-ocr page 1-

		bibliotheek .JDERBROEDEr WEERT,

-ocr page 2-

4£ Ho. S f 5

^AK

GROOT

PLACAET-

ECK,

Vervattende de PLACATEN, ORDON- NANTIEN ende EDICTEN V Á Í D E Hoogh Mogende HEERENSTATEN G E Í E R Á E L der Vereenighde Nederlanden: ENDE VandeEd.GrootMog.HEEREN STATEN vanEOLLANDT ende WEST-V'RIESLANDT; tJM'tdtfgaders van de Ed. Mog. HEEREN STATEN van Z E E L Á Í D T. Voor defen by-een-gebraght in twee Deelen tot den Jare 1664,. T>oor Mr. CORNELIS C Á U, Reghts-geleerde, Ende nu met een continuatie ende vervolgh van defehe, tot den Jare 168 æ incluysa nevens Hantvefien, Privilegiën, OBroyen, InflruBien , Reglementen, Qfc.daer toe beboorende , in een ^Adethodtjche ordre elcl^ onder fijn eygentlijclte Boccken ende Tytulenfeer nauwkeurigh by-een-gebraght; DOOR M^SIMONvan LEEUWEN,Reghts-gelecrde, In fijn leven Subflituyt-Gr'tffiervan den Hoogen Rade in Hollandt,

ê RT> ë T> E E L.

Bibliotheek mssmm

«suis©»

IN 'sGRAVEN-HAGE,

By Jacobus Scheltus, Ordinaris Druckcr van de Hoogh Mog, fcfceren Staten Generael der Vereenighde Nederlanden, ende van de Edele ,                    Groot Mog. HeerenStaten van Hollandt ende Weil>Vrieflandc. Anno 1683.

-ocr page 3-

		Á Å Í Den L E S E R. Goetgurifiige L E SE Rj E wij Ie de ondervindinge heeft doen iien, dat het nodige gebruyck ende groote nuttigheyt van de voorgaen- de twee Deelen van het Groot Pla- caet-Boeck 5 bevattende alle de Placa- ten, Ordonnantien, Ediéten, &c. van de Ho. Mog.Heeren Staten Generael der Vereenigh- de Nederlanden, ende van de Ed. Groot Mo. Heereu Staten van Hollandt ende Weft-Vrieflandt, midts- gaders van de Ed. Mog. Heeren Staten van Zeelandt; By-een-gebraght door Ml' Cornelis Cau zalr· , in fijn leven Rechts-geleerde; daer van het eerfte Deel in denjare 165 8,ende het tweede Deel in den jare 1664 alhier in 's Gravenhage is gedruckt ende in 't light gegeven; foo veel Gegadinghde van tijdt tot tijdt heeft ghemaeckt, dat de felve geheel uyt-verkoft, ende onder de handen, ende in de Bibliotheecquen van veelepra&iiïjns, ende curieufe Lief-hebbers en Onderfoeckers van s Landts Wetten, Rechten en privilegiën, zij ç geraeckt; oock een goeden Lof en Achtingh by veelen heeft verkregen: Ende dat oock zedert wederom verfcheyde laren waren gepaiTeert, * in de welcke feer veel Placaten, Ordonnantien, Edic ten5 &c. by de voor-gemelte Hooge ende Souverajne

-ocr page 4-

		Regeringen waren ge-emaneert; ende vele Liefheb- bers ende Pra£fcifijns wenfchten en verlanghden >'-. om een derde Deel, tot continuatie ende fupple* ra ent van de twee voorgaende Deelen > gedruckt te mogen iien : Sooben daer door aengemoedight, en eyndelijck te rade geworden^ foo goeden en nutti- gen Werck, tot mijnen koile by der handt te nemen, Ende omme dit Werek, zynde een faecke van be- langh, ende grooten ommeilagh te ondernemen, oock met een goede en wel-gefchickte ordre aen den dagh te brengen, tot de uytvoeringe van dien wier- de vereyfcht een werckfaem en wei-ervaren Man; foo hebbe ick daer toe verfocht JMr· Simon van Leeuwen y in fijn leven vermaerd' Reghts-geleerde, door fijne veel vuldighe Schriften, ende met den Druck ge- meen gemaeckte Boecken feer bekent; die uyt een toegenegen yver, ten befte van't gemeen, 't felve heeft aen genomen, ende vervolgens de handen aen 't werck geflagen, ende dit derde Deel in foodanige Methodifche ordre geftelt ende verdeelt,als de Lief- hebbers in het ielve fullen konnen fien; van welc- ke forme ende inhoudt goetgevon den hebbe, by de- fe Voor-reden een korte openinge te doen. Eerftelijckis hetgeheele Werck, volgens de ver- fcheydentheden van de ftoffen,verdeelt in tien Boec- ken, ende om de onderfcheyden daer in zynde, yeder Boeck in verfcheyde tytulen; daer achter als een elfde Boeck is gebracht een Appendix ofte By voeghfel van de Placaten, &c. onder de voornoemde thien Boec- ken en Tytulen, of niet gefteld, ofnaer het Drucken van de felve eerft ge-emaneert en in 't light gekomen; in voegen als het felve in de Tafel voor aen 't Werck gedruckt zynde, met aenwijfinge op wat Fol. de iluc- ken zyn te vinden, kan werden gefien* Ten
			·— ■--'-""—τ—————τ—^——^^t^mmm^mmmtÊÊm^^

-ocr page 5-

		r Ten tweeden , is dit Werck in dier voegen geflelt en gereguleerd als of noy t yets daer van ware gedrukt, en 'tgeheele Werck hier inne te vinden was; doch ftaen in 't felve alleen maer uy tgedruckt foodanighe ftucken en faecken , als zedert den jare 1664 zijn ghe- ëmaneert, ofte noyt voor defen ghedruckt ghe- weeft; ende zijn in yeder Boeck en onder fijn behoor- lijcken Tytul remiifive gebraght, alle de voornaem- fte ftucken en faecken van de felve Materie, inde voorgaende Deelen albereydts gedruckt3 met aenwij- finge op watPagina de felve aldaer te vinden zijn; waer door oordele, het voorgaende Werck van een be- ter en veel commodieufergebruyckte zijn gemaeckt, aengeiïen dit derde Deel alfoo als een Weghwijfer kan veritrecken tot de principaelfte faecken , in de twee voorgaende Deelen begrepen. Ten derden, om dit Werck, foo veel doenlijck was, te verkorten , foo hebbe nauwkeurighlijck opghe- volgt de methode by gemelte Mr· Corneüs Cau in de voorgaende Deelen gehouden, en altijdt van de Pla- caten en Ordonnantien van eene Materie > op ver- fcheyde tijden ge-emaneert, alleen een ofte het laetfte doen drucken, oock tot dien eynde alle de felve te- gens malkanderen gelefen5ende in den Text en achter aen 't eynde van het ftuck met een teecken aengewe- fen in wat Jaer ende op wat wyfe de felve,ofverandert, ofgeamplieert zijn; Ten vierden > foo hebbe de Ordonnantien van de Gemeene Middelen, in de hoogh-gemelte reipe&ive Provinciën van Hollandt,Zeelandt,en onder treifort van de Generaliteyt geheven werdende, foogeftelt, en daer in geobferveert, dat de fucceflive veranderin- gen van tydt tot tydt daer in gevallen, vergeleecken met

-ocr page 6-

		met de voorgaende DëelenVdaer inkonnen werden gevonden.. ..·.: '.;./.'_. t "'.■-;■'* - : Ten vijfden, ibo hebbe dit Deel verfien van twee ample Regiilers,het eeneop de jaren en ordre des tij ts, hét andere op de Matërieh volgens de Letter van het Α Β C, ende dat niet alleen van de ilucken en faeeken die in dit derde Deèiuytgedrucktftaen^ maeroock van alle de géeïie die daer in rëmiflive zijn gebraght. - Soo dat de Lief-hebbers en Bruyckers van dit Werck alles compleet en pertinent tot den jare 1682 incluys, fullen konnen viiiden, en dat in foo goeden en bequame ordre, als uyt foo een rouwe mailè, me- nighte van faeeken en materien?heeft konnen gefchie- den; daerom oock wil hopen en vertrouwen , dat het felve, als begrijpende ten principalen de laetite Placa- ten, Ordresen Wetten defer Landen^niet te min aen- genaem fal werden opgenomen, en van geen minder vrught fal zijn als de voorgaende Deelen zijn geweeft. ■ De gebreecken en miftellingen die de Lefers in het gebruyeken noch fouden mogen ontmoeten, fullen de felve gelieven met befcheydenheydt over 't hooft té fien, geeonfidereert het veel gereder is, in ibo een Werck de misflagen van een ander uyt te vinden, als figh daer van te bevryden, indien 't Werck by haer 'E. felfs moghte wefen gedaen. Vaert wel. ÏACOBUS ScHEL-TUS. *^                                                                                                                                                            ·- -. ...                                             .                               ■-.:. j                                                                                          ,- .... - .-■ ■                             . .,./

-ocr page 7-

TAF EL

Ende aenwyfinge der Placaten, Or- donnantien, Handtveften, Privilegiën, Ediden > Refolu-*- tien, Accorden, Odroyen , <3cc. foo als de felve nae de methodifche verdeelinge van het werck onder fyne Boecken ende Titulen vervolgens ftaen uytgedruekt 3 ende Remiffive zijn gebracht. EERSTE BOEGK, Fundamentele Wetten der Regeringe van de Vereenighde Nederlands iche Provinciën in't generael, ende vanHollandt enZeelandt in't particulier*

20 Uytheemiche geen OiEcien in Hollandt te bedie- nen.                                                         p:2<S 20 Overdracht van Keyfer Karel, van het gebiedt der Nederlanden aen fijn Soon Philips.               p: 27 21 Provifie van Koningh Philips voor fijn vertreck naer Spaignen.                                          p:i8 22 Verbondt der Edelen tegens de Inquifitie. p: 31 23 Ordonnantie ende Inftruftie vandenPrince van Orange, om by provifie het Landt daer nae gere- geert te worden.                                           p: 3 3 24, Unie van Delf tuflchen Hollandt ende Zeelandt» Rtmiff:                                                    p:3? 2 5 Pacificatie van Gent Remiffi                      p: 3 f 2 6 Unie van UtrcchtRemijf:                         p: 3 f 27 Placaet van de Staten Generael, daer by den Ko- ningh van Spaigne vermits overtredinge der Lant-< weeren verklaert wordt vervallen te zijn van de Heerfchappye der Í ederlanden Remijf: p: 3 5 28Remonftrantie van de Staten vanHollandt aen den Grave van Lycefter binnen Dordrecht ghe- daen, rakende de Souverainiteyt van den Lan- de,                                                         piajf 29 Naerder verklaringe van de Statdn van Hollandt, daer by verthoont wert dat de PoincTren by hen- luyden aen fijn Excell: tot Dordrecht verfocht,no- digh zijn tot welftandt defer Landen.           p: 3 8 30 Verklaringe ende vertoogh van de Ridderichap , Edelen ende Steden , begrypende het Recht ende Regeringe van oudts in defe Landen ghebruyeke- lijck Remijf:                                             ñ:øé 31 Placaet, daer by den Grave van Lycefter om re- denen daer inne verhaelt, wert verdragen van fijn Gouvernement, ende Capiteynfchap- Generael Remijf:                                         . ñ:øé Vroetfchappen. 3 2 Reiblutie van de Staten van Hollandt, door Ste- den de Vroetfchappen j ende niet de Gedeputeer- den uyt de felve te verftaen.                        p: 41 3 3 Vroetfchappen^ haer mede - Leden niet afrefef* ten.                                                         p·' 4r 34ÏndeOrdre van de Ridderfchap ofVroetfchap-» pen van de Sreden geen Áudientie te verkenen, of Beiendinghen te admitteren over faeeken van Staet.                                                     ñßöÀ 3 f Üytfpraeck van Stvagerichap in de Vroetiêbap en Polifijcque Regeringe hoe te verftaen.         ñßöæ 3 6 Steden ende Vroetfchappen by O&roy de verkie- finge ende beftellinge van hun eygen Magiftraten vergunt.                                                   p:43 37 Ordre en Reglement op de beftellinge vande Ma- giftraet tot Dordrecht.                               p.45 *                                Syno*

*Tit> i. algemene Landt~ïVetten3 het Land- fiandts befiier betreffende. i CUcceffievan'tGnieffcliap van Hollandt ende •^Zeelandt, &c. op Hertogh Willem, Pag. é % Verbondt, gemaeckt by Hertogh Willem met den fynen, van der Cabeljauicher parthye tegens de Houckfe.         ·            __                            p: 2 '5 Aliancie tuflchen Dort, Delflf, Haerlem, Leyden, St. Geertruydenbergh, Amfterdam 1 Alckmaer, Ouwater, Schiedam, Rotterdam, Mederrblick, en Vlaerdingen.                                        pi 3 4 Articulen van Pais tuiïchen Hertogh Willem en fijn Moeder.                                             p: 4 5r Conditien van 't Ruwaertfchap van Hertogh Ael- brechr.                                                    p: f 6  Succeille van Hollandt op Hertogh Aelbrccht by Hertogh Lodewijck van Beyeren.                p' 6 7  Huwelijckfche Voorwaerdcn tuiïchen Jan van Vranckrijck ende Vrouw Jacoba.                 p: 7 8  Acte van belofte, om nae Hertogh Willems van Beyerens doodt Vrouwjacoba fijn Dochter tot Landt-Vrouw te hulden.                             p: 8 9  Soen tuflchen Hertogh Jan van Brabant, Vrouw Jacoba,en Hertogh Jan van Beyeren haer Oom p.9 10 Handtveft van Hertogh Jan vanBeyeren van geen Ampten te vergeven alsaen Hollanders,noch geen vrydommen vanThollen noch Munte te verlenen, dan me, t goedtduncken van den Raedt ende Ste- den,                                                         p: 13 11 Soen, ghemaeckt tuflchen Hertogh Philips van Bourgondien en Vrouw Jacoba van Beyeren ñçö: 12 Hand veft van Hertogh Philips van Bourgondien, tot ontlafïinge van Beden by Oorlogh, Inbraeck of overvloeyingh.                                      ñ: 18 13 Handtveft van HertoghPhilips van Bourgondien, dat hoge Heerlijckheden vry zijn van Beden p:i 8. 14 Handtveft van Vrouw Maria aen de Steden van Hollandt, Zeelandt ende Vrieilandt in 't gemeen Remifflve.                                               p: 19 15 Executie op de fes groote Steden, eer ft op Dor- drecht, Haerlem, Delff» ende foo voort.         p: 19 16 Huldinge van Keyièr KareL                       p: 2 o 17 Concordaten tuiïchen Holland ende Utrecht met der Yflèle, onder eenen Stadthouder.           ñ: ÷ é i8Condirien daer op Keyièr Karel de V. met de Staten ende Stenden des Duytfen Rijcks wegens den byftandt fyner onderhoorige Nederlanden is verdragen.                                                p:2j 19 Verbondt tuflchen Keyfer Karel deV. ende de Vorften en Arenden dcsRijcks,op den Rijcx-dagh $pt Augsburghbefloten.                             p.23

-ocr page 8-

			Tafel en aenwyfmge der Placaten, Ordonnafitien, Refolutien, ócc.
					Ceremonieel in den rangh. 2 3 Reiblutie nopende den rangh van de Heeren Ge- deputeerden ter Vergaderinge van de Staten van Hollandt, geen Edelen zijnde, voor die van den Hoogen ende Provincialen Rade.                p: 71 24 Reiolutie op 't vooren-ftaende iubject         p: 71 2 f Naerder Refolutie op 't felve fubjeft.           ρ. 71 2 6 Refolutie nopende den Rangh, te houden by de Heeren van wegen haer Hoogh Mog. ghecommit- ieert tot Rechters indeChambre My-parthye p: 72 27 De Staten Generael voor-rangh voor den Cheur- vorft van Brandenburgh.                             p7 2 28 Rangh en Praeceance van de Gedeputeerden uyc de Vergaderinge van haer Edele Groot Mog. in eenighe Commiflien voor die uyt de Hoven van Juftitie.                                                           p:y% 29 Rangh tuflehen de Gecommitteerden van haer Ed. Groot Mog. ende van de Admiraliteyt. p: 73 30 Rangh tuifchen de Hooft ende andere Subalterne Officieren van de Militie.                               p: 7 3 31 Rangh van de Militaire Officieren op een ende de felve tijdt by nieuwe wervinge aengeftelt werden- de.                                         .....               p:7f 32 Naerder verklaringe op den rangh |Van de Mili- taire Officieren, foo te Velde als anders. p: 76 3 3 Rangh van de Militaire Officieren te Paerdt ende te Voet, eens by den Stact aengenomen,voor eeni- gen tijdt gelicentieert,ende daer na wederom aen- genomen.                                                       p: 76 34 Rangh tuflehen de hooge en mindere Officieren van de nieuwe wervinge.                               Y-77* 3 f Rangh tuflehen de Compagnien van de ordmaris Militie, Burgers ende Waertgelders.           p* 7 8 Ceremonieel, Eer-t'itukn·, InendeSubfcriptien, 3 6 Rapport ende Ceremoniael by haer Hoogh Mog.. gearrefteert op den 7 February 1 óf 3.             p. 7 8 37 Formulier Brieven aen de Staten Generael, om yemandt in den Raedt van State te préfente- ren.                                                                 p:7p 3 8 Gecommitteerde Raden ende Reeckenmeefters wat Titul en Subfcriptie te gebruyeken. « p: 8 3 3 9 Supericriptien ende Infcriptien in de Brieven aen haer Ed. Groot Mog.                                    p. 8 3 40 Geen Eertitulen in Requeften te admïtteren ρ: 84. 41 Leden van Hollandt aen haer Edele Groot Mog. fchry vendcjniet anders^alsDienftwilligc te onder- ichryven.                                                       ρ: 8ψ 42 Hooge Peribnagien niet ibnder voorgaende noti- ficatie ende confent in Hollandt te moghen ko- men.                                                               p;8f 43 Gecommitteerde Raden in Weft-Vrieflandt en het Noorder-quartier op wat Naem enTitul recht te doen.             'cnuïA                                 p;8f 44 Voortaen in de Sententien niet meer te gebruye- ken de woorden Hooge Overigheyt, ende Graef- felijckhey t &c. noch gratie voor rigeur van Jufti- tie-                                                          p':8f 4 f Hoogen Raedc wat Titul te ghebruyeken daer de Zeeuiche Raden geiècludeert zijn.                p: 86 \Tit.3. Refolutien, Ό r dr es ende Reglementen vanSta-et. - 1   /*\üdre en Reglement op de beioignes ter Ver- \$ gaderinge van haer Ed. Gr. Mog. p: 87 2   Inftruclie voor de Gedeputeerden van de Heeren I Staten van Hollandt ende Weft-Vrieflandt in de ^ Vergaderinge van haer Hoogh Mog.             p: 89 Inftru-"
		38 Synoden of andre notabile Lichamen haer ter eer- fter inftantie niet te mogen addrefleren aen de Sta- ten Generael                                     ;            p:4^ 39 Herftellinge van de drie Provinciën, Utrecht, Gelderlandt ende Over-Yflel in de Unie. pi 47 40 A£te van approbatie van de Staten van Utrecht, op de voorenftaende Refolutie en Reunie. p:fo 'Tit. %. J/^erfcheyde Ceremoniële Wetten ende Obfervantien, 1   XTIcmandt fonder Commiflie ter Generaliteyt A.I7 te verlchynen.                                  pag: 51 2   Niemandt uyt Hollandt by de Staten Generael in Commiflie gefonden, ende rapport doende, op Stoelen, maer op Bancken te fetten.              p: 5"ι 3   Gecommitteerden van den Hageen van ghelijcke qualiteytin haer Edele Groot Mog. Vergaderinge verfchy nende, bloots Hoofs te ftaen.              p: 51 4  Rcfolutie noopende 't Salüyt voor Kr onenburgh in Denemarcken.                                            p:fi f Saluyt ende contra-faluy t met de Vlaggc in het ref- contreren van Schepen.                                  p: f2. Ceremonieel ontfangen ende recipieren. 6  Ontfangen van de Ambafladcurs van Uytheemiè Koningen, Republijcquen, Princen ende Potenta- ten. "                                                           P'-f3 7  Geen Ambafladeurs of Minifters Audiëntie te ver- lenen, voordat den inhoudt van hare Credentialen hebben bekent gemaeckt.                                p: 53 8   Geen Hooge Stands-perfoonen door Gedeputeer- den van haer Edele Groot Mo. in haer Huys vifite te geven, ten zy aen de Karofle gerecipieert,en aen haer de Handt gegeven wordende.                 p'· 5" 3 Ceremoniële introductie. t> Rcfolutie, waer by aen den Heere Prince van Orange wert overgegeven en vergunt de ceflie in den Raedc van State.                                      p:f4 I o Formulier van introdu&ie van den Heere Prince van Orange in den Raedt van Smc.               p: 54 II Prins van Orange dagh te preefigeren tot het doen van den Eedc als Stadchouder.                     p: ff 12 Ecdt by den Prince van Orange als Stadthouder van Hollandt gedaen } Commiflie en introdudtie inhetHoff.                                                    p'-ff 13 IntroduaievandenHeeren Mr. JohanDedelals Pradident in den Hove Provinciael.             p: f7 14 Introductie van den Heer van Bennebroeck, als Praefident in den Hove Provinciael.              p: 60 1 f Forme van Eleétie van een Padident inden Hogen Raedt.                                                     p:öo i6Pra;fentatieaen Zeelandt,op de forme van Eleétie van een Prxfidentin den Hoogen Rade. p: 61 ry Staet-gewylè Vergaderinge met Zeelandtj Electie Pfxfident in den Hoogen Rade.                   p:6i 18 Eleftie van een Praefident in den Hoogen Rade, en Afte van noh-preejuditie voor Zeelandt. p: 6 2 19 Introdudtie van de Heer en Mr. Reynier Paeuw, als Praiii.dent in den Hoogen Rade.j               p: 63 20 ElecTrie van de Heer en Mr. Francoys Fagel, tot Prsfident inden Hoogen Rade.                    P:67 21 Rcfolutie raeckende het Ceremonieel op deln- ' tröductie vanden Heer en Mr. Francoys Fagel, als ; Prafident in den Hoogen Rade.                   p: 6j 21 Rapport en Verbael» Introductie Prcefidcnt in den Hoogen Rade.                                          γ· 68

-ocr page 9-

Volgens de metfaodifehe vèrdelinge van het werden

ρ Réfolutie van de Staten van Hollandt endeWeft*1 Vrieflandt, waerby fijn Hoogheyt den Heere Prince Willem de III. wert ge-eligeert Stad thou- der, Capireyn-Generael ende Admirael, ibo'te Water als te Lande.                                 p:i2öfc 10 Réfolutie van de Staten Generael, waer mede fijn Hoogheyt den Heere Prince Willem de III. wert aengeftelt tot Capiteyn*Generael en Admirael te Water en te Lande, met föodanigen macht, als iyhe Doorluchtige Voor-Oudèrs de fel vc hebben ge-exerceerr.         .                                 p: 121' i ί Commiffie voor fijn Hoogheyt den Heere Prince van Orange, als Capiteyn ende Admirael-Gene- rael over het Volck van Oorlogh, te Water ende te Lande * met den Eedt op de iel ve gedaen p: ï 2 % 12 Réfolutie, waer mede.hetStadthouder, Capiteyn en Admiraelfchapover de Provincie van Hollandt ende Weit-Vrieflandt wert ghedefereert aen den Heere Prince van Orange, ende fijn Hoogheyts Wettige Mannclijeke Deicendenten, uyt Wetti- gen Huwelijck te procre-eren.                    ρ: 12 5 13  Réfolutie, waer mede het Stadthouder,Capiteyn ende Admiraelfchap-Generael, en Erf-Edele óvec de Provincie vamZeelandt ende den Lande van Voorne, endeden Briele, ghedefereert wert aen den Heere Prince van Orange, en fijn Hoogheyts; Wettige Mannelijcke Deicendenten, uyt Wetti- gen Hu welijck te procre-ererv                   ρ: 12 f 14 Réfolutie, noopende dedelatie van'tErf-Sradr- houder, Capiteyn ende Admiraelfchap-Generael over de Staat van den Briele ende 't Landt van Voorne.                                                 ρ:ϊι6 15" Commiilie voor fijn Hoogheyt den Heere Prince Willem de III. als Erf-Capiteyn ende Admirael- Generael der Vereenighde Nederlanden, ρ: 12 f 16 Commiilie voor een Veldt-Maerfchalck vanhec Leger van den-Staet der Vereenighde Nederlan* den.                                                       p:i28 17 Commiffie voor een Generael van deCavaHeryer van den Staet der Vereenighde NederJ. p: 12 5? 18 Commiffie voor een Generael van delnfanteryc van den Staet der Vereenighde Nederl. ρ: 130 10 Commiffie voor den Mr. Generael vande Artille- rye van den Staet der Vereenighde Nederlan- den.                                                       P:I3o 20 Commiffie voor een Lieutenant-Generael van det Infanterye van den Staet der Vereenighde Neder- landen.                     6                           p: ijr 21 Commiffie voor een Lieutenant-Generael van de Cavallerye van den Staet der Vereenighde Neder* landen.                                                 * ΡΠ32 2 % Commiffie voor een Commiiïaris of Wachtmee- fter-Generael van de Cavallere van den Staet der. Vereenighde Nederlan den.                      pfijJ 23 Commiffie voor een Majoor of Wachtmeefrer- Generael over de Infanterye van den Staet der Vereenighde Nederlanden.                     p: 13 5 24 Commiffie voor de Gouverneurs van Steden enda Forten.                                                 p: 135 2 f Commiffie voor de Commandeurs van Steden ent de Forten daer onder gehoorende.            ρ: 1341 26 Formulier van de Commiffie voorde Collonels teVoet.                                              ά &*$$ 2/ Formulier van Commiilie voordeCollonels te Paerdt.                                                  pi^lf 28 Formulier van Commiffie voor de Lieutenant- Coilonels te Voet.                                    ρ: 13 6 f %                           Formu-

ι Inftrüftie voor de Gecommitteerde Raden vande Heeren Staten van Hollandt ende Weit-Vries- landt.                                                * p:p2, L Reglement op de Comparitien van Penfionarifen, Secretarifen ter Vergaderinge van de Staten p: 97 5· Aóte van indemniteyt voor de Ed:en Steden p: 98 6  Ontfangers binnen twee Jaren de Charge van hare defperate reftanten te vorderen,                  p: 99 7  In 't vergeven van Αmpten, als de Stemmen fte- ken, nader omvrage te doen.                     p: pc> 8   Alle Commiffien van Ampten, Officien,&c. maer by provi iie en tot weder-feggen.              ρ: 100 2 Ampten by afftant vacant wordende, moeten open bly ven tot den derden dagh van de volgende Ver- gaderinge.                                              p: 100 '10 Geen refignatien of iumvances van Ampten toe teflaen.                                                  p:ioo 11  Alle Ampten,Officien of Beneficien ftaende Ver- gadcnngG vacant vallende, eerft op den derden dagh van de volgende Vergaderinge te bege- ven,                                                       p: 100 12 Alle Ampten, Officien en Beneficien op den der- den dagh van yeder Vergaderinge pracife te be-' geven.                                                   p: 101 13 Eedc van fuy veringe, te doen by die gene die eeni- ge Ampten bekomen.                               p:io2 14 Eedt van iüy veringe, te doen by den genen die ee- nige politijcque Ampten of Bedieningen beko- men,                                                      p: 102 15- Penfionarifen ende Secretariïèn Eedt van fuy ve- ringe te doen.                                          p: 103 16 Réfolutie noopende het betalen van eenjaer Tra- ftement van alle Ampten, foo Politijcq als Mili- tair,                                                       ρ: 104 17 Geen Gedeputeerden in Collegien ,**ofte Raets- heeren, &c. te fullen mogen logeren in Herber-

gen. Tit. 4

p: 104 Stadthouders, Gouverneurs, Cap-

teynen en Admïraels-Generael^ Gou- verneurs en Commandeurs van Ste- den en forten , ende andere Hooge Adilitaï\e} hare Commiffien ende In- firuSim &c. Τ TNie tuiTdien Hollandt ende Zeelandtft?;»^ ^ jyve.                                          pagnof Commiffie voor fijn Excellencie Graeff Maurïts vanNafïau.                                             piiof Inftruftie van Prins Maurits, Grave van Na£ iau.                                                        p:ioö Delatievan het Gouvernement der Nederlanden aen den Graeff van Lycefter RemiJJ] p. ioö Commiilie op fijn Excellencie Prins Frederick Hendrick van Naflau.                              ρ: \ 06 A£te om furvivance op fijn Excellencie den Prince Willem de II.                                        P:i07 Réfolutie, raeckende 'tfubject vande Commifïïen van de Gouverneurs ende Commandeurs enChef, midtfgaders van de Subalterne Commandeurs in de Steden en Forten van den Staet, by haer Hoogh Mog. aengeftelt.                                      ρ: 110 Réfolutie van haer Hoogh Mog., inhoudende de Commiflien ende Inftrudtien voor een Capiteyn ende Admirael-Generael.                         ρ: 112 Réfolutie noopende de difpenfatie van den Eedt van het Eeuwigh Ediil                            p: 12o

3

6

8

-ocr page 10-

			Tafel en aenwyiïngeder PlacateiiiOrdonnantienjRefolutien, &c.
		29 Formulier van Commiiïïe voor de Sergeant-Ma- joors te Paerdt.                                         p:i3È> 30 Formulier van Commiiïïe voorde Sergeant-Ma- joors te Voet.                                          p. 137 31 Formulier van Attaché voorde Collonels , Lieu- tenant-Collonels endeSergeant-majoors, iöo te ' Paerdt als te Voet. «,                        p; 137 3 2 Formulier van Commiiïïe voor de Capiteynen en Ritmeefters. .. _                                  p:ig7 33 Formulier van Attaché voor de Capit: ñ: 13 8 Titvy. 'BehelfindeverfcbeydePldcateti, Or- dotwantien, Refolutien,Ördres enRe- glementen,Lijften ·íáç Befoldinge>Qfc. :i:; betreffende de Militie te Lande met den gevolge <van dien, TZ"RijghsOrdonnantien ende Lijften bytyden ■"* van den Grave van Lycefter Remijppag. 135) Articul-brief voor de Militie te Lande R: ñ: 135» Plaeaten en Ordonnantien op 't ftuck vande Mon- fteringe Remiffive.                                     ñ: 135» 1  Ordre beraemt op het effe&ueren van de monfte- ringe , volgende het Placaet daer op ghearre- fteert.                                                     P:I39 2  Inftrudtie voor de Commiilariflèn van de Monfte- ringe in de Vereenighde Nederlanden. ñ: 140 3  Andere poinften tot dire&ie van de Monfteringe, dienende foowel voor de voorfz CommuTarifen hun gedeftineertquartier houdende , als d'andere, die hun by't Hof houden fullen.                  P:I4I 4  Ofdre voor de Comm iflarifen vande Monfteringe die by 't Hof fullen blyven.                         p: 144 5  Proviiienele Ordre ende Reglement omtrent de Monfteringe, ende tot voorkominge van mefuièn enfrauden, &c.                                      P:I44 6  Placaet tegens alle Uytheemfche wervingen van Krijghs-Volck hier te Lande.                   ñ: 146 7   Capitulatie, om te werven twee Regimenten te Paerdt, ren dienfte van haer Ho. Mog. ñ: 147 8  Capitulatie3om te werven drie Regimenten Voet- Knechten,                                              p: 148 9  Capitulatie, aenghegaen met den Heere Veldt* Maerfchalck Wirtz, om te werven een Regiment Voet-K.nechten.                                      p: 149 I o Placaet, waer by alle Sauvegardes van Gouvern: en Commandeurs worden ingetrocken. ñ:é$º II Waerfchouwinge, dat de Ruyters de Landtzaten niet fullen hebben te befchadigen.              ñ: 151 12 Placaet ende Ordre op 't marcheren en biljetteren van de Militie, foo te paerdt als te Voet. p'ifi 13 Capitulatie , aenghegaen met eenighe Capitey- nen.                                                       ñ: é f 2 14 Poin&en tot goede obièrvantie van verfcheydene iaecken in 't L eger.                                  p: 1$3 1 f Ordre voor den Provooft-Generael van het Le- ger.                                                       p:if4 16 Ordre, waer na de Vivandiers ende Soetelaers van 't Leger haer lullen hebben te reguleren. ñ: é f6 ÷ 7 Extrait Refohuie , noopende het flaen van de , marfch.                                                  p:i0 18 Refolutie, noopende het aengaen van capitulatie met die gene die eenigh Krijghs-volck van buyten ! defe Landen preiènteren in te brengen. p: i ff i9 Reglement op het aengaen van capitulatien met Officieren tot nieuwe wervingc, ñ: é f?
					20 Ordre, te obferveren in 't eligeren van Officiefen i ende het capituleren met de felvci.            prifS 21 Capitulatie, aen te gaen met de Collonellen, Lt.* Collonellen, Sergeanten-Majors, Ritmeefters en Capiteynen, om te leveren ende van buyten in té brengen een Compagnie Ruyters en Voet-kneeh- ten.                                                            p: 160 2 2 Placaet, alle Krijghs-Officieren gelaft naer haer Guarniiöenen te gaen.                              ñ: 162 Rangh van alle de hooge ende mindere Militaire Officieren.                   »                          p:i6z 23 GerequireerdequalificatiederOfficieren ten dien- fte van den Lande aen te nemen.                 ñ: 162 24 Capitulatie met de Collonellen, Lieutenant-ColL Sergeanten- Majors, Ritmeefters en Capiteynen, om te leveren ende van buyten in te brengen een Regiment te Voet en te paerdt, &c.           ñ: 163 2 f Ordonnantie voor den Wagenmeefter ende Voer- luyden in het Leger dienende.                   p: 16 f 2 6 Waerfchouwinge tegens alle gewelt ende overlaft van de Ruyteren ende Soldaten aen de Hüys- luyden.                                                   Y-*6f 27 Dat alle Soldaten en Ruyteren, te vooren geweeft zijnde in dienft defcr Landen,ende ibnder behoor- lijck pafpoort daer uyt ontllagen, fich binnen den tijdt van veerthien dagen wederom onder hun vo- rige Vendelen en Compagnien fullen hebben te begeven.                                                p: ió8 2 8 Ordre van fijn Hoogheyt, tot completeringe van de Compagnien té Voet en te paerdt, en verbodt tegens het geven van Verlooven ofte paipoor- ten.                                                        p. 168 29 Verbodt van eenige Verdingen over contnbutien met de Vyanden aen te gaen.                     ñ: 169 30 Naerder Waerfchouwinge tegens het betalen van Brandtfchattingen en Contributien.           ñ: 169 31 Ordre tegens het debaucheren der Soldaten ñ: 170 32 Inftruftie voor den Geweldigen Generael van het Leger.                                                    p: 170 3 3 Inftru&ie ende Reglement voor de Diredleurs tot debetalinge der Militie, ftaende ter befoldinge van de Provincie vanHollandt ende Weft-Vries- landt.                                                     p:i7i 34 Waerfchouwinge tegen het aennemen van Mor- tepayen, en ftraffe daer tegen.                   ñ: 173 3 f Reglement Militair, geformeert by denCollonel ende Capiteynen der Landtfaten des Regiments vanVlaerdingen, ende approbatie van fijn Hoog- heyt.                                                      p: 174 3 6 Ordre voor de Opghezetenen ten platten Lande, omtrent den opontbodt der fclver.             ñ: 17 f 37Huyiluydentenplatten Lande het ontroven van hare Beeften ende Landt-gewafièn, midtigaders het afperfen van Koft en Dranck met gheweldt te mogen beletten.                                      p: l?7 38 Placaet ende Ordre op 't ftuck vande monfteringe van de Militie.                                        ñ: 17 7 35) Ordre tegens de foules en geweldt van 't Krijghs- Volck, iöo van de Troupen van den Koningh van Spaignen, als van haer Hoogh Mog., in haer re- ipeftiveQuartieren.                                 p: 179 40. Ordre tegens het vloecken en fweeren, ende het prophaneren van Godts Naem in 't Leger, ñ: é j<% 41 De fchade die de Militie de Inghezetenen van het Landt fullen komen aen te doen, op de begroringe by haer onder Eede voorde Gerechten ghedaen \ uyt

-ocr page 11-

			Volgens de nicthodiTche verdeelmge van het werck.
		irytdeTra&ementen van deRitmeefters en Ca- piteynen te korten. >                                 p. 180 42 Refolutie, tegens de Huyfluyden die de Patenten rj>iet gerefpe£teert,ofin de öptocht,lotinge en mon- fteringe gepecceert hebben.                        ρ. 18ö 42 Placaet tegens alle geweic endeoverlaft vanRuy- teren ende Soldaten , ende de Huyfluyden gelaft, hetgewelt met tegengeftélc gewelt te mogen belet- ten,                                                        p. 181 44Reglement, totvoorkominghe ende redres van fiéckten onder 's Landts Militie in 't Leger ρ. ϊ 82 43- Placaet tegens het deferteren en debaucheren van Ruyteren en Soldaten.                             ρ. 184 46 Ordre van fijn Hoogheyt, ibo in het Leger >van yder Regiment fullen geobferveert worden ρ. 184 47 Ordre tot ftridle onderhoudinge van den Articul- Brief Militair.                                         Ρ·1**? 48 Placaet, waer by werdt verftaen dat de onkoften over de geprefte Leger-Wagens gevallen, fullen worden gefupporteert ende overgeflagen tot lafte vande Dorpen en Opgezetenen ten platten Lande, ende niet over de Mergentalen.                 ρ. 186 49 Ordre aengaende het fatfoen en getal der Bagagie- Wagens, ende de Soetelaers van yeder Regiment incampaigne.                                          p. 186 50 Ordre, waer naer alle Collonels ende Officieren haer fullen hebben te reguleren.                 ρ. 18 7 51 Schouten ende Gerechten van de Dorpen gheor- donneert, voor de gheprefte Leger-Wagens niet meer te betalen als het Gemene Landt daer voren is goet doende.                                        ρ. 187 52 Placaet tegens hetdeièrreren van de Soldaten, ibo van deiên Staet, als den Koningh van Spaigne, en het verlaten van d'eene Compagnie, ende dienft nemen onder d'andere, op de pcene van de doodt.                                                    p. 188 53 Placaet van haer Hoogh Mog., waer by de Schou- ten ende Gerechten worden geordonnert, voor de geprefte Leger-Wagens niet meer te betalen als het Gemene Landt daer voor is goet doende, ρ. 18 8 54 Eedt van fuy veringe te doen by de gene die eenige Militaire Ampten bekomen.                     ρ. 188 55 Formulier van Eedt van iuy veringe.          ρ. 185) 56 Geen Trattementen van Militaire ()fRcieren goet te doen, als die den Eedt van iuyveringe hebben gedaen.                                                  p. 100 fj Officieren geen Traclement of Gagie toe te leg- gen , dan van den tijd af dat den voorfz Eed van fuy veringe by haer fal zijn geprefteert, ten ware de ièlve in campaigne hadden bekomen.          p. ipo 58 Ordre ende Reglement omtrent het logeren ende refraifcheren van *s Lands Militie ten platten Lan- de,                                                         p. 190 5p Conditien ende Articulen van 't Quartier-Gene- rael, aengaende het wiflèlen en ran^oeneren der Gevangenen, ibo van fijn Koninghlijcke Majeft. van Vranckrijck, als haer Hoogh Mog. p. 191 €0 Waerichouwinge by forme van Vry-leger en vry- heyt van Impofitien van de Eet-waren naer 't Le- ger inde Spaenfche Nederlanden,              p. 195 <6* Placaet tegens alle Capiteynen en Officiers die na de generale monfteringc eenigePafpoorten hebben verleent, ende preemien voor de gene die de felve weet aen te wyfen.                                    ρ. ι po" ^2 Ordre aengaende hetaenteyekenert van Soldaten, by de Officieren van nieuws wordende aengheno- men, tot weeringe van Pauevolanten. p. 196			63. Ordre aengaende de betalinge van *s Landts Mi| ïitie by de Officieren te doen.                    ρ. ι p<S 64Ordre teghens de exceflèn vandeSólliciteürs, feeckef getal acngeftelt, ende conditien, waer naer haervop.rtaenteregulere.ri.                        P-ip/ 65· Revocatie van hetKrijgh-Volck, te Lande, irt dienft van den Vyandt, met verfeeckerïnghe Vari amneftie.                                        ^ ^ p. 198 66 Aen de Gafthüyièh over fiecké en gheqüetfte Sol- daten goet te doen fts ftuy vers, vier ftny vers tot lafte van de Soldaten, en twee ftuyyers tot lafte van den Lande.                                        p. 108 6j Lijfte van beibldinge vande Compagnieti tepeerd en te Voet.                                         p. ïpp dSAdidem.                                                ρ. 2Óo 6p Verfcheyde Lijften vari de betalinge der Militie, lbo te paerd t als te Voet, ftaende op de repartitie van Hollandt, naer de proportie van de Manichap> foo als de felve zijn gheweeft t'zedert den Jare i<ffl:           , . t t                                 p. 201 70 Ordre op het fuy veren en fuppïeren van de Mon- fter-Rollen.                                            p. 205 71 Eedt van't Oorloghs-Volck te Lande. p. 20 f Tit.ó. Behelfende verfcheyde faecken aen~ gaende den Oorlogh te Water , £%ë* dert den Jare 1664.ge-emaneerf. Λ Rticul-Brief ende Inftruftie, beroerende den *·*■ Oorlogh ter Zee, midtigaders de Inftrü&ien der Capiteynen , Officieren, ende uytvarende Booti|èfëlIen, Remtffive.                       pag. 2 06 1 Publicatie tot verfterekinge van 't Credit van de C apitey nen ter Zee.                                 p. 2 otf t Placaet, ftreckende tot weeringe van fèeckere ma- niere van foetelen of venten aen d'Oorlog-fchepen genaemtKaydray.                                   p. 200* 3  Refolutie aengaende het Reys-gelt der Soldaten endeMatröièn.i                                       p. 207 4  Ordre ende Reglement voor 't Regiment der Ma- rine , met de Lijften van Befoldinge.          p. 208 5  Articul-Brief ende Inftrudrie, roerende den Oor- logh ter Zee s waer naer de Officieren en Matrofert iich hebben te reguleren.                            p. 2 op 6  Naerder Ordre in 's Lands Vlooté               p. 215 7  Eed voor's Lands Officieren ter Zee*'          p. 219 8  Poindten, dienende tot beftand ende obièrvantie van goede ceconomie van ende in 's Lands Vloo- te.                                                          p, 2 ip c> Ordres op de jurifdiftie, totvermydinge vandi- fcripantie tuflehen de Zee ende Land-Officieren opdeVJoot.                                           p. 22 ï 10 Publicatie , houdende prnemie voor den genen die eenige van 's Vyands Schepen komen te ver- overen , 't afhalen van de Vlaggen, verbranden en vernielen van's Vyands Schepen, écc. p. 2 2 $ ïi Publicatie tot foulagement van de Vermin- kten,                                                      p. 226 12 Placaten , houdende preemien voor diegene die met Chaloupen van de Schepen in 'è Lands Vloot komen af te keren, en te ruïneren eenige Vyands Branders, &c.                                        p. 2 2<S ï 3 Placaten op het verbranden en inde grond booren van veroverde Schepen, en dubbele preemium daer voor te verdienen, midlgadersitraffen en poenen tegens die genedie met harePryièn ontydigh * en ftaende het ghevecht, uyt 's Lands Vloote loo- pen.                                                       Ρ·22/ Tit./

-ocr page 12-

				Tafel en aehwyfinge der Placaten, Ordonnantiën. Refolutiën^ 5cc;
		Tit./'. "Behelfende dePUcaten ende Ordres omtrent de Commiffie-vaerders, Caperyen, ?«s; <prin/en ende Beuy ten, met den aenkleven « " ' van dien; als mede teghens alle Vremde , -s ' dienflen te Wat er > ge-emaneert f sedert den Ar,'; Jatéi66^. .;.,* · · ■-- ■:—; ·.- .· ', '·				17 Plac:, houdende doodt-ftraffe jegens diegene die met Vyandtlijcke Schepen of Vaertuygen op de Stroomen van den Staet binnen eenighe Tonnen fullen worden genomen of gevangen.          fx&QX, 18 Waerfchouwinge aen de Ingezetenen dcfer Lan- den, om op haer hoede te zijn, en in cas haer eenig geweld door eenige Franfche Schepen werd aen- gedaen,'t felve metghelijckgewelt te mogen wee- ren.!                                                      p.241 18 Plac: daer by alle Vremde dienften te Water en te Lande werden verboden, ende die airede in dienft foude mogen zijn, gelaft wederom t'huys te ko- men,                                                     p. 242 15-Plac: waerby verboden wert aen alle Ingezetenen van defen Staet, het aennemen van Vremde Dien- ften , om op des felfs Commiffie of anderfints aen te taften eenige SchepenjGoederen, of Koopman- fchappen, toebehoorende eenige Bondtgenoten, Vrunden of Nabuyren, of hare Onderdanen ende Ingezetenen.                                          p. 243 16 Plac:, waer by de Ingezetenen defer Landen wert verboden haer te begeven in den dienft van Ko- ningen, Princen ende Heeren, als oock van eenige particuliere, in defe of andere Landen, buyten de Geo&royeerde Ooft-Indifche Compagnie p. 244 17 Plac: op 't felve fubjeft voor de Weft-Indifche Compagnie.                                           p. 245· 11 Plac:, renovatie van de twee voorgaende Placa- ten                                                        p. 246 Tit 8. Behelfende eenige Placaten van retor- gie y ter occafie van den Oorlogh ge-erna* neert, ten reguarde van de \Inghezetenen defer Landen, haer onder 't gebiedt van de Vyanden van den Staet onthoudende, &c. Als mede tegens Vyandtlycke Ø-erfoonen en Goederen·* hier te Lande fonder behoorlijcke 'pafpoorten bevonden wordende. 1   "DLacaet, houdende dat alle perfonen die eenige ■*■ Heerlijckheden, Huyfen, Wooningen, &c. in defe Landen bèfitten, ende haer onder 't gebiet van den Koningh van Vranckrijck gheoccupeert houden, iich wederom op haer Goedt fullen heb- ben te begeven, of tenminften onder het reffort van defen Staet.                                      p. 247 2  Waerfchouwinge tot het aengeven van gevluchte Goederen van Luyden die hun by de Vyanden onthouden.                                            p. 248 3  Nader placact van Retorfie tegens het arreft van den Koningh van Vranckrijck , alle perfoonen haer onder't gebiet van Vranckrijck onthoudende,' haer wederom op haer Goet fullen moeten komen begeven.                                                p.248 4  Placaetvan Retorfie teghens den Koningh van Vranckrijck, de Biflchoppen van Munfter ende Ceulen, noopende de fchulden ende praztenfien van geit. ■,                                       Ñ-Ç9 f Waerfchouwinge, Onderdanen van de Koningh- rijeken, Landen ende Conqueften van de Vyan- den hier te Lande bevonden, voor goeden prinfe verklaert.                                               ñ. 25¼ 6 Waerfchouwinge , inhoudende dat voor de On- derdanen ende Ingezetenen van de Vyanden van defenStaet, hier te Lande komende, geene paf- poorten van. den Staet, of van fyn HoogheytfuUeri wer-
			5É "publicatie, daer by gereièrveert wort het recht 'K van yindicatie.            -               ' pag· 2 25) %, Èlacaet» houdende waerfchouwinge aen alleNa- , fjuyrige Koningen, Princen* Potentaten,Vrunden • ende Geallieerden, niet geinterciTeert, van gheen Commiffien t?y den Koningh van Engelandt tot ;, het roven op defen Staet uytgegeven,te willen aen- nemen ·, ende verbodt aen alle Inghezetenen, op e enige Schepen met EngelfcheCommiflkn te die- I  nen. .'JJ,.:.'               ...-, .             ... ñ·22<> 3  Publicatie· ende Verbod, van alle Commiffie of Gaep-vaerders, by retorfie jeghens deEngelfchen &c.                                                Ñ·23° 4  Plac:, houdende verbod geen Schepen te verhuy- ren, of laten gebruyeken, om deNabuyren, Neu- tralen of Geallieerden van defen Staet eenige rao- leftieaentedoen.                                     P-23i '5 Waerfchouwinge, van geen Commiflie vanRe- torfietefullen verkenen.                         P-23i 6  Naerder Waerfchouwinge op 't felve fubject voor ,. den [are 1672.                                         p.232 7  Waerfchouwinge, raeckende de portie of gerech- tigheytvanden Admirael-Generael in allcBeuy- ten en Prinfen ter Zee verovert wordende ñ æ 3 ô 8  Plac:, alle Schepen inVranckrijck &c. behorende, en by Neutrale Princen of hare Onderdanen inge- kocht van goeden prinfe verklaert, &c. p. 2 3 3 ñ Refidenten en Confuls niet gequalificeert in weer- wil van de Commiffie-vaerders, ofhareReeders, eenige Prinfen in de Havenen der Geallieerde in- komende, aen te flaen} ende ordre op de lofïïnge en bencficieringe van dien.                       p. 234 10 Publicatie, houdende dat gheen Schepen, foo Commiffie-vaerders als andere, ten Oorlogh uyt- geruft, mogen uytvaren ·, ende alle Schepen buy- ten 's Lands zijnde, fullen moeten inkomen p. 235- II Plac:, houdende verbod van pionderen van Prin- fen by de Commiffie-vaerders verovert j en ordre jegens de ongeregeltheden der Matrofen. p. 236 12 Plac:, geen Commiffie-vaerders tot afbreuck van den Vyand, langer in Zee te continueren als tot February 1674.                                       Ñ·237 X3 Plac: jegens Kapers op Franfche Beftellinge,of an- dere VyandtlijckeCommiffien, ende die gene de ,,. welcke op en onder de felve dienft nemen p. 238 "14 Plac: daer by de Onderdanen die in Commiflie varen tegens defen Staet, t'huys ontboden wor- den,                                                      p. 239 j f Plac:, inhoudende dat tot confèrvatie vandeCom- mercie van defen Staet met fyne Majefteyt van Sweden, niemand van de Ingezetenen van defen Staet, in eenige vremde dienften fal mogen bege- ven , of op des felfs Commiflie eenige Schepen, Goederen ofKoopmanfchappen, der trafricque- rende Koopluyden van fijn Majefteyt van Sweden . fal mogen aentaften.                                 P-24o 16 Publicatie, raeckende hetbergh-looa van Schepen by Commiffie - vaerders defer Landen van den Vyand hernomen.                                  ñ. 243

-ocr page 13-

" / ·

,: Volgens de methödifciie verdeelin

*tr

van het werclö·

4 Plac, ordre op het debiteren der Franibhe Manu- facturen tot Kledinge,Cieraet of Ameublementen dienende, in de Steden in Hollandt.          p' 2(58 f Plac. tot het debiteren ende Verhandelen, yande ge-eximeerde Franiche Manufacturen in elcke Stadt onder't reflbrt vande Qeneraliteytmaer drie * perioonen te admitteren.                        . p. 269 6  Plac. tegens het inbrengen ende confunteren van, Brandewynen en gediftileerde Wateren.. p.260 7   Plac. tegens het inbrengen en cónfumreen van alle Franiche Koele-Wynen, Azynen» Kanefaflèn > papieren e η Kaftan ien.                           , p. 3 7 % 8  Waerfchouwinge, daer by de placaten e^de Ver- bodt van Brandewynen, Manufacturen, Franfche Koele-wynen, Azynen, Kanefaflèn ende papieren in reguard van de confumptie, buyten executie wortgeftelt.                                            p.276 5? Waerfchouwinge van de precife executie van hec Ver bot van de Uytheemfe Brandewynen. p. 276 10 Plac. tegens den invoer ende confumptie van de Manufacturen, ghemaeckt onder hetGebiet van den Koningh van Vranckrijck, ende de Cheur ende Furften van Ceulen en Munfter. p. 277 11  Plac. tegens den invoer ende confumptie van de Franiche Brandewynen, ende alderhande gedifti- leerde Wateren, ende van de Franiche koele Wy- nen, Azynen, Kanefaflèn, papieren ende Kafta- nien.                                                      P285 12 Plac., houdende verbodt tegen het inbrengen van vermenghde Wynen, in fraude van het verbodc der Franiche Wynen, onder pretext van Gewaftèn van Galicien, Biicayen en andere plaetfen. p. 2 8 8 13. Nader Waerfchouwinge tot precife onderhoudtn- ge van de placaten tegens den invoer van de Wy- nen en Brandewynen, ende Vyandtlijcke Manu- facturen,                                                 p. 28<> 14 Publicatie, waer by alle Verboden ende placaten regens deninVoer van alle Brandewynen, koele Franfche Wynen, Azynen, Kanefaflèn, papieren ende Kaftanien, Franfch Sout, &c werden inge- trocken.                                            ; φ. 29» Tit. 11. Inhoudende de Placaten 'vawverhodt ende weder open-fiellen van alle Vaert naer Oofien en Weflen, Navigatie, Commercie'» Groenlandtfche Vaert, ende de Groot e endé Kleyne Vijfcherye, f sedert den jare 1664 ter occajie van den Oorlogh ge-emaneert. 1   TT)Lacaet waer by alle Vaert uyt de Vereenighde J| Nederlanden wert verboden.           pag. 2ρ r 2   Plac. 1 houdende verbodt tegens den uytvoer van allerhande Gereetfchappen ende Vifch-tuygh, toe de Walviich-vanghftgerequireerti            p-2pr 3   Naerder placaet ende verbodt tegen de Vaert endd Viflcheryeop ende omtrent Groenlandt. p. 2512 4  Noch naerder placaet, raeckendedeGroenlandtfe Vaert.                                                   p-29£ 5  Plac, houdende verbodt tegen het exerceren van de Groote en Kleyne Vifleheriye, als mede tegefos ί'· het inbrengen van eenigen Haringh of geföuteVis van buyten itt'defe Landen : Êndevoorrs teghens het uytvoeren van Gereetfchappen, en het oeffe- nen vandeVoorfzViflèheryen uyt ecnigeHave^ nen buyten deifen Staet.                            p, 295 6  Plae. waer by alle Contracten ende Verbondt nï by 'c Zêe-varende Volck met de Schippers ,Stuyrluy-~ den

! werden aenghenomen, als die uy tdruckelijck in- houden haer Naera, haer Qualiteyt ende Fun- ctie. ..-■;. ..:■-·': Jjbh'ilA'jL· in Ρ·2ί° 7 Waerfchouwinge , geene pafpoorten ( by den Koningh van Vranckrijck te verlenen ) te mogen vorderen als van defen Staet felfs.               p. 251

Tit. 57. prerfcbeyde Placaten en fVaerflhou- wingen, inhoudende verbodt op * t bevaren van de Havenen van Vranckrijck en En- gelandt, uytvoer van Waren van Contre- bande ■> toevoer van Levens-middelen·) Hooy en Strooy aen de Vyanden, &c. f ze· dert den Jare \66^ ter occafie vanden Oorlogh ge-emaneer t. 1 pLacaten, raeckende de Naviatie ende Com- *- mercie van de Neutralen op de Havenen van Vranckrijck ende Engelandt. Als mede de Waren van Contrebande, ende de Aflèurantien van Sche- pen en Goederen, de Subjecten van de Koningen van Vranckrijck en de van Groot 'Brittannien toe- behoorende.                                         Pag-2P 1  Pac:, houdende verbodt van toevoer van Eetwa- ren, Ammunitie, Krijghs-gereetfchap, &c. na het Sticht van Munfter.                                  p. 2 f 6 3  Plac: tegens het uytvoeren van Lonten. p. 25-6 4  Plac:, houdende verbod van uytvoer van Pannen, Deelen, Tras. &ic. uyc de Nederlandtfche provin- ciën, voor den tijdt van drie maenden. p. 2 57 5  Plac:, houdende verbod van toevoer van Levens- middelen aen de Vyanden.                        p. 2 f8 6  Naerder placaet op 't felve fubject.             p. 2 58 7  Plac:, houdende verbodt van alle Waren, als Vi- ftuaille, Amunitie van Oorlogh of andere Κ οορ- manfchappcn, na cenige Havenen, Steden, Vlec- ken of andere plaetfen aen den Vyandc houde 11de, te voeren, ofdaervandaen teontfangen ende in te brengen.                                              P-2:f9 8  Plac: tegen het uytvoeren van Hoy enStroo p. 2 yo 5> Plac:, houdende verbodt van uytvoer van Hooy enRuygh-Voer.                                     p. 2Ó0 10 Plac:, houdende verbodt van Eet-waren, Levens- middelen of ververfchinge naer de Stade Gave te voeren. >A                                             p.260 11 Waerfchouwinge, houdende verbodt van'toevoer van Levens-middelen naer 't Landt van Lnyck , de Stadt Aken,en de plaetièn daeromtrent, p. 261 12 Plac:, houdende verbodt van toevoer van Eet- waren en Levens-middelen na 't Landt van Luyck ende Gulick, en de Landen daér omtrent, p. 261 13 Waerfchouwinge, houdende verbodt van toevoer van Waren van Contrebande na Sweden. ρ 262 Tit. 10. Behelfende de Placaten tegens het in- brengen en debiteren van Engelfche,Fran- fche, Munflerfche, en Cheur-Ceulfche Ma- mifatluren ·, Franfe Brandewynen, Koele Wynen, Azynen, Papieren, CanefaJJen en Cafianienj fzedert den Jare 1664, ghe- emaneert. t ^omo ntibb it: ibftslavn^ ί 'pLacaet teghens het inbrengen der Engelfche X Manufacturen.                              pag. 263 2  Plac, Vernieuwingeende Ampliatie van 't Ver- bodt der Engelfche Manufafturen.             p. 264 3  Plac: op het debiteren der Franfche Manufactu- ren.                                                        p.264

-ocr page 14-

		Tafel en aemvyfinge der Placateri den ende Reeders van Schepen op Groenlant acn- gegaen, werden verklaert voor nul ende van on- werde.                                                   p. 294 7  Plac. en naerder Waerfchouwinge van 'c verbodt van de Groote en Kleyne Viflcherye. p. 295- 8  Plac., houdende verbodt van de Groenlandtlche Vaere.                                                    p. 296 9  Plac., houdende verbodt van traffijeque ende uy t- loopen van Schepen van Commercie, Ra-zeylen voerende.                                               p. 297 1 o Plac., houdende verbodt van de Vaert na Ooften en Noorwegen.                                       p. 298 11 Plac., houdende verbodt van alle Schipvaert uyt defe Landen.                                          p. 298 12 Waerfchouwinge, houdende open-ftellinge van de Vaert nae Ooften en Noorwegen.          p. 299 13 Waerfchouwinge, open-ftellinge van de Vaert om de Weft , ende de Groote en Kleyne Viflche- rye.                                                       p.z99 14 Plac., houdende verbodt vande Oofter en Noor- der Vaert, mitfgaders de Groote en Kleyne ViC fcherye.                                                  p. 300 if Naerder verbodt van alle Schip-vaert uyt defè Landen.                                                 p. 300 16 Waerfchouwinge tot vryftellinge van de Com- mercie over Zee.                                     p. 301 17 Nader Waerfchouwinge op 't iêlve iubje&. p. 302 18 Plac., houdende verbodt van de Walvis-vanghft ende Vaert op Groenlandt.                        p. 3 o 1 19 Plac., houdende waerfchouwinge ende renovatie van het verbodt tegens alle Vaert ter Koopvaerdy, Grooteen Kleyne Viflcherye,Groenlandtfe Vaert* revocatie der particuliere Commiffie-vaerders, en verbodt van het Boots-volck , van haer in vremde dienft te begeven, &c.                              p. 304 ao Waerfchouwinge , houdende openftellinge van alle de Stroomen ende Rivieren voor de Commer- cie van allerhande Waren ende Koopmanfchap- pcn.                                                       p. 304 21 Ordonnantie en Waerfêhouwinge van de vrye Haringh-viflcherye.                                 p. 305· 22 Waerfchouwinge, houdende vrye Zeevaert ende Commercie naer het Wcftcn ende Noorden, ende alle andere plaetfen.                                 P-3°<> Tit. 11. BehelfendcAmhaffddeursyMimfiers, Confitls) (*fc, ι Λ Mbafladeurs Huyfen niet te frequenteren om ■*"* MifletehoorenRemijftve             pag. 307 2  Nader verbodt Remijf:                            p. 307 3   Α mbafladeurs en andere publijcque Minifters niet te offeoferen Remijf;                                p. 3 07 4  Ambaffadeurs Logementen niet tevioleren, op verbeurte van Lijf en Goet Remijf:            p. 307 ƒ Reglement op de Ambafladen en Deputatien iöo buyten als binnen's Landts.                       Ρ-3©7 6 Ambaffadeurs geen Vereeringen, Giften, Gaven, noch Gefchencken teontfangen.               p. 309 1 Interpretatie op de boven-ftaende Reiölutie, Mi- nifters buyten's Landts, bevoeght de ordinarisen gewoonlijcke prefenten te mogen ontfangen p. 309 8 Waerfchouwinge wegens het arrefteren van de Perfoonen,Domeftijcquen of Goederen van Uyt- heemfche Ambafladeurs of Minifters, hier te Lan- de komende, refiderende en paflèrende. ρ 3 ίο $ Reglement voor de ConMsRemifflift ρ. 310			Ordonnantïen, Refolutien, &c. 10 Reglement ende.Ordre voorde Confuls van dé Nederlantfe Natie in de Zee-fteden van Vranck- rijck, buyten de Middelandtfche Zee ghelegen , midtfgadersin andere Rijcken en plaetfen wegens deièn S taet refiderende.                            p. 31 o 11 Reglement voor den Refident tot Conftantino- polen, Confuls tot Smirna, ende Nederlandtfche Natie in de Levant.                                 p. 311 Tit. 13. Inhoudende de TraBaten 'van Vrede en Commercie-, ére. tujfchen defen Staet en andere UytheemfcheKoningen» Trincen en Tot ent at en gemaeckt endegeflooten. ι Τ TNic ende Verbondt tuflchen deHeeren Sta* ^ ten ende Steden van Hollandt ende Zeelanr» 2 5- April 1 f76 Remiffive                      pag. 31 % 2  Pacificatie, gheflooten tot Gent 8 Novembec 1576 Remijf:                                         P-.312 3  Unie, gheflooten tot Utrecht den 23 January 1579 Remifi:                                         P-312 4  Tra£t: van beftant tuflchen de Erts-Hertogen Al- bert enlfabella, en deièn Staet, gheflooten tot Antwerpen 9 April 1609 Remijf:              p. 312 f Verdragh over eenige iwarigheden gherefulteert uyt het Traftaet van den 9 April 1609, in den Hage gefloten 7 January 161 o Remijf: p. 31 2 6  Articulen tot nader beveftigingh van den Treves 2 4 Juny 161 o Remijf:                              p. 31 ζ 7  Tra&aet met den Koningh van Maroco 24 Sep- tember 1610 Remijf.                               p. 31 * 8  Verklaringe van het 20 Articul van het Trailaec van beftant 29 Mey 1612 Remijf:              p. 31 2 9  Tra&aet tuflchen den Koningh van Portugael eii defen Staet, gemaecktindenHage 12Juny 1641 Remijf:                                                  p. 312 ioTraft: van verdragh noopende de Thollen en Commercien tuflchen den Koningh van Dene- mareken en deièn Staet 13 Augufti ,1645: Remijf:                                                  p. 3 12 iiTradt: over'tlèlve fubjeft 12 February 1647 Remijf:                                                  Vl1% nThol-Roile inden Orizont, voor de Onderda- nen der Geünieerde Provinciën Remijf: ρ. 3 ï 2 13 Tra£t: van Vrede tuflchen den Koningh van Spaignen en defen Staet, gheflooten tot Munfter 3oJan: 1(748 Remijf.                                p. 312 14 Tradl: van Marine tuflchen den Koningh van Spaigne en defen Staet, gheflooten in den Hage 17 December 16 50 Remijf:                       p. 312 1 7 Trad: tuflchen defen Staet en die van Salé 9 Febr: 1651 Remijf:                                          P-3I2i 16 Nader Traü: tuflchen defèn Staet en die van Salé» 22 Maerti 657 Remiff:                            P-312- i7Tra£fc: van elucidatie enampliatie van't naerder Tra£b van Vrede metdie van Salé, 22 Oftober 16 ƒ9 Remiff:                                         P-31* ι/ Ander Tra&: met die van Salé, if Mey 165& Remijf;                                                 p. 315 18 Articulen van Vrede tuflchen den Proteftor van Engelandt en defèn Staet, gemaeckt tot Munfter 2 8 April 1654 Remijf:                              p» 315 19 Publicatie met het Traft: van Marine dacr op ge- volght, tuflchen den Koningh van Vranckrijck endeDuytfcheHanze-fteden gemaeckt tot Parijs ioMcjJóf4, Remijf:                             Ρ'·3ι3 2 o Trait: tuflchen den Koningh van Dënemarcken

-ocr page 15-

					• Volgens de methodifche verdeelingé vahhet werck';
							2 9 Α r ticulen van Vrede en V eibond met EπgeIandt,, ipFebruary 1674.                                  P:342 3 o Tracl: van Vrede met den Biffchop van Munfter * 22 April 1674.                                       p: 34& 31 Tracl: van Marine, tuilchen den Koningh van Engelandt ende Heeren Staten Generael, 11 De- cember 1674.                                          p: 3 5-3 32 Trad: van Navigatie en Commercie tuflehen den Koningh van Sweden ende de Heeren Staten Ge- ' nerael, 26November 1075"»                    Y-117 3 3 Tra£t: van Vrede, gemaeckt en gefloten tuflehen de Heeren Ambaiïadeurs en Plenipotentiariflèn van fyne Majefteyt van Vranckrijck ter eenre, en de Heeren Ambaiïadeurs en Plenipotentiarifen vao de Staten Generael derVereenighde Nederlanden ter andere zy de, ro Augufti 1678,            p:36o 34 Traft: van Commercie, Navigatie ende Marine met Vranckrijck gefloten, in date als voren, p: 368 3 5 Tra£h van Vrede en Commercie tuflehen de Ho. Mog. Heeren Staten Generael der Vereenighde; Nederlanden, ende de Regeringe van Algiers, 1 Mey 1080.                                          p: 3 79 36" Capitulatie ende Privilegiën by deKeyièrJijcke Majeftcyt van Turckyen Sultan Achmet Chan, ghegeven aende Hoogh Mog. Heeren Staten Ge- Gencrael van de vrye Vereenighde Nederlandtiè Provinciën. Anno 1612.                         p:385 37 Declaration fur Ie Traifté de Marine, arrefté en l'An 165-0 entre fa Majefté Ie Roy d'Efpaigne, Sc les Seigneurs Eftats Generaux Provifionellement arrcftéeaBruxellcsle2f deNov: 16 j6. p'-390
		,'ti cndefèn Staet, op het hermeten van de Sche- pen, ghefloöten in den Hage ι f April 165-8. ■ Remiffive,                  .                            P:3*3 21 Traftaet van den Kofiingh van Sweden en deièn Staet, gheflooteriin Elbingh ι September ïafó't met de elucidatie van dien, tot Heliïngeur 9 De- cember 16 f $) daer op gevolght Remijf: p: 313 22 Articuïen van Vrede tuflehen denKoningh van Portugael en defen Staet, geilooten in den Hage x, 6 Augufti 1661 Remijf:                            p; 313 23 Articuïen'uyt het Tra&aet van Navigatie, Com- mercie ende Marine tuflehen den Koningh van Vranckrijck ende defen Staet, 27 April i46z. Remïjf:                                                  p:3i3 a^Traftaet tuilchen den Koningh van Groot Brit- tannien ende defen Staet, 14 September 1662. Remijf:                                        ;,;,;; p-ïH 2 ƒ Publicatie van 't Accord gemaeckt ende ghefloten binnen de Stadt van Bruflel, raeckende de Limijt- Icheydinge in Vlaenderen 7 Mey r 669. p: 313 2óTraftaet van elucidatie van 'c vorige Tra&aet met den Koningh van Denemarcken ende defen Staet ghemaeckt ende gheflooten, naer hetwelcke de Thollen van Hout-Ia ften in Noor wegen geheven fullenworden, tot op den If Augufti des Jaers 1685· i9Maert 166 f.                                        P:3l6 27 Tra&aet van Vrede tuilchen deièn Staet ende dm Heere Biüchop van Munfter , achthienden April 1666.                                           P:32° 28 Articuïen van Vrede en Vcrbondt, tuflehen den Koningh van Groot Brittannien, endede Heeren Staten Generael der Vereenighde Nederlanden, 3ijulyi^7.                                          Ρ:32ί!
				TWEEDE BOECK, Begrypende veifcheyden Religieufe ende Kerckelijcke faeckeri.
			Tit. 1. Behelpende Piacaten tegens de Geefie- lycke Ρ dus.ge finden. - 1   HPRa&aet, gemaeckt tuilchen Hertogh Philips ■*· vanBourgondien, Gravevan Hollandtj&c. ende Rudolph van Diephout , Biflchop van U- trecht.                                                pag. 391 2  Publicatie enRenovatie van het vooren-ftaende Tra&aet»                                                p:393 3  Nader ordres op het voren-ftaertde fubjeft. p: 3 9 5 4  Placaet tegen het verkrygen van Geeftelijcke Goe- deren Remiffïve.                     .                P:39<5 $ Editt van KeyièrKarel, dat mert geen Leen-goe- den, Erf-goeden, Chijnfen, &c.ialmogenver- koopen, opdragen, tranfporteren, vertieren of permuterenaeneenige Geeftelijcke Peribonen of Godts-huyfen.                                        p: 39ó 6  Placaet vanKeyièr Karel, daer by geordonneert wort dat alle Godts-huyièn, Gaft-huyfen, Con- venten ende ander Geeftelijcke Lichamen en Ge- meentenj geenLeen-goeden,&c. nietgeamorti- feert, fullen mogen aenvaerden, Remiffïve. p: 399 7  Plac:, waer by verboden wordt aen de Klooftere eenige erffelijcke Goederen te maecken, R: 399 8  Verfcheyde Piacaten nopende het aenbrengen van dePra:bendenCanonicael,Officien, enBeneficien onder de Generaliteyt, ende ter collatie van de Graeirelijckheyt ftaende, Remijf:               p: 399 p Relblutic yande Staten van Hollandt,dftt de Εγ*η-					gelifche Gereformeerde Religie ial worden ghe- manftineert en befcherm r, Remijf:             p: 3 99 10 Reiblutie van de Staten Generael, tothandthavc- nis van de ware Chriftelijcke Religie, Rem: p: 399 11 Plac: tegens de Jefuiten ende der fèlver Schooien , &e. Remijf:                                             P:35>9 12 Placaet jegens het inkomen der RoomfcheGeeftc- hjckheyc, &c. Remijf:             -               p^399 13 Piacaten jegens de paus-gefinde Geeftelijckheyt, Conventiculen, Scholen, Colleften, Kloppen» Vooghden e«de Compofitien der Officieren, Remijf:              ; :                                p:35,c> 14 Piacaten van de Staten van Hollandt, jeghens de paufelijcke Conventiculen, Geeftelijcke Habiten, en ftellen van Schoolmeefters, en tegens het her* trouwen en herdoopen, Remijf:                 p: 399 ï 5 Piacaten teghens liet Bedevaert-gaen ende andere /uperitiriefl» Remijf:                             . , p: 399- ιό Verbodt van die hun metEede aendeRoomicho Religie verboncfen hebben,teadvpceren, alvaorem fy den fel ven Eedt hebben ghcrenuncieert, Re- MB           5 v:           '                      Ρ-399 17 PJacaten teghens het gaen ter Miflè in de Huyièn van de Ambafladeurs, Remijf                   p: 400» i8NaerderOrdreophetfelvefubjeè;.           p:4oo. i9PJacaet van de Sfaten Generael, ende de Staten yan Hollandt, van alle Piacaten teghens de paus- gefinden ge-cmanee. rt, punftuelijck te qbftr veren, p:4op **                             Placi

-ocr page 16-

			Tafel en aenwyfinge der Placaten", Ordcmmntkfï^efolmtefi, fc.
					f Kercken-Ordeninge voor die van Zeelandt, op de Synode van Middelburgh beflooten, vanden eerften February 1591, RemiJ/ïve.            p: 459 6  Extra& uyt de poin&en van befchryvinge der Sta- ten van Hollandt, op het eyndeiijck arrefterenvan de Kercken-Ordeninge.                           P:45"5? 7  Refolutie daer op gevolght.                      p:4óo 8  Refolutie tot rufte der Kerck en Gemeente.p: 460 9  Refolutie rakende de Kercken-Ordeninge. p;4<5i 10Kercken-Ordeninge, geftelt in denNationalen Synode der Gereformeerde Kereken binnen Dor- drecht in de Jaren 1618 en 1619.                p: 4^4 11 Refolutie, raeckende verfcheyden Kerckelijcke faecken.                                                  P:47° 12 Refolutie, houdende dat de predicanten de ge- meente moeten vermanen tot refpeft eri obcdien- tie aen haer wettige Overigheyt.                p: 47 r 13 Naerder elucidatie, rakende 't felve fubje&.p: 472 14 Refolutie, de Kerckelijcke gravaminatydclijck aen den politijcken Commiflaris ter Synoden te behandigen.                                            P:47? 15· E m eriti haer plaetfe waer te nemen tot de bevefti- ginge van een ander.                                 P: 47 3 j 6 Refolutie, de predicanten geen uytheemfche cor- refpondentie te houden, en geen politijcque faken op den predick-ftoel te brengen.                 p: 473 17 Ordre ende Formulieren op het bidden voor de Overigheyt, in de Kereken van de Provincie van Hollandt en Weft-Vrieftandt.                   p: 474 fiS' Naerder verklaringe, het Formulier van Gebe- den in eenighe perioden te volgen naer de let- ter.                                                        p:47<> 19 Refolutie, niet teghedogen dat op de Synoden eenige propofitien jegens het Formulier van 't ge- bedt worden gedaen.                                p: 477 20 Refolutie, de predicanten het Formulier van het gebedt pun&uelijck na te volgen.                p: 477 21 Placaet, geen proponenten tot predicanten te be- roepen , ten zy ten vollen vijf en twintigh jaren oudt zijnde.                                            P:477 2 2 Refolutie, houdende naerder verklaringe op het felve fubjeft.                                           P^478 23 Placaet, geen predicanten in de Steden, ceiïie in deSiaetfche Vergaderinge hebbende, den Hage daer inne begrepen, te beroepen, ten zy volle 30 jaren oudt zijnde, en in de andere Steden 27 jaren qudt zijnde.                                            F 479 24Refolucie, ordre tot meerder conièrvatie van de ruft van de Kereken, &c.                         P:479 2 ? Refolu tie raeckende de vacante predick- Ampter* ten platten Lande.                                   pc 481 2 6 Refolutie, den ouderdom der predikanten te re- kenen niet na den dagh van het overlyden of di- miflie van den voorigen predicant, maer na den dagh van de Sententie, foo wanneer queftie vale over het jus Tatronatm.                           p: 481 2 7 Refolutie, geen difpenfatie van ouderdom meer te verleenen aen predicanten.                     p: 482 28 Refolutie, de Kereken en Claflèn hun prjecife te ghedragen na de Refolutie van den 16 November 167 f.                                                     papBi 29 Refolutie , predicanten binnen't Jaer van hae* beveftigingh door nieuw beroep vertreckende, de koften van voorgaende beroep te betalen, p: 483 3oRefolucie, niemandt tot het predick-Ampt bin- nen deiè Provincie te admitteren , alsdie geadini! pleert
		20 Placaten van de Staten Generael, ende de Staten van Hollandt, jegens het tefteren ten behoeve van Geeftelijcke of andere paus-ghefindegheordende '■: perfoonen, of Geeftelijcke Armen, Geftichten of Godts-huyièn, Remijf:                         p: 400 ai Refolutie, waerbyisverftaen dat alle depaeps- gefinde Hooft-Officieren, Bailliuwen, Schouten, Secretariflen ende School meefters, midtfgaders paepiche Burgermeefters, Schepenen, Ambachts- bewaerders, Kerekmeefters ende Regenten van L Godts-huyfen, fullen worden afgefet, en andere van de Gereformeerde Religie in des felfs plaetfen gefurrogeert ·, als mede eenige confiderable poin- clren, totweeringevandeftoutigheden ende ex- ceflen van de paus-gefinden, en tot voortbreydin- ge van de wareChrifteüjcke Gereformeerde Re- ligie,                                                      p: 400 22 Executie van de placaten jegens de paus-ghefin- den.                                                      p: 405 2 3 Waerfchouwinge op het tefteren van Leen-goe- deren der paus-gefinden.                          P:40? 24 Waerfchouwingejegens het compoferen der Offi- cieren met de paus-gefinden.                     p: 406 2 y Placaten van de Staten van Zeelandt, jeghens de geeftelijcke en paus-gefinden, meeft van gelijcken inhoudt, Remijf:                                     p: 406 2 6 Placaten van de Staten Generael op het felve fub- jedr. over de gheconquefteerde Landen , Re- mijf:              '                                       p:4oö Tit. 2. Inhoudende Placaten van reformatie ende herfiellinge van den Waren Godts-dienfl. 1   T)Elydeniflè des Geloofs der Gereformeerde JO Kereken in Nederlandt.                pag. 407 2  Synode Nationael tot Dordrecht gehouden ende uy tgefproken den 6 Mey 161 ρ Remïjfive. ρ: 416 3   A&a Synodi Nationalis in normne Domini No- ftriJefuChrifti, Authoritate, Illuftr. & Prepo- tentum D. D. Ordinum Generalium Foederati Belgii Provinciarum, Dordrechti Habitat, Anno 1618 & 1619. Poft dimiiïlonem Theologorum exterorum, Nevens het Tranflaet van de felve in deNederlandtfcheTale.                           p:4i6 4  Placaten teghens het fvveren en blafphemeren van den name JefuChrifti, Kemzjfive.            p-443 y Ordre jeghens devermenginge van de Theologie met de Philofophie, Sec.                         p. 443 Tit. 3. BegrypendedeRercken-0rde?2ingbé 1   TJRief des Graven van Lycefter. van uytichry- 4* vingedesNationalenSynodus, gehouden by laft van fijn Excellencie in 's Graven-Hage den 20 Juny iy86. Nevens de Convocatie-Brief aen de Kereken van Holland.                             P-445" 2   Kercken-Ordeninge der Nederlandfche Gerefor- meerde Kereken de Anno ί ?86.                p: 446 3   Antwoord, op feeckereRemonftrantie van het Zuyd-HollandicheSynode inden jare 15913 ra- kende eenige Kerckelijcke faecken.            pi 452 4  Kercken-Ordeninge van den jare 15-91, door laft van de Heeren Staten van Hollandt ende Weft- Vrieilandtingeftelc. , ...                        Ρ'·4ί2

-ocr page 17-

Volgens tic mcthodiiche vërdelinge vatt het werclc* pleert heeft den vollen ouderdom van feyen en Tit.4. Begrypende de S choohOrdrè. twintigh jaren indeftemmendeSteden, midtiga-j τ ^RdreophetaenfteUenvandeSchool-meefters

dersin 'sGraven-ïiage} in de andere Steden vijf

......«r*™*                                   pag-484» School-ordre over deLatijnfche Scholen Remijf: 5 School-ordre in Zeelandt Remijf: 4 School-ordre op deplaetfen onder de Generaliteytè behoorendeita»/j^                        alle pag. 484

en twintigh ·, ende voorts binnen de Provincie tweeen twintigh jaren.                             P-4^3 21 Placaet teghetis de prophanatie van des Heeren Ruft-dagh.             L                                Ρ·484

DERDE BOECK, Begiypende allerhandePolitijccpe faecken, RegleraentenjÓöroyen> Handtveften, &c.

Tit. 1. Behelfinde allerhande Politifequefaec- ken. 1  TT)Lac:vanK.eyferKarel, aengaende Tranfpor- Jf ten, Hypothecatien ende verbinteniilèn van onroerende Goederen Remiffive.           pag, 48 5 2  Plac: dat de Secretarifen Rcgiiler moeten houden van alle verkopingen en bclaftingen Rem'fó p. 48 f 3   Abolitie van de Contracten aengaende de Tulpen Remijf:         .                                  p.48y 4  Plac van den xl. en xx. penningh Remijf: p. 48 5· 5: Plac: dat geen Verbanden, hoedatiigh die mochten wefen, generael of fpeciael, eenigh recht van pre- ferentie lullen hebben, ten zy den xl. penningh daer van betaelt zy Remi ff:                       p. 48 f 6  Plac:, van geen alienatien of tranfporten te doen van eenige onroerende Goederen, als voor den Rechter daer onder de fel ve gelegen zijn. p. 48 5 7  Plac; van KeyferKarel, op de bancqueroeten, Huwelijcken» Woecker, Teftamenten, Protho- collen van Notarifen, Sec. Remijf:            p.480 8  Plac: waer by gheordonneere wort datdeProtho- collen van Notarifen naer hun overlyden moeten worden ghebrachc ter Secretarye van de Stadtof Plaetfe van hare refidentie.                        p.480 9  Verklaringe, de Pronliocollen der Notarifen die op verfcheyde plaetfen gewoont hebben, te bren- gen ter Secretarye daer hy overleden is. p. 487 10 Refolutie dat de Notarifen, yets paflèrende, den Comparant ende Getuygen wel kennen moe- ten.                                                       P-487 11 Ordre vanden Rade van Brabant, rakende de No- tarifen in Brabant.                                   p.488 12 Plac: regens het onderkruypen der, Secretariièn in Brabant Remiffive.                                  ρ 485» 13 Naerder plac: tegens het onderkruypen der Secre- tarifen door de paepfche Notarifen, &c. in Bra- bant,                                                     p· 489 14 Ordonnantie Van den Keyièr, noopende remiilien vart doodtflagen, Brieven van legitimatie, placet, refpijt, ceffie ende beneficie van Inventaris Re- mijf:                                                     P· 4S>° 15· GeredreiTcert Formulier van Brieven van legiti- matie.                                                   P· 49° 16 Refolutie, Verfoeckers van Veniam aïtatis den perfe&en ouderdom uyt te drucken, fonder te ge- bruyeken het woordr omtrent.                  p. 491 17 Refolutie, alle Verfoeckers van Veniam aïtatis haren ouderdom te fullen moeten doceren. 491 18 Plac: op de Goederen die by Teftamente,Codicil- le,HuwelijckfcheVoorwaerden of andere Con- tra&engemaeckt,reftitutiefubjecT;zijn R. p.491 ï 9 Plac: houdende dat geen Fideicommiiraü:e.Goq*

deren kunnen worden ontÜagen, als door laftvani haer Edele Groot Mog.                           p. 49 £ 2oWaerfchouwinge , waer by verftaen wort dat Vooghden over Wees-kinderen buyten eenige re* prochen Lijf-renten mogen inkoopen. p. 491 21 Verklaringe, dat Wees-meefteren en Vooghden bevoeghtzijn, de penningen van minderjarige te» beleggen op Ordonnantien van Soldye. ρ. 492. 2 2 Waerlöuwinge, Van een geheel jaer vryheyt van den xl. penningh in het tranfporteren van Obliga- tien en Rente-brieven.                            p. 49z 2 3 Naerder placaet op 't felve fubjeft.            p. 495 24 Plac:, waer by de exemptie van den xl. penningh in het tranfporteren van Obligatien en Rente- brieven ten lafte van 't Landt fal komen te ceflè- ren.                                                      p. 49 £ 2 f Plac:, daer by verftaen wort, geen Hypotheec- quen noch Kuftingen te mogen eyfichen, daer van de Intereften wel betaelt worden.              p. 49 3 2 6 Refolutie, houdende dat het vooriz placaet geen- fintsapplicabelis, in reguardvan Kuftingen dia voor datoopge-eyfcht zijn.                       P-494 2 7Refol: dat de Regeerders ten platten Lande hara rekeningen in't openbaer moeten doen. R: p. 494 28 WaericliQu winge, houdende dat de Gaerders van, binnelandtfcheOmmeflagen binnen twaelf maen-* den de felve van de Huyrders der Landen moeteii collecteren, op pcene van daer naer geen recht te hebben ten lafte van de Eygenaers.             p. 494 29Refolutie, houdende dac de Hoven van Juftitie haer geen faecken fullen aenmatigen de Policie be- treffende.                                               P-49? 30 Reglement tot beter admiaiftratie van dejuftitie in den Schepen-ftoel der Stadt 's Hertogen-Boicb Remi/β >                                             p.49? 31 Naerder Reglement op 't felve fubjeal:. p. 49$ 3 2 Noch naerder ordre tot redres van de Policie, Ju- ftitie en Finantie der Stadt 's Hertogen-Bos.p. 496 3 3 Reglement, raeekende de Policie voor de Dorper! vandenOuden-Bofch, &c.                     p-499» 34Reglement, raeekende de Gerechten en Policio voor die van den Finart-Heyningen, Appelaer * Schuddebos, ende annexe polders.           p. foc* Tic, 2. Van de Huwelijckfche faecken. 1   "pXtracl: uyt de Politijcque Ordonnantie van' •*-J Hollandt, begrypende het ganriiche Echt- Reglement , Solemniteyt, Aenteeckenen, Procla-i matien, Verboden graden van Maeghichap en Swagerfchap, Ojrerfpel, &c,                   p. fó$ 2  Refolutie, de JoodtfcheNatie in 'treguajd van het Huwelijcken, van de folemniteytën van de P^itijcqu? 9rd9riaantie te difpe^ferer^. p, 504

-ocr page 18-

Tafel en aenvvyfinge der Ptacaten, Ordonnantien. Refolutien", <3tc.

3  Edi&, waer by geftatueert wort» dat in Huwelijc ken geen appel of reformatie valt» foo wanneer het oordeel van den Rechter over-een-komt met het gefuftineerde van de Ouders, of van den langhft- levende.                                                 p. 5-05- 4  Publicatie, houdende elueidatie v£n de Articulen in de Politijcque Ordonnantie, waer by de over- leden Huysvrouwen Broeders of Sufters Dochter verboden wort te trouwen.                        p, 5-06 5  Plac: houdende interpretatie van het derde Articul van de Politijcque Ordonnantie vanden jare 15-80, , waer by verftaen wort dat onder het woordt Ou- ders , alleen wort verftaen Vader en Moeder, en ι niemant anders.                                      p. 506 6  Plac: (tegens het trouwen van perfoonen met den : anderen in overfpel geleeft hebbende.         p. 507 7  Plac: tegens het overfpel.                          Ρ·ί°7 8  Refolutie, houdende dat het HofF, ende de Re- geerders van de Steden bevoeght zijn, in feecker gevalvandeHuwelijckiè proclamatien tedifpen- ïèren.                                                     p. f 08 9  Exraét uyt de politijcque Ordonnantie binnen Zeelandt, noopende de maniere van Huwelijcken aldaer.                                                   p. 508 10 Echt-Reglement over de Steden enrDorpen ten platten Lande, onder de Generahteyt reforterende ükemijfive.              -                              PSl° Tit. 3. Tegens corruptien len aenneminge njan gefthencken} Eedt rvanfuyrueringe} 1  Tj1 Xtraft uyt de naerder Ampliatie van de Inftru- •*~-J die van den Hoogen Rade, ende den Hove vanHollandt.                                       pag. 510 2   Plac: van de Staten Generael, van den eerften July löfi, over deordre teghens de corruptie, &c. Remijjlve.                                               P-51* 3  Refolutie, d'Ambafladeurs geen Verceringen te mogen nemen; met de interpretatie, Minifters het ordinaris Prxfentte mogen ontfangen Kern.γ. 512 4  Ordre tegens Giften, Gaven en Gefchencken , midtfgadersd'exceiïèn van de Schryvers van de Compagnien in 't Noorder-quartier ghepleeght wordende.                                              p. 512 5: Refolutie , Eedt Van fuyveringe te doen by die gene die eenige politijcque Ampten of Bedienin- gen bekomen Remiffive.                          ρ. 5Ί4 6 Item,, jn reguard Van de Militaire Ampten R<?- miff: .-;<                                              p.514

Indifche Compagnie clefèr Landen ge-cligeerc worden.                                                 p.fiö Tit. 4 Placaten tegens Jeditieufe Perfoone??, mtirmuratieniffatnen-rottingenifameufe LibelleUi Ψα/quiUenj Straetfchenderyent Infolentieuy h'c

1  \7Erfchey de Placaten tegens ièditieufe Perfonen ^ en oproer-maeckers Remïjfive.           P-5^7 2  Plac tegen de moet willigheden der Lakayen ende Knechts, ende verbodt van Geweer te dragen R<f- miff:                                              p. 517 3  Plac: tegens het inflaen van Glafên, werpen met Steenen, klincken aen de Bellen, flaen en kloppen op de Deuren Kemiff:                              p. fi 7 4  Plac: tegens het drucken en verkoopen van arger- lijcke en feditieuiè Boecken Remiff:           p. ƒ 17 5  't Selve vernieuwt by 't HofF van Hollandt by plac: Remiff:                                                  p. $17 6  Plac: van de Staten vanHollandt en Weft-Vries- laodt, tegens murmuratien en diffidentien, &c. enamneftie.                                            P-fl7 7  Plac: van de Staten Generael derVereenighde Ne- derlanden , van amneftie tegens alle diffidentien en murmucatien.                                     p. 518 8  Relölutie, verbodt tegens het maecken, drucken ende yerkoopen van Pafquillen, ende Aften van Staet.                                                     p. f20 ρ Refolutie, raeckende 't felve fubjófr.         p. 520 10 Plac: tegens het licentieus drucken, verkoopen en divulgeren van fameulè Libellen.              p. 520 11 Plac:, verbodt van feecker Boeck, genaemt Aen- wyfinge der heylfame politijcque gronden ende maximen van de Republijcq van Hollant. p. 522 12 Publicatie teghens alle Pafquillen ende ergerlijcke Schriften.                                               p. 523 13 Plac: tegens de Sociniaenfche Boecken, Leviathan en andere.                                              P-5"23 14 Waerfchouwinge, geen Gefchrif ten of Boecken te mogen drucken of verkoopen tegens de Engelfe Natie.                                                   p. f24 1? Plac: tegens de pafquillen endiiëourfen, betref- fende de Souverainiteyt van den Lande. p. f24 16 Plac:, houdende preemie voor die Jan Rotné, en den Drucker van des felfs pafquillen fal weten aen tewyièn.                                            Ρ·ί2ί iy Plac: tegens het Boeck geintituleert B: D: Spinoia Opera Pofthuma.                                    p. 52 f 18 Plac: tegens het drucken van Franiche Couran- ten,                                                       p. 526 19 Placaet tegens de Doodt-malen ten platten Lan- de,                                                         p, 526 20 Plac: tegen hec ichutten van de Bruydegomsende Bruyts,6cc.                                             p. 527 21 Ordre en Reglement op de ongeregeltheden der Dienftboden.                                          p. f27 2 2 Plac: tegens het fchenden van Boomen en Planta- gien 5 midtigaders het ftelen van Hecken,Stoupen enBalien.                                               p. f30 2 3 Plac: tegen het ftelen van Aerd en Boom-vruchten uytdeThuynen,Scc.                               p- ƒ30 24 Plac: tegens het inflaen van Glafen. . p. f 31 2 f Waerfchouwinge van Zeelandt, tegens het naer- drucken, uytgeven ende verkoopen vanReiblu- . tien, Placaten en Ordonnantien vaadeHeerca Staten van Zeelandt.                           P-f3J Tit. 5.

Ordre, geen Traftementen aen Militaire ()fficiers

7

goet te doen, als die den Eedt van fuyveringe heb- ben'gedaen Remi/f:                                 p. 514 8' Plag:, waer by alle Miltaire Officiers verboden * wortëëriigeFoyep, Vereeringen, &c. te ontfan- ; gènof nemen van de Schippers of Koopluyden op Rhijn en Maes varende Remiff: p. 514 S Nader'placaetopYvoren-ftaendefubjecT:. p. f14 ibNoch naerder placaet racekende het felve fub- *jcc~t. ' p. 515- 11 Refolutie, Dijckgraven , Heemraden, Waers- mannen, penningh·meefïers, Boden, nochièlfs, nóchhaer Vaders, Moeders, Soonen, Dochters , Broeders of Sufters, eenighe leverantie te mogen doe&acn de Wercken haer opficht bevolen, p. 516 12. Refolutie, Eedtvan fuyveringe te doen by de ge- "·' rie die tot Bewinthebbcrcn van de Ooft on Weft-

-ocr page 19-

3 fii Volgens de methodifciie verdêelinge van liet werdfc

Tit. ?· 03r°jen ende Privilegiën tot redemp- tïe ende afloop van confifcatien der Sententien van verbeurte van Lijf enGoedt.

ï 4 Ordre tegens de infolentie van de Studenten, üy£ kloppen der Profeflbren> houden van CpUegien j dragen van Piftolen, &c. ?                  p. 54^ iyPlacafen tegens het uytftampen van Profeflbren , ende het draghen van Piftolen by de Student ten.                                    r '             p.548 16 Ordre op 't committeren en veranderen van Cu- rateurs in de Univerfiteyt tot Leyden. p. f f o 17 Het Secretaris-Ampt van de Univerfiteyt tol Leyden voor een, twee of meer jaren te mogen vergeven.                                               P· 57° 18 Refolu tie, houdende wie vrydom van Importen te vergunnen in de Univerfit. tot Leyden. p. 5 51 ipReiölutie, houdende verklaringe aengaende de exemptie van'sLands Impofitien voor de Uni- verfiteyt tot Leyden.                               p. 5 51 zo Refolutie, den RedTror ende Senaet van de Uni- verfiteyt tot Leyden vrydom te genieten van den Impoft op het Zout.                                p· 5" f 1 21 Refolu cic, de O&royen tot het drucken van Boec- kendaermede te claufuleren, dat deVerlbeckers van het Oftroy een Exemplaer van het Boeck daer op het O&roy veribcht wort, fullen moeten bren- gen in de Bibliotheecq van de Univerfiteyt toe Leyden.                                                 p. 5 ρ Tit 8. Bet Staf el-r echt der Stadt Oor dr echt aengaende, 1   pRivilegie van het Srapel-recht van Dordrecht» ■*- gegeven by Graef Jan van Holland. p. 5-5-2 2  Privilegie van Graef Willem de IV. beroerende het recht vander Maze.                             p. 5-5-3 3  Confirmatie van Maximiliaen ende Philips, van het felve, ende van allen anderen Privile- giën.                    ) :                                             p. 5-5-35 4  Privilegie van Hertogh Willem van Beye- ren.                                                       p. 5,-4 f Accord ende Compofitie met die van der Goude, over het Stapel·recht van Dordrecht.         P-S55 6  Sententie van de Keyferlijcke Majefteyt, op her. ftuckvande itapel der Stad van Dordrecht, tuP fchen die van Dordrecht ende de ghemene Steden van Hollandt Remi f:                               P-iSS 7  Ordonnantie ende verklaringe op de felve Senten- tie Remijf:                                             P-f5ï 8  Interpretatie des Koninghs op het thiendeArticuï vandevoorfz Ordonnantie, beroerende die Sta- pel-Goederen die door omwegen neder-gebracht worden door d'Yflel voorby Rotterdam, p. 555 ρ Sententie van de Keyfcrlijcke Majefteyt, nopen- het ftapel-recht tuflehen die van Rotterdam ende Dordrecht.                                             p. 55/ 10 Accord ende compofitie met die van Gorcum, be- roerende die ftapel der Stede Dordrecht, p. 5-5-8 11 Sententie van fijn Keyfcrlijcke Majefteyt, beroe- rende die ftapel-goeden paflerende tuflehen Put- ters-hoecken Swijndrechr.                       p. 560 12 Sententie van de Keyfcrlijcke Majefteyt tuflehen die van Schoonhoven en Dordrecht. P*4£$ 13 Naerder uytipraeck van de felve Sententie, p. 5· 8 3 i4Uytipraeck van HertQch Aelbrecht van Beye- ren.                                                       p. 584 15 Confirmatie van Hertogh Willem, gegeven den $teden op fijns Vades JSrief voprfö,           . p. 58 $ VIERDE

O&roy voor de Edelen van Holfandt en Vrieilandt, dac uytgeeniaecken, br

Weft eucken

ofdeliftenjuytgenomencrimenfefe Majeft: meer fullen verbeuren dan haer Lijf eneeniömmevan '80 ponden uyt hun Goedt Remi/five. pag. 53 % Gelijcke O&royen, Handtveften en Privilegiën aen meeft alle de Steden in 't byfonder, en fommi- ge Landtitreecken in 't gemen vergunt, d'cen tot meerder en d'ander tot minder prijs j als aen Dor- drecht , Haerlem, Delrf, Leyden, Amfterdam, Goude, Rotterdam, Schiedam» Schoonhoven, Briel, AlckmaerendeEnckhuyfen.          P?3* Tit. 6. OBroyen ende Handtvefien van de Magifiraets-befiellinge in de Ste- den 3

ALs tot Dordrecht, Haerlem, en Delff,

v-m LTot Leyden en Amfterdam,               p. 5-34 Tot Goude, Rotterdam, Gornichen, Schiedam en Schoonhoven,                                    p. 53 5 ' Briel, AIckmaer en Hoorn,                    P· ?3Ó Enckhuyfen»Edam,Monnickendam,Medenblicq, Purmereynde en Weeip,                         P- 537 Tit. 7. Statuyten ende Ordonnanties van de Univerfiteyt tot Leyden. 1   /""^ftroy ende Inititutie van de Univerfiteyt \_) der Stadt Leyden.                          p. 538 2  Ordonnantie ende Statuten voorde Univerfiteyt der Stadt Leydert.                                    p. 535) .3 Andere Ordonnantie ende Statuten vandevoorfz Univerfiteyt.                                          p. 542 4  Privilegie of Oftroy der Anatomie inde Academie tot Leyden Remijf:                                 ρ. 543 5  Inftauratie en vernieuwinge van het felve Privile- gie ende Oftroy der Anatomie in de Academie tot Leyden Remijf:                                      p. 543 6  Wetten en Statuten van de Univerfiteyt tot Ley- den Remijf:                                            p. 543 7  Ordonnantie op'tftuyr en beleyt van het Colle- gium Theologie Remijf:                          p. f43 8  Ordre belangende de giften en beurlên der Burfa- len» beproevingé en onderfoeck voor derfelver inkomftin'tCollegiei?m?/7;                    P-143 9  Belangende 't beleyt der Burfalen, bywooninge ende regel van den Huyfe Remijf:             p. 543 ioPlacaet tegen de duellen en uytdagingen om te vechten, van de Studenten inde Univerfiteyt tot Leyden Remijf:                                      p. 543 11 Reglement op de Revifien van de Sententien van den RecÏor ende Rechters van de Univerfiteyt tot Leyden.                                                 p. f44 12 Ampliatie op 't negen en dertighfte Articul van de Statuten van de Univerfiteyt, raeckende het ftel- len van Curateurs over Boedels van Profeflb- ren;                                                       p. 54Ó 13 Nader Ampliatie op 't negen en dertighfte Articul van de Statuten van de Univerfiteyt tot Ley- den.                                                       p. 546

-ocr page 20-

				Tafel en aenwyfiflge der Ptacatcn, Ordonnanties Refolutten, 6ca VIERDE BOECK, Begrypende alderhande Politijcque Recht - faecken ende Wetten,' '
			Tit. i. Qhile Wetten en Recht-faecken.			2  Plac: van Key fer Karel, houdende geen remiiÏÏe te verleenen jeghens Doot-flagen in dronckenfehap» Η erbergen en in Kermiflèn gefchiet Remiff: 599 3   Plac: beroerende de menighvuldigheyt van Doot- ilagen in den Lande van Hollant, Zeelant ende Vrieilant daghelijcks werdende gheperpetreerc Remiff:                                                     jyp 4  Plac jegens de Duellen Remiff:                 V-599 f Plac: jegens de Duellen de Militairen raeckende Remijf:                                                  p. f99 6  Plac: van de Staten van Hollandt, jegens de Duel- len Remiff:                                             p. 5*99 7  Plac: van de Staten Generael jegens het dragen van onbehoorlijck Geweer in den Lande van Brabant en Over-Maze Remijf:                            p: 599 8  Ampliatie van het Plac: jegens de Vechteryen en Doodt-flagen.                                        p. f99 9  Plac: van de Staten van Zeelandt,jegens het Vech- ten,Mes-trecken of ander Geweer,Straetfchenders Nacht-loopers, &c. Remijf:                       p. 600 10Plac: van Keyfer Karel, jegens de Bedelaryen Remijf:                                                  p. 600 11 Plac: jegens de ghenaemde Heydens en iEgipte- metsRemiff: "                   "               p.óoo ï 2 Plac: jegens het fchouwen en bedelen der Lepro- fen Remiff:                                             p. 600 13 Plac. beroerende de Vagabonden en Land-loppers Remijf:                                                  p. 600 14 Ad idem Remijf:                                    p. 6oq 15 Plac: jeghens Vagabonden, Bedelaers, Dieven» Landt-loopers ende andere Quaet-doenders R^* miff:                                          .            p.óoo 16 Plac: j egens de Dieven,Dieveryen en Aenhouwers van dien Remiff:                                     p. 600 17 Plac; jegens de Bedelaers, Vagabonden en Bede- laryen Remiff:                                         p. 600 18 Plac: van de Staten van Zeelandt, jegens de Vaga- bonden, Bedelaers, Dieven, Landtloopers en an- dere Quaetdoenders Remijfive.                 p. 60a ^Reglement jegens de interventien voor fugitiven en ingedaeghde Delinquanten,                  p. 601 20 Plac: jegens het doorfteken van Dijeken en Dam- men,                                                      p. col Tit. 3. Saeckewvan Leen. 1   "DLacaet, Leenen te ver heffen, Remiffive p.óoi 2  *· Alle Leen-Goederen, van de Graven vanHoll: te leen gehouden, aen te brengen Remiff: p.602 3  Placaten t>p 't verheffen van de. Leenen vari de GraeifelijckheytvanHolI: Remiff:            p. 602, 4  Placaet op 't verherren der Leenen van den Huyfc van Egmont Remijf:                               p, eoz f Placaet van de Staten van Zeelandt, op 't verhef- fen vande Graeffeiijcke HccrlijckhedeniAmbach- ten met den gevolge, in Zeelant gelegen R: p. 602 6  Refolutie , fpliflinghe van de Leenen, toeghela- teri.                                                       p. 602 7  Refolutie, houdende wat recht van Collaterale Suceeiïïe te betalen, als, Man en Vrouwftaende Huwelijck Leen hebben aenghekocht» en *t felve malkanderenbyTeftamentmaecken, p.603 8  Plac: van de Staten van Hollandt, van geen veran- desingejQ ία φ in^yjftwyten Yaji Leeaqn te ftellen buytcii
		* "QLacaet^anHertoghPhilips, jeghens nahuyr X van Landen.                                pag. 58 ο a Plac: jegens de ongeregeltheyt vande Huyr-luyden en Pachters Remijfive.                              p. 5 8 6 3 By de Politijcque Ordonnantie van den 1 April 1 y8o vernieuwt RemiJJ:                            p. 586 φ Plac. jegens de na-huyr van de Pachters en Bruyc- kers Remiff:                                           p. 586 y Ordre van de Staten van Zeeland, op het verpach- ten der Landen Remiff:                            p. f 8 6 6  Plac: van de S taten van Zeelandt op 't felve fubjecT: Remijf:                                                 p. tf 86 7  Plac: vaïi de Staten vari Zeelant, jegens de on- willigheyt vanfommigeLand-zaten, in het doen en volbrengenvan den dienft, die de felve aen hare Ambachrs-Heeren fchuldigh zijn.              p. 586 8  Plac: dat gheen Borgen voor fchuldert daer ecnigh Hypotheecqof Onderpandt voorgefteltis, voor de excuflie en uytwinninge executabel zijn. p. 587 9  Ordre op het ftück van de Süccelllen ab inteftato, na het Schependoms Recht Remijf:           P-f8p 10 Verklaringe van de duyfterheden inde Ordonn: van de Succeiïïen begrepen Remiff.            p. f89 11 Placop't ftuck van de Sacceflieab inteftato, in de Steden ende ten platten Lande, die haer aen het Aafdoms-recht gehouden hebben Remiff: p. f 89 12 Verklaringe op 't ftuck vande Succeiïïen der gener die uyt defe Landen naer Ooft-Indien varen Remiff:                                                  p. 589 13 Oétroy van de StatervGenerael aen de Ooft-Indi- fche Compagnie , op 't recht van Succeiïïen ab inteftato in Ooft-Indien, en op de reyfe heen en weer Remiff:                                          p. 589 14 Refolutie, houdende dat de Bleyckers hebben recht van reten fie op Garen enLywaten by haer gebleyckc, indien den Debiceur iniblvent is, midts de felve Lywaten aen den Crediteur overgeven- de,                                                        p. 589 1 f Refolutie, houdende dat het gemene Landt van yemandt gek pretenderende, wiens Boedel inibl- vent is geworden, niet meer recht heeft als andere Crediteuren.                                          p. f91 ιό Refolutie, houdende dat de Steden mede legael Hypotheecq hebben voor haer Stads Excyfen , niet alleen op de Pachters, maer oock jegens de Borgen ende Medeftanders.                                 p. 592 17 Ordonnantie op't ftuck vande Policie binnen Zee- land Remiff:                                            p. 592 18 Plac: van Ampliatie op de Politijcque Ordonnan- tie,                                                        p. f92 i9Naerder Ampliatie van het Placaet van Poli- cie.                                                        p* 594. 20 Placaet van Zeelandt, Wees-meefters, Voogh- den , Curateuren ende andere Adminiftra- teurs van de Goederen van onmondige, minder* jarige en ander perfoonen ende Boedels die onder Curatele zijn, vermogen de penningen te hefte- den.                                                      P-59$ Tit. i. Criminele Recht-faecken. 1 {"~%Rdonnantie van Kcyfer Karel y noopendere- *-' miiïïenvandoodt-flagento?/^: p-f99
							' ··

-ocr page 21-

,                 <""-'               ·                               I -f""                  ■          ' -'' '              * ■           -,'*'* --Vï . - & ι--                          ' ι Volgefis de metliÓciifcIie verdéelingé van het WéfcL1 buyren den teneur van den eerftcn uytgifc Ré·- I van Uytheemiche verkregen , niet te refpefe

p. 608 p.<So<2 p. 6ίο* Valck- p.610

m]f:                                               P· 6ol o Plac waer by verboden wort eenige veranderinge in de in veftituyre te maecken Re mijf: ρ. 6o 3 .j 0 \Vaerfchouwinge van alle Vaiallen en Leen-man- nen, eenighLeenbefirtende, defclvc te komen verheffen en hulde te doen.                       p. 603 j 1 Waerichouwinge nopende her verheffen en hulde doen van Leenen.                                    p. Ó04 12 Refolutie, nieuwe Leenen by refuys van den eer- ften Succeifëur Feudael oock op den volgenden te mogen verlyen, Tonder 20, 40 of andere pen: te betalen.                                               p. 504 3 3 Waerichouwinge noopende de Leenen in de Lan- den van Valckenburgh, Daelhem en 's Hertogen- rade.                                                      P-ó°5" 14 Plac: tegens het verduyfteren van Landen, ende ordre om de Leenen te komen verheffen, en Eedc te doen by de Vaiallen en Leenmannen der Stadt Grave en Landen van Cuyck.                    ρ ίο f 15 Plac: öp 't verheffen van de Leenen in Vlaenderen Remiff:                                                 p:6oó iöPoincTren en Artijculen,dienendetotampIiatie van het Placaet vanden 2 ƒ Augufti 1633, concerne- rende de bedienïnge vanden 6'uper-lntendent over de Leenen in Vlaenderen.                         p, 606 17 Refolutie tot elucidatie van vooren-ftaende poin- éten.                                                      p. 607 18 Plac: noopende het aenbrengert vart de Leenen in Vlaenderen.                                               007 Tit.4. Houtvcfierye en facht-faeeken. 1 T^Lacaet van Keyfer Karel. totconiervatie der J. Boflchen» Wilderniilèn en Wildt Remifft- •ve.                                               pag.óo8 % Verfcheyden Pkcaten raeckende de Jacht ende Wilderniilèn Remi ff.                              ρ. <ίο 8 3  Placaten op degrooceongeregeltheden die gebeu- ren in't jagen, vangen en fchieten van allerhande Wildt Remiff:                                        p.608 4  Placatcn tegens 't onbehoorlijck vangen vanHaes en Velt-hoen Remiff.                             p. 608 f Placaten daer by de Haes van St. Jacob tot Bamis verboden wort te jagen Remiff:                  p. 608 6  Placaten op het ftuck van de Jacht in de Klingen Remiffi                                                 p. <j08 7  Placaten op de vergrootinge van de Klingen Re· mtff                              "                      p.do8 8  Placaet dat niemandt mach jagen dart die daer toe gequalificeert is Remi/f;                           p. <5o8 9  Placaten beroerende de periönen die op A&e jagen Remiff:                                                 p.608 10 Waerichouwinge, Adtevan vryejachten,als oock de Sauvegarden by den Houtvefter of anderegege- ven, ingetrocken Remiff:                         ρ. 008 11 Placaten, de ongequaUficeerde verboden Honden te houden Remiff:                                   ρ. 008 12 Placaten, ordre op hetghebruyek van de Tuyme- kmRemiJf:                        '                  p. 608 13 Ampliade op de qualificatie der gener die het Vel t en Wey- fpel gebruyeken Remiff              p. 608 I4lnterpia'tie vandenHove, op't placaet van de Wilderniflè, noopende de Hooft-Officieren rot de Jacht gequalificeert Remiff:                      p. 608 15 Refolutie, de qualificatie van de Ridderièhap ,

ren.

16 Waerichouwinge op 't ièlve jubjedr. 17 Placaten tegens het fchieten Memijfive:, ...' 18 Ordonnantie op't vangen van Valeken, Taflels, en andere Edele Volen Remiff:

1 ρ Placaet, verbod van de Jacht in de jurifdidïie van Woerden R: .                                      p.óio 20 Placaten op 't ftuck van de Jacht in de Landen vait Voorn R:                                              p.610 21 Ordonnantie op 't felvcfubje&Ri             ρ. 6io 22 Placaet, verbodt van de Capittel-Duynen niette berooven van Hartboom, Doorn, Duyn-rijs,Helm of ander icherp Gewas R:                        p. 61a 2 3 Placaet roerende het Boich en Wildernis van hec Hager-hout R:                                       p.610 24 Placaet op 't ièlve iübjecT: R:                    p.6io> x1) Placaet beroerende het Boich van Sevenhuyfen R:                                                         p.610 2 6 Plac: waer by inichryvinge vanBeeften en Wey- den van Schapen in de Duynen en WiJdernüTen wort verboden R:                                    p.610 27 Plac: van Kraenoogh of ander Vergiff in de Duy- nen en Wilderniffen R.                           p.óiö 2 S Plac: op de decli vitey t van de Slooten aen de zyde van de Wildernis R:                               p. 610 2ρ Plac: op 't ftuck vande Helm ■ plantingh R: p. 610 30 Plac: verbodt, geen Helm te rooven van den Zee- Dijck R:                                                p.610 31 Plac: geen Doorn, RijsnochHelmin de Duynen en Wilderniilèn van Texel te rooven R: ρ. 6Ί o 32Plac: teghens het fchieten vanDuyvcn, Enden, en Hoenderen R:                                    ρ 0Ί0 3 3 Placaet op het houden van Duy ven in Rhijnlandt R:                                                         p.610 34Idem, inDelflandc R:                           p.610 3 f Plac: tegens het fchieten omtrent VogeWCoyen R:                                                         p. 610 3 6 Nader placaet tegens het fchieten omtrent Vogel- Koyen.                                                  p.610 37 Renovatie van voorgaende placaten teghens het ichieten omtrent de Vogel-Koyen leggende opde Gronden der Domeynen.                         p. 6ri 3 8 Plac: op 'f maecken en ftellen van Vogel-Koyen , en op 't iluy ten en hoeken van de Koy-Enden, &c, Remiffive.                                  ■            p. 612 39 Plac: op het ftooren vanExtersen Exter-nefteit Remif/ive.                                              P·^1.? 40 Waerfchouwinge, beroerende de Jacht op het Eylandt Viielandt.                                  p, 613 41 Waerichouwinge beroerende de Jachti Viflchcry en Vogelerye op den Eylande van Texel. p. 615 42 Plac: ende Ordonnantie opde qualificatie van de Jacht, endepcene teghens de exceilèn vande ièl- ve.                                                        P'6l5 43 Plac: en Ordonnantie opdegroote ongeregtlihe- den die gebeuren in 't jagen, vangen en ichietcn van allerhande Wildt, binnen de Houtvefterye van Holland en Weft-Vrieiland.                    p. 614 44 Plac:, waer by aen fyne Hoogheyt wort toeghe- ftaen dejaehr aen de Ooft-zyde van de Riviere de Vechr.                                                  p. 625 4f Plac: op 'c ftuck van de Jacht en Houtveftery van Goylandt, aen de Ooft-zyde van de Vecht. p. 625 46 Plac: regen het ftellen van Aerd-ftricken in't Weft- landt.                                                     p. 624 Pupil:

-ocr page 22-

Tafel en aewyfitige der Placaten, Ördoonantlen, Refolatier), &c.

'47 Publicatie, beroerende de Jacht op 't Ey landt van Goëree.                                                 p. 625" 48 Placaet, raeckende de Jacht op Haes in de Klin- 0 gen.                                              ,         p.626 49 Placaet, dat alleVoorgaefide Plac: op 't ftuck van dejachtin allepoin&en ende Articulen moeten worden gebbferveert} Item, tegens het ongequa- :" lificeertjagen, &c.                                 p. 627 50 Plac:, Ordre en Verbodt op 't ftuck van 't ViiTen op de Rivieren, Meeren, ende Binne-Wateren Wêmiff:                                                 p. 628 51 Placaet jegens de Strant-rooveryen, Zee-vondcn en Strandt-recht te vorderen RemiJJ:          p. 628 52 Ordonnantie ende Reglement op't ftuck van de Jacht indeMeyerye van 's Hef togen-Bofch Re- mtffi                                                     p. 628 • 5 3 Plac: tegen de exercitie van de Jacht in de Meyery van'sHcrtogen-Boich.                            p. Ó28 54 Placaten van de Staten van Zeelandt, op de [acht, Vogelerye, Vee, Helm indcDuynen, Boomen , Planfoencn en ander Gewas ten platten Lande &c. Remiff.                                           p. 628

Tit. j. Dijcl^ Water-rechtlöntgrmdiiïge encle Slach-turvcn. i. /^ftroy, dat Dij ckrecht tot toeficht ende voor- T^fj forge van Dij eken, Dammen, Wateringen, "Wegen enSIuyfen, promptelick móet worden vol- daen, ende gheen appel of furcheantie iiibje&is RemifJ:                                                  p. 629 2  Placaten op het Slachturven en ontgrondingc van Landen Remiff:                                      p, 629 3  Ampliatie van 't fèlve Placaet Remiff.        p. 629 4  Andere Placaten op 't felveüityc&lLeniiJJ: p. 629 5· Placaetdaer by verboden wort eenigeKley of Slick uy t de Meren of Wateren van de GraefEelijckheyt te mogen trecken Remiff:                         p. 62 9 6  Placaet, verbodt tegen het maecken van Kribben, Rijs-wcrcken of Duyck-dammen inde Rivierede Merck, RooyvaertofdeDintel.              p, Ó20 7  Placaet, ordonnerende dat alle het Hout de Ri- vieren komende afdryven, moet worden aenghe- geven aen 'tHout-koopers Gilde tot Dordrecht, 6cc.                                                        p. 629

8  Reglement, Ordre en Inftru&ie voor Dijckgraef ende Heemraden j &c. van den Albiaiïèr- Waert Kemiffl                                                  p. 630 9  Recht van Dijckagien ende O&royentot de felve verleent, onderhoudt van Dijeken en Wegen met den gevolge en aenkleve van dien Remiff· p. 63 o

VYFDE BOECK, Juftitie ende Rechts-vordennge betreffende.

Tit. 1. fufiitie en Rechts-vorderinge in Ci- •vile> ƒ"kecken , •voor het Woff-van Hollandt, 1   TNftru&ie voor den Stadchouder en Luyden van Α de Kamer van den Rade.                   ΡΆ&β3ι 2 Ordonnantie touchant les Appellations en Hollan- ds: & la Frife.                                         p. <>43 3  NaerderlnftruftievoordeRaed-kamer. p.644 4  Ordonnantie en difpofitie op 't ftuck van de Wed- dens van de Raden en andere Officieren vanden Hove.                                                    p: 646 5  Ordonnantie op't ftuck van de Juftitie van den Hove van Hollandt.                                p. 647 6  Inftru&ie van den Hove van Hollandt, Zeelandt en Vrieflandt Rm/$w.                          p.ófa

13 Interpretatie op 't felve O&roy Remijfive. p. 6 fi 14 Aftevan Interpretatieop'tfelvefubje£tR:p. ó^i 1 f Placaet op 'timpetreren van Requeften Civile Remiff:                                                  ρ. 651 16 Oétroyvan.de Staten van Hollant, om bydefen Hove de Requeften Civijl (t'anderen tyde by den. GrootenRadege-expedieert} als nu te expedië- ren R:                                                   Ρ:^5Ί 17 Ampjiatie van de Inftru&ie van den Hove van Hollandt R:                                          p.6$i 18 Naerder Ampliatie van de Inftru&ie van'tHoff enHoogenRade R:                              V-^5l 19 Inftru&ie tot bevorderinghe van de Juftitie voor den Hove van Hollandt 'm klcyne iaken R: p. 651 2 o Ordonnantie van den Hove, dat in reauditie geen reguard fal worden genomen op middelen, verjfi- catien, munimenren , dan die voor Commifla- rifenvan deRolle geallegecrt ende ge-exhibeert

7

Privilegie van Hercogh Philips, van geen Brieven,

promillen of Mandementen te fullen verlenen, ftreckende tegens privilegiën van den Lande Ke- mjfive. *"                         p.6fo 8 Extraduyt het groot privilegie van Vrouwe Ma-

zijn R:

p.<J?t

21 Ordonnantie van den Hove, van geenverfoeck injudicio te doen fonder voorgaende admiflie van den Hove R:                                    p. 6 fi 2 2 Ordre op de expeditie van de Roll, &ς. R: p, 6$ i 13 Interdiftie noopende het andermael prefcnteren van de Requeften daer een-mael opgedifponeert is R:                                                     Ρ <Jfi 24 Geen Eer-Titulcn in de Requeften te ftellert RemiJJi                                                  V'6Sl 2 5 Ordonnantie van den Hove, jegens het menigh- vuldigh continueren van Decreten R: p-ófi 26Ordre vanden Hove» jegens de ongeregeltheyt op de Rol en anders R:                           V-6fl 2 7 Ordre op het furneren vande Sacken, fo ten Hove als onder CommuTariien R:                     f.%$* Ordre

na.

p.6?o

9  Privilegie van Hertogh Philips, datniemaadt te rechte ge-evoceert fèl worden buyten de palen van Hollandten VricüandtRemztfiive.            ρ. 6$ο 10 Placaet datdelmpetranten vanRemiffie aen de Officiers have Brieven moeten verthoonen Remij- five.                                                       P-6?o ii Ordonnantie, van niet te procederen by wegen vanfeyten, onder deckfel van eenigc privilegiën Remifp.         ira ·:Ι'·.. 6 π                     Pö?° 12 Oftroy van Koningh Philips, noopende deope- ninge van informatien van gegeven gctuygenillèn I " ■■■rn                                                                p. 6fo'

-ocr page 23-

Volgens de methodifche verdeelinge van het werck. 2 8 Ofdre op 't pley ten en fitten van de Advocaten en 2 Nader Inftru&ie van den Hogen Rade en 't Boft?

van Hollandt Remifhe.                           p.67 7 3  Reglement ende Ordre tot bevorderingevan de Juftitie voor den Hoogen Rade Remiff, p. 677 4  Ordonnantie op het Salaris van de Advocaten en Procureurs voor den Hoogen Rade.           p. 6jj ƒ Reglement voor de twee eerfte Deurwaerders van den Hogen Rade.                                    p. 681 6  Renovatie van 't Reglement d'anno 165S op het ftuck van de Juftitie voorden Hogen Rade. p. 681 7  Notificatie, dat alle Criminele iaecken van den Hove in appel voor den Hogen Rade fullen ftaen terjudicature van de Hollandtiche Raden. p. 68 r 8  Regenten van de overheerde Provinciën, wekkers Goederen alhier gcarefteert en by 't Hof gheconfif- queert zijn, te mogen appelleren aen den Hoogen Rade.                                                    p. 682 9  Ordre op de grootheyt der Advertiiïêmenten en andere Schriftuyren.                                p. 683 11  Geen Revifien pro Deo te verlenen.         p. 684 12 Ampliatic tot beter obfervantie van 't Reglement op't ftuck van de Juftitie.                          p. 684 13 Ordre op de Klcdye, en teghens het compareren met Zijd-geweer, &c.                               p. 68 f 14 Procureurs gelaft priecife te moeten dienen van hareStucken.                                         ρ .685· Tit. 3. Racende de Iufiitie tuJfcbenHolfandt enTLeelandt.

Procureurs Remi f:                                  p. 6 f ι 29 Naerder ordre op de expeditie en avancement van de Rol van den Hove Remiff:                  P-óji 20 Inftruclie voor den Griffier vandenHove van Holland Remiff.                                    p.6fi 2 j Ordre en Reglement op de Griffie van den Hove Remi/f "                                         P.6ft 22 Inghezetenen van den Lande geen ander als haer eygen Ordinaris Rechter .fubje& Remi ff. p. 6 f 1 22 Ordonnantie van den Hove op 't ftuck van Salaris van de Advocaten en Procureurs, Deurwaerders, &c.                                                        p.6*i 34 Reglement voor de Exploidtiers of Deurwaerders vandenHove.                                         P-ó$7 3 5 Impoft van de ongefondeerde procefièn Remif five.                                                       p. 6Ó2 36 Placa^t op 't colle&eren van den voorfz Impoft Remiff.                                                  p. 66% 37 In de Senten tien te ftellen, Doende recht in den naem ende van wegen de Staten van Hollandt en Weft-Vrieflandt, en uyt te laten de woorden pre- fererende gratie yoorrigeur van Juftitie R: p. 662 3 8 Inde Sententien wederom te gebruyeken deClau- fule, doende recht uyt den naem en van wegen de Hooge Overigheyt , ende de Graeffelijckheyt van Holland.                                                 p. 662 39 Geen Rechters in den Lande van Hollandt fullen mogen wefen Rapporteur in faecken waer in haer Soon, haer Schoon-foon, Broeder ofSwagerals Advocaten of Procureurs komen te dienen, p. 66% 40 Ordre en Reglement op de Rol.               p. (363 41 Anipliatie van 't Reglement op dejuftitie.p. 668 42 Geen Fidei-commiffaire Goederen kunnen wor- den ontflagen, als door laft van haer Edele Groot Mog. Kemiffi                                        p.668 43 De AdÏens van cautie van 't fol Appel binnen veer- thien dagen na gedane Exploi£t te leveren in han- den van den Rentmeefter.                        p. 568 44 Placaet tot watlbmmen de Steden en Dorpen by arreft mogen wyfen, en de VonniiTen onder cautie executabel fullen zijn.                               p. 669 4-7 DeHoven van Juftitie haer gheen faecken aen te matigen, de Policie raeckende.                 p.66$ 46 Ordre en forme die geobferveert fullen worden in de befoigne van 't Hof van Juftitie.             p. 670 47 Ordre op het betalen van den Impoft van Com- miflbriale faecken, ende het verfoecken van pce- nael.                                                      P-^77· 48Dequcftie over infolvente Boedels te ventileren ter plaetfe daer de felve vallen.                   ρ. 672 29 Ordre en Reglement, waer naer by provifie de beiöignes voor den Hove fullen worden be- léyt.                                                      p.673 30 Ordre en Reglement, waer naer by provifie de Griffiers iii den Hove hare befoignes, midtigaders de iaecken van de ielve Griffie fullen regule- ren.                                                       P-^75" 31 Procureurs het getal daer mede het Bladt van yder faecke fal wefen ghenumbrcert, op de Sacken te fchryven.                                               p.676 Titi. Iufiitie en Recbts-vorderinge- in den 'Booïïen Rade in Yiollandt. .1 TNftruaie van den Hoogen Rade 'm Hollandt Remiffive.                                        P-677

1  /"^ctroy voor die van Zeelandt, dat alle Senten- y* tien, VonniiTen, 't zy provifioneel of diffini- tive, inhoudendecondemnatiepecunieel, fullen zijn executabel, niet bedragende boven de thicn ponden.                                                  p.686 2  Provifioneel Accord tuflehenHollandten Zeclanc Remif:                                                  p. 687 3   Accord over het nomineren van den Prazfident en Griffier in den Hoogen Rade Remif:         p. 68 7 4  ArticulenuythetVerdragh, voor foo veel't faict van de Juftitie aengaet Remiff:                  p. 6 8 7 f Naerder Accord raeckende het fai£t van de Jufti- tie.                                                        p. 687 6  Denunciatie dat alle Criminele faecken die van den Hove van Hollandt by appel of reformatie aen den Hogen Rade fullen worden gebracht, priva- tivelijck fullen ftaen ter judicature vanden Praifi- dent en Hollandtfche Raden.                    p.691 7  Naerder provifioneel Accord, raeckende de ad- miniftratie van de Juftitie voor beyde de Ho- ven,                                                       p,692 Tit. 4, Iufiitie ende Rechts-vörderinge 'in den Rade van Brabant en prlaenderen, 1   /•"-\Rdonnantie,ftijl ende maniere van procede- V^/ren van den Rade \'an Brabant Remiff;p. 798 2  Ordre ende reglement van den Rade van BrabEnc* aengaende de Procureurs, Solliciteursendejd.en' Klercq van de Furneer-kamen                  p. 698 3  Ordre tegens eenighe inghekropen abuyfen op de Rolle van den Rade van Brabant*              p. 699 4  Ordonnantie ende Inftrudlie voor den Raedc van Vlaenderen Remiff:                                p, 701 jr Ampliatie op de Inftruftie van denRaedt ran Vlaenderen Remiff:                                 p. 701

Φ? ^k-^k·

Nader

-ocr page 24-

Ordonnantien. Refofutien, öcc. 7  De pachters te main&ineren in 't recht haer gheac- quireert door derefpeitive Placaten ende Ordon- nantien op de Middelen ge-emaneert,&c. p.711 8  De Fraudateurs van de gemene Middele boven de boeten van de particuliere Ordonnantie te con- demneren in de boete van het Generael Pla- caet.                                                       p. 71 % Tit. 8. Rechts-vorderinge voor de Admira- ralitejt in Zee-fatcken. 1 1 Nftrudtie voor de Collegien van de Admirali- * tG^x. Remiff.                                       p.711 Tit.<?. f^an de maniere van procederen voor Dijckjgraeff ende Heemraden van Rhijnlardt, Delfiandt ende Scbie~ landt &c. 1   C Aecken van Dijck of Water-recht zijn geen ap- ^ pel of furcheantie fubje£t Remiff.         p. 713 2  Verfcheyde manieren van Rechts-plegingen, no- pende Dijck en Water- rechten Remiff p. 713 3   Reglement, Ordre en Inftru&ie over den Alblal- fer-waert Remiff.                                     p. 7-13 Tit. 10, Adaniere vanprocederenvoorHotft. vefler en AdeeflerJ^napen. é YT^Ort recht op 't ftuck van de WilderniiTe Re· J\ miff.         _                              p.713 2  Maniere van gyfelingeRiT»///;                  P-71? 3   Alle Vonniflen van de Houtvefterye, van hondert guldens en daer beneden, fullen niet wefen appel- label Remiff                                           p. 713 4  Mandament pcenael totmaintenuc van hetrechc en maniere van procederen van Houtvefter ende Meefter-knapen, &c.                               P-7'13 5  Reiblutie, noopende de judicature van de Jacht.                                                    p, 716 6  ()rdonnantie op 't Salaris van den Procureur , Se- cretaris ende Dienaers van de WilderniiTe Re- miff                                                      p.716 7  Ordonnantie op deRecht-dagen Rmi//C p. 716 8  Ordre van den Opper-houtveftcr, deTransgref- ièurs van de Placaten op 'c ftuck van de Wildernis in verfèeckeringe te houden Remiff.           p. 716 9  Verklaringe op de judicature van de exceflen val- lende in de Capittel-duynen Remiff          p, 717 . 10 Deurwaerders alle condemnatien van de Houtve- fterye ter executie te mogen leggen Remiff p. 717 11 Inftruftie voor de Subftituyten endeDienaers van de WilderniiTe.                                       P-7^7 12 Formulier van den Eedt van de Subftituyten en Dienaers van den Heere Houtvefter.         p. 718 Tit. 11. Manier van procederen voor Stad- houder en Leen-mannen. 1 TNftru&ie van den Leen-hove van Hollandt ,l ■*· Remiffwe,                                         Ñ·7é3 æ Item, de nieuwe Inftruftie Remiff           p. 7 g$ De vorderc faecken rakende deLeenen cnLeen-

Tafel en aenvvyfinge der Placaten 6 Naerder Verklaringhe op de felve Ampliatie RemiJ/tve.                                              p. 701 1  Ordre ende Reglement, middgaders Lijfte van Salariferi voor de Deurwaarders en Exploittiers, &c.                                                             p. 701 8 Reglement op het betalen van de boetens wegens het appelleren van Sententien, Sec. voor den Rade van Vlaenderen.                                      p. 703 Tit. 5. Criminele Iuflitie ende Rechts-vorde- ringe. º W Di£t van Koningh Philips, op het ftuck van •*-J de Criminele Juftitie Remijfive.          Ñ·7°3 2   Stijl van procederen inde proceduren van crimine- le faecken Remiff:                                   P· 7°3 3  Ingezetenen van Hollandt ter iaecke van deliften niet voor de Generaliteyt, maer alleen in rechten aenfpreeckelijck en ftrafbaer voor ibdanigen com- petenten Rechter daer onder fy woonen en forte- ren Remiff:                                             iP-7°3

Tit. 6. Iufiit'te en Rechts-vorderinge in de Steden, den Hage} ende ten platten Lande. º /"YRdonnantie op't ftuck van de Juftitie inde ^-^ Steden en ten platten Lande Remiff: p. 704 2  Ordonnantie opdenlmpoft van de ongefundeer- de proceflen Remiff:                                 p. 704 3  Sententien en Vonniflen van de groote Steden in Hollandt executabel tot fes hondert gulden by ar- refte, de andere befloten Steden, midtfgaders in 'sGraven-hage tot drie hondert guldens·, van Bailliuw en Mannen tot hondert twintigh gulden, en van de Gerechten van de Dorpen tot tachtigh guldens.                                                  p. 704 4  Provifionele Ordre en Reglement op't ftuck van de Juftitie tuflehen het HofF ende den Hage Re- mi/f.                                                      p. 704 5  In de Sententien en Vonniflen wederom teghe- bruyeken de claufule, Doende recht uytdenaem ende van wegen dcHoogeO^erigheyt ende de Graeffelijckheyt v,an Hollandt Remiff: p. 704 6  Naerder ordre ende Reglement tot bevorderinge van de Juftitie voor den Gerechte van'sGraven- Hage.                                                    p. 704 Tit. 7. Rechts-vorderinge in des ghemene Landts Middelen. l "CXecutorietotvordernis van alle des ghemene -M Landts Impoften Remiff.                   p. 711 % Generale Placaten tot den opheve van de generale en gemene Middelen Remiff                    P-711 3. Generale Ordonnantien ende Conditicn op de Verpachtinge van de gemeene Landts Middelen , Remi ff.                                                 p.711 4 Ordre ende Reglement op den train "van de Rolle voor de Ed. Mo. Heeren Gecommitteerde Raden • Remiff                                                  P-7H f Naerder Ordre ende Reglement als vooren Re- wffi                                                     p.711 ö Waerfchouwinge noopende het afdoen der pro- ceflen. -,                                               Ñ·711

Goederen Remiffve.

p.718

I

SESDE

-ocr page 25-

Volgens de methodi'fche verdelinge van het werek» SESDE BOECK, Raeckende de Domeynen van den Lande.

6   Wacrfchouwinge noopende het betalen van den Tholl van de Oflèn, Paerden,Koeyen,Schapen en Varekens R:                                                    P-74& 7   Wacrfchouwinge tegens het heffen van onbehodr * lijcke Thollen R:                                        P· 748 8   Wacrfchouwinge aengaende de Tollen totMaes- fluYs·                                                           p. 748 Ρ Waerfchouwinge aengaende den Tholl binnen Muyden.                                                     Ρ7Λ9 10 Idem van den Tholl binnen Weefp.           p. 749 11  Wacrfchouwinge raeckende den Beeften-Tholin verfcheyde Steden.                                         Ρ-75Ό ii Ordre tegens het frauderen van'tVeertufTchen Amfterdam en Sardam.                                  p. 75-0 Generaüteyts Thollen 14 Den Grooten Brabantfchen fwygenden Tholl Remiffive.                                                   Ρ·7$ί ι <) Verklaringhe dat alles volgens de oude Lijfte den felven Tholl fubjeft is, uytgefbnderteygen Gewas Remijf:                                           ' P-7fi 16 Pachters en Colle&eurs van denfelven Tholl ge- permitteert overal wacht te ftellen tot verhoeding van fraude Remijf:                                   P· 7 fi 17 Ordon nantieen Lijfte vanden felven Land-Tho], Geleyde en Paerde-gelt Remijf.                   Ρ ■ 7 5" 1 18 Placaet tegens het frauderen vanden Water-Th ol Remijf:                                                       P-75"! ip Waerfchouwinge tegen het heffen van onbehoor- lijke Thollen R:                                   P-7fi Tit. 4. i^rjdommen'van Thollen , by de na- volgende Extr aften der Authen* tijeque Stede-Hantveften* Cle pag. 771 en7p.

Tit. i. Domeynen., ι |Nftru£tie voor deHeerenvan de Reeckeninge -*der Domeynen van Hoilandr.                pag. 719 a Goederen van de Graerfelijckheyt, t'zedert den jare 15-72 beleent in pantfehap of Erf-pacht, het fclve ter Reecken-kamer te fullen moete komen aenbrengen Remiffwe. ·                             p.734. 3   Placaet op 't felve fubject Remijf:                  p. 7 3 4 4  Refolutie raeckende het veralieneren, verkoopen en verpanden van 's Graeftelijckheyts Domeynen, &c.                                                              P-734 Generaüteyts *Domeynen.

'f Geen Goederen "en gheprastendeerde Domeynen van den Koningh van Spaigne te koopen &c. Re- wijf:                                                                  p.735 6 Placaet op 't felve fübjefl: in de Meyerye van den Bofch Remijf:                                                P-735 7|Ad idem in de Landen van Over-Maze KemiJJi- <vë.                                                                          p. 73 f 8 Alle Verkoopen' der Domeynen jegens het Placaet van den 2 2 Maert ifj8 ghedaen, van onwaerde verklaer t Remijf:                                         P: 7 3 5" ρ Placaet jegens het verduyfteren der Domeynen in Vlaenderen Remijf:                                   P-73f 10 Placaet op het aenbrengen der Goederen die den Koningh van Spaigne uytoorfaecke van Domey- nen gecompeteert hebben Remijf:                 P-7'65 11 Placaet op het aenbrenghen der Thienden in de Landen van Vlaenderen Remijf:                   P· 7 3 f i 2 Prolongatie op 'c felve fubjeér. Remijf: p. 73 5: 13  Placaet waer by een yegelijck die van den Koning van Spaigne eenigeHeerlijckheden of andere Goe- deren in den Lande van Over-Maze ghelegen, in admodiatie of pandichap genomen hebben, ghelaft wort hare Titulen bekent te maecken ter Griffie van de Staten Generael Remijf:                     p. 73 y 14 Placaten over 't felve 'm de Meyery van den Bofch Remijf,                                                          p.737 15 Placaet daer by de Debiteuren der Domeynen in Vroonhove, Dalem en 'sHertogen rade gelaft wor- den hare Namen met de Gronden van Erven , Huyfen, &. aen te brengen Remijf:              p. 73 5* Tit. 1. Zee-*üonde7t en Strandtrooverjen. '1 "T)Lacaet beroerende de Zee-driften Remijfï* 1 w·                                        P-73i 2   Placaten betreffende de Zee-vonden Remi p. 73 f 3   Placaettegens Strant-roveryen Remijf. p-73f 4  NaerderPlacaet op 't felve fubjeft:                P-735" Tit. 3. Thollen en Gabellen. 1   fARdonnantie op 't ftuck van de Thollen, foo in ^ 't Soute als in 't Soete Remiffive. p· 7 3 7 2  Lijfte van de GraeffelijckheytsTholl binnen de Stadt Gouda.                                               P· 737 3   Schippers en andere verboden eenighe Goederen door uytwegen ce voeren Remijf.                p. 748 4  Ordonnantie der Thollenaers van Gornichem Remijf:                                                           p. 748 5   Placaet roerende het verthollen derBeeften R*· miff         ,;                                 p.748

Tit?. Raeckende den JVaffenaerfen Tholl binnen Gouda, ι Λ die waer by den Huyfe van Waflènaer vergun t ** wort het heffen van den WafTenaerfèn Tholï binnen Gouda,                                              p. y^z 2   Lijfte van de Goutfluys- Tholl binnen Gouda, eertijdts ghekomen van den Huyfë van Waflè- naer *                                                                 P-75T Tit.et. ï)é Munt én Muriterye betreffende, IVijfel, Wiffelaers, Ajfineurs ende Gout ofSiherfmeden. 1 T"\E Placaten van de Munt, Muntflagh, endé frr-. Evaluatie van dien Remifi:               p.769 l Den prijs van de Munt, volgens de nieuwe Keur Remi f:                                                       p. y6$ 3   Ordonnantie van Hollahdt op het onderhoudt van de keur der Gout en Silver-fmeden Remijf'p. 7Ö9 4  Placaet en Lijfte van den prijs beraemt op het ver- koopen van het Gout en het Sil ver Remijf: p. 769 5" Placaet tegens de Poolfche Groflèn, Benthemer du bbelde ftuy vers, en Rijcxdaelders van Μ en tz enLuyek.                                                    p\7$9

3& W %£

-ocr page 26-

Tafel en aenwyfinge der Placaten, Ordonnantien/Refolutieri,&:c.

6 Placaet tegensdeBrabantfche en LuyckfcheDu- catons.                                                           p. 770 '7 Placaet teghens den nieuwen Camper Stuy- ver; ib:                                                          P-77* & Placaet tegens de Brabantfche en Luyckfche Du- catons, als mede den Gouden Cxufaet van Portu- gacl.                                                             ^77* t> Waerfchouwinge tegen een valfche Ducaet.p. 774 ;j o Placaet tegens valfche Louy fen of Oftaven in het Turckfche Rijck.                                          P· 774 11 Placaet tegen een valfche dubbelde Ducaet. p. 775" ï 2 Placaet teghen het inbrengen van vals geit in het Otcomannifche Rijck.                                   P· 77f 13 Flac: tegen den EmbderTwee-gulde-penningh,als mede teghens de Spaenfche Realen en ftucken van achten van Peru.                                          p. jj6 14 Placaet tegens de geconterfeyte Friefe Ryders of Ducatons.                                                   p. jjy 1)- Pkcaet tegen den nieuw gemunten Camper fchel- lingh.                                                            p. 778 16 Placaet teghens den Zceufchen Daelder, en ver- fcheyde Acht en twintigh ftuy vers penn: p. 779 17 Placaet tegens den Camper Schellingh. p· 7791

18 Placaet tegens den gheconterfeyten Leeuwen-

daelder.

p.-78o

19 Placaet tegens den Zeeufchen Daelder» en ver- minderinge inden prijs der Acht en twinti- gen.                                                       p.78x 20 Renovatie enampliatic van het Placaet, inhou- dende de valuatie en cours van eenige Silvere pen- ningen > als mede van eenighe Kopere Deuy- ten.                                                       p.781 21 Waerfchouwinge aengaende den egalen en prseci- fen dagh van den mgangh van het voorfchreve Placaet.                                                         P· 784· 2 2 Notificatie noopende het ilaen ende munten van vier nieuwe Hollandtiche capitale penn: \ p. 784, 23 Placaet aengaende de WiflTel en WiiTelaers vande Munt, &c. Kemiff:                               p.784 24 Ordonnantie op 't ielve fubjecl Remtf: p. 7 84 τ 5 Adiaèixi Remiff:                                          V-7%4> 26 Noch naerder op 't felve jubjeft Remijf: p. 7 84 7 Placatcn tegens de WiiTeiaers die haer onderwin- den het opwiflelen der peaninghen fonder Com- mr^kKsmiffive.                                     p-784

SEVENDE BOECK, Inhoudende Placaten, Ordonnantien ende Refolutien de Finan- tie ende gemene Middelen van Hollandt betreffende. ■

Tit. 1. Finantie.

f De Pachters by de Ordonnantien te maintine- ren,&c.                                                  P-795 6  Steden en Dorpen af te fchaffen alle belaftingen, by de felve geftelt op Waren en Gewafièn van an- dere Steden,                                                  p. 796 7   De portie in de boeten enbreuckenhetghemene Landt competerende, lal worden geprohceert by den Officier en den Pachter half en half. p. j$6 8  Difpenfatie van den Eedt by de Neeringh-doende Luyden, &c.                                          p. J9J Tit. 3. Behelfende verfebeyde Placaten, Or~ dr es en Reglementen op de Admiffie van de Ψ achters , tegens de Complotteryen, Compofitien, Affociatien) cDefraudatieny ende Ventjageryeuy &c. 1   /^\Rdre ende Reglement op de admiffie van de ^^ Pachters.                                         pag. γργ 2  Geen Perfoonen tot het pachten te admitteren, ten zy iès Weken voor de V erpachtinge admiffie ver- iöcht en geobtineert hebbende.                  p.798 3  Huys-Vrouwen van Pachters, Medeftanders of Borgen haer met geen HuwelijckfcheVoorwaer- den te behelpen, maer haer Goederen mede exe- cutabel.                                                  p. 799 4   Placaet teghens d'Accorden, Complotteryen ende Compofirien der Pachters %zmijjive.          p. 799 5  Placaten tegens Complotteryen Kemijf: p.799 6  Naerder Placaet jeghens het Complotteren in hec pachten.                                                     p. 799 7  Placaten jegens de Compofitien Rf^/^; p:8oa 8   Placaet noopende de Aflbciatien en Compofitien van de Pachters.                                            p. 8 00 9  Teghens de fraudatien van de ghemene Midde- len,                                                        p. 801, 10 Waerfchouwinge tegens de Ventjagers, p.802 Naer-

1 TNftru&ie voor de Gecommitteerde Raden ·*· Remiffivè.                                           pag. 785· .2 Accord tuifchen het Zuyder ende Noorder-quar- tier.f                                                               P-ZSf 3   Verhalen van Verpondingen niet tepaflèren fon- der nieuwe Refolutie.                                   p. 787 4  Ontfangers in twee jaren haer reftanten tefuyve- ren Remiff:                                                    p. 788 5   Placaet, houdende ordre voor de Ontfangers van de Lijf-renten.                                               p. 788 6  AlleObligatienofafgelofteRente-Brieven tecaf- feren en traceren.                                     p. 7 89 7  Verfeeckeringe dat de Ordonnantien van Soldyen in geit, ende niet in Obligatien fullen worden be- taelt.                                                          P-7%9 Tit. 2. Behelfende verfebeyde [deelden totgoe- deobJervantie> beneficieringe endeefgale praflycque van deTlacaten enOrdon- nantien van de Gemene Middelen. 1 \7" Erfcheyde prascautien tot beter obfervantie * van de Ordonnantien van des gemene Landts Middelen.                                              P- 75>o a Nopende efgale praftijeque van des gemene Lants Middelen, met infertie van de inftru&ie voorden CommisGenerael tot recherche van de felve Mid- delen over het Zuyder-quartier.                 p. 791 3 De refpective Steden niet alleen te hebben parate executie en legael hypoteecq tegens de Perfoonen en Goederen van de Pachters der Stadts Accyn- ièn, maer ooek tegens de Perfoonen en Goederen van der felver Borgen en Medeftanders. p. 793 φ Ordreom tedoen obferveren de Ordonnantie op 't ftuck vande gemene Middel: gearrefteert.p. 794

-ocr page 27-

Volgens de metïiodiiche verdeelinge van hêt werck.1

jiNaerder Waerièhouwinge raeckende liet ièlve iubjed. 7,v.., ^, "^                    Ñ·8ï2 jz Placaet raeckende de Sauvegarde voorde Pachters enColle&eurs.                                        p. 802 12 Waerfchouwinge tot precifé obfervantie van de Ordonnantie op de Gemene Middelen. p. 783 Tit.4· Placaten , Generale ordonnantien endeConditieriy waerop endewaernaer de particuliere Ordonnantien van deghe- mene Middelen zijn verpacht ende gehe- ven, I "DLacaet teghens de Overtreders van de Ordon- *■ nantien van de gemene Middelen Kern: p. 803 l Placaet op 't heffen en betalen vande gemene Mid- delen Remijf:                                          p. 803 3  Placaet op 't ftuck van den opheve van de generale en gemene Middelen Remijf.                    p. 803 4  Placaet wegens hetinnen ende ontfangen van alle Contributien, Middelen of Impoflen R: p. 803 5" Executorie, tot vorderinge van alle des ghemene LandtsImpoftenRiW///:                         P-8o3 6  Placaten op den opheve vande generale en gemene Middelen, van den 7 September 1588 tot den jare 165-4 Remiffive.                                             ñ. 8 04 7  Generale Placaten ende Ordonnantien alsvooren t'zedert den Jare 1654 tot den jare 1681 in- cluys.                                                     p. 804 Generale Ordonnantien. 8  Generale Ordonnantie ende Conditien van de Verpachtinge van alle de gemene Impoften d'An- ô\ï\^.Remijf:                                     p. 808 9  Generale Ordonnantie van den 1 Oftober 1604 tot den jare 1653. Remijf:                         p. 808 I o Generale Ordonnantie van de jaren 1654« en 16 5- f Remijf:                                                       p» 808 II Generale Ordonnantien, t'zedert den jare 165-4 tot den jare 1681 incluys.                         p. 808 Tit. j. Begrypende alle de Particuliere Or- donnantien van de Impofitien van 't Say- foeningaende prima April) met alle de "Placaten , Waerfchquwingen, Refolii- tien enfuccefjive veranderingen in3 ende op de felve gevallen. /^Rdonnantien op den Impoft van de Wa- ^ ge.                                             pag, 817 ·—— Vande Ronde Mate.                        ñ. %é é ·——· Inkomende Granen.                        P-8z3 ——Boter.                                           P-82f » Freuyten.                                     'p. 826 ■" ' ■" ConfumptievandenTurff.               p. 827 Verdubbelinge op den Impoft van den Turf ende Kolen.                                                   p. 830 Betalinge van den Impoft van den Turf, van Sant- kJuyten.                                                 £-830 Teghens hec halen van den Turf uyt de Vee- nen.                                                      p. 830 Turf Tonnen door de gantfche Provincie op eene groote.                                                  p.831 Noopende de Yckingh en egalifatie van de Turf_ Tonnen.                                                P. 831 Tegcns het maken van Turf buyten Dijcks.p. 832 Ordre op het tonnen van den Turf.            p. 8 3 2 f

De Backers haer Oven$ met Sageics, Riet> Mot? ende Doppen van Boeckweyt te mogen ftooc ken.                                          1            P-S33 Ordonnantie op den Impbft vande Kolen. p. % 3

——■ Ontgrondinge ende Deuryaerc

van

dtn

:-...r: Turf. ..;■> iiïjl ■■' , mkm 31 ê #ns-Adidem. lam: Brsxvrisjloediavw .·—— Branthout. -;,, .■ é ^         3 mt&n ——- Van dePaerden.         .-,

p. P· p, p.

Kt 83 <S 841 841

»■' . Hoorn-Beeften.,!,, ■. y^tmysw':

—— Bezaeyde Landen.           7 i

P-843

Huyfluyden ghelaft pertinente aengevinge tedoejj van de bezaeyde Landen.                          p.844 Ordonnantien op de verhooginge der Verpondin- ge van de Warmoes-landen.                      p. 845* —-Ampliatie van't Kj^eyn Zegel,           p. $45* ■   .' Van de gedruckte Papieren,             $. 847 —— Veertighften penuingh vande Schepen* 849 ■        Confumptie van 't Souc.                   p.85" t ——Adidemverdubbelinge./ï :- p. 8,f?t> »—De felve vernieuwt. pJÜ^M —— Soutt'Scheep}totTonnc-V!eefch, enbyde Koe-houders geconfuroeert wordende. 8,6p Capiteynen, Reeders of Schippers van Oorlogh en Koopvaerdy-fchepen den Impoft van hetSout te Scheep tot Tonne-Vleefeh, &c. aen den Pach- ter of fynen Colle&eur te moeten betalen, p. 866 Ordonnantie van het Denne-Sour.                 p. 866 —— Coniiimptie van de Zeep» =! p. S67 Geen Kramer of Winckelier ial vermoghen Seep in te ilaen, als met heele of halve Kinnekens. p. 872 Nieuwe Ordonnantie op de Confumptie van de Seep.                                                     Ñ-873 Raeckende het CoIIedTreren van decomfumptievan, de Zeep.                                               Ñ-87? Ordonnantie van'tHeere ofDienftbode-gelt. p. 877 De ièlve vernieuwtin den jare 1080.          p. 878 - Goude Laeckenen.                          p. 875» -—- Van de Kaerfen en Smeer*                p. 879 Tit 6. Begrypende alle de pa r timlier e O r domi- nant ien van de Impofitien van 't Sayfoen ingaendeprima Augufii, met alle de ØÉá^ caten , ÏVaerfchouwingen , Ke/ólutien enfuccejfive veranderingen in^ ende op de'

Jelvegevallen*.

%r

het Ge- pag. 880 p/888 p.889'

ORdonnantien op den

Impoft

van

mael. Inftruftie, verhooginge van 't Gemael. «-----Gemael ten platten Lande.

Op het backen ende prijs van het Broodt ten platten Lande Remijf:                                          p. 8512 Ordre op het Broodt-backen ten platten Lande Re- mijjt                                                            p.892 Placaet tegens het verminderen van het Mael-loon in Rhijn-landt Remijf:                                p. 8572 Waerfchouwinge tot beter obfervantie van't vijfde Articul van de Ordonnantie van 't Gemael R<?- *»#                                                      p.893 Settinge van 't Broodt ten platten Lande. p. 8$>z Den Commis van defettinge van 't Broodt, in plaetsi van een, twee ftuy vers toegeleyt.i             p, 895 Ten platten Lande het Boeckweyte Meel in de Ste- den te mogen halen,                                 p. 893 Verbodt tegen hetgebruyek van, Quarensen Handi> Molens.                                                 p. 8^4 't Ge

-ocr page 28-

Tafel en aeiiwyfinge der Placaten Het Gebruyck van Quarens op Schepen verbo- den,                                                       p. 896 Verbodt tegen het halen van Broodt ten platten Lan-

, Ordonnantien J^efolütien, 6cc. Tit 7. Begryfende alle de particuliere Ordoru nantien van de Impofitien van 't Sayfoen ingaendeprima Offober, met alle de 'Pla- caten , ÏVaerfchouwingen » Refolutien enfucceffive veranderingen m, ende op de felve gevallen. ORdonnantien op den Impoft van de Wynen en Mee.                                               p. 94/ —— Op de quotifatie van de Wynen. p. 9 f f Naerder Ordonnantien op de quotifatie van de Wy- nen.                                                       p.960 Den Impoft van de Wynen te doen verpachten met de quotifatie Voor gegoede Capitaliften. p. 962 Placaet teghens Compofitien en uytkoop over deai Impoft op de Wynen Remijf:                   P-i>ö3 Plac: tegens het fetten vanghelagen in Wijnkoopers Huyfen Remijf:                                      P-2Ó3 Naerder Placaet op 't felve fubjeft.                 p. 953 Den Impoft van de Wynen door eenige praïcaurien te beneficieren.                                        p. 964 Verfcheyde iaecken tot beneficieringe van de Wy- nen.                                                       p. 966" Ordonnantien van den Impoft op de Brandewy- nen.                                                       p. 966 Naerder Ordonnantie.                                 p. 969 •-----Koorn* Brandewynen.                     p. 974 ------Azyn.                                            P-97<£ ------Van den Tabacq.                            p. 976 Waerfchouwinge, noopende een nieuwen Impoft op de Confumptie vanden Tabacq.            p. 976 Nieuwe Ordonnantie op de Confumptie van den Tabacq.                                                 P-976 •-----Op de inkomende Tabacq.               P-979 Impoft op de Confumptie van den Tabacq, by for- me van quotifatie.                                   p. 98 2 Naerder Ordonnantie op de inkomende Tab: p. 984 ■-----Tabacks-pypen.                              p. 986 •------Papieren.                                        p.988 ------Zeep van 12 ftuyvers.                       p. 989 —— Van de Grove Waren.            p. 990 en 991 ■-----Steur en Salm.                       p. 992 en 993 —— Van den gefouten Haringh en Vifch. p. 993 ——Van de Karoffen,Kaleflen,Koetfen,Wagens Chaifen en Paerden , midtigaders van de

de.

p. 896

Teghen verfcheyde fluyckeryen van't Gemael» by nacht niet te malen, ordre op het Stuyf-meel, en tegens het verbacken van Semekn.             P-%97 Tegens het halen en brengen van Broodt van 't platte Landt in de Steden.                                  p. 897 Placaet tot weeringe van fluyckeryen en fraudatien in't Middel van'tGemael.                         p.898 De Backers geen Semelen onder het Rogge of Tarwe Deegh te vermengen.                               p. 85)9 Quotifatie der OpgeZetenen ten platten Lande, ten aeniïen van den Impoft op 't Gemael. p. 899 Verbodt tegen het invoeren van Broodt en Meel in de Provincie van Hollandt. >                   p: 900 De Stijffel-maeckers in den Impoft van 't Gemael al- leen te bèta len vijfchien gul. op yeder Laft. p. 900 Ordonnantie van 't BeftiaeL                p. 901 en 902 Hallen op te rechten in de Steden en Dorpen daer die niet en zijn.                                             p. 906 Ordonnantie van de Bieren Remiffive:           p.906 ——— Binne-gebrouwe-Bieren ende Scheeps-Bie- ren.                                                p. 906 i—— Op de Uytheerafche Bieren.              Ρ-9' 3 ------Binne-ghebrouwe-Bkren vernieuwt Anno 1679.                                                 p. 910 —— Uytheemfche Bieren vernieuwt Anno 1679.                                                  p.929 ——Twee ende drie ftuyvers op de Tonne Bier.                                               p. 93 f ——Vier ftuyvers en negen ftuyvers op deTonne Bier.                                               Ρ938 •-—Vier en twintigh ftuyvers op de Tonne Bier.                l                               P-938 ——— Sevcn en twintigh ftuyvers op de Tonne Bier.                                              P-938 Placaten ende Ordonnantie totlafte vande Brouwers, Azijn-maeckers ende Brandewijn-branders, in plaetfe van de twee ftuyvers op de Tonne Bier Remijf:                                           P-938 Placaet tegens de Smockel-tappers en fluyckeryen Remiffive.                                             P-938 Geen Brouwers of Bierfteeckers Brouwersneeringe te mogen doen Remijf:                            P-938 Raeckende het brouwen van Bieren Remijf: f p. 03 8 Placaet verbiedende het brouwen van Bieren binnen dcHiiyfen.                                             PP38 Placaten reghens het roxsbruycken van de Brouwers Tonnen Remiffive.                                  p. 939 Naerder Placaet van de Staten Generael op het felve fubjeft.                                                  P- 919 Placaet teghens het tappen en Bier halen ihdeBiér- fteeckers Kelders Remijf:                          P-94° Ordre op de Bier-ftallen ten platten Lande. p. 941 Placaet tegens het vermengen van Schey nen, Keuy- ten en Dunne-bieren.                               p. 94.1 Ordonnantie op den Impoft van de Schoenen, p. 942 ——Recreatie-geit.                                P-944 De Pachters van't Recreatie-geit de Contraventeurs ter eerfterinftantietebetrecken voor Gecommit- teerde Raden,                                         p-94ö

Jachten en Speel-fchuyten. - Veer-gelt of Peflagie-gelt. -Ad idem. • Ongefondeerde Proceflèn. -Wolle Laeckenen. • Warmoes-Landen. -OlyenTraen. -Boeten. -PeckenTeer»

P-995- p.999 p. 1000 p. 1002 p. 1003

Ρ Ρ Ρ Ρ

1003 1004 1004 1004

Tit! 8. Begrypende alle de Piasaten ende Or- donnantien manden 20 endeóppen- ningh in Hollandt. 1   pLacaten vanden xl.» xxx. en xx. penningh *■ Remijf;                                           Ρ· 1005: 2  CollateralefucceiTieTwintighften penningh fub- jeft Remijf:                                  .. P- 1005- 3   Item van nieuwe ende ouwe bedijekte Landen Remijf:                                          P- ftpf 4  Reduftieyantermynen, Erf-pachten, Sec. Re- miff                                                    p. ioof Am-

-ocr page 29-

Voteens de methodifche ve

fc»v 3  Noopende het exhiberen van de Originele Rente*. Brieven, ghenegotieert op het Middel van den Duyfentften penningh Remiff.                ñ: 103 8 4  Waerfchouwinge op het betalen van den Twee- hondertften penningh.                            p: 1038 5" Naerder Waerfchouwinge raeckende 't felve fub- jecl:.                                                     p:i°38

< Ampliatie vanden xx. penningh overObligatien en Rente-brie ven Remiff roe.                   p. 1005· ^ Naerder ordre op de praÖijcque vande Ordonnan- tie van den xl. en xx. penningh Remiff { p. 1005- w jsfoopende het betalen van den xx. penningh op de Collaterale fucceffien Remiff:                 p. 1005- 8  Reglement op de inninge en verantwoordinge van

den xl.en xx. penninghRemijfive,            p, ioof' 6 Adidem.

p: 1039

9  Alteratie in het felve Remiff:                   p. ioof 10 Plaeaet en Ordonnantie van den xl. enxx. penn: van den 2 3 July 1664.. Remiff:                ñ. 100 5 11 Ampliatie van den xx. penningh over d' Ooft-In- difche AdTrien.                                        p. 1005 12 Geen Verbanden , generael of fpeciael, eenighe prasferentie te fullen hebben, ten zy den xl. penn: daer van ial weien betael t.                        ñ. 100 f 13 Verklaringe over 't voorfz Plaeaet.           p. 1 ooó 14 Alle Lijf-renten mede den twintighften penningh fubje£l.                                                 p.iooó 1 f Den twintighften penningh over Lijf-rente te be- talen,                                                   p. 1007 16 Ordre tegens het frauderen vanden xx. en xl. pen- ningh.               .                                  p. 1007 17 Vafte Goederen van Luyden buyten de Povincie den xx. penningh fubjeft.                        p. 1008 1.8 Nieuwe Ordonnantie op 'tftuck van den xl. en xx penningh.                                             ñ. ô 00 8 Sommatie-cedulle van den xx. penn:         ñ. é ï 18 19 Exemptie vanden xl. penningh vande traniporten en hypothecatien van de Los-rente-brieven R^- miff:                                                    p. 1015) 20 Naerder Plaeaet op 't felve fubjecr. Remiff: ñ. é ï 15? 21 Plaeaet waer by de voorgaende exemptie komt te ceiïèren Remiff:                                    p. 1 o é ñ 22 Veertighften penningh van alle Schepen, Schuy- ten en Jachten Remifjïve.                        p. 1019 23 De felVe vernieuwt Remiff:                    p. 1019 Tit. o. Begrjpende alle de Placaten ende Or~ dormantien o^tKleya Zegel. 1   TT)Lacaten op't Middel van 't Kleyn Zegel de JL Anno éüéöåç \6i6. Remiff: ,· p. 1019 2   Ad idem de Anno 1627. Remiff:            p. 1019 3   Adidem de Anno i6]oen 1632. Remiff: p. 1019 4  Ad idem de Anno 1634. Remiff:            p. toip 5  Plaeaet op't felve fubjecl: de Anno 1638. Remif- five.                                                     ñ. 1019 6  Adidemdc Anno iöóf. Kemiff:             p; 1019 7  Naerder Plaeaet op 't felve fubjeft van den jare 1Ó70.                                                             p. 1019 8  Nieuwe Ordonnantie op 't ftuck van 't Kleyn Ze- gelde Anno 1677.                            . , p. 1020 9  Geen Landen, Huyfen of andere vafte Goederen te verhuyren Tonder Huyrrcedulle.           p. 1037 Tit, 10. Behelfende allede-Placaten, Ordon- nantien, Refoluüen ende Confenten op 'tfiuck van den1)ujifentfleny F'ier-hon- derfften* Twee-kandertflm ende Hon- dertfiknpenningh, in de'Provincie van Holland tendtrWe$?Vrieflandtgeheven. X TNftru&ie tot de quonfatie van den Duyièntften penningh Remiffive. 'i!           pag:i038 > Invorderinge van de reftanten van den DUyfent- ften penningh Remiff.                            ñ: 103 8

7  Noch naerder Waerfchouwinge op 't felve fub- jecl:.                                                     p: 1040 8  Ordonnantie over den opheff van den Twee-hon* dertften penningh, 16 February 1672. ñ: 104é 9  Regenten, gebreeckighindenTwee-honderften penningh,een vierde-part meer te betalen..p: 1042 10 Capitale Leeninge van twee-mael den Twee- hondertften penningh, in Geit, ofgemaeckt Gout ofSilver.                                               p:io4j 11 Raeckende die meerder fullen willen betalen als hare quote.                                             ñ: 144 12 Aengaende de doleantien van den Twee-hondert- ften penningh.                                       p: 1044 13 Een tweedeCapitale Leeninge van twee-mael den Twee-hondertften penningh,in Geit ofgemaeckt Gout ofSilver.                                      p. 1045· 14 Plaeaet op het betalen van den Twee-hondertften penningh by forme van Capitale Leeninge 10 Ja- nuaryiö73.                                           p. 1046 15 Adidem 9Maert 1673.                         p: 105-0 16 Hoe te doceren de betalinge vande Periönele quo- tifatie.                                                  p: lofz Formulier van den tedoenen Eedt.          p: 1053 .x 7 Een generale Obligatie te geven aen de Steden en Dorpen, voor den Twee - hondertften pen- ningh.                                                  P'-io?3 18 Plaeaet vaneenen Hondertften penningh, gevens geit, ifjuny 1.673.                              p. 10^4 19 Noopende de liquidatie van de Capitale Leenin- ge d'Anno 1672, en betalinge van de reftanten 1673.                                                   p:ioy8 20 Plaeaet op het betalen van eenen re-eelen Twee- hondertften penningh gevens gek, over den jare 1673, op den achtften Oftober 1673 , en den 22 December 1673 gheconfenteert voor den jare 1674-                                                   p: loóo 21 Verklaringe wat Huyfen onder de naem van Godts-huyfen lullen worden gereeckent. ñ: ß 064 22 Ordre tot het doen van een Capitale Leeninghe van vier-mael den Twee-hondertften penningh « 1                                                                                  "I fff"              Ö 27 Maert 1674.                                     P: 1064 2 3 Capitale Leeninge van twee-mael den Twee-hon- dertilen penningh, mitfgaders het betalen van een halveVerpondingc, 28July 1674.         pno67 24 Notificatie, raeckende de betalinge van de Capi« tale Leeningen, Hondertften en Twee-hondert- ften penningh van de Fidei-Commiflaire Goede- ren.                                                      p:io7Ö 2 f De Landen enandre Goederen Buy ten-gezetenen, Hebbende toegekomen, doch naderhandr aen de Ingezetenen ghekómen zijnde', van den re-eeleii laft ontheven,                                       p: 1Ó70 2öConiènt van twee-mael den Twee-hondertftèia penninghgevens-gclt,24 December ii>74. p: 1070 27 Reglement op de forme en maniere van dolean- tien.                                                        1071 28 Schouten en Gerechten van de Dorpen een pec cento te mogen korten, &c.                    p:i©72 Ophef

• ·

-ocr page 30-

Tafel en aenwyfinge der Placaten, Ordonnantien, Refolutien, &c.

29 Ophef van Twee-mael den Twee-hondertften penningh, by forme van Capitale Leeninge, 24 Meyió/f.                                            p:io72 30 Oude Mannen en Vrouwe Gaft of Godts- huylën vryvan den Twee-hondertften penningh. p: 1074 31 Coniènc van twee-mael den Twee-hondertften penningh,gevens-gek, 2oDeeemb: 1675.p: 1075- 3 > Confenc twee-mael den Twee-hondertften pen- ningh,gevens-gelt.                                 p: 1076 33  Ad idem, i(?Maerti 677,                         107Ó 34 Ad idem 30 July 1677.                              1078 35· Adidem 22 December 1677, 1078 36 Adidemzo Auguftiió78.                         1078 37 Adidem2p Maert 1679.                           1078 38 Ontfangers geen Renten oflntereilèn te betalen voorblijck vande betalinge van den Twee-hon- dertften penningh.                                 p: 1078 35? Placaet raeckende het betalen vanden Twee-hon- dertften penningh by Perfoonen buyten defe Pro- vincie vercrocken.           <                      p:io78 40 Alteratie van 't boven-ftaende Placaet. p: 1080 41 Confenc van een Twee-hondertften penningh gevens-gelc, 29 Maert 1679.                  p: 1080 42 Ophef van een re-celen Twee-hondertften penn: 31 Mey 1680.                                       p:io8i 43 Notificatie preemie van vijf ten honderc over het betalen van de halve Verpondinge, en den Twee- hondertften penningh.                           p: 1083 44 DeKamer-bewaerders, Bodens, Klocke-ftelders, Trompetters, School-meefters, Voorlefers, Ko- fters, &c. ge-eximeert van den Twee-hondert- ften penningh van haer Traktementen. p: 1084 45- Publicatie raeckende de liquidatie vaneenTwee- hondertften penningh.                            p: 1084 46 Ophef van een Perfonelen Vierhondertften pen- ningh, 11 Deeember 1681.                   p: 1085- 47 Publicatie noopende de doleantie.           pi 1085· Tit. 11. Behelpende alle de Placaten van de Verkondingen, Sluys, Margen en Haertfiede-gelty&c inHollandt, 1 Y)Lacaet op het ftuck van de gheamortifeerde χ Goederen, Verpondingen} Schild-talen, Be- denke RemiJJhe.                            pag: 1087

2   Naerder verklaringe Remiffive.               p: 1087 3   Aengaende de Contributien over de onroerende Goederen Remiff.                                      1087 4  Extraordinaris Contributie over de onroerende Goederen van alle Steden ende ten platten Lande RemiJJïve.                                                 1087 5· Beroerende de Contributien op de Goederen van Luyden buyten de Provincie Remïffive 1087 6  Vepondinge van nieuw-aengewonne, en niet ghe- quotifeerde Landen Remijf:                        1087 7   Redres-generael van de Verpondinge R: 1087 8  Inftrudtie op het formeren van de Quohieren Re* miff                                                        1087 9  Verhuyrde Landen een geheel jaer gheaffecTeert voor de Verpondinge Remifli                     1087 I o Noopende het executeren,van de Verpondingen RemiJJ:                                                    1087 II  Reeckeninghe van de Verpondinge te doen met open Deure Remi ff:                                  1087 12 Inftru&ie voor de Commiflarifen, ghedeputeert omtequotiferen, of in de Verpondinge te bren- gen alle nieuwe Huyfen en getimmerten. 1087 13 Tegens't nemen van CollecÏ-loonen by de Gaer- ders van Verpondinge.                               1089 14 Noopende het doen van deReeckeninge vande heeleen halve Verpondinge.                       1089· 15 Noopende het prompt betalen vande Verpondin- ge.                                                           1089 16 Noopende de ingaringe van de Binnelandtiêhe Ommeflagen.                                           1080 17 Ordonnantie en Inftruftie, noopende het Haert- ftede-gelt.                                                1090 1.8 Noopende het vinden van de onkoften, over het formeren van de Quohieren van 't Haerftede-gelr, en van de nieuwe Getimmerten ten platten Lan- de.                                                          1093 19 Aengaende het vorderen van het Haertftede- gelt.                                                        1094,

ACHTSTE BOECK, Behelfende alle de Ordonnantien der Gemene Middelen van Zeelandt,metden aenkleve van dien.

9 Placaet ende naerder ampliatie op het iêlve fub- je£t.                                                     p:iii2 ίο Refolutie raeckende het beneficieren van de ghe- mene Middelen.                                        111<5 uOrdonnandieopdeBrandewynen. 1U8 12——Wynen. JII9 13 ——Wynen, tot betalinge vande renten. 1123

DE Ordonnantien van de Gemene Middelen ge- heven totdenjare i664incluysR*«w/7? pi 109? I Placaet en Ordonnantie vanden opheve vande generale en gemene Middelen, pag: 1095 en 1098 3   Ampliatie van voorgaende Placaet.          ρ: 1101 4  jpjacaet teghens de menighvuldige ghepraftifeerde fraudenenfluyekeryen.                           P:II°3 5  Naerder Ordonnantie of Reglement,raeekende de Irauden en contraventien.                       pfJ f 07 6  Raeckende de beneficie van }s Landts Midde- ; jen.                            ■                         PJII°8 7  Raeckende het fel ve fubjeel:.                    P:iH° 8  Naerder ampliatie en Ordonnantie» dienende tot verbeteringe van de ghemene Middelen, mitfga- 4ers de Collaterale fucceflien,                  p: 111 o'

14 16 &. 18

— Binne-ghebrouwen en Uytheemfche Bie- ren,                                              1123 —Verhooginge op de Bieren', tot lafte van de Tappers.                                       "29 — Impoft op de Bieren te Water gaende. 1129 —Impoft opde Bieren, tot betalinge vande Renten. ...                                 1.129 -GemaeL ,.,,/, ,:                             1131

Beftiael

-ocr page 31-

Volgens de inethodilche verdelmge van het wercL

1158 116% 116^ 1164 216(5

—-Beftiael.             !i«bafeR3«

pag

—· Pafiagie-gelt.

19 20 21 22' Π 24 2Γ 2Ó 27" 28' 29' 3° 31" 32"

—  Confumptie van den Tabacq^ — Turff. — Boten

3Φ 3f 3ö 37

-Zout. -Azijn. . / .· - Confumptie van de Zeep. ~ Zeep van 12 ftuyvers. - Wolle Laeckenen. ;; : - Van de Goude Laeckenen. - Wage. - Ronde Maet. - Veertighften penningh. -  Collaterale fuccefllen. - Hoorn-beeften en bezaeyde Landen . VandePaerden. - Generalcn lm poft op de Paerden. - Wit gerafineerc en kleyn Zout.

113.8 1140 1141 1142 XI4J- 1146 1148 JtlfO II f2 ύ η 1156

— Kleyn Zegel,

3 8 Nieuwe en naerder Ordonnantie, ,

Regifter van de Zegels inde vooren-ftaende Or- donnantie begrepen.                                  ll7% 3 9 Ampliatie van de voqrfz Ordonnantie» , 117 ƒ 41 Belaftinge op eenige Waren en Koopmanfchap- pen, die door het Zype,het Slaeck, of door eenige andere Paflagics van die kant, in de Provincie van Zeelandt fullcn worden gebracht.                117 f 42 Ordonnantie tegens de exceflen, ghepleeght in de Jacht, Viftcherye en Vogelerye, &c.             1178

33.-CIP

NEGENDE BOECK, Beheliènde de gemene Middelen, Verpondingen, Thienden, &c„ overdeGeneraliteyt, ge-emaneertt'zedertdenjare 1Ó64. " .: .,;. I r

in materie van evi£Hegeprocedeert zijnde totv飷 huyringe vandeHuyfen ofGron,denvan Erven binnen de Meyerye voorfz^men de fel ve niet lan= ger fal moghen continueren alseen jaer uytter- lijck.                                                                1205" 21 Placaet van de Thienden ende Geeftelijcke Goe- deren.                                                     1206 22  Aengaende de Statuten op die Leen-göedèn» Erf-Goeden,Chijniên, Kygen-goeden,Rentérr, of andere onberoerlijcke Goeden ghelegen in den Lande van Brabant, &c.                         1209 — Ad idem, op de Thienden.                  mi 2 3 Verklaringe op het betalen van den Brabantfchen fwygenden Landt-Thol.                            i 214 »—*-■* DeLijfte vanden Brabantfchen Landt- 'Thol.                                     1214 24 Ordonnantie op het ftuck vande Zee-wercken in Vlaendercn                                             1214 — Koets en Paerde-gelt.                          121 f —  Vcer-gelt.                                         1218 —i Heere-gek.                                        1220

DE Ordonnantien van de Gemene Middelen over Brabant en Vlacnderen Remiffve         pag: 1181 1 Ordonnantieopde Wynen                        1181 21 3 „----------Bieren.                                  . 118 2 Ajy----- — Paerden.                                  1183 6 „__------Tabacq.                                   1184 7,89,10,11 — Kleyn Zegel.                118 f en 1186 32 Naerder ordreop 't recht van't Kleyn Zegel by collecte.                                                 1194 13,14-— —Veertighften penningh. .          1197 1 y, 1 o-----.—Twintighften penningh.         '"· 1198 1-7,18 —— —Verpondinge.                          1201 18 Nopende den ommeflagh van een halve Verpon- dinge over het geheek RefTort van de Generali- teyt                                                                    1204 ij)Ontfangers ende Verpondingh-beurders over de Meyerye van 's Hertogen- Boich geen verder recht van prajferenrie op de verfchulde Goederen, of op de Eygenaers van dien te^fullen hebben, als van drie achterftallige [aren.                              12.04 20 Placaet, dat in de Meyerye van 's Hertogen-Bofch

Saecken van de Zee, Admiralitey ten, Convoyen, Licenten, Pilotage, Ooft ende Weft-Indiiche Compagnie, en Koop- handel betreffende. "

THIENDE BOECK

9 Placaten op de Wapeninge en Manninge van de Schepen, Sic. Remiff":                       pag. 1221 1 o Naerder Placaet op 't fdve fubjeft.              1221 Tit. 2. InflruBien<voordeöntfangers,Qom-> mifen-Generael ende particulier, ColleBeurs, Cberchers, &c. 1   ÏNftru&ie voor de Commifen van de Convoyen f in elcke Provincie Remiffve.          pag: 1224 2  Inftruftie voor de Generale Commifen R. 1224 3  Inftruftie voor de Colleéteurs, Pachters, Contre- rolleursenKlercquenTJi'/»/^·                    1224 4  Inftru&ievoordeCherchersi?i»/#/^}           1224 y Inftruftien voor de Convoy-meefters, Contrerol- leurs, en Commifen ter Recherche ten platten Lande Remiff:ι                                         1224 ****                     Inftruaie

Tit. i. t^dmiraliteyten, Zee-Recbten ende Adanninge van Scheden. 1 TNfttuftie voorde Collegien van de Admirali- .1 teyt Remiffive.                           pag. 1221 1 Placaet op 'c ftuck van de Zee-rechten Remffittx 3  Eeuwigh Edidl,nopende het faift vande Zee-vaert Remi β:                                                             1221 4  Ordonnantie op 't ftuck van de Aflcurantien Re- mi f;                                                        I22i 5  Niet te verfeeckcren opSubjeften vanSpaignen Remiff                                                             1221 6  Odtroy voor die van Amfterdam, totoprechtinge van de Kamer van AflTurantie Remiff:           1321 7  Ad idem tot Rotterdam Remiff:                  1221 8  AdidemtotMiddelburghto#               1221

-ocr page 32-

										\ Ordonnantien,Refoluticn? &c. 51 Placaet nopende den uytvoer van de Binnclandtfe Gewafièn, en tegen de fraudatien, &c. R: 125-3 6 Placaet op het betalen van de Convoyen van alle inkomende en uytgaende Goederen Remijf. 12 5-3 7; Placaet van retorfie, dat alle Goederen van Neu-* tfalenjgaeude na deiè Landen, mede Licent fullen betalen Remi f: . l                                 125-3 8 Placaet jegens het tranfport der Goederen over de Veren langhs de Mazc Remijf:                    125-3 Ρ Verbod van eenigh Gewas op ContributieLanden vallende, in Vyandtlijcke Steden te voeren fonder Licent te betalen Remijf:                            12 5-3 10    Placaet, Verbod van op de Zee-ftranden of andere omwegen Goederen, Waren of Koopman- fchappen uyt te voeren, om het recht der Con- voyen en Licenten te frau deren Remijf: 125-3 11  Placaet op het ftuck van de Binnelandtiche pal- porten Remiff:                                          125-3 12   Ordonnantien totverpachtinge van een vierde- part der Convoyen en Licenten Κεηιϊβ. 12 5-3 13 AmpliatieRemijf:                                    1253 14 Nader Ampliatie op 't vierde Art: Remijf: 125-3 15- Ordre over de Comptoiren der Convoyen langhs de Maes Remijf:                                       12 5-3 16 Placaten jegens de moetwilligheden der Schippers in 't Vlie en Texel Remijf:                          12 5-3 17 Placaet op 't fel ve fubjedt Remijf:                 12 53 18 Verbod, met Waren en Koopmaniêhappen te varen door 't Juffrouwen-gat, Houtskerck,Zuyd- diep, en 't Gat van Coxie Remijf:                125-3 lp Lyften van de Convoyen ende Licenten van de Jaren i<5op, x6r§en 165-5- Remijf:              125-3 20 Lijften van 'tVeyl-gek, van den 22 Oftober 1643 %*&'Φ                                           J2 53 21 Provifioneel Accord, over de betalinge van 's Landts inkomende en uytgacnde Rechten van' de Goederen j Waren en Koopmanfchappen, de re/pet~tive Provinciën pafièrende.               125-3 22 Nader projeft van conciliatie.                    1255- 23 Accord tuftchen het Collegie totAmfterdam en het Noorder-quartier, ten reguarde van Goederen over S wol pafièrende.                                12 f 6 24 Accord , aenghegaen tuflehen de Collegien ter Admiraliteyt ι refiderende binnen Amfterdam , ende in't Noorder-quartier, over betalinghe van 's Landts rechten» van de Goederen het Vlie of Texel inkomende.                                    12 56 2j Ampliatie van voorgaende generale en particulie- re Placaten, op den ophef van de Convoyen ende Licenten ge-emaneert.                              1258 26 Placaet op het ftuck van de Binnelandtiche paf- porten.                                                    1260 27 Verbod jegens het iluyeken en lorrendrayen in het rech t der Convoyen en Licenten.           12 61 2 8 Waerfchouwinge op het lichten, lofïèn en laden der Goederen , foo binnen als buyten Amfter- dam.                                                      1262 29  Ordre op de groote der Brandewijn - ftuc- ken.                                                     ή ΐ2<5φ 30 Ooft-Indiiche Compagnie, ende alle andere par- ticuliere Koopluyden, moeten de in en uytgacnde rechten betalen van alle Juwelen, Peerlen, Ge- fteenten ende Mufcus die fy omfangen en verfen- den.                                                        1264 31 Schepen en Goederen vanden Vyandt hernomen ende bergh- loon betaelt hebbende, echter fchul- digh te betalen de inkomende rechten 12 64, Geen
			Tafel en aenwyfmge der Placaten p' Inftruétie voor den Ontfanger-Generael van de Convoyen cri Licenten.                      pagl.ï224 | Provifië voorden Ontfanger-Generael ende Con- vóy-meefters van d'extraordjnans Middelen.1225) € Ordre enLijfte van't recht van den Secretaris in ! ='c Collegie ter Admiraliteyt van het Nborder- ~v cjuartier. ■^'■'->'>' '                            "5';:'''~Ί23θ 'ρ Particuliere Inftruitie voor de Cornmiièh ter Re- cherche onder 't Collegie ter Admiraliteyt tpt Am- " ftërdarn. '                                            1231 10 Begröotinge van de Gagies, Huys-huyr en Vaca- tien van dë Raden, Fifcaelsen Secretarifiën. 1233 ïï Formulier van Eedc voor dë Heeren Raden ter /Admiraliteyt                                          1234, '12 Extraft uytdeInftru&ie voorde refpeitive Col- legien ter Admiraliteyt.                             1235· i.3 Formulier vanden Eedt voorde Raden en Sup- pooften in de reipe&ive Collegien ter Admirali- •teyt.                                 f"-                    I23J 14 Eedt by de Raden, Fifcaels, Secretarifiën,. Ont- fangersen Suppooftentedoen.                    1236 ifEedt by de Raden ter Admiraliteyt te doen fonder , eenige refervatie. ",'                                 1237 'j.6 Hollandtfche Raden pratciienaer te komen ende , te executeren alle de Refolutien en Ordres, voort- komende uyt den boefem van haer Edele Groot
					Mog,
							1237
		•17 Refolutien j raeckende't ftuck van de Revifien voor de Admiralitey ten.                            1238 '18' De Fifcaels vermogen niet te compoferen}ichoon , <ien Raedt haer voor goede Mannen renvpy- , eert.                                                            1241 lp Raden ter Admiraliteyt niet bevoeght om gecon- fifqucerde Goederen te laten redimeren, 1241 2,0 De Collegien ter Admiraliteyt vermogen niette difpenferen van haer Hoogh Mog. Placaten. 1242 21 Nader Refolutie, rakende 't fclve fubjecT:. 1243 2 2 Fifcaels, en Commifen-Generaels, vernemende dat by deAdmiraliceyten gepleeght werden eenige contraventien ofconniventien tegens de Placaten van den Lande, moeten aenftondts daer van aen , haer Hoogh Mog. kenniiïè geven.               1245- 23 Ordonnantie, waer nacr de Roeyers in de Vloot voor Lillo hen fullen hebben te reguleren. 1245" 24 Ordonnantie, by de Raden ter Admiraliteyt in Zeelandt ghcmaeckt, op het loflen en laden van de Goederen ende Koopmanfchappen, over en weer varende door de Vloot op 't Sas van Gent. 1246 25 Ad idem, door de Vloot voor Lillo.          1245) 2ólnilru£tie voor de Ontfangers van 'tLaft ende Vcy\-%e\t Remijfive.                                  125-2 2 7 Provifionele Inftru&ie Remijf:                   12 ƒ2 Tit. 3. Begrypende de Placaten, Ordonnan- tien, Refolutien, Verdragen, Accor- den ende Lij ft en opi ftuck van de Con- voyen , Licenten ende Veyl-geldt ghe- emaneert. 1   /'XRdonnantie op 't ftuck van de Convoyen en . X^s Veyl-gclt Remijfve.                       125-3 2  Placaet op de onderhoudinge van de bovenftaende Ordonnantie Remijf:                                12 73 3  Placaet tot voorkominge van alle bedrogh inde be- talinge van de Convoyen of Veyl-gelden Remif- five.                                                        125-3 4  Ordonnantie nopende de betalinge der Convoyen en Licenten RemiJJ:                                   125-3

-ocr page 33-

			j^olgéns? He metliodifGlieVeifieelinge van&éfc wercfehs 1
							**f\
		i^Geen vrydom: van 's Landts recht te v<?rjert^i fa» Jtmunitie van Oorlogh of andere W^ren, AVer-i dende tenbeïipeye van ec^ige.Koninge&Piineeik &c. uyrgevoert.                   :Sy^m}i cé)tmj.lMf % 2 Schepen over Zee ingekorn^n, en JafLbrfceGkende,r moeten betalen térplaetfedaciihaerjaftieerftghe- ' broockenhebbem, j, β 3£ ·,ϋ0γ hniu-UmaïAii *4 Goederen over Zee üy tgevoert werden^e iAbeta- " Jen ter pïaetfe haerdereerfterraflgdinge.aWoiïtaft 3 ^Goederen uyt Zee komenfipj^etalenterigheilefti- c «eerde Los-plaets.                                   i\VνΛί i£6 3<5 Goedefen ,ter: Zee uytg^fn^(i ^etaler^er-pJaetfc; , haerder afladinge.                            ,ιη igeqmÖSÖ ^■■Wit Naey-garen,betaelt uytg&ende clejtjighifriyvi; Jvanyederhondertpondt wegens, bi in ihiM<$6. 3^6gniericx-doeck inkoniende,,betaelt: achtftuyyi , vanyder ftüek,en uytgaeq.deexernpt. f ypiW*6% 32De Hacaten enLijftenin't aengeven pu^$uejfjek naertekprnen:, alsmede .dePifpoAciea-iuni-^ri- / tentien vandè.^dmiralkeyÊerii;^'-, > 3bn£v if (ï7 |p^aeckende^cie}veiubjecl:>::;:;, ij·.; jol tvύφϊφ 4>i Goederen rrtetde Retour-fcheperi üyt ^ftvlndie 3 komende, moeten betalen 's Landts recht■ teyiplae't- ., fealwaerdiegedeftineertzijn,^,c, ,; ,;KJtj vj$6S 42 Goederen uyt deLevant komende j betalen jen behoeve van dejDirefteurs een per cencp^niae*: . derwaerrs gaende, van de voorfcfareve\J^fali0ge ;..-e^empt. ., y {;orl£... ::, iaÜu>i ·,! , u :0 tnait^8 43 Hout-laften komende uyt Noorwegen iebeta:len . 's Landts röcht na proportie van de fvieefcceduHe- j van „de Schepen) Si J^a-ihW ιΐν^νοφυφ^^ 44 Schippers, ende der Matrofen Yoeringh„alghe- .f] fchaft. ïvlöiïib'j; .tfiv ίίΓ^.-ϊ ·■■■')t*?b'i3i^7ö 45; ï^amrner^ van buyten inkomende, yderScliip- pondt met elfguldens belaft : 3 |           iV:H· ^i-io 46Goederen te Lande inkomende, ende inVeer- fchepen geladen j orntergedeftineerdeLos-plaet- ien vervoert te worden, moeten by haer hebben de Pafpoorten ter eerfter Comptoxre ghe- _. licht. ,\ v, ,, ' iV                 "_sg_ rifTT 47 Cour t-waren moeten 's Landts rechten ten vollen betalen.                                        . ,..              1272 48 Goederen langhs de Rivieren , of per Aflche ia cbrtj uytgevcrert wordende, meteen derde vérhoo- ginge belaft. \              '. >„ 1 bnt'          '; 1272 ψ9 Refolutié, waer by alle de Placaten en Refolutien, verbiedende den invoer van de Frarifche Koele en Brandewynen, Azynen, Canefaflen, Pa'pieren, Caftanien, als mede de belaftinghe óp het Zout, ingetrocken worden, daei" en tegens yder Fat der voorfz Wynen en Azyneri belaft met fèfthien gul- dens.                         . . ιίγ.'                          Ϊ273 jfO Belaftinge op de Süycker-Sy'ropén van êeri,op een halve ftuy ver vermindert.                             1274 ft Marfiliaenfë Zeep, inkomende meteen derde verhooght, delnlandtlche, uytgaende, een derde ' vermindert.                                                    1275· 52Traen,Walvis^fpeck,Baerden, &c. by Ingeze- tenen deièr Landen gevangen, inkomende» vry, daertegen by Uytheemlche gevangen, eéhs foo veel verhooght.                               ra ; '0j$ 'f'$ Quickfilver, inkomende vry, en uytgaehde iii het Convoy tot driegufldensverhooght". <■< ·, ; 1276 ^4 Conventie over de betalinge van 's Landts rechten van de Goedéren werdende by de Ooft-Indiiche C»oi»pagnieontfangenenverfonden.             1277 h>f:ï:M '' '.,?: ibibö' ' i:i*'-*iV>7j-ii;;tv '· -■; ■ w "
					f$ po.tiyerneüF^Q^mandeucsi^ci niet bevoé|iic ; ^en haer te jreeJfefliieyvidicatWreaiartdQ Goedere^ by.jdeiylilitie^^ateraèngeliadcijv '-,iè.j% fóLGowyerneürs,_Gom"mandeurSiJ&c^ nietbevocghi ö(töihet verleneny^n^aAcedèliSi^uiΚ rv.^hjS %J< Gouverneurs, GorQpjincj^ur& of Magiftrateri hae^ lot^et te bemoeyeri :oi aenre trecken het.weiek vaa otfqConvo!yei%en:Licenten. yiu.?·.: 9hx®&/# èo^pzc, open-geftelt worden? Gouv&neuis,(eom- tJ. j^gndepTsen .Magiftraten, haet^nietje bem^èten ::y.,tm het werc^erCönvoyen(enLicentei^frifi8a< Ï9 %WM^itmè&4&$& Rivlere ^le Maise o^en? ^i^eftelt^r^^etjyerbodt als-yoordoia ^^raiaSd P8 Gouverneurs en^on|mandetiiis;glieen Foyerii oï a,,,feeerjep^v^nfe^ppluydên.cl' Sehippöfl ttB rf.$0më&Snqïaiï-jUQp}l arblibnl ÜvP *i»8r %& Verbiedende afcn a|le(Göüyerneurs én^ornjnlan- öφ:urs,eenigePatpoqfitenteveqlenen.ι φ£üchftiet 1 -Ah&jjkfwikyini^t^riyoyen $hd erLic^ntenite-be? \oppqf$ki■) d^flige f^èii (JÊMefe^mgeaiisd kor^ •roderen.· ,lV>Vl>j fyo\ddl^hi i',.qo 1 >jtj) !,c1 E3b*jS|i éïpjefolutie, Weft-Indifchq^ojrji^gnie geauflior^ ,.: $mmpntfanggnfeffiGjjinvoy;»! ;VeVl èhdeiiaftt·" o q^jijfcél Sch^pecj gnj^edsifcö,. jr» haört0iitiicTi :..gaande,enya^|^aer/^pmendèi;:, ' .; ^iiSi 63 Plac^eC valn w3C|i^(^wipg0,| <f^t; aileLicefebn, ..y'-fojftficn l^eylTgelden'in ■treguard' v^n fleLahden; ,.>;)Mn Oyé^Mazeaïfie&Ê^ tf4N^rPiaeaet,iaej^ende'Efel-vöfijbjeclj :.f.jfr84 n^briirflv^)ïaeactèbüfiij^ p^ittaib · :,.;," I 3P|Ct 4. Behelpende de Pilotage, Lootfen endé ouihitu (h -^iiwïrigëlanghs dë'SiraridëSf1 s ε iïvjfw >M ·;·.* cjiiiia ■ ipi m ψ- na ^ nauf .,--.<> i: jT)Lacaetop tftuckvandePilotageRiw ii8(i 2:1 ■,NaderPJ^aet^/ifelve(fiib]ea;R^i^;.ai8<S ^»<|^lacat?n 3 raückendede Loots-hootsop Vljelandt ν ende Ter Sehellingh.: (;.{l ..^,ί,ϊΟ ./            iii8<s 4; iQirdonnanrien ende, Inftruiaien iberöerendé hoc ί ftuckvande Pilotageendeaenkfëven van^dien, , Qp^ïüyiauynéri, helder, Petten, Calens-oogtf, Texel, &c. van cle jaren i<Só8 en ί<58o. 128ί ^ 44i<?ern, op Vlielandt ende Ter ÉcheHïngh,. de " ' Aóno' ί'66S en ïé$'& '.'' \ ' % f:~J             1294 6  Placaten acngaenc|e,<Jié^ Lootiliiydeh óp' de ÏVlaze ch *t|Gber!ebfc|ibG&t&emiffive.,                    1304 7  Ordorinant^op^rrftick vahde PÜótagé' Vandè Vazeen 't Goereeic^e Gat ^m^:               i$oi S.Ordonnafttie npojpVridé het vuyren langhidè Zeë- ^ftranden, fü^r-gélt', 'répaïerénfoovandeYüyr- boeten en Kool-huyfcn,alsioo'ck vande Brarüdaris óp der Sehellingh; "-                              '°φ^ <ji Ordonnantie van het Kape-Verboet crtTonne- geltöpdeMaze, , ,                          *3°4^ 10 ÖeLooffluyden'ghéenKoopvaèrdy'-fchcryen of Groeniandts-vaerdersin Zee te brengen, als dfe door deCommiiènenCherchersinde Zee-g^ten zij η ge-expedieerc.                                    i|o f_ TPitj. y. SaeêkeriYaectèndé dè Οοβ-InMpftè ι ίΓΛΟΓονvoordeÖbft-indifcheCorripagniëvan, ^* den2oMaë?ti!61o2 R^#'iy(?.          f306' 2   Continuatie voor 21 Jaren Kemijfi^              J'ioó 3  Reglement enliniitatie^^p'                   130^ ****3f                   K'adei'

-ocr page 34-

iQÉÉhtótidsn^Refölutieb, & c. 12'Vïy^éftbytvoervan Eet-waren op BrazilR: ip9: 13 Silvef-mynën vdpir een yder öpén gêftelt R: 1319 14 Invitatie en Ordreöp het bewonen en cultiveren >:dêf Landen Kemijf:               . \'                   1329 1 $" Verbod Yan mereenighYaérttiygh aen de Retoer-c Schapen te komeri ibnder con lëh t Kemijf: 1339 16 Afcicul-brief voor de Weft-Indifchê Compagnie Wèmfiv           ;·-,-'.;;·?:.!-;                        i'3'2$R 17 Placaten op'c-ftnisk'-vah' 't verköopen ëri trarifpór- Ïêfetffen dé AdMn inde Weft-lndiie'Compagnie; :"Kèmiff}                                 .·. η ;*;·«-., JJJ29 18^Prolongatie van ?t%éïroy van de? Wéft-lndiiche? ö Compagnie.                         .ognibfifti: τ ! j^ i'9Mdë^rolöngatiav,? '', *J id.nwig^ai . ïf^ξ 2o·Noch naerder prolongatie. Iria&nori 1: ; 'iïfto i i#ft>liCatièjrtopendë't nieuw- verleende Oitr:ii5Jo? 22 Oftroy voor de hielivpë Weft-Iftdifè Gömρ: ιj%35 2 j Etefoiotie, tot ampliatie van't Öéïroy aënde W èft- 'IridficlieGdmpaghieverleent j-no|fèiide het be¥a- ?rènvandeCura§abfchëÈylandén.^,r' ^ !*34·3 Gèhditien tot bylage inde Wéft-Ih^iiè Gomp."ï^4^ i^MiÖftkle, toi ampliatie van 't Ocïrö^aen dé Wdit 33j^iic}ié-Gompygriië fferlëen't' rtr*ööpéhdfc'tTèèht (¥dn Convoy van de!Sëhépen dnGèeaèrén, varën- '^é'ë^^CaribilcMEyiandenv-.'Υ» iioi 134^ i^Placaëlpfegheris' hét aënnémeh;vari Difeiift ondec »¥fèmdé ende'-'U-^rlc^mfcheFiincén;naér-'Wéfl:- 1 InUicn, of op de Kuften van Africa Remi/p τ f4.6 ί 6 Renovatie vari 'f vödrfz placaét ^Remtffi 114<$« 27 Articiil-BriëfF van dé generale Në'dërlandtienc ' Gëo£troyeerde Weft-Indifche Gompagnie. ■^46 iS^aërfchouwirige, dat die gene dié nèch yëts )tê pretenderen hetft> van de ghediflblveerde Wèft- 'Ihdïfelië Compagnie,; haer iüHeH moéten ve^öër gdn aen defelve Compagnie binnen een Jaer én fes Weëikën. ! ■ :'"'; l^a:' -hEj 3J "3 ;· ; 13^4 29 Vérbod jegens het aën Boordt komërï van de' Re- tbürïichepen dér VVëft-Indifche Compagnie.135 y Tit.;7. BetreffendedenLevantfchen,Mofio-

Tafel eaaemvyfidge der PMcaten, 3fa|s[ader AmpliiSfïe?vfπ êemgMmït ï62 3 R?. 1306 9'jGöndriuafie voor den tijd^vatt' 2yjafeil· RP; * l3:ö6 β rAÉle voor de CM&hfaifch&üén^npuèf wleTby yraiÉodefl\voft:Buyr€ri4d<3öitipagnie'nïc'f>ÉSharU 8^clen op Ooft-Iftidie^Rjiwi^ri/ft··''·         :;M' i^6 jöifieen Ingemltéiitri èü^teïi^iefiit van de Cêftp^g; jmf e, ;va»en * véorb^dê-Caep: -dS^Bè'në Efperanc^ ψ of ^tdöor de Straet van MagaltafriJR^/^i no' ^S^6 SbBhü^üöRl yëtfckimde; in vrëmdëPotëntatêfl^ënifc -^.©alMndiéiifé Varen Remljpm'^V* ^4jo6 p'jf3a<kr Plaeaep öp^"ielvë"föb|ëa'^^^J ^ffo^ ï^kenovaiievah^e-lveplaeae\R!^#';' rH-?!|Jf°f lit^JacaetivanigeenVokk'iitvrétïfdën diè^l&iêtt^é oguemen, nochnaJ©dft JrttJ^t^re&töttf fëfljfi&n- \i fetï^an dé^mïfcgnié '«ft&S^ ^"^«^-^Öö aö fllacaren^ dae»by,verbod^VÖfTtó« Boordt Van ïide Ooft-Indifche Retour-fchepcnii&ïltowhighj -niVaertüygh κ&ΰηίΕη$Ιχ%φ a^ihmbiiéi^Wm] ïftNfader Placaet op 'c ielvefubjeft.Ri'/»/^; ·**^]ρ|

18 Plac:j. gens het itfbfëhgeWfefch'të"erïWiföftri- a^9i?eper ÜytiMftgeflandt e#aridère Lahdën^^3§s> ft^Üaid plaè: jjbgs^'faetinbfub^nVan'^rni^re·· verel, ftof van:Poéder,ÜUbiê Fleert Sec. ƒ ηι109 <*ά Me vanvërklafinge<)p'i*Éüéil svan dè Suëeéifiën dergener die uyt defe Landen naer Ooft-Indien ^^varmRwwi^^vv':,.' ι ^b ^\5\\ν^α. .|*13JJQ 3ΐ Odroy nopcindö/f reeht van ^ipceflie abinteftato in Qoit-Indien, en op de rëyië gints enherwaerts h2l&M$%&%üQ\ïi :· ί κ» i?uil 1 uu 3 ;o&Ij(jpib 4 ï O^troy voor dd Ooft-Indiithë GóimpagMe defér ab^tóiMrgoftlCdriltearl reiiriogeri ftellen ovëi Öoé- oüdcls van haer Dienaersin Indien ftërvënde. i-£ 1 o 3Pj! Ahécakbritif tfanÖö Geè&royeerde Nëdërlahdtfe t li-Ooft'IndiictóeiCompagniei -: ·           *;'-!ï'3 11 Tit. ö7 Saëc^W'Yaec^M^ uVWèMtidtfohe ï #7)£rroy van de Staten G^nerael, aen de Welt- Ζ'.'"' m\„' In.difche Qqropagnie verleent ikewffi 1} 3 29 X Verbod van dérÏlHandtl'Qp'Wè'ftTlndien^: jj29 % Verbod van dé Sout-vatóiyóp'Eunito del Rey

tfch -* ,. f λογ. anitlA ".aq u:

rilieiv NoorWfchmËafidet ίηώ

^dpfVRS nrv=·)' joO 3„h,

•ij

1   /^kfildceendeiReglemént opijecbevaren van dé ^r MiddelandtZeeRf^/^Tw. ':' ïJ^Ö» 2   plaëaten op de Equipage, Monturei Manningb ea Admiraëlfchappen:der Schepen φ door de Straec van Gibralter na dë Middelandfche Zee en op Le- vahtenlRew^: ·; ?              1· ■ „; ' 1 jf6 3   Nader placaet op'üfelvefubjeftiRrt             135«» 4  Waerfchouwingéop'tfelveiübje£t>Ri 10Ί356 f Nader Waerfchouwinge R:                       Λ <i3fÖ ó Npch nader placaet én Reglement op 't fel vefuh*- jeft R:                     .iisbi : apw-w; ."; ia^fö 7   publicatie op het bevaren van dé Middelandfiche -·' SSeer.'R?'·' '«-·■ ;.;1Y·!'· to■'-''■.:          L'ib (sidjjooflrègfè 8   placaet op de Vaert na Weften door dbStraet/ of englite van Gibralter öp Lëvanlen, ïenopde Rijo ken vanden Grooten Heer tot Gonftantinopo- 0 \tTt3fcgmiffivê. ■■■·,\M-j;i . "■■-'{-' té & ■: i$j6 9  Ordre op het betalen der Laft-gelden voor defelve ■ Kemiff:         .....mr- ;.">Λ·=·· ·.·;,■■· i$f6 10 placaten, Verbod voor de handelende, vareride, traffijequerende op Levanten én d'Archepelago ? geen Granen of andere verboden Koopmanlchap- : -pen in te nemen-in Havenen of op plaetfen onder 't gebiedt van den Groten Heer tot Conft: R: 13 f 6 plac;

,-..·

*4 Ampliatievaiï Ï0£rroy_ R^ ƒ Accordtuiï"

ίβψ eren ende Hooft-

participanten, Re^/^? ,/Op ,;Λ' a&ffl*9 '% CunnnuatiêVanVü£troyV^ Cornpagnie.R^^#, , · :; ^ ν           ;» i^i2P V' yërbod vari VoTck aen te nenier/,, en fich in dienfr te begeven naer ^,φ-ΙηάϊψΜ^β [« ', 329 ;8 Ördreen R'egiëöient dat all^ghemonteerde Sche- pen (tillen mogen varen in feeckprgedeeke van de ïimiten van'nër! Oitrby van de Weft-indife.Com- * lpagnie &emijp                                          13 25» £ Reglement op den Handel van Famambuco ende ,J" Braztl VLémiJp."                         ' ;; ' J 'S i$z<) 10 Vryen Handel om te mogen halen Hout, Tabacq Catpen en alderhande Waren en Koopmanfehap- pèh, vallende binnen fekc;re ïimiten van'töitröy %emïf: '';;'.",., . „λ                      , *32? 11 Prox'ifioneel aejafteilcn van den Handel op Bra?il ';., 'famiff:          ";                               'u "1329

-ocr page 35-

ml

o^u»

Volgens ^bfücthodifèhe Verclèelinge vslii j)ëÏwercl

!C

tfMeaet dat alle.Schepen, komende van Sale'of * -andere Plaepfen.rnec de p'cft befmet, fes Weecken " ujllen moeden fcly ven leggen.:, V ^$&ï\P 12 Ordré op het Betren van Archangel m Moico- 'h&RemiJfive. \Λ;..;ψΛ>νί itfLffiffi Ï3^lacaet,^9Rend#rLanden, op Mofcogen Üliandeiende., op Oen eerften September ;óude, ïhjl,

1 f plac: tegen den Bandt en Brandt van den Haring

vangh'ft R:

pag^1

ï6 pfac: tegen den uytvoer van heelè én haive ledifë Haringh-Tonnen, &c. R:                       :'Y$6t ij Verbod van Walvis-Neeringh van Nova-Sembla tofFretumDavids R:                           . ;i3<)t iSG-roenlandts-vaerders hier te Lande met haerge- ;: ^angep Vis en Traen te koméni fönder eerft elders te mogen zeylen R:                                    13 61 ί o plac: tegens hetverhuyren van Schepen en Vólck 'aeh Üytheemiéhe Natiën R:                      13 61 zó 'plac: houdende verbod tegenden uytvoer van Ge- reerichap en Vifch-tuygh R:                      13 61 21 plac: tegen de Vaert en Viilcherye op en omtrent

£ jtó de Riyiere van Archange^e vertreckerir^^ ilKaderplacaetop'tfelvefubjea. , T*ü3gf* {< Ordonnantie tot verfeefckeringe van dé Schepen

. u£Öoftc§§r^^rw(^g^>^Fwj ,;y; 7 ij59 16 Ördonnantien, Laft%elt Van de Schepen 'naér de Zont,Ooftlandt en Noorwegen RemiJJL. 1350 17 Nopende de betalinge vandenThol indenOri- .^oniKem/JJi nofcrO .bn nm^HsbiWlfi? 18 Lijfte en faux van denfejvenij/holl R: ; 13*0 ίο Placaten tot naerichtirighe van de Kqöpvaerdy- '-; Schepen ïii het pa fleren vandenOrizontén Belt, Kemijp.           '                                         ï 319 20 O&roy voorde Noordtfe Compagnie,om te mo- gen vuTchén en handelen/op de Kufteri yan Nova Sev(udaR\emffixi.,i ir. iilmauZ akiD'dloD $3tp>9 21 A£te voördéNöordtfchepompagnie,ofnih tijdt van noodt met hare Schepen de Havenen in ;het i Oftroy 'van de Ooft-lndifché Compagnie te rho- gen aendoen Kemiff.          , l! .          ! 1 1355» 22AcTre voor de Noordtfche Compagnie vanZee- landt, om benerfens die van Hollandt pp Mauri- itius Eylandc de Walvis-vanghft te mogen doen Remtfi-' "'■ ! rn^\, >? ^ -^it:.          1 i'i^fo 23 Waerfchöuwinge, noopendede metinge vande - Schepen na Noorwegen, ende de betalinge van de Thollenaldaer.                                 J. 13-50 24· Nader Waerf chouwinge.                          13 60 Tit. 8. Raeckende de Groenlandtfche f^aert, Walvis-vanghft^ Groote en Kleyne Vif- JcheryeterXee, als medein de Rivier en en Binne-Wateren.                         \ i D Eroerende de groote Viilcherye ende Haringh- ^ vanghit R^w/^w.                              13^1 % Placaetop'cfelvefubjeit Kem'tjf.                 13Ó1 3  Ad idem Rem///                              ■ ^ 1361 4  Plac: tot verfceckeringe van den Haringh-vanghft l"Kemijft                                             ''' '-'■'' 1361 f Plac: beroerende de Bootsgefellen die hun. met de Stuyrluyden tenHaringhverhuyren R: 1361 6 Plac: hoe de Ingezetenen defer Landen haer fullen gedragen jegens de Viflchers van Schotl: R: 1361 Ordonri:dat de Stuyrluyden of Viflchers haer ge- vangen Haringh en Vis in Holl: of Zeel: moeten

Gfoenlandt R:, ,.;           ·, . %

a η

■ > tigöi

22 Nader plap: op't fëlve fubjécl: R 2kJAt3idémR:

I3ór 13οι

24 piaéaët waer by alle Contracten ende Verbonden •by'tZee-varende Volck met de Schippers, Stuyr- luyden ende Reders van Schepen op GroenlandÊ • ^aengegaen, worden yerklaert voor nul en van on* ■Vf^erdtKemiJp, '■/'...           L:k Γ;              ΐι^<52 2 f placaten, houdende berbod van de Groenlandtib Vaert R.                                                  1362 26 iplacaér, dat geen Ingezetenen defer Landen eeni- gé Gereetfehappen, tot de Walvis-vanghft dien- ftigh, moghen opkopen ten behoeve van andere Natiën,                                 a- ;,             13Ó* 27placaét, houdende Verbod dat gheen perfoonen . (Ingezetenen van defen Staet zynde) haer iullen mogen verhiiyrén by vrerade Natiën.          ^3^% 28 Renovatie van verfcheyde voorgaende plaé: 13Ó3 xp Verbod vande Groenlandtiche Vaert en Walvis- vanghft voor eenigé jaren R; ·                      1 %6%< 30 placaec, houdende verbod teghen het uytVoeren van allerhande Haringh-Tonnen, Buys-Hocpen, midtfgadersKruys-Want. -,, r'                   1364 31 Renovarie van voorgaende placaten Rï 13Ó y 32 Waerfchouwinge, nopende vrye Haringh-viflc- ^_ryeJBL: ν -ν,· u<uv          bïjoii                1305" 33 Verbod aen. alle Ingezetenen defer Landen, hare perfoonen of Schepen niet te verhuyren of laten gcbiuycken ten dienfte van vremde Naticn. 136 y 34 placaet op 't ftuck van 't viilèn en Vis-Want langs deZee-ftrandenvanHollandti                    136Ó 3fAmpliatie van 't vooren-ftaende plaer         j 3Ó7 3Ó Renovatie en Ampliatie.                          1367 37 Refolutie, raeckende het vuTen langhs 'de Stran-

den,

i?68

mn

■■7 0"ΙΠ'!ί

3 8 plac: op' t ftuck van 't viilèn en Vis-want op' de Riviercn,Meeren en Binne-wateren R; 13$g Tit/p. Betreffende allerhande Commercie en Koophandel in 7tgemeen. 1   "T7"OopIuyden en Schippers recht in 't bevrach- JV; ten van Schepen Kem/Jfive.               ÏJ<>9 2  Verfcheyde placaten tegens den uytvoer van paer' den na de Vyand R:                                 13Ö9 3   Ventjagers alle uytvoer van Waren, Bieren,' Gra- nen, Laeckencn, &c. verboden R:               »3169 4  plac: tegen de fraude der Ventjagers R: 13 69 3 Ventjagers de Haringh-Buyfen niet te volgen Kemijf. ΰ r - , i,d ,"                    ΐ^ύρ 6  AdidemR:                                              Ï3ÓP' 7  plac: noopende den Handel van Cai mij η. i$6? 8  plac: tot confervatie van de Bleyck-Neringe. 1370 Capif*

opbrengen, fonderinZee te verkopen 'R: 1361

8

Plac: op 't felve iubjeft, en dat geen Venjagers de Schepen in Zee mogen volgen R;             1361 9 Plac:op'tfelvefubjc£fcR:                           1361 io Plac: beroerende het maecken, keuren en branden van de Haringh-Tonnen, tijdt van't vangen, fou- ten, havenen en packen R:                         13 61 n Amjüliatie verbod van 't Haringh-vangen voor St. Jan R;                                                    1361 12 plac·.beroerende het maecken, keuren en branden . van de Haringh-Tonnen R:                       13 61 13 plac: enÖrdon: beroerende het vangen, fouten, havenen &c: vanden Haringh R:                 1361 J4 plac: geen oniuy vere of vremdeHaringh uyt andre Landen komende, te packen of branden, of gheen

y remt Sout in Holl; te brengen R:

1361

-ocr page 36-

Tafel en aenwyfinge der Placaten, Ordonnantien, Refolutien, 5tc.

wort, belaft met 2 5 per cento ·, SweedichcYricijCiJ. en andere oneetbare Boter xneti 6 guldens 't Vat ? groeneen witteiCaes hetfchippondt met 6 güld: eenTohne Vleefch met 4 guldens i Als mede eert ituyveröpdeSuycke'f-fyföpen. ! ;r ^w*1 17 Nader plac: op 't fel Ve,fubjeft.                    ï%f 4 17 PJac: jegens het haef-rriaecken en conterre^ten ysm de Stempels eri Mercken op't Τ wijn-garen. i$7f 18 Plac; jegens hef naer-maecken en conterfeyten yaiï 't Merek van déTheé-potteri.                    y&M ip Plac: jegens het bevaren van eenige Lïavens,Bayert Steden of Plaetfen met de peft beimet.         i0f

5> Capireyncn op Oorlogh-fchepen geen Koopman* fchappen te mogen νoeren Remiffi pag: 13 7 r ïo Nader plaoop 't felve fubjed R;               .1371 11 Noch naerder plac:                                ^'ff'1 12 Publicatie raeckende het halen van SottC tot Setu- bal in Portugael.                                  ,1372 ί 3 Naerder Waerfchouwinge.,                        1372 14Placaet tegen den uytvoer van Paerden. 1 ^73 1J Revocatie van 't Verbod jeghens den uytvoer van Paerden,                                                  137? 16 Waerfchouwinge, daer by alleUytheemfche Bo- ter, Kaes, Speck,Hammen,Vleefch, op 't inkomen

ut

Vib'iÜ

3C 'jbf!

ELFDE BOCK, Appendix 'ofte By voeghfel van de Pkcaten ende Ordonnantién, &c, in de voörgaendeBoecl^en^enTitulen vergeten te ftellen, ende? »i;                    't zedert hetdrucken;va,a de felve ge-emaneert 3 vervolgens op" ■ hare relpeéUve datesv                                                    :j

iO.

WAerfchouwingë, raéckeride net Vêrbodcrrten van de Goederen ende Koopmanichappen pafFerende voorby da Vloot van Lill©, en 't Sas van Gent.                               l%17 Reglement & Ordonnances dn Confeil d'Eftat des Provinces Unies du Pays-Bas pour les mine- f aux 1 & hoüiUeries du Pays» Ss Compté de Dael- hem Outremeuiè.                                      1377

té waerfchótfwinge, den Twee-hondertften pen: ende Collaterale Succeifien te moeten betalen van de Öblïgatien van afgiften van d'A&ien in d'Öoffc- IndïfcheCompagnie.                                1411 tf Reglement voor den Yck-meefter van de Meyery van 's Hertogen-Bofch.                               141 i- 18 Schouten en Gerechten van de refpe&ive Dorpen gelaft, op te geven wat peribonen fy weien dat, tot Algiers gevangen zijn.                               1414 19 Publicatie , houdende vrydom van twaelf Jaren van alle extraordinaris Latten en Schattingen voos die van de Gereformeerde Religie, uy t andere Gé- weften fich hier te Lande tranlporterende. 1414 to Notificatie, dat de Slachtijdt nu ende hier na5 ghe- heel Hol landt door lal worden genomen ende ghe- reeckent van den f 5· OcÜober tot Kersmis daer a'en volgende.                                           1414 21 Plac: Verbiedende het drucken van eenigerhande fchandeleule of fameuiè Libellen.                1415 22 Plac: jegens eenige gheconterfeyte filvere Duca- tons.                                                        141^ 23 Ordre ende Reglement, Waer na fich de Troupes foo te Voet als te Paerdt, van 's Landts Militie, matcherende of logerende op en over den Bodem van den Staet, precifelijdt lullen hebben te regu- leren,                                                      1417 34 Relólutie, noopende het betalen van dé Verpon- dinge op feeckere Termynen.                     f418 2y Plac: Verbiedende het uytgeveh van de Campef Leeuwen - Daelders, als mede de'Camper ende SwolfcheFlorynen^                                  141S 26 Plac: en Ordre op 't ftuck van de Jacht in de Klin- gen, &c.                                                 Ι4!9 27 Waerfchouwinge ende Reglement op'taénilaert en onderhouden van de verarmde Perfoonen, Fa- milien en Kinderen.                            V 142b 28 Refolutie, de Regenten van de Wees-hUylén, Diaconen van de Gereformeerde Religie, Ael- moeiTeniers vandegemeyne ArmenenHüyiTuten,' mogendeErffeniiTen, de Wefen en Armen aeni beftorven, aenvaerden, fonder verder' in ichul- den gehouden tezyn, als naèr het beloop der Middelen, midts maeckende Inventaris ten over- ftaen van Schepenen.                              tikii, "■■:■ Refo1-"

3

Ordonn: op 't ftück van deZee-wercken in Vlaen-

deren.                                                      1382 4 Waerfchouwinge, aengaende den ingangh van de Vrydommen over Bedijckingen van Meeren of Gronden·. 1383 f Reglement voor de Mcefters - Chirurgijns te Velde.                                                    1383 6  Waerfchouwinge noopende de addrefle van Brie- ven van en naer Sweden1.                            138 y 7  Plac: Waerby- werdverftaeri dat het een indifpu- tabel recht itf, dat gefene Ingezetenen, niet fugitif wefende, noch oock inflagranti deliito gheattrap - peert wordende, geapprehendeert ofte recht ge- itel t mogen worden anders»dan· voor den Officier, ende voor den'Rechter beyde inhaerreguard or- dtnariis, dageiijeks en competent zynde. 1385" 8  Ordre op't lollen van de Slaven tot Algiers ghe- vangen zijnde.                                          »386 9  Traétaet van Vrede en Vrundtfchap met den Ko- ningin ranSweden Anno 1679.                   1386 roTradtaet van Commercie, Navigatie en Marine met den Koningh'van Sweden 1679.           13 94 tl Waerfchouwinge voor de Pretendenten op de Kroon Sweden > volgens het fevende Articul van he&Tra&aet van Vrede.                       , l4>°5 12 Traihet van Vrede en' van Commercie tuiTchen haer Hoogh Mog. ende de Regeringe van Algiers Anno 1679;                                             Γ405 13 Plac: of Ordonnantie noopende de ge-evinceerde Goederen in deMeyerye van'sHertogen-Bofch. 1410 14  Plac Verbiedende de Sanderyen inGoylandt, &c.endealleSant-vaerdersghelait, haer Sant te halen omtrent Naerden.                             1410 if. Plac: Verbiedende de Onderdanen ehïnghezete- nen defer Landen, haer te begeven ineenighen vremden dienft*                                        14, rj

-; ■■: V 1

-ocr page 37-

			Volgens de nietliodifche verdelinge van het werek.
		2 cjRefolutie, de Officieren van dePlaet(èn ofHeer- Jijckheden daer φ Heeren of Vrouwen zijn voor- fien metHooge, Middele, en Lage Jurifdi£he, haer te mogen voegen in faecken van frauden van deOrdonnantien van de gemene Middelen. 1421 20 Reiölutie, Hooft-OfEcieren in de Steden en Dor- pen, midtigaders de Pachters, niet te mogen com- poferen of accorderen over frauden in den ophef van de gemene Middelen gepleeght.            1422 '21 Plac: jegens de prophanatie van des Heeren Ruft- dagh, onder het diftriét van de Generaliteyt. 1423 22 Renovatie, plac: Verbiedende alle Capiteynen ter Zee, met hare onderhebbende Oorlogh-iche- pen over te voeren ende te tranfportereneenighe Koopluyden Goederen.                             3 42 3
						33 0£l:roy of fondamentele Conditien, onder de vvelcke haer Hoogh Mog. ten beften ende voorde- le van de Inghezetcnen defer Landen, de Colonie van Suriname hebben doen vallen in handen,ende onder de dire&ie van de Bewinthebberen van de de generale Nederlandtiche Geoftroyeerde Weft- Indifche Compagnie.                                1424, Ampliatieinhet 17 Articul in de Ordonnantie op den Impoft van de Brandewynen.               14,20 Ampliatie in'ceerfte Articul in de Ordonnantie van den Impoft op de Karoflèn, Kakiïèn, &c. 14,2 9 34 Waerfchouwinge, noopende het heffen van den Tholl tot Stockholm en Goctenburgh. 1430
				*

-ocr page 38-

Pas;, ι

L Α C Α Τ E N5

Or

nantien, Refolutien, ende

Edi&en. HET EERSTE BOECK, Vervattende de fundamentele Wetten der Regeringe van de Vereenighde Nederlandtfche'Provincien in 'tGenerael : MidtfgadersvanHollandt en Zeelandt in 't Particulier.

DEN EERSTEN Τ Υ Τ E L. Algemene Landt-wetten, het Landt-flant beitier betreifende. ï. Succeffïe <van V Graeffchap van Hollandt en Zeelandt} &c. op Hertogh Willem, in date den 5 Januari] 134,8.

ARGRIETE by der genade Godts,Key- ferinne van Romen, Gra- vinne van Henegouwen, van Hollandt, van Zee- landt, ende Vrouwe van Vrieflandt, maken kondt allen luyden, dat wy aen- gefien hebben, dat onfen Landen, Graeffchappen ende Heerlijckheden van Hollandt, van Zeelandt ende van Vrieflandt, feerbezwaert ende beladen zijn nut Oorloge, ttiit fchoude ende mit alrehande 'faken, Soo dat iy wel behoefden een Lantsheere, die dagelijcks by hem waire, dieiè mit kracht ende mitten zwaerde befchermde, ende dieiè te rechte fettede ende hielde, ende oock om ibnderlinghe liefce die wy hebben tot W&rXQ^Willem van Beye- ren, Palensgrave opten Rijn, onièn lieven Soene, dienwybyraide ende by willen ons liefs heeren des Key feren (daer Godt de ziele afhebben moet) onfen gerechten erfgenaem maken, na onfer doodt van allen onfen Graefichappen van Henegouwen, van Hollandt, van Zeelandt ende van oniër Heer- licheden van Vrieflandt, mit allen heuren toebe- hoeren, ende om rulle ende om oirbaer onfer ge- meenre Landen voorfz, en oock om dat wijne gaerne wel geguet ende bevordert iagen, ora dat hy te beterer ende te eerlijckcr huwelijck doen mochte, ende dat Landt te bat berechten : Dat wy voor ons en voor onfe nakomelingen mit gue- dervooriienichede enby onfe gemene rade ende mit onfen vryen. wille Hertoge Wilkm ■ van Beye-

ten, Palensgrave opten Rijn, onièn lieven Sons vooriz opgedragen hebben ende opdragen, ende tot lijnre behoef quijtgefcouden hebben en quijt- Ichelden ende hem gegeven hebben, ende geven mit deièn teghenwoordigen Brieve, onfe Graef- ichappen van Hollandt, Zeelandt, ende onfe Heer- lijckhey t van Vrieflandt, geheel en al Ooft-Vrief- landt, mit allen haren toebehoeren, hoogenende leege heerfchappye, manfchippe, gerecht, Lande, Luyden ende Steden, Poorten, Dorpen, Huyfen, Borgen, Veilen, verval, Beiterften, Boeten, Leen ende eygen, Renten, Erfven, Pacht, Thiendeny Lanthure, Molen ende Tollen, Viflcheryen , Veeren , Bofch , Moer , Wilt, Wilderniflè , Heerniflê, Moerdijck, Uyterlande, bedijekten onbedijekt, te Lande ende te Water, beiöcht en onbeibcht, verkregen en on verkregen, ende hoe fy gelegen zijn of geheten, hem ende iyne nako- melingen vrylijeken te behouden, te bruycken,en befitten, tot ewelijcken dagen , alfoe alil onfe Voor-vaders wy len Heer Graven(aldaer Godt de Ziele afhebben moet) ende wy te houden plagen ende hem en ons töebehoerden ende toebehoert, ende houden,ende aliöe wijt van onfen lieven hee- ren ende Keyièr C daer Godt de Ziele afhebben moet} ontfingen, ende als hyt ons verlyde ende verleende : Maer onfe Graeffchapvan Henegou- wen mit allen dat daer toebehoert, willen wy be- houden alfoe lange als wy leven : Ende naer onfer doot ialoniè Graeffchap van Henegouwen voorfz mit allen haren toebehoeren komen op onfen lie- ven Söen Hertoge Willem vooriz. Ende bidden allen den genen van Hollandt, van Zeelandt,ende

van

-ocr page 39-

Piacatcn. ι. Boeck. ι. Tir.

vander Leek, Heer T)ierick van Bredere Je, Heer Gerrit van Heemskercke, Heer Jan van de Water ringen, Heer Thilips van Polanen, Heer Claes ende Heer Florens van Borilèle, Heer Claes Ker- vick van Reymerswael, Heer Jan, Heer Raes ende Heer Arent van Kruyningen,. Heer Gherrit vander Malftede,Heer Har baren van Ryede,Heer Jacob vanden Binckhorft, Heer Gerrit van Haem- ftede, Heer Jan die Moelenaer, Heer Aert van Duvenvoorde ende Heer Willem van Outs- hoorn, Ridderen, ende^ierek vanWaflènaer, Borghgrave van Leyden, Jan van Haemftede onièn Neve, ende "ίΖλζτζ/Ί?/vander Merwede,Kna- pen, den Stede van Dordrecht, van Middelburgh, van Zierckzee, van fente Geertruydenberge, van Leyden, van Delft ·, vanHaerlem,vanAlckmaer, van Amfterdamme ende van Oudewater, dat fy delen voirfz opdracht, gift, ende voorwaerde mit ons bezegelen willen, ende wy Jan van Henegou- wen Heere van Beaumont, ende wy andere Rid- deren ende Knapen, ende Steden voorfz om beder willen onièr lieven vrouwen der Keyferinnen voorfz. Ende in kcnniiïè der waerheyt hebben wy deièn Brief open bezegelt mit onièn Zegelen,ende alwaer dat faecke datter een oft twee oft meer aen ghebrake die defen Brief niet bezegelt en hadden Hertoge WillemvoorCz. noch fijne Nakomelingen jegen deiè voorfz giften niet deren, maer lullen vaft ende geftade gehouden worden ende blijven, gelijck oft iyt alle bezegelt hadden. Gegeven te Moniken in Bey eren, op den vijfden dagh vander maent diemen heet Januarius, in 't jaer ons Hee- ren M. CCC. acht en veertigh. In oirkonde defen Brieve bezegelt mit onièn Zegelen. Gegeven t'Sente Geertruydenberge , op onfer Vrouwen dagh amunciate > int jaer voorfz.

van Vrieilandt, Edel endeOnedel, Ridderen en Knapen, Schepenen, Poorteren, Dorpen, «ndc gemeenlijcke allen Luyden vanden voornoemden Landen, ende allen den gene die daer toebehoeren, dat iy Hertoge Willem onièn lieven Soenevoorfz huldenfweren endeManfchap doen, ende huer Guet ende haer Leen van hem ontfaen, ende hem in allen faken ftercken, gehulpigh, gehoerigh, vor deli j ck ende onderdanigh zij η, alfe guede tru - we Luyden hoeren ghcrechten Heeren ichuldigh zijn te doene. Ende want wy willen dat Hertogh Willem voorfz fijne Nakomelingen van ons en van onièn Nakomelingen alle defe voornoemde voor- waerden ende giften vafte endegeftade gehouden worden, ende blijven tot ewelijcke dagen, foe heb- ben wy deiën Brief open bezegelt, met onièn gro- ten Keyièrlijcken Ze,gele ende mit onièn anderen Zegel, dien wy gemeenlijeken plagen te gebruyc- ken in Hollandt, in Zeelandt ende in Vrieilandt, ende geven over alle Recht-brieven ende Privile- giën van Geeftelijcken Rechten ende van Weer- hjeken, voor ons ende oniè Nakomelingen, die onfen lieven Soene Hertoge Willem vooriz oft fij- nen Nakomelingen jegen dele voorfz voorwaerde ende giften te deren komen mochten : Ende alle dingen ionder arglift ende om die meere fekerhe- • den iöe hebben wy geboden, ende bidden als Man- nen ende Steden de Graeffchappen, der Heerlijck- hede ende den Landen voornoemt, Heeren Jan- nen van Henegouwen,Heere van Beaumont,onièn lieven Oem, Heer Jö» Heere van Arkel, onfen N.eve, Heer Willem van Duvenvorde, Heere van Oefterhout onièn getrouwen Kamerlingh, Heer Wolf art \2Ά Borfele, Heere vander Veer, onfen Neve, Heer Arent van YiTelileyn 'onfen Swager, Heer JanTerfijny Heer van Watertandt, Heer Jan van Egmonde, Heer Jan van Polanen, Heer

VERBONDT, gcmaeckt by Hertoge Willem van Beyeren, met den βηβη vander Cabeljaufihe parthye , tegens die van de Hoeckfihe, in date den 23. Adey 13 ji.

jILLEM Hertoge van Beyeren, Grave van Hollandt, van Zeelandt, ende Heere van Vrieilant,maken kondt alle Luyden, want wy onfe lieven ende getrouwe Jan Heere van ArekeLJan Heere van Egmonde , Jan Heere van Waterlant,Gerrit van Eemskerckjan vander Wa- teringen, Jan die Moilnaer, Gerrit van Egmonde, Jan van Blommenfteyne, Willem vanderWaterin- gen, Ridderen; Jan van Arckel, Jan Heere van Cu- lenburgh, Jan vander Noordeïoos, Henrick van Eemskerck Henrickiz,ende Daniel van Coloyfen, Knapemen oniè lieve en getrouwe Steden als Dor- drecht,Delff, Leyden, Haerlem, Amfterdam, Alck- maer, Medenblick , Oudewater , Sint Geer- denberge , Schiedam, Rotterdam, ons wel ende trouwelijck met hoeren Vrienden en Magen ende Hulperen bygeftaen hebben en dagelij cks byftaen, om ons Grave egde Heere in onièn Graeffchappen van Hollandt ende Zeelandt ende Heerlickheyt van Vrieilandt te helpen houden , ende oniè Vyanden helpen keren en wederftaen, die ons die Graeiïchap ende Heerlijckheyt verdry ven willen, ende deigelijckcn ons ende onfe' Vrien- den voorfchreve met ahe ondaet pynen ons

Lijf ende Goets te verdryven ende te roven, aliè Heer Willem van Duyvenvoorde, Heer Jan van Polanen, ende fijne Broederen, Heer Willem van Brederode, Heer Arent van Duvenvoorde, Heer Jacob ende Herbaren vander Binckhorft, Heer Herbaren van Riede , Heer Floris van Bouc- horft, Heer Gerrit van Heemftede , Heer Jan van Meerenfteyne Aelbertfz, Heer Willem van Ous- hoe rne, Heer Dirck van Raephorft, en Heer Ger- rit van Poelgeeft, Ridderen, Heer Matthijs vander Burgh Priefter, Jan van Nöertick, Jan vander Made, Reynier Dever , Heer Gerritfz, Gerrit Die, Everjanfz, Floris van Raephorft, Kerftant, Wouter, ende anders, hoer Broeders van Raep- horft Gerrits Kinderen, Arent van Groene velt, Jan vanden Burgh, Jan Simonfz vanden Burgh, Knapen, ende al haer gefinde ende mede-hulpe- ren die deiè oniè Vyanden voorichreve ghe- hulpen ende gefturet hebben , jegens ons ende onie. mede-hulperen voornoemt. Soo nemen wy op ons alle iaecken die ons lieve ende getrouwe hulperenende Vrienden, ende alle hoir Magen, Vriendea ende Hulperen ghedaen hebben , of s doen feilen, in wekken wijs dat het ghefchietis, of

-ocr page 40-

Algemene Landt-WettenC

ï

ofaefclïlen faI,om oniê Vyanden ende horeliulpen j voorfz te deren, endewygelovenfe daeroft'ont- \ heffen ende hem te volftaeli, ende geloven onièn ; lieven £nde getrouwen Vrienden ende Hulperen -vooriz, voor ons ende onfe naekomelingen dat wy | HÜê voorgenoemde Luyden Vyanden ende Hul- \ peren als vooriz is, ende hare Kinderen uyζ onièn | Graeffchappen endeLanden voorfz houden fullen, «nde nimmermeer met ons te laten iöenen, noch in onièn Lande te laten komen, noch op aliulcke Goeden als haer plagen te wèfen eer fy tegen ons verbeurden, ten foudeweien by volkomen goet- duncken ende rade onièr liever ende ghetrouwer Ridderen, Knapen, ende Steden voornoemt. Voort ioogeloo ven wy onièn lieven ende ghe- trou wen Hulperen ende Vrienden vooriz datwy trouwelijck ende wel by hem bly ven iüllen, als een goet Heere by fynen lieven ende ghetrouwen Rid- deren , Knapen ende Steden bïllick blyven ial. En wy en iullen onièr Graeffchap ende Heerlijckhe- den vooriz, noch der opkominge van Henegouwe nimmermeer Vertyen , ofgaen, quijtfchelden, verkoopen," verfetten, beleenen, verpachten, noch heel noch deel daer of uyt onièn handen brengen, tenfy by rade endegoetduncken onièr Ridderen, Knapen, ende Stede voornoemt. Voort bekennen wy, waert dat onièr gebrake fonderwittachtigegeboort van ons te laten, des Godt verbieden moet,dat Hertoge Aelbrecht oniè Broeder dan recht oir ende Landts-Heere is van onièn Graeffchappen ende Heerlij ckheden vooriz. Ende en waer iijnre dan niet, dat Godt verbiede, iöo is recht oir ende Lants-heer der Graefichapen en Heetlijckheden oniè Broeder,die dan naeft hem outfte waer nederwaerts, in alre manieren als onfe Vrouwe en Moeder dieKeyièrinile vanRomen by hant ons liefsHeeren ende Vaders des Keyièrs van Romen, dien Godt genadigh zy, ende by hant Hertoge Lodewijcx ons óüder Broeders ohs an deièn Graeffchappen ende Héerlij ckheden vooriz gegöet hebben, ende te komen op onièn Broede- ren, in iulcker manieren als vooriz is. Ende hier omme bidden wy ende gebieden met uytterlicke begeerten ende willen, ende ööck om dat recht is, oniè Heven Ridderen, Knapen, Steden, ende anders, al onfe gemeenen Luyden, Edel ende on- edel, Poorteren ènde Dorpen , ghenoemt ende ongenoemt, want wy willen of onièr gebrake als

voorïz is, dat fy ruftelick ende ibnder diicbort horen rechten Heer weten mogen , dat fyne dan ontfangen ènde houden .voor horen réch- ten Landts-Heere Hertoge Aelbrecht onièn Broe^- der , of onièn oudfften Broeder naeft ons ne- derwaert die dan ware'"'i waert dat Hertoge Ael- brecht na ons niet en levede als voorfz is, of dat fy- ne gebrake na ons iönder wettelicke geboorte, in manieren, dat Hertoge Aelbrecht vooriz of oniè outfte Broeder naeft hem vooriz Ware dat Hertog- ge Aelbrecht niet binnen onièn Landen en Steden en qttame ibnder heerkracht ende ibnder yemant met hem te brengen van onièn Vyanden voorfz, noch die van horen partye waren,en hy onièn goe- den Luyden gemene Ridderen ende Knapen, Ste- den ende Gemeenten, fwoor ende zegelde al haer Recht ende Hantveften te houden, en die Graef- fchappen ende Heerlij ckheden heel ende aiinge hem nimmermeer aftegaen,' noch te verthyen, noch oniè Vyanden vooriz nimmermeer in den Landen te laten komen, na alder manieren die vooriz zijn. Ende om dat wy willen dat oniè lieve ende getrouwe Ridderen, Knapen, ende Steden vooriz in allen punten wel bewaert zijn , ende eendrachtigh blyven, ende onièn Broederen en geen, nóch egeiïe anderenHeère ontfangendan onièr Broederen een,inder manieren als vooriz is. Soo hebben wy hem gebeden, geheten ende ghe- boden, bidden, liieten ende ghebieden, dat fy hem des verbinden eendrachtign te blyven, 'endfe nimmermeer anders te doen dan vooriz is. In oirkonden des BrieFs open bezegelt met onièn Ze- gele.                    ■■",■-■ :' ;»j '" Gegeven des Sondaghs die men hiet beloocken Pinxfter, dat is op den drie en twintighften dagh inMeye, in'tjaerons Heeren düyfènt drie hon- dert eeri ende vijfrigh. onder ftaêtgeichre ven JuJJuComitispgr confenfumprenom'matorum*Ώο« mmorum & Villarum. Ende is ondèrtceckent J. van Heerman. Noch ftaet onder gefchreven S.ExcapU.

p Aliancie tujfchenOort > JDelft, Baerlem, Leyden, St,Gertmytenbergh> Amflerdam, Alcmaer 3 Oudewater, Schiedam 3 Rotterdam, Meden- bliek ende Vlaerdingen. Anno I 3 51.

ende Heere van Vrieflandt, Heere te makken en magtigh fijns Lants ende Onderfaten, hebben gro- ten ichout, diehyichuldighis, daer wy hem wilt Godt, of ontredden iullen, ende om datwy te doen moeten hebben jegens menichaerhande Luy- den ende dadingen van fijnre wegen, daer ons fien ftaet fwarenwangonfte ende Viantichap intever- krygen, ende om dat wy alle alleene alle fyne fa- ken niet en mogen bewaren ende bedryven, iöo hebben wy alle Steden voorfz te farnen gelooft en gefèekertby onièr ièkerheyt, endeby onfer troü- A χ                          wen.

Llen den genen die defen Brief fullen fien of hooren leièn,maken wy condt, Schout, Schepenen, Burgemeefters, Raidt, ende die gemeene Steden Van Dordrecht ,

Van

Delft, van Haerlem , Van Leyden, van Sinte Geerdenberge , van Amftelredam , van Alckmaer, van Oudewater, van Schiedam , van Rotterdam, van Medenblick, envanVlaer- αιησεη. Want wy ons onder wonden hebben on- ièn lieven ende geminden Heere Hertoge Willem VanBeyeren, GravevanHollandt, van Zeeland,

-ocr page 41-

Pkcaten. i.Boeck. i.Tit.

4

gelooft genen Heer t'ontfaen, wyen fullen ghe- meenlick ontfaen, nae fukke brieve als onfe lieve geminde Heere dicke vooriz befcheiden heeft met iyne brieven, dat onfelieve Heere de Keyfer fijn Vader, daer Godt de fiele of hebbe, met recht ende met vonniflè van fynen hoigen mannen, het Graeffchap van Henegouwen, van Hollant, van Zeelaht, ende Heerlickheyt van Vrieflant fchickte ende befcheyde te erven. Ende wair dat fake dat an delen brieven gebrake een iègel of twee, daer- onime en ibude defen brief voorfz niet vermindert wefen van eeniger macht. Ende om dat wy Steden vooriz alle beloften en overeendragen voorfz vaft ende ongefcheyden houden willen tot eeuwigen dagen, foo hebben wy defen jegenwoordigen brief inkenniife derwaerheyt befegelt mit onfen fege- len, in 't J aer ons Heeren 13 51. des Maendags na St. Mauritius dagh.

wen. Waer dat fake dat yemant mit defen Steden voorfz in wangonil of in viantfchap quame tegens yemande ofte eenigeriiande faken, die hy hantier- den hadden van onfen Heeren Graven weegen voorfz,of daer of roeren mochte, of onder Steden regt eenige voorfz,of om eenich mans uytte voorfz Steden, dat wy dat gemeenelicken ende onge- icheydenwederftaeniiillen, endedregen tot allen dagen, ende malcander hulpers daer in te blyven met lyve ende met goede. Voort waer t dat laken dat yemant van defen Steden voorfz eenige twift hadden, die eene tegens den anderen, des fouden die ander Steden machtich weien dien twift te ibe- nen, ende te verlijken, ende alle faken voorbe- houden onfen lieven Heere den Graven, ende fyne Naecomelingen al te doene dat wy fchuldich fijn te doene, ende fonder argelift. Ende wair dat lake, dat ons Heeren gebrake fonder oir van fijnen lyve, datGodtverhoede, foo hebben wy gemeenelick

%** Art kulen *van Pays tujJH^n Hertoge Willem ende fyne Moeder} in date denfevenden December 1354..

vooriz om pays ende accoort te maecken, by ver- fien ende goeden rade, verklaren wy, determi- neren, ordineren en pronunchieren by defe fchrif- te, op alle fchade ende twift die voor defe tijt tuf- fchen hen beyden gefehiet isr In 't eerft voor al ander dinck dat mijn Heer Her- toge Willem haerSoon, mijnre Vrouwen fijnre Moeder ootmoedeheken ftl bidden om vergifte- jiifle, als een Kint der Moeder, van dat hyfe ge- torent heeft, oft hebben mach, welke faeeke fy vriendelicke doen fal alfe Moeder. Voort inden name des Heeren verclarenwy ,' determineren, ordonneren, ende pronunchieren een goede vrome en gehjekepays tot allen dagen, tuflehen onfe Vrouwe en onfen Heer haren Soon van allen twift ende onruft diere tuflehen geweeft heeft. Voort dat allen vangenen van beyden zyden vrylick quite rullen zijn, ende weder comen op hoir goet, dat fy hadden, doen defe twift begonde, alfoo als fy dat goet vinden. Voort feggen wy dat onfe Vrouwe voorfz, by derordinantien dat fyanons ghebleyenis, quite fchelden fal ende geven althans haren Soone onfen Heere Hertoge Willem voorfz die Graeffchappen van Hollant, van Zeelant ende heerfchappye van Vrieflant, mit allen toebehoren, of dat toebeho- ren mach, hun ende fijn oire tot eeuweheken da* gen te blyven vrijelicke ende ruftelicke, overmits eenjaer pénfie die onfe Vrouwe voorfz daer uyt hebben fal, ende oock een fumme van gelde, als wy noch namaels feggen iiillen ende verclaren, want wy ons hier of beraden mogen mit hoge Ede- len luy den den Hertoge van Bourbon, ende den Conneftabele van Vranckrijke fynen Broeder, al·, fo verre als ons goet dun£t. Voort immer wel verftaen dat onfe Heere die Hertoge Willem geen recht eyflehen en fal, noch anipreecken aen die Graeffchap van Henegouwe alib lange als onfe Vrouwe fijn Moeder levet, oock enial hy geen berecht van den Lande vanHene-i gouwe

\ Ertoge Willem van Beyeren, Grave van Hoflandt,ende van Zeelandt, lieve ende getrouwe, weet datwy,Godt danck, in goede punfte zijn van lijve en te gemacke, ende dat onfe Oom Heer Jan van Henegouwe, Heere van Beaumont, ende onfe lieve Neve, Heer Walraven van Lutfenborch,Heere van Liny,hoer feggen gefeyt hebben tuflehen onlèr liever Vrou- wen ende Moeder, ende ons in fulcker manieren als gy fien mocht, in die cedulle die wy u lenden in .dele brief gefloten, ende onfe lieve Vrouwe ende Moeder heeft'die Graeffchap van Hollant en van Zeelant, ende die Heerlij ckheyt van Vrieflant, vrylick quite gefehouden ende ons overghegeven mit alle hoeren toebehoren,ende ontbieden u ende begeren uyterlicke, .dat gy onfe Stede inpayfe en in goeden ruften hout, als wy op u wel betrouwen, ende dat ghy anders geen mare enghelooft, oock watmenuaenbrenget, tenware dat wy'tufelve oyerichreven, ende wy fijn noch ter tijt gebleven m Henegouwen, ende ryden van Stede te Stede, om faken daer onfe eer ende oorbaer an leyt, ende wy menen ons ende onfen Vrienden in allen laken wel te bewaren > ende rullen, wilt Godt, te lande komen als wy eerft mogen, ende onfe iake aldaer alfoo beicheydelick voortfetten, dat wy ende onfe landt wel bewaert feilen wefen, Godt zy met u. Gegeven te Valenchene des ibnnedages naSt.Lu- eiendach. T>s in befioten Cedulle. Inden namen des Vaders, des Soons, ende.des Heyligen Geefts, amen. Wyjan van Henegou- we Heere van Beaumont, ende Heer Walraven van Lutfenburch, Heere van Liny, gecbren ende gefeth van onfer liever Vrouwen wegen van Hene- gouwe,ende liefs Heeren wegen Hertoge Willems haers Soons, onder haer beyden open-brieven van machte te feggene. Soo feggen wy in den name der Heylige Trinitey t, ende op virtuy t van de brieve

J

-ocr page 42-

Akemene Landt-wetten.

Vrouwen ende ons Heeren haers Soons voorfz en elck by hoer beyder rade ende den onfè ende ander luyden, op dat overfte van den Berch te Bergen in Heneg ouwe,op den 7. van December in 'tjaer ons Heeren M. CCC. LIV.

noch van onfer Vrouwen voorfz hem onderwin- den ten fyby horen goeden wille, ende by horen verfoeck, dit wort gefeget, ge-ent, geordonneert, endegepronunchieert by ons feggen over beyden zyden, genomen in jegenwoordighey t onfer Uever

Conditienvan't Ruwaertfchap vanHertogh Aelbrechi% \ in date den 6 Maert 1358.

5.

; Α C Η Τ E L Τ van Lancafter, Vrouwe van Henegouwe, &c. doe condt ende kennelicken allen Luyden dat wy over- dragen fijn mit onièn Heven Broeder Ael· brecht by der genaden Godts Palensgrave opten Rhïjn, Hertoge in Beyeren, dat hy Ruwaert, toefienre en befcherm wefèn iel van ons Hefs Hee- ren ende onfèr Landen van Henegouwe, van Hol- landt, vanZeelandt, ende der Heerlijckheyt van Vrieilandt, in alre manieren als die brieven fpre- ken, die hy ons daer of overgegeven heeft, en hier naer volgen. Wy Aelbert by der genaden Godts Palensgrave op den Rhijn, Hertoge in Beyeren, Ruwaert der Graeflicheden van Henegouwe, van Hollandt, van Zeelandt, ende der heerlichey t van Vrieflant,doen condt ende kennelick allen Luyden, dat wy om kenlicke nootfake Hertoge Wiüems ons liefs Broe- ders, Grave van den Lande voorfz dieGodt ge-^ ftarcken moet, ende om gemenen oirbaer, rufte ende profijt fijns Landts ende Luyden, ende om verfoeck ende bede ons liefs Broeders voorfz ende onfer liever Suffer Vrouwe Machtelde van Lanca- ftre, Vrouwe van den Lande voorfz ende om haers raets in den Lande gekomen zijn van Hollant, en hebben ons aengenomen, ende annemen by rade. ende toedoen onfer liever Sufter voorfz, Ruwaert, toefienre ende befchermer te weien van alle ons liefs Broeders goede en Luyde voorfz in manieren en voorwaerden als hier na befchreven ftaet. In den eerften, dat wy gelooft hebben ende lo- ven mit goeden trouwen onfèr HeverSufter voorfz ons Broeders Rint ende Luyde voorfz te regieren, ende te bevryden,ende te befchermen jegens eenen ygelicken, by Rade onfer Uever Sufter, ons raedts en der goeder Steden voor ons liefs BoedersKinde voorfz. . Ende bleken Man den armen als den rijeken, recht ende vonniffè, reden ende befchey t te doen, op fiilcke goede couftume ende recht als onfè lie- ve Ouders voor tijts 't Lant ende fleden geregeert hebben, ende beleyt als recht is ende couftume in den Landen ende S teden, ende nemen des Alinge hy onfer lieven Sufter, Ridderen ende Knapen, Steden ende gemenen Luyden, te bly ν en mit alle onfe vermogen. Voort geloven wyby Rade onfèr liever Sufter öns raets en den goeden Steden ons liefs Broeders ïchult te vergelden en te betalen na onfèn vermo- gen , fo dat die koopluydën van ons liefs Broeders Landen mit gantfeher vryUcheyt varen ende keren mogen. * Voort alle twiftelicke faeken of van alle gefchil- len die in den Lande wefèn mogen van Heeren of van Steden vaneenige luyden, of van goede, die

falmen verlijcken. Ende waer eenich gefchil van goede of anders, datmen niet verlijcken mocht nochenkonde, datfèlmen andieheerlicheyt be- waren, gelijck mede doen onfè lieve Broeder in goede pointe was, totter tijt datmen 't vroet is, mit Befcheyden neder te leggen, na den rechte van den Lande. Voort föo geloven wy in goeder trouwen ons liefs Broeders Lant ende Steden, by onfèr liever Sufter, onfèr rade ende goeder Steden tot ons liefs Broeders ende onfer Sufter behoef, ende van ha- ren wegen, alfe Ruwaert voorfz is, te bewaren ter tijt toe dat onfè lieve Broeder in goede ftaet is fèlve fijn Lant te bewaren,ende dan fulien wy ende geloven onfè hant af te trecken, ende onfèn lieveri Broeder en Sufter haer Lant ongelaft van ons over te geven, fönder eenich wederfèggen. Voort fö fulien wy onfe lieven Broeder ende Su- fter hoir HofF-iladt houden in den Hage, fö befeth mit fülckekofteende ghefinde, dattet Lant des koft geweien mach, ende daer in ons liefs Heeren en Broeders eere, ende onfèr liever Sufteren haren ftaet bewaert mogen blyven. Ende onfe lieve Su- fter £1 houden van horen gefinde die hoor genoe- gen, ende diergehjckefüllen wyby ons hebben en houden fulckenraedt, diefèeckeren ende fweren fulien, geenen partye te dragen noch te houden in den rade, anders dan ons liefs Heeren ende Broe- ders onfèr lieve Sufter en onfè eer daer in bewaert blyve, ende die Landen in rufte, endeinevenge- hjeke rechte ende vonniffè gefchien in Landen en in Steden. Ende alle Hantveften, Brieven,ende Privilegiën gehouden werden, diemen van onfè Voor-Vaders ende ons Hefs Broeders Grave van Hollandt, die redehek ende mogelkkgekregen zijn, fönder ee- nich argelift daer in te iöecken, endeyegelicken fijns rechte, ende defè raet felmen nemen by rade onfèr Hever Sufter ons ende den goeden Steden. Voort foo feilen de ge vangen vry ende auijt we- fèn aen beyden fyden, Poorteren ende anders, van alle beloften, brieven, ende voorwaerden, diefy yemantgedaen mogen hebben, gelijck fy waren doen fy binnen Delft quamen, behoudelick dat iy niemant die daer by waren geen arch doen, noch doen en feilen, mit rade noch mit dade, ende daer feilen die geene die gevangen waren recht over ve- de vaer ende toedoen mit horen openen brieven. Ende hier mede fulien alle faecke verfoent zijn, die jegens ons of jegen yemant mifdaen mogen wefèn, van die faecken die tot Delft gefchieden, ende onfè HeveSufter,ende wy lullen onfèn beft daer in doen, dat wy den dootflach anonskrygen die tot Delft gefchiedevanDirck Aderop, ende daer toe hel- pen dat verfoent werde. Voort fo geloven wy, waert dat onfè Heve Broe- der

-ocr page 43-

ν»

&                            Placaten. · ι. Boeck. r. Tit,

ftaets, Ridderen, êöde Knapen, ende Steden* ende eenen VKelicken -fijns rechts. Ende om dat wy Machtelt van Lancafter, Gravinne voorfz dit vafte ende ftade meynen te houden, fo hebben wy defen brief open befegelt mit onfen Zegele. Ges geven tot Rotterdam opten vj. dach in Maert in 't jaer ons Heeren duyfent drie hondert acht "*ên vijfdich*

der af? yvich worde, dat Godt verbieden moet, dat wy dan onfe lieve -Suftèr D uvvarie maken foüde by den Rade ende S tede, alfe rédèlick es, ende'ander Vrouwen Gravinnen te Hóllandt gehadt hebben, waer by dat fy horen llaet behouden moge. Ende alle deiè laken ende voorwaerden feilen weien be- houHëlick onièn lieven Broeder Hertoge Willem, endeonièr liever Sufter MachteltVanLancafter-al · lljnre Heerlickheden, haers rechtsj ende" haers

6. Succcffie van Hottandt op Hertogh Mlbrècht 3 Smtlans i J| 8. ;

ende aeniprekinge, die wy ende oniê erfgenamen tot defen dage toe daer of gehadt hebben endej voortijts daer op gehadt mochte hebben, of foude* gantfchelick ende wei mit defen brieve, alfoo dat Wy 5 noch onfe erfgenamen en nacornelingen geen- rehandenrecht, voorwaerde, nochanfprekinge, mitten hoogh geboren Prince Hertoge Aelbrecht voornoemt onfen lieven Broeder, noch mit fijnen erfgenamen, om die heerlickheyden ende landen voorfz hebben noch gewinnen en fullen eeuwelij c- keingeenrewijs, uytgenomen die heerfchappye van Voorne ende die Burchgraeffehap van Zee- landt , mit allen horen toebehoren, of der Vrou- wen van Voorne gebraeke die dan ons ende onfen Heven Broeder Hertoge Otte annecomen fullen, na dat die brieven fprelcen, die wy vande hoogh- geboren Prince Hertoge Willem onfe lieve Broe- der daer op hebben, behouden ons die iiijc fchil- den jaerlicxe renten, die wy uytter tollen te Dor- drecht jaerlicx hebben fullen, als die brief daer of houden die wy van Hertoge Willem onfen Broe- der hebben, daer of, waer oock dat faecke dat onfe Broeder Hertoge Aelbrecht voornoemt aflijvich worde , fonder wittachtighe blije· kende boort, foo fullen die Landen voorfz van Hóllandt, van Zeelandt, ende van Vrieilandt komen, blyven, ende toebehoren, byordinatie die onfe lieve Heere ende Vader, dielveyfer, die Godt genadich fy, daer of mit fijnen brieve ghe- maeckt,, gefchreven ende mit fynen eygen Zegel heeft bezegelt, daer ons fclfs Zegel oockaenhan* get. In oirconde defen brief bezegelt mit onfen Zegelen. Gegeven tot Boterfem by Machelen op St. Jans dach Baptiftae, in 't jaer ons Heeren Duy- fent drie hondert acht en vijftich.

p D E W Υ C Κ de Rom. by Godts ger naden Marekgrave van Brandenbürch en, van Luftatien, des heyligen Corilenrijcx overite Camermeeiter, Palensgrave by den Rhijne ende Hertoge in Beyeren, bekennen ópelicken mit defen brieve om alle recht, voor- waerden , ende aenfprekinge, die wy op die heer- lickhede ende Landen van Henegouwe, van Hol- landt, vanZeelandt, ende van Vrieflandt, ende wes daer toe behoort, als een eerft geboren Soon van der hooch geboren Princinne, Vrouwe Mar- griete , Gravinne van Henegouwe, van Hóllandt, Van Zeelandt, ende Vrouwe van Vrieilandt, On- fer liever Moeder, die Godt genadich iy,tot defen dagen toe gehadt hebben, en vorent gehadt mogen hebben, dat wy daerom mitten hoochgeboren Aelbrecht Palensgrave by den IUiijn, ende Her- toge in Beyeren, onièn lieven Broeder, willent- lkken mit goeder voorfienigheyt onfer Vrienden ende Raets, wel ende gantfchelicke over een ge- dragen , ende vriendeheke verlbent fijn, met al- fulckerbefcheydentheyt, waertdat die hoochge- borenPrince, Hertoge Willem, Grave van He- hegouwe, van Hóllandt, van Zeelandt, ende Heere van Vrieflandt, onfe lieve Broeder afhjvich worden, ionder recht oir van hem te laten, ende fijns niet meer weien en föude, des Godt niet ge- hengen en moet, dat dan Hartoge Aelbreclitonfen lieven Broeder voornoemt ende fijn Erfgenamen vander voorfeyden heerlijckheyden ende landen ende wes daer toe behoort, recht erfgenaem ende pir welen fullen. Ende wy vertyen voor ons en alle onfe erfgenamen! en nakomelingen van der felver heerlijckheyden ende landen ende wes daer toe be- hoort, ende van alle dien recht ende voorvvaerde,

7. Huwelicxe Voorwaerden tuffehen Johan van Vranckrijck ende Vrouwe , Jacoba, in date den 6 Augufio 14.15.

rf'^|Y JOHAN des Conincx Soon van l^wim Vranckrijk j by der genaden Godts ^yyiy Hertoge vanToureinen , ende Gra- ve van Ponthien , endejacob van Beyeren des hooghgeboren Vorftes Hertoge Willems van Beyeren, Grave van Henegouwe, van Hóllandt, ende vanZeelandt, ons liefs ge- waerdich Heere , Allen den genen die defe lette- ren fiillenfien of horen lefen, ontbieden wy onfe groete , alfoo als voortijts by infèt ende rade onfer liever Magen ende Vrienden, ende fonderlinge

ons liefs Heeren des Conincx ende onfer Vrouwe de Coninginne van Vranckrijck, Vader en Moe- der ons Hertoge van Toureinen voorfz, ende ons ι liefs Heeren Hertoghs Willems van Beyeren, en onfer liever Vrouwen Margriete van Bourgoin- | gen fijnre liever Gefellinne, Vader ende Moeder ons Jacobs van Beyeren voornoemt, fekere da- dingen ende overdracht van Huwelicxe voorwaer- den, tuffehen ons beyde gemaeckt ende overdra- gen zijn, in wekken onder andere poin&en ge- feyt is ende geordineert datwyoock nuconfente- i ren.                                                      WaerC

-ocr page 44-

				andt-Wetten.'                              7 ders Voorvaderen, ende oock van hem ende van fommige goede Steden. Ende of wy Kinderen by malkanderen kregen fo lullen die voorfz drie Lan- den toebehoren, na erfrecht, onièn outften Soon, of oniè outfte Dochter of wy genen Soon en had- den. Item, om deiè voorfz Landen te bet te regieren, ibo iullen wy hem houden ende doen houden alle hoir Rechten ende Hantveften, Vry heden ende oock hare goede gewoonten ende redelick herko- men , ibnder daer jegens te ipreecken, of die te ontdoen in eeniger maten, ende iullen geordineert worden, gehouden ende bekleet mit ofrkien ende dienften, in fulcker maten ibo fy voortij ts geweeit hebben ende noch zijn, ibnder eenige nieuwe ge- woonten daer in te brengen, ende ilülen in onièn Rade dienft-luyden iètten van de beften ende nut- ften die wy vinden iiillen mogen, ende geboren iullen weien van den vooriz Landen en geene Vreemden. Item, deiè voorfz punften ende elck byfonder, ende oock dat wy jègenwoordelick beloven, lullen wy noch loven ende feeftelick ende openbaerlick fweren ende confirmeren, ibo wanneer wy inden voorfz Landen ontfangen iïillen worden inde goe- de Steden ende Dorpen daer'tgewonelick is, of daerwyichuldigh zijn te doen, alibo onfe lieve Vader voornoemt ende fyneVoorvaders voor hem gedaen hebben, ende daer of onfe befcgelde Brie- ven overgeven over al daer men 't van ons begeren lal ende behoorlick es. Item, ibo hebben wy gelooft ende geloven wet- telick ende in goeden trouwen volkomelick te houden ende te doen houden alle giften ende be- wyfinge, erffelick ende lijffelick, die oniè lieve Moeder Vrouwe Margriete van Bourgonge voor- noemt gemaeckt zijn, of gemaeckt iullen weien alimeii ons ontfanckt, van onièn lieven Vader voorfz of van fynen Voorvaderen, alibo wel in heuren Huwelick of daer nae,ofte andere Peribnen van dier iaecke, inden drie Landen vooriz of ee- nigh van drien, foo wanneermen ons eenige Brie- ven daer of toont, ende ibo wes die Brieven daer of inhouden dat lullen wy doen vervollen ibnder verminderen j of eenighwederftandigheyt, ende confirmeren ende véftigen die felve Brieven rech- tevoorts volkomelick ende geheeück. Ende of wy hier riamaels als wy in den voorlz Landen ont- fangen worden of voor of na, van onfe lieve Moe- der ende van yemant van horen wegen aengeibcht worden om andere confirmatie ofte veftigheyt te hebben, die heur weerdlch ende profltelick waren, ende daer of onfe béiègélde Brieven te geven ende te accorderen, boven datter gedaen is, dat iliUen wy heur doen ibnder eenigh wederleggen, indèr befterforme ende maniere diemen daer in verfic- renmach. Endedeigelijcx hebben wy gelooft al ons liefs Vaders ichult te betalen, ende te houdeu, ende gantichelijck te doen venallen fonder eenich of- breeck. Alle giften, verkope , ende bewyfinge s die oniè Vader voornoemt gedaen heeft, ende noch doen lèl, fijnen Üienaren ende HuyÏgefinnejCnde, andere luyden die hy gratie ende heusheyt beeft wiÜen doen, diemen mit goede befegelde Brie yen
		Algemene I Waert datwyjacob vanBeyeren voornoemt, onfen lieven Heeie ende Vader voorfz overleefde, foo fouden die Landen van Henegouwe, van Hol- landt, van Zeelandt ende van Vrieilandt mit allen hoiren toebehoren aen ons ende aen onfe Nako- melingen comen eriFelicken, alfoo verre als onfe Jieve Heer ende Vader voorfz op dendach fijnre verfcheydingegeenen Soon en liet wettelickken gewonnen, geboren of ongeboren , om welcke laken ende reden voorfz dat regiment, bewint en befittinge der Landen ende Heerlickheden voorfz oft alfoo geviele als voorfz ftaet, ons Hertoge van Toreinen,als Man ende Vooght ons Jacobs voorfz toebehoren foude ende onfe Kinderen erffelick al- foo verre als wyfe by malkanderen kregen. Ende want onfe lieve Vader voorlz om rechte gunfte ende natuerlicke liefde die hy van ichulden heeft tot fijnen Lande ende Luyden voorfz, immers be- gerende ende willende, datfe na fijnre doot gere- geert ende gehouden worden in fulcken eeren , rechten ende goede gewoonten als ons Voorva- ders die gehouden ende geregeert hebben, hy nu ter tijdt doet, ende voortaen bet meent te doen fijn leven langh, daer hy ons dicken ende menichwer- ven in goede leringe, wyfinge endewaringe toe- gedaen ende ingegeven heeft om dat eerlicken te volbrengen, daer wy eenen goeden langen tijt ons beraden op genomen hebben,ende bekennen wel, dat fijns raetS, wijiinge, leeringe ende begeerten in den iaeken voorfz ons ende oniè Erfgenamen, oft iöo geviele, ende oock den Landen, Heerlick- heyden ende Luyden vooriz eerlick, profltelick ende redelick wefen fullen, des wy onfen lieven Vader feer dancken. Soo doen wy cont allen Luyden, dat wy Johan Hertoge van Toureynen, endejacob van Beyeren voornoemt, famentlijck ende elck voor ons byfon- der om ons liefs Vaders Hertoge Willems van Beyeren leeringe ende redelicke begeerte te vol- gen ende te volbrengen, onfen eenigen wille ende danck daer toe gedaen , hebben gheconiènteert ende overdragen, ende willen dat allefaecken en dingen geichien die hier na geichre ven ende geor- donneertzijn. Inden eerften, alibo dat redelicken is ende mo- ί;elicken is, lbo fel onfe lieve Vader Hertoge Wil- em voornoemt geweldigh Heer weien ende bly- ven der Landen ende Luyden van Henegouwe, vanHollandt, van Zeelandt ende van Vrieilandt mit allen heuren toebehoren, ende fyneri vryen \yille daer mede doen mogen fijn leven lanck, ge- lijckerwijs hy tot liier toe gedaen heeft, fonder ons des te bewinden in eenigerwijs. Ende oft geviel dat deiè Landen voorfz mk hoi- ren toebehooren an ons komen, wanneer dat fy, foo fullen wy dat leen daer of ontfangen ende ver- foucken van den genen ende in fulcken manieren als oniè Vader voornoemt dede of fchuldigh was te doen, doen hem de voorfz Heerlickheyden ende befittinge daer of inquamen, ende alibo fijn Voor- vaders voor fijn tijdt gedaen hebben , ende van gene andere Heeren in geenre andere manieren. item, ibo iullen wy deiè drie Landen voorfz al- t0°iite^men noiK*en fonder die te delen of van malkanderen te fcheyden, alibo als die voortijdts belooft ende bcfegelt is geweeft van ons liefs Va-
			i

-ocr page 45-

Placaten. r. Boeck. ï. Tit.

8

brengen van puncle te pun&e, fonder eenich of- breeck of wederfeggen claer in te doen, of laten ge- Ichieden, by ons noch hier namaels. Ende hier voor hebben wy ende elck van ons, alibo verre als óns ende onfe Erven na ons roert, of roeren mach, gefèt onfe getrouwe fekerheden, eede, ende gelo- ven, in de handen ons liefs Vaders voorfz,alfo wel voor hem als voor fijnen Landen ende Luyden, en voor anders allen den genen diet roeren mocht, of mach, nu ter tijdtof hier namaels , ende hebben daer in verbonden, ende verbinden volcomelicken by wittachtiger geloofteniiïe ons ende elck een van ons, ons Erfgenamen ende Navolgers, ende alle onfe ende hoire Goeden, over al waer fy gelegen zijn, veriakende ende wederroepende gemeenlic- ken ende byibnder alle dingen, die ons hier j egens löuden mogen helpen, mit rechte of mitter daet, alle argliit uytgefeyt inde voorfz ftucken. Ende hebben des t'oirconde onfen fegelen hier an doen hangen. Gegeven inden Hage den Jefien dagh in Angujlo int Iaer ons Heer en Duyfent vier hondert envijftien.

betoonen mach tot wat tijden dat het waer of we- ien mochte. Ende in der fel ver maten foo willen wy houden fulcke giften, rechten ende bewyfinge als gedaen hebben geweeft by ons liefs Ouders Voorvaderen in horen tijdt, voor goet ende van waerden gehou- den heeft, ende die felve Brieven van gifte ende van vercope ende bewyfinghe, als voorfz ftaet, confirmeren wy rechtevoort ende houdeniè van waerden, ende oft te doen ware, foo fullen wyfe noch confirmeren, als daer toe behoort, tot alre tijt als wijs verfocht wprden van den genen die het aerigaet, ofte van höirer eenich. Ende want wyJohan van Vranckrijck, Hertoge van Toureynen, endejacob van Beyeren voor- noemt , nu ter tijt tot onlbn jaren, ende in ftate dei- goeder bekenniilè gekomen zijn, als die geene die macht hebben ons lèlven mk rechte te bevoorwaer den ende te verbinden, iöo hebben wy gelooft en geloven t'iamelick, ende elcx byibnder, alle deiè voorfz poinften ende elcx van hen volcomelick te houden ende te bewaren, ende geheelick te vol-

8.         Affe van belofte van de Edelen ende Steden, om na Hertoge Wille ms , L -van Beyeren doodt, y~rouw fa coba fijn Dochter tot Landts-Ï^rou we te huldigen, in date den i. Febmart/ 1416,

j|¥ Philips Heere van Waiïènaer, Burgh- Grave tot Leyden, Henrick van Waiïè- naer, Dirck vander Leek, Herbaerden van Yflèlfteyn, Jan van Heemftede, Heere tot Benthuyfen, Henrick van Naeldwijck, Maerichalck van Noordt-Hollandt, jan B. van Bloys, Heere van Treilonge, Melis van Myn- den, Arent van Duvenvoirde, Jan vanden Woude, Heere tot Warmont, Willem vander Bouckhorft, Gerrit van Heemskerck, Heere van Ooithuyfen, Baertout van Afiëndelff, Gerrit van Zijl, Jan van Hodenpijl, Pliilips vander Spangë, ende Gillis vanCralingeii, Ridders. Willem Êgger, Heere tho Purmereynde, Hen- rick vanDoornick, Adriaeri van Raephorftjan van Nyenrode,Gerrit van Poelgeeft, Philips die Bloot, Mourijη vander Does, Gerrit vanBennebroeck, Dirck van Sandhorfl,ende Adriaen van Mateneflè, Knapen. Ende wy Schouten, Burgermeefters, Schepe- nen ende Raden der Steden Haerlem, Delff, Ley- den, Amfterdam, Goude , Rotterdam, Oude- warer, Hoorn, Schiedam, Medenblicq, Enck- huyfcn, ende Monnickendam, doen condt ende kennelijck allen Luyden, want reden ende natuer- lijck recht eyfïchen, dat een yegelijck goet eerbaer MaiijdieGodtendedegerechtigheyt voor oogen heeft, van rechten oorfchultichuldigh is fijnen ge- rechten geboren Landtsheer goet, getrouwe, ghe- volgerich ende onderdanich te wefen, die té hel- pen, ftereken, dienen ende lijifelijck by te bjyven tot allen Steden ende Honden, tegens alle die gene, dié hem aeniyne Heerlij ckheden ende Erffeniiiè kraheken of tegens vallen ibuden willen, in wat mate dattct ware : Ende wy dat in onfe befehey- dertheyt wel weten ende bekennen, dat die Door- luehrige VorfHnné onfè genadige Vrouwe jacob

van Beyeren, Dauphijndre van Vienne, Hertogin- ne van Barry, Gravinne van Pónteau, eenige Dochter ende rechte Erfgenaem ende Leenvolch- fter is des hoochgeboren Vorften, ons liefs gena- dichs Heeren Hertoge Willems van Beyeren, Gra- ve van Henegou,van Hollandt, van Zeelandt,ende Heere van Vrieflandt, die onfe rechte geboren Landtsheere is. Soo hebben wy wael bedacht ende volkomelijckberaden alle famelij.ck, ende een yge- lijck byfonder ons daerom verbonden en verlooft, verbinden ende verloven met onfen vryen moet- wille, waert dat die hoochgeboren Vorft onfe ge- nadige Heere voornoemt afly vich worde by der gehengeniffe Godts voor onfer genadiger Vrouwe iijne Dochter voorfz fonder witachtige Soone ach- ter hem te laten, geboren ofte ongeboren, datwy als dan de felve onfe genadige Vrouwe Jacoba van Beyeren voornoemt, alfe Erf-dochter ende Leen- volchfter ons genadichs Heeren voorfz ontfangen ende Hulden mllen, tot onfer rechter gheboorene Landts-vrouwe, ende hoir ende hoiren rechtigen wittachtigen Vooght inder tijdt daer afEedt ende lofteniffe doen met betamen] cker onderdanicheyt, als daer toe behoooren fal, ende in den voorfz Lande van Hollandt en van Zeelandt gewoonlijck iss endeniemandtanders, fonder oyt daer in te trecken ofte tegens te comen mit woorden ofte mit wereken in eeniger manieren. Waer oock yemant in wat ftate dat hy waer, die onfer genadiger Vrou- we voornoemt, ende hoiren witachtigen Vooght hinder, letfèl ofte eenich wederftandicheyt daer in doen woudè in eeniger maten, ofte onmate, dat of Godt wil niet gefchien en fal, foo fullen wy onsdatfamentlijckmit onfer genadiger Vrouwen ende mit hoiren rechten Vooght aennemen ende helpen dat mit onfen Lyve en mit onfen Goeden, ende mit ajle onfer macht keeren ende trouwelijck weder-

-ocr page 46-

Algemene Landt-Wetten.

ren ende geftaefden Eedeby onièr trouwe, Eede ende feeckerhede vaft, geftade ende volkomelijck te houden inder maniere vooriz, ende des in ge- tuygeonfe Zegelen hier aen ghedaen mit goeden voorwaerden, waert dateer een ofte twee of meer Zegelen aen defen Brief gebraecken, des en löude hy te min machte niet hebben, maer alle voorwaer- den, ende pundte hier in befchreven, fouden in alle ende in deel alfoo gantichelijek ende volcomelijck in heure macht ende vigeur ftaen ende blyven, als of die Brief vol en al bezegelt waer, Gedaen en gegeven op onièr Vrouwen dach aflumptwnis , in 'tjaer ons Heeren 14.16.

wederftaen, ende haer nimmermeer afgaen, maer willenende fullen haer ende haren wittachtigen Vooght altijdt ende in alle hare %cken volcome- Üjck doen, alle dat goede Mannen ende getrouwe Onderfaten hoiren rechten gebooren ende gehul- den Heere ende Vrouw fchuldich lijn te doen, alle arghlift ende nieuwe vonden uytgefcheyden, die defer geloften ende verbande tegen dragen fouden mogen. Alle defe vooriz pun£ten> geloften ende voorwaerden hebben wy in tegenwoordicheyt ons genadichsHeerenHertogeWillems van Beyeren voornoemt gefeeckert ende onbedwongen befwo- renlijffeHjck tenheyligen mit opgerechte Vinge-

Soen tuffchen Hertoge Jan *υαη Brabant, ende Vrouw Jacoba ter eenre, ende Hertoge Jan van Beyeren haer Oom ter andere fjde , in date den 13 Febmary 1418.

ons ende onië vooriz Landen,Luyden,Steden,On- derzaten, HulperenHulperen, ende alle anderen die deiè Veede eenighfints roeren mogen: Des wy hem volkomen macht gegeven hebben, gelovende in goeder trouwe wel te houden en volkomen, wes by onfen Neve van Charloyfe of iyn Committeer- den daer of geièyt,uytgefproken ende gewijft wert, uyt welcke macht de iëlve onfen Neve van Char- loyfe heeft gelèyt totoniènparthyen voorfz, ende daer toe ghecommitteert mit iijnopene letteren, daer of ons byden Hertogen bleecken is, ende lijn des wel content. Dats te weten, den Eerwaerdi- gen Vader in Gode, Heere Lodewijck van Luxen- berge, Bilïchop vanThurenburgh, Heer Pieter van Luxenberge, Grave van Converiant ende van Brienen, Heere tot Edingen onfen Neve, Jan van Schoonvorft, Burghgrave tot Monnoyen, Heere van Cranendonck ende van Diepenbeecke, Gillis van Arningen,Heere tot Eniïns,Mr. Jan van Key t- hulle, Raedts-luyden ons vooriz Ooms en Broe- der van Bourgondien, aen den welcken wy bege- ren ende gebeden hebben, dat iy in den name van onlèn vooriz Neve van Charloyiè, als tothun kee- rende volmacht hebben uyt te ipreecken ende wy- fen de voorfz Soene. Ende wy Lodewijck van Luxenberge by Godts genade Bilïchop vanThu- renburgh, Pieter van Luxenberge,Grave van Con- verlant ende van Brienen, Heere tot Edingen,Jan van SchoonvorftjBurghgrave tot Monnoyen,Hee- re van Cranendonck ende van Diepenbeecke, Gil- lis ven Arningen, Heere tot Enfins, endeJan van Keythulle, Raedts-luyden ons ghenadigen Heere des Hertoge van Bourgondien vooriz, als hier toe gecommitteert van wegen ons genadigen Heere des Grave van Charloyiè, hebben wy by virtuten vander.macht ende laft, die ons daer op heeft gege- ven de lèlve onfe Heere van Charloyiè uytgeipro- ken ende ghewijft, uytfpreecken ende wyièn by defe letteren, over ende in name van hen in eeren Godts ende onièr lieve Vrouwen 't gene ende inder, manieren dat hier na van punct te puneïe verklaert ende gefchreven ftaet. L Indeneerftenj dat mynen vooriz Heere ende Vrouwe van Brabant, en mij η Heere van Beyeren in alheur Landen, Steden, Luyden, Onderfa- B                               t^n,

lOhan by der gratiën Godts Hertoge van JLotrijckjvan Brabant ende van Limborgh, f Marckgraef des Heyligen Rijcx , Grave van Henegouwen, van Hollandt, van Zee- landt ende van Vrieilandt. Jacoba by der lèlver gratie Hertoginne, Marckgravinne, Gravinne en vrouwe der Landen vooriz. Endejohan byder gratiën Godts Palensgraef by den Rhijn, Hertoge in Beyeren, Sone van Henegouwen,van Hollandt ende van Zeelandt. Doen condt allen Luyden, dat wy aeniien ende aenmereken diegroote (ware fchade ende achterdeel, die overmits den Veeden, tweedracht ende gefchillen, die opgeftaen ende ge- refen zijn, ende een lange wijl geduert hebben tuf- fchen ons Hertoge ende Hertoginne van Brabant, onfen Landen, Luyden, Onderzaten ende Hulpe- ren ende Mede-plegeren over een zyde. Ende ons Hertoge in Beyeren, onfen Landen, Luyden ende Hulperen en Mede-plegeren aen die andere zyde, ende om te ichouwen die grote Bloetftortingen en anderen onraet, die daer af noch meer vallen mocht : Aeniiendeoockheymelickheyden ende die Naheyde van Bloede weiènde tuflehen ons. Om welcke wy begeeren de vooriz Veeden, twee- dracht ende gefchülen nedergeleyt ende ghelbent mogen werdenj hebben om die welvaert, nutichap ende oirbaer van ons ende onfe Landen ende Luy- den , rypen rade daer op gedaen alvoren te beyden zyden, gedadinght, over-een gedragen ende ge- floten feeckerepun&en, by middel van feeckere Perlbonen, Raedts-hyden ons liefs Heeren Ooms ende Broeders des Hertoge van Bourgondien, des laft hebbende van fijnre wegen, ende den Raedts- hyden van ons bey dent die partyen daer by ende over weiènde, mit onfen wille ende coniènt', mit ^e welcken die voorfz Veede ende tweedracht ver- effent ende verlbent lal mogen werden. Ende heb- hengebeden endedoen bidden, mits derablèntie yarionlèn vooriz Oóm, Heer ende Broeder van Bourgondien, onfen heven endegeminden Neve, den Grave van Charloyiè, Soener te beyden zyden te willen welen, ende die lbo veel ghedaen heeft, pm die Soenedaer tuflehen te maken,dat hy wilde dé voorfz poinflten by maniere van fententie, uyt- iprake of by fyn Committeerden doen uytfpreken, en eengantfeh yafteSoen maken en wyfen,tuiTchen

-ocr page 47-

Placaten. τ BoecL ι Tit.

ΙΟ

ten, Hulper ende Hulperen, ende alle die gene die in defen Veeden eenighfints roeren mach, van alle Veeden, twiil en geièhil, tweedracht ende on- gunft, die fy tot deièn dage toe gehadt mogen heb- ben , dat van defen vooriz Veede roeren mach, voortaengantfchelijck, geheel ende altemael be- kent ende verfoent fullen weien , ende ilillen ftaen doode regens doode, brandttegens brandt, roof

ende iyne Voorvaderen gefchöuwet hebben, da£ ial itaen aen den Treiaürier ende aen den Raedt» die beyde Heeren tlamen letten iullen, ende wes die ordonneren iullen tot'sLandtsoirbaer, daer af ial mijn Heere van Beyeren iyne Brieven geven den Heemraden dat te gebruycken,gelijck die Tre- faurier ende Raedt dat Tullen ordonneren. V I Iterttj ibo iullen alle gevangen'aën beyden «ydert los, ledigh ende quijt zijn, behoudelijck dat iy een oude Overveede doen fullen, ende alle onbetaelt geit quijt j dat voor den anderen dagh van j anuarij laetftleden, doe déièdadinge gefloten wort, niet en was betaelt, ende dat men alle die Brieven, die gevangen ende gefchat zijn van haren Overveden op allen fyden gegeven hebben, leggen ial ende brengen onder handen des Trefauriers, die beyde mijn vooriz Heeren van Brabant ende vanBeyeren of hare beyde Raden fetten iullen. Ende die felve Treiaürier ende Raden by hen weiènde , ilillen tuilchen dit ende Sonnendagh tot half vaiten, als men in der Kercke finget, latarejerufalem^ den Gevangen vooriz, Brieven van een oude Overvee- de , die de Gevangen doen fullen, ende den vooriz Trefaurier midts Raedts handen, daer mede iy ge- ftaen iullen, ende ontlaft en quijt zijn van Gwf- veedeuy die fy voor gedaen hebben, fonder arghlift. V I I Item, als van de Heeren van Egmont ende Heef Willem fijn Broeder, iullen mijn Heere en Vrou- we bly ven aën mijn Heere van Böurgondien ende iynen Rade , ende iullen weder in mijn vooriz Heere ende Vrouwe Landt komen, weien en biy- ven fullen j by alibo dat iy binnen eenre maent, binnen den vooriz Lande niet en komen, ten ware dat mijn vooriz Heere en Vrouwe van Hollandt ende van Beyeren de Brieven van de Steden van Hollandt eer weder kregen, die de Heere ende Vrouwe den felven Steden ghegeven hebben, als van de vooriz Heer van Egmont ende iynen Broe- der in den voorfz Lande niet te komen, ionder arghlift. VIII. Item, lbo fal Heef Gerrit van Heemskerck bly- ven aen de Vifdomer van Beyeren , ende Heer Floris van Borièlen van fulcke ichade , als hem mach gefchiet weien aen iynen dienft van Amfter- landt,iyne Duynen tot Heemskerck ende fijnHuys ende Slootten aldaer, dat hem t'eenemael neder* geworpen is, daer ofiyhaer leggen uytten iullen binnen acht dagen, nadat leggen gheièyt ial zijn tuilchen den Heeren, ende wes fy daer af ièggefl fullen, datfalmen volkomentlijek houden. ix. Item ibo fullen alle de Ballingen, die voor af na Hertoge Willems doodt uy t den Lande gebannen zijn geweeft, ende by mijn Heere van Beyeren fijn* weder vry en ongecalangiert in de vooriz Landen en hare Goeden ende Ambachten komen, weien en bly ven naer inhouden haerer brieven, die iy* daer of befcheyden hebben, die ballingen fijn om doot- ilagen wille by hen gedaen,dat die niet weder over- komen iullen ter tijt toe dat iy metten partyen ver- leden zijn, de vooriz pun&eiialtijt behouden ende in heur macht blyven. X. Item ghevielt, dat mijn Vrouwe van Brabant ftorve

tegen roof

II

Item, ioó fal mij η Heer van Beyeren hebben en houden die Stede van Dordrecht metter Balliu- fchap ende Dijckgraeffchap van Zuydt-Hollandt , ende mit allen heuren Rechten, Vryheden en toe- behoren te Water ende te Lande, ende dat mijn Heere van Brabant ende mijn Vrouw, noch nie- mant van haren wegen in den Landen geen vryhe- den, rechten noch leggen hebben noch houden en iullen, behoudelijck'allen heuren Onderzaten en een yegelijck fyner hoger Heerlijckheyt ende Am- bachts-heerlijckheyt, Mannen, Thienden,Ren- ten endeGoeden daer in te hebben ende houden, als fy die gehadt hebben, defe voorfz Stadt en Lan- de mijn Heere van Beyeren te hebben ende te leen, gelijck hem fijn andereLanden ende Slootten voor gegeven fijn ende die te houden eriFelijck in alle .manieren, als hy fijn andere Landen ende Sloten, die hy in Hollandt heeft, houdende is. Item,foo fal mijn Heere van Beyeren hebben die Stadt van Gornichem mitten Lande van Arckel mit allen hoiren Rechten ende Vryheden $ gelijck iy die van oudts gehadt ende gebruyckt hebben te Water ende te Lande : Lederdam mitten Lande vander Leede mit haren Thol-recht en Vryheden in Hollandt, ende 't Landt van Schoonrewoert, alibo die leggen ende ftreckende zijn tuilchen die Merwede, eter Linge ende der Lecke,mitten Man- nen ende Giften van Kercken, die vander Hooft- iladt van Arckel van oudts verleent zijn, ghelijc- kerwijs en in aller maten, als Hertoge Willem zal. ged.mymdemitter doodt, mit alle die Renthen ende Delinge daer inne gelegen, ende voort alfulck recht als mijn Heere en Vrouwe van Brabant heb- ben aen den Lande vanHageileyn mit iynen toe- behoren , ende die ial hy hebben ende behouden eriFelijck van mijn Heere en Vrouwe van Brabant te leen, gelijck voorfz ftaet. Behoudelijck dies,dat mijn Heere ende Vrouwe van Brabant vande Lan- den, die den Heere van Arckel plagen toe te beho- ren, niet ghehouden fullen zijn van eenigefchade, als van roven of van brandt of diergelijck fönder archlift. IV, Iteirijibo fal hy hebben die Stede van Rotterdam mit allen heuren Rechten ende Vryheden, die iy hebben van de GraefFelijckhcyt van Hollandt, en snit allen hoiren toebehoren te Water en te Lande, alft Hertoge Willem hadde, gelijck hem fijn an- dere Slooten ende Landen voorgegeven zijn, ende tdiete houden als voorfz is. v. Item, want die niemant van Schielandt begeert l>eeft,dat iy behouden hare fchouwen vander Sluy- fen die tot Rotterdam leggen, ende van den Dijck ende Wateringen in de Lande van Schielandt ghe- legen, gelijck fydat by tyden Hertoge Willems

-ocr page 48-

Algemene Landt-Wetten.

Il

ftorve foiider levende geboorte achter te laten, foo fal mijn Heer van Brabant, de Landen, Slootten en Steden van Henegouwen, van Hollandt, van Zee- landtende vanVrieflandt, dat terftont hen ruy- men ende overleveren, ende daer af fullen mijn Heere en Vrouwe van Brabant voorfz mijn Heere van Beyeren haer fegelde brief geven,, ende oock die Ridderfchap tot achte of negen toe, in elcken van die Landen van Henegouwen, van Hol- landt ende Zeelandt, ende daer toe die Steden der felver Landen 5 welcke Brieven mijn voorfz Heere en Vrouwe van Brabant, lullen mijn voorfz Heere van Beyeren of fynen feeckeren Bode des machts hebbende leveren, in der voorfz Stadt van Rotter- dam, op den voorfz Sonnendagh, Lat are Jerufa- lem, naer inhouden der Notulen,die fy feggen daer

XV.

Item de Gerechte in de Steden iullen fy gemeen letten, dats te weten, waren daer elf, iöo fullen elck van de Heeren voorfz de vijf fetten, ende kon- den iy van den elfden niet eens gelijn, ibo iullen die thien den elfden kielen by hoiren Eede, ende deigelijcks in negen, in lèven,waer iy oneffen lijn in getale. XVI Item lbo lullen die van den Gerechte fweeren mijn Heere ende Vrouwe van Brabant, goet ende getrouwe te zijn hoiren Heerlijckheden ende-Erve te bewaren, ende eenen yegelijck recht ende von- nüTetedoen. XVII Item lbo fal mijn voorfz Heeren van Brabant en van Beyeren in allen Caftelen, Borgen en Sloot- ten die Cafteleynen ghemeen ietten, die welcke fweeren fullen die Slootten wel ende getrouwelick te bewaren, ende die niemant over te geven, dan mijn Heere van Brabant ende mijn Vrouwe, alfoo lange als fy t'iamen in Huwelijck zijn ·, dats te we- 1 ten, allbo lange als mijn Vrouwe leven fakende na mijn Vrouwen doodt, mijn Heere van Beyeren, ftorve mijnVrouwe fonder geboorte na haer te late XVIII, Item lbo liillen die Cafteleynen, Bailjouwens Schouten ende andere Dienaers in de Steden ende Landen,ende die Gerechten inde Steden t'fament- lijck fweeren;mijn Heere van Beyeren gehoorfaem te weien met mijn Heere van Brabant, defe vijf Jaren lanck geduerende, behoudelijck mijn Heere van Brabant lyneHeerlijckheyt als voorfz. XIX. Item lbo fal mijn Heere ende Vrouwe van Bra- bant voorfz, ofte hare Ambacht ers&z mijn Heere van Brabant ende van Beyeren t'famentlijck fetten fullen, voor hen heften ende beuren alle nutfchap ende profijt, Renten, Forfai&en, Beden, Ver- valUngenendeöpkomingen, die vallen endever- fchynen fullen in den voorfz Lande, hoe die ghe- noemt mogen zijn, fonder mijn Heere van Beye- ren des te ghenieten in eeniger wijs. Behouden dien, als mijn Heere van Beyeren ghebeden ware van mijn Heere van Brabant in Hollant te komen, of dattet den Lande en Luyden kennelijcke noot- iaeckenware, dathy daer quame, foo lal hy in der herberge met tlèftigh Paerden mogen komen, ten ware dat hem die Trelbrier met meer Paerden bade te komen, ende als mijn Heere van Brabant, of mijn Vrouwe daer niet en waer, foo fal men elcks daeges voor elcke drie Paerden ende Luyden een Kroon geven, ende al lbnder arghlift. Ende fullen deTreforiers ende alle Officiers jaerlijcks ofals'tgewoonlijckis, rekenen voor mijn Heeren van Brabant ende van Beveren, ende haer beyder Raedt. XX. Item lbo lal mijn Heere van Beyeren vertyen van alle dathy hebben of eyflchen mach op die Landen van Henegouwen, Hollandt, Zeelandt ende Vrieflandt, mit hoiren toebehoren, 'tzyby gunfte van de Paus endeden Koningh van Romen ofanderlints, behouden dien dat hy airede heeft in den Lande, ende oock boven gefchreven ftaet, ende daer toe aenbefterven mach. Ende lal over- geven ter goeder trouwen mijn Heere en Vrouwe Β 2                          van

af gemaeckt te hebben.

X I.

Item foo fal Jan van Broeckhuyièn fynre faecken blyvenaen mijn Heere van Brabant en van Beye- ren, in fulcker maten. Ten eerften, beyde de Η ee- ren by een komende,dat dan haerer elck twee van hoiren Rade daer toefeggen lullen, ende beyde de Heeren, ende vier Raets-luyden vooriz, iullen hen toeièggen ende geloven, dat fy vier vooriz dat binnen de twee maenden daer naeft-volgende, dat klaerlijckt'lamentlijckwtfeggen fullen, ende dat fullen mijn Hfëere van Brabant ende van Beyeren Jan voorfz houden, ehdewaert iaecke dat de vier niet eens en mochten, ibo fullen iy dat brengen aen Heer Willem van Gent,die fy tot eenen Over- man daer toe genomen hebben. XII. Item foo fullen die van Utrecht ende Amers- foort, die Heere van Cuylenburgh, ende Heer Gerrit van Eemskerck ende alle die hulperen ende hulper-hulperen aen beyde fyden,ende daer toe die gene, die in defer Veede roeren mogen, mede ver- ioent weien, ende elck op den fynen fonder argh- liftjuy tgeicheyden fulcke Renten ende Have,die in mijn Heeren en Vrouwen Reeckeninge te Boeck zijn, of binnen een halfjaer komen iullen. XIII Item foo fal mijn Heere van Beyeren het Regi- ment van de Landen, als Henegouwe, Hollandt en Zeelandt gemeen hebben mit mijn Heere van Brabant vijfjaren lanck duerende. Ende fy iullen den Raedt t'iamentlijck ietten, ende namentlijck een Treforier. Ende of beyde die Heeren niet eens en konden werden een Treiörier te maecken, ibaiiillen fy beyde de Heeren Raden, die fy elck even veel letten iullen, t'iamentlijck, of die mee- ftendeel eenen Trelbrier kielen, lbnder der Hee- ren wederleggen op hoiren Eedt binnen acht da- gen, als beyde die Heeren by een iullen zijn geko- men. Behoudelijck dat mijn Heere van Beyeren geen leggen hebben noch behouden lal in den Raet, die mijn Heere van Brabant nu heeft of ma- ken mach in fynen Lande van Brabant, of die hem fijn Vader en Moeder aenge-erft hebben, ten ware dat mijn Heere van Brabant mij η He0r§ van Beye- ren daer toe bade. XIV. Item de Schouten in de Steden : Item de Bail- jouwen ende andere Ampt-luyden in den Lande, iullen fy t'iamentlijck letten onder de brieven van Commiflie mijns Heeren van Brabant.

-ocr page 49-

			Placaten. ι. Boeck. ι. Tit.
		12, van Brabant alle die Brieven die hy hebben .mach verworven vande Paus ende Koning voorfz op die voorfz Landen» of eenigh van hen, om te Hen, te leien, mdc dan terftont te cafleren ende te niet te doen. Ende daer toe lullen geloven niet te verwer- ven, te, laten noch doen verwerven aliulck Brieven of diergelijck,by tydc mijnre Vrouwe of hare Kin- deren ; ende waert dat fv by yemant anders verwor- ven worde ende geibnden, lbo en fel hy die niet ontfaeiij noch hen mit cüen behelpen in geenre wijs : Welcke Brieven van vertichtendfle, en oock die hy heeft van de Paus ende Koningh voorfz, mijn voorfz Heere van Beyeren fal overleveren of doen overleveren mynen voorfz Heere ende Vrou- we van Brabant of haren ibkeren Bode, desmachts hebbende te Delft inder Stadt opten voorfz dagh Lat are Jernjakm^as&t inhouden der Notulen, die fy leggen daer af gemaeckt te hebben. XXI. Item lbo lullen die Poorteren van Dordrecht ge- ibent zijn op alle hoire onroerende Goeden die voor oogen zijn, ende op alle hare Renten ende Schulden, lbo waer die gelegen zijn, die fy had- den , ende men hen fchuldigh was eer dele Veede opftont, ende des fal eenyegeüjck fijn Renten en Schouden oock hebben. XXII. Item lbo fullen mijn Heere ende Vrouwe van Brabant cOnfirmeren der Stede van Dordrecht, en der gemene Bailjoulchap vanZuydt-Hollandt alle hare Rechten, Hantveften, Privilegiën, Herko- men ende Keuren, die fy van Hertoge Willem zal. ged. ende van fyne Ouderen verkregen hebben, en bezegelt, die valle, ftade ende onverbroocken te houden, tot eeuwigen dage voor hen en voor haer Nakomelingen. XXIII. Item foo fullen mijn Heere ende Vrouwe van Brabant quij tichelden der Stede van Dordrecht en alle hoire Poorteren van alle breucken, mifdaden ende aentichten, die fy tegen hen gebreuckt ofte mildaen moghen hebben, of dat fyhent'eynden mochten welèn,ende oock quijticheldinge van alle ichulden eyflehen, die fy of yemant van harent wegen der Stadt van Dordrecht eylTchen mochten, tot delen dage toe, of dat van haer roeren of ko- men mochte fonder arglift : By aliöo is de voorfz Stadt mijn Heere of Vrouwe eyt fchuldigh, dat fy dat betalen fullen mijn Heere van Beyeren, na -dat hen mijn Heere ende Vrouwe voorlz die ichulden opgedragen ende overgegeven hebben, ende die van Dordrecht mitQuitantie-brieven daer af quij t- fchelden.                 XXIV. Item Jan Heynenfz ende Ruylch falmen rech- ten, dat hen boven Veede gekomen is. X X V Item die van Rotterdam ende ander, die meynen dat fy binnen die Veede befchadight zijn, fullen by beyde de Reerenende hoiren Rade gericht worden, aengehoort tael ende antwoort binnen de eerfte maent,na dat beyde de Heeren verlbent lullen zijn. Ende deigelijcks lalmen rechten dat boven veylig- heclen ende geleyde gefchiet isy aen beyden zyden, die bezegelt zij n, fönder arglift. XXVI. Item lbo fal mijn Heere van Beyeren hebben hondertduyfentEngellè Nobels, goet van goude
					ende van gewichte, als gemenelijck gange zijn, of die waerde daer of van mijn Heere ende Vrouwe van Brabant voorfz, die hy ende fyne Erven gelo- ven lullen te betalen in eenigh van drien Slootten : Te weten Rotterdam, denBriel ofGornichem, die mijn Heere van Beyeren, mijn Heere of Vrou- we van Brabant twee Weecken te vooren fal laten . weten in der maniere hier na gheichre ven. E erft io duylènt Nobelen tot onferVrouwen lichtemif- fe-dagh laeftleden,ende ander 10 duylènt Nobelen tot Paelïchen naeftkomende, en voort 40 duyfent Nobelen tot Paelïchen dat fal weien tot Paeüchen over een Jaer: Ende dat laetfte payement, te weten veerrigh duylènt Nobelen tot Paelfchen, dat we- len fal Paelïchen over tweejaren. Ende hier of aldus te betalen fullen mijn Heere ende Vrouwe van Brabant voorlz,mijn Heere van Beyeren hoire bezegelde Brieven geven, de welcke oock beze- gelt lullen wefen van de Ridderfchap van Hollant, ende van Zeelant, die fy gekrygen konnen, ende die gene Steden der Landen voorlz, die de voorfz lömme in der maten voorfz als Borgen gheloven lullen te betalen : Behouden dien, gevielt dat de- len tij dtduerende vanPaeflchen ende twee Jaer, mijn Vrouwe van Brabant aflyvigh worde lönder geboorte, ende die Landen van Η enegouwen, van Hollandt ende van Zeelandt, aen mij η Heere van Beyeren quamen, lbo fal mijn Heere van Brabant die Ridderfchap ende die Steden voorfz van den eerften dagh,die noch te betalen waer,ingehouden, quijt ende ongelaft welen. Welcke Brieven van Obligatie van de ibmme voorfz, die mijn Heere ende Vrouwe van Brabant voorfz, mijn Heere van Beyeren of fynen ièeckeren Boode des macht hebbende, fullen overleveren, of doen overleveren inder Stadt van Rotterdam op den voorfz Sonnen- dagh, Lat ar e Jerufalem,m. inhouden der Notulen, die fy feggen daer af gemaeckt te hebben. XXVII. Item waer yemant in Hollant,die tegen dele pun- tten gehouden te zijn rebellen ware, die fal mijn Heere van Brabant helpen bedwingen, ende des ial mijn Heere van Beyeren wederom doen, XXVIII. Item lbo lullende voorlz mijn Heere en Vrou- we van Brabant,ende mijn voorlz Heere van Beye- ren, ende elck fonderlinge geloven by haerVor- ftelijcke trouwe en eere, ende op dat H. Evange- lium lijffelijck ten heyligenfweeren, dat fy ende elck van hen fullen de voorfz ibene, ende alle pun- ften boven verklaert, ende elck fonderlinge,allbo verre als hen aengiet of roeren foude mogen, ge- trouwelij ck houden ende volkomen, ibnder daer tegens te gaen of komen, heymelijck of openbaer- lijck in eeniger manieren, alle geveerde en arglift in allen ende yegelijcken voorfz punften uytghe- lcheyden. In oircondtlchappen van welcke laecken, lbo hebben wy Lodewijck van Lutlènberge, Biflchop vanTerenberge, Pieter van Lutfenberge, Grave van Converlant, vanBrienen, ende Heere tot Edingen, Jan van Schoonvorft, Burghgrave tot · Monnoyen, ende Heere van Cranendonck ende van Diepenbergh, Gillis van Arningen,Heere tot Anfins, JanvanICeythulle voorfz deiè letteren bezegelt mit oniè Zegelen uytgehangen: Geloven wy Biflchop ende Grave voorlz,defe felve Senten- tie

-ocr page 50-

νί

andt- Wetten.                             ï 3 openbaer in eeniger manieren, ibnder arglift. Ont- bieden en bevelen onièn getrouwen Riaderfchap, goede Steden, Ampt-luyden, Onderzaten ende alle anderen, die dat aengaen mogen, dat fy ende elck byibnder houden devoorfzSoene volkome- lij eken on verbroocken ibnder eenige wegen daer tegens te doen of te gaen. Ende ibo wie contrarie dede, wy ende elck van ons ibuden daer afdoen doen,alfulcke correcfie ionder verdrach van Lyve ende van Goede, dat alle ander exempel daer aen ibuden nemen. Ende des tot getuygen hebben wy oniè Zegelen mit den Zegelen van andere voorn, aen defen Brieffdoen hangen. Dit was gedaen tot Woudrichem op den XIII. dagh in Februario in 't Jaer ons Heeren 1418, na den loop vanden Ho*- ve van Hollandt.

Algemene I ο tie doen confirmeren by mijn voorfz Heere van '■ Charloyiè. Ende wy Hertogh ende Hertoginne van Brabant en Hertoge van Beyeren voornoemt, aenvaerden ende overdanckelijck houden 't vooriz fef gen, wijfdom ende uytlpraecke, hebben ghe- looft en geloven by onfer Kerckelijcker trouwen, van Voritelijcker eere3ende op dat H.Evangelium, lijlfelijck ten heyligen, geloven gefwooren en fwe- ren, ende elck ïönderlinge volgende den inhoude der Sententie ende wijfdom vooriz, datwy ende elck van ons, allöo verre alft hen aengaet of aen- roerenmach, ilillen wel ende getrouwelijck hou- den ende doen houden en volkomen, ende allen puncfen in der manieren voorfz, ionder die ofte eenighvanhen tebreecken, noch daer tegens te gaen, te komen of te doen, ofte ghedoendoen , dat men daer tegens kome, gae, heymelijck ofte

ι o. Hantvefi van Jan van Beyeren · inhoudende geen Ampten te verbeven als aen Hollanders, geenvrydommen van Thollen noch Munte te verlc- nen dan metgoedtduncken van den Raedt ende Steden, in date den 17 Fehruary 1414,

verminderen of vervreemden, noch met geenre- hande bedinge overgeven,noch dier weerloos wor- den, ten zyby wille ende goetduncken van onièn Raiden ende Steden der Lande vooriz. Mede ibo hebben wy onièr trouwer Stede ende Poirters vooriz gelooft, ende geloven, dat wy 4de ièlve Landen van Hollandt en van Zeeland voorfz van niemandt en rullen laten of doen regieren,noch eenige Treforieren, Rentmeefteren, Cafteleynen, Droflaten, Bailliuwen, Schouten, noch geenre- hande Amptheden, noch Dienaers in den Landen ende Steden vooriz ietten, noch doen iètten, noch maiken, dan Hollanders, die inden Landen ende Steden vooriz geièten zijn. Voort hebben wy der ièlver onièr Steden ende Poorteren voornoemt gelooft en geloven, dat wy gienen Steden, Landen, noch Luyden, die buyten den palen van den Landen van Hollandt ende van Zeelandt gelegen ende geièten zijn , eenige vryhe- den van Thollen geven, coniènteren, noch verlie- nen en iullen, noch munte doen flaen van goude of illver binnen den Lande van Hollandt of van Zee- landt vooriz, ten fy by coniènte ende goetduncken van onièn Rade ende Steden deièr Landen vooriz. Voort ibo en fuUen de genen,die nu ter tijdt bal- linge oft voorvluchtich zijn, onièn Lande van Hollandt ende onièr goeder Stede van Delft, nim- mermeer weder in onièn vooriz Lande comen, noch haer Goeden gebruyeken, ten fy by onièn coniènte ende wille, ende by goetduncken onfen Raide van Hollandt en van Zeelandt. Gegeven in den Hage op ten lellen dach van Februario int jaer ons Heeren duyiènt vier hondert vieren twintiert na den loop van onièn Hove.

f?i P& Ohan, by der genaden Godts, Hertoge van Uliü^ Lothringh, van Brabant ende van Lim- §ü%lif bureh, Marckgrave des Heyligen Rij ex, Grave van Henegouwen, van Hollandt vanZeelandt, endeHeere van Vrieflandt, doen condt allen Luyden * alib die Landen van Hollant ende van Zeelandt, by doode ons liefs Oom, Her- toge Johan van Beyeren zal. gedachten, die wy hem voortijdts in handen gelet hadden, gelijck die Brieven daer op gemaeck t dat inhouden, ende begrypen, weder an ons gecomen ende beftorven zijn, ende oniè lieve ende getrouwe Poorters van onièr Stede van Delft hem trouwelick an ons,na de doode ons liefs Ooms Hertoge ]ohan van Beyeren voornoemt, gehouden, ende dair na binnen heure Stede ons hulde ende Eede vernieuwet, hebben wy derfelver onièr Stede ende Poorters vooriz ghe- looft, ende geloven met deièn onièn openen Brie- ve, dat wy hem alle aljCulcke Brieven, Hantveiten, Privilegiën ende Rechten, als fy in voortijden van onlèn V oorfaten, Graven ende Gravinnen te Hol- landt , ende mede van onlèn lieven Oom,Hertoge Johan van Beyeren voornoemt, des fy machtich mochten zijn, verworven, gecoft of in eeniger wijs vercregen mogen hebben, confirmeren rullen ende confirmeren met deièn onfen jegenwoordighen Brieve, ende hem daer in teftyven, te ftareken, te houden, ende te veftigen, als behoorlick is. Voirt hebben wy gelooft, ende geloven onièr ge- trauwer Stede ende Poirters vooriz, dat wy de Landen van Hollandt ende van Zeelandt, mit hoi- ien toebehoren, in niemants handen verfetten, noch brengen en ilillen, noch geen Steden, Sloten, Renten ende Goeden, die der Graeflickheyt toe- behoren ofnamaels aencomen mogen, vercopen,

Soen

-ocr page 51-

.*

Placaten. i.Boeck. i.Tit. Soengemaeckt tujfchen Hertoge Philips van Bourgondien , endéVrouwè Jacoba van Beyeren, in date 3 jfaiy 1418.

14·

Ι Ι.

Vrieflandt. Des iöo fullen wy Hertoginne voorfz onfen voorfz Neve den Hertoge van Bourgoigne kennen voor onièn rechten Oir ende Erfgenaem, ende ook Ruwaert Gouverneur onfer voorfz Lan- den , ende fullen hen van nieuws gunnen en over- geven 't Rüwaertfchap ende Regiment van den felven onièn Lande, ende in fijnre handen iêtten alle de Sloten der voorfz Landen, ende lullen dan tefaementreckenoveralle.inden goeden Steden ende andere Plaetièn der Landen voorfz, daer dat behooren fal, omme aldaer gehult ende ontfangen te weien. Te weten, wy Hertoginne voorfz als Erfgenaem ende rechte Landts-Vrouwe, ende wy Hertoge als Oir ende Ruwaert der felver Landen, Ende wy Hertoginne, die Edelen ende goede Ste- den der Landen voornoemt, fullen onièn Neve den Hertoge van Bourgondien voorfz bekennen ende houden den rechten Oir ende Erfgenaem te wefen der ièlver Landen, ende fullen de voorfz Edelen ende goede Steden lijffelicken fweeren ten heyligen, hem daer toe te ontfangen, als hoiren rechten Heer ende geenen anderen, indien dat wy Hertoginne voor hem afly vigh worden, ende geen wettige Oir kome, wefende van onièn Bloede, achter en Hete, niet jegenftaende die gifte, over- drachten of voorwaerden, die wy Hertoginne voortijdts mogen gedaen hebben, ofte hier naer- maelsdoen mogen, roerende de voorfz Landen van Henegouwe, van Hollandt, van Zeelandt ende van Vrieflandt, mit wat Perlbonen of in wat manieren dat'et zy of wefen moge. Welcke Gifte, Overdrachten, Voorwaerden wy Hertoginne voornoemt van geene waerden houden en willen, ende aliöo veele alft noot is, wederroepen die nu alsdan, ende dan als nu, ende fullen van delen wy Hertoginne voornoemt, ende die Edelen ende goede Steden Brieven geven, onfen voor-genoem- den Neve in der beller forme. I V. Item wy Hertoge fullen dat Regiment hebben der voorfz Landen van Henegouwe, van Hollant, van ^Zeelandt ende VanVrieilandt in den name van onfer voorfz Nichte, ende Van harentwegen, ende dat fal in onièn handen bly ven : Soo dat wy Her- toginne gehylickt wefen fullen,by raede,goetdunc-' ken ende wille onfer geminder Vrouwe en Moe* der, en ons vooriz Neve des Hertogen van Bour- gondien, ende den drien Staeten der felver onfèr Landen t'famen ■, des fullen wy Hertoginne vöort- aen heffen, hebben ende opbeuren by de handen ende Amptluyden ons vooriz Neve, daer dat aen- kleven mach, alle die Renten,opkomingen,breuc-> ken ende vervallen der Landen voorfz, die dage- lijckfe behoorlijcke koft ende redelijcke jaerlijckfe wedden alvooren afgeflagen. V. Ende gebeurdet, dat wy Hertoginne vooriz ten huelijck quame met wien dattet ware, fbnder den raedt, goetduncken ende wille onfèr voorfz Vrou- we ende Moeder, ons voorfz Neve, of der drie Staeten der Landen voornoemt, of van eenen van, hen, dat Godt verhoede. Soo willen wy ende, confenteren dat onfe Onderzaten der vooriz Lan* den

Hilips Hertöge van Bourgoignen, Grave van Vlaenderen ende Artois, van Bur- goignen Palatijn, Heere van Salins ende van Mechelen, Ruwaert ende Oir der Landen van Hollandt, van Zeelandt ende van Vrieflandt : Endejacoba byder genaden Godts Hertoginne in Beyeren, Gravinne van Henegou- wen , van Hollandt, van Zeelandt, vanPontilu, ende Vrouwe van Vrieflandt; doen cond alle luy- den, dat wy aenfiende den grooten fwaren laft, fchadeende afterdeel toekomende om deVeede, tweedracht ende gefchille wille, die opgeflaen en gerefèii zijn, ende langen tijdt geduirt nebben tuf- fchenons Hertoge, onièn Landen, Luyden, On- derzaten , Hulperen ende Mede-plegeren aen die eene zyde. Ende ons Hertoginne, onièn Landen, Luyden, ende Onderzaten, Hulpen ende Mede- plegeren aen de andere zyde, Ende te fchouwen degroote bloetftortingen ende andere hoemoet, die foo langer foo meer daer af ipruyten ende toe- komen mochte, merckende oock die heymelijck- heden ende die naerheyt van Bloede wefende tuf- fchenons. Waeromwybegeren mit* aller gunft, dat die vooriz Veede, tweedracht ende gefchille nedergëleyt ende geibenf mogen weien : Hebben omdiewelvaert, nutfchap ende oirbaer van ons ende onfe Landen ende Luyden voornoemt, rype raden alvooren daer op gehadt, aen beyden zyden, gedadinght, overdragen ende ghefloten ter eeren Godts , fyner gebenedyder Moeder,, ende alle Sanclen ende San£tinnen vanHemelrijck, dadin- gen, dragen over, en fluyten een goeden vaften fta- dige foene, na den poinften, ende in der manieren hier t~ae volgende. I In den eerflen lullen wy Hertoginne renunchie- ren ende afftaen voor Notariflên ende Oirkonden, der Appellatie left gedaen in den Hove van Ro- men, by onièn Procureuf Van den Sententie ende wijfdom, gegeven in den vooriz Hovejby deü Eer- waerdigen in Gode, den Cardinael van Bouloigne, ende uy tfpraecke desVrydaeghs negen dagen in Ja·; nuario leftelijck, ter oirbaer vanwylen Hertoge jan van Brabant zal. sed., indiefaecke, die daer langen tijt gehangen heeft op 't recht van 't Huwe- lijck vande voorfz Hertoge van Brabant ende ons, ende fullen obedieren ende gehoorfaem zijn der voorfchreve Sententie,ende die van waerden hou- den. II· v Voort ibo fullen wy machtigen "ende onfe Pro- cureurs ftellen, dat niet wederroepelijck, ende vor- der fulcke Perfoonen, als by onièn voorfz Neve genoemt wefèn lullen, omme fulcke Renunchiatie te doen in handen van ons H, Vaders des Paus, ende ander waer dat behooren ende van noden we- ien fal. I I I. Item dit aldus ghedaen wefende, wy Hertoge fullen onfer liever Nichte Vrouwe Jacoba Herto- genne in Beyeren voorfz, kennen ende houden te weien Gravinne der felver Landen van Hene- gouwe, van Hollandt, van Zeelandt ende van

-ocr page 52-

Algemene Landt-Wetteüv                           %J ^cnmgeeiire manieren giiehoórfaeni en zijn ons I den die vander tijtvoortgegeven Men wefen, ge·5 nochonfenwettachtigenMan, die wy alfoo genen lijckghedeeltwefentuiTchenonsHeitoge en Her-

toginne voornoemt, foo dat elek van ons de helft daer afhebben fel; ν ι ï i. Item, Wint tuflehen ons Hertoge én Hertogin* ne voornoemt tweedracht ende gefchil ftaet, om die Landen, Slootten ende Heerlijckheden, die wylen Hertogejan van Beyeren oniën Oom zak ged. in fynen levenden Lyve toebehooren plach in den vooriz Lande van Henegouwen van Hollandt, van Zeelandt j de welcke elck onfèr meindt, datfe hem toebehooren. Soo is overdragen, dat elck onfer kiefen fel ende nemen vier Perfoonen uyt on- jen Raede , reckelijcke Mannen ende van goeder conferentie, die minnen onfer Zielen enLiqhaemi voor de welcke fullen ghetoont wefen tot fulckcn dage ende ftede, als dat overdragen wort die reden, elck van ons beydeh hen mede fal willen behelpen* tot fijnre meeninge mede te komen,het fy in fchrif- te of ander, ende wes inder waerheyt daer of be- vonden wert, dat Iiillen fy vonniftèn ende ordon- neren met recht ende fonder gunfte, ofte eenighe veynimgen. Ende of iy des niet eens en konden werden, foo fel die Grave van Viemenbürgh by fynen Eede dat helpen vonniftèn ende ordonneren mit onfen voorfz Raede wel ende deughdelijck binnen driejaren naeftkomende $ en of die voorfz Grave aflyvigh worde eer die faeck ge-ent waer, of dat hys hem niet Iaften en woude, lbo fullen wy Hertoge ende Hertoginne kiefen eenen anderen Vooght, of eenenredelijcken Heer j die niet te wederleggen en zy, omme daer of te helpen or- donneren mitten anderen achten, ende daer of fel hy óock Eede doen. Defgelij cks geboerdet, datter eenigh van hen achten aflyvigh of uytlandigh wor- de, of anderen fo belet, dat hy daer toe niet ver- ftaen en mochte binnen den tijdt daer op gefaemt, ibo fullen wy Hertoge en Hertoginne,aen wes fyde dat die alfoo aflyvigh geworden waere, of daer an- der gebreck of belet in viele, ander in heur ftede iëtten n een of meer als dat behooren fel. Ende om hier in wel ende deughdelijck voort mede te gaen, foo fullen wy Hertoge en Hertoginne Aroorfz geloven by onfer trouwe ende Vorftelijcker Eere, ende elck onfer, dat wy in defe feeck ons weetens niet en fullen doen, feggen of voorfetten die on- redelijcke of onreckelijcke zijn j maer defe tijdt hangende, ende tot anderen ftont , dat anders daer afgeordonneert ende gefloten fal weien, foo fullen die Steden, Slootten ende Heerlijckheyden voornoemt, midtigaders die Renten en Vervallen daer of blyven in handen ons Hertoge voornoemt, mit alfulcken ftaet, alsfynuzijnj foo dat wy Her- toginne voor der tijdt dat die faecke ge-ent wert, geen letfel of hinder daer in fullen mogen doen on- iën vooriz Nevcj nochte den fynen. IX. Item, dateenyegelijck aenbeyde ïyden* die omme der Oorloge wille uyt den Lande gheweeft heeft, weder daer in komen fel op fijn Huyfe, Lan- den, Renten ende onroerende Goeden, die te aen- vaerden ende te gebruyeken binnen fes Weecken naeftkomende in fulcke fchijn als fy die dan vin- den fullen i ende Van dien tijdt voortaen rafteiijck daer af te gebruyeken, maer hier in en isniet be·^ grepen die Stade en Slot van Sevenbergenj dié welcke

men hebben fouden, maer dat fy alleehlijcken fon* der wederleggen of eenige wederroepinge obedie- ten onfen voorfz Neve van Bourgondien, als Ru- waert ende Oir der voorfz Landen, ende niemant anders.                            . Item, dat wy Hertoge ordonneren ende ftellen fullen negen Perfoonen, ommeteverftaendefaee- ken roerende den Lande van Hollandt, van Zee- landt ende Van Vrieilandt ·, te Weten drie, die onfe voorfz Nichte öns noemen fel : Andere drie, die wy kiefen iiilleri$ ende drie andere van andere Lan- den, fulcke als ons goetduncken fel, goede eerlijcke Mannen, ghettegen tot Peyfe ende totVreede. Wekke negen Perfoonen fullen van ons Hertoge voornoemt wel ende deughdelijck verfien, in die Vooriz faecken naer inhoudt der Brieven van beve- Enge, die iy Van ons hebben lullen ende Eede daer af te doen in onfen handen, of in handen ons Can- celiers of andere, die wy daer toe machtigen fullen, ende gebeurtet, dat eenige groote ende laftige feec- ken voor handen quamen, daer men meer raets toe behoefde, ibo fullen die negen dat aenbrengen ons Hertoge voornoemt, omme daer of te ordonne- ren als dat behooren fal, ende fel die Zegel, diemen daer af gebruyeken fal in den voorfz Lande, geley t wefen in een Koffer, dat gheiloten wert mee drie Sleutelen, daer den een of hebben fel een van drien voornoemt, een anderen een van drienuytden voorfz Lande, en den derden een van drien van andere Landen : De welcke redelijcke wedden hebben lullen, iulck als men overdragen fel * elck na fynen ftaet. Ende Van den Lande Van Hene- gouwe, wy Hertoge iiillen aldaer fulcke Amptluy- den fetten, beyde in den Gerechte ende anders, als ons goet ende oirbaerlïjck duncken fel. Ende die Reeckeninghe van alle die Amptluyden ende Dienftluyden van Hollandt, van Zeelandt. ende van Vrieilandt mitten toebehoren fel men doen voor den negen vöüriZj ende daer rullen by mogen wefen,die wy Hertoginne daef toe fchicken fullen, omme die tewederfpreken ende te wederleggen, daer dat behoef mochte weien, ende ons Herto- ginne recht daer in te eyflehen ende te nemen, fon- der die vorder macht daer in te hebben. Ende die Amptluyden ende Dienftluyden van Henegouwe fullen haire Reeckeninghe doen voor den geenen daer dat gewoonlijck is, ende defgelijcks lullen wy Hertoginne; daer by fchicken mogen in der felver

voegen.

VIL Item, dat" van alle den Beeden, die voortaen gewillecoert ende gegeven worden inden voorfz Lande van' Henegouwe, van Hollandt, van Zee- landt ende van Vrieilandt, den tijdt düerendedes voorfz Regiments de twee deelen bekeert tewe- fenmUenterontlaftinge ende lofïïnge dergeenre goeden, die.uyrgeweett hebben van der eenre fyde ende vander andere, endeder dienften die belaft: ftaen, ende der fchulden en andere Iaften toeko- mende omme der Landen wille voorfz ·, endè van de andere derden-deel wy Hertoge fullen hebben die eene helft, en wy Hertoginne die andere helft. Ende na dat de voorfz fchulden ende Iaften ahoo betaeltende ontiaft worden j foo fullen alle de Be-

-ocr page 53-

					Pkcatcn. ι. Boeck. ι. Tit.
			ιό
							huyden fiillen blyven ende geheelijck toebehooren ons Hertoge, foo dat wy Hertoginne niet daer af en fullen eyflchen in eenigerwijs. *                XIII. Item, dat in de Steden ende Plaetfèn daer ons Hertoge en Hertoginne gebeuren fal te famen te trecken, omgehult te wefen in manieren vooriz fullen naekomen de gene die daer uytgebannen of gevluchtigh zijn, ende geen andere, maer hier in en fijn niet begrepen die Edelen, endeDienre en Huysgefinne van ons Hertoginne voorfz, ende fullen die gene, die alibo uytgeweeft hebben, ghe~ loven ende fweeren tot haeren inkomen,goet ende getrouwe te wefèn ons Hertoge voornoemt, ende te onderhouden de Soene in alle heure poin&en, (fonder daer jegens te doen, of gaen in eenigher wijs. XIV. Item, fullen ftaenDoodejegens Doode, Brandt jegens Brandt, Roof jegens Roof, als dat gewoon- lijck is. X V. Item, dat alle Gevangen vandeeenezydeende van den ander, ende alle onbetaelt geit van den Gevangen, daer die daege vanbetalinge niet of geleden en zijn huyden datum des Briefs, dat deiè Soene tuflehen ons overkomen endeghefloten is, quijt zijn ende blyven, behoudelijck dat de vooriz Gevangen haeren redelijcken koft betalen ful- len. XV  I. Item, fullen defgelijcks quijt wefèn alles over Veede gedaen aen die eene zyde, ende aen die an- dere zyde, ende die Brieven die die Gevangen daer af gegeven hebben, wie dattet zy, begrepen in der Soene, fullenghelevert worden binnen fès Weecken naeftkomendé, te weten die geenen,die gegeven hebben gheweeft by ons Hertoge Onder- faeten, Hulperen ende Mede-plegeren, · ende die gene, die hen met ons gefteecken hebben in defèr Oorloge ende Veede, Heeren Willem van Eg- mont ende Boudewyn van Swieten. Ende die Brieven, gegeven by onfer Hertoginne Onderfa·* ten ende Hulperen ende Mede-plegeren, ende die geene, die hen met haer gefteecken hebben in de·; fen Oorloge, in handen van den Burgh-graef van Montfoort endeHeere Jan vanVyanen, omme die weder te geven den vooriz Gevangen. Maer hier en is niet inbegrepen, die over Veede, die Heer Gemt van Stryen, hier voortijdts Heer vah Sevenberge gedaen heeft ons Hertoge, die welcke blyven fal in heur macht. XVI  I. Item, foo fullen quijt ende vergeven wefèn aen die eene zyde,ende aen die andere zyde alle Breuc- ken ende Mifdaden, hoe ende in wat manieren, die gefchiet ende toegekomen mogen wefèn, van alle voorleden tyden tot huyden defen dagh toe j omme defèr Veede wille, fonder immermeer voortaen daer nae te taelen, uytgeieyt die geene, die men inder waerheyt fal mogen bevinden, dat overmits gelofteniflè wille van gevanckeniflè bin-? nen defèr Veede mëynedigh gheworden fijn aen eenigher zyden, de welcke in Ly ve ende in Goede uyt defèr Soene blyven fullen, ende nergens vey- ligh wefèn in onfèn Lande, of die ons te bevinden ftaen, of ftaen fullen, tertijdttoe dat fy die genen ge-
		welcke mitte Lande, Heerlijckheden ende toebe- horen foo blyven fal ons Hertoge voornoemt, overmits dat wy die ghewonnen hebben mitten Swaerde. X. . Item, dat alle de vervallen, opcomingenende profyten der geenre Huyfen, Landt ende Renten ende Goede, die omme deiè Veede wille uy tghe- weeft hebben, verfchenen voor den dagh van huy- den datum deièsBriefs, ende verfchynen mogen binnen de vooriz fes weecken, den lellen dagh daer in begrepen, fullengeheelijck ende altoebe- hooren ende blyven ons Hertoge vooriz, ende den genen diet by gifte van ons of van anderen gehou- den hebben, noch anders daer niet of fullen mogen eyifchen of vervolgen in eeniger wijs. XI. Item, van de fchulden die de Steden ende Ge- meenten fchuldigh moghen wefen den geenen die uytgeweeft mogen hebben, in wat maten dattet fijn mach, het fy van hoiren Receflèn der Reecke- ningen,die fy den Steden gedaen hebben of anders, die lullen toebehore ende blyven ons Hertoge, of dengenen, wien wy of anderen die gegeven heb- ben: Soo dat die gene, die allöo uytgeweeft zijn, noch andere voor hen eytdaer of fullen moghen eyflchen. Ende als van fchulden, die men den geenen, die uytgeweeft hebben, fchuldigh wefen mach, ende op die Gerechte der Stede geleent of uytgeieyt mogen weien, die fullen defgelijcks bly- ven ons Hertoge ende den genen wien wy of ande- re dien gegeven hebben, foo dat die vooriz die uyt- geweeft hebben noch andere voor hen eyt daer af eyflchen of vervolgen mogen in eenigerwijs, maer alsmeneenigenvanden genen, die uytgheweeft hebben, ey ts fchuldigh waer van Regiments wegen der Ampten ende Dienften, die fy hier voortijdts gehadt hebben van der Graeffelijckheyt inde voor- fchreve Landen van Hollandt, van Zeelandt ende van Vrieilandt, iöo lullen iy mogen eyflchen ende vervolgen by rechte die bylöndere fchulden, die cenige byfondere Perfoonen hen fchuldigh mogen wefen van Koopmanfchap of van geleenden gelde, dat van de Dienften niet en roert, alibo verre als wy Hertoge of andere, die niet gequijt en hebben noch ontfaen in onfen oirbaer, of clie yemant ge- geven : Ende defgelijcks lullen wederomme mo- gen doen die geene, die van ons Hertoge iyde ghe- weeft zijn, alle argelift uytgeieyt. XII. Item, dat alle Profyten, Renten, Breucken, ende Vervallen der voorfz Landen van Henegou- we , van Hollandt, van Zeelandt ende van Vrief- landt, beyde van Domeynen en oock van Beeden ende Giften die gewillecoert zijn in defelve Lan- den, ende delgelijcks die verbeurten endeverwy- finge ende gemeenlijck alle opkomingen, die ver- willecoert zijn ter Heerlij ckheyt der vooriz Lan- den van allen voorleden ty den tot delen dage van huydentoe, datum defès Briefs, hoewel dat eeni- ge dagen van betaelinge noch te verfchynen zijn, ende oock mede de kenniflè ende nutfchap van al- len faecken gevallen in den Lande voorfzyvoor den vooriz dagh van huyden, al ift dat die wijfdom daer af niet gedaen en zijn, midtfgaders de heften van allen Rentmeefters ende andere Arnptluyden in den felven Lande, tot op denfelvcn dagh van

-ocr page 54-

			Algemene Landt-wetten.
							*7
					ders, dat hair dievoige,riauytwyfinge der Brie* ven die fy daer af heeft. XXII. Item, aliboibmmige Landen gelegen ende té leen gehouden zijn van de Graerrelijckheyt, inge- broocken hebben gheweeft, ende weder bedijckc zijn door ons Hertoginne Onderfaten, die' by Ons gebleven zijn, ende gegoet waren, en hoir Landt enErvemetDijck-rechtafgewonnenis, overmits datfyvananxt haersLijfs te voorfchiin noch ter antwoorde niet en hebben mogen noch derren ko- men, noch haer Landt felver bedijcken , lbo is gheraemt ende overdragen, dat een yegelijck fijn Landt en Erve lal weder mogen aenvaerden bin- nen een Jaer naeftkomende , betalende aliulcke ibmme geks, ende in fulcker wy fe, als by de nej gen Peribonen voornoemt gefeyf lal wefen. XXIII Item, dat alle Leenen gehouden van de Graeffe- lijckheyt in de Landen voorfz, veribcht wefen ful- len aen ons Hertoginne vooriêyt, tot allen tydert als dat gevallen fal; maer die gene,wïen de vooriz Leenen by ons verlijt werden, fullen gelooven en fweeren goet ende getrouwe te weien ons Hertoge en gehoorfaem in alle iaecken roerende den vooriz Regiment, XXIV. Item, ial begrepen welen in deler Soene die Hertoge van Geldre, in fulcker wijs, dat hy ende lijn Landen ende Onderiatefl quijt ehde onghelaft blyven fullen van dat fy hen mit ons Hertoge ghe* fteecken hébben in defer Oorloge, lbo dat daeróm-* me noch hy noch fijn vooriz Landen ende Onder- faten niet beichadight iüllen wefen in Lyve noch in Goede,van ons Hertoginne, vanonfen Ridde- ren , Knechten, van onfer Steden vander Goude QnOndewater, der Stede van Schoonhoven, noch van onfen Onderfaten ende anderen, den geenen die by ons gebleven zijn in der Veede; ende hier of lullen wy Hertoginne den vooriz Hertoge van Gelre onfen Brieve doen geven in der beller for- me, endedefeelijcks vanonièr Ridderfchapj Ste- den ende Onderfaten voornoemt j of des noot fy, ende de Hertoge van Gelre ende de fyne lullen ons Hertoginne en den onfen deigelix wederom; doen. X X V. Item, Co fal begrepen wefen in der vooriz Soen cUeBiifchop van Utrecht, die welcke verbonden ftaet mit ons Hertoge vooriz,indien dat hy daer in begrepen wil zijn, X X V L Item, is overdragen, dat niemant Vander eenre fyde, noch vander ander, van wat ftaet of condi- tie dat hyfy, envermanenoch en verwijt voort* aen den andere eenige iaecken, die voortijts*voor- leden is, omme defer Veede wille van Houck noch vanCabeljau : Want waertgefchiede, dieiöude daer af gecorrigeert wefen in fokker wijs, dat etek ander exempel daer aen nemen ibude. XXVII. Item, gevielt dat eenich vander eenre fyde of vandeandergingeofdedetegens defer Soene * of eenich van de pun&en daer inghenoemt, in wat maniere dattet ghefchiede, die felveSoénenoch geenpunftendaer in begrepen, en ibude daerom gebroocken wefen, maer men ibudem daer af cor- rigeren naer gelegenthey t der iaeekenj den geenen· Q                           dis
		éebetër't hebben, dien fy mcynecdigh gheworden lijn.- Maer hier in en zijn niet begrepen die van Amfterdammc, noch andere g die Wy Hertoge om feeckere redenen, ons daer toe porrende , uytter- lijck verboden hebben, dat fy niet volquamen, wes fy in de gevangeniflè belooft hebben, ende oft ye- mandt waer in eenigher faecken gedaen hadde, die van d'Oorloge niet en roeren,die fouden daer voor ruymen, ende uy t den Lande bly ven ter tijdt toe dat fy datdenHeere ende deParthyen ghebetert hebben,nac den rechte ende gewoonte der Landen daer die faecke gefchiet waer. XVIII. Ende hoewel dat die doodtflagh, diegefchiede op Henrick van Jorenburgh op fynen levenden Ly- ve , Schout van Alckmaer, op den Heyligen Goe- den Vrydagh laetitleden waft tweeJaer, ende on- hn<ms op Jan van EgmontSchout van Delft,fom- mi^e feggen mochten toegekomen ende ghefchiet te weien orame defer Veede wille : Niet te. min want die voorièyde Doodtflagen van quader ex- empel zijn, by veyhfmge niet te lyden en ftaen fonder beteringe, en ömme feeckere redenen ons daer toe porrende , wy zijn te iamen overkomen, dat Jacob Jove» Gerrit Har dim, Gerbrantjan Sanders, hbrantSmith,cPieter'rDiedinck<t Gerrit Jan Geens , Telgrom Jans, Freeflgen Grotten , Gerrit acfroenmaecker» TieterValck> Isbrant die Verwer , 7)irck Hoeck. Dewelcke befehuldight zijn Van den Dootflagh des vooriz Jorenburghs. Ende Willem Florifz» Gerrit Isbrant/s, Jacob Florifz-, Claes de BruyntAlewyn Jacobjzi Ar ent RotenvijU Ar ent Frederickfz, HenrickWillemfz vander Hove, Jan Gtjsbertfz Timmerman* Willem Muys. Die welcke befehuldight zijn der doodt des vooriz Schout van Delft, uytten Lande blyven ml- len tot Paeiïèn toe naeltkomende,op dat fy binnen deiën tijdt die vooriz Doodtflagh mit redelickheyt m ogen doen ibenen mettes Doodes Magen, ende óf des Doodes Magen daer toe mit reden niet val- len en wouden, lbo iöüden fy daer toe bedwongen weien by ons Hertoge vooriz, binnen Paeflchen vooriêyt, ende of die vooriz Befchuldighder eer geiöent konde wefen met hare Partyen, iöo iüllen iy terftont, als fy daer mede geiöent zijn, in den Landen mogen komen iönder begrip, ende han- gende den tijdt dat fy aldus uyt moeten, foo fiillen fy haer Goeden mogen gebruycken in der maniere voorfz. ''■' x ix. -.-, ^ ;·· Item, als van de Doodtflagh, die ghefchiede in Brabant op Thilips Willems Houts, Poorter totZierixzee, foo isgenaemt ende overdragen, dat het blyven lal aen en na den rechten desLants VanZeelandt. X X. Item, dat alle die geene, diemen in der waerhey t bevinden mach fchult te hebben ter doöt wylen ons Ooms Hertoge Jan van Beyeren zal. ged. ful- len buyten defen Soene blyven, maer waer yemant die hier af ter antwoort komen wilde, dien fèlmen op doen den wegh van recht en van reden. XXI: Item, dat wy Hertoge voornoemt behulpigh ■weien lullen onferNichte vooriz mit alle onfer macht, dathaereDuwaryevanïWiwa ende an-

-ocr page 55-

Placaten; ι. BoecL ι. Tit.

'Α

diemenWaerlijck bevonde,'dat die ghebroocken badde mit raede, mit dade of mit confent. -*Welcke puncÏen vooriz ende elck byibnder, wy Hertoge endè Hertoginne voorfz hebben by onièr Kerckelijcker trouwe ende Vorftelijcke Eere ghe- looft, ende geloven opdat HeyligeEvangelium, lij ffelijck ten heyligen ghefwooren, ende iweeren wel ende ghetrouwelijck te houden ende te doen houden ende volkomen inder maniere vooriz,elck onièr, alfoo verre alit aenroeren mach,fonder ver- breecken, noch daer jegens te kennen ofte gaen, nochte gedogen te kennen of gaen heymeliek noch openbaer in eeniger wijs, alle arch ende Hft uytge- fcheyden. Ontbieden daeromme ende bevelen allen onfen getrouwen Ridderfchap, goede Steden, Ampt- luyden ende Onderuiten, ende allen anderen dien dat aengaen mach, dat fydefe voorfz Söene ende alle de pun£ten vooren verklaert, ende elck byfon- der, volkomelijck houden ende doen houden,fon-

der daer tegens te wefen, te doen ofte gaen in eeni-* ger yougen : Want waer yemant die des contrarie dede, wy ende elck onièr ibüdem daer af alib doeri rechten ende corrigeren aen Lij f eri Goede fcnder yerdrach, dat alle ander daer exempel aerinemen foude. Ende op dat defe voorfz Soene wel ende geftadeiijck gehouden iy, wy Hertoge ende Her- toginne voornoemt ordonneren, dat die Praslaten- ende andere Kerckelijcke Luyden, die Edelen, goede Steden ende andere Onderiaten der vooriz Landen van Henegouwe, van Hollandt, van Zee- landt ende vanVrieilandt, ende desgelijcks onfe Raedtiluyden, ende die andere notabile Officieren ende Dienaren van onièr Herbergen geloven ende iweeren die te houden van pun£fce te pun£te onver- broken. Ende des ten oirconde foo hebben wy oniè Ze- gelen doen hangen aen deièn jegenwoordigen Brief, ende die geteyckent mit onfen handen. Gegeven tot Delft des Saturdages drie dagen in Julio, in 't Jaer ons Heeren 142 8 -

Hantvefi van Hertoge Philips van Bourgondien, tot ontlaflinge van

I~Z.

11

Beden f by Oörlogh-, inbraec^ ofte O'vervloeyingh } in date den Junij I4JZ. .-

iHilips by der gratiën Godts Hartogé van Bourgongien, van Lotringh, van Bra- bant ende van Limburgh, Grave van Vlaenderen, Van Artoys van Bourgon- gien) Palatin, van Henegouwen, van Hollandt, van Zeelandt ende van Namen, Marckgravedes Heyligen Rijcx, Heere vanVrieilandt» vanSa- Jins ende van Mechelen, doen condt allen Luy- den? AliöodieRidderichap, Edelen endé goede Steden van onièn Lande vanHollandtj Zeelandt ende Vrieilandt,· als fy onlanghs geleden conien- teerden onièri jegenwoordigen beede van thien Ja- ren langh duerende, ende achter-een-volgende, yerklaerden dat heur meeninge ende verftant was, oft gebeurde dat binnen den vooriz thien Jaren on- fen voorfz Lande in Oorlogen quamen of inbraken

ende bevloeyde, dat dan defelve onfen Landen ongehouden fouden wefen van den voorfz beede j Soo ift:, dat wy willende hier in plegen, dat goede trouwe tot onfen vooriz Landen j geconfenteert, gegonnet ende gelooft hebben, coniènteren gon- nen ende loven mit defen onièn Brieve, dat by alibodatdeiaeckenvanOirlogen oft inbreek van Dijcken gefchieden, dat Godt verhoede, het dan weien fal in allen fchijn als tot anderen tyden als oniè vooriz Landen beeden gegeven hebben, ende den ièlve onfen Landen toegheièyt es gheweeft. Des te getuyge hebben wy onfen Zegel hier an doen hangen. Gegeven in onièr S tede van Dure- monde opten elfden dagh in Junio in't Jaer ons Heeren i4p.

Hantvefi van Hertoge Philips van Bourgondien, dat Hooge Heer lij ck~ beden-vryff/n van Beden 3 in date den elfden fany 14jz.

'3

zijn van te contribueren) tegelden ofte betalen in oniè Beede van onièn vooriz Lande als iy ièg- gen, ons ootmoedtlijck biddende henluyden te willen houden in. hoire vooriz vryheden ende exemptie, Soo ift, dat wy willen een yeghelick onderhouden weien in't geen dat hem van rechts wegen toebehoort, geordméert hebben, ende or- dineren mit delen onièn Brieve, dat de vooriz Thoenre overleveren iullen in handen van onièn getrouwen Stedehouder ende Raid van Hollandt, al heur beicheyt ende bethoen, daer mede iy hen- lüydèn behelpen willen inder vryheyt ende inder exemptie daer fy hem of vermeten, ende dat ghe- daen, onfen vooriz Stedehouder ende Rajde fut- len

|Hilips by der graden Godts Hartoge van Bourgongien, van Lotringh, van Bra- bant ende van Limburgh, Gravé van Vlaenderen van Artoys van Bourgon- gien, Palatin van Henegouwen, van Hollandt, van Zeelandt ende van Namen, Marckgrave des heyligen Rijcx, Heere van Vrieilandt, vanSahns ende van Mechelen : Doen condt allen Luyden: Alfoo een deel van oniè Ridderfchap ende Edelen hoge Heerlickheden hebben in onfen voorfz Lan- de van Hollandt ende Vrieilandt, ons hebben doen thonen hoe uyt krachte van heure vooriz Heerlijckheyt, die Onderfaten endelnwóonende der felver hooger Heerlickheyt vry ende exempt

-ocr page 56-

Algemene Lan

l9 Des te getiryge ibo hebben wy onfen Zegel hier art doen hangen. Gegeven m onièr Stede vah Dure- monde opten elfden dagh injunio in'tjaerons Heeren I4f2.

lendaeropbefoecken endeondertaften diewaer- heyt, ende voorts ons overbrengen, om daer in <7edaen te wefen als van rechts-wegen behoren fal, 'ïwelckwy danalfoo terilont belooven tedoen.

ia. · ■ Hantvefi ende Privilegiën van Vrouwe Maria aen de Steden van HoU landt, ZeelandtendeFrieflandt int gemeenvergunt, in date den 14 Adaert 147Ó. Inhoudende onder anderen de Wetten daer aen den Forfiaen de Staten des Landts 'verbonden was. Sie Placaet- Boéck 2 Deel Pag. 658.

15,          Executie op de fesgr 00 teSteden, eer ft op Dordrecht 3 Haerlem, Ώ e ende foo voort, in date, den 20 November 149^.

Haerlem, ende daer na op de voornoemde Sup- plianten , ende noch meer zijn gefchepen te heb- ben, indien hem by ons hier op nietvoorfien en wort van oniè pro vifie, aliö fy leggen, om de welc- *ke fy ons ootmoedelijck gebeden en veriöcht heb- ben, ende ibnderlinge datonsghelieve hem hier op te verlienen onfe opene Brieven van declaratie; Doen te weten, dat wy 't gunt des ν oorfz es over- gemerckt, genegen welènde ter iupplicatie ν ande voorfz van onièr Stede van Delft, Supplianten hebben verklaert endegheordonneert, verklaren ende ordonneren uyt fonderlinge gratie by defcn onfen Brieve, dat van nu voortaen als onfe Deur- waerders, Exploictiers ofte andere onfe Officieren eenige Mandementen ofte Provifien aengaende de fes groote Steden van onfer voorfz Lande van Hollandt in 't gemeen,fullen willen leggen te werc- ke ofte ter executie, fy fullen gehouden wefen dat eerft te doen op die eerfte van der voornoemde fes groote Steden; te weten, op die van onfer voorlz Stede van "Dordrecht en Haerlem, ende daer na op oniè voorfz Stede van Delft, Leyden » Amjtel· redam ende Goude, fonder onder deckfel dat oniè voorfz Stede van Delft naeft gelegen es onfe voorfz vryheyt van den Hage, ofte om andere faecken den felven van onfen Stede van Delft meer of eerft ophem-liedenteexploi&eren ofte executeren in eeniger mameren : Ontbieden daeromme ende bevelen onfen lieven ende ghetrouwen die Stede- houder ende Luyden van onfen voorfz Kamer van de Raide in Hollandt,ende allen anderen onfenju- fticieren , Officieren dien'taengaen ofte roeren fal mogen, dat fy den voornoemden Supplianten van deiè oniè declaratie ende inhouden van defen, doen laten ende gedogen ruftelijck ende vredelick genieten ende gebruyeken, ibnder henluyden te doen ofte laten geichieden eenigh hinder letfel ofte moeyeniiTe ter contrarie, want ons alfoo ghelieft. Des tOirrande ibo hebben wy den Zegel van my- nen genadigen Heere ende Vader, ende van ons hier an doen hangen. Gegeven in onfer Stede van Mechelen den 20 dagh van September in 'Jaer ons Heeren 1496, Onder opte ploy ftont gefchreven by mynen Heere den Eerts-Hertoge,ter relatie van den Raide, Onderteyckent, Hitman. C ζ                   Hul·*

JHilips by der gratieGodsErts-Hertoge van Bourgongien, van Lothre, van Brabant, van Stier, van Kerinten, van Craem, van Lembourgh, van Lucembourgh ende vanGelre, Gravevan Habsbourgh> van Vlaen- deren , van Tirol, van Artois, van Bourgongien, Palatin , van Henegouwe , Landtgrave van Elfaten, Marckgrave van Burgaw ende des hey- lighs Rijcks,van Hollandt, van Zeelant, van Phirt, van Kibége, van Namen ende van Zutphen,Heere van Vrièaandt op der Windilmarck, van Poerte- nauw, van Salins ende van Mechelen j Alle den genen die deièn onièn Brieff iiillen fien; Saluyt. Onfe welgeminden die Burgemeefteren, Schepe- nen ende Raidt van onfer Stede van Delft hebben ons te kennen gegeven, hoe al ift foo dat vanden fes groot e Steden van onfer Lande van Hollandt % 'de voorfz onfe Stede van Delft de derde es in 'tget/tl ende orden e ; Te weten, naer de Stede van Dor- dr echt ende Haerlem die de twee eer (Ie zijn, waer- omrae naer rederie de Mandementen endeProvi- fien die men dagelicks verkrijght ende impetreert, jegens ende roerende de vooriz fes Steden ende de faken van den fel ven Lande in't gemeen aengaen- de, behoren eerft te addreflèreh ende ter executie geleyt te worden op den voorfz van Dordrecht en Haerlem, als de eerfte ende voorgaende in ordene, dan op de voorfz Supplianten 5 nochtans oniè Of- ficiers ende Executeurs van de voorfz Mandemen- ten ende Provifien , achterlatende de voorfz or- dene, overmidts dat die voorfz Supplianten nader gelegen zijn onfe vryheyt van den Hage, daer oniè Stedehouder ende Raedtfluyden van Hollandt re- fideren, dan eenige van den anderen {es Steden,de voorfz Officieren doen alleenlick heurluyder exe- cutie opte voornoemde Supplianten, latende die voorfz andere twee voorgaende Steden achter, waer by, ende mits de voorfz ongeregelthede daer "f georboort by de voornoemde Deurwaerders en Executeurs, de voorfz Supplianten moeten dage- jicx dragen veel ende diverfche groote korten en lallen, waeroffy verhoetendebefchermt ibuden welen, waer 't dat oniè voorfz Deurwaerders ende Executeurs heur voorfz executie deden an deeer- *te genoemde van de voorfz iès groote Steden; te weten, eerft anonfe voorfz Stede Dordrecht, en

-ocr page 57-

Placateü. 1. Boeck. ι. Tit. Huldinge <van Keyfer Kar el 3 in date den 3 Juny 1515.

xo

ιό.

bruyekt endegeufeert hebben, oftefchiêdigh waren tegebtuyeken tot nutoe , te houden ende doen te om der houden, ende die goede oude Cofiumen, gewoon- ten ende hairkomen teobferveren ende te bewaren % ende voorts den voorfz Ridderfchap^ Steden, Lan- den ende Onderzaten van dien te doen als eengoede Princeende Heere fchuldigh fal we fen van doene. Aliöo moet ons Godt helpen, ende alle Heyligen. Ende daer na hebben die vooriz Staten mynen voor-genoemden genadigen Heere oock Eedt ghe- daenalshiernavolght. 1>atfweerenwy, datwy hulden ende ontfangen U alderghenadighflen Heere Kaerle, Prime van Spanjen, Eerts-Hertoge van Ooflenryck , als on fen genadigen geboren Landts- , Heere en Prince, Grave van Hollandt, ende Heere van Vrieflandt, Uwe ge?iaden Hoogh-heerhjckheyt ende Graeffelycke Rechten ghetrouwelyckte bewa- ren,ende te onderhouden alle Uwe Genaden T)iena- rerij ende Officieren, elcken na fynen toebehoor en, heure dienjle doende en executerende te obedieren, affifleren, goet, getrouwe endegedienfligh te wefen, befchermeniffe tot uwen Edelen Perfoon ende Staten als wy van rechts ende reden fchuldigh zy η te we- fen , ende voort alle te doen dat goede getrouwe On* derf aten-der Graeflyckheyt van Hollandt fchuldigh zyn te doen·, Soo moet ons Godt helpen, ende alle Heyligenj Van welcke dingen aldus geichiet zijn- de mijn Genadigen Heere tot verfoecke van de vooriz Staten, ende elcks feeckerheyt heeft geor- donneert ende bevolen my Philips Haneton fijn genaden eerften Secretaris ende Auditeuren dele tegenwoordige Adte te maecken, teneynde dat het vaft, geftadig en van waerde blyven, ten eeuwi- gen dage. Actum in de voorfz Stede van Dor- drecht, ten dage ende J are als voren, inde prsièntie vanmynegenadighfte Vrouwe, Vrouwe CMar- griete, geboren Hertoginne van Ooftenrijck, Her- toginne ende Gravinne van Bourgondien i Doua- giere van Savoyen, &c. mijn Heere Frederick van Beyeren, Paltzgraveby Rbijne, Philips van Cleve, Heere van Ravefteyn, Henrick Grave van Naf- fouw, Heere van Breda, Willem van Croy j Heere van Diernes, Overfte Kamerlingh > HeereSteyn, Grave van Egmont, Gouverneur , Floris va?t Egmont, Heere van Sint Maertens-dijck, Stede- houder-Generael van Hollandt, Heere Jan Le· fannagje, Ridder,Hcere van Efcambeke, Cance- lier, Perri van Croy, Heere van Creux, Overfte Hoffmeefter, Kaerle, Heere van Salin, Antho- nisvanSalam, Heere van Montigny ende van Kulenburgh, ende die Prooft van Oude Munfter, die voornoemde Niklaes Everhar di, Prxfident, Mr. Aelbert vanColfler, ende JacobCMaurms, Raden Ordinaris in de Raet-kamer van Hollandt, met veele meer andere in grooten getale, ende my oock jegenwoordigh. Aldus geteeckent Charles. Lager front, Ρ h. Haneton.

SP den dagh van huyden den derden Juny ifj. f mij η genadighften Heere den Prin- ce van Spaigne, Eerts-Hertoge van Oo- ftenrijck, Hertogh van Bourgoignen, Vari Brabant, Grave vanHollandt, ende Heere van Vrieflandt, &c. gekomen zijnde binnen iyner Stede van'Dordrecht, aldaerhy gevonden hadde die Staten van fynen voorfz Lande van Hollandt ende Vrieflandt, vergadert zijnde in goeden nota- bilen getale» heeft den felven aen de Staten doen leggen, ende verthoonen by monde van Meefter Nicolaes Ever har di, Pradident van Hollandt, hoe hy» aenmerckende dat onlanghs gheleden, nadien dat hy tot fijn mondige jaren gekomen,ende by der Keyièrlijcke Majefteyt fijn genadigen Heere ende Groot-Vader , die duy rende den tij de van fij η on- bejaeitheden, fijn Vooght ende Momboir geweeft hadde» ge-emancipeert ende geftelt hadde geweeft totten Regimente van fynen Goeden ende Heer- lij ckheden, midts wekken die S taten ontlaft ende verdregen waren van den Eedt die iy der ièlvef Keyferlijcke Majefteyt by de voorfz qualiteyt van Vooght ende Momboir gedaen hadden, alhier ge- komen was, omme by den lelven van de Staten als Grave van Hollandt, ende Heere van Vrieflandt ontfangen ende gehult te werden, in der voegen cnde maniere als fijn Edel Voorvaders, ende iön- dcrlinge Philips en Kaerlen% ende wylen Koningh 'Philips van Cafiilien fij η genaden Heere en Vader ontfangen ende gehult hebben gheweeft, welcke iaecke gehoort by den vooriz vande Staten,hebben willighlijck gheconiènteert in de huldinge van my- nen voorfz ghenadigenHeere» die hemeerftden Eedt gedaen heeft in der maniere hier nae belchre- ven. Wy Kaerle by der gratie Godts Pr'mee van Spanjen, Eerts-HertogevanOoflmrijcki &c, als Grave van Hollandt ende Heere van Vrieflandt·,ge- loven ende f weren lolemnelick die heylige Kerck voor te flaen, ende in har e rechten ende vry heden te on- derhouden, Weduwen en We fen te befchermen, ende in rechten ende reden te houden ende doen onderhou- den de Rechten» Hantvefien ende Privilegiën van onfe Ridder fchap,goede Steden endegemeenen Lan- de van Hollandt ende Vrieflandt voortijdts verleent ende gegeven by wylen onfe Groot-Vaderen Hertogen 'Philips j Κ ar el, ende heure Voorvaderen , Graven ende Gravinnen van Hollandt, ende Heeren van Vrieflandt , ende voort oock den Rechtens Privile- giën, Liberteyten, Statuten, Oclroyen, Gratieni Stalen , ende Atterminatien generaelende f'pee iael, hoe men die noemen mach, onfe voorfz, Ridderfc hap, Steden ende platten Lande gegeven, geotlroyeert en geconfenteert by wylen zal. memorie on f en Heere en Vader den Koningh van Cafliliens Eerts-Hertogh vanOoftcnrijck, &c. Grave van Hollandt, ende Heere van Vrieflandt, in der manieren als die van onfèn Lande van Hollandt ende van Vrieflandt, en eenenyegelijtken van henluyden denghdeltjrkcn ghe-

Con-

-ocr page 58-

Algemene Laiidt-Wetteri.

21

ij. Concordaten tujfchen Hollandt ende Utrecht > ende deTfelé onder eenéri Stadthöudér, in date dèn ι? ΛρήΙ ijfa

Douagiere vah Hongerien* én van Boneméh,Èrts- Hertoginne van Oiftenricke, voor ons Regentë in deiè oniè Nederlanden, van den Ridderen van onièn Oerden,èn vanden Hoofden Prëfidentendë Luyden van onièn lècreten Raede ende Finanrie s mieiyper deliberatie, endeuyt onièr rechter we- tenichap, authoritey t ende volkomen macht oniè voeriz Landt ende Graefichap van Hollandt, ende oniè Stadt* Steen en Lande van Utricht aen deiè zyde der Yfièlen, mit allen heuren toebehoerten ·, mitten Goidshuyièn ende Kercken, Ridderichap ende Borgeren der ièlver Steden ende Lande voer ons ende onlèEiveh en Nakomelingen j Graven ende Gravinnen van Hollandt, ende Heeren en Vrouwen van Utricht, geunieert, geannexeert, en vereenight hebben, unieren, annexeren ende ver- eenigen midts deièn, iöe dat fy van nu voertaen van onièn ende onièn Nakomelingen wegen, Gra- ven ende Gravinnen van Hollandt, ende Heeren en Vrouwen van Utricht by een Gouverneur ende Stadthouder geregeert iullen worden j te weten, by den genen die nu is, of namaels weien ial Stadt- houder oniès Landts van Hollandt} die oick Stadt- houder fal zijn oniès Landts vanUtricht,opte ièlve gagien die een Stadthoud. oniès vooriz Landts van HoUandt gewoenliek es te hebben, ibnder ecnïghë augmentatie, ende ial defelve oniè Stadthoucier in dier qualiteyt delaft hebben van onièn Sloote van Vredenbargh binnen Utricht, oniè Huyièn te Duerftede ende ter Eem, ende voorts op alle an- dere Sterckten die in onfen Lande van Utricht be- grepen zijn,of naemaels begrepen mochte worden, alfulcke Capiteynen ende Bevellluyden te ftellen, daer hy hem op betrouwe, ende ons mede verant- woorden mach tot iiilcken gangen als den iè}ven toegevuecht zijn of iullen werden; Ordonnerende dat die Staten en Steden onièn Lande van Hollant* ende van Utrecht van nu voertaen gelijckelick be- ièhreven ende gheroepen, ende ichuldich ilillcn werden te komen tot allen Öachvaerden, Verga- deringeende plaetièn, die henluyden van onièr ende onièr Nakomelingen wegen, Graven en Gra- vinnen van Hollandt, ende Heeren en Vrouwen van Utricht angeteyekent iullen werden, om de defeniie ende preièrvatie der ièlver onièn Landen $ om als eenreley Luyden ende onder eenen Regi- mente ftaende, metten anderen ten beften daer in te handelen eüde te raden j dat oock oniè Stadt- houder in der tijdt, ofte fyne Gecommitteerden* voertaen jaerlijcks vérftaen iullen ten vernieuwen van den Wetten > ende Raden onièr Steden bey- der Landen, tot iülcken dagen, ende alioe dat ghc- woenlick ende van node zijn fal; Ordonnerende voorts dat de ièntentie van bannen, die van nu voertaen by elck van onièn Raden Ïot in Hollandt als Utricht ghepronunchieert, ten beydenzyden. ftadt grvpen ende onderhouden iullen werden* ibnder dat de gene die in eene van beyden Lan- den gedelinqueerchebben, ofteghebanncn fullen werden, vluchtende in 't andere,aldaer veylicheyq ende geleyde gebruyeken, ofte by eeiiigen van on- ièn Vaiallen geiuftineert fullen mogen werden,dan andere ièntentie in civile iaecken gepronuncfjicert in

der gratie Godts Rooniich altijdt vermeerder des Rijcx, Ca-

Aerle by Keyièr,

Koningh van Germanien, van ftilie, vanLeon, van Grenade , van Arragon, van Navarre, van Naples, van Ce- cilieif, van Majorgne, van Sardanne, vaii den Eylande van Indien, ende vaften Lande van de Zee Oceane, Eits-Hertoge van Öoften- rijck , Hertoghe van Bourgondien , van Lothric, van Brabant, van Limbourgh , van Luxenburgh, ende van Geldres, Grave van Vlaen- dercn, van Artoisjvan Bourgondien, Tahz-Grave van Henegouwe, van Hollandt, van Zeelandt, vanPhierr, vanHagenault, van Namen ende van Zutphen, Fv'mcc \an Zwave > Marekgrave des Heyligen Rijcks, Heerc van Vrieilant, van Salins, van'Mechelen , ende Dominiateur in Aziej en in AfFricque ·, Doen te weten, allen tegenwoordi- gen ende toekomenden,ibo wie in denJare vijftien hondert acht en twintigh laetitleden by overgifte van den Eerwaerdigcn in goede Doerluchtighe Hoechgeboeren Furft en Heere HeyndrickVadin- toer tot Worms, Paltz-Grave by Rhijn,ende Her- toge in Beyeren, onièn lieven Oehem, doe ter tijdt metterKercke van Utrecht bygewoenlijcker ele- ciie en oick by informatie van den Heyligen Stoel van Rome geprovideert,ende de ieive daer over in temporaliteyt en ipiritualiteyt adminiftrerende de vooriz temporaliteyt, ende de Stadt, Steen ende Lande van Utricht, toetten gantichen Inwoon van dien,uytgoentijj:k ende ordinits deüghdelijcke ghefondcerde redenen, by coniènte van den vijf G odtshuy fen t'Utricht, ende confirmatie vanden voernoemden Stoel van Rome daer nae gevolght, voor ons ende oniè Erven ende NakomeHngen als Hertogen ende Hertoginnen van Brabant, ende Graven ende Gravinnen van Hollandt gewornen ende van den voornoemden Inwoonderen onièr Stadt, Steden ende Lande van Utricht, onièn nieuwen Onderzaten in fulcker qualiteyt ghebüer- lijckeHuldingeontrangen hebben, als de Brieven jefpe&ivedaerup ge-expedieert, datklaerlickin- nouden en begrypen, datwy, confidererende die grote zware laften, fchaên ende opprefllen die oniè Onderzaten van Hollant ende van Utricht voeriz, deur menighfuldige verledenOorlogen ende toch- ten vanRuyterenendeKnechten geleen hebben, ende dat uyter diftmcKe ende verfcheydinghe van Landen ende Luyden, oeck mede van den Gou- verneurs ende Bevellluyden over de ièlve ibmwy- len by klaren exemple veele moleftien ende ver- driets gheiprootcn es , confidererende oeck dat onfe Onderiaten van Utricht Geeftelijck ende Weerlick in onièn Lande van Hollandt merc- j%ken ge-erft ende gegoet zijn, ende van ghelijcken onfe Onderzaten van Hollandt in den Lande van Utricht $ ende willende de voeriz ïncoiivenienten ende opprefllen voert meer ver- hoeden, ende alle faicken voer die toekomende tij t Gmgcren, tot ruft, vrede, eendrachtigheyt ende gocae intelligentie beyder Landen encie Onderza- ten; by goctduncken van onièr vrüntlickcr liever Vrouwe ende Suiter, Vrouwe Maiie, Koninginnc

-ocr page 59-

		2Λ                            Placaten., ï.I in den Rade vari Hollandt y, en falmen in den Lan-s de van Utricht, encle die gene die in den Rade t'Utricht ghepronunchieert. lullen werden "m den Lande van Hollandt, niet ter executie mogen leg-, *gen:, fonder requiiitoire ende attaché ·, Item , dat alle de beleeningen ende inverritueren van den lee- tieh die vöoftijdfe van dê Kércken vari Utrecht gehouden plegen te \veièn,vóertaen gefchien fullen mit liilcke iupftaritiale woerden, datiè die Proprie- ' tariflèn indér tijdt houden lullen van ons ende van onfen Erven en Nakomelingen,Graven ende Gra- vinnen van Hollandt , ende Heeren en Vrouwen 's Landts van Utricht, bly veride anders de nature van den voorfz Leenen, ioo fy te voeren te weien plach s verbiedende tot meerder feeckerheyt defen onfen Unie annexie ende vereenige voor ons en onfen Erven en Nakomelingen allen onièn Vafal- len, Officieren, Dienaren en Onderzaten, van wat ilate ende conditie dat fy zijn, tegens ende in prae- juditie der fel ver Unie te doen, direftelick noch indirecielik óp depcene van oniè indignatie,en van hondertmarckSilvers, by dengenen, ende elcks van hem,die daer tegens doen iüllen, t'elcker reyfe té verbeuren, ende t'appliceren die drie deelen daer af tot onfer behoef, ende't vierde deel totprofite van den Aenbrenger ende Denunchiateur ·, ende gelovende en fubmitterende ons voerts mit onièn vryen willé, ende uyt onièr voller authoriteyt en abiblute macht voor ons ende oniè Erven en Na- komelingen Graven ende Gravinnen van Hollant, Heeren ende Vrouwen van Utricht, dat wy om meerder voerderinge ende verfeeckertheyt beyder onfen Lande voerfz, als Hollandt ende Utricht de felve tot genen tyden van den anderen icheyden noch laten fcheyden of feparqren en fullen by onfen Erven ende Nakomelingen voorfz by Teftamente, Códicill , Donatie, Ceflie, WiiTelinge, verko- pinge, Tra£tatevanPayiè, vanHuwelicke noch om geen andere oirfaecke, hoe dat gebeuren moch- te, dandefe tegenwoordige Unie, Annexie, ende ■Vereeninge te onderhouden ende te doen onder- houden ten eeuwigen dage, de felve oniè Erven ende Nakomelingen Graven ende Gravinnen van •Hollandt, ende Heeren en Vrouwen 's Landts van U tricht tot dien eynde nu als dan, ende dan als nu, verbindende en obligerende, dat fy heurer eerfter aenkomile ende receptie totter Heerlickhey t, ende poilefTie onièr voerfz Landen van Hollandt ende van XJtricht, den Staten van den felven onfen Lan- dcn,ende elcken van hem beibndere fweeren fullen, defe onfe Unie ende Vereeninge voerfz ghelijcker maten te onderhouden, fonder tot eeniger tijdt daer tegens te doen noch te laten ghefchien , wat oirlaecke dat hem oick daer toe mochte over- komen , daer of onfe Erven ende Nakomelingen t'heuren receptie totter Dominïe onièr Landen van Hollandt ende van Utrecht fchuldigh zijn ful- len,den Staten vanden felven onfen Lande heure bpene Brieven t<fc geven in behoerlicke forme, daer defe tegenwoordige gheinfereert fullen zijn, ende oft gebeurde datter namaels yet ter contrarie geat- tempteert werde by ons ofte onfe Erven en Nako- melingen , 't felve hebben wy voor ons ende den felven onfen Erven uyt onfer rechter wetenheyt ende volkomen macht ende authoriteyt wederroe- pen ende te niet gedaen, wederroepen ende dóen te niet mits defen; Ontbieden daerom ende beve ·
				len den voornoemden Ridderen van onièr Oérden Hoofden, Praefident ende Luyden van onièn fe- creten Rade ende Finantie, Praefident ende Luy- den van onfen Grooten Rade, Caricelier en Luy- den van onfen Rade in Brabant, Pradïdent ende Luyden vanden onfen Rade in Vlaenderen,Stadt- hoiider, eerfte Raedt en Luyden onfer Kamere Van den Rade in Hollandt, Pi Kfident ende Luy- den van onfe Reeckeninge te Rijifel, te Brüflèl, en in den Hage, Stadthouder, eerfte Raedt en Luy- den onièr Kamere van den Rade t'Utricht, ende allen anderen onièn Rechtereren, Jufticieren en Officieren dien dit aengaen fal mogen, dat fy defe onfe tegenwoordige Uniei, Annexie, Vereeninge, Ordonnantie, Decreet ende Declaratie publiceren ende regiftreren, of doen publiceren en regiftreren elcks in den Regiftere van fynen bevelen, ende de felve Unie, Annexie, Vereeninge, Ordonnantie, Decreet ende Declaratie mit al den inhouden van deièn obferveren en onderhouden, ende doen ob- fervèren en onderhouden, onverbreeckelijck ende eeuwelick, fonder tot eeniger tijdt daer tegens te doen riochte laten gefchien, direftelick noch indi- rectelick, in wat manieren dattet zy, procederen- de ende doende procederen tegens den Overtre- ders by executie van den pcenen daer toegheilelt, mit allen rigeur ende fonder gracie of diffimulatie, anderen ten exemple, niet jegenftaende oppofitie ofte appellacie, noch anderen Rechten, W etten, Privilegiën Inftitucien, Travaten, ende Gewoen- ten ter contrarie, den wekken, in dien daer eenige waren, wy uyt onièr rechter wetenheyt ende vol- komen macht, gederogeert hebben, ende dero- geren midts defen, bly vende nochtans oniè Lan- de vanHollandt ende van Utricht,ende die Steden encle Inwoonderen van dien, aengaende d'admini- ftratie van den Jufticie, in fulcken ftate als fy nu zijn, defe onfe Unie niet tegenftaende ter tijdt by ons anders daer van gheordonneertzy·, bly vende oock de felve onfe Landen ende Steden, ende elck van hun anderiints by hun Privilegiën, Obfervan- tien ende Gewoonten, die fy deughdelicken ghe- bruyekt, endewyhenij ende elcken van hem re- ipective gheftedicht ende gheconfirmeert hebben j Ende want men defe tegenwoerdige in diveriche Plaetfen te doen mochte hebben, foe hebben wy geordonneert, dat ten vidimus van dien onder Ze- gel Autentijck, ofte Gopie ghecollationneert ende geteyekent by eenen van onfe Secretariflèn volko- men gelove gegeven werde, als defen Principale : Ende ten eynde dat dit vaft en geftadich bly ve tot eeuwigen dage, hebben wy defe jegenwoerdighe geteeckent, ende onfen Zegel hier aen doen han- gen, behouden in andere dingen onfen Rechte, ende eenen yegelicken den fynen. Gegeven in onfe Stadt van Tolledo, in de Maendt van April na Paeilchen in 't Jaer van Gracien duyfent vijf hondert ende vier en dertïch , ende van onfen Rijcken, te weten des Heyligen Rijcx, de vier- thienfte, ende van Spangien en de twee Cicilien, ende anderen de negent-ienfte. Ondergeteyckent, Charles. Qpte plöyftont ghefchreven, Byden Keyfcr ende Koningh. Ondergeteyckent, dperremy. C&nditien

-ocr page 60-

Algemene Landt-Wettérti                           §λ i S, tonditïen daer op Keyfer Kar el de V, met de Staten ende Stenden des DUjtfcben Rijers wegens Jen byflant fytier onder horige Nederian* Traiiilaah              den is verdragen tot Augshurgb, in date den 22 Junij 1548.

Aerle by der Gratie Godts, &c. heeft Keyièr Karel de V. voor hem ende fyne Nakomelingen den NederlandtichéVor- fteii gelooft, dat fy alleeri, vborioóveel van oudts verjfchuldight en gewoon zijn gheweeft, aen het Rijck fullen gelden, daer onder gereeckent werden Getderlandt > Zutphen , Utrecht) Over- Tffel-, Groningen ende het Graefichap Lmgén, iöo veel als twee andere Rijex-Stenden 5 ende Keur- Vorften omtrent den Rhijn, nier. uyt een verfchul- dight recht, ofte aental ten lafté van de ièlve (want de felve van oudts wel onder het Rijck zijn gehou- den , doch iönder daer aen te gelden, alleen met de naem van Rijcx-Stéden ghenoemt ) maer uyt enckelevryen wille endégoedé gelief te ternöodi- ger hulpe van het Rijck, iöo in gelde als in by ftant van Ruy teren ende Knechten, welcke ièndinghe by Oorlogh ofte andere nootiaecke, nae gelegent- hey t'des tijdts, fy met gelde iullen mogen voldoen, mits ter maendt opbrengende io veel als deSoldyé vangemelte Ruy teren of Knechten iullen komen te vereyflehen, daer tegen hét ièlve Rijck ? als fulcks vannoóde mochte weien, de ièlve Neder- landen , ende Vörften, met alle hulp ende* byltant fal befchutten en beichermen. De ièlve Neder- landtfche Vorften. iullen oockvry ende franck op alle Rij ex-Vergaderingen mogen verichy nen, ofte t'huys blyven naer haer geliefte > ibnder regens ha-

j ren wille ter Keyièrlijcke Gerichts-Kamer beroc-' ! pen té werden, of aldaer teverichynen verichui- dight te zijn, ongehoüden den genen die haer daer toé lal willen roepen, te volgen. Sullen oock geen Hooft-gelden.of algemene Schat-gelden ende om- flageh, om wat nootiaecke het mochte weien, ge- houden zijn te gelden. Soö wanneer dtn Keyièr een algemene hef evaert ende optocht teghens den Xurek komt aen te leggen, fullen de Néderlandt- iehe Vorften alleen in-geit, Krijghs-Volck of an- ders van bey ts hebben by te fpringen met iöo veel als andere drie Rijcx-Stenden* ende iullen dé ièlve Nederlandtiche onder eender,ende geen verichey- de gebiets ofte kreyts ortdérfteken werden. Dat die Nederlandtiche Heerichappye die van outs onder het Rijck zijn te leen gehouden, ofte voor vrye Héerlijekheden erkent zijn in den ièlven ftant, en by het ièlve recht iullen biyven. Alle welcke poiriftén, ende ekk een bylbnder> ίο die by de Ne- dérlantiche Vorften niet en werden onderhouden, iullen indelen alleen ftaen ten oordeel en dwangh, macht van hetRijcks-Kamer-gerecht, ende daer toe met ghewoonlijcke wegen van rechten mogen werden uytgewonnen. Gedaen tot Aughsburgh ten dage, maendt ende Jaré als boven i Ende was geteecken t, • ■ r                                               Karet.

ip. Verbondt tuffchen Kard de V. Roofns^Keyfer} endedeVorflen endé de Stenden des Rijers, wegens den gemeenen omflagh over fyne Bur* Tranflaat^             gundifche ende andere Nederlanden, in algemene Rijcks-faeeken , op den Rijcks*dagb tot Augsburgh beflooten op den 26 Junij 1548.

\Arêl by Godts genade Keyier, kc. Doen kennelijck eenen yegelijck, dat dewyle in defe Aüghsburghfè Vergaderinge, alle dé Rijcx-Vorften ï t'iarnt andere fwaré Rijeks-faeckefi óns hebben bekent gemaeckt het gene in dé jonghfte Vergaderinge tot Worms voorgekomen, ende tot voorkominge van meer- der fwarigheyt was verhandelt, ende onder ande- ren hadden voorghedfagen ': Dat dewyle onfe Oude-Vader Keyièr Maximiliaen het Burgundiiè Rijck hadt ingeftelt, ende met eenen fyne faecken tot een algemene contributie ende omflagh over andere fyner Rijcx-Landen, foo dat was afgefpro- ken, haddeopgeftelt, en dat hy den omflagh en contributien van fyne Burgmdifi Nederlanden fo veelde felve tot het Rijck behoorden, op hem had ghenomen , daer by voeghende , dat ten tyde van Wen Keyfer Frederick, Hertoge Thilips •van Borgundien tot gene Rijcx-Vergaderingen als Kijcx-yorftisgeropen geweeft, maer alleen op eene Vergaderinge fynenCaneeler in gelantfchap nad geionden, ende eene andere felfs had byghe- weeit, ende dat aen ons Keyièrlijcke Kamer-Ge- ncht, wegens ende uyt den name der Burgundiiè Landen, totverfcheydentydenfeeckere aenghe-

nomen Lüyden te hulpe wareft aengebodenj ende foo by ons als by onfe Oude-Vaders waren ghefon- den, omfboindenbyftant aen het Rijck, als in der gemenen omflagh der ièhattmgéh te bewilli- gen, fulcks dat uyt verièheydeRijcx-aentéecke- ningen konde blijeken * derhalven ootmoedelijek verfochten, dat wy het Burgundiiè Rijck als een Lidt van het Roomiche Rijck in alle byftant, en gemene ichattingen wilden inlaten. Ende dat oock dewyle het Hertoghdom van Gelder met het Graefichap Zutphen het Rijck onderhorigh, ende in de Schat-Regifters bekent ftaen ν fy veribchten dat wy by haer wilde vorderen, dat fy haer de ge- mene contributien ende ichattingen ibuden onder- werpen. Ende het ièlve oock by die van Utrecht* dewelcke opentlijck onder het Rijck behooren, wilden te wegebrengen, dat fy van nieuws den optocht ende contributie tegen de Turcken, oock wilden geftaden, om dat die beyde Provinciën van Gelder landt ende Utrecht, onder het Weft- Phaelfe Rijck behoren, ghelijck dat breder by de. Stenden is aengeweièn. Daér t^en wy hebben willen doeti weten dat de Rijcx-Stenden niet en iiillen kunnen aenwyfen, dat oyt of oyt by onfen Huyiè van Borgondien

eenige

-ocr page 61-

			oecki ι Tit. linge vruntichap ende toegenegentheyt, ende alles goets tufTchen beyden alle onfe Nederlandtlè Pro- vincien,t'iampt Gelderlandt, Zutphen, ende Re- gieringe van Utrecht met hunne onderhoorige Va- iallen, ende Nederlandtfche Heerfchappyen, foo die van Ons bezeten werden, ónder een Gebiet, werdenghebracht, endeioodanige fomme geks, als twee Roomfe Rijcx-Stenden komen op te brengen, ende ifl de ièlve fchattinge onder de be- fcherminge van het Roomfe Rijck blyven volher- den, behoudens eenen yegelijcken fyne Voor- rechten ende Vryheden, Rechten en gerechtighe- den, midts welcke wy uyt oniè goedertieren wille ende geliefte, naer lange doorfien ende overwe- gen van faken ende Gefchriften, wy met ons ver- dragen ende overeenghekomen zijn, ghelijck wy verdragen ende overeenkomen bydeiën , foo uyt onfe macht als in krachte defes, foo ende in der forme het fel ven naer rechten ende gewoonte beft plaets grypen ial mogen : In vougen dat wy als waerachtigen Oir, ende rechten en wettigen Over- heer der felver onfer Provinciën, voor ons en oniè Nakomelingen, ende onfe naergenoemde Neder- landtfche Erf-Landen, als de Hertoghdommen van Lottrmgen en Brabant, Limburgh, Lutfen- burgh, de Graeffchappen van Vlaenderm , van Namen, het CMarckgraeffchap van het Heylige Rijck, de Landen van Vrieflant, Utrechty Over- Jffel, Groningen , Talhembwrgh , Palem , Za· lems, tJMechelen ende CMaflricht, met alle iyne toebehooren, aenkleven, inhouden endeaenge- wonnen, foo Geeftelijcke als Wereldtlijcke Her- toghdommen, digniteyten, Graeffchappen, vrye Heerfchappyen, ende der felver onderhorige Va- iallenendeJDienftluyden, dat fy ende oniè, ende hare Nakomelingen voortaen endeten eeuwigen dage onder het heylige Rijck fullen gehouden en gereeckent werden, ende altoos onder des Rooms Keyfers, Koninghs ende Rijcx fehut, fcherm en hulpe mogen zijn en blyven, ende der felver Pri- vilegiën j Rechten ende Vryheden befitten en ge- nieten ; ende oock beneffens andere Vorften, Sten- den ende Leden des Rijcks voorgheftaen ende be- fchermt werden, ende tot alle Rijcks Vergade- ringen, indien fy tot andere Staten, felfs komen, of hare Gefanten fenden willen, mede gheropen ■fullen werden, dat iy onfe ofte hareGefantêü ifl den name der felver Provincien,als Eerts-Hertogh van Ooftenrijck over al hare fittinge ende ftem ful- len hebben. Gelijck het oock ons in dën name der felver Landen endeLuyden, hare Nakomelingen ghe- Heft dat de felve Provinciën in de Contributien en Schattingen des Heyligen Rijcks mede fullen gel- den ende gehouden zijn; ende als de noot ten goe- de ende voordeel van het Rijck tenVrede-verbont ofte Rechts-vervolgh fulcks vereyft, in alle Rijcx- laften ende Schattingen iöo veel als twee andere Keur-Vorften fullen gelden, foo dat fy als yemant van de Keur-Vorften ofte Rijcx-ftenden hondert gulden betaelt, ofte hondert Ruyteren ende hon- dert Voetknechten toefendt, dan oock wy ende onfe Nakomelingen defghenoemde onfe Provin- ciën ende NederlandtfeErf-Landen, twee hon- dert gulden rullen gelden, ofte twee hondert Paer- den, ofte twee hondert Voetknechten lullen fen- den , ende deigelijcks in andere meerder of minder , lalïen fullen gelden*                                    Soo
		ΐφ             '           Placateti. t B eenigc Rijcx-fchattinge betaelt is, maer dat fy vry geweeft zijn fo wel van alle gemene Contributien , als van de Rijcx-gerichts - dwangh ,ofte oyt eenige omilagh ten laften van de felve Landen gefchiet is. Dat ook in de magt van den Keyfer Maximiliaen niet en is geweeft, eenige handelinghe ten nadeel van den jongen 'Philips aen te gaen, ende dat Her- togh 'Philips van Borgondien ten tyde van den Keyfer Frederick iyne Gefenten ter Rijcx-Verga- deringe mocht hebben gefonden, of felfs in Per- ibon aldaer mocht verfchenen zijn, ter faecke niet en doet, omdathy ter dier faecken niet en heeft gedaen, daer toe hygeropen ofte ontboden, ver- ichuldight was , maer uyt fijn vryen wille, tot voldoenmge van fynen yver, om de Duytfe Vor- ften in den Turckfen Oorlogh, tot wederwinnin- ge van Conflantinopolen, herftellinge der Grieckfe iaecken, ende verloiïinge der Grieckfe Geyange- nen by te ilaen ende te verweren, fulcx als uyt ver- fcheyoe aenteeckeningen klaerlijck kan aengewe- ièn worden. Soo wy van Gelder landt te meerma- len denRijcx-Vorften betuyght hebben, dat iy 't felve niet uyt hetRijcx-ghebiet verkregen heb- ben , ende eer wy 't felve in oniè macht kregen,öns van onfe Oude-Vader Keyfer CMaximiliaen te leen gegeven is. Ende wat de gemene contribu- tien ende omilaghen aengaet, dewyle de Rijex- Stenden hier over aen die van Gelderlandt fchry- vende, fy daer op hebben geantwoordt, dat fy de felve niet alleen noyt en hadden betaelt, maer oock van haer niet en waren ghevordert, ende daer van altoos vry gekent waren. Ende derhalven ons ver- fochten, dat dewyle iy onder die conditie onder onfe befchermenis gekomen waren, fy in haer ou- de vry heyt mochten blyven, ende wyhaer daer in houden wilden, 't Selve hebben oock die van Utrecht ons te kennen gegeven, dat felfs niet on- der de Regeringe der Biftchoppen eenighe byftant van de felve aen het Rijck gnebiedens-wyfe ver- fochtofte gedaen is, maer uyt ouderHantveften ende herkomen vanhant over hant verftaen is, dat iy daer in niet gehouden en waren. Want of wel Gelderlandten Utrecht onder den Weftphael- fen omring behooren, en onder die voorgenoemde Burgundiie Landen en Rijcx Tol-gelden te boeck ilaen, daer uyt volght niet dat iy in eenige tribuyt gehouden zijn, dat die Landen van den beginne aen in geen anderen fin befchreven zijn, als om die gene aen te geven ende op te Hellen, de welcke tot het Kamer-gericht fotiden werden toegevoeght. Want het Rijck noyt in poflèflle ofte befit ghe- weeftis, in die name yets van haerluyden teont- fangen,maer fijn altoos vry van't Rijcxdwangh ge- weeft, ende iijn in haren npot en tegenipoetniet meer als andere oniè Nederlantfe Provinciën door fhet heylige Rijck te hulp gekomen, gelijck andere Rijcx - Stenden , de welcke onder Contributie ilaen, om reden geholpen ende bygeftaen werden, daef |ιν t dan voortkomt dat deiè onfe Provinciën in foouanige fchattingen niet gehouden zijn, maer devryheytvan himluyder Voor-Ouderen behou- den. Voorts dewyle wy uyt onfe byfondere goetheyt tot het Roomfe Rijck genegen zijn, veeïmindat wy 't felve yets iöuden foucken te onthouden,maer veel eer der felver waerdighey t trachten te ver- meerderen ende yergroten, hebben wy geenfints wilknwey geren} dat tot behoudenis van onder-

-ocr page 62-

			Algemene Landt-Wettend
							¥5
					den achtervolgen, ende daer inne gehouden zijn. Ende foo yemandt uyt oniènHeyligenRijcke in de felve Provinciën ende Lande quame, otte aldaer eenige Goederen ofte gelegentheden hadden, in der iêlver befchermenis ghenomen ende gehouden werden, ende der ièlver Rechten ende ν ryheden mede gebruyeken. Gelijck als in tegendeel onfe Provincialen met de andere des Rijcks Onderda- nen in oniè befchermenis fullen genomen ende ge- houden werden; dat indien yemant van het felve Rijck, ofte ghémelteProvinciën, fich tegens het Vrede-verbont, of in eenige andere faecken tegen den anderen quame te ontgaen, daer over als quaetdoenders,ondaders,door behoorlijcke rechts- middelen by de Overheyt iiillen werden berecht t ende een yder gelijck recht fal erlangen. Alle het welcke wy wegens onfe Nederlandtfc Provinciën, met oniè Rijcks-Vorften en Steüden, ende de ièlveVorften en Stenden met ons naer lan- ge ende rijp overkgh over ende weder over gehadt -endegedaen, beilooten ende verhandelt hebben. Welck beiluyt, verhandelingh ende overkomft, wy oock voor ons j onfe Provinciën, ende ons en, der ièlver Nakomelingen, ende den Vorften ende Stenden des Rijcks voor goet gekent ende aenghc-· nomen en belooft hebben te achtervolgen ·, ende geloven ter goeder trouwen, ende op ons Keyfer- lijck w oort voor ons en onfen Erven en Nakome- lingendes Hertoghdoms Burgondien, ende in den name van onfe andere genoemde Erf-Nederlanden defe overkomfte ende verdragh in allen fync poin- όΐεή,ίοο veel in ons is, vaft ende onverbreeckelijck te houden, ende doen houden, fondcr daer jegens yets te doen, ofte laten gefchieden. Eyndelijck alle het gene tegens den Staet be- dacht ofte aengeleyt foude kunnen werden, willen wy uyt oniè Keyferlijcke macht en rechte weten- fchap ende wijsheyt,dat krachteloos, ende vanon- waerde fal werden gehouden, ende genichfints fal mogen beftaen. Ende bevelen oock ortfeRijcks- Stenden,dat alle't gene tegens het fèlve beiluyt en overkomfte mocht bevonden werden te ftrijden» 't ielve onbeftendig <£nde van onWaerde fal werden gehouden; Gelijck wy oock met onièn voorbera- den wille by defen uyt onfe Keyferlijcke ende vol- ilagen macht voor onbeftendigh ende van onwaer- den verklaren, betuygenende erkennen : Ende hebben wy oock tot meerder feeckerheyt, ende by het Rijck ende Rijcks-Stenden te min mach wer- den getwijffelt aen de vefteniiïe deièr handelingh ende overkomfte, ende gedragen toeftant van onfe meergenoemde Provinciën, defen aen den Sten- den, ofte wel uyt haren name den Eerwaerdigen Rijcks-Keurvorftende Artz-Biflchop van Ments onièn Eerft Canièler willen overgeven : Van vier voornaemfte Praelaten onfer Provinciën, vier voor- name Edelen, ende vier der voornaemfte Averlin- gen in den name der Gemeente binnen 'sjaers na defen beveftight ende getuyght te werden. Ende op gelijcke wyiè hebben wy Keurvorften en Sten- den des Heyligen Rijcks> die in defe Aughsburgfe handelinge by ende over zijn, ende in de felve ge- noemt werden, kennen ende ghetuygen voor ons, onfen Erven en Nakomelingen, ende uyt den na- me van oniè Magiftraten ende Overheden, dit verdragh ende overkomfte te houden met onfen· wille ende weten beiloten te zijiijendé beloven uyt D                          onièr .
		Soo nochtans wyvof ónfeNederlandtfe Provin- ciën foodanig aental van Ruy teren ofte Knechten niet wel'en konden befchicken, maer eerder en liever 't felve in geit wilden brengen, dat fy dan de maendelijcke Soldye van foo veel Volck, het zy meerder of minder mogen opbrengen, als de felve Keurvorilen aendiegene dewelcke hare Benden komen te leyden, het zy op dubbel', ofoockwel hooger Soldye komen te beloven ende uyt tefchie- ten, met alle verdere koften en toeruftingen daer toe behoorende ·, onder defe bepalinghe nochtans, dat indien de Rijcks-Stenden weynigh of lange na de opftellingh van feeckere genoemde fomme geks tehulpequamen, het zy groot ofte kleyn, wy of onfe Provinciën dan tot de betalinghe van de felve eenige fonime geit niet gevordert en werden, en in die fchattinge niet gehouden fullenzijn, maer wy uyt den name onfer Provinciën, benevens twee Keurvorilen aen den Rijn,met hunne onderhorige gelijck fullen geilelt werden, fo die by den Stenden t'elcken tyde lullen genoemt werden > nochte wy in yets verders fullen gehouden zijn, nochte ons, nochte oniè genoemde Provinciën in eeüig Rijcx* befluyt, met hoedanige woorden ofte clauiulen het felve mocht opgeftelt zijn, fullen gehouden zijn, ten zy wy daer inne foo veel foodanige ghemeene opgheilelde laften aengaet, mede hebben bewil- light. Soo nochtans eene optocht tegens den Turck mocht beraemt werden j , foo fullen oockwy en oniè Provinciën niet minder als drie Keurvorilen t'elcker tijde by de Stenden te noemen als voor- fey t, daer inne gelden; ende fullen onfe voorfeyde Provinciën met hunne Hertogen, Pradaten, Gra- ven , Vafallen dip tot defe tijdt toe daer in begre- pen zijn geweeft, nochte aen het Rijck yets heb- ben bygebracht, als een Burgundifch Erf-Rij ck, daer onder alle de andere begrepen zijn, al ift dat eenige der felver tot andere Rijcken mochten be- horen, gelijckelijck gelden. Indien des gebrake, ende de felve Contributie op fijnen tijdt niet en wierde bygebracht 5 fullen fy in dat gheval het Keyfcrlijcke Kamergerecht on- derwurpen zijn, ende fal tegens de felve foo wel als tegens alle andere Rijcx-Stenden door onfen Keyferlijcken Fiique op fijnen tijdt mogen uytge- wonnen werden. Buyten welcke Rijcks-laften onfe geièyde Provinciën haer aen hare Privilegiën Rechten ende Vrydommen buyten alle beroep en rechtsdwangh fullen mogen houden. Ende fullen de Inghezetenen der felver Provinciën in gene rechts-dwangh des Keyferlijcken Kamer-gerichts, hoedanigh Het felve foude mogen zijn, gehouden zijn. Uytbefondert alleen defe gemene Rijcks-laften, noch van ons Kamer gericht aenfpreeckelijck zijn, noch inde eerfte, nochte in de tweede inftantie. tnde fullen van onfe Rijcks· Keyferen of Konin- gen, Vorften ende Rijcks-Stenden voorvrye en onverbodige Luy den erkent werden, nochte eeni- ge Rechten of Gerechtigheden, ofte Rijcks-co- itumen ofte Aften onderhoorigh zijn, dan voorfz \.aetj en hier naer fal werden verklaert. Des dat öie gene de welcke tot des Rijcks Leenen behoren, daer m voor taen als te vooren gehouden bly ven. buyten defe fullen onfe Provinciën ende der fel- ver Ingezetenen onfe Ediclen endeVrede-verbon-

-ocr page 63-

Placaten. ι. Boeck. ι. Tit.

ιό

by der genaden Godts Sebafliaen, Aertz-Biiïchop van Mentz, Eerile Cancelier van het H. Roonife Rijck. Wy Fredéfick, Palensgrave aen den Rhijn, Hertogh van Navarre, des H. Roomfen Rijcks, Ertz-Prouver. Wy Beyde Keurvorflen uyt, onièr ende andere Rijcks-Stenden name. Wy Ernejf> Palens-Grave aen den Rhijn, Hertoge van Navar- re , Ertz-Biifchop van Saltemburgh, ende Guil- helmy Palens-Grave van den Over en Neder-Rijii, Hertogh van Navarre, ende BÜÏchop, uyt onièr ende andere Geeftelijcker namen, tjiemick. Abt van Vinear, uyt onièr ende andere Pradaten name. Frederick Grave van Furflenburgh^ uyt. onièr ende andere Graven ende Heeren name. Wy Burger- meefteren ende Raden van de Stadt ^ylugsbu^h, uyt onièr ende andere des Keyièrs Vry-Steden na- me,hebben aen deièn in tegenwoordigheyt van der Keurvorften , Princen ende Rijcks-Stenden des Heyligen Rijcks, ons Zegel doen hangen. Ge- daen in onfe Rijcks·Stadt Augsbiirgh Dijnfdagh den 2<S Martij in 't Jaer na de geboorte ons Heeren Chrifti 15-48, van oniè Rij eken het 33, en van ons Keyièr-Rijck het 26.

onfcr ende onièr Erven endeNakomelingen name, ter goeder trouwe, fonder argh of lift, op onfe waerdighey t ende Adelij ck woort, alle de Condi- tienendcArticulendefer overkomfte, ende elck vandienin'tbyfonder, foo veel ons ende ons H. Rijck aengaet, heylighlijck te iullen onderhouden, ende metterdaet ende met alle kracht te doen on- derhouden ·, ende fonder eenigh vertreck te achter- volgen ende beiörgen, noch wy daer yets tegen doen, nochte gedogen daer yets tegen gedaen wei- de. Behoudclijck dat ditVerdragh, nochte het Heylige Rijck lbo veel die Provinciën aengaet, de welcke voor defen tot het Rijck behoort hebben, tiidt den Stenden des Rijcks, nochte de voorghe- roerde Kcyferlijcke Provinciën ende Erf-Landen in hare Rechten ende Gerechtigheden niet en fal hinderen ofte te na gaen·, maer defen uytgeiloten, de Overheden , Heerlijckheden , Privilegiën, rechten ende oude herkomen ende gewoonte ghe- heel ende ongekrenckt lullen bly ven. In kennifle van defen hebben wy KarclRjoams Key fer, ende als wettige Vorft ende Heer der meerghenoemde Provinciën aen defe twee alleens - luydende Gefchriften ons Zegel doen hangen. Ende wy

Uytheemfche geen Officien in Hollandt te bedienen 3 in dateden 7 Mey I5JJ·

2 0.

SLfoo die Staten van den Lande en Graef- febap van Hollant hier voertijts te meer- malen, ende jegenwoerdelijck in 't accor- deren van de laetft-ge-eyfchte ordinaris ende extraordinarilè Beede, hebben veribcht dat hen by den Key fer onfen aldergenadighften Heere geaccordeert ibude worden, dat van nu voortaen niemandt in den Lande van Hollandt ende Weft- Vrieilandtgeadmitteertfoude worden eenige Of- ficien te bedienen, dan wefende Ingeboren vanden ièlven Lande, ofte dat ten minften niemandt ghe- boren uytte Landen die de voorfz van Hollandt excluderen van de Officien in heuren bedrieve val- lende , tot eenich Offiicïe in den voorfz Landen van Hollandt ende Weit-Vrieflandt en foude wer- den geadmitteert; van ghelijcken niemandt geen Onderzaet weiènde, van lyne Majefteyts Landen van herwaerts-over, noch oock yemandt van den Lande die de Duytfche Taie niet enuieren, wei- ver ftaende dat die gene die althans in Officie zijn blyvende, ende 't ièlve tot iijnder Majefteyts be- liefte bedienen fullen 5 defen Majefteyt verftaen hebbende 't rapport van 't voorfz verlöuck van den voornoemden van Hollandt, heeft den ielven in aenfieninge van heure guede en trouwe dienften, na rype deliberatie van Rade geoctroyeert, gecon- iènteert ende geaccordeert, oclrroyeert, conièn- teert ende accordeert uytfonderlinghe gratiën by deièn, dat nu voortaen niemant, gheboren uytte

' Landen die de voorfz van Hollant excluderen van de Officien in heure bedryve vallende, tot eenich Officie in den voorfz Lande van Hollant en Weft- Vrieilandt en fal werden gheadmitteert; nochte inigelijcks eenige, niet gheboren zijnde uyt fijnder Majefteyts Landen van Herwaerts-overe : Ende dat die gene die uyt die voorfz Landen vanHei> waerts-over geboren zijn, fullen die Duytfe fprake die men in Hollandt gebruyekt, kunnen verftaen, en fpreecken, ende anders niet, tot eenigh Officie binnen den voorfz Lande van Hollandt en Weft- Vrieflandt geadmitteert worden; Willende noch- tans dat die gene die althans aldaer in Officie zijn, hoewel fyin dek declaratie uytgheiloten ibuden mogen weien, in de ièlfde Officien bly ven, ende die tot fijnder Majefteyts beliefte bedienen iullen j dat oock hier inne uy tgenomen fullen we- ien die Stadthouders , ende die Ridders vander Ordre van den Gulden Vliefe : Ende op dat defe tegenwoordige Gratie, Oclroy, Declaratie, ende Verklaringe vaftelijck ende onverbreeckelijck on- derhouden worden, foe heeftfynevoorfz Maje- fteyt deiè Acte met fijnder eygener handt onderte- kent. Gedaen te Bruflèle den fevenften dagh van Meye Anno vijfthien hondert vijf en vijftien: On- dergeteyekent Charles. Ende wat neder Bane. Onder ftondt gefchreven, Gecollationeert tegens d'Aite Originael, by my onderteyekent, 1                                                 'Doner/oepe.

Over-

-ocr page 64-

Ateemene Landt-Wetten,

*7

O ver dr acht van Keyfer Kar el 3 van het Gebiedt over de Nederlanden oen fijn Soon Philips, in date den ij OBober 15^.

20.

den, hem conièiiüerende ende belovende dat hy van nu voortaen mach ibnder ander oorlof of ver- ibeck,hy ièlve,of ander voor hem nemen de gehele ende volle befit, gevende hem,volle macht enau- £toriteyt op een nieuw te doen, indien het noodt ware, den Eedt den Staten ende Onderfaten, ende tebefweren de Steden, Heerlijckheden na dattet Jföude mogen van noode weien. Deigelij eks oock van henlieden ontfangen den Eedt, ende henlie- den doen verbinden in al 't gene, daer fy door de voorgaende Eeden van beyde zyden toe verbon- den ende verobligeer t zij η. Coniènterende hem voorts te behouden, te veranderen, te ftellen ende ordineren in de voorfz Landen, 't Gouvernement, deRechtersjde OfEciers,ib wel tot bewaernis ende beichermenis van dien,als tot bedienen van der Ju- fticie,Pblicie, en eenigerhande andere faken, ende metten kortften geièyt, te doen al 't geene dat een Souvereyn Prince natureel ende eygen mach ende gewoon is te doen, ende niet anders danhyfoude ghedaen hebben of doen moghen na onfe doodt. Ende tot dien eynde hebben wyontflagen, verla- ten ende ontlaft, ontilaen, verlaten ende ontlaften alle de Biflehoppen, Abten, Prelaten ende andere Geeftelijcke Peribonen , Hertogen , Princen , Marek-Graven, Graven, Baenre-Heeren, Gouver- neurs, Hoofden, Capiteynen van den Lande, ende vander Oorloge, Prefidenten,Canceliers,Hoofden ende Regenten van oniè Raden vander Finantien, Reecken-kamers en ander Officiers ·, Capiteynen ende Mannen van Oorloge, vande Sterckten ende Kafteelen, ende haerlieder Stadthoüders, Ridders» Schiltknechten,andere Vaiallen3ende metten kort- ften alle Onderiaten van herwaerts over, ende een yegelijck van dien van den Eedt, getrouwigheyt, homage, ghelofte ende verbont die fy ons ghedaen hadden, als haerlieder Souvereyn Heere en Princej Ordinerende ende expreiïèlijck bevelende eenen yegelijcken,datfyitillen fweeren ende ontfangen clen voorièyden Heere ende Koningh onièn Sone voor haerlieder waerachtigh Heere ende Prince, ende dat fy hem doen Eedt van getrouwigheyt,ho- magie, belofte ende verbondt na de gewoonelijcke maniere, ende na de nature van de Steden, Lan- den ende Heerlijckheden, ende daer en boven dat iy hem bewyièn ende doen alle reverentie, ghe- hoorfaemhey t en getrouwigheyt, ende dat fy hem doen alle dienft, en dragen hem alfulcke liefde, als goede ende getrouwe Onderfaten behooren ende ichuldigh zijn tedraghen tot haren waerachtigen Overften, ende natuyrlijcken Prince ende Heere, geUjck fy tot opten dag van heden tot onièn Perib* ne gedragen hebben-,met voldoeninge van al de ge- breecken ende achterlatingen die ibo wel door re- denen als metten wereken ibuden mogen weien in dit overgeven ende traniport. Renunchierende uyt onfe volle ende abiblute macht alle de Wetten ende Statuyten deièn contranerende > want het ons alibo belieft: Oorkonde van deièn hebben wy met ons eygen handt deiejegenwoordige ondertekent, ende bezegelt met onièn grooten Zegele. Gege- ven inde Stadt van Bruiièl den 2jOcl:ober in het Jaer. i^f. D %                       fropo*

AERLE by der gratiën Godts Roqmfch Keyfer, Koningh van Spaignien, &c. Kondt ende kennelijck fy eenenyegelijc- kendiedefen jegenwoordige fullen iïen ofte hooren lefen. Hoe dat wy confidererende dat van nu voortaen door den ouderdom en quade difpoiitie van ons Perfoon,' ende door andere on- bequaemheden, wy niet en fouden mogen de reyfe doen, ende verdragen de moeyten ende laften die \w tot nu toe feer lange gedragen hebben, tot den dienft vanGodt onfen Heere, ende tot bewaer- niife ende befcherminge van onfe Landen en Ko- ninghrijcken, ende van onfe getrouwe Onderza- ten in de felve woonende. Soo hebben wy voor ons ghenomen ende gefloten te vifiteren oniè Ko- ninghrijcken van Spaignien, ende ons daer te ver- trecken omteleydcn de refte van onièn leven in rufte ende vrede. Endefiende dat den Koningh Philips van Engelandt ende van Napels, &c. on- ièn beminden Soone, in bequame ouderdom is om te regeren ende gouverneren defe oniè Erf-Neder- landen, de welcke hem airede Eedt ghedaen had- den, ende ontfangen als onièn eenigen Soone ende Erfgenaem voor toekomende Prince ende Heere, met behoorlijcke iblemniteyten daer toe van noo- de, ende zijnde daer en boven 't Koninghrijck van Engelandt ièer naer gelegen, waar door dat de icl- ve Heere ende onfe Soone te beter commoditey t fal hebben omme te gouverneren ende regeren dat Koninghrijck ende deiè Nederlanden, ende die bewaren ende beichermen tegen den aenftoot van Vyanden; ibo hebben wy hem overgegeven deiè vooriz Landen, uy t onièn vryen ende eygen wille, onbedwongen, ende door deiè authoriteyt ende abiölute macht, geven wy over by deie tegenwoor- dige Brieven,den voorfz onfen Sone Koningh van Engelandt ende van Napels, &c. alle de Landen van herwaerts over , met de Hertoghdommen, Marckgraefichappen , Prinidommen , Graef- ichappen , Baneryen , Heerlijckheden , Ste- den , Slooten ende Sterckten daer inne ghelegen , met de.ibuverainiteyt, Leenen, Homagen, Rech- ten , Vryheden , Patronaetfchappen , Renten , Seignorycn, AiTiftentien, Confifcatien, ende met al hacrlieder behoorten ende dependentien, ende wat recht ende a£tie die wy mogen oft ibuden mo- gen daer op pretenderen. Voorts alle Preëminen- ticn , Prerogativcn , Privilegiën , Exemptien, j urifdiclien ende Appellatien, ende metten kort- ten ghefeyt, alle andere Superiorkeyten, 'tzy in wat manieren, ende door wat oorfaecken die mo- gen aengaen, ende ons toebehooren, van Patri- monie wegen of anderfints onder wat Titel dat het weien mach, ibnder eenige faecke te houden ofte te referveren om te gebruyeken ofte te genieten in de felve Souverainiteyt,Hoogheyt, Pre-eminentie ende maniere die wy tot deièn dage toe ghenoten ende befeten hebben. Wel-verftaende dat hy fal verbonden zijn te betalen ende te voldoen alle de ichulden ende Obligatien van fchulden, gemaeckt door ons ofte andere in onfen name, in faken aen- gaende defe Landen van herwaertsover. Ende bydcfe tegenwoordige Brieven maeckenwy hem Prince ende overfte Heere vandevoorfevdc Lan-

-ocr page 65-

Placaten. ι Boeck. ι Tit.

18:

Propofitie van Koningh Philips voor fijn vertreck naer Spangien,

%ι

maecken totte gemeyne rufte ende paciilcatie,ende ibnderlinge, om u te verlichten van 't groot quact, ongeriefendefchade, diedeiè vooriz Landen by der Oorlogen continuelijcken ghedragen hebben;, geconiènteert hadde in'tbeftandt van vijfjaren, duerende wekken men ibude middel gefocht heb-r ben, om alle gheichillen te flichten ende neder te leggen,die men metVranckrijck hadde: Aenmerc- kende nochtans ( ibo de iaecken als-doen gheftelt waren) datrnenweynighverièeckerthede mocli- tehebben, datovermides 't vooriz beftandt, men ibude mogen verhoopt hebben dat die Landen van herwaersover, verièeckerde rufte hadden moghen verkrygeïijhoewel (ibo ghy fèlfs bemereken kunt) deur foo langen af weien van fyne vooriz Keyièr- lijcke Majefteyt uyt den voorfz Koninghrijcken van Spangien, deièlve grootelij cks fyne preièntie endejegenwoordigheyt van doen hadden, des niet min om uniet te verlaten ter tijdt dat ghefchapen was, dat-ghy fyne huipe ende ailiftentie van doen iöudemogen hebben, achterftellende alle andere confidèratien die hem moveerden herwaertsovere te treeken, heeft gerelblveert by u te bly ven, ende korts daer na heeftmen bevonden , hoewel deiè deliberatie den voorfz Landen tepailè ghekomen is, gemerekt dat nadien die Fran^oyfen 't felve be- ftant gebroocken hadden,fyne vooriz Majefteyt als noch herwaersovere zijnde, middel ghehadt heeft, om te beter ende gevuechhjeker te verftaen tot de prote&ie ende befchermeniiïè van fijn vooriz Lan- den, daer inne fyne Majefteyt zedert met groote ibrgeende neerftigheyt ghetravailleert heeft, niet iparende fynen eygen Perfoon, ende onderhou- dende groote Atmey en, ibo by middel vander be- den ende ailiftentie die ghy daer inne gedaen hebt, (daer van fyne Majefteyt u ièer ernftelijcken be- danckt) als oock daer inne employerende die peiv ninghen, die hy heeft kunnen trecken uyt fyne an- dereKoninghrijcken ende Landen, bedragende veele millioenen, boven de gene die fijn vooriz Keyièrlijcke Majeftey t daer uyt ghetroeken ende bekeert hadde tot beichermeniflè van defe voorfz Landen, ende ibnderlinge zedert der Oorlogen be- gonft in't Jaer een en vijftigh. Ende heeft den voortgangh vander Oorloge on- der fyne vooriz Koninghlijcke Majefteyt zedert het inbreecken van den vooriz beitande, fulcks geweeft als ghy verftaen hebt, ende zijn de faken (by der gratie Godts) foo verre gebracht, dat men tot eenen Peys gekomen is, op fulcke condi- tien als ghy weten mocht, ende daer van men van dcièrzyde mit goede redenen onfen Heere Godt wel bedancken mach. Eride gemerekt dat fyne voorfz Majefteyt u niet en heeft willen verlaten geduerende den noot ende neceilltey t, fo mocht ghy wel dencken dat de felve groteHjeks begeren foude fijne reildentie alhier te mogen continueren, in deièn goeden tijdt, due- rende den wekken fijne Majefteyt verhoopt, dat die iaecken van herwaertsover in beteren ftaet ge- brocht lullen mogen worden, ende ibude fijn Ma- jefteyt alhier hebben mogen rufte genieten,nae dat hy zedert fijne aenkomfte foo continuelijcken in perfbone altijdts getravailleert heeft : Maer foo deur

Yri Hecren, reprefenterende die Gene- rale Staten vanden Lande van herwaerts- óver. Die Koningh onièOverfte Heere endePrince heeft u aile tefamen alhier doen vergaderen in goeden ende merckelijcken ge- tale, om u te verklaren, hoe dat fyne Majeftey t ( tot fijn grooten leedtwefen) ghedetermineert heeft jegenwoo^deHjcken te vertrecken van den Lande van herwaertsover, ende na fijn Koningh- rijcke van Spangien te reyièn j hoewel dat hy, in- dient fijnder Majefteyt eenighfints mogelijck ware ui defe Landen langer te blyven, 't felve wel gaerne doen ibude om de grote liefde ende als vaderlijcke afFeftie, die fyne vooriz Majefteyt u toedragende is, ende generalijcken allen iyne goede Onderia- ten van allen fynen voorfz Landen van herwaerts- over , by dewelcke (indien 't eenighfins moge- lijck ware ) fyne vooriz Majefteyt wel foüde bege- ren iyne refldentie te continueren totten eyride van lijn leven. Maer allbo u wel kennelijck is, dat wylen hoog- lofïelijckergedachteniilèdieKeyièr fijnHeeré en Vader tot bewaerniiïè, byftant ende beièhermenis van den Landen van herwaertsover ende Iyne goe- de Onderzaten aldaer, eride om de felve te behuer den ende preiêrveren van de grote perioden ende inconvenienten, die hen by der Oorloge naecken- de waren, inden jare drie en veertigh uyt Spangien herwaersover gekomen is, c?m die te befchudaen ende befchermen, ende 't devoir van eenen goeden Prince te doene, hebbende daer inne fynen eygen Perfoon niet gefpaert, ende foo langentijdt groo- ten arbeyt ende moey te gheleden, ende diverfche iaecken te boven gekomen : Soo grootelij cks aen- gaende die welvaert van den vooriz Landen van herwaertsover,en aen deièlve wederom ghebrocht ende ghevoecht merekelijcke Provinciën* die foo langen tijdt daer van ghetroeken ende ghediftra- heert hadden geweeft; ende want zedert dien tijdt die iaecken niet ten beften verièeckert en waren j Soo heeft Iyne vooriz Keyièrlijcke Majefteyt van dier tijdtaf hem continuelijcken gehouden in deiè voorfz Landen van herwertsover of daer omtrent, niet willende de felve inder noot verlaten) iönder binnen al dien tijdt in fyne vooriz Koninghrijcken van Spangien weder te keeren tot inden Jare vijf envijftigh, datals-doen ( nadien hygantfe Re- iignatie ende opdracht van alle iyne Koninghrijc- ken ende Landen tot behoef van iyne Koningh- lijcke Majefteyt gedaen hadden, der ièlver over- latende die geheele adminiftratie van dien,ibo hem te laftigh viel daer toe langer te kunnen verftaen, midts iynen ouderdom ende continuele indiipofi- tieendeongeftelteniflè, oockomGodtte dienen, ende fyne ghefcnthey t te bewaren, heeft hem ver- trocken nae de voorfz Koninghrijcken van Span- gien, aldaer hy tot fynen overlyden ghebleven is, ibnder hem te onderwinden vanden affairen van den vooriz Koninghrijcken, niet vermogende daer toe verftaen,overmidts fyne continuele debili- tatie, toegekomen deur diverich fyne fieckten. Ende na 't vertreck van fyne vooriz Keyièrlijc- ke Majefteyt, hoewel dat die voorfz Koningh on- fê overfte Heereende Prince, om eenen wech te

»___

-ocr page 66-

mr > ■■ ■

wetten.

"deur 't lange afwefeü van fijne vooriz Keyferiijcke j midts die groote nootiijckheyt, m de plaetfe dadiy MaiefteytWt fijnen vooriz Koninghrijeken van | veel liever gehadthaddeum alle iaeeken te mogeh Spangien, eiide zedertvan fijne vooriz Koningh-.! ontlaftenendeverhchten, h tldir:t:,\;.ω ..'rail ..

Hicke Majefteyt de faecken der felver Koningh- njckengrootelijcks telydengehadt, ende groote remedie van doen hebben, 't welck geenfints ver- trocken noch uy tgeftelt en mach welen, noch oock j Godt belieft ·) u Van daer mit eënige tomrnenvan daer inne verfien \vorden,fonder de jegenwoordig- ι permingen lal mogen helpen, om (xiaer mede mit

heyf van fijne Maieileyt,foo is de felve bedwongen van Monden aen derwaerts te trecken. |;, 3 ,, a|bj Ende al eeft foo, dat fijne voorfz Majefteyt voor fijne vertrecken zijn uyterfte devoir ende-neerftig- hcy t o-edaen heeft,óm u van den Oorloghs-volcke, niet van noode weiènde te ontlaften, ende Ibnder- linge van den Duytfchen ende Overlentfchen,heb- béndè daer inne befteedt ende ge-employ eert alle 't gene dat ghy tot nu daer toe gegeven ende gecon- tnbueert hebt, ende dat boven alle de fommen van i\ jnént wegen daer inne bekeert, dewelcke hy, lbo voorfz bh" uyt fijnen anderen Koninghrijcken ge- trocken heeft, bedragende veel millioenen van Ducaten ; ende hoewel dat hy onlanghs zedert twee maenden herwaerts, gefurneert ende opge- bracht heefemeer. dan elf hondeitduyfent guldens, gelicht by wiflèl-brieven op fijne Coninghrijcken van Spangien, ophoope dat hy aldaer komende, boven die lallen die hy airede op de felve gheafiïg- neeitheeft, eenigenmiddel vinden fal (^hoewel dat het ièlve niet welen en falibnder grote moey- teendepijne, 't welck in fijnder ablèntie niet en iöude kunnen geichien } om daer toe te moghen furnieren, en heeft nochtans fijne vooriz Maje- fteyt, wat devoir hy daer inne gedaen heeft, de fake lbo verre niet kunnen brengen, hy en is bedwon- gen geweeil alnoch herwaertover te laten een Re- giment Overlentfche Knechten, die men groote lommen van penningen ichuldigh ende ten achte- ren is, allbo fy langen tij dt gedient hebben ·, ende ten zy van noode eenigen middel te hebben, om den Staet van herwaertsover te onderhouden, de wekke de redene ende oorfaecke is dat fijne Maje- fteyt heeft doen eyilchen die bede die ghy particu- lierlijck verllaen hebt, waer op fijne Majefteyt hem betrouwt iulcke antwoorde gegeven ial wor- den, als hy behoort te verwachten van lbo goede Vafaelen ende Onderzaten, ende van 't devoir dat iy tot noch toe gedaen hebben; verhoopende dat ghy aenmereken ende confideren fult, niet alleen- lijcken dat alle 't felve bekeert ende ge-employeert wort tot uwer welvaert, ende om te verhueden die bederflèniflè ende incommodkeyt van den Lande, midtlgaders oock de Rekeninge die u fo ipecialick en dickwils gegeven is geweeft, hoe dat de pennin- gen profitelijcken geëmployeert zijn geweeft,ende ibnoer eenen penning in andere faken te belleden, dan tot uwer eyghen bewaernifiè ende befcherme- uifiè : Maer oock dat fijne voorfz Majefteyt foo liberalijcken ten ièlven eynde ghe-employeeert heeft, alle't gene des hy van elders heeft kunnen trecken, jafoo verre, dat fijne Majefteyt ende die van fijnen Huyfe in noode gheweeft hebben, om t lelve te beter mogen opbrengen, ende furneren, ende dat ghy daer en boven oock bemereken iult t gene des hy u ten diverfehen ftonden heeft doen yertoonen, hoe leet dat hem gheweeft ;is dat hy u t moeten doen eyilchen die beden die hy aen

t gene des ghy van uwer zyde daer toe doen iult υ dele voorfz Landen te beter te möghen onderhou- den, daer van liyiin fynen afwefëngeen minder toelicht ende förgen en vérmeyut te dragen, dan in fyne tégenwoordigheyt; dan wilt mitte felve fulcke correipondentdecöntmuelijcken houden,als fy van eenen goeden Prince totte felve ioo genegen ende geaffeftioneert zijnde (^alshyis} fouden mo- gen verwachten : Weiènde oock gnedeHbereert alle üytterfte neerftigheyt te doene γ om te eer be- reet te fijne herwertsover te komen tot allen tijden ende ftonden., als den ftaet, difpöfitie ende ghele- gentheyt van de faken endeaffairen fijnder jegen- woordicheyt alhier vereyilchen ial, ende voorts fynén Peribön ende al 't gene des hy, in de Wereldt heeft,altijdts te employeren voor defe Landen. Ende want deur middel van den Peyfe mijn Hee- re dieHertoge van Savoyen wederom geftelt wort in de poflêlïien ende ghebruyckeniiïèn van fynen Landen ende Staten, ende mitsdien benoodicht is hem te verdragen vanden laft die I hy.' herwaerts- overegehadt heeft > daer iniiehyhem lbo lofBijc- ken gequeten heeft, om 't devoir dat hy fijne eygen Landen fchuldigh is te doen,de felve te ontfangen, in ordene te ftellen, regieren ende adminiftreren, end[e lbo lijn voorfz Majefteyt,voor fynen vertrec- ken van hier,niet en heeft herwaertsovere kunnen doen kommen fynen Soone myneh Heere onfen Prince, gelijck hy wel begeert hadde, om hem aldaer in fyn plaetle te laten/t welck niet gevuech- lijck en heeft kunnen gefehien om ièeckere merc- kelijcke redenen ende confideratien, ter tijdt toe dat fyne vooriz Majefteyt in fijn vooriz Koningh- rijcken van Spangien gekomen ial zijn, ende van noode wefende dat in afwefen van fijn vooriz Ma- jefteyt die Landen van herwaersover verfien wor- den van een generael Gouvernement, nadien fijn Majefteyt rypelijck gelet hadde op 't gene des den felven Lande meeft van noode was, ende hem be- dacht op de qualiteyt van de Peribnagien daer me- de fy haer in defen tóude mogen behelpen, heeft ten leften gereibl veert ende gheiloten te kiefen fijn eygen S ulier. Me-Vrouwe die Hertoginne van Parma hier jegenwoordigh, mits dat de felve fijn- der Majefteyt lbo na beftaet ende van Bloede is, ende deur lange experientie gekent die liefde ende finguliere aifedie die fy altijdts mit feer groote ge- hoorlaemheytendeobedientie der voorfz wylent Keylerlijcke Majefteyt gedragen heeft, hebbende ter dier oorfaecke verdragen diverfche fware faec- ken, daer bygevuechthetreipecT:, eere, ende re- verentie die iy tot fijnder Koninghlicke Majefteyt altijdts gedragen heeft, hebbende altijdts geiÓcnt (achter Hellende alle andere reipe&en ) 'tgene des fy bevonden heeft te behooren ten dienfte van fijn- der voorfz Majefteyt, ende die finguliere afFeétie die iy altijdts den Landen van herwaertsover be- thoont.heeft, alsdaerghebooren endeopghevoeC

ti begeert heeftjdaer toe bedwongen weiènde,o ver- 'zijnde, ende Ipreeekende de Talen der felver, in fulcker

-ocr page 67-

2 0                         Placaten. , ι.Boeck. i.Tit

iulcker vuegen,dat fyne voorfz Majeftey t,als de fel- ve wel kunneride,hem gantfchelicken betrouwden hout voor heel verièeckert,dat fy haer in defen laft fulcks quijten fal, dat ghy börftecke fult hebben u daer van gröételijcks te belooven ende te vreden te houdenyeride dat fyne voorfz Majefteyt geheele iatisfadtie ende eontentemënt daer van hebben fal, ende heeft fyne Majeftey t der iëlver gegeven* ende , geeft jegenwoordeli jck alMcke macht endë aütho- riteyt,als wylen die Konihginne Douagiere van Hongaryen, Me-Vrouwe Maria fijnMoeye feer loirHijcker gedachteniflè gehadt heeft, ende fyne Majefteyt daei' nae mijnen voorfz Heere dën Her- toge van Savoyen fynen Meve gegeven heeft, ver- hoopendè dat wefende de felve Sufter van fijnder Majeftey tendeingebooren van defen voorfz Lan- de i Oock dat kennelijckisvan hare liefde ende devotie die fy tot den felven Lande dragende is, fy foo veel te meer toeficht nemen fal,om de welvaert ende proiperitey t van diente vorderen > U ordi- nerende ende bevelende daeromme fyne voorfz Majeftey tj de felve te eeren, onderdanigh te weien, ende haer-iulck refpeit te dragen, als ghy aen den eyghenPërfoonvan fyne vooriz Majefteyc foude mogen doen.                        · , ; Endealibodiverfche Republijcquen ende om- meleggende Landen grotelijcx getraveilleert wor- den , by diverfche nieuwe ende gereprobeerde fe- iten, de weicke als kommende vanden Vyandt, Vader van alle tweedrachtigheyt endë deffènfie, houdende de voorfz Landen in groóten tróüble en divifien , midts wekken Godt Almachtigh feer verthoornt endè vergramdt wort, begerende fyne voorfzMajefteyt mit alle fijnder macht fulck groot quaet uy t allen fynen Landen te weeren , foo'tde- voir dat hy onfen Heere Godt fchuldigh is, ënde die obligatie die hy heeft tot defe voorfz Landen vereyffchende is, om de felve, ibo veel Godt aen- gaet, niet te verhelen, gemef ckt dat hy van de fel- ve hem reeckeninge doen moet, ende om tever- huedendiedefolatie inde weicke de voorfz Lan- den fouden mogen vallen, indien tegens die voorfz feiten niet verfien en worde, ende dat boven 'tge- nedes Godts-dienft aengaet, de experiencie van den voorleden faecken genoegh ghethoont, dat de veranderingh van de Religie niet en ghefchiet,ibn~ der inigelijcks veranderingh te brengen indeRe- publijcque endeghemeynen Staet van den Lande, ende dat dickwils de arme Luy den, Leeghgangers, en Vagabonden onder iülcke couleur roven ende itelen 't goet van de rijcken ·, begerende oock fyne voorfzMajefteyt (bovenhare rrtuyrlijckghene- gentheytenaffeitiediehydaertoe altijdts gehadt heeft) na te volgen die voetftappen van wylen de Keyfer, fynen voornoemden Heer en Vader* tot onderhoudeniflê ende conièrvatie van onièn Hey- ligen Gelove ende Catholijfche Relïgie,hebbende altijdts in fijn memorie ende gedenckeniflé/t geen

alle devoir ende officie te doene d'welck fy beyiiiM den fal te behooren, om die Staten van henvaërts- over te houden in de Catholijekfe unie, endeëen- drachtigheyt, in de weicke fy by der gracie Godts tot nii toe bewaërt zijn ghewecft, ende neerfte- lijck te doen executeren die Placaten ende Ediiten by wyleh fyne voorfz Keyferlijcke Majefteyt ghe- maeckt, ende by fyne vooriz Köniiighlijcké Ma- jefteyt vernieuwt, om de extirpatie van den feiten ende dwalingen > ende heeft oock fyne voorfz Ma- jefteyt expreilelijckengerecommandeert den par- ticuliere Gouverneurs, Hoofden ende andere Per- iöorien van fynen Rade, hier toe te doene alle" be- hoorlijcke diligentie, hen daer inne vucgendë ën employerende, dat fijn voorfz Majefteyt daer van ghenoeghfame fatisfaitie hebben mach : Verho- pende dat fy dien naevolgende hen daer innè quie- ten iullen,in iulcker vuegen dat Godt gedient ende fijnvoorizMajefteyt onfchuldigh fal blyvenj U recommanderende inigelijcks ibo in 't generael als particulier, u te willen employeren in alle 't gene des ghy van noede bevinden lult; tot onderhoude- niflê van onièn voorfz Heyligen Gelove ende Re- ligie, ende extirpatien van de voorfz feiten ende dwalingen ·, verhoopende dat midts defen onfen Heere Godt (by fijnder gracie) deie voorfz Lan- den helpen fal} om de felve in vooripoet te conièr- vereri ende bewaren, mks de continuele ibrge en toeficht die fijne voorfzMajefteyt deshalven dra- gen fal, ende deneerftigheyt ende diligentie die de vooriz Hertoginne van Parma fijn Sufter, mits- gaders de voorfz particuliere Gouverneurs, ende andere Officiers ende Dienaers van fijnder ν xrfz Majefteyt daer inne doen iullen. Endealfoo nadathetftuck van der Religie iü goedenftaetis, fijne voorfz Majefteyt wel weet geen faecke te wefen om te beter té conferveren de Staten ende Landen, hoedanigh die zijn, dan de goede adminiftratie van Juftitie, fonder de Welck een Republijcque en Gemeente, een doodt Lichaem ibnder Ziele is, ende dat daer de felve onderhouden wordt foo 't behoort, ende gelijcke- lijck geadminiftreert, foo wel den kleynen als den grooten, die Koninghrij eken en Landen proipe- reren 5 en heeft fijne Majefteyt niet willen onder- laten der voorfz Hertoginne, ende den genen die onder haer die adminiftratie daer van fullen heb- ben j voor fijn vertreck te belaften, de handt daer aen te houden,dat de voorfzJufticie haren rechten voortganck hebbe, fonder dat deur gunfte, faveur of andere redene of reipeit eenigen Perfoon onge- lijckgedaen worde, enda dat in de felve, foo wel de kleyne als groote gelijckelijcken aengefien ende gereipeiteert worden -? Recommanderende oock particulierlijcken elcken Van ü, de felve Jufticie ge- hoorfaem te zijn, ende die te reipeiteren, ee en ende reverentie te doen na behoren. Ende ten leften, alfoo fijnder voorfzMajefteyt

des fyne Keyferlijcke Majefteyt by fijnTeftament, wel kenlijcken is, hoe loffelijcken eilde getrouwe^

lijeken ghy ende uwe Voorzaten Ü altijdts tegens uwe Princen ende natuerlijcke Heeren, die Voor- zaten van fijnder voorfz Majefteyt hOoghloffelijc- ker memorie géqueten, ende in memorie hebben- de die groote dienften die ghy altijdt tot hen bewe- fen hebt, als goede, getrouwe ende geaifeition eer- de Onderzaten , daer van hy u feer hertelijckcri bedanckt, verhoopt oock dat ghy tot fijnder Ma-

ende't geen des hy hem voorhielt in uwejegen- woordigheyt op fijn left vertrecken van deiè Lan- den van herwaertso ver ; Ende ibo expreflèlijcken gërecommandeert heeft,om de voorfz inconveni- enten en periculen die uyt de voorfz feiten ipruy- ten,temogen fehouwen ende voorkomen, heeft iyne vooriz Majefteyt, boven al.der vooriz Herto- ginne van Parma? iljnder Suftere,Regente, belaft

-ocr page 68-

Algemene Landt-Wetten.                               W jcfteyt 't felve refpecl: in fijn afwefen dragen fult, j ren al 't geen des onfe HeereGodt fijnder voorfz

Majeftcy t verleent heeft tot uwer welvaert, ruft e ende verfeeckerthey t, implorerende te dien eyn- de die gratie Godts, in de welcke fijne voorfz Ma- jefteyt in fijn jegenwoordigh vertreck ufeeraffe- dueufelijcken recommandeert.

endefal oock van fijnent weghen mit alle aireeïie mitucorreiponderen, u belovende endeverfeec- kerende dat hy t'allen tijden ende flonden, als den noodt 't felve vereyilchen fal, u mit fijnen eyghen Perfcon byftaen fal, ende lal oock geerne employé-

Verbondt der Edelen, November 1565.

Zl.

,, ^.Enen yegelijcken zy kundigh die delen te- Ί MwM cremvoordigen Brieffullen fien of hooren

ende hy in groot aflêt ende perijckel om te verhe- ien alle fynen ftaet, ter oorfaecke dat de gewoou-

heb-

~êJj§S leien j dat wy hier onderfchreven, ben behoorlijck ende ten vollen veradver- teert ende geinformeert geweeft, hoe dat een hoop Vremdelingen, ende geenfints gearre&ioneert ten welvaren van den L ande van herwaertsover, niet tegenftaende datfe geen groote forge hebben, van de cere ende glorie Godts, ende oock mede van het welvaren van de Gemeente, maer alleen foec- ken te verladen haereygen ambitie en gierigheyt, ja al ift tot koften van den Koningh ende van alle fyne Onderfaten , nochtans voor haer nemende valfchelijcken de groote afteérie die fy hebben tot het onderhoudt van het Catholijckiche Geloof, en de eendrachtighey t van 't gemeen Volck, hebben foo veel verworven van fyne Majefleyt deur mid- del vanfchoonbewijs, endevallche onderwyfin- ge, dat hy hem heeft laten perfuaderen, te willen tegens iynen Eedt ende hope, inden wekken hy ons altoos heeft onderhouden , niet alleenlijck geenfints verlbeten, die Placaten eertijds gemaeckt op de Religie, maer defelve mede te reforceren ende ftereker te maecken, en befonder in te bren- gen met alle geweldt d'Inquifitie, die welcke niet alleenlijck en is onrecht ende contrarie allen rech- ten Geeftelijcken ende Wereldtlijcken, ende verre te boven gaende die aldergrootfte barbarie die oyt gepraÖrileert is geweeft onder die Tyrannen , maer oock fulcke dat fy niet en ibuden moghen, dan te ftrecken tot grooter oneere des naems Godts, ende tot een geheel verderfFenille ende delblatie van de- ie gantiche Nederlanden : Alibo dat onder het decxièl van valfche hypocriiie of gevcynfthey t van fommige, fy fouden te niete doen alle ordonnan- tien ende policien, fouden krencken alle auclrori» teyten ende machten van alle oude Wetten, Co- ftuymen ende Ordonnantien over lange van allen ouden herkomen gepraelifeert; Ibuden oock wegh nemen, onvrijelij ck in de ftaten van den Lande te fpreecken, fouden te niet doen alle oude Privile- giën, vryheden , Immuniteyten , fouden oock niet alleen maecken deBorgers ende Inwoonders van defe Landen eeuwighe ende ellendige flaven van de Inquifiteurs, Volck van geender eftime, niaer onderbrengende ibnderlinghe d'Overigheyt, officieren, ende alle den Adel in de ghenade van neure doorlbeckinghe ende vifitatie, ende eynde- ^Jck fouden ft ellen, alle goede ende getrouwe On- derzaten van den Koningh in merckelijcke ende ^ntinuele periculen vanheur Lijf ende Goedt. IJoor welcke middelen niet alleen de Eere Godts, ende het Heylige Catholijcke Geloof ('t welck fy- luyden nemen voor te ftaen ) foude grootelijck ^eien geintereffeert, maer oock de Majeftcyt van «en Koningh ons Hooft foude wefen vermindert,

lijcke treifelijckeHanteringe en Koopmanfchap- penfoudencellèrenende ftil leggen, d'Ambach- tenteniet ghebracht, die Garnilbenen ende die Frontier-fteden weynigh verlèeckert, het gemene Volck altijd gemuteert tot contumelié ende mute- rie, metten kortften en foudcr niet konnen nae- volgcn,dan eenafgrijflelicke confufie ende ongere- geltheyt in alle dingen. Wy, hebbende alle dele iaeckenwelgewichtight, enderijpelijck geconfi- dereert, eiide voor oogen nemende de beroepinge tot wekken wy zijn geroepen, ende tot het devoir of behoor en, tot welcke ghetrouwe Vaflallen van fijne Majefteyt, ende fonderlinge de Edelluyden, zijn gehouden (die welcke in dele faetke zijn afll- fterende fijn voorfeyde Majefteyt om deur heur ghereede ende willighlijcke dienften te maintene- ren ende voor te ftaen fijn authorïtey t ende groot- heyt in 't voorlz, en welvaren van 't Landt) heb- ben geacht,ende noch mits defen achten, datwy onie behooren niet en mogen voldoen, dan alleen- lijcken wederftaende ende tegenkomende de voor- fchreve inconvenienten , midts oock ibeckende om te voorfien, tot verfeeckertheyt van ons Lijf en Goedt : ten eynde omme niet uytgeièt te weien, tot een aes ofte roof van alfukken, die welcke ón- der het deckfel van die Religie hen ielfs ibuden willen rijck maecken metonsgoet ende Bloedt, door welcke redenen wy hebben gheiloten, ende metgemeender ftemmen voorghcnonien, om te maecken een heylige ende uyterlijcke confedera- tie ende alliance; belovende ende ons verbindende d'een aen d'ander met folcmnelen Eede, om te we- deriken met alle onfe macht de voorfz Inquifitie, dat de felve Inquifitie niet en fal worden ingevoert in eeniger manieren, het zy heymeli jek of open- baer, het zy onder wat deckièl, coleur of naem het iöude mogen wefen, alwaert onder deckièl van Inquifitie, vifitatie, decreten of Placaten, ofte eenighfints anders : Maer om de felve alles te niet 'tedoen, endegrondelijckuyt te roeyen, gelijck een moeder, begin, ende een oorfaecke van alle ongerechtigheyt ende ongeregekheyt 5 byfonder hebbende voor oogen die van het Koninghrijck van Napels, die welcke lbo veel hebben verwor- pen,tot grooter vertrooftingevan haer Landt. Pro- tefterendc niet te min in goeder confeientie voor Godtende alle de Menfchen, dat wy niet van meeninge en zijn in geenderhande manieren yet te attenteren of ter handen te trecken eemge faecken, welcke ibuden moghen ftrecken teghens de Eere Godts, ofte totverminderinge van de grootheyt ende Majefty t van den Koningh, of fyne Staten, maer ter contrarie dat onlè voorièyde intentie an- ders niet en is, dan alkenlijcken om voor te ftaen den

-ocr page 69-

Piacaten* ι. Boeck. ι. Tit.

τ,

3

den Koningh ende fynen Staet, ende onime te be- waren alle goede örderen ende policien, weder- ftaende ( ioo veel wy iiillen kunnen ) alle ieditie ende oproerte van die Gemeente, monopolien en •partialigheden. Welcke confederatie ende allian- tie wy hebben gelooft ende ghefworen, ende als- noch beloven ende fweeren t'onderhouden geheel valteiijck ende onverbreeckelijck , eeuwelijck en tot allen tyden continnelijcken, foo langh als ons 't felve duert, nemende den Almogenden Godt tot een getuyge op oniè conicientie, dat wy noch met wercken, noch dire&elijck, noch indireftelijck met onièn weten ofte wille niet en fullen hier tegen contrarieren, of tegens doen, in eeniger manie- ren y ende omme de felve confederatie ende allian- tie te ratificeren en ftedes te maecken in't eeuwigh: Wy hebben gelooft ende geloven midts defen, die een den anderen alle afliftentie met Lijf ende goet, als Broeders ende ghetrouwe Gefellen, die handt houdende d'een aen d'ander, dat niemandt vande oniè, of van onfe gheconfedereerde ial worden on- deribcht, onteert, getormenteert, of vervolght in geender wyfe, noch aen Lijf, noch aen Goedt, omme ecnige reipeften ipruytende uyt de genoem- de Inquiiitie, ofte eenighfints ghefondeert op die Placaten, tenderende tot die felve of ter oorfaecke van deièr onfer confederatien. Ende foo verre daer eenige moleftatie of perfecutie valt aen eenigh van onie Broeders ende Geallieerde, van wien, ende in wat maniere 't felve foude mogen gefchien : Soo hebben wy gelooft, gefwooren, geloven en iwe- ren,herri te afllfteren, in fulcke, alfoo wel met onfe Goeden (ja dat meer is met alles wes in onfe macht is) fonder yet te fparen, of eenige exceptie of fub- terfugie, hoe die foude mogen wefen, alles alfoo oft voor ons eygen perfoon ware ·, verftaende ende befcheyden wel uytdruckelijcken, dat het ons niet fal voorderlijck zijn, om ons te willen exempt ma- ken, of vry ende ontbonden achten van defe onfe voorièyde confederatie,. wanneer die felve vervol- gers oftmoleftateursfoudenwillenbedecken haer

perfecutién onder een ander coleur of pretext,

&·

lijck of iy niet en pretendeerden, dan alleen te ftraffen de rebelligheyt of andre diergelijcke deck- ièlen, hoe die fouden mogen wefen, als ons met der waerheyt blijckt, dat dierghelijcke occafien zijn geprocedeert, ofte gekomen uyt de boven-ge- fchreven faecken, alfoo dat wy mainteneren ende verftaen, dat in die ende diergelijcke faecken niet en mach geimputeert worden eenige Crime van rebelligheyt, ghemerckt dat die oorfaecke proce- deert uyt cenen heyligen yver ende loffelijcker be- geerte , om voor te ftaen die glorie Godts, ende die Majefteyt van den Koningh, ende tot rufte van de Gemeente, ende verièeckeringhe van ons Lijf en Goedt : Welverftaende nochtans ende belo- vende d'een d'ander, dat een yeder van ons in dier- gelijcke exploi&en hem ghedragen fal tot gemeen advijs van alle de Broeders ende Verbondt-gheno- ten, ofaen die gene die daer toe fullen wefen ghe- deputeert, ten eynde dat de heylige vcreeninghe onder ons zy ghemainteneert ende onderhouden, ende'tièlvé,datghedaen wort by gemeen coniènt ende ftemmen,mach weien iöoveel vaftiger ende beftendigér, in tuychniflè van wekker confede- ratie ende alliantie, wy hebben aengeroepen, ende aenroepen den Alderheylighften Godt, Schepper des Hemels ende der Aerden,als een Rechter ende Onderfoecker onfer confcientien ende herten: De welcke fiet, kent, ende weet, dit onfe voornemen ende reiblutie alibo te wefen, den felfden biddende ootmoedelijck, dathy ons door fyne kracht van boven wil onderhouden in een vafte ftantachtig- heyt, ende ons alfoo wil geven eenen Geeft der wrjsheyt ende diicretie, om alibo veriien wefende van goeden ende rypen raet, ons voornemen mach wefen voleyndt, tot een goet geluckigh eynde; de welck hem fèlven fal dragen tot die glorie van fy- nen naem, tot dienfte van de Koninghlijcke Ma- jefteyt, tot vrede ende rufte van het gemeene wel- varen , ende tot zaligheyet van onfe Zielen ? Amen.

CP\E Namen van de Heer en Edelen die 't voorenftaendeVerbondt hebbm onderteeckent , flam uytghe' ■*-^druckt by Borre ι Deel Pag. 38, Col. 4.

Ordonnantie ende Infimffie evanden~PrincerüanOrangei 'voor die •van Hollandt, om by provifie Η Landt daer naergeregeert te wor- den, in date den fj Augufli 1572.

7 "» j *

lllhelrn by der gratie Godts, Prince van Orange, Grave van Naiïau, &c. Alibo wy metter daet bevinden, dat het Landt van Hollandt in defe bevrydinge des Va- derlandts,uytder Albanifcher ende SpaenfcheTy- rannie, ende 't felve in fijn oude vryheyt en wel- varenthey t te reftitueren, 't welck wy metter hulpe Godesvoorghenomen hebben te volkomen, ons piincipalijcken bygeftaen heeft, foo met eene gro- te merckelijcke iommevarighereede penninghen, als met Brieven van verbande tOnfer ernftelijcke verfoeck ende bede, ghegeven voor de betalinghe vanden Overften Ritmeefteren, Capiteynen ende Hopluyden van den Ruyteren ende Knechten,om den felven te beter ende williger te doen opfitten,

monfteren ende onder Eede te komen. Om welc- ke vooriz ende beloofde penningen op te brengen ende te furneren, fal noodigh zijn 't voorfz Landt in fijn geheel ende welvarentheyt te conferveren, ende den Ingezetenen van dien alle contentement te geven, ende van allefoule ende overdaet van Knechten foo wel in Steden als ten platten Lande tebevryen, op dat fy middelen daer toe moghen hebben, ende heure goede wille ende affectie ghe- continueert werden, ende geen afkeer van faecken enkrygen. Soo ift dat wy met lange enderypede- liberatien hier op ghelet hebbende, bevinden daer toe voor al noodigh te zijn 't felve Landt in fijn ou- de Coftumen, Pivilegien ende Vryheden t'oncler- houden, foo ons voornemen in't generael daer toe is

-ocr page 70-

Algemene Lattdt-Wetreil.

ninge ter Kamer ter prefentie van een Gecommit- teerde van den Staten doen lal. Sullen mede de voornoemde Staten in plaetlè van Meefter Jacob Bol die vertrocken is* eenen anderen ofte meer, indient hen goedt duncktj daer toe bequaem ende gequalificeertzijnde,nomineren tot den ontfangh van alle des ghemene Landts om- meflagen, om by ons gheconfirmeert te worden, dewelcke na dat iy behoorlijcke cautie ghcfblt ful- len hebben, terftont in heuren ontfangh fullen tre- den, ende gene penningen in uytgeve mogen bren* gen,dan ter ordonnantie vande Staten,die hen Re- keningen oock doen fullen voor den Staten en een Gecommitteerde uy t der Kamere. Ende op dat de Staten te beter contentement van als mogen hebben, willen wy dat fy oock een lullen nomineren tot den ontfangh ende uytgeve Van penningen tot des Krijghs-handetinge binnen den Lande van Hollandt behoevende, omme by ons,onder behoorlijcke cautie ende Eedt,geconfir- meert te worden ·, die gehouden fel zijn hem in fy- nen uytgeve te reguleren naer'tgene hem by den Superintendent ende twee Commiflarifien (die de Staten mede nomineren iullen,om by ons geconiuv meert te worden, om hem by de monft-nngh te vinden) geordonneertfalworden, ende gehoj-. den fel weien, lyne Reeckeninge voor die vande Reeckeninge ende de Staten te doen. Item, lullen oock alle Capiteynen ende Hopluyden fweeren ons als Stadthouder van Hollant,Zeelant en Welt- Vrieilandt, ende Sticht van Utrecht, ende den Staten des Landts van Hollandt gehouw ende ghc- trouw te welèn,om de Landen te bevryden van de Albanifche ende Spaenfche Tyrannye, ten dienfte van den Koninghlij eken Majefteyt als Grave van Hollandt; ende voorts den Artijckel-britf die wy den Staten overgelbnden hebben. Voorts is oniè. meeninge en intentie, dat de Goeden van den gene die hen openbaerlijck voor Vyanden dragen, ter- ftondtbydeMagiftratendaer onder die ghelegen zijn, geannoteert fullen worden, ende die vruch- ten van dien ontfangen fullen worden by de Rent- meefters Vjin de Domeynen, elck in fijn Quartier, omme tot vorderinge van de gemene faceke ter or- donnantie als vooren, ge-employeert te worden -, die daer van reeckeninghe apart fullen doen ten overftaen van eenige Gecommitteerde van de Sta- ten. Dat van gelijcken gefchiede van Goeden toe- behoorendePerfonenlien onthoudende in de Ste- den , die hen noch met ons niet geconformeert en hebben; ende oockrvan den genen die hen om defe beroerten uyt heure Woonfteden getranfporteerc hebben: ende naopehbare inroepirige niet weder- om komen, ende dit ter tijde toe die Steden hen, met ons conformerenj ofte dat fy weder ter plaetfe van heure relïdentie gekomen Mlenwefen. Wel- verftaende dat üyt de voorfz Goeden betalinghe met kenniife van faecken ghedaén fal worden,'t ge- ne fy anderen deughdelijcken fchuldigh zij n. Dan lbo wy begeren alle vrundtfchap ende vrede t'on- derhouden met de naegebuyren buyten de Neder- landen gezeten : ibo willen ende ordonneren wy dat henluyden heure Goeden volgen,midts deugh- delijcken verifiërende henluyden die ende genen anderen in parte ofte deele toe te behooren. Ende op dat alle iaecken by betere ordre uytgerecht mo-

is ftreckende

, ende oock den Staten des felfs

Landts een goet geneugen te geven* dat Het Landt ordentelijck geregeert mach worden. Hebben tot dien eynde voorgenomen daer inne niet te doen of t'ordonneren ,dan by advijfe van de felve Staten^ ίο dien die gelegenthey t des Landts, ende de humeu- ren van de Inghezetenen van dien beft kennelijck ma. Willende tot dien fine defe oniè Ordonnan- tie ende Inftruftie by eenen yegelijcken ende over al in den Lande van Hollandt, met fyne appenden- tieonverbreeckelijckbyprovifie onderhouden en achtervolght te worden. Eerft ende alvooren om 't Landt in fijn oude vryhey t te brenghen fullen de Staten by heure Gedeputeerden doen inventarife- ren en Copie maecken van alle des Landts Privile- giën, Gerechtigheyt ende Chartres, beruftende op den Huyfe ende Caftele vander Goude, latende d'Originalen aldaer, daer toe wy henluyden autho- riferen by defen, om de felve gefien wefende, we- der geobferveert ende onderhouden te mogen wer- den. Ende op dat des Landts Domeynen ende inko- men geconferveert ende behoorlijek ten gemeenen profijte van den Lande ge-employeert mogen wor- den. Ordineren wy dat voor al de Kamer van de Reeckeninge gefedintegreert worde, ende dat de Staten, andere Perlbonen bequaem wefende, tot Reeckenmeefteren , Auditeuren ende Klercken indeplaetiè vanden genen die vertrocken zijn, nomineren rullen, om by ons by provifie ghecon- firmeert ende ghefurrogeert te worden, die met den genen die gebleven zijn goede toefichte iullen nemen, dat de Domeynen niet vermindert, ende die penningen van dien wel ende nae behooren tot vorderingevandegemenefaecke, ende alfqo tot dienfte van de Koninghlijcke Majefteyt, fonfer ordonnantien befteet worden ·, tot weleken fijne fy boven den gewoonlijcken Eedt, mutatis mutan- dis , oock fweeren fullen deiè oniè Ordonnantie te gehoorfamen,ende alle devoir doen om 't Landt van de Albanifche ende Spaenfche Tyrannie te be- vryden, ende 't ièlve weder in fijn oude vryheyt geftelt te mogen worden. >i«           -ί'Μ tir.·. > Dat fy oock.in plaetfe van particuliere Rentmee- fters ende Ontfarigers van de voorfz Domeynen en inkomen die vertogen Zijn , andere Perfoonen daer toe foufBlant ende bequaem wefende, iullen nomineren, om oock by Ons by provifie gheconfir- meert ende gheiiirrogeert te worden,in plaetfe van den genen die vertrocken zijn. Welverftaende dat die Ritmeefters die ghebleven en niet vertroc- ken en zijn, gehouden fullen zijn (alfoodeReec- ken-meefteren in- hun vertrecken de Reguleren vande Kamere met hen genomen hebben) mitfga- ders den ftatè van heure oflgeflóten ende loopende Rekeningen terftont ter Kamere over te leveren, om die aldaer te regiftreren, ift noot, ende dat de ghefurrogeerdevoor alle cautie voor heuren ont- rangh ter Kamere fullen ftellen ende den behoor- leken Eedt doen, den wekken als dan by den Reeckenmeefteren den ftate van heuren onfangh VJt voorgaende Reeckeninge ( by foo verre die te bekomen zijn) ofte by andere wegen en middelen

daer

ven fal worden, om hen in heuren ontfan

o' niet

oaer na te mogen reguleren, ende inuytgeve

brengen, dan 't gene hen

by ons of die vanden Re-

Kemnge geordonneert fal zijn, die lieureReecke- gen worden, ibo willen wy oock dat foo wanneef E                             daer

-ocr page 71-

		||.                         Plachten. ι. Β daer eenigh Officie ofAmpt vaceren lal, dat die van de Kamer van de reeckeninge daer inne dilpo- lieren, ende de lèlve confereren naer ouder ghe- woonte by vérpachtinge -r midtseerft endealvoo- ren daer op gehadt hebbende 't advis vanden Wet- houders ende Raden der Steden, daer 't lèlve Of- ficie ofte Ampt vaceren lal, ende vananderen by advijs van particuliere Rentmeefters daer 'tlèlve onder forteert: Dan in den Bailliuichappen van Rhijnlandt, Kennemerlandt, Dèlflandt, Schie- landt, Zuydt-Hollandt, Waterlandt met Zee- vanck, ende alle andere diergelijcke, met advijs van den Staten, om in 't exerceren van heure Of- ficien beter ordre geftelt te mogen worden. Ende fullen alle Officieren, ons als Stadthöuder van Hol- landt, boven den ouden ende gewoonlijcken Eedt, mutatis mutandis oock fweerenj defe onlè Ordon- nantien in alles te volkomen, ende met allen vlijt het Landt van de Albanifche endeSpaenfcheTy- rannye te helpen bevryden ·, om weder in fijn oude vryheyt te mogen komen. Verlatende ende de- porterende by delen allen den genen die contrarie dele heure Commiiïïen verkregen hebben, foo wy Oock by delen doen alle andere generale Commif- lien over den Lande van Hollandt ftreckende,voor defe tijde ge-expedieert. Is mede onfe wille ende meyningedatntemandteenighe ommellagen van penninghen ofte anders over den Lande vanHol- landt, ofte Onder Hollandt ibrterende, in 't geheel ofte deel lal dóen, dan alleen den Staten van den lel ven Lande, die wy daef toe by delen authoriiè- ren, ömffle te vinden die penningen by henluyden t'onfer begeerte opgebracht ende verlëgelt, ende dat by foodanige middelen als henluyden duncken iai den Lande oörbaerlijckfte ende draeghlijclcfte te wefen > Willende daerom de penningen die by eenige particuliere Gouverneurs ommegheilagen ende ontfangen zijn, dat die terftont komen ende overghelevert lullen worden aen gelde of behoor- lijcke ao/|Uijteft,in handen van de Ontfangers, die by de Staten gheftelt iullen worden, orame daer van mede behoorlijcke Reeckeninge ghedaen te mogen worden: Ende op dat egalité over 'tgeheele Landt gebruyckt mach worden, henluyden dat a£- ilagh fal mogen ftrecken Als wy ook willen dat alle andere doen Mlen in den Rade van Hollant of on- der Holl. fortèrende, die by ons, onlèn lieven Neve den Grave vartder Marck,öf yemant anders particu- liere commiiïïen van ons hebbende,tot eenigen ont> fengh of Rentmeefterlchapgeftélt ende gecomniit> teert zijn , löó wy allen den ielven by delen van haren Comitiiflien deporteren ende verlaten. Item op dat de J uftitie, wefende 't fondament: van de cöhlètvatie van een Republijcque,wederomin eiïè geftelt mach worden ·, lbo is ons ernftigh veribeck, dat de Staten ons in alder diligentie willen over- lehicken die namen van de Raedtsheeren die nèch te bekomen ende niet vertföcken? zijn, ende 'daer .
				Deck. ï. Tit. toe noch eenige andere gequalificeerde Perioonen om Raden te zijn, nomineren, omdaeruytby ons by provifie eenen Raedt geconftitueert te worden,, die de Juftitie inden Lande van Hollandt lullen adminiftreren tuffchen· partyen, ende de kenniflè van alle de aengehaelde ende aengeflagen Goeden, of de lèlve gehouden Ibuden worden voor prijs dan niet. Voorts calïèren wy alle Commiiïïen die wy of onfe Gecommitt. tot noch toe ter Zee ghe- geven hebben; ten fijne die Negotiatie te beter en vryer op den Lande van Hollandt ghe-exerceerc mach worden: Willende dat voortaen een ygelijek van onlè Capiteynen ende anderen hen reguleren lullen nae de Ordonnantie die Wy daer op met ad- vyfe van de Staten maeckeii fuflen.' Ende foo onfe uy tterlijckfte meyninge, begeer- te ende intentie is, dat die gemeyne rulle en vrede binnen den Lande van Hollandt ende daer onder ibrterende, volkomelijck ende onverbreeckelijck onderhouden mach worden j Soowillert endeof- donneren wy by delen, dat alle onfe Capiteynen, Overften, Hooft-Officieren ende Wethouderen gehouden lullen welen Eede tedoen,denPlacate daer op by ons gegeven, in onfen Heyr-Leger tot Hellenrade by Reurmonde, op den drie en twin- tighften Augufti vijfthien hondert twee en tlèven- tigh, inallelynepoindlcn te achtervolghcn ende volkomen. Ende alfoo wy voor defe tijdt ièlver in perlöon als noch niet mogen komen, foo is onlè intentie ende meyninghe, dat alle d'andere faecken concernerende het Gouvernement van den Lande van Hollandt ende daer onder fortèrende, ghead- miniftreert ende gevordert fullen worden by onfen lieven ende beminden Neve den Grave vander Marck y by advijs vanden genen die wy ter nomi- natie van de Staten als Raden by hen ghevoeght hebben, ende noch voegen lullen : Welverftaen- dedatfyinlaecken beroerende de Politie en wel- varen van den voorfz Lande, niet en fullen dilpo- neren fonder vöorgaende advyfe van de Staten, Willende ende ordonnerende voorts, om de Ste- den in goede politie ende Regeringe t'onderhou- den, de felve in alle Politijcque ende Borgerlijcke faecken fullen ghèregeert worden by de Wethou- ders ende Regeerders der felver : Wel-verftaende dat wy in den lèlven dat ons goedtduncken lal, een Gouverneur tot meerder bewaernilfè van dien lul- len Hellen, by advylë van de Staten. Des t'oirkon- de hebben wy delen met onièn name gheteeckcnt, ende önlen grooten fecreét Zegel daer beneffens laten drucken in Placatè. Gegeven in önlèn Veldt-Leger tot Hellenrade byRuermonde, of» den vijf én twintigften dagh der maendt van. Au- gufti in 't Jaer ons Heeren duyfent vijf hondert tfeventigh eiide twee. OndergheteyckenC> GuiHiaÊmedeNqffaU) met een Zegel in Roödéfi Waiïè daer beneffen'js gedrückt, ende beneden ge- teyekentj Bmymnch, »          o ,              ··::>
						im
					iüVcsl

-ocr page 72-

Algemene Landt-Wetten.

3*

Unie van Delfftuffchen Hollandt en Zeelandt, in date den 2 5 April ij7<5. Sie Groot Placact-Boeck 2 Deel Pag. 2114.

24-·

2 5.         Pacificatie van Gent, in date den 8 November 1576. Sie Groot Placaet-Boeck 1 Deel Pag. 1. 2 6. Unie van Utrecht, in date den ζ ρ Januarij 1575?. Sie Groot Placaet-Boeck 1 Deel Pag. 7. CT\E Nadere Handelingen, ConfideratienendeBefluyteny raeckende de voorfz Unie ^ werden ghevon

•U den in de Herftelde Leeuw, ofDifcoursover'tgepaiïèerde in de Vereenighde Nederlanden in d

de

Jaren lófo ende iöfi, door L.v. Aitzema,

27. Placaet van de Staten Generael3 daer by den Koningh van Spangien als Gr ave van HollandtjVermidts overtredinge der Landt-Wetten, ende andere redenen daer by in 't lange verhaelt, verl{laert werdt verval- len teXj/n van de Overheyt ende Heerfchappye der Nederlanden , in dateden 26 Julj 1581. Sie Groot Placaet-Boeck 1 Deel Pag. 16.

28         Kemonfirantie van de Staten van Hollandt aen den Gr ave van Ly~ cefler binnen Dordrecht gedaen , raeckende de Souverainiteyt dejer Landen, in date deft$o Augufli 1587.

|°^^?Oorluehtige Hooghgeboren Furft ende m WÈ ] Heere, die Ridderfchap, Edelen ende ILllglr Steden van Hollandt ende Weit-Vnef- landt, reprefenterende den Staten van den felven Lande, wel ende rypelijck ghelet heb- bende op den jegenwoordigen itaet van de Veree- nighde Nederlanden, hebben volgende den Eedt ende plicht daer mede fy de voorfz Landen zijn verplicht ende verbonden, totvoorderinghe van den dienit van hare Majeiteyt, conièrvatie vande itaet der vooriz Landen, eeniamelijckde eere en reputatie van uwer Excellencie, noodigh gheacht uwer Excellencie te remonftrereh, 't gene hier naer volght. I. In den eerften, dat iyluyden ( hen ten hoogh- ftcn verbonden houdende aen hare Majeiteyt, foo uyt fake van de gunite ende faveur by de felve hare Majeiteyt defe Landen ende Ingezetenen der fel» ver, veele Jaren tot vorderinge van de ware Chri- ftelijcke Religie, ende den welitandt deièr Lan- den bewefen, als iönderlinge midts die lofFelijcke ende genadige aiïiitentie die hare Maj eitey t belieft heeft defe Landen te doen, ende voornementlijck daer toe latende gebruyeken den peribon van uwer Excellencje } van herten altijdts hebben begeert, dat hareMajefteyt hadde mogen beweeght worden om defcr Landen Souverainiteyt aen te nemen, op redehjekeconditien, totconfervatie van de itaet deler Landen itreckende, In welcken gevalle fy- JuydenhareMajefteytalfulcke eere, reipeft, re- verentie ende gehoorfaemheyt fouden hebben be-

weièn, als iyluyden Keyfer Karehof eenigh ander Prince deièr Landen,oyt hebben ghedaen. Ende hoewel hare Majeiteyt als noch 'tielve niet en heeft belieft, nochtans en fullen ly niet nalaten, die wel- daden van hare Majeiteyt naer haer iry tterite ν er- mogen met danckbaerheyt te erkennen, ende het Tradtaet met hare Majeiteyt ghemaeckt, aen hare zydeinalleiyne poin&en t/achtervolgcn. Ende is haer meyninghe ende intentie altijdts gheweeit, uwer Excellencie te mainteneren, niet alleen inde authoriteyt, de felve competerende uyt den vooriz Tradate met hare Majeiteyt gemaeckt, maer ooclc in 't wettelijck ghebruyck van de authoritey t uwer Excellencie, boven dien by de Staten Genèraël der Vereenighde Nederlanden als Gouverneur ende Capiteyn-Generael der felver, geconfereert. I I. Maer aenghefien dat by experientie bevonden wort, dateenige ongheruite Menfchen arbeyden om tuifchen den Staten defer Landen in 'tgenerael ende particulier, ende uwer Excellencie, misver- itanden ende oneenigheden te verooriaecken,waer uyt in 't eynde der Landen ruïne ende ondergangh ibude moeten volghen ·, te meer, naedemael de voorfz misveritanden ende oneenigheden oor- φrongh nemen, deur dien by de felve Menfchen gepooghtendeghetrachtwordt eenconfufie inde authoriteyt, den Staten, uwer Excellencie als Gou- verneur-Generael, ende de particuliere Gouver- neurs van de Pi ovmeien reipeÖrive competerende, te maecken : Soo ial uwer Excellencie believen te veritaen,dat tot weghneminge van den oorfprongh E 2                              van

-ocr page 73-

					Placaten. i.Boeck. i.Tit.
			36-
		van de voorfz misverftanden j die Ridderfehap, Edelen ende Steden van Hollandt en Weft-Vrief- landt al tij dts verftaen hebben, ende verftaen als noch, dat by gebreecke van een Prince der voorfz Landen, die Souverainitevt der fel ver Landen aen hen wederkeert : Ende dat overfulex nae het yei> laten van den Koningh van Spaignen, eertijdts Prince van de voorfz Landen, alle Aften van Sou- veraineté by de Staten van de felve Landen wette- lijckzijnge-exercecrt, in voegen dat fyluyden in dier qualiteyt oock met verfcheyden Princen ende Potentaten, ende namentlijck met hare Majefteyt beneffens d'andere Provinciën hebben getracteert, ende uwe Excellencie d'authoriteyt als Gouver- neur ende Capiteyn-Generael van de Vereenighde Ν ederlanden, geconfereert. III. Ende overmidtsdat het de voorfz ongherufte Menfchen niet wel moghelijck was der Staten au- thoritey t diredtelijck te labefacteren ofte renveriè- ren, foo pogen fy 't felve by indirecte weghen te doen, uy tgevende dat de Staten niet ghereprefen- teert en worden by den genen die 't felve naer den Rechten ende gebruyeken van den Lande is com- peterende, maer by eenige baetibeckers, lorren- draeyers, ende quade gearfeclrioneerde tot de Ge- reformeerde Religie, hare Majefteyt, den wel- ftant van de Landen, ende uwe Excellencie. IV. Waeromme de Staten noodigh gheacht hebben uwer Excellencie te verthonen, dat die Staten niet by feeckere privé perfoonen, maer by de Ridder- fehap , Edelen, en Steden gereprefenteert worden, fulcks dat leer verdwaelt zijn de gene, die meynen dat deStatenuyt eenighe privé perfonen beftaen, ende dat de faute die fyluyden op de felve preten- deren , den Staten met recht ibude mogen te lafte geleyt worden, te meer, aengciien de Staten altijdt verftaen hebben, ende als noch verftaen, dat in gevalle yemandt van den genen die op hare Verga- deringhe compareren, hem in eenige iaecken fou- den mogen hebben ontgaen, de felve voor andere exemplaerlijck behooren geftraft te worden. Ende lbo verre uwer Excellencie beliefte ware henluy- den openinge te doen van de redenen, waer deur eenige perfoonen terVergaderinge van de Staten comparerende,in eenige Iaecken fouden wefen cul- pabel, fullen die Staten de handt daer aen houden dat alfulcke exemplaerlijck geftraft worden. Ende alfo cle voorfz ongerufte Menfchen mede oorfaeck nemen, om die wettelijcke authoriteyt van de Staten in controvcriic te ftellen, overmits in 't confereren vande authoriteyt van uwer Excel- lencie als Gouverneur en Capiteyn-Generael der Vereenighde Nederlanden, ende daer naer op den naeni van uwe Excellencie vele iaecken gepaflèert, gedaen ende gedecreteert zijn, niet conform 't gene ten refpede van den Gouverneurs-Generael vande Nederlanden, of op haren name ten tijde van Key- icr Karel gedaen is gewceft, maer ten refpe£te van Keyier Karel, ende op fynen nacm als Prince deièr Landen felfs, ende dacrommc by veele in diφute geftclt wort, of uwer Excellence is geconfereert gclijcke authoriteyt, als Keyièr Karel inden Lande heeft ghehadt, ofte alfulcke als den Gouverneurs van de Nederlanden (by den felven geftelt) isge-					geven, ende dat daer deur vele misverftanden en confuiien worden ghevoedt: Soo fal uwer Excel- lencie believen te verftaen, dat al ift foo dat de Sta- ten de Gouverneur," Officiers endejufticiers van defe Landen by tyden van Keyièr Karel, of voor- gaende Princen derfelver Landen, noyt by Eede verplicht ofte verbonden en zijn geweeft aen den Gouverneurs-Generael der Nederlanden, dat die Staten voornoemt nochtans henluyden de Gou- verneur , Officiers, endejufticiers van Hollandt ende Weib-Vrieflandt ( boven d'onderhoudinghe van het Tra&aet met hare Majefteyt ghemaeckt ) aen uwer Excellencie (in de Geünieerde Landen wefende ) verbonden houden, orarae de felve in't wettelijcke gebruyek van de gheconfedereeüde au- thoriteyt, als Gouverneur ende Capiteyn-Gene- rael van de voorfz Nederlanden, te gehoorfamen, ende de vooriz authoriteyt te helpen mainteneren, foo langhe uwe Excellentie de voorfz authoriteyt wettclijckenis gebruyekende : Sonder nochtans henluyden daer mede noopende de Souverainiteyt der Landen eenighfints te willen prejudiceren, en dat dienvolgende ter diipofitie van de Staten Ge- nerael, ende van de Staten van de Provinciën in 't particulier ( boven d'authoritey t den felven in de- iê Landen van allen ouden tyden, ende nament- lijck van Keyièr Karel ghecompeteert hebbende ) fal blyven de diipofitie van de iaecken, die Key fer Karel de Hertoginne Margriete , Koninginne Marie, den Hertoge van Savoye , ende andere Gouverneurs-Generael vande Nederlanden niet en heeft bevolen·, maer aen hem felven ghérefer- veert, uytghefondert'tgeneby hetTractaet met hare Majefteyt gemaeckt, is verandert, alfoo die Staten voornoemt hen daer aen verbonden hou- den. VI. Item, dat alle faecken by tyden van Keyier Ka- rel ter difpoiitie van de Gouverneurs-Generael dei- Nederlanden geftaen hebbende, ter diipofitie van uwer Excellentie ende den Raedt van State, vol- gende d'A&e van delatie van het Gouvernement aen uwe Excellentie gedaen, fullenftaen, béhou- delijck dat in het doen van de depefchen der felver, gevolght fal worden d'Inftruftie daer op gemaeckt ende noch te maecken : Ende dat het gene op den naem van Keyier Karel plagh gedecreteert en uyt- gegeven te worden, fal worden uytgegeven op den Naem, Zegel, Contra-Zegel en Cachet van de Staten Generael, in gevalle alfulcke depeichen den Provinciën in't gemeen aengaen. Ende in gevalle de felve den Provincie van Hollandt ende Weft- Vrieflandt in 't particulier aengaen, op den Naem, Zegel, Contre-Zegel ende Cachet van de Staten der felver. V I I. Dat mede alle Gouverneurs vande particuliere Provinciën, generale en particuliere Óverften en andere Ofïïciers endeVolck van Oorloge, fullen by Eede verplicht ende verbonden worden de Ver- eenighde Landen in 't generael, uwer Excellentie als Gouverneur-Generael der felver, ende de Pro- vinciën, Steden ende Leden van dien, daerinne fy fullen gebruyekt worden, in 't particulier gehou ende ghetrou te wefen. Dat voorts alle de felve, uwe Excellen tie als Gouverneur-Gen erael, ende denOverffen, Ritmecfteren, Capiteynen,Offi- ciers,

-ocr page 74-

Algemene Landt-wetten.

η

willen in eenigcr manieren derogeren d'authori- teyt, die mijn Heeren de Staten competeert, of daer van diiputeren. Soo dat den inhoudt van deiè Articulen hem niet alleen nietaenengaet, maer begeert oock dat fijn vooiiz authoriteyt hemghe- heel blyve, volgende de palen of limiten van den TracTrate, ende de poilèiïie in de welcke mijn Hee- ren de Staten hem geftelt hebben, fonder daer in te willen gedogen eenige derogatie, diminutie, of reftricTie. Ende dat overfulcks niet en behoort verandert te worden in de aenichouwinghe van de intitulatie of zegel, die fijn Excellentie ghewoon- lijck is te gebruyeken, ende dat met deliberatie of beradinghe ende expres confènt van mijn Heeren de Staten Generael, ende foo fijn lefte Voorgan- gers in 't Gouvernement-Generael des ghebruyekt hebben. Op hetfevende Articul. Sijn Excellentie bevindt niet behoorlijck dat Eedt ghedaen fa}, worden den Provinciën, Steden ende Leden van clien, den Gouverneurs en Luy- tenanten particulier, als wefende een nieuw ende dangereux dingh, in aenichou van de mcenichte van Eeden, die voortbrengen confufie ende ver- achtinge, daer toe voorfien dient, volgende het negenthiende Articul van het Traclaet met hare Majefteyt gemaeckt > wel-verftaende dat 't Volck van Oorloge, komende guarniiben te houden in Steden, iweeren fullen in de Steden, boven den Eedt die fy fijn Excellentie ende't Landt ghedaen hebben, dat fy de voorfz Steden ende Plaetièn ge- trouwelijck bewaren iüllenvoor den Staten ende Gouverneur-Generael. Ende datiè niet en fullen attenteren tot prejuditie van de felve Steden. Ende dat niet te min fijn Excellentie lalweghnemen en veranderen de ièlve guarniibenen alft hem goedt dunckenfal. Op het achtfie Articul. Sijn Excellentie accordeert den inhouden van dit Articul, ende fal acht nemen dat het felve alibo gedaen werde, voor lbo veel den tijdt ende occafie lülcks toelaten fullen, wefènde onbehoorlijck dat deur ghebreck van nieuwe onderhoudinge van de- len, den dienft van de laecke verachtert of gheinte- reiïèert lbude worden. Op het negende Articul. Dat declaratie fpeciale gedaen zy van 't gene de thooners meynen dat behoort gherepareert of ge- effeclueert te worden, om'tlèlvegefien, gedaen te worden als in redenen ende equiteyt bevonden fal worden te behooren. Aldus gedaen den eerften September Anno 1587. ende geparapheert Leoni' nus, vt. Onderteyckent, R. Leycefler. Lager ftondt, Ter Ordonnantie van fijn Excellentie. Geteyckent, C. Huygens.

eiers ende Soldaten, den Gouverneurs van dePro- vinacn daer inne fyluyden ghebruyekt fullen wer- den, hareLieutenanten, ende denOverftenCa- piteynen ende Bevel hebberen over henluydeh ge- ftck ende te ftellen, te gehoorfamen. VIII. Belangende d'abiblute macht uwer Excellentie in 't belcyt vander Oorloge geconfereert, verftaen die Staten voornoemt de felfde te ftrecken, omme over alle 't Krijghs-Volck van Oorloge te Water ende te Lande, foo wel hare Majefteytsfècours,als in dienft ende befoldinge van de Landen wefende, commandement ende bevel té ghebruyeken, de felve tot krenckinge van den Vyanden t'employe- ren, ende daer over recht ende difcipline militair te doen exerceren: Sonder dat daer onder verftaen kan worden, dat uwe Excellentie meerKrijghs- Volcksfoude doen lichten, dan uyt liet fecours van hare Majefteyt.ende die contributien van den Landen ( conform der Staten Refolutie ) mogen worden betaelt. Verfoecken voorts, dat uwer Excellentie be- lieve die faecken vander Oorloge te Water te doen beleyden deur den Admirael vander Zee, ende het verleggen van de Guarniibenen deur de Gouver- neurs van de rcfpcclive Provinciën. I X. Ende omme voortaen te beter eenigheyt, corre- fpondentie ende confidentie tuflchen den Staten ende uwer Excellentie te voeden ende t'onderhou- den, fal uwe Excellentie believen voor al te doen repareren 't gene by toedoen van eenige ongerufte Menfchen, ofte deur onverftant, op den naem van uwer Excellencie in den voorleden Jare in het ftellen van eenige Gouverneurs, ofte Superinten- denten van den Steden of quartieren, ende in het confereren van eenige principale Officien, foo van der Politie alsJuftitie, tegens d'Atte van delatie van 't Gouvernement is gedaen. Ende te doen ef- fectueren 't gene by den Staten in 't generael ende particulier, conform denTraclrate met hare Ma- jefteyt ghemaeckt, ende de voorfz A£te byvoor- gaende Remonftrantie aen uwe Excellentie is ver- löcht. Ende dat uwer Excellentie tot dien eynde believevan hem te doen vertrecken, ende geen geloof inde faecken van den Lande te geven, iöo den perfbonen van deiè Landen, als andere Na- tien, die oneenigheyt ende diffidentie tuflchen den Staten ende uwe Excellentie foecken te maecken, ende confequentelijck die Lauden in confufie,ende de eere ende reputatie van uwer Excellentie in ha- zard te ftellen. Hier op heeft fijn Excellentie by appoflille ghefielt defenaervolgendeverklaringe. C Yn Excellentie verklaert op de fes eerfteArticu- len, dathy noyten heeft gepretendeert meer- der authoriteyt, dan die hem by de Staten Gene- rael gedefereért is by de AcTren in defen vermaent, ende is als noch daer mede te vreden, fonder te

ffiader

W^\ ml —r_:—jSrW·-*^

-ocr page 75-

Placaten. ι Boeck. ι Tit., 29. Nader verklaringe van de Staten ψάϊι Hollandt, daer bj verthoont werdt,dat de Poinclen by henlujden aenjtjn Excellentie tot Dordrecht 'verfocht, %jtjjn noodigh tot den welftandt defer Landen, ende dat fon- derhet onderhoudt derfeher de Landen niet geconferveert kunnen blynjen-, indatedenqüclober 1587.

?8

De Staten hebben fyne Excellentie gedefereert het opperfte gebiet in de faecken van der Oorloge, ende gehjeke macht in de politie, alles gelijck de Gouverneurs van de Nederlanden by tyde van Keyièr Karel wetteüjck hebben gehadt, na inhout van de Afte daer van gemaeckt. Als inden eerften, dat de faecken die den Lande ten hooghften betreffen, ende daer by den ftaet van den Lande gehelijcken foude mogen worden ghekrenckt, de welcke over-fulcks Keyièr Karel niet den Gouverneurs-Generael van den Landen ( hoewel de felfde groote Periönagien, ende van lynen bloede zijn geweeft) en heeft bevolen,maer aen hem iel ven heeft gerelèrveert, om met goede kennifïê, ende oock in ibmmige met advis van de Staten, daer inne ordre te ftellen, aen de Staten ful- len blyven gereferveert. Over-fulcks zijn altijdts gerelèrveert gheweeft het maecken van vrede of beftant, aennemen van nieuwe Oorloge, het maken van Verbonden ende Alliantien met vremde Heeren of Landen, het ma- ken van Placaten of Ordonnantien den ftaet van den Lande betreffende, als op de veranderinge in den cours af alloy vander Munte, reftriftie vande Handelinge en Traffijcque op neutrale ende vrem- de Landen , Placaten daer uyt die Naghebueren, Koningen, Potentaten of Republijcquen fouden mogen geoffenceert worden, invoeringe van nieu- we rechten of coftumen, vermeerderinghe van de laften vander Oorloge, boven de gene die uyt de confenten van de Provintien moghen ghedragen worden, ende diergelijcke. Die faecken die ter difpofitie van den Gouver- neurs-Generael van de Nederlanden hebben ghe- ftaen, verilaen de Staten dat ter difpofitie van fijn Excellentie als Gouverneur-Generael blyven, om daer inne met den Raedt van State, foo vande On- derzaten van hare Majefteyt als van dele Landen, met goede kennifle te difponeren : Ende dat op den name van fyn Excellentie uytgegeven fal wor- den, 't gene op den name van den Gouverneurs- Generael van Keyfer Karel plach te gefchieden, en op den name van de Staten, 't geen op den name van Keyfer Karel plach gedaen te worden, 't welck geenfints en is ftrydende teghens het Traftaet met hare Majefteyt gemaeckt, nochte tegens de Aft e van delatie van de authoriteyt ofte de Commiilie by fyne Excellentie van den Staten ontfangen. Wel is waer, dat in den voorleden Jare indiffe- rentelijck den name van fyne Excellentie is ghe- bruyekt geweeft, maer 't felve en is niet in confor- mitey t van het recht van den Lande gedaen, ende daeromme behoorde daer van redres te gefchieden, gelijck óock gheduerende den Oorloge, in reguard van mijn Heere den Prince vanOrange Ho. Ge. uyt minder redenen begeert ende ghedaen isghe- weeft. Ende en fal niet bevonden worden,datoyt eenige Gou-

IN den eerften, verklaren de Staten altijdts vanmeyningegheweefttezijn, ende als noch te wefen, fijn Excellentie te handt- houden, ende doen handthouden inde authoriteyt, foo by het Traclaet met hare Maje- fteyt ghemaeckt, als by de Acte ende Commiilie van den Staten Generacl fyne Excellentie ghege- ven. Maer daer en tegens, omme alle oorfaecken van misrerftanden te voorkomen, begeren de Staten dat fijn Excellentie volgende fyne gedane beloften ende Eedt, den Staten ende Landen mede fal hanthouden in hare privilegiën, vryheden, ende gerechtigheden, naer inhouden van den Tra&ate met hareMajefteyt gemaeckt, endedeAfte van delatievan den Gouvernemente aen fyne Excell. gegeven.                                            .....-.. Byverfcheyde Aften, endenamenthjck byfe- keren Brief by fvne Excellentie den thiendenjunij Mleden uyt Groen wits geichreven aen fynen Se- cretaris Junium, wort d'authoriteyt van den Staet intwijriel geftelt, ende daeromme is noodigh be- vonden daer op feeckere difcoers ende verklannge hier by gevoeght, te maecken, inhoudende dedu- ft ie van 't recht van den Staet. Welck recht de Ridderfchap, Edelen ende Ste- den Amptshalven, endeby folemnelen Eede ver- plicht ende verbonden zijn voor te ftaen, te meer, overmidts by gebreecke van dien, de Landen ge- fchapen zijn te vallen in verfcheyden groote fwa- righeden ende inconvenienten. Want in gevalle de fouverainitey t van den Lan- de niet by den Staten en foude wefen ( als voorge- iteltwort) fooibudevolghen, dat fy t'onrechte vcrklaert hebben den Koningh vanSpangien van de adminiftratie van de fouverainitey t der felver vervallen te zijn, gedaen om wettelijcke redenen allede Wereldt bekent, ende alle 't gene byden Staten tot defenlie ende confervatie defer Landen, ended'Onderzaten van dien, gedaen is, in'taen- vangen ende continueren van der Oorloge, met het gene daer uy t ghevolght is, ende noch volgen fal, foude in twijflel geftelt worden-, ende nament- lijck, of fy te recht liare Koninghlijcke Majefteyt van Engelandt, ende de Koninghlijcke Majefteyt van Vranckrijck fucceffivelijck de fouverainiteyt van den Lande hebben aengeboden: ende oock of fyne Excellentie tot Gouverneur-Generael van den Landen by henluyden te rechte gecommtteert is. Item en fouden oock naermaels noch met hare Majefteyt, noch meteenighander Potentaet, op de delatie van de fouverainitey t niet mogen hande- len. Veelc ende verfcheyden andere inconvenienten fouden daer uyt ontftaen, ende cerft beklaeght worden als men deiëlve met groot nadeel foude fien voor oogen, ende buyten remedie.

-ocr page 76-

			Algemene Landc-Wetten»
							39
					' ièrvatie van de ièlve Provinciën, Steden, Forten ende Havenen van dien aengaet, ende namentlijck het veranderen, vermeerderen ende vermindeien van de guarniibenen, na dat de noot vereyfeht. Hoe ware nu mogelijck dat een Gouverneur en Capiteyn-Generael van een Provincie fijn vooriz authoriteyt,ampt ende ftaet iöude konnen uytvoe- ren, indien het Volck van Oorloge, leggende in de ièlve Provincie, hem tot gehooriaeniheyt niet eii foude weien verbonden? 'tSelve is in den voorleden jare bedroeffelijck en fchadehjeken geblecken,onder anderen in de Stadt van Deventer en de Forten voor Zutphen. Want in ghevalle in 't ftellen van den Overftenj ende het legghen van de Guarniibenen in de felve Plaetièn, der Landen Rechten, ende de wettelijc- ken authoriteyt van de Gouverneurs van de Pro- vinciën waren gebruyckt ende onderhouden ghe- weeft, ibo foude haer verradelijck voornemen by den Gouverneur ende Capiteyn-Generael van de ièlve Provincie f als lange van te voren ontdeckt weiènde _) hebben mogen geprevenieert worden, 't welck deur infradlie van 't vooriz recht ende ghe- bruyek van den Lande, niet en heeft konnen ghe- fchieden. Ende daeromme zijn de Staten té meer Veroor- iaeckt, het recht van den Gouverneurs van de Pro- vinciën te mainteneren, fop wel ten opfien van den vooriz Eedt van obedientie, als oock van het ver- anderen van de Guarniibenen, fonder dat dies-aen- gaendeyetnieuws,ofte totverminderinge vande authoriteyt van fyne Excellentie begeert wort, na- demael hy 'tCommandement heeft over den Gou- verneurs van de Provinciën, als onder fynen Eedt ftaende, den wekken fyne Excellent te als Gouver- neur-Generael fyne bevelen-t defe ende andere faecken de befchermenijfe van de Trovincien aengaende, doet executeren ende naerkomen , als niet alleen dié Gouverneurs ende Capiteyns-Generaels van de Ne- derlanden , maer oock de Trincen alttjdtsghedaen hebben·, alswefende'teenigh middel}waer deur dé authoriteyt van een Frinceende Gouverneur-Gene- raelbyeen goede endefeeckere ordre wort gemainffe- neert : Ende over-fulcks behoort fyne Excellentie den Gouverneur van deTrovintien principalyck en voor al te betrouwen. E nde en is noy t in deli beratie' geleyt, ende veel min gereiblveert, datdies-aen- gaende het recht van de Provinciën, endede au- thoriteyt van de Gouverneurs derièlver, foude worden te buyten gegaen, maer hebben de Staten Generael ende particulier ter contrarie in alle pre- fëntatien van de fouverainiteyt, de felve altijdts ex- preflèlijck gereièrveert ende gemainteneert. Ende achten de Staten dathetdiftribueren ofte veranderen van de Guarniibenen bequamelijcker, ende tot meerder dienfte ende verièeckerthey t van den Lande, geichieden kan deur den Gouverneurs van de reipedlive Provinciën, 'die de conditien en gelegentheden van de Steden van hare Provinciën beft bekent zijn, als by eenighe particuliere, die apparentelijck deur ambitie na aliulcke Commiffie trachten, gelijckonlanghs-leden gheiien is, dat eenprivaet perfoon gelaft is geweeft ièeckercEn- geliche Compagnien binnen Utrecht te brengen, aldaer te Wapenen, ende in de omliggende Ste- deri te diftribueren, ende daer tegens ander Com- pagnien
		Göuverneurs-Generaei "van de Nederlanden an- ders gebruyckt ofte geufeert hebben geliadt, noch oock dat de Generale Staten met hetconiènt van den Staten van Hollandt, fijnder Excellentie,iulcx és jegenwoordelijck gebruyckt wordt, oy t toeghe- latcn of geconiènteert hebben. Niet te min om fyne Excellentie te gelieven 'm allen't gene ibnder groot nadeel van den ftaet van den Lande kangheiehieden, fouden de Staten te Vreden wefen te gedogen, dat nopende de intitu- latie ende 't zegel van de depefchen, in reguaf d van fyne Exceüentie,egene veranderinge en fal gefchie- den, midts dat daer van A&e gemaeckt worde van non prayuditie. Het tweede poincl: differentiael is nopende den Eedt van het Volck van Oorloge,ende authoriteyt van de particuliere Gouverneurs van de Provin- ciën. De Staten bevindende inden voorleden jare eeni- ge veranderingen noopende den Eedt buyten het Traciaet met hare Majeftey t gemaeckt, ghedaen, ende dat daer uyt airede vericheyden misverftan- den geiproten zijn, ende^vorder gelèhapen zijn te ipruy ten; hebben nodigh geacht te verföecken dat eenen generalen Eedt en conform de vooriz Tra- ktaten by het Volck van Oorloge foude worden gedaen, daer by de ièlve lullen fweren ghetrouwig- heyt aen den Lande in 't generael, ende aen fyne Excellentie als Gouverneur-Generael van de ièlve: Item, aen de Provinciën, Steden ende Leden daer inne fy ghebruyekt, of in guarniföen gheley t iullen worden, ende voorts dat fy fyne Excellentie ful- len obedieren als Gouverneur-Generael van de ièl- ve Landen, ende dat de Overften, Ritmeefteren, Capiteynen, Officieren ende Soldaten oock iul- len fweeren, de particuliere Gouverneurs van de Provinciën, ende hare Lieutenanten te obedieren, in de Provinciën daer fy fullen worden ghe-em- ployeert. Niemandt en kan ièggen dat by den vooriz Eedt anders als 't geen redelijck ende tot conièrvatie van den Lande nodelijck is, begeert wordt 5 immers is 't felve conform het Tradtaet met hare Majefteyt gemaeckt, ende den Eedt te vooren inconformi- tévandenaerder Unie ghebruyekt, weiènde in effe&egetrouwigheyt den Lande in't generael en particulier, ghetrouwigheyt ende obedientie aen fyne Excellentie als Gouverneur-Generael, ende obedientie ach de Gouverneurs van de particuliere Provinciën ende hare Lieutenanten ; weiènde der felver beitelde Overften,in qualiteyt als Capiteyns Generaels van de Proyincien hemluyden bevolen, lbo lange fyluyden daer inne zijn, fonder dat daer "yt nochte multitude van Eeden, nochte confufie, noch te vilipendie geargueert kan worden. Dat men het Volck van Oorloge niet en foude ftellen onder den Eedt van obedientie vande Gou- verneurs van de Provinciën ende hare Lieutenan- ten, is dire&elijck tegens d'authoriteyt ende het recht van den Gouverneurs van de reipecüve Pro- vinciën ftrydende. Gemerckt de ièlve Gouverneurs van allen ouden tyden zijn geweeft, ende noch zijn Capiteyns-Ge- neraels van de Provincie of Provinciën van haren Gouvernementen : Ende ftaet tot haren lafte alle tgenedeverfeeckeringe, bewaerniflè, endecon-

-ocr page 77-

			ïck. ι. Tik ordinarife contributien waren geconmmeert, maer oock op de navolgende maenden de Middelen van Hollandt leer verbonden ende belaft, ja is bevon- den dat in eilè&e alleen de Middelen van Holland, ende van egene andere Provinciën, by fyne Excell. in't voorleden Jacr zijn geadminiftreert,ende daer op genegotieert geweeft. Ende niet jegenftaende de cours,naer 't vertreck van fyne Excellencie,by de Staten Generael, ende Raedt van State, metgrootenarbeyt, moeyteen pericul den voorfz ftaet fulcx worde geredreilèerr, dat omtrent hondert duyfent guldens ter maendt de ièlve was vermindert, ende noch naerder ghe- reduceert foude hebben gheworden, ten ware het verraet van Deventer fulcks hadde verhindert, ibo beduchten de Staten dat de laften vander Oorloge althans wederomme verde het iècoers van hare Majeftey t,ende de contributien van den Lande ex- cederen. Waeruytdan die üyterfte confuiie in de Lan- den feer korts ial moeten volgen, ten zy tot redres van dien op 't ipoedighfte worde geprocedeert. 't Welck gedaen, ende den Staet van Oorloge iulcks gemaeckt zijnde, dat apparentelijck uyt het inkomen van de Provinciën de laften betaelt mo- gen worcfen, fullen alle iaecken met meerder con- fidentie ende beter ordre, tot dienfte van hare Ma- jefteyt, iyne Excellencie, ende de Landen beleyt worden : Byibnder als 't gene van den Vredehan- del beducht \* ort, komt te ceflèren. Voor het lefte poinft, is|in efFe&e begeert repa- ratie van 't gene in den voorleden Jare deur bedrog van eenige quade geeften of misverftant is gedaen, tegens die Tractaten ende gerechtigheden van den Lande, ende dat iyne Excellencie egene vorder geloof ibude believen te geven in fiecken vanden Lande,den genen die misverftant tuflchen fyn Ex- cellencie ende de S taten vorderen, op dat alle on- derlinge confidentie ende correipondentie by mid- delen van dien te beter ibude mogen worden inge- voert ende onderhouden. Tot wekken verfoeck de Staten gedwongen zijn, ibo wel overmidts fyluyden Eedt ende Amptshal- ven'teerfte fchuldigh zijn te vorderen, als oock dat hare Nagebueren, ende namelijck het tweede lidt van de Staten van Utrecht,dies-aengaende aen henluyden vervolgh ende inftantie hebben gedaen, ende voor de voldoeninghe van haren Eedt ende Beloften in de naerder Unie gedaen, hen hebben gefommeert. Ende het tweede poincl: hebben fy- luyden moeten veribecken, overmidts dat eenige, ibo van de Engelfche Natie als van defe Landen, die iaecken van den Lande niet verftaende, of haer particulier ibeckende, hen den ftaet van den Lan- de onderwinden, ende iyne Excellencie abuièren, tot groote intereft, ibo van den Lande, als van de eere ende reputatie van iyne Excellencie; ende het ware onnodigh geweeft in Engelandt ibo feer gro- te inftantie te doen, dat de Gouverneurs van den Briele ende Vliffingen, midts hare qualiteyten > in den ïlaedt hadden moghen wefen, Γ 't welck nochtans afgeilagcn is ) indien vry fouae hebben geftaen in 't beleyt van de iaecke van den Lande, te gebruycken den genen die in qualiteyt by den fel-, ven niet en zij η te gelijcken. Ende daerommc veibrecken de Staten als noch, dat
		4-0                         Piacaten. i. Bc pagnien daer uyt te trecken, fonder dat daer inne den Gouverneur particulier eenighfints ghekent is geweeft. Sulcks dat de Staten 't felve niet en konnen con- iènteren, ten ware fy der Landen gerechtigheden, ceniamentlijck d'authoriteyt vanden Gouverneurs van de Provinciën wilden verlaten, tot invoeringe van ontallijcke confuiie, foo in 't beleyt van de politie ende Juftitie, als der Oorloge, ende tot een ièer fchadelijcke prejuditie ende confequentiei immeis en ibude 't felve niet konnen gheichieden (als wefende infraétie ende violatie van een van de principale gerechtigheden van den Lande) ibnder expres coniènt van hare Majefteyt, die by den Tra&ate belooft heeft de felve gherechtigheden te hanthouden. Ende voorwaer de Landen van Hollandt, Zee- landt ende Vrieflandt, die foo veel ende foo lan- gen tijdt voor de confervatie van hare vrydommen ende gerechtigheden gedaen ende gheleden, ende tot onderhoudinge van dien, met hare Majefteyt ende iyne Excellencie gehandelt hebben} en heb- ben niet verdient dat men henluyden in'tvooriz poinct hare-gerechtigheden ibude verkorten. Inigelijcks en hebben de loffelijcke dienften van mij η Heer e den Prince van Orange Ho. Me. ende van het Huys van Naffau ( die noch goet noch Bloet voor de defenlie deièrLanden gerechtighey t en hebben verfchoont ) niet verdient, dat men fyne Excellencie van Naflau behoorlijcke authori- teytjhem wettelijcke competerende, endegedefe- reert ( oock voor de komfte van fyne Excellencie m defe Landen ) foude verminderen, ende hem die oneere ende fchande aendoen, byibnder, na- demael die authoriteyt van fyne Excellencie geen- iints en wort verkort by de hanthoudinghe van de voorfz gerechtigheden.                          ■■. χ .,·. 'tGenefommighe voorftellen dat by tyde van Oorloge die authoriteyt van den Gouverneurs van de Provinciën niet preciielijck en worde onder- houden , immers niet als den Prince ofte fynen Gouverneur-Generael felfs preient inde Provincie is, 't felve fal niet bevonden worden in de Neder- landen gebruyckt te zijn. Dat de S taten begeren den ftaet van het Volck en Tradementen van Oorloge fulcks gemodereert ende gheredreffeert te worden, dat uyt de contri- butien ende coniènten vanden Lande de laften mo- gen betaelt worden j Ende dat fy begeren dat uyt de penninghen van hare quote voor al betaelt wor- den de lallen in Hollandt en d'omleggende Fron- tieren ( daer voorenfy hen ende den Ingezetenen van den Lande hebben moeten verbinden ) valT lende: werden iyluyden uyt hoger noodt daer toe gedrongen, In den eerften, overmitsin den voorleden Jare daer inne ièer groot exces is geweeft, alibo in het vertrecken van iyne Excellencie uyt defe Landen, is bevonden den ftaet van het Volck endeTrafte- menten van Oorloge foo feer gerefen te zijn, dat de ièlve 't inkomen van de Provinciën by na ae gehee- le helft excedeerde , ende dat de Guarniioenen van Hollandt ongelijck qualijcker betaelt zijn ghe- weeft, als van d'andere Provinciën, die niet ib veel als Hollandt en contribueren. Item, dat niet alleen alle verfchenen ende extra-

-ocr page 78-

Algemene Landt-Wettem                         41 datiyfte ExcellentiehareovergheleverdeRemon- < den Lande, met advis vanden Raedt van State ftrantie als met goede kenniiië van faecken, ende in goede ordre te beleyden, ende hem behelpen

met de middelen die Godt den Heere deur de na* tuere van den Lande, tot af breuck van de gemene Vyanden is gegeven : Endeenisniettetwiffelen, ofGodt de Heere Almachtigh fal de faecken van de Landen zegenen, gelijck hy in voorleden tyden heeft gedaen, als de Landen niet half foo veel Mid- delen en hadden, als die nu noch doen. Aldus gearrefteert in den Hage den vierden O&ober, en is gereiölveert dat daer van overleveringe fal wor- den gedaen tot Haerlem den fefthienden O&ober vijfthien hondert feven en tachtigh. Ter Ordonnantie van de Staten. Onderteeckenf, C. de Rechtere.

en dienfte van fyne Excellencie ende den Lande, niet tot diminutie van fijn authoriteyt, maer tot confervatievandefelve, nietnaer de vereemnge tot Middelburgh, van de gepaifeerde misverftan- den, maer lange te voorenghemaeckt, endeden Gecommitteerden tot Middelburgh ghefonden , mede ghegeven; endeby defelve omverfcheyde redenen ten felven tyden opgehouden, nietomme voorgaendemisverftanden op te halen, maer om te voorkomen die toekomende in't goede te ver- ftaen , met henluyden in confidentie te handelen, ende de faeck van de Landen met Godts hulpe en goede correfpondentie met den Staten van den Landebyhandt te nemen, het fecours van hare Majefteyt, de contributien, ende alle faecken van

30.         Verklaringe ende Vertoog van de Ridderfchap, Edelen ende Steden, begrypende bet recht van alle oude tyden in defe Landen gebruye- ketijekj in date den 16 OBober IJ87. Sie Groot Placaet-Boeck 1 Deel Pag. 30. 31.        Placaet van de Staten Generael, daer by den Gr ave van Leycefier7 om redenen daer inne ruerbaelt, werdt verdragen van fijn G'ou-ver- ,                   nement ende Capiteynfchap-Generael, in date den n April 1588. Sie Groot Placaet-Boeck 1 Deel Pag. jo.

VR.OETSCHAPPE N. 32. Refolutie van de Staten vanHollandt, door Steden> de Vroetfchap- pen ende. niet de Gedeputeerden uyt defehe te verflaen. In date den 16 September 165Ó. S, naervoorgaende deliberatie, bybeLe- f ftaen werden de Gedeputeerden in defe Vergade- den eenparhjck verftaen ende verklaert, | ringecomparerende, maer Borgermeefteren ende

dat foo wanneer in eenige Aften, Refo- lutien, ofte anderfints ghebruyekt wor-

Vroetfchappen ièlfs , die door de voorfz Gede- puteerden alhier ter Vergaderinge alleenlijck wcr-

den de woorden Ridderfchap, Edelen ende Steden,

! dengereprefènteert.

als dan door het voorfz woordt Steden niet ver- j

33. Refolutie 3 Vroetfchappen haer aMede-Leden niet af te fitten. In date den o Augufli i6j8.

fL Staten van Hollandt ende Weft-Vrief- landt, hebben nae voorgaende rype deli- beratie, verftaen ende verklaert, dat de refpeftive Vroetfchappen in de Steden defer Provincie geenfmts competeert het recht of

de dupofitie, totuytfettinge, of fuft#nfie van haer Mede-Leden uyt de ièlve Vroetichappen,daer van de voorfz Vroetfchappen haer dienvolgendc fullen hebben te abftineren, ende t'onthouden.

In de Ordre van de Ridderfchap of in de Vroetfchappen van de Steden, geen audiëntie te'Ό erleenen, ofbefendingeteadmitteren over faken vanStaèt. In date den %% September 1661

34-

S ter Vergaderinge gerememdreert, dat nu eenige tnaenden gheleden aen den Heere Oamana, Ambaifadeur van den Koningh

vanSpaignen, audiëntie was vergunt geweeft in de Vroetfchap, of den Oud t- Raedt der Stede Dordrecht, ende dat den gemeltcn Heere Ambaf- F                           iadeur

-ocr page 79-

Placaten. ι. Boeck. ι. Tit.

4|

jfadeur in de felve audiëntie aen die van den voorfz, Oudt-Raedt, onder anderen gerecommandeert hadde 't aengaen van de Ligue defenfive by hem uyt den name ende van wegen den hooghftgedach- ten Koningh fijn Meefter defen Staet aengeboden, in voorgaende Notulen onder dates reibe&ive den elfden en vijfthienden Martij laetftleden breeder gementioneertjende dat daer op den ièven en twin- tighften September daer aen volghende aen haer Edele Groot Mog. in bedencken gheftelt gheweeft zijnde, of fulcks niet ftrydigh was met d'ordre van de Regeringe, ende voorgaende Reiblutien op ge- lijcke ghelegentheden iuccefll velijck, ende noch jonghft den tweeden Augufti des jaers fefthien- hondert drie en vijftigh genomen» doenmaels de voorfchreve faecke, ende d'extenfiedaeropghe- maeckt, by verfcheyden Leden was overgheno- men, om daer op te mogen verftaen d'intentie van de Heeren hare Principalen,' ende dat over mlcks de finale Refolutie daer op te nemen als doen tot nader deliberatie uytgeftelt, ende vervolgens het fchrifltelij ck Concept dienthalven geformeert, de refpe&ive Leden ten voorfz eynde byMiflive van de Heeren Gecommitteerde Raden toegheibnden was. Waeropbyrefumptieghedelibereert, oock in achtinge genomen zijnde d'onderrichtinge en ver- klaringe van de Heeren Gedeputeerden der Stadt Dordrecht voornoemt, waer uyt afghenomen is 't gunt voorfz ftaet by die van de Regeringe aldaer geenfilnte gedaen te wefen, met intentie om daer mede d'ordre vandeRegeringhe, of voorgaende Refolutien te kort te doen, maer dat fulcks in voe- gen voorfz ghepaficert was by inadvertentie ende furpriiè, hebben haer Edele Groot Mog. het felve gepailèerde, om redenen als boven, ten goeden opgenomen tot naeder bekrachtinge van de voorfz Reiblutien ·, ende ten eyndp dierghelijcke in het toekomende niet meer en kóme te gebeuren, noch- rnaelsgereiblveertendevaftgeftelt, gelijck by de Heeren Edelenende Steden eenpaerlijck yaftghe- ftelt wordt midts defen, dat noch aen Gedeputeer- den van de Heeren Staten Generael , noch aen Gecommitteerden van d'een of d'andere Provincie

in't particulier, noch aen eenighe Minifters van andere Koningen, Republijcquen, Princen,Sta- ten of Steden by deOrdre van de Ridderfchap, noch oock by de Vroetfchappen van de Steden au- diëntie fal worden vergunt over iaecken den geine- nen Staet van den Lande betreffende, of daer toe refledie hebbende, ende waer op de deliberatie ipedeert tot defe haer Edele Groot Mog. Staets- ghewyfe Vergaderinge ·, Zijnde t'allen tyde ver- ftaen, gelijck ooch als noch wertgeoordeelt, dat iöodanige audientien over faecken die in defe Ver- gaderinge ftaen te verhandelen, by de particuliere Leden toegeftaen werdende, daer uyt iêer lichte- lijck difcrepantie van opinien tuiïchen de felve, ende by vervolgh mede diflèntie, fcheydinge en Icheuringe ibude komen te ontftaen, die anderfints de iaecke alhier ter Vergaderinge ordentelijck en de Leden ongheprasoccupeert voor komende, by wiflèlinge van redenen, door goede onderrichtin- ge ende onderlinge communicatie ten beften vande ghemene faecken konnen werden geprasvenieert: Ende fal de bovenftaende haer Edele Groot Mog. Reiölurie aen de Heeren van de Ridderfchap , midtfgaders aen de reipe&ive Steden byMiflive toegheibnden worden, ten eynde fyluyden refpe- divelijck lbo wanneer naermaels eenige Gedepu- teerden of Minifters als boven haer aen henluyden mochten komen te addrefleren over iaecken tot de deliberatie van den gemenen Staet of van defe Ver- gaderinge ipederende, fyluyden in fulckèn ghe- vallefoohaeftalsfyinervaringe iullen wefen ghe- komen, ende kennifle bekomen hebben dat ibo- danigh addres over alfulcke Iaecken gefchiet (daer op de Prsemier of PraEÜdent-Burgermeefter alvo- rens de verfbchte convocatie vande Ridderfchap ofVroetfchap te doen, deVeribeckers haerklaer- lijck lal doen expliceren ) de gemelte Verfoeckers aenftondts ende londer eenigh uytftel fullen heb- ben af te wyfen, ende haer, midtigaders de faecke te addrefleren ende renvoyeren aen dejfe Vergade- ringe , ibnder de felve Verfoeckers, naer bekomen kennifle als boven, tot eenige audiëntie of commu- nicatie in den haren te admitteren.

*                                                                                                                                                                                                                                                                                                 Μ 3 5. Uytfpraeck van Swagerfchap in de Vroetfchap ende Politijcque Rege- ringe·, hoe te verftaen. In date den 30 September 1666.

!E Staten vanHollandt ende Weft-Vrief- landt; Doen de weten, Allen den genen die defen aengaen fal, dat Wy naer inge- nom%n rapport van 't ghebefoigneerde by de Heeren, volgens voorgaende Onfe Rciblutie in date den derthienden February leftleden ter occa- iie van feeckere twijffelinge tuiïchen de Regenten der Stede Briele ontftaen, raeckende het verftant van het derde Articul van 't O&roy op het iiibjed van de Magiftracts-beftellinge der felver Stede" by Ons ten verlbecke van Burgermeefteren en Vroet- fchappen van dien verleent, in date den veerthien- den February fefthien hondert een en vijftigh 5 te weten, of onder de exclufie van twee Swagers^die nevens andere Perfoonen malkanderen fot den derdengraetincluys van conianguiniteyt of affini- teyt beftaende, tegelijck in de Schepen-Banck niet mogen fitten, mede verftaen moeten werden be-

grepen te zijn twee Peribonen, daer van deeene aen des anders overleden Sufter is ghetrouwtghe- weeft, ende Kindt of Kinderen by de felve heeft verweckt, noch in levenden Lyve zijnde, ende op de inclinatie ende overgiftevande difcriperen- de Leden ten wederzyden veribcht, om nopende het voorfz Dubium het O&roy te interpreteren, ende dies-aengaende verklaringe ende uytfpraecke te doen, ibodanigh als wy in rechtmatighey t ende billickheyt ibuden bevinden te behooren ; oock ipecialijck gelet op den innehouden van 't voorfz Artticul van 't Oftroy, 'aen de felve Regenten ver- leent begrepen, gheintérpreteert, verftaen ende verklaert hebben, gelijck wy interpreteren, ver- ftaen ende verklaren by defen, dat de Swager- fchap met de doodt van die geene , waer; door de felve is ghecontraheert, in defen komt ghe-extingueert te werden, tot fulcken efre&e , dat

-ocr page 80-

Algemene Landt-wetten.                              4,3 tergelaten ibude mogen zijn , nochte oock of den Peribon wederom tot een tweede Huwelijck ghe- treden ende overghegeven ibude mogen wefen of niet. Gegeven in den Hage onder Onièn grooten Zegele hier aen doen hangen den dertighften Sep- tember 1666.

d at iesenwoordigh, ende eock vofoonen, daervandeeeneaendesden Sufter is getrouwt geweeft, tpenen binnen den Briele voorfz funen fondereenigh onderfcheyt

van ibdanigen Huwelijck Kindt of Kinderen ach-

7 6. Steden ende Vroetfchappen, by Ottroy de verkiefingh ende befiellmgh van haereygenMagiftratengeobtweert ende vergunt, als aen

166o, ende 22 July 166%. Schiedam όρη tl December ió*jo, ende 13. December 1661. Schoonhomtn den 13 Januari] ió 51. Brielle den 14 February , ende 13 Juny 1651.. Alckmaer den 9 December io^q. Edam den ιό Maert 1651. Adonnickendam den 11 Juny i<£ji. Adedenblicq den 15 July 1660. Purmereynde den 23 February idji.

iOrdrecht den 22 July 1651, ende I uAuguiti 1655. ïBaerlem den 22 July irfji. Delfden 11 December 1650, Leyden den 23 Junyióji. Jmftelredamatn 22 December 1Ó50. Goude den 21 December 1650. ende 11 De- cember 1661. Rotterdam den 13 December idjo , 14 Maert ende 10 November i6y8. Gordcbem den 23 Augufti 1651, jMey

^//w ^m^r ^ derfeher refpeEliveOÜroyen met 'Veele ende omftandelijcke redenen ende motiven bekleet. Tiogh vermidts de herfleüinge der Stadt houder lij cke Regeringe by 'defommige door expres verfoeck, ende by andere vanfelfsvemietight, ende op den ouden voet ge bracht. Ende is by die van 'Dordrecht nader OéJroy verfocht, op een nieuw -beraemde Ordre ende Reglement om- trent de beβellinge van hunne Magiflraten, ende van haer Edele Groot Mog. verkregen op den 24, Martij 1Ó74, in voegen als hetfelve hier naer is volgende.

7,         Ordre ende Reglement 3 by Burgermeefiers ende Regeerders der Stadt Dordrecht gearrefteert, tot beftellinge ·ναη de, éMagiftrature binnen devoorfT^Stadt.

Heeren Burgermeefteren fal gefchieden als volghtj Namentlijck, dat eene nominatie van fesPerioo- nen ial werden gemaeckt by den Oudt-Raedt, nef- fens de goede Luyden van den Achte, welcke goe- de Luyden van den Achte daer toe fullen hebben twaelf Keuren te prefen teren, ter ordre ende op den name van Burgermeefteren ende Regeerders, aen Syrië Hoogheyt den Heere Prince van Orange, omme by de felve als Stadthouder van de Provin- cie van Hollandt ende Weit-Vrieflandt, daer uyt te kiefen drie Burgermeefters, blyvende de Ele£tie van den vierden Burgermeefter aen den meer-ghe- noemden Oudt-Raedt ende goede Luyden van Achte} welcke goede Luyden van den Achte daer toe oock hebben ende uytbrengen fullen twaelf Keuren. IV. Midts welcke met prima July deiès voorfz Jaers fêfthien hondert vier en tfeventigh uyt de drie vol- gende Burgermeefters, als Burgermeefter van de Gemeynte, voor ghelijcke drie maenden fuccede- ren ial den oudtften naer den gefeyden Rangh van den Oudt-Raedt, ende alibo vervolgens den der, den ende vierden Burgermeefter in gnelijcker voe" gen, yeder drie maenden daer aen volgende, al" wanneej het geheelejaer met de voorfe vier Teels ten omme gekomen, ende ghe-expireert wefênde- F 2                          twee

I. |E dienende ende oude Magiflraten , ofte den Oudt-Raedt fal blyven ende gelaten worden op het getal van veertigh Peribo- nen, boven den Officier; met dien ver- ibmde nochtans, dat als wanneer denjegenwoor- digen Officier ibude komen te overlyden, of des felfs Ampt te verlaten, fyne SuccefTeurs niet meer in den Oudt-Rade Seflie ofte Hemmen fullen heb- ben , en fulcks dat als dan de voorfz Officiers dien- aengaende fullen zijn ende blyven gefecludeert. II. Uyt welcke voorfz Magiflraten in Martio defes Jaers fefthien hondert vier en tfeventigh ghekoren fullen worden vier Burgermeefteren, voor een ge- heel J aer, daer van den oudtften in rangh na ordre van de Regeringe, voor den tijdt van drie maen- den, ende iiilcks tot den leftcn Junij eerftkomende incluys, fal wefen Burgermeefier van de Gemeyn- te, met alle foodanige dignitey ten ende waerdig- heden, als alle Burgermeefters van de Gemeynte hier bevoorens gehad t, midtfgaders in alle Colle- gien ende Vergaderingen binnen defe Stadt, ende fpecialijcken oock van den Raed geobferveert heb- ben. _                        I I I. De voorfz verkieiïnghe van de meer-ghemelte

-ocr page 81-

			xck. ι Tit. zijn, gelijck oock de goede Luyden van den Ach- te, die by Syne hooghgemelte Hoogheyt ghein- troduceert, ende op de laetfte verkieiinge zijn ge- continueert, in cas de iëlve tot Schepenen, ende anders niet, föude mogen werden verkooren, met dien verftandenochtans, dat niemandt tot Bur- germeefter fal mogen werden ge-eligeert, dan die bereyekt heeft den vollen ouderdom vandertigh Jaren, ende ghetreden in fijn een endertighfte Jaer. I X. Dat voorts in het toekomende geen Burgermee- fters fullen werden ge-eligeert, dan die gene die geboren zijn binnen de Stadt Dordrecht, ofte de Vryheyt van dien, ende hebben bereyekt den ou- derdom van ks en dertigh Jaren. Dat de voorfz Burgermeefters ΪΌ wel fullen mo- gen werden ge-eligeert uyt de Schepen-Banck, als den Oudt-Raedt ofte Magiftraten, ibnder eenige diftinctie; des dat de felve fullen hebben de voor- gaende qualiteyten, ende malkandcren niet nader en beftaen als Broeders ende Sufters Kinderen, fö in confangunitey t als affinitey t. XI. Het Gerechte ofte de Banck van Juftitie fal be- ftaen uyt negen Schepenen, ende fullen de felve Schepenen op alle Vergaderingen vanden Oudt- Rade mede werden geconvoceert, ende na haren rangh ftemme hebben, van welcke Schepenen het eene Jaer vijf, ende het andere Jaer vier fullen af- gaenj Ende in derfêlver plaetfen eenighe dagen voor Sinte Michiel wederom ghelijcken getale by Syne Hoogheyt den Heere Prince van Orange, als Stadthouder van de Provincie van Hollandt ende Weft-Vrieflandt, na voorgaende nominatie aen- geftelt ende ge-eligeert werden ·, ten wekken eyn- de de Veertigen in gevolge vande Privilegien,jaer- lijcks by beftooten Biljetten fullen formeren een Nominatie van een dubbelt getal; als namentlijck, het eenejaer thien, ende het ander Jaer acht Per- foonen,die alle fullen moeten wefen uyt denOudt- Rade, in ghevalle den felven Oudt-Raedt op het doen vande vooriz Nominatie, compleet ibude moghen werden bevonden; edoch byaldien ten voorfz tyde een ofte meer plaetfen vanden Oudt- Raedt open ghevallen ibude mogen wefen, fullen de fèlve Veertigen als dan de Nominatie, ten deele uyt den Oudt-Rade als vooren moeten doen; ende wyders tot yder vacante plaetfe twee gequalificcer- de Peribonen uyt de Burgerye nomineren, ende daer omtrent praecife ende met de meefte exactitu- deiniönderlingeachtingehebben te nemen, dat de ièlve fullen moeten wefen gekomen tot den vol- len ouderdom van vijf en twintigh Jaren, en iülcx in haer fes en twintighftejaer getreden, ende bo- ven dien oock ingebooren Burgers der Stadt Dor- drecht , ofte wel Inboorlinghen van de Provincie van Hollandt ende Weft-Vrieflandt, ende ghe- trouwt met een Burgers Dochter, als mede dat de fèlve fullen moeten doen Profefile van de Ware Chriftelijcke Gereformeerde Religie j Endelaet- ftelijcken, dat oock de voorfz Perfoonen ten min- ftenghegoetfüllen moeten zijn tot thien duy(ent guldens, ende daer vooren op de tauxatie of Quo* hieren van den Tweehondertften penningh aenge- flaghen fullen moeten worden. Ende in cas het mochte
		44                         Placatcn. ι Ε twee van de ghemeltc vier Burgermeefteren iitllen blyvenghecontinueert; als te weten, een van de drie die Syne hoogh-gemelte Hoogheyt fal hebben gc-eligeert, nevens den geenen die by den voorfz Oudt-Raedt ende goede Luyden van den Achte te famen inghekoren is, orame de vooriz Functie met de andere twee Burgermeefteren, die als dan in plaetfe van de afghegane by nominatie vaneen dubbel getal door fyne meer-hooghgemelte Hoog- heyt ghe-eligeertfullen worden, noch eengeheel Jaer te konnen bedienen, ambulerende ende fuc- cederende van drie maenden tot drie maenden, ge- lij ck vooriz ftaet, als Burgermeefter van de Ge- meynte, ende fulcks dat de verkiefinghe van de voorfz Burgermeefters-plaetlen, alle Jaren daer heenen fullen worden ghedirigeert, dat de felve twee Jaren aen den anderen konnen waergenomen werden 5 Ende dat altijdt onder de voorfz vier Burgermeefters fullen moeten welen drie Peribo- nen, die daer toe by Syne meer-hooghftgemelte Hoogheyt zijn ge-eligeert, ende niet meer als den cenen die by den voorfz Oudt-Raedt, neffens de goede Luyden van den Achte in voegen vooriz in- gekoren is. V. Ende fal den Prefident van de voorfz vier Bur- germeefteren gehouden zijn alle drie maenden, ter expiratie van fyne Teelt, als Burgermeefter vande Gemeente, tedoenfoodanigenreeckeninge, als jegenwoordigh alle vier maenden by den Burger- meefter van de Gemeynte gedaen werdt, op wek- ken tijdt men de voorfz reeckeninghe faliluyten, den Burgermeefter van 's Heeren wegen maecken, naer ouder gewoonte, midtfgaders den fuccede- renden Burgermeefter van de Gemeynte be-eedi- gen, ende op de overgeleverde Articulen van de goede Luyden van den Achte, in fulcke maniere difponeren, als men bevinden fal te behooren. V I. Ende in cas een van de voorfz Ader Burgermee- fteren binnen 's tijdts, ende geduyrende fyne Fun- ctie quam te overly den, dat alsdan de furrogatie i η plaetfe van den Overleden, voor den refteren- den tijdt fynes afgeftorvens bedieninge fal gefchie- den, even ende allbo, gelijck de Electie in voegen als vooren gefchiet is. VIL De voorfz vier Burgermeefters fullen geduyren- de hare Functie in devergaderinge van den Oudt- Raedt fitten, ende rangh hebben voor alle andere Oudt-Raden ende Magiftraten ; edoch foo drae de vooriz hare Functie t'eynde de voorfz twee Ja- ren ge-expireert fal weien, dat als dan de iëlve we- derom fitten fullen in hare oude plaetfen nae ordre van den Oudt-Raedt, fondereenighe praeceancej des dat daer inne niet verftaen fullen worden ghe- comprazhendeert te wefèn de Heeren die albereyts het Burgermeefterfchap van de Gemeente hebben beklcet, ende in dier voeghen rangh voor andere Oudt-Raden aireede bekomen hebben. VIII, -Dat tot de voorfz Burgermeefters-plaetfè admif- fibel fullen wefen alle Magiftraten ende Oudt-Ra- den ■, die Syne Hoogheyt den Heere Prince van Orange, als'Stadthouder van de Provincie van Hollandt ende Weft-Vrieflandt aengheftelt heeft, énde die oock jegenwoordigh in den Oudt-Raedt
				«*

-ocr page 82-

			Algemene Laiidt-Wetten.
							Ρ
		mochte komen te ghebeuren, dat binnen een Jaer ί tiidts, meer plaetfen in den Oudt-Raedt quame te vaceren, als door het aenftellen van de voorfz vij f of vier Schepenen refpective konden werden ghe- iüppleert, lbo fullen de vordere plaetfe of plaetfen open ghelaten, ende de fuppletie van dien tot het volgende Jaer ghereferveert worden ■, ende fal de voorfz nominatie in voeghen alsvooren ghedaen endegeformeertzijnde, by de Veertigen overge- bracht werden aen den Burgermeefter van de Ge- meente, ofte den Gerechte, orame de felve no- minatie aldaer naer ouder gewoonte gherefumeert ende ge-cxamineert zijnde, by beüootenMiilive ter ordre van den ghemelten Gerechte over- crefonden te worden aen Syne meer-hooghgemelte Idoogbeyt, ommevandeièlvealsStadthoudervan de voorfz Provincie van Hollandt en Weft-Vrief- landt, daer uyt des felfs behaeghlijcke electie van een enckel getal, als te we ten het eene Jaer vij f, en het andere Jaer van vier Schepenen, de welcke twee achter-een-volgende Jaren dienen fullen, te erlangen; Ende ten eynde by onkunde ofte inad- vertentie egene nominatie ibude moghen werden gedaen, ftrydigh jegens te Privilegiën, ofteoock jegens de verboden Graden van confanguniteyt of arfinkeytj ende fulcks dat in den Gerechte niet meer en fullen mogen fitten als twee van eenen Ge- llachte, den anderen niet nader beftaende als in den tweeden Grade, na den Couftume van Rech- ten , geheten Canon, ende ghelijck als Broeders ende Suffers Kinderen; ende dat fulcks mede fal worden geobferveert in gelijcken Grade van AfH- niteytofteSwagcrfchap, in conformiteyt van het Privilegie van denjare veerthien-hondert een en tachtigh, ende het gemene ghebruyck van andere Steden in Hollandt, voor ibo veel de voorfz Gra- den van Affinitey t concerneert: ibo ial t'elckens acht dagen voor het doen vande voorfz nominatie, by de Secretariilèn een Lijfte geformeert, ende in de grootc Zale opgehangen worden, houdende de namen van den Oudt-Raedt, die als dan nomina- bel ende eligibel fullen weien. XII. Wel-verftaende nochtans,dat tot de voorfz Re- geringe, als te weten, alleen tot goede Luyden van den Achte, Thefauriers, Schepenen ende Oudt- Raden mede nominabel ende eligibel fullen zijn, foodanige Mannen van Veertigen, als buy ten de Provincie van Hollandt ende Weft-Vrieflandt ge- booren zijn, voor ibo veel de ielve in denjare iè- fthien hondert drie en tfeventigh tot Mannen van Veertigen aengeftelt ibuden mogen wefen, ende anders ofte verders niet, ibnder dat fulcks ïn het toekomende meer fal mogen gefchieden, ofte in ecnighe confequentie fal worden getrocken: De goede Luyden van den Achte fullen ghenomineert worden by de Dekens van de gemene Neringen of Gildens in ghevolge van den Accorde van denjare feftien hondert vier en tfeventig dienthalven opge- recht en gefloten, ende fal de electie uyt een tripel getal, naer dat de felve nominatie fal weien ghere- iumeert, endeovergefonden alsvooren, inighe- lijcks werden gedaen by meer-hooghgedachte Sijn Hoogheyt : Des fullen dengenen die tot Achten werden ghenomineert ende ge eligeert, mede in alles ioodanigh moeten wefen ghequalificeert, als m tvoorgaende Articul ten opfichte vandeSche* penen breeder uy tgedruckt ftaet.			XIII. De Veertigen fullen in conformiteyt van de Pri- vilegiën , de afgeilorven ende vacante plaetfen by beilooten Biljetten fuppleren, alvoorens tot het doen van de nominatie van Schepenen te tre- den. X I V. De Burgermeeifers, Schepenen, goede Luyden van den Achte ende Veertigen in voegen als voren ge-eligeert wefende, fullen tot gene actuele bedie- ninge werden geadmitteert, voor en aleer de ielve met iblemnelen Eede mllen hebben verklaert, dat fy na de vooriz Ampten refbedtive niet hebben ge- iblliciteert. X V. Die van den Oudt-Rade ende goede Luyden van den Achte, lullen in hare Collegien reipective Rangh ende S eiïïe hebben, naer den tij dt ende J a- ren dat de felve fullen welen ge-eligeert; ende de Heeren van den Oudt-Raedt iiillen inighelijcks de felve Rangh ende Seilïe hebben in alle andere Col- legien binnen de Stadt; edoch ial den Burgermee- Her van de Gemeente in der tijdt, in alle Collegien prasfideren, en voorts alomme, ibnder onderfcheyt de praïceance ende eerile rangh hebben. XVI. De Theiauriers fullen gekoren worden naer het oudegebruyek, by de gemene Neeringen, ende goede Luyden van den Achte, ende in alles moe- ten welen gequalificeert, ioodanigh als hier voren ten opfichte van de Schepenen ge-expreflêert ftaet > Ende Tullen de felve Thefauriers mede gehouden wefen, alvoorens tot de vooriz actuele bedieninghe te werden gheadmitteert, te Hellen fufhfante cau- tien, ende met iblemnelen Eede verklaren, dat fy naer de vooriz bedieninge niet hebben gheibllici · teert. XVII. De Minifters van den Oudt-Rade, ende het Gerechte, als namentlijck den Penfionnaris, ende Secretariilèn, fullen tot Schepenen nominabel en eligibel zijn, ioodanigh nochtans, dat de felve door de favorable gunfte van fyne hooghgemelte Hoog- heyt ghe-eligeert werdende, ende in functie als Schepenen willende treden, gehouden fullen we- len hare bedieninge af te ftaen, ende fonder eenige reierve te fielten, ter difpolitie ende ter collatie van den vooriz Oudt-Rade; nemaer in gevalle de felve genegen waren in hare bedieninge te bly ven conti- nueren, dat in ibodanigen cas de felve verftaen ful- len worden onder het getal van den Oudt-Rade te zijn, fonder nochtans daer inne te moghen fitten, ofte Hemmen, geduyrende der felver bedieninge, als tot verkiefmgheende nominatie vande yooriz Burgermeeifers; doch lbo wanneer fyluyden hare bedieninghe Ibude komen neder te leggen, ende effedive af te ftaen, dat de lèlve als dan in den voorfz Oudt-Rade Rangh en Seilie lullen nemen, ibnder eenighe formalitey ten meerder van nooden te hebben, naer den tijdt haerder electie, midts welcke de voorfz Minifters tot Schepenen invoe- gen voorfz ge-eligeert wordende, ende niet gene - gen zijnde aenftondts indequaliteyt te fungeren, dat als dan de lèlve aileenhjcken Eedt lullen doen als Oudt-Raden, ende niet als Schepenen, ende dat in ibdanigen geval hare plactlèn als Schepenen by den Gerechte lullen vervult worden, by furro- gatie.

-ocr page 83-

Placaten, ι. Boeck, ι. Tit.

4ó

gatie uyt de Leden van den Oudt-Rade, en anders niet. XVIII. Dat den dagh van Drie Koningen-Avondt ial blyVen geaffe&eert tot beftellinge ende begevinge van de Ampten, die men van oudts ghewoonis te beftellen ·, Ende fullen dienvolgende die van we- gen defe Stadt ter Vergaderinghe van de Heeren Staten Generael, middgaders in de Collegien van den Raedt van State, Gecommitteerde Raden van Hollandt, ende ter Admiralitey t, als mede in de Reecken-kamer vande Generaliteyt, ende van Hollandt, fullen compareren, by de Heeren van den Oudt-Rade met bello ten Biljetten werden ge- koren j Ende liillen de felve gehouden wefen alvo- rens tot de voorfz Charges aen de Heeren Staten van Hollandt ende Weft-Vrieilandt te werden ge- praefenteert, met iblemnelen Eede te verklaren, dat iy naer de voorfz bedieninge niet hebben gefol- liciteert; maer alle Ampten binnen de voorfz Stadt bedient werdende, ter Weeskamere, ende over Godts-huyièn, Collonelfchappen, Schutmeefter- fchappen, ende het Schout-Ampt van acht dagen, middgaders Heemraedtfchappen,ende de Bewint- hebbers-plaetfen van de Ooft ende Weft-Indifehe Compagnien, fullen met open Hemmen vergeven worden, ende dat by voorftellinge of nominatie, ofwel by ablblute Electie, foo als ten reguarde van de felve refpedlivelick van oudts in gebruyck is ge- weeft·, Edoch by aldien het mochte komen te ge- beuren, datyemandttuflehen tyden quame afly- vigh te worden, wekkers Ampt ter collatie van de Heeren van den Oudt-Rade ftaende , ibnder ondienft niet vacant ibude konnen bly ven tot den voorfz dagh van Drie Koningen Avondt, foo fal daer inne by de Heeren van den Oudt-Rade wer- den vooriien, in voegen ende manieren als vooren, ende fulcks het vooriz Ampt ofte Bedieninghe by forme van furrogatie op een ander Peribon werden geconfereert.

XIX. Ende fullen, gelijck voor defen altijdt gebruc- kelijck is geweeft, gene afgegane Burgermeefters of Schepenen genomineert, ofte ingekoren mogen worden, ten zy de felve twee volle Jaren in hare reipe£tive qualiteyten ftil gezeten hebben. XX. Gelijck oock in den Oudt-Raedt niet meer we- ien ial, als Vader met eenen Soon, midtigaders twee Gebroeders, ende niet meer. XXI. . Sullen voorts alle 't gene de Regeringe van de voorfz Stadt concerneert, ende hier bevooren s niet ipecifice uytgedruckt ftaet, op den ouden voet ghelaten, ende dien conform ghepra&ifeert wor- den. XXII. Ende ten eynde de bovenftaende Poin&en en.de Articulen te valrer mogen werden gehouden, ibn- der eenige veranderinge buyten evidente nootiaec- kelijckheyt, fubjecT: te wefen; foo is by de Heeren van den Oudt-Rade goedtghevonden, bewilli gh t ende overgegeven, gelijck by de felve goetgevon- den, bewilHght ende overgegeven wort by defen: dat geen deliberatie fal mogen werden aengheil elt, veel min eenige alteratie ofte veranderinghe in de voorenftaende Poindten ende Articulen werden ghemaeckt, voor ende aleer den Oudt-Rade daer op acht dagen te voore ipecialijck fal wefen gecon- voceert, ende alle abfente Heeren ten felven eynde mede by Miffive ilillen wefen befchreven, ende dat als dan niet anders als met fes en dertigh confo- nante advifen ofte ftemmen, tot eenige verande- ringe, ampliatie,ofte reftriitie in de voorenftaende Articulen, ofte eenighpoinft van de felve gecon- cludeert, ende vervolgens eenigh verfoeck aen de Heeren Staten vanHollandt en Weft-Vrieilandt gedaen ial mogen worden,

3 8. Refolutie 3 Synoden ofte andere notabile Lichamen haer ter eer ft er in* ftcmtie niet te mogen addrejjeren aen de Staten Generael , in date den 25 September 1670,

ψ 't gemoveerde van eenige Leden, is,naer voorgaende deliberatie, by de Heeren van de Ridderfchap ende Edelen, midtf- gaders by de Gedeputeerden vande Ste- den, uyt den name ende van weghen Burgérmee- ft eren ende Vroetfchappen, hare refpecTrive Prin- cipalen, verftaenendeverklaert, dat het met de intentie van haer Edele Groot Mog., ende d'ordre van de Regeringe ftrydigh foude zijn, indien eeni- ge Gedeputeerden vande Synoden defer Provincie haer t'eenigen tyde defe Vergaderinghe voorby gaende, aen de Vergaderinghe vande Heeren Sta- ten Generael fouden mogen komen te addreiïèfen; maer dat de ordre ende forme vereyfcht, dat foo notable Lichamen onder de Souverainiteyt ende authoritey t van haer Edele Groot Mo. ge-eftablif- feert of vergaderende, over alle iaecken, hoeda-

nich de felve oock fouden mogen weièn,haer eerfte addres ende toevlucht nemen tot hare wettige hoo- ge Overigheyt, ende iulcks tot defe Staets-gewyfe Vergaderinge, als de felve hare Overigheyt reprse- fenterende, fonder fich oy t of oy t aen de Vergade- ringe van de Heeren Staten Generael te addreiTe· ren, anders dan naer voorgaende gheobtineerde Reiblutie, of verkregen coniènt van haer Edele Groot Mog., ende in conformité van dien: Van welcke vooriz verklaringe by Extra£t Authentijcq aen de Gedeputeerden van beyde de Synoden , mitfgaders oock door de refpedtive Heeren Com- miilariilèn Politijcq, aen de Synoden felfs ter nae- fter by-een komfte van de gemelte Synoden ken- nifle ghegeven fal worden, om te ftrecken tot der ièlver naerichtinge, ende om haer daer naer te re- guleren.

Sie verder van Synoden ende Synodale faecken hier naer onder den Titul van Religicufe ende Kerckc- lijcke. Herftellinge

-1

-ocr page 84-

Algemene Landc-Wetten.-

17

na. Herftellinge van de drie Provinciën Utrecht, Gelder landt en Over- Tjfel in de Unie. IndatedenioApil ι6γ<\.

cluiie, fal moeten zij η gedecideert ende ghetermi- neert. Datwydersgheduyrende den tijdt dat de voorfz queftie noch niet ibude mogen zijn gedeci- deert ofte ghetermineert, de hooghgemelte Pro- vinciën van Utrecht ende Vrieflandt by beurte ful- len voorfitten; te weten, van vier tot vier Weec- ken, ende dat door het lot fal worden gedeiïnieert, wie van beyde de hooghgemelte Provinciën de eerfte vier Weeeken voorfitten fal, fco nochtans, dat die van de twee hooghgemelte Provinciën die in ghebreecke ibude moghen blyven fyne Stucken binnen den tijdt hier voorengheftelt, te exhibe- ren ende furneren, fyne alternative ofte Tour- beurte fal verheien, ende geduyrende den tijdt tot de definitie van de voorfz queftie hier vooren ghe- prseflgeert, verheien fijn Voorrangh, ende moe- ten fitten achter die Provincie die hare Stucken ge- exhibeert ende gefurneert fal hebben. Dat voorts de hooghgemelte Provinciën van Gelderlandt, Utrecht ende Over-Yflel, alvooren in de voorfz Unie gheadmitteert te worden, de ièlve Unie wederom van nieuws fullen moeten befweeren, en namentlijckoockbelooven, met der daedt te lul- len af ftellen ende doen ceflèren, de belaftinghen daer mede de ièlve, ofte eenighe Steden of Leden van dien, de Goederen, Waren, Gewaflën, Bie-

Yrefumptie ghedelibereert zijnde op het advis concihatoir, by Syne Roogheydt, ende de Heeren haer Hoogh Mog. Gede- puteerden den fefthienden der voorlede maendt Martij uytgebracht, omtrent het herftel- len van de Provinciën van Gelderlandt, Utrecht, endeOver-Yflèl, breeder onder de Notulen van den felven date gementioneert·, Is goetgevonden, verftaen ende vaftgeftelt, gelijck goedtgevonden, verftaen ende vaftgheftelt wordt bydefenj dat de hoogh-gemelte Provincie van Utrecht, midtfga- ders de hooghgemelte Provinciën van Gelderlandt ende Over-Yilel, foohaeft die inighelijcks onder de macht vandenStaet ghekomen fullen wefen, wederom in de Unie fullen werden geadmitteert, ende aen haer vergunt defelveSeffie endeRangh die de hooghgemelte Provinciën voor date van de calamitey ten ende desaftres den Lande in denjare fefthien hondert twee en tfeventigh overgekomen, hebben gehadtj Dannademael al van over veele Jaren, ende genoeghfaem met den beginne vande Regeringe, eene particuliere queftie is gheweeft tuflehen de Provinciën van Utrecht en Vrieiland, over den Rangh die de hooghgemelte Provinciën in de·Unie ende onder de Bondtgenoten hadden te jioudenj dat de voorfz queftie over den vooriz Rangh, fal worden gefubmitteert aen het oordeel van hooghgemelte Syne Roogheyt, endeden Hee- re Hendrick Caiimir, Furft tot Naflau, Stadthou- der van de hooghgemelte Provincie van Vrieflant, ende dat meer-hooghgemelte Syne Hooghey t, en den wel-ghemelten Heere Stadthouder van Vrief- landt de voorfz queftie tuflehen de hooghgemelte Provinciën foodanigh fullen decideren ende termi- neren, alsdefelve na recht ende reden in goede J uftitie fullen bevinden te behooren; en dat beyde de hooghgemelte Provinciën haer defen-aengaen- de fullen moeten reguleren naer 't gunt daer op by meer-hooghgemelte Syne Hoogheyt, ende den wel-gemelten Heere Stadthouder van Vrieflandt gedecideert ende getermineert ial worden ·, Dat de hooghgemelte Provinciën ten vooriz eynde bin- nen den tijdt van vier maenden nae het nemen van de voorfz conclufie, aen meer-liooghgcmelte fyne Hoogheyt, ende den welghemelten Heere Stadt- houder van Vrieflandt, ten wederzyden fullen moeten exhiberen ende overleveren onder behoor- lijckenInventaris, allefoodanighe Stucken, Pa- : pieren ende Documenten, waer mede de felve haer \ ghepraïtendeert recht iullen meynen te konnen ju- I ihficeren, ende dat de eene van des anders vooriz I ge-exhibeerde ofte gefurneerde Stucken fal mogen lichten Copie; Ende dat de hooghghemelte Pro- vinciën binnen den tijdt van twee maenden daer naer, by de ièlve Stucken noch fullen mogen voe- gen een Deductie van Rechten, tot adftru&ié' van hare refpeefcive vermeten ·, Ende dat meer-hoogh- gemelte Syne Roogheyt, ende den welghemelten Heere Stadthouder van Vrieflandt, binnen den tijdt van twee gelijcke maenden de voorfz queftie iullen moeten decideren ende termineren,ende dat midts dien de voorfz queftie binnen dentijdtvan acht maenden naer het nemen vaade voorfz con-

ren

Koopmanichappen, Manufacturen, Mate

rialen ofte andere in het inkomen ofte uytgaen, ofte oock op de Confumptie der felver hooger of fwaerder hebben belaft, als de Goederen, Waren, Gewaflèn, Koopmanfchappen , Manufacturen, Materialen, ofte andere in de hooghgemelte Pro- vinciën vallende, of gemaeckt werdende, belaft zijn, onder wat praetext, titul of benaminghe de voorfz belaftinge foude mogen zijn geintroduceert ofte geheven gheweeft, ende overghegeven, dat fulcks voor het toekomende niet meer fal geichie- denj Gelijck mede de Heeren Staten vande vier andere Provinciën geene ibodanige meerder bela- ftingen fullen mogen doen, noch ten opfichte van elckanderen, noch ten opfichte van de hooghge- melte Provinciën van Gelderlandt, Utrecht ende Over-Yflêl, ende voor foo veel die gedaenioude mogen wefen, de ièlve fullen afftellen. Dat aen de hooghgemelte Provinciën van Gel- derlandt, Utrecht en Over-Yflèl oock wederom fullen volgen de Landen ende Plaetièn die voor deièn onder de ièlve Provinciën hebben gehoort, uytgenomenalleen, dat de Souverainiteyt, met alle den ghevolge ende aenkleven van dien, niet uy tgefondert, over het Landt ofte de Plaetfen,op de welcke by de Provincie van Hollandt en Weft- Vrieflandt eenighe Forten ofte Fortificatien zijn gheleyt, fal blyven aen de ièlve Provincie ·, Ende dat het in de macht en facultey t van de Provinciën van Vrieflandt ende Stadten Landen fal ftaen tot koften van de ièlve Provinciën, te leggen een Fort by ofte omtrent het Roveen·, Ende dat de Souve- rainiteyt, met allen den gevolge ende aenkleven van dien, niet uy tgefondert, over het Landt ofte dePlaetièop dewelcke het voorfz Fort fal weien geleyt, mitigaders oock over de Ommer-Schaniè, foohaeft die wederom onder de macht van deièn Staet

-ocr page 85-

Placaten. ι. Boeck. ι. Tit.

ρ

Staet fal wefen gebracht, fal komen aen de hoogh- gemelte Provinciën van Vrieflandt endeStadt en Landen, midts dat het repareren ende onderhou- den van de voorfz Forten, wekkers Souveraini- teyt in manieren vooren verhaelt, aen de hoogh- gemelte Provinciën van Hollandt en Weft-Vrief- landt , Vrieflandt ende Stadt en Landen wért ghe- bracht, fal komen tot lafte van de felve Provinciën refpecTrive, ende buyten lafte van den Staet j ende dat oock de voorfz Souverainiteyt alleen fal gaen over'tguntbeflootenisinde Wallen, Grachten, ende Fortificatien van de voorfz Forten, foncter

Polders ofte Inghezetenen onder ofte teghens den anderen, als tuflehen Stichriche Polders of Inge- zetenen onder of tegens den anderen, foo wel io het verweren, als in het eyflehen, Dat wyders den Hinderdam van de Vecht, die voor defen gelegen heeft in de hooghgemelte Pro- vincie van Utrecht, nu gheamoveert is, ende in wekkers plaetfe gheleydt is de Sluys tot Muyden, altoos ende ten eeuwigen dage fal moeten blyven geamoveert ·, ende dat de hooghgemelte Provincie van Utrecht, den voorfz Hinderdam nietweder-

om

't zy op de plaetfe daer die van oudts gelegen

eenige verdere exteniie, op, ofte over het platte Landt, om de felve Forten ghelegen; Behoude- lijck dat de hooghgemelte Provinciën van U trecht ende Over-Yffel refpe&ive, niet fullen vermogen binnen de hondert Roeden, te reeckenen van het uytterfte' van de Fortificatie der voorfz Forten, eenige Huyfen, Gebouwen, Plantagien, of yets anders te bouwen, te planten ofte te maecken, of yets aen ofte in de Gebouwen of Plantagies die al- thans binnen de voorfz hondert Roeden foude mogen zijn, te ver maecken ofte veranderen, het gunt de hooghgemelte Provinciën van Hollandt ende Welt-Vrieflandt , Vrieflandt, ende Stadt en Landen refpective fouden mogen oordelen aen de voorfz Fortificatien fchadelijck te wefen > ende dat de felve Provinciën van Hollandt ende Weft- Vrieflandt, Vrieflandt, ende Stadt en Landen reipe&tive fullen vermogen eygener authoritey t te demolieren ende te vernietigen 't gunt binnen de voorfz hondert Roeden van nieuws gebouwt,ghe- plant, ghemaeckt, ofte in de Gebouwen ende Plantagies die althans binnen de voorfz hondert Roeden foude mogen ftaen, vermaeckt of veran- dert foude mogen zijn; Dat oock de hooghgemel- te Provinciën van Hollandt endeWeft-Vrieflandt, Vrieflandt, ende Stadt en Landen refpeelive, ful- len hebben vryen toegangh, acces ende reces tot, ende uyt de voorfz Forten over den Bodem vande hooghgemelte Provinciën van Utrecht en Over- Yflèl ·, Dat infgelijcks de hooghgemelte Provincie van Hollandt ende Weft-Vrieflandt, foo wanneer de defenfie van de felve Provinciën fulcks foude moghen komen te vereyflehen, vry, onbekom- mert, en fondcr eenige oppoiitie of tegenfpraeck, fal moghen inunderen indiftin&elijck foo wel de Landen die onder de hooghgemelte Provinciën van Gelderlandt ende Utrecht; als die onder de hooghgemelte Provincie van Hollandt en Weft- Vrieilandt gehooren. Dat voorts, foo veel belanght de Landen, Pol- deren, DijckgraefofteWaerfchappen, die met, ofte over de hoogh-gemelte Provincie van Hol- landt ende Weft-Vrieflandt uytwaterende zijn, of noch foude mogen uytwateren, gelijck vanoudts allèqueftien, proceflenendedifferenten, concer- nerende het Dijck ofte Heem-recht, met den ge- volge ende aenkleven van dien, niets uytghefon- dert, ende fulcks iöo wel raeckende de Regeringe van dien, boeten, breucken , ommeflagën , als alles anders, wat het oock foude mogen zijn, fon- der yets te excipieren, fullen moeten werden ghe- ventileert voor Dijckgraef ende Heemraden, ofte by gebreecke of provocatie van de lêlve, voor den Hove van Hollandt, foo wel wanneer het different

heeft χ ofte ergens elders, waer het oock foude mo gen zijn, fal vermogen te maecken ofte te leggen, direclelijck of indire&elijck in eeniger manieren, Ende naerdien geduyrende de voorfz calamitey* ten ende desaftres by eenige Collegien in Hollandt ende Weft-Vrieflandt reliderende, zij η genego- tieert verfcheyden lommen van penninghen, tot verval van de onkoften, die tot confervatie van eenige Waerden of Plaetlèn moften werden ghe- daen,ende namentlijck mede by die vanden Crim- pender-waert, tot lafte van de Loopicker-waerdt; dat over-fulcks noch den voorfz Loopicker-waert, noch oock eenighe andere 'Waerden ofte Plaetfen, tot wekkers lafte geduyrende den jegenwoordigen Oorlogh eenige penningen by de ghemelte Colle- gien in Hollandt en Weft-Vrieflandt refiderende, iöuden mogen zijn ghenegotieert, iiillen werden geftelt onder het geiagh, beheeringe ofte dilpofitie van hooghgemelte Ρ rovincien van Utrecht of van Gelderlandt, voor ende aleer de felve Collegien lullen zijn gerembourfeert vande voorfz ghenego- tieerde penningen -, Ende dat oock het Oclroy op dendrïeentwintighftenjanuarij defes loopenden Jaers by de Heeren Staten van Hollandt en Weft- Vrieflandt aen die van de Roode Veenen, ten dele ghelegen in de hooghgemelte Provincie van Hol- landt , ende ten déele gelegen in de hooghgemelte Provincie van Utrecht, by de Heeren Staten van Hollandt ende Weft-Vrieflandt voornoemt ver- leent, ftadtgrypen, ende volkomen effe&ibrte- ren lal, iönder dat daer toe eenige nieuwe confir* matie of te approbatie vande hooghgemelte Pro- vincie van Utrecht gerequireert fal zijn. Dat mede de Provinciën van Gelderlandt ende Over-Yflèl, ;de hooghgemelte Provincie van Hol- landt ende Weft-Vrieflandt gheruft fullen ftellen» dat de Ingezetenen van de gemelte Provincie van Hollandt ende Weft-Vrieflandt, o* gemolefteert ende ongeturbeert gelaten fullen worden in de pof- feflie, daer van de felve hebben ghejoüifleert in het ftuck van de Viflcherye op de Zuyder Zee, ende hetfwarteWater; ende dat alle turbel, hinderen empefchement, de voorfz Inghezetenen t'zedert eenige'n tijdt herwaerts omtrent de voorfz Viflche- rye aenghedaen, metter daedt fal ceflèren, ende niet wederom ter handt genomen worden. Dat wyders de hooghgemelte Provinciën vafl Gelderlandt, Utrecht ende Over-Yflèl, noyt fullen mogen weder, tegens, ofte ophouden ai* re&elijck ofte indireiteJIjck in eeniger manieren yets, felfs het minfte van 't gunt by de Provinciën van Hollandt, Zeelandt Vrieflandt ende Stadt en Landen, ofte een van de felve vier Provinciën in'c byfonder, of o.ock den Raedt van State geoordeelt

foude mogen ontftaen tuflehen StichtfcheDorpen, ' foude mogen worden te konnen dienen, tot ver diepingc

-ocr page 86-

			Akemene Lan		1                         49 den tijdt van ghelijcke fes maenden, de vooriz ber grootingedervoorfz Q^otes ial· worden ghedacu by meer iiooghgemeta S}Tnc_Huog/jej't,3ls daer roe by de ghefamentlijckeProvinciën yeribcht zijnde, ende,dat na de begrootinge by hooghgemelteSyne tioogheyt te doen, de voorfz Qüqtesgeregu leert, vermeerdert of verminder t lullen worden, fondsr eenige verdere oppoiitie ofte contradictie van ye- mandt. Dat wyders de Pachters pachtende de Middelen van deieipecÏive Provinciën, midtfgaders van de Landtfchap Drenthe, in, ofte aen.eenige Plaetièn gelegen op de Grenièn van de eene ofte de andere Provinciën, ofte. vande voorfz Landtichap , tot allen tyden (uilen hebben acces , ende d'een den anderen, des begerende, moeten geven Cópie t'fynen redelijckeii koften, van de Colc£t of andere Boecken ofte Regifters, daer op ofte daer uyt de voorfz Middelen geheven of gevordert werden, en dat de felve Provinciën, mitfgaders de Landtfchap Drenthe, de een den anderen met alle getrouwig- heyt 4e handt ίίύίςη bieden, om te weeren de frau- den die daer omtrent iöuden mogen werden ghe- pleegtit, "Ende nademael de Heeren Staten van Gelder- landt van Utrecht!, ende van Over-Yflèl, noch een merckelijcke ibmme van penningen fchnldigh zijn aen de Γοφβ&ΐνβ Collegie ter Admiraliteyt in Hollandt ende in Zeelandt refiderende, ter faceke van de Coniènten by de ièlve Provinciën tot laften van de Zee, voor date van den jeghenwoordigen Oorlogh ghedragen, dat aen de deciiie van meer- hooghgemelte Syne Hoogheyt fal ghelaten werden, het ftellen van redelijcke termyncn , binnen de welcke het voorfz achter weien aen de ièlve Col- legien ter Admiraliteyt ial moeten worden vol- daen. Dat voorts in confidentie van de goede dienften ende trouwhertighe dapperheyt by de Heeren Sta- ten van Stadt ende Landen in den jegenwoordigen Oorlogh, ten beften van 't gemeyn bewefen, aen de hooghgedachte Provincie ial worden tocghe- ftaen, ibo als haer toegeftaen wort by defen, een tweede plaets in den Raedt van State; Des dat aen de hooghgemelte Provincie van Gelderlandt, voor defen aldaer twee plaetfen gehadt hebbende, maer eene plaetfe fal werden gelaten. Ende hebben voorts haer Ho. Mog. aen meer- hooghgemelte fyne Hooghtyt gedefereert, gelijck de ièlve defereren by delen de macht ende authori- teyt, om naer genomen informatie, van nu af in de hooghgemelte Provincie van Utrecht, midtf- gaders inde Steden ende Plaetièn van Gelderlandt ende Over-YiTelby de Unie ghekomen, ende in de ièlve Provinciën van Gelderlandt endeOver- Yiïèl, midtigaders de vordere Steden ende Plaet- ièn van dien, foohaeftdie mede onder de macht van de Unie gekomen fullen zijn, die gene die de Regeringe in de hooghgemelte Provinciën, ofte in de Steden van dien hebben gecompofeert, ofte eenighe Ampten 'tzy vanPolicie, Juftitie, ofte andere hebben ge-exerceert of beklect, in die Fun- ftie van de voorfz hare Ampten te continueren, te herftellen, ofte oock daer van te verlaten, ende iöodanige andere in haer plaetièn, of anderfints in de vacante of deficierende plaetièn te committe- ren , ende de Regeringe in de hooghgemel te Pro- G                    vincien
		diepin-e van de Rivieren dcn£ïeder-Rhijn ende Υίϊέΐ °ofce tot her onder Water fetten ende hou* den van de Moot*, gelegen in, aen, φΜψψ de hooghgemeke Erovmei^n Over-Yffel, of te om de ielve Rivieren ende Moeren impauabel of destèbequamer te maecken om den Vyandt alle naflaaien of invafien door ofte over defelve te kon- nen beletten, of difputeren; Dat dienvolgende den cremeltenRaedt van State fal executeren ende in 't werek ftellen alles 't gunt by de hooghgemelte Provinciën van Hollandt, Zfeelandt, Vrieilandt ende Stadt en.Laaden, ofte een van de felve vier Ρ ro vinden in 't byfonder, of oock by den geme- ten Raedt dien-aengaende noodigh of dienftigh geacht fal moghen worden, fonder dat de hoogh- gemelte Provinciën van Gelderlandt, Utrecht en G-ver-YiTelhaerdaerjeghens fullen vermoghen te oppoferen, of 't felve te beletten > onder wat pre- text het oock ibude mogen zijn, mede direcMijck of indireftelijck in eeniger manieren ·, ende dat om 't gunt voorfz is, beter ten effecTre te brengen, en ingoeden ftaet te houden, jaeriijekseenigeHeeren Gecommitteerden uyt den Raedt van State we- gens de hooghgemelte Provinciën van Hollandt, Zeelandt y Vrieilandt ende Stadt en Landenfullen werden ghecommitteert, om infpectie te nemen van den toeftartdt en ghelegentheyt van de voorfz Riviere den Neder-Rhijn ende Yiïèl, ende de voorfz Moeren ·, ende dat de gemelte Heeren Ge- committeerden gehouden fullen zijn, een net, per- tinent ende ghecircumftantieert Verbael aen haer Ho. Mo. over te brengen, van de conftitutie daer innc de felve de voorfz Rivieren ende Moeren ge- vonden fullen hebben ·, Ende dat de twee laetfte van de voorfz overghebrachte Verbalen t'elckens ghefteldt fullen moeten worden in handen van de Heeren die het volgende Jaer tot de voorfz inipe- clie fullen Werden gecommitteert; Ende dat de ghemeltc Heeren Gecommitteerden uyt denghe- melten Raedt gehouden iullen weien in harePer- foonen ende Goederen te verantwoorden 't gunt de ièlvc aengaende de conftitutie vande voorfz Ri- vieren ende Moeren in de voorfz Verbalen ter ne- der hebben geftelt. Dat binnen 's jaers naer het eyndigen van den je- • genwoordighen Oorlogh, de Heeren Staten van alle de Seven reipe&ive Provinciën, fullen forme- ren ende aen den anderen overleveren een perti- nenten ftaet van de conftitutie endegelegentheyt van der fèlver Financie, ende namentlijck wat het inkomen van yder van de felve Provinciën in goe- de tyden is geweeft, ende uyt wat, ende hoedanige Impofitien ende Schattingen of Revenues 'tvoorfz inkomen heeft beftaen, ende met wat Laften yder van de ièlve Provinciën is befwaert $ alles met de Authentijcque Stucken van dien, ende expurgatie onder Eede, van dat de felve dien-aengaende niets hebben achtergehouden, ende dat de Hooghge- ftielte Provinciën binnen den tijd van een halfjaer daer naer, met den anderen de voorfz ftaten fullen examineren, ende voorts reguleren de begrootin- ge van't gunt yeder van de ielve Provinciën voor fyne quote inde laften van de Unie behoort te con- tribueren j Ende in ghevalle de felve den anderen binnen den voorfe tijdt van fes maenden, op de begrootinghe van de voorfz quote niet en fouden konnenverftaen, dat infulcken dievalle binnen

-ocr page 87-

Placaten. ι. Boeck. ι. Tit.

50 vinden Ibodanigh te ordonneren ende heitellen, als meer-hooghgemelte fyne Hoogheyt oordelen fal beft , bequaemft, ende voor den Lande feeckerft tewefen> behoudelijckdat diegene diealfoovan de voorfz Bedieninge of Ampten ibuden moghen werden gelaten, daer door aen de eene zyde niet ilillen werden gequetft of benadeelt in hare goede naem ende faem; Ende dat oock aen de andere zyde die gene die bevonden ibuden moghen wor- den j haer niet naer behooren te hebben ghecom- porteert, door de voorfz verlatinge niet enfullen moghen prattenderen ghe»eximeert te zijn van de ftrafte, die der felver Competente Rechters, naer de Rechten ende Placaten van den Lande, Ibuden mogen oordeelen tegens haer in Juftitie te moeten

werden gliedecretèert ende ge~execu teert; Ende dat alle }t lèlve fal gefchieden voor defc reyfe, ende fulcks fonder eenighe priejudicie of confequentie voor het toekomende, ende mede on vermindert ende fonder eenigh nadeel voor het toekomende, ten aenfien van de Privilegiën, Vry ende Gerech- tigheden de hoogh-gemelte Provinciën in 'tghe- meyn, of de Leden ende Steden van dien in't par- ticulier competerende. Was geparapheert, Nic, Staefveniffe, vt. s Onder (rondt a Accordeert met 't voorfz Regifter. Was geteeckent, H. Faget.

4.0.         Acle njan approbatie van de Staten van Utrecht, op de voormflaende Refoltitie. In date demo April, oudenflt/l, 167^. venieert, aen te nemen, ende in allen haren deelen teiullennaerkomen ende achtervolgen. Aldus gedaen ende gearrefteert in oniè Vergaderinge den twintighften April ouden ftijl fefthien hondert vier en tièventigh. Was geparapheert, Johan vanReedey vt. Onderftondt, Ter Ordonnantie van myne Voornoemde Heeren de Staten. Geteeckent, J.v. Luchtenbergh.

[Mog. Ghebben valle de Ptie van hpende mliatoir aende Ge

vinciën vaitgeftelt, zijngeftipukert ende gecon-

DEN

-ocr page 88-

51

DEN TWEEDEN TYTEL, ·;; Behelfende verfcheyde Ceremoniële Wetten ende Obfervantien.

Refolutie} Niemandt fonder Commiffie ter Generaliteyt te verfchy- nen. ι In date den 21 Augufu 1653.

de Steden, ter Gcneraliteyt lal mogen verichynen iönder ipeciale Reiblutie en Commiffie van haer Edele Groot Mogentheden.

S .> naer voorgaende deliberatie, ver- ftaen ende verklaert, dat niemandt uyt d'Ordre van de Heeren Ede- len , of uyt de Gedeputeerden van

Refolutie, Niemandt uyt Hollandt by de Staten Generael in Commif- fie gefonden, ende rapport doende op Stoelen, maer op de Batjcl^ te feiten. In date den 13 Augufti 1653.

Z.

van 't gene by henluyden indevoorfe refpeclive qualiteyten is gebeioigneert-, niet op Stoelen, maer op de Banck ontrent de Tafel van de Heeren Ede- len, geièt lullen worden: Soo nochtans, dat men de ièlve niet met ongedeckten, maer met gedeck- ten Hoofde de voorichreve rapporten lal laten doen.

S, naer voorgaende deliberatie, goedtge- vonden ende verftaen, dat de Heeren uyt defe Provincie , ofte op de prajfèntatie van haer Edele Groot Mog, by de Heeren Staten Generael in Ambaflade, Deputatie, ofte eenig/e andere Commiilien binnen ofte buyten 'sLandcsge-employeert ge weeft zijnde, ende al- hier te Vergaderinghe komende, rapport doen,

Refolutie, Gecommitteerde <van den Hage3 ende van geüjcke qualiteyt in haer Edele Groot Mog. Vergaderinge verfchynende y bloots Hoofts te ftaen. hiaat e den 10 December iöjj. S, naer .voorgaende deliberatie , goedt- j dient van advis, hoe ende in wat voegen in't toe- komende, ten opfichte van de Ceremoniën, iöu- den behooren te werden ghetracleert alle die gene, die in deiè Vei'gaderinge, of oock voor Commii- fariflèn van haer Edele Groot Mog. verfchynen, ende aen de lèlve yets voor te dragen, of te open- baren hebben lullen : Ende zijn daer toe verfocht endegecommitteert, gelijck verfocht endegecom- mitteert worden by delèii, de Heeren van.Haer- lem, van Leyden, van Schoonhoven , van Alck- maer en van Enckhüvfcn.

§%0dere haeUjcke , oge verfchen hunnde 3 Enddele Verwogen ,

■ ,,-i

Refolutie}noopende het Saluyt 6f c. *voor Kroonenburgh in Denemarcken. '..'. 'Ind'atefden \6 Jldey τόγο. *:

E Heer, Peniionaris Vivjen, heeft ter Ver- gaderinge gerapporteert de corifidératien ende 'tadvis van de.Eieercn haer Ed. Gr. Mpg. ,,Gecommitteer&n , hebbende in geiofee ende tot voldoeningevan der-felyèr Reio- lune Comrruflbriael van date den negenthienden April laetftieden ge-examineerr, endé overwoghen den iniiehoude van feeckere Miiïïve vanjacob Ie Maire, Réfident van deièn Siraetin Denemarcken, den twaeifden daer bevorens geichreven, behelfen- de advertentie datmenaldaer gcrefolveert was de

OQrlogh-ichepen van deièn Staet paflerende, voor by't Slot Kronenburgh, niet alleen te doen Telne- ten, maer oock hare Vlaggé in plactiè van haer Mars-zeylen te doen ftrijckeh : \¥aeropghedeli- bereertzijnde·, Is goetghevorjiden ende verftaen, dat van wegen haer Edele Groot Mog.de iaecke ter Generaliteyt daer heenen ial werden ghedirigeert, ten eynde de Heerjohan de Wit, Extraordinaris AmbaiTadeur'van deièn Staetaèri'den Konirïgh van Denemarcken, moge werden gelaft, by hooghft- gedachtefvneMajefteyt, ende'tHoffaldaer, alle G 2                        goede

-ocr page 89-

Placaten. t.Boeck. z.Tit.

il

dachten Koningh tot hetgene voorfz is niet mocht wefen te difponeren, dat den ghemelten Heere de Wit te gelijck moge werden geauthorifeert, om in fulcken geval 't voorfz poinóf, noopende 'tfalue·- ren van het Slot van Kronenburgh, op het ghe- voeghhjekfte te adjufteren , foodanigh nochtans, dat defen Staet daer door geen kleynigheyt moge werden aengedaen, ende fiilcks dat van haer Sche- pen van Oorloge in dien deele niet meer moge wer- den gheverg'ht, als van die van andere fouveraine Koningen of Staten.

goede officien aen te wenden, ende t'infifberen, dat het ialut van de Schepen van Oorloge van defen Staet ontrent het voorfz Slot op den ouden voet gelaten, ende fuicks aen de felve niet meergeverght mogen werden als het loflèn van Canon, ende liet ftrijeken van de Mars-zeyls, alles in confe+rmité van het fevende Articul van hetTraftaet van re- demptie van de Orizontfche Tollen, in den J.are 'fefthien hondert negen en veertigh tuffchen de Kroon van Denemarcken ende defen Staet gheilo- ten, ended'eenparighepracfijcque daeroptot nu toegevolght : Edoch by-aldien dm liooghftgbe-

5. Refolutie, noopende het Saluyt ende Contra-Saluyt met de Vlagge in het refcontreren-van Se hepen } &C. In date den 3 Januarij 1671.

[S gehoort het rapport van de Heeren Schimmelpenningh , ende andere haer Hoogh Mog. Gedeputeerden tot de faec- kenvandeZee, achtervolgens, ende tot voldocninghe van der fel ver Refolutie Commiflb- •riael van den 23 December killeden, overleyt ende overwogen hebbende in wat voeghen ghereguleert ibudekonnen ende behooren te werden, het ialut ende contra-falut met-de Vlagge te doen, in ont- moetinge van eenige Schepen van Oorloge van an- dere Princen ende Potentaten in Zee ende ander- fints : Waeropgedelibereert ende geconfidereert zijnde, dat aen alle Souveraine Regeringen com- peteert een abfolut ende indifputabel recht, om in haer eyghen Territoir, buyten eenigh particulier verbande van Traftaten, of andere overgifte ter contrarie, foodanige ordres ende wetten te ftellen, als het hun goe.t dunckt, ende dateen yeder die fich binnen het lèlve Territoir komt te begeven, fchul- digh ende gehouden is, fich aldaer de Wetten van den Souverain van het Territoir ,te onderwerpen,, ende de felve na te komen; ende dat midts dien alle "Schepen foo van Oorloge als andere, komendebin- tien de Havenen ende Rivieren van eenige Konin- gen , Republicquen,, of andere Souveraine Rege- ringen , ofoock pp hare Reeden, binnen of onder 't Canon van hareTbrten, fchuldiph ende gehou- den zijn aldaer te doen en af te leggen fooaanigen ialut met de Vlagge ende met haer Canon, of an- derfints, als hef aldaer naer 't goedtyinden van de hooghftgemelte Koningen, Republijcquen, ende andere Souveraine Regeringen gebruyckelijck is: ende dat het contra-falut van de Steden, -Caftelen of Forten der fel ver Koningen, Republijcquen en andere Souveraine Regeringen ghedaen werdende naer de nature van der laecke, niet anders aenghe- lien ende opgenomen moet werden, dan voor een officie van civiüteyt ende beleeftheyt, Tonder, eeni- ge abfolute verplichtinge of prxciie obligatie ; L· goefgevonden ende gerefolveert, dat alle de Lieu-, tenant-Admiralen, Vice-Admiralen , Cdmiri^n- deurs, Capiteynen, ende andere Officieren van den Staet te Water expreifèlijck gelaft ende bevo- len fal worden, gelijck hun wetexpreffelijck^elaft 'ende bevolen wort midts defen, ,dat fymethaer Onderliebbende'Schèpen, komendehinnendeHa-

venen ende Rivieren, of oock op de Reeden van vaneenige Koningen, Republicquen, of andere Souveraine Regeringen ·, dejSteden, Kafteelen, Fortenvf andere Sterckten van de felve Koningen5 Repubhcquen, of andere Souveraine Regeringen ful len hebben te falueren, op foodanige wy iè, ende met alfulcke eer-teeckenen, als het ghebruy.ck al- daer , of de bekende wille van de hooghft-gemelte Koningen, Repubhcquen, of andere Souveraine Regeringen is mede-brengende of vereyilchende: ibnder in dien ghevalle over het contra-ialut by of uyt de voorfz Steden, Caftelen, Forten of andere Sterckten te doen, eenigh bedingh te maecken, of in dien reguarde eenige pmenfie te moveren,maer 't felve de difcretie en civiliteyt van de Overigheyt, of van die gene,die de felve Overigheyt inde voorfz Steden, Caftelen, Forten, of andere Sterckten re- prelenteren, toe te vertrouwen, ende aenbevolen relaten. SuilendedefeReiblutie gedruckt, ende een goet getal daer van de reipective Collegien ter Admiraliteyt toegefonden werden, om te ftrecken eenfdeelstotderfelver narichtinghe, ende ander- deels om die de ghemelte Lieutenant-Admiralen, Vice-Admiralen, Commandeurs , Capiteynen, ende andere Officieren van den Staet te Water, aenftondts ende van nu af aen in het toekomende felckens alweer, en voor datfe op de een of andere expeditie, of om teconvoyeren Zee kieièn, ter handen te ftellen,of na gelegenthey t toe te ièynden; ten eynde de felve haer na de goede meyninge ende intentie van haer Ho. Mog. , hier boven klaerlijclc uy tgedruckt, hebben te reguleren, ibnder daer van in 't alderminfte in gebreecke te bly ven: Maer wat belanght het falut ende contra-falut te doemende te ontfahgenindevryeopenZee, dewyle daer om- trent veel ende teere ipeculatien concurreren, ende in achtinge te nemen zijn, dat over-fulcks het felve poinft, door de welgemelte Heeren haer Ho, Mo. Gedeputeerden tot de faecken van de Zee naerder gherefumeert ende overwogen, midtfgaders haer Ηο.Μό· ihenthalven andermael van advife gedient ial worden. Was geparapheert, ScakeGockinga^'t- 'ÖiiBerftondt, , Accordeert met het VOorigRegifter. .- ' '\ ':\                          Geteeckénty

Refohtk

\mmm

mi

-ocr page 90-

Ceremoniële Wetten ende Obfervantien.                    5 3 Ceremonieel Ontfangen ende Recipieren. Refolutie <van haer Hoogh Mog. , noopende het ontfangen <υαη de Am~ baffadeurs van Fytbeemfcbe Koningen, Republycquen , Princen en Potentaten. In date den %4 July 16 j 8.

6.

gaans volgens het gemeen gebruyck, ende pra£fic~ que by alle Ambaiïadeurs van gekroonde Hoofden, ende in fpecie oock by de Heeren Ambaiïadeurs van Vranckrijck, Spaignen, ende andere geobièr- veert, aen de Heeren haer Ho. Mo. Gedeputeer- den in de vooriz 's Landts gehuyrde Huy fmge, en oock in eenich ander haer Logement, föo in't in- gaen, uytgaen, aen de Tafel, ende in alle Con- ferentien den voor-rangh fullen geven, als oock recipieren ende uytgeleyden tot beneden de Trap- pen aen de Karofle : Doch dat alleenhjckgheduy- rende de dagen dat de ghemelte Heeren Ambaiïa- deurs van wegen defenStaet fullen werden ghede- froyeert, aen de felve het hooghft-eynde van de Tafel lal werden gedefereert ende gegeven.

Ν deliberatie geleyt zijnde, is goetgevon- denende verftaen, dat de Heeren haer Ho. Mo. Gedeputeerden, die voorts aen SnigeAmfaafladeurs van Uy theemfche Koningen, Republicquen, Princen ende Potentaten, aen de Hoorn-Brugge fullen recipieren ende ontfangen,de ielvc fullen geleyden in 's Landts gehuyrde Huyiin- ge, ende hun voor d'eerfte-mael in 't ingaen, geven <ien voor-rangh, ende in het Zakt ghekomen we- fende, bekerdelijck prefcnteren de felve 's Landts Huyiinge tot haer gebruyck voor eenige dagen, als naer ouder gewoonte; 't welck ghedaen wefende, wert verftaen, dat fy als dan haer Logement aldaer fullen hebben genomen, ende dat fy Heeren Am- baiTadeurs derhalven van die tijdt af aen , door-

P^efolutie <van haer Hoogh Alog., geen Ambajfadeurs ofte Jïdinifiers audiëntie te verlenen voor dat den inhoudt van hare Credentialen hebben bekent gemaecht. In date den 19 Augufti 165%.

7-

len worden, voor ende aleer de felve den inhoudt van hare Credentialen, 't zy in Originali, 't zy Co- pielijck aen haer Ho. Mo. fullen hebben bekent ge- maeckt.

|N deliberatie geleyt zijnde, is goetgevon- den ende verftaen, dat voortaen egeen Uytheemfche Ambafladeurs of andere Minifters t'haerder eerfter aenkomfte al- hier, ter Audiëntie van haer Ho. Mo. gehaelt ful-

8. Refolutie, geenHooge Stants-Perfoonen door Gedeputeerden van haer Edele Groot Mog. in haer Huy s vifite te geven, ten fy aen deKa- rojfe gerecipeert, ende aen haer de handt gege ν en wordende. In date den 13 Januarij 166%.

hem tot in 't Voorhuys ofte aen de Koetfè ghereci- pieert, ende aen haer de voor-rangh, midtigaders de hooge handt in lijn Hoogheyts Logement gege- ven ibude werden j ende dat aen d'andere zyde Ge- committeerden van haer Edele Groot Mo. of van haer Ho. Mo. nietghewoon zijn oyt anders dan in dier voegen ontfangen te werden, oock, naer de praclijcque van dcfeGeweften, ibnder lrefie van de hooghey t ende 't refpeit van den Staet, en fon- der oftenfle van andere hooge ftants-Perfonagien van ghelijcke of meerder qualiteyt, geen min vol- doende maniere van receptien fouden konnen ad- mitterenj dat derhalven door een indiipenfable ne- ceiïïteyt het voorfz officie van verwcllekominghe naergelaten ial moeten worden. Doch werden de welgemelte Heeren haer Edele Groot Mog. Ge- committeerden niet te min midts defen veribcht en gelaft alle doenlijcke officien van eere, reipe£fc en civiliteyt aen den meer-hoogh-ghemelten Heere Prince van Tofcane te bewyfen, of doen bewyièn, midts dat de hoogheyt endeaerfienelijckheyt van defen Staet als vooren niet ghekrenckt of gechoc- queerten werde, Refolutie,

^EnHeere van Wimmenum heeft ter Ver- gaderinge ^rapporteert de confideratien ende 't advis van de Heeren haer Ed. Gr. Mo. Gecommitteerden, hebbende in ge- volge ende tot voldoeninge van der felver Refclu- -tie Commiflbriael in date den twaelfden defer loo- pende maendt, overley t ende overwoghen, in wat voeghen ende manieren het poinft van de receptie van de Heeren haer Edele Groot Mo. Gecommit- teerden , die in gevolge van voorgaende Refolutie van den elfden dacr bevoorens den Prince van Tof- cane , oudtften Soone van den Heere Hertogh van Florence fouden ver wellekomen, fonder kreuckin- ge van de hoogheyt ende aenfienelijckhcyt van den Staet,. ten meeften genoege ende fatisfa£fie van den hooghgemelten Heere Prince van Tofcane ghema- nieertfotidekonnen werden : Waer op gedelibe-. reert zijnde; Is goedtgevonden ende verftaen, dat denfelven Heere Prince door den Refident Heins m eivile termen bekent gemaeckt fal worden, nade- mael iyne Hooghey t verklaert, dat het tegens 't ge- bruyck ende de praftijeque ontrent de Hoven in Italiengeobferveertwordende, ftryden foudedat Gecommitteerden van haer Edele Groot Mo. door

-ocr page 91-

Pkcaten, ι. Boeck. 2. Tic. Ceremoniële Introduötien.. Rejolutie van haer Hoogh Jïdog., waer by aen den Heere Pr mee van Orange wert overgegeven en vergunt deC 'eJfiein de Raedtvan State. In date den 31. Mej 1670.

η

iYrefumptiegedelibereertzijnde, op het project van Harmonie, in haer Ho. Mo. Notulen van den 17 Januarij 1668, gein- lèreert ·, Is by eenparige overgifte en be- williginge van alle de Provinciën verftaen ende ge- rclbl veert, dat den Heere Prince van Orange, van nu af vergunt fal werden, de Seiïïe in den Raedt van State, met een fortabel jaerlijcks Traktement by de refpe£tivc Provinciën te begrooten> omme aldaer gheimbueert te werden, met de vereyfehte kenniflè van faecken van Militie, Politie, endc Fi- nantie ■■> Ende in gevalle eenigh Leger van den Staet te Velde gebracht mochte werden, dat infulcken cas den felven Heere Prince mede in Politijcque Qualitey t, 't zy als daer toe uyt den gemelten Raet gecommitteert, ofte aiiderimts de Campagne ende deliberatien van de Gedeputeerden van haer Ho. Mo.teVeldefalbywoonen, omme alfoo meeren meer bequaem gemaeckt te werden, tot het bedie- nen van het Capiteynfchap-Generael, te Water ende te Lande, als den Staet hem namaels daer toe loude mogen goedtvinden te verkieièn ·, Ende ibo wanneer den hoogh-ghemelten Heere Prince den ouderdom van twee en twintigh Jaren fal hebben gheadimpleert, dat als dan by de ghefamentlijcke Bondtgenoten met een goede Harmonie gedelibe- reert fal worden , over des felfs bequaemheyt, tot het bekleden van de voorfz hooge Charges, en ge- refolveertofmet den dienft van't Landt, de lefve op fyne Hoogheyt iöude konnen ende behooren geconfereert te werden; Dat im middels geen Stadt- houdcr van eenige Provincie of Provinciën fal mo- gen worden gekoren, ende by-aldien denhoogli- gemeken Heere Prince ten voorfz tyde bydegeia-

mentlijcke Bontgenoten tot Capiteyn-Generael en Admirael mochte aengeftek werden, ofanderfints hem onder eenighen anderen Titul het opperfte Commando van de Militie te Water ende te Lande aenbevolen, dat als dan by de voorfz deliberatien, ende voor de effective Electie tufichen de Bontge- noten fal werden vaftgeftelt, ende in de Inftruétie ingelijft, dat gheen Capiteyn-Generael of Admi- rael , noch eenige die het opperfte Commando van de Militie te Water ofte te Lande, wegens den ge- menen Staet wert gedefereert, fal mogen Stadthou- der van d'een of d'andere Provincie zijn, dat de Ge- eligeerde by Eede verplicht fal weien, niet alleen- lijck daer jegens noyt dire£telijck ofindireclelijck eenigh verlbeck te lullen doen, veel min toelegh te maecken direitelijck of indire&elijck; Maer ter contrarie lulcks by andere gefchiedende, 't ièlve te fullen tegen-gaen, ende het Stadthouderfchap, foo hem t'eenigen tyde die digniteyt by eenige Provin- cie mochte werden geoffereert, te fullen refuièren ende van de handt ilaeii; ende in cas het buy ten ver- moeden mochte komen te gebeuren, dat den meer- hooghgemelten Heere Prince tot de voorfz Hooge Charges, als "dan niet efFecKve, ende met eenparige bewilliginghe van de ghefamentlijcke Provinciën mochte werden aengeftek, ghelijck daer inne niet anders dan met eenparigheyt kan werden ghedifpo- neert, dat aen de refpeétive Provinciën hare vrye deliberatien in't verkiefen van Stadthouders fullen bly ven ongelimitteert, ende haer voorbehouden de vryheyt die aen de ièlve hier bevorens is geweeft. G.v. Hooït k, vt. Accordeert met het voorfz Regifter. N, Ruyfch.

1 o. Formulier van introductie van den Heere Prince van Orange, in den Raedt van State} Qfc. Indate den 31 Mej 1670.

fTjI^Y refumptie ghedelibereert zijnde op de Ι pxjf poinften, nopende d'IntroducÏie van den

ghewéeft zijnde voor den Gouverneur-Generaelj den' Heere Prince van Orange geplaetft fal werden in een van de twee Fluwele Stoeien, ftaende aen de zyde van de Tafel, benefFens den Heere inden fel- ven Raedt gecommitteert, op de praefentatie van de Provincie van Hollandt,ende uyt de Edelen van den felven Lande. Ende wat het voorfz derde poinct belanght, dat aen den mecr-hoogh-ghemelten Heere Prince van Orange in den ghemeken Raedt ghcaccordeeit fal werden, gelijck aen fyne Hoogheyt geaccordeeit wert by delen eene concluderende ftemme, lbo als .alle andere Gedeputeerden in den felven Raedt ge- briryrke.nde zijn, ende dat hy diendolgende pack conform de difpofitie van 't 29 Articul van de In- ftruclie van den gemelten Raedt, niet en fal mogen adviferen of prefent wefen allïèr eenige faecken die- nen, daer by yemandt hem in Bloede, of Alliancie, tot in den vierden grade inkluys beftaende, fal we- fen geinterelïèert : Des werden de Provinciën ver- foeid

) Heere IMnce van Orange inden Raet van State 5 als eerltelijtk, op de forme ende maniere van de voorfz Introcju&ie 5 Ten tweeden, wat plaetiè aen den hoogh-gemeken Heere Prince in den voorfz Raedt foude behooren geaffigneert te werden ·, Ende ten derd .n, of eenige ende hoe- danige ftemme aen den felven aldaer loude werden toegeftaen : Is verftaen ende gerefolveert, nopen- de het eerde poin£t, dat de voorfz Intrödu&ie fal ghefchieden door drie Gedeputeerden uyt het mid- den van haer Ho. Mo. Vergaderinge, Te weten, door de Heeren van Werckendam, Stavenifle, en Gockinga. Op 't voorfz tweede poinft is verftaen, dat ghe- removeertblyvende, of des noodt zijnde, noch geremoveert werdende de Chaire α bras, voor de- len in den ghemel ten Raedt geftaen hebbende aen 't eynde van de Tafel, ende originelijck gebruyekt

-ocr page 92-

Seremoniele Wetten

11 tefullen reguleren : Soo als een getrouw Rajedt van State kan ende behoort te doen.                  i Ende ial den Griffier Ruyich den meer-hoogh-< ghemelten Heere Prince noch aenftonts gaenver- iöecken, om in de Vergaderinge van haer Ho. Mo, te komen, ende aldaer op de voörfz fyne Commif- üe> volgens ende in conformité van't vooriz For- mulier den Eedt af te leggen, ende voorts in den Raedt gheintroduceert te werden : Wekken vol- gens iyne Hoogheyt door den voornoemden Grif- fier in de Vergaderinge gehaelt, ende op eenFlu- wele Stoel met armen recht over den Heere Frau- derende nedergezeten zijnde, is hem voorgelefèn iyne Commiilie ende Formulier van Eedt > die de ièlve aenftonts heeft geprïeiènteert ende afgeleght; Daer op iyne Hoogheyt door opghemelte Heeren van Werckendam, StaveniiïèendeGockinga, in den gemelten Raedt van State is geintroduceert : Waer naer de gemelte Heeren Gedeputeerden we- deromme ter Vergaderinge gecompareert wefende, hebben gherapporteert dat de voorfz Introdu&ie was gheichiet, weshalven haer Ho. Mog. defelve Heeren voor hare genomene moey te hebben be- danckt. M.vanCromon, vt Accordeert met het voorfz Regifter. t ■"·-                                                              N· RuyfcL

fochc, fichten fpocdighften te verklaren op het i lerliicksTraftement, 't welck aen fyne Hoogheyt in qualiteytalsRaedt van Statefoude behoren toe- aelevt te werden. Voorts is noch ftaende Verga- Serinucgcarreftccrt, liet Formulier van Commiilie ende Êcdt voor den meer-hoogh-ghemelten Heere prince van Orange als Raedt van State, hier naer volgende van woordc te woorde geinfereert. 'De Staten Generael der Vereenighde Nederlan- den , Allen den genen die defen Tullen fien of hoo- renlefen, Salut, 'Doen te. weten, dat wy tot beter ïnftruclie van den Heere Prince van Orange, in de iaecken den welftant, confervatie, defenfie, ende goede Regeringe defer Landen concernerende> den ièlven creauthorifeert ende gecommitteert hebben, gelijckVy fyne Hoogheyt authoriferen ende com- mitteren bydeièn, om hem voortaen in alleVer- gaderinge van den Rade van State te moghen vin- den, ende aldaer op de occurrerende faecken te hel- pen adviferen ende refolveren, fulcks totmeeften dienft der Landen bevonden ial werden te behoo-

ren

oock met dien verftande,dat fyne Hoogheydt

_!       VVV»! _-.._ ~ — ____         -----                              ,,                    j                                     *_»           V

verfocht zijnde, om ter Vergaderinge van haer Ho Mo., of den Rade van State te komen, aldaer ial compareren ·, Ende fal fyne Hoogheyt ons hier op doen den behoorlijcken Eedt, volgens het Formu- lier daer toe gearrefteert. Gegeven, &c. Ick belove eudefwêere, my naer de voorghelefen Commiffie ende InfiruBie van den Raedt van State

Miffwe, F rins 'van Orange dagh te pr&figeren tot het doen 'vanden Eedt als Stadthouder, Qfc. In date den 8 ί'ulj i6yi.

I I

Doorluchtige ■> Qfc. IN gevolge van ons gereibl veerde, ten acn- fien van 't Stadthouderichap, Capiteyn ende Α dmi rael ichap-Generael over onfen Lande van Hollandt en Weft-Vrieilandt, aen U Hoogheyt geconfereert, ende de felve door Gecommitteerden uyt het midden van de onièn genotifkeert; hebben wy ordre geftelt dat de gere- quireerde Commiilie over de voorfz Digniteyten ial werden vervaerdight, daer op dan noodigh we- fen ial,dat den gewoonlijcken Eedt by tl we Hoog- heyt afgheley t werde. Ende verfoecken wy dien-

volgende, dat Üwe Hoogheyt oordelende dat des ielfs abfentïe van 't Leger iönder ondienft van den Lande ibude konnen geiêhieden , ten iel ven eynde hoe eer-hoe liever eenen dagh beiieve te deftineren, ende ons door den Brenger defes, daer van adver-4 tentie te doen geven tot oniè naerichtinge. Ende ons daer over gedragende tot Uwe Hoog- heyts welgevallen j Doorluchtige, &c. Hagedetf "achtftenjuly 1672, *De Staten % &c.

Eedt by den Prince Van Orange als Stadthouder <van Hollandt gedaen ; Commiflie ende Introdu&ie in het Hoff. In date den 9 Julyióji.                           l/\

12.

|^|Ntfangen een Mifïïve vanden Heere Prinr lpJ cc van Orange, gefchreventotBodegra- fei^Üsa? vedenachtften deièrloopendeMaendt, houdende, dat de felve gereiblyeert was fichdesanderen-daeghs tegens elf uyren alhier in den Hage te laten vinden, om den Eedt als Stadt- houder, Capitey n-Generael, ende Admirael over de Mihtie van defe Provincie te Water ende te Lande, in handen van haer Edele Groot Mog. af £e leggen : Waer op gedelibereert zijnde; Is goet- ghevonden ende verftaen, dat fyne Hoogheyt door Gecommitteerden van haer Edele Groot Mog. ten

fine als vooren opgehaelt, ende alhier ter Vergade- ringe geintroduceert ial worden, Daer tóe veribcht ende gecommitteert zijn, gelijck veriöcht ende ge- committeert worden by deièn de Heeren van de Ridderfchap, midtigaders de Heeren Gedeputeer- den van Dordrecht, vanAmftelredam, ende van Alckmaer , met den Penfionaris Vivien : Ende heeft vervolgens iyne Hoogheyt, vergeièlichapt als vooren alhier ter Vergaderinge verichenen zijnde, ftaende aen een Fluwelen Arm-ftoel boven aen de Tafel van de Heeren Edelen, aen haer Edele Gr. Mo. afgeleyt den behoorlijcken Eedt, op de Com- miilie

-ocr page 93-

					Placaten. ι Boeck, ζ Tit.
			$6
							Chriftelijcke Religie, de felfde te confèrveren eft te befchermen van allen overlaft ende foulen, dis- ordre, oneenighey t, af breuck ende fchade. Voorts in den voorfz Lande te doen gebmyeken en admi- niftreren recht endê juftitie, de proviiien vanju-? ftite behoorlijck te doen verkenen allen den genen die mkksveribecken lullen, ende de felve te doen executeren ·, Alles aengaende de faecken van Jufti- tie met advis van den Praelident ende Raden over Onfen Lande van Hollandt ende Weft-Vrieilandfi vorders naer genomen advis van den gemeken On* fen Hove te verieenenBriven van Gratie, Remif- fien, Pardon ende Abolitien, des dat de voorfz refpeclive Brieven fullen moeten werden geinteri- neert, als naer behooren j Wd-verftaende noch- tans, dat van gequalificeerde Doodtflagen, endq enorme deli&en, gecommitteert met geleyder lage ende opfetten wille, egeen remifiie ofte pardon lal werden verleent of gegeven. Ende aengaende de faecken van Oorloge ende Folicie vanden voorfz Onfen Lande, by goedtduncken van Ons, ende met advis van Onlë Gecommitteerde Raden, in conformiteyt van der felver Inftru£tie , de Bur- germeefteren, Schepenen ende Wetten te veran- deren naer behooren, ende achtervolgende de Pri- vilegiën van de refpe&ive Steden ende Plaetfen te doen houden goede oplicht, ordre ende wachte in de Steden ende Sterckten aldaer, oock te Water ende te Lande, daer'tfelve van noodewefenfal, ende voorts in 'tgenerael en particulier alles te doen dat een goet ende getrouw Gouverneur, Ca- piteyn-Generael en Admirael vanden voorfz On- fen Lande vermach ende behoort te doen : Waer op den hooghgemelten Heere Prince van Orange Willem Henrick gehouden werdt te doen den be- hoorlijcken Eedt aen Onfen handen. Laften ende bevelen daeromme den Prceiident ende Raden van den voorfz Onfen Hove, die van de Kamere van ReeckeningeoveronfeDomeyneh, ende alle an- dere Jufticieren ende Ofticieren van meergemelten Onfen Lande van Hollandt en Weft-Vrieflandt, datfy den hooch-gemelten Heere Prince Willem Henrick houden ende refpefteren als Gouverneur, Capiteyn-Generael ende Admirael voornoemt, den felven bewyfen alle eere ende reverentie, en alle 't gunt het beleyt engebruyek vanden vooriz Staet aengaenmach, ende't gunt daer aen kleeft, hem tObedieren, ende te doen alle addres ende affi- ftentie. Gegeven in den Hage onder Onfen grooten Ze- gele hier aen gehangen op den vierden July des Jaers onfes Heeren en Zalighmaeckers Jefu Chrifti 1672. Onder ftondt. Ter Ordonnantie van de Staten. Getecckent, Herbt. van Beautnont'
		miflie in 't eynde defes geinfereert : Endenaerdat iyne/fÉ»<?g^yr nedergezeten zijnde, haer Ed.Gr. Mog. leer officieufelijck over de collatie van de vööri'iz Charges bedanckt, ende de■ deliberatien van'deVergaderinge cenighen tijdt byghewoont hadde, is fyne Hoogheyt door de felve Heeren we- derom uytgeley t, ende vervolgens door de Heeren van Duvenvoirde endePenfionaris Vivien, in liet Hoffvan Hollandt geintrodueeert gewerden. Commijfie. |E Staten van Hollandt ende Weft-Vrieflandt, T>oen te 'weten , DatWy aenmerekende de goede ende getrouwe, notable ende aenghename dienften, die uyt fönderlinge affeéHe, by hoogh- Ibffelijcker memorie den Doorluchtigen hooghge- booren Furft en Heere Willem Prince van Orange, Grave van Naffau, Sec. als mede den Doorluchti- gen hooghgebooren Furft ende Heeren CMattrits, fyneHoogheyt Frederick Hendrick, ende Willem, mede Princen van Orange,als fucceflivelijck Stadt- houdcrs, Gouverneurs ende Gapiteyn-Generaels der voorfz Landen, veele Jaren langh in veele ende menichvuldige fware laften, ende periculen tot tot Godes eere, bevrydinge ende welvaren van den felven Lande zijn beweien, ende daeromme Wy λ^aftelij ck betrouwende dat by fyneHoogheyt den Doorluchtigen Hooghgebooren Furft ende Heere, Heer Willem Henrick, Prince van Orange* Grav^ van Naflau, Catzenellebogen, Dieft, Vyanden, Meurs, &c. Marquis vander Veere ende Vliflln- gen, vervolgens ae exempelen ende voetftappfen van fijn Heeren Vader, Oom, Groot-Vader, ende Oudt-Groot-Vader voornoemt, den voorfz onfen Lande uyt gelijcke affeftie, ende mede tot voor- ftant van de ware Chriftelijcke Religie, foo die te- genwoordigh by publijcque authoriteyt in den voorfz Lande ge-exerceert wert, inigelijcks goede dienften iiillen moghen bewefen werden, hebben met goede kennifle van faecken, ende met delibe- ratie van rade, den hoogh-gemelten Heere Prince van Orange Willem Henrick onthouden, gecom- mitteert, geftelt ende geordonneert, onthouden committeren,ftellen ende ordonneren midts defen, jegenwoordigh als Gouverneur, Capiteyn-Gene- rael ende Admirael van den voorfz onfen Lande van Hollandt en Wcft-Vrieilandt, met den Brielle endeVoorne, welènde gelegen ende behoorende aen den voorfz Onfen Lande van Hollandt; geven- de den hooghgemelten Heere Prince WtUem Hen~ riek volkomen macht, authoriteyt ende Ipeciael bevel den voorfz Staet als Gouverneur, Capiteyn- Generael ende Admirael voortaen te houden,cxer- ceren ende bedienen, daer inne voor te ftaen, te yorderen ende te bewaren de hoogheyt, gerechtig- heyt, privilegiën ende welvaren vanden voorlz Onfen Lande, Leden, Steden ende Ingezetenen van dien, midtigaders 'tghebruyekvande voorlz
								Intro*

-ocr page 94-

					Ceremoniële Wetten ende Obfervantien.                    5 7 Introductie van den Heer ende Mr. Johan Bedel, als Pr&fident in denHoueProvinciaeL In date den 28 OBober 1653.
			!}
							vonden hadden te verfoecken ende te committe- ren de Heeren in den hoofde defes ghenoemt, om van wegen haer Edele Groot Mo. de voorgeroerde be-eediginge ende introdudie, met, endenevens de voornoemde Heeren Gedeputeerden van de Provincie van Zeelandt te doen > foo heeft de voor- noemde Raedt-Penfionaris, naer gedane refumptie van de voorfz haer Edele Groot Mog. Refolutie, op den 2 7 daer aen volgende, by goedtvinden van de opgemelte Heeren haer Edele Groot Mog. G e- committeerden, aen de voornoemde Heeren Ge- deputeerden van Zeelandt C te weten aen deghe- melte Heeren Veth en vander Nifïè, by abfentie vanden gemelten Heere Lucafz) gecommuniceert, in wat voegen, ende met hoedanige folemniteyten de meer-ghemelte Heeren haer Edele Groot Mog. Gecommitteerden oordeelden, dat de voorfz be- eediginge ende introduftie foude behooren te ghe- ichieden, midtigaders oock wat retroaden dien- aengaende iöo in de Regifters van haer Edele Gr. Mog., als mede in de Griffie vanden voorfz Hove, ende lpecialijck raeckende d'introduftie van den Heere van Veenhuyièn, in de Notulen van den lèlven Hove onder dateden 26 Mey 1607 wierden bevonden ·, ende naer dat de meer-gemelte Heeren Gedeputeerden van Zeelandt haer 't voorfz gecom- municeerde , ende den voet daer by voorgeilagen, wel hadden laten gevallen, is tuflehen de voor- noemde Raedt-Penlionaris, in name van de meer- gemelte Heeren haer Edele Groot Mog. Gecom- mitteerden ter eenre, ende de meer-gemelte Hee- ren Veth ende vander Niflè, inname vandegela- mentlijcke Heeren Gedeputeerden van de Provin- cie van Zeelandt ter andere zyde, tot devoorghe- roerde folemniteyt beraemt en vaftgeitelt den dagh daer aen volgende, weiènde den acht en twintigh- ften October vooriz: Ten wekken dage volgens het voorgeroerde Concert, de meer-gemelte Hee- ren haer Edele Groot Mog. Gecommitteerden hun tegens half negen uyren 's morgens hebben laten vinden inde Vertreck-kamer van haer Edele Groot Mog. aen de Noordt-zyde van der iêlver jegen- woordige Vergader-plaetfe, ende aldaer ingewacht de meer-gemelte drie Heeren Gedeputeerden van de Provincie van Zeelandt, oock de felve pp hare aenkomfte doen te gemoet treden ende inhalen tot beneden aen de Trappe door den Heere vander Myle, ende de Raedt-Penfionaris voornoemt, de welcke in'topgaen aen de meer-ghemelte Heeren Gedeputeerden van Zeelandt den voor-rangh ghe- geven hebben: Ende naer dat de felve in dier voe- gen in de vooriz Vertreck-kamer gekomen waren, heeft den wel-gemelten Heere van Obdam fich nae eenige complimenten ternederghefet aen'teynde van de Tafel, en den meer-gemelten Heere vander Myle, met den voornoemden Raedt-Penfionaris, midtigaders oock den Secretaris van Beaumont ( mede aldaer befchey den zijnde, omme op den rugge vandeCommiiflen van den voorfz Heere PnEfident te teeckenen d'Afte van afneminge van Eedt, hier naer breeder ghementioneert) aen de ihncker-zyde van de Tafel met de rugge tegen het Vuyr j Hebbende de meer-gemelte Heeren Gede- H                    pureerden
		*E Raedt-Penfionaris deWitt heeft inliet '" breedeverhaelt, departiculariteyten, en folemniteyten, voorgevallen ende gheob- ferveert ontrent de be-eediginge, ende m- troduftic van den Heere ende Mr. Johan Dedel, in aualiteyt alsPraefident inden Hove Provinciael, op huyden door de Heeren vanObdam, vander Myle, ende den voornoemden Raedt-Penfionaris, met ende neven de Heeren Gedeputeerden van de Provincie van Zeelandt, in voorgaende Notulen breeder vermeit s in gevolge ende tot voldoeninge van haer Edele Groot Mog. Refolutie Commiilo- riael van date den 2 y defer loopende maendt ghe- daen : Waer op gedelibereert zijnde, hebben haer Edele Groot Mog. d'opgemelte Heeren derfelver Gecommitteerden, over, ende ter faecke van de genomen moeyte bedanckt} Ende is voorts goedt- gevonden, defelvemidtsdefenteverfoecken, en te ordonneren, dat fyluyden van de voorfz particu- lariteyten ende folemniteyten een pertinent fchrif- tehjck Verbael willen inftellen, ende, foo haeft doenlijck , alhier ter Vergaderinge overleveren, omme in de Regifters van haer Edele Groot Mog, geinfcreert, ende aen de Leden, des begerende, by Copie verhandtreyckt, oock daer op foodanige nadere Reiölutie genomen te worden, als men be- vinden fal te behooren; Ende hebben de felve Hee- ren Gedeputeerden noch op huyden ingeftelt,ende nevens de refumptie van deièn ghedaen oplefen het Relaes, hier naer volgende geinfereert. Schriftelijck Relaes van de Heeren vanObdam, vander Myle, ende Raedt- Penfionaris de Witt , hebbende in ghe- volge ende tot voldoeninge van de Refolu- tie Commiiïbriael van de Heeren Staten van Hollandt ende Weft-Vrieflandt, in date den 2 f O&ober 165-3, met, ende ne- vens de Heeren Gedeputeerden van de Provincie van Zeelandt, in de lèlve Refo- lutie breeder gementioneert, den Heer en Mr. Johan Dedel, in qualkeyt als Prasii- dent van den Hove Provinciaelbe-edight, ende vervolgens in de bedieninghe van het voorfz Ampt ghcinftalleert, met verhael van de particulariteyten en folemniteyten daer omtrent voorghevallen ende geobièr- veert, *N/T Ae dat haer Edele Groot Mog. op voorgaende *>■ ^ informatie, van dat de Heeren Veth ende van der Nifïè, Gedeputeerden ter Vergaderinge van haer Ho. Mog., midtigaders den Heere Lucalz, Gecommitteerde in den Raedt van State, gemeynt waren van wegen de Provincie van Zeelandt, met hun drien, by abfentie van den Heere Maurigrtault, mede Gedeputeerde ter Vergaderinge van hoogh- gemelte haer Ho. Mog., enofe tot be-eedinge ende introdu£tic in den hoofde deiès geroert, infgelijcks van wegen de Heeren Staten van Zeelandt ipecia- lijck geautlioriièert, de felve be-eediginge ende in- iroduaicfaffifteren, endeby tewoonen, by Re- folutie van date den 2 ? O&ober 165-3, goedtghe-

-ocr page 95-

					Plachten, i.Boeck. 2.Tit.
			58
						Heere ende Mr. Johan Dedel in 't witte van defen ghenomineert, in qualitey t als Prazfident van den Hove Provinciael van Hollandt, Zeelandt, ende Vrieflandt, op defe Jfyne Commiflie ende Inftru·. die van den voorfz Hove, gedaen den behoorlijc- ken Eedt, in handen van de Heeren van Obdam, vander Myle, en den Raedt-Penfionaris de Witt, van wegen de Provincie van Hollandt, ende de Heeren Veth, vander Nifïè, ende Lucaiz van we- gen de Provincie van Zeelandt. Welck Formulier de ghemelte Heeren Gedepu- teerden van Zeelandt haer wel hebben laten geval- len, is vervolgens den meer-gemelten Heere Dedel in de vooriz Vertreck-kamer binnen beicheyden, ende gefet op een Stoel bezyden de Tafel af, achter de rugge vande meer-gemelte Heeren Gedeputeer- den van Zeelandt geftelt ■, alwaer gezeten wefende, heeft den mcergenoemden Raedt-Penfionaris hem aenghefeyt, dat hy by de Heeren Staten van Hol- landt en Weit-Vrieflandt was ge-eligeert tot Pra> fident in den voorfz Hove, ende hem ten dien fine verleent behoorlijcke Commfliie : Dat de Heeren Staten van Zeelandt daer van kennifle bekomen hebbende, fich de felve Eleftie wel hadden laten ghevallen, ende vervolgens oock op hem behoor- lijcke Commiflie daer toe dienende ghedaen depe- fcheren ·, Dat hy ontwijifelijck beyde de voorfz Commiflien, als eenige dagen onder hem beruft hebbende, ibude hebben geleien·, vragende ver- volgens of hy bereydt was,op de felve Commiflien, mitfgaders op de Inftru&ien van den voorfz Hove, ende fpecialijck op't voorfz Articul van de Nader Ampliatie van dien, te doen den behoorlijcken Eedt 5 ende naer dat hy daer op verklaert hadde van ja, 't ièlve Articul hem alvoorens door den voor- noemden Secretaris van Beaumont voorghelefen wefende, foo hebben de meer-gemelte Heeren Ge- deputeerden van Zeelandt, door monde van den voor-gemel ten Heere Veth, achtervolgende 't gunt vooriz is, daer op gedaen de verklaringe hier vöo- ren geroert j Ende heeft vervolgens den gemelten Heer Dedel op de voorfz Commiflien, Initru&ien, ende ipecialijck op den inhoudt van't vooriz Arti- cul der voorgeroerde Nader Ampliatie, ter verma- ninghe van den voornoemden Raedt-Penfionaris, corporelijck ende formelijck geftaeft den Eedt, als na gewoonte, gevende daer op de handt eerftaen de voor-ghemelte Heeren haer Edele Groot Mog. Gecommitteerden, ende vervolgens mede aen de meer-ghemelte Heeren Gedeputeerden van Zee- landt, oock ghelijckelijek by de felve indebedie- ninge van 't voorfz Ampt, alle geluck ende voor- ipoet toegewenfcht wordende : Waer op den ge- melten Heere Prrefident, ibo de Heeren Staten van Hollandt ende Weft-Vrieflandt, als mede die van Zeelandt, over de eere hem door de voorgeroerde Ele&ie aengedaen, ten hooghften heeft bedanckt, metbyvoegingevan.de complimenten op foodani- ge gelegentheyt paflèride; ende middelerwylen het Formulier hier vooren geinièreert op den rugge, of deplijcque van beyde de vooriz Commiflien ghe- fchreven zijnde, is ibo onder 't eene als onder het andere voor aen geftelt, CMyprefent als Secretaris van'de Heeren Staten van Hollandt ende fVefl' Vrieflandt, met fubferiptie eerft Herht, van Beau-' I mont, ende daer aen volgende op een ende de ièlve regel
		puteerdenvanZeelandt hunne plaetfè gehadtaen de andere zyde van de voorfz Tafel, ende aen de rechter-handc van den meer-ghemelten Hecre van Obdamj Ende naer dat den voornoemden Raedt- Penllonaris in name van de meer-ghemelte Heeren haer Edele Groot Mog. Gecommitteerden aen de gemelte Heeren Gedeputeerden van Zeelandt had- de gevraeght, of de felve öock noodigh achten,dat de Commiflien by de Staten van beyde de Provin- ciën aenden voornoemden Heer Dedel inde voorfz qualitey t gegeven , die de felve aldaer voor handen hadden, iöuden werden opghelefen, ende jegens den anderen gecollationeert ? foo hebben de meer- gemelte Heeren Gedeputeerden vanZeelant ver- klaert, fulcks niet nootfaeckelijck te achten} als hebbende daer van, ofte vandeCopien van dien albercydts gehadt vifie, ende le&ure ·, Ende heeft den voornoemden Raedt-Peniionaris in name als boven, vervolgens aen de meer-ghemelte Heeren Gedeputeerden van Zeelandt voorgehouden 5 of niet der ièlver intentie was, dat den gemelten Heer Dedel, niet allcenlijck op de voorfz Commiflien, maeroock00deInftru&ien vanden vooriz Hove ibuden worden be-eedight, ende dat hem oock in lpecie ibude werden voorgeleièn het articul van de Nader Ampliatie der voorfz Inftrudtie de Anno ièfthien hondert vier en veertigh, fprecckende van 't oncfangen en genieten van Giften, Gaven ofte Gefchencken, zijnde 't eerite in ordre onder den Titul van ^Middelen dienende tot bevorderïnge van een goedeen oprecht't'Juflitie, &c. ende getrocken uyt het 1 o Articul van de Inftruftie voor den Hoo- genRade : Waer op by de gemelte Heeren Gede- puteerden van Zeelandt, na gedane collatie vande voorfz eerfte, en thiende Articulen, geantwoort wefende, wel te mogen lyden dat het opghemelte eerfte Articul den meer-gemelten HeerePraeiiden't ten fine als boven, foude werden voorgelefen, doch dat de felve daer op lullen moeten verklaren, dat de voorfz Nader Ampliatie niet gearrefteert zijnde by beyde de voornoemde Provinciën ■, maer by haer Edele Groot Mog. alleen ter nedergeftelt wefende; oock derhalven daer op by henluyden eygentlijck geen reguard kan werden ghenomen: Edoch we- tende d'intentie, en den y ver van de Heeren hare Principalen tot weeringe van alle corruptien, ende van alle 't gene daer toe aenleydinghe kan geven, oock bemerekende dat het voorfz Articul van de voorgeroerde Nader Ampliatie niet elTentielijck diicrepeert van'tvoorièyde 10 Articul van deln- ftiuftie voor den gemelten Hoogen Rade, datiy- luydennietentwijftelen, of falden inhoudevan't meer-gheroerde eerfte Articul de felve hunne Hee- ren Principalen welgevalligh, ende aengenaem we- fen : Waer op meer-geroerde Raedt-Peniionaris, in name ale boven ·, aen meer-gemelte Heeren Ge- deputeerden van Zeelandt by leclrure heeft gecom- municeert het Formulier door de Heeren haer Ed. Groot Mog. Gedeputeerden ontwurpén, om naer d'afneminghe van den voor-gheroerden Eedt, ten oirkonde van dien,op de rugge van beyde de Com- miiTien ghefchreven, ende wederzijdts onderteec- kent te worden ·, Luydende 't felve Formulier in voegen ende manieren als hier na volght. f\? huyden den acht en twintighften Oétober ^Tefthien hondert drie en vijftigh, heeft den ■
							I

-ocr page 96-

			Ceremoniële Wetten ende Obfervantien.
						19
				gemelten Heer Dedel,foo in materie van Juftitie als Policie, midtigaders van fyne rechtvaerdigheyt, vigilantie, integriteyt, endegetrouwigheyt, den ièlven Heere Dedel tot den vooriz Stact hadde ge- eligeert en gecommitteert ·, Dat mede de Heeren Staten van Zeelant, daer van, volgende 't verdragli in den Jare ièfthien honder leven dien-aengaende tuiïchen beyde de Provinciën gemaeckt, verwittigt zijnde,de vooriz haer Edele Groot Mo. electie haer wel hadden laten gevallen, ende den Perfoon van den ghemelten Heere Dedel voor fonderlingh aen- genaem houdende, oock op den felven in de voorfz qualité hadden gedaen depefcheren deCommiifie daer toe dienende ·, Dat de meer-ghemelte Heeren Gedeputeerden van beyde de Prövincien,volgende d'authoriiatie, en den laft van de Heeren hare Prin- cipalen,den gemelten Heere Dedel op huyden in de vooriz qualiteyt folemnelijck hadden be-eedight, enjegenwoordigh in den vooriz Rade verfchenert waren, om den gemelten Heere Dedel, volgende d'authoriiatie, ende den laft als boven, aldaer in- troduceren , ende in de bedieningé van den voorfz ftaet metter daet te inftalleren,'t welck door monde van den gemelten Heere Veth, uyt den name ende van weghen de Heeren Staten van Zeelandt mede beveftight, ende voornamentlijck betuyghtzijnde d'aengenaemheyt van den Perfoon van den gemel- ten Heere Dedel, ten aenfien van des ièlfs menigh- vuldige goede qualiteyten, heeft de voornoemde Raedt-Penfionaris den meer-ghem-eken Heere De- del weghen de Gedeputeerden van beyde de voor- noemde Provinciën verfocht, fich in de plaetie van den Praefident, in maniere als boven opengelaten zijnde, te willen voegen, gelijck vervolgens oock de vooriz plaetfe door den lel ven is gheoccupeert; Ende heeft den voornoemden Raedt-Penfionaris daer op beyde de voor-geroerde Commiifien ghe- ftelt in handen van den Griffier vanden voorfz Ho- ve, doende door den ièlven eerft die van haer Ed. Groot Mog., en vervolgens oock die van de Hee- ren Staten van Zeelandt ordentelijck oplefen; het welck gedaen zijnde, heeft de voornoemde Raedt- Penfionaris verklaert, dat de meer-gemelte Heeren Gedeputeerden van beyde de Provinciën de Hee- ren van den Raedt recommandeerden, oock in name,ende van wegen de Heeren Staten van beyde de voornoemde Provinciën, ende in gevolge van de voor-geroerde Commiifien, laften ende ordon- neren; den gemelten Heere Dedel voor Praefident van den voorfz Hove te kennen, revereren, ende obedieren, midtigaders van de rechten, eeren , praeeminentien, vryheden, wedden, nutfehappen, ende profy ten daer toe ftaende, ende behoorende, doen, laten, endegedoogen,ruftelijck endevre- delijck genieten ende gebruyeken, ende hem oock, den vooriz ftaet exercerende, doen, ende geven alle hulpe, raedt ende aiïïftentie, voor foo veel des noot zy, ende fyluyden daer toe by hem verfocht fullen worden, 't welck inigelijcks door den ghemelten Heere Veth, uyt den name van de meer-ghemelte Heeren Gedeputeerden van Zeelandt met een ad- veu beveftight zijnde ·, heeft den Heere Block, eer- fte Raedt in den voorfz Hove, inname vanden gantfehen Rade haer Edele Groot Mog. bedanckt voor de goede voorforghe bydefelve indieièn ten dienfte van de Juftitie ghedragen, ende fpecialijck voor de goede keufe, ghedaen van den Perfoon van Η 2                            den
		reëel, JacobVeth, G. vanderNijfe, ende Gittll. Lucaizs het welck in dier voegen voltrocken we- fende, is den ghemelten Heere Praefident door de Heeren van Obdam, ende vander Mylc, de Deure uvteeleyt,hebbende den felven Heer Praefident den voorrangh, ende gaende in'tafgaen in 't midden tiiflchen de gemelte twee Heeren, de vordere Hee- ren Gedeputeerden van beyde de Provinciën m twee paren daer opvolgende} te weten, eerft de voornoemde Raedt-Penfionaris met den gemelten Heere Veth, ende vervolgens den meer-gemelten Heere vander Nüfe, met den voornoemden Heere Lucafz, beneden aen de Trappen eenijre Caroifen, foo van de Heeren haer Edele Groot Mog. Gecom- mitteerdens, als mede van de Heeren Gedeputeer- den van Zeelandt, ende van den ghemelten Heere Prsefident gereet ftaende, is den ielven Heere Prx- iident met de drie Gedeputeerden van haer Edele Groot Mog. gegaen, indeeerfteCaroife, zijnde die vanden Heere Obdam, ende in de tweede, zijnde die van den Heere vander Myle,gevolght de drie Gedeputeerden van Zeelandt, volghende de andere Caroflên ledigh> ende in dier voegen over het Hoffgebracht wefende tot aen de Trappen van de Zael, is den gemelten Heere Praefident tuiïchen de meer-gemelte Heeren van Obdam, ende vander Myle, ende gevolght als boven, opgeleyt tot aen de Deure van de Raedt-Kamer van den vooriz Ho- ve, ahvaer de meer-ghemelte Heeren Gecommit- teerden , eerft die van de Provincie van Hollandt, ende vervolghens mede die van de Provincie van Zeelandt vooren uyt ingetreden zijn, fonder eenige prxallable denunchiatie ·, doende den ghemelten Heere Praefident daer op mede volgen $ In de voor- fchreve Raedt-Kamer gekomen wefènde, hebben de Heeren van den Raedt alle hunne plaetiènghe- hadt aen de ilincker-zyde van de Tafel, latende het Geftoelte op de rechter-handt geheel ledigh, in't weleke hunne plaetfen ghenomen hebben de meer- ghemelte Heeren Gedeputeerden, eerft van haer Edele Groot Mog., ende vervolgens mede van de Provincie van Zeelandt ·, foo nochtans, dat aen de voorfz rechter zyde boven aen 't Geftoelte, de plaetiè van den ghemelten Heere Praefident open- ghelatenis, blyvende den ièlven middelerwylen ftaende t'eynde .van de voorfz Tafel aen 't Buffet ·, de Gedeputeerden van beyde de Provinciën in dier voegen ghezeten zijnde, heeft den voornoemden Raedt-Penfionarisinfubftantieverhaelt, dat, na- demaelde Heeren van den Raedt by Afte vanden tweeden Junij fefthien hondert vijftigh,om de eere, en de waerdigheyt vande Juftitie met alle middelen fooveeldoenlijckteherftellen, verklaert hadden den Heere van Wijngaerden , doenmaels Praefi- dent van den felven Rade, voortaen nietadmiifi- W tot debelbignes vanden Raedt, ende't gunt daervanisdependerende; de Heeren Staten van Hollandt ende Weft-Vrieflandt, oordelende tot meerder luyfter, ende tot maintien van'trefpecl: ν an den voorfz Rade, midtigaders oock tot beter directie van de befoignes, ende expeditie van iaec- ken, noodightewefen, dat een ander gequalifi- eeert, ende getrouw Perfoon.tot den voorfz ftaet, in des ielfs plaetfe wierdegheftelt, alvoorens ver- kJaert hebbende, den felven ftaet vacant te weien, om de goede kenniffe die haer Edele Groot Mog. hadden van de wijsheyt ende ervarenthey t vanden

-ocr page 97-

Placatcn. i.Bocck. z. Tit-

6ο

Heeren Gedeputeerden van beyde de Voornoemde Provinciën wederom paer aen paer, te voet ghe- gaen naer de voor-gheroerde Vertreck-Kamer van haer Ed. Groot Mo., latende de voorfz Karoflèti volgerij Ende gekomen welènde tot aen de Trapl pen, ofte den opganek naer de lèlve Vem-eck-Ka- mer, hebben de meer-ghemelte Heeren Gedepu- teerden van haer Ed. Groot Mog. aen die van Zee- landt wederom den yoorrangh gegeven > Ende in de voorfz: ^Vertreck-Kamer over ende weder den anderen bedanckt hebbende, oock reciproquelijck verklaert welènde, dat in de voorfz Actie alles oj> dentelijck was gepalïèert , ende niet by de eene, of by de andere gedaen ofte gefproken, daer op eenige fpeculatie, ofte bedenckelijckheyt ibudemoghen vallen, hebben meer-gemelte Heeren Gedeputeer- den van Zeelandt haer affchey t genomen, ende zijn door de ghefementlijcke Heeren haer Edele Groot Mog. Gecommitteerden afgheley t tot beneden aen de voorfz Trappen, ende aldaer van de felve ghe- fcheyden. Aldus geftelt den acht en twüitighftea October 1653.

elen gemelten Hecre Dedel , extollerende, en roe- mende de goede qualitey ten van den fel ven Heere, by henluyden nu een geruymen tijd vanjaren door experientie ondervonden j Gelijck den ghemelten Heere Blockvervolghens mede in name als boven ten hooghften bedanckt heeft de Heeren Staten vanZeelandt, over, ende ter faecke van de appro- batie der voorfz keuiè by de lèlve ghedaen, ende fpecialijck mede de meergemelte Heeren Gedepu- teerden van beyde de Provinciën voordemoeyte ia de jegenwoordige introductie ende inftalleringe, met het gene daer omtrent is, ghenomen j Waer op den meer-gemelten Pradldent inlgelijcks noch- maels een compliment van dancklègginge, lbo aen de Heeren Staten van beyde de voornoemde Pro- vinciën } als mede aen de meer-ghemelte Heeren Gedeputeerden van de felve heeft ghedaen ·, Ende zijn daer op de lèlve Heeren Gedeputeerden van beyde de voorfz Provinciën wederom uyt de Raet- Kamervertrocken, werdendeuytgheleytdoor de vier oudtfte Raden van den voorlz Hove, tot bo- ven aen de Trappen tuiïchen de Rolle ende de gro- te Zaelj ende zijn in dier voegen de meer-gemelte

IntroduBie van den Heere van Bennebroeck, als Pr&fident in den Hove Provinciael, In date den iq July 1670,

Ν deliberatie gheleyt zijnde, wat ordre en forme geobferveert ibude werden omtrent het be-eedigen van den Heere van Benne- broeck, gifteren by haer Edele Groot Mo. verkofen tot Praeftdent in den Hove, ende daer op naergefien deRetroacra, beftaende in'tghenotu- lecrde onder date den drie en twintighften, vijf en twintighften ende acht en twintighftenO&ober des aers lefthien hondert drieenvijftigh, is verftaen ende gerelblveert, dat midts de veranderinge door de exclulie van de Zieeuwfe Raden uyt den voorfz Hove voorgevallen, den ghemelten ge-eligeerden Praslident alhier in de Vergaderinghe fal aftegghen den gewonlij eken Eedt op fyneCommiflie, ende d'Inftrucrien van den Hove albereydts gemaeckt of noch te maecken* ende dat hem by 't doen vanden voorfz Eedt oock in fpecie fal werden voorgejeièn > het Articui van de Nader AmpUatie van de Injftru-

die, de Anno 1644, fpreeckende van 't ontfangen ende genieten van giften, gaven ende gelchencken, zijnde 't eerfte in ordre onder den Titul van CMid- delen dienende tot bevorder inghe van een goede ende oprechte Juflitie, &c. Dat voorts den ielven ghe- eligeerden Pradident in 't HofFgeintroduceert ende in de prazfidiale Stoel geplaetft fal worden, mutatis mutandis, op de felve ordre ende forme als in den voorlzjare 1653 is gefchiet,en by ichriftelijck Ver- bael, geinièreert in de Notulen van den voorfz 2 8 O&ober des felven Jaers in 't brede ftaet genarreert; Tot efFeftueringe van 't welcke veribcht ende ghe- cpmmitteert zijn, gelijck veribcht ende gecommit- teert worden by delen, de Heeren van Macfdam ende vanWafienaer, uytd'Ordre van de Heeren Edelen, midtigaders de Heeren Halewijn van Dordrecht, van Vloofwijck van Amfterdam, ende Sij ms van Alckmaer, met den Raedt-Penfionaris,

ι 5. Refolutie, raeckende deforme van eleÏÏie van een Pr&fident in den Hoo- gen Rade. In dat e den 8 tïAdey i<%£.

® E Raedt-Penfionaris heeft ter Vergaderin- ' ge omftandelijck gherefereert al 't gunt in de Conferentien by Gedeputeerden van delèVergaderinge met Gecommitteerden van de Heeren Staten vanZeelandt den levenden ende achtften deler loopende maendtghehouclenj over de pradiminaria van de te doene Ele£tie van een Pracfident in den Hoogen Rade, ofte de forme daer omtrent te oblèrveren, was ghepafleert ende voorgevallen ; Waer op zijnde gedelibereert, ende gelet op de diftincte verlbecken by dé gemelte Hee- ren Gecommitteerden van Zeelant in de voorfz Conferentien, uyt den name ende van wegen de

Heeren Staten hare Principalen ghedaen, oock op de redenen ende argumenten daer over gewillèlt en wederzijdtegebruyekt j Is, navoorgaendc ledture van de retro-acta over ghelijcke ghelegentheden in December 153)8, ende in Martio 1602 ghevallcn, goedtgevonden ende verftaen, dat door de opghe- melte Heeren haer Edele Groot Mog.Gedcputeer- den, de meer-gemelte Heeren Gecommitteerden van Zeelandt lal worden bekent gemaeckt, ende ff gemoetgevoert. Eerftelijck, dat haer Edele Groot Mog. gaentf tot contentement van de hoogh-ghemelte Heeren Staten van Zeelandt lullen palieren foodanigen for- ..                                                           tableii

-É

-ocr page 98-

Ceremoniële Wetten ende Obfervantien.

6i

opck de pradijcque van dien, ten refpede vanden vppf-rangh eenige Leden van haer EdGroot Mog; Vergaderinge , de welcke , achtervolghende de vporizfiiitenue, ibuden moeten ftemmen > na de Ledenvan Zeelandt, cpmpetercnde voer andere Leden vande hoogh-gemelte haer Ed. Groot Mog. "Vergaderinge, die nochtans onaengefien deièlve mftenue gequalificeert ibuden bly ven voor de ghe- melte Leden van Zeelandt te ftemmen, impliceert een genoeghiame onmogelijckheyt.: Met verfoeck, dat de meer-gerneke Leden vanZeelandt dienvok gende'opck nu wederomme te vreden willen weien laetft te ftemmai.,, ghelijck uyr, de . vooriz Retro- adaisblijckendeinaenvpprfejare ifi»8 ingehje- ke gelegentheyt gelchiet te zijn.                          - Ende wat belanght de vordereppinden by de meer-gemelte JH[eeren Gecommitteerden van Zee* lgnelt fen de Gedeputeerden van haer Edele Gipot i^óg.; m de voorfz Conferentie: voorgehouden > hebben liaer Edele Groot Mog. haer de diredie, etfdpdë'o!Hcoiiriïèn by de ghemelte Heeren #^§b latenghevallen y ende fal daer pp by gelegenthgyt

fablen Ade van.Non-praejudiciej als haer Edele Mos tot confervatie van hare Hpogheyt, endege- recbtigheyt, ten reguarde van de befthry vinge, en comparitie buy tehde Provincie van Zeelandt, lul- len achten nopdigh te hebben.,■.-·.;. Ten anderen* dat de Aden ende Depefches over 't eunt by de gemene Vcrgaderinghe van de Staten van beyde de Provinciën fal werden gherefolveert ende bcflooten, wederom behooren te werden op- êhemaeckt ende uy tgegeven, op den name van de Staten van Hallandt met fPefl-Vrieflandt*,ρφ4ε Staten van Zeelandt, ghelijck daer overal pp den 17 December ι f p8 tuflchen beyde deJPrpyincien in dier voegen ïs geaccordeert>fonder dat daer om- tfent als nu riaer éenighe veranderinghe. be^pprt te werden getracht.                       - Ν,'χΊύν! *ja Ten derden, dat naer Edele Groot. ^Oj^teene- rnacl ongbefóndecrt vinden, 4ε,prakenfie yiri,de meér-hooghgeméjte Heeren Staten yari^eclandt, ömmein dé vporfr gemene Vqr^deringhejde· Le- den vande wcl-gemelte Provincie, te dpenltatoen voor de Leden vanWeft-Vrieflandt, en^cTulcks tuflchen de Leden van Hollandt, ende £Êfl<heri de Leden van Weft-Vrieflandt voorfz; beJ£lyen'<dat ...^_____.wiU'a f-.i.-y.'.Ov inwüi.ti^Yiëg rbM

■yritfir.fq -!3ίι

-Jsi

ih 3i

-t.

6i -ilχ Refolutie > Pr^fentdtieaen Zeelandt op de forme <vanBU£lie <van een Prudent mdenHobgenRadi. " In ddte den ii Pley mj^lihl

,- . .■ :"■ il I ,·!!■'■!"(i-v-'*.r,■ ■'. ,·■ >Γ!Γ'.-. ,..':~'S"::', ten, iniüIckerYÖegen, datyederXidtopeenBiL· jet ial ftêilen fijn eygen name ofte cjüalificatie, ende daer onder de Perlopnen pftejPerfppn die'tfclvc Lidt tot bekledinge van 't voor-geroerde Ampt, ib in denominatie, als inde Eledie fal willenilein- riien "· Pat de Biljetten van de Leden, fop van d'ecn als van d'andere Staets-gewyiè Vergaderinge gecpl- ledeertilillen werden by derièlver rerpediveMi- nifters, yeder in fijn reguard, in een Back pf Cpni- me apart 5 ende datfulcks ghedaen zijnde, de Bil- jetten, fppvand'eene als van d'andere, dppr de vpprfz Minifters t'iamen gebracht, ende pnder den anderen vermenght fullen worden: Sullende'tfelve gedaen wefcndeV de vooriz vermenghde Biljetten d'een vopr, d'ander naer, fulcks de ièlve in de handt lullen vallen cpnfecutivelijck ppgheleièn, ende in dier vpegen de ftemmen van de vpprfz Leden ghc- colligeert, midtigaders de vooriz nominatie, cnde Eledie by de meefte ftemmen gedaen ende gheab- folveert werden.

1 Ract-Pënftonaris heeft ter Vergaderinge gerapporteert hetreiultat van de Nadere Conferentie met de Heeren Gedeputeer- den van Zeelandt ghehouden , over het vaft-ftellen vande forme cnde maniere vandebe- foignes op de aenftaende Eledie van een Prsefident inden Hoogen Rade te houden :Waer op zijnde ge- delibereert , ende gelet op de voorflagh by de Hee- ren Gecpmrn tteerden van deiè Vergaderinge inde voorfz Conferentien op 't voorfz iiibjed voor hun particulier gedaen, hebben haer Edele Gropt Mp. haer de voorfz ghedane voprflagh wel laten gheval- lenj Ende fal cfienvolgende de Heeren Staten van Zeelandt te gemoetgevoert worden, dat haerEd. Groot Mog. om gevoeghlijckhey ts wille te vreden iullcn weien, dat de Heeren Staten van beyde de Provinciën, Staets-gewyfe by den anderen zijn- de , de nominatie van Periöonen tot de voorfz be- diehinge, ende vervolgens mede de Eledie uyt de genomineerden gefchiede by cóliedatie van Biljet-

f'i* . ■■*..■■■■·.. -■             - ...                         1       .        V,..' .                         ' /■:......, ...                                                                                                                                                               ....-,                                                                      . 17* Refolutie, Staets-gewyfe Vergaderinge met Zeelandt, EleBie Pnefident in den Hoogen Rade. In date den 14 Μey 1655.

% Raedt-Peniionaris heeft ter Vergaderin- ge gerefereert, dat de Heeren haer Edele Groot Mog. Gecommitteerden nader ge- confereert hebbende met de Heeren Ge- deputeerden van Zeelandt, overdefprmcen ma- niere van de belbignes te houden ontrent de te doe- ne nominatie, endeEledtie van een Preefident in den Hoogen Rade, op den voet particulierlijck f^prefleert in de Refolutie by haer Edele Gropt Mpg.dienthalven gifteren ghenomen, eyndelijck daer over met degemeltelleeren vanZeelandt in

alles confprm de vooriz voet op'tprarfupppft van eenbpndige Adevan Npn-prcejuditie tPt ponten- tement van beyde de Provinciën te pailèreii, waren verdragen : Waer op gedeübereert zijnde, ende cfingredienten van de vooriz Ade van Non-prce- juditie by haer Edele Grppt Mog. gheampledeert, ofte geadvoüeert weiènde, zijn vervplgens gecom- mitteert den Heere vander Myle uytd'Orare van de Heeren Edelen, een van de Heeren Gedepu- teerden van Dordrecht, een van die yan Hacrlem, een van die van Leyden,een van die van Alckmaer, tndc

-ocr page 99-

Placaten. ï.Boeck. z.Tit.

6ι

ι apart ghecolligeert wefende, zijn de ièlve vervol· gens vermenght, endë omgehutft in de Hoedt van den'Raet-Penfionaris van haer Edele Groot Mog, die de felve vervolgens^ eene voor'\ ënde 't andere na nevens den anderen heeft geleyt op de Tafel Vati de Ridderfchap ende Edelen defer Provincie, ënde in dief voegen getëlt, öfoock Het jüfte getal Vande voorïz biljetten behbbrlijck by dëïi anderen, bevon- den wierde : 'tWelck gedaen Wefende, heeft de felve Raëdt-Penfiona,f isvan haer Edele Groo t Mo. héf èérftè Biljet fbo Van de nominatie, als oock daërriaëf yandeelectiegenomen, ende voorgele- fen, teiiSywëfenvandenHcerRaëdt-Penfioriaris van' Zeelandr, nevens hem ftaehdë, die qock voorts géduyrendë het oplefen van yder Biljet,' het het naeft-gelegenevan de voorfz Tafel opghenb- mën,' geöperit, ende vervolgens in handen vande vooriz Raedt-Penfionaris van haer Edele Groot Mog. overgegeven heeft, omby denfelven mede opgêlefën te worden - Ende is in dier voeghen de oplefinge'yan alle dé voorfz Biljetten ghedaen door möndë'^fiïden vbörfz Raedt-Penilonaris van haer Edëie^öbt Mog. ·'" geduyrende welcke bplefinge déMeërSecretaris vanBeaumorit aènteeckeninghe heeft- ghedaen, in wat voegen de ftemmen waren gevallen $ ende vervolgens, na gedane oplefinghe op de fotenatie van de voorfz Raedt-Perulonaris van haer Edele Groot Mog. gepronunchieert ende verklaert V in wat voegen de ftemmen hadden ghe- lopen* endeopwatPerfoonen de nominatie was gevallen : Welcke voorfz befoignes geacheveert zijnde, hebben haer Edele Groot Mog. , na réci- proque aenfpraecke, danckfegginge, ende toewen* ichingé van alk heyl ende zegen, de meer-hoogh- gemeïte Heeren Staten van Zeelandt door d'opge- melte Heeren vander Myle, ende andere der feiver Gecommitteerden, wederomme doen uytleyden· endevalediceren, &c. ·

ende een van die Van Hoorn, om de meer-hoogh- gemeltesHeeren Staten van Zeelandt alhier terVer- gaderingeop te halen : 'tWelckgedaen, endede ielve Heeren Staten van Zeelandt in de Vergader- plaetiè van haer Edele Groot Mog, geintroduceert wefende, zij η de felve ghefet aen een Tafel apart, tot dien eynde expreftèlijck in de voorfz Vergader- plaëtfë gebracht, ëndegeftelt met het eene eynde van haer lenghte teghens d'eehe zyde van de breete van de Tafel,■ daer aen de Heeren vandeRidder- ichap ende Edelen defer Provincie hare fit-plaetfe hebben ; De hoogh-ghemeltë Heeren Staten, van Zeelandt in dier Voegen gezeten wefende, is eërft, ende alvoorens aeri dè felve in name van haer Edele Groot Mog. aenforaecke ghedaèh door denJEtaédt- Penfionaris van öefë Provincie, met toewenièhinge van alle heyl en zegen, oéck mët by vöeginge: van ibodanighe verdere expreflïefr Van civilitëyt "èticfo gènegentheytj als geoordeelt wierden opipoda^gë Staëts-gewyië by-eêri-komftë te quadrëren, mitlga- dersmet explicatie Van haer Edele Groot Mog. goede meyningë ënde intentie', ioo op de iaecken vanStaet tuiTchertGedeputeerdën van bëyde?cie Provinciën in de vóbr-geroerde Gonferentiëngrïe- concer teert, alsmedeppdeforrne, ende .maniere van de gemene beibignes ontrent de voor-geroerde nominatie, ende Eieétie te obièryeren .:· Ende daer op reciproquelijckdoor denHeere Raedt-Peniïo-- naris van Zeelandt geantwóof t, bock de meyhirige ende intentie van de hoogh-gemeite Heeren Staten van Zeelandt ob'Ïyoor-geroëfdè Tubje£t gc-expli- ceëft wefende, ïsijèt refultatvandegeiamentlijcke befoignes ge\veeit,'t gunt inde gemene extenfie van beyde de Provinciën, hier na volgende, ipecialijck ftaet: vervat :' Zijnde in't colligeren van de ftem- men der Leden pnEcifelijck geobierveert den Voet', ende de formë daer op byondërlingh concert be- raëmt, ende de Biljetten daer innegeroert, elcks

iS, Èjëjolutu,rüandeStaten van Hollandt ende Wefi-Vrieflandt met Zee- -ftevïbz l landt i EleBte vaneenPrafident in den Boogen Rade , en ASe van Nón-fr£juditie voor Zeelandt. In date den 14 Mej

Volght de gemeene extenfie van 't gebefoigneerde of ghereiblveerde van de Staten van Hollandt met Weft-Vrieilandt, ende de Staten van Zeelandt, by concert \ van wederzij dts Miniiters op het papier ge- bracht.                     ' ■■. ;

'tgenerael- ende van beyde de voornoemde Pro- vinciën in't particulier concernerende, hebben na voorgaende rype deliberatie , ende verfcheyden communicatien door Gedeputeerden van beyde de Provinciën over de voorfz iaecken gehouden, ghefamentlijck gherefolveert, ende goedtvonden > &c. Waer naer getreden zijnde tot de begevinge van den voorfz Staet van Praefident in den ghemelten Hoogen Rade, is alvoor-ens op de forme ende ma- niere vande befoignes daer over te houden,vëritaert ende gerelblveert, dat de nominatie van Peribonen tot bedieninge van den voorfz ftaet, ende vervol- gens mede d'Ele&ie uy t de genomineerden fal ghc- ichieden by colle&atie van Biljetten, in fulcker voegen, dat yeder Lidt op een Biljet fal ftellen fijn eygen naem , oftequalificatie, ende daer onder dePerfoonen ofte Peribon die'tièlve Lidt tot bc

1 Staten van Hollandt met Weft-Vrief- landt,ende de Staten van Zeelandt,Staets- ^ewyiè by den anderen vergadert zijnde, lbo om te voorfien op de bekledinghe van den vacerenden ftaec van Prcefident in den Hoogen Rade, achtervolgende den Accorde dien-aengaen- deghemaeckt in date den twintighften September 155><$, als mede om onderlinge te communiceren opveele, ende grootwichtige fiecken het welva- ren van den Stact der Vereemghde Nederlanden in

1

\

-ocr page 100-

Ceremoniële Wetten endc Obfefvantien.

*i

't welvaren van, de Vereenighde Nederlanden,ende in 't bylbnder der Landtlchappen van Hollandt en Zeelandt aengaende > ende dat alle 't ièlve geichiet ten refpedte van den voorfz naerderen Accorde, midtlgaders de oude ende vafte verbinteniilèn die tuflehen de voorfz Landtlchappen van allen ouden tyde zijn geweeft, ende omme de felve meer ende meer te beveiligen, ende over fulex niet en behoort dat de voorfz comparitie, nochte de intitulatie van de relpedrive Landtlchappen, nochte d'andere oti- derhandelinghe buyten Zeelandt fal ftrecken ofte beduyt worden, tot prsejuditie van de gerechtig- heyt van de vooriz Landen. SOO IST, Dat de voorfz Heeren Staten van Hollandt met Weft- Vrieilandt ter begeerte ende veribeck vande vooriz Heeren Staten van Zeelandt hebben verklaert3ende verklaren by delen, dat de voorfz Comparitie van de vooriz Heeren Staten van Zeelandt alhier in 's Graven-Hage, nochte oock de voorfz intitulatie hiervoorengeroert, niet en fal prejudiciëren den .ouden titule van Hollandt, Zeelandt, endeVnei* landt, in de faecken van J uftitie in den Hoogen en Provincialen Rade, ende elders ghebruyekt, daer van foo wel die vanden voorfz Lande van Hollandt metWeft-Vrieilandt, als Zeelandt, midtlgaders van de geheele forme van procederen, Seflle ende ftemme, fullen bly ven onverkort in hare reipe&ive gerechtigheden, ende in alles in haer geheel, ion- der dat het felve tot eenige prejuditie fal ftrecken : Gelijck in 't particulier aen het voorfe recht van rangh, iëlïïe ende ftemmen, ter eenre of ter andere zyde niet en fal prasjudicieren de ordre ende voet, jegenwoordelijck by beyde de Provinciën, om be- ters-wille, voor defe-mael geamplefteert, betref- fende het geven ende collecteren van de ftemmen van de reipe&ive Leden by befchrevenende onder* geteeckende Biljetten, in conformité van 't Regle- ment breeder indeReiölutie dien-aengaende on- derlingh ghenomen ghementioneert, dewelcke dienvolgende naermaels niet en lal moghen werden geallegeert of ghetrockeninconfequentie : Ende vorders blyvende de Heeren Staten van Zeelandt onverkort in het recht 'twelck haer Edele Mog. fuftineren haer te competeren, om ghefamentli jek met de Heeren Staten van Hollandt endc Weft- Vrieilandt te moeten concurreren in de electie van den Subftituyt-Grifner van den Hoogen Rade, midtlgaders om als noch te hebben behoorlijck re- dres van de voorfieninge by haer Edele Groot Mo. dien-aengaende onlanghs privativelijck gedaen. Aftum in's Graven-Hage den veerthienden Mey

hekledinMievan'cvoor-gheroerdeAmpt, foo in de nomade , als m de Eleftie ial willen ftem- men · Dat de Biljetten van de Leden, foo van d een als van d'andere Staets-gewyfe VergaderiiTge gecol- Ictfeert lullen werden by derfelver refpechve Mi- nifters, yeder in fijn reguard, in een Back of Com- me apart; endedatfulcks ghedaenzijnde, de Bil- jetten, foovand'eene als van d'andere, door de vooriz Mimfters rfamen gebracht, ende onder den anderen vermenght fullen worden: Suilende 'tfelve eedaenwefende, de voorfz vermenghde Biljetten d'een voor, d'ander naer, iulcks de felve in de handt lullen vallen confecutivelijck opghelefen, ende in dier voegen de Hemmen van de voorfz Leden ghe- colligeert, midtlgaders de voorfz nominatie, ende Electie by de meefte ftemmen gedaen ende gheab- iblveert werden. Wekken-volgende , ende onder d'A&e van Non-prajuditieaivoorensdaerop tot wederzijdts contentement gearrefteert, ende hier onder van vvoorde tewoorde gemfereert, getreden wefende tot de voorfchreve nominatie, isby oplefmgevan de voorfchreve billetten bevonden tot bedieninge van den voorfchreven Staet by de meefte ftemmen ghenomineert te welen de Heeren ende Meefters Reynier Paeuw, Anthonyde Wael, ende Jolian van Hecmskerck, alle Raeden Ordinaris in den voorfchreven Hoogen Rade : Ende is vervolgens uyt de voorfz Genomineerden in voeghen, ende op de forme als boven by eenparige ftemmen van alle de Leden ge-eligeert de Heer en Meefter Rey- nier Pauw voornoemt : daer van voor hem debe- hoorlijcke Commilïïcn ghe-expedieert, den Eedt daer op afghenomen, ende voorts de Xntrodu&ie ghedaen fal worden, als naer ouder gewoonte. Aftum in 's Graven-Hage den veerthienden Mey Volght de boven-geroerde Adle van Non-prajjuditie. Λ Lfoo de Heeren Staten van Zeelandt jeghen- •^woordelijck in 's Graven-Hage Staets-gewylè vergadert zijn, ter begeerte van de Heeren Staten van Hollandt met Weft-Vriellandt, om te voor- fien op de nominatie van drie Perlöonen, bequaem ommc te bedienen den ftaet van Prajfident in den Hogen Rade van de voorfz Lande, achtervolgende den naerderen Accorde deshalven gemaeckt in date den twintighften September ι f$$., midtlgaders om onderlinghe te communiceren op veeleende groootwichtigefaecken, de verlèeckertheyt ende

ι c?. Introductie van den Heer en Mr. Reynier Parnv, als Prxfident in den Hoogen Rade. In date den 27 ƒ ulj 1655,

|E Raedt-Penfionaiis heeft terVergaderiri- ge gerapporteert de particulariteyten en folëmniteyten, voorgevallen ende gheob- ferveert omtrent de be-eedinge ende in- troductievanden Heer Mr. Reynier Paeuw,Heere vander Horft, in qualiteyt als Prudent vanden Hoogen Rade, in gevolge en tot voldoenmge van haer Edele Groot Mog. Refölutie Commiflbriael

van date den 17 deler loopende maendt, door de Heeren haer Ed. Gr. Mog. Gecommitteerden daer in vermeit, met ende nevens Gedeputeerden vande Provincie van Zeelandt op den 2 2 daer aen volgen- de gedaen ende in 't werek geftelt; doende daer ne- vens lefture van 't gemeyn Verbael, dien-aengaen- de ingeftelt, ende hier naer volgende geinièreert. Verbael

-ocr page 101-

Placaten. ι Boeck. ζ Tit.

64

hebbende de rugh gewendt tegens de Schoorfteen, ende vervolgens mede aen de ielve zyde de voor- noemde Heeren vanden Honert, Backer, Schagen, ende Olphertfz; hebbende de gemelte Heeren Ge- deputeerden van Zeelandt hunne plaetièn ghe- hadt aen de andere zyde van de voorfz Tafel, ende aen de rechter-handt van den meer-gemel ten Heer van Noortwijek; Ende heeft den voorfz Raedt- Peniionaris in name als boven vervolghens aen de meer-gemelte Heeren Gedeputeerden van Zeelant voorgehouden, of niet der fel ver intentie was, dat den meer-ghemelten Heere vander Horft niet al- leenlijck op de voorfz Commiflien , maer oock op de InftruÉHen van den voorfz Hoogen Rade,en d'Ampliatien van dien, foude werden be-eedight, ende dat hem in fpecie mede ibude werden voorge- leiën het Articul van deNaerdere Ampliatie der voorfz InftrucÏie de Anno 1644, fpreeckende van 't ontfangen ende genieten van Giften, Gaven, of Geichencken, zijnde het eerfte in ordre, onder den Titul van Middelen dienende tot bevorderin'^he van een goede ende oprechte Juftitie, éfc. ende eetroq- ken uyt het thiende Articul van de Inftruftie voor den voorfz Hoogen Rade: Waer op by de gemelte Heeren Gedeputeerden van Zeelandt, naer gedane collatie van de voorfz eerfte, ende thiende Articn- len, geantwoortweiènde, wel te moghen lyden, dat d'opgemelte eerfte Articulen den meerghemel- ten Heere Praeildent ten fine "als boven ibude wer- den voorgeleièn, edoch dat de felve daer op fiillen moeten verklaren, dat de voorfz Nader Ampliatie niet ghearrefteert zijnde by beyde de voornoemde Provinciën, maer by haer Edele Groot Mog. alleen .ter neder geftelt weiende, oock derhalven daer op by henluyden eygentlijck geen reguard kan werden genomen; edoch wetende de intentie ende den y ver van de Η eeren hare Principalen tot weeringhe van alle corruptien, ende van alle 't gene daer toe aen- leydinghe kan geven ·, oock bemerekende dat het voorfz Articul van de voor-geroerde Naerder Am- pliatie niet eflèntielijck diièrepeert van't voorièyde thiende Articul van de Inftruclrie voor den gemel- ten Hooge Rade, dat fyluyden niet entwirfelen, of ial den inhoude van 't meer-geroerde eerfte Arti- cul de felve hunne Heeren Principalen welgevallig ende aengenaem weien: Waer op lefture ghedaen weiènde van het Formulier voor delen gebruyekt, omme naer de afneminghe van den voorgèroerden Eedt ten oirkonde van dien op de rugge van beyde de vooriz Commiflien gefchreven, en wederzijdts onderteeckent te worden, hebben de Heeren Ge- deputeerden van beyde de Provinciën haer 't voor- ichreve Formulier wel laten gevallen* zijnde 'tfelve hier naer volgende van woorde te woorde gheinfe- reert. f~XP huyden                                      heeft den ^^Heere ende Mr. in'twittevandefeghenomineert, in qualiteyt als Pra?ficjent'Van den opdefe fyne Commiflie ende InftruéKe van den voorfz                                             gedaenden behoorlijcken Eedt in handen van de Heeren van wegen de Provincie vart. Hollandt, ende de Heeren van wegen de Provincie van Zeelandt. 'tWelck

Verbael van de Heeren Gedepu- teerden van de Staten van Hollandt met Weit-Vrieilandt, ende van de S taten van Zeelandt, hebbende m ghevolge ende tot voldoeninge van de laft ende ordre van de Heeren hare refpective Principalen , den Heere Mr. Reynier Paeuw, Heere vander Horft, &c. inqualiteyt als Prafident van den Hoogen Rade be-eedight, ende ver- volgens in de bedieninghe van 't voorfz Ampt gheinftalleert, met verhael van de particulariteyten ende folemniteyten daer ontrent voorgevallen ende geobferveert.

cr dat de Heeren Staten van Hollandt ende

Weft-Vrieilandt, op voorgaende berichtinge van dat de Heeren Staten van Zeelandt hadden ge- committeert ende gheauthorifeert de Heeren der fel ver Ordmaris Gedeputeerden ter Vergaderinge van de Hoogh Mog. Heeren Staten Generael der Vereenighde Nederlanden, tot be-eedinghe ende* introdu&ie van den Heere Mr. Reynier Paeuw, Heere vander Horft, &c. in qualitey t als Prafident in den Hoogen Rade, byRefolutie van date den I7july i6j7, goedtgevonden hadden teverfoec- ken ende te committeren de Heeren van Noort- wijek, vanden Honert, Backer, Schagen,01phertfz, ende eten Raedt-Penfionaris de Witt, omme van wegen haer Edele Groot Mog. de voorgeroerde be- eecügrnge ende introductie met, ende nevens de ge- melte Heeren Gedeputeerden vande Provincie van Zeelandt te doen, ende dat van de voorfz haer Ed. Groot Mog. Refolutie aen de meer-ghemelte Hee- ren Gedeputeerden van Zeelandt communicatie wasghegeven, oock alvoorens in conferentie tuf- fchèn de gemelte Heeren Gedeputeerden van bey- de de voornoemde Provinciën, overleyt ende ge- concerteert, in wat voegen, ende met hoedanighe folemniteyten de voorfz be-eediginghe ende intro- duaicfoudegefchicden, midtfgaders daer toe be- raemt ende vaftgeftelt den dagh van huyden den 22 f uly 16 f f, naer voorgaende gedane collatie vande Commiflien by de Heeren Staten van beyde de voorfz Provinciën op den voornoemden Heere vander Horft in qualité voorfz gedepefeheert, heb- ben haer ten fclven dage volgens het voorgeroerde concert,de meer-gemelte Heeren haer Edele Groot Mog. Gecommitteerden tegens acht uyren 's mor- gens laten vinden in de Vertreek-Kamer van haer Edele Groot Mog. , aen de Zuydt-zyde van der fclver jegenwoordige Vergader-plaetfe,ende aldaer inghewacht de meer-gemelte Heeren Gedeputeer- den van de Provincie van Zeelandt, die ghecom- pareert zijn drie in ghctale·, te weten, de Heeren Veth, StafveniiTe, ende Vrybergen, oock de ielve op hare aenkomfte doen te gemoet treden ende in- halen tot beneden aen de Trappen, door de Hee- ren van den Honert, Olphertfz, ende de Raedt- Penfionaris voornoemt ·> de wclcke in 't opgaen aen de gemelte Heeren Gedeputeerden van Zeelandt den voor-rangh gegeven hebben; Ende naer dat de felve in dier voegen in de voorfz Vertreck-ka- merghekomen waren, heeft den wel-ghemelten Heere van Noortwijek fich naer eenighe compli- menten ter neder ghefet aen 't eynde van de Tafel, met den voornoemden Raedt-Penfionaris daer ne- vens aen de ilincker zyde van de voorfz Tafel,

-ocr page 102-

Ceremoniële Wetten ende Obièf vantiem

6$

corporelijck ende formelijck gheftaefït den Eedt als na gewoonte; Gevende daer op de handt ibo aen de voorgeroerde Heeren haer Edele Groot Mog. Gecommitteerden, als mede aen de meer-gemelte Heeren Gedeputeerden van Zeelandt i oock ghe- lijckelijck by de felve in de bedieninge van 't vooriz Amptallegheluck ende vooripoet toeghewenfchc wordende: Waer op den ghemelten Heere Prafi- dent de Heeren Gedeputeerden van beyde de Pro- vinciën ten hooghften heeft bedanckt voor de moeyteby haer Ed. in't gene vooriz is ghenomen. Ende middelerwyle 't Formulier, hier vooren ge* infereert,op de rugge ofte de plijeque ven beyde de vooriz Commiiïïen ghefchreven zijnde, is ibo'on- der 'teene, als onder 't andere voor aengheftelt» CMyprefint als Secretaris vande Heeren Staten van Hollandt endé Wefi-Vrïefandt, met fubfcriptie Her ét van Beaumont, ende op een ende de felve JLegelJacobyeth, M. Staefveniffe, ende C.Vry- bergen : 't Welck in dier voeghen voltrocken we- fende, heeft den gemelten Heere Praïfident, om tevermyden alle ipeculatien die op'tpoin£fc van den rangh waren gemoveert,ende haer in't afleyden van den felven Heere Prafident nader hadden mo- gen openbaren, volghens hetgoedtvinden vande Heeren Gedeputeerden van beyde de Provinciën fich alleen begeven naer de Raedt-kamer van den vooriz Hoogen Rade, om aldaer nevens d'andere Raden te verwachten de komfte vande felve Hee- ren Gedeputeerden, ende als dan door de fel ve in de eftedtive bedieninge van den vooriz ftaet gheiiv ftalleert te worden; Zijnde den ielven Heere Pra^ fidentfpecialijckopiijn afgaen aengefeyt, dat hy onder de ledure van de voor-gheroerde reipe&ive Commiffien, die in de vooriz Raedt-kamer fouden werden opgelefen, ibude willen opftaen, omaliö t'aenhooren de propoiitien, by de gemelte Gede- puteerden uyt den name en van wegen de Heeren Staten van beyde de vooriz Provinciën reipe&ive- lijck aldaer te doen: En zijn vervolgens de Heeren Gedeputeerden vande Provincie van Zeelandt we- derom afghegaen, ende door de Heeren vanden Honert, Olphertfz ende den voorfehreven Raedt- Penfionaris tot beneden aen de Trappen gerecon- duifeert. Weynigh tijdts daer na hebben haer de meerge- melte Heeren Gedeputeerden van beyde de vooriz Provinciën, volghens 't gene tuflchendeièlvetot vermydinge van de voor-geroerde ipeculatien was geconcerteert, yder apart laten vinden in de Ver- treek-kamers van den meer-gemelten Hoogen Ra- de ; te weten, de meer-genoemde Heeren Gedepu- teerden van haer Edele Groot Mog. in'tVertreck aen de Ooft-zyde, ende die van Zeelandt in het Vertreck aen de Noordt-zyde van de Raet-kamer ■, zijnde uyt de felve Vertrecken door Gedeputeer- den van den vooriz Hoogen Rade ingehaelt, ende door vericheyde Deuren gelijckelijck van d'een en van d'andere zyde in de Raedt-kamer ingeleyt: En hebben vervolgens hare plaetièn ghenomen aen de Tafel van den gemelten Rade > te weten, de voor- noemde Heeren Gedeputeerden van haer Edele Groot Mog. aen de rechter, ende die van Zeelandt aen de ilincker-zyde vande felve Tafel, latende boven aen 't eynde de prafidiale Stoel ledigh; En naer dat de Heeren Raden in den ghemelten Rade mede hare plaetièn hadden ghenomen aen de felve I                         Tafel,

-•'tWelck ghedaen wefende, is vervolgens dm meer-^hemelten Heere vander Horft indevoorfz Vertreck-kamer binnen befcheyden, ende ghefec op een Stoel bezyden de Tafel af, achter de rugge van de meer-gemelte Heeren Gedeputeerden van Zeelandt geftelt, alwaer gezeten weiènde, heeft den meer-gheroerden Raedt-Penfionaris hem aen- eeiêyt, dat hy by de Heeren Staten van Hollandt met Weft-Vrieflandt, ende de Heeren Staten van Zeelandt, gefamehtlijck Staets-gewyfe vergadert wefende, met eenparige Hemmen van alle de Le- den van dien was ge-eligeert tot Pradident in den voorfz Hoogen Rade, ende hem ten dien fine by beyde verleent behoorlijcke Commiffie daer toe dienende; dat hy ontwijffelijckbeyde de voorfz Commiffien, als hem ter handen gheftelt geweeft zijnde, foude hebben gheleièn ·, vragende vervol- gens , of hy berey t was op de felve Commiffien, midtfgaders op de Infrruöien van den vooriz Hoo- gen Rade, met de Ampliatien van dien, ende ipe- cialijck op 't voorfz Articul van de voorgheroerde Nader Ampliatie te doen dtn. behoorlijcken Eedt ? ende na dat hy daer op verklaert hadde van ja, oock hem dienvolgende door den Secretaris van Beau- mont ( aldaer befcheyden zijnde om op de rugge van de voorfz refpeérivc Commiiïïen te teeckenen de Aclre van afneminge van Eede hier vooren ghe- mentioneert) voorgelelèn was het Formulier van be-eedinge, hier bevoorens in ghelijcke gelegent- heyt ghebruyekt, in voegen als't felve hier naer

volght

Formulier van Eedt, cpyAtfijveereicki datickhet Coïïegievan ■L^ den Hoogen Radt in Hollandt ghetrou· njüetjjckadfifieren , goede Jufiitie doen, ende helpen adminifireren fal eenenyeghelij eken* dengvootent middelen, ende kleyneny fin- der uytneminge ofte verkie/tnge van Terfoo- nen, gunfie, ongunfte, ontjagh ofte dijfl- midatie·, fulcks als ick tujfchen Godt ende myne confidentiefinceerhjck bevinden fal te behoor en. Item> dat ick sm te komen tot defenflact> egeene beloften in 't kkyn ofte in 't groot, tot yemandtsprqffijtegedaen, ofte yet daer voor gegeven hebbe , belooven ofte geven fal in eeniger manieren, direclelijck of indirecJe- lijcky ende dat ick in alles mijn>.felven- vroo- melijck quyt en fal volgende de Infindiie vw den Hflve, ende de Naer der e Ampliatie van dien, onder date den 24 Martij des Jaers K>44, tnidtjgaders de Commiffie my tot de- fin f α et gegeven. Soo waerlijck helpe my Godt Almachtigh. Midtfgaders oockinfpecie het voor-gheroerde Articul van de voorfz Nader Ampliatie, foo heb- ben de meer-ghemelte Heeren Gedeputeerden van V ? doOL monde vanden voor-gemelten Hee- re Veth, achtervolgende't gunt voorfz is, daer ne- vens gedaen de verklaringhe hier vooren gheroert ·, de *™ vervolgens den meer-ghemelten Heere vander Horft op 't voorfz Formulier, midtfgaders op de voorfz Commiiuen,Inftru£tien,en fpecialick op den inhoude van 't Art. der Naerder Ampliatie

-ocr page 103-

Placaten. i.Boeck. 2. Tic

66

vplge vande voor-gheroerde Commifllen, laften ende ordonneerden, den ghemelten Heere vander Horit voor Prajüdent van den voorfz Rade te ken- nen, revererenende obedieren, midtfgaders van de rechten, eeren , prseeminentien , vryheden, wedden, nutfehappen ende profijten daer toe ftaen- de ende behoorende, doen, laten ende ghedogen, ruftelijck ende vredelijck genieten ende ghebruye- ken, ende hem oock, den voorfz ftaet exercerende, doen ende geven alle hulpe, raedt ende adfiftentie, voor foo veel des noodt zy, ende fyluyden daer toe by hen veribcht fullen werden* 't weick in dier voe- gen gepafleert wefende, heeft den Heere de Wael, Eerfte Raedt in den voorfz Rade, in name van den gantfchenRade, de Heeren Staten van beyde de voornoemde Provinciën bedanckt, voor de goede forge by de felve in defen ten dienfte van de j uftiae gedragen, ende fpecialijck voor de goede ende ex- peditekeufe gedaen van den Peribon vanden ghe- melten Heere vander Horft, extollerende ende roemende de goede qualitey ten van den fel ven Heere, by henluydennueengheruymen tijdtvan Jaren door experientie ondervonden: waer op den meer:ghemelten Heere Pradident inighelijcks een compliment van danckfegginge aen de Heeren Sta- ten van beyde de voornoemde Provinciën heeft ge- daen : Ende hebben daer op de ielve Heeren Ge- deputeerden van beyde de voornoemde Provin- ciën haer wederom uy t de Raedt-kamer, yeder na 't Vertreck, van waer de ièlve waren ingekomen, geretireert ·, werdende uytgeley t clcks üuor eenige Raden van den voorfz Rade. Aldus ghepafleertwederzijdts ond^r Afte van Non-praejuditievoor't toekomende, deièn twee en twintighftenjuly desjaers iefthienhondert vijf en vijftigh, Ende ten oirkonde der waerheyt by gefchrifte geftelt, midtigaders uyt den name ende van wegen beyde de voornoemde Provinciën ghe- teeckent. Geteeckentj

Tafel, beneden cle meer-gemelte Heeren Gedepu- teerden van beyde de Provinciën ten wederzyden, heeft de voornoemde Raedt-Peniionaris, na voor- gaende oplefinge van de voorfz Commifllen, vande Heeren Staten van Hollandt en Weft-Vrieflandt, ende van de Heeren Staten van Zeelandt door den Griffier van den voorfz Rade gedaen j vervolgens in fubftantie verhaelt, dat de Heeren Staten van Hollandt ende Weft-Vrieflandt, ende de Heeren Staten van Zeelandt, midts het overly den vanden Heere ende Mr. Cornelis Haga, in fijn !ev,en Pra> iident in den voorfz Rade , noodidi gheacht heb- bende, dat tot meerder luyfter ende tot mainftien van 't reipeft van den vooriz Rade, midtigaders oock tot meerder direcüe vande befoïgnes, ende expecKtie van iaecken,een ander gequalihceert ende vertrouwt Perfoon tot den vooriz ftaet in des felfs plaetfe wierde geftelt, om de goede kenniffe die de hoogh-gemelte Heeren Staten van beyde de vooriz Provinciën hadden van de wijsheyt ende ervarent- heyt van den gemelten Heere vander Horft, iöoin materie van Juftite als Politie, midtfgaders van fyne rechtvaerdigheyt, vigilantie, integriteytendege- trouwigheyt, den felvcn Heere vander Horft tot den voorfz Staet met eenparige ftemmen van alle de Leden van beyde de vooriz Provinciën hadden ge-eligeert ende ghecommitteert, ende dat midts dien de meer-gemelte Heeren Gedeputeerden van beyde de voornoemde Provinciën, volgende d'au- thorifatie ende den laft van de Heeren harereipe- dive Principalen, den ghemelten Heere vander Horft op huyden in de voorfz qualiteyt folemne- lijck hadden be-eedight, als alle 't felve in fiibitan- tie uy t de lecTrure van de voorfz twee Commifllen, ende d'indorfementen daer op geftelt, was gebleec- ken; Met by voeginge, dat haer Ed. jegenwoordigh in den voorfz Rade verfchenen waren, om meer- gemelte Heeren vander Horil:, volgens d'authori- iatie ende den laft als boven, aldaerrtntroduceren, ende in de bedieninge van den voorfz ftaet metter daedt te inftalleren. 't Welck door monde van den gemelten Heere Veth,fpecialijckuyt den name en van weghen de Heeren Staten van Zeelandt mede beveftight, ende voornamelijck betuyght zijnde d'aengenaemheyt van den Perfoon van den gemel- ten Heere vander Horft, tenaenfien van des lèlfs meenighvuldighe goede qualiteyten, met toewen- fchinge van den zegen van Godt Almachtigh over desièlfs directie j Is den meer-^ghemelten Heere vander Horft wegen de Gedeputeerden van beyde de voornoemde Provinciën veribcht, lich in de prcefidiale Stoel, in manieren als boven open ghela- tcn zijnde, te willen voegen, ghelijck vervolgens oock de voorfz plaetfe door den iêlven is gheoccu- peert i ende heeft den voornoemden Raedt-Pen- iionaris daer op verklaert, dat de meer-ghemelte Heeren Gedeputeerden van beyde de voornoemde Provinciën, de Heeren van den Raedt recomman- deerden , oock in name ende van wegen de Heeren Staten van beyde de iel ve Provinciën, ende in ge-

Door laft ende ordre van de Heeren Gedeputeerden vande Staten van Hollandt en Weft-Vrieflandt.

Jacob Veth. iM. St&venifje.

Geteeckent,                       CVry bergen. Herbt. vanBeaument.

Waer op ghedelibereert zijnde, hebben haer Edele Groot Mog. d'opgemelte Heeren derièlver Gecommitteerden, over ende ter faecke vande ghenomene moeyten bedanckt, ende is wyders 't voorfz rapport acngenomen ende gehouden voor notificatie.

Ceremc*

-ocr page 104-

Ceremoniële Wetten ende Obfervantien»

6y

Refolutie, Electie van den Heer ende Mr, Franfoys Fagel 3 tot Pr#~ fident in den Hoogen Rade. In date den 30 fmüj 1677.

20.

voornoemden Heer Fagel te hebben ontfangen, en ghelaft ende geauthoriièerttezijn, om nevens de Heeren Gedeputeerden van dëfeProvincie, den gemelten Heer Fagel tebe-eedieen en initallerenj veribeckende dat ililcks hoe eerder foo liever ibude mogen gheichieden: Waer op gedelibereert zijnde, hebben haer Ed. Groot Mog. haer 't gunt vooriz is wel laten ghevallen, ende voorts goedtghevonden ende verftaen, dat van wegen haer Ed. Groot Mog· iiillen werden veribcht ende gecommitteert, ghe- lijck veribcht ende ghecommitteert worden by de- iên, den Heere van Maeidam uyt de Ordre van de Ridderichap, midtigaders de Heeren Mattheus vanden Broeck, Burgermeefter der Stadt Dor- drecht, Johan Huydekooper, Heer van Mariè- veen, Oudt-Burgermeefter ende Raedt der Stadt Amfterdam, Pieter Adriaenfz Schagen, Burger- meefter ende Raedt der Stadt Alckmaer, Meynard Meerens, Burgermeefter ende Raedt der Stadt Hoorn, met denRaedt-Penfionaris, om nevens de Heeren Gedeputeerden van de Provincie van Zeelandt te doen de gewoonlijck be-eediginge en introductie van den voornoemden Heere fagel, als Praefident in den gemelten Hoogen Rade.

IE Raedt-Fenfionaris heeft ter Vergaderin- σε gherapporteert , daf de Heeren haer Edele Groot Mog. Gecommitteerde Ra- den,geduyrende d'abfentie van de hoogh- phemelteVergaderinge, hadden ontfanghen een Miffivevan denHeere Prince van Orange, ghe- fchreven in het Leger tot Loockeren den 22 Mey laetftleden; houdende dat de felve uyt dePeribo- nen, Syne Hoogheyt by haer Edele Groot Mog. ende der Heeren Staten van Zeelandt fchriftelijcke nominatie voorgeftelt, tot bekledinge van het Pra:- fident-Ampt vanden Hogen Rade, vacerende door 't overlyden van wylen den Heere Reynier Paeuw, Heere vander Horft, hadde verkoren den Heere ende Mr. Francois Fagel; Dat de gemelte Heeren haer Edele Groot Mog. Gecommitteerde Raden de Commiflie daer toe noodigh wel hadden gedaen depefcheren, maer met fret be-eedigen ende intro- duceren van den voocnoemden Heer Fagel hadden ghefupercedeert tot haer Ed. Groot Mog. by-een- komfte .· Dat de Heeren Gedeputeerden van de Provincie van Zeelandt ter Generaliteyt hadden verklaert, van de Heeren Staten van de hoogh-

gemelte Provincie ghelijcke Commiflie voor

len

Refolutie, raeckende het Ceremonieel op de Introductie van den Heer ende Mr.F r.anpysFagel^ als Pnejïdentin den Hoogen Rade, In date den 1 ƒ ulj 1677.

21.

^JE Raedt-Penfionaris heeft ter Vergaderin- ge gherapporteert, dat de Heeren haer Ed. Groot Mog.Gecommitteerden tot de be-eediginge ende introductie van den Heer Mr. Franfoys Fagel, inqualiteyt vanPraïii- dent in den Hoogen Rade, ontrent het Ceremo- ruael te houden met de Heeren Gecommitteerden weghens de Provincie van Zeelandt, tot de felve be-eediginge ende introductie, voorgekomen was een fwarighey t of difficulteytj daer inne beftaende, dat in het Verbael in den Jare 165-5- gehouden, ten tyde van de be-eediginge ende introductie van den Heer en Mr. Reynier Paeuw, in fijn leven Heere vander Horft, in qualiteyt van Praefident in den gemelten Hoogen Rade, ghevonden wierde, dat den Heere van Noortwijck by haer Ed. Groot Mo. uyt de Ordre van de Heeren van de Ridderichap, tot de vooriz be-eediginge ende introductie gecom- mitteert, fich hadde ghefet aen het eynde vande Jafel; ende dat de gemelte Heeren Gedeputeer- den van Zeelandt fwarigheyt maeckten, haer aen ^ vooriz Tafel te vervoegen, ofte de vooriz be- eec%inge ende introductie te aflifteren, foo wan- eer den Heer van Maeidam, althans uytdeghe- melte Ordre van de Heeren vande Ridderfchap tpt «e voorfz be-eediginge ende introductie ghecom- nuttcert, foude pretenderen iich aen het vooriz

eynde van de Tafel ter neder te fetten ·, ende dat de ghemelte Heeren haer Edele Groot Mog. Gecom- mitteerden gaerne ibuden vernemen, waer naer iy haer in deièn ibuden hebben te reguleren : Waer op gedelibereert, ende in achtinge genomen zijnde, dat het eynde van de Tafel totdebeibignes met de Heeren Staten van Zeelandt, ofte de Heeren der ielver Gedeputeerden gedeftineert, noyt is geoc- cupeertgheweeft byyemandt uyt de welghemelte Ordre van de Heeren van de Ridderichap deièr Provincie, foo wanneer de Heer, repreièn terende de Eerfte Edele van de hoogh-ghemelte Provincie van Zeelandt de voorfz befoignes mede heeft ghe- aiïïfteert; maer dat het vooriz eynde van de Tafel, door een Heer uyt de wel-ghemelte Ordre van de Ridderfchap altoos is geoccupeert gheweeft, foo wanneer dien voorfz Heer was ablent, ende de voorfz befoignes niet en ailïfteerde i ende darden Heere van Odijck, reprefenterende de voornoem- de Eerfte Edele van de hoogh-ghemelte Provincie van Zeelandt, by de hoogh-gemelte Heeren Sta- ten van de felve Provincie, tot de vooriz be-eedi- ginge ende introductie mede is gecommitteert: Is goedtgevonden ende verftaen, dat ten dien reipe- cte, ende conform't vooriz ghebruyck, 't vooriz eynde vande Tafel open ende ongeoccupcert fal worden gelaten.

I

Rapport

-ocr page 105-

		68                              Placaten. ι Boeck. zTit. 1%, Rapport ende Verhad, Introdu&ie Prafident in den Hoogen Rade, In date den 3 !ƒ#/)> 1677.
						Heeren haer Edele Groot Mog. Gecommitteerden tegens negen uyren 's morgens laten vinden "in een van de Vertreck-Kamers van haer Edele Groot Mog. , aen de Zuydt-zyde van der iëlver oude Vergader-plaetië, ende aldaer ingewacht de meer· ghemelte Heeren Gedeputeerden van de Provincie van Zeelandt, die ghecompareertzijn vier in ge^ tale ·, te weten, de Heeren van Odijck, Duy ve* laer, van EllewoutiHijck, ende van Vrybergen, oock deiëlveophareaenkomfte doen teghemoet treden ende inhalen tot beneden aen deTrapDen", door de Heeren van den Broeck, Meerens, ende de Raedt-Peniionaris voornoemt, de welcke in het opgaen aen de gemelte Heeren Gedeputeerden van Zeelandt den voor-rangh gegeven hebben ·, Ende naer datdefelve in dier voegen in de voorfz Ver- treck-kamer ghekomen waren , heeft den wel- ghemelten Heere van Maefdam, de gemelte Hee- renGedeputeerden van Zeelandt ghecomplimen- teert, ende zijn voorts de gefamentlijcke Heeren Gecommitteerden ter neder gezeten; Te weten, den gemelten Heere van Maefdam, ten opiichce dat onder de Heeren die de voorfz be eediginge en introductie van wegen de hooghgemelte Provincie van Zeelandt fouden doen, mede was gecommit · teert den Heere repraïiënterende de Eerfte Edele van de hoogh-gemelte Provincie, aen de ilincker zyde van de Tafel, met den voornoemden Raedt- Peniionaris daer benevens, hebbende derugh ge- wendt tegens de Schoorfteen, ende vervolgens mede aen deièlve zyde de voornoemde Heeren vanden Broeck, van Maerflëveen, Schagen, ende Meerens 5 hebbende de gemelte Heeren Gedepu- teerden van Zeelandt hunne plaetfen ghehadt aen de rechter handt ofte zyde van de voorfz Tafel: Ende heeft den voorfz Raedt-Peniionaris in name als boven vervolghens aen de meer-gemelte Hee- ren Gedeputeerden van Zeelandt voorgehouden, of niet der iëlver intentie was, dat den meer-gemel- ten Heere Fagel niet alleenlijck op de voorfz Cora- mifllen , maer oock op de Inftruftien van den voorfz Hoogen Rade, ende d'Ampliatien van dien, ibude werden be-eedight, ende dat heminipecie mede ibude werden voorgheleiën het Articul van deNaerdere Ampliatie der voorfz Inftruftie van den Jare 1644, ipreeckende van 't ontfangen ende ghenieten van Giften, Gaven, of Gefchencken , zijnde het eerfte in ordre, onder den Titul van Middelen dienende tot bevorderinvhe van een goede ende oprechte Juflit ie, &c. ende ghetrocken uyt het thiende Articul van de Inftruftie voor den voorfz Hoogen Rade : Waer opbydeghemelte Heeren Gedeputeerden van Zeelandt, naer gedane collatie van de voorfz eerfte, ende thiende Articu- len, geantwoort wefënde, wel te moghen lyden > dat het opgemelte eerfte Articul den meerghernel- ten Heere Pra:iident ten fine als boven foude wer- den voorgelefen, edoch dat de felve daer op follen moeten verklaren, dat de voorfz Nader Ampliatie niet ghearrefteert zijnde by beyde de voornoemde Provinciën, maer by haer Edele Groot Mog. alleen ter neder geftelt wefende, oock derhalven daer op \ by henluyden eygentlijck geen reguard kan werden alle
		E Raed-Penfionaris heeft tcrVergaderinge gerapporteert, dat de Heeren haer Edele Groot Mog. Gecommitteerden, in gevol- ge ende totvoldoeninghe van derfelver Refolutie Commifibriael van den dertighften Juni j laetftleden, met ende nevens eenige Heeren Ge- committeerden van de Heeren Staten van Zee- landt , den Heer ende Mr. Francoys Fagel, in qua- liteyt als Prarfident vandenHoogen Rade be-ee- dight, ende vervolgens in de bedienige van het ovorfchreve Ampt gheinftalleert, ende daer van ghedreflèert haddeji het Verbael hier naer ghein- iëreert.
			Verbael van de Heeren Gedepu- teerden van de Staten van Hollandt met Weft-Vriellandt, ende van de Staten van Zeelandt, hebbende in ghevolge ende tot voldoeninge van de laft ende ordre van de Heeren hare reipeéHve Principalen , den Heere Mr. FrancOys Fagel, in qualiteyt als Prcciident van den Hoogen Rade be- eedight, ende vervolgens in de bedienin- gevan't voorfz Ampt gheinftalleert, met verhael van de particulariteyten en iölem- nitey ten daer ontrent voorghevallen ende geobiërveert. XJAer dat de Heeren Staten van Hollandt ende "L^ Weft-Vrieflandt, op voorgaende berichtinge van dat de Heeren Staten van Zeelandt hadden ge- conimitteert ende gheauthcriiëert de Heeren der iëlver Ordinaris Gedeputeerden ter Vergaderinge van de Hoogh Mog. Heeren Staten Generael der VereenighdeNederlanden, totbe-eedigingeende introductie van den Heere Mr. Francoys Fagel, in qualiteyt als Pradident in den Hoogen Rade, by Refolutie van date den dertighften Juny 1677, goedtgevonden hadden te veriöecken ende te com- mitteren de Heeren van Maefdam, vanden Broeck, van Marfeveen, Schagen, Meerens, ende den Raedt-Peniionaris Fagel, omme van wegen haer Edele Groot Mog. de voorgheroerde be-eediginge ende introductie, met ende nevens de gemelte Hee- ren Gedeputeerden van de Provincie van Zeelandt te doen, ende dat van de voorfz haer Edele Groot Mog. Refolutie acn de meer-gemelte Heeren Ge- deputeerden van Zeelandt communicatie was ge- geven, endevaftgeftelt, dat de voorfz be-eedigin- ghe ende introductie foude gefchieden met de ielve folemnitey ten die gepleeght waren omtrent de in- troduclrie van den Heer en Mr. Reynicr Paeuw, in lijn leven Heere vander Horft, ende Prazfident van den gemelten Hoogen Rade; ende dat daer toe, na voorgaende gedane Collatie van de Commiilien, by de Heeren Staten van beyde de hoogh-gemelte Provinciën, ten behoeve van den voornoemden Heer Fagekin qualité voorfz gedepefcheert,was be- raemtdendaghvanhuydenden 1 defer loopende maendt July 1677; hebben haer tenfelven dage volgens het voorgeroerde concert,de meer-gemelte

-ocr page 106-

			Ceremoniële Wetten ende Obièrvantien.
							69
				door den Secretaris van Beaumont(^aldaer befchey- den zijnde om op de rugge van de vooriz refpecTrive Commiilien te teeckenen de A£te van afneminghe vanEede hier vooren gementioneert) voorgele- ièn was het Formulier van be-eediginge, hier bevo- rens in gelijcke ghelegentheyt ghebruyekt, in voe- gen als 't felve hier naervolghr.
		aenomen; edoch wetende de intentie ende den y ver van de Heeren hare Principalen,tot weeringhe van alle corruptien , ende van alle 't gene daer toe aen- 'leydinghekan geven; oock bemerckendedat het voorfz Articul van de voor-geroerde Naerder Am- pliatie niet eflèntielijck difcrepeert van't voorfeyde Articul van de Inftru&ie voor den ghemelten HoogeRade , dat fyluyden niet en twijffelden, of deninhoude van 't meer-geroerde Articul fou- de defelve hunne Heeren Principalen welgevallig ende aengenaem w efcn: Waer op le£hire ghedaen weiènde van het Formulier voor defen gebruyckt, omme naer de afneminghe van den voorgeroerden Eedt, ten oirkonde van dien op de rugge van beyde de vooriz Commiillen geichreven, en wederzijdts onderteeckent te worden, hebben de Heeren Ge- deputeerden van beyde de Provinciën haer 't voor- Ichreve Formulier wel laten gevallen; zijnde 'tièlve hier naer volgende van woorde te woorde gheiniè- reert. /^Phuydcn den eerftenjuly 1677, nee^c ^-'den Heere ende Mr. Francoys Fagel, in 't witte van defe genomineert, in qualiteyt als Prazfident van den Hoogen Rade, gedaen den bchoorlijcken Eedt in handen van de Heeren Maefdam, vanden Broeck, van Maeriêveen, Schagen, Meerens, ende den Raedt-Peniïo- f naris Fagel, van wegen de Provincie van Hol- landt , ende de Heeren van Odijck, Duyve- laer, Ellewoutfdjjck, ende van Vrybergen, van wegen de Provincie van Zeelandt. 't Welck ghedaen wefende, is vervolgens den meer-gemeken Heere Fagel in de voorfz V ertreck- kamer binnen befcheyden, ende gefet op een Stoel bezyden de Tafel af, achter de rugge van de meer- gemelte Heeren Gedeputeerden van Zeelandt ge- itelt, al waer gezeten wefende, heeft denmeer-ge- meken Raedt-Peniionaris hem aengeièyt, dat hy by de Heeren Staten van Hollandt metWeft-Vrief- landt, ende de Heeren Staten van Zeelandt, geia- mentlijck Staets-gewyiè vergadert weiènde, ghe- daen zijnde nominatie van een tripel getal van Per- foonen tot de bedieninge van de plaetiè van Pradi- dent in den opgemeken Hoogen Rade,om by Syne Hoogheyt den Heere Prince van Orange daeir uyt een ge-eligeert te werden, hoogh-ghemelte Syne Hoogheyt by des ièlfs Miffive geichreven tot Looc- keren den 2 2 Mey voorleden, gelieft hadde aen de meer-hoogbgemelte Heeren Staten van beyde de Provinciën bekent temaecken, dat defelve liem .. HcerFagel daer uyt hadde ge-eligeert tot Prieudént I in den vooriz Hoogen Rade, ende dat daer op by |ce hoogh-ghemelte Heeren Staten van beyde de Provinciën ten dien eynde t'fynen behoeve'i was " verkent behoorlijke Commiflié daer toe dienérïde; d« hy ontwijffelijck beyde de voorfz CommiirTêh, als^hem ter handen gheftelt geweeft zijnde, foüde neojenghelefen; vragende vervolgens, of hybe- ΤτίλΤ0? defelveCommiflien, midtfgaders op ae m truftien van den voorfz Hogen Rade, met de Amphatien van dien, ende fpecialijck op't voorfz /vrticuivande vóorgheroerde Nader Ampliatie te aoen den behoorlijcken Eedt ? ende na dat hy daer p vcr,i,ae" hadde van ja, oock hem dienvolgende
					Formulier van Eedt. ^TyAtfweereick, dat ickbet Collegievan •^^ den Hoogen Rade in Hollandt ghetrou- welijckadfifieren , goede Jufitiedoen-, ende helpen adminiflreren fal een en yeghelijcktn % dengrooten, middelen, endekleynen, [on- der uytneminge ofte verkiefinge van Ψ er foo - nen , gunfie, ongunfle, ontjagh ofte dijji- mul at ie* fulcks als ick tuffchen Godt ende mjne confcienttefinceerhjck bevinden fal te behooren. Item> dat ick om te komen tot defen fiaet, egeene beloften in't kkjnoftein'tgroot, tot jemandt s projfijte gedaen-, ofte jet daer voor gegeven hebbe , belooven ofte geven fal in eeniger manieren, diretlelijck of ind;recle· lijck, ende dat ick in alles mijn felven vroo- meltjck quyt en fal volgende de InjiruEtie van den Hovê, ende de Naer der e ampliatie van dien, onder date den 24 Martij des f aers 1644, midtfgaders de Comnnffie my tot de- fen ft aet gegeven. Soo waerhjek helpe my Godt Almachtigh. . Midtfgaders oockinipecie het voor-gheroerde Articul van de voorfz Nader Ampliatie, foo heb- ben de meer-ghemeke Heeren Gedeputeerden van Zeelandt door monde vanden voor-gemeken Hee- re Odijck,achtervolgende 't gunt voorfz is, daer ne- vens gedaen de verklaringhe hier vooren gherocrr; Ende heeft vervolgens den meer-ghemelten Heere Fagel op't vooriz Formulier, midtlgaders op de voorfz Commiilien, Inftru&ien, ende fpecialick op den inhoude van 't Art. der Naerder Ampliatie, corporelijck ende formelijck gheftaeft den Eedt als na gewoonte; Gevende daer op de handt foo aen de voorgeroerde Heeren haer Edele Groot Mog. Gecommitteerden, als mede aen de meer-gemeltc Heeren Gedeputeerden van Zeelandt; oock ghe- lijckclijck by de ièlve in de bedieninge van 't voorfz Amptallegheluck ende vooripoet toeghewenfcht wordende: Waer op den ghemelten Heere Prafl- dent de Heeren Gedeputeerden van beyde de Pro- vincie^ ten hooghilen heeft bedanckt voor de moeyréby haer Ed. in 't gene voorfz is ghenomen. Ende middelerwyle 't Formulier, hier vooren ge- inièreertjop^de rugge ofte de plijeque van beyde de vooriz Commiilien ghefchreven zijnde, is lbo on- der 'teene, als onder 't andere voor aengheitelt, CMjprefentals Secretarisvande Heeren Stat en van Hollandt ende .Wefl-Vrïeflandti met fubicriptie Simonvan Beaumont, ende op een ende defelve Regel W. de Naffaui G. "Duvelaer, Fred. van tVa - tervliet, ende B. Vrybergen : 't Welck in dier voe- ghen voltrocken wefende, heeft den gemelten Heer Pra>

-ocr page 107-

					Placaten. ι. Boeck. ι. Tit,
			7°
						gemelte Heeren Staten van beyde de Provinciën hadden van de wijshey t ende er varenthey t vanden gemelten Heer Fagel,foo in materie van Juftitic als Policie, midtfgaders van fyne rechtvaerdigheyt, vigilantie, integriteyt, ende getrouwighey t, den felven Heere Fagel tot den voorfz ftaet met eenpa- rige ftemmen van alle de Leden van beyde de Pro- vinciën, daer toe mede hadden genomineert ·, ende dat hoogh-gemelte Syne Hoogheyt den felven Heer Fagel uyt de genomineerde Perfonen tot bedienin- ge van den voorfz ftaet hadde ge-eligeert 5 Ende dat vervolgens de meer-hoogh-gemelte Heeren Staten van beyde de hooghgemelte Provinciën hem Heer Fagel daer toe hadden ghecommitteert ·, ende dat midts dien de meer-hooghgemelte Gedeputeerden van beyde de hoogh-gemelte Provinciën, volgende delaft ende d'authorifatie vande hoogh-ghemelte Heeren hare reipective Principalen, den gemelten Heere Fagel op huyden in de voorfz qualïtey t fo- lemnelijck hadden be-eedight, als alle 't felve in fubftantie uyt de lefture van de voorfz twee Com- miflien, ende d'indorfementen daer op geftelt, was gebleken; metbyvoeginge, dat haer E. jegenwoor- digh in den voorfz Rade verfchenen waren,ora den meer-gemelten Heere Fagel, volgende d'authorifa- tie, ende den laft als boven, aldaer ^introduceren, ende in de bedieninghe van den voorfz ftaet metter daet te inftalleren-.'t welck door monde van den ge- melten Heere van Odijck, fpecialijck uyt den nam<j ende van weghen de Heeren Staten van Zeelandt mede beveftight zijnde,met toewenfehinge van den zegen van Godt Almachtigh over des felrs dire&ie, is meer-ghemelten Heer Fagel wegens de Gedepu- teerden van beyde de voorfz Provinciën veribcht, fich in de Prxfidiale Stoel, in maniere als boven open gelaten zijnde, te willen voegen, gelijck ver- volgens oock de voorfz plaetfe door den felven is geoccupeert ·, Ende heeft den voornoemden Raedt- Penfionaris daer op verklaert, dat de meer-gemelte Heeren Gedeputeerden van beyde de voornoemde Provinciën de Heeren van den Raedt recomman- deerden, oock in name,ende van wegen de Heeren Staten van beyde de hoogh-ghemelte Provinciën, ende in gevolge van de voor-geroerde Commiftien) laften ende ordonneren, den gemelten Heere Fagel voor Prxfident van den voorfz Rade te kennen, revereren ende obedieren , midtfgaders van de rechten , eeren , prxeminentien , vryheden, wedden, nutfehappen ende profijten daer toe ftaen- deendebehoorende, doen, laten ende ghedogen, ruftelijck ende vredelijck genieten ende ghebruyc- ken, ende hem oock, den voorfz ftaet exercerende, doen ende geven alle hulpe, raedt ende afliftentie, voor iöo veel des noodt zy, ende fyluyden daer toe by hen verfocht iullen werden·, 't welck in dier voe- gen gepaflèert wefende, heeft den Heere Druyf» Eerfte Raedt in den voorfz Rade, in name van den gantfehenRade, de Heeren Staten van beyde de voornoemde Provinciën bedanckt, waer op den meer-ghemelten Heere Prxfident inighelijcks een compliment van danckfegginge aen de Heeren Sta- ten;van beyde de voornoemde Provinciën heeft ge- daen *. Ende hebben daer op de felve Heeren Ge- deputeerden van beyde de voornoemde Provin' cien haer wederom uyt de Raedt-kamer > yeder na 'tVeytreck, van waer de felve waren ingekomen, gere-
		Prasfident, om te vermyden alle fpeculaticn die op 't poin£r van den rangh waren gemoveert,ende haer in't afleyden van den fel ven Heere Prazfident nader hadden mogen openbaren, volghens het goedtvin- den van de Heeren Gedeputeerden van beyde de Provinciën fich alleen begeven naer de Raedt-ka- mer van den voorfz Hoogen Rade, om aldaer ne- vens d'andere Raden te verwachten dekomfte van de felve Heeren Gedeputeerden, ende als dan door defelve indeefte&ivebedieninge van den voorfz ftaet gheinftalleert te worden; Zijnde den fel ven Heer Prxfident fpecialijck op fijn afgaen aengefeyt, dat hy onder de le£ture van de voorgeroerde refpe- clive Commiflieiijdieinde vooriz Raet-kamer fou- den werden opgelefea,foude willen opftaen, om al- fo t'aenhooren de propoiitien,by de gemelte Gede- puteerden uyt den name en van wegen de Heeren Staten van beyde de voorfz Provinciën refpe&ive- li jck aldaer te doen: En zijn vervolgens de Heeren Gedeputeerden vande Provincie van Zeelandt we- derom afghegaen, ende door de Heeren van den Broeck, Meerens ende den voorfchreven Raedt- Penfionaris tot beneden aen de Trappen gerecon- duifeert. Weynigh tijdts daer na hebben haer de mecrge- melte Heeren Gedeputeerden van beyde de voorfz Provinciën, volghens 't gene tuitchen de felve tot vermydinge van de voor-geroerde ipeculatien was geconcerteert, yder apart laten vinden in de Ver- treek-kamers van den meer-gemelten Hoogen Ra- de -, te weten, de meer-genoemde Heeren Gedepu- teerden van haer Edele Groot Mog, in'tVertreck aen de Ooft-zyde, ende die vanZeelandt in het Vertreck aen de Noordt- zyde van de Raet-kamer ·, zijnde uyt de felve Vertrecken door Gedeputeer- den van den voorfz Hoogen Rade ingehaelt, ende door vericheyde Deuren gelijckelijck van d'een en van d'andere zyde in de Raedt-kamer ingeleyt: En hebben vervolgens hare plaetiên ghenomen aen de Tafel van den gemelten Rade; te weten, de voor- noemde Heeren Gedeputeerden van haer Edele Groot Mog. aen de rechter, ende die van Zeelandt aen de ilincker-zyde van de ièlve Tafel, latende boven aen 't eynde de prifidiale Sroel ledigh ·, En naer dat de Heeren Raden in den ghemelten Rade mede hare plaetfen hadden ghenomen aen de felve Tafel, beneden de meer-gemelte Heeren Gedepu- teerden van beyde de Provinciën ten wederzyden ·, heeft de voornoemde Raedt-Penfionaris, na voor- gaendc oplefinge van de voorfz CommiiKen, vande Heeren Staten van Hollandt en Weft-Vrieflandt, ende van de Heeren Staten van Zeelandt, door den Griffier van den voorfz Radegedaen» vervolgens verhaelt, dat de Heeren Staten van Holl. en Weft- Vrieflandt, ende de Heeren Staten van Zeelandt, midtshetoverlyden vanden Heere Mr. Reynier Paeuw, in fijn leven Heere vander Horft, en Pra*ii- dent in den gemelten Rade, nodigh geacht hebben- de, dat tot meerder luyfter, ende tot maintien van 't refpecT: van den voorfz Rade, midtfgaders tot be- ter directie van de beibignes, en expeditie van faec- ken,een ander gequalifïceert, en getrouw Peribon tot den voorfz ftaet, in des felfs plaetfe wierde ghe- ftelt;, hadden gedaen nominatie van een tripel getal van Perfonen tot bekleedinge va,n den voorfz ftaet van Prxfident: En om de goede kennülè die hoog-

-ocr page 108-

Ceremoniële Wetten ende Obfervailtien.                      7 i t werdende uytgelcyt elcks dooreenige | den name ende van wegen beyde de Provinciën

£c

Seivan den voorfz Rade. Aldus ehepaifeert wederzijdts onder Aéte van TMon nrsiudirie voor het toekomende, geteeckent dX ecrftenjuly 1677, ende tenoirkonde der erheyt by gefchrifte gheftelt, midtfgaders uyt

FrederwkvanT>orp, W. deNaffau. Matteusvanden Broeck. Ψ. Ttuyvelaer. Johan Huydekosper. Fred, v. Water-vliet\ tjMeyndert Meerens, B. *van Vr)'bergen* Ga/p. hagel.

\va<

Ceremonieel in den Rangh.

Refolutie noopende den rangh van de Heeren Gedeputeerden ter Ver* gaderingè -van de Staten vanHollandt 3 geen Edelen T^nde, voor die vanden Hoogen ende Provincialen Rade, In date den o jVo* vember 161%.

13.

defe Vergaderinge gedeputeert, als zijnde het Sou- verainfte Collegie van 't Landt, 't voor-gaen,voor- fitten ende voor-ilemmen, voor de Gedeputeer- den uyt de Collegien vanjuilitie toe-komt: Maef dat de Coilegien en corps voorgaen fullen Gedepu- teerden defer Vergaderinge, maer niet de Verga- deringen nochte van de Gecommitteerde Raden en corps.

JN deliberatie ghebracht zijnde't gunt op gifteren by de Heeren Gedeputeerden uyt den Hoogen ende Provincialen Rade is geweeil geproponeert, aengaèndc de priE- icantie van die van hareCollegien voor de Gedepu- teerden uyt defe Vcrgaderinge, van den Staet van de Heeren Edelen niet zijnde ·, ende rypelijck alles ge-examineert, is verilaen, dat de Peribonen uy t

24,. Refolutie op'tvoorenfidende fubjeóï. Jn date den 17 November 1Ö18.

ringe , nochte voorgaende Reiblutie by alle de Le- den ilaende defe Vergaderinge j met minder getal C als jegenwoordigh vier Leden vertrocken Zijnde) genomen, niet te konnen altereren, ende daerom voor eyndelijcke Refolutie de fclve aengeièyt, dat verilaen was 't gene fyluyden hadden verhaelt, het welcke, foo 't confideratiemeriteerde, ten aenfien van 't reipeft ende luyfter van de Raden van Jufti- tie, aen d'andere zyde niet minder mode ghelet worden op de eerej dignitey t> ende hoogheyt deief Souveraine Vergaderinge, ende de Leden daer uyt de ièlve wort bekleet, men daerom verklaert» dat by andere gelegentheyt op alles naerder fal worden gelet, hare ftucken ende bewyfen diefe meynen daer toe te dienen} ge-examineert j edoch alles on- vermindert ende ibnder proejuditie van 't gepaffeer- de in defe Vergaderinge. &c.

C^^Yngecompareert beyde de Heeren Raden vanjuilitie, Hoogen Rade ende Hove vanHollandt, verfoeckende te moghen worden gehoort in 'tgene iy hadden te pro- poneren, ende dat fyne Excellentie (die fy feyden |tc wachten tot iy föuden worden gehaelt ) daer by inochte weien j de welcke welènde ingehaelt, heb- ben fyluyden eerft door monde van den Heere Pra> ïiident in't lange, daer na door den Raedtsheer vanden Honert, ende noch daer na door Schotte gededuceert haer recht van Seance naeft de Heeren Edelen, ende voor de Gedeputeerden van de Ste- den ; beroepende haer op exempelen, ende 't oude ibowelalsordinarisgejbruyck : Ende hoewel iyne Excellentie 't ièlve voor defe reyfe gaerne ghefien haddegemiddelt, foo is nochtans by verfcheyden ommevragen verilaen, 't recht van defe Vergade-

25. Naerder Refolutie op 'tfehe fubjeét. In date den 17 November 1637. haer Edele Groot Mog. zijn reprefenterende de Staten van Hollandt ende Weft-Vrieflandt, lullen hebben den voor-rangh ende praièance voor de Gecommitteerden van den Hoogen Rade ί bly- vendemiddelertijdt defeiïïe in materie van adjun- clie in voegen als de ièlve tot noch toe zijn gepra&i- ièertgeweeft.

l^j ièlve hden uyfen zijn

dat inde Commiflie daer de Gecommitteerden van

Refolutie

-ocr page 109-

yz                            Placaten. i.Bocck. 2.Tit. l6> Refolutie, noopende den Rangh te houden by de Heeren, vanweaen baer Hoogh Adog. ge committeert tot Rechters in de Cbambre A/h^ parthye* In date den 10 December 1653.

Gedeputeerde vande Stadt van Purmereynde 'm de felve Vergaderinge feflie hebbende, is gheconfide- reert. Ende is derhalven goetgevonden ende verftaen, dat den Heere Doubleth voor den gemelten Heere Riccen den rangh ende pradëance hebben, mkfga- dersfeilie nemen fal : Suilende de bovenilaende [haer Edele Groot Mog. Refolutie de voornoemde Heeren Doubleth ende Riccen by Extracl Authen- tijcq ter handen geftelt ofte toeghefonden werden, om haer daer naer by alle voorvallende occafien te reguleren.

Ν deliberatie gheleyt zijnde in wat voegen den rangh ende ièflïeibude werden gere- Hj&l guleert tuflchen de Heeren opdeprafen- tatie van deiê Vergaderinge by hacr Hoog Mog. gecommitteert tot Rechters in de bewufte ChambreMy-parthyej hebben, naervoorgaende deliberatie, de Leden verklacrt, dat deghemelte Heeren verfta'en moeten werden tot de voorfz Fundrie ibnder eenigh ander aeniien, dan als in ma- terie van rechten, ende indepolitijcque faecken ervaren, gheprcefènteert ende ghe-eligeert te zijn, ende fpecialijck dat den Heere Riccen in defen niet als een Lidt van de felve Vergaderinge, ofte een

ZJ. De Staten Generael voor-rangh voor den Cheurvorfl vanBranden- burgh* In date den 5 Adey 1655.

j in alle de Inftrumenten ofte Exemplaren daer van I te maecken, indiftinételijck voorgheftelt worden, ende aüenthalven den voor-rangh hebben fullen : Sonder dat hier inne eenighe veranderinge, ofte eenigh temperament fal werden toegheitaen, of ge· ί admitteert.

S, na voorgaende rype deliberatie, op 't rap- port van Commiflariflèn gerefumeert heb- bende de geconcipieerde, Traétatenmet den Cheurvorfl: van Brandenburgh aen te

gaen,

verftaen ende ghereiölveert, dat in de felve

rraclraten den Staet defer Vereenighde Nederlan- den, ende haer Hoogh Mog. in allen deele, ende

Rangh ende pr^ceance van de Gedeputeerden uyt de Vergaderinge van baer Edele Groot Adog. in eenige Commijjien, voor die uyt de Hoven vanjuflitie. In date den 16 December i<5jj.

28.

ι Ρ 't gene de Heeren vande Ridderfehap ter Vergaderinge voorgedragen hebben, van dat de felve vertrouwden haerEd. Groot Mog. goede meyninge ende intentie te wefen, dat den Heere van Maefdam, by Reiölutie van date den achtften defer loopende maendt ghe- eligeert tot bekledinge van de Ambaflade naer den Koningh van S weden gedecerneert, als zijnde een Heer van extractie ende qualiteyt : Oock fpecia- lijck van wegen ofte op de prazfentatie van d' Ordre van de Ridderfehap in den Hove van Hollandt ge- committeert, in de voorfz Ambaflade ibude heb- ben de prxfeance , ende den voor-rangh voor den Heer Penfionaris van Slingelandt, op huyden me- de tot bekledinghe van de felve Ambaflade ghe-eli- geert , ofte voor den genen die uyt eenige Stadt van defe Provincie in de meer-gemelte Ambaflade iou- de mogen werden ge-employeert ·, Is, naer voor- gaende deliberatie, ende naer reiiimptie van de re- tro-a£ra hier bevoorens op ghelijcke ghelegentheyt ghevallen, by alle de vordere Leden eenpaerlijck verftaen, ende iiilcks by haer Edele Groot Mog, gerefolveert ende verklaert, gelijck oock t'anderen tyde te meermalen, ende namentlijck al op den

negenden November des Jaers ièfthien hondert achthien verftaen, gerefolveert ende verklaert is gheweeft, dat iöo wanneer in eenige Commiiïïen van Staet fich te famen vinden ende rencontreren Perfoonen uyt defe Vergaderinge, ende uyt't een of't ander van de Hoven van Juftitie ghedepu- teert, infulcken cas de Perlbon of Perfoonen uyt defe Vergaderinge ghedeputeert Q als repnefènte- rende de felve Vergaderinge de Souverainiteyt van den Lande van Hollandt ende Weft-Vrieilandt) daer vande gemelte Hoven vanjuftitie als Subalter- ne Collegien, zijn dependerende) toekomt het voor-gaen» voor-fitten ende voorftemmen, met het gene daer verders aen dependeert, voor den Perfoon ofte Pcrlöonen uyt de voorfz Hoven, ofte uyt het een of't ander van de felve gecommitteert; Ende dat midts dien oock den voornoemden Heer Penfionaris Slingelandt, ofte den genen die uyt defe Vergaderinghe met den voornoemden Heere van Maefdam in de meer-gemelte Ambaflade ibude mogen werden ge-employeert, de prxfeance ende den voor-rangh voor den felven Heere vanMael" dam fal competeren.

iW

-ocr page 110-

ΐ

Ceremoniële Wetten ende Obfer vantien.

73

29. Rangh tujfchen de Gecommitteerden van haer Edele Groot Mog. ende <van de admiraliteyt, In date den 3 z!¥kley 1657.

len ghezeten : Oock daer benevens in bedencken gegeven, of niet voortaen in diergeiijcköjbeiöignes de Gecommitteerden van de vooriz Collegien uyc de andere Provinciën mede ibuden behooren te werden befcheyden : Waer op gedelibereerc zijn- de ·, Is goedtgevonden ende verilaen, dat de Hol- lantfche Raden uyt de Collegien ter Admiraliteyt, beioignerende met de Gedeputeerden van dele Vergaderinge, rullen hebben te nemen hare plaet- ien beneden de felve Gedeputeerden van haer Ed. Groot Mog., ten weder-zyden van de Tafel, als alle de Gedeputeerden van haer Edele Groot Mo., foo boven als ten wederzyden van de Tafel haer plaetlen voor af lullen hebben ghenomen; Ende wat belanght het vordere, daer benevens in bedenc- ken gheftelt, dat dienthalven de faecke mede fal werden gelaten by 't oude gebruyck ■> Sullende der- halven voortaen als voor deièn by haer Ed. Groot Mog., over fcodanige beiöignes als boven, egeen Raden ter Admiraliteyt uyt andere Provinciën, als niet dependerende van haer Ed. Groot Mog., be- icheyden worden.

\E Heer Penfionaris Slingelandt heeft ter Vergaderinge gherapporceert dat de Hee- ren haer Edele Groot Mog. Gedeputeer- den , by Refolutie van date den twintigh- ften Martij laetftleden ghelaft zijnde, om met de Hollandtfche Gecommitteerden uyt de refpe&ive Colle^ien ter Admiraliteyt, alhier aenwefende, te bclöio-'neren over 't employ van de extraordinaris Vloode Oorlogh-Schepen , jeghenwoordigh ten deeleinZee, ende ten deele noch onder equipage zijnde, huyden't voorfz befoigne haddenaenghe- vangen -, doch dat fyluyden 't felve niet hadden konnen perficieren, vermidts feeckere incident en diicrepantie over den rangh ende feffie tuflchen de wel-gemelte Heeren haer Edele Groot Mo. Gede- puteerden , ende d'opgemelte Heeren Gecommit- teerden uyt de Collegien ter Admiraliteyt voorge- vallen, hebbende de meer-gemelte Heeren Gecom- mitteerden van de Collegien ter Admiralitey t ghe- piietendeert d'eene zyde van de Tafel, aen wek- kers boogh-eynde, ende d'andere zyde de Gede- puteerden van haer Edele Groot Mog. fouden we-

3 o. Refolutie y Ordre op den rangh te houden tujfchen de Hooft ende andere Subalterne Officieren van de Militie, In date den 13 Adaert ι6γι.

latcraliteyt onder den anderenj Den vijfden Rangh aen de Sergeant-Major, ofte Wachtmeefters-Ge- nerael van de Infanterye , ende de Commifiariflën ofte Wachtmeefters-Generael van de Cavallerye, mede in paralelitey t of collateralitey t /net den an- deren } In voegen, dat iönder eenige contradiftie de vooriz Sergeant-Major, ofte AVachtmeefters- Generael van de Infan terye, ende de voornoem de Commiflarilen ofte Wachtmeefters-Generael van de Cavallerye Rangh lullen nemen, ende hebben voor alle Collonellen te Voet ende te Paerdt, ion- der onderfchey t, of de ièlve Collonellen ouder ofte jonger Commiilie van Collonel iöuden moghen hebben} Oock fchoon de voorfz Sergeant-Major ofte Wachtmeefters-Generael van de Infanterye, ende Commiilarillèn ofte Wachtmeefters-Gene- rael van de Cavallerye, geen Collonels mochten zijn, maer ten tyde van het obtineren vande voor- fehreve bedieninge eene minder Chara&er heb- ben. Dat naer de voorfz Sergeant-Major ofte Wacht- meefters-Generael van de Infanterye, en Commif- iariflèn ofte Wachtmeefters-Generael van de Ca- vallerye, den lëften Rangh competeert aen de Col- lonellen te Voet ende te Peerdt,mede in paraleliteyt of collateralitey t met den anderen. Dat den levende Rangh competeert aende Lieu- tenant-Collonels te Voet ende tePeerdt, mede in paraleliteyt ende coilatcraliteyt onder den anderen, foo wanneer haer Hoogh Mog. fullen komen goedt te vinden eenighe Lieutenant-Colloncls tePeerdt aenteftellen. Dat na de voorfz Lieutenant-Collonels te Voet ende tePeerdt, den achtften Rangh competeert Κ                            aen

S gchoort het rapport van de Heeren van Brakel, ende andere haer Hoogh Mog. Gedeputeerden tot de Militaire iaecken, hebbende in gevolge ende tot voldoenin- ge van der felver Refolutie Commifforiael van date den tweeden defes,met ende nevens eenige Heeren Gecommitteerden uyt den Raedt van State, ghe- vifiteert ende ghe-examineert de RetroacTra, hier bevoorens gevallen over den Rangh onder den Jan- deren te houden, tuflchen de Hooft ende andere Subalterne Officieren van de Militie van delen Staet, ende namentlijck die van den 22 November Ï6Ó7, 12 April en 9 Mey 1668, SJanuary, 22 Maert, ende 11 November 1670, oock daer op gehadt het advis van den Heer Paul Wirts, Baron van Orneholm, Veldt-Marfchalck van den Staet, over de Retroacla alvoorens ingenomen hebbende de confideratien van de aenwefende Generaels- perfoonen, ende andere Hooft-Officieren van de Militie': Waer op gedelibereert zijnde} Isgoedt- ghevonden ende verftaen, dat onvermindert de difpofitie die naermaels lal werden gedaen ontrent «en Rangh van de Generael van de Artillerye, en "iwat Clailè die fal werden geplaetft, onder de an- dcre 5 foo Hooge als Subalterne Officieren lal berden gehouden den rangh , in manieren lcr na volgende ·, Te weten, dat den eerften rangh JomP«eert aen den Generael of het Chef van het ƒ gei··, Den tweeden Rangh aen deVeldt-Mar- itiialcken·, Den derden Rangh aen de Generaels ν an de 1 nfanterye, ende Cavallerye in paraleliteyt encoilatcraliteyt met den anderen} Den vierden Kangb aen de LieutenantGeneraels vandc Infante- ryc ende Cavallerye, mede in paralelitey t ende coi-

-ocr page 111-

					Placaten. ι Bocck. % Tit.
			74
							ge-extendeert, dat midts dien de Commiffien van de voorfz Functie aen de voornoemde Collonellen van Aylua, ende Grave van Hornes verleent, tot ibo verre inghetrocken, ende aendefelve nieuwe Commiffien van de voorfz bedieninge,alleen flaen- de op.de Infanterye, gegeven ende gedepefcheerc rullen werden. Ende nademael oock den Rangh van de Sergean- ten-Major te Paerdtjten aenfien vande Sergeanten- Major te Voet, midtfgaders van de Rithmeeftets ende andere mindere Officieren te Paerdt , ten aenfien van de Capiteynen, ende andere min- der Officieren te Voet, voor deièn eenighiints heeft geflu&ueert, ende dat van gelijcken de Lieu- tenants van deCompagnien Collonellen, foo te Voet aJs te Paerdt, gemeynlijck genaemt Capiteyn- Lieutenants, Rangh hebben genomen na de jongh- fte Capiteynen voor andere ouder Lieutenants; dat midts dien, voor ibo veel aengaet de Sergeanten- Major , Ritmeefters, Lieutenants ende Cornetten te Paerdt, jegenwoordigh in dienft zijnde, aende ièlve alleen, ende niet aen eenighe andere, die na deièn in dienft genomen, of tot de voorfz Charges gevordert fouden mogen werden, den voor-rangh voor de voorfz Sergeanten-Major , midtfgaders Capiteynen ende andere minder Officieren te Voet gegeven ial worden, ibo wanneer de felve Sergean- ten-Major , Ritmeefters ende andere minder Offi- cieren te Paerdt, haer nevens de voorfz Sergeanten- Major, Capiteynen, ende andere minder Officie- ren te Voet iullen bevinden in 't Veldt, buy ten de Guarniibenen van de reipeirive Steden, en buy ten de retrenchementen van de reipe£tive Legers; maer ibo wanneer de vooriz Sergeanten-Major, Ritmee- fters ende andere minder Officieren te Paerdt, haer binnen eenige Steden in Guarniiben ofte in eenige geretrencheerde Legers ibuden mogen komen te bevinden, met ende nevens de vooriz Sergeanten- Major, Capiteynen en andere minder Officieren te Voet, dat iyluyden als dan fèlfs ten aenfien van die gene die albereydts Commiffie voor datedefes bekomen fullen hebben, in paraleliteyt en collate- raliteyt met den anderen fullen moeten concurre- ren, «nde iulcks Rangh hebben ende nemen na de oudtheyt van hare reipective Commiffien, of in- dien de ièlve Commiffien opeenen dagh gegeven mochten zijn, dat die gene, de welcke voor date van de voorfz Commiifie den voor-rangh ghecom- peteert hadde, den iêlven voor-rangh houden fal. Ende dat de Lieutenants van de Compagnien Col- lonellen, foo te Voet als te Paerdt, ghemeynlijck ghenaemt Capiteyn-Lieutenants, jegenwoordigh in dienft zijnde, alleen, ende gene andere, die hier namaels tot Lieutenants vande voorfzCompagnien Collonellen, foo te Voet als te Paerdt, fouden mo- gen werden aengeftelt, iiillen hebben ende houden Rangh na den jonghften Capiteyn, ende voor den oudtften Lieutenant. Ende zijn voorts de voorfz Heeren van Brakel, ende andere haer Hoogh Mog. Gedeputeerden tot de Militaire iaecken, veribcht, om met ende nevens eenige Heeren Gecommitteerden uyt den Raedt van State, by haer E. ièlfs te nomineren, n* ingenomen advis van de Heeren Veldt-Marichalc- ken, ofte wel die gene van de felve , die alhier prjeiènt fouden mogen zijn, te overleggen ende over-
		aen de Sergeanten-Major te Voet ende te Peerdt, van gelij eken in paraleliteyt ende collateraliteyt on- der den anderen. Dat den negenden Rangh competeert aen de Capiteynen te Voet, ende cie Capiteynen ofte de Ritmeefters te Peerdt, oock in paraleliteyt ende collateraliteyt, onder den anderen. Dat den thienden Rangh competeert aende Lieu- tenanten foo te Voet als te Peerdt, in paraleliteyt ende collateraliteyt, onder den anderen, fbnder cenigh onderichey t of diftinélie, over wat Com- pagnien iy tot Lieutenanten geftelt ibuden mogen zijn. Ende dat den elfden Rangh competeert aen de Vendrighs te Voet en Cornetten te Peerdt, mede in paraleliteyt ende collateraliteyt, onder den ande- ren y Ende dat alle 't felve oock aliöo ten aenfien van de minder Officieren te Voet ende te Peerdt in gelijcke paraleliteyt ende collateraliteyt geobièr- veert ende nagekomen fal moeten worden. Dat wyders voor foo veel de concurrentie van de voorfz Hooge en Subalterne Officieren, hier voo- ren in paraleliteyt en collateraliteyt geftelt zijnde, met den anderen aengaet onder die gene, de welcke met den anderen pararei en collaterael geftelt zijn, voor-rangh fal hebben den oudtften in Commiffie; ende iöo wanneer de Commiffien bevonden fullen worden op eenendagh gegeven te zijn, die gene die voor date vandefelveCommiflle den voor-rangh gecompeteert hadde, Ende in gevalle haer Hoogh Mog. om redenen fouden mogen goedtvinden by particuliere A£te of Commiifie tot fekere aftie of expeditie, een van de Militaire Officieren te honoreren met hooger Cha- ra£ter, als waermede hy volgens lyne ordinaris Commiffie is bekleedt, 't zy een Lieutenant-Gene- rael met een Generaelfchap, een fimpel Collonel met een Generaels Functie over een ièparaetCorps of anderlints, dat in fulcken gevalle, geduyrende de voorfz aftie of expeditie, ende langer niet, des fclfs Rangh, met alles 't gene daer van dependeert, 't zy van commandement, 't zy van reipect , fal werden ghereguleert na de waerdigheyt van 't em- ploy, dat aen hem extraordinaris gedefereert ial welen; ende dat de voorfz aóHe of expeditie, ende vervolgens de voorfz Commiifie ceflerende , de felve dan wederom fal treden in iyne oude Charge ende Rangh, iönder uy t dien hoofde eenigen voor- rangh te mogen pretenderen, ofte naerlaten iyne oude C harge waer te nemen. Dan naerdemael de Commiffien jegenwoordigh aen de Collonellen van Aylua, ende Grave van Hornes, als Sergeant-Major, ofte Wachtmeefters Generael van 't Leger verleent, iöodanigh bevon- den worden ge-extendeert, dat daer uyt löude kon- nen werden gemetieert, dat deièlve uyt krachte van dien de voorfz Fun&ie oock foude konnen ex- erceren over de Cavallerye, en dat daer uyt foude mogen werden afghenomen, dat deièlve voor- rangh Ibuden behooren te hebben voor de Com- miilariflèn of Wachtmeefters-Generael van de Ca- vallerye , ende dat klaerlijck bevonden is, dat den Sergeant-Major, ofWachtmeefter-Generael van 't Leger, de voorfz iyne Fundtie ten aeniien vande Cavallerye noyt heeft ge-exerceert, maer dat de jfelveFun&ie iich alleen over de Infanterye heeft

-ocr page 112-

Ceremoniële Wetren ende Obferyantien.

71

overwegen, hoe, ende in wat voegen den Generael van de Artillerye geconfïdereert, midtfgaders wat Rangh, ende vervolgens hoedanigh Commande- ment aen den felven gegeven fal werden, ende daer van alhier ter Vergaderinge rapport te doen. Ende fal ddê haer Hoogh Mog. Reiblutie gelbnden wer- den aen den Raedt van State, om te ftrecken tot

haer E. narichtinge, ende wyders te dienen daer en ibo 't behoort. Was geparapheert, Jacob van Coeverden, vt. Onder ftondt, Accordeert met het vooriz Rcgifter. Geteeckent, Gafp.Fagel.

Refolutte, noopende den Rangh <υαη de .Militaire Officieren, op een ende defehje tijdt by nieuwe wervinge aengeftelt werdende. In date den Z3 Martij 1671.

1.

Dat onder de Officieren in Inheemfchen dienft geweeft zijnde, de welcke op eenen dagh werden aengeftelt, ofte die gehouden werden, als of iy op eenen dagh aengheftelt waren j ende die oock ver- volgens be-eedight zijn, voor-rangh hebben, ende nemen fullen, die gene,aen de welcke voor date van de voorfz Commiifie den voor-rangh heeft gecom- peteert. Ende ibo wanneer eenige Peribonen in Inheem- ichen dienft geweeft zijnde, iullen komen te con- curreren met eenige Perfoonen in Uy theemichen dienft geweeft zijnde, ende beyde zijnde van egale Characrer, ofte gelijcke Charge bekleedt hebben- de , dat in iiilcken gevalle die gene die in Inheemie dienft is geweeft, ial werden geprarfereert, en fulcks voor-rangh ial hebben en genieten, voor den genen die in Uytheemiè dienft ge-eniployeert is geweeft. Doch lbo wanneer yemant effecÜve heeft bekiect ofte gehadt eene hooger Charge of Fun&ie in Uyt- heemichen dienft in a&uelen Oorlogh den tijdt van vier Jaren, 't zy dat hy die voorfz Charge ofte Fun&iegeduy rende de iëlve vier Jaren inden dienft van een ende den ièlven Heer, ofte van vericheyde Heeren heeft bekleedt; dat de felve als dan ial wer- den geprsefereert voor die gene, de welcke in In- heemfchen dienft in minder Chara&er, of Charge is ghebruyekt gheweeft: doch dat die gene die foo lange in Uytheemichen dienft effedive in adtuelen Oorlogh niet zijn ghebruyekt , geen voor-rangh voor die gene, die in Inheemfchen dienft, fchoon met minder Charafter zijn ge-employcert, iullen konnen pretenderen; maer dat die in Jnheemichen dienft zijn geweeft, in iiilcken gevalle rangh erade ièflie fullen hebben ende nemen, voor die gene die niet ibo lange in foodanige maniere als voorfz is, 111 Uytheemichen dienft met hooger Character zijn gebruyekt. Dat ibo wanneer eenige Officieren noyt in In- heemichen, maer alleen in Uytheemichen dienft geweeft zijnde, op een ende den ièlven tijdt fullen werden aengeftelt ende be-eedight, ofte diegehou- den werden, als of fy op een ende de fólve trjdt aerv- gheftelt ende be-eedight waren, den voor-rangh competeert aen die gene die in Uy theemièn dienft de eminentfte Charge of Funftie gehadt, ofte ge- daen heeft j ende ibo wanneer de vooriz Officieren fouden mogen werden bevonden, de ièlve Charge of Fun&ie bekleedt ofghedaen te hebben, dat als dan den voor-rangh competeert den genen die in de vooriz Charge ofte FuncHe langhft ial zijn ghe- bruyekt. Κ 2                     Ende

S gehoort het rapport van de Heeren van \ Brakel, ende andere haer Hoogh Mog. Gedeputeerden tot de Militaire iaecken, hebbende in ghevolge ende tot voldoe- ninge van der felver Reiblutie CommiiTöriael in date den vierden defer, met endenevens eenighe Heeren Gecommitteerden uytden Raedt van Sta- te, nader geviiïteert ende ge-examineert de Miflive van den gemelten Raedt van State, gheichreven alhier in den Hage ten tweeden daer bevoorens, en daer nevens tot voldoeninge van haer Hoogh Mog. Reiblutie in date den vijf en twintighften February laetftleden, een Memorie ofte Concept, achter- volgens de welcke den Rangh onder de Officieren, op een ende den ièlven tijdt aengheftelt werdende, foude konnen en behooren gereguleert te werden 5 Oock daer op gehadt het advis van den Heere Paul Wirtz, Baron van Orneholm, Velt-Maerichalck, op den inhoude van dien voor af de coniideratien van eenige aenweiènde Generaels-peribonen, ende andere Hooft-Officieren van de Militie, ingheno- men hebbende : Waer op gedehbereert zijnde ·, Is goedtghevonden ende verftaen, dat ibo wanneer by ofte van wegen de gefamentlijcke Bontgenoten wertvaftgheftelt, het doen van een nieuwe Wer- vingéofLichtinge, alle de Officieren, die by de reipecHveProvinciën, ofte uyt haren nameghe- eligeert ende aengeftelt fullen werden, tot het doen vandeièlve Wervinge ofteLichtinge, gehouden ende geconfïdereert lullen moeten worden, ende midts dien Rangh hebben ende nemen iullen, even als of fy alle op een ende den felven dagh by de gemelte Provinciën ge-eligeert ende aengheftelt waren, enophareCommiffienmedeopeen ende den felven dagh en uyre den Eedt hadden ghedaen, jonderecnigh voor-recht van Rangh of anders te konnen pretenderen, veel min genieten, om dat den eenen by d'eene Provincie eerder aengheftelt foude mogen zijn, of oock op fyne Commiffie Ecdt hebben gedaen, als den anderen. Dat van gelijcken ibo wanneer d'een of d'andere van de refpecKve Provinciën foude mogen komen goedt te vinden eenige Officieren op een ende den lelven dagh aen te ftellen 5 de fel ve Officieren mede gehouden ende geconfïdereert fullen werden, even vJa 1 °Peeiiend€ defelve dagh ende uyre den *f.edt ghedaen hadden, fonder dat yemandt van de ive ^ηιΦ voor-recht van rangh of anders ial kon- y*«i omdathy den Eedt opfyneCom- andele C foude moSen hebben gedaen> als de

&■

-ocr page 113-

Placaten. i.Boeck. z.Tit.

j6

te, om te ftrecken tot haer E. narichtinge, ende wy- ders te dienen daer ende lbo 't behoort. Was geparapheert, Jacob van Coeverden , vt Onder ftondt, Accordeert met het voorfz Regiiler. Geteeckent, Gafp. Fagel.

' Ende dat onder die Officieren, dewekkopeen cnde den felven tijdt werden aengeftelt ende be-ee- dight, ofte die gehouden werden, als offyopden felven tijdt aengeftelt ende be-eedight waren, lbn- der oy t in efFediven dienft te zijn geweeft, geloth fal werden om den voorfz Voor-rangh; ende dat den felven Voor-rangh ghenomen ende gehouden ial worden by den genen aen wie die by het loth te beurte gevallen fal zijn: Ende fal defe haer Ho.Mo. Refolutie gelbnden werden aen den Raedt van Sta-

%z* Refolutie, Naer der verklaringe op den Rangh *uan de Militaire Officieren, foo te teelde als anders. In date den ι Af ril 1671.

genomen fal werden by den genen aen de wekkc voor date van de felve Commiffie den Voor-rangh gecompeteert hadde : Dat oock van ghelijcken de Lieutenanten vande Compagnien Collonelkn van de nieuwe wervinge, gemeenlijck genaemtCapi- teynen-Lieutenants, lullen moeten concurreren met de Lieutenanten van andere Compagnien, lbnder eenighen Voor-rangh voor de felve andere Lieutenanten te konnen pretenderen ·, ende dat de voorfz Officieren van de voorfz nieuwe Wervinge haer niet lullen konnen of mogen behelpen , daer mede dat iy voor date van't arrefteren van 't Voorlz Reglement albereydts ge-eligeert, aengeftelt, ofte oock be-eedight fouden mogen zijn: Ende fal defe haer Ho. Mog. Refolutie gefonden werden aen den welg-emelten Raedt van State, om te ftrecken tot haer E. narichtinge, ende wyders fulcks ende daer 't behoort. Was geparapheert, jf.v.BrakeJ, vt. Onder ftondt, Accordeert met het voorfz Regifter. Geteeckent, J, Sjpronjfen,

;P 't rapport vande Heeren van Brakel,ende andere haer Hoogh Mog. Gedeputeerden tot de Militaire faecken, meteenige Hee- ren Gecommitteerden uyt den Raedt van State, dien-aengaende in conferentie en beibignes geweeft zijnde j Is goedtgevonden ende verftaen, inidtsdefen te verklaren, dat onder de Officieren van de nieuwe Wervinge, fal moeten werden ge- obferveert ende naergekomen, het Reglement op het houden van den Rangh, tuifchen de Hooft en andere Subalterne Officieren van de Militie van den Staet, by Refolutie van haer Hoogh Mog. van den 2 3 Martij laetftleden ghedecerneert ende vaftgheftelt -, ende dat midts dien de Sergeanten- Major, midtfgaders Ritmeefters , Lieutenanten ende Cornetten tePacrdt, oock felfs niet in het Veldt, buy te» de Guarnifoenen van de relpecHve Steden, ende buy ten de retrenchementen vande refpe&ive Legeren fullen mogen prastenderen , veel min hebben of houden eenige voor-rangh voor de Sergeanten-Major, Capiteynen, Lieutenanten ende Vendrighs te Voet, maer over al, ende in alle Plaetièn, met de voorfz Sergeanten-Major, Capi- teynen , Lieutenanten ende Vendrighs te Voet, fullen moeten ftaen in een abfolute paraleliteyt, en fulcks Rangh hebben ende nemen nadeoudtheyt van hare reipeftive Commiffien; ofte lbo de felve Commiffien op een ende den felven tijdt ghegeven foudenmoghenzijn, dat alsdan den Voor-rangh

7 2. Refolutie nopende den Rangh van de Militaire Officieren te Paerdt en tet^oet, eens by den Staet aengenomen; 'voor eenigen tijdt ghelicen- tieert, ende daer naer wederom aengenomen, In date den eerden Juni/ 1Ó71.

ende vaftgeftelt te werden, tuflehen Militaire Offi- cieren te Paerd ende te Voet,eens by den Staet aen- genomen, naer eenigen tijdt van den dienft gheli· centieert, ende daer naer wederom aengenomen; in concurrentie met andere Militaire Officieren van gelijcke Charge ofte Caraéter, 't zy in de oudt of nieuwe Militie : Waer op gedelibereert zijnde Is goedtgevonden ende verftaen i, dat 100 wanneei de licentieringe ghefchiet by maniere van reforme ibodanigh dat de Officieren zijn gebleven in Eed endeGagie van het Landt, de voorfz Officierei als gecontinueert hebbende in Befoldinge, Eedt ende dienft, fullen houden ende hebben Rangh η

Sgehoort het rapport vanden Heere Bra- kel, ende andere haer Hoogh Mog. Ge- deputeerden tot de Militaire faecken, hebbende in gevolge en tot voldoeninge van der felver Refolutie Commiflbriael vanden 12 defes, met ende nevens eenigeHeeren Gecommit- teerden uyt den Raedt van State, gevifiteert ende ge-examineertde confideratien ende'tadvis van den Raedt van State, den feften daer te vooren ge- formeert tot voldoeninge van haer Hoogh Mop. Refolutie van den eerften April laetftleden, ende fulcks mede-brengende hoe ende in wat voegen den Rangh foude konnen ende behooren ghereguleert,

-ocr page 114-

Ceremoniële Wetten ende Obfervantien.

11

Ende wat belanght den rangh te houden en nëniert by de refpeftiveOfficieren voor deièn gelicentieertj ende nu voor date deiès albereydts ingekoren, dac den ghemelten Raedt van State in't reguard van de lèlve Officieren j ende voor iöo veel den vooriz Rarjgh by voorige Reiblutie niet en is ghetermi- ncert ende vaftgeftelfc, den lel ven Rangh loodanigh lal reguleren, als haer E. nae bewindt van faecken, ende exarïiinatievan'tgeen daer ontrent teconiï- dererenftaet, iullen oordelen te behooren; Endé dat noopende den Rangh te houden by Officieren om eenige mis-comportcmenten geiiilpendeert of gecafleert, doch die naderhandt uyt gratie vanden Souverain door pardon of abolitie Worden herftelt, ofte oock wederom van nieuws inghekoren» niet poiïtifs gedefinieert en ter neder gheftelt k^an wor- den 5 maer dat den gemelten Raedt van S tate,'t ièL· vc eaius voorvallende, den voorfz Rangh fal regu- leren en determineren, lbo als haer E. na examina* tïe van de ooriaecke van de voorfz iuipenile, caiïa- tie, ende 't gunt verders ter materie appjicabel ibu- de mogen zijn, fullen oordelen te behooren. Ende fal dubbelt van defe Refolutie geiönden werden aen den Raedt van State, omme te ftrecken tot haer Ë, naerichtinge. Accordeert met het voorfz Regiften

date van hare eerfte Comrniffie j Ende foo wanneer de voorfz lïcentiennge gefchiet by maniere van di- miffie, foodanigh dat de Officieren abïolutelijck en fonder eenige referve werden ontflagen uytden Eedt Dienft ende Plicht van het Landt, defelve Officieren naderhandt wederom by nieuwe Eledhe in<rhekoren wordende, in het toekomende Men raneh hebben en houden van den tijdt der jonghfte Commiffien op haer verleent; tenware de voorfz Officieren langer dan een Jaer in den Eedt en dienft van 't Landt geweeit zijnde, 't voorfz Jaer tereeo kenenvandendagh af, dat fy den Eedt aen het Landt hebben gedaen, totdendagh toedatfyby licentieringeabiölutelijck werden gedimitteert en uyt den Eedt ontflagen, na 't verloop van 't fel ve her abfolutelijck werden gelicentieert: In welcken ghevalle de voorfz Officieren wederom by nieuwe Êlettie ingekoren werdende, mede in het toeko- mende rangh fullen hebben, nemen ende houden, na date van hunne eerfte Commiilie, foo nochtans, dat in het computeren of bereeckenen van den tijdt van haren dienft, alleen reguard lal werden geno- men op den tijdt die fy effettive in den Eedt,Dienft ende Gagie van het Landt hebben ge-employeert, fonder dat den tijdt die fy buyten, of uyt den felven Eedt, Dienft ende Gagie hebben doorghebracht , daerinneeenighfints berekent fal mogen worden.

2 ±. Nader Refolutie , rangh tujfchen de hooge ende mindere Qjf eieren •van de nieuwe wervinge. In date den 13 ΛρήΙ ιόγι.

|S gehoort het rapport van den Heer Raedt- PeniionarisdeWitt ( den Heer van Be- verningk abfent zijnde ) ende andere haer Ho.Mog. Gedeputeerden tot de Militaire faecken, hebbende in gevolge ende tot voldoeninge van der felver Refolutie Commiiforiael van den 1 f deics, met ende nevens eenigheHeeren Gecom- mitteerden uyt den Raedt van State, gevifiteert ende ge-examineert 't geen de Heeren Gedeputeer- den van de Provincie van Hollandt ende Weft- Vrieflandt ten felven dage terVcrgaderinge hadden voorgedragen; ende met de redenen daer toedie- nende geurgeert; namentlijck, dat by haer Hoog Mog. gherefolveert ende vaftgheftelt foude mogen wonden, dat alle hooge ende mindere Officieren van de aenftaende nieuwe wervinge, foo te Paerdt als teVoet,te doen in krachte van'tgenerael confent van de gemene Bondtgenoten den 28 Maert leftle- den gedragen, die albereydts by eenige Provinciën zijn aengeftelt, en noch verder by deBontgenoten gecre-eert fouden mogen worden, of door de pro- motie van de Heeren Collonellen Mombas, Steen- huyfen, ende den Grave van Nafiau, toteenighe andere digmtcyten in hare plaetfen fouden mogen fuccederen, tot voorkominge van alle inconveni- entcn,gereputeert ende gehouden fouden werden °P een ende defelve tijdt ge-eligeert te zijn, fon- der dat defelve Officieren, ofte eenige van dien., ten opfichtefyluyden eerder als anderen aengeno- nien, of oock wel voor anderen haren Eedt aen den Raedt van State gedaen, ende afgeley t fouden

mogen hebben, eenige prerogative of voor-rangh» die haer anderfints niet foudc competeren, fullen mogen pretenderen : Waerop gedelibereeri zijn- de ; Is goedtgevonden ende verftaen,voor lbo Veel belanght den rangh die de vooriz hooge ende min-< dere Officieren van de nieuwe wervingen den 28 Maert laetftleden gearrefteerc, onder den anderen fullen hebben ende houden, te perfifteren, lbo als gheperfifteert werdt midts defen by haer Ho. Mog, Reiblutie van den 31 Maert 1671 op 't vooriz iiibje£t genomen. Dan wat belanght den rangh die de lelve hooge ende ende minder Officieren ibuden pretenderen in concurrentie van eeuighe hooge of mindere Officieren over de oude Militie van defen Staet albereyts aengheftelt, of noch aen te ftellen ï dat de felve hooge ende mindere Offiicieren van de vooriz nieuwe wervinge, tegens de voorfz hooge ende minder Offif ieren over de vooriz oude Militie aengeftelt, of jnoch aen te ftellen, geen voor-rangh lullen konnen pretenderen, dan van den dagh dat de Compagnien by haer relpeftivelijck aen te ne- men , opgerecht ende gemonftert iullen zijn: ende dat de Collonellen met de welcke over het oprech- ten van een geheel Regiment is gecapituleert, ende die dienvolgende de Officieren in't felve Regiment felfs hebben aengeftelt, ten aenfien van de vooriz Officieren over de oude Militie aengeftelt, of noch aen te ftellen, rangh lullen mogen nemen, dan van den dagh af dat haer vooriz Regiment opgerecht ende gemonftert fit! weien,

Rangh

-ocr page 115-

y 8                        Placaten. i.Boeck. i.Tit. 2 j, Rangh tufjchen de Compagnien van de ordinaris Militie, Burgers en Waertgelders. In date den 16 April 1672.

van de Borgers of Waertgelders, ende hare Com- pagnien voor d'een en d'ander den voor-rangh ful- len hebben ende houden ·, Gelijck mede de Officie- ren van de Borgers ende hare Compagnien in con- currentie met Officieren van de Waertgelders ende hare Compagnien de prceiêance, ende rangh voor de laetfte hebben fullen ; in voeghen dat in alle Krijghs-Raden ende andere Militaire A£tien ende Commandementen de eerfte rangh gegeven fal werden aen de Officieren van de ordinaris Militie van't Landt; de tweede aen de Officieren van de Burgers; ende de derde laetfte rangh aen de Offi- ciers van de Compagnien Waertgelders ; Ende be- langende den rangh vande Officieren ende Compa- gnien van de Borgers onderlingh, dat de ièlve gere- guleert fal worden na de ordre, rangh, ende lèiïie Van de Steden ende Plaetièn daer uyt de ièlve ghe- fönden. zijn.

|P 't gemoveerde vaneenige Leden, is, na voorgaendedeliberatie, tot vermydinge van alle difficultey ten ende difcrepantien die over 't poinft van den rangh te hou- den tuiïchen de Officiers van de ordinaris Militie van't Landt, ende die vande Compagnien Bor- gers, de welcke achtervolgende haer Edele Groot Mog. Refolutie van den achtften deièr loopende maendt, in eenige Frontieren defer Provincie ibu- den mogen werden gebracht ; midtigaders tuiïchen de Officiers van de CompagnienBorgers onderlin- ge , als mede tuiïchen die van de Borgers ende de Officiers van de Compagnien Waertgelders, die ilch in een ende 't ièlve Guamiiben fouden mogen bevinden; verilaen ende gerefolveert, dat de Offi- cieren van de ordinaris Militie van 't Landt, ende hare Compagnien concurrerende, 't zy in Krijghs- Radenofanderegelegenthedenmet de Officieren

Ceremonieel^ êer-titulen 0 In ende Subfcriptien* 36. Rapport van de Heer en van Gent, Beverningk, Veth, Rhinfwoude, t_Andreé, Ripper da, Tsbrants-, gerevidrert endege-examineert, geamplieert en verandert hebbende het Ceremoniael·, demo November 1639 byUHooghMog, gearrefleert, uyt kracht e van verjcheydene Refolutien, endejonghfl op den 2 3 Ja- nuary defe•sloopenden Jaers lófógenomen , &c. In date denjevenden February

Waer met deièr Provinciën Souverainiteyt aen de Vaderlijcke Wetten gereftringeert zijnde, ende der Landen Recht, Gefagh ende Vermogen,in fich teiamenvereenight, gevoeght, ende vervallen is aen die Staten der refpeétive Provinciën, die met een de nader Unie ende Verbontenis hebben opge- richt en aengenomen. Waer mede den Staet deièrVereenighde Neder- landen aldus tot de hoogftc Souverainitey t,Overig- heyt, ende abfölute macht, tegen den Koningh van Spaignenvermeerdert, aengewailèn, endegefor- meert zijnde ; is de ièlve vorder verbreyt over veel Landen ende Volckeren, in Ooft en Weft-Indienj ende andere ghedeelten van de Wereldt: ftaende daer nevens in Alliantie, Verbintenis ende Vrurit- fchap, door onderlinge Traftaten, Handel ende Commercien, te Water ende te Lande, met die voornaemfte Koningen, Princen ende Republijc- quen in ende buyten Europa. Om welcke voorgedachte redenen deièn Staet na die Koninghrijcken ende Republijcquen van Venetien ontwijfFelijck voor allen anderen Cheur- Furften, Furften mde Stenden van Chriftenheytj in ordre behoort gepraeiènteert te worden; gelijck dan 't felve oock naer 'tghemaeckte twaelr-jarige Beftant in den Jare ièfthien hondert negen in 't Hof vanVranckrijck door Koningh Hendrick de vierde» ende mede den Koningh van Groot Brittannien > alsoockdeRepublijcque van Venetien alibo aen- geftelt en geobferveert is. Ende behoort dienvolgens het Opichrift van die Brieven aen de Heeren Staten Generael gequalifi- ceert

ψιΕ&Ε Staten Generael der Vereenïghde Neder- " landen, uyt goede redenen ende coniide- ratien het ooge geflagen hebbende op de Hoogheyt ende Waerdigheyt van deièn Staet, deièr Landen in't gemeen,, hebbende ver^- klaert, dat de ièlve niet moet aengeiien worden in de Perfoonen ter Vergaderinge van de Heeren Sta- ten Generael door Commiiïïen der reipective Pro- vinciën comparerende (gelijck door eenighe Uy t- heemiche met onkenniiïè van deiè Regeringe dick- maels ghedaen wort) maer na de Hoogheyt ende Waerdigheyt der iamptlijcke reipeéHve Neder- landtiche Furftendommen, Graefichappen ende Landen; in allen geftalteniiTe gelijck de Hertogen van Burgondien, ende volgende Heeren, gemelte Landen iücceflivelijckbefittende, ten aeniiender felvergenootenendegebruyckthebben, ende ge- melte Hooghwaerdigheyt daer en boven naemaels verheven ende aengewaflèn is, voornamentlijck om volgende redenen. Eerftelijck, dat de Heeren Staten vande hoogh- gedachte Provinciën, naer een langen bloedigen Oorlogh, tot befcherminge van hunne wettelijcke vryheyt, tegen het Spaenfche ghewelt, den Ko- ningh van Spangien in den [are 15-81 hebben ver- klaert, vervallen van desielfs Hooge Overigheyt ende Eygendom tot deie Landen, &c. Welcke verklaringe door Godes zegen, met voortplantinge vande Gereformeerde Religie, en geluckigen aenwafch van deièn Staet, tot den huy- digen dage toe beftendigh vervolght ende gehandt- haeft is.

-ocr page 116-

Ceremoniële Wetten ende Obfervantien, Engelandt.

79

ceert te zijn in alle Talen

derlandtfcheindefeforme» Bootb Mogende Heer en. (Jftijn Heer en, de Staten Gener ael der Vereenigh* de Nederlanden. Ende inde aenfpraecke in den Text, ende byde onderfchryvinge, U Woogh Mogentheden. In de Franiche Tale, t^A Hauts & fuiflants Seigneurs, ére. In de Italiaenfche Tale, tylltï Totenti Seignori, &c. In 't Latijn, Celfis ér Tr^potentibusTiominis. Et mutatis mutandis, in de aenipraeck , in den Text ende Onderteeckenin ge van gelijcken, waer by men als noch het felve laet verblyven, verwer- pende dien-volgens alle andere Titulen van minder qualkeyt, die van eenige Vorften ende Stenden hier by worden gevoeght, door ignorantie, naer het ondericheyt van Perfoonen, die in name der refpe£tive Provinciën de generale Vergaderinge be- kleden, ende na der lèlver goedtduncken veran- dert worden-, ghelijck by exempel voor deiènby Polen ende eenige andere plagh gefchreven te wor- den, Illtflrijfimi, lüuflres, Magnifici^ Generofit Nobiles ér Speclabiles (Domini, Amici n&flri Ca- rijjimi ·, Ende oock lÜuflriffimi Magnifici, Generofi, Nobiles, Speclabiles Ordin es Generales Trovincia- rum Fcederatarum Belgicarum Gr at e Nobis'DiMti: Waer inne tegenwoordigh ibodanige verbeteringe als hier onder gefpecificeert wort, gevallen is. De tegenwoordige practijeque, ende iöo als de iè lve ten meerendeel ende van oudts by vericheyde Princen en Potentaten geobferveert wort > isdefe navolgende, Vranckrijck ilelt in 't opfehrift, Α Nos Trefchers Amis AUiez ér Confee- derez. Les Seigneurs Eflats Generaux desTrovinces Unies des Tais-Bas. In 't beginfel van de Brieven, Trefchers Grands Amis, AUiez & Confee- derez, ére. Vervolgende voorts de Linie, In den Text, Vous Vos ér Voflres. Ende onderteeckent, Vofire bon Amy & Confcederé Louis.

d'Opfchrift, Α Hauts & fuiflants Seigneurs, Nos hns Amis ér Allies. Les E flats Generaux des Trovinces Unies au Ψ ais Bas. In 't begin, Hauts & Tuijfants Seigneurs, Nos lons Amis & Alliez. Vervolgende de Linie In den Text, Vous Vos ér voflres. Ende onderteeckent met eygen handt, Vofire bon Amy, Charles R. Spaigncn, Α nos Trefchers ér Grands Amis. Les Eflats Generaulx des Trovinca Unies des Ψ ais-Bas. Oock ibmwylen, Les Seigneurs Eflats Generaulx. Gelijckfulcksteilen is byMiiïïve van den 13 December 1648, te vinden in de Groote Kaflè, ftaende in haer Ho. Mog. Kamer, . In de Lade geteeckent Spaigncn. In't begin, Trefchers ér Tref grands Amis. Vervolgende voorts de Linie In den Text, Vous 3 Vos ér Voflres. Met eygen handt onderteeckent, Vofire bien bon Amyt Philippe. Portugael. Α os Alt os e Toderofos Eflados das Tro~ vincias Unidas des 'Paizos-Baixos. In't begin, ,                                      ï Alt os e Toderofos Eflados. Voorts continuerende de Linie In den Text, VoflosAltos Toderos. In de onderteeckeninge ilelt blootelijck, EIRey. Sweden

'andie nialifi' ceert

-ocr page 117-

So S weden!

Placaten. ι. Boeck, 2. Tit.

Nachbaren, unfen Freundtnahbarlichen grues , fambt fonders gunftigenundtwel- gemgten willen zuvohr. Hooch und CMogenden Herrn Staten Gene- rael, guete Freunden undNachbarn. Voorts vervolgende de Linie : Hier by te note- ren 3 dat Denemarcken plach te fchryven, Genadigen willen zuvohr. Het welcke op re- monftrantie van wegen haer Hoogh Mog. in voe- gen als boven is gecorrigeert. IndenText, Ew Hogh und Mogent heden. In de onderteeckeninge, T>er Herrn Geut er Freundt u?id Nachbar* Fridericb. Venctien. In 't opfchrift, Alt is ér Potentibus ^Dominis Generalium Ordinum, Prafeblis Provinciarum Con· f ceder at arum in Belgio, Amicis Carijh mts. - In 't begin, Franpfco Molino> 1)eigratia, Venetiarumh Alti-Potentibus 'Dominis Generalium OrdinumPrafeclis, Provinciarum Con< fwderatarumin Belgio , Amicis Carijji- mis<i falutem, &'flneera deliöïionisoffe* Bum. Ende vervolgende voorts de Linie, wert den in- houdt gefchreven in 't Italiaens. IndenText, Α Vre· Ex"- Onder fimpelijck geteeckent > ^ulioQafare Alberti friom· &c. De Duytfche Chur ende Furften. In 't opfchrift, ^Den Hoogh Magenden Herrn, unfern hl· Jonders lieben Frunden , und Nachbarn > den Staten General der Vereinichten Ni· derlandifchen Provinciën. In't begin, Unfern frundtlichen grus und woigeneigtft willen zuohr , Hooch Mogende Herrn > befonders ItebeFrunden und Nachbarn.

Celfis ac Potentibus bonis Amicis ac Fos- deratis noflris, 'Dominis Ordinibtis Ge- neralibus Feederatt Belgii. In 't begin na voorgaende Titul boven aen, Celfis & 'Potent i bus bonis Anti cis ac Fcede- ratis noflris, T>ominis Generahbus Or- dinibus Uniti Belgii, Salutem &proJperos rerumfucce/ftis. Celfi& Pot ent es boni Amici ac F teder at i. Ende volgende voorts de Linie, IndenText, Vos vobis Vobifcum, &c. Onderfchrijft met eygen handen, Voflra bona Amica & Fwderata.. Chriflina. Poolen. In't Opfchrift» Celfis & Prapotentibus Generalibus Con- foederatarum Belgii Provinciarum Ordi- nibtis , Amicis noflris Cari/flmis, In't begin, PrzmïJJb Titulo Regis, Celfis ac Prapotentibus cDominis Generali- bus Ordinibtis Feeder at arum Provincia- rum, Belgico Germania. Amicisnojiris Chariffimisfalutem & omnis felicitatis continuüm incrementum. Celfi acPr£potentesT>omini GeneralesOr- dines, Amici noflri Chariffimi. Vervolgende voorts de Linie , In den Text, Celfitudines veflr<e. Celfitwiinumveflrarum > &c, In de onderteeckeninge fimpelijcken, f^ladipattsKex. Denemarcquen. In 't Opfchrift , T>en Hooch md Magenden Herrn Staten Generael der Verainigten Niederlanden, unfern gueten Frunden und Nachbaren. In't begin, Pramifjo Titulo Regis. Ent bieten den Hooch undMogenden Herrn Staten General der Vereenigden Nieder- landen, unfern gueten Freunden und

Oock fommige, als Chur-Paltz ende eenige an- dere Furften, Unfern frundtlichen dienfl.

IndenText, T>en Herrn, Tier Herrn, &c.

Doe'1

-ocr page 118-

Ceremoniële Wetten ende Obiervantien.

81

als extraordinarifiè door twee Gedeputeerdens van de Vergaderinge als voorièy t, worden vergeleydèt, uyt haer Logement tot in de Kamer van haer Ho. Mo.) gevolght met een aeniienlijck aental van Ca- roflèn als vooren; Ende fullen in 't inkomen ende uy tgaen gebracht worden door de Groote Zael, op die ielfde maniere gerenconvoyeert wordende, als iy iulien wefen ïngehaelt, ende dat voor ecninael, ende de eerfte reyiè > maer de Extraordinaris Am- bafladeurs fullen t'elckens, ende foo dickwils als iy Audiëntie verkrygen, met de voorfeyde Eere wor- den bejegent, in plaerië dat de Ordinaris Ambaila- deurs in alle volgende Audientien maer en ftulen^ worden ingehaelt ende uytgheleyt door twec( Ge- committeerdens als vooren, beneden aen de Deure van den ordinarifièn opgangh, of gemene Trap. Commiflariflèn, Afgefanten of Refidenten van Koningen, Chur ende Furften, ende andere Sou- veraine Staten, fullen t'elckens ter Audiëntie in en uytgeleyt worden, door twee Gecommitteerdens uyt de Vergaderinge, van ende tot boven aen de Trap. Haer Ho. Mo. en behooren maer in drie Talen gelijckeTaletegebruycken, daer in defelve ful- len worden aengefproocken > Te weten, de Ne- derlandtiche , Latijnfche, ofFranichej replice- rende anderimts in Nederlandtfch, allen Ambaf- ladeurs of Afgefanten, die eenige andere fullen ipreecken, als een der voornoemde drie Talen. Ter Vergaderinge van haer Ho. Mo. behooren IbodanigeAmbafladeurs inde Nederlandtfche fpra·^ ke niet anders aengefproocken ende bcantwoorc te worden, als in tertio "Perfona , deHeere, of mijn Heere, ende in de Franfche ipraeck Vous <& voffre·, Aenghefien de Prince, felfs ipreeckende;, aen geen Minifters Titul geeft, hoewel men oordeelt-, dat iulcks nu bekommerlijck in train fal konnenghe- bracht worden, vermidts de Ambafladeurs 'm per- petuele pofteflie zijn, met den Titul van Excellen- tie bejegent te worden. Het woordt van Seigneurs en behoort voortaen ten reguarde van haer Hoogh Mogentheden gcen- fints gebruyekt te worden ·, ende mofte den Heere Ambafladeur Boreel, althans by den Koningh van Vranckrijck, gelaft worden, aldaer te Hove met dexteriteyt tewegete brengen j dat de Ambafla·* deurs, Ordinaris of Extraordinaris, van de Kroon aen delen Staet geibnden wordende, haer Ho. Mo. in 't aenfpreken te qualificeren, Hauts & Tuiffants Seigneurs, ende Vos Hout es Tuiffances ·, ende be- hooren ten felven eynde by den Ambafladeur van den Koningh van Spaignen, hier in loco relideren- de, gelijcke devoiren worden aengewent. Den Titul van^Mon Seigneur en lal van Wegen deièn Staet aen niemandt gegeven worden, als de noterende fubje&ie of vaflallage, tenminften foo^ danige merckelijcke fubordinatie of inferioriteytj die by gene Hooge Souveraine Potentaten of Sta- ten en wort geftant gedaen ·, Ende om geen milhoe- gen te geve aen eenige weynige Princcn,die men in 't gebruyek is ibo te Tituleren, foude men in plaers van dien konnen ichryven SereniffimeTrmce, oÊ het equivalent van dien. Wat aengaet de Koninghlijcke Geianten, alleen hierpaflèrende, ende niet direclelijck aen deièn Staet gefonden zijnde j lullen niet van buyten in- gehaelt, of, wederom vertreckende, uytgeleyt ι L                             oock

Doch Chur-Brandenburgh > Ewre Hoogh Mogent heden. In'tonderteeckenen , Gudtwil/iger Frundt undNachbar. Oock van fommige als boven met eygen handt.

r.

Ttienfiwilkge tpienftgutwilliger t &c. Deiè is de tegenwoordige pracKjcque van de voornoemde Hooge Potentaten, Chur ende Fur- ften 3 welcke lactfte inde Duytfche Tale niet en be* hoorden te fchryven, 'Der Berm, in tertio, perfona, den Herrn : Of ibo gedachte Chur ende Furften aen de Heeren Staten Generael mochten ièhryven U L.. fel hier in de Duytfche maniere worden gc- volght, ichryvendereciproceUL.j defelve alle- iints bejegenende met foodanige formaliteyten , waer mede haer Ho: Mog. van de felve fullen beje- gent worden. De Ambafladeurs van Koningen ende deièn Staet buytens Landts aengaende, wort verftaen, dat de eerfte aengekomene aen den leften aenkomenden, naer voorgaende denunciatie, de eerfte vifite fal moeten geven, ende reciprocc den voorganck ende hooger-handt aen die gene, die de vifite doet, nef- fens den Titul van Excellencie reciproce, gelijck daer van pradtijeque generalijcken op de Vrede- handelinge tot Munfter is geobferveert. Gelijckerwijs fullen de Ambafladeurs van defen Staet buyten 's Landts, met Ambailadeurs van Chur-Furften , Furften ende andere Souveraine Princen, in onderlinge begroetinge, verwelleko- men ende aenipraeck de ièlve trakteren, ende iich gedragen in alle manieren, als de felve van de Am- bafladeurs der Rcpublijcque van Venetien ghetra- ftcert worden. De Ambafladeurs van Koningen, Chur ende Souveraine Furften ende Staten, hare aenkomfte ontrent de Greniènvan deièn Staet ghenotificeert hebbende -, fu Hen de felve van wegen haer Ho.Mo. door der fèlvcr Hofmeefter tot Rotterdam, of an- dere Plaetfen van gelijcke diftantie, verwellekomt, en aldaer over 't laetfte Avondt-mael gedefroyeert, worden, met den ontbijt van 's anderen-daeghs 's morgens. De Ambafladeurs van Koningen , Chur ende Souveraine Furften ende Staten, van buyten hier eerft inkomende, fullen door twee Gecommitteer- den uyt de Vergaderinge van haer Ho. Mo. aen de Hoorn-Brugh, met een notabel aental van Caroflèn uigehaelt, ende in 's Landts Huyiingc door de felve vergeleyt worden, om als dan door andere Gecom- mitteerden, uyt yeder Provincie een, aldaer ver- ÏÏ mt te worclen j ende, na genomen afleheyt, jeaer vertreckende, fullen in gelijcker voegen, aoor twee Gecommitteerdens uyt deVergaderinge aisvoorfeyt, wederomme alstevooren uytgeleyt worden tot aen de Hoorn-Brugh, of op gelijcke ι tantie anderer wegen inkomende ende uytgaen- De voornoemde Ambafladeurs de eerfte Audien- neverlcrygende, foo fullen lbo wel deordinariflë

-ocr page 119-

Placateiii ι. Boeck. ζ. Tit.

7<S

den, na gelegentheyt van tyden ende faecken·, kon. nende qualijck ye.ts permanents in defen gheilatiu eert worden. Wort mede behoorlijck geacht, dat alle Extra- ordinaris en Ordinaris, foo Koninghlijcke als an- dere Am-baiïadeurs, in handelinge komende met haer Ho. Mo. Gecommitteerden over publijcque Tracfaten, ende andere faecken-, fulcks alle tijdt fal gefchieden , in locopélico, dan yetwes in name van haer Ho. Mo. door Gecommitteexdens fooda- \ nigen Α mbafiadeur willende doen aenfeggen, het felve kan in haer Logement fonder praejutitie ghe- daen worden: maer ftaet hier by te noteren, dat de meefte Ambaifadeurs ; als namentlijck van VfanCkrijck, Engelandt, Spaignen, Denemarc- quen, ende meer andere, hier van in contrarie pof fefliezijn, ende alleen den Ambaifadeur van Por- tugacl by Gecommitteerden van haer Ho. Mo. in de Vertrcck-kamer is gecompareert. CommiifariiTen , Afgefanten , of Refidenten van Koningen, foodanige Chur ende Furften, en Souveraine Staten, als voorfeyt, conferentie heb- bende met Gecommittcerdens van haer Ho. Mo. in de Vertreck-kamer ·, fullen door twee der felver Gecommitteerden'; in ende uytgeleyt worden, van ende tot boven aen de Trap. Aen haer Ho. Mo. Gecommitteerden hier ter Plaetfe als anders, fal door gemeke Ambaifadeur? den voor-gangh ende hooger-handt in haer Loge- ment gegeven worden ; ghelijck aen de felve Am- baifadeurs in foodanigen val reciprocefal ghefchie- den." ' Soo wanneer eenige publijcque Minifters van Cenige Uytheemfche Princen ende Potentaten hier redderende, of van buyten aen defen Staet komen- de ·, haer Ho. Mo. ten Banquet, of op een Feftijn iöuden mogen noodigen : fullen als dan uyt haer middel cenige Heeren, ten minften van yeder Pro- vincie een, daer toe werden gecommitteert, aen de welcke als dan oock byde Nooders of Ver- foeckers fal moeten gegeven worden het vooraen- fitten. i Ende fal van alle't gene hier boven ge-exprefléert ftaet, kenniile gedaen worden, fulcks ende daer 't behoort : omme rcfpe&ivclijck gepra&iièert en bevordert te worden.

Oock niet met eenigh prcefent vereert, getra&eert, of geiogeert worden j ontfangende nochtaias in de refte foodanige Eere als voorfeyt is: Doch die voor hare inkomfte ilch by haer Ho. Mo. fullen doen aengeven, ende met Creditiven de felve, hoewel in paffant, wat hebben voor te dragen, die felve ful- len als andere onthaelt, maer met geen prEefenten geregaleert worden. De gemelte Ordinaris en Extraordinaris Ambaf- fadeurs fullen in haer Ho. Mo. gehuyrde Huyfinge, of na gclegentfieyt anders bèqiiamelijck worden geiogeert·, ende tot den dagh van de eerfte Audiën- tie toe incluys, gedefroyeert worden, een tijdt' van drie dagen : Endcdewyledefedefroyementen tot cxccilive fomraen worden gebracht, foo wort in bedencken gegeven, ofaen de voorfeyde Ambafla- dcurs in plaetfê van dien niet en foude konnén een fcecker tantum in gelde daer voor tocgeleyt wor-

den

In haer Ho. Mo, Vergader inge fullen de voor- noemde Ambaifadeurs aen de Tafel fitten op Flue- le Arm-ftoelen, ende de Refidenten of Afgefan- tcn van Koningen, Republijcquen, van Venetien, of foodanige andere Chur ende Groote Souveraine Furftcn, op Laeckene Arm-ftoelen, recht regens over den Heere Prjeiidereride ·, andere Afgefanten van Furften van minderen rangh,fullen fitten aende Tafel op gemene Stoelen. ConimifBriften, Afgefanten of Agenten van Rij ex ende Hanze-Meden, fullen fitten op gemene Stoelen achter de Tafel. Officieren defer Landen, buy ten de Collegien zijnde, foo Politijcq als Militair, fullen hare faec- ken bloots-hoofs, ende ftaende voordragen ·, maer behoorenhaerHo.Mo. in defen deele eenigh ón- derlcheyt te maecken, ten reguarde van Hooge Mi- litaire Officieren ·, als Veldt-Marichalck, endede foodanige, wekkers Commiflicn hetwoordtGe- nerael annex hebben, als Lieutenant-Generael, Commiflaris-Generael van de Ruyterye, Gene- rael van de Artillerye, Major-Generael van't Leger, eiide andere van dienatuyre, die rnede opeenen gèmenen Stoel achter deTafel lbuden konnen geiet worden. Het recipieren van Groote Peribnagien, delen S taet in eygenen Perfoone befoeckende, of begroe- tende,'t felve lal verfcheydenthjek moeten gefchie-

3 7. Formulier Brieven aen de Staten Generael, om yemandt in den Raeit •van State te p-afenteren. In date den 11 Apil 1ÓJ4.

^^N^Ntfangen een Miflive van de Staten Ge- nerael der Vereenighde Nederlanden , gefchreven alhier indenHage den vier- den defer loopende maendt, houdende in effecl *, dat haer Ho. Mo. onlanghs in verfcheyde Brieven by cenige Provinciën aen de felve gefchre- ven voor Heeren die de opgcmelte Provinciën de- fireerden, dat in den Rade van State ghecommit- teert mochten werden , notable informalkeyten geremarqueert hebbende; derhalven goedtgevon- denhadden, de refpe&ive Provinciën daer vaftte adverteren, oock de felve toe te lenden een formu- lier van ibdanige Brieven als boven ·■, met verfoeck,

' dat haer Edele Groot Mo. nevens d'andere Provin- ciën , de gelegentheyt voorvallende , haer daer van lbuden ghelieven te dienen : Waer op zijnde gedelibercert, ende geremarqueert dat hetvoorfc Formulier in iiibftantie is gecoucheert in de felve termen, als haer Edele Groot Mo. tot noch toe m foodanige gelegentheyt als boven aen haer Ho. Mo- hebben gefchreven ·, Is goedtgevonden ende ver- ftaen, dat het felve Formulier van nu voortaen» conform 't veribeck van haer Ho. Mo. wegens dcfe Provincie fal worden achtervolght, ende fulcks in gelegentheyt als boven aen haer Ho. Mo. gefchre- ven in temmen hier onder gecoucheert.

Hoé

-ocr page 120-

Ceremoniële Wetten ende Obfervantien.

83

N. N. in den Rade van State, Ende veribecken derhalven, dat U Ho. Mo. den iel ven metCom- miflie ende Inftruftie ten voorfz dienfte noodigh, willen doen veriien : Waermede, &c.

Boogh Mogende Heer en. Υ dradenUHo. Mo. midts deiènvoor den Perfoonvan N.N. ommemet

komende te bekleden de plaetfe van den Heere

toe

Gecommitteerde Raden ende Reeckenmeefiers wat Titul ende Subjcrip* tie te gebruyeken. In date den 17 July 1656.

8.

Ende in andere Aften niet addreflerende aen deft Vcrgaderinge , relpeftivelijck deie naervolgende expreilïen, De Gecommitteerde Raden van de Staten van Hollandt ende lVeft<* l^rieflandt. Ende De Raden ende Meejlers van de Re^ kemngen der Domeynen van de Staten van Hollandt ende Weft-Vrïeflandt. Ende ial de bovenftaende haer Edele Groot Mo. Reiolutie by Extraft Authentijcq de Heereri Ge- committeerde Raden in beyde de Quartieren , mitlgaders de Meefters van de Reeckeningen voor- noemt refpeftivelijck ter handen gheftelt ende toe- geiönden worden, omhaerdaernaervoortaen te reguleren ·-, met byvoeginge aen de Gecommitteer- de Raden inWeft-Vricilandt ende den Noorder- quartiere: dat de felve achter de voor-gheroerde Formulieren fullen byvoegen de woorden,/'» Ifefi* Frieflandt ende den Noor der-quartiere.

;Er occafie vinden ontfangh vanièeckere Miilive by deHeeren Gecommitteerde Raden, met, ende nevens1 de Raden en Mcefters van de Reeckeninge van haer Edele Groot Mog. Domamen, aen defe Vergade- ring gefchreven ·, ende gelet dat in de onderfchry- vinge van dien, de gemelte Collegien na de nature van der faecke, ende ter intentie van haer Edele Groot Mog. niet na behooren waren uytgedruckt: Is, na voorgaende deliberatie, goedtgevonden ende verftaen; dat de gemelte Hecrcn Gecommitteerde Raden voor hare onderfchryvinge van Brieven en Aften of Depefchen aen dele Vergadcringc addref- ferende , voorden lullen ghebruyeken de woor- den : Uwer Edele Groot Mog. Gecommit- teerde Raden. Ende die van de Reeckeningen voornoemt, deiè woorden, De Raden ende Meefers vande Re- keningen -van uwer Edele Groot Mo. Domeynen.

3 9. Super/eriptien en Infiriptien in de Brieven aen haer Edele Groot Mog, In date den 30 November 16 j6.

JE Staten van Hollandt enWeft-Vrieilandt, bemerekende, dat foo nu foo dan eenighe Brieven aen de felve addreflerende, ende voornamentlijck van Buytenlandtfe Ko- . Republijcquen , Princen , Potentaten, Staren of Steden, in hare Superfcriptien, Inley- dingen ende anders, aengaende d'intitulatien van haer Edele Groot Mog., ende andere formalitey- ten, niet foodanigh zijn gequaliiiceert, als wel na dedigniteyt endewaerdigheyt, midtlgaders voor de Eere , Hoogheyt, ende Souverainiteyt vande voornoemde Provinciën wert gerequircert; Heb- ben, na voorgaende deliberatie ende onderfoeck y^n'tgenedien-aengaende weidt bevonden in de V erbalcn vande voorgaende Legaticn, wegens den Staet der Vereenighde Nederlanden aen Uyt- ficemfche Koningen , Republijcquen, Princen, opmaten, Staten of Steden gedecerneert geweeft Zi ? V ®oc^ alvoorens naerghefien, in wat voe- gen de felve Koningen, Republijcquen, Princen, roten raten, S taten of S teden gewoon zijn by hare

in4treguard vande intitulatien, ende andere ib- lemniteyten hier boven geroert, te trafteren: goet- gevonden ende verftaen, dat uyt den naem ende van wegen haer Edele Groot Mo. aen alle de Mini- fters van Koningen , Republijcquen, Princen, Potentaten , Staten of Steden , jegenwoordigh alhier aenweiènde, fal wenden bekent ghemaeckt, dat meeft alle andere Staten, ende ipecialijck mede vcricheyden Gekroonde Hoofden, aen haer Edele Groot Mo. ichryvende, gewoon zijn, ten reguarde van de vooriz intitulatie te gebruyeken de naervol- gendcformalia in fuperfcriptien. In 't Nederduy tfch. Edele Groot Mogende Heeren, de Hee~ ren Staten van Hollandt ende ffleft* jy~riefiandt. In 't Hooghduytlch, Dem Edlen Grofmogenden Hem Sta- ten von Hollandt und fVefl-l/'riep. landt. L x                     In

s

ftaer Jidelc Groot Mo. te qualificeren

articulierlijck

midtlgaders

-ocr page 121-

Placaten. ι. Boeck. ζ. Tic.

84

In 't Spaenfch of Portugeefch, Nobles Grandes, & Foderofos Senhores, In't Latijn, ·, Illufrijfimi3Magni3 acPoientes Domini. Dat voorts inde Subfcriptien van de meer-ghe- 1 roerde Brieven, boven de namen, of onderteecke- ningen gemeynlijck gheftelt werden de woorden van Goede Vrunden3 Geallieerden , Nagebuyren^ ofanderenvanasquipollente, immers niet van min aengename fignificatie i metverfoeck, ommedaer van aen hare refpe&ive Heeren Committenten te willen kenniiTe geven; «ende met verklaringe, dat haer Edele Groot Mo. fonderlinge aengenaem lal zijn, in gevalle hier bevoorensby de lèïve in't dc- pefpheren van haer Brieven aen haer Edele Groot Mo. eenigh ander gebrayck moge zijn geweeft, dat fulcksvoortaennaerghelaten, ende alles daer om- trent naer't gene voorfz ftaet ghereguleert moge werden:Ende fpecialijck dat achterwege moge werden gelaten de woorden van Erentfefie, Hoogh- geleerde, Wyfe3 Voorfienige 31)ifcrêie, SpeÜabileh Genewfi, Famati-, i£)ile£li3 ende diergelijcke, die men befpeurt heeft,op,ende in fommige der voorfz Brieven voordelen geftelt gheweeft te zijn : Dat mede aendeMinifters op de prazfentatie van haer Edele Groot Mog. by de gemene Bondtgenooten buyten'sLandtsgecommitteert, 't gene voorfz is fel werden genotiriceert, om infgelijcks ten voorfz eynde daer van kcnniiïè te geven aen de Hoven, of Regeringen, by de welcke fyluyden refpcctivelijck zijn reiiderende. Actum in 's Graven-Hage den 30 November 1 óf t5.

In't Francais,

NoblesyGrandsj & Puiffants Seigneurs, les Seigneurs Eflats d'Hollande, ©* Weft-Frife. In 't Spaenfch of Portugeefch , Α OsNobles, Grandes 3 & Foderofos S en hor es, Qfc. . ί                                         Λ In't Latijn, Illuf riff mis3 JMagnis 3 acPotentibus Dommis, Dommis Hollandirf \¥eft~ Frifirtque Ordinibus, In de Inleydingen boven aen de Brieven. In 't Nederduy tfch, Edele Groot Mogende Heeren, In 't Hooghduy tich Edle Grofmogende Hem, In'tFran^oysj Noblesy Grands, & Puiffants Seigneurs.

Geen Eer-titulen in Requeflen te admitteren. In date den 1 o JVLaert

40.

haer bloote namen,ende achter de felve hare woon- plaetiè, Heerhjckheyt, Ampt endeBedieningej of andere alfulcke wettige qualiteyt, waermede de lelve kennelijck van anderen lullen konnen werden ondericheyden : Ende werdt den Raedt-Penfio- naris in der tijdt by defen wel expreiTelijck belaft en bevolen, egene Requeften, Remonftrantien, of Vertogen, die hyfal weten contrarie't gene voorfz is te wefen ingeftelt, aen te nemen, of anderfints de felve by inadvertentie aengenomen hebbende, iöo haeft hy 't abuys fal bemereken, alhier ter Ver- f;aderinge niet voor te dragen, of verder voor te eièn, maer de felve wederom uyt te geven, o m na de bovenftaende haer Edele Gr. Mo. Refolutie ge- dreiïêert te worden.

S, naer voorgaende deliberatie, by eenpari- ge adviièn van alle de Leden, ende om goede infichten, verftaen ende ghèrefol- veert, dat van nu voortaen alle Perfona-

eten *7,

of Perfoonen van hooge of lagequaliteyt,

Onderdanen van haer Edele Groot Mog., of an- dere particulieren, iönder onderfchey t, voor haer particulier yets hebbende aen haer Edele Gr. Mog. teremonftreren, of te verfoecken, 'tfelve fullen hebben te doen by Requeften in termen van fuppli- catie , ende met demoriftratie van behoorlijck re- ipe£t of onderdanigheyt, fonder dat de Supplianten ofVerthoonders hun fel ven in de νοοπζ Reque- ften voor hare Namen fullen hebben te afleriberen eenige Eer-titulen, 't zy van Joncker,Heere,Grave, Prince, of diergelijcke, maer alleenlijek te ftellen

4 τ. Leden <υαη Hollandt aen haer Edele Groot Mog.fchryvende 3 niet an- ders ds Dienstwillige te onderfebryven. In date den 20 Septcmlw' 1657.*· S, naer voorgaende deliberatie, derefpe- I befbrgen, dat in de Brieven die by de ghemelcc dtive Leden van dele Vergaderinge gere- Leden aen haer Edele Groot Mog. werden ghe" commandeert, yder in den haren te willen I fchreven, in allen deelen, ende voornamentlip *        Λ                                                        I

-ocr page 122-

Ceremoniële Wetten ende Obfervantien.

81

werden, die fich in hunne onderichry vinge niet ten minften qualificeren, hoer Edele Gr. Mog. <Dienft- wiUige-> iönder dat d'expreffievan^r»»^», veel min van goede Vrunden daer inne geadmitteert ial worden.

indeonderfchryvinge gelet werde op'trefpecÏ en €ere die men aen haer Edele Groot Mog. te bewy- ièn ende dragen fchuldigh is: Zijnde verftaen ende (rerefolveert, dat egeen Mifliven van deghemelte Leden aengenomen ende voorgelefen lullen mogen

Hoope Perfonagien niet fonder voorgaende notificatie ende confent

m

41.

HoUandt te mogen komen. In date den 4 Augufti 16 j3.

folveert ende vaftgeilelt, gelijck gerefolveert ende vaftgheftelt wordt by delen; dat van nu voortaen geen hooge of groote Perfonagien haer binnen de Provincie van HoUandt ende Weft-Vrieflandt ful- len vermogen te begeven, fonder daer van pra*alla- ble notificatie aen haer Edele Groot Mog. gedaen, ende daer toe van de felve permiflie bekomen te hebben: Sullende van 't gunt vooriz is,advertentie gegeven worden aen de Minifters van Uytheemiè Koningen, Republijcquen , Princen, ende Po- tentaten, alhier in ■ s Graven-Hage refiderende, mitigaders aen alle Hollandtiche Minifters van de- ièn Staet, buyten 's Landts zijnde, omme daer van kenniflè te doen hebben aen allen den genen, van de welcke, ende waer aen fyluyden gefonden zijn; ende voorts ten reguarde van de gemelte Minifters buyten 's Landts aen alle foodanige hooge Periöna- gien ende Minifters van andere Koningen, Repu- · blijequen, ende Potentaten, als in de Plaetièn hun- ner relpeitive reiidentien bevonden fullen worden.

\ E Raedt-Penfionaris de Wit heeft ter Ver- gaderingegerefereert, datophuydenter Generaliteyt, ingevolge, ende tot vol- doeninge van haer Edele Groot Mog.Re- folutie van date den tweeden defer lopende maend, behoorlijcke debvoiren waren aenghewendt, ten eynde by haer Ho. Mog. in conformité van de Re- folutie van defe Vergaderinge van date den vierden O&ober i6fi door bequame middelen mochte werden geprazcaveert, ende verhoedt, dat egene groote Perfonagien haer binnen het Territoir van defen Staet en komen te begeven, fonder praallable kenniilè, ende permiflie van de Regeringen dan dat daer op, vermidts by eenige Provinciën dien-aen- gaendereflecÏewasgemaeckt op de Heeren hare Principalen, geenconclufie uytghcwerckt hadde konnen worden : Waer op gedelibereert zijnde ; Is goedtgevonden ende verftaen,dat in achter volge van de voor-geroerde haer Edele Groot Mog. Re- folutien van dates den vierden O&ober 16 f 1, ende tweeden deièr loopende maend t, fal worden gere-

4 3. Gecommitteerde Raden in Wefi-Vrieflandt ende het Noorder-quartier op wat naem en Titul recht te doen. In date den 3 A4ej 1660.

Er occaile van ièecker Vonniflè by de Hee- ren Gecommitteerde Raden in Weft-

houdevanvoorigeRefolutie in date den 17 July 16^6, lpreeckende onder anderen van dequalifi- catie van 't opgemelte Collegie: verftaen ende ge- rolblveert, dat het felve Collegie van wegen haer Edele Groot Mog. fal werden aengeichreven, hare Sententien voortaen te extenderen ende te doen uytgeven in forme hier na volgende.

rs

tV-i'

Vrieflandt ende den Noorder-quartiere gewefen, alhier ter Vergaderinghe ver- thoont; ende daeropgeremarqueert dat het felve Vonniflè was ge-extendeert imperibnaliter, begin- nende , Werdtverflaen&c. Is, naevoorgaende deliberatie, ende in achtinge ghenomen den inne-

¥)e Gecommitteerde Raden van de Staten van HoUandt ende Weft-Vrieflandt in Weft-Vrieflandt ende den Noorder-quartiere,&c. aoende recht uyt den name ende van wegen de hooghgemelte Heeren Stateni&c.

Voortaen in de Sententien niet meer tegebruyeken de woorden Hooge

44·

Overigheyt endeGraefielijckheyt, &c. noch gratie voor rigeur

van

Juftitie. In date den 27 September 1668.

Ρ 't gene hier bevoorens aen haer Edele Gr. Mog. voorghefteltis, noopende eenigh misbruyek van voorgaende tyden overge- bleven in de Formulieren van de Senten- ^feneralijck by de Rechten binnen HoUandt en eit-Vrieflandt,midtfgaders oock by eenige Offi- ■leren in haer Eyflchen ende Conclufien gebruyekt Loidendc; Hebben, na voorgaende rypedelibe- tie, de Heeren van de Ridderfchap ende Edelen, lutigaders de Gedeputeerden van de Steden, uyt te ende van wegen de Heeren Burgermee-

fteren endeVroetfchappen, hare Committenten, verftaen , gerefolveert ende vaftgeftelt, ghelijck verftaen, gerefolveert ende vaftgeftelt wort midts defen: Dat van nu voortaen in de extenfien van de Sententien niet meer fal worden gebruyekt de clau- iïile, boende recht uyt den name ende van wegen de Hooge Overigheyt ende Graejfelijckheyt van Hol·· , landt ende Weft-Vrieflandt, of diergelijcke; maer inplaetièvandien, 'Doende recht ttyt den name en van wegen de Heeren Staten van HoUandt ende Weft-Vrieflandt. Dat

-ocr page 123-

■#

Placaten. ι Boeck· ζ Tit.

86

Dat oock alk Officieren, Hooge ende Lage > in ι 't ftellen van hare Eyflchen , ende 't nemen van hare Conclufien, haer infgelijcks daernaer fullen hebben te reguleren. Dat voorts mede van nu voortaen geene Rechteren in Hollandt ende Weft- Vrieilandt, haer fullen hebben aen te matigen ·, om in hunne Sententien te doen influeren de clauiule, *Prafererende gratie voor rïgeur van Juftitie. Ende fal tot executie van 't gene voorfz ftaet, de boven-

ftaende haer Edele Groot Mog. Refolutie aen de Officieren ende Gerechten in den Lande van Hol- landt ende Weft-Vrieflandt toegeibnden werden, om fich 5 voor foo veel hun aengaet, daer naer te reguleren : Gelijck de felve mede ghefonden fal worden aen Burgermeefteren ende Regeerders van de Steden in deie Vergaderinge Seiïïe hebbende, om teftrecken tot der iêlver naerichtinge.

4.5. HoogenRaedt watTiml te gebruyeken daer de Zeeufche Raden eefii dudtertljjn.- In date denii December 1660,

maer dat alle tefmynen die ex convent ione partium of naer ftyle gehouden werden, fonder de tuflehen- komfte van eenigh oordeel, of van eenige determi- natie of decifie van den Rechter, wel fullen mogen hebben haren voortgangh, als maer daer over ten minden een Hollandts Commiflaris prsfent is. Ende ten derden, dat over ende in de voorfz fa- ken* van de welcke de Zeeufche Raden als boven zijn geiècludeert; tot Griffier gebruyekt fal wor- den Mr. Johan Coenen, als wefende een Hollandts Minifter van den ghemelten Hoogen Rade, daer toe hy oock midts defen ten overvloet fpecialijck werdt geauthorifeert ·, ende fal dienvolgende voor hem ten dien fine Commiffie als Griffier van den Hoogen Rade over Holland ende Weft-Vrieflandt ge-expedieert werden: fonder dat hy echter ter fa- ke van dien eenigh Traftement of Gagie tot lafte van den Lande fal genieten, of mogen pmenderen; maer fich hebben te vernoegen met de Gagie hem in'qualiteyt als Subflituyt-Griffier van den Hoogen Rade over Hollandt, Zeelandt en Vrieflandt toe- gevoeght. Ende fal de bovenftaende haer Edele Groot Mo, Refolutie den Prafident ende Raden van den Hoo- gen Rade over Hollandt ende Weft-Vrieflandt toegeibnden werden, om haer daer naer te regule- ren i met verdere authorifatie, om ten aenfien van alle difficultey ten die haer in de executie van de voorgeroerdc haer Edele Groot Mog. Refolutie, ende van defè jegenwoordige difpofitic ibude mo- gen ontmoeten j foodanigen ordre te ftellen, als fy met hare befte commoditey t, ende ten meeften gerieve van parthyen Litiganten in goede Juftitie fullen bevinden te behooren: Bly vende altijdts bin- nen de palen van 't gene foo in defè jegenwoordige) als in de voorfz voorgaende Refolutien ende aen- fchryvens is vervat.

Υ refumptie ghedelibereert zijnde op de Miflive van den Praefident ende Hollant- fche Raden in den Hoogc Rade, gheda- teert alhier indenHage den elfden defer loopende maendt, ende dienende tot refcriptie op haer Edele Groot Mog. Brief van den 23 Novem- ber daer bevoorens, met der fel ver Relblutie van den 7 Junij laetftleden, tot Bylage daer benevens gevoeght ge weeft zijnde, in voorgaende Notulen onder date den twaelfden defes breeder gementio- neert; ende gelet op de poinften van deliberatie, foo uyt de voorfz Miflive refulterende, als ter oc- cafie.van de onderteeckeninge van de felve voorge- ftelt: Is verftaen ende gereiölveert; dat den Prae- fident ende de Hollandtfche Raden Van den voorfz Hoogen Rade in der tijdt, in faecken wefende van foodanige of diergelijcke nature, datfe van wegen de Provincie van Zeclandt de judicature van den voorfz Hogen Rade albereyts werden onthouden, of naermaels noch fouden mogen werden ontroc- ken ·, ende die m'idts dien door den gemeltenPras- fident ende de Hollandtfche Raden in gevolge Van de voorfz Refolutien van den 7 Junij ende 23 No- vember beyde leftleden, alleen ende affonderlijck met feclufie van de Zeeufche Raden moeten wer- den berecht ende getermineert * foo in de Mande- menten ende andere Provifien van Juftie, als in de Sententien ende alle andere Aften of Depefches te gebruyeken den naervolgenden Titul: T)eη Trafident ende Raden van den Hoogen Rade over Hollandt ende JVefl-Vrieflandt. Ten anderen , dat gene foodanige faecken als vooren, iöo wanneer, ende voor lbo veel daer van by den Rechter kennifïè genomen, of eenigh oor- deel geinterponeert moet werden, voor Commif- fariflèn opdeRolle anders fullen mogen dienen, dan met exclufie van de Zeeufche Raden als voren*

Den

-ocr page 124-

87

DEN DERDEN TYTEL, Refolutien, Ordres / ende Reglementen YanStaët

Ordre ende Reglement op de befoignes ter Vergaderinge van haer Edele

In date den 19 February 1585.

Groot Mog

vermindert yemandts Privilegiën of Gerechtighe-» den ter contrarie. Welcke Vergaderinge van de Staten geraemt en gcleyt fal worden binnen 3 maenden na 't affchcy- den van elcke Vergaderinge, ofte binnen alfulcken anderen tijdt, als in 'tfcneyden van de Vergade- ringe fal werden aengheftemt; ende dat ordinarie binnen den Hage; ten ware tot dienftc van de ghe- mene fake eenige Vergaderingen tot andere Plaet- ièri bewillight wierden. Ende lbo verre denoot- iaecke van den Lande middelertydt eenighe extraordinaire Vergaderingen vereyflehen lal , lal de ièlve' Vergaderinge by de Gedeputeerde Ra- den van de Staten befchreven mogen werden, ofte by de Edelen en naeil-ghelegen Steden; foo wan- neer de Collegien ccllèren lullen, tot fulcken dage, als de ièlve na de hooghwichtighcyt van de laecke goetduncken fal. I V. Dat uyt het Collegie vande Edelen op alle Verga- deringen gehouden lullen zijn ten minftcn drie van henluyden continuelijck te compareren; fiilcks iy- luyden onder haer Collegie lullen verdragen ende ordonncreniEn uyt de Steden vanDordrecht,Haerr lem, Delff, Leyden, Amfterdam, Goude, ende Rotterdam, niet min dan twee Peribonen ; ion- der dat de ordinaris Gedeputeerden van 't Collegie

Lfoo in alle Collegien, Vergaderin- j gen ende Gemeenfchappen,lbnder- lmge tot onderhoudt van een Re- publijcq ofStaet, van Landtlchap- pen, Steden ende Gemeenten van dien; voor al noodigh is ingeilelt te worden goede Ordonnantie, Wet ende Regie, waer mede niet alleenlijek fulcken Collegie werde bcveftight; maer oock alle ende een yegehjck Lidt- mact der felver Collegie worden onderrecht, waer na de felve in 't handelen, raedtflagen, beiluy ten, en uytrech ten van alle voorgehouden, ende toekom- mende iaecken hen lullen hebben te voegen ende bcleyden, ten meeften geruftheyt > ordre ende be- voraeringe van 't gemeene befte: S O O IS Τ, Dat de Staten van Hollandt beilooten ende ge- ordonneert hebben't gunt bier naer volght.' I. Datinde Vergaderinghe van de Heeren Staten voornoemt fal werden gehandelt ende getradleert, na voorgaende befchryvinge van de Edelen en Ste- den ·, op alle confenten van Contributïen, Beeden, Subventicn, ende Ommeilagen ·, alle Obligatien en Verbanden, 'tzy temporeel ofperpetueel,daerby de Peribonen of Goederen van de Ingezetenen λήιι den Lande van Hollandt iullen werden verbonden: Item, op de veranderinge van de Souverainité ofte Regeeringe van den Lande; het maecken van Pays en Beftant ; het aennemen van Oorloge; alle nieu- we Alliancien ofte Verbonden; tranfport ofte op- dracht vande Landen.; Giften van 's Landts Goede- ren; conftitutien van Penfioenen of Tra&ementen; het maecken van nieuwe Ordonnantien en Placa- ten ; 't afdoen ofte invoeren van generale Co- ftumen, Collatien en Giften van Olflcien, of om yemandt daer toe te nomineren-, quijtlcheldinge van Pachten, Ommeilagen en Contributïen; ver- anderinge inden voet ende loop van de Munte; augmentatic vande Laften van Oorloge, boven de Middelen van Contributïen daer toe geconiènteert ende bewillight; om generale ordre te ftellen op de betalinge van de Gemeene Landts-fchulden; het yerleenen van Privilegiën of Oitroyen aen eenighe «eden, Dorpen en Collegien, fonder dat van de voonz, of diergelijcke fwaerwiehtige iaecken yets lal mogen gedaen, gheilooten of gearrefteert wer- dcn, dan naer voorgaende befchryvinge als voo-

ter Daghvaert

lullen werden gecomm itteert. V.

Niemandt fal ter Daghvaert mogen compareren, dan de Edelen daer toe befchreven zijnde, ende by den Raedt ende Vroetfchappen van de Steden iullen wefen fchriftelijck daer toe gecommitteert : Ende fullen de felve Gedeputeerden in faecken van befchryvinge exhiberen haerluyder procuratie , en de Relblutie van hare Principalen openen en verto- nen^des verlbchtzijnde)Ende alle andere Peribnen ter daghvaert niet gecommitteert zijnde, alsvoren, die in de Vergaderinge van de Staten fullen begeren yets te proponeren,ofte veribecken, iullen,het lelve ghcdaen hebbende, gehouden welen uyt de felve Vergaderinge te vertrecken, ter vermaninghe van den oudfften van de Edelen ofte Steden, prazfent zijnde, die daer toe by defen werden gelaft. VI. Alle de gene die in de voorfz Vergaderinge van de Staten verlchynen, lullen voor al beloven ende fweeren's Landts Privilegiën, Handtveften , Ge- rechtigheden, ende de oude loffelijckeCoftumcn {voor ίο veel de lèlve niet en zijn prazjudiciabel de Privilegiën en Gerechtigheden van de Steden in 't particulier)te iiülen voorftaen en defenderen. Alle des gemeene Landts iaecken met raedt ende daedt te

ren.

I I.

, ityproviiic op de Vergaderinge vande Sta- ten befchreven fullen werden de Edelen ende Ste- «cn, dieniengewoonlijckistebeichryven, ende tot noch toe befchreven zij η geweeft; ende dit on-

-ocr page 125-

Placaten. ι. Boeck. 3. Tit.

88

comparerende, op alle propofitien ende vragen, ftcmmen, adviferen ende antwoorden na de mate* rievande faecke is vereyflehende-, ekks met de re- denen van fijn advis ende opinie, fonder d'een den anderen t'interrumperen , ofte met eenige onghc* bonden woorden te bejegenen ·, of d'een des anders laft ende refolutie met onbehoorlijcke redenen te wederfpreecken: op pcene , dat de Staten te- gensdeContraventeurs, ofte den Contraventeur metterdaethaerluyderauthoriteyt fullen interpo. neren, ende daer inne voorfien als na behooren. XII. In iaecken of poin&en van beichryvinge, fullen de Gedeputeerden mogen volftaen met het inbren- gen van de reiblutie ofte laft van hare Principalen: Ende in alle voorvallende faecken fullen fy iinceer- lijck naer hun befte verftandt adviferen. Ende op het gene fy hun vinden befwaert , of niet gelaft, mogen nemen rapport aen hare Principa- len, en gehouden zijn 't fclve in te brengen binnen alfulcken tijdt, als by de Vergaderinge ial werden gepraefigeert, nagekgentheyt van de faecke, ende de diftantie van de plaetiè. XIII. Ende fal op alle faecken beiluyt ghenomen wor- den van de meefte ftemmen ·■> fulcks dat overftem- minge plaetfe hebben fal op alle voorvallende iaken aengaende debeleydingevan des gemene Landts affairen, als na ouder herkomen. XIV. Wekke Reiblutie plaetfe houden, ende achter- volgt fal worden in alles, uytghefeyt dat heteene Lidtmaet of't ander van de Staten niet en fal wer- den tegens fynen wille of advis overftemt, of met de meefte ftemmen overwonnen in materie van confent te dragen tot Beden, Subventien, ofte vaneenigeparthye of ghedeelte van Contributien onder malkanderen te maecken ·, of op het vinden van't middel van dien. Item in belaftinghen van Steden, Peribonen of Goederen ; Op TracT:aten vanPeyfe, Oorlogh, of veranderinge vanRegc- ringe, of andere diergelijcke fwaerwichtige faken, concernerende den ftaet van den Lande. In wek- ke feacken , fbo de voorfz Ledematen niet en 1 konnen vereenigen of verdragen, fullen de geichil- len deshalven wefende,als de twee derdendelen van de ftemmen of advifen over een dragen, ghefub· mitteert, ende ghefteldt werden ter deciiie van al· fukke neutrak Heeren of Perfonagien binnen de Geünieerde Provinciën, als fy onderlinge fullen konnen verdragen ·, die men ter wederzyden ghe- houden fal wefen te nomineren binnen den tijd van veerthien dagen of drieWeecken, na dat de gefchil* lenontftaen fullen zijn. By wekke genomineerde Peribnen de voorfz gefchillen ( parthyen gehoort) fullen werden ghedecideertj ende fullen Parthyen refpeeïive gehouden wefen te achtervolgen 't gene by de vooriz ghe-eligeerde Peribonen dienthal- ven uytghefproocken fal werden, ten minftenby proviiie gheduyrende den tegenwoordigen Oor- logh. X V. De Edelen en Magiftraten vande Steden Men ge" houden zijn ekks inden haren te volkomen en ach- tervolgen,doen volkomen en achtervolgen alle Qt- donnantien en Refolutien, alfo als na voorgaer»e beichryvinge Staetsgewyfe op de bekydingeva11

te helpen vorderen; in de faecken vanbefchryvinge te helpen beiluyten en adviferen, fulex fyluyden by hare Principalen fullen zijn gelaft -, ende voorts op alle voorvallende faecken, als fyluyden na haer ver- ftant in goede confeientie tot het gemene befte, en welvaren vinden fullen | te dienen. AlleOr- donnantien ende Reiblutien , van de Staten, Commiilien ende Laften hen Staetsghewyfe be- voolen, naer haren vermogen ende wetenfehap ge- trouw elijck te volkomen, ende doen volkomen ·, Ten ware dat eenighe Gedeputeerden waren ver- bonden tot confent van hare Principalen. Ende voorts fecreet te houden, ende niemant te open- baren dan fyne Principalen, de faecken in de Ver- gaderinge der felver Staten gehandelt ofte befloo- ten, die men Staetsghewyië bevelen ial fecreet te houden. Wekken Eedt in 't beginfel van alkVergaderin- gen, ende voor alle befoignen by den oudtfte van de Edelen of S teden prsefent zij nde, alle de Gede- puteerden fulcks ial afgenomen werden. -                        f I I. De Gedeputeerden van de Edelen ende Steden fullen gehouden wefen op alle beiètten of befchre- ven Daghvaerden van de Staten, ende oock in de dagelijckfche Vergaderinge ter gheordonneerder tijdt en plaetfe als vooren te compareren, op poene dat de abfenten hare ftemme fullen verheien in faecken in hemiuyder afweièn ghetra&eert -t ende gehouden weien t'achtervolgen ende gheftant tedoen'tgunt byde praefenten ial wefen ghcdaen, of beflooten,op de Poin£ten van Befchryvinghe: En voorts in alle voorvallende faken daer overftem- minge valt, na ouder gewoonte ·, midts dat de Brie- ven van befchryvinghe fes daghen te vooren hen- luydcn fullen gelevert zijn ·, ende ten ware de ièlve eenige legitime oorfake of excufen hadden, die by de Edelen en andere Steden worden aengenomen. VIII. De voorfz Gedeputeerden, ter Daghvaert geko- men zijnde, fullen uyt de Vergaderinge niet mogen fchcyden of vertrecken, voor den tijdt van fchey- den, die geadviièert ial zijn, ofte buyten oorlof van de andere Gedeputeerden; op pcene van twaelf Caroli guldens voor den eerften dagh, ende alle na- volgende dagen, de Daghvaert geduyrende, t'elc-

kens drie guldens.

I X.

Ende fullen de Gedeputeerden, ter Daghvaert ghekomen zijnde, ftellen den tijdt ende uyrevan hare aenftaende befoigne ende dagelijckfche Verga- deringe , de wekke by een yeghclijck van hun ial waerghenomen werden, op pcene van t'ekkens te verbeuren fes ftuy vers. X. Alle wekke poenen fullen werden geappliceert ten profijte van de arme Wefen van der Stadt of Plaetfe daer de Vergaderinge wert gehouden. Ten wekken fine den Secretaris van de voorfz Staten gehouden wert deWeesmeefteren t'ekken reyiè by gefchrifte over te leveren de namen vandeGedepu- teerden, die in faute of gebreke fullen zijn geweeft, om by den felven geinneten ge-executcert te wer- den,datelijck, ende als de geprivüigeerde 's Landts penningen, daer toe fy gelaft ende gheauthorifeért worden by deiën.            X I. Ende fullen de Gedeputeerden, ter Daghvaert

-ocr page 126-

Ördres ende Reglementen van Staet

8p

van de ièlve Of dönnantie mogen wef den gheniul- clreert t'lcken'reyiè tot negen ftuy vers, ten profijté en executie als voor en. XVII. Den vooriz Advocaet ofte Secretaris fal een ye- gëlijcks opinie aenteeckenen, ende den vooriz Se- cretaris gehouden weien pertinent regifter te hoiii den van alle Reiblutien in de vooriz Vergaderinge genomen ·, ende oock memorie te houden van de overgebleven faecken van alle Vergaderingen, om de ièlve te vermanen na de acceleratie die daer inne van noden fal mogen wefen: XVIIL Ende fullen op de felve Vergaderinghe alle da- gen's morgens eer men yets anders lal mogen pro- poneren, worden ghereiürneer t alle de Relölu tien die daeghs te vooren fullen zijn ghenomen, aleer de ièlve werden uytgegeven; op pcene van twintigh ftuy vers, by den Secretaris te verbeuren, lbo me- nighmael als hy bevonden lal werden contrarie ge* daen, ofte eenige A&e ofte Reiölutie (nietghë- refumeert zij nde ) uytgegeven te hebben. Welcke Reiölutie opgheleièn ende gearrefteert zijnde ter ièlverftondt by de Edelen ende twee van de Ge- deputeerden van de Steden by gebeurte, gheteec- kent fullen worden * Van welcke Refolutien de Edelen ende Steden 't dubbel uytghelevert fal worden tot kofte van den Lande, ende fulex , naer ouder ghewoonte * ten ware anderfmts omme ièeckere reipedTren wierde gheordonneert. Ende dit alles by provifie, ende tot anders Staersgewyiè fal weien gereiblveert. Gedaen in den Hage den ipFebruary ïf8f. Onderftontj Ter Ordonnantie van de Staten. Geteeckent > C de Rechtere.

des gemene LahcJfS faken als voren gemaeckt en gc- noraen,fonder wederftandt of wederfeggen,dire£te- Jijckofindireéfcelijckj op poene, dat by gebreecke van dien, ende in gevalle van eenige onwillighey t, verfuymenüTe, of onbehoorüjck ver treek daerin eepleeght ofte verthoont, alle koften, fchaden en uitereifen, daer door opkomende, foo wel aen hare Perfonen ende Goederen, als van alle Poor- teren ende Inwoonderen van hare Steden refpe&i- velijck verhaelt iüllen worden; ende niet te min decontfaventie, onwillighey t ende wederhoorig- . heyt tekens de vooriz Ordonnantie ende Reiölutie gheftraff, fulcksende by fülclce wegen, recht, be- dwan rh ofte exeentien parata , als met kenrtiflè van oen Rade Provinciael, is 't noodt, gheadvifeert ende verklaert fal worden ·, daer toe de Edelen ende Steden reipe&ive verbonden bly ven. XVI In de Vergaderinge van de Staten,na dat het ge* mene Gebedt fal welen gedaen, fal een;yegelijck op iijn plaets gaen fitten, ende iiillen daer, in de vrefe Godts met goeder ernft ende refpe£t de faken daer op de felve Vergaderinge ofte Daghvaert principa- lijck dienende is, ende 'tgemene Landt aengaende, voor al voorgenomen en afgedaen worden. Waer na volgen fullen de iaecken van de Leden, Steden, Dorpen ende Collegien. Ende daer na de faken van de particuliere Perfonen die occurreren fullen ·, onder dewelcke de veriöecken ende doleantien van I Pachters van des gemene Landts Middelen ( daer van de difpofitie aen de Staten is gereferveert) ful- len zijn geprxfereert, ende tot dien eynde overge- levert in handen van den Advocaet van 't Landt,of Penfionaris van de oudtfte Stadt, die de felve den Staten voorhouden fal : Sonder defèordre te in- verteren, ten ware om merckelijcke redenen an- ders in 't gemeen wierde geadvifeert. Waer op de | Edelen ende Gedeputeerden van de Steden van dage tot dage fullen hebben te letten, endegoedt rcguard te nemen,ten eynde dat deContraventeurs

Inflruiïie voor de Gedeputeerden van de Heeren Staten van Hollandt ende ll^efl-Vrieflandt in de Vergaderinge van haer Hoogh tfldogt In date den 13 faly i66y.

Z.

gewyiè vergadert zijnde j aen de Generaliteyt is eedefereert. * II I. Sullen voorts trouwelijck naekomén de bevelen haer van wegen dé Meeren Staten van Hollandt en Weft-Vrieilandt gegeven 5 ende beiorgen dat in de vooriz Vergaderinge niet en werde gehandelt ofte gedaen yets dat concernereh mochte de Hooghey t> Privilegiën, Gerechtigheden;, loffelijcke Coftü- menettdeUfantien van den Lande van Hollandt en Weft-Vrieilandt, Steden ende Leden van dien j fbndef expreilènendeipecialen lait van de Staten van den fèlven Lande. I V. Sullen voorts de vooriz Gedeputeerden in de Vergaderinge of daer buyten niet mogen handelen» ibnder ipecialen laft als vooren,van de naevolgendë Μ                          Poin*

I. ÊErftelijck, fullen werden ghecommitteert volgende voorgaende gebruyek, eenige van de ghequalificeerfte ende bequaemfte totdebedieninghe uyt de Provincie van Hollandt ende Weft-Vrieilandt, de welcke niet lullen mogen wefen in Eedt, Gagie of Dienft Vaii yemandt, dan alleenlijck van de Provincie van Hollandt ende Weft-Vrieilandt, of eenigh Lidt van de felve. IX κ 9c^Puteer^en iüllen in de exercitie van hun- ne bedieninge achtervolgen , ende niet mogen te buyten gaen den voet van de naerdereUnie van Utrecüt, nochte't gene ria date met gemcene Re- iölutie van de gefamentUjckc Provinciën, Staets-

-ocr page 127-

Tik ν

Placaten. ι.

9

5>o

Poin&en; als van Vrede of Treves, Oorloge , Handelinge met andere Potentaten, Landen ofte Steden, van Alliantien, Secourfen, verkenen of continueren van eenige generale ofte importante O6troyen, daer by de Provincie van Hollandt en Weft-Vrieilandt eenigen intereft foude komen te lydeh; aennemen, continueren of afdancken van eenighKrijghsrVolck} noch mede van het fenden van eenigeAmbafladeurs of notable Deputatie buy- ten 's Landts 5 gelijck mede niet in't ftuck van de Munte, Convoyen ende Licenten ■, fluyten ofce openen van de felve ■, verkenen van pardonnen, remiifien van deli&en tegens den Staet begaen ; als mede niet over quijtfcheldingen van confifcatien by Sententien gedecreteert, of eenige diergelijcke / wichtige matenen, den Staet van den Lande be- treffende ; ten deele oock by d'Unien, ende na- mentlijck die van Utrecht aen de Provinciën gere- lèrvcert, die men hier houdt voor geinfereert,ofte eenige andere poinclen gereferveert aende Heeren Staten van den Lande : Maer fulcks voorvallende ( gelijck iy daer op fonderlinge acht fullen hebben te nemen, dat fy mogen foo tydelijck als mogelijck is, daer van informatie bekomen)terftondt de Hee- ren Staten van Hollandt ende Weft-Vrieflandt, of in ablèntie van de felve, haer Edele Groot Mog. Gecommitteerde Raden, daer van fullen hebben t'advertercn ·, op dat alfoo alles moge ghefchieden met kenniife van defe Provincie, iönder dat men de felve pracipitere, ende alfoo d'auctlioriteytaen iichiëlvenneme. V. Sullen niet vermogen te verkoopen, vervreem- den ofte oock belaften eenigh Recht of Gerechtig- heden, Domainen, Goederen, A&ien of valable Crediten, de Generaliteyt en gemeene Unie toe- behoorenden anders als na voorgaende petitie van den Rade van State, ende 't confent der Provinciën, Staetsgewyfe daer op gereiblveert hebbende. Gelijck mede niet en fullen vermogen het inko- men van eenige Comptoiren, generalijck of par- ticulierlijck onder de Generaliteyt hoorende, te diverteren nochte belaften, met Aiïignatiéri, Ne- gotiatien, Verpandingen, of eenighe andere Ver- binteniffen, fonder voorgaende petitie en confent alsvooren. VII Sullen voorts niet vermogen, noch by hun felfs, noch oock met ruggelpraeck van de Heeren Ge- committeerde Raden, eenige Pafpoorten tot vryen uyt of invoer van eenighe Goederen, Koöpman- fchappen, Meubelen, of andcrfints, van wat faec- ken 't felve oock loude mogen zijn (uytghefondert alieenlijck d'ordinaris Wynen volgende de Lijfte daer van ter Griffie van haer Ho. Mog. beruftende,

wel expreffelijck tegen te fprecken ende af te ilaen 5 oockdienvolgendenietghedogen dat daer op tot vryen uyt of invoer als boven eenige conclufie ghe. nomen werde. VIII. Alle penningen ende Voorbaten, de Generale teyt van buyten toekomende, uyt krachte van Tra. daten, Alliantien, Subfidien met vreemde Prin. een of Republijcquen ghecontraiteert; iüllen ko. men tot voordeel van de gemeene Unie in handen van den Ontfanger-Generael, ende gelaten werden ter dilpoiitie van den Rade van State ·, fonder ter Vergaderinge van de Generaliteyt daer van te mo- gen difponeren, of eenige betalinghe daer uyt te doen, als alleen op Ordonnantie van den gemelten Rade van State. I X. Ende fullen voorts gantfeh geenJuriiHictie aen haer nemen t'exerceren by haer ièlfs, of oock niet byCommiflie of delegatie, over proceflën ende faecken , die tuffchen eenighe parthyen Con- tendenten, woonende binnen de Geünieerde Pro· vincien, mochten voorkomen: Maer de felve laten of renvóyeren,foo veel die de Generaliteyt konnen aengaen, ofaendenRadevanState,ofaendeCol· legien ter Admiralitey t,na de nature ende gelegent- heyt van de faecke. X. Maer in faecken daer Reviiïe verfocht werdt ful- · len fy haer ter Generaliteyt mogen laten committe- ren, ende daer inne gebruyeken, midts dat de voor- ieyde Revifien werden verfocht envervolght bin- nen behoorlijcken tyde daer toe na Rechten gheor- donneert en anders niet. X I. Sullen haer niet aennemen om by authoriteyt te furcheren of fuipenderen eenige executien van Sen- tentien, 't zy in't civil of crimineel, die by eenige Collegien ende Rechteren van de Generaliteyt ge- weien fullen zijn·, maer lullen de felve Rechter* vermogen met de noodige executie voort te varen, niet tegenftaende de voorfz iurcheantie of geinten- deerde lüfpeiifie. XII. Sullen gehouden wefen rapport te doen met den aenvangh van de Vergaderinge van Hollandt ende Weft-Vrieflandt, vari alle 't gene geduyrende der ièlver abfentie notabels to Vergaderinge van de Generaliteyt fal voorgevallen zijn; ende met eeneii | t'exhiberen het Regifter, inhoudende alle Refolu· tien ter Generaliteyt van tijdt fpt tijdt genomen. 'XIII. Sullen voorts houden goede ende naeuwe corre- fpondentie met de Heeren Staten Van Hollandt en Weft-Vrieflandt, ofinabièntiev^n de felve, met de Heeren Gecommitteerde R^den; t'ekkens

midtfgaders oock de Meubelen van Üytheemièhe I puncluelijck rapporterende ende a<üviferende van Minifters, ende van die van haren Treyn, die de I, alle't gene den Staet van den Lande, in'tgeneraeb

of de Provincie van Hollandt ende Weft-Vriefland in't particulier eenighiints is concernerende: Sou- der dat fy met yemandt, de faecken yan den Lande aengaende, fullen mogen correipörideren in 't paf" ticulier, dan hebbende als vooren /de voorfchreve devoiren aen de boveri-gemelte Vergaderinge, of aen de Heeren Gecommitteerde Raden ghedaem maer indien yets mochte voorvallen, die van den Noorder-quartiere fpecialijck concernerende, fif" len

ièlve tot hare commoditcyt metfich voeren, voor- uy tienden, of haer immediatelijck doen volgen ) teconfeiiterendirectelijck of indireclelijck ·, noch oock daer toe eenige aenleydinghe te geven 3 ende fulex oock noy t eenig verfoeck daer toe tenderende ad reverend'tim over te nemen, of alhier by rapport in deliberatie te brenghen; maer ter contrarie alle ioodanigevefibecken als daer toe oyt of oyt ter Ge- iieraliteyt foucfen mogen voorkomen j aehftondts

-ocr page 128-

			Ordrcs ende Reglementen van Staet^
									5>i
				XIX. Op welcke Inftruttie de Gedeputeerden nu in de voorfz Vergaderinge gekomen zijnde, of hier na te deputeren-, lullen gehouden zijn te doen den behoorlijckenEcdtaende Ed. Groot Mo. Heeren Staten van Hollandt ende "Wcft-Vrii Handt, hare Heeren Committenten ende Principalen. Ende referveren de Heeren Staten van Hollandt ende Weft-Vrieflandt d'interpraïratie, vermeerde- ringe of verminderinge van dele Jnftrudtie aen haer iëlven. Formulier van Eedt voor de Ge^ deputeerden van de Heeren Staten van Hollandt en Weft-Vrieflandt in de Ver- gaderinge van haer Ho. Mog. <rP\Itbelooveenfweereicki de Heeren Staten van •*THollandt ende Wefi-Vriefiandt, als Souver ain •van de felve Trovincie (fonder dat ick yemandt an- ders kenne daer toe recht te hebben jgehouw ende ge- trouw te wefen-, dat ick oock niet en fal wefen in raet ofte in daedt, daer de Hooghcyt der voorfz, 'Provin- cie eenige indr acht ^ ofte den Ingezetenen van dien eenigh hinder, fchade ofte let fel af komen mochte -, maer indienfulcksjets tot myner kennijfe auame, dat ick na mijn vermogenfulcvbf albeletten ■„ en terfiondt de Heeren Staten voornoemt, of in ab- fentie vandefelve,hare Gecommitteerde Raden daer aftydelijckgoede waerfchouwinge doen, ofte doen doen: Dat ick oock de Eer e, Hoogheyt ende Heer* lijekheyt van den f elven Lande naermijn vermogen falhelpen bewaren, oock helpen mainttineren ende voorfiaen de ware Chrifielijcke Gereformeerde Reli- gie , foo diejegenwoordigh m defe Landen aengem- men endepublijcquelijckge-exerceert werdt ·, te we~ ten, voor foo veel het Diflrifi van de Generaliteyt dengaet, ende verder of anders niet,Jonder my eenig- fints ontrent hetfiuckvan de Religie, over ofte m deflemmende Trovincien eenige de minfle dijpofitie aente matigen, ofte oock te gedogen, dat by ofte op den naem van haer Hoogh Mog.Julcx in eenige Tro- vincie, of eenigh Lidt van-defelve ondernomen wer- de } Ende voorts alles helpen dirigeren ( in faecken, deliberatien ofberaetfagingen, daer in ickgebruyekt fal werden in haer Hoogh Mog Vergaderinge of daer buyten ) tot het gene de Trovincie van Hollandt en Wefl-Vrieflandt, ende vermogens d'Unie de ghefa~ mentlijckeTrovincien meefi vorderhjck ende dien- dighis : Dat ick oock voorts fecreet fal houden, al 'tgene fecreet behoortghehouden te werden : Dat ick mede niet en fal nemen eenige gift en of gaven, die naer befchrevm Rechten verboden zijn, ende voorts alles fal doen, dat eengetrouw Gedeputeerde en On- der zaet van den Lande van Hollandt ende Wefl* Vrieflandt fchuldigh is, ende behoort te doen ·, JLnde fpecialijck in alles my reguleren, achtervolgens d'ln- ftruëfie op myne Bedieninge aireede gemaeckt of noch temaecken. Aldus gedaen ende gearrefteert tel* Vergaderinge van haer Edele Groot Mog. den drieentwintigh- ftenjulyidtfp,
		len daer van aen de Hecren Gecommitteerde Ra- den vanden ielven Quartiere mede tydelijck adver- tentie hebben te geven Λ i. V. Sullen oock voortaen niet meer hebben te con- fenteren of te bewilligen ( gelijck bevonden wert voor heenen lbo nn lbo dan by inadvertentie of an- derfints crefchiet te zijn ) in eenige difpenfatien van 't derde Articul van 't Octroy den 22 December des hers 1622 aen de Geo£troyeerde Ooft-Indifche Compagnie defer Landen verleent ι mede-bren- gende onder anderen : 'Dat de Beginthebberen van de felve Compagnie den anderen in Bloede ofte affiniteyt niet mogen beflaen, tot Sufiers ende Broe- ders Kinder en toe incluys : Noch oock daer toe eenige aenleydinge geven direételijck of indire&e- lijck0, ende iulcks oock noyteenigh veribeck daer toe tenderende, ad referendum over te nemen, of alhier by rapport in delibpratie brengen; maer ter contrarie alle foodanige verlbecken als daer toe oy t of oy t ter Generalitey t fouden mogen voorkomen, aenftondts wel expreffelijck teghenibreecken ende af l hen; oock dienvolgende niet gedogen dat daer op tot difpenfatie als boven eenige conclufie gheno- men werde. X V. Sullen vorders den Rade van State ende de Col- legienter Admirahteyt laten by't volkomen ghe- bruyek van hare refpe&ive Inftructien» fonder daer inne eenige veranderinge of inbraeck te doen, of te gedogen by yemandt anders gedaen te werden ·, en lullen gehouden zijnreguardtenemen,datdeniel- ven Raedt ende Collegien hare Inftruftien wel naerkomen, ende dat fy reipeclivelijck by deièlve worden ghemain£tineert. XVI. Sullen oock niet vermogen fonder voorgaende ad vis ende kenniflè van de Heeren Staten van Hol- landt ende Weft-Vrieflandt te helpen confereren of laten refigneren, notable ende principale Offi- cien of Ampten, Militair of anders ·, noch te oock eenige nieuwe Officien of Tractementen te geven -, ofte merckelijcke Vereeringen, 't zy aen Uytland- fche of oock Inghezetenen van den Lande te accor- deren, daer mede den Staet vanOorlogh of des Generaliteyts Middelen ende Inkomen foude wer- den befwaert ofte vermindert: Ende oock niet toe- ftaen eenige exorbitante defroyementen of iitrroga- tien van andere Perfoonen in verftorven Tracte- menten. XVI I. Sullen infgelijcks niet vermogen eenigh part of deel te hebben in eenige Waren of Koopmanfehap- pen, die aen 't Landt werden verkocht of gele^ert, nochte oock in eenige Verpachtinge van de Gene- raliteyts Middelen, veel min eenige Ordonnantien tot latte van de Generalitey t of particuliere Provin- ciën mogen koopen, of in de felve participeren* al- les direftehjck noch indirearekjek. XVIII. Sullen tot Gagie of Traktement genieten jaerlijcx te$£?s vier Gulden 's daeghs ·, en reyfende in Com- Iml£e> taer reguleren naer't Reglement- fonder malkanderen eenighe Vereeringen of Byflagen toe te voegen m eeniger manieren.
								InftruBie
					Μ *

-ocr page 129-

Placaten. é Boeck. 3 Tit. . IrdtruÜie voor de Gecommitteerde Kaden van de Heeren Staten van Hollandt ende JVefl-F'rieflandt. ' In date den 4 OBober 1670.

1 r

gheftraft werden na behooren ·, welcke ftraffe over den Volcke van Oorloge in Hollandt endeWeftV Vrieflandt leggende, lyluyden by prasventie mede fullen decreteren,ende doen executeren. V I. Sullen oock bevlytigen, dat behoorlijck, en met alle rigeur werde geprocedeert, tegens de gene, die van der gemene Vyanden zyde gevangen worden, midtfgaders oock tegens alle die gene,die bevonden lullen worden yet voor te nemen, dat tot Verrade». rye1, muterye, feditie, oproer, vervalfchinge van de Munte, ende mishandelinge van 's Landts Vi- vres, Munitions van Oorloge, ende andere Goe- deren iöude mogen ftrecken 5, ende fullen over den felven de behoorlijcke ftraffe mede by preventie de- creteren, ende doen executeren. VIL Item, fullen by arrefte, kenniflè ende judicature hebben van alle queftien ende ghefchillen tuflehen parthyen vallende ·, terooriaeckevan den ophevc van alle inkomften , ommeflagen ende contribu- tien, die by den Staten voornoemt, tot vervallinge hare quote, ende laften van't gemene Landt alreae geconfenteert fullen zijn, of nochmaels geconfen- teert fullen werden; daer inneiyluyden gehouden fullen wefen een yegelijck recht en Juftitie te doen: Gelijck fyluyden na Recht,Redenen,Placaten, Or- donnantien, ende in goeder confeientie fullen be- vinden te behooren. Sonderhun anders 't feyt van de ordinarisJuftitie, den Hoogen Provincialen Ra- dende Collegien van de Admiraliteyt,ende de Ge- rechten van de Steden, of andere Rechteren com- peterende, te onderwinden. VIII. Sullen ftaet houden vande Ammunitie van Oor- loge, Wapenen, ende andere Inftrumenten, in de Kaflê van den vooriz Lande wefende, en befor- gen dat de felve Kalïèaltijdts met een goede quan· titeytende numbre voorfien ende gefurneert bly- ven.            ;.,„ I X. Item, iullen geauthorifeert ende gehouden we- fen, goede oplicht te nemen op dë adminiftratie van alle penningen, procederende van alle contri- butien; 't zy Impofitien y Quotifatien , Omme- flagen , ende alle andere confenten by de Staten be- willight,of noch te bewilligen : Ten eynde de felve wel, behoorlijck, ende op eenen gelijcken en een- parigen voet in alle Quartieren, Steden, Dorpen ende Gehuchten van Hollant en Weft-Vrieflandt verpacht, geinnet,gecollecl:eert ende ge-executeert werden na forme ende inhoude van de confenten daer toe gedragen, ended'Ordonnantien daer op gemaeekt, ende noch te maecken. . , ''..x. ..·: :*. -ë - Van gelijcken fullen ly goede opficht nemen op de adminiftratie van de Geeftelijcke > ghecontf queefdc ende andere geannoteerde Goederen ·, ten eynde de felve ten meeftenprofite endeoirbaer van den voorfz Lande geregeert, ende geadminiftreert mogen worden. .'..':» ;·â3ßÀßá: = XI. Ende op dat de Staten wel mogen werden onder- richt

flLfoo tothetbeleydt van de laecken, den Staetvan den Lande van Hollandt ende Weft-Vrieflandt betreffende , hooghno- nodigh is,eenige te committeren, die ghe- ftadigh beibigneren als Raden van de Staten der voorfz Landen; op fecckere laft en Inftruftie: Soo zijnbydeRidderfchap, Edelen ende Steden der voorfz Landen, representerende den Staten der fel- ver Landen> daer toe beflooten de Poin&en hier na

volgende.

I.

In den eerften, fal het Collegie van de Gecom- mitteerde Raden voornoemt beftaen,als van oudts, in negen Perfoonen ( daer toe by proviiie, den thienden is gevonden, volgens de Reiolutie vande Straten van den éü Maert 1616 ) ende dat van de bequaemfte en ghequalificeerfte der felver Landen. In wekken Collegie gelijckeück niet vullen mogen dienen , die malkanderen in confanguiniteyt be- ftaen, tot in den vierden grade, na de computatie van de Keyferlijcke Rechten, ende in Swagerfchap tot in den tweeden grade, 't zy of de felve Swager- fchap duyrt of niet ·, ende fullen de voorfz Raden gehouden zijn te letten, dat fulcks wel werde on- derhouden, foo wanneer voortaenyemandt in den voorfz Collegie fal worden gecommitteert en ont- fangen. II. Sullen voor al houden goede correfpondentie, fo met fijn Excellencie als Gouverneur en Capiteyn- Generael van de voorfz Landen, als met alle Quar- tieren ende Steden der felver Landen. III. Sullen gehouden wefen alle daeghs (uytghe- fondert des Sondaeghs, Hemelvaerts-dagh, twee dagen voor Paeifchen, Pinxter-dagh, Kers-dagh, ende twee dagen daer na, Jaersdagh, ende alle de Bede-dagen, midtigaders des Saturdaghs na noens, ende des Maendaghs voor noens, indien het felve fonder verachteringhe van den dienft van 't Landt falkonnengefchieaen) vanden eerften April tot denleften September toe, van's morgens ten acht tot elf uyren voor de middagh, ende van drie tot vijf uyren na de middagh : Ende van den eerften Oftober tot den leften Maert, van half negenen tot half twaelf uyren voor de middagh, ende van half drien tot half vijf uyrea na den middagh, en voorts foo wanneer den dienft van den Lande vereylïchen lal, ter gewoonlijcker plaetfe, in 't Collegie alömmé te vergaderen enbefoigneren. -X åë í í^,.*ô* IV. De voorfz Gecommitteerde Raden iullen ipe- cialijck daer op letten, dat des gemene Landts Ge- rechtigheden , Vryheden, Privilegiën, Coftumen, Traftaten en Contracten werden geconlèrveert en onderhouden jibnder datfy nochtans dies-aengaen- de 7 ofte in eenigerhandefaecken yet fullen mogen doen, in prsejudicie van de gerechtigheden van ;ee* nige Quartieren, Leden of' Steden van den vooriz Lande.                        V. Sullen beforgen dat alle exactien ende concuflien viin de OfHcieren van der Oorloge | ende gemeene Middelen, midtigader^ d'exceflen van de Soldaten

-ocr page 130-

Ordre ende Reglem

9i hoorlijcken Inventaris ghemaeckt, ende deièlve wel ende ten meeften dienfte van den Lande be- waertendegheadminiftreertwerde; ende dat van de felve admmiftrarie werde ghedaen behoorlijcke reeckeninge alle jaren, fulcks dat ten minften 't een jaer uyt het andere werde gehouden. X V. De voorfz Gecommitteerde Raden fullen heb- ben te beiörgen, dat uyt de Contributien, tot de gemeene defenfie van den Lande ingewillight, de loopende maendelijcke quote van die van Hollandt ende Weft-Vrieilandt, in de laften van der Oor- loge by de repartitie op hare quote gheftelt, moge worden betaelt, ende dat de Middelen, geconièn- teert of noch te coniènteren, tot bétalinge van des gemene Landts renten, alimentatien, ende andere, eenpaerlijck mogen werden gediftribueert, ibnder d'adminiftratie van d'een onder d'ander te vermen-

ncht van de ftaet van de inkomften ende laften van den voorfz Lande, fullen fy tot allen tyden hun ehereedt houden, om foo wanneer als fulcks by de Staten fal werden belaft, defelve te leveren perü- nenten ftaet van de voorfe inkomften ende laften. Ende om den Staet van den Lande fonder behoor- Hicke kenniflè van faecken niet te bcfwarenj en ful- len fy op de gemene Middelen en andere Confen- ten, <*een meerder penningen mogen doen lichten ofnegotieren, alsterfomme vandertigh duyfent ponden te veertigh grooten 't pondt, fonder voor- wende confent van de Staten, Staètsgewyfe ver- gadert, ten ware om merckelijcke gewichtige rede- nen ^een uytftel konnende lyden, anders ten dien- fte van den Lande noodigh wierde bevonden ·, in wekken gevalle fyluyden de voorfz lichtinge of ne- ootiatie fullen mogen eilargeren tot de fomme van hondert duyfent gelijcke ponden; midts daer van ter naeftvolgende Vergaderinge van de Staten, aen defelve doende rapport ende notificatie, ten fine van advoy of approbatie vande voorfz ge-eilargeer- de lichtinge : Over-fulcks en fullen fyluyden oock "geenqutjtfcheldinge of atterminatie van Pachten, of andere Contributien mogen verkenen. Doch fullen om merckelijcke en gewichtige redenen, met kenniflè van faecken, mogen verleenen furcheantie van executie tot de eerft-aenftaende Vergaderinge van de Heeren Staten, ende dat maer vooreene reyfe, ende geduyrende tot thien oftwaelf dagen inde ièlve Vergaderinge, en niet langer ·, waer η a de Ontfangers ghchouden werden met hare execu- tie voort te varen, fonder op eenighe vordereiiir- chcantien achtinge te geven, als wefende alle ver- dere furcheantien die aen eenige Pachters, Borgen of Medeftanders by inadvertentie of anderfints fou- den mogen verleent werden; by Refolutie vanden 2<3 Maert 1670 verklaert voor nul ende van on- waerde* tot fulcken eitedte, dat niet tegenftaende abufive verkregen furcheantien , de Ontfangers van de gemene Middelen alhier met hare begonne executie fullen hebben voort te varen, op pcene by de voorfz Refolutié geftatueert. 'X I I. Van ghelijckenjfullen maecken pertinenter! ftaet van alle Verpachtingen der.Impoften ende andere Middelen, ten langhften binnen éen maendt, na dat de Verpachtinge fal wefen ghedaen; mé'qijÖede ende pertinente verklaringe, wat Steden, Dörtjën of Gehuchten van Hollandt ende Weft-Vrieflkndt uyt de felve Verpachtinge foüden mogen zijn gela- ten ven om wat redenen. 2ÏIÜTJ :.i-7k..;:'D \^ ψψψρύ 30 ':' rr^fOiIj '. Sullen infghelijcks van alle extraordinaris laften, foovanreyfen, vacatien, als andere bedachte ende onbedachte kotten ,1 ys Landts Renten, Alimenta- tien van Praïdicatiten, conventualen ende anderen, mitfgaders ΨΜ de Middelen tot bétalinge van dien ge-eygent endegedeftineert, alle fës maenden ftaet maecken, om die t'allen tyden, des noodt ende ver- focht zijnde, te mogen exhiberen. ' ' =i . ■ ■ ■'·■·· χ ι ¥ ·■;. ! ■■■■-;■'■■ : Item, fullen beforgen dat van de Vivres, Gefchüt, Munitien van Oorloge, Wapenen ende alle andere Inltrumenten ende BehoefcérfTan Oorlogëy den Lande van Hollandt ende Weft-Vrieflandt toebe- hoorende , ende in de Magazynen, midtfgaders de tronner-Steden ende Sterekten wefende, be-

gen,

XVI.

Alle Ordonnantien van betalingen, ende alle an- dere Depefchen, iiillen moeten gerefolveert ende geaecórdeert werden by 't meerendeel der voorlz Gecommitteerde Raden, daer van Notulen op de Requeften, Liquidatien, Declaratien ot 't Boeckje vandeVerichijn-dagen van Compagnien byden Secretaris alleen fal worden gemaeckt; op welcke Notule, ende anders niet, alle de Ordonnantien lullen moeten werden gefchreven,en geteeckent by drie van de ièlve Gecommitteerde Raden, en daer na gefonden in de Finantie, om op elck hun nature geregiftreert, ende opgeteyekent te werden,met de Notule Regi#rataFoUotali, ende dan tenleften onderteyekent byden Secretaris} de welcke gene Ordonnantien fal mogen teyekenen, dan die ter Finantie als vooren geregiftreert zijn ·, Ende en ful- len gene Ordonnantien ter Finantie mogen werden geregiftreert, voor ende al-eer de ièlve by drie van de Gecommitteerde Raden fullen wefen gheteyc- kent. XVII. De voorfz Gecommitteerde Raden en iiillen niet hebben te betalen i of eenighe Ordonnantien van bétalinge te verleenen, van eenighe oude fchulden, voor den 22 January 1590gemaeckt-, ten ware de Staten tot betalinghe der ielver eenighe Middelen confenteerden ·, in wekken ghevalle. tyghehoudèn fullen wefen nae te komen de ordre daer op by de Staten genomen, ofte nemen, fonder dat fyluyden de ièlve iiillen mogen veranderen -, ende fullen van de bétalinge van alle oude fchulden, eenRegifter apart doen houden, midtigaders oock van alle aL; fulckeObügatien of Documenten van oude ichul· den, daer van lienluyden eenige kenniflè ioude mo- gen voorkomeni ;                           %%                :r;. ^eyöorfe Gecommitteerde Raden fullen beior- gèn, dat eëh pertinenteii ftaet gemaeckt werde, van de Goederen in pantfehappe uytgegevèn j met ver- klaringe van de waerde der ièlver Goederen, ende waervoören die verparit zijn, omtne de ielye, des vérföcht, den Staten gelevert zijnde, op de foiÏÏngë van't gene, daer aen den Lande mèèft ghelegenis, \ gheadviieert ende ghedaen tè werden jtaer behoo- ren, - : ^ " Item,

-ocr page 131-

									Tit.
					Placaten. ι Boeck.
			9+
							ende afgedaen werden, ib veel ende haeft doenlijck is. Item, dat alle flooten van reeckeningen, daer van d'executic met behoorlijcke kennifle van faec- ken niet en fouden zijn by den Staten gefurcheert, iüllen worden ghc-executeert ·, Ende fullen over- iiücks de voorlz Gecommitteerde Raden oock tot allen tyden acces hebben in'tCollegie of Kamere van de voorfz Gecommitteerden, tot het hooren van 's gemene Landts reeckeningen, omme alle de felve reeckeningen te viilteren , ende voorts ge- neralijck te vorderen, het geene tot haren lafte ftaet., XXIII. Sullen voorts beforgen, dat alle des Landts Ont- fangers behoorlijck cautie ftellen , ende de felve alle jaers vernieuwen, midtfgaders de Aften van de cautien ende vernieuwinge van dien bewaert, ende geregift reer t werden. XXIV. Item, dat de Ontfangers haren laft ende Inftru. ctie, fooin'tontfanghenende uytgeven van hare penningen, als in alle andere poinclen achtervol- gen j ende iullen tegéns de Contraventeurs behoor- lijck procederen. XXV. Sullen mede bevorderen, dat de Steden die ten lyve van eenige Perfoonen Lijf-renten op 't vooriz Landt hebben verkocht ·, alle jaers daer van verant- woorden na behooren, volgende d'InflrucHe daer op gemaeckt ende noch te maecken. XXVI. Sullen generalijck beforgen, dat alle de Refolu- tien van de Staten, ibo wel op 't ftuck van de Con- tributien , Coniênten, ende adminiftratie van des gemene Landts Goederen ende gerechtighey t, als andere faecken, achtervolght ende ge-efFe£tueert worden, XXVII. Ende fullen op elcke Daghvaert de Staten doen rapport van't gene by hen dienvolgende ge· effe- ctueert is, ende noch te effeftueren ftaet. XXVIII. Sullen mede beforgen, dat de Guarnifbenen bin- nen Hollandt ende Weft-Vrieflandt, ende in alle andere Steden ende Plaetfen, tot lafte van die van Hollandt ende Weft-Vrieflandt leggende, behoor- lijck betaelt, ende de monfteringe dickwils gedaenj midtfgaders de ordre van nieuws daer op gheraemtj achtervolght werde* ten eynde alle frauden geweert blyven, ende's Landts penningen ten beften ftrec· ken mogen : Sullen voorts ernftelijck letten ende beforgen, dat de Guarnifbenen dickwils verandert werden. :'ï,;'■'■'.                .xxix. . Item, en fullen niet pafïêren eenige Ordonnan- tien van de gene, die in des Landts faecken gereyft ende gebefoigneert hebbenj ten zy de aengebrachtë koften, befoignen ende vacatien geteyekent zijn: Ende dat blij cke dat de reyfen ende befoignen by fchriftelijcke laft ende Commifïïe van de Staten, o' hare Gecommitteerde Raden zijn gedaen,midtfga- ders dat van de felve befoignen de Staten ofte hatf Gedeputeerden rapport is ghedaen : Endefulkn de vooriz Raden oock befoigen, dat by haer CoIIê' gie geen Commiiïien werden-gegeven in gherin^ iaeeken, die by de Magiftraten van de Steden buy* ten kofte of lafte van den Lande konnen werden verrichr.                                                     Pc
		XIX. Item, orame den train van de gemene Midde- len die verpacht, ende andere die ghecolle£reert worden , wel te doen onderhouden > iullen befor- gen dat alle queftien en fwarigheden van de Pach- ters ende Collecleurs met den eerften afghedaen worden j om de felve volkomentlijck te laten ghe- nieten 't gene hem verpacht, ofte collecteren bevo- len is : Sullen oock teghens de vcxatien ende onbe- hoorlijcke moleftatien van de Pachters behoorlijck voorfien, .Λ. Λ. Item, fy fullen beforgen dat alle Quartieren, Steden, Rentmeefters, Ontfangers,Colle&eurs, ende alle andere, die onder eenigh praetext des ge- mene Landts penningen inhouden, of den opheve, 't recht ende executien van dien dire&elijck of in- direitelijck poogen te verhinderen ·, daer van deii- fteren: Ende worden by defen geauthorifeert alle hinderniilè ende belet, by parate executie, arreft en andere middelen te doen cefïèren. XXI. Item, fullengehouden zijn binnen eenmaendt naer elcke verpachtinge van de gemene Middelen, te doen maecken een pertinenten ftaet van de felve verpachte, ende oock van de gecollecteerde Mid- delen, ende dienvolgende voor elcken Ontfanger aenteyekenende , hoc veel fynen ontfangh van maendt tot maendt behoort te weien, om in't or- donneren daer op ib veel reguard genomen te wor- den, als mogelijck fal weien : En mede van maendt tot maendt te doen maecken een pertinenten ftaet van de parthyen van de penningen, die daer op om betaelt te worden, geordonneert fullen zijn : En fullen ib wel den Ontfanger-Generael als alle d'an- dere Ontfangers, daer toe houden, dat fy alle maen- den overfeynden pertinenten ftaet van heuren ont- fangh ende uytgaef, om daer uyt te mogen fien wat debvoir by de ièlve ghedaen werdt, in het innen van des gemeene Landts penningen, ende betalen van de Ordonnantien op heur Comptoir ver- leent. XXI I. Sullen voorts goede forge dragen, dat alle die ge- ne, die eenigen ontfangh, handel ende adminiftra- tie hebben, 't zy van de gemene Middelen, hon- dertften penningh, of andere Inkomften, Omme- flagen, Contributien , Geeftelijcke Goederen , Confifcatien, Annotatien, gelichte Penningen, Greynen, Munitien ende andere Goederen,egeene uytgeibndert $ daer van behoorlijcke reeckeninghe doen aen de Gedeputeerden tot het hooren van de reeckeninge vanden gemenen Lande van Hollandt. Te weten, dat de Ontfangers ende Colle&eurs van de gemeene Middelen hare reeckeningen aen de voorfz Gedeputeerden overleveren binnen drie rnaenden naer de expiratie van de termynen van de verpachtinge. Ende dat de Ontfangers van de Geeftejijcke Goederen, Conflfcatien, Annotatien, Ommeflagen, gelichte penningen > ende ontfan- gen Goederen, hare reeckeninge mede aldaer over- leveren alle jaers ·, iulcks dat ten minften het eene jaeruyt het ander werde gehouden. Wekkereec- Jceningcn daer naghchoort ëtide gheïloten fullen moeten werden, ioo haeft fulcks doenlijck fèl zijn: Sullen mede beforgen , dat alle fwarigheden op efenige gedane reeckeningen bevonden, gefuy vert

-ocr page 132-

			Ordres ende Regle	9i XXXV. De Gecommitteerde Raden voorfz en fullen niet eyndehjeken mogen reiölveren in eenighe faecken, danintegenvvoordigheytvanalle die genej die in den Hage praeiènt fullen zijn, of ten miniten van vijf van henluyden : Ende fullen alle hare Depe- icheii uytgeven op de navolgende Titule ; De Ge- committeerde Raden van de Staten van Hollandt ende Weft-Vrieilandt-, uy tgefondert de Depeichen ende Bevelen aen den Volcke van Oorloge; die fy uytgeven lullen op den naem vande Heeren Staten, ter relatie van de Gecommitteerde Raden, XXXVI. In den voorfz Collegieialgereiblveert en gedej creteert worden by de meefte ftemmen, fonder dat men yet beibnders of apart fal moghen beiluy ten j Ende fullen voor al voorgenomen ende afghedaen worden , de iaecken meeft importerende , ende daer aen den Lande in 't gemeen meeft ghelegen is. Ende daer naer de faecken van de Quartieren s Steden ende Dorpen, fucceilivelijck, iönder dar de felve ordre fal worden verkeert. XXXVII. Ende ibo wanneer eenighe iaecken in't voorfz Collegie voorkomen iiillen, die yemandt van de vooriz Raden iöude mogen aenraecken, direfte- lijck of indireitelijck, ibo in reguarde van henluy- der Peeribon, als van hare Vrunden ende Magen, tot in den vierden Grade ·, en fullen fy daer in niet mogen adviferen, noch tegenwoordigh wefen, op 't delibereren en befluyten van dien ·, maer uyt de Kamer vertrecken, geduyrende de deliberatie ende reiölutie op de ièlve iaecken. XXXVIII. De Edelen ende Gedeputeerden van de Steden van Hollandt ende Weit-Vrieflandt, hebbende yet te proponeren, of teverfoecken, fullen altijdc hebben vry acces in't vooriz Collegie, omhareii laft ende bevel te openen, ende verfoeck te doen $ ende daer op Refolutie te verwachten. Λ Λ. Λ. 1 Λ.. De Gagien van de voorfz Gecommitteerden,ful- len weien, voor de Gecommitteerden uyt de Ede- len des jaers tot feventhien hondert guldens, ende drie hondert voor de Huys-huyr ; Ende voor de Gecommitteerden uyt de Steden, elck tot twaelf hondert guldens, ende mede drie hondert guldens voor Huys-huyr; daer van henluyden alle drie maenden betalinge ghedaen fal werden ter Ordon- nantie van de Staten, als vooren verhaelt. Dies iiillen de felve ghehouden wefen op de felve Gagie hare continuele woon-plaetiè te houden, ter plaetfe daer 't Collegie gehouden fal worden· op pcene van de voorfz drie nondert guldens voor Huys-huyr niet te mogen genieten. Ende reyfende binnen of buy ten Hollandt in CommiiTie, fullen genieten de Heeren Gecommitteerden uyt den Edelen des daeghs iès Guldens en twaelf ftuyvers; Ende de Gecommitteerden uyt de Steden, elck vier guldens enfefthieniluyvers, ibndermeer; ende daer voo- ren moeten reyièn op haer eygen koiren, iönder den Lande verder te mogen bei waren, als met Wa- gen ende Scheeps-vrachten; ende iönder boven de vooriz Gagie en Vacatien tot lafte van den Lande yet te mogen genieten, directclijck noch indirecte-1· lijck, onder wat ichijn 't felve oock weien mach. Sul-
		XXX. De Gecommitteerde Raden en fullen oock niet vermogen direcÏelijck of indireftelijck eenige Ma- terialen, Waren, Koopmanfchappen, of Behoeften te verkoopen of te leveren,· die tot dienfte van den oemenen Lande verkocht endegebruyekt worden ; Boch oock part noch deel; daer in hebben : Ende lullen van alle verkoopingen of leveringe, geen Or- donnantie mogen werden verleent, dan op fpecifi- catie van de Goederen ; inhoudende de quantiteyt ende qualiteyt, met den prijs van de ièlve, by den Verkooper geteyekent ; met bekenteniilè van den genen die de ièlve ontfangen heeft , ende daer van comptabel fal wefen. Sullen mede niet moghen verkoopen eenige Ordonnantien of Actiën op den Lande ipreeckende, noch part noch deel daer inne hebben, dire&elijck of indire&elijck. XXXI. Sullen foo jegens den Raedt van State, als jegens de Rentmeefters ende Ontfangers,ende alle andere Perfoonen, comptabel wefende, midtigaders de Capiteynen , houden behoorlijcke ende perti- nente Contra-reeckeninge; ende beiörgen, dat van de voorgaende Contributienjegens de Provinciën reeckeninge ghedaen werde naer behooren -, ende van jaer totjaer de Declaratien inne-geftelt, gefur- neert ende overghelevert: Ende dat om 't felve be- quamclijcker te doen, op alle Ordonnantien,aleer die iiillen mogen wefen gheteeckent, geannoteert fal werden, of de felve tot lafte van de Generalitey t fullen mogen werden gebracht ; ende daer van bo- ven de aenteyekeninge in de andere Boeeken, noch een Boeck apart te houden. XXXII. Item, fullen gehouden weien goede opficht te hebben, endeforge draghen, dat den Raedt van State, gecommitteert tot de generale Reeckeninge der Landen, de gemene Unie, ende defeniie der felveraengaende; hare Inftructie naer-kome ende achtervolge : Belönderlijck binnen den Lande van Hollandt ende Wcfl>Vrieilandt,ende namentlijck, datde Soldaten, aldaer Guarniiöen houdende, in vollen ghetale, ende goede ordre gehouden en be- taelt worden. XXXIII. Sullen oock in abièntie van de Staten moghen verkenen O&roy van weghen de Staten, om van Lccnen te mogen tefteren, volgende 't Formulier daer van zijnde; midtfgaders oock met kenniiTe van faecken, Suereté du Corps, tot de eerfte aenftaende Vergaderinge toe :Van gelijcken oock de confirma- tien op de Collatien van Vicaryen ende beneflcien, oefende juris laicalis, mede naer 't Formulier daer Tan zijnde. XXXIV. Item,op alle occurrentien ende voorvallende fa- *cn I den Staet der voorfz Landen aengaende, niet pecialijck ter difpofitie van fyn voorfz Excellentie is Gouverneur ftaende; noch aen de Staten ghere- ^erveercof de Cöllegien ter Admiralitey t bevolen, ulien iy rnogen adviferen ende refolveren ten mèe- en dienfte van den Lande. Ende op gereiolveer- C iaecken en andere van grooter importantie ( niet ogen lyden uytftel/ullen fyluyden de Staten mo en befchryven

-ocr page 133-

			eck. 3. Tit. tert ende gherepareert, of anders daer op gherefol- veert te werden naer behooren XLV. De Gecommitteerde Raden en fullen niet mo- gen eenighe extraordinarife Vergaderinge leggen , om op eenige faecken te refolveren > dan by voor- gaende inthimatie daer van gedaen, aen alle de Ra- den, die ter fel ver plaètfe fullen wefeiij Van het Collegie: Ende de. iaecken gherefol veert ende be- ilooten wefende, by de praeiènte Gecommitteerde Raden, ofte de raeefteftemmen van dien; lullen allede Gecommitteerde Raden , indiftin&elijck, 't zy of die pradent of abfent zijn gheweeft, of van een ofte contrarie opinie, hen gelarnender-handc, lbnder eenigh tegenlèggen laten gebruycken, tot het goedt beley t, effect: ende onderhoudinge yan de vooriz Befluyten ende Refolutien. XLVL Ende fullen niet langer mogen dienen als drieja- ren, behalven de Gecommitteerden van Schiedam, Schoonhoven ende Briele, volgens voorige Refo- lutie, elck op hare beurte, niet langer als twee ja- ren, by provilie lullen mogen dienen; maer fal den Edelen ende Steden vry ftaen den lèlven tijdt van dienen in't reguard van hare relpeftive Gecommit- teerden te mogen verkorten. XLVII. De Heeren in der tijdt by 't Collegie te commit- teren,tot vilitatie, befteedinge, en opneminge van des Landts Fortificatie-wercken,fullen niet vermo·; gen eenighe Onderhoudt-wercken aen de Werck- bafen die de felve hebben aengenome-,nby verdragh onder de handt in continuatie toe te ftaen, nemaer gehouden wefen alle de vooriz Onderhoudt-werc- ken, na voorgaende affi£tie van Biljetten, ende op behoorlijcke Beftecken dienthalven te formeren, te hefteden, aen die gene die de felve ten minften pryfe lullen komen in te ftellen, ofte aen te ftaen ·, ende dat voor geenen langer tijdt als voor drie ach- ter-een-volgende Jaren , ten ware de voorlz Werc- ken minder als tot drie hondert guldens jaerlijcks quamen te beloopen: In wekken gevalle de vooriz Heeren Commiflariflen over het onderhoudt van dien onder de handt fullen moghen accorderen ten meeften dienfte ende mefnage van den Lande. · XLVIII. ByRelblutie vanden 26 September des Jaers 1670 goedtgevonden zijnde, dat van nuvoortaen aen alle verloecken, tenderende om te erlanghen oclrroyen of continuatie tot exemptie ende vrydorfl van Verpondinghen , Hoorn-gelden , bezaeyde Gemeten, ende van andere des gemene Landts Middelen of inkomften, of wel tot remiflie vande felve Middelen, waer inne men uytterlijck oorde- len fal, redenen te refideren ·, als naer ghewoonte gelbnden lullen werden aen de Heeren Gecommit- teerde Raden in 't Quartier , waer in de Lan- den, overdewelckede voorichreve remiflie ofte o&roy tot continuatie van vrydom of exemptie van Middelenverfocht werden, ghelegen zijn. Sol by de felve Gecommitteerden daer op egeen advis tot het accorderen van eenige continuatie van Vry- dom, exemptie of remiflie van Middelen gherbr- meert mogen werden, anders dan met fevencon' fonanteftemmen. Ende fullen tot meerder iêec- kerhey t van dien de namen van de Heeren over bet
		9Ó                        Placaren. ï.Bc ...... ,' XL Sullen de voorfz Gecommitteerde Raden de wercken onder henluyden mogen verdeylenjfulcks dat eenige fpecialijcken fullen werden ghelaft, op- licht ende reguard te nemen op de faecken de Con- tributien ende Queftie daer uy t refulterende *; aen- gaendcj andere op den oplicht van desgemeene Landts Goederen, als Munitien 5 Vyvres, Wape- nen 5 ende andere op't vorderen van de Reecke- ningen, ende 't gunt daer aen kleeft-, ende fo voorts gelijck fyluyden ten meeften dienfte vanden Lande lullen bevinden te behooren: Behoudelijck dat van alles in 't Collegie rapport gedaen, ende aldaer Re- folutie ghenomen fal worden * fulcks hiervooren verhaelt is. XLI. Dat de Heeren Gecommitteerde Raden befor- • gen fullen, datgene Militaire Ampten tegenshet recht den Heeren Staten competerende, ofte aen haer Collegie behoorende, en werden vergeven., gerefigneert, ofte in eenigerhande wy lè verandert. Dat mede de Gecommitteerde Raden geen Ap- poin&ementen aen Soldaten verleent , ende die afgeftorven zijn, aen yemandt anders fullen mogen ftellen,continueren,of van nieuws confereren,maer dat het felve ftaen fal ter gifte alleen van de Heeren Staten felve. XLII. Dat de felve mede fullen beforgen, dat gheene Ordonnantien op de penningen vanden Lande van Hollandt ende Weft-Vriefland en werden verleent of gedepelcheert, by wien dat het oock zy ·, oock niet by de Heeren Gecommitteerden op de Reec- keningen van Hollandt, dan by henluyden alleen, in voegen als vooren is verhaelt ·, ende dat oock ge- ne Ontfangers van de Middelen van den Lande, op andere Ordonnantien of Bevelen lullen mogen be- talen, als van de Gecommitteerde Raden·, op pcene dat de felve in uy tgeve geroyeert,ende niet geleden fullen mogen werden. XLI1I. Dat de Heeren Gecommitteerde Raden by ghe- beurte, ende na dat fulcx beft vallen kan, mede waer fullen nemen de Vergaderinge van de Heeren Staten Gencrael ·, ende helpen beforgen, dat aldaer gene gratuiteyten en werden verleent, ofte Ordon- nantien daer toe,of tot andere emolumenten,bovén hare ordinaris Gagien gedepefcheert, of yet gedaen dat tegen de Relblutien van de Heeren Staten van Hollandt ende Weft-Vneflandt, ofte teghens het recht ende hoogheydt van dien, löude mogen ftrec- ken. XLIV. Dat de Gecommitteerde Raden,in't onderhouden van alle defen,fullen doen, handelen ende befoigne- ren, naer haer uytterfte vermogen *, ende beforgen dat hier tegen niet en wcrde gedaen, ib veel in haer is, ende fy daer van kenmife lullen hebben, of ge- duyrende hare bedieninge i daer van kennüTe ful- len krygen ·, Ende oock weeren ende repareren alle 't gene hier tegen fal werden gedaen, oock na haer uytterfte vermogen, ende daer ly 't felve, om de op- pofitie van de Steden of Leden niet en fullen kon- nen doen, dat fy dat in de eerfte aenftaende Verga- deringe fullen voortbrengen, of is 't noodt, in de Poincien van befchry vinge uytfeynden, om ghebe-
				»

-ocr page 134-

Ordres ende Reglementen van Staet.

97

kende : Ende voorts alles te doen, dat goede ende ghetrouwe Gecommitteerde Raden van de Staten vooriz fchuldigh zij η te doen ·, alles op pcene als na Rechten daer toe ftaende. L L ByRciblutievanden 10 December 1671, isy na voorgaende deliberatie, goedtghevonden ende ' verftaen, dat de Heeren Gecommitteerde Raden lal werden geinterdiceert > gelijck de ièlve gein ter- diceert werdt by delen j voortaen, uyt Wat oorfake het oock ibude mogen weien, te verkenen eenige difpenfatien wegens de klare difpofitie van dePla- caten, Ordonnantien, of andere Decreten by haer Edele Gr. Mo. gemaeckt ende gedaen emaneren. LIL Op den 4. en f Maert 1672 is by haer Edele Groot Mo. op 't gemoveerde van eenige Leden, na voor- gaende rype deliberatie, by eenparighe Reiblutie vande Ridderlchap,Edelen ende Steden,tot onder- linge geruftheyt gedecreteert ende vaftgeftelt, dat de Compagnien Lijf-guardes van haer Ed. Gropt Mog., en de vier ordinaris Compagnien Paerden, alhier Guarnïiben houdende; middgaders oock alle iöodanige verdere Militie, als in tijdt van extraor- dinaris voorvallende noodt in de reiidentie-plaetiè van haer Edele Groot Mog. gebracht ibude mogen werden, onder niemandts bevel als van haer Edekü Groot Mog., ende van de Heeren der lèlver Ge- committeerde Raden ftaen ial j oock gheduyrende haer verblijf aldaer, aen niemandt anders als aen haer Edele Groot Mog., ende de meer-ghcmelte Heeren Gecommitteerde Raden gehooriaemheyt fchuldigh ial zijn ofte pareren mogen, dircctelijck of indire&elijck in eeniger maniere : Dat oock dien-volgende het geven van 't Wach t-woordt, en alle andere teeckenen van gheiagh over de vooriz Militie privarive fullen verblyven aen de Heeren Gecommitteerde Raden j iönder dat het lèlve re- fpe&aen yemandt anders fal mogen werden over- gegeven, of aen yemandt, wie, ofte van wat cha- raóter, functie of dignitcyt in de Policie ofte in de Militie hy oock ibude mogen weien, eenighe Acte van commandement of gelagh daer over oyt of oyt toegelaten werden. L I I L Ende referveren de Staten aen hen de interpre- tatie van alle de duyfterheden, ende twijffelach- tigheden, die uyt dele Inftructie ibude mogen ry* fen , ende oock de ampiiatic , verminderinghe ende veranderinge van dien, gelijck ^rluyden ten dienfte van den Lande bevinden lullen te behoo- ren. ■ ' .Si 'ΐήή /i ^.Λ",:·: "'." :':■-■ ■;\ζό· ν' .; i;;. ■■".'■"'': 7· ■ . Gedaen in den Hage den vierden OcTrober i 6jó.

formeren van foodanighen advis prsfent ghewecft zijnde, inmarginevan'tfelve advis gheannoteert moeten wefen. Ende fullen vervolgens iöodanige Uvifen, in dier voegen affirmativelijck geformeert zijnde, ter Vergaderinghe van haer Edele Groot Mog. niet dircftclijck ingelevert, maer alvorens in derSinftenvanbefchryvinge ghebracht, ende in dier voeghen de Leden toegeibnden moeten wor- dcn' "                XLIX. De Hceren Gecommitteerde Raden iullen vol- gende't gherefolveerde van den 4 October 1Ó70 haer niet hebben aen te matigen eenighe albereydts geconftitueerde Traftementen te verhoogen, veel min eenige nieuwe Traktementen te conftitueren; oock niet de Heeren haer Edele Groot Mog. ordi- naris Gedeputeeerden ter Generaliteyt de rugge te leenen, om eenige Traktementen, ftaende tot Jafte van de Generaliteyt, te laten verhoogen; ende veel min om eenige nieuwe Traktementen by haer Ho. Mog. te doen of te laten conftitueren, maer alle deliberatien die over 't een of't ander der voorfz ge- vallen oyt of oyt ibuden mogen voorkomen, aen haer Edele Groot Mog. te renvoyeren, om by de ièlve dien thalven ghediiponeert te werden, ibo als ten meeften dienfte van den Lande bevonden lal werden te behooren. L. Item, iiillenbeloovenendefweeren, den Sta- ten van Hollandt endeWeft-Vrieflandtgehouw en ghetrouw te weien, ende dat fy hun iullen regule- ren na defe Inftructie,ende in alle faecken ten mee- ften dienfte van den Lande helpen advilèren ende refolveren, iönder aen te fien eenighe Quartieren, of Steden, hen fel ven, ofte yemandt anders van heure Vrunden, Magen, ofte anders, in'tgeene de gemene iaceke hinderlijck foude mogen weien > maer ajleenhjck voor oogen hebben, hei gemeene befte, ende welvaren van den Lande : Ende dat fy niet ontdecken fullen de communicatien, delibera- tien of Refolutien in 't vooriz Collegie, ofte in de Vergaderinge van de Staten vallende, die fecreet jbehooren gehouden te werden : Nochte gheduy- jende haren dienft yemandt anders, als den Staten ran Hollandt enWeft-Vrieilandt ten dienfte ftaen, ©fvan yemandt eenige Penfioenen, Giften, Pne- iènten, by den beièhreven Rechten verboden, di- feftelijck of indire&elijck te ontfangen: Dat fy jncde direftelijck of indireitelijck geen part of deel Jul en hebben in de koop van eenig® Waren, Mate- rialen, of anderen, aen, ofte van't Landt te doen* pochte oock in eenighe Pachten van des Landts Middelen of Impoften j ofte oock in A£ten tUrdonnantien, totlafte van den Lande fpreec-

4· Reglement op de comparitkn van Penfionarijfen, Secret ar iffen, &c. ter Vergaderinge van de Staten. [ In date den 14 Mej 16j8.

Ν den eerften, dat alle Penfionariflen, Se- cretarificn, ofte andere Minifters, by de ^feden in defe Vergaderinge gheintrodu- ccertwerdende, fullen moeten gekomen B'daer bo°Uderd0ni Van vi^Cn ^tighjajjen,

Ten anderen, dat de ièlve fullen mtoeten wefen ghebooren binnen den Lande van Hollandt ende Weft-Vrieilandt, ende iiUcks onder de fouveraini- tey t van haer Ed. Groot Mog.

Ten

Ν

-ocr page 135-

Placaten. ι, Boeck. 3. Tic.

9$

Dat alle de voorfz Poin£ten de PenfioriarnTeii; Secretariflen, ofte andere Minifters van de Steden voor hare admiiïïe in ^defc Vergaderinge diftin&^ lijck voorgehouden, ende der felver ongheveynfde verklaringe op yeder van dien afgevraeght lal wor. den^op den Eedt die iyluyden nevens der. felver ad- miifie gehouden zijn folemnelijck te preefteren: Ende in cas bevonden mocht worden 't een of't an- der van de voorgeroerde requifita te deficieren, dat in fülcken gevalle fodanigh Minifter alhier ter Ver- gaderinge geen acces vergunt, of in cas hy op eene onwaerachtige verklaringe, abufivelijck gheadmir- teert mochte wefen, of oock naermaels geduyrende fynen dienft op't een of't ander van devoor-ghe. roerde poinften gedifqualificeert werde, wederom geremoveert, en daer en boven, in cas vaa onwaer- achtige gedane verklaringe, over fyne begane vals- heyt, naer exigentie van faecken gheftraft fal \\ or- den. Des dat het gene voorfz ftaet, nu noch naermaels geappliceert fal worden op die gene, die albereyts alhier ter Vergaderinge geadmitteert zijn; maer al- leenlij ck obligatoir wefen, ende fonder eenige in· fra&ie gheobferveert werden, ten aenfien van de s gene, die naermaels alhier ter Vergaderinghe feilie iiillen komen te nemen, ofte veribecken. Ende wat belanght de verdere ingrediënten van 't voor-geroerde rapport ende ad vis, dien-aengaen· de nader deliberatie aengeftelt, ende t'zynder tijdt daer op mede naer vereyfeh van faecken gherefol- veert fal worden.

11 r. Ten derden, dat de voorfz Minifters niet fullen mogen wefen in Eedt, Dienft of Traftement van yemandt anders, als van haer Ed. Groot Mog. ièlfs; van de Steden op wekkers Commiiïïe fyluyden al- liier ter Vergaderinge verfchynen, ende van eeni- ge Colkgicn in Hollandt ende Weft-Vrieilandt voorfz. I V. Ten vierden > dat fyluyden achtervolgende de 'Privilegiën van de voorfz Steden gequatihceert ful- len moeten wefcn, om in der felver Vroetfchappen geaiïli meert, e»de geadmitteert te konnen worden; of anderfmts, byfoo verre 'teen of 't ander Lidt, om goede inlichten foude mogen gheraden vinden, yemandt niet gequaliflccert, om in de Vroetfchap aldaer gheadmitteert te konnen werden, in haren dienft te afllimeren, ende alhier ter Vergaderinge te introduceren; dat de foodanige by alfulck Lidt met een vaft Penfioen, ten minften van duyfent Garoli guldens jaerlijcks, daervooren beloont fal moeten werden: Op foodanighe bedieningen, niet 'op hoope, ende in verwachtinge van eenige andere vergeldinge, ofadvantagien ('t welck gheoordeelt werdt naeuwelijcx fonder prsejuditie van 't gemene befte te konnen gefchieden ) aen ofte inghenomen werden. v. Ten vijfden '3 dat foodanige Minifters haer Do- micilium of Woon-plaetiè fullen moeten hebben, of nemen ende houden, binnen de Steden in wek- kers dienft fyluyden fullen wefen geaflunieert.

5, Atte van indemniteyt voor de Edelen ende Steden, &c. Jn date 10. Jtdj 166$.

>E Staten van Hollandt ende Weft-Vriei1 landt, in achtinge ghenomen hebbende dat in hare Vergaderinge, volgens hunne beroepinge, ende den Eedt daer mede iy tot voorftant van 't gemene Landt, ende d'Ingeze- tenen van Hollandt ende Weft-Vrieilandt verbon- den zijn, van tijdt tot tijdt vecle faecken van im- portantie den Staet van den Lande betrefferide, voorgeftelt, verhandelt, ende gerelblveert werden; ende dat daer inne by een yegclijck van de Edelen, Steden ende anderen de Vergaderinge frequente- rende , vrymoedigh ten dienfte van den Lande werdt gefproocken, geadvifeert, ende vervolgens claer op gerelblveert, fulcks als in eene welgefteide Vergaderinge van Staten behoort te gheichieden; ende dat tegens de rechten, vrylieden, ende 't wel- varen van den Lande ftrecken foude, dat yemandt eenige fwarigheydt foude werden aenghedaen, ter oorlaecke van foodanige propofitien, advis ofRe- folutie: Hebben, na rypq deliberatie daer over inde Ordre van de Ridderfehap ende Edelen, middga- ders in de reipe&ive Vroetfchappen van Steden ge- houden ·, gerefolveert, geftatueert ende vaftgeftelt, gelijckgerelblveert, geftatueert ende vaftgheftelt wordt by defen; dat of quame te gebeuren (* des Godt de Heere Almachtigh genadelijck verhoede) dat hier naermaels de Ridderfchap, of yemandt van de Heeren Edelen, de Steden, of yemandt vande Regeerders der felver, ofte van de Heeren hare

Gedeputeerden, ofte oöek anderen de hoogh-ge- melte Vergaderinge frequentereixie ( de Hecien Gecommitteerde Raden, ende de Minifters van haer Edele Groot Mog. daer onder begrepen) ter oorlaecke van de Propofitien, Remonftrantieiii Adviiën of Refolutien, de wekke voor defen zijn gedaen, gegeven ende ghenomen, of naermaeli gedaen, gegeven ende genomen fullen werdeii) tot handthavinge van de tegenwoordige Regeringe ι tot confervatie van de vryheydt of anderfmts, den Staet van den Lande aengaende ; ofwel over ende ter iaecke van de executie, ende voltreckinge van de Refolutien ende Commiifien by haer Edele Gr. Mog. genomen of gedefereert, met alle 't gene daer uytgevolghtis, ende naer defen tot eeniger tyde daer uyt foude konnen komen te volgen ;by eeniger manieren binnen ofte buyten den Lande van Hol- landt ende Weft-Vrieilandt by wegen vanfeyten of rechten tot eeniger tyde wierde ghemoleiteert> geinquieteert, of befchadight in Lijf of Goederen; eere, ftaet ofte officien, 't felve fal worden gehou- den ende geconlidereert, of fulcks tegens den Staef» ende 't welvaren van 't geheele Landt, ende alle de Ingezetenen van dien gefthiede · En dienvolgens tot gemene lafte van den Lande van Hollandt ende Weft-Vrieflandt ial werden afgheweert, midtfg3' ders behoorlij ck gerepareert ende vergoet; &>otci1 reguarde van'die gene, de wekke fouden moge11 werden gemoleftcert, geinquieteert of befchadigw

-ocr page 136-

Ordres ende Reglem ter faecke ende in voegen als vooren, als mede ten opfichte en ten behoeve van der felver Weduwen Kinderenende andereErfghenamen, fondcr dat aen de ièlve falkonnenobfteren eemgen laps van tïidt, of pnefaiptie van jaren, om hare a£hen ende prsecenfien, dewelcke fyluyden dienthalven fou- den mogen hebben te inftitueren ende te vervol- pen · A?les onder verbandt van des gemene Landts

99 derfcheyt, waer|> endehoedanigh defelveibudenj mogen weien, Aldus gredaen ende beiloofcn in 's Graven-Ha^e den 15>July desJaers 1663. ende naer ïterativere- fumptien, finaiijck gearrefteert den 3 Auguftidaer aen volgende : fOirkonde defe mei den Grooten Zegele van den Lande beveftight.

Goederen, Middelen ende Inkomitenfonder on-

6. Ontfanvers binnen twee Jaren decharge van hare defperate refi anten te 'vorderen. In date den 11 November 1658.

[ des ingangh van de ièlve te reeckenen, voor ibo veel de eerfte belanght, na den date van deie tegen- woordige Reiblutie ; ende voor ibo veel de andere aengaet, naer 't beloop van ies maenden, die by de vooriz Reibliide van de jaren 1634 ende 1642 naer de expirsde van de reipective Pachten den Ontfan- gers tot inninge van de reftanten werden gheprafl- geert; op pcene, dat byghebreecke van dien, de vooriz reftanten fullen komen, ende ghelaten wor- den tot haren lafte; ten ware nochtans dat fyluyden ipeciale ichriftelijcke A£te van prolongatie van de Heeren Gecommitteerde Raden in haerluyder Quartier gheobtineert hadden, tot het verleenen Van hoedanige Aften van prolongatie, om gewich- tige redenen, ,ende met goede kennifle van iaecken de Heeren Gecommitteerde Raden in de reipecli- ve Quartieren midts defen geauthoriièert werden: Alle 't welcke de meergemelte Heeren Gecommit- teerde Raden refpe&ivelijek bekendtghemaeckt, endeaengefchrevenfalworden; metlaft ende or- dre, om ibo wel de Heeren ter auditie van des ge- mene Landts Reèckeningen gecommitteerd als de reipedlive Ontfangers, uyt naem ende van wegen haer Edele Groot Mog. te belaften ende te bevelen, haer naer 't gene voorü: ftaet prajciièlijck te regule- ren/

ft®^@P 'tgereprefenteerde van de Heeren Ge- ίθ& ƒ committeerde Raden , dat namentlijck i&sÊA ecnige Ontfangers defperate reftanten in haer bevindt krygende, 't verfoecken van de decharge van dien voor veele jare weten uyt teftellen; fulcks dat de ware befchapentheydt van faecken als dan niet ibo wel kan werden onderfocht ende gheweten, als wel foude konnen gefchieden, by-alcnen de voorgeroerde defcharge tydclijck ver- Tocht wierden : Ende in achtinge genomen 't advis by de ghemelte Heeren Gecommitteerde Raden daer op gegeven; Is, naer voorgaende deliberatie, goctgevonden, by generale Refolütie vaft te ftellen, gelijck vaftgeftelt wordt by deièn, dat boven ende beha] ven de difpofitie vande Refolutien in de jaren j 634 ende 1642, op 't invorderen van de reftanten genomen, daer naer de Heeren Gecommitteerde Raden inde reipecKve Qu^rtieren haer priEcifehjck ende puncluelijck hebben te reguleren; ende on- vermindert de ièlve, d'Ontfangers van de gemeene Middelen binnen Hollandt endê Weft- Vrieilandt gehouden lullen zijn d'ontlaftinghe van alle quade reftanten by henluyden gepratendeert, foo wel van die gene die al voor date dcCes gevallen zijn, als van die gene die hier naer noch ftaen te vallen; van haer Edele Groot Mo. te verfoecken, te vervolgen, ende te ob tineren binnen den tijdt van twee Jaren,

In 't vergeven van Ampten, als de flemmen fieecken, nader omvrage te doen. In date den 19 O Sober i<5j8.

Edelibercert zijnde op de nominatie of ver- kiefinge van een Peribon, omme van we-

lijck, ibude behooren ghetermiricert te wórden: Ende, na voorgaende deliberatie, verftaen, dat niet alleen in defe gelegentheyt, maeröock in alle toe- komende voorvallen van ghelijcke natuyre, con- form 't oude gebruyek, eerft énde alvoorens by nader omvrage getenteert ial werden, de iaecke ter eenre of ter andere zyde by pluralitey t tot conclufie te brengen; welcken volgende op nieuws omvrage gedaenzijnde, isbyde meefte /temmen verftaen en gereiblveertjdat tot het vooriz vacerende Gou- vernement van wegen haer Edele Groot Mog. ter Generaliteyt voorgedragen, ende daer 't behoort tén beften gherecommandeertial worden den Col- lonel puftachius Püchler , Commandeur van Schènckenfchans, &c.

gen haer Edele Groot Mog, ter Genera- hteytvoorgedragen, ende gerecomman- mandeert te werden tot het Gouvernement van

I Bergen op den Zoom, door de promotie van den Heere van Beverwaert, tot dat van's Hertogen- Bofch vacant gewerden; ende d'advifen van de Le- *en> naerghedane omvrage, bevonden wefendc Giemhalvenghediftraheert te zijn, ofteteloopen opdriediftina-ePerfoonen, ende op twee vande -Α α ®^]ck getal Seconfcreert te we^n» en fulcks ae f temmen tuflehen henluyden te ftéecken; is vervolgens In dcli beratie gebracht, of de faecke by Jootinge, qfwel by nader omvrage, was'tdoén-

ngosv as in -ikv ohn

, Ν I

Alle

-ocr page 137-

loo                      Piacaten. ï.Boeck. j.Tit. 8. Alle Commijjien van Ampten, Officien, &c. maer byprbvifie endi tot weder f eggen. In date den 20 Jttlj 1660.

of Commiflien fbodanige Claufule niet uytdrucke· lijck mochte weien gheinfereert : Lallende ende ordonnerende niet te min den Secretaris in der tijde, geene Aften of Commiflien van Ampten j Officien, Staten ende Bedieningen voortaen uyt te geven, dan met infèrtie van de naervolgende Cktu. fule j T>it alles by$rovifie-> ende tot onfen kennelyc ken weder/eggen.

5E Staten van Hollandt en Weft-Vrieilandt verftaen ende verklaren by defen, dat alle Aften ende Commiflien van Ampten , Officien, Staten ende Bedieninghen by de felve uytgegeven, of noch uyt te geven; niet anders gehouden mogen werden verleent te zijn,als byproviiie, ende tot haer Edele Groot Mog. we- derfeggen; alvvaer 't faecke dat in de voorfz Aden

Ampten by afflant vacant werdende, te moeten open blyven tot den der den dagb'van de volgende Vergader inge. In date den 3 Adartij

1661, |S, naer voprgaende deliberatie, by fbrme van elucidatie van voorgaende generale Wetten, gerelblveert ende vaflgeftelt, ge- lijck gherefolveert ende vaflgeftelt wordt by defen ; dat eenigh Ampt, Officie of Beneficie, daer van haer?Edele Groot Mog. ghewoon zijn ab- folutelijck ende buyten nominatie van eenige Col- legien of voorflagh van eenige Steden, te difpo- neren,door die gene die 't felve bekleeden, by vry- willigenafftantgherefigneert werdende in handen van haer Edele Groot Mog., het felve Ampt,Offi- cie of Beneficie fal moeten vacant blyven tot den derden dagh van de ordinaris Staetsgewyfe Verga- deringe van haer Edele Groot Mog., die volgen

ial naer die gene in de welcke den voorfz afflant en refignatie v/erdt gedaen ·, Ende dat tot confervatie van de vrye deliberatie van de Leden, den voorfz afftandt gefchiedende, ende de felve als dan fimpe· lijck ial werden geaccepteert, fonder dat op 'teli- geren van een ander Perfoon tot bekledinge van het Ampt, Officie of Beneficie, alfoo vacant werdende, eenke omvrage gedaen, of eenige Requeften daer toe dienende, gelefen fullen mogen werden, eerder of anders, dan op den derden dagh van de volgende Vergaderinghe als boven·, daer naer denRaedt- Penfionaris midts defen gelaft wert, fich exaftelijck en praecifelijck te reguleren.

Geen refignatien ofte furvivances van Ampten toe tefiaen. In dan den 21 April 16Ó3.

10,

ψ 't ghemoveerde van eenige Leden, cnde inachtlngeghenomen zijnde dat nictje- genftaende haer Edele Groot Mog. voor- gaende iterative Refolutien tegens dere- fignatien van Ampten ende furvivances genomen, echter noch foo nu ende dan eenige alfulcke Refig- ïiatie, of furvivances door follicitatien endeern- ftighvervolgh by eenparige toefternminge van de Leden uytghewerckt werden 5 Is, na voorgaende rype deliberatie, goedtghevonden ende verftaen, dat van nu voortaen egeen refignatien, furvivan- ces, efpeftativen,of andere difpofitien van Ampten voor den tij dt van de eygentlijcke collatien der ef- jfeftive Funftien van de felve toegeftacn, geaccor-

deert, ofte ghedooght tullen werden; onder wat naem, pretext of couleur fulcks foude konnen of moghen werden verfocht; oockwat redenerute toe byfonderlijck fouden mogen werden voorghe· wendt of geallcgeert; ende dat ten aenfien van alle Ampten, Charges of Bedieningen, 'tzyPolitijeoi Militair, of anderen, egeene uy tgefondert: Ende werdt denRaedt-Penfionaris inder tijdt midts de« fen wel expreflêlijck geinterdiceert, eenige verfoec- ken of Requeften, daer toe tenderende, aenterte· men, voor te dragen, of daer op eenige omvrage te doen, fonder hier jegens eenige de minfte infra&ie plaetfe te geven,

11., Alle Ampten, Officien of Benefieten flaende Vergader inge vacant vallende, eerfl op den derden dagh van de volgende Vergadering te begeven. In date den ζ Augufti 1664.

Ampten, Officien of Beneficien, daer van haff Edele Groot Mog. geVoon zijn abfolutelijck, en* buyten nominatie van eenige Collegiert, of voor' flagh van eenige Steden te difponeren, fullen kc men vacant te vallen ftaende haer Ed. Groot Mog· Staetsgewyfe Vergaderinge *, dat is naer den dagh) tegens de wekkc de hoogh-gemeite Vergadering

ι S, naer voorgaende deliberatie, by forme van elucidatie ende ampliatie van voor- gaende Wetten, ende fpecialijck van die van den twintighften September \66\, cnde derden Martij 1662, gerefolveert endevaft- geftek, gelijck gerefolveert ende vaflgeftelt wordt midts defen > dat foo wanneer lüer naermaels eenige

-ocr page 138-

Ordres cnde Reglementen van Staefc

ïöi

in tyden ende wylen wel niet iönder merekeiijekeil ondienft van den Staet ghediffereert foudé konnen werden. Dat mede van de Lieutenant-Collonels ende Majoors-plaetièn van de Regimenten, die door de promotie van de Lieutenant-Collonels en Majoors tot Collonels , ende Lieutenant-Collo- nels reipe&ive komen vacant te werden j by conti- nuatie als voor defen, ilico ende iönder eenigh uyt- ftel op de fel ve feiïïe gediiponeert fal worden: En werdt den Raedt-Penfionaris in der tijdt midts de« ièn wel expreiTelijck gelaft, fich naer de bovenftaen-< de generale Wetpraecifelijck te reguleren ende te gedragen; ende iulcks in praejudicie of tot infra&ie van defelve noyt eenige propofitie te doen,of eenig verlbeck voor te dragen.

fil wefen gcconvoceert » cnde voor 't fcheyden van Tc felve Λ zy dat foodanige Ampten, Officien of Benenden vacant werden door 't overlyden van de Perfconea die de felve bekleden, door vry willigen afflant van de felve, door hare promotie tot andere disniteyten, door caiïatie, deportement of ander- fints in wat manieren't felve oock foude mogen wefen· devoorfzAmpten, Officien ende Bene- ficien fullen moeten vacant bly ven, ende fulcks de difpofitie van de felve uy tgheftelt werden, tot den derden dagh van de ordinaris Staetsgewyfe Verga- derde van haer Edele Groot Mog, die volgen fal na?r foodanige, in de welcke de voorfz Ampten, Officien of beneficien vacant geworden zijn:Son- d-r nochtans hier onder te begrypen foodanige ho- .re ende importante Charges, wekkers begevinghe

Alle Ampten, Ojfickn ende Beneficien op den derden dagh van yder Vergaderinge priïcife te begeven,. In date den 20 December 1670.

12.

geinterumpeert gebruyek in befehry vinge gebracht werden, voor lbo veel, ende iöo wanneer de Leden van hare vacature by uytfchryvinghe fullen weien verwittight ('t welck de Heeren Gecommitteerde Raden gehouden fullen zijn, altijdts te doen, ofte te beiörgen, iöo wanneer fy tydelijck voor de c*rdi- naris Vergaderinge van de vacature kenniilè iulkn konnen hebben) t'elckens op den derden dagh vah de felve ordinaris Vergaderinge des voormiddaghs ffiilen werden vergeven * iönder dat de ièlve bege- vinge om eenige oorfaecke ter werelt, anders dan byeenparigh goedtvinden van alle de Leden , nie- mandt van de felve uy tgeiöndert, langer uy tftel,o£ nae den voorfz tijdt gedilayeert ial mogen worden: Tot punctuele obièrvantie van alle 't welcke den Raedt Penfionaris in der tijdt, midts defen wel ex- preflelijck ghelaft werdt > de handt ernftelijck daer aen te houden, dat hier jegens noyt eenige infrailie kometegefehieden, endeiulcks ten voorfz daghe altijdts totbegevinge van de vacerende Ampten, conclufie te formeren, met, ofte na de opinien van die Leden, die hare ftemmen daer overkomen te uyttcn, onaengefien de contradi&ien of oppofitien die alle de andere Leden daer jeghens mochten ko- men te doen; ende voorts effeftive te beforgen,da£ de verkofen Perfoonen metter daet in de bedienin- ge van de felve Ampten gheftelt worden : Gelijck oock den Secretaris inder tijdt midts defen ghelaft wordt, op, ende conform foodanige genomen con- clufie de vereyfehte Commifiien op te maecken en uyt te geven : Ende werden voorts de Heeren Gecommitteerde Raden in 't een en 't ander Quar- tier, rnidtfgaders de Raden ende Meefters van de Reêckeningen over haer Edele Groot Mog, Do*· mëyricn, ende allé anderen, die 'taengaen foude mogen, midts defen geauthorifeert, om de Periöo- nen in der voegen ge-eligeert wefende, voor fo veel des noodt zy, te be-edigen, ende haer de ghewoon- lijcke Wedden ofteTra&ementen te betalen, als na behooren,

jnde ter Vergaderinge gereprefenteert de 'M groote nuttigheyt en genoeghiame noodt- * iaeckelijckheyt van de jegenwoordige pra- dijcque, ontrent de begevinghe van de vacerende Ampten <, dat namentlijck de ièlve Amp- ten precifelijck op den derden dagh van yedcr or- dinaris Vergaderinge werden begeven, met veele moeytegeintroduceert : Ende onaenghefien ver- fcheyden fware oppofitien in de eerfte jaren daer je- gens gevallen, tMckens by de meerderhey t van de advifen ftaende gehouden·, ende daer op in bedenc- ken geftelt wefende, of niet de diipoiiric dienthal- ven in't vijfde Articulvande Inftructie voor den Raedt-Penfionaris op den tweeden Augufti des Jaers fefthien hondert acht en vijftigh gheinflueert, ende by Refolutie van den eerftenMey des Jaers feilhien hondert tfeftigh nader beveftight} alleen- hjek mede-brengende, dat den Raedt-Penfionaris op den derden dagh vande Vergaderinge in omvra- ge brenghen fal fde vacante Ampten ende Officien, om daer van gedifponeert te werden, inghevolge fulcks met contentement, ende by goedtvinden van de meefte der prarfente Leden verftaen fal werden, door een nieuwe ende nadere Wet in foo krachtige termen vaitgeftelr foude behooren te werden, dat voor gene infraftie vande ièlve voor het toekomen- de foude weien tebevrefen} Is, naer voorgaende rypedeliberatie, by eenparighe overgtfte van de Heeren van de Ridderfchap ende Edelen, midtiga- ders van de Gedeputeerden van de Steden uytden name ende van wegen Burgermeeireren en Vroet- fchappen, hare refpe&ive Principalen,gerefoiveert «ndevaftgefteit, gelijck gerefolveert ende vaftge- ftat wordt by delen·, dat alle Ampten, Officien fndeBenehaen, ftaende ter collatie van haerEd. Groot Mog. als voorvallende faecken,buyten voor- pAcndeexprcile uytichryvinge, voor iöo veel de iel ve vacant gevallen fullenzijn voor den dagh g te- gens de welcke eenighe ordinaris Vergaderinghe is gheconvoceert ·, midtfgaders oock alle Aniptên, Officien ende Beneficien, die naer een oudt en on-j

Mdt

■'■■■·" ::^iosv

■ ■ . i iom%$ abb3 i*Hïf| at

-ocr page 139-

Placaten. ι Boeck. 3 Tit. ;·. Eedt vanfuyveringe te doen, by diegene die eenige Ampten bekomen* In datedertig February 1656.

vwi

*3·

landt ende den Moorder-quartiere; midtfgaders aen beyde de Hoven van Juftie: Item, aen de Ra- den ende Meefters van de Reeckeningen van haer Edele Groot Mog. Domeynen : Item, aen alk de Collegien van Dijckgraven, ende Hooge Heem- raden , oock andere fubalterne Collegien bin- nen de Provincie van Hollandt ende Weft- Vrieilandt ·, met laft ende ordre, om haer, ten opiichte van de Ampten, Ófficien , Beneficien ende Bedieningen, t'harer difpofitie ftaende, nacr den inhoude van de felve Refolutie, prasciielijck te reguleren, ibnder daer van eenighfints in gebreec- keteblyven, of daer jegens eenige infraftie, mi- tigatie, ofte difpeniatie t'admitteren, ofteteghe- dogen, Dat wyders d'opghemelte Heeren Gecommit- teerde Raden, iboin delen, als inden Noorder- quartiere, wel expreflèlijck fal werden gelaft ende geordonneert, gelijck henluyden gelaft ende geor- donneert wert by deièn, alle de aenkomende Ra- den , die van tijdt tot tijdt in de gemelte Collegien fullen werden gecommit teert, alvoorens de ielve feffie te laten nemen, oftotdebeibignes teadmit- teren, gelijcken Eedt van fuy veringe als boven te doen afleggen aen handen van den eerften Raedt in de voorfz Collegien, die op de aenkomfte van foodanige nieuw verkofene Raden praefent fal zijn, Dat oock van wegen haer Edele Groot Mog. ter Generaliteyt fal worden geurgeert ende bevordert, ten eynde 't gene voórfz is, niet alleen by haer Ho. Mog. gepraftiièert,maer oock by ordre van de ièlve in den Rade van S tate, in des Generalitey ts Reec- ken-kamer, in de Raden van Brabant ende Vlaen- deren, in de refpeftive Collegien ter Admirali- teyt, midtigaders oock by Bewinthebberen vande GeoftroyeerdeOoftenWeft-Indife Comp. defer Landen, in obfervantie gebracht, en fonder eenige infraftie of difpenfatië onderhouden moge werden; ten aenfien van alle ioodanige Ampten, Ófficien> Beneficien ende Bedieninghen, als tot haerluydef difpofitie reipeftivëlijck zijn ftaendejfonder eenige exceptie of reièrve. ^Γ.% Volght het Formulier vanden Eedt van fuy veringe,in de boyenftaefl* deReiblutiegementioneext         u ,

P'tgenedeRaedt-Penfionarisuytden na- ί meende van weghen de Heeren Gecom- mitteerde Raden ter Vergaderinge voor- gedragen heeft ·, is,na voorgaende delibe- ratie , ende gehoort de lefture van de Refolutie,by de ghsmelte Heeren Gecommitteerde Raden op gifteren genomen, nopende het doen van den Eedt yan fuy veringhe, by alle die gene, aen de welcke voortaen fal werden geconfereert eenige Bedienin- geofFunftie, tliarer diipofitie ftaende, by een- parige Hemmen van alle de Leden verftaen ende ge- refolveert, dat voor het toekomende alle de gene, op de welcke by haer Edele Groot Mog. fal wefen geconfereert eenigh Ampt, Officie, Beneficie of Bcdieninge, hocdanigh 't felve oock foude mogen wefen, 'tzyPolitijcq,'tzyMilitair, 'tzyGeefte- lijck, 't zy Wereldtlijck, 't zy Permanent, 't zy voor eenigen tijdt alleenlijck ·, Item, alle die gene in faveur, van de welcke by dciè Vergaderinghe fal wefen gherefolveert, omme de felve ter Generali- teyt tot eenigh Ampt, Officie, Beneficie, ofBe- dieninge als boven , met de Provinciale Hemmen van haer Edele Groot Mog. te helpen vorderen ·, midtigadersoockatledie gene, die volgens Privi- legiën ende O ft royen, ofte na gebruyek ende ghe- woonte, by eenige Leden defer Provincie, ofwel by eenige Collegien van Hoage Heemraden, of an- deren , acn dcfe Vergaderinge fullen werden voor- gedragen of gerecommandeert, ommeverfien, of begunftight te werden met Commiflien ofte Aften van haer Edele Groot Mog., ofte met voorfchry- ven van de felve, om ter Generaliteyt of elders Commiffien of Aften te bekomen, 't zy dat fooda- nige Commiffien voor het leven, of maer alleen- lijck voor feeckeren tijdt vanjaren mochten duy-

ren

ende den Staet in 't gemeen, of eenigh Lidt

of Quartier in 't byfonder ibude moghen concerne- ren j oock fonder eenighe exceptie van Ampten, Ófficien, Beneficien ot bedieningen als bo ven,ge~ houden fullen zijn, alvoorens hunne Commiifien óf Aften te ontfanghen, in de Vergaderinge van liaer Edele Groot Mog. met" iblèmnelénEede te verklaren, datfymyden* om devoorfe Ampten, Ófficien, Bërieficien of Bedieningen', ofte om de vöor-gheroerde recommandatie^'tot de fèlve^e ber komen, niet belooft ofte gegeven hebberj, fiochte beloo ven of geven fullen, eenigjie giften, gaven, ofte geichencken, aen eenige Per foone η, 't zy buy~ ten of binnen de Regeringe ? difèfteiijctó c£ indi- feftelijck in eeniger maniereiij achtervolgende het Formulier hier onder geiniêreert. Dat voorts dé bovenitaende haer Edele Groot Mog. Reiölutie oock ghefcndèn fal worden aen de Heeren Gecommitteerde Raden, in' Weft-Vrief-

n\Atfu

eére ick, dat ick ommetebekomen,

1' &c. niet belooft, ofte ghegeven hebbt ι nochte beloven ofte geven-J"al> eenige Giften·, Gaven, ofteGefchencken, aen eenige Ψ erfio- nen, 't zfbujien','ofte.binnm de Regeringh dire£leltjck ofte iftdireBelijck, in eeniger ffl&' nieren, ·!'} "'■'"

i:?jiLl\..iJuu

:■··' ;

b ra

ι Φ™ά Nader Refolmie,'Eedt <vanfufmrmge tedoen^by dengenen die &t$§ "Pólftijtyue Ampten xf Èedimingèn helmen. In date den "^

Maert 167$,

(9 ?,D\

iAÏ\

Prince van Orange den 20 deler loopende maendt aen haer Edele Groot Mog. voorghedragen heeft'

Υ refumptie gedelibereert zijndejop 't gunt de !U.aedt-Penfionaris inden name vanden Heerc

nament-

-ocr page 140-

Oi'dres ende Reglementen van Staet

m

belooft ofte gegeven hadden ■> beloven ofte geven fouden ■, oock niet wiftcn dat yemandt anders yets belooft ofte ghegeven hadde, beloven ofte geven foüde : Ende dat hoogh-gemelte Syne Hooghejt verhoopte, dat het voorfz quaet door de reverentie van Godts alliende Majefteyt, ende de vreie van rneyneedighey t, indien niet t'eenemael geweert, immers ieergherefreneert ende ingebonden foude worden : Waer op gedeübereert zijnde; Is goedt" gevonden ende verftaen, dat by eene permanente Refolutie fol werden vaftgheftelt, foo alsvaftghe- fteltwerdt by deièn, dat alle die gene, de welcke fullen werden ge-eligeeit ofte verkoren tot eenighe Bedieningen van Burgermeefteren , Schepenen j Raden of Vroetfchappen, ofte eenige andere Po- litijcque Ampten in de refpective Steden, alvoo- ren in de Bedieninge of Ampten te mogen werden geinftalleert; met Eede folemneel aen Burgermee- fteren van de felve Steden fullen moeten verklaren ende fweren ; dat iy, om te bekomen electie, no- minatie of recommandatie, van, ofte tot de vooriz Bedieningen of Ampten, noch door haer fel ven > noch door anderen,niet belooft of gegeven hebben, beloven of geven iüllen; eenige Giften, Gaven of Geichencken, aen eenige Perfoonen,* t zy binnen of buyten de Regeringe, direélelijck ofindireclelijclc in eeniger manieren: Ende dat iy met Eede als vo- ren mede iullen moeten beloven ende fweren, dat in ghevaile t'eenigen tyde tot haer kenniiïè foude mogen komen, dat yemandt buyten haer weten yets belooft of gegeven hadde, beloven ofte geven foude; ly't felve aen Burgermeefteren voornoemt aenftondts fullen openbaren > met bekent-maec- kinge van de naem van den Perfoon of Perfoonen,

Namcntlijck, dat aen hoogh-gemelte Syne Hoog- heyt foo nu en dan was ter ooren ghekomen, dat forarnige Perfoonen hacr fouden laten gelegen zijn, om door middelen van Geit , ofte Gelts-waerde, te bekomen ccnighe Bedieningen van Borgermeefte- ren, Schepenen, RadenotccVroetfchappen, of eenige andere Politijcque Amptcn in de refpeftive Stc&n; dat hoogh-gemelte Sjne Hooghejt oor- deelde, die maniere van doen niet alleen ièer fchan- delijck te weien, maeroock metter daet te fullen naer fichliepen derüine ende ondergangh van de-' fènStaet; alfoo die gene, die door foodanighe ver- keerde wegen ende Middelen tot foodanige Bedie- ningeof Ampten gevordertwierden, niet en fou- den naerlaten wederom haer particulier profijt daer medetefoecken : Ende dat meer-hoogh-gemelte Syne Hoogheyt derhalven aen haer Edele Groot Mog. wel hadde willen in bedencken geven, of de fclve niet fouden kónnen goedtvinden, by een permanente Refolutie vaft te ftellen, dat alle die gene de welcke fouden mogen werden ge-eligeert, of verkoren, tot eenige Bedieningen van Burger- meefteren , Schepenen, Raden of Vroetfchappen, ofte eenige andere Politijcque Ampten in de reipe- clive Steden; alvoorens in die voorfz Bedieningen of Ampten te mogen werden gheinftalleert, met Eede iölemneel aen Burgermeefteren van defelve Steden fouden moeten verklaren ende fweren; dat fy, om te bekomen eleftie, nominatie ofte recom- mandatie, van, of tot de voorfz Bedieninghe ofte Ampten, noch door haer fel ven, noch door ande- ren, niet belooft of gegeven hadden, beloven ofte geven fouden; eenige Giften, Gaven of Geichenc- cen, aen eenige Peribonen, 't zy binnen, 't zy buy-

ten de Regeringe, dire£belijck ofindire&elijck in by, ofte aen de welcke yets belooft of gegeven fou

de mogen zijn, belooft ofte gegeven foude mogen werden j ende dat iy oock t'allen tyden, ter verma- ninge van Burgermeefteren ende Raden van de vooriz Stadt» in de welcke fy tot de voorfz Bedie* ningen of Ampten gekoren zijn, ofte oock wel van de Regeringe, haer fullen moeten expurgeren on·^ der geüjcken Éedt; van dat iy niets belooft of ghe- geven hebben, beloven ofte geven fouden, ende oock niet weten, dat yemandt anders yets belooft of gegeven heeft, beloven of geven foude : Ende falïiiervan by aenichryvinghe kenniiïè ghegeven worden aen Burgermeefteren ende Regeerders van alle dé refpeftive Steden, metexpreiile, lallende ordre, om haer daer naer pun&uelijcjk teregule·» renx         Accordeert met de vooriz Refolutie.

eemger manieren, met belofte onder Eede als vo- ren , dat in gevalle t'eenigen tyde tot hare kenniiïè foude mogen komen, dat yemandt buyten haer weten yets belooft ofte gegeven hadde, beioven of geven foude, fy het ielve aen Burgermeefteren voornoemt aenftonts fouden openbaren \ met be- ken t-maeckinge van de naem van de Perfoon ofte Peribonen, by ofte aen de welcke yets belooft ofte gegeven fouden mogen zijn, belooft ofte gegeven iouden mogen worden : Ende dat fy oock t'allen tyde ter vermanmge van Burgermeefteren en Ra- den van de voorfz Stadt, in de welcke iy tot de voorfz Bedieningen ofte Ampten gekoren waren, of oock wel van.de Regeringe,haer onder gélijcken Eede fouden moeten expurgeren, van dat iy niets

"P den 2 6 Maert lóyjals vooren-> is by haer Edele Groot Mog, mede by Refolutie gearrefieert het doen νψ den Eedt vanfiivveringeyvoor dengenen die eenige Militaire Ambten bekomen-, in voegen als de jeive hier naer onder den Tytelvan Militaire ordreste Lande, met het Formulier vanden Eedi^ftaet uyt*

i 5*         Alk Penfiönariffm ende Sècfétarijfen Eedt van fuyveringe te doen, In date den ι j ^Mej %6yjt

lï> 't gemoveerde van eenige Leden y Is* na voorgaende deliberatie, goedtgevonden en verftaen: Dat voortaen alle Penfiona- nflen en andere Minifters van de Steden, negens defelve Steden in defe Vergaderinge geui-

trodueeef t werdënde, gehouden iwllen zijn te doen den gewoonlijcken Eedt van fuyveringe, op* 'tFor> muiier begrepen in haer Edele Groot Mog. Refo- lutie van date den ^February desjaers i6j6, Bxirtdt

-ocr page 141-

, Placaten. ι Boeck. 4"Tic. lol ■■.■,■>.,,'■χ ExtraU ujt de Refolutie <van de Edele Groot Mog. Heeren Staten van Hollandt ende fVefl-Krieflajtdt. In date den 31 Mey 168o, noopende 't het alen van eenjaer TraBement van alle Ambten, β Polittjcq, als Militair,

*9+

Prpvincie,de Heeren Gecommitteerde Raden,Ka- mer van Rekeninge over haer Ed.Gr. Mo. Domey. nen,of eenige andre Collegien in defe Provincie re· fiderende; daer onder niet begrepen de Ampten en Officien, daer van de Heeren van de Ridderfchap ende Edelen, Burgermeefteren ende Regeerders van de refpective Steden, of eenige andere Colle- gien in de felve Steden, privativelijck de diipofirie zijn hebbende, fullen moeten goedt-doen eens een JaervanhetTractement, datfy van't felve Ampt zijn genietende} ende indien het voorfz Ampt in Emolumenten'alleen ibude mogen beftaen, of oock ten deele in Emolumenten, dat de voorfz Emolu- menten voor eenjaer fullen werden getauxeert, en mede aeri den Lande goedt gedaen; foo nochtans, dat de voldoeninghe van 't voorfz eenjaer Trafte- ment, ende't gunt waer op de voorfz Emolumen- ten mede voor eenjaer zijn getauxeert, fal werden betaelt in vier Jaren, allejaer een gherecht vierde- part. &c. Accordeert met de voorfz, Refolutie.

jΥ refumptic ghedelibereert zijnde op het advis van de Heeren haer Edele Groot Mog. Gecommitteerden , hebbende in gevolge en tot voldoenïnge van der 'felver Refolutie Commiiïbriael van den 26 der voorlede maendt April nader ge-examinecrt het advis byde Heeren haer Edele Groot Mog. Gecommitteerde Raden geformeert, &c. : Hebben de Heeren van de Ridderfchap en Edelen, midtigaders de Gedepu- teerden van de refpeftive Steden in den name ende van wegen Burgermeefteren ende Vroetfchappen van de felve Steden-,geconfèn teert ende bewillight, ghelijck haer Edele Groot Mog. confenteren ende bewilligen midts defen, &c. Dat alle die gene, die hier nacr ghevordert iullen worden tot eenighe Ampten, 't zy Politijcq, Militair, tot Capiteynen incluys, ofte vanjuftitie, ftaende ter collatie of tot hfte van haer Edele Groot Mog., ofte oock in defe Provincie bekleedt ende begeven werdende, by hoogh-ghemeke fyne Hoogheydt van wegen defe

\

Geen Gedeputeerden inCollegieny of Raedts-Heeren, &"c,te fullen mogen logeren in Herbergen 3 &c. In date demo September 1670.

17.

in de meer-hoogh-ghemelte Vergaderinge van de Heeren Staten Generael, in den Raedt van State in des Generaliteyts Reecken-Kamer, in 't Colle- gie van de Gecommitteerde Raden, in de Hoven vanjuftitie, in de Kamer van de Reeckeningen over haer Edele Groot Mog. Domeynen, ter Au- ditie van des Gemene Landts Reeckeningen van Hollandt, of in eenige andere Collegien van Poli- cie, [uftitieof Finantie, alhier in'sGraven-Hage hare Logementen fullen mogen nemen of houden 1 nochte oock ordinarie ter Taeffel gaen, in publijc- que Herbergen, of eenige andere Huyfen, alwacr men voor gek tot tot de Taeffel acces heeft, hoe- danigltdie oock genaemt mogen weien > maer ge- houden zijn hare Woon-plaetfè te nemen, ende ordinarjs Maekijden te houden in hunne eygen of gehuyrde Huyfingen, ofwel in particuliere Fami· lien, alwaer de Taeffel aen anderen niet voor geit openftaetL 'ηφτ ti^,,-,\.\_ - ;:-T;o Dat voorts mede by de Heeren Gedeputeerden van de andere Provinciën ter Generaliteyt, mit^' ders oock by de Heeren Staten hare Committenten alle goede Officien ende debvoiren aengewent w len werden, ten eynde de felve op 't goedt exempel van haer Edele Groot Mog., mede gelijcke difpo- fitien elck in haer reguard ghelieven te doen ende te achtervolgen; 't zy dat de hoogh-gemelte Hee- ren Staten yeder tot gheriëf van hare Gedeputeer- den , die alhier met hare Familien niet formelijt* komen woonen, een eygen Logement by huerc:of in koop mogen aenftaen, of daer omtrent fodanige andere ordre ftellen, als tot bereyekinge van bet voorfz falutair oogmerek gerequireert, ên voldoei> defalzijn. Lager ftondtj Accordeert met devoot ReJoJutie. Geteeckent, Merèt.vmBéamo&t· DEN

|E Staten van Hollandt en Weft-Vrieiland, geconlidereert ende in achtinge genomen hebbende, dat van tijdt tot tijdt meer en meer in pra&ijcque komt, dat verfcheyde Gedepu teerden van Provinciën indeVergaderinge vande Heeren Staten Generael, ende in den Raedt van State, hare Logementen alhier zijn nemende in de publijcque Herbergen, of andere Huyfèn, in de welcke men voor geit tot de Tafel acces heeft, ghe·* meynlijck genaemt Ordinariilèn ·, Ende dat daer door de affaires van Staet, felfs die gene die in alle maniere behoorden te werden gememageert, dick- wilsbyinadvertentie, doordifco^rflen, daer óver vallende tuflchen Heeren vande Règeringe onder* lingh, of anderfmts, kennelijck worden aen die

iene

die aen de Regeringe niet en participeren;

lomwylennietfondermerckelijcken ondiemt van den Staet: Dat mede eenige Heeren op Gommifïie of praièntatie van haer Edele Groot Mog. gede-r puteert ter hoogh-gemelte Vergaderinge van haer Ho. Mog. , in den wel-gemëkenRaedt van' State, in't GoUegie van deHeeren Gecommitteerde Ra- den, in de Hoven vanjuftitie afandereCollegien vaiiPolicie, JufticieofFinancie, infgelijcks hare Logementen nemen, ofte ter Taeffel gaen, ofna- maels noch fbuctchkönnennemen "ende ter Taeffel gaen in foodanige Herbergen of Ordinariilèn. als voorfz ftaet·,^ Hebben, navöorgaende rype deli- beratie , tot voorkominge van de boven-ge-expre£ feerde, ende meer andere inconvenienten, gereibl- veertendevaftgeftelt, ghelijcfeghèrefolveertëndc vaffaeitelt wort by defèn: Dat van den eerften Mey toekomende af, vbortaennicmandt, 't zy Heeren of Miniftei's.,. op Cqmmiiïie ofte pradèntatie van haer Edele Groot Mog. gedeputeert ende ghefteldt

-ocr page 142-

ιοί

DEN VIERDEN TYTEL

Stadthouders, Gouverneurs, Capiteynen ende Ad miraels-Generael; Gouverneurs ende Com- I         mandeurs van Steden en Forten;ende andere Hoge Militaire, hare Com- miflïen ende Initru£tien 5 &c

Den Lefergelieve alhier te houden voor geinfier eert ,de Unie tujfchen Hol- landt ende Zeelandt, gedaen ot Delff, in date den 25 Λ f ril 1576. Staet Groot Placaet-Boeck 2 Deel, Pag. 2124; Inhoudende de Qom* miffievoorPrinsWellemde I.

Cornmiffie, voor fijn Excellentie Graejf Maurits van N^ffau^ &c. ξη dateden 1 November 1 j8y.

van Juftitie behoarlijck te doen verkenen allen den genen die iulcks verlbecken fullen ·, ende de ièlve te doen executeren: Alles aengaende de J uiHtie met advis van den Praefident ende Raden in Hollandt, Zeelandt ende Weft-Vrieilandt voornoemt. Ende aengaende de iaecken van der Oorloge ende Politie van de vooriz Landen, met advis ende ten over- ftaen van den Edelen ende Raden uyt den voorfz Lande van Hollandt, Zeelandt ende Weft-Vrief- landt, by fijnder Excellencie te voegenj de Burger - meefteren, Schepenen ende Wetten te veranderen naer behooren, ende daer 't ièlve van noode weien iali te doen houden goede opiicht endewachte in de Steden ende Stércktenaldaer, oock te Water ende te Lande; ende voorts in 't generael ende par- ticulier alles te doen, dat een goeat ende ghetrouw Gouverneur, Capiteyn-Generael ende Admirael voornoemt vermach en behoort te doen j volgende de Inihu&ie die hem vorder fal gegeven worden : Waer op den voornoemden Heere Grave Maurits van Naflau gehouden wort te doen den bchoorlijc- ken Eedt aen handen van de Gecommitteerde van de Staten van Hollandt ende Zeelandt voornoemt. Laften ende bevelen daerom den Praiiident, ende die van den Rade vooriz, die van de Kamer van de Reeckeninge, ende alle andere J ufticieren ende Officieren der vooriz Landen van Hollandt, Zee- landt ende Weft-Vrieilandt, Briele ende Voorne, dat fy den voornoemden Heere Grave Maurits van Naflau houden ende reipecteren als Gouverneur, Capiteyn-Generael endeAdmirael voornoemt;den felvenbewyfen alle Eere ende reverentie: Ende in alle 't gunt het beley t ende gebruyek van de vooriz ftaet aengaen mach, ende't gunt daer aen kleeft > hem t'obedieren,ende te doen alle addres ende afli- ftentie. Gegeven in den Hage onder de Zegelen vande Staten vanHollandt en Zeelandt voornoemt hier op gedruckt, ende van heuren t'wegen geteyc- kent ende beveftight den eerften Novembris 1 ƒ 8 f. Onder ftondt geichreven, Ter Ordonnantie van de Staten van Hollandt. By my onderteeckent, C. de Rechtere, O                       V'olght

E Staten van Hollandt en Zeelandt, Doen te weten; dat aenmerckende de goede}getrouwe,notable en aen- gename dienften die uyt ibnderlin- ge affectie by hooghlofrelijcker me- morie den Deurluchtigen Furft Willem, Prince van Orange, Grave van NjuTau, &c. als Stadthouder, Gouverneur,ende Capiteyn- Generael der voorfz Landen; in veele en meenigh- vuldige fware laften ende periculen tot Godes eere, bevrydinge ende welvaren der fel ver Landen zijn .bewefen : Ende daerom die Staten voornoemt vaftelijck betrouwende, dat by den hoogh en wel- geboren Heere Graeff Maurits van Naflau, Catze- nellebogen , Dieft , Vianden , Marquis vander Veere ende Vlilïïngen, &c. volgende de exempe- len ende Voetftappen van iynen Heer Vader voor- noemt, den voorfz Landen uyt gelijcker affectie, ende mede tot voorftandt van de ware Chriftelijc- Tter Religie infghelijcks mogen bewefen worden·, hebben met goede kenniflè van iaecken, ende deli- beratie van Rade, den voornoemden Grave Mau- rits van Naflau, in de plaetfe van fynen Vader den Prince van Orange voornoemt, onthouden, ghe- committcert, geftelt ende geordonneert, onthou- JPen> committeren, (lellen ende ordonneren by Beien jegenwoordigen als Gouverneur, Capiteyn- IGenerael en Admirael van de voorfz Graeffchap- Ipcn van Hollandt ende Zeelandt; gevende den voornoemden Grave Maurits van Naflau volko- men macht, authoriteyt, ende fpeciael bevel den ' voorfe ftaet als Gouverneur, Capiteyn-Generael, 5™e Admirael voortaen te houden, exerceren en bedienen; daer inne voor te ftaen» te vorderen en pewarendie Ovcrigheyt, Gerechtigheden, Pri- vilcgicn ende 't welvaren van de voorfz Landen en Ingezetenen van dien; midtigaders 't gebruyek van de voorfz Chxiftelijcke Religie, de ièlve conièrve- renendebefchermen van allen overlaft en foulen, eüs-ordre, oneenigheyt, afbreuck, endefchade} vo°rts in °ep vooriz Landen te doen ghebruyeken ende adminiftreren recht ende juftitiej de proviüen

-ocr page 143-

ιο6                      Pkcatcn. i.Boeek. 4-Tit. Vokht de InfiruBie van den Prince Maurits, Gr ave van Najfau, öV.

I V. Item, fal de voorfz Gouverneur met de Gede- puteerde Raden voornoemt mogen verieenen (by provifie, ende tot anders fal weien gheordorineert j alle Brieven van gratiën, remiffen , pardonnen, abolitien , legitimatien , atterminatien, confent om te mogen tefteren , ende dierghelijcke, fukks die by den Secreten Rade tot Bruifel plegen ver- leent te worden, ende dat naer voorgaende advis van den Officier ende Magiftraet vander Stadt ofte Plaetfedaer 't fey t of delict is gefchiet ·> ende midw dat d'Impetrant van de voorfz Brieven van gratie gehouden wert de felve t'interineren nae behooren: Wel-verftaende nochtans, dat van gequalificeerde doodtilagen, ende andere enorme delicten, geconv mitteert met geleyder lage of opletten wille, egeen remiilie of pardon en fal worden verleent of ghege- ven. V. Item, ial de voorfz Gouverneur met de Gecta puteerde Raden voorfien op de nodelijcke Guarni- foenen, verieeckertheyt ende befcherminge vande voorfz Landen, Steden , Sterckten , Havenen, Wateren, ende Stroomen van dien ·, ende voorft alles doen dat een goet Gouverneur en Capiteyn- Generael ende Admirael vande vooriz Landen van Hollandt ende Zeelandt vermach ende fchuldighis te doen : Wel-verftaende nochtans, dat hy ghe- houden wort behoorlijck te refpecteren den Gou- verncur-Generael vandeNederlandtfche Provin- ciën , die by de Koninghlijcke Majeftey t van En· gelandt alhier ial worden gefchickt; ende die Beve- len ende Ordonnantien van wegen den felvenGou- verneur-Generael ende Raedt van State va-nde vooriz Nederlandtfche Provinciën conformelijo kenheurluyderlattende Inftructie, ge-emaneert, trouwelijck naer te komen, ende doen effectueren binnen die limiten van fijn vooriz Gouvernement van Hollandt ende Zeelandt. Ende reièrveren de vooriz Staten van Hollandt ende Zeelandt aen hen die macht ende faculteyti om deiè Inftructie te mogen altereren, ampliereni vermeerderen of verminderen, naer dat den noodt of dienfte van den Lande voorfz vereyiïchn fal.

L ' Ν den eerften fal den vooriz Gouverneur, Ca- piteyn-Generael ende Admirael gehouden zijn _ voor te ftaen,te vorderen ende bewaren die ove- righeyt, gerechtigheden, privilegiën, ende't wel- varen van den voorfz Landen, Leden ende Steden, ende Ingezetenen van dien ·, midtfgaders het ghe- bruyck van de ware Chriftelijcke Religie, ende de ielve te conferveren ende befchermen tegens allen overlaft, dis-ordre, oneenigheyt, afbreuck en fcha- de : Ende fulcks oock te vorderen ( foo veel in hem is ) dat de Provincie van Utrecht mede komende onder 't Gouvernement van fijnder Excellentie ; alfooder van ouden tyden maer een Stadthouder of Gouverneur is geweeft over Hollandt, Zeelandt ende Utrecht, waer deur de ièlve Provinciën te beter in vrede ende eenigheyt werde onderhou. den. • I I. Ende fal denvoorfz Gouverneur , Capiteyn- Generael, ende Admirael binnen der voorfz Lan- de doen adminiftreren recht ende juftitie allen den genen die des verfoecken fullen; expediëren en ver- lenen de provifien van Juftitie, ende doen execute- ren alle Ordonnantien , Appoinftementen ende Sententien, by advife van den Pra*fident ende Ra- den van Hollandt , Zeelandt, ende Vrieflandt

voornoemt.

I I I.

Item, fal den voorfz Gouverneur met de Ge- deputeerde Raden van Hollandt, Zeelandt ende Vrieflandt, die neffens fijnder Excellencie lullen worden gevoeght, vernieuwen, veranderen die Burgermeefters, Schepenen ende Wetten na be- hooren, en daer 't ièlve van noode weien ialj ende confereren goede ende getrouwe Patriotten, daer toe gequalificeert en bequaem zijnde, alle Ampten, Officien, Staten ende Beneficien van oudtsghe- ftaen hebbende ter gifte of collatie van de Gouver- neurs ofte Stadthouders van de vooriz Landen : Maer en fullen geenderhande refignatien van Sta- ten, Ampten, Officien of Beneficien toeghelaten werden, dan by confent ende bewilliginge van de Staten van den vooriz Lande.

Placaet van de Staten Generael, roerende de delatie van het Gouver- nement der Nederlanden aen den Gr ave van Lycefler. In date den 6 February 1586. SieGrootPlacaet-Boecki Deel, Pag. 47.

Commiffie, op fijn Excellencie Prins Fredrick Hendrick van Naffau, Prince van Orange, Qfc. als Gouverneur van Hollandt} Zeelank ende IVefl-J^riefiandt. In date den 24 Mey 161 j.

4·

^E Staten van Hollandt enWeft-Vrieilandt; Doen te weten} dat, aenmerekendede Jpede, getrouwe,notable enaengename ienften, die uytfonderhnge affectie, by HooghlofFelijcker Memorien, den Doorluchtigen Hoogh-geboren Furft en Heere, Heere Wilhelm,

Prince van Orange, Grave van Naflau, &c mitigaders van mede den Doorluchtigen en Hoog- geboren Furft en Heere, Heere Maurits, inighe- lijcks Prince van Orange, 8cc. alsfiicceillvelijck' Stadthouders, Gouverneurs ende Capiteyn-Ge" neraels der vooriz Landen ·, veele Jaren langh ij meenig"

-ocr page 144-

Gouvernéurs,Capiteyri~Gcnercieïs, <5cc. Commifficn en Inftrudt: &c 107

«rrniehvuldigc fware laften en periculen tot Gods Ξ ende bovrvdinge en welvaren der felver Lan- jZl,m Zweien ; en daerom de Staten voornoemt Sck betrouwende, dat by den Doorluchrigen In Hotboten Furft ende Heere, Heere Fre- iSrfen&Sbfci'BriiKe van Orange, Grave van SSaii, Catzcneileboge, Dieft, Vyanen, bueren, Meurs &c Mavquisvandcr Veere en Vhflingcn, l. ( voWndcd'cxempelen van de voetftappen Γιη ivne Heeren Vader en Broeder voornoemt ) de voorfeLanden uyt gèUjcke affedie, ende mede tot voorftant van de ware Ghnftelijcke Religie, foo diete^emvoordighbypubhjcke authonteyt in de vooriz Landen ge-exerceert weit 5mfgelijcks goede dienften lullen mogen bewefen worden; hebben met ooede kennifle van faecken, en deliberatie van rade* den hoogh-gemelten Heere Prince Fredrick Hendrick, in plaetfe van fijn Heer Broeder den Prince van Otange, laetft overleden, onthouden, gecommitteert, geftelt, ende geordonneert ; ont- houden, committeren, ftellen, ende ordonneren hydefen,jcgenwoordigh, als Gouverneur, Capi- teyn-Generaclende Admirael vande voorfz Graef- fchapppen van Hollandt, Zeelandt en Weft-Vnef- ■landt, mer Voorne ende den Briel > wefende ghe- leg;en, ende behoorende aen de voorfz Graeffchap- pénvan Hollandt ende Zeelandt. Gevende den hoogh-gemelten Heere Prince Fredrick Hendrick, vol Komen macht en authoritey t, ende fpeciael be- vel; den voorfz Staet als Gouverneur, Capiteyn- Gcnerael, enAdmirael, voortaen te houden, te exerceren, en te bedienen; daer inne voor te ftaen, te vorderen, ende te bewaren de Overigheyt, ge- rech ti ghcyt, privilegiën, ende 't welvaren van de voorfz Laridcn,Lcden, Steden en Ingezetenen van dien; mitfgaders 't gebruyek van de voorfz Chrifte- ïijeke Religie, de felve te conferveren ende tebe- fchermen van allen overlaft , foulen, dis-ordre, oncenighey t, af breuck en fchade. Voorts de felve Landen te doen gebruyeken en adminiftrerenrecht en juftitie; de provifien van Juftitie behoorlijck te doeivverleenen; allen den genen die fulcks verfoec-

ken fulicii, ende dè felve te doen executeren; alles aengaendc de faecken van Juftitie, met advis vaii denPrasfident ende Raden van Hollandt, Zeelafrdc en Weft-Vrieflandt voornoemt: Ende aengaendc de faecken van Oorloge en Politie van de voorfz Landen, by goedtduncken van de ièlve Hecren Staten, ofte met advis van des: felver Gecommit- teerde Raden : De Burgermeefters, Schepens, en Wetten te veranderen naer behooren, en daer het ielve van jjnooden wefen fal ; doen houden goede opficht, ordre, en wachte in Steden en Sterekten aldaer, oock te Water ende te Lande; en voorts in het generael en particulier, alles te doen dat een goeden getrouwen Gouverneur, Capiteyn-Gene- rael en Admirael van de voorfz Landen vermach, en behoort te doen : Waer op den hoogh-gemelten Heere Prince Fredrick Hendrick gehouden was te doen den behoorlijckeiiEedt, aen handen van de hoogh-gemeke Hceren Staten van Hollandt, Zee- landt, en Weft-Vrieflandt, ofte der felver Gecom- mitteerden. Laften ende bevelen daeromme- den Pridident, ende die van den Rade vooriz, die van de Kamer van Reeckeninge , Jufticieren en Offi- cieren der voorfz Landen van Hollandt,. Zeelandt, en Weft-Vrieflandt, Briele en Voorne : Dat iy den hoogh-gemelten Heere Prince Fredrick Hen- drick, houden ende reipefteren als Gouverneur, Capiteyn-Generael en Admirael voornoemt; den iel ven bewyien alle eere en reverentie, ende in alle 't gunt het beley t en 'r gebruyek van de voornoem- de Staet aengaen mach, en 't gunt daer aen kleeft} hem te obedieren, ende doen alle addres en ailiftcn- tie. G egeven in den Hage, onder de Zegelen van de Staten van Hollandt en Zeelandt voornoemt, en van harent wegen onderteyekent en beveftight den 2φΜογ 1625. Was geparapheert, J.vanJVaJfè* naer, vt. Hebbende twee uythangende Zegelen van rooden Waflè. Op de plijcque ftondr, Ter Ordonnantie van de Heeren Staten van Hollandt ende Weft-Vrieflandt, Onderteyekent, C. van- der Wolf. Ter Ordonnantie van de Heeren S taten van Zeelandt. geteeckent, J. Boreel.

Verbael, en Acle -van Survivance opfyne Excellencie den Prince Willem de IL In date den 15 Aj>n\ 1631.

5.

Chtcrvolgcnde de Reiblutien by de Hee- ren Staten van Hollandt en Weft-Vrief- landt, ende by de Heeren van Zeelandt genomen in hare reipe&ivc Vergaderin- ge, onlanghs S tacts-ge wy ie gehouden, aengaendc het dcfercren vande Survivancie ende Succeftie vanhetStadthouder, Gouverneur, Capiteyn en Admiraelfchap-Gcnerael van Hollandt, Zeelandt, ende Weft-Vrieflandt ; aen den ƒongen Heere, Prince Willem, gebooren Prince van Orange, &c. boone van den Dooriuchtigen en Hoogh-geboren Vorit ende Heere , Heere Fredrick Hendrick , Prince van Orange, &c. jegenwoordigh Stadthou- der, Gouverneur, Capiteyn ende Admirael-Ge- nerael der voorfz Landen : Soo wanneer fyne Ex- cellencie ( 't wcIckGodt Almacht igh noch lange gelieve te verhoeden ) deièr Wereldt foudc komen te overlyden; zijn op het aenichry vens vande Hec- ren Staten van Hollandt ende Weft-Vrieflandt aen

de Heeren Staten van Zeelandt den negenden defer maendt April, en de deputatie dienvolgens by hacr Edele Mog. gedaen : Volgens der felver Miiïïve van den vijftienden der ielver maendt, in den Hage verfchenen ende vergadert gheweeft , Gedepu- teerde vande hooghgemelte Heeren Staten van Hollandt ende Weft-Vrkflandt., ende van de Heeren Staten van Zeelandt, volkomentlijck .ghelaft ende gheauthorifeert, om de voorichre- ve Snrvivance met alle behoorlijcke folemnitey- ten aen iyne hoogh-gemelte Excellencie , voor, ende ten behoeve van den Jongen Heere fynen So- ne te defereren : Namcntlijck, van wegen de Hee- ren Staten van Hollandt ende Weft-Vrieflandt, de Edele,Geftrenge,ende Erentfefte Heeren,Hecre Johan van Waifenaer, Heere van Duvenvoirde, "&c. NicolaesvanBouckhorft, &c. Cornelis van Beveren, Oudt - Burgermecfter tot Dordrecht, Nicolaes vander Meer, Ewout vander Duflèn, O ζ                     Gerrad,

.

-ocr page 145-

			Placaten. ι Bocck. 4, Tit,
				Jongen Heere ende Soone Prins Wilhelm, ghebo* ren Prince van Orange, Grave van Nafiau, &c volgende de exempelen ende voetftappen van fyne Heeren Groot-Vader, Oom, ende Vader voor- noemt, den voorfz Lande uyt gelijcke affeftie,ende mede tot voorftant vande ware Chriftelijcke Gere- formeerde Religie, foo die tegenwoordigh by pu„ blijeque Authoriteyt in de voorfz Landen ge-exer- ceert wort, in tyden ende wylen inigelijcks goede dienften fullen mogen bewefen werden j hebben, 'na deliberatie, Staetsgewyfe gehouden, met goede kenniflè van iaecken, uyt onièr rechte wetenichap, volkomen macht ende Authoriteyt ghedefereert, gelijck wy defereren by defen; aen hoogh-gemelten Prince Wilhelm, de Survivance ende Succeffie, in plaets van fijn Heer ende Vader , denjegenwoor- digen Prince van Orange , van het Stadt- houder, Gouverneur, Capiteynfchap ende Ad- miraelfchap-Generaelvan de Zee, van de voorfz Graeffchappen van Hollandt, Zeelandt enWeft. Vrieflandt, met Voornc ende den Briele, weiènde gelegen, en behoorende aen de vooriz Graeffchap. pen van Hollandt ende Zeelandt -, Soo wanneer C 't welck Godt Almachtigh noch lange Jaren gena- delijck believe te verhoeden ) fijn hoogh-gemelte Excell: fal komen afly vigh te werden: Ende dat op ibdanige digniteyten,eeren ,prëeminentien, voorde- len, Inftru&ieendeEedt, als fyne hoogh-gemelte Excellencie jegenwoordigh die ftaten is exerceren- de ende bedienende > daer toe den ièlven jongen Prince als dan behoorlijcke Brieven vanCommiffie fullen werden gedepefcheert. Ende ten eynde defc onfe goede meyninge in alle fyne deelen naergeko- men werde -, laften ende bevelen wy den Prsiiden· ten ende Raden in Hollandt, Zeelandt en Welt· Vrieflandt voornoemt j die van de Kameren van de Reeckeningen, ende alle andere Magillraten, Jufticieren ende Officieren der vooriz Landen van Hollandt, Zeelandt ende Weil-Vrieilandt, Briek ende Voorne; midtfgaders alle Officieren van Oor- loge, te Water ende te Lande, defe onfe declaratie van Survivance ende Succeffie volkomen effecl te doen en laten forteren i gelijck wyfulcks totdienft enwelftant van den Lande verftaen hebben te be- hooren. Gegeven in den Hage onder de Zegelen van de Staten vanHollandt ende Zeelandt voor- noemt j ende van harent wegen onderteeckent en beveftight den 2ρ April 1631. Was geparapheert 1 J. de JVaJJenaer, vt. Op de plijeque ftondt, Ία Ordonnantie van de Staten van Hollandt ende Weil-Vrieilandt. In abfentie van den Secretaris. Ende was onderteyekent, Adriaen Tauw. Ende vorder ter Ordonnantie van de Staten des Landts endeGraeffelijckheyt vanZeelan.dt. Onderteec- kent, C.StaveniJJ'e. Hebbende twee Zegelen in rooden Wafïè van Hollandt en Zeelandt, uythan' gende aen orange, witte en blaeuwe ftaerten. Waer na op den 24, der voorfz maendt de w ghemelte Heeren Gedeputeerden, na voorgaende deliberatie, eenfamelijck gerefolveert hebben ·, DJt fijn Excellencie ibude werden verfocht, te willen goedtvinden, dat d'offere en le&ure, en overle- veringe vande voorfz Brieven ibude mogen gedaen werden in de jegenwoordigheydt van den Jongen Prince van Orange fynen Soone : Dat Me-Vrou* we de Princeilè daer na fal werden gecongratuleerti ende notificatie ghedaen in de Generaliteyt aen*
		Gerard van Santen, Jacob Verboom, Dirck Bas, Gijsbrecht het Hart, Hendrick Nobel, Adriaen desLange, Pieter Claes Jonafz, Olphert Barentfz, Jacob Pieterfz Trom, &c. Refpe&ivelijckgecom- mittecrt ter Vergaderinge van de Heeren Staten Generael, Raedt van State, Gecommitteerde Ra- den , ende in de Generaliteyts Reecken-Kamer ·, ende Adriaen Pauw, Ridder, Heere van Heem- ftcde, Raedt-Penfionaris vanHollandt enWeft- Vrieilandt-,als by de hoogh-gemelte Heeren Staten gcauthorifeertendegecommitteert, by der felver Refolutie van den thienden der felver maendt ·, En van wegen de Heeren van Zeelandt, de Edele, Ge- ilrenge, ende Erentfefte Heeren, Heere Johan de Knuyt, eerile ende reprefenterende de Edele in de Vergaderinghe van haer Edele Mog., ende der felver Gecommitteerde Raden, Joos van de Hooge, Simon van Beaumont, Mr. Gornelis Rol- lant, Johan van Stapelen, Mr. Maurinus van Vry- berge, Daniel Leynfz Schu, Adriaen Volters , Gulper van Volbergen, ende Mr. Boudewijn de Witte, Raedt-Penfionaris van Zeelandt ·, als by de hoogh-gemelte Heeren Staten ipeeialijck ghe- committeert ende gemachtight, volgens de voorfz Miiïïve van haer Edele Mog. van den 15 defer maendt : Welcke voornoemde Gedeputeerden, op het voorfz fluck den 19 defer maendt met den anderen in conferentie ghetreden zijnde ·, hebben eenpacrlijck verftaen, goedtgevonden ende bewil- light, dat volgens de intentien van de Heeren Sta- ten refpeSive, midtfgaders tot onderhoudinge van de ecnigheyt, ende volgens het oude gebruyck, op den name van de Staten van Hollandt, Zeelandt, ende Weil-Vrieilandt j de voorfz Survivance aen .fyne Excellencie den Heere Prince van Orange, voor, ende ten behoeve van den Jongen Prince fy- ncn Soorüe, foude werden geoffereert ende gecon- fereerd en daer van eene Aclre by opene Brieven gedepefcheert, om fyne hoogh-gemelte Excellen- cie overgelevert te werden. Ende na dat de voorfz Acte was gedaen inftellen, ende by de welgemelte Heeren Gecommitteerden gerefumeert, is de felve met de gewoonlijckc paraphure, onderteeckeninge en Zegelen van Hollandt en Zeelandt beveftight·, midtfgaders een goude Doiè tot de couveture ghe- daen pra:pareren, ende de overleveringe beraemt den 24 der voorfz maendt i luydende de vooriz A&e als volght. De Staten vanHollandt, Zeelant ende Weft- Vrieflandt j Doen te weten : Dat wy, aenmerc- kende de goede, getrouwe, ende aengename dien- lten, uyt fonderlinge affectie, by hooghloffelijcker memorie den Doorluchtigen,Hooghgeboren Furft ende Heere, Heere Wilhelm Prince van Orange', Grave van Nafiau, δα;, midtfgaders mede vanden Doorlucktigen ende Hoogh-geboren Furft ende Heere Mauritii, inigelijcks Prince van Orange, &c. Ende van fyne Furftelijcke Doorluehtigheyt Fre- drick Hendrick, j egenwoordigh Prince van Oran- ge, Grave van Nafïau, Sec. Succeilivclijck Stadt- houders, Gouverneurs, ende Capiteynen-Gene- rael der voorfz Landen -, veele jaren langh in veelc endemenighvuldigefware lallen ende periculen, tot Godes cere, welftandt der ièlver Landen, zijn beweièn : Ende begerende aen de fel ve te vertho- nen onfe aengenaemheyt j ende vaftelijck betrou- wende, dat by fyne Furftelijcke Doorluchtigheyts
						f:

-ocr page 146-

				Gouverneürs,Capiteyn-Genei-aels55cc. Commiffien en Inilrud: &c. l op
						cie, ende den Jongen Prince, affcheyt is ghenomen. Ende daer naer aen Me-Vrouwe de PrinceiTe van Orange in de Kamer van hare Excellencie, gedaen openinge van't gunt aen iyne Excellencie ende des felfs f ongen Soone was gedefereert; daer over hare Excellencie mede is gecongratuieert, ende verfoeck gedaen ; Den Jongen Heere haren Soone tot alle Vorftelijcke Deughden te willen opvoeden, om na de exempelen van fyne Heeren Groot-Vader,Oom ende Vader hooghloffelijcker memorie, de Landen ende Religie in tyden ende wylen dienil te mogen doen : Haer Excellencie heeft infghelijcks de hoogh-gemelte Heeren Staten bedanckt, ende ver- ièeckert, alle goede iörge te fullen dragen, dat de opvoedinghe van haren Soone moge ftrecken ten meeften dienfte der voorfz Landen. Des avondts zijn de wel-gemelte Heeren Gede- puteerden van iyne hoogh-gemelte Excellencie fo- lemnelijck gebanqueteert; ende is den 2 f in de Ge- neraliteyt aen de Provinciën notificatie ghedaen, van de voorfz Refolutie, aengaende de furvivance en acKen daerom gcpleeght. By occafie van de voorfz byeen-kom£te,ende de- liberatie tuflehen de Gedeputeerden vande Heeren Staten van Hollandt ende weft-Vrieilandt, ende de Gedeputeerden van de Staten van Zeelandt ge- houden i is van wederzyden aengeboden ende aen- genomen de vrundtfchap,eenighey t ende corrfpon- dentie, tuflehen beyde de vooriz Provinciën te on- derhouden en te vermeerderen, iöo voor 't gemene interft van de Zee, als ten aenfien van meer andere confideratien; ende dat tot dien eynde foude mo- gen wegh-ghenomen werden de Reiblutien ende Aden, dietotprazjuditievand'een ende d'andere zijn gepleeght, ende iöude mogen verduyt werden* ende de faecke in fulcker voegen herftelt,als die van oudts zijn geweeft : Waer van, na rapport aen de Heeren Principalen, nader contentcment en ope- ninge ibude gedaen, ende aen wederzyden tot ge- mene welftandt en redres van de vervallen faecken ghearbeydt werden ·, daer toe Gedeputeerden van wederzyden alle goede officien ende debvoiren , elcks in het fyne geoffereert hebben : Alle'twelck alfoo gedaen, gebeibigneert ende gepailèert, en in kennüïè deièn Verbale by de welghemelte Heeren Gedeputeerden geteyekent is, den 2 5* April 1631, in 's Gravcn-Hage,
			Provinciën-, ende ter eerfter gelegentheyt de vooriz Brieven fullen werden gedaen regiftrereninbeyde d<=- Hoven van Juftitie, ende Kameren van de Re- keningen : Ende wefende fyne Excellencie daer op begroet, ende mede Audiëntie verfocht aen Me-Vrouwe de PrinceiTe. Zijn de voorfz Heeren Gedeputeerden van Hol- landt, Zeelandt ende Wèft-Vrieilandt tenfelven da^e voor de middagh gegaen op de Kamer van fy- ne hoogh-gemelte Excellenciej ende hebbende aen denfelven, ende Jongen Prince fynen Soone, al- daerjegenwoordighghedaen hare reverentie : Is eerft by den Heer Raedt-Penfionaris van Hollandt ende Weft-Vricilandt aen denfelvengheopent de Refolutie by de Heeren Staten van Hollandt, Zee- landt ende Weft-Vrieflandt genomen, aengaende de voorfz Survivance en Succeflie, met de redenen, die haer E iele Mog. daer toe hebben ghemoveert ·, ende veriocht, dat lyne Excellencie de vooriz Offre voor ende ten behoeve van den Jongen Prince fy- nen Sone foude aenncmen ·, ende den ièlven by alle occailen den Scaet, ende de welftant der voorfz Landen, confervatievan de dier-ghekochte Vry- heyt, endehanthoudinghe van de Ware Chrifte- lijcke Gereformeerde Religie, ghelijck die jegen- woordigh by püblijcke Authoriteyt wordt ge-exer- feert, ten beften te recommanderen ·, Ende heeft vervolgens den Heere Raedt-Peniïonaris van Zee- landt gelijcke openinge en Officien gedaen : Waer na de vooriz opene Brieven by den Heere Raedt- Penfionaris van Hollandt zijnde gelefen, ende we- der in de goude Doofe inghefloten 5 zijnde by den Heere van Duy venvoirde iyne Excellencie overge- levert, die defelve aennemende, de hoogh-ghe- melte Heeren Staten hooghhjek voor de eereaen fynen Soone bewefen, heeft bedanckt ; Ende ver- klaert, den ièlven by alle occafien te fullen verma- nen ende foecken bequaem te maecken,om de Lan- den, volgens de voetftappen van fyne Voorfaten , alle moghelijcke dienil te doen, voorftant van der vry ende gherechtigheyt, ende maintenement van de vooriz Religie. Ende is by iyne Excellencie ,* neffens iterative danckfegginge, jyeribcht, dat de meer-gemelte aenweiènde Heeren ^hem den felven avondt ter maeltijdt fouden willen ^ergefelichappen; Waer op, na congratulatie>ende toewenfehinge van langh léven, aen fyne Excellen-
		'TtkrachtevandevoorenfiaendeJclevanSurvimnce ü Syne Hoogheyt den Heere Prince Wilhem de 11. op den 22 Januarij 1648, als Stadthoudergeintroduceert in den Hove Trovinciaelvan Hollandt ende Zeelandt, &c. Breeder tefien in de Hiftorie van Aitzema in Folio , 3 Decel, 28 Boeck , (Pag. 237. NOTA. Alhier hadden konnen werden ghevoeghuverfchey defiucken <, fzedert de doodt van Syne Hoogheyt den Heere Prince Wilhem de II. hooghlofelycker memorie, by de Hoge Regeringe in't licht gegeven. Als, De Refolutie van date den iöjunij 1651, met infertie van de Inftru&ie voor Heeren Gedeputeerden ter Vergaderinge van haer Hoogh Mog., nopende 't geven van de Patenten, ende het beforgen van de Frontierenvan defen Staet. Dedu&ie, raeckende het Capiteynfchap-Generael, van den 7 Auguiii 16f$. Dedu&ie tot feclufië van Syne Hoogheyt den Heere frince van Orange, &c. van den 2 f July ï 6fy. Deduftie, noopende't recht, dedifpofitie, ende't gefagh, over de Militie} ter occafie van het aen* pellen van een Veldt-Macrfchalck. In date den 7 Mey 1677,                                                          ' ■                                                                                                                                  Ecuwigh

-ocr page 147-

Placaten. i.Boeck* 4. Tit.

Ι ΙΟ

EeuwigliEdift, inhoudende den Eedt tot mortificatie van 't Stadthouderfchap, &e. In date den *

.Augufti 1Ó67. ,                                       ■ .

tiil

"Doch alfoodefdve met den Tuniek gemeen 'zijn} ü hel felve naer gelat en , ende alken maer geflelt het

gene hier naer volght.

'*-Π}\

6. Kefotutie, raeckende 'tfubjeéï van de Commiffien van de rejpective Gou, vemeurs ende Commandeurs, en Chef, midtfgaders van de Subalterne Comman- deurs in de refpeSlive Steden en Forten van den Stoet, by hoer Hoogh Mog. aengt-, fielt. In date den 21 February ió 71.

ff% Υ refumptie ghedelibereert zijnde, op het 3 rapport ende advis van de Heeren haer Hoogh Mog. Gedeputeerden tot de Mi* litairc iaecken, den 22 Mey 1668 gedaen ende geformeert, naer voorgaende genomen advis van den Raedt van State, ende gehoudene confe- rentiemet eenigheHeeren Gecommitteerden uyt den fel ven Raedt, raeckende't fubjeit vande Com- miflien van de refpeftive Gouverneurs ende Com- mandeurs, en C hef, midtfgaders van de fubalterne Commandeurs in de refpeclrive Steden en Forten vandenStaet, by haer Hoogh Mog. aengheftelt : 'Is, na deliberatie, goedtgevonden, verftaenende ghereiblveert ·, dat onder het Gouvernement van Sluys fullen zijn ende blyven begrepen, de Steden ende Forten van Aerdenburgh , Ooftburgh , Yfendijck , Philippine, Cadfant, ende de mec Patten ·, foo nochtans, dat by haer Hoogh Mog. over de voorfz Steden en Forten van Aerdenburgh) Ooftburgh , Yfendijck ende Philippine', fullen werden gheftèlt particuliere Commandeurs; ende dat het Fort de Elderlchans, onder 't voorfz Com- mandement van Aerdenburgh, ende 't Fort St. Cathaline onder het voorfz Commandement van Ooftburgh fullen wergen gebracht, gelijck die daer onder gebracht werden midts deien ; fonder dat in het toekomende inde felve twee Forten eènige par- ticuliere Commandeurs aengeftelt fullen werden : Ende dat de voorfiemnge over de voorfz twee For- ten te doen, fal werden gelaten aen de voorfz Com- mandeurs van Aerdenburgh en Ooftburgh refpe&i-

gecommandeert Volck uyt de eene Plaets van haer ghebiedt in de andere lullen mogen lenden, fonder ordre, als by noodt; ende daer van aenftonts ken, nifle doende aen haer Ho. Mog., ende den Raedt van State : Dat de difpofitie over het Commande» ment, ende de befettinge van de Forten, op Cad· fant fal blyven ende gelaten werden, aen den Gou. verneur van Sluys voorfz; foo nochtans, dat die gene, die als Commandeur van de ièlve Forten, foude mogen werden aengeftelt, fal blyven houden ende exerceren allerhande Militaire difcipline ende fun£rie *, midtfgaders geobligeert om te geven foo*; danige advertentie, als hier vooren ten reguarde van de andere Commandeurs is geallegeert ; ende dat de Paften, by, en over Sluys voornoemt, als een gedeelte van het Guarnifoen aidaer geconfidereert, ende met de Militie uyt de felve Stadt ter difpofitie van den Gouverneur befet fullen blyven, ende wer- den. Dat voorts onder het Commandement van Huift, immediatelijck fullen blyven en ghebracht werden de Forten van Naflau, Moerfchans en Santbergtv, ibnder dat in het toekomende over de voorfz For- ten by haer Hoogh Mog. eenige particuliere Com- mandeurs fullen werden geftelt; maer de befettinge ende het Commandement van dien, als een ghc- deelte van het Guarniiben aidaer, gelaten aen den Commandeur van Huift voorfz; en dat het Fort vanSt. Anna in de Polder van Namen, tot noch toe mede onder 't voornoemde Commanderaen: van Huift gerefor teert hebbende, fal werden ghe- bracht onder een apart Commandement; fondei eenige andere dependentie aen't voorfz Comman- dement van Huift, dewyle't felve Fort geen ka- riteyt ter wereld aen de voorfz Stadt Huift toebren- gen kan. Dat van ghelijcken onder het Commandement van't Sas van Gent immediatelijck fullen blyven 1 ■ ende gebracht werden, de Forten van Moerfpcuy > St. Marcq, 't Pas in den Auftrichen Polder, Sint Antony, ende Sint Steven ·, fonder dat by haer Ho. ;·, Mog. in het toekomende over de felve Forten eeni- ge particuliere Commandeurs fullen werden aengC' ftelt-, maer de befettinge, ende't Commandement van dien, als een ghedeelte van het Guarniiben al' ρ daer, gelaten aen de difpofitie van den Comman- deur van 't Sas voornoemt.                             , Dat het Gouvernement van 's Hertogen-Boft'1; fal blyven behelfen de groote Schans, de kleyjj Schans , Ortefchans , 't Fort Engelen, ende <* Pettelaer, ende de befettinge, ende het CcfflWP dement over de felve Plaetfen werden ghelaten ae" de difpofitie van den Gouverneur aidaer; fo° m krachte van fijn Commiiïïe als Gouverneur 3a^

ve:

Dat de voorfz particuliere Commandeurs van

de voorfz Steden ende Forten van Aerdenburgh , Ooftburgh, Yfendijcke ende Philippine, in de voorfz hunne Commandementen fullen hebben en blyven behouden,het exerceren van allerhande Mi- litaire difcipline, het convoceren ende vergaderen van denKrijghs-raedt, het oordelen overPrinièn ende Beuyten, ten tyde van Oorlogh, het geven van het Woordt 5 encle veloven, felfs over de Mi- litie , leggende op de Schanfen onder hunne parti- culiere Commandementen reibrterende ; midts tlat de felve Commandeurs aen den voornoemden Gouverneur van Sluys, ofte den genen die aidaer in fijn abfentie commanderen fal, aenftonts fullen moeten geven advertentie van het in en uytfeynden van het Krijghs-volck, dat in de Plaetfen van haer Commandementen geibnden ·, ofdacruyt getroc- ken feude moghen. werden j midtfgaders oockvan het fenden ende uy dichten van 't Krijghs-volck, in ende uyt de Forten onder haer particuliere Com- mandementen ftaende ·, ende voorts van alle andere noodige voorvallende faecken : Ende dat voorts de fislve Gouverneurs ende Commandeurs, geen

-ocr page 148-

			Gouvcrneurs,Capiteyn-Generaels,&c. Commiflien en ïnitrad: &c. ι ί ι
					Hoogh Mog. wel fullen werden aengeftelt partïcu- liere Commandeurs ·, rhaerdatdeièlve in het toe" komende by de Commiilie aen hen te geven, in alles fullen werden gefubaltcrneert onder het Com- mandement van den Commandeur van Lillo. Dat wyders de voorfz fubalterne Commandeurs in de Plaetfen, daer op Commiflie van haer Hoo&h Mog. particuliere Commandeurs fullen werden aengeftelt·, midrigaders deCommandementen in de Plaetièn die immediatelijck reflbrteren onder de vooriz Gouvernementenen Commandementen·, fullen geobligeert werden, om de iëlve obedientie ende deferencie, die fy in manieren voren verhaeltj reipecTrivelijck fullen moeten prxfteren aen deGou- verneurs en Commandeurs en Chef van de vooriz Hooft-plaetien,rnede moeten bewyfen aen de fub- alterne Commandeurs van de felve Hooft-plaet- ièn, of die gene, die het Commandement aldaer fal welen aenbevoolen,of toe-vertrouwt: Ende dat in het toekomende de CommiiTien foo vande Gou- verneurs als Commandeurs en Chef, midtfgaders de fubalterne Commandeurs, of die het Comman- dement van de felve Hooft-plaetfen fal wefen aen- bevolen, als van de voorfz Commandeurs inde vooriz fubalterne Plaetièn, daer naer fullen wer- den gereguleert ende ge-ex tendeert; ende ten dien fine de voorfz Commiflien van nu aen in manieren vooren verhaelt, gedreflèert 5 ende dat derhalvtn de Commiflie aen den Collonel van Vrybergen, als Commandeur van Sluys verleent, fal blyven, ge lijck als de ièlve uytgegeven is; ibo nochtans, dat hy de felve fyne Commiflie over de particuliere Commandeurs van Aerdenburgh , Ooftburgh, YfendijckeendePhilippine, jegenwoordigh aen- geftelt , niet fal mogen exerceren» maer alleen ten reguarde van die gene, die voor het toekomend© aldaer aenghefteldt fullen werden, ende wekkers Commiflien dienvolgende oock in manieren voren verhaelt, fullen ge-ex tendeert werden : Ende dat de queftien die ter faecke van de airede uytgegeven Commiflien van de Commandeurs , jegenwoor- digh in de voorfz Plaetfen zijnde, foude mogen komen t'ontftaen, t'elckens by haer Hoogh Mog. fullen werden gereguleert, foo als de felve nae den inhoudt der vooriz Commiflien iiillen bevinden te behooren. Eyndelijck, dat oock by haer Hoogh Mog. in het toekomende geen iubalterne Commandeurs en iiillen werden aengeftelt, by expreflê Commiflie * dan alleen tot Sluys, 's Hertogen-Bofch, Breda, Bergen op den Zoom, Maeftricht ende Wefel > maer aen de difcretie ende direftie van de Gouver- neurs of Commandeurs en Chef, midtfgaders van de fubalterne Commandeurs, daer die geftelt zijn, gelaten > om in hare refpe£tive abfentk η het Com- mandement toe te vertrouwen aen lodanige Hooft- Ofricieren van het Guarniiöenjals fy de bequaemfte ende de vertrouwfte achten fullen. Dat voorts hier van Extraft geibnden ial werden aendenwel- gemelten Raedt van State·, metveriöeck, dat haer E. omtrent de voornoemde Gouverneurs,en Com- mandenrs en Chef,midtigaders de iubalterne Com- mandeurs, 'tzybyaenichryvensofanderfints, fo- danigeordrewillenftellen,ende denoodige voor- fieningedoen> ten eynde de vooriz haer Ho, Mo. goede mcyninge ende intentie, voor ibo veel yeder van hun aengaet, prsEcifehjck achtervolght ende naer«
		ten re°uarde van 't Fort Engelen, uyt krachtc van de particuliere Commiilie aen den iëlven Gouver- neur te geven, bydeHeeren Staten vanHollandt ende Weft-Vrieüandt, op wiens territoir het felve Fort is leggende, lbo als tot noch toe is gebruyekt. Dat het Gouvernement van Breda fal blyven be- hejfen de Forten de Warande , ende ter Heyde* endedebefettinge, ende het Commandement van dien, ghelaten aen de difpofitie van denGouver- I neur afdacr, foo als mede tot noch toe is ghe- fchiet. Dat het Gouvernement van Bergen op den f Zoom infghelijcks fal blyvenbehelfen het Zuydt- > Fort, Moermont , Pinfcn ende Roovers-Fort; endedebefettinge, ende het Commandement van djen, gelaten aen de difpofitie van den Gonverneur aldaer ,,-foo als van ghelijcken tot noch toe isghe- bruyekt. Dat onder het Commandement van Steenber- gen lal gecomprashendeert blyven, ende ghebracht werden het Henricus-Fort ·, ende de beiëttinghe, ende het Commandement aldaer,in het toekomen- de ghelaten aen de difpofitie van den Commandeur van Steenbergen voornoemt, foo als voor defen plagh gebruyekt te werden. Dat het Gouvernement van Willemftadt fal bly- ven behellën de Clundert, ofte Niervaert, ende de J^oortdanij ibonochtans, dat de voorfz Com- miilie over de voorfz Clundert, ofte Niervaert en Koortdam, by den voornoemden Gouverneur van Willemftadt fal moeten werden gheobtineert van de Heeren Staten van Hollandt ende W.eft- Viieflandt ·, ende dat die van de Clundert, by fich iëlven lullen blyven doen, ende exerceren alle Fun- jftien ende exercitien Militair, foo als van anderen hier vooren is geallegueert ·, ende dat eenige mefu- fen, of andere faecken den Krijghs-raedt conferne- rende, tot Willemftadt voorfz voorvallende, de pfficieren van de Clundert voorichreve , aldaer ter Krijghs-raedt geroepen fullen werden; maer de lêlve in de Clundert voorvallende, dat de voorfz Officieren van Willemftadt oock aldaer ter Krijgs- raedt fullen geconvoceert werden, foo als tot noch jtoeisgefchiet. ',. Daf.°nder het Gouvernement van Wefel imme- fliatclijck fal blyven ende ghebracht werden Bude- t*ick, endedeLipperfchans; endedatbyhaerHo. Mog. over de felve Plaetfen in het toekomende geen particuliere Commandeurs fullen werden aen- geftelt; maerdebefettinge, ende het Commande- ment van dien, als een ghedeelte van 't Guarnifoen aldaer, ghelaten aen de difpofitie van den Gouver- neur van Wefel voorfz. η Dat het Commandement van Rhees, fal blyven behelfen het Fort Nieuw-Rhees, ende aldaer in het toekomende geen particuliere Commandeurs by ftaer Hoogh Mog. aenghertelt, maer de befetringe, muQ het Commandement van dien, als een gedeel- de van 't Guarnifoen aldaer, gelaten aen de difpofi- ae van den Commandeur van Rhees voorfz. »at onder het Commandement van Emmerick fl blyven het Fort Orange,ende de difpofitie over F beIcttlnge ende Commandement aldaer, gelaten •enten aen den Commandeur van Emmerick onz, ioo als tot noch toe is gefchiet. ift Voo,r;s over de Forten Fredrick Henrick, en ivruys-ichanj, gelegen ontrent LiUo, byjhacr

-ocr page 149-

Placaten. ι Bocck. 4*Tit.

ιιζ

van de Commifllen} als in de Depefches van de voorfz Patenten, daer naer te reguleren. Accordeert met het voorfz Regifler.

merghekomen werden. Dat oock foodanigh Ex- tract den Griffier van haer Hoogh Mog., midtlga- ders den Klerck, tot het expediëren van de Paten- ten gecommitteert, ter handen geftelt lal werden , om haer, foo in het vervaerdigen ende extraderen

<T\ En Lefergelieve alhier te houden voorgeinfereert, de Refolutie van haer Hoogh Mog., waer mede den -*-^ Heer e Prime van Orange weriovergegeven ende vergunt de cejjïe in den Raedt van State ■, als mede

de forme van introductie van voor-gemelte Syne Hoogheyt, in den Raedt van State: &c. Mey 1670. Staende hier bevoorens onder den lytel van Ceremoniële Wetten, Pag.

In date den 3 >

j. Refolutie van haer Hoogh Mog. , inhoudende de Commijfien ende In, firuBien voor een Capteyn en jidmir dei-G ener aeL In date den 24 February ι6γι.

ι Υ refumptie ghedelibereert zijnde op het rapport van de Heeren Ripperda tot Buirfe, ende andere haer Hoogh Mog. Gedeputeerden tot de Militaire faecken·, hebbende in gevolge ende tot voldoeninge van dei- fel ver Refolutie Commiilbriael van den veerthien- dendefes, met eenige Heeren Gecommitteerden uyt den Raedt van State,hare gedachten laten gaen, wat tot voltreckinghe van de Atte van Harmonie, den 21 Mey 1670 1 tuuchen de Bondtgenoten op- gerecht, foude konnen ende behooren gerelblveert cnde in 't werek geftelt te werden, foo wanneer den HeerePrince van Orange den ouderdom van 22 f aren fal hebben geadimpleert} breder in de Notu- 'lenvandeni8defesgementioneert : Hebben haer Hoogh Mog. haer eenparigh laten wel-ghevallen, cnde dien-volgende finalijck gearrefteert ende vaft- geftelt de refpe&ive Commiflten endelnftru£tien voor een Capiteyn en Admirael-Generael, hier na van woorde tot woorde geinfereert. Formulier van Commiflie voor den Capiteyn-Generael. DE Staten Generael der Verecnighde Neder- landen j Allen den genen die defen iullen fien of hooren lefen, Saluyt. AlfooWy midts, &c. Ons gheobligeert vindende tot afweeringe van het voorfz dreygende gevaer onder den zegen van God Almachtigh, eene confiderable Armee op de been te brengen, raedtfaem ende noodigh gheacht heb- ben , tot beter beleydt vande faecken van Oorloge, ende onderhoudinghe van goede difcipline onder het Krijghs-Volck; ende om 't felve Krijghs-Volck in goedeordre, totbefcherminge vande Ingezete- nen der voorfz Landen, mitfgaders tot wederftant cnde afbreuck der Vyandcn, met de meefte kracht ende nadruck te doen ageren j een aenfienlijck Per- fonage tot Capiteyn-Generael over hetVölck van Oorloge deièr Vereenighde Nederlandtfche Pro- vinciën te ftellen ende te committeren : Doen te weten; Datomme, &c. Onsvolkomentlijckop fijn, &c. betrouwende, Wy by eenparige concur- rentie ende delatie, elck voor ioo veel belanght de Militie t'onfer befoldinge ftaende, den felven N.N. geftelt, geordonneert, ende gecommitteert heb- ben , ftellen, ordonneren ende committeren by defen, tot Capiteyn-Generael over het Volck van Oorloge defer Vereenighde Nederlandtfche Pro-

vinden; gevende defclve N.N. volkomen laft, macht ende authoritey t, omme in de gemeke qua- liteyt onder Ons, ende den Rade van State, mitiga- ders onder de Heeren Onfe Gedeputeerden en Ge- volmachtighden te Velde gaende, volgens dein- ftru&iehuy den gearrefteert, over 't voorfz Volck van Oorloge, te commanderen ende ordonneren, gelijck totdefenfie, bewaerniflè ende verfeecke- ringe van den Scaet in 't generael, ende vande Pro- vinciën, Leden, Steden en Inwoonderen van dien, in 't particulier, bevonden lal worden te behooreni de Placaten ende Ordonnantien op de Wapeninge, Militaire exercitien, ende Krijghs-difcipline ghe· maeckt, ende noch te maecken, by een yegelijd wel fcherpelijck te doen onderhouden, een forgh- vuldigh oogh te houden op de Fortificatien ende Magazynen van den Staet, ende met communica- tie ende goedtvinden van den gemelten Raedt van State, met alle vlijt te helpen beforghen, data ièlve Fortificatien ende Magazynen doorgaens, doch voornamentlijck in periculeuiè tyden , in goede ftaet van defenfie, ende van alle noodiglic behoeften wel voorfien > oock de Compagnientc Paerdt ende te Voet compleet ende altijdt in goede ftandt bevonden ende ghehouden mogen werden, Dathy oock tot meerder fecuriteyt ende vcylig- heyt fal onderhouden fecrete kondtfehappen ende correφondentien, omme tegens alle furpriièn ende onghevallen des te beter verfeeckert te mogen wc* fen* ende voorts alles te doen, dat een vroom 1 oprecht, endeghetrouw Capiteyn-Generael) tot befcherminge der voorfz Vereenighde Nederlan- den in 't gemeen ende particulier fchuldigh is, ende behoort te doen ·, achtervolgens d'InftrucÜe daö op gemaeckt, ende by hem fölemnelijck befworen. Waer op, ende van hem in 't gene voorfz is, wel en getrouwelijck te quyten, de felve N. N. gehouden werdt den behoorlijcken Eedt in Onfen handen Κ doen : Wekken Eedt ghedaen zijnde, bevelen ende ordonneren wy wel expreflelijck alle Krijgt' Officieren, Overften, Rithmeefteren, Capiteynent en alle ander Volck van Oorlogh,in onfen dienften befoldinge weiènde ·, midtfgaders oock allen ande* ren dien het eenighlints acngaen mach, de felve N· N. in den voorfz ftaet te erkennen, refpefterenf e'1 gehoorfamen, en in 't volbrengen van defen fyig laft, te doen alle hulp ende affiftentie} behouden nochtans, dat den ghemelten Capiteyn-Gcnerae1) foo wanneer wynaermaels wederom genoot&etf fouoe8

-ocr page 150-

Governeurs, Capiteyn-Generaels, &c. CommifTien en Inftrudfc &c. 11 3

-den, of geraden vinden eenige | den, ja felfs hem fulcks aengeboden werdende, te refuiëren, ende van de handt te wyfen, debege- vinge van Ampten, Officien, Bedieningen ende Beneficien, ftaende ter collatie van de Heeren Sta- ten der vooriz refoe&ive Provinciën, of haer ghc- authorifeerden j ibo oock van die gene, die ftaende

■fe££^Sment en Chef overonderwinden , foniidelaft- volgensorocn ' Alles by

Ende lal deie onfe Commiffie gere- als ter lecretarye van den Raedt van State. Gegeven in 's Graven-Hage onder onfen Grooten Zegele, Pa- raphure, ende de Signature van onfen Griffier, op ócn Formulier van authorifatie op de Capiteyn-Generael, om een Leger te commanderen.

zijn ter collatie van haer Hoogh Mog., of van den Raedt van State, 't zy Militair, Politijcq, of andere, geen uytghefondert, hoedanigh die oock fouden mogen zijn : Wel-verftaende, dat hier onder niet begrepen werden de MilitaireAmpten ende Bedie- ningen , ftaende ter collatie van de Heeren Staten der reipeftive Provinciën, of hare Gcauthoriièer* den, voor ibo veel die in Campagne ofte expeditie te Velde iöuden moghen komen vacant te vallen $ noch de Gouvernementen ende Commandemen-

W

ten van de Steden en Plaetfen, die door de macht van den Staet, den Capiteyn-Generael perfoone- lijck in de expeditie prsefent zijnde, fouden mogen werden verovert of inghenomen : Gelijckmede met de Electie van de Capiteynen van Oorlogh te Water uyt een dubbel ghetal, daer toe by de Col- legien ter Admiraliteyt refoe&ivelijck te nomine- ren, die den Capiteyn-Generael, medewefende Admirael-Generael, lal mogen aennemen, ende exerceren , volgens ende in conformité van het tweede Articul vandeliiftrucTrie voor den Admi- rael-Generael,huyden by de gemene Bondtgenotcn gearrefteert. I I. Den Capiteyn-Generael fal tot kennelijck weder- leggen van de refpecüve Bondtgenoten hebben en exerceren het Commandement en Chef over de Militie ende de Legers van den Staet, fonder eeni- ge exceptie, tot wiens befoldinghe de felve Militie oock foude mogen ftaen, achtervolgende de autho- ritey t hem by de Commiffie, daer op flacnde,gcde- fereert : MaerialhemopdenEedt verboden we- fen, ikh eenighfints aen te matigen het geven van Patenten aen 't Volck van Oorloge; welcke Paten- ten , volgens de ordre ende forme daer toe op de grote ende folemnele Vergaderinge den 16 Junij iójri gearrefteert, gedepefcheertfullen werden by de ordinaris Vergaderinge van de Heeren Gecom- mitteerden ter Generaliteyt, met voorgaende ad- vis van den Raedt van State, voor foo veel het ref- fort van de Generaliteyt belanghti ende by de Hee ren Staten van de refce&ive Provinciën, ofte hare Geauthoriièerden, yder voor foo veel fijn Territoir aengaet ·, onder foodanige overgifte nochtans als al- daër breeder ftaet ghe-expreflêert : Doch op den name van haer Hoogh Mog. ter relatie van de Hee- ren Gedeputeerden ende Gevolmachtighden van den Staet te Velde, foo wanneer eenige Legers te Velde gebracht liillen wefen,volgens het Formulier hier na geinfereett.

I

S, naer voorgaende deliberatie, ende in achtinge crenomen fijnde,dat de jegenwoordige conjun&u-

rcvantyden ende faken den Staet neceffiteert een confiderable Armee in 'tVeldt te brengenj ende dat het derhalven noodigh is, een vertrouwt ende gequalifkeertPerfonagete authoriferen, om daer over als Generael te commanderen, goedtgevon- den ende gerelblveert, midts defen wederom, en op nieuws by concurrente delatie van de refpeclrive Provinciën, te authoriferen den Heer Ν. Ν. onfen Capiteyn-Generael, om de Legers van den Staet geduyrende d' acnftaende Campaigne of expeditie, als Generael te commanderen, ende daer mede te ageren : Alles volgens ende in conformité van de Commiffie op hem verleent, den ende de Inftru&ie daer toe den . .         gearre- fteert, ende by hem folemnelijck befworen : Alles nochtans mede tot kennehjeken wederfeggen van "haer Hoogh Mog. Formulier van Inftru&ie voor den Capiteyn-Generael. En Capiteyn-Generael ial niet moghen zijn, noch oock geduyrende den vooriz fynen dienil ge-eligcert werden tot Stadthouder of Gouverneur Van een of meer van de Geünieerde Provinciën; én fal de fel ve tot feeckerder obièr van tie van dien, hyEede verplicht weien, niet alleenlijck daer je- gens oyt eenigh verfoeck te doen, veel min toelegh te maecken ., direclelijck of indiredlelijck ·, maer Iter contrarie fulcks by andere gefchiedende, 't fel ve gtcgen te gacn, en 't vooriz Stadthouder of Gonver- |fchap,fo hem t'eenigen tyde die digniteyt by eenige iProvincie of Provinciën ibude moge werden geof- |ferecit,terefuferen,envandehandtteilaen : Ende I by gevolge oock fich noyt aen té'matigen, felfs on- I acngcfien hem fulcks mocht werden gedefereert, of aengeboden', eenige verkiefinge of befchryvinge m de Ordres vande Ridderfchap ende Edelen,noch oock eenige nominatie of verkiefinge van Burger- meefteren ende Vroetfchapperi, Schepenen ofan- dere Magiftratelijcke bedieningen in de Steden Van eenige Provinciën, in't geheel of ten deel e, diré- ctclijck of indireftelijck in eeniger manieren $ niaer de ielve nominatie, verkiefinge ende befchryvinge laten yerblyvcn aen den genen die daer toe reijpécH- veUjckgerechtight, ende by oudt gebruyek;';öfby | Privilegiën endeÖ&royen daer innegeftabiliéeert ende geconfixmeert zijn - noeji öpek te onderwiri-

Dc Staten Generael der Vereenighde Neder- landen , laften ende bevelen hier mede den Rithmeefter Capiteyn                              dat hy, deièn geilen hebbende, fich met fijn onderhebbende Compa- Cornette gnie, Vaendel ende complete Wapenen,; in allet diligentie fal hebben te begeven naer omme aldaer te verbly ven tot naerder ordre. A£tum den Ρ                           Ter

-ocr page 151-

					Pkcaten. ι. Boeck.' 4. Tit.
			II
								V I.
		Ter Ordonnantie vande hoogh-gemelte Heeren Staten Generael. Ter relatie van de Heeren haer Hoogh Mog. Gedeputeer- den ende Gevolraachtighden te Velde, III. Den Capiteyn-Generael fal niet vermogen eeni- ge penfioenen te trecken, noch oock met eenigcr- hande dienfb, 't zy Militair, 't zy Politijcq, egene uytgeibndert, noch oock by eenigen Eedt (buyten den ordinaris Eedt van Vaflallage die hy ten refpe- £te van eenige Leen-goederen te prefteren ichuldig foude mogen zijn ) verplicht ofte verbonden mo- gen wefen, van,ofte aen eenige Koningen, Princen, Potentaten, andereRepublijcquen, Landen,Sta- ten of Steden, directelijck of indirecTrelijck in eeni' ger manieren 5 daer onder nochtans niet verft aen werdt begrepen te zijn, den Titel, ende deDigni- teyt als Ridder van defe of gene Ordre,die by d'een of d'ander Koningh, Prins, of Staet op hem mochte weien geconfereert. IV. De Capiteyn-Generael en fal iïch geeniints heb- ben te bemoeyen met eenighe iaecken van Religie, Policie, Juftitie of Finantie j noch oock met eeni- ge anderen, privativelijck ftaende ter diipofite van de refpe£bive Bondtgenoten, ofwel eenige Leden van de felve concernerende, hoedanigh, ende van wat nature die iöuden mogen zijn ·, noch oock met iaecken, raeckeiide de Unie ende deVerbinteniiïèn tuflehen de Bondtgenoten opgherecht ·, ende veel min fich te immiiceren diredtelijck of indiredtelijk, in de queftien of gefchillen die tuflehen de hoogh- gedachte Bondtgenoten, of eenighe Leden van de felve, ofte oock wel tuflehen de Leden ende Quar*- tieren van d' eene of andere Provincie mochten ko- men te ontftaen ·, ten ware hy by allerzij dts partyen mochte werden veriöcht, iynegoede officien van interecflie ende mediatie te willen interponeren ·, of oock wel dat de iaecke aen iyne uytipraeck ende deciiie by allerzij ts geintereflèerden vry willighlijck werde gefubmitteert. , V. Sal fich binnen het Territoir van de' ftemmendc Provinciën, ofte van een., of eenige van de ièlve, geen authöritey t of gefagh ter wereldt aenmatigen, buyten expreflè ende vry willige overgifte of dela- tie van de Heeren Staten van de ièlve Provincie j maer daer mede privative laten gewerden de hoog- gemelte Heeren Staten, ende hare particuliere Ca- piteyns-Generael, ofte andere Geauthoriièerden, daer toe ttyt den hoofde van den Souverain van het Territoir gequalifi ceert: Ende dienvolgende oock "geenfints op of onder pretext van Commiflle ofte authoriiatic van hacr Hoogh Mog., of onder eeni- gen anderen titul, fchijn of couleur, yets mogen on- dernemen, te doen, of in 't werek te ftellen, in rhet Territoir van d'pcn of d'andere, ofte oock van eeni- ghe der voorfz ibuveraine ftemmende Provinciën ·, ende veel min yets te ondernemen, of ter executie te leggen, tegeus d'een of d'andere, of oock tegens eenige van de ièlve Provinciën, Leden of Steden van dien j npcho^ck teghens eenige Regeerders, Bedienden of ingezetenen van de ièlye,hoe,of waer 't felve oock ioudq mogen wefen, dke&elijck of in- direftelijck in eeniger maniere.
							De Capiteyn-Generael ial gehouden zijn,'t geetl by de Heeren haer Ho. Mog. Gedeputeerden, Cn Gevolmachtighden te Velde, 't zy. by eenpari heyt, of by pluraliteyt van Hemmen fal werden g^, reibl veert ende geconcludcert, ibo wel als het ghe, maeckte beiluyt van fijn gegeven advis difcrepcert als wanneer 't ièlve daer mede over een komt, met alleneerftigheytengetrouwigheyt te executeren· voor welcke executie, midtigaders de behoorlijk neerftigheyt ende ghetrouwigheyt, daer omtrent te adhiberen, hy oock dien-volgende reiponfabel £[ zijn; fullende tot fyne meerder geruftheyt van alle Refoluticn die by de meer-ghemeltc Heeren haer Ho. Mog. Gedeputeerden ende Gevolmachtigd den te Velde iullen werden genomen, door de ièlve aen hem, is het doenlijck, noch voor de executie, en, indien de tijdt iulcks niet kan lyden, foo haeft het ièlve ghevoeghlijck kan gheichieden, ghegevq worden, ichriftelijcke AcT:e,gecoucheert ende ghe- extendeert in goede, klare ende duydelijcke ter- men. VII. De Capiteyn-Generael fal fich in alle Vergadc- ringen van de Heeren haer Ho. Mog. Gedeputeer- den ende Gevolmachtighden te Velde mogen laten vinden, ende de felve Heeren Gevolmachcighden dienen van prxadvis. Formulier van Commiiïie voor ■ . den Admirael-Generael. ΤΛΕ Staten Generael derVereenighde Nederlanj "■-^den} Allen den genen die defen iullen fien of hooren leien, Saluyt; Doen te weten : Dat m om goede ende iufHiante redenen dienftigh geack hebbende, te procederen tot het aen ftellen van een Admirael-Generael defer Vereenighde Neder lan- den; ende daer toe in gevolge van de Afte van Har- monie , den 31 Mey 1670 5 tuflehen ons onder- linge iblemnelijck ende eenpaerlijck opgericht α beilooten5 oniè deliberatien hebbende laten gaes op den perfoon van, δα:. Wy ons van fynen goe- den y ver ende ftantvaftigheydt ten vollen verfeec- hert houdende-, oock ons op fyn capaciteyt, vroom- heyt ende kloeckmoedigheyt vofkomentlijckbc- trouwende, denfelvenN.N.gecommitteert,ge- ftclt ende onthouden hebben, committeren, ftelfei ende onthouden by defen, tot Admirael-Generael van defe Vereenighde Nederlanden; hem gevende volkomen macht, authöritey t, ende fpeciael bevel om den voorfz Staet van Admirael-Generael onder ons te houden ende te bedienen,de prie-cminenrien ende Rechten daer toe ftaende, te bewaren-, opiïclit ende iüper-intendentie te hebben over alle faecken en affairen, 't ftuck van de Zee, Admiraliteyt ende 'tOorlogh teWater eenighfintsraeckende oft* treffende, ende tot de voorfz Charge behoorendci ende voorts alles doen, dat een vroom Admirael- Generael van de Vereenighde Nederlanden fch^* digh.is, ende behoort te doen,achtervolgende ach ftru&ie,daer op by ons gemaeckt,en by hem folem' nelijck beiwooren » alles tot de praï-eminentien> rechten, eeren, vry heden, gagien ende profijt11 daertoe ftaende ρ Daer op, ende van hem in of1 vooriz ftaet wel en getrouwelij ck te quyterijhoog»1" gemelte N. N. gehouden blijft in onfen handen ƒ , prictte

-ocr page 152-

				ouverneurs,Capiteyn-Generaels,5cc. Commiffien en Inilrudl: &c. 115
						ofhareGeauthoriièerdenj ende fulcks in ipecie mede van de Lieuteuant- Admiraels, Vice-Admi- raels, ende Schouten by Nachts-plaetfen van Hol- landt ende Weft-Vriellandt, vanZeelandt, van Vrieilandt, ende van Stadt en Landen refpecf ive: Maer de lelve laten ter collatie van de Heeren Sta- ten der voorfz Provinciën, volgens het jegenwoor- digegebruyek. °                            II. Ende wat belanght deCapiteynen van Oorloge te Water, lal by vacature vaa eeniglie derfelver plaetfen, ofwel dat eenige op nieuws aenghefteldt lullen moeten werden, door de refpedrive Colle- gien ter Admiraliteyt, waer onder die reflbrteren, nominatie by dubbel getal van Perfooncn ghedaen, ende aen den Admirael-Generael overghefonden werden^ denwelcken midtsdeièn byeenparighe overgiftc van alle de Provinciën gedefereert werdt de verkieiinge van de voorfz Capiteynen, midts de felve verkiefinge doende uy t de genomineerden van de voorfz Collegien ter Admiraliteyt , ende geenfints daer büyten : Behoudelijck dat die gene, die door den Admirael-Generael tot de voorfz Ca- piteynfehappen fullen werden verkolen, gehouden ίlillen zijn de Aften ofte Mifliven ten dien eynde t'haren behoeve ghepaiïèert ofgcdepeicheert, aen haer Hoogh Mog. over te brengen ·, om me vervol- gens t'haren behoeve op den naem van haer Hoogh Mog. Commiilie in forma ghedepeichcert, ende lyluydendacrop door den Heer Praïfiderende als naer gewoonte be-ecdight te werden : Op welcke Conimiflïe ende Eedt fyluyden inde voorfchreve Functie gheinftalleert ende gherefpefteert fullen werden als naer behooren; ghelijck oock alle par- ticuliere Commiilie-vaerders hare bc'Hellingen en Commiflien van haer Hoogh Mog. fullen blyven ontfangen. I I I. Den Admirael-Generael fal fich geenfints hebben aen te matigen het geven van Inftructien, of eenige generale of particuliere ordres aen de Generacis of Commandeurs van 's Landts Vlooten , of van eenige Eiquadres van Schepen, directelijck of in- direételijck in eeniger manieren, veel min, fich met het aenftellen of cligercn van ibodanige Gene- raels of Commandeurs te bemoeyen ·, maer alle het felve laten aen de vrye deliberatie en difpöiitie van haer Hoogh Mog.; die hy gehouden ial zijn, des begeert werdende, daer op van lyne informatie en advife te dienen. I V. Den Admirael-Generael fal niet vermogen eeni- ge penfioenen te trecken, noch oock meteeniger- handedienft, 'tzyMilitair, 'tzyPolitijcq, egene uytgefonderti noch oock by cenigen Eedt ( büy- ten den ordinaris Eedt van Vaifallage, die hy ten refpefte van eenighe Leen-goederen te priefteren fchiüdighibude mogen zijn) verplicht of verbon- den mogen welen, van, of aen eenige Koningen, Princen, Potentaten, andere Republijcquen, Lan- den, Staten of Steden, dire&elijck of indire&elijck in eeniger manieren ·, daer onder nochtans niet ver- ftaen wert begrepen te zijn den titel ende digniteyt als Ridder van defe of gene Ordre, die by d'een of d'ander Koningh,Prins of Staet op hem mocht Wc- fen geconfereerc.
			teren den behoorlijcken Eedt : Wekken dt eredam zijnde, bevelen wy allen ende een ye- liick die dit eenighfints aengaen mach dat fj den ioo-h-cmeltcn N.N. doen, laten ende ghedogen ïtoden voorfz ilaet van Admirael-Generael der VercenHideNederlanden, met alle deprae-emi- *Lticn,&rechtcn, Eeren, vryheden, baten en Emo- lumenten, daer toe behoorende, rultehjck ende ilkomcntUjck genieten ·, fonder daerinne te doen of te laten gcièhicden, directehjek ot ïndirectclijcK een^e tegenftant ofbeletfel ·, maer hoogh-gemeltc •Ν Ν. in den voorfz ftaet te maintineren, refpecte- renendeobcdieren, doen refpe&eren en obedie- 'ren als na behoren -, Alles by provifie ende t'onfer kennel ij eken wederleggen : Oock onvermindert ende ibnder pnejudirie van de gerechtigheden, de «arcicuriere Provinciën defen acngaende compete- ffende·, behoudelijcknochtans, dat den gemclten Admirael-Generael, foo wanneer wy genootfaeckt fouden mogen werden, of geraden vinden, eenigc navale Armade in Zee te brengen, fich het Gom- mandement en Chef over de felve Armade niet fal mogen onderwinden, fonder oniè nadere laft, ende fpeciale authorilatie. Ende lal defe onfe Commiilic geregiitreert moeten werden, ibo in onfe Griflie,als ter Secretarye van den Raedt van State, ende van de refpe&iv'e Collegien ter Admiraliteyt. Gege- Ten in 's Graven-Hage, onder onfen Groten Zegele Paraphure, ende de Signature van onien Griffier, op den Formulier van Inflructie voor den Admirael-Generael.
		DEn Admirael-Generael fal niet moghen zijn, noch oock gcduy rende den voorfz iynen dienft ge-cligeert werden tot Stadthouder of Gouverneur van een of meer van de Geünieerde Provinciën) en ïal de felve tot feeckerder obfervantie van dien, by Eede verplicht weien, niet alleenlijck daer jegens noy t cenigh vcribeck te doen, veel min toelegh te maecken, dire&elijck of indireftelijck ·, maer ter Contrarie fulcks by andere gheichiedendc, 'tlelve tegen te gaen, ende 't voorfz Stadthouder of Gou- vemeurfchap, foo hem t'ecnigen tyde die digniteyt by eenighe Provincie of Provinciën foude moghen werden geoffereert, te refuièren ende van de handt te üaen ·, ende by gevolge oock fich noyt aen te ma- tigen, felfs onaenghefien hem fulcksmochte wer- den gedefereert of aengeboden, eenige verkiefinge ofbefchryvinge indcÖrdres van de Ridderfchap ende Edelen ■, noch oock eenige nominatie of ver- kiefingevanBurgermeeileren en, Vroerichappen, Schepenen of andere Magiftratelijcke bedieningen in de Steden van eenige Provinciën in 't geheel ofte gndeelc, direclelijck ofindirc&elijck in eeniger panieren·, maer de felve nominatie, verkiefinghe fendebefchryvinge laten verblyven aen dengenen «ie daer toe refpeaivciijckghercchtight, ende by oudtghebruyck,of by Privilegiën ende Oftroyen 'l'ïn,c gcftabilieert en gecontirmeert zijη ·, noch °T kJlcnte onderwinden, ja felfs hem fulcks aen- geboden werdende, te refuferen ende van de handt ■te wTlen dc bcgevingc van Ampten, Officien, Be- lCu "S.Cn e-lde Bctien^en> ftaende ter collatie van e Hecren Staten der voorfz refpedtive Provinciën,
							Ρ 2
									Soo

-ocr page 153-

Placaten. ι BoecL ^Tk.

Ι Ι

de Steden ende Plaetfen die door de macht van dei, Staet, de gemelte Capiteyn-Generael perioonlijcl; in de expeditie prscfent zijnde, fouden mogen we(. » den verovert of ingenomen : Des dat die gene, die door de Capiteyn-Generael daer toe ioude mogen werden ge-eligeert, gehouden fal zijn de Adfe, dien-aengaende t'zynen behoeve gepafleert, te prï, iènteren aen haer Ho. Mo., indien de voorfz Stadt of Plaets in het reffort van de Generalkeyt gelegen is; of anderfmts aen de Heeren Staten van die 1% vincie,in wekkers Territoir de felve Stadt of Plaets gelegen foude mogen zijn ; om by de felve refpe. clivelijck daer op Commiffie in forma ghedepe. feheert te werden als naer behooren. Ende hebben haer Ho. Mog. daer op wyders tot * *·               1        __/L!____*. ,τ„λ*-» Ja "R/-*«/■!ίντ^-η/"**·#»« il

ν.

Soo wanneer den Admirael-Generael gheautho- rifeeit endeghelaft ibude mogen werden,eenige na- vale Armade van Staet fclfs in Peribon als Generael te gaen commanderen, fal hy gehouden zijn't geen by de Heeren haer Ho. Mog. Gedeputeerden ende Gevolmachtighden in delèlveVloote fal werden gerefolveert ende gedccreteert, foo wel als het ge ■ macckte beiluyt van fijn gegeven prae-advis diicre- peerCj als wanneer het felve daer mede over een komt, met alle naerftigheyt ende getrouwigheyt te executeren ende doen executeren ; Sullende tot lyne meerder geruilheyt van alle Reiblutien die by de Cclve Heeren Gedeputeerden ende Gevolmach- tighden fullen werden genomen, door de felve aen

hem)IS het doen nek, ^™*«3»

cialijckverklaert, dat in't gunt voorfz is, namaè geen verandetinge fal mogen werden geniaeckt-, immers niet anders, dan by eenparige ende vry wil. lige overgifte van alle de Provintien ·, ende dat ds effe£rive verkiefinge vanden hoogh-gemeken Hee· re Prince van Orange daer op gevolght zijnde, daer mede het eene Lidt vande voorfz AdÏe van Harmo- nie gehouden fal werden volkomentlijck te wefen voldaen: Ende dat midts dien oock tot voldoenin- ge van het andere Lidt, met ende nevens de voorfz effe&ive verkiefinge te gelijck fal werden gearre- fteert een bondige A£te ; waer by met onderlinge bewilliginge, ende by folemnele over-een-komlte van de Bondtgenoten belooft en vaftgeftelt weide, dat geen Capiteyn-Generael of Admirael, noci yemandt, die het opperfte Commandement ovei de Militie te Water ofte Lande wegens den gemc- nen Staet wert gedefereert, fal mogen zijn, of go maeckt w erden S tadthouder van een of meer Pro- vinciën ; ende dat in de bondighfte en krachtighftc forme,met inlertie van het geheele contenu van het eerfte Articul der voorfz Inftru&ie voor een Capi- teyn-Generael, hier boven geinièreert, In confor- mité van 't Formulier daer toe ontworpen, en liiei naer volgende geinfercert. Y~\& Staten van Gclderlandt, ende'tGraeffcrrf ■*-^Zutphen,van Hollandt ende Weft-Vrieilani vanZeelandt, van Utrecht, van Vrieflandt, van Over-Yflel ende van Stadt en Landen; hebben, na rype deliberatien, ende communicatien elck in dec fynen, ende door hare Gedeputeerden met den an- deren, gehouden, in gevolge van de A£te van Har- monie , den 31 Mey 1670 tuffchen de felve opghe- recht, by onderlinge bewilliginge, ende by foknv nele over-een-komlte vaftgeftelt,ende ekkanderen ter goeder trouwe belooft, gelijck haer Ho. Mog· vaftirellen en beloven by delen; dat van nu voort· aen geen Capiteyn of Admirael-Generael vandetc Vereenighde Nederlanden, noch yemandt die het opperfte Commandement over de Militie te W* ter of te Lande, wegens den gemey nen Staet wert gedefereert, fal mogen zijn, nochte oock geduy- rende den voorfz fynen dienft, ge-eligeert werden > tot S tadthouder of Gouverneur vaneen ofmeer van de Geünieerde Provinciën; ende dat defelve tot ièeckerder obfervantie van dien, by Eede vef' plicht fal wefen, niet alleenlijck daer jegens no}[ cenigh veribeck te doen, veel min toelegh te niaec' ken, dire&clijckofindire&elijck; maer ter cofl' trarie fulcks door anderen gheichiedende, 't«$

indien de tijdt fulcks niet kan lyden, foo hacft het felve gevoeghlijck kun gefchieden, gegeven wor- den fchriftelijcke A&e, ghecoucheert ende ge-ex- tendeert in goede, klare, ende duydelijcke ter- men. Alles by provifie ende tot kennelij eken weder- feggen; ooek onvermindert ende fonder praijuditie van de gerechtigheden, de particuliere Provinciën competerende. Aldus gedaen, &c. &c. Ende hebben haer Ho. Mog. daer beneffens mits defen mede gerefolveert endo vaftgeftelt, dat den hoogh-gemeken Heere Prince van Orange tot Ca~ piteyn ende Admirael-Generael verkoren wefende, onaengefien 't voorfz fijn employ,fal blyven behou- den de fefiie ende ftemme in den Raedt van State, hem op den voorfz 31 Mey 1670 gedefereert; En oock by haer Ho. Mo. mede ge-eligeert ende geftelt werden tot Gedeputeerde ende Gevolmachtighde te Velde; ende foo wanneer fijn Hoogheyt Perfo- nelijckals Admirael-Generael de expeditie te Wa- ter ialbywoonen, tot mede-Gedeputeerde en Ge- volmachtighde in de voorfz Vloot, ende dat hoog- gemelte fyne Hoogheyt aldaer geplaetft fal werden aen de zyde van den Pra:fident; ende in diequali- teyt hebben een concluderende ftemme, foo als aen yeder van de andere Heeren haer Ho. Mog. Gede- puteerden ende Gevolmachtighde te Velde, ende in 's Landts Vloot competerende is, boven 'tprae- advis, het welck hem by de voorfz Inftru&ie in qualiteyt als Capiteyn ende Admirael-Generael re- ipective is gedefereert ; ende dat het ichc prar-advis oock midts dien door den Heer Prsdiderende voor af, ende daer na de opinien van de wel-ghemelte Heeren Gedeputeerden ende Gevolraachtighden te Velde, ende in 's Landts Vloote refpedUvelijck gevraeght ende gecolligeert lullen werden : Ende by ibo verre onder henluyden eenige difcrepantie foude mogen werden geipeurt, dat als dan het ad- vis van iyne Hoogheyt andermael gevraeght, ende de eyndelijcke Reiblutie naer de meefte itemmen van de meer-gemelte Heeren Gedeputeerden ende Gevolmachtighden te Velde , ende in 's Landts Vloote refpeaivelijck (die van fyn Hoogheyt daer onder mede als een concluderende ftemme ghetelt zijnde ) gheformeert ende gearrefteert fal wer- den. Dat voorts de Capiteyn Generael 01 werden go- authoriièert,om voor eene reyfe te mogen beftellen de Gouvernementen ende Commandementen van

-ocr page 154-

Gouverneurs,Capiteyn-Gcnef aels, <3cc. Commiffien en Inftra&: &C*

117

lijck de Heeren Gedeputeerden van de Provinciën van Utrecht en Over-Yflèl mede verklaert hebben, daer toe bereydt te zijn, by concurrentie van de ge-· famentlijcke Bondtgenoten -, veribeckende de Hee- ren Gedeputeerden van de Provincie van Hollandt ende Weit- Vrieilandt, dat haer E. met de Heeren Gedeputeerden vande andere ies Provinciën fou- den willen conformeren; ende verklarende gereet te zijn, daer nevens te pafferen de voorfz Acte van fèparatie van het voorfz Capiteyn ende Admirael- fchap-Generael, van het Stadthouderfchap van een of meer Provinciën, volgens het Formulier hier vooren ftaende. Dan nademael de gemelte Heeren Gedeputeerden van de hoogh-ghemelte Provincie van Holland ende Weïl-Vriellandt hier op hebben verklaertjdat de Heeren Staten van de hoogh-gcm, Provincie noch niet gereedt waren, om van nu af aen tot de voorfz finale verkiefinge van den hoogh- ghemelten Heere Prince van Orange tot het voorfz Capiteyn en Admiraelfchap-rGenerael te treden j hebben haer Hoogh Mog. dien-onvermindert geia- mentlijck en eenpaerlijek mides deièn op de voorfz fondamenten, denhoogh-ghemclten Prince van Orange van nu af aen voor de aenftaende expeditie tot Capiteyn-Generael ge-eligeert, op de Com- miilie, Inftru&ie ende verdere ingrediënten hier na geinfèreert. * Inflructie voorden Doorluch- tigen hoogh-geboren Furft Wilhem Henrick, van Godcs Genade Prince van Orange, Grave van Naflau, Cat- zenellebogen, Vyanden, Dietz, &c. tot Capiteyn-Generael aengeftelt, ge- duyrende d'aenflaende expeditie. |Γ\Εη Capiteyn-Generael ( op prafüppooft dat ■*-^de Charges van Capiteyn en Admiracl-Gene- rael, voor de eerft-aenitaende begevinge van dien 3 op een ende de ièlve Periöon by de gefamentli jeke Bontgenoten lullen werden geconfereert ) fal niet mogen zijn, noch oock, gheduyrende den voorfz; fynen dienft, ge-eligeert werden tot Stadthouder of Gouverneur van een of meer van de Geünieerde Provinciën; ende lal defelve, totfceckerder ob- fèrvantie van dien, by Eede verplicht wefen, niet alleenlijck daer jegens noyt eenig verfbeck te doen, veel min toclcgh te maecken, direclelijck of indire- ctelijck; maer ter contrarie, fulcks by anderen ghe- fchiedende, 't ièlve tegen tegaen, ende 't voorfz Stadthouder of Gouvcrneurfchap, foo hem t'eeni- gen tyde dicdigniteyt by eenige Provincie of Pro- vinciën fbude mogen werden geoffereert, te refu- feren ende van de handt te flaen : Ende by gevolge oock fich noyt aen te matigen, fèlfs onaenghefien hem fulcks mochte werden gedefereert of aengebo- den , eenige verkiefinge of befchry vinge in de Or- dres van de Ridderfchap ende Edelen; noch oock eenige nominatie of verkiefinge van Burgermecfte- ren ende Vroetfchappen, Schepenen, of andere Magiftratelijcke bedieningen inde Steden van eeni- ge Provinciën in 't geheel of ten declc, direcÏeli jek of indire&elijck in eeniger manieren; maer de ièlve nominatie,verkiefinge ende beichryvinge laten ver- blyven aen den gene, die daer toe refpe£hvelijck gerechtight, ende by oudt gebruyek, of by Privi- legiën ende Oftroyen dderinne geflabilieert ende gecon

te gaen, ende 't voorfz Stadthouder of Gou

venieurichap, foo hem t'eenigen tyde die digmteyt bv eenbhe Provincie of Provinciën foudc moghen werdengeofrèreert, te refuferen ende van de handt ; te flaen f ende by gevolge oock fich noy t aen te ma- tieren, felfsonaenghefienhemfulcksmöchtewer- den gedefereert of aengeboden, eenige verkiefinge I ofbeichryvinge indeOrdres van de Ridderfchap I ende Edelen; noch oock eenige nominatie of ver- ; kiefingevariéurgermeefteren en Vroetfchappen, I Schepenen of andere Magiftratelijcke bedieningen I in de Steden van eenige Provinciën in 't geheel ofte I tendeele, diredTelijck ofindireclelijck in eeniger Imanieren; maerdeièlvenominatie, verkiefinghé I endebefchryvinge laten verblyven aen dengenen I die daer toe reibeclriveÜjckgherechtight, ende by §oudtghebruyck,of by Privilegiën ende Oftroycn ' daer inne geftabilicert en geconhïmeert zijn ; noch '2 oock iich te onderwinden, ja ielfs hem fulcks aen- geboden werdende, te refuferen ende van de handt : te wyfen de bcgevinge van Anipten, Ofïicien, Be- dieningen ende Benefkien, fbendc ter collatie van de Hceren Staten der voorfz refpective Provinciën, I of hare Gcauthorifccrden; foo oock van die gene, ■•dieitaendezijntcr collatie van haer Hoogh Mog. fof van den Raedt van State, 't zy Militair, Poli- ftijcq, ofte andere; uytgefondert alleen, dat den *Admirael Generael lal mogen aennemen ende exer- ceren de elc&ie van de Capiteynen van Oorloge te ÉVVater, uyt een dobbel getal, daer toe by de Col- legien ter Admiraliteyt reipe&ivelijck te nomine- fren, volgens ende inconformité van het tweede Articul vande Inftruclie voor den Admirael-Gene- raelden ..... by de gemene Bontgenoten gearrefteert; wel-ver- diende dat onder de voorfz prohibitie niet begre- pen werden de Militaire Ampten en Bedieningen, ib.ende ter collatie van de Heeren Staten der refpe- £H v*e Provinciën, of hare G eauthorifèe rden, voor lbo veel die in Campagne, of expeditie te Velde, ibuden mogen komen vacant te vallen ·, noch oock deC Gouvernementen ende Commandementen van de Steden ende Plaetfen, die door de macht van den Staet, de Capiteyn-Generael perfonclijck in de expeditieprafèntzijnde, fouden mogen werden verovert ende ingenomen : Alle'twelcke, ende ydcrpoinft van dien, haer Ho. Mog. oockaenge- nomen ende belooft hebben, gelijck defelve aen- nemen ende beloven by defen, oprechtelijck ende ter goeder trouwe tefullen naerkomen, fonderdacr jegens oytofoyt yetste rcfolveren, ofte te doen, noch te gedogen gherefolveert oftegcdaen tewer- Sen, dire&elijck of mdircftelijck in eeniger manie- 'Aj}klus gcdacn ende gcpaiTccrt in 's Graven-Hage

*'-ndc hebben wyders de Hceren Gedeputeerden Wn de Provinciën van Gelderlandt, Zcclandt, Vnefiandt, Cndc Stade en Lande voor het Provin- criac.' a<Jvisvan de hoogh-gemelte Hceren Staten va Klaert, den hoogh-gemelten Hccrc Prince van Urange te hebben ge-eligcert, foo als haer E. ver- Klaren by defen, voor het voorfz Provinciael advis B5Igfjn Syne Hooghcyt tot het voorfz Capiteyn ene c Admiraelfchap-Gcnead, op de voorfz Com- ,en endeInftruaien hier vooren vermeit; ge-

-ocr page 155-

			:>eck. 4 Tit. hande dienft, 't zy Militair, 't zy Politijcq, egerie uytgelöndert, noch oock by eenigen Eedt (buyteu den ordinaris Eedt van Vailallage die hy ten reip^ cle van eenige Leen-goederen te prefteren fchuldi?» ibude mogen zijn ) verplicht ofte verbonden rn0° gen wefen, van,ofte aen eenige Koningen, Princen, Potentaten, andere Republijcquen, Landen, Sta- ten of Steden, directelijck of indireclelijck in eeni- ger manieren; daer onder nochtans niet verftacn werdt begrepen te zijn, den Titel, ende de Dignj, teyt als Ridder van defe of gene Ordrc,die by d'een of d'ander Koningh, Prins, of Staet op hem mochtc weien geconfereert. IV. De Capiteyn-Generael en fal fich geenfmts heb- ben te bemoeyen met eenighe iaecken van Religie, Policie, JuftitieofFinantic·, noch oock met eeni- ge anderen, privativelijck ftaende ter difpofite van de refpecTrive Bondtgenoten, of wel eenige Leden van de felve concernerende, hoedanigh, ende van I wat nature die fouden mogen zijn; noch oock met faecken, raeckende de Unie ende de Verbin te nifien tuffchen de Bondtgenoten opgherecht; ende veel min fich te immifecren direcfelijck of indireftelijkj indequeftienofgefchillen die tuflehen dehooglv gedachte Bondtgenoten, of eenighe Leden van de felve, ofte oock wel tuflehen de Leden ende Quar· tieren van d' eene of andere Provincie mochten ko- men te ontftaen; ten ware hy by allerzijdts partyen mochte werden verfocht, fyne goede officien van intercefiie ende mediatie te willen interponeien, of oock wel dat de faecke aen fyne uytfpraeck enè decifie by allerzijts geintereflèerden vry willighlijd werde gefubmkteert. b                        V. Sal fich binnen het Territoir van de ftemmendt Provinciën, ofte van een, of eenige van de felve, geen authoriteyt of gefagh ter wereldt aen matigen, buyten expreiiè ende vry willige overgifte of del* tie van de Heeren Staten van de felve Provincie! maer daer mede privative laten gewerden de hoog· gemelte Heeren Staten, ende hare particuliere Ca· piteyns-Generael, ofte andere Geauthorifeerden, daer toe uyt den hoofde van den Souverain van het Territoir gequalificeert: Ende dienvolgende ood geenfints op of onder pretext van Commiflle ofte authorifatie van haer Hoogh Mog., of onder eet gen anderen titul, fchijn of couleur, yets mogen on- dernemen, te doen, of in 't werek te ftellen, in ta Territoir van d'een of d'andere, ofte oock Van eeni- ghe der voorfz ibuveraine ftemmende Provinciën', ende veel min yets te ondernemen, of ter executie te leggen, tegens d'een of d'andere, of oock tegens eenige van de felve Provinciën, Leden of Steden van dien; noch oock teghens eenige Regeerden Bedienden of Ingezetenen van de felve,hoe,of w& 't ièlve oock foude mogen wefen, direftelijck of i'v direclelijck in eenigcr maniere. V I. De Capiteyn-Generael fal gehouden zijn,'t gecn by de Heeren haer Ho. Mog. Gedeputeerden, f Gevolmachtighden te Velde, 'tzy by eenpari?" heyt, of by pluraliteyt van flemmen fal werden #' relolveert ende geconcludeert, foo wel als het g"e* maeckte beiluyt van fijn gegeven advis difcrepeer!| als wanneer't ièlve daer mede over een komt) ^ ; alle neerftigheyt en getrouwigheyt te executcre1 >
		ι χ δ                         Placaten. ι. Β ghecoiifirmeertzijn·, noch oock fich te onderwin- den , ja felfs hem fulcks aengeboden werdende, te refuferen ende van de handt te wyfen, de bcgevin- ge van Ampten, Ofïicien, Bedieningen ende Bene- ficien, ftaende ter collatie van de Heeren Staten der voorfz reipe&ive Provinciën, of hare Geautho- rifeerden; foo oock van die gene, die ftaende zijn tercollatie van haer Hoogh Mog. , ofte van den Raedt van State, 't zy Militair, Politijcq, of andere, geen uy tghefondert, hoedanigh die oock fouden mogen zijn : Wel-verftaende, dat hier onder niet begrepen werden de MilitaireAmpten ende Bedie- ningen, ftaende ter collatie van de Heeren Staten der'refpeclive Provinciën, of hare Geauthorifeer- den , voor foo veel die in Campagne ofte expeditie te Velde fouden moghen komen vacant te vallen; noch de Gouvernementen ende Commandemen- ten van de Steden en Plaecfen, die door de macht van den Staet, den Capiteyn-Generael perfoone- lijck in de expeditie praïfent zijnde, fouden mogen werden verovert of inghenomen, I I. Den Capiteyn-Generael fal tot kennelijck weder- feggen van derefpeclive Bondtgenoten hebben en exerceren het Commandement en Chef over de Militie ende de Legers van den Staet, fonder eeni- ge exceptie, tot wiens befoldinghe de felve Militie oock ibude mogen ftaen, achtervolgende de autho- riteyt hem by de Commifiie, daer op ilaende,gede- fereert : Maer fal hem op den Eedt verboden we- ien , iich eenighfints aen te matigen het geven van Patenten aen 't Voick van Oorloge ; wclcke Paten- ten , volgens de ordre ende forme daer toe op de grote ende folemnele Vergaderinge den ιβ junij j 6 f ι gearrefteert, gedepefcheert fullen werden by de ordinaris Vergaderinge van de Heeren Gecom- mitteerden ter Generaliteyt, met voorgaende ad- vis van den Raedr van State, voor foo veel het ref- fort van de Generalitey t belanght; ende by de Hee- ren Staten van de reipeétive Provinciën, ofte hare Geauthorifeerden, y der voor foo veel fijn Territoir aengaet ·, onder foodanige overgifte nochtans als al- daer breeder ftaet ghe-expreflëert : Doch op den name van haer Hoogh Mog. ter relatie van de Hee- ren Gedeputeerden ende Gevolmachtighden van clen Staet te Velde, foo wanneer eenige Legers te Velde gebracht fullpü wefeu,volgens het Formulier hier na gcinièreett - De Staten Generael der Vereenighde Neder- landen , laften fcende bevelen hier mede <kn Rithmeefter ■ . Capiteyn                              dat hy, defen gefien hebbende, fich met fijn onderhebbende Compa- Cornette gnie, Vaendel ende complete Wapenen, in aher cliligentie fal hebben te begeven naer omme aldaer te verblyven tot naerder ordre. Actum den Ter Ordonnantie vande hoogh-gemelte .;         Heeren Staten Generael. Ter relatie van .{·■} f de Heeren haer Hoogh Mog. Gedeputeer- den ende Gevolmachtighden te Velde. III. Den Capiteyn-Generael fal niet vermogen eeni- ge peniioenen te trecken, noch oock met eenigcr-

-ocr page 156-

					Gouverneurs,Capiteyn-Generaels,&c. Commiffien en Iriftruct: &c. 119 vnnrwelekeexecutie, midtfgadersdebehoorlijcke , werdtdenbehoorlijckenEedtinOnfen handen te '#-ahevt en getrouwigheytjdaer omtrent te ad- doen : Wekken Eedt ghedaen zijnde, bevelen 1 τ ' "\'-'r. —λ„^Λ„^>Γη™(η\Λρ]Γα]Ύ\\η: ende ordonneren \vy wel expreilèlijckalle Krijghs- Officieren, Overften, Rithmeefteren, Capiteynen, en alle ander Volck van Oorlogh,in onièn dienft en befoldinge wefende; midtigaders oock allen ande- ren dien het eenighiïnts aengaen mach, de ièlve N. N. in den voorfz ftaet te erkennen, refpe&eren, en gehooriamen, en in't volbrengen van deièn fynen laft, te doen alle hulp ende afïiilentie > Α lies echter t'onièr kennelijcken wederfeggen. Gegeven in 's Graven-Hage onder onfen grooten Zegele, &c,
				fMVhifdd
							Ende hebben haer Ho. Mo. daer benefFens oock gerefolveert endevaftgeftelt, gelijck gerefolveert ende vaftgeftelt werdt midts deièn, dat den hoogh- gemelten Heere Prince vanOrange , onaengefien 't voorfz fijn employ als Capiteyn-Generael,fal bly- ven behouden de ièflie ende ftemrac in den Raedt van State,hem op den voorfz 31 Mey 16jo gcdefe- reert. Ende vervolgens oock den hooch-gemeken Heer Prince medege-eligcert ende gheftelt fal werden , gelijck de felve ge-eligeert ende gcftelt werdt midts deièn, tot Gedeputeerde ende Gevolmachtighde te Velde. Dat fyne Hoogheydt aldaer geplaetft fal werden aen de zyde van den Prsefident, ende in die quali- teyt hebben een concluderende ftemme, ibo als aen yeder van de andere Heeren haer Ho. Mog. Gede- puteerden ende Gevolmachtighde te Velde, com- peterendeis, boven ?t prx-advis, hetwelck hem by de voorfz Inftru&ie in qualiteyt als Capiteyn- Generael is ghedefereert ·, ende dat het felve pra> advis oock midts dien door den Heer Pradiderende voor-af, ende daer na de opinien van de wel-ge- melte Heeren Gedeputeerden ende Gevolmach- tighden te Velde, gevraeght ende gecolligeert ful- len werden : Ende by foo verre onder henluyden eenige diicrepantie ibude mogen werden gefpeurt, dat als dan het advis van fyne Hoogheyt andermael gevraeght, ende de eyndelijcke Refolutie naer de meefte ftemmen van de meer-gemelte Heeren Ge- deputeerden ende Gevolmachtighden te Velde , £die van fyne Hoogheydt daer onder mede als een concluderende ftemme geteltzijnde) geformeert ende gearrefteert ial werden. Dat voorts den hooch-gemeken Heere Prince vanOrange fal werden geauthoriièert, omme voor eene reyiè te mogen beftelien de Gouvernementen ende Commandementen vande Steden ende Plaet- fen die door de macht van den Staet , fyne Hoog- heyt als Capiteyn-Generael perfoonlijck in de ex- peditie praefent zijnde, fouden mogen werden ver- overovert of ingenomen: Des dat die gene,die door hooch-gemeken Capiteyn-Generael daer toe fou- de mogen werden ge-eligeert, gehouden ial zijn de Acte, dien-aengaende t'zynen behoeve gepaf- ièert, te.prajfènteren_aen haer Ho. Mo., indien de vooriz Stadt of Plaets inhetreflbrtvandeGene- raliteyt ghelegen is* of anderfints aen de Heeren Staten van die Provincie, in wekkers Territoir de felve Stadt of Plaets gelegen foude mogen zijn} om by de ièlve refpedivelijck Commiifie in forma ge- depefcheert te werden als naer behooren. Ende
			De Capiteyn-Generael faifich in alle Vergade- ringen van de Heeren haer Ho. Mog. Gedeputeer- den ende Gevolmachtighden te Velde mogen laten Vinden, ende de felve Heeren Gevolmachtighden ;n van prx advis.
		Formulier van CommiiTie hier boven geroert. DE Saten Generael der Vefeenighde Nederlan- den ; Allen den genen die deièn fullen fien of hooren leien : Alfoo ons geobligeert vindende tot afweeringe van het voorfz dreygende gevaer onder den zegen van Godt Almachtigh, eene confidera- ' Me Arrnée op de been te brengen■, raed tfaem ende noodigh gheacht hebben, tot beter beleydr van de feecken van Oorloge, ende onderhoudinghe van goede difcipline onder het Krijghs-Volck ■> ende om 't felve Krijghs-Volck in goede ordre, totbe- icherminge van de Ingezetenen der vooriz Lan- den, mitfgaderstot wederftandt ende afbreuck der Vyandcn, met de meefte kracht ende nadruck tedoenageremeen aenfienlijck Perfonage tot Ca- piteyn-Generael over het felve Krijghs-Volck te fltellen endc te committeren : Doen te weten i Dat omme, &c. Ons volkomentlijck op fijn, &c. betrouwende, Wy by eenparige concurrentie ende delatie, elck voor ib veel belanght de Militie t'on- ièr befoldinge ftaende, den felven N. N. geftelt, ge- ordonneert, ende gecommitteert hebben, ftellen ordonneren ende committeren by deièn, tot Ca- piteyn-Generael over de Legers van deie Veree- ïiighde Nederlandtiche Provinciën , geduyrende den tijdt van de aenftaende expeditie-, gevende de télve N.N. volkomen laft, macht ende autho- riteyt, omme in de ghemelte qualiteyt onder Ons, ende den Rade van State, mitigaders onder de Jieeren Onlè Gedeputeerden ende Gevolmach- tighclcn te Velde gaende , volgens de Inftru&ie huydcn ghcarreftcert, over 't vooriz Volck van Iprtoge, geduyrende de voorichreve aenftaende Wedinc te commanderen ende ordonneren, ge- pk totdefenfie, bewaemiflè ende verfeeckerin- ge van den Staet in 't generael, ende vande Provin- Ψ^·> Leden, Steden ende Inwoonderen van dien, 2 i Patticulier, bevonden fal worden te behooren $ JSf V0Qrts alles te doeti, dat een vroom, op- «c«t, endeghetrouw Capiteyn - Generael, tot beicnerminge dervoorfz Vereenighde Nederlan- W m z B^wen ende particulier fchuldigh is, ende Knoortredoen; achtervolgens d'Inftrudie daer op gemaeckt, ende by hem folemnelijck befworen. Il aer °P»?J™i van hem in 't gene voorfz is, wel en Swmwehjck te quyten, de felve N. N. gehouden

-ocr page 157-

Placaten; ι. Boeck, 4. Tit.

ιιο

geen veranderinge fal mogen werden ghemaeckt· immers niet anders dan by eenparige en vrywülW overgifte van alle de Bontgenoten. .

Ende is eyndelijck by alle de Ρ rovincien verftaen ende verklaert, dat in de bovenftaende feven Arti- culen, dienende tot Inftru&ie voor den Capiteyn- Generael, ende de faecke daer in vervat, namaels

8. Kefolutie van de Edele Groot ~Mog. Heer en Staten van Hollandt endt JVeft-Frieflandt, noopende de difpenfatie van den Eedt van het Eeuwigh EdiB. In date den 3 July 1671.

fullen diipenièren, gelijck iy malkanderen, ende allen den genen die 't felve Eemvigh Edicl· fucceili. velijck hebben befworen, difpenferen midts defen, van den Eedt by henluy den ghedaen op het Ecu. wigh Edict, by Refolutie van haer Edele Groot Mog. in dateden ? Augufti 166'7 gearrefiVert: Stellende malkanderen in de felve vryheyt ende facultey t, die haer tot het aenftellen ende eligeren van een Stadthouder , voor date van't voorfchreve Eeuwigh Edic~t heeft gecompeteert. Accordeert met de voorfz Refolutien,

\Ρ 't gemoveerde van de Heeren Gedepu- teerden der Steden Haerlcm,Rotterdam, ende andere Leden van haer Ed. Gr. Mo. Vergaderinge ·-, hebben de Heeren van de Ridderfchap ende Edelen, midtigaders de Gede- puteerden van de Steden, uyt den name ende van wegen de Heeren hare Principalen, goedtgevon- den ende gherelblveert , ghelijck by haer Edele Groot Mog. goedtghevonden ende gherefolveert werdtbydefen ·, dat om by defe bekommerlijcke conftitutie van tyden ende iaecken, de Leden van defe Vergaderinge te bequamen tot het aenftellen van een Stadthouder, de ièlve Leden malkanderen

Refolmtie > van de Edele Groot M.og> Heeren Staten van Hollandt enk Weft-Vrieflandt-, Waer by Syne Hoogheyt den Heer e Trince Wilhem de III. by k gratie Godts Trince van Orange, &c. werdt ge-eligeert tot Stadthouder ^Capitep Generael ende Admirael-, f00 te Water als te Lande. In date den 3 July 1672.

j Υ de Leden generale ende eenparige incli- natie gethoont zijnde, omme denHeere Prince van Orange , nademael by Refo- lutie vanden eerften deièr loopende maent July, ophuyden by reiumptie ter Vergaderinge van haer Edele Groot Mog. gearrefteert, goedtge- vonden ende verftaen was; dat om by defe bekom- merlijcke conftitutie van tyden ende faecken, de Leden van defe Provincie te bequamen tot het aen- ftellen van een Stadthouder, de felve malkande- ren , ende alle de gene die den Eedt op 't Eeuwigh Ediel gedaen hadden, volgens Refolutie vanden vijfden Augufti 1667, van den felven Eedt ghe- difpenfeert, ende malkandaren gheftelt hadden in de felve vryheyt en faculteyt, als haer tot het aen- ftellen ende eligeren van een Stadthouder voor da- te van het voorfz Eeuwigh Edict hadde gecompe- teert , aen te ftellen ende te eligeren tot Stadthou- der defer Provincie : Hebben de Heeren van de Ridderfchap ende Edelen, midtfgaders de Gede- puteerden van de Steden, uyt den naem ende van wegen de Heeren hare Principalen, goedtgevon- den ende gerefolveert, den hoogh-gemelten Prince van Orange aen te ftellen ende te eligeren j gelijck Syne Hoogheyt by haer Edele Groot Mog. aenge- ftelt ende ge-eligeert werdt by deièn, tot Stadthou- der, Capiteyn-Generael ende Admirael over de Militie van defe Provincie te Water ende te Lande; met alle foodanige dignitey ten ende waerdighedén, als de felve voor deièn by de Princen iyne Voor- ouderen hooghloffieiijcker gedachtenifïe bekleedt zijn geweeft : Dat mede van wegen defè Vergade- ringe aenftondts een aenfienelijcke Staets-ghewyfè deputatie aen fyne hoogh-gemelte Hoogheyt fal af-

gaen, om aen den iel ven de voorfz dignitey ten en waerdighedén te offereren : Ten welcken eyndt verfocht ende gecommitteert zijn, gelijck verfock ende gecommitteert werden by defen, uyt d'Ordic van de Ridderfchap den HeerevanDuvenvoirde; de Heeren Hallingh, Deyman, Onderwater, var, Zanen, deGraeff, vander Toclit, Peiler, vandei Lijn , de Groot, Admirael; Borgermeeftere» van de Steden Dordrecht, Haerlem, Delff, Les· den j, Amfterdam, Gouda , Rotterdam , Akt maer, Hoorn ende Enckhuyfen: Ende werden mede de voorfz Heeren Gedeputeerden geauthofl' feert, om uyt den naem ende van wegen haer Η Gr. Mog. fijn hoogh-gemelte Hoogheyt te difpö feren ende te ontflaen·, gelijck denfelven gedifpefr feert ende ontflagen werdt by defen, van den Eedt die den felven tot het niet ontfangen ende aennt· men van 't voorfz Stadthouderfchap ghedaen heeft· Is laetftelijck mede goedtgevonden ende verftaöü dat van wegen haer Edele Groot Mo. ter Genö* litey t de faecke daer henen fal werden gcdirigeerti ten eynde hooghgemelte Heere Prince van Oraif tot Capiteyn-Generael ende Admirael over de M>' lite te Water ende te Lande, vandeVercenig^ Nederlanden aengeftelt en ge-eligeert mach ** den·, ende dat byampliatie vandesfelfs Inftruö!t moge werden geconfereert op fijn hoogh-gem* Hoogheyt (totkennelijckwederfèggentoe) Ν danken vryen macht ende authoriteyt over der* tenten cride andere faecken, toü de voorfz M''l0i fpe&ereride, als de voorgaende Princen van ®*Ί ge* fijn loffelijcke Voor-Ouders, als StadthoudJ' en Capiteyn-Generaels tenrefpe&e van de v·»11' Militie hebben ge-exerceert: Dat mede fijnHo0?:

-ocr page 158-

Gouverneurs>Capiteyn~Generaels,6cc. Commiflien én Inftruét: &c, , _ t?„j,- Α,* Αρη frh'pn ter Generalitevt mach werden gcdifbenfèertende ontflase.

121

U n van den Eedt, die den fehen ter Generaüteyt mach werden gedifpenfeerc ende ontflagen Jen heeft tot het niet ontfangen en aenacmen          c $ ?.. van't voorfz Stadthouderfchap, by hacr Ho. Mog. i $j Accordeert met de roorfz Refolutien. /fLhierwertgehouden voorgeinfereerh de Commijfie nevens het doen vanden Eedt van Syne Hoogheyt iLyjtden Heere Trince van Orange, als SfMthÖudery Cdpiteyn-G ener delende Admiraelvan den Lande Hollandt^ &c. Indatedèno July 1Ó72. Staende hier voren onder den Titelvan Ceremoniële

Refilntic&an de Hoogh Mog. Heer en Staten Generaelder Vereemghde Nederlanden i waer mede Syne Hoogheyt den Heere 'Trinee Wilhem de III. wert aengeflelt tot Capiteyn-Generael ende Admirael te Water ende te Lande j metJbodanigen machte alsfyne ^Doorluchtige Voor-Ouders de Heer en Tr ineen van Orange defelve hebben ge-exerceert > &c. In date den .achtflen July 1672.

10.

Yrefiimptieghedelibereert zijnde, op het gunt by de Heeren Gedeputeerden van de Provincie van Hollandt ende Weft-Vrief landt ter Vergaderinge voorgedragen en gcurgeertisgheweeft', dat namentlijck den Heere fPrince van Orange tot Capiteyn-Generael ende Admirael over de Militie te Water ende te Lande Van de Vereenighde Nederlanden aengeftelt mach berden ·, ende dat by ampliatie van des ièlfs Inftru- ftie foude mogen werden gheconfereert op fijn Hoogheyt, tot kennelijck wederfeggen toe,fooda- nigen vryen macht over de Fatenten en andere fa- ken, tot de voorfz Militie fpe&crende, als de voor- t'aende Heeren Princen van Orange, lijn loffelijc- eVoor-Ouders,als Stadthouders en Capiteynen- Generacl ten refpecte van de voorfz Militie hebben gc-exerceert·, ende dathoogh-gemelte fijnHoog- neyt van den Eedt, die de felve aen haer Ho. Mo. gedaen heeft, tot het niet ontfangen ende aenne- Jaieii van't voorfz Stadthouderfchap mach werden gcdifpenfeert ende ontflagen : Hebben haer Ho. 'Mog. acn den hoogh-gemelten Heere Prince van Orange bet Capitcynfchap ende Admiraelfchap- Generael over 't volck van Oorloge te Water ende te Lande, in dienft van defèn Staet wefènde, gede- fercert, gelijck den fèlven ftaet aen fijn Hoogheyt gcdefereert wert by defen ·, oock aen fijn hooghge- jtnclte Hoogheyt byampilatie van des felfslnftru- iticgeconfereert, fbo als geconfereert wert midts jSefen, tot kennelijck wederfeggen toe,foodanigen Vrycn macht over de Patenten ende andere faken, toe de voorfz Militie fpedterendc, als de voorgaen- Mc Heeren Princen van Orange, fijn Hoogheydts |bffclijckeVoor-Ouders als Stadthouders enCa-

Commandeurs in Brabant ende Vlaenderen, ende alomme in de Frontier-plaetfen,foo buyeen als bin- nen de Provinciën-, als mede aen de refpeclive Col- legien ter Admiraliteyt, ende den Lieutenant-Ad- mirael de Ruyter i ornmedien-volgende ordte te ftellen, ende hun daer na te reguleren refpe&ive- lijck, dat den hoogh-gemelten Heere Prince in den voorlz ftaet gekent, ende fijn bevelen ende Paten- ten gerefpedteert mogen werden. Dat wydersdefc haer Ho. Mo. Refölurie door den Agent de Hcyde ial· werden bekent ghemaeckt aen de Minifters van denKeyier, Koningen, ende andere Princen en Staten, alhier refiderende j ende daer van adver- tentie ghegeven aen de Ambaffadeurs ende andere Minifters van defèn Staet buyten 's Landts, omme daer van notificatie te doen, fiilcks, en daer 't be- hoort. Ende is noch mede goedtgevonden ende verftaen, midts defen te verfoecken, committeren ende authoriferen de Heeren Ripperda tot Buirfc, Cant, Pieterfïbn , Sixma ende Horenken , om hunaenftontstetranfporteren by den hoogh-ghc- meiten Heere Prince van Orange, om van wegen haer Ho. Mo. aen fijn Hoogheyt te prsfenteren het voorfz Capiteynfchap, ende Admiraelfchap-Gene- rael, met overleveringe van de voorfz Commiffiej ende fijn Hoogheydt voorts af te nemen den Ecdc daer toe ftaende j volgens het Formulier daer op geconcipieert, gelefen, ende gearrefteert : Gelijck mede midts defen verfocht ende ghecommitteert werden de Heeren van Brakel, de Groot, Reygcrs- bergh, Bootfma ende Eeck, om haer Hoogheyt de Vrouwe Princefic Douagiere van Orange, met de complimenten ter materie applicabel, te congra- tuleren ende feliciteren -, ende dat daer van aenden Cheurvorft van Brandenburgh by Mifftve gelijcke kenniffe fal werden gegeven. Ende is noch laetfte- lijck mede goedtgevonden ende verftaen , dat een goudeDoofè fal werden ghemaeckt, terwaerdyc van omtrent achthien hondert guldens , ftaende daer op geiheden de Wapens van de Generaliteyt; ende dat de voorfz Commiflie daer inne gheley t fil worden : Ende werdt denRaedt van State midts defèn verfocht, behoorlijcke Ordonnantie ter fom- me van twaelf hondert en tfeftgh guldens ten be- hoeve van Hans Coenraedt Brechtel , de voorfz Poofc fiillendfe maecken, te depefcheren op de poft van de defroyementen, ftaende ten lafte van de Heeren Staten van Hollandt ende Weft-Vrief- landt : Ende werden de hoogh-gemelte Heeren Q_                       Staten

I

teynen-Gcneracl ten refpe&e van de voorfz Mi-

Jttie.hebben ge-cxerceert ; alles volgens de Com-

i

gad Mc

icdaer opingeftelt,geleien, en alhier ter Ver- nnge gearrefteert : Hebben voorts haer Ho. g- den hooghgemelten Heere Prince van Oran- edilpenfeeit ende ontflagen * gelijck fijn Hoog-

l

levj

yt■gedifpenfeert ende ontflagen wert mits defen, jlycdt, by fijn Hoogheyt den 25 Februarij lacitlcden aai haer Ho. Mog. gedaen, op de Inftru- me ende Coinmiffie den 24, daer te voren ghearre- ^cre, ende in de Notulen van den felvcn 24 ge- eneeit -Ende is voorts goedtge vonden ende -ncaen ·, dat hier van by Miinve kenniffe fal wer- en gegeven aen de Heeren Staten van de refpecli- ™cien i midtfgaders de Gouverneurs ende

-ocr page 159-

f nPkcateii, »ι;BoecM. 4-Tit.

dan op het behagen van de Heeren Staten van d« hoögh-genielte Provinciën, haer E. Principalen·, oock fonder prsejuditie, ende onvermindert het recht van de hoogh-gemelte Provinciën van Vrief landt ende Stadt en Lande ·, ende het Stadthottdet en Capiteynfchap-Generael van dien in't byfonder, fooalshetfelve hier bevoorens oyt of oyt is ghe. weeft.

Staten verfocht, die voorfieninge te doen, dat de voorfz twaelfhondert en tfeftigh guldens aen den voorfz Hans Cöenraedt Êrechtel, in minderinge van de voorfz poft van defroyementen mogen wer- den betaelt.- ^ , :■         ':.:'^x-::j- wvJï '' :\xm^^y- De Heeren Gedeputeerden van de Provinciën van Vrieflandt en Stadteil. Lande, hebben in de bovenftaende conclufie niet anders gheconfenteert,

Refolutie ende Commiffie voor Syne Hoogheyt den Heere Prince ym Orange, ah Capiteyn ende Admirael-Generael over het V^okkjvan Oorloge, te Waterende te Lande; met den Bedt op defehe gedaen, . ν-, ή χ s. - In date den yjulyi 6γζ.

I I

Provincien, Geaftocieerde Landtfchappen en Ste- den by publijcque authoritey t wordt ge-exerceert j ende tot handthoudinge vande tegenwoordige Re- geringe fal behoren: En dit alles op de Hooglieden, Rechten, Eerenendepras-eminentie daertoebe- hoorende. Hebben voorts aen hoogh-gemelten Heere Prince gheconfereert, ende confereren by defen, tot onièn kennelijcken wederfeggen toe, ibodanigen vryen macht over de patenten ende an- dere iaken tot de Militie ipecterende, als de voor- gaende Princen van Orange, fijn Hooghey ts loffèl Voor-Ouders, als Stadthouders ende Capiteynen Generael, ten refpeite van voorfz Militie hebben ge-exerceert : Bevelen ende ordonneren daerom wel expreilèlijck allen ende een yegelijck; ende namentlijck allen Krijghs-Officieren, Overften, Ridtmeefteren, Capiteynen, ende allen anderen Volck van Oorloge, in onièn dienft ende befoldin· ge wefende, fijn Hooghey t in den voorfz ftaet te erkennen , reipe&eren ende gehooriamen> ende in't volbrengen van defen fijnen laft, te doen alle hulp, faveur, ende afliftentie : Dies fal fijne hoogt gemelte Hoogheyt den voorfz ftaet als Capiteyn- Generael bedienen op den Eedt dacr toe geordon· neert, te doen in onièn handen, of de gene, die wy iullen ordonneren; ende op iiilcke Inftruftie als by ons daer op fal werden gemaeckt, ende ghc· dreflèert. Gedaen in onfe Vergaderinge in 's Gr* ven-Hage, onder onièn groten Zegele, Paraplus ende de Signature van onièn Griffier, op den acht* ftenjuiy 1672. Eedt van Syne Hoogheyt den Pr0 van Orange) als Capiteyn-Generael, Tyf/Tbeloven ende fineren de Staten Generael w rr Vereentghde Nederlanden {die by de Unie enit handthoudinge van de Ware Chriftelijcke Religie die tegenwoordigh by pitblycque authoriteyt in * iProvincienwerdtge-exerceert, fullenblyven) §' houw ende getrouw te wefen j .ende dat Wy denfi^ als Capiteyn-Generael van de Vereentgbde New' landen, naer inhoude van de Commiffie, Ons by « hoogh-gedachte Heeren Staten Generaelghegev?111 als oock op de InflruSlie^gernaeckt of noch te rnè^ getr ouwelij ck, ende ten mee fien dienft e der νοοψ Vereentghde Nederlanden, Geaffbcieerde L0®' fchappen ende Steden, tot befcherminge derfitv£r1 handthoudinge van de voor fèy de Religie ·} fflidiW ders derfelver Landen, Vryheden, Rechte» &$ Trivilegien,fullen bedienen

\ S in de Vergaderinge ghecompareert den Heere Prince Wilhem Henrick, Prince van Orange, afgehaelt ende gheintrodu- ceert door de Heeren Ripperda tot Buirfe endeCant, haer Ho. Mog. Gedeputeerden, ende heeft, neder ghezeten zijnde op een FlueleStoel met armen, in handen van den Heer Horenken, ter Vergaderinge prafiderende, ghedaen den be- hoorlijeken Eedt, op de Commiffie Syne Hoog- hcyt voorgelefcn; midtfgaders op het Formulier den 14 Maer11647 gearrefteert. Commiffie voor Syne Hooghejt den Heere 'Prince van Orange, als Capi- teyn ende Admirael-Generael over het Volck van Oorloge, te Water ende te Lande, DE Staten Generael derVcreenigb.de Nederlan" den·, Allen den genen die defenfullen fien o hoorenlefen, Saluyt. Doen te weten : Alfoohet van nooden is, dat tot maintiennement van den StaetendeRegeringe van den Lande ·, confervatie van de ware Gereformeerde Religie; ende tot di- re&ie ende belcyt van den Oorloge, een bequaem ende gequalifieeert Perfonage tot Capiteyn ende Admirael-Generael over't Volck van Oorloge te Water ende te Lande, in onièn dienft wefënde, weide aengeftclt en geauthorifeert: S O O IS Τ; Dat wy, om de goede qualiteyten ende bequaem- hey t van den Doorluchtigcn ende Hoogh-geboren Vorft Wilhem Henrick, van Godes genade Prince van Orange, Grave van Naflau, Catzenellebogen, Vyanden, Dietz, &c. ons betrouwende iijnder kloeckhey t, dapperhey t,ende genegentheyt tot het welvaren van den Lande ·, den felven Prince Wil- hem Henrick geftelt ende geauthorifeert hebben, ftellen ende authoriferen fijn Hoogheydt by defen> tot Capitcyn-Gcnerael en Admirael over't Volck van Oorloge, in onièn dienft te Water ende te Lande weiènde : Gevende de felve fijn Hoogheyt volkomen laft, macht, ende authoritey t, omme in krachte van defen,over 't voorfz Volck van Oor- loge te commanderen, ende ordonneren , geüjck tot maintenement vande Unie, ende defenfie, be- waernifle ende verièeckeringe van den Staet, rufte, rechten ende privilegiën van den Lande, foo in het generael, als van elcke Provincie in 't particulier, ende tot befcherminge van de Inwoonderen van dien s midtfgaders confervatie van de ware Gere-

formeerde Religie, foo die tegenwoordigh in de |         Soo waerlijck helpe ons Godt Almachtige

-ocr page 160-

Gouverneurs,Capiteyn*Gencraels,6cc. Commiflien en ïnftrud-: <5cc. χ ι j

hoogh-gedachte Heeren Staten Generaelghegeven } als oock op de Infim£lie,gemaeckt of noch te maken) getrowwelijch, ende ten meeflen dienfie der voor f & (Sereenighde Nederlandenf, Geajfocieerde Landt - fchappen ende Steden , tot befchermïnge dérfelver, handthoudinge van de voorfeyde Religie ·, niidtfga-* dersdérfelver Landen, Vryheden, Rechten endè 'Privilegienifullen bedienen. Soo waerlijck helpe ons Godt Almachtige

Eedt van Syne Hooghey t den Prince van Orange, als AdmiraeUGenerael.

w.

fbelovenendefweren de Staten Generael der ereenighde Nederlanden (die by de Unie ende

%andthoudinge van de Ware Chrtflelycke Religie, fo Jie tegenwoordigh by publycque authortteyt m de tprovmciewwerdtge-exerceert, fuüenblyven) ge- èouv ende getrouw te wefen ·, ende dat Wy denfiaet φ Admirael-Generael van de Vereenigbde Neder- landen, naerinhoudevandeCommiJpe, Onsbyde

Refoktie, van de Edele Groot Mog, Heeren Staten van Hollandt en Wefi-Vrieflandt y waer mede het Stadthoiider, Capiteyn ende Admiraelfchap" Generael, over de ^Provincie van Hollandt ende JVeJl-Vr ie (landt, gedefereett <werdt aen den Heer e Trince van Orange, endefyne Hooghey ts wettige Manne-* hjcke T>efcendenten, uyt wettigen Huwelijck te proer e-er en. In date dtft 2 February 1674.

11·

Groot Bntannien ende dek Landen was gherefen % en genoeghfaem maer even naer heteyndigen van dienOorlogh wederom was opgekomen den jegen- woordigen droevigen en lutÏueuièn Oorlogh 3 ende dat tuiïchen den tijdt van die voörfz openbare Oor* logen, defen Staet noch hadde moeten lyden ende iiipporteren fcer veele wederwaerdigheden van ib- danige Naebuyren, van de wclcke de fclve voor deièn ièer was ontfien geweeft ; Dat voor foo veel belanght de iaecken van binnen, de Republijcquc metinnerlijckediilèntien ende oneenighcden leer was gequelt geweeft : Dat van den) are 1650 af, tot den Jare 1660 toe ièer veele Leden t'eenemael hadden afgefien van dèn jegenwoordigen HcerC Prince van Orange, eenigh naer gelaten Mans hoir van dat Doorluchtige Huys 3 ende dat ecmgc an- dere Leden met grooten y ver hadden geiuftineert, dat men de handt van fijn Hooghey t niet behoorde aftetrecken : Dat den Koningh van Groot Brit- tannien in den Jare 1660 door het Parlement aldaer tot het ièlve Koninghrijckgenoodight, ende iyne reyfe derwaerts door defe Landen voortgefet heb- bende , den Staet, lbo aen fijn Majefteyt, als aen de Vrouwe Princeflên Royael ende Douagiere van Orange, hadde betuyght, forge te fullen dragen voor de intereften ende educatie van hoogh-gemel- te fijn Hooghey13 de ièlve oock genoeghiaem de- fignerende tot de digniteyten by deflèlfs Doorluch- tige Voor-Ouderen hier te Lande bekleedt : Dan dat men naer het overlyden van hooghft-gedachte Princeflè Royale daer inne wederom was verflaur, ende die iaecke van de handt gewefen hadde : Dat men naderhandt de voorfz Educatie wederom op iïch hadde genomen 3 ende eyndelijck in'tlaetfte van den Jare 1671, ende het begin van den Jare 1672 met den anderen gevallen was in ièer groote differenten, over het eligeren van meer-hooghft- gemelte fijn Hoogheydt tot Capiteyn-Generael» over de Militie defer Landen : Dat de droevige experientie hadde geleert, dat de voorfz innerlijcke diflèntien oorfaeck ende aenleydinge aen de Vyan» den van den Staet hadden gegeven, om daer op t'elckens van nieuws te iniulteren 3 wetende dat die de ièlve onbequaem maeckten ( omme met een ge* wenlchte eendracht by de Voor-Ouderen tot een fondament van defeRepublijcque geleyt» ende van CU '                   Godc

4Υrefumptiegcdelibereert zijnde, op het gene de Heeren Gedeputeerden der Stadt Haerlem den drie en twintighften der voorlede maendt Januarij defes loopende Jaers 1674 ter Vergaderinge hebben geproponeert* pf namentlijck by de Regeringe niet ibudebehoo- xen te werden vaftgheftelt, dat het Stadthouder, -Capitain ende Admiraelichap-Generael van Hol- landt ende Weit-Vrieflandt, midtigaders het Ca- piteyn ende Admiraelichap-Generael der Veree- nighde Nederlanden, naer het overlyden van den Heere Prince van Orange, foude erven, fuccede- |en ende devolveren op de Mannelijcke wittige Defccndenten, by fijn Hooghey t in wettigen Hu- wen jek te procreëren 3 onder de Notulen van den fiblven date breder ge melt : Hebben de Heeren van ,de Ridderfchap ende Edelen, midtigaders de Ge- deputeerden van de refpective Steden> in den na- me, ende van wegen Burgermeefteren ende Vroet- fchappen van de ielve S teden, eendrachtelij ck ver- kiaert, gelijck by haer Edele Groot Mog. verklaert werdt by defen3 dat de ièlve aendachtelijck heb- bende geconfidcreert den ftaet ende de conftitutie van de Regeringe defer Landen,foo als die in voor- We ty den door Godes zegen onder de Doorluchti- ge Heeren Prineen van Orange was geweeft3 ende Jjarticulierlijck mede 't gunt t'zedert drie of vier en twintighJaren herwaerts daer inne gepailèert ende voorgevallen was, geilen ende ondervonden had- den , dat deièn Staet zedert het droevigh ende on- geluckighjaervan 1650, met ièer veele calamitey- ipn, foo van buy ten als van binnen, geworftelt had- de·, dat, voor foo veel de iaecke van buy ten aen- gingen, men by na noyt ibnder Oorlogh, ofvrefe ||n Oorlogh was geweeft : Dat in den Jaren 165-3 tüflchen het Komnghrijck van Engelandt en delen **|taet, een feer fwaren Oorlogh was ontftaen, die ψ fondamenten van de Regeringe defer Landen PPper hadde gefchut3 dat men naeuwelijcks adem mi den Oorlogh gefchept hebbende, den S taet we- gromindenjareiöfó met de Kroon van Portu- gael, ende naderhandt in de Jaren 1 ó f 8 en 16 59 genoeghfaem in een openbaren Oorlogh ghevallen Avas, ter faceke van den Oorlogh in het Noorden ontitaen : Dat daer op wederom in denJare 1664. jfnen n^^nOonogh tuftchen den Koningh van

-ocr page 161-

					Placateii; ï Boeck- ^TTit*
									ju
			iZ4
						dienvolgende na het/overlydén van meer^hoogk gemelte fijnHoogheyt (die haer Edele Gr. Mo? wenfehen en bidden, dat Godt den Hcere Almacfc tigh feér veele Jaren vöorfpoedelijck wil bewaren en Zegenen) 't gemelte Stadthouder, Capiteyn ende Admiraelfchap-Generael, van, ende over\ hoogh-gemelte Provincie Van Hollandt endeWéft, Vrieilandt, met alle de voorfz digniteyten, pr& eminentien, praerogativen, gerechtigheden ende waerdigheden daer toe ïpefterende, niets uyt^ fondert, foo, ende in fulcker voegen als het felve Stadthouder, Capiteyn ende Admiraelfchap-Ge- nerael van, ende over de hoogh-gemêlte Provincie, jegenwoordigh by hoogh-gemelte fij η Hoogheydt werdt bekleedt ■, lal erven, fuccederen ende devol- veren op de Mannelijcke wettige Kinderen, Kints- Kinderen, Defcendenten , ende vordere Nako- melingen, by hoögh-gemelte fijn Hoogheydt in wettigen Huwelijck gèprocreëct ■, ende by des felfs wettige Mannelijcke Kinderen, Kindts-Kindcren, Defcendenten ende verdere Nakomelingen ϊη\ν#. tigen Huwelijck te procreëren : Ende is voorts bj de gemelte Heeren van de Ridder fchap ende Edé* len $ midtfgaders Gedeputeerden van de refpe&ivt Steden, in den name ende van wégen Burgermee- fleren ende Vroetfchappen van de felve Stedeiij goedtgevondenendeverftaen, gelijck haer Êdè Groot Mog. goedtvinden ende verftaen by deféfl, dat hier van Brieven in behoorlijcke forme ondet het Groot Zegel van den Lande ten behoeve m hoogh-gemelte fijn Hoogheyt, en fijn Hoogheju Mannelijcke wettige Kinderen, Kindts-Kinderöi, Defcendenten ende verdere Naérkomelingen, bj hoogh-gemelte fijn Hoogheyt, ende des ièlfstftt tige Mannelijcke Kinderen,Kindts-Kindercn,Def cendenten, ende verdere Nakomelingen, in wet- tigen Huwelijck te procreëren , fullen gedep fcheert ende uy tgegeven werden ·, tnde Copie k thentijeq van dien gefonden aen den hoögh-gemel· ten Rade, Hoven, ende Kamer van Reeckening! der Domainen over Hollandt en Weft-Vriefland!, om aldaer geregiftreer t te Wérde : Datwydefstf wegen haêr Edele Groot Mo. defaecke ter Gent· raliteyt daer henen óphetkrachtighftefalweA gedirigeert i ten eynde by haer Ho. Mo. hét Capi- teyn, ende Admitaölfchap-Generael der VéreëHf de Nedeïianden,aen hoogh-gemeïte fijnHoogheyt énde fijn Hoogheyts Mannelncke wettige Defcen- dentert, by hóogh-gemelte fijn Hoogheyt in# tigen Huwelijck te procreëren j infgelijcks maé werden gedefereert i ende daer van ten behoti van meet-höögh-gemeltefijnHoogheyt, ende f Hoogheyts Mannelijcke wettige Defcendentefybi hoogh-gemelte fijn Hoogheyt in wettigen Hut? lijck te procreëren, gelijcke Brieven in behóofli]£< kc forrtie ónder *t Groot Zegel van de Generalit^ moge werden gedepefcheert ende uytgegeven. Onder ftondt, Accordeert met de voorfz Refolutien* Ende was geteeckent, SiwónvanBea,
		GodtdeHeere Almachtigh foö genadclijck geze- gcnt) haer defenfie ende befcherminge te betrach-. ten i ende dat de differenten die omtrent het elige- ren ende verkiefen van een Chef over de Militie defer Landen, t'elekens óntftonden, ende de dim- dentie die men daer inne van den anderen hadde , retardeerden ende wederhieldende deliberatien en Refolutien, die noodt wendigh genomen moeiten werden> om het Uytheemfch gewelde aftekerenj ende met diïpuyten onnuttelijck deden vèrlööpen, den tijdt die boven al 'm achtinge te nemen was : Dat de felve diicrepantien ooriake waren gheweeft, dat men in het laeit van den voorfzjare 1071, foo wanneer den Koningh van Vranckrijck genoegh- faem openbaer betuyghde, dat hy dek Landen met den Oorlogh aengnjpen wilde, maenden hadden geconfumeert ende doorgebracht met deliberatien over de Electie van een Capitey n-Generael, ende de Perfoon van fijn Hoogheyt, die men hadde be- hooren te befteden tot het aennemen van Krijghs- Volck, ende 't by-een-verlamden van de Midde- len , tot defenfie van den Lande gerecjuireërt} en dat daer door toegekomen was, dat ioo wanneer den Koningh van Vranckrijck in den voorfz Jare 1672 den Sraet met de Wapenen aentafte, de ïèlve in 't uytterfte gevaer ende perieul van haren totalen ondergangh ende ruïne gekomen was : Dathoog- gemeltc haer Edele Groot Mog. daer op eenpaer- hjeken hadden gemeynt, dat niets beter of heylia- mer te dencken ofte hopen Was, dan dat aen d*eene zyde, 't gunt occafle tot de voorfz difcrepantien ge- geven hadde, t'eenemael in de grondt wegh-geno- men ende geamoveert mochte werden ·, op dat mén daer door niet wederom mochte vervallen inibo fware ongclcgenthedcn, als men jegenwoordigh hadde uytgeftaen: Ende dat van d'andere zyde er- kent mocht werden,de groote dienften die 't Door- luchtige Huys van Orange, tot ereftie ende cönièr- vatie van den Staet hadde gedaen. Ende hebben vervolgens de meer-gemelte Hceren van de Rid- derfchap ende Edelen , midtfgaders de Gedepu- teerden van de reipc&ive Steden, in de name ende van wegen Burgermeeftercn ende Vroetfchappen van de ielve Steden, eendrachtelijck gedefereert, gelijck haer Edele Groot Mog. defereren by defen, aen meer-hoogh-gemelte fijnHoogheyt, ende de wettige Mannelijcke Kinderen, Kints-Kinderen, Defcendeiitcn ende verdere Naérkomelingen, die hooghft-gedachte fijn Hoogheydt, ende des felfs wettige Mannelijcke Kinderen, Kints-Kinderen, Defcendenten , ende verdere Nakomelingen, in wettigen Huwelijck fiillen komen teprocreëren, hetStadthouder, Capiteyn ende Admiraelfchap- Generael, van, ende over de hoogh-gemelte Pro- vincie van Hollandt ende Weft-vrieflandt, met alle de digniteyten, pra>eminentien, praerogativen, gerechtigheden ende waerdigheden,daer toe eenig- fmtsfpecterende,nietsuytgeiondert, foo, ende in fulcker voegen als het felve Stadthouder, Capiteyn j ende Admiraelfchap-Generael, van, ende over de I hoogh-gemelte Provincie,jegenwoordigh by hoog- | gemelte fijn Hoogheyt werdt bekleedt % ende dat |
								RefofaM

-ocr page 162-

r0,iverneurs,Capiteyn-Gèneraels,&c.Coftitaiffiert en Inttrud: &c.

115

VjVjtl

Refolntk, van dèËéte M%. He^en Smten van Zeelandt; Waer mede het Stadthouder, CapiTéynéndèAdrtiradfchap-Generaeh en Er f-Edele uver de Trovincievan Zeelandt, ende den Lande van Voorne ende den Br iele, gedefereert werdt aen den Heere Trince vanOrange, endeSyneHoogheydts wettige Mannelijcke Defiendenteh, uyt wettigen Huwelijck te f roer e-er en, In ^datedeni February .1674*· ; - -         ' '* ·...             ; ;

ï3'

lOehmaels wefende ghedelibereert om de Eminente ende hooge bedieningen jègen- woordighbySyneHooghëydt dén Heere Prince van Orange» lofFeiijeken bekleet len <re-exerceert wordende, tot den nieeften dienft tanden Lande, endevermeerderinge van dé Eere ' «nluyftervan hoogh-gedachten Heeré Prince, m «Syne Hoogheydts Mannelijcke Defcendenten by fttceflïe teDperpeCuei'en» en dat de Heeren Gede- puteerden vande refpedive Leden daer over met fee Heeren hare Principalen hadden gecommunir jceert, en by het openen van hare refpe&ive advi- ièncenpacrlijckgeconfidêreert, dat'er nietdange- reulèrnochgevaerhjckërenis, als de Fundamen- ten, gronden ende maximen van Staet, daer op een wel-geftelde Republijcque gebouwt is, waiickel* jbaer en arbitrair te maecken : Het welcke de droe- -vige ervarentheyt in defe Landen wel finertelijck heeft geleerti als men heeft beginnen te fultineren, dat den Staet niet van nooden hadde een Eminent Perfonage, tot de hooge dire&ie Van hare laken in Policie, Juftitie ende Militie j daer nochtans dele ^Republijcque niet alleen gewent, maer daet door ippgequeecktengrootgewoi-denwas : Tot welcke nieuwigheden het ontydigh affterven van Syne JHioogheyt den Heere Prince Willem vanOrange, «nftcrfrelijcker memorie in denjare 16?ό de droe- fVige occafie heeft ghegeveri, die doeamaels des te ©leer is by den hayre ghenomen, om dat'er geen Succefiëur vanjaren uyt hetDoorluchtichHuys van Orange voor handen wasj ènde den jégen- Woordigen Heer Prince van Örahgê geen recht van fiurvivanccjofSucceflie voor fich én hadde ι waer ©ver eerft onder de Bondtgenoten veel dëicfépah- <ien zijn opgerelén, en daer iiaer gróote intrigues, fimulteyten en pardiyfchappén zijn ontftaen-, d'eeh fich vaft houdende aende oude foridamentele maxi- fiies van de Regeringe, en aen het Döorluéhtagh Huys van Orangè, dat den Staet defer Landen iulcke hooge en onvèrmydelijcke dienften hadde gedaen-, ende daer van voor het toekomende niet minder té Wachten en was: De andere dé felve mét ©ndanckbaèrheyt verlatende, en haer begevende tan de eene dangereüfe nieüwiglieyt tot de andere, die de Voor-Vaderen noyt en hadden gheként, of" pfien·, en dit is inhetLichaem van de Regeringe Po blyven woelen en fermentfereii, tot dateynde^· Pgh daer op fulckè extremiteytén en fchuddingen ftngevolght^ na dat'er t'zedert het voornoemde jacr 16^0 lbo veele andere difaftres ende Oorlogen p Staet defer Landen waren over den hals gheko- ^e» * die oock eenige willen te gebrüyckeh om uyt e yten5 't gene nochtans in de natuyre van de «.egermge defer Landen, en in de herten van alle as opgeflotcn: Gelijck dan de experientie geleert oecrt, dat de banden, daer mede men defe goede ESS cn gedachten heeft willen bedwingen,

Prince, SyneHoogheyts Heer-Vader onftërn%iij<i- ker memorie, tot de fucceffie van iyne naergélarch ïiooge dignitéy ten was gerechticht, ofte tydelijck daer toe verkooren geweeft: Gelijck oock de Uyt- heemlche Machten daer door geen occafie fbuden zijn gegeven geweeft·, om eerft tot in't Domeftiquc van den Staet in te dringen,dat voor de felve forgh- vuldich hadde moeten werden gefloten gehouden, en daer naer dele Landen lbo te drucken, en in hec alderuytterfte ghevaer te brenghen * invoegen dat het de hooge Regeringe incumbeert, foodanighe ordres en wetten te maecken, waer door fulcke en diergelijcke extremitey ten mogen werden vèrhoet» en alfoo geailecureert de Vryhey t, Religie en \vet-> tige Regeringe deler Landen j die niet weynich hebben gepericliteert 3 Het welcke alle de Leden eenparich hebben geoordeelt, dat niet beter noch feeckerder en ioudekonnen werden te wegeghe- bracht y als by fucceffie vaft te maecken , dat eenige t'eënemael regens de eygenfehap en natuyre van de Re geringe hebben willen los-ftellen, jae vernieti- gen > op dat altoos een hooge Doorluchtige Perlb- nage en Af*kömelingh uyt het Huys vanOrange mocht voor handen Welen, om de hooge en Emi- nente bedieninge van Stadthouder, Gouverneur, Capiteyn en Admirael-Generael te mogen bekle- den > daer van den Staet deler Landen ililcke over- groote én ghetrouwe dienften heeft öntfangen, èn noch dageUjcks komt te ghemeten van denjegen^ woördigen Heere Prince van Örange; en noch veel meet van iyneHoogheyt heeft te verwachten: Öp al het Welckê by de Heeren Staten van Zeelandt lè- rieufe reflectie geniaeckt zijnde, hebben haer Ed. Mo. na rype deliberatie van Rade, uyt hare rechte weteiifchapj volkomen macht en authoriteyt, goet- gevonden en verftaen ·, dat de Eminente waerdig- héyt van Stadthouder, Gouverneur, Capiteyn ende Admirael-Generael van den Lande ende Graeffelijckheydt van Zeelandt , midtlgaders van de Landen van Voorne endeden Brielei als mede den Staet ende waerdicheydt van Ëerfte Edele defer Provincie j ende wyders van Capiteyn ende Admirael-Generael van de Vereenighde Nederlanden, na 't oyerlyden van fijn Höogheyt dënjegenwoordigen Heere Prince van Órange (die haer Ed. Mo. bidden en wenfehen dat Godt Alrhachtich leer veele Jaren voorfpoedich- lijck wil bewaren eri zegenen ) lal komen te Erven, Süccederen en Devolveren op de mannelijcke wet- tige Defcendenten,by hooch-gedachte fijne Hoog- heyt in wettigen Huwelijck te procreëren : Daer van niét alleen kenniife en communicatie fal wer- den gegeven aen de Heeren Staten van Hollandt en Weft-Vrieflanctt; maer oock ter VergaderingC van haer Ho. Mo. alle debvoiren aengewendt, dat de gefamentlijcke Bondtgenoten ten refpe&e van het Capiteyn en Admiraelichap-Generael van de Vereenighde Nederlanden ten fjpoediehften gelijc-

et welcke onghctwijffelt niet en ibude zijn ondcr- Bomenghewceft, by-aldien den jegenwoordigen «eere Prmce van Orange by het affterven vanden

ke Reiölutie mogen nemen. Accordeert met de voorfz Notukn.

Refohtie*

-ocr page 163-

itfil (irrFtea^LOi/.BOeckr:j!;4 Tit.

l "ba

ΐψ. λ \vRefoltitie, $ *vw de Edele Groot Mog. Heeren Staten *ναη Hollandt tn <■;-.'-. Weft^rieflandt,.noofendededelatievan'tErf-S tadthouder, CW tejnenAdmïtaelftbsp-G'eneraelo-ver de Stadt vanden Br iele, ende het LandtWan froornè. In date den 15 February 1674.

cxpreiïèiijck te verklaren, dat haer Edele Groot Mo. verftaen, dat dat de voorfz Stadt vanden Briele ende Landen vanVoorne altoos zijn geweeft ende behoort hebben, en noch zijn ende hooien onder de fouverainitey t ende 't gefach van de Pro. vincie van Hollandt en Wcft-Vriefland, en een on- verfcheyden Lidt van dien; Ende dat hoog-gemel- te Heeren Staten van Zeelandt daer op, ofte daer over, noch recht, noch acTie, noch yets hetalder- geringhfte en competeert; of oock by haer gearro- geert kan werden: Dat dien-volgende de voorlz Stadt van den Briele ende Landen van Voorne,foi> der eenige con tradift ie of tegenfpraeck, mede zijn gecomprshendeert ende begrepen onder de delatie die by haer Edele Groot Mo. aen hooch-gemelte fyne Hoogheyt,ende fijn Hoogheyts wettige Man- nelijcke Kinderen, Kindts-kinderen, Naerkome- lingen ende verdere Defcendenten in wettigen Hu- welijck te procreèreiijis gedaen, van het Stadthou- der, Capiteyn en Admiraelfchap-Generael van de Provineie van Hollandt ende Weft-Vrieflandt, ea in de Brieven die daer van zijn gedepefcheert-, en dat haer Ed. Groot Mo. by defen wel expreiïelijdi protefteren, van dat de felve houden voor nul, krachteloos ende van onwaerden; ende by evident ende notoir onrecht ondernomen de delatie vaal Stadthouder, Capiteyn en Admiraelfchap-Gene- rael , by de hooch-gemelte Heeren Staten vanZec- landt aen hooch-gemelte fijn Hoogheydt gedaen; voor fo veel de meer-hooch-gemelte Heeren Staten van Zeelandt die in eenigen deelen, of met eenige relatie iöuden willen appliceren of extenderen op, of over de voorfz Stadt van den Briele, ende Lande van Voorne: Ende dat de felve haer Edele Groot Mo. Refolutie aen meer-hooch-gemelte fyn Hoog- heyt,door de Raedt-Penfionaris ial werden ter han- den geftelt; metverfoeck, dat fijn Hoogheydtdt hooch-gemelte Provincie van Hollandt en Wei· Vrieflandtby die voorfz hare gherechticheydt *i maintineren, conièrveren, ende de voorfz nieu* wicheytjby de hooch-gemelte Provincie van Zee·: landt ondernomen, niet en wil gedogen: Ende dat defe haer Edele Groot Mo. Refolutie inighelijcks aen de Heeren Borgermeefteren ende Regeerders der Stadt Briele fal werden verhandtreyekt tot hart verfeeckeringe ende geruftheyt; ende dat de felve Refolutie by MiiTive mede ial werden gheiondefl aen den Hoogen Rade ende Hove, midtigadersdc Raden ende Meefters van de Reeckeningen ov<* haer Edele Groot Mo. Domainen, om aldaerK werden geregiftreert. Accordeert met de voorfz Reiblutien.

ÊE Heeren Gedeputeerden der Stadt Briele hebben ter Vergadërihgë voorghëdragen ende gereprefenteert , dat de Heeren Sta- ten van Zeelandt, by der felver Refolutie van den tweeden defer loopënde rhaendt February, aen den HeerePrince van Orange , ende Syne Hoogheyts wettige Mannelijcke Defcendenten in wettigen Huwelijck te procreè'ren, hebbende ghe- defereert het Stadthouder, Capiteyn en Admirael- fchap-Generaelover de hooch-gemelte Provincie, die voorfz delatie oock hebben ge-extendeert over de Stadt van den Briele, ende 't Landt van Voorne; ende geordonneert dat de Brieven dien-aengaende aen hooch-gemelte fyne Hoogheydt te verleenen, mede met relatie tot de voorfz Stadt van den Brie- le, ende 't Landt van Vooi'rie fouden werden ghe- extendeert : Ende nademael in de delatie fvan het gcmelte Stadthouder, Capiteyn ende Admirael- fchap-Generael over Hollande en Weft-Vriefland by haer Edele Groot Mo. aen hooch-gemelte fyne Hoogheydt, ende des felfs wettige Mannelijcke 'Defcendenten in wettigen Huwelijck te procre- eren, ghedaen, midtigaders in de Brieven dien- aengaende ghedepefcheert, geene fpeciale mentie Cn is gemaeckt, van de voorfz Stadt van den Briele, ende 't Landt van Voorne; en dat de Heeren hare Principalen midts dien beducht waren, dat daer uyt t'eenigen tyde eenige verkeerde confequentien fouden mogen werden getrocken; dat de felve der- halven veriochten, dat haer Edele Groot Mo. daer tegens fouden willen voorfién : Waer op ghedeli- bereert, ende in achtinge genomen zijnde; dat de voorfz Stadt van den Briele en Lande van Voorne, van alle ouden ende ondenckelijcke tyden hebben behoort, ende noch behooren onder de hooch- gemelte Provincie van Hollandt ende Weft-Vricf- landt, ende een ondericheyde Lidt van hooch-ge- melte Provincie zijn geweeft : Dat de Graven van Hollandt in der tijdt, ende daer na haer Edele Gr. Mo. daer over hebben gehadt ende ge-exerceert, oock noch hebben en exerceren allerhande Aftens van fouverainitey t ende hooch gefach 5 fonder dat de Graven van Zeelandt, ofte nu de hooch-gémelte frleeren Staten van den felven Lande, in, of over de voorfz Stadt, ende Lande van Voorne, eenige de alderminfte A£fce van fouverainitey t,of ander gefach of direéKe hebben gepleeght, of noch plegen; en dat midts dien de expreiïie by de hooch-gemelte Heeren Staten van Zeeland in de voorfz Refolutie, öfoock in de voorfz Brieven gedaen; van genede alder-geringhfte operatie ten reguarde van haer Ed. Groot Mo., of oock van de voorfz Stadt van den Briele, ende Landen van Voorne kan weien; Is goedtghevonden ende verftaen, midts defen wel

Comme

-ocr page 164-

GouvcrncursjCapiteyïi-Generads, &c> Commiflietl en Inftradt: &c,

117

Commiffie voor Syne Hoogheyt den Meere Frince "W Afem de 11 ï. by der gratie Godts Prime van O range,' Qf-C. als Erf-Capiteyn en Admiraeï-Generael der yereenighde Nederlanden. In date den 20 April 1674.

15.

dat merl de handt van fijn Hoogheyt niet behoorde af te trecken : Ende dat men in het laetfte van den Jare 1671, en het begin van den Jare 1672 met den anderen wederom ghevallen was in feer groote difïèrenten, over het eligeren van meer-hooghft-' gemelte fijn Hoogheydt tot Capiteyn-Generael j over de Militie defer Landen : Dat de droevige: experientie heeft geleert, dat de voorfz innerlijcke diiïèntien oorfaeck en aenleydinge aen de Vyanden vanden Staet hebben gegeven,om daer op t'elckens van nieuws te inlulteren ■, wetende dat die ons en de Bontgenoten onbequaem maecktenjom met een ge- wenfehte eendracht by de Voor-Ouderen tot een fondament van deiè Republijcque geley t, ende van Godt Almachtigh ibo ghenaaelijck ghezegent * haer defenfie ende beicherminghe te betrach- ten ; ende dat de diiferenten die omtrent het elige- ren ende verkiefen van een Chef over de Militie defer Landen, t'elckens ontftonden, endedediffi- dentie die men daer inne van den anderen hadde, retardeerden ende wederhielden de-deliberatien en Reiblutien, die noodtwendigh genomen moeften werden, om het Uytheemfch ge weidt af te keren* ende met diipuyten onnuttelijck deden verloopen, den tijdt die boven al in achtinge te nemen was : Dat defelve diferepantien oorfake zijn gheweeftj dar men in het laeft van den voorfz Jare 1671, foo wanneer den Koningh vanVranckrijck genoegh- faem openbaer betuyghde, dat hy defe Landen met den Oorlogh aengrijpen wilde , maenden heeft geconfumcert ende doorgebracht met deliberatien over de Electie van een Capiteyn-Generael $ ende de Peribon van fijn Hoogheyt, die men hadde be- hooren te befteden tot liet aennemen vanKrijghs- Volck, ende 't by-een-verfamelen van de Midde- len, tot defenfie van den Lande gerequireert} en dat daer door toeghekomen is, dat ibo wanneer den Koningh van Vranckrijck in den voorfz Jare 1672 den Staet met de Wapenen aentafte, de felve in 't uytterfte gevaer ende perieul van haren totalen ondergangh ende ruïne ghekomen was : Dat hoogh-gemelte Heeren Staten van de boogh- ghemelte Provinciën daeromme eenpaerlijcken hadden ghemeynt, dat niets beter ofte heylfa- mer te dencken ofte hopen was, dan dat aen d'eene zyde, 't gunt occafie tot de voorfz diferepantien ge- geven hadde, t'eenemael in de grondt wegh-geno- men ende geamoveert mochte werden -, op dat men daer door niet wederom mochte vervallen in ibo fware ongelegentheden, als men jegenwoordigh heeft uytgeftaen : Ende dat aen d'andere zyde er- kent mocht werden,de groote dienften die 't Door- luchtige Huys van Orange, tot erectie en conferva- tie van den Staet heeft gedaen. Hebbende dienvol- gens de meer-hoogh-gemelte Heeren Staten van de hoogh-gemelte Provinciën eendrachtelijck ghede- fereert, gelijck wy defereren by defen, aen meer- . hoogh-ghemelte fijne Hoogheydt, ende des felfs wettige Mannelijcke Kinderenj Kints-Kinderen, Defcendenten ende verdere Nacrkomelingen, die hooghft-gedachte fijn Hoogheydt, ende des felf\9

|E Staten Generael der Vereenighde Ne- derlanden; Allen den genen die defen iullenficn, ofte hooren lefen, Saluyt * Doen te weten: Dat huyden in onfe Ver- gaderinge byrefumptie ghedelibereertzijnde, op let defereren van het Capiteyn en Admiraeifchap- Generael der voorfz Vereenighde Nederlanden, aen den Heere Prince van Orange, en fyne Hoog- jiey ts Mannelijcke wettige Kinderen ende Kindts- Kinderen, Defcendenten ende verdere Nakome- lingen, by hooch-gemelte fyne Hoogheyt, ende fijn Hoogheydts Mannelijcke wettige Kinderen, Kindts-Kinderen5Defcendenten ende verdere Na- komelingen, in wettigen Huwelijck te procreëren, breder in de Notulen onder verfcheyde dates ghe- ifientioneertj deHeeren Staten van de refpettive Provinciën, naervoorgaendecommunicatie ende lype deliberatie, daer over in den haren gehouden, eenpaerlijck hebben verklaert, gelijck wy verkla- ren by defen ·, dat wy, aendachtelijck hebbende gheconfidereert den ftaet ende de conftitutie Van de Regeringe defer Landcn,ibo als die in voor- lede tyden door Godes zegen onder de Doorluchtig geHeeren Princen van Orange is gheweeft; ende particulierlijck mede 't gunt t'zedert drie of vier en twintighJaren herwaerts daer inne gepaflèert ende voorgevallen is, ghefien ende ondervonden heb- ben, dat defen Staet zedert het droevigh endeon- geluckigh Jaer van 165Ό, met feer fwarecalamitey- ten, foo van buy ten als van binnen,geworftelt heett> dat, voor foo veel aengaet de faecken van buy ten, men by naer noyt iönder Oorlogh, oftevreefe vart Oorlogh is gheweeft : Dat inden Jare 165-3 tufichen het Koninghrijck van Engelandt en defen Staet, eenfeer fwaren Oorlogh is ontftaen, die de fondamenten van de Regeringe defer Landen dapper heeft ghefehut; dat men naeuwelijcks adem in dien Oorlog gefchept hebbende,den Staet weder- om indenjare 1 öf 6 in Oorlog met de Kroon Portu- gael, ende naderhandt in de Jaren 1658 en 165-9 genoeghfaem in een openbaren Oorlogh ghevallen was, ter faecke van den Oorlogh in het Noorden ontihen : Dat daer op wederom in den Jare 1664, jènen nieuwenOorlogh tuffchen den Koningh van ProotBritannien ende defe Landen is gherefen; en genoeghfaem maer even naer heteyndigen van 'ften Oorlogh wederom is opghekomen den jegen- jjtoordigen droevigen en lu&ueufèn Oorlogh ■, ende puüchen den tijdt van die voorfz openbare Oor- Wn^ defen Staet noch heeft moeten lyden ende apporteren feer veele wederwaerdigheden van ib- g}^ Naebuyren, van dewclcke defelve voor ™cn feer is ontfien gheweeft : Dat voor foo veel oe'anghtde faecken van binnen, de Republijcque mctinnerhjckediiTentien ende oneenigheden feer defla geweeft:Dat van den Jare iófoaf, tot i j'fl^67otoe eenige vande Provinciën t'eene- P^nc Aafgeiien vanden jegenwoordigen Heer k " Η ° Vr? an^e > cenigh naergelaten Mans hoir van aat Doorluchtige Huys j ende dat eciugc ande* ' 0vincicn met groten yver hadden gefuftineert

wettige

-ocr page 165-

Placatcn. )i BoecL ^Tit.

11%

Defcendenten, en verdere Nakomelingen, in wet- tigen Huwelijck te procreëren, hebben doen depe* fineren en uytgeven-, fullende hier van Copie Au- thentijcq geionden Werden aen den Ract van State, Generaliteyts Reeckenkamcr, de refpeétive Col- legien ter Admiraliteyt, den eerften Praefiderende ende Raden, geordonneert over Brabant ende Vlaendefen, omme by de felve refpefltivelijck daer 't behoort geregiftreert te werden : Waerornme wy lallen ende bevelen wel expreflelijck allen ende eenenyegelijcki ende namentlijck allen Krijghs- Officieren:, Overilen, Ridtmeefteren > Capitey, nen, ende alle ander Volck van Oorloge te Water ende te Lande, meer-hooch-ghemelte fijn Hoog- heyt, ende fyne Hoogheyts Mannelijcke wettige Kinderen, Kindts-Kinderen, Defcendenten en verdere Nakomelingen, by meer-hooclvgemelte fyne Hoogheyt, en lyne Hoogheyts Mannelijcke wettige Kinderen, Kindts-Kinderen, Deicenden- ten en verdere Nakomelingen, in wettigen Huwe- lijck te procreëren, het effecT: van defe onfè Brieven ruilelijck, vredelijck ende volkomentüjck te doen ende te laten genieten, ibnder oppofitie ·, op poene van t'incurreren onfè alderhooghfïe indignatie, en daer over gheftraft ende gecorrigeert te werden als wederhoorige van de publijcque bevelen van den Staet, ende perturbateurs van de gemene rufte. Gegeven in den Hage onder't voorfz Groot Zegel van de Generaliteyt, paraphure van den Prsefide- rende in onfe Vergaderinge ·, ende de Signature van een van onfè Griffiers , op den twintichften April 1674.

wettige Mannelijcke Kinderen, Kints-Kinderen, Defcendenten , ende verdere Nakomelingen, in wettigen Huwelijck ilülcn komen te procreëren, het Capiteyn ende Admiraelichap - Generael van, ende over de Vereenighde Nederlanden, met alle de digniteyten, pra>eminentien, praerogativen, gerechtigheden ende waerdigheden,daer toe eenig- iintsfpefterende, niets uytghefondert, ende dat dienvolgende nu het overlyden van meer-hoogh- gemelte iijneHoogheydt (die haer Hoogh Mog, wenfehen en bidden, dat Godt den Heere Almacn* tigh feerveele Jaren voorfpoedelijck wil bewaren ende zegenen _) het ghemelte Capiteyn ende Admiraelichap - Generael , van , ende over de hoogh-gemelte Vereenighde Nederlanden,, met allede voorichrevedigniteyten, pras-eniinentien, prarogativen, gherechtigheden ende waerdighe- den dacr toe fpe&erende, niets uytghefondert; fal erven, fucecderen , ende devolveren op de Mannelijcke wettige Kinderen, Kints-Kinderen, Defcendcnten , ende vordere Naerkomelmgen, by hoogh-gemelte fijn Hooghey dt ende desfèlfs wettige Mannelijcke Kinderen, Kindts-Kinderen, Defcendenten ende verdere Nakomelingen in wet- tigen Huwelijck te procreëren : Ten wekken eyn- de wy deiè onfc Brieven in behoorlijcke forme on- der 't Groot Zegel vande Generalitey t ten behoeve van hoogh-gem. fijn Hoogheyt, en fijn Hoogheyts Mannelijcke wettige Kinderen, Kindts-Kinderen, Defcendenten en verdere Nakomelingen, byhoog- gemelte fijn Hoogheyt, en fyne Hooghey ts Man- nelijcke wettige Kinderen , Kindts-Kinderen,

I 6. Commijfie voor een Veldt-Maerfchalck *van 't Leger van den Staet der Vereenighde Nederlanden. In date den fefihtenden September 1671.

|E Staten Generael der Vereenighde Ne- derlanden ; Allen den genen die delen jegenwoordigen iullen fien of hooren le- fen, Saluyt : Alfoowygehoort ende in- genomen hebbende de confideratien ende 't hoog- wijs ad vis van fyne Hoogheyt den Heere Prince vanOrange, &c. Generael van onfe Legers·, tot handthoudinge van alle goede ordre in de Krijghs- faecken in de Vereenighde Nederlanden, foo in 't beley t van den Oorlogh, als om alle onordeninge onder het Krijghs-volck, ibo wel tot voordeel van de goede Ingezetenen der voorfz Landen, als oock vandeVrunden ende neutrale Nabuyren te doen ccflèren, ende 't felve Krijghs-volck in goede ordre tot befcherminge der Landen, oock wederflandt, ende afbreuck der Vyanden te houden ·, goedt, raedtfaemendenoodich gevonden hebben, noch een bequaem ende in Krijghs-faecken ervaren Per- ibon tot Veldt-Maerfchalck over het Volck van Oorloge der Vereenighde Provinciën te Hellen en te committeren ; 'T-üoen te weten : Dat omme de goede kenniflè die wy hebben van de vroomheyt, dapperheyt ende ervarentheyt van..... Oock in behoorlijcke achtinge lemende den voor- ilagh ende recommandatie van eten hooch-gemel-

ten Heere Prince van Orange, huyden in onfè Ver- gaderinge gedaen j ons volkomentlijek betrouwen- de fijnder kloeckheyt, dapperheyt ende goede er* varentheyt in 'tituck van der Oorloge , wy den felven.........geftelt, geor- donneert ende ghecommitteert hebben ; ftellen, ordonneren ende committeren by delen ,tot Veldtj Maerfchalck over't voorfz Volck van Oorloge te Peerdt, te Voet, foo te Lande als te Water, al- thans in dienft van den Lande wefendes of die daer inne namaels iiillen mogen komen: Gevende hem volkomen macht, authoriteyt ende fpeeiael bevel om in dier qualiteyt onder Ons, hooch-gemeke fyne Hoogheyt, ende den Raedt van State, ende voorts onder alfulckeVeldt-Overiten als Wy van rijdt tot tijdt iullen gebruyeken, 't felve Volck als Veldt-Maerfchalck te gebieden, in alle goede ordre regie ende Krijghs-diicipline te brengen, ende te houden; oock by ordre van Ons, meer-hooch- gemelte fyne Hoogheyt, den Raedt van State, ende Veldt-Overiten, tot cfcefenfte van de Vereenighde Nederlanden, Quartieren, S tercktcn en Plae tfen van dien, na de ordre van de Vereenighde Provifl' cien in 't generael ende particulier te ghebruyckcfl > den Vyanden aen te grypen, bcipringen ende afbreucK

-ocr page 166-

Governeurs, Capiteyn-Genèraels, <3cc. CgmmifTien en Initruél: &c. 12?

nftreuck te doen; alomme by dage ende by nachte ί,ν 't voorfz Knighs-volck goede fcherpe wacht en waecke te doen houden; met te ghedogen, dat by 't felve eenige fchade, hinder of letfel aenghedaen werde dcri Onderzaten van de Vereenighde Pro- vinciën , Gcaflbciecrde Landen, Steden en Leden, ofeenige van dien, den genen die onder onfe pro- reftie of iauveguarde fitten ·, nochte oock de Na- buyrenofVnmden, ofte neutrale Rijcken, Lan- den of Ingezetenen, foo in de Vereenighde Ne- derlanden , als claer buy ten} oock de vooriz Ver- eenighde Landen in 't generael, Provinciën, Quar- tieren, Steden5, Plaetfen, ende Ingezetenen van dien, jegens alle geweldt ende overlaft te beicher- men ende befchutten; die Placaten en Ordonnan- tien op de difciphne gemaeckt, ende noch te maec- ken, bv een yegelijck wel fcherpelijck te doen on- derhouden ; Ons, meer-hoogh-ghemelte fyne Hoo^heydt, den Raedt van State, ende Veldt- Overilen in der tijdt,te obedieren ende relpefterenj ende van alle voorvallende faken met Ons, de ièlve fyne Hoogheyt, ende den Raedt van State goede correfpondentie te houden; ende voorts alles te doen, dat een goedt, vroom, ende oprecht Veldt- Maerfchalck, foo tot befcherminge der Vereenigh- de Nederlanden in 't generael ende in 't particulier, den goede Ingezetenen van dien, als anderfints, fchuldigh is, en behoort te doen, achtervolgende de Inftruclie dien-aengaende albereydts gemaeckt, of noch te maecken; ende dat op een Tradtement van twintich duyfent guldens 's Jaers, voor ordina- risj midtigaders voor extraordinaris, ibo wanneer ende foo lange als fijn L.efFettive, ende met der dact in fijn Funcf ie te Velde gebruyekt lal werden, duyfent guldens ter maendt, ten twee en dertigh dagen ·, ende voorts Ons ende den voorfz Lande in 't generael en particulier, ibo te Velde als alom- me te Water ende te Lande, in de Provinciën,

Quartieren, Steden ende Sterckten, ende daer buy ten, dienft te doen, iulcks als by Ons, hoogh- gemelte fyne Hoogheyt, den wel-gemelten Raedt van State, ende den Veldt-Overften in der rijdt, goedtgevonden lal werden : Waerop, ende van hem wel vromelijck ende getrouwelijck hier inne tequyten, den . . ,. , gehouden werdt den behoorlijcken Eedt te doen aen onfen handen : Gelijck hy oock gehouden is, deièjegen- woordige te doen regiftreren, iöo wel by den meer- ghemelten Raedt van State, als by de Gecommit- teerde Raden, of Gedeputeerde Staten van de Pro- vincie of Provinciën, op wekkers repartitie fijn TradTrement ter vooriz ibmme van twintig duyfent Caroli guldens jaerlijcks fal werden gerepartieert: Wekken Eedt, midtigaders de vooriz regiftrerin- ge gedaen zijnde ·, ontbieden endc bevelen Wy wel expreilHijck allen ende eenen ygelijcken,Overften, Ritmeefteren, Capiteynen, der iêlver Lieutenan- ten, Vendrighs , Bevelhebberen , ende gemene Krijghs-luyden te Peerdt ende te Voet 5 en voorts alle andere Peribonen, van wat conditie ende qua- liteyt die mogen zijn, ende dat eenighfints fal mo- gen aengaen, dat fy den meer-gemelten . . . voor onfen Veldt-maerfchakk, als voorfz is, erken- nen, aennemen, refpedf eren, ende in alle 't gene dat fijn L. hun in de voogfz qualiteyt belaften,bevelen, ende ordonneren ial, hem alle hulpe, vorderinge, ende ailiftentie te doen, ende gehooriaemheyt te bethoonen, ibnder fwarigheyi of weygeringe; op pcene, van té incurreren Oniè indignatie, ende ibn- der ooghluyekinge, als overtreders van onfeOr- donnantien, Statuyten ende Bevelen rigoureuiè- lij ck allen anderen ten exempel geftraft te worden} alles by provifie, ende tOnfen kennelijcken weder- leggen. Gegeven onder onfen Contra-Zegel, Paraphure, ende de Signature van onfen Griffier, in 's Graven-Hage den τ 6 September 1672.

T)efe Commijfie is op date voorfz gegeven aen fijn Eexc ellende den Gr ave van Waldeck, &c.

17. Comrnijfie voor een Generael van de Cavallerye van den Staet der Ver* emïghde Nederlanden.

IE Staten Generael der Vereenighde Ne- derlanden. Allen den genen die defen je- genwoordigen fullen fien of hooren leien, ialuyt, Doen te weten : Alibo tot dien- I fte vanden Lande, ende onderhoudt van goede Ι ore re en difcipline Militair noodigh ghevonden is, dat een bequaetn ende gequalificeer t Perfoon werde f gecommitteertendegeauthoriièert,' om alsGene- I rael te commanderen, over alle de Cavallerie, in I dienft van de voorfz Vereenighde Nederlanden j wèfende; SOO IST, dat wy op de ferieufe en fernftige recommandatie van Syne Hoogheydt den HecrcPrincevanOrange, ende om de goede ken- I niife die wy hebben van de vromigheyt, bequaem- \ heyc ende ervarenthey t in 't ftuck vanden Oorlogh, (vanden                            ; ons betrouwende . JlJnderkloeckheyt endedapperheyt, hebben den ι lelven Heere .... gecommit- \ ^ert ende geauthorifeert, committeren ende au- 5 thonieren fijnder L. midts defen, tot Generael j over alle de Cavallerye, albereyts in onfen dienft wefende, ende als-noch aen te nemen 3 gevende

ι fijnder L. volkomen laft, macht ende authori- teyt, omme over alle de voorfz Cavallerye in de vooriz qualiteyt te gebieden, die te geleyden ende te gebruyeken tegens alle de Vyanden defcr Veree- nighde Nederlanden, daer, ende alibo hem dat by Ons, den Generael van onfe Legers, Raedt van State, ofte andere, van ons laft hebbende, tot der Landen dienft fal worden gecommandeert ende be- volen j houdende ende doende houden die Ruyte- ren in goede ordre, wacht ende Krijghs-difcipline, ibo wel by dage als by nachte, ibnder te gedogen, datiy de Borgeren ende Ingezetenen vande Steden ende platte Landen, onder ons gebiet ende prote- ctie , of in neutrale Landen gezeten, eenige feJiade of overlaft aen doen i ende daer benevens toefien- de, 'ende daer op lettende, dat die Ritmeefteren hare Compagnien compleet, wel-gemonteertende gewapent houden, volgende hare beftellinge,ende d'ordre op de monture ende wapeninge van de Rüyteren by ons gearrefteert ende noch tearrefte- ren j ende voorts alles te doen, dat een goedt ghe- trouw Generael van de Cavallerye fchuldigh i^en R                                be-

-ocr page 167-

Placaten. ι. Boeck. 4.. Tit,

130

van State geregiftreert zijnde, ontbieden ende be- velen wy den Lieutenant-Generael van de voorfz Cavallerye, die t'famendijcke, CoUonellen ende Majoors te Peerdt, Ritmeeftcren, Bevelhebberen, ende gemene Ruy teren, in onfen dienft wefende, den wel-gemelten Heere ... voor onfen beitelden Generael van de^Cavallerye te erkennen, refpe&eren, gehoorfamen ende ohe- dieren ·, veribecken ende bevelen oock refpe&ive allen anderen, dien dit aengaen fal, dat fy den meer-welgemelten Heere         .... in't effectueren van defen fynenlaft en Commiflie alle addres ende behulp doen ·, ende dit alles tot on- fen wederfeggen, want wyfulcks ten dienfte van den Lande hebben bevonden te behooren. Gege- ven onder onfen Contre-Zegel, Paraphure, ende de Signature van een van onfe Griffiers, in 's Gra- ven-Hageden . . .

behoort te doen ·, doende voorts achtervolgen de Krijghs-Ordonnantie ende Articul-Brief op 't ftuck van den Oorlogh gemaeckt, ende als noch te ma- ken ; ende dat op het Tra&ement, lbo ordinaris als extraordinaris, by ons daer toe albereyts begroot of noch te begrooten -, midts dat fijnder L. voor'tfelve Tra&ement hem oock fal hebben te ghebruyckèn, omme te commanderen over almkke Troupes van Cavallerye ende Infanterye, ende tot fulcker plaetfen, als hem dat by Ons, fyne hoogh-gemelte Hoogheyt, ofte den Raedt van State, nadeghe- legentheyt ende occurrentien vantyden enfaecken fal worden geordonneert : Dies wordt den welge- mcltenHeere .... gehouden hier op den behoorÜjcken Eedt te doen in onfen handen, of van den genen by ons daer toe te com- mitteren ; den wekken ghedaen, ende defe Com- miflie inde Secretarye van den wel-gemelten Raed

18, Commijpe voor een Generael van de Infanterye van den Staet der Ver- eenighde Nederlanden,

[E Staten Generael derVereenighde Neder- landen . Allen den genen die defen jegen- woordigen Mlen fien ofte hooien lefen, Saluyt. T>oen te weten: Alfoo tot dienfte van den Lande , ende onderhoudt van goede ordre ende difcipline Militair noodich gevonden is, dat een bequaem ende gequalificeert Periöon werde gecommitteert ende geauthoriièert, om als Gene- rael te commanderen over allede Infanterye in den dienft van de voorfz Vereenigb.de Nederlanden, wefende : S O ö IS Τ, Dat wy, om de goede kenniffe die wy hebben van de vroomigheyt, be- quaemheyt ende ervarentheyt van den ons betrouwende fijnder kloeckheyt ende dapper- heyt, denfelven . . . gecommitteert ende geauthorifeert hebben , committeren ende authorifercn midts defen tot Generael over alle de Infanterye in onfen dienft wefende, ende als-noch aen te nemen-, Gevende hem volkomen laft,macht en authoriteyt, om over alle de voorfz Infanterye in de voorfz qualiteyt te gebieden; die te geleyden ende te ghebruyckèn tegens alle de Vyanden deièr Vereenighde Nederlanden, daer, ende alfoo hem dat by Ons, den Generael van onfen Leger, Raedt van State, of andere, van ons laft hebbende, tot der Landen dienft fal werden gecommandeert ende bevolen·, houdende en doende houden dievqbrfz Infanterye in goede ordre, wacht ende Krijghs-dif- cipline, foo wel by dage als by nachte -, fbnder te gedogen dat fy de Borgeren ende Ingezetenen van de Steden ende platte Landen, onder ons gebiedt ende proteitie, of in neutrale Landen ghezeten, eenige fchade ofte overlaft aen doenj ende voorts j

alles te doen, dat een goet ende getrouw Generael van de Infanterye fchuldigh is, en behoort te doen: Doende voorts achtervolgen de Krijghs-Ordon- nantie ende Articul-BriefFop 't ftuck van den Oor- logh gemaeckt, ende als-noch te maecken, ende dat op een Traktement by ons daer toe te begroten; midts dat hy                                voor hetfelve Tra&ement hem oock fal hebben te laten gebruye- ken, om te commanderen, foo te Velde als in de Steden, over alfulck Volck van Oorloge, ende tot lulcker Plaetlèn, als hem dat by den Generael van onfen Leger, den Raedt van State, of andere, die by ons daer toe fullen werden ghecommitteert of! geauthorifeert, fal werden gheordonneert: Dies wort den voornoemden . . . gehou- den, hier op den behoorlijcken Eedt te doen in on-1 fenhanden, midtfgaders defe Commiflie by den I Raedt van State te doen regiftreren: 't Welck ghfr daen zijnde, ontbieden en bevelen wy allen ende eenen yegelijcken, Overften, Ritmeefteren, Capi- · teynen, Bevelhebberen ende gemene Soldaten, in onfen dienft: wefende, dengemelten '. voor onfen beftelden Generael van de Infanterye te erkennen, refpe&eren, gehoorfamen, endeobe· dieren : Veribecken ende bevelen oock reipe- £tive allen anderen dien dit aengaen fal, dat fy den gemelten '. · - in het effe&ueren van defen fynen laft ende Commiflie alle addres en behulp doen ·, ende dit alles tot onfen wederfeggen> want wymlcks ten dienfte vanden Lande hebben bevonden te behooren. Gegeven in den Hage | den ν ".".'' .

Commijjie voor den Mn Generael van de Artillerie van denStaet m j Vereenighde Nederlanden.'

*9>

E Staten Generael der Vereenighde. Ne- derlanden j Allen den genen die defen fullen fien of hooren lefen, Saluyt, eDom te meten : Alfoo midts

den ftaet van Mr. Generael van de Artillerye is k°' | men te vaceren ■> ende dat wy tot 's Landts dief' j ende oirbaer goedtghevonden hebben, den (em ftacï met een ander bequaem en ghetroiiw Perfo°

-ocr page 168-

Gouverneui's,Capiteyn-GcneraeIs,6cc. Commiflïen en Inftru&: &c. 131

te voorfien : S O O IS Τ , Dat wy, om de goede kennifle die wy hebben van . . . eenfament- liick van de goede qualitey ten, ende kloeckhey t in 't ftuck vander Oorloge, ende namentlijck van de Artillerye} den felven .... onthouden, eeitelt endegècommitteert hebben, onthouden, itellen ende committeren by deien,tot den ftaet van

deert} ende dat op een Tra&ement van vijf hon- den guldens ter maendt van 3 2 dagen, voor ordi- nans, midtigaders voor extraordinaris, foo wan- neer, ende foo lange als defelveeffeclrive ende met der daet in fyne Functie te Velde ge-employeert lal worden, ghelijcke vijf honden guldens ter maendt ten 3 2 dagen als vooreii} fonder verders cenipe pro-

Mr. Generael van-de Artillerye defer Vereenighde f fijten of emolumenten meer re mogen pretenderen; Nederlanden} Gevende hem volkomen macht, ι Waer op, ende van hem wel ende getrouwelijck te authoriteyt, en fondcrlingh bevel, den felven ftaet | quyten, hy gehouden wert den behoorJijcken Eedt te exerceren ende te bedienen; ende dienvolgende | te doen in onfen handen, of den genen die wy daer teadviferen, ordonneren ende bevorderen, alle toefullencommitteren $ gelijckhyoock mede ee- 'tgenc totbelcyt, directie, ende 'tgcbruyck der j houden is, deiè fyne CommifTk/foo wel by dén felver Artillerye te Velde, in belegeringen, toch- j Raedt van State, als by de Gecommitteerde Raden ten, of anderfints, fal werden vereyfcht: Voorts van de Staten van de Provincie op wiens repartitie oock liet beleyt en gefagh te hebben over de Com- hy betaeli lal worden,te doen regiffreren ■, daer toe milèn, Condu&eurs, Werck-luyden , Bootlge- | hem oock attaché bydefelve Gecommitteerde Ra

den lal werden verleent : 't Welck gedaen zijnde, ontbieden ende bevelen wy allen Officieren van de Artillerye; voorts allen ende cenen yegelijckcn dien 't aengaen mach, den meer-gom el ten . \ te kennen, houden ende reipecteren voor Mr. Ge- nerael van de Arrillerye deler Vereenighde Neder- landen ; alles by provifie ende t'onièn kennehjeken wederleggen, want wy fulcks ten dienile van den Lande bevonden hebben te behooren. Gegeven in 's Graven-Hage onder onlèn Contra-Zegel op den s . .

feilen, ende alle andere Perjbonen ende Officieren onder den Treyn der iel ver Artillerye, 't zy te Vel- de of in Guarnifoen dienende; ende alles te doen dat eengoedt ende ghe trouw Mr. Generael van de Artillerye fchuldigh is, ende behoort te doen} alles na vermogen der Inftructie hier op gemaeckt ofte nochtemaecken: Ende vorders hem te laten ghe- bruyeken te Water ende te Lande, in de Steden en te Velde, daer, ende ibo hem dat by Ons, of den Raedt van State, na de occurrentien en 't vereylch van den dienft van 't Landt fal werden gecomman-

Commijpe voor een Lieutenant-Generael vande Infant er je van den Staet der Vertenighae Nederlanden.

2.0.

E Staten Generael der Vereenighde Ne- derlanden -, Allen den genen die defen jegenwoordigen lullen fien of hooren le- ien, Saluyt. "Doen te weten : Allboten dienfte van den Lande, ende onderhoudt van de goede ordre ende difcipline Militair noodigh ghe- vondenis, dat een bequaem ende ghequalirïceert Perlbon werde gècommitteert ende geanrhorifeert, omme in plaetfe van wylen den Heere .... als Lieutenant-Generael te commanderen over alle de Infanterye in den dienft vande voorfz Vereenig- de Nederlanden wefende : S O O IS Τ, Dat wy inachtinge genomen hebbende delèrieufe en ern- jtige recommandatie van fyn Hoogheyt den Heere rince van Orange; ende in confideratie van de meriten ende bekende qualiteyten ende ervarent- heyt in de Militaire fiecken vanden , . . . Uns betrouwende lijnder kloeckheyt, vigilantie, couragie, dapperheyt endeghetrouwigheyt, den v-i*iiqcre . . . gelteltj gècommitteert en geautnonfeert hebben, ftellen, committeren en autnornerèn midts defen,tot Lieutenant-Generael over a Ie de Infanterye, in onfen dienft wefende , enae als; noch aen te nemen; Gevende hem volko- 3!'?^ uthoriteyt, omme over alle de Ο0Π2 jlnfimterye ih de voorfdlreve qmliteyt in de nadea 1 nen' ofteVelde, ende alomme elders, die teï Ψη yE ende occurrentie te ghebieden, 'thembvO s ^ndetegebruycken, daer, endefoo KnpAt 2 e hoogh-gemelte'fyne Hoogheyt, den de tj? S?t€' ΌΨ van ^eren, ons laft hebben- nee'rr d5rLanden dienft fal worden gheordon- rtj crade bevolen· houdende de Infanterye in

ί goede ordre en Krijghs-difcipline, foo by dage als by nachte; lbnder te gedogen dat fy de Burgeren ende Ingezetenen binnen de Steden ende ten plat- ten Lande, noch oock de Nabuyrige neutrale Lan- den, eenige ichade of overlaft aen-doen; ende daer benefFens toefiende ende daer op lettende, dat de CapiteynenhareCompagnien compleet en gewa- pent houden, volgende hare beftellinge ende de ordreopdewapeninge vande Infanterye by ons laeft ghearrefteen, ofte noch tearrefteren ; ende voorts alles te doen, achtervolgende deKrijghs- Ordonnantien, laft, ende Articul-brieff, op het ftuck van den Oorlogh gemaeckt ende noch te ma- ken ·, Ende dit alles op een Traktement van vijf honden guldens ter maendt ten 3 2 dagen, voor or- dinaris ·, midtigaders voor extraordinaris, foo wan- neer, ende foo lange als de felve efteftive en metter daet in fyne funftie teVeldc ge-employeert lal wer- den , gelijcke vijf hondert guldens ter maendt van 32dagenalsvooren : Wel-verftaende, dathyop 'tlèlveTracTrement oock gehouden lal zijn boven 'tvoorfz Commandement als Lieutenant-Generael van de Infanterye, hem te laten employeren, om te commanderen, foo te Velde, als in de Steden en 'Forten, ende alle ander Volck van Oorloge, ge- lijck als Wy, meer-hoogh-gemelte fyne Hoogheyt, ende den Raedt van State, of andere, die by ons daer toe lullen werden gècommitteert of geautho- rilèert, hem dat lullen ordonneren ende comman- deren, na de occafie ende gelegenthcyt. Des wert den wel-gemelten Heere . . . gehouden hier op den behoorlijcken Eedt te doen in onfen hand- den , of van den genen by ons daer coe te commit- R 2                        teren;

-ocr page 169-

Placaten. i.Boeck. 4 Tit.

13ζ

teren : De welcke ghedaen, endc de felve in de Secretarye van den Raedt van State gheregiftreert zij nde, ontbieden ende bevelen wy de ghefament- Mjckc Officieren, Capiteynen, Bevelhebberenen gemene Soldaten, in onicn dienfte wefende, den meer-gemelten Heere . . . voor onien be- itelden Lieutenant-Generaél van de Infanterye te erkennen, refpe£teren, te gehoorfamen ende fobe- diereji : · Verfoeckende ende bevelende oock refpe-

£tivelijck allen anderen dien het aengacn fal , dat iy hemin'teffe&uerenvanfynenlaft en Commifliej alle addres ende hulpe doen; alles by proviiie ende tot onièn kennelijcken wederleggen, want wy fukx ten dienfte van den Lande bevonden hebben te bc- hooren. Gegeven onder onièn Contre-Zegel, Paraphure van den Heer Prsefiderende in onfe Ver- gaderinge , ende de Signature van een van onfe Griffiers, op den .....·,.

Commifflt'voor een Lieutenant-Generaél van de Cavalier je van dm Staet der Vereenighde Nederlanden.

21

alles te doen, dat een goet en getrouw Lieutenant- Generaél van de Cavallerye fchuldigh is, ende be- hoort te doen, achtervolgende de Krijghs-Ordon- nantien ende Articul-brief op 't ftuck van den Oor- logh gemaeckt of noch te maecken-, ende dit alles op een Traktement, ib ordinaris als extraordinaris, by ons alberey ts begroot ofnoch te begroten: Wel- verftaende,dat hy op 't felveTracTrem: oock gehou- den fal zijn, boven het vooriz Commandement als LieutenantGenerael vande Cavallerye,hem te em- ployeren, om te commanderen, ibo te Velde als in de Steden ende Forten, ende alle ander Volck van Oorloge, ghelijck als Wy, fyne hoogh-ghemelte Höogheyt, den Raedt van State, of anderen, die by ons daer toe iiillen werden gecommitteert of ge- authoriièert, hem dat fullen ordonneren en com- manderen, na de occafie ende gelcgentheyt. Dies wert den ghemelten Heere . . . gehouden hier op den behoorlijcken Eedt te doen in onfen handen, of van den genen by ons daer toe te com- mitteren : De welcke gedaen, ende deiè Commiilie in de Secretarye van den wel-ghemelten Raedt van State geregiftreert zij nde, ontbieden ende bevelen wy den Generael ende Commiflaris-Generael van de voorfz Cavallerye, de tTamentlijcke Collonel- len ende Majoors tePeerdt, Ridtmeefteren, Be· velhebberen en gemene Ruyteren, in onièn dienft weiènde, den meer-gemelten Heere : . . voor onfen beitelden Lieutenant-Generaél vande meer-genoemde Cavallerye te erkennen, refpe&c- ren, te gehooriamen ende obedieren; verfoecken- de ende bevelende oock refpe&ivelijck allen ande- ren dien dit aengaen mach, dat iy hem in het effe- ctueren van lynen laft ende Conimilïie alle addres ende behulp doen; ende dit alles tot oiiièn weder- leggen , want wy fulcks ten dienfte van den Lande bevonden hebben alibo te hehooren. Gegeven in den Hage onder 't Cachet van den Staet, Paraphure van den Heer Prafiderende in onfe Vergaderinge ι ende de Signature van een van onfe Griffiers, op den ...                                             '

|E Staten Generael der Vereenighde Ne- derlanden; Allen den genen die delen je- genwoordigen fullen fien of hooren leien, Saluyt. Doen te weten : Allbo ten dien- fte van den Lande, ende onderhoudt van goede prdre ende difcipline Militair nodigh gevonden is, dat een bequaem en ghequalificeert Peribon werde gecommitteert ende geauthorifeert, omme te com- manderen als Lieutenant-Generaél over alle de Ca- vallerye in dienft van de voorfz Vereenighde Ne- derlanden wefende : SOO IST, Dat wy op de ferieufe ende ernftighe recommandatie van Syne Höogheyt den Heere Prïnce vanOrange, en om de goede kenniflê die wy hebben van de vromig- heyt, bequaemheyt, ende ervarentheyt van den Heer . . . Ons vertrouwende iyner kloeck- heyt, dapperheyt ende goede experientie in't ftuck van den Oorloge, den iëlven Heere .... gecommitteert ende geauthorifeert hebben, com- mitteren ende authoriferen by delen, tot Lieute- nant-Generaél over alle de Cavallerye, albereydts in onfen dienft wefende, ende als noch aen te ne- men : Gevende hem volkomen macht, authori- teytenfonderlingh bevel, om over alle de voorfz Cavallerye, in de voorfz qualitey t te gebieden, die te geleyden ende gebruycken tegens alle de Vyan- den deler Vereenighde Nederlanden,daer ende lbo het by Ons, den Generael van oniê Legers, Raedt van State, ofte van anderen, ons laft hebbende, tot der Landen dienft fal werden geordonneert en bevolen * houdende de Ruy terye in goede ordre, >vacht ende Krijghs-diicipline, lbo by dage als by nachte, ibnder te gedogen dat ly de Burgeren ende Ingezetenen binnen de Steden ende platte Landen noch oock de nabuyrighe neutrale Landen , cenigefchadeofoverlaft aen doen; ende daer be- neffens toefiende, ende daer op lettende, dat de Ritmeefteren hare Compagnien compleet gemon- teert en gewapent houden, volgende hare beftel- linge ende d'ordre op de monture ende wapeninge van de Ruyteren by ons gearrefteert ·, ende voorts

22. Commijfie voor eendommijfaris of Wachtmeefier-Generael van & Cavallerye van den Staet der Vereenighde Nederlanden.

verftaende, te ftellen tot CommuTaris of Wacht' meefter-Generael over alle de Compagnien Pa^' den in der voorfz Vereenighde Nederlanden dier» weiènde : Doen te weten; Dat wy op de ferieuj

E Staten Generael derVereenighde Neder- landen. Alibo ten dienfte vanden Lande noodigh bevonden wordt, een bequaem Perfoen, fich het ftuck van den Oorlogh

-ocr page 170-

Goin^rflairs,Capiteyn-Generaeis,<5c endeernftige recommandatie van Syne Hoogheyt den Heere Pnnce van Orange> ende om de goede kennifiê diewy hebben vanden Perfoon van den Heerë . . " . èenfamentlijck van fyne be- nuaemheyt ende ervarentheyt in 'tftuck van den Oorlof denfelvenHeere . . . geileken gecommitteert hebben, ftellen ende committeren by defen tot Commiiïaris of Wachtmeefter-Gene- rael over alle de Compagnien Paerden in dienfte van defe Vereenighde Nederlanden wefende ·, Ge- vende hem volkomen laft, macht, ende bevel, 't felve ofKcie wel ende neerftelijck te bedienen, de Wachten forghvuldighlijck te befetten, ende croede ibrge op de felve befettinge te hebben, in het marcheren der Compagnien goede ordre te houden en doen houden, fulcke Compagnien, als hem by

5 den voornoemden Heere Ρ ... gehouden hier op den behoorlijcken Eedt te doen in onfen handen, of van den genen diewy daer toe mllen committeren : 't W elck gèdaen zijnde, ende defe Commifliein de Secretarie van den Raet van State geregiftreert zijnde j ontbieden ende bevelen wy allen Overften, Collonellen, Lieutenant-Collo- nellen, Sergeanten-Majors, Ritmeeiieren, Capi- teynen, Bevelhebberen ende Volck van Oorloge te Paerdtende te Voet in dienft van de voorfz Ver- eenighde Nederlanden welende, ende allen ande- ren dien het aengaen mach, den voorfz Heere . t te kennen ende te houden voor Commiflaris of Wachtmeefter-Generael als vooriz is) ende dien- volgens hem in 't bedienen en uy tvoeren van deièn fynen laft, allen goedt behulp ende addres te doen» alles by provilie, ende tot onièn kennelijcken we- derfeggen, want wy fulcks ten dienfte van den Lan- de bevonden hebben te behooren. Gegeven in den Hage onder onièn Contre-Zegel, Paraphure van den Heer Praefiderende in onfe Vergaderinge, ende de Signature van een van oniè Griffiers, op den ..

_,ieutenant-Generael van de Ca- vallerye belalt lal worden te beleyden, endê over de felve behoorlijck te commanderen j ende voorts neerftelijck en forghvuldighlijck te doen > wat een goedtende getrouw Commiflaris of Wachtm.ee- fterfchuldigh is, ende behoort te doen. Des wert

z 3. CommiJ/te voor een Adajoor of Wachtmeefier-Gemrael over de In- fanterie van den Staet der Vereenighde Nederlanden,

verfuymeniilè van goede wacht geen inconvenien- ten den Leger over komen; ende voorts alles te doen dat een goet ende getrouw Majoor of Wacht- meefter-Generael over de voörfz Infanterye, ofre het Volck van Oorloge te Voet,fchuldi*di is, ende behoort te doen : Des blijft hy gehouden deie ( Commiifie in de Secretarye van den Raedc van State te laten regiftreren. Ontbieden en bevelen daerom allen Overften, Collonellen, Lieutenant- Collonellen, Sergeant-Majors, Ritmeefters, Capi- teynen, Bevelhebberen ende gemene Soldaten, foo te Paerdt als te Voet, den nleer-geièyden Heer . . te kennen ende te houden voor Sergeant-Majoor, of Wachtmeefter-Generael over alle de Infanterye of het Volck van Oorloge te Voet, in dienft vande vooriz Vereenighde Nederlanden wefende, ende als noch aen te nemen; ende ovcr-iiilcks hem te re- ipeclerenendeobedierenin'tgene hy totvolbren- ginge van defen iynen laft ende Cómmiffie hen fal bevelen; alles by pro vifie, ende tot onièn kenne- lijcken wederleggen, want wy fulcks ten dienfte van den Lande bevonden hebben te behooren. Gegeven in den Hage onder onièn Contre-Zegel, Paraphure van den Heer Prefiderende in onle Ver·' gaderinge, de Signature van een van oniè Griirlersj op den . . ,

! E Staten Generael der Vereenighde Ne- derlanden» Allen den genen die deièn fulleniienofhoorenleien, Saluyt. AI* ibo voor den dienft van den Lande noo- digh is, een bequaem ende gequalificeert Perübon te ftellen tot Majoor ende Wachtmeefter-Generael over de Infanterye : T>oen te weten j Dat wy in achtinge genomen hebbende de ièrieuië ende ern- ftige recommandatie van fijn Hoogheyt den Heere Prince van Orange, ende om de goede kenniflè diewy hebben van den Peribon van den Heer . . Ons vertrouwende fijnder naerftigheyt, vromig- heytendeforghvuldigheyt, den felven Heer . . . gheftelt ende gecommitteert hebben, ftellen ende committeren by defen, tot den ftaet ende officie van Majoor ofte Wachtmeefter-Generael over de Infanterye; ende gevende hem volkomen laft, macht, ende fonderlingh bevel, den felven ftaet te bedienen^ endedienvolgendegoedtreguard ende toeficht nemen, dat de tochten ende wachten daer hetnoodighzy, tot verfeeckertheyt van't Leger, by de voorfz Infanterye of het Volck van Oorloge te Voet, wel voorfien ende volbracht worden; ende tot dien eynde 't Woordt of Lofe te geven ter rech- ter tijde aen den genen die 't behoort, ende weder af te ey ITc hen 5 wel neerftigh forge te dragen, dat by

l^u Commijffi&voor de Gouverneurs van Steden ende de Forten daer onder gehoor ende.

|E Staten Generael der Vereenighde Ne- derlanden. Allen den genen die deièn fullen fien of hooren leien, Saluyt. Tioen , te weten : Alibovermidtshetoverlyden van den Heere ... is komen te vaceren het Gouvernement van de Stadt . . . ende de

Forten daer onder gehoorende ; ende dat over- fulcks noodigh is, dat daer toe een ander bequaem ende gequalificeert Perlbon werde geftelt ende ge- I committeert : SOO IST, dat wygeficn heb- bende de Aclteby Syne Hoogheyt den .· . . , laeif leden verleent, tot het Gouvernement vande Yooriz"

j

-ocr page 171-

Pliicaten. ι Bo

41 ïti laten trecken, dan met onfe goede rcfolutie ende goet believen, of van den Raedt van Sute, ende de Patenten van hoogh-gemelte SyneHoogheytj ende dit alles ophetTrattement ende Gagie daer opgeordonneert of noch te ordonneren : Wacr op, ende van hem wel ende getrouwelijck hier inne tequyten, den gemeiten Heere . ... gehou- den wer t te doen den behoorlijcken Eedt van ghe- trouwigheyt en gehooriaemheyt in onfen handen, of van den genen, by ons daer toe te committeren. Ontbieden ende bevelen daeromme wel expreife- lijck allen Overften, Ritmeefteren, Capiteynen en allen anderen binnen de vooriz Stadt, midtfgaders de voorfz Forten, Guarnifoen houdende, jegen- woordigh ende toekomende; oock den Droflaert ende Magiftraet der ièlver Stadt . . . ende van de Dorpen en Vlecken onder defelve refortè- rendej voorts allen anderen dien het aengaenfal, den meer-gemelten . . . vooxtaen te kennen, refpefteren ende ghehooriamen voor Gouverneur van de voorfz Stadt, ende de daer onder gehorende Forten; ende in 't volbrengen van deièn fynen laft, hem te doen alle hulp, faveur ende aiïïftentie -, daer inne wy den felven Heer . . . bevelen ende ordonneren hem wel expreilèlijck met alle moghe- lijcke naerftigheyt ende debvoir te quyten ; en by- fonderlijck in 't houden en doen houden van goede difeipline Militair, ende de Contraventeurs van de Ordonnantien van den Oorloge te doen ftraffen naer behqoren : Ende fal den wel-gemelten Heere . . . deièiyneCommiflle doen regiftreren *by den vooriz Rade van State; ende dit alles by provifie ende tot onfen wederleggen. Gegeven in 's Graven-Hage onder onfen Contre-Zegel, Para- phure van den Heer Praefiderende in oniê Vergade· ringe,ende de Signature van een van onfe Griffiers, opden . . .

13+

voorfz Stadt ende Forten >. ende op de goede ken- niilè die wy hebben van de Vromigheyt, kloeck- heyt en dapperhcyt van den Perfoon van den Hee- re . . . eenfamentkjckvaniyneervarentheyt ende dienften by hem in het ftuck vanden Oorlog'h den Lande gedaen, den felvcn Heere -.,.■.♦ . . hebben geftelt ende gecommitteert, ftellen ende committeren midts defen, tot Gouverneur van de voorfz Stadt . . . midtfgaders de daer onder gehoorende Forten metten toebehoorten van dien; ende over 't Guarnifoen, foo te Paerdt als te Voet, daer inne jegenwoordighwefende, ende datnaer- maels daer noch geleyt fal werden : Gevende hem volkomen macht ende bevel, omme in krachte van defen te gouverjieren, commanderen ende ordon- neren over't voorfz Guarniiben, de Ritmeefteren, Capiteynen ende andere Soldaten ende Volck van Oorloge, die daer inne fullen wefen ; ende voorts in alle andere iaecken die tot defenfie, bewaringe ende verièeckeringe van de voorfz Stadt en Forten, onderhoudinge van goede Krijghs-diicipline over 't voorfz Guarnifoen, ende beicherminghe van de Borgeren ende Inwoonderen in hare vryheyt,rech- ten ende privilegiën lullen ftrecken; te doen, alles wes tot meeden dienfte van de Vereenighde Ne- derlanden lal dienlijck zijn: Doende tot dien eynde naerftelijck ende wel icherpelijck onderhouden de Ordonnantien by ons op't ftuck van' denKrijghs- handel ende andere faken, tot de gemene welvaert dienende, gemaecktof als-nochtemaecken•.Hou- dende daer beneffes altijts ooek met ons goede cor- refpondentie in alle voorvallende iaecken, waer dat den noodt ende ghelegentheyt der faecken fal ver- eyflehen; ende voornamentlijck de vooriz Stadt ende Forten memanden in te ruymen of over te ge- ven; noch oock geen Krijghs-volck, 't zy te Paerdt ofte Voet, daer inne te laten, of oock daer uyt te

1$. Commifie voorde Commandeurs van Steden endede Forten daer onder gehoorende.

E Staten Generael der Vereenighde Ne- derlanden. Allen den genen die delen jegenwoordigen fullen fien of hoorenle- fen, Saluyt. 'Doen te weten : - Aiïoo vermidts het overlyden van den . . . is ko- men te vaceren de Commandeurs-plaetfe der Stadt . , . ende de Forten daer onder gehoorende, ende dat over-fulcks noodigh is dat daer toe een an- der bequaem ende ervaren Peribon werde gheftelt endegecommitteert : SOO IST, datwy, ge- ilen hebbende de aftebySyneHooghcyt den . . verleent, tot het Commandement van de vooriz Stadt ende Forten i ende op de goede kcnniilè die wy hebben van de vromigheyt, kloeckheyt en dap- perheyt, ende goede experientie van handeünge in Militaire faecken, van den . . . Hebben wy den felvengecommitteert, geftelt, committe- ren ende ftellen midts deièn,tot Commandeur over de vooriz Stadt . . . ende onderhorige For- ten : Gevende hem volkomen macht, authoriteyt ende fonderlingh bevel, om onder den Gouver- neur van . . . over alle't Volck van Oorloge, in de felve Stadt ende Forten leggend e, of die na- maels,nad'occurrentie en gelegentheyt vaniaken,

derwaerts in Guarniiben ghefonden fouden mogen werden, te gebieden, ende de felve te gebruyeken tegens alle ende een yegelijck, de welcke yets vy* andtlijcks tot nadeel van de voorfz Stadt ende For- ten , deièn Staet in 't generael, de Provinciën in 't particulier, ende Leden van dien, foude mogen ondernemen of machineren, endefulcks anders, ende in foodaniger voegen, als het/hem by ons, ofte anderen ons lalt hebbende, fal werden gheordon- neert ende bevolen; houdende het Guarnifoen in goede ordre, wacht, ende Krijghs-difcipline, foo by dage als bynachte, fonder te gedogen, datfede Burgeren ende Ingezetenen binnen de Steden ende platte Landen der Vereenighde Provinciën, noch oock de NabuyrciÉiieutrale Landen, eenige fchadc of overlaft aen-doerr| oock, lbo veel in hem is,ont> decken, tegens gaen ende afweren, alles wat tegens den dienft van de voorfz Landen, Leden en Ste- den van dien, eenighfints ibude mogen ftrecken 1 ende voors ons adverteren in alle voorvallende 6' ken, na de noodt ende gelegentheyt ibude vereyf ichen; ende vcTornarnentlijck de voorfz Stadt ende Forten aen niemand in te ruymen of over te geven; noch oock geen Κ rijghs-Volck daer inne te laten, ot

-

-ocr page 172-

Gouverneurs,Capiteyn-Gejieraels,&c, Commiffien en ïnilrucl: &c. 13 5

famentlijcke Ritmeefteren, Capiteynen, Officie - 1 ren, Soldaten ende Volck van Oorloge, inde ! voornoemde Stadt en Forten in guarnifoen zijnde, \ ofnochfullende komen j voorts allen anderen, die I hetaengaenial, den voornoemden , . . voor 1 onfen beitelden Commandeur t'erkennen j refpe- £teren, gehoorfamen ende obedieren : Veribeckeii' de ende bevelende oock reipeerive allen anderen, dieditaengaenfal, dat iyhem in't exerceren van fynen laft ende Commiffie, allen addres en behulp doen. Gegeven in 's Graven-Hage, onder onlèn Contre-Zegel, Paraphure van den Heer Pröefide- rende in onfe Vergaderinge, ende de Signature van een van oniè Griffiers, op den .

of daer uyt te laten trecken, dan met onfe, ofte die dier toe ^eauthorifeert fullen zijn, refolutie, goet kelievenrcndebehoorlijckPatent; ende daer ne- vens pras&lijcktoefien, ende daer op letten, dat die Compagnien van 't voornoemde Guarnifoen compleet endegcwapent gehouden worden, vol- gende hare beftellinge, ende d'ordre op dewape- jiinge crearrefteert ■, ende daer inne eemgh manque- ment bevindende, des advertentie geven aen Ons, ten eynde daer in mach werden geremedieert. Des blij f eden voornoemden . . . gehouden,hier opdenbehoorlijckenEedt van getrouwigheyt en gehooriaernheyt te doen in onfen handen: 'tWelck gedaen zijnde, ontbieden ende bevelen wy die ge-

2 6. Formulier van Commiffie voor de Collonels te Voet.

hare Compagnien ten vollen compleet en behoor- lijck geWapent gehouden werden ·, ende voorts alles te doen,dat een goedt ende getrouw Colonel fchul- digh is, ende behoort te doen, achtervolgende de Krijghs-Ordonnantien ende Articul-Brief op het ftuck van der Oorloge gemaeckt of als-noch te ma- ken; op alfdeken Traktement als hem by andere A£te is, of ial werden toegeleyt. Waer op, ende van hem wel ende ghetrouwelijck tequyten, den voornoemden . . . gehouden wert denhe- hoorlijcken Eedt te doen in handen van den Racdt van State vooriz: 't Welck gedaen, ende deiè in de Secretarye van den ièlven Racdt geregiftreert zijn- de, laften ende ordonneren wy den Lieutenant- Collonel ende Sergeant-Major, de Capiteynen , Bevelhebberen ende gemene Soldaten van't voorfz Regiment, den . . . voor haren Collonel te kennen ende te houden, ende hem in 't gene deiè iyne Commiffie aengaet, te gehooriamen ende obe- dieren. Ontbieden oock allen Officieren, Magi- ftraten ende Ingezetenen der vooriz Landen, den ièlven, des noodt ende verfocht. zijnde, daer inne alle goede bevorderinge ende hulpe te doen j Ende dit alles tot onfen wederleggen, want wy fulcks tot dienfte van den Lande bevonden hebben te behoo- ren. Gegeven in'sGraven-Hage den . . V

|^?E Staten Generael der Vereenighde Ne- derlanden. Allen dengenen die deièn f- fullen fien, Saluyt, . . cDoen te weten: Dat wy, ons betrouwende op de kloeck- heytendeervarentheyt in't ftuck van der Oorloge van den . . . hebben den ièlven by delibera- tie van den Raedt van State der voorfz Vereenigde Landen gheftelt ende gecommitteert, ftellen ende committeren by defen,tot Collonel van een Regim: Voetknechten.Gevende hem volkomen laft,macht en bevel,over de Capiteynen,Officieren en Soldaten van de voorfz Compagnien van 't iélve Regiment te gebieden, die te beleyden ende te ghebruyeken tegens deVyanden deièr Vereenigde Nederlanden, 't zy te Velde ofte in Guarnifoen, tot bewaerniiïè van eenige Steden of Sterckten>Ook op de Schepen van Oorloge,des noot zijnde, daer,ende ibo 't hem byons, ofte den genen van ons laft hebbende, tot der voorfz Landen dienft fal worden geordonneert ende bevolen, goede ordre, wacht, endeKrijghs- difcipline, ibo by dage als by nacht over de vooriz Compagnien te doen onderhouden ·, fonder te ge- dogen dat iy den Borgeren ende Ingezetenen vande Steden en platte Landen eenige ichade ofte overlaft aen-doen: Oock alle goet devoir te doen, dat by de Capiteynen van 't vooriz Regiment refoe&ivelijck

2.7 · Formulier van Commiffie voor de Collonels te Peerdt.

E Staten Gcnerael der Vereenighde Ne- derlanden. Allen den genen die defen fullen fien, Saluyt. . . . Tioen te weten: Datwy, ons betrouwende op de kloeck- neyt ende ervarentheyt in 't ftuck van der Oorloge, Y_anden . . . Hebben by deliberatie van den Kaedt van State der vooriz Vereenighde Landen, en ielveu . , , geftelt ende gecommitteert, ïteuen en committeren by defen, tot Collonel over Jfn ^mentRuyteren j Gevende hem volko- Offi macht ende bevel>over de Ritmeefteren, 't felCICp ° ende ^-uyteren van de Compagnien van te t h ^ment te gebieden, die te geleyden ende Α. μ ?y?ken teSens de Vyanden deferVereenigh- tnVk ,crlanden5 't zy te Velde ofte in Guarnifoen, totDeNvaerniiTevan eenighe Steden of Sterckten, r'cnde io° 't hem van ons, of by den genen van

1 ons laft hebbende, tot der vooriz Landen dienft ial worden geordonneert ende bevolen; goede or- dre, wacht ende Krijghs-diicipline, iöc» by dage als by nachte onder de vooriz Compagnien te doen onderhouden; lönder te gedogen dat iy de Borge- ren ende Ingezetenen vande Steden ende platten Lande eenige ichade of overlaft aen-doen : Oock alle goedt debvoir te doen, dat by de Ritmeefteren van 't vooriz Regiment refpe&ivelijck hare Com- Eagnien ten vollen compleet, wel-ge-equipeert, en ehoorlijckghewapentghehouden worden ; cnde voorts alles te doen, dat een goedt, vroom, ende getrouw Collonel fchuldigh is, en behoort te doen, achtervolgende de Krijghs-Ordonnantie ende Ar- ticul-BriefF, op 't ftuck van der Oorloge gemaeckt, ofnochtemaecken; opalfulckenTraftementi als hem by andere A&e is, ofte ial werden toegheleyt. Waer

-ocr page 173-

Pkcateft. ι. Boeck. 4. Tit.

ll6

die 't eenighfints aengaen mach, den meer-welige* meiten Heer . . . voor onfen beitelden Col- lonel te kennen, houden, ende refpefteren ·, ooclc, des nodigh ende verfocht zijnde, alle goede bevor- deringe te bewyièn·, ende dit alles tot onfen weder- feggen, want ,wy fulcks tot dienft van den Lande bevonden hebben te behooren. Gegeven in 's Gra- ven-Hagelen . , .*

Waer op, ende van hem wel ende getrouweli jck te quyten,dengcmeltenHeere . . . gehouden wordt den behoorlijcken Eedt te doen in handen van den Raedt van State voorfz : 't Welck gedaen, ende defe in de Secretarye van den felven Rade ge- regiftreert zijnde, laften ende ordonneren wy den Ritmeefteren, Bevelhebberen ende gemene Ruy- teren van 't voorfz Regiment, ende allen anderen,

2 8. Eormulier van Commiffie voor de Lieutenant-Collonels te Voet.

overlaft aen-doen ·, mede alle goet debvoir te doen, dat de Compagnien by de Capiteynen behoorlijck compleet ende gewapent gehouden worden ·, ende voorts alles te doen, dateengoedt ende ghetrouw Lieutenant-Collonel fchuldigh is, ende behoort te doen: Op alfulcken Tractement als hem by andere Ade is, of fal werden toegheley t. Des werdt den voornoemden . . . gehouden, van hem hier inne wel en getrouwelijck te quy ten, den behoor- lijcken Eedt te doen in handen van den Raedt van State voorfz : 't Welck ghedaen, ende defefyne Commiflie in de Secretarye van den felven Rade geregiftreert zijnde, ontbieden ende bevelen wy den Collonel. Sergeant-Major, Capiteynen,Bevel- hebberen ende gemene Soldaten van 't voorfz Re- giment , ende allen anderen dien 't aengaen mach, den voornoemden . . . voor Lieutenant- Collonel, als voorfz is, te kennen ende te houden j ende hem in't gene deiè fyne Commiflie aengaet, te reipe&eren na behooren ·, ende dit alles tot onfen wederleggen, wantwy fulcks tot dienfte vanden Lande bevonden hebben te behooren. Gegeven in 's Graven-Hage, den . . .

IE Saten Generael der Vereenighde Ne- derlanden. Allen den genen die defen fullenfien, Saluyt. . . Doenteweten-, Dat wy, ons betrouwende op de kloeck- heyt ende ervarentheyt in 't fttick van der Oorloge van den . . · Hebben den felven, by delibe- ratie vanden Rade van State der voorfz Vereenigh- de Landen, geftelt ende gecommitteert, ftellen en committeren by defen , tot Lieutenant-Collonel van een Regiment Voet-Knechten. Gevende hem volkomen laft, macht ende bevel, ommeinafwe- fen van den Collonel over deCapiteynen, Bevel- hebberen ende Soldaten van de Compagnien des voorfz Regiments voorts te gebieden, de felve tot 's Landts meeiten dienft, ende wederftant van den Vyandt defer Vereenighde Nederlanden,naer gele- gêntheytderfaeckentebeleydenende te gebruyc- ken, daer, ende foo't hem by ons, ofte by den ge- nen van ons laft hebbende, fal worden gheordon- neert ende bevolen ·, oock goede ordre, wacht, en Krijghs-difcipline, foo by dage als by nacht, onder de voorfz Compagnien te doen houden ·, fonder te gedogen dat iy den Borgeren ende Ingezetenen van de Steden ende platten Lande^ eenighe fchade ofte

25?. Formulier van Commijjie voor de Sergeant-Majoors te Peerdt.

lE Staten Generael der Vereenighde Ne- derlanden. Allen dengenen die deièn fullenfien, Saluyt. . . 'Doenteweten-s Dat wy, ons betrouwende op de kloeck- hey t ende ervarentheyt in 't ftuck van der Oorloge vanden . . . Hebben den felven ,by delibe- ratie van den Rade van State der voorfz Vereenigh- de Landen, geftelt ende gecommitteert, ftellen en committeren by deièn, tot Sergeant-Major van een Regiment Ruy teren. Gevende hem volkomen laft, macht, ende bevel, den felven ftaet wel ende neerftelijck te bedienen, foo te Velde als elders, tot onderhoudinge van goede ordre ende Krijghs- difcipline, by dage en by nachte, onder de Compa- gnien van 't voorfz Regiment ·, ende voornament- hjck förghvuldelijck daer op lettende dat de wach- ten by de fèlve Compagnien wel worden belet j ende dat by verluymenifïè van dien, geen inconve- nienten en ghebeuren : Oock mede goede oplicht te hebben op de gemene Ruy teren, dat eenyege- lijck van hun verfien zy met alfulcke bequame Peerden ende Wapenen als behoort, volgens de ordre van 't Landt : Ende aen yémandt faute be- vindende, 't fèlve den Ritmeefteren en Officieren dien 't behoort aen te geven, hun vermanende daer inne behoorlijck te verfien* als mede te helpen be-

forgen, by tyde van monfteringe of reveüen over de Compagnien van 't voorfz Regiment, dat fulcks met de befte ordre, ende ten meeften dienfte mach gefchieden; ende voorts alles te doen, dat een goet ende getrouw Sergeant-Major fchuldigh is, ende behoort te doen < Latende hem oock fallen tyden ende plaetfen wyders ghebruyeken, lbo hem tot dienfte van den Lande fal bevolen worden ï op al- fulcken'Traftement als hem by andere Afte is, of fal werden toegeleyt. Des wort den voornoemden Heer . . . gehouden, van hem hier inne wel ende getrouwelijck te quyten, te doen den behoor- lijcken Eedt in handen van den Raedt van State voorfz; ende deiè fyne Cemmiiïle in der ielver Se- cretarye te doen regiftreren : 't Welck ghedaen zijnde, ontbieden ende bevelen wy den Collonel) Ritmeefteren, Officieren ende gemene Ruy teren van't voorfz Regiment, ende allen anderen dien het aengaen mach, den voornoemden . . · · voor Sergeant-Major als voorfz is, te kennen ende relpe&eren, oock des nodich zijnde, alle goede bevorderinge te bewyièn; ende dit alles tot onfen wederfeggen, want wy fulcks tot dienfte van den Lande bevonden hebben te behooren. Gegeven in's Graven-Hage, den,; . ....- . Fornmti*

-ocr page 174-

GoiiV cnieurs,Capiteyii-Gencraels,6cc. Commifiien en inftract: &C. 13 7 2 o, Formulier van Commijfie voor de Sergeant-Majoors re Voet,

E Staten Generael der Vereenighde Ne- derlanden. Allen dengenen die deièn lullen iïcn, Saluyt. . . T>oenteweten-, Datwy, ons betrouwende opdekloeck- heyt ende ervarentheyt in 't ftuck van der Oorloge vanden . · · Hebben den felven, by delibe- ratie van den Rade van State der voorfzVereenigh- de Landen, géïtelt ende gecommitteert, ftellen en committeren by deièn, tot Sergeant-Major van een Regiment Voetknechten.Gevende hem volkomen laft macht, ende bevel,den iêlven ftaet te bedienen, 't zy in Steden, Sterckten of te Velde; aldaer goet rcniard ende toelicht te nemen, dat de Tochten en Wachten na gelegentheyt van de plaetfe wel waer- wenomen ende volbracht werden: Tot dien eyndc het Woordt of de Lofe aen den genen dien 't com- peteert te geven, ende weder af-eyilchen als 't hem goedt-duncken lal; oock neerftelijck de ronde te doen, ende doen doen; forge dragende, dat by ver- fuymeniilè van de Corps deGuardes ende Schilt- wachten geen inconvenienten en gebeuren: Mede goede oplicht te nemen op de gemene Soldaten; en oock ibrge te dragen, dat een yegelijck van hun ver- fien zy met alfulcke Wapenen,cTaer op hy geftelt is: Ende aen yemandt fautc bevindende, 'tielve den Capiteynen ende andere Officieren dien 't behoort aen te geven, ende hun te vermanen, daer inne be- hoorlijck te vooriien : Oock in tyden ende wylen als over deCompagnicn van't voorfz Regiment ecnigemonfteringhen of reveüen van der Landen

wegen fiillen werden gedaen, den Commiflaris of Commifiariftên alle goede en getrouwe aflïftentie te bewyièn, ende de handt daer aen te houden; dat fulcks met de befte ordre, ende tot meeften dienfte van den Lande gedaen mach werden; ende voorts in 't generael en particulier, lbo tot onderhout van goede Krijghs-difcipline en Ordonnantien onder de Soldaten en anderfints, alles te doen dat een goet ende getrouw Sérgeant-Major ichuldigh is, en be- hoort te doen : Ende wyders hemoock t'allen ty- den en plaetfen te laten ghebriiycken, foo hem tot dienfte van den Lande fal bevolen werden; alles op alfulcken Traktement, als hem by andereA&e is, of fal werden toegeleyt : Ende om hem hier inne wel ende-getrouwelijck te quyten, wort den mecr-ghe- meltenHeere . . . gehouden den behoorlijc- ken Eedt te doen in handen van den Raet van State Voorfz : 't Welck gedaen, ende dele in hare Sccre- tarye geregiftreert zijnde, ontbieden ende bevelen Wy den Collonel, Lieutenant-Collonel, Capi- teynen , Officieren ende gemene Soldaten van het voorlz Regiment, den meer-gemelten Heere . . in qualitey t als Sergeant-Major als voorfz is,te ken- nen ende te relpecleren na behooren; en hem oock, in 't volbrengen van defe fynen laft,alle hulp en afll- ftentie, des noot ende veriocht zijnde, te bewyfen; ende dit alles tot onièn wederleggen, want wy fulex tot dienft van den Lande bevonden hebbeu te beho- ren. Gegeven in 's Graven-Hage den ....

Formulier van Attaché voor de Collonels, Lieutenant-Gollonels ende Sergeanten-Majors, foo te Peerdt als te Voet.

31

Éf|Yne HoogheytWilheniHenrick, by der J^$ gratie Godes Prince van Orange ende van WM Naflau, Grave van Catzenellebogen , Vyanden, Diets, Buyren, Leerdam, &c. Marquis vander Veere ende van Vliflïngen, Heere ende Baron van Breda , der Stadt Grave, ende den Lande van Cuyck, Dieft, Grimbergen, Herftal, Cranendoncq, Warnefton, Arlay, Noferoy,St. Vith, Daesburgh, Polanen, Willemftadt, Nier- vaert, Yflèlfteyn, St. Maertens-dijck, Steenber- gen, Geertruydenbergh, deHooge ende Lage Swaluwen, Naeltwijck, Sec. Erf-Burghgraefvan Antwerpen ende Befancon, Erf-Maerfchalck van Hollandt, Gouverneur ende Erf-Stadthouder van Hollandt, Zeelandt ende Weft-Vrieilandt, Ca-

piteyn-Gcneracl ende Admirael der Vereenighde Nederlanden; midtigaders de Gecommitteerde Raden van de Staten van Hollandt ende Weft- Vrieilandt; 'Doen te weten : Dat wy, geiien ende geviliteert hebben de geannexeerde GommhTie, in conformité van dien aen . . , als Collonel over een Regiment Vo^C[en de betalinge van fijn Tradlement,in qualiteyt als voren by ons verforght ial worden na behooren. Lallende dat defen ter Finantie fal werden gheprsfenteert, omme aldaer geinterineertendegheregiftreert te werden. Ge- daen in den Hage onder het Kleyne Zegel van den Lande, den . , . Ter Ordonnantie van Syne Hoogheyt, ende de Gecommitteerde Raden.

11 · Formulier van Comrniflfie voor de Capiteynen en Ritmeefiers.

jE Staten Generael der Vereenighde Ne- derlanden. Allen den genen die defen fullen fien, Saluyt. i. Alfoo vermidts het ldesrelfJVer^mVanim,Ca^n..... ix J- JjmPa&mezynde komen te vaceren,nodigh ervT ^ederom met een ander bequaem enKrygs- Wat™ rfomweriieevoorfien : Doen te weten % Φ* i^'h m hetgoedt rapport, onsghedaen van den IkZrhT** ' · ■ Ons ovïr-fulcks f fijnder \ Onrj' Π endeer^rentheyt in hetfiuck van den wogt,^trouwende-, hebben by deliberatie van

den Rade van State der voorfz Vereenighde Land- den, den felven . . geflelt ende gecommitteerd feilen en committeren by defen, tot Capiteyn over de voorfz Compagnie·, tot alfulcken ghetale alsgeordon- neer t is, ofnochgeordonneert Jal worden ■> ghewa- pent endeghetracteert volgens de Lijfle ende Ordon- nantie van's Landts wegengemaeckt, ofte noch te maecken : Gevende hem volkomen lafi > macht ende bevel, over de felve Compagnie voorts te ghebie- den, dietegheleydenendeteghebmyeken tegens de Vy andendefer Vereenighde Nederlanden, 't zy te S                        Velde

-ocr page 175-

Pkcatetv xBoeck. 4,Tit.

138

noemden . . . gehouden van hem hier in ne wel ende getrouwelijck te quyten, te doen den be- lioorlijckenEedtj in handen van den .Raedt van State voorfz·, ende defe fyne Commiflie te doen re- giftreren , foo wel in de Secretarye van den felven Rade, als by de Heeren Staten van Höllandt ende Weft-Vrieilandt, op wiens repartitie hy betaelt fal worden i daer toe hem oock behoorlijcke Brieven van attaché van den Heer Gouverneur, ende Ge- committeerde Raden van de Staten van den felven Lande fal werden verleent: 'tWelckgedaen zijnde, laften en ordonneren wy den 3. Lieutenant->Bevel· hebber en ende gemene Soldaten van de voorfz Com- pagnie , ende allen anderen dien 't aengaen mach , den voornoemden , . . voor onfen beitelden 4. Capiteyn te kennen, hem te gehoorfamen en obe- dieren, oock, des noot zijnde, alle behulp ende ad- dres te doen ·, ende dit alles tot onfen wederfeggen, want wy fulcks tot dienft van den Lande bevonden hebben te behooren. Gegeven in 's Graven-Hage den , . .

Veldt ofte in Guamifoen, tot bewaemijfe van eeni- ge Steden of Stertkten -} oock op de Schepen van Oorloge, des noodt zijnde , daer, endefoo 't hem by ons_> ofte by den genen van ons lafi hebbende·, tot der voorfchreven Landen dienfifalwerdengeordonneert ende bevolen : Houdende hy Capiteyn/yne Soldaten in goede ordre , wacht ende Kryghs-difcipline, foo by dage als by nacht e; f onder teghedogendat fy den Borgeren ende Inghezetenen van de Steden ende platten Lande eenighe fchade of overlafl aendoen-, ende voorts alles te doen, dat een goedt ende ghe- trouw Capiteyn fchuldigh is, ende behoort te doen, achtervolgende de Krijghs-Ordonnantie ende Ar- ticul-Brief op 'tbeley t vander Oorloge ghemaeckt, ofnochtemaecken-, ende dit op de Gagie in de voorfz Lijfte gheipecificeert, ter maendt tot 42 da- gen gereeckent; daer op Hy, fyne Bevelhebberen en 2. SoldatevyOm ende de voorfz Landen getrou- welij ck lullen dienen, iönder eenigh wederleggen; ende hun oock t'elcken, des vermaent zijnde, on- wevgerlijck laten monfteren : Des wort den voor-

T>it onderflaende gelefen in deplaets van de bovenfiaende Curcyffche Letteren maeckt de Ritmeefiers Commiffie. 1. Alfoornidfshetovcrlydenvanwylen .* . . des felfs Ritmeefters plaetfe is komen te vaceren, -ende midts dien noodigh is, dat de felve wederom met een ander bequaem en Krijghs-ervaren Perfoon werde voorfien : <rDoen te weten j Dat wy, om 't goet rapport ons gedaen van de Perfoon van . . · . Ons over-fulcks t'iijndcr kloeckheyt ende ervarentheyt in 't ftuck van den Oorlogh betrouwende, hebben by deliberatie van den Raedt van State der voorfz Vereenighde Landen, den felven . . geftelt ende gecommitteert, ftellen ende committeren by deiè, tot Ritmeefter over de voorfz Compagnie, tot al· iülcken getale als geordonneert is, of noch gheordonneert fal worden, ghewapent endege-equipeert vol- gens d'Ördonnantie van 's Landts wegen airede gemaeckt of als noch te maecken: Gevende hem volko- men laft, macht ende bevel, over de lèlve Compagnie te gebieden, die te gheleyden ende te gebruyeken tegens de Vyanden defer Vereenighde Nederlanden, 't zy te Velde of in Guarnifoen, daer ende foo't hem by ons, ofby den genen van ons laft hebbende, tot der voorfz Landen dienft fal werden geordon- neert en bevolen : Houdende hy Ritmeefter fynRuyteren in goede ordre'', wacht ende Krijghs-difci- plinc, foo by dage als by nachte \ fonder te gedogen dat fy den Borgeren en Ingezetenen van de Steden ende platten Lande cenige fchade of overlaft aendoenj ende voorts alles te doen, dat een goedt ende ghe· trouw Ritmeefter fchuldigh is, ende behoort te doen. 2. Ruyteren. 3. Bevelhebberen ende gemene Ruyteren. 4. Ritmeefter, 33. Formulier van Attaché voor de Capiteynen.

Yne HoogheytWilhemHenrick, by der gratie Godes Prince van Orange ende van Naflau, Grave van Catzenellebogen , Vyanden, Diets, Buyren, Leerdam, &c. Marquis vander Veere ende van Vliilingen, Heere ende Baron van Breda, der Stadt Grave, ende den Lande van Cuyck, Dieft, Grimbergen, Herftal, Cranendoncq, Warnefton, Arlay, Noièroy, St. Vith, Daesburgh, Polanen, Willemftadt, Nier-, vaert, YiTelfteyn, St. Maertens-dijck, Steenber- gen, Geertruydenbergh, deHooge ende Lage Swaluwen, Naeltwijck, &c. Erf-Burghgraefvan Antwerpen ende Befancon, Erf-Maerfchalck van Höllandt, Gouverneur ende Erf-Stadthouder van Höllandt, Zeelandt ende Weft-Vrieilandt, Ca- piteyn-Generael ende Admirael der Vereenighde Nederlanden ·, midtigaders de Gecommitteerde Raden van de Staten van Höllandt ende Weft- Vrieilandtj T>oenteweten : Dat wy, geilen ende ghevifireert hebben de geannexeerde Commiflie, de felve houden voor geinterineerti ende dat wy overfulcks die in onfen Regiftre hebben doen regi- ftreren : Soo dat in conformité van dien,aen . .

Capiteyn , eenfamentlijek fyne onderhebbende Bevelhebberen ende Soldaten, de betalinge als in de felve Commiflie by Ons verlörght fal werden na behooren; midts dat den voornoemden Capiteyn aennemen fal, 't gemene Landt te voldoen van 't gene den **£$%„ Capiteyn aen 't Landt foude mo- gen fchuldigh wefen, 'tzy van verfchot vanpe^ ningen, leveringe van Wapenen, Vivres, onder- houdt van krancke Soldaten, of anders : Gelijk den ielven Capiteyn mede aen de Ms,nJ^Lof Capiteyn fal moeten betalen alle 't gene de feW fllU"3e'n konnen bewyfen, aen de Compagnie ten ach- teren te wefen, 'tzy van Leeningen , Kleding^ Wapenen,Rantfoenementen, of anders, tot onder- houdt van de felve verftrecktj alles oppcene,^1 Wy defen houden voor niet geinterineert of gea"' mitteert, nochte in de betalinge gheconfentetf' Gedaen indenHage onder het Kl'eyne Zegelt" den Lande, den ... Ter Ordonnantie van Syne Hopgheyt, endedt Gecommitteerde Raden,                   -r D EN

-ocr page 176-

. DEN VYFDEN TYTEL, ^9 Behelfende verfchèyde Placaten, Ordonnantien, Re- folutien, Ordres ende Reglementen , Lijflen van befoldinge, &c. BetrejfTende de Militie te Lande, met den ge- volge van dien. DEn Lefer gelieve alhier te houden voor geinièreert de voornaemfte ftucken, betreffende de Militie te Lande, ende in de voorgaende Deelen van 't Groot Placaet-Boeck te vinden, Als Krwhs-Ordonnantien ende Rechten, by tyde van den Gr ave van Lycefler, van date den 14 February 1586, Sie Groot Placaet-Boeck 1 Deel,Pag: 162. Articul-briefvoor de Militie te Lande, vanden 13 Augufli 1 ƒ90. Sie Groot Placaet-boeck 2 Deel, Pag: 170. Endefoo voorts alle de Militaire Ordres} midtjgaders de InflruBien voor de Bedienden vanden Train van't Leger) &c. Soo als de felve in 't 4 Boeck, met het begin van het 2 Deel van't Groot Pla- caet-boeck ondereenige achter-een-volgende Titulenilaenuytgedruckt, ende verders op deRcgifters te vinden zijn. Ί)β Tlacdten ende Ordonnantien op 'tfiuck van de Monfleringe van den 1 o Januari] 1587, 28 Septem- benfiji %Maerti$%9, ^Febmary 1599, ende 17 Augufli 1623. Sic Groot Placaet-Boeck 2 Deel, van Pag: 210 tot 246 toe. Volgen noch eenigefaecken, relatijftotboven-ghemelte'PlacaetvandeMonfteriiige , vandcnjare 16z 3; Ende foo voorts alles 't gene aengaende de Militie te Lande t'zedert den Jare 16Ó4 is in 't licht ge-

komen

Ordre} beraemt op het effectueren van de Monfletinge, volgende het Placaet daer opgearrefleert, In date den 17 augufli 1623.

daer Guarniibenen iüllen weièn,monfteringe doen, tot alfulcken dage als iyluyden t'elcken na gelegen t- hey t met den anderen fullen goedtvinden, ofte als hem by de Heeren Staten Generael,Raedt van Sta- te, Staten van de particuliere Provinciën, deCol- legien van de ièlve, fal aengeichreven worden j daer na fy hen in fulcken gevalle voor al fullen hebben te reguleren. V. Nemende totdeielveMonfteringe metprcÉciiè dagen van de maendt, maerverièheyden, ende nu het eene, en dan het andere Guarniiben voor mon- fteren , na dat fy bevinden fullen 's Landts dïenft te vereyflehen. VI. Suilen inigelijcx goede correfpondentie houden met de uytdèeldcrs van de Logijs-gelden, om alles met de Monfljcringe te confereren, ende de abulèn te bequamer te ontdecken j en tot dien eynde oock dickwils ièlver de ronde te doen. VII Sullen twee Rollen alle maendts terftondt ovcr- fenden aen den Raedt van State, om gevüiteert,ge- iloten, ende aen de Provinciën relpecïivegeibnden te worden. VIII. De Commiflariflèn van den Hove, fullen wefen tot iès, feven, of acht toe in ghetale, uy t verfchèyde Provinciën, metlaft, om niet alleen den Raedt te S 2                        aili-

j Mme de voorfzMonfteringe voort- aeiij [in conformité van het Placaet daer op gearrefteert, bequamelijck over-altedoen, ende effe&ueren, iiillen de Commiflariflèn van de Monfleringe by quartieren wor- den verdeelt, *ulcks als hier naer breder verklaert Wordt, ende oock van tijdt tot tijdt verandert wor- den van't eene Quartier in 't andere, naer gelegent- heyt, II. ^ Met dien verftande, dat in elck Quartier een CommiilarisvandeMonfteringe fal zijn, reiïde- rende in een van de Plaetfen van 't felve Quartier, daer ordinaris het meefte Krijghs-volck in' guarni- foenfahvefen. I I I. Uewelcke, met correipondentie vandenaefte Gommiffariffen, fal monfteren, ende d'een den an- deren befchry ven, nagelegentheyt, ende dat des ~an.dj-s heeften dienft vereyifchen fal, om ghelijc- kellFkinhare refpeftive Quartieren malkanderen te aliiftereniten ware dat de Staten Generael,Raedt vf\ ~J?*j de Staten van de particuliere Provinciën, ot de Gollegien van de felve, anders bevalen. I V. Sullen in dier manieren, ten minftcn alle maendt eens, mallede Plaetfen van haerluyder Quartier

-ocr page 177-

Placaten. ι. Boeck. 5. Tit~

ï4<

X.

aiïïfteren in't examineren van de Monfteringen van deCommüTariflèn vanden Quartiere; maer oock omme by alle gelegcntheyt fclver in de Quar- ■ tieren,"ende oock in de Legers te trecken, monfte- ringe te doen, ende hen op alle ghelegenthey t der abufen te informeren. IX. Ende fullen de felve Commiflariflèn in alle Pro- vinciën, oock fonder bywefen van den Commifla- riflen van de Quartieren,vermogen de Monfteringe te doen, of daer toe te gebruyeken de aiïiftentie van den Commiifariflèn van de Quartieren, gelijck den meeften dienft van den Lande lal vereyflehen.

Ende omme de nieuwe ordre van monitermoen met meerder authoriteyt enderefpeft innetevoe ren, ende oock in treyn te houden, fal voor het eerfte, ende voorts foo dickmael als men fal bevin, dennoodightezijn, de monfterenge gedaen wor·. den, by, of ten overftaen van eenige Gedeputeerde uyt de Vergaderinge van de Meeren Staten Gene- rael, van denRaedt van State, van de Staten Gecommitteerde Raden van de Provinden,of fulc, ke andere als men daer toe ial willen deputeren. Aldus gearrefteert by den Heeren Generale Sta- ten der Vereenighde Nederlanden; Ter relatie van den Rade van State, den 17 Augufti 162 3.

Ζ. Injtruttie voor den CommiJ[arif[en van de Monfieringe inde Vereemghk Nederlanden. In dateden 17 Augufli 1613.

die tuflehen tyde van de Monfteringe doodt, ofals fchelmen uyt den Vendel verloopen fullen wefen, dat daer van volkomelijck ende behoorlijck blijcke vandendaghdatdeièlvegheftorven of verloopen zijnj ende hen voorts in defen reguleren nacrhet inhouden van het thiende Articul van denvoorfz Placate : Van alle't welcke hun gelaft wordt per- tinente notitie te houden, ende in de Rollen (die iy aen de Staten Generael ende Raden van State, ofte de Gecommitteerde Raden vande Provinciën die hun uytghefonden fullen hebben, overfeynden fullen ) oprechte verklaringe te doen. V. Ende indien eenige Capiteynen inweygeritighe blyven, om deninhoude van den Placate, ende hare bevelen in't gene voorfz is, fobedieren; en fullen dienthalven gene querellen met de felve aennemen, dan alleenlij ck feggen, hun belaft te zijn, recht- veerdige notitie te houden van alle 't gene t'haerder kennifle gekomen fal zijn, eude die fy contrarie de- ien in't monfteren abiènt, of van nieuws aengheno· men iullen vinden : Sullen na gedane monfteringe van de nieuwe den behoorlijcken Eedt afnemen, ende achter de Rolle, en voor de felve namen fulcks alles pertinentelijck annoteren j latende de derifie aen degene die de betalinghedaer op toeftaet t'or· donneren. VI. Behoudelijck, indien eenige Soldaten om een geheel notoire en grove faute op de daet ghecaflëert zijn in hare abfentie, endedaer van volkomelijck konde blijeken 5 of dat eenige Soldaten uytgetogcn waren in competenten ghetale, om eenigh fecreet exploi£t van Oorloge met den Capïteyn of Lieute- nant, dat in fulcken gevalle niet genoegh fal zijn, dathetièlve zy met kennifle van den Gouverneur of Krijghs-Overfte ter Plaetfe commanderende, maer van de wederkomfte met behoorlijcke Atte- ftatie daer van doen blijeken. VIL Ten eynde mede by pertinente en oprechte con- tinuatie van het houden van de Rollen, veelefraU' den die in't veranderen foude mogen gefchieden> verhoet worden, fullen ghehouden zijn, foo wan; neer eenige Compagnie vertreckt in eenige plaew buy ten haer bewindt, den anderen terftont de W' fte Rolle, met alle de annotatien en cara&cren » ken-

Ende cerfl dienende voor de Commijfarijfen refpeffii-

w,

haergedefigneerde Quartier houdende.

|N den eerften, worden geordonneert, haer pun&uelijck te reguleren na alle den in- houden van den Placate op de Monfterin- ge op den 17 Augufti 1Ó23 uytghegeven ·, op de pcenen arbitrale, ende Lijf-ftraffeni in 't felve Placaet vermeit, die oock datelijck, en fonder eeni- ge ooghluyekinge fullen tegen hun ghe-executeert worden. I I. Ende voornamentlijck fullen haer wachten van ycmanden eenigerhande giften, prajfenten of gra- tuiteyten in 't minfte te nemen > noch haer oock by Capiteynen ofte Officieren laten tradleren, of de- froyeren ·, op pcene van daer over dadelijck ghecaf- feert, of na exigentie van iaecken fwaerder geftraft te worden. III. Sullen voorts al haer verftant ,* vlijt en neerftig- heyt daer toe wenden, omme 't Volck van Oorloge t'hunder opficht geftelt, teleerenkennen, ende vernemen of die in vaften dienft zijn ·, tocht ende wacht met den anderen houden s fchuldigh zij η de Compagnie te volgen, ende by de felve te blyven wacr die gaet; ende de geordonneerde Gagien nae hare Wapenen trecken; daer toe gebruyekende in het monfteren ende aennemen, de gemene Chara- éterendiehungelevert fullen worden, ende daer beneffens alfulcke andere Charafteren ende iècrete middelen, als fy by de exercitie daer toe dienftelijck fullen vinden > ende fullen voorts tot dien eynde oock de nacht en dagh-wachten mogen befoecken -, ten wekken efFe&e den Sergeant-Major den Com- miflariiïèn van de Monfteringe ghehouden fal zijn

het woordt te geven.

IV.

Sullen voorts met alle difcretie, volgende den vooriz Placate § den Overften, Ritmeefteren ende Capiteynen t'alleil tyde aen hun doen verantwoor- den , van het Volck 't welck iy eens in monfteringe gepailèert, of in dienft geprefenteert fullen hebben, en t'elcken wel pertinentelijck letten op de nieuws- aengenomen ende afgedanckte op de Monfteringe, ende de qualiteyt van de felve, ende oock degene

-ocr page 178-

Ordres en Reglementen betr

14I ten, ten eynde op hare Atteftatie ten meeften dien- fte van den Lande de Vyvres, Kruyt, ende andere Amunitien van Oorloge uytghedeek, oock mede (daer men ililcks coftumelijck is } de Logijs-gelden bctaelt moghen worden aen de prseiènte Soldaten, die fy op haren Eedt en Eere affirmeren fullen pra> lent te zijn, ende anders gene.

. nnjflè van de Soldaten , oock van haer afgaen en komen dienende,over te feynden aenden Com- 3 'flarïs-Ordinaris van dien Quartiere, daer alfulc- ? Compagnie of Compagnien komen, waer naer fv voorts hare befoigne iüllen dreflèren j ende in- fonderheyt ter eerfter monfteringhe goede acht ne- men ende annoteren, hoe veel Soldaten met het veranderen vanden Guarnifoene of Tochte veran- dert , ende nieuwe in de plaetfe gheftelt zijn; doen- de daer van pertinente verklaringhe in haer eerfte Rollc·          vin. Ende deCompagnie of Compagnien vertrocken zijnde, foo en llillen de Commiflariflèn, onder wiens oplicht de felve eerft gheftaen hebben, geen Soldaten van de uy tgetogen Compagnie mogen in dienft ontfangen in eenighe andere, in den ielven * haren Quartiere guarnifoen houdende, die inden felven Quartiere blyven, of binnen denjare weder- keren Men. I X, Sullen haer mede getrouwelijck gekruyeken la-

X.

Sy fullen voorts uy t.den Quartiere daer over fy gheftelt zijn, niet moghen vertreeken, ten zy by wel expreilèn conlènte van de Staten Generael, of Raden van State ·, Endeuyt-treckende buyten de Plaetiè van hare refidentie, in eenige Plaetfen van haren'Quartiere, iüllen ghehouden zijn t'haren Huyie te laten weten, waer men haer fal moghen vinden, indien eenighe Blieven middelertij dt aen hun fouden moghen komen : Ende indien fy con- trarie doen, iiillen voor d'eerfte reyiè gem uitteert worden met een maendt haers Tractements; ende voor de tweede reyiè ial zijn op arbitrale correctie^

Andere\pwntfen tot direttic van de Monfteringe, Menende foo wel-voor devoorfXpommiJfariJfen hun gedefigneert Quartier houdende , als d'andere, die hun bj 't Hoff houden fullen. In date den 17 Au mfti 1623.                                                                                               ώ

ièren : Sullen daer en boven de vooriz Monfteri n- ge geduyrende, aen de Poorten vander S tad t, by' hunne Borgers goede wacht cndc fchiltwacht doen houden j of anderiints ibo verre het een Frontier- ftede is, of dat fy om redenen 't ièlve oorbaerli jekft vinden, fullen geduyrende de voorfz Monfteringe de Poorten van de Steden gefloten mogen houden, ende alleenlijck eenige fchiltwachten doen uy tilel- len. I V. Ende in gevalle de monfteringe gedacn wordt te Velde, of in eenigh Fort, fullen met advis van den Overften ftellen de befte ordre tot goede wach t en fchiltwacht, alsnaghelegentheyt vander Plaetièn ende Forten iüllen bevinden oorbaerlijckft te we-· ièn, tot beter bewaernifle en verfeeckertheyt der ielver. V. Sullen voor de vooriz monfteringe in hunnen handen doen overleveren de namen en toenamen, met de plaetiè van de geboorte, qualitey t ende Wa- penen die de gene dragen die blyven fullen mogen op de wacht, ende daer van, goede vifitc doen doen door de Aififtenten van de monfteringe. v t De Commiflariflcn fullen mede gehouden zijn, de Soldaten te tellen, ten tyde wanneer de Com- pagnie naer de Monfter-plaets is marcherende, om daer naer in de Monfteringe geen meerder getal te paflèren, als fyluyden by tellinge in't marcheren hebben bevonden : Noch en fullen de Moni rerin- ge niet beginnen, ten zy alvooren alle het Krijghs- vokk befloten is op eenighe plaetiè, by de welcke niemandt en kan komen, of af-gaen, ende dat om te beletten allefrauden, die anderiints foude kon- nen gefchieden. Sul-

IE voornoemde Commiiïariiïèn, ibo wel de gene de welcke volgens hunne Commif- fie hun fullen houden in vafte wooninge, ter plaetiè hun geailigneert, als de andere die by 't Hoffiullen blyven, ontfanghen hebbende denlaft om eenigh Volck van Oorloge, ibo te Voet als te Paerdt, te monfteren, ofte reveüe daer van te nemen, fullen hen terftont met alle naeriligheyt ghereetmaecken, ende vervoegen om den vooriz naren laft te volbrenghen; fonderdaer van eenigh verhael of advertentie te doen,'t zy aen de Capitey- ncn of anderen, dan na 't fluy ten van de Toörten, of een uyre of twee ten hooghften te vooren dat de Monfteringe ghefchiedenfal; ibnder de genomen uyre eenighfmts te laten paflèren, of uy tilellen by den Capitcynen, of andere. I I. Sullen hun voorts wachten de uyre van de mon- fteringhe te ftellen nae den middagh, ten ware den noot iulcks vereyichte -, maer fullen altijdt de mon- fteringe beginnen 's morgens, ibo vroegh als eenig- fintsdoenlijckwefenfal, byfonder in" de Plaetièn daer groot Guarnifoen is, ende vericheyden For- ten ende Wachten zij η: Ende indien tegens haren danck de Monfteringe ghedilayeert wordt byden Overftenende Capiteynen, fullen pertinent ver- nael daer van maecken in hare rapporten. III. Indien de Monfteringe gefchiet in eenige Stadt, lullen de Burgemeefters der felver verfoecken, haer in de voornoemde Monfteringhe te aififteren , of aef to^eenige committeren, omme toe te fien of eenige Burgers, Vrybeuyters, Soetelaers, of andere, m §£nen vaiten dienft van de Compagnie zijnde,en vacht en tocht daer onder doende,aaer inne en paf-

-ocr page 179-

			>eck. 5-Tit. [ houden, omin'tfluytenvtandcRolkafgetogentc mogen worden de gagie van alfulcke Soldaten, als den Capiteyn by de voorgaende Rolle qualijck ge- noten heeft, ende daer en boven d'Overtreders ge- ftraft te worden na verdienfte van de faecke. X. Ende beroerende de Rollen die men t'elcken als men monfter paflèert, fal moeten maecken, omme te dienen foo voor de voorfz Staten Generael, Ra„ den van State, ende den Staten van de Provinciën refpecTrive, als voor den Capiteynen ; fullen ordre Hellen, ende den Capiteynen eens voor al inimue- ren, dat fy de Rollen fullen dreileren inder manie- ren hier na volgende : Te weten, dat fy voor aen fullen ftellen den Capiteyn, Lieutenant ende Ven- drigh, een yegelijcken met fynen Jongen; daer na dë;Sergeanten, Schryver ofFourier, Chirurgijn ende de twee Tromflagers in een bladt, het Papier' ten halven gevouwen wefende, een yeder by fynen naem ende toenaem, qualiteyt, Stadt ende Plaetfe van fyne geboorte, met de Wapenen die fy dragen: Item. die Rotten apart, beginner de eerft aen den Corporael, daer na Landtpafladen, ende Adel- borften, ende voorts die gene die de Wapenen dra- gen , de meefte gagien treckende ·, ende daer naer volgende de Soldaten,wefendc van den fel ven Rot- te , met yeders belbldinghe die een yegelïjck in der waerheyt is treckende, ende twintigh namen op een zyde, lbnder min of meer, om die des te lichte- lijeker te konnen tellen ; ende lullen de felve ordre van Monfter-rolle altijdt onverbreeckelijck doen onderhouden, ende verwerpen alle andere Rollen gemaeckt ter contrarie : Ende indien eenighe Ca- piteynen ten tweedemael geinfinueert zijnde,wey- geren haer Rolle fulck-i te ftellen, fullen de Com- miflariflèn op haren Eedt ghehouden zijn daer vari1 rapport te doen, ende hen voorts te reguleren naer \ het derthiende Articul van den Placate. XI. Sullen in het aennemen, ende enrolleren van eenige nieuwe Soldaten, de felve terftont den be- hoorlijcken Eedt afnemen, ende voorts wel toe- ι fien gene in dienft t'ontfangen dandiemetbehoor- lijck pafleport van den Capiteyn die fy left gedient j hebben, ghefcheyden fullen wefen; doende hen j overleggen alle die paflèporten die fy van eenighe ! Capiteynen mogen hebben; ende fullen niemandt | aennemen, die in eenighe plaetfen tegens 't Landt gemutineert zijn gheweeft, fonder expres confent> riocjb gene Borgers ende Ingezetenen van de Steden' I of Plaetfen daer de Compagnie giiarnilöen is hou- dende,wyders als na inhouden van het Placaet;oock wel icherpelijck lettende op de redenen die de Ca- piteyns felckens fullen hebben op de afdanckinghe van yeder Soldaet. XII. Ende op dat die Soldaten hun niet meer met de felve Paflepoorten en behelpen, fullen op den rug- ge van de lelve gehouden zijn op te teeckenen den dagh dat fy hun begeven hebben in dienïte van de Compagnie in haren quartiëre wefende. X I II. Ende ten eyndefy niet bedrogen en worden by de gene die Pafleport ibuden mogen bekomen,endc niet te min blyven in guarnifoen, ende alnoch fou* den mogen pafleren in de monfteringe met den an- deren, en fullen geene notitie van Abfenten fct
		ί ^ι                      Placateii, ι. Β' VIL Sullen als dan van wegen deOvcrigheyt fcherp bevel doen, dat alle de gene die in genen vaften dienft van de felve Compagnie en zijn, ende des Heeren foldye na hare Wapenen en graetvan den leiven Capiteyn en trecken, of die van nieuws in- komen, te voren in handen van den Commiflaris van den Quartiëre daer de monfteringe ghefchiet, den behooriijeken Eedten hebben geprafteert, en hen hebben laten enrolleren, haer van de Compa- gnie fullen hebben te fcheyden ·, op poene, indien ly, of eenige van hun, daer over in faute bevonden worden, van gheftraft te worden metter koorde, fonder genade,andere ten exemple. VIII. d'Welck gedaen, fullen in pradèntie, f ?n aenfien ende acnhooren van de geheele Compagnie, afne- men den behooriijeken Eedt van den Capiteyn, fy- nen Lieutenant ende Schry ver, in ghevalle ly daer alle zijn,van woorde te woorde foo hier volght, Wy Verklaren en /weren dat alle de Perfoonen ende na- men die wy by onfe Rolle hebben overgelevert, en hun hier praefenteren ter monileringe, zijn Solda- ten in aclruelen ende vallen dienft van onfe Compa- gnie , doende een yeder tocht en wacht volgens fy- nen graet; ende dat fy gehouden zijn de felve Com- pagnie te volgen, ende in de felve te bly ven over al te Water ende te Lande, daerfy ibuden mogen worden ghefonden : Oock mede dat wy geen Sol- daten en hebben ontleent, of anderfints in dienft genomen, ende op onfe Rolle geftelt, dan de gene die wy ter goeder trouwe voor vry van and're dien- ften gehouden hebben ·, ende eyndelijck, dat wy in geenderhande manieren direftelijck of indire&e- lijck, in defe monfteringe het Landt, ofyemandt anders en foecken te frauderen : Ende by lbo verre tcgens den voorfz Eedt contrarie bevonden wordt, fullen de voorfz Commiflariflèn op haren Eedt ge- houden zijn, daer van te doen oprecht en ghetrouw rapport aen de Heeren Staten Generael, den Rade van State, ofte Gecommitteerde Raden van de Staten van de Provinciën, daer van fy uytgelonden fullen worden ■, met overleveringe van de bewyfen dacr toe dienende, om den overtreders geftraft te worden na merite van de faecke, uy twyfènde den Placate op 't ftuck van de monfteringe gemaeckt en gepubliceert. I X. De voorfz Commiflariflèn, de monfteringe be- ginnende, fullen nemen d'oude en laetft voorgaen- de Rolle, die fy voor henluyden hebben behou- den , of die haer by den ordinarife Commiflariflèn vanden quartiëre gelevert fullen wordenjdc welcke alleenlijck fal inhouden twee of drie namen op yder zyde, omallbo te mogen dienen voor meer mon- fteringen, ende fullen de Soldaten roepen by hare namen ende toenamen, lbo de felve in de voorfz oude ende laetfte Rolle zijn geftelt geweeft, om te beter t'onderkennen de Soldaten die doot, gelicen- tieert of verloopen, ende ander van nieuws in hare plaetfe aengenomen zijn} oock of de gene die in de voorgaende monfteringe ghepaflêert zijn als abfen- ten ende krancken, wederom gekomen zijn of niet: Ende foo verre fy bevinden, de felve in de monfte- ringe niet prxlènt te welen, lullen de voorfz namen niet alleenlijck niet palieren, maer lullen daer en boven pertinente notitie in hare Rolle daer van

-ocr page 180-

			Ordres ende Reglementen, betreffende de Milke te Lande. .ï<$.$
		1 are kenniflc houden, ten zy de Soldaten haer voor h η pwefentercn met hunne fecrete ende ordinaris Rolfe· omnietalleeiüijck op de fel vete houden or>ede'n°tlCie van de namC ^*dagh Va"llUn Vei" ρ eek. maer oock van de Lidt-teeckenen die fy aen hunnen ipeuren, om die te beter te mogen ken- nen ende hen voorts reguleren volgens den Pla- cate.                       χ j y Infonderheyt fullen oock goede acht nemen, "dat die Capiteynen haer bchoorlijck getal van de Offi- ciers, Mufquettiers, Pieckeniers ende andere Adel- borften, ende de gene die de meefte gagien trecken ΟΌ die Lijfte, vol hebben, ende of de Mannen ende p'erfoonendacrtoebcquaemzijn; ende indien fy contrarie bevinden, fullen die metter daet cafferen, of anders, daer van goede notitie in hare Rolle ma- to                     χ v. Sullen oock gene namen, ofte Jongens voor den Lieutenant of Vendrich goet doen, ten zy die met hare Wapenen of Paerden. tegenwoordigh zijn inde monfteringe, ende beneffens hu η Meefters, omme dieniettweemaeltepafferen; ende dat mede de felve fuffifant ende capabel zijn, om die te regeren, ende daer mede ter Oorloge te gaen, XVI Sullen hun vermyden ende wachten, eenige ver- fierde namen te palieren, onder deckfel van morre- payen, van de payen van den Sergeant-Majoor, van den Commifïaris of andere, wie het oock ware, niet zijnde in vaften dienft vande Compagnie·, op poene van 't felve quadruple te verhalen op de Commiffa- riflèn die contrarie defen ghedaen fullen hebben, en daer en boven geftraft te, worden nae inhout van het flacaet. XVII. Endefo veel die Abfèuten aengaet, en fullen gene paflcrcn,niaer iullen notitie houden van de gene die, abfent fullen zijn,in conformité van den Placaet,om daer op van wegen de StatenGenerael gedifponeert te worden naer behooren; ende fullen de Rollen te- kenen , ende by de Gecommitteerde uyt de Magi- ftraten, of andere hare Adjuncten, ofbygevoeghde, ende de Capiteynen doen onderteeckenen, al-eer fy van de Monfter-plaetfe fullen gaen. XVIII. Sullen oock vragen den Soldaten op haren Eedt, of die Wapenen die fy voeren, hun eygen toebeho- ren, ende of fy de felve van niemaudt anders en heb- ben ontleentjende die geen eygen Wapenen en heb- ben, fullen die cafferen fonder geit of Pafport. XIX. Ende om de Soldaten van een yeder Compagnie te beter te leren kennen, fullen uy t de eerfte Rollen naerghelevert, en ingeilelt volgens het 13 Articul van tPlacaet, formeren een Legger of Blaftart van allede Compagnien van 't Guarnifbct? of Quar- ncr van haer Diftrift, ende van yeder Compagnie maer twee namen op een bladt ftellen, ende daer in voor yeder aenteeckenen (fonder die aen yemandt te wonen) 0f fy Lidt-teeckenen dra gen, 't zy in het aenlicht, hooft of andere leden, oockhaer ftature, weien, ouderdom,baat, hayr,endedierghelijcke meer, volgende die Characler hun ghelevert, ende gelere mereken die haer by d' exercitie beter open- a'Cniullen; daer door fy te beter fullen konnen
					oordelen, of by avoriture in toekomenden tyden op gelijcke namen anclerePerfooneti hun fbuden mey- nen te prseiènteren in monfteringe ·, ende en fullen in't palieren vande monfteringhe de Capiteynen, Lieutenanten, Vendrighs ende Sergeanten by de monfteringe niet mogen blyven ftaen, maerghe- houden zijn door te gaen en te paflèren, Op welcke voorfz Blaffart fy ghehouden fullen zijn van tyde te tyde de monfteringe te doen, ende daer uy t f upple- ren de Monfter-rollen aen de felve Commiflariflen overghelevert. Ende om de voorfz Blaftart des te beter met hare behoorlijcke aentcyekeninge te for- meren, fullen de Commjilariflcn in yeder Guar- niiöen op feeckeren dagh daer toe te beramen, ne- men pertinente reveüe van alle Compagnien, lbo te Paerde als te Voet $ 's anderendaeghs daer aen doen op de Monfter-plaetfe komen, voor middagh lbo vroegh doenlijck, twee, drie, of vier Compagnien, na dat het vroegh dagh is,en tydelijck genocgh haei daer van adverterende > ende als dan de behoorlijc- ke aenteeckeninge met goede fhcy te doen : Ende doende van gelijcken des nae noens van een of twee uyren af, met twee of drie andere Compagnien,na dat het Guarnifben groot is, en lbo vervolgens tot den eynde toe. X X. Sullen goede toeficht nemen^dat niemandt hem en vervordere hem anders te noemen dan met fyne Chriften naem, met den toenaem die hy in de wan»- delinge heeft, ende meeft bekent is ; ende foofy bevinden yemandt contrarie gcdaen te hebben, ful- len die op de daet caileren, ende doen apprrehende- ren en corrigeren ·, endeden Capiteyn van 'tmis- bruyek deelachtigh wefende, fullen daer van ghe- trouw rapport doen aen de Staten Generael, den Rade van State, of aen de Gecommitteerde Raden van de Provincie daer van fy uytgheiönden fullen zijn geweeft, om daer op ghedaen te worden' als be- vonden fal worden te behooren. XXI. De voorfz Commiflariflen laft hebbende omme monfter tepafïèren, eenighe Compagnien in een Stadt of Plaetfè daer noch andere Compagnien in de Stadt,Fort of Plaetfe ('t zy te Voet ofte Paerde) zijn, en fullen aldaer de monfteringe niet nemen, ten zy dat fy ter fèlver tij dt oock monfteren de an- dere Compagnien, daer wefende, om t'famentlijck rapport te doen : Ende wordt den O verften ende Capiteynen expreflèlijck belaft,dat fy die Commif- iariflen daer inne fullen hebben t'obedieren, acnge* fien fy gehouden zijn t'allen tyden monfteringhe te doen, als men des noodign bevindt. XXII. Indien de voorfz Commiflariflen laft ghegeven wordt om eenighe Ruyteren of Voet-knechten te conduÜeren van d'eene plaets tot d'andere, flillen goede acht nemen, ende foo veel in hun is, verhin- deren, dat onderwege aen de Landtzaten of andere, geen overlaft of fchade en ghefchiede j oock mede, fonder des vermaent tewcfen, altijdt goede acht nemen, ende haer uytterfte vlijt doen, om diepne- ièntePaerden, Ruyteren ende Voet-knechten te tellen, onder yeder Compagnie wefende; ende daer van weder-gekeert zijnde, fullen pertinent rapport doen aen de Staten Generael,Raden van State,ende Staten van de Provinciën op wiens repartitie de fel- ve ftaen. Sullen
						*

-ocr page 181-

Placaten.' é Bocck. 5 Tit.

f .t<;·

m

fchen mede behoorlijckc reveiie op de Rolle onder hem zijnde, om te verhoeden dat'er geene van die onder't Krijghs-volck haer vermengen .· Van »», lijeken fal ghedaen worden van alle de Canoniers Timmerhyyden, Pioniers, Wagenluyden, ende' DryversvandeTreck-paerden, ende diergelijc'Kc meer, aendenTreyngehoorende·, tenware dat ten tyde van de monfteringhe van't Krijghs-volck goetgevonden werde van 's Landts wegen, over a| de felve de behoorlijckc monileringe mede te laten doen ·, waer inne als dan d'ordre van de Heeren Ge- deputeerden van haer HooghMog. of Raedt van State, in 't Leger zijnde, fal gevolght worden. Dc Commis van de Schepen fal'van gelijcken doen van alleBootfgefellen, ende Schippers of Pontgaftenin 't Leger zijnde, 't zy dat die in dienft van't Landt zijn, of daer buyten·, opdatalfoo alle fraude© mo- gen voorgekomen worden.

'Ë é ××ÉÉßßÏÔÃ. :                ,'ï Sullen voorts van clcke monileringe by haer ge- daen, terftont, ende t'elckcn reyfe, foo aen-den Heeren Staten Generael, Raedt van State, als de Staten of Gecommitteerde Raden van de Provin- ciën , die de Compagnien betalen, ende hun uy t- gefortden fullen hebben, overfeynden tweeMon- iler-rolien,. geftelt ende afgenomen in manieren fo voorfz is; ende daer beneffens mede fchriftelijck rapport van't gene haer bejegent fal zijn. Wan- neer in 't Leger gemonftert wort , lal de Commis- Generael de Vivres door de refpeftive Regimen- ten, hem in handen doen leveren Lijfte van de Soe- telaers onder yeder gehorende ·, als oock mede van alle andere Soetclaers, in 't Leger zijnde ; om ten tyde van de monfteringhe alle de felve apart verre van de Monfter-plaetiè van het Krijghs-Volck by den anderen veriamelt te houden, ib lange de mon- ileringe fal duyren; doende van de felve ondertuf-

Ordre voor de Commiffarijfen van de Monfieringe, die by't fullen blyven,                  .

voorts alle de notitien, ende annotaticn van dien, wel rypelijck examineren, ende onderibecken of fy mede oock goede middelen gebruyeken, om die te leren kennen j ende haer voorts volgende haer Inftruéfie behoorlijck quyten : En indien fy eeni- ge fraude daer aen bevinden, fullen de felve van haer fchuldige plicht ende debvoir vermanen, ten eynde dierghelijcke fautenniet meer bevonden en worden ·, ende niet te min va ç alles hun rappor t bj gefchrifte overgeven aen den Rade van State, ofte aen de Gedeputeerden van de reipecTrive Provitf cien. II I. De vooriz Commiflarifien üillen gehouden zijn hare vafte refidentie te houden ter plaetfedaer de Staten Generael, ende den Raedt van S tate redde- ren fullen j ende en fullen oock fonder conient ende bevel daer uy t niet mogen vertrecken, nochte oock uytdenHuyiègaerf, fonder alvooren aldaer te la- ten weten waer men haer fal vinden j op dat den dienft van den Lande door haer uytwefen niet ver· achtert en worde. Aklus gearrefteert by den Hee- ren Generale Staten der VereenigdeN ederlanden

|E voorfz CommiiTariilen, aenkomende ter plaetfedaer iyghelaft zijn temonfteren, üillen inden quartieren daer een ordinaris Commiflaris gheftelt is, met den eeriten by den felven Commiflaris of Capiteyri, of Schry- ver van de Compagnien (indien die Commiflaris- ordinaris by der handt niet en is ) iit-haer handen doen overleveren de laetfte Rolle van Monileringe der felver Compagnie, ende op de felve Monile- ringe doen, volgende de voorgaende InftruéHe. I I. Ende omme te bequamer de voorfz monileringe te nemen, ende oock beter verfeeckert te moghen wcfen, foo van 't Volck in de Rolle geftelt,als mede of die voor-ghemelte Commiflariflen, hun gheat ilgneert quartier hebbende, haer in hun debvoir behoorlijckquyten, ende haer Inftruftie achter- volgen , fullen den Commiflaris ordinaris van den Quartiere t'haerder afliftentie nemen , ende den felven beneffens d'ordinarife Rolle, voor hun die- nende , oock doen leveren de fecrete Rolle, doen- de hun den felven beduyden, hoe die Teeckenen en Mereken te verftaen zijn* ende fullen haer met de felve in het doen van de monileringe behelpen >

Ter relatie van den Rade van State den 17 AugufH 1623.

ï

ß

Provifionele Ordre ende Reglement omtrent de Monfieringe, ende tot voorkominghe van mefufen endefrauden, dewekke onder de Compagnien t{ Teerdt endete Voet, flaendeter befoldinge van de Staten van Ho Handt enk IVt'fi'Vr-ieflandt, gepleeghtfoudenmogen worden, In date den 27 Januffl) 16Ó8.

E Staten van Hollandt en Weil-Vrieiland, 'Doen te weten, Allen den genen dien het foude mogen aengaen ·, dat wy, rypelijck overwogen hebbende hetPlacaet in den Jare 15-99 op 't ftuck van de Monileringe ghedaen emaneren *, oock ghereiumeert verfcheyde no- table retroafta daer op ghevolght j als mede fpecia- lijck onfe gedachten hebbende laten gaen op 't gene

tot meerder precautie ende beter ordre in het ftu<* van de Militie, foo ten aenfien vande Monfteringei Militaire exercitien ende diicipline, als anderfints» noch naerder foude konnen ende behooren te wor- den geilatueert, ende in pra&ijcque gebracht, goet- gevonden, geordonneert, ende geilatueert hchbeib vinden goet, ordonneren en ftatueren by defep, ï# omfooveeldoenlijck byde jeghenwoordige eoii- jflTKlürê

-ocr page 182-

			Ordres en Reglementen, betreffende de Militie te Lande.         145
		meture van tyden en faken, tegens het aenftaende Voor-jaer de Militie vande voorfz onfe befoldinge, foo de Pecrdt als te Voet , te brenghen in een aen- fienlijck poftuyr, byproviile tot een preuve voor den tijdt van drie maenden, in te gaen met half Maerttoekomende, nevens een praecyfe monfte- j-ino-e, aen alle Ritmeefteren ende Capiteynen 5 ftaende tot onfe befoldinge als vooren, ial worden crcpermitteertaendeHeercn, byons, of by onfe gecommitteerde Raden daer toe te committeren j ofwel aen de Comniiilariilèn vande moniteringe, daer toe te ordonneren, te exhiberen een pertiijen- ten ftaet van de betalinge van hare Compagnien,en van de laften daer mede de felve zijn befwaert; -ge- drcificrt in diilinftie, endc ipecifijeque poften, aecalculeert over den loop van 't geheele Jaer, ende bevefti^ht met de verklaringen van de Solliciteurs ende Schryvers, die de felve Compagnien bedie- nen ·, ende dan voorts bekrachtight met de onder- teeckeninge van de Ritmeefteren ende Capiteynen felvc; op den Eedt by henluyden op 't ontfanghen van hare Charges aen den Lande gedaen ·, met au- thorifatie aen de felve onfe Gecommitteerden, onfe Gecommitteerde Raden, of de voorfz Commiila- riffen van de moniteringe, om by provifie op die Moniter-rollen aen te halen, ende goet te doen iöo veel Ruyteren ende Soldaten, als waer toe de on- koften van de voorfz wan-betalinge ende laften ful- len komen te monteren·, Een Ruy ter genomen te- gen 24.3 guldens, ende een Soldaet tot $> ι guldens 5 ftuy vers in 't Jaer : In dien verftande, dat de \ voorfz Monfter-rollen aen onfe Gecommitteerde Raden overgebracht zijnde, de voorfz Staten van de laften, door haer exaftelijck ende prajcifelijck ge-examineert; ende de felve wel en deughdelijck ; bevonden wordende, tot naerder ordre, en redres : gepaifeert fullen worden: Des dat in cas van eenigh \ bedrogh of falfitey t,de Ritmeefters en Capiteynen, l die ibodanigen bedrogh of falfiteyt fullen hebben begaen ■, fonder eenighe diiïïmulatie of gunfte effe- ftive fullen worden gecaflèert; daer toe wy de Hee- ren onfe Gecommitteerde Raden in beyde de Opmeren midts defeu onwederroepelijck autho- nieren ende laften. Ordonneren voorts midts defen, ende laften alle Ritmeefteren endc Capiteynen, ftaende op onfe repartitie,als mede de mindere Officieren van dien, ten eynde fy luyden haer tegens half Maert naeftko- mendc fullen hebben in te ftellen in hare refpe&ive Guarnifoenen, fonder daer van te bly ven in gebre- ke, op poene van caflatie; niet tegenftaende eenige ordres of verloven ter contrarie, die by haer ibuden mogen wefcngheobtineertj tenware de felve met kenniifc van faecken naer het afgaen van defeonfe bevelen, by Ons, of by de Heeren onfe Gecom- mitteerde Raden fouden mogen wefen vernieuwt. Dat wyders fy luyden fullen hebben te beforgen, ende die ordres te ftellen onder haer Compagnien, dat ten voorfz dage niet een van hare Ruyteren en Knechten abfent en zy 5 op poene, dat de felve als dan in de te doene moniteringe, fonder eenige con- niventie fullen werden uytghefchrapt en geroyeert. Vat me°e fyluyden binnen den tijdt van drie maen- en gene verloven, niet alleen aen yemandt van de vooriz RUyters cnde Soldacen fuilen hebben te ge_ ™j °P poene van gelijckeroyeringe·, ende dat fy gneduyrende den tijdt van de voorfz hare abfentie
					niet en lullen worden goetgedaen,fchoon genomen óp een volgende moniteringe blijeken mochte, daE ibodanige Abiènten in der daet waren> ende al ovef lange geweeft mochten zijn efre£tive Soldaten. Dat voorts de voorfz Ritmeefteren ende Capi- teynen van nu af aCn foo veel het fayiben, endede ghelegentheyt van den tijdt fal konnen lydcn, met geduyrige exercitien hare Ruyters en Soldaten ful- len hebben te oeffenen in alle die Militaire exerci- tien, daer van de felve tendienfte van den Lande nootiaeckelijck moeten geinftrueert zijn. Ende aengefien Wy met goede redenen beducht ende bekommert zijn* dat veel van de Officieren van de Militie te Peerdt ende te Voet felfs niet ten beften geoeffent en zijn, omtrent het werek van de vooriz exercitien·, foo vinden wy derhalven goedt, dat onfe Gecommitteerde Raden in beyde deQuar- tieren, of de Commiflariflèn van de moniteringe, daer toe geordonneert, fullen worden gheauthori- feert ende gelaft, ghelijck wy de felve authoriferen ende laften by defen ■, ten eynde fyluyden perfe&e kenniflè daer van nemen, ende de voorfz Officie- ren daer toe houden fullen, dat fy voor het Hooft van de Compagnien dien-aengaende volkomen preuve geven, foo voor haer particulier, als over het belèydt,ende d'ocffeninge van de geheele Com- pagnie : Authoriferen ende laften de iêlve onfe Ge- committeerde Raden j ten eynde fyluyden onwe- derroepelijck iiillen hebben te caileren die gene de welcke (buyten eenige Liehamelijckc indiipofitic) van haer refpeeïive fun£rien onbequaem gevonden fullen wefen. Ende nademael de frauden omtrent het werek vande moniteringegheplecght wordende, meeft beftaet in 't bedrogh van Paflevolanten, de welcke voor effeclrive Ruyteren ende Soldaten worden gc- praefenteert in geleende of gehuyrde Peerden, die m de moniteringe gebracht worden; en wel voor* namentlijck in ghefingeerde en valfche Atteftatien van Abiènten ende Siecken, die onder verfehcyde prsetexten belcytworden·, midtfgaders oock inde corruptien en vuyligheden van die gene aen de wel- ke de oplicht en voorforge omtrent de moniteringe wortaenbevolen: Soo ift, dat wy, om fo veel doen-< lijck, tegens alle die voorfz quade machinatieri te vooriien, aen alle Gouverneurs en Commandeurs van de Steden en Forten,in de welcke eenige Com- gnien, ftaende tot onfe befoldinghe als voren, in guarnifoen leggen, wel expreflèlijck ordonneren ende laften midts defen, ten eynde fyluyden gcen- derhande verloven, felfs niet voor den minftcn tijd, fullen hebben te geven aen eenige Officieren of Sol- daten, over of onder de Compagnien van de voorfz onfe befoldinge, in prasjuditie, en tegens de intentie van de ordres hier vooren ge-expreilcert. Ordonneren en bevelen wyders allen Commiffa-» riiïèn van de moniteringe, ten eynde fyluyden, in conformiteyt vande Articulen van voorgaende Pla- caten, haer praïcife iiillen hebben te onthouden tart eenigerhande giften > gaven* gratuïteyten, prai- fentenofpenfioenen; oock van eenige plaetfen of payen onder de Compagnien te Peerdt en te Voet ^harenprofijte te nemen ofte houden ·, felfs mede niet met eenige maeltyden of defroyementtn van eenige Oificieren haer te laten tra£teren'; op poene niet alleen van parate caflatie, maer oock van infa- mie ende vordere correctie, die naer gelegentheyt Τ                               van

-ocr page 183-

Placaten. t.Boeck. 5 Tit.

14Ó

nen beft ende lècuerft te zijn : Lallende alle Rith> meefteren en Capiteynen, hare Monfter-rollen f0. danig te drefleren,dat daer op gene namen gebracht worden, als van foodanige bequame Ruyters ende Soldaten, die fy effeftive by de monfteringe fullen willen, en konnen pradenteren, uytgelbndert al- ken, dat fy oock daer op fullen mogen ftellen den naem van eenen Soon alleen, fonder meer, oudt zijnde boven de thien jaren, en die perlbneel daer mede lal worden verthoont ·, ende den Schry ver of Solliciteur, die de felve bedient, fchoon dat die moejit abfent zijn, om by de Heeren onfe Gecom- mitteerde Raden van de refpeftive Quartieren bo. ven de Slooten van de Monfter-rollen te worden aengehaelt. Houdende wyders voor vaftgcftelt ende gerefol, veert, gelijckvaftgeftelt ende gerefolveert wordt by delen, dat by foo verre onaenghelien de voorfz praicautien tot goede betalinge, of immers tot ont- laftinge en refcontre ten behoeve van de Officieren eenigh Ritmeefter of Capiteyn mocht onderne- men eenige Paftevolanten of gehuyrde of geleende Peerden in de monfteringe voor te ftellen ■, ende de felve daer op werde ontdeckt ende overtuyght, dat fonder eenige diffimulatie foodanigen Ritmeefter of Capiteyn aenftonts lal worden gecalïeert, ende vervolgens na ghedane rapport aen Ons, ofte onfe Gecommitteerde Raden refpe&ive, vorder fooda- nigh geftraft, als na éxigentie vanfaecken bevonden fal worden te behoren. Ende om te faciliteren de middelen door de welc- ke foodanige frauden te beter ibude mogen worden ontdeckt j foo hebben wy dcrhalven van gelijcken vaftgeftelt ende gherefolveert, dat foodanige ont- deckinge en aenwyfinge voor het toekomende van eenige Lieutenants, Cornets of Vendrighs van de Cornpagnien, de felve boven ende behalven de impuniteyt die haer fal worden'toegeftacn, gelijck de lèlve haer nu als dan, en dan als nu wort toeghe- ftaen midts delen ·, lchoon fy felve aen die malifi- cien mochten plichtigh zijnj lyluyden noch daer over geremunereert lullen worden met een prompt avancement,in plaetlè van den genen die foodanigh gecalïeert lal zijn : Ende in cas dat het voorkome uyt het aengeven van eenigh Ruy ter of Soldaet,dat des lèlfs name daer over gelècreteert, ende de felve echter boven de impuniteyt als vooren, met een ibmme van 200 guldens erkent en gheremunercert lal werden. Aldus gedaen, gerefolveert ende ge- j refteert in 's Graven-ï-ïage op den 2 7 Januarij 166I Onder ftondt, Ter Ordonnantie van de Staten. Was geteeckent, Simon van Bcamnont.

van faecken daet over ghedecréteert lal borden. Gelijck. wyvamgelijcken aenalleRitmeefteren en Capiteynen-, als voren, midts defen wel expreflè- lij clc verbieden., eenige foodanighegiften, gaven, gratuïtcyten, praffenten, penfioenen, plaetjfenof payen onder de Compagnien, maeltyden of de- froyementen aen eenige Commiiïariften of Gede- puteerden tot de monfteringe te geven, ofte doen geven , direftelijck of indire&elijck, onder wat pretext of fchijn het oock foude mogen wefen, Dat voorts indenaenvanghvan yeder tedoene monileringc, aen alle de Officieren van de Gom- pagnien tot Quartiermeefters en Corporaels van de Ruyterye, en tot Sergeanten ende Corporaels van 't Voet-volck incluys, voor het Hooft van de Com- pagnie lal worden afgenomen een corporelen Eedt, daer by fy lullen fweren ende verklaren, dat alle de Ruyteren ende der felver Peerden, ende alle de Voet-knechten, de welcke aldaer in rangh ende ge- lederen gepreefenteer t lullen worden, zijn effecKve Ruyteren en Soldaten,onder de voorfz Compagnie rydende en dienende. Dat oock de Ruyteren ende Soldaten lêlve ver- volgens by folemnelen Eede lullen moeten verkla- ten, dat fy oprechtelijck en waerachtelijck onder de Compagnie behooren, ende onder de fclve die- nen met volkomen Traktement en Gagie ·, en voor foo veel de Ruy ters belanght, dat fy oock haer fel- ven daer praiienteren met haer eygen Paerden, en ly gehouden ende verbonden, oock willigh en be- reytzijh, de Compagnie alomme te Velde, ende in andere Guarnilbenen te volgen *, midtlgaders tocht ende wacht te doen : Sullende gheduyrende den voorfz tijdt van drie maenden als vooren, geen- derhande Atteftatien omtrent de Monfter-rollen geadmitteert, nemaer de felve praecilê gefloten wor- den na 't getal van dcRuyteren en Soldaten die haer by de monftcringe prajfcnt iiillen gevonden hebben. Ende omme te voorlien tegens de frauden, de welcke onder pretext van Ablènten ende liecken worden gepleeght, foo ordonneren en bevelen wy dat ten dien refpe&e geen Atteftatien ^lullen toege- laten worden; maer dat alle foodanige liecken haer voor de monfteringhe perlbonelijck fullen moeten pracfenteren, ende dan weder weghgebracht wor- den ·, ten ware yemandt foo abfolutelijck, ende foo fwaer belbcht was, dat fyne Lichamelijcke difpo- litie die perlonele prafentatie niet fouden konnen lyden : In wekken ghevalle de Gedeputeerden of Commiiïariften tot de monftcringe daer omtrent lullen ghebruy eken iöodanige prsecautien als lyluy- dennadeghelegentheytvandeplaetfe lullen mey-

Placaet, tegens alleXJytheemfche wervingen 'van Kr•ijghs-cuolck hier tt Lande. In date demy Augufti i6ój.

iE Staten Generacl der Vereenighde Ne- derlanden j Allen den genen die delen jegenwoordigen fullen lien ofhooren le- fen, Sa\uyt,T)oen te weten : Allöo niet tegenftaende verfchcyde onlè voorgaende ernftige Placaten ende Ordonnantien, gemaeckt ende ge- publiceert tegens de wervingen, of lichtingen van' Krijghs - volck, die alhier te Lande voor, ende uyt den name van vreemde Heeren, fonder onlèn

conlènte, foo onder de handt, als anderfints, wer- den gedaen, echter noch onlanghs by eenigen is ondernomen, foodanighe wervingen omtrent de Frontieren van defen Staet te doen, debaucherendc uyt de Guarnilbenen van den fel ven Staet foo veele Soldaten als fy konnen bekomen, ende hendoen- lijckis. Ende te gemoet fiende, dat diergelijcke acTrienendeexcellen totexootenondienft van den Lande noch meer fouden mogen komen te ghebeu- renj

-ocr page 184-

ί

Ordres en Reglementen, betreffende de Militie te Lande, · 147

n ten ware daer inne' by nieuwe ordre, ende be- hoorliicke waerfchouwinge wederom werde voor- f η -SOQ ISTj datwy, na voorgaende deli- beratie , ende hier op gehadt het advis van den Ra-

ralen, deiê onfe Ordonnantie endeVerbodt ftri" clrelijck te achtervolgen en doen achtervolge; ende iulcks de voorfz lichtinge van Krijghs-Volck niet alleenlijck niet toe te laten, maer oock die metter daet te weren ende tegen te gaen; fulcks dat, ij6o {γ yemanden daer over quamen te achterhalen, wie dat het oock zy, fy den felven datelijck fullen doen aen, ende in verfeeckeringe houden ·, om" te- gens hem gheprocedeert te werden tot verdiende ftraffe, ion der eenige conni ven tie> op poene, dat lbo de vooriz Magiftraten of andere vooriz Officie- ren bevonden werden, hier vancemghiïnts in ge- breecke te blyven, ende fulcke voorfz lichtingen in eeniger manieren toegelaten, of oock geconniveert te hebben, fyluyden felve daer over dadelijck ende ibnder conniventie van hare Bedieningen ende Of- ficien fullen gedeporteert, ende voorts arbitralijck gheftraft werden. Ende in ghevalle yemandt der voorfz onfe Officieren, ilchfoo verre mochte ko- men te vergrypen; dat de feite bevonden wierden tot het gunt voorfz is, openbaerlijck, of onder de handt geholpen te hebben, of anderfintsdaeraen fchuldigh te zijn; dat ibodanige daer over even foo weLals de Aennemers, Overnemers, of Condu- cteurs aen den Lyve, ende met der doodt iullen werden gepunieert Ende ten eynde niemandt van defe onfe Ordonnantie ende Verbodt ignorantie en praetendere, of ooriaecke hebbe hem te ontfchul- digen, verftaen Wy, dat de felve geibnden fal wer- den aen de Heeren Staten, Gecommitteerde Ra- den ende Gedeputeerde Staten van de refpe£rive Provinciën van Gelderland,'tGraeffchap Zutphen, Hollandten Weft-Vrieilandt, Zeelandt,Utrecht, Vrieilandt, Over-Yilèl, Stadt Groningen en Om- melanden , die Wy midts defen ontbieden ende veriöecken, defe onfe Ordonnantie van ftonden aen alomme te doen verkondigen, uytroepen, pu- bliceren ende affigeren in alle Plaetfen ende Steden der vooriz Landen, daer men gewoonlijck is dus- danige uytroepingcpublicatie ende affiftie te doen-, de felve oock feyndende aen alle Gouverneurs ende Commandeurs in de Steden en Frontieren van de- fen Staet, of met oniè Guarniiöenen als vooren be- fet ·, om by hun onder de Officieren van hare Guar- nifoenen verdeelt, ende foo by Trompet als Trom- melilagh omgheroepen te werden, want Wy alle 't gene vooriz is, bevonden hebben ten dienftevan ,den Lande alfoo te behooren. Aldus ghedaen ter Vergaderinge van de hoogh-gemelte Staten Gene- rael, in den Hage den 2 7 Augufti 166 f. Was ge- parapheert, E.A.BarondeTallant,vt. Onder ftondt, Ter Ordonnantie van de felve. Geteec- kent, N:Ruyfch. Zijnde op 't fpatium gedruckt het Cachetwan haer Hoogh Mog.-op een rooden Ouwel, overdeckt met een Papieren Ruy te.

inhxrerende oniè

de van State der felver Landen

voorgaende Placaten, op gelijckfubjed hier bevo- rens ^e-emaneert, midts defen nochmaels, ende ende°van nieuws wel expreflèlijck geordonaeerc en geftatueert hebben, ordonneren ende ftatueren by defen, dat niemandt, wie, of van wat qualitey t hy oock zy, in de vooriz Vereenigjhde Provinciën, Steden of Plaetfen der felver 5 of in eenige Steden en Plaetfen buyten de Vereenighde Nederlanden, met Ons Guarnifoen befet, éndc onder Onsgebiet zijnde, eenigh Volck, van wat qualiteyt, oke van. wat Natie het zy, buyten Ons fpeciael enfchrifte- liick confent in Krijgs-dienft fal mogen aennemen, of aen^henomen zijnde, van anderen overnemen, voor, uyt den naem ende van wegen eenige buyten- landrfche Koningen, Potentaten, Princen, Hee- ren, Staten of Republijcquen, 't zy openbaerlijck, heymelijck, dire&elijck of indire£telijck,by Trom- flagh j of onder d'ecn of d'ander pretext van avan- cementofanderfints, om ten Qorlogh, te Water ofte Lande, te Peerdt ofte Voet gebruyekt te wor- den. Verbiedende voorts allen Ingezetenen defer Landen, of in dienft van de felve zijnde, haer te begeven in dienft van eenighe Uytheemfehe Mee- ren, als vooren. Ordonnerende wyders, dat het Volck van Oorloge, iöo te Water als te Lande, te Peerdt of te Voet, dat byyemande voor buyten- landtfche Koningen, Potentaten, Princen^Heeren, Staten of Republicquen, 't zy openbaerlijck, hey- melijck, of onder de handt, binnen defe Geünieer- de Provinciën, 't reflbrt van dien, of in Plaetfen, befet met Guarniiben van, de felve * fonder confent als voren airede aengenomen foude mogen zijn, of namaelsaenghenomenibude mogen werden, van haren dienft ende plicht, daer inne, of daer mede fyfoudenmoghen oordelen bevonden te zijn, ial werden gedifpenièert ende ontilagen, gelijck het felve gediipenièert en ontflagen wert by defen-,met expres bevel, dat fy hun van denfelvenpraetenièn dienft fullen onthouden, ende haer den felven on- trecken : Ende dies niet tegenftaende mogen be- houden en genieten het loop, of aenrits-gelt,dat iy op de handt fouden mogen hebben ontfangen, fon- der dat fy daer over by yemandt, wie hy zy, fullen mogen aengeforoocken, veel min gerechercheert werden. Voorts ordonneren ende bevelen Wy hier mede wel ernftelijck allen Magiftraten, Jufti- cieren, Gouverneurs, Commandeurs. Overften, Ritmeefteren, Capiteynen ende andere Officieren te Water ende te Lande, onder Onfe gehooriaem- neytftaende-, midtigaders oock de Raden ter Ad- miraliteyt, Fifcaels, Admiralen en Vice-Admi-

Capitulatie, om te werven twee Regimenten te Ρ eert, ten dienfle van haer Hoogh Mog. de Heeren Staten Gcnerael der Vereenighde Nederlanden, be~ fiaende elck Regiment in vqfhondert Ruy ter s. In date den 29 September 166 f.

en Ritmeefters, de andere onderhoorige Officieren voor de eerfte-mael. Edoch of het gebeurde datvand'een of d'ander Officier refpe&iveiniddeler-tijdt en voor de com- T 2                            plete

Erftelijck fullen de gefeyde Collonels Ver- mogen te ftellen hare Majoors ende Rit- meefters, ende wederom de felve Majors

-ocr page 185-

Placateii. ? nBoeck, 5>Tit.

148

Peerden 5 Carabijns, Piftoolen, Kollers, Mantels Stevéls, &c. ende voorts van Wapenen, als Voöj en Achter-ftucken, Kasket, met dien verftan.de dat als de Regimenten in't geheel, of eénige van dien, fouden mogen worden gelieenticert, datctah de voorfz Wapenen, te weten voor ende Achter- ftucken, met de Kasketten , fullen werden ghe bracht in het Magazijn van 't Landt, ende by den Raedt betaelt na de waercly, daer inne de felveals dan fullen gevonden worden. '..-·; η        ... 'M Τ én vijfden, fullen de voornoemde Collonels getra,£teert worden me; hondert twintigh Rijcks- daeldersjof drie hondert guldens Hollandts·, Ende de Majors met twee en dertigh Rijcxdaelders, pftc 'tachtigh guldens ter loopende maendt 5 twaelf L· reeckent in eenjaer* Ende de Ritmeefters ende Ruyters volgens d'ordre van 't Landt,ende de ghe- druckte Lijftendaer van zijnde. Γ... ' ; Υ 1. De refpedrive Loop-plaetfen rullen weien Arn- hem, § wol ende Coeverden, Orfoy, Wefel, Rees, Emmericki Rbijnberck, Nimmegen ende Mae-

pleteriiige quame te fterven, ofte changeerde, of renuncieerde van fijn aenghenomen Charge* lullen de gefeyde CollpneJs,Majors ende Ritmeefters,aen wien fülcks over-komt, vermogejn andere in der fel- ver plaetfe te ftellen, ':/.; St: 11.;.;.;/'.:' ; :./,;,: Ten tweeden» Tullen de gefeyde Collonels, de Ruyters leveren in den tijdt van acht Weecken, (acht dagen voor of iia onbegrepen ) van den tijdt af datfe hare refpe&ive Werkgelden fullen hebben ontfangen, ende daer voor genoten hebben op elck Ruyter vcertigh Rijcxdaelders, of hondert guldens Hollandts.                     :;.}■.■..,, ,,... ;tj .."              . ui. ;.,;;.; ; :,x:.: Tenderden, willenhaerHo.Mo· ordre ftellen tot der Collonellen, Officieren en Ruyters maend- lijcke Soldyen betalingen; welcke betalinge maendr lijckhaeraenvanghialnemen, iöo haeftelckOffi- cier ofRitmeefter op de Loop-plaetfe voor den. Commülaris fal hebben gelevert 25· effe&ive Ruy- ters. In cas yemandt van de voornoemde Collo- nellen , of der felver Ritmeefters, fouden in gebre- ke blyven hare wervinge, als vooren, effefltive te praeflteren, fullen de felve gehouden zijn de ontfanr gene Werf-geldcn te reftitueren 5 ende fullen de gheworvene Ruyters onder andere Compagnien werden ondergefteecken; ende derhalven gehou- den zijn voor hare ontfangene Werf-gelden, tot contentement van den Raedt te caveren. .'..;.,■, iv. .'.'. ':.,;,:. Ten vierden, fullen de gefeyde Collonels "ghe- houden zijn hare Ruyters te verfien met goede

V I I. Den Raedt fal tot verval van de onkoften van de Standarden geven 70 guldens voor yedcr Standart, Op alle welcke conditien wy ondergeichreven Col- lonellen, yder voor ons fel ven hebben aengenomen defe wervinge te doen, ende doen doen, Actum in 'sGraven-Hage den negen en twintighften Septem· her 1665.

8. Capitulatie} om te werven drie Regiment enVoetknecht en, yeder Rt- giment van dujfent Adanjen dienfte van de Ho. Adog. Heer en Staten Generael der [^"ereenighde Nederlanden. In date den 1 OBoba 1663,                  ~

den ghepraefteert by Ordonnantie tot lafte van liet Comptoir vanden Ontfanger-Generael, ofte bj affignatie op de Provinciën, iöo als na gelegentheyt van de faecken fal bevonden worden te behooren. I V. Den Overften fijnhooghTrafte/nent lalwefen tot 3 2 dagen, de fomme van 300 guldens, tot tt grooten. Den Overften Lieutenant fijn hoogh Traftement fal wefen tot 3 2 dagen, de iömme van 100 guldens tot xl. grooten. Den OverftenWachtmeefter fijn hoogh Trafte· ment fal weien ten 3 2 dagen de fomme van 80 gul" dens, te xl. grooten. Den Regiment Quartier-meefter fijnTraftemens fal wefen ten 3 2 dagen de fomme van 2 f guldens 1 tot xl.grooten. Den Regiment Provooft fijn Traftement fal ^ fèn ten 3 2 dagen de ibmme van "2 o guldens j tot »■ grooten. Op yeder Compagnie fal by monftermge ξρ^άι- gedaen worden een Schry ver. , Tot het maecken van yeder Vaendel fal ty^' donnantie ghegeyen worden in prompte betalii^ 4,0 guldens, tot xl.grooten.

I. lErftelijck, fal "yder Collonel vermogen te maecken haer Overften Lieutenant, haer Overften Wachtmeefter ende Capitey- nen, ende mindere Officieren j oock lal den Collonel vermogen mede te ftellen eenRegi- mentsQuartier-meefter, ende een Provooft j dit alles voor de eerfte-mael. 11: Ycder Overften fal gehouden blyven haer Regi- ment compleet te leveren in den tijdt van acht We- ken, acht dagen onbegrepen, vanden tijdt af dat haer yeder in 't particulier aenghetelt worden de Aenrits-gelden. Ende fal yeder Collonel ghenie- ten tot Aenrits-gelt, op yeder Hooft iès Rijcxdael- ders. Ende lal yeder Regiment beftaen in thien Compagnien, ende yeder Compagnie in hondert Koppen, daer onder begrepen allehooge en lage Officieren. I I 1 De betalinge van de maendelijcke Soldyen fatby den Raedt van State gedaen worden volgens de or- dre van 't Landt, vervat in de ghedrackte Lijften, daer van eenighe Exemplaren aen <Je Collonelleri fullen werden ter handt gheftelt j ende voorts wer-,

-ocr page 186-

Ordres en Regtcmentesfe betreffende <ie Militie te Lande.         14.9

IX. Pe Wapenen tot een Compagnie van hondert koppen, lullen gelevert worden aen yder Compa- gnie uyt's Landts Magazijn, ende lullen daer onder, hebben twee Hellebaérden, twee Trommelen} en fulknrnet Schepen tot lafte van 't Landt ghebracht worden by tijdt, dewyle het open Weder is, op de reipedive Loop-plaedèn j met dien verftande, dat als de Regimenten in 't geheel, of eenige Compa- gnien van dien, foude mogen werden, gelicentieerf, dat dan de voorfz Wapenen fullen werden gebracht in 't Magazijn van 't Landt, ende by den Raedt be- taelt nae de waerdye, daer inne de lelve dan fullen bevonden werden. . [ Den Overften Golftéyn fal fijrtLöop-plaets heb- ben tot Maeftricht,Aernem,Nimmegen, Zutphen, ende Riiees. Den Overften Hundebeeck ial fijn Loop-plaets hebben voor fijn Regiment binnen Wefel, Emme- rick ende Deventer. Den Overften Saijge fèl fijn Loop-plaets hebben tot Utrecht, ten Böich, Breda, Grave en Rhijn- berek.                        y AlduS by oiis ondergefchreven ghecontra&êéit, endeiie bovenftaende Gapitnlatien aenghenomen. Aétumden ι O&ober 1665-. ABe man Cautie. ΛΤ/Ύondergheichreven verklaren midts defen * Υ ons te conftitueren tot Borgen ende als Prin- cipalen voor de reftitutie van de Werf of Aenrits- gelden, ontfangen by de refpeitive Collonels,Lieu- tenant-Collonels, Sergeant-Majors ende Capitey- nen nevens o'nfe Signature ge-expreflèert, ter ibm- mevan , . . by aldien,ende voor ibo veel als de felve refpe&ive Collonellen, Lieutenant-rCol- lonellen, SergeantMajors, ende Capiteynen föu- den mogen in gebreecke blyven, van fyneaenghe- nomenc wervinge, inconforraité vandeninhoude van 't derde Articul van de Capitulatie hier boven ftaendeèffe&ivelijckteprxftereni ende dat onder renunciatie van het beneficium ex'cujjionis , wek- kers effect ons bekent is., midtigaders onder ver- bandt van oniè Perlbonen ende Goederen; alle de welcke,eride de keure van dien wy midts delen iub- mitteren de judicature van allen Hoven, Heeren en Rechteren·, endeipecialijck de judicature van de executie van de Ed. Mog. Heeren Raden van State der Vereenighde Nederlanden. Des ten oirkonde by ons onderteeckent deièn tweeden ende derden Odroberi66f.         im ;

tv Tra&ementen van de -PJoogh Officieren, ende rtokevnen, Lieutenants ende Vendrichsa ende SSI Officieren fullen aenvanck nemen, as ondeLoop-piaet? ivülcn ghelevert wefen yepmgh Koppens en de SoWyc van de gemene Soldaten ful·- 1% aenvanck nemen met den dagdttfeop.de Loop- nlaets aen de Heeren Magijftraet ofte ComranTaris Sn demonfteïingeiliUen werden gheprajfenteert, diedaer van geiTOiidenmilen blyven t'elckens atte- ntie te verlenen») ende op die Atteftatien fullen eoedt^edaen werden de Soldye, ende het Trakte- ment van den Qnamer-meefter fal ïngaen vier We- kennaer date dat de Werf-gelden fullen zun vol- dacn. Of hei gebeurde, dat eenige Capiteynen, Lieu- tenants, Vendrighs of andere Officieren in gebre- ke blyven, ende niet voldoende de capitulatie dieiè met den Overften hebben ghemaeckt j foo fal den Overftenvry ftaen haer daer over te deporteren; endede plaets fuppleren met een ander bequaem Perfoon·, ende aen haer Perlbonen ende aen haer Borge mogen verhalen alle ichade ende iiitereilën, fonder dat by haer Ho. Mog. of by de Edele Mog. Heeren Raden van State, den Overften daer over eenbe moeyelijckheden ibude worden gemoveert, ende noodigh zijnde, dat den Overften fal werden geboden de ftereke handt. nv.·            , r; Oock of het gebeurde eenige Officieren i het zy Overilen Lieutenanten, of Overften Wachtmee- fter, of eenige. Capiteynen, Lieutenants of Ven- drighs quarrien tuifchen beyden uyt hunne condi- tientefcheyden, eer dat het Regiment compleet waer; of dat yemandt quam afly vigh te werden,de fclve plaetfen lullen by den Overften vry ftaen te fuppleren met een ander bequaem Perlbon, ende felve fal mede verleent worden op A&e van den Overften, behoorlijeke Commiifie by de Ed. Mo. Heeren Raden van State. VIII. In cas yemandt van de voornoemde Collonellen of der iel ver Capiteynen föuden in gebreecken bly- ven hare wervingen als voren effeftive te praefteren, fullen de felve gehouden zijn de ontfangene Werf- gelden te reftitueren, ende. iiillen de gheworvene Soldaten, onder andere Compagnien werden on- dergefteecken ·, ende derhalven gehouden zijn voor hare ontfangene Werf-gelden, tot contentement van den Rade te caveren.

"TT"

Capitulatie, in den Jare lóój dengegaen met den Heef e Veldt-Maer- fchalck Wirts, om te wervmten Regiment Voet-knechten ten dienfie van de Ho. Mog. Heeren Staten Generaelder Vereenighde Nederlanden, befiaende infefihien Compagnien ·, ende namentlijck de CoUonets Compagnie van hondert en vijftien kop- pen^ ende de refterende viffthieni yeder vanfis en tnegentigh.

voor de eerfte-mael. Sullende naderhandt de ver- gevinge van alle de voorlz Charges, egeen uy tghe- fondert, ftaen ter collatie van de Heeren Stat&n van deProvincien, op de welcke de ièlve fullen werden gherepartieert, midtigaders van den Raedt van State. Den

^rftelijck, lal hyCollonel vermogen te maecken fijn Overften Lieutenant, ende Overften Wachtmeefter en Capiteynen, ende andere Oftfcieren ·, oock fal den Col- lonel vermogen mede te ftellen een Regiments- Quartiermeefters ende een Provooftj doch alles

-ocr page 187-

Placaten. r.Böeek. 5-Tit.

*iDil I

ΐ5ο

V I.

I I.

Of het gebeurde, dateenige Capiteynen, Lieu. tenaiits, ofte andere Officieren in ghebreecke bly vêii , ende niet voldoende de capitulatie dicfe met den Overften hebben ghemaeckt > foo fal den Overften vry ftaen haer daer over te deporteren · endede plaets fuppleren met een ander bequaem' Perlöon j ende aen haer Peribonen ende aen haer Borge mogen verhalen alle ichade ende interenen fonder dat by haer Ho. Mog. of by de Edele Mo» Heeren Raden van State, den Overften daer over eenige moeyelijckheden foude worden gemoveert ende noodigh zijnde, dat den Overften lal werden geboden de ftereke handt. . * V I I. Oock of het gebeurde eenige Officieren j hetzy Overften Lieutenanten, of Overften Wachcmee- fter, of eenige Capiteynen, Lieutenants ofVen- drighs quamen tuflehen beyden? ende geduyrende den tijd van thienWeken voorfz, uyt hunne condi- tientefcheyden, eer dat het Regiment compleet waer ·, of dat yemandt quam afly vigh te werden,de felve plaetfen fullen by den Overften vry ftaen te fuppleren met een ander bequaem Perlbon, ende felve fal mede verleent worden op Acte van den Overften, behoorlijcke Commiftie by de Ed. Mo. Heeren Raden van State. VIII In cas den Collonel of derièlver Capiteynen ibuden in ghebreecken blyven hare wervingen als voren effeétive te praefteren, fullen de lêlve gehou- den zijn de ontiangene Werf-gelden te reftitue- ren, ende fullen de gheworvene Soldaten, ondet andere Compagnien werden ondergeftekenj ende derhalven ghehouden zijn voorde ontfangenc Werf-gelden, tot contentementvanden Radete \ cavcren.                                             ■ , ·.· I X. De Wapenen tot yder Compagnie ter nombre als boven, fullen ghelevert worden uyt 's Landts Magazijn, ende fullen daer ondes hebben twee Hel- lebaerden, twee Trommelenj ende fullen met Sche- I pen tot lafte van 't Landt gebracht worden by tijdts, opderelpeftiveLoop-plaetfeni met dieri verftan* de,dat, als het Regiment in't geheel, of eenighe Compagnien vandien, fouden mogen werden ge- licentieert, dat dan de voorfz Wapenen fullen wer- den ghebracht in't Magazijn van 't Landt, ende by den Raedt betaeltnaerdewaerdyc, daerinne de felve dan lullen bevondenwerden. X. Dewervirigeialghelchiedenvöor den tijdt van vierHeere-maendcn, ten 42 dagen, endevorders in conformité van de generale ordre ende voet van 't Landt. De Loop-plaetlèn lullen zijn . . .

Den Overften ende Capiteynen lullen gehouden zijn refpe&ivelijck hare Compagnien compleet te leveren in den tijdt van thien Weecken, acht dagen onbegrepen, van den tijdt af dat iyluyden in 't par- ticulier de Aenrits-gelden fullen konnen ontfangen. Ende fullen de Overften en Capiteynen ghenieten tot Aenrits-gelt, op yeder hooft fes Rijcxdaelders. Ende fal hec Regiment beftaen in fefthien Compa- gnien, ende yeder Compagnie in §6 Koppen, ?daer onder begrepen alle hooge en lage Officieren , ende de Colonels Compagnie in iijKoppen, met de Officiers als vooren. III. Dat de betalinghe van de maendelijcke Soldyen fal gedaen werden volgens d'ordre van't Landt,ver- vat indegedruckteLijften, daer van eenigheEx- emplaren aen den Collonel ende Capiteynen fullen werden ter handt geftelt, by de Provincie of Pro- vinciën, op de welcke het voorfz Regiment, vol- gensde confenten van de Bontgenoten, fal werden gejsepartieert.' I V. T)en Overften fijn hoogh Tra&ement fal weien tot32dagen, defommevan300guldens, tot xl.

grooten

Den Overften Lieutenant fijn hoogh Tra&ement lal welen tot 3 2 dagen, de lbmme van 100 guldens tot xl. grooten. Den OverftenWachtmeeftcr fijn hoogh Trakte- ment fal wcfen ten 3 2 dagen de fomme van 80 gul- dens, te xl. grooten.           . Den Regiment Quartier-meefter fijnTra&ement fal wefen ten 3 2 dagen de lbmme van 2 ? guldens, tot xl.grooten. Den Regiment Provooft fijn Tra&ement fal we- fen ten 3 2 dagen de fomme van 20 guldens ·, tot xl. grooten. Op yeder Compagnie fal by monfteringe goedt- gedaen worden een Schry ver. Tot het maecken van yeder Vaendel lal by Or- donnantie ghegeven worden in prompte betalinge 40 guldens, totxl. grooten. V. De Tra&ementen van de Hooge Officieren ende Capiteynen, LieutenantenendeVendrighs, ende alle andere Officieren* fullen aenvanck nemen als opdeLoop-plaets fullen ghelevert welen twintigh Koppen, de welcke den Collonel ende Capitey- nen refpe&ivelijck gehouden fullen zijn aldaer te leveren tot haren koften j midts boven het aenrits- gelt, hier boven vermeit, ghenietende voor yeder Man twee Rijcxdaelders ·, ende de Soldyen van de Semene Soldaten fullen aenvanck nemen met den dagh datiê op de Loop-plaets aen de Heeren Magi- ftraet ofte Commiflaris van de monfteringhe lullen werden gepreiènteert ·, die daer van gehouden lul- len bly ven t'elckens atteftatie te verlenen, ende op die Atteftatien fullen goedtgedaen werden [de Sol- dye, ende het Tractement van den Quartier-mee- fter lal ingaen vier Weecken na date dat de Werf- gelden fullen zijn voldaen,

Aldus by ons ondergefchreven ghecontra&eertj ende de bovenftaende Capkulatien aenghenornen· A£himden , . ,          '

PUc0

-ocr page 188-

Ordres en Reglementen,- betreffende'de Militie te Lande.         15 r Placaet, waer by alle 'Sawvegardes <van Gouverneurs ende Comman- deurs werden ingetrocken* In date den 16 "januarij 1666.

ΙΟ.

}E Satcn Generael der Vereenighde Ne- derlanden. Allen den genen die defen uillen fien of hoorenlefen, Saluyt. Al- foo Wy in ervaringhe komen 3 dat aen eeni^e Dorpen > Gehuchten, Adelijcke en andere Huyfen, midtfgaders particuliere Ingezetenen van het Stift van Munfter, ofte onderhoorige Landen van den Biffchop van Munfter, zijn verleent ver- fcheydeSauvegardes, contrarie de ordre van het Landt, ende de Placaten dienthalven ge-emaneert. SOO IST, DatWy daer inne willende voor- fien, goedtgevonden hebben, by deliberatie van den Rade van State der voorfz Vereenighde Lan- den ) bydefenintetrecken alle foodanige Sauve- gardes, als by eenige Gouverneurs ende Comman- deurs van de Frontier-Steden ende Fortreilen van defen Staet, aen de voorfz Dorpen, Gehuchten , Adelijcke en andere Huyfen, midtigaders particu- liere ingezetenen foudenmoghen wefen verleent, midtigaders de ièlve Dorpen, gehuchten, Adelijcke en andere Huyfen, en particuliere Ingezetenen te waerfchquwen, ende te injungeren, datiè binnen den tijdvan veerthien dagen na de publicatie deiès,

ach den voornoemden Rade van State iiijlen heb- ben bekent te doenmaecken, wat fyluyden voor het verkenen van ioodanige Sauvegardes aen de voornoemde Gouverneurs en Commandeurs heb- ben moeten contribueren en opbrengen; op pcene dat tegen de gebreeckigen tot opbrenginge van een dubbelde Contributie gheprocedeert fal werden. Ende op dat hier van niemandt ignorantie en pra:- tendere, foo begeren Wy dat defe gheiönden fal worden aen alle Gouverneurs ende Commandeurs langhs den Rhijn ende Yflèl > als mede van de Ste- den ende Plaetien, leggende en grenfènde naeft aen 't voorfz Stift Munfter 4 om aldaer byTromflagh gepublibeert te worden; midtigaders om aengella- gen te worden in de Dorpen ende Gehuchten daer omtrent gelegen. Gegeven in 's Graven-Hage den 2i>Januarij 1666. Was geparapheert, E. Jarges van Meyma, vt. Onder ftondt, Ter Ordonnan- tie van de Hoogh Mo. Heeren Staten Generael der Vereenighde Νederlanden. Ter relatie van den Raedt van State der felver Landen. Getceckent, G. van Slmgelandt\

JVaerfchowwinge, dat de Ruyters de Landt&aten nietfuUen hebben te befchadigen. In date den 7 September 1666,

I I.

!E Gecommitteerde Raden van de Staten van Hollandt ende Weft-Vrieilandt, T)oen te weten : AHöo met goedtvinden ende ordre van haer Edele Groot Mog., tot protectie van den voorfeyden Lande, ende ge- rufthcyt van de goede Ingezetenen van dien, di- verfche Compagnien te Paerde aldaer gebracht, en ten platten Lande gelecht zijn, tot naerder ordre, ende men ( buyten verwachtinge ) in ervaringe komt, datcenighe Ruyters haer vervorderen de Landtzaten te befchadigen met het beroven vander ielver Hoven ende Boomgaerden, van Boom ende Aerdt-gewas-, als mede het ichieten van Hoende- ren, Ganfen, Enden, Duyven endeConynen 5 net welckallbo niet en behoort : Soo werdt midts delen ghewaerfchouwt, ende wel expreflèlijek be- volen aen alle Officieren ende Ruy teren onder de voorfeyde Compagnien, midtigaders allen ande- ren van de voorfeyde Compagnien dependerende, at ^uyden haer van alle diergelijcken overlaft en

moetwil iiillen hebben te onthouden, en de goede Ingezetenen van den Lande in haerluyderiJoom endeAerd-vruchten, Hoenderen, Ganfen, .En- den, Duyven of Conynen, in gcendcrley manieren te verkorten, ofte te befchadigen ·, op pcene dat contrarie ghelchiedende, fyluyden boven dever- goedinge van der Ingezetenen gelede ichadc, daer over anderen ten exemple aen den Ly vc ghecorri- geert ende geftraft fullen werden; alles achtervol- gende den teneur van den Articul-brief. Ende ten eynde niemandt hier van ignorantie pr^etendere j nemaer alle ende een yegelijck weten moge waer na hy hem hebbe te reguleren ·, fal deicn werden geaf- figeert ende gepubliceert alomme daer het behoort, ende te geichieden gebruyckelijck is. Geda.en in denHage onder het kleyne Zegel van den Lande, den 7 September 1666. Onder ftondt, Ter Or- donnantie van de Gecommitterde Raden. Gete- kent, Herbt.vanBeaumont.

Placaet ende ordre op V marcheren en btlf etter en <van de Adilitie, foo te Peerdt als te f^oet. In date den 16 Juny ι66γ.

12.

j[E Staten Generael der Vereenighde Ne- derlanden, Allen den genen die defen fullen fien ofhooren leien, Saluyt. Aliöo O d · ^Xm crva"nSe komen, dat de falutaire r fes enPlacaten) VOordefengedaenemaneren, Ρ tiubjea van de doortochten van de Militie van vTT\ te,Peerdc en te Voet door de Vereenighde ^eaerlandtfcheProvinciën, der felvergheleyde,

dagh-reyfen1, verblijf, logeringe ende vertcringe, by den Krijghs-voleke, midtigaders by de Offi- ciers niet en worden geobièrveert ende naergheko- men, als ten dienftè vanden'Lande wel wordt ghe- requireert, S O O IS Τ $ Dat wy daer inne wil- lende voorfien * goedtgevonden hebbett,met ad vis Van den Raedt van State der gemelte Vereenighde Nederlanden, midts defen te ordonneren ende te fla-

-ocr page 189-

Placaten. i.Boeck. 5.Tit.

152,

itatueren, 't gene hier nacrvolght. Ende eerfte- lijck, dat de voorfz Militie teVoet ende te Paerdt, marcherende op behoorlijck Patent door demeer- ghemelte Vereenighde Nederlanden, niet anders lullen mogen trecken, dan behoorlijck gecondui- feert met Commiiïariilèn, nemende haren pas ten naeften ende bequaemiten wegh; fonder dat de iel· ve langer ais een nacht op eene plaetfe fal vermogen te bly ven; ende oock gehouden zijn behoorlijcke dagh-reyfen te doen met kenniiïè van de Commif- laniïèn. Ende lbo veel het Voet-Volck aengaet, verftaen ende ordonneren Wy, dat de ièlve haer over al, foo wel ten platten Lande als in de Steden lullen moeten contenteren met accommodatie inde Kercken, ofanderepublijcqueHuyfen, ende met het gene haer aldaer aen Broodt, Kaefe ende Bier ghelevert fal worden ·, daer van ly oock ghehouden lullen wefen Recepiflè te geven : Endebyweyge- ringe van Recepiüe van de Capiteynen ofte Offi- cieren, fal het felveftaen tot affirmatie vaneenige publijcque Perfoonen, 't zy yemanden uyc de Rid- derichappen, Magiftraten of andere Officieren. Ende nopende de Ruyteryen, die fullen moeten gebiljetteert worden, ende lullen de lèlve in lukken gevalle niet meer Biljetten mogen eyiïchen, alsfy dadeiijck in getale fterek zijn; ende fullen haer dan te vreden moeten houden met fulcken Tradlement als den Huys-man by fich heeft j in wekken geval- le fy oock Recepiflè fullen moeten geven, van foo veel Bilj etten, als fy t'elcker plaetfen fullen ontfan- gen ·, betalende aen den Huys-man daer fy logeren t'elckcn reyfe voor een Ruy ter ende Paerdtthien

ituy vers, Ende lullen de voorfz tceringe ende ko- ften aen die gene die de ièlve geleden ende ghedra. gen hebben, betaelt worden byde Heeren Staten van foodanigen Provincie, door de welcke de paf. lagie komt te vallen; om daer van 't rembourfenient teverlöecken by de rèfpeétive Betaels-Heeren van de Compagnien die foodanige vertcringe ende on· koftêll hebben ghedaen ·, ten eynde 't ièlve vervol- gens by de gemelte betaels-Heeren den Ritmeefte, ren ende Capiteynen aen hare betalinge arghetroc- ken mach werden. Ende op dat eenen yegelijcken hem hier na reguleren, willen ende ordonneren \vy, dat deiè Ordonnantie terftont by Klock-luydinge, Trompet endeTromflagh fal worden gepubliceert, ende voorts alomme geaffigeert in, ende door alle Steden endc Plaetièn der Vereenighde Nederlan- den. Ordonnerende en bevelende uytdruckelijck allen Fifcalen, Gericht - Scholtiifèn, Provooften ende andere Officieren, voor foo veel een yegelijck 'tfelvemachaengaen, goede ibrge te dragen, dat dele oniè Ordonnantie alomme werde achtervolgt, ende ten volle nagekomen : Endc daer fy yet ter contrarie lullen ontdecken, terilondt 't felve aen te geven; om tegens de Overtreders ende Contraven- teurs van dien geprocedeert te worden, als naerexi- gentie van faken bevonden fal worden te behoren. Gegeven in's Graven-Hage den iójunij 1667, Was geparapheert, Th. Zoete de Lake van Fil- ters , vt. Onder ilondt, Ter Ordonnante vatidc Ho. Mo. Heeren Staten Generael der Vereenighde Nederlanden. Ter relatie van den Raedt van State der ièlver Landen. Getekent G. van Slingelandt.

I ?. Capitulatie aengegaen met eenige Capiteynen ingevolge ende ter executit van haer Hoogh Mog. Refilutie, in date den derden April 1668 , omme te wer- ven een Compagnie Voet-knechten ten dienfle van de ghemelte Ho. Mog. Hem Staten Generael der Vereenighde Nederlanden 3 befiaende in $6 Koppen. In ditti den 11 April166$,

nanten en Vendrighs, ende alle andere Officieren) fullen aenvanck riemen als op de Loop-plaets ful- len ghelevert weien twintigh Koppen, de welcke denCapiteyn gehouden fal zijn aldaer te leveren tot fynen kofte ·, midts boven het aenrits-gelt, hief boven vermeit, genietende voor yeder Man twee Rijcxdaelders j ende de Soldyen van de gemene Soldaten fullen aenvanck nemen met den dagdatfe op de Loop-plaets aen de Heeren Magiftraet ofte Comnliiïaris van de monfteringe fullen werden ge- pralèntcerCi die daer van gehouden fullen blyven t'ekkens atteitatie te verlenen, ende op die Attefta- tien fullen goedtgedaen werden de Soldye. Of het gebeurde, dateenige Lieutenants, Ven- drighs ofte andere Officieren in ghebreecke bly- ven , ende niet voldoende de Capitulatie diefe ffiet den Capiteyn hebben ghemaeckt'j lbo fal ^11 Capiteyn vryilaenfich daer over te beklagen, ten eynde den ièlven ghedeporteert werde > e'lc'e plaets gheiuppleert met een ander beqnaem Fer' loon; ende aen haer Peribonen ende hare Borg^ mogen verhalen alle lchade ende intereiTen; e"de fulcks noodigh zijnde, dat den Capiteyn fal werdcn geboden de ftereke handt.                              *

I |E Capiteynen lullen gehouden zijn hare Compagnien compleet te leveren, in den tijdt van thien Weecken, acht dagen on- begrepen, van den tijdt af dat fyluyden in't particulier de Aenrits-gelden fullen konnen ontfangen; ende fullen de Capiteynen genieten tot Aenrits-geldt op yeder Hooft fes Rijcxdaelders : Endc fal de Compagnie beftaen in 5)6 Koppen,daer onder begrepen alle Hooge en Lage Officieren. I I. De betalinghe van de maendelijcke Soldyen fal gedaen werden volgens d'ordre van't Landt, ver- vat in de gedruckte Lijften, daer van eenige Exem* plaren aen de Capiteynen fullen werden ter handt geitel t, by de Provincie op de wekkc de Compa- gnie ftaet gerepartieert III. Op yeder Compagnie fal by moniteringc goedt- gedaen worden een Schry ver. Tothetmaecken van yeder Vaendel lal by Or- donnantie ghegeven worden in prompte betalinge 40 guldens. I V. De Traktementen voor de Capiteynen, Lieutc-

-ocr page 190-

Ordres en Reglementen betreffende de Militie te Landt.         ι 51

χ De Wervinghe fal aenghefteldt ende voitrocken worden buy ten het reiïört en gebiedt van den Staet derVereenighde Nederlanden. Aldus by ons ondergeichreven ghecontradleert, ende de bovenftaende Capitulatie aenghenomen, endegeteeckent, Hageden 11 April 166S. Aiïe Dan Cautie. "j- ■ ■■■ r                                                                                                                                          '1 VX7"Yondergheichreven verklaren midts defen * Υ ons te conftitueren tot Borgen ende als Prin- cipalen voor de reftitutie van de Werf of Aenrits- gelden, ontfangen by de reipe£tive Capiteynen nevens oniè Signature ge-expreiïèert, teribm- mevan / . ι /Λ.Λ. by aldicn, ende voor ibo veel als de felve reipe&ive Capiteynen fou- den mogen in ghebreecke blyven, van hunne aenghenomene wervinghe, in conformité van de conventie hier vooren-ftaende effefbivelijck te prafteren j ende dat onder renunciatie van her beneficium ordinis & excuffionis , wekkers effeft ons bekent is j midtigaders onder ver- bandt van oniè Periöonen ende Goederen 5 alle de welcke,ende de keure van dien wy midts delen fub- mitteren dejudicature van allen Hoven, Hecren en R echteren* ende ipecialijck de judicature van de executie van de Ed. Mog. Heeren Raden van State der Vereenighde Nederlanden. Des ten oirkonde by ons onderteeckent defen . . .

V l Tn cas den Capiteyn ibude in ghebreecken bly- venfynewervinge alsvooreneffeélivelijcktepras- I LL fat de felve gehouden zijn de ontfangene Wervelden te reftitueren , ende fullen de ghe- xvorvene Soldaten, onder andere Compagnien V-rdenondergefteken; ende derhalven ghehou- den zij" voor de onti*angenc Werf-gelden, tot contentementvanden Rade tecaveren. V I I. De Wapenen tot yder Compagnie ter nombre als boven, fullen ghelevert worden uyt 'sLandts Magazijn, ende fullen daer onder hebben twee Hel- lebaarden, twee Trommelen; ende fullen met Sche- pen tot lafte van 't Landt gebracht worden by tijdts, op de refpe&ive Loop-plaetièn; met dien verftan- de,dat, als de Compagnie foude mogen werden ge- liccntieert, dat dan de voorfz Wapenen fullen wer- den ghebracht in't Magazijn van 't Landt, ende bv den Raedt betaeltnaerdewaerdye, daerinne de felve dan fullen bevondenwerden. VIII. Defe wervinge fal gefchieden voor den tijdt van vierHeere-maenden, ten 42 dagen, endevorders in conformité van de generale ordre ende voet van 't Landt. I X. De Loop-plaetièn lullen zijn . , ;

ι /μ Pomtten tot goede obfervantie van i/erfcheyde faecken in 't Legerl date den 18 Α f ril 166%.

In

5E StatenGenerael derVereenighde Ne- derlanden , ordonneren midts deièn alle Perfoonen vanden tegenwoordigenLe- ger , van wat conditie ofte qualitey t die zijn, te onderhouden ende naer te komen de vol- gende poin&en ·, op de poenen daer inne begre- pen. I. Dat niemandt in 't marcheren fijn Vendel of Cor- net fal verlaten, op lijf-irraffe. I I. Dat niemandt den Inghezetenen deler Landen, of die onder Sauvegarde fittende, of Neutrael zijn, in 't marcheren of logeren fal befchadigen, op Lijf- ftrafFe. III. Dat niemandt eenige Kercken of Huyfen fal bre- ken, Fruyt-boomen af-hacken, of eenige Kloeken, * fer of andere Materialen, of oock Beeften ftelen, opLijf-ftrarTc. . I V. Dat niemandt fonder confent van fijn Overig- «eyt, vorder als een Kanon-fchoot in't ronde buy- ten t Leger fal mogen gaen, ofdaerbuytenilapen} r?^nevan een ftroppade : Ende yemandt be- ichadigende, ial fonder genade gehangen worden. V uatniemandt binnen 't Quartier van den Leger ™ Τ*' of daer buyte" yemandt in Duel fal mogen beroepen, of fijn Geweer trecken, of oock

by nachte groot getier maecken ·, op Lijf-ftrafFe- V I. Dat niemandt de Vivres of Soetelaers naer den Leger komende, buy ten of binnen den Leger fal mogen afwerpen of beroven·, op gelijcke ltraife. V  I I. Dat niemandt eenigen Beuyt of Goederen in den Leger, fonder Trommelflagh by't Hooft van de Juftitiegheconiènteert, ende voorweten vanden Provooft-Generael, lal mogen verkoopen-, op de verbeurte( van den felven Beuyt ende Goederen, d'een helft voor den Armen, en d'ander helft voor denProvooft. VIII Dat niemandt oock eenige Goederen fonder ge- lijcke Trommelflagh, ende voorweten van den Provooft-Generael, lal mogen koopen} op de ver- beurte van dien, ende daer en boven noch ics gul- dens. IX. Dat alle Overften,Ritmeefters of Capiteynen,hun onderhebbende Soldaten, van eenige dervooriz of andere deli&en befchuldight, in handen van den Provooft fullen helpen levefen $ of dat men 't op haerfelfsial verhalen, iöbiè daer inneweygerigh, zijn, of verhindeïinge doen, X. Ende lullen de Boots-geièllen te Lande welènde* dele Articulen lbo wel onderworpen welen, als alle andere Periöonen. V                            Dat

-ocr page 191-

Placateii. i.Boeck. 5.Tit

154

x i.

opgeflachte Beeften en fal moghen verkopen $

op

Dat nicmandt fijn gevoegh in 't Leger fal mogen doen, dan ter geordonneerde plaetiè ·, op verbeurte van 't opperfte Kleedt. XII. Dat men niemant in 'tLeger lal mogen arrefteren* of in Rechte betrecken, om eenige oude aitien of ichulden buyten 't Leger gemaeckt. XIII. Dat niemandt hem tegen den Provooft-Generael, of fijn Dienaers, lal mogen verletten, of de lelve naer-roepen, of met woorden of met wereken mif- doen; op poene van fonder ghenade ghehangen te werden.                                           ;ao ,;. ^-l XIV. j. Dat alle Gevangenen van den Vyand lullen moe- ten gelevert worden in bewaringe vanden Provooft Generael : Gelijck mede alle Gevangenen van den Leger, die acn den Lyve ftrafbaer zijn ·, met perti- nente aenwylingen van hare delicten of befchuldin- ge, als anderen.                              . . .,,;r ( ι XV.                    ■;:.-■„ -r\ Dat alle particuliere Provooften van d'Regimen-; ten, Admiraliteyt, Artillerye, Guarde of anderen, lullen ftaen onder den Provooft-Generael. XVI. Dat niemandt eenige fettinge over Vivres lal doen binnen of buy ten den Leger, lönder confentvan den Provooft-Generael, ende volgende den taux hem daer toe gegeven; op arbitrale correctie. XVII. Dat niemandt in 't Leger fal mogen foetelen,lbn- der fijn naem den Generael van de Vivres, ende Provooll, aengegeven te hebben ·, op een boete van fes guldens. XVIII. Dat alle Soetelaers in den Leger komende, hare Waren den Generael van de Vivres, ofte fynen Commis fullen moeten aengeven, oock niet mogen foetelen, fonder des felfs Commiflïe > op ghelijcke poene. XIX. Dat gene Soetelaers fullen moghen Hutten Hel- len , dan op plaetfen by de Provooft haer aengewe- fen; op gelijcke boeten. X X. Dat niemandt eenigh Hutte-gelt £1 mogen in- nen of ontfangen,dan by conlent van den Provooft- Generael} op gelijcke ftraffe t'elcken reylè te ver- beuren. XXI. Dat alle Soldaten of Soetelaers, Vee ofBeeften flachtende,de vuyligheyt of Ingewandt fullen moe- ten brengen buytën den Leger, ende aldaer begra- ven s op gelijcke pcene. XXII.

pcene van dnbbelt te betalen. XXIII. Dat geen Soetelaers eenige Waren, buytea den Leger noch welènde, lullen mogen opkopen, al-eer die Op den afflagh-plaetiè fullen zijn ghebracht, of oock verkopen al-eer die gliètauxeert fullen wefen op verbeurte van de helft van de lèlve gekochte of verkochte Waren ί te appliceren den Armen ende Provooft voornoemt. X X I V. • Dat geen Soetelaers, Schippers of andere Perfo. hen, eenigh Yfer, Metael, Klockfpijs, KogelS) Geweer, Kruyt, ledige Ammunitie-tonnen, ofan. der e verboden Waren, fullen mogen koopen, of in pande nemen} op verbeurte van dien, endeopen- baerlijbk gegeefièlt te worden. XXV. Dat geen Soetelaers met andere natte of droge Maet, Elle of Gewichte lullen mogen tappen3me· ten óf wegen, als haer by den Provooft-Generael fal gediftribueert worden; op pcene van les guldens: Ende gantfche valfche Mate gebruyekende, fullen alle haer Goederen verbeuren·, d'eene helft ten pro fij te van den Armen, ende d'andere helft aen den Regimente, ende voorts arbitralijck gheftraft te worden. XXVI. Dat geen Soetelaers des morgens voor der Son- nen opgangh, ofte des avondts naer een uyre naer der Sonnen ondergangh fullen mogenWijn of Bier tappen, ofte ghelagen fetten} op pcene van drie guldens t'elcken te verbeuren. XXVII. Dat niemandt, 'tzy Wagen-luyden , Opfien- ders of Beleyders van Treck-Peerden, Soetelaers, ofanderePerlbnen, eenige Peerden in den Leger hebbende, geen van hunne Peerden fullen mogen laten lopen, ofweydenineenighe bezaey de Lan- den, metwatGewafchofZaet defelve oock be- zaey t mogen welen} op pcene van een Daelder van elck Peerdt te verbeuren, foo dickwils als fy be* vonden lullen worden ter contrarie te doen. XXVIII. Ende wort den Provooft-Generael midtsdefen geordonneert, goetendeftrict reguardt te nemen op de onderhoudinge van alle de voorfz Pointo, ende de voorfz poenen ende boeten te executeren in conformiteyt van de felve, welcke Poincten vcr- ftaen worden dat voortaen ordinaerlijck in het Le- ger van defenStaet lullen onderhouden ende ach- tervolght worden. Aldus ghedaen in'sGraven- Hageden 18 April ï 668. Was gheparapheert, Th.ZoetedeLaekevanViïïerS) vt. Onderftont, Ter Ordonnantie van de Hoogh Mog, Heeren Sta- ten Generael der Vereenighde Nederlanden. Ter Relatie vanden Rade van State der lèlver Landen.

Dat niemandt de gerechtighey t van den Provooft Geteeckent, G. van Slingelandt.

Ordre voor den Provooft-Generael van V Leger. In date den 11 Apïl 1668.

15.

I.

particulier, foo van de Cavallerye, als van de Infan- terye, midtfgadersvandeArtillery, Vivresendc alle andere Povooften van het Leger, te refpe#e" rem.

En Raedt van State der Vereenighde Ne- derlanden, ordonneren midts delen wel expreflelijck alle Geweldige Provooften

-ocr page 192-

			Ordres en Reglementen, betreffende de Militie te Lande.         15 5
		ren ende te aififteren den Provooft-Generael, clck'sinfijnQuartiei-j op dat alles meteen goede en betamelijcke ordre mach uytgevoert werden. Ende op dat onder defelve geen diiputenghe- maeckt en werden om de profijten; wortgeordon- ncert, dat elcke Geweldige Provooftin haer re- foeftive Regimenten of Qgartieren, fullen hefFen endeontfangendegerechtigheyt ende het fet-gelt van allerhande Wynen, Bieren, Slachten ende Eet- waren, daerafvanoudtsgerechtigheyt of fet-gelt bctaclt wort, ende daer af behouden de eene helft; maer voor de weder-helft fullen fy moeten verant- woorden aen den Provooft-Generael, by goede op- xechce reeckeninge daer van te doen : Ende fullen in 't letten volgen, ende doen onderhouden den taux by den Praefident van den Krijghs-raedt, ende den Gommis van de Vivres ghemaeckt, of noch te maecken, ende haer by den Geweldigen Generael ter handen geftek. III. Ende of ecnige Provooften onwilligh waren den voornocmdenGeweldigen Generael goede reecke- ninge te doen; lbo werdt den Krijghs-raedt gelaft, delèlveProvooften met bedwangh van juftitie daer toe te houden,ende te conftringeren dadelijck ende iöndereenighdilay. IV. Verftaet niet te min dat de principale Soetel- pketsvan'tQuartier daer den Provooft-Generael ialweferi; falftaen onder't gebiedt van den iel ven Provooft-Generael, fonder yemandts contradi- ctie. V. Noopende 't Hutte-gelt, dat het ièlve alleenlijck fal ontfanghen worden by den Provooft-Generael, J of by den genen, die hy daer toe lal committeren. Ordonnerende alle Soetelaers, Kramers, ende an- dere Neeringc doende in't Leger, föoweldie in dienft onder de Regimenten zijn, als daer buyten, van wat Natie die mogen weien, alle Weecke aen den Provooft-Generael te betalen drie ftuyvers van 't Hutte-gelt} daer van hy Provooft alle Weecke oock reeckeninge fal hebben te doen, ten overftaen van den Advocaet-Fücael van de Generaliteyt, in handen van den Quartiermeefter-Generael van het Leger; ende de twee derdendeelen daer van aen hem refponderen, om gediftribueert te werden tot behoeve van de fiecke ende arme ghequetfte Solda- ten in 't ftuck van de Juftitie, ende andere dierghe- lucke extraordinariffe onkoften. Ordonnerende naer Edele Mog. midts deièn wel expreilèlijck, ibo aen den Generael,als aen alle particuliere Quartier- meefteren , oock aen allen anderen parriculierc rrovooften , hun met het voorfz Hutte-gelt niet te bemoeyen, ofte 'tfelve naer hun te trecken; maer ter contrarie den Provooft Generael inden ontrangh van 't voorfchreve Hutte-geldt te doen alle nulpe encje ^f[[^m{Q j op poene van indignatie enae arb^rale correftie : Laftende die van den ¥ Snsraede, den onwilligen Soetelaers, Kramers ende andere, met Juftitie tot onderhout van defen 7 Γυ1?11·' Ordonneert mede alle Soetelaers, cnae Herbergiers van het Leger, die in geen dienft enι zijn onder de Regimenten, hun achter de felve oaerrr1! deili maer °Pde generale Soetel- P aetie iich te begeven, op pcene dat hare Hutten
					by den Provooft Generael tot prijs ghemaeckt ful- len worden. V I. Ende op dat de gerechtigheydt van de Bieren met meerder ordre mach geheven worden, ordon- neert ende beveelt den gemelten Raed midts defen; dat de Schippers ende Soetelaers die met Bieren in het Leger lullen komen te arriveren, gehouden fullen zijn aen den Provooft Generael, ofee des ièlfsGemachtighde,, te betalen twee ftuyvers van yedere Tonne Biers} ofte ten minftcn hem daer van veriêeckeringhe te doen ; Ende ial den voor- noemden Provooft hun gehouden zijn te reftitue- ren de twee ftuyvers van elcke Tonne Biers die fy te rugge mochten komen te voeren, ende in het Leger niet ghefleten en worden. Ende fullen de Schippers den Soetelaers ende Vivandiers de twee ftuyvers wederom afvorderen, endc aen hem doen betalen van yedere verkochte Tonne ·, welcke Soetelaers hen ghehouden .lullen zijn de ièlvc promptelijck te reftitueren: Ende in cas van wcy- geringe, lal den voornoemden Provooft hun daer toe conftringeren. Sullen vorder de Soetelaers van elcke Tonne inde reipedïve Quarriercn aen de particuliere Provooften noch betalen een ftuyver van yeder Tonne j in voegen dat alibo over het iètte-geldt niet meer als drie ftuyvers van yedere Tonne te iamen ial worden ontfanghen. Ende de particuliere Provoften fullen haer gedeelte; te we- ten , een halve ftuyver den Provooft Generael wederom mogen afvorderen van de Bieren die in hare reipeÖrive Quartieren fullen worden ghe- fleten. VII. Van ghelijcken fullen alle Soetelaers ofte Schip- pers die eenige Wynen met Schepen fullen in het Leger brengen, gelijck oock allede gene die mee Schuytenof Wagens, Wynen ofte Bieren in het Leger lullen voeren, in 't inkomen van bet Leger het lêtte-geldt der iel ver aen den Provooft Gene- rael hebben te betalen; ofte aen den genen die hy daer toe in de reipe£tive Quartieren lal committe- ren, ofte ten minften daer van veriêeckeringhe te doen: Wel-verftaende, dat by aldien fy eenighe derièlver moeften wederom voeren, dat den Pro- vooft Generael, ofte fijn Gemachtighde , haer terftontendeibnder vertreck fullen reftitueren het gene fy ontfangen hebben overdeftucken die we- derom ghevoert worden. Ende lal den Provooft Generael voord'een helft van allülcke Bieren ende Wynen, moeten verantwoorden aen de particu- liere Geweldige Provooften, in wiens Quartieren diegeconfumcert worden, voor de moeyten van 't letten daer af iy dan niet en fullen mogen eyilchen nochte nemen. VIII. Ordonnerende allen Schippers ^Soetelaers, als oock de Provooft Generael, endé al len particulie- ren Provoften, hun hier nae te reguleren > omme alle vordere diiputen voor te komen. I X. Ordonneert voorts den Provooft Generael, op alle nacht-rumoeren in de Soetel-pJaetièn wel toe tellen, ende Geleken in 't begin van het Leger deiè ordre te doen publiceren ende uytroepen, ende copien daer af te geven aen alle de andere Geweldi- ge Provoften 5 de welcken expreilèlijck geordon- V 2                           neert

-ocr page 193-

Placaten, ι Boeek. 5 Tit.

156

neert ende gelaft worden , allen ende yeder in 't by- fonder haer naer den inhouden van dien te regu- leren. . .           , 'X. Ordonneert hier beneffens den Quartier-mee- ftersj foo Generale als particuliere, hun met de Articulefi van defe Ordonnantie niet te bemoeyen.

Aldus ghedaen in 's Graven-Hage den een en twintighften April ióó8. Was geparapheert, ΨΙο. Zoete de Laeke -van Filters, vt. Onder ftont, Ter Ordonnantie vanden Raedt van State. Was geteeckent, G. vanSlingelandt.

I 6. Ordre , <waer nae de Viv andiers en Soetelaers van V Leger haer fullen hebben te reguleren. In date denu April 166%.

of Stroy te gebruyeken tot deckfel van hare Hutten ofWinckels, daer uyt eenigh ongeval van brandt in de Quartiepen moge ontftaen; gehouden fullen wefen ten felven eynde gheftadelijck verfien te zijn van goede ende bequame Zeyl-doecken. V. Dat wanneer 't Leger fal komen op te brcecken, ende te marcheren, 't zy te Water ofte Lande, fy- luyden fullen gehouden wefen te volgen, fonder ecnige foorte van excufe. VI. Selfs oock particulierlijcken te volgen hare voor- noemde Compagnie, in gevalle de felve ergens hc? nen werden gecommandeert. VIII. Eyndelijck, dat yeder een van de voornoemde Soetelaers gehouden ial weien, verfien te zijn met een en goeden en wel-ingeipannen Wagen of Karre, bequaem zijnde om foodanige Waren te voeren als nodigh wefen fal. Alle welcke poin&en ende Articulen vooraen punctuelijck fullen werden geobferveert ende naer- gekomen : Lallende derhalven allen ende een ye- der dien 't aengaet, ende in 't byfonder alle Collo- nels , fich naer den inhouden der fèiver te regule- ren, fonder conniventie : Ende particulierlijcken fonder eenighfints te gedogen dat eenigh Soetelaer fich vervordere hare Regimenten te volgen,of daer by te logeren, anders als daer toe by hare A&e als vooren, fpecialijck geadmitteert ende gheauthon· feert zijnde. Aldus ghedaen den 21 April 1668. Was geparapheert, Th. Zoete de Laeke van Vil- lers , vt. Onder ftondt, Ter Ordonnantie van den Raedt van State. Geteeckent, G.vanSlingelanit·

£n Raedt van State der Vereen ighde Ne- derlanden. Allen den genen die defen fullen ficn of hoorenlefen, Saluyt. 'Doen te weten : Altbo by experientie van vo- rige tyden ondervonden is, dat in het Leger van clcnStaet, foo marcherende als logerende, veler- hande confufie ende andere inconvenientien zijn komen teontftaen, uytde groote menichte van Vi- vandiersof Soetelaers die" t felve volgen ; ende de merckelijcke dis-ordre die onder hunluyden werdt gcpleeght. S O O IS Τ} Dat om al't felve van nuvoortaen, foo veel moge'lijck voor te komen ende te beletten, goet ende nodigh ghevonden is, daer inne te voorllen, ende te difponeren in der ma- nieren als hier na volght. I. Eerftelijcken, dat yeder Compagnie Collonelle niet meer Soetelaers en fal mogen hebben als twee, ende yeder van de andere Compagnien maer een. Dat de voornoemde Soetelaers fich ten felven eynde fullen hebben te doen verfien met expreife Aclcn van de refpe&ive Collonels ·, fonder fich by gebreeckevan de felve te vervorderen eenigh Re- giment te volgen, of daer byte logeren; oppcene van confifcatie van hare Goederen, ende daer en boven van arbitrale en exemplaire correctie. III. Dat de voornoemde Soetelaers , van foodanige Aften verfienzijnde, fullen hebben te logeren ye- der een achter hare Compagnie, in foodanige for- mc ende diftantie als hun fal werden aenghewefen, door den Quartiermeefter van't Regiment. I V. Dat fyluyden, om niet te behoeven eenigh Hoy

7. Extract uyt de Refolutien van de Edele M.og. Heer en Raden van Suu der i^ereenighde Nederlanden, Noopende bet flaen 'van de Adarféen. In date den 16 April 1668.

pagnien onderde felvcnrelbrterende, geen ander Marfch gheilagen worde, als foodanigen die van oudts onder de ièlvcn is gerecipieert gheweeft'· Ende wat belanght de Regimenten in den Jaere 166 f. endefzedertdientijdtaengenomen, dat de felven haer fullen reguleren na de ordinaris Marfch» geilagen wordende onderde Regimenten Van de Nederlantfche Natie. Was gheparapheeri > C. van Vryberge, vt. Onder ftondt, Accordeert mettet Regifter, Was gheteqckent, G. &* Slingelandt.

SLibo ondervonden wort, dateenigeCo- llonellen uyt eygener authoriteyt onder- [nemen, in de Compagnien van de Regi- " inenten ftaende onder haer gheleyde, te laten flaen eenighe ongewoone ende nieuw gein- ventéerde Marfchen, ende dat het felve niet dan confufie , tot naerdeel ende ondienft van den Staet kan cauferen ·, Is naer deliberatie goetghe- vonden, midts defen te ordonneren ende teghe- laften alle Colonellen , omme yeder in hare refpettive Regimenten foodanigen ordre te ftellen, ende die voorfieninghe te doen, dat by de Com-

jE>

-ocr page 194-

Ordres en Reglementen, betreffende de Militie te Lande.         ι ^j l g. Extract uyt de Refolutten vande Heer en Staten van Hollandt ende Wefi-Vneflandt; noopende het aengaen van Capitulatie met die gene die eenigh Krijghs-volck vapbuyten defe Landenprefenteren in te brengen? In data den 2 f. September 1669.

, £ Raedt-Pcnfionnaris heeft ter Vergade- ringegerapporteertj dat verlcheyde Per- foonen , achtervolgens haer Edele Groot Mog. Reiblutie van den fes en twintigh- iteii 7ulij laetftleden, aende Heeren Gecommit- teerde Raden hadden geprefenteert ende aengebo- den, om des by den Staet begeert wordende, in dienft van 't Landt te leveren, ende van buyten binnen defenStaetin te brengen een goet aental van Ruyteren ende Voet - knechten reipeitive, midtsin 'treguard vaneen Compagnie tePaerdt fes weecken, ende van een Compagnie Voet- knechten een maend te voren geadverteert wefen- de : Waer opghedelibereert zijnde, hebben haer Edele Groot Mog. haer wel laten ghevallen, dat mecdePerfoorien dietenvoorfz eynde haer dienft albereyts hebben aengeboden, ofte noch ibuden mogen komen aen te bieden, in dier voegen geca-

pituleert werde* Endeis dien-volghendegoedge- vonden , dat de wel-gemelte Heeren Gecommit- teerde Raden fullen werden veribcht endegelaft, gelijck de felve veribcht ende gelaft worden by de- iên, 't gene voorfz is publijcq te maecken, opdat een yeder die daer toe genegen is , lijn dienft moge komen aen te bieden tegens de aenftaende Verga- deringe van haer Edele Groot Mog,, als wanneer totverkielinghevande Perlbnen, ende't iluyten van de Contracten met de lèlve gheprocedeert lal worden: Dat wyders van weghen haer Ed: Groot Mog, ter Generaliteyt de laecke daer henen lal werden gedirigeert, ten eynde byde andere Pro- vinciën mede op de lèlve maniere met eenighe Perlbnen gecapituleert moge werden. Onder' ftondt, Accordeert met de voorlz Refolutie. Was geteeckent , Swton van Beaumont.

i<?. Refolutie > Ordre ende Reglement} op 't aengaen van Capitulatien met Opaeren tot nieuwe JVevvinge van Adilitie. In date den 27 November 1660.

Yl Raedt-Penfionnaris heeft ter Vergade- ringe gerapporteert 't ad vis van deHeeren haer Edele Groot Mog, Gecommitteer- den, hebbende in ghevolge ende tot vol- doeninge van der felver Refolutie Commillbriael in date den drie-en-twintighften deler loopende maendt, ende daer opgehoort de conllderatien en deonderrichtinghe van beydede Heeren Veldt- Marfchalcken, ge-examineert ende overwoghen, vat ordre foude konnenende behaoren te worden geobferveertin 't capituleren met eenighe van de Officieren, die achtervolgens haer Edele Groot Mog. Refolutie van den vijf-en-twintighften Sep- tember laetftleden, ende op de conditien daer inne vervat, haer albereyts hebben aengeboden, of noch fouden mogen komen aen te bieden, om in dienft van defen Staet eenige Compagnien te Paerdt ende te Voet te leveren ·, oock of eenige, ende hoedani- gerefledie daer ontrent ghemaeckt foude konnen endebehooren te werden, op Officieren, die in actueel«employ van den Staet zijnde, haerinige- njeks ten voorfz eynde mochten komen te praden- terenj ende voort gelet op al 't gunt daer ontrent toude konnen, ofte mogen in confideratie komen: Vv aer op gedelibereert zijnde, is onvermindert en tonder prayudicie van de vrye deliberatie op de Wcrvingefelfs , goedtgevonden ende verftaenj j^ntehjek, dat alle Officieren als vooren in aftue- >en dienft van 't Landt zijnde, met dewelckein gevo ge van de voorfchreve haer Edele Groot Mo.

ablbluteÜjck ende ibnder eenige relèr ve te veriatertj lbohaeftzy, ingevolge vande capitulatie als bo- ven met haer te maecken, effec~tive ordre tot het werven van Krijghs-volck, ende tot het bedienen van hare nieuwe Charge, fullen hebben ontfangen; ibnder dat fyluyden, lbo wanneer de nieuwe te wervene Troupes wederom ibuden moghen wer- den gecafleert, tot de voorfchreve hare oude ende verlatene Charges, ofte oock tot eenighe peniioe- nen eenigh recht of pretenfie fullen hebben of mo- gen maecken. Wel-verftaende nochtans, dat de Gereformeer- de Officieren, 't zy Rith-meefteren, Capiteynen, Lïeutenanten ofte Vendrighs , tot lafte van den Staet eenigh tra&ement of penfioen treckende.mct de welcke als voren foude mogen werden gecapitu- leert , lbo wanneer de felve naederhandt wederom fouden moghen werden gecafleert, harevoorighe qualiteyt behouden, ende haer volle tra&ement of penfioen, evenals voor date van de gemaeckte capitulatie genieten ende trecken fullen. Dat mede de Lïeutenanten, Cornctten of Ven- drighs, met de welcke als vooren ibude moghen werden gecontracteert, omby nieuwe lichtinghe als Rithmeefteren of Capiteynen g&employeert te werden, daer door gcenfmts fullen werden geha- biliteert, om naermaels wederom ghelicentieert zijnde, uyt krachte van de lèlve bedieningen naer een oude Compagnie te Paerd of te Voet te mogen afpireren, fonder te konnen voldoen de requifitien in voorgaende haer Edele Groot Mog. Reiblutie, van date den negenthienden September 166S ver- vat i maer dat de lèlve dien-onaenghefien, achter- volgende de voorlz Refolutie den Staet in qualiteyt als Officieren den tijd van acht Jaren completelijck endëeffe&ivelijckmetde Wapenen fullen moeten heb-

Keiolutievanden vijfthienden September

voor-

noemt, foude mogen werden gecapituleert, ghe nouaen iullen Z1jn hare oude Charges , die zy tegenwoordige, bekleeden, 'tzy van Lieutenant- inceireren^ieutenanten^ornetten^fVendrighs,

-ocr page 195-

Placaten. ι Bocck. 5 Tic

158

ofte gefchencken , in geldt of in geldts waerde dire£telijck ofte indirecïelijck; Sullende de voorf! Lieutenants, Cornets ende Vendrighs, op'taen, vaerdem van hare Commilïïen gehouden zijnj* handen van de Heeren Gecommitteerde R,a(jCn daer op te doen den gewoonlijcken Eedt van fuv. veringe, op 't Formulier begrepen in haer Edele Groot Mog. Refolutie van date den vier-en-twjn, tighften Februarij desJaers 1656 ·, wel-verftaende nochtans, dat een Rithmeefter of Capiteyn, Van iynen Lieutenant ende Cornet of Vendrigh fal m0. gen bedingen, datiy t'iamen nacr eene behoor- Ujcke proportie gehouden fullen zijn te werven ende te leveren de eene helft van de Ruy teren of Knechten waer uyt fyne Compagnie fal beftaen midts de voorfz Licutenanten, Cornetten ende Vendrighs genietende, gelijck den Rithmeefter of Capiteyn het bedongen ende beloofde aenritsende traniport-gelc voor yederMan die fyluyden wer- ven, ende in dienft van defèn Staet henvaerts brengen fullen. Dat voorts geene Regenten of Minifters defcr Provincie, vermogen fuÜen eenighe Perlbnen tot Lieutenants, Cornets of Vendrighs aen de gemcl· te Rithmeefteren ende Capiteynen te recomman- deren , 't zy voor ofte naer date van de Capitulatie, met haer aen te gaen, dire&elijck of indire&elijck in eeniger maniere. Eyndelijck is goedgevonden ende verftaen, dat de wel-ghemelte Heeren haer Edele Groot Mog. Gecommitteerden, of eenige van de felve by hen' luyden uyt den haren daer toe te iubdelegucren, fullen werden geauthoriièert ende gelaft, ghelijck de felve geauthoriièert ende ghelaft werden midts deiên, om met ende nevens de gemelte Heeren Veldt-Marfchaïcken-, de voorfz Officieren die ten fine als vooren haren dienft hebben aenghebo· den, of noch iöuden mogen komen aen te bieden, midtfgaders oock de Lieutenanten, Cornetten en Vendrighs, diebyde Rithmeefteren en Capitey- nen als boven iöuden mogen werden aengheftek, naedertehooren, hare qualitey ten te examineren, endeinfpecie mede te onderfoecken, of oock in henluyden de noodige requifira conform de boven- ftaende Rciblutie werden bevonden, om daer van alhier ter Vergaderinge rapport ghedaen zijnde, alsdan nacder op deele&ie van de vooriz Hooft* Officieren, midtigaders vande Rithmeefteren en Capiteynen, als oock op de confirmatie van de verkofene Lieutenanten, Cornettin ende Ven- drighs , gedelibereert ende gedifponeert te werden naer behooren. Onder ftondt, Accordeert met de voorfz Reiblutien. Was gheteeckent, Herbt. van Bemmont

hebben ghedient, in wekken tijd de Maenden of Jaren van de voorfz haere nieuwe Charge mede fullen werden gecomprehendeert en gereeckent. Dat voorts met niemandt om voor Coilonel, of Lieutenant-Collonel te dienen, ghecapituleert lal werden , ten zy de felve ten miniten in qualiteyt als Coilonel, Lieutenant-Collonel* of Sergeant- Major in Uytheemfehen of Binnelandfchen dienft fal hebben gemiliteert, ende ge-employeert geweeft zijn; ende met niemand om voor Sergeant-Major te dienen, als die voor henen de felve, of eminen- ter qualiteyteifeclivelijckbekleetheeft, ofander- fints ren minften fes Jaren als Rithmeefter of Capi- teyn effeétivelijek gedient fal hebben; gelijck mede met niemand om voor Rithmeefter of Capiteyn te dienen, dan die voor henen de qualitey t van Rith- meefter of Capiteyn bekleed , of andcrfmts ten minften den tijd van ièsJaren als Lieutcnant, Cor- net, of VendrigH fal hebben ghedient; Des dat oock die gene die vier Jaren ofte daer boven in a&uelen Oorlogh de voorfz Charges van Rith- meefter, Capiteyn, Lieutenant, Cornet of Ven- drigh fullen hebben bekleed, tot Sergeant-Majors plaetfen, ende tot Compagnien te Voet ende te Paerdt relpeitive ,: admimbel gehouden fullen worden. Dat mede die gene die tot eenige der vooriz hooge Charges ge-eligeert geweeft zijnde, in tyden ende wylen iöuden mogen werden ghelicentieert, indien zy naederhand wederom tot gemeene Rith- meefteren of Capiteynen iöuden mogen werden ge-eligeert, uyt den hoofde van de felve hooge Charges geenen rangh, ofte eenige prerogativen of exemptie van dienft fullen konnen of moghen pretenderen, .maer dienthalven indevoorièhreve qualiteyt van Rith-meefteren ende Capiteynen gheconiidereert moeten werden, even als of iy- luydende voorfz hooge Charges noyten hadden bekleed. Dat voorts de Rith-meefteren ende Capiteynen, daer mede als voren fal werden gecapituleert, ghe- laten fal werden defaculteyt ende macht om voor de eerfte reylè felfs haere Lieutenants, Cornets, Vendrighs ende mindere Officieren te mogen cre- ëren ende maecken; des dat niemand tot Lieute- nant fal mogen werden aengeftelt dan die ten min- ften vier Jaren, ende niemand tot Cornet ofte Vendrigh, dan die ten minften driejaren effe&i- velijck ghedient, ende iiücks mede Tochtende Wacht gedaen ende waergenomen ial hebben als naer behooren: Met dien-verftande nochtans, dat de vooriz Rithmeefteren ende Capiteynen, daer vooren niet fullen mogen bedingen, genieten ofte ontfangeneenigh geldt ofte eenighe giften, gaven

Rejolmie, Ordre te obferveren in'teligeren van Officieren, ende het capituleren met de felve over 't werven van de Compagnien. In date den 5 OBober ï6V>o.

20.

dates reipective den drie-en-twintighften ende feven en twintighften der voorlede maendt, haere gedachten naeder laten gaen op'tgunttotvoltrcc- kinge van haer Edele Groot Mog. go$de intentie, vervat in der felver Refolutie van den vijf en twin- tighften September laetftleden, ende die van den voor*

SS E Raed-Penfionnaris heeft ter Vergaderin- ge gerapporteert de confideratien ende 'tadvis van de Heeren haer Edele Groot Mog. Gecommitteerden tot de Militaire iaecken, hebbende in gevolge ende tot voldoenin- ge van der felvcr Reiblutien Comniülbriael in

\

-ocr page 196-

				Ordres ende Reglementen, betreffende de Milite te Lande. 159
			voorfcbreven feven-en- twintighiten November daer op <?e volght, naeder fal dienen te werden ge- decreteert ende in 't werek geileldt; Waer op ge- delibereert zijnde, is goedgevonden ende verftaen, dat onvermindert ende ionder prxjuditie van de v'rve deliberatie de Heeren van de Ridderichap en Edelen , midtigaders de refpecüve Steden compe- terende , over het werven ende aennemen van Kriphs-volck 'tot Me van den Lande, ende op wat tijd fulcks den dienftofte de noot van den Staet gj komen te .vereyflehen ^ provifionelijck by haer Edele Groot Mog· iullen werden gedifpicieert en ge-eli^eert dePeribnen metdewelcke fal werden lecapituïeetli om in tyden ende wylen, ibo wan- neer by haer Edele Groot Mog. ende de andere Bondtgcnoten tot nieuwe lichtinge van Krijghs- volck content foude mogen wefen gedragen, als Collonclleii, Lieutenant-Collonellen, Sergean- ten Majors, Rithmeefteren ende Capiteynenge- bruvekt te werden, ende dat tot fulcken getale als voorde quote van dele Provincie foude wefen ge- requireert, foo wanneer de voorichreve lichtinge conform voorgaende voorilagen van den Raedt van State ten deele in voorgaande conferentie ghe- opent, ende ten deele vervat in het ichriftelijck advis bydenfelven Raedt den tweeen twintigh- iten der voorlede maend aen haer Hoogh Mog. gegeven: Wekken aengaende van wegen haer Ed. Groot Mog. de faecke ter Generaliteyt daer henen fal werden gedirigeert, ten eynde twee Regimen- ten te Paerd, van de drie by den ghemelten Raed voorgeilagen, ende fes van de thien voorgeilagen Regimenten te Voet, op de repartitie deièr Pro- vincie geftelt, ende de kleyne in eigalitey t daer uy t refukerende met de recreutes van de oude Militie wederom geeigaleert werde. Des dat, om daer inne met de befte ordre te procederen, ende oock eeiiige meerder tijd te gunnen aen Officieren van : merite, die haer noch fouden mogen komen aen ; te bieden, vooreerft alleenlijck fal werden getre- den tot verkiefinghe van de eene helft der Hooft- ; ende Subalterne Officieren daer toe gerequireert; ende fulcks tot het eligeren van een Collonel te Paerdt, drie Collonels ende drie Lieutenant-Col- lonels te Voet, een Sergeant-Major te Paerde, ende drie Sergeanten-Majors te Voet, ende daer by noch van vier Rithmeefteren ende van drie en aertigh Capiteynen : Dat fulcks voorgegaen zijn- de wederom, een vaften dagh tot verkieiïnge van de wederhelft der voorichreve Officieren beraemt, ende vervolgens mede op een naedere dagh gepro- cedeert fal worden tot verkiefinghe van foo veele Officieren van Compagnien te Voet, als bevonden |al werden boven de vooriz twee Regimenten te aejd ende fes Regimenten te Voet, voor rekenin- gc deler Provincie noch gerequireert te weien, tot vererrenmgevandeinefgaliteyt die uytdevoorge- agene recreutes tot verfterekinshe vande oude				den gewoonlijcken Eedtgedaen hebben, foodanigh fullenwerdenaengheiien ende gereputeert, alsof iy alle te gelijcke en op eenen tijd verkoièn waren. Dat voorts allede ièlve Officieren haerbydete niaecken Capitulatien fullen moeten verbinden, in gevolge van de voorgeroerde haer Edele Groot Mog, Refolutie van date den vijf-en-twintighften September laetftleden > in's Land es dienft, ende ter geafïïgneerde Loop-plaetiè te fullen leveren een Compagnie te Voet vanhondert Koppen binnen den tijd van een maend , ende een Compagnie Paerden van tachtigh Koppen binnen den tijd van iès weecken, naer dat haeriiilcks refpecÜvelijck aengheichreven ende bevolen ial worden, alle ibo Ruy teren als Knechten buy ten het Reilbrt van de- ien Staet gheworven, ibnder daerinne eenighfints te mancqueren : Dat fyluyden oock ten dien fine fullen moeten aenwyfen ofte verkicfen haer domi- cilium, alwaer deMiifive aliulcken ordre vervat- tende, in tyden ende wylen beftelt weiende, van dien dagh af de voorfchreve fijdt van een maendt, ende van {es weecken rciJDCcüve ial beginnen te loopen : Des dat het de voorichre- ve ge-eligeerde Officieren oock t'allcn tyde vry ial ftaen, haer van de verbinteniflè der voorichreve Capitulatie te libereren, midts van hare zyde fulcx oock een maendt ende iès weecken refpe£tive te vooren aen haer Edele Groot Mog. bekent maec- kende, fulcks dat fyluyden niet eerder dan een maend en iès weecken refpc£tive naer de vooriz bekent-maeckinge van haerluyden engagement ge- libereert rullen zijn·, ende midts dien incas haer binnen de ièlve tijd ordre tot wervinghe mochte werden toegeibnden , fyluyden in fulcken gevalle noch geobligeert fullen wefen, hare ghemaeckte Capitulatie te voldoen. Dat voorts alle de voorfchreve ge - eligcerde Officieren gehouden iullen wefen, haer totprac- ciiè naefkominghe van het gene voorichreven is, te verbinden onder iuirliante cautie hier te Lande te Hellen, ter fomme van acht houder t Rij ex- daelders over een Compagnie te Voet , ende van drie duyiènt twee hondert Rijcxdaelders voor eene Compagnie Paerden ι welènde even het beloop van de Aenrits-gelden ende Tranfport- gelden, haer incas van efïeftivewervingew/gens den Staet te furneren, op den ontfangh van welcke Aenrits-gelden iy wederom andermael tot gelijcke ibmme, als naerghewoonte borge fullen moeten conftitueren: Ende in cas yemandt in ghebreecke mochteblyven, fyne ghemaeckte Capitulatie te voldoen, dat in fulcken cas fyne gheftelde borge voor de voorichreve refpe&ive fommen gc-execu- teert ial worden. Sullende aen allede voorfchreve te eligeren Of- ficieren hare Capitulatien ofte Aften door den Secretaris van haer Edele Groot Mog. geteeckent, buy ten haren koften gelevert, of ter handen ghe- ftelt worden * ibnder dat fy voor date van de Reib · lutietotefTeitive wervinghe te nemen, ende voor date van 't lichten van hare Commifllen in forma, eenige laften fullen hebben te dragen. Onder ftont, Accordeert met de voorfz Refolutien. Was geteeckent, Herbt- vanBeaumont.
		-Je komen te refulteren ·, ibnder dat center uytde eerfte of tweede verkiefinge, namaels ^«cPr:£rogative van ranghof ander voor-recht voor??6" falm°Sllen werden, maer dat allede Com f?6 ^cieren' *°0 IanSe fy Seene eneelive 1 in forma ontfangen, ende daer op
								Caft*

-ocr page 197-

16α                            Pkcatcn. ι. Boeck. 5· Tit. ii^ Capitulatie, aen te gaen met de Colonellen 3 Lieutenants Colonellen^ η ' Sergeanten-Majors, Ritmeeflers-ende> Capiteynen-> omme des by den Staet begeert η werdende, Λ? leveren ende van buyten in te brengen een Compagnie Ruyteren end* Voetknechtenrefpefiive, beftaendg een Compagnie te "Paerdt in tachtighRuyters> ende een te Voet inhondert Man.

zuyveringe : Welverftaende nochtans, dat een Rithmeefter of Capiteynvanfynen Lieutenanten Cornet of Vendrigh ial mogen bedingen, datfy t'famen naer een behoorlijcke proportie gehouden fullen zijn te werven, ende te leveren d'eene helft van de Ruyteren of Knechten , waer uyt fyne Compagnie fal beftaen , midts de voorfchrere Lieutenanten, Cornetten ende Vendrighs genie- ten , ghelijck den Rithmeefter of Capiteyn, het bedongen ende beloofde Aenrits- en Tranfport- geld vooryederMan diefyluyden werven, ende in dienft van defen Staet herwaerts brengen, ende tot de Monfteringe leveren fullen. V I. De Rithmeefteren ende Capiteynen fullen ge- houden zijn in 's Lants dienft, en ter geaffigneerde Loop-plaerien te leveren een Compagnie te Voet van hondert Koppen binnen een maend, en een Compagnie Paerden van tachtigh Koppen binnen den tijd van fesweecken, naer dat haer iulcks re- fpe&ivelijck aengefchreven ende bevolen fal wer- den , alle foo Ruyteren als Knechten, buyten het reflbrt van defen Staet geworven, fonder daer inne eenighfints te mancqueren; dat fy luyden oock ten dien fine fullen moeten aenwyfen of verkiefen hare Domicilien, alwaer de Miffive alfulcken ordre vervattende, in tyden ende wylen beftelt wefende; van dien dagh af de voorfz tijd vaneen maenden van fes weecken reipe&ivelijck fal beginnen te loopen.' Des dat het de voorichreve ge-eligeerde Officieren oock t'allen tyde vry fal ftaen, haer van de verbinteniiïè defer Capitulatie te libereren, mits van hare zyde, iulcks een maend eniès weecken reipeftive te vooren aen haer betaels-Heeren be- kent maeckende; fulcks dat fyluyden niet eerder dan een maend ende fes weecken refpecKve naer de voorfz bekent-maeckinge van haerluyder engage- ment gelibereert iiillen zijn, ende midts dien incas haer binnen de felve tijd ordre tot Wervinge modi- te werden toegefonden j fyluyden infulcken gte' valle noch geobligeert fullen weien, hare geraaed· te Capitulatie te voldoen. VII. De Rithmeefters fullen voor yeder Ruytertot

|Erftelijek, fal den Collonel van een Regi- ment te Voet, voorde eerfte reyfe ver- mogen te ftellen een RegimentsQuartier- meefter, ende een Provooft ; Ende de Rithmeefters ende Capiteynen hare Lieutenanten, Cornets , Vendrighs ende mindere Officieren; fullende naederhandt de vergcvinghe van alle de voorfz Charges, egeen uytghefondert , ftaen ter collatie vandeHeeren Staten van de Provinciën, op de welcke de felve fuUen werden gerepartieert: Edoch of het gebeurde, dat een van de aengeftelde Officieren voornoemt middelerwyle, ende voor de completeringhe van de Compagnie quame te fterven, of changeèrde , ofrenuncieerde van fijn aengenomen Charge, fullende Collonels, Rith- meefters ende Capiteynen, aen wienfulcks over komt, vermoghen anderen in der felver plaetfen te ftellen. I I. DesfalniemanttotLieutenant moghen werden aengeftelt, dan die ten minden vier jaren, ende niemandt tot Cornet of Vendrigh , dan die ten minften drie jaren effecHvelijck ghedient, ende fulcks mede. Tocht ende Wacht ghedaen, ende waergenomen fal hebben, als naer behoqren * ten ware hy voor henen in Inlantfchen of Uytlantfchen dienft de felve, of eminenter Charge bekleedt hadde. III. Dat mede niemand tot de Quarrier - meefters funcüe, of tot het Hellebaert fal mogen werden gevordert, dan die volkomentlijck expert, ende daer toe fmgulierlijck bequaem fuUen zijn, ende in fpecie ten zy de felve den tijdt van driejaren, ten vollen als Soldaet, metdePieck ofteMufquet effeclivclijck ende a&uelijck dienft ghedaen iiillen hebben. I V. Ende dat alle de voorfz aen te ftellen Officieren, al vooren in hare functie geinftalleert te moghen werden, gehouden iiillen zijn hare exercitien te doen, ende preuve van hare capaciteyt te geven, in prefentie ende tot contentement van die daer toe

Aenrits-geld genieten veertigh Rijcxdaelders,ende ende de Capiteynen op yeder Hooft fes RijcX" daelders , midtigaders noch twee Rijcxdaelders voor Traniport-geid, ende fulcks te famenaent Rijcxdaelders. VIII. Datdebetalinghe van de maendelijcke Soldye11 fal gedaen werden volgens d'ordre van't Landt,vtf' vat in de gedruckte Lijften, daer van eenighe ψ emplaren aen de Ritmeefters en Capiteynen M® werden ter handt geftelt, by de Provincie op* welcke der felver te wervene Compagnien, volg<jD j het confent van de Bondtgenoten, iiillen \verden gerequireert. Den Collonel te Voet en te Paerd, yeder \ hoog11

geordonneert lullen werden. V. Dat wyders de voorfz Rithmeefters ende Capi- teynen ter faecke van 'taenftellen van de Lieute- nants, Vendrighs, Cornetten ende mindere Offi- cieren, niet fuUen mogen bedingen, genieten of ontfangeneenighgeld, ofeenige giften, gaven of gefchencken, ingeldofgelts-waerde, dire&elijck ofindirectelijck, oock gehouden weien alvoorens Commiflie te lichten, fuffifantelijck te doen blijc- ken, dat in de verkoofen Lieutenants, Cornetten ende Vendrighs, waerlijck gevonden werden alle derequifitenhier boven ge-expreilèert: Sullende de voorfz Lieutenants, Cornets ende Vendrighs, op'taenvaerden van hare Commiflie; gehouden zij η daer op te doen den gewoonlijcken Eedt van

-ocr page 198-

			Ordres en Reglementen, betreffende de Militie te Lande, 161
		hooeh Tra&ement fal wefen ten 3 2 dagen, de fom- mvan300guldens, tot.xl.grooten. X. p-n Licutenant-Collonel fijn hoogh Traftc- ment fal wefen ten 3 2 dagcn,dc fomme van 100 gul- dens tot xl. grooten.        ^ Den Sergeant-Major te Voet en te Paerdt, fijn hoogh Traftement fal wefen ten 3 2 dagen de fom- me van XII. Den Regiment Quartier-meefter iijnTra£fcemeftt fal wefen ten 3 2 dagen de fomme van 2 5- guldens, totxl.grooten.               ^ ^ Den Regiment Provooft fij η Tractement fal we- ten ten 32 dagen de Ibmme van 20 guldens; tot xl. grooten.                χ j γ Op yeder Compagnie fal by de Monfteringhe aoefcTCciaen werden een Schryver. XV. Toe het maecken van yeder Vaendel, fal by Ordonnantie gegeven werden in prompte betalinge de fomme van 40guldens, totxl.grooten} ende voor yeder Standaert 70 gelijcke guldens, door de Provincie opdewelcke defelve fullen werden ge- repardeert. XVI. De TracÏementen van de hooge Oiflciercn,Rit- meefkren ende Capiteynen, midtfgaders Lieute- nanten, Vendrighs ende Cornets, ende alle an- dere Officieren, fullen aenvangh nemen als op de Loöp-plaets fullen gelevert wefenvijfentwintigh effe&ive Ruyters, ende veertïgh Voet-knechten; de wclcke den Collonel, Ritmeefteren ende Ca- piteynen refpe£Hvelijck onder beneficie van het voorfz Aenrits ende Tranfport-gelt , gehouden fullen zijn aldaer te leveren tot haren kofte·, ende de Soldye der Ruyteren ende ghemene Soldaten, fullen aenvangh nemen met den dagh dat fy op de Loop-plaetsaendeHeeren Magiftraten of Com- miflarisvandeMonfteringe fiillen werden gepraï- fentcert; die daer van ghehouden fullen blyven t'elckens Atteilatie te verkenen, ende op die Atte- ftatie fullen goedtghedaen werden; de Soldye ende het Traftement van den Quartiermeefter fal in- gaenvierWeeckennaedat de Werf-gelden fullen zijnvoldaen. XVII. Of het gebeurde dateenige Lieutenants, Cor- nets, Vendrighs of andere Officieren in gebreecke weven te voldoende Capitulatie, inghevolgeen conform 't gene hier inneis gedifponeert, met de Rithmeefters of Capiteynen te maecken i foo fal deri Rithmeefterof Capiteyn vry ftaen, ikhdaer over te beklagen, ten eynde den felven ghedepor- ceert werde, endede plaetfe gefuppleertmeteen ancjer bequaem Perfoon j ende aen haer perföon ende lure borgen mogen verhalen alle fchadenen intereifen; Ende dat den Capiteyn ende Rith- meeiter, fukks vereyfcht werdende , fal werden geboden de ftereke hand. X V Τ Τ Τ De Ritmeefteren fullen gehouden zijn hare Ruy-
					teren te verfien met behoorlijckeWap3nen} ghc- conditioneert na, ende in conformité van de ordres van 't Landt daer van zijnde, achtervolgens d> welcke de ièlve op de Monfteringhe fullen werden gevifiteert ende geprobeert : Ende wat de Capi- teynen belanght, aen de felve fullen de Wapenen by ofte van wegen de Heeren Staten, hare Betaels- Heeren, werden ghelevert; des fal den prijs van dien haer wederom ghekort weerden voor de eene helft op de eerfte Ordonnantie van hare Soldye, en voordeweder-helft in de drie daer aen volgende Ordonnantien t'elckens een gerecht derdepart van dien. Des fullen de voorfz Wapenen, lbo wan- neer eenige vande voorfz Compagnien (ouden mo- gen worden glielicentieert, by 't Landt wederom werden aenghenomen naer de rechte valeur, lbo als de ièlve als dan, volgens tauxatie daer van na ftyle te doen, waerdigh bevonden fullen werden. XIX. Alle de Ritmeefteren ende Capiteynen fullen ge- houden weien haer tot prarcife naerkarninghe van 't gene voorfz is, voor foo veel yder refpe£tivelijck aengaet, te verbinden onder fuffifanre cautie hier te Lande teftellen, ter fomme van acht honderc Rijcxdaelders voor een Compagnie teVoer,en van drie duyiènt twee hondert'Rijcxdaeldeas voor een Compagnie Paerden. En in cas van effettive wer~ vinge, wegens den Staet gefourneerc wordende de voorfz Aenrits-gelden; fiillen de voorfz Officieren op den ontfangh van de ièlve Aenrits-gelden, an- dermael totghelijcke fommen als naer gewoonte borge moeten conftitueren : Ende in cas yemandt in gebreecke mochre blyven, fyne gemaeekte Capi- tulatie te voldoen, fal in fulcken cas fyne gheftclde Borge voor de voorfz refpe£tive ibmmen ge-execu- teert werden. % X X. Deloop-plaetièniullenzijn . .", XXI. Defe verbintenifïè fal blyven duyren tot den tijde van vier maenden, naer dat de lichtinge effeitivc- lijckialzijngedaenj ende in gevalle naer expiratie van dien, de Regimenten in krachte defes te lich- ten , in dienft komen te werden gecontinueert ;ful- len de fèlve als dan voor f aen ghe tradeer t worden, - even ende op de felve voet, als de oude Militie je- genwoordigh in dienft van 't Landt zijnde: Ende fiillen over-fulcks mede de Collonels, Lieutenant- Collonels, ende Sergeanten-Majors, naer expira- tie van de voorfz vier maenden, in effeftijf employ zijnde, genieten de volle TracÏementen, hierbo- ven uytgedruckt; Edoch buyten employ te Velde, zijn ende blyven titulair , even ende in fulcker voegen als ten aenflen van de Collonels, Lieure- nant-Collonels, ende Sergeant-Majors onder de oude Troupes wert gepra&iièert. Aldus by my onderghefchreve ghecontracleert, ende de bovenftaende Capitulatie aenghenomen. Aftumden . . . TT\E bovenftaende Capitulatie is op ordre vanv -*-^haer Ed. Mog. in handen geftelt van Capiteyn . . . om fulcks na den inhoude te reguleren. Onder ftondt, Ter Ordonnantie van den Raedt van State.
						W                   Ïlacaet

-ocr page 199-

Placaten. i.BoecL 5.T1C Placaet van de Staten van Hollandt , waer mede alle Krijghs~0jjicie* ren wen gelafl naer hare refpeBhe Guaniifoencn te ga.cn, In 4atc den 17 Adaert 1670.

ι6ζ

22,

den vooriz tijdt van drie Maenden, aen eènip]le Ritmeefteren, Capiteynen, of mindere Officie- ren eenige Verloven te geven, uyt wat oorfaecke het oock iöude mogen wefen, in eeniger manieren Gelijck Wy de voorfeyde Ritmeefters ende CW teynen mede ghebieden, gheduyrende den voorfe tijdt van drie maenden aen yemandt van hare on- derhebbende Ruyteren of Knechten eenige Verlo- ven te geven, om van hare Compagnien te moren abfenteren; op poene datdeièlve in de te docne Monfteringen geroyeert, oock voor den tijdt van hare abfentie niet goedtghcdaen fullen werden, fchoon-ghenomen op een volgende Monilerinwe blijekenmochte, dat foodanighe Abfenren inder daet waren, ende al over lange gheweeft mochten zijn effeftive Soldaten. Ende op dat alle ende een yegelij ck weten moge, waer naer hy hem hebbe te reguleren, ibo bevelen Wy, dat defen geaffigeert endQ gepubliceert, als mede in de Steden, Plaetfen ende Forten, daer eenighe van de Militie van de vooriz oniè repartitie Guarniiöen is houdende, on- der addres aen de refpeitive Gouverneurs en Com- mandeurs, ghefonden fal werden, omme te dienen totderfelvernaerichtinge. Gedaen in denHage onder onfen groten Zegele, op den 27 Maert 1670, Onder ftondt, Ter Ordonnantie van de Staten Geteeckent, Herbt. van Beaumont.

(E Staten van Hollandt ende Weft-Vrief- landt. Allen den genen die dcfcn fullen iien ofhoorcn lefen, Saluyt. 'Doen te we- ten j AliboWyfèer ter herten nemen, end e fonder linge by den tegenwoordigen toeftant ende gelegentheyt van tyden, voor den dienft van den Lande noodigh achten, dat de Officieren van de Militie haer debvoir alleiints waernemen ende nacr behooren betrachten. SOO IST, Dat Wy alle Ritmeefteren ende Capiteynen, ftaende op oniè repartitie ende befoldinge, als mede hare mindere Officieren, gheordonnecrtende bevolen hebben, ordonneren ende bevelen midts deièn, ten eyndc fyluydcn tegens den vijfthienden van de toekomende Maendt April haer fullen hebben in te Hellen in hare refpecHve Guarnifoenen, en aldaer te verblyven den tijdt van drie achter-een-volgende Maenden, van den vooriz ι f April af te reeckenen, lönder daer van te bly ven in gebreecken , op pcene van cailatie : Houdende alle Verloven die by haer dcfen contrarie by Attaché, of anderfints van onie Gecommitteerde Raden fonden mogen wefen ghe- obtineert f voor ibo veel de faecke door uy tlandig- hey t, of lichamelijcke indifpoiitie niet buyten haer geheel gebracht iöude mogen welen ) midts deièft voor ingetrocken. De felve oniè Gecommitteer- de Raden in 't een ende 't ander Quartier midts de- len wel expreflelijck interdicerende, gheduyrende

/jhhier wert gehouden voor geinfercert de Refohtien van haer Hoogh Mog. op 'tfitick van den Ran^li ■** vanalk dehooge en mindere Militaire Officieren: In dates den 23 maert; 1 April, 1 Junij 16ji tenit 13 April 1672 refpeÜive; ftaende hier vooren onder den tweeden Tycel, van pag. 73 tot 77.

7 ι

Gerequireerde qualtficatie der Officieren ten dienfie van den Lmk aèn te nemen.

Erftelijck, dat alle Officieren in a&uelen dienft van 't Landt zijnde, met de welcke fal werden gecapituleert, gehouden fullen zij η hare oude Charges die fy ten woordig bekleden, 't zy van Lieutenant-Collonels , Ser- geanten-Major , Capiteynen, Ritmccfteren,Lieu- tananten, Cornetten ofVendrighs, abfolutelijck ende fonder eenige referve te verlaten, ibo haeft fy in gevolge van de Capitulatie als boven,met haer te maecken , effe£fcive ordre tot het werven van Krijghs-volck j» en tot het bedienen van hare nieu- we Charge fullen hebben ontfangen, fonder dat fy- luyden, foo wanneer de nieuwe te wervene Trou- pes wederom fouden mogen werden gecaflècrt, tot de voorfz hare oude en verlatene Charges, of oock tot eenige Penfioenen eenigh recht of pretentie fullen hebben of mogen maecken. Wel-verftaendc nochtans, dat de gereformeerde Officieren, 't zy Ritmeefteren, Capiteynen,Lieu- tenanten of Vendrighs, tot lafte van den Staet eenigh Traclrement of Penfioen treckende, metde welcke als vooren ibude mogen werden ghecapitu- leert, ibo wanneer de ièive naderhandt wederom ibuden mogen werden ghecaflèert, hare voorige qualiceytbehouden, ende haer volleTra&ement

of Penfioen even als voor date vandeghemaeekte Capitulatie genieten en trecken fullen. Dat mede de Lieutenanten, Cornetten ofVen- drighs, metdewelcke als vooren foude mogta werden gecontracteert, om by nieuwe lïchtinge als Ritmeefteren of Capiteynen ghe-employeert te werden, daer door geenfints fullen werden gel»· biliteertj om, naermaels wederomghelicentieerc zijnde, uyt krachte van de felve bedieningen naer een oude Compagnie te Paerd ofte Voet te moge" afpireren·, fonder te konnen voldoen de requifiten in eenige voorgaende Refolutien vervat > maer m de fèlve dien-onaenghefien , achtervolgende o? voorfz Refolutien den Staet in qualiteyt als Offi- cieren, den tijdt vanjaren daer inneghe-exprei' ièert, completelijck,en erfeitivelijck met de Wap6' nen fullen moeten hebben gedient ·, in wekken tij" de maenden of jaren van de voorfz hare nieu^ Charge mede fullen werden ghecomprxhendeeri' en gereeckent.                                      , 1 f Dat voorts met niemandt om voor Collonel o Lieutenant-Collonpl te dienen, ghecapituleertii worden, ten zy de fèlve ten minften in qualitevta 5 Collonel, Lieutenant-Collonel of Sergeant-MJ jorinUytheemfchen of Binnenlandtfchen diö»

-ocr page 200-

Odres en Reglementen, betreffende de Militie te Lande.         163

ΛΙ hebben gelimiteert ende ge-employeert geweeft n· endennet niemandt voor Sergeant-Major te dienen > ais die voor henen de felve, ofeniinenter ualiteyteSecfivelijck bekleedt heeft 5 of ander- tnts ten minften fes jaren als Ritmeefter of Capi- teyn eileclivcliJGk gedient fal hebben > gelijck mede Jet niemandt om voor Ritmeefter of Capiteyn te dienen, dan die voor heenen de qualiteyt van Rit- nieeiler of Capiteyn bekleedt, of anderfints ten minften den tijdt van fes jaren als Lieutenant, Cor- net of Vendrigh fal hebben gedient : Des dat oock die cene die vier jaren of daer boven in aituelen Oorlogh de voorfz Charges van Ritmeefter, Ca- piteyn , Lieutenant, Cornet of Vendrigh fullen hebben bekleedt, tot Sergeanten-Majors-plaeticn,

ende tot Compagnien te Voet ende te Paerd rcipe- clive admifïibel gehouden fullen werden. Dat mede die gene die tot eenige der voorfz ho- ge Charges ge-eligeert gheweeft zijnde, in tyden en wylen fouden mogen worden gelicentieert, in- dien ly naderbandt wederom tot gemene Ritmce- fteren of Capiteynen ibuden mogen werden ghe- eligeert, uyt den hoofde van de felve hooge Char- ges gene rang of eenige prrerogativen of cxemptien van dienft fullen konnen ofmoghen prastenderen; maer diendialven in de voorfz qualiteyt van Rit - meefteren ende Capiteynen gheconfidereert moe- ten werden, evenalsoffykryden de voorfz hooge Charges noy t en hadden bekleedt.

CapituL

tte, aen. te gaen met de Collonellen, Lieutenant-Collonellen,

24..

Sergeanten-Major, Rithmeefiers ende Capiteynen, vrnme te leveren, ende van hij ten in te brengeneen Regiment te Voet ende te Paerdt, oftewel een Compagnie Ruyteren ende Voet-knechten rejpeèïive, beflaende een Regiment te Voet m veer* thien, ende een Regiment te Taerdt in fes Compagnien, een Compagnie te Paerd

in tachtigh Ruyters, ende een te Voet in honden Man, van den j ar e 16 y

72.

daer toe finguHerlijck bequaem fullen zijn, ende in fpecie, tenzydeiclve den tijd van drie jaren ten vollen als Soldaet met de Picck of Mufquet cfre£h- velijck ende a,cluelijck dienft ghedaen fullen hebben. IV. Dat wyders de voorfchreve Rithmeefiers ende Capiteynen, terfaecke van het aenftellen vande Lieutenants, Vendrighs, Cometten, en mindere OfHcieren, niet fullen mogen bedingen, genieten of ontfangen eenigh geld, of eenige giften, gaven of geichencken, in geld of gelts-waerde, diretTrelijck of indirecfelijck, oock gehouden welen aivoorens Commiffie te lichten, fuftifantelijck te doen blijc- ken, dat in de verkooièn Lieutenants, Cometten ende Vendrighs, waerlijck gevonden werden alle derequifitenhier boven ge-expreflêert: Sullende de vooriz Lieutenants, Cornets ende Vendrighs, op'taenvaerden van hare Commiffie, gehouden zijn daer op te doen den gewoonlijcken Eedt van zuyveringe : Welverftaende nochtans, dat een Rithmeefterof Capiteyn van fynen Lieutenanten Cornet of Vendrigh fal mogen bedingen, dat fy t'iamen naer een behoorÜjcke proportie gehouden fullen zijn te werven, ende te leveren d'eene helft van de Ruyteren of Knechten , waer uyt fyne Compagnie ial beftaen j midts de voorfchreve Lieutenanten, Cometten ende Vendrighs genie- ten, ghelijckden Rithmeefterof Capiteyn j het bedongen ende beloofde Aenrits- en Traniport- geld vooryederMan diefyluyden werven, ende in dienft van deièn Staet her waer ts brengen, ende tot de Monfteringe leveren fullen. V. De Rithmeefteren ende Capiteynen fullen ge- houden zijn in 's Lants dienft, en ter geaiïigncerde Loop-plaetièn te leveren een Compagnie te Voet van hondert Koppen binnen een maend, ofuyt- terlijck fes weecken; ende een Compagnie Paer- den van tachtigh Koppen binnen den tijd van fes weecken, ofuytterlijcktweemaenden, naer het teeckenen van de Capitulatie, op pcene van caflatie. W 2                           De

<f^§.Erftelijckj ial den Collonelte Voet ende Elife tePaei'd> voor de aenftaende Wervinge, |J§|§fe prefenteren de Rithmeefiers ende Capi- teynen reipe&ive, omme by ele&ie van de Hceren Staten van de Provinciën opdewelckede felve refpeftivelijck gerepartieert fullen zijn, aen- geltclt, ende vervolgens in conformité van de or- dres van 't Landt, met de vereyfehte Commiffien vooriien} ende daer op be-eedight te werden 5 ende ial den Collonel van een Regiment te Voet voor de eerfte reyfe vermogen te ftellen een Regiments Qiiartier-meefter, ende een Provooft;, ende de llichmeefters ende Capiteynen hare Lieutenanten, Cornets, Vendiïghs ende andere Officieren : Sul- lende naederhandt de vergevinge van alle de voorfz charges, egeen uytghefondert, abiblutelijckftaen ter collatie vande Heeren Staten van de Provin- ciën, opdewelcke de felve fullen werden gerepar- tieert , uytgenomen dat de Quartier-meefters ende Kegiments-Provooften op de recommandatie van de Collonellen, by den Raedt van State, als naer ouder gewoonte aengeftelt fullen worden: Edoch or het gebeurde dat een vafo dé* aengeftelde Officie- ren voornoemt middelerwyle, ende voor de com- pleteringe van de Compagnie quame te fterven, orte changeerdeofte renuncieerde van fyne aenge- iiomecharge, fullen de Collonels, Rithmeefters en Capiteynen, aen wien fulcks over komt, vermo- gen anderen in der felver plaetfen te ftellert. uesial niemandt tot Lieutenant mogen werden ^ngeftelt, dan die ten minften vier Jaren ·, ende "jemandt tot Cornet ofte Vendrigh, dan die ten ™nd"e^neJaren effeaivehjek gedient, en fulcks men f 1V° entk Wacht gedaen ende waergeno- v ,ullen hebben als naer behooren, ten ware hy deS cm M*ndts ofte Uytlandtfchen dienft, • ive> ofte eminenter charge bekleethadde. Dar Α             III.

huift

V c memandt tot de Quartier-meefters

Tevorde Vothet Hellebaert fal mogen werden rt> dan die volkomentlijck.expert, ende

-ocr page 201-

							Pkcaten. i.Boeck. 5.Tit.
			IÓ4
									nets , Vendrighs of andere Officieren in gebreecke bleven te voldoende Capitulatie, inghevolgeen conform 't gene hier inneis gediiponeert, met de Rithmeefters of Capkeynen te maecken ·, foo faj foodanigen Officier op de klachten van den Rith. meefter of Capkeynghedeporteert werden , ende de plaetlè door den Rithmeefter of Capiteyn ghe- fuppleert met een ander bequaemPerfoon ·, ende aen haer perfoonen ende hare borgen mogen verha- len alle ichaden en intereflèn: Ende dat den Ca. piteyn ende Rithmeefter, fulck s vereyfcht wer- dende , lal werden geboden de ftereke hand. XVII. De Ritmeefteren fullen gehouden zijn hare Ruy- teren te verfien met behoorlijcke Wapenen, ghe- conditioneert na, ende in conformité van de ordres van 't Landt daer van lijnde, achtervolgens de- welcke de felve op de Monfteringhe fullen werden gevifiteert ende geprobeert : Ende wat de Capi- teynen belanght, aen de lelve fullen de Wapenen by ofte van wegen de Heeren Staten, hare Betaels- Heeren, werden ghelevert ·, des fal den prijs van dien haer wederom ghekort werden voor de eene helft op de eerfte Ordonnantie van hare Soldye, en voordeweder-helft in de drie daer aen volgende Ordonnantien t'elckens een gerecht derdepart van dien. Des lullen de voorfz Wapenen, foo wan- neer eenige vande voorfz Compagnien (ouden mo- gen worden ghelicentieert, by 't Landt wederom werden aenghenomen naer de rechte valeur, lbo als de ielve als dan, volgens tauxatie daer van na ftyle te doen, waerdigh bevonden fullen werden. XVIII. Alle de Collonellen,Rkmeefteren en Capkeynen iullen gehouden weien haer tot prarciie nakominge van't gene voorfz is,voor fo veel yder refpecüvelick aengaec, te verbinden onder iuffiiante cautie, ter ter fomme van acht hondertRijcxdaelders vooreen Compagnie te Voet,en van drie duyfent twee hon- dertRijcxdaeldeas voor een Compagnie Paerden, Ende in cas yemandt in gebreecke mochte blyven, fyne gemaeckte Capitulatie te voldoen, fal in luk- ken cas fyne gefteldeBorgevoor de vooriz fomme ge-executeert werden. XIX. De loop-plaetfen iullen zijn l ^ . XX. De verbintenüïè fal blyven duyren tot den tijde van vier maenden, naer dat de lichringe effe£Uve- lijck lal zijn gedaen j ende in gevalle naer expiratie van dien, de Regimenten in krachte defes te lich- ten , in dienft komen te werden gecontinueert; ful- len de lèlve als dan voortaen ghetra&eert worden» even ende op de felve voet, als de oude Militie je- genwoordigh in dienft van 't Landt zijnde: Ende mllen over-iülcks de Collonels , Lieutenant- Collonels, endè Sergeanten-Major , naerexpiw' tie van de voorfz vier maenden, in efrefrij f employ zijnde, genieten de volle Traktementen, hierbo- ven uyrgedruckt * Edoch buyten employ te Veld?' zijn ende blyven titulair , even ende in fulcter voegen als ten aenfien van de Collonels, Lieute- nant-Collonels, ende Sergeant-Major onder & oude Troupes wert gepra&iièert. Aldus by my onderghefchreve ghecontraceert > ende de bovenftaende Capitulatie aenghenomen. Acïumden ■,■ . ,                                    n De
					V 1.
		De Rithmeefters fullen voor yeder Ruyter tot Aenrits-geldt ghcnieten*veertigh Rijcxdaelders, ende de Capxteynen op yeder Hooft iès Rijcx- daelders , midtigaders noch twee Rijcxdaelders voor Tranfport-geld , ende fulcks te famen acht Rijcxdaelders. VIL De betalinghe van de maendelijcke Soldye lal gedaen werden volgens d'ordre van't Landt,ver- vat in degedruckte Lijften, daer van eenighe Ex- emplaren aen de Ritmeefters en Capkeynen iullen werden ter handt geftelt, by de Provincie op de welcke der felver te wervene Compagnien, volgens het confent van de Bondtgenoten, iullen werden gerepartieert. VIII. Den Collonel te Voet en te Paerd, yeder fijn hoogh TracTremcnt fal wefen ten 3 2 dagen, de fom- me van 300 guldens, tot xl. grooten. IX. Den Lieutenant-Collonel fijn hoogh Trafte- ment fal wefen ten 3 2 dagen,cle fomme van 100 gul- dens tot xl. grooten. X. Den Sergeant-Major te VoetentePaerdt, fijn hoogh Traftement fal wefen ten 3 2 dagen de fom- me van 80 guldens, te xl. grooten, X I. Den Regiment Quartier-meefter fijnTra&ement fal wefen ten 3 2 dagen de fomme van 2 5 guldens, tot xl.grooten. XII. Den Regiment Provooft fijn Tra&ement fal we- fen ten 32 dagen deibmme van 20 guldens totxl. grooten.                   XIII. Op yeder Compagnie ialbyMonfteringegoet- gedaen werden een Schryver. XIV. Tot het maecken van yeder Vaendel, fal by Ordonnantie gegeven werden in prompte betalinge de fomme van 4,0 guldens, tot xl. grooten ·, ende voor yeder Standaert 70 gelijcke guldens, door de Provincie op de welcke de ielve fullen werden ge- repartieert. X V. De Tra&ementen van de hooge Officieren,Rk- meefteren ende Capkeynen, midtigaders Lieute- nantcn, Vendrighs ende Cornets, ende alle an- dere Officieren , iullen aenvangh nemen als op de Loop-plaets fullen gelevert wefenvijfentwintigh «fte&ive Ruyters, ende veertigh Voet-knechten ·, de welcke den Collonel, Ritmeefteren ende Ca- pkeynen reipeftivelijck onder beneficie van het vooriz Aenrits ende Tranfport-gelt, gehouden fullen zijn aldaer te leveren tot haren kofte; ende de Soldye derRuyteren endeghemene Soldaten, lullen aenvangh nemen met den dagh dat fyopde Loop-plaets aen de Heeren Magiftraten of Com- miiïarisvandeMonfteringe fullen werden geprse- fenteert ·, die daer van ghehouden fullen blyven t'elckens Atteftatie te verlenen, en op die Atteftatie fullen goetgedaen werden de Soldyej en't Trakte- ment van den Quartier-meefter lal ingaen vier we- ken nae dat de Werf-gelden fullen zijn voldaen. XVI. Of het gebeurde dateenige Lieutenantij Cor-

-ocr page 202-

Ordres en Reglementen, betreffende de Militie te Lande.         i6i

r^E bovenftaende Capitulatie is op ordre van lAaer Edele Mog. in handen gheftelt aen den Capiteyn . · · · . · ■ ■ ·           om flch „acr den inhouden van dien te reguleren. jiBc <van Cautie. Wy ondergefchreve verklaren by deièn, ons in debefteformeteconftitueren tot borgen en als principalen voor de perfoon van , . . . ende voor de precife naerkominghe van 't geene Oorfzis · · · terlbmmevan . . . , by aldien en voor ibo veel als de ièlve . . . foudc mogen in gebreecke blyvenvandeWervin- ee by hem aengenomen te doen, in conformité van de bovenftaendeCapitulatie effe&ivelijck te prefte- ren ende dat onder expreflê renunciatie van de beneficicn ordinis divifionis & excuffionïs, van de effeiten van dien ten vollen onderrecht zijnde,

midtigaders onder verbandt van onfe perlbnen en goederen, alle de welcke ende de keure van dien, wy midts deièn iubmitteren de Judicature van alle Hoven, Heeren ende Rechteren, ende ipecialijck de Judicature ende executie iöo wel van de Edele Mog. Heeren Gecommitteerde Raden van de Sta- ten van Hollandt ende WeiWrieflandt, inden Quartiere waer op iyne betalinge ial weien geaffec- teert, als vande Edele Mog. Heeren Raden van State der Vereenighde Nederlanden. Dest'oir- konden by ons onderteyckent deièn , . . T"\E Staten van Hollandt ende Weft-Vrieilandt, •■-^hebben op de bovenftaende Capitulatie tot . ν . . ge-eligeert .... ende lullen hem van hare zyde den inhoudt van de iel ve Capi- tulatie prefteren. GedaenindenHageden .... 1672. Onder ftont, Ter Ordonnantie vande Staten.

15. Refolutie van de Hoogh Mog. Heeren Staten Generael der Vereenitrh*· de Nederlanden i met infertie van de Ordonnantie, voor den Wagen-meefler ende Voer'lu)'den 'm het Leger dienende. In date den ι f April 1672.

iyluyden verdienen fullen, fonder dat den Wagen- meefter, ofte fyne Conducteurs eenighe Wagens of Paerden daer onder iiillen mogen hebben, ofte die op de Monfteringhe preièntcren, diredtelijck noch indïrectelijck, op verbeurte van de ielve, óf dat fy geleende Paerden, ofte oock eenige Wagens op andere ofte verkeerde namen fullen mogen in- ftellen, ofte eenigh ander abuys ofte fraude daer inne gebruyeken, ofte gedoogen te gefchieden, op pcene van als meyneedige geftraft te worden. III. Ofte indien goedgevonden werde eenige Wa- gens door den Wagenmeefter, ofte iyne Con- ducteurs , niet by aenneminge, lbo voorichreven is, maer by repartitie over de Provinciën ofte Quar- tieren, Steden ende Dorpen van dien te lichten j ial inlgelijcks alle devoir doen, omme volgende de Lijfte hen daer van overgelevert, de ielve in tijdrs teibmmeren, ende haerghetal refpeirive te doen gheieet hebben ende opbrengen in goede ftereke Wagens, met goeden Geipanne , om dienft te moghendoeni ionder eenighe oonniventie, ofte oock voor haerluyderverfchooninge eenighe ghe- fchenken te nemen, ofte andere fraude daer inne te committeren, op pcene als boven; ende ial hy dan van de ièlve Provinciën over nemen de parti- culiere Lyften van ibodanige Wagens ende Paer- den, met de namen van de Voerluyden, alsbyde Heeren Staten van die Provinciën, ofte by de Hee- ren der iel ver Gedeputeerden, in ghe vol ge ende totvoldoeninge van de voorfz repartitie fullen We- ien aengénömen; ende fal hy Wageh-meefter daer van als dan mede doen defelve pertinente ende ipecihjcque opfehryvinghe, deweleke hem inliet' voorgaende tweede Articul is aenbevolen: Ende ibo eeenige van de ièlve Provinciën ofte Quarriereiï» in eenigh gebreck zijn, ibo wel in het voldoen en hétiefFective preftereri van hare quotesin de vooriz repartitie, ofte inhëtoverbrenghên vande Lyite vande vööriz Wagens ende Paerden, by haer aen- genomen j als oock aridériints, ial het ièlve terftonc aen-

JE Heeren van Beverningk (deHeerRip- perda tot Buiriè jegenwoordigh abiènt ,,, zijnde) ende andere haer Hoogh Mog. Gedeputeerden tot de Militaire iaecken, hebben ter Vergaderinge gerapporteert, dat haer E. met ende nevens eenige Heeren Gecommitteer- den uyt den Raedt van State, hadden naergheiien de Ordonnantie gemaeckt in den Jare 15-5)5) voor de Wage-meefter ende Voer-luyden in het Leger, en die naer ingenomen advis van den Heere Prince vanOrange, Capiteyn Generael over de Legers van den Staet voor de aenftaende expeditie, had- den gecorrigeert ende gedreiïèert in manieren hier naer volgende. Ordonnantie , voor de Wage- meefler ende Voer-luyden in het Leger dienende.           . j'-; I.                        /; ' Γ} At den voorfchreven Wage-meefter, ontfan- ■"-^gen hebbende den laftvan Syne Hoogheydt den Heere Prince van Orange, als Capiteyn Gene- rael over de Legers van defen Staet in defe expedi- tie , ofte van de Heeren Raden van State, hoe veel Wagens by hem ten dienfte als vooren, fullen aen- genomen werden, falalledevoirdoen, om'tfelve getal (wefende van goede endeftereke Wagens, ende voorfien met goeden Gefpanne) in aller dili- gentie aen te nemen tot drie guldens daeghs, vol- gens de praftijeque in voorige tyden altoosgeobfer- yeertj omme gebruyektte mogen worden ten be- itelden tyde, daer, ende fulcks den noot eri dsehft van den Lande vereyflehen fal.                  "r::' "i II. Uoende pertinente opfehryvinghe van defelve W agens ende Paerden, niet aenteyekertinghè van ί° ρ r' eiK*e byfonderemcrck-teeckenènvan yederlaerdtapart, vanden name vande Wage- naers' 5="^ van hare Meefters (indien fy felver geen Meefters vande Wagens ende Paerden en zijnj ende waer defelve woonen, oock hoeveel

-ocr page 203-

					Placateh. i.Boeck. 5 Tit.
			166
							ge van dien gelet te meghen werden , als naer behooren, XX. By de Wagens, die welcke de Wagen-meefter aen de Commiièn van de Munitien, ofte Vivres ofte oock anderfints in een notabel getal lal leveren' fal hy tot beter beleydinghe van de felve, een ofte meer van fijn Conducteurs by-ftellen (ten minften tot ekke vijftigh Wagens een Conducteur) de welcke middeler-tijdt tot ghebiedt van de fehe Commiièn fullen ftaen. X- Ende fullen de felve Conducteurs gehouden zijn in aller getrouwigheydt, ende op haer Eedt, van tyde tot tyde den Wagen-meefter ende Contre- rolleur adverteren, wat gebreck aen Wagens ofte Paerden zy, ende of fy dienft konnen doen of niet, fonder conniventie, op pcene van caflatie; daer op ly, ende oock die Wagen-meefter in 't byfonder fullen hebben te letten , als die Wagens des avondts ende morgens in 't Quartier fullen komen, foo hier nae gelèyt fal werden. X I. Ende na dat die Wagens als boven eens gediftri- bueert fullen wefen,fal die Wagen-meefter de felve, noch geen van dien, daer na niet mogen vorderen tot andere dienften, dan met exprefiè laft van fyne Hoogheydt, ende kennifle van den Contrerolleur, die daer af notitie fal houden. XII. Sal de Wagen-meefter ende fijn Conducteurs, hen wachten op haer eygen authoriteyt eenighc Wagens teverhuyren, ofte over te doen aen Sa· telaers ofte andere, onder wat pratext 't felve zy, op pcene van als meyneedige geftraft te worden. ;                    XIII. Ende indien by fyne Hoogheydt, oftedeHee- ren haer Hoogh Mog. Gedeputeerden ende Ge- volmachtighdcn te Velde, noodigh ghevonden worde, om redenen eenigh ghetal van Wagens aen Soetelaers, ofte andere voor een reyiè tedoeni daef af laft hebbende ontfangen, fal met kennifle van de Contrerolleur als dan den ièlven daer af mogen gerieven voor het gefette loon, fonder het felve te mogen excederen, daer af tot profijt van hetLandt reeckeninge doende naer behooren. :";"":· ".:" >_';.. χ ι v. . Sal voorts niet toelaten dat eenighe Paerdenjn dienft, ende dien-volgende gebrant-merektzijn- de,,. Worden verkocht ofteverruylt, ten ware om eenigh gebreck, daer op hy met den Contrcrollcui wel Icherpelijck fal letten. ; χ v. • jÊ'iidf indien eenigh Paerdt in 't aenbrengen van hecGeföhutof Munitien, ofte anderfints dien» doende, voor de verongeluckte oftegefchoten? w hy: meiden Contrerolleur terftont daer op, en* po ^^.circumftantien informatie nemen, en aaci af pertinente notitie houden. xvi.               ;, , -Ghelijck hy mede tot allen tydenneerfhgn'j letten;, en iyne Conducteurs doen letten op* ge^ejtemi|e vande Wagens ende Paerden, en(lc foo, l^eft <hy bevüiden fal een Wagen gebroocken j ofte^eripRaerdtfiëck, verlemt,: gejchootenjg"e' ftptwttQjfte geftoolen te wefen, fal 't felve ψψΐ aenJE^cenenj endeoofkden Contrerolleur»e^
		aengevcn, ommedaennnc gercmedieertte mogen werden, houdende van alles regifter als boven. IV. Sal daer na die Wagen-meefter alle de felve Wa- gens ende Gelpannen, ibnder eenigh onderfcheyt, ofte die by hem aenghenomen, of by de Provin- ciën , by.repartitie als boven ghefurneert zijn , te- gens al fulcken dage als hem geordonneert fal wor- den ; ende dat men de ièlve fal meynen te gebruyc- ken, ende haren dienft laten ingaen, by den ande- ren befcheyden op een fcecker Rendevous, hem aen te beftemmen, alwaer nae overleveringe van een pertinente Rolle, inhoudende verklaringe als boven, terftont daerafmonfteringe genomen fal worden by den Contrerolleur vande Artillerye, (by lbo verre hy daer by lal konnen weien) ende anderen van 's Landts wegen daer toe te commit- teren , de welcke wel fullen letten op de deughde van de felve Wagens ende Paerden, op de prijs en wacrde van dien, ende of die met de Notule van de Rolle over een komen, indien niet, de felve Rolle daer nae dreiTcren ; ende voorts die Wagens ende Paerden, onbequaem tot den dienft, fonder eenigh faveur ofte conniventie datelij ck caiïèren; ende lal gelijcke monfteringe geitereert worden, io dick- mael als men noodigh fal bevinden. V. Sullen op die eerfte monfteringe alle die Paerden gebrandt-teyekent worden met een teyeken, ver- icheyden van het teyeken van de Treck-paerden, daer vooren men fal betalen van elck Paerdt fes lluy vers eens, fonder meer, d'eene helft tot profijt vanden Wagen-meefter, ende d'ander helft tot profij t van den Contrerolleur, fonder dat de lèlve voorts fullen mogen genieten van die Voer-luyden eenige dagen Gagie, of oock yet anders, onder wat pretext het zy, op pcene van arbitrale correctie* ende lal het Ylèr voorts bewaert worden by den voornoemden Contrerolleur, omrae van tyde te tyde aenteyekeninge te houden tegens den Wagen- meefter, van die Wagens ende Paerden die nae- maels aengenomen ende gtiebrandt-meickt fullen worden.                      ■■·                - ;:.,-', - 's-, ^■•i.r.i'V:.ii: ;· , Die Paerden diementer caufevari.ori.bequaem- heyd fal cafleren, fullen gebrandt-merekt,1 w°*"den met een teyeken apart, omme niet weder aenghe- nomen te worden.                 * ■ ; -.-..;>.,,■/,-.;-, V II. . : De repartitie ende verdeylinge vande Wagens ghemaeckt, ende den Wagen-meefter ghelevert zijnde, fal de felve Wagen-meefter dien achter- volgende een yegelijck fijn volle getal van Wagens overgeven, fonder eenige achter te houden,, <>p pcene van arbitrale correctie jjende in allen gevalle hen te doen betalen alfulcke achterhoudene Wa- gens j voor den tijdt dat die achter gehouden ?jjn ·, endelMdefeiveLyfte εηΦ $e;randeringq.y^dien tMlcken als dieHGd geichieden, -een dubbelt'over- leveren aen ^e Heeren haer Hoogh Mog,, Gede- puteerden endeGeyolmachtighdeii te Vielde,endc, denGontrerofleur.'         .f:..             r^tröwio' ,.v vrlr-V-LIi.ti,'. ■ ! gri^tóni ; Gelijek h$ mede.van tijdi©f»4jdiyne I^opghqyd,; en^e de ièlyerGiedeputeerdeji- adyerteren,la}yan de geJ^entheyd ende dienft.der Wagens, jpmme, op het vorderemplöyi veranderinge, of afdanelcin-

-ocr page 204-

Qrdres en Reglementen, betreffende de Militie te Lande.          16y

toe laft hebbende, ten overftaen van den Con- trerolleur. XXII. In 't afdancken van de Wagens, fal die Wagens meeftergeen Attcitatien moghen geven, dan ten overftaen vandenContrerolleur, die de fclve At- teilatien mede fal onderteyekenen, de welcke per- tinentelijck fullen inhouden diedagea vandeaen- komfte op 't Rendevous $ ende van de afdanckingej met de plaetfe daer 'tfelve ghefchictis, ibnderdie ièlve dagen in eeniger manieren te mogen extende- ren, onder wat pretext het oock zy, latende dio dagen van den Aen en Aftocht tot diicretic van den Raedt van Stare, welcke Attcitatien anderfin ts van geen waerde gehouden fullen werden. XXIII. Van die Conducteurs, die welcke de Wagen- meefter tot fijn behulp vandoene ial hebben, ial hyt'elckens als hy van de lichtinge van de Wagens laft bekomt, die Lyfte aen den Raedt van State overleveren, omme op die qualiteyt van de Per- ibonen, ende noodigh getal der fel ver, mitigadeis opeentaux van hare Dagh-gelden, gelet en geor- donneert te worden als naer behooren, nae welcke lijfte de ièlve ilillen betaelt worden, mits blijekende van haren daetlijcken dienil by Atceftatie van den Wagen-meefter-endeContrerolleur, ende anders- niet. Waer op ghedelibereert zijnde , hebben haer Hoogh Mog. de voorfchrevc Ordonnantie ghe- houden voor gearrefteert; ende is dieji-volgende goetgevonden ende verftaen, dat de felve Ordon- nantie alomme by allen ende een yegelijckcn die het aengaen mach, geobièrveert en naer-gekomén fal werden'. Datwyders byde Heeren Staten van de refpeclive Provinciën, geene Wagens ende Paerden en lullen mogen aengenomen werden, als op de ordinaris taux van drie gulden daeghs 5 ende dat dien-volghende aen de meer-hoogh-ghemelte Heeren Staten ter faecke van ibodanke Wagens niet meer als drie guldens in reeckeningc gepaf- feert, oftetegens de Generaliteyt cenighfints ge- valideert fullen werden ·, Dat wyders de meer- hoogh-gemelte Heeren Staten fullen werden ver- ibcht, gelijck de ièlve veriöcht werden mits delen, t'elckens de Lyfte van de Wagens ende Paerden by haer aen te nemen, met de namen van de Voerluy- den , op hetipoedighfte ter handt te ftellen aen den Wagen-meefter by haer Hoogh Mog., tot direclie van de voorfz Wagens ende Paerden gecommit- teert; ende dat de voorfchreve Wagens ende Paerden, lbo wel die van de hoogh-gemelte Hee- ren Staten felfs, als die by den voornoemden Wagen-meefter aengenomen ofte opgebracht zijn, fullen ftaen onder het geiagh ende directie van den voornoemden Wagen-meefter. Was gepara- pheert, J. van Gent , vt. Onder ftondt , Accordeert met het voorfchreve Regifter. Was geteeckent, GaJjt.Fagel.

omme

te annoteren, met den dagh wan-

si

& fulcksisghefchiet, van wekken tijdt affy al" fTke Wagens ende Paerden uytde Rollefullen royeren, totter tijdt ende wylen toe andere goede inhetiëgheprcfcnteert fullen werden, ten ware dat een Wagen allccnlijckontramponeert zijnde, binnen den tweeden dagh weder gemaeckt ware, of binnen den derden dagh een nieuwe Wagen in nlaetfè van de geb'roockene worde gelevert, ofte binnen den vierden dagh het fieck ofitejvcrlcmt Pacrdc weder worde,genefen, ende dienftkonde doen ofte een ander goet Paerdt in plaetiè van het gefchotenc, geftorven ofte geftolen worde ghe- brachL            xvii. Wanneer Schans-korven ofte Rijs gevoert fal worden, ofte andere fware dienil gedaen, daertoe fullen alle die Wagens by gehjekheydt ende goede proportieghebruyekt worden, fonderd'eenmeer als d'andcr te verfchoonen. XVIII. Die Commis ende Conducleurs fullen oock t'elcken wel letten, dat die Wagens hare behoor- lijcke ladinge krygen; te weten, dat een Wagen gefpanncn met drie Paerden, ten minften op hebbe ontrent vijfthien hondert ponden gewichte, ende een gefpannen met twee Paerden naer advenant; lbnder dat daer inne geconniveert fal werden, ofte oock toegelaten dat die Voerluyden eenige andere als 's Landts Goederen; ofte oock eenige perfco- nen lullen opnemen, op peynevan gheroyeert te worden voor acht dagen van hare gagien. XIX. Sullen oock die Voerluyden gehouden zijn te refponderen van de Goederen daer mede fy t'elc- ken geladen worden , ende boven dien aen den Lyve gheftraft te worden, die gene die met moet- wille bevonden fullen worden eenighe Goederen onderwegc van haer Waghen afgheworpen te hebben. X X. Sullen mede die Voerluyden gehouden zijn alle avondts en 's morgens vroegh met hare Wagens en Paerden te komen in 't Quartier daer fy refpetlive befcheyden zijn, ende niet van daer gaen fonder confent van den Commis, ofte andere, tot wiens dicnile fy gedeftineert zijn, die daer inne difcretie ^en gebruyeken ·, omme hen niet te vergeefs op te houden, daer beneffens continuelijck by dage endebyrachteinelck quartier bybeurte een deel van de Voerluyden (fulcks als gheordonneert fal Jorden} gehouden fullen wefen hare Paerden by de Wagens in 't Quartier te houden ende voeren, omme op alle voorkomende dienftterftontgereet tczijn, alles op poene van caiTatie. η χ»                x x L yie Wagcn-mecfter fal geen leeningen noch be- ogen mogen doen aen eenige Wagenaers, dan ωε te laten gliefcliieden door den Commis, daer

i4

Waerfchomvinge van de Staten van Hollandt*, tegensalle gewelt enoveï" lafi vande Ruytaen en Soldaten aen de Huyfluyden,- Indateden*) Attgafii \6jt.

& Staten van Hollandt ende. Weft-Vrief- landti T)oen te weten, Atfoo op Patent van

Orange, Stadthouder, Capiteyn ende Admirael Generael van Onfen Lande, tot voorilant van den

tyne Hooghcydt den Heere Prince van , fejven Lande, ende gerufthcyt/an de goede Inge-

zetenen

-ocr page 205-

Flacaten. ι. Boeck. 5. Tit.

ι68

Hoenderen, Ganfen, Enden, DuyvenofCony nen in geenderley manieren te verkorten, ofte b'e" fchadigen : Gelijck mede alle andere, wiedefelyl ibuden moghen wefen, dat fyluyden haer van 't be dryven vanden vooigeroerdenoverlafl:en moetwil. ligheden fullen hebben te onthouden > op pcene dat contrarie geichiedende, fyluyden boven de vergoe- dinge van der Ingezetenen gheleden fchade, daer over anderen ten exemple aen den Lyve ghecorri. geert ende gheftraft fullen werden : Alles achter, volgende den teneur van den Arücul-brieff, ende ten aenfien van de andere, naer gelegentheyt ende exigentie van faecken, andere ten exemple als vo. ren. Ende ten eynde niemandt hier van ignoran- tie pretenderen, nemaer alle ende een ycghelijck weten moge waer naer hy hem hebbe te reguleren ordonneren Wy, dat defe fal werden gheaffigeert ende gepubliceert alomme daer het behoort, ende tegeichicdenghebruyckelijckis. Gedaen in den Hage onder Onfen Zegel den f > Augufti ιβ-2 Onder ftondt, Ter Ordonnantie van de Staten. Was gheteeckent, Herbt.vanBeaumont.

zetenen van dien, divcrfche Compagnien te Paerd aldaer ghebrach t, ende teji platten Lande gheleght zijn tot nader ordre, ende men (^buyten verwach- tinge ) in ervaringe komt, dateenigeRuyters haer vervorderen de Landtzaten te befchadigen met het berooven van der ielver Hoy, Stroo ende Langh- voer, midtigaders de Hoven ende Boomgaerden van Boom ende Acrd-gewafch, als mede het fchie- ten van Hoenderen , Ganfen, Enden , Duyven ende Conynen: Gelijck dan mede andere Moet- willigers, Vagebonden ende Landdoopers,die oc- eafie waernemende, de voorfz Onfe Onderdanen ende Ingezetenen ondernemen te belchadigen. Alle het welcke alibo niet en behoort·, Soo werdt midts defen ghewaerfchouwt, ende wel expreflèlijck be- voolen aen alle Officieren ende Ruyteren onderde voorfeyde Compagnien, midtigaders allen ande- ren van de vooriz Compagnien dependerende, dat fyluvden haer van alle dicrglielijcken overlafl: ende moetwil Tullen hebben te onthouden v ende de goe- de Ingezetenen van den Lande in haerluyder Hoy, Stroo 5 Langh-voer, Boom ende Aerd-vruchten,

2 7. Ordre van Syne Hoogheyt, waer bygelafl werdt dat alle Soldaten enk Ruyteren, zijnde hier te voor en gheweefi in dienfl defer Landen ■> ende met geënt behoor lij cke Tafpoort daer uyt ontfagen zijnde, fich binnen den tijdt van veerthien dagen wederom onder hun voorige Vendelen en Qompagmenfullen hebben te begeven In date den 1% September 1672.

llhem Henrick, by der gratie Godes Prince van Orange ende Naflau, &c. Allen den genen die defe fullen fien of hooren lefen, Saluyt. T)oen te weten : Alibo by da- gclijckfche experientie bevonden werdt, dat grote meenighten van Soldaten ende Ruyteren, zijnde geweeft: in dienfl: ende foldye deièr Landen, ende door het over-gaen van Plaetfen, of by andere voorvallen, van hunne Vendelen ende Compa- gnien gheraeckt zijnde, in plaetiè van fich weder daer by te begeven, ikh niet ontfieii hun daer van te abfenteren, ende felfs andere dienfl: te nemen, tcgens hunne eere ende plicht: Dat delgelijcks een groot getal Soldaten, geweeft: zijnde onder Com- pagnien, de welcke onlanghs gereformeert zijn, by die occafie tot recreuteringe en verfterekinghe van andere zijn ge-cmployeert, hun komen te abièn- teren ende te verloopen, tot groote verfivackinge

ende ordonneren midts defen, dat alle Soldaten en Ruyteren, zijnde hier te vooren geweeft in dienft defer Landen, ende met gene behoorlijck Pafport daer uyt ontflagen zijnde, fich binnen den tijdt van veerthien dagen, ingaende met den 2 3 deies, we- derom onder hun voorige Vendelen en Compa- gnien iullen hebben te begeven: Ende dat die gene, de welcke by occafie van de voorfz reformatie on- der andere Compagnien gerangeert gheweeft zijn, fich binnen de vooriz tijdt daer wederom by fullen vervoegen, of immers onder andere Compagnien in dienfl: deièr Landen fich begeven ·, op pcene van food'eene alsd'andere ter contrarie doende, als Deièrteurs daer over ibnder eenighe conniventie aen den Lyve gheftraft te werden. Gedaen in 's Graven-Hage den 18 September 1672. Was getekent, G.H.Trinced'Orange: Onder ftondt, Ter Ordonnantie van Syne Hoogheyt. - Gecontra· figneert, C. Huygens.

van

s Landts Militie. S O O IS Τ, Dat Wy

daer in willende voorfien, gheordonneert hebben,

z 8. O rdre van Syne Hoogheyt ^ tot completeringe van de Compagnien tt Voet ende te Paerdt, en verbodt tegens het geven van Verloven ojtt Pafpoorten. In date den 18 September ι6γι.

(Ilhem Henrick,by der gratie Godes Prince van Orange ende Naflau, 8cc, Allen den genen die deiè fullen fien of hooren leien, Saluyt. 'Doen te weten: Alibo bydage- iijckfche experientie ondervonden werdt,dat veele Compagnien van 5s Landts Militie, door faute en quade vooribrge van de Capiteynen ende Officie- ren, de felve leydende, in foodanigen Hechten ftaet bevonden werden, ibo ten reguarde van Manfchap,

als het fwacke getal van derfelver Soldaten en RuT teren, dat in voorvallende gelegentheyt, daer van weynigh of geen behoorlijcken dienft foude te ver- wachten zijn, tot groote ichade ende ondienft van den Lande, ende dis-reputatie van desièlfs Militie- SOO IST, DatWy daer innewillende voor- fien ) gelaft ende geordonneert hebben, laitene» ordonneren midts deièn alleCapiteynen ende Oft' eieren levdende Compagnien, foo te Voet als te " &                              paerd,

-ocr page 206-

Ordres en Reglementen, betreffende de Militie te Lande.          169

ρ>rd ten dienfte defer Landen, defelvebinnen ÏStvahveerthien dagen, ingaende met den defes ten vollen te completeren, ende van be- iLme Manlchap te verfien, omme na behooren te Lnendienftdocn, ende ge-employeert te wer- den · op poene van, ter contrarie doende, te wer- den eecaOëert fonder eenige conniventie Tuitende dier en boven gemelte Capiteynen ende Officieren

binnen de vooriz tijdt eenige Verlooven of Pafpor- tcn te geven j alfoo wy fulcks voor den dienft van den Lande noodigh achten. Gedaen in 's Graven- Hage den 18 September 1672. Was geteeckent, G.H.Trince α Orange. Onder ftondt, Ter Or- donnantie van Syne Hooghey t. Gecontrallgneerti C. Huygens.

,n Verbodt van eenige Verdingen, over Contributien met de Vjanderi

In date den 6 September ι6γζ>

aen tegaen.

5@E Staten Generael der Vereenighde Ne- derlanden. Allen den genen die defen ftillenfienofhoorenlefen, Saluyt. Aliöo wy in ervaringhe komen dat de Vyanden defer Vereenighde Nederlanden onderftaen de Regeerders ende particuliere Inghezetenen van de rcfpeclive Provinciën te ibmmeren, omme binnen fceckeren ghepraefigeereen tyde met haer te komen handelen over de Contributien, op poene van by gebreecke van dien geplundert en verbrant te wer- den·, en te beduchten ftaet dat de gemelte Vyanden 't felve haer voornemen met alle bedenckelijcke middelen ende gewelt fullen trachten ten effeftc te brengen; Ende dat fulcks niet alleen iöude komen teftrecken tot fonderlinghe incommoditeyt ende cxceiTive belaftinghe van de goede Ingezetenen der gemelte Provinciën, midtfgaders tot verfterekinge Van de Vyanden, dewelcke daer door middelen van fubfiftentie fouden worden gefuppediteert, om Γ00 veel te langer ende krachtiger lèlfsuythet in- komen der meer-gemelte Provinciën deièn Staet te beoorlogen·, maer infonderhey t, ende boven al tot kleynachtinge van de Hooge Overheytj de welcke onder Godes ghenadigen zegen noch de faculteyt heeft, omme de meer-genoemde goede Ingeze- tenen jegens alle violentic te protegeren, ende der Vyanden boofe deiïèynen vigourcuièlijck tegen te gaen ende af te weeren : S O O I S Τ, Dat wy by deliberatie, ertde ing'eno men hebbende het hooghwijs advis van Syne Hoogheyt, ende den Racdt van State der Vereenighde Nederlanden, goedtghevohden hebben alle de Onderdanen ende

Ingezetenen van defen Staet, te verbieden ende té interdiceren, gelijck wy aen de felve verbieden en interdiceren midts deièn, omme met de mcerghe- noemde Vyanden eenige verdingen aen te gaen of te iluy ten, veel min in executie van dien aen de ièlve eenige de minfte Contributien te geven, di- reftelijck of indire£telijck in eeniger manieren, on- der hoedanigh pratext het felve lbude mogen we- ien 5 op poene dat de Contraventeurs van dien als Vyanden van den Staet aengeiien, ende als iboda- nige der ièlver Goederen geipolieert ende verbrant fizllen werden ·, ende wyders j egens hare Pcrlbonen gheprocedeert fulcks als naer exigentie van faecken bevonden fal worden te behooren. Ende ten eynde hier van niemandt ignorantie en prsëtendere, ver- foecken wy de Heeren Staten j Gecommitteerde Raden ende Gedeputeerde Staten van de refpecTri- ve Provinciën, ende allen anderen Jufticieren en Officieren van den felven Lande , dat ditPlacaei: alomme daer men ghe woon is publicatie te doen openbaerlijck voor den volcke afghekondight ende geaffigeert werde, ende yder een gelaft heur naer den inhoude van dien te reguleren* Want wy 't ièlve alibo ten dienfte van den Lande bevonden hebben te behooren. Aldus gedaen, goedtgevonden ende gearrefteert in 's Graven-Hage den ièften Septem- ber i6ji. Was gheparapheert, Th. Zoete de Lake vanVïl/ers, vc. Onder ftondt, Ter Or- donnantie van de Hoogh Mog. Hèeren Staten Ge- nerael der Vereenighde Nederlanden. Ter Rela- tie van den Raedt van State der felver Landen. Geteeckent, G.<üan Slingelandt.

I o· Nader waerfchouwinge tegens betalen van Brandschat tingen ende Contributien. In date den ii November ιόγϊ.

alle exacTJitude fullen informeren teghens die gene die iöodanige Contributien fouden moghen komen te betalen, ende iönder eenige conniventie of diffimulatie, in conformité van de voorfz Pla- caten te procederen teghens die gene die daer aen fchüldigh ghevondén iullen worden y ende dat de ièlve Officieren voorts aen haer Ho. Mog., mitiga- ders aen den Raedt van State, van tijdt tot tijdt re- kenichap fullen geven van 't gene haer dienthalven voorgekomen of wedervaren fal wefen. Ende ten eynde niemandt hier van ignorantie en pratendere, verfoecken wy de Heeren Staten, Gecommitteerde Raden ende Gedeputeerde Staten van de refpecH- ve Provinciën, endie alle andere Jufticieren ende Officieren vanden felven Lande, dat dit Placaet X                      alomme

|E Staten Generael der Vereenighde Ne- derlanden. Allen dengenen die defen fullen fien of hoeren lefen, Saluyt. Aliöo niet jegenftaende byPlacaten van denLan- ae verboden is eenigeContributie of Brantfchattin- gc aen de Vyanden van den Staet te betalen, echter euuge_van de Inghezetenen defer Landen deson- n 11 ? on^ernemen de voorfz Contributien en Brandtfcnattingen aen de voorfz Vyanden göèdt te aoen, tot merckelijcke fterekinge van de felve Vy- anden : SOO IST, Dat wyby deliberatie van lanH^f Van State der voörfz Vereenigde Neder- Soeutghevonden hebben te ordonneren,

geinckwy ordonneren by defen alle Officieren en JUiticieren defer Landen, dat de felve haer met

-ocr page 207-

Pkcaten. ι Bocck. 5Tit»

's Graven-Hage den 22 November 1672. \ya„ geparapheert, J. vander Nyenburgh, vt. Onder ftondt, Ter Ordonnantie vande Hoogh Mog. Hee. ren Staten Generael der Vereenigde Nederlanden Ter relatie van den ïtaedt van State der felvër Lan! den. Geteeckent, G.vanSlingelandt.

alomme daer men gfiewóön is publicatie te doen, openbaerlijck voor den volcke afghekondight ende geaffigeertwerde; ende yeder een gelaft haer naer den inhoude van dien te reguleren, want wy 't felve alfoo ten dicnfte van den Lande bevonden hebben te behooren. Aldus ghedaen ende gearrefteert in

2 ι. Ordre van Syne Hoogheydt tegens het dèbaucheren der Soldaten, In date den yFebmari/ 167$.

Jllhem Hennck , by der gratie Godes, Prince van Orange ende Naflau, &c. Alibó dagelijcks ondervonden werdt, dat niet tegenftaende onfe voorgaende Ordres dien-aengaende ge-emaneert, verfcheydene Officieren in dienft van defen Staet, fichnieten ontfien onder hunne Compagnien aen te nemen Ruyteren ende Soldaten, de welcke in dienft zijn- de onder andere Compagnien, by hun daer van gedebaucheert werden, door liniftre middelen , ende alfoo hunne eygene Officieren ontrocken, tot verfwackinge ende verderf van 's Landts Militie, fchade ende intereft van de voornoemde Officie- ren, de welcke hunne Soldaten op lbodanighe onbehoorlickc maniere komen te verhelen-, welen- de faecke, de welcke in een wel-gedifciplineerde Militie niet en behooren getolereert, maer andere ten exemplegeftraft te werden. SOO I S Tj dat wy willende voor het toekomende prevenieren foodanige difordres ende ongeregekheden, hebben geinterdiceert ende verboden, interdicerenende verbieden rnidts delen wel ftri&elijck aen alle Offi- cieren, zijnde in dienft defer Landen, Ibohooge als mindere, van wat rangh of conditie de felve fouden moghen wefen , voortaen geen Ruy- teren ofte Soldaten , de welcke aireede by an- dere Officieren aenghenomen zijn, in dienft te

nemen

ofte trachten de lèlve aen de voornoemde hunne Officieren te onttrecken, op hoedanighe wy fe, of door wat middelen of indu&ien het felve foude mogen gefchieden. Verbieden inlgelijcks aen alle Soldaten, aireede onder eenighe Compa- gnien in dienft zijnde, ende 's Lants Soldye genie- tende, de lèlve Compagnien te quiteren, omme onder andere fich te laten aennemen, Ibnder te hebben bekomen behoorlijcke Pafïeport van hun- ne voorige Ritmeefteren of Capiteynen, op poene in 't reguardt van de Officieren , de welcke de Ruyteren of Soldaten van andere Compagnien komen tedebaucheren, van daer over te weren gecailèertj ende voor de Soldaten , de welcke ficli als vooren uyt de eene Compagnie in de andere komen te begeven, van daer over ibnder conni· ventie aen den Lyve als Defèrteurs te werden gbe· ftraft. Lallende ende ordonnerende Syne Hoog. heydt, dat delen alomme daer het behoort ghepu· bliceert, ende allenthalven geaffigeert lal werden, ten eyndc dat niemandt eenige reden van ignoran- tie daer van en kome te pretenderen. Aldus gedacn in 't Quartier van SyneHoogheydt tot Alphen den levenden Februarij 1673. Was gheteeckent, G. H. Trince d'Orange. Onder ftondt. Ter Ordonnantie van Syne Hoogheydt. Gecontraii»· neert, C.Huygens.

2,%. Irifiruftk voor den Geweldige-Generael van 't Leger, In den\) ■ Febmary 1673.

verlêeckeringhe ftellenj Voorts daer jegens doen procederen conform den Articul-Brief, Ordon- nantien ende Oblèrvantien Militair 5 de lèlve pro- ceduyren vervolgen, ibnder interruptie of onbe- hoorlijck delay tot de executie inclufive, alles Ton- der eenigh ontlagh of onderfcheyt van Perfonenj Ampten ofte Bedieningen : Ende met. dier.-ver- ftancle , dat in cas den voornoemden Genera Geweldige bevindt, dateenigh Soldaet heeft gc' pecceert tegens Placaten, Ordonnantien ofte w terdi&ien, daer toe de ftraftedes dootsisghei»' tueert, hy Generael Geweldige gehouden fal τ-Ψ lbodanigen Delinquant ofte Delinquanten deffl" met de doodt te ftraffen Ibnder eenigh uytfteloW figure van proces, Ende op dat den Generael Geweldige daer in te beter foude mogen reuflèren, lullen alle Overft£n> Ritmeefters, Capiteynen ende mindere OfijucrC.. fchuldigh ende gehouden zijn, Ibnder eenig'jiil veriuym hem Ibodanige alfiftcntie van Ruyterse» Knechten te verleenen, als hy tot uytvoering1^ van alle voorvallende exploi&en vannoodcru0'

|En Generael Geweldige, ial rangh heb- ben nevens de Sergeanten - Majors te Paert ende te Voet, waer voor alle hooge ende mindere Officiers ende Soldaten hem lullen erkennen , refpectreren ende doen mainteneren. Infgelijcks fal den Generael Geweldige voor vaft Traktement hebben en genieten Ritmeefters Gagie, ende daer mede op den ordinaris Staet van Oorloge werden gebracht. Voorts lal den Geweldiger-Generael continue- lijck moeten voorfien zijn met eengenoeghiaem getal van Paerden, om den gerequireerden dienft t'allen tyden te konnen doen. Gelijck mede den Generael Geweldige fich naerftelijck fal informeren op alle Delicten ende Excelïèn die gecommitteert werden by de Offi- ciers, Soldaten en anderen, in Militaire dienft • of funtlrie zijnde, binnen of buyten het Leger in Campagne ofte oock in de Guarniibenen deDelin- quanten ende Moetwilligen, defaffo ofte anders, lbo ras doenlijck apprehenderen, ende in goede

-ocr page 208-

Ördres en Reglementen, betreffende de Militie te Lande.        xyt

x. moeren hebben, ende Μ komen te. verfoeckeii, ncene van indignatie ende Lijf-ftrafte. 0PEnde fullen daer en boven defelve Overiten, Ritmccftcrcn, Capiteynen ende Officieren, hare onderhebbende Ruyters ende Soldaten, die op en Delict of Exces bevonden or daer van be- Susht werden, aenden GeneraelGeweldige ftefvneordrc moeten overleveren, oppcenedat 1 ^er in wcygerigh zijnde , of verhinderingh d ende, felfs daer voor reiponfabel ende puni- 1°1 fullen zijn, foodanigh als de Delinquanten Sullende niemandt wie hy zy, fich teghens den Geweldige Generael,-ofte lijngevolgh endeaffi- ftenten moghen oppoferen, de felve injurieren of ergens in misdoen directelijck of indiredtelijck met worden of wereken, op posne van fönder genaede opgehangen te werden. Voorts fullen alle Gevangenen van den Vyandt moeten gelevert werden in handen van de Gewel- dige Generael, die daer van behoorlijck bericht en informatie van den toeftant ende contenantie van den Vyandt fal moeten nemen, die hy vervol- gens aen den Generael ial moeten overleveren. Oock fullen andere Delinquanten die de facto niet en werden geapprehendeert, inigelijcks naer behoorlijcke examen moeten overghelevert wor- den , nevens hare befchuldiginge, ende dê infor- matien daer toe fpecterende. DenProvooft-Generael van't Leger, ende alle

particuliere Provooften van de Regimenten, Ad- miraliteyt, Artillerye, Guarde, ende anderen, ftaen onder den Generael Geweldige, de felve aen- brengende ende communicerende alle Delicten ende Exceflèn t'haerder kenniflè komende, ende voorts de ièlve desveribcht werdende, in alle oc- cafien moeten ailïfteren ende obedieren in het gene hy haerluyden fal komen te belaften ende bevelen. Oock fal den Provooft Generael goede forghe moeten dragen, ten eynde het Leger van d&gh tot dagh behoorlijck werde gereynight endeghe- zuyvert. Als mede dat het Vleefch, Broot, Bier ende an- dere Eet-waren, behoorlijck zijnghequalificeert, ende volgens de prijs daer toegeftelt, in't Leger werden verkocht. Den Generael Geweldiger, ialeyndelijckgoet ende ftrict reguardt nemen op de onderhoudingè van den Articul-Brief, Ordonnantie Militair, en alle andere Placaten en Bevelen, ionder eenigh tijt verfuym, dilfimulatie ofte conniventie, op poene van felfs dies-wegen ftrafbaer te zijn, naer exigen- tie van faecken. Ende dit alles by proviile en tot kennelijck wederièggen toe, Sec. Aldus byfyne Hoogheydt gedaen ende gearre- fteert in 't Quartier tot Alphen den negenthienden Februari) 1673. Was geteyekent, G. H. Trince d'Orange. Lager ftondt, Ter Ordonnantie van Syne Hoogheydt, gecontrailgneert, C. Huygens.

Inilructie ende Reglement, waer naer dat de Direffeurs var? de b eta- linge der Militie te Lande y foo van Ruy teren > Dragonders als Voet-knechten, flaendegerepartieert ter befoldinge vande Trovincie van Hollandt ende Wefi-Vrief* landt 3 haer fullen hebben te reguleren. In date den 17 Maert 1673.

3

V

onbequamen Peribon niet geadmitteert, maer een ander in desièlis plaetiè byde voornoemde Dire- cteurs of hare Erfgenamen voorgheftelt ial moeten werden ; ende dit alles ten eynde de voorfz Dire- cteurs en hare Erfgenamen hier door hare defchar- ges ende verefFeninge mogen bekomen : Des lbo fullen ibo wel die gene die de vooriz Peribon ko- men voor te ftellen,alie te iamen,ais de voorfz voor- geiteldePerfoonmetEede iöiemneel moeten ver- klaren, dat fy ter faecke van de vooriz voorftellinge of overdoeninge, niets belooft, gegeven of ontfan- gen hebben, beloven, geven of ontfangen fullen, directelijck of indirectelijck , in eeniger manie- ren. IV. Ende ibo wanneer naer deièn yemandt komt te iuccederen, in plaetiè van yemandt van de jegen- woordige Directeurs, geenKindt van den overle- den zijnde, of naer overlyden van een Kindt van haer, of de gekoiène in plaetiè van dien i ibo ial den vooriz Succeflèur ipecialijck verbonden ende gheobligeert zijn degeheeieverantwoordingevan iynen Prcedeceilèur tot fynen lafte te nemen, ende binnen den tijdt van fes Weecken,na den aenvangh van Jfyne Bedieninge, aen de Erfghenamen haer deicharges te behartdigen, nevens alle de reftanten in baren Gelde, die de ièlve Erfgenamen, ibovati 't gemene Landt, als de Ritmeefters ende Capitey- nen iöuden mogen competeren j tot weieken eynde X 2                           de

LErftelijck, fal de Bedieninge van de voor- noemde Directeurs aenvangh nemen met den eerftenjanuarij fefthien hondert drie entfeventigh. II. Ende fal der felver Bedieninge ghedaen werden by thien Perfoonen, die daer toe van behoorlijcke Commiffien fullen worden vooriïen \ Te weten, acht by de Heercn Gecommitteerde Raden in het Zuyder, ende twee by de Heeren Gecommitteerde Raden in het Noorder-quartier, oock daer-nevens ipeciale Acte werden verleent ■, uy t krachte van de welcke de felve zijn gheauthorifeert, omme yeder een twee, deghemelte Heeren haer Edele Groot Mog. Gecommitteerde Raden refpectiveJijck aen- ghcnaem; tot haer te mogen auocierenin'tfelve cmploy, onder ibodanige limkatien alsfyluyden MfuUcri oordeelen. n                       III Uat oock de Ampten van de ièlve Directeurs ful- len iuccederen op der felver Kinderen in den eer- ltenyraet, indien die daer toe bequaem zijn, of op die gene die een y der van haer,by mattcquement van hinderen, fullen verkiefen 5 Behoudelijck dat dcvoorizPerfoon by haer te verkiefen, daer toe mede bequaem fal moeten wcfen, in voegen dat de vooriz üirefteurs of hare Erfgenamen, een onbe- quaemPerfponvoorgheftdthebbende, de voorfz

-ocr page 209-

					Placatcn. ι Boeck. 5 Tit.'
			ιψφ
						pagnien , ter plaetfe daer de felve Compag^ logeren ofte Guarnifoen houden, ende,nerven" anders, wekken aengaende de voorfz kortinUl mede toegeftaen fal worden. X. Dat alle queftien ende difpuyten, foo tufTchen Ritmeefters ende Capiteynen, onder den anderen als tegens der fèlver Solliciteurs of Directeurs, ak mede de queftien ende difputen der Directeurs, fo onder malkanderen als teghens Ritmeefteren ende Capiteynen, ofdcrfelver fubalterne Officieren fullen werden gedecidcert door twee Boeckrion! ders van de Finantie van de refpective Quartieren ende drie der voornoemde Directeurs, die inde fake in queftie niet en fullen wefen geintereiTeert X I. De Ritmeefters ende Capiteynen fullen zijn ge- obligeert, op hare koften binnen den tijdt van veerthien dagen nae date van ydere Monfteringe, aen den Directeur van hare Compagnie, over te fenden de Monfter-rolle, gemunieert met de noo- dige Documenten tot de fuy veringe van dien gere· quireert, op pcene van een maent des Ritmeefters ofte Capiteyns Gagie te verbeuren, de welcke aen de eerfte maendt Soldts , ten behoeve van den Lande fullen werden gekort. XII. Ende fullen de voornoemde Directeurs verbon- den zijn, fes daghen naer date van den ontfangh van de voornoemde Monfter- rollen ende behoor- lijeke Documenten, de felve over te leveren aen den Commis van de Finantie, voor foo veel het Zuyder-quartier aengaet; ende aen den Secretaris Foreeft, voor foo veel het Noorder-quartier be- langht, op pcene van een maendt Gagie, van des Directeurs Gagie der Compagnie, daer van fulcks voorvalt, ten behoeve van 't Landt, dat mede aen de eerfte Ordonnantie fal worden gekort. XIII. Ende fal den Commis van de Finantie'in liet Zuyder, mitigaders den Secretaris in het Noordei·· quartier, fpecialijck zijn verbonden acht dageó naer date van de voornoemde exhibitie der Docu- menten, tot de voorfz fuyveringhe noodigh, de Rollen effectivelijck te fuy veren ende te Boeckte brengen·, fonder dat den voorrioernden Commis of Secretaris refpective daer van in gebreecken bly- vende,onder geenderhande pretexten, het zy van incomplete Monfteringe, of mancquement van fuy veringe van dien, de expeditie der Ordonnan- tie fal mogen ophouden. XIV. Oock fullen de voornoemde Directeurs op haren Eedt.zijn geobligeert, oprechtelijcken ende ter goeder trouwen, haer te informeren op de betalin- ge die by de Officieren aen de Militie haer beley^ aenbevolen wert gedaen, te examineren de M°n' fter-Rolien, endeteontdeckentjetbedroghj <$■ foo in de Monfteringe, als fuy veringe van Rollen» tot hare kennifïè foude moghen komen, op Pf als" vöreri, fonder daer over directelijck ofte i'lcJi' rectelijck met de Ritmeefteren of Capiteynen)ot der felver fubalterne Officieren of Soldaten, te gr gen cörréfpondereh, ofte eenighe communie^ houden tot naedeel vanden Lande, nietalic^1 op poene van infamie ende privatie yin haer Aw> ende pecuniele boete * maer oock op arbitrale c°r
		de Boecken van den Prsedeceftèur, gemuniecrt met behoorlijcke Documenten, volkomen ghelooffal werden gegeven. V. Dat mede de geheele Militie te Lande, foo van Ruy teren , Dragonders als Voet-knechten , fal worden verdeelt in thien Claflen of gedeelten, de welcke foo veel mogelijck fullen werden ghe-ega- leert , uyt de voornoemde drie fpecien; ende dat de felve Directeurs haer in allen manieren foo veel doenlijck fullen beneerftigen, om y ede? fijn ghe- deelte of Clafie promptelijck tilde fpoedigh te be- talen, foo haeft als haer de nodige Documenten ful- len ter handen komen. V I. Ende fal de felve betalinge pundtuelijck moeten werden gedaen, niet by Compagnien, maer by ge- heele Regimenten te gelijck, ibiider yemandt daer in in 't minfte te favoriferen, of de eene Compagnie voor d'ander eenigh furniflèment te doen. VII. De voorfz Directeurs fullen gehouden wefen, de Rithmeefteren ende Capiteynen te bedienen, ende hare affaires te verrichten, buy ten koften en lallen van de voorfz Rithmeefteren ende Capiteynen; oock gehouden zijn tebefbrgen dat de penningen aen de voorfz Rithmeefteren ende Capiteynen mogen toekomen, 'tzybyWiifel of anderiints; fonder dat de voornoemde Directeurs eenighiints gehouden fullen zijn eenighe verdere verantwoor- dinge te doen, als alleenlijck met de Quitantien die haer door de Rithmeefters ende Capiteynen voor de penningen fullen zijn behandight. . .. . .„.. ,. VIII. Ende fullen de voornoemde. Directeurs alle Jaren hare refpective Reeckeningen, gemunieert met de noodigeverificatoi re Documenten daer toegherë- quireert, overleveren onder recepiflè ter Reec- ken-kamer van haer Edele Groot Mog. j te weten, aen diein hetZuyder-quartier, voor iboveel be- langht de Militie op 't felve Quartier flaende ·, ende 't Noorder-quartier, foo veel de Militie van 't fèlve Quartier belanght, fonder voor haer of haer Erf- genamen in eenigh recollement geobligeert te zijnj als alleenlijck binnen dentijdtvanfesAVeecken na expiratie van elckjaer, ende anders niet, behou- dens dat na verloop van foodanigen tijdt niemandt onder beneficie van relief, tot eenigh recollement fal mogen werden geadmitteert: Endemllentriède de vöorfz Directeurs noyt gheobligeert zijn eenige Reeckeningen of openinge van de fèlve te doen aen eenige fubalterne Officieren, Ruyters of Soldaten; maer volkomentlijck ende abfolutelijck mogen yol- ftaen met hare ghedane betalingen aen de Rithmee- fteren ende Capiteynen. I X. ' Ende fullen voortaen geene kortingen op de Ördonnantienwordengeaccordeert, teniaftevan de Ritmeefters ende Capiteynen, ofte der felver fubalterne Officieren, ten profijte van eenighe particuliere Perfonen, het zy Koopluy den, Winc- keiiers, of andere, .behoudens dat alle kortingen ten profijte van den Lande op de Ordonnantien fiaren cours fullen hebben als voor defen, ten ware de voorichreve Ritmeefteren ende Capiteynen credit hadden afgefproocken voor de Logementen, Eetende Drinck-waren van haer ende hare Com-

-ocr page 210-

Ordres en Reglementen bet oock felfs tot de doodt in- van laken bevon-

l73 Ende lal aen de voornoemde Directeurs te la- men , ende yeder naer proportie van de Com- pagnien onder hare directie, ter handt geftelt wer- den tot een beginièl van hare bedieninghe, eene ibmme van thien hondert duylènt guldens, omme ge-employeert te werden, ten eynde als vooren j ende vervolgens van tijdt tot tijdt alle noodige fur- niiïèmentên, foo veele als de middelen daer toe geaffecteert, lullen komen op te brengen ·, londer dat de lèlve middelen in eenigerhande manieren, ofte onder eenige pretexten, tot eenigh ander employ ofte uytgifte fullen mogen werden ghedi- verteert. XXI. Behoudens dat de voornoemde Directeurs haer in allen manieren fullen bevlytigen , ende alle doenelijcke middelen allefints aenwenden, om in cas van noot, lbo veele Penningen als haer mo- gelijck fal zijn te verfchaften, ende aen de Militie te verftrecken ·, het zy door engagement en credit van haer ende hare Vrienden, ofte op der ièlver verbmtenille van hare effecten, midtfgaders alle het gene iyluyden daer toe te kort fouden moghen komen. XXII Ende of het mochte komen te ghebeuren dat geene Penningen op intereilè konden werden be- komen, als door engagementen ende verbinte- niilen van Ordonnantien ofte Obligatien, lbo ful- len de voornoemde Directeurs, ibodanighe ende foo veele Ordonnantien ofte Obligatien tenlafte van 't Landt ter handen werden gheftelt, (onder hare Recepiflèn} als daer toe noodigh lullen hebben. XXIII. ' Voor welck verfchot de voornoemde Directeurs intereilèn lullen genieten ende profijteren teghen lefthien ftuyvers van yeder hondert guldens ter Heere-maendt van twee-en-veertigh dagen, miti- gaders tot belooninge voor hare Bedieninghe een Schryvers paye van yedere Compagnie by haer bedient ■, te weten, van een Compagnie Ruy teren acht-en-twintigh guldens, van eene Compagnie Dragonders vijf-en-twintigh guldens , ende van eene Compagnie Voet-knechten twaclf guldens ter voornoemde Maendt van twee-en-veertigh. dagen, vry geit, welcke Intereilèn ende Schry- vers paeyen, by haer' Directeurs van de Penningen van yeder Compagnie maentlijck lal werden af- gehouden. Ende dit alles by provilie, ende foo langhe by haer Edele Groot Mog. geene naedere ordre fal welen gheftelt op de betalinge van de voorfchreve Militie."                    " Aldus gliedaen ende gearrefteert ter Vergader ringe van haer Edele Gróót Mog. op den τ f Martij 16/3.

lys, foo als

dcdι lal worden te behoorem Ende omnie met effecte foodanige of diergelijcke ontdeckinghe te konnen doen, ίοο lullen de lelve Directeurs fijn verbondenen geauthorifeert (lbo wanneer fyeenighe informaiien, of oock fufpicie mochten hebben van de maleverfatien der Rith- jneefteren ende Capiceynen, ofte oock foo wan- neer haer fulcks by de Heeren Gecommitteerde Raden in de refpective Quartieren, of Commif- lariflèn, vanhaar Edele Groot Mog: daer toe ghe- authorifeert, fal worden aenbevolen) indeGuar- niibencn felfs de penningen te moeten brengen, en aen de Officieren, Ruy teren ende Soldaten, hooft voor hooft te betalen, ende tot dien eynde by Monfterinoe defelve Guarniibenen in Wapenen doen komen, om daer van pertinent rapport te konnen doen aen de ghemelte Heeren Gecommit- teerde Raden. XVI. Oock fullen de voornoemde Directeurs lpecia- lijck zijn geobligeert op hare eere, eedt, vromig- hevt ende trouwe, te ontdecken alle abuylèn die in 't depefcheren der Ordonnantien , ende de calcu- latie van dien, met alle het gene daer toe ipecteren- de, ende daer van dependerende is, oprechtelijck aen den Commis van de Finantie, ende den voor- fchreven Secretaris, of des noots aen het Collegie van de Edele Mog. Heeren Gecommitteerde Ra- den in de refpective Quartieren bekent te maec- ken, raidtlgaders denoodige remedien van dier- gelijcke erreuren in 't toekomende , des mogelijck aen te wyièn. XVII. Tot wekken eynde, ende op dat de voornoem- de Directeurs met des te meerder faciliteyt hare functie fullen konnen exerceren, ibo iiillen defelve dagclijcks vry acces endetoeganck hebben tot alle de Regifters, Boecken, Monfter-rollen ende Do- cumenten inde Finantie beruftende en gehouden werdende, dé Militie raeckende; ende de Klerc- quen geobligeert zijn, haer daer inne allehulpe, afliftentie ende bericht te doen. XVIII. Ende fullen oock de voornoemde Directeurs vryen toeganck hebben by den Commis van de r mantie, ende oock in fijn Kamer mogen komen ecnuyredesdaeghs. XIX. ■ nde m$k alle Ordonnantien van Soldye voor- n'r Τjf^en Sedepefcheert by anticipatie voor den vervaldagh, omme prectjs op den vervaldagh uy t- gcgeven te werden, niet te min onder referve (in ^svaneenigh defect van dien! van opde naeft- igende maendt gedreiTeert te werden naer bë-

outyinge tegen, htt aennèmenvan Adorte-payen., enflrajfe daer :«öj5öofe tegens. In date deniyApil 1673.

.. /an Hollandt ende Weft-Vrief- Jandt. Menden genen die defen lullen lien of hooren lefen, Saluyie 'Doen te weten, Dat wy voor den dienft van onfert

Lande, ende ten beften van den genen die haer in des lèlÊy dienft als Militairen genegen Ipude mogen welen Maten gebruyeken, midts delen in confor- mitèvari den Placate den vierden February 1599

op

-ocr page 211-

Placaten, ι. Boeck. 5. Til

m

op het ftuck van de Monftéringe ge-emaneert, ende op verfcheydetyden vernieuwt, wel hebben willen waerfchouwen ende adverteren alle Oificieren,Sol- daten, ende alle andere, foo vreemde als Ingezete- nen , dat de felve haer niet fullen hebben te vervor- deren aen te nemen eenige Mortepayen , of oock eenige andere Perfoonen of Volck, onder conditie of toefegginge, dat de ièlve van haren dienft ontila- gen fullen werden, foo wanneer de Compagnie uyt de Steden of Provinciën daer inne iy leggende zijn, fullen komen verleyt te worden : Dat oock nie- mandt, foo wel vreemde als Inghezetenen, hem tot Mortcpaye, of eenigeniöodanigen geconditio- neerden dienft fal laten gebruycken, alles directe- Ujck of indirectelijck in eenigér manieren; op pce- ne dat de Officieren of andere, de welcke bevon- den fullen worden cenighe foodanige Perfoonen te hebben aenghenomen, met der doodt» ende die gene die haer daer toe fullen hebben laten gebruyc- ken, arbitralijck aen den Lyve, ende felfs oock met de doodt naer gelegenthey t van faecken, lon- der eenige conniventie, en buyten forme ende fi- gure van proces,acnftondts en metter daet op ordre

van de Heeren Gecommitteerden van Onfe Ge- committeerde Raden tot de monftéringe, geftraft fullen werden. Inviteren en noodigen voorts mic)ts deièn alle en een yeghelijck, om de voorfz Morte- payen of andere Perfoonen, de voorfz gheconditio. neerden Dienft aengenomen hebbende, te ontdec. ken; beloovende aen de ièlve midts defen niet al- leen impuniteyt van fijnmiidaet, indien hy daer aen fchuldigh is, maer noch daer en boven tot re- compenièeenfommevanvijftigh ponden te veer· tigh grooten 't pondt voor yederPaflèvolant, of au, der Perfoon, löodanigen geconditioneerden Dienft aenghenomen hebbende, die hy fal komen aen te wyfen. Ende ten ey nde niemandt hier van igno. rantié en pratendere, nemaer een yeder weten mo- ge waer naer hy hem hebbe te reguleren, laften wy dat deièn fal werden ghepubliceert ende geaffigeeit alomme daer 't behoort, ende in gelijcke faecken te geichieden gebruyckelijck is. Gedaen in den Hage den 19 April 1673. Onder ftondt, Ter Ordon- nantie van de Staten. Geteeckent, Herbt. van Beaumont.

3 5. , Reglement Militair,. geformeert by den Collonel ende Capiteynen k Regiments van VUer dingen, ende onderhoorige Quartier. In date den 17 Αρύ 1673. Nevens de approbatievan fyne Hooghejtden HeereTrince van Orangt, IndatedenóMeyióyi.

ï [En Krijghs-Raedt van liet Regiment van Vlaerdingen, ende Quartier daer onder gelegen, 01 beftaen uyt den Collonel, en alle de Capiteynen, of het meerder getal van dien, by den Collonel daer toe geconvoceert. J. X. De Capiteynen refpe&ive fullen gehouden zijn op ordre van den Collonel, ten allen tyden te com- pareren ter geordonneerden tijdt ende plaetiè ·, op een boete van vijf fchellingen by de Abfenten, ende twee fchellingen by dietelaetkomt te verbeuren (boven arbitrale correctie, in cas van notable on- willigheyt) uytgcfondert indifpoiitie, en andere onghelegcnthey t, die ftaen ial ter ckxiiie van den Krijghs-Raedt. II I Den Collonel ial inden Krijghs-Raedt voor ftel- len het gene aldaerfoudemoghen werden verhan- delt. .. χ: ,,.Λ,φ ,           I V. , ,,,- . Indien den Collonel, oFby des felfs ablëntie een Capiteyn,tot weeringe van ëemgh voorvallént on- heyl of ohgeleghentheyt, oordeelde eén parthye Schutters van noodc te weien, lullen de Officiers en Schutters,. foo veel als daer toe gecommandeert Verden, gehouden zijn tërftöndt haer by den Col- lonel of Capiteyn te vervoegen, ende dé felve te affifteren, foo verre als hy fal vinden van nooden te <zijn -, op pcene van vijf en twintigh guldens te ver- beuren by de Officiers, ende thien guldens by yeder Schutter, boven arbitrale correctie % in cas van merckelijcke onwilligheyt. · , < .. -,*,.,,, _t.,,.., - f.·                                                                      . *;"' * Soo.wie den Collonel, Capiteynen,. of andere Officieren iujurieerde, ofdefelvemiièlede, fal na

grootheyt van de injurie of mifdaet werden gemu!· dteert ten minften in een mulcte van thien guldens, boven arbitrale correctie 5 ende lbo yemandt cenigh Officier feytelijck quame aen te taften,, fal geftraft werden foodanigh, als na Krijghs-Raedt bevonden werdttebehooren. VI. Indien eenigh Officier of Schutter den anderen injurieerde in eenige ommegangh, of vergaderingli by den Collonel of Capiteynen geordonneertende aengeftelü, ial verbeuren vijf guldens, boven ar- bitrale correctie, in cas yemandt den anderen fey- telijck quame aen te taftenj fullende de felve ghe- houden zijn op aenmaninge van den Collonel, Ca- piteyn of ander Officier, aenftondts te defiftereni op pcene van verdere correctie. VII Yeder Capiteyn fal op ordre van den Colloneij gehouden zijn des felfs Compagnie ende Schutterij ter plaetfe ende uyre hem beteeckent, te doen ko- men in Wapenen ten fine van exercitie} op e^1 mulcte van vijf guldens by de Officiers, endeeene gulde by de Schutters die abfent zijn, midtfgaders thien ftuyvers refpedtive by dié gene die te laet ko- men, or voor het Vaèndel vertrecken, te verbeu- ren ·, boven arbitrale correctie tegen notable ongj* hoorfame, uytgefondert abfentie van de plaets enoc indiipofitie. VIM. In 't exerceren, fal niemandt fchieten met pr°F pen of ander materiael, daer dooryemandt fpu!je konnen befchadight werden; op pcene van arbiw* correctie : Zij nde in deièn niet begrepen vo°n'a' lende onheyl ende ongelegentheyt; in welcke ee yeder ώ gebruycken foodanigh icherp Geween*

-ocr page 212-

Ordres ende Reglementen, betreffende de Milite te Lande, ι J i

hem by den Collonel of Capiteyn fal werden geor- Ekk Corporael met fijn Lantpaffiet, fal gchou- , z-:n aiie vicreiidcel-jareneens, of foo wanneer hem fulcks bv den ColJonel of Capiteyn geördon- ncert fal werden, omme te gaen en vifitatie te doen, of de Schutters haer behoorlijck Geweer, daer op rT „eftelf zijn, vaerdigh hebben; ende die bevon- den wcrdt het lelve niet behoorlijck gereedt te heb- ben, fal verbeuren twee guldens; ende foo yemandt den Corporael of Lantpalïaet qualijck toefprack, lil verbeuren drie guldens, boven arbitrale corre- fticüicasvaniefiftentie Elck Schutter op een Muiquet geftelt zijnde, lal ten allen tyde in voorraet 'm fijn Huys moeten heb- ben een pont Kruyt en vijftigh Loden, Lont na ad-

fullen hebben hare executie, niet tegenfhënde op- politie; ende in cas yemandt gecondemneert zfjn- pe, onwilligh bleve de Sententie te voldoen, ial de ièlve werden ge-executeert manu militari, of by Lont-recht, door-ibodanige Officiers en Schutters, of ander Peribnen, als by den Collonel en Krijghs- raedt daer toe lullen werden geordonneert,met ver- koopinge van Goederen, ib veel als tot voldoeninge van de Sententie lullen van nooden zijn* XV. Alle muiden ende pecunieIegeldt-boeten,fullen behandight werden aen denCollonel tot verval van de koften ende laften des Regiments, iöo verre ftrecke konnen, daer van den Collonel alleJaren aen de relpecTrive Capiteynen lal doen behoorlijcke reeckeningh, bewijs ende reliqua; ende fullen de verdere onkoften werden gedragen by de relpeclive Plaetlèn van het Regiment, naer proportie van de Compagnien. XVI. Reièrvercn wyders den Collonel en Capiteynen aen haer de interpretatie, veranderingh, vermeer- deringh, en verminderingh van dit Reglement ende Ordonnantie, iïilcks de ièlve in tyden ende wylen ten dienfte en oirbaer van het Regiment in 't gemeen, of de Compagnien in 't particulier lullen bevinden te behooren. Aldus gheordonneert by den Collonel met alle de Capiteynen , exempt HubertPerlbon, overleden, en Pieter Alewijnlz Maen ablènt. Op het Raedt-huys der Stede Vlaer- dingen, den ι f April 1673. Geteeckent, 'P. ReaeL jippoinBemente <υαη Syne Hoogheydt op 't bovenflaende Reglement gegeven. C Yne Hooghey t vindt goedt d'ArcicuIen in defen ^voor-gheftelt, ftreckende tot Reglement van Wachtc ende difcipline, te approberen. Lallende die het aengaen mach, fich daer naer te reguleren * alles by provifie ende nader difpolïtie. Gedaen in denHage, den 6 Mey 1673. Was geteeckent, G.H.Trmced'Orange. Lager ftondt, Ter Or- donnantie van Syne Hooghey t. Gecontrafigneert, C. Huygens.

XI.

venant.

Den Collonel fal forge dragen , datter in het Quartier goede en icherpe wacht gehouden werdt, en dat de Ingezetenen geen overlaft en wedervare > op reene van arbitrale correclie tegen die iyne or- dres met en komt te pareren. XII. De refpeftive Capiteynen fullen alle Jaren inde maendt van Mey , door de Corporaels van haer Compagnien doen vorderen, ende aen den Collo- nel over-le veren een pertinente Monfter-rolle van alle iöödaiiige Perlbonen, als onder hare relpeclive Compagnien als dan fullen behooren, XIII. Alle boeten, mulcten ende poenen, ibo by dit Reglement geftelt, als mede die by Placatenende Ordonnantien geftatueert zijn, of namaels ter fake van de difciplineringe van't Regiment geftatueert ioudemogen werden, fullen werden bericht by den voornoemden Krijghs-Raedt, uytgelbndert die van drie guldens ende daer beneden, de welcke alleenlijckbyden Capiteyn, Lieutenant enVen- drighvande Compagnie, daer onder den Delin- quant hoort, (midtlgaders den Collonel, foohy prefentis) fullen werden afgedaen.

■ nc        ·          XIV* Ue Sententien van de voornoemde Krijghsraedt

^yiwgdijck Reglement Militair hebben oock de Opgezetenen ten platten Lande onder 't Regiment van I jtelflmeer, by approbatie van Syne Hooghey t> in date den 7 Auguflii6j%. Als mede de Opgezetenen ten platten Lande onder 't Regiment van Scheveninge^ volgens approbatie van l WW Hooghey t> in date den ió■Mey1673,

16.

Waerfchowwinge van wegen Syne Hooghey t, ende ordre voor de Opge- zetenen ten platten Lande, ontrent den op-ontbodt derfelver, In date den 15 Mey 1673.

ρ€? Hcnrick j by der gratie Godts,* 1 Pnljce van Orange ende Naflau, &c. Alfoö Ons in den optocht van de Landt- zaten defer Provincie, t'elckens als de frhrl Y °nfe °Pene brieven van Patenten is uytge- t?n^en geweeft> veeledifficulteytenendedifpu- optochtVQO]Sekomen'daer door den voorfchreven aedishVeevScrt ■ immers met de gerequireerde datdefecurSSS**?*! WWfaiV** ften (ft-t yt Van dcn Lande daer aen ten hooS" Liegen tó} datdeoccafie vandefedifficultey-

ten tydelijck wegh-genomen, en een goede en een- parige voet by alle de Officieren en Lantlaten deler Provincie geobièrveert moge werden: Soo hebben Wygoetgevondcn ende geordonneert, ghelijck Wy als noch goedtvinden ende ordonneren midts delen, datalledeLandtzaten, Opgezetenen ofte Inwoonderen van het platte Lande (Vlaerdingen en Nieupoor t voor deiè tijdt daer onder begrepen) het opbódt iubje£t, ende tot den uyt-tocht gehou- den lullen zijn; uytghenómen alleen de Menno- gefmden, die daer van volghens haer Edele Gmot Mog;

-ocr page 213-

					Placaten. ι. Boedk. 5 · Tit."
			ιηβ
							quame te blijeken, dat foodanigh een Picekcnic door onervarentheyt 5 of anderfints tot 't gebruycjc van een Mufquet, Vuyr-roer of Snaphaen, geheei enalibudcwefen onbequaem, in wekken gevalie foodanigh éenLandtzaet fijn ordinaris WapenU mogen bly ven behouden. Dat de CoUonellen, Capiteynent, Officieren ende Landtfaten malkanderen fullen af-loifen 5 fü0 wanneer de uytgetogene volle drie weeckenin0p. tocht gheweeft fullen zijn, ende dat naedieorèe ende voet, midtfgaders met alfulcke beurten^ ten refpecle van de CoUonellen by de voorfchreve Miffive van den veerthienden deles is geftatueert· Des dat het opgetogene Vokk hare poften niet eet verlaten, ofte haer wederkomften ondernemen fa], voor ende al eer de andere aengekomen, ende fy daer door ordentlijck afgeloft fullen zijn 5 ende dat de onkoften van defe af-loilingc ghedragen fullen moeten werden by de Gerechten van die Dorpen, daer uyt de Regimenten refpecÏivelijck zijnghe. compofèert. Ende indien het foude mogen komen te gebeu- ren, dat yemandt om andere redenen, als die we- gensindifpofitie, defe£tende oudtheyt vanjaren mitigaders die van de Menno-gefinden, hier voren zijn geallegeert, fich van den voorfz optocht foude wille α excuferen, dat hy 't felve falvermoghente doen, des dat hy alvoorens met kenniffe van den Capiteyn, een bequaem Peribon, wefende van de felve rangh, ende militerende onder het felve Regiment, fal moeten in fijnplaetiè ftellen; wel expreflelijck verbiedende, dat niemandt buyten defe voet fijne Tochten aen andere fal moghen he- fteden, op poene van hondert guldens te verbeuren, ibo wel by die gene, die een ander onwettejijck ge- fubftitueert, als die de voorfz fubftitutie ofte furro gatie aengenomen fal hebben; ende indien albereyts andere fubftitutie ofte furrogatie gedaen foude mo- gen zijn, verklaren de felve nul, krachteloos ende van onwaerde. Dat voorts de CoUonellen, Capiteynen, ende andere Officieren, behoorlij ck fullen moeten wer- den gerefpefteert, en in alle hare bevelen en ordres punduelijck gehoorfaemt, fonder dat de felve tegen geiproocken, of met woorden of wercken irreve- rentelij ck bejegent fullen mogen werden. Willende ende begerende dat yeder een fich hier nae puncTruelijck fal hebben te reguleren, op poene, dat die gene dié daer jegens fullen komen te doen! ofte met t'famen-rottinge, comploterye, aenftote- lijeke difcourfen, ofte door eenige andere wegen en middelen de voorfz optochten, voor foo veel in haer is, foecken infruftueus temaecken,ofte andere daer van af te manen, of oock de bevelen en ordres van de CoUonellen en andere t Officieren niet ftric- telijck en rcfpe&ueufelijck komen te achtervolgen) als onnutte en fchadelijcke Ingezetenen vanden Lande ten eeuwigen dage uyt deiè Provincie ver- bannen, en oock aen Lijf en Goederen na exigentie van faken gheftraft fullen werden. Gelaftcndedie vanden Krijghs-raedt van de voorfz Landtzaten, haerin'tjudiceren over der felverongehoorfaem- hey t ofte wederfpannigheyt daer na punctuelijck te reguleren. Aldus gedaen in 's Gra ven-hage den ι f Mey 1673. Was getekent, G. H. Trmce ^ά'Οταιψ Onder ftondt, Ter Ordonnantie van Syne Hoog- heyt. Gecontrafigneert, C. Huygens. Rfft
		Mog, Reiblutie van den elfden Januari] voorleden, om haer gemöets wille verfchoont, ende in plaetfe van dien tot het oeffeneri van eenige wercken van charitaten aengemaenc, ende ge-encourageert ful- len werden, oock die gene, die.noch geen achtien jaren, ende meer als vijf-cn-tfeftigh jaren bereyckt itillen hebben, die, na dat fy daer van aen den Col- lonel behoorlijck fullen hebben gedoceert, van de optocht fullen werden verfchoont, fonderdathet in de macht fal zijn van Schout endeGerechten van de Dorpen, nochte van de CoUonellen van de refpe&ive Regimenten, veel min van eenige fubal- terne Officieren, of yemandt anders, wie ny oock foude mogen zijn, om buyten de voorfchreve oor- iaecken, van den optocht, ofte het lodt daer over te doen, by conniventie, of anderfints tedifpen- ieren; behoudens nochtans, dat alleen de CoUo- nellen om merckelijcke indifpofitie, yemandt vcor een korten tijt rullen vermogen te verfchoonen. Dat de CoUonellen fullen werden geconjungeert in foodanighe Claffen, als breeder ge-exprefïèert ftaen in de Miiïïve by onfe Gedeputeerden, de voornoemde CoUonellen op den veerthienden de- fer toegefonden $ en dat in de voorfchreve Claflèn fullen werden vaft-geftelt, ofte by het lodt ghede- termineert de beurten van optocht, die yeder Col- lonel in de felve Clafjfs fal hebben te verwachten, fonder aenfehouw te nemen, dat d'eene ClafTe uy t meerRcgimenten als wel d'andere is gecompofcert. Dat de Capiteynen, Officieren ende gemeene Landtzaten alomme mede defe forme van lootinge fullen moeten oblèrveren. Dat Schouten Gerechten van de Dorpen, daer eenige Landtzaten zijn, die in de voorgaende ex- peditienhare Wapenen hebben verlooren, fullen moeten inkoopen foodanigh een aental van Wape- nen als van nooden fullen zijn, om de alfoo ontwa- pende Lantzatenteherftellen, op dat het lodtop de felve komende te vallen, iyluyden bequaem mo- gen zijn den dienft van 't Landt te betrachten ·, met dien-verilande nochtans, dat de genen die by het lodt tot den Optocht fullen werden geneceffiteert, alleen van Wapenen fullen werden voorfien; maer geenfi nts die gene, die den Optocht by fubftitutie fullen komen waer te nemen ·, willende dat de felve met hare eygene Wapenen uyttrecken, ofte de felve van die gene, in wekkers plaets fy fullen ko- men te fuccederen, fullen ontfangen: Des foo lul- len de voorfz Wapenen, den optocht ge-eyndight zijnde, weder behoorlijck geconditioneert, aen Schout en Gerechten moeten werden overgele- vert, om in een Dorps-huys, of elders bewaert te konnen werden. Dat het lodt ghevallen weiènde op een Perfoott, die in het eerff e opteyekenen van de Landtlaten op een Pieck geftelt fal zij η, en fich op de felve iborte van Wapen totdefen tijd t toe gehouden fal heb- ben, denCollonel van't Regiment, middgaders Schout en Gerechten van de Dorpen, daer uyt het felve Regiment is gecompofeert, van de t'nuys- bly vende Landtzaten, 't zy by ïnducKe, lootinge t oftewel oock by interpofitie van hare authoriteyt, ibo veel Muiquetten, Snaphanen ofte Vuyr-roers, midtfgaders Bandoliers, ende andere Gereetfchap daer toe gehoorigh, fullen ibecken, en oock moe- ten bejeomen, als van nooden fal weien, om de voQHZ uyt-treckende Pieckeniers te voorfien, ten ware den Collonel van het Regiment notoirl ijck

-ocr page 214-

Ordres en Reglementen, betreffende de Militie te Lande.         ι yy 2 7 Refölutie van de Heer en Staten van HolUndt \ Huyfluyden ten platten *''                   Lande het ontroven van hare Beefien ende Landt-gewajfm, midtfgaders het af- perjjen vanKofi ende T>ranck met gheweldt te mogen beletten. In date den 14. Juny 1673·

! vry te raken 5 Is goetgevonden ende verfraen,midrs defên te verklaren, dat het de voorfz Huyfluyden, en alle anderen vry ftaet 'tvoorfz gewelt met tegen- geftelt gewelt te weeren ende beletten, tot ib verre, dat al ware het fake,dat daer door eene of meer van die gene, die de voorfz ontroovinge of ghewelda- digheden fouden moghen komen te ondernemen, gegrieft, gequetft, of oock nedergheflagen mochten werden, ter dier oorfaecke niet alleen niemandc voor de Juftitie aenfprekelijck of ftrafbaer fal zij η ; maer dat oock den Officier, Rithmeefter of Capi- teyn van foodanige ghegriefde ofte nedergeflagene Ruyteren ende Soldaten, daer toe fal werden ghe- houden, dat hy aen de voorfz Huyfluyden fal moe- ten vargoeden ende reftitueren alle fchade, die de voorfz Huyfluyden geleden fouden mogen hebben; ende dat daer en boven tegens de Lichamen der ge- ner die in voegen als voorfz is, fouden mogen wer- den nedergeflagen, nochioodanigeftraffe van in- famie, endeanderfints fal werden ghedecreteert, als nacr exigentie van faecken bevonden fal worden te behooren : Ende dat van dcfen Extract ghegeven ial worden aen de Officieren, Huyfluyden ten plat- ten Lande,ende andere, des begerende, om te die- nen tot der ielver narichtinge. Onder ftondt, Accordeert met de voorfz Refolutien. Wasig-he- teeckent, Herb'.vanBeaumo?it,

£>itF9S terVcrgaderinge door verfcheyde van Ü H de Leden gerepraïfenteert ende voorghe- m Μ dragen,dateenigePeffoonênvandeMi- tmM$ ]jt-e haer in defe Provincie onthoudende, w'r fouden vervorderen met geweldt aen de Huy f- lien ten platten Lande te ontroven ende af te blender ielver Beeften, Gras, Hoy ende andere Γ andt-sewaiTcn, ofte oock wel van de ielve Huy f- h.vdenlifperiren ende dwinghen om aen haer Koft cnDranck, of oock eenigh Geldt te moeten ver- fchaffei; alles tot groote fchade vandevoorfchre- veHuyiiuyden' die daer door onmaehtigh ende onbequacm gemaeckt werden om te dragen de ghe- raene Landts Middelen, tot onderhoudt van de voorfz Militie geconfenteert; of om aen de Eygc- naers van de Landen te betalen de Pachten, daer uyt fy de voorfz Middelen vervallen moeten : Waer op gedelibereert, ende inachtinge genomen zijnde, dat ibodanige fbules ende exceffen, by be- fchreven Rechten, den Articul-brief, verfcheyde Placaten van den Lande; ende namentlijck mede noch onlanglis by Syn Hooghey t den Heere Prince van Orange fecr fcherpelijck, ende op pcene van de Doodt zijn verboden·, dat oock de voorfz fou- len cade exceffen veeltijdts ghedaen ende geperpe- treert zijn, eer den competenten Rechter daer over aengeiproocken, ende daer tegens ordre geftelt kan werden, ende dat de Schuldige daer door komen

3 8. Placaet ende Ordre op hetfluck van de Monflermge van de Militie. In date den 10 Julj 1673.

als onder het reflbrt van de Generaliteyt, over alle Compagnien aldaer refpeiStivelijck Guarniiocn houdende, fonder onderichey t van repartitie, vol- gens het negende Articul van 't ielve Placaet, voor foo veel ende voor foo verre een of meer Compa- gnien pp defe Provincie gerepartieert, aldaer Guar- nifoen houden. Dat boven en behal ven de voorfz monfteringhe, denCollonel van yeder Regiment, t'Onfën laftc gerepartieert, ten minften eens ter Heere-maendt,. ial moeten doen, of by indifpofitie of ongelegent- heyt, door een bequaem ende dies vertrouwende Peribon, laten doen, een revcüe van alle de Com- pagnien, fyne commando als Collonel aenbevoleny hem wel informerende of doende informeren van de conftitutie van yeder van dien, van de Man- fchap, Wapeningeendebetalinge, ende de ielve Rolle, met de gerequireerde informatie aen Ons, of Onfe Gecommitteerde Raden overfënden, of doen overfènden, om Ons daer af te mogen bedie- nen.,. foo als Wy ofte de gemelte Onfè Gecommit- teerde Raden fiillen oordelen te behooren. Dat door de Commiflarifien, of andere daer toe gedeputeert, naeuw reguard genomen fal moeten werden op de Mortepayen of Paffevolanten, vol- gens het 5. 6, ende 7 Articul van'tmeer-ghemelte Placaet : Ende dat de Capiteyns ende Lieutenants ten dien eynde aen de Gedeputeerden, of Com- Y                             mifla-

|E Staten van Hollandt ende Wcft-Vrief-

laridt, Allen den genen die defen fullen fien of hooren leien, Saluyt. 'Doen te we- ten j AlfcoWy dagelij cksfoo langhsfo f meer in ervaringe komen, dat-de Ordre ende pun- s ftuele voorfieninge die eertijdts met groote lorgh- I yuldighcy t geftelt is op 't ftuck van de monfteringe, lieer weynigh wert betracht ende naergekomen, tot jmerckelijckepraejuditieende nadeel van den Lan- de. S O O IS Τ, Dat wy daer teghen willende voorfien, na rype deliberatie van Rade, ende hier op gehoor t ende ingenomen hebbende de confide- J'atien van den Heere Prince van Orange, conform Syne Hoogheyts advis, geordonneert ende gefta- tueert hebben, ordonneren ende ftatueren midts defen ; dat de. Militie op defe Provincie ghereparti- l.eert, door Gecommitteerden van Ons, of Qnfe j Gecommitteerde Raden, of oock doorCommif- jianflen van de Monfteringe, ten minften eens, en r voor het uy tgaen van yeder Heere-maendt, is het doQnlijck, generalijck opeen ende de fêlve; tijdt fal moeten werden ghemonftert, foodanigh als beft, \ bcquaemft en onkoftelijckft fal werden geoordeelt, : na^de gelegéntheyt der Güarnifoen-plaetfen. \ r J de. ^e monfteringhe oock fal moeten ghe- i Ichieden in confbrmité van het Placaet vande mon- :itermge den 23 Auguft 11623 ge-emaneert, ende lulcks foo wel in de andere Provinciën en Plaetfen,

-ocr page 215-

					Placaten. i.Boeck. f.Tit.
			■78
							duyrende fieckte ofte fterf-dagh volkomendijd kofte doceren. Dat de Compagnie η te Paerdt ende te Voet, die minder als het voorfchreve ghetal föuden mo2hen komen uyt te brengen, niet alleen niet hooger fullen werden betaelt alsnae het jufte beloop der gemonteerde lJaerden ende Koppen ■, maer dat oock daer en boven by aldïen de felve geen vijfty, Ruyters, ende tfeftigh Man te Voet beloopen der Rithmeefters ende Capiteyns Traktement voor de eerfte reys foo veel fal werden vermindert als de Soldyen van de abfente nae proportie van een complete Compagnie komen te monteren. Dat het voorfchreve defeft op de naefle mon- fteringe niet wefènde geflippleert, jegens fooda, danighe Rithmeefteren of Capiteynen fal werden gheprocedeert, als nae exigentie van faeckenbe- vonden fal werden tebehooren, 'tzy bycailatic, iiiipenfie., of onderfteeckinge van de Compagnie ten ware fy fuffifantelijck konden bewyfen dat foo- danige fwackheydt buyten haer toedoen door ver- loop, verft erf, of des-aftre was veroor faeckt, in welcke geval de voor-gemelte peyne geen plaets fal hebben. Dat by aldien eenige Ruyters ofte Soldaten mochten werden gefèght te zijn geftorven, doodt ghebleven ofte wegh-geloopcn, ende by fuffifante atteftatievanden Gouverneur ende Commifiarif· fèn van de Monfteringe in loco, of in abfentie van dien, vanden Collonel, of den Officier het Re- giment leydende, klaerlijck confteerde, dat foo- danigh verfterf of verloop binnen tien dagen voor- waerts van de Monfteringe voorgevallen, ende de plaetfe van de foodanige verftorvene ofte ver- loopene binnen gelijckén tijdt van thien dagen,ra date van de Monfteringe, met goede Manfchap ware gefiippleert, ende die op de volgende Mon- fteringe prefènt zijnde, de ièlve Compagnie foo veel ftereker wierde bevonden, in fbodaniglien geval ende anders niet, de ièlve Ruyters ende Sol- daten óp de Monfter-rollen fullen werden gcappli- ceertj des dat het Aenrits-geldt ten reguardevan diegene, die in de plaets van anderen die in attac- quetegens den Vyandt gebleven zyn, aengenomen fullen werden, van wegen het Landt aen de Capi- teyns fal werden goetgedaen. Dat de Rithmeefteren ende Capiteynen, des goedtgevonden werdende , de höofdeÜjcke k- talinge fullen hebben te ghedogen, uyt kradite van net achtiende Articul van het voorghcdactite Placaet.                                   'γ'; Endè ten eynde niemandt hier van ignorantie en pretendere, nemaer alle ende een' yegelij* weten moge waer naer hy hem hebbe te reguleren: Laften Wy dat defè fal werden ghepubliceejt ende geaffigeert alömme daer het behoort, ewe in gelijcke iaecken te gefchieden gébfuyckelijck.15· Gedaen in den Hage onder oniefi grooten Zegel» op den negenthienden Jülij des Jaers onfès W{& ende Salighmaeckers Jefw Chrifti ffl£i· Onde* ftondt j Ter Ordonnantie van de Staten. Waé onderteeckent, Herbt, vanBeaumont-.
		mifïariiïèn van de monfteringh ilillen moeten aen- wy fên, alle die gene die fy binnen veerthien dagen, te reeckenen voorwaerts van de monfteringe, nieu- welij cks aengenomen hebben, om daer op iboda- nige reflectie te maecken, als bevonden fal worden tebehooren. Dat de felve Commifïarifïèn, eenige fraude ont- deckt hebbende, daer van op haer Eedt en Eer, ende privatie van haer Officie, ghehouden fullen zijn foo ras doeniijck is,' uytterlijck binnen acht da- gen , fchrifcelijck rapport te doen aen de ghemelte Onfè Gecommitteerde Raden, om jegens de felve fonder uytftcl gheprocedeert te werden, in confor- mité van het voorfz Placaet en Articul-brief refpe- clive. Dat een Compagnie te Voet, fterck bevonden in Ryen en Gelederen tièventigh Koppen,als com- pleet , ende fulcks jegens negen-en-tachtigh Hoof- den fal werden getraétcert: Wel-verftaende noch- tans , dat de Officiers ende andere ordinaris büyten Ryen en Gelederen geftelt werdende* mitfgaders de Jongens van de voorfz Officieren, niet onder het voorfchreve getal van tièventigh Hoofden ge- reeckent fullen moghen werden, maer boven het voorfz getal van tfeventigh Hoofden by de Com- pagnie lullen moeten zijn. Dat voor een Compagnie te Paerdt, fterck be- vonden fèven-en-vij ftigh effeclive Ruyters, ende voorts het vereyfte aental van Paerden, een com- plete Ordonnantie jegens tachtigh Paerden ial wer- den gepafïèert, afgetogen werdcnde van de voorfz nombrede Officieren: Des dat de Officierenende hare Jongens, ende andere, buyten Ryen ende Gelederen zynde, onderde voorfchreve ievenen vijftigh effecïive Ruyteren niet ghereeckent fullen werden, maer boven het voorfchreve ghetal van feven-en-vij ftigh- Ruyteren by de Compagnie ful- len moeten zijn. Dat onder het voorfchreve ghetal fullen werden gereec kent ende goetgedaen die gene van de Ruy- ters of Soldaten die met behoorlijck verlof volgens het negenthiende ende twintighfte Articul van het hier vooren gementioneerde Placaet uytgegaen, ende met füffifant bewijs van haer alibi binnen den gepratfigeerden tijdt weder in 'tGuarnifben zijn gekomen: Des dat die gene die met foodanigh ver- lofvan de Compagnie hebben geabfen teert, op de naeff e monfteringe niet prefènt bevonden werden- de , de Rithmeefteren en Capiteynen fal werden afgekort 't gunt over de voorgaende tijt haer drentr halven goetgedaen foude mogen zijn. Dat onder de voorfchreve nombre mede fullen werden gecomprehendeert die Siecken, de welcke by vertreck van de Compagnie, of datter in het Guarnifoen geen gelegentheydtvoor de felve is, by wettelijcke Atteftatie fullen werden beweièn, ten tyde van de monfteringe fieck te zijn gewéeft, mits dat de foodanige in de volgende monfteringe niet prefènt- bevonden werdende, de refpe&ivé Rithmeefteren ende Capiteynen ial werden af- gekort 't gunt ter dier oorfaecke haer op de Ordon- nantie is ghepafleert, ten ware de ièlve de als noch
								n'jlMm
									Orfr

-ocr page 216-

Ordres en Reglementen, betreffende de Militie te Lande, pf$ Ö fdre van Syne Hoogheydt, tegens de foules ende gheweldt van het Krijo-h-vokk·) foo van de'Troupes van denKonmgh vanSpaignen% als vanhaèt Hoogh Mog.i inbare refpeffive Quartieren, In date dm 21 July 1673.

tie aen den Lyve glieftraft te werden, haer exigen* tie van iaecken. Laftende Syne Hoogheyt allen Officieren van de vooriz Troupen, lbo Hooge als mindere, deiè fyne ordre pun&uelijck te doen nakomen en achtervolgen : Ende authoriferende daer benevens den Provooft-Gencrael van't Leger, omme allenthalven de Quartieren te vifiteren, en ibherp onderlbeck te doen, van alle boven-genoem-* dedes-ordres ende exceflên, de fchuldige te appra;-' henderen, ende die gene die hy op de daed t lal be^ vinden, fonder eenige forme van proces met de Koorde te doen ftraffen, ibnder dat hem daer in yemandt, wie het zy, lal hebben te verhinderen, op poene van ghelijcke ftrafFe; maer ter contrarie alle Officieren gehouden zijn, hem (des verfbcht zijnde ) tot mainctenue vanJuftitie te afiifteren ■■, ende de ftereke handt te bieden. Ende ten eynde hier vanniemandt ibude mogen pretenderen cauiè van ignorantie, Ordonneert Syne Hoogheyt dat defe in alle de refpecTrive Quartieren by Trommel- ilagh ende Trompetten fal werden gepubliceeit, en ter plaetiè daer het falbehooren, werden gheaffï- geert. Aldus gedaen in 't Leger tot Raemfdonck den 21 July 1673. Was geteeckent, G. H. Trince d'Orange. Onder ftondt, Ter Ordonnantie van Syne Hoogheyt. Gecontrafigneert, C.Huygens t

illhcm Hcnrick, by der gratie Godes Prince ' van Orangc ende Naflau, &c. Allen den genen die Mt fullen fien of hoorcn lefen, Saluyt- 'Doen te weten : Alfoobevon-

denwertj

dat by cle Militie alhier vergadert, al-

beTcvdts 'verden geplceght vcrfchcyden dis-ordres, foules ende ongeregeltheden , contrarie alle goede ordres ende difcipline, ende tot overgroote fchade ,nde overlaft van de Huyfluyden, Inghezctenen vandinStaet : SOO IST,DatWy willende 't felve voor het toekomende verhoeden ende pra> venieren, hebben gelaft ende geordonneert, laften ende ordonneren niidts defen allen gemene Ruyte- ren ende Soldaten, foo wel van de Auxiliare Trou- pen van Syne Koninghlijcke Majefteyt van Span- ïien, als. van die gene, de welcke zijn in dienft van defen Staet, ftch te onthouden in hunne relpeftive Quartieren van alle plunderinge, of rancoeneringe. van eenige Huyfen, Schepen, Wagens of Karren, fteelen van Peerden of Beeften, affnyden of verder- ven van Koorn, en ander gezaeyde, fourageren aen Plaetfen, de welcke hun niet en lullen wcfen ghe- afligneert, afbreecken vanHuylèn ende Getim- merten , qualijck tra&eren van de HuyÜuyden, en generalijck van alle foules, overlaft endcgeweldt, hoedanigh het foude mogen wcfen ·, op poene voor de Contraventeurs,van daer over fonder conniven-

40. Ordre van Syne Hoogheyt tegens het lichtvaerdigh vloecken en fineren, en 't profaneren van Godts naem in 't Leger. In date den 24 July 1673»

Ende in gevalle fy Soldaten of andre Peribnen zij n, die gene Charges en hebben, fullen voor de eerfte- mael onder óen blauwen Hemel voor hare Regi- menten tenthoone voor alle de Wereldt aen een Pale gheflooten, ende twee dagen langh te Water en te Broot aldaer geftelt,ende de tweedfe-mael met een gloeyende priem door deTonge geboort,en uy t het gebiet van delen Staet gebannen werden : La- ftende hier mede allen Collonellen, en allen ande- ren Officieren relpeftive, tegen de Contraventeurs van defen ftri&elijck, ende fonder conniventie te procederen, ende de Soldaten voor de eerfte reyle te doen executeren gelijck vooriz is j ende voor de tweede reyfe by Syne Hoogheyt aen te klagen, ten eynde de verdere mulcten ende ftraffen tegens de Officiers, Soldaten ende andere Perfoonen, met kenniflè ende voorweten van Syne Hoogheyt mo- gen werden ge-executeert. Gedaen in't Leger toe Raemfdonck den 24july 1673. Was geteeckent, G.H.Trince d'Orange. Onder ftondt, Ter Ordonnantie van Syne Hoogheyt. Gecontrafigneert, C. Huygens,

, jllhem Henrick,by der gratie Godes Prince Μ Van Orange ende Naflau,&c. Allen den 'JU 8cnen die dele fullen fien of hooren lefen, ' Saluyt. Doente weten: Alfoobydage- gelijckfche experientie bevonden werdt, dat onder de Militie van den Staet, ende byfonderlijck on- derdie van het jegenwoordige Leger, velerhande ongebondenheyt ende godtloosheyt werdt gbe- pleeght met vloecken, (weeren, profaneren, Godt te lafteren, ende fynen heyligen name lichtveer- delijck te ghebruyeken ·, zijnde Iaecken, volgens alle goede difcipline ten hooghften ftraf baer. SOO ÏST, Dat Syne Hoogheydt daer'inne willende verlien, nabehooren; laft ende ordonneert hier mede aen allen Perfoonen van den Leger, van wat Natie, ftaet of conditie de felve oock mogen zijn, fichniettevervordem, den name des Heeren te blafphemeren, ofte te lafteren} op pcene dat de Contravcnteurs, zijnde Officieren", voor de eerfte reyfe fullen verbeuren een maendt Solds,te applice- rencenderdendeel tenprofijte van den Aenbren· ger, ende de twee refterende derdendelen voor den Armen ·, ende voor de tweede reyfe, fullen de felve Officieren van hare Charges gedeporteert worden, voor foo lange als Syne Hoogheyt goedtvinden ial:

Refoiutie

Υ ι

-ocr page 217-

18o                       Placaten. i.Boeck. 5 Tit. 4.1. Refolutie, defchade die de Militie de Ingezetenen van het Landt fulkn komen aen te doen, op de begrotinge by haer onder Eede voor de Gerechten 'gedaen ttyt de Traclementen van de Rïthmeeflers ende Capiteynen te korten. In date den %Auguflii6y$.

}Nachtingeghenomenzijnde, dat by de goede Ingezetenen defer Provincie, foo in de Steden als ten platten Lande, aen haer Edele Mog. dagelijcks menighvul- dige klachten werden gedaen, over de fchade ende den overlaft, die de felve by 's Landts Militie te Paerdt ende te Voet, foo in het door-paiTeren, lo- geren , als anderfints met het ontroven van der fel- verVee, Gras, Hooy, Haver ende ander Landt- gewailèn werdt aengedaen ; ende mede geconfide- reert zijnde, dat daer tegens by de Rithmeefteren ende Capiteynen over de voorfz Militie niet foo- danigh werdt gevigileert, als by de felve wel foude konnen en behooren te werden gedaen : Dat oock bevonden werdt, dat ï)p de aenklachten haer daer over fiicceiïivelijck voorgekomen, tot lafte van de Handtdadige geene convenable ende exemplaire ftraffen en werden gedecreteert ende ge-executeert·, Is, naer voorgaende deliberatie, goedtghevonden ende vaftgeftelt, foo als haer Edele Mog, goedt- vinden ende vaft-ftcllen midts defen, dat alle de fchaden ende den overlaft de welcke by de meerge- melte Militie te Paerdt ende te Voet, de Ingheze-

tenen in de Steden ende ten platten Lande, fuUeri werden aengedaen, aen die gene die de felve fchade ende overlaft iullen hebben gheleden, op hare be. grotinge, onder Eede te doen voor den Gerechte van deStadt of Plaetiè, alwaer devoorfz befcha. dighde Ingezetenen woonachtigh fullen zijn, 0p ordre van haer Edele Mog., uyt de particuliere Gagie of Tra&ementen der voorfchreve Ritmee- fters ende Capiteynen ghekort ende ghereftïtueert fullen werden. Dat van defen aen de Directeurs ende Solliciteurs, de Compagnien der voorfz Rith. meefters ende Capiteynen bedienende, fullen wer- den gegeven foo veele ghedruckte Copyen, als by haer Compagnien te Paerdt ende te Voet bedient werden ; met laft om die aen de refpeftive Rith- meefteren ende Capiteynen naer gelegentheyttoe te feynden, ofte te overhandigen : Ende eynde* lijck, dat mede van defen gegeven fal werden Ex. tracl: aen de Directeurs ende Boeckhouders van de Financie, omme dien-aengaende te ftrecken tot der ièlver narichtinge. Onderftondt, Accordeert met de voorfz Refolutien. Ende was geteeckent, Simon van Beaumont.

42. Refolutie tegens de Huyfluyden die de Patenten nietgherefpeóïeert', oftt in de Optocht, Lootinge ende Monfteringegepecceert hebben, fommarie voor den Krijghs-raedt door den Advocaet-Fifcael te procederen, onkoflen hoe te vinden, In date den 13 September 1673.

hadden ghedaen; ofte voor het toekomende noch fouden moghen doen, niet voor denHove van Juftitie, ofte voor eenige ander ordinaris Rechter foude mogen werden ghebracht; maer dat alle al- fulcke faecken, op de criminatie van den Advocaet- Fifcael by de voorfz Krijghs-raedt, fommarie, ende fonder forme van gewoonlijcke rechtpleginge fou- den mogen werden afgedaen : Dat oock de Com- miffie van den voorfz Advocaet-Fifcael mochte werden ghe-extendeert tot alle de voorfz Militaire deliften ende mefufen die de voorfz Landtzaten gheduyrende de Monfteringe, Lootinge ofte Op- tocht fouden mogen perpetreren : Waer op gede- libereert zijnde; Is goedtge vonden ende verftaen> dat den voornoemden Advocaet Fifcael, ende by preventie de Hooft-Officieren van de refpeclive Plaetfen, de aenklachte ende befchuldiginghe der voorfz Landtzaten over ende ter faecke van 'C gene voorfz is, fal doen voor den Krijghs raedt daet on« der de felve fullen reforteren : Ende op dat niet dooraltelanghwylige proceduren de voorfz deli- cten fouden blyven ongeftraft, dat daeromme der» voorfz Advocaet-Fifcael alleen fijn eyfch ende be- fcheyden fal overleveren; ende den Krijgbs-rae& gehouden zijn daer op, ende op 't gene den Be' fchuldighde daer tegens mondelingh fal inbrengen, goedt Recht endejuftitie te adminiftrerem fon"£f totdefenfievandc Befchuldighden eenige Advo- caten, Procureurs, ofanderePractizijns te mogen admitteren : Ende fullen de onkoften van de» Adv'o-

E Heer Penfionaris Burgersdijck, ende an- dere Heeren haer Edele Groot Mog. Ge- committeerden tot den Optocht van de Borgeren en Landtzaten defer Provincie, hebben ter Vergaderinge gereprasfenteert, dat wel by Refolutie van den ncgenthienden der voorlede maendt was vaft-geftelt, dat den Advocaet-Fifcael iich foude informeren, ende vervolgens procede- ren tegens die gene der voornoemde Huyfluyden die niet tydelijck op haer geaflïgneerde plaetfen op- gekomen, midtfgaders ende wel voornamentlijck tegens die met opfet ende detiberato animo de Pa- tenten van Syne Hoogheyt gevilipendeert, ofnae behooren niet gerefpeclreert fouden mogen hebben; edoch dat in de voorfz Refolutie niet was aengewe- fen den Rechter, voor de welcke de voorfz calange foude moeten gefchieden ·, ende hoewel by feecke- re Wacrfchouwinge van Syne Hoogheyt van date den 1 f Mey laetftleden, fchijnt te werden geprae- ilipponeert, dat defe en diergelijcke criminatie fcu- de moeten werden gebracht voor denKrijghs-raedt der voorfz Landtzaten; dat evenwel den Advocaet- Fifacel fwarigheyt hadde gemaeckt, om fonder een nader dcclaratoir van haer Edele Groot Mog., de voorfz calange te entameren; dat oock eenige Col- lonels van de Regimenten Landtzaten daer op ern- iligh hadden aengehouden, dat de traegheyt ende inobedientie van de felve Landtzaten, midtfga- ders de infolen tie die de felve in ende gheduyrcnde de Lootinge, monfteringe ofte Optocht, albereyts

■

-ocr page 218-

Ordrcs en Reglementen, betreffende de Militie te Lande.         ι Β ι

Advocaet-Fifcad moeten werden gheavanceert by ti Gerechte van het Ambacht, Dorp ofte Heer- Π -khevcdaer den befchuldighden fal wefen woon- htieh· des fulien die van den felven Gerechtene a0orfe ^edebourfeerde onkoften wederom mogen herhalen op de condemnatien die ten lafte van de befchuldighden fulien werden gedecerneert; ende 'ndien de felve condemnatie niet pecunieel, of den shecondemneerde niet fuffifant foude mogen zijn, of dat de onkoften van den voorfz Advocaet-Fif- acl het beloop van de voorfz condemnatie ibude mo4n komen te excederen, foo fulien de voor- noemde Gerechten haer regres moeten vinden op andere Vonniilèn en Condemnatien die naderhant ten lafte van haer onderhoorige Landtzaten fouden nieren werden gedecerneert : Ende fal door defe Reïolutie, midtfgaders door 't gene den voornoem- den Advocaet-Fifcael dien conformelijck , ende volgens de voorfz Reiblutie vanden negenthien-

den Augufti voornoemt, fal komen te verrichten, nochte oock door de Vonniilèn by den voorfchre- ven Krijghs-raedttewyfen, gene prxjuditie,'in- dracht of nadeel gheleydt aen het Recht van de re- fpe&ive Bailliuwen , Schouten , Welghebooren Mannen, Schepenen ende Leenmannen van de Heerlijckheden, Dorpen ende Plaetfen die ander- iints buyten het voorfz gheval competente Accufa- teurs ende Rechters fouden mogen zijn : Sullende de bovenftaende haer Edele Groot Mog. Refolutie in authenttjequa forma, den Prefident ende Raden van den Hove tot hare narichtinghe toegheiönden, midtfgadersden Advocaet Fifcael voornoemt, ter handen gheftelt werden, omme fich in de uytvoe- ringe van de bovenftaende haer Edele Groot Mog. goede meyninge ende intentie daer naer te regule- ren. Onder ftondt, Accordeert met de voorfz Refolutien.

± ;>.         Placaet van de Staten Generael, tegens alle geweldt ende o-verlaft 'van Ruyteren ende Soldaten, ende de Huyfuyden gelafi hetgeweldt met tegen-gefieltge* weidt te moghen beletten, &c. Indatedeni^Oéïober lóyj.

E Staten Generael der Vereenighde Ne- derlanden. Allen den genen die defen WJk fulien fien of hooien leien, Saluyt. 'Doen te weten : Alfoo ons dagelijcks meenigh- vuldigc klachten voorkomen van de In ende Op- bezetenen , foo van de refpecHve Geünieerde Pro- vinciën , als van de Landen, Steden ende Plaetfen, immcdiatclijck reforterende onder deGeneraliteyt, overdegrootefchade, foulesendeexacüen, ende den overlaft die de felve by 's Landts Militie te Paerdt ende te Voet, ibo in het pafièren, logeren als anderfmts, met het door geweldt ontroven van derfclverVee, Gras, Hoy, Haver, ende andere Landt-ghewaftèn werdt aenghedaen, ende daer en boven van de Huyfluyden ten platten Lande af te perilèn, ende te dwingen , om aen haerKoft en Dranck, of oock eenigh Geldt te moeten verfchaf- fen, alles tot haer groot nadeel, die daer door on- machtigh ende onbequaem gemaeckt werden, om te dragen de gemene Landts Middelen, tot onder- houdt van de voorfz Militie geconfenteert, ofte om aen de Eygenaers van de Landen te betalen de I achten, daeruyt fy de voorfz Middelen verval- len moeten. S O O IS Τ , Dat Wy t'eenemael genegen wefende om daer inne ernftelijck te voor- den , ende in achtinge genomen dat foodanige fou- 'es ende exceifen, by befchreven Rechten, den Amcul-brief, Verfcheyde Placaten van den Lande, ende namentlijck mede noch onlanghs by Syne Hoogheydt den Heere Prince van Orange, feer cherpelijck, ende op pcene van de doodt zijn ver- oden ·, dat tot ons groot mifnoegen daer tegens by «ebouvcrnenrs, Commandeurs, Rithmeefteren endeCapitcyncn, nietfoodanigh en werdt ghevi- pieert, als by ^c fei ve w<^ fQUCje iconnen} ende be- looren te werden gedaen : Dat voorts niet alleen üevonden werdt, dat op de aenklachten haer daer ha°d ï? eliJck voorgekomen, tot lafte van de ftr^ff C' ^ene convenable ende exemplare jure en werde gedecreteert, ende veel min ghe- eeuteert, nemaer oock dat de voorfz faulten en

exceflèn veeltijdts gedaen ende geperpetreert zijn, eer den competenten Rechter daer over aengefpro- ken, ende de gerequireerde ordre geftclt kan wer- den, en dat de ichuldige daer over komen vry te ra- ken ; goedtgevonden hebben vaft te ftellen ende te verklaren, gelijck Wy goedtvinden, vaft-ftellen ende verklaren midts deièn, boven ende behalven de poenen ende ftrafren, by voorgaende Ordon- naritien ende Placaten ghedecreteert ende ghefta- tueert. Eerftelijck, dat alle de fchade ende den overlaft, dewelckebydemeer-gemelteMilitie te Paerdt ende te Voet de Inghezetenen, foo in de hooghgem: Geünieerde Provincien,als in de voorfis, Steden ende ten platten L ande, immediatelick re- forterende onder deGeneraliteyt, fulien werden aengedaen, aen die gene, die de felve fchade ende overlaft fulien hebben geleden, op hare begrotinge onder Eede voor den Gerechte van de Stad t ofte Plaetfe, alwaerde voorfz befchadighde Ingezeten nen woonachtigh lullen zijn, op ordre van de re- fpecHve Betaels-Heeren, uy t de particuliere Gagie ofTracrementen der voorfz Rithmeefteren ende Capiteynen gekort, ende gereftitueert fulien wer- den.' Ten anderen, dat de voorfz Huyiluyden, ende eenen yegelijcken vry ftaet, het voorfz ge welt met tegen-geftelt gewelt te weren ende te beletten, tot ibo verre, dat alware het faeeke, dat daer door eeneofmeer van diegene, die de voorfz ontrbe»-. vingen of geweldadigheden fouden mogen kómen te ondernemen, gegrieft, gequetft of oock neder- geilagenmochten werden, ter dier oorfaeck niet alleen niemandt voor de Juftitie aenfpreeckelijckiof ftraf baer fal zijn -, maer dat oock den Officier, .Rit-? meefterof Capiteyn van fodanige gegriefde of ne* der-geflagene Ruyteren.ende Soldaten daer toe fal werden gehouden, tdat hy aen de voorfz Huyfluy- den fal moeten vergoeden ende jteftitueren alle de fchade die de voorfe Huyfluyden gheleden fouden mogen hebben} ende dat daer en boven tegens 4$ Lichamen der gener die in voegen als voorfz isjfoth den mogen werden neder-geflagen, noch foodanige ftraffe

-ocr page 219-

Pkcaten. i.Boeck. 5. Tit.

l£*

ftrafïe van infamie ende anderfints lal werden gede- creteert, als naer exigentie vaniaecken bevonden lal werden te bchooren. Voorts lallen ende beve- len Wy wel expreflelijck ende fcherpelijck midts delen, de rcfpeetive Gouverneurs ende Comman- deurs van de Frontieren,midtlgaders allen Krijghs- Overllen, Collonellen, Rithmeelleren, Capi- teynen ende mindere Officieren, in onfen dienft weiènde, datiè yeder voor lbo veel hun incumbeert ende concern eert, allefoules, exattien ende ou- trages, van de Militie te Pacrdt ende te Voet, iöo in de voorfz Steden als ten platten Lande, effeftive fullen hebben tegen te gaen, te beletten, te weeren, en niet gedogen dat die ondernomen of gepleeght werden; op pcene van by nalatigheyt, daer over anderen ten exemple als wederhoorige van de pu- blijcque bevelen geftrafc ende ghecorrigeert te wer- den , na exigentie van iaecken. Ende op dat nie- mandt hier van eenighe ignorantie en praetenderej Ontbieden ende veribeckenWy de Heeren Staten, iStadthouderen, Gecommitteerde Raden , ende Gedeputeerde Staten van de meer-hoogh-gemelte refpective Provinciën, ende allen anderen Jufticie- ren ende Officieren van de ièlve Landen , deipn onfen Placate van Honden aen alomme te doen verr kondigen, publiceren ende affigeren in allen Plaet-

fen daer fulcks noodigh welen fal, ende men pL· woon is löodanige publicatie ende affictie te doen" Lallen ende bevelen voorts allen anderen Officie ren , Rechteren ende Jufticieren, midtigader den Gouverneurs en Commandeurs van de Fron. tieren, Krijghs-Overllen, Collonellen, Rithmee- fteren, Capiteynen, Officieren ende Bevelhebbc. ren, defen onfen Placate t'achtervolgen, ende te doen achtervolgen ; procederende ende doende procederen tegens de Overtreders van dien, fcn. der gratie, faveur, diflimulatie ofte verdrag Sullende tot des te meerder bevorderinghe van de' vooriz onfe ernftige meyninge ende intentie, hier van eenighe Exemplaren ghelbnden werden aen de voornoemde Gouverneurs ende Commandeurs van de Frontieren, omby hun onder de Officieren van de reipective Guarnilbenen verdeelt, ende foo by Trompet alsTromflagh omgeroepen te werden, Aldus ghedaen ende gearrelteert ter Vergadering van de hoogh-ghemelte Staten Generael, in den Hage den 14 Oct ober 167 3. Was geparapheert, Isbr:vanVierJfen> vt. Onder ftondt, Ter Or- donnantie van de ièlve. Geteeckent, J. Sprmjjm, Zijnde op 't ipatium gedruckt het Cachet van haer Hoogh Mog. op een rooden Ouwel, overdeckt met een papieren Ruyte.

44.. Reglement ende Ordre *uan de Hoogh M.og. Heeren Staten Generael h Vercenighde Nederlanden ι tot voorkominge ende redres van fieckten ·> onderin Landts Militie in 't Leger, en elders. In date den 11 'December 167 3.

|E Staten Generael der Vercenighde Ne- derlanden. Allen den genen die delen fullen lien, of hooren leien, Saluyt. Allo Wyons ten hooghilen laten ter herten gaen , dat niet alleen alle fieckten onder VLandts Militie in 't Leger van delen Staet, ende elders, lbo veel donlijck moge werden ghepraevenieert, ende voorgekomen, maerdatoock behoorJijcke ordre mach werden geltelt tot redres ende genelinge van iiecke en gequetfteRuyteren en Soldaten in 't felve Leger, ende elders : Soo ifi^ DatWy daerinne willende voorlien, met communicatie, ende op 't advis van Syne Hoogheyt den Heere Prince van Orange, geordonneert ende gheftatueert hebben, gelijck Wy ordonneren ende ftatueren by deièn. Eerftelijck, dat voor het toekomende in't Le- ger van den Staet twee, of als 't Leger groot, ende in veele poften verdeelt is, meer Doctoren conti- nuelijck fullen moeten prafent zijn, ende gheduy- rende de Campagne praefentblyven, ten eynde de Siecken ende Gequetften naer behooren mogen werden gevifiteert, ende de noodige Medicamen- ten geordonneert.; lullende aen yeder der vooriz Doctoren een bequaem Apoteeckers Knecht toe- gevoeght werden, onder een be-eedighde Inftru- itie, by de voornoemde Doctoren aen de felve

voor het verlènden der ièlver, moeten gevifiteert, ende voor goet ende leverbaer geoordeelt werden·, tot wekken eynde pertinente Lijfte van de felve Medicamenten niet by den Leverancier of Apote- ker, maer by de voornoemde be-eedighde Dofto- ren fullen moeten werden gemaeckt, ende daerne· vens door de ièlve aengeteyekent den prijs, mitf- gaders de quantiteyt ofte gewichte van yeder ipecie offoorte.                  III. Sullende mede de viiitatie ende aenteeckeningh der Medicamenten, ibodarugh als vooriz is, ghe- daen zijnde, de felve Medicamenten volgensden teneur der ghemaeckte Lijfte, ten by weien van een of twee der voorfz be-eedighde Doftoren, ineen Kift moeten werden gefloten ende verzegelt, ende de Sleutels van dien aen een der ièlver Doctoren moeten overghelevert werden, omme die te ver- handtreyeken, of toe te ièynden aen de Leger-Do- ctoren , aen de welcke de uytleveringe der Ièlver Medicamenten met alle circumfpectie, ende tot de meefte mefnage fal weien toevertrouwt; welcke Leger-Doctoren daer voor reiponfabel zijn. I V. Ende op dat de vooriz leverantie met des te meer- der candeur ende oprechtigheyt moge gefchieden, lal den Leverancier of Apoteecker gehouden zijn byEede te beloven, dat hyt'elckens op yeder le- verantie per tinenteUjck fal volgen ende complet' lijck voldoen de Lijften van Medicamenten, &°* danighalshem die by de voorfz be-eedighde Do- ctoren fullen zijn gepraefcribeert ende opgegeven; ende dat hy geen andere Medicamenten vantijd tot rijdt fal levéren, als goede Simplicia ende Coffl· pofita-> alles op een redelijcken prijs, ende tot& nieene

Knechts te geven.

I I.

- Ende op dat omtrent het vifiteren ende uytleve- ren der Medicamenten, geêne abuyfen of frauden mogen werden gecommitteert,fullen alle noodighe Medicamenten, egene uytghelbndert, door een of meer be-eedighde Doctoren alhier in den Hage,

-ocr page 220-

Ordres en Reglementen, betref ïacre van den Lande, midtigaders in Jthnuteyt ende qualiteyt, ibodanigh als de Lijfte hem over-ghelevert,

18? lijck Reglement, Ordre ende Ecdt ·, welcke Perio- nen mede gehouden lullen zijn de fiecken van Spys ende Dranck te voorfien. XII. Sullende oock ge-eligecrt ende aengcftelt werden een Hoipetael-meefter van 't Leger, de welcke ge- houden fal zijn van den inkoop ende uy tlcveringh van de Spyfc en Dranck te doen pertinente aente- keningen mede reeckeninge te houden vande on- koften daer toe van tijd tot tijd gedebourfeert wer- dende; ende oock dagelijcks met de Doctoren van 't Leger, of een der felver, de fiecken ende gequet- ften tegaenvifiteren van Bedde totEedde, dien- aengaende de ordres van de felve Doctoren teont- fangen, ende ter executie te ftellcn, foo in 't re- guardvandegheordonneerde Medicamenten, als van 't diftribueren vande Spyfe ende Dranck aen de fiecken ende gequetften. XII I. Gelijck mede eenige Huyfen of Tenten in 't Le- ger iullen werden gheapproprieert voor de fiecken ende gequetften > ende ial voor al van den beginne aen goedeiörge moeten werden gedragen, dat al Ie fiecken naer 't oordeel van de Leger-Doctoren, met eenighe contagie of befmettehjekheyt bevangen zijnde, van andere fiecken, niet befmettehjek zijnde, werden geiêpareert: Ende fullen oock de fiecken en gequetften, beginnende te reconval .ïce- ren, moeten werden verplaetft in een reyn en fuy- ver Gemack. , XIV. Dat oock bytijdts fal moeten werden gheiörght vooreen goedt aentalMatraflèn endc Paillailen, midtigaders Deeckens, of Hayrc Kleeden, omme in 't Leger voor de fiecken ende gequetften te ghe- bruyeken·, ende dat de felve by bequaem Weder, ende andere goede ghelcgentheydt iullen moeten werden verlucht en ververicht. XV. Ende fal voorts by, of omtrent het Leger altijdt moeten zijn een goedt aental Wagens, Karren. Schepen of Schuyten, alleen ende particulicrlijck gedeitineerc omme de fiecken en gequetften bequa- melijck te vervoeren na de Gait-huyfen, of andere Plaetièn·, tot wekken eynde den Commiftaris- Gcnerael van 's Landts Leger-Schepen, ende den Wagèn-rneefter-Generacl gehouden iullen zijn daer voor by tijdts goede forge te dragen üttorK             .., X.V I. Gelijck mede de fiecken ende gequetften, wek- kers genefinge, naer 't oordeel der Doctoren ende Chirurgijns, een gheruymen tijdt fal vercyilchen, om te réconvaleiceren, hoe eer hoe liever, ioo veel haer diipofitië fcóe-laet, fullen moeten veribn- den werden na de Gaft-huyiên van de naeft-ghclc- geneSteden endeGuarnifoenen, omaldaer, ghc- hjck mede in 't Hölpitael van 't Leger voor vier flu- vers's daeglis, volgens d'ordre van't Landt, naer behobrerigecureertte werden. v ; «™*™           ΧΤΠ. ■ Ende ial yder fiecke of gequetftè in 't Hofpi tael of Gjafthuys, lbo in de Steden? Guarniiöenen, als in'tiéger gebracht weidende,, gehouden zijn me- cJete brengen een fchriftelijckeAtteftatie van fijn Rithmeefter ofCapiteynj ende gereconvalfceert zijnde, oock met hem moeten.tc rugh nemen een gélrjfckefchriftelijcke vcrklaringë van den Hofpi- tael-

gcwichte

Scconftitueert, fullcn mede-brengen.

V.

Voortsfullen de Lijften van geleverde Medica- ten by de voorfz be-eedighde Doctoren moe- Tnvfdcn ^eatteftecrt ende onderteeckent, eer daer ntodafkvan den Lande Ordonnantie ghedepe- fcheert, ofbydenOntfanger eenige betalinge fal mogen gedaen werden^ ^ Geliick mede de Kiften met alle overige Medi- •amenten by den Leverancier of Apotheecker naer de Veldt-tocht, of anderfmts wanneer de felve Me-

lt IC

amenten weder lullen te rugh komen, aenftonts

lillen moeten werden aengenomen, voor alfulcken prijs als de felve te vooren, volgens de geteeckendc Liiften uy toelevert ende veribnden zijn, ibnder dat vemandt, wie hyoockzy, de felve overige Me- dicamenten in het geheel of ten decle tot fijn eygen A-oordeel of profijt lal mogen employeren, Verkoo-

ncn, of onder hem houden. 1                           VI I.

Ende wat belanght de twee Chirurgijns-Generael van 't Le^er> de felve fullen gehouden zij η geduy- rende de Campagne continuelijck in het Leger te verblyven, ende voor haer ver treek naer't Leger, liaermetkennifle ende approbatie der voorfz be- eedis;hde Doctoren behoorlijcken te voorfien van Plaifters, Linnen, noodige Medicamenten ende In- ftrumenten ·, fullende de felve Chirurgijns-Gene- rael ftaen onder het commando, ende lubjeft zijn de ordres der voorfz Leger-Doctoren, of een der felvcr, in 't Leger prafent zijnde -, alles op pcene van cailaiic. VIII. Dat daer en boven by yder Regiment ial moeten zijn een Regiments Chirurgijn, ende boven dien oock by elcke twee Compagnien op het minfte een Chirurgijn.                           ·-■'           ,.'.'vi:i.. I X. Gelijck mede by elck Regiment ial mopten zijn een Vcldt-kift, voorfien met noodige Medicamen- ten , Linnen en andere behoeften, de welcke met kennifle der voorfz bc-eedighde Doctoren in de fel- ve Kifte fullen moeten zij η gefurneert. jhniral X.                                       /■....>./■ Ende fal voorts een Peribon tot Intendant wer- den ge-eligeert, aen de welcke de Doctoren ende Chirurgijns van 't Leger, midtigaders die gene,die op de fiecken ende gequetften h^t Leger iüïlen paf-' icn, gehouden zijn pertinentelijck op. te geven liet ghetal, of de quantitey t van de fiecken, ende de qualiteyt van haer fieckte of ongemacken 5, wekken Intendant mede gehouden fal zijn ten mihjften eens daeghs rapport te doen aen den Generaeï, öfarider Officier, 't Leger of Quartier commanderende, met pertinente expreftie, onder wat Cohij?agnie de felve fiecken ende gequefftén zijn, endeSvkerde iclve gevonden konnen werden. , ■ v, 4 \l :Yn'' n j ■ : x.tr."- ;.....· ~ïï i^at wyders bequame Pêrfopnen fullen 'werden

renoonen njoeten.w.erdengejreg^eert nae^ie^ge- m van de fiecken ende gequetïïên', onder'behoor-

-ocr page 221-

Placaten. ι Boeck. 5 Tit.

\H

nues van 't Leger inigelijcks werden gefuyvert ya alleVuyligheyt,doodeBeeften, ende alle ander"1 ftinckende materie. XX. Ende in fonderheyt, dat de doode Lichamen tv delijck in diepe kuylen op afgelegene plaetfen é'L den begraven, tot voorkominge van alle infe<ü:ieen beimettelijckheyt. Aldus gedaen ende gearrefteert terVergaderinpc van de hoogh-ghemelte Staten Gcnerael, in & Hage den elfden December 167 3. Was ghepara. pheert, Isbr: van Vier (fen, vt. Onder ftondt Ter Ordonnantie van de ielve. Geteeckent, ƒ/ Fagel. Zijnde op 't fpatium gedruckt het Cachet van haer Hoogh Mog. op een rooden Ouwel, over- deckt met een papieren Ruyte.

taei-rneefter, met fpecifijcque expreffie van den tijdtdiehyin'tHofpitaei ofGaft-huys isgeweeft: Suilende de Hofpitael-meefter mede verobligeert zijn, van alle inkomende ende uytgaende iiecken of gequetftcn, als mede van de gene die fullen ko- men te fterven, pertinente notitie te houden, ende daer van aen den voornoemden Intendant openin- ge te doen. XVIII. Gelijck mede voor al goede forge fal moeten wer- den gedragen, dat de Hofpitalen ende Gafthuyièn dagclijcks na,behooren werden gereynight, gewaf- fchen, ende met Azijn, Genever-beffèn, Wieroock, of andere diergelijcke Kruyden, werden beroockt ende ghefuy vert. XIX. Als mede, dat de publijcque Wegert en Adve-

4.5. Placaet tegens het deferteren ende debaucheren <van Ruyteren enk Soldaten. In date demo Februari/ 1674.

men zijn, in dienft te nemen, of trachten de ièlve aen de voornoemde hunne Officieren te ontreckca, op hoedanigewyfe, of door wat middelen qï in- duftien het ièlve iöude mogen gefchieden. M bieden infgelijcks aen alle Soldaten, aireede onder eenige Compagnien in dienft zynde, ende 's Lants ibldye genietende, de ièlve Compagnien te quite- ren, om onder andere iich te laten aennemen, ion- der te hebben bekomen behoorlijcke Pafport van hunne voorigeRithmeefterenofCapiteynen, op pcene in 'treguard van de Officieren , de welckc de Ruyteren of Soldaten van andere Compagnie komen te debaucheren, van daer over niet alleen te worden ghecaiïèert, maer daer en boven 00ά foo wel als de Soldaten, de welcke iigh als vooren uyt de eene Compagnie in de andere komen te be- geven, fonder conniventie aen den Lyvearbitra- lijck te werden geftraft. Laftende en ordonnerende Sync Hoogheydt, dat defen alomme daer het be- hoort gepubliceert, en allenthalven geaffigeertfal werden, ten eynde dafrniemandt eenige reden van ignorantie daer van en kome te pretenderen. Aldus ghedaen in den Hage den fefthienden Fe- bruari] 1674. Was geteeckent, G.H.fnnu d'Orange. Lager ftondt, Ter Ordonnantie van Syne Hoogheydt, gecontrafigneert, C. Huygens,

jjTlheni Heririck, by der gratie Godes, Prince van Orange ende van Naflau, &c. Allbo dagclijcks ondervonden wert, dat niet tegen ftaende onle Ordres, dien-aen- gaende ge-emaneert, verfcheydene Officieren in dienft vandeièn Staet, iich niet en ontfien onder hunne Compagnie aen te nemen Ruyteren ende S oldaten, de welcke in dienft zynde onder andere Compagnien , by hun daer van gedebaucheert "werden, door fmiftre middelen, ende aliöo hunne eygene Officieren ontrocken, tot veriwackinghe ende verderf van 'sLandts Militie, fchadeenin- tereil van de voornoemde Officieren, de welcke hunne Soldaten op foodanighe onbehoorhjeke maniere komen te verheien* weiende iaecken de welcke in een wel gediieiplineerde Militie niet en behooren getolereert, maer andere ten exemple geftraft te werden. S O O IS Τ, Dat Wy wil- lende voor het toekomende prsevenieren föodanige difördres ende ongeregeltheden ·, hebben geinter- diceerten verboden, interdiceren ende verbieden midts defen wel ftricMijck aen alle Officieren, zynde in dienft deler Landen, foo hooge als min- dere , van wat rangh of conditie de ièlve foude mo- gen weien, voortaen geen Ruyteren of Soldaten, de welckc aireede by andere Officieren aengheno- j

4.6, Ordres van Syne Hoogheydt, foo in het Leger van yeder Re\ ■ίι,·.■■:..· fullen geobfet-veert: werden. :In date den i^Mey 1674,

Bartiiaen, de Vaendrigh fijn Vaendel niet heb- bende, ial een halve Pieck dragen. IV. ; .Alle Officieren tot Vaendrighsincluys, ü»Jen Rïngh-kragen dragen, de eene different van oen ander. "                      V. De Officieren fullen in 't marcheren haer Geweer nederwaerts dragen, ter tijdt toe dat fy fullen fal"e' ren, als wanneer fy het op de jehouders fullen r>e" m'èri,. ende daer van ialueren. :t, ;';'■ ■ ■ ■■ vi                             1 -De 'Onder-Oiffiren fullen haer Geneer op g"

Υ yeder File fal weien een Chef depile, eniullcn yeder vijf Man commanderen, in piaetfe van Adelborïlen ende Landts- pailaten; maer van de Chef de File lullen maer acht Schildtwachten vry zijn. ..·■.„;,.. - -.;'. I I..„ ... ; , ,; . Den Capiteyn des Aones e;n Corporaef "van d'Adelbqrften, fullen kort Geweer dragen^ diffe- rent van de Hellebaarden..,            - .',.;',." '.'„}!·'.■■'· j Den Capifeynfal een Piecke^ de Lieutenantecn,

-ocr page 222-

Ordres en Reglementen, betreffende de Militie te Lande.         18 5

In het falueren lullende Piecken op een halve man vellen alle te ghelijck, en gelijck weder om hoogh brengen. . In prefentie van Syne Hoogheydt, fal niemandt van de Militaire Officieren gelalueert werden3noch oockde Tromme gheroert worden, ende by lijn abfèntie niemandt van de Militaire Officieren wer- den gefalueert, als al eenigh de Vcldt-Marfchalc- ken, ende de Generaels van de Cavallerye ende Infanterye. De faluatie fal maer eens des daeghs gefchieden , ten zy anders wert bevolen. Als het Batallion is gerangeert, yemandt van confideratie voor by komt, fullen, de Mufquettiers haer Geweer prefenteren, en de Pieckeniers haer Piecken aen de voet brengen. XV. In occafie fal den Collonel voor de Piecken ftaen, ende de Lieutenant-Collonel voor de rechter- vleugel van de Mufquettiers, den oudtften Capi- teyn voor de lincker Vleugel, de tweede Capiteyn achter het Batallion, ende de verdere Capiteyns voorliet Batallion, volgens haer ouderdom wer- den geplaetfeert, vier Lientenanten achter, en de reft voor het Batallion, de Vaendrighs mei haer Vaendels in de Piecken. XVI. Het Regiment marcherende, fal den Collonel voor marcheren metdehelfte van de Capiteynen, een Capiteyn fal marcheren voor de Piecken, ende de verdere Capiteynen met den Lieutenant-Collo- nel achter, de Lieutcnants fullen de divifie leyden, ende de Sergeanten de mindere divifie, de Vaen- drighs iullen marcheren voor de tweede divifie van de Piecken, met alle de Vaendels by malkander. XVII. De Compagnien en Regimenten fullen niet roleren, de Coïlonels-Compagniefal voor marche- ren , de Lieutenant-Collonel het Regiment fluy- ten, ende de Majoors volghen, nae die van den Collonel, ende de reft van Capiteynen nae den ouderdom van den Capiteyn indienftj te weten, dejonghftenin 't midden. Ghedaen in'tHooft- quartier tot Duffel den negenthienden Mey 1674. Was geteeckent, G. H, Vrince d'Orange. Onder ftondt , Ter Ordonnantie van Syne Hoog- heydt, Sec.

lincker-fchouder dragen, de punt inde handt of ederwaerts, doch niet falueren, maer alleen de hoedt afnemen. .yil Alle Officieren de felve Charge hebbende, ful- lenop een manier fiberen. ^ pe Vaendrighs in het marcheren, fullenhare Vaendels op de fchouders dragen, als fy fullen fa- lueren, voor de borft 1 X- Inabfentie van de Vaendrighs, falde gene die het Vaendel draeght, met het felve marcheren, in de ordinaris plaetfe van de Vaendrigh, doch niet falueren. Een Compagnie alleen marcherende, fullen de Mufquettiers voor, endede Piecken achter mar- cheren. Ë. JL. Als een Compagnie alleen marcherende figh lal komen te fetten, fullen de Piecken in het midden ftaen , ende de Mufquettiers fich deelen op de Vleugels. XII. Als een Compagnie marcheert in't Regiment om een Batallion te formeren, fullen de Mufquet- tiers voor, endede Piecken achter marcheren, en de Compagnie fich fettende, fullen de Piecken op- waerts gedragen worden, die figh neffens de Muf Ïuetriers ftellen, ende foo het Batallion formeren: )e Officiers fullen haer Geweer in de hant houden, tot dat het Batallion geformeert is, met de front teghen het Bataillon voorfz. XII I. De Gelederen van een Bataillon iullen ftaen, en marcheren vier paffen van malkanderen. XIV. D en Collonel lal alleen commanderen by de Ex- ercitie, ofte 't felve laten doen by den Majoor, ende andere Officiers foo lange aen de zyde van het Batallion ftellen, ende in de parade fullen de Offi- cieren voor de Bataillons ftaen, den Collonel voor, den Lieutenant-Collonel achter, en de andere Of- ficieren achter op een zyde. Inde parade en fullen de Vaendels, noch de Officieren niet door het Batallion marcheren, foo ioo wanneer men achterom marcheert.

;

4-7- Ordre van $ym Ho ogheyt, totflrkkte onderhoudinge van den Art kul- Brieff-Militair. In date den 8 Julj 1674.

Ilhem Henrick,by der gratie Godts Prince van Orange ende Naffau, &c. Allen den genen die defè jegenwoordige iullen veten rilen ofhooren lefen> Saluyt. º)ïâç te SnW ' atomrae aen de Officieren ende gemene te„^cn'fijnde in dienft defer Landen , wegh cmen alle pretexten van ignorantie ontrent de i^lTf^M"itair, ofArticul-brief, voor foo Sr ^ JVebetreFt het ftllck ^n de monfteringhe, ^^Ú^ØØø* « Tranfgreffeurs ende te eV donnantie &<& trachten te behelpen, eeftatiipp ere? '" ^v neoben geordonneert en & luccrc> ordonneren ende ftatueren by defen>

dat van nu voortacn den voorfz gantfehen Articul- Brief of Ordonnantie op de difcipline Militair, per- tinentelijck en diftinclelijck t/clckens ende foo me- nighmaelgemonftertwerdt, aen de Officieren en Soldaten fal werden voorghelefen : Ordonneren daer en boven alle Collonellen, Lieutenant-Collo- nellen, Majors, Rithmeefters ende Capiteynen, denoodige ordres te ftellen, dat tenminften een- mael alle maenden ( 't zy hare onderhebbende Compagnien te Velde of in Guarnifben zijn ) den meergemeltenArticul-Brieff, door den Schryver van de fèlve hare Compagnien, den mindere Of- ficierenende alleden Soldaten diftinctelijck ende Æ                           per-

-ocr page 223-

Placaten, i.Boeck. 5.Tit.

86

cael, fich wel fcherpelijck te informeren, of eeni<*e van de voornoemde Officieren van defe onfe ord^e mlatigh zijn, ende tegens de lèlve in foodanioen gevalle, fonder eenige conniventie of dilfimuiaue ende op pcene van daer over ièlfs te werden ghecor' rigeert, te procederen. Ende op dat hier vanak mandt eenige ignorantie en pmendere, lbo ftl aen de voornoemde Collonellen, Lieutcnant-Collo. nellen, Majors, Rithmeefteren en Capitcynen yder een excmplaer van defe toegelbnden werden, Gedaen in 't Hooft-quartier tot Savant den 8 Julv 1674,. Was geteeckent, G. H, Trince d'Qrawë. Onder ftondt, Ter Ordonnantie van Syne Hoog. heyt. Gecontrafigneert, C. Huygens, Zijnde op 't Ipatium gedruckt het Zegel van hooghgemel- te SyneHoogheyt op een roodenOuwel, over- deckt met een papieren Ruyte.

pertinentelijck\yerde voorgelefen,met ferieufe ver- maningen, dat iyluyden daer jegens niet en lullen hebben te pecceren; ende dat de Contraventeurs van dien, fonder eenige gratie, naer alle rigeur lul- len werden geftraft, met derelpedKveccenen, in den felvcn Articul-Brief ge-exprelïëert. Ende op dat dclè oniè ordre des te beter mochte werden na- gekomen j ibo bevelen Wy alle Collonellen, dat Iyluyden nacuwc toeficht lullen hebben te nemen, 't gene voorlz is, promptelijck werde ge-executcert ende achtervolght·, op ρ cene.» dat fy Gollonellen, midtigaders de Lieutenant-CoUoncilen, Majors, Rithmeefters ende Capitcynen, daer van in gebre- ke bly vende, t'elckens ten behoeve van den Staet iiillen verbeuren een lom me van 250 Caroli gul- dens, de welcke van hare Ordonnantien fullen wer- den gekort: Bevelende wyders den Advocaet-Fif-

4,8. Placaet, waer by wert <verflaen dat de οηΐωβεη over de geprefle Leur- IVagensgevallen, fullen werdengefkpporteert, en overgeflagen tot lafie -van de 'dor- pen ende, Opgezet enen ten plat ten Lande, ende niet over de Mergent alen. In datt den eerfien December 16j^.

de Dorpen ende Opghezetenen ten platten Lande ommegeflagen lullen moeten worden : Ende op dat de voorlz Dijckgraven ende Heemraden, midti- gaders Schouten ende Gerechten van de Dorpen, ende een yeder dien het verder aengaen mach, hier van geen ignorantie en prietendere, maer weten mogen waer naer haer delèn-aengaende te regu- leren·, lbo begeren Wy, dat delen alomrae gepu- bliceert ende geaffigeert lal worden daer 't behoort, ende in ghelijcke ghelegentheden te ghefchieden ghebruyckelijck is. Gedaen in den Hage onder het kleyne Zegel van den Lande, den eerften December 1764,. Onder ftondt, Ter Ord: nnan- tieyan de Staten. Was gheteeckent, Simon w Beaumont,

!E Staten van Hollandt ende Weft-Wief- landt. Allen den genen die delen fullen lien of hooren leien, Saluyt. "Doen te weten ·, Dat Wy in ervaringe ghekomen zijn, dat Dijckgraven ende Heemraden, midtlga- der Schouten ende Gerechten van de Dorpen de onkoften, ter faecke van de ghepreile Leger-Wa· gens sefupporteert, zijn omflaende over de relpe- ö;ive Mergentalen, 't welcke alfoo niet en behoort. S O O IST, Dat Wy daer inne willende voor- Hen , goedtgevonden ende verftaen hebben te ver- klaren, foo als Wy verklaren by delen, dat de on- koften ter laecke van de voorfz Leger-Wagens als vooren gefupporteert, niet tot lafte van den Lande, of van de Eygenaers van dien gebracht, maer over

A.y. Ordre van Syne Hoogheydt, aengaende ' tfatfoen en getal der BdfA- giè-Wagens , ende de Soetelaers van yeder Regiment, teghens de aenfiatw Campagne. In date den 22 'December 1674.

|Yne Hoogheydt ordonneert hier mede, dat den Collonel N. N. , midtfgaders de verdere hooge Officierenen Capitcynen van des felfs Regiment, voor der lel ver Compagnien, als mede de mindere Officieren van den Regiment - ftaf, fich tegens de aenftaende Campagne lullen hebben te vooriien van eygene Leger-Wagens, ghemaeckt op de Brabandtïche wyfe, tot löodanigen ghetal als hier onder is ghc- fpecificeert.

Predicant Adjuftant Chirurgijn Provooft Quartier-meefter

l s

ι Wagens te farnen

Syne Hoogheydt laft mede den Collonel voor- noemt, lljnvoprfchreve Regiment tegens de aen- ftaende Campagne te voorfien van een noodign getal van Soetelaers, ende indien mogelijck>te verlbrgen een derièlver voor yeder Compag«lC; A&um in '5 Graven - Hage den twee - en -$0 tighften December 1674. Was gheteeckejt» G.H.¥rince d'Orange. Onder ftondt, g Ordonnantie van SyneHoogheydt. Geconti*1* neert, C, Huygens.

Den Collonel Den Lieutenant-Collonel Den Sergeant-Major Yder Capiteyn

i Wagens .% ,v, ëm I X y- i -

Oi^

/

-ocr page 224-

Ordres en Regiementen, betreffende de Militie te Lande*         18γ

50.

Ordre van Syne Hooghejdt den Heere Prince van Orange, wae?

nae Syne Hooghejdt wil dat al de CoUonels en Officieren der Vereenïghde 'Ne* der landen haer fullen hebben te reguleren. Jn date den 12 'December 1674.

V I. Dat Iiy Collonel de Capiteynen van fijn Regi- ment daer toe fal hebben te houden, haer fulcks uyt den name van Syne Hoogheydt aenfeggendej dat fy hare refpedive Compagnien tegens den eer- ften April naeftkomende, fullen hebben in ftaet te brengen, ende te completeren, op poene, dat daer van in ghebreecke bly vende, met infamie fullen v/orden gecaiTeert; fonder dat oock de voorno em- de Capiteynen fullen vermoghen in dienft aen te nemen eenige Franfchen, maer ter contrarie ge- houden zijn, die gene, de welcke iy als noch onder hunne Compagnien iöuden mogen hebben, te caf- ièren, ten waredeièlve aUreede voor delen Oor- logh daer onder waren geweeft ·, alles op poene van ca'lïatie, met infamie als boven: Ende dat geene Franfche Soldaten hunluyden fullen werden geva- lideert nochte goetgedaen. V I I Eyndelijck verftaet en ordonneert Syne Hoog- heydt hier mede, dat van nu voortaen, de Adj u- ftanten ende Quartier-meefters van de Regimen- ten , egeene andere Charges ,'hoedan'igh die fouden konncn welen, fullen vermoghen te bedieneni Ende dat alle Capiteynen , zynde in dienft van den Lande, de exercitie ende maniement van Wa- penen lullen hebben te doen op eene ende de lèlve wyfe, volgens de ordre, dien-aengaende hier voo- rens, ende noch in den voorledenen Jaere geltelt ende ghepubliceert. A&um in 's Graven-Hage den 22 December 1674. Was gheteeckent, G.H.TrincedOrange. Lager ftonot, Ter Or- donnantie van Syne Hoogheyt. Gecontrafigneert, C. Huygens.

Yne Hoogheydt laft ende ordonneert hier mede den Collonel N. N. teverforg®n, dat onder yeder Compagnie van fijn on- derhebbende Regiment fich bevinden «ifttkh Granadiers,omgeduyrende de aenftaende Camptnein occaiie te konnendienen; endeten eyndeP lerefpeöive Capiteynen van fijn voorfz SSment dür toe houden, dat fyluyden de Sol- daten van hare Compagnien, totfoodanigenghe- 3 als voorfchreven is, daer toe tydehjek doen exerceren.             . Gemelte Collonel fal mede hebben te verforgen, dat allede Compagnicn van lijn voorfchreve Re- Eiraent voorfien werden van Mufquetten van een ende het felve caUbre ·, te weten, twaelf m het pont, volgens de ordce van het Landt, van oudts gearre- ftcerc;               in. Ende fal hy mede verforghen , dat by yeder Compagnie van fijn Regiment bevonden worden twintigh Snaphanen-Sloten, bequaem ominoc- cafie op Mufquetten tekonnen geappliceert wer- den. I V. Datyeder der felver Compagnie voorfien fy van een goede ende bequamc Handt-molen.

Dat mede fijn voorfchreve Regiment yoorfien zy van de noodighe quantiteyt van goede Chirur- gijns, tenminften tot het getal van fes,, benevens een Chirurgijn Major.

Placaet van de Staten van Hollandt ende Wefi-Vrieflandt > waer by Schout ende Gerechtenvan deDorfen wert geordonneert, voor de geprefie Leger - Wagens niet meer te betalen, als het Gemeene Landt daer voor en isgoedt doende. In date den 24 'December 1674.

51.

aen te nemen, gheduyf ende de voorledene Cam- pagne, genootlaeckt zijn geweeft, ende in't toe- komende noch fouden mogen werden, niet meer- der gehouden zijn te betalen, als het Gemeene Landt daer vooren goedt is doende ·, te weten, eeneguldevijfthien ftuyvers vooreen Karre met een Paerdt, twee gulde thieri ftuyv. voor een Karre met twee Paerden, en drie gulden voor een Wagen met drie Paerden: Ende ten eynHe niemandt hict van eenighe ignorantie pretendere, maer weten mogen waer naer hy hem des-aengaende hebbe te gedragen : Soo begeeren wy, dat defen alommc gepubliceert, ende geaffigeert lal worden daer het behoort, ende in geüjcke gelegentheden te gefchie- den gebruyckelijck is. Ghedaen in den Hage den vier-en-twintighften December 1674· Onder ftondt, Ter Ordonnantie van de S raten. · : Was geteeckent, Simon van Beanmont. ·

Staten van Hollandt ende Weft-Vricf- landt-, Allen den genen die defen fullen ficnofte hooren leien, Saluyt, Doen te | veten: Dat wy op'het gene ons by ofte van wegen eenige Schouten ende Gerechten van Dorpen inde voorfchreve onfen Lande gelegen, is gereprefenteert, ten aenfien van het beloonen van die gene, die de felve Schouten ende Gerech- ten op ordre van Syne Hoogheydt den Heere Prin- ce van Orange, genootfaeckt zijn gheweeft, met nare Kanen ende Wagens naer het Leger van den Staet te preifen ·, goedtgevonden hebben te verkla- ren ende valt te ftellen, foo als wy verklaren ende vait-ftellen by defen, dat in het generael de Schou- ten ende Gerechten van de Dorpen, over ende ter laeckevande Wage-ofte Karre-vrachten, diefy <Wecialeaenfchryvinge Van den hoogh-gemelten Heere Prince van Orange , ofte van de Hooge Rcgcnnge tepreflen, ende in dienft van't Landt

% i                                 Tlacaef

-ocr page 225-

Placaten. i.BoecL f.Tit.

ι88

I

5 ι. Placaet van Syne Hoogheyt, tegens het deserteren van de Soldaten \ L ■ Van defen Staet als van def Koningh van Spaignen , endêhet verlaten van dgL· Compagnie^ en dienfi nemen onder andere^ oppcene van de doodt. In date den 2 * \rAw?A& 'December1674; ·,:<         λ,;;,'·!-

ioo van de Troupen van dcièn Staet, als die van hooghft-ghemelte Koninghlijcke Majefteyt, ^ f welcke hunne Compagnien verlatende, ende fa ièrterende, onder andere Compagnien alhier Μ I iullen laten aennemen, ibnder eenige conniventie | met de doodt fullen werden geftraft, ende dat alle I ibodanighe Officieren als de fclve met hun weten I onder hare Compagnien iullen hebben aengheno. I men, aenftondts ende defaélo fullen werden ghe. f caflèert} blyvende alle voorige Ordres endePlaa. | ten, tegens de Defèrteursge-emaneert,in hare volle 1 kracht ende vigeur. Ende ten eyndeniemandt hier van iïil konnen pretenderen ignorantie, 1 aften en f begeren Wy dat dele alomme lal werden ghepubli. | ceertendegeaffigeert, ibo ende ter plaetièn daer I iulcks behoort, endegewoonlijck is te ghefchieden. 1 Gedaen in 's Graven-Hage den 25» December ifoi 1 Was gheteeckent , G, H. Trance d'Orange. Onder ftondt, Ter Ordonanntie van Syne Hoo^ I heyt. Gecontrafigneert, C. Huygens. Zijnde hier Onder opgedruckt het Cachet van hoogh-ghc- melte Syne Hooghey t op een rooden Ouwel, over· deckt met een papieren Ruy te.

j Tlhem Henrick,by der gratie GodtsTrince van Qrange ende Naflau, &c. Aliöo by experientie bevonden werdt, datniet te- genftaende onfe voorige Ordres ende Pla- caten dien-aengaende ge-emaneert,groote meenich- te van Ruyteren ende Soldaten > foo van'sLandts Militie, als van die van Syne Koninghlijcke Maje- fteyt van Spaigne, iïch niet en ontiien ibnder be- hoorlijcke Pallëporten van hunne Officieren dcièr- terende, ende hunne reipecteve Compagnien qui- terende, wederom onder andere Capiteynen alhier dienft nemen; ende dat fulcks veeltijdts is gefchie- dende met kennülè en conniventie van de],ièlve Ca- piteynen, niettegenftaende devoorfz onfepubli- catien daer tegens gedaen; daer uyt dan niet en kan werden verwacht als confuile ende verloop, foo on- der de voorfz Militie van den Staet, als die van hooghft-gedachte Koninghlijcke Majefteyt, mits- gaders mifverftanden ende oneenigheydt tuffchen wederzijdts Officieren, waer tegens noodtwendigh dient te werden voorfien. Sooifis DatWygoet- gevonden hebben van nieuws te ordonneren ende ftatucren, ordonneren ende ftatueren midts defen, dat van nu voortaen alle Ruyteren ende Soldaten, /

5 3. Placaet van de Staten Generael der Vereenighde Nederlanden, wm by de Schouten ende Gerechten werdengeordonneert, voor degkeprefle Wagens α het Leger dienfi gedaen hebbende, niet meer te bet alen als het gemene Landt dütt voor is goet doende. In date den 2 February 16y f.

>E Staten Generael der Vereenighde Ne- derlanden. Allen den genen die dc&n fullen iien ofhooren leien, Saluyt. 'Doen te weten · Dat wy op het gene ons by ofte van wegen eenighe Schouten ende Gerechten van Dorpen, gelegen in het Diftrict , immediatelijck reförterende onder de Géheraliteyt, is gerepreien- teert, ten aenfién van het beloonen van die gene, die defdve Schouten ende Gerechten op ordre van Syne Hoogheyt den Heere Prince van Orange, ge- noorf aeckt zijn gheweeft, met hare Karren ende Wagens naer het Leger van den Staet te preflên; goetgevonden hebben te verklaren ende vaft teftel- len, foo als Wy verklaren ende vaft-ftellen by de- ièn, dat in het generael de Schouten en Gerechten van de Dorpen, over ende ter iaecke van de Wage of Karre-vrachten, die fy op fpeciale aenfehryvinge van den hooghgemelten Heere Prince van Orange, of van de Hooge Regeringe te preifèn, ende in dienft van 't Landt aen te nemen , gheduyrende de voorledene Campagne, genootiaeckt zijn ghe- weeft, ende in 't toekomende noch iöuden mogen

werden, niet meerder gehouden zijn te betalen,als het ghemene Landt daer vooren goedt is doende; te weten, eene gulde vijfthien ftuyvers voor een Karre met een Paerdt, twee guldens thien ftuy- vers voor een Wagen of Karre met twee Paerden, ende drie guldens voor een Wagen met drie Paer- den, Ende ten eynde niemandt hier van eenighe ignorantie prsetendere, maer weten mogen waer naer hy hem des-aengaende hebbe te gedragen ·, ibo begeren Wy, dat defe alomme in 't voorfz Diftrift, immediatelijck gehoorende onder de Generaliteyt, gepubliceert ende geaffigeert fal worden, daer het behoort, ende in gelijcke gelegentheden te gefchie- den ghebruyckelijck is. Gedaen in den Hage den tweeden February 167 f. Was gheparapheert, Math.-Tompe, vt. Onder ftondt, Ter Ordon- nantie van de hoogh-gemelte Heeren Staten Gene- rael. Gcteeckent, J.SpronJfen. Zijnde op het ipatium gedruckt het Cachet van haer Hoogh Mo. op een rooden Ouwel, overdeckt met een papieren Ruyte.

Refolutie van de Heeren Staten van HolUndt ende Wefl-Vrteflandt, noopende den Eedt vanfuyveringe te doen, by dengenen die eenige Militaire Amf' tenbekomen. In date den 26 Marti/i6j 5.

54·

E Raedt-Penfionaris heeft ter Vergaderin- ge voorgedragen,' dat den Heere Prince van Orange van hem Raedt-Peniionaris hadde begeert, dat hy inden name van

Syne Hoogheydt aen haer Edele Groot Mog- op het alder-ierieufte fbude reprdenteren , dat aen hoogh-gemelte Syne Hoogheydt ibo nu en dan was terooren gekomen, datiömmige Perfoonenhaer

fbu-

-ocr page 226-

Ord'res ende Reglementen, betreffende de Milite te Lande. ei

foudenlateiigelegenzijn, om doormiddelen van 1 fee «relts-wacrde te bekomen eenige Militaire gSrees óf" cmployen J ende dat hoogh-ghemelte ς e Hoogheydt oordeelde die manniefé van doen et alleenjier fchandelijck,, inaer;oockfeer fqha- deliick te wefen, alfoo diegene die door foodanige verkeerde weghen ende middelen tot ibodanighe charges of employen gevordert wierdeny, nieten Ibuden naerlaten wederom haer particulier profijt daer mede te foecken ·, ende dat meer - hoogh- (Tcracltc Syne Hoogheydt derhalven aen haerEd: Groot Mog. wel hadde willen in bedencken geven, üfdefelve niet ibuden konnen goetvinden by eene permanente Reibkitie vaft te ftcllen, dat al die gene de welcke foude mogen werden ge-eligeert of ver- koren tot eenige Militaire charges of employen, met Eede folernneel aen haer Hoogh Mog. of den Raedt van State, alwaer fyhare Commiiïïe ont- fangen, ende aen de Heeren Gecommitteerde Ra- denof Gedeputeerde Staten van de Provincie, op wiens repartitie iy ft aen, ende daer fy attaché ver- kiygen,· foude moeten verklaren ende Meeren, dat fy om te bekomen de voorichreve Militaire charges of cmployen, noch door haer ièlven,noch door anderen niet belooft ofte gegeven hadden, beloven ofte geven iöudeη, eenige giften, gaven of geichencken a en eenige Peribnen, 't zy binnen/t zy buyrende Regeringe, dire&elijck of indire&elijck in eeniger maniere, met belofte onder Eede als vooren, dat in ghevalle t'eenigen tyde tot haren kenimTe foude mogen komen, dat yemandtbuy- tcn haer weten yets belooft ofte gegeven hadde, beloven ofte geven lbude, iy het ielve aen haer Hoogh Mog., den Raedt van State, ofte de Hee- ren Gecommitteerde Raeden ofte Gedeputeerde Staten voornoemt, aenftonts ibudenopenbaren, met beken t-maeckinge van de naem van de Per- foonofte Perfoonen, by ofte aen de welcke yets belooft ofte gegeven foude moghen zijn, belooft oftc gegeven foude mogen worden} ende dat hoog- gemelte fyne Hoogheydt verhoopte dat het vooriz quaet door de reverentie van Godts aliiende Maje- fteyt, ende de vreeiè van meyneedigheydt, indien niet t'eenemael geweert, immers ieer gerefreneert nde ingebonden foude worden. Dat wel waerwas dat om te recompenièren de goede dienften die by eenige Officieren voor den Lande waren ghedaen, ende om die recompenfe buyten laft van 't Landt te vinden, het foude kon- nen gebeuren dat eenighe Militaire charges foude mogen of moeten werden bes ;even, met de laft om eenige erkenteniiTe aen die Officieren haer Wedu- wen o fre Kinderen te moeten doen, maer dat hoog- gemeke fyne Hoogheydt niet twijffelde of daer toe

foude goede temperamenten ghevonden konnen worden: Waer opgedelibereertzijnde, isgoedt- gevonden ende verftaen, dat alle die gene die ghe- vordèrt ibuden mogen worden tot eenige Militaire charges of employen op defe Provincie gherepac tieert ofte t'harên lafte ftaende, al vooren te ver- krygen de voorfz attaché op die haer voorichreve charge ofte employ, aen de gcmelte Heeren Ghe- committeerde Raeden in de refpeclrive Quartiercn, met Eede folernneel fullen moeten verklaren ende fwceren, dat iy, om te bekomen de vooriz Militaire charges of employ,noch door haer ferven noch door anderen niet belooft ofte gegeven hebben, beloven ofte geven fullen eenige giften,gaven ofte gefchenc- ken, aen eenige Perfonen, 't zy binnen, 't zy buy- ten de Regeringe, diredtelijck of indire&elijck in eeniger manieren -, ende dat fy onder Eede als voo- ren belooven ende fweeren lullen, dat in ghevalle t'eenigen tyde tot haren kenniile foude moghen komen ,dat yemant buytcn haer weten yets belooft ofte gegeven hadde, beloven ofte geven foude, fy het ielve aenftondts aen de ghemelte Heeren Ge- committeerde Raden fullen openbaren, met be- kent - maeckinge van de naem van de Perfoon ofte Peribonen, by ofte aen de welcke yets belooft ofte gegeven ibude moghen zijn, belooft ofte gegeven ibude mogen worden; lbo nochtans, dat lbo wan- neer hoogh-gemeltefyne Hoogheydt ibude mogen goetvinden, uyt eenige conilderatien ofte inlichten, iyne Hoogheydt daer toe moverende, eenige Mili- taire charges ofte employen te begeven, metex- preiïè laft om tot erkentenifle van gedaene dienften yets te moeten uytreyeken, aen die gene die de voorfz dienften heeft gedaen, of wel aen des felfs Weduwe ofte Kinderen, ende over fülcks den ge- nen die de vooriz charges bekomen heeft, van den jegenwoordigen Eedt te diipenferen j ende dat van die diipeniatie ichriftelijck komt teblijcken, de Perfoon die de vooriz ichriftelijcke diipeniatie be- komen heeft, van het doen van den voorfz Eedt fal worden ge-excuièert ende ontheven: Eadeial van defe haer Edele Groo't Mog. Refolutie kennifle werden gegeven aen de gemelte Heeren Gecom- mitteerde Raeden in de reipe£tive Quartieren, meè laft ende ordre om haer daer naer preciielijck te re- guleren. Ende is voorts mede goedtgevondenen verftaen, dat van wegen haer Edele Groot Mog. de faecke ter Generalitéy t daer henen fal werden gedirigeert, ten eyndeby haer Hoogh Mog. op het vooriz fubjeft ghelijcke Reiblutie, metghelijcke modificatie genomen, vaft-geftelt ende ge-execu- teert mach worden. Onder ftondt, Accordeert met de vooriz Rciblutien.

51-         Formulier φάη Eedtvanfuyveringe.

||Ckverklareendefwere, dat ick, omme "" te bekomen de Charge van . . . . noch door mijn felven, noch door ande-

mijn weten yetwes belooft of gegeven ibude mogen hebben, belooven ofte geven ibude, het ièlve aen haer Hoogh Mog., den Raedt van State, ofte de Heeren Gecommitteerde Raden, of Gedeputeerde Staten, wie van de felve het ibude mogen aengaen, aenftondts fal openbaren* met bekentmaeckinghe van den naem. van de perfoon of perfoonen, by wie, of aen de welcke yetwes belooft of ghegeven ibude mogen zijn, belooft of gegeven ibude mogen wer- den. Refolutie

I nebbe

ren, nochte belooft, nochte ghegeven

^kjoaven of geven fal eenige Giften, Ga- n,n fk lcncken' aen eenige Perfoonen, bin- re£N V-tCn de Regeringe, direftelijck of indi- ders^ d m ee0lger manicren- Beloove ick ver- nifiè'fi ΐ" geva^e tot eenigen tyde tot myne ken- ae mogen komen, dat yemandc buy ten

-ocr page 227-

é ñ ï                            Plakten, é Bocck. 5 Tit. 56. Refolutie van de Staten vdn Hollandt, geenTraBementenaen$$£, taire Officierengoedt te doen, als die den Eedt vanfuyveringe hebbengedaen% ten æ met dijpenfatie vanfyne Hoogheyt. In date den é ƒ Af ril 16j %                     i

ren over het obtineren van hareCharges, den be hoorlijcken Eedt van fuyveringegedaenis, $L de felve Officieren mede byA&e van fyneHooo heyt fullen betoonen, daer van by hoogh-gem»if fyne Hoogheyt gedifpenfeert te zijn. Ende fijvau deièn gegeven werden Extraft aen de voorfzCom miièn van de Finantie, om te dienen tot hare i& richtinge. Onder ftondt , Accordeert met i vooriz Reiblutien. Geteeckent, Simm í Beaumont.

(S, naervoorgaende deliberatie, goedtghe- vonden cnde gherefolveert, dat aengene Officieren te Paerdt ende te Voet, die t'zedeit den . , . laetilleden, aen- geftelt zijn, tot Vendrighs ende Cornets incluys, eenige betalinge van hare Traktementen ghedaen, of dat de fel ve Tradementen inde Ordonnantie ten behoeve van de Compagnien te depefcheren, goet- ghedaenfullenwerden, tenzyaen deCommifen van haer Edele Groot Mo. Finantie by behoorlijc- ke Afte fal zijn gebleecken, dat by de felve Officie-

57. Refilutie, geen Officieren die over hare geob tineer de Charges gehou- den zijn tepr afleren den behoor lij eken Ëedt van fuyveringe*, eenigh Tracfement af Gagie toe te leggen, dan van den tijdt af dat den voor f æ Eedt by haer fal zijnet- prafleert^ ten ware de felve in Campagne hadden bekomen. In date den 30 Mey 107,·,

\S, naervoorgaende deliberatie, goedtge- ^onden endegérefolveert, dat aengene Officieren, die gehouden zijn over hare geobtineerde Charges, aen haer Edele Moe te prefteren den behoorlijcken Eedt van fuy veringe, eenigh Tra&ement of Gagie fal wer-

Veldt-Lcger van den Staet, of gheduyrende 4 Campagne, fouden mogen bekomen, daer om. trent by haer Edele Mog. favorable cnde equitabl: reflectie gemaeckt fal worden ·, Ende fal van delen ghegeven werden Extract aen de Commifen ende Boeckhouders van de Finantie, om te dienen t hare narichdnge. Onder ftondt, Accordeert met de voorfz Refolutien. Geteeckent, Simon % Beaumont.

den toegeleght, dan van die tijdt af,dat den voorfz Eedt van fuy veringe by haer ghedaen ende gheprse- fteert fal zijn ·, in dien verftande nochtans, dat op het verfoeck van die gene, die hare Charges in het

Ordre ende Reglement , by Syne Hoogheydt gearrejteert, ontnt het logeren ende refraifcheren van 's Lants Militie ten platten Lande. den 16 Mey é 6 ã f.

58.

LErftelijck, fal yeder parthye Ruytersten minften vijf uyren, ende yeder parthye Voet-knechten drie uyren moeten heb- ben gemarfcheert j ende gehouden wefen, een fchriftelijcke Atteftatie te exhiberen van de plaetiè daer fyluyden laetft hebben gevoedert, eer de felve fullen moeten gelogeert cnde getra&eert werden. I I. Sullen alle Parthycn maer twee-malen des daeghs moeten gedcfroyeert werden, ende als dan yeder reyfe aen yeder Perfoon werden gegeven een pondt Broot, een vierendeel pont Boter, ende een Kanne Bier, ende voor yeder Paert des daeghs vier pont Hoy, en een half Vat Haver, ende des nachts acht pont Hoy, en een half Vat Haver, en twee Boflchen Stroo. 111 De Officieren fullen inde Herberge aen de Ta- fel van de Weerdtgetracteert werden. Ende fal de voorfchreve Militie boven 't gene voorfz is, niet vermogen te vorderen, directeUjek ofte indirectelijck eenige verdere traftementen van Wijn, Brandewijn, ofte yets andersi danmidts het felve betalende.

Ende fal lïch hebben te contenteren met 't Broot, Boter, Bier, Hoy ende Haver, datdenHuyüffl, daer de felve gebilletteert fal weien, lal hebben ofa Erefenteren, tenware het felve nietbequaemofe ruyckbaer ware, waer van den Commandant va de voorfz Militie , ende de Magiftraet vanifc Plaetfeiiillen oordeelen. V I. De felve Militie fal niet vermogen mede tent* men eenige Wagens, Karren ofte Paerden, fon^ die promptelijck ende naer behooren te betalen)» fullen die niet verder mede nemen als tot de naeto Plaetiè, waer iyluyden fullen voederen. VIL Ende indien t'eenigen tydefal konncn bevvefen werden, dat eenige der voorfz Officieren, R«yK' ren ofte Soldaten, eenigh geweldt ofte dreyge^15" tenter plaetfe daer fy palieren of logeren, w* hebben ghedaen, fullen de felve daer over aen d» Ly ve, andere ten exempel gheftrafc werden, W vende de Commandanten gehouden voor ha* Ruyteren ende Soldaten te verantwoorden. VIII. Ende fullen mede rigoureufelijck werden glie ftraft, alle foodanige Officieren, Ruyteren en W daten, de welcke fich laten uy tkoopen, onder p\

-ocr page 228-

Ordres en Reglementen, betreffende de Militie te Lande.         ί 91

tcfullen komen logeren, ofte oock onder

Gedaen in's Graven-Hage den lóMey ló/y. Was geteeckent, G.H.Frince d'Orange. Heb- bende in Margine 't Cachet van Syne Hoogheydt, gedruckt op een Roden Ouwel, met een Papiere Ruyteoverdeckt. Lager ftondt, Ter Ordonnan- tie van Syne Hoogheydt. Ende gecontrafigneert, C. Huygens.

iah ander pretext, de Ingezetenen eenigh geldt oedt komen af te perifen ofte nemen. Werdende de Schouten 5Regenten ende mgeze- ten platten Lande gelaft ende geauthoriièert,

-11" die gene de welcke hier tegens komen te pecce- I aen te taften, endeter naefter Guarnifoenen ;* onder den Staet gevanckelijck te brengen.

Condttien ende Artkulenvan het Quartier-Generael, aemaende het wijfelen ende ran$oeneren der Gevangenen, foo vanfme Koninghhjcke Majefteyt van Vranckrtjck^als die van de Hoogh Mog. Heer en Staten Generaelder Vereenigh-1 de Nederlanden, In date den 30 Mey 1675.

ï9·

Wy Godefrid, Grave d'Eilxades, Ridder van de Ordres van den Koningh, Lieutenant-Generael van fyne Armeen, Viceroy van America, Gouverneur van de Steden ende Citadellen vart Duynkerckcn, Maeftricht, ende de Plaetfen daer van de^ penderende, in naem ende van wegen fyne Majefteyt; ende Johan Pellers , Doctor in de Rechten, Griffier van het HoffPro- vmciacl van Utrecht, in naem ende van wegen fyne Hoogheydt den Heere Prince vanOrange, zijn veraccordeert over de Liytwiflèlinge ende het rancpen der Gevan- genen van Oorlogh, die genomen zijn , of naermaels fullen worden, door de Troupes van de Armeés ende Guarnifoenen van Vranckrijck, ende der Staten Generael der Vercenighde Nederlanden, de cene van den anderen privativelijck> ende hebben uyt krachte van het pouvoir haer tot dien eynde ghegeven, geilooten dit tegenwoor- digh Tradaet, in voegen als volght. Eerfielt/ck, I At alle de Gevangenen die genomen lullen /zijn van de een of d'andere zyde,fullcn we- Sde i'-gegeven worden te goeder trouwe, ten langhften vijfthien dagen naer hare detentie, door uytwiflèlinge van andere Gevangenen van gelijcke Charge of andere, doende compeniatie van min tot meerder rancoen, of fullen betalen hare ran- coenen, die hier na fullen werden ghefpecificeeit, de welcke betaelt fullen werden in Franfch geldt. linde op dat daer gene conteftatie of fwarighey* «ytontftaenmochte, foo wel ten reguarde Van de 1 ofte of Charge en qualiteyt der Officieren van de eene of d'andere zyde, als oock van de rancoenen c γ™ tullen moeten betaelt worden van elck een van haer. foo is goedtgevonden, hier naer te fpe- anccren de Charges ende de Poften vanbeyde de wthyen, endcdepryfevande ghefeyde rancue- m e Ge"eralen vande Armeen van den Koningh, commanderende en Chef, ende de Marfchalcken IT η °oriJck' ftiUenuytgewiiTeltworden, ce- rn S ,CaPiteyn-Generael der Staten Generael, a^man7rcndeen chef hare Armeés, foo alste- mΓΕ ft*h' den Ö^ïfefe van Orange, of betalen -           i*i—ρ           ^ooooguld. ninens plte^Generael van de Armeés des Ko- ' "-ρ-                  40000 guld.

DeLieutenants-Generaels van dé Armées des Koninghs, fullen uytghewiilelt worden tegens die d'Armées der Staten Generael immediatelijck naer den Generael commanderen, of fullen betae- len                   --------·             ■—          20000 gnld. Dengrooten Artillery-meefter van Vranckrijck tegens den Generael vandeArrillerye der Staten Generael, of fullen betalen — 4,000 guld. De Veldt-Maerlchalcken vande Armées vandeiï Koningh, fullen werden uy tghewiiïelt, of beta- len                     ——                      4000 guld. Den Gollonel-Generael van de Cavallcrye, lal werden uy tgewiflelt, tegens den Generael van de Cavallerye of Infanterye, of fullen betalen 4000 g. Den Commiflaris-Generacl van de Cavallcrye van Vranckrijck                 —— 3ocoguld, Den Intendant van de Armeen, of van de Pro- vinciën, teghen een Gedeputeerde der Staten te Velde, of lullen betalen ----          5000 guld. Haregeiiibdelegeerden —<■ 1 foo guld. Den Lieutenant-Generael van de Artillerye der Armeen des Koninghs fal uytghewiilelt worden te- gen een Lieutenant-Generael van de Artillerye der Staten Generael, of lullen betalen 1000 guld. De Lieutenants particuliers vande Artillerye des Koninghs                     ——               500 guld. De Commiflariflen van de Artillerye 100 guld, Den Lieutenant-Generael van de Cavallerye of Infanterye------                iyooguld. Den Brigadier Cammandant            1000 guld. De Brigadiers van de Cavallerye of Infanterye fullen uy tgewiiïèlt worden, of betalen 800 guld. Den Major-Generael van de Infanterye lal uyt- gewiflelt worden of betalen                    800 guld. Den Generael-Major van de Cavallerye ial uyt- ghewiiïèlt worden tegens een Commiilaris-Genc- rael van de Cavallerye der Staten , of fullen berae- len                      - -·—                      800 guld. Den Major van de Brigade teghen een Brigadier van de ordres, of fullen betalen ------ 300 gul. Den Maerfchalck-Generael van de Logementen der Armeen tegen een Quartier-meefter-Gcnerael, of fullen betalen               —-              600 guld. DeAdjutanten van den Maerfchalck-Generael van de Logementen, ende van den Quartier-mee- fter-Generael. .             -----*             100 guld. DeAdjutanten van't Leger j dienende by den perfoon van den Koningh —         fooguld. De Adjutanten, dienende by de Hooft-Gene- raels , Lieutenants-Generael ende Veldt-Maer- fchalcker*             r—»~~                     300 guld, Den

-ocr page 229-

Placaten. ι. Boeck. 5 Tit.

IpZ

De Onder-Lieutenanten van de lichfe^ Paerden                   -                               l

Den Quarticr-meefter van de Cavallerye fal uyt- gewiflelt werden, of betalen ------200 guld. SijnAdjutant                 ------;             100 guld. Den Theiaurier- Generael van 't extraordina- ris                   «_-..                — 1500 guld. Den eerften Commis van elcke Armee 500 g: De andere mindere                  — f o guld. Deji Generael vandeVivres fal uytgewiflelt wer- den tegen den Providor van de Vivres, of fullen betalen                      -------                     1000 guld. Den eerften Commis van elcke Armee 500 gul. De andere mindere Commifen ende Conrrerol- leurs                      —               -—           io&dd- De Commiflariflèn van den Oorlogh 100 gul. Den Provooft-Generael fal uytgewiflelt werden tegens den Fifcael van den Krijghs-raedt, of lullen betalen                     ——                       2,00 guld- Sijn Lieutenant tegen den Griffier van den vooriz Krijghs-raedt, of fullen betalen                 100 guld. De andere Officieren ende Soldaten van den Provooft of Krijghs-raedt, aen d'een en d'andere zyde                            ·■■ —                      18 guld. DenWagen-meefter-Generael tegens den Capi- teyn van de Wagens, of fullen betalen 150 guld.

De Onder-Lieutenanten van de twee'

iooo

Compagnien Mufquettiers des Ko- ninghs                   -                               -j Den Onder-Lieutenant van de Schotfe^ Guarde             ------~                    -----~ De Onder-Lieutenanten van de Com- pagnie van de Engelfche Gendarmes De Onder-Lieutenanten van de Gen- darmes van de Koninginne, ende van den Heer Dauphin                         ■—■<-               — De Onder-Lieutenanten van de Gen- darmes van den Heer Hertogh van Or- leans                      —-                       -— Den Capiteyn van de lichte Paerden van de Gendarmerie                        1-----■ Den Capiteyn van de Cavallerie Le- gere                -------                         «------ De Vendrighs vande Guardes van den, I Koningh                  —-------f>iooo e Den Vendrigh ende Guidon van fyne Gendarmes             ——            -· "·*■■ Den Vendrigh vande Schotfche Com- pagnie                     —-                   ------ Den Vendrigh en Cornette van de <j Compagnien van de Muiquettiers — Den Vendrigh van de Compagnie van de Engelièhe Gendarmes               ------- Den Vendrigh van de Gendarmes van de Koninginne               —             ■— De Cornet van de lichte Paerden van de Guardes            ■------                ------ DeCornetten vande lichte Paerden van de Koninginne           —             — j Den Vendrigh van de Gendarmes van | den Heer den Dauphin                   ———- J

80 guld. de Sche- 1 fo guld. f o guld.

Sij η Lieutenant                   ----- Den Commiflaris - Generael van

pen                        —- Den Lieutenant                ■—*

De Condu&eurs van de een ende de andereelck een                           — ·                          12 guld. Den Auditeur                    —              2 f guld. Den Commiflaris of Edelman van't Canon 40 g.

7 guld. loftuyv. 7 guld. loftuyv. —          80 guld. —         3 f guld. 7 guld. ioftuyv.

Kanoniers als Soldaten Capiteyn van de Mineurs Mineurs als Soldaten Wachtmeefter-Generael Capiteyn van de Pionniers Pionniers als Soldaten

De Ingenieurs fullen betalen een maendt Gagie.

De Lieutenanten van de Guardes de Heer Hertogh van Orleans

van

Gendarmerie. Een Brigadier van de Gendarmerie De Capiteynen van de Lijfgarde van"} fijn Majeftcyt               ——          ■— Den Capiteyn Lieutenant vande Gen- darmes — ■■ ■■■- Den Capiteyn-Lieutenant van de lich- te Paerden -----                  -— ,. De Capiteyn Lieutenant vande Schot- iche Guarde                  ----            — Den Capiteyn-Lieutenant vande twee Compagnien Mufquetticrs tePaerdt -

Den Vendrigh van fijn Gendarmes - De Cornet van de lichte Paerden De Guidon van de Schotfche Gendar- mes                     ——»                    —- Van de Engelfche Gendarmes ——- Van de Gendarmes van de Koninginne. van den Heer den Dauphin, en den Heer (Φβ Hertogh van Orleans ——. —-I Den Lieutenant ende Cornet van de | lichte Paerden ende van de Gendarmerye De Lieutenants ende Cornets van de Cavallerye Legere ------- -■■-- | Den Major van de Guardes du Corps -J En wat acngaet de Exempten en Maerfchakp van de Logementen van alle de Compagnien pi£i boven ghemelt, de Brigadiers, onder-Brigadi^ Guardes du Corps, Gendarmes ende andere vande Compagnien hier boven geroert, een maent Gag1^ Het Regiment Fufillers of Snaphanen vanVlaen* deren te Paerde Het Koninghlijck Regiment van Piedniont. Het Koninghlijck Regiment Engelfche. Het Switlèrfche Regiment van Lockman. Alle defe gefeyde Regimenten lullen getraa^ werden als de reit van de Cavallerye.               r.,. }           pranfi111

noog.

Den Capiteyn-Lieutenant van de En-

2000

gel iche Gendarmes                         —~ De Capiteyns,Lientenants vande Com- pagnie van de Gendarmes, ende van de lichte Paerden vande Koninginne ende van den Heere Dauphin Den Capiteyn van de Guardes vanden Heer Hertogh van Orleans' Den Capiteyn-Lieutenant vande Gen- darmes ende lichte Paerden Den Lieutenant van de Lijfguarde van lyneMajefteyt                 -               > Öe Onder-Lieutenanten vande Gen- darmes                  -                          -j

-ocr page 230-

Ordres en Reglementen betreffende de Militie te Landt.         ι ρ %

Franfihe en Swïtferfche Guardes.

Beforgers der Armen, Apothekers, Chirurgijns j ende andere Officieren, dienende in 'tHofpitael, als oock de Vrouwen van wat conditie die oock zijn mogen, Kinderen van twaelf jaren ende Knechts, fullen wederom gheiönden worden weder-zydts iönder rangoen. Alle die differente Chargien hebben, fullen maer betalen het rangoen van de hooghüe, endaernaer iiillenfy, of uytghewiilèlt worden of betalen haer rangoen. Alle de Officieren van de ArtiHerye niet begre^ pen in dit TracÏaet, hebbende de felve namen me' de Officieren van de Infanterye fullen konnen fon λ der onderichey t uy tgewiiïelt werden voor het felve rangoen. Alle gereformeerde Officieren fullen niet als het vierendeel betalen van 't rangoen harer Charge daer fy ingeftelt zijn. De Trompetters en Trommelflagcrs die de ghe" feyde Gevangenen fullen gaen redimeren, fullen binnen drie dagen weer gheiönden worden, ende indien eenige reden van Oorlogh vereyfehte, de felve langer op te houden, foo iuilen hare Teer- koften betaeldt worden by die gene dieie op houden. Alle de Officieren ende andere, gagie treckende, niet begrepen in dit Cartel, ende nochtans gehou- den de Armee te volgen, fullen konnen gerangon- neert werden, midts betalende een maendt gagie', boven dien fal het vry ilaen aen Parthyen malkan- deren te adviferen, over Officieren, die hier moch- ten uytgelaten zijn, ende daer over met den ande- ren te accorderen ·, ende fal het gunt beflooten fal zijn, puncluelijck geobièrveert, ende gehouden werden voor geinièreert in dit Tra&aet. Indien daer eenige fwarigheyt mochte ontftaen, noopende de qualitey t, ofte gagie van eenigh G e- vangene, die fal wegh genomen worden op de cer- tificatie die daer van ter goeder trouwe geven fal den Generael van de Armee, ofte den Gouverneur van de Plaets van waer den fel ven Gevangen weien fal, iönder dat eenigh ander bewijs van nooden fal zijn. Aile Soldaten, Ruyters ende andere, wekkers rangoenen ge-egaleert zijn, fullen hebben tot on- derhoudt , geduyrende den tijtdatiè in de Gevanc- keniflè zijn, drie ftuyvers van Franich geit, boven het Ammunitie-broot, ende den Sergeant dubbele met het Broot.                         » Men fal weder-Zydts verbieden de Gevangenen van hare Kleederen te berooven. De Officieren van de een ende andere Pathy, die wederom fullen geionden zijn, op haer parole ofte woort fullen gehouden zijn, wederom tekeeren, ende haer gevangen te geven, vijfthien dagen nacr de Ratificatie vanditTraftaet, indienfe niet van te vöoren haer rangoèn fullen betaelt hebben op de voet als hier gefpecificeert is, ende het gene datie ibüden mogen ichuldigh zijn aen onkoften,by haer gedaeniilde Gevangeniflè, tot hare fuftentatie, datfulleniè mogen betalen, fonder gehouden te Zijn wederom te keeren, en fullen vry mogen die- nen, ipohaeftalfe de Quitantie hebben van die j aeilde welcke fy haer verbonden hadden. ■; Wataengaet de maendtgagie, daervanveele Articulen fpreecken, die ial gereguleert werden «aer de Appoin&ementen die fyneMajeftey t geeft, Α λ                         uyt-

D

ν Collonel van de Franfche Guardes 3000 g. DenLieutcnant-Collonel ---- i^ooguld.

r 'revnen                   —           googuld. Deïieutenant^Onder-LieutenantSjVendrighs d andere,tot de Soldaten toe incluys,een maend G Den Collonel Generael van de Switfers 4000 g. pen Collonel van de Switfer-Guardes 3000 g. De Capiteynen , Lieutenants ende andere Offi- cieren en Soldaten van de Switièr-Guardes, als de Franfche Guardes.^ De Officieren, Ruyters en Soldaten van de Re- gimenten, ende Compagmen van de Guardes van Syne Hoogheydt denHeere Princevan Orange, fullen betalen eene maendt van haer Gagie. Een Collonel van de Infanterye ofte Cavalle- _~ -----          _ 400 gul. De Lieutenant-Collonel van de Infanterye of Cavallerye. Major van de Cavallerye of Infanterye. Caoiteyn van de Infanterye ofte Cavallerye. Adjutant-Major, ofte Adjutant van de Caval- lerye ofte Infanterye. Lieutenant van de Infanterye of Cavallerye, Cornettenende Vaendrighs. Marfchalck van de Logementen, of Quartier- meefters van de Regimenten of Compagnien. Sergeanten,Corporalen, Schryvers, Ruyters, Soldaten, Wegh-wyfers, Konft-maeckers, Tim- merluyden , Smits, Matroofen of Pont-gaften, Brugh-meeiters, ende alle diergelijcken, fullen betalen elck een maendt Gagie. Collonel Generael van deDragonders 3 foo gul. Collonel van een Regiment — 2 5-0 gul. Capiteyn           —-           — ifo gul- Major                ----           «------ ifogul. Lieutenant          *-—           ·------ 70 gul. Adjutant-Major ——           ——        7°gu^· Cornet                 -----             ------- ff gul. Marfchalck van de Logementen — 2 f gul. Crauat ende Dragonder . ·------ 18 gul. De Gouverneuren, Lieutenants van den Ko- ningh, ende Majors van Plaetfen, fullen betalen eene maendt Gagie, -ende hebbende eene andere charge, waer van het appoindtement hooger is, füllen op den voet van de voorfz charge betalen. Ende alfoo eenighe van de Lieutenants van den Koningh, Commandantenen Majoren van Ste- den, geen Gagie hebben, foo fal haer rangoen ge- reguleert werden op den voet van de hooghfte charge diefe hebben. .Alle Franfche Volontaires of Vrywillige, die zijn fullen in de Armeen des Koninghs, van wat qualiteytdatiè mogen weien, als fy zijn van 't getal der genen, die haer ordinarisaen 't Hof onthou- den endegeene Militaire charges hebben, fullen E-naecUc Volontaires, die in eenigh employ zijn, nctzyinof buytend'Armée, fullen haer rangoen alen ? fo° ais het by dit Cartel gereguleért is. Uen inhoudt van deiè twee Articulen > fal oock geobièrveert werden, ten reguarde van de Vrywil- Jige diedaer zijn fullen in de Armee vandeStaten Generael. De AlmociTeniers, Predicanteri, Me&c^nen,

-ocr page 231-

					Placaten, ι. Böeck» 5 · Tit.
			194
								doen op-maecken de reeckeninge van 't gene h vonden fal worden fchuldigh te zijn, voor ï mondt-koften ende de ranc,oenen van de Holland^ fche Gevangenen van Ooriogh, die in Vranckrïjc'- zijn, en nootfaeckelijck zijnde tot dien eyndet* committeren een Perlbon van capacitcyt endeken. nifïè, om t'employeren met dien of die genen welcke den Prince van Orange fal committeren tor het felve eynde: Syne Majefteyt particulierlijcl· vertrouwende op de capacitcyt, experientie, voor. fichtigheyt, endev/yfe conduite, ofte bcleytyai! de Heer Grave d'EftradeSjRidder van fyne Ordres een van fyne Lt. Generaels in fyne Armeen, Gou.' verneur van Maeftricht, heeft hem gecommitteeit ende geordonneert, om, ende in fynen Naemte regeleren, met dien ofte die genen, welcke daer toe macht hebben fullen van den hoogh-ghemelten Prince van Orange, het C ar tel van de uytwiffelin. ge ofte ranc, oenen by de Gevangenen van Oorlof lbo wel die, die tegenwoordigh in fyne macht zijn, als die foo daer fouden mogen ghenomen worden duyrende defen tegenwoordigen Ooriogh, door d'Armeen van fyne Majefteyt, ende die van de voorlz Staten Generael, als oock te maecken met een de reeckeninge van 't gene fchuldigh zijnfil voor de uytwiifelinge van de Hollandtfche Gevan- genen van Ooriogh, die in de handen van fyne Majefteyt zijn, het felve Cartel ofte reeckeninge tefluyten, te teyekenen, ende vaft teftellen, in voegen iulcks veraccordeert fal zijn, belooft fyne Majefteyt, op trouwe in fijn Koninghlijck Woort, t'approberen, vaft en beftandigh te houden alle hei gene, 't gunt by de Heer Grave d'Eftrades, foo fal zijngedaen, vaft-geftelt ende geteyekent in fynen Naem, en het te ratificeren binnen den rijdt die veraccordeert fal zijn. Gedaen tot St. Germainin Laye den achtftenjanuarij 1675'. Gheteeckent) LOUIS. En laser, T>eTeüier.
		uytghenomen de Gouverneurs, Lieutenants van vanden Koningh, Majors van Plaetfen, Officie- ren , Ruy ters ende Soldaten van de Guardes van SyneHoogheydt den Heere Princevan Orange, die betalen fullen volgens de Appoin£tementen diefeontfangen van de Staten Generael. Midts de conditien voorfchreve, is men over een gekomen■, wederom te fenden van weèrzyden alle de Gevangenen > vijf thien dagen naer de Rati- ficatie van dit tegenwoordigh Tradtaet, betalende aen weer-zyden alle het gunt fy verteert lullen heb- ben aen mondt-koften, duyrende den tijdt harer detentie, daer een ftaetvan ghemaeckt lal wer- den.                 , Elcke parthye fal een ftaet maecken van de Ge- vangenen diefe ial wederom fenden, ende fal eene recepifle nemen van den Commandant der plaet- fedaeriè wederom fullen geftelt zijn, op dat naer de volkomene verloffinge derGevangenen3die van beyde de parthyen, de welcke lal fchuldigh blyven aen de andere fbrge drage daer in te voldoen, op den voet van 't rancoen hier boven geipecificeert. Alle de Officieren, Soldaten ende andere Per- fonen, geipecificeert in dit Traftaet van wat qua- liteyt fy oock zijn mogen, die zijn of fullen ghe- vangen worden, geduyrende de drie Jaer, dat het felve ial. onverbreeckelijck blyven, lullen weer- zijdts wederom gegeven Werden, lbo haeftalilè gereclameert fullen zijn , midts betalende hare rancocnen, of'wederom gevende Gevangenen in a'qiuvalent getal, nae advenant de Charge die de gene bedienen, daer tegens de lèlve gewiflêlt wor- den, vijf thien dagen naer haer gevangeniiïèten langhften. Alle Gevangenen die zijn, of fullen gevangen worden naer de Declaratie van den tegenwoordi- gen Ooriogh, fullen wederom gefonden worden vari de eene ende d'andere Parthye, mits voldoen- de de vooriclireve Articulen in de bequaemfte plaetlèn. Het tegenwoordigh Tra&aet lal plaets hebben, beginnende met den dagh van den date van de Ra- tificatie , ende fal eyndigen met het eynde van de drie volgende Jaren ingelloten, geduyrende wek- ken tijdt het niet fal konnen gebroocken worden, om wat redenen of öccafie het oock foude mogen zijn. Ende om meerder verfeeckertheydt van de exe- cutie van dit vooriclireve Tra&aet, hebben wy weerzijdts belooft het te doen ratificeren, foo wel bySyne Majefteyt, alsby Syne Hoogheydt den Heere Prince van Orange, binnen vijfthien dagen naer datum van het felve. Ghedaen ende geftoo- teil tot Maeftricht den een-en-twintighften Geteeckent, p · 'DenGrave^Efitadëi;. Joh.'Peftiers* | T*\En Konmghièer aengenaem geweeft?zijnde·, -'-'dePropofitieVafi een Cartelopte richten, lbo wel voordéran^oèhen én uytwiÜëlinge dè^^ Ge- vangenen van Oorlogh, die genomen zijnüyt'Öe Trouppen der Staten Generael der Ve?eehigride I Nederlanden, ibö als die hief naermaéls foirdeif mogen ghenomen werden, fob wel by <Je Arinée I van fyne Majefteyt, als by die van de voorlchr-evè Staten Generael, ende om op den felven tijdt te
							C Yne Hoogheydt heeft gecommitteert ende ghe- ^authorifeert, gelij ck de fëlve committeert ende authorifeert midts defen de Heer Johan Pellers, Griffier vanden Hove van Utrecht, ommeuyt desfelfsnamete tra&eren met den Heere Grave d'Eftrades, Gouverneur van Maeftricht, wegens het rancoen ende verwüTelinghe van defer zijdes Gevangenen, als noch by den Vyandt gedetineerd werdende: Als mede omme met gemelten Heere Grave t'adjufteren een project van Carcel, 't wekk in het toekomende tuftchen den Heer Koning # Vranckrijck, ende defen Staet foude konnen gc- oblèrvecrt werden, alles op approbatie ende ge* vinden van Syne Hoogheydt.            Gedaen tot Zoeft den negenden Februarij 167 f. Geteeckent) G. H. Trince d'Qrange. Onder ftondt, Ter Or- donnantie van Syne Hoogheyt. Geoontrafigneerf' C. Huygens. En ter zyden ftont Syne Hoogheyt Zegel, gedruckt in rooden Lack. TPVEn Koningh g^fien ende geleien hebbende W* •*-^boven-ftaendeTra£i:aet, ghemaeckt endege' flooten in iynen name door cffifeer Grave ó'Sm1' desy feride in den name van den Heere Prince^11 Orattgé, ^fcor d'Heer. Peilers, over deuytjlil(f iingê'èndéiiïtfancoen van de Gevangenen,die^ berey ts ghenomen zij η, ofte naermaéls ghenon^» mochten werden by de Trouppe ;vafl de Af flg

-ocr page 232-

Ordres en Reglementen, betreffende de Militie te Lande, ί ρ 5

C Yne Hoogheydt hebbende gefien het Tra&aet j ^gefloten tot Maeftricht den een-en-twintichften defès maendts Mey, tufïchcn den Heere Graef d'Eftrades, als daer toe fpecialijck geauthorifcei t zijnde, by ende van weghen Sijn Alder-Chrifte- lijckfte Majefteyt, ende d'Heer Jan Peilers, inf- gelijcks daer toe ghelaft ende geauthorifèert zynde by gemelte Syne Hoogheydt, wegens het rangoen en verwiilèlinge van weder-zijdts Gevangenen, heeft het felve geapprobeert ende geratificeert vol- gens fyne gantfehen teneur ende inhouden > bclo- * vende op fyne Princelijcke trouwe ende Woordt, het felve pun&uelijck te doen onderhouden ende nakomen in alle fyn deelen. Gedaen in 't Leger tot Duffel den 30 Mey 1 6 7 f. Was gheteeckent, G, H.'Prmced'Orange. Onderftondt, Ter Or- donnantie van Syne Hoogheyt. Gecontrafigneert, C. Huygens.

. v„n je Guarnifocncn, fo van den Koningh van Vrinckryck, abvandc Hecrcn Staten Generael ι Vereenighde Nederlanden, de eene van de an- Ze privativelijck, ende voor den tijdt van drie ι te rceekenen van den dagh van de ratificatie fftvoorfzTraéheti ende Syne Majefteyt het ;, E0CC bevindende , heeft het voornoemde Tra&aet geapprobeert, geconfirmeert ende gerati- ficeerd gelijck het felve approbeert, confirmcert en atificeert by defen} belovende op trouwe ende Siin Koninghlijck Woordt, het fclve onverbreec- keliick van Syne zyde t'onderhouden, en te doen onderhouden, fonder daer tegen te doen ofte toe relaten, dat daer tegens gedaen worde in eemger- lev maniere, hebbende totghetuygcniflè van defe fvnenwille, den tegenwoordigen meteygenhant eeteyekent,- ende daer by doenfetten Sijnfecreet legel In 't Leger tot Gimblou den i$> Mey ^t' Geteeckent, LOUIS. Ende wat lager, Tellier, ende gecachettcerc met het Cachet van Syne Majefteyt.

Waerfchoumnge vande Staten Generael der Vereenighde Nederlanden, byforme van Vryleger■, ende vryheyt van Impofitie van de Eet-war en naer V Leger in de Spaenfche Nederlanden. In date den 8 Juni] 167 f.

60.

het dubbelt Recht van inkomen, in cas van fraude ende mefiife van de voorfz ghegeven vryheyt endu gratie : Ende dat meer-ghemelte Heere Hertogh oockordre hadde gheftelt, om te vernieuwen de declaratie in den voorleden Jare 1674 den 14 Junij ge-emaneertj tenderende , ten eynde de voorfz Vivres ende Levens-middelen in alle fceckerheyt ende overvloei, vry ende liber fonder eenigen laft ofbetalinge van't Recht van Confumptie en Poli- tie , dat in de reipeclive Steden onder fijn ghebiedt geheven werdt, fullen mogen werden ingebracht5 Ende dat Wy op de advertentie dien-aengaende aen Ons gegeven, hebben verklaert, ende verkla- ren midts defen, dat alle Vivres ende Eet-waren die met Pafpoorten als vooren fullen wefengemu- nieert, ende directe! ij eken naer het voorfz Leger gebracht werden, fullen zijn vry ende exempt van alle uytgaende Rechten defer Landen. S O O IS Τ; Dat wy midts defen allen ende een ygelijck van Onfè goede Inghezetenen ende Onderdanen daer van wel hebben willen verwittigen, ende haer voorts inviteren ende noodigen, om den voorfz Toevoer naer het voorfz Leger te brengen. Ende ten eynde memandt daer van ignorantie en preten- dere, ende een yder weten moge waer nae hy hém hebbe te reguleren·, fbo ordonneren en laften \Vy} dat defen fal werden gepubliceert ende geaffigeerc alomme daer het behoort, ende te gefcliiedenge- brüyckelijck is. Gedaen in den Hage den achtften Junij 1675". Was geparapheert, J. van Gent, vt. Onder ftondt, Ter Ordonnantie vandehoogh- ghemelteHeeren Staten Generael. Geteeckent, H. Fagel. Zijnde op 't fpatium gedruckt het Ca- chet van haer Hoogh Mog. op een rooden Ouwel» ovèrdeckt met een papieren Ruy te.

E Staten Generael der Vereenighde Ne- 1 derlanden. Alten den genen die defen fullenfienofhoorenlefen, Sdluyt. T>oen te weten : Dat den Heere Hertoghvan Villa Hermofa, Gouverneur der Spaenfche Ne- derlanden , op de inftantie van fyne Hoogheyt den Heere Prince van Orange, tot voorfieninghe van meerder abundantie eneïe toevoer van Vivres ende Levens-middelen, midtfgaders tot beter fubfiften- tie van het Leger van den Staet hadde gedeclareert, dat alle de voorfz Vivres ende Levens - middelen, die de Soetelaers van het gemelte Leger uy t de Ver- eenighde Nederlanden aldaer fouden invoeren, om ghccorjfumecrt te werden , privativelijck by de Troupes die albereydts te Velde zij η, ofte noch te Velde fouden mogen komen, fullen vry ende liber mogen inkomen ende paneren, fonder het inko- mende Recht, in de Spaenfche Nederlanden daer opgefet, te betalen, midts dat de voorfz Vivres ende Levens-middelen zijn voorfien ende gemuni- cert met een Pafport van hooghgemelte fyn Hoog- heyt, ofte vanden Heere Grave van Waldecq, continerendedequantiteyt enquaUteyt van dien; fj-nde dat de voorfz Vivres niet fullen mogen wer- den verkocht of gcdiftribueert in praguditie van fijn Γ ί \ Π · aen ^e Onderdanen van fyne Koningh- "jete Majefteyt, die niet mede in't Leger milite- len,T maer dat alles regel-rechtial moeten gaen nae Τ r fttT van den Staet ιcnde dat fy aivooren me- acjuikn moeten hebben behoorlijcke befcheyden van de refpeftive Officieren van de Plaetfe van hare J«ainge ende ontladinge, fonder dat de felve fullen ogen werden opgeüagen, of gebracht ineenïgh e??nvandeSteden enPlaetfen van hooghft- b leaaciite fyne Majefteyt > op pcene van te betalen

Placaet

Aa ζ

-ocr page 233-

11? 6                            Placaten. ί. Boeck. j. Tit. 6ï. Flacaet Van Syne Hoogheyt, tégens alle Capiteynen ende Officiers k naer de generalemonfieringe eenige Tafpoort en hebben verleent, ende prcemie ν degene die de felve weet aen te wyfen* In date den 27 Jidy i6yf.

|Uhem Henrick, by der gratie Godes Prince van Orange ende Naiïau, &c. Allen den genen die defe fullen fien ofhboren leien, Saluy t. 'Doen te weten: Alföo Wy zijn geinformeert, ende by experientie bevonden wert, dat verfcheydene Capiteynen ende Rithmeefters van dit Leger, vergetende hareEere eride Plicht, iich niet hebben ontfien, naer de laetfte generale monfieringe, aen de Soldaten ende Ruyteren van hunne Compagnien onder vericheyde pretexten te geven affcheyt uyt deièlve, ende die teontflaen uyt den dienft van den Lande; zijnde iaecken van ièer quaden exemple, ende dire&elijck tenderende tot verfwackinge van 's Landts Militie, daeromme dan "ten hooghften van nooden Is, dat foodanighe wan-debvorige Officieren mogen bekent werden, ende vervolgens gheftraft naer behooren. SOO IS Τ i Dat Wy hebben belooft ende taeghefeght,

belooven ende toeleggen rnidts defen aen een ydc de welckeialkonnen aehwyfen ende verifiëren rjJ by eenighe Rithmeefteren of Capiteynen, zijnd- in dienft van den Lande, naer de voorfz genera monfteringe foodanige Pafpoorten als voorfz zjjn gegeven, fal ghenieten tot een preemie de fommc vanhondertRijcxdaelders, ende daer en boven zijnde Ruyter of Soldaet, fal werden geavanceert' of hem fijn affcheyt ghegeven, volgens fyne keiln! ende verfoeck. Ende ten eynde niemandt hier van kome teprastexeren cauiè van ignorantie; lafta ende ordonneren, dat deiè alómme fal werden κ- gepubliceert ende geaffigeert ter plaetfe daer fulcb behoort, ende gewoon is te gefchieden. Gedaen in 't Léger tot Lembeecq den 27july 1675·. Was w· teeckent, G. H. ψ-fince d'Orange. Ónder ftondt Ter Ordonnantie Van hooch-gemelte Syne Hoc·?· heyt. Gecontrafigneért, Ctiuygens.

6z. Ordre Van Syne Hoogheyt, aengaende het aenteeckenen van Soldaten,

by de Officieren van nieuws werdende aengenomen, tot weeringe vanTajfevol

',;;;-

ten onder 's Landts Militie. In date den 7 'December 1675·.

fullen ghehouden wefen te verthoonen aen h Commiflarieinloco van hunne refpeftive Guarni· foenen, de welcke de namen tan de felve irifghc- lijcks mede ial enroUeren en aenteeckenen-, ende dat de Lijfte daer van, met by voeginge van Kunne Jaren ende gedaente, by ghemeke CommifTariflen geformeert, t'elckens aen de Magiitpten van de Guarniiben-plaetfen fal werden overgebracht ede verthoont, omme des te beter aenwyfinghe ende kenniifè te konnen bekomen van de Burgerlijcke en andere onbequame Perfooncn, de welckeghe- melte Capiteynen fieh ibuden willen vervorderen aen te nemen tot ondienft van den Lande. Gedaen in's Graven-Hage den fevenden December iM· Wasgeteeckent, G.H.Trinced'Orange. Onder ftondt, Ter Ordonnantie van Syne Hooghejtj Gecontrafigneert, C.Huygens.

Yne Η oogheyt j willende by alle middelen prÊÈvenieren de groote frauden, de welc- ke niet tegenftaende alle goede7 voorige Ordres onder de Officieren van 's Landts Militie in fwangh gaen, in het houden van Paffe- volanten , ende het aennemen onder hunne Com- pagnien van Burgerlijeke ende andere Perfoonen} de welcke iich niet behoorlijck, nochte tot alle Mi- litaire functien en verbinden; Ordonneert hier mede,dat alle Capiteynen met hunne Compagnien in Guarniiben leggende , gehouden iiillen weien, foodanige Soldaten als fyluyden van nieuws iullen komen aen te nemen, in peribon te verthoonen aen den Collonel, onder wiens Regiment fyluyden zijn feforterende, ende dat by de iêlve daer yan pertinente aenteyekeninge fal worden ghehouden, dat ghemelte Capiteynen de felve Soldaten mede

6 J. ■" O rdre 'Van Syne Hoogheyt, aengaende de betalmge van 's Landts M" litieb)) de Officieren te'doen..,„.■/« date den i$ fantiary 1676. de Ruyteren ende Soldaten, midtigaders de bèta* lïnge aen de felve werde ghedaen ©p de febe bj«? ende op een endê de felve voet Eride ten eynde gemeite Colonellen mogen hebben pertinente^11' niiïe.vari 't gene dej yboriz betalinge betreft, ordon- neert fyrie Hoogheyt verders, dat allen Capitey nenende Ritmeeiïeren, ende by der felver ηο°Η>,

duite dfuftenverfwagevolgLande

abfenöe, den Officierwêièn aenvertromvt,

fullen wefen gehouden^

mogelijck verficn ·, ordönnqert liier mede aljleii Cq^ Ibnellen, ibb'té,Voet als te Paerdts zijnde in idiehtó deièr Landen, de reipecÏivë Capiteynen ende JK.it- meefteren van hun onderhebBende Regimenten daec foe te houden, dat by allé Compagnien vart de Regimenten voornoemt de afreeckeninge met

Heere-maenden ptxcifclijck mét de Soldaten en ^ Ruyterear.Yan hunne Compagnien af te reec

nen.

Öat een dobbel van de felve afreeckeningen': éynde van yeder rriaendt, fal werden overgeb aen de Sergeanten-Majors van de Γείρε?·ιν^

-ocr page 234-

Ordres en Reglementen, betreffende de Militie te Lande.

97

ι

'menten te Voerende tePaerdt,omme by de ièlvè ^werden naergefien endc ge-examineert, de naer- Lwtcndedcdebvoiren by yder Officier aenge- endt tot de betalinge endc fubfiftentie van fyne \derhebbcnde Compagnie, ende daer van te doen Loon: aen denCblonel, of den Officier, com- manderende het Regimentjcndfe des noodtszijnde, acn iyneHoogheyt, of foodanige Hooft-Officier, als defelve lal goedtvindén daer toe te ordonne-

ren i omme de gebreeckige ende wan-debvorige te konnen doen ftrafFen, naer bevindt ende exigentie van faecken. Gedaen in 's Graven-Hage den 28 Jariuarij 1676V Was geteecként, G.H.Trince d'Orange. Onder ftondt, Ter Ordonnantie van SyneHoogheyt. Gecontrafigneert, C.Huygens. Zijnde op'tfpatium ghedruckt het Cachet van hoogh-gemelce Syne Hoogheyt op een rooden Ou- wel , overdeckt met een papieren Ruyte.

Rejolutie van de Edele Mog. Heeren Gecommitteerde Raden van de Staten van Hollandt, inhoudende ordre tegens de excejjen van de Solliciteurs, feecker getal aengefielt, ende conditien weer naer haer Voort den te reguleren. In date den 13 Moert 167 6.

6f

<$!~*4s^Y Syne Hoogheydt, ende haer Edele fiPjl Mog. in deliberatie geleght zijnde ·, of |l| nicteenige ordre ibude behooren te wer- **"" dengeftek tegens de exceflèn endcexor- bitanticn, die tot grooten ondienft van den Lande by eenige Solliciteürsvan Compagnien tePaerdt ende te Voet * tot latte van defe Provincie gerepar- tieert, ende by haer Edele Mog. geiöldoyeert \vcrdcnde, gepleeght ende ondernomen werden, in ende ontrent hetafperfien en bedingen van on- draeghelijcke intereiïèn, over penningen die by haer op de Ordonnantien van Soldyen aen de Rit- meefteren ende Capiteynen over de voorichreve Compagnien geadvanceert ende verfchooten wer- den-, als mede tegens de hoöge Traktementen bfte belooningen die by de voorfchreveSolliciteurs over het beiblliciteren vanyeder der voorichreve Or- donnantien , ende het doen van de affaires van de Compagnien werden genooten 5 ende voorts by hoogh-gemelte Syne Hoogheydt, ende haerEd; Mog. in achtinge genomen wefende j datdevoor- fchreve exceflèn Onder anderen mede veeltijdts \ daer uyt komen te ontftaen, dat onderfcheydene I Perföonen van feer geringe middelen en gelegent- |. heydt, ende haer het faiól· vin het beiblliciteren van [Compagnien, nochtehet negotieren van pennin- Lgen gantfeh niet* ofte ièer weynigh verftaende, ι cchter het felve by de handt nemen: Hebben meer- hoogh-gemelte Syne Hoogheydt, ende haerEd: Mog • goedtgevonden ende gerefolveeré, dat aen memandt het befolliciteren van Compagnien te raerdt ofte Voet in eenigerhande manieren geper- i mitteert fal werden ,· als die daer toe by haer Edele |Mog: geadmitteert, ende met fpeeialeii&eendél Commiflie geauthorifeert ende gecommitteerf fal welen; ende dat tot het befolliciteren der voöriz \Ompagmen fes en dertigh geqüalifieèerdê, gegoê- e5™eoeqüame Perföonen, ende geen meer aen-· geitelt ende geadmitteert fullen mogen werden y in ^lenverftande, dat dé voorfchreve te admitteren L nrilCltr ^rs' ^n Deo*nne van hare bedieningen, |^cr lolemnelen Eede fullen moeten verklaren, 'l happgCCnr L°°gert maer wel minder intereft van ^W 0t te fullen tfe6ken * ofte vah haren 'inrfSS i*iulfcn latentrecken, diredtelijck ofte gulde,1 ' d*ï fefthien %*ers van hondèrt nnrhf?Jef, laaenp£ van twée-cn-veertigh dagen > ninTÏÏft geeilho°g« TraaementoTtebdöö- ί tie van? bf ^hekeren van yeder Órdónnan- Èm^ÊB^^r0^^ dagenSoldye vanel'cke ™» Compagnie, ende het doen van^c affai-

res van de lëlve Compagnie te Paerdt, daiivijf- en-dertigh guldens, en te Voet, dan vijf en twin j tigh guldens, grootcr Compagnien naer advenant ende ibnder de Ritmeefteren ende Capiteynen die fy fullen bedienen, met eenige meerdere ónkoften ende latten, onder wat pretext ofte voorgeven het felve ibude mogen wefen, deughdelijck verfchot, ende den voorichreven intereft van fefthien ftuyv: ten twee-en-veertigh dagen alleenlijck uytgefon- dert, te mogen befwaren: Dat de voorfchreve te admitteren Solliciteurs haer fullen moeten verbin- den , ende gehouden weien des noots zij nde, aeri de Compagnien die by haer bedient iulleri werden,' iès Heere maendeh Soldye te avanceren, ende dat fy ten miniten haer gerechte portie inde Militie, de welckc als nu is, ende hier naer ter beioldinghe van deièn Quartiere gerepartieert lal zijn, inghe-1 ville haer fulcks by haer Edele Mog. foude mogen werden geverght, op den voet hier vooren ge- exprefièert, fullen moeten aennemen ende bedie- nen ; ende dat die gene die bevonden fullen werden, het minite ghetalvan Compa^iien te bedienen, gehouden fullen zijn op ordre van haer Edele Mog. aen te nemen ende te bedienen, die Ritmeefteren ende Capiteynen die geen Solliciteurs fullen kon- nen bekomen; dat het anderiints de refpediive Rit- meefteren ende Capiteynen vryialftaen haer te la- ten bedienen van foodanige der voorichreve gcad- rnitteerde Solliciteurs, als fy te raede werden ful- len·, ende oock met defelve Solliciteurs op het Formulier hier naer gemelt, te mogen maken wel voordeeliger, maergeene naedeéliger Conditien,' als·in het jegenwoordige Syne Hoogheydts, ende haêi Edele Mog. gerefolveerde werdtuytgedrucktj ende dat van gdijeken de voorfchreve geadmitteer- de SölHciteurs, fullen mogen aen nemen lbo vele Ritmeefteren ende Capiteynen, alsly op de vöbr- ichreve pKEcautien fullen könrien bedienen, ende dat ren eynde de intentie ende begeerte van hoog- gemelte Syne Hoogheydt ende haer Edele Mog. defèn-aengaendé opeen eigualenVoet tuflehende" voorfchreve Solliciteurs onderlinge, en de voor- ichreve Rithmeefteren ende Capiteynen ende de voorichreve Solliciteurs reipeftive' moge werden achtérvöight γ by haer Edele Mog. opgeftelt, ende aen dë voorichreve te admitteren Solliciteurs uyt- gegevèiï ial werden een Formulier van een Con- tra£tj het wekke ibnder eenige verhoóginge vali de voorfchreve Interefièn, Tradtementen, ofte eenige andere latten, föodanigh ten weder-zyden by de voorichreve Ritmeefteren, Capiteynen ende Sol- lici-

■■

-ocr page 235-

Placateru i'Boeck. 5 Tit.

ι<>8

kenniiTe van faecken bevonden foude mogen we den, dat by de voorfchreve teadmitteren Sollj \ teurs de voorfchreve Poinclen , ofte eenieftey1 de felve, door haer toedoen ofte negligentie g" contavcnieert of haerghelaten foude mogenziin" Ende dat van defen aen de voorfchreve te admitte' ren Solïiciteurs, de Commifen ende BoeckW dersvande Financie Extract gegeven fal werden omme te dienen tot hare naerichtinghe. Onde' ftondt, Accordeert met de voorfz Refblutien, Wasgeteeckent, Simon van Beaumont.

lieiteurs over het bedienen van de voorfz Compa- gnien aengegaen ende gheteyckent fal moeten wer- den j ende ten laetften, dat de voorfchreve te ad- mitteren Solïiciteurs ter fomme van vijf duyiènt guldens fullen moeteneaveren, van dat fy alle de voorfchreve poinften pun&uelijcken fullen achter- volgen, fonder eenige van de felve te contravenie- ren, ofte mer te laten, op poene van infamie, meyneedigheydt, ende de voorfchreve ibmme van vijf duyiènt guldens ten behoeve van de gemeene laecke te iullen verbeuren, in gevalle na genomene

6 5. Placaet van de Staten Generael der Vereenighde Nederlanden, hou. dende revocatie van het Krijghs-Volck te Lande, indienfl van denVyandt zundt metverfeeckeringevanamnejlie. In date den 4. April1676.

[E Staten Generael der Vereenighde Ne- derlanden, Allen den; genen die defen fullen fien ofhooren leien, Saluyt.. Tioen te weten : AlfooWy in'tfeecker, ende met volkomen kenniife van wetenfchap gheinfor- meert werden, dat op de beftellinge van de Vyan- den van den Staet, hare Officieren, of der ièlver Geauthorifeerden, verfcheyden Ingezetenen ende Onderzaten van defe Landen in dienft hebben aen- ghenomen, ende noch dagelijcks daer inne conti- nueren, diredtelijck jegens verfcheyden Onfefalu- taire Placaten ende Ordonnantien ·, ende dat de voorfz Inghezetenen ende Onderzaten haer laten employeren tendienfte vande voornoemde Onfe Vyanden, tot groot nadeel ende af breuck van haer eygen Vaderlandt. S O O IS Τ, Dat Wy, al voorens ghehoort ende inghenomen hebbende de confideratien ende 't hooghwijs advis van Syne Hoogheyt denHeerePrincevanOrange, in con- form ité van dien goedtghevonden hebben , de voorfz Ingezetenen en Onderzaten van defe Ver- eenighde Nederlandtfche Provinciën, ende 't ref- fort van dien, midts defen t'avoceren ende t'huys te ontbieden ; ende dienvolgens hun wel expreflè- lijck t'injungeren, te lallen, ende te bevelen, datfe den felvea dienft datelijck fullen hebben te verlaten ende daer van afftant te doen, oock herwaerts in defe Landen tekeeren binnen den tijdt van twee meftkomende maenden ·, met belofte, toefègginge, ende verfèeckeringe van amneftie , vergetenheyt ande pardon van hare begane miiüaet > doch dat by . nalatigheyt van dien, de Contraventeurs en Over- treders fonder forme ende figure van Proces aen- ftondts, foo haeft men haerder machtigh fal zijn geworden, met de doodt ende confifcatie van haer Goedt, ende d'Abfenten by eeuwigh banniflêment, ejide ghelijcke confifcatie van.Goederen gheftrafc fullen werden, Ende op dat niemandt onder prae- text van geen kennifiè gekregen te hebben van defe Onfecrnftigeordrej oorfaeckehebbé hem te ont-!

fchuldigen·, Ordonneren ende bevelen Wy, ^ de Vrouwen of naefte Vrunden vanden genen die als vooren in dienft zijn van de Vyanden vanden hoogh-gemelten Staet, ten eynde voorfz gehouden fullen wefen den felven vande voorfz Onfe goede meyninge,intentie ende begeerte te wacrfchouwen aengefien Wy verftaen, dat defen punctuelijckach' tervolght ende onderhouden fal werden , fohder eenige conniventie of diffimulatie. Ontbiedenen verfoecken daeromme de Edele Mog. Heeren Sta- ten, Stadthouderen, Gecommitteerde Raden, en Gedeputeerde Staten van de Provinciën refpefthe van Gelderlandt,ende 't Graeffchap Zutphen, Hol- landt ende Weft-Vrieilandt, Zeelandt, Utrecht, Vrieflandt, Over-Yflèl, Stadt Groningen en Om- melanden, ende allen anderen Jufticieren en Offi- cieren van de felve Landen, dat fy defe OnfeOr-, donnantie alomme doen verkondigen, uytroepen ende publiceren, daer men ghewoonlijck is uytroe- pinge ende publicatie te doen. Laften mede die van den Hoogen ende Subalterne Krijghs-raden, de Procureurs-Generaels, ende allen anderen Offi- cieren , Rechteren ende Jufticieren van de voorü Vereenighde Nederlanden, midtfgaders allen Ca- piteynen, Officieren en Bevelhebberen, defe Onfe Ordonnantie ende Bevelen te achtervolgen, ende doen achtervolgen , procederende ende doende procederen 't cafus voorvallende, tegens de Over- treders van dien, fonder gratie, faveur, diffimulatie ofverdragh, dewyleWy't felve tot dienft en wel· ftant defer Landen nodigh gevonden hebben. $& geven indenHage onder Onfen Cachette, F» phure ende de Signature van een van onfe Griffiers) den vierden April i6j6. Was geparapheert. Johan Baron van Reede en van Renfwoude^- Onder ftondt, Ter Ordonnantie vande hoogh· ghemelte Heeren Staten Generael. Geteeckenti H.Fagel. Zijnde op 't fpatium gedruckt het Cj· chet van haer Hoogh Mog. op een rooden Ouwel) overdeckt met een papieren Ruy te,

66. Refolutie van de Heeren Staten van Hollandt ende Wefl-Vrieflsm!! AendeGafthuyfenoverfiecke endeghequeifie Soldaten goedt te doen fesβφ'^ vierfiuy'Vers tot lafle van de Soldaten, ende tweefluyvers tot lafle van den L^!· Indatedeni$)cDecemèeri6j6. Υ refumptie gedelibereert zijnde, op het Refolutie Commiflariael vanden 24« September «* advis van de Heeren haer Edele Groot Jaers i67fgeformeert, op 't gunt ten felven 0^0 Mog. Gecommitteerde Raden, in gevol- door de Heeren Gedeputeerden der Steden v® geendetotvoldoeninghe van der felver drecht, Delff ende Rotterdam, «yt <fcnnanlC

-ocr page 236-

Odres en Reglementen, betreffende de Militie te Lande.          ι <?t?

van't voorfz onderhoudt konde furneren, fulcks de totale ruïne van de vooriz Gafthuyfen evidente- lijck in 't kort ftonde te volgen, indien daer tegens niet promptelijck en wierde voorfien > ende dat dien-volgende de gemelte Heeren Gedeputeerden in name als vooren veribchtcn, ten eynde haer Ed, Groot Mog. goede gheliefte mochtezijn, aen de voorfz Godts-huyfen wederom voor yeder der vooriz Soldaten te betalen ende goedt te doen ies iluyvers, in conformitévanvoorgaende haerEd. GrootMog. Refolutievan denjare 1603, ofan- derfmts boven de vooriz vier iluyvers, vermeit in haer Edele Groot Mog. Reiblutie van den Jare 1672, twee iluyvers tot verval van de Medica- menten , ende het loon van de Doctoren ende Chirurgijns toe te leggen, breeder onder de Notu- len van den 18 der voorleden maendt September gementioneert ·, Is goedtghevonden ende verftaen, dat van nu voortaen aende voorfz Gafthuyfen voor yder kranck of ghequetil Soldaet fal werden goedtghedaen fes iluyvers daeghs; te weten , vier iluyvers tot lafte van de vooriz krancke of gequet- fte Soldaten, of hare Capiteynen, ende tweeftu- vere tot lafte van den Lande ·, fonder dat yets an- ders of verders by de voorfz Gafthuyièn, onder wat naem of pretext het oock foude moghen zijn, lal mogen werden ghevordert ·, ende dat de felve oock ghehouden lullen zijn daer voor de voorfz krancke endc gequefte Soldaten te recipieren, ont- fangen, ende naer behooren te tracleren. Onder ilondt, Accordeert met de voorfz Relolutien,

«regen de Heeren hare Principalen terVerga- ]m a^w-is^herepriefenteert; Namentlijck, dat ïfaenftaende byRefolutie van haer Edele Gr, Er 3ecnomen in der felvcr Vergaderinge op den Maert 1603» op de ordre in het cureren ende onderhouden van de krancke ende ghequetfte Sol- A en in de Gafthuyfen komende, midtfgadersop he loonvandeDoftoren, Chirurgijns ende Me- Lmentenfpcc^lijclcwasgherefolveert, dataen Α Gafthuyfen van elcken Soldaet die m de felve foude werden gelogeert-, daeghs betaelt ioude wer- ienfesftuyvers, ende dat de vier il uy vers aende Soldaten ende hare Capiteynen ghekort, ende de andere twee iluyvers tot lafte van den Lande ghe- bracht fouden worden : Dat onaengefien de voorfz Gafthuyfen tot den Jare 1672 fuccefiivclijck de voorfz fes ftuyvers voor yder Soldaet hadden ghe- nootcn, echter haer Edele Groot Mo. in den Jare 1672 hadden konnen goedtvinden de voorfz fes ftuy vers te reduceren, ende twee iluyvers te re- rrencheren, ende fulcks de Gafthuyfen in plaetfe vin fes, niet meer als vier iluyvers toe te leggen: Dar. het de Regenten van de Gafthuyfen in de refpective Steden t'eenemael onmogelijck was voor de voorfz vier iluyvers het noodigh ghemack, on-

ïoudt ende Medicamenten.

oock het loon van

dern

ucDo&oren ende Chirurgijns voor de voorfz krancke ende ghequetfte Soldaten te verforgen; ja i dat de ièlve Godts-huyfen albereyts t'zedert de [ voorfz reductie in foodanigen verloop ende verval [waren gekomen, dat de Reg enten niet langer uyt [de Middelen van de voorfz Gafthuyfen het kort

Lijfien van Compagnien te Paerdt en te Voet, ende van V beloop van hare Befoldinge na deflerekte hier na gefpecificeert, alle ter maendt van 42 dagen. In date den 15 Maert 1666.

67.

4 De Lieutenant met vier Paerden als voo- ren           -          -           -             - 180 3 De Cornet met drie Paerden als voren - j 4 f 2 Quartier-meefter met twee Paerden als vooren          -           -          - - 70 2 Trompetters elck 3 5 guldens, komt - 70 1 Hoef-Smit          -          -           - - 28 1 Schryver          -           -           -         - 28 60 Harquebufiers, elck 28 guldens ter maend met twaelf guldens voor advantage van drie Corporaels, komt - - -165)2

Ben Compag'fiic Ruyteren Uarcjuebufiers -van 86 Paerden. E Rithmeefters ter maendt tot Traftement 2 50 guldens, en les Peerden elck 2 f gul., midts met hare Mannen ghewapent, op de gul. roonfteringe praafent zijnde,komt t'famen 4,00 4- DeLieutenanttotTratÏement 8oguld., ende vier Paerden, pradènt als vooren - ï8o 3 De Cornet tot Tra&ement 70 guldens,

ende drie Paerden,pra:iènt als vooren 2 Qiiartiermeefter met twee Paerden

i4f 7° 7G 28 28

79

2 Jrompetters, elck 3 5 guldens 1 Hcef-Smit

Somme-2613 gul.

Een Compagnie van 11 j Soldoten te^oet.

7 "arquebufiersekk tot 28 guldens, met t\vaelf guldens voor advantage van drie L°i-poraels, komt t'famen '

1 f~^ Apiteyn voor fij η Perfoon 1 ^-"'Lieutenant ' 1   Vendrigh 2  Sergeantèn,elck 24 guldens 3   Corporaels, elck 16 guldens

-  ïfo " 45 -     40 -    48 48

1888

Somma-2809 guld.

2 Trommelilagers, elck 12 guldens - 24 1 Schryver            ; ^         -           - i2 1 Chirurgijn τ ,- i£; ι Provooft "f --- ^ - ΛΤ

Pp C                                        : τ* - n ^ 0mpagnie Ruyteren Harqttebtifiers van 79 Paerden. J3E ^ithmeeilcr met fes Paerden als

Komt t'iamen

vooren

ι?

400

3óSpieiIèn

-ocr page 237-

Placatea é. Boeck. 5. Tit.

200 36 Spieflenjals é tot 2 tot 15" 2 tot 14. 4 tot 13 13   tot 12 14  tot 11

44Mufquettiers, al£ 2 tot 14                 -         - 6 tot 13 ,- 18 tot 12 i8tot 11             . -. - > 3Jongens, elck8guldftns ^"' . .                          .. â ■ Somma - Een Compagnie van 75 Soldaten /"^Apiteyn voor fijn Perfoon - ^-^Lieutenant Vendrigh Sergeanten, elck 24 guldens Corporaels, elck 16 guldens 2 Trommel-ilagers, elck 12 guldens Schryver

16 28 154 — 436

28 78 210 25$

'*- fio

63 Mufquettiers,als 2 tot 14 ó tot 13 20 tot 12 3? tot 11 3 Jongens, elck 8 guldens 11?

13 7«guld te Voet, 150 45 40 48 48 -  24 12 -          3*7 16 Ç 2Ó 48 ]43 •lil 14 ■ 39 108 286 -   . «;

28 78 240 385

-731 24

Somma - 1582 guld. EenCompagnievan96 Soldaten te j^oet.

II

Beloopt t'famen

22 Spiefiën, als é tot 16 1 tot 15 1 tot 14 2 tot 13 4 tot 12 13 tot 11 39 Mufquettiers, als 1 toe 14 3 tot 13 5» tot 12 26 rot 11

1 (?* Apiteyn voor fijn Perfoqn 1 ^^Lieutenant 1  Vendrigh 2   Sergeanten, elck 2 4 guldens 3  Corporaels, elck 16 guldens 2 Trommel-ilagers, elck 12 guldens 1 Schryver          -             - 1 Chirurgijn 1 Provooft 13 Komt t'famen 3<5 SpieiTen, als 1  tot 2tOtIf 2 tot 14            - ':—:- - 4tot>3 13 tot 12 i4totn         - -

■    150 45 40 48 ■    48 - 24 12 12 12

391

3 Jongens, elck tot 8 guldens

ç

16 3° 28 \j6 15-4

Somma - 1100 guldens Aldus gedaen, ende in den Raedt van State gearte· fleert den 15 Maerc 1666. Was geparapheefli Fr. van Grovefleins, vc. Onder ftondt, Ter Ordonnantie van den Raedt van State. WJ geteeckent, G. vanSlingelandt.

-436

68. LijflewvanCompagmentePaerdt en te Voet, ende van't beloop w1 hare Befoldinge na deflerckte hier nagejpecificeert, alle ter maendt van 42 *f * Indate den 20 O c~hberi66%.

Een Compagnie Ruyteren Karcpuehufiers •van 55 Paerden. [E Rithmeefter ter maendt tot Tra&ement 2 yo gul dens,envier Peerden elck 2 5- gul., midts met hare Mannen ghewapent, op de r gul. monfteringe praefent zijnde,komt t'iamen 3 50 2 DeLieutenanttotTra&ement 80guld., ende twee Paerdcn, prsefent als vooren -130 2 De Cornet totTraftement 70 guldens, ende twee Paerden, praefent als vooren - 120 1   Quartiermeefter met een Paerdt           ~ 4-i 2  Trompetters, elck 3 5-guldens              - 70 1 Schryver - - -           - 28 1 Hoef-Smit - - - 28

42 Harqucbufierselck tot 28 guldens, met twaelf guldens voor advantage van drie Corporaels, komtt'famen^ - 'l

fS

Somma-19 ^

Een Compagnie Rttyteren "Harfjehuji^ van 4J Paerden. 4 "F\E Rithmeefter met vier Paerden als •l·-^ vooren 2 De Lieutenant met twee Paerden als voo- • ren           -          -          -             ^ 2 De Cornet met twee Paerden als voren -.

-ocr page 238-

Ordres en Reglementen, betreffende de Militie te Lande.         201

ï Qimrtier-meefter met een Paerdt als ""vooren           -             - 2 Trompetters clck 3 f guldens, komt \ Hoef-Smit 1 Schryver            - ·,■> Harquebufiers, elck 28 guldens ter maend * met twaelf guldens voor advantage van drie Corporaels, komt - - -

18 SpielTen, als 1 tot 2 tor 14 3 tot 13 f tot 12 7 tot 11

47 70 28 28

16 28 39 60 77

•220

5)08

2 8Mulquettiers, als1 J toe 4 tot 13 5) tot 12 14 tot 11 3Jongens, elck8guldens

14 52 108 '154 24

+)■

Somme-1679 gul.

Een Compagnie van 80 Soldaten te Voet.

1 /^Apiteyn voor fijn Pcrfoon ! V^Lieutenant 1  Vendrigh 2  Sergeanten, elck 24 guldens 3   Corporaels, elck 16 guldens 2 Trommelflagers, elck 12 guldens - 1 Schryver                  - 1 Chirurgijn

150 47 40 48 48 24 12 12

3 Ρ

do

Somma - 5)39 guld.

Een Compagnie van 50 Soldaten te Voet.

^"^Apiteyn voor fijn Perioon ^-^Lieutenant Vendrigh Sergeanten, elck 24 guldens Corporaels, elck 16 guldens Trommel-flagers,elck 12 guldens Schryver

IfO 47 40 48 48 - 24 12

Komt t'famen

379

12

24 SpieiTèn, als 1 tot 1 tot 1 tot 3 tot 13 f tot 12 j3 tot n 4.1 Mufquettiers, als 1 tot f tot 13 11 tOt 12 24 tot 11 3 Jongens, elck 8 guldens

16 *7 14 39 60 143 —- 287 14 '32 204 24 --------499

11 Beloopt t'iamen i4SpiciTën, als 1 tot 16 1  tot 1 f \ tot 14 2 tot 13 4 tot 12 5-tot 11 22 Muiquettiers, als 1 tot 14 3 tot 13 5) tot 12 5> tot 11 3 jongens, elck tot 8 guldens

3*7

16 17 14 26 48 77

174

14 35? 108 5>5> 24

8°                               Somma - iióyguld, Een Compagnie van 60 Soldaten te Voet.

1 f ^ '^P^cyn voor fijn Perfoon 1 ^Lieutenant 1   Vendrigh 2   Sergeanten, clck 24 guldens 3  Corporaels,clck 16 guldens

-284 50                                         Somma - 825 guld. Aldus gcdaen, ende in den Raedt van Stare gcarre- fteert den 2o October 1668- Was geparaphecrr, Th. Zoete de Laeke vanVillers , vt. Onder ftondc, Ter Ordonnantie van den Raedt van State. Was geteeckent, G. van Slingelandt.

150 47 40 48 48 - 24 12

2 Trommcl-flagers,clck

12 cruldens

1 Schryver

Ji Komt t'famen

3Ö7

«<?. Verjcheyde Lijftenvandebetalinge der Militie , foo te Paerdt als te Voet, flaende op de repartitie van Hollandt ·, naer de proportie vandeManfchap foo als defelve zijngeweefi fzedert den Jare i6ji.

tyftt van de Repme?its-Officieren

5-7-18-0 23- 6-S 300- 0-0 100- 0-0 80- 0-0 32-1 i-p 2 f- o-o 20- 0-0 Te

Quartier-meeiter Provooft                   _— 'Dragonders. pOUonel           — ^^Lieutenant-Collonel Sergeant-Major               — Adjouftant            —— Quartier-meefter Ζ —— Provooft                     — Bb

d

ten 2i

apen. o

Te Taerdt.

300- 0-0 80- 0-0

5#Adjouitant Chirurgijn

1-7 1-6

47" 20-

-ocr page 239-

Placatèn. é. Boeck. 5. Tit.

20Z

Lijfte van een Compagnie Dragonders van 100 -Hoofden, ten 41 dagen.

Te Voet. ■(^Ollonel              — ^•^Lieutenant-Collonel Sergeant-Major              -— Adjouftant             — ■-» Quartier-meefter —— Provooft                   — Mariniers. f^Ollonel ^^Lieutenant-Collonel Major                   — «· Adjouftant         ——           « Quartier-meefter Provooft                *--· -K

300- 0-0 100- 0-0 80- 0-0 ■32-11-9 .25- 0-0 20- 0-0 300- 0-0 100- 0-0 80- 0-0 32-11-9 25- 0-0 20- 0-0

4 /*^ Apiteyn met fijn Jongen en vier Paer- ^* den                - -          - 3 Lieutenant met fijn Jongen en drie Paer-

H5

den               - 3 Cornet met fijn Jongen en drie Paerder 2   Sergeanten,yder met twee Paerden 3   Drie Corporaels tot 2 8 1 Fourier 3 Trommelflagcrs, tot 24 1 Pyper 1 Schryver I Chirurgijn 1 Hoef-Smit 1 Provooft

u' 59 deft 94 ÏJJ 84 Ç ' 72 - Ç 24 " :4 24 2i ï7# — -~« 62<).guld 2Ó- 6-0

Lijfte van een Compagnie Ruyteren van 80 Paerden, ten 41 dagen. 6 "F^E Rithmeeftcr ter maendt tot Tra- *~^dement 2 50 guldens, en fes Peerden, elck 2 5 gul., midts met hare Mannen ge- wapent,op de monfteringe praefent zijnde, gul. komtt'iamen                    —          — 400 4 De Lieutenant tot Traclremcnt 80 guld., ende vier Paerden, prsefent als vooren - 180 3 De Cornet tot Tradement 70 guldens, ende drie Paerden, praefent als vooren - 145 2 Quartiermeefters tot Traftement 2 o gul- dens , met twee Paerden; prsefent als

26 74 Dragonders', tot 24 guldens 100 Hoofden                           Somma Afgetrocken den 100 penningh

Somma - 2602-

u-o

Lijfte van een Compagnie Dragonders m 86 Paerden, ten 41 dagen. 4 ^1 Apiteyn, met fijn Jongen en vier

7° 70 28 28

^-^ Paerden                                -248-

0-0

vooren         - 2 Trompetters, elck 3 5 guldens 1 Schryver          -.-.""

3 Lieutenant, met fijn Jongen en drie Paerden                  -                  - <?<?- o-o 3   Cornet met fijn Jongen en drie Paerd: 94- o-o 4  Sergeanten,twee yder met twee Paer-

1 Hoef-Smit           -                  - <5i Harqucbufierselck tot 28 guldens, met twaelf guldens voor .advantage van drie Corporaels, komt t'famen

den 3 Corporaels, tot 28 guldens 1 Fourier

-112- 0-0 -   84- o-o -   24- 0-0 -   72- 0-0 -   24- 0-0 -   24-0-0 -   24- 0-0 -   24- o-o -   24,- o-o 85-3-0-0 144,0- 0-0

1720

3 Trommel-flagers,tot 24, guldens 1 Pyper 1 Schryver 1 Chirurgijn 1 Hoef-Smit 1 Provooft

80

Somma -2Ó41 guld. Afgetrockcn den 100 penningh - 26- 8-0 Somma - 2614-12-0

26 60 Dragonders a 24 guldens

Li/flen van een Compagnie van foPaerden, ten 41 dagen. |E Rithmeeftcr met vier Paer- den           -          ■-·.         -35¼-0-0 'De Lieutenant met twee Paer\ den - -               -130-0-0 2 De Cornet met twee Paerden            -120-0-0 1   Quartier-meefter met een Paerdt - 4^-0-0 2  Trompetters, elck 3 f guldens, komt - 70-0-0 I Hoef-Smit                -                      - 28-0-0 1 Schryver - - - 28-0-0 13                                                           771-0-0 37 Ruyters, elck 28 guldens ter maendt, met 12 guld. voor advantagie van drie Corporaels, komt                -1048-0-0 <o                         -               Somma 1819-0-0 Afgetrocken den hondertftenpenn: 18-4-0 Somma - 1800-10-0

86                          -             Somma 225)3-0-0 Afgetrocken den. hondertften penn: 21-18-" Somma - 2270- 2-° Een Compagnie van 5 5 Dragonders te V$ falbetaelt worden ten tyde van Vrede-, ter maeim van42dagen, alsvolght.

2 T"\En Capiteyn met fijn Jongen j

«^ tot                      -

71' °'° -  6ã ï·° -   60- o-" -   60- 0-0 - ir +'° , ð-õ-01

2 Lieutenant met fijn Jongen, tot 2 Vendrigh met fijn Jongen, tot 2 Sergeanten, yder tot 30 2  Tambours, yder tot 12-12-0 1 Schryver, tot         -            - [\ 11 Hoofden 3  Corporaels,yder tot 18- 0-0, 41 Hoofden, yder tot 12-12-0,

'39T - f4

Somma 968 ^

5-5· Hoofden t'Samen,

-ocr page 240-

Ordres en Reglementen betreffende de Militie te Landt. 2 o 3

Den Collonel, den Lioutenant-Collonel j ende Major van een Regiment, lullen ghenie- ten 'c gene de andere Collonels, Lieutenant- CollonelsenMajors, indienft vandenStaet, gegeven werdc.                                · . Pen ComPAgnie Dragonders fal betaelt wer- den ten tyde van Oorlogh, ter maendt van 42 dagen, alsvolght. 4 T? En Capiteyn met fijn Jongen en J-j vierPaerden            -;.         - 248-i oro a Lieutenant, niet fijn Jongen en drie- paerden           -                      - $®~ 0-0 3 Vendrigh, met fijn Jongen en drie Paerdeii            - í i - 94- 0-0 4, Twee Sergeanten, yeder met twee Paerden           -                      - j 12- 0-0 2 Corporaels, ydertot 28-0-0          -4 84- 0-0 De andere yder met een Paerdt           - 24- 0-0 Li/flevan een Compagnie van 110 Soldaten te Voet, ten 42 dagen.

£e/7 Compagnie van 80 Soldaten te Voet,, ten 41 dagene.

1   /^Apiteyn voor fijn Peribon 1   ^Lieutenant ... - 1   Vendrigh - -                   - 2   Sergeanten, elck 24 guldens 3   Corporaels, elck 16 guldens f 2  Trommel-flagers, elck 12 guldens 1   Schryver           -, 1   Chirurgijn           -\. - , - 12 Komtt'famen                 .2 27 Spieflèn, als 1 tot           , - 1 tot é tot - -          -         - é 3 tot 13           - ■ -» - 0       5· tOt 12 16 tot 11

15-0 4f 40 48 48 ■ 24 12 12

379

i<5 14 39 60 176

•320

47 Mufquettiers, als 1 tot ?tot 13 11 tot 12 30 tot 11 3Jongens, elck8guldens

1  f1 Apiteyn voor fij ç Perioon 1  ^Lieutenant 1  Vendrigh 2  Sergeanten, elck 24 guldens 3  Corporaels, elck 16 guldens 2  Trommel-ilagers, elck 12 guldens 1  Schryver 1  Chirurgijn

15-0- 4|- 40-

0-0 0-0 0-0 0-0

14 132 33°

48- 48- 0-0 24- 0-0 12- 0-0 12- 0-0

f41 24

87""

Somma - i264guld. Gaet af voor den ;oo penningh 12- 31-0 W é II 11 ééééôô.» 125º- 7-0

379- 1132- - 24-

12

0-0 0-0 0-0

9f gemene Soldaten, elck 11-18

0 is

3 Jongensjtot acht guldens yder 110 Hoofden -                .; Afgccrocken den hondertften penn:

Lf/fte van een Compagnie van jj Soldaten te Voet, ten 41 dagen.

I53T- 0-0 ij- 7-0

1 ƒ 19-13-0 Een Compdg'fuevan 100 Soldaten te Voet.

f~^ Apiteyn voor fijn Perioon        ■■»150- 0-0 ^'Lieutenant -                   - 4?- 0-0 Vendrigh -                     - 40- 0-0 Sergeanten, elck 24 guldens             - 48- 0-0 Corporaels, elck 16 guldens             - 48- 0-0 2 Tamboers, elck 12 guldens              - 24 -0-0 1 Schryver -                    - 12- 0-0

1 r^P"eynvooruJnPerfoon 1 VJLicutenanc 1  Vendrigh 2  Sergeanten, elck 24 guldens 3  Corporaels, elck 16 guldens 2  Trommel-ilagers,elck 12 guldens 1 Schryver 1 Chirurgijn 1 Provooft *3 KomttTamen 36 Spie(Tcn,als UOC16 2 tot 15 2 tot 14          _4 ( - 4 tot 13             ' _ Ú3ß0ßÀ2 I4'toc 11 +8 Mufquettiers, als' 2 tot 14         _,,-/,            _ 6tOt 13       :,.,·■, i^j- 2OtOtIz           -         '· .'' 20 tOt II            . „ 3  Mens, dek tot.8 guldens 100

150 4? 40 48 48 ■ 24 12 12 12

367- 0-0

11 14 Spieflèn} als 1 tot 16 guldens           - .. 1 tot 15- - 1 tot 14 - 2 tot 13 4tot 12 5 tot 11

é6-ï-ï 1 f-o-o 14-0-0 26-0-0 48-0-0 f 5-0-0

3P1

16 30 28 156 i?4

174-0-0

22 Mufquettiers, als

1 tot 14 guldens 3 tot 13 5>tOtI2 ñ tot 11 3 Jongens, tot acht guldens

14-0-0 39-0-0 108-0-0 99-0-0 24-0-0

.426

284- 0-0

28 7& 240 120

fo Hoofden f Hoofden tot 11 guld. 8 ft.

825- 17'

0-0 0-0

ffHoofden                 -                  -.'; 882- 0-0 Afgetrocken den honderften penningh 8-16-0 Somma - 873- 4-0 Bb 2

566 24

Somma -I4i7guld.

-ocr page 241-

Placaten. 1. Boeck. 5.Tit.

2 04.

Soldje mande CompagmenGuardes, ende barefter elften.

Lijfteman een Compagnie mand'AnïUm man 17) Hoofden,

1 r^Apiteyn          -          - 1 ^^Edelman en Batery-meefter

x33* ' .70

É TYErtCollöhel ter maendt van llP 42 dagen -          · « 1 Lieutenant            ■«,            - *' 1  Vendrigh          -: 2  Sergeanten, yder 30 guldens 1  Corporael van de Adelborften , midts doende de Fun&ie van Capiteyn des Á r mes 3  Corporaels, yeder 18 guldens 3 Landtpaflaten, yeder 16 guldens 2  Trommelilagers, yeder 14 guldens 3  Jongens, yeder 8 guldens, komt

O-Q

2fÖ- 70- 60- 60-

0-0 0-0 0-0 ó-o

1 Dito en Timmerman 1 Edelman -          -         - 3 Edelluyden a 40 guldens - 6 Timmerluyden tot 22^guld. ■ 12 Dito tot 20 guld.          - "! 6 Conftapels tot 20 guldens yder 30 Dito tot 18 guldens 6 Handtlangers tot 14 guldens

00 50· 0,0 'É20ô 0-0 É35· ï-ï Ho- o.0 120. o-o 540· 0-0 84- o-o ^pó-o-o

30^ 0-0 54- 0-0 48- 0-0 28-0-0 24- 0-0

108 Dito tot 12 guldens

iff Hoofden Ter loopende maendt 2848-

o-o

17 Hoofden ■■■■- ; -\; V 103 Hoofden,yeder tot 13 gul. 10 ft. 1 Provooft - -«*' 624- 0-0 1390-10-0 . 18- 0-0 1 Major ._>■.■ .c' ■■>■■; 60- 0-0

Ten42 dagen                         3932-11-0 Afgetrocken den 100 penningh 3 9. ó.0

Blijft

3893· f-Q

122 Hoofden -         - Somma 2092-10-0 De andere Compagnien, 1 I^Apiteyn ter maendt van 42

Ter loopende maendt ten 42 dagen

133. 0-0 70- 0-0 , 60- 0-0 50- 0-0 40- o-o 22 10-0 20- o-o 18- 0-0 14- o o 12- O-O Capiteyn Edelluyden Timmerluyden Conftapels Handtlangers Hoofden

183 96-

13-0 •13.

82 17-0 6c>- 1-0 55- 4° 31- 1-0 27-1.2'O 24-17-O 19- 6-0 IÓ-I l-O

^f;; dagen         .,-          - ,, 1 Lieutenant              -          *: 1   Vendrigh          - .         - - 2   Sergeanten, yeder 30 guldens 1 Corporael van de Adelborften

250- 0-0 70- 0-0 60- 0-0 6ö- 0-0 3°- 0-0 54- 0-0 48- 0-0 28- 0-0 24- 0-0

:> 2 2 3 ij 83

Corporaels, yeder 18 guldens Landtpaflaten, yeder 16 guldens Trommelilagers, yeder 14 guldens Jongens,yeder 8 guldens, komt

I 6 18 3* 114 *7i

Hoofden .« Hoofden, yeder tot 13 guldens 1 o ftuy vers,daer onder gereken t de Chirurgijn, atx\ Schryverde Leeningen betalende, ende den Solliciteur -          - .

- 624- 0-0

Li/fte man een Compagnie man de Arülltiy van 90 Hoofdeneer maendt van 3 2 dagen.

1120-10-0

Somma 1744-10.0

100 Hoofden

100-0-0 50-0-0 50-0-0 40-0-0 luo-o-o 960-0-0 1

2 2 1 1 4

T^En Capiteyn met fijn Jongen -"—'Een Lieutenant met fijn Jongen Vuyr-wercker Ordinaris Edelman van 't Canon Extraordinaris Edelluyden van't Ca-

Li/fte van een Compagnie Engelfche te Voet Tjan 5 5 Soldaten, ten 41 dagen.

ÔËÅç Capiteyn -"-"'Den Lieutenant           -* Den Vendrigh Sergeanten           - Corporaels Corporael van de Adelborften Lantspafifaten Tamboers           -           - , Adelborften Chirurgijn         .;."-,          - Provooft           -          æ ' Schryver                    *>

15¼- 45' 40-

0- o- o- i'

o o o o

1 1 1 2 3 3 2 6" I 1 1 23

non, yder 2 5 guldens 8o,Conftapels,yder 12 guldens

90 Hoofden

Somma 1200-0-0

17-0 19- o 9- o

53 17' 48

Lijfte ofte beloop man on/boften man een Compagnie ÏVaertgelders van ß 17 Hoofden ten^i dagen.

27-12-  o 91- 2-  o 13-16-  o 13-16-  o 12- Ï- Ï f68-16- o 400- 8-ïö 24- o- o 993- 4-1o 9-18-10

1 "C1 En Capiteyn met fij ç Ru il ingh -*—' en Spies 1   Vendrigh 2   Sergeanten, yder 18 guldens 3  Corporaels,yder 1 % guld. ■■,-.._ 2 Tamboers, yder 12 guld. 1 Schryver          -; - ,.'.- ■' 4  Pieckeniers, yder 11 guldens .31 Pieckeniers, yder 10 guldens 8 Mufquettiers,yder 11 guldens

70-0-0 2 2-0-3 3Ó-O-!» 36-ϼ 2+-0-3 j 2-0-0 44-0-0 ,o-o-o 88-0-° Mui-

29 gemene Soldaten,ydcr rot 13-16-2 ■ 3 Jongens 55· Hoofden . Argetrocken den hondertften penn:

Somma - 983- 6- o

-ocr page 242-

Ordres en Reglementen, betreffende de Militie te Lande.           ïo 5

Cornet met 3 Paerden 3 -16-0 Quartiermeefter 2 Paerden 1-16-0 Corporaelmec 1 Paerdc 1- 0-0 Een Ruy ter met 1 Paerdt o· 18-0

jt, Mufquetticrs, ydcr 10 guldens

Ó2Q-OO 1(5-0-0

0-2-41 O-I-I^ o-o-6|

0-190 o-<?-o 0-5-0 0.4^

3; Jongens, yder 8 guldens TT Itfoofden, ter maendt van 3 2 dagen 12 8 8-o.q 1 7 Tot Aenrits, of Werf-geldt op yder Man eens, - 3-3-0 Uifte van de Servicte-gelden, [00 als by den loorflath vanden fefihiendmjuly iöfo ver- mindert zijnde op de helft, by den Raedt van Staten injaerlyckfche Staten m» Qorloghwerdengebracht. RUYTER.YE. Ter M. van ter W. daegs 32 dagen, vanS dagen.

VOET-VOLCK.

g.fi.d,

g.fl.d Capiteyn met fijn Jonge 3- o-o Lieutenant met fijn Jonge 2- ο-υ Vendrigh met iijnjonge 2-10-0 Sergeant                           o 17-0 Corporael ,                    0-15-0 EenSoldaec                     o-12-o

g.fi.d.

o-ijT-o

O-I-IOj

0-10-0 0-1- 3 Ö-12 6 0-1-6I o- 4-3 0-0- 4 o- 3-9,0-0- 5· o- 3-0,0-0-4^

g.fi. d Ritmeefter met 6 Paerden 7- 0-0 Lieutenant met 4 Paerden. 4- 4-0

g.fl j:\g.m

Q-4-4Ï 0-2-7^

1-If-O I- I-O

70. Refolutie van de Edele Mog" Heeren Gecommitteerde Raden, houdende ordre op hetfuyveren enfuppleren van de Monfier-rotten. In date den 2 o Augtifli i6ji.

rende den fel ven tijdt alieenlijck fullen mogen wer- den gefuyverc, ende geappUceert de abfente Solda- ten of Ruyteren, op de Rolle bekent ende gheno- mineert ftaende ·, ende datfulcksop gene nieuwe aengenomene Soldaten of Ruyteren, dan naer ver- loop van fes Weecken in het fuy veren van de Rol- len fal mogen werden gerefleclreeit: Dat oock gene nieuwe Ruyteren of Soldaten met de voorfz fes Weecken, ter Finantie fullen mogen werden aen- genomen ende goedtgedaen, ten zy daer van blijc- ke by volgende of later ghedane Monfteringe, of oock eenige andere vallable preuven naer en achter- volgende de ordre van den Lande : Ende fal van defen ghegeven werden Extract aen den Commis ende Boeckhouders van de Finantie, om te ftrec- ken tot hare naerichtingej oock gefonden werden aen de Heeren Gecommitteerde Raden in*Weft- Vrieflandt ende den Noorder-quartiere, met ver- ibeck, ten eynde haer Edele Mog. op dat, fbo veel mogelijck, een gelijcke voet by het andere Quarticr moge werden geobfèrveert, haer in het admitteren van fuyveringhe ende juftificatien van abiènte Sol- daten ende Ruyteren, van de bovenftaendeordre mede gelieven te bedienen. Onder ftondt, Accordeert met de voorfz Refblutien. Geteeckent, Simon van Beaumont.

^HR&S, na voorgaende deliberatie, goedt gevon- liilfi den ende gherefolveert, dat lbo wanneer Hl ||§ eenige Compagnien teVoet ofte Paerdt, ^^ ftaende ter beioldinge van dcfen Quartie- ! re, fulleii zijn gemonftert, ende de Rollen over- gebracht , de defecten binnen fes Weecken na den [daghvan de ghedane Monfteringe fullen moeten ; werden geiiiyvert; ende.datonderwylen, tenware de voorfz fuyveringhe effectivelijck binnen den voorfz tijde van fes Weecken wierde gedaen, gene I )rdonnancien van betalinge voor de voorfz Gom- I pagnicn iiillen werden opgemaeckc; Dat de voorfz les Weecken ge-ecóuleert zijnde , ibnder dat de I voorfz fuy veringe is gedaen, de Ordonnantien van Ibetalinge, met defalcatie ende kortinge van de Sol- |dye der ongejuftificeerde Hoofden of Soldaten ful- pen moeten werden gedepefcheert, ende al ware het Jiaecke dat nae expiratie van de voorfz fes Weecken itenige juftificatie of iuyveringe mochte werden ge- daen , dat daer aen niet lal mogen werden ghedefe- |ïeert, maer de ^Ordonnantien foodanigh opghe- toaeckt, gelijck als dan de Monfter-Rollen ter ex- piratie van de voorfz fès Weecken iiillen werden gevonden, dat geduyrende den voorfz rijdt van fès jVVeeckengeen flippletie van eenige Monfter-Rol- Ien *** mogen werden gedaen, met van nieuws aen- ^enomene Soldaten of Ruy teren; maer dat geduy-

71 ·               Eedt van V Volck van Oorloge te Lande.

midtfgaders de Gouverneurs vande Provinciën daer inne wy in Guarnifoen gheleyt endeghebruyektfullen werden, ende andere Hoofden ende Bevelhebberen over ons ge fielt·» ende noch te f tellen, in haer bevelen te re/pecleren} ende gehoorfamen^ naer behoor en·, voor den tijdt ddttwy' indere/peétive Provinciën en Ste~ den futten gebrnyekt werden; ende voorts ons te re- guleren na de Articulen ende Ordonnantien op onfen dieyiflgemaeckti ende noch te maecken. Soo waerlijck helpe ons Godt Almachtigh.

lbelooven ende fiyeer en de Hoogh Mogende Κ / jten ^tateiiGeneraelMer Vereenighde Ne- , Af > die byde Unie ende handthoudinge van <w Chriflelycke Gereformeerde Religie fullen wen, mdtfgaders de Staten van de 'Provincie £"*n*e^&t>ruycktfullenwerden, ende oock de elen/f/ Van ^ ^te^m ^aer inne W *n Guamifoen Dm ij Werden,gehouw endegetrouw te we/en ·, ven,', °nder '*bwelvaufyneHoogheyt, Gou-

hetro Γ7' tltr,iJe^Vm Lande, volkomelij ck ende

v

taten

S^"* te dienen, ende den voorfz Heeren

^werael, ende'Particulier fyne Hoogheyt,

-ocr page 243-

Zoó

,.·., D£.N , SE STEN- Τ Υ TEL, Behelfende verfcheyde faecken \ aen- gaende den Oorlogh te Water; tzedert den Jare ι 664 ge-emaneert.

DEn Leièr gelieve alhier te houden voor geinfereert den Artijckel-brief ende ïnfiruBhj beroer enk denOorloghter Zee-, vanden 27 April1629, den ï^July 1636, ende den %Mey 164,5-. Itemdt

ende verders op de.Regifters van't eerfte en tweede Deel

Publicatie van de Staten Generael, tot verflerekingh van 't credit vm de Capiteynen ter Zee. In date den elfden n^Uiaert 1665.

catie aen anderen fullen wefen verpant, daer voo- ren fpecialijck iullen zijn ende bly ven geaflfe&eeri ende verbonden, fonder over ende ter faecke van eenige andere fchulden der voorlèhreve Capitey-

E Staten Generael der Vereenigh- de Nederlanden, Allen den geenen die defen iullen iïen ofte hooren lefen,Saluyt. tyoenteweten, Al-

ibo by de jegénwoordighe con jun£hire van tyden ende faecken, in de welclcc meer als oy t fal moeten werden uy tge- fien naer bequame Capiteynen, ende Officieren ter Zee 5 gerenommeert van goede conduite ende cou- ragie, die echter wel by de Leveranciers foodanigh

nen , ende Officieren te mogen werden bekom- mert, voorendealeerdevoorfz Leveranciers ten vollen fullen zijn voldaen. Ende ten ey 11de van 't gene voorfzis, eenen yegelijcken die het nu of hier naer foude mogen aengaen, kenniflè macji be- komen ·, Ontbieden ende veribecken Wy de Edele

credit m'tinkoopen: vanhare Vivres ende andere j Mogende Heeren Staten, Gecommitteerde Rae· Behoeften, niet fouden moghen vinden als't wel | den, ende Gedeputeerde Staten van de Provinciën behoort, totverachteringevandcn dienftvanhet j reipecüve, van Getderlandt ende 'tGraeffckp

Landt. S O O I S Τ , Dat Wy goetgevon- den hebben by defe onfe fpeciale publicatie, tot verfterekinge van 't credit van de Capiteynen ende Officieren ter Zee, midtfgaders tot gerufthey t van de Leveranciers, hare Waren ende Koopman- fchappen aen de felve crediterende, bekent te maecken» ende te verklaren, dat alle foodanighe Leveranciers hare Goederen ende Waren als voo- ren aen de voorfz Capiteynen, of Officieren ter Zee crediterende, 'tzy datdeièlvekomentefter- ven, of wel in leven te blyven, voor alle andere Crediteuren fullen zijn ende blyvengeprefereert, op de Ordonnantien die dienthalven by de Colle- gicn ter Admiraliteyt van wegen het Landt ten

Zutphen, HollandtendeWeft-Vrieflandt, Zee· landt, Utrecht, Vrieilandt, Over-YiTel, ende Stadt Groeningen ende Ommelanden, ende allen anderen Jufticsren ende Officieren van de felve, mitfgaders de gemelte Collegien ter Admiralitejt, dat fydeiè Onfe publicatie van ftonden aen alom· I me doen verkondigen endeaffigeren inallePlaitl ièn daer fulcks noodigh weien fal, ende men giie· j woon is pubheatie ende affixie te doen. Aldus ghedaenende gearrefteert ter Vergaderingevanè I hoogh-gemelte Staten Generael ·, In den Hagedei elfden Martij 166 f. Was ghêparapheert, U Reygersbergb, vt. Onder ftondt, Ter Ordonnan- tie van de ielve. Geteeckent, N. Ruyfch. TM op 't ipatium gedruckt het Cachet van haer 1

behoeve van foodanige. Capiteynen ende Officie-

ren fullen zijn , ofte noch fullen werden ghede- Mog. op een rooden Ouwel, overdeckt met cenp: pefcheerty ende dat de felve Ordonnantien, voor I pieren Ruyte foo veel die niet waerlijck voor date van defe publi-

Placaet "van de Hoogh Mog: Heeren Staten Generael der Veretnty Nederlanden, fireckende tot weeringe van feeckere maniere van foefelen °fle ,. ten aen de Schepen van Oorloghe, ghenaemt Kaydray. In dat e-den W&x' April ï66f.

Z,

^E Staten Generael der V^reenighde Ne- derlanden. Allen den genen die defen fullen iien of hooren lefen, Saluy t. 'Doen te weten; Alfoo Wy in ervaringe komen, dat niet tegenftaende onfe voorgaende Placaten ee- nige baetioeckende Menfchen van de Ey landen en Zee-kant defer Landen, ghemeenlijck ghenoemt Kaydray, fich yervorderen te varen aen

'                                                                               nik! pen ten Oorloge uytgeruft, leggende of ko^i in ende ontrent de Zeegaten der voorfz Wg] met eenighe kleyne Scheepkens ofte Schuyt^; geladen met verfcheyden foorte van\Vatfn> Brandewijn, Toeback, Bier, en anderen vangj- lijeken nature, omme de felve Waren te>e JJ pen aen 'tVolckopde voorfz oniè Schepe ^^ [Oorloge, ftrydende 't felve niet alleenlijk ^

-ocr page 244-

Saecken raeckende den Oorlosh te Water.

207

, M r^en-tfeftighfte Arricul van onfen Articuls- maer oock ftrcckcnde tot debauchennge van . nrfchreve onfe Volck ter Zee dienende, de CTke de voorfchreve aenlockende Waren gevent v'L , (j,. ende voor 't meerendeel van Gelde 011- ^nrfien zijnde, tegens het fefthiende Articul van Voorfchreve onfe Scheeps-Articul-brief, ende felfs op 'tpcriculvande Galge, daer tegens ftelen, rndeby verwiflèlinghe overgeven aendc voorfz fnoode Menfchen, Kaydray ghenaemt , 't Bus- nocder, Loot, Kogels, Touwen, Lynen,Huyfingh, Marlineh, Zcyl-garen, ende andere Behoeften van onfe Schepen van Oorloge, ftreckendc 't felve alle tot feer groot naedeel ende ptxj uditie van den Lan- de S O O I S T, dat Wyfbehal ven de poenen endeftraffen vermeit in de voorlz fefthiende ende fes-en-tfeftighfte Articulen van onfe Articul-brieffj ie Wy willen dat rigoureufelijck fullen worden eedecerneert ende ge-executeert) oock midts defen verklaren ipfi fatto verbeurt foodanighe Seheep- "ensende Schuycen, met de ingeladen Goederen, dcwelckealfoo fullen komen aen 't boort van onfe Schepen ten Oorloge uytgheruft. Laften ende authorilèren de Capiteynen ende andere Bevel- hebbers van de voorfchreve Oorlogh - Schepen, foodanige Schepen van Kaydray, gheladen met ÖTaback, Bier, Brandewijn, ende andere Waren van diergelijcke natuyre, aen boort van hare onder- hebbende Schepen komende, aen te taften, ende tie felve met hare Scheeps Krijghs-raedt té verkla- ren verbeurt, ten behoeve van hare onderhebbende Schecps-volck, naede refpeclrive Maendt-gelden kcverdeelen. Ende by aldien tegen onfe goede pieyninge, de voorfchreve Capiteynen, en andere iBcvelhcbbcren van de voorfz Oorlogh - Schepen, paer inrie naelatigh mochten; worden bevonden: Boolaften Wy wel exprefièlijck midts defen, de ircipeccive Commifen van de Recherche, in en on- irent de refpeclrive Zee-gaten; noodigen oock alle [andere, 'tzyinonfendienft, oftebuyten de felve fcijnde, orarae daer van ten fpoedighften adverten-

tie te geven aen de reipe&ive Advocaten Fifealen van de Collegien ter Admiraliteyt, de welckedc rcipeclive Capiteynen, of Bevelhebberen fullen hebben te calangeren ·, ende fullen de felve ichul- digh bevonden wordende, voor elcke nalatigheyt dien - aengaende verbeuren een fbmme van drie hondert Caroli guldens, t'appliceren een derden- deel voor den Aenbrenger, 'tzydie fy een Com- mis van Recherche, of yemandt anders, een der- dendeel voor den Advocact Fifcael die de calange doen fal, ende het refterende derdendeel voor de gemeene faecke. Ende op dat niemandt hier van eenige ignorantie en pretendere ·, Soo ontbieden ende veribecken Wy daeromme de Heeren Staten, Gecommitteerde Raden ende Gedeputeerde Sta- ten van de Provinciën refpecfive van Gelderlandt, ende 't Graeffehap Zutphen , Hollandt ende Weft- Vrieilandt, Zeelandt, Utrecht, Vricllandr, Over- Yflel, Stadt Groeningen ende Ommelanden, ende allen anderen Jufticieren ende Officieren, dat fy het felve Placaet van ftonden aen alom me doen verkon- digen , uytraepen, publiceren ende affigeren in alle Plecken van deiê Landen, daer men ghewoonlijck is dufdanige uy troepinge, publicatie ende aftlxie te doen. Laften ende bevelen voorts de Raden ter Admiraliteyt, den Advocaten Fifcaels, ende allen ende eenen ycgelijcken dien het eenighfints aen- gaen magh,defen onfen Placate te achtervolgen, en doen achtervolghen, procederende ende doende procederen tegens de Contraventeurs ende Over- treders van dien, fonder gratie, ooghluyekinghe, faveur, diilimulatie ofte verdragh, want Wy fulex ten dienfte van den Lande hebben bevonden te be- hooren. Aldus gedaen, gearrefteert ende gereno- veert ter Vergaderinge van de hoogh-ghemelte Staten Generael : In den Hage den thienden Aprilis 1665". Was gheparapheert, J. T>rwes, vt. Onder ftondt, Ter Ordonnantie van de felve. Geteeckent, N.Ruyfch Zijnde op het ipatium gedruckt het Cachet van haer Hoogh Mog. op een rooden Ouwel,overdecktmet een papieren Ruyte.

3 · Rejölutie <van de Gecommitteerde Raden, aengaende het reys-gelt der Soldaten en Adatrofen. In date. den tweeden November 1666.

Er occafie dat by die van de Diaconye 'φ j der Stadt Dordrecht aen haer Ed. Mog. éËïa 1S ovcrgelevert ghe weeft feeckere Decla- rade van het geene by haer van tijdt tot Pjat aen arme Matrofen en Soldaten door de voor- noemde Stadt pafferende, was verfchoten enver- y!3\' 5 naer deliberatie, goedtghevonden ende g re olvecrt, dat van nu voortaen geene foodanigc «aratienvanpenningen, naer date defes, voor ^n?.evens"middelcnaen Soldaten en Ma- ■ioÏtI· r°,?r dc Stedcn pafferende, verfchoten, 'aSS r Wcrden Soedtgedaen·, maer dat de are 5^iullcn, werden gelaft en gewaerfchouwt nde uvt T^ 3? 'S ^andts Vloot gecommandeert, ïetarlrr j arnifoenen derwaerts reyfende, nde Wt0nderh°udt, op de voyage te voorfien, an de Scf"^1 de Soldaten dieVc de Vloot, of ifoenen ï^^rdfnopgefonden nahareGuar- "*fcn vèS ^olMcn ter Admiraliteyt fullen 10cht' defoodanige Soldaten .in minde-

ringe van het furplus, 't welck de welgemelte Colle- gien ter Admiraliteyt aen de Soldaten, met de Schepen van Oorlogh in Zeegeweeft zijnde,ichul- digh zijn van reys ende teer-geit te wil ien voorfienj indien echter by Burgermeeftcren van de Steden wicrdegheoordeelt de nootiaeckelijckheyt tever- eyflehen, dat aen arme Soldaten of Matrofen door de Steden paflerende,eenigh nodigh onderftant van geit of levens-middelen behoort te werden gedaen, dat in foodanigen gevalle by de welgemelte Steden daer van pertinente notitie of regifter,met expreflïe van den tijdt van de voorfz uytgeef, de nominatie van de Soldaten of Matrofen, middgaders onder wat Compagnien of Capiteynen de felve zijn die- nende, fal moeten werden gehouden, omme het voorfz nootiaeckelijck verfehotaen de Soldaten en Matrofen gedaen, op de Ordonnantien van de Ca- piteynen te Lande te werden ghekort, ende van de voorfz Collegien ter Admiraliteyt, alles buyten kofte ende lafte van den Lande, wederom te wer- den

-ocr page 245-

Placaten, ι Boeck. 6 Tit.

2θ8

den ontfanghen : Dat niette min de welghemelte Burgermecftéren van de Steden fullen werden ver- iocht, ghelijck de felve werden veribcht by defen, indien ghebeuren mochte, dat eenige Soldaten of Matrofen uy t 'sLandts Schepen van Oorlogh,noch Zee houdende, fieck of gequetft wierden opgefon- den, datinfoodanighenghevaldefelve terplaetfe dacr de voorfz fiecke of ghequetfte Matrofen en Soldaten ibuden mogen aenkomen,die voorflenin- ge te willen doen, dat de voorfz fiecke of gequefte Soldaten ofMatroièn aenftondts moghen werden voort-geholpen, daer na toe de felve ghedeftineert zijn; midtfgaders van alles, foo veel noodigh ibude mogen zijn, tot haer onderhoudt ende confervatie

te willen doen vooriien, ende daer van reeifter doen houden, in voegen als. voorfz is, om de koft ende verfchot daer ontrent gedaen, op behoorliick1 declaratie, byhaer Ed. Mog. aenghenomen, V examineert, en vervolgens te werden betaelr. pe dar defe haer Edele Mog. intentie de wel-ghcmelrft Collegien ter Admiraliteyt, ende de refpeftJ Steden by toefendinge van defen fal werden bekent gemaeckr, ende gegeven werden gedriicktecopye van defen aen de refpecüve Solliciteurs, om md de Capiteynen van defe haer Edele Mo. wille ende intentie te adverteren ende te waerfchouwen. Onder ftondt, Accordeert met de voorfz Refn. lutien. Was geteeckent, Simon van Beaumont

Refolutie van de Edele Mog. Heeren Gecommitteerde Raden van k Heeren Staten van Hollandt ende Weft-Vrieftandt : Ordre ende Reglement vm 't Regiment de Marine, met de Lij ft e van befoldinge. In date den negen en twin- tighfienjanuaryi66j.

SE Heer van Wimmenum abfent wefende3 is by de Heeren Bofvelt, van Natres, ende Eleman,Gecommitteerden tot de faecken raeckende het Regiment de Marine,ende devordereCompagnien de welcke daer by ftacn gevoeght te werden, met het gene daer aendepën- deert, gherapporteert voor hare confideratien ende advis. Judicature. Dat de delinquerende Officieren ende Soldaten van 't Regiment van Marine, ende andere Compa- gnien in Guaruifoen leggende, daer geen Krijghs- raedtkan werden ghefpannen, te rechte iiülen wer- den geftelt voor den Krijghs-raedt van tijd tot tijd, naer voorvallende ghelegentheyt te convoceren en aen te ftcllen alhier in den Hage,ende dat den felven Krijghs-raedt fal werdenghecompofèert uyt een Hooft-Officier, drie Capiteynen, ende drie Lieute- nants, of Vendrighs. Èetalinge Wapenen. Dat een van de Capiteynen onder 'tvoorfz Regi- ment komende t'overlyden, des felfs Succefïèur de Wapenen van de Compagnie aen nemen, ende betalen fal op tauxatie byLuyden haer des verftaen- de, te formeren. Vergoedinge Wapenen van Capiteynen·, oude Compagnien gehadt hebbende. Dat de Capiteynen onder 't felve Regiment, die bevorens andere oude Compagnien beleydtende gecommandeert hebben,ten aenfien van 't verande- ren van Wapenen,over den aenkoop vande nieuwe Wapenen van haerluyder Compagnie, vergoedin- ge fal werden gedaen nae advenant van een gerecht derdepart.                               ίύΛι Aenrits-gelt. Dat de refpecTrivc Capiteynen fal werden goetge- daen voor Aenrits-gelt over 't werven van hare Compagnie, thien guldens op yeder aengenomen Soldaet            : -Servicien. \ Dat de Compagnien op Zee gcbruyckt werden- de, de Officieren ende Soldaten refpe&ive fal wer- den goetgedaen haerluyder Servicie,even ende niet anders dan of de Compagnie te Lande was, foo als ten acnfïen van de Compagnien te Velde plagh te- gefchieden,          · ,■:...'■<■.,. '-.U;.■,/,. , ,■....·:·,.: „■·.

Soldye nieuwe Compagnien van Marine. Dat de Compagnien de welcke volgende 't gere- folveerde van haer Edele Gr. Mog. op nieuws tot Compagnien vanMarinefullenwerden ge-erigecrt) getrafteert fullen werden als de oude Compagnien van 't Regiment de Marine, fo haeft de felve Com- pagnien van Wapenen, als de voorfz Compagnien van Marine fullen vooriien wefen. Aenvangh Soldye. Dat de verhoginge van de Gagies voor de Onder- officieren en Soldaten onderde oudeCompagnien van Marine, aenvangh nemen fal met de expiratie van de loopende maendt. Waer op zijnde ghedelibereert, zijn de voor- noemde Heeren bedanckt voor de genomen moey- tej endeis 't voorfz gerapporteerde in allendeelen ende poincten goedtghevonden ende gearrefteert, gelijck het felve werdt goedtgevonden ende gearre- fteert midts delen. Ende fal van defen ghegevo werden Extra£t aen den Commis van de Finantid omme te dienen tot fyne narichtinge ·, ende vooffi mede gefönden werden, neffens hetgherefolveerde over 't felve fubject van den feventhienden defe loopende maendt, aen de Heeren Gecommitteero Raden in Weft - Vrieflandt ende den Noorder· quartiere, metverfoeck, ommeopghelijckeNvyü te tradteren de Compagnien ftaende ter befoldinge van den felven Quartiere. Onder ftondt, Accordeert met de voor fa Refilt^ Li/fievandeTraBementen der Bof· Officieren, ter loopende maendt.

jOO-0-e 80-0-5 25-°'° 2O-0·0

fOllonel            ------           - ^^Lieutenant-Collonel            — Major            —·—->               —— Quartier-meefter           --—«

Provooft         —«·                   — Chirurgijn                    ■*■"■■-             ·—■

Somma - P1'{

-ocr page 246-

.Saeckeri aengaende den Oorlogh te Water.

Lijft? van defoldye van ten Compagnie Adariniers van 100 Hoofden.

Tjjfte vdn Solfy voor 't Regiment Zee- Soldaten, ter hopende maendt. q)e Coüonels Compagnie van honden en tfeventigh Hoofden. , ÔËÅç Capiteyn}                        114- 8-0 1  i^Lieutcnant Cmethaer Jongens 38- 7-4 2  Vendrigh           J                            34-if-*

2 lP\En Capiteyn met fijn Jongen

8-0

114

38

7-4

2

-^-^Lieutenant met fij ç Jongen

Vendrigh met fijnjongen Sergeanten         ——              —— Corporaels «——            —«■

34-1?-2 4G- 0-0 39- 0-0

2 2 3 1

Corporael van de Adelborilen, mede bekledende het Ampt van Capiteyn des Armes             ■— 13- 0-0 3  Landtpaflaten                      —— af- 2-0 1 Tamboers ——             ·— 20- 0-0 6 Adelborilen —· ■— 66- 0-0 1 Chirurgijn                     - ----- 10- 0-0 1 Provooft          ——                 -— 10- 0-6 I Schryver            ——               —— 8-14-0 74 gemeene Soldaten                   ■—· 740- 0-0 100 Hoofden                                       1165»- 6-6 Afgetrocken den 100 penningh 11 -14-6

0-0

3   Sergeanten

; Corporaels           '                     """■" $9" 1 Corp. van de Adelborilen, mede doende

0-0 0-0 2-0 0-0 0-0 0-0 0-0

den plicht van Capiteyn d'Armes. 13 -

Landtpaflaten Tamboers Adelborilen Chirurgijn Provooft Schryver

35- 30- 66- 10- 10-

3 3 ó 1

I

8-14-0

1

142 gemeenc Soldaten, yder aio gul: 1420- 0-0 i;o Hoofden                        Somma - 1875- 6-6 Lij [te vanfoldye voor een Compagnie Zee- Soldaten -van 120 Hoofdeneer kopende maendt.

Somma

115-7-12-0

Lijfte van een Compagnie Mariniers van 85» Hoofden> ten 42 dagen.

"P^En Capiteyn                » ■ - -*-^Dcn Lieutenant              —— Den Vendrigh                 —»—— Sergeanten ■■..... ■■         —— Corporaels »------·             — Corporael van de Adelborilen — Landtpaflaten ——-»          — Tamboers —-----          —-— Adelborilen —■■ ■ ■            —— Chirurgijn ——         — ■—- Provooil *-----         — *■.....■"- Schryver *-*—«           .^— 63 gemene Soldaten, elck tot 13 guld. 16ft. 2den.                       — 3 Jongens, elck 8 guldens            ——

15¼- 0-0 45-- 0-0 40- 0-0 ff' f-o 53-17-° 17-19-0 48- 9-0 27-12-0 91- 2-0 13-16-Q 13-16-0 12-00 869-18-6 24- o-o

2 ºÃÕÅç Capiteyn ë 2 -L^Lieutenant CmethaerJ 2 Vendrigh             )

—   114- 8-0 ongens 38- 7-4 —   34" ï f-*

2   Sergeanten            —-           —- 1   Corporacl van de Adelborilen, mede bekleedende het Ampt van Capiteyn des Armes            ------- 3  Landtpaflaten ——           - «- 2  Tamboers             · —— 6 Adelborilen             —·        · —— 1 Chirurgijn           «-7* ----- 1 Provooft            —— ——

40- 39-

0-0 0-0

*3' 35' 20- 66- 10- 10-

0-0 2-0 0-0 0-0 0-0 0-0

1 Schryver

—— 8-14-0 '<—- 5)40- o-o Somma-1365)- 6-6

16 5>4 gemeenc Soldaten •120 Hoofden

89                                                    1462-14-6 Afgetrocken den 100 penningh 14-12-6 Somma —1448- 2-0

Artijckels -brief ende Inftméïie, roerende den Oorloge ter Zee, waer naer allen ende eenen yegelijck , 't zy Admirael, Vice - Admirael, Capiteynen, Lieutenanten, Edel-luyaen, Schippers, Officier's, Soldaten ende gemeene Matro- fenter Zee dienende, hen te reguleren hebben, op de firaffen, poenen , boeten ende correólien daer inne begrepen. In date den fefihienden September i6ji.

5.

|Lfoo tot onderhoudinge van goede Re- « gieringe, Ordre ende Krijghs-difcipline, in 't beleyt van den Oorloge te Water,tot wedeiilandc des algemcencn Vyandts, «goversende Piraten, ende tot befcherminge feS^ni?fde Ncderlandrichc Provinciën, mitf- tnHrô *Vcr Boedc Ingezetenen, Negotianten, He^n c qUantenterZee' bydc HooghMog: ftoXi3?1 Pcncracl > met advife v£i Syne «ooghejdt den Heere Prince van Orange, als Ad- . d^fnener , ' 8oedtenderaetfacm ghevonden «wc navolgende Articulen te ordonneren en

ftatucren, hebben hare Hoogh Mog. voornoemt, wel expreftelijcken willen laden ende bevelen allen Admiralen , Vice-Admiralen, Capiteynèn, Lieu- tenanten, Officieren, Soldaten en gemeenc Boots- geièllen, die hun in dienft van haer Hoogh Mog. ende Syne hoogh-gedachteHoogheydt, onderde relpe&ive Lieutenants-Admiralen van Hollandt, Zeelanten Vrieilant, te Water iüllen begeven,dat iy alle deièlve Ordonnantien ende Articulen fullen befweeren, ftriclelijck te fullen onderhouden, ende doen onderhouden, op de poenen, breucken ende correciicn daer inne begrepen. C c                     Ecrile

-ocr page 247-

							Placateji. ί. Boeck. 6 Tit.
			ÏIO
									welt ofte overlaft te doen, met dreygementen * anderfints, op verbeurte van den Lyve. VIII. Ende fullen alle Capiteynen, Officiers , end alle andere Matrofen, haer in dienft begevend ° gehouden wefen den Lande te dienen, foo.lanoh' het den Heeren Raden gelieven fal, fonder de & haren dienft te fullen mogen verlaten, voor end al eer haer by de Raden voornoemt behoorliiri Pafpoort vergunt fal werden, op verbeurte ya, den Lyve. I X. Sullen mede de Heeren Raden, midtfgadersdcn Lieutenant-Admirael (de Schepen in Zee ofte aen Landt zijnde) vermogen eenige van het Volckaf te dancken, van 't een en op 't ander Schip, in U geheel ofte ten deel te ftellen, fulcks fyluyden m ende voor den Lande dienftigh fullen viaden,ibn- derdatyemandt hem daer jegens fal mogen oppo- ièren, ofte in weygeringhe blyven, op verbeurte van haregagien, ende daer en boven arbitralijck aen den Lyve geftraft te worden. X. Ende fullen van nu voortaen de Maendt-geldei ende Koft-penningen foo van de Capiteynen als van de Matroofen, die eerft in dienft ghenoma ' werden, eerft ingaen vier dagen te vooren dat ij'κ zeylgaen, alis'tichoon dat fy meer daghen mede Monfteringe aen Landt quamen te leggen, ende foo fy binnen twee dagen nae de Monfteringe qua· men t'zeyl te gaen, fullen evenwel vier dagen; den Heere goet hebben. XI. Soo yemandt Eedt gedaen, ofte geit op dekutè ontfangen hebbende, verliepe fonder PaipDrt,dic fal aen den Lyve gheftraft worden, ende naerghi fohreven als een fchelm. XII. Item, foo wie hem laet aenteyekenen bytwec of meer Schepen of Capiteynen, fal gekiel-klt, ende met de Boot voor fchelm aen Landt ghcfa werden. XIII. Item, alle die gene die in foldy e aen-ghenomet fullen worden, fullen hebben boven hare gagien, behoorlijcke Mont-koft ende Dranck , die het· luyden gefchaft fal worden by den Capiteyns va' eenyegelijck Schip, op alfulcke maniere als0 op de Schepen van Oorloge ghewoonelijck is | doene, fonder dat eenighe Officieren , B°* geièllen of Soldaten, uyt oorfake van de Vi&u^ ende Mondt-koften, yemandt fullen eenigen over· laftdoen, op verbeurte van acht dagen te"WaKt ende Broot in de Boeyen gefet te werden;, Ψ®1 dien yemandt met de felve Mont-koften liern^ ven niet én foude willen laten genoegen tékennen geven den Admirael, Vice-Adffli#c> ofte Lieutenanten , omme daer inne voorfen worden naer behooren. 'XIV.                     r Soo yemandt aen het Landt gaet fonder ftjjg ofte wiens Quartier het niet en is geweefti 'al^ Boordt komende, als daer gefchaft is, niet vet"1 gen eenige Spyfe of Dranck te eyflehen, ffjr$ daer en'boven eenen gulden verbeuren , de, helfté tdt bate van den Armen, ende dean helfte tot proffi jte van den Provooft, ofte |
					i.
		EErftelijck, fal de Capiteyn, Lieutenant, ofte de gene die 'tcommandement hebben fal, alle morgen ende avondt, Godt de Heere op fijn Schip of Schepen doen aenroenen, ende fal daer toe een yeder ter beftemder tijt iichgereet houden, op de boete van vier ftuyvers voor de eerfte reyfe , de tweede dubbelt, ende de derde reyfe acht dagen m de Boeyen te Water ende te Broot fitten. I I. Alle die gene die hem in het lefen van Godts Woordt, het doen van 'tGebedt, metlacchen, klappen, ofte andere ongelatigheydt, onbehoor- lijckofontuchtigh acnftelt, die fal terftont voor deMaftgheftelt, ende van fijn Quartier ghelaerft werden, ende daer en boven een fchellingh ver- beuren voor den Provooft. III. Niemandt en fal den naem des Heeren yedelijck in den mondt nemen, ofte daer by fweeren, op pcene vanaenden Maft van fijn Quartier Volcks gelaerft te worden, ende daer en boven te verbeu-, ren twee ftuy vers voor den Armen, ende fes ftuy- vers voor den Provooft. , I V. Sullen alle ende eenen yegelijcken byfonder ge- houden wefen de Hoogh Mog. Heeren Staten Generael der Vereenighde Nederlanden , ende fyne Hoogheydt den Heere Prince van Orange, als Admirael Generael van de voorfchreve Provin- ciën , de reipe&ive Lieutenanten-Admiraels van Hollandt, Zeelandt ende Vrieflandt, mitfgaders alle andere die tot de Regieringe van de Admirali- teyt zijn gccommitteert, getrouwelijck te dienen, ende te obedicren, ende alles nae te komen 't gene hen van wegen defelve fal werden belaft ende be- volen > ende altijdt bereydt ende willigh te zijn, op alle tochten ende wachten ende entreprinfen, ende anders, hoedanigh die fouden mogen weien, fonder daer inne nalatigh te zijn, ofte uyt den dienft te mogen fcheyden, om wat ooriaecke dat het zy, fonder bchoorlijcke Pafpoorte, ende dit alles op pcene van geftraft te worden aen Lijf en Goedt, na den eyfch van de mifdaet, fonder genade, gelijck dat breeder in defe naervolgende Articulen ver- klaert ftaet. V. Item, niemandt en fal hem oock vervorderen den Geweldigen-Provooft, fyne Dienaers, ofte andere Provooften op yeder Schip geftelt, eenigh- fints te refifteren , ofte in 't exploi&eren haers Ampts te wederftaen, flaen ofte dreygen, maer den ièlven in 't exploi&eren van fijn Ampt, des noot, ende verfocht zijnde, byteftaen, ende de Mifda- ders te helpen vangen ende ftrafFen, op pcene van den Lyve. ;■.;. ,xi ivu V I.'<:>/'■'·-' AlleLieuteiianten,Schippers,Stuyrluyden,OfH- ciers en Boots-gelèllen, fullen onderdanigh weien haren Capiteyn, op een yeder Schip daer opfy aengenomen ende geordonneert fullen zijn, fonder den felven te mogen verlaten, ofte daèr af te fchey- den , fonder verlof van haren Capiteyn, op ver- beurte van den Lyve. VIL Niemandt en fal hem vervorderen iyneh Capiteyn, ofte fyne Gecommitteerde eciligh ge-

-ocr page 248-

				Saeckeii aengaende deE Oorlogh te Water.
									2 1 ï
			j „ΛΙ-raft worden tot difcretie vandenCapi anders gcftraKworu			XIX. AlleBus-fchietefs ende Mars klimmers, ft Hen gehouden wefen haer Quartier te Waecken ende te Roer te gaen, in de Boot te vallen, het Cordeel, de Schoote, ende de Haffen waer te nemen, ende te re- gieren jop pcene van driemael van de Ree te vallen. UI XX. Item, lbo wanneer de Quartier-meefter roept, Val, Val, om in de Boot te vallen, fo wie dan in ge- brceckeis, fal men veerthien daghen in Boeyen te Water ende te Broodtiètten, en daer en boven fes ftuyvers voor den Provooft verbeuren. . XXI. Niemandt lal hem vervordereri,na dat de Wacht opgeilagcn ende befet is, eenige vreemde fpraeck te fpreken, noch houden, noch Vuyrteecken te doen, noch eenigh gerucht of alarm te maecken, ten ware dat'er van deVyanden eenigh onraet vernomen wierdej op pcene van den Ly ve. X XII. Item, nieman dt ial hem vervorderen op te bly- ven na dat de Wacht opgeilagen is, maer terftondt te gaen daer hy gelogeert is; op verbeurte van te fit- ten in de Boeyen vier dagen te Water en te Broodt. XXIII. Item, dat hem niemandt en vervordere eenighe rnuyterye te ftichten, of eenige t'iamenrottingen te maecken, aen Landt, of binnen 't Scheeps-boordt, 't zy om wat ooriaecke 't lèlve foude mogen weien, op pcene van aen Lijf en Leven geftraft te worden naexigentievandciaecke:En in gevalle yemandc van ibodanige vergaderinge of t'iamcnrottinge quu- me te vernemen, of by yemandt daer van aenghe- fproken wierde, omme mede te ftemmen, de felve fal gehouden zijn fulcks datelijck den Capiteyn, of den Raedt te verwittigen ·, op pcene van aen den Lyve geftraft te werden: Ende in gevalle yemandt van de ièlve t'iamenrottirige zijnde, 't felve quame te ontdecken, ende de Beleyders van dien te noe- men , ial niet alleen vry van ftraffe zijn, maer daer en boven tot een vergeldinge genieten vijf en twin- tigh guldens; ende wie buyten de felve t'famcn- rottinge zijnde, fulcks fal komen te ontdecken, ial ial daer voor tot een vereeringe ghenietcn vijf tigh guldens, ende daer en boven gheavanceert worden tot het eerfte Ampt, daer toe hy bequaem fal zijn. XXIV. Item, niemandt ial hem vervorderen eenige Brie- ven te ontfangen, of uyt te geven, ofte af te lenden, dan in pradèntie van den Capiteyn diefc eerft viil- teren lal, de welcke hetfelve den Admirael of Vice- Admirael lal moeten aengeven ·, op poene van de Galge. XXV. De Quartier-meeilers met haer Quartier Volcks lullen gehouden wefen, lb wel by dage als by nacht boven te zijn, ende dewachte te houden ·, op de verbeurte van gekielt te worden. XXVI. Item , de Quartier-meefters fullen gehouden welen, boven te komen als men het Volck fchaft, om yeder lijn Spyfe te dragen, ende acht te nemen, dat'er niet verloren engaet, ende de Vi&ualie die daer over lèhiet, fullen ly wederom nemen, ende beftellen die in de Bottelerye; ende fullen niet eer beneden gaen, voor het Volck ghegeten heeft * op verbeurte van drie rey fen vande Ree te vallen. C c 2                      Item
		Kinder Γοο lange verlof van den Capiteyn eflHiïck te hebben, fal boven arbitrale cor» €XE veerthien dagen in de Yfers fitten, ende Ifnnder'savontsaen Boort te keeren, denghe- SeTtcht aen Landt blijft, fal met der daedt gekielt worden.         χ y . Item, eenyegelijck fal verantwoorden lijn Of- ficie, ende onder\vindt> te weten, de Schippers .ndrStuvrluyden, voor 't gene haerluyder Schip S Wchietters voor 't Gefchut, Kruy t en Loot, ende foo voor tsyeder in tfyne* ende ίο wbeurde dat door haerverfuym en quaetwilhg- hevdt, eenige fehade geviele, ofte eenige Goederen vernuft, ofte onnuttelijck wierden verdaen, fullen gehouden zijn 't felve te verbeteren ende betalen, rot tauxatie vanden Raed} ende fal over fulcks een veder den wekken den opficht, of bewaringhe van eenige Scheeps-behoeften bevolen zijn, gehou- den wefen, t'huys komende, aen fynen Capiteyn behoorlijcken iiaet over te leveren, van alle 't gene hy ontfangen heeft, waer't felve gebleven, ende wat daer noch aen overigh is, op poene dat aen niemandt van de felve eenige betalinge van foldyc, in't geheel of deel fal werden gedaen, voor dat de Ι felve ftaet by hem aen den Capiteyn behandight, ■ ende by den Capiteyn aen den Raedt overgelevert, ende van alles behoorlijck verantwoordt fal zijn: Ende teneyndede Scheeps-behoeften met meer- 1 der ordre mochten werden verbruyekt, ibo lullen ïgeenige Officieren of andere, eenighe behoeften mogen aentaften om te verbruyeken , dan met voorweten ende expres confent van den Capiteyn, op pcene als in defen Artijckel vermeit. XVI. Geen Officiers, Bus fehieters, Boots-geièllen, fanderen, en fullen haer vervorderen eenigh Bus- rjoeder, Kogels, ende andere Ammunitie van "'orlogeteveriteecken, verkoopen, of aen Landt brengen, het zy in Tonnen, Hoornen, Kleede- n, nochte anderfmts, op pcene van gheitraftte orden met der Koorde. XVII. Niemandt en fal hem vervorderen, wiehy zy, eenige Inftrumenten, den Bus-fchieters, of Tim- mer luyden, of anderen aengaende, te verleggen, verwerpen, ofvervremden , op pcene van geftraft worden fonder ghenade , nae den eyfch van aecken.                                            " s xviii. UeTimmerluyden, diefichop de Schepen van Jorloghe in dienft begeven, fullen gehouden zijn 3e ielve te timmeren, calfaten, ende dicht te hou- ien, ende alles aen de felve te repareren 't gene dat mnaer vermogen fal zijn, op pcene foo door haer naeiatigheydt, denfelven eenige fehade of verderf wer quame, of hier aen Landt yet aen de felve ge- bn!,^moefte werden> 'tgenefyinZeehadden SS dat alle het felve aen hare foldyefal L**J! ge ü' ende daer en boven arbitraliicken |cCh°er"ferc■ Ende fullen mede foo wanneer de run J "aenLandtgetimmerc werden, gehouden Xvdenaenndfcns 'sLandts Timmer-luydente ejdcn' °Ppcenealsvooren.
								on

-ocr page 249-

Placaten. t-.Boeck. ó.Tit

212.

op verbeurte van acht dagen te fitten inde Boyen Water ende te Broode-, enfoohydaer over na/ aen blijft, lal drie reyfen van de Ree vallen, e J' gelaerft worden van alle 't Scheeps-Volck XXXIV.

XXVII. Item, niemandt fal vervorderen van fijn Wacht te gaen, voor dat'er een ander in fijn plaets fal geko- men zijn j op pcene van drie reyièn onder de Kiel door-getrocken te worden, endegelaerft te worden van alle het Scheeps-volck, XXVIII. Item, foo wie op fijn Wacht llapende bevonden wordt, fal drie reyièn gekielt worden, ende gelaerft ν an alle het Scheeps-volck. - XXIX. S oo yemandt het Cy fflet, of fijn Quartier ver- iliep, die fal voor de eerfte reyfe ter difcretie van denCapiteyn, ende Officieren gheftraft, voor de tweede reyfe van alle het Scheeps-volck ghelaerft, ende voor de derde reyfe onder de Kiel door-ghe- trocken worden. XXX. Item, foo wanneer den Trommel geilagen wort, o mme t'zeyl te gaen, foo lal hem een yder t'Scheep begeven, omme de Schepen uyt de Haven op het ilroom te helpen ·, op verbeurte, foo wie als dan in gebreecke van dien bevonden wordt, (lönder daer toe om merckelijcke reden, van fijnCapiteyn ver- lof te hebben)van driemael van de Reede te vallen, ende daer en boven elcke reyfe te verbeuren drie fchellingen groten, de twee derde-parten tot profy- te van den Armen, het ander derde-part voor den Provooft} den wekken belail wort daer van goede notitie te houden, om de felve boeten op elcke be- talinge afgetrocken te werden. XXXI. Item, foo wanneqr dat'er in de Havens, of op de Stromen, eenigh Scheeps-werek fal te doen wefen, als om Vi&ualie te laden, ende andere noodelijcke faecken, foo fullen de gene die daer toe gheordon- neert fullehwefen, het lèlve hebben naer te komen ·, op pcene datdie gene, die daer inne inghebreecke fullen bevonden worden,drie-mael van de Ree val- len, ende daer en boven clcke reylê verbeuren twee Schellingen grooten > daer van de twee derdeparten tot profijte van den Armen, ende het andere derde- part voor den Provooft ·, den wekken werdt belaft daer van goede notitie te houden,om de felve boete op elcke betalinge afgekort te mogen worden. . XXXII. Item, een yegeiijck föl gehouden wefen- in tijdts t'Scheep te gaen, foo wanneer de Schepen afzeylenj op verbeurte foo wie de lèlve Schepen laet afzeylen fonder t'Scheep· te komen, van driemael onder de Kiel door-gehaelt te wordenj en fo wie aen Landt blyven ftaen, fulcks dat de Schepen lönder haer komen in Zee te loopen, lullen met de koorde ion- der eenige genade worden gheftraft, ten ware door noodt fulcks ware ghefchiet : Ende fullen tot dien eynde de'Capiteynen gehouden welen den Gewel- digen Provooft,met d'eerfte Schepen die inkomen, daer van te adverteren, ten eynde de lèlve mogen geappraehendeert ende geftraft worden, als vooren verhaelt. XXXIII. Item, foo wanneer de Boot vaert met eenigh Volck, om eenige Proviande te halen, of anderfints daerfe ibude mogen ghelbnden worden, en fal hem niemandt als dan daer van vervorderen aen 't Landt of anderfints te blyven, maer lal gehouden zijnin't wederkomen met deBoot weder t'Sheep te komen,

Item, lbo wanneer yemandt van fynen Overih

en

aen het Landt, of aen eenighe Schepen ghefonck wordt, en fal niet langer uytbly ven dan hem bevo len en wort,ten ware by belet van Weer en Wind,, op verbeurte van drie reyfen van de Ree te vallen' ende gelaerft te worden van een Quartier Volcks' XXXV. Niemandt en lal hem vervorderen den Hnyf^ Borger of eenige andere gheweldt te doen, of flaen' of van haer Goederen beroven -, op verbeurte van den Ly ve. XXXVI. Item, deCapiteynen, hare Officieren, Boots- Volck ende Soldaten, en fullen geen queftie tekens malkanderen nemen; op pcene van geftraft te \v« den naer ghelegentheyt van deiaceke, ende ter dii cretie van den Admirael. Ende allbo uyt dronc- kenfehap de meefte onhey len ontftaen, lbo werd; een yeder, 't zy Officieren of andere, by defen wd cxprellèlijck verboden, fich droncken binnen den Schepe te laten vinden i op pcene dat de Officieren die haer met droncken drincken fullen komen κ verlopen, voor de eerfte reylè veerthien dagen, en de andere Matrofen acht dagen in de Boeyen fullen werden geftelt,ende voor de tweede reyfe daer ovei gheftraft fullen worden tot difcretie van den Admi- rael of Capiteyn, daer onder lbodanige droncken· febap fal werden gepleeglit. XXXVII. Oock om alle occalie van queftie door dobbelen en lpeelen te verhinderen, lal niemandt fich vervor- deren eenige Dobbel-fteenen, Kaert-lpeeten, ende dierghelijcke Inftrumenten van tuiTcherye binnen Scheeps-boordt te brengen ·, op arbitrale corrdic XXXVIII. Item, foo yemandt eenen anderen vervordert κ llaen in euvelen moede,mec de vuyft,ftock of koor- de,fal drie reyièn van de Ree vallen, ende ghelaerll worden van een Quartier Volcks. "xxxix. Soo yemandt binnen Scheeps-boordt een» Mes trocke met eenen euvelen moede , fondfi nochtans fmerte te doen, fal met een Mes doorde handt aen de Maft gefteecken worden, ende daa aen blyven tot dat hy 't felve door-treckt. XL. Item, lbo yemandt den anderen van fijn Mede- geièllen quefte, 't zy t'Scheep of aen Landr,fal drie- mael ghekielt worden, ende betalen deonkoita met het Meefter-gelr. XLI. Item, lbo yemandt binnen Scheeps-boordt^ ende over vreede vecht, fal verbeuren fijn fa*1*1 daer mede hy den vreede gebroocken heeft. XLII. Item, Co yemandt eenen anderen doodt ftake ° floege, lal den levende met den doode rugge te^ rugge ghebonden, ende lbo te lamen over boor geworpen worden-, ende lbo het aen Landt gek"1, de, fal met het Swaerdt gheftraft werden dater doodt naer volghen lal.

-ocr page 250-

				Saeclsen aengaeiide den Oorlogh te Water.
									%i$
							L I
			φ?®ηο '■"" XLIII. Niemandt en fal hem vervorderen noch onder- binden binnen Boordt met eenighe Kaeriïen, of lereelücke Licht te gaen of loopen, dan den genen SebvdenCapiteyndaer toegeordonneert falwe- fe„- op verbeurte van arbitralijck ghecorngeert te woiden. - XLIV. -Jtf''r\ Omme te beter te voorfiene tot den pericule van ym endc Brandt, die op den Schepe ghefchieden mochtc,foo en'vermagh niemandt binnen Scheeps- boordt eenighVuyr te maecken>ende verbiedt men dien Bootfluyden ende allen anderen, dat hem nie- mandt en vervorderen te hebben, noch te brengen op de Schepen eenige Bulten of Sacken, gevult met Hoy of Kaff, noch infgelijcks Kiften,Harnas-Ton- nen, ten ware by expreflèn coniènt van den Capi- reyn; op verbeurte van een Maendt folds. XLV. Oocken fal niemandt hem vervorderen ergens Tabacq re drincken, of by avondt met licht of Lon- ten inhctKabel-ruym te gaen> op poene van by den Krijghs-Raedt daer over geftraft te worden na behooreoi maer lalhetTaback-drincken moeten ghefchieden tuflchen de groote ende Focke-Maft, ofdaer't fal worden gheordonneerti op pcene als vooren. XLVI. Soo wie in't Scheeps-werck, of by Oorloghen- nen den Schepe gequetft of gheichoten werde, die fal gemceftert worden tot 's gemene Landts kofte, ende hyfal boven dien evenwel fijn volle foldye ontfangen : Ende of't gebeurde dat yemandt daer door cenige Leden quame te verliefen, of aen eeni- ge van dien vefminckt te blyven, ial daer over na gclegentheyt en groote van dien werden beloont. XLVII. Alle de gene die 's Heeren befoldinge ontfangen, fil in tijde van noodt met de Wapenen daer op hy is geitelt, voort moeten komen, ende fich met alle diligentie onder fijnQuartier in defeniie moeten ftellen; op poene van Lijf-ftraffe: En foo yemandt met vechten en wilde als het van noode weien lal, die lullen geftraft worden met der doodt fonder ge- nade, XL VIII. Niemandt fal hem onderwinden eenigh Gefchut te lchieten, te hanteren, noch in de Kruy t-Kamer te komen, dan alleenlijck den Conftapel, ende al- lulckeBus-fchieters, alshentothaerluyder hulpe gegeven fullen zijn > op poene van driemael onder de Kiel getrocken te worden, en verbeurte van een maendt folds. r> ι             X LIX. ueKocksfullen gehouden wefen het Vet, ende ™°™ v^ den VleeiTche komende, foo verre het hè? ι *S'te ^ewaren om Pottagie te koocken, en s j J^e employcren tot onderhoudinge van den mn™ ™er<kcraf yett'haerluyder profij te te «33 achterh°uden j op poene van arbitralijck gecomgeertteworden
						Niemandt eirvervordere hem eenighe Koft of Dranck, den Gevangenen indeYièrs fittende, te geven ·, op verbeurte van een maendt folds, en daer en boven fittende te Water ende te Broodt acht da- gen langh. LIL Oock ial hem niemandt vervorderen op te ftaen van den Back daer hy aen gherecht is, om aèn een ander Back te gaen eeten, noch eenige Koft nemen, of wegh ftee^ken * -op pcenc van geftraft te werden iönder genade, tér dilcretie van den Capiteyn,ende fyne Raden. LUL Item, Niemandt en fal vervorderen eenige Koft ofte Dranck uy t de Bottelerye met gewelt te halen, ofraedt of daedt daer toe te geven, op verbeurte van drie reyfen gekielt, ende vanille het Scheeps- volck gelaerft te werden. L I V. Den Botteliers van de Schepen en fullengeen lege Fuftagie hebben, kleyn noch groot, tot haer- luy der profij te, maer iuUen de ièlve gehouden zijn te bewaren tot behoef van den genen die de Victua- lie beibrgen, op verbeurte van arbitralijck geftraft te worden. L V. Item, niemandt en ial hem vervorderen, 'tzy Edel of on-Edel, groot of kleyn, eenige Vrouwe- perioonen t^Scheep te brengen, op verbeurte van daer over naer gelegentheydt van faecken gheftrafc te worden. L V I. Item, foo wie d'een den anderen eenigh Geldt of Goedtontfteelt, fal't ièlve vier dobbel weder- omme geven, ende voor de eerfte reyiè arbitralijck daer en boven worden gheftraft ·, indien hy ander- mael weder bevonden wordt, lal boven de voorfz reftitutic gekielt worden, ende met hondert Ha- gen gelaerft, ende voor de derde reyiè ial aen den hals geftraft worden, ibnder genade. LVII. Inigelijcken en ial hem niemandt vervorderen eenige vremde Schepen, komende of gaende van ofte naer de Plaetièn, welcke met deiè Landen ge- allieert, of immers gene vyantichap en plegen, te invaderen, befchadigen of te krencken , in wat ma- nieren dattet foude moghen weien, ten ware met exprefle coniènt vanden Admirael of Comman- deur, op poene van gheftraft te worden aen den Lyve, L V I 11. Niemandt ial hem vervorderen aen Landt te gaen, 'tzyCapiteyn of anderen, op Vyanden gronden om beuy t, of Priibnniers te halen, ibndei coniènt ende permiilie van den Admirael, of iy nen Commandeur. L IX. Item j dat hem niemandt en vervordere , de Schepen inkomende, daer af te gaen, ibnder ver- lof van den Capiteyn, of in fyneabièntie, van fijn Gecommitteerde, op verbeurte van te fitten in de Boeyen acht dagen te Water ende te Broode* L X. Of het gebeurde datter eenige Schepen van den Vyande, ofte. andere Beuy ten over quamen, ende genomen wierdtη > iöoenial hem niemandt vcr- vor-
		cemt'c Vt? en fal het Bier onnuttelijck itorten,of brentfj ί «e OVer Boordt werpen, aen 't Landt ^ordVnifd^L^' °P^ vanSheftraft *

-ocr page 251-

						Pkcaten. 5i.Boeck. 6. Tit.
				114
			vorderen eenighe Kiften, Koffers ende Packen open te breecken, noch oock eenighe fecrete Brie- ren te vifiteren, dan fullen de felve brengen in handen van den Adrnirael van de Vloote, of in fijn abfentie, aen den Vice-Admirael of Commandeur, omme voorts byden felven terftont verfeeckert» ende getrouwelijck» fonder eenighfints die te ver- minderen, overgefqnden te worden aen den Ad- rnirael , ende de Gecommitteerden ter Admirali- teyt , in den Quartiere ende ter Plaetfe daer de felve uytghevaren zijn, omme by de. felve verklaert te worden op de deughdehjckhey t of ondeughdelijk- heyt van dien : Ende fo eenigh Capiteyn of Capi- teynen by den Adrnirael ghelaft zijnde erghens te trecken, tot bewaringe van eenige Kuften, ofan- derfmts, eenige Beuy ten verkregen, iiillen de fel- ve van gelijcken moeten overfenden, ibnder eenige andere Admiralen ofte Vice-Admiraels, in eenige Vloote aen te ipreken, ende dit alles oppcencvan deGalge.                   L XI- , ι Van gelijcken en fal niemandt hem vervorderen in eenige Schepen*het zy Koopvaerdaers of andere, overtegaen, fonder exprefiè ordonnantie van fijn Capiteyn, ende daer toe van den felven geordon- neert te zijn, noch aen fulcke Schepen eenigh ghe- welt te doen, van frnyten, flaen, quetfen, of qua- lijck tra&crcn, of yet daer uy t te nemen, op ver- beurte van gheilraft te worden naer gelegentheydt fyner misdaet. LXÏI, Of 't oock ghebeurde, datter eenige Priibnniers of Gevangenen gekregen wierden, niemandt en fal hem vervorderen de ièlve te verfteecken noch he- melen , maer fonder eenigh verdragh voor den Ad- rnirael, ofte Commandeur brengen, om op alles gc-examineert te werden, nae de gelegentheyt van defaecke : Ende iiillen egeene gevangen Perfonen geran<joeneert mogen werden, dan by kenniflè van den Adrnirael, ofte de Gecommitteerde Raden van de Admiraliteyt, op poene van de Galge. L X I I I. Niemandt fal fich vervorderen eenigh Geweer te verfetten, verkoopen of vervremden» op pcene van te verbeuren, boven dewaerde vandien, tot profijt van 't Landt, een maendt foldts voor de eerfte reyfe, ende voor de tweede reyfe aen 't Lant gefet te worden fonder Pafport. - L X I V. Dat oock niemandt hem fal vervorderen met Geweer aen;'t Landt te gaen, ibnder confentvan den Capiteyn, of in fijn afweièn, van den Lieute- nant, op poene van de eerftc reyfe van de Ree te vallen, ende voor de tweede reyfe boven het vallen van de Ree, noch te verbeuren een Maendt foldts, ten profijte van 't Landt.                            .',;< L X V, Alle Boots-gcfellen, Soldaten, of andere, die hen in dienfte van den Lande te Water fullen willen begeven, die in het lefen ende befweren van defe Articulen niet prasfent en zijn geweeft, endenae- maels noch hen infehry ven laten, ende den Heeren geldt ontfangen, die en fullen niet minder aen defe voorfeyde Articulen metEede verplicht en verbon- den bly ven, dan of fy in 't fweeren vandefen jegen- woordigh waren geweeft. .. ;;. lx ν i. Niemandt fal vermoghen te Scheepe eenigen
							*. Wv^«v,»v„.», ^„>^rrgj?i ~"-~"0~,λ viimucaicte verkoopen, op verbeurte van de felve, endedae en boven nae gelegentheydt geftraft te worden, en lal op foodanige fchulden geen reguardt ghenorneu worden, t'applkeren een vierde-part ten profijte vanden Provooft, ende de refte voor't Landt, Ende alle andere behpqrlijcke ende ghewoonc lijeke Articulen, hier vooren nietgheroertnoch geftelt, ende nochtans in Oorloge te Water ghe- bruyckelijck, ende in ouden tyden gheobferveert zijnde, fullen geordonneert, vermeerdert, en hier by gevoeght mogen werden, naer de gelegentheyt fich fal mogen voordragen, welcke Ordonnantien ende Articulen alibo volkomen te obierverenen naer te volgen, iboveeleals die eenen yegelijckcn reipe&ive aengaen, Iiillen alle Capiteynen, Lieu- tenanten, Edelluyden , Schippers , Officieren Soldaten ende Boots-geiêllen, ende allen anderen kleyn ende groot, die fich in dienfte te Water be- geven , hen verbinden, die wel ende trouwelijck te onderhouden, ende daer op den behoorlijcken Eedt doen in handen van de Gecommitteerde Ra- den van de Admiraliteyt, ofte andere daer toe ge- committeert fullende worden. Aldus ghedaen ende verordonneert , In den Hageden feventhienden September 1672. Was geparapheert, Fl. Cant, vt. Onder ftondt, Ter Ordonnautie van de HooghMog. Heeren Staten Generael der Vereenighde Nederlanden. Getecc kent H.Fagel. Zijnde op 'tipatium gedruckthet Cachet van haer HooghMog. opeen rooden Ou- wel , overdeckt met een papieren Ruyte t E E D T. \\JTbelooveh ende fweeren de Hoogh Mogen '" Heeren Staten Generael der Vereenighde Kt- der landen, die by de Unie ende handthoudinge vat de Ware Chriflelycke Gereformeerde Religie fuik bly ven, gebouw ende getrouw te wefen ·, 'Denfelw vroomelijck ende getrouwelijck onder 'tgebiedt'V denT>oorluchtigen, Hoogh-gebooren Heere Prins van Orange, ende van Nafauw, Marquis wnè Veere ende Vlijfingen, &c. als Adrnirael Generml der voorfchreve Landen, te dienen; de voorfchrev Heeren Staten, SyneHoogheydt, de Collegienta Admiraliteyt, ende de particuliere Admiraels, Vitf Admiraels i Capiteynen ende andere Hoofden tyb felve SyneHoogheydt over ons geflelt·, oftenoè te feilen·, in hare bevelen te rejpefferen, ende gehoor famen, naer behooren » ende voorts ons te regukt® naer de Articulen ende Ordonnantien op onfendifiy gemaeckt, ende noch te maecken. Soo waerlijck helpe ons Godt : r                      Almachtigh. Aldus gearrefteert in 's Graven-Hage denfeve»' thienden September 1672. Was geparapheert Fl. Canttvt. Onder ftondt, Ter Ordonnantie van de HooghMog. Heeren Staten Generael w Vereenighde Nederlanden. Geteeckent,//· f€e" Zijnde op 't fpatium gedruckt het Cachet nn^t Hoogh Mog. op een rooden Ouwel, óverdec met een papieren Ruyte. Ktf
		\

-ocr page 252-

Saecken aengaende den Oorlogh te Water.

215

/ Nader ordres van de Hoogh JMog. Heer en Staten Generael der Vcreenïgtide Nederlanden, endevan Syne Hoogheyt den HecreTrince vanOrange, &c, tot obfervdntie van goede difcipline in 's Landts Vloote. In dates den 2 7 July 166 j-, 14Af.ml16]'2} endeden24,April 167$.

Chef commanderen fal : Gelijck oock alle Vice- Admiralen, Schouten by Nacht, ende particuliere Capiteynen, onder de reipeétive Eiquadres reflor- terende, aen den Admirael van haerluyder Eiqua- dre, ende voorts alle Officieren, Matrofen en Sol- daten op yeder Schip aen haren bedelden Capiteyn of Commandeur mede ghclijcke gehooriaemheyt bewyien ende preefteren fullen 5 op pcene als in het bovenftaende eerfte Articul in 't gheval aldaer ver- meit, met behoorlijck onderlcheyt breeder uytge- druckt ftaet. IV. Soo wanneer de Vloote , of eenigh ghedceltc van de felve, tegens den Vyandt in aftie werdt ghe- bracht, fullen alle fubalterne Hoofden en gemecne Capiteynen,Bevelhebbcren of Commandeurs haer ten uytterften evertueren, om den Vyandt alle mo- gelijckeafbreuck te doen ; alles nochtans1 volgens d'ordre by den Admirael of Opper-Hooft van de Vloote, 't zy door hem ielfs, 't zy door deAdmi- raels van de reipecKve Efquadres of anderfints ghe- geven j op pcene dat die gene die bevonden fullen werden eenighiints in haer debvoir te hebben ghe- mancqueert, daer over ibnder eenigeghenade met der doodt geftraft iullen werden. , 7· Alle de Capiteynen ende Commandeurs van particuliere Schepen, fullen haer onder hare ver- ordonneerde Eiquadres hebben te houden, op pcene dat die gene die haer fonder ordre daer buy- ten fullen hebben begeven, en niet en konnen be- wyfen dat haer eene abfolutc nootiaeckelijckheydt daer toe heeft gedwongen, daer over ibo ïulcks ge- ichiet zy in ofte ontrent een Bataillc, metter doodt ende anderfints met deportcment, of oock wel fwaerder nae gelcgentheyt van faecken geftraft ful- len worden. Des lal het Opper-hooft van de Vloot, ende oock de Admiraels van de refpe£tive Efqua- dres verdacht weien, niet meer Zeyls te maecken als d'occafie ende noot vereyfichen ial, ende op de onbezeylfte fchepen giffinge maecken, om by mal- kanderen te konnen blyven ·, maer oock lullen de particuliere Capiteynen ordre ftellen, by hun Of- ficieren die de wacht hebben, dat ibnder reguardc te nemen op de Zcylen die by 't Opper-hooft, Ad- miraels, of andere wel-bczeylde fchepen worden gevoert, op hun onderhebbende fchepen reipeéK- velijck, ibo veel Zeylen by gemaeckt ende gehou- den worden, datiè by ende onder haer Efquadre fullen konnen blyven, ende ial in lukken geval den Officier die de wacht heeft,de faulte of naelatighey t oock hebben te verantwoorden. V I. Alle die gene die in't gevecht vanden Vyandt afwijeken, of afdeynfen,fonder te konnen bewyfen daer toe door eenige ichooten onder water, door extraordinaris beichadightheyt aen Maften, Zey- len , &c. of andere fware rampen genootdruckt te weien} fullen daer over, als notoirlijckinhaerde- voir mancquerende, geftraft worden met der doot, ibnder cenige verichooninge. Ende

ifllicm Henrick, by der gratie Godes Trince <van Orange end e Nafjauw, Gr ave van Qatzencllebogen->Vtanden fDietz^Lingen-y MctirSiBueren Leerdam ■> &c. Marquis vonder Veere ende Vliffingen, Heer e ende Baron van Breda, der Stadt Gr ave en Lande van CuyckfDiefl> Grimbmen-, Herfial, Cranendonck, Wdrnefion, Ar- l 'XoferohSt. VtjtfDaesburgh, Tolanen, Willem- fadt, Niervaert, TJfelfieyn.StMaertensdijchSteen- benrm, Geertruydenbergh.de Hooge ende Lage Swa- Ittwen, Naeldtwjfck, ar. Erj-Burghgrave van Antwerpen ende Befancon, Erf-Maerfchalck van Hollahat, Gouverneur ende Stadt houder van Hol- l-mdt, ZeeUndt, ende Wefi-Vrieflandt, Capiteyn- G ener nel en Admiraelder Vereenigde Nederlanden. Al!en den genen die dejenfullenfien ofhoorenlefen, Salujt. Doen te weten: Ί)αΐ IVy tot beter directie ende obferyante van de nodige ordre ende Krijghs- difciplinc in 'sLandts Vlooten, midtfgaders tot meerder aiTeurantie van de dappere Helden, ende tot affchrick van alle kleynmoedigen, geordonneert endegeftatueertHebben, gelijckWy ordonneren endeftatueren midts delen de Poin&en ende Arti-

culen hier navolgende.

I.

DEnAdmirael, of die gene die t'eenigen tyde de Vloote van delen Staet en Chef lal com- manderen , midtfgaders oock alle andere Hoof- den, Commandeurs, Capiteynen , Bevelhebbe- ren ende Officieren, fullen met alle fchuldige ghe- hooriaemheyt ende promptitude punctuelijck nae- komen ende executeren, oock door anderen onder haerbevel ftaende, doen naerkomen ende execu- teren , al het gene henluyden by Ons, of van ön- fent wegen belaft ende bevolen lal worden, alles nae hun uy tterfte vermogen, ibnder van des te bly ven in ghebreecke ·, op pcene dat die gene die t'eenigen tyde iich wetens en willens tegens foodanige laft en bevel mochte komen te vergrypen, daer over ghe- ftraftfal worden met de doodt ·, edoch by verfuym, inadvertentie,ofanderfints buyten opfet, foodani- gen laft of bevel overtredende, daer over arbitra- lijck na exigentie van iaecken gecorrigeert ial wor- den                         II. Den voorfz Admirael, en alle andere Hoofden, Commandeurs, Capiteynen, Bevelhebberen ende Officieren, fullen haer altijdts bereydt ende willigh houden tot alle tochten, entreprinfen ende anders, hoedanigh die foude mogen wefen, fonder daer in nacrlatigh te zijn, of uyt den dienft te mogen ichey- Qcn, om wat oorfaecke dat het zy, ionder behoor- iicke Pafport; op pcene van geftraft te werden aen „1Jt c.n G°edt, na den eyfch van de mifdaet, fonder genade.                      III. AUe de Hoofden van de Efquadres,Commandeurs, mTVr n'Bcvelhebbcren ende Officieren, fullen pundf1Crie 8en°oi'faemheyt ende promptitude doo JJ naerkomen ende executeren ·, oock 'tor a!i , n doen naerkomen ende executeren, den Ad ' yden hchi[ of bevolen fal werden door wirael of die gene die de Vloot als boven en

-ocr page 253-

Placaten. i.Boeck, 6. Tit.

ζι6

VIL Ende foo wanneer yemandt door fware rampen als boven, gcnootfaeckt wort wat van den Vyandt af te houden, tot blijck van'twelcke eenfpeciael zeynof tcecken beraemtende gebruyckt ial wor- den , ibllcn die gene die haer daer ontrent bevinden haer na uytterfte vermogen bevlytigen om de felve te vervangen, ende haer tot dien eynde tuflehen hem ende den Vyandt vervoegen, op poene van daer inne wetens ende willens, buyten noot, nae- latigh blyvende, infgelijcks als groftelijck in haer debvoir mancquerende j metter doodt gheftraftte worden. VIII. Die gene die haer van den Vyandt afkeeren, ende op de vlucht begeven , voor ende al eer iyluyden daer van door den Admirael van haerlieder Efqua- dre ordentelijck afgeleyt worden, alwaer 't fchoon foo dat eenige of veele fchepen haer albereydts op de vlucht begeven hadden, fullen daer over met de Koorde geftraft worden datter de doodt na volght, fondër dat het exempel van anderen 5 die al voor haer als boven in de felve poltronnerye mochten weien vervallen , haer daer van eenighfints ialex- cufëren of verfchonen : Ende of het ghebeurde dat des Admiraels fchip eenige onghelegentheydt over-quame, fulcks dat het ieive op fijn poft niet ibude konnen blyven, fullen de Vice-Admiraels, of in cas de felve oock in ghelijcke onghelegenthey t mochte welen vervallen, de Schouten byNacht die plaetfen waer nemen , ende de particuliere Capiteynen hun daer by moeten voegen ende hou- den·, op pcene als voren, tenware den Admirael het gcheeleEfquadre foude willen verplaetfcnj in wekken ghevalle daer toe een byibnder, ende wel kennel ij ck zeyn ial worden geordonneert ende ge- daen. I X. Als de Vloot, of eenighghedeelte van de felve, met den Vyandt in gevecht komende, mochte we- fen of gheraecken in ly benedens Windts van den Vyandt, faleenycgelijck, fchoon binnen fchoots van den Vyandt wefende, echter noch al bly ven continueren alle mogelijcke debvoiren aen te wen- den om hoger en hoger op te zeylen, ende den Vyandt te naderen, foo veel fulcks ibnder confufie ende verbreeckinge van de beraemde ordre ial kon- nen gefchieden; op poene van daer in nalatigh bly- vende , naer de mate van fijn begane misdaet ofte faute, 't zy met der doodt,'t zy met deportement, banniflement, of oock anderfin ts arbitralijck na exi- gentie van faecken gheftraft, ende ghecorrigeert te worden. Die gene die in 't voorfz cas ib verre in ly zijn ge- raeckt, dat iy den Vyandt niet konnen befchieten, fullen alle mogelijcke vlijt ende effbrt hebben aen te wenden om by den Vyandt op te komen, en tot dien eynde by te maken alle Zeylen die goedt doen konnen; op poene van daer in nalatigh blyvende, als mede notoirlijck in haer debvoir mancquerende inigelijcks met der doodt geftraft te worden. X 1. In gevalle de Vloot van deièn Staet, oFeenigh gedeelte van de felve, met den Vyandt in aftie ko- mende, d'avantagie mochte hebben van de Windt, fal een yegelijck fijn debvoir doen omeenighe van

's Vyandts fchepen te aborderen, te enteren," end te veroveren ·, alles nochtans met goede 0rdrescnd volgens den laft die by den Admirael dienthalyk fal wefen gegeven■, Ende foo yemandt daer in nak tigh blijft, fonder eenighe reden van onmogelijck heyt te konnen allegeren ende bewyfen, fal de felVe daer over mede als notoirlijck in den hooghften graet gemancqueert hebbende in fijn debvoir, met der doodt fonder eenige verfchoninge geftraft wer- den. X I I. Ende op dat al't gene voorfz is met het gunt de tijdt ende de toevallen nader foude mogen komen te vereyflehen, onder Godes zegen ordentelijck en buyten confufie ge-effec"bueert ende in'twerckgc. ftelt moge werden , dat derhalven de refpeftiv£ Eiquadres haer altijdts fullen houden wel ende bc. hoorlijck van den anderen ghefcpareert, cock de Schepen van yeder Efquadre niet te dicht in den anderen getropt,om t'allen tyde by den Vyandt ko- mende , wel ende behoorlijck gerengeert jegens de felve te konnen aen-gaen, ende elckanderen de Windt niet te benemen, noch oock d'een den an- deren te beletten, om den Vyandt bequamelijck te konnen befchieten ·, als mede om den Vyandt in 't geficht bekomende,ende d'avantage van de Wint moetende gediiputeert worden, des te beter boven Windt te konnen blyven of geraecken, ten ware nochtans by den Admirael of't Opper-Hooft van 's Landts Vloot deièn-aengaende feenigen tyde an· dere ordre mochte wefen gegeven. XIII. So wanneer eenigh Hooft-Officier naer eenigl fchip of fchepen van fijn Eiquadre, of naer eenigl ander fchip of fchepen van 's Landts Vloot die haa ontrent hem foude mogen bevinden, een of meet fchoten doet om de felve fchepen te doen op of af- kom en, of oock wel hem inwachten , ende dat 'è. Capiteynen of Commandeurs van ibodanige fche- pen daer aen niet promptelijck en pareren,en fulcks acnftondts naerkomen, in cas fy geen fuffifante re- denen van dien konnen allegueren en bewyfen, fi 't felve mede voor een taftelijck wan-debvoir wer- den opgenomen ·, ende fullen fyluyden midtsdies daer over met der doodt geftraft werden. X I V. Allede gene dieeenighOorlogh-fchip van den Staet aen de Vyanden komen over te geven, 'tzj Hoofden, gemene Capiteynen, of andere Officie- ren die by overlyden of andere ongelegenthey t van de felve Capiteynen,die het Commandement ovfl 't fchip aenbevolen is , fullen daer over by de» Scheeps-Krijghsraedt ende alle andere Rechterj geftraft worden met der dood fonder eenige gcna» ofverfchooninge. X V. Ende ten eynde alle tranfgreiTietttegens'tgen! voorfz ftaet, conform den inhoudt van de boven- ftaende Ardculen, midtigaders oock alle andere wandebvoiren in defen niet fpicialijck uytgcdruckt na exigentie van faecken promptelijck ende excni; plaerlijck gheftraft mogen worden, fal den Admi- rael of die gene die de Vloot en Chef fal Com^ deren, op de comportementen van een yegelip goedt ende naeuw reguard hebben te doen nefliem

ftellende of authoriferende ten dien fine voor 't *6

de

gaen van de bataille eeniee ervarene Pef fcnen op » fa                                fchepen

-ocr page 254-

lij

Saecken aen

i>

ende den Oorlogh te Water.'

op dat alle klachten en ongelegentheden uyt het gc- breek van dien ontftaende, mogen werden ver- mijdt ende voorghekomen, op pcene dat die gene die bevonden fullen worden contrarie ghedaen te hebben, door de refpective Collegien ter Admira^- liteyt, daer onder iyreibr teren, daer over arbitra- lijck fullen worden geftraft ende gecorrigeert, ten ware daer over albereydts by den Schceps-Krijghs- Raedt behoorlijcke correctie ware gefchiet· XIX. De Schepen voor Zee zeylvaerdigh leggende, fullen geen Officieren of Capiteynen aen Landt mogen vernachten, fullen oock by dage aen Boort van hare fchepen hebben te verbly veiijimmers daer nietaftegaen, met den minften ondienft, of met eenigh verfuym vande faecken van't Landt, op arbitrale correftie. Sullen het Volck, op de fchepen dienende, da- gelijckslöoinhet Scheeps-werck als in't manieren van 't Kanon, ende 't gebruyek van Handt-geweer oeffenen, om 't felve alibo meer en meer bequaem te maecken, om den gewenfchten dienft by occafie daer van te konnen trecken, op poene dat die gene die daer inne gebreeckigh bly ven, daer over arbi- tralijck gecorrigeert fullen worden-          , XXI. Alle Chaloupen fullen voor Sonnen ondergangh aen Boort van 's Landts fchepen moeten worden gebracht, oock nae Sonnen ondergangh geen Cha- loupen van het eene fchip na het ander mogen vae- > ren, enincasvan by-een-komfte fullen deHoofr- Offkieren ende Capiteynen alle exceflèn in dranck moeten vermyden, oock in Zee den anderen niet mogen vergaften, op pcene van daer over door het Opper-hooft ende den Krijghs-Raedt nae exigen- tie van faecken gecorrigeert te worden. XXII. Sullen mede tot behoorlijcke mefnage van 's Landts Kruy t, ende om "t felve niet onnuttelijck te verquiften, geen eerfchoten mogen worden ge- daen, als uy t het fchip van het Opper-hooft, onder wat pratext fulcks foude mogen zijn, felfs oock niet onder den titul van het Kanon af te moeten blafen, op pcene van d'eerfte reys. over yeder fchoot vijf en twintigh guldens te verbeuren, de tweede reys dubbelt, ende voor de derde reys effe£tive ge- deporteert te worden van hare Fun&ien en Bedie- ningen. ..::',          XXIII. Sullen oock geen Kaydrayen aen Boort dulden, maer de félve echter tegens ordre aen Boordt ko- mende, aendcMatrofen tot prijs geven al't geen daer in fal worden ghevonden. Sullen oock geen Vaertuygen ongevifiteert van Boort laten varen, om de Matrofèn en Soldaten door fnoode praftijc- quen van hare Plungie, of een ghedeelte van dien niet te doen ontMooten, ende de felve Plungie by fulcke Kaydrayen of andere Vaertuygen vindende, diehacr weder afnemen, en reftitueren aen fooda- nige Matrolèn en Soldaten als de felve afehenomen zijn, tot welcken eynde geen Kagen of Vaertuygen van ontrent dëVlöot engeviiiteert fullen vermogen af te varen: Sullende voorts regens de voorfchreve Kaydrayen preeifêHjck ter executie worden geleyt, de particuliere Ordonnantie op 't felve fubjecT: ghe* daen emaneren. Ό d                            Sai

ς heDenJachten^randersjGalliots of ander Vaer- h byde Vloot wefende, om alle particulari- Sncurietifelijck te obferveren, ende van alles on haren Eedt te mogen geven goede getuygeruffe: Fnfal denfelven Admirael of Chef vande Vloot by eenigh mancquement of wan-debvoir den Krijghs- Raeclt daer over hebben te fpannen, ende aenftonts in Zee volgens defen jegenwoordigen Inftrumente ende andere onfe Ordonnantien of Difpofïtien al- bereydtsgearrefteertendegedaen , of noch te ar- lefteren ende te doen, vonniflè wyfen, oock 'c ièlve acnftondts executeren ende doen executeren, fon- der om cenigerhande oorfaecke fulcks te dilayeren ofte uyt te ftellen tot fijn wederkomfte hier te Lan- de-, op poene van felfs daer over arbitralijck gecor- rigeert te worden: Edoch in gevalle t'eenigen tyde door't een of't ander incident devoorfz ftraffe in Zee niet ghedecreteert endege-executeert mochte wefen, fal den gemelten Admirael of Chef van de Vloot acnfbndts na 't arrivement vande Vloot bin- nens Duyns,dc verdiende ftraffe fo haeft het eenig- fintsmogelijckis decreteren en doen executeren, fonder van des te doen eenighfints in ghebreeckc te blvven; op pcene als voren. '                      XVI. Soo eenige fchepen van 's Lants Vloote, geduy- rende het gevecht Mafteloos quamen te geraecken, | of in eenige andere ongelegentheyt te vervallen dat ! lynietkonnen voort-zeylen, infulcken casmllen d'c wel-geftelde fchepen die daer naeft by zijn, al- 1 fulcke befchadighde fchepen een touw toewerpen I of brengen, ende haervanden Vyandt af-ilepen, 1 is't mogelijck, ten wekken eynde een yegelijckal- I tij es eenige Kabel-touwen ende Paerde-lyncn voor | de handt lal hebben te houden: Doch by lbo verre I fulcks niet doenlijck mochte weien, ende de voor- | fchreve fchepen by faute van andere voorfieninghe notoirlijck in handen vanden Vyandt foudenko- men te geraecken, (lillen indien gevalle devoorfz I nacftelchepen het Volck van ibodanige reddelooiè I fchepen bergen, ende de fchepen ièlve in den brant | iteecken, ofindegronthelpen,op datden Vyant I die nieten kome te veroveren t'fijnder verfterc- I kinge, ende tot verfwackinge van defen Staet. XVII. I De Commandeurs vande Branders, fullen foo I wanneer de Vloote van deièn Staet met den Vyant ■ïngeveghtkomt, haer laten vinden by de fchepen ■v*1 jr,0Se van defen Staet, die dicht aen den V yandtin 't gevecht fullenwcfen, ende fullende ™raen,Capiteynen of Commandeurs vanal- ■juicke fchepen van Oorloge gehouden zijn, foo da??eei/lcheenige faV0rable occafieprefenteert, c ièlve Branders te efcorteren, en te geleydeh dicht vn 5™* vanden Vyandt, om niet alleen de ™°rJ lders' °nder't faveur vande kracht* en teheienrOOCkv:in 'tKanon> aen'sVyandtsBoort BcHaiEf11·' maero°ckomde behoorlijcke executie den Β i ' de ChalouPe methet Volck van bitralcFam,^CtrouweliJck te ber«en» aU>es °P S* COrreche nae exigentie van faecken. M . ; X VI il. ben c WPlteynen ende Commandeurs fullen heb- rieowK1 \,dat V00r fet Volck, op 's Landts vobens l% Jlo& dicn«ide, wel en behooriijck haerfclln drsordrc' werde gefchaft, ende dat ^rlchepen wel van Water gepravidcertblyven,

-ocr page 255-

						Placateni é Boeck. 6 Tit.
			ßé8
				÷ ÷é í.- ^v •    Sal door niemandt, wie het zy, verlof tot het op- varen van eenigh Volck gegeven mogen worden, als met kenniflè en by goetvinden van het Opper- hooft j op arbitrale corre&ie. XXV. Sullen het Volck dagelijcks infeherpen de toe- gefcyde belooninge, indien fy haer vaillantelijck inoecafien jegens den Vyandt komen tequyten» en ter contrarie aenièggen, wat ftraffen iy hebben te verwachten, foo fy haer qualijck komen te com- porteren $ of haer in den dienft van den Lande na- latigh te thoonen volgens deiè jegenwoordige Ar- ticulen , ende de Publicatie dien-aengaende by '* ons huy den gearr e fleert. XXVI. Ende op dat van alle mefufen en wandevoiren des te beter kenniflè moge werden bekomen, fullen de Schouten by Nacht van.de refpeftive Eiquadres reguard hebben te nemen op de comportementen der Capitey nen, in 't obferveren van de ordres on- der yeder Efquadre geftelt, op 't ftuck van Soldaet en Zeemanfchap, ende fpecialijck oock in occalïe van refcontre, foo veelde gelegentheyt ende hun eygen devoir toelaten fal. XXVII. Sullen mede beforgen en doen beforgen, dat de ziecken of gequetften op 's Landts Vloote wel mo- gen worden getra&eertj gecureert, ende van alles ºïï veel mogelijck beforgen * tot wekken eynde yeder Capiteynhemop fijn onderhebbende fchip lal hebben te verfien van foo veel oude reyne Slaep- laeckens, als fijn onderhebbende fchip ftucken Ka- non is voerende, fonder daervan eenighfints te mogen bly ven in gebreecke, ende ial hun daer van vergoedinge gedaen worden, voor foo veel bevon- den falzijn effe&ivein 's Landts dienft geconfu- meertte weien, op arbitrale correctie. XXVIII. Het Opper-hooft van de Vloot fal de Chirurgijns op de fchepen houden en doen houden tot haer de- voir, en door den Doftor en Chirurgijn-Generael van de Vloote t'elckens en als de gelegentheyt iulex vereyfeht, doen vifiteren der Chirurgijns Kiften, of de felve wel en nae behooren zijn| verfien, ende in ordre werden gehouden. XXIX. ...",-, · De Capiteynen ende Commandeurs op de fche- pen fullen op den Vyant niet hebben te doen fchie- ten, voor en al-eer dat iy nae by.gekomen zijn, en dat fulcks met vrucht, en tot naedeel en deftru&ie van den felven konnen doen, op poene dat de gene die haer in defen komen te vergrypen, daer over na gelegenthey dt endedecircumftantien van haer be- gane wandevoir, met caflatie, banniflement, of oock wel met de doot geftraft fullen worden; J i fit é'                     ' Ë,' jL ;Ë.. ·         ...!;..-,, ',; " •   Bejegenende eenige Oorlogh-fchepen vaneeni-				ge Koningen, Princen, Potentaten of Republk quen, met defen Staet in Alliantie of Neutraliteit zijnde, lullen de felve bethoonen alle courtoifie en vrundtfehap, fonder nochtans yetwes van.deièlve tegedoogen, dactot kleynachtinge of fchadevati delen Staet foude mogen ftrecken. XXXI. In gevalle eenige fchepen der voor-gemelte Offi- cieren , Vice-Admiraels, of Schouten by Nacht van de refpe&ive Efquadres in de refcontre CM, mochte werden getroffen, datfè tot verderen dienft onbequaem en onnut waren den treyn te volghen fullen de voornoemde Hooft-Officieren op 'teen of't ander capabel fchip van haer onderhebbende Elquadre over gaen t'haerder keure ende optie, na gelegenthey t van faecken , daerfe met behoorlijck refceft ontfangen, en by de commanderende ende minder Officieren gehoorfaemt fullen worden. XXXII. De Officieren ende Capiteynen van 's Landts Vloote, lullen goedt reguardt hebben te nemen op de comportementen endedevoiren van der felver Scheeps-volck, ende alle wandevoiren, moetwilen ongehoorlaemheydt doen ftraffen, fonder daervan eenighfints te bly ven ,in gebreecken, op poene foo daerinnenaelatigh werden bevonden, dat fulcks haer ende hare Scheeps-Officieren fal werden toe- gereeckent, "daer van fy lullen hebben te va». woo^n. XXXIII. Endeopdatronlè goede meyninge in defen ver- vat , des te beter ge-effe£tueert lal konnen werden) fullen de Hooft-Officieren ende Capiteynen hare Lieutenanten in behoorlijck reipecT: nebben te hou- den en doen houden, voor en ontrent het Scheeps- volck, op dat het felve Scheeps-Volck haer deste beter kome te gehoorlamen, ende oock van dele, ende alle andere ordres die hun nae defen gegeven fullen worden, geene fecretefïè vereylïchende, aen haer Lieutenanten vantijdt tot rijdt geven com- municatie , fonder daer van te bly ven in gebreeeft, op arbitrale correctie. Des fullen oock de voor- noemde Lieutenants de voorlchreve ordres in goe- de achtinge hebben te nemen, fonder de felveon· der 't Volck, of aen anderen bekent te maeckeni Oock verplicht welen, incasdaer ontrent by hare Capiteynen yets werde verluymtof naergelateni de felve daer van op de ghevoeghlijckftewyfejer' met behoorlijck reipeft te waerfchouwen, 't wel» haer ten beften, ende als een poincT: van debvoirfal worden toegereeckent, gelijck ter contrarie in ^ van naelacigheyt, fyluyden oock 't felve fullen heb- ben te verantwoorden. Aldus gedaen ende geordonneert by SyneHoog' heydt iln k Graven-Hage den vier en twintigfy® April i6^%. Wasgetekent, G.H.Princed'OraaglJ Onderflónty Tet Ordonnantie van Syne Çâ(ö)" Geamtrafigneert, C. Huygens.
		Q*\£ nadere Ordrevan den; 2jjuly fè&f heeft defe volgende veranderingen inplaets van 't gene m$% ^ ren met Curcijf LetterenJiaet uytgedrückt-. :: : DE Staten Generael der Vereenighde ISIedetlanden, Allen den genen diedefenfullenfienoflio^ leien, Saluyt. IDoentemeten .· Dat!Wy naervoorgaenderypedeliberatie, ende hier op gej hebbende't advis van OnfeGecomi-nitt^erdeiiladen in de refpective Collegien ter Admiralitcyb"1 over, onder anderen mede door Gecommitteef den uyt den haren expreilèlijck herwaerts 'béichre7 totbete)\&c.            * haer Hoogh Mog-ge-emancert den thienden Martij 166 f,                     ,¢

-ocr page 256-

Saecken aengaende den Oorlogh te Water.                 %tp Gcdaen ter Vergaderinge van de Hoogh Mog. Staten Generael, in den Hage den feven en twintigh- ftniulyiööf· Was geparapheert, JohandeWitt, vt. Onder ftondt. Ter Ordonnantie van de ff J Geteeckent, N. Ruyfch. Zijnde op 't fpatium gedruckt het Cachet van haer Hoogh Mog. op en rooden Ouwel, overdeckt met een Papieren Ruy te. ct\E Naer der Ordre van den veerthienden April i6ji heeft defe nacrvolgende veranderingen τλΕ Staten Generael der Vereenighde Nederlanden. Allen den genen die defen Men fien of hooien J-Aefen, Saluy fc "Doen te weten : Dat Wy, naer voorgaende rype deliberatie, ende hier op gehadt hebbende het advis van Oniè Gecommitteerde Raden inde refpe&ive Collegien ter Admiraliteyt daer over, onder anderen mede door Gecommitteerden uyt den haren expreiTelijck herwaerts befchreven, na- der Gcrefuraeert hebbende de Ordres, by Ons, naer deliberatie ende advis als voren ? den ièven en twin- tiohilcn July fcfthien hondert vijf en tiëlHgb tot obfervantie ende goede difcipline in 's Landts Vloot by Önseearreiteerti wederom van nieuws tot beter, &c. * by haer Hoogh Mog. huyden ge-emaneert. Gcdaen ter Vergaderinge van de Hoogh Mog. Heeren Staten Generael. In den Hage den veerthien- den April 1672. Was geparapheert, J: van Gent, vt. Onder ftondt, Ter Ordonnantie van de felve. Getecckent, Gafp. Fagel. Zij nde op 't fpatium gedruckt het Cachet van haer Hoogh Mog. op een ro- den Ou\\d, overdeckt met een Papieren Ruy te.

Refolutie <van de Hoogh Mog. Heeren Staten Generael der Vereenighde Nederlanden, met infertie van den Eedt voor 's Landts Officieren ter Zee. Μ dateden feflhienden Maert 1666.

Ν deliberatie geleyt zijnde, is goedtghe-, ken, ons in alle oprechtigheyt fuïïen reguleren naer

den Articul· Brief, midtfgaders naer deTlacaten ende Ordres van't Landt, albereydtsgemaeckt, of noch te maecken ·, ende infpecie mede naer den in- houdt vande Nader Ordre op 'tfiuck vande Krijghs- difcipline te Water, den f even en twintighflen "July desjaers ïóófgedaen emaneren*

vonden ende verftaen, midts defen te arrefteren den Eedt voor's Landts Offi- cieren ter Zee, ghelijck den felven hier naer volgende van woorde te woorde ftaet gheinfe- reert. ΤΙ/Ίbelooven ende pikeer en, ddtwy in 'thouden J' van den Krijghs-Raedt, ende in 't recht fpre-

8.

Poinófen, by de Hoogh JMog. Heeren Staten Generael der Vereenighde Nederlanden, ende Syne Hoogheyt den Heer'e^PrincevanOrange, &c. dienende tot beter befiandt ende obfervantie van goede(economie vangende in 's Landts Vloot\ In dates den eenendertighfienTiecember 166j3 endeden vier en twintighflen April 1673.

dagh koft-penninghen over al hun ophebbende Eeters : Ende by lbo verre het vooriz gebreck tot den tijdt van een maendt of daer ontrent iöude m &· gen komen te excrefleren, dat in iulcken cas de ge- breeckigc Capiteynen daer en boven gecafleert ηαί- leii werden: Ende wert den Krijghs-Raedt,mitiga- ders oock alle andere Rechteren, wel expreflclijck gelaft, daer na recht te doen fonder eenige verfcho- ninge.                       I I. Dat door Gecommitteerden uyt deghemelte Collegien ter Admiraliteyt daer toe te verkieièn, noch voor ièsWeecken Water, Bier ende Brandt- hout verforght, ende de Vlote naergevoert fal wer- den, midtigaders noch daer en boven een goede qüantiteyt van alle andere Victuaille ende Noot- druftigheden, oock Pyen, Hofen, Schoenen, Hem- den ende Combaerfen, als mede noch by gelegent- hey t eenige ververfchinge van Kool, Peen, Rapen, Pruymen, Appelen, Ajuyn ende diergelijcke, -de onkoften daer op lopende te vervallen ende te beta- len uyt de extraordinaris conienten by de refpe&ive Provinciën tot onderftandt van de faecken te Wa- ter ghedragen * des dat den vooriz inkoop ib veel doenlijckgefchiedemet refervatie vandevryheyt, om 't ingekochte binnenXekeren tijdt te mogen re- ftitueren, midts daer aen een tantum latende vallen. Dd 2                      Dat

lhem Henrick, by der gratie Godts Trince van Orange ende Najfau, &c. Allen dengenen die defen fullenflen, of hoor en Ie- fin, Saluyt. Doen te weten : T)at Wy tot obfervantie van goede (economie in's Landts f tooien, goedtgevonden hebben te arrefieren de naer- volgende poinëen. . I. Q At aen de refpeftive Capiteyiien ende Com- mandeurs van de Oorlogh-fchepen, voor het uytlopcn van de Vloot tyddijck door de Collegien ter Admiraliteyt geordonneert fal worden, haer te ■ voorficn van Bier, Water en Brandthout, voor ib § r1^1^'^ na gclegentheyt van haer onderheb- I ^n(fcfchepen, iönder te grooten belemmeringe oenhjek fal zijn, immers ende in allen gevalle ten ■rouiitcn voor den tijdt van feven Weecken; ende \?0rtVan,alleViauaUe voor den tijdt van drie ™ücn,buytenDuynsuyt te houden-, op pcenc I den&d-1 tydC daCr aCn gcbreck bevonden wer- vnr»rC' α C V00r^z Com m andeurs ende Capiteynen uSdl, 5*! daSen die de felve bevonden fullen kunneilminiCrdan den gnc°r<lonneerden tijde te onntf1 l?thouden, aen wat fpecie het ehebreck fullen χ ?10gen Werden bevonden, gemulelreert a weiden in een amende van't beloop van een

-ocr page 257-

					Ptacaten. 11 Bocck. 6. Tit.
			ζια
						Zee- gaten leggende, moeten doen aen Boordt | men, in beyde de gevallen de waerdye van'r,ya ' werek daer inne mede begrepen, midts dat de Γ" pitcynen het felve Vaetwerck wederom reftitu rende, daer j egens oo ck met de felve waerdye va dien fullen werden ontlaft. X. Dat tot exacter ende ordentelijcker onderhon, dingeende nacrkominge van't gunt voorfz kj 0e rriaeckt fullen v/erden twee Lijften, beyde ver™" tende den prijs, waer naeryder fpeciefal werden uytgelevert, geproportioneert na 't guntvoorfzK d'eene in 't reguard vande Commandeurs ende Κ piteynen die binnen dengeordunneerden tijdtehe breek hebben , ende d'andere ten aenfien van ioo- danige, die niet anders van nooden hebben, daj 't gene gerequireert werdt boven 't gunt by hun ?<$ gens de beraemde ordre ftondt te befbrgen. X I. Dat mede ten fel ven eynde op het fchip van kt Opper-Hooft van 's Landts Vlote, gheftelt ial wor- den een habil ende vigilant Boeckhouder, midtl^. dersop yedbr der voorfz Galliots bequameCom· miflariflèn om van alles te houden perfe&e notitie, midtigaders om yeder Commandeur of Capitcyn, naer 't geen vooriz ftaet, exactelijck te debiteren, en 't felve t'zyner tijdt pertinentelijck over te ichry- ven aen 't Collegie ter Admiraliteyt waer onder | reforteert, om vervolgens by 't ièlve Collegie hea op Ordonnantie van fijn koft-penningen 't geanno teerde gekort, ende oock vervolgens gelijckefoil· me van wegen den Staet in de diftributie vanè iubfidien aen 't Collegie voor betalinge gheimpu* teert te werden. X I I. Dat voorts tydelijcke ordre gheftelt fal werden, ten eynde dat naer 't verloop van de voorfz drie Maenden, de Vlote in of voor de Wielinge, w derom gelijcke provifie van alles moge ghereet vin- den , voor noch andere drie Maenden, ende da de felve de ghelegentheyt fulcks toelatende. aldaer met eenen op 't fpoedighfte moge fchoonmaeckeft, ende 't Volck eenigermaten ververfchen, even es in alles op de ièlve wyfè als ten aenfien van de eerfte drie maenden hier boven in 't breede uytghedrucïi ftaet. XIII. Ende werdt aen de refpeclive Collegien ter Ad· miraliteyt midtsdefèn gheordonneert, in alle» fchepen van haren reflbrte, boven haer eygen ρ vifie van Anckers en Touwen, noch in te fchip!5 een fuffifant Touw, ende een goedt Ancker, ƒ des noodt zijnde, aen andere Schepen, van gelij< Charter,onder 't felve Collegie reflorterende,over- gedaen, ende 't gebreck van de felve daer medep remedieert moge werden. Werdende daer en boven oock aen de g'ieIfr, Collegien ter Admiraliteyt gelaft, altijdt te hö*J ende te houden goede voorraedt van Ancketö & bels, Maften,Stengen,ende diergelijcke Befto^ ende de Schepen ftaende ter beforginge van een der Collegie, die naer 't ontfangen van eenig6 tL pen, doorftormofanderiïnts, in haerluyofff ftricl: reddeloos mochten komen in te vallen > naer vermogen van alles wederom naer behoor » voorfien, tot kofte ende lafte van 't Collega \
		III. Dat tof de ladinge van dien gebruyckt fullen wer- den kjoecke Galliots, of ander kleyn Vaertuygh , d'eendoor d'ander bequaem om hondert vijftigh Pypen nat te konnen inladen, ende voor al mede hecht en fuffifant om Zee te bouwen, van Anckers, Kabels, ftaende en loopende Wandt wel voorfien,' órn niet met de eerfte harde Windt uyt der Zee ge- dreven te werden. I V. pat het voorfz Vaertuygh behoorlijck fal wcfen geballaft, met een grenier daer over, om als dan na Plichten van de ladinge, of een gedeelte van dien, bequaem te bly ven om te konnen Zee houden, en op dat men niet ghenoocfaeckt werde tot mercke- lijck rijdt-verlies het Water over te pompen, ende deleedige Vaten wederom met fout Water te be- ilaen. V. Dat het Water fal worden geflagen in goet hecht Vaetwerck, met yfére banden, om allo des te be- ter gheconferveert, ende met minder ipillinge over- genomen te konnen werden. V I. Dat forghvuldighlijck gheprocureert fal werden, dat het Bier wel gehopt ende wel ghekoockt, ghe- brouwen zy in de Maert ende April, ofwel in Sep- tember en Oftober, om des te beter te konnen duy- ren, ende niet ftinckende te werden. VIL Dat het voorfz Bier, Water ende Brandt-hout fodanigh fal moeten weien geftuwt, dat men altijds ίο van de eene als van d'andere ipecïe ibnder belet fal konnen uytlichten, ende dat ten dien fine het Bier voor, ende het Water achter gelecht fal wer- den. VIII. Pat aen alle Matrofen ende Soldaten opentlijck iaï werden verkondight ende bekent gemaeckt, dat van wegen den Staet ibodanige voorfieninghe als voorfz ftaet gedaen is,ende dat derhalven niemandt ial behoeven eenighgebreck te ly den. I X. Dat alle Commandeurs ende Capiteynen die ge- duyrende de reyfe eenig Bier,Water,Brant-hout, of bock eenige andre Vidïuaille of Nootdruftigheden fouden mogen van node hebben, uyt de voorfz ver- forghdc Provifie fullen moeten werden gerieft, en geaccommodeert 3 des dat by fo verre, en voor fo veel iulcks fal dienen tot remplacement van 't gene clcfelve., Volgens de beraemde ordre hadden moe- ten binnen Boordt hebben , fyluyden daer voo- fen boven de poenen in het eerfte Articul vermeit, gedebiteert ende aengheflagen fullen werden met t weemael 't beloop van 't gunt het geleverde 't ghe- hiene Lande komt te koften, fco over inkoop als over vracht van de vooriz Galliots ende andere on- I; often daer op vallende, maer by fo verre, en voor fo veel iulcks üoude mogen dienen tot fupplement Vali'tghereqiiireerde, boven't gunt de ghemelte Commandeurs ende Capiteynen volgens de be- raemde ordre moeten aen Boort hebben, dat fyluy- den in fulcken cas, daer voren fullen werden gedebi- teert, alleenïijck met den prijs van den inkoop ver- höoght, met d'ördinaris onkóften daer op lopende, fo wanneer de vooriz Commandeurs en Capitey- nen hare Vi£tuaiUe aen.de Oorlogh-fchepen in de

-ocr page 258-

Saecken aengaende den Oorlogh te Water.

221

cafusvoorvallende, denvoorïz gheordonneerden dienft efredive ghepraefteert moge worden : Dat oock de Capiteynen ten felven eynde door dere- fpe&ive Collegien ter Admirahteyt, ende Opper- hoofden in 'sLandts Vloot, welftriételijck daer toe fullen werden gehouden, dat fy hare onderhéb- bende Schepen alle dagen, ten minften drie-mael ter Weeck doen reynigen met fpoelen, fchrobben en anderfints, ende daer en boven oock fomwylen de Schepen met Azijn doen befproeyen, daer in eeni- ge Genever-befien branden, ende diergelijcke an- dere remedien,jegens quade lucht by tijdts,en dick- maels adhiberen en in 't werek ftellen. Ende op dat niemandt eenige ignorantie en komt te pretenderen ·, lailen ende bevelen de Raden ter Admirahteyt, denAdvocaten-Fiicaels, midtiga- dersden Admiralen, Vice-Admiralen,Capiteynen, Officieren ende Bevelhebberen, deiè onfc Acte te achtervolgen en doen achtervolgen, procederende en doende procederen regens deContraventeurs en Overtreders van dien,fondcr gratie,ooghluyckinge, diilimulatie of verdragb,waiit Wy fulcks bevonden hebben te behooren. Aldusgedam endegeordonneert by Syne Hoogheyt, in 's Graven-Hoge den 24 April 1673. Wasgeteeckent, G. H. Prince d'Örange. Onder ft ondt, Ter Ordonnantie van Syne Hoogheyt. GecontrafigneertQ; Huygens.

nnderibdanigeingevalle Schepen zijnreiTorteren- Z welckCollegie daer van prompt rembourfc- ment Μ hebben te doen, of dat by faute van dien, fiilcks op de fubfidien, fodanigh Gollegie compete- rende by den Staet ingehouden, ende aen 't andere Collegieuytgekeertfal werden. Dat oock de refpeftive Capiteynen gheordon- neerc fal worden, altijdts eenigh geldt binnen Scheeps-boordt mede te voeren, om by noodt, fdfsbuyten's Landts, eenige nootfaeckelijckhedén in der haeft te konnen doen inkoopen, ten minften naeradvenantvanyeder hondert Koppen vaninn onderhebbende Scheeps-Volck, twee of drie hon- dert guldens. XVI. Endeopdatdeilecken in de Schepen niet van vuylisheytendeongemack en komen tevergaen, oock aaer door infectie ende meerder fieckte ghe- caufeert te werden, dat overfulcks van den beginne aen de Matrofen en Soldaten, aen een ende de ièlve Back te famen etende, opgheley t fal worden, elck- anderen by fieckte ende fuchte ten dienfte te ftaen s ende dat oock by foodanige fubdivifie van 3 en 3, -, of 4en 3,als na gelegentheyt fal werden goetgevon- I den} ende dat de refpective Capiteynen geordon- [ neert fal worden icherp reguard te nemen, dat het

l TNde ToincJen van den een en derttghften TSecember 166 f ü defe navolgende veranderinge inplaets van ψ- het gene hier voor en met CurcfjfLetterenftaet uytgedruckt. ΤΛΕ Staten Generael der Vereenighde Nederlanden. Allen den genen die defen fullen ilen of hooren

;

-* leien, Saluyt. T>oen te weten ·, Dat Wy den 1 f delès, tot obièrvantie van goede ceconomie 's Landts Vlooten, goedtgevonden hebben te arreileren de naervolgende poincÏen.

γi

Gedaen in den Hage onder Onfèn Cachette, Paraphure, ende de Signaturevan Onfen Griffier, op den een en dertighften December 1665. Was geparapheert, I. v. Reygersbergen, vt. Onder ftondt, Ter Ordonnantie van de hoogh-gemelte Heeren Staten Generael, Geteeckent, N. Ruyfch. Zijnde op't fpatiura gedruckt het Cachet van haer Hoogh Mog. op een rooden O uwel, overdeckt met een Pa- pieren Ruy te.

O rdres <van de Hoogh M.og. Heeren Staten Generael der Vereenighde Nederlanden, ende van Syne Hoogheyt den HeereTrince van Orange, &c. op dejurifdiclie-, totvermydingevandifcrepantie tuffchen de Zee ende Landt-Offi- eieren op de Vloot e. In dates den twaelfden April 1667, veerthienden April 167 e, ende vier en twint ighften April 1673'.

9<

jïlhcm Hcnrick, by der gratie Godes Trince van Orange ende van NaJJath &c. Saluyt. Doen te weten ·, 'Dat Wy, om te vermy- aenallemifvcrftanden in het poinclrvan ngn» refpect ende exercitie van Jürifdiftic tuf- UKftdeoidinaris Zee-Officieren ende deLandt- mwcren, die Wy mede op 's Landts Vloot em- cdirSi-ende reiumptie van 't gene in vorige ex- IrnS? nthalven tot onderlingh ghenoegenis nSSCtendcScPra^^£gcwea, verftaen C2elftU^erthebbcn' d« voor een'generalen J-defen erdenva%cftclt, gelijckvaftgefteltwert 'icc Adn ' idat den Lieutc«ant - Admirael, «neen Sri! Schout by Nacht» ende oock een rertrou\vf rfS*Capiteyn in het SchiP hem toe- en hem IL I c rden gec°nfidereert, ende aldaer SttSÈdfereercghelijckrefpea, alsaeneen ouverneurofeenComniandeur in de Stadt of

Fortreflc} midts dat hy wederom van fynezyde aen een Capiteyn, Lieutenant of Vendrigh, com- manderende eenigh aental Scheeps-foldaten op fijn onderhebbende Schip laten wedervaren ghelijcke eere en reipecÏ, als een Capiteyn of ander Officier, een Compagnie commanderende in een Guarni- fben, toekomt, en te wedervaren gebruyckelijck is. Ten tweeden, dat den Collonel, ende na hem den Lieutenant-Collonel en Major, die in de ex- peditie mede op 's Landts Vloot ghecommandeert iöuden mogen werden, volgens hare qualiteyt en Charafter behoorlijck refpecT: en commoditeyt ge- nieten fullen, ende dat oock den gemelten Collonel het gerequireerde commandement over de Officie- ren en Soldaten van de Landt-Militie in degantiè Vloot na Kritehs-ghebruyck hebben ende behou- den lalj doende onder defelve houden alle goede ordre en exafte difcipline. Ten derden, dat incasvanlandingeder voorfz Militie

-ocr page 259-

						Piacaten. i.Boeck. 6.Tit*
				2Z2,
							Schip commanderende, waer in den Hooft-QiC cier of Capiteyn van het Schip , of wel foodanioh ander Scheeps-Officier, als by eenige gelegenthm van de felve 't opper-com mandement van'cSch! ial hebben in fyne qualiteyc, als in 't eerfte ArtuJ gementioneert ftaet, ial preefideren, ende tf eerfte ftemme hebben-, ende na hem den Capiteyn van deLandt-Soldatenqphet felve Schip zijnde, dan wederom den Scheeps-Lieutenant, ofwel op Sch*. penby Hooft Officieren ghevoertwerdende, L· eerften Scheeps-Capiteyn die onder den Hooft. Officier op 't Schip foude mogen zij η, vervolgens den Lieutenant of Vendrigh van de Landt-Mi?itie ende fo voorts over ander, dan een ScheepsOffi! cier, ende dan een Landt-Officier ·, Ten wekken eynde de Scheeps-Officieren aen de eenc, endede Landt-Officieren aen de andere zyde van de Tafd geplaetft fullen werden, na dat de gene die 't com- mandement over 't Schip heeft, aen 't hooge eynde • fijn plaets fal hebben genomen. Ende wert den Lieutenant Admirael de Ruyter, midtigaders den Collonel van de Landt-Milirie op de Vloot zijnde, midts defen gheordonneert iidi hier na te reguleren, ende te doen reguleren, allen den genen die het foude mogen aengaen. Aldus gedaen endegeórdonneert by Syne Hooghep, In 's Graven Hage den vier en twintighflen AA 1673. Wasgeteeckent, G. Η. Prince dOr». Onder flondti Ter Ordonnantie vamfyn-e Hooghp, Gecontrafigneert <> C.Huygens.
			Militie, den boven-genoemden Collonel den fel- ven en Chef fal commanderen, alles nochtans on- der het bevel, de conduite* ende fuperintendentie vanden Lieutenant- Admirael de Ruyter5als Gene- rael van 's Landts Vloot. Ten vierden, In ghevalle het moclite komen te gtiebeuren, dat d'cen of d'ander delift, groot of kleyn, by eenigh Officier van de voorfz Landt- Milkie foude mogen werden begaen , of oock wel dat een ghemeen Soldaet quame te committeren eenigh fwaer delift, daer over hymet verlies van 't Leven > of van eenigh Lidt, of oock wel met Kielhalingh foude mogen geftraft werden, in fulc- ken cas daer over geoordeelt ende gefententieert lal werden by den grooten Militairen KrijghsRaedt, dieghecompofeert ialwefen uyttden Lieutenant- Admirael de Ruy ter, als Generael van't gantfche Leger te Water, de praefente Hooft-Officieren van de voörfz Landt-Militie, die den ghemelten Lieutenant-Admirael daer toe fal beroepen, waer onder de Lieutenants van de Collonels Compa- gnien na ouder ghewoonte mede admiiïïbelwefen iiillen. Ten vijfden ende laejften, foo wanneer over eenigh gemeen Soldaet in't reguard van kleyne de- licten recht gheiproocken fal moeten werden, dat als dan 'tfelve fal gefchieden door den Krijghsraedt van 't Schip, gecompoieert uyt d'ordinaris Scheeps- Officieren , met ende nevens den Capiteyn, Lieu- tenant of Vendrigh, midtigaders oock de Sergean- ten over de voorfz Scheeps-S oldaten op het felve
		ΠΓ\ E Ordre van den tiJüaetfden April i66j heeft defe volgende veranderingen in plaets. van het gene hm •^ voor en met Cur cijf Letteren fiaet uytgedruckt. J)E Staten Generael der Vereenighde Nederlanden : 'Doen te weten} Dat Wy nae rype deliberatie ende ingenomen advis van de Heeren Onfe Gedeputeerden ende Gevolmachtighden in 't voorleden Jaer gevaceert hebbende tot uy tpreiïinge ende over 't employ van 's Landts Vloot, ende van den Lieute- nant-Admirael de Ruyter, als Generael van de voorfz Vloot, midtigaders de confideratien van eenige Heeren Gecommitteerden uyt de refpeéfcive Collegien ter Admiraliteyt, om te, &c. Aldus gedaen, gerenoveert ende gearrefteert ter Vergaderinge van de hooghgemelte Staten Generad In den Hage op den twaelfden April 1667. Was geparapheert, I. Isbrandts, vt. Onder flondt» Ter Ordonnantie van de felve. Was geteeckent, N. Ruyfch. Zijnde op 't fpatium gèdrucktk 1 Cachet van haer Ho. Mog. op een rooden Ouwel, overdeckt met een Papieren Ruy te. ζΤ)Ε Ordre van den veert kienden April 167 2 heeft defe volgende veranderinge, J)E Staten Generael der Vereenighde Nederlanden : Doen te weten, DatWy na rype deliberatie > j gerefumeert hebbende de Ordre by Ons den twaelfden April 1667 gearrefteert, naer ingenomen^· | vis van de Heeren Onfe Gedeputeerden ende Gevolmachtighden in den Jare 1666 ghevaceert hebbende tot uy tpreiïïnge ende over 't employ van 's Landts Vloot, ende van den Lieutenant Admirael de Ru# als Generael van de voorfz Vloot, midtigaders de confideratien van eenige Heeren Gecommitteerde j uyt de refpe&ive Collegien ter Admiraliteyt, omtey &c. Aldus gedaen, gerenoveert ende gearrefteert ter Vergaderinge van de hooghgemelte Staten Gene*' Ift den Hage op den veerthienden April 1672. Was geparapheert, J. van Gent, vt. Onder ftoi* I Ter Ordonnantie van de felve. Geteeckent, Gafp. Fagel. Zijnde op 't fpatium gedruckt het Cacl$ j van haer Ho. Mo. op een rooden Ouwel, ovsrdeckt met een Papieren Ruyte,
								pjMm

-ocr page 260-

Saeckeii raeckcnde den Oorlogh te Water.1                 5 % 2 jo. Publicatie van wegens deHoogh Mog. Heeren Staten Generael der Ver eenigh de Nederlanden, ende van SyneHoogheyt den Heer e Trince van Orange, - houdendepreemie voor dengenen dieeenige van des Vyandts Schepen komen te ver- overen-, als mede voor Η afhalen van Vlaggen \ Item, op het verbranden en vernielen van des Vyandts Schepen, doorBranders, by den Stoet, als by particuliere Ψα· triotten tot afbreuck van den Vyandt toegeriifi, &c. In dates den thienden Maert 166 f, veerthienden April ι6yi, ende thienden Maert 16y^.

»«¥f»^3flhem Henrick, by der gratie Godes,Trince ^ÊM ^an Orange ende Ναβau, &c Allen den wÊÈk genen die defen fuUenfien of hoorenlefen , raw*11 Sakyi- Doen te weten: TfatlVy onfege- dachten hebbende laten gaen over verfcheyde poin- tien raeckende hetemploy ende verflerekinge van 's Landts Vloot > eerfldaeghs in Zee te brenghen, ende'tgunt totgoedtbeleyt over defelve, midtjga- ders tot encouragement van de Officieren, Soldaten ende Matrofen van dien, als mede tot aenmoedinge van de eoede Inghezetenen ende 'Patriotten van den Lande fal komen flrecken, na rype deliberatie , jnidtfgaders van hetgeen voor defen by hoer Hoogh Mog. 'ingelijckegelegentheyt isgheordonneert, daer op ghevolght ■> ten eynde hetVolck van Oorloge ter Zee-, bydejegenwoordigetijdtsghelegentheyt meer en meer ten dienfie van V lieve Vader landtge-encou- Tageert ende aengemoedight moge voorden ·, huyden

vooren tot een preemie fal genieten twee duyfent Rijcxdaelders, of vijf duyfent Caroli guldens. VII. Voor de boven-Vlagge van de andere Admiralen duyfent Rijcxdaelders, of twee duyfent vijfhon- dert guldens.' VIII. Voor de Vlagge van de Voor-ftengen vijf hon- dert Rijcxdaelders , of twaelf hondert vijftigh

guldens.

I X.

Voor de Vlagge van de Beiaens-Maft drie hon- dert Rijcxdaelders, of feven hondert vijftigh gul- dens. X. Voor de Vlagge van achteren hondert Rijcx- daelders , of twee hondert vijftigh guldens. *                               X I. Ende op dat alle goede Ingezetenen ende Patriot- ten van den Lande oock mogen worden aengemoe- dight, om particuliere Equipagien van Oorloghe ten. dienfte van 't Landt, ende tot afbreuck van den Vyandt van den Staet te doen : Hebben Wy overiulcks mede gerelblveert ende vaft-gheftelt, gelijck vaft-geftelt werdtmidtsdeièn, datalledie gene die haer met eenige fchepen ten Oorloge toe- geruft , komen te vervoegen onder 's Lants Vloote, haer ten dien eynde aengevende aen den Admirael, of Opper-hooft der felver Vloote, ende rangerende onder de Vlagge, over het veroveren van fchepen, 'taf-halen van Vlaggen ende anderiïnts, fullen ge- nieten tot een belooninge van haer affedlie ·, getrou- wigheydt ende courage, over yeder voorval noch eens lbo veel als ten aeniien van 's Landcs Oorlogh fchepen hier voren is geftatueer t. XII. Dat wyders mede een van 's Vyandts Oorlogh- fchepen, komende vernielt te werden door een of meer van 's Landts Branders, die gene die de voor- fchreve Brander of Branders fullen hebben aenge- voert, daer over tot belooninge lullen genieten een gerecht derde-part van de preemien hier voren toe- gevoeght aen des Landts Oorlogh-ichepengelijcke Vyandts Oorlogh-fchepen veroverende. XII I, Ende voor lbo veel eenige Patriotten ghenegeii ibuden moghen wefen t'haren particulieren kofte eenighe Branders uyt te ruften, endeby 's Landts Vloote te voeghen, dat defelve met foodanighe Branders eenige Vyantlijcke Oorlogh-fchepen ver- nielende, daer voren fullen ghenieten een gerecht derde-part van het gene als boven toeghevoeght is aen fchepen byparticuliere ten Oorlogh uy tgeruft, dicghelijeke Oorlogh-ichepen vanden Vyandt mochten komen te bemachtigen. XIV. Dat mede den genen die een van 's Vyandts Branders, wetende in poftuyr om eenigh Oorlogh- •                                                    ichip

poe,

tgevonden, gerefolveert mdevaftgeflelt hebben,

■lijck wy vafi-Jtelkn midts defen.

!D

At alle die gene die in een rencontre of bataille van wcder-zijdts Vlooten eenigh FranfehOor-

logh-fchipfullenkomen te aborderen, enterenen veroveren, fullen hebben ende behouden niet al- een het veroverde fchip, maer oock het Kanon, ou-werek en Anckers, ende alle het vorderege- olgh en aenkleven van dien. II. Dat daer benevens diegeene die het ichip van :dcncerften Admirael van de Franfchen fullen ko- men te aborderen, enteren ende veroveren als voo- rcii, boven het veroverde fchip, met den gantichen gevolge ende aenkleven van dien, fullen genieten ,tot een preemie ende belooninge van hare dapper- Jeyt, defomme van vijfrigh duyfent Caroli gul- Eens.                                       .                & π                   l ll I Uvcr veder fchip van de andere Admiralen in |niamercn voorfz verovert wordende, eenfomme |van dertigh duyfent Caroli guldens. '                      l V· Uver yeder fchip van de verdere Opper-hoof- 'uld CCn f0mme Van twinti§h duyfent Caroli VJvcr alle andere Oorlogh-fchepcn, ghevoert g»raende byghemecne Capiteynen, voor yeder *n £Sm?ntcert met vcertigh ftucken, ende daer chSfeiTO^? ende voor yeder Oorlogh wp van minder calibre (Kitfen endè Jachten daer ens Ct beSrePclO fes duyfent Caroli gul-

VI.

Da,

Rourai,W b?Ven datdieèene, die met een goede 182 tSÏ tcnde'-h^df fal komen af te halen de ob anbovcnvandeneerftenAdmiraèl, daer

-ocr page 261-

PUcaten. ι Boeck. 6 Tit.

2-Zif

men fchepen, endeden verderen Beuytdaer, depeederende , gerelafcheert fal worden van? gerechtigheyt jegenwoordigh daer van by de e ι Iegien ter Admiraliteyt, uyt den hoofde vAn^' Admirael-Generaeigetrocken werdende, dieiJjQ

febip van den Staet te befehadïgen, kome te ruine- neren, daer voren toegeley c lal worden een prcemie van fes duyfent Caroli guldens. ]Dat voorts die gene die eenige Oóriogh-fchepen van de Vloote vdn deiên Staet, ende voornament- lijckvande Hoofden in pericul weiènde, coura- gieufelijck ende mannelijck komen te fèconderen, daervoorcn infgeÜjcks fuUen genieten een notabel prcêmiüm by Ons te begrooten naer proportie van den dienfl: by haer gedaen, foo als volgens ghetuy- genifle van de Officieren daer by, aen, ende ontrent ghëwëëft zijnde , bevonden fal worden te be- nooren. XVI. Ende in ghevalle t'eénigen tijde ('t gunt Godt verhoede) eenige Schepen van 's Lants Vloot door den Vyaridt möc'hteri weien verovert, dat die gene die de felve fullen komen te libereren, en weder te nemen, daer voren tot een proemie fullen genieten de gerechte helft van de fommen hier boven ten aehiïen van 't veroveren van de Frtmfehe Oorlogh- fchepen, breeder uytgedruckt ftaende, boven ende behalven het volle preemium, 't welck henluyden mede noch ial volgen, iii gevalle fy den Veroveraer

in 't geheel ten profij te van de Veroveraers falden afeeftaen, ende afgeftaen werdt midts del

wer. en.

XX. Wyders fal tot meerder encouragement vanpar. ticulieren, die haer met eenighe fchepen, 0p onj; beftellingeten Oorloge uytgeruft, onder 's J&j Vloote fullen willen rangeren, om fortuyn op do, Vyandt te foecken, op yeder van foodanigefchc pen, gemönteert van twintigh tot dertigh itucko, ter begeerte van de Reeders de nombre van vijfeij twintigh ofte dertigh Mufquettiers uyt'sLandu Militie geleght werden. XXI. Daer en tegen hebben wy oock tot meerder af. furantie van de dappere Helden, ende tot affchrkk van de kleynmoedigen, geordonneert ende ghe- ftatüeert, gheliick geordonneert ende geftatueert wordt midts defen, dat alle die gene die eenigh Oorlogh-fchip van den Staet aen de Franféenk men over te geven, 't zy Hoofden, gemeene Capi- teynen, of andere Officieren, die by overlyden, of andere ongelegentheydt van de fèlve Capiteynen, het commandement over het Schip aenbevolenis, daer over by den Seheeps-Krijghs-Raedt, endealle andere Rechteren gheftraft fullen werden met da doodt, ionder eenige genaede of verfchooninge. XXII. Dat van ghelijcken mede alle hooge of mindere Officieren, die met haer onderhebbende fchepen buyten vermoeden, van de Vlagge mochte komen af te loopen, fonder confènt of bevel van den Ad-1 mirael, of't Opper-hooft van de Vloot, daerovei I infgelijcks met der doodt, fonder eenige verfchoo· ■ ningegeftraft fuUen worden. XXIII. Ende fal den fèlven Admirael op de comporte· menten van een yegelijck goet ende naeuw reguard hebben te doen nemen, ftellende of authoriferenè tot dien eynde voor 't aengaen van de Bataille eeni- ge ervarene Perfonen op de Jachten, Galliots,ende ander VaertUygh, by de Vloot wefende, om alk particulariteyten curieufèlijck te obfèrveren, enck van alles op haren Eedt te mogen geven goedege- tuygenifïè: Sullende by eenigh mancquementoi waii-devöir, den Krijghs-Raedt daer over hebben te fpannen, en aenftondts in Zee, volgens den Ar· ticul^brief, ende defe önfe naedere difpofitie ? vofr iiifïè te wyfèn, oock 't felve itico te executeren | doen executeren, fonder om eenigerhande oori»t fulcks te dilayeren, of uyt te ftellen tot fijn ^εΓ' komfte hier te Lande, óp pcene van felfs daerova by de Hoöge Regeringé arbitralijck gecorrigeertte worden. XXIV. Éndë Op dat alle 't gene voorfz ftaet, konie moge tot kenniflèvanden genen die 't behoort'· Pi ehdeördöhnërén Wyliier mede de Collegie11^ Admiraliteyt, 't fèlve aen hare refpectivé on*' hebbende Officieren aenftonts bekent te maecψ> met bevel om 't fèlve tot aenmoediginghe van Boots-völck tën beften te debiteren, ende te ν fpreydén fulcks ende daer 't behoort.             ^

felfs infgeliicks komen te nemen.

-I

XVII. Dat mede foo aen de particuliere Commiffic- vaërders, als aen de Oorlog-ichepen van den Staet, eenige Franfche of Vyandtlijcke fchepen buyten éene generale Bataille van wedcr-zijts VÏooten ver- overende , fal worden toegheleyt ende voldaen de gerechte helft van de preemien die fyluyden in ge- volge van 't gene voorfz is, foude genieten, in ge- valle fy foodanigh Franfch Oorlogh-fchip in een géneraleBataillehadden komen te veroveren, en dat fonder onderfcheyt in wat Quartier van de We- relt iiilcks oock foude mogen komen voor te vallen, midts behoórlijck docerende van haere verrich- tingë.                   XVIII. Ende op dat een yegelijcken door oprechte liefde rot fijn Vrouw ende Kinderen ghedreven zijnde, des te meer ten diénfte van het Landt geanimeert ende ge-encourageert moge worden, dat over iu'lcx ten aenfien van alle gefheüVelden, die in levende Lyvë wefende, aen eenige van de geftelde preemien foiideli participeren, hare Weduwen ende Kinde- ren uyt deti Beiïyt, ende de geftelde belooninge fal werden toegevoeght twee-mael ib veel als de voor- j ichrèvè gefheüVelden foudefi hebben ghënóótën, fulcxdatde voorfchreve Weduwe ende Kinderen daer inne fullen deylen met een dubbelde handt. XIX. Alle welcke geftelde gelt-rircemien fullen werden betaèit in 't geheel, endeióhder eenige dëtracrie, aëndeii genen die de Veroverifige der voorfchrevë fcheben, of de af halinge der Vöorièhreve Vlaggen ef&ctivelijck füllèn hebben ghedaen (fonder dat daer van èëïiighë portie voor 'trécht Van't Landt, vafv den Admiraèi, of van eenigh ander Hööft- tMciet, die daer töë niet met der daëdt gècontri- btièert heeft, afghetögën fal Worden, feïfsoockal- waër-'tfaëckedat fbódanigë fchèpen naë de ejÉefti- ve veroveringe mochten kömën tè finckën, of ari- derfmts teyergaen, 'ëndëfiilcks nieteffedtjyelijck binden1 de Havenen defer Landen bpghébrachtte "wordëii; Gelijck medein'trèguardÏvandëgénó-

] c j c

-ocr page 262-

Saecken raeckende den O

225 fomwylen nae vereyfeh van faecken te doen ver- nieuwen. Aldus gedaan ende geordonneert by Syne Hooe- heydt, In 's Gravm-hage den thienden Maert 1674. IVas gheteeckent, G. H. Prince d'Orange. Onder flont , Ter Ordonnantie van Syne Hoogheydt. Gecontrafignecrt. C. Huygens. _'"■-■                                                       -φ'..'';-'·.'                ·

• XXV. Des werdc den Admiracl van de Vloot midts de- fen mede wel expreiTelijck gelaft, dathyde voorfz nnfeaoedemeyninge endeintentie ten felveneyn- Heop'sLandts Vloot ter bequacmftc tijdt m(ge- Lksfal hebben te laten publiceren, ende defeaen de Maft vanyederfchip aenplacken, oock't fel ve

2)

ν (publicatie van den thienden Maert feflhien hondent vijf entfefiigh heeft defenaer - volgende wranderinge.

T\E Staten Generael der Vereenïghde Nederlanden, Λ Hen den genen die deièn fullen ilen ofte hooren -L'lefen, Saluyt. TDoente weten ■> DatWy naer ingenomen rapport van Oniè Gedeputeerden tot de fiecken van de Zee, achtervolgens oniè voorgaende Refolutien, gebefoigneert hebbende over verichey- denpoin^en' raeckende't employ ende verfterekinge van 'sLandtsVloote eerftdaeghs in Zee te bren- gen ende't gunt tot goetbeley tover de iel ve, midtigaders tot encouragement van de Officieren, Sol- daten ende Matrofen van dien, als mede tot acnmoediginge van de goede] Ingezetenen ende Patriotten van den Lande fal konnen ftrecken, ende naer rype deliberatie daer op gcvolght, ten eynde het Volck van Oorloge ter Zee, by de jegenwoordige tijts gelegentheyt meer en meer ten dienfte van het lieve Vader- landt ee-encourageert, endeaenghemoedight moge werden, huydcn onder anderen byrefumptievan Onfe Refolutie van denièven en twintighften Januarij laetftleden, goedtgevonden, gereiblveert cnde vaft-geflelt hebben, gelijck Wy vaft ftcllen midts deièn. Het elfde Ar t ijc kei van de bovenflaende Tublicatie is in de Tublicatie van den thienden Maert feflhien hondert vijf en tfefligh, het veerthiende t^Art^'ckel in ordre. Ί)Ίΐ naer volgend e Artijckel'is in den Jare· feflhien hondert vyfen tfefligh geweefl' het twintighfle Ar - tijckel in ordre, en in de Jaren feflhien hondert twee en tfeventigh ende feflhien hondert vier en tfeventigh uitgebleven.                            t Ende ten eynde aen de betalinge der voorfz preemien ende belooningen intyden ende wylen geen gc- breckofdilay moge werden bevonden, hebben Wy goetgevonden, daer toe te dertineren, ende als een fonds te afiefteren, gelijck Wy daer toe deftineren ende affecteren midts deièn, het profijt refulterende iiyt de reductie vanRenthen ende Intereiïen over 't Comptoir van den Ontfanger Generael Doubleth van vijf tot vier ten hondert, met het accrois van dien over den loopenden jare iefthien hondert vijf en tfeihgh, midtigaders oock de bewufte tweemael hondert en veertighduyfent Caroli guldens, by den Raedt van State in voorraedt gehouden werdende, en noch 't gene provenieren ial uy t de Capitale ichat- tinge, ende andere middelen over 't reflör t van de Generalitey t te introduceren, tot verval van de quote daer op 't fel ve reiïört in alle extraordïnaris petitien ende laften ftaet aengheflagen te werden, voor ibo verre de fclve Middelen boven't gene daer uyt tot eenige preflante enipoedige neceiïïteyt ibude mogen weien gelicht, fullen konnen ftrecken, ende noch daer benevens in fubfidium de Provinciën van Hol- landt, Zeelandt, Vrieilandt, ende Stadt en Landen verfocht ende geauthoriièert, gelijck de hoogh- ghemelte Provinciën veribcht ende geauthoriièert werden by deièn, om de verdere preemia die onder Godes zegen foudenmoghen werden verdient, ende uyt de voorfz geaffecteerde Middelen niet fouden konnen werden vervallen, promptelijck te voldoen tot lafte van de Generaliteyt, onder belofte ende onfe van dienthalven by ofte van wegen degemeene Unie niet alleen tenaeniien vanhetverftreckte Capitacl, maer oock over den intereft van dien tot vier ten hondert in 'tjaer gheindemneert te iullen verden. In den Jaerefeflhien hondert vijf en tfeflighflaet over alinplaets van V boven-ftaende woort \Franfch\ met ctircfffe letteren uytgedruckt, het woort [Engelfch] Aldus gedaen ende gearrefteert ter Vcrgaderinge van de hoogh-gemelte Staten Generael, In den Hage op den thienden Martij fefthien hondert vij f en tlèftigh. Was geparapheert, I. van Reygersbergh, vt. Under ftondt, Ter Ordonnantie van de fel ve. Geteeckent, N. Ruyfch. Zij ndeop 't fpatium gedruckt net Cachet van haer Ho. Mog. opeen rooden Ouwel, overdeckt met een Papieren ruy te.

m

L· Tublicatie van den veerthienden April fefthien hondert twee en tfeventigh heeft alleen defenaer-

volgende veranderinge.         ' ' · β. Staten Generael der Vereenighde Nederlanden, Allen den genen die defen fullen ilen ofte hooren leien Sshiyt'Doen te weten, Dat Wy naer in-genomen rapport van Oniè Gedeputeerden tot de J&ec- en van de Zee, achtervolgens oniè voorgaende Reiblutieh,gebeibigneert hebbende over verichey den poincten, raeckende 't employ ende verfterekinghe van 's Landts Vloote eerftdaeghs in Zee te brengen, ν* 'S1"1*tot g°et beleyt over de felve, midtigaders tot encouragement van de Officieren, Soldaten ende de f U° an^en» als mede tot acnmoediginge van de goede Ingezetenen en Patriotten van den Lan- ^ eeletr °?nen Wreeken, ende naer rype deliberatie, mitigaders reiumptie van 't geen voor deièn in gelijcke εσε°°? j· ^ °.ns *s geordonneert, daer op gevolght, ten eynde het Volck van Oorloge ter Zee, by de fcnae °° ^ l^ts Se^egentheyt meer en meer ten dienfte van het lieve Vaderlandt ge-encourageert, Wv "^P^ight moge werden, huyden goedtgevonden, gherefolveert ende vaftgheftelt hebben,geHjck '7 vaiMtdlen midts defen. Md Am '* WOordt [Franfch~] ftaet [Franfch ofte Engelfch] Haop US§cnen^e gearrefteert ter Vergaderingevande'hoogh-ghemelte Staten Generael: In den Ordnn°P · veerthienden Aprilisió/ï. Was gheparapheert, J. van Gent, vt. Onder ftondt, Ter iaerHoanh lian de felve- Geteeckent,G^jW Zijnde op het fpatium gedruckt het Cachet van - oogti Mog. op een rooden'Óuwel, overdecktmet een papieren Ruyte.

Tubli-

E c

-ocr page 263-

Placaten. é. Boeck. 6. Tit.

iió

ß t. Puhlicatien van wegens de Staten Generaelder Vereenighde NederL· den , ende van Syne Hoogheydt den Heer e Trince van Orange, &c. tot foulagemm van de Verminckten. In dates den feventhienden Maert é 6 6 5, veert himden Aprili6jz, ende 1$ April 167$. "

illhem Henrick, by der gratie Godes Trince van Orange ^de Naffau, &c. Allen den genen die deièn fulien iien ofte hooren le- ien, Saluyt. T) oen teweten, DatWy, tot encouragernent van de goede Ingezetenen van deièn Staet, goetgevonden hebben by de jegen- woordige Publicatie eenen yegelijcken te notifice- ren ende bekent te maecken, oock te verfeeckeren, dat alle die gene die in 's Landts dienft ten Oorloge te Water, ibodanigh fulien komen verminckt te worden, dat de felve onbequaem fulien zijn fich te konnen generen, by foo verre iy by uy tkoop be- geeren gefoulageert te wefen, fulien genieten nae de qualitey t van hunne vermïncktheyt, als hier on- der ftaet gefpecificeert, Te weten,

guld. 300-0-0

Voor 't verliesvan de llincker Handt - Ende voor minder Accidenten ende Vermincktheden aen de felve, bene- den de vooriz refpeéHve fommen, ter diicretie als vooren. 4. Voor 't verlies van beyde de Bcenen Voor het verlies van een Been Ende voor minder Accidenten, als beneden de voorfz reipeftive fom- men , ter difcretie als vooren.

7QO-0.Q 3JQ-0-0

5.  Voor 't verlies van beyde de Voeten Voor het verlies van een Voet

4T°-o-o 200-o-a

Ende voor andere Accidenten ende Vermincktheden aen de felve, bene- den de vooriz lommen, ter difcretie als vooren. Ofte dat aen alle die genen, de welcke in 's Lants dienft als boven , foodanigh fulien komen ver- minckt te worden, dat de felve daer dooronbe· quaem fulien zijn geworden omme haer te konnen generen, of yets te contribueren tot haer eygea onderhout ende alimentatie, een iilvere Duo» terweeck t'haerder begeerte, haer levenlanghge· duyrende, toeghevoeght fal worden. Ende dat vorders alle andere Vermincktheden van geringe conditie, naeradvenant fulien wordenbetaelt. Aldus gedaen ende geordonneert by Syne Hef heydt, In 's Graven-Hage den vier en twintighjk April ë 6ç 3. Was gheteeckent, G. H. Prins d'Orange , Onder fondt, Ter Ordonnantie w Syne Hoogheydt. Gecontrafigneert. C.Huygens,

guld. 1500-0-0 350-0-0

1.  Voor't verlies van beyde de Oogen - Voor het verlies Van een Oogh En voor andere Accidenten of ver- mincktheden aen de felve, beneden devoorfchreve refpe&ive lommen, ter difcretie van de Collegien ter Admiralireyt daer onder yeder re- forteert.

2. Voor het verlies van beyde d'Armen - Voor het verlies van de rechter Arm - Voor het verlies van de llincker Arm -

1500-0-0 450-0-0 350-0-0

En voor andere Accidenten of ver- mincktheden aen de felve, beneden de voorfz refpeörive fommen , ter              ì- difcretie als vooren. 3. Voor 'c verlies van beyde de Handen - 1200-0-0 Voor 't verlies van de rechter Handt - 3 50-0-0

6~Ã\Å Tublicatie van den feventhienden Maert fefihienhondert vijf entfefligh heeft defe volgende MR· -Ls ver ander inge. De Staten Generael der Vereenighde Nederlanden. Allen den, &c. Aldus gedaen, gearrefteert, gerenoveert ende geamplieert in Onfe Vergaderinge, In den Hageop den feventhienden Martij 1665. Wasgeparapheert, jOhanvanReede,vt. Onderftondt, Ter Orde* nantie van de hoogh-gemelteHeeren StatenGeneraeL Geteeckent, N.Ruyfch. Zijnde op'tfpatai gedruckt het Cachet van haer Hoogh Mog, op een rooden Ouwel, overdeckt met een papieren Ruyte. cDetPublicatievandenveerthienden April fefihienhondert twee entfeventigh heeft defe çïåÔ'^ïø» veratideringe. De Staten Generael der Vereenighde Nederlanden. Allen den, &c. Aldus gedaen, gearrefteert, gerenoveert ende geamplieert in Onfe Vergaderinge, Inden Hageop den veerthienden April 1672. Was geparapheert, J. van Gent, vt. Onder ftondt, Ter Ordonnanw van de hoogh-gemelteHeeren Staten Generael. Geteeckent Gafp.Fagel. Zijnde op 't fpatium ø druckt het Cachet van haer Hoogh Mog. op een rooden Ouwel, overdeckt met een Papieren ruyte·

12. Placaten van de Staten Generael der Vereenighde Nederlanden,^ ø. Syne Hoogheyt den Heer e Vrince van Or ange,&c.Houdende procmien voor £t$* die met Chaloupenvan de Schepen in 's Landts Vloot e komen aftekeeren,ente^' neren eenige Vyandts Branders, inpoflityr zijnde, om eenige van 's Landts Sc»r\ te verbranden, mitfgaders voor ander kleyn Vaertuygh een Chaloupe van een Vfi*h Brander ruïnerende, of in degrontf Metende, ofwel een Brander felfs nïtiW^ Indatesden28Maert 1667, i^Aprili6j2, ende 24April 1Ó73. VfoemVLem'iaiyby der gratie Godes Trince   formite van haer Hoogh Mog. Refolutie *jrM

van Orange ende Naffauw, &c. Doen    te weten : f) at Wy, na voorgaende rype deliberatie, goedtgevonden hebbenen von-

der den September 166 5, ende van den een en á^ËË fienAugufli 1666, tot ampliatie vw^JLA op huyden gearrefieert op hetfinck van de cfl

-ocr page 264-

Saecken aengaende den Oorlogh te Water.                    % % j , yj00t ff^emaneert'% vorder-tefiatue- \ :Batrmede de Jachten, Advis - Galliots, cnde 'sLanats ?__.„/„u. Π ■ :; ;··„"} ! ander kleyn Vaertuygh dieeenChaloupvan een Brander van den'Vyandt fullen komen te ruïneren,

Dat de Gapiteynen of Commandeurs, van landts Schepen van Oorloge, defelve Schepen s^anui^ r            vaneen Vyandts Brander ferC teTorden, hare Chaknipen met een be- toSick acntal van kloecke ende wel-ghewapende £ en Men hebben te commanderen, omfoo- jÏÏ*. Vvandtlijcke Branders te veroveren, te rui- f of tXingen datfc haer felfs hebben te ver- handen, indekken ghevalledie genealiooghe- Tuyckt zijnde, ende den Brander verovert, germ- nee t of als vooren gedwongen hebbende, hooft voorhooft, vooreen vereeringe fu len ghemeten hondert guldens, voor foo veel mlcksalleenlijck foude ziinsefchietuyt het Schip in periculweien- dc, om van foodanige Branders verbrandt te wor- den Dat oock allede naeft-gelegen Oorlogh- ichepen, foo haeft fy fullen bemereken 't ten of 'tander Oorlogh-ichip buyten haer in pencul te Z1jn, om als vooren verbrandt te worden, hare Chaioupen mede met gewapende Mannen ten fine als vooren fullen hebben af te fenden, dat in fok- ken gevalle foodanigen 's Vyants Brander of Bran- ders verovert, geruïneert of gedwongen werdende door 't Scheeps-vokk van verfcheyde Schepen , fich felfs in brandt te fteecken, de felve gefament- lijck (die van 't pericliterende fchip daer inne mede begrepen) tot een preemie fullen genieten de forn- me van iês duyfent guldens, om onder haernae proportie van hare Maendt-gelden, volgens d'or-

'mdégrontteichieten:, tediftrueren,ofanderjfints den Brander onbruyckbaer'te maecken, daer voor tot een preemie follen genieten defomme van drie duyiènt Garoli guldens eens, ïnkks daer van be- hoorlijek doende blijeken ·, ende die gene van 't fel·- ve Vaertuygh die een van 's Vyandts Branders felfs iullen komen'te ruïneren, daer voorcii tot'een pree- mie als boven, fullen genieten een fornme van les duyiènt Caroli guldens, alles onvermindert, ende boven 't geen by het derthiende Articul φ van haer Boogh Mog.^lacaet van den thienden Moert 166 f , ende huyden by ons gearrefieert, ghediiponeert is, ten reguarde van de Oorlogh-fchcpen, ruïnerende een van 's Vyandts Branders, weiênde in poftuyr om een ander Oprlogh-fchip van deièn Staet te be- fchadigen. Lattende den Generael van 's Landts Vloot in der tijdt, dat hy van het bovenftaende alomme by afiixie aen de Stuyr-Plecht in yeder van 's Landts Schepen en minder Vaertuygh in de voornoemde Vloote, kenniflè fal hebben te geven, ten eynde een yeder iieh daer nae hebbe te reguleren, en des te meer tot haren fchuldigen plicht, ende betrach* tinge van den noodigen dienft van 't Landt, jegens den Vyandt opgeweckt mogen worden. Aldus ghedaen ende geordonneertby Syne Hoog-' heydt, In 's Graven ~hage den vier en twinlighfien April\6'73, Was getekenhG.H.Princed'Orange. Onderfiont-, Ter Ordonnantie van Syne Hoogheyt.

ure van 't Landt verdeelt te worden.

Gecontrafigneert, C. Huygens.

Het Tlacaet van den acht en twintighften Maert 166 j heeft defenaer-volgende veranderingen ΤΛΕ Staten Generael der Vereenighde Nederlanden, Ί) oen te weten ι DatWy nae voorgaende rype ■^deliberatie goetgevonden hebben, in conformité van Onfe Refolutien van den 3 September 166 f, cnde van den een en dertighften Augufti 1666, tot Ampliatie van Ons Placaet van den thienden Martii 166 f op het ftuck van de Prcemien in 's Landts Vloot ge-emaneert, verder te ftatueren ende te beloven alsvolght.         + van't Placaet van den thienden Maert voornoemt Aldus gcdacn, gerenoveert ende gearrefteert ter Vergaderinge van de hoogh-gemelte Staten Generael, In den Hage op den acht-en-twintighften Martii 1667. Was geparapheer t, C. Kam, vt. Onder ftondt, Ter Ordonnantie van de felve. Geteeckent, N. Ruyfch. Zijnde op 't fpatium gedruckt het Cachet van haer Hoogh Mog. op een rooden Ouwel, overdeckt met een Papieren ruy te. HetThcaet vandenveerthienden^pril ι6γζ heeftdefe naervolgendevermderinge. "ΓΛΕ Staten Generael der Vereenighde Nederlanden, T>oen te weten: DatWy nae voorgaende rype •^deliberatie goetgevonden hebben, in conformité van Onfe Refolutien van den 3 September 166 f. cnde van den een en dertighften Augufti 166Ó, tot Ampliatie van Ons Placaet vandenthienden Martii

■:\ 16 ':; ' cn iTn

6s, huyden gerenoveert op het ftuck van de Prcemien in 's Landts Vloote ge-emaneert, ende den acht twintighiten Martij ι667 gerenoveert,wederomme en van nieuws te ftatueren en te beloven als volght, van 't Placaet van den thienden Maert 166 f, ende huyden gerenoveert, Aldus gedaen, gerenoveert ende gearrefteert ter Vergaderinge van de hoogh-gemelte Staten Generael.

Jn denHage op den veerthïenden April 1672. Was geparapheert, J.vanGent.vt. Onderftont, Ter Ordonnantie van de felve. Geteeckent, Gafp. Fagel. Zijnde op het fpatium gedruckt het Cachet van naerHoogh Mog. op een rooden Ouwel, overdeckt met een Papieren ruyte. 3. Placaten van de Staten Generael der Vereenighde Nederlanden, ende Van Syne Hoogheydt den Heer e Trince van Orange, & c. Op het verbranden en in de wont boor en van veroverde Schepen ,<?» dubbele proemtum daer voor te verdienen^ midtfgaders firafenen peynen tegens diegene die met hare Tryjenontydigh^ ende fiaende het gevecht, uyt 's Landts Vloot loop en. In date den 2 8 Maert 1667, ende den 24, ^April 167%

tie goedtghevonden hebben in conformité van haer Hoogh Mog. Refolutie van den derden September fefihim-hondert vijf en tfefiigh ende een en dertigh- Eci                    fien

Ilhem Henrick, by der gratie Godts Trince van Orange ende NaJJau,&c. Doen te we- ten, iXat Wy nae voorgaende rype delibera-

-ocr page 265-

Biacaten^n^i)Bokk'Ki:^ Tit;uiDi.

8

11

deSèhepen van's Landts Vloot, conform deh venftaende diipoiitie, hare veroverde Pryfenn; fullen hebben in brant jgefteken, ofwel in degronJ gehaökt,maer daer mei ontydighi ende her gevecJ noch'duyreride, komen uyt de Vloot të loopend alleen verfteecken fullen zijn van haer portieinrV proemium, endewaerdye van het veroverde Schin met den gevolge ende aenkleven van dien, voWm' ψόη[εη Tlacate meerrgenoemtj, aen. de Veroveraers toegeleyt, maer dat fy noch daer en boven gernuic teert mllen worden in een boete van ghelijcke fom,

ftenAugtiftififthien-hondertfesentfeftigk

fe'or-

donrieren en ftatueren als völght. '·           " ', r';; ■ Dat de Hooft ende minder-Officieren, rmdtfga- ders Capiteynen ende Commandeurs op deScher pen van Oorlogen onder 's Landts Vloot Porte- rende% foo wanneer men met-den Vyandt inghe- vecht komt, ende door Godes zegen mhet hegm van debatailleeenighe Schepen verovert wierden, gelijck verhoopt werdt, het Volck daer op dienen- de, die haer op belofte vaiiquartier hebben over- gegeven, fonder hetminfte tijdt-verlies, nochtans foo veel doenüjek falverendëj foodanige veroverde S -hepen aemloridts mllenhebben*aen brandt te ite- kenopdiverfche plaetfeny;ende infonderheyt-in de Conftapels Kamer, ende datfe tot dieneynde tydelijck eenige Teer-kranfen, Swavel, Harpuys, Teer-Tonnen, ende ander Brandt-getuygh lullen hebben pereet te doen maken, en gereet te houden, om, het cafus voorvallende, datelijckgebruycktte werden; alles op dat den Veroveraer of Veroveraers des te bequamer mogen zijn ende blyven, om ion- der tijdt-verfuym den Vyandt alle verdere afbreiick te doen, ende daer door het ooghmerck van den Staet te betrachten, oock tebêreycken : Des dat den Veroveraer of Vcroveraers voor het alfoo in brandt gefteecken Schip, fal of fullen genieten noch foodanigen fomme van penningen , als Wy tot prccmiuminOnsPlacaet, 2 huyden gearrefteert, hebben geftelt5 ende midts dien in plaetfe van ene- kelt een dubbelt preemium; wel-verftaende datlo wanneer den Vyandt t'eenemael foude mogen ver- ftroy t ende in confufie ghebracht weien, de vero- verde Schepen als dan lullen mogen werden behou- den, ende in het Vaderlandt voor prijs opgebracht} endcdatinfulckcnghevalle de Veroveraers fullen werden getrafteercin conformité van'tvoorfz 3 ons Tlacaet voornoemt : Danincast'eenigen ty de be- vonden foude mogen worden, dat de Hooft-Offi- cieren, Capiteynen of andere Commandeurs van

I»;

me

als de voorfz haer portie in het een ende het

ander fal komen te bedragen; en dat pöek foodamoe andere Officieren, Matroièn ende Soldaten, alsbe- vondenfullen worden;aen foodanige contraventie fchuldigh te zijn, infgelijcks mede in plaets vanraet aenpart in't felve preemium indewaerdye van iet Schip, uyt haer beuriè, ofgoedthebbende Gagie ghecondemneert fullen worden ineen amendeyan' gelijcke fomme, als de voorfz haer aenpart in hc; een en het ander fal komen te bedragen : Ende ét alles onvermindert foodanige capitale, corporeleot arbitrale ftraffe, als fyluyden over hare ongehoor· faemheyt volgens den Articul-brief, ende 5 Orèi op de Krijghs-difcipline bevonden fullen worden fubjeft te weien. Ordonnerende den Generael V3n 's Landts Vloot indertijdt, van den inhoude deiès alómme inde voornoemde Vloote kenniiïè te geven, ende daet van affixie te laten doen aen de Stuyr-plechtinyder van 'sLandts Schepen , ten eynde alle ende een yder daer van kennifle bekome, ende gene igno- rantie praetenderen mogen , maer fich daer met pun&uelijck mogen reguleren. 6 Aldus gedaen endegeordonneert byfyne Hooghtjt) In's Graven-Hage den vier en twintighfttn Apl 1673. Wasgeteeckent, G. H. Prince d'Orange. Onder ftondt, Ter Ordonnantie van $yne Hoogkep, Gecontrafigneert, C. Huygens.

Het Tlacaet van den 2 8 Martij 1667 heeft defe naevolgende ver ander inge, inftlaets van 't gene dat ml Curcijf Letterenftaet uytgedruckt,                                                                    · > ϊΤΛΕ Staten Generael der VereènighdeNederlanden, Doenteweteti: Dat Wy naervoorgaenderypc -■^deliberatie goedtghevonden hebben in conformité van Onfe Refolutie van den derden September 1665, ende een en dertighften Auguftiidöó, van nieuws te ordonneren ende ftatueren als volght.

van den thienden Maert 1665. Placaet van den thienden Maert voornoemt: den Placate van den thienden Maert meer-genoemt, Naerder Ordre

2 3 4 5

6 Aldus gerenoveert ende gearrefteert ter Vergaderinge van de hoogh-ghemelte Staten Generacl,In<K" Hage op den acht en twintighften Martij 1667. Was geparapheert, C. Cann, vt. Onder ftonaii Ter Ordonnantie van de felve. Geteeckent, N.Ruyfch. Zijnde op't fpatium gedruckt hetUcH1 van haer Hoogh Mog. op een rooden Ouwel, overdeckt met een papieren Ruy te,

D E Μ

-ocr page 266-

ζ ζ ρ

DEN SEVENDEN TYTEL, de Placaten ende Ordres

omtrent de Commiffie-vaerders, Caperyen, Prinfen ende Beuyten, met den aenkleve van dien; als mede tegens alle Vrem- de dienilen te Water, ge-emaneert t'zedert den Jare 1664,

ι. Publicatie van de Hoogh Mog. Heeren Staten Generael der Vereenighde Nederlanden > daer bygereferveert werdt het recht van vindicatie. In date den fevcnthienden Januarij 166 f.

Vohden hebben te verklaren, dat de goede Ingeze- tenen defer Landen fal werden gereièrveert, gelijck hun gliereferveert werdt midts defen recht van vin- dicatie t'allen tydeh ende allefints daeriè de ièlve iüllen konnen machtigh worden, om aen haer als oude ende rechte Eygenaers wederom t'appliceren: Sullende hier van,nevens de pubheatie defès hier té Lande te doen, oock notificatie werden ghedaen aen de nabuyrige Koningen, Princen ende Poten- taten, als Vrunden ende Bontghenoten vandeièn Staet, om der ièlver Onderzaten tot verhoedinge van ichade daer van te waerlchouwen, Gedaen in denHagedenfeventhiendenJanuarij i66f. Was geparapheert, J. van Gent, vt. Onder ftondt, Ordonnantie van de hoogh-gemelte Heeren Staten Generael, Geteeckent, N.Ruyfch. Zijnde op 't ipatium gedruckt het Cachet van haer Ho. Mog. op een rooden Ouwel, overdeckt met een papieren Ruyte.

SB&ei

%^fE Staten Generael der Vereenighde

Nederlanden. Allen den genen die defen fullen fien of hooren le- ien, Salüyt. Tioen te weten : Al- foo den Koniftgh van Groot Brit- fannien continuerende in de hofti- liteytbyhcm, of des felfs Subjecten, defen Staet, ende de goede Ingezetenen van dien t'zedert eeni- gen rijdt herwaerts aengedaen, foo wel in, als buy- ten Europa, onder anderen in Zee heeft doen ne- men ·, ende mede in Engelandt aenhouden, oock aldacr verkoopen veele Schepen hier te Lande t'huyshoorende. SOO IST, Dat Wy,ten aen- ilen de voorfz Schepen niet na eenigh voorgaende ongcluck of geweldt van deiër zyde,aen, of jegens de Engellchen gedaen of gepleeght; noch oock na voorgaende proclamatie of denunciatïe van Oorlo- ge, maer by doleufc furprïnie in Zee genomen, of inIngclandtvoorfzaengehouden zijn, goedtghe-

Placaet <van de Heeren Staten Generael der Vereenighde Nederlanden, houdende waerfchouwinge aen alle Nabuyrige Koningen, Trineen, Ψ otent at en , Vrunden ende Geallieerden-, niet geint er ejfeert, van geen Commifjien by den Koningh van Engelandt tot het rooven op defen Staet uytgegeven, te willeu aennemen s ende verbodt aen alle Ingezetenen, op eenige Schepen met Engelfche Commiffien te dienen. In date den elfden Maert 166 f.

2.

\t Staten Generael der Vereenighde Ne- derlanden. Allen den 'genen die defen jegenwoordigen fullen fien of hooren le- ien, Saluyt. Doen te weten : Alfoo door de geplceghde hoftiliteyten van den Koningh ^anbroot Bnttannien,de faecken tuflehen defelvc n e defen Staet cyndelijck tot eene publijcque SreUïgeberften ziJn' ende datdenhooghft- fv^j ^mnghiichmet enlaetgenoegen door ende Ζ5'11 9ffici£*en en Onderdanen delen Staet, TrrU*»§oedeïnghezetenen van dien, tegen alle teXnndereden alle foorten van vyandtfehap aen fchSL ma? noch daer en boven ροοφζ vet- eHSP Cre Natien in de voorfz dilerenten S^tmETtCÏe{ihcn of gheraeckt, door he m\? nianfyne Commifiïen aen de fclve,tot n °P de S°ede Ingezetenen yan defen Staet

te animeren; ende dat mogelijck eenige van de felve Natiën uyt begeerlijekheyt, om door ichade van hare Nabuyren j haer felven te verrij eken , haer ibuden moghen laten beweghen, ten felven eynde vanden hooghft-gemelten Koningh Commiilien aen te nemen, oock in andere Landen equipagie te doen, ende Volck te werven, om daer mede de Schepen en Goederen der Ingezetenen deièf Lan- den te nemen ende beroven ■, ende dat oock iêlfs eenige Ingezetenen ende In woonderen defer Lan- den hun fouden mogen verfiouten, haer periöne- lijck op foodanige Schepen te begeven, ende laten employeren } zijnde iaecken die vigoureufelïjck tegen-gegaen, ende na merite bejegent ende ghe- ftraft behooren te worden. SOO IST, Dat Wy genegen zijnde daer inne te voorfien, ende ge- bruyekende de macht die Wy van Godt den Heerè heb-'

-ocr page 267-

Placaten. ι. Boeck. 7.Tit.

t^o

ipeclive van Gelderlandt ende 't Graeffchap 7 phen, Hollandt ende Weft-Vrieilandt, Zeelan? Utrecht, Vrieilandt , -Over-Yfièl, midtfrad'

hebben ontfangen, nochtans rriet de meefte mode- ratiedoenlijck, om alle klachten ende exceptien voor te komen , goedtgevonden ende gereiblvcert hebben, allelnghezetenen of Onderzaten van de Nabuyrige Koningen, Princen ende Potentaten, onfe Vrunden of Geallieerden, by defen te waer- ichouwen ende af te manen, ghelijekWy defelve waerfchouwcn ende af manen by dcfén, van eenige der voornoemde Commiflien aen te nemen, ofuyt krachte van dien eenige equipagie buyten het meer- hoogh-gemelte Rijck van Engelandt tegens defen Staettedoen, of daer op in Zee te gaen; op poene van daer over achterhaelt ende geattrappeert wor- dende , als Zee-rovers getracleert ende geftraft te werden. Interdiccren voorts allen Inghezetenen defer Landen, hun op eenige Schepen met Engel- fche CommiiÏÏe dienende, 't zy de ièlve uyt Enge- landt, ofuyt andere Landen varende, te begeven ende te laten employeren; op pcenc van naderhant daer op gevonden ende verovert wordende, fonder eenige genade met der doodt te werden gheftraft, met confifcatie van alle haer Goederen; ende niet bekomen of ghevangen wordende, op poene van eeuwigh banniiïèment, ende confifcatie als vooren. Ende op dat niemandt-hier van eenige ignorantie hebbe te praetenderen; ontbieden ende veribecken Wy de Heeren Staten, Gecommitteerde Raden, ende Gedeputeerde Staten van de Provinciën re-

Stadt Groningen ende Ommelanden, ende é\, anderen jufticieren ende Officieren van defeh.1' dat fy defe onfe Ordonnantie ende Verbodt va' ftonden aen alomme doen verko^digen,pubUccre ende affigeren in alle Plaetfen daer iülcks noodii wefen fal, «nde men gewoon is foodanige publia tie ende affiüie te doen. Laften en bevelen voort" ! de Raden ter Admiraliteyt, den Advocaten-Fif caels, niiddgaders Admiraels , Vice-Admiraels Capiteynen, Officieren ende Bevelhebberen, del' Oniè Ordonnantie te achtervolgen , ende doen I achtervolgen ·, procederende ende doende procédé. I ren teghens de Contra ven teurs van dien, fonder I ooghluyekinge, faveur, diffimulatie of verdrag ! want Wy] iülcks aliöo ten dienfte van den Lande I bevonden hebben noodigh te zijn. Aldus gedaen ende gearrefteert ter Vergaderinge van de hoogh· gemelte Staten Generael; In den Hage den elfden Maertióóf. Was geparapheert, I. van Reken. bergh , vt. Onder ftondt, Ter Ordonnantie van de iélve. Geteeckent, N. Ruyfch. Zijnde op 't fpatium gedruckt het Cachet van haerHo, Mog, op een rooden Ouwel, overdeckt mei een papieren Ruyte.

f: ■ Placaet <van de Hoogh Aiog. Heeren Staten Generael dsr VereemM Nederlanden} houdende publicatie ende verbodt, van alle Commiffie of Cef\ vaerders by retorjfiejegens deEngelfehe, ende daer toe geen Volck te mogen aen» \ men. In date den twintighflenjunij 166f.

§E Staten Generael der Vereenighde Ne- derlanden. Allen den genen die delè.n fullen fien of hooren lefen, Saluyt. 'Doen te weten, Dat Wy in ervaringe zijn ghe- komen, dat de particuliere Commiffie-vaerders defer Landen, varende met onfe Commiflien van retorfie, om tegens deEngelfehe te ageren, het befte Zee-varende Volck in haren dienft foecken te trecken, waer door onfe Schepen van Oorloge niet na behooren van goede ende ervaren Scheeps- Volck konnen werden voorfien, tot groot nadeel ende pra:juditie van den gantfchen Stacr. S O O IS Τ, Dat Wy daer inne voor den dienft van den Lande willende voorfien, na rype deliberatie goet- gevonden hebben, egene foodanige Commiflien van retorfie meer te verleenen, aen wien het oock foude mogen wefen·, maer daer tegens aen allen en eenen yegelijckcn midts defèn wel expreilèlijck te interdiceren ende te verbieden, hec werven van löodanigh Scheeps - Volck , ten behoeve van de voorfz Commiffie-vaerders te ondernemen, dire- ftelijck of indire&clijck, onder de handt of ander- iïnts, op poene dat de Contraventeurs vooryeder Man by de,ièlve, contrarie defe oniè beveelentc werven , verbeuren fullen de fomme vanhondert Caroli guldens, ende daer en boven arbitralijck geftraft werden naer exigentie van faecken, boven endebehalvendecorporele ftraffen, te infligeren aen den genen die haer in dienft der vooriz Com- miffie-vaerders fullen hebben laten aennemen : Verfoecken voorts de Heeren Staten van de refpe-

ttive Provinciën, dat defelve in den haren, door de Officieren ende Magiftraten in de Steden ende ten platten Lande, alle Wervingen voor de vcorfz | Commiffie-vaerders willen doen tegen-gaen ca weeren·, oock die gene die haer daer mede eenigli- fints onder de handt of anderfints fouden willen bc· moeyen, appradienderen, ende jeghens hun κ-1 ëlijck ende met der daet executeren de voorfz pee-1 nen ende ftraffen hier boven ge-exprefïèert: Ende I op dat hier van niemand ignorantie en preetendere; | ontbieden ende veribecken Wy de Edele U% Heeren Staten, Gecommitteerde Raden, ende Ge- deputeerde Staten vande Provinciën refpeclivevM j Gelderlandt, en 't Graeffchap Zutphen, HolW' ende Weft-Vrieilandt, Zeelandt, Utrecht, Vriei- landt 3 Over-Yflèl, Stadt Groningen en Ornwe· landen, ende allen anderen Jufticieren ende Offi- cieren, dat fy defen onfen Placate endeVerboü' van ftonden aen alomme doen verkondigen, pu* ceren ende affigeren in alle Plaetfen daer fulcx n00" digh wefen ial, ende men gewoonlijck is foodanf publicatie ende affiftie te doen. Laften ende bc* velen voorts de Raden ter Admiraliteyt,den Advj caten-Fifcaels, midtfgaders Admiraels, Vice"rf miraels, Capiteynen, Officieren endeBcvelh^ beren,als mede de Commiiïarifïèn ende Comrn»5n ter recherche, foo in de Zee-gaten als elders^ onfen Placate ende Verbodt te achtervolgen cn, doen achtervolgen ; Procederende ende doen procederen teghens de Contraventeurs van die | fonder ooghluyekinge, faveur, diffimulatie oh

-ocr page 268-

Comffiiille-vaerders, Pnnfen, Beuy ten, Vremdc-dien Oren, <5cc.

1 3

int Wy fuicks alfoo ten dienfte van den (f Se'bevonden hebben noodigh te zijn. Aldus Γ j «rndeeearrefteerc ter Vergaderinge van de iSgSscacenGeneraeUIndenHageden E3.twintighftenjunij i66f. Was ghepara-

pheert, Es. van Glinfira, vt. Onder ftondt, Ter Ordonnantie van de ièlve. Geteeckenr, N. Ruyfch. Zijnde op 't fpatium ghedruckt het Cachet van haer Ho. Mog. op een rooden Ouwel, overdeckt met een Papieren Ruy te.

Placaet van de Hoogh Mog. Heeren Staten Generael der Vereemahde Nederlanden , houdende verbodt geen Schepen te verhuyren, ofte laten gebruyrken, om de Nabuyren, Neutralen of Geallieerden van defen Staet eenige molefiie aen te doen. In date den tkienden December 166y.

inhouden van defen tewaerfchouwen, aengheilen wy verftaen, dat deiè oniè Ordonnantie punftue- lijck achtervolght ende onderhouden lal werden, fonder eenige conniventie of diflimulatie. Ontbie- den ende verfoecken daeromme oock de Staten, Gecommitteerde Raden, ende Gedeputeerde Sta- ten van de Provinciën refpeciive van Gelderlandt ende 't Graeffchap Zutphen, Hollandt ende Weft- Vrieflandt, Zeelandt, Utrecht, Vrieilandt, Over- YilH, S tadt Groningen, ende Ommelanden, ende allen anderen Jufticieren ende Officieren, dat fy deie onfe Ordonnantie alomme doen verkondigen, uytroepen ende publiceren, daer men gewoonlijck is uytroepinge ende publicarie te doen. Laften en ordonneren de Raden ter Admiraliteyt, den Ad- vocaten-Fiicaels of Procureurs - Generaels, ende allen anderen Officieren, Rechteren ende Jufticie- ren onder onlè gchooriaemhey t ftaende, midtiga- dersallen Admiralen, Vice-Admiralen, Capitey- nen, Officieren ende Bevelhebberen, deiè oniè Ordonnantie ende Bevelen te achtervolgen, ende doen achtervolgen , procederende ende doende procederen tegens den Overtreders van dien, fon- der gratie, faveur, diflimulatie of verdragh, dewyle wy 't iel ve tot dienft ende wclftant der voorfz Lan - den bevonden hebben alibo te behooren. Aldus gedacn ende gearrefteert in 's Graven-Hage, onder onièn Cachette, Paraphure, ende de Signature van onfen Griffier, op den thienden December ï 66 j. Was gheparapheert, H. Gockinga, vt. Onder ftondt, Ter Ordonnantie van de hoogh-ghemcl te Heeren Staten Generael. Geteeckent, N. Ruyfch. Zijnde op 't fpatium gedruckt het Cachet vanhaer Ho. Mog op een rooden Ouwel, overdeckt meü een Papieren Ruyte.

E Staten Generael der Vereenighde Ne- derlanden. Allen den genen die defen jegenwoordigen fullen fien of hooren le- ien , Saluyt. 'Doen te weten : Alfoo |wy feeckerlijck bericht zijn, dat eenige Ingezete- nen der voorfz Vereenighde Nederlanden f ouden trachten hare Schepen endePerfoonen te laten ge- Iruycken, verhuyren, ofemployerenomdeNa- Kuyren, Neutralen of Geallieerden van deièn Staet, inoleftie aen te doen, contrarie oniè goede meynin- ■igeendeintentie, waertegens midts dien noode- lijck moet werden verfien. S O O IS Τ, Dat Wy, na rype deliberatie , geordonneert, geftatu- feert, ftriftelijck gheinterdiceert ende verboden hebben, gelijck Wy ordonneren, ftatueren, ftri&e- lijck interdiceren ende verbieden by deièn, dat gene ■nghezetenen der vooriz Vereenighde Nederlan- den, hare Schepen of Perfoonen fullen mogen la- ten gebruyeken, verhuyren of employeren, om Be Nabuyren, Neutralen of Geallieerden van de- llen Staet eenige moleftie aen te doen, ende dat op Irbitrale ftrafte ende coniïicatie van de ièlve Sche- pen, ende alle hare Goederen; het provenu daer Ban te verdeden ende t'appliceren een derde-part voorden Acnbrenger, 'tzy defelve in Eedt ende Bedieninge van 't Landt ibude mogen weien of niet, Ken derde-pare voor den Officier die de calange ildoenfal,· ende het refterende derde-part voor de ggemene iaecke. Ende ten eynde niemandt onder Bratext van geen kennilïè gekregen te hebben van Befe onfe ordre, oorfaecke hebbe hem te ontfchul- Bigen, ordonneren ende bevelenWy expreflelijck, "dat de Vrouwen of naeile Vrunden van den genen die alrcdc vertogen foudcn mogen zijn, ten eynde oorfz gehouden fullen wefen, den felven van den

Waerfchomvïwe van de Staten Generael der Vereenighde Nederlanden, Inhoudende van geen Commifjievan Retorffien te fullen verkenen. In date den dertighflen April 167 2.

S|E Staten Generael der Vereenighde Ne- derlanden , Allen den genen die defen jegenwoordigen lullen fien ofte hooren lefen, Saluyt. Doen te weten, DatWy inervanngekomen, dat verfcheyde Zee-varende L"yden naelatenhacr inden dienft van den Staet te begeven, om tegens de Vyanden van den Lan- t e op de Vloote te werden ge-employeert, in hoop ende verwachtinghe, dat fyluyden dienft foudcn Konncn krygen ende vinden by particuliere, die op r nlt- ^ommiffie van retorfie de felve onfe Vyanden ioudcnwillcnaentaftcn ende befchadigen^ ende .aiioo het felve ftreckt tot merckelijcken ondienft anaen Staet, ende oock felfs van de voorfchreve

particuliere Ingezetenen die haer van de voorfc hoope verfteecken vindende, daer door ten aen- fien van haer onderhoudt ende levens-middelen in ongelegentheydt lbuden konnen vervallen, allen eneenyegelijck van het vooriz Zee-varent Volck by defen, wel expreflelijcken hebben willen waer- ichouwen, dat Wy niet geiint, noch van meynin- ge zijn, eenige Particulieren op onfe Commiffie, of anderfints by retorfie de voorfz Vyanden van onien Staet te laten aengrypen ende aentaftcn, en dat Wy mits dien daer toe geene Aftens fullen ver- kenen ofte doen depefcheren. Ende ten eynde niemandt hier van eenige ignorantie en pretendere·, Soo ontbieden ende verlöecken Wy daeromme de Hee-

-ocr page 269-

Placaten. ι Boeck. y.Tk.

23^

want Wy fulcks ten diende van den Lande \iêL· bevonden tebehooren. Aldus gedaenende» refteert ter Vergaderinge van de hoogh-ghci^f Staten Generael. In den Basje den derti&hfj''

Heeren Staten, Gecommitteerde Raden , ende Gedeputeerde Staten van de Provinciën refpe£ti- ve van Gelderlandt, ende Graeffchap Zutphen, Hollandt ende Weft-Vrieilandt, Zeelant,Utrecht, Vrieflandt, Over-Yiïèl, Stadt Groningen ende Ommelanden , ende allen anderen Jufticieren en Officieren, dat fydeièoniè Waerfchouwinge van ftonden aen alomme doen verkondigen , uyt- roepen, publiceren ende affigeren in alle Pleckcn van deiè Landen, daer men gewoonlijck is dufda- nige uytroepinge, publicatie ende affixie te doen,

April 1672. Was geparapheert, I. <y. j$f

berrh, vt. Onder ftont.

1 er Ordonna

inticVl,

delèlve. Geteeckent, Gafp. Fagel. Zijnde o hetfpatium gedruckthet Cachet van haer Hooi Mog. op een rooden Ouwel, overdeckt itietee? Papieren Ruy te.

6. Nader Waerjchoumnge mande StatenGenerael derVereenighde Neiv. landen-, Inhoudende dat gene Commijfien "jan Retorfie voor 'tgeheelejaer ifo, fullen werden verleent. In date den elfden Mej 1672.

fefthien hondert twec-en-tfeventigh geene CobJ miilien van retorfie teghens de Vyanden van delb I Staet lullen verleenen , ofte doen depefcheröj Ende ten eynde niemandt hier van eenige ignonj tie en pretendere, Soo ontbieden ende vcrfoeckej Wy daer omme de Heeren Staten, GecommitteerJ de Raden, ende Gedeputeerde Staten van de Pro-1 vincien reipeftive van Gelderlandt, ende 'tGracf.f.' ichap Zutphen, Hollandt ende Weft-Vrieflandt, I" Zeelandt, Utrecht , Vrieflandt, Over-YiljJ Stadt Groeningen ende Ommelanden, endeallet anderen Jufticieren ende Officieren , dat fy dé I onie naedere Waerichouwinge van ftonden aal alomme doen verkondigen, uytroepen, publice· I ren ende affigeren in alle Plecken van defeLanden, I daer men gewoonlijck is duidanige uytroepinge,; publicatie ende affixie te doen, want Wy fulcks μ I dienfte van den Lande, ende ten beften van 't voor· I fchreve Zee-varendt Volck, hebben bevondentt I behooren. Aldus ghedaen ende gearrefteerttetj Vergaderinge van de hoogh-gemelte Staten Ge· I nerael, in denHageden elfden Mey 1672. Was' geparapheert, J.v. Bouricius, vt. Onder ftontj Ter Ordonnantie van de ièlve. Geteeckent, G/f Fagel. Zijnde op 't fpatium ghedruckt het Cachet I van haer Hoogh Mog: op een rooden Ouwel, OW I deckt met een Papieren Ruy te.

|E Staten Generael der Vereenighde Ne- derlanden , Allen den genen die delen je~ genwoordigen fullen iien , ofte hooren leien, Saluyt. "Doen te weten, DatWy onaengefien, ende niet teghenftaende Oniè goede ende duydelijcke meyninge, ende intentie, vervat in oniè voorgaende Waerichouwinge van den der- tighften Aprilis laetftleden, boven vermoeden, en buyten alle verwachtinge, als noch in ervaringhe komen, datverièheyde Zee-varende Luy den na- laten haerindendienftvanden Staet te begeven, ©m tegens de Vyanden van den Lande op de Vloot te werden ge-employeert, in hoop ende verwach- tinge , dat fyluyden Dienft iöuden konnen krygen, ende vinden by particuliere, die op onie Commif- iie van retoriie , de felve oniè Vyanden fouden willen aentaften, ende beichadigen : Ende aliöo het ielve by continuatie meer ende meer ftreckt tot merckelijcken ondienft van den Staet, ende oock iclfs van de voorfchreve particuliere Ingezetenen, die haer van de vooriz hoope verftcecken vinden- de, daer door ten aenficn van haer onderhoudt en levens-middelen in verdere ongelegentheyt fouden konnen vervallen, allen, ende een yegelijck van het voorfz Zee-varende Volck by delen noch- maels, ende naeder wel expreiïelijck hebben wil- len waerfchouwen, dat Wy voor dit geheelejaer

7. Waerfchouwinge <van de Hoogh Mog. Heeren Staten Generael der Va- eenighde Nederlanden» raeckende de portie of gerecht igheyt van den Admtnfr Generael in alle Beuyten ende Trinfen ter Zee verovert werdende. In date èrn] Augufli 1672

lijck wy verklaren midts defen,dat fijne hoogh-g$ | Hoogheyt dên Heere Prince van Orange, als Ad- mirael-Generael fal volgen, hebben, trekkenende! genieten van de Prinfen ende Beuyten, benoorden den Tropico Cancri-, en fonder den felven TropM* ge pafleert te zijn, albereyts verovert of te verove- ren y endeby deCollegien ter Admiraliteyt deet · Landen voor goede Prinfen verklaert, ofte verkla- ren (de Schepen van Oorloge, haer Gefchutcn"f

E Staten Generael der Vereenighde Ne- derlanden. Allen den genen die deièn fullen iien of hooren leien, Saluyt. 1)oen -te weten : Dat Wy nagcfien endeghere- liimeert hebbende de Retroa£ta hier bevoorens ge- vallen, raeckende de portie of gherechtigheyt van den Admirael-Generael in alle Beuyten ende Prin- ièn, ter Zee ghemaeckt ende verovert werdende ·, oock dien-aengaende inghenomen het hooghwijs advis van Syne Hoogheydt den Heere Prince van Orange, na rype deliberatie goedtghevonden heb- ben nochmaels by forme van confirmatie ende ver- nieuwinge van oniè Refolutie vanden eerften April ende twintighften July 1602, ende andere meer i'zedert van tijdt tot tijdt genomen, te verklaren,ge-

een den

Amunitie van Oorloge alleen uytghefondert j

gherecht thiende-deel ·, ende van't gene over voorfz Tr opkam Cancri albereyts verovert is> verovert lal werden, een gerecht defflghfte-del' alles foo van 't gene by de Schepen in dienft va'1 k

ièn Staet albereydts verovert is, of fal worden 5

vafl

-ocr page 270-

Commifiie-vasrders, Prinlen, Beuyten, Vremde-dienfteil, <Scc. a j 3 de Schepen, den particulieren Ingezetenen van 1 geafFigeert werden alomme daer het behoort, end e Mdidt roebehoorende, ibnder dat ter oorlaecke ; induldanige endediergelijcke faken te gefchieden de Gerechtigheyt van de Generaliteyt, of de: gebruyckelijck is. Gedaen in den Hage ter Ver-

Equipage van de Ooft ende Weft-Indifche Com-'

gaderinge van de hoogh-gerhelte Staten Generael j den ièven en twintighften Augufti 1672. Was geparapheert, ƒ. van Reiger sbergh, vt. Onder ilondt, Ter Ordonnantie van de lel vë. Getekentj y.Spfonffen. Zijnde op't ipatium ghedruckt het Cachet van haer Ho. Mog. opeenrooden Ouwel, overdeckt mét een Papieren Ruyte.

'of wel van particuliereInghezetenen liet voorfz thiende ende dertighfte-part refpeftive fal vermindert werden : Ende op dat memandt hier van ignorantie en pretendere, nemaer alle en een veaelijck weten moge waer naer hem te reguleren, ÊlWeonfeWaerfchouwinge ghepubliceert ende

g, Placaetvaft deHöoghMög. Heer en Staten Generael der Vereenighdë Nederlanden, daer by alle Schepen in Vranckrijck, of andere Steden ende Tlaetfen onder 't gebiedt van Vtanckrijck behoor ende , by neutrale Ψ rineen of Staten, ofte hare Onderdanen of Onder f at en ingekocht', vangoedenprinfe verklaert werden) Joo fy de eerfle-maeluyt de Havenen in Zee komen. In date den vijfthienden 'Decem- ber 16 ji.

E Stiten Generael der Vereenighdë Ne- derlanden. Allen den genen die deièn iiillen fien of hooren leien, Saluy t. T>oen te wet en: Alfo den Koningh van Vranck- rijck op den feventhienden September killeden, heeft doen emaneren feecker Placaet öf Declaratie, daer by Syrië" Majefteyt alle Schepen in de Geüni- eerde Provinciën, by Neutrale Princen ende Sta- ten , of hare Onderdanen ende Ingezetenen inghe- kocht, van goeden prinfe verklaert, indien de felve d'ecrite-mael dat'fe uyt de Nederlandtfche Havens iiytgevoert werden, niet jegenftaende met Neu- trael Boots-volck beman t zij nde, in handen vande Franfchc Kapers konten te vervallen) en dat wy be- richt wcrden,dat tot de voorfz declaratie aenleydin- gcgegeven heeft, feecker Hamburger Schip, de dcCharitégenaemt, felvervoorderupture (ghe- lijck de Hamburgers waren fuftinerende ) in Hol- landt völtimmert, ende ingekocht, ende ongevaer- lijck voor tweemaenden met Hamburger Boots- Volck bemant, met Ballaft gheladen, het Texel uytgeloopen, ende naer Hamburgh voornoemt zcyl maeckende, van een Duynkercks Kaper is ge- nomcn,opgebracht,ende den 18 der voorfz maendt September door een arreft van 't Confeil d'Enhaut geconfifqueert, op voorgeven dat nieuw-ghetim- mert uyt 's Vyandts Haven komende, ende in geen Neutrale daer het t'huys was gehoorende , noch gheweeii. zijnde, de confiicatie rechtmatigh was. S O O IS Τ, Dat Wy daer jegens by retoffie villende procederen, naer voorgaende ingenomen advis van Syne Hoogheydt den Heerc Prince van Orange, goedtgevonden hebben te verklaren, ge- lijckWy welexprelTelijck verklaren midts defen, alle Schepen in Vranckrijck, of in andere Landen, Steden ende Plaetfen, jegenwoordigh onder 't ge- biedt van den hooghit-ghemelten Koningh van V ranckrijck voornoemt ftaende,by Neutrale Prin- cen ende Staten, of haer Onderdanen ende Ingeze- tenen ingekocht, van goeden prinfe, in cas de felve α ecrite-mael de Franfche of andere Havens van de genooriaemlieyt van fynMajefteyt uytgevoert wer-

deii j riiet tegenftaende met Neutrael Boots-volck bemant zijnde, in handen van de Oorlogh-Sche- pen of Commiffie-vaerders der voorfz Vereenighdë Nederlanden komen te vervallen·, ende dat dien- volgens alle de in dier voegen te veroveren Prinlèn door de refpe£bive Collegien ter Admiralkeytdaer de Nemers t'huys gehooren, fullen werden gecon- fiiqueert, öp 't iëlvè fundament als in 't reguard van 't vooriz Schip de Charité by 't Confeil d'Enhaut irt Vranckrijckisghepracliièert} narnentlijck, datle uyt 's Vyandts Havens komende , ende in gene Neutrale, daer na toe die waren gedeftineert,noch geweeftenfüllenzijn. Ende op dat de voorfz onle goede meyninge ende intentie tot een yeders ken- niflè mach komen, ende de felve weten moge waer naer hun te reguleren; Ontbieden ende veribecken Wy de Heeren Staten, Stadthouderen, Gecom- mitteerde Raeden, ende Gedeputeerde Staten vari de relpeitive Provinciën, ende allen anderen Jufti- ceren ende Officieren van de felve Landen, dat fy dele Onfen Placate van ftonden aen alomme doen verkondigen, publiceren ende affigeren in alle* Plaetfèn daer fulcks noodigh wefenial, ende men ghewoon is publicatie ende affixie te doen. Lafteri ende bevelen voorts de Raden ter Admiraliteyt,den Advocaten-Fiicaelsj mitigaders Admiraels, Lieu- tenantende Vice-Admiraels, Capiteynen, Officie- ren ende Bevelhebberen, de handt daer aen te hou- den , yeder voor iöo veel de ièlve aengaet, dat dele onfen Placate en Verklaringe in allen deelen mach werdenachtervolght, ende 'tcaius voorvallende, ge-executeert 1 want Wy fulcks ten dienfte van derf Lande bevonden hebben alfoo te behooren. Aldus- ghedaen ende gearrefteert ter Vergaderinge van de' hoogh-gemelte Staten Generael j In den Hage den vijfthienden December 1672. Was geparapheert, ïF.deNaJfau, vt. Onder ftondt, Ter Ordon- nantie van de felve. Getecckent, H. Fagel. Zijnde' op 't ipatium gedruckt het Cachet van haerHoogh Mog. op een rooden Ouwel, overdeekc met een pa- pieren Ruyte.

ÉxtraB

F f

-ocr page 271-

					Placaten. ι. Boeck. 7. Tit. Ext f aft uyt het Regifler der Refolutienvan de Hoogh Mog. HeerenSt^ ten Generaelder Pereenighde Nederlanden. "Dat de Refidenten ende Confuls nkt en zijn gheqtialificeert in weerwilvan deCommiJJïe-vaerders , of hare Reeden eenige 'Prinjèn, in de Havenen der Geallieerde in-komende^ acn tejlaen ·, ende ordr op de loffmge ende beneficieringe van dien, In dateden negenden Januarij i<j7,
			H4*
		jSgehoorthet rapport van de Heeren van Hoogendorp, ende andere haer Hoogh Mog. Gedeputeerden tot de faecken van de Zee, hebbende in gevolghe ende tot voldoeninghe van der ièlver refpective Reiblutien Commifibriael van den veerthienden, fèventhien- den, negenthienden, ende acht-en-twintighften November laetftleden, gevifiteertendege-exami- neertde refpecKve Mifnven van de Collegienter Admiraliteyt tot Rotterdam, Amfterdam, in Zee- landt ende het Noorder-quartier, alle raeckende het geheele werek van de Commiflle - vaerders, ende het beneficieren van de Prinfen ende Prinfè- goederen by de felve verovert , ende in andere Rijcken ende Landen opgebracht werdende: Waer op gedelibereert zijnde, is goetgevonden ende ver- ftaen, dat de Refidenten ende Coniiils, midtiga- ders haer Hoogh Mog. Geauthoriièerde, ofte der fel ver rcfpe&ive Subilituyten uyt krachte van hare Commifiienende Aclrens van fiibflitutie, nieten zijn gequalifkeert, omine in weerwil van de Com- miffie-vaerders,of hare Reeders onder haer te ilaen, te verkoopen ende beneficieren eenighe veroverde Prinfen, de welcke in de Havenen der Geallieer- den van den Staet werden opgebracht, veel min- der van de Gelden, de welcke by verkoopinge van de Prinfen komen te procederen, naer haer wel- gevallen te difponeren, maer dat eygentlijck is het Amptende plicht van de Refidenten, Confuls, midtfgaders haer Hoogh Mog. Geauthorifeerden, ende der fel ver refpective Subilituyten, omme goct reguardt te nemen, dat de veroverde Prinfen niet en werden geplundert, gerooft, midtigaders onder haer in goede bewaringe ghenomendeFac- tuyren, Cognofcementen ende Befcheyden, de welcke in de veroverde Schepen werden gevonden, ende d!it oock t'haren overflaen werden gedaen de examinatie van de Gevangenen , met de voorfz Schepen overghebracht, teneyndealsdefèlveby -haer onder pertinenten ende fbecificquen Inventa- ris mogen worden overgefbnaen aen 't Collegie ter Admiraliteyt daer van daenden Commiflle-vaer- der is uy tgevaren, omme daer op, fbo haeft die by 't vooriz Collegie zijn ontfangen ,kort ende onver- togen recht by haer geadminiilreert te werden, als naer beliooren: Dat derhalven in alle plaetfen buy- ten defen Staet, daer eenige Prinfen door Commif- iievaerders werden op-ghebracht, de welcke den Veroveraer genegen isaldaer te verkoopen ende beneficieren, indienden Comniiffie-vaerder door fyne Reeders aen eenigh Fa&oorisgeaddreflèert, ofte dat by den Veroveraer -yemandt van de Koop- luyden werdt verkooren, omme fyne veroverde Prinfen te beneficieren,dat hy daer inne doorgeene Refidenten, Confuls, ofte eenige haer Ho. Mog. Geauthorifeerde, ofte der ièlver refpeclive Subili- tuyten fal werden verhindert ende belet, maer al- vooren tot de loffinge, verkoopinge of overleve- ringe van de veroverde Priniè te procederen; dat de inventarifatie ende loffinge, midtigaders de ver- koopinge, die niet anders fal mogen ghefchieden,
							als in het publijcq, ofte openbaer aendenmeeft. biedende (Jnaer voorgaende affi&ie van billictten ende competententevooren geprefigeerden rijdt) fal moeten ghedacn worden tenoverflaen ende in preièntie van den Refident, Conful, haer HooeQ Mog. Geauthoriièerde, ofwel der iel ver refpe&iVe Geiübflitueerde , ten optie van de voorlèhreve Veroveraer, midtigaders twee Koopluyden van de Nederlantfche Natie, de welckc den voorfz In- ventaris, benevens den Capiteyn, met twee van fyne Officieres, ende den Fa£toor, onder wiens macht ende diipofirie de Priniè werdt gefteltjfti len onderteyekenen, midtigaders den voorfchre- ven Inventaris, met de Reeckeninge van 't gene by verkoopinge van de voorfz Prinfe is geprocedeert, benevens de Facluyre, Cognofcementen, en an- dere Befcheyden, onder pertinenten ende fpecüio quen Inventaris, over-fènden aen 'tCollegieter Admiraliteyt, daer onder de Commiiile-vaerder isgehoorende, blyvendede penningen, procede- rende van de verkochte Prinfen, onder de Fa&oor, ter difpofirie vanden Commiilie-vaerder, en fyne Reeders, maer inPlaetièn daer den Comniiffie- vaerder aen niemandt isgeaddreflèert, of door den Veroveraerniemandtwerdt verkooren, endeden Comniiffie-vaerder weiènde genegen fyne Prinfe te verkoopen, fonder dat hy nochtans daer tos door den Refident, Conful, haer Hoogh Móg. Geauthoriièerde, ofte der ièlver Subflituytenfal mogen werden geconftringeert, dat de Prinfe al- daer door den voorfz Refident, Conful, ofte haer Hoogh Mog. Geauthoriièerde, of der fclver re· ipeclive Subilituyten, ter optie van den voorfz Veroveraer ial werden verkocht en gebeneficeert, midts dat alvooren de Inventarifatie ende loffingc, midtigaders de voorfz verkoopinge, die niet anders fal mogen gefchieden als in het publijcq en open- baer aen den meeil-biedende , naer voorgaende affi£tievan Billietten, en competenten tevooren geprsefigeerden tijdt, ten overftaen van vier Koop- luyden van de Nederlandtfche Natie, fal moeten werden gedaen, de welcke fuUenonderteeckenen den Inventaris, midtigaders de verkoopinge, en alles doen ende overfenden, gelijck hier boven ten aenfien van den Refident, Conful, of haer Hoogh Mog. Geauthoriièerde is gediiponeert; dat de Rei'- fident, mitsgaders de Confuls, als mede haer Ho» Mog. Geauthorifeerde, die voor hare refpe&vc Subfïituyten iullen moeten verantwoorden, Borge fullen moeten ilellen tot genoegen van de Reder» ofte Veroveraer, die haer genegen zijn als hare FacTroors t'employeren; werdende aen den Hecre Prince van Orange, als Admirael Gcneraelder Vereenighde Nederlanden ghelatendefaculrcf' om voor foo veel fyne Hoogheydts gerechtigheyt aengaet, een of meer Peribnente authorifcrenef qualificeren, die boven of beneffens de voornoen1' de haer Hoogh Mog. Miniöers buytens Lafnit*» op alle het gene in faecken van de vooriz Prinfen e ^ Prinfe Goederen gedaen ende verhandelt fal V den, een waeckent ooghende goede t°evö[^
									V

-ocr page 272-

■■ -¥■"■«!?■-."üeifPWiW

r ornniii]ie-Vaerders' * Prinfen > Beü yten, Vremdè-dienften, <3cc. 23?

f ,llen mogen houden, mctpwcifchft.cn ord.éop α Toorb Minifters, ommede gemelte fyne Hoog- f ° rommiren naer behooren te erkennen, ende fSve op de Inventarifatie ende verkoopmee van ί Prinfen cndc Prmfe-Goederen , als anderfints iadmitteten : Ende nademael den hoogh-ghe- irhrenHcereFrinceinhoogh-gemelte fyne qua- iivt competeert fijn Hoogheyts ghcrechpigheyt S Prinfen die albereyts verovert zijn, en noch Lvert foude mogen werden, dat derhalven de Borgtochten die de Commiffie-vaerders ende der flver Reeders , alvooren de voorfz Commiïhe- vaerders komen uyt te varen, albereyts hebben creftelt ofnoch fullen komen te ftellen, daer mede killen werden geamplieert, omme oprechtelijck te betalen 't gene den hoogh-ghemelten Heere Prince als \d mirael-Generael over fïjrt Hoogheyts gerech- tigheden in de voorfz albereyts veroverde en noch teDveft>vertiö Pfinleri is conipeterende, ende dat de felve Boightoih ten oock noch daer mede fullen werden geamplieert, omme te verantwoorden de Penningen die fullen komen te procederen van de voorfz Prinfen ende Prinfe-Goederen, ende daer van aen de refpe&ive Collegien ter Admiraliteyt daer de voorfz CommimVvaérders üytghevaren zijn, fondcr eenige hiefitatie te voldoen de gewoon - lijcke Rantfoen-penningen : Dat de penningen, : procederende van de verkochte Prinfen , lullen I werden geremitteert op de ordre vande Veroveraer aen lijn Reeders, of oock op ordre van de voorlz I Reeders ge-employeert, daer fy fulcks fuUenko- I men goct te vinden, met notificatie van de remiiès, óf het voorfz employ aen 't Collegie ter Admirali- I teyt daer den voorfz Commifllevaerder üytgheva- ren is : Datdegeinterefièerde, aen wie de pennin-

gen werden geremitteert, of op wélekers ofdre die lullen werden ge-employeert, fullen moeten inter- veniëren om de gerechtigheden van fijnHoogheyt te voldoen, midtlgaders de boven-gemelte Rant- lben-penningen; ende dat de gene de weleke de Prinièn beneficieren, lullen ghenieten lbodanige provifien als naer decoftume vandePlaetlèharer refidentiegebruyckelijck is ; Maer ten eynde de Refidenten, Confuls, haer Hoogh Mog. Geau- thorilèerde, of der fel ver Subftituy ten enKoop- luyden, ten wiens overitaen de Goederen werden geloft, gcinyentariièert ende verkocht, daer op behoorlijck reguard moge nemen, ende getrouwe- lij ck verrichten ende uytvoeren 't gene hier boven is gherelblveert j dat van het beloop der verkochte Prinièn fal werden ghetrocken twee ten hondertj namentlijck, eenbydenRefident, Conful, haèr Hoogh Mog. Geauthorifeerde, of der felver re- ipective SubitituyCen, ende een by de Koópluyden de weleke de voorlz aififtentie ende dienften fiillen komen te doen j Ende werden hier door ende hier mede verandert endeinghetrocken de Commilfien die aen eenighe Refidenten, Confuls) derièlver Gefupftitueerde, of andere haer Hoogh Mog. Ge- authorifeerde gegeven ibude mogen zijn, voor foa veel, ende voor lbo verre de felve Commiilien den inhoude defes ibuden mogen contrarieren : Ende lal Extract hier van geibnden werden aen de reipe- c~tive Collegien ter Admiraliteyt, als mede aen de voorlz Refidenten , Confuls, ende andere haer Hoogh Mog. Geauthorifeerde , om eenfeleels te ftrecken tot der felver naerichtinge, en anderdeels om haer daer na pundtuelijck te reguleren^ Onder ilondt, Accordeert met het voorlz Regilkr,

Publicatie van wegens de Hoogh Mog. Heeren Staten Generael der Vereenighde Nederlanden, houdende datgene Schepen->foo Commijfie-vaerders als andere■> tenOorloghuytgerufi, fuUenmogenuytvaren ·, ende alle Schepen buyten 's Landts zijnde, fullen moeten inkomen. In date den tkienden Maett 16y 3 .·

10.

[E Staten Generael der Vereenighde Ne- derlanden. Allen den geenen die delen fullen fien ofte hooren lefen , Saluyt. Ti oen te weten, Alfoo den Staet deler Randen is gevallen in fwaren Oorlogh, endeover- jfökfe onder anderen ten hooghften noodigh is de IEquipage ende toeruilinge van een goede en fulfi- I lantc Oorloghs-Vloote, om 111 defejegenwoordige |gevaerlijcke tyden het Vaderlartdt tcgens alle ghe- \ dreyghde onheylen te befchermen ende te defende* ; ren, ende dat lbodanige Equipage ende toeruftinge niet wel en kan gefchieden fonder merckelijck aen- talvangoedtZee-volck. S O O I ST, Dat Wy alvoorenverfocht ende inghenomen hebbende het : nopgh-wijs advis van SyneHoogheyt den Heere innce van Orange , als Admirael-Generael der oorfc Vereenighde Nederlanden, naer rype ende aenclachtigedeliberatie, hoogh-nodigh hebben ge- acnt te ordonneren, gelijck Wy wel exprelTelijck ordonneren midtsdefen, dat Ac Schepen, foo to Ta Vaerders als alle andere ten Öorlogh tevfn l' fullenrnogenuytvaren, onder wat praï- Ξηci?00ckfoudemoger*xvefen»· °Pverbeurte p^cnip ende Goede, ende alk de Gercetfehap-

pen daer toe behoorende, van dié tijdt af aen te reeckenen dat delen onièn Placate tot yeders ken- niflê lal zijn ghekomen ·> lbnder dat contrarie deiè oniè Ordonnantie eenighe exemptie, Veel min diipeniatie lal mogen werden ghegeven; by eenigh Collegie ter Admiraliteyt, of yemandf anders, wie het oock foude mogen welen. Ordonneren ende bevelen noch wyders midts delen, dat alle Schepen met onlè Commiffie, of diëvart fyne hoogh-ghe- melte Hoogheyt varendej buyten den Lande zijri- de, in wat Reeden, Havenen of Plaetlèn de felve fich ibüden mogen bevinden, lbo haeft fyluyden kenniflê van delen onlèn Placate fiillen hebben be- komen , aenftondts in aller fpoet naer dele Landen fullen moeten keerert, ende aen 't Collegie tet Ad- miraliteyt daer yeder invalt, van haer arrivemen t kenniflê geven, al mede op de verbeurte van Schip en goedt, ende de Prinièn die yder naer bekomen kenniflê van de voorlz onfe goede en ernftige mey- ninge, intentie ende ooghmerek, contrarie deCen onlen Placate ibude moghen veroveren, behalveh arbitrale corre£Ke j naer exigentie van laeckeh y Wcrdende hier van alleeftlijck ge-exémpteert encfe uytgeibndert lbodanige Schepen die door den Tra* 'Ff t -              pkuiiï

-ocr page 273-

Placaten. ι Boeck. 7 Tit.

ι%6

ficum Cancri, of Straetwaer ts in zijn geloopen, en het felve by vallable ende béhoorlijcke Documen- ten full en konhen bewylën. Ende op dat niemandt hier van eenighe ignorantie hebbe te pretenderen ·, Ontbieden ende verfoecken wy de Heeren Staten, Stadthouderen , Gecommitteerde Raden , ende Gedeputeerde Staten van de reipective Provinciën, ende allen anderen Juiticieren ende Officieren van de fèlve Landen, dat fy defen onfen Placate van ftondenaenalomrne doen verkondigen, publice- ren ende affigeren in allen Plaerfcn daer fukks noo- digh weien tü} ende men ghewoon is foodanigen publicatie ende amifcie te doen. Lallen ende be- velen voorts de Raden ter Admiraliteyt, den Ad- vocaten-Fifcaels , midrfgaders Adrniraels } Vice-

Admiraels, Capiteynen, Officieren ende Bev ι hebberen, defen onfen Piacate na te komen end te doen nakomen·, procederende ende doende η cederen tegens de Contraventeurs ende Oven ders van dien, jfonder ooghluyekinge, faveur, <M mulatieof verdragh, want wy fulcks alfoo ten die' fte Van den den Lande bevonden hebben rioodioh te zijn. Aldus gedaen ende gearrefteert ter Vero deringe van de hoogh-gemelte Heeren Staten (f neraelj In denHage den thienden Martij iö·,, Wasgeparapheert, hbr. vanFwrffen, vt. Οιώ ftondt, Ter Ordonnantie van de felve. Getekenr H.Fagel. Zijnde op't ipatium gedruckc het Ca' chet van haer Ho. Mo. op een roodenOuweljover. deckt met een papieren Ruyte.

Placaet van de Staten Generael der Vereenighde Nederlanden, houden- de verbodt van plunderen en veroveren vaneenige Yrinfin by de Commijfie-vki- ders verovert -, ende ordr e jegens de ongeregeltheden der Matroofen. In dak k thienden October 1673.

I I.

E Staten Generael der Vereenighde Ne- derlanden , Allen den genen die defen jegenwoordigen iullen uen ofte hooren leien, Saluit; T)oen te weten: Alfoo Wy van tij dt tottijdt, en hoe langer hoe meerder in ervaringe zijn gekomen, dat by verfcheyde Ma>- trooiên en Bootsgefellen, die hacr in dienft bege- ven op particuliere Schepen (om op Commhlie van delen Staet, ende iyne Hoogheydt den Heere Princevan Orange, de Vyanden defèr Landen te Water, alle mogelij cke afbreuck toe te brengen} grove moetwillen en ongebondentheden werden gepleeght, foo ten aenfién van het pionderen ende open-flaen van Packen en Vaten, als de ongehoor- iaemheyt die fy hare Capiteynen ende Uyt-reeders betoonen, endê dreygementenvangewelt die iy tegens de felve ghebruyeken, ende voorts dat de felve menighmaels lichtvaerdigh komen te verloo- penuytden dienft vandeneenen, tot den dienft van een ander, ende verdere mis-compor temen ten ende ongeregeltheden meer komen· te begaen. Dat mede de Capiteynen ende andere Officieren, oock Matroofen van de voorfe particuliere Commiftle- vaerders dickwils haere Üytreeders komen af te perflèn exceifive ibmmenvan penningen eer fyin Zee willen loopen. Ende omme ibo in het eene als 't andere naer ordre, en ouder gewoonte te veriien. SÓÖ IST5 jDat \Vy, alvoorens in-genomen hebbende 'thoog- wijs advis van hoogh-gemelte iyne Hoo^ieydt,, goedtgevonden en verftaen hebben,igheiijck Wy goedtvinden ende verftaen midtsdefen> vooreérft, dat of het quame tegebeuren, datter eenige P-riniè of Prirefen door een Oommiffie-vaetfderdeler Lan- den van den Vyandt/wierden verovert, geen of- ficier ofte Matroos fich fel hebben.te vervorderen eenige pi underagie op de voorfz Prinièn tedoenj, oifhet minfte ge welt te'plegen * veel -mi'ntt^ghens prdre ende in weerwil van denCapi^yn^ kiïeeiiige vremdëZee-Havenen mto loOjpen,omaldaer hare j ppribnagie te ipeelen, Op rpGene, datdie gene die! iulcKs ial hebben rgepleeght, ipnder eenige -gratie \ aen den Lyve ial wèrdenfgeftrait. .Ende op dat ech-; ter deièn-aengaendt niemandt mocht-e werden ge- ■ diicQurageert, maer teni&iënfte van den Lande, en

tot afbreuck van den Vyandt aenghemoedi»lit, hebben Wy vaft-geftelt, gelijck Wy vaft-ftelb midts defen, dat alle de Matroofen vaneenCom· miifie-vaerder, voorhaer plunderagetefamenful· len ghenieteneen eneenhalf ren hondert conti van alle de Prinfen die de felve fullen komen te ver- overen, benevens een Ancker en een Touw van yeder verovert Schip, ende daer en boven allee Kiften van de Vyandtlijcke Bootsgefellen, enk geene daer inne wert bevonden. ibnder meer ;enè ter contrarie, dat alle Matroofen die eenige pion- deringe -Op de Schepen by particuliere uytgeruft, fullen hebben ondernomen , abfolutelijck iullen vervallen wefen van alle de Beuyt-gelden, de wek· kehunanderfints fouden competeren, ende daer en boven verbeuren foodanige payen ofmaendi- gelden, als haer op de handt gegeven, ofbelooti mochte weien: Ende op dat des te minder aenley- dinge totdevoorizplonderagie of eenige dievene mach werden gegeven, verbieden Wy wel expref felijck', dat niemandt van Oniè Ingezetenen, ύ het oock foude moghen wefen, fich ial hebben κ onder-nemen eenige geplonderde Goederen té Koopmanichappen van de vooriz Matroofen <f tckoopen, op pcene dat die gene die bevondenii werden foodanige Goederen te hebben ingekochtt of aengehouden, arbitralijck daer overfalwerden fecorrigeert} ende dat de ielve Goederen eni ^.oopmanfehappen achterhaelt werdende , afa lutelijck iullen werden geconfiiqueert ten profijt van deR.eeders van die Schepen, waer doorde vooriz ghcplonderde ende verkochte Goedel foudenmogen wefcngenomen. Ten anderen, verbieden Wy -mede wel expJf felijck, jeïat ,geene Ëieeders van eenige Scheper1 ie Comtniffie uyevarende, meerder .qp-de handt Ρ' Ι len mogen.geven,, aen hare Officier-sencfe Μ^0* ièn, -a&liet 'naer-volgende ·, namendijek, aefltfn Capaeyn thien Rijciidaelders, voor een tocht A^der Ki^s-tocht gereeckent tegensdflc IoopenriÊ^aenderyaen-eenLieutenant acht,a£l1 een^Schïpper acht, aen een minder Officier<es' «ndéaenjeen Matroos drie gelij cke Rijcxdaelderjj oppcenedat<lie gene die contrarie defe Onfe g0^ meyninge ende intentie fullen hebben gedaen, jj

-ocr page 274-

Commilfic-vaerdersj Prihfen, Beuyten, Vremde-dienften, &c. 237

len verbeuren hun Schip en 't gene daer mne wendt bevonden, 't Nvelck in foodanigen cas van nu af aen wert ^houden, abfolutelijck geconfifqueert, ten ^««.vnn 't cemeene Landt. P Ten derden, bevelen WY wel ^cleüjck alle Officieren ende Matroofen van de voorichreve Commiffie-vaerders, datdefelve haer op Trom- mel-Oaehlannen hare Scheeps-boorten fullen moe- ten begeven, naer dat fy Geldt opde handt fullen hebben bekomen, ende of fy daer innequamen te blvvenin gebreecke, datfe aenftonts opgefocht, „L·in handen bekomen werdende, geftelt fullen

blyven, ende verders naer merite van fiecken gr - corrigeert. Ten vijftien, of buyten vermoeden eenige Offi- ciers of Matrooièn haer mochten komen te oppo- ièren tegens haren Capiteyn, om teghens deslèlfs wil en danck de Zee te quiteren, of een contrarie cours te Hellen, dat die fal of lullen. lönder eenige remiffieofpardonmetterdoot geftraft worden. Endeopdatniemandt hiervan eenigeignoraiir tie hcbbè te pretenderen, ontbieden ende verfoec- ken Wyde Heeren Staten, Stadthouderen, Ge- committeerde Raden, ende Gedeputeerde Stztcn

werden te Water ende te Broodt, ter rijdt en wy- j van de refpeétive Provinciën, ende allen anderen icn toe, dat het Schip, waer opfy ver huyrtfullen | Juftiderencn Officieren van de fel ve Landen, dat zijn, dereyfe fal hebben volbracht, ende wederom j fy defen. OnfenPlacate vanftonden aen alomme alhie'r te Lande wefengearriveerti endeofyemant I doen verkondigen, publiceren en afflgei en in allen bevonden wierde, de welcke meer als een monfte- Plaetièn, daer iulcks noodigh weien lal, en men ge- ringe paflèerde, ende alipo twee of meer-malen j woon is iöodanige publicatie ende affixietedoen.

Lallen ende bevelen voorts de Raden ter Admira- liteyt, de Advocaten Filcacls, midtfgaders Admi- raels, Vice - Admiralen, Gapiteynen, Officieren ende Beveihebberen, deièn onien Placate naer te komen, en te doen naerkomen , procederende en doende procederen tegens de Contraventeurs van dien, ibnder ooghluyekinge, faveur, diffimulatie of verdragh, want Wy iulcks aliöo ten dienfie van den .Lande bevonden hebben noodigh te zijn. Aldus gedaen ende gearrefteert ter Vergadcringe van de hoogh-ghemelte Heeren Staten Generael» in den Hage den thienden Ofrober 1Ó73. ^as ■gheparapheert, Isèr. van Vier β en ^ vt. Onder itondt, Ter Ordonnantie van de hoogh-ghemelte •Heeren Staten Generael. Geteeckent,'/, Spronffen. Zijnde op 'tipatiumgedruckthet Cachet van haer Hoogh Mog. opeen rooden Ouwel , overdeckt met een papier-en Ruytc.

Geldt quanten te ontfangen, dat foodanigen Of- ficier of Matroos voor de eerfte-mael ibnder eenige conniventie gekielhaelt, ende voor Schelm wegh- geiae^ht fal werden,; ende fulcks meer als eenmael

geichictwefende, dat de lel ve ieeckerlijck met de doodt geftraft lul worden. Ten vierden, dat alle Officieren ende Matroo- fen hare relpectivc Reeders geeniints fullen heb- ben te injurieren, of met fcheldtsvoorden, ofan- derfints trachten te dwingen tot betaliiige van hare reipcclive Beuy t-gelden, voor den rijdt van twee nnenden, naer dat de genomene Prinlèn naer ge- dane confiicatic lal weien verkocht, of dat de fata- iia van de RevÜie iullen weien verloopen, wekken tijdt van wee maenden ge-expireert zijnde, dat de uytdeelinge oock aenftonrs lal moeten gelchie- den, maer diegene die bevorens eenige raoètwil of baldadigheydt daerommeial aenreenten, van fyne competente portie t'eenemael verfteecken fal

12. Placaet van de Hoogh .Mog. Heeren Staten Generael der Vereenighde Nederlanden : Geen Commijfie-vaerder $totafbrenckvandenVyandt^ langer 'm Zee te continueren als tot February 1674, In date den drie en twintighfien Der cember ÏÖ73.

'£ Staten Generael der Vereenighde Ne- derlanden. Allen den genen die defen fullen fien of hooren leien, Saluy t. ^Doen te weten: Dewyle wybeduchten dat door de vryheyt by ons gegeven aen de particuliere Commtffre-Vaerders deler Landen, om wederom op de Vyanden van delen Sraet te mogen ageren, de felve Commiiïïe-vaerders fouden konnen haer voyages langer dirigeren, dan wel oniè intentie is, om haer de voorfz vryheyt toete itaen; ende oock genegen zijnde, om dVReeders cnde Gcinteref- Icerdeby de felve Commfffie-vaerders tydelijck te jacrrchoiiwen van onfe goede meyninge, ten eyn- T cT dienvo%ens konnen reguleren : S O O j » fratwyj naer voorgaenderype deliberatie, goedtgevonden'liebben te ordonneien, gelijck wy J^w expjenelijdc ordonneren by defen, dat geen y^^-vs&rdets tot afbreuefc-van den Vyandt, °.^ε£:η£ε andere ontleende pretexten, ïioeda- mgh die oock fouden weien, langer in ZeeW η moghen continueren1, ,dan tot de maéndc hl aI aenfcomenden [aers 1Ó74} maer gè- 10«aen lullen zijn naer defe Landen weder te Ie-

ren , ende daer binnen te komen voor den eerften Maertdesiêlvenjaers , op verbeurte van de Sche- pen met haer monture en verdere Scheeps-behoef- ten die daer by gevonden iullen werden, als mede de Prinièn die naer den vooriz gefteldentijdt iullen komen te veroveren, buyten de ibmme vantwin- tigh duyiènt guldens daer voor, dat is ghecaveert, wegensde Reeders van de meer-geièyde Commif- iie-vaerdersby hetCollegie ter Admiraliteyt daer de-felve zijn tiytgevaren, van haer te fullen regule- ren na den inhodt van haer Commiffien, dewyle die verftaen werden by faute van het voor-gerequi- reerde binnen-komenovertreden te zijn, ende by gevolge van de Advocaten-Fiicaels van de Colle- gien ter Admiraliteyt haer Actiën ghebooren, om de voor-geroerde AQien van cautie te doen execu- teren., bnvermindert deverbeurte van de Schepen van de dommiffie-vaa-ders felve, benefTens haer Prinïfeti, gelijck vooren ghefeyt, waer van dat de Reeders vandeCommiiile-vaerders buyten 'sLants keiftiineiullen hebben te geven aen hare Corre^ iportdenten,om de Gapiteynen te doen waerfchou- wen^en eynde fy haer na den inhout van defen Pla- cate .

-ocr page 275-

mmmÊmmmm^mmÊimm

Placaten. i.Boeck. y.Tit.

238

defeonfenPlacate vanftonden aen alommè doen verkondigen, publiceren ende" affigeren in allen Plaetfen daer fulcks noodigh wefen fal, ende men gewoon is fodanige publicatie ende affictie te doen Laften ende beveelen voorts de Raden ter Admira. liteyt, den Advocaten-Fifcaels, midtfgaders Ad- miraels, Vice-Admiraels, Capiteynen, Officie. ren ende Bevel-hebberen, defe onfen Placate na te komen ende te doen nakomen, procederende ende doende procederen tegens de Contraventeurs endc Overtreders van dien, iönder ooghluyekinge, fa. veur, diilimulatie ofte verdrach, want wy fulcks alfoo ten dienfte van den Lande bevonden hebben noodigh te zijn. Aldus gedaen ende gearrefteert ter Vergaderinge van de hooghgemeltc Staten Ge- nerael, indenHage den drie en twintighften De- cember 1673. Was geparapheert, Math. Tompeyi Onder ftondt, Ter Ordonnantie van de felve. Geteeckent, H.Fagel. Zijnde op't fpatium ge- druckt het Cachet van haer Ho. Mog. op een 100 den Ouwel, overdeckt met een papieren Ruyte.

cate punftuelijcken konnen reguleren, voor foo veeluyt defe Landen fouden zijn ghezeylt voor het emaneren van dien; gelijck onfent wegen dierge- lijcke advertentie lal werden ghedaen aen de Con- fuls wegens defen Staet in de Zee-Havenen van an- dere Koninghrijcken ende Landen refiderende, met fpeciale ordre, om de Capiteynen te waer- fchouwen, ende van foodanige de namen over te fenden aen het Collegie ter Admiraliteyt daer on- der dat reforteren, om te konnen dienen naer be- hooren, ende dit alles buyten de arbitrale correaie van de Perfoonen der voornoemde Capiteynen, ι in casbevonden mochté worden, dat quaetwilligh- lijck ende met voorbedachten raedt haer reyfe lan- ger hadden gecontinueert, daer inne naer exigentie van faecken fal werden geprocedeert. Ende opdat niemandt hier van eenige ignorantie naermaels ko- me te pretenderen, ontbieden ende verfoecken wy de Heeren Staten , Stadthouderen , Gecommit- teerde Raden, ende Gedeputeerde Staten van de refpeftive Provinciën, ende allen anderen Jufticie- ren ende Officieren van de felve Landen, dat fy

Placaet *υαη de Staten Generael der Vereenighde Nederlanden, jegens Kapers op Franfche BefleUingerii ofte andere jryandtlijcke Commiffm^

ιί·

Jn date den drie en

ende die gene dewelckeop ende onder de felve dienfl nemen, twintighfien Julij 1 6 7 4».

het voorlz verloop van de voorfz twee Maenden, by Voet-lpoelinghetedoen executeren tegens die Onderdanen ende Ingezetenen defer Landen, de welcke bevonden fullen werden in dienft op de voorfchreve Vyandtlijcke Schepen of Commiffie· vaerders te wefen, ende gevanckelijck aen de Col· legienter Admiraliteyt op te fenden die gene j die tothaerder verfchooninge eenige merckelijcke re- denen fouden konnen allegueren, om voorts by de felve Collegien daer over Recht gefproockente werden, lbo als in goede Juftitie bevonden fal wer- den te behooren j behoudelijcknochtariSjdathier door die van de Groote Vilfcherye, nietverlben fullen werden gepraejudicieert te zijn in het rechi endede pofleffie die haer foude mogen compete- ren} ende werden voorts de Officieren defer Lan- den gelaft, criminelijck te procederen tegens den genen die voor de twee Maenden naer de publica- tie als boven, bevonden fouden moghen werden aen de voorfz mildaden fchuldigh te zijn, ende te- gens haer te contenderen tot decretatie en executie van de ftraften naer Rechten, en by voorige Plac caten geftatueert. Ende opdat niemandt hiervan eenige ignorantie enhebbe te pretenderen ; Out' bieden ende verlöecken wy de Heeren Staten j Stadthouderen, Gecommitteerde Raden , en°e Gedeputeerde Staten van de refpeclive Provinciën) ende allen anderen Jufticieren ende Officieren van de felve Landen, dat fy defen onfen Placate ende

|E Staten Generael der Vereenighde Ne- derlanden. Allen den genen die defen ful- leniien of hooren lefen, Saluyt. T>oen te weten ·, Alfoo dagelijcks groote fcha- den ontrent de Haringh-buylen, en andere Sche- pen der voorlz Vereenighde Nederlanden, door verfcheyde Kapers op Franfche Beftellinge uytge- ruft, worden gedaen, ende pardculierlijck dat on- langhs een Stiiyrman van Delfshaven, door een Franfche Kaper ontrent Hitlant ghenomen, ende naederhandtgerancjonneert zijnde, hetVolckdat daer op ghebleven was, verklaert hadde, dat de voorfz Kaper was gemonteert gheweeft met acht Stucken, en gemantmet in de tachtigh Man, doch dat daer onder alleenlijck fes Franichen, ende de refterende alle of Hollanders of Zeeuwen waren geweeft, ende dat over fulcks noodigh is , dat regens de voorfz ende andere diergelijcke exceflèn rigoureufelijck volgens de Placaten van den Lande, tot af-fchrick van anderen werde voorfien. S O O I S Τ; Dat Wy ten dien eynde gcrenoveert ende vernieuwt hebben, ghelijck Wy renoveren ende vernieuwen midts deièn, de Placaten vanoudrs ge-emaneert tegens de Onderdanen ende Ingezete- nen van den Stact, die haer te Water in dienfl: van den Vyandc begeven, of die met Vyandtlijcke Be- ftellinge of Commiflie varen, ofte op foodanighe Commiflie^vaerders dienft nemen, om de Sche- pen deler Landen te befchadigen ende te nemen: Ende namentlijck ftatueren wy mede, dat de ftraffe des dosdts tegens ibodanige Onderdanen ende In- gezetenen van den Staet, die naer het verloop van twee Maenden naerde publicatie van defen Placate, in den voorfz dienft ghevonden worden, lal werden gedecreteert: Lallende ende bevelende dien-volgens wel^icherpelijck de Capiteynen;,, ende andere op Beftellinge en Commiffie deièr LanfJen varende, de voorlz ftraffe des dootsaenftQins naer

Ordonnantie alomme doen verkondigen, uytroe' pen ende publiceren, daer men gewoonlijck is W roepinehe ende publicatie te doen. Laften erw

ordpnnerende Raden ter Admiraliteyt, vocaten Fifcaels of Procureurs Generaels, en alle anderen Officieren, Rechteren en Jufticieren onde onfe gehooriaemheydt ftaende, midtlgadersa Admiralen, Vice-Admiralen, Capiteynen, Ag- cicienende Bevelhebberen, defen onfen Bacae

-ocr page 276-

Commiiïie-vaerders, Prinfen, Beuyten, Vremde-dienften, Sec. 239 r)rd0nnantie te achtervolgen, procederende > I ture van een van Onlè Griffiers, op den 23

1 Sedoende procederen regens de Overtreders van Tl TonderWie, faveur, diflimulatie ofte ver- £h, dcwylewy 't felve tot dienft ende welftant ? orfz Landen noodigh bevonden hebben.

Julijïó74. Wasgeparapheert, /r^r. v. Vierffen^t. Onder ftondt, Ter Ordonnantie van de hoogh- gemelte Heeren Staten Generael. Was getekent, H. Fagel. Zijnde op 't ipatium gedruckt het Ca-

Aldus eedaen ende gerenoveertm 's Graven-Hage,

chet van haer Hobgh Mog. op een rooden Ouwel,

λ Onfen Cachette, Paraphure, ende de Signa- overdeckt met een Papieren Ruy te

Placaet van de Staten Generael der Vereenighde Nederlanden% daer by de Onderdanen ende Ingezetenen die in Commijjie vaeren tegens defen Stoet, ende de Ingezetenen die m der felver dienfi zijny fhttys ontboden werden. In date den vierden April 16 j 6.

14.

E Staten Generael der Vereenighde Ne- derlanden. Allen den genen' die delen jegenwoordigen fullen hen ofte hooren lefen , Saluyt. Ttoen te weten : Dat AVv naer deliberatie alvoorens gchoort ende in- genomen hebbende de confideratien ende't hoog- \vijs advis van fyne Hoogheydt den HeerePrince van Orange» in conformité van dien, goetgevon- den hebben de Onderdanen ende Ingezetenen van den Staet,die haer te Water in dienft van de Vyan- Ken hebben begeven, of die met Vyandtlijcke Beftellinge of Commiffie varen, of op foodanige Commiflie-vacrders dienft nemen, om de Sche- pen deler Landen te befchadigen endetenenien, it'avoceren, t'huys te roepen, gelijck die by defen onfen Placate geavoceert en t'huys geroepen wer- den midtsdefen, ende dien-volgens hun welex- preflelijck geinjungeert, ghelaften bevolen, datfe den felven Dienft datelijck fullen hebben te verla- ten , ende daer van afftant te doen, oock herwaerts jn defe Landen te keeren binnen den rijdt van twee naeftkomende maenden, met belofte, toe- leggingeen verfeeckeringhe van amneftie, verge- Jtcntheydt ende pardon van hare begane miidaet-, iidoch dat by naelatighey t van dien, ende in contra- pen gevalle deftraffedes doodts tegens foodanige Onderdanen ende Ingezetenen van den Staet, die èaerhet verloop van de vooriz twee maenden, nae de publicatie van dit Placaet inden vooriz Dienft gevonden wordendal werden gedecreteert: Latten- de ende bevelende over fulcks wel fcherpelijck de Capiteynen en andere, op Beftellinge ende Com- jnüTic defer Landen varende, de voorfz ftraffè des fonts aenftonts by Voetfpoelinge te doen execute- ren, teghens die Onderdanen ende Ingezetenen «eicr Landen, de wclcke bevonden fullen worden * dienft op de voorfz Vyandtlijcke Schepen of ^mnuffic-vaerders te weien, endegevanckelijck acnde Collcgien ter Admiraliteyt op te fenden, 5]J.» die tot haerder verfchooninghe eenighe jcrckelijcke redenen fouden konnen allegeren, m voorts by de felve Collegien daer over recht gneiproocken te worden, foo als in goede Juftitie jonden 1M Worden tebehoorenj behoudelijck 4nd lï ^^ voori*z amneftie, vergetentheyt .noe pard0n s egeen plaetfe lal hebben of geconfi- von f τ °ghen wcrden > in 'treguardt van de on 1 tó?2etencii en Onderdanen, die alberey ts : Ρ de voorü Vyandtlijcke Schepen of Commiffie-

vaerders ghedientgehadt hebben, ende daer over hier te Lande in hechtenifle endegbevanckeniflè fitten, maer dat die door de gemelte Collegien ter Admiraliteyt fullen werden geftraft, volgens ende in conformité van haer Hoogh Mog. Placaet dien- aengaendeden drie-en-twintighften Julij lóy^gc- emaneert; ende voorts dat hier door die van de grooce Viflcherye, niet verftaen fullen worden geprazjudicieert te zijn in het recht ende pofleflie die haer ibude mogen competeren: Ende werden wyders de Officieren defèr Landen cxprellèlijck ghelaft , criminelijck te procederen teghens den genen die ter expiratie van de vooriz twee maen- den naer de publicatie als boven, bevonden fouden moghen werden aen de vooriz mifdaden ichuldigh te zijn, ende tegens haer te contenderen totdecre- tatie ende executie van de ftraffen naer Rechten, en by vorige en defen onfen Placate geftatueert. Ende op dat niemant hier van eenige ignorantie en hebbe te pretenderen ·, Ontbieden ende verfoecken Wy de Heeren Staten, Stadthouderen, Gecommit- teerde Raeden, ende Gedeputeerde Staten van de refpecTive Provinciën, ende allen anderen Jufti- cicren ende Officieren van de iëlve Landen, dat ly defen onfen Placate ende Ordonnantie alomme doen vcrkondigen,uytroepen ende publiceren,daer men gewoonUjck is uytroepingeendc publicatie te doen. Lallen ende ordonneren de Raden ter Ad- miraliteyt , den Advoeaten-Fifcaels of Procureurs·* Generaels, ende allen anderen Officieren, Rech> terenendejuftieieren onder onfe gehooriaemheyt ftaende, midrigaders allen Admiralen , Vice- Admiralen, Capiteynen, Officieren ende Bevel- hebberen, defen onfen Placate en Ordonnantie te achtervolgen, procederende ende doende proce- deren teghens den Overtreders van dien, fondei gratie, faveur, diflimulatie of verdragh, dewylewy 't fel ve tot dienft ende welftant der vooriz Landen nodigh bevonden hebben. Aldus gedaen in 's Gra- ven-Hage, onder onfen Cachet£e,Paraphure, ende Signature van een van onfe Griffiers, op den vier- den April 1 6 7 6. Was gheparapheert , Johan Baron van Reede en van Renfwoude ,vt. Onder ftondt, Ter Ordonnantie van de hoogh-ghemelre Heeren Staten Generael. Geteeckent, j. Spronffen. Zijnde op 't fpatium gedruckt het Cachet van haer Ho. Mog. op een rooden Ouwel, overdeckt met een Papieren Ruy te.

Ψία*

-ocr page 277-

Pkcateft* \ fc ι. BoecL 7* Tir.

η

ζ 4°

15. = Placaetbande Hoogh Mog. Heer en Staten Generael der Vereem^ Nederlanden, Inhoudende dat tot confervatie van de Commercie van defen%m met fyne Majefieyt van Sweden} niemandt van de Inghezetenen ende Onder im van 'defin Staets ïn eenige vremde dienft en fal mogen begeven, of op desfelfi q^ mïjfie eenige Schepen \ Goederen, ofKoöpmanfchappen, der trajjicquerende Km luyden vanfyne Majefteyt van Sin e den fal mogen aentaften^ beletten ofbekonmj'^ 'H'1 IndatedenachtftenFebruaryi6j-J. fullen hebben, te verlaten, ende daer van af-ftacn, ende dat die gene die aireede ten cynde voorfz ve/ trocken zijn, ghehouden fullenwefendenvoorji dienft te verlaten, ende in defe Landen weder te keren binnen den tijdt van drie maenden nacftfe). mende} alles op poene dat de Contraventeurs aa Lijf en Goedt, ende de Abiènten by banniflèment geftraft fullen worden. Ende op dat niemandt hier van eenige ignorantie en hebbe tepraetenderenjont- bieden en verfcecken wy de Heeren Staten, Stadt- houderen, Gecommitteerde Raden, ende Gede- puteerde Staten van de Provinciën refpeftive va Gelderlandt ende 't Graeffchap Zutphen,

*

ge conivatie ende Ingevan Syngoedtgete verbiceren eyegelijcdefer L

ende Weft-Vrieilandt, Zeelandt, Utrecht, Vrief landt, Over-Yflel, midtfgaders Stadt Groninga ende Ommelanden, defe onfe Ordonnantie endt Waerfchouwinge van ftonden aen te doen verkon- digen , publiceren ende affigeren in alle Plaetla daer het noodigh weien fal, ende menigewoonii foodanige publicatie ende affi&ie te doen. Laita ende beveelen voorts de Raden ter Admiraliteit, ende Advocaten-Fifcaels, de goede handt daer w, te houden, dat die eifecT: fortere naer fynefon ende teneurj procederende ende doende procede- ren tegens de Contraventeurs en Overtredets ra dien, iönder ooghluyekinge, diftimulatie ofW dragh, want wy fulcks bevonden hebben alfoo κ behooren. Aldus gedaen, ende ghearrcfteett ia den Hage den achtften February 1677. Wasghc- parapheert, G.v. Hoolck , vt. Onder ftondii Ter Ordonnantie van de hoogh ghemelte Hecien Staten Generael. Wasgeteeckent, J. Sprong Zijnde op 't fpatium gedruckt het Cachet van W Ho.Mog. op een roodenOuwel, overdecktiwi een Papieren Ruy te.

eenigenvremden dienft, wie dieoock iöude mo* gen wefen,om op des felfs Commiflie of anderfints aen te taften, te veroveren, of eenighlints te be- letten ofte incommodqren de Schepen, Goederen of Koopmanfchappenj toebehorende de traffique- rende Koopluyden ende Ingezetenen van fyne Ko- ninghlijcke Majefteyt van Sweden, tot wat plaet- fenTy de vooriz Schepen, Goederen of Koopman- fchappen fouden mogen refcontreren of bejegenen; gelijck wy oock gcneralijcken aen alle ende een ye- gelijck wel expreflèlijcken interdiceren ende ver- bieden midts defen, eenige Schepen , Waren of Goederen, toebehoorende de trafHcquerende Koopluyden en Onderdanen van hooghftgedachte fyne Majefteyt van Sweden, ende op de ièlve ver^ overt of genomen, in de Havenen defer Landen te brengen : Eyndelijck hebben wy mede gheordon- neert ende geftatueer t, ghelijck wy ordonneren en Hameren midts defen, dat oock die gene \ die hun albereyts in foodanigen dienft hebben laten aenne- men, byfoo verre de ièlve uyt deie Landen noch niet en zijn ver trocken^ den voorfz dienft datelijck

16. Publicatie <van de Hoogh Mog* Heeren.Staten Generael der Veremim Nederlanden, raeckendehetbergh-loonvanSchepen by Commijfie-vaerdersm Landen van den Vyandt hernomen. In date den derthienden April \(ή"Ι·

ben vaft te ftellen, gelijck wy doenby ^cn'f j ibo wanneer eenige Schepen of Goederen, tod* hoorende de voornoemde Ingezetenen defer MBj den, by de Vydnden genomen, weder verovewl ende vry-ghemaeckt fouden mogen werden* <J I eenige Commiftie-Vaerders, Koopvaerdye ot *\ dere Schepen, uytgeruft op particuliere koftcny .■ de ièlve Ingezetenen defer Landen j de voor^j de Hernemers fullen hebber! ende genieten* Jfl de voorfz herneminge ghefchiet binnen twee-' vieren twintigh uyren, een gerecht vijfdefait de oprechte wacrde van het weder vry-ghcina Schip en Goedt* by aldien de voorfz hetÖ010^ komt te geièhieden naer de voorfz eerfte £*ee"^| vier en twintigh uyren, doch binnen νι!*φ\ vier en twintigh uyren > naer dat het voor»2 r| en Goedt in de macht van denVyandtisgl^|

[£ Staten Generael der Vereenighde Ne- derlanden. Allen den genen die defen fullen fien of hooren leien, Saluyt, T>oen te weten; Dat wy in behoorlijcke achtinge genomen hebbende, den inhouden van de Memorie van de alhier aenwefende Heeren Ge- committeerden uyt de refpeftive Collegien terAd- miraliteyt, houdende bericht ende ad vis opièec- kere Memorie by den aenwetèndcn Gecommit- teerde uyt het Collegie ter Admiraliteyt in Zee- landt , aen ons overghegeven, raeckende het ver- hoogenvanhetBergh-loon van Schepen en Goe- deren , door Commiifie-vaerders deièr Landen van den Vyandt hernomen, naer voorgaende rype deliberatie, voor den dienft ende bevorderinge van de Commercie van de goede Inghezetenen deicr Landen, goedtgevonden ende noodigh geacht heb-

-ocr page 278-

CommiiTie-vaerders, Prinfen > Beuy ten, Vremdê-dienilen, &d f φ r

tf.fdefelveHernemers in fulcken gllevalle fullen hebben een gerecht derde-part van de voorfz waer- 3c cnde indien de felvc werdc hernomen naer de voorfz vier-mael vier en twintigh uyren, dat de voorfe Hernemers in fulcken gevalle lullen hebbén de eerechte helft van de voorlz waerde, fonder ver- der refleftie te nemen hoe langh de voorfz herno- men Schepen en Goederen nae de voorfz vier-mael vieren twintigh uyren in de macht van den Vyand foude rnogen zijn geweeft ; bly vende de preénue by voorin Piacaten vaft-geitclt, ten reguarde van de Schepen van Oorloge defer Landen* ih haer volko- men kracht en vigeur. Ende op dat niemande hier van ignorantie en hebbe te pretenderen, ontbie- den ende verfoeckén Wy de Heeréii Staten, Stadt- houderen, Gecommitteerde Raden, ende Gede- puteerde Staten van de refpe&ive Provinciën, ende allen anderen Jufticieren endè Officieren van de lèlvc, dat fydefeoniè Publicatie van Honden aen aloiiimcdoen verkondigen , publiceren ende affi- geren in alle Plaetfen daer fulcks noodigh wefen lal,

endé men gewoon is ibodanige publicatie eri affixié te doen; Lallen ende bevelen voorts de Raden ter Admiraliteyt, den Advöcafen-Fifcaels, midtiga- ders Admiraels , Vice-Admiraels , Capitéynen, Officieren endé Bevelhebberen, dele onfe Publi- catie te achtervolgen, ende te doen achtervolgen, procederende endé doende procederen tegens de Contraventeurs van dien, ibndcr ooghluyekinge, faveur, diflimulatie of ver dragh, want Wy lülcks allbo ten dienfté van dèn Laiidé, ende van de com- mérciérendè Inghezetenén van dien , bevonden hebben noodigh te zijn. Aldus gedaen ende gear- refteert ter Vergaderinge van de hoogh-ghemelte Staten Generael. In den Hage den dérthienden April iójf. Was geparapheért, G. Oruys tot Wirdum, vt. Onder ftont, Ter Ordonnantie van defelve. Gcteeckent, H. Fagel. Zijnde op het Ipatium gedruckt het Cachet van haer Hoogh Mog. opeen roodenOuwel, overdeckt meteen Papieren Ruyte.

17, Placaet *υαη de Hoogh Mog. Heeren Staten Generael der Vereento-hdè Nederlanden, houdende doodt-flraffejegens diegene die met Vyandtlijcke Schepen ofVaertuygen op de Stroomen van den Staet binnen eenige Tonnenfidlen werden ge- nomen of gevangen. In date denfeven en twintighflen 'December i6jj.

1E Staten Generlei der Vereeniehde Ne- 1 derlanden , Allen den genen die delen fullen fien ofte hooren lelèn , Saluyt. Doen te weten, Dat allo dagelijcks meer I ende meer klachten voorkomen, van dat de ftou- Itighcyf van de Vyandtlijcke Kapers lbo feer is toe- Incincndc ende hoogh-gaendc, dat de lèlve haer niet lontiien met hare Roveiyen, pionderen ende ghe- 3'cldadigheden lèlfs deZee-gaten van delen Staet ^acn te doen, daer binnen te loopen, ende allbo pinnen de Tonnen op de Stroomen met het wegh- |nemen, pionderen ende ruïneren van Schepen, ^Goederen ende Koopmanfchappen de voorfz Β in- jen- wateren te infefteren, ende alle moetwille, fey-

teerde Raden, ende Gedeputeerde Staten van dé relpeetive Provinciën * ende allen anderen Jufti- cieren ende Officieren van de felve, dat fy dele onle Ordonnantie en Verbodt van Honden aen alom me doen verkondigen, publiceren ende affigeren in allé Plaetfen daer fulcks noodigh welen lal, ende men gewoon is fodanigé publicatie ende afficlrie te doen t Laften ende bevelen voorts de Raden ter Admira- liteyt, de Advocaten-Fifcaels, midtlgaders Ad- miraels , Vice-Admiraels, Capitéynen, Officieren ende Bevelhebberen, dele onfe Ordonnantie endé Verbodt te achtervolgen ende doen achtervolgen, procederende ende doende procederen tegens dé Contraventeurs van dien, fonder ooghluyekinge, faveur, diflimulatie of verdragh, want wy fulcks allbo ten dienfte van den Lande, ende welftandt van de goede Ingezetenen van dciên Staet bevon- den hebben noodigh te zijn. Aldus gedaen ende gearrefteert terVérgaderinge vande hoogh-gemelté Heeren Staten Generael; In den Hage den léven en twintighften December i6jy. Was ghéparaf- pheert, Johan Baron van Ree de Vryheer van Renfwoude, vt. Onder ilondt, Ter Ordonnan- tie van de lclve. Geteeckent, H. Fagel. Zijnde op 't fpatium ghedruckt het Cachet van haer Ho. Mog. op een rooden Ouwel, overdeckt met een Papieren Ruyte.

|clijckhey t en geweldt te bedry ven; S O O pat Wy, daer inne willende voorfien, eo<

ISt, dtghe-

p^nden hebben te ordonneren tndc te ifatueren, |nclijck als Wy ordonneren ende ftatiieren midts «clen, dat alle de gene, die naer de publicatie de- fsmet Vyandtlijcke Schepen ofVaertuygen op de |troomen van den Staet, binnen eenighe van de jonnen van dien lullen worden genomen of grie- ve" > fonder eenige deminfte conniventie of l'iiimulane met de doodt fullen worden gheftraft. rj™e op dat memandt hier van ignorantie en heb- «-prstenderen, ontbieden ende verfoeckén Wy "eeren Staten, Stadthouderen , Gecommit-

Waerfchoumnge Φαη de Hoogh Móg. Heeren Staten Generael der Ver- eehighde Nederlanden, aen de Ingezetenen defer Landen, omnie op haet hoede te zijn, ende in cashaereenighgeweldt dooreenigeFranfche Schepen wert aenghe- daen, 'tfelvemetgelyckgewelt te mogen weeren^ In date den vyf en twintigh^· fienjuly i6jS.

IE Statenj Generael derVereenigh.de Ne- tlanden. Allen dengenen die defen ,lcn fiei1 of hooren lefen, Saluyc. "Doen «de vSSl >DatJvy albereyfs °p ho°Pe iaViM,S^?S fyne Kóninghlijcke Majefteyt Kn-,ck m voortgangh foude hebben ge-

nomen, ibodanige ordre hadden geiïeït, ende die voorfieninge gedaen, dat geen Öorlogh-lchepen van defen Staet, of eenige Commiiïïe-vaerders in Zee fouden mogen werden ghefonden, om eenige afbreuck aen de Schepen van hooghft-gedachte fijn Majefteyt, of van des lèlfs Onderdanen te doen,

'                           G g                           maer

-ocr page 279-

Placaten, t Boeck. y. Tit.

l^Z

maer ter contrarie de felve alle faveur ende vrundt- fchap te bewyfenende toe te brengen : Endealfoo Wy bericht werden,dat eenige Schepen met fooda- nigeordreinZeezijn gegaen, ende ons tot noch toe niet gebleccken is, dat aen de zyde van hoogft- gedachte fyne Koninghlijcke Majefteyt, foodanige ordre geftelt is, ende Wy beducht zijn dat ter occa- fie van de voorfz ordre eenige furprife ofte fchade de Schepen van den Staet ,ende van de goede Inge- zetenen van dien , mochte overkomen. S O O

felve met gelijck gewelt te weeren en tegen te gaen oock te hernemen de Schepen, die op de Ingezet?5 nen van defen S taet genomen fouden zijn, met d Nemers van dien. Ende ten eynde niemandr L· van ignorantie pretendere, ende een yeder^et. mogewaerna hem te reguleren ·, foo ordonneren ende laften Wy,dat defe fal werden gepubliceertcn geaffigeert alomme daer het behoort, endeteghe· ichieden gebruyckelijck is. Gedaen in den Ha& den vijf en twintighften July 1678. Was gepa^

IS Τ, Dat Wy goedtgevonden hebben yeder een pheert, J. Virruci, vt. Onder ftondt, Ter 0r.

die fulcks foude mogen aengaen, te waerfchouwen om op haer hoede te zijn,ende de felve daer nevens te laften ende te bevelen, dat in cas haer cenigh ge- weldtby de Franfche Oorlogh-fchepen of Com- miflie-vaerders, af aen andere onder haer convoy met, of in haer geficht mochten werden gedaen,het

donnantie van de hoogh-gemelte Heeren Staten Generael. Geteeckent, H.Fagel. Zijnde op ta ipatium gedruckt het Cachet van haer Hoogh Ma op een rooden Ouwel, overdeckt met een papiereo Ruyte.

8. Placaten van de Staten Generael der Vereenighde Nederlanden, daer by alle Vremde-dienflente Water ende te Lande werden verboden ■> ende én air e de in dienfl fouden mogen zijn, ghelafi wederom thuys te komen. In dam denipT)ecemberi66f, yJprili66y3 i^Maertióji, 10 Maert 1675,, Junij 1673, ende 23 T>ecember 1673

oock de Vrouwen ende Kinderen van die geneè niet weder iiillen keeren, uyt deiè Steden end; Plaetièn van hare reiidentie gheremoveertfulkii werden, ende haer Mans ende Vaders toeghefoc- den, midrigaders dat haer geen het minfte onder- houdt van de Aelmoeilèniers ofDiaconien gedaa ial werden. Ende ten eynde niemandt onder pre- text van geen kenniiïë gekregen te hebben van dé Oniè ordre, ooriaecke hebbe hem teontfchulil gen, ordonneren ende bevelen Wyexpreflelije!;,l dat de Vrouwen of naefte Vrunden van die gent | die airede vertogen zijn, ten eynde voorfz gehou- den fullen wefen den felven van den inhoude van deièn te waerfchouwen, aengefien Wy tot defer Landen dienft verftaen, dat defe Oniè Ordoni» tic punftueiijck achtervolght ende onderhouden ial worden, fonder eenige'conniventie of diflimu· lacie. ( 4 ) Ontbieden ende verfoecken daer· orarae de Heeren Staten, Stadthouderen, Ge» mit teerde Raden, ende Gedeputeerde Staten vs de refpe&ive Provinciën, ende allen anderen) fticieren. ende Officieren, dat fy deiè oniè Ordoi nantie alomme doen verkondigen, uy troepen f. publiceren, daer mengewoonlijckisuytroepuf ende publicatie te doen. Laften ende ordpnn^ de Raden! ter Admiraliteyt, den Advoaten-Fi' caels, of Procureurs-Generaels, ende allen an* ren Officieren, Rechteren ende Jufticieren ondr Oniè gehooriaemheyt ftaende , midtfgaders a* Admiralen , Vice-Admiraelen , CapiteyneDi Officieren ende Bevelhebberen, defe onfe Ordof nantie ende Beveelen te achtervolgen > Ρ«κ*# rende ende doende procederen teghens deOvtf' treders van dien, fonder gratie, faveur, di^1"* tie of verdragh, dewyleWy't felve totdien»^ welftandt der voorfz Landen noodigh be\'Ofidl hebben. Aldus gedaen, gerenoveert cn(^e^L, plieert, In 's Graven-Hage onder Onfen Cac"ljj Paraphure, ende de Signature van een van1^; Griffiers., op den acht en twintighften Junij11

IE Staten Generael der Vereenighde Ne derlanden. Allen den genen die defen jegenwoordigen fullen fien of hooren le- ien, Saluyt. 'Doen te weten : Alfoo Wy feeckerlijck bericht zijn, dat de lugezetenen defer Landen , contrarie Oniè voorgaende Placa- ten , (1) hun als-noch dagelijcks in merckelijck ge- tal buyten de vooriz Vereenighde Nederlanden, in dienft op Schepen begeven, foo wel ten Oorloge, als tot Koopviierdye ende Viilèherye ter Zee , tot defer Landen grooten ondienft ende prasjuditie, latende veele Van de felve hare Vrouwen en Kinde- ren blyven tot lafte van de Steden daer fygewoont hebben ·, waer tegens mïdts dien noodelijck dient verfien, om defe Landen van Inlandts Krijghs- ende Scheeps-Volck niet te laten ontblooten, in- fonderheyt alfoo't felve jegenwoordigh alhier ten dienile vanden Lande genoeghfaem ge-employeert kan werden. S O O IS Τ, Dat Wy na rype de- liberatie, ende (2} hier opgehadt hebbende het hoogh-wijs advis van Syne Hoogheyt den Heere '■'Prince van Oraz^fiOoekdien conform van nieuws gcordoeneert ende geftatueert hebben, ordonne- ren ende ftatueren by deièn, dat egecne Ingezete- nen van de vooriz Vereenighde Nederlanden» hen ten Oorloge in dienfl: van vremde Koningen, Re- publijcquen, Princen, Staten of Steden, of oock

in

dienft van Particulieren in andere Landen ter

KoopvaerdyeofViflcheryeterZee, 'tzy op Ha- ringh-neeringe , Walvifch-vanghft of anderfints, eniüllon mogen begeven, in wat maniere, ende onder wat praetext 't felve oock foude moghen zijn, fonder daer toe te hebben expres confènt van Ons, of van de Collëgien ter Admiraliteyt van'tQuar- tier van haer reipeftive Woon-plaetfon. Dat oock die gene die hun aireede in foodanigen dienft heb- ben laten aennemen, by foo verre de fèlve uy t deïè Landen noch niet en zijn vertrocken, denièlven dienft dadelijck fullen hebben te verlaten , ende daer van af te ftaen ·, ende dat diegene die aireede te Lande ofte Water ten eynde voorfz vertrocken zijn, gehouden fiillen weien in deiè Landen weder te keren binnen ( 3 ) den lijdt van twee Maenden naeftkomendej alles op pcene datdeContraven- teurs aen Lijf en Goedt, ende de Abfenten by eeu wigh banniflement geftraft fullen werden. Dat

Onö

Was geparapheert, ScatoGockinga» vc

ftont, Ter Ordonnantie van de hoogh-g^ Ί Heeren Staten Generael. Geteeckent, #^U Zijnde op het fpatium gedruckt het Cachet l haer Hoogh Mog. op een rooden ouwel» °^j deckt met een Papieren ruyte.

-ocr page 280-

Commiifie-vaerders, Prinfen3 Beuyten, Vremdë-dienilen, <3cc. 243 τ TF bovcn-ftaend© Placact is op den 2 3 December 167 3 van woordt tot woordt vernieuwt, uytghe- IJ-Γ dert alleen de relatie tot het voorgaende ad vis van den Heere Prince van Örange, f λ Het Plaeaet van den iêvenden April 166'f houdt in, ende in finder heyt dat van den 19 'Decem- ber t66f. r λ j)it cn ftaet in de voorgaende Placaten niét , maer is by defen op nieuws by-gedaen. (2 ) De Placaten van de Jaren 166'f ende 166 j houden in, den ttjdt van drie maendèn. f 4,) Ιλ het PÏacaet van den fevenden April 166γ was defe claufulc bygevoeght, Ende tot meerder be- wrdemge van dien > ordonneren endeflatueren Wy medet dat de Uytheemfche Schippers die hier te Lande

denambrenger-ihet zy defelvein Eedtvan het Landtfoude mogen wefen of'niet, eenderde-part voor den Officier die de calange doenfal, ende het refterende derde-part voor de gemenefaecke. Het Placact van den JarC 1 tfó? was geparapheert, J. iw» Giwf. Ende geteeckent, N. Ruyfch. Het Plaeaet van den Jare 166j was geparapheert;, Johan van Schrieck. Ende geteeckent, N. Ruyfch, Het PÏacaet van den Jare i<5/2 wasgeparapheerti Gafpar Schade. Ende geteeckent, Gafp. Fagel. Het Plaeaet van den 10 Maerr 1Ö73 was geparapheert3 Isbrant van Fierjfen. En getceckéntv H. Fagel, Het Plaeaet van den 2 3 December 167 3 was geparapheert, Math: Tompe. En geteeckent, H. FageL

15. Plaeaet van de Hoogh 2\dog. Heer en Staten Generael der Vereemgbdé Nederlanden, Waer by tot confervatie ende behoudemfje van alle goede in* telligentie met de Bontgenooten^ Vtunden ende Nabuyrenj verboden werdt aen alle"Ingezetenen van defen Stoet', hetaennemenvanvremdeDienflenj urn op des felfsCommijfieofanderfintsaentetajien of* veroveren e enige Schepen, Goederen, ofKoopmanfchappen, toebehoorende eenige der voor f ζ Bondtgenooten, Vrunden of Nabüyren, of hare Onderdanenm Ingezetenen. In date den achtflen October ι68θ;

mende} alles op poene dat de Contraventeurs aen Lijf en Goedt, endc de Abfenten by banniflêment geftraft fiilleh worden. Ende op dat niemandt hier van eenige ignorantie en hebbe te prsetenderen,ont- bieden en verfoecken wy de Heeren Staten f Stadt- houderen, Gecommitteerde Raden * ende Gede- puteerde Staten van de Provinciën reipe&ive van Gelderlandt ende 't Graeffchap Zutphen, Hollandt ende Weft-Vrieflandt, Zeelandt, Utrecht, Vrief- landt, Over-Yflèl, midtigaders Stadt Groningen ende Ommelanden, deiè onfe Ordonnantie ende Waerfchou winge van ftonden aen te doen verkon- digen , publiceren ende affigcren in alle Plaetièa daer het noodigh wefen ial, ende men gewoon is ibodanige publicatie ende aiE£tie te doen. Laften ende beveelcn voorts de Raden ter Admiraliteytj ende Advocaten-Fifcaels, de goede handt daer aen te houden., dat dieeffeel: ibrtere naer fyneformé ende'teneurj procederende ende doende procede- ren tegens de Contraventeurs en Overtreders van dien, ibnderooghluyckinge* diiïïmulatie of ver- dragh, want wyiulcks bevonden hebben aliöö té behooren. Aldus gedaen, ende ghearrefteert ter' Vergaderingevande hoogh-ghemelte HeerenSta- tenGenerael, IndenHage den achtften Oftober 1680. Was gheparapheert, EverardRam, vti Onder ftondt, Ter Ordonnantie van de felve. Was geteeckent, H. Fagel, Zijnde op't iparium gedruckt het Cachet van haer Hoogh Mog. op een roodenOuwel, overdeckt met een Papieren Ruyte.

5E Staten Generael der Vereenighde Ne- derlanden. Allen den genen die defen Tullen fien ofhooren leien, Saluyt. Tioen te weten : Dac wy by deiè tegenwoordi- ge conihtutie van tyden ende iaecken, tot confer- vatie ende behoudeniilè van alle goede intelligentie bet onfe Bontgenoten, Vrurtden ende Nabuyren, goedtghevonden hebben , te interdiceren ende te verbieden, gelijck wy wel expreiTelijck interdi- ceren ende verbieden imdcs defen,aen alle ende een gregelijcken van de Onderdanen ende Ingezetenen ..deler Landen, haer van nu af aen te begeven in |cenigenvremdendienft, wie dieoock iöude mo- ten wcièn,om op des ièlfs Commiiïie of anderfints ;aen te taften > te veroveren, of eenighfints te be- • i^ten of te incommoderen de Schepen, Goederen ^Koopmanfchappen, toebehorende eenige van fje hooghft-gemelte onfe Bondegenoten, Vrunden cn Nabuyren , of hare Onderdanen ende Inge- zetenen, tot wat plaetfen fy de voorfz Schepen, Goederen of Koopmanichappen fouden mogen rcicontreren of bejegenen : Hebben voorts mede geordonneert ende gheftatueert, ordonneren ende itjtueren midts defen, dat oock die gene, die hun aibereytsmfoodanigendienft hebben laten aenne- ™cll> byfoo verre de felve uyt defe Landen noch feS e\ Zff vcrtrocken > den voorfz dienft datelijck ïcÏf ? .r teyGrlaten> endc daervan af-ftaenj El -e Senc dic aireede ten eynde voorfz ver- ΈάΙ α Zljn' ghehouden fullen wefen den voorfz ■ lemt te verlaten, ende in defe Landen weder te I ww binnen den tijde van driemaenden naeftko-

η

Acaet

Gg

-ocr page 281-

Z44·                       Placaten. ι. Boeck. 7 Tit. 16'. JPlacaet <van de Heer en Staten Generael der Vereenighde Nederlanden Waerby de Ingezetenen defer Landenwert verboden haerte begeven in den di η van Koningen yVr ineen endeHeer-en, als oock van eenige Particuliere, ïn Λ

ofte andere Landen, buyten de Geotlroyeerde Oofl-Indifche Compagnie.

In datt

den derthienden Augufti 1674. „;',, .,..·;., ,?..,, ..,,,........

fifqueert, verbeurt ende vervallen by de OfRciercn van de reipecüve Plaetfen haerder refidentie, oft daer de ièlve gelegen mogen weien, aengetaft ende verkocht fullen moghen werden, ende dat voorts (foo wel hier te Lande, als in de Indien over al] foodanige Overtreders van defe onfe Ordonnan- tie in den dienft ende op foodanige Uytheemfche of andere Particuliere Schepen buyten de voor. fchreve Geoftroyeerde Compagnie ghevonden zijnde, gefayièert, aengehoudenende tegenshaer- luyder Perfoonen ende Goederen gedecreteerten ge-executeert fullen werden depeynenenftraffen in onfe voorgaende Placatengeordonneert ende ge- ftatueert, de welcke jegenwoordigh werden ge· extendeert tot de ftraffe des Doodts, fonder datde Ingebooren , ofte andere Onderdanen van defe Landen, ofte andere in dienft geweeft zijnde, vasj de voorfz Geo&royeerde Ooft-Indifchc Compag. nie door veranderinghe van woon-plaetfe, ofte eenighe andere middelen , hoedanigh die foudca mogen zijn, van de difpofitie van de Placaten en depeynendaerby, ende de ftraffe des Doodts hiet vooren geftatueert, bevrijdt iullen mogen werden, Ordonneren voorts alle Officieren ende Jufticieren in defe Vereenighde Nederlanden, midtlgadcts oock allen den genen, foo in onfen dienft, als van de voorfchreve Ooft-Indifche Compagnie in Ooft· Indien weiènde, hun hiernaete reguleren ,ende de peyncn by defen ende onfe voorige Placaten ge- ftatueert, tegens de overtreders der felver in alle | rigeur te vervolgen, decreteren ende te executeren fonder eenige conniventie, ooghluyckinge of dl· mulatie. Ontbieden ende verfoecken mede ά Heeren Staten, Stadthouderen, Gecommitteerde Raden ende Gedeputeerde Staten van de refpeffi- vc Provinciën, ende allen anderen Jufticierenet Officieren van de felve Landen, dat fy defe onfe Ordonnantie van ftonden aen alomme doenva· kondigen, uytroepen, publiceren ende affigetë in allen plecken, daer men gewoon is foodanige uy troepinge, publicatie en affixie te doen, midtfe- ders in de Steden en Plaetfen buyten de Vereenip de Provinciën, onder ons Gebiedt wefende, ψ* cederende ende doende procederen tegens deCoa- traventeurs ende Overtreders van dien,totde voo!' fchreve peynen ende ftraffen , aengeiien wy m felve ten dienfte van den Lande bevinden a$»J behooren. Aldus gedaen, gerenoveert enw amplieert, in 's Graven Hage onder onfen Cachet· te, Paraphure ende Signature van een van on^ GrifEers, den derthienden Augulli I<574- 2 geparapheert, Ί). van Wijngaerden* vt. ^n ftondt, Ter Ordonnantie van de hoogh-ghc^ Heeren Staten Generael. Was ghctccdEöK· H. Fagel. Zijnde op 'tfpatium ghedrucBjJ Cachet van haer Ho. Mog. op een rooden Ou* overdeckt met een Papieren Ruyte.

\E Staten Generael der Vereenighde Ne' derlandenj Allen dengenen die.defeje- gewoordige lullen fien , Saluyt. 1)oen te weten -, Alfoo Wy ieeckerlijck verftaen en onderrecht zijn, dat eenige Uytheemfche Per- foonen, ja felfs oock eenige defer Landen Inwoon- ders , hun niet en ontfien onfe Onderzaten, ende namentlijck veele Zee-varende Luyden defer Lan- den te induceren, ornme hun, niet tegenftaende onfe voorige Placaten,ende in vilipendie der felver, te begeven in den dienft van Koningen, Princen en Heeren, als oock van eenige Particuliere, in defe of andere Landen, buyten de Geo£troyeerde Ooft- Indifche Compagnie, ende op der felver Schepen te varen naer d'Ooft-Indien, felfs oockopfooda- nigeSchepenj dieeygentlijck ghedeftineert zijn, omme de voorfchreveOoft-Indifche Compagnie in defe Vereenighde Nederlanden , niet alleenlijck in den Handel aldaer, maer oock felfs met ghewelt en ghewapender-handt allen mogelijcken afbreuck ende fchade te doen, en dat hun vele Onfer voorfz Onderzaten vervorderen foodanige by onlè voori- ge Placaten, verboden Dienften aen te nemen, daer teghens noodtlijck ende promptelijck (om alle in- convenienten ende fchaden voor te komen) dient voorfien, ende alle mogelijcke ordre geftelt. SOO ISTj Dat Wy over fulcks allen ende eenen yege- lijcken, van wat conditie ofte qualiteyt dat hyzy, ende voor al onfe Onderzaten, Inwoonders- of In- gezetenen defer Landen, welfcherpelijck hebben geinterdiceert ende verboden, fo Wy interdiceren ende verbieden midts defen, eenige onfer Landen Ingebooren, Onderdanen,Ingezetenen of Inwoon- ders , ende voornamentlijck eenige Zee-varende Luyden dcfèr Landen, tot foodanigheDienften, alsvooren, tehuyrenofte aen te nemen, gelijck lijck Wy mede alle onfe Ingebooren, Onderdanen, Onderzaten, ende deler Landen Ingezetenen ver- bieden, hun tot foodanige Dienften te verhuyren of te begeven ·> Ordonnerende voorts oock, ende wel fcherpelijck belaftende midts delen, allen den ge- nen, die hun voor delen op eenige foodanige naer Ooft-Indien varende Schepen, inden dienft van eenighe Koningen , Princen ende Heeren, ofte Particulieren als vooren, mogen begeven hebben, ofte naermaels fouden moghenof willen begeven, vanfoodanigen dienft ende voornemen tedefifte- ren, den fefven dienft te verlaten, ende hun (ten langhften binnen den rijdt van drie maenden naeft- komende) wederom alhier te Lande inde Plaetiè haerder refidentie te begeven, op peyne dat alle Overtreders van defe onfe Beveelen ende Ordon- nantie, lbo wel de gene, die eenige onfe Onder- zaten tot foodanige Dienften fullen hebben ghein- duceert, gehuyrt of aengenomen, als oock die hun tot de felve Dienften fullen hebben begeven, ten eeuwigen dagen uyt dele Vereenighde Nederlan- den gebannen, ende alle hare Goederen als gecon-

flff/f

-ocr page 282-

Commiflie-vaerders, Prinfeh, Beuyten, Vremde-dienften, &c. i^

17

Placaet van de HooghMog. Heeren Staten Gemrael der Vereemghde

Nederlanden, waer by de ingezetenen defer Landen werdt verboden haer ttbege· ven in dienfi van Koningen % ^Prineen, ende Heeren, als oock van eenige Parti- culiere, in defe of andere Landen, buytende Geoclroy eerde ffefiJndifche Compa- gnie, &c. Indatedennegen entwintigh/fenjanuary i6j^. E Staten Generael der Vereemghde Ne- len by de Officieren van de refpedive Paetfen haer- derlanden. Allen denjenen die defen derreiïdentie, of daer de felve gelegen mogen we- fen,aengeraft ende verkocht fullen mogen werden;

( foo wel hier te Lande, als in de Weft-Indien, de Kufte van Africa ende 't Diftrict van 't vooriz OeTrroy over al) foodanige overtreders van defe onfe Ordonnantie in dienft ende op fooda- nige uytheemiche of andere particuliere Schepen buyten de vooriz Geo&royeerde Compagnie ghe- vonden zijnde, gefaifeert, aengehouden ende te- gens haerluyder Perfoonen en Goederen gedecre- teert ende ghe-executeert fullen werden de poenen ende ftrafren in onie voorgaende Placaten in faveur van de Ooft-Indifehe Compagnie der vooriz Ver- eenighde Nederlanden ghe-emaneert, ende noch jonghft den derthienden Auguft 1674 gereno veert ende geamplieert, is geordonneert ende geftatueer t, de Welckejegenwoordigh werden ghe-extendeert tot de ftrafte dds Doodts, ibnder dat de Ingeboren of andere Onderdanen van defe Landen of andere, in dienft geweeft zijnde vande vooriz Geo&royeer- deWeft-Indifehe Compagnie, door veranderinge van woon-plaetfe, of eenige andere middelen, hoe- danigh die fouden mogen zijn, vande diipofitie van de Placaten, ende de poenen daer by, ende de ftraffe des Doodts hier vooren geftatueert, bevrijdt fullen mogen werden. Ordonneren voorts alle Officieren ende Jufticieren van deiè Vereenighde Nederlanden, midtigaders oock allen den genen, foo in onfen dienft, als van de voorfz Weft-f ndife Compagnie in Weft-Indïen,de Kuften van Africa, ende het Diftricl: van't voorfz O&roy wefende,hun hier na te reguleren, ende de pcenen by defen ende de voorfz onfe voorige Placaten geftatueert tegens de overtreders der felver in alle rigeur te vervolgen, decreteren ende te executeren ibnder eenige conni- vehtie, ooghluyckingeofdiflimulatie. Ontbieden enverfoeckenmedede Heeren Staten, Stadthou- deren, Gecommitteerde Raden, ende Gedepu- teerde Staten van derefpe&ive Provinciën, ende allen anderen Jufticieren en Officieren van defelve Landen, dat fy defe onfe Ordonnantie van fton- den aen alomme doen verkondigen, uytroepen, publiceren en affigeren in allen Plecken, daer men gewoon is foodanige uytroepinge, publicatie ende affixie te doen, mitigaders in de Steden en Plaetfen buyten de Vereenighde Provinciën, onder ons ge- biedt wefènde 5 procederende ende doende proce- deren tegens de contraventeurs en overtreders van dien, tot de vooriz pcenen enftraften, aengheiïen Wy'tfelve ten dienfte van den Lande bevinden alfoo te behooren. Aldus gedaen ende gearrefteert in 's Graven-Hage onder onfen Cachette, Paraphu- re,ende de Signature van een van onfe Griffiers, op den 29 Januarij 16 j f. Was geparapheert, 2λ vanWyngaerdenyVi. Onder ftondt, Ter Ordon- nantie van de fel ve. Geteeckent, J. Spronjfen. Zijnde op 't foatium gedruckt het Cachet van haer Hoogh Mog. op een rooden Ouwel,overdeckt met

derrecht zijn , dat eenige uytheemfche Periöonen, • jyfs oock eenige defer Landen Inwoonders, hun niet en ontfien Onfe Onderzaten, ende nametlijck veele Zeevarende Luyden defer Landen teinduce ren, ommehun, niettegenftaende Onfe voorige Placaten, ende in vilipendie der felver, te begeven in den dienft van Koningen, Princen ende Heeren, als oock van eenige Particuliere, in defe of andere Landen, buyten de Geoftroyeerde Weft-Indifche Compagnie, ende op der felver Schepen te varen naerde^eft-Indien, de Kufte van Africa, ende hetDiitri&van'tO&roy aen de felve Compagnie verkent, den twintighften September laetftleden, felfs oock op foodanighe Schepen, die eygentlijck [ ghedeftineert zij η om me de voorfz Weft-indifche ί Compagnie in defe Vereenighde Nederlanden, I niet alleenlijck in den Handel aldaer, maer oock I felfs met gewelt en gewapender-handt allen moge- lijckenafbreuck enfehade te doen, ende dac hun veeleonfer voorfz Onderzaten vervorderen, foo- danige by onfe voorige Placaten verboden dienften aen te nemen, daer tegens noodelijck en prompte- rlijck (omalleinconvenienten en ichade voor te komen) dient voorfien, ende alle mogelijcke ordre fgeirelt. SOO IST, Dat Wy over-fulcksallen endeeenenyegelijcken van wat conditie of quali- teyr dat hy zy, ende voor al onfe Onderzaten, In- woonders of Ingezetenen defer Landen, welicher- elijck hebben geinterdiceert ende verboden, ibo wy interdiceren ende verbieden midts defen,eenige jnfer Landen Ingeboren, Onderdanen , Ingezete- nen of Inwoonders, ende voornamentli jek eenige Zee-varende Luyden deiêr Landen, tot foodanige dienften als vooren te huyren of aen te nemen, ge- njekwy mede alle onfe inghebooren Onderdanen, jJnderzaten, ende defer Landen Ingezetenen ver- I weden, hun tot foodanige dienften te verhuyren of ft begeven : Ordonnerende voorts oock, ende wclfcherpelijck belaftende midts defen, allen den §S die hun voor defen op eenige foodanige naer weft-Indien, de Kufte van Africa, ende 't Diftrid van t vooriz Odroy varende Schepen in dienft van ■«enige Koningen, Princen ende Heeren, ofParti- "Jücren als vooren, mogen begeven hebben, of na- maeisiouden mogen of willen begeven, van fooda- vS· i Cnde voornemen te defifteren, den fel· binn 5 teverlaten' ende hun ( ten langhften .^nden tijdtvan drie maenden naeftkomende ) Jenri/I11? CrteLande inde Plaetshaerder refl" ranw!r ^ven' OPP0^ dat alle overtreders IbSbSSS^ Bcvelen ende Ordonnantie, foo wel dienen r nCCn^eoniè Onderzaten tot foodanige aénS^1Cnïebbengeinduccert> gchuyrt ofte fiffiSSï .als oock dic hun tot de Μ™ dienften

I Goedele 3 iNcdeiJanden gebannen; ende al haer een papieren Ruytc en * gcconfifqucert,verbeurt ende verval-

'Placaet

-ocr page 283-

rlacateii* 1 Boeck. yTit. Placaetvan de Stater? Genet ad der Vereenighde Nederlanden, ^»ηι ., , renovatie van de twee voorgaende 'Placaten tegens de vremde dienften naer Q% ' Weft'lndien. In date den&chtftm Qctober 1680. ■                         J ft

ζ q.6

II

Ε Staten Generaelder Verecnighde Ne- derlanden i Allen den genen die defen jegenwoordigen fullen fien , Saluyt ·, Τ)οεη te weten : Alibo Wy feecker- lijck verftaen ende onderrecht zijn, dat eenige Uytheemfehe Perfoonen» jae felfs oock eenighe deler Landen Inwoonders hun niet en ontfien onfe Onderfaten , en namentlijck veele Zee-varende Luyden defer Landen te induceren , omme hun niet tcgenftaende onfe voorige Placaten, en in vili- pendie der felver, te begeven in den dienft van Ko- ningen , Princen, ende Heeren, als oock van eenige Particuliere, in defe of andere Landen, buyten de Geo&royeerde Ooft-en Weft-Indife Compagnien defer Verecnighde Nederlanden, enopderiélver Schepen te varen binnen de Limiten van de Oc- troyen, aen de felve Ooft- en Weft-Indifche Com- pagnien geconcedeert. felfs oock op foodanighe Schepen, die eygentlijck gedeftineert zijn, om de voorfz Ooft- en Weft-Indifche Compagnien,, in den Handel aldaer, af-breuck en fchade te doen; ende dat hun vele onfer voorfz Onderfaten vervor- deren foodanige by onfe voorige Placaten, verbo- den dienften aen te nemen, daer tegens notelijck en promptelijck (om alle inconvenienten en fehade voor te komen) dient voorfien, en alle mogelijcke ordregheftelt. SOO IST, Dat wy overfulcks renoverende de Placaten byons den derthienden Augufti ι Ó74, ende negen-en-twintichftenjanuarij 1675·. op 't voorfz fubjed: ge-emaneert, allen en ee- ncn yegelijcken van wat conditie of qualiteytdat hy zy, en voor al onfe Onderzaten, Inwoonders of Ingezetenen defer Landen j wel fcherpelijck heb- ben geinterdiceert en verboden, fo wy interdiceren én verbieden mits defen, eenige onfer Landen in- geboren Onderdanen,Ingezetenen of Inwoonders, en voornamentUckeenige Zeevarende Luyden de- ler Landen, tot foodanighe dienften als vooren te huyrcn of aen te hemen, gelijck wy mede alle onfe ingeboorne Onderdanen, Onderzaten, en defer Landen Ingezeten verbieden, hun tot foodanighe dienften te verhuyren ofte begeven: Ordonneren

gelegen mogen wefen, aengetaft en verkocht kh mogen werden ·, en dat voorts (foo wel hier te La de, als binnen de Limiten van de voorfz OQtm!' overal) foodanige Overtreders van defe onfe ó" donnantie in den dienft, of op foodanige uytheenl' feof andere particuliere Schepen, buyten de voorf* Geoctroyeerde Compagnien gevonden zynde & faifeert,aengehouden,en tegens haerlieder Perfonen' en Goederen gedecreteert, enge-executeertfuUCll werden de peynen en ftraffen, in onfe.voorgaende Placaten gheordonneert en geftatueert, de weid» jegenwoordigh werden gercxtendeert tot de ftrafiè des dootsj wel-verftaende,dat de gene die aireede in Uytheemfchen dienft zijn, en om haer uy tlandi?. hey t op verre reyfen hier van geen kennïife kunnen hebben, alleen fullen fubject blyven de peyneit voorige Placaten geftatueert, fonder dat de Inge- boorne of andere Onderdanen van defe Lande°n ofte andere in dienft geweeft zijnde vandevoorlz Geoftroyeerde Ooft- of Weft-Indifche Comp nien, door veranderinge van woonplaetfc,of ee» andere middelen5hoedanigh die fouden mogen m van de difpofitie van de Placaten,en de peynen dao by, en de ftraffe des doots hier vooren geftatueert, beyrijt fullen mogen werden : Ordonneren voorts alle Officieren en sJuftkieren in defe Vereenigh Nederlanden* mitfgaders oock allen den genen,fo I in onfen dienft, als van de voorfz OoftSende Wed | Indifche Compagnie binnen de voorfz Limiten I van de voorfz Oftroy en wefende, hun hier naer te I reguleren, en de peynen by defen, en onfe voorige Placaten geftatueert, tegens de Overtreders der fel- ver , in alle rigeur te vervolgen, decreteren ende κ executeren, fonder eenige coniiiventie, öoghkp kinge of diffimulatie: Des fullen alle diegene, die haer volgens de boven-gheroerde Bevelen binnen den tijdt van drie maenden wederom binnen dé Landen, ter plaetfe van hare vorige reftdentiefullen begeven, en haer bekent fullen maken aen Burger- meefteren aldaer impunitey t genieten, van 't gene by haer tegens vorige onfe Placaten op dit fubje&is begaen. Ontbieden en verfoecken mede dewerea

dé voorts oock, ende wel expreffelijckbelaftende Staten, Stadthouderen, Gecommitteerde Radenj

en Gedeputeerde Staten van de refpeftive Provin· j cien, en allen anderen Jufticieren en Officieren vtf | de felve Landen, dat fy defe onfe Ordonnantie via ftonden aen alomme doen verkondigen,uytroepcflt publiceren ende affigeren in alle Plecken, daer mes gewoon is foodanige uytroepinge, publicatie enae affiftie te doen, mitfeaders in de Steden en Vk^ buyten de Vereenighde Provinciën, onder ons Ge- biedt wefendejproceo'ercnde en doende procederen tegens de Contraventeurs en Overtreders van dieft tot de voorfz peyne en ftraffen,aengefien wy 'tfdïC ten dienfte van den Lande bevinden alibo te behoo ren Aldus ghedaen ende gearrefteert terVetf' deringe van de hoogh-gemelte Heeren Staten «ί· ï neraeU In den Hage den achtften Oftober i^°° 1 Was gheparapheert, Ever ard Ram, vt. 0n"ci ftondt, Ter Ordonnantie van de felve. Getekent! j H. Fagel. Zijnde op 't fpatium gedruckt het g chet van haer Ho. Mo. op een rooden Ouwel)0Ve deckt met een papieren Ruy te.                   js.4 -

midts defen, allen den genen die hun voor defen op eenige foodanige Schepen, varende binnen de Li- miten van de voorfz Ö£troyen, aendeghemelte Ooft en- Weft-Indifche Compagnie geaccordeert, in den dienft van eenige Koningen, Princen ende Heeren, of Particulieren als vooren, mogen hebben begeven, ofte naemaels fouden mogen of willen begeven, vanfoodanigen dienften voornemen te defifteren, denfelven dienft te verlaten, ende hun (ten langhften'jbinnen den tijdt van drie maenden naeft-komendé) wederom alhier te Lande in de plaetfe haerder refidentie te begeven, op pcene dat alle Overtreders van defe onfe Bevelen en Ordon- nantien, foo wel de gene die eenige onfe Onder- zaten tot foodanige dienften fullen hebben geindu- ceert, gehuyrt.of aengenomen, als oockdie hun tot de felve dienften fullen hebben begeven, ten eeuwi- gen dagen uyt defe Vereenighde Nederlanden ge- bannen, en alle hare Goederen als gecpnfifqueert, verbeurt, en vervallen by de Officieren van de re- fpe&ive plactfen haerder refidentie, of daer de felve

-ocr page 284-

H7

DEN ACHTSTEN TYTEL,

Behelfende eenigePlacatenvan retor- gie, ter oceafïe van den Oorlogh ge-emaneert, ten reguarde van de Inghezetenen defer Landen, haer onder het ghebiedt van de Vyanden van den Staet onthoudende, &c. Alsmede ïegens Vyandt- lijcke Perfoonen en Goederen,hier te Lande fonder behoorlijcke Pafpoorten be- vonden wordende.

Placaet 'van de Hoogh Mog. Heeren Staten Generael der Vereenighde Nederlanden, houdende dat alle ^Perfoonen die eenige Heer lijckheden ■> Huyfen i Wooningen, Landen of andere vafte Goederen in defe Landen befitten, ende haer onder 't gebiedt van den Koningh van Vranckrtjck geoccupeert honden , fich voor October wederom op haer Goedtfiiüen hebben te begeven , of ten minfien onder het reffort vandefenStaet, In date den fevenentwintighftenSeptember i6yi.

}E Staten Generael der Vereenighde Nederlanden. Allen den genen die defen jegenwoordigen Tullen fien ofte hooren leien, Saluyt. 'Doen te wet en : Alibo den Ko- ningh van Vranckrijck op den feiten defcr loopende maendt heeft doen emaneren leeckere Waerfchouwinge of Ordonnantie, daer by Syne Majefteyt ordonneert aen alle de Ingezete- nen van de overheerde Provinciën, die haer Huy- fen ende Wooninge hebben verlaten, ende haer in \ andereQuartieren onthoudende zij n,fich wederom \ voor de expiratie van de loopende maendt Septem- , berin de voorfz hare Huyfen ende Wooningen in , te ftellen; op poene dat de voorfz tijdt verftreecken swefende, alle hare inkomften fullen werden ghe- iconfifqueert, ende fyluyden noch gehouden zijn | tot iubfiitentie van fyne Majefteyts Trouppes,voor veder dagh dat iy naer den vooriz gheprxfigeerden "i)dt fullen uytblyven , te betalen een lomme van ïihigh guldens ·, ende dat by faute van de ièlve be- nige, hare Huyfen, Piantagien ende Boflchen uJe" werden gerafeert ende afgehouwen. SO O ïi ^at ^ ^Y retorfie daertegens willende |procederen, naer voorgaende ingenomen advis van ^yncHoogheydt den Heere Prince van Orange, octgevonden hebben by defen Onfen Placate wel Xp u p-^k t'ordonneren, te laften ende te beve- enalle Perfoonen, van watqualiteyt of conditiedie jouden mogen wefen, niemantuytgefondert, die S21 , de'ende binnen 'c report van defen Staet Tfl Heerlijckheden, Huyfen, Wooningen, ^nden of andere vafte Goederen befitten, ende ι™ jfgen^Qordigh onder't gebiet van den hoogft- Sïf0 K°ningh, of in de Plaetfcn by fyne Ma- den. CC.uPeert' onthouden, datiè haer voor vonr iW van de aenftaende maendt Oftober Huvf \v Y in devoor& hareHeerlijckheden, de in i l oomngen,Landen of andere vafte Goe- bifirlμ[ TJS binnen 'c reflort> ende onder 't ghc- \ a« defen Staet fullen hebben in te ftellen en

te begeven ·, op pcene dat den vooriz tijdt verftre- ken wefende, het inkomen van alle de feive Goe-1 deren ten behoeve van de gemene faecke ial werden aengeilagenendegeconfiiqueert-, ende dat denier comparerende ende gebreeckige daer en boven ge- houden iiillen zijn tot fubfiftentie van 'sLandts Mi- litie, voor veder dagh dat fy naer den vooriz geprefi- geerden tijdt fullen uytblyven, te betalen een fom- me van vijftigh guldens, ende dat by faute van ibo- danigebetalinge, hare Huyfen, Piantagien ende Boflchen fullen werden gherafeert en afgehouwen. Interdicerende voorts alle Ingezetenen defer Lan- den, als mede die gene die haer onder't reflort ven den Staet onthouden, haer naer de Landen onder degehoorfaemheytende'tghebidt van den meer- hooghft-ghemelten Koningh gehoorende, of by Syne Majefteyt geoccupeert, te begeven. Ende op dat niemandt hier van ignorantie en pretenderc, maereenyegelijck weten moge waer naerfich te reguleren, ende hem voor fchade te wachten, ont- bieden ende veriöecken Wy de Heeren Staten > Stadthoudêren , Gecommitteerde Raden , ende Gedeputeerde Staten van de reibedtive Provinciën) laften ende bevelen voorts de Hoven vanjuftitie, nudtfgaderS de Officieren ende Magiftraten in de Landen, Steden ende plaetfen immediatelijck re- forterende ónder de Generaliteyt, te beibrgen, dat deièn onièn Placate aenftondts alom me naer voor- gaende Klock-geflagh werde gepubliceert, uy tghe- roepen ende geaffigeert ter plaetiè daer men ghe- woon is publicatie, uy troepinge en affi&ie te doen. Aldus ghedaen ende gearrefteert onder onièn Ca- chette, Paraphüre ende de Signature van onfen Griffier $ IndenHage op den feven^n-twintigh- ften September 1671. Was geparapheert, Isbr, van Vierffen» vt. Onder ftondt, Ter Ordonnan- tie van de hoogh-gemelte Heeren Staten Generael. Geteeckent, % Spronjfen. Zijnde op 'tipatium gedruckt het Cachet van haer Hoogh Mog. op een rooden Ouwel, overdeckt m et een Papieren rtiy te Wa?r·.

-ocr page 285-

Placaten. i.Boeck. 8.Tit, ÏVacrfchomï'wge Dan den Hove van Hoïlandt, tot het aeng&ven y

Z4-S

2,

gevluchte en verfleecken Goederen van Luyden die hun by de Vyanden onth

in date den 25 November 167 2.

'^4

lEnPrasfident ende Raden over Hoïlandt ende Wcft-Vrieflandt. Allen den genen die defen lullen iïen ofte hooren lefen, Saluyt. "Doen te weten, Aliöo de Edele Groot Mog. Heeren Staten van Hoïlandt en Weft- Vrieflandt, voor den dienft van den. Lande goedt- gevonden hebben ι dat Wy dievoorfieninge fou- den doen, dat alle de Goederen binnen defe Pro- vincie , iöo wel in de Steden als ten platten Lande gevlucht, toebehoorende Luyden die haer by de Vyanden van deièn Staet onthouden, ten fpoedig - ften, ende fonder eenigh uytftel alomme gefaifeert, en in arreft genomen fouden werden ; iöo hebben Wy goedtgevonden te laften ende beveelen alle de Ingezetenen van defen Staet, ende fpecialijck aen die van de Stadt - . . . van wat qualiteyt of conditie de ièlve zijn, die eenige lbodanige Goe- deren onder haer hebben, toekomende Luyden haer by den Vyandt onthoudende > de felve aen-

ftondts fullen hebben te openbaren , ende te-geven aen de Commiflariflèn van defen Hove^ genwoordigh alhier zijnde, fonder de felve m/i van defe Publicatie aen yemandt, felfs niet aeiK^ Eygenaer te mogen over-geven; op rjcene, datd? gene, die bevonden fullen werden de ièlve Gode ren verfwegen ende achtergehouden te hebben 0i weerloos geworden te zijn, de waerde van dien m haer eygen beurfe fullen gehouden zijn te betalen ende boven dien arbitralij ck daer over gecorrioeert werden, fulcks als na gelegentheyt van faecken ik vonden lal werden te behooren. Ende op dat ecu yeder hier van goede kennifie moge hebben, ende niemandt eenige ignorantie prsetendere, foo wen gelaft dat van deièn alomme publicatie endeaffixie lal werden gedaen, daer men iiilcks ghewoon is te doen, ende van nooden weien lal. Gedaen in den Rade op den 2 5 Novembe r 16y 2, In kenrrifiè'van my,          'csfdr. Ψοί$.

Nader Placaet van de Staten Generael der Vereenighde Neder- landen, van Retorfie tegens het arrefl vanden Koningh van Vranckryck j k alle ^Perfonen haer onder 't Gebiedt van Vranckryck onthoudende, voor half 'Μη haer wederom op hoer Goedt fullen moeten komen begeven, In date den eerfia April 1673.

|E Staten Generael der Vereenighde Ne- derlanden. Allen den genen die deièn jegenwoordigen fullen fien ofte hooren lefen, Saluyt. T>oen te weten : Alibo den Koningh van Vranckrijck op den feilen Sep- tember 167 2, heeft doen emaneren ièkere Waer- fchouwinge ofte Ordonnantie} daer by fyne Maje- ftey t ordonneert aen alle de Ingezetenen van de Overheerde Provinciën, die hare Huylèn ende Wooningen hebben verlaten, ende haer in andere Quartieren onthoudende zijn, iïch wederom voor de expiratie vandevoorfz Maendt, inde vooriz hare Huyfenende Wooningen in te ftellen, op poene dat den voorfz rijdt overftreecken wefende, alle hare Inkomften löuden werden geconfiiqueert, ende lyluydennoch gehouden zijn tot fubfiftentie van fyne Majefteyts Tróuppés, voor yeder dagh, dat fy naer den vooriz gepraefigeerden rijdt löuden uytbly ven, te betalen een fomme van vijftigh gul- dens , ende dat by faute van de felve betalifige, hare Huylèn, Plantagien ende Boflchen fouden werden geralèert ende afgehouwen* ende dat niet alleen den hooghnVgemelten Koningh zedert de voorichreve rigoureule Waerfchouwinge ofte Ordonnantie, foo niet alomme, immers hier ende daer voor het meerendeel heeft doen executeren, nemaeroock dateenighe baetlbeckende Menichen in de voorfz Overheerde Provinciën haer noch onthoudende, derven ondernemen de principaelfte ende ergens anders toe noodighe ende dienftige Materialen van degeraièerde Huylèn, oock het Hout van de ghe- ruïneerde Plantagien ende Bolïchen, vóór een ge- ringe ende vyle prijs intekoopen* ende tot haer eygen profijt ende voordeel t'appliceren ende te ge- bruyeken. SOO IST, Dat Wy naer reliimptie van Ons retorfionelc Placaet van den leven - en-

twintighften September 10*72, endevoorgaendc ingenomen advis van lyne Hoogheydt den Heers Prince van Orange, daer tegens willende procede- ren, goetgevonden hebben by defen Onfen naderen Placate,. wel expreflèlijck te ordonneren, te laften ende te bevelen alle Perlöonen, van wat qualitcyt of conditie die ibuden mogen weien, niemantuyt· gelbndert, die hier te Lande ende binnen 't reflort Van deièn Staet} eenige Heerlijckheden, Huyfen, Wooningen, Landen, of andere VafteGoederen befitten, ende haer jegenwöordigh onder 't gebiedt vanden hooghft-ghemelten Koningh, ofte inde Plaetfen by lyneMajeiteytgeoccupeert,onthouden, datiè haer voor den uytganck van de loopendc maendt Aprilis, ten uytterften half Mey naeftko- mende, voor alle dilay in de voorfz hare Heerlijck- heden , Huylèn, Wooningen, Landen, ofte andere vafte Goederen, immers binnen 't reflort ert onder 't gebiedt van defen Staet fullen hebben in te ftellen) ende te begeven, op pcene, dat den voorfz rijt over- ftreecken welènde, het inkomen van alle ae felve Goederen, ten behoeve van de gemeene faeckefai werden aengellagen ende geconfilqueert, ende dat de niet comparerende ende gebreeckige daer en ba- ven gehouden lullen zijn, tot fubfiftentie van des Landts Militie, voor yeder dagh datly naer den voorfz geprefigeérden rijdt fullen uytbïyven , κ betalen een lbmriie van vijftigh guldens, ende dat by faute van löodanighe betalinge, hare Huyfen? Plantagien ende Boflchen fullen werden geralêot ende afgehouwen. Waerfchouwende voorts $ö expreflèlijck de vooriz baetfoeckende Mcnfchen, haer in de voorichreve Overheerde Provinciën noch onthoudende, die albereydts hebben derten ondernemen, ofte noch fouden mogen onderlfaerïi de principaelfte ende ergens anders toe noodigee"1 1                                                                  dien-

-ocr page 286-

Van Retorfie, Vyandtlijcke - Ferfonen en Goederen, &c. 2 4.9

Lnfttte Materialen van de aldaer gerafeerde Huy- ΓΓ ende het Hout van de geruïneerde ende afge- [ fn' piantagien ende BoiTchen in te koopen, ende iXer cvsen profijt ende voordeel t'applicerenen f ÏÏSray&n. dat Wy gemept ende gereiblveert iendeblyven, incas fyluyden £een,ghen tyde ■ Serom onder't gebiedt ende gehoorfaemheydt CTdcftn Start,- door Godes ghenadigen zegen Lnchten komen tegeraecken, hun viervout ten Behoeve van de Gemtereileerden effeftive te doen ErnSen, 't gene iy voor de voorfe Materialen en Efoehouwen Hout, albereyts hebben uytgelooft en Itetaclt, ofnochibuden mogen komen uyt te loo- ien ende te betalen, oftewel anderfints nae gele- ' entheydtvan tyden ende faken het equivalent van J£Voorlchreve viervout te verhalen aen de vafte t)fte andere Goderen die de voorfchreve baetfoec- r kende Menfchen hier te Lande in eygendomfou- l (jen mogen hebben, ende 't genot daer van trecken [enontfongen. Interdicerende wyders van nieuws ]: alle Ingezetenen defèr Landen, als mede die genen I die haer onder 'treflörtvandenStaet onthouden, \ haernaerde Landen onderde gehoorfaemheyten I 'c gebiedt vart den meer-hoogh-gemelten Koningh tcloorende, of by fyne Majefteyt geoccupeert, te begeven) ofteeenige Gelden ofte Penningen der-

waerts te fenden, ofte doen fenden , diretTrelijck of indire&elijck in eeniger manieren. Ende op dat niemandt hiervan ignorantie en pretendere, maer een yegelijck weten moge waer naer fich te regule- ren, ende hem voor fchade te wachten ·, Ontbieden ende verioecken Wy de Heeren Staten, Stadt- houderen, Gecommitteerde Raeden, ende Ge- deputeerde Staten van de refpective Provinciën, Laften ende beveelen voorts de Hoven van Juftitie, midtigadersde Officieren ende Magiftraten inde Landen, Steden ende Plaetfen, immediatelijck reftorterende onderde Generaliteyt, tebeforgen datdefen Onfèn Placate aenftondts alommenaer voorgaende klock-geflagh werde gepubliceert,uy t- geroepen ende geaffigeert ter plaetfe daer men ghe- woon is publicatie, uytroepinge en affi&ie te doen; Aldus gcdaen, gearrefteert, gerenoveert ende ge- amplieert onder onfen Cachettc, Paraphureende Signature van een van oniè GriiFiers, In den Hage den eerften April r 6 7 3. Was gheparapheert, Ifir. van VierJJen, vt, Onder ftont, Ter Ordon- nantie van de hoogh-ghemelte Heeren Staten Ge- nerael. Geteeckent, J. Spronjfen, Zijnde op 't fpa- tium gedruckt het Cachet van haer Ho. Mog op een rooden Ouwel, overdeckt met een Papieren Ruyte.

±t Placaet van de Hoogh Mog. Meeren Staten Generael der Vereenighdé ■■\             Nederlanden, van Retorfie tegens den Koningh van Vranckrijck, de Bijfchop* pen van Munfier ende Keulen i noopende defchulden ende pratenfien van Geldt t Indatedenfeflen Julij 1673,

kennelijckis, dat egeen betatinghe metefreft van bevrydinge kan gefchieden, als die aen de originele ofaen de wettige Crediteuren wort gedaen. SOO IST > Dat Wy daer tegens willende voorfien,goet- gevonden hebben de vooriz Debiteuren en Schul- denaren , van wat conditie die oock ibuden mogen wcfen, het zy publijcque of particuliere, die haer felven inde vooriz geoccupeerde Provinciën ont- houden , ende de welcke aen de vooriz Commif- fariflèn of Officieren, foo van den hooghft-gemel- Koningh, als de gemelte Chur- ende Vorften eeni- ge betalinghe van Capitalen, Renten, Pachten, Huyren oranderfints,van wat natuyre deiclve zijn, het zy periöneel of reèl, ibuden mogen doen, het zy de felve vry willigh, by corrcipondentie, extor- fie of anderfints foude mogen gheichieden, midts deièn wel expreilèlijck te waerfchouwen, dat in casiyluyden wederom byde Unie of onder *t Ge- biedt, endede gehoorfaemheydt vandefènStaet, doorGodesJgenadigen zegen mochten komen te geraècken, ende oock anderfints ibodanige beta- lingealsqualijck, ten onrechten ende nulliter ge- daen , haer-luyden in 't alderminfte voor geene goede betalinge, ofte bevrydinge ial ftrecken, maer datdeièlve fchuldt ende pretenfie ten allen tyde, by de rechte Crediteuren ende Houders van de vooriz obligatoire Acten , in't geheel énde ten vollen falmogen wordenge-eyfcht,endeingevor- dertj Ende dat voorts teghens de Perfoonen de welcke maütieufelijck ende baeduchtigh, iboda- nige fchulden en pretenfien aen de gemelte Com- miiïariiïcn of andere Officieren, het zy direcirelijck; of indiredlelijck komen te ontdecken,aen te Wyfen, ofte daer van kenniflè te geven, byons iöodanigh Η h                         pena-

}E Staten Generael der VereenigKde Ne- derlanden ; Allen den genen die defen fulien fien ofte hooren leien,Saluyt. \Doen te weten, Alfoo Wy in gewiilè ervarin- |ge komen, dat eenige baetfoeckende Menfchen, fin de Provinciën byde VyandenvandenStaetge- |occupeert,woonende, haerfelven niet en ontfien laen de Commiflariitèn of andere Officieren van pegenden Koningh van Vranckrijck, denChur- jjfurlt van Keulen, ende den Biftehop van Munfter, ün de voorfchreve geoccupeerde Provinciën refide- f rende, te ontdecken, aen te wyfen, ende kenniflè * te geven van de fchuldeii ende pretenfien, de welc- ïKede Debiteuren ende Schuldenaers aldaer woo- tnende, in krachte Van obligatoire Aclren aen de In- jpzetcnen van de Geünieerde Provinciën, als mede |aen loodanige Peribonen, die haer uytdevoorfz jgoccupeerde Provinciën in de voorfe Geünieerde Provinciën hebben begeven, fchuldigh zijn, ende oacdegemelte CommiiTariiTen of Officieren, daer JanKenniiIè bekomen hebbende, de voorfchreve ichulden ende pretenfien (als of de felve aen den h°W-gemeken Koningh, ofte de voornoemde reipettive Cheur- endeVorftcn waren vervallen) van de vooriz Debiteuren en Schuldenaers komen ?PuCi7 en' dat de voorfchreve Debiteurenen schuldenaers (die veeltiidts felfs door baetfuchtig- ncyt orte anders fulcks komen te ontdecken) de f 55Ee daiLr vau by forme van infinuatie aen de voor- I chreve Ingezetenen defer Landen overfenden, en ütenverluyderi, als of fyluyden alsdanfoodanige jetaimge met volkomen effecT: van bevrycUnge aen öegemelte CommhTariiTen, of andere Officieren louoen vei™ogcn te doen, daer nochtans notoir en

^**^

-ocr page 287-

Placateii, ι. Boeck, 8. Tit.

z5°

1 voorgaendeklock-geilaghwerdegepubliceert ü· geroepen endegeatfigeert terplaetfe daer me'n^' woon is publicatie, uytroepinghe ende affcxJ* doen. Aldus ghedaen, gearrefteert, gereiiQVJC

penalijekenfal werden voorfien, als Wy naer ex'i- gentie van faecken bevinden fullen te behooren. Ende op dat niemandt hier van ignorantie en pre- tendere, maer een yegelijck wete moge ι waernae fich te reguleren, ende hem voor ichade te wachtenj Ontbieden ende verfoecken Wy de Heeren Staten, Stadthouderen, Gecommitteerde Raden, ende Gedeputeerde Staten van de refpeclive Provinciën: Laften ende beveelen voorts de Hoven van Juftitie, midtfgaders de Officieren ende Magiftraten in de Landen, Steden ende Plaetfen , immediateUjck reflbrterende onderde Generaliteyt, tebeforgen datdefen Onfen Placate aenftonts alomme naer

art Inden Hagedenfeften Junij 1673. Was g^ .pheert, C. van Beuningen, vt. Onder ftont,j' Ordonnantie van de hoogh-gemelte Heeren St? ten Generael. Was gheteeckent, J. SpronL· Zijnde op 't fpatium gedruckt het Cachet van L Hoogh Mog. opeen rooden Ouwel , ovcrdedt met een Papieren Ruy te.

5. Waerfchouwinge *υαη de Hoogh Mog. Heeren Staten Generael der Vet- eenighde Nederlanden, daer by de Onderdanen ende Ingezetenen van de Konkn. rijcken, Landen ende Conqueflen van de Vyanden» hier te Lande bevonden^ vu goeden prinfe verklaert werden. In date den vierden April 1676.

[E Staten Generael der Vereenighde Ne derlanden. Allen den genen die defen fullen iien of hooren leien, Saluyt. T>oen te weten : Alfoowydagelijcks in gewiiïê endefeeckereervaringekomen, datveele ende diveriche Onderdanen ende Ingezetenen van de Koninghrijcken, Landen ende Conqueften van de Vyanden van den Staet, haer binnen defe Ver- eenighde Nederlanden , ende 't Reiïört van de Generaliteyt derven tranfporteren, begeven , te onthouden ende te verbly ven, tot voortfettinghe van haren Handel en Commercie, ende verrich- tingevan andere hare particuliere affairen, fonder alvoorens daer toe de noodige permiflie en paipor- ten, 't zy van ons, of van Syne Hoogheyt den Hee- re Prinfe van Orange. geobtineert ende verkregen te hebben.' SOÖ IST, Dat Wygehoort ende ingenomen hebbende de confideratien en 't hoogh- wijsadvis van SyneHoogheydt denHeerePrince van Orange, in conformité van dien goedtgevon- denhebben te verklaren, gelijckWy wel expref- felijckverklarenmidtsdefen, dat alle ibodanighe Vyandtlijcke Perfoonen, binnen de voorfz Ver" eenighde Ν ederlanden, ende 't reifort van de Ge- neraliteyt, fonder Pafpoort bevonden werdende, abfolutelijck ende onwederfpreeckelijck zijn ende bly ven van goeden priniè ende ranc^enabeH ende I

daer van een yegelijcken willen waerfchcrawee Ende ten cynde niemandt ignorantie en praten- dere ·, ontbieden ende veribecken Wy de Heeren Staten, Stadthouderen, ende Gedeputeerde Sta- ten van de Provinciën reipeftive van Gelderland: ende 't Graeffchap Zutphen, Hollandt ende Wet Vrieflandt, Zeelandt, Utrecht, Vrieilandt, Over- Yilèl, midtigaders Stadt Groningen ende Omme- landen, ende allen anderen Jufticieren ende 01 eieren van de felve Landen, defe Onfe Waer- fchouwinge van ftondenaen alomme te doen va- kondigen, publiceren, ende affigeren in alle Plaet- fen daer fülcks van nooden wefen fal, ende menge· woon is foodanige publicatie ende affiftie te doen·, procederende ende doende procederen tegknsè Contraventeurs van dien, fonder ooghluyckii^ faveur of diifimulatie, want Wy fulcks alfoota dienfte van den Lande bevonden hebben te behoo- ren, ■ Gedaen ende gearrefteert in den Hage onè onièn Cachette, Paraphure , ende de Signatw van een van onfe Griffiers, den vierden April i6§ Was geparapheert, Johan Baronvan 'Reedetnw Renfwoude , vt. Onder ftondt, TerÖrdonnffl' tie van de hoogh-gemelte Heeren Staten Generad Geteeckent, J.Spronffen. Zijnde op 't fpatiue gedruckt het Cachet van haer Hoogh Mog. op»5 rooden Ouwel,overdeckt met een papieren RujK

\

6. Waerfchoumme <van de Hoogh Mog. Heeren Staten Generael der fflj eenighde Nederlanden} inhoudende dat voor de Onderdanen ende Ingezeten®'^ de Vyanden van defen Staet, hier te Lande komende, geene Tafpoorten 0$ Staet of van Syne Hoogheyt fullen werdenaenghenomen) èïs die uytdruchlpf .: houden haerNaem,haer Qualiteyt ende FunöiHe. Indateden negenthienaw1* bruary; 16.77,

den ende te verbly ven, totvoortfettirtgevanli handel ende Commercie, ende verrichting^'M andere hare particuliere afrairen·, fonder nocMf in de Requeften die ten fulcken eyndejer | overgegeven, hare originele of cygene W®| QuaUteyten ende Fun&ien nae de rechte νύηΆ fexprimeren. S O O IS Τ, Dat Wi g hoort ende ingenomen hebbende de confw^ ende't hoogh-wijs advis van Syne Hoog^^ HeerePrince van Orange, in conformité van ,

[E Stitm Generael der Vereenighde Ne- derlanden. Allen den genen die defén fullen fien of hooren lefen, Saluyt. 'Doen te weten: Alfoo dagelijcks veele en diver- fche Onderdanen ende Inghezeterien van de Ko- ninghrijcken, Landen ende Conqueften valide Vyartdén van den Staet, van Ons komen te ver- foecken Pafpoorten , om haer binnen defe Veree- nighde Nederlanden, ende het reflbrt van de Ge- neraliteyt te tranfporteren, te begeven i te ondiou-

-ocr page 288-

Van retorgi e, Vy andtlijcke Perfoonen en Goederen, &c.            ζ $ ι j nnnen hebben te verklaren, gelijck Wy j landen, ende allen anderen [ufticieren endeOffi

cieren van de felve Landen, defe Onfe Waer- fchouwinge van ftondenaenalomme te doen ver-" kondigen, publiceren, ende affigeren in alle Plaet- fen daer iülcks van nooden weien lal, ende men ge- woon is foodanige publicatie ende affifrie te doen j procederende ende doende procederen teghens de Contraventeurs van dien, fonder oogbJuyckinge, faveur of düTimulatie, want Wy fulcks alfoo ten dienfte Van den Lande bevonden hebben te behoo-

{preiTelijt

c verklaren midts defen, dataUe

B

r'eKhe"Vviidtiiicke Perfoonen , binnen de f° t%ereenighde Nederlanden, ende het rcflört SndeGeneraliteyt, met Pafpoorten van Ons, o W van hoogh-gemelte Syne Hoogheyt verfien

,,·<= Vuil U""Éf D—F '               « .                    "                    ι         ι Sedaerinncmet ge-exprimeert en uytgedruckt bevonden werdende hare originele of eygene Na- en Qualiceytén en Fun£hen, abfolutehjck zijn n\ bj'en van goeden prinfe en rancoenabel,fonder dat de voorfz Pafporten hun daer regen eenighfints fnllen konnen patrocineren, ofte ftade komen ; en Lr van een yegelijcken willen waerfchouwen. pnde ten eynde niemandt ignorantie en prsten- dere; ontbieden ende verfoecken Wy de Heeren Staten, Stadthouderen, ende Gedeputeerde Sta- ten van de Provinciën refpe&ive van Gelderlandt ende 't Graeffchap Zutphen, Hollandt ende Wefl· Vrieilandt, Zeelandt, Utrecht, Vrieilandt, Over- Yifel, midtfgaders Stadt Groningen ende Omme-

ren

Gedaen ende gearrefteere in den Hage onder

onièn Cachette, Paraphure , ende de Signature van een van oniè Griffiers^ op den ncgenthienden February 1677. Was ^gheparapheert, E. v. Bootfmai vt. Onder ftondt, Ter Ordonnantie van de hoogh-gemelre Heeren Staten GeneraeL Geteeckent, H. Fagel. Zijnde op 't ipatium gedruckt het Cachet van haer Hoogh Mog. op een rooden Ouwel,overdeckt met een papieren Ruyte.

Waerfchoumnge van de Staten Generaelder Vereenighde Nederlanden, Waer by de Ingezetenen van defen Staet wert verboden eenige Ψ off oorten ( by den Koningh van l^ranckrijck te verkenen) te mogen vorderen als van den Staet felfst óf van den genen die by de felve daer toefuUen werdengheauthorifeert. In date den achtflen July 167 8.

7-

jE Staten Generael der Vereenjghde Ne- derlanden. Allen den genen die defen lul- leniien ofhoorenleien, Saluyc. IDoen te weten} Dat alfoo fyne Koninghlijckc Majefteyt van Vranckrijck by des ièlfs Miinve van den dertighlrenjuny laetftleden hebbende toeghe- ftaen Pafpoorten te verlenen ten behoeve van de Ingezetenendefer Landen, om hare Commercie ende Viiicherye te mogen dryven, Wy alle de- voiren hebben aengewendt ende noch aenwenden, om de voorfz Pafpoorten machtigh te mogen wer- den, ende die aen de voorfz Ingezetenen te kunnen laten toekomen : S O O IS Τ, Pat wy de voor- ; ichrcvelnghezetenen defer Landen daer van wel nebben willen waerfchouwen, ende meteenen wel exprciTelijck verbieden, dat niemandt van de felve wie die oockfoude mogen zijn, fich fal vervorde- ■ ren cemge van de vooriz Palpoorten te eyflchen of [vorderen, direaelijckofindireaelijck in eeniger

manieren ■

andes dan van den Staet ièlfs, of die daer toe by den Staet fullen wefen geauthorifeert, op poene van niet alleen het effect van dien te ver- heien, maeroock daer over geftraft ende geeorri- geert te worden, iöo als naer exigentie van iaecken bevonden fal worden te behooren. Ende ten eyn- de niemandt daer van ignorantie pra* tendere, ende een yeder weten moge waer naer hem te reguleren j lbo ordonneren ende laften wy, dat defe lal werden gepubliceertende geaffigeertalomme daer het be- hoort, ende te gelchicden gebruyekelijek is. Ge- daenindenHage den achtftenjuly 1Ö78. Was geparapheert, Johan Baron van Reede, Vryheer van Renfmude, vt. Onder ftondt, Ter Ordon- nantie vande hoogh-gemelte Heeren Staten Gene- rael. Geteeckent, tl. Fagel. Zijnde op 'tipatiura ghedruckt het Cachet van haer Hoogh Mog. op een rooden Ouwel, overdeckt met een Papieren Ruyte.

Hh ι

DEN

-ocr page 289-

DEN NEGENDEN TYTEL., Verfcheyde Placaten en Waerfchou- wingen^, inhoudende verbodt op 't bevaren van de Havenen van Vranckrijck ende Engelandt, uytvoer van Waren van-Contrebande, toevoer van Levens-mid- delen, Hooy en Strooy aen de Vyanden, 6cc. ;          t'zedert den Jare 16 64. ter occaüe vanden Oorlogh ge-emaneert.

1. Placaten van de Hoogh Mog. Heer en Staten Generael der Vereenid,

Nederlanden, houdendefcherp verbodt jegens de Ingezetenen derfelver Landen ende voorts raeckende de Navigatie ende Commercie van de Neutralen op de Hail nen van Vranckrijck ende Engelandt ·, als mede de Waren van Contrebande^enie k AJfeurantien van Schepen en Goederen, de Subjecten van de Koningen van Vranci rijck ende van Groot-Brittannien toebehoor ende. In dates den ï 9 Mae rt \66< 14 April i6ji , ende 11 April1673.

fen van Vranckrijck, Engelandt, Schotlandt of Yrlandt, of andere onder de gehoorfaemheyt van de meer-hooghft-gedachte Koningen van Vranck- rijck ende Groot Brittannien, eenige Munitie van Oorlogh, Vivres of eenige Materialen, dienende tot uytruftinge van Schepen, hoe die ghenaemt, van wat foorte, qualiteyt, conditie of nature die oock fouden mogen zijn, geenevan defclveuyï- gefondert, of eenige andere Waren byPladèt van den Lande verboden, of eenigecorrefponden- tie en gemeenfehap houden metdelnwoondcren van Vranckrijck ende Engelandt voornoemt, of haer Onderhoorige, door Brieven of anderfints, ftreckende tot nadeel van delen Staet in eeniger maniere : Dat oock niemandt ter Wereldt, al- hoewel een Vremdelingh ende geen Ingezeten de- ler Landen zijnde, hem 't gene voorfz is, uyt defe Landen ial hebben t'onderwinden ·, op poene van daer over als Vyanden van den Staet, fönder eenige conniventie geftraft te werden. ( 2 } I I· Ende nademael Wy naer de plicht van alle wet- tige Overheden, als fchuldigh zijnde haer goede Ingezetenen ende Onderdanen met alle mogelijcfê middelen voor gewelt ende overlaft te behoeden) ende te befchermen, niet en konnen, oock volgen5 het gemeyne recht ende pradlijcque van alle Volc- keren,niet gehouden zijn te gedogen dat de hoogft' gedachte Koningen of hare Subjeé:en,vanyeinan<iï ter Wereldt werden ghefuppediteert, (3) fj*jr Waren van Co?itrebande ·, Soo willen Wy by o»05 allen onfe Geallieerden, Vrunden ende Neutralefji ende generalijck alle Volckeren ende Natiën ge2"' verteert, ende wel ernftigh verfocht ende verrnacm hebben, haer niet te willen vervorderen» gW* rende den jegenwoordigen Oorlogh tuiTchen"elc" Staet ende de hooghft-ghedachtc Koningen #? Vranckrijck ende Groot Brittannien opgereien» voeren of te traniporteren uyt eenige Landen? iv , ninghrijeken, Plaetfen of Steden, direftelijc^ indiredelijck na eenige Havenen, Steden of rj *, fen van Vranckrijck , Engelandt, Schotte™^

Bëë^Mfi Staten Generael der Vercenighde Nederlanden. Allen den genen die delen iullen Hen of horen lefen, Saluy t. 'Doen te weten: Dat nade- mael (1) de Koningen van Vranck- rijck ende Groot Brittanniengoedt'- gevonden hebben Ons buyten alle recht ende redenen den Oorlogh te verklaren ende aen te doen, Wy der- halven genoot f aeckt zijn gheworden, naer de Wet der Nature·, ende'trecht der Volckeren» de Wape- nen aen te nemen, f00 tot afgeperfie tegenfiandt van de voorfz Vyandtlijcke proceduren, als tot redres ende reparatie van de verongelijckingen endefchaden daer door onrechtvaerdelijckgeleden, ende dienvol- gende van Onfer zyde tegens hooghfi-ghemelte Ko- ningen te treden in openbare rupture : Ende nade- mael Wy ten voorfz eynde, en wel vo ornament lij ck omfoo veel in Ons is, alle verdere afbreuck van die zyde voor te komen·, verobligeert ende gehouden zyn-, naer Ons vermogen , endeJbo verre het buyten ver- ongdijekinge van Onfe Geallieerden, Vrundenende Neutralen, naer 't Volckeren rechtgefchieden kan, hoog/j/l-gemelte Koningen te benemen, ende te ver- hinderen de commoditeyten ende behoeften,daer mede defelve den Staet defer Landen , ende de goede Inge- zetenen van dien ·> verder afbreuck fouden kunnen doen. S O O IS Τ, Dat Wy goedtgevonden en noodigh geacht hebben, allen den genen die onder onfc gehoorfaemhey t zijn ftacnde, te ordonneren ende wel fcherpelijck te verbieden , oock in het vrimdelijck te adverteren ende te waerfchouwen alle andere Natiën, met defen Staet in Verbondt, Vrundtichap of Neutraliteyt ftacnde, gelijck Wy ordonneren, verbieden ende waerfchouwen reipec- tivehy defen, I: T^Erftclijck, Dat van nu voortaen niemandtvan -*-'de Ingezetenen defer Landen hem lal hebben te vervorderen uyt deie Landen, of oock uyt eenige andere Landen , Koninghrijcken , Plaetfen ofte Steden, direcTrelijck of indireftelijck te vervoeren naer eenige Havenen, Eylanden, Steden of Plaet-

rnméê^^^

-ocr page 290-

Verbodc tegens uytvöer van Contrebande,Lcvens-middelen, &cc. 25^

Yrlandt» of anderen, onder 't gebiedt vanmeer- jooghft-gcmeltjeConingenftacnde, (4.) eenige ly^etivanContrebande, allöo Wy gemeynt zijn roor goeden prinfe, cnde verbeurt te houden de ■ orlz ff) Waren van Contrebande, die contrarie defe onfe advertentie ende Ordonnantie bevonden 1' Hen werden geladen te zijn om derwaarts gevoert • werden. (<$J Wel-verfiaende dat tenaenfienvan Vrunden en Neutralen alleen voor Waren vanCon- tt ebande[uilen werdengereeckent alle Vuyrwercken,

komen, tc kielen ende te houden deruymc Zeej alibo wy verfhen cnde verklaren by defen, dat alle Schepen die op de Kuiten van Vranckrijck, Enge- landt, Schotlandt of Yrlandt, of andere Landen, Eylanden ende Plaetfen onder 't Gebiedt van de hoogft-gemeke Koningen van Vranckrij :k en van Groot Brittannien zijnde; ende voornamentlijck binnen de Bancken ende ondiepten langhs dc ièlve gelegen, gevonden lullen worden, cnde diealiöo niet buyten fuipitie lullen zijn van jegens defe onfe Ordonnantie ende advertentie yet voor te hebben, lbo wanneer die in 't geheel of ten deele (1 o) met eenige van de voorfz Waren van Contrebande gela- den lullen zijn, by de Capiteynen ende andere Officieren van Oorlogh, oeck Comrniilievaerdcrs defer Landen aengehaelt ende opgheibnden fullen worden, om me daer over by de Raden ter Admi- raliteyt te worden ghefentenrioneert in maniere als in t tweede Articul hier voren itaet ge-exprcilëert y ten ware nochtans de ièlve Schepen aldaer ghcdre- ven cn geraeckt mochten zijn door ftorm,of andere fwaren noot, ende dat het ièlve byd'opghemel te Raden ter Admiraliteyt uyt de circumftantien in dier voegen opgenomen en geoordeelt lal konnen werden. V. En om wyders te beter alle bedrogh, 't welck te- gens dele Ordonnantie en advertentie voorgheno- men Ibude mogen werden, voor te komen ende te verhoeden : Belaitenendebe\reelen wymidrs de- len alle Schippers ende Koopluyden, Ingeze tenen defer Landen zijnde, of hunne Schepen en Goede- ren uyt defe Landen uytvoerende; adverteren cnde vermanen voorts alle anderen, van wat Natie die oockzijn, ofvanwaerdie komen lullen, cgecne Goederen, Waren of Koopmanlchappen in hare Schepen te laden of te doen laden, dc ièlve te ver- voeren of doen vervoeren, anders dan met eendcr- handeZee-brieven, behoorlijckePalpoorten, vol- komen Certepartyen, Cbgnoflèmenten, Vracht, Advijs ende Convoy-biïeven, of diergelijeke an- dere Belcheyden, als na de Wetten ende Placateri van de Plaetièn daer de Goederen , Waren ende Koopmanlchappen ingheladcn lullen zijn, tot der lèlver inladinge ende vervoeringc werden gerequi- reert, allöo wy voor verbeurt lullen houden, ende van nu af aen voor goeden priniè verklaren allede Schepen, middgaders de ingheladen Goederen, Waren ende Koopmanlchappen,dacr van dat meer als een Zee-brieff, Certepartye, dobbck Vracht- brieven , Cognoicementen of andere Belcheyden gevonden fullen worden, middgaders oock alle de Schepen en Goederen, die metdevoorverhaelde gerequireerde Belcheyden niet na behooren verfieii fullen welen. V I. Teneynde oock allede Officieren ende Bevel- hebbcren van Schepen van Oorloge, foo van den Staet, als van particulieren op onlèbeitellinge uyt- geruft verlèeckert mogen zijn, dat de Schepen die fy iaZee fullen komen te rencontreren, op gene der vooriz Havenen, Steden ende Plaetièn van Vranckrijck, Engelandt, Schotlandt en Yrlandt, of anderen onder 't gebiedt vande hooghft-gemeltc Koningen van Vranckrijck ende van Groot Brit- tannien ftaende, meteenige (11) van de voorfz Waren van Contrebande mogen hebben ghemunt, foo

-4e 't mie daer toe behoort , als allerhande Kanon

■>

loo ffoo.

alskleyn, Mufmiett en,!3ifiolen ende der

»r Loopen, Btijjen, Mortieren, 'Petarden, Bom- Ï^GranadeihSaufyfen, Teck-kranjfen, Affuyten, furauetten, Bandeliers, Kruyt, Lont, Salpeter', Ko^ φ, lbo welTfere als Loode-, T>egens,Lancen/Piec- ke>h Helkbaerden,gewapende cDors-vkgels,Storm- hoeden,Cafquetten, Cuirajfen, Schilden, Taerden, Salen, Holfiefs, Tifiool-loopen, Rapier-henghfels, tide alle andere toerufiingeth tengebruyeke vanden Οοήοφ oefdtfoeneert endegemaeckt. III Ende orarac 't gunt vooriz is des te beter met le- kerheyt te beletten, ende infonderheyt te voorfien, ';) 'datfideks uyt defe Trovincien onder valfche pretjxten niet en kome te ghefchieden, en lal nie^ jmandt voortaen hier te Lande mogen laden, of ■ doen fchepen ( 8 ) eenige van de voorfz, Waren, { ommenaer eenige Landen, Steden ofPlaetièn van i de Geallieerden, Vrunden of Neutralen van delen \ Staet getranfporteert of vervoert te werden, ibnder I daer toe alvooren te hebben bekomen ipeciael con- I ient van de Raden ter Admiraliteyt, in wekkers Idiimcleioodanige ladinge of infehepingegefchie- I den fal; cnde boven de betalinge van 's Landts gc- Igerechtigheden te fullen hebben ghcftelt fuififante cautie voor twee-mael de waerde van de uyt re νοε- ί ren Goederen, dat die op geen andere, als op der I vooriz Vrunden Rijcken, Havenen, Steden ende I j^afr^cn 3 ende geenfints direcMijck of indirefte- I ijck, op eenige Plaetfen van Vranckrijck, Enge- jliiidt, Schotlandt, Yrlandt of anderen, onder het I l^icdt vande hooghft-gemelte Koningen zijnde, I lullen werden gevoert ende geloft, ende dac binnen •eeckeren tijde in het daer toe te verkenen Pafpoort nagelegcntheyt ende diftantie van de Plaetfen, te W xprefleren, behoorlijck ende den Rechten ghe- poeghzijnde, by over te leveren certificatien of ■jndere genoeghlame bewyfen fullendoen blijcken, ΐΓ^ l!'°0rfeWaren in 'c §eheel ter PIactfe ^ Ιώ 1C V aert ende acngegeven zijn vervoert te BulienWOrden' ^elofl:ende aen Landt opgeflagen Id"'nCn. rΠ' ° dat ^v gebreecke van dien, ende Izimcl·00? gJlc"exPreu"ee^en tijdt overftreecken Ivraerd' ?e^autl011aris voor de vooriz dubbelde Esdierp^ ?m deonuytgegevene Waren, fulcks ^ende & ^4 Van dc tc ftellen ^"^ ghetauxeert Inteert te            uUen2iJn' aeniloildts ge-e*c- l0nderlnnnerenvOorts allcn onfen Ingezetenen en lien Gealr Cnj advetteren endc vermanen allen on- t^liickaïiv ' Vrundenof Neutralen, enge- l·'3 ecniaP D· ?lckeren cn Natiën, willende varen l'3ndefcn%^1J e^ Landen, Steden of Plaetfen l%n, ofd ' °oft' WeftofNooidtwacnsge- 'van daer berwaerts-aen fouden willen

-ocr page 291-

			Placaten. ι. Boeck. 9. Tit.
		15 4- lbo fullen de voornoemde Capiteynen in Zee alle Schepen, daer op eenige fufpicie lal vallen,mogen aendoen, ende de felve afvorderen hare Zee-brie- ven, Pafporten , Certepartyen ende Cognofce- menten, tot blijck waer het Schip foude mogen t'huys behooren, waer, ende op wat plaetfe de la- dinge zy gefchiet, waer in des ielfs ladinge beftaet, ende opwatplaetfcdeontladinge (al hebben tege- fchiedenj welcke aen haer vertoont zijnde, ende bevonden wefende , dat de vooriz Schepen met geene van de vooriz (12) IVarenvanContrebande naer eenige Havenen of Plaetfen, onder 't gebiedt vande hooghft-gemelte Koningen vanVranckrijck ende van Groot Brittannien zijnde, hebben ghe- munt, fullen fy de felve vry ende onverhindert la- ten palieren ·, maerfoo het contrarie van dien, by de felve Befcheyden of anderfints mochte werden bevonden, ióo fullen fy de foodanige Schepen met haer ingeladen Goederen in goede verfeeckeringe hebben op te brengen; ende onder haer bewaringe t'aenvaerden al de befcheyden die in de felve Sche- pen bevonden, ende aen haer vertoont fullen zijn, oock 't gene de Schipper ende 't vorder Scheeps- Volck, foo ten reguarde van haer voorhebbende reylè, als oock aengaende de gelegentheyt van het Schip ende Ladinge, te dier tijdt fullen hebben ver- klaert, in de befte formc by gefchrifte doen ftellen, ende by den Schipper doen ondcrteeckenen,omme nevens de voorfz gevonden Befcheyden, met het Schip ende des felfs Ladinge aen de Raden ter Ad- miraliteyt daer den Veroveraer uytgevaren fal zijn, opgefon'den ende overgelevert te worden. V I I. Vordersismedeonfe meyninge, dat oock alle de poenen hier vooren geftatueert, efïe& forteren encie ge-executeert worden fullen tegens onfe In- gezetenen, overtreders, 't zy Koopluyden, Schip- pers of andere, wie de felve oock (ouden moghen weien, met confifcatie van de Schepen, ende van de ingeladen Goederen,' of een gedeelte van dien, in voegen hier vooren verhaelt, of anderfints iöo de felve niet voor handen fullen zijn,met pecunïelc boeten, ter concurrentie van de waerde van dien, elcks in hun reguard, in gevalle t'haerder aenkom- ftc in defe Landen, of oock anderfints de gelegent- heyt daer toe gebooren zijnde, fal vernomen ende be weien werden, dat fy defe onfe advertentie en Ordonnantie in eenigePoinden fullen hebben ge- co η travenieert, even gelijck of fy op 't feyt bevon- den , ende by de voorfz Schepen van Oorloge daer over uytter Zee opgebracht, of anderfints hier te Lande by andere 's Landts Officieren achterhaelt ende betrapt waren geworden. VIII. En ten eynde door de executie van defe onfe Or- donnantie ende Advertentie geene rechtvaerdige redenen van klachten mogen werden gegeven aen eenige Koningen, Republijcquen, Princen, Po- tentaten of Steden met defen Staet in alliantie ofte verbondtftaende, foobélaften ende beveelen wy wel expreflelijck by defen alle onfe Hoofden ende andere Officieren ter Zee, fo over Schepen van Oorloge van den Staet, als over Schepen by par- ticulieren op onfe beftellinge ten Oorloge uytghe- ruft, geftelt, haer pun&uelijck te reguleren na de Verbonden en Tra&aten by ons defen-aengaen- demet andere Koningen, Republijcquen, Prin-
					cen
						Potentaten ende Steden albereytsgemaed of noch te maecken 5 ordonneren ten felven evnd onfe Raden ter Admiraliteyt, alle Capiteynen va Oorloge, uyt hare refpeclive diftriften uytvarende daer van particulierlijck te adverteren en te inftnJ ren als na behooren. IX. Ende fal de judicature overdetranfgreiTiedefer onfer Ordonnantie toekomen de Raden ter Admj, raliteyt , in wekkers diftricle de contraventien fullen werden ontdeckt, of wel de Capiteynen die d'achterhalinge in Zee fullen komen te doen, uyt- gevaren fullen zijn. Doch by foo verre de voorfchreve TranigreiTcuts niet op het feyt bevonden, maer naemaels daer over geaccufeert mochte werden, ial dan de kenniiïèdacr af toekomende Raden vande Admiraliteyt ofte ordinaris Rechters voor den wekken de felve ecril in recht betrocken fullen werden j E nde ten eynde alle de Officieren, mitigaders allen anderen dieden welftant van defen Staet ter herten ibude mogheg gaen, en Vyanden van de ioodanige contraventien zijn, des te vlytiger föuden mogen letten, datdefc Ordonnantie oock alomme, ende by een yeder pun&uelijck worde geobferveert, endede Con· traventeurs nae den innehouden dcfer, andere ten exemple geftraft* Soo fullen alle de penningen dit by confifeatie als anderfints, uyt defe onfe Ordon· nantie komen te refulteren, geappliceert werden, lbo als ghewoonelijck alle pcynen, mulctenende confitcatien by Placaten van de refpeftiveProw cien defer Vereenighde Nederlanden geappliceert ende verdeylt werden 5 te weten een derde-parttes profijte vanden Aenhaelder of Aenbrenger, 'tzj de felve in Eedtende bedieninge van 't Landt fcué mogen zijn of niet, een derde-part ten profijtevaa den Officier diedecalange en executie fal hebbes gedaen, ende het refterende derdepart ten profijt: van de gemeene iaecke. XI Maer belangende de Schepen ende Goederen! die by eenige Schepen vanOorloge van defen Staei ofte van eenige particuliere Commiffie of Retor» Vaerders, in Zee achterhaelt, ende van daer» iaecke van contraventien tegens defe onfe Ordoo' nantie ende advertentie begaen, opgebracht, eip vervolgens door de gemelte Raden ter Adnw tey t verbeurt en van goeden Prinfe verklaert fw werden, daer van fal de verdeylinge ghefcni«f volgens d'Inftruciic, Placaten ende Ordonnantie daer van hier bevoorens ghemaeckt, oftenocn^ maecken. XII. Ten eynde oock alle Schepen ende Goeder* | die ter ooriaceke van de contraventien tegens öe onfe Ordonnantien ende advertentie begaenμ"" werden achterhaelt j aengehouden, ende hicf I Lande opgebracht, aen handen van de gne^e" Raden behoorlijck overghelevert mogen ^er, fb Jaften wy by defen wel expreflelijck, ^at 5|fnii haclders van de felve fich precifemllen heW^ ' reguleren, oock alle die h£t felve aengaen m0^ doen reguleren nacr onfen Placate, op den ce l December 1640, tegens het onordentelijcK p ""] deren ende veroveren van ibodanige Schepe'^ emaneert j met Waerfchouwinge dat de peyn ^

-ocr page 292-

Verboet tegens uytvoer van Contrebande^Levens-middelen, <3cc. 15 5

w voorfchreve Placact gefhtueert, fcvecrlijck ful- £n werden ge-executeerc, regens allede gene die ntrarie het voorfchreve Verbodt yets geatten- StfuUcnhebben.xiii Ende ten eynde aen de eene zyde mach werden •ooreekomen, dat de fchade die by confifcatie van Lvoorfz Schepen ende Goederen op de Contra- enteurs van defe onfe Ordonnantie moet vallen, Viccdoor middel van afTeurantie en kome te reme- dieren, tot fchade van eenige andere Ingezetenen defer Provinciën, ende dat aen de andere zyde de jaculteyt van de Franfche ende Engelfche Naviga- tie ende Commercie, foo veel doenlijck werde be- fnoeyt. SOO IST, Dat wy wel expreiïèlijck ordonneren by defen, niet alleen, dat fich niemant vin de Ingezetenen voornoemt en fal hebben te bevorderen eenige Goederen of Schepen, de Sub- jeeren van de hooghft -ghemelte Koningen van Vranckrijck en van Groot Brittannien toebehoo- rende, nochte oock eenige Schepen ende Goede- ren, gaendeofte bevracht naereenige Havenen, Sceden of Plaetfen van Vranckrijck ende Engelant, Schotlandt, Yrlandt ofte anderen, onder 't gebiedt van de hooghft-ghemelte Koningen ilaende, ofte oock van de fel ve Havenen, S teden of Plaetfen ko- mende te veraffeureren, dire&elijck of indirecte·· lijck, felvcr of door yemandt anders hier te Lande, of daer buyten, op wat maniere liet fel ve oock ibu- de mogen gefchieden, nemaer oock het geven en ontfangenvan Renverfalen, om daer door defen onfen Placate illuiöir temaecken, 'tzy mede di- reclclijck of indireftelijck, onder wat pretext fulex oock iöude mogen gefehieden, oppeyne dat ver- beurt fal zijn, ende werden ibodanige ibmme als byde Ailèuradeurs fal wefen verfeeckert, en dat 't felve fo wel ten reguarde van 't doen van de aiïèu- rantie, als van 't geven van Renverialen, plaetfe

hebben, en effect forteren fal, t'appliceren ende te executeren, alsvooren: Endefullende Officieren die daer inne bevonden fullen worden nalatigh ge- weeft te zijn, daer over arbitralijck werden gecor- rigeert, oock met privatie van hare bedieningen, of anders, foo als naer ghelegentheydt bevon- den lal werden te behooren. Ende op dat niemandt hier van eenige ignorantie naermaels kome te pretenderen, ontbieden ende verfoec- ken wy de Heeren Staten , Gecommitteerde Raden , ènde Gedeputeerde Staten van de refpedtive Provinciën, ende allen anderen Juilicie- ren ende Officieren van de felve, dat fy defe onfe Ordonnantie van ftonden aen alomme doen verkondigen, publiceren cnde affigcren in allen Plaetfen daer fulcks noodigh wefen ial, ende men gewoon is fodanige publicatie ende afficÏie te doen: Lallen ende beveelen voorts de Raden ter Admira- liteyt, den Advocaten-Fifcaels, midtigaders Ad- miraels, Vicc-Admiraels, Capiteynen , Officie- ren ende Bevel-hebbcren, als mede de CommüTa- riflen ende Commifen ter recherche, foo in de Zee- gaten als elders, deie onfe Ordonnantie te achter- volgen en doen achtervolgen, procederende ende doende procederen tegens de Contraventeurs ende Overtreders van dien, fbnder ooghluyekinge, fa- veur , diflimulatie ofte verdrach, want wy lülcks aliöo ten dienfte van den Lande bevonden hebben noodigh te zijn. Aldus gedaen, gearrefteert, gherenoveert ende geamplieert ter Vergaderinge van de hooghgemel- te Staten Generael, in den Hage den elfden April 167 3. Was geparapheerι, Jacob vander Graef, vt. Onder ftondt, Ter Ordonnantie van de felve. Geteeckent, J, Spronjfen. Zijnde op 't fpatium ge- druckt het Cachet van haer Ho. Mog. op een roo- den Ouwel, overdeckt met een papieren Ruyte.

Z-JEV ΨΙ/waet van den negenthienden Maert i66f heeft defe ver ander inge ïnplaets van 't gene hier boven in de 'inleydinge met Curcijf-Letterenflaet uytgedruckt. (1) Door de onrechtvaerdige ende violente proceduren van den Koningh van Groot Brittannien, en [eenige iyner Subjecten, niet alleen veele goede Ingezetenen ende Onderlaten defcrVereenighde Neder- : landtfcheProvinciën in hare Navigatien ende Commercien feytelijck zijn geturbeert gheworden, maer j dat het den felven Koningh oock gelieft heeft fich tot vyandtlijcke aggreffien, rupture, cnde openbaren jOorlogh tegens defen Staet, ende de goede Ingezetenen van dien, uyt te laten, door 't incorporeren en J^eghnemen van Landen, Steden, Cafteelen ende Forten, midtigaders door't aenhouden , nemen, ■ opbrengen ende confiiqueren, oock bevechten en inde grondt fchieten van Oorlogh en Koopvaerdv- lochepen, met d'ingeladen Goederen, tot ondraegelijcke verongelijckinge van defen Staet, endetotin- I vfrima^c fchade van de goede Ingezetenen van dien; wy derhalven genootiaeckt zijn geworden, naer de Ι ρ ettdernatuyrc, en 't recht der V olckeren, t'zedert eenigen tijdt herwaerts de Wapenen aen te nemen, - °o tot afgeperfte tegenftant van de vooriz vyandtlijcke proceduren, als tot redres ende reparatie van de I erongelijckingen ende fchaden daer door onrecht vaerdighlijck geleden, ende dienvolgende van onfer 17) de mede tegens den hooghft-gemelten Koningh te treden in openbare rupture, gelijck wy voor eeni- I ρ Ir mct ^e ^ve m openbare rupture getreden zijn, ende daer van oock by verfeheyden voorgaende 1 \v\ ,*en aen eenen yegelijck kenniflegegeven hebben. Ende nademael wy ten vooriz eynde, cnde ï V00rnamentlijckomfooveelinonsis, alle verdere afbreuck van die zyde voor te komen, vérobli- ■q r..e™e gehouden zijn, naer ons vermogen, ende lbo verre het buyten verongelijckinghe van onfe ïnHr ie^ ■ ^runden ende Neutralen, naer 'tVolckeren recht gefchieden kan, den hooghft-ghc- 1 der ς Π ^n^Sn te benemen cnde te verhinderen de commoditey ten ende behoeften, daer mede de felve IlS ΤtaCt r banden, cndc de goede Ingezetenen van dien verder afbreuck ibude konnen doen. SOO ·.                  -■ - . '■ ■ ' '■ - - l i" .:, l :' ■.„' ' { ''■.'. ■'''.,' :' ".'■"■ ï, .                          ■';■'' .1 ■.."'■ '"; ■ '.'                           ■'ν ï i ■■ kJ ..:                 . >? '.i-JXJ' ; i^^.U-M-y ■■■ '.:/ .,';■■.. Tf-                                                   '                                                                                                                                                                                                                                                        J                                                                                                                                                                    t -■' ■' ê ■■ w'PkcV2^s^et^acaeivandenjaréi66fconform betP/arael van den iare 1672 i üytgeflndertdaerde 1 Γ£η2<:Γ Τλ ^2 eneie τ 67tfireec^m van (Vranckrijck en Engelandt; ytfelve maer alleen fpreeckt van

Ende z

^asgeparapheert, johan van Reede. Geteeckent, N. Ruyfch,

In

-ocr page 293-

Placaten. ι. Boeck, p.Tk.

256

Ή het Tlacaet van den veerthienden April 1672 was dit volgende in V eerfle Art: bygevoeght, % hetft voorts de onderfiaende ververanderinge inplaets van het gene met Curcijf-LetterenJtaet uytghedrndt en met yeder djjfer-letter aengewefen wordt. (2) Ende voorts op verbeurte van alle Schepen ende Goederen die men bevinden lal dat gepo^ werden naer Engelandt of Vranckrijck voornoemt, of andere plaetfen als vooren vervoert te werden,^ dewaerdevandien, byfoo verre de felve alberey ts uy tgevoert, of anderfints niet te bekomen ft,netl wefen. ( 3 ) Soodanige behoeften van Materialen daer mede de felve evidentelijck fouden werden geirerckt om ons ende onfe goede Ingezetenen te beledigen. (φ) Eenige Munitie van Oorlogh, of eenige Materialen dienende tot uy truftinge van Schepen,hoe diegenaemt, vanwatfoorte, qualiteytj conditie ofnatuyre die oock fouden mogen zijn, gcenigevaa de felve uytgeibndert, alfoowy,&c. (f) Óorloghs en Scheeps-behoeften, die contrarie·* &c. (6) 'Dit volgende is by Tlacaetvan den elfden April\6j^geamplieert. ( 7 ) Dat uy t defe Provinciën onder valfche pretexten geen toevoer (als boven ) van Levens-midde- len, Oorlogh. of Scheeps-behoeftenenkome tegefchieden, en/al, &c. 8 ) Eenigerhande Vivres, of eenige van de voorfz Behoeften, om naer, ére, Van de uytgevoerde Vivres of Oorlogh ende Scheeps-behqeften, fulcks als, &c. Amunitie van Oorlogh of Scheeps-behoeften geladen, &c. Amunitie van Oorlogh of Scheeps-behoeften mogen, ére. Amunitie van Oorlogh of Scheeps-behoeften naer eenige, &c. HetTlacaet vanden veerthienden April 16 y 2 wasgeparapheert]'. van Gent, Ende geteeckegt Gaip. Fagel. 2.          Placaet <van de Staten Generael der Vereenighde JSfederlanh, houdende verbodt van toevoer van Eet-waren, Amunitie , Krijghs-gereetfch^ &c. naer het Sticht van Munfler, In date den 14, Oólober 166 >\

ι E Staten Generael der Vereenighde Ne- derlanden hebben verboden, ende ver- bieden by delen wel uytdruckelijck allen ende yegelijckcPerfoonen, van wat qua- iteyt, ende wie fy oock zijn, geenderhande toe- voer van Sout, Eetwaren, Amunitie, Krijghs- gereetfehap, of eenige andere Goederen, hoeda- nigh die fouden mogen welen, te voeren of dragen in eenigcr voegen of manieren,na 't Stift van Mun- IrerofdeTroupesvandcnBiilchop van dien> op

Ommelanden, ende allen anderen Jufticiercnenè Officieren van de lèlve Landen, dat fy delen onfen Placate van Honden aen alomme doen verkondi- gen, publiceren ende affigeren in allen Plaetfen das fulcks noodigh wefen lal, ende men gew oon is fee- danige publicatie ende affiftie te doen. Laftencnè beveelen voorts de Raden ter Admiraliteyt, da Advocaten-Fifcaels ende Procureurs-Generaelsis. allen anderen Officieren , Rechceren endejulï- eieren van de voorfz Vereenighde Nederlandeai

pcene van voor goeden prinfeaengetaft ende aenge- j midtigaders allen Capiteynenj'ÖfEcieren ende Be- houden, oock hare Perfoonen naer exigentie van j velhebberen, defen Onfen Placate te achtervolgd! faecken fonder eenige ooghluyekinge ofconniven- ; ende doen'achtervolgen 5 procederende ende do» tic ghecorrigeert te werden. Werdende aen de de procederen teghens de Overtreders van dien, Soldaten van delen Staet of andere Achterhaelders ' lönder gratie, faveur, dilïïmulatie of verdragMc' Êotbeuyte gegeven alle de Goederen die bevonden wyle wy'c lèlve tot dienll ende welftantdeferLi11· fouden mogen worden aa 't gemelte Stift of Trou- den noodigh bevonden hebben. Gegevenindc» pes Van den Biifchop ranMunfter toeghevoert te Hage onder onfen Cachette, Paraphure, ende* Werden. Ende op dat niemandt hier van eenige ! Signature van onfen Griffier, op den veerthiei* ignorantie en hebbe te pretenderen -, ontbieden en I O&ober 166 f. Was geparapheert, E. A. pt™. yerfoecken wy de Heeren Staten , Gecommit- deTallant, vt. Onderftondt, Ter Ordonnan· teerde Raden , ende Gedeputeerde S taten van de tic van de hoogh-gemeltc Heeren Staten Gencrac- Provinciën refpecTrïve van Gelderlandt, ende; Getecckent, N.Ruyfch. Zijnde op 't fpatlUiB 'jGraefichap Jgutphen , _ Hollandc ende Weft- ghedruckt het Cachet van haer Hoogh M°g- °

Vrieilandt", Zeelandt , Urrecht , Vriellandt, Over-Ylïèl, midtfgaders Stadt Groningen ende

een rooden Ouwel , Ruyte. ..',

overdeckt met eenpapiere!I

2.· Placaet van de Staten Generael der Vereenighde Nederkw(tl) tegensket uytvoeren van Lonten, foo te Water als te Lande. In date den ψ%- - β en Oclober 166 j. : >v"

handt in ervaringe zijn ghekomen, dat P^^ quantiteyt Lonten uyt dele Landen WE&j-

E Staten Generael der Vereenighde Ne derlanden. Allen den geenen die delen lullen fien ofte hooren leien , Saluyt. Ί)οεη te weten, Alfoo Wy van goeder

vtf

-ocr page 294-

Yervodt tegens uy tvoer van Contrebande, Levens-middelen, <3cc. 257 defm Staet, 'tweïek alfoo niet en behoort.] ende Weft-Vrieflandt, Zeelandt, Utrecht, Vrief" ..... "                        · 11... j.. , jancjt} Over-Yilèl, midtigaders Stadt Groningen ende Ommelanden, ende allen anderen Jufticie- ren ende Officieren van de felve, dat fy defeonfe Ordonnantie van Honden aen alomme doen ver- kondigen,publiceren ende afïigeren in alle Plaetlen daer fulcks noodigh wefen ial, ende men gewoon is publicatie ende affiche te doen. Laften ende beveelen voorts de Raden ter Admiraliteyt, den Advocaten-Fiicaels, midtigaders Admiraels, Vice- Admiraels, Capiteynen, Officieren ende Bevel- hebberen, als mede de CommüTanfen ende Com- mifen ter recheerhe, lbo in de Zeegaten als elders, deiè onfe Ordonnantie te achtervolgen ende doen achtervolgen > Procederende ende doende proce- deren teghens de contraventeurs van dien, fonder ooghluyekinge, faveur, diilimulatie of verdragh, want Wy fulcks ten dienfte van den Lande bevon- den hebben noodigh te zijn. Aldus ghedaeri ende gearrefteert ter Vergaderinge van de hoogh-gemel- te Heeren Staten Generael, IndenHageden een en dertighften Oclober 166 f. Was geparapheert, J. van Gent , vt. Onderftont, Ter Ordonnan- tie vau de felve. Geteeckent, N. Ruyfch. Zijnde op het fpatium gedruckt het Cachet van haer Ho. Mog. op een roodenOuwel, overdeckt met een Papieren Ruyte.

cof ndè lii»l j1derd jerhofandaeren fu Wfcnteendegentpoenvooin EzijnOffidaenvanhiertendrendepu

Gelderlandt ende 't Graeffchap Zutphen,Hollandt I

Placaet van de Staten Generael der Vereenighde Nederlanden, houdende verbodt van uy tvoer van Tannen, 'Deeien-, Tras &c, uyt de Nedeylandt- fche 'Provinciën, voor den tijdt van drie maenden. In date den vier en tvnintigh- fien 'December 1666.

E Staten Generael der Vereenighde Ne- derlanden. Allen den genen die delen fullen fien of hooreniefen, Saluyt. ^Doen te weten : DatWy, om fèeckere goede redenen ende coniideratien Ons moverende, goet- gevonden hebben te interdiceren ende te verbie- peri, gelijckWy wel expreflelijck.ende fcherpe- lijck interdiceren ende verbieden by delen den uy t- voer van Pannen, Deeien ende Tras uyt de voorfz Vereenighde Nederlanden, ende 'treflort vande Generaliteyr, voor den tijdt van drie naeftkomen- oemaenden, na andere Nabuyrige Koninghrijc- pn, Provinciën,Landen, Steden, Plaetfen ofNa- J>cn> op poene van confiicatie der voorfz Pannen, deeien ende Tras die bevonden fullen worden af- geichcepc of afgeladen te wefen, om buyten 's Lants vervoert te werden ; Sullende van de voorgeftelde IFfienen een derde-part gheappliceert werden voor Pen Aenbrenger, wie de felve oock foude mogen \\ α Cen ^er^e"Part voor den Officier die de ca- |,^ge doen ial, ende het refterende derde-part voor v Spmeenc faecke. Ende op dat niemandt hier - ι ^orantic hebbe te pretenderen , ontbieden j,™ev"r°eckenWy de Heeren Staten, Gecom- teerdeRac]en i cncje Gedeputeerde Staten van CrfJ?rVinciGn refpeaive van Gelderlandt ende het -Hc™P Zn tphen, Hollandt ende Weft-Vrief-

landt , Zeelandt, Utrecht, Vrieflandt , Over- Yifel, midtfgaders S tadt Groningen ende Omrae- landen,ende allen anderenJufticieren en Officieren van de felve, dat fy deièn onfen Placate van ftonden aen alomme doen verkondigen, publiceren en affi- geren in alle Plaetiën daer fulcks noodigh wefen ial, ende men gewoon is iöodanige publicatie ende af- iïdtie te doen, Laften ende beveelen voorts de Ra- den ter Admiraliteyt, den Advocaten - Fifcaels, midtigaders Admiraels , Vicc-Admiraels , Capi- teynen , Officieren ende Bevelhebberen, als mede de Commiflariièn ende Commiièn ter Recherche, iöo in de Zee-gaten als elders, deièn onfen Placate na te komen ende te doen nakomen 5 procederende ende doende procederen tegens de Contraventeurs van dien, ibnder ooghluyekinge, faveur, diilimu- latie of verdragh, want wy fulcks alfoo ten dienfte van den Lande bevonden hebben noodigh te zijn. Aldus ghedaen, gearrefteert ende gerenoveert ter Vergaderinge van de hoogh-gemelte Staten Gene- rael ; In den Hage den vier en twintighften Decem- ber 1666. Was geparapheert, Es. van Glinflra^i. Onder ftondt, Ter Ordonnantie van de ièlve. Geteeckent, N:Ruyfch. Zijnde op het fpa- tium gedruckt het Cachet van haer Hoogh Mog. op een rooden O uwel, overdeckt met een papieren Ruyte.

π

Placaet

?1i,5C·

-ocr page 295-

Placaten. i.Boeck. 9. Iit. Placaet van de Heer en Staten van Hollandt en de W^fe^fegi

58

houdende verbodt van tóevoer van Lévens-Middelen aen de Vyanden. den Pu: e eden 'July 1672.

^ 4ste

!E Staten van Hollandt en Weft-Vriilandt. Allen den genen die deicn fullen iien oftehooren leien, Salüyt. "Doen te we- ten : Α libo wy voor den dien ft vanden Lande j tot confervatie van dien , end e ten beften van on ie goede Onderdanen ende Ingezetenen no- digh achten , dat de Granen, Zout ende andere Le- vens-middelen,dienende tot onderhoudt van Men- fchen, midtigaders Haver, Garft, Wieken, Erre- ten. Bonen, Hoy ende Stroy, dienende tot onder- houdt van Paerden, binnen den voorfz onfen Lan- de wefende, niet werden gediftraheert nöchte uyt- gevoert tot onderftandt van de Vyanden van den Scaet. SOO IST, Dat wy dienvolgende ghe- interdiceertende verboden hebben, interdiceren ende verbieden midts defen , dat geenderhande Granen, Zout of andere Levens-middelen, ofte eenigen Haver, Garft, Wieken, Erreten, Boonen, Hoy of Stroy uy t eenige Steden of Plaetfen van on- fen Lande fullen moghen vervoert werden, wer- wacrts het oock foude mogen wefen, ten zy met permiffie, ende alvoorens ter Secretarye, of voor den Gerechte van de Plaetfen van waer de voorfz Goederen fullen werden verfonden, fuifiiante cau- tie zy geftelt dat de voorfz Granen, Zout of andere

Levens-middelen , Haver, Garft, Wieken Fr ten, Boonen, Hoy of Stroy niet iüllen werden γ? voert na eenige Plaetfe of Plaetièn albereytsbytk Vyandt geoccupeert, of die naderhant wegh |S mogen werden genomen ·, welcke cautie fal L·,^ totdat by genoeghfaem bewijs fal blijeken, dat | voorfz Goederen ghekomen fullen zijn ter phctf» derwaerts defelve aengegeven zijn; oppoeneLv met de doodt ende confifcatie van Goederen^, ftrafc te werden die contrarie defe onfe Ordre end» Placate eenige Granen, Zout ofte andere Levens' middelen als vooren vervoert fullen hebben, mitf. gaders verbeurte van alle foodanige Goederen die achterhaelt fullen werden. Ende ten eynde nie- mandt daer van ignorantie pmendere, nemaeraHc ende een yegelijck weten moge waer naer hy htm hebbe te reguleren} laftenwy defe gepubliceertes geaffigeert te werden alomme daer 't behoort, ende in gelijcke iaecken ce gefchieden ghebruyckelijekis. Gedaen in den Hage onder onfen,grooten Zegel? op den tweedenJuly des Jaers oniès Heeren ende ZalighmaeckersJeiii Chrifti 1672. Onder ftondr, Ter Ordonnantie Van de Staten. Getéeckenr, Simon van Beaumont.

6. Nader Placaet van de Staten Generael der Vereenighde Nederlanh} houdende verbodt van eenige Levens-middelen na eenige Steden ofPlaetfm rm den Vyandt te vervoeren of overbrengen. In date den vierden July 1672.·

E Staten Generael der Vereenighde Ne-' derlanden. Allen den genen die delen fullen fien of hooren leien, Saluyt. T)oen te weten : Dat Wy in confiderafie van de jegenwoordige constitutie van tyden ende faken, ende om verfcheydene pregnante redenen,ons daer toe moverende, tot bevorderinge van den meeften dienft van den Lande, goedtgevonden hebben by defen onfen gen er alen Placate abfolutelijck s wel- cxpreftelijck en fcherpelijck te verbieden en t'inter- dieeren eenigerhande Granen, Zout of andere Le- vens-middelen uyt eenige Steden of Plaetièn defer Landen te vérvoeren, werwaerts het oockToude mogen weien, «ten zy alvoorens tbr Secretarye ofte voor den Gerechte vande Sradtof PLetfe van waer de voorfz Goederen fullenwerden verfonden,fuffi- fente cautie zy gefcëlt, dat dë vöoriz Granen, Zout of andere Levensmiddelen nietliiUën werden ver- toert naer eenige Plaetiè öfPlaërifën albereydts by den Vyandt geoectrpeert j of die1 nadërharidt noch ibudénmogenwerdengheiiomèh·, "alles óp ptep? vaüiberdë doodt! gëïtraft te werden die Contrarie dëferïönfeh Placate^enige Granen^ Zout ofatïcïere Levens-middelen als vooren vervoert fiilléh' ïpj- beri, jrnid'tigadërs verbeurte varf de ïëlve <^rattfe^, Zout ende Levens-middelen die achterhaeltWïeri werden, Ende op dat niemandt hier van eenige ignorantie en hebbe te pretenderen , ontbieden ëndë verföecken wy de Heeren** Staten, Gecom- mitteerde Raden , ende Gedeputeerde Staten

van de Provinciën reipeftive van GelderM ende het Graeffchap Zutphen , Hollandt end: Weft-Vrieflandt, Zeelandt, Utrecht, Vrieflandi, Over^YÜèl, midtigaders Stadt Groningen té Ommelanden, ende allen anderen Jufticierenenè Officieren van de felve Landen, dat iy deièn onfe Placate van van ftonden aen alomme doen verkon- digen , publiceren ende affigeren in alle Phe$j daer fulcks noodigh wëfen iaï, ende men ge\v«» is foodanige publicatie ende affi&ie te doen. lm ende beveelen voorts de Raden ter Admiraliieyts den Advocaten-Fifcaels, midtigaders Adniir» Lieutenant ende Vicë-Admiraels, Rithmeeft^ Capiteynen, Officieren, Bevelhebbercn; alsffi^ de Commiiiariilèn ende Cömmiièh ter Reehert foo in de Zëe-gaten, op de Rivieren, Stroop Wateren als elders, defen onfen Placate na $| men ëndë te doen nakomen; pre/cederende$* doende procederen regens de ContrSventeurs V» dien, ibnder ooghluyckinge, faveur >, of vërdf agh, want wy fulcks alibo ten dienitev^· den Lande bevonden hebben noodigh $ l}[^ Aldus gedaen endé ghearrefteert ter Yerga«en^ vaficlë hóogh-ghemeltë Staten Gèrieraei, I" ' Hage den vierden July i 67%. Was gheparapn^ E:Wrmhh vt. Ónder ftondt, Ter Om nantie van defelve. Geteeckent, 0$-im Zijnde op 't fpatium gedruckt het Cachet vajiƒ

Hoogh Mog. in rooden Waflche, overdec

(een PapierenRuyte.

f Urn

..-ut:..

_______

____

-ocr page 296-

Verbodt tegens uytvoer van Contrebande, Levens-middelen, &c. ι jp

Placaet njan de Staten Generael der Vereenighde Nederlanden , houdende verbodt van alle Waren >. als VïBuaiUe·> Amunitie vanOorlogh ofte andere Koopmanfchappen, na eenige Havenen, Steden-, Vlecken of andere Tlaet- fen aendenPJandt houdende % te voeren, ofte daer van daen te ontfangen ende in te brengen. In date den i^Augttfli i6~z.

7·

ÊStaten Generael der Vereenighde Ne- derlanden. Allen den genen die defen jegenwoordigen fullen iien ofte hooren leien, Saluyt. AlfooWy byexperientie bevinden dat het voor dendienft van den Lande ten hooghften fchadelijck is, dar allerhande Waren ende Koopmanfchappen in de Provinciën ende Steden van defe Geünieerde Landen, houdende de p-urthye van onfe Vyanden, ghefonden ende oock andere uyt de felve naer defe Landen gebracht wer- den ·, 'Doen te weten : Dat Wy naer ingenomen advis van den Heere Prince van Orange, geordon- ncert, belaft ende bevolen hebben, ordonneren, belaften ende beveelen midts defen, dat voortaen geene Waren, 't ware Vi&ualien, Amunitie van Öorlo^h, ofte eenige andere Koopmanfchappen, van wat iborte of qualiteyt die ibude mogen weien, ccene uytgefondert ofgereferveert, fullen mogen werden gefonden naer de Havenen» Vlecken, Ste- den of andere Plaetfen, houdende de parthyen van onfe Vyanden, of welende onder het gheweldt of Sauvegarde, ofte oock eenige Goederen van daer naer dek Landen fullen mogen werden ghebracht : Verbiedende allen en een ygelijcken, Koopluyden : ende andere Onderzaten ende Inghczetenen der ; voorfz Vereenighde Nederlanden , van wat con- ditie ofqualiteyt die zijn, te fenden, 't ware te Water ofte Lande, naer de voorfz Plaetfen gehou- f den of wefende in de macht van onfe vooriz Vyan- den, eenige Waren of Koopmanfchappen, hoe- danigb, of van wat iborte dat die zijn of ibuden mo- gen weien i noch oock uyt de vooriz Steden ofte Plaetfen by de Vyanden gehouden, of onder der felver Sauvegarde zijnde, te brengen ofte doen ko* pee, onder wat couleur of deckfel dat hetzy, of ecnighiints te mogen handelen, of traifkqueren pet de voorfz Vyanden of Ingezetenen van de Ste- pen, Vlecken of Plecken by hem gehouden, 't ware "wiifelofanderfints ineeniger manieren , ofte

Karren, Wagenen, Koopmanfchappen ende Pen-» nineen, of de waerde van dien die contrarie defe Or donnantie fullen gefonden of in onfen Lande ge- bracht of op wiilèlgeièt worden, ende daer en bo- ven geftraft te worden als fauteurs ende geafteclio- neerde tot gemene Vyanden, aen Lijf ende Gocdt j behoudelijck dat de Ingezetenen deièr Landen bin- nen den tijdt van twaelf dagen na de publicatie de- fes hare Goederen ende Koopmanfchappen uyt de voorfz Plaetièn binnen defe Landen fullen mogen brengen en doen brengen. Ende op dat niemandt hier van ignorantie hebbe te pretenderen, ontbie- den ende verfoecken Wy de Heeren Staten* Stadt- houderen , Gecommitteerde Raden , ende Ge- deputeerde Staten van de reipective Provinciën * ende allen anderen Juiticieren ende Officieren van de fclve Landen, dat fy defen onfen Placate van ftonden aen alomme doen verkondigen j publice- ren ende affigeren in alle Plaetfen daer fulcks noo-> digh wefen ial, ende men gewoon is ibodanige pu- blicatie ende afficlrie te doen. Lallen ende bevelen voorts de Raden ter Admiraliteyt, de Advocaten- Fifcaels, midtfgaders Admiraels , Lieutenants, Vice -Admiraels , Rithmeefteren , Capiteynen, Officieren ende Bevelhebberen, als mede de Com- miiïariilën ende Commifen ter recherche foo in de Zee-gacen, op de Rivieren, Stroomen, Wateren als elders, deten onfen Placate naer te komen,ende te doen naerkornenj procederende ende doende: procederen tegens de Contraventeurs van dien * ibnder ooghluyekinge, faveur, diifimulatie ofver- | dragh, want wy ililcks alfoo ten dienfte van den Lande bevonden hebben noodigh te zijn. Aldus gedaen ende gearreiteert ter Vergaderinge van de hoogh-gemelte Staten Generael -, In den Hage den fes en twin.tigh.ften Augufti 16y %. Was ghepara- pheert, I.vanReigersbergh, vt. Onder ftondt, Ter Ordonnantie van de ielve. Geteeckent, J. Spronffen. Zijnde op 't ipatium ghedruckt het Ca- chet vanhaer Ho. Mog. op een rooden Ouwel , overdeckt met een Papieren Ruy te.

actt

dcfelve te houden eenige correfpondentie j op ne van confïfcatie van de Schepen, Taerden,

rn-ijltripfiwii,.'.

Placaet van denRaedt <υαη State der Vereenighde Nederlanden, tegert het uyt voer en van Hoy en Stroo, buyten het gebiedt van defen Staet. In date den fefien September 167 2.

JE Staten Generael der Vereenighde Ne- derlanden. Allen den genen die defen fullen fien of hooren lefen, Saluyt. *Doen icome -terweten ·' Alfoo tot onfer kenniiïè ghe- Ϊργ™Γ IS' ^at dagelijcks Uy t de felve Nederlanden Ifen oerr mA*. t.- - r* J              » iuanrir Ef 8heCraniP°rt:eert wordt een gróote ^ero i°y' Srro0i midtfgaders langh Voer, ncje °C nadeel en prejuditie van de gemene iake, ρ oi-J,PaiHte dierte, fchaershey t ende eebreck in aer.mf^'Nederlanden : SOO IST, Dat wy ■ntenm α dcvooriïen cnde goede ordre ftel- i odiccw 3 dxenfte van den Lande, ende com- 7C van de Onderdanen ende goede Ingeze-

tenen van dien, goedtgévonden hebben by delibe- ratie van den Rade van State te verbieden cnde in- terdiceren, gelijck wy verbieden ende interdiceren midts defen, dat van nu Voortaen niemandt van wat Natie, ftaet, qualitey tof conditie hyzy, ial mogen vervoeren of traniporteren buytende meer- gemelte Vereenighde Nederlanden teSchepe ofte teWage metPaerden of Karren, in 't heymelijck of openbaer in geenderhande manieren, onder hoe- danigen pretext het felve oock foude mogen wefen. eenigh Hoy, Stroo nochte eenigh langh Voeder·, op verbeurte van't voorfz Hoy, Stroo ende langh Voeder, midtigaders van de Schepen, SchuyCen, Ii,2                          Wa^

-ocr page 297-

Placaten. i Bocck. p.Tit.

%6o

Wagens, Karren ende Paerden daer de felve in of opgeladen fyllen zijn, ofte de waerde van dien, foo verre die op de dact niet bevonden nochte achter- haelten weiden, maer naderhandt daer van aenge- fproocken, gecalangeert ende geconvinceert wor- den j ende daer en boven op arbitrale corre&ie. Ende ten eynde hier van niemandt ignorantie en pretendere, veribecken wy de Heeren Staten, Ge- committeerde Raden ende Gedeputeerde Staten van de reipeftive Provinciën, ende allen anderen Jufticieren ende Officieren van de fclve Landen, dat dit Placaet alomme daer men ghewoon is publi-

catie te doen, openbaerlijck voor den Volcke f ghekondight ende geaffigcert worde, ende yejL een gelaft haer naer den inhoude van dien te regul ren, want wy 't ielve alfoo ten diende van den La^ de ^bevonden hebben te behooren. Aldus gedae * goedtgevonden en gearrefteert in'sGraven-Hao' den feilen September 1672. Was geparaphecn Ψ/j. Zoete de Laeke van Villers, vr. Onder ilorV Ter Ordonnantie van de Hoogh Mog. Heeren Sta' ten Generael der Verccnighde Nederlanden. : Ter Relatie vanden Raedt van State der felver Landen Gcteeckent, G.vanSlingelandt.

Placaet van de Staten van Hollandt ende Wefl-Vrieflandt, houdmk verbodt van uytvocr van Hoy en ruygh Voer. In date den feflhienden Septemh 1672.

\E Staten van Hollandt en Weft-Vrieflandc Allen den genen die defen fullen fien ofte hooren lefen, Saluyt. 'Doen teweten : Alfoo Wy ièeckere kenniflê hebben door de advertentie ons gedaenuyt dennaem ende van wegen Syne Hoogheydt den Heere Prince van Orange, van de groote fchaersheyt van Hoy ende ruygh Voeder die alomme ontrent de bewufte vijf poften gevonden werden, ten deele gcoccafioneert werdende door den uytvoer van Hoy uytOnfen Lande naer buyten-ghelegen Quartieren 3 ende in achtinge genomen dat het voorfz gebreck door het aennaderen van deTroupes der Geallieerden tot affiftentie van den Staet, waer onder een goedt ge- deelte Ruyterye is, merckelijck foude ftaen te ver- meerderen : S O O IST, Dat Wy daer jegens by tijdts foo veel mogelijck willende voorfien, met advis ende goedtvinden van hoogh-gemelte Syne Hoogheyt geordonneert ende geftatueert hebben, ordonneren ende ftatueren midts defen, dat geen verderen uytvoer van Hoy ende ander ruygh Voer uy t Onfcn Lande van Hollandt ende Weft-Vriet landt naer andere Quartieren of Provinciën ghe- daenfal mogen werden-, tot dien eynde allen den voorfs uytvoer van Hoy, Stroo ende alle ander

ruygh Voer midts defen wel expreiièlijck verbic· dende aen of na alle Provinciën, Quartieren, Fron· tieren of Steden buy ten den voorfz Onfen Lande onder hoedanigen pretext het foude mogen wefen; op verbeurte niet alleen van 'tvoorfz Hoy en ruygh Voer, maer oock van de Schepen of Schuyten dact in het ièlve foude mogen wefen geladen, ende een boete daer en boven van drie hondert Caroli gul- dens te verbeuren tot lafte van den genen foo wel die het felve Hoy of ruygh Voer uyt te voeren be- volen als ondernomen ial hebben, t'applicercn een derde-pare van dien voor den Aenbrenger, een derde voor den Armen vande Plaetfe daer fulcksfil komen voor te vallen,of ontdeckt fal worden, ende een derde voor denOfïïcier die de calange daer over doen fal. Ende ten eynde niemandt daer van igno- rantie prsetendere, nemaer alle ende een ycgelijck weten moge maer naer hy hem hebbe te reguleren 1 Laften wy dat defe alomme in Onfen Lande gepu- bliceert ende geaffigeert fal werden daer liilcks be- hoort, ende in gelijcke faecken te gefchieden f bruyckelijck is. Gedaen in den Hage onder onfo Zegcle op den fèfthiendenden September lift. Onder ftondt, Ter Ordonnantie van de Staten. Geteeekent, Herht.vanBeaumont.

ι o. Placaet van de Staten Generael der Vereenighde Nederlanden, han- dende verbodt van Eetwaren, Levens-middelen ofte Ververfchinge 'naer éStd Gr ave te voeren. IndatedenachtentwmtighflenMey 1674.

IE Staten Generael der Vereenighde Ne- derlanden , Allen den genen die deièn fullen fien of hooren lefen , Saluyt ; 'Doen te weten : DatWy om pregnante redenen ende confideratien, ons daer toe move- rende, voor den dienft van den Lande goedtghe- vonden hebben by defen onfen Placate alle en een veder wel fcherpelijck te interdiceren ende te ver- bieden, eenigerhande Eetwaren, Levens-middelen ofVerverfchinge,vanwatnatuyre die oock mach zijn, te brengen of te voeren, ofte te doen brengen ofte voeren naer de Stadt Grave, óp poene dat de Contraventeürs van dien fönder genade ende iön- der eenige forme of figuere van proces aenftondts en op de daet met de doodt fullen werden geftraft : Ende verders van gélijeken wel fcherpelijcken t'in- terdiceren, te voeren ofte te brengen langhs eenige Wegen, gaende naer de vooriz Stadt Grave, eeni-

gerhande Waren ofKoopmanfchappenj van**1 conditiedie oock iöuden mogen zijn·, ende dat al* de ièlve Waren ende Koopmanschappen die óp* voorfz Wegen ghevonden ende achterhaeltfi» werden, aenftondts fullen werden gheconfifqu^' Ende op dat niemande hier van ignorantie enj*** tendere, ontbieden ende verfoecken Wy de m ren Staten, Stadthouderen, GecommitteerdeK* den, ende Gedeputeerde Staten van de refpe&J Provinciën, ende allen anderen Jufticieren en* Officieren van de felve Landen , delen onfen*1· cate van ftonden aen alomme te doen verkondig pubheeren ende affigeren inalle Flaetiën daerf"'1. noodigh wefen fal, ende men gewoon is $j$jKJ' en affixie te doen; procederende ende doende Ρ cederen tegens de Contraventeürs cnOveB^j

van dien, fonder ooghluyckinge, faveur, dif

tie of verdragh, wantWy fulcks alfoo ten

dieö^

-ocr page 298-

Verbodt tegens uytvoer van Contrebande, Levens-middelen, &c. % 6 i . ,         ι -.i-u--------j:_-l i.- _·■-- wonde, vt Onder ftóndt, Ter Ordonnantie van defelve. Geteeckcnt, J. Sprmffen. Zijnde ori het fpatium gedruckt het Cachet van haer Hoogh Mog. opeen roodenOuwelj overdeekt meteen Papieren Ruyte.

inAld^nkl'pa

S

Β

Waerfchomvinge <van de Staten Generael der Vereenighde Nederlanden, houdende verbodt van toevoer van Levens-middelen naer 't Landt van Luyck , de Stadt Aken, ende de Tlaetfendaer omtrent. In date den feven en twintighfien Jmyi6jf.

II.

E Staten Generael der Vereenighde Ne- derlanden. Allen den genen die delen lullen iien of horen lefen, Saluyf Doen te Datwy om goede confideratien ons daer toe moverende, geinterdiceert ende verboden heb- ben , gelijck \vy interdiceren ende verbieden midts dcfen, dat niemant, wie hy zy, eenigerhande Toe- vocr van Koorn oFLevens-middelen, te Water' of te Lande fal vermogen te doen, naer het Lant van Luyck, de Stadt Aken j eenige Plaetièn daer onder gehoorende, ofte lbo naer by het Leger vanden Vyandt gelegen, ende aen fbodanige l3rincen ofte Hecren toebehoorende, dat den voorfz Toevoer daeruytfeer bequamelijck naer het ièlveVyandt- lijckc Leger ghedaen ibude konnen werden, ende fulcks by provifie tot den elfden van de aenltaende maendtJulij, op verbeurte niet alleen van de voorfz

Lévens-middelen, maer dat oock die geerie, die den ièlven Toevoer fullen komen te doen , als Vyanden van den Lande getracLeert, gehandel t ai geftraft fullen worden. Ende op dat niemandt hief van eenige ignorantie en kome te pretenderen, en een yeder weten mogen, waer naer hy hem hebbe te reguleren , Soo ordonneren ende lallen \vy, dat delen fal werden gepubliceert engeairlgeert alom- me daer het behoort, ende te geichieden gebruye- kclijekis. Ghedaen in den Hage den lèven-en- twintighitenjunij iójj. Wasgèparapheert,loban Baron van Reede , Vryhcer van Renjwoiide, vt. Onder ftondt, Ter Ordonnantie van de hoogh- ghemeke Heeren Staten Generael. Gheteeckent, H. Fagel. Zijnde op 't fpatium gedruckt het Ca- chet Van haer Hoogh Mog. op een rooden Ouwel, overdeekt met een Papieren Ruyte.

Placaet <ναη de Staten Generael der Vereenighde Nederlanden, hou- dende verbodt van toevoer van Eet-waren ende Levens-middelen naer het Landt van Luyck endeGulick} ende de Lartden daer 'omtrent. In date den twee en twintighfien Juty i6jf.

12.

[E Staten Generael der Vereenighde Ne- derlanden ; Allen den genen die defen fullen fien ofte hooren lelèn,Saluy t. T)oen te weten ·, Dat wy by dele conftitutie van tyden ende faecken, ende om pregnante redenen ende confideratien ons daer toe moverende, onder anderen oock ten aenfien die van de Stadt en Lan- den van Luyck, haer niet en houden in de termen van hare Neutraliteyt, voor den dienit vanden \ Lande goetgevonden hebben, by defen onièn Pla- cate by provifie tot den laetilen September toeko- mende , allen ende eenen yeder wel fcherpelijck te interdiceren ende te verbieden, eenigerhande Eet- u^r' ^cvens"raiddelen of Ververfchinge voor Menfchen ende Beeften, van wat natuyre die oock mogen zijn ? te brengen ofte voeren naer de Stadt ende Landen van Luyck , ende van Guliek, rhidtf- gaers de onderhoorige, ofte daer ontrent gelegen f ™'°P pcene dat de Contraventeurs van dien, onder genade, ofte eenighe forme ende figure van kkcs, aenftondts ende op de daedtj met de doodt confiV'Crdcn ëheftrafc> b°ven ende behalvende mirir !f van Ect-Waren i ende andere Goederen, mededI Paerden' Karren ofte Wagens» daer jcn2Jv'J0rlz verboden Eet-waren vervoert ful·- den a"5, rvaneen derde-part tenprofijte van die Η » ger'ecn derde-part voor den Officier derde gelklkomcn tedoen> ende het laetfte den fa]Parp °J^ Semeene &ecke geapplieeert wer- Eet-war ™ealfoo verreeenige der voorfchreve oftenS' 1 C ware oock byPaflèporte, confent "gniuyckmge van eenige Gouverneurs, Ca-

piteynen, Magiftraten, ofte eenigerhande Overig- heden te Lande, met Wagens, Karren, Paerden * ofte anderilnts naer de voorichreve verboden Lan- den ende Plaetièn toeghevöert,, ofte toeghebradhe werden, dat dien niet tegenltaende alle Soldaten i Vrybeuyters, ende andere Perlbonen, wie de fel ve zijn, lbo wel van de Steden en Plaetièn daer die uyt gevoerc werden, als oock van alle andere Plaetièn, alle de ièlve Eet-waren , met de Wagenen, Karren, Voer-luyden, ende alle vordere Inftrumenten van dien, ibo haeft als die buyten der Poorten van de Frontier-fteden fullen zijn, omme derwaertsge- voert of gebracht te werden, voor priniè en beuy re fullen mogen aentallcn, onverrnindertde executie van de vordere ftraffen ende poenen tegens de Con- traventeurs van delen Placate hier vooren gheila- tueert; ende in gevalle datlè niet op't feyt bevon- den ofte geattrappeert löuden mogen worden, ful- len de felve echter daer o ver t'allen tyden gecalan- geert ende te rechte gefteldt mogen werden, Ende om alle frauden, looiê prafltijequen ende bedrogh, dieteghens ende in praejuditievan de& onic Ordonnantie ende Verbodt voor-ghenomen lullen worden, te voorkomen, hebben wy geordon- neertende bevolen, ordonneren ende bevelen by defen wel exprelfelijcken alle Magiftraten,Convoy meefters, Contrerolleurs, Cherehers, ende andere onfe Gecommitteerden in alle Steden ende Plaet- ièn van ons Gebiedt, op den Eedtdaer mede fy den •Landen verbonden zijn, ende op privatie van hare Officien, ende arbitrale correctie ·> Authoriferende oock allen anderen in de voorfz Vereenighde Lan- den

—__

-ocr page 299-

Placaten, i.Boeck. 9 Tit.

ι6ζ

hoorlijeke certificatie ende bewij-s&l WerdenGv

den woonendc , ofte de ièlve frequenterende, ern- ftelijcken te vernemen, ende fcherpelijcken te let- ten, of deiè onfe Ordonnantie by yeniandt, van wat qualiteyt, conditie of ftaet liy zy, werde gecontra- venieert; ende indien de voorfz onlè Bedienden , of eenige van de felve, ende fpecialijck mede onfe Gouverneurs ende Commandeurs in de Frontie- ren, midtfgaders alle mindere Officierea, als mede deMagiftratcninde Steden, door corruptie ofte co'luiie' bevonden iiillen werden den voorfz Toe- voer niet belet, endede Contraventeursvan defe Ordonnantie niet aengehaelt ofte geftraft, maer.het felve toegelaten, ofte daer mede geconvenieerf te heb ben, dat de ièlve boven de verbeurte van hunne Ampten ende Officien, noch gheftraft fullen wor- den aen Lijf ende Goedt, als Fauteurs ende Aén- hangers van den Vyandt, t'appliceren het voorfz Goetof Gek dat ter caufe voorfz verbeurt fal wor- den , lbo en in fulcker manieren als voorfz is. Ende indien het mochte komen te gebeuren , dat yemandt in de voorfchreve Landen eenighe van de voorichreve verbodene Goederen ibude begeeren te laden, omme de ièlve op andere Nabuyrige Landen met Schepen, Wagens of Kar- ren te traniporteren , en lal het felve niet mogen doen, fonder daer toe fpeciael cpnlènt van Ons, of Syne Hoogheydt den Heere Prince van Orange, of de gene die daer toe lullen weien gelaft, verkre- gen, ende goede fuffiiante cautie gefteltte hebben voor tweemael de waerde van de voorfz Goederen, νan dat die op geene andere, als de voorfz andere Naebuyrige Landen, Steden of Plaetfen en fullen werden gevoert, ende dat binnen ièeckeren .bequa- men tijdtin 't PalTèport te verklaren, daer vanbe-

gelevert, of dat de Cautionnaiiflên dadclijck f< len werden ge-executeert,voor de dubbelde \vae>

van de voorfz. Goederen, ten behoeve vaade'

S*

meene faecke

Ende op dat niemant hier van ignoYantiehek te pretenderen. Ontbieden ende veribecken \vv 1 Heereri Staten, Stadthouderen, Gecommitteerd Raden ende Gedeputeerde Staten van de reipefr vc Provinciën, ende allen anderen Jufticiererie Officieren van de felve Landen, dat fy defe onfe Ordonnantie ende Verbodt van Honden aen al· omme doen verkondigen, publiceren enaffitel in allen Plaetlèn daer fulcks noodigh wefenifaf, b men gewoon is fodanige publicatie te doen: Lalia ende bevelen voorts de Raden ter Admiraliteyr)(jf Advocaten Fifcael, midtfgaders Admiraels, Yjce; Admiraels, Capiteynen, Officieren ende Bevel, hebberen, defe onfe Ordonnantie ende 'Verbodt te achtervolgen, ende doen achtervolgen, procede- rende ende doende procederen teghensde Con- traven teurs van dien, fonder ooghluyckinge, f2. veur, diffimulatie ofte verdragh, want Wy fqÉ allbo ten dienfte van den Lande, ende weljhni van de goede Ingezetenen van delen Staet, beren- den hebben noodigh te zijn. Aldus gedaenemfe gearrefteert ter Vergaderinge van de höog-gemek Heeren Staten Generael, Inden Hage dentvet en twintighften Julij 1675-. Wasgheparaphem, W. de NaJJau, vt. Onder ftondt, Ter Ordon- nantie van de felve. Geteeckent, H. Fagel Zijde op'tfpatium ghedruckt het Cachet van haer Ha Mog. op een rooden Ouwel, overdeckt meteen Papieren Ruy te.

13. Waerfchomvinge <van de Staten Generael der Vereenighde JSfedertanM houdende verbodt vantoevoer van War en van Contrebande naer Sweden. hié denfeflhienden April 1677.

I den'geconiidereert ende gheftraft. Ende optkj niemandt hier van ignorantie enpr£etendere;C bieden ende veribecken wy de Heeren Staten'! Stadthouderen, Gecommitteerde Raden, enOj deputeerde Staten van de refpe£tive Provincie»)! ende allen anderen Jufticieren ende Officieren m de felve , dat iy defë onie Waerfchouwinge m ftonden aen alomme doen verkondigen., pubM ren ende affigeren in allen Plaetfen daer fulcks noo- digh weien fal, ende men gewoon is foodaruge pu- blicatie ende affi£tie te doen. Laften ende beveelfü voorts de Raden ter Admiralitey t, den Advocitat I Fifcaêls, midtfgaders.Admiraels, Vice-Admiw™ Capiteynen, Officieren ende Bevel-hebberen m | onie Waerlchouwinge te achtervolgen, en tedo$

IE Staten Generael der Vereenighde Ne- derlanden. Allen den genen die delen fullen iïen of hooren leien, Saluyt. T>oen te weten: Dewyle wy bericht worden, dat door de Ingezetenen van deièn Staet, met der ièl- ver Koopvaerdye-Schepen verlcheyde Waren van Contrebande, naer Sweedcn getraniporteertiou- den werden, tot groot voordeel van den Vyandt, ende prejuditie van de Hooge Geallieerden. SOO IST, Dat Wy daer inne willende voorfien, noo- digh geacht hebben de voorichreve Ingezetenen in 't gemeen, ende yeder van dien in 't bylbnder, mits delen bekent te maecken, dat al hoe-wel tuilchen den Koningh van S weeden, ende delen Staet is op- gerecht een Tra&aer, naer het wekke de Commer- cie tuilchen wedcr-zijdts Onderdanen ende Ingeze- tenen , geduyrende den jegenwoordigen Oorlogh, iöude werden gedreven, de voorichreve Ingczete- tenen daer door echter niet hebben de faculteyt,om aen den Koningh van S weeden, ofte fyne Maje- fteyts Onderdanen, te doen toevoer van eenighe Waren van Contrebande: Begeerende ende ordon- nerende midts dien, dat de felve Ingezetenen, haer fullen hebben te onthouden} eenighe Waren van Contrebande naer Sweeden te voeren, op pcene niet alleen van confiicatie van de ièlve Waren van f Contrebande, maer dat oock die gene die fuicks< fouden mogen komen te doen, als Fauteurs ende 1 Helpers van de voorfchreve Vyanden, fullen wer-

achtervolgen, procederende ende doende

j

deren tegensde Contraventeursvan.dien:

iöwta

ooghluyekinge, faveur, diffimulatie ofte .verdoe want wy fulcksaliboten dienfte banden 1^*1 ende tot bevorderinghe van het gemeene beft > 'm vonden hebben noodigh te zijn. Aldus ge^f gearrefteert ter Vergaderinge van de hoog-gef® I Heeren Staten Generael, in den Hage den {em^\ den April 1677. Was geparapheert, G.Gwp'A mrdunwt. Onder ftont, Ter Ordonnantievan® felve. Geteeckent,//. Fagel. Zijnde op't fpatt^ | gedruckt 't Cachet van haer Ho. Mog- op een f den Ouwel, overdeckt met een papieren -^jf $

^—

—

-ocr page 300-

2Ó2

DEN THiENDEN TYTEL.

Behelfende de Placaten tegens het in- brengen en debiteren van de Engelfche 5 Fran- fche, Munftérichc, ende Cheur-Ceulfche Manufacturen; Franiche Brandewynen, Koele-Wynen, Azynen, Papieren, CaneraiTen ende Caftamen; t zedert den Jare 166^, ge-emaneert»

Placaet van de Staten Generael der Vereenighde Nederlanden, tevens het inbrengen der Engelfche Manufacturen. In date den fes en twintighflen Januartj 166f.

of dat die vorder fullen weien ghetraniporteerr, ende dat boven de boete van duyiènt Caroli gul- dens , te verbeuren by de Inbrengers van de voorfz Manufacturen, ende de Groiïïers of Winckeliers die ibodanige ingebrachte Manufacturen lullen on- dernemen te koopen ende verkoopen als vooren , midtfgaders allen den genen die de felve fouden mogen verkoopen, t'appliceren een derde-part voor den Aenhaelder of Aenbrenger, 't zy de lelve in Eedt ende Bedieninge van 't Landt ibudc mogen zijn of niet, een derde-part ten behoeve van den Officier die de calange ende executie lal hebben'ge- daen, ende het refterende derde-part ten behoeve van de gemeene faecke. Ende ten eynde niemandt hier van naermaels eenige ignorantie komc te pras- tenderen, ontbieden ende vc ribecken wy de Hee- ren Staten, Gecommitteerde Raden, ende Gede- puteerde Staten van dé Provinciën reipective van Gelderlandc, ende 't Graefichap Zutphen, Hol- landt ende VVeft-Vrieflandt, Zeelandt, Utrecht, Vrieilandt, Over-Yiïcl, milgaders Stadt Gronin- gen ende Ommelanden, ende allen anderen Juiti- cieren ende Officieren van de ielve, dat fy de(c onfe Ordonnantie van Honden aen alomme doen ver- kondigen* publiceren ende affigeren in alle Plaetfen daerililcksnoodigh weien ial, ende men gewoon is foodanige publicatie endeaffictie te doen. Lallen ende beveelen voorts de Raden ter Admiraliteyt, den Advocaten-Fifcaels, midtfgaders Admiraels , Vice-Admiraels , Capiteynen, Officieren ende Bevelhebberen, als mede de Commiflarilïèn ende Commiièn ter Recherche , lbo m de Zce-gaten als elders, defe oniè Ordonnantie te achtervolgen en doen achtervolgen, procederende ende doende procederen teghens de Contravenreurs van dien, ibnder ooghltfyckingèj faveur, difïunulatie of ver- dragh, wantwyiulclvs tendienfte van den Lande bevondenhebbennoodightezijn, Aldus gedaen ende gearreiieert ter Vérgadennge van de hoogh- gemetteHeeren Staten Generael; In den Hage den ièsentwintighirenjanuarij i66f. Was ghepara- pheert, / v. Reigersbergh^ vt. Onder irondt, Ter Ordonnantie van de iêlve. Geteeckent, ΆΓ. Ruyfch: Zijnde op't fpatium gedruckt het Cachet van haer Ho. Mo. op een rooden Ouwel,overdeckt met een papieren Ruyte, Ttacaet

ί?Λ£*&

&E Staten Generael der Vereenighde \ Nederlanden. Allen den genen die dekn ilillen Hen ofte hooren kien , Saluyt. 'Doen te weten , Alibo het den Koningh van Groot Brittannien gheluir. heeft, ibnder fcenige wettige ooriake of redenen, verachtende en {verwerpende alle ialutaire ende rcdelijcke aenbie- sdingc ende aengewende offïcien, om als onder de !voorgaende iuecelllve Koningen met den Staet der iVerecnighde Nederlanden te blyven in goede rimdtfchap en Correipondentie, denièlven Staet nde de goede Ingezetenen van dien» eerft onder pgeraepte precexten veelfints te befchadigen in giaren Koophandel, foo binnen als büyten Europa, bock vervolgens met openbaren Oorloge te aggref- |eren, den voorfz Koophandel in aller manieren by per doenlijck te turberen, toonende alibo niet an- jers voor oogen te hebben, als fich felven met foo- anige ongereclitige middelen te verrijeken , de bede Ingezetenen te ontiètten van hare Middelen, nde voornementlijck te priveren ( ware het mo- „Hijck) van alle Commercien over Zee,ende Nce- inge binnen 's Landts. S O O IS Τ, Dat wy ser tegens willende voorfien, ende het onrecht- éerdigh voornemen van denghemelten Koningh anGroot Brittannien tegen treden, goedtghe- onden hebben te iïatueren, te interdiceren ende verbieden, gelijck wy iratueren , interdiceren de verbieden wet expreflêlijck midtsdefenj dat η nuι voortaen gene Goederen, Waren en Koop- 'ilchappen, wefende Manufacturen vanEnge- >* Provinciën of Landen onder den fel ven oninghftaènde, in de Vereenighde Provinciën Γ-geaflocieerdeLandtfchappeh, Steden of aen- T°r|ge ™Γεη van dien fullen mogen gebracht, ösocht of verhandelt werden, 't zy direftelijck nde §e f C en<^e onderhaorige Provinciën ende Plaerf indireftelijck over andere landen fen l·' onder wiens ghebiedt de felve mogen 1liJ7mölde ï op poene dat fulcks géfchieden- 3 jiit devoorfzingebrachreGoederenende Wa- Ent iP?anfchaPPen' oefendeManufaduren η verkla         V°°ren' metter daet fullen wer" en te wS?' §ellJck wy de felve verklaren midts den onH Jerbeurc > het zi de fdve bevonden *<* den Inbrenger ofte de eerfte handt ,·

-ocr page 301-

Placaten; ι. Boeck. ι o. Tit. Pkcaet "van de Hoogh Mog. Heeren Staten Generael der VereeniqL· Nederlanden, Vernieuw inge ende ampliatie van't Verbodt der EngelfcheMa facturen van den fes en twintichften Januari/ 1665. In date den elfdenMaert uc'

z64

2.

ondernemen te koopen ende te verkoopen als vo ren, midtigaders allen den genen die de felve f0, den mogen koopen ofee verkoopen, t'apn}icer. een derden-deel voorden Aenhaelderof Acnbreil' ger, 't zy de felve in Eedt ende bedieninge van hc· Landt foude moghen zijn of niet, een derde-pa» I ten behoeve vanden Officier die de calange ende executie doenfal, ende het refterende derde-part I ten behoeve van de gemeene faecke. Ende teJ eynde niemandthier naermaels eenige ignorann; kome te pretenderen; Ontbieden ende verfoeckea wy de Heeren Staten, Gecommitteerde Raedcu ende Gedeputeerde Staten van de Provinciën re- fpective van Gelderlandt ende 't Graeffchap Zat- phen, Hollandt ende Weft-Vrieilandt, ZeclandtJ Utrecht , Vrieflandt, Over-YiTel, midtfgaW Stadt Groeningen ende Ommelanden, ende allen 1 anderen Jufticieren ende Officieren van de felve, dat fy dele onïè Ordonnantie ende Verbodt van | ftonden aen alomme doen verkondigen, publice- ren ende affigeren in alle Plaetfen daer fulcks 1100- j digh wefen fal, ende men gewoon is foodenigk publicatie ende afïïxie te doen. Latten ende beve·! len voorts de Raden ter Adrniraliteyt, den Ad- j vocaten Fifcaels, midtigaders Admiraels, Vicc- Admiraels, Capiteynen, Officieren ende Bevel· I hebberen, als mede de Commiflariflèn ende Com· miièn ter recherche, foo in de Zeegaten, als delen, dele oniè Ordonnantie te achtervolgen, ende does I achtervolgen, procederende ende doende proceèf renteghens de Contraventeurs van dien, fonds| ooghluyekinge, faveur, diflimulatie of verdr want wy fulcks ten dienfte van den Lande bevoel den hebben noodigh te zijn. Aldus gedaenenij gearrefteert ter Vergaderinge van de hoog-gemekj Staten Generael, Inden Hageden elfdenMartiij 1665. Was geparapheert, I. van Reigersbergkn Onder ftondt , Ter Ordonnantie van de lèlvt Geteeckent, N.Ruyfch. Zijnde op 't fpatiump druckt het Cachet van haer Hoogh Mog. op ij rooden Ouwel , overdeckt met een papieres | Ruytc.

i Staten Generael der Vcrecnighde Ne- ierlanden. Allen den genen die defen lullen Hen of hooren lefen , Saluyt. 'Doen te weten : Dat wy by continuatie onfe gedachten latende gaen over de onrechtmatige Proccduren, endede Vyandthjcke aggreflien van den Koningh van Groot Brittannien, lbo binnen als buyten Europa, ende naer refumptie van ons Placaet van den iès-en-twintighften Januarij laetft- leden, tegens het inbrengen van Goederen, Wa- ren ende Koopmanfchappen , wefende Manu- fa £tu ren van Engelandt, Provinciën ofte Landen onder den felven Koningh ftaende, gedaen emane- ren , goetgevonden hebben by forme van ampliatie noch te ftatueren, te interdiceren ende te verbie- den , gelijck wy ftatueren, interdiceren ende ver- bieden wel expreflelijck midts defen, dat van nu voorts aen oock geendcrhandcGewafièn,Engeliche Bieren, of andere Waren, die uyt Engelandt hier te Lande plachten over te komen, of in hare planta- gien ende Colonien in andere Quartieren van de Wereldt gelegen, ghevallen, als zijn haer Vifch, Barbadifche Suyckeren, Indigo, Catoenen, Tabacq bladeren, 8cc. in de vóorfz Vereenighde Neder- landen ende geaffocieerde Landtichappen, Steden ofte aenhoorige Plaetfen van dien, lullen moghen gebjacht, verkocht of verhandelt worden, het zy directelijck uyt Engelandt, ende onderhoorighe Provinciën ende Landen, ofte indire&elijck over andere Landen ende Plaetfen, onder wiens gebiedt de ièlvc moghen weien, komende; op pcene dat fulcks gefchiedende , alle de voorfchreve inghe- brachte Gewaflen, Bieren ende Waren, ofKoop- manichappen , metter daedt iullen werden ver- klaert, ghelijck wy de felvc verklaren midts defen, te weien verbeurt, hetzy die bevonden worden onder den Inbrenger ofte de eerfte handt, ofte dat die vorder fullen weien getranfporteert, ende dat boven de boete van duyiènt Carolus guldens , te verbeuren by de Inbrengers van de voorfz Gewaf- len , Bieren ende Waren ofte Koopmanfchappen, ende de Groiïiers of Winckeliers die ibodanige in- gebrachte Gewaflen, Bieren ende Waren iullen

Placaet van de Staten Generael der Vereenighde Nederlanden, ,<fH debiteren der Franfche Manufa&uren. In date den % fanuarij ify1 verquiftinge > ende dat daer doorooekdelnl^ iche Manufacturen werden verdrongen j cn"efj trent haer debitfeer benadeelt. SOO ISTjü Wy daer tegens willende voorfien, hebben g^j donneert ende geftatueert,ordonneren en ftatue«j by deièn, dat van nu voortaen niemant fal flj*5? gen te verkoopen, te verhandelen, ofondo"!^ ilaenin'tkleyn of groot, eenige M^u& ^J

i Statenderlanfullen*Doen tmeer in ervaringkomen, gheftelManufacturen,fraudeert , ende

vanVranckrijck, dewelcke tot Klcedinge> raet, of Ameublementen fouden konnen & (uytgenomen alleen witte Cajanten, ^^iJ van Wolle, Picotes Royael, witte ende gh»* leurde Damaften heel van Wolle, Piö*f 1 Wolle, gevlamde Cajanten, Bourrarteflj^J

quen de gemeyne faecke ontvreemt ■, dat oock door het al te licentieus venten, verkoopen, en debite- ren van de felve Uytheemfche Manufacturen, aen de goede Ingezetenen deler Landen feer groote aenleydinge wert gegeven, jac de felve genoegh- laem weiden genoodight, totallerley overdaeten

__

-ocr page 302-

			Verbodt van Manufacturen, Wynen, Brande wynen, &c,          % 6i
				merekt fal werden, werde uytgedruckt de placts* dagh en date, waer ende op dewelcke 't voorfz Manufactuyr geloot of ghemerekt fal zijn 5 fonder eenige van de voorfchreve Manufacturen te mogen onder haer houden of hebben, de welcke in manie- ren vooren verhaelt niet geloot of gemerekt fouden mogen zijn, op verbeurte niet alleen van de voorfz ongeloode ofonghemerekte Manufacturen, maer oock op de peynen ende ftrafren hier vooren uy t* gedruckt. Dat niemant j van wat ftaet of conditie hy oock foude mogen zijn,buyten de voorfz geadmitteer de? Perfoonen, ende buyten de foorten van Manu- facturen hier vooren ge-excipieert, fal vermogen eenige vande vooriz andere Franfche Manufactu- ren uy t Vranckrijck, of oock van elders, tot fijn ge- bruyek te ontbieden, of de iche oock hier te Lande van eenige andere, dan van de vooriz geadmitteer- de Perfoonen, of oock eenige van de ièlve Manu- facturen van de vooriz geadmitteerde Perfoonen , de welcke in manieren vooren verhaelt, niet geloot of gemerekt fouden mogen zijn, te koopen of ver- koopen 3 op de verbeurte niet alleen van de vooriz Manufacturen, maer oock op een boete van rwee hondert guldens op yeder ftuck van de voorfchreve Manufacturen , de welcke deièn contrarie fullen zijn verkocht of gekocht, foo wel by den Vcrkoo- per als Kooper te verbeuren. Dat de voorfz Hooftluyden, of de voorfz andere geauthoriiêerdePeribnen niet fullen vermogen ad- miffie tot den inflaghvande voorfchreve Manu- facturen tegeven, ten zy hun al vooren fuffifante- lijck ende ipecifiquelijck ghebleecken fal zijn, dac 't voorfz recht van inkomen van yeder der vooriz Manufacturen, ten vollen fal zijn betaelt, en dat fyluyden ten dien eynde de billietten, daer uy t hun gebleecken is, dat 't voorfz recht van inkomen vol- daen is, fullen moeten bewaren, om t'allen tyden te konnen werden geconfronteert tegens de Manu- facturen, die onder de voorfz geadmitteerde Per- ionen fullen werden gevonden 3 ende dat fyluyden oock nefFens het voorfz inilaen de felve Manufactu- ren , in maniere vooren verhaelt, iüllen hebben geloot of gemerekt, of van de voorfz loodinghe of merekinge fullen hebben ghemaeckt een pertinent ende fpecificq billiet, inhoudende de quantiteyt ende qualiteyt van yeder der ielver geloodeof ge- merekte Manufacturen·, ende dat fy oock gehou- den fullen zijn, 'tfelve billiet van gelijcken te be- waren , alles op peyne van te verbeuren duyfent guldens, op yeder reyfe dat fyluyden de voorfz Manufacturen andere fullen hebben laten inilaen ,· of haer naer het geene vooriz is, niet exactelijck iiillen hebben gereguleert. Dat oock niemandt buy ten de voorfz Hoofd uy- den of de voorfz Geauthorifeerde, fal vermogen eenige van de voorfz Manufacturen te loodenof te mereken, of de vooriz looden of mereken na te maecken, of te conterfey ten, of oock het loot of merek van het eene Manufactuyr te nemen of af te doen, en aen een ander Manufa&uyr aen te flaen, of aen te voegen, op verbeurte niet alleen van het vooriz Manufactuyr, daer aen't voorfz loot of merek, in manieren vooren verhaelo^ aengchan- gen, aengedaen, of aenghevoeght fal zijn, maer" oock daer en boven als Faliarifen ende Vervalfers van desHooge Overigheyts Zegels ende Mereken Κ k                       felfs»
		u hniïpfekn van de breete van fes vierendeel tot Sn vierendeel toe, Trypen endeKouifen) Ι die daer toe by fpedalc ende uytgedruckte ordre art de Magiftraon van de Steden haerder reiiden- dc fullen zijn geadmittcert, op peyne dat die gene, Η e fonder de voorfz admiflie hem bevordert lal hebben, eenige foodanige Manufacturen te venten, verhandelen of verkoopen,verbeuren fal niet alleen defelve Manufacturen, maerdaeren boven voor de eerfte reyfe hondert guldens op yeder ftuck van defelve Manufacturen, dat onder hem gevonden a| wordenj voor de tweede reyfe twee hondert guldens, ende voor de derde reyfe, by banniflè- ment, of oock aen dm Lyve naer exigentie van fcecken te werden geftraft. Dat oockdie gene, dewelcke lpecialijck ende uytdruckelijck in manieren vooren verhaelt, tot het verkoopen,verhandelen of inilaen van de voor- fchreve Franfche Manufacturen fullen zijn ghead- mitteert, niet lullen vermogen te verhandelen, ver- koopen, of onder haer te hebben of houden, eenige andere, dan de voorfz Franfche Manufacturen, op verbeurte niet alleen van de vooriz andere Manu- jfafturen, maer oock op de poenen ende ftraffen hier vooren uytgedruckt. Dat voorts de refpective Provinciën iullen wer- den verfocht, yeder in den haren nae de groothey t van de Steden te qualificeren en admitteren eenige Peribonen tot het voorfz verhandelen, verkoopen, of inilaen der vooricheve Franfehe Manufacturen, midts in de groote Steden niet excederende 't getal van fes, ende in de minder Steden, het ghetal van drie Perfoonen, ende dat de felve Peribonen voor de voorfz admiflie ten behoeve van de felveProvin- cicn fullen betalen in de voorfz groote Steden yder duyfent, ende in de mindere Steden yder vijf hon- dert guldens jaerlijcks. Dat die gene die tot het verkoopen, verhandelen of inflacn der voorfchreve Franfche Manufacturen fullen zijn ghead muteert, defelve Manufacturen niet fullen mogen inilaen, tenzyfyluyden alvoo- rensfuUcn hebben getoont aen de Hooftluyden van 'tZydeLaecken-verkoopers Gilde, of andere die dacrtoebydeMagiftraten in de refpefti ve Steden fullen weien gcauthoriiècrt, een pertinent ende ipeaficq billict, waer by blijcken kan, dat 's Lants gerechtigheydt op het innekomen der voorfchreve franfche Manufacturen geftelt,ten vollen van yder Jpcae ïn'c particulier is voldaen ende betaelt, ende «er op by een ander expres billiet, admiflie, om de icivc Manufaaurcn te mogen inilaen, van de voor- cnreve Hoott-luyden, of de voorfz andere geau- uioriJecrdc Perfoonen fullen hebben verkregen-, op Qcvcrbcurtc niet alleen van de voorfchteve Manu- racruren, daer van'sLandts gherechtigheydt niet «Q» m°rgen ziJn betaelt> of die defcn contrarie in- tvSCn , ΐη mo8en werden, maer oock op de S C ftraffen hier VOoren uytgedruckt. lenof ■ ngCncdlc tothet verkoopen, verhande- rcnfulfr jandevoorfz Franfche Manufactu- ffl'in terftnWC geadmmitteert, gehouden fullen Franfrhi ïï' , met het inilaen der voorfchreve HooftluvH        duren> defelvc «^Of* voorik toonend, ofdevooriz geauthorifeerde Per- by of aen w? Io°dcn of treken, foodanigh, dat véreyfeh SWZ?ï FrandJn °f PaPier>naer 1 yan ε Manufactuyr, dat gheloot ofge-

-ocr page 303-

:l λ): ivSbbosn. ι. Boe-cL ι o. 5M/: na / jfebétoV

ι66

verhaeit uyt- de vöörfz plaetfe ihghéilagèri fuij zijn, ofanderfints buyten 's Landts veriondch^' worden mét kennifie van de voór'fz Magiftraer

felfs, met verbeurte van Lijf en Góet, naèxigen- tie van faecken geitraft te werden. '* Dat voorts de 'Officieren van de refpeCtive Ste- den , der felver Subftituy ten j de voorfz Höoft- luyden van 't voorfz Zyde-Laeckeri-koopers Gildt, de vooriz Geauthorifeerde van de Magiftraten van! de reipeCtive Steden, t'allen tyden, fonder daer toe eenige andere admiiïïe van nooden te hebben, ten overftaen van Notaris en Getuygen, of van een Scadtbode fullen vermogen te vifiteren de Winc- kels of Huyièn van die gene, die tot het verkoopen van de voorfclireve Franfche Manufacturen fullen zij η geadmittcert >. ende 't gunt in de felve Winc- kels of Huyfen gevonden werc, te confereren met de voorfz billietten, bpdewelckede voorfchreve inilagh ende loodinge of merckmgefal wefen ghe- daen, en vervolgens de Contraventeurs van defe onfe Ordonnantien te bekeuren ende calangeren, midtigaders de peynen ende muiden hier vooren geftatucert, by preventie te innen ende vorderen ·, ende fullen ten dien eynde de voorfz Hooft-iuyden of andere Geauthorileerden van de vooriz Magi- ftraten t'allen tyden gehouden zijn aen die gene, die hiermede tot het doen van de voorfz viüte en calanghe werden geauthoriièert, te laten volgen copie authentijcq van de billietten, daer op den vooriz inilagh ende loodinge der vooriz Manu- facturen fal zijn gedaen. Dat alle die gene die eenige Contraventeurs van de voorfz Ordonnantie fullen komen aen te bren- gen aen de geene die hier vooren tot de voorfz vi- iice ende calange by Ons zijn geauthoriièert, fullen genieten de helft vande voorfz te confifqueren Ma- nufacturen , boeten ende mulCten hier vooren ge- ftatucert-, ende daer en boven vry zijn van de poe- nen ende ftraffen daer inne fy uy t krachte van deiè onfe Ordonnante ibuden mogen zijn vervallen, in- dien fy aen de voorfz contraventie mede fullen mo- gen hebben geparticipeert. ■ Ende nademael verfcheyde van onfe Ingezete- nen als noch onder haer zijn hebbende vele en ver- fcheyde van'de voorfz Franfche Manufacturen, foo hebben wy aen de felve vergunt ende ghegeven, gunnen ende geven by defende faculteyt endeper- miffie om binnen den rijdt van fesmaènden, aen- vangh nemende met de publicatie defès, de ièlve Manufafturen te mogen verkoopen, venten ende debiter en% fonder dat echter yemandt wie hy zy, buyten de vooriz geadmitteerde Perföonen> en die oock niet buyten de ordre hier vooren by ons op den inilagh der ièlver Manufacturen beraemt y op die pcenen ende ftraffen hier vooren uytgedruckt, middelerwylenfal vermogen eenighe van de felve Manufacturen, buyten de voorfz ioorte van Manu- facturen, hier vooren ge-excipieert, van nieuws in te flaen, of oock tot fijn ghebruyck uyt Vranck- njck of van elders te ontbieden: Ende fullen alle de voorfz ManufaCturen die naer de expiratie van de voorfz fesmaènden by yemandtveyl of te koop fouden mogen zijn> gebracht moeten werden ter plaetiè die daer toe by de Magiftraten van de refpe- Ctive S reden fal werden aenghewefen, om aldaer te verbly ven ter tijden ende wylcn toe de fel ve aen de vooriz geadmitteerde Perfoonen verkocht, ende by hun na voorgaende betalinghe van't gunt voor inkomen daer op is geftelt, midtigaders naer voor- gaende Ipodingeof merekinge in manieren'Vooren

ende defignatie van de Plaetséricie1 Pèrfbonen ende Sen^e welcke die geibnden fullen werden

} Op CS!

ende dat den voorfz Verfender ghëhouden fal \

ZDf

binnen een maendt na de veriendingë ipecificcfl lijck te verifiëren, dat de felve verforiden Man,j' faCturen gekomen ende ghelevert zijn'aen diegene aen de wékke de ièlve geibnden waren j op de ver beurte van hondert guldens op yeder ftuck Manuï faCturen dat na de expiratie van de voorfz fes niaea· den onder yemandt veyl of te koop gevonden, 0f deiè contrarie veribnden fbude mogen zijn. Hier na volght geinfereert de Lijftevan Franfche Manu. faCturen, ende f pecialijck van ibodanige de welde dienen en geapproprieert konnen werden tot kfe dingeöf cieragie van Menfchen ofaniéublementöi van Huyfen; -                                     · .., Lijfte van Franfche Marmfecfr ren, ende ipecialijck van foodamghedt " .,, wekke dienen ende geapproprieert konnen werden tot kleedinge of cieragie van Mee- ichen, of ameublementen van Huyfen,

Λ Lloenen of Boldavidt de breede rolle ■^ 't ftuck langh f o ellen         ":'j Λ Langen naer advenant Alloenen de fmalle rolle, het ftuck langh jo ellen                  - '-'-*?0 Langer na advenant. Ammelakens, Damaft of ander werck,het ftuck van thien, twaelf en fefthien vierendeel breedt/ langh ontrent 50 ellen-          - -^-' t-r»^« Servetten naer advenant, drie Servetten voor een Ammelaken, Ammelaecken,fes,ièven en acht vierende- len breedt, langh f o ellen Bokrael uyt Vranckrijck, het ftuck van 18 a 20 ellen          -           - Bombafynen, langh 20 ellen Barcanen niet heel van Wolle,'t ftuck - Kamer-behanghièlen,midtfgaders alle an- dere diergelijcke Stoffen, 't zy ghe- ftreept, gevlamt of anders van aller- ley couleuren (uy tghenomen de Ka- mer-behanghièlen van de breete van &s viereadeel tot twintigh vierende- len toe, gefabriceert in de Franfche Nederlanden} van de waerde van fes guldens Caj anten, fmalle van driequart tot ieven achtendelen breedt, Grove Greynert Plumetten en Calandrees, gemaeckt heel van Sajette-Garen, of Sajétteen Linde-garen, 't zy gefigureert,' efïên of Camelot, lang 20 ellen (uytgeion- dert de witte, lbo efFen als gevBftnde Canjanten, Picotes Royael, envan Wolle)5t ftuck           -          y Langer nae advenant. Gajanten,breede Cajanten van vier en vijf quart, oock allerhande Stoffèp als vooren            .          . Confituren van de waerde van fes guldens

ïzM

fog

JlM..!

S-chl

ψ®

-ocr page 304-

Verbodt van Manufacturen, Wynen, Brandewynen, &c

67

,lrt,fasdcVitry, debale van38oeUen, mitfgadersde kleyne balen genaemt

Leer, allerhande bercydc Leer van iès gul. Leer, allerhande Goude en Silvere Leren van de waerde van fes guldens Lijnwaet van Vlas of Catoenen, van de waerde van ies guldens Mutièn, gebreyde Mutfen van de waerde van iès guldens -         -           - Peltery van de waerde van iès guldens Sayen> Rijiïelfche, Atrechtfctie,Doornixe ende diergelijcke, komende uyrhet Franfche gebiet, langh 30 a 36ellen, 't ftuck ^ - Zeep, Franfche en Marfiliacnfche Zeep, de honderc ponden Silver-werck, allerhande gemaeckt Gouds

3-0-0

- 60-0-0

-o-o

Tiersjens              -            "            " anefas van Nor mandyen en diergelijcke de hondertellen            -            - ranefas, Rollen daer men Hop-facken af Γ maeckt, ende alderhande Packróllen fcaerten, Spccl-kaerten vande waerde van feSCTu!dens            - -ollflen" allerhande Zyde Kouflen en SayéttcKouflcn, uytghcnomcn de Sayette Kouilèn ghefabriceert in de

20-0-0

3-0-0

10-0-0

0-0 0-0

3-0-0

20-ο-σ

Franfche Nederlanden, van de waer-

-0-0 ■0-0

10-0-0

3 3 f

de van fes guldens ^anten van Gout of Silver, 't pondt aflementen van Goudt of Silverdraet, mitfgaders Goude of Silvere Linten, als oock die met Gout of Silver zijn vermenght, voor 't pondt .oudtüfSilver-draet, 't pondt anten, allerhande Canten van Zyde en Garen,Kabinctwerck en diergelijcke vande waerde van fes guldens Cramerye, allerhande Cramerye (daer onder niet fullen zijn begrepen eeni- nige Goederen indefeLijfte Ipecia- lijckgc-expreflèert) van de waerde van fes guldens ufteynen, geheten Crofees Bombazynen Hoeden, heele of halve Caftoren>aiidtiga- ders allerhande Vildt~hpeden,vaude waerde van les guldens ; iHayr, Paruyck-Hayr, en Paruycken daer van gemaeckt, van de waerde van iès guldens              - Goude of Silvere Lakenen van de waerde van fes guldens Flu\velen,Felpen of Pluys het ftuck langh f o ellen            -                    - oudefoyen, Terfenille, Zyde-grofgrey- nen, Satynen, Damaften en dierge- lijcke, 't ftuck langh f o ellen Armozijn, Taf, Zyde.Camelot of Tabijn breedtoffmal,langh 5-5-ellen, ende andere diergelijcke Stofte,van geheel Zyde onderdevoorige nietgeipeci- ficeert              - Farandii^eii diergelijcke Stoffe van Zyde of Garen gewrocht, 't ftuck langh f o ellen              ,. Sindacl'c ftuck van 3 pellen

en Silver-werck vande waerde van iès g. Spellen, de Doiynen van twaelfduyiènt

o 0-0

Zout, allerhande Frans Zout, het hondert inkomende met           *             - 200-0-0 Tapiflery en van de waerde van fes guldens 3-00 Terentayen, 't ftuck langh 24 ellen               <5-o-o Vlas, gehekelt Vlas, de hondert ponden 30-0-0 En alle andere Manufacturen in Vranck- rijck of onderhorige Landen gemaeckt dietotKleedinge, Cieragie of Ameu- blementen geappliceert konnen werden in dele Lijfte niet uytgedruckt, of hier voren niet ge-excipicert, van de waerde van iès guldens         -                 -          3-0-0 Des en lullen hier onder niet begrepen maer van defe belaftinge vry zij n,de Ba - ratten, witte en gecouleurde Damaften heel van Wolle, als oock deTrypen. Ende ten eynde niemandt van delen ignorantie en hehbe te pretenderen* ontbieden en verlbccken wy de Heeren Staten , Gecommitteerde Raden, cnpe Gedeputeerde Staten van de Provinciën refpective van Gelderlandf , ende'tGraeflchap Zucphen* Hollandc ende Weft-Vrieilandi:,Zeelandt,Urrcchr. Vrieflandt,Over-Yflel,midtigaders Sr.adc Gronin- gen ende Ommelanden, ende allen anderen Juftj- eieren ende Officieren van de felve Landen, dat fy delen onièn Placate van ftonden aen alomme doen verkondigen, publiceren.cn affigeren in allen Plaet- Jèn daer fulcks van nppde wefen fal,en men gewoon is ippdanige pubjjearie ende arïïcHe re doen. Laftcn endébeveelen yoprtsde Raden ter Admiraliteyt, den Ad vocaten-Fifcaels, midtigaders Ljeütenant- Adniiraels, Vice-Admiraels, Capiteynen, Officie- ren ende Bevelhebberen, als mede de Commiilari- £ea eiide Commijfen ter recherche , fop in deZcc- gaten'als elders defen Onien Placate na te komen, ende doen nakomen; procederende ende doende procederen reghens de Contraventeurs van dien, ibnder ooghluyekinge, faveur, diffimulatie of ver- dragh, want wy fulcks ten dienfte van den Lande, ende ten befte van goede Ingezetenen van dien bc·. Vjpnden hebben alfoo te behopren. Aldus gcdaeri ende gearrefteert onder onfen Cachette, Paraphurc en<h de Signacure van onfen Griffier., in den Hage 4§n tweedenJanuajrij 16j 1. Was gheparapheert, yacobyanCoeVerdW) Vt· Onder ftondt, Ter Ordonnantie van de hpogli-gemelte Heeren Staten Gerierael. Getekent, in ablëntie van den Griffier, J.SpronJfen. Zijnde op 't fpatium gedruckt het Cachet van haer Hoogh Mog. op een rooden Ou- wel » overdeckt met een papieren Ruyte. Kk 2                    Tlaeaet

20. ι f

0-0 0-0

3-0-0

0-0 0-0

3-0-0,

3-0-0 3-0-9

100-0-0

óo-o-o

-Jp-O-P

40-p-o 5-0-p f-0-0

pers^breedt of iïnal, 'f pondt

ILam

^mpersjZyde Lampers of Floerce,'t pont ip-o-o franje VanZyde, Franje-koorden, Zyde

6-0-0 *H?-o lOrO-O

s"gic, Raflè, Vimt, ïandi pellen, het ftuck          _ _ *am>njes,geitreept van Wol, langh 9 * ïQ ellen          -                               « , i.ftaminyvanZyde^andefelveknghtc ubbeldevan4ocllen

o

: van 50 a 60 ellen

réo-o-

wttindof witte Bayen vanBauvois van w ,3°apelten -         _ . --0. 0'^ Lakenen, genaemt DrapdeBary

S

Wolle Lakenen

'™*1»-

- 75-0-0

t^^^mmmmmmm

-ocr page 305-

2,68                         Placaten. ι Boeck. ι ο Tic, 4. Placaet van de Staten van Hollandt en Wefi-Vrieflandt > Vkrki vanatte Franfche ManufaBuren tot Kkedinge, Cieraert} ofte Ameublenih, dienende, in defe Landen te mogen verkoopen en verhandelen. In date den fL· f Januarij1671.                                                                                    '

E Staten van Hollant en Weft-Vrieflant, Allen den genen die deièn fullen Hen of £ hooren lefen, Saluy t. Doen te weten, Al- foo byden Placate van de HooghMog. Heeren Staten Generael der Vereenighde Neder- landen , by concurrentie ende overgirte van de ge- famentlijcke Provinciën, op huyden den tweeden Januarij 1671 gearrefteert, wel expreflèlijck is ge- ordonneert , dat niemandt fal vermogen te verkoo- pen, te verhandelen, ofte onder hem teilaenin 't kleyn of groot eenigeManufaCturen van Vranck- rijck, de welcke tot Kleedinge, Cieraet, of Ameu- blementen fouden konnen dienen, buyten de Ma- nufacturen in den fel ven Placate ge-excipieert, als die dasr toe by fpeciale ordre van de Magiftraten van de Steden haerder Reiidentie fouden zijn ge - admitteert, op de boeten ende ftraffen iri den voor- ièyden Placate uytgedruckt, ende dat oock in den ièlvcn Placate is gelpecificeert wat getal van Perfb- nen niet lullen excederen die gene die tot het debi- teren der voorfchreve Franfche Manufacturen in de refpeCtive Steden fullen werden geadmitteert: SOO IS Τ, Dat wy tot executie en vorderingc van den fclven Placate hebben geordonneert ende geftatueert, ordonneren en ftatueren by deièn, dat tot het debiteren, verhandelen en verkoopen der voorfchreve Franfche Manufacturen, by de Magi- itraten in yder van de Steden Dordrecht, Haerlem, Delf, Leyden, Amfterdam, Goude, Rotterdam, Alckmaer, Hoorn ende Enckhuyfen, midtigaders oock in 'sGraven-Hage, fes-, ende in de verdere bemuyrdc Steden van den voorfchreven onfèn Lande drie Ferfbonen tot het debiteren, verkoo- pen ende verhandelen der voorfchreve Manufactu- ren , fullen mogen werden geadmitteert, behoude· lijck dat yeder van de voorfchreve Perfoonen ge- admitteert in de voorfèyde Steden Dordrecht , Haerlem, Delf, Leyden, Amfterdam, Goude, Rotterdam, Alckmaer, Hoorn ende Enckhuyfènj midtigaders oock in 's Graven-Hage, duyfènt Ca- roli guldens, ende die geadmitteert fullen zijn in de verdere bemuyrdc Steden vanden voorfchre- ven onfèn Lande vijfhondertCaróli guldens, met den aenvanghvan 't Jaer van haerluyder admiflie, ende iöo vervolgens van Jaer tot Jaer, iöolanghe zy de voorfchreve Franfche Manufacturen debite- ren , verkoopen of verhandelen fullen, ten behoeve van de gemeene faècke aen den Ontfanger van onfè gemeene Middelen in de voorfz Steden of den Refbrte van dien fullen gehouden zijn te beta- len.                                  ;C^:ilÏ7 : ■ :■/.' :.:■', As: Ordonneren ende ftatueren mede, datniemant buyten de voorfchreve Steden, ende oock in êe felve Steden, niemandt buyten de Perfoonen by degemelte Magiftraten geadmitteert, fullen ver- mogen eenigheder voorfchreve Manufacturen te d.-biteren, verkoopen ofte verhandelen, op de

pcenen ende ftraffen in den voorfeyden Placate gedruckt. Dat oock de Magiftraten van de voorfchr Steden niemandt, wie hy oock foude mo»h zijn, fullen mogen admitteren tot het debiter^ verkoopen of verhandelen der voorfchreve \\ nufaCturen, direCtelijck of indireCtelijck, incen; ger manieren buyten het getal van de Perfoonct) ten aènfien van yeder van de voorfz Steden hier vooren ge-exprimeert. Ende op dat men fbude konnen weten wat Per. foonen tot het debiteren van de voorfchreve Ma. nufaCturen fouden mogen zijn geadmitteert in è- voorfchreve refpeCtive Steden, ende dat de re* fpeCtive Ontfangers van den Refbrte van de felve Steden voorden ontfangh van 't geen totadmif- fie van 'c voorfchreve debit moet werden betael; te beter ten behoeve-van 'tgemeyn Comptabel fouden konnen werden gheinaeckr : Soo ordon- neren ende ftatueren wy midts defen , dat de voorfchreve geadmitteerde Perfoonen gehouden fullen zijnde ACte van admiflie, haerluydentot het voorfchreve Debit by de Magiftraet verleenr, binnen den tijde van veerthien dagen naer date van de felve te verthoonen, ofte doen vertlioo- nen aen onfè Gecommitteerde Raeden in de re- fpeCtive 'Quartieren, om de felve ACte van ad- miflie aldaer geregiftreert te werden 5 ende dat die geene de welcke de voorfchreve hare Afteva» admiflie aen de ghemelte onfe Gecommittceré Raden niet lal hebben vertoont, ende de felve aldaer gedaen regiftreren, effeCtivelijckenmetter daet van de fèlve ACte van admiflie vervallen | zijn, ende incurreren de poenen enitraffeindeo voorfz Placate uytgedruckt. Dat oock diegene de welcke van de ghemelte Magiftraten fouden mogen hebben gheobtineeti ACte van admiflie tot het voorfchreve Debit, naer dat het voorfchreve getal hier vooren uytge- druckt , ten vollen fal zijn ghecompleteert, dien niet tegenftaende, ende oock niet jegenftaendedc felve ACte by de ghemelte onfè Gecommitteerde Raden foude moghen zijn geregiftreert i echter van de felve ACte van admiflie fal zijn vervallen ende incurreren de peynen ende ftraffen in *n voorfchreve Placate ghementionneert. Endeten eynde niemandt hiervan ignorantie pretenderen! ncmaer alle ende een yegelijck weten moghevaet I naer hy hem hebbe te reguleren : Soo ordonneren j ende bevelen wy dat delen alomme fal werden ge· publiceert ende gheaffigeert, daer fulcks behoort) ende ingelijcke iaecken te gefchieden gebrupe' lijck is. Gedaen in den Hage onder onfèn gro°tei! Zegele hier aengehangen, op den tweedenJani»fl) desjaersonfès Heeren ende Salighmaeckers lyf}-. Onder ftondt, Ter Ordonnantie van de · Stato»· Was geteeckent, Herbt. vanBeaummt.

tliii

a TOtfji-Λ -'iviv;■■■■■·■■"'■ f                  ' 's                     :               * ■ ÜfiÜÖ* ' ".>'-''■ ! ..'.^''f TM ■ - >: IS'.Hfl J.-!.. '.„ili i,3 ■ -"' <;

tfi -u-

IL·

flittiï1

-----

•

—

____

__

______

-ocr page 306-

Verbodt van Manufacturen, Wynen, Brandewynen^ 6cc. ζ 6ρ ^.          Placaet van de Staten Genérael der Vèreenighdé Nederlanden, tot het debiteren ende verhandelen van dege-eximeerde Franfche Manufacturen in elcke Stadt onder 't reffbrt van de Generaltteyt maer drie Terfoonen te admitteren^ endeInfimclie voor defehe. In date den achtfien Januarij i6ji>

E Staten Genérael der Vereenighde Ne- derlanden . Allen den geenen die defen Tullen iien ofte hooren leien , Saluyt. 'Doen te weten, Aliöo by onfen Placate den tweeden defer gearrefteert, wel expreflclijck is creordonneert, dat niemandt fal vermogen te ver- koopen , te verhandelen, of onder hem te flaen in 't klévn of groot eenige Manufacturen van Vranck- rijek, de welcke tot Kleedinge, Cieraet of Ameu- blementen foude konnen dienen, buyten de Ma- nufacturen in den iel ven Placate ge-excipieert, als die daer toe by fpeciale ordre van de Magiftraten van de Steden haerder refidende fouden zijnghe- admitteert; op de boeten ende ftraffen in den voor- feyden Placate uytgedruckt; ende dat oock inden ielven Placate is gei'pecifkeert, wat getal van Per- foonen nietfullen excederen die gene die tot het debiteren der voorfz Franf:he Mauufttciuren in de • refpecf ive Steden van de reipedlive Provinciën mi- jlen werden geadmitteert : SO IST; Dat Wy E tot executie ende vorderinge van den fel ven Placate l hebben geordonneert ende geftatueert, ordonne- fren ende ftatuéren bydefèii} dat voor ibo veel het freilbrtvandeGeneraliteytaengaet, tot het debi- Iteren , verhandelen ende verkoopen der voorfz fFranfche Manufacturen, by de Magiftraten in ye- jder van de Steden onder het voorfz reiïbrtgehoo- ■ende, ter. uytterften maer drie Peribonen tot het Töebiteren verkoopen ende verhandelen der vooriz ■lanufaeiuren fullen mogen werden geadmitteert > ibchoudelijck dat yedervan de vooriz Peribonen, pcadmitteert in de voorièyde Steden vanden vooriz greflbrte, vijf hondert Caroli Guldens; met den Jtenvanghvan 't jaer van haerluyder admillie, ende lbo vervolghens van Jaer tot Jaer, loo lange fy de ftaoriz Franfche Manufacturen debiteren, verkoo- É>en or verhandelen iiillen, ten behoeve van dege- penefaeeke aendenOntfangcrvan onfeghemene T&ddelcn in de voorfz Steden, of den reilbrte van pen, fullen gehouden zijn te betalen. Ordonneren ende ftatuéren mede dat niemandt iyten de voorfz Steden, ende oock in de ièlve Ste- en ) niemandt buyten de Perfoonen by de gemelte wgilrraten geadmitteert, fullen vermogen eenige |r voorfz Manufa&uren te debiteren, verkoopen verhandelen; op de poenen ende ftraffen inden jrieyden Placate uytgedruckt. irm Tk deMagifcaten van de voorfz Steden piandt wiehy oock foude mogen zijn, fullen jf ni ι lttcren tot hct debiteren, verkoopen of «andelen der voorfz Manufefturen, dirccielijck |

ofindirecielijck in ecniger manieren buyten het ge- tal van de Peribonen ten aeniïen van yeder van de vooriz Steden hier vooren ge-exprimeert. Ende op dat men foude kunnen weten wat per- ibonen tot het debiteren van de voorfz Manufactu- ren ibuden moghenzijn geadmitteerr in de vooriz rcipeciive Steden, endedatderefpedKveOntfan- gers van den Reilbrte van de felve Steden voor den ontfangh van 't geen tot admillie van 't voorichreve debit moet werden betaelt, te beter ten behoeve van 'tgemeyn, comptabel ibuden konnen wer- den gemaeckt 5 Soo ordonneren ende ftatuéren wy midrs delen, dat de voorichreve geadniitteerde Peribonen gehouden iiillcn zijn de Acie van ad- millie, haerluyden tot het voorichreve Debit by de Magiftraet verleent <, binnen den rijde van veerthien dagen na date van de ièlve admillie i te vertoonen of doen vertoonen aen den Raedt van State, om de \Ooriz Acie van admiiïïe aldaer gere- giftreert te werden; ende dat die gene de welcke de vooriz hare Acie van admillie aen den ghemelten Raedt van State niet ial hebben verthoont, ende de ièlvealdaergedaenregiftrercn, effcciivciijck ende metterdaetvandefèlve Acie van admiiïïe verval- len fal zijn , ende incurreren de poenen ende ftraffe in den vooriz Placate uytgedruckt. Dat oock die gene de welcke vande gemelte Ma- giftraten ibuden mogen hebben ghcobtineert Acte van admillie tot het voorfz debit nae dat het vooriz getal hier vooren uytghedruckt, ten vollen ial zijn gecompletcert, dien niet tegen fta en de, ende oock nietjegenftaende de ièlve Acie by den ghemelten Raedt van State ibude mogen zijn ghcregiftreert, echter van de fèlveAcie van admiiïïe ial zijn verval- len , ende incurreren de poenen ende ftrafFen in den vooriz Placate ghementioneert. Ende teneynde niemandt hier van ignorantie pretendere, nemaef alle ende een yegelijck weten moge wacrnaer hy hem hebbe" te reguleren; foo ordonneren ende be- velen Wy dat defe alomme fal werden gcpubliceert en geaffigeert daerfulcks behoort, ende in gelijcke iaecken tegeichieden gebruyekehjek is. Aldus ge- daen ende gearrefteert onder onièn Cachettc> Pa- raphure, ende de Signature van onièn Griffier, in den Hage den achtfien Januarij lö/i.Wasgepara- pheert, J. van Gent , vt. Onder ftondt3 Ter Ordonnantie van de hoogh-gemelte Heeren Staten Genérael. Geteeckent, Gafp.Fagel. Zijnde op 't ipatium gedruckt het Cachet van haer Ho. Mog. op een rooden Ouwel, overdeckt met een papieren Ruyte.

6

Placaet van de Staten Genérael der Vereenighde Nederlanden > houdende verbodt tegens het inbrengen en confumeren van Brandewynen engedifli- leerde Wateren. In date den tweeden Januarij 167% , taten Genérael der Vereenighde Ne- J Neeringen binnen de Steden van de reipective" nm^^i1' ^°.en te weten ·' AliboWy Provinciën profitabel , dienftigh ende noodigh

mverfeheyde importante en pregnante bcvordrTlenvoorden dienft.van deri Lande Crj"ge ende vermeerderinge van de

hebben ghevonden , dat voortaen geenc Brandewynen of ghediftileerde Wateren van wac foörce die ibuden mogen wefen , vari

buy*

-ocr page 307-

				Flacaten. ι. Boeck. ι ó. Tit.
		IJO
		van buytenin defe Landen lullen moghen wer- den inghebracht^, verkocht, ghedroncken, of gheeonfumeert. S O O IS Τ, Dat wy ordon- neren,fbtueren,ende wel expreflelijck interdiceren by defen, dat niemandt, van wat ftaet, qaalitey t of conditie hy foude mogen zijn, naer de publicatie defes, 't zy over Zee, langhs de Stroomen of Ri- vieren , nochte per Allé te Lande, in ende onder het gebiedt van defen Staet fal mogen inbrengen in groote of kleyne Fuftagie, eenige Gebrande-wy- nen of gediftileerde Wateren, hoedanigh die foude mogen wefen, op poene dat de Koopluyden ende Faftoors de welcke de voorfz^Brandewynen ende Gediftileerde Wateren doen lofien, inflaen ofte in hare Packhuyfen ontfangen, niet alleen fullen ver- beuren de voorfz Brandewynen ende Gediftileerde Wateren, over Zee, langhs de Revieren of per Aflè in defe Landen inghebracht, door henluyden ghedaen lollen, of in hare Kelders of Packhuyfen ontfangen ·, maer boven dien op yder Stuck cf Vat Gebrande-wynenof gediftileerde Wateren, 'tzy groot of kleyn, noch eene ibmnie van ieshondert guldens. Voorts interdiceren ende verbieden wy wel ex- preflelijck by defen, alle Schippers, Stuyrluyden ende Matrofen, midtfgaders Wagen ende Karre- luyden, in hare Schepen, Schuyten, Ponten, Wa- gens of Karren te ontfangen, omme in defe Lan- den over te brengen eenigerhande Brandewynen of gediftileerde Wateren, inhoedanige Fuftagie of Packagie die foude mogen wefen ·, op verbeurte van hondert guldens op yeder Stuck Brandewijn of gediftileerde Wateren, 't zy kleyn of groot, het welck by henluyden te Water of te Lande in ende onder ons ghebiedt fal inghebracht worden ·, voor welcke boete de Schepen, Schuyten, Wagens,Kar- ren ende Paerden iullen werden verklaert te weien verbonden ende executabel : En indien de voorfz boete van de Schepen, Schuyten, Karren, Wagens ende Paerden, ofte uyt de Goederen van de voorfz Contraventeursnietenkonnen werden ghcconfe- queert, lbo fullen de felve Contraventeurs over de voorfz mifdaden exemplacrlijck aen den Lyve, ten minftcn by openbare geeflelinge gheftraft werden ·, maer indien yemandt van de vooriz Schippers of Voerluyden konde bewyfen dat de vooriz Brande- wynen of gediftileerde Wateren buyten fyne ken- nifle fouden mogen weien ingefoheept of opghela- den i foo lullen echter, ende des niet tegenftaende fyluyden de voorfz boete moeten betalen, maer wederom daer tegens haer regres hebben ende be- houden ten lafte van die gene de welcke de vooriz Brandewynen of gediftileerde Wateren hebben in- gefcheept of opgeladen : Ende indien het mocht gebeuren, dat niet tegenftaende ons voorfz verbodt echter bedecktelijck eenige Brandewynen of gedif- tileerde Wateren onder ons ghebiedt mochten we- ien'ingebracht \ foo verbieden wy alle Binnelandts- vaerders, Marct-fehippers ende Voerluyden, de vooriz Brandewynen endeghediftileerde Wateren van buyten ingekomen, te vervoeren van de eene Provincie, Stadt of Plaetfe na de andere ; opghe- lijcke boete en ftraffe als hier voren ten aenfien van de eerfte Inbrengers is gheftatueert : Ende indien het voorfz feyt door eenige'MarcT of Beurt-ièhip- pers werdt begaeri, boven dien van haer refpecHve Veeren te worden gedeporteerr. Van gelijcken foo verbieden wy aen alle particu-				Hereof gepriviUgeerde en be-eedighde Arbeyders haer te laten gebruyeken, om eenige van de vootf Brandewynen of gediftileerde Wateren te helt* loflèn, of met S leden of V lot-fchuy ten te vervoe ren; op gelijcke boete en ftraffe als hier voprente* gens de Schippers ende Voerluyden zijn griedecre teert; ende boven dien, indien de voorfz Arbeyï ders zijn in Eedt of Dienft van Steden of Colta^ daer van te worden gedeporteert. Ende ten ey nde de voorfz Schippers, Wa»enaen ende Arbeyders,van defen onfen Placate volkomen kennifië mogen bekomen, foo werden alle Hooft, luyden ende Overluyden van de Binnelandts-vaer- ders, Voerluyden en Arbeyders gelaft, een yede; van den inhoude defes te adverteren ende informe. ren, ende ondervindende dat defen Placate dooi yemandt wert overtreden, daer van de refpecliv? Officieren ende Magiftraten in de Steden ende tci platten Lande te doen behoorlijcke advertentie. Dan gemerekt noch een grote quantiteyt vanBran- dewynen en gediftileerde Wateren onder de Koop· luyden en Ingezetenen defer Landen in voorraeti^ foo hebben wy, omme de fchade onlèr Ingezetenen foo veel doenlijck te voorkomen, de felve geper- mitteert om de Brandewynen en gediftileerde Wa< teren, de welcke onder henluyden in voorraet zijn, te mogen verfenden, beneficieren, confumeren ca verkoopen binnen den tijdt van acht maenden,aer,· vangh nemende met de publicatie defes > en langa niet. Ordonneren voorts dat naer de expiratie van è voorfz acht maenden, niemandt van onfe Ingta zetenen binnen 't réfiort van defen Staet fal ϊαψ hebben, of onder hem behouden eenighe Branè wijn, gheftoockt van Wijn, of van Moeren w Wijn, nochoockeenige ghediftileerdeWaters van koele Wijn of Brandewynen met Speceryenti andere Kruyden over-gehaelt, veel minder de & te verfenden of verkoopen in grote of kleyne qiff; titeyt ·, op de verbeurte van alle de vooriz Portel van Brandewynen ende gediftileerde Watercnji' na de voorfz tijdt onder yemand werdengevondö of verkocht, en boven dien een boete van'<5qo$ op yder Stuck, en 2po g. op yeder TonnekenWf van Wijn, of vanMoer van Wijn,of ghediftW Wateren, de welgke in yemandts Kelder1jfljj kei of Packhuys naer den voorfz tijdt werden ψ vonden : Ordonneren ende ftatueren, datdeg$ de welcke de voorfz boete niet en kan betalen^ bitralijck aen den Lyve, ten miniten by PWJi geeflelinge ial werden gheftraft : Èndcwerdw* refpeftive Officieren> derfelverSubftituyten^ Dienaers in de Steden ende ten platten l-anofir j authorifeert, ommenaeuweenquefte tedo»» ■ na den voojrfz tijdt onder yemandt eenige^ jΗ Wijn, ofVan Moer van Wijn, ofoockgcdi^J de Wateren als boven, werden gevonden. Μ Behoudeüjck, dat in ghevalle yemandtƒj|j| Wynen van Wijn, of van Moeren van " iPjjl brandt, jegenwoordigh onder hem f°u£™ $ hebbenj de welcke hy binnen de voorfz iCr*L den, aenvangh nemende met de publicaó? **l niet foude mogen hebben geconiumeert °J,-ê, den, de felve gehouden lal zijn de voorfz v> |jk brant van Wijn,of van Moer van Wijn aeJJ te^j vaen de Magiftract van de Plaets claer de ^ I Wijn gebrandtvanWijn,of van Moer van L leggende, en de felve te brengen ter plaetle &

-ocr page 308-

Verbodt van Manufacturen, Wynen, Brandewynen, dcc.         2 71

voorforge te dragen^ ende wel toe te fiert, dat gene gebrande Wynen ofgediif ileerde Wateren ter Zee, langhs 'de Revieren of Plaetfén te Lande werden inghebracht; rriaerallefoodanige Waren, ibnder eenige cönniventie aen te halen, op te brengen, en tefteilen ter judicature van derefpeéhveCollegien ter Admiralitey t: Ende om een yeder te animeren tot het ontdecken van deiè contraventie; lbo fullen de Aenbrengers of Aenhaelders werden toeghe- voeght de helft van de Brandewynen ende gedifti- leerde Wateren, de welcke (lillen werden geconfif- queert, ende de helft van de boete daerinne ye- mandtfal werden ghecondemneert; blyvendede weder-helft ten behoeve van de vooriz Officieren die de calange eerft fullen hebben gedaen ·, ende lul- len daer en boven de vooriz Aenbrengers vry zijn van de boete daerinne iy volgens het voorenitaen- de ons verbod iöuden mogen zijn vervallen,ichoon de ïèlve Aenbrengers mede Contraventeurs fouden mógen zijn geweeft. ' Ende nademael de reden evidentelijck vereyfeht dat aen den genen die haer met het inbrengen van Brandewynen binnen defe Landen generen, eenige betamelijcke rijdt gelaten werd t, om van defe on ie dilpolkie advertentie te geven daer 't behoort, al- voorens hare inkomende Brandewynen plotflijek te confifijueren , ende haer te mulfteren met de poenen en boeten in defen geftatueert : Soo fullen alle Brandewynen voor date van den negen en twiiitighften van, defe loopende maendt Januanj i6yi hier te Lande inkomende, als oock de Pcriö- nen de felve overghebracht hebbende, van dc con- fiicatien, ende de vordere pcenen in defen Placate begrepen, zijn ende bly ven ge-eximeert : Edoch fullen de Koopluyden of Fatlroors , aen de welcke de vooriz Brandewynen geconfigneert fullen zijn, gehouden weien de fèlve Brandewynen aen te ge- ven aen de Magiftraet van de Stadt, aiwaer die aen- komen fullen, ende de voorfz Brandewynen ver- volgens te brengen ter plaetfe die haer by ofte van wegen de voorfe Magiftraet aengheweièn f il wor- den 5 ibnderdeièlvetemogen reppen, roeren of aentaften, anders als om die te vervoeren buyten 't reflbrt van deièn Staet, ende midrs in fulcken cas oockalvoorensipecialijekuyrdruckende, en aen- gevende de Perfoon ende plaets, aen, ende op de welcke de voorfz Brandewijn fal werden vervoert^ ende vervolgens bewyiènde met de vcrklaringhe van de Magiftraet van de Plaets, op de welcke die aengegeven ende gebracht lal zijn, dat deièlve al- daer oock effedlivelijck ghekomen, ende aen de ghenoemdePeribonenwaerlijckghelevertis : By gebreecke van't welcke, ofvaneenigh poindivan dien, de voorfz Koopluyden ende Faftoors niet alleenlijck lullen verbeuren de vooriz Brandewy- nen , of de waerde van de felve, maer daer en bo- ven noch op yder Stuck of Vat,'t zy groot of kleyn, noch eenibmme van iès hondert Caroli guldens. Ende ten eynde nicmandt van delen ignorantie en hebbe te pretenderen, ontbieden ende verfoecken wy de Heeren Staten, Gecommitteerde Raden, en Gedeputeerde Staten van de Provinciën relbcc- tivc van Gelderlandt, en 't Gracflchap Zutphen, Hollandt en Weft-Vrieilandt, Zeeland t, Utrecht,

fondcr de Voorfz Wijn

■ rdcn aengheweièn

.ebrant1

an Wijn, of van Moer van Wijn,temo-

roeren of aentaften, anders als bra de

Vervoeren' buyten deferi Staet, midtsjse-

»1 vete ν

iick uytdruckende, ende aengevende de Per l ,ende Plaets, aen , en op de welcke.· de felve j. ,i„ „„„..™ fal'werden vervoert,

w

Κ bewvfcnde met de verklannge van de Magi- Traetinde Plaets op de welcke die aengegeven en ibrachcfal zijn, dat de felvealdaer oock effeftive- Üickis bekomen, ende aen de voorfz Perfoonen Kevert j alles op de poenen ende boeten hier boven Èvtgedruckt.                                       ■ ,'" ■ Wydersfoo hebben wy verboden ende gheinter- iiceert, alle gefwooren Maeckelaers, na deexpi- btie van de voorfz acht maenden te veyle, ofte te Een over eenige verkoopingc van Brandewynen jfgediftileerde Wateren van buyten inghebracht; aaer lbo wanneer henluyden eenige parthyen wer- en aengheboden om tekoopen ofte verkoopen, iiillcn fykiyden gehouden zijn 't felve den Officier gan de flaetfeaen te geven ■> op de verbeurte van 3aer Officie, ende boven dien een boete van fes jondert guldens op yeder Stuck dat door henluy- ienwertveriwegen, ingekocht of verkocht. _ Noch fo ordonneren ende ftatueren wy, dat nie- ïandü na den voorfz tijdt binnen deiè Landen fal üiogen ftoocken, of branden van koele Wijn > of Hoeren van Wijn, Brandewynen, of met eenige xlc Wynen of Brandewynen overhalen, Spece- jven of andere Kruyden, omme tot gedittileerde mVateren te werden gheapproprieert ; op de ver- Ijjcurtevanthien guldens op yeder Stoop Brande- wijn, de weicke van koele Wijn, of van Moer van ■Wijn werdt uytgebrandt, of met Speceryeri of an- dere Kruyden, 't zy van koele Wijn of Brande- wijn overgehaelt. Boven dien interdiceren Wy, nae de expiratie 1 de vooriz acht maenden te verkoopen met de roote of kleyne Mate eenige Wijn van Wijn, of ikloer van Wijn, of Wateren, die van koele ofte jfebrande Wijn zijn ghediftileert} op de verbeurte piet alleen van de voorfz verbodene Waren, ende pe boeten hier vooren tegens de Verkoopers vande ||oorfz Waren gheftatueert; maer dat henluyden paer en boven voor de eerfte rey lè haer Neeringhe V worden gheinterdiceert voor den tijde van een laerenibsWeecken ■> Voor de tweede mael voor ffltijdt ; ende voor de dcrde-niael te werden ver- ^rt infaem ende voorts gebannen uyt het geheel euort endc gebiedt van den Staet der Vereenighde #Tederlanden. i A^c de voorfz Boeten te appheeren ten profijte jpadeOfnaeren, of der fel ver Subftituyten die m aenhalinge of calange eerft Men komen te ■?« ·· Waer toe de Regenten vande refpeftive ^oats-huyfen mede by defen werden gequalificeert ■LSauthorifeert> die in mlcken gevalle de ghe- ςα£tCn profijte van de Godts-huyfcnlul- Voorts foo werden niet allecn dc vQorfz 0fficie_ aer ïeJver Subltituyten ende Regenten vande ^nuyiengeauthorifeert, omme de calange, rcfhvïïïdebekeuringe te doen, maer oock de

ïelsennV OCf fc Steden eTcT Ζ

Vrieilandt, Over-yilèl, milgaders Stadt Gronin- gen ende Ommelanden, ende allen anderen Jufti- ee-gaten, fpeeialijck gelaft goede eieren ende Officieren van de felve Landen, dat iy defen

*HH

-ocr page 309-

Pkc-aten. ι. Boeck. ι o. Tit.

zy%

.

latie of verdragh, want wy fulcks ten dienft den Lande, ende ten beften van de goede In ^ tenen van dien bevonden hebben alfoo te belf ^ Aldus ghedaen ende gearrefteert Qnder onfc?' chette , Paraphure, ende de Signature van o r Griffier, In den Hage den tweeden Januarii ι? Ι Was gheparapheert , Jacob van Caeverden *!' Onder ftondt, Ter Ordonnantie vandehoJ ghemelte Heeren Staten Generacl, Geteeck In abfentie van den Griffier, J, Spronjfen, lÊ. op 't ipatium gedruckt het Cachet van hacrHomt

dcfen onfen Placate van ftonden aen alomme doen verkondigen) publiceren en affigeren in alle Phet- fen daer fulcks van noode wefenTal, ende men"ge- woonisfoodanige publicatie ende affidie te doen, Laften ende beveelen voorts de Raden ter Admi- raliteyt, den Advocaten - Fifcaels , midtfgaders Lieutenant-Admiraels , Vice-Admiraels, , Capi- teynen, Officieren en Bevelhebberen, als mede de CommiilariiTen ende Commiièn ter Recherche, ioo in de Zee-gaten als elders, deiên onfen Placate na te komen en te doen nakomen", procederende ende doende procederen tegens de Contraventeurs van dien, fonder ooghluyckinge, faveur, dim" mu-

Mo. op een rooden Ouwel, overdeckt pieren Ruyte.

meteettjJ

Placaet van de Staten Generael der Vereenighde Nederlanden, het inbrengen en confiiwerenvan alJeFranfche Koele-wynen·, Azynen yKanef&L· Taf ier en Kafianien: In date den tweeden November i6ji.

7·

E Staten Generael der Vereenighde Ne- derlanden. Allen den genen die defen jegenwoordigen lullen fien of hooren le- fen, Saluyt. ^Doen te weten : Alfoo Wy om verfcheydeimportante ende pregnante re- denen, voor den dienft van den Lande, tot bevor- deringe ende vermeerderinghe van de Neeringen binnen de Steden van de refpeitive Provinciën, proffitabel, dienftigh ende noodigh hebben gevon- den , dat voortaen mede geen Franfche koele Wy- nen, Azynen, Kanefailèn, Papier of Kaftanien, van wat lborte die fouden mogen wefen, van buy- ten in defe Landen fullen mogen werden inghe- bracht, verkocht, ghekocht of gheconiumeert. S O O IS Τ, Dat Wy ordonneren, Üatueren en wel exprefièlijck interdiceren by defen, dat nie- mandt, van wat ftaet,qualiteyt of conditie hy ibude mogen zijn, na de publicatie deies, die gefchieden ftl den elfden November 1671 toekomende, nieu. wenftijl, 't zy over Zee, langhs de Stroomen of Revieren, nochte per Aflè te Lande, in ende on- der het ghebiedt van delen Staet fal mogen inbren- gen in groote of kleyne fuftagie of packen, eenige Franfche koele Wynen , Azynen , Kanefailèn, Papier of Kaftanien, hoedanigh die fouden mogen wefen ; op pcene dat de Koopluyden en Fa&oors, de welcke de voorfz Wynen, Azynen, Canefailèn, Papier of Kaftanien doen inbrengenj of oock loflèn of in hare Packhuyièn ontfangen, niet alleen lullen verbeuren de vooriz Franfche koele Wynen, Azy- nen, Kanefailèn, Papier en Kaftanien over Zee, langhs de Revieren of per Affè, door hcnluyden gedaen inbrengen, loiIèn,inflaen,of in hare Kelders of Packhuyièn ontfanghen ·, maer boven dien op yeder ftuck of Vat Franiche koele Wijn en Azijn, 't zy groot of kleyn, midtigaders yeder pack Kane- failèn, Papier ende Kaftanien mede groot of kleyn, noch een fomme van fes hondert guldens. Voorts interdiceren ende verbieden wy wel ex- preiTelijck by deièn, allen Schippersi Stuyrluyden ende Matrpièn, midtfgaders Wagen en Karreluy- den, in hare Schepen, Schuyten, Ponten,Wagens of Karren te ontfangen, om in deiè Landen over te brengen eenigerhande Franiche koele Wijn, Azijn, Kanefaffen, Papier of Kaftanien, in hoeda- nige fuftagie of packagie die ioude mogen wefen; op de verbeurte van hondert gulden op yeder ftuck Franfche koek Wijn of Azijn, midtigaders yeder

\ pack Kanefailèn, Papier ende Kaftanien, 'n kleyn of groot, 'twelck by henluyden te Wü| ofte Lande in en onder Ons gebiedt falinge^é werden, voor welcke boete de SchepeiijSdiinta, Wagens', Karren ende Paerden fullen werden r$ klaert te weien verbonden ende executabeliemi; indien de vooriz boete van de Schepen, Schuyten, Karren, Wagens ende Paerden, of uyt de Goei ren van de voorfz Contraventeurs niet en konra

.:

werden geconfequeert, iöo fullen de felve Contr, venteurs over de vooriz miidaden exemplaerlija aendenLyve, tenminften by openbare geeffclintï

gheftraft werden ; ma r indien yemandcvané vooriz Schippers of Voerluyden konde bewyfet, dat de vooriz Franiche koele Wynen, Azynen,Ka· nefaflèn, Papier of Kaftanien buyten fynekcnnl fouden mogen wefen ingefcheept of opgeladetiifoo fullen echter, ende des niet tegenftaende fyluyds de vooriz boete moeten betalen, maer wedero: daer tegens haer regres hebben ende behouden, ke laftevan die gene, de welcke de voorfz Eranfck koele Wijn, Azijn, Kanefailèn, Papier of Kafe nien hebben ingefcheept of opgeladen; endeinife het mocht ghebeuren, dat niet tegenftaende ftf vooriz Verbodt, echter bedecktelijck eenige Fn* fche koele Wynen, Azynen, KanefaiTen, Papier I Kaftanien onder ons gebiedt mochten wefenitf bracht; foo verbieden wy alle Binnel ands-vaertfa Martt-ichippers ende Voerluyden, de voorfchr^ Franfche koele Wynen, Azynen, KanefaflèV pier of Kaftanien, van buyten inghekomeni tevcr· voeren van d'eene Provincie, Stadt of PlaetfenaK andere; op gelijcke boete ende ftraffe als hien* ren ten aenfien van de eerfte Inbrengers is gf* tucert . Ende indien het voorfz feyt door $8jf Mar&of Beurt-fchippers wert begaen, boven m van hare reipeftive Veeren te worden ghedep teert'                                                                'λ Van gelijcken foo verbieden wy aen alle partje liere of gepriviligeerde en be-eedighdé Aritf}' , haer te laten gebruyeken, om eenige van aef0<L Franfche koele Wynen, Azynen, KanefaiSj1' pier of Kaftanien te helpen loiïen, of ^5C. L^ of Vlot-ichuyten te vervoeren i opghelipe *? en ftraffe als hier vooren tegens de SchipP0"? ^ Voerluyden zijn gedccreteert,en bovendien>1 ^ de vooriz Arbeyders zijn in Eedt of dienft v*n . den of Collegieut daer van te werden gedepor^

■M^

__

-ocr page 310-

Vervodt van Manufacturen, W

273

ν He ten eynde de voorfz Schippers, Wagenaers

vermangelt

gealieneert

vereerr ,

aengenomen

t Arbeyders,van defcn onfcn Placate volkomen f" iflè mo^en bekomen, foo werden alle Hooft- ïïen endeWluyden van de Binnelandts-vaer- 51 j Voerluyden en Arbeyders gelaft, een yeder

of ter fleete geconi u meert fullen werden. Behoudelijck dat in gevalle eenige Koopluyden of Handelaers eenige Franfche koele Wynen* Azy- nen, Kanefailen, Papier of Kaftanien jegemvoor- digh onder haer foude mogen hebben, de welcke Cy tuflehen dit ende den voorfz laeften April toeko- mende niet foude mogen hebben geconfumeert of veribnden, de felve gehouden fullen zijn de voorfz Franièhe koele Wynen , Azynen , Kanefailen, Papier en Kaftanien aen te geven aende Magiftract van de Plaets daer dé voorfz Franiê koele Wynen, Azynen, Kanefailen , Papier of Kaftanien zijn leggende, ende de felve te brengen ter plaetfc die daer toe door de Magiftraet lal zijn aengheweièn ; welcke aenwyiinge de refpedfive Collegien ter Ad- miraliteyt ten beften fullen hebben te beibrgen, en dat de felve Franièhe koele Wynen, Azynen, Ka- nefiftèn, Papier en Kaftanien aldaer fullen moeten verbly ven onder de oplicht van de Magiftraet van de felve Plaets, by de welcke de Sleutels van de voorfz te dellgnereii plaetie fullen moeten blyven beruften, in voeghen dat niemandt tot de voorfz te deiigneren plaetie, of tot de Goederen daer inne beruftende acces fal kunnen of mogen hebben, dan ten overftaen van den Officier van de voorfz plaets, of andere vertrouwde Peribnen die daer roe by den ielven Officier fpecial ij ck fullen zijn geauthorifcert; dat oock niemandt de voorfz Wynen, Azynen , Kanefailen, Papier ende Kaftanien 'm ofte uyt de voorfz ghedeligneerde plaetie fal moghen reppen, roeren, lichten of oock buyten 's Landts verienden, dan met volkomen kenniilè van den voornoemden Officier, of de voorfz vertrouwde Perioncn by hem fpecialijck daer toe gecommitteert; ende dat daer nevens aen de Magiftraet van de Plaets daer de voorfz Wynen, Azynen, Kanefailen, Papier ende Kaftanien beruftende zijn, ial moeten werden acn- gegeven de quantiteyt van de vooriz Wynen, Azy- nen, Kanefailen, Papier ende Kaftanien, die ver- ibnden iullen werden, de Pcribon aen wie, ende de plaetfe naer de welcke de voorfz Wynen, Azy- nen, Kanefailen, Papier ende Kaftanien vervoert fullen werden ·, ende dat de voorfz Verfenders van de ièlve Wynen, Azynen , Kanciaftèn , Papier ende Kaftanien, noch daer en boven borgc fullen moeten ftellen tot de waerde van de felve Wynen, Azynen, Kanefailen, Papier en Kaftanien toe, van dat die effecÏi velijck fullen werden gebracht ter plaetie, ende aen den Perfoon, naer, ende aen de welcke die zijn gedeftineert; ende de ièlve borgh- tochte fuyveren ten langhften binnen den tijdt van acht dagen nae dat de Schipper de voorfz. Wynen, Azynen, Kanefailen, Papier en Kaftanien uytge- voert hebbende, wederom hier te Lande fal zijn gearriveert, ende datbyfaute van dien die gene die-de voorfz Wynen, Azynen, Kanefailen, Papier en Kaftanien aengegeven hebben om te vervoeren, midtfgaders oock de voorfz Borgen fullen moeten werden ge-executeert,voor de waerde vande voorfz Wynen, Azynen, Kanefailen, Papier ende Kafta- nien, ende daer op, midtfgaders tegens de voorfz Aengeversgeprocedeert als tegens Contraventeurs vah delen ottien PlacatCi dat voorts de voorfz Acn- gevers of de voorfz hare Borgen de fuy veringe van de voorfz Borghtochte iullen moeten doen met acu. ihet Coliegie ter Admiraliteyt, onder wekkers L 1                           rè£

η den inhoude defes re adverteren ende ïnfbrme- n- ende ondervindende dat defen Placate door tc 'tsvertovertreden,daervanaenderefpeéhve Meieren ende Magiftratenm.de Steden ende ten. platten Lande te geven behoorlijcke adverten- tic Oan ohcnicrckt noch een groote quantiteyt van Franfchekoele Wynen, Azynen, Kanefaifenen Panier onder de Koopluyden en Ingezetenen defer Landen in voorraet is; foo hebben wy, om de fcha- de onfer Ingezetenen foo veel doenlijck te voorko- men de felve gepermitteert om de Franfche koele Wynen, Azynen, KanefaiTen ende Papier, de welcke onder hcnluyden in voorraet zijn., temo- pen mfènden, bcneficieren, confumeren en ver- kopen van mi-af tot den laetften April 16jz incluys en langer niet. Ordonneren voorts, dat naer den voorfz leften April 1Ó72 niemandt van Onfe Ingezetenen bin- den het reilbrt van defen Staet fal mogen verkoo- pen, koopen, vereeren, weghgeven, acnnemen, vermangelen of op eenige andere manieren aliene- ren, of oock ter flete confumeren, directelijck of indireftclijck in ecnigcr maniere, eenige Franfche koele Wynen, Azynen, Kanefailen, Papier ende Kaftanien, in groote of kleyne quantiteyt-, op de verbeurte van alle de voorfe Franfche koele Wy- nen , Azynen, Kanefailen, Papier ende Kafta- nien, die na den voorfz tijdt by yemandt verkocht, gekocht, vereert, aengenomen, vermangelt,ter ilete gheconfumeert of op eenige andere manieren gealieneert fullen werden, en boven dien een boete van ics hondert guldens op yeder Stuck, ende twee nondert guldens op ydcr Tonneken Franièhe koele Wijn, Azijn ende yeder pack Canefaflen, Papier en Kaftanien groot en kleyn, dat naer den voorfz tijdt verkocht, gekocht, vereert, aenghenomen, vermangelt, gealieneert, of ter ilete geconfumcert fi! zijn, foo wel by den Verkoöper als Kopper, Gever als Nemer, of die gene die de voorfz Fran- fche koele Wynen, Azynen, Kan efaiïèn, Papier en Kaftanien gefloten, als die de felve ter ilete ge- naclt of geconiunieert fullen hebben ·, Ordonneren F n^tueren, dat boven de voldoeninge der voorfz boeten diegene die haer met het flyten of ter ileete teverkoopen in het groot of kleyn van Wynen, Azynen, KanefaiTen, Papier ende Kaftanien, ko- men te generen, hare Neeringe fal werden geinter- 'ceert voorden tijdt van een Jaef'en fèsWeecken, ttï txyccde-Iïlael vo°r altijdt, ende voor de CE^maelm^cmverklaert, cride voorts uyt het IcnSuxT rf ende Scbiedt van den Staet der Vcr- ■ J^Nederlandenghebannen fullen werden; Êtikanw5geilC? dcv/elcke de voorfz boete niet t η 'hl , ' arbitralijck aen den Lyve ten min- 'Vncl\°??mvc See»elinge fal werden gheftraft : S,H,erdcn dererPeaWe Officieren, ffi felver bu "^«endeDienacrsinde Steden ende ten Vcktc Λ gCf choriièert, om naeuwe onder- een,™ p!!Cr L ,naer den voorfz tijdt by yemandt if^J^fij Azynen, Kane- ICn' PaPlcr of Kaftanien ghekocli, verkop,

-ocr page 311-

						Pkcaten. ι. Boeck. ι o. Tit.
			274-
		reiïbrt de voorfz Wynen, Azynen, Kanefaflèn Papieren en Kaftanien buyten 's Landtsghefonden iiillen wefen, binnen den voorfz tijdt te exhiberen de verklaringe van de Magiftraet van de Plaets op de welcke die aengegcven ende gebracht zij ^mede- brengende dat de felve Wynen, Azynen, Kane- faflèn , Papier en, Kaftanien, gheladen in foo een Schip , van foo een Schipper, door foo een Peribon verfonden, ende aen, foo een Perfoon geaddreflèert, waerlijck ende effecïivelijck aldaer gekomen, ende aen foo een Perfoon gelevert zijn, midtfgadcrs aen degemelte Collegien ter Admiraliteyt te prefente- ren de Schipper en fyne Knechten of Matrolèn, de voorfz Wynen, Azynen, Kanefaflèn, Papieren Kaftanien vervoert hebbende, de welcke ghehou- den fullen zijn te verklaren onder Eedc folemneel aen 't gemelte Collegie te prefteren, dat fy fooda- nige Wynen, Azynen, Kanefaflèn, Papier ende Kaftanien op foodanigen tijdt uyt fodanigen Pack- huys, in foodanigen plaetfe op ordre van foodani- gen Peribon hebben ingeladen, ende die fèlve Wy- nen, Azynen, Kanefaflèn, Papier en Kaftanien op Ibodanigen tijdt, in foodanigen plaetiè, aen foo- danigen Peribon wederom hebben overghelevert; alles op de confiicatie , pcenen ende boeten hier vooren uytgedruckt. Wyders foo hebben wy verboden ende geinter- diceert alle gefwooren Macckelaers nae den voorfz laetften April 16η τ toekomende te veylen, ofte te ftaen over eenige verkoopinge, vermangelinge of alienatie van eenige Franfche koele Wynen, Azy- neiv Kanefaflèn, Papier of Kaftanien; maerfoo Vanneer hcnluydeneenige parthyen weiden aen- geboden om tekoopen of verkoopen ,'fulleniy- luyden ghehouden zijn 't felve den Officier van de plaetfe aen te geven ·, op de verbeurte van haer Of- ficie , ende boven dien een boete van fes hondert guldens op yeder Stuck, Vat of Pack, groot of klcyn, dat door henluyden werdt verfwcgen,in- gekocht, verkocht, vermangelt of gealieneert. Alle de vooriz boeten t'appliceren ten profyte van de Officieren die de aenhalinge of calange eerft fullen komen te doen; waer toe de Regenten van de refpecTrive Godts-huyièn mede by defèn werden gequalificeert ende gheauthoriièert, die in fulcken gevalle de geheele boeten ten profyte vande Godts- huyfen fullen genieten. Voorts foo werden niet alleen de voorfz Officie- ren , der felver Subftituyten ende Regenten vande Godts-huyièngeauthorifccrt, om de calange aen- halinge ende bekeuringhe te doen ·■, maer oock de refpe&ive Advocaten-Fifcaels, Commiièn-Gene- raels , ende particuliere Commiièn ter. recherche in de Steden ende Zee-gaten, fpecialijck ghelaft goede voorforge te dragen,ende wel toe te fien, dat gene Franfche koele Wynen, Azynen, Kanefaf- fen, Papier of Kaftanien ter Zee, langhs de Ri- vieren of Plaetfen te Lande werden inghebracht, maer alle foodanige Waren, fonder eenige conni- ventie aen te halen, op te brengen, ende te ftellen terjudicature vande refpecTrive Collegien ter Ad- miraliteyt : Ende om een yeder te animeren tot hetontdecken van defè contraventie, foo fal die Aenbrengers of Aenhaelders werden toeghevoeght de helft van de Franfche koele Wynen, Azynen, Kanefaflèn, Papier ende Kaftanien de welcke ful- len werden ghecónfiiqueertf ende de helft van de
								boete daer in yemandt fal werden gecondemnp bly vende de weder-helft ten behoeve van de yr3 Officieren die de calange eerft fullen hebben \ daen > ende fullen daer en boven de voorfz f brengers vry zijn van de boete, daer inne fy VoJn' het vooren-ftaende Ons Verbodt fouden mof' zijn vervallen, fchoon de felve Aenbrengers m'1 Contraventeurs fouden mogen zijn geweeft · \v f 'ver-ftaende dat niemand t voor foodanighen Ae?' brenger gheconfidereert, ende daer door vaj. vooriz confiscatie ende verdere boete bevrijdt f ι werden, als alleen die geene, die de vooriz verb den ende verduyfterde Goederen ende Koopman fchappen aen 's Landts Officieren fal hebben aet gebracht, voor ende al eer dat eenige van de fel» Officieren haer fullen hebben ghetranfporteertop aen, of ontrent de Schepen of andere Plaetfen, dier inne eenige verboden Waren, Goederen of Koop. manfehappen verduyftert fouden mogen zijn, ende niet die gene de welcke de voorfz verbode ofte ver- duyfterde Goederen of Koopmanfchappenkonii aen te geven of te openbaren, foo wanneer de voorfchreve Officieren albereyts op, aen, of on- trent de voorfz Schepen of Plaetfen gekomen fou- den mogen zijn. Ende ten eynde de voorfchreve Franfche koele- wynen, Azynen, Kanefaflèn, Papier ende Ka> ftanien hier te Lande inkomende, niet plotfelijd mogen werden geconfilqueert, maer dat alomroe van defen Onfen Placate kennifle ende advertentie gegeven ende genomen, oock defèn aengaendetec aenfienvan den tijdt van de publicatie, een egale ende eenparige voet gehouden mach werden.SOO IST, Dat Wy geordonneert ende geftatueerchè ben, ordonneren en ftatueren by deièn, dat de pu· blicatie van defen Onfen Placate fal werden gedaea in alle de Provinciën, ende het reiïbrt van de Ge· neraliteyt, opWoonfdagh aenftaendeenachtdi· gen, die wefen fal den elfden November roeko- komende, nieuwen ftijl, met defe Onfe exprdfe meyninghe ende verftande, dat indien de voort publicatie op eenige Plaetfe of Plae tien, watwoc· ger of later foude mogen wefen ghedaen, hetdiea niettegenftaende in rechten daer voren gehouda ende de voorvallende iaecken even ende in dia- voegen gehandelt, gereguleert, ende by Sententie getermineert en gedecideert fullen moeten werden als of de vooriz publicatie aldaer fpecialijck rneoi ten voorfz dage gedaen was geweeft; ende by ft» verre naer den voorfe elfden November, datetM de vooriz publicatie, tot den drieentwintigbp1 December fefthien hondert een en tièventigh mes- wen ftijl incluys, binnen de Zeegaten deierl> I den fouden mogen komen te arriveren, eeni$ Ι Schepen, in de welcke eenighe Franiche koele· wynen, Azynen, Kanefaflèn, Papier of Kaftan^ I mochten wefen gheladen, dat in fulcken cas&l voorfchreve koele-Wynen, Azynen,Kaneft^. Papier ende Kaftanien, mét de fèlve Schepen»0' wel in andere overgefcheept, fonder betaling6 v^ 'sLahdfs inkomende of uytgaende recht, uvtdi felve Zeegaten naer andere Landen fullen j&Jg* werden vervoert, fonder dat de voorfchreve^ocl· Wyrieni Azynen, Kanefaflèn,Papier e1*** ftanien, anderfints gerept of geroert, veel ffl^ Landt gebrocht, of aldaer opgeleght, °^ -ΪΓ niériöf Wateren opgevoert fullen mogen wer»J
					___

-ocr page 312-

Verbódt van Manuia&uren, Wynen, Brandewynen, <$cg 275

November toe-komende af, alle Franfche koele- Wynen, Azynen j Kanefafïèn, Papier ende Ka- ftanien buyten te houden, ofte wederom in ma- nieren vooren vcrhaelttedoenuytvoerèn, midtf- gaders alle fbodaniglie der voorfchreve Wynen, Azynen , Kanefafïèn , Papier ende Kaftanien j als naerden voorfchreven elfden November toe- komende j nieuwen ftijl, anders dan om weder- om in manieren vooren verhaelt uyt de fèlvc Zee- gaten daer die inghekomen zijn , met de fèlve Schepen, of in anderen Schepen overgefcheept, over Zee te werden verfbnden, gerept i geroert, ofte oock aen Landt gebracht, opgheleydt, ofte de Stroomen ende Wateren opghevoert fouden mogen werden, ofte die naer den voorfchreven drieën twintighften December toekomende mede nieuwen ftijl, in de Zeegaten defèr Landen in- komen fullen, effeitivelijck te confiiqueren, en daer over oock te adjudiceren de volle boete fonder eenighe verfebooninghe, mirigatie ofte exceptie. Ontbieden ende verföecken derhalven de Heeren Staten , Gecommitteerde Raden, ende Gedeputeerde Staten van de Provinciën refpecüve van Gelderlandt, ende'tGraefichapi Zütphen, HolJandr ende Wcft-Vneflandt,Zeelandt,UrrechÉ Vrieflandt,Over-YfIèl,midtigaders Stadt Gronin-

^ne, dat de felve niet alleen fonder eenighe mventie of diffimularie fullen werden ghecon- Srert, maer oockdat dienthalven jeghens de ConSvènteurs van defen Onfen Placate met de rU/Ie vigeur geprocedeert fal worden: Autho- % ηvoL· dercfpeclive Collegien ter Admi- «litcvt, ommeter plaetfe alwaerde Schepen uyt t 2eeinkomende, het Ancker laten vallen, foo wanneer aldaer eenighe Schepen nevens andere Goederen mede met Wynen, Azynen,Kanefafren, Papieren ofKaftanien geladen fouden mogen ko- men in te vallen, vanden dagh van de publicatie van defen Onfen Placate , ende fulcks van den voorfchreven elfden November toekomende af, totfesvveeckennaerden voorfchreven elfden No- vember, ende alibo tot den voorfz drieën twin- tighften December fèfthien hondert een en tfeven- tiahnieuwen ftijl incluys, een getrouwen bequaem perioontefenden, omme wel toe te fien, dat ten acnfienvande voorfchreve Schepen ende Goede- ren, den inhouden van deièn Onièn Placate exa&e- üjek ende pun&uelijck werde naergekomen: Dat voorts alle Franfche koele-Wynen, Azynen, Kanefaflcn, Papier ende Kaftanien, die naerhet verloop van de voorfchreve fes weecken , ende fulcks naeden voorfchreven drieën twintighften

Deccmber fèfthien hondert een en tfèventigh toe- gen ende Ommelanden, ende allen anderen Juft

eieren ende Officieren van de fclve Landen, dat fy deièn Onièn Placate acnftondts naer de receptie, of immers uytterlijck op den voorfchreven elfden November toekomende aJomme doen verkon- digen , publiceren ende affigeren in allen Plaetièn daer fulcks van nooden weien fal, en men gewoon is iöodanige publicatie ende affictie te doen. Laftert ende beveelen voorts de Raden ter Admiraliteyt, den Advocaten-Fifcaels, midtfgaders Lieutenant- Admiraels, Vice-Admiraels, Capiteynen, Officie- ren ende Bevclhebberen, als mede de Commifïari- fèia ende Commifen ter recherche, foo in de Zee- gaten als elders , defen Onièn Placate naer te komen , ende doen naerkomen, procederende ende doende procederen teghens de Contra ven - teurs van dien , fonder ooghluyekinghe, faveur, diflimulatie ofte verdragh , want Wy fulcks ten dienfte vanden Lande, ende ten beften van de goede Ingezetenen van dien bevonden hebben al· foo te behooren. Aldus ghedaen ende gearrefteert onder Onièn Cachette , Paraphure, ende de Signature van Onièn Griffier, In den Hagc den tweeden No- vember fèfthien hondert een - en - tfèventigh. Was gheparapheert, Isbrandt van Vierjfen, vt. Onder ftondt, Ter Ordonnantie van de hoogh,- gemelte Heeren Staten Generael. Gheteeckent, Ga/p. Fagel. Zijnde op het fpatium ghedruckt hec Cachet van haer Hoogh Mogende op een rooden Ouwel, Qverdeckc met een papieren Ruyte.

komende nieuwen ftijl, binnen defè Landen ge- bracht fouden mogen werden, effe&ive confïica- tie, endedeperfoonen haer daer mede bemoeyt hebbende de verdere poenen in den voorfz Pla- cate ge-exprimeert, fubjedr fullen zijn. Ordonneren ende laften voorts wel expreflè- lijck de refpeftive Collegien ter Admiraliteyt, ende alle andere Rechteren ende Jufticieren van den Lande, die over den inhouden van deièn Onfen Placate Recht ende Juftitie fouden mogen komen te adminiftreren, de goede handt daer aen te houden , ende doen houden, ende oock fbo j veel in haer is te beiörgen, dat dit jegenwoordigh ■Ons Placaet naer fyne fbrme ende inhouden, pundhielijck ende 'precifelijck geobfèrveert ende naergekomen, oock naerden klaren text van het felvc byde gemelte Collegien , ende alle andere Rechteren ende Jufticieren vanden Lande recht rcdaen werde, fonder op pretext van ignorantie ■pr ecnige andere voor-ghewende exceptien daer pnin eenighe deelen tedevieren, ofte dedifpo- ■öe van deièn Onièn Placate in cenigerhande panieren te luxeren, veel min haer aenteriiati- Pgcn eenigh oordeel over de rechtmatigheyt ofte ^nrechtmarigheyt van het geen daer by is ter neder Welt, ofte daer uyt by gevolge eenige conjunftu- cn te. smeren van Onfe apparente intrinfique cyninghe > maer precifelijck ende punftueïijck lairi" 1 opte volSen dedifpofitie daef inne >2r yt^wra^C > ende dien-volgende par- erhïck mede van den voorfchreven elfden

t ζ

aer~

W\

-ocr page 313-

zj6                        Placaten. i.Boeck. io Tit. 8. Waerfchomvinge van de Staten Generael der Vereenighde Nederlanden daer by de 'Placaten·) ende Verbodt van Brandewynen, Manufacturen, Franfd koele IVynen, Azynen, Kanefajfen ende Papieren in reguarde van de confumpt' *                  buy ten executie werdtgefielt. Indate den acht ent wintighflen Juny 1672.

|E Staten Generael der Vereenighde Ne- ' derlanden. - Allen den genen die defen iullen fien of hooren lefen , Saluyt. 'T)oen te weten ; Dat wy na rype en aen- dachtige deliberatie oordelende dat onfe Placaten hierbevoorensgeemaneert op de Franfche Bran- dewynen ende Manufacturen j midtigaders op de Franfche koele Wynen, Azynen, Kanefailen en Papieren, ten reguarde van de confumptie, ver- midts den jeghenwoordigen droevigen Oorlogh, verbodt van Schipvaerten andere ongelegentheyt, niet langer gepraclifeert konnen werden; dienvol- gens goedtgevonden hebben , dat fraende ende ge- duyrende den Oorlogh met den Koningh van Vranckrijck, de felve Onfe Placaten ten reguarde van de voor{z confumptie buy ten executie gehou- den fullen werden ·, ende dat die niet te min ten opfichte van den invoer van buy ten in allen deelen fullen bly ven in haer geheel. Ende op dat een yegelijck hier van kenmflè mach bekomen» ende de goede Ingeze tenen defer Landen weten waer naer haer te reguleren ·, ontbieden ende verfoecken Wy

de Heeren Staten, Gecommitteerde Radenend Gedeputeerde Staten van de Provinciën refpêftJ van Gelderlandt ende 't Graeffchap Zutphe/ HollandtenWeft-Vrieilandt, Zeelandt, Utrechr' Vrieflandt, Over-Yffel, midtfgaders StadtGr0! ningen en Ommelanden ende allen anderen fuftj eieren ende Officieren, dat fy defe Onfe Waer fchouwinghe van ftondenaen alomme doen ver kondigen, uytroepen, publiceren ende afnWü in alle Plecken van defe Landen daer men gewoon is dufdanige en diergejijeke uytroepinge, publia tie ende affidlie te doen; W ant Wy iulcks bevon. den hebben alfoo te behooren. Aldus gedaenende gcarrefteert terVergaderinge vande hoogh-gcmelte Staten Generael, inden Hage den achtentwin. tighftenJunij 1 ó/ 2. Was gheparapheert, Jact\ vanCoeverden-, vt. Onder ftondt, Ter Ordon- nantievan deièlve. Geteeckent, Gafp. Fad Zij nde op 't fpatium gedruckt het Cachet van i$£ Hoogh Mog. op een rooden Ouwel,overdecktmci een papieren Ruyte.

Waerfchomvinge van de Staten Generael der Vereenighde Nederlanks van depractfeexecutie van het verbodt vande uytheemfche Brandewynen, va den tweeden 'Januari/ 1671.1 In date den elfden Maertióyy

E Staten Generael der Vereenighde Ne- derlanden. 'Doen te weten : Dat Wy na ingenomen rapport van de Heeren on- fe Gedeputeerden tot de iaecken van de ende de precife executie van het Placaet op

eynde niemandt daer van ignorantie praetenderej ontbieden ende verfoecken wy de Heeren Staten, Stadthouderen, Gecommitteerde Raden,ende Gedeputeerde Staten van de reipe&ive Provincieci ende allen anderen Jufticieren ende Officieren van de felve Landen, dat fy defe onfe Waerfchouwiif van van ftonden aen alomme doen verkondig»! publiceren ende affigeren in alle Plaetfen daerfulü van noode wefen ial, ende men gewoon is food? nige publicatie ende affiéKe te doen. Laften 'm beveelen voorts de Raden ter Admiraiiteyt 3 ®& voornamentlijck de voornoemde Adyocaten-R· caels, Commifen-Generaels van de Convoyenes Licenten, als mede de Commiilarifïèn endeCoffi· miièn ter Recherche, midtfgaders allen an^ die het eenighfints aengaen mach, den voorfe Ê fèn Placate ende Waerfehouwinge naer tekoffi^ ende te doen nakomen; procederende en doe» procederen tegens de Contraventeurs van ®®> ibnder ooghluyekinge, faveur, diflïmulatieof^ dragh, want wy iiilcks alfoo ten dienfte vafl*8 Lande, ende ten beften van de goede Ingezet van dien bevonden hebben te behooren, AwuSp daen ende ghearrefteertonder onfen CaehcttC)r. raphure ende de Signature vaneen van onfe "ζ fiers, In den Hage den elfden Maert 1673· % gheparapheert, lsbrantvanVierffen-,vt. ün ff ondt, Ter Ordonnantie van de hoogh-g^* Heeren Staten Generael. Getekent, J. Sm* Zijnde op 't fpatium gedruckt het Cachet van» Hoogh Mog. op een rooden Ouwel,oyeroecK een Papieren Ruyte.

Zee,

het ftuck vande uytheemfche Brandewynen den tweeden Januarij 1671 ge-emaneert, huyden goet- gevondenendenoödïghgeoordeelt hebben de In- gezeténen dervoorfz Vereenighde Nederlanden, . ende 't reffort van dien, midts deièn bekent te ma- ken , dat Wy bly ven inhereren ende als noch perfi- iteren by 't voorfz ons Placaet deri tweeden January τ671 jegens 'tinvoeren van Brandewynen ofGe- diftileerde Wateren, in groote of kleync fuflagie, 't zy over Zee, langhs de Stroomen ende Rivieren of per Aflë te Lande, in ende onder het gebiedt van defen Staet alsvoorenge-emarieert, met expreflè laft ende bevel op de Advocaten-Fiicaels van de refpc&ive Collegien ter Admiralitey t, de Gom? milën-Generaels van de Convoyett ende Licenten; als mede de Commiffariffèn ende Commifen ter recherche, fob in de Zee-gaten, op de Rivieren, S troomen, Wateren als elders, midtigaders allen anderen die het eenighfints aengaen mach, jegens de Contraventeursvan den voorfz onfènPlacate in conformité van den klaren text ende inhouden van dien, te procederen ende te doen procederen, (on- der ooghluyckinge,faveur,diffimulatie of verdragh; op poene van anders ende contrarie byhungeprac- tifeert, ende fulcks ondervonden werdende, daer over aengefien ende gecorrigeert, oock geftraft te werden nae exigentie van faecken als wederhoorige van de publijckc bevelen van den Staet. Ende ten

,·-

fltf<

-ocr page 314-

Verbodt van Manufacturen, Wynen, Brandewynen, <3cc          ζ Jy

ΙΟ.

Placaten van de Staten Generael der Vereenighde Nederlanden,

tegens den invoer ende Confumptie van de Manufacturen, gemaeckt onder het Ge- biedt van den Koningh van Vranckrijck, ende de Cheur ende Furflen van Keulen ende Munfler, beydegearrefleert den twaelfden Februarij ι (374.

E Staten Generael der Vereenighde Ne- derlanden. Allen den genen die defen )· fullen fien of hoorcnlefen,Saluyt. 'Doen * te weten : Alfoo Wy hoe Janghs hoe meerder inervaringe komen, (1) dat dejeLan- Am alomme werden vervult met Manufafturen, ge- weckt onder het ghebiedt van den Koningh van Vranckrijck, ende dat daer door de Neeringen ende Hanteringen die in defe Landen feerplachten teflo- leren, f'eenemael werden verdorven ende onder de Loet geworpen, tot feer groot nadeel van denStaet U't gemeen, de Steden in het particulier, ende tot Ure van veel eer lij cke Ingezetenen. S O O IS T, lic Wy daer innefoo veel doenlijck is, willende Yüorfien, ordonneren, ftatueren ende wel expref- plijckinterdiceren by defen, dat niemandt van vat ilaecqualiteyt of conditie hy foude mogen zij η fezy over Zee, langhs de Stroomen of Rivieren, hochte per Aflè te Lande,. in ende onder het ghe- biedt van deièn Staet fal mogen inbrengen in grote bfklcyneKaiïèn, Packen ofte Balotten, eenighe Goederen, Waren of Koopmanfchappen, wefen- de Manufacturen tot kleedinge, cieraet, ameuble- ment of anderfints dienende, die onder het ghe- biedt (2) van den Koningh van Vranckrijck, of in ' 'e 'Plaetfen onderfyne Majefleyts Gefagh gehoor en- gemaeckt zijn, uytgenomen alleen witte Cajan- en> Barkanen van IVolle, Ticotes Royal, witte 'idegecoularde 1>amaften heel van WoUe, Ψκο- w van Wok'e,gevlamde Cajanten, Bouratten, Ka- mer-behanghfels van de breete van fes vierendeel, 'ot twintigh vierendeel toe, Trypen en KouJ/en, 3p poene dat de Koopluyden ende Factoors, de Ivelcke de voorfz Waren of Koopman ichappen , oefende Manufacturen onder het gebiedt (3J van 'fenhooghjl-gedachten Koningh gefabriceert enge- haeckt, over Zee, langhs de Stroomen of Rivie- ren , of per AfTe in defe Landen inbrengen,of doen f brengen, of oock loiTen, inflaen of in hare Pack- uyfen ontfangen, niet alleen fullen verbeuren de oorfe Waren ende Koopmanfchappen over Zee, 'ngns de Stroomen of Rivieren, of per Ailè door enluydengedaen inbrengen, loflen, inflaen of in pare Kelders of Packhuyfen ontfangen> maer oock Bacr en boven alle de Manufacturen, fchoon van |e gepermitteerde foorte, die in 'tfeJve Balot, fack of KaiTe ingefloten, of met de voorfz verbo- nne veriJienght fullen zijn, ende boven dien noch Kr-mael de waerde van de voorfz Waren ende Ï??a!ïrchappen' wefende Manufaduren onder i»rm 1 C ^ vm den hooghfl-gedachten Koningh HiiNu of gtfabriceert; des dat de voorfz vier- Enuïï: Wferde minder als fes hondert guldens kTn cbcdraSen' echt£* fes hondert guldens Keel ^mm !f frauden °P het voorfe inbrengen foo lllediea ?enllJck ^ te weeren en te beletten, en Ijf f S eeniSe Waren en Koopmanfchap- ' v\n f LManufa£l:uren niet onder het gebiedt emaecK V Wrochten Coningh, maer elders C?rte"» als mede de Waren ende F 'anicnappen onder het gebiedt voorfz ghe-

maeckt, ende die hier vooren in te voeren zijn ge- permitteert, gene uytghcibndert, 't zy te Water ofte Lande, alhier willen doen inbrengen, gehou- den lullen zijn de ièlve in aparte Kallen, Packen ende Balotten te doen inpacken, iönder daer mede eenige andere onder de ièlve te mogen vermengen ·, ende dat voorts by alle de voorfz "Waren en Koop- manichappcn-, wefende Manufacturen die niet on- der het gebiedt "f vanden hooghft-gedachten Co- ningh gemaeckt of gefabriceert zijn, lüffifant bewijs fal moeten weien, van dat de ielve zijn gemaeckt en gefabriceert op een plaets, niet zijnde onder het ge- biedt "f vandenhooghfl-gedachtenConingh. Datdaerom, endeopdateenyeder wete wacr naer hy fich hebbs te reguleren, voor Manufactu- ren gemaeckt ende gefabriceert in Plaetièn gehoo- rende onder het ghebiedt "f van den hooghjt-ghe- dachten Coningh lullen werden gereputeert,gehou- den ende aengellen alle Manufacturen binnen dele L anden inkomende, by de welcke geen verklaringe isgepailèert, onder Eede voor de Magiftraet van de Stadt of Plaets daer de felve Manufacturen zijn gemaeckt, by den genen die de felve Manufactu- ren gemaeckt heeft, van dat de Ièlve Manufacturen eflfcctivelijck ende waerhjck in de voorfz Stadt ofte Plaetiè, ende nergens anders zijn gemaeckt; mitf- gaders Certificatie van de ielve Magiftraet, onder de voorfz Verklaringe ftaende, dat de ghemelte Magiftraet de voorfz Depofantcn kende voor Luy- den van goeden gheloove, ende weet dat de ièlve zijn Ingezetenen van hare Plactiè,aldaer en nergens anders hare eenige Domicilium ende vaftc Woon- plaets hebbende ende houdende, ende hacrmet het felve Handtvverck ghenerende: Ende dat daer en boven by de vooriz Verklaringe noch ial moeten zijn eeiv Verklaringe gepaflêert voor de Magiftraet onder Eede als vooren, daer by den Veriènder van de voorfz Manufacturen vcrklaert, dat de Manu- facturen by hem verfonden, ende die met de vooriz Verklaringe ghemunicere zijn, de felve ende gene andere Manufacturen zijn, dan die in de felve Ver- klaringe zijn gementioncert, fonder dat daer on- der door hem Verfender felfs, of ycmandt anders door fijn ordre, toeftaen conniventie K ooghluyc- kinge of diilimulatie, eenige andere Goederen vcr- menght, of dat de voorfz Verklaringe op eenighe andere Goederen, dan die daer inne zijnuytghe- druckt, geappliceertis, direttelijck of indirectehjek in eeniger maniere. Formulier van verklaringe by den Fabricateur of Maccker van eenige Manu- facturen gemaeckt, te paflèren, midtfga- ders van de Certificatie van de Magiftraet van de Plaetiè fyner refidentie daer op te lyden.

w:

, &c. ί ;.t'. Oirkonden ende kennen

dat voor ons gekomen ende gecom pareert is N.N. Ingezeten deler Stadt ofPlaetfe, de welcke onder ËecTe folemneel hem wettigh gheftaeft ende afghenomen, als recht is-, verklaert heeft dat de Manu-

■

-ocr page 315-

					Placateii. ι. Boeck. ï o. Tit-
			zy%
		Manufacturen hier na gefpecifi eecrt > en gemerckt met het merck voor yeder vande felve uy tgedruckt, efïèctivelijck ende waerlijck binnen defe Stadt ofte Plaetfe ende nergens anders zijnghemaeckt. Soo waerlijck moet, hem "Depofant Godt Almachtigh helpen. End certificeren wy, dat wy de voernoemde N. N. kennen voor een Man van goedeh gelove , en weten dat de felve N. N. is een Ingezeten van defe onfe Stadt of Plaetfe, alhier ende nergens anders fijn eygen Domicilium en vafte Woonplaetlè heb- bende en houdende, ende hem met het maecken van iöodanige Manufacturen, als hier vooren zijn uytghedruckt generende. In oirkonde hebben wy, &c. Formulier van Verklaringe te paflèren byden Veriènder van de voorfchreve Manufacturen. ■\t7Y, Sec. ..... oirkonden, ende , ** dat voor Ons gekomen ende gecompareert is N.N. dewelcke onder Ecdefolemneelhemwet- tigh gheftaeft ende afghenomen als recht is, ver- | klaert heeft, dat de Manufacturen in de Atteftatie : by N.N. gepafleert, ende verleden voor de Ma- giftraet van N.N. op den . . .' · maent, van het Jaer . . . . ende by ons aen deiè Verklaringe geannexeert ende gehecht, breeder gementionneert, ende die hy verklaert van mey- ningete zijn gemunieert, met de ièlve Atteftatie te veriènden naer de VereenighdeNederlanden, zijn de felve, ende geen andere Manufacturen, dan die in de voorfz Atteftatie hier vooren gemclt, zijn uy tgedruckt ende ghefpecificeert, fonder dat daer onder door hem Veriènder ièlfs , ofte yemandt anders met fijn ordre, toeftaen, conniventie, oogh- luyckinge of difïimulatie, eenighe andere Manu- facturen, dan die in de voorfchreve Atteftatie ge- fpecificeert ende uytghedruckt ftaen ,i vermenght zijn, ofte fullen werden, ofte datoockdevoorfz Atteftatie op eenighe andere Manufacturen, dan die daerinne gefpecificeert ende uy tgedruckt zijn, gheappliceert is, ofte fal werden, directelijck of in- directelijck in eenigcr manieren. Soo waerlijck moet hem "Depofant Godt Almachtigh helpen. Ende dat mits dien de confiicatien ende poenen voorfchreve fubject fullen zijn , alle Manufactu- ren by de welcke iöodanige Atteftatien niet fullen zyn gevonden, ende die in manieren vooren ver- haelt, niet fullen zijn fcparaetinghepackt, dat de Koopluyden ofte Ingezetenen defèr Landen, koo- pende eenige Goederen op eenige Marckten, op de welck indiftinctelijck föo wel Manufacturen ghemaeckt ende gefabriceert onder het Ghebiedt •f van den hooghfl-gedachten Coningh, als andere Manufacturen werden gevent, ende ter marekt gebracht, niet iiillen mogen volftaen met te veri- fiëren, dat fyde voorfchreve Goederen hebben gekocht op een marckr-plaets, gelegen buyten het Gebiedt ή· van den hooghfl-gedachten Coningh, ommediealfbo voor andere als verbodene Manu- facturen te doen paflèren, maer gehouden fullen zijn met Atteftatie onder Eede, midtfgaders Cer- tificatie van de Magiftraet, te paflèren naer het voorfchreve Formulier te verifiëren > tot wat
							plaetfe niet gehoorende onder het Gebiedt*r den hooghfl-gedachten Coningh* de ièlve zijn Τ maeekt, ende voorts met de Verklaringe vLd Verfender of Verbrénger van dien, mede in m niere ende op het Formulier als vooren tepafle jSJJ1 dat de Goederen met de voorfz Atteftatie eb?' nieert zijnde, zijn de ièlve Goederen, die daer ι/ gementionneert zijn: Ende dat alle de voorfcL.!' Manufacturen, by de welcke iöodanige Atteik niet ial zijn, fchoon gekocht op een marekt-pu' buyten het Gebiedt; f van den hooghflfghedach Coningh,gehoudcn fullen worden voorManufaft, ren, bydefenPlacate verboden, endefubjeftzijü de confiicatie ende peene hier vooren uytp],!. druckt. Dat de voorfchreve Atteftatie t'elckens byi voorfchreve Kaften , Packen ende Balotten &| moeten zijn, ende gehouden werden, tot date felve Kaflèn, Packen endeBalotten zijn gebral ter plaetfe daer die effectivelijck zijn gedefhW ende oock fal moeten mede brengen een particulier denombrement ende ipecificatie van allen endeec yegelijck ftuck dat daer inne ingepackt fal zijnj o de confiicatie ende pcenen als vooren, indien ces eenigh ftuck, fonder met iöodanige Atteftatie» munieert te zijn, daer inne gevonden Ibudenmo- gen werden. Dat voorts de voorfchreve Atteftatie ten eerfles Comptoireial moeten werden ge-exhibeerttdooi de Cherchers gevifiteert, ende by henluydendaci op pertinent, met uytdruckinghe vandagheodc uyre werden gheteeckent, dat de Goederen daer inne uy tgedruckt, daer op zijn gepafleert. Dat de Conimiièn Generael ende Particulier/oo wanneer fy iufpicie hebben van dat in eenige Kaf· fen, Packen ofte Balotten, de voorfchreve verijo, dene Manufacturen fouden mogen zijn ingepackt, de ^voorfchreve Kaflèn, Packen ende Balottó fullen mogen opfènden aen de Collegien Kt Μ miraiiteyt yeder in fijn Diftridt, ende defelvei daer terpreièntie vanden Koopman, of lalt va- hem hebbende, en ten overftaen van eenigeH» ren Gecommitteerden uyt het ièlve Collegié, it openen ende te vifiteren tot koften van den Lancfc indien de felve Kaflèn, Packen ofte BalottciijK ende conform de Atteftatien bevonden werden. Dat de Schippers, Voerluyden ofte Karreluydft eenighe Kaflèn, Packen ofte Balotten inW{ Schepen, Schuyten, Wagens ofte Karren ge!» hebbende, ter plaetfe van hare aenkomfteopre»' telijck ende ten vollen iiillen hebben aen te ge* alle Kaflèn, Packen ofte Balotten, by haer gWW werdende, fbnder eenige van dien te vernvyg» niet alleen op de confiicatien ende poenen in v* j rige Placaten uytghedruckt, maer oppcenefljl daer en boven aen Lyve, tenminftenbyop^*' geefïèlinge geftraft te werden.                    ,» ■ Datinfghelijcks boven de voorfchreve conWj* tien ende poenen in voorige Placaten uyigcd^.·' aen den Lyve, tenminften by openbare $$' ge geftraft fullen worden, alle de gene die W * den fullen wordeneenige Goederen tuiTchen0 \ belde Befchotten, in eenige ongewoone ^rjL Vaten, ofwel bedecktelijck onder Rocken > Mj tels, Kleederen te verfteecken, ende al*» °£ andere bedeckte ende bedriegelijcke wyi*eiC ofte te Lande in te brengen,.                        r$

-ocr page 316-

Verbodt van Manufacturen, Wynen\ Brandewynen, &c. ζ j() trcen Schippers «ytter Zee, ofte langhsde I maeckt of gefabrieeert onder het Gebiedt f vanden

hooghfl-gedachten Coningh, de welcke onder hen- luyden in voorraet zijn, te mogen vetièndcn, be- neficieren, eoniiimeren ende verkoopen van nu af, tot den vierden Mey ièfthien hondert vier en tfe- ventigh incluys, ende langer niet. Ordonneren voort dat nae den vooriz vierden Mey ièfthien hondert vier en tièventigh incluys, niemandt van Öniè Ingezetenen binnen het Ref- fort van deièn Staet, fal mogen hebben ofte onder hem behouden, veel min verkoopen, koopen, ver-eeren, wegh-geven, aennemen, vermange- len, ofte in eenige andere manieren alieneren, of oock ter Hete eoniiimeren, directelijck of indireele- lijck in eeniger manieren, eenige Waren en Koop- manichappen, zijnde Manufacturen gemaecktof gefabrieeert onder het Gebiedt *f" van den hooghft- gedachten Coningh, in groote ofte kleyne quanti- teyt, op de verbeurte van alle de Waren ende Koopmanichappen , zynde Manufacturen ghe- maeckt of ghefabriceert onder het Gebiedt f van den hooghfl-gedachten Coningh, die naer den voor- ichreven tijdt by yemandt verkocht, gekocht, ver- eert , aengenomen, vermangelt, ter llcte ghecon- fumeert, ofte op eenighe andere manieren gealie- neert lullen werden, ende boven dien een boete van viermael de waerde van alle ibodanige Goede- ren , ofte ren minilen fes hondert guldens, indien de vier dubbelde waerde geen les hondert guldens quam te bedragen, die naer den voodchreven tijdt verkocht, gekocht, ver-eert, aengenomen, ver- mangelt , gealieneert, ter ileete geconfumeert, ofte in eenige Winckels, Packhuyieii, of eenige andere particuliere Huyièn gevonden ial zijn, ibo wel by den Verkooperals Kooper, Gever als Nemer, of die gene die de voorfchreve Waren ende Koop- manichappen, zijnde Manufacturen, ghemaeckt ofte ghefabriceert onder het Gebiedt f van den hooghfl-gedachten Coningh, als die de lel ve ter ilete gehaelt ofte geconfumeert fullen hebben, mitlga- aers alle die gene by de welcke alfulcke Waren en Koopmanichappen bevonden fullen worden. Or- donneren ende ftatueren, dat boven de voldoc- ninge der vooriz boeten, die gene die haer met het ily ten, ofte ter ileete te verkoopen in het groot of kleyn van Manufacturen komen te generen, hare Neeringeial werden geinterdiceert voor den tijdt van een Jaer ende fes weecken, voor de tweede mael voor altijdt, en voorde derdemael infaem verklaert, ende voorts uyt het geheele ReiTort en Gebiedt van den Staet der Vereenighde Nederlan- landen gebannen lullen werden. Ende dat die gene de welcke de voorichreve boete nieten kan beta- len, arbitralijck aen den Ly ve,ten minften by open- bare geeflèlinge lal werden geftraft. Ende werden de relpective Officieren, der felver Subftituyten en Dicnaers inde Steden ende ten platten Lande ge- authoriièert, omme naeuwe onderföeck te doen, of naer den voorichreven tijdt by yemandt eenige Waren ende Koopmanièhappen, zijnde Manu- facturen gemaecktofte gefabrieeert onder het Ge- biedt f van den hooghfl-gedachten Coningh, ghe- kocht, verkocht, ver-eert, aengenomen, verman^ geit, gealieneert, ofterfleetegeconiumeertfullen werden. Behoudelijck, dat in gevalle eenige Koopluy den ofHandelaexs eenige Waren ende Koopmanichap- pen

ν iSren innekomende, midtfgaders Voerluyden ^ K-arreluyden, fullcn vermogen eemgheKaf- r Packen ofte Balotten, by nacht endeontyde Inflèn ■ uyt te fchepen of af te fetten, op de ver- u ree van vicrmael de waerde van elck Pack, Kas Ζ Balot, dat by haer in voegen voorfchreve uyt- pfeheept, geloft, ofte afghefet fal zijn, ofte ten ften fes hondert guldens·, indien viermaelde fÏÏrde eeen fes hondert guldens mochte bedragen, boven de verbeurte noch van hare Schepen, Kar- en ciide Paerden, ende daer en boven aen den Lvveten minften met openbare geeflèlinge ghe- ftraft te werden, fonder dat de felve Schippers, Voerluyden ofte Karreluyden haer van de voorfz ihaffe van 't voorfz viervout fullen kónnen exime- ren fchoon fy met iblemelen Eede fouden willen verklaren, dat de vooriz lofllnghe buyten haere kennuTe ofte ordre waregefchiedt, tenware den Schipper; Voerman of Karreman evidentelijck, ende den Rechten genoegh zij nde, konde aenwy- fenau de voorfz ontloilmghe buyten lijn kennifle ende toedoen gefchiet was. Ende vermidts bevonden werdt, dat by de Op- verenen ten platten Lande, ontrent de Fróntie- ren van den Staet gelegen, en oock andere, dick- wils met Schepen, Schuyten, Wagens ende Kar-

ren.

verfcheyde Goederen van grooten waerdye

tzijnde, onder Hoy, Stroo,Hout, Turf, of dier- gclijcke Materialen, inde Frontier-Stedeninge- voert werden: Soo werdt by deièn mede expreflè- lijck verboden ende geinterdiceert, datniemandt wie hy oock foudemogen zijn, lich van alfulcke )cdncgcryen ende fraude lal moghen bedienen, lochtc directelijck of indirectelijck de ièlveof dier- gelijcke practijcq ende inventie vermogen te onder- pemen, op pcene van aen den Ly ve, ten minilen By openbare geeflèlinge geftraft te werden, boven Édc confifcatie ende verlies van de opgeladen Goe- Hercn, Wagens, Karren ende Paerden, daer de kontraventie mede isgepleeght, midtigaders bo- gende geldt-boeten voor ycder Pack, Balot ofte JStuck, grootofkleyn, dat alfoo bedecktelijck en ger iluyck met de voorfchreve Wagen, Schuyt, τί arrc of Paerdt ghevoert, of daer inne of daer op ferfchoolen fal zijn, foo endefoo groot als die pee- jen op het inbrengen is geftelt. : Ende ten eynde 'de vooriz Schippers, Wagenaers Jnde Arbeyders vandefen Onfen Placate volko- PcnkennüTe bekomen, foo werden alleHooft- pyden ende Overluyden van de Binnenlants-vaer- ■ers, Voerluyden ende Arbeyders ghelaft , een r van den inhoude defes te adverteren ende in- mieren, cnde ondervindende datdefen Placate E6 ^ werdt overtreden, daer van aen de

pen cnde ten

fficieren ende Magiftrateninde Ste-

putten Lande te geven behoorlijcke

advertentie. PvSS^ nodl e^ grootequantiteyt van fecWn KooPmanfchappen, zijnde Manu- Ïedt + *, Φ*!™** ofcc gefabrieeert onder het Ge- ivoorr^- ρ de Ingczetenen defer Landen tfer S hebben W?> omme defchade «o, «ΏΧί f°OVeel doenliJck tevoorko. ^oopin-Sf ^epermitttót omde Waren cnde P^-nlchappen, zijnde Manufafturen ghc-

_

-ocr page 317-

									t
						Plaeaten. ι Boeck. ioTit.
			%)Sö
							gen fullen moeten werden ge-executeert voor η waerde van de voorfz Waren en Koopmanfci, pen, ende daer op, midtfgaders tegens dev0ol* Aengevers > tot de pcene van noch vier-mael I waerde, als teghens de Contraventeurs van def Onfen Placatefal werden geprocedeert: Datvon01 de voorfz Aengevers, ofhare Borgen,de fuyverjj vande voorfz Borghtochte fullen moeten dr/ met aen 'tCollegie ter Admiralitey t,onder welcke! Reflbrt de voorfz Waren en Koopmanfchappen zijnde Manufacturen gemaeckt of gefabriceert o' der het gebiedt *f* van den hooghji-ghedachtmv* ningh, buyten 's Landts ghefonden fullen tefa binnen den voorfz tijdt te exhiberen de Verklarw1 ire vande Magiftraet van de Plaets op de welckp^ aengegeven ende gebracht zijn, mede brengend dat de ièlve Waren en Koopmanfchappen, geladen in fbo een Schip > van foo een Schipper, door Μ een perfoon verfonden, ende aen foo een perlöoa gheaddrefïêert, waerlijck ende effeclivelijck & daer ghekomen, ende aen fbo een perfoon eb levert zijn·, midtfgaders aen de gemelre Collc. gien ter Admiraliteyt te prefenteren de Schippers en fyne Knechten of Matrofen, de voorfz Wam en Koopmanfchappen, zijnde Manufacf uren m maeckt of gefabriceert onder het gebiedt f vonk hooghfl-ghedachten Koningh, vervoert hebbend de welcke gehouden fullen zijn te verklaren onè Eede folemneel aen 't ghemeke Collegicteprafc ren, dat fy foodanige Waren en Koopmanfchap. pen, zijnde Manufacturen gemaecktof gefabriceert onder het ghebiedt "f* van den hooghft-gek Koningh % op foodanigen tijdt, uyt foodanigen Pack-huys, in foodanigen Plaetfe, op ordre van foodanigen Perfoon hebben ingheladen, ende die felve Waren en Koopmanfchappen op fooÉ nigen tijdt, in foodanigen plaetfe, aen foodanigcü perfoon wederom hebben overgeleverd allesopfi confifcatie,pcene en boete hier voren uytgedruck Dat verder boven ende bchalven de precautie hier voorens tegens het onder ftch hebben, verko- pen ) koopen, vereeren, wegh-geven, aennemc* vermangelen of op eenige andere manieren afa- ren, ofterfleeteteconfumeren, aengerocrt,i Winckeliers, Kramers ende andere die Manuffi· turen verkoopen , onder folemnelen Eede κδ alleen fullen moeten verklaren gheen Waren m Koopmanfchappen, zijnde Manufa&uren ft; maeckt of gefabriceert onder het ghebiedt f «* den hooghfl-gedachten Koningh, uytgefbndert» hier vooren ge-excipieerde, van bjiyten te u* ontbieden, doen inkomen, ofte de felve wm om alhier te Lande naer den voorfz vierden" 1Ó74, niet te fullen inkoopen, de welcke fy **? ofwaerfchynelijck prefumeren onder het vood* gebiedt te zijn gemaeckt en gefabriceert, νέε*' de felve te verkoopen , vereeren , wegH6^ vermangelen of op eenige andere maniere alicn^ of ter fleete confumeren, direclelijck of indirce ft lijck in eeniger manieren.·, ende fuicks ^eVfl. Winckeliers, Kramers en andere die ϊν&η^ ren verkoopen pock ghehouden zijn haer *»#\ faUentydemetEedeteexpurgeren, gelip |y der fel ver Winckel-knechts of Meyffensen an ^ Dienftboden en Arbeyders mede ghehouden W zijn onder Eede te verklaren, alle Jt gene "ε daer van bewuft ende bekent foude mogen2^.,
		pen zijnde Manufa&uren gemaeckt of gefabricecrt onder 't Gebiedt "f van den hooghfi-gedachten Ko- ningh , jcgenwoordigh onder haer louden mogen hebben, de welcke tuflchen dit ende den voorfz vierden Mey fefthien hondcrt vier en tfeventigh toekomende incluys, nicc fouden mogen hebben geconfumeert of verfonden, fullen vermogen, en oock precifelijck gehouden zijn de voorfz Waren ende Koopmanfchappen , zijnde Manufa&uren ghemaeckt ofte gefabriceert onder het Gebiedt •f van den hooghji-ge dacht en Koningh·, aen te ghe- ven aen de Magiftraet van de Plaets daer de voorfz Waren ende Koopmanfchappen, zijnde Manu- facturen ghemaeckt of ghefabriceert onder het Ge- biedt f van den hooghji -gedachten Koningh, en de felve te brengen ter Plaetfe die daer toe door de Magiftraet lal zijn aengewefen , welcke acnwy- finge de refpeftive Collegien ter Admiraliteyt ten belten lullen hebben te belbrgen, ende dat de felve Waren ende Koopmanfchappen, zijnde Manu- fa&uren ghemaeckt of gefabriceert onder het Ge- biedt *f van den hooghfl-gedachten Koningh, aldaer lullen moeten verblyven onder de opficht van de Magiftraet van de Plaets, by de welcke de Sleutels van de voornoemde te deligneren plaetfe fullen moeten blyvenberuften, invoegen datniemandt tot de voorfz te defignerenpla€tle,totdeGoederen daer inne beruftende, acces falkonnenofmoghen hebben, dan ten overftaen van den Officier van de voorfchreve plaetfe, of andere vertrouwde Perfo- nen, die daer toe by den felven Officier fpecialijck fullen zijn geauthorifeert. Dat oock niemandt de voorfz Waren en Koop- manfchappen, zijnde Mannfacluren ghemaeckt of gefabriceert onder het gebiedt *f" vanden hooghfl- gedachten Coningh, in ofte uyt de voorfz ghede- iigneerdetplaetfe fal mogen reppen, roeren, lichten ofoockbuytcn'sLandtsverfenden, dan met vol- komen kennifle van den voornoemden Officier, of de voornoemde vertrouwde Perfonen, by hem fpe- cialijck daer toe gecommitteert; ende dat daer ne- vens aen de Magiftraet vande plaetfe daer de voorfz Waren en Koopmanfchappen, zijnde Manufactu- ren ghemaeckt of gefabriceert onder het ghebiedt •f van den hooghji-gedacht en Coningh beruftende zijn, fal moeten werden aenghegeven de quanti- teyt van de voorfz Waren en Koopmanfchappen die verfonden fullen werden, de Perfoonen aen wie, ende de Plaetfe naer dë welcke dé voorfz Waren en Koopmanfchappen , zijnde Manufacturen ghe- maeckt of gefabriceert onder het gebiet "f van den hooghfl-gedachten Coningh Vervoert fitllen werden; ende dat de voorfz Verfenders van de felve Waren ende Koopmanfchappen, noch daer en boven bor- ge fullen moeten ftellen tolde waerde van de felve;, van dat die effe&ivelijck fullen werden gebracht ter plaetfe, ende aen den Perfoon, naer, ende aen de welcke die zijn gedeftineert, ende de felve Borgh- tochte fuyvercii ten langhften binnen den tijdt van acht dagen nadat de Schipper de voorfz Waren en Koopmanfchappen uytge voert hebbende, weder- om, hier te Lande fal zijn ghearriveert·, endèdat by fautc van dien j 'diegene die de voorfz Waren en Koopmanfchappe%> lijnde Manufacturen ghe- maeckt of gefabriceert onder het gebiet *f* rvdnden hooghft-geaacMm Coningh, aènghègeven hebben om te vervoereri} ittidt%adeisopekde vooife Bor1-
					^_^_^_^_^__
								■MB

-ocr page 318-

Verbodt van. Manufacturen, Wynen·. Brandewynen, &c. 181

talen de pcenen in de welcke de voorfz Contraven- teurs vervallen fbuden zijn geweeft : Ende fbnder- linge werdt de particuliere Commifëïi ter Recher- che geinterdiceert, eenige Giften, Gaven, Gek of Gelfs-waercle daer vooren te genieten, of eenigh genot of belofte te ontfangen j op poene dat de felve den vporfz invoer van de voorfz verboden Manu- facturen , midtigaders den invoer van andere Ma- nufacturen anders als hier vooren is geordonneert, conniveten, of daer voor eenige Giften, Gaven, Geldt, Geldts-waerde, of eenigh genot ontfan- gen, of aen haer laten beloven , arbitralij eken aen den. Lyve , ten miniten by openbare geeiïèlinge fullen werden geftraft. Ende om een yeder te ani- meren tot het ontdecken van dcfè contraventie; fö fal de Aenbrengers of Aenhaelders werden toeghe- voeght een derde vande boete daer inneyemandt fal werden gecondemneert -, blyvende het tweede derde ten behoeve vande vooriz Officieren die de calange eerft fullen hebben gedaen, ende het refte- rende derde voor de gemene faecke : Ende fullen daer en boven de vooriz Aenbrenghers vry zijn van de boete daer inne fy volgens het voorenftaen- de ons verbod f ouden mogen zijn vervallen,fchoon de fèlve Aenbrengers mede Contra ven teurs fbuden mogen zijn geweeft: Wel-verftaende datniemandt voor fbodanigen aenbrenger geconlidereert, ende daer door van de voorfz confifcatie ende verdere boeten bevrijdt fal werden, als alleen diegene die de voorfz verboden ende verduyfterde Goederen en Koopmanfchappen aen 's Landts Officieren fal hebben aengebracht, voor ende aleer dat eenige van de fèlve Officieren haer fullen hebben getranf- porteert op, aen, ofte ontrent de Schepen, Karren, Wagenen of andere Plaetfen, daer in eenige ver- boden Waren, Goederen of Koopmanfchappen verduyftert fbuden mogen zijn, ende niet die gene de welcke de voorfz verbode of verduyfterde Goe- deren of Koopmanfchappen komt aen te geven, of te openbaren, foo wanneer de voorfz Officieren albereytsop, aen, of ontrent de vooriz Schepen, Karren, Wagens of Plaetfen gekomen fouden mo- gen zijn. Dat oock alle Waren ende koopmanfchappen, die uyt krachte van delen Placate fullen werden aengehaelt ende geconfiiqueert, binnen het Gebiet van defèn Staet niet fullen mogen werden verkocht of geconfiimeert, maer in prefentie ende ten over- ftaen vanden Rechter, die de Sententie fal heb- ben geweien, publijcq fullen werden verbrande, ten ware van de Contraventeurs de boeten hier vooren aen de Officieren en Aenbrengers geafïïg^ nieert, niet enkonde geconfequeert werden, als wanneer de fèlve voor foo veel het beloop van het voorfz part in de vooriz boete importeert, onder handen van den voorfz Rechter verblyven, ende binnen een maendt naer date van de Sententie door den voorfz Rechter buy ten's Landts verfon- den fal moeten werden, om aldaer te werden ver-' kocht, ende fal den vooriz Rechter middelerwyle aen de voorfzAenbrengers de vooriz boete betalen, voor foo veel en foo verre de fèlve uyt de vooriz Goederen ftaet te konnen geconfequeert werden. Dat by de Oorlogh-Schepen ofte Commiffie- vaerders defèr Landen, eenige Prinfen opgebracht werdende, in de welcke Waren en koopmanfchap- pen wefènde Manufacturen, gemaeckt of gefabri- M m                           ceèrt

m oock de Officieren in de reipeftive Steden fujlen werden gelaft, ghehjek de felve gelaft wer- j «iJHtsdefen, met aflumptie van Dceckens of oTeXyden van het Zyde-Laecken ende Manu- ¥Tuvr verkoopers Gilde, of andere geauchon- SeFcrlbonen;, hen dies verftaende, ten mm- flïn eens rer inaendt, op verfcheyde tyden de felve W jckels, Huyfen ende andere Plaetfen te vifite- J cnde'oock t'elckens van haer ondervindinge m 'dcHecren Gecommitteerde Raden of Gede- Sccrde Staten van de refpeftive Provinciën., en TOorfoo veel het reflbrt van de Generahteyt aen- * acn den Raedt van S taf e pertinente kenniilè

ttegcvi

n, ende te gclijck op het vigoureufte te pro-

cueren tegens den genen die haer aen eenige tranf- grcflicnfchuldigh mochten hebben gemaeckt, ende ïjat de vooriz vilite ende onderfoeck van deWinc- kcls als vooren, mede by de voorfz Deeckens ofte Överluyden van 'c voorfz Zyde-Laeckenen ende Manufiefuyr-vcrkoopers Gilde, of andere geau- thorifccrdePerfoonen, alleen fal moghen werden pcdacn, foo dickmaels als fy 't felve fullen oordelen dieiiitightczijn. Wyders foo hebben wy verboden ende geinter- Jiiceerr alle gefwooren Maeckelaers, na den voorfz Ivier den M?y 1674 te veylen ofte ftaen over eenige Itrkoopinge, vcrmangelinge of alienatie van eeni- ge Waren en Koopmanfchappen, zijnde Manu- facturen gemaeckt ende gefabriceert onder het ghe- wkdt f van dm hooghji-gedachtm Koningh^vazci lbo wanneer hunluyden eenighe parthyen werden iiengcboden om te koopen of verkoopen, fullen fy- ïuyden gehouden zijn 't fèlve den Officier van de Mactfe aen te geven; op de verbeurte van haer Of- Sicic, ende boven dien een boete van viermael de fcerde als by heiiluyden werdt verfwegen, inghe- Stocht, verkocht, vermangeltofgealieneert, ofte Men miniten fes hondert guldens, indien vier-mael Ijde wacrde geen iës hondert guldens ioude mogen komen te bedragen. ; Alle de vooriz boeten te applieeren een derde- |ait ten profite van de Officieren die de aenhalinge ycaJangeeerftfullen komen te doen, een derde jen behoeve van den Aenbrenger, ende een derde fcn behoeve van de gemene faecke ; waer toe de T? Regenten van de refpe&ive Godts-huyfen pede by delen werden ghequalificeert ende ghe- urhuniecrt,diein flikken gevalle de geheele boete -nprofijte van de Godts-huyfen fullen genieten. V oom foo werden niet alleen de voorfz Officie* η, der fclver Subfticuyten cnde Regenten vande roats-huyfcngcauthorifccrt, omme de calangc, pmiiahnge ende bekeunnge te doen, maer oock de f Γ λ Advo^ten-Fifcaels, Commifen-Gene- feis ende particuliere Commifen ter recherche in Γοοί ,en,deZce1?aten fpecialijck gelaft goede ï orgc te dragen, ende wel toe te fien, dat gene

Wtü

«»en Koopmanfchappen, zijnde Manufaftu*

gemaeckt of gefabriceert onder hetghebiedt manden hooghfl-ghedachtm Koningh , langhs ;ebraH?en °fce Pbctfen « La"de werden in- pn1Jcon!lniaCr alIe fo?da"ige Waren, fonder η itcl en ?. Te aen te halelï i °P « b^ngen, en ψ Admi Κ0?'7a»derefPe^Collegien pnnivcrfn ^ ' fondcr ^er mne eenighfints te P^tei&^S™ aeilftondts van haer werden gcdeporteert, ende mede te be~

■MM

MMM

-ocr page 319-

Placaten, r. BoecL iö.Tit.

2rö&

ceert onder het Gebiedt "f van den hooghfl*gedach- ten Coningh gevonden worden, de vooriz Waren ende koöpmanfehappen iullen werden gheftelt in handen van het Collegie ter Admiraliteyt, alwaer de Foorfz Prinfen opgebracht zijn, ende terecht gheftelt wórden, ende datdeielve ten langhften binnen een maendt. naer date van de Sententie die over de felve fal ghepronuncieerr worden, weder fullen moeten worden uytgevoert, alles onder ende met de felve preventien, verantwoordinge, ende Onder de felve boeten ende poenen als hier vooren zijn gereguléertendegeftatueert, in het reguarde van de Manufacturen die naer den vierden Mey fefthien hondert vier en tfeventigh in handen van de Magiftraten, als hier vooren breeder, gheftelt moeten worden. Ordonneren ende laften voorts welexpreflèlijck de refpe<£tive Collegien ter Admiraliteyt, ende alle andere Rechteren en Jufticieren van den Lande, die over den inhouden van defen Onfen Placate Recht ende Juftitie ibuden mogen komen tead- ïniniftreren, de goede handt daer aen te houden, ende doen houden, ende oock foo veelinhaeris te beforgén, dat dit jegenwoordigh ons Placaet nae fyne forme ende inhouden pun&uelijck endepre- cifelijckgeobferveertende naergekomen, oock na den klaren text van'tfelveby deghemelte Colle- gien , ende alle andere Rechteren ende J ufticieren Van den Lande recht gedaen te werden, fonderop pretext van ignorantie, ofte eenige andere voorge- wende exceptie daer van in eenigen deelen te devie- ren, of de difpofitie van defen Onièn Placate in eenigerhande manieren te luxeren j veel min haer aen te matigen ecnigh oordeel over de rechtmatig- heyt ofte onrechtmatigheydt, van 't geene daer by is ter neder-gheftelt, of daer uy t by gevolge eenige conje£ture te formeren, van Onfe apparente intrin- iïque meyninge, maer preciièlijckendepunctue- lijck naer de letter op te volghen de difpofitie daer inne klaerlijck uytgedruckt, ende dien-volghende particulierhjck mede van de voorfz Waren ende koopmanfchappen,zijnde Manufacturen gemaeckt ofte ghefabriceert onder het Gebiedt "f* van den hooghfl-gedacht en Coningh, midtigaders de andere Manufacturen, anders als hier vooren ghedecla- in de Zeegaten defer Landen inkomen

eenige verfchooninge, mitigatie of exceptie ν teneynde in de publicatie van defen ceneièu 1 voet gehouden magh werden; SOO IST, βΐij oock geordonneert ende geftatueert hebben w donneren ende ftatueren by defen, datdepuhr* tie van defen Onfen Placate lal werden gedaen"5 den drie en twintighften Februarij fefthien hond^ vier en tfeventigh, met defe Onfe exprefTe m^ ninge en verftande, dat indien de voorfz public^ op eenige Plaetiè ofte Plaetfen wat vroeger oflat'" foude mogen wefen gedaen, het dien niet tegen! ftaendein Rechten daer voor gehouden, enfed' voorvallende faecken ,even ende in diervc-e&enJ handelt, gereguleert, ende by Sententiegetermi! neert, oock ghedecideert fullen moeten werden als of de voorfchreve publicatie aldaer ipecialijd; mede ten voorfz dage gedaen was geweeft, Ende ten eynde hier van niemandteenigeimg. rantie pretenderen■, Ontbieden ende verfoeeka Wy de Heeren Staten, Stadthouderen,Gecoij. mitteerde Raden, ende Gedeputeerde Staten va' de refpe&ive Provinciën, ende allen anderen Μ eieren ende Officieren van de felve Landen, datf? defen Onfen Placate van ftonden aen alomt doen verkondigen , publiceren ende anroe! in alle Plaetfèn daer fulcks noodigh wefen 11, ende men gewoon is foodanige publicatie ende af· fictie te doen, Laften ende beveelen voorts de Ra- den ter Admiraliteyt, den Advocaten - Fifcaè, midtigaders Admiraels , Vice-Admiraels j Capi·

tëy nen, Officieren ende Bevelhebberen, als mei de Commiffarifèn ende Commifen terRechercks foo in de Zee-gaten als elders, defen onfen Placate na te komen ende te doen nakomen, procederenè

ende doende procederen tegens de Cöntravenra van dien, ibnder ooghluyekinge, faveur, difli» latie of verdragh; want wy fulcks alfoo ten dienffe van den Lande, ende ten beften van de goede % zetenen van dien bevonden hebben te behoora. Aldus gedaen, gearrefteert onder Onfen Cachefó Paraphure ende de Signature van een van Ori Griffiers, In den Hage den twaelfden FebruE 1674. Was gheparapheert, Math. ¥om$tfi Onder ftondt, Ter Ordonnantie van de αοφ ghemelte Heeren Staten Generael. Ghéteecp H. Fagel. Zijnde op het fpatium ghedrucktfe Cachet van haer Hoogh Mog. op een roods Ouwel, overdeckt met een papieren Ruytc,

fuUen, eftectivelijck te confifqueren , ende daer 0vef oock te adjudiceren de volle boete, fonder

TNhet Tlacaet tegens den invoer ende confumptie van de Manufaffuren, gemaeckt onder hetgéidt'$ ·*■ de Lheiir ende Furflm van Ceulen ende Munfter, is defe naervolgende ver ander inge, inplaets νβ'ψ hier vooren met Curcyf-Letterenflaetaytgedruckt^ Γι) Dat nietiegenftaende den ludlucuièn Oorloge, daer mede de Heeren Cheurfurften van Cfl#J ende den Biftèhop van Munfter deièn Staet hebben aengegrepen, het Landt alomme wert vervul'-ψ ι Manufacturen ghemaeckt in de Landen hoorende onder het ghebiedt van hare Cheur ende Fur^~fi I Doorluchtigheden, waer door hare Cheur ende Furftelijcke Doorluchtigheden niet alleen roa^frl werden gefterekt) maer noch daer en boven de Neeringen ende Hanteringen, die in defe Lan^Ljj plachten te floreren, t'eenemael werden verdorven ende onder de voet geworpen, tot fèer grool: *ffj van den Staet in 't gemeen, de Steden in het particulier, ende tot ruïne van veele eerlijcke lngcztf* van dien.' SOO IST, &c.                                                                                            g (τ) Van de hooghft-gemelte Cheur ende Furften van Ceulen ende Munfter, ofte in Plaetfenoii derfèlverGefaghgehoorende, gemaeckt zijn, oppoene, &c.                                       ".'"«£ . ( 3 ) Van de hooghft-gemelte Heeren Cheur ende Furftelijcke Doorluchtigheden ghefabricecrr gemaeckt, over Zee* &c. f Van hare Cheur ende Furftelijcke Doorluchtigheden.

Voorts ü dm 'Datum, Tdraphnre m Teeckeninge conform het voonnfiaende flacaet.

f]0'\

<-*-*-'■ ■-■......;v

_

__,

-ocr page 320-

Verbodt van Manufacturen, Wynen, Brandewynen, &c          283

ir.

Placaten *van de Staten Gemrael der Vereenighde Nederlanden)

tegens den invoerende confumptie van de Franfche Brandewynen^ ende alderbande gediflileerde Wateren s ende van de Franfche koele Wynen* Azynen^ Kanefaffen, Papier en Kaflanien s beyde in date den twaelfden February 1674.

komen te ghcbeuren, dat yemandt van de voorfz Schippers of Voerluyden konde bewyfen, dat de voorfz * Gebrande-wynen ofgediflileerde Wateren buyten lyne kenniiïè louden mogen wefen inghe- fèheept, of opgheladen, ibo fullen de Schepen, Schuytcn, Wagens, Karren ende Paerden wel vry zijn van de confiicatie, maer des niet teghen- ilaende fyluyden de voorfz boete moeten betalen,

>E Staten Generael der Vereenighde Ne- derlanden. Allen den genen die defen jeeenwoordigeh fullen hen , of hooren leien, Saluyt. 'Doen te weten : Alfoo LdaEfhelijcks bevinden, dat veele baetfuchtige iMenfchen, niet tcgenftaende Ons Placaet op den f 0 wedenjanuartj 1671 ge-emaneert,jegens den Lvoer ende confumptie van alle Brandewynen ende

f Mileerde Wateren, hoer niet en ontfien door al~ ende wederom daer tegens hacr regres hebben ende Wurmde onbehoorlijcke middelen en wegen de voorfz behouden ten lafte van die gene de welcke de voor

%Rmdewjnenende gediflileerde Wateren, ingroote

m

mtintiteyt onder'tgebiedt van defen Staet bedeckte rnijek, ende metfinifire praBijcqtien in te brengen, linde vervolgens hier te Lande te debiteren en confu- Ineren. S O O IS Τ j Dat wy daer tegens fo veel ■docnlijck willende voorfien , inhererende Ons ivoorizvoorige Placaet, ende het felve. oock am- ■blierende, geordonneert, gheftatucert ende wel 1 exprcflêlijcken geinterdiceert hebben, ghelijck wy «ordonneren, Ihtuereii, ende wel expreflelijck in- 'terdiceren by defen·, dat niemandt, van wat ft aet, quaiitcyt of conditie hy foude mogen zijn, 'tzy KverZee, langhs de Stroomen of Rivieren, nochte iper Afle te Lande, in, ende onder het ghebiet van ■pelen Staet fal mogen inbrengen, in groote of kley- Étcfuftage, eenige * gebrande Wynen, of ghedifli- Weerde Wateren, hoedanigh die foude mogen we- lpen , op poene dat de Koopluyden ende Factobrs, ie welcke de voorfz Gebrande-wynen-, ofgediftileer- ie Wateren inbrengen, loilèn of doen lollen-, in- ïaen, ofte in hare Pack-Huyièn ontfangen , niet Meen lullen verbeuren de voorfz Gebrande-Wynen Wfgedijt deerde Wateren, over Zee, langhs de Ri- Rrieren, of per Ailê door henluyden gedaen inbren- Bcnj loden, iniben, of in hare Kelders of Pack- puyfcn ontfanghen, maer boven dien van yeder »tuck of Vat * Gebrande-wynen of ghediflileerde wp-Atemu, 't zy groot of kleyn, vier-mael de waerde fjundien, of fes hondert guldens, indien vier-mael W weerde tot geen fes hondert gulden mocht mon- "fcren. Voorts interdiceren ende verbieden'wy «wel ex- F«Iclijekbydefen allen Schippers, Stuyrluyden pdeMatrofen, midtfgaders Wagen ende Karre- J'yden ui hare Schepen, Schuyten, Ponten, Wa- ■ens of Karren te ontfangen, omme in defe Lan- gen over te brengen eenigerhande * Gebrande- Wnenofgedifiileerde Wateren, inhoedanige fufta- ψ ot package die foude mogen wefen ·, op de ver- ^urte van hondert guldens op yeder Scuck * Ge- CfW °hedtjtileerde Wateren, 't zy kleyn of rS C Vvickby henluyden te Water ofte Lande, ovfn ^Π nsgebicdc klinghebracht werden, vZn ^rbcurtc van de Schepen, Schuyten, Inedfde'v r nCndcPacrden' daerill> °fdaer L· infrrl!? P>randr^ynen ofgediflileerde wate- taïiir ί orcrgev°ert ofgetranfporteertful- fcren vlCJ lndien dc voorfz boete uyede Goe- lc^/CVOOrrzContraventeurs ni<* «ι kon- É^enS2 geconif q«ecrt, foo fullen de felve Con- Pid-aS»?0" de VOOrfz mifdadcnexemplaer- tlmae ohri F*' fen minftcn by openbare geef- ^Bhdhaftwerden.: Ende offehoonmochte

hebben ingefcheept of opgeladen. Ende by-aldien in de Schepen, op te brengen by eenige Oorlogh-Schepen of Commiffic-vaerders, eenige % Brandewynen of ghediflileerde Wateren ghevonden werden > lbo lullen de voornoemde *  Brandewynen of ghediflileerde Wateren werden gheftelt in bewaerder handt van 't Collegie ter Ad- miraliteyt, alwaer de vooriz Prinièn opghebracht ende te rechte gheftelt fullen werden, ende dat de ièlve ten langhften binnen een maendt na date van de Sententie die over de ièlve fal-ghepronunchieei t zij η, weder uytgevoert fullen moeten werden,met de lelve pra;caurien, onder de felve verantwoor- dinge, ende onder dc ièlve boeten ende poenen als hierna zijngcreguleertendegeftatueert in het re- guarde van de * brandewynen ofgediflileerde wa- teren,dic op den vierden Mey 1674 incluys, in han- den van de Magiftraten, om veriönden te werden, fullen moeten werden geftelt. DoclialfoodenHeereGrave van Monterey als Gouverneur van de Spaenfche Nedcrlanden,uyt de naem ende van wegen den Koningh van Spaignen aengenomen heeft, gelijck verbodt tegens den in- voer en confumptie der voorfz * brandewynen en gedifl Heer de wateren te doen emaneren, ende dat wy ten dien refpe&e om feeckerc goede redenen hebben gepermitteerc dat de voorfz * brandewynen en ghediflileerdewateren uyt dc voorfz Spaenfche Nederlanden langhs den Wcgh van Lillo, ende het Sas van Gent in dc(c Landen fullen mogen wer- den gevoert tot den vierden Mey toekomende in- cluys } lbo hebben wy de voorfz * brandewynen engediflileerde wateren, die uyt de felve Spaeniche Nederlanden, in deiè Landen, langhs den voor- noemden Wegh van Lillo en 't Sas van Gent alleen ende niet door eenige andere Wegen tot den voorfz vierden Mey toekomende incluys, fullen werden ingebracht, ge-eximeert van 't gene by defen onicn Placate tegens den invoer van de * brandwynen endegediftileerde wateren is geftatueert. Ende ghemerekt noch eenighe quantiteyt van * Brandewynen ofte ghediflileerde wateren onder de Koopluyden en Ingezetenen dcièr Landen in voorraet is, ende uyt de voorfz Spaenfche Neder- landen , op de bovenftaendc oniè permiflle lal mo- gen werden gebracht: Soo hebben wy om de icha- de Onicr Ingezetenen foo veel doenelijckte voor- komen , de felve gepermitteert om dc * Gebrande- wynen oftegediflileerde wateren, dc welcke onder haerluyden in voorraedt zijn, foo binnen als buy- ten 'sLandts temoghen verlènden, beneflcicren, -confumcren ende verkoopen van nu af aen tot den Mm 2                  vierden

_■—

-ocr page 321-

ï t

flacateru ï Bocck lè. Titi

5,84

-- :f

Vierden Mey ÉiËüèh hondert vfer-en-tfèventigh toekomende incluys, cnde verder ofte langer nietj ! maer deh voorichreven tijdt overïlreken weiende, iullen alle de hier te Lande overbly vende * Bran- dewynen engedijlileerde wateren niet elders, als na buyten 's Landts mogen verfonden werden, onder de cautelen hier naer geordonneert Ende verbie- den wy dien-volgende wel expreflelijck bydeièn alle Binnenlandts-vaerders, Marckt-Schippers en Voeduyden de voorfz * Gebrandewynen ofgedifii- leerde wateren hier te Lande nae den derden Mey toekomende > te vervoeren van de eene Provincie, Stadt ofte Plaetiè nae de andere, op gelijcke boete ende ftraffe als hier vooren ten aenfien van de eerfte Inbrenger is gheftatueert j ende indien het voorfz feyt door eenige Marcktof Beurtfchipperswerdt begaen j boven dien van bare reipe&ive Veeren te werden gedeporteert. Dat de Schippers, Vperluyden ofte Karreluy- den eenige Vaten ofte Tonnekens, midcigaders Kailën j Packen ofte BaÜotten, in hare Schepen, Schuyten, Wagens ofte Karren geladen hebbende, ter plaetfc van hare aenkomfte oprechtelijck ende ten vollen fullen hebben aen te geven alle de Vaten, Tonnekens, Kaften, Packen of Balotten by haer gevoert werdende, fonder eenige van dien te ver- iwygen, niet alleen op de confiicatie en pcenen in voorige Placaten uytgedruckt, maer op pcene Van daer en boven aen den Ly ve $ ten miniten by open- bare geeflèlinge geftraft te werden. Dat inigelijcks boven de voorfz confiicatien en poenen, in voorige Placaten uytgedruckt, aen den Ly ve ten minften by openbare geeiïèlinge geftraft fullen werden, alle de genen de welcke bevonden fullen werden'de voorfz * Brandewynen engediflï- leerde wateren tuflehen dubbelde, ofte in eenighe onge woone Fuftage ofte andere bedeckte ende be- driegelijcke wyfe te Water ofte Lande in te packen of in te brengen..                                               / Dat gecne Schippers uytter Zee of laflghs de Ri- vieren inkomende, midcigaders Voerluydcnofte Karreluyden rullen vermogen eenige Vaten, Ton- nekens , Kaften j Packen ofte Balotten, by nacht ofte ontyden liyt de Schepen te loflën, ofte af te kt~ ten, op de verbeurte van fes hondert guldens, ende van hare Schepen, Karren ende Paerden, fö menig- malen fulcks foude mogen werden gedaen j en daer en boven aen den Ly veten minften by openbare geeiïèlinge geftraft te werden? fonder datdefelve Schippeis', Voerluydcn ofte Karreluyden haer van de voorfz boete fullen konnen eximeren, ièhoon fy met iölemnelen Eede föuden willen verklaren dat de voorfchreve lóftinghe buyten hare kerinifle erfde ördre was gefchiety ten ware den Schipper, Voerman ofte Karreman evidentelijck ende den Rechten genoegli zijnde, konde aenwyièndatde vooriz ontloffinghe buyten fyne kennifle ende toé doeii gefchiet was. .                          '-Ou Endevérmidts Bevonden wérdt, datbydeOp- gezetenén ten platten Lande, ontrent de Frontie- ren van den Staet gelegen, ende pock andere, diek- wilsmet Wagens* Karren, Schepen ende SÉhuy- fen, ^brandewynenufgedifiileerde wateren* onder Hoy, Sfcrboj Hout, Turf, ofdiergelijckeMate- rialen·, inde FremtierrSteden ingevoert wenden* foo werdt by defen mede expreflelijck verboden en gemterdiec€rc>. dat niemandt, wie hy oock foude

mogeh zijii, iich van aïfulcke bedriegèryen frauden lal mogen bedienen, nochte directef \ ofindire&elijck defelve, of diergelijcke pra(oj- que ende inventien vermogen te ondernemen poene van aen den Lyve, ten minften by openK? Geeffelinge gheftrafc te werden, boven de Vo&f geldt-boete, op foodanige maniere ende tot foJ? nigenfomme, als hier voorenis ghe-expreiftf' midtigaders confiicatie ende verlies van deot»!! laden Goederen, Wagens, Karren ende Paerè daer mede de contraventie is gepleeght. Van ghelijcken foo verbieden wy aen alle mk culiere ofte gepriviligeerde ende be-eedighde k beyders, haer te laten gebruyeken, ommeeeni^ van de voorfz * gebrandewynen ofgediflileerd^, teren te helpen loifen, ofte met Sleden ofteVb Schuyten te vervoeren, op gelijcke boete enlfo§ als hier vooren tegens de Schippers ende Voerk den zijn gedecreteert * ende boven dien, indictie vooriz Arbeyderszijnin cedt of dienft van Sfedet ofce Collegien , daer van te weiden ghedepoi- teert. Ende ten eynde de voorfchreve Schippers, % genaers ende Arbeyders vandeièn onfenPlaci, volkomen kenniftè mogen bekomen: Soowerèi alle Hooft-luyden j ende O ver-luyden van éh nenlandts-Vaerders, Voerluyden ende Arbeyd® gelaft, een yedcr van den inhoude defes te adver- teren ende informeren 5 ende ondervindende^ dèièn Placate door yèmandc wert overtreden, eb van aen de refoecfive Officieren ende Magütota in de Steden, ende ten platten Lande te geven k- hoorlijcke advertentie. Ordonneren voorts, dat naer den voorfz vier- den Mey fefthien hondert vier en tieventigh toe- komende incluys, niemandt van Onfe Ingezet nen binnen het Reilbrtvan defen StaetfalmogG hebben, ofte ter flete ende om te ver handden® der hem behouden, veel min vej-koopen, koopd vereeren, weghgeven, aennemen, vermangefa ofte op eenige andere manieren alienerén, otoos

in Herbergen of andere plaetfen drincken, fchecf

ken of ter ilete confumeren, diredlelijck of 'm te&elijck in eeniger manieren,- cenighc * «$ gheftoockt van wijn , ofte van moer $ wynen) nochte oock eenige ghediftilèerie*® ren van koele - wynen ofte brandew]i0$ Specèryen overgekaëlt , in groote.ofce wW fuftagie, op de verbeurte van alle de voorled. *wijn gèftoöckt van wtjn, of van moer vanwfiï gedtftileerde wateren* die nae den voorfz Off? yemandt verkocht, gekocht, vereert, aengciw1* vermangelt, ter flete geeonfumeert, ofte op««| andere maniere gealieneert fullen werden> ^| boven dien een boete van viermael de waer*** dé felve, ofte ten. minften iès hondert g^05"! dien viermael de waérde ibo hoogb nieten^0* korfteh té bebopen, van alle de *&ynengtfi van wijn» ofte van moer van wijn, ghedijt/Λ wateren van koelewynen ofte brahdewffla* J Specèryen overgekaëlt % die naer den vöorfcn^l tijdt verkocht, gekoelit, vereert fcnde aengcfl0^ verrftangelt, gealieneert, of ter ilete gecon*u?n ! ofineeiike Packhuyfen, Kelders, ofegPj5^ het foude mogen weien, gevonden ia! z^11'^^ by den Verkooper als Kooper, Gever als of die geene die de voornoemde *<vynW

-ocr page 322-

Verbodt van Manufacturen, Wynên^ Brandewyncn, Sec

28

zijn leggende, ende de lèïve te brengen ter plaetfe die daer toe door de Magiiiraet lal zijn aenghewc- ièn i welcke aemvyiinge de refpe£tive Collegien ter Adrniraliteyt ten beften iiillen hebben te beibrgen, ende dat de ièïve * wynenghefioockt van wijn, of van moeren van wtjn, gedijt Heer de wateren -vak koele wijn, of brandewijn metjpeceryen overgehaelt, aldaer lullen moeten verblyven onder de oplicht

Hhh ofte van moer van wynen, gedifiileerde

M

~f/ï,ZJerËehaelt, gefleten, als die de felve ter llête

' rhaclt of geconfumeert lullen hebben; ende gene

nlij

ck alle die gene, by de welcke de voorfchreve

L/m gefioockt van wijn, ofte van moer van wijn, failleerde wateren van koelewijn, oftevan bran-

£f'

<#

iun, metSpeceryen over-gehaelt , gevonden ful-

• verden. φ EndefüUéh alle Brandewijngeftoockt van wijn, oftevan moer van wijn, ofte gedifiileerde -xattren van koele wijn of brandewijn, met Speceryen ffwreehaelt, die η ae den voorfz vierden Mey toeh- windegevondenfouden .mogen werden ten Huyfe, qf ineerttghe Kelders ofte Tackhuyfemvan Grojfiers, Wiirfoopers, Tappers, ende alle anderen de welcke hm hebbende ge-erneert, ofteerneeren met het ver- hopen van Brandewynenof gedijlileerde wateren, gehouden ende verftaen werden aldaer te berufien of ulyven, om by gelegent heyt verhandelt of gefieten te morden, ende dieii-volgende nae den voorfchreven werden Mey voornoemt (ubjetl zijn de voorfz con- j φ'Ccatie: Ènde diegene in ra e te kers Kelders ofiPack- ' hiiïfen de voorfz Brandewynen geftoockt van wijn·, ofte moer van wijn, oftegedifttkeYde wateren van helrdiijn > of brandewijn met Speceryen overgehaelt, -wonden fullen zijn, de poene in den voorfz "Flacate iivtgedruckt. Ordonneren ende ftatueren, dat bo- zen de voldocninge der voorfz boeten, die gene die haer met het flyten, of ter flete te verkoopen in liet groot ofkleyn, van* Brandewynengefioocktvan ·//«, ofte van moer van wynen , gedifiileerde wa- eren van Koelrjvjn, ofte Brandewijn met Speceryen "memhaelt, komen te generen, hare Neeringe fal werden gcinterdiceert voor den tijdt van een Jaer "nfeswcecken, voorde tweedemaelvoöraltijdt, nde voorde derdemael infaem verklaert,en voorts yt het geheele ReiTorten Gebiedt van den Staet er Vcrccnighde Nederlanden gliebannen fullen 'erden ·, ende dat die gene de welcke de voorfz etc niet en kan betalen,daer over arbirraÜjck aen , en Lyve, ten minften by openbare geeilèhnge fal erdcngeilraft: Ende werden de relpeétive Offi- cren, derfelver Subftiruyten ende Dienaersin de tedenende ten platten Lande geauthorifeert, om- C naeuw ondcriöeck te doen, of naer den voorfz Jat by yemandt eënige * Brandewynen gefioockt an w,Jn' °J'vanmoer van wijn , gedifiileerde wa- envan koe/eivjn, ofte brandewijn met Specetyen vrgebaelt, gekocht, verkocht, vereert, aénge- pwen, vcnnangelt , gealieneert , ofte ter flete gc- inrumeertfullen werden. Behoudclijck dat in gevalle eenige Koöpluydéhi 1" P!?s » Tappers of Handelaers, eenigh» vn nengefioockt van wijn, of van moer van wijn, 6^feiedlfif leerde wateren van koele wjn ofte ph ΙηΓ \ metfpeceryen overgehaelt, jegenwoor- JtfT λ foudc moShcn hebben, de welcke Pierden 11 pUbUeatie Van defen>endcden vooriz len vccL?16^ li1cluys> «iet foudc mogen heb- ben SnTeertofve^^ μ wer-α SS? * ^ηεηκΦ^ί van wijn,of i&WfJ* ISzl m/e gedifiileerde wateren van /ii aen/ 0*™mte-wijnweffbtceryen óverghe- ■rde \O0tr8C*CllaehdèMagiftfaet van dePlaets WmerenZ,„ ™Ρ™ gheftoöekt -uanwynfof W"tivv;/ Jy ?*» ê.hed*fi'il<wJe wateren van - J f0raniis®un met fpeceryen overgehaelt,

van de Magiiiraet van de fclve Plaets, by de welcke de Sleutels van de voorfz te deiigncren.plaetièn lul- en moeten blyven heruiten 5 in voeghen datnie- mandt tot de voorfz te deiïgneren plaetiên, of tot e Goederen daerinneberuitende, acces fal kon- cn of mogen hebben, dan ten ovferiiaenvande Officieren van de voorfz Plaetiè, ofte andere ver- trouwde Periboncn , die daer toe by den felven Officier fpecialijck fullen zijn gcauthoriicert: Dat ockniemandt de voorfz * wynen ghefioockt van ijn% of van moeren van wijn, o f gedifiileerde wa- teren van koele wijn, met fpeceryen ov'erghehaelt, in of uyt de voorfz plaetfe fal mogen reppen^ roe- ren, lichten, ofoockbuyteii'sLandts verfenden, dan met volkomen kenniilè van deji voornoemden Officier, ofte de voorfz vertrouwde Periboncn by hem ipecialijck daer toe geeommittcert, ende daer nevens aen de Magiiiraet van de Plaets daer dé Voorfz * wynen gefioockt van wjn, of van moeren van wijn, ofgh e difileerde wateren va7i koele wijn met fpeceryen overgehaelt beruftende zijn, fal moe- ten werden aengegeven de qüantiteyt vande vooriz * wynengefioocktvanwyn, ofvanmoervanwijn, edifiileerde wateren van koele wijn, of brandewijn met fpeceryen overrhehaelt, die vcriönden fullen werden, de Perfoon aen wie, en de Plactië na de welcke de voorfz * wynen geftoockt van wijn, of van moeren van wijn, gheaiftileerde watereuvan koele wijn, ofbrandewynen met fpeceryen overghe- haelt, vervoert fullen werden ; ende dat de vooriz Veriènders van de ièlve wynen geftoockt van wijn, of van moeren van wijn, gediftileerde wateren van koele wjn, of brandewijn met fpeceryen overgehaelt-, noch daer en boven borge fullen moeten ftellen tot de waerde van de fc\vc*wynenge/loockt van wijnSf van moer van wijn, gediftileerde wateren van koele wijn of brandewijn met fpeceryen overgehaelt, van dat die efreclivelijck iiillen werden ghebracht ter plaetiè, ende aen de Peribon, na,en aen de welcke, die zijn gedeftineert, ende de ièlve Èorgh-töchte fuyveren, tenlanghften binnen den tijdt van acht dagen, naer dat den Schipper de voorfz * wynen geftoockt van wijn, of van moeren vanwijn, jfhe- diftileerde wateren -van'koele wijn, of brandewijfi metfpereryen overgehaelt, uytgevoert hebbende, wederom hier te Lande fal zijn gcarriveért, ende dat by faute van dien, die gene die de voorichreve. * wynen geftoockt van wijn-,ofvan moeren van wijni gediftileerde wateren van koele wijn, of brandewijn met fpeceryen overgehaelt acnghegeven hebben oirii te vervoeren, midtigaders obck de voorfz Borgen fullen moeten werden ge-execu'teert voor de waer- de Van de vooriz * brandewynengeftoockt van wijn, of van moer van/wijn, ghediftueerde wateren van koele wijn. of brandewijn metfpeceryeil overgehaelt, endé daer op, midtigaders tegefts de vooriz Aen- gevers éeprocedeert, als tcghens Coritraveriteurs van delen ohièn Placate : Dat voorts dfe voorièhre- ye Aengevers ofte de vooriz hare Borgen, de fuy-

ver-

-ocr page 323-

Pkcaten. ι. Boeck. ι o. Tit.

286

Dat oock de Officieren inde tclpe&iveSteie ende ten platten Lande fullen werden gclaiWliict de felve gelail·. werden midts defen , met &fl|nttL van Deeckens of Overluyden vandeWijn-k00;Jj Tappers ende van allen anderen die haer meth· verkoopen van * brandewynen efgediftikerde^ teren generen, of andere gheautnorifeerdePerfoo. nen, ten minften eens ter maendt, op veifchcyrj. tyden, der felver Kelders, Packhuyièti, Hiryièn andere plaetfen te vifiteren, en op het vigoureu(jc te procederen tegens den genen,die haer aen eenige tranfgreilic van defen Placate fchuldigh mochten hebben ghemaecktj ende dat de voorlzvifiteend? onderfoeck als vooren, mede by de voorfz Deec. kens of Overluyden, of andere geauthorifeerdc Perfoonen, alleen fal mogen werden gedaen, foo dickwils als fy 't felve oordeelen dienftigh te zijn. Wyders lbo hebben wy verboden ende geinter- diceert, alle gefwooren Maeckelaers na den voorfe vierden Mey 1674, toekomende incluys, te veyb ofte ftacn over eenige verkoopinge,vcrmangelii»c of alienatie van eenige * wynen gefioockt van mk oftnoeren van wijn, gediftileer de water envanhtlt wijn, of brandewijn met fpeceryen overghehqlt·, maer lbo wanneer henluyden eenige parthyen wer- den acngeboden om te koopen of verkoopen, ful- len fy gehouden zijn 't felve den Officier van de Plaets aen te geven ·, op de verbeurte van haer Of- ficie , ende boven dien een boete van vier-maelè de waerde van yder Stuck, Vat of Tonnetje, groot of kleyn, ofte ten minften les hondert guldens, φ dien vier-mael de waerde tot geen fes hondertguli mochten monteren, dat door henluyden wertvtr- fwegen, ingekocht, verkocht, vermangeltofgc· alieneert. Alle de voorfz boeten te appliceren een derden- deel voorden Aenhaelder ofte Aenbrenger, ce» derden ten behoeve van de gemeene faecke, .cnè een derde ten profijte van de Officieren die de aes- halinghe ofte calange eerft fullen komen tedoen; waer toe de Regenten van de refpeclive God& huyfcn mede by delen werden gequalificeerten» geauthorilèert, die inliilcken ghevalledegehc» boeten ten profijte van de Godts-huyfenfulknf· nieten. Voorts foo werden niet alleen de voorfchrefi Officieren, der felver Subftituyten endeRegent£S van de Godts-huyfen geauthorifeert, ommeocfr lange, aenhahngeende bekeuringetedoen·, $P oock de relpecKve Advocaten-Fifcaels, Cornn*1 Generaels, ende particuliere Commiièn ten» cherche inde Steden ende Zeegaten, fpe#j* gelafl:, goede voorforge te dragen, ende wew' neri, dat geen * wijn gefioockt vanwpiOj1^ moeren van wijn, nochte oock gedijlileerde "^ v.<jn koele-wijn , ofte brandewynen met »ΜΨ^ overgehaelt, ter Zee, langhs de Rivieren ojgf fch te Lande werden ingebracht, maer a^e ί^» nigc * Brandewynen'ghefloockt van wijn > Ψί Λ moeren van wijn, gedifiileerde wateren $0 P3 wijn, of brandewynen met Speceryen overgw , fonder eenige conniventie aen te halen, op ®_^ gen, ende te ftellen ter judicature van de re^i^, Collegien ter Admiralitey t,ibncter daer in^r^ fints te conniveren, pp poene .van.^ j^ haer Ampten te werden gedeporteert, en &.^ betalen de poene in de welcke de YQptfe ^°n ^

veringe van de voorfz Borgh-tochte iiillen moeten doen met aen 't Collegie ter Admiralitcy t onder wekkers reiïbrt de voorfz * brandewijnghefloockt van wijn, of van moer van wijn, gedijlileerde wa- teren van koele wijn % of brandewijn met fpeceryen overgehaelt, buyten'sLandtsgelbnden lullen we- fen , binnen den voorfz rijde t'exhiberen de verkla- ringe van de Magcftract van de Plaets,op de welcke dieaengegeven ende ghebracht zijn, mede-bren- gende dac de * wynen gefioockt van wijn, of van moeren van wijn, ghedtfitleerde wateren van koele wijn, of 'brandewijn met fpeceryen overgehaelt, ge- laden in foo een Schip, van foo een Schipper, door lbo een Perfoon verlbndcn, ende aen foo een Per- foon gheaddreflbert, waerlijck ende cffe&ivelijck aldaer gekomen, ende aen foo een Perfoon gelevert aijn ·, midtfgaders aen de gemelte Collegien ter Ad- miraliteyt te prefenteren den Schipper ende fyne Knechten of Matrofen j de voorfz * wynen ghe- floockt van wijn, of van moeren van wijn , gêdtfii- leerde wateren van koek wijn, of brandewijn met fj)eceryen overgehaelt , vervoert hebbende, de welc- ke ghehouden fullen zijn te verklaren onder Eede folemneel, aen 't gemelte Collegie te prefteren, dat fyfoodanigc * wynen gefioockt van wijn·, of van moer van wijn, gedift'lieerde wateren van koele wijn, of brandewijn metj'peceryen overgehaelt, op'fooda- nigentijdt, uyt foodanigen Pack-huys, in fooda- nigen Plaetfe, op ordre van foodanigen Perfoon hebben ingheladcn, ende de felve * wynen ghe- fioockt van wijn, o f van moeren van wijn , gedifti- leerde wateren van koele wijn, of brandewyn met fpeceryen overgehaelt, op foodanigen tijdt, in ibo- danigen Pketic, aen foodanigen Perfoon wederom hebben overgclevert·, alles op de confilcatie, poene ende boeten hier vooren uytgedruckt. Dat verders boven ende behalven de prascautien hier voren tegens het onder iich hebben, verkopen, kopen, vereeren, wegh-geven, aennemen verman- gelen of op eenige andere maniere alieneren, of ter llcete te confumeren, aengeroert, alle Wijnkoo- pers, Herbergiers, Tappers, en alle anderen die *  brandewynen, gediflileerdewaterenvcrkooipcn, ende ter lleete confumeren , onder folemnelen Eede niet alleen fullen moeten verklaren , geen *  brandewynen gefioocktvan wij η'-? of van moeren van wijn·, nochte oockghediflfleerde wateren van koele wijn-, of brandewijn met fpeceryen overgehaelt % van biry ten fullen ontbieden, doen inkomen, de felve inilaen, nochte alhier te Lande inkoopen, de welcke fy fulkn weten of waerfchijnlijk prefumeren

*

brandewyn\nghefioockt van wijn, of van moeren

-Jan wijn,gedififleerde water en van koele wijn ->of, brandewijn vwtfpeceryen overgehaelt te zijn ; veel min dcjèVe te verkoopen, vereeren, wcghrgëvcn, vermengden, of op cenige manieren alienereri, of oock ter ileete cbnfumeren,dirécT:click of indireclre- lijck in eenigerhande manieren : Ende fullen oock de voorfz "vV ij n-koopers , Herbergiers , Tappers ende allen anderen, die * brandewynen engedifti- /eerde wateren verkoopen, ende ter lleete confume- ren , gehouden zijn haer daervan t'allen tyden met Eede te expurgeren; gcHjckbbclc der felver Knech- ten , Arbeyders ende allen anderen in harèndiénfi: zijnde, oftewerdendcgebriïyckt., mede ghehou- den fullen zijn onder Eede te verklaren; ille 't gene de felve daer van bewuit ende bekent foudé niogen zijn.           Λ ·

-ocr page 324-

Verbodt van Manufacturen, Wynen, Brandèwynen, &c

28

7

-,vervallen fouden ïijn geweeft > endefonder- , h wercde particuliere Commifen ter Recher- he geinterdiceert eenige Giften ? Gaven, Gelde of

dewynen endegediflileerde wateren ghevonden zijn^ den Bodem in ende aen ftucken ghcilagen lullen werden, ende de vooriz * Brandewynen ende ge- diflileerdewateren publijcquelijck uytgegoten lul- len werden ; des dat het den voorfz Rechter vry lal ftaen, ten behoeve van yeder der Godts-huyicn, ter plaetiè zijnde daer de vooriz executie gelchiet, ter diicretie yets toe te laten komen, φ ten ware van de Contraventeurs de boete hier voren aen de Aen- brengers ende Officieren geailigneert, niet konden gheconfequeert werden ·, als wanneer van de felvé onder handen van den voorfz Rechter lbo veel ver- bly ven, ende binnen een maendt naer date dat de Sententie daer over ghepronuncieert lal zijn, door den vooriz Rechter buyten 's Landts verfonden moeten werden, om aldaer te moeten werden ver- kocht , als het aenpart van de voorfz Aenbrengers ende Officieren lal bedragen in de boete : Ende lal den voorfz Rechter middelerwyle aen de voorfz Aenbrengers haer aenpart in de voorfz boete beta- len voor lbo veel en ioo verre de lelve uyt de voor- fchreve Goederen ftaet te konnen gheconfeq"ueerü werden. Ordonneren ende lairen voorts wel exprelTclijck de refpedive Collegien ter Admiraliteyt, ende alle andere Rechteren ende Jufticieren van den Lande, die over den inhoude van delen onfen Placate recht endejuftitie fouden moghen komen te adminiftre- ren, de goede handt daer aen te houden, en doen houden, ende oock lbo veel in haer is te befurgen , dat dit jegenwoordigh ons Placaet na fyne forme en irmehouden punduelijck ende praecifelijck geobfer- veertennaergekomen, oock naer den klaren text van 't ièlve by de gemelte Collegien en alle andere Rechteren en Jufticieren vanden Lande, Recht gedaen werden, ibnder op praitext van ignorantie of eenige andere voorghewende exceptien daer van in eenigen deele te devieren, ofte de difpofitie van delen onièn Placate in eenigerhande manieren te luxeren, veel min haer aen te matigen, noch oock datoverderechtmatigheyt van 't gene daer by ia neder-geftelt, of daer uyt by ghevolgc eenige con- jecturen te formeren, van onfe apparente of intrin- iicque meyninge, maer pracilëlijck ende punftuc- lijck na de letter op te volgen de dilpolme daer in klaerlijck uy tgedruckt, ende dien volgende particu- lierlijck mede de voorfz * Brandewyncn endeghe- difiileerde Ïiy<2rm7zdiemdeZec-gaten deler Lan- den inkomen fullen, cffeclrivelijck te confiiqueren ende daer over ooek te adjudiceren de volle boete, ibnder eenige verfchooninge, mitigane ofte excep- tie. Ende ten eynde in de Publicatie van delen een eigalen voet gehouden mach werden : SÖOIST Dat wy oock geordonneert en gheftatueert hebbenj ordonneren ende ftatueren by delen, dat de Publi- catie v^n defen onfen Placate fal werden gedaen op den drieën twintighften February 1674 met dele exprelïè meyninge ende verftande, dat indien de vooriz Publicatie op eenige Plaetfe of Plaerièn wat vroeger of later iöude mogen wefen ghedaen, het dien niet tegenftaende!in Rechten daer voor ghè- houden, ende de voorvallende lïecken even in dier voegen gehandelt, gereguleert, endebyfententie getermineertendegedecideert fullen moeten wor- den , als of de voorfz Publicatie aldaer fpecialijck mede ten voorfe dage gedaen was geweeft. Ènds

daer voor te genieten, ofte eenigh

f,eldts-waerde,

ot ofte belofte van dien daer voorente ontfan-

g op poene dat indien defelve den Invoer van

&

f "voorizBrandewynen ofte gediftileerde wateren iniveren, ofte daer voor eenige Giften, Gaven, Geldt, Geldrs-waerde ofte eenigh genot ontfan- „en ofc laten beloven, arbitralijck aen den Lyve, ■Lminftcn by openbare geeflèlinge fullen werden eftraft; ende omme een yeder te animeren tot het oncdecken van defe contra ventie , foo fullen de Aenbrengersof Aenhaelders werden toegevoeght een derde van de boete daer inne yemandt fal wer- den gecondemneertj blyvende een derde ten be- hoeve van de voorfchreve Officieren die de calange jcerft fullen hebben ghedaen, ende het refterende ^derde-part voorde ghemeene laeckej ende fullen daer en boven de voorfz Aenbrengers vry zijn van de boete daer inne fy volghens hef„vooren ftaende Jons Verbodt fouden mogen zijn vervallen ■, fchoon Ide ièlve Aenbrengers mede Contraventeurs iöu- den mogen zijn geweeft: Wel· verftaende dat nie- imant voor lbodanigen Aenbrenger geconiidcreert, lende daer door van de voorfchreve conhTcatie ende verdere boete bevrijdt fal werden, als alleen die ggeene die de voorfchreve verboden ende verduy- fterde * Wynen geftoockt van wijn, ofte van moe- • pen van wijn, ofte oock gediftileerde wateren van Mbelewijn, of met brandewynen met Speceryen over- §gebaelt, aen 's Landts Officieren ial hebben aen- gebracht, voor ende al eer dat eenige van de ièlve vJ Officieren haer fullen hebben getranlporteert, op, Ι aen,oftc ontrent de Schepen, Wagens ende Kar- §ren, oitePlaetfen daer inne eenige * JVynen ghe- moockt van wijn ^ of van moeren van wijn, nochte jock eenige gediftileerde wateren van koele-wijn ofte ,wrm^emjn met Speceryen overgehaelt, verduyfterc ffouden mogen zijn, ende niet die gene dewekke ' de voorfz verbode ofte verduyfterdc * Wynen ghe- isftoockt van wijn,of te moeren van wijn-j nockte oock menigegedifiileerde wateren van koek wijn, ofbran- mewijnen met Speceryen over-gehaelt, komt aen te .geven ofte openbaren, foo wanneer de voorfchreve ,Oihcicren albereyts op, aen ofte ontrent de voorfz «pen, Wagens, Karren ofte Plaetfen gekomen pilden mogen zijn. Datverdergeen Officieren of anderePerfoonen t net acnhalcn van de voorfz * Brandrwynen ende ^φHeer de wat er en geauthorifeert, fullen vermo- eri te cornpoferen ofte accorderen, maer de calan- , voorde refpeclive Rechters, bier vooren ehe- ^entionnecrt, fullen moeten doen ; op peyne van te 7Τ ?n hare AmPten gedeporteert te wer- K o ende daer en boven te betalende boeten die iiieh7ÜtraVeniCUrs vande*en Placate mede fchul- β/ffiv daCoockalle * Brandewynen ende wSSiïZ waIeren die uyc krachte van defen Pla- iïhier ΖΊ ?· ae»gehaclt ende geconflfqueert, «tettm niCt WCrdei1 vlocht of op eenige i«wS7l?io7 fullen m°Ben wertJen' ™£τ Pndtx fJS           die van te vooren «k» mede, en WenJte^^^^^gMeeght is, voor te I» die de £, ·lC cndc °veritaen van den Rech- Wcnof κ?"'10 lal hebben Piefen, de Vaten, w mannen, waer mede de voorfz * Bran-

-ocr page 325-

Placaten, i.Boeck. lo.Tit,

288

ende doende procederen teghens de Gontray teurs van dien , fonder ooghluyckinghe, favCt'* diffimulatie ofte verdragh , want Wy fufck Ur' dienfte vanden Lande, ende ten beften van? goede Ingezetenen van dien bevonden hebben ι foo te behooren. Aldus ghedaen ende geafrefteert onder Onf Cachette , Paraphure , ende de Signature γ„ van een van Onfe Griffiers, in den Haw Ζ twaelfden February fefthien hondert vier-en-tf ventigh. Was gheparapheert, Math. Tompe»j Onder ftondt, Ter Ordonnantie vandehotk gemelte Heeren'Staten Generael. Gheteeckem H. Fagel. Zijnde op het fpatium ghedn het Cachet van haer Hoogh Mogende op rooden Ouwel , overdeckt met een papieren I Ruyte.

Enteneynde hiervan niemandteenige ignorantie pr£etendere,ontbieden en veribecken wy de Heeren Staten,Stadthouderen,GecommittecrdeRaden,Een Gedeputeerde Staten van de refpective Provinciën, ende allen anderen Jufticieren ende Officieren van de felveLanden, dat fy defen Onfen Pla- cate van ftonden aen alomme doen verkondi- digen, publiceren ende affigeren in allen Plaetfen daer fulcks van nooden wefen lal, en men gewoon is ibodanige publicatie ende afficlrie te doen. Laftcn ende beveelen voorts de Raden ter Admiralitey t, den Advocaten - Fifcaels, midtigaders Admi- raels, Vice - Admiraels , Capiteynen, Officie- ren ende Bevelhebberen, als mede de Comrniflari- fcia ende Commifen ter recherche, foo in de Zee- gaten als elders , defen Onièn Placate naer te komen , ende doen naerkomen, procederende

TNhet Placaet tegens den invoer ende confumptie van de Franfche koele Wynen, Azynen > RamféA ·*■ 'Papier ende Kajianien, van den f elven date, ü de f e naervolgende veranderingen in plaets van '/mi hier voren niet Curcijf letteren flaet uytgedruckt. C ι) Tweeden November 16j ι ge-emaneert, tegens den invoer ende confumptie van de Franft koele Wynen, Azynen, Kanefaflen, Papier ende Kaftanien, haer niet en ontfien door allerhande onbe- f hoorUjcke middelen ende wegen de voorfz Franfche koele Wynen, Azynen, Kanefaflen, Papier, end Kaftanien, in groote quantitey tonder het gebiedt van defen Staet bedecktelijck en met fïniirre praftijt quen in te brengen , ende vervolgens mede de voorfz Wynen, Azynen, Kanefaflen, Papier ende Kalt I uien, die, of alhier onbehoor lij ck zij η ingebracht of verbleven» te debiteren ende conilimeren | SO0| IST, &c. * Koele Franfche Wynen, Azynen, Kanefaflen, Papier ofte Kaftanien. φ T>efe claufule met Curcij f Letteren uytgedruckt', ü in het Placaet tegens den invoer ende cónjunpi van de Franfche koele Wynen, Azynen^ Kanefajfen> "Papier en Kafianien uyt-gelaten. T>efe volgende claufule ü in hetPlacaet tegens de Franfche koele Wynen·, &c, bygevoeght. )$( Midts de voorfz difcretie niet excederende voor yeder van de Godts-huyfen een OxhooftFuSj koele Wijn, ende een Oxhooft Azijn, tenware^ &c. Voorts üdenDatum, Paraphure , ende Teeckeningd conform het voorenfaende Placaet tegemèi invoer ende confumptie van de Franfche Brandewynen engediflileerde Wateren.

12. Placaet <van de Staten Generael der Vereenighde Nederlank' houdende verbodt tegens het inbrengen van vermenghde Wynen, in fraude wm verbodt der Franfche Wynen, onderpratext van Gewajfen van Galicien·, " ende andere Plaetfen. In date den twintighflen April 1674.

teyt op de Maze lbodanigen iaecke isbe£lcyt,in* welcke ten wederzyden geproduceert zijn Attejj* tien van verfcheyden Wijn-koopers ende Mtf*' laersin Wynenj d'eene verklaert hebbende^ waren iiiyvere Rijnfche Wynen, ende d'a^ dat het waren foodanige vermenghde Wynefl ■> die niet voor Rijnfche,maer voor Franfche vV f erkent behoorden te werden : Dat ooek Wy Lande Wynen werden ingebracht, die voor f < fche Wynen gekeurt endegeoordeelt fouden denj maerdat deKoopluyden haerwetent^l helpen met Atteftatien, dat het zijn Gcvaft*^ Galicien, Biicayen ende andere Plaetfen, jrjjj rende onder het ghebiedt van den Koning1* Spaignen, zijnde alle te famen gefteecken w frj icheFuftagie. SOO IST} Datwydacr^ willende voorlïen, goedtgevonden hebben. 1 fèn onfen Placate wel expreflèlijck telÏit& ^ ende te verbieden, 't inbrengen van alle ν€Γί^,

iE Staten Generael der Verecnighde Ne- derlanden. Allen den genen die defen fullen fien ofhooren lefen, Saluyt. T>oen te weten : Alfoo Wy dagelijcks onder-

;

vinden

dat door verfeheyde wegen ende pra&ijc- quen, in de voorfz Vereenighde Nederlanden, hoe langer lbo meer werden ingebracht, verkocht ende gedebiteert Franfche koele Wynen; ende foo wan- neer die door de Officieren werden aengehaelt, en ter judicature van de voornoemde Collegien ter Admiraliteyt gebracht, dat tuflehen parthyen me- nigerhande difpuyten komen te ontftaen, d'eene fuftinerendc dat het zijn Rijnfche Wynen, andere dat het zijn Franfche met Rijnfchc Wynen ver- menght, endedatdefelvedienvolghens de bena- minge van foodanighe foorten van Wynen moeten dragen, naerdewelcke demeefte apparentie van haer naem toekomt 3, ghelijck noch den derden Ja- nuari j laetftleden voor het Collegie ter Admirali-

-ocr page 326-

Verbodt van Manufacturen, Wynen, Brandewynen, &c.

285?

WvnciJ 'tzy die met Rijnfche, Franfche of andere foorten fouden mogen wefen vermenght, ende dat !|lefoodanighe vermenghde Wynen, als fuyvere Franfche Wynen fullen werden verklaert voor ver- beurt ende geconflfqueert, in conformité van onfe vooreaende Placaten teghens het inbrenghen van Franfche Koele Wynen ge-emaneert, fonder dat aen eenigedifputen ende exceptien fal werden ghe- defcreert; ende voor fooveel aengaet defrauden die ghepleeght werden, midts Franfche Wynen voorandere ongewoone Wynen te doen palieren; ren dien aenfien verftaen wy, ende ftatueren van ghelijckenby dcfen, dat als het niet zij η bekende iöorcen van Franfche Wynen, in wat Fuftagie de felveoock foudcri mogen ghevonden werden, het onusprobandi van dat het ghepermitteerde Wynen zijn, den Inbrenger falincumberen ; Deconfïica- tien, verbeurten, ende boeten over de tranfgreffie van defe onfe goede mcyninge ende intentie te val- len , te verdeden, foo als in de gemelte onfe voor- gaande Placaten tegen het inbrengen van Franfche koele Wynen ge-emaneert, wel expreflelijck ftaet uvr^edrackt. Ende ten eynde hier van niemandt eénige ignorantie pretenderen »1 Ontbieden ende verfoecken wy de Heeren Staten, Stadthouderen, Gecommitteerde Raedcn, ende Gedeputeerde Staten van de refpective Provinciën , ende allen

anderen Julticieren ende Officieren van de ièlve, dat iy deièn onièn Placate van ftoiidën aen alomme doen verkondigen , publiceren ende affigeren in alle Plaetièn daer fulcks noodigh weien lal, ende men ghewoon is ioodanighc publicatie ende affixie te doen. Laften endc beve- len voorts de Raden ter Admiralitcyt, den Ad- vocaten Fifcaels, midtigaders Admiraels, Vicc- Admiraels, Capiteynen, Officieren endc Bevel·· hebberen, als mede de Commiflariflên ende Com- miièn ter recherche, lbo in de Zeegaten, als elders, deièn onièn Placate na te komen , endc te doen nakomen , procederende ende doende procede- ren teghens de Contraventcurs van dien, fonder ooghluyekinge, faveur, diffimulatie of verdragh, wantwy fulcksalfooten dienfle vanden Lande , ende ten beiten van de goede Ingezetenen van dien bevonden hebben te bchooren. Aldus gedaen cr.de gearrefteert onder onièn Cachette, Paraphure,ende de Signature van een van onfe Griffiers , In den Hage den twintighilen April 1674; AVas gepara- pheert, A.Tieterfon > vt. Onder ftondt , Ter Ordonnantie van de hoog-gemelre Hcercn Staten Generael, Geteeckent, H.Fagel. Zijnde op het fpatium gedruckt het Cachet van haer Hoogh Mo. op een rooden Ouwel, ovcrdeckt met een papie- ren Ruytc.

Nader Waerfchouwinge <van de Staten Generael der Vcreenifhdc JSfe- derlandenjotpreeïfe onderhoudinge van de Tlacaten tegens den invoer~van de Wy- nen ende Brandewynen, ende Vyandtlijcke Manufacturen. In date den negenden Mey\6j^.

IE Staten Generael der Vereenighde Ne- derlanden. Allen den genen die deièn ful len fien of hooren lefen, Saluyt. "Doen te wet en ; Datwy huyden naerferieufe Beliberatie goedrgevonden hebben midts defen ge- Ipcralijcktewaerichouwen ende t'adverteren allen ende een yegelijck die het aengaen mach, dat onfe pafte mcyninge ende intentie, oock ernftige refo- jmeis, de Placaten teghens den invoer endecon- umptie van de Wynen en Brandewynen, midtfga- ers de Vyandtlijcke Manufacturen ghe-emaneert, raraielijck in alle haer pompen ende Articulen te ccuteien, ende teghens de Contraventeurs van en, als mede teghens de Officieren ende andere cnalatigh fouden mogen wefen de voorfz Placa- P ter executie te ftellen, ofte die daer omtrent wocn mogen komen te conniveren, met allen w ende vigeur te procederen ende te doen pro- ven, in conformité van de voorfz Placaten, en c^eloluticndicn-aengaendc fucceffiveliick ge- nen, ionder eenigh verdragh ofte diffimulatie. tender! Cyn7C ier van niemandt ignorantie pra> KnS^n011 tbclcdencndevcrfoeckenwy de Hee- " aden 2* „S^dch°uderen , Gecommitteerde Provinr bcdePutecrde Staten van de refpedti- fficier™ f"' λ? alIen anderen Jufticieren ende aerfcho,? cfe Landcn ' dat fY defe onfe °mvinSe van ftonden aen alomme doen

verkondigen, publiceren ende affigeren in alle Plaetièn daer fulcks van nooden weien fal, ende men ghewoon is ibodanige publicatie ende afficÜc te doen. Laften ende bevoelen voorts de Raden ter Admiralitcyt, voornamentjijck de Advocatcn- Fiicaels, Commifen-Generaels van de Convoyen endeLicenren, als mede deCommiilariflènende Commiièn ter Recherche , midtigaders allen an- deren dien het eenighfints aengaen mach, de voorfz Onfe Placaten, Reiblutien ende deiè Waerfchou- winge na te komen, ende tedoen nakomen 5 pro- cederende endc doende procederen tegens de Con- traventeurs van dien , fonder ooghluyekinghe, faveur, diffimulatie of verdragh, want wy fulcks aliöo ten dienfte van den Lande, ende ten beften van de goede Ingezetenen van dien, bevonden heb- ben te behooren. Aldus ghcdaen ende gearrefteert onder Onfen Cachette , Paraphure , ende de Signature van van een van Onfe Griffiers, In den Hage den negenden Mey fefthien hondert vier-en-tfeven- I ventigh. Was gheparapheert, Math. TompejVt, Onder ftondt, Ter Ordonnantie van de hoogh- gemelte Heeren Staten Generael. Ghetceckent, H. Fagel. Zijnde op 't fpatium ghedruckt het Ca- chet van haer Hoogh Mog. opeen rooden Ouwel, overdeckt met een papieren Ruyte.

Publicatie

Nn

-ocr page 327-

vr           Plachten J υ Böeck. ïö 14. Publicatie wan at Staten Generael der Vereenighie MMtUnkn waer by alle Verboeten endeYUcaten tègens 4m invoer van alle Brandewn^ 1 koeleFranfthePfynen, Azjnen, Kanefaffen, fspierendeKaflenien. Franfl Sauti&c. werden ingetrochto. In date den negenden OW"ober1Ó74.           l conföf fnité van ortfe Rêfolutie öp *t veïléeneri v

£pO

difpènfatiên, in 't reguard van de voorfz Plac den twaelfden February laetftledcn genomen t

fullen fien ofhooren lefen, Saluyt. 'Doen te weten : Dat wy huyden naer voor- gaende rype deliberatie om vcrfchèydene redenen dienftigh ende noodigh gheoordeelt, oock ver- volgens goedtgevonden hebben , dat alle de Placa- ten hier bevoorens by Ons gedaen emaneren, met de Refolutien daer op fucceiïïvelijck genomen, te- gens den invoer ende confumptie van allerhande Brandewynen, midtfgaders van Franfche koele Wynen, Azynen,Kanefaiïèn, Papier en Kaftanien, als mede de belaftinge op't Franfche Zout, ghe- mortificeert ende ingetrocken fullen werden, ghe- lijck alle defelve Placaten en fucceffive Refoluti.n ingetrocken werden mids delen j ende fulcks we- derom toegelaten de vooriz Speciën met den aller- eerften binnen defe Landen in te brengen, te ver- tieren ende te coniiimeren, even ende in fulcker voegen, als voor 't emaneren van de voorfz Placa- ten is geièhiet geweeft ·, des dat over ende ter faecke van yeder Vat Brandewijn ( twee ftucken, van wat Fuftagie, groot of kleyn , hoe die fouden mo- gen weien, voor een Vat gereeckent} ende yeder Vat Franfche koele Wyne.n ende Azynen, dat als boven binnen defe Landen fal werden ingebracht, op de refpeftive Comptoiren van de Convoyen en Licenten by proviile voor een Jaer, tot een preuve ten behoeve van de gemene faceke betaelt fal moe- ten werden fefthien Caroli guldens ·, des dat om- trent de lèlve betalinge eèn generale ende vafte pra&ijcquegeobièr veert lal moeten werden, ïbnder dat daer omtrent eenige de minftedifpenfatie ver- leent jal mogen werden, anders als volgens ende in

öp dat een yegelijck van defe Onfe goede meynin0i ende intentie kenniite macih bekomen om fich ^ naer te reguleren; ontbieden ende verfoecken \\\

de Heerèn Staten , Stadthouderen, Gecomniii. teerde Raden, endeGedepuieerde Staten van de refpeftive Provinciën , ende allen anderen fufti. eieren ende Officieren van de felve Landen, datft deiè Önle Publicatie van Honden aen alomme doca verkondigen, uytroepen, publicer_Yi ende <;flioe. ren in alle Steden ende Plaetfen daer fulcks noo. digh wefen fal, ende men gewoon is foodanigepu. blicatie ende affiftie te doen. Lailtn ende bevelen voorts de Raden ter Admiralitey t, de Advocaten. Fifcaels, midtlgaders Admiralen, Gouverneurs, Commandeurs, Lieulenant ende Vice-Admiralen, Ridtmeefteren, Capitèynen, Officieren ende Be- velhebberen, de goede Ingezetenen deierLanderj het effecT: van de boven-gemelte Onfe meeningecn intentie volkomentlijck, ruftelijck en vredelijcktt laten ghenieten, fonder oppofitie of belet ter con- trarie } want wy fulcks alfoo bevonden hebben te behooren. Aldus gedaen ende gearrefteertter Vergaderiftge van dé hoögh-gemelte Staten Gene- rael , in den Hage den negenden Oetober iö/f Was gheparapheert, Isbr. van Vierjfm > vt. Onder ftondt, Ter Ordonnantie van de felve Was ghetëeckent, J. Spronffen. Zijnde öpta fpatium gedruckt het Cachet van haer Éöögh Ma op een roödèn QüWél, θVérdeckt mét een' papött Ruyte.

y

1

DEN

1 j'., ' : Si

■'■: 'X.'i„ , '"i-'ï

■Α \

**ÉÊE

-ocr page 328-

igt

DEN ELFDEN TYTEL, houdende de Placaten van verbodt ende weder open - ftellen van alle Vaert naei* Ooiten ende Weften, Navigatie, Commercie,Groenlandt- fche Vaert, ende de Groote en Kleyne Virföherye, t'zedert den Jare ι66ψ ter occafie van de Oorlogen ge-emaneert.

Placaet <van de Staten Generael der Vereenighde Nederlanden 4 Waer by alle Vaert uytde Vereenighde Nederlanden werdt verboden. In date den 2 6 January 166 f.

H*|E Staten Generael der Vereenighde !' Nederlanden. Allen den genen die defen fullen fien of horen leien, Saluyt. 'Doen te weten : Alibo Wy tot Ons leetwefèn hoe langhs fbo meer bevinden, dat de diffe- renten tuflehen de Kroon van Engelandt en defen Staet, die Wy door alle middelen geerne hadden gefien, endedaerna ghetrachthebben, dat inder ! minne hadden terneder geleght ghewoïden, foo verre zijn gekomen, dat denKoningh van Groot Brittannien door fyne Oorlogh-Schepen ende Sub- jecten., niet alleen heeft doen aenhalen > opbren- gen ende verkoopen alle Schepen ende Goederen inde voorfz Vereenighde Nederlanden t'huys hoo- iende, die fy hebben konnen machtigh werden, nemaer oock vervolgens eenighe van de Oorlogh- Schepen vanden hoogh-gemelten Staet vyandtlijck t'aggrciTeren, ende daer door in een openbare rup- turezijn gevallen. SOO IS T, Dat Wy ten nieninfichte, ende om andere pregnante redenen "endeconfideratien, Ons daer toe moverende, goet- Jpondcn hebben te verbieden, ghe.lijckWy wel jexpreflêlijckcndefcherpelijck verbieden by defen l^nicnPiacate, gcneralijck alle Vaert uyt demeer- |ghcnoemde Vereenighde Nederlanden, ende het irdlorc van dien, 't zy door't Canael, achter Eh- Relandcom, naer Ooften ende Noorwegen, of na Peiiigc andere Landen , Steden of Plaetfen over Fcc "uyCe" Duyns, werwaerts het oock foude rao- Wn w'e'c" 5 op poene van confifcatie van Schip en [voedt, oi de waerde van dien, ende arbitrale cor- «hetegens de Schipper, 'tzydat het Schip ghe- omenibude mogen zijn, of behouden t'huys ge- omen wcfen. Suilende vandc voorfz poenen een jae-parcgcappliceert werden voor den Aenbren- > ^icdefdve oock foude mogen wefen, een ndc VV00Ïdcn °fflcier die de calange doen fal "citerende derde-part voor de gemene fake.

Belaften midts deièn wel fcherpelijck de Officieren in de reipeétive Zee-gaten deièr Landen, dat fy naeuw reguard fullen hebben te nemen op de Con- traventeurs van die ons Verbodt, de fclve aenbren- gende daer het behoort, om jegens haer als vooren geprocedeert te werden. Ende op dat niemandt hier van ignorantie en hebbe te pretenderen, ont- bieden ende verfoecken Wy de Heeren Staten, Gecommitteerde Raden, ende Gedeputeerde Sta- ten van de Provinciën refpedtive van Gclderlandt, ende het Graefichap Zutphcn , Hollandt ende Weft-Vrieilandt, Zeelandt, Utrecht, Vrieflandt, Over-Yflèl, midtfgaders Stadt Groningen ende Ommelanden, ende allen anderen Jufticieren ende Officieren van de ielve, dat fy defe Onfc Ordon- nantie endeVerbodt van ftonden acn alomme doen verkondighen , publiceren ende affigeren, in alle Plaetfen daer fulcks noodigh weien fal, ende men gewoon is fodanige publicatie ende afficÏie te doen. Laften ende bevelen voorts de Raden ter Admira- liteyt, den Advocaten-Fifcaels, midrigaders Ad- miraels, Vice-Admiraels, Capiteynen, Officie- ren ende Bevelhebberen, defe onfè Ordonnantie ende Verbodt te achtervolgen, ende doen achter- volghen ; procederende ende doende procederen teghens de Contraventeurs van dien, fbndcr oogh- luyckinge, faveur, difllmulatie ofverdragh, want Wy fulcks alib ten dienfte van den Lande, en wel- ftant van de goede Ingezetenen van dien,bevonden hebben noodigh te zijn. Aldus gedaen, ende gearrefteert ter Vergaderinghe van de hoogh- gemelte Staten Generael, in den Hage den Ces en twintighftenJanuary ióóf. Wasgheparapheerr, I. v. Reigersbergh, vt. Onder ftondt, Ter Or- donnantie van de felvc. Geteeckent, N. Ruyfch. Zijnde op 't fpatium gedruckt het Cachet van haer Hoogh Mog. op een rooden Ouwel, overdeckt met een papieren Ruyte.

2

ι lacaet van de Staten Generael der Vereenighde Nederlanden, hou- dende verbodt tegens den uytvoer van allerhande Gereetfchappen ende Vifchtuyghs tot detValvis-vanghftgerequireert, In date den 2 6 Januarij 166 f. fel, vj .Generael der Vereenighde Ne- 1 te weten : Alibo Wy in gewiflè ervaringe komen* iülïewT Π fk^^en ^en 8cnen die defen dat, niet tegenftaende Oniën Placate vandènveer- 1 len°fhoorenleien, Saluyt. T>oen thiendenDecember 1663,verfcheydeIngezetenen Nin                         defer

-ocr page 329-

Placaten. ι. Boeck. 11. Tit-

!<)%

Gecommitteerde Raden, ende Gedeputeerde <J ten van de Provinciën refpeclrive van Gelderh <?' ende het Graeflchap Zutphen , Hollandt e !i' Weft-Vriellandt, Zeelandt, Utrecht, Vriefla? Over-Yflèl, midtfgaders Stadt Groningen e 1 Ommelanden, ende allen anderen JvffticiereneJ! Officieren van delèlve, dat fy delen Onf Placate van Honden aen alomme doen verko kondighen , publiceren ende afflgeren, in aii Plaetlên daer fulcks noodigh welen lal, ende nie' gewoon is fodanige publicatie ende affifrie te doen Lallen ende bevelen voorts de Raden ter idmk liteyt, den Advocaten-Fifcaels, midtfgaders Ad. miraels, Vice-Admiraels, Capiteynen, Officie. ren ende Bevelhebberen, als mede de Commiifr rillen ende Comraifen ter Recherche, foo in è Zee-gaten als elders, defe onfen Pacate na te komej en doen nakomen; procederende en doende pro«. derentegensdeContraventeursvan dien, fonds ooghluyckinge,faveur,difilmulatieofverdrag,\vai!i Wy fulcks alibo ten dienfte van den Lande, enè ten beften van de goede Inghezctenen van dien, haer met de Walvis-vanghft generende, bevonden hebben noodigh te zijn. Aldus gedaen, gearreftecri endegerenoveert ter Vergaderinge van de hoogh. gcmelte Staten Generael, in den Hage den fes es twintighftenjanuary idóf. Was gheparaphecrr, I.v. Reiger sbergh^ vt. Onder ftondt, Ter Or- donnantie van de felve. Geteeckent, Ν. Ειφ, Zijnde op 't ipatium gedruckt het Cachet van m Hoogh Mog. op een rooden Ouwel, overtó met een papieren Ruyte.

ddèr Landen haer vervorderen, ten behoeve van andere Uytheemfche Natiën, alhier te Lande in te koopen allerhande Vifch-tuygh, ende andere be- hoeften, tot het vangen van walviilcheii ghereqni- reert werdende, tot grootc prejuditie vatide goede Ingezetenen defer Landen, die de voor-ghcmelte Vilïcherye met groote koften en pcrieulen in train hebben ghebracht, ende tot dejegenwoordigebe- wuftegelegentheyt hebben doen toenemen, daer inne, tot voorkominghe van meerder lchade ende diverfie, dient te werden voorficn. S O O IS T, Dat Wy,' naer voorgaende rype deliberatie, ende refumptie van Onfen voorfz Placate, goetghevon- den ende gereiblveert hebben, op nieuws te inter- diceren ende te verbieden, gelijck Wy interdice- ren ende verbieden by defcn,dat gene Gereetichap- pen tot de voorfz Vilïcherye dienftigh, 't ζγ Cha- loupen,Vaten,Lynen,Harpoenen of ander Tuygh, hoedanigh het ielve ghenaemt foude mogen wefen, uytdefe Landen in andere Nabuyrige Plaetlèn of Natiën lullen mogen worden uytghevoert, onder cenigerhande pretexten; oppcene van confifcatie der voorfz Gereetfchappen, die bevonden fullen worden afghefchcept, of gheladen te wefen, om buyten's Landts vervoert te werden j Suilende van de voorgefteldc poenen een derde-part geappliceert worden voor den Aenbrengcr, wie de lëlve oock foude mogen wefen, een derde-part voor den Of- ficier die de calange doen lal, ende het refterende derde voor de gemene fake. Ende op dat niemandt hier van ignorantie en hebbe te pretenderen, ont- bieden ende verfoecken Wy de Lleercn Staten,

Nader Placaet-ende verbodt van de Staten Generael der Vereenim Nederlanden, tegens de Vaert ende Viffcherye op ende ontrent Groenland^ wet hl gevolge ende aenkleve van dien. In date den 14 Maert 1665. j Plaetfen fouden trachten te verfendenj osni het voorfz Verbodt, foo veel in haer is j i maecken, tot merckelijcken ondienft van 't Land j ende fchade van veele goede Ingezetenen van én ende derhalven inhercrende den teneur der voort'] twee diftindle Placaten, ten dage als voorenoptó j voorfz fubject ge-emaneert, goedtgevonden w\ ben andermael ende op nieuws de voorfz Vii&ne| ende toeftel daer toe noodigh, midtlgadars m het verhuyren van Schepen of Perlbnen tot fulcs» eynde, ende fpecialijckden uytvoer der Bchow8 wel ernftelijck ende fcherpelijck te verbieden, w 1 waerfchouwinghe dat yemandt, contrarie doe» ende daer over geattrappeert wordende> niet p* j rigoureuièlijck, ende lbnder eenige conruvenoe j den teneur der voorfz Placaten gheftraftj netM daer en boven oock naer exigentie van iaecRC »> I

r

[E Staten Gderlandenfullen fiente weienverlcheyde pregnanbevorderinge van dde , by Onfe tweetwintighftenjanuaexpreflelijck ende finterdiccert 't aenftloopendejaer ióóflcheryc op ende onthet employ van Scht'huys hoorendc, incynde, alsmede dhoeften daer toe noder in de voorfz Plain ervaringc komen

ijck gecorrig niemandt hiervan ignorantie en hebbe ^P^'u, deren, ontbieden ende verfoecken wy «e fc, _, Mogende Heeren Staten,Gecommittecrdel^ ^ ende Gedeputeerde Staten van de Provtnf; relpeftivevan Gelderlandt, ende 't GraffJaPJ phen, Hollandt ende Weft-Vriellandt, wem. Utrecht, Vrieflandt, Over-Yflèl, ^dty{ gen ende Ommelanden, ende allen a-ndereft ^^ eieren ende Officieren > dat fy delen Önfen ν ^ ende Verbodt van Honden aen alomme doen

\

Menfchen fouden onderftaen hare Schepen, onder andere pretexten hier bevoorens buyten's Landts gefonden, daer toe te verhuyren, of indirectelijck te laten employcren» ende oock door toebereytle- felen hier te Lande, veel varende Luyden op te houden, ende impreifie te geven, als of foodanige VifTcherye noch dit lopendejaer fynen voortgangh foude konnen ghewinnen : Dat oock anderen de voor-ghemelte Gereetfchappen, nietkleynVaer- tuygh naer de naeft-bygelegen Neutrale Steden en

H—i

-ocr page 330-

Raeckende de Schip-vaert, Walvis-vanghit tndc Viflcheiye. zp 3

voor de welvaert van de goede Inghezetenen van dien bevonden hebben alibo te behooren. Gege- ven in den Hage onder onièn Cachette, Paraphure, ende de Signaturc van onfen Griffier, op den 14 Maertiöóf. Was geparapheert, I. v. Reigers- bergh, vr. Onder itondt, Ter Ordonnantie van de hoogh-ghemeke Heeren Staten Generael. Geteeckent, N. Ruyfch. Zijnde op het fpacium ghedruckt het Cachet van haer Hoogh Mog. op een roodcn Ouwel. overdeckt met een papieren Pvuytc.

■-n uvtroepen, publiceren ende affigeren

dufdanFe uytroepinge , publicatie ende arFiftie

in

lid^iam^lcncnde bevelen voorts de Raden ter iC. Eaütcyt, de Advocateu-Fifcaels, ende allen Si die't behoort, defen onfen Placate ende ïvrbodc tc achtervolgen, ende doen achtervolgen 5 nTedsrende ende doende procederen tegens de

raventeurs ende Overtreders van dien, tot de mrfe poene ende ftraffe, fondcr gratie, ooghluyc- Ynae faveur, diffimulatieofverdragh; wantwy yck/ten meeftcn dienfte van den Lande, ende

Jsfoch naer der Placaet, raeckende de Groenlandtfche Vaert, In date den dertighflen Maert 166 f.

f

: ü^.E Staten Geneaael der Vereenighdc Ne- derlanden. Allen den genen die defen fullen Hen ofte hooreii lefen, Saluyt. 'Doen te weten : AlfooWy, nietjegen- Ëhcnde Onfe voorgaende Placaten op den 26 Ja- jmiarv laetftledcn, ende veerthienden defesghe- fcmaiicerr, daer by abfolutelijqk, wel expreflèlijck jfendc fcherpelijck is verboden de Vaert op ende on- ItrcntGrocnlandt, voor'taenftaende fayfoen, en ■itgeheelcloopendejaer 166 f > in ervaringe ko- ften dat eenigc Inghezetenen van defen Staet fich inbeelden dat na het uytloopen van 's Landts Vloot Bet voorfz Verbod t wel mochte worden ingetroc- Jcen, ende de voorfz Vaert gepermitteert, en daer J|oc albercydts preparatien beginnen te maecken, Éwelckalfoodireftelijckisftrydende tegens Onlè oede meyninge ende intentie. SOO IST; it Wy, nochmaels conformerende de voorfz Pla- ten in alle hare deelen, ende de precife oblervan- Jticcndcnakomingevandefelve, onder depcenen jpcr by gclhtuccrt, · een yeder wel ftriite aenbeve- |endc , hebben boven dien een yeder van Onlc goede inghezetenen, tot voorkominghe van hare Khade, wel willen vvaerfchouwen ende interdiceren clijck Wy de felve waerfchouwen ende interdice- ,cn by defen, dat niemandt hem fal hebben te ver- vorderen eenige toebereydinge tot de voorfz Vaert Τ maecken; op pcene dat de Schepen, Chaloupen, Vaetwerck, Harpoenen, Lynen, Lenfen, en alles ra tot de Walvifch-vanghft gehoort, na defen al- do gepreparcert, fullen verklaert werden voor ver- F!rtendcgeconfifqueqrtj gelijck Wy in krachte ïvlcs de yoorfz Schepen, Chaloupen en toebereyt- F en vcrKlarcn voor verbeurt ende gheconfifqueert paecn, en daer en boven op arbitrale ftraffe te- ;n dlc fm dlc fulcks contrarie onfe goede mcy- w lnfientlc fullcn dcrvcn ondernemen>aI- y vcritaen, ende onveranderlijck daer by

fullen verbly ven, dat felfs naer het uytloopen van 's Landts Vloote de voorfz Vaert ende ViiTcherye ablblutelijck ende ionder eenige veranderinge het geheelejaer geduyrende, fal Zijn ende blyven ver- boden. Ende op dat niemandt hier van ignorantie en hebbe te pretenderen ·, Ontbieden ende verfoec- ken Wy de Edele Mogende Heeren Staten, Ge- committeerde Raden, ende Gedeputeerde Stitcn van de Provinciën refpecÏive van Geldcrlandt ende 't Graefichap Zutphen, Hollandc en Weft-Vrief- landt, Zeelandt, Utrecht, Vrieflandt , Over- Yllel, Stadt Groningen ende Ommelanden, ende allen anderen Jufticieren ende Officieren, dat fy deièn Onfen Placate ende Verbodt van ftonden aen alomme doen verkondigen , uytroepen, puj bliceren ende affigeren in alle Plccken van dciè Landen, daer men gewoon is ibodanige uytroe- pinge, publicatie ende afficlie te doen. Laften ende beveelen voorts de Raden ter Admiraliteyt, den Advocaten - Filcaels, ende allen anderen die 't be- hoort, delen onièn Placate ende Verbodt te achter- volgen ende te doen achtervolgen, procederende ende doende procederen tegens de Contraventeurs ende Overtreders van dien, tot de voorfz pcene ende ftraffe, lbnder gratie, ooghluyekinge, faveur, diffimulatié of verdraglv, want wy fulcx ten meeftcn dienfte van den Lande, ende voor de welvaert van de goede Ingezetenen van dien, bevonden hebben alfoote behooren. Gegeven in den Hage onder Onièn Cachette, Paraphure, ende de Signaturc van Onièn Griffier, op den dcrtighften Maert τ 66 f. Was geparapheert, Z. van Rechteren d'Almelo^t. Onder ftondt, Ter Ordonnantie van deielve. Gheteeckent, N.Ruyjch. Zijnde op't fpatium ghedruckt het Cachet van haer Hoogh Mog. op een rooden Ouwel, overdeckt met een papieren Ruytc.

5.

Placaten van de Staten Generael der Vereenighde Nederlanden , hou- dende verbodt tegens het exerceren van degroote en kleyne Vifcherye-, voor de Jaren 166 f en 1666, als mede tegens het inbrengen van eenige Haringh of ge/out e Vifch "oan buyten in defe Landen : Ende voorts tegens het uytvoeren van Gereetfchappen> ende het oefenen van de voorfz Viffcheryen uyt eenige Havenen buyten defen Staet, In dates den tweeden April 166^, en eer firn February 1666,

E Staten Generael der Vereenighde Ne- ttrn· -Pt den senen die defe» Ullen fien ofte hooren lefen , Saluyt.

'Doentcweten : Alibp hetiayiben feer begint te naderen., dat de goede Ingezetenen deler Landen, haer gewoon zijnde te erneren met de groote ende klcvne

-ocr page 331-

Piacaten. ι Boeck. ι ï Tiu

2c?4

kleyne Viiïcherye , waer door Wy verilaen de Ha- ringh-vaert, ende de Dogge-vaert, hare prepara- tien ibuden beginnen te maecken, met het toeftel- lenvanhareBuyilènen Hoeckers, ende alles wes daer toe gerequircert wert : Ende nadien den Ko- ningh van Groot Brittannien continueert in fyne onrechtvaerdige ende violente proceduren teghens dcfe Vercenighde Nederlanden. SOO IST, Dat Wy om goede redenen en coniideratien Ons daer toe moverende, ten beften van den Staet, ende van de goede Inghezetenen van dien, ende infon- derhey t mede van die gene, die haer ghewoon zijn met de voorfz VuTcherye teerneren, by refumptie van 0?ife voorgaende 'Piacaten -van den tweeden Aprilis ende thienden Juni/ des voorleden Jaers ïóóy. goedtghevonden hebben wel expreilelijck te verbieden ende interdiceren, ghelijck Wy ver- bieden ende interdiceren by defen, dat niemandt van oniè Ingezetenen voor dit aenftaende faifoen, ende den geheelcn \ooipenacn]arcfeflhienhondert fes en tfefligh , eenighe Buyilèn of Hoeckers fal vewnogen t'equiperen, om daer mede t'exerce- ren de voorfz Viifcheryen, of daer toe de minfte preparatie of toeftel te maecken, of de felvetoege- maeckt, elders te verfenden ·, op pcene dat de voorfz Buyflen, ende de gantfche Vleet, midtfgaders de Hoeckers, en alle de Vifch-Gerectfchappen alfoo tocghemaeckt, fullen worden verklaert voor ver- beurt ende geconfifqueert, gelijck Wy de ielve by delen verklaren voor verbeurt ende geconfiiqueert; ende daer en boven op arbitrale ftraffe jeghens de Contravcnteurs van defen onièn Placate. Wel- verflaende dat alleenlijck die -van de kkyne Vijfchery hare Neeringe fullen mogen oejfenen ende exerceren lot den lactjien van defe loopende maendt, ofte tot prima Maert naeflkomende excluys, doch langhcr niet , tot Onfe naerder ordre Interdiceren ende verbieden voorts wel expreilelijck by defen, dat niemandt van de voorfchreve Onfe Ingheze- tenen , 't zy Stierluydcn, Bootsgelèllcn, ofte de gene die haer met de voorfz Viffchcryc zijn ghene- rende, haer in Perfoon buyten defe Vercenighde Nederlanden fich fal hebben te begeven, om uyt andere Quartieren ter Viffchcryc te varen, of eeni- geBnyffen, Hoeckers, Tonnen, Netten, ofeenige andere Gcreetfchappen, tot deViffcherye behoo- rende, uyt te voeren, of acn anderen te tranfporte- ren, om buyten defe Landen vervoert te werden j op pcene van daer over arbitralijck, ende nacrexi- gentie van faken, boven de verbeurte van de voorfz Buyifen, Hoeckers ende Gcreetfchappen, exem-

plaerlij ck aen den Ly ve te werden geitraft. ΐ

Cf-

diceren ende verbieden voors mede alle ende yegelijck eenige Haringh of gefouteVifchvani,CCn ten in defe Landen in te brengen ; endebev?' ovcr-fulcksalle Ingezetenen ende Onderdanen'11 fer Vereenighde Nederlandtfche Provinciën. % verteren ende vermanen Voorts alle Onfe Gealli den, Vrunden ende Neutralen, haer van ful^ doen te onthouden; op poene dat foodanigen \{ ringh ende gefoute Vifch, contrarie defe onfe t terdiftie ende advertentie, van buyten alfoo ύα' bracht werdende, mede fal werden geconfifqUeL, t'appliceren de voorfz poenen , verbeurten, tu confifcatien een derdendeel voor den Aenhaeldcr of Aenbrenger, 'tzydefelve inEedt endeBedi{, ningcvan't Landt foude mogen zijn of niet, ee, derde-part ten behoeve van den Officier die de& lange ende executie doen lal, ende het refterenï derde-part ten behoeve van de ghemechefaeckt, Ende ten eynde niemandt hiernaermaelseenHi· ignorantie kome te pretenderen, ontbieden end; verfoecken Wy de Heeren Staten, Gecommittee;. ne Raden, ende Gedeputeerde S taten van dePn> vinden refpeeÜve van Gelderlandt ende 'tGratf. fchap Zutphen, Hollandt ende Weft-Vricilaridt, Zeelandt, Utrecht, Vricflandt, Over-Yfièl,mitli>i. ders Stadt Groningen ende Ommelanden, ende allen anderen Jufticieren ende Officieren van è felve, dat fy defe onfè Ordonnantie e nde Verbod van ftonden aen allomme doen verkondigen, pu- bliceren ende affigeren in alle Plaetfen daer fulefe noodigh wefen fal, ende men gewoon is foodanif publicatie ende affiftie te doen. Lallen ende k· velen veorts de Raden ter Admiraliteyt, den Ai vocaten-Fifcaels, midtfgaders Admiraels, Vicc- ■ Admiraels, Capiteynen, Officieren ende Bevel· hebberen, als mede de Commiflariiïèa ende Cos· mifen ter recherche,foo in de Zee-gaten alsekfe defe oniè Ordonnantie te achtervolgen ende ès achtervolgen·, procederende ende doende pros- deren tegens deContraventeurs van dien, föffl ooghluyekinge, faveur, diffimulatie of verdnf want Wy fulcks alfoo ten dienfte van den Law bevonden hebben noodigh te zij η Aldus ghette ende gearrefteert ter Vergadcringe vandeho# gemelte Staten Generael, in den Hage den eerite Februarij ι666, Was geparapheert,jp, vanGe0 Onder ftondt, Ter Ordonnantie van de Μ Geteckent, N. Ruyfch. Zijnde op 'tlpariuef druckt het Cachet van haer Hoogh Mog. op | rooden Ouwel, overdcckt meteen papierenΚψ

'                                                                                                                                          tti TJïEtgene dat in 't voorenftaende Tlacaet met Curcijf-letterenftaet uytghedruckt, ü in het Jaer ïlj ■*- ■*- voor ampli at ie by gekomen. Het Tlacaet van den Jare 166 j is gheparapheert, Z. van Rechteren d'Almelo. Ende geteec&'i N. Ruyfch. 6. Placaet <van de Staten Generael der Vereenighde Nederland waer by alle Contracten ende Verbonden, by 'f Zee-varende Volck met de $c"%m Stuyrluyden ende Reeders van Schepen op Groenlandt aengegaen, werden i^f™ voor nul ende van onwaerde. In date den 2 5 April 16 6 f.

E Staten Generael der Vereenighde Ne- derlanden, Allen den genen die defen fullen fien ofte hooren lefen , Saluyt, 'Doen te weten: Dat Wy op den tweeden de groote ende kleyne ViiTchery, met het gen ^

-ocr page 332-

Raeckende de Schip-v^ért, Walvis-vanghft m^ Viilcheiyè, lp f

waerden, ftellende alle de voorièyde Macrolen en varende Luyden, egène uytgheibndert, op haer vrye voeten, οήϊ haer te begeven in den dienft van den Lande. Ordonnerende ende.ftatuerende »dat by de gene, die haer in den voorfedienftTullen ko- men begeven, gene der voorichreye uytgeloofde penningen aen yemant fullen werden uyrghekcert. Ende ten ey nde niemandt daer van ignorantie eri pretendere, nemaer alle ende een yegelijck weten mope, waernaerhy hem nebbe te reguleren, foo ontbieden en verfoecken wy daeromme de Heeren

i -ApoKtoert» gelijckniededaertevoorenkera- fl"L Indrtedoentegenshetuytvaren na Groen- ■Tui. Wv cemovccrt zijn geweeft uyt pregnante Tnto/en. met alleen op dat deVyandenvan Κ1 toet, met de fchade van de goede f nghezete- Idcfcr Landen niet verrijckt fouden werdenj fWr oock ten cyride de varende Luyden, de welc- KmetdevoorizVüTcherye, ende de Vaert ^Groenlandt, ghewoon zijn te erneren, van de ILieydeOnfe goede meyningc by tijdts gewaer-

ouv/tzünde, haer by den tegenwoordigen toe Ent van faecken fouden mogen laten ghebruyeken ν dienfte van den Staet, ende alfoo mede, voor Eo veel in haer is,helpen afweren het ge weidt daer Ede denfeiven Staet byhetRijck vanEngelandt Inrcchtvaerdelijck gedreyght wordt : Maer alfoo MVy tceensde ièlve Önie goede meymnge ende in- Entie in ervaringe komen, dat vele varende Luy- Ten, haer van den voorfeyden dienft onthouden, ioor dien /y haer verplicht vinden aen Stuyrluyden pan de voorfz ViiTcherye, onder welcke iy te varen Ëhcwoon zijn, ende mede aen de Schippers van de Hncken ten verfchvanghit,voor de loopende teelt, pidcfgadersaen deReeders op de Groenlandtfche 'kacrt°, of Walvifch-vanghft, ende andere, onder jferbandt van contrarie doende, te vervallen in de Kade van 'tuytkeren aen de ièlve van feeckere jjbmmen van penningen : Het welck alfoo niet en feehoort. SOO IST, Dat Wydaertegens wil· Éndcvoüriien, ende devoorièyde varende Luy- fgen van de voorfz verbinte niflèn ende fchaden, e de fdve daer uyt fouden te verwachten hebben, jillende bevryden, alle ibodanige befprecken, con- Éfaiten ende verbanden, met Stuyrluyden, Schip- jpS) Reeders van eenige Schepen» ofPinck-Schip- rs ghemaeck t of aengegaen, hoedanig h de ièlve uden mogen wefen, verklaert hebben, ende ver- aren by deièn te weien nul, egeen, ende van on-

Staten, Gecommitteerde Raden,en Gedeputeerde Staten van de Provinciën reiJ3e£r.ive van Gelder- landt ende 't Graeffchap Zutphen * Hollandt ende Weft-Vrieflandt, Zeelandt, Utrecht, Vrieflandt, Over-Yiïel, Stadt Groningen ende Ommelanden, ende allen anderen Jufticieren ende Officieren, dat fy het ièlve Placaet van (tonden aen alom me doen verkondigen, uytroepen, publiceren ende affigeren in alle Plecken van dek Landen, daer men gewoon is dufdanige uytroepinge, publicatie ende affiiftie te doen. Laften ende bevelen voorts de Raden ter Admirahteyt, de Advocaten-Fiicacls, ende allen ende yegclijcken die het eenighfints aengaen mach, deièn onièn Placate te achtervolgen ende doen ach- tervolgen ; procederende ende doende procederen teghens de Contraventeurs ende Overtreders van dien, fonder gratie, ooghluyekinge, faveur,diilïmu- latieofverdragh, want wy iülcks tendienire van den Lande hebben bevonden te behooren. Aldus ghedaen ende gearrefteert ter Vergaderinge van de hoogh-gemelte Staten Gcncrael, in den Hage den 2 f April 166f. Was gheparapheert, Johan de Wit, vt. Onder ftondt, Ter Ordonnantie van de ièlve. Geteeckent , N. Rtiyfch. Zijnde op 't ipatium gedruckt het Cachet van haer Ho. Mo g. op een rooden Ouwel, overdeckt met een papieren Ruyte.

Placaet <van de Staten Generael der Vereenighde Nederlanden, hou- dende vernieuwingeen nader Waerfchouwinge van'tverbodt van de Groots ende Kleyne Viffcherye. In date den thimden Juni/ 166 f.

7·

ifc. Staten Generael der Vereenighde Ne- derlanden. Allen den genen die deièn fullen fien ofte hooren leien , Saluyt. 'Doen te weten : Alfoo Wy, nietjegen- icnae onfen voorgaenden Placateopden tweeden Wis Jaetftleden ge-einaneert, daer by abfolute- Wndcwelfcherpelnok is verboden de Grootc d Yl^nt Viflcheycö, oftede Haringh- vaert, rac Ooggc-vaert uyt defe Landen te exerceren, ^reude het aenfliende fayfoen, endedit gehele ^endejatr 1665, in ervaringe komen, dat eeni- ^zetentn van deièn Staèt fich inbeelden, dat na* noch Wel eenige veranderinge foude we- Jru!e,maciTtcn> ende dat het voorfz Verbodt *rfP A. Wcderom mocht worden inghetrocken, r^cvoorfe Vafièherycnm tgcbecfbf ten dode -"^eertiolles nocfetansdircclrelijck ftrydende nJfg°e<1emeyningeende intentie. SOO ir&nr ™^ nochmaels confirmerende. den cnlobf^CnPlacaCei«aUefyne deelen, tode de Ét nrr ?detl}e nakominge van dien, on- F«nen daer by gheftatueert, een yeder wel

Uriitte aenbevelende, heb,ben boven dien een ye- der van Oniè goede Ingezetenen, tot voorkominge van hare fchade, wel willen waettfehouwen ende in- terdiceren, ghelijck Wy de ièlve waerfchouvven ende interdiceren by deièn, dat niemandt fich lal hebben te vervorderen eenige roebereydinge tot de voorfz VilTcheryen temaeckeii} op poene dat de Buyièn,Hoeckers,ende alle ander Vaertuygh,mitf- gaders de Netten, Tonnen, en alle andere Gercet- ichappen dienende tot de oefreninge van de vooriz groote en kleyne Viflcherye, die naer date van den voorfz Onièn Placate geprepareert zijn, of fouden mogen werden, om daer mede de vooriz Neeringe gheauyrende dit loopende Jaer te oeifenen, füllen verklaert werden voor verbeurt en geconfifiraeect; ghelijok Wy in krachte defes de voorfz Buyièn, Hoeckers ende ander Vaertuygh, midtfgaders de vooriz toebereytièlen, verklaren voor verbeurt en gheconfifqueert by<3efenj ende daer en boven op arbitrale ArafFe tegens diegene diefulckscontrarie Oniè goede meyninge ende intentie fullen derven ondernemen j alibo Wy verftaen, ende onveran- derlijck

-ocr page 333-

Bili

kit.

.Tit.

<-:t

U fl

κ

/JYltHDlUV

Advocaten - Filcaels, ende allen anderen die' hoort, defen onfen Plaeate ende Verbodt tea l volgen ende te doen achtervolgen, proceder1' ende doende procederen tegens de Contraven ende Overtreders van dien, tot de voorfz r^ ende ftrafFe, fonder gratie, ooghluyekinge, f3y diilimulatie of verdraghi want wy fulcx ten 1aS diCnfte van den Lande, ende voor de welvaerr I de goede Ingezetenen van dien, bevonden hein! aliöote behooren. Gegeven in den Hare omk Onfen Cachette, Paraphure, ende de Signatnrc Onfen Griffier, op den thiendenjunij fö Was gheparapheert , Johan de Wit^ J Onder ftondt, Ter Ordonnantie van deft|ft Gheteeckent, Inabfentie van den Griffier, j SpronJJen. Zijnde op 't fpatium ghedrucktfc Cachet van haer Hoogh Mog. opeen roi Ouwel , overdeckt met een papierenRuyte,

derlijck daer bv fulïeri bly ven, dat de voorfz groöte en kleyné Vifteherye abfolutelijck,en fonder eeriigë veranderinge 't géhéeiejaer duyrende,fullen zijn en blyven verboden. Éncfe opdat niemandthiervan ignorantie hebbetepmenaeren ; Ontbieden ende verfoecken Wy de Ed. MoglHeeren Staten, Ge- committeerde Raden, ende Gedeputeerde Staterf van de Provinciën refpeitive van Gelderlandt ende 't Graeffchap Zut^hen, Hollandt' en Weft-Vnef- landc', Zcelandt', Utrecht, Vrjiefhndt j Over- Yilèl·, Scadt Groningen ende Ommelanden, ende allen anderen'Jüfticieren ende Officieren, dat fy defen Onfen Plaeate ende Verbodt van ~ ftonden aen alomme doen verkondigen-, uytroepen, pu- bliceren endeaffigeren in alkrPlecken van dele Landen, daer men gewoon is foodanige uytroe- pinge, publicatie ende affidtie te doen. Laften ende bevoelen voorts de Raden ter Admiraliteyt, den

8. Placaten van de Staten Generael der Vereeniqhde 'Nederlanden^houkA verbodt van de Groenlandtfche Vaert voor den Jare 1666. In date den 16 Dun I ter 166 f. en gerenoveertden 27 February 1666.

(E Staten Generael der Vereenighde Ne- derlanden. Allen den genen die defen fullen fien ofte hooren lefen , Saluyt. T^oen te weten : Alfoo Wy midts de con- tinuatie van defen jeghenwoordigen Oorlogh tuf- fchen den Koningh van Engelandt en defen Staet, om pregnante redenen ende confideratien Ons daer toe moverende, nootfaeckelijck achten op 't exem- pel van deienloopenden Jare, oock te verbieden voor het aenftaende Jaer 1666, de Vaert ende Vif- fcherye op ende omtrent Groenlandt, met den ge- volge ende aenkleven van dien; ende willende by tijdtsonfe goede Inghezetenen daer van ghewaer- fchouwt hebben, totvoorkominge van derfelver fchade, en om tot de fclve Vaert geen gerectfehap oftoeftcltemaecken. SOO IST, DatWy, inhaererende onfc voorgaende Placaten Van den 2 6 January, 14, 30 Maert, ende 25 April, allelaetft- leden, hier op ge-emaneert, die Wy in defen Pla- eate houden als van woorde te woorde geinfereert, goedtgevonden hebben by defen abiölutelijck, ex- preflèlijck en wel fcherpelijck te verbieden f ende interdiceren de geheele Vaert ende Viiïèherye op ende omtrent Groenlant,voor 't aenftaende fayfoen ende 't geheele toekomende Jaer 1666, op pcenc Van confifcatie der Schepen en Goederen albereyts derwaerts gedeftineert, of noch te deftineren, ofte de wacrdye van dien, in cas de ièlve van andere ge- huyrt mochten weien, midtigaders van de Behoef- ten, die tot dien eynde fouden trachten uyt te va- ren , of onder eenigerhande pretexten uytgevoert Ibuden mogen werden, of die hier te Lande t'huys hoorende, ende albereyts buyten 's Landts zijnde, haer tot dien eynde fouden mogen laten employe- reri of bevrachten ·, als mede van ftrafFe aen den Lyve van allen Inghezetenen of Onderdanen deièr Geünieerde Provinciën, die haer perfonelijck tot fulcken eynde fouden mogen verhuyren, of oock felfs by andereNatien daer toe te laten.gebruycken, en van banniiTement tegens die gene, die, geciteert zijnde, liaer in rechten niet fullen filteren.

Ten anderen, Interdiceren ende verbieden ood, gene Gereetichappen tot de voorfz Viiicherjc dienftigh, 'tzy Chaloupen, Vaten, Lynen, Hï poenen, ofanderTuygh, hoedanigh hetfdvegt· naemt mochtc weien, te maecken, veel min k de ièlve uyt defe Landen naer andere Nabuyif Plaetièn of Natiën fullen mogen worden uyrgb voert, onder eenigerhande pretexten ; ορρκ van confifcatie der voorfz Gereetfchappen, diebc- vonden fullen worden allbo ghereet ghemaeckt,ai· geicheept of geladen te wefen, om buyten 'sLaÉ vervoert te worden; en daer en boven oparbiffi ftrafFe, tegens die gene, diefulcks contrarie ooi goede meyninge ende intentie fullen derven ondt nemen : Suilende de poenen in deiè en voorgaetó Articul ghementioneert, een derde-part gcappi ceert worden voor den Aenbrenger , wie de (è oock ibude moghen welen , een derde-part FÉ den Officier die de calange doen fal, ende het rel rende derde voor de gemene faecke. Ten derden, Hebben Wy verklaert voor | egeen, en van onwaerde alle foodanige Contr» en Verbanden alseenige Matrofen of Zeevaref Luyden met eenige Stuyrluyden, Schippers i»J| ders van eenige Schepen tot de voorfz WW* ofWalvifch-vanghft fouden mogen hc^"^ maecktofaengegaen, hoedanigh defelve wu£l mogen wefen ftellende alle de voorfeydeM^f fen en varende Luyden, egene uytgefonderc) . I haer vrye voeten, om haer te begeven in den Λ ^j vanden Lande : Ordonnerende ende ftatueroi, dat by de gene, die haer in den voorfz ^1 len komen begeven, gene der voorfchrevc|uy% loofde penningen aen yemantfullen werdenÜW keert, φ                                          , ^ Ende op dat niemandt hier van eenige igjl0^ cnhebbetepretendere, ontbieden en v -^ wydaeromme deHeerenStaten, Gcco&W ^ de Raden, ened Gedeputeerde Staten Ψ ^ Provinciën refpective van Gelderlandt ena, Graeffchap Zutphcn, Hollandt ende ^

-ocr page 334-

Raeckende de Schip-vaert, Walvis-vanghft eiide Viflcherye. ï$j

Zeelandt, Utrecht, Vrieflandt,

nakomen % procederende ende doende procederen tegens de Contraventeurs van dien, londer oogh- luyckinge, faveur, diflimulatie ofverdragh» want Wy fulcks alibo ten dienfte van den Lande j cnde ten beften van de goede Ingezetenen van dien, haer met de Walvis-vanghft generende, bevonden heb- ben noodigh te zijn. Aldus ghedaen, gearrefteert, ende gerenoveert ter Vergaderinge van de hoogh- ghemeke Staten Generael, in den Hage den 16 December 166 f. Wasgeparapheert, J. v.Gent,vt. Onder ftondt, ■ Ter Ordonnantie van de ièlve. Gcteeckent, Μ Ruyfch. Zijnde op'tipatium gedruckt het Cachet van haer Hoogh Mog. op een

r (V Vrieflandt, Z

ί Vflel, midtfgaders Stadt Groningen ende QvCr' ι Sen end? allen anderen Jufticieren ende Öv^defelvèi:!^; ψfydefenonfen re van ftonden aen alomrrre doen verkondigen ji eren ende affigeren in alle Plaetfen daer fulcx Cdkh wefcn fid, ende men gewoon is foodanige rSic ende affiftie te doen. Laften ende bevc- f voorts de Raden ter Admiraliteyt ende Advo- Cln .Fifiads, midtigadersι Admiraels, Vice- Admiraels, Capkeynen, Officieren ende Bevel- hebberen, als medede Commiiranflen endeCom- inifenrerRecherche, foo inde Zee-gatcn als el-

il delen onfen Placate na te komen, endedoen 1 rooden Ouwel, overdeckt met een papieren ruy te

T>

Jf'oorenttaende Tlacaet ü op den zj February 1666 aldm vernieuwt, als eerfielijck de inleydinge tot bet eerfle teecken. f

De Staten Generael der VereenighdeNederlanden, Allen den genen die defen fullen fien of hooren Lfen Saluyt. Doen te weten : Alfoo Wy niet tegenftaende Onfen Placate van den 16 December 1 itl'cden} daer by abiblutelijck ende icherpelijck is verboden de Vaert op of omtrent Groenlandt voor hce 't aenftaende fayfoen, ende dit geheele loopende faer 1666, in ervaringe komen, dat eenigelnge- etenen van defen Staet fich inbeelden dat het vooriz Verbodt wel mocht werden ingetrocken, ende de •oorlz Vaert aepermitteert, ende daer toe albereyts preparatien beginnen te maecken; diredtclijck ftry- dende tekens onfe goede meyninge ende intentie. SOÖ IST, Dat Wy noodigh hebben geacht het •oorlzonsPlacaet, relatijftotdievanden zójanuarij, 14, cnde 30 Maert, endeden 25- April des oorleden laers ió'ó f» midts defen te confirmeren ende te renoveren, ende dienvolgens nochmacls, nde van nieuws abfolutelijck, expreflèlijck, ende wel Icherpelijck te verbieden , ή~ cnde interdicc-

en

&c.

Dit volgende is by renovatie^üan den 27 February 1666 -voor ampliatie by gekomen, \ Alibo Wy verftaen, ende onveranderlijck daer by fullen bly ven, dat felfs na het uytloopen van 'sLandts VlootedevoorfzVaert ende Viflcherye abfolutelijck ende fonder eeenige veranderinge het eheele Jaer door gcduyrende, ialzijn ende bly ven verboden. Het Tlacaet van den 27 February 1666 wasgeparapheert, Johan Baron van Reede tot Renfu oude,vt 'ndegeteeckent, N. Ruyich.

9. Placaet <van de Staten Generael der Vereenighde Nederlanden . hou- dende verbodt van traffijeque ende uytloopen van Schepen van Commercie, Ra- zeylen voerende, uyi de Nederlanden naer alle Gewejten. In date den eerfien Fe- bruary 1666.

E Staten Generael der Vereenighde Ne- derlanden. Allen den genen die defen lullen fien ofte hooren lefen, Salüyt. 'Doen te weten : Dat Wy by reiiimptie van Onfen Placate van den fes en twintighftenja- puary des voorleden Jaers i66j , ten infichtevan we continuatie van den Oorlogh met den Koningh an Groot Bittannien, en om andere pregnante re- nen en confideratien, Ons daer toe moverende, IP^BPwnden hebben van nieuws te verbieden, ge- \lαV ^cl exPrcflêlijck ai fcherpelijck verbieden 'Y aden Onfen Placate, gcneralijck de Traffijcq, * t.uytloopcn van alle Schepen vanCommer- cdP 1 ?ls voereilde>uy t de voorfe Vereenighde cJlnlndcn>ende't reuort van dien, op, en na alle om ^'^y-doof'tCanael, achter Engelandt WJTj1 ten endc Noorwegen, ofte; naer Zeef^i^Und^ > Steden of Plaetfen over nn ^Xen Uuyns> werwaerts het oock foude mo- Gocdt J^-F^nevanconfiicatic van Schip en reéhe tJld^vaerde v*n dien, ende arbitrale cor- *omenE dcSchiPf*** 'tzydat het Schip ghe- *omC^e?e7TnZln' °fb/houden W? 1C». rullende vandevoorfepcenen een

derde-part geappliceert werden voor den Aenbren- ger, wie de ièlve oock ibude mogen weien, een derde-part voor den Officier die de calange doen ial ende 'treiterende derde-part voor de gemene fake. Belaften midts defen wel Icherpelijck de Officieren in de reipective Zee-gaten deièr Landen, dat fy naeuw reguard iïilleii hebben te nemen op de Con- traventeurs van dit ons Verbodt, de felve aenbren- gejnde daer het behoort, om j egens haer als vooren geprocedeert te werden. Ende opdatniemandt hier van ignorantie en hebbe te praetenderen, ont- bieden ende verfoecken Wy de Heeren Staten, Gecommitteerde Raden, ende Gedeputeerde Sta- ten van de Provinciën refpeétiye van Gelderlandt, ende het Graefichap Zutphen , Hollandt cnde Weit-Vrieflandt, Zeelandt, Utrecht,Vrieflandt, Over-Yflel, midtigaders Stadt' Groningen ende Ommelanden, endeallen anderen Jufticieren ende Officieren van de ièlve, dat fy defe Onfe Ordon- nantie endeVerbodt van ftonden aen alomme doen verkondighen , publiceren ende affigeren, in alle Plaetfen daer fulcks noodigh weien M, ende men gewoon is fodanige publicatie eride affiitie te doen. Laften ende bevelen voorts de Raden ter Aomira- O o                          Uteyt

-ocr page 335-

-ftet&&i% - i Èoeck ri Tit.

■rv}!\'

liteytj den Advoeaten-Fiicaels, midtfgaders Ad- miraels, Vice-Admiraels, Capiteynen, Officie- renende Bevelhebberen, dcfe onfe Ordonnantie endeVe.'x>dt te achtervolgen, ende doen achter- volghen ·, procederende ende doende procederen teghens de Contraventeurs van dien} fonder oogh- luyckinge, faveur, diffimulatie ofverdragh, want Wy fulcks alibo ten dienfte van den Lande, en wel- ftan. van de goede Ingezetenen van dien,bevonden

hebben noodigh te zijn;· Aldus

gearrefteert ter Vergaderinghe van de S

ghemeltc Staten Genereerften February ί66J' van Gent, vt. donnantie van de felve.

j in den Ha„ci Onder ftondt, j^ff ' Geteeckent, N.RU^

Zijnde op 't fpatium gedruckt het Cachet 31

Hoogh Mog. op een rooden Ouwel, overde

m

met een papieren Ruy te

Placaet njan de Staten Generael der Vereenighde Nederlanden, L dende verbodt van de Vaert naer Ooflen ende Koor wegen. In date den vijf twintighfien Februari] i6ji.                                                               " 9

10.

ten van de Provinciën reipective van Gelderl; ende het Graefichap Zutphen , Hollandt a Weft-Vrieflandt, Zeelandt, Utrecht, Vrieflaridt Over-YÜèl, midtfgaders Stadt Groningen eni Ommelanden, ende allen anderen Jufticierenenè Officieren van de felve, dat fy dele OnfeOrdoc nantie ende Verbodt van ftonden aen alommedocj verkondighen , publiceren ende affigeren, in 1 Plaetfen daer fulcks noodigh wefen fal, ende ma gewoon is fodanige publicatie ende afEctie tedoca Laften ende bevelen voorts de Raden ter ^dmin· üteytjde Advocaten-Fifcaels, midtfgaders Adé raels, Vice- Admiraels, Capiteynen, Officieren tè Bevelhebberen, defe onfe Ordonnantie ende Ver· bodt te achtervolgen, ende doen achtervolg»! procederende ende doende procederen tegaa de Contraventeurs van dien, fonder ooghkje· Kingc, faveur, diffimulatie ofte verdragh, vit Wy fulcks alfoo ten dienfte van den Lande, cnè welftant vande goede Ingezetenen van deièn Staei, bevonden hebben noodigh te zijn. Aldus ghedaen ende gearrefteert, ter Vergaderinge vande hoogt· ghemelte Staten Generael, in den Hage den | February i6jz. WasgeparapheertjJ.uGefifiS Onder ftondt, Ter Ordonnantie van de ièlre Geteeckent, Gafp. Fagel. Zijnde op 't ipatiua ghedruckt het Cachet van haer Hoogh Mog. 4 een rooden Ouwel, overdeckt met een Ruyte.

ι E Staten Generael der Vereenighde Ne- derlanden. Allen den genen die deièn fullen fien ofte hooren lefen, Saluyt. <Doen te weten : Dat Wyom veeleende verfchyde pregnante redenen ende coniideratien, Ons daer toe moverende, goetghevonden hebben by' provifie te verbieden, gelijck Wy wel expreflê- lijck en fcherpelijck verbieden by deièn Onfen Pla- cate, alle Vaert uytde meer-genoemde Vereenigh- de Nederlanden , ende 't reilbrt van dien , naer Ooften ende Noowegen, ofte naer eenige Lan- den , Steden of Plaetfen aldaer gelegen} op pcene van confifcatie van Schip enGoedt, ofdewaerde van dien, ende arbitrale correctie tegens de Schip- pers, 't zy dat het Schip achter gebleven, of behou- houden t'liuys ghekomen foudemoghen weien : Suilende van de voorfchreve poenen een derde- part gheappliceert worden voor den Aenbren- ger, wie de felve oock foude mogen wefen, een derde-part voor den Officier die de calange doen fal ende 't refterende derde-part voor de gemene fake. Belalten midts defen wel fcherpelijck de Officieren in de refpecÏive Zee-gaten defèr Landen, dat fy naeuw reguard iïillen hebben te nemen op de Con- traventeurs van dit ons Verbodt, de felve aenbren- gende daer het behoort, om jegens haer als vooren geprocedeert te werden. Ende op dat niemandt hier van ignorantie en hebbe re pretenderen, ont- bieden ende verfoecken Wy de Heeren Staten, Gecommitteerde Raden, ende Gedeputeerde Sta-

Placaet <van de Staten Generael der Vereenighde Nederlanden, ^ dende verbodt van alle Schip-vaert uyt defe Landen, fis ter Koopvaerdye > #f particuliere Commifften uytgerufl naer Weften? Ooflen ende Noorden, ntidlf"' degroote en kleyne Vijfcheryen. In date den 19 Maert i6yi.

II.

i

danige Quartieren het foude mogen wefen) B$r ders de grooteen kleyne Vülcheryeni op ψ* bcurte van de Schepen, Goederen en K^/y fchappen daerinnegeladen; alsmede van üe

|E Staten Generael der Vereenighde Ne- derlanden. Allen den genen die deièn fullen iien of hooren lefen, Saluyt. 'Doen te weten ; Dat Wyby defe jegenwoordi- ge conftitutie van tyden ende iaecken, ende om pregnante redenen Ons daer toe moverende, heb- ben goedtghevonden te interdiceren en verbieden, ghelijck Wy wel expreflèlijck interdiceren en ver- bieden by defen, alle Schipvaert uyt defe Landen, foo ter Koopvaerdye, als op particuliere Commif- fien uytgerufl: na Weften,Ooften, ende Noorden, 't zy door 't Canaèljof achter Éngelandt oni,of hoe-

reetfehappen, Wandt, Zout ende Tonnen, #4/ ders 't gene aen de Viifcheryen is dependcfcö^ in cas eenighe Schepen echter mochten korfl«l | te loopen, fullen de Schippers ofte Recdcrs g* gcmelte Schepen verbeuren de waerdye dtfj* ρ te verhalen de opgemelte boeten aen hactW · famen., ende elcks m/olidum-, te appüc^e ^ derde-part ten profijte vati de gemene iaec j^

robRM

u

___,___________

_____

____________

-ocr page 336-

Raeckende de Schip-vaert, Wal vis- yarighft ende Viflcheiye. 2 <? ρ

, oarcaen den Aenbrenger, ende het refte- A Arde-partaendcn genen die de calange ial Doch hebben Wy om devooriz redenen

eieren ende Officieren van de fclve, dat iy deie onfe Ordonnantie ende Verbodt van ftonden aen alom- me doen verkondigen, publiceren ende afhgeren in alle Plaetien daer fuicks noodigh weien ial, ende men gewoon is ibodanige publicatie ende aificfie te doen. Laften ende bevelen voorts dc Raden ter Admiraliteyt, de Advocaten - Fifcaels, midtiga- der Admiraels, Vice-Admiraels Capiteynen, Of- ficieren en Bevelhcbberen, deie onieOrdonnantie ende Verbodt te achtervolgen , en doen achtervol- gen; procederende ende doende procederen tegens de Contra ven teurs van dien , iönder ooghluyc- kinge, faveur, diillmulaticofvcrdragh; want wy fuicks alfoo ten dienfte van den Lande, ende wel- ftant van de goede Inghczetenen van deièn Staet bevonden hebben noodigh te zijn Aldus gedaen ende gearrefteert ter Vergaderingc van de hoogh- gemelte Heeren Staten Generael, in den Hage den 19 Maert 1Ó72. Was gheparapheert, Gafper Schade, vt. Onder ftondt, Ter Ordonnantie van de ielve. Geteeckent, Ga/p. Fagel. Zijnde ophetfpatium gedruckt het Cachet van hacrHo, Mog. op een rooden Ouwel. overdeckt met een papieren Ruyte.

χα

•vonden daer af alleen te eximcren alleSchc- •tn dc Ooft ende Wcft-Indifche Compagmen Iriden van hare rcfpecTrive Oftroyen ghe- ioccrt, als mede dc Schuyten van die van de Ι"' VjlTcherye, die om verfche Vifch uytvarcn > ί leaders de Schepen varende over de Wadden ïrdeElvc, Wefer, Eems, om dc kleyne Ooft -,

*ac

mede na de Vlaemfche Havenen totCalais in- J . Des dat devooriz Schepen over de Wad- en ende de Vlaemfche Havens varende, met tootcr fullcn mogen wefen, als 2 y Laften en daer ncdenj ende mede niet ftereker wefen bemant, met twee Man en een Jonge; op verbeurte van

e ie

ve Schepen en Goederen , t'appliceren als

. oren. Ende op dat memandt hier van igno- -nticenhebbe te pretenderen, ontbieden ende erfoecken wy de Hceren Staten, Gecommitteerde aden, en Gedeputeerde Staten van de Provinciën fpeftive van Gelderlandt,ende 'tGraeffchap Zut- htii, Hollandtcnde Weft-Vrieilandt, Zeelandt, Terecht, Vrieflandt, Over-Yflèl, StadtGronin- n ende Ommelanden, ende allen anderen jufti-

11 Waerjchouwinge <ναή de Staten Generael der Vereenighde Nederlanden, houdende open-fieUinge van de Vaert naer Oofien ende Noorwegen. In date den 17 Augufliióji.

•^E Staten Generael der Vereenighde Ne- derlanden. Allen den genen die defen fullcn ficn ofte hooren leien , Saluyt. 1>oen te wet en : Dat Wy naer ingenomen 'vis van Syne Hoogheyt denHeere Princc van range,om diveriche redenen en coniideratien ons er toe movercnde,goetgevonden hebben dc vaert e Ooften en Noorwegen voor d'ingezetenen der Icrecnighde Nederlanden wederom open teftel- m\, ende te permitteren, ghelijckdefelve open- ■eflcii ende ghepermitteert werdt by defen} Tot Jclckcn eynde de jegenwoordige Waerfchouwinge f cen ycgelijcks advertentie ende narichtinghe fal JPlcn > a's mede dat voor foo veel ende foo verre Jrandcrt werden Onfe Placaten van den vijf en "intighftcn Fcbruary ende negenthienden Maert ρ c ^ftlcden, onder anderen de voorfz Vaert nccrncrcnde. Ontbieden ende verfoecke dacr-

omme de Heeren Staten, Stadthoudercn, Gecom- mitteerde Raden ende Gedeputeerde Staten vandc refpective Provinciën: Laften ende bevelen voorts de Raden ter Admiraliteyt, ende allen anderen Jufticieren ende Officieren, dat fy deie onfe Waer- ichouwinge van ftonden acn alommedoen verkon- digen , publiceren ende affigcren in alle Plactïèn daer fuicks noodigh wefen fal, ende men ghewoon is ibodanige publicatie ende aflïftie te doen, op dat cen yeghelijck daer van kenniflè mach bekomen. Aldus ghedaen ende gearrefteert ter Vergaderingc van de hoog-gemelte Staten Generael, in den Hage den fcventhienden Augufti 1672. Was ghepara- pheert, Fl.Cant ·, vt." Onder ftondt, Ter Or- donnantie van de ielve. Geteeckent, Gafp. Fagel. Zijnde op 't ipatium gedruckt het Cachet van hacr Hoogh Mog. op een rooden Ouwel, overdeckt met een papieren Ruyte.

3 * Waerfchouwinge *ναη de Staten Generael der Vereenighde Nederlanden, houdende open-ftetttnge van de Vaert om de Wefl^ende de groot e en kleyne Vïjfcherye. In date den 15 September 16 J2.

jE Staten Generael der Vereenighde Ne- derlanden. Allen den genen die defen lullen fien ofte hooren lefen, Saluyt. ^ te weten : DatWy, naeringeno- -nHer· ρ tien cndeadvis van Syne Hoogheyt Kenen li;i]ccvanOrangc , omdiverfche re- cdtwï ™i, ,ratien» °ns daer toe moverende, ededeevldcnhcbbc»dc Vaert om de Weft, als Pi voor c?TltlC Van de Sroote en kkYne Viifchc- NcderlaMngezetenen van de voorfz Vercenig- -™cn wederom °Pcu te ftcUcncndc te

permitteren ■, gelijck dc ièlve open-gcftclt ende ge- permitteert werdt by deièn : Tot wekken cynde de jegenwoordige Waerfchouwinge tot een yege- lijcks advertentie ende narichtinge fal dienen ; als oock dat voor ibo veel, ende voor ibo verre ver- andert ende ingetrocken werdt Onfen Placate van den 19 Maert laetftleden, onder anderen tegens de vooriz Vaert om de Weft, ende 't exerceren van de groote ende kleyne Viiïcheryen ge-emaneert. Ontbieden ende verfoecken daeromme de Heeren Staten» Stadthouderen , Gecommitteerde Ra- Oo 2                          deiï

-ocr page 337-

Pïacateii. ï. Boeck. 11 -. Tit.

oó

3

Aldus ghedaen ende gearrefteert ter Vergade' van de hoog-gemelte Staten Generael, indenk den vij fthienden September 1672. \νΜ J% pheert, Fl:Cant, Vt. Onder ftondt, |8j donnantie van de felve. Geteeckent, J, Spronff' Zijnde op 't fpatium gedruckt het Cachet van h HooghMog. op een rooden Ouwel, överdS meteen papieren Ruy te.

den» ende Gedeputeerde Staten van de refpe&i- Ve Provinciën : Laften ende beveelen voorts de Raden ter Admiralitey15 ende allen anderen Jufticieren ende OfBcieren, dat fy defe onfe Waer^ ichouwingc van ftonden aen alommedoen verkon- digen ï publiceren ende affigcren in alle Plaetfen daer fulcks noodigh wefen fal, ende men ghewoon is ibodanige publicatie ende affi&ie te doen, op dat een yeghelijck daer van kcnniilè mach bekomen.

ή>.         Placaet van de Staten Generael der Vereenighde Nederlanden ; 'L dende ver bedt van deOofier en Noor derVoert j, midtfgaders de groote endnl

In date den 1 o Moert 1673.                                               """ [den, ende de Vlaemfche Havens varende n' grootcr fullen mogen wefen, als 30 Laften tnL· -beneden j ende mede niet ftereker wefen betnair als met twee Man en een Jonge} op verbeurte v' de felve Schepen en Goederen , t'appliceren i vooren. Ende op dat niemandt hier van 'm rantie en hebbe te pretenderen > ontbieden cné verlbecken wy de Heeren Staten, Sradthouderot' Gceommitt. Raden, en Gedeputeerde Staten va? de refpedive Provinciën, ende allen'anderen ki eieren ende Officieren van de felve, dat fy defeonlc Ordonnantie ende Verbodt van ftonden aen alom- me doëh verkondigen, publiceren ende affigera in alle Plaetfen daer fulcks noodigh wefen lal,enè men gewoon ïs foodanige publicatie ende affiife te*doen. Laften ende bevelen Voorts de Raden ttt Admiraliteyt, de Advocaten-Filcaels, niidtfo der Admiraels 5 Vice-Admiraels Capiteyneni $ ficieren en Bevelhebberen, defe onfe Oixlontiaé ende Verbodt te achtervolgen , en doen achtera!· gen$ procederende ende doende procederen tege de Contraventeurs van dien , fonder ooghluyc- kinge, faveur, diilimulatieofverdragh; want* fulcks alfoo ten dienfte van den Lande, ende wc· ftantvan de goede Inghezetenén- van deièn Stz bevonden hebben noodigh te zijn Aldus gedae ende gearrefteert ter Vergaderinge van de Ηοφ gemelte Heeren Staten Generael, in den Hageè ioMaert 1673. Wasgeparapheert> ΐψΜ VierJJen, vt. Onder ftondt, Tér Ordonnans van de felve. Geteeckent ? J> Spronjfen: im op het fpatium gedruckt het Cachet vanhaerl Mog. op een rooden Ouwel. overdecktmet* papieren Ruyte.

Vtffcherye IE Staten Generael der Vederlanden. Allen den gfullen fien ofhooren leiente weten : Dat Wy by dekge conftitutie van tyden ende iaecpregnante redenen Ons daer toe moben goedtghevondenteinterdicerenghelijck Wy wel expreilèlijek interbieden by defen j alle Schipvaert uynaer Wellen , Ooften, ende h't zy door 't Canael,of achter Engeladanige QuArtieren het ibude mogenders de groote en kleync Viflcherycbeurte van de Schepen, Goederenichappen daer inne geladen; als mereetichappen, Wandt, Zout ende Tders'cgene aen de Viilèheryen isin cas eenighe Schepen echter mochte loopen, fullen de Schippers ofte Rgcmcltc Schepen verbeuren de waerte verhalen de opgemelte boeten aenlaaien) ende elcks injolidum^ tederde-part ten profijte van de gemenderde-part aen den Aenbrenger, erende derde-part aen den genen diedoen : Doch hebben Wy om de vgoedtgevonden daer af alleen te eximpen van de Ooft ende Weft-Indifchna de diftri&en van hare rclpeclrivedeirincerC; als mede de Schuytenklcyne VilTcherye, die om verfche Vmitfgaders de Schepen varende overde Elve, Wefer, Ecms, om de kley nena de Vlacmfe Havens tot Ooftende

incluys : Des dat de voorfz Schepen over de Wad*

Naerder Verbodtvan alle fchip-vaert uyt defe Landen naer Wem

15.

Ooflen, en Noorden ·, Item, de groote ende kleyne Viffcheryen. In date da J*

rhiirt en en cönceiFien ten dien eynde hebben ^| t'obtineren ende verkrygen j ende nadcniael' 't felve ftreckt tot merckelijcken ondienft vau Staet. S O O IS Τ, Dat Wy, na rypeöflJJ tie van Rade, ende hier op ghehadt hebbewfcjj hooghwijs advis van Syne Hoogheydt, dien #s form nochmaels, ende wederom by reil0V,t!. hebben goedtghevonden te interdiceren en* bieden, gelijck Wy wel expreflèlijck irtteraicc^- én /verbieden by< defen, alle Schipvaert W'i Landen naer Weften, Ooften en Noorden» ^ door 't Canael, of achter Engelandt om» Ψ vjjj,. nige Qüartieren hetfoude mogen wefen j ^ J

f E Staten Generael der Vereenighde Ne- derlanden. Allen den genen die deièn fullen fien of hooren lefen, Saluyt. Doen te weten : Dat wy in ervaringe komen .dat verfcheyden Perfoonen met die opinie zijn in- genomen 1 dat de Vacrt uyt defe Landen, foo ter Koopvaerdye als Viffcherye, ende byCommiflie van retorfie wederom ghepermitteert ende open- gheftelt ibude werden , ende dat fy oock andere Perlöonen daer mede innemen ende abuferen; dat daer en boven verfcheyden Perlbonen onder ver- keerde pretexten, foo van Ons als van Syne Hoog- heyt den Heere Prince van Orange, ecnige per-

-ocr page 338-

ftaeckendede Schip-vaert, Walvis-vanglift ende Viilcherye.

JOl

jegenwoordigli ons Placaetin alle fynen deele oock jegens de Verkrygers van ioodanige conceilïen en permiifien ial werden ge-executeert; die alleen uyt- geibndert,de welcke in krachte van de ièlve permif- iien ende conceilïen alberey ts Zee genomen iöuden. mogen hebben. Ende opdat niemand t hier van ignorantie en hebbe te pretenderen ·, ontbieden en veribecken Wy de Heeren Staten , Stadthoude- ren, Gecommitteerde Raden * ende Gedeputeerde Staten van de reipeetive Provinciën , ende allen anderen Jufticieren ende Officieren van de felve, datiy dele Oniè Ordonnantie énde Verbodt van ftonden aen alomme doen verk©ndigen} publiceren ende affigeren in alle Plaetfen daer fulcks noodigh weien ial, ende men gewoon is ioodanige publicatie ende affi&ie te doen. Laften ende beveelen voorts de Raden ter Admiraliteyt,de Advocaten-Fiicaels, midtigaders Admiraels, Vice-Admiraels, Capi- teynen j Officieren ende Bevelhebbercn, dek oniè Ordonnantie ende Verbodt te achtervolgen ende doen achtervolgen ; procederende ende doende procederen tegens de Contraventeurs van dien, ibnder ooghluyekinge, faveur, diillmulatie of vcr- dragh, wantwy iiilcks alibo ten dienfte van den Lande, ende welftant van degoede Inghezetenen van deien Staet bevonden hebben noodigh te zijn. Aldus ghedaen, gearrefteert, "gerenoveert, ende geamplieert terVergaderinge van de hoogh-gemel- te Staten Generael, in den Hage den 2 8 Juny 1673. Wasgeparapheert, ScatoGockinga, vt. Onder ftondt, Ter Ordonnantie van de ièlve. Ge- teeckent, J. Spronjfen. Zijnde op't fpatiumge- druckt het Cachet vanhaerHoogh Mog. op een

wdcgiwte enkieynt Wclieryenj op de ver- Se van de Schepen, Goederen ende Koooman-

Spcndaer innc gheladeri; alsmede van de Ge ι■-hanpen, Wandt, Zout ende Tonnen, mitfga- T 'tUneaendeViflèheryenisdependerende:En Zs eenighe Schepen echter mochten komen uyc ietopen,Tullen de Schippers of Reeders van de • nclrc Schepen verbeuren de waerdye der fel ver j overhalen de opgcmelte boeten aen haerluyden te f men ende elcks ïnfolidum, fappliceren een lerdc-part ten profijte van de gemeene faecke, een derde-part aen den Aenbrenger,ende het reftcrende derde-part aen den genen die decalange doen fil : Doch hebben Wy om de voorfz redenen goedtge- vonden daer afalleen te eximeren alle Schepen van de Ooft ende Weil-Indifche Corapagnien, na de diftriftcn van hare refpeclive Oftroyen ghedefti- neert ·, als mede de Schuyten van die van de kleyne Viflcherycdie om verfche Vifch uytvaren* mitfga- ders de Schepen varende over de Wadden naèr de Elve, Wefer, Eems, om de kleyne Ooft; als mede naerdeVlaemfcheHavenen, tot Ooilende ende Nieupooft incluys : Des dat de voorfz Schepen óver de Wadden ende Vlaemfche Havens varende, nietgrooter fuilén mogen weien als 30 Laften,ende daer beneden, ende rriede niet ftereker gliemahtals niet twee Man en een Jonge ·, op verbeurte van de "elve Schepen en Goederen ,t'appliceren als vooren: Hebben voorts by deliberatie en advife als vooren gherevoceert ende inghetrocken, revoceren ende trecken in midts defen, alle conceilïen ende per- miflien die defen contrarie byOns, of byhoogh- hemelte Syne Póogheyt ghegevèn louden mogen

wcfcn, niet willende dat de felve van eenigh efrecT: rooden Ouwel, overdeckt met een papieren Ruy te. uilen wefen; maer dat dien niet tegenftaende dit

16. Waerfchomvinge van de Staten Generael der Vereenighde Nederlanden i tot vryfleüïnge van de Commercie over Zee. In date den derthienden September i673.

E Staten Generael der Vereenighde Ne- derlanden. Allen den genen die deièn fullen iien ofte hooren lefen , Saluyt. T>omte· weten : DatWyhuyden, naer 'oorgaende rype deliberatie i tot voorkominghe an alle diverfie van Commercie uyt de voorfz crecnighde Nederlanden, ende omfne ibo veel pcnlijck te beletten, datgeen vremde Peribonen oor mdii'cftc middelen, geduyrende het generale erbodt, haer daer van komen te prevaleren, goet- cvonden hebben, dat de Commercie ende Navi- tie uyt defe Landen over Zee, aen de Ingezete- en van dien, ende andere Neutralen in 't generael, Υ provific, ende tot naerder ordre, wederom vry etoen ende open-gefteltfal werden, ghelijck de .'^ommercie ende Navigatie over Zee by pro- ne> ende tot naerder ordre, wederom vry-gela- iat de °pren'Seilclt werdt mi^cs defen. Ënde op Wv jV0°, ZOn^e goede meyninge ende intentie fcftι ik^nniire mach komen, ontbieden ende cnocckcn Wy de Heeren Staten, Stadthouderen, t^mmitteerdc Raden , ende Gedeputeerde n Van de refpcöivc Provinciën, ende allen an-

deren JufKcieren ende Officieren Van de felve Lan- den, dat iy de, jegenwoordige oniè Waerifchouwin- ge van ftonden aen alomme doen verkondigen, publiceren ende affigeren in alle Plaetièn, daer fulcx noodigh weien ial, ende men gewoon is publicatie ende affic~tie te doen. Laften ende bevelen voorts de Raden ter Admiralitey t,de Advocaten-Fuicacls, midtigaders Admiraels, Lieutenant ende Vice- Admiraels, Capiteynen, Officieren ende Bevel- hebberen, de voorfz Inghezetenen deier Landen, ende de Neutralemhet effect van de boven-gemelte oniè goede meyninge ende intentie volkomentlijck raftelijck en vredelijck te laten ghenieten, ibnder oppofitie of belet ter contrarie $ want Wy fulcks bevonden hebben alfoo te behooren. Aldus ghe- daen ende ghearrefteert ter Vergaderinge van de hoogh-gemclte Staten Generael, in den Hage den derthienden September 1673. Was geparapheert, E.v.Bootfma , vt. Onder ftondt, Ter Ordon- nantie van de ièlve. Geteeckent, M. Fagel. Zijnde op 't fpatium gedruckt het Cachet van haer Ho. Mog. opeen rooden Ouwel, overdeckt mee een papieren Ruyte, -

Naerder

-ocr page 339-

acatert-, ï.Boeck. 11 Tit. 1J. Naer der Waerfchouwinge van de Staten Generael der Vereenïffhde A? der landen, houdende verklaringe van devrygefielde Commercie, over Zee 5 fa verftaen. In date den twee en twintighfteuSeptember 167 3. ten van de refpe&ive Provinciën , ende allen and ren Jufticieren ende Officieren vande felve Land/ datiydejegenwoordige onfe naerder Waerfchoi"' winge van itonden aen alomrae doen verkondig publiceren ende affigeren in alle Plactfen3dacriula' noodigh wefen fal, ende men gewoon is publiQh ende affiétie te doen : Laftenende bevelen voort de Raden ter Admiraliteyt,de Advocaten-Fifcac|* midtigaders Admiraels , Lieutcnant ende Vice Admiraels, Capiteynen, Officieren ende Bevel. hebberen, goedt reguardt te nemen, dat de boven, gementioneerde onle goede meyninge ende inten- tie niet te buyten ghegaen of overtreden enwerde· en anders bevonden werdende, de Contraventeurs enSchuldigegeftraft ende ghemul&eert, vol&ens ende in conformité van de Placaten dienthalven ge-emaneert. Aldus gedaen ende gearrefteert ter Vergaderinge van de hoogh-gemelte Staten Gene· rael, in den Hage den 22 September 1673, \Va$ geparapheert , Scato Gockinga , vt. Onder ftondt, Ter Ordonnantie van de felve. Geteec· kent, J, Sprmfien. Zijnde op 't fpatium gedruckt het Cachet van haer Hoogh Mog. op eenroodcn Ouwel, overdeckt met een papieren Ruyte.

$oz

Voorgaben , tden derNavigaZee, aNeutranader ois gewoklaren,niet andigh nomerciegeftelt,teerde WPlacateniet engoede mmach kfchade everibec

Gecommitteerde Raden, ende Gedeputeerde Sta-

i 8. Placaten van de Staten Generael der Vereenighde Nederlanden, ki- dendeverbodtvandeWalvifch-vanghfiendeVaertop Groenlandt voor het m 1672. In date den 17 February 1672. Voor het Jaer 1673 vernieuwt of k 1 o Maert ende den 2 8 Junij : Ende voor "t Jaer 1674, vernieuwt op den 23 %· cember*i6j3.

1Ë Staten Generael der Vereenighde: Ne- derlanden. Allen den genen die defen jegenwoordigen fullen iien , of hooren lefen, Saluyt. Doen te weten : Dat wy bydeièjegenwoordigeconftitutie van tyden ende iaecken , om verlcheydene pregnante redenen en conlideratien ons daer toe moverende, tot bevor- deringhe van den meeften dienft van den Lande, goedtgevonden hebben by defen onièn Placate, ab- iblutélijck, wel expreifelijck ende fcherpelijckte verbieden ende interdiceren de geheele Vaert ende Viflchcrye ter Walvifch-vanghft, op ende omtrent Groenlandt, voor het aenftaende iayiben, ende het geheele loopende Jaer 16 7 2 ·, *f op pcene van con- fifcatie der Schepen ende Goederen, alberey ts dcr- waerts gcdeftineert, of noch te deftineren, ofte de waerde van dien, in cas de felve van andere gfae- huyrt mochten^vefen, midtigaders van de Behoef- ten, die tot dien eynde fouden trachten uyt te voe- ren, of onder eenigerhande preetexten uytgevoert fouden mogen werden, of die hier te Lande t'huys lioorende, ende albereyts buyten 's Landts zijnde, haer tot dien eynde ibuden mogen laten employe- ren of bevrachten ·, alsmede van itraffe aen den Lyve van allen Irighezetenen of Onderdanen defèr Geünieerde Provinciën, die haer perfbnelijck tot fulcken eynde ibuden mogen verhifyren, of oock felfs by arfdereNatien daer toe te laten gebruyeken, en van banniiTement tegens die gene, die, geciteert zijnde, haer in rechten niet fullen iïïlcren,

Ende op dat niemandtfich felve kome tebedrkp op het vertrouwen van pardon, remijfie ofmitigatk foo werdt eenyeder gewaerfchouwt, dat inkt Ui- komende aen de Contraventeurs van defen geen fff tie, par den of'mitigatie geaccordeert, ofletoeik ft aen fal worden. Ten anderen , foo interdiceren Wy dat geni Onderdanen defer Landen lullen vermogen te f; ticiperen in eenige Schepen of Gereetfchappen> * defe Landen, of buyten het reHort van defen Staft in defen Jare ter Wafvifch-vanghft aireede ge-eqffi' peert, of noch uyt te ruften; op de boete van óocs guldens op yeder Schip, ofte gedeelte van dien,Μ die gene te verbeuren, de welcke bevonden vim < worden in de voorfz Schepen, Gereetfchappc·1 ™ ViiTcherye te hebben geparticipeert.         '.-Lm Ten derden, Interdiceren en verbieden nie<te gene Gereetfehappen tot de voorfz Viffcfc-jV dienftigh, 't zy Chaloupen, Vatend Lynenj H* poenen, of ander Tuygh, hoedanigh hetieWt· naemt moihte wefen, te maecken, veel ^ιη_^1 de felve uyt defe Landen naer andere ^"-'ϊΙ Plaetfcn of Natiën fullen mogen wo^^^J voert, onder eenigerhande pretexten ; ^FL] van confifcatie der voorfz Gereetfchappenj "f ^ vonden fullen worden alfoo ghereet Φ^Γφ géfcheept of geladen te wefen, om buyten 'η? ^ vervoert te worden ·, en daer en boven een W van 1000 g. te verbeuren by die gene,die wk*. .; trarie onfe goede meyninge en intentie m&' ^,

-ocr page 340-

Verbodt van Manüfadtoreii, Wynen, Brandtfvynen, &c. 303 dernemen. Ordonneren van gelijcken, indien { yan_ 's Landts Vloot, de voorfchreve Vaert ende

of de voorfz

eenige Schepen

Gereetfchappen, | Vjiïcherye abfolutelijck , ende fonder eenighe

r'de publicatie van defen onfen PJacate buyten ÏTreiTort van defenStaet mochten wefen vertroc- k ende vervoert, om tot de vooriz Viflcherye re "verden ghebruyekt, dat alle foodanige Schepen nde Gcreetfchappcn, fullen ilico moeten werden oLevocecre, ende wederom binnen defe Landen [f bracht· oppcene, indien de ièlve Schepen ofte ïfLrcerfcnappen ter vooriz Viflcherye werden ghe- ibruvekt j ofte de waerde van dien, mede iulkn Loden iconfifqueert, ende de Eygenacrs of Par- ticipanten vervallen in de boete in de bovenihende ■Art begrepen : Sullende de poenen in defe ende de yoorgaendeArticulen gementionecrt,ecn derde- nart geApplicccrt worden voor den Aenbrenger , liedefelveoock ibude moghen weien, een derde- part voor den Officier die de calange doen fal, ende [et rcfterende derde voor de gemene faecke. Eyndelijck , Hebben Wy verklaert voor nul, reen, en van onwaerde alle foodanige Contracten tn Verbanden als eenige Matrofcn of Zeevarende fcuyden met eenige Stuyrluyden, Schippers of Re- Ijers van eenige Schepen tot de voorfz VhTcherye fchValvifch-vanghft ibuden mogen hebben ghe- paeclctofaengegaen, hoedanigh de felve ibuden [logen weien , (tellende alle de voorièyde Matro- bn en varende Lüyden, egene uyrgefondert, op taer vrye voeten, om haer te begeven in den dienft fanden Lande : Ordonnerende ende ftatuerende, dat by de gene, die haer in den vooriz tiïenft ful- rn komen begeven, gene der voorfchreve uytge- ipofcle penningen aen yemant fullen werden uytge- Kecrt, alfoo Wy verftacn , ende onveranderlijck paer by fullen blyven, dat felfs naer het uy tloopen

reranderinge't geheele Jaer duyrende, ial zijn ende blyven verboden. Ende op dat niemandt hier van eenige ignorantie hebbe te pretenderen ·, Ontbie- den ende veribecken Wy deHeeren Staten, Ge- committeerde Raden, ende Gedeputeerde Staten van de Provinciën refpe&ive van Geldcrlandtende 'tGraeffchapZutphen, Hollandt en Weil-Vrief*

landt, Zeelandc, Utrecht, Vfieilandt, Over- YiTel, Stade Groningen ende Ommelanden, ende allen anderen Juiticieren ende Officieren, van de felve, dat fy defen Onfen Placate van (tanden aen alomme doen verkondigen , publiceren , ende affigeren in alle Plaetfen daer fulcksnoodigh wefen fal , ende men ghewoon is ibodanigrie [ publicatie ende affi&ie te doen, Laften ende bevelen voorts de Raden ter Admiralkeyt, den Ad- vocaten-Fifcaels, midtfgaders Admiraels, Vice- Admiraels, Capiteynen, Officieren ende Bevcl- hebberen, als mede de Commiflariilca ende Co m- mifen ter recherche, foo in de Zec-gaten als elders, deièn onfen Placate na te komen ende doen nako- men } procederende ende doende procederen tegens de Contraventeurs van dien , fonder ooghluyckinge, faveur, diiïimulatie of verdragh, want Wy fulcks alfoo ten dienite van den Lande bevonden hebben noodigh te zijn Aldus ghedaen ende gearrefteert ter Vergaderinge van de hoo^h- gemelte Staten Generael, in den Hage den ij Fe- bruarij 1672 .Was geparapheert,//. v. Gockinga,vt. Onder ftondt, Ter Ordonnantie van de ièlve, Geteeckent, Gafp. Fagel. Zijnde op 't fpatium c?e- druckt het Cachet van haer Hoogh Mog. op cen rooden Ouwel, overdeckt meteen papieren Ruyte.

i/ bovmflaendeTlacaet is op den 1 o Moert 16j 3 voor 't geheele Jaer luy^met defelve woorden fonder eenige ver ander tnge vernieuwt. 'Jfelve is op den 28 Juny ióy$ vernieuwt alleen met defe ver ander inge, ■ DeStaten Generael der Vereenighde Nederlanden. Allen den genen die defen fullen fien of hooren m η , iaiuyt Doen te weten : Dat Wy m ervaringe komen, dat verfcheyde Pcrfoonen met die opi- ■ic/ajn ingenomen, dat de Vaert ende Viflcherye ter Walvifch-vanghft op ende omtrent Groenlandt fcn^r ^mit^en cnde open-gefet foude werden, ende dat fy oock andere daer mede innemen en Κ \y!'' C na(f maelflilcks ftreckt tot merckelijckenondienft van defen Staet ; S O O IS Τ, «ooghLJari? edcli>beraac ^η Rade, ende hier op gehadt hebbende het hoogh wijs advis van Syne' "ievc-nd™iil Τ6 Vincc van °range> dicn conform nochmaels, ende wederom by revocatie goedt- tnde inrpH s 7y fen °nfen Pkcate abfoluteHJck, wel expreflelijck onde fcherpelijck te verbieden Cffr^ Vaer C en yüTche!Te ^r Walvifch-vanghft, op ende omtrent Groenlandt, paeta.nitaendefayfoen,endehetgeheeleloopendeJaesi673i f &c 'nLuZeFert0dt ü medemetdefelve woorden finder eenige verander ine e voer bet Jaer 167 jl ver* "^^ndegeconttnueertopdemiVecemberien. mp^etV™*m dienden Moert 166$ ü^arapfoert, Isbr. van VieriTen, vt. Endegeteeckent, W Het ψ! 1 i^kenfifsprot^                                                     Scato Gockinga, itf, Ende **kent> $S^^                                                            Mash, Pompej «r, Ende

UUiï Π.ji> itid'd'.'i-' ) I ëhm

ï5qc

PUcaet

^^^^^^^^^^

^^^^^^^^_

_______,.

-ocr page 341-

.Tit.

acaten. ι.

11

3°4

Η

Placaet van de Staten Generael der Vereenighde Nederlanden \ ι dende waerfchouwinge ende renovatie van het Verbodt tegcns alle vaert ter R vaerdye > grooteenkleyneViffcheryen tvGroenlandtfchevaert ·, revocatieder^' t kuiter e CommiJ/ie-vaerders, ende verhodt Lvan kei Boots-Volck , van h/*' vremden dienfi te begeven > &c. In date den laetflen Maert 1674,.           " riiemandt fich fal hebben te ondernemen, hetd gereet maecken vaneenighTuygh totdeWalvjj? vanghft, Kuypen, ende verhalen van Quarted of andere Gereetfchappen, tot de groote en kley! Viffcherye vereyfcht, op een amende van duy£ guldens, te verbeuren by die gene, die tot tóS voorfz ordreghege ven fal hebben, ende arbitJ' correcHe naer ghelegentheyt van faecken, vooré Meefters ende Arbeydts-luy den, die tot hetghc. reedt-maecken van eenighe der voorfz BehoefL haer fullen hebben laten employeren : Des | vanOnfe Waerfchouwinge, ende de Placaten κ Verboden hier in gemelt, volgens Onfe ReibluEi; van den 2 2 defes, vry ende exempt fullen zijn, \ Beurt-^chippers uyt defe Landen op Londen | rende. Ende op dat een yegelijck hier van ker, niflè mach bekomen, ende de goede Inghezc- tenen defer Landen mogen weten waer m haer te reguleren ·, Ontbieden ende verfoec· ken Wy de Heeren 'Staten, Stadthouderen, Gecommitteerde Raeden, ende Gedeputeerde Staten van de reipective Provinciën , ende alles anderen Jufticiéren ende Officieren vandefek, dat iy defe onfe Waerchouwinge van ifondenas alomme dóen verkondigen,uy troepen, publiceren, ende affigeren in alle Plaetfen daer fulcks nopdi^ wefen fal, ende men ghewoon is foodar^k publicatie ende affixie te doen. Laften ende beve- len voorts de Raden ter Admiraliteyt, den Ao- vocaten Fifcaels, midtlgaders Admiraels, Vb Admiraels, Capiteynen, Officieren ende Bevel hebberen, als mede de Commiiïariffen ende Con- miien ter recherche, ibo in de Zeegaten, alseldes defe onfe Waerfchouwinge na te komen, ende! doen nakomen, procederende en doende proccé renteghens de Contraventeurs van dien, fori ooghluyekinge, faveur, diiïïmulatie of verdrag wantwy fulcks alfoo ten dienfte van den Lande. hebben bevonden noodigh te zijn. Aldusgedaeris gearrefteert ter Vergaderinge van de hoog-gew» Heeren Staten Generael, In den Hage den!a«fc Maert 1674. Was gheparapheert, &ξ Bóotfmk , vt. Onder ftondt, Ter Ordo«na$ vandefelve. Geteeckent, H.Fagel Zijw 't fpatium gedruckthet Cachet van haèrHoog!» opeenrooden Ouwel, overdeckt met een ^' ren Ruyte.

lp·

\Έ Staten Gederlanden.fullen fienfints aengaweten : Dat Wy hecaile vande Oorlogetigh defen Staet haddoen emaneren verfhaer reflectie Hebbendaer heenen gaendeyantie van de felve,ter te konnen verftdigh door Godes gefchen den Koninghdefen Staet herfteltdefer Landen foudenten, als of alle de ffouden mogen wefenTlacaet houdende Vvaerdye, als mede dItem , liet TlacaeGroenlandtfche Vijf'Tlacaet·, raeckende dCommijjie-vaerderstinge tot verdere EqTlacaet houdende vevan haer te hegevencatie van het felve Vgehouden buytch obaen de gefeyde onfewekkers naerichtinzijn gc-emaneert, wheyt om te mogen oPlacaten is verbodeop het hoogh-wijs aHeere Prince van Oyeghelijck wel hebballe de vóor-gemelteven in volle vigeur,ièlve, voor ibo veende vernieuwendelaften dienvolgens aéat iy haer naer denPlacaten preciièlijckfonder daer van eeniin gebreecken, endnen daer by geftatüe

ttfiVttVi'. :',tóï% 1:1 f b'-Ö I

zo.

Waerfchomvinge van de Staten Generael der Vereenighde Ne>

ij, ;;. nii>o houdende openflfUing£.v^haUede Stroo0efy ende Rivieren voor allerhande tVareri en Ko'opmanfc happen. In date den acktfienMej têrj^ï

^aa

beftiëringeVvan Godt Almachtigh dcff'^ van Gelderlandt ende Over-Yfleh>dpof& Jg den van den Staet gc-evacueert ende verlak■ ? dat derhalven alle Rivieren indiftinftelip ^ om open-geftelt hallen werden, gheltjck pjp ghefteltwerden midts defen, ten fi»**01 ï

JE; Sfatenit&eheraël der Vereenighde Me* derlanden, Allen den genen die defen fullen fien ofte hooren lefen , Saluyt. Doen te weten : Dat Wy huyden naer voorgaende deliberatie goedtghevonden hebben, aenge|kn door de genadige ende wonderbaerlijcke

-ocr page 342-

Raeckende de Schip-vacrt, W alvis-vanghft ende ViiTcherye.' 3 o i

,1 de Commercie van allerhande Waren ende da .nfrhaDDen , fondor onderfcheyt, daer Wederom gedreven fal werden, even ende ØøÃË„ voegen als voor date van den jegenwoor- £oor)ogh isgepraftifecrt, uytgheiondert al- ,ick dat de Rivierede Mazevoor als noch gc- iSngehouden, ende alle Commercie daer op hoden (il eerden, gchjck verboden wert midts TL ter tijdt en wylen toe de Stadt Grave mede At de Vyaiden verlaten wefen ül : Ende voorts nLkeh*cacht, daer van ten fpoedighften alomme hvde leeenwoordige onfe Publicatie kennifle te ge- ven tot een yedersnaerichtinge, met exprcik lalt alle Gouverneurs ende Commandeurs van de Frontieren, midtfgadersaende Magiftraten inde fclve Plaetfen, dat fyluyden haer in geenderhande manieren Tullen hebben te bemoeyen, ofte aen te treckcn het werck van de Convoyen ende Licen- ten, als privativelijck aen de Collegien ter Admi- raiiteyt gedeferccrt; ende dat dienvolgende alle en een yegelijck pafpoort, die door de Officieren van de Convoyen ende Licenten inonfenname, ende ôáç onfent wegen werden ghegeven, by een yeder van henluyden lullen moeten werden gerefpetleert fonder dat fyluyden onder 't een of 't ander opghe-

raept pretext de cours van de Commercie fulkn hebben te flxemmen,maer gehouden zijn de Koop- luyden 's Landt gerechtigheyt van de Convoyen en Licenten betaelt hebbende, heteffeit van de ver- kregen Paipoorten,fonder eenige verdere belailinge te laten genieten; ontbieden en verfoecken dacrom de Heeren Staten,Stadthouderen,Gccommittecrde Raden ende Gedeputeerde Staten van de reipe£ti* ve Provinciën, ende allen anderen JuiKcicren ende Officieren van defe Landen, dat iy defe jegenwoor- dige Publicatie van ftonden aen alomme doen verkondigen, uytroepen, publiceren en affigeren in alle Steden en Plaetien daer fulcks noodigh wefen fal, ende men ghewoon is ióodanige publicatie en affictie te doen > op dat een yegelijck daer van ken- nifle mach bekomen. Aldus gedaen ende gearrc- fteert ter Vergaderinge van de hoogh-gemelte Sta- ten Generael, in den Hagc den achtiten Mey 1674. Was gheparapheert , Math. Øïçéñå vt. Onder ftondt, Ter Ordonnantie van deièlvc. Ge- teeckent, J. Spronjfen. Zijnde op het ipatium ghedrackt het Cachet van haer Hoogh Mog. op een rooden Ouwel , overdecktmet een papieren Ruyte.

21. Ordonnantie en Waerfchouwmge vande Staten Generael der Vereenijhde Nederlanden % van de vrje Haringh-viffcherye. In date den derden September ^7f-

r^nE Staten Generael der Vereenighde Ne- iiitl» derlandcn. Allen den genen die delen fiWa fullcn lien ofte hooren lefen, Saluyt. <Doen te weten : Alib het den Koningh vanVranckrijckghelieft heeft by fyne Majefteyts iader Ordonnantie van den 17 Augufti laetftleden, elatijf tot die van den derden Mey daer te vooren, in confidcratie dat Wy hadden gepermitteert, dat ieFranfche Viffchcrs ende Matrofen, hare Vif- ;chcryc op de Kuilen van Engelandt totjarmout toe, fouden moghen continueren, t'ordonneren dat in het toekomende deViflcherye vry fal zijn, ho wel voor dc Schepen die langhs de Kuilen van Ê j^ckrijck ende van defe Geünieerde Provinciën uilen viilchen, als voor die gene die gaen fullen op 'e Kuilen vah Engelandt tot Jarmout, ende op alle de andere Kullen van't Noorden van Enge- gelandt ende Schotlandt, fonder daer onder te «omprehenderen, ofte begrypen die van 't Noor- wn van Groenlandt ende Yilandt. S O O IS T, at Wy goetgevonden hebben van onfer zyde van ciijcken te verklaren, t'ordonneren ende te per- stten , gelijck Wy verklaren, ordonneren ende Fêteren, oock allen ende een yegelijck waer- itT?r\^ldxs dcfcn' dat in het toekomende «cWTj;liFcheryc vry fal zijn, foowel voor dc tVanXf r n&hsdc Kuftcn van Vranckrijck, en lalswvwreunieerde Provinciën fullen viiTchen, Åç^çà ge?e dlc §acn fullcn °P dc Kuften van vani'tÍ m^JZÏmo^ ende opalle andere Kuilen ^cl-verftT Van Engela"dt endeSchotlandt ; [RccomnS?" I' ^ daer onder niec en werden Nn GW» 1 jrt of begrepen die van 't Noorden verbiedenrli0"^ Yiland5 Interdiceren ende «n öcrhalven wel exprciTelijck allen Admi-

ralen, Lieutenant ende Vicc-Admiralen, Capi* teynen, Officieren ende Bevclhebberen, midtfga- ders die gene met oniè beitellinge, ofte met die van fyne Hoogheyt den Heere Prince van Orange, va- rende , ende in Zee agerende, dc Schepen die ge- employeert fullen werden tot de Viflcherye langhs de boven ge-exprefleerde Kuften, alleenlijck die van 't Noorden van Groenlandt ende Yilandt, als vooren, daer onder niet ghecomprehendeert ofte begrepen, ecnigh.iints te moleitercn, te beletten of ichade toe te brengen, onder wat pretext ofte deckièl het oock foude moghen wefen ·, op pcene van te incurreren oniè hooghfte indignatie, cndc geftraft te werden als Wederhoorige van onfe pu- blijcquebevelen, naer exigentie van iaecken, en daer en boven gehouden tot reparatie ende vergoe- dinge van de aengedane fchade. Ende op dat defe onfe goede meyninge ende intentie tot een yeders kennifle mach komen, oock niemandt daer van ignorantie hebbe te pretendere, ontbieden en ver- foecken wy de Heeren Staten, Stadthouderen, Ge- committeerde Raden, ende Gedeputeerde Staten van de Provinciën refpeclive van Gelderlandt ende het Graeffchap Zotphcn, Hollandtende Weft- Vrieflandt, Zeelandt, Utrecht, Vricflandt, Over- Yflel, Stadt Groningen ende Ommelanden, defe onfe Ordonnantie ende Waerichouwinge van iton- den aen te doen verkondigen, publiceren en affi- geren in alle Plaetfen, daer het noodigh wefen fal, ende men gewoon is foodanige publicatie en afficlric tiedoen : Laftenendc beveelcn voorts de Raden ter Admiraliteyt, endede Advocaten-Eifcaels, dc goede handt daer aen te houden, dat die effeét lor- tere na lyne forme en teneur ·, procederende ende doende procederen tegens de Gontraventeurs ende Ñ Ñ                       Over-

■m

-ocr page 343-

Placaten. i.Boeck. ii Tit.

|ö6

den-, vt. Onder ftondt, Ter Qrdonnant' de hoogh-gemelte Hoeren Staten Generael * r5 teeckent,; J. Sfronjfen. Zijnde op 't fpatium druckt het Cachet van haer Hoogh Mop, 0n ^ rooden Ouwel,overdeckt met een papieren β»?1

Overtreders van'dien j fonder ooghluyckinge , diffimulatie of verdragh, wantwyfulcx bevonden hebben alfoo te behooren. Aldus ghedaen endc ghearrefteert in den Hage den derden September 1675". Was geparapheert, T>. van Wijngaer-

t ζ Waerjchouwinge <van de Staten Generael der Vereenighde Nederland houdende vrye Zee-vaert ende Commercie naer het IVeflen ende Noorden^ enê i andere Ψlaetfm. In dat e demoMey 1674.

ÏE Staten Generael der Vereenighde Ne- derlanden, Allen den 'genen die deièn fullen fien ofte hooren lefen , Saluyt. 'Doen te weten : Dat Wy huyden naer voorgaende rype deliberatie goedtghevonden heb- ben , weder open te ftellen ende te permitteren de vrye Vaert, Navigatie en Commercie na Ooften, Wellen ende Noorden, op, ende naer alle Landen en Plaetfcn, waer op gevaren, genavigeert ende ghecommercieert mach werden ·, ende dat van alle ibodanige Goederen., Waren en Koopmanfchap- pcn, daer van den in ofte uy tvoet by de Placaten van den Lande niet en is verboden : Ende dat de Commiflie-vaerders, albereyts iri Zee zijnde, daer innc haer voordeel fullen doen > ende noch in Zee willende gaen, fulcks mogen ter handt nemen } Dat oock vervolgens de groote en kleyne Viiïche- ryen, midtigaders de Walviich-vanghft ge-exer- ceert ende gedreven fal mogen worden, gelijck de voorfz Vaert, Navigatie ende Commercie over Zee, als mede de voorfz groote ende kleyne Vif- fcheryen, ende Walvifch^-vanghft , midtigaders de Commiflie-vaert, in voegen als vooren weder- om vry-ghelaten ende opcn-gheftclt wordt midts defen. Ende op dat een yegelijck van deièOnfe goede meyninge ende intentie kenniiïè mach be- komen , om fich daer naer te reguleren·, Ontbie- den ende verfoecken Wy de Heeren Staten,

Stadthouderen, Gecommitteerde Raeden e k Gedeputeerde Staten van de refpective Pr0y cien , ende allen anderen Jufticieren ende Of eieren van de felve Landen, dat iy deiè onfeWi», ichouwinge van Monden aen alomme doen verU digen, publiceren, ende affigeren in alle PW daer fulcks noodigh weien lal, ende men pk woon is foodanige publicatie endeafKxietedocii Laften ende bevelen voorts de Raden ter Admifj. liteyt, den Advocaten Fifcaels, midtigaders Ad· miraels, Lieutenant ende Vice-Admiraels, Ctó teynen, Officieren ende Bevelhebberen, ésfm Ingezetenen defer Landen het effect van de boven· gemeite Onfe goede meyninge ende intentie, vo!· komentlijck, ruitelijck envrcdelijck telatengfe nieten | fonder oppofitie ofte belet ter contrarie, wantwy fulcks alfoo bevonden hebben et behoo- ren. Aldus gedaen ende gearrefteert ter Vergadert ge van de hoogh-ghemelte Staten Generael, indes HagèdenachtentwintighftenMey 1Ö74. fi geparapheert, Johan Baron van Reédé totRcnj- woude-i vt. Onder ftondt, Ter Ordonnantie vandeièlve. Geteeeként, H. Fagel. Zijndcos 't fpatium ghedruckt het Cachet van haer Hoojl Mog. op een rooden Ouwel s overdëcktrnétefi papieren Ruy te.

\

■A ) ■

$0\

■ί.

■< ·"!) ι'"1'-

X\,. 1

' V ί >7". Πί>κ·

nttëlirïi&ibttZUSmCty ■'. iLCiÖlOO

»1 m'pin.ioi mv{ïmr

-ocr page 344-

3°7

DEN TWAELFDEN TYTEL, Behelfende Ambafladeurs, Minifters, Confuls, &c.

lt Amboffodeurs Buyfen niette frequenteren om Miffe te hoor en. In date den 10 Oilober 1616. Sie Placaet-Boeck 1 Vol. Pag. 222. i# J/ermemvt den 15 Augufii 165 j. Sie Placaet-Boeck 2 Vol. Pag. 2403. 2. Amboff odeurs ende andere puhlijcque Mini f ers niet te offenferen. In date den te Oiïober 1Ó44. Sie Placaet-Boeck 1 Vol. Pag. yxy. 4. Ambajfodeurs Logementen niet te violeren, op verbeurte-van Lt/'f'en Gosdt. IJ'n date den 20 April 1647. Sie Placaet-Boeck 2 Vol. Pag. 2388.

Revlement van de Staten Generael der Vereenighde Nederlanden, op de AmbaffddenenDeputatienfoo buyten als binnen 's LandtsJn date den achtten' denxjiiugufii 1673. I. '                               I                                 VI.

5·

it^r^gaè^E Erftclijck, Datgeduyrende denbe- W& Wxffify fwaerlijcken tij dt van den teghen- woordigen Oorlogh, de onkoftcn

Voor een Klercq, ende een Kanicr-Dienaer des daeghs, yeder een gulde. VII Dat de Ambaiïadeurs uyt het voorfzTra&ement van vier en twintigh duyfent 4 ende fes duyiènc guldens voor Equipage, &c. midtigaders by ver- hooginge van meerder getal van Periöonen van de Dagh-gelden ende Equipage, in voegen als vooren tot vijfthien guldens des daeghs, en ièfthien hon- dert guldens eens reipective, iullen moeten vinden de Huys-huyr , ende ter eerett' van den Staet hou- den in 'c Livray twee Pagies, vier Lacquayen, twee Koetiicrs, een Karos met fes Paerden, ende over de verdere Domefticquen diiponeren nac haer wel- gevallen. : Wel-verltaende dat meer als een Éxtra- ordinaris Ambaiïadeur uyt-gaende, yeder van de felve fal mogen volilaen met te onderhouden een Pagie en drie Lacquayen, boven devooriz Koet- iiereendeverdergevolgh alsvoofz. VIII, ! Dat eyndclijckd'Ambaiïadeurs buyten het gene hier vooren is uytgedruckt, niets en fullen vermo- gen te declareren, dan wegens Nieuwe-jaer-gelden» hondert vijftighguldèus, voors onder behoorlijcke fpecificatie, midtigaders aenteyekeninge van dagb en date over Reys-koilen, Port-loonen van Brie- ven , ende ibodanigeVereeringén, die ter ecreii van den Staet in der ièlver qualité ende Charaétef niec als ibnder dis-reipe£t eniullen konnen ont- gaem'r          mi\ou-?::· .ïiv-l:?·-, m\ \m-u < ' vïvhnA X. -ie·!. " ■ liJEjtide in 't reguard van een Éxtraordinaris Gede- puteerde buyten rs Landts, dat de felve fich fal heb- béa te.'vejrgenoegen met een Traktement van thien düyïèntguldens inftjaer, ofteaen Dagh-geldtvan fêven en twintigh guldens acht ftuy vers, ende voor Equipage van iïcliièlfs> Ltórayen voor Ddmè*~ ftijequen, inkoop van twee Paerden, ende een Ka- ros, Meublen, &c. niets uytgeibndert, voor de ge-

van de Éxtraordinaris Ambaflades in 't geheel iullen werden ghemena-

geert, ende dat midts dien de laken uyten 's Landts fullen werden waergenomen door liniilcrs van minder Chara£ter. II. ( Dat voor het toemende ende in beter tyden, een ixtraordinaris Ambaifadeur jaèrlijcks fal worden ïocgclcy t vier en twintigh duyiènt guldens, of des laeghs naadvenant vijf en tfeftigh guldens iëithicn |tuyvcrs, byaugraentatieofdefalcatie van meerde- |cn ende minderen tijdt reipeftive ; ende wanneer |cn tweede, derde, of meerder Perfoonen fullen #erdcn byghevoeght, dat als dan de Dagfcgelden foor veder by-gevoeghde Pérfóon fal werden ver- ^ooght met vijfthien guldens, Ι IJ >rrb"· ' ":)'.·■■ ν üd Voor Equipage en alles tot liet formeren Van den ens l'f^ Ublem,ent' &omets uytghefondert, Khv CedCj ,derde ' of meerder Perfoonen Ur , liSCV0CS,hr' dat als dan & Equipage voor petldthlen hondert guldens eens. A*y» ΐ3ί . Ι γ ['■':': :v>rn p'lJ- n^Uot°5? de V°?rfz ^mme^de Ambaldeurs fen, η,.Varl-drLande fullen vermogen te ^fidentic W? «»Landen of i>laerfen harer ruy^heTalen,ier^%M# Refee in;de Fleert, tP^WÉ ft w^rdü ghe- Neas ter rnSndtmenC voor ^^dicantTtp^o Λτ                     ■' xjr' .■.::;■'.'■ >ijnértnöfo"i'C) Voor een S         · ^0 ^Wens ter maendt' ^°' ^ ™ €en Hof-meefter

heeleReyseensdefomme van 2000 guldens. PP 2                         Dat

-ocr page 345-

i.Boeck. 12. Tic

Placaten.

3og

τ

""W"i_-*           Γ'Ι.....< Τ* ■-" ' *" ■'"*" Γ

Γχ: Γ ! ■ . . Ι Dat meer als een Heer Extraordinaris gHedêpu- teerc werdende» alsflaji wegens yeder by-gevoegh- , de 9^Φ(%νν|ΦΪ|4^ gebracht des daegnsiieft gjildertsi -en&e:-rMdtVr!orfz -Equipage eens dé fem- me van ks hondert guldens. χ ι.                  . t; Item, voor een SecretarisvijftigK, ende Voor een Klcrcq dertighguldens ter maendt, minder en meerderen tijdt naer advenant; doch niet als onder ièhrifteiijckeVerklaringe, dathybcydedevoorfe Peribonen met belooninge als boven, heeft <ge-era- ployeert. ,,.r, |XiI. r. )r/J ....:·.,:.; Dat een Extraordinaris Gedeputeerde fal moe, ten hebben drie LaequayeneneenKoetfierj voorts fijn Huys-ghefin mogen heitellen metaenneminge van meerder Domefticquen, ende foodanige als fal goedtvinden 3 dbeh onder dien yerftande, dat meer als een Extraordinaris Gedeputeerde uyt-gaende, yeder van dcielve fal mógneri volftaen hovende voorfz Koetfier ende verdere Domefticquen, met te onderhouden twee Lacquayen. XIII.. Dat de Extraordinaris Gedeputeerden in't voor- fchreve Tra&cment of Dagh-gelden en Equipage, als Articul negen en thien üytgedruckt, fullen moe- ten vinde de Huys-liuyr j en alle verdere onkoften, geene uytgheibndert; dan alleenhjck die j welcke acn de Extraordinaris Ambaiïadeurs,hier voren Ar- ticul acht, ende Articul negenthien, twintigh en een en twintighj onder feeckere Umitade eridere- ftri&ie is geconcédeert. . ; ;j; ; . 7 vms-ί *.=:.' " Λ:Λΐ·<% IV. .·■"·': ;,.;;^υΰ Dat over het acnnemen van Rouw by Minifters buyten 's Landts, .hét zy Extraordinaris Ambafiar deurs , of Gedeputeerden, niets tot lafte van den Lande fal ghebrachc, maer alleen in de liooghfte Rouw, ende op fpéciale Refclutie van haer Hó. Mos., geleden werden toteenby-ilagh vooreen Hof meefter ende Secretaris ydetvijftigh guldens, midtlgaders voor yeder Perfoon in 't Livraye veer- tigh guldens; ende wegens hetibékledenvan. een Karos ende Getuygen voor ièsOPaerden twéé hon- dert vijftigh,ende van een Karos eivGetuygen voor twee Paerden, twee hondert guldens, fonder meer. .Χ Υ.Ί DiPat..tot voorkoniinge vanalle.haefitatien, inide Reiolutien Commhibriaei vobrtaen lal moetemgeH iiiiérèert wéfen j dat een Extraordinaris Gedepu- teerde is uytgegaenop 't voorfziïiaftement, ende verderetoeleghalsboven, i^Jbbuii t ijij^ruVxR. JnU »,./ i ·αούΐ-νΓ;Χνυΐ^-.ΓΓ,Η·;,νοα)ώ:' Sqo wanneer in de Reibliitie Commiiibriael, otvefjde voorfkEquibage engévolghj nieten Tifcerdt gemelt j datalsdanSaen foodjinig&Gedepucéerden buy ten 'sLandts,boven Reys-koften en Porc-ldnen niet meer fal werden ghéleden als vijfthien guldens desdaeghs 5 iwacf !méde een Heer in quallté^als QómmilSrisg4coiiMmtteer;c®iiidfei fichi nbdeifel hebben te vergenoegen, endei geen vanbsyde^ /^?,tóiidentie.bjéMoegto £ij»v[G>ini wegensjoefifO^a^ rpflète^^declaceDcn S al MeeèbmdeHuytiirafldte ftifai&M eas v^ntpdiiflecktóEjckheytJ > agfiqiupi

Ende lioewel de Extraordinaris Ambafla \ ende Gedeputeerden , jeghenwoardigh \^n ^Landfödfnde, voordengéf^ïee^de^fiijjj de hebben gedeclareert, of als-nocntönnen dof • wegen haer Equipagien, in gevolge van defi mentendaeropfyuyt-ghegaen zijn, oockalreï voorfien zijn van Meublen, Karoilèn, Paerden k dat echter de voorfz Extraordinaris Minifters l Reglement fal worden toegefonden, ende dient neftens acngheichreven, datfeacht dagen naer d« receptie,, haer naer het voorlz Reglement punihe lijck fullen hebben te reguleren, iiyt-befondertm het gediiponeerde over den toelegh voor de-Equi. page ende gevolge van dien. XVIII. Dat de Dagh-gelden op de Commiffién 's Landts, wegens haer Ho. Mog., den Raedtvas State, ende de Generaliteyts Reken-kamer,fulleii verbly ven voor yder Heer desdaeghs op thien ai ende wegens Koft-gelt van een Α manuenfis, Cos- trerolleur, Ingenieur, ende alle verdere Perfoonej by d'opgemelte Gedeputeerden ende Gecommit· teerden mede-genomen, midts oockaen hareTa- fel geduyrigh erende, noch ial werden geleden voot yeder des daeghs vier guldens -, doch weghens de felve, ende alle verdere Peribonen, nietaenhacr Tafel continuelijck gegeten hebbende, eene gulde thien ftuyvers des daeghs, fonder onderfcheyt,w Peribonen het oock ibude mogen weien, uytgei» men alleen der Heeren Gecommitteerde Dienate, voor welckers Loon ende Koft, volgens ghebrujd niet totilafte van den Lande kan komen. XIX. Dat de Reys-koften ende andere ongclden,ir. deDeclaratien van Ambailadeurs, Extraordimrisj en Ordinaris Gedeputeerden, in der fel ver Deda-i ratien, met fpeciiicatie van Poft tot Poft, dagh e date, fullen moeten ge-exprimeert Wordensopp ne Van royeringe. XX. Dat wanneer eeiiige Militie,te Paerdtof teVoe. tot convoy wordt gebruyekt, voor cèn Ruyter ifc daeghs vijfthien ftuyvers, en van éen Voct-knea. acht ftuyvers, wel minder, maer nietmecrdcil geleden worden. XXL                          ·■'-"■■· Dat gene Bellechierën tot lafte van denLató fullen werden gebrachtjnochte eenigé Vereerin^ uytgenomen de Vereeringen alleen, welcke ten» fichte van.de Commiifiej en niet fonder dïs-relp fullen jonnen werden ontgaen. bc. XXII. . -^^tseyndelijck onder alle Declaratien W f ■? geftelt werden, dat het gunt waer over werdtgj1^ clareert, met weten wel is gebracht, immers | aen mocht getwijffelt werden, eer meerder als B11" dèvktrffcgègeven.i' ;·.ίί! ". οι n-jpptiRz?ivMliïi om-J ■■;<.: mi 3«! !Mdu£fgedaen èndfe gdarrefteert terVergao^. varfi;derloogh-gem^lte'Staten Gènerael) & , Ρ Ha^öën'i 8' Augutti "ÜÓ73. Wa^ 'gepar«f 1 MNh^mtföêrffin;:yi Onder üomh ^ Ordonnantie van de felve. Getéétkeritj *P^

~ί:Ά.033φίθtnob"i-)iri sowJh£V qooini «norjpsjjtfï ogobïooV ^bflófejfivuima.oS {tpIdiöM t«o*? .utsblus 0001 ni-Zammóbb ztm^pMsfové

s. ζΪΛ

?5σ

■

I!

-

_______

______________

-ocr page 346-

Ambafladeurs, -Minifters, enConfuls, &α

3°9

( ExtraB uyt het Regifier der Refolutien van de Hoogh Mog. Heeren Staten Generaelder Vereenighde Nederlanden s Ambajfadeurs geen Verreringen, Gaf ten, Gaven, noch Gefchencken te ontfangen. In date den thienden Augufli

ipfofacto ende met der daet fullen zijn ende blyven gepri veert van alle lbodanige Ampten, Bedienin- gen, Officien en Beneficien, alsdeièlvealbereyts löuden mogen hebben, bekleden of genieten, lbn- der dat hier inne eenighe conniventie, mitigatie , of moderatie lal mogen worden ghebruyekt > ende daer en boven arbitralijck gheftrafc : Ende lal Ex- tract van deiè haer Hoogh Mog. Relblutie worden toegefbnden aen alle Heeren die van wegen de op- ghemelte Generaliteyt jegenwoordigh in eenighe Ambaflade, Commiflle, Deputatie ofBeiènchn- ge, lbo binnen als buyten 's Landts löuden mogen zijn, orame haer na den inhoudt van dien praecife te reguleren, ionder daer vanecnighfintsjinghe-· breecke te blyven. Accordeert met het voor f ζ Regifier*

~*ΨΚ Ν deliberatie geleyt zijnde, is gocdtghe- mwÊ vonden endeverftaen, dat gene Heeren, Ρ Β zijnde ofgaende uyt den naem ende van 'M&& weghen de Generaliteyt in Ambaflade, iCommiflie, of ecnige andere Deputatie ofte Befen- Einee, hocdanigh de felve iöude mogen zijn, ibo Kinnen als buyten 's Landts, eenighe Vereeringen, ■Giften, Gaven of Gefchenckcn van yemandtal- toos lullen mogen ontfangen, felve of door ymandt Ianders, direfteujek of indireófcelijck, opwatwyfe, lof onder welck pretext of name fulex foude mogen fehefchieden, oock hoedanigh ende hoe kleyn die Houden mogen welen; alles op poene van infamie, lendeinhabiliteyc, om eenige Ampten, Bedienin- Ken, OfficienofBeneficien, hoedanigh die oock ■ouden mogen welen, immermeer te mogen bekle- Ken, hebben of genieten j ende dat oock de felve

η. Interpretatie op de bovenfiaende Refolutie, waer by de Minifiers buyten 's Landts, bevoeght werden om de or dinar is enge-uvoojilycke Trafenten te mogen ontfangen. In date den negen en twintighfien April 16y f.

treek ende aficheyt van de Hoven daer iy reiïderen, werden gegeven ·, ende dat de voornoemde Mi« nifters, voor lbo veel alle andere Giften, Gaven of Gefchencken aengaen, mogen zijn, blyven, ende werden verbonden'aen den vooriz Eedt, van geen- derhande andere Giften, Gaven of Gefchencken te moghen nemen of ontfangen ·, ende oock daer ne- vens van gelijcken vaft te ftellen, dat geenderhan- de diipeniatien daer omtrent fullen mogen werden gedaen in eenigerhande manieren : Waer opghe- delibereertzijade, hebben haer Hoogh Mog. het vooriz geproponeerde haer wel laten gevallen ·, En is dien-aengaende goedtghevonden ende verftaen, midts delen vaft teftellen, dat haer Hoogh Mog. Minifters die in eenige Ambaflades, Depuratien of Belendingen , buyten 's Landts werden ghe-em- ployeert, wel fullen ontfangen de ordinaris ende gewoonlijckePnElènten, die naer ordinaris ghe- bruyekaen alle Minifters publijcquelijck, 'tzy in haer reyle door eenige Plaetièn, of op haer vertreck ende aficheyt van de Hoven daer iy reiïderen, wer- den gegeven > ende dat de voornoemde Minifters voor lbo veel alle andere Giften, Gaven ofte Ge- ichenckenaengaet, uillenzijn en blyven verbon- den aen den voorfzEedf, van geenderhande an- dere Giften, Gaven of Gefchencken te mogen ne- nemen of ontfangen. Endeis daer nevens van ge- lijcken vaftgeftèlt, dat geenderhande diipeniatie daer omtrent fullen mogen werden gedaen in ceni- geehande manieren; Ende fullen de gemeke haer Hoogh Mog. Minifters, uy:t eenige Ambaflades, Deputatien of Befendingen t'huys ghekomen zijn- de , nevens haer rapport, oock alhier ter Vergade- ringe exhiberen de vooriz ordinaris en gewoonlijcr de Pr^eiènten by de felve ontfangen. Ende fal tot dien eynde Extract van dele haer Hoogh Mog R.e- iblutie gcftelt worden achter de inftru£tie van aïl^ haer Ho. Mo. Minifters, die in eenige Ambaflades, Depu-

ijndeter Vergaderinge nochmaels voorge- dragen ende ghereprelènteert, dat haer Hoogh Mog. in achtingeghenomen had- den aen de eene zyde,dat by Reïblutie van :njarc 1651 vaftgheftelt zijnde, dat de Heeren e van wegen defèn Staet in eenige Ambafladen, eputatienofBefendingen buyten 's Landts wier-

ien

en ghebruyekt ende ge-employeert, geobligeert ende gehouden waren met Eede folemneel te belo- ton ende (weren, dat fy geene Giften, Gaven, of pefchencken fouden nemen of ontfangen , onder Ipt naem of pretext het oock foude mogen zijn, en "^volgens oock geenderhande Giften, Gaven* of 'cfchencken konden of vermochten te ontfangen, fats niet de ordinaris Prcefenten, die nae ordinaris jphebruyck m het reyfbn > pf aen de Hoven daer fy f elideren, aen alle Minifters werden gegeven; ende ■?cn de andere zyde, dat in verfcheyde ghelcgcnthe- Pen, niet alleen by haer Hoogh Mog., maerfelfs V de Heeren Staten van de relpective Provinciën, •ande voorfz Refolutie tot vcricheyden rrialen was Eaiipenfeert, ten opfichte vande ordinaris Pralèn- •n die gegeven waren aen eenige Minifters op haer Ktayt van wegen de Koningen, aen wekkers ™}m iy hadden gerefidcertï &φ dat uyt die di- ™yt met anders dan 4is:-ordre ende confufie ool\Cr0rraeckt'' endetJït.hoogh-gemeltehaer •rnS 8' daerommfega«*ne fouden zijn ghein- . refDIïan deintentie yan de Heeren Staten van 'owL ?, inciendacromtrent\ endever- . eens in bedencken geftelt* oFhaer Hoogh Mo. 'e Min 5Γ Snnen goed™den vaft teftellen, dat iBeSl eihL^01^Amtoirades^Putatien' ^kT^TA^^8titldts werden êe-em^ 'flde «Jn 1■■. n mdg<M»-»ntfiujgen de ordinaris iSmSi Mmift^PnWiJcquelijck, 't zy in «f^tedoorccnighc Plaetfen , of op haerver-

Η

mm.

mmmmmmÊmm

-ocr page 347-

Placateni ι. Boeck» i^.Tit.

a

ΙΟ

DeputatienofBefendingenbuyten 's Landts fullen | bekleden, om te ftrecken tot der felver iiarichr werden ge-employeert. Sullende van ghelijcken ge, endehaerdaer na te reguleren. "Wasel^^ ExtradlhiervantoegefondenwordejiaenhaerHö. J pheert, W. de Najfau, vt. Onder S"

g, Minifters, die eenige Ambafladen, Deputa- 'i Accordeert met het voorfz Regifter. Was v\ ofBefcndingenjegenwoordighbuyten'sLants ' teeckent, H.FageL                                 y'

Mo ten

8. Waerfchoumnge van de Staten Generael der Vereenighde Nederland wegens het anefieren van de Terfoonen, cDomefitjcquen-) ofte Goederen van f/w' heemfche Ambajfadeurs ofMinifiers} hier te Lande komende, refiderende of tg rende. Indate den negenden September 1679.

ftijcquen daer na konnen reguleren. Ende opdj- niemandt hier van eenige ignorantie pratende* ontbieden ende verfcecken wy de Heeren Staten' Gecommitt. Raden, en Gedeputeerde Staten va de Provinciën refpe&ive van Gclderlandt, end 't Graeffchap Zutphen , Hollandt ende Wei VrieilantjZeelandt, Utrecht, Vrieüand,Over-Y| Stadt Groningen ende Ommelanden, endc m anderen Jufticieren ende Officieren van de $M Landen, dat fy deiè onie Waerfchouwinghe ve ftonden aenalomme doen verkondigen, publice- ren en affigeren in alle Plaetfen daer fulcks nóoêj wefen ial, ende men ghewoon is foodanige puft catie ende afficüe te doen. Aldus gedaeneni gearrefteert onder 't Cachet van den Staet, de ft raphure van den Heer Praefiderende in Onfe Vei· gaderinge, ende de Signatiire van een van Onf: Griffiers , in den Hageden 9 September 1% Was geparapheert, J. van Gent, vt. Onife ftondt, Ter Ordonnantie van de hoogh-ger, Heeren Staten Generael. Geteeckent, H.$p Zijnde ophetipatium ghedruckt het Cachet vu haer Ho. Mog. opeen rooden Ouwel jover-deck met een papieren Ruyte.

|E Staten Generael der Vereenighde Ne- derlanden. Allen den genen die defen fullen fien ofte hooren lefen , Saluyt. T> oen te wet en : Aliöo dagelijcks veele onluften endc moeyelijckheden werden gecaufeert endeveroorfaeckt, door dien d'Inghezetenen van den Staet haer vervorderen de Perfoonen, Dome- ftijcquen , ofte Goederen van uytheemfche Am- baiTadeurs of Minifters, hier te Lande komende, refiderende of paflèrende, te doen arrefteren ende aenhouden. S O O IS Τ, Dat Wy daer tegens j willende voorfien, huyden goedtgevondcn hebben, ! allen ende een yeder by defen te waerfchouwen, dat de Perfoonen, Domeftijcquen of Goederen van uytheemfche AmbaiTadeurs ofte Minifters hier te Lande komende, redderende of paftèrende, ende1 eenige fchulden contra&erende, noch op haer aen- ' komfte, noch geduyrende haer verblijf, noch op haer vertreck van hier, fullen mogen werden ghe- arrefteert,gedetineert ofaengehoudenvooreenige fchulden, die iy hier te Lande fouden mogen heb- ben gecontrafteert j ende dat de voorfz Ingezete- nen haer onderhandelinge met de voorfz uytheem- fche AmbaiTadeurs of Minifters, ende hare Dome-

Confuls.

9. Reglement'voor de Confuls, In date den 14 lalt/1^58» Sie Groot Placaet-Bod 2. Vol. Pag. 1343.                                                      ,;! ν- ιο. Reglement ende Ordre 3 voor de Confuls van de Nederlandtjche nm 'm de Zee-Steden van Vranckrijck, buyten de Middeïandtfche Zee'gelegen0'^§' ders in andere Rij eken ende Tlaetfen wegen defen Staet refiderende. lp M\ %. ,; l -> vierden Augiifii 1670.

Ten derden,fuHen de voornoemde Confuls ρ geen authoriiatie of jurïfdi£tie aenmatigen, n?** pogen t'exerceren,over de Perfoonen vande Koop* luyden, of der felver Effeften. /f' ψ Μ Ten vierden, fullen de voornoemde CowJ gehouden weien de Schippers in ordinaris v<*vj vallende faecken teaflïfteren,fonder daeryoori^j ge belöoninge te pretenderen*- edoch in & ^ mochte komen te ghebeuren , dat de k°fl haer door de Schippers lieten ghebrüyckenen. I ployeren, in ofte omtrent eenige extraordütff^ foignes, 'tzy in het bevorderen of beleyden eenige Proceflèn, 't zy in het befliflèn van <$*. Ι en difïtrenten, f of in andere dierselijckc,a. ,.

jEn eerften, iiillen alle de Confulaet-rech- ten van de voornoemde Confuls in de Ρ lae tien voornoemt, ende alomme buy- ten de Middeïandtfche Zee ghereguleert worden op Efcus, ofte Rijcxdaelders, de welcke in de voorfz Plaetfen ganghbaer zijn, ende over den prijs of valeür van de welcke gheen diipuyten konnen vallen.,; ;1 Ten tweeden'\ iiillen de voornoemde Confuls van yeder Schip in hunne refpecHve diftricten ko - mende te arriveren j midtfgaders akker laft te bre- ken, ofte ladingë in té nemen, niet meer voor haer recht-mogen vorderen of trecken, alseenEfcu of

Rijcxdaelder, fonder dat de Schepen door ftorm

daer komende ih té vallen, of wel om Water

lbo fullen de felve dienthalven extraor

nemen, ofte om andere diergelijcke oorfaecken en | den geialarieert) maeredhter uyt dien hooi , 1 den fullen wefen,              vermogen' de Schippers meerder te doen bet ï

t

';·.>

-ocr page 348-

Ambafladears, Minifters, enGoniuls, cScc.

3 ï ι

arbirrage van de aenwefende Nederlandtfe

I. Isbrants , vt. Onder ftondt, Ter Ordon- nantie van de hoogh-gcmelte Hoeren Staten Gene- rael. Geteeekent, N.Ruyfih. Zijndeop'tfpa- tium ghedruckt het Cachet van haer Hoog 3Vlog. op een rooden Ouwel, overdeckt met een papie- ren Ruyte.

■JCflS

vol

, ^n gheoordeelt fal werden, de voor- KcÏi/Confulsnagelegentheyctecompeteren. nC<ÏÏ t credaen ende gearreileert terVergadennge ■ Hceren Staten Generael, In den Hage den Vatden Augüfti 1670. Was gheparapheerc ,

VI

Extraff uyt de Refolutien van de Staten Generael der Vereeni^hde Nederlanden ·, Reglement voor den Refident tot Confiantniopolen> Conful tot Smtr- na> ende Ne der landt fch e Natie in de Levant. In date den 7 Qitober 167 f * de ter Vergaderinge nochmaels voort- den Conful van Dam, dat den felven Jaerlijcks uy t

I I

10000 guiaens, maec- kende vierduyïênt wichtige Realen van achten ; des dat hy daer voor gehouden blijft Huys- veiling ende de vryeTafel te geven aen den Predicant aï- daer, ende bequame plaets tot oefreninge vanden Godts-dienft : Ende dat voorts dc Dragomans, Ja- nitfaren, Thefaurier ende Cancelicr, midtigadérs de Gagie van den Predicant, ende alle de Pralen ten gedragen ende betaelt iüllen werden uy t de gemene Kailc van de Commercie Wyders is oock gere- iblveert, dat de Directeuren van den Levantichen Handel lullen werden geauthoriièerr,foo als deièlve geauthorifeert werden by delen, om tot den ophef ende ontfangh van de Ambaiïaet ende Conlulaej> rechten te committeren een Thefaurier, ende drie van de ghequalificeertllc uyt de Natie tor Smirna vooriz, om de Manifeilen ende Reeckcningen na te iien, midtigadérs de Α mbailaet ende Conlülaet- rechten te ontfangen, de reipedrive Salariicn ende Praiènten te betalen, ende van fes tot les maenden van haren ontfangh ende uytgacfaen de voornoem- de Directeuren Reeckeningh over te feilden ·, ende dat óver het doen van alle Prafenten door denCon- ful ende de vooriz Gecommitteerden uyt de Natie fal werden gedelibereert ende gerelblveert; des dat den voornoemden Conful in cas van extraordinaris voorvallen gehouden fal zijn de gantièhe Natie tè doen vergaderen, om met gemcyn overlcgh het beilë te reiblveren; ende dat de vooriz Tracrxnicn- ten, voor ibo veel die uyt de Commercie fuilen worden betaelt, alleen fuilen zijn by provifie, ende niét eerder ingaen,voor dat de Vloot, geconvoyeert werden-de door den Schout by Nacht Engel dc Ruyter, ende na Smirna gedeilincert, aldaer be- houden lal wefen aertgekomen : Sullende Extract van deiè haér Hoogh Mo. Reiblutie geibnden wer- den aen de voornoemde Dire&ëürén van den Le- vantichen Handel, den Refident Coljer, Conful van Dam, ende dié van dé Nederlandticlie Nafiê tot Smirna 5 met begeerte, lalt, ende ordre, dat de lèlve haer reipe&ivelijck naer 'tgunt voorfz is, yder voor ibo veel haer of hun aengaet, preciièlijcken iüllen hebben te reguleren ende te gedragen, ibnder daer van eenigh-fints ih gebreecke te bly ven.

gh

teerden van de Provincie van Hollandt en Weit-Vrieilandt den twaelfden April aetftleden aen haer Hoogh Mog. hebben voorghc- raoren, conccrnerendc het formeren en vail-ilellen arTeen Reglement voor den Refident Colj er toe 'onltantinopolen, ende den Conful van Dam tot mima.midtfgaders de Nederlandtfche Natie inde evant refidercnde, in de Notulen van den voorfz : April laetMeden breeder gementioneert; Is, na óorgaende deliberatie,by provifie goedtgevonden Èideverftaen, dat de voornoemde Refident voor acrlijcks Traftement fal blyven ghenieten van den 'tact',bovcnde 750 guldens WiiTel-gelt, mitfgaders e 12 ρ guldens voor den Trucheman, ibo als hem bek alrijdt tocgeleght is, de fomme van 7 foo guld. lindedathy daeren boven uyt, ende tot laile van de Eommercie fal ontfangen de ibmme van 12500 mildens,of5000wichtige Realen van achten, de jf oorfz 12 500 guldens alle half-jaren precijs te beta- |n, midts dat hy Refident daer voor fal gehouden cfen te nemen t'fynen laile de Huys-houdinge, ^uys-huyr ende verdere Train, ende dependentie ^andicn, dictotrelpeclvandcn Staet ioudc mo- len werden gerequireert ende geufeert, midtfga- |ers het Logement en de Tafel voor den Predicant, fade te onderhouden foo veel Dragomannen ende pitlèrcn > als by andere Minifters onderhouden, de tot dicnil vin den Staet ende de Natie gheré- bireert werden; Ende dat hy Refiden t daer en bo- Kn fol moeten betalen aen den Predicant voor fijn raftement de fommc van 600 guldens of 240 wig- e Realen van achten ■, als oock aen de Secretaris o wichtige Realen van achten ·, midts dat hy Se- cans gehouden f il wefen het Thefaurier-Ampt ede te bcdienen,van 't gene tot Conitantinopolen sorlz /alI komen voor te vallen;bly vende alleen tot m van de Commercie alle de noodige Prafenten * bevonden fullen worden te behooren, ende by löere publi jcque Minifters gegeven worden: En iiyReiident in extraordinaris voorvallen het Mige ontrent het doen van extraordinaris Pra- ö, met oen voornoemden Conful, ende drie ι am r "f ^ dc Natie totSmirnajgehoudcn

Accordeert met het voor f ζ Regifler.

lep

°°rthetGlOotPlacaet-.Boeck α Vol. onder denTytel vim Confuls in deLèvanteo»

tl°> onftantinopolen > Genua en Livorno, Pag. 1331,1333,1334, i335-I337en 1342,

:: ;b:

Λ*

Λ ! -

VA,

t ,·.

'Ji \*'y,i;

^^

-ocr page 349-

		^DEM DERTHIENDEN TYTEL; Inhoudende de Tradaten van Vreede en Commercie, &c. tuflchen defen Staet ende andere Uytheemfche Koningen, Princen ende Potentaten gemaeckt ende geflooten. *♦ "W *T-^e m^e Verbondt tujfchen de Heer<m Staten ende Steden]-van„ Eg I landt ende Zeelandt. Gedaen tot Delff den 2j April 157ï, J ^^y Groot Placaet-Boeck 2 Vol. Pafg. 2124, 2.     ^ rtkulen, gemaecfy tujfchen de Heer en Staten Generael, ende den Beer e P^ van Orange, geflooten tot Gent den 8 November 1576. Sie Groot Placaet-Boeck é vj Pag. 1,                                                                             . 3.     Verhandeling}) van de Unie tufjchen allede Provinciën, gheflooten tot Vtré den i$ lanuary 1570. Sie Placaet-Boeck 1 Vol. Pag. 7. 4.     TraBaetvan beflandttuj]chendeErtl^Hertogen Albert endeIfabella, enèê Staety geflooten tot Antwerpen den9 April éï¼ï. Sie Groot Placaet-Boeck 1 Vol Pag- 55- f. Ver dr áö over eenigefwarigheden gerefulteertuyt het TraBaet vanden^ Au 16¼9, in den Hage gheflooten den 7 lanuary 1610. Sie Groot Placaet-Boeck iVol Pag, 71. 6.     Articulen tot naerder beveftigingh van den Treves van den 24 Iunij 1610. k GrootJ Placaet-Boeck 2 Vol. Pag. 582. 7.     TraBaet met den Koningh van Adaroco van den 24 September 10º0, Sie G Placaet-Boeck 2 Vol. Pag. 2261. 8.     Verklaringh van het 20 Articul van het TraBaet van beftandt, van den z<? 'M 10º2. Sie Groot Placaet-Boeck 2 Vol. Pag. 2260. o. TraBaet tufjchen den Koningh van Portugael en defen Staet7gemaeakt in ÜáéÅî den 12 Iunij 1641. sie Placaet-Boeck 1 Vol. Pag. 118. 1 o. TraBaet van verdragb noopende de 'T kollen en Commercien tujfchen den Wm van Denemarc^en en defen Staet den 13 Augufli 164 j, sie Groot Placaet-Boeck 11 Pag. 561. 11.     TraBaet over'tfehefubjeBvan den 12 February 1647. sieGrootPla^ Bocck 2 Vol. Pag. 567. 12.     TholfroÜe in den Or'tl^nt-, voor de Onderdanen der Geünieerde Provinw^ * Gr#ot-Placaet-Boeck 1 Vol. Pag. 930 en 940. 13.     TraBaet van Vrede tu/fchen den Koningh van Spanten en defen Staet > §r tot iMunfterin Weghalen den 30 lanuary 1648. Sie Groot Placaet-Boeck 1 Vol. PaF| 14.     TraBaet van Marine tufjchen den Koningh van Spanten ende defen St^H f \ ten in den Hage den 17 December 1650. Sie Groot Placaet-Boeck 1 Vol. Pag. io7· 15.     TraBaet tujfchen defen S-taet ende die van Salé, van den 9 February ityl Groot Placaet-Boeck 1V0I. Pag. 127. i 6. Nader TraBaet tujfchen defen Staet ende die van Salê} van den 2 2 M^rt l ]' Sie Groot Pfacaet-Boeck 2 Vol. Pag. 2504.                                                       .£. „.. 17. TraBaet van elucidatie ende ampliatie van 't Nader TraBaet van Vv^m van Salé, den izOBober 1659. Sie Groot Placaet-Boeck 2 Vol. Pag. %^9- ifM

-ocr page 350-

			Tractaten van Vrede en Commercie ^ &c.                g 1 3 Nader Traclaet met die van Salé, van den 2 j Mey 16$ 8. Sie Groot Piacaet- BoeTki Vol. Pag. 2504. s Jrticulen vdn V^rède tuffchen den ProteBor van Engelandt en defen Staet, ghe- clt tot Munfler den 28 Apriï 1^5:4. sie Groot Placaet-Boeck % Vol Pag. 522. Publicatie met het 'Traclaet van Marine daer opgevolgbt, tuffchen den Koningh /inifrMckrijcl^ ende deDuytfcheHan%e-Stedëngemaecht tot Parijs den 10 Mey 1654 SieGrootPlacaet-Boeck 2 Vol. Pag. jji. 20 Traclaet tuffchen den Koningh van Oenemarcken ende defen Staet op het herme- 7 njw de Schepen > geflooten in den Hage den 15 April 1658. Sie Groot Placaet-Boeck 2 Vol. Pag. 577. 11 Traclaet van den Koningh van Sweden énde defen Staet, geflooten tot Elbingh den 1 September 16)6, metdeelucidatievandien, tot Β'eifthgeur den y December 1650. daer opgWolght* Sie Groot Placaet-Boeck 2 vol. Pag. 2567. 22 tjlrticulen van V^rede tuffchen den Koningh van Portugael endè defen Staet-, ge- Mootenin denHageden 6 ^Augufli 1661. Sie Groot Placaet-Boeck 2 Vol. Pag. 2849 2J. Jrticulen uyt het Traclaet van Navigatie, Commercie ende Marine tuffchen den Koningh van pTranchrijcl^ ende defen Staet ,· binnen Parijs den 27 ^pril 1662. Sie Groot Placaet-Boeck 2 Vol. Pag. 2910. 24. TraÜaet tuffchen den Koningh van Groot Brittannien ende defen Staet, in Wit* uiden 14 September 1662. Sie Groot Placaet-Boeck 2 Vol. Pag. 2869.
				z 5. Publicatie "van de Staten Generael der Vereenighde Nederlanden, van V Accordghemaeckt ende geflooten binnen de Stadt van BruJJel, op den twin- tighflen September ι ÓÓ4, tuffchen de Gedeputeerden van den Heer e Koningh van Hijpanien» ende de Hoogh Mog. Heer en Staten Generael der Vereenighde Reder- landen» raeckende de Ltmijt-fcheydinge in Vlaenderen. In date den fevenden Mey 1669.
					zygehoorende ondethgtreitbrt van d'ecn of'd'an- derzydej waer opmpnibude verwachten, ende ibuden gelevert werden de informatien, om t'iyner tijdtdegemelteLimiten te reguleren, ende over den fin ende interpretatie van de voorfz twee Arti- culen, oock over hetaccompliilèment van de ièlvc, noopende het vooriz Reglement vande Limiten in Vlaenderen, diipute ende different ontilaen is,tuf- fchen den boven-ghemeken Heere Koningh van Hifpanien, ende de boven-gemel te Heeren S taten Generael. Ende wy ondergheièhreven Gedepu- teerden byonie reipe&ive Procuratien ende Vol- machten, deeenevandate den22july, ende de andere van den vierden July des Jaers 1664, ons* vinden ghelaft ende geauthoriièert, om over de vooriz diiputen en differenten te concerteren, ende deièlve te accommoderen , adjufterenende by te leggen. SOO IST, Datwy naverfcheydene conferentien over het werek van de vooriz Limiten gehouden, om de fclye op een vaften ende iêecke- renvoet te reguleren, ende alfoo te geraecken tot een fmael accommodement, foo ièer gedeiidcreert, ende ibo nootiaeckelijck aen wederzyden daer over zijn verdragen endegeconvenieert, in der navol- gende manieren. ',.','.., . Eerftelijck, Datomeenaenvangh van dat Re- glement van de Limiten te maecken, van de zydc van de Stadt van Sluys» de Riviere ghenacmt het Zwin van het Noorden, ofte uyt de Zee oploopen- Q^q                              de
		Ü E Staten Generael der Vereenighde Nederlanden. Nademael op den twintighften September ι )5<5ψ. tuf- fchen den Koningh van Spaignen ter eenre, ende delen Staet ter an- dere zyde, door wederzijdes Gede- uteerden ende Gemachtighden aengegaen, ghe- ncektendegheflooten is ièecker Accord over de uciheufe Lirniten in Vlaenderen, waer vanden Inhoudt hier naer volgende van woorde te woorde aetgcinfereert. Libo by het derde Articul van het Tracteet van Vrede , beüooten den dertighften January ' * ■ binnen de Stadt van Munfter in Weitpha- tuiïchcndenHcere Koningh van Hifpanien reenre, ende de Heeren Staten Generael van de «cenighde NedcrlandÉfche Provinciën ter an- S Vcmccordcert ende geconditioneert was, ruvriyC8C!iJckfoude ^houden en datelijck ghe- ddrT'^Lartdcfchappcn, Steden, Plaetfen, icldt e Η 1 PeerIiïckhcden, die hy doenmaels 'ftelv-W ar' fohder daerinneghetroubleert w^ttewerdendireaelijcknochindireaelijck onHf 7Τ'eren dat het ware> daer onder men ver- en S^PendeVlecken,Dorpen, Gchuch- ndennir , andcn daer van dependerende : CS hef id ve Tra£te>dat de Limiten in ^oodanif. ders> fouden gereguleert werden gcr V0c£^ als men bevinden iöude, dat

-ocr page 351-

Pkcatcn. ι. Bocck.

Tit.

*3

3ί+

I-V;

de na het Zuyden, tuffchen de voorfz Stadt cnde

Ten vierden.

de twee Forten genaemt de Paifen, ende van daer vallende in de Creeckc, de welcke genoemt werdt het LapfchuerfcheGadt, ende van daer noch op-

, Dat van de punt vanden ν00ΓΓ Dijck van de Claren-Polder, ter plaetfe getecck !

I, ilillen gevolght werden de Dijcken va

andenp^

waertsloopende, tot aen feeckere infnydinge van lippineh Polder, ende van den lolder van St.pic

een kleyne Gracht, op de Kaerte geteeckent metdeletter A, ende van daer met een diverfche linie

ter, in de Polder van Sint Aelbert j ende dat die'L ial ghevolght worden tot aen derencontervan f Nieuwe-ftraet; ende dat men de Nieuwe-iW voorts door den voorfz Polder opwaeras fal vol J' tot aen den grooten Landt-dijck, ter plaetfe ghc*é kent met de letter M. En dat men van daer voon opwaerts fal gaen tot aen de letter N, ende van da& tot het Fort Sint Pieter, in voegen, dac alles wat aen de Zuydt ende Weft-zyde van de voorfz Dito ken ende linien ghevonden werdt, fal blyvenaen den Heere Koningh van Spaignen j ende de Pol- ders ende Landen begrepen in de zyde van't Noot. den, ende van het Ooften van de voorfz linien ea Dijcken, fullen blyven aen de Heeren Staten Gene- rael. V. Ten vijfden, Dat men van het Fort Sint Pieter den Dijck fal volgen tot op den hoeck van dcPoi- der van Sint Eloy, geteeckent met de letter 0, en dat die polder van Sint Eloy in't geheel blyvende aen den Heer Koningh van Spaignen, den voorü Dijck weder ial hervat werden ter plaetfe gheteec- kent met de letter Ρ, ende dat den ielven Dijckal- ibo ghevolght werdende, ghelijck als het Axel- Ambacht daer van ghedeckt werdt, den felvee Dijck ofte die linie fal ghevolght werden totopfe eynde van de Heerlijckheyt van Sint Jan Steen, ta plaetfe gheteeckent met de letter Q, bly vende al langhs heenen de Territoiren van Axel^ Ambacht, ende van Hulfter-Ambachr, in voegen dat alles vit ten Zuyden ende ten Zuydt-Weften is, met der. polder van Sint Eloy, fal blyven aen den Heer: Koningh van Spaignen; ende alles wat ten No» den van den voorfz Dijck en linie is, metdevootfi Heerlijckheyt van Sint Jan Steen, fal blyven ad de Heeren Staten Generael. VI Ende eyndelijck, Dat van die plaetfe geteectó met de letter C£, ghevolght fal werden die Hnitf welcke het Landt van Huift fepareren van 'tl*i van Waes, cnde van het Dorp van Kieldrechi'M het eynde van 't Landt van Saftingen, gheteecW

ghetrocken tot aen den hoeck van den Sydelinghs- Dijck, ter plaetfe geteeckent met de letter Β, van dier zyde fal maecken de eerfte ièparatie van de Li- mitcn, in dier voegen, dat (ter zydengeftelt alle andere confideratien van eenige andere Reflbrten, Jurifdiftie, Contributie, appendentie of depen- dentie, hoedanighoock de ièlve foudcnmoghen weien)alle'tgene gevonden wertaende Weft-zyde van de voorfz Rivicre, en van de Creecke van Lap- fchuer, ende Zuyden van de voorfz diverfche linie, in volkomen fouverainireyt fal bly ven aenden Hee- re Koningh van Spaignen; ende alle het gene ghe- gevonden werdt aen de andere zyde ten Ooften en ten Noorden in volkomen fouverainiteyt aen de Heeren Staten Generael : Wel-verftaende , dat de voorfz Forten genaemt de Paffen ende St. Anna ter Muyden, ghelegen aen de Weft-zyde, oock füllenblyven aen de Heeren Staten Generael, tot op feeckere diftantie aen de eene zyde, afgetrocken uyt het midden vande liniej de*welcke van 't groote Pas loopt tot op het Fort Van St. Donaes, ende aen de andere zyde, uyt het midden van de linie de welcke van het kleyne Pas loopt tot op het Fort St. Ifabelle, tot op leeckeren punt gemarc|ueert met deletter C. I I. /Ten tweeden, dat van die letter Β af, den voorfz Sydelinghs-dijck fal ghevolght werden ende voor Limitc ftrecken, tot aen de infnydinge van ièecker kleyne Gracht gemarqueert met de letter D, ende dat van daer een nedergaende-linie fal ghetrocken werden tot op den hoeck vaöife Soetelaers Creeck, geteeckent met de letter Ê,rï in voegen dat alles wat gevonden werdt aen de Zuydt-zyde van de voorfz Sydelinghs-dijck, ende aen deOoft-zyde vande voorfz nedergaende linie, fal bly ven aen den Heere Koningh van Spaignen: Ende wat gevonden wort ten Noorden van den voorfz Dijck, en ten Weften van de voorfz nedergaende linie > fal bly ven aen de Heeren Staten Generael. Il Ι··'..'Λ..: .           ::--v. Ten derden, Dat die Soetelaers Creeeke begin genomen van dien hoeck gheteeckent met de letter E, voorts ial ghevolght werden tot de plaetfe ghe- teeckent met de letter F, ende dat van daer een linie fal ghetrocken werden » eerft tot den hoeck van de Jonckvrouwen-Polder, geteeckent met de letter G, ende van daer weder tot aen de an- dere zyde van dien fel ven Polder, geteeckent met de letter Η j ende dat men foó voorts vervolgende den Dijck van den Claeren Polder ial loopën tot aen de Haven van Bouckhou t, ter plaetfe gètekent met de letter I, in voegen dat alles wat fich vindt ten Ζ uyden van de voorfz linien, ende van de Soe- telaers-Creecke,fal blyven aen den Heere Koningh van Spaigne ·, ende alles wat ghevonden werdt aen de Noordt-zyde > fal blyven aen de Heeren Staten Generael,

ρ

met d& letter S. op de kant van de Riviere de Sc$ dcj invoegen, dat het geheele voorfz Dorp f Kieldrecht, met fijn Toorn of Kerck5 JSW mede het Landt van den Doel ende van Kéeten»*>

endegeneralijck alle het Landt leggende aen

Zuydt ende Zuydt-Ooft-zyde van de voorfó 1^ uytgeibnderr het Fort van Spinola, ial W^^ den Heere Koningh van Spaignen > ende :W| $ vonden werdt aen de Noordt ende Noort-2)< ■ met het voorfz Fort van Spinola, fal blyven.*. Heeren Staten Generael} ghelijck mede het r^ van Liefkens-hoeck, met hondert en νψψ den rondomme 't felve aen de Landt-zyde· Endè dat daer mede de voorfz Lifflitepe**^ al in de Provincie van Vlaenderen fullen »3 ,f blyengereguleert van Sluysaf, ende van de daer rondtomme tot aen de Schelde langhs η alle de Frontierem                                   j^j

-ocr page 352-

Tradaten van Vrede en Commercie, Öcc.

iif

Soo verklaren wy Gedeputeerden oock van wc- derzyden ende ter goeder trouwe, dat wy uy t den naemende ten behoeve van ghemelten Heere Ko- ningh , ende van de gemelte Heeren Staten Gene- rael, aennemen reipedtivelijckendeabfolutelijck de voorlz Limiten in haer gheheel, ende een yeder parthye van de fel ve, advoüeren ende erkennen oock het voorfz Reglement, foo als het hier voor by fpecificatie, endcfiar Ie menu. is ter neder ghe- ilelt, fonder eenige referve van abus, vanerreur, of van andere exceptie, hoedanigh defelve foude mogen wefen -y confenteren daer en boven dat het jegenwoordige Accord ende dele traniaciie van wederzyden hallen gehouden werden als een ghe- deelte en dependentie van het Tractaet van Vrede, in het begin van dit Inftrument vermeit, ende dat in gevolge van dien, de poin&en daer inne begre- pen , onverbreeckelijck fullen gheobiêrveert ende ge-executeert werden op de felve maniere, gelijck of iy van woordt _tot woordt in 't vooriz Traciaet van Vrede begrepen waren. Ende/al het jegenwoordige Reglement en Ver- dragh by de gemelte Heeren Koningh ende Staten Generael geratificeert en geapprobeert werden, en fullen van wederzijdts de Brieven van Ratificatie van d'een aen d'andere werden over-ghelevert, in goede ende behoorlijckeforme binnen den tijdt van drie of vier maenden. Tot verfeeckertheyt van dien zijn hier van ghe- maeckt twee eens-luydende Inftrumenten, en heb- ben wy ondergheichreve Gedeputeerden van den voornoemden Heere Koningh het jegenwoordigh onderteeckent met onfe handen, ende bezegelt met het Zegel van onfe Wapenen, en hebben de extra- dititie daer van ghedaen aen de Gedeputeerden van de voornoemde Heeren Staten Generael inde Stadt van BrufTèl den 20 van de Maendt September 1664, Was onderteeckent, A. Colms, 'J. B. 'Deilafaille* vanden Wouwer^ N. Maes, B, Blondel. Ende gezc- gelt met den Zegel van haerluydcr refpccüve Wa- penen op rooden Lacke, Ende dat wederzijdts Ratificatien daer op in behoorlijcke forme zijn ghevolght, ende jegens malkanderen uytgewifièlt : Soo hebben wy goed t- gevonden allen ende eenen yegelijcken onder onfe gehoorlaemheyt iïaende ende gehoorende, fulcks midts defen bekent te maecken,cnde daer bcneirens wel expreilelijck te laften ende bevelen, het voorlz Accord in allen deelen, ende yeder lidt van dien in 't byfonder , onverbreeckelijck te onderhouden , ende puncluelijck na te komen, fonder daer tegens yets te doen, ofte laten gefchieden; op pcene van geftraft te werden als Perturbateurs van de gemene rufte,fondereenige genade, faveur, verdragh of dilïïmulatie. Aldus ghedaen ende gearreilecrt ter Vergaderinge van de hoog-gemelte Heeren Staten Generael, in den Hage den levenden Mey 1669. Wasgeparapheert, G. v. Hoolck, vt. Onder ftondt, Ter Ordonnantie van de felve. Geteeekent, JSf. Ruyfch. Zijnde op 't fpatium gedruckt het Cachet van haer Hoogh Mog. op een rooden Ou- wel, overdeckt met een papieren Ruy te.

Endehebbcn wy ondergefchreven Gedeputeer- ι ^drshevonden oock by defen vaft te ftellen, £&**> offenfien ende fchaden dewelc- Êtiedcrthetfluyeen van den voorfchreven Vre- 5e Ζ defen dagh toe, ter faecke van dele limiten rhoneereguleert, foom't generael als in tpar-

no ficulicr

^foude mogen gegeven, gedaen of geleden

..,, fu'llenzijn en bly ven buy ten alle recherche, de eecompenfeert van wederzijden> ende dat de pOCciPn voor eenighe Subalterne Rechters , of foor de Souvcraine Collegien of Hoven gheinten- eerc ter faecke van cenige Goederen, de welcke by Hit Accord werden verklaert te blyven onder d'een of d'andere Souverainiteyt, fullen werden geren- vovcerc acn de Rechters van die Plaetfen,de welcke ingevolge van defe transadie fullen bevonden wer- den competent te zijn. Is van gelijcken oock verdragen, dat de teghen- voordighe lcparatie van de Souverainiteyt gene praiudicie en ü! geven aen de Heeren Vaiallen, de welcke door de fel ve van Meelters fullen komen te veranderen; maer fullen de fel ve van wcderzyden by alle foodanige hare rechten, hooglieden, pra- eminentien, jurifdiftien, vryheden ende immuni- tevten gemaintcneert werden, als fy in gevolge van hare Tmilcn, Documenten, of oude poiièiTien ful- lenkonhen bewyfen hier voormaels hun te hebben ghecompetcert; ende fpecialijck fal den Heere van «Sint }an Steen in foodanige exercitie van fyne jurii1 Ι dictie, ende van de hooge, middelbare ende lage Jultttie, oock het voorfz Dorp in foodanige hare vryheden gemaintcneert werden, als aen de fel ve na rechten competeren. De verkoopingen, engagementen ende aliena- ïen) de welcke van den cenen of den anderen Sou- Iverain tot nu toe mogen gedaen zijn, (lillen bly ven rin hare krachten vigeur. ^ De Heeren Koningh, ende Staten Generael fullen oock bly ven behouden alle foodanighe rech- ten van Thollen ende anders, als fy refpeclivelijck Sgewoonzijine heften indiePlaetfe de welcke bly- |en onder haer reflort, iönder dat de jegen woordi· e feparade daer aen eenighe verandeiinge fal toe- rengen. h oock expreiTelijck gheconvenicert, gheaccor- eertende verdragen, dat alle ende eenyegelijck an λ j e Koninghs Onderdanen, de welcke Τ middel van defe tranfadlie met hare Goederen plen komen te vallen onder de Souverainiteyt van ρ Heeren Staten Generael , de (elve Goederen Puen mogen regeren ende gouverneren, felfs ocKverkoopen ende vervremden, foodanighals

eniaerfalgocdtduncken, niet tegen ftae

eem- oock be-

ter contrarie, fonder

lunoh ?°^ηΛνοΓ(ΐ6η met den vijftighftcn pen- fcrl'v indcrcbcIaftingcn' ^n refpedevande |iocdanIli0pingen' alien^tien ofte fucceflien, F^S^J*^ ooghen zijn, midts ^eeeerfter lieden voor deexpiracie van de °°r%Cmgh dcRatificatie van h^ jegen-

'TraBaet

Qa

w-

-ocr page 353-

316                        Placaten· ι BoecK Ί 3 Tit« ζ 6, Tracïaet van Elucidatie, redres ende alteratie, van 't ν vorige Tr^U vandentwaelfdenFebruary ï6^j nieuwenfiijh den elfden Februari] 1666 fchen den Koningh van denemarcken , Noorwegen t ter eenre, ende den jV der Vereenighde Nederlanden ter anderez>yde, gemaeckt ende geflooten, naerh wekke de Τ hollen van Hout-lajlen in Noorwegen gehevenfullen werden, tot ot f l\ Angufli des Jaers lulf.                                                                . 9

den, tot op den l! Augufti des Jaers 168 5, welck aengaende wederzijdes ondervonden is, endesk oordeelt wert, dat het vooriz Contraft niet alk isgeftelt, noch en wert geoblèrveert, uaerecko. men ende gcpra&ifeert, als na den rechten finend? meyninge, midtigaders tot continuatie endever. meerderinge van de onderlinge Vrundtfchap ende Alliancie tuflehen Syne Koninghlijcke Majeftw-i ende haer Hoogh Mog. wort gerequireert endebe- hoort; daer uyt in tyden en wylen wel eenige mij. verftanden eia verwyderingen ibuden konnen vol·! gen, ende ontftaen, die men wederzijdts genegcnl is, door toebrenginge van reipe£t enderechtnid tigheyt te praevenieren. S O O IS Τ, dat SyaJ hooghft-gnedachte Koninghlijcke Majefteyt Vol-I macht verleent, ende afgevaerdight heeft de WejJ geboorne en Hoogh-Edele Heeren TaulKhmX bergh, Syne Koninghlijcke Majefteyts Admiri I teyts Raedt en Poftmeefter-Generael, Erf-gezetcsI opBuftrup, Haenrouw ende Toftrup·, als meel acn den Heere Petrus Charifius , Syne Koningh· | lijeke Majefteyts Raedt ende Refident by dehoog· gemelte Heeren Staten Generael, de welcke m de Heeren Gedeputeerde Commiflariflèn, endeki defefaecke van haer Ho. Mog. Gevolmachtigd! als namentlij ck de Wel-geboorne, Hoogh-Edeic, I Geftrenge, Wyfe, Voorfichtige Heeren Ru' van Ommeren, Johan de Witt, uyt den ( Raedt der Stadt Dordrecht} Johan de Witt$sn\ Penfionaris van Hollandt ende Weft-Vrieflandt \ Bonifacim van Vrybergen, Heere in |Vrybergei Penfionaris der Stadt Tholen ; Godert JdrmX Baron van Reede, Heer van Amerongen>GmctóI Elft, &c. Adolph vanünckel ·, Johan mm Μ mudenthe Rollecate, Droflardt van Vollenhofil ende de Hcerlijckheyt Cuindertien Johan'Drm Raedsheer in Groningen, refpeclive Gedcpuieff 1 den in haer Hoogh Mog. Vergaderinge vanwege I de Provinciën van Gelderlandt ende 't Graeffcsf | Zutphen, Hollandt ende Weft-Vrieflandt, g landt, Utrecht, Vrieflandt, Over-Yifelj m Groningen ende Ommelanden, in ondenv 1 inge ghetreden zij nd.e, ende het voorfz Traitó lbo ten opfichte van den teneur, als de praétw I naeuwkeurigh ende exaftelijck ge-examineertPj bende, tot naerder Elucidatie, redres ende alten* 1 van'tfelve: ter neder-gheftelt ? verdragen ejj gheaccordeert hebben't geen hier nae volgas weten.

|E Staten Generael der Vereenighde Ne- derlanden. Allen den genen die deien fullen fien ofte hooren lefen , Saluyt. T>oen te weten : Alfoo den elfden Fe- bruary laetftleden alhier in den Hage, tuflehen den Doorluchtighften, Grootmachtigen Furft ende Heere, Hecre F RED E RICK de Derde tot Denemarcken , Noorwegen, der Wenden ende Gorten Koningh, Hartogh totSleefwijch, Hol- fteyn, Stormam, ende der Ditmarfchcnj Grave tot Oldenburgh, ende Delmenhorft, &c. door fyne Koninghlijcke Majefteyts Plenipotentiariflen ende Gevolmachtighde Minifters,deWelgeboorne en Hoogh-Edcle Heeren Taul Klingenbergh, fyne Koninghlijcke Majefteyts Admiraliteyts Raedt en Poftraecfter-Generael 5 Erf-gezeten op Buftrup, Haen rouw ende Toftrup ·, endcTetrus Charifius, Syne Koninghlijcke Majefteyts Raedt ende Reii- dent by deien Staet ter eenre ·, ende de Heeren oniè Gedeputeerden ende Gevolmachtighden, nament- lijck oock de Wel-gheboorne ende Hoogh-Ëdele, Geftrenge, Wyfe, Voorfi chtigc Heeren Rudolph van Ommeren, Johan de Witt, uyt den Oudt- Raedt der Stadt Dordrecht, Johan de fVitt,Kzedt- Penfionaris van Hollandt ende Weft-Vrieflandt ·, BonifaciusvanVrybergen, Heere inVrybergen, Penfionaris der Stadt Tholen ·, Godert Adriaen Baron van Reede, Heere van Amerongen, Ginckel, Elft, &c. Adolph van Unckel, Johan van IJfel- muden the Rollecate, Droflardt van Vollenhove, ende de Hcerlijckheyt Cuindert; ende Johan T)rews·, Raedtsheer in Groningen, refpective Ge- d^puteerdeninonièVergaderinghe van wegen de Provinciën van Gelderlandc ende 't Graefiehap Zutphen, Hollandt ende Weft-Vrieflandt, Zee- landt, Utrecht, Vrieflandt,.Ovcr-Yflèl, Stadt Groningen ende Ommelanden, van wegen defen Staet ter andere zy de, is gemaeckt, beflooten en geteeckent feecker Tra&aet^ van Elucidatie, redres ende alteratie van hetvoorigeTractaet, medege- flooten alhier in den Hage denijFebruary 1647 naer hetwelcke deThollcn van de Hout-laften in Noorwegen geheven fouden werden tot op den Lj Augufti desJaers 1685·, volgende 't voor£z Nader Traétaet van Elucidatie, Redres *ende alteratie, hier na van woorde te woorde geinfèreert.

Λ Libo tuflehen den Doorluchtighften, Groot- ^•"^raachtigen Furft ende Heer, Heer FREDE- RICK de Derde, tot Denemarcken, Noorwegen, der Wenden ende Gothen Koningh y Hertogh tot Sleefwijch, Holfteyn , Stormarn en Ditmarichenj Graeff tot Oldenburgh ende Delmenhorft , &c, ter eenre ·, ende de Hoogh Mog. Heeren Staten Generael derVercenighde Nederlanden,ter andejre eyde, in 't Jaer 164,7 den T\ February door weder- zij dts Gevolmachtighden, eenContra£t is geflo- ten gheworden, naer het welcke de Thollen van Hout-laften in Noorwegen gheheven fouden wor-

Eerftelijck, dat het voorfz■-Traftaet, ÉP relatijf tot een voorgaende in den Jare 1 <>4? f 1 ten tot Chriftianopel, fal blyven in f0 SPg uytgefondert voor foo veel het felve by ^eil^ afgetreden, ge-elucideert ende gea"rercer^Oitó continueren tot den 1 2 Augufti des Jaers 10°)

vooren gementioneerc.

ië

-ocr page 354-

Trachtten van Vrede en Commercie, &c.

VI

de opgeftelde Tollen, doch t'fyner naefte rcyfe in Noorwegen fich tot Dramme, of in cenige andere vande voonaemfte Havenen in Noorwegen vooriz tot de Hout-ladinge beqiiaem, addrefleren aen de gemelteOfHciereiijdie t'iynen veribecke aenftondts ende fonder vertoeven 't vooriz Schip fullen doen laden ende befwaren met afgewogen Yièr, of an- der fwaer goet, tot op de felve diepte gelijck het te vooren met Hout gheladerf hadde gelegen, en uyt het gewichte van't vooriz ingeladen Yièr of ander fwaer goet ( te reeckenen teghens vier duyfcnt ponden Hollandts gewichte voor een lalt) calcule- ren en begrooten't getal der Houtlaften die't felve Schip fal konnen voeren, na advenant van welcke bevindinge den Tol betaelt ial worden, welcke meetinge lal dienen voor eene generale decifie > Des fullen de Schippers wekkers Schepen by foda- nigepreuve bevonden worden te vooren recht en wel gemeten te zijn, tot haren lafte moeten nemen en dragen de gedane prcuve, oock in toekomende meerder Tollen betalen naer advenant de laften, in cas bevonden mochte werden dat hare Schepen te weynigh getauxeert zijn geweeft, fonder datfe om 't gepaifeerde gemoeyt fullen werden ·, doch bevin- dende dat eemge Schepen te hoogh op laften ghe- ftelt , en te veel befwaert zijn, iullen de felve van de betalinge der voorfz prcuve t'eenemael vry zijn, ende op ibodanige laften gheftelt worden, als die haer bevinden, oock by fyne Koninghlijcke Mi- jefteyts Officieren ende Bedienden ghereftitueert worden, 't gene dat te voren aen Tol te veel betaelt fal weien. V I. Ende nadien door de voorfz meetinge cn preuve de rechte groote en ruymte der fchepen, ten opfich- te van de ladinge der Hout-waren ghevonden ial konnen worden, en alle beraminge of twijffelinge wegh genomen, ial midts dien oock komen te cef feren de kortinge of reductie van 't vijfde ghedeelte van de Scheeps-ruymte, daervan in'tachtfte Ar- tieul van 't voorfz Tractaet wort gemclt, maer de Tol betaelt volgens den Yck-brieiFende meetinge, ibndereenige kortinge of reductie. VII. Ecnige nieuwe aen te bouwen Schepen, of an- dere tot Houtladinge daer te voren niet gebruyekt geweeft zijnde, in Noorwegen komende, of uyt dele Landen begeerende derwaerts te varen, fullen in voegen als vooren gemeten worden ·, ende in cas van befwaerniflê, oock de vooriz preuve moghen vorderen ende genieten, iulcks als de iel ve inliet voorïge Articul is vermeit. VIII. De Hout-laften der Schepen al foo begroot ende uytgevonden zijnde, heefr iljη Koninghlijcke Ma- jefteyt belieft, dat van die Schepen die met haren oprechten onderghefchreven Maet-brief verfien zijn, en Hout uyt Noorwegen voeren, ghcduy- rende den vooriz tijdt, voor des Koninghs Tol gevordert ende betaelt ial worden een cn een acht- fte Rijcxdaelders van yederlaft, ibnder dat daer en boven ecnige andere Tollen of by-Tollen, wat namen die oock mogen hebben, gevordert of op- geftelt iullen mogen werden. I X. Gelijck mede de Schepen in de Vereenighde I Nederlanden t'huys ghehoorende, eenige Waren 1                                                 °f

I V r fvcrhoedinghe ende correftie van alle mis- i?ndenofeepleeghde fraudcn regens 't voorfz ïct fok» oplichre van de meetinge der Sche- flve op Noorwegen varende , als door " Lniiuw van fecckere foorre van Sche- Π die ren tyde van het aengaen van 't voorfz Tra- Ά „iet bekent en zijn ghe weeft, ende ordinaris I noemt worden van de nieuwe Fabricque; is roe- it ftaen ende gheaccordeerr een nieuwe meetinge En de Schepen op de bequaemfte, ghevoegh- W ,,.^e encje feeckerfte maniere docnlijck zijnde, in Wa voeghen, dat deHout-laften van de Schepen i\kn werden uytghevonden ende begroot op vier ί rfent panden gewichte, fulcks dat ioo dickmaels Keen Schip vier duyfcnt ponden fwaeraen Hout lm inladen, het felve voor foo veel laften falwor- Ini crcreeckentcnde getauxeerr. 1 D         in Om velcke meetinge bequamelijck te doen ghe- ihieden ende effect forreren, alle de Nedcrlandtiè [chippers, die gemunt hebben t'fyner rijdt, met facr onderhebbende Schepen op Noorwegen te foren, by affictie van Biljetten fullen worden ghe- Taerfchouwt, ende geordonneert aen de Collegien prAdmiraliteyt inde refpectivequartierendefer landen bekent te maecken de leghplaetfen hunner diepen, ende haer gcreer re vinden, om de mee- lde bv te weien, de welcke ibo haeft doenlijck Ingevangen, ende in de maendt van April naeft- ibmende, volcrocken falwerden, door Gecom- lit teerden by of van wegen fyne hooghft-gedachte Loningbiijcke Majefteyc, ende haer Hoogh Mog. aer toe te ordonneren, die de taxatie ende begro- pge der laften doen fullen: Des fal de voorichreve cetingcgelchieden buyren lail of befwaermfle der Jchippers ende Reeders, fonder dar nochtans ten ^uarde dat de Schepen van meerder drachtbaer- feyt fullen bevonden werden, van den ghepaflêer- fcn tijdt,overeenige na-betalinge van geproffireer- |eTollen,eenighfmrs gemoeyt, of pretenfien in tpublijcq of befonder ghemoveert fullen wor- IV. j Vandcahoo te doene meetinge, yckinge, en fegrootinge der Schepen, fullen aen de S chippers jydc voor-gemeke Gecommitteerden behoorlijo I oneven oranie in Noorwegen te verthoonen, frl«ut, ende wcderzijdts Regifters ghemaeckt 'ψwen, omme te dienen na behooren, en vol- gden inhoudt van dien Brant-teeckens op de wens achter en voor gedaen worden, om tegens Ζ 7"bncven, deTolverwalters des begeerende, confereert te werden. j . .                  V,

sovcr de voorfz beraemde meetinge

*üfoud

emogen vallen, of den Schipper fich

■ftraafft , jnSchlP teho°gh of te groot van Wcccn W NVf' fal fodanigen Schipper in Noor- ^eSJ^V CndeilJnSchiP metkennhTe en Siii* h? de,Koni"ghliJcke Officieren, met 'MwëcnTïi °rdinaris uyt de Havenen van bbende , STdenwert' wel cn volafgeftuwt verkUrS ^* °fficiCren mmen Aftc ^P. achrï veelVoeten fijn onderhebbende MeHouHTrLdiep^heleg€n heeft vande nout-laften,betalende dienvolgens oock

-ocr page 355-

Placaten. ι. Boeck, 13. Tir.

jiS

worden totgeri wendt worden,

fpe&e van de onkoften die rfeeckeringe der Schepen a in't beforgen vanRinpenen^c'

of Koopmanfchappen in Noorwegen brengende, geen hooger of meerderTollen fullen betalen,als de eygen InwOondcrs of Onderdanen van fijn meer- hooghft-gedachte Koninghlijcke Majefteyt, ne- vens de welcke cndc andere Natiën, de felve oock in 't uytgaenghetraéleert fullen worden, incas de ièlve eenighe verminderinge op den Tol der Hout- laften beneden den vooriz taux in het voeren van Hout-waren buytcn fyri Koninghlijcke Majefteyts Rijcken en Landen foude worden toegheftaen of

Klippen', ofanderecommoditeyten'tzyho^ die ghenaemt mogen wefen, maer fal hUn Sj hulp en vrundtfehap tot voortièttingevande k del verfchafc ende bcwefen worden.            ^ XIV. Ende alfoo wederzijdts vertrouwt en eeoorrf j wert, dat het voorige Tractaet, mede gefloot $ I 's Graven-Hage denTï February 1647, doo Π derftellinge van de vooriz Articulen, bchoorliirl·'" ge-elucideert, geredrefleert ende gealtereert ■ f" iüllen de Ingezetenen der Vereenighde Nederl * den daer nae den Tol oprechtelijck ende volkom! lijck betalen, ende in tegendeel teghens alleonbr hoorlijcke moeyelijckheden , vanwien hetood foude mogen wefen, werden befcherm t en bc gelijck wederzijdts wort verklaert de fincerem ninge ende intentie te wefen. Ende dat om É te efreclrueren, alle behoorlijcke ende betameliji middelen fullen werden betracht ende aeneewer. daer toe de boven-gemelte fyn Koninghlijcke l jcftey f s Plenipotentiarifïèn ende GevolmachöJ Minifters, ende de Heeren Commiflanifen «1 haer Hoogh Mog. fich wederzijdts in den naenm! van wegen hare refpedtive Alderghenadighfte Hooge Heeren Principalen, uyt krachte .vanlmj Pouvoirs ende Volmachten verobligeren. Μ ial dit Tractaet by fyn Koninghlijcke Majcftcytaj Denemarcken, Noorwegen, &c. ende de Ho! 3 Heeren Staten Generael der Vereenighde Ne&l landen, binnen den tijdt van een maendt na da dcfes.geapprobeert, geratificeert, ende de wee· ζ ij dts noodige Inftr urnen ten van ratificatie in | hoorlijcke forme uytgewiflelt ende ghe-extra werden.

komen te genieten.

X.

Een Schip het welcke Hout geladen heeft, mach wel op de Hout-Havens, van andere Waren ƒ als Peck, Teer, Huyden, Talck (of't geen anders kan werden uytghevoert ) innemen, nochtans fal daer af na 't ftuck of gewicht, volgens fyn Koningh- lijcke MajefteytsTol-rolle, de behoorlijcke Tol werden betaelt; oock fullen foodanige Schepen de welcke meer als Hout inladen, noopende de voorfz andere Waren die iy daer nevens innemen, de vifi- tatie, als billick, fubjedt ende onderworpen zijn, al- evenwel fullen van de tauxatie van 't Schip ibo veel laflen argetrocken werden, als de Goederen komen te beloopen, de welcke buy ten dien, ende in 't by~ fonder verrok zijn. XI. In 't vorderen van den Tol ial geen onderfcheyt ghemaeckt worden of de Schepen met de befte, ilechtfteofmiddelbarighefoorte van Hout-waren beladen mochte wefen, noch ten reguarde van dien of op prasfumptie datiè eenige onvrye of verboden Hout-waren ingeladen mochten hebben, eenige' viiitatie, recherche, veel min retardement werden ghedaen, maer fullen alle de onvrye of verbodene Hout-warenaenghehoudenwerden, foo wanneer de felve om te laden buyten de Schepen werden ge- vonden ·, boven 't \velcke de Ingezetenen der Ver- eenighde Nederlanden, onder geendcrley pretext ter ooriaecke van dien eenige de minfte moleftie of onghelegentheyt aen hare Perfoonen of Goede- ren , noch retardement aen hare Schepen ial wor- den aengedaen; maer fullen naer de betalinge van den hïer voor-geileldenTol, vry ende on verhin- dert mogen vertrecken, ende hare reyfe vorde- ren. X II. De Onderdanen van de Vcreenighde Nederlan- den fal toegelaten weien in Noorwegen alderhande lborte van Hout, wat naem bet felve mach hebben, oock het tot nu toe verboden geweeft zijnde Eyc- ken- Hout aen fich te verhandelen ende uyt te voe- ren , uy tgeibndert groote Maften over de twintigh palmen, de welcke iyne Koninghlijcke Majefteyt alleenigh voor fich behoudt; Midtigaders wat de felve verders tot fijn particulier of publijcq ghe- bruyek foude mogen van nooden hebben: So noch- tans» dat infulcken cas het verbodt van uytvoer van foodanige nootwendigheden ial moeten weien generael, ende niet particulier voor de Onderdanen ende Inghezeteneit der Geünieerde Provinciën , fullende nochtans otigekrenckt bly ven, het gunt in 't voorgaende elfde Articul is vervat. XIII. , Boven de betalinge van de voorfz Tol fullen de Nederlandtiche Schepen die Hout of andere Goe- deren in Noorwegen geladen hebben} niet befwaert

'

1'fV'

1

Hier na volgen de Procuratien ro, de Heeren Tlenïpotentiariffen ende l volmacht ighde Minifiers vanfyne I ninghltjcke Majefleyt. XWY FREDERICK de Derde, vanG*1 ** des ghenade Koningh tot Denemarcta Noorwegen, der Wenden ende Gothen; Hertf tot Slefchwich, Holfteyn, Stormam endefc' marfchen; Graefftot Oldenburgh en Delmenliof» Doen allen hier mede te weten, dat alfoo w?β onfen Refident by het Franfche Hoff, als wtöm denFranfchenbyonsghewefen Heere Afga* onfen lieven MonfieurdeTerlon, foo wel moP lingh als by gefchrifte zijn verfeeckertgheworfe dat de Hoogh Mog. Heeren Staten Generael* Vereenighde Nederlanden, door der felvcr aöj» Franfche Hoffaenwefende Minifter, fullen heP verklaert der fel ver inclinatie ende goede getfjr hey t, om met ons af te handelen verfchey^ kende Gravamina, ende prxtenfien \ Soo h< Wy van onfe zyde gefonden, ende afgeordnet; genwoordigen onfen lieven getrouwen $ffjS genbergh, Erf-gezeten op Buftrup, onièn ». raliteytsRaedt, ende Generael Poftmeeiter°; Ons Rijck Denemarcken, oock hem;.aefj5 jji

ir:

',

;■?'

!*:!

?■■

wcL,ciiuc v umidcnc gnegeven, g»^"j"- rja oock met defen onfen open Brieft aenvcrffo^ ende Volmacht geven, met de Gevoln^1^

Ê

'" : ' '            .........—"*

_^____-^_M

_______

-ocr page 356-

Traclateö van Vrede en Commercie > &C.

$tp

derezyde, doorgaens is onderhouden iecne goede vafte, bundige ende vertrouwde vrundtlchap ende correlpondentie, de welcke oock van tijdt tot rijdt met Alliantien enTra&aten van Staet is beveftight: Ende dat het den Doorluchtighften, Grootmach- tigen Furft ende Heere, Heer FREDERICK de Derde tot Denemarcken, Noorwegen, der Wenden ende Gothen Koningh , Herrogh tot Slefwich, Holfteyn, Stormarn, ende der Dit- marfchen; Graeff tot Oldenburgh ende Delmen- horft , 8cc. belieft heeft met Procuratie ende Vol- macht herwaerts te fenden de Wel-ghcboorne en Hoogh-Edelc Heeren Taul KUngenbergh > fyne Koninghlijckc Majefteyts Admirahtey ts Raedt en Poftmeeiler-Generae·], Erf-ghezeten opBuftrup, Haenrouw endeToilrup; ende Tetrus Charifius, Raedt ende Reildent van fyne Koninghlijcke Ma- jefteyt alhier indenHage, om met Ons, of Onfe Commiilariiïèn, te tracf eren ende handelen over verlcheyden laecken, onder anderen mede raec- kendeeenigeopenftaende differenten en vcrichil- len. SOO IS Τ , Dat wy van onfer zyde ghe- committeert endegeauthorifeert hebben, gelijck Wy committeren ende authorifèren by delen, de Wel - gheboorne ende Hoogh-Edele, Geftrenge, Wyfe, Voorhebrige Heeren Rudolph van Ommeren * Johan de Witt, uyt den Oudt- Raedt der Stade Dordrecht, Johan de IVitt,Raedt- Penfionaris VaiiHollandt ende Weit-Vrieilandt5 Bomfachisvan Vrybergen·> Heere in Vrybergen, Penfionaris der Stadt Tholen ; Godert Adriaen Baron van jReede, Heere van Amerongcn, Ginckd* Elft, &c. Adolph vanUnckel, Johan van Iffel- muden the RoUecate> Droilardt van Vollenhove, ende de Hcerlijckheyt Cuindert > ende Johan 'Drews-, Raedtsheer in GiOningen, refpeclrive Ge- deputeerden in onfe Vergaderiηghe van wegen de Provinciën van Gelderlandc ende 't Graefichap Zutphen, Hollandt ende Weft-Vrieflandc, Zee- landt, Utrecht, Vrieflandt, Over-Yifel, Stadt Groningen tende Ommelanden, om inqualiteyt als Onfe Commiifariflèn te famen, of 't meeren- deel van dien, met de gemelte Heeren Plenipoten- tiariflèn ende Gevolmachtighde Minifters van fijn Koninghlijcke Majefteyt van Denemarcken,Noor- wegen, &c. over alle't gene voorfz is in conferen- trie te treden, ende met de ièlve de voor-ghemelte laecken te adjufteren, richten, verdragen, beiluy- ten ende teeckenen. Ende wetende, datdewel- gemelte Heeren Onfe Cornmiflariiïèn om te facili- teren de voorfz Negotiatie ende handeJinge ( op dat die ten goeden ende gewenlchten eynde mach werden gebracht 3 van nooden hebben onfe Ipc·* ciale Procuratie, volkomen macht, authoriteyt ende bevel, omallefcrupulen die dies-aengaende ibudèn mogen gemoveert worden, wegh te nemen, hebben Wy haer gegeven, gelijck Wy hun geven in krachtedelès, volkomen macht, ommemetde meer-gemelte HeerenPlenipotentiarifèn en GevoU machtighde Minülers van hoogh-gemelte iyn Ko- ninghlijcke Majefteyt te mogen adjufteren, richten neder leggen, tractoren» accorderen ende befluy- tenéene Alliantie defenfive, en voorts foodanige andere Contracten en Verdragen de voorfz open- ftaénde differenten en verichillen concernerende, lulcks ly onderlinge ful len oordelen ende bevinden ten wederzyden OorbaerÜjckir te zijn, Ende van alk

. rnnlmiiIariircndewelckebydeHoogh Mo. fnde C sÏenGenerae! derVerepnighde Neder- efn rui|en geordonneert en ghcconftituecrt wer- Jn van vegen degemelte pretenfien ende Grava»

gunt wy iiera vcrucr in

lcn

r? van al 't

Bads hëEn ghegevenT te handde Kemoockialal'tguntwathyindier

n ende te voegen af-

I nSnendêfluytenwerdt, k'rachtigh ende van '£ de velen, ende van ons onverbreeckehjek on- lerhoudên en nagekomen werden Tot meerder • Ceftin^, hebben Wy defe met onfeeygene handt J Inde Koninghlijck Zegel bekrachtiget. Gegeven E Onfe Slot ende Relidentie tot Coppenhage den Jt September Anno 16ó> Was gheteeckent, fndcrick. L. S. Lager ftondt onderteeckent, Wtetz 1Τ/Ύ FREDERICK de Derde, vanGo- VV des ghenade Koningh tot Denemarcken, ïoorwegen, der Wenden ende Gothen; Hertogh ütSlefchwich, Holfteyn, Stormarn ende Dic- fctrfchen; Graeff tot Oldenburgh en Delmenhorft. Joenallcn hiermede te weten, dat alfoo wy van lifen Refident by het Franfche HofF, als mede van * jen Franichen by ons ghewefen Heere Afgefante, ^knlicvcnMonfieurdeTerlon, foo wel monde- nd als by geichrifte zijn verfeeckert gheworden, asdc Hoogh Mog. Heeren Staten Generael der f'creenighde Nederlanden, door der fel ver aen het ■ranfehe HofF aenwelènde Minifter, fullen hebben Tcrklaert der felver inclinatie ende goede genegent- Jeyc, om met ons af te handelen verlcheyde be- Ende Gravamina, ende praeteniien : Soo hebben 'y van onfe zyde gecommitteert, en afgeordnet lcn lieven getrouwen, den Wel-gebooren Te- mLharifiuïth onfen Raedt en Refident by de -gemeltc Heeren Staten Generael -y oock hem "nvertrouwet, ende Volmacht gegeven, gelijck y hem oock met defen onlèn open Brief aen ver- uwen en Volmacht geven, met de Gevolmach- ^hdccndeCommiifariifen dewelcke by de Ho. log. Heeren Staten fullen geordonneert ende ge- nlhtueert werden, van wegen de gemelte pra- len ende Gravamina, midtfgaders van al 'tgunt y hem verders in Mandatis hebben gegeven, te indelen ende te fluy ten ·, oock fal al 't gunt wat hy [dier voeghen afhandelen ende iluyten werdr, "achtigh en van waerde wefen, ende van Ons on- rbrceckelijck onderhouden ende naerghekomen érden. Tot meerder beveftiginge hebben Wy κ met Onfe cygene handt en Konmglrjck Zegel ^chtight. Gegeven op Onfe Slot ende Refi- t"tie tot Coppenhage, den 2 2 September Anno öf· Wasgetéeckcnt, Frederick. L.S. Lager nat onderteeckent, Reêtz. Hier naervolght den inhoudt van deTrocuratie van de Heeren Gedepu- teerden van haer Hoogh Mog. lanaV^1 ?5ncrael dcr Vereenighde Neder- hooren 1' r 5,11 den Sciien diÈ delen fullen fien Anemarc£ 'ΐτn hcrW£tó*S tuiTchen de Kronen »«3&* RlJckèn> Furftendommen en «aappen ter eenre, e„dé defen Staet ter an-

-ocr page 357-

Placaten. ί. Boeck. 13 Tit. -

-fi$

alle 't genealfoo beraernt, gearr

1666. volght, L.S.cp.ChanJuts.           L.S.JohJ^ J-'-S.B.'vanVryber L-S. Goden van il J^.ü.fohan vanttA wti)'den. L.S.J. Drews. S O O IS Τ , Dat Wy het voorfz Trac^l vanElucidacie, redres ende alteratie vanhecA, meltcvoorige Tradaet van den T* February \l\ voor acngenaem honende, het fel ve hebbent cepteert, geratificeertendegeconfirmeert, Ά Wy het accepteren, ratificeren ende confirrnci* by defcn: Beloovende finceerlijck, oprechtelijck] ter goeder trouwe dé tenqur van dien na fync fors? van onfcr zyde onverbreeckelijck te onderhoudt!, na te komen ende obferveren, doen onderhoud», nakomen ende obferveren, fonder ter contrag yetwes te doen, of te laten ghefchieden direitelijc; of indirettelick, in wat manieren, of onder watpc; text het oock foude mogen wefen > onder verbai

ten lal wefen, te maecken ende te paiTeren iöoda- ïiige Inftrumenten ende beloften in fulcken goeden ende behoorlijcken forme als noodigh wefen lal. Beloovende finceerlijck, oprechtelijck en ter goe- der trouwen, te fullen houden voor aenghenaem, vaft, bondigh ende van waerden > alle 't gene by de meer-gemelte Heeren Onfe CommiiiariiTen in de felvc qualité ial zijn gedaen, belooft , gheconfen- teert ende geaccordeert 5 't felve onverbrecckelijck na te komen, t'onderhouden ende obfervcren,oock doen onderhouden en obferveren, fonder daer te- gens immermeer yets te doen, of te laten gefchic- den, diredelijck of indireftelijck j in wat manie- ren het oock foude mogen wefen; maër al les te ra- tificeren ende t'approberen, ende des noodt zijnde, daer van te verleenen ende pafleren Brieven ende Inftrumenten in de befte forme, tot volkomen con- tentement ende vergenoegen van den hooghft-ge- melten Kon high. Gegeven in Onfe Vergaderinge onder OnfengrootenZegele, Paraphure ende de Signature van Onfen Griffier ·, In den Hage op den tweeden February 1666. Was gheparapheeit, J. van Gent, vt. Op depbjcqite ftondt, Ter ordonnantie vande hoogh-gemelte Heeren Staten Generael. Ende was gheteeckent , N.Ruyfch. Hebbende onder uythangen 't groot Zegel in roo- den Waflehe.

van alle de Goederen ende inkomften van ds

i

Vereenighde Provinciën in't generael en partiav lier, prxfent ende toekomende. Endetotmec· derverfeeckertheyt van dien, hebben Wydefe met Onfen grooten Zegele doen zegelen, doorè Pra^fiderende in Onfe Vergaderinge latenparapb r>ön, ende door Onfen Griffier doen te'eckentü in's Graven-Hage op den 29 Macrtióóó. Wi geparapheert, I. de Merode, Onder llonè· Ter Ordonnantie van de hoogh-ghemelte Vm Staten Generael. En was geteeckent, N.Ritjft Hebbende onder uythangen het voorfz Groot| gel in rooden Waife.

;Y

Ten oirkondc ende in teecken der waerheyt heb- ben Wy Plenipotentiariflèn en Gevolmachtighde Minifters van fijn Koninghlijcke Majefteyt , ende wy Geduputeerden van haer Hoogh Mog. defe met eygene handen onderteeckent, ende met onfe op- gedruckte Signetten beveftigllt. Ende zijn hiervan viergehjck-Juydendc Exemplaren ghemaeckt ·, te weten voor yeder van de Hooge Contrahenten twee. AcÏum in 's Graven-Hage den 11 February

2 7. TraBaet van Vrede mffchen de Hóógh Mog. Heeren Staten Gmti> der Vereenighde Nederlanden ter eenre, ende den Heer e Biffchop van MunjM' andere zyde. In date den achthïenden April 1666.

bemft'

delijck Godt de Heere Almachtigh door

^E:inelijckzy yegelijck bydefejegenwoor- dige : Nadcmael in den voorleden Jare eenighe oneenigheden zijn ontftaen tuilchcn de Hoogh Mog. Heeren Staten Generael der Vereenighde Nederlanden, ter eenre, ende den Hoogliwaerdigen ende Doorluchtigen Heer, Heer Chriftoph Barnhard, Biflchop ende Prince van Munfter, &c. ter andere zyde, de welcke lbo verre hebben toegenomen, dat die niet alleen zijn ontfteecken in een openbaren Oorlogh, nemaer oock dat te beduchten ftondt, dat haer de felve niochten extenderen en veripreyden inde Na- buyrigc Landen* ende voornamentlijck in 't gebied ende de Landen van 't Roomfehe Rijck, ende de felve mede inwickelen in hare önghemackeri chde fchaden, by-aldien niet by tij dts daer" inne ware voorfien 5 dat de voorfz oifeenigheden, midtiga-

lin: Key

, toedoen ende neerftigheyt vanden Roo* fer, denChriftelijckftenKoningh, desrKf

ligen Roomfchen Rijcx Cheurfurften van Mag Geulen ende Brandenburgh ,· als oock de Fu* Biffchop van Paterborn, Paltzgraeffvan $Wj9 de Hertogen van Brunfwijck ende Lunenwf L tot WolffenbuttclendeCalenburgh, degedicP heeft laten gaen tot Vrede. Ten wdeken «PI de-Heeren Staten Generael der yereemgnde^J deriandcn,tenderende tot foo eèri goet oö| 4J gecommitreert ende gcdeputeert hebben den 1 Edelen en Geftrengen Heerfe Hieronirnus^v\ vernmgky Gedeputeerde in haer Hoog» J Vergaderinge, ter eenre3 ende den gcmcjtö I Biffchop ende Prince van Munfter ter andere ^1

dersderfelveronheylen, gevaerlijckheden, ende \Korffy gefeyt Schmifing·) midt%adersde ^

't gevolgh van dien,door deri wegh. van vruritfchap Edelen en Geftrengen Heer Bernhardut» 'ψ.

Μ

wierden opgeheven ende ter neder gefteltj dat eyn- denburgh, < refpectiye Deeeken ende Tre10. ^β

-ocr page 358-

Tradlaten van Vrede e

321 weeft i Ende foo ondertuflehen yets daer teghens wierdegepleeght, ofte wat ichade die Plaetièn ial wefen aengedaen, 't felve fal hy ter goeder trouwe vergoeden, en die in voorigen ftant tot iyne koften herftellen ; tot wekken eynde ten wederzyden vry ial ftaen eenige Commiflariflen, foo fy 't goetvin- den, met den eerften nae de voornoemde Plaetièn te fenden, de welcke fullen iörge dragen, datter niemandt yetwes onderneme, ftrydende tegens den inhoudt van dit Articul. I V. Daer en boven fal hy ter goeder trouwe beibrgen, dat alle de Soldaten, ten voorfz tyde in de gemelte Plaetièn bevonden werdende, uy talie de iel ve mo- gen werden afgevoert, ende fulcks generaliter uyt het geheele Gebiedt van de Heeren Staten Gene- rael, de welcke aen dc felve belooven den vryen doortocht door hare Landen, des noot zij ndc, foo- danigh nochtans, dat fy naer het Territoir van het Sticht van Munfter fullen overgaen door den kort- ften en bequaemftenwegh, alsdoenlijck, immers door den genen, den wekken fy fullen aenwyfen, op 't geleyde van een Commiilaris. V. Wederom belooven dc Heeren Staten Generael ter goeder trouwe, datfyegeen Acte van hoftili- teyt van den vier-en-twintighften April af, tegens den Heere Biflchop, of des ièlfs BilÜom van Mun- fter fullen ondernemen, ende lbo ter con traric van dien yets mochte zijn gedaen, dat fy fulcks ter goe- der trouwe iülkn vergoeden. V I. De Heeren Staten Generael iiillcn haer Leger, ende alle dc Soldaten op dien tijtin aentocht zijn- de , ofte aldaer in Guarniiben bevonden werdende, uyt het Landt van den Heere Biflchop afvoeren, ende fal hun op den ièlven voet den vryen door- tocht werden toegeftaen , des van noode zijnde ·, ende fullen egeen geweldt, nochte eenighe ichade in dien doortocht doen aen de Ingezetenen, nochte oockgeenen beuytofte goederen, naer den voor- fchreven daghgerooft, mede nemen. De Gevan- genen in defen Oorlogh, van wat conditie die zijn, lullen ten wederzyden iönder rancoen vry gelaten werden; betalende alkcnlijck die ichulden, dicfy geduyrende de gevanckenifte, wcttelijck hebben gemaeckt: Ende fal naemacls niet mogen werden gevordert, 't geene by de gemelte Gevangenen, of oock, geduyrende defen Oorlogh, des ecnen ofte des anderen Onderzaten is afgedwongen, oock wel belooft geworden, maer op den voorichreven dagh van den vier-en-twiniighften April noch niet be- taelt gewceft. Ende dcwyle ibo wel aen d'eene als aen d'andere zyde Contributien zijn opgeftelttot feeckere fommen, voor de vryhey t van Peribonen ende Plaetièn, alle maenden ofte weecken te beta- len , fullen de felve naer den regel ende opdien voet, ibo als by Commiflarifcn van dc Steden cnde Dorpen, ofte by eenige andere is verdragen of be- dongen, werden betaelt tot op den laetften dagh van dele maent April, ende verder niet. VIL Oock is verdragen, dat den Heer Biflchop fij α Leger terftont naer de ghcvolghde Ratificatie van dit Tra&aet, ial afdancken, aenhoudende alleen- lij ck dat Volck, 'twelcktot befettinghe van fyne Guarniibcnen > ende tot vcrfeeckeringc van fijn R r                      Landt

, cwken tot Munfter ende Hildcsheim, oock HrtfRaden vanden fclven HeereBiflchop, g f Clident van 't Hof-gerecht tot Munfter, de irke uvt krachte van genoeghfame kift en noodi- ?Procuratien, in 't eynde van dit Inftmment van lorde rewoordc geinfereert, onderlinge in een t ndelin^e van vrede ende vrundtfchap hebben Jieconfentecrt, ende zijn daer over verdragen in loegen hier nacr-volgcnde, te weten. Datter ial zijn een eeuwige ende beftendighe Vrede, tuflehende HooghMog. HeerenStaten der Verecnighde Nederlanden, ende den Hoogh- wacrdieenende Doorluchtigcn Heer Biflchop en frincc van Munfter, dcwelcke alfooial werden onderhouden ende ferieufelijck naergekomen, dat Ie felve fuUcn letten op de onderlinge voordeden, ruk bctooncn alle officien van genegentheyt ende aneoedeNaebiiyrfchap. I I Van gelijckcn datter fal zijn een Amneftie van alle 't gepaneerde, ende een eeuwige vcrgetinghc [ran'tgeenc aen d'eene of d'andere zyde is gedaen; ülcks dat noch ter oorfaecke van dien, nochte ter eeke ofte onder pretext van yets anders, d'eene η anderen eenige hoitilitey t, ongemack ofte be- jfalaendoen, ondernemen, ofte tot ichade of rajuditie van den anderen voornemen, ofgedoo- en voorgenomen te worden. Dat defe Amneftie ock fal wefen generael, ten aenfien van alle die ene, de welcke het hebben gehouden met de eene fte de andere parthyc, uy tgeibndert die gecne, de elcke van verraet werden beichuldight, ibo noch- ns dat hun den wegh van Rechten lal openftaen, ide de goederen voor de Vrouwen, Kinderen en rfgenamen behouden blyven. Den Heere Bif- hop ial aen nieraandt van de Vafallen, ter occafie de uy t ooriaecke van deien Oorlogh, weygeren : inveftirure, dependerende foo van 't Biidom anMunfter, als van de Abdye van Corvey, ende η lal oock niet om me andere pre tenfien ofte que- lendefelve protraheren ofte uytftcllen; 'tielve mede aen de zyde van de Heeren Staten in ghc- jeke voorvallen reclproce werden naergheko- en. III. V oom fal den Heere Biflchop van Munfter ter- Onr naer den gemaeckten Vrede, aen de Heeren aten Generael der Verecnighde Nederlanden ν nCVllcdlc Plaetlè"> geen uy tgeibndert, welcke den fel ven, geduyrende defen Oorlogh, - «tingenomen; en die van de felve, die ten tyde Ι π ae oonclufie in fyne macht bevonden fullen «en, overleveren infoodanigen ftant, als die W λ reftitutie r"Hcn wefen jendefpeda- er en , cl Cnde dc Stadc Borculoo: Ende fal bSh j belooven, neerftighlijck te fullen jpnij.datgeduyrende defc handelinge, ende cuiSm Ρ.'" ^artiJaf> indc-voornoemdege- -rde bed C 'door f,Jn bed»-ijf of bevel yets brderr nfTeiV CitC ycts van de Onderzaten ge- ^^ncl SlWOnfn' 'izy ™deHuyfen orblhc 5?' oice weloP Pretext van andere 'iSStf·'uy crc name oock fulcks moch-

e dien ft

clpn- ",laerialtcr contrarie beforgenby -nde wegen, dat die werden gelaten

ant, dac

r mne fy ten dage voorfc zijn ge-.

-ocr page 359-

Placaten. ι Bo

13 1 it. Rijcken, Hertoghdommen, Graeffchappen ü lijekheden, Landen ende Landtfchappen 5<f als-nu befitten, of in toekomende fullen bef f ^

■jzz

Landt noodigh is, 'twelckj foo de Heercn Me- diateurs, ende den Heere Biflchop fclfs oordelen, lal konnen gefchieden met drie duyfent Man j foo belooft de felve oock 't felve getal niet te lullen ex- cederen, ende dat hyvoortaen geen nieuw Volck lal aennemen, ten zy dat de nootwendigheyt ende de verfeeckeringe van 't Rijck, ende de Crey tfen, of oock wel de Verbonden, dit Tra£tact niet con- trarierende , fulcks fullen requireren of vereyf- fchen ·, ende dat anders niet, als na des Rijcks con- ftitutien, en 't recht der Vorilen, aen de welcke de Heercn Staten willcn,dat hier door niets fal wer- den 2cderogeert. VIII. Hier en boven fal den Heere Biflchop renuncie- ren aen alle ende ygelijcke Verbonden, defen Vre- de contrarierende, ende fal fich noyt op't nieuwe tegens de Heeren Staten Generael inlaten, noch verbinden met andere Princen of Potentaten ·, ende en fal der felver Rcpublijcque oock niet meer met een nieuwen Oorlogh aentaften. I X. Van gelijcken fullen de Heeren Staten Generael, tot réciproque verfeeckertheyt vanden Heere Bii- lchop verklaren, gelijck fy verklaren midts defen, dat fy aen geenige Alliantien zijn verbonden, de- welcke tegens defen Vrede ftrecken, ende 't oogh- merek ofte de effeeïen van dien eenighfints fouden konnen beletten: De felve belooven oock ter goe- goeder trouwe, dat fy na de afhandelinge van dit Traétaet, noytyetvyandtlijcks onder eenigerley prattext, door gewelt of door Wapenen, tegens den Perfoon van den Heer BiiTchop, of tegens de Landen van 'tBifdom van Munfter fullen onderne- men, nochtc fich oyt tegens den felven, ofte des felfs Bifdom verbinden met andere Princen en Po- tentaten. X. Oock werden de Geallieerden ende Vrunden van wederzyden in dit Tractaet begrepen, ende met namen van wegen de Heeren Staten Generael, den DoorluchtighftenendeGrootmachtigen Furft en Heere, Heer Frcderick de Derde, tot Denemarc- ken, Noorwegen, der Gotten en Wenden Ko- ningh, &c. Den Doorluchtigen, Hoogh-geboo- rén Furft ende Heere, HeerGeorgh Wilhelm, Hertogh tot Brunfwijck ende Lunenburgh, &c. Den Hooghwaerdigen, Doorluchtigen, en Hoogh- gebooren Furft ende Heere, Heer Erneftus Augu- llus, BiiTchop tot Ofnabrugge, Hertogh tot Bruns- wijck en Lunenburgh, &c. Den Doorluchtigen en Hoogh-gebooren Furft en Heere, Heer Chri- ftiaen Albertus ,„ Erwe tot Noorwegen , Hertogh totSlefwiick,Holfteyn, Sec. Den Hoogh-geboo- ren Graef ende Heere, Heer AnthonGunther, Graef tot Oldenburgh, &c. met alle haer Rijcken, Hertoghdommen, Graeffchappen, Heerlijckhc- den, Landtfchappen ende Landen, die fy jegen- woordigh bcfitten, of namaels fullen befitten , met hare Inwoonders ende Onderdanen : Ende aen de zyde van den Heere BiiTchop van Munfter, fyneKeyierlijcke Majefteyt, ende het Roomfche Rijck, oock de Geconfoedereerden aen den Rhijn ofte die van haer, ofwel andere Vrunden,de welcke hebben willen ingheflooten zijii 5 midtfgaders die gene die binnen twee a drie maeriden fullen verkla- ren oock ingeiloten te willen wefen, met alle haer

met ende beneffens hare Ingezetenen cndeO rf"J danen-, van gelijcken fullen werden ingeiloote 1 Veldt-Heeren, Opperhoofden en O verften ν !/ Militie ten wederzyden , met namen den Ho \ gebooren Graef ende Heere, Heer Georgh F drick, Graef tot Waldeck, met fyne Graeffcl,^ pen ende Landen, ende dat met foodanigen cfft dat fy van alle ende yegelijcke voordeden hier mI begrepen, abfolutelijck fullen gauderen, bJftSj wyie, en met alfulck een recht, als de prineimJ parthyenfelfs zijn doende ·, foo nochtans, «y tuflehen de gemelte parthyen, ende der felver CI confeedereerden en ghecomprsehendeerdenquel of eenige controveriie jegen woordigh mochtczir of hier namaels komen te ontftaen, dat dcielvetel wederzyden anders niet, dan door minnelijcke\tÊ,| gen, of na Rechten ende de coft urnen van't Rijd londer in te gaen den wegh van feytelijekheyt, i het gebruyek der Wapenen, fal werden gheterns neert. XI Voor foo veel belanght de Heerlijckheyt | Borculo, foo begeeren de Heeren Staten Gck· rael niet, dat ten aenfien van het recht of refptk, direBi Tiomini, five utillü, door dit Traftaetye· wes werde verandert, maer dat het felve reckiü werden ghelaten in dien ftant, daer innek voor defen Oorlogh is geweeft'. Edoch den gei» ten Heer Biflchop renuncieert met confent vanfc Capittel, aen 't recht van fuperioriteyt op de vooni] Heerlijckheyt van Borculo, met de dcpendendci van dien : Wel-verftaende dat de felve remin» tic niet en fal prejudiciëren aen 't recht van 't Rijd maer dat het felve in alles fal bly ven infijngetó 'twelck nochtans tuflehen den Keyfer ende c Heeren Staten anders niet fal werden [gededdee als door minnelijcke of andere wegen, diemcM wederzyden fal goedtvinden. XII. Vorders, foo renuncieren de Heeren Staü Generael, ende den Heere Biflchop wederzyè oock met toeftemminge van't gemelte Capittel^ Munfter, ter goeder trouwe, aen alle endeyegöf pretenlien, hoedanigh die oock zijn, of wefenw nen, fulcks, dat de felve door het tegenwooftf Traftaet worden gehouden voor ge-extingue* gedoodt. XIII. ^ Den Heere BiiTchop, of des felfs Sucocffl*! ial voor taen onder geendcrley prxteXtjoftfW ge oorfaecke, noch door hem felfs, noch doofΜI geïncorporeerde ende Subjecten, fich ve^jfj te melleren met faecken, gehoorendeaen#rFf ren Staten Generael der Vereenighde Ne&H den, der felver geincorporecrden ende SpgL noch te oock voor taen geene arreften cn^[^ lien tegens de felve verleenen, ende o 0W van uytgewijfde Proceflèn niet beletten ! *** casdat'er t'eenigen tijde eenige ^e^MJ!ef vermoeden fouden komen te ontftaen tüitlr^. gemelte Heeren Staten ende den Heere pgj midtfgaders des felfs Succeflêurs, de ft^Jgj ders niet werden bygeleghc, als door y0mJ$ middelen, uytkrachtevan deGuarantieo^

-ocr page 360-

Tractateti van Vrede en Commercie, &c.

3^3

rr iheteeprafteert : Maerdequeftienvanparti- 7η Uillen altijdc ghefonden worden aen den ^tenten Rechter; fondcr dat hy nochtans on- T "ïetext van dien, of wel uyt andere oorfaecken, (Avermogen te atfenteren tegens de Heeren Sen Generael, der felver geincorporeerden en Se-danen, met Wapenen, gewelt, offelfsmet f Uickheyc Het felve belooven oock de Hee- n Staren Generael der Vereenighde Nederlan- ETnvoorhaer, endevoor alle hare geincorporeer- ü · Tot wekken eynde beyde de pacifcerende Efvcrdraecnde parthyen gehouden lullen zijn, ghe- I ckfyhaerverbindenmidts delen, yeder in den foren te fullen beforgen, dat aen alle ende een ye- Uiicken,vQoreenigh Gerechte procederende fon- Bcrdilay of aenfien van Periöonen, Juftitie ial wer- den eeadmmiftreert, XIV. Tot meerder vaftigheyt ende verfeeckeringe van t gene voorfz is, belooven in behoorlijcke ende in eVikforme, uytkrachte van feecker particu- er Inftrument, dien-aengaende gemaeckt, den JRoomfchen Keyfer, den Alder-Chriftelijckftcn oningh, de Churfurften van Ments, Ceulen en rartdenburgh, den Biflchop van Paterborn, den alrzoriefvanNieburgh, Auguftus en Johannes rederick", Hertogen van Brunfwijck en Lunen- urgh, tot dat daer toe noch meer gerequireert of erlbcht werden, deGuarantic over dit Tractaet, nde over alle ende yegelijcke Arriculen van dien , ulcks dat in gevalle d'een of d'ander parthye defen rrede in alle poin&en niet ibude voldoen» of tot eniger tijde daer tegens foude komen te handelen, at iy ghehouden willen zijn de ièlve parthye niet Heen door tufichenkomen van hareauthoriteyt en Jaenfien, nemaer oock met alle macht ende genoeg- " me middelen fullen dwingen, om deie Verbon- en te onderhouden ende t'achtervolgcn. XV. Oock is verdragen ende ten wederzyden goedt- 'cvonden, dat dit jcgenwoordigeTraclaet, met ■»e't gene dat daer inneilaet ende beilooten is, by c gemclte Heeren Staten Generaci derVcreenigh- eNederlanden, ende by den ghemelten Heere iflehop ende Prince, midrigaders oock by het apittcl tot Munfter, door wederzijdts opene neven met het groot Zegel beveftight, in behoor- jeke ende audientijcque forma , binnen dentijdt wvijfthiennaeftvolgende dagen, of eerder, is «doenhjek, fal werden geconiirmeert ende ge- doceert, ende fullen wederzijdes Inftrumenten innen den voorfz tijde werden ge-extradeert! Sul- we tot dien eynde aen die gcne,de welckede uyt- *Syiullendoei1·3 Pafport werden verleent, Inde ί VC Pafp01t vcrleenc werdc midts defen

Procuratie 'van de Hoogh M-Og. Heeren Staten Generael.

D1

Staten Generael der Vereenighde Neder-

landen . Allen den genen die defen fullen fien, ofhoorenlefen, Saluyt. Doen te wet en % Datwy ghenegen zijnde de ontftane onluften , ende den daer op gevolghden Oorlogh tuflehen defen Staet ende den Heere Biflchop van Munfter, op cquita- ble conditien ter neder te leggen, ende alfoo den heyHamen Vrede in de omleggende Quartieren en Landen te herftellen, goedtgevonden hebben af te veerdigen den Edelen, Geftrengen, Wyfen, Voor- fichtigen Heer Hieronimus van Bevermngk, Gede- puteerde in Oniè Vergaderinge van wegen de Pro- vinciën van Hollandt ende Weit-Vriella.ndt : En wetende, dat den felven daer toe van noode heeft Oniè ipeciale Procuratie, volkomen macht, autho- riteyt ende bevel, omme alle icrupulen, die dies- aengaende gemovcert fouden mogen werden,wegh te nemen. S O O IS Τ, Dat Wy hem gegeven hebben, gelijck Wy hem geven in krachte dcfes, volkomen macht, a.uthoritey t, endefpeciael bevel} om de aengevangen Tra&aten van Vrede met den hoogh-gemelten Heere Biflchop, of des felfs Vol- machten finalijck te fluy ten ende te teeckenen, be- loovende finceerlijck, oprechtelijck, en ter goeder trouwcn te fullen houden voor aengenaem, vaft, bondigh, en van waerden, alle 't gene by den meer- gemelten Heer Onièn Gedeputeerde in de ièlve qualité ial zijn gedaen, belooft, geconfentcert ende geaccordeert, 't felve onverbrecckelijck na te ko- men , te onderhouden, ende obferveren» fonder daer tegens immermeer yets te doen, ofte laten ge- fchieden dircctelijck of indirecMtjck, in wat ma- nieren het oock ioude mogen weien, ende alles ratificeren ende approberen, ende des noodt zijnde, daer van te verleenen ende palieren Brieven ende Inftrumenten in de befte forme, tot volkomen con- tentement ende vernoegen vanden meer-hoogh- gemelten Heere Biflchop. Gegeven in den Hage onder Onièn grooten Zegele, Paraphure van den Heer Prefiderende in Onfe Vergaderinge, ende de Signature van Onfen Griffier, op den negenden April 1666, Was geparapheert, l v. Reiger s- bergh, vt. Onder ftondt, Ter Ordonnantie van de hoogh-gcmelte Heeren Staten Generael. Ge- teeckent, N.Ruyfch. μη ©Offee genabeil toixChriftoph Bernhard, iSjffcêoff ju SDitmfUr/ Sfbmmiftrctfoi ju £oi* &om. <&ύφ/ §ur(t uut» S)w 5uiOoicfeIo§e/ eic. cSJjutiftttiW unbf«9cn fifermitjuwiffcn/ S)cmnac§ \y>ït mit tcu i)ciren®emral OStaten ber CÖercmigien 5ïeiberIiUibeti/uulang(lmfeutbfc§afi0erafcit / unbi mtff Ux Ülom. ^cFferLmic^omnoLiOiaF^SliiiiF^ titimncfreK^/auciunvcrfc^lbltc^er (T^uiunb §urfïe« eiwxatm geneigt/ t>U un iöooï aller rjoc^fl - geb* 3$ver, SXav" iOïdp" m\b |oc|-9emeïfer £§ur unb Surfen uMxf>otmtrnu\)iatma\\tmfyw\\/ unbuue mit i)DOi|oc§-g€buc§fcn i^cjreu ©cneraï ©faien in gucilicge §anblung cm julaffen / Cöub ban Ut tem CgurfurfïU <35Jattbeiuntre§jc|jen Jr)off m Cleöe eine jufamenfiunfï bttafymt · Qm QBtr ba^ero tic (?§i»ttïbi0/£beï /. au(|CÖ«fïuofcr unb ber tylbw Rr ζ                      §et'mfc&en

Kv,retüietwerden opgehouden, tot dat die binJlen?!bradlt' 'cwdck buyten toeval, ende rceck, 1J rh,iendaSCn' van den voorfz dagh af te MedS X*ten WCrden ge-effeituee«· Dat pytwiflèlJ ra, γ1· terft°nt naer 't overleveren ende üiaerfi-n · nftrumentcn» ter gewoonlijcker «ncnac manieren fal werden gepubliceert.

-ocr page 361-

Placaten,: ι. Botck. 13. Tit.

-C Af iXJe

Henr, Bat ζ T)r. & Chriflophorus Gudentu <* Tkmpot.Eleiï.Mcgtmt.                     sh Teirm Bufchman: 'Plenïpot. Ektï. Colon. Ottho Ι. Β, α Scèwer·ίη.& IV. ÏV. Blafpeil'Pu- El Brand.                       , J* Wen'k Ca/par Tbilip. v. Kettekr. Joharmes Adolphm I, B. de Furflenberg. Q0nt . Meinders 'Dr. Confiliarius Epi Ψ ader. φ% tiipot. FrancifcusdeGifeTlen'ipote?itiarms ^ucisfii tino Neoburgïci. Fridericus ab Heinburg ■> Augufii Oucü Brmk I ex Luneeb. 'Blenïpoteïitiarim. Otto Grote. Ludolphw HugOy Joannü Friderici, cDucü:it,i vicenfis & Limaburg. Vlempotent'mïi

^ctoifcjjen ^gumDfircgcit vefiKcifoe ^§um6becpnf iutb èfjHm&fnfïew / auclj COnferen gefjeimbem-tmb jr;off-9ta§fen / $S3elfïtc!jen ^off-9ttc§fern / liefce/ anbacgffgeh unb geimtften $c"aiêiaffen ^oifif ι1 geiwni ©cijmtfing/ unb COeinfcarbeniJon ^Bi'ebenfauef gna* fctgf? Commffitref unb i&eöolmacpigei §aben / 1« «nferenn$ïaïj!wn Uy &002 goi§-fl€melfcti €r}tnfurfrl. JÖoff £u erfcfeinen utib auff fretmblicgee jwifcgen· fpiccöeii ber ö:rftefefer unb erttdjjier #cjrai 3ftci»'«<» toren" fïc& 3« ptfcpcp ung ber jtttffcljen CSnes unb meer- gocg - g§emelfen fytixm ©etural ©faien occafïone gegenftevttgen^reigs oi>fcl}we&enber mtfwrfïanbtóffen c-itt ju ïafTen / ttttfenfer baftemge / beffen man fier} aller* feite eergleicjjen ftn'vb / jnfirumenruiri juberfaffen / tiitb all baftemge §u fljun ober ju laffen/ was svtr feloften gegemverfi'g tfym aber laffen wurben/ dommittireti nvb oefcolmacp'genbie fel&e bar juau(|§fer trof aifo unb bergefïalf / bas wt'r allee / toats fte alf'o/ Me ob* #e$ef / fijtin ober laffen werfcen / geneen/ unb fie bteffafó allerbtnge fcgabbe^alfen / aucr) baran feru mollen/ bw bem feloen fa allcm gef reuïteg geïe&ef wer* ben folie / Dep tmjeren wafren prftltc§en woürn I f reu unb glauktn <Munb tinfere §attb$eicfeni6 unb ©ecrete, ©igtwinm Stfunfïerben 25 Wlavtif Sinno Chriftoph Bernhardt. ' L.S. Tot naêrkominge van alle 't gene voorfz is, heb- ben den opgémelien Heere Extraordinaris Gede- puceerde vande Hoogh Mog. Heeren Staten Gene- rael , gelijck mede de op-gemelte Extraordinaris Gedeputeerden van den Hooghwaerdigen. ende Doorluchtigen BiiTchop ende Prince vajh Munfter, uyt krachtc, ende in gevolge van hare voornoemde Gommiifien en Procuratien, dit met eygen hand- den ondergeiêhrcven, ende met hare Zegelen be- veftight. Gegeven tot Clevc op den Palm-Son- dagh, v/efende den achthienden April fiüo novo Anno 1666. L. S. H. v. Bevefningk. L. S. Matthias Kor ff dttlus Schmijtngk. L. S. Bcmhard van Pfi- denbrucL ■ Ten oirkondc van alle het boven-gemcltc, 'heb- ben de ondergeichrevene Heeren Plenipotentiarifc leh dit Inftrument met hare orrderteyekeningeraet alleen beveftight, nemaer oock noch daeren boven belooft, gelijck defëlve beloven midtsdeièn, dat iy fiülen ibrge dragen y dat binnen étn tijdt van fes Weecken de Guarantfe j of de verfèeckeringe van maintenue in foodanige forma, als verdragen*) en by de géirtelteHeerënPlenipotenciarifen aen^de paeif- cérende parthyen ge-extradeerltis, met de eygen handt· van- hunne Heeren Comteittenten· onder- ick'even, &X wévé&n overgelevert. Gedaen tot Glevë^ddnieiv«nP>Um-Soridagrïars"vc)owen, de wekke is den ï § April Anno ^664. ' . ; ι,:,;.. Juhufm&sBarodeGwffl·) I f{ <'€ά$*τν.^ s^ï5>^g ^tiCiM^· Tlenipotêm, , iSJCMipn^Métjfc :: j; Sid «ίί'Η^ 't, iVk.FrïdericmILïèW ·'■■■-,'';C;- 'ί.'Ί ■.Bm^deScè?ièvm^ V ί'φΛΗΙΐ^}

Ratificatie van de Hoogh M». Heeren Staten Generaet, TP|E Staten Generael der Vereenighde Neè -^landen. Allen den genen die diteenighiiK foude mogen aengaen. Tioen te weten: Nadena Wy uyt een oprecht ghemoeti ende fondc;iu| ghenegentheyt zijn bewogen geworden met do Hooghwaerdigen ende Doorluchtigen Heerc,Ha! Chrijtoph Bernhard , Biflchop ende Prince va Munfter, temaecken ende aente gaen eenval; oprechte ende onderlinge Vrede ·, ende wilknè dat dit falutaire werek mach werden bevorder:: Soo hebben Wy noodigh geacht naer Cleve 'M ièynden den Heere Hieronimm van Beuernié Gedeputeerde in Oniè Vergaderinge van wegene Heeren Staten van Hollandten Weft-Vriellanè: omme met de Eerwaerdige ende Edele Heeres Commiiïarifen vanden Hooghwaerdigen en Door· luchtigen Heer BiiTchop te handelen over een valk oprechte ende onderlinge Vrede aen beydc zyds te onderhouden, ende na te komen > dewelckei!· les rypelijck coniidererende ende overwegendejce onderlinge Vrede hebben gemaeckt endegeflo® oock dien-aengaende eenige Articulen opgeilel wekkers inhoudt hier na van woorde tevoora volghtgeinfereert. Derhalven foo hebben Wyto opgemelte en alhier geinfereerde Inftrument^ den vooriz gemaeckten Vrede, ende de Art»

by den gemeltenOnfen Gedeputeerde, gemelte Commiilariièn opgeftelt, in alle poin&en geapprobeert ende geratificeert, g* Wy'tl^ve Inftrument, ende de geconveniefl* Articulen approberen ende ratificeren wiasj» Belovende 't voorfz Inftrument in alle fyne «* en poinilén onverbreeckelijck te houden ende» komen, ende niet te gedogen dat tegens hen»· in eeniger manieren werde gedaen öf pÉ^S Tot nakominge ende vaftighcy t van dien > »ebW Wy defe door den PnEilderende in Onfc Verga*' ringe doen parapheren, by den Griffier ^1^% ende met Onien grooten Zegel beveiligen, W* Hage den vierden Mey 1666. Wasgep3«Ph^

κΑ.ναηNyeveen* vt. donnaïïtie van de hoogh-gemelte GeneraeL                 ..

ondt, T«v Heeren i>i0-

Geteeckenty ; Λ

JW

-ocr page 362-

Tradiaten van Vrede

,3^ Verkondinire van de Vrede, den achtienden Α pril is dcics loo- pendenJaers ióóó" , geilooten bin- nen de Sradt Cleve, tuflehen de Hoogh Mog. Heeren Staten Gene- rael der Vereenighde Nederlanden ter eenre, ende den Heere Biflchop van Munfter ter andere zyde, daer op weder-zijdts Ratificatien in bc- hoorJijcke formc zijn gevolght. TVJi En laet ecnen yegelijckcn midts defen weten, ■*·* -"-dat tot^ lof ende cere van Godc den Heere Al- machtigh, welftantende bevorderinge van 't ghe- meene befte van defe Vereenighde Nederlanden in 'tgenerael, ende de goede Ingezetenen van dien in 't byiönder , den achtienden der voorleden maendt Aprilis, gemaecktende beilootcn is binnen de Stadt Cleve, een goede, vafte, ende onver- breeckclijcke Vreede , tuffchen den Staet defër Vereenighde Nederlanden ter eenre , ende den Heere Biflchop van Munfter ter andere zyde, daer op wederzijdts Ratificatien in behoorlijcke formc zijn gevolght, ende dat in alle de Landen, Landt- ièhappen ende Steden onder weder-zijdts ReiTort, londer ondericheyt van Plaetièn gelegen ,midtiga- ders tuflehen hareVolckeren ende Ingezetenen, van watftant dieoock (ouden mogen weien, in- ganck genomen hebbende den ieven-en-twintigh- ften der vooriz maendt April, nieuwen ftijl, fulcks dat van die tijdtaf, alle Aften van hoftilircyc ten wederzyden hebben moeten ceffcren ende ophou- den , volgens ende in conformité van de nader Acte cxplicatoir daer van gemaeckt. Derhalven laft en beveelt men dien-volgens exprcflèlijck mits delen , van wegen de hoogh-gemelte Heeren Staten Genc- rael, allen ende een yegelijck die onder hacr Hoog Mog. onderdanigheydt ende gehooriacm hey t zij η gefeten, de vooriz Vrede onverbreeckelijck te on- derhouden , londer daer teghens yets te doen, op peyne van geftraft te worden als Perturbateurs van degemecne rufte, iöndereenigcgenade, faveur, verdragh ofte dilftmulatie. Aldus gearrefteert ende beüooten ter Vergadcringc van de meer-hoogh- gemelte Staten Generael, In den Hagc op den vier- den Mey fefthien-hondert fes-en-tfeftigh. Was gep'arapheert, A. van Nyeveen·, vt. Onder ftont, Ter Ordonnantie van de iêlve. Ghetceckent , N. Ruyfch. Zijnde op 't ipatium ghedruckt het Cachet van haer Hoogh Mog. op een rooden Ou- wel , overdeckt met een Papieren Ruy te.

Ratificatie van den Heere Biffchop van Mtmfier. \\7Y Chrifiofh Bernhard, by der gratie Godts W Biflchop van Munfter , des Heyhgen Room- fchen Rijcks, Furft enHeereinBorckeloo, AU h den genen die dit cenighfints foude mogen aen- ï)oen te weten , Naedemael Wy uyt een niechtgemoet, endefondcrlinge genegentheydt libewogcn gheworden met de Hoogh Mogende Staten der Vereenighde Nederlanden, te maecken ndcaente gaeneenvafte, oprechte ende onder- linge Vrede Jende willende, dat dit falutaire werek l Joh werden bevordert: Soo hebben Wy noodigh oA, naer Cleve af te lenden OnièPlenipoten- uariflen hier onder genoemt, omme met den onder „henoemden Heere Plenipotentiaris van de Staten Generael der Vereenighde Nederlanden te hande- len over een vafte, oprechte ende onderlinghen Vrede aen beyden zyden te onderhouden en naer re komen; de welcke, alles rypelijck confidereren- de ende overwegende, een onderlinge Vrede heb- ben ^emaeckt ende geilooten,oock dien-aengaende feenige Articulen opgeftelt, wekkers inhoudt hier jwcA'an woorde te woorde volght gheinfereert. iDerhalven, foo hebben Wy het opgemelte ende al- lier geinfereerde Inftrument van den vooriz ghc-- baeckten Vrede, ende de Articulen met den ghe- mclten Plenipotentiaris van de Staten, ende door Hegemelte onfe Gedeputeerden in ordre gebracht, pii alle declen ende poin&en geapprobeert ende ge- 'atirkeert,gelijck Wy 't felve Inftrument, ende de jeconvenieerde Articulen approberen enderatifi- :eren midts deiën. Beloovende het vooriz Inftru- ncntinallefynedeelen ende poinclren onverbreec- elijck te houden ende naer te komen, ende niet te .«doogen, dat tegens het felve in eeniger manieren

■

Iverdegcdacn ofte gehandelt. Tot naerkonunge "inde vaftigheydt van dien, hebben Wy defe met Miic onderceyekeninge beveftight> ende onfegroo- e, ende des waerdigen Dom-Capitels Zegels doen nhangen. Gheteyckent tot Munfter, den fes-

feftif

intighften April fefthien-hondert fes-en- h.

Omfloph Bernhard.

ut

/· E. Brabeck.

- o. Articulen van Vrede ende Verbondt, tujfchen den Doorluchtighflen, Grootmachtighfien Trïns ende Heere, Meer Κ AREL, de tweede van die naenh Koninghvan Groot Brittannien, ter eenre, ende de Hoogh Mog: Heeren Staten Generael der Vereenighde Nederlandlfche Trovincien, ter andere zyde, In date densijulyi66j.

kinelijckzy allen en een yegelijcken, die

van Groot Brittannien, ter eenre, ende de Hoogh Mog. Heeren Staten Generael der Vereenighde NederlandtfcheProvinciën, ter andere zyde, de welcke iöo verre zijn gereibn, datfe niet alleen tot een openbaren en hevigen Oorlogh zijn uytgebar- ften, nemaefoock den Doorluchtighften, Groot- machtighften Prins ende Heere, Heer Lodewijck, ,.,"·: ·,:.,:                i... ...                                         de

"«er aen gelegenis,of daer aen eenigerma- ten gelegen foude mogen zijn. Alfoo t/ze-

lillen

7^ iS*^ herwaerts feeckere ghe-

len> gZ^"^611, mirchen denDoorluchtigh- " ^Rx[ ?achtlghftcn Prins ende Heere, Heer e weedevan dien mem, Koningh

-ocr page 363-

Boeek. 13. Tit.

Placaten.

3z6

de veerthiende van die naem, Alder-Chriilelijck- iten Koningh van Vranckrijck en Navarre-, gelijck oock den Doorluchtighilen , Grootmachtighften Prins ende Heere, Heer Frederkk de Derde, Ko- ningh van Denemarcken en Noorwegen , tenop- iichte vande Verbonden die de ièlve met de hoogh- gemelte Heercn Staten hadden opgerecht, in de partye hebben getrocken, waer door ontftaen is eengroote Ïtortinge van Chriften Bloedt, met feer groote ichade wederzijdes vermenght : Datcyn- delijck door de Goddeüjcke goetheyt sebeurt is

de Ommelanden : Eerftelijck, den Heer Hm nymtis van Beverningk »&c. den Heer Tetrus i Huberi, Heere van Rengerskercke, Everfwaert k Raedt ende Penljonnaris van de Heeren Staten va Zeelandt ·, ende den Heer Allardus TetrusJori. flaly Eerfte Raedts-Heer ende Prefidentvank Hooge HofF van Vriellandt ·, uyt krachte vandi Volmachten, de welcke op den vijfden Mey hetft leden verleent, ende in den acnvangh vanden delinge overgelevert zijn, ende oock riaederhandt den Heer Adolphus Henricus de Ripper da tit

dat den Doorluchtighilen , Grootmachtighften Prins ende Heere, Heer Karel> der Sweden,Got- ten en Wengen Koningh, volgens fyne fonderlinge liefde en aftecüe, met de welcke hy defe ftrydende Koningen, en de Heeren Staten Generael, oock haer refpe£tive Rijcken en Landen is toegedacn, en daer en boven uyc een begeerte, om te herilel- len, ende te conièrveren de publijcque welvaert en ■ ruile van de gemene Chriftenheyt, ende dienthal- ven interponerende fyne vrundtlijcke ende llncere officien van mediatie, de gedachten tot Vrede daer docr zijn komen hervat te werden: Zijnde ten fel- ven eyndc by onderlinge toeftemminge van par- thyen, binnen deStadt Breda aengeitelt een t'ia- menkómfte van Ambafladeurs ende Plenipoten- tiariièn, omme welcke handelinge tot een ghe- wenfcht eynde te brengen, naedien de Heeren Ex- traordinaris Ambafladeurs van iyne hooghit-ge- dachte Koninghlijcke Majefteyt van Sweeden, Heer Jurriaen Flemmingh, Vryheer in Libelith, Heer in Nornaas en Lydmge', Syne Koniughlijcke Majeileyts ende 's Rijcks Swedens Senateur, en Raedt in de Cancellarye; Heer Chriflophorus 1>el- phicus , Burggraef en Graef in Ί)οηα, Erf-heer in Carwinden , Schlovitten, Burgsdorf, Stocken- fels en Fiichbach, Syne Koninghlijcke Majeileyts Veldt-Maerichalck en Knjghs-raedtj midtfgaders Heere 'Petrus Julius Coyet, Erfgezeten in Bengft- bodaenLiungebygardh, Ridder, Syne Koningh- lijcke Majeileyts van S weden Cancelaryc en Staets Hof-Raedt, (de welcke nochtans niet lange nae fijn arrivement aldaer ter plactfe, dewijl hy met defe Godtvruchtige faecke beiich was, door een

Beurfe, Heere van Heer-J ans-Dam, ende den Heet Ludolphus Tiarda van Üterckenburgh, Heere vaa Weede, Surdijck Nyenclooiler, volgens de nadere Brieven van Volmachten van den acht en twintig ften defèr maendt Julius, ghedeputeert zijndeto; folemneelder onderteeckeninge vande ghemeke Traftaten, ter andere zyde: Soo is naer behoor- lijeke onderlinge uytwiflëlinghe der Volmachten (wekkers Copien op het eynde van dit InftrumeiE van woorde tot woorde zijn geinfereert) opdevo!· gende wyfe over een gekomen ende verdragen, k onderlinge Vrede, Vrundtfchap ende Confde· ratie. I. TNden eerften, datvandeièn daghaenfalvcfai *een oprechte, beftendige endeonverbreeckelijè Vrede, Vriendtfchap, oprechter, nader endenaeu- wer verbinteniflè ende Unie, tuflehen den Dooi· luchtighften Koningh van Groot Brittannienjenè de Hooge Mogende Staten Generael der Verte· nighde Nederlantfche Provinciën, Landen, Lasi· fchappen ende Steden, onder weder-zijdts gebiedf) ibnder onderichey t van Plaetien gelegen, nudrfgi· ders tuifchen hare Onderdanen ende Ingezetenen, van wat ftant die oock iöuden mogen wefen. I I. Item, Dat voortaen fullen ophouden eiidever· nietight werden alderhande oneenigheden, vyani· fchappen, tweedrachten ende oorlogen, tuflete den ghemelren Heer Koningh , ende de voor· ge mei te Heeren Staten Generael, ende der 18» Onderzaten en Inwoonderen, en dat wcderzij® parthyenhaer t'eenemael fullen on thoudenvant

\

onverwachte doodt uyt het leven gheruckt is) uyt j derhande beroovingen, plonderingen, befcbaife'

name en van wegen haren genaedighften Koningh en Heere, alle vlijt, dextèriteyt, ende vooriiemg- heyt oprechtelijck, en ionder 'tfelve fich te laten verdrieten, hebben aengewent ·, Dat oock hooghit- gedachte Heere Koningh van Groot Brittannien, ende de hooghit-gcmelte Heeren Staten Generael, trachtende nae foo een loffelijck oogemerek, tot het voltrecken van de geièyde Vrede, hebben ge- committeert en gedeputeert hare Extraordinariiè Ambafladeurs ende Plenipotentiariilên, nament- lijck Heere <DenzelHotles) Vryheer van Ifeilo,&c. Koninghlijcke Raedt, ende Heer Henricus Co- ventrye, Sone van de hoogh-ge-eerde Heer Tho- mas , Baron van Coventryc, Bewaerder in fijn le- ven van't groote Zegel van Engelandt, Edelman van Syne Majeileyts Slaepkamer, Raedtsheer in den hooghften Raedt, of Parlement van Enge- landt, en Commiiïaris totdeLantgerechtenover 't Rijck Yerlandt, ter eenre> ende de Heeren Ge- deputeerden ter Vergaderinghe der Heeren Staten Generael van wegen de Provinciën vanGelderlant, Hollandt, Zeelandt, Vrieflandt, Groningen, ende

gen,

injurien ende troublen, foo te Landen

Zee, ende verfche Wateren alomme, endat* namentlijck in wederzijdts Landen, Hecrl"? pyen, Plaetien ende Gouvernementen, van* conditie de ièlve oock iöude mogen zijn. III. Item, Dat alle orFenfien, injurien, fchaden0^ j verlies, de welcke den gemeiten Heer Kosor ende des felfs Onderzaten, ofte de voor^gh^" | Heeren Staten Generael, enderiëlver 0n, jjj ten, van d'een of d'ander zyde, geduyrende j fen Oorlogh, ofte voor defen in eenige voor ^I tyden, uyt wat oorfaecke, ofte onder watP^jj fulcksfoude moghen zijn 5 d'een van den aflj hebben geleden, fullen werden vergeten,ciil Λ mael uy t de gedachten geilelt, even al °^ #jf%| de ièlve pyt en waren voorgevallen) ^ocnTj oock de gemelde Vrede, Vrundtfchap en de ■ fcederatie op vafte en onwanckeibare ion oam^ mogeileunen, ende op dat vandeièn dagn .φ ooriaecken van nieuwe twiil en oneenigo^^. gen werden afgefneden, foo is daer en bov *jjj

-ocr page 364-

Tradaten van Vrede en Commercie, 6cc.

Γ-7

j „recjcr vandeghemelte parthyen, met den, foo wanneer de voltreckinge der Vrede inde peitócj aa vannooge heerfchappye, eygen- j felve contrey en bekent fal zijn gemaeckt bcfittinge fal houden, en befitten in toe-                                  VII.

r X

• Maer omme hier namaels te voorkomen alder- hande materie van twift en geichil, de welcke fom- wylen plegen teontftaen ter faecke van reititutie, of liquidatien,raeckende foodanige Schepen,Koop- manfehappen, en andere roerlijcke Goederen, de welcke beyde de parthyen, of een der felver foude mogen voorwenden, naer de vokrocken Vrede te zijn genomen of gcoccupeert in ver-gelegen Plaet- fen en Geweften, ende iulcks voor en ale'cr de iel ve Vrede aldaër bekent was gemaeckt ·, foo is verdra- gen , dat alle foodanige Schepen, Koopmanfchap- penende andere roerlijcke Goederen, de welcke miflchien naer de iluytinge ende publicatie van dit tegenwoordige Inftrument ibude mogen gheoccu- peert werden in 't Canael endeNoordt-Zee, bin- nen den tijdt van twaelf dagen, cnde van 't opgaen van'c Canael, tot de Caep van Sint Vincent bin- nen ièsWeecken, cnde dat voor-by de gemelte Caep, cnde aen decs zyde de line Equino£tiael,foo in den Occaen en Middelandtfche Zec,als elders, in tbicn Weecken; ende dan van daer binnen acht Maenden aeii d'andere zyde van de gemelte Linie door de gantfche Wereldt, ibndcr cenige exceptie of verder onderfcheyt van tijdt of plactfc, of fonder in achtinge te nemen de reftitutie en compenfatic, fullen zijnen blyven ten behoeve van dengenen, de welcke de felve fullen hebben gcoccupeert. VIII. Item, isverftaen, dat onder de gemelte renun- ciatie en ftipulatie oock fullen werden begrepen al- derhande Brieven van Rcprefalien, van Marquc en Contra-marque, gclijckdie genaemtwerden, foo generale als particuliere, ende andere diergc- lijcke lborte van Brieven, uyt krachte ende inhou- den van de welcke naderhandt eenige vyandthjek- heyt foude mogen werden gepleeght, ende darde felvedoor de publijcque authoriteyt van dit Ver- bondt wederzijdtslullen werden ingehouden cnde herroepen; by aldien des niec tegenftaendc cenige uyt een van bcydc de Natiën, naer foodanige hcr- roepinge, onder praztext of authoriteyt van foo- danige Brieven of Commiilien, nu herroepen zijn- de na de voltrockene Vrede, en na verloop der ty- den hier vooren in 't fevende Articul bcpaclt, eeni- ge nieuwigheden fullen aenrechten,. cnde eenige vyandtlijckheytplegen; dat foodanigePcrfoonen als Vcritoorders van de gemene Vrede, volgens de Rechten der Volckeren fullen werden geftraft, boven de geheele reftitutie van de genomene Goe- deren , of volkomene vergoedinge van de aenge- daneichadc, waer in fy fullen gehouden zijn, niet tegenftaendeeenigerhande contrarie claufulen , de welcke in de gemelte herroepene Brieven mochten wefen gciniereert. I X. Ende alfoo in de verre-gelegen Plaetfen, gelijck als in Africa ende America, voornamentlijck in Guinea, eenige proteftatien, declaratien, en dicr- gelijcke Schriften vande Gouverneurs en Officiers, uyt de naem van van hare Overigheyt wederzijdts zijn uy tgegeven ende gepromulgeert, ftrydigh te- gen de vryheyt van dé Koophandel en Zeevaert * Soo is van gelijcken verdragen, dat alle en yeder foodanige proteftatien, declaraticn ende voorleyde fchriften

W .ndealle foodanige Landen, Eylanden, Ste- ·? pUcu, Plaetfen ende Colomen, foo veel als & gheduyrende defen Oorlogh, ofte voor de

door geweldt en fiwnc^rofopcenigc andere wyle van te voren ifvne^eii-paitye heeft afgenomen of onthouden, Μ- At dat in dier voegen, iooals hy de felve op den §fNleviaetitlcdengeoccLipeert hadde, en bezeten fc-fc, geneder felver Plaetfen uytgefondert. I V. Dat oock alle Schepen met hare tocruftinge en koopmanfclwppen, en alle roerlijcke Goederen, c welcke gcduyrende delen Oorlogh, of van te oorenfeenigen tyde in de macht van d'een ofte nderehoogh-gemelteparthyen, of aen derfel- ^; Onderzaten zijn gekomen, fonder eenige com- tenfatieof reititutie fullen zijn en blyven aen de hecupateurs, foo dat een yeder der felve van 'tgenc fnvelckalfoogeoccupeertis, fonder eenige con- Irovcrfie of exceptie vanplaetfe, tijdt of faecken, rde ende bly ve Ëygcnaer ende Belitter voor al- ijdt. V. Dat oock alle actiën en ρ ratenfien, hoedanigh c felve mogen zijn, ofopwatwyic de felve door enige' Trachten van Vrede of Verbondt voor Men, cnde fpecialijck oock door het if Articul, an die gene, de welcke in den Jare 1662 wierde nderteeckent, gereftringeert, gccircumicribeert, edefinieert of gereierveert zijn, de welcke den cmclfcn Hcere Koningh,ende de gemelte Heeren tatcnGencrael, of der felver On deriaten, mal- anderen over en weder fouden mogen ofte willen pintentcren , inftitucren of moveren, aengaende e Ikckcn of Goederen, de welcke gheduyrende den Oorlogh, of t'eenigen voorgaende tyden, Ό voor als naer het gemelte Tractaet vanden Jare "ι tot den dagh toe van hef aengaen van dek te- Jcmvoordigc Confcederatie zijn voorgevallen* ful- len zijn en blyven krachteloos, vergeten, afgefchaft Envernietight, gelijckerwijs dengemelten Heerc ^mngh, ende de gemelte Heeren Staten Gene- KI lullen verklaren, ende verklaren midtsdefen; »y vanidufdanige actiën en praten fien, voor 3acr, en hacr Succcfleurs, uyc krachte van defe cgemvoordige, eeuwighhjek en t'eenemael fullen enuncieren, gelijckfyrenuncierenbydefen; foo ïf<h<ïc Jan de feIve'n°yc yets meer van d'een *n J r?i J moSen werden aengeroert,noch • igngelchilnaderhandtdaerover fal konnen of a°gcn werden gemoveert.

V I.

Enby-aldie

4hl ?f ld'Cenofd'ander Parthye nacr den ^vtSdnfl: enfdeny°org^nden derden Ar- PacrdeS Ί °fnade vaftgeftelde Vrede,of PConfoden "rtCfKCningC Van deT™ftaten defer tndc te nr!tlCj andcrc Pari7e quam af te nemen,

*?» Sn??

Colon

!Uildeni Eylanden, Ste-

ien, of andere Plaetfen» foo

Pü

erfchJt vnanyefdef va? de felve, fonder eenigh on

\fïfenn£

«™werdenherftelt, inde cr tlJd loudcn mogen werden bevon-

?elckcfy

-ocr page 365-

328                      Placateu. i.Bocck. ij.Tit. Schriften vernictight, ende in toekomende voor Schepen, Wapenen, Munitie van Oorloof S nul ende van geender waerden gehouden fullen andere verbodene Goederen, oockgeeneeld

Eetwaren ; ende fullen aen die geene daerdeO^ treders in defen fullen weien,werden geadjud' ende t'harcn behoeve geconfifqueert, alle de u pen, Wapenen, Ammunitie van Oorloeh d andere verbodene Goederen, midtfgaders GAk ofte Vicluaille, wat Perfoon ofte Perfoone l ièlvczijn toebehoörcnde, die tegens de meynm! van dit Articul fouden mogen wefen toesetal1 ofte ghefuppediteert: Oock fullen diegcene I welcke wetens ende willens yetwes hebbenmk bedreven, onderftaen, ofte raedt gegeven tcaf de mecninge van dit Articul, Vyanden van berp zyden verklaert, ende daer ter plaetiè daer'tfeV

werdenj en.de dat yeder van beyde de hoogh-ge- melte parthyen, ende der felver Inwoonderen en Onderzaten , de felve vryheyc van Koophandel ende Zeevaert, foo in Africi als America, fullen genieten en gebruyeken, dietfy gebruyekten ende genoten, of na Rechten konden gebruyeken en ge- nieten, ten tyde als het Tra&aet van denjare 1662 is onderteeckent. X. Item, dat de Gevangenen van wederzyden,van wat ftaet ende gelegentheyt de felve fouden mogen zijn, alle tot een toe , fonder rantfoen, ofeenigh ander Los-gelt fullen werden ontflagen, ende in vrydom herftelt 5 midts dat by haer fal werden be- taelt, al't geen fy ter faecke van mont-koften, of wegens andere wettige oorfaecken fouden mogen fchuldidizijn. °                    XI. Item, dat den gedachten Heer Koningh, ende degemelteHeeren Staten Generael, fullen blyven geconfeedereerde Vrunden , door nootwendige vrundtfehap verknocht ende verbonden , om re befchermen de rechten ende immunitey ten van de een ende d'anders Onderdanen, tegens yegelijck, wie die oock fouden mos;en weien, die fullen on- deiitaen de Vrede van d'een of d'ander Staet, te Lande of ter Zee te verftooren, of die onder d'een of d'anders gefagh haer onthoudende , openbare vyanden van wederzijdts Staet fullen werden ver- klaert. XI I. Item, dat de gemelte Heere Koningh, ende Heeren Staten Generael, niet fullen doen, onder- winden , handelen, ofte ondernemen, den een tegens den anderen, of des eens cf anders Onder- danen in cenige plaetfc ofte Landt, Zee, Hakenen, JDiftridten, Baycn ende veriche Wateren, by eenige gelegentheyt, nochte dat geen van beyden, nochte de Onderdanen van den cenen of den anderen fal geven, doen of bewyièn eenighe hulp, raedt ofte gunft, ende en fal oock niet toeftaen, datteryets werde ghedaen, gehandclt ofte ondernomen by yemande, wie het oock foude mogen weien, tot ichade ofre naedeel van d'andere, ofte de Onder- danen van d'een of d'andere, maer fullen beyde uy tdruckelijck ende efrectivclijck tegen Ipreecken, teghen gaen, ende metter daet beletten alle ende yegelijck, fich onthoudende ofte verbly vende, of onder de lieerichappye van d'eene ofte d'andere ftaende, de welcke yetwes tegens d'een of d'ander loude willen aenvangen, doen, handelen, ofte at- tenteren. XIII. Item, dat noch de gemelte Heere Koningh, of de ghemeltc Rcpublijcq , nochte yemandt van weder-zijdts Onderdanen, Ingezetenen, ofte an- dere, in der felver Gebiedt fich onthoudende, des anders Rebellen met eenighe byftant, raedt ofte gunft ftyven ofte helpen fal; maer uytdruckelijck tcghenfpreecken, ende metter daet beletten, dat geen hulpe ofte byftant by yemandt van de Onder- danen, Ingezetenen, ofte fich in d'een ofte des anders gebiedt onthoudende, ter Zee ofte te Lan- de werde toeghebracht, ofte geiuppedkeert aen cenige foödanige voorfeyde Rebellen, 't zy Volck,

i

gecommitteert of begaenis, geftrafc werden j hebbende begaen verraedt teghens den Staet· i

fal over de fpeciiicatic van die Waren, de welp!

voor verbodene ofte Contrebande fullen werl gehouden, nae deien verdragen werden. XIV. Item, dat de gemelte Heere Koningh, ended ghedachte Heeren Staten Generael, malkandte oprechtelijck ende getrouwelijck tegens deReki- len van d'eene of d'andere, iöo te Water $f Lande, fullen te hulpe komen, ililcks het de noot fal vereyifchen, met Volck ende Schepen^ foodanighe proportie, endeopalfulckewyicenii conditien, als men naederhandt fal verdragen, η dat den noot ende der faecken gelegentheytvana een of de andere fal vereyilèhen, alles nochtans!» koften ende laft van die parthye die byftant £ verfocht hebben. XV. Item, dat nocJi de gedachte Heere Koning noch de gemelte Heeren Staten Generael, ofteèij ièlver Onderdanen, in hare Heerfchappyen,lai den, Landtfchappen, Havenen, Bayen okt & weften, ofte eenigh van dien, ial mogen ontfï gen die Rebel ofte Rebellen, Fugitif of Fugitive van d'een ofte den anderen verklaert zijn, oftefc' len werden; nochte en fullen oock aen die ge* ofte yemandt van dien, inde voorfeyde PW ofre Landen, oock elders buy ten haer Heer% pyen, Vaderlanden , Landtfchappen, Lantfe Havenen, Bayen ofte Geweften, gunnen,g$ oftefubminiftreren hulpe,raedt, verblijf)5i| ten, Schepen, Gelden, Wapenen , Amman* van Oorlogh ofte Vi&uaillien: Nochte faloj*1 geen van beyde gehengcn, dat foödanige Rebelfe Fugitiven, werden ontfangen by eenige Perfo0jlC Perfoonen in hare Heerfchappyen, Vader!»*?; Landtfchappen, Landen, Havenen, BayenoA^* weften, nochte toeftaen dat aen foödanige R«g | len, Fugitiven, eenighe hulpe, raedt, vtn*; gunfte, Wapenen, Ammunitie, Soldatenj^ pen, Gelden ofte Vivres werden gegeven f®w dient of vergunt, maer fal fulcks uytdniclcc!lj*1! effeclivelijck tegenipreecken, weeren > enoeffi' ter daet beletten. XVI.                jj Item, dat foo wanneer een van beydedoof m publijcque ende authenrijeque Brievenda«" fal hebben te kennen gegeven , ende vet*ι dat eenigh Perfoon ofte Perfoonen nM^L, ende fijn haren Rebel ofte Rebellen, m0^ Fugitiven, ende dathy oftefy ontfangen^

-ocr page 366-

Traclaten van Vrede en Commercie, &c.

329

.,..,.„, Gebieden, Vaderlanden, Have- H rSftenofce ccnigh van dien, ofte dat fy ftïïinne onthouden, fchuylen, ofte haer toe- J,ch il leken»lal als dan die geene, die foodanige Ρ η Ht ende bekent gemaeckt, gehouden zijn ,Hen tijdt van acht en twintigh dagen naeft,

ül oock geeniints toelaten ofghedoogen, dat aen eenigh lbodanigen Rebel in de voorfeyde Plaetfen met Schepen, Soldaten, Gelden, VicTruaille, of op eenige andere wyfe, hulpe, raedt of gunftc door eenigh ioodanigh Perloon of Peribonen, van wat ftaet die oock zy, werde gedacn, of bcweièn, maer ial fulcks opentlijck ende icherpelijck verbieden en met der daet beletten j en by-aldien yemandt vande Onderdanen van den gemelten Heere Kon: of on- der fijn macht yetwes contrarie Ioodanigh verdragh fal hebben gedaen of geattenteert, dat als dan alle ende eygelijcke Perfoonen. fulcks doende, van ghe- lijcken voor den tijdt van haer leven fullen verlie- fen ende verbeuren alle foodanige Caileelen, Ste- den , Vlecken , Landen en verdere plaetfen, de welcke fy, of een van haer te dier tijdt hebben, of heeft, ofte met wat recht of titul oock lullen, of ial pretenderen te hebben. XVIII. Item, dat de gemelte Heere Koningh van Groot Brittannien, fyne Onderdanen, ende alle Inwoon- dersvan Syne Majefteyts Heerfchappyen, mitfga- ders de gemelte Vereenighde Provinciën, der icl- vcr Onderdanen , van wat ftaet ende conditie die fullen wefen, fullen verbonden zijn, ommalkan,- deren in alleiaecken beleefdelijck en vrundelijck te bejegenen, datfe te Lande ofte Water d'een in des anders Landen, Steden ende Dorpen, bemuyrt of onbemuyrt, gefortificeert of niet gefortificeert, oock in dc Havenen, ende in wedcrzijdtsgeheele gebiedt in Europa, vryelijck ende ièeckerlijck mo- gen komen, ende in de ieive verkeren en blyven ioo lange fy fullen willen : En aldaer fonder ccnigh belet t'haren behoeve inkoopen Vivrcs, voor foo veel noodigh fal wefen, oeck handelen en Koop- manfehap dry ven met alle iborten van Waren, a!s het haer fal goedcduncken, de ielvé%aer hun wel- gevallen inbrengen of uytvoeren, midts alleenlijck betalende de laiten daer op geftelt; voorbehoudens alle de de Statuten ende Wetten van des een of des anders gebiedt, iulcks nochtans, dat dc Onderda- nen ende Inwoonders van wederzyden haer Com- mercie dry vende in des een en des anders Landen ende gebiedt, niet fullen gehouden wefen voorraen meerderbelaftingen,Impofitien,Tollen, ofande- dere Schattingen te betalen, als na proportie doen de andere Uytheemfche, op de felve Plaetfen han- delende. XIX. Item, dat de Schepen en Vacrtuygcn der Ver- eenighde Provinciën, ibo wel van Oorloge, ende om de macht van den Vyandtaf te weeren uytghc- ruft, als andere, de welcke eenigh Schip van Oor- loge van de gedachte Koningh van Groot Brittan- nien, in de Brittannilche Zeen fullen komen te oatmoeten, dc Vlagge van de Top van de Maft fullen ftrijeken, ende het Mars-Zeyl laten vallen, in voegen gclijck als oyt in voorige tyden gebruye- kelijckisgeweeft. i xx. Item, tot meerder vryheyt van de Commercie en Navigatie , is verdragen en beiloten, dat noch de gedachte Koningh, noch oock de gemelte Sta- ten Generael, in hare Havenen, Steden en PJaet- ièn lullen ontfangen of ghedoogen, dat yemandt van de Onderdanen van een van beyden ontfangen de Piraten of Roovers, ofte aen de felve verlccnc S f                       verblijf

b"firhrer den anderen, te roekenen van den

feyde notificatie, den voorfeyden

E

Κr

lebel :kttCebegeven buyten 'tghefagh, Vaderlanden,

ïndSpen', Landen, Gewëften, endeyeder ^ dien; Ende indien jemandc van de yoorieyde 'vanden j cvcrtrci

: .a vijfthienden dagh, van den daghaf van oodanigen laft ende bevel, fullen yeder yan hun etter doodt, ende verlies van Landen ende Goe- ereneeftraft werden. treii Β               XVII. Item, dat geen Rebel van den gemelten Heere oningh van Groot Brittannien, fal mogen ont- an^cn worden iacenige Caileelen, Steden, Vlec- cii Havenen, Gewëften, of andere Flaetfen , 't zy e felve gepriviligeert zijn of nier, de welcke eenigh erfoon, van wat ftaet ende digniteyt het zy, of wefen, binnen de heerfchappyen ende gebiedt er Vcrecnighde Provinciën is houdende ende be- ttende, ofnamaels fal houden of beiitten, on- er wat recht of titul het oock zy ·, ende fal oock de IvcbygeenPerfoon, van wat ftaet of digniteyt e fal weien, toegelaten, of gedooght werden, om crinneontfangente werden, of re verblyven : ock lullen de gedachte Heeren Staten Generacl enfints toeftaen ofte ghedogen, dat acn eenigen danigen Rebel binnen de voorièyde Plaetfen et Schepen, Soldaten, Gelden, Victuaille, of eenigeandere wyiè, hulpe,raedt ofgunft werde daenofbewefen door eenigh Peribon, van wat et of digniteyt die fal wefen, maer fullen fulcks "ntlijckende fcherpelijck verbieden, ende met r daetbeletten. Ende by-aldieii eenigh Perfoon r erfoonen, van wat ftaet of digniteyt die fullen "telen, die is, of zijn verbly vende, ofte haer ont- 'idcndc, ende onder de Heerfchappyen der Ver- ende Provinciën, of der fel ver macht, yetwes ens alfulcken verdragh fal, of fullen hebben ghe-

en.

'",datals dan alle ende yeghelijcke Perfoonen cKsdoendcjfullen verliefen ende verbeuren voor # tijdrvan haer leven, alle foodanige Cafteelen

de

f 11 r Cn'Landen eilde verdere Plaetfen, d< jckc ly of een van haer te dier tijdt hebben', of j£t> ofte niet wat recht of titul fullen , of fal funderen te hebben. Van gelijckcn fal geen W* v?ndeghcdachte Staten, der Vereenighdc ^rderci?' f" dc Caftedcn' Steden> Havenen en m rrnf Π' ofln ceni§h van dien> geprivili- BperfnnngepnVlllgecrr}dcwdckeccn!^I<lPci'ibon ln,mrr?Cn' Van Wat ftaet of digniteyt die is, of KSl^^ld-dei%^-ofhou-

£21? Ccn gCmekcn Hecr Kon: van Groot E van "n°nunnge,nwerden' oftoeghelaten, ' ontW8 ΐ°0η of Perroonen te wer- «JrcHer ν ■ aldaer te verkeeren : De ^e Koningh van Groot Brittannien en

-ocr page 367-

Placaten. ι. Boeck.

Tit.

33°

van Groot Brittannien, ofte de ghemelte Heer Staten Generael van de Vereenighde Nederland eenigh Verbondt, Vrundtfchap, Confederatir' Verbintenifle metyemandt, 't zy Koningen \ publijcquen, Princen ofte Staten fullen aenmeir oprechten, foo fal d'eene d'andere met hare Η% fchappyen in de felve, ofte yeder van dien medel* grypen, in cas de fèlve daer inne begrepen fal %j| weien j Ende fal van alle fbodanigeTraftatenvn Vrundtfchap ende Confccderatie de andere m

verblijf 3 hulpe ofte Vivres ·, maer fal fich beaeerfti- gen, ten eynde de voorfeyde Piraten ofce Roovers, midtigaders'hare Complicen,Heelders ende Mede- hulpers tot fchrick van andere werden vervolght , gevangen, ende naer verdienfte geftraft, ende ful- len alle de Schepen, Goederen ende Waren by hun roovers-gewijs genomen, ende in de Havenen on- der 't Gebiedt van een van beyde opgebracht, de welcke noch voor handen zijn, jae lchoon die ver- kocht mochten weien, aen de rechte Eygenaers wederom werden gegeven , ofte fatisfa&ic gedaen aen d'Eygenacrs van dien, ofte wel aen die gene, de welcke met Procuratie de felve reclameren; midts dattet recht van den Eygenaer met bchoorlijcke bewyfen naer rechten voor 't Collcgie ter Admira- liteyt lal zijn gebleeckcn. XXI. Item, het en fal aen de Onderdanen van Syne Koninghlijcke Majefteyt, endede Inwoonderen van de Rijcken ende Landen onder fynegehoor- üemheyt, noch aen de Inwoonderen ende Onder- danen van de Vcreenighde Nederlanden niet toe- ghelatcn werden, ter Zee ofte te Lande, onder eenigh pretext ofte ichij n; yet vyandtlijcks of met gewelt den een tegens den anderen te ondernemen, ofte te doen -y gelijck oock by ghevolgh de voorfz Onderdanen ofte Inwoonderen niet gheoorloft fal zijn, van eenigh Prins ofte Staet, metdewelcke een van de Geconfcedereerdcn in eenigh verichil ofte openbaren Oorlogh is, te nemen eenige opene Brieven (clie men Commiflien noemt) ofteRepre- ialien, ende veel min uyt krachte van die Brieven, de Onderdanen van een van de Geconfcedereerde eenighe moeyelijckheyt ofrc fchade aen te doen: Het en fal oock de Uytheemlche Commiiïïe- vaerders, die geen Onderdanen van d'een ofte an- dere van de Geconfcedereerde zijn, ende Com- miflien hebben van eenigh ander Prins ofte Staet, niet toegelaten werden in de Havenen van de een ofte de andere der voorichrevcGeconfcedereerden, hare Schepen teequiperen, ende 't gene datiè ge- nomen hebben, daer te verkoopen, laten redimc- ren ofte op eenighcrley wyfe verwiilèlen, het zy Schepen, Koopmanlchappen, ofte eenige andere Waren, van wat natuyre die ibuden mogen zijn: Ende hacr en fal oock niet gheoorloft zijn eenighe Vivres te koopen, als die fy nootfaeckelijck van doen fullen hebben, om te komen tot de Haven van dien Prins > van de welcke fy Commiflien heb- ben bekomen: Ende indien by gevalle eenigh On- derdaen van Syne Koninghlijcke Majefteyt, ofte van de gemelte Heeren Staten Generael ghekocht, ofte door mangelinge, ofte opeenigerley andere wyfe heeft bekomen eenigh Schip ofte Koopman- fchappen, van des eens ofte des anders Onderda- nen genomen ·, lbo fullen in dien gevalle de voorfz Onderdanen gehouden zijn het voorichreve Schip, Goederen ofte Koopmanfchappen fonder eenigh uytftel , ende fonder eenighe vergoedinghe ofte wedergevinge van het geit voor de vofcrfz Goede- ren betaelt of belooft, de Eygenaers te reftkueren, midts datiy voorden Raedtvan Syne Koningh- lijcke Majefteyt, ofte voor de gemelte Heeren Sta- ten Generael bewefen fiillen hebben, dat fy Eyge- naers van die Goederen zijn. XXII. Item 5 ibo wanneer de gedachte Hcere Koningh

wittigen.

XXIII. indien het fal komen te gebeuren,

Item

i\

geduyrende dit Verbondt, Vrundtfchap ende^ cieteyt, byyemandt van de Onderdanen, é\t\ delnwoondersvan d'een of d'andere zyde, tegs dit Verbondt, ofte eenigh lidt van dien yéi werde gedaen ofte ondernomen ter Zee, te Land of op de verfche Wateren; ibo fal daeromme^ Vrundtfchap, Verbondt ende Societcyt tuffcfe defe Natiën niet werden geinterrumpeert ofteve broockenj maer fullen niet te min in haer gefe blyven , ende haer volkomen kracht behotè Dan fullen alleen yeder een van die geene gheie werden, die tegens het voorfeyde Verbondt lift hebben miiHaen, endeniemandt anders. Endei recht gedaen, ende fatisfadtie gegeven werdensj, allen den genen die daer by geintereiïëert zijn,fe alle die gene die te Lande, ter Zee, ofte in ande Wateren tegens dit Verbondt yetsghedaenfé hebben in eenigh deel van Europa, ofte ergensfe nende Straet van Gibralter, ofteinAmeri,ca,é op de Kuilen van Africa, ofte in eenige Lamk Eylanden ,Zeen, Kreecken, Bayen, Rivieren,!! in andere Plaetfen aen defe zyde vandeKaeps Bona Efperance, binnen den tijdt van eenjaerè Jufritie ial wefen verfbeht ·, maer in alle Plaetfail voorfey t is, aen gene zyde van de voorfeyde Cae binnen achtien maenden, dat in voegen voorfe Juftkie fal wefen verfocht; doch by foo veras Bondtbreeckers niet fullen compareren, noebfc de judicature onderwerpen, ofte fatisfaftie ges binnen d'een of d'andere hier vooren geprairf den tijdt, naer verre afgelegentheyt derplaetfe;· fullen die geene voorfeyt, verklaert worden^ wederzijdts Vyanden, midtigaders hare Goefc middelen, ende alle hun inkomen openbaeis1 verkocht, ende tot volkomene ende behoorlfj fatisfaftie der fchade by henluyden gedaen, tóf werden: Ende fullen fy felfs daer en boven^ wanneer iyin de macht van d'een of d'andöf' thye fullen zijn, die ftraffen onderworpen** de welcke eenyegelijck van hun naer fyneim^ lal hebben verdient. XXIV.               ■ d Item, dat alle de Onderdanen van de gh<^ Heer Koningh, die onder des felfs Gebied^ zijn, vry, fèecker ende veyligh in de VCTeef% Nedcrlandtfche Provinciën, ende yeder gRJ van dien in Europa, ende door de fèlve fê***I te Water naer alle Plaetfen, binnen» ofte \J buyten de felve moghen reyfen, endepai'erj der felver Steden, Befèttingen ende Veftηβ ' welcke in eenige Plaetfen der Vereenighde JN landtfche Provinciën, ofte elders in der lel biedt in Europa ?ijn, ofte fullen weien Koophandel in alle de Plaetfen dryvende ,aJS ^

-ocr page 368-

en Commercie, <3cc                 3 31 XXIX. Item, foo wanneer eenigh Schip of Schepen j de Onderdanen of Inwoonders van d'een of d'an^ dere zyde, of eenigh Neutrael toekomende , in dés een of anders Havenen genomen werden by een derde, diefniet van deOndcrdanen of Ingezetenen van d'een of den anderen zijn ■■> foo fullen die gene, in of uyt wiens Havenen of eenigh gebied de voor- ieyde Schepen iullen zijn ghenomen, gehouden zijn teiamen met d'andere partye te bevorderen, dat het vooriz Schip of Schepen werden vervolght, ende weder verovert, ende hare cygenaers ghere- ftitueert; dan fal dit alles gefchieden totkofte van deEygenaers, of der genen de welcke daer by zijn geintereffeert. X X X. Item, dat de Cherchers ende anderc.dicrgelijckc Officieren van wederzyden, haer fullen hebben te reguleren naden teneur der Wetten van den eenen ende den anderen fij η gebiedt, ende niet meer op- leggen of afvorderen, als 't gunt haer by hare Com- miilien ende Inftrudfien is toegeftaen. XXXI. Item, foo wanneer by een van beyde de Heer-- ichappyen, of hare Onderdanen of Inwoonders van d'andere eenige ichade is acngedacn, of contra- rie de Articulen van dit Verbondt, of de gemene Rechten, dat nochtans gene Brieven vanRepre- ialien , MarcqueofContra-marcquc verleent ful- len werden, alvoorens Juftitic volgens d'ordinaire Wetten ial werden veribcht : Doch ibo wanneer aldaer Juftitie wert geweygert, of lange vertoogen, dat als dan de ghemelte Heere Koningh, ende de ghedachte Heeren Staten Generael, of der ielver Gemachtighde, wiens Onderdanen ende Inwoon- ders verongelijckt zijn van die, alwaer de [uititie (gelijck voorieytis} wort geweygert of verfchoven. of van die Magiftraet, die tot het verhoor van foo- danigc veribeckenis aengheftelr , publijcquebjck Juftitie ial vervolgen, op dat alle ibodanige ver- fchillen metter minne, of by ordinaire proceduren van Rechten werden afgedaen : Doch by ibo verre de iaecke echter noch langer ial werden uytgeftelt, endq geen recht gedaen, noch te latisfaclie gegeven binnen den tijdt van drie maenden, naer dat iooda- nigh verioeck ial wefen gedaen, dat als dan eynde- lijck Brieven van Repreialicn. Marcque of Contre-' mareque fullen mogen werden verleent. XXXII. Item, is overgekomen, datof t'eenigen tyde qua- me te gebeuren, 'tgeneGodt Almachtigh ghena- delijckverhoede, dat dealreedts vereffende ghe- ichillen, tuiTchen den ghemelten Heere Koningh,- ende de gemelte Heeren Staten Generael wederom quamen op te ifaen, ende tot een openbaren Oor- loghuytteberften, dat de Schepen, Koopman- fchappen , ende alderhande roerlijcke Goederen, van d'een of d'andere zyde, de welcke in de Have- nen , ende in het Gebiedt van de tegenpartye, we- derzijdts fullen werden bevonden te zijn, geenfmts geconfiiqueert, ofeenigermaten geincommodeert fullen werden > maerial aen de Onderdanen ende Inwoonders van d'een ende d'andere zyde , den tijdt vaniès volle maenden werden vergunt, binnen de welcke iy de voorfeyde Goederen, ende gene-' rafcjck alle hunne EfFecTren, werwaerts het hun fal believen, iullen mogen tranfporteren, Sf %                        Item?

Tradlateïi van Vrede

«Welaers, Faftoorsofdicnaers, gewapent

bewapent ( edoch gevvapende met meer als

ofor.

vZcJrwi Λ foo wel ionder hare Goederen en

ïfrhaDPen, als met de felve, werwaerts Ie d ncn ende Inwoonders derVercenighdeNe- 1 hndtfche Provinciën de felve vrydom mogen Cueren in alle het gebiedt vanden gemelten Heere Komngh in Europa, midrs dat in foodamge Com- -ie ende Koophandel fich yeder wederzijdts % draee naer de Wetten ende Statuten van des een ff des anders gebiedt^ χ ^ Item, foo wanneer de Koopvaerdye-Schepen ,an des een of des anders Onderdanen doorftorm, fece.rovers, of door eenigen anderen noot, inde Havenen van des een of des anders Heerfchappye Eloopen, dat de felve vry ende onverlet vandaer wederom fuUen mogen vertrecken met hunne schepen en Koopmanfchappen, fonder te betalen benden Tol, of andere rechten, fulcks nochtans, Jatfegeen laft breecken, verkoopen, of yets veylen; lullende oock niet ilibjecl wefen eenige moeyeniife )f recherche, foo wanneer fy ilechts geenPerfoo- jen of Waren binnens Boort overnemen, of yet- vcs doen teghens de Wetten, Ordonnantien of Doftumen van die Plaetfe, alwaerfe ( gelijck voor- cytis") in de Havenen zijn ingeloopen. XXVI. Item j dat wederzijdts Koopluyden , Schip- pers, Sruyrluyden of Scheeps-Volck, of hare Sche- sn, Goederen of Koopmanfchappen niet fuUen

nogen werden aengehouden , of met waert in des anders Landen, Havenen,

arreft be- Reen of

Btromen, uyt krachte van eenigh generael ofipe- |ciael bevel, 't zy ten Oorloge, of eenigh ander ge- ïruyck, ten ware dat den hooghften noodt fulcks rerèyfchte, ende behoorlijcke vergoedinge daer )yer wierde gedaen, voorbehoudens nochtans, dat lietwerdeghederogeert aen de aenhoudinge ende brreften, de welcke na Rechten ende Wetten van' Ides een of des anders gebiedt rechtmatigh ende or- [dcnt/ijck gefchieden. XXVI V Item j dat wederzijdts Koopluyden , hare paftoorsenDienaers, gelijck mede de Schippers Ρ ander Scheeps-Volck, ibo in'tgaen alswcder- |Kercn met hare Schepen over Zee, ende door an- dere Wateren, als oock in de Havenen van den Benen of den anderen, of aen Landt gegaen zijnde.

«•'uovanorrennve als defenfive Wapenen moger or-agenengebmyeken; danfullen in hareHerber- gotLogementen ghekomen zijnde, yeder haer toeiTmoeten van haer Ieggen en aflaten, ter tijdt cfdl vedert'SchceP ftlfen hebben begeven, cidae™atoewülengaen                    - Item λ            XXVIII. t Schend >daIWederZlJdtsConvoy ofteOorlogh- I Schenen "* j. . ceni&h Koopvaerdyc-Schip ofte I oflnS ί andere ' of des anders Onderdanen f fullenhn, 5nenC?ebehorende' diedenfelven cours f «fcofS Τ1 ofdefclvereyfedoen, ontmoeten- I fullen hond ι *°°Iangc die den felven cours I befchermiJ? V"aermllen moeten convoyeren en Speldt fouden komen aen te taften.

-ocr page 369-

Placaten. ι. Boeck. 13. Tit.

33^ XXXIII. Item, dat die genen, die weicke ipecialé Brie- ven of Commiiïien van een van bey de zyden heb- ben verkregen, eer ende alvoorens delëlve Brie- ven te ontfangcn, voor dien Rechter, de weicke haer die fal geven, genoeghfame fide-juflöire cau- tie fullen Hellen door foodanige Perfoonen , die daei ν oor fuffifant, ende gene Medeftanders ofte Participanrcn van dat Schip zijn, datiê egeen fchade efongelijckdesecn of anders Onderdanen en Inwoondeas lullen aendoen. XXXIV. Item, is verdragen ende veraccordcert, datge- oorlofc fal wefén, dat wederzijdts Onderdanen tot d'ccn ende des anders Havenen altijdt vry acces lullen hebben, ende dat de felve ia] geoorloft zijn, ende vry ftaen aldaer te verbly ven, ende daer van daen weder te vertrecken , niet alleen met hare Koopvaerdye ende bevrachte Schepen, macr oock met Oorlogh-lchepen, 't zy dat de lèlve toekomen den gemelten Heere Koningh, ofte dcghemelte Heeren Staten Generael, ofte den genen de weicke fpeciale Commiiïien hebben verkregen , 't zy de felve aldaer door dwangh van Onweder ofte peri- cul van de Zee zijn ingeloopen , ofte om de Sche- pen te calafaten, of Vivres in te koopen, lbo noch- tans , datfc 't getal van acht Oorlogh-lchepen niet en excederen, lbo wanneer iy vry willigh daer zijn binnen gekomen, ende dat niet langer in ende on- trent de Havenen mogen verblyven , dan tot repa- ratie van de Schepen, inkoop van Vivres, en andere nootwendigheden van noode fal zijn : Ende foo wanneer eenigh grooter getal van Oorlogh-fchepen by gclegentheyt foodanige Havenen fouden willen aendoen; foo fullen fy binnen de felve geenlints mogen inloopen, Ibnder voorgaende verlof van die gene, die de voorlcyde Havenen toebehooren, ten zy datlè door ftorm, ofte eenigh geweldt, ofte nootwendigheyt daer toe gedwongen zijn, om het peiicul van de Zee te ontgaen, 'twelck lbo]'t ge- beurt, fullen lyden Gouverneur van die Plaetfe, ofte de opperfte Magiftraet de oorlaeclce van hare komfte aenftonts bekent maecken, ende niet lan- ger aldaer verblyven, als het hun by den Gouver- neur ofte opperfte Magiftraet vergunt fal zijn, en in die Havenen verblyvende, fullen nietVyandt- lijcks, ofte yets tot praejuditie van dien onder- nemen. XXXV. Item, is verdragen ende beflooten, dat beydc parthyen waerlijck ende vaftelijck fullen naerko- men, ende ter executie ftellen het tegenwoordige Traftaet, ende al het gene dat daer in vervat ende begrepen is, ende verlbrgen dat 'tfelvebyd'eenen anders Onderdanen ende Inwoonderen geoblcr- veert* e,nde effe&ivelijck naergekomen werde. XXXVI. Itenl, is tot meerder vcrfecckeringe ende vaftig- hcyt, teneyndedit Tradtaet ende Gonfcederatie acn de zyde van de Heeren Staten Generael der Vcreenighde Provinciën, ende der fclver Vokk oprechtelijck ende ter goeder trouwe onderhouden werde, beflooten: Gelijck mede de Heeren Staten Generael by defe jegenwoordige toeftaen, ende ïiaer vaftelijck verobligeren ende verbinden, dat alle ende een yeder den wekken, ofte weicke,· of fyluyden, of de Staden van de Provinciën ten ecni-

gen tydeldelèn, maecken ofte ftellen fullenr piteyη Generael, Gouverneur ofte Stadt^0^ Veldt-Overfte over de Legers ofte Ktij»hs. ,,' te Lande, of Admirael van de Vlooten ,Vh ofte machten ter Zee, gehouden ofte verbod fullen zijn, ditTratlaet, ende Articulenvand met Eede te beveiligen, ende alfoo heyljoj-

ende met Eede te belooven -

foo veel in haer y

les religieufelijck te lullen naerkomen, ende- foo veel haer aengaec ter executie ftellen, en bef

gen, dat by anderen naergekomen ende ter εχ2 tie geftelt werde. XXXVI I. , Onder dit jegeuwoordige Tra£het vanV^. fullen werden gecomprehendeert die gene,dety\ ke voorde uytwiiïclinghe der Ratificatien, φ binnen ies maenden daer nae , van d'eene ctó d'andere zyde met gemeene bewilliging^ ftg werden genomineert. Dan ondertulfchen tertó de contrarierende parthyen, danckbaerlijckerkd nen, de oprechte officien, ende onvermoeyelijcld vlijt, met de weicke den Doorluchtighften Μ ningh van Swecden, door tuilchen-kominge te lyne mediatie, dit heylfame werek van bevrecè ge, onder Godes genadige hulpe, tot een gewenfel eynde heeft gebracht; lbo is deshalven, om telt tuygen ghelijcke genegentheyt, met gemeenclï' willigingevanallcde contraherende parthyenvi geftelt ende verdragen, dathcoghft-gemelteKo- ninghlijcke Majefteyt, met alle lyne Rijckes, Heerlchappyen, Provinciën ende Rechten, iné Tractaet fal zijn inghellooten; ende inditteget- woordigh Inftrument van Vrede, op de beftewyk lal zijn begrepen. XXXVIII Item, is overkomen, beflooten ende ν&άιψ, dat dit tegenwoordige Tra£taet, ende al 'tgecne daer in vervat ende begrepen is, by den gemelten Heere Koningh van Groot Brittannien, endcè gemelte Heeren Staten Generael der Vereenigbé Nederlanden, door wederzijdts opene Btieveni mettet Groot Zegel bekrachtight, ende in behoor- lijeke ende authentijeque forma, binnen viermcf· volgende weecken (ofte eerder is 'cdoenlijckji worden geconfirmeert ende geratificeert,en wew· zijdts Inftrumenten binnen den < voorlèydentiji tot Breda uytgewilïèlt: Ende fal dit Tracfeete» Confcederatie, terftortt naer de overlevering^ uytwillclinge der Inftrumenten, in maniereen» ter plaetfe gewoonlijck gepubliceert werden. Tot meerder blijck ende vaftigheyt van alle het we» ende yeder van dien, hebben wy voor-ghen» Ambafladeurs ende Plenipotentiariflên vanSp5 Koninghlijcke Majefleyt vanGrooiBritranw^l met de Heeren Extraordinarilê Ambafladeutsw» I Mediateurs dit Inftrument van Vrede ofl^rt!^ kent, ende met oniè Zegelen beveftight Geo» tot Breda den een-en-dertighften Julius ifóf-

Ende is onderteeckent

.S. HoIIes. S. Henriet* Covmtrp

L. S. Georgius Flemmingh. L. S, Chriflophorus T)el- ghictis in 'Dhona,

Stpfrt.

-ocr page 370-

Tradaten van Vrede en Commercie, 6cc.

113

dejammerlijckeenfchadelijcke effeclen van Oor- loge met den eerften komen op te houden } en dat de gewenichte Vrede, de welcke by yeder cen in alle de Rijcken ende Heerichappyen van beydc de partyen foo ièer is begeert, aen alle de Onderiaten en in woonderen der iëlver moge- werden herftelt, en no chtans de gelcgentheyt van tyden en iaecken niet en heeft toegelaten , dat alles en yeder in 'r by- fonder bchoorlijck en naden eyfch Joude weden overwogen en vergeleccken, 't gunt ren opiichte van de gemelte Articulen ftondtaen te mereken en te overwegen, voornamentlijck ontrent die gcno^ de welcke de Reglementen van de vrye Navigj tie en Commercie zijn betreffende : En dat echter te vreien mochte ftaen, dat de Inwondercn ende On- d erfatcn van beyde de partyen wederom in nieuwe twiiten ende nieuwe oneenigheden iouden mogen komen te vervallen^ ende dat daer door de al- reedtsterneder-gheleyde onluftcn haer ièlven ν e- derom fouden openbaren, ten zy de ièlve door ieeckere Wetten quamen te werden gewcert, om- trent het gene de Navigatie ende het gebruyek van de Commercie betreft; foo is tuilchcn de hoogh- gemelte partyen, door tuftchen-fpreecken , vor- deringecndehulpe van de ièlfde Heeren Extraor- dinaniè AmbaiTadeurs van fyne Koninghlijcke Ma- jefteyt van Sweden, cndeMediateurs tot de Tra- clraten van de Vrede, de welcke in het principale Tractaet zijn gemelt, door defo afgeibnderde Ar- ticulen, voorts verdragenen A^aft-gcftcit. I. Eerftelijck, dat alle foodanige Edicten ende Pla- caten, die d'cehc partye ter faecke van defen Oor- logh, tot priEJudirie van de andere, tegens de vry- heyt der Navigatie en Commercie heeft laten uy t- gaen, van wcderzyden iiillen werden afgelchaft. Ten tweeden, dat tot elucidatie van het Placaet 't welck van de zyde des Koninghs van Groot Brit- tannien in den Jare 1660 is gepromulgcert, om die Natie op te wecken en te noodigen tot voortfettm- ge van de Scheeps-vaert, waer door aen de Vrem- delingen wert verboden eenige andere Waren bin- nen Engelandt in te voeren, als de gene, de welcke in yeders Landt komen te wailen, of door handt- werek zijn gemaeckt: De Heeren Staten Generael, en der ielver Onderiaten nochtans gheoorlofr fal zijn, met haer Schepen in Engelandt te mogen brengen alle Gewailên, Vruchten, ende Man u- fa£hiren van Nederland ι endeHooghduytiïandt, diedoorgaens met de befte commoditeyt, ende na'tmeefteghebruyck , niet anders dan door het reilbrt ende gebiedt derVereenighde Nederlanden, 't zy per Ailè, 't zy langhs de Rivieren werden ver- voert naer de Zee-Havenen, om van daer voorts over Zee getraniporteert te worden. III Tenderden, alioo den Koningh van Groot Brittannien al over lange heeft aengehouden, dat de Waren ende Koophandel van wederzyden op een vafte en bequame ordre en regel mochte wer- den ghebracht : Ende de Staten Generael altijdt mede hebben ghetracht, ten eynde de felve door feeckere ende altijdt-duyrende reglementen moch- ten wertcn bepaelt, ende nochtans deië iaecke van fwaerder ende langhduyriger arbeydt ichijnt te zijn, dan dat de iclve inder haeft tot vergenocginge van

Separaet ^rticd. rvT.'irn bv gevalle eenige Tapyten, Behanghfelen, L Sereen, ofte eenigerley Huysraet, ofteJu- ,' itleynoodien,Baggen, koftehjcke Ge- É en' ofte eenige andere roerende Goederen, ïtehoorende*den Koningh van Groot Brittan- |t0L by ae gemelte Staten Generael, ofte yemant K'^hare Onderdanen, nu zijn, ofte in toekomen- K' gevonden iiillen werden; befooven degedach- Heeren Staten , dat fy in geenderley maniere de fitters van eenige roerende Goederen, deghe-

ltcHccre Koningh toebehoorende, lullen pro-

ilC

ren. welcke Goederen haer in foodaniger ma- neren afgenomen fullen mogen werden, dat geen Leljjck of onrecht en ghefchiedeaen diegene de dekchaerbefwaert fullen vinden, de felve met Bhemocde wederom te geveu : Ende belooven de emelte Staten, foo veel mogelijck, haer beft te lullen doeh, dat de plano ende fummarie in die ia- L ^procedeert werde, fonder ordinariê forme en JLinierc van procederen in de Hoven ghebruyeke-

jek, ende datter recht gheadminiftreert werde aer mede fyne Koninghlijcke Majefteyt, foo veel s mogelijck falzijn, fonderyemandtsquetilnge, lenocgh gcdaen werde. Item, dat indien eenighe Peribonen fchuldigh η de verfoyelijckc moortteghens den Koningh irel den Ecrften Zal. gedachteniilè begaen, ende ettclijckover dicmildaet befohuldight, verwe- n of overwonnen zijnde, nu teghenwoordigh in gebiedt van de gedachte Heeren Staten Generael jn, of naer delen aldaer iiillen komen, dat de Ivc, foo haeft als de ghemelte Staten, of eenige an de Officiers kenniiïê daer van fullen hebben ge- legen, ofaengedientis, gevangen, in bewaer- 0cgefteltj ende ghebonden in Engelandt over- fonden lullen werden, of gelevert in handen van ie gencdie de gemelte Heere Koningh van Groot Httannien gheftelt fal hebben, om haer te bewa- pn, ende wederom naer huys te voeren. Tot eerder bevx/hnge van alles, en dat defen tegen- ; |oordigcn afgcfonderden Articul, van woorde tot 'orde is van een ende den fel ven inhoudt met die ne de welcke op denT« September 1662 tot Wit- 1 'fooien j ende dat de felve met volle vigeur et te fullen werden achtcrvolght, foo wel als die ne, de welcke in het principale Traftaet zijn repen; hebben wy Extraordinaris Ambaifadeurs ricmpotentiariiTen van fyne hodghft-ghcmelte f ngnlijckcMajefteyt van Engelandt den felven -Zr^ ende°nièZegeIeri daer aenghe- , ya. Gedaen tot Breda den een en dertighften

Endcisonderteeckent,

étfn&iusFkmmmzh. Ψ Cbnjkphorm T>elphi-

L.S. L.S.

Hoües* Henricm Coventry.

cm m Dona.

Τ r ^ovt^ dcfc ArticuIe« van Vrede, Unie en "DoorluSfn °^elcke °P kden tuffchen ' cl ^ Wi^T^·Hecren Scaten Ge" ^^mcntilfcklf Ι'ί ^edei ^dexx zijn gefloten, ulMis voordien en beforght, dat alle

-ocr page 371-

Placateni ι. Boeck. 11. Tit.

334

Erten, Boonen,Olyen, Wynen, 20w neralijck alle 't gene behoort tot v™, ende onderhoudt van het leven ι

van beyde parthyen foude konnen werden afghe- handelt; foo is wederzijdts goedtgevonden, dat fulcks tot een bequamer ghelegenthey t fal werden uytgheftelt, in dier voegen nochtans, dat'er met deneerften na defebellotene Vrede, van weder- zyden Commiffarifen by den anderen fullen ko- men , de welcke wegens 't defigneren en vaft bepa-' len der fpecien van Koopmanfchappen, en om- trent dcWetten der Navigatie yets feeckers komen te beramen, en door nieuwe onderlinge Tradtaten beiluyten : Nochtans op dat de Inwoonderen en Onderfaten van beyde de parthyen ondertufTchen niet en fouden onfeecker en twijffelachtigh zijn, wat foorten van Koopmanfchappen byforme van Oorlogh-Gereetfchap, of afliilentie, of wel van de nature onder den titul of praztext van Commer- cie , de Vyariden van d'eene der parthyen geoor- loft of ongeoorloft zy te mogen toegevoert, of toe- gebracht werden; foo is by proviiie verdragen en vaitgcfteltjdat hetTra&aet van Navigatie en Com- mercie , 't welck de Heeren Staten Generael met den Alder-Chriitelijckften Koningh hebben ghe- troffen, beginnende van den fes en twintighiten Articul tot den twee en veertighften incluys, op foodanige wyfe, en naer inhoude als de lèlve hier na volgen, tot een regul en richtfnoer fullen ilrecken, en den wegh bereyden, om een wijdtloopiger Tra- cT: net van Commercie ter Zee tuifchen hoogh-ghe- mclte partyen te voltrecken. Volgen de voorfeyde Articulen* XXVI. Λ Lle de Onderdanen ende Inwoonderen van ·£*- Vranckrijck, fullen in alle verfeeckerthey t en vryigheyt vermogen te varen ende te trafficqueren in alle Rijcken , Landen ende Staten, die met Vranckrijck in Vrede, Vruntièhap of Neutraliteyt zijn, of fullen wefen, ionder datiè in die vryigheyt. belet of verhindert fullen werden door Schepen, Galeyen, Fregatten, Barcquen of ander Vaertuygh ter Zee, toebehoorende de gemelte Heeren Staten, of eenige van haer Onderdanen, ter iaecke van vyandtichap die hier namaels iöude mogen voor- vallen tuifchen de gemelte Heeren Staten Generael ende de voorfz Rijcken, Landen ende Staten ofte eenige van dien, die zijn of iiillen wefen in Vrede, Vrundtfchap of Neutraliteyt met Vranckrijck. XXVII. De voorfz vrye Vaert en Traffijcq fal wefen van alderhande foortcn van Koopmanichappen, met uy tibnderinge van die van Contrebande. XXVIII. Onder de iboften. van Koopmanichappen van Contaebande verftaetmen allen begrepen te zijn alderhande Vuyrwercken ende andere daer toe be- hoorende, als Canon ·, Mufquetten, Mortieren, Petarden, Bomben, Granaden, Saufiiïcn, Peck- kranffen, Aifeuyten, Forquetten, Bandeliers, Bos- kruyt, Lonten, Salpeter, Kogels, Piecken, Degens, Stormhocden, Helmetten,CuraiTën,Hellebaerden, Halve-Piecken, Paerden, Salen, Holfters, Hcngh- fels tot Degens, ende andere toeruftingen ten ge- bruyeke van den Oorlogh dienende. XXIX. Onder de voorfz foorten van Koopmanfchappen en fullen niet begrepen zijnTarw, Koorn en andere

bly ven, gelijck alle andere Koopmanfchappen J? Waren in't voorgaende Articul niet begrepen· μ fal gheoorlofc zijn de felve te vervieren, felf^ vyandtlijckePlaetfenvande gemelte Heeren % ten, uytgeibndert naer Steden en Plaetfen die k legert, geblocqüeert of befet fullen zijn. " "                    XXX. ' Tot uy tvocringe van 't gene voorfz is, f0o jjg verdragen, dat de felve fal gefchieden in manieren hiernavolgende·, te weten'., dat de Schepenene Barcquen met de Koopmanfchappen van de OJ derdanen van fyne Majefteyt, gekomen zijnde a eenige Havenen van de gemelte Heeren Staten, 3 willende van daer vertreeken naer de Havenenvt de voornoemde Vyanden, fullen alleenlijck Μ houden weien te thoonen hare Pafpoorten aenè Officieren van de Havenen der ghemelte Heerts Staten, van waer fy iiillen vertreeken, inhouden: de fpeciflcatie van de ladinge harer Schepen, ρ tefteert ende gemerekt met het ordinaris Zegelt Handt-teycken, ende erkent by de Officieren η de Admiraliteyt ter plaetfe van waer fy eerft iulfe zijn gevaren, met verklaringe van de plaetfe ra naer toe fy het gemunt hebben·, alles inordinai ende gewoonlijcke forme : Naer welcke veris! ninge van harp Pafpoorten in de voorfeyde forme, ende fullen fy in haer reyièn niet ghemokite nochte onderfocht, opghehouden of verack mogen werden, onder wat pmext het oockioé | mogen wefen. XXX I. Het felve fal oock werden achtervolght ten»! guarde van de Franfche Schepen en Barcquen, êii fullen gaen naer eenighe Rheen van Landen orde) de gehoorfaemheyt van de gemelte Heeren State. fonder in de Havenen te willen inloopen» of <& in loopende, fonder nochtans aldaer te willen (t* laden, ende haer laft te breecken j welcke Scnf oock niet fullen gehouden zijn reeckenfebap m ven van haerCargaiiben,ten ware dat'er vermoö»

t

was datfè aen vyanden van de gemelte Heeren»· ten toe-voerden Koopmanfchappen van Co*· bande, gelijck hier vooren gefeght is. Λ. Λ. Λ 1 1.                 j Endein cas van foodanigh apparent verffl06^ fullen de gefeyde Onderdanen van Syne mm gehouden zijn in de Havenen te verthoonen , Pafpoorten, in de forme hier vooren ceert. XXXIII. Dat indieniè waren gekomen bianen de ?W of ontmoet in volle Zee, door eenige ScfiePjjJ de gemelte Heeren Staten, of eenige Pf^ Reeders ten Oorloge, zijnde hare Onder foo fullen de voorfeyde Schepen derVj»*j Nederlanden, tot voorkominge van alle o^'ff die vande Franfche niet nader komen als to X Canon-fchoot ·, ende fullen haer Boot ψ vermogen te iënden aen Boordt van*^ί1 Schepen of Barcquen, ende daer ifidoe rtb | -- aenwien door den ^.p

ι per of Patroon van'tFranicne ounf', & ^p \ len werden de Pafpoorten en Zee-Bncf ^

-ocr page 372-

Travaten van Vrede" oren gefpecificeerr, naer her Formulier !nil"nriz Zec-Brieven, 'twelck op het eynde

enCommercie, 6cc.                  325 een ende Staten waren , die Vyanden mochten werden van fyneMajefteyt, yeder van beyde de parthyen gehouden zijnde reciproquelijck te ghe- bruyeken de felve conditien ende reftrictien , uyt- ghedruckt in de Articulen van het jegenwoordige Tra&aet, dieiienopde Traffijcq ende Commer- cie. XXXVII. Ende om te meerder te verfckeren de Onderda- nen van de gemelte Heeren Staten, dat haer geen gewelt altoos door de voorfz Schepen van Oorloge werde ghedaen, foo fal men verbodt doen aen alle de Scheeps-Capitcynen van den Koningh, ende andere Onderdanen van fyne Majeftcyt, van haer in geenige faecken altoos te molëfteren, noch te belchadigen> op pcene van gheftraft te werden, ende in haer Perlbonen en Goederen gehouden te zijn tot de behoorlijcke reftitutie ende vergoedmge over de geledenc ende te lyden fchaden ende inte- rcftèn. XXXVIII. Ende ter dier oorfaecke fullen hier namaels alie Capiteynen, ende die Schepen ten Oorloge uyt- ruften, ghehouden zijn ycder van hen voor haer vertreck, goede en fuffifante cautie te ftellen voor de competente Rechters, ter fomme van vijfthien duyfent ponden, om een ycgelijck van haer in fo- lidum of in 't geheel te verantwoorden dc malver- fatien diefe in hare courflcn,ofte op hare reyièn ibu- den mogen begaen, ende voor de contraventien van hare Capiteynen ende Officieren tegens het je- genwoordige Tractaet, ende tegens de Ordonnan- tienendeEdiftenvan fyneMajefteyt, dieghepu- bliceert fullen werden in krachte ende conform de diipoiitie van dien; op pcene van verval ende nul- liteyt der voorfz Commiiïïcn ende Verlooven; het gene inigelijcks gepradlifecrt fal werden bydc On- derdanen van de gemelte Heeren Staten. XXXIX. Indien't ghebcurde, dat een van de Franiche Capiteynen een Schip name,geladen met de voorfz Waren van Contrebande, als gefeght is» foo en fullen de voornoemde Capiteynen niet vermogen eenige Koffers, Malen, Balen, Bougctten,Ton- nen of andere Kaften te openen, noch op te brecc- ken, of de felve vervoeren, verkoopen, verwiiïè- len ende vervremden, ten zy dat de lèlve te Lande zijn gebracht in prseièntie van de Rechters ter Ad- miraUteyt ■> ende naer dat door haer een Inventaris van de voorfz Koopmanichappen, ghevonden? in de voornoemde Schepen > is gemaeckt■, ten ware dat dc Waren van Contrebande» niet maeckendc als een ghedeelte van de ladinge, den Schipper of Patroon van't Schip goedtvondt entoeftondt aen den voornoemden Capiteyn over te geven, ende fyne reyfè te vervorderen; in wekken gevalle den voornoemden Schipper of Patroon in gcenderhan- de manieren lal konnen werden belet fijn wegh en voorgenomen reyiè te vervolgen. XL. Syne Majefteyt begeerende dat de Onderdanen van de ghemelte Heeren Staten Generael, in alle Landen onder fyne gehooriaemheyt iöo favorabe- lijck iiillen werden getrafteert als iyne eygene On- derdanen; fal alle noodige ordres ftellen, ommete maecken dat al Ie Ge wij flen ende Vonniflèn over Prinfen in Zee ghenomen, in alle rechtmatigheyt ende

Μ"

aitTat

act fal werden geinfereert $ uyt welc

Zee-Brieven niet alleen lal konnen

WÊ

tSin°v^eladinge, maeroockvandeplaets Ρ .„.nninVhe ende refidcntie, ende van de

wlLt wooninghe *—-- ï (, o wel van den Schipper of Patroon, als van

Τ

h·

Schip fclfe 5 op dat men door de& twee midde-

oflè voeren Waren van Contre-

inmadnvcten, ■" 5 ende ten vollen blijcke foo van de quahteyt " ν voorfz Schip, als van den Schipper ende Pa- on nn dien} aen welcke Pafpoorten ende Zee- gen volkomen geloof ende vertrouwen ghege- n fa' moeten worden. Ende ten eynde men te ter mach kennen offe goet zijn, ende datfein enderhande manieren en mogen werden verval ft ccontrefeyt, foo fullcnder van wegen fyne ghe- dteMajefteyt, ende de gemelte Heeren Staten cncrael werden gegeven' iëeckere mereken ende

-Zegels.

iontre

XXXIV. Ende in gevalle in de gefeyde Franiche Schepen de Barcquen ghedeft ineert naer de Havenen van V vanden der gemelte Heeren Staten, door de rlz middelen eenige ibodanige Koopmanfehap- n en Waren ghevonden werden, die hier boven Dor Contrebande ende verboden verklaertzijn, elve lullen ontladen, aengeilagen ende gecon- iqueert werden door die van de Admiraliteyt in VereenighdeNederlanden, of andere compe- ïre Rechters; ibnder dat daerom het Schip ende ftreque, of andere vrye en geoorlofde Goede - n,Koopmanfchappen en Waren in 't felve Schip ivonden, in ecniger manieren iiillen mogen wer- n aengeilagen noch geconfifqueert. XXXV. Daer en boven is noch geaccordeert ende verdra- ag dat alle 't gene door de Onderdanen van iyne ajciteyt bevonden fal werden gheladen te zijn in η Schip van de Vyanden van de gemelte Heeren aten, ichoon het geen Koopmanichappen van bntrebandezijn, geconfifqueert fal werden, met " f gene in het voorfz Schip ghevonden fal zijn, jfcts uytgefondert noch gereferveert; maer ander- tlts fal hber ende vry zij t%, alle *t gene dat is, ende vonden fal werden in de Schepen,toebehoorende Onderdanen van den Alder-Chriftelijckften Jomngh, al-hoewel dat de ladinge of een gedeelte η dien, de Vyanden van de gemelte Heeren Sta- I roebchoorde , uytgbefondert de Koopman- Bappen van Contrebande, ten opfichte van de men fich fal reguleren naer het gene inde rgaende Articulen is gedifponcert. ...                XXXVI üorfvC 0nderdancn ende Inwoonders van de K\ n,ghdc Nederlanden, fullen recipro- id'e F?" genietcn dc felve Rechten, Vryigheden de rfCniPtien in haerTraffijcq ende Commercie KeieMeftRheen,Zc?n en Landen van fyne 'Onder? yt' dat'er hier voor gefeyt is, dat „die i«„λ? Van f>Tne Majefteyt fullen genieten jpenb r"7eShct^!tc Heeren Staten , ende in de pevt ui 2ltCC m0CC verftaen werden, dat deefga- ^dc recinr,maniC-Tn aende «eneende de andere Cr"^SlCJaiZljn -' cCnde fdfs f°° Wanneer hap en \t" , Hceren Staten in Vrede, Vrunt- eutraliteyt met eenige Koningen, Prin-

-ocr page 373-

					Placatcn. ι Boeck. 13 Tit.
			Hó
		ende billickheyt werden gegeven door Perfoonen die niet fuipec~t noch geintereilêert zijn in de iaecke daer over queftie is; ende fyne Majefteyt fal prx- ciiè ende efficacieufe ordres geven, ten eynde dat alle Vonniflen, Gewijfden en ordres van dejufti- tie aireede ghegeven en noch te geven , naer hare forme prompt ende behoorlijck werdc ghe-execu- teert. X L I Ende ibo wanneer als de Ambafladeurs van de gemelte Heeren Staten Gencrael, of yemandt an- ders van hare publijcque Minifters,aen het Hof van fyne Majefteyt zijnde, klachten iiillen doen over de Vonniflen dieder fuHen zijn gheweien j foo fal fyne Majefteyt de ièlve Vonniflen in fynenRaedt doen revideren of overfien, oramc te examineren of de ordres ende preecautien in het jegenwoordigh Tra&aet vervat, fullen gevolght ende naergheko- men zijn; ende om oock naer redehjekhey t daer in te doen voorflen j fal 't ièlve ten langhften binnen den tij dt van drie maenden gefchieden, ende des niet tegenftaende en fullen noch voor het eerfte Vonnis, noch naer het felve (" gheduyrende de revifie ) de Goederen en Effecten die gereclameert fullen wefen» niet mogen werden verkocht noch ontladen, als met confent van de geintereiïèerde partyen, tor voorkominge van 't verderf der voorfz Koopman ie happen. X L I I. Aifiêr Proces in de eerfte of tweede inftantie fal zijn ontftacn tuflehen diePrinièn in Zee hebbende genomen, ende de geinterefleerde in de ièlve,ende dat die geincereflèerde een favorabel Vonnis of Ge- wij fde komen te obtineren, foo fal het voorfz Von- nis of Gewijfdezijn executie hebben onder cautie, nictjegenftaendc appellatie van die gene, die de Priniè heeft genomen,maer fulex niet ter contrarie: Ende het gene in dit ende in de voorgaende Articu- len is gefèyt om goet en kbrt recht te doen hebben aen de Onderdanen van de Vereenighde Provin- ciën over de Prinfen by de Onderdanen van fyne Majefteyt in Zee genomen, fal oock ibo verftaen ende gcpra£tifèert werden by de Heeren Staten Ge- ncrael, ten reguarde van de Prinfen, door hare On- derdanen genomen van die van fyne Majefteyt. I V. Item, is verdragen dat de boven-gefchreven iè- parate Articulen, ende alle ende yedervan'tgeen in dp iêl /e begrepen ende befloten is, by den voor- ièyden Heere Koningh van Groot Brittannien, en de gemcite Heeren Staten Geuerael der Vereenig- de Nederlandtfche Provinciën, door wederzijdts opene Brieven onder het groot Zegel, in behoor- lijcke en autentijeque forme, binnen vier naeftvol- gende Weecken, of vroeger, ibo doenhjek fal zijn, beveftight ende gheratificeert, ende wederzijdts Inftrumenten binnen den voorfeyden tijdt over en weder tot Breda uytghewiflèlt, ende na uytwiflè- linge ende extraditie der ièlver ter ghewoonlijcker maniere ende plaetlè ghepubliceert fullen werden. Ten oirkonde, ende tot meerder bekrachtinge van alle 't welcke, en yeder van dien, hebben wy voorfz Extraordinaris Ambailadeurs ende Plenipotentia- riièn van fyne Coninghlijcke Majefteyt van Groot Brittannien, met deHeeren Extraordinaris Am- bailadeurs ende Mediateurs, defe feparate Articu- /
						len onderteeckent, en met onfe Zegelen beypft' Gedaen tot Breda den 31 July 1667.           w Ende is onderteeckent, L. S. Georgius Flemmingh. L. S. Holles, L. S. Lhriflophorus T)el- L. S. Henricm fihicus in T>hona.           Coventry, Hier volgen de Zee-brieven. Formulier <υαη Pa/poorten en Brièvu de welcke by de Admiraliteyt van Vrmi. rijckfullen gegeven worden·, aen de Sm de welcke aldaer fullen uyt varen, -umi gens den Artïcul van het jewenwomL Traflaet,             , £~VESAR, HertoghvanVendofme, Pair'^ ^-^Groot-mcefter , Hooft ende Sur-interjf van de Navigatie en Commercie van Vranckr» Allen den genen die defè jegenwoordige Brie?? fullen leien , Saluyt. cDoen te weten : Dat 1 verlof ende confent hebben gegeven aen . Schipper, voerende het Schip genaemt ,,, van de Stadt . . . groot . . , Lafc, of daer omtrent, jegenwoordigh in de Havent Reedevan . . . om tegaennaer geladen met . . . naer dat fijn Schip fal' gevifiteert, ende fal voor fijn vertreck Eedt do* voor de Officieren van de Admiraliteyt, h Schip aen een of meer Onderdanen van fyne M| fteyt toebehoort, daer van de Acte hier onder I werden geftelt; als oock dat hy fal naekomencé doen nakomen door iyn Reeders de OrdonnarÉ ende Reglementen op de Zee-vaert; ende fal is Griffie laten de Rolle geteeckent ende be-eedigfet inhoudende de namen ende by-namen van degk boorte ende woon-plaetfè van fyne Reeders, e' alle de gene die mede varen, die hy niet fal veris gen t'Scheep te nemen, fbnder weten ende ver! van de Officieren ter Admiraliteyt; ende fal in τ: der Haven ende Baey daer hy met fijn Schip fait' komen, aen de Officieren ende Richters van\ Admiraliteyt dit verlof vertoonen, ende haergb trouw rapport doen van 't gene gheduyrende Η Voyage fal zijn gedaen ende gepafleert. Ende de Wimpels, Wapenen ende Vlagge van den (* ningh ende van Ons, geduyrende iynereyfev* ren. Dest'oirkonde hebben Wy op"defeje|f woordige doen letten Ons Teccken, ende het/i· gel vanOniè Wapenen, ende door OnfenSctf taris van de Zee-rechten doen onderteeckenenJ • . . den . . dagh van . . Μ hondert . . Geteeckent, CafardeVmtp Ende lager, door mijn Heer, Marthel ψψ% zegelt met het Zegel van de Wapenea van acn$ meiten Heer Admirael.                /¥* Formulier -van de ABe van Eedt. WY . . . van de Admiraliteyt van Certificeren dat . . . Schipper van» Schip in 't voorfz Pafpoort genoemt, heeft g^1 den Eedt daer inne vermeit. Gedaen den · dagh . ; ' fefthienhondert . «,·

-ocr page 374-

Tractaten van Vrede en Commercie, &c.                337 Ander Formulier van Brieven, de ™nghs van Denemarcken, een by-een-komft aen-

...-/-*- _**·. r*IU* worden. dnnr de

tot het beilifièn van den Oorlogh, ende tot het we- der herftellen van de Vre-de quamen te coöpereren} Wy, die tot het aenvaerden van de Wapenen leer ongaerne getrocken zijn,en die alderhande verfchil- len liever door redelijckhey t, als door vyandtlijcke ftrydigheyt ge-eyndight lagen ·, hebben Wy aen begeerte ende voorflagen der Staten Generael tot het datelijck aengaen van een Tractaet van Vrede, Ons leer gaerne gevoeght, ende ten dien eynde tot On ie Extraordinaris Ambailadeurs verkooren , voorname, en tot ibodanige handclinge bequame Peribonen, Onfen feer getrouwen en lieven Raedt IDenzel Holles , Baron van lièild , midtigaders Onièn lieven getrouwen Hendrick Coventry, Sone van den hoogh-ghe-eerden Thomas , Baron van Coventry, eertijdts Bewaerder van 't groot Zegel van Engelandt , Edelman van Sijn Majeifeyts Slaep-kamer, Raedtsheer in den hooghften Raedt of Parlement, en Commiflaris tot de Landt-rech- ten over't Rijck Yrlandt, op dat de lèlve nevens Commiilariflen ende Gedeputeerden van gedachte Coningen ende Staten Generael by een komende, wegens de gemelte Vrede handelen, verdragen en fluyten fouden. Kennelijck zy derhalven, dat Wy tot meermalen toe goede preuven hebbende gehadt van de voor- fichtigheyt,trouwe ende vernuft van de voornoem- de Onib Extraordinaris Ambailadeurs, ende Ons op defe haer deughden ièer wel verlatende, de ièlvc hebben gemaeckt, geordonneert ende gedeputeert, gelijck Wydeielve by defen jegenwoordigen ma- ken, ordonneren ende deputeren voor onlèware ende on-aentwijffelijcke Commiilariflen, Gedepu- teerden ende Gevolrnachtighdcn ·, gevende ende verleenende de felve volkomen ïflacht endeauthc- ritey t, midtigaders generael ende fpeciael bevel,om met de gedachte Staten Generael, midtigaders met Hare, ende derghcdachte Coningen reipccüve Commiilariflen, Gedeputeerden ende Gemach- tighden hier toe genoeghiame Volmacht hebbende, uyt Onièn name, van, ende over 't weghnemen der voorghemelte verichillen, ende over 't herftellen ende beveiligen van Vrede tuflêhen Ons ende de reipective partye, onder de vorderlijckfte ende ge- voeghlijckfte Articulen ende conditien te commu- niceren, handelen, overkomen ende fluyten, ende voorts alles te doen, 't geen ten vooriz eynde kan dienen ende vorderlijck zijn; cnde daer over de noodige Articulen, Letteren ende Inftrumenten te maecken, ende van de reipcclive andere partyen verfocken ende over te nemen; ende wyders alles te yervaerdigen 't gene tot, en omtrent hetvoor- verhaeldenoodighendedicnftighis : Beloovendc ter goeder trouwe, ende op Ons Coninghlijck woordt, dat Wy alle't gene, ende yed.gr van dien, het welcke tuflehen Onie voor-gemelte Extraordi- naris Ambailadeurs ende Staten Generael, mitlga·* ders der ièlver ende der ghedachte Coningen hare Gemachtighden, Gedeputeerden, of Commiflari- fen refpe&ive, in alle het voor-verhaelde, of een yeder poinct van dien, gedaen, verdragen ende ge- floten fal zijn, voor bondigh, aengenacm en vaft te hpuden, noch immermeer tegens yet, of eenigh van dien te fullen doen ·, maer veel liever alle 'tgene in Onfen name fal belooft zijn, heylighhjck ende Τ t                            on-

welcke gegeven fullen worden, door de Steden en Zee-Havenen der Fereenigh- de Trovincien aen de Schepen, de welcke daer uyt fullen varen, vervolgens den Artïcul boven gemelt. Λ Lder-Doorluchtighfte, Doorlucbtigfte.Groot- Amachtighfte, Wei-Edele, Erentfefte, Acht-

bare Koningen, Hertogen, meefteren,

e, Voorfieninge Heeren Keyferen, Republijcquen , Princen , Furilen, Graven, Baronnen, Heeren Burger- Schepenen , Raden , midtigaders

Rcchreren', Officieren, Jufticieren ende Regen- ten aller wede Steden ende Plaetfen, 't zy Geefte- liicke ofVereldtlijcke, die defe tegenwoordige fullen fien ofhoorenlefen, doenWy Burgermee- fteren cnde Regeerders derStadt ,. . te weten dat Schipper . .van                 (voor ons comparerende) by iolemnelen Lede verklaert heeft dat het Schip genaemt . . . groot om- trent . · ■ Liften? 't welckhy althans voert, in defe Geünieerde Provinciën t'huys behoort; Soowtrljjck moe ft hemGodt Almacht igh helpen. Ende want Wy den voorfz Schipper gaerne gevor- dert fa^en in fyne rechtvaerdighe faecken ·, ibo is Ons verfoeck aen allen voornoemt, ende yederin 't byfonder, daer den voornoemden Schipper met fijn Schip ende ingeladen Goederen komen ial, dat de felve gelieven den voornoemden Schipper goe- delijcken te ontfangerr, ende behoorlijck te tracte- ren; gedoogendehem op fijn gewoonlijcke Thol- len ende Ongelden, in het door en voorby-varen, Havenen, Stroomen, ende Gebiedt tepaflèren, varen ende frequenteren, om fyne Negotie te doen, daer, ende foohy te rade vinden lal, 'twelck Wy gaerne willen verfchuldigen. Des t'oirkonde deier Stede Zegel ter oorfaecke hier aen hangende, den ... Volffht den inhoudt der Procuratie voor de Extraordinaris Ambaffadeurs wegens den T>oorluchtighften Heere Koningh van Groot Brittannien. r^JAREL de Tweede, by der Gratie Godes, Coningh van Groot Brittannien, Vranckrijck cnde Yrlandt -, Befchcrmcr des Geloofs, &c. Allen ende ycgelijck dewelcke defe tegenwoordige lullen iien, Salüyt. Naer dien ter ooriaceke van ièeckere verfchdlen, ruflchenOns, ende de Hoogh Mog. Heeren Staten Generael der Vcreenighde Neder- landen t'zedcrt eenigen tijdt voorgevallen,Oorlogh Kontftaen, de welcke nu over de twee Jaren met evi|e gemoederen, en groote fchade wederzijdts ^erdt gevoert; ende nadien den Doorluchtighften ^rc»tmachtighften Coningh van Sweden, als on η u m ' fyne mediatie· de welcke leer veel punsheefc vermocht, in defen deele aengeboden vann C °ockgemelteHeeren Staten Generael van nr00ck eyndellick «ebben verfocht, dat Wy «ι υη e zyde bequame Minifters na d'ecn of d'an- re wei-gelegen en bequame Plaetfe wilde affchic- enCeT Cynde de felve mct Hare CommiiTarifren dernSUClerdcn C gefamentiijek met Minifters denaÏÏ o,lgnfte' Grootmachtighfte Princen Cn A,der-Chnftehjckften Coningh, ende des Go-

-ocr page 375-

Placatcn. t. Boéclc ι ^. Tit.

338

onverbreeekelijck te onderhouden1, ende te doen onderhouden. Des ten oirkonde hebben Wy defe Onfe Brieven doen maecken, ende de felve met Onfe eygcn handt onderteeckent hebbende, door 't groote Zegel van Engelandt doen bekrachtigen. Gedaen tot Weftmunfter den vijfthienden Aprilis indenJaredesHeeren i66j, Ende van Ons Ilijck hetnegenthiende. Ende was geteeckent, Caroltis R. Volven de Commifflen ·ναη de Heer en Staten Generael. ΤΛΕ Staten Generael der Vcreenighde Neder- ■^^landen. Allen den genen die dciè jegenwoor- digefullen fien, Saluyt. Gelijck Wyjvoor den Oorlogh, t'zederteenigen tijdt herwaertsg tuflehen Engelandt en defen Staet gevoert, altijdt betuyght hebben, dat Wy in de felve niet dan tegens Onfe wille zijn ingewickelt geweeftj foo trachten Wy oockaendegeheeleChriftenheyt te doen blijcken Onfen vierigen y ver tot de Vrede, foo haeft d'oc- caile fich daer toe komen te prafenteren. S O O I S Τ, Dat den Doorluchtighilen Coningh van Groot Brittannien ons hebbende bekent gemaeckt, dat hy met den eerften naer Breda foude affenden iljngevolmachtighde Ambailadeurs, om aldaerte handelen van Vrede met dcièn Staet, ende desiëlfs Geallieerden ; foo hebben Wy van Onfer zyde, Onsfcergaerne met foo heylige Reiblutie willen voegen, daer toegaerne willende contribueren alle 't.gene by defe gelegentheyt foude kunnen werden vereyfehtj hebben daerom noodigh geacht, tot de handelinge van dit Traitaet van Vrede te commit- teren eenighe Perfoonen uyt het midden van Oniè •Vergaderinge , wekkers bequaemheyt en merite niet min als der felver gheneg entheyt tot den wei- ilandt van den Staet Ons op 't hooghilc gebleecken zijn, fulcksdat Wy gene betere verkiclingc heb- ben konnen doen , als van de Perfoonen van de Hceren Hyeronimus van Beverningk, &c. Ψ iet er Hu/jert, HeerevanRengers-kerck, Everswaert, tot Burgh, ende Haemftede , Raedt-Peniïonaris van de Provincie van Zeelandt, ende Alard cPieter van Jongfiali Eerite RaedtPrefident in den Hove van juftltie van Vrieilandt, Gedeputeerde in Onlè Vergaderinge wegens de Provincie vanHollandt, Zeelandt ende Vrieilandt, dewelcke in veele an- dere wichtige employen, preuven gegeven habben van haregetrouwigheyt en wackerheyt in't verhan- delen van publijcque iaecken. Hier omme,ende om andere oorfaecken, ons daer tot moverende, foo hebben Wy by defe jegenwoordige de gemelte Heeren van Beverningk, Hubert, ende Jongjiah ende eenige van dien, by foo verre door fïeckte of andere bele^ felen, eenige der felver by het gemelte Traétaet niet konden jegenwoordigh zijn, ghege- ven, gelijck wy geven by defen authoriteyt, macht ende ipeciael bevel, omme over de gemelte Vrede op de vorderlijckfte ende avantagieufte conditien, voor den welftandt van defen Staet te negotieren, ende trakteren in Onfen name inqualiteyt van Ge- deputeerde Plenipötentiariilën, te ghelijck > ende met concert van Minifiers van de geallieerde Co- ningen van defen Staet, met de Extraordinarife Ambailadeurs van ghemelten Heére Coningh Van

verfien met volkome m ,

Groot Brittannien ,

refolveren

d

ι—~™ ' " '--------------------------------------------------' arrefterpn

het Tractaet te iluyten ende onderteeckenen

ende

dien-aengaende te palieren de A£te en IniW1

raHjckle doen alle 't gene Wy fouden konnen?' indien Wy daer jegenwoordigh waren ·, oockf? byaldien daer toe eenige ipeciaelderlaftghe^ reert v/are. Beloovende in oprechtighcyt, gJ" ter goeder trouwe , voor aenghenaem, vaft Jl bondigh te houden, alle't gene door de Hee_ Oniè gemelte Gedeputeerde Plenipotentiarifenii, dier voegen verhandelt, belooft, geaccordeertjeni in die qualiteyt onderteeckent fal zijn, om't feu te onderhouden, na te komen, ende ter executicö ftellen, onverbreeekelijck in alle fyne poinften fonder immermeer daer tegens te doen,direcW ofindirectelijck, in wat maniere 't felve fouden» gen weien j lülcks te aggreëren ende ratificeren s de befte forme doenlijck} ende te doen expedieiö onfe letteren van ratificatie binnen den tijde, ens in voegen als by defen Tractate lal zijn ghe-expri( feert. Gegeven in den Hage in Oniè Vergade» ge, onder Ons groot Zegel, Paraphure, enonde· teyekeninge van Onfen Griffier, den vijfden m van Mey desJaers 166y. I. v. Reigersbergh}\ Ter Ordonnantie van de ghemelte Heeren States Generael. N. Ruyfch. ΊΓΛΕ Staten Generael der Vereenïghde Neder· -^-"^landen. Allen den genen die defen jegenwoo:· digen fullen fien, Saluyt. Omme in te volgen,kt verlangen , dat den Doorluchtighilen Coninjjli van Groot Brittannien, eenigen tijdt geleden, Ons heeft getuyght te hebben, van te Willen doen op- houden de uytftortinge van fo veel ChriftenBlocti dat nu vergoten is t'zedert eenige Jaren, ende om door een goede Vrede defen Oorlogh te doeneyn- digen, hebben Wy, om niet op te houden fooecs heyligh ende Chriltelijck werek, van den eerite dagh vandeMaendt Mey laetftleden, ghenomi· neert de Heeren Beverningk, Hubert> en Jon$l om in oniè naem, in qualiteyt als gedeputeerd Plenipotentiarifen, na de Stadt van Breda legatd ende aldaer te confereren, negotieren endetraè· ren, geiamentlijck, ende met concert van de Mi- nifters van de Coningen, die met defen Staétajs geallieert, met de Ambafladeurs en Plenipotcntia· rifen van den gemelten Heer Koningh van Gro« Brittannien, afwachtende, dat wy op ons gems0 fouden nomineren een grooter ghetal van Gedej»- teerdens, om fich te vinden in dé by-eenkonP van de voornoemde Stadt Breda : Ende tefw doordeGoddelijcke genade, ende door de pft iichtige ende wyfe conduite, varïonfe voor^Sc puteerde Plenipotentiarifen, ende van de ϋο°ε* noemde Minifters van de geallieerde ^01'in^ van delen Staet, de voorfz negotiatie alrcede verre is gevordert, dat Wy geen reden nek ,L te twijfrelen aenhet iluyten van hetTraitaet > γ hebben Wy om de teyekeninge van het felve jft lernneelder te maecken, ende om voor foo véél ^ ons is, te faciliteren 't geen miflehien voor ^8*^ nietgeadjufteert foude mogen zijn, genonU°^ ende gedeputeert, nomineren en deputeren^» defen de Heeren Adolph Henrick de Riffirda Beurfij Heer van Heer-Jans-Dam» · « '^

ι

' ■■'                                                                                                               ■ ■ ·

^m^m^—-mm^mmm^mm—^mt—-m

-ocr page 376-

Tradiaten van Vrede en Commercie, &c

319

. c-frieck, Burgemeefter der Stadt Deventer,

Beverningk, Ψ iet er de Hubert, AlardTiéter long- flal, en Ludolph Tiarda van Sterckenburgh, de felfde den een-en-twintighften dagh des maendts July nae den ouden, of op den een-en-dertighlleii van de felve maendt nae den nieuwen ftijl deiês loopenden Jaers, een Traciaet van Vrede en vari reconciliatie binnen de Stadt Breda, in dier voe- gen, en van foodanigen inhoudt, als hier vooren geflooten ende onderteeckent hebben; Wy 't lèlve Accord ende Verdragh, ende yeder Arriculen daer inne vervat, Ons wel latende gevallen, hebben de felfde, foo uyt Onfe eygene nacm, als uyt die vari Onfe Erfgenamen en Succeflèurs Onfcr Rijcken, Landtfchappcn, Landen, Gebiedt, ende Onfer Onderdanen, geapprobeert, beveftight, aengeno- men ende geratiflccert: Ende dit alles belooven Wy by trouwe en Koninghlijcken Eedt , onder verbinteniife ende onderpant van alle en yeder On- fer Goederen, lbo tegenwoordige als toekomende* te iullcn onderhouden en volbrengen, noch oyt yetwes daer tegen 'tzy direftelick of indire&elicki of oock in eenige andere wyfe te lullen doen, noch- te attenteren. Ten oirkonde van 't welcke, hebben Wy defen tegenvvoordigen met Onfe eygene hant onderteeckent, en met het grootc Zegel van En- gelandt doen bekrachtigen. Aldus gliedaen tot Weftmunfter den negen- en- twintighften Julius ouden, ende den achtften Augufti nieuwen ftijl j in den Jare Onfès Salighmaeckers 1667. Hec negen thiende van Onfe Rcgeringc. CAROLUS R. Guil: Morice.

Jf

ludolph

Tiarda van Stenkenburgh, Heere

Atfeede Surdijck ende Nieuwenkloofter, alle vair i Gedeputeerden inOnfe Vergaderinge

i wegen <

e Provinciën van Gelderlandt, Over-

v^Unde van de Stadt Groeningen ende Omme-

}

hadAicn L· de felve door fieckte, of andere belet- iÏÏn niet prcièni mochten zijn, Wy gegeven heb- ï 'endeKeven als noch volkomen macht, autho- Svt ende fpeciael bevel, or* in Onfe naem, in

litcvt als Gedeputeerde Plcnipotentianflen, qUL·g^lijclcmetdc voornoemde Heeren Bever- Zk Btiert ende Jongtïal, enmetdeMiniftens

Qfde Geallieerde Koningen van defen Staet, over de Vrede te handelen, ende op de voordeelighfte ende avantagieufte conditien voor het befte van de- fen Staet, met de Ambafladeurs Extraordinariflèn vandengemelten Heere Koningh van Groot Brit- tannien, hetTraftaet te adjufteren, reguleren, re- folveren, arrefteren ende teyekenen, daer van de Aften ende Inilrumenten in behoorlijcke forme te paflèeren, en generalijck alles te doen, 't gfeen Wy fouden konnen doen, iöo Wy daer felfs prafent wa- ren, fchoon daer toe een fpeciale ordré ende laft van noode ware. Beloovende oprechtelijck ende ter poeder trouwe, voor aengenaem, vaft ende bondig te houden, al het gcene by de voornoemde Heeren Ripperda van Buyrfe ende Sterckenburgh, tefamen mee de voornoemde Heeren Beverningk <> Hu bert ende Jongfial 'm dier voegen in die qualiteyt lal wefengenegotieert, belooft, geaccordeert, ende geteyekent; ende te fullen obferveren, naekomen, ende executeren inviolabelijck, ende punftuelijck in alle fyne poincTren, ibnder daer oyt tegen te doen direftelick ofte indirecTrelick, in wat maniere dathecoock: foude konnen zijn ·, 't felve te aggre- geren j ende te ratificeren in de befte forme, als het \doenlijck lal weien, ende daer van te doen expe- diëren, ende overleveren onfe Brieven van Rati- ficatie) binnen den tijdt, ende in de forme als uyt- j gcdrucktfal zijn in het voorfz Tra&aet. Ge geven in den Hage, in Onfe Vergaderinge, [onder Ons groot Zegel, Paraphure ende onder- ieeckeningevan Onfen Griffier, den acht-en-twin- kighiten dagh van Julius van den Jare 1667. U.vanGent, vt. Ter Ordonnantie van de voor- noemde Heeren Staten Gcnerael. N. Ruyfch.

Ratificatie van het Separaet Articul. ζ^ Α R E L by der gratie Godes, Koningh van ^—''Groot Brittannien, Vranckrijck en Yrlandt, Befchermer des Geloofs, &c. Allen den genen die defen tegenwoordige letteren fullen fien , Saluyt. Naedemacl in kracht der Volmachten ende bevec- len refpecüve gegeven, foo by Ons, als by de Hee- ren Staten Generael der Vereenighde Nederlan- den, aen OnfeExtraordinaris Ambafladeurs, de Heeren Baron Hol/es en Cüventrye, ende aen de Gedeputeerden ende Gevolmachtighden van de gedachte Staten Generael, de Heeren Adolph Hen- riek van Ripperda, Hyeronimus van Beverningki Tiet er de Hubert, Alard Ψ iet er hngfial, ende Ludolph Tiarda van Sterckenburgh, de ièlve op den een-en-twintighften dagh des maendts Julij na den ouden, of op den een-en-dertighften van de feh'e maendt nieuwen ftijl defes loopenden Jaers, het voorgaende Separaet Articul binnen de Stadt Bre- da geflooten, ende geteeckent hebben. Wy'tge- melte Separaet Articul Ons wel latende ghevallen, hebben 't felve ibo uyt Onfe eygene nacm, als uyt die van Onfe Erfgenamen ende Succeflèurs Onfer Rijcken, Landtfchappen, Landen, Gebiedt, ende van Onfe Onderdanen, geapprobeert, beveftight, aengenomen ende geratinceert, Ten oirkonde van 't welcke, hebben Wydefe tegenwoordighe met Onfe eygen handt onderteeckent, ende met hec groote Zegel van Engelandt doen bekrachtigen. Gedaen tot Weftmunfter den negen-en-twintigh- T t i;                      fteri

Vdght bet Infirument van Rati- ficatie van het Traclaet van Vrede by den Heere Koningh van Groot Brittannien. AR EL by der gratie Godes, Koningh van 'root Brktannien, Vranckrijck en Yrlandt,

Befchermer des Geloofs, &c. Allen den geenen IlSh α eteSenw°ordige letteren fullen fien, Saluyt. mr,cmael in krachte van de Volmachten ende I oevcien refpeftive gegeven, foo by Ons, als by de llVn?en ten Generael der Vereenighde Neder- !dcU aenD0nib Extraordinarife Ambafladeurs, !de pc5ren Bar°n Hol/es en Coventry, ende aen EfSS"?Terdcn ende Gevolmachtighden der vSSΗ ^" Statcn Generael» ^e Heeren F3 tiendr'tck van Ripperda, Hierony mus van 1

-ocr page 377-

Piaeateh. ï.Boeck. 13. Tit.

Hö

Prince en Heere, Heer Carei., Koningh van f

ftenjulij ouden, ende denachtften Auguftinieu- wen ftijl, in'tjaer Onfes Salighmaeckers i66j. Het negenthiende van Onfe Regeringe. CAROLTJS R. Guit: Mor te e. Ratificatie -van het Traciaet van Marine. f~^ Α R E L by der gratie Godes, Koningh van ^-^GrootBrittannien, Vranckrijck en Yrlandt, Befchermer des Geloofs, &c. Allen den genen die defe tegenwoordighe letteren fullen fien, Saluyc. Naedemael in krachte van de Volmachten ende be- velen refpedtive gegeven > ibo by Ons, als by de Heeren Staten Generacl der Vereenighde Neder- landen, aenOnfë Éxtraordinaris Ambafladeurs, de Heeren Baron Holks en Coventrye-> endede Heeren Adolph Henrick van Ripper da van Buirfe, Hyeronimus van Beverningk, Ψ iet er de tlubert, Alard Ψ iet er longfial, tndc LudolphTiardavan Sterckenburgh , Gedeputeerden ende Gevolmach- tighden der ghedachte Heeren Staten Gencrael, de felve den een-en-dertighften dagh des maentsjulij naeden nieuwen, of opdeneen-en-twintighften van de felve maent nae den ouden ftijl, defesloo- penden Jaers, een TracTraet van Vrede ende van re- conciliatie binnen de Stadt Breda, in dier voegen, en van foodanigen inhoudt, als hier vooren geflo- ten en onderteeckent hebben. Wy 't fèlve Accord ende Verdragh, en yedere Articulen daer inne ver- vat , Ons wel latende gevallen, hebben de felfdc foouytOnfe eygene naem, als uyc die van Onfe Erfgenamen , geapprobeert, beveftight, acnghe- nomenendegeratificeert. Ende dit alles beloven Wy by trouwe en Koninghlijcken Eedt, onder verbintenifiè ende onderpant van alle en yder onfer Goederen, ibo jegenwoordigeals toekomende, te iüllcn onderhouden en volbrengen, noch oyt yet- wes daer tegen , 't zy directelijck of indireftelijck, of oock in cenige andere wyfe te fullen doen nochte attenteren. Ten oirkonde van 't welcke, hebben Wy defen jegenwoordigen met Onfe eygene handt onderteyekent , ende met het grootc Zegel van Engelandc doen bekrachtigen. Aldus gedaen tot Weftmunfter denachtften Augufti nieuwen, ende den 2pjuly ouden ftijl, indenjare onfes Saligh- maeckers 1Ó67. Het negenthiende van Onfe Regeringe. CAROLUS R,

Brittannien en Yrlandt, temaecken eencn*"?*

Vrede, ende aen te gaen een naeuwe, vafte e derlinge Vrundtfehap, Unie en Confcederatie °G voorftant en confervatie van de vryheyt ende'

.

der beyde Natiën, ende der Commercie j ende

langende naer den voortgangh van dit hevlf werek, hebben Wy noodigh geacht, nadeS^ Breda, zijnde de plaetfe tot het verhandelen* Vrede gedeftineert, te deputeren ende af tefcJ1 Onfe Éxtraordinaris Gedeputeerden ende QtJ\ machtighden, ten eynde de felve met hooghjj· gedachte fyne Majefteyts Ambafladeurs endeG» volmachtighden aldaer fouden verdragen , m 't houden, ende onderhouden van een naeu\vc,vaf oprechte ende onderlinge, Vrundtfehap, Unie e Confcederatie ten wederzyden. Sy dan hebbcri op alles rypelij ck gedelibereert, gelet, ende 't j& overwogen, inden name van beyde de partW getroffen ende geflooten een onderlingh verbond: midtfgaders over eenige afghefonderde Articujg ten wederzyden verdragen, waer van den inhoud de fèlve is, de welcke hier vervolgens van wooré te woorde volght geinfereert. S O O I $% fö W y 't gedachte, ende hier boven-geinfereerde|. ftriimeiit van 'tghemaeckte Verbondt > endeè veraccordeerde Articulen metfyn Doorluchtiglé Majefteyts Amoaffadcurs ende Plcnipotentiariib, door gedachte Unie Gedeputeerden ende Gevet machtighde in ordre gebracht, in alle fynepoincks ende ciaululen hebben geapprobeert ende gerctii ceer t, gelij ck W y naer luydt, ende in krachte dé jegenwoordige 't fe4ve approberen ende ratificeren; Beloovende Wy het voorfz Inftrumentinallelj'K poin£ten ende Articulen onverbreeckelijck te os· derh ouden ende te volbrengen, nochte te gfi gen, dat het lèlfde by yemandt in eeniger manieren werdc gebroocken, gekrcncktofgevioleert. Des t'oirkonde, en tot beveftinge van dien, hebbes Wy defe door den Prseiïderende van onfe Vergaè· ringc doen parapheren, by Onfen Griffier onder· teeckenen, ende met Ons groot Zegel beveiligen Gedaen in 's Graven-Hage den 20 Augufti des JaeS 166 j. Was geparapheert, Es. van Glinflu, κ Ter Ordonnantie van de hoogh-gemelte Heeft· Staten Generael. Geteeckent, N. Mjfik Λ Lfoo gheduyrende deHandelinge vanW •^"tuflehen den Heere Koningh van Groot Ρ tannien, ende de Heeren Staten Generael den e>' eenighde Nederlanden verichil en dilpuyt is gb^ weeft, over de applicatie van de 6,7 en 8 ArticP1 vanhetTraitaet van het Jacr i66z raeckendc» Rebellen ende Fugitiven, de welcke recip'01^ lijck fouden mogen komen te ontwijeken #* Rijcken en Landen van d'een of d'andere. S O O IS T, Dat Wy ondergefchrevenE^ ordinarife Ambafladeurs van Syne Majcfteyig Sweeden, ende Mediateurs over de faecken.oe handelinge ? verklaren datter is overkomen, «#J voorfeyde iès, fevende en achtfte Articulen v^1' voorfeyde Tra&aet desJaers 1662, fullen gh^ | worden in het Tra&aet op huydenbeflootenj ^ der eenige veranderinge, ofte by voeginge >in ,:£ gen de ièlve geinfereert zijn geweeft in 't ψΨ :ά den Jare 166 2. Ende verfeeckeren hier en m£ de Hoeren Gedeputeerden der Heeren $tatclLj,

Guil. Morice.

Volght het Infirmnent van Ratifica- tie van de Heeren Staten Generael. T\E Staten Generacl der Vereenighde Neder- -*-"*jandcn. Kennelijck zy allen ende cenyege- lijck die 't aengact, of in eeniger manieren fal mo- gen aengaen. Alfóo na den brandt van foodanigen Moedigen Oorlogh , als tuffchen de Kroone van Engelandt, endedeienStaet nu t'zedcrt eenigeJa- ren herwaerts grootelijck is ontfteecken, Wy door een rechtmatige begeerte ende genegen wille zijnde bewogen, tot uy tbluflinge van den ièlyen Oorlogh, met den Doorluchtighftcn , Grootmachtigliftgn

-ocr page 378-

*

* Tractaten van Vrede ι wegens de Heeren Ambaffadeurs van En- n<f i' dat ces Koninghs van Groot Brittannien ΟΛ niet en ia, noch oytfal zijn, yanfichte I  il -1 dienen van den inhoudc der voorfeyde drie Α uien, tot prejuditie vaneenigheOfficieren, j 'fL-n 'ofeenige andere Perioonen, van hoeda- 1 nualiteyt en conditie de felve mogen wefen, irioorfaceke, diegevolght hebben gheduyrende II  fcnOorlogh, de contrarie parthye,ofte de felve taopUceren, tegens ecnigh Dienaer desGodde- ' •ken Woorts, ofte andere Luyden, dcwelckc frefpefte van de Religie ende Godts-dienft, of i ch niet konnende conformeren .net de Ceremo- f'cn van de felve, alreetszijn ontweecken, ende whmaelsontwijcken fouden mogen in de Landen Lde Hecrfchappycn, onder de gehoorfaemheydt | Heeren Staten; voorbehoudens de felve fich yracrCn in andere faecken ruft en vredelijck, ende liet fchuldigh zijn acn ecnigh mifdaet tegens den "tact 'c wclcke de felve onderwerpe aen de ftraffe, Jie dcfe Articulen mede-brengen. Ten oirkonde Mes, hebben Wy dit geteeckent. Ghedaentot ïreda, defen een-en<lertighften Julij i66j. jS, Georgius Flemmingh. L. S. Chriflophorus \Delphicus in cDona. Lfooovcrde exteniie van den tweeden Arti- _culderfeparate A&e, inhoudende een inte- im, ende eene provifie ter faecke der Placaten van ommereie, daer over de Heeren Extraordinarilè mbailadeurs ende PJenipotentiariien van denKo- gh van Groot Brittannien , ende de Heeren cdeputeerden ende Plenipotentianfen der Hee- n Staten Generael der Vereenighde Nederlan- ïden ι zijn verdragen op huyden, fwarigheydt is weeft over de volgende woorden, in te moghen engen alk Gewaffchen^Vruchten en Manufaêiuren m Nederlandt ende Hoogh-Duyt(landt, die niet ders, dan door 't Rejfort ende Gebiedt der Ver- iighde Nederlanden, 'tzyperAJfe^ 'tzylanghs Rivieren werden vervoert naer de Zee-havenen-, van daer voorts over Zeegetranfporteert te wor- !' Tc weten, of de woorden niet anders, dan fuennnc gheinfereert fouden worden, ofte niet: IJkende de Heeren AmbaiTadeurs van Engeknt

en Commercie, &c.                 341 Sweeden, ende Mediateurs over de faecken deièr handelinge, betuygen ende verklaren tot meerder geruftigheyt derghemelte Heeren Staten, darde Heeren Ambailadeurs van Engelandt geer.fints in- tentie hebben gchadt, te trecken dit gevolgh., uyt de claufule , of voorfeyde woorden, niet anders dan, maer in liet tegendeel, dat de felve iich heb- ben verklaert iterativelijck, ende mondelingh in Onie prsefentie , ende eifeitivclijck oock in het ontwerp van eene Acte, die de felve ten delen eynde hadden geconcipieerr, dat fy niet pretende- ren , dat de Onderdanen der voorfeyde Hoeren Staten Generael mogen worden gemoleileert, door eenige diiputen deler natuyre, maer ter contrarie, dat ly lullen hebben de volkomen macht, ende vryigheyt tot het tranfport van alle Koopman- fchappen ende Waren , afkomende, ende afge- bracht wordende, als hier boven, ommcdeielvc te brengen ende debiteren in hare Schepen, en in Engelandt: Ende op datter moge zijn mindere duyfterhcydt, ofte contradictie in de voorfeyde clauliile, dat men naer de woorden, nae de Zee- havenen heeft geinlèreert, by gemeyn verdragh ende over eenkominge, de woorden, doorgaans met debefle commoditeyt en?iaer 'tmeeflegebruyeki Ende dat alfulcksdeaArticul is gebleven in.voegen hier nae volgende, T>e Heeren Si aten Generael, en der jelver Onder f at en nochtans gL· oor loftfat zij η, met hare Schepen in Engelandt te mogen brengen alle Gewajfchen, Vruchten en Manufacturen van Nederlandt ende Hoogh-'Duyt(landt, die doorgaeiis met debefle commoditeyt, ende naer 'tmeefleghe- bruyek, niet anders', dan door 't Rejfort ende Ge.itdt der Vereenighde Nederlanden, 't zyper Ajfe, 't zy langhs de Rivieren isuerden vervoert naer de Zce- havenen,om van daer voort over Zeegetranfportart te werden. Ten oirkonde deiês, hebben Wy dele Vcrklaringe onderteeckent. Ghcdaen tot Breda den ecn-en-dertighitenjulij 1667. L. S. Georgius Flemmingh. L. S. Chriflophorus ^Delphicus, B. ac C. in TDona. Verkondiffinss van den Vrede, dencen-cn-dertighftenjulij defes loo- penden Jaers 1007 folemnelijckgeilo- ten tot Breda, tuflehen den Koningh van Groot Brittannien ter eenre, ende de Staten Generael der Vereenighde Nederlanden ter andere zyde, daer op wederzijdts Ratificatien in behoor- lijcke formc den vier~en-twintighften deiès maendrs Augufti nieuwen ftijl, binnen de voorfchreve Stadt Breda gc-extradeert ende uytgcwiiTclt zijn- de , den voorfchreven Vrede ten iel- ven dage aldaer proviflonelijck is ge- publiceert. Μ En laet een yegelijck midts dciên weten, dat tot lof en eere van Godc de Heere Almach- tigh, welftant ende bevorderinge van 'tgemeene befte van defe Vereenighde Nederlanden in't ge- nerael, ende van de goede Ingezetenen van dien in 'tbyfonder, den een-en-dertighften Julij defes loo-

hl·,

üftincert, dat fy niet konden toeftaen, dat de

JvdouJcnworden gelicht, dewyle deielvczijn nlormdcnText van het Placaet van encourage- kfent, indenjare 1660. doorfyne Majefteyt van r°ot Brittannien gepubliceert met kenniife van parlement. Endede Heeren Gedeputeerden c ^"iPptentiarifen van de Heeren Staten Ge- acr Vereenighde Nederlanden, apprehen- 'w, dat men foude konnen trecken uytdc ik l l fu!cken verfta"t, waer door de ge- de* ? dcsvo°r%den Articuls vernietight ir** ,» ondcr pretext, dat de Koopman- *m>ende Waren, afkomende, ende afghe- dcrbS? Uyt Ho°gh-Duytflandt, ende o 3 ' lanShs de Rivieren ofte per Aile, tot WaaeamZ Vc«*nighde Provinciën , oock l»r and"lC0wm0dlteytWOTden getranfporteert >en           W,eBcn ' °fc door andere Ha- ordiaarife L· ^Wy ondcrghefchreven Ex- 1Ic Ambairadeurs van Sijn Majefteyt van

-ocr page 379-

Placaten» ï, Bocck, ij.Tit.

l¥<

loopenden Jaers 1667 binnen de Stadt Breda ghe- maeckt en geilooten is, een goede , vafte, getrouwe en onverbreeckelijcke Vrede, tufTchen den hoogft- gemelten Koningh van Groot Brittannien ter een- re , ende de hoogh-gemelte Staten Generael ter an- dere zyde, daer op wedcrzijdts Ratificatien in be- hoorlijcke forme den vier-en-twintighften defes loopenden maendts Augufti binnen Breda voor- noemt ziJQ uytghewifièlt, ende dat footerZee, veriche Wateren, als te Lande, in alle de Landen, Landtfchappen ende Steden , onder wederzijdts Refïbrt, ibnder onderfcheyt van Plaetfen gelegen, midtfgaclers tufTchen hare Volckeren ende Ingeze- tenen j van wat ftaet of conditie die oock fouden

' denJaers 166j nieuwen ftijl, ènde den vier-en-twintighften April des toekoi Jaers 1668 aen gene zyde van de voorfz £inie,

\'r.

degcheele Wereltj ibnder eénighc excepti dere diftindrie van tijdtof plaetfe. Derhalven laft ende beveelt men dien-vol? exprefïèlijck midts deièn allen ende een yeeeliF lbo Onderdanen ende Ingezetenen van de reftS ve Vereenighde Nederlandtfche Provincief \ die geene die ondeir haer Hoogh Mog. onderf j nigheydtende gehoorfaemheyt zijn gezeten, Li voorfz Vrede in conformité van den voorfzTra-y te onverbrceckelijck te onderhouden, fonderè J tegens yetste doen, oppeynevan geftrafttewJ den als Perturbateurs van de gemeene rufte,fon<H eenigegenade, faveur, verdragh ofte diffimulaiJ

mogen wefen, fulcks dat alle aden van hoftilitcyc ende Vyandtfchap moeten cefïèren ende ophouden

naer expiratie van de refpeftive termynen, hier j Aldus gearrefteert ende befloten ter Vergader^ onder gc-expreifeert; te weten, naer den vijfden j van de hoogh-ghemdte Staten Generael, in 1 September in 't Canael ende de Noort-Zee, naer j Hage op den vijf-en-tv/intighften Augufti m

denvijfdenO&obervandemontvan'tvoorfzCa- ! nael af tot aen de Caep van Sint Vincent, naer den tweeden November aen geene zyde van de voorfz Caep, en aen defe zyde van de Linie iEquino&iael ofte den iEquateur, fbo indenOceaen ende in de Middelandtfohe Zee, als elders, alle defes loopen-

Was geparapheert, Jacob van Coeverdm, Onder ftondt, Ter Ordonnantie van de kü Geteeckenr, N.Ruyfch, Zijnde op 't fpatimngl druckthet Cachet van haer Hoogh Mog. op al rooden Ouwel , overdeckt met een PapieJ Ruyte.

Articulen van Vrede ende Verbondt, tujfchen den Doorlach Grootmachtighfien Ψ rins ende Heer e, Heer C Α RE L, de tweede vm die nm\ Koningh van Groot Brittannien, ter eenre» ende de Hoogh Mog: HetrenStm Generael der Vereenighde Nederlandtfche Trovincien, ter andere zyde. In m den lyFebruary 1674.

z9

Kamer-Heer van fyne Catholijcke Majefteyt,dc Ambafladeur Extraordinaris van den Doorlié tighften ende Grootmachtighften Prins en Hew, Kar el de Tweede, Koningh van Hifpannitnj ίο aen't Hoff van dea fel ven DoorlughtighflenB Koningh van Groot Brittannien > &c. volkoi macht gegeven, om uyt haren name, ende vania-j rent wegen met den opgemelten Doorluchtightoj Heere Koningh van Groot Brittannien van Vrefi; te handelen, ende de felve te fluy ten. Soofó meer-hooghft-gemelte Heere Koningh vanGraJ Brittannien, hebbendedefenOorlogh uytgeos andere infichtcn eerftelijck acngevangen, mm daer door een vafte en onverbreeckelijcke Vree' itichten, de gemelte interpofitie van de DoorP' tighfte Vrouwe Koninginne Regente van Wjk nien foo hoogh geacht, dat de felve het verton ende begeerte van de opgemelte Staten Gene* defen deele geernc heeft willen te gemoet MÊl midtfgaders tot het aenvangen ende voltrecken Vredens-Traftaten tufTchen fyne Majelleyig de gemelte Staten Generael, als fyne Coraniu | ien, Gedeputeerden ende Procurateurs met f felfs volle macht ten dien eynde zijnde voo genomineert ende geconftitueert fynen )$0[M trouwen ende geheymen Raedt tieneAgM®. Finch van 'paventrij. Groot Zegel-bewaer" Engelandt; Syne lieve getrouwe Blocdt-ve ten ende geheyme Raden, Thomas V't^( Λ timer, Grooten Thefaurier van Engela"ohM cob, Hertogh van Monmouth, Capiteyn ;Λ Compagnie te Paerdt van de Lijf-guafoe Ϋ Α Koninghlijcke Majefteyt} Jacob > ¥^"^^1

^Ademael niet allleen het gefucht van by na 't geheele Chriftenrijck groot elijeks heeft verlanght, om den droevigen Oorlogh tufTchen den Doorluchtighften en Groot- machtighften Prince en Heere, Carolm de Tweede, Koningh van Groot Brittannien, Vranckrijck en Yrlandt, Befchermer des Geloofs, &c. Ende de Hooge ende Mogende Heeren Staten Generael der Vereenighde Nederlanden, onlanghs ontftaen, ende alnoch duyrende, te fien uy t de wege geleghtj nemaer dat wel voornamentlijck de Doorluchtigh- ite Vrouwe Koninginne Regente van Hifpanien, ten opfichte van de oude verbintenifïè ende vrunt- ichap, de welcke t'allen tyden tufTchen de refpefti- ve Kroonen van Groot Brittannien en Hifpannien heeft geweeft, haer vlijt ende forghvuldigheyt daer hcenen heeft laten gaen, ten eynde alle misverftan- den tufTchen het Rijck van Groot Brittannien en de Provinciën der Vereenighde Nederlanden gant- ichelijck wegh-genomen zijnde , ende komende op te houden, den Vrede dès te fpoediger mocht werden herftelt ·, dewijl oock de voor-gemelte Sta- ten Generael der Vereenighde Nederlanden, den meer - ghedachten Doorluchtighften Heere Koningh van Groot Brittannien, foo door hare Brieven als anderfints tot meermalen toe ghetracht hebben te bewegen, omme het Oor ende 't Herte tot de ghemelte aenbiedinge van Vrede te willen neygen: Ende op dat de handelinge van Vrede des te lichter ende geluckiger tot een gewenfcht eynde mochte werden gebracht, hebben hare Ho. Mog. aen fyne Excellencie den Heere Ψ eter Femandez dejouar en Velafco, Matquü de Frefno, geheyme

i

.......-------

—.......

_____

-ocr page 380-

Traclatcn van Vrede en

mmercie, &c.                   34.^ nochte naer thien Weecken in de Middelandtfche Zee, ofte elders tuflehende voorfz StadtTanger ende de Linie ·, nochte naer 't verloop van acht Maenden ineenigh gedeelte desWerelts : Ende hoedanige aften van hoftilitey t, naer 'c verloop van de voorfz tijdt uyt krachte der voorgaende Com- miflien, Brieven van repreialicn, of diergel ij cke pretexten iöuden mogen werden gecommitteert, fullen de lèlve hoftilitey ten gehouden werden voor onwettigh, ende de Daders gedwongen tot vergoc- dinge ende latisf iftie der lchade, oock na behoren geftraft werden, als verbreeckers vandepubhjeke ruftc. I V. De voorgcmeltc Staten Generael der Vereenig- de Nederlanden, na behooren aen hare zyde erken- nende het recht van den opghemelten Doorluch- tighften Heere Koningh van Groot Brittannien,op dat aen des felfs Vlagge, in de Zeen hier naer te benoemen, eerbiedigheytwerde bewefen, fullen verklaren ende roeftaen, gelijck iy midts deiên zijn verklarende en toeftaende, dat alle de Schepen of Vaertuygen, tocbehoorende de ghemelte Veree- nighde Provinciën, 't zy Schepen van Oorlogh of andere, 't zy bylönderlijck, of in Eiquadres ver- deelt , in eenige Zeen van de Caep Fim's ter ra ge- noemt, tot aen't midden van 't Punt, gefeyt het Staten Landt, in Noorwegen, alle de Schepen ende Vaertuygen, foo veel den Doorluchtighften Heer Koningh van Groot Brittannien fouden mo- gen aengaen, ontmoetende, 'tzy de felve zijn alleen of in meerder ghetal, ibo wanneer de ièlve voeren hooghft-gedachte iyne Majefteyts Wimpel of het Zeyï, gelèyt Jack, dat in lukken geval de Sche- pen of Vaertuygen der opghemclte Vereenighde Nederlanden, hare Top-Wimpel vanfde groote Maft nemen, ende het Top-Zeyl fullen laten val- len , in dier voegen, en met gelijcke Eer-teyckc- nen t als oyt ter eeniger tydt in eenigeplactièn hier bevoorensjegens eenige Schepen van lyne Maje- fteyt van Groot Brittannien,! of van des lêifs Voor- zaten ten reguarde van eenige Schepen van de Sta- ten Generael, of van der felver Voorzaten fouden mogen zijn gebruyckelijck geweeft. Nademcel de Colouie, gefeyt Surhiam, ende de Articulen ten aenfien van des ièlfs overgacn, in denjare 1667 tuflehen Wilhelm Β tam, doenmaels Gouverneur van de felve Colonie, voor den Door- luchtighften Heer Koningh van Groot Brittannien ter eenre, ende Aoraham Quinjnfzi van wegen de opgemelte Heeren Staten Generael ter andere zyde geflooten, veele occafien van dilputen ende oneenighden hebben verooriaeckt, omtrent het naer-komen der fclver, midtfgaders niet weynigh hebben gecontribueert tot de quade intelligentie, tuflehen Syne Majefteyt van Groot Brittannien, cnde de opgemelte Staten onlanghs ontftaen: Op dat voor het toekomende alle oorfaecke van mis- verftanden t'cenemael moge werden wegh-geno- men ·, ibo ftaen de opgemelte Staten Generael by defentoe, ende zijn verdragen met den boven- gemelten Doorluchtighften Heere Koningh van Groot Brittannien : Dat de vooriz Articulen niet alleen volkomcntlijck naergekomen fullen werden, fonder eenige tergiveriatie ofte equivocariej ne- maer oock dat Syne Majefteyt van Groot Brittan- nien

j fync Majefteyts Hoff- Maerfchalck -, WpmtsnAi £raefvan Arlington , een der Eerfte W' irifenvanfyneMajefteytï en fynen lieven We „wenGeheyraen Raedt HenrickCoventry, WwS knaep, de Tweede der Eerfte Secretarifen ·■, R1 ÏÏrke Cortimiflarifen en Gedcputcerdcn,om É In opehemelten Heere Marquis deFrefno, Efendc ihelijcke volmacht ende procuratie van i,;themclte Staten Generael der Vereenighde Κ Elanden, naerdatdeielve tot dehandelmge E bv een-bekomen, met malkanderen zijn Eoroocken, endeeyndelijck onderUngh verdra- i cnde ecnpaerlijck veraccordeert over de Kiften ende Articulen, hier naer volgende; Te mmh                  τ I Voorccrft is beilooten ende verdragen, dat van leien άλφ af lal wcfen een oprechte, vafte, en on- ïerbreeckclijckc Vrede, vereeniginge en vrundt- 'fchaptuflchcn den Doorluchtighlten ende Groot- Lchtbhftcn Heere Koningh van Groot Brittan- fièn, ende de Hoogh Mogende Heeren Staten .ïcncracl der Vereenighde Nederlanden, als mede tulfchcn der fclver reipeftive Onderdanen , foo finnen, als buy ten Europa, in alle Landen, Heer- fhappyen cnde Plaetfen van wederzijdes Ge- ■ liedc. II. I Ende op dat defe oprechte vereenigingh tuf- .jjehen den opgemelten Doorluchtighften Heer Ko- ïgh van Groot Brittannien, ende de ghemelte aren Staten Generael, des te eerder haer volko- i efreft geniete; foo is by de felve verdragen en :floten, datimmediatelijck na de publicatie van itTraftact van Vrede, aenftondts fullén komen ©ptchuuden, cnde verboden zijn falie aften van HolHlireyt ten wederzyden; ende en fullen geene cten,Gommiffien of Inftruftien heymehjck noch enbaerlijck, dircftelijck noch indireftelijck by h van bey den werden gegeven, toegeftaen, of in 1 igcr maniere geleden, om te vernielen, befcha- cn, aencetaiten, te bevechten, ofte te ipolie- i des anders Goederen, Landen, of de Ingeze- eii van dien; maer ter contrarie, lullen d'lnge- ctencn van beyde de Natiën werden gelaft, ende -n acnbcvoolcn, dat de lèlve haer allenthalven dlacm ende minnelijck onderlinge fullen heb- te bejegenen cnde te gedragen. F                     III. ρ och' dewylc de afgelegentheyt ende diftantie fT 1 iactlbii veelderley zijn, in diervoegee, dat TOmmc de ordres en bevelen van de refpeftivc eren ende Meefters aen alle hare Onderdanen cc,n cndc de felve tijdt niet en konnenter be- Cr.pla^lcoverkomen ·, foo is goedtgevonden, dv Kn Γ" de vyandr-frhap of geweldt, 't welck r(jJn°5 vand'andere kant mochte komen te limit*llomcn>deie naervolgende termynen rloon? tC ftel,Cn 5 "^naentlijcic, dat naer het i-onW ??adf naeftvolgende dagen van de icr/fl gC defes > eScne noftiliteyt fal werden ifche rln he!diftria: van 't Weften van 't Brk-

~U in 't gemeen gsnocmitheSoutt-

■,' i9\TKr mdtr Dlftri& ofGeweftgenaemt f naer ν 1 ί"5 m N°orwegen ·, nochte oock *eft /I%ndc Jm resWeecken van 'tvoorfz

*g* tot aen de StadtTanger,

-ocr page 381-

344

Placaten. ι. Boeck. ι

χ

Tit.

, fal vermogen een ofte meer Peribonen der- Forten, nochte vervoeringe van GefctiUt ·,,

nien

der, ofteeenighGereetfchap van Oorlo^h" loft fal zijn, 't welck tot eenige der KaftJ.' S For treflèn behoorde ter dier tijdt, als de fel· ^ de mogen zijn vermeeftert of ingenomen C

waerts te fendenV de welcke den toeftant van fyne Onderdanen, aldaer als noch gebleven zijnde, ial ofte iullen mogen onderfoecken, ende met de fel ve over den tijdt van haer vertreck lich verdragen: Datoock Syne Majefteyt fal vermogen een, twee, ofte drie Schepen op.eenmael derwaerts te fenden, die des felfs Onderdanen, met ende beneftens hare Saecken, Goederen ende Knechten fullen inne ne- men, ende daer vandaen vervoeren : Dat mede den Gouverneur van wegen de Staren Generael, te dier tijdt aldaer zijnde, geene Wet ial vermogen te ireUen ofte ondernemen, waer door den Koop ofVerkoopinge van Landen, betalinge van ichul- den, midtigaders vermangelinge van Goederen, ten aeniïen van de Engelfche Natie op een andere maniere wertgepleeght, als ten reguardevan alle andere Inwoonders der iel ver Colonie voor delen gebruyckelijck is geweeft, ofte als dan gebruycke- lijck ibude mogen zijn, maerdatgemelte Kngel- ichen ibo langh der iel ver verblijf aldaer ial wefen, de ièlve Rechten ende Privilegiën nevens andere fullen genieten, omme actiën te mogen intenteren wegens hare uytftaende ichulden, ©ock omme te betalen 't gene fyluyden fchuldigh ibuden mogen zijn, midtigaders om Accorden, Stipulatien ende Contracten inne te gaen op de iel ve voet, ende ibo als alle Inwoonders gewoon zijn te genieten : Dat mede foo wanneer Syne Majefteyt van Groot Brit- tannien authentijeque, ende naer 'tvereyichder iaecken ernftige Brieven van de Staten Generael, aeii den Gouverneur van de ièlve Colonie foude mogen afvorderen, ibo ten aeniienommedeghe- melte Engclichen van daer te doen vertrecken, als omme de Schepen (gelijck hier vooren vermeit is} derwaerts ftaende te werden gheibnden , aldaer vryen toegangh te geven; ibo ilillen de opgemelte Staten Generael, binnen den tijdt van vijfthien da- gen naer't ièlve verfoeck aen ibodanigen Peribon, als by Syne Majefteyt van Groot Brittannien ten dien eynde gedeputeert mochte werden, genoegh- £ime ende behoorlijcke Brieven ende Inftructien aen den Gouverneur van die Colonie geven , in dier voegen, dat hy de ièlve Schepen niet alleen vryelijck ial hebben te laten inkomen, maer oock in de ièlve te laten overgaen, ibodanige iyner Ma- jeftcy ts Onderdanen, die iich genegen ibuden mo- gen betoonen omme van daer te vertrecken , met hare Goederen ende Dienftboden, ende de ièlve naer ibodanigen plaetiè daer van daen te vervoeren, alsiyne Majefteyt ial komen te ordonneren. VI. Is beilooten ende verdragen, dat alle Landen, Eylanden, Steden, Havenen, Kafteelen en For- treilen, welcke door d'een Partye van d'andere zijn ofte fullcn werden genomen, geduyrende den tijdt in de welcke deièn jonghften ongeluckigen Oor- loghisontftaen, 'tzydefelve buyten Europa ofte elders, ende fulcks voor de expiratie van de termy- nen, hier vooren gedeiïgneert, raeckende't weder- zijdts ophouden van hoftiliteyten, ibuden mogen genomen zijn, aen den eerften Heere en Proprie- taris fullen werden gereftitueert, in den felven toe- ftandt foo als die geweeft iullen zijn, ter dier tijdt als deiè Vrede wierdegepubliceert-, naer wekken tijdt geene expilatie, uytplonderinge ofte wegh- voeringhe der Ingezetenen, geene demoliticvan

Dat het Tractaet tot Breda geflooter,

wdenü

1667, gelijck mede alle de andere voorigeT ten door dit tegenwoordige Tractaet geconfi !i zijnde, iullen midts deièn werden gerenove bl y ven in volkomen kracht ende vigeur v Üs veeldefelvehet tegenwoordighe Trafetniei contradiceren, nochte tegen gaen. VIII. Dat het Tractaet van Marine, binnen's Gravv- hage inden Jarei668 tuffchen Parthyenwel zijdts gheilooten, ial werden gecontinueertvte den tijdt van negen maenden nae de publicaties dit tegenwoordige Tractaet, by aldien door'ui ogende Tractaet daer inne niet anders fal «J vöoriien; maer onderen tuiïchen fullen deconfö ratien tot een nieuw Tractaet des aengaendeaeti! ièlve Commiiïarifièn werden geftelt, aenwdj 't Reglement der Commercien in de Ooft-y in't naeft volgende Aiticul aengeroert, falwerife gedefereertj Edoch by aldien gemelte Comnul riiièn binnen den tijdt van drie maenden naerè aenvangh harer Vergaderinge tot het öpftellei 't gemelte nieuwe Tractaet van Marine nae wefe niet konden over een komen ; ibo fal diefaecktj. bracht ende gheftelt werdenter arbitragieendcE diipofitie van de Doorluchtighfte Vrouw Κοκ ginne Regente van Hifpannien, waïttiad dat't Reglement omtrent de Ooft-IndifcheCos· mercie, volkomen ial verblyvenaendearbitr^ van hare Majefteyt, gelijck in het ghemtltcliï naeft-volgende Articul naederwert vermeit, I X. Dewijl aen de vryheydc van de onderlinge et getroubleerde Koophandel en Scheepvaert,fc welvaren van beyde de Natiën, ibo ten reguaii van Neeringe ende van Rijckdommen als van Y? degrootelijcks is verknocht i foo behoor?, m wederzijdrs niet meerder te werden ter hertend nomen, als het opftellen van een rechtmatige billijck Reglement van Commercie, ttim voornamelijck raeckende deOoft-Indies: Bsf overmits dit is een iaeck van feer groote gewkfe endatter geene kleyne tijdt ial vereyfehtwe* tot het beramen van beftendighe ende mm Articulen, tot vergenoegen ende fecuriteyt$ wederzijdts Onderdanen ·, vermidts onderen^* ichen de afgemattede en by nae te ondergebtfc» toeftant van 't meerendeel der Landen van mm niet minder als de twee Parthyen in φίεηΟοπί» geimpliceert, trachtende is naer het fpoedig" 1 trecken van'tfelve Traftaet': Soo heeft tiW gemelten Doorluchtighften Heere Koning"v* Groot Brittannien belieft het verfoecken mm langen derghemelter Staten Generael te gcö°^ komen, fulcks dat des felfs confideratic aen* gelijck getal van Commiflariilèn , sve<^ct2iK» nomineren, ial werden gebracht; bcloove» ièlve Staten Generael dat cüe geene, ^e^, ^ haerftaente nomineren, naer Londen«r^j den gefonden, om aldaer te tracteren met gk die fyne Majefteyt van Groot Brittaiiiue0 ?.. j

-ocr page 382-

Tradiaten van Vrede en Commercie, &c.

34-5

XI I. EyndelijekjfoQ wanneer de gemelte Ratificatien onderlinge vertoont, en ten wederzyden behoor- kek Tullen zijn u^tgewiflek, fal aenftondts de ghe- melte Vrede binnen's Graven Hage werden gepu- bliceerc, ende fulcks binnen den tijdt van vier en twintighuyren naer dat het overleveren en 'tver- willelcn der Racificarien aldaer terPlaetiê fal zijn gefchiet. Gedaen tot Weftmunfter den T^ Fcbruary in den Jare i6y\. "Was geteeckent en gezegelt,

fyjjer zyde daer toe fal deputeren, ende Y^rUn den tijdt van drie maendcn na dcpu- /!ckS vanditTraftactv 't getal van deCommif- J:C-Uer n de eeneendede andere zyde daer toe te 1 ' a en > & beftaen in ^es Perfooncn; doch foo r!TlinCr m'er 't verloop van drie maenden na hare lÏomlt'*tot liec by dcr handt nenicn der con" WÏCL de faecke foodanigen geluckigen uyt- Kni-tmochte komen te erlangen, dat het ge- f VTraftaet door haerluyden wierde volrrockenj I Sicndcpoinften, inqueftiezijnde, werden Kicht en gelaten ter arbitrage van de Doorluch- Efte Vrouwe Koninginne Regente van Hifpa- W |e welcke elf CommnTarifen daer toe fal aen- K'n^ende'tgene'tgrootfte ghcdeeltc van dien Eer inne fal beramen, rer faecke vande difFerenten, toorens niet afgedacn noch bygelcyt, fal fulcks E ■ 1 - rartven verbinden ende verplichten tot hec Ennemcn van dien ·, voorbehoudens nochtans,dat E Commifliuifen hacr ièntiment ende verklaring e ■iorneii re uytten binnen den tijdt van fes maenden, fan dien da<*h af, dat iy voor de eerfte-mael fullen ■in vergadert geweeft; 't welck mede alfoo fal wer- - jen cchüuden binnen den tijdt van drie maenden, fiaerdatde Doorluchtighfte Vrouwe Koninginne iaiiHüpaniendevooriz arbitrage fal hebben aen- ■cnomen. I De hoogh-ghemeke Doorluchtighfte Vrouwe pConingiiinc Regente van Hifpanien fyn Majefteyc •tan Groot Brittannien hebbende verièeckert, dat fa voor-gemelte Staten Generael, nae dat de Vrede fal weien gcflooten, aen fyne Majefteyt van Groot Brittannien lullen betalen acht-mael hondert duy- ftntRijcxdaclders; foo beloven ende verbinden ||aer de lel ve Staten Generael, degemeke ibmme ||an acht-mael hondert duyfent Rijcxdaelders te fullen voldoen op de volgende maniere; te weten, liet vierde gedeelte van dien aenftondts naer dat de Patificatic van dit Tratlaet onderlingh ial zijn uy t- ■-Ècwiflclt; edoch het refterende binnen den tijdt jfan driejaren nacft daer aen volgende, ende fulcx fygehjeke portie des Jaers. I               XI. ; Dat hoogliftgedachte Doorluchtighfte Heer Ko- jUngh van Groot Brittannien, ende de opgemelte jfoogh ende Mogende Heeren Staten Generael ^ycreenighde Nederlanden alle de Poinden, en Fjer der fclver in 't byfondcr, in dit tegenwoordi- |c * ra&aci bedongen ende beveftight, finceerlijck Pc ter 8oedcr trouwe fullen .naerkomen, mitiga- E ^derzijdts door hare refpeciive Onderdanen ff cinBc^tenen doen naerkomen, fonder daer J^ndircftelijckof indireftclijck yets teonderne- ïï)nu j0c^te te gedogen dat door ghemelte hare EtiUca cn ingezetenen daer tegen yets werde IcST"5 0ockalledePoinaen, ende yeder

El Marquis de Frefno. L.S.

L.S. H. Finch, CS. L. S. Lat lm er. L. S. Ormont. L.S. Arlington. L.S. H.Coventry.

Volqht de Procuratie voor de Com- o mijjarijjen van den Koningh van Groot brittannien. CAREL, de Tweede, by der grafie Godcs KoninghvanGroor Brittannien, Vranckrijck endeYrlandt, &c, Befchcrmer des Geloofs, ikc. Aen alle ende een yeder der genen, wien deiè te- genwoordige fouden mogen rer handen komen, Saluyr. Naer-dien fyne Excellencie den Hccre cPeter Fernandez, de Jouar en Velafco, Marquis de Frefno, geheymen Kamer-Heer van fyne Catho- lijcke Majefteytj ende Ambaffadeur Extraordmaris byons van wegen den Doorluchtighften, Grooc- machtighften Prince ende Heer Carei'de Tweede, Koningh van Hifpanien ι Sec. voor delen aen ons bekent heeft gemaeckc, door ièccker Memoriael op den [° van December jonghll geleden overgclc- verr, hoe dat de Doorluchtighfte Vrouwe Konin- ginne Regente van Hifpanien; een byfondere ge- neo-entheyt was hebbende , ren eynde de Vrede tuiichen Ons, ende de Heeren Staten Generael der Vcreenighde Nederlanden mochte komen te wer- den herfteks ende dar door 'c gemelte Memoriael feeckere conditicn uyt de naem ende van wegen opgemelte Staten Generael tot het bevorderen i'an dcgemekeVrede Ons wierden aengebodcn,mitlga- ders oock naderhandt door Brieven , ende door meermaels hervat te boodrichappeu der opgemelte Staten Generael aen Ons afgevaerdight , Wy te wete zijn gekomen, hoe dat de felvc leer inftantc- lijck waren wenfehende, de onluilen tuiichen Ons ende Haer ontftacn.te lien bygcleght, ende dat de Vyandffchappcn bcflift, de Wapenen afgefebore ende de Vrede herftek zijnde , de vooigaendc Vrundtfchap ende de goede intelligentie, welcke meer-gemeke Staten Generael met Ons voor delen gecukiveert hebben , vernieuwt mocht werden ; nadien mede de meer-gemeke Staten Generael aen den felven Heer Marquis de Frefno, nu jonghft geleden feeckere Volmacht hebben laten toekomen om wegens het herftellen der gemelte Vrede met Ons te handelen ende te fluyten, gelijck fulcks uyt de Commiiïïe of fpeciale laft deshal ven door meer- gemeke Heeren Staten Generael, aen den felven Heer Marquis de Fi'efno bewillighr, ende in 's Graven-Hage op den twaelfden February nieu- V ν                          wen

toer vooren verdragen, door opene Brie- Ereg-Jf e banden ondergefchreven, en met h dp h 0tC ^eBelen wederzijdts gezegelt, als mede fctifij?Cquaemilc ende krachtighfte wyfe ingeftelt, kder/vïCtide beveftigen. Ende fullen de felve Wdef 7lnncn den riidd van vier Weecken na gekend i¥-iXVelecrder} ishetdoenlijck) re- veren π cftiveuJck overleveren, of doen over- ' allesrergoedertrouwe.

-ocr page 383-

^6                         Piacaten. ι Boeck. wen ftijl gedateert , is blijckende : Wy (die Óns f komen ·

I 3 Tlt. tot beveftinge en verbinteniflè van ..

niet meerder ter herten hebben laten gaen , felfs oock by den aenvangh van defen Oorlogh, als dat beyde de Natiën 't voordeel des Vredens, ende de vrydom der Commercien in alle ieeckerheyt ende op een eenparige voet quame te genieten ) ten op- fichte van de groote eerbkdigheyt, welcke Wy de opgemeke Doorluchtighfte Vrouwe Koninginne Regente van Hiipanien, zijn toedragende) om- helien van herten de felvc interpoiltie van den op- gemelten Heer Marquis de Freiho, te gemoet ko- mende de propoiitien en voorflagen, welke by hem fouden mogen te doen ilaen. Weet dan dat Wy Ons verlatende op de ge-experimenteerde getrou- wigheyt, vooriienighcydt, bequaemheydt ende integriteyt van Onfen feer getrouwen ende feer be- minden Geheymen Ka.edt,Heneagim Baron Finch T>aventry, Onfen grooten Zegel-bewaerder van Engelandt, ende van Onfe feer lieve ghetrouwe Bloedtverwanten ende Geheyme Raden, Thomas, Vifcomte Latimer, grooten Thcfaurier van Enge- landt , "Jacob, liertogh van Monmouih, Capiteyn over een Compagnie te Paerde van Onfe Lijf- guarde; Jacob·, Hertogh van Ormondt Onfen Hof- Marfchalck, Henrick, Gr ave van Arüngton, een van Onfe eei fte S'ecretariilèn, ende Onfen lieven getrouwen Geheymen Raedt Henrick Coventry, Schiltknaep , de tweede van Onfe voornaemite Secretariflen, de fclve hebben gcilelt, gcordon- neert en gedeputeert, ilellen, ordonneren ende de- puteren de ièlve midts defen voorOniè ware ende oprechte Commiilarifen , Gedeputeerden ende Procuratoren ·, gevende ende vergunnende aen alle deic, ofce wel aen vier, oock aen meerder in ge- talie der fclve, volkomen macht ende authoritey t, midtigaders generael ende fpcciael bevel , omme met gemeken Heer Marquis del Frefno, daer toe van gelijcken volkomene macht hebbende, van en over de herftellinge en vernieuwinge des Vrecdes, en des voorgaende vrundtfehaps tuiïchen Ons ende de opgemeke Staten Generael ftaende tcreitere- 1                                                                                                                II ren, midtigaders omme wegens en over het her- ftcllen van de vryheydt der Commercien en Navi- gatie , op weder-zijdts voordeelighfte, ende bc- quaemite Articulseh Conditien te confereren, te handelen, te verdragen ende te il uy ten, oock alles aen te wenden, wat ten felvcn eynde iöude mogen werden vereyft: Als mede het zy wegens de felve Articulen, eenige Gefehriften ende Inftrumenten naevereyfch van faecken, opteftellcn, hetzyde ièlve van gemckcn Heer Marquis del Frefno af te eyiïchcn ende te ontfangen : Ende eyndelijcken om me alles te vervaerdigen 't gene tot het gemen- tioneerde ofrc deshalven vereyft ende nootfaecke- lijck foude mogen zijn ; beloovcnde ter goeder trouwe, ende by Ons Koninghlijck Woordt, dat wyalle 'tfelve cnyeder in'tbyfonder van'tgeene tuiïchen gemelte Onfe Commiilarifen, Gedepu- teerden en Procuratoren ter eener, ende tullchen den voornoemden Heer Marquis del Frefno ter andere zyde wegens 't voor-verhaelde gedaen, ver- handelt ende bcilooten lal zijn, voor vaft , beften- digh en aengenaem, in alle manieren fullen houden, en 't ièlve in geenen dcelen tegen te gaen, maer veel eerder, alle 't gene uyt Onfen naem en des wegen fal belooft werden, heylichlijck ende onverbreec- kelijck te willen naekomen, en te fullen doen nae-

't welcke hebben Wy defe tegenwoordige £er met Onfe eygenc handt onderteeckent, ende ^ Onfe Groote ^egel van Engelandt doen bekrfjf tigen. Gegeven in Ons Paleysyan Witehalojj vijfden Februari]. In den Jare des Heerenduvf * feshondert drie-en-tfeventigh, volghens den lh van Engelandt, ende in 'tfes-en-twintighftelj'i! vanOnieRegeringe.                                 *ef Was geteeckent, CAROLUS R. Volght de Procuratie van de Uu- ren Staten Generael. E Staten Generael der Vereenighde Neder- landen. Allen den genen die deièn fullen Γιοι ofte hooren lefen, Saluit -, Dewyle Wy, ommc|C gheraecken uyt defen droevigen Oorlogh, daer mede by nae de geheele Chriftenheyt is geaffligecn geweeft, en die defen S taet ge-engageert heeft m den Koningh van Groot Brittannien, geoordeeli hebben te moeten pronij teren van deforge, welcke de Koninginne Regente van Spaigne belieft heeft te dragen, omme tuiïchen hooghft-gedachte fyne Majefteyt van Groot Brittannien ende defen Staer wederom tcherftellen de oude vrundtithap,è t'allentyden ibo avantagieus aen d'eenend'ander is geweeft : Soo heeft het hare Majefteyt belieft tot dien eynde t'employeren den Heere Don f tin Fernandez de Jouar ende Velafco , Marquis Μ Frefno, Edelman van de Kamer van hare Catho- lijcke Majefteyt, ende Extraordinaris Ambafladeur van den Koningh haer Soon, aen den hooghft* gedachten Koningh van Groot Brittannien, dt welcke aldaer foo goede officien heeft gedaen,endc met foo veel dexteriteyt ende conduite heeft ge· ageert, dat Wy reden hebben, omme Ons een f luckigh iucces van het vcrvolgh van fyne Negotü- tiete belooven·, ende voornamentlijck,byakto fyne Excellencte by de ofticienvan mediatiei dj welcke hy tot noch toe heeft in'twerck gheftéj ial willen voegen die gene die overigh zijn ,omns aldaer in Onfen name ende van Onfent wegen gin- daen te werden : Ende dewyle Wy niet niogt» twijffelen , dat fyne Excellentie niet gcerne ψ willen contribueren alles wat van hem depend .ommete procurcren een ibo groot goedt> *" dat van de Vreede ende de rufte van de felve; w° hebben Wy den wel-gemcltcn Heere Marf»sit> Frefno wel willen verfoecken, ende met eenend thoriferen, gelijck Wyfyne Excelleutie gg kenende authonièren midts defen, hemg^el' volkomen macht ende fpeciale authoriteyt5offl«* met meer-hooghft-gedachte Koningh van w Brittannien, des felfs Minifters, Gedeputeerd ofte Commiilarifen te confereren, uegooeren^ traóteren eene goede Vrede op de befte ψψ% tagieufte conditien, als doenlijck welen fal» , over te verdragen, de felve te rcfolveren} $* ■ ren, iluyten ende teeckenen, ende daer vanc \ leren de noodige Aften ende Inftrumenten ink, de ende behoorlijcke forme, ende gerier ^ les te doen, gelijck of Wy felfs daer tsgen digh waren, alwaer 't fchoon dat fyne WΨ*^■ daer toe fpeciaelder macht van nooden W^

...         ...... .....

., ■

-ocr page 384-

Tradtafen' van Vrede en C ommcrcie, &c

H7

. ^cünceerlijck en ter goeder trouwe voor naenij vaiten bondigh te ililleh houden alle fn°c door den wel-gemelten Heer Marquis ial Verricht, genegocieert, belooft,geaccordeert, ^"reeftcert ende geteeckent, als daer toe hebben- Ïbnk volkomen macht; oock 't fclve te obferve- naer te komen ende onverbleeckelijck te exe- "wen in alle fyne poinften, fonder oy t in eeniger CU lieren daer tegen te doen direclchjck of indi- ^aelijck j 't felve t'aggre-eren, approberen ende Γ tificeren in de befte forme, ende binnen den tijdt HtkinhctTradact ial werden uytgedruckt, te (lillenexpediërenonfeAdcn van approbatie, ag- trreatie ende ratificatie, fonder daer van in gebreke jebïyven. Aldus ghedaen in Oniè Vergaderinge I 01Kjer Ons Groot Zegel, Paraphure van den Heer Prïfiderende, en de Signature van een van Onfe Griffiers. In den Hage den twaelfden February 1674.. Wasgheparapheert, Ga/p. Fagel. Onder ftondt, Ter Ordonnantie van dc.hoogh-gemelte Hecren Staten Generael. Was geteeckent, H: Fagel. Vol'/ht het biftrumeni van Ratifi- catie van den Coningh van Groot Brit- tannien. \X/Y Carel de Tweede , door Godes genade * ' Koningh van Groot Brittannien , Vranck- rijckcndeYrlandt, Befchermer des Geloofs, &c. Allen den genen, en ytlcr der ielve, die deië tegen - woordigeaengaen, of ecnigermaten ibuden mogen acngaen. Naer dien ce Doorluchtighfte Vrou- we Koninginne Regente van Hifpanien meerma- len heeft giictracht de faecke daer heenen te dirige- ren , ten eynde de Vrede en Vrundtfchap tuflehen Ons ende de Hoogli Mog. Hceren Staten Generael der Vereenighde Nederlanden quame te werden herftelt, dat daer en beven opgemelte Heeren Sta- ten Generael oock felve tot het bekomen derVrede C!1 Vrundtfchap voornoemt, gereitereerde Brieven aen Ons hebbende laten afgaen, eyndelijcken aen den Hoogh-welgcbooren Heer Ψ eter Fernandez, Mjouar en Velafco, Marquis del Frefno, hare Ca- niolijck-eMajeiteytsGeheymen Kamerlingh, Am- bailadcur Extraordinaris van den Doorluchtighilcn Uootniachtighften Prince Heer Carel de Tweede, coningh van Hifpanien , &c. met volle macht nebben geaerekt, foo als de felve hier onder op het f· e van den Traétate is bygevoeght, omme uyt Jare name te handelen ende te iluyten metdeGe- ^eputeerden , Commiflarifen ende Procuratoren an onfent wegen door ghelijcke volle macht daer «* geauthonfeert, foo als de felve volle macht me- ^■ύ\ Zn nde Vm dit Traftaet mghevoeght werdt; Mar fc Coinmiflarifen met opgemeltcn Heer erad??el Fremo by een gekomen, zijn fyluydcn bén Τ naer alles rypelijck overwogen te heb- Vo[' ,^ns het oprechten van een Tradraet in de verSr o iculen vervat > eenparigh wederzijdes Koniï h Canlae Tweede, by der Gratie Godes Yrlanrl ?° Groot Brittannien} Vranckrijck en de C; °Schermer des Geloofs , &c. hebben Onfefrjï f ,ndc Articulen van Vrede, als door P-ciaie beveelen ingegaen zijnde, geroemt,

geapprobeert ende geratificeert, gelijck wy de ielve uytkrachtederjegenwoordige roemen, approbe- ren ende ratificeren ·, beloovende van Onfent we- gen , ende by Ons Koninglilijck Woordt, alle de felve in 't geheel, oock yeder der fclve in 't byfon- der, voor foo veel in'tgemelte Vcrbondt ibuden mogen zijn vervat, onverbreeckelijck ter goeder trouwe te fullen onderhouden ende naerkomen, midtigaders niet te lullen gedogen dat de felve door oniè Onderdanen of Inwoonders van onie Rijcken en Heef fchappyen in eenigen deelc werden verbro- ken of gecontravenieert. Tot des tegrooterbe- krachtinge van wekken hebben Wy dcCc jegen- woordige met onie cygen,e handt onderteeckent, ende door Ons Groot Zegel van Engelandt doen beveiligen. Aldus ghedaen binnen Weftmujifter op den thienden Fcbruury indenjare des Heeren i6y\. Ende in 't fes en twintighffe Jaer van Onie Regeringe. Was geteeckent, CAROLUS R.

Volght het Inftrument van Ratifi- catievande Heeren Staten Generael. Γ\Ε Staten Generael derVereenighdc Nederlan- •*-^*aen, maecken midts deièn bekent aen een yc- ghelijck, ende aen yeder in 't byfonder, dien het ibude mogen aengacn 1 dat, nademael tuflehen fyne Koninghlijcke Majefteyt van Groot Brittannien ter eenre, ende Ons ter andere zyde, doorweder- zijdts Gedeputeerden daer toe met genoeghfame lail ten vollen gcinilrueert zijnde, binnen Londen op den Jl dagh van February in den Jarc 1Ó74. het Traclaec van Vrede op de volgende wyfe ingegaen ende geilooten is. Ende alibo te gelijck is verdragen, dat de Ratifi- catie des inne-gegaen ende geilootcne Vredes bin- nen den tijdt van vier naeil volgende wcecken, van den dagh af der ondertceckeninge , of oock wel eerder, foo het doenlijck ibude mogen zijn , daer op komen te volgen, ende wederzijdts werde uy t- gewiflèlt. SOO IST, Dat Wy tot voldoenin- gevan't ghemel te bcipreck, 't ielve Traftact van Vrede onlanghs ingegaen ende geilooten zijnde, in alles ende in yeder lidt des felfs, hebben geappro- beert, geconfirmeert ende geratificeert, ghelijck Wy het felve midts deièn approberen, confirmeren en ratificeren -, belovende daer en boven alles ende eenfyeder lidt, in 't ielve Tra&aet vervat, ter goe- der trouwe na te komen, te volbrengen, ende na Ons uytterite vermogen te beletten ·, dat het felve dopr Onfe Ingezetenen, of door andere in genen deele werde gheinfringeert : Tot bcveilinge van 't welcke hebben Wy deiè door Ons Groot Zegel bekrachtight, door den Prazfident van Onfe Ver- gaderinge doen teeckenen, ende a*en Onfen Grif- fier bevolen te onderichryven. Gedaen in Oniè Vergaderinge Anno 1674, den feilen Martij. Was geparapheert, ScatoGockinga-, vt. Onder ftondt, Ter Ordonnantie van de hoogh-gemclte Heeren Staten Geneaael. Was geteeckent, H. Fagel

Verkon- i

Vv

-ocr page 385-

34&                       Piacaten. r. Bocck. 13. Tit.

Verkondiginge van den Vrede, den ± February des loopenden Jaers

te weten, naer de expiratie van twaelf dagen reeckenen van huyden dagh van de gedane pubr ü

tie van het voorfzTrailaet in 's Graven-Hap fulcks na den achthienden van defe maendt ïvf

1674 folemnelijck gefloten tot Lon- den , tuiïchen den Koningh van Groot Brittannien ter eenre , endc de Staten Generael der Vereenighde Nederlanden, ter andere zyde,daer op wederzijdes Ratificatie in behoorlijc- ke forme den feilen defes maendts Maert nieuwen ftijl, alhier in den Hage ge-extradcert ende uytgewiflèlt zijnde, den voor ί ζ Vrede tenfelven dage mede alhier in den Hage is gepu- bliceerd

in het Diftric~t van het Weilen van het Brut fche Canael, in 't gemeen genaefnt the SoundïS totacnhetDiftrict genaemt de Neus inNoorV' gen ·, ende na den tijdt van fes Weecken, cnfu!C naden ièventhienden April toekomende van ft Soundinghs voornoemt, tot aen de S tadt Tano* ende naer 't verloop van thien Weecken, Il fulcks na den vijfthienden Mey toekomendeinden Oeeacn ende in de Middelandtfche Zeen, ofeldö* tuiïchen de voorfz Stadt Tanger ende den Mm tor of de Linie iËquino£liael 5 ciide eyntelijck L den tijdt van acht maenden , ende fulcks naerdp feilen November eerftkomende in alle de gedeeltes desWereldts. Derhalven laft ende beveelt men dien-voW expreilclijck midts defen allen ende een yegeHjck, foo Onderdanen ende Ingezetenen van de refpe^ vc Vereenighde Ncderlandtfche Provinciën, als diegeene die onder haer Hoogh Mog, onderdj. nigheydtende gehoorfaemheyt zijn gezeten, det voorfz Vrede in conformité van den voorfz Trafh· te onverbreeckelijck te onderhouden , fonderdae tegens yetste doen, oppeynevan geitrafttew den als Perturbateurs van de gemeene rtifte, fondtr eenige genade, faveur, verdr-agh ofte diiïïmulatit, Aldus gearreileert ende beiloten ter Vergadering: van de hoogh-ghemelte Staten Generael, inden Hage op den feilen Maert 1674. Was gepan- pheert, Scato Gookinga , vt. Onder ilondt, Ter Ordonnantie van de hoogh-gemelte Staten Generael. Geteeckenr, H.Fagel. Zijndeopk fpatium ghedruckt het Cachet van haer Hoogh Mog. op eenrooden Ouwel, overdeektmetten Papieren Ruyte.

1

MEnlaeteenyegelijek midts defenweten, dat tot lof en eer van Godt de Heer Almachtigh, welftandt ende bevorderinge van 't gemene bcile vandefc Vereenighde Nederlanden in 't generael, ende van de goede Ingezetenen van dien in 't by- ibnder, den T| February defes loopenden Jaers 1674 binnen de Stadt Londen ghemaeckt en geilooten is, een goede , vafte, getrouwe en onverbreecke- lijcke Vrede, tullchen den hooghft-gemelten Ko- ningh van Groot Brittannien ter eenre ,'ende de hoogh-ghemelte Staten Generael ter andere, zyde, daer op wederzijdts Ratificatien in behoorlijcke forme huyden den feilen defes loopenden maendts Maert, alhier in den Hage zija uy tgewiifelt, ende dat footerZee, verfche Wateren, ais te Lande, in alle de Landen, Landtfchappen ende Steden, onder wederzijdts, Reflört, fonder onderfcheyt van Plaetfen ghelegen, midtfgaders „tuifchen hare Volckeren ende Inghezetenen, van wat ftaet ofte conditie die oock fouden mogen wefen, fulcksdat alle acten van hoftilitcyr endc Vyandtfchap moe- ten ceiïeren ende ophouden nacr expiratie van de refpedive termynen, hier onder ge-expreilèert;

30. 'Traciaet <van Vrede, tujfchende Hoogh Mog. Heer en Staten Q· nerael der Vereenighde Nederlanden, ter eenre ·, ende den Heer e Bijfchty *< Munfter ter andere zyde. In date den twee-en-twintighften April'ióy'4.

het gemeene beft van 't gantfche Rijck endetf Republijcque den Vrede met de gemelte Heers Staten aen te gaen; aen welcke vermaninge m volgens den gemelten Heere Bifichop fich berfp heeft getoont om daer aen te defereren , en»15 onderdanigliil refpecÏ van fyne Keyferlijcke W jefteyt te verlaten d'Alliantie met den hoogF gemelten Chriftelijckilen Koningh hierbevcj· gemaeckt ende opgerecht, endeuytkrachte® machtvan fyne vryheydt, ind'Alliantie fcPfj dongen ende gereferveert, daer van af te wj *'j ende behoorlijck daer aen te renuncieren, PM ders voor al te houden ende blyvenbyde jong_ J Receilèn ende Refolutien , op den ^%^Ώ tot Regensburgh genomen, ten reguarde v^ Guarantie, aen de gegraveerde en verdruc«? .J den des Rijcks te prefteren, ende fich daer .. te conformeren, oock tot dien eynde te !jonC Jj ren met de behoorlijcke quote, nndtf|aderS^ tot bevorderinghe van 't gemeene befte, flj^ gemelte Heeren Staten der Vereenighde ζ* landen, den Vrede aen te gaen: Dat vervolg5

In den Name des Heeren ende de Heylighe onveranderltjcke 'Drie- Èenigheydt. |Y kennelijck by defen > Naedemael den Oorlogh, jonghft ontftaen tuifchen den Alder - Chnftelijckften Koningh van Vranckrijck ende des felfs Geallieerden ter eenre, ende de Hoogh Mogende Staten der Vereenighde Nederlanden , ende der felver Ge- allieerden ter andere zyde, foo verre is gegaen, dat den felven eyntlijck fyne Keyferlijcke Majeileyt ende het gantfche Roomfche Rijck daer innc heeft gewickelt, ende dat hooghft-gedachte fyne Key- iërlijcke Majeileyt door des felfs Miniilers den Hooghwaerdighilen ende Doorluchtiger» Heere BhTchop ende Prince van Munfter, de welcke, als Geallieerde van fyne Chriilelijckfte Koningh- lijcke Majeileyt in den voorfz Oorlogh tegens de Vereenighde Nederlanden mede was ghetreden, heeft doen waerfchouwen ende vermanen omme de Alliantie met Vranckrijck af te gaen, ende voor

■

-ocr page 386-

Tradtaten van Vrede en Commercie, &ο

H9

nfiac van de Minifters van fyne Keyferlijcke frPLt, namentlijck de hoogh-geboorne ende U ] SrieerenFranafcusVrrhccr vanLifiU, ? Kevfcrlijckc Majefteyts Hof-Raedt , ende \ Τ Fifckr, Kamer-Raedt vanOpper-Ooften- Ι /?f Xmbaffidéuis ende Plenipotenuariflèn tot I JJ ' erale Vrede-handelinge tuflchen wederzijdts iSipotcnrianiTen, hier toe ghedeputeert» van ι 'α »·] de hoogh-gemelte Heeren Staten Generael, ilïóo^h-Edele ende Excellente Heeren Hyerml· I us-vnn Bewrningk , Oudt-Burgcrmeefter der I ïdt Gouda , geweiene Raedt ende Thefaurier I GmcriC\ der Vereenighde Nederlanden, ende I Uanlsbrants, Hovdingh in Hoogh-kercke en iRacdcs-heerder Stadt Groningen, Gedeputeerde lTer Vcradcringe van de Heeren Staten Generael: 1 Fndc van wegen den opgemelten Heerè Biflchop, ■ den hooghwaerdige, hoogh-ghebooren ende feer Ι ncnfienliicken , mitfgaderê den Edelen ende hoog- I." leerden, d'Heeren Ïrederick , Vry-heer van |'Sdimiiini?li > Ridder van d'Ordre van St.Joan van ihruiak-m', ende Commandeur in Franckforte, lende Warner ter Mnhlen, der Rechten Doclor, I(ichcyme Raden van fijn Doorluchtigheydt, ende I Yicc-'Cancelier refpc&ive, is over een ghekomen

excipieert alle die gene, de welcke fullen ièhuldigh zijn, ofte verdacht gehouden werden van Verraedc ofte Crimen lafie Majeflatis , ibo nochtans, dat hun ten wederzyden de wegh van Jullitie fal open ftaen , oock hare Goederen voor de Vrouwen, Kinderen ende hunne Erfgenamen blyven in hec geheel, volgende den inhoudt van 't tweede Arti- cul van 't Cleeflche Traitaet. I 1 I Dit fondament van een univerfelc ende ongeli- miteerde Amneftie vaft - gheftelt zijnde, lal den Hcerc Biflchop dateÜjck ende terftont naer de Ra- tificatie, reftitueren aen de Heeren Staten der Vereenighde Nederlanden alle de Plaetièn , waer die oock mogen zijn gelegen, egeene uytgefondcrt, de welcke hy, geduyrende deiên Oorlogh, heeft inghenomen en geoccupcert, cnde de welcke ten tyde van dit Verdragh onder fyne macht fullen werden bevonden, endcfulcks alles in dien ftaet, als dcfclvc tegenwoordigh zijn : Sullende ibrge dragen , dat ter niets dacr van werde bedorven ofte ilochter gemaeckt, dan als het nuis> namentlijck de Steden, Slooten ende Kafteclen van Lingen, Lichtenfort en Borckeloo, &c. Voor-behoudens nochtans, in alles ende door alles de Rechten ende Conftitutien van 'cRijck, cnde van den Weit- phaelichen Vrede , op dat door deïb reilitutien aen de felve niets werde benomen, gederogucert of in pra^juditie van dien geinnovcert. I V. Van gclijcken fal hy reftitueren aen alle Edelen, Leenmannen ende Onderiaten van de Heeren Sta- ten , van wat qualitey t ende conditie die oock ibu- den mogen zijn, alle cnde yegelijcke hare Landen, Heerlijckheden , Jurifdiclrien, Wooningen ende vafte Goederen, waer die gelegen zijn, de welcke hy geduyrende defen Oorlogh heeft geoccupcert of doen occuperen, ende ipecialijck fal hy evacueren en van fyne Militie ontlaften 't Kafteel, Stadt,ertde Heerlijckheyt van Wecrth, ende reftitueren aen den Heer GeergFrederich-, Grave van Waldeck} voorbehoudens nochtans expreflèlijck, foo voor den gcmelten Heer Biflchop ι desfelfs Succeflêurs endeKerck, als voor den Heer Grave, alletoebc- hoorende Rechten, pi ceteiifien ende A£tien, om voor den Competcnten Rechter te worden gedeci- deertj gelijck oock de Heeren Staten fullen beibr- gen, dat van ghelijcken mogcu werden gcreftitu- eert aen deValallcn cnde Munftcrfche Onderdanen alle hare onroerende Goederen, waer die oock ge- legen cnde geduyrende defen Oorlogh ingenomen endegeoccupeert zijn. Oock fullen wederzijdts Gevangenen, van wat conditie, ftaet of profeflie die mogen weien, vry werden geftelt ende gherc- laxcert. V. Het Cleeflche Tradtaet, den 18 April ftilo novo 1666 geilooten, ialzijn ende blyven in volkomene kracht ende vigeur, voor foo veel het felve dit te- genwoordige Traftaet niet en is contradicerende. V I. In deie Vrede ende Amneftic fal mede werden begrepen het Huys ende Familie der Graven van Benthem,desfclrsMinifters, Vaiallen ende On- derzaten , eade 't geen hem by defen Oorlogh is ontnomen, fal werden gereftftueert: Oen opghe- melten Heer Grave fal fonder eenige verhindering of

lende ver

agen volgende.

ver de Poin&en ende Artïculen

■ nac

I.

f ς\-\1 weien eenvafte ende geduyrige Vrede tui- 10 fchen de opghemelte Heeren Staten der Ver- eenighde Nederlanden, endeden Heere'BiP Ichopen Prince van Munfter, de welcke foodanieh

werden onderhouden ende nacrgekomen, dat 'kanders onderlinge voordeelen Tullen bevor-

la! ij'm

Keren, oock alle teeckenen enofficien van gene· feenthey t cnde goede naebuyrichap bewyièn, ende |£i! nicniandt voortaen yetwes doen ofte ghedogen plk'dacn te werden, tegens des anders Onderiaten ■net Arrcften cnde Repreialien, nochte beletten

executie in gedecideerde

ende geweiene laec-

ken

I I.

I Salten wederzyden welen eenAmneftic, eeu- P'igh ftilfwygen ende vergetentheyt van alle 't gene fflw den Clceffchen Vrede, midtfgaders van den Beginne van defen Oorlogh af tot nu toe , waer en ■pwatwyfe iiilcks oock ten wederzyden vyandt- pctc mochtc zijn gedaen ende bedreven, löo dat ■och ter iaeckc van dien, nochte onder eenigh an- Wr PKtc*t) hier naemaels yemandt eenige hofti- fc}t> vyandtfehap, verdriet ofte ongemack, foo fngaeiidePcrfoonen, als Goederen, vanfelfs, ofte yr*c > heymelijck ofte openbaer, direftelijck u Jfe^eJjJck, naer fchijnvan rechten oftege- ciütdad^gcr wyiè, yetwes fal vermogen te doen, , v[nemen> ofte gedogen gedaen ofte onderno- Siur Vcrden} maer tollen alle ende yegelijcke Ieder11 f Wrcethcden' fchaden, onkoftcn over en L ' l0° voor als in den Oorlogh, metwoor- £„ ckfn ofte ghefchnften gepleeght, fonder fcner Τ er Perfooncn ende iaecken, gantfeh en tt dicni 2iJS, -v*B«Bn > foodanigh, dat 't gene Ββω f ι e d'cene te£ens den anderen foude necdn         ncn Pr2etci^eren, fal zijn ende bly- iS|Veften) meteenceuwigh ftilfwy- »"cnis ί           c nocn(:ans van'twelck ver- 5 dar van defc Amneftic fullenzijn gc-

-ocr page 387-

Placaten^ é. Boeck. é:. Tit.

35ï

dat fy dien-aengaende by hare Principalen m

of belet, gelijck andere Stenden van 't Rijck, ge- nieten ende gebruyeken fyne Rechten ende Rcga- lien} ende fal geruftelijck werden gelaten onder de prote&ie van fyne Keyferlijcke Majefteyt ende van 't Rijck-, endenaer ratificatie van defe Tra&aten fullen wederzijdes Parthyen by iyne Keyferlijcke Majefteyt daer toe arbeyden, dat de Vrede, fecuri- tcyt, ende voornamentlijck de Echt-byWooningc onder deiêlve Familie werde herftelt en beveftight; blyvende nochtans t'allen tyden voorbehouden en bedongen de Keyferlijckejurifdiétie. Tot meerder vailigheyt ende verfeeckeringe van 't gene voorfz is, fullen fyne Keyferlijcke Majefteyt ende den Doorluchtighften Koningh van Spaignen behoorlijck werden verfocht, tencynde de felve de guarantie van dit Tratiaet in folemnele en de befte forme willen praftcren. VIII De Ratificatien van dit Tradaet fullen ten we- derzyden van wegen de Contrahen een werden overghegeven in handen van de Heeren Ambafla- deurs van fyne Keyferlijcke Majefteyt, ende uyt- gewiflèlt binnen den tijdtvanvijfthiendagen, te reeckenen van den dagh der onderteeckeninge van dit Inftrument, of eerder is het doenlijck : Macr de acten van hoftiliteyt fullen komen op te houden lbo haeft als de Ratificatie van den Doorluchtigh- ften Heer Biflchop tot Coln fal wefen aengekomen en ter handen geftelc van de gemelte Heeren Key- ferlijcke Amballadeurs : Tot meerder vailigheyt van dien, zijn hier van twee ghelijckluydcnde In- ftrumenten vervaerdight, onderteeckent en geze- gelt, foo by de Heeren Keyferlijcke AmbafTadeurs, als by wederzijdes Plenipotentiarifen ende Gede- puteerden. Gedaen tot Coln aen den Rhijn den 22 April 1Ó74. Onder ftondt aldus,

'en

waren geinftrueert, noch oock niet en konden den geinftrueert. Evenwel niet geraden gevonden zijnde de V denS'Conclufie, om defe eenige oorfaecke wiltK' tor groote ongelegentheyt ende nadeel van deel·!' meene faecke, langer uyt te ftellen 5 lbo is Jb' ghevonden ende verft aen, dat het Tracl-aet/ Vrede ten wederzyden fal werden ondergefd^.,311 endegeteyekent, ende dat het voorfz cafiurJ tutionü van 't Kafteel van Darvelt fal werden »£ ten ende uytgeftelt tot de Ratificatie ende Exect tie van dien : Oftererende ondertflehen de Her ren AmbafTadeurs ende Plenipotentiarifen vanL Keyferlijcke Majefteyt, Parthyen Contrahenttj daer toe te diiponeren, dat defe queftie ter tijdtva» de voorfz Executie door redelijcke ende bcqua^ middelen werde bygeleyt. Aldus gedaen tot Cok op den Rhijn den twee en twintighften April da Jaers 1674. Geteeckent, L.S. H.v.Bevemingk. L. S. ÏKdeScImik L. S. J. Isbrandts.           L. S, W. Zur Mulk Tot naerkominge van 't gene voorfz is, hebbes I de onderghefchrevene Heeren MediatcÜrsÉW ftrument met hareOnderteyckeninge ende Zegdi I bekrachtight, ten dage ende Plaetfe als boven. L.S. F. de Lifola. L.S. Johannes Fifcher.

Ratificatie van de Uoogh Heeren Staten Generael. ÔËÅ Staten Generael der Vereenighde Neder· -*-^landen ■, "Doen te weten, allen ende yegelijckc dien dit aengaen mach ·, Dat, nademael op d'in» politie van de Minifters van fyne Keyferüjd; Majefteyt; namentlijck, de Illuftre ende Excel te Heeren, Heeren Francifcus^ Vry-heer de lm fyner Keyferlijcke Majefteyts Hof-Raedt, e§ Joannës Fifcher , Kamer - Raedt van Ïññ 'Ooftenrijck, Ambafladeurs ende Plenipoten^ fen tot de generale Vredens Tradtatenj tuflete

L. S. II. v. Bever ningk. L. S. L. S. J. Isbrandts.              L. S.

Schmifing. W.ZurMuhkn

Ten oirkoncic ende naerkominge van al 't gene voorfk ü act, hebben de ondergefchreven Heeren Mediateurs dit Inftrument met haer Onderteecke-

ninge ende Zegels bckrachcight, ten dage en plaetfe de Plenipotentiarifen aen Onfer zyde

als vooren L. S. F. de Lifola.

ende Excellente Heeren Hyeronïmus wnBw ningk, Oudt - Burgemeefter der Scadt Gouda^ wefen Raedt ende Thefaurier Generael eter jf eenighde Nederlanden, cnJohanlsbrantS)^ velinghin Hooch-kercke, Raedts-hccrdffJJ Groningen.Gedeputeerden in Onfe Verga» ende tuflehen de Plenipotentiarifen aen de m van den Hooghwaerdighften ende D°or|uca\ Heere Biflchop ende Prince van M$p<|| hoogh-gebooren ende feeraenfienelijcken, ^ gaders den Edelen ende Hoogh - geleerdeny Heeren Frederick, Vryheer van Schmifing"' der der Ordre van St.Jan vanjerufalem 1 enjg mandeur in Franckforte, ende Warner ø & 'ë\ der Rechten Doctor, Geheyme Raedt Jjyj Doorluchtigheyt, ende Vice-Cancelierreipj^ Gedeput. hier toe met genoeghfame V0, ^ j inftrueert, tot Collen aen den Rhijn °P ^â$ April 1674 is verdragen en vergeleecken, JJJ PoinOen en Articulen van Vrede,hier na m jg |

L.S. JohannesFifcher.

Tranfiaet uyt het Latijn. TYEwyle'de Heeren Ambaffadeurs en Plenipo- -*-Aentiarifen van de Heeren Staten Generael der Vereenighde Nederlanden verklaren, dat fy by de gemelte Heeren hare Principalen waren gheinftru- eert, geen Vrede met den Heere Biflchop ende Prince van Mnnfter aen te gaen.of te maecken, ten zy dat alvoorens aen den Heere Grave van Flodorf werde gereftitueert het Huys ende Kafteel Darvelt in het Sticht Munfter gelegen; ende dat daer tegen de Heeren Plenipotentiarifen ende Gedeputeerden van Mnnfter vaftelijck fuftineren, dat dit is een cafus van particuliere ende mera Jufttia, niets ge- meen hebbende met het Traftaet van Vrede,fulcks

:í,.^^:;þ^:............._

____^^__^

-ocr page 388-

				Tradaten van Vrede en Commercie, &<
								351
			iwiil oock van gelijcken is verdragen, dat de I VrJ{iCïX van den gemaeckten ende gheflooten I JatT ten Wederzyden van de Contranenten ful- ι erdeiiovergeleverfaen handen van de gemel- Heeren d'Hceren Αmbafladeurs van fyne Key- l ïilke Majcftey t, ende binnen den rijdt van vijf- den dagen, ofte eerder is tdoenlnck, uytgewif- ί fit· Soo hebben Wy tot voldoeninge van dit Ver- l f \ den iel ven gemaeckten en gefloten Vrede f 3e'endeyegelijcke fyne poinclen geapprobeert, licconfirmeert ende geratificeert, gehjek Wydie v nroberen, confirmeren ende ratificeren midts I |gcn . belovende alle ende yegelijcke Articulen, \ indcopgemeltc Vrede ge-expreflccrt, ter goeder I trouWCte Tullen onderhouden ende naer-komen, I oock met alle middelen te beletten, dat die by de l Qnfe ofte wel by andere in eeniger wyiè ofte ma- ! iucre niet en werde gevioleert. Des ten oirkonde, l hebben Wy dele met Onièn grootcn Zegeledoen [ beveiligen, door den Priefiderende in Onfè Ver- j raderinge parapheren, ende door Onièn Eerftcn I Griffier laten onderteyekenen. Ghedaen in Onfc f Vergadcriiige Ócn vierden Mey fefthien hondert I vicr-cn-tièvcntigb. Was gheparapheert , Sc at o f Qoaiv.i'd, vt. Ónder ftondt, Ter Ordonnantie E van de hoogh-gemelte Heeren Staten Generael· I Ende was gctccckent, H. Fagel.			aentegaen j opwelckevermaninge dengemeiten Heere Biilchop iïch bereydt heeft ghetoont, om daer aen te defèreren, en in onderdaiiighfl; rcipedl van iyne Keyièrlijcke Majeflreyt daer van aftreden, ende te verlaten dAlliantie met den hooghft- gemelten Chriftelijckften Koningh, hier bevoo- rens gemaeckt ende opgherecht, ende fulcks uyt kracht en macht van Iyne liberteyten vryhcydt, iclfs in de Alliantie bedongen ende gereièrveert, en behoorlijck daer aen te renuncicren, midtigaders voor al iich te houden ende bly ven by de jonghfté Receiïèn ende Reiblutien, op den Rijcks-dagh tot Regensburgh genomen, ten reguarde van de Gua- rantie aen de verdrucktc ende gegraveerde Stenden des Rijcks te prefteren, ende fich in alles daer aen te houden, ende daer mede te conformeren, oock tot dien eynde te concurreren met de behoorlijcke quota, midtigaders oock tot bevorderinge van bet gemeene befte met de gemclte Heeren Staten der Vereenighde Nederlanden den Vrede aen te gaen: Datdien-volgens, ter interpofitie van de Minifters van fyne Keyferlijcke Majefteyt, namenriijck de hoogh-geboorne ende voorname Heeren Franc/f- cus> Vryheer de Lifola, fyner Keyièrlijcke Ma- jefteyts Hof-Raedt, en Joannes Fifcher^Kamer- Raedt van Opper-Ooftenrijck, AmbaiTadeurs.cn Plenipotentiarilên tot de generale Vrede-hande- linge, tufichen wederzijdts Plenipotentiarifen en hier toe Gedeputeerden ·, van wegen de hoogh- gemelte Heeren Staten Gencracl, de hoogh-Edele ende voortrefrelijckc Heeren Hyeronimus van Bc- vernmgk, Oudt-Burgermeefter derStadt Gouda, ghe weiene Raedt ende Thefaurier Generael der Vereenighde Nederlanden, en Johan Isbrandis^ Hovelinghin Hoogh-kercke, endc Raedts-Heer tot Groningen, Gedeputeerden ter Vergadcringe van de Heeren Staten Generael ·, ende van wegen den opgcmelten Heere Biilchop den Eerwacrdigh- ften, Hoogh-ghebooren ende ièer aenfienlijckcn, midtigaders den Edelen ende Hoogh-gheleerdcn Heere Frederic, Vryheer van Schmiiïngh, Ridder van de Ordre van St. fan van Jcrufalem, en Com- mandeur in Franckefort, ende JVerner terCMuhlen* der Rechten Doctor ende refpedive Cancelier, is verdragen en over een gekomen over de Poindten, hier naer volgende. Dat Wy naer voorgaende rype deliberatie alle ende yegelijcke Poinéten, dewelcke indefenzijn vervat, houden voor aenghenaem, ghelijck Wy oock de felve aennemen , approberen ende ratifi- ceren by het tegenwoordige Inftrument, onder Onfe Handt ende Zegel uytgcgcvcn, in Onfe Stadt Munfter den 2 f April Anno 1674. Was geteeckent, Chriftophorus Bernardus. L. S. Verkondiginge van den Vrede, den tweeen twintighftcnAprilis defes loopenden Jaers 1Ó74 glieflooten binnen de Stadt Keulen, tuflehen de Hoogh Mog. Heeren Staten Generael der Vereenighde Nederlanden ter eenre, ende den Heere Biifchop van Mun-
		Ratificatie van den Heere Bijfcbop van Cïï'lunfler. 'Y ChriflophBernhard, byder gratie GodtSs Biilchop van Munfter , Adminiftrator tot I Corvei, Burgh-grave in Stronibergh, des Heyligcn [ Roomfche Rijcks Furft ende Heere in Borckelo; VDoen te weten, Naedemael op de interpofitie van I iyner Keyièrlijcke Majefteyts Ambafïadeurs ende | Plenipotentiarifen tot de generale VredensTrafta- I ten, tufichen Onfè Plenipotentiarifen en hier toe [Gedeputeerde, ende die van de Hoogh Mog. [ Heeren Staten Generaclder Vereenighde Neder- landen , het volgende Inftrument van Vrede is lopgerecht. inden name des Heeren ende der Heyligeon- verdeelde Drievuldighcydt. , ~/ by flefèn kennelijck eenen yegelijck ·, Nacr öatdenOorlogli tuflehen den Alder-Chriftelijck- iten Konmgh van Vranckrijck ende dcsfclfsGe- Eüü ueerden ter ccnre> ende de Doorluchtige Ρ:C,™gTh Mogende Heeren Staten der Ver- E2 de.Ncderland»» ende der felver Gccon- ccaereerden ter andere zyde, onlanghs gerefen en EX f l?overrcisg^aen, dat den feiven Oor- ΚοογλΠ P"ferliJcke Majefteyt, enhetgeheele Lcn cllelvijck, eyndelijck mede daer inneibu- ' hoóSCn u11 ?e invo1 veren: Dat over fulcks aller" Ei Doorl         miftcrs den HoogTi-waerdighflen ^iunfter ?gCn Hecre BuTchoP endc Prince van Svne AU 5,)VeIckc mede als Geallieerde van ficytwas Γ hllftcllickftc Koninghlijcke Majc- «lensde ?rtredcnm(len voorichreven Oorlogh Wchoul' ereeni^hdeNederlanden5 heeft doen petVranck0"^11^ vermanenJ om de Alliantie WcvanV. r, e^aen>ende voor het gemeene Pen Vrrd,an ileRl^ck' ende die Republijcque c mctdc hoogh-gemelte Heeren Staten

-ocr page 389-

Placaten. ι. Boeck, ï 3. Tit.

3**

Munfter ter andere zyde ; daer op wederzij dts Ratificatien in behoor- lijcke forme zijn gevolght.

dat van die tijdt af alle aften van Hoftilitev wederzyden hebben moeten cefiêren en opho!l? volgens ende in conformité van het laetfte A11^ van 't voorfz Tra&aet : Derhalven kft ^f veeltmen dienvolgens expreflèhjck midts Hf"

Μ En lact een yegelijcken midts defen weten, dat tot lof en eer van Godt Almachtigh, wel- ftandc endebevorderinge van't gemene befte van dcfe Vereenighde Nederlanden in 't Generael, en de goede Ingezetenen van dien in 't byfonder, den twee en twintighften der voorleden maendt April, gemaeckt ende befloten is binnen de Stade Keulen, een goede, vafteendc onverbreeckeUjcke Vrede, tuflehen den Staet defer Vereenighde Nederlan- den ter eenre, ende den Heere Biflchop van Mun- fter ter andere zyde ·■, daer op wederzijdts Ratifi- catien in behoorlijcke forme zijn ghevolght > ende dat in alle de Landen, Landtfchappen, ende Steden onder wederzijdts Reilört, fonder onderfekeyt van Plaetfen gelegen, midtfgaders tuflehen hare Volc- keren ende Ingezetenen, van wat ftandt die oack foude mogen wefen ·, ingangh genomen hebbende den eerften deler maendt Mey nieuwen ftijl, fulcks

van wegen de hoogh-gemelte Heeren Staten f nerael, allen ende een yegelijck die onder haeru!' Mog. ond'ërdanigheyt ende geheoHaemhew? ghezeten, de voorfz Vrede onverbreeckelLtf onderhouden, fonder daer tegens yets te doen poene van geftraft te werden als perturbateurs f de gemene rufte, fonder ecnige ghenade, ($3 verdragh of diflimulatie. Aldus gearrefteert enA beflooten ter Vergaderinge van de meer-hooeh·?' I mei te Staten Generael, In den Hage denelffj Mey 1674. Wasgeparapheert, Math.Tomk^ Onder ftondt, Ter Ordonnantie van de fel» Geteeckent, J.SpronJfen. Zijnde op'tΓρ^ gedruckt het Cachet van haer Hoogh Mög,

rooden Ouwel, overdeckt met een

paprarJ

Ruyte.

Traütaet van Marine, tujfchen den Ooorluchtighjlen ende Mm tighften Trins en Heere C AR EL de II. door Godes genade Koningh m Engelandt) Schottandt, Vranckrijckende Trlandt, Befchermer des GemfsM ende de Hoogh Mogende Heeren Staten Generael der Vereenighde NederlanitjaX 'Provinciën, omme te Water ende te Landt onderhouden te werden, in al enita \ yeder gedeelte van de gekeele Werelt, In date den eerjten 'December 1674,

\Ademael (de Vrede herftelt zijnde, tuf- fchen den Doorluchtighften en Mach- tighften Prince en Heere Corel de tweede door Godts genade, Koningh van Groot Brittannien, Vrancknjck en Yrlandt, Befchermer des Geloofs, 8cc. ende de Hoogh Mog. Heeren Staten Generael der Vereenighde Nederlanden) byhetacbtfteen negende Articul van'tTrafraet, geflooten tot Weftmunfter den T| Februarij des jaers Onfès Heeren 1671 verdragen is , dat fes Commiifarifen van de zyde van den voornoemden Doorluchtighften Heer Koningh van Groot Brit- tannien te nomineren, met gelijck getal der Com- miflarifen van de zyde der voornoemde Heeren Staten Generael naer Londen te lenden , aldaer fouden opftellen een nieuw Tradtaet van Marine; en de wyIe tot dien eyndede Heer Baron Thomas Culpeper, George T)owning, Ridder en Baronet, Richard Ford , en Willem Tompfon , Ridders, Johan Jollif en John Buckworth , Schildtkna- pen, Commiflarifen, gefteltvandezydevanden hoogft-gemelten Doorluchtighften Heer Koningh van Groot Brittannien, ende de Heeren Jan Cor- ver en Gillis Sautijn , Raden en Vroetichappen dcrStadt Amfterdam, Samuel Beyer, en Andries van Voffen, Raden en Penfionnarifen der Steden Rotterdam ende Enckhuyfen refpedtive, Ψ iet er 'Duvelaer, Oudt-Burgermeefter der Stadt Mid- delburgh , en CMichiel Michielfz , Schepen en Raedt der Stadt Vliflingen , Commiflarifen van de zyde der gefeyde Staten Generael naer Londen afgevaerdight, diverfche malen te famen gekomen zij η, ende raeckende defe laecke, verfcheyde rede- nen over ende weder overghewiflèlt, hebben, foo zijniè eyndelijck inghevolge enuyt krachte van

hare Volmachten ten wederzyden vertoont, e waer van de affchriften in 't eynde van dit Trato ftaen uytgedruckt, eendrachtelijck ende tot weda· zyden vergenoeginge verdragen in de volgendeir ticulcn van een Traciaet de Marine, omme vorens den inhoude van het voornoemde achtfteAmcui te Water ende te Lande in al, en in yedergedcÉ van de gantfche Wereldt te werden onaethoï· den. I. Allen ende een yegelijck der Onderdanen va hooghft-gemelte Doorluchtighfte en Grootnuè tighfte Heer, de Koningh van Groot Brittannica lal het vry ftaen en geoorloft wefen, metalleviy· heyt en ièeckerheyt te varen, handelen, en aU$ Koopmanfchap te dryven in alle Koninghrijcffi Landtfchappen en Staten,welcke in Vrede, Vlij* fchapen Neutraliteyt zijn, of hier naer fullenko- men met den hooghft-ged|chten Koningh Μ datiè, noch doorgewelt van Soldaten, noch do* Oorlogh-Schepen , of eenigerhande flagh |j Vaertuygen, 't zyde Hoogh Mog. Heeren b^ ten Generael voornoemt, 't zy hare Onderaan toebehoorende, teroccafie of onder Prctex5jf eenige hoftiliteyt of tweedracht, welcketuH™1 de voor gemelte Heeren Staten Generaelcnïï' cen, en Volckeren, wieiê oock fouden niögen^; in Vrede en Neutraliteyt met denvoornoe"1^ Heer Koningh zijnde, of nu isontftaen» ° delen mocht komen teontftaen, in hare rrjL tie of Commercie eenighfints verhindertorg ^ lefteert fullen werden: VangeHjckenfal"# _J en een yegelijck der Onderdanen van der):λ Mog. Heeren Staten Generael der ^ψ^ Nederlanden vry ftaen > en geoorloft weieö»

-ocr page 390-

Traclaten van Vrede en Commercie, <Scc.

sn

Majefteyt oock in die plaetièn, metdawelckede Heeren Staten in Vyantfchap zijn, fob oock we- derom van de Onderdanen der Heeren Staten, in de Plaetièn wclcke de Vyanden des Heere Konings onderworpen zijn, vryelijck overghevoert en in- ghebracht mogen werden, uytgenomen alleen die Steden en Plaetièn welcke belegert, omringht of befet zij η, in 't Frans blocquees on invefties. V Ende op dat na defen alle queftien cnde difputen ten wederzyden te Water en te Lande mogen cef- feren, en uy t de wegh geleght worden, ibo is men over een gekomen, dat de Schepen en Vaertuygen van allerley lborte, d'Onderdancn van de mecr- hooghft-gedachte Heer Koningh toebehoorende, welcke eenighe Reeden of Haven van de Heeren Staten ingeloopen zijn, of inloopen fullen ,en elders anders heen willen, allcenlijck hare Zee-brieven, wekkers Formulier hier onder gevoeght wordt, aen de Offkieren fichindie Haven onthoudende, of indien het mochte gebeuren, dat eenige Con- voyers van de FIceren Staten, of andere Schepen, op kollen van Particulieren ter Oorlogh toegcruft, fich aldacr onthielden, aen hare Opper-hoofden gehouden zijn te vertoonen, ende fal van de ièlve onder dat pretext geen geit of eenigh ander goedt mogen werden afgevordert ; maer lbo 't gebeurde dat in volle Zee, of in eenighe Plaetièn, welcke nietgehooren onder 't Gebiedt der Heeren Staten, d'Oorlogh-fchepen der Heeren Staten , of de Sche- pen van particuliere Commiille-vaerders eenigh Schip ontmoeten , d'Onderdancn van de Heer Koningh van Groot Brittannien'toebehoorende, lbo fullen degcfeyde Schepen der Heeren Staten, of van hare Onderdanen opeen bequamc diiiantie dacr van afblyven, en alleen de Boot uytlètten , en 'tialhacr geoorloft zijn alleen met twee of drie mannen in de Schepen of Vaertuygen van fyne Majefteyts Onderdanen over te treden, op dat haer van de Opper-hoofden van foodanigh een Schip fyne Majefteyts Onderdanen toebehooren- de , Zee-bnevcn van aen eygendom der ièlve (nae 't Formulier hier onder befchreven) vertoont wer- den , dcie Zee - brieven vertoont zijnde, fal het Schip de felve vertoont hebbende, een vryen door- tocht hebben, en men fal 'tfelvc «zecnfints eenice mocyeliekheydt aen doen, doorfoecken, ophou- den ofte dwingen, dat het aen fyne voorgenomen cours afwende, ende fullen alle Onderdanen der Heeren Staten de ièlve vryheyt ende immuniteyt in alles genieten op 't vertoonen harcr Zee-brieven, ingheftelt nae 't Formulier in het cyndc van dit Tra/taet voorgeichreven. V I. Indien eenigh Schip of Vacrtuygh d'Engelfche of andere Onderdanen van fyne Koninghlijckc Maje- fteyt toebehoorende, doch zeylende na fulck een Haven, met de Heeren Staten in Vrundtichap zijn- de, of oock ter contrarie eenigh Schip der Veree- nighde Provinciën , of andere Onderdanen vandc Heeren Staten toekomende, varende naer feecker Haven, ftaende onder de Vyanden van hooghft- gedachte fijn Coninghlijcke Majefteyt, in fijn rcyie ontmoet, foo lal dat Schip nict alleen verthoonen fyne Zee-Brïeven, waer van het volgens het For- mulier hier onder voorfz, moet weienvoorficn; maer oock fyn Pafporten , uytdruckendedcLyfT.en W w                        der

,eVtendefeeckerheytte varen, handelen, lllC/%e Koopmanschap te dry ven, in alle Ko- Ïhnicken, Landtfchappeii en Staten, welcke *TjL vruftdtfcliapendcneutraliteytzijn, of er Vullen komen met de hooghft-gedachte rna StatcnGenerael, foo datfe noch door ge- Kan Soldaten, nocrydoorOorlogh-Schepen, . cenigerhande ilagh van Vaertuygen, 't zy den nrluchtighften , Grootmachtighften Koningh Irnóemt, 't zy fijη Onderdanen toebehoorende, occafie of onder pretext van eenige hoüiliteyt Ε·Γtweedracht» welckcruflehendenvoorgcmelten ïoorluchtighften Heer Koningh en Princen ende /olckeren, wiefe oockfouden moghen zijn, in Lede en ncutralitey t met de voornoemde Heeren Lten Gencrael zijnde, of nu is ontftaen, of naer leien mochte komen te ontftaen, in hare Navi- Ljtic of Commercie cenighfints verhinderen of EmolefteertiuÜen werden. f                  ? l [ Dcfc vryheyt vanVaert en Handel lal ingeene lort van Koopmanfchap indraght lyden, ter oc- tiiic of oorlacck van cenigen Oorlogh, maer fal .fich'uytbreyden tot alle Waren die oyt ia Vrede lullen 'werden ghevoert, behalven alleen tot die IVaren, die in het naefte Articul volghen, ende Kict de nacm van Contrebande werden uytghe- druckc. III. I Onder denaemvan Contrebande ofte verbode Waren, worden alleenlij ck begrepen "Wapenen, 'Gefchut met fijn Vuyr-wercken, en andere din- ■en dacr toebehoorende, Granaten, Bufch-poeder, ïionren, Kogels, Piecken , Swaerden, Lanièn, Jpicifen, Hcllebaerden, Kanon, Mortieren, Pe- ■rden, Stinck-potten, Forquetftockcn, Bandeliers, fplpeier, Roers, Mufquet-kogels , Cafquetten, pdmen, Harnaflèn, Curailen, en dierghelijcke B>ortvan Wapsn-tuygh, Soldaten, Paerden, en ■lies wat tot het toeruftcn van Paerden noodigh is, polücrs, Draeghbanden , ende allerley ander 'Krijijhs-gerectichap. IV. I Onderde verboden Goederen fullen defe vol- jpde Waren geenfmts werden ghereeckent: Tc feten, alle foorren van Laeckencn, en alle andere |'ü'lcn, Linnen,Zyde, ofGatoene ManufacFu-

■An,

van wat foortedie oock (ouden mogen wei

jfoorts

allerley llagh van Kleedingen , met het pc dacr van fy werden gemaeckt, Gout en Silver, J° gemunt als ongemunt, Tin, Yfer, Loot,Kopcr, ■|°icn, larw,Gerft, ende alderhande ibort van •oornor Gracn, Tabackj als mede allerley foort i n tycccrycn, gefouten en geroockt Vleeich, ge- «eendegedrooghde Vifeh, Ka»,Boter,Bier, Γ' NV'Jn' Suycker,ende allerley foort van ivfcdu SencraUJck alle Provifien welckc tot Kii nnL ichen' cnde onderhoudt des levens .cK)Ucn7,;|n, voorts allerl fl h yan Cat. In 't'?nmp' V)^cndePick,Kabels, Zeylencn Bleken          Maften' Pla"cken, Declen cnde B-cdin'cVan cie.rhandc Boomen> oock allcan- Brcn ■ ί,ιΐ1 °m SchcPcn van te bouwen en te repa- lordcn nu"imedcondervrYe Warengereeckent Kor.aciÏÏCrnde andere Waren die m'tnaeft. ° Undcrdanen van hooghft-gedachte

-ocr page 391-

						Piacateru ι. Boeck. ι y Tit.
			354
								werden ghereguleert : Op ghelijcke maniCtt!ft oock alles wat'er bevonden wordt van de Ond f nen van de Heeren Staten geladen te zijnine/ί" S*chip, toebehoorende de Vyanden van fimjf1 ninghlijcke Majefteyt, fchoon het van de 1q der verboden W aren niet en zy, werden phe^ fifqueertj daer en tegenj al wat'er bevonden^ worden geladen te zijn in de Schepen de Onderè nen van de Heeren Staten toebehoorende, \{ï fal vry en vranck werden gehouden, offchoo'J geheele Ladinge, of een gedeelte van de feW Vyanden van fijn Koninghlijcke Majefteyt in vd len eygendom roequam, uytgcfondert de èonta bande Waren , welcke achterhaelt, zijnde, fifet naer den fin en 't voorfchrift der voorgaende Arti. culen werden gereguleerr : En op datd'eenepa;. thy e in Vrede zij nde, op 't onverfiens geen fch$ toegebracht en werde, als d'andere by geval in m Oorlogh vervalt ·, foo is verdragen en overeen»;, komen, dat een Schip de Vyanden van eenvj» beyde de parthyen toebehoorende, en geladen me Goederen de Onderdanen van de andere zydetot komende, niet en fal maecken dat de felve ter fatt kevandepraztenfe befmettinge de confifcatiefe ject zijn, indienfe ingeladen zijn voor de expirats der tyden en dagen, die hier benedenzijnuyteg?. cft'uckt, naer de denunciatie of declaratie vandes Oorlogh y Namentlijck, ibo wanneer de Goeden ingeladen zijn in eenige Haven of Plaetfen,tuiklies de bepalinge of plaets die the Soundings ghenatis! werdt, en de bepalinge die Nas wordt geheetens Noorwegen, binnen den tijdt van fes Wceckes, nafoodanige verklaringe van twee maendenri fchen de geièyde bepalinge the Soundinghs endeè StadtTangerj vanthien Weecken in de JMiddt landtfche Zee, of binnen den tijdt van achtmaen· den in alle andere plaetfen van de Wereldt ·, | Goederen dan van de Onderuiten van fijn Konk· lijeke Majefteyt in allerhande Schepen of Vae%; gen van yemandt, die Vyandt zy van deHeets Staten, genomen of achterhaelt* zijnde, fal κ onder fukk een prsetext of voor wenfel niet moge confifqueren; maer fyfullenfonderuytftelfti' genaers werden gereftitueert, ten zy datfy zijf laden na het uy tgaen van den tijdt der gefeyaG $ my nen, foo nochtans dat het daer na niet gheoa- lofr ial zijn de voornoemde Goederen, dieufr trebande ghenoemt worden, en te'dieroojto* geen confifcatic fubjeét zijn, naer VyaW* Havens te voeren; oock fullcn aen d'andere i] geen Goederen der Onderdanen van de H^ Staten ineenigh Schip ofVaertuygh, **$H rende de Vyandt van lij η Koninghlijcke |J$lj genomen of achterhaelt zijnde, onder^ηΜ pretext mogen werden geconfiiqueert, m«fï % ibnder uy titel de Eygenaersweder ternan ^^ gefteldt, ten zy datfe ingeladen zij η na het uu vandegefeydetermyncn enjdagen, foonocim datliet haer daer nae niet gheoorloft iaWψ ' voornoemde Goederen die Contrebandegejj^ worden, entedieroorfaeckedeconfiièace * zijn, naer Vyandtlijcke Havens te voeren. Op dat voor de verfeeckerthey t der Um y van fyne Majefteyt ende de voornoe,m?eri- overvloediger werde geforght, ten eyndeΜ ^
		der Goedejen die het in heeft, van de Commifen ppdeConvoy, inde Havenen daer het uytgeva- ren is, na de gewoonlijcke forme ghegeven; waer uyt men onderkennen kan, of het met eenige Wa- ren, welcke in het derde Articul vanditTra&aet verboden zijn, is geladen. V I I Indien door het vertoonen der Pafporten, Uy t- druckendedeLyften deringeladeGoederen, van de voorfz Commifen in de Haven, dacr 't Schip uy tgevaren is, naer de gewoonlijcke forme ghege- ven , van welcke vertooninge hier vooren is ver- dragen , de andere parthye bevindt menige forten van Waren, welcke in't derde Articul van dxtTra- claet voor Contrcbande of verbodene verklacrt worden, gedeftineert te zijn na de Haven onder de gehoorfaemhey t des anders Vyanden ilaende, lbo fal hec ongeoorloftzijn de Luycken van het Schip in 't welck men de felvc komt te vinden, 't zy het aen de Onderdanen van de Heer Coningh, of aen de Onderfaten van de Heeren Staten gehoort, te ontfluytenKiften, Dofen, PackenofVateninhet felve te openen, of in ftucken te breecken, of felfs 't minfte deel der felve Waren wech te nemen, ten zy eerft de ladinge in praEfentie der Officieren ter Admiraliteyt op het Lant gcloft, en op een Inven- taris geftelt werde; nochtans fal men de felve geen- iints mogen verkopen, vcrritylcn of op ceniger- hande manier vervremden, ten zy datter eerft wet- tigb en behoorlijck tcgens de iclve verbodene Goe- deren geprocedeert zy, en dat de reipecüve Admi- raliteyten de ièlve by vonnülë hebben gheconfif- queert; fullendé altijdt vry verklaert worden, foo wel het Schip, als d'anderc Waren, die daer in gevonden zijn, welcke volgens ditTractaet vry moeten werden ghekeurt, op datfenict terfaecke van de gepretendeerde befmettinge der verboden Waren, aengehouden, en voor wettige prijs gc- confifqueert en werden : Edoch indien niet de geheele, maeralleenlijck een gedeelte van de La- dinge uyt verbode Goederen en Waren van Con- trcbande beftaer, en de Schipper of Opper-hoofc van 't Schip fich willigh en bcreyt thoont, de felve aen den genen die hem aengehaclt heeft over te le- veren, loofalinfulckeen geval de Nemer't felve Schip niet mogen dwingen omtezeylen naer een Haven die hem ghclegen leyt, maer datelijck ont- ilaen, en op geenderhande manier beletten dat het lijn voorgenomenreys vry ende onverhindert ver- volge. VIII.' Voorts ifler veraccordeert, dat al wat'er van de Onderdanen van fijn Koninghlijcke Majefteyt. be- vonden fal werden geladen te zijn, in een Schip, hoedanigh h et oock zy, toebehoorendeide Vyan- den van de Heeren Staten, fchoon het niet en zy van de foorte der verboden Goederen, dat het fel- ve geheelijckfal konnen werden gheconfifqueert : Doch daer en teghen fal vry en vranck gehouden werden, alles wat bevonden ial werden gheladen te zijn in Schepen toebehoorende de Onderdanen van fijn Koninghlijcke Majefteyt, of fchoon de geheele Ladinge of een gedeelte van de felve, de Vyanden van de Heeren Staten in vollen eygen- dom toequame, uytghefondert de Contrebandc Waren, welcke achterhaelt zijnde , fal alles na
				denfmen'tvoorfchrift der voorgaende Articulen onghelijck^ noch door Schepen van W^fi

-ocr page 392-

				Tradtaten van Vrede en Commercie, 6cc.
									111
			tot kofte van particuliere ten Oorlogh uyt- T en werden aengedaen, foo ial men verbie- f In alle Capiteynen, foo wel van fyne Ma- £ UvandeghefeydeHecrenStaten, en alle /Onderdanen die op hun eygen kotten Schc- fflóchtcnkomen uyt te reeden, als mcdeaen Τ, derzijdefche Geoftroyccrdc Compagnie, de Ireüuithye eenigh onghelijck offchadeaente \ ende indienfe dit mochte komen te overtre- ft 'lbo fulleii fy werden geftraft, en daer en bo- noch verbonden wefen de fchade met den aen- r^h van dien, en interefle door reparatie ende rcftuuiiconder verbandt van hare Pcrfooncn ende Goederen te vergoeden Ten dien eynde Men alle Opper-Hoofdcn van Schepen, die op kotten van particulieren ten Oor- logh werden uyegeruft, eer datfe hare befcheyden enfpedale Commiiïïen ontfangen, gehouden zijn tot goede en fuffifante Borgen te ftellen Luydcn, die van vermogen zijn om te betalen, en in fooda- ni»h een Schip part noch deel hebben, ende fulcks voor haer competente Rechter, ter fomme van een. duvfent vijfhondert ponden fterlinghs, of fefthien duyfent vijf hondert guldens ; maer wanneer het Schip over de hondert en vijftigh Man voert, ter fomme van drie duyfent ponden fterlinghs, of drie en dertigh duyfent guldens, van dat fy lullen tefamen, cnelckseen voor al volkomen vergoe- dinge doen van alle fchade en ongelijck, die fy in haer reyfe foo wel Officieren, als die onder haer ftacn , Tullen doen tegens dit tegenwoordige of eenigh ander Tra&aet , tuflehen fyne Majefteyt en hoogh-gemelte Staten ·, op pcene van revocatie, en ciilatie van hare Commiiïïen en Befcheyden, in wekke al tijdt ingevoeght fal worden, dat'er foo- danigeBorghtochtalsvoorfeyt is, van haer is ge- ftc'lti daer en boven ifler beflooten, dat oock het Schip felfs gehouden fal weien fatisfactie te geven van de fchade en ongelijck diefc hebben aenghe- dacn, X I. Syne Majefteyt en gefeyde Staten, genegen zijn- de elck anders Onderdanen in alle haer refpective				daer in ten vollen voorfien werde, en dat een yder die klaeght, binnen den tijdt van drie niaenden recht gedaen lal worden ·, en wederom als d'Am- bafladeurs en andere Minifters van fijn Majefteyt, met publijcque authoriteyt voorfien, fich onthou- dende by de Staten Generael, over d'onbillickheyt der Vonniflèn klagen, foo lullen de geièyde Staten in de Vergaderinge der Staten Generael verlbrgen , dat de revifie der fclve gefchiede, op dat blijeke of* d'ordres en cautelen in dit Tra&aet voorfz onder- houden zim, en haer behoorlijck cffecT: hebben be- komen : Oock fullenie veribrgen, dat in dcfe laeck ten volle voorfien werde, ende dat een ycder die klachtigh is, binnen den tijdt van drie niaenden recht gedaen werde; 't lal evenwel geenfmts gcoor- loftzijn, voor af na de gevelde fententie, de revifie van een van boydc de parthyen noch niet afgedaen zijnde, de Goederen die in queftie zijn teverkoo- pen ofte ontladen, ten zy met toeftemminge van die gene, die daer by geinterefleert is. XIII. Proces gemovcert zijnde tuflehen die gene, welcke Prinfen hebben genomen ter eenre, en dc Reclamanten van de felve ter andere zydc, en een fententie of vonnifle gcvelt zijnde tot voordeel van de Reclamanten, foo fal de felve fen tentic of von- nifle onder Borgh-tochte ter executie worden ge- ftek, niet tegenftaende het appel van den Nemer voorden hooghftenRechter, 'twclckgeenplacts fal hebben als de fententie geweien fal zijn tegen de Reclamanten, XIV. En alfoo de Schippers der Koopvaerdy-ichepen, als mede de Matrofen en Paflagiers dickwils veel overlaft ende Barbarifche wreetheyt moeten uyt- ttaen, alfe in handen van andere, ten tyde van Oorlogh op de Bcuyt-v irende komen te vervullen, en dat de Nemers met een onmenfchelijcke manier op haer woeden, omhaer afteperflen foodanigen confeflic, als fy willen datfe doen: Soo is men over een gekomen, dat ibo wel fyne Roninghlijcke Majefteyt, als de Heeren Staten Generael, lbo- danige onmenfchelijcke boosheden met fcer fchar- pe wetten fullen verbieden ·, ende foo mecnigeals fy met wettige blijeken fullen bevonden hebben , aen foodanige fey ten fchuldigh te zijn, fullcnfc met bchoorlijcke en rechtvcerdigcftraffcn, diegenoeg- iaem zijn om lchrick aen te jagen, kaftydcn; ende datfe alle Schippers van Schepen ende Officieren, welcke bevonden fullen werden foodanige boolê feyten begaen te hebben, 't zy datfe felfs daer aen hantdadigh zijn, of andere daer toe acngcftoockf, of oock de felve alfê gcplecght wierden door de vingeren gefien hebben, boven dc andere ftraffen, welcke naeden eyfch van haer delicl liaer fullcn werden aengedaen, van haer Ampt fullen afiettcn ·, oock fal yeder Schip te prinfe wegh-gevoert, wacr van de Bootsgeicllen of Paflagiers dc torture heb- ben uytgeftaen, terftondt los gelaten werden, en fal van alle verder onderfoeck en eyfch, foo in als buyten Rechten, met hare gcheele ladinge wer- den ontflagen. X V. Voorts is over een gekomen, dat gelijcke fwarc ftraffen fullen werden geftelt tegens diegene, die tegen den inhoudt van het 21 Articul van het Bre- dafche Vredens-Trafraet, van de Vyanden Com- Ww 2                      mif-
		nden te bejegenen met de fclve gunfte, als haer |cygcn, lullen noodige ende praecife ordres ftellen, |oac er recht over de genomen Prinfen geadmini- Rreert werde, naer den regel van recht en billijck- peyt, door Rechters die buyten alle fuipicie zijn, m die ïii de iaceke welcke in gefchil is, gcenfints PjngcuitcrelTeert : Oock fullen fijn Majefteyt en Kctcyde: Staten, ftrifte laft en ordre geven, dat alle jonniilcnalrecde gegeven, en noch te geven (na |»er teneur ende inhoude) behoorlijck ter executie ■FMtt lullen werden, en effeft forteren. ς^                  xii ■cn?NVannCCr d'Amba^deurs der gefeyde Hee- atcn, ende andere Minifters met publijcque iichïï?'· v°oriien> z™ 't Hof van fijn Doorluch- louS JCrfytVanGroot Bri«annien fich ont- KnnuE.' en klaScn over dc onbillickhey t der fcnMaS' Wclcl£c-gcvelt mochte zijn, foo fal kcrcvidTe tCyt vcrforëen» d^ de feive in fijn Raedt Idatbi,kwi.nt(?CXamen Sebracht werden, op Norfeon? u °rdrCSencautelen' in ditTradaet Nbckomfn\OUdCnziin' e" haer behoorlijck ef- °mcn hebben i en fal oock forge dragen,dat

-ocr page 393-

j.Titi

Piacaten, ι. Boeck.

350

miffien nemen, om de Schepen derVrunden te j naem foude zijn, dat den voorfeyden Sch

alles wierde voortgeholpen, 't welck h} rechtvaerdigh lal ondernemen; foo veribeciT^ alle en een yegelij ck, al waer de gefeyde Meel? Ü

waer tekens in het voornoemde Articul

verboden is. XVI. Eyndelijck is verdragen en befloten, dat dit te- genwoordige Tra&aec met alles wat dacr in vervat is (foo haeft mogelijck ) van wederzyden fal wer- den geratificeert en beveftight, en dat de Ratifica- tien dacr op gedaen, binnen twee maenden na date defes, wederzijdts en behoorlijck vanparchycn ful- len werden uytgcwiiTek : Voorts fal het genoemde Tractaet binnen den tijdt van een maend na fooda- nigc uytwiifelinge der Ratificatien, in bchoorlijcke en authentijeque formen worden overgelevert, foo van d'eene zyde aen de Gouverneurs der Engelfche Maetfchappyen,door Ooft-Indien en Africa ivoop- handel dry vende, als van d'andere zyde aen de Be: winthebbers der Nederlandtfche Maetfchappyen van gelijcken in Ooit en Weft-Indien Handelende-, en fal foo wel van hooghft-gemelte fyne Koningh- lijckeMajefteyt, als van de voornoemde Heeren Staten, met de eerfte gelegentheyt aen de refpedi- vc Gouverneurs en Opperfte van haer Colonien en Plaetfcn, in yeder gedeelte des Aerdtbodems buy- ten Europa gelegen, werden verfonden, ten dien eynde dat het van haer, en van alle andere binnen haer Heerfchappyen, en onder haer macht refpecti- velijck woonende, ièer naeuw onderhouden ende vervult mach werden. Formulier van Zee-bneven-, te ver- faecken en te verkenen by den Heer Op- per-Admirael^ of diegene welcke deju- rifdiciie der Zee-faecken met het ordi- narü Recht is aenbevolen, het zy de Schout, of andere hooge Magiflraet,de de Comm^jfariffen of andere Principa- len en Officieren der Tol-hnyfen, in hare refpetiive Havens en 'L laelfen onder fyne Majefleyts ^Domeynen ghekgent voor alle Schelp en en Vaertuygen-, van daer Zeylmaeckende» volgens de difpo- fitie van het vijfde Articul defes Tra- el aets. ALlen den genen die defen fal werden verthoont Saluyt. Wy . . . Admirael . . . wy . . . Gommiflariièn des Opper-Admi- raels . . . plaets bekledende..... ofwy . . . Rechter . . . in de hooge Rechtbanck ter Admiraliteyt . . . of wy Schout of Magiftraet . ... of wy Commiifa- rifen, of principale Officiers der Tol-Huyfen ter Stede of in de Haven . . . getuygen en doen te weten, dat N.N. . . Meeeiler, of Schip- per van het Schip genaemt . . . voor ons is gecompareert, en met folemnelen Ecde verklaert heeft, dat het gcfeyde Schip of Vacrtuygh . . voerende . . . wat min of meer ( die men gemecnlijck Thans noemt, . . . waer van hy tegenwoordigh Meefter of Schipper is, toebehoort aen de Inwoonders . . . onder de Domey- nen van den Doorluchtighilen ende Machtighften Heer ende Koningh van Engelandt, Schotlandt, Vranckrijck en Yrlandt, Bcfchermer des Geloofs, &c. Soo waer lijck moefl hem Godt Almachtigh hel- pen. En naerdien het ons ten hooghften aenge-

Schipper met fijn Schip en inhebbendc ty.

mach belanden en aenkomen, dat men hem' ftelijck gelieve te ontfangen ■, beleefdelijck te o halen, endenae de wettigebetalinge derordiir

Tollen en andere dingen in te laten komen ,* datt

mach binnen komen, verblyven, TJ £, []a Rivieren en Domeynen weder uytvaren, enalW ley Recht van Zee-faecken , Koopmanfchapt* enCommercien ghebruyeken in alle Plaetfeni> het hem beft en geradenfl: duncken fal, veerrfe enbereydt zijnde, fulcks t'aller tyden metvolb men danckbaerheyt te erkennen, waerom wy to meerder geloof en getuygenifle defe tegenwoorl' ge AcTre met oni e handt onderteeckent, en niet op Zegel hebben bekrachtight. Gegeven dagh . . . in't J aer onfes Heeren

Formulier van Zee-Brieven, i> verfiecken ende te verkenen by fóffa ger me e fier en vande Steden en Havem der Vereenighde Nederlanden, m alle Schepen en Vaertuygen, daer x& daen Zeylmaeckende^volgens dedifft- fit ie van het vijfde Articul defes ïtt claets.                              / "jT^Oorluchtighfte, Doorluchtige, Seer-machtigi, •*-^S eer-H dele, Eerwaerde ende Voorfichug? Heeren, Keyfers , Koningen, Republijcquen, Princcn , Hertogen, Graven, Baronnen,Heeren Burgermeefteren, Schepenen, Raden,Rechters, Oilcieren, Jufticieren ende Regenten van alk 'Steden ende Plaetfen, foo Geeftelijcke als Wc· reldthjcke, die defe tegenwoordige lullen ficn e lefen ·, Wy Burgermeeftereh ende Regeerden derStadt .... doen te weten, . ■ dat Schipper van't Schip . . . voor ons f compareert is, ende met iölemnelen Ecde verklacn heeft dat het Schip , . . genaemt . . groot omtrent . . . Laften, min ofm$ . . . waer van hy tegenwoordigh Schipper ft d'Ingezetenen defer Vereenighde Provincieni toebehoorende ·, Soo waer lij ck moefl hemGoitff' machtigh helpen. Ende naerdien het ons tes hooghften aenghenaem foude zijn, dat den ν*'· feyden Schipper in alles werde voort-gheholp1 't welck hy eerlijck ende rechtvaerdigh fal <$Φ$ men, alware de gcfeyde Meefter of Schipper ff · ■fijn Schip en in-hebbende Waren mach W^% ende aenkomen, dat men hem gunftelijck ge»e j te ontfangen , beleefdelijck te onthalen) C1je' de wettige betalinge der ordinarisTollenenae · dere dingen in te laten komen, dat hy maaibij komen, verblyven, UE.Havenen,R^cr«n Domeynen weder uytvaren, ende allerlcy & van Zee-faecken, Koopmanfchappen éjp] _ mercien gebruyeken, in alle Plaetfen > oacr £ g beft ende geradenfl: duncken fal, vaerdighco^ reyt zijnde , fulcks t'allen tyden met voli0^ danckbaerheyt re erkennen, waerom wytot der geloof ende getuygenifle defe tc%en} .£ΐφ

1&

J

'■''■■■■■ ■■ ■■'■ ■ ...'■'.,-.                                            .■■.

-ocr page 394-

Tractaten van Vrede en Commercie, &c.

onderteeckent, ende mee oniè Zegels beveftight. In Londen den eerften December 1Ó74. Was onderteeckent met verfchcyde handen,

ç á hebben bekrachtight. Gegeven . ' . Z«PieD , in'tjaeronfesHecren . . .

mA\

Tor meerder verfeeckeringc en bckrachtmge van 1 ÷ .lies ende van yeder van dien, hebben wy 1 f " Jhenoemde ComnliiTarifen foo wel van. Sfccmelte fync Koninghlijcke Majeftey t,als % voornoemde Heeren Staten Generael, met * olkomen macht dacr toe vcrfien zrjnde, het felve

L.S. Tho. Culpeper.· L.S. L. S. G. "Downmg. L. S, L.S. Richardbord. L.S. L.S. mU.Thomfon. L.S. L.S. John.JoUtf.         L.S. L. S. John BuchwQYth. L. S.

y. Corver. Gr. Sauttjn. SamnelBeyer. And. van Vojfen. Ø et. "Duvelaer. M. Michielfon,

TraBaet van Navigatie en Commercie > tufjchen den Komngh van Sweden ter eenre, ende de Heeren Staten Generael der Vereenïghde Nederlanden ter andere zy de, denzo November 1675- tot Stockholm ghcjlooten mie geteeckent, Endegeratïficeert in date den 13 Maert ió7 6.

\l Staten Generael der Vereenïghde Ne- derlanden. TDoente weten : Allen ende ç een yegelijcken die dit aengaen mach : ** Dat nadem ael tuiTchen den Doorluchtig- ften ende Grootmachtighilen Prins en Heere, de hierCüh'l, door Godes genade der Sweden, fcothen en Wenden Koningh, Groot-Furft van f inlandt, Hertogh van Schonen, Efthen,Carelen, feremen,Verden, Stettin, Pomcren, Cafluben, En Wenden, Princc van Rugen, Heere tot Inger- EienlandtenWifmar, oock Paltz-Graef aen den fRbijn , Hcrtoge in Beyeren, Gulich , Cleef, I pergh, &c. ter eenre, ende Ons ter andere zyde, fdüor vederzijdts Gedeputeerden, daer toe met Igenocghfamelaft ten voften voorfien zijnde, bin- pen Stockholm den 2 6 November in denjare 16j 5 ■een Traclaet van Commercie en Navigatie is op- feerechr; volgende hier na van woorde tot woorde peiniercert. Ã\Å ondergefchreve Gedeputeerden en Com- Sp^nuilarifen vanden Doorluchtighften en Groot- Imaehtigliftcn Prins en Heere, de Heer GW,door iGodcs Genade der S weden, Gotthen en Wenden iKoningh , Groot-Furft vaa.Finlandt, Hertogh mn Sehonen, Eithen, Carelbn, Bremen, Ver- pen, Stettin, Pomeren, Caiïuben en Wenden, rnnsvanRugcn, Heere tot Ingermenlandt en jVVifmar, oock Paltz-Graef aen den Rhijn, Her- tjgh in Beyeren , Gulich , Cleef, Bergh, «Sec. ip^cn genadighften Koningh ende Heere, maken pekenr, dat nadcmael den Minifter van de Hoogh jtndc Mogende Heeren Staten Generael der Ver- fcnighde Nederlanden, aen het Hof van hooghft- Kcmclte fyn Koninghlijcke Majefteyt refiderende, T® "cer Chrifliaen Conftantijn Rumpf, heeft te ß^?Ã^ïíåç' demeeninge en intentie van de PSn-gemcltc Heeren Staten Generael, om de ÂçéÃË Van Commercie ende Navigatie met de . üerdancn van fyn Koninghlijcke Majeftey t van » , feherftcllen, ende dat daer uyt eenige jLJcSefchept werdt, om een nader Verdragh en an pC' dlc tegenwoordigh in 't grootfte ghedeelte Kn^e'1^?^01*11001"^^ wederom te reconcilieren, liajcft C eni foo hecft fyne Koninghlijcke •tnthr^C mjtalleen UY£ fyne aengeboorne ghene- à cJt tot den Staet der Vereenïghde Nederlan- ^tcreilp 1Verfcheyde Verbonden ende ghemene 11 al voor lange beveftight, nemaer oock

uytiynen goeden yver, ende oprechte liefde tot de tranquillitey t of gcrufthey t vande geheele Chri- ftenheyt, en tot de herftelünge van de generale Vrede, geen middelen willen laten voor-by-gaen, waer door niet alleen de iecinïteyt vande Commer- cie ende Navigatie herftelt , nemaer oock door wederzijts goede officicn den wcgh gebaent mocht werden tot de generale Vrede, die daer op verder ibude mogen volgen , ende alle de calamitcyten van den teghenwoordigen Oorlogh , eyndigen : Dienvolgendc heefe fync Koninghlijcke Majefteyt Ons volle macht daer toe gegeven hebbende, gelaft ende bevoolen, dat Wy rqft den vooriz Heer Rc- iidentinighehjeks tot de voorfz Onderhandclinge geauthoiifeertzijnde, tot dien eyndcfouden t'ia- men komen, ende tot de vooriz Onderhandclinge toe-treden : Derhalven hebben Wy ondergcichrc- ven wederzijdtsrcfpcitivcCommiilariien en Mi* niftcr aen het Ho ff van Sweden refiderende, lbo heyliamen werek aengevangen, ende daer toe voor- een gedeelte ons beholpen hebbende met de Arti- culen tuflchen hooghft-gedachtc fyne Koninghlijc- ke Majefteyt van Sweden, ende de Hoogh Mog. Heeren Staten Generael, in 's Graven-Hage Anno lóójdcn T* Julyover wederzijdts Commercie en Navigatie provifionelijcken opghcrecht, zijn wy op naervolgendc wy fe onderlinge over-ecn-gheko- men en verdragen. I. De Onderdanen ende Ingezetenen van Sweden, ende van de Vereenïghde Nederlanden, fullen lbo we! geduyrendc defen Oorlogh als te vooren, heb- ben ende genieten een volkomen vryhey c en libcr- teyt van Navigatie en Commercie, met alle Kijc- ken, Staten, Landen ende Provinciën, lbo wel van fyne Koninghlijcke Majefteyt van Sweden, en van de hoogh-gcmelte Heeren Staten Generael, als van die gene, die met hooghft-gcdachte fyn Ko- ninghlijcke Majefteyt van Sweden, of met hoogh- gemelte Heeren Staten Generael in Vrede, Vrunt- ichapofNeutraliteytzijn, of fullen wefen, londer dat de felve in de vooriz liberteyt getroublecrt ofte geinquieteert fullen mogen werden, door de Sche- pen ofte Vaertuygcn van de een der voornoemde hooge parthyen, of der felver Onderdanen , ter occafic van den tegenwoordigen Oorlogh, of van de vyandtfehap, die'er tegenwoordigh is j of hier nam aels ibude mogen wefen, tuflchen de felve of I hare Succeficurs, ende4de Rij eken, Staten ende I                                                                  Lan-

-ocr page 395-

I I

35S                       Placaten. i.Boeck. 13. Xk.

lijeke Majefteyt van Sweden, of de hoogWa, Heeren Staten Generael, tegenwoordigh inn logh zijn, of hier namaels in Oorlogh fouden ^ gen geraecken. Het en fal evenwel niet geoorloft zijn eenigW Vivres of yet dat totvoetlèl ende onderhoudt^

Landen , daer mede de andere parthye vrundt- fchap of'Neutraliteyt onderhoudt, of hier naer- maels onderhouden foude mogen.                       i I I. Wel-verftaende nochtans dat wederzijdts On- derdanen en Inghezetenen, niet fullcn vermogen

eenige Contrabande of verboden Koopmanfchap- pen te brengen in de Rij eken, Staten of Landen, foo van fyne Koninghlijcke Majefteyt van S weden, ende van den Sraet der Vereenighde Nederlanden, als mede van die gene daer mede fy η Koninghlijcke Majefteyt van Sweden, of de hoogh-gemelte Hee- ren Staten Generael, yrundtfehap of neutraliccyt onderhouden, en met de welcke een van haer bcy- de in Oorlogh is geinvolveert, of namaels in Oorlog geinvolveert foude mogen werden. III. Ende om gantfeh en t'eenemael te cviteren, ende voor te komen alle mis-verftanden en difputen, de welcke over de defignatie of beteeckeninge van de voorfz Contrabande of verbode Koopmanfchap- pen fouden mogen ontftacn, is onderlinge goedt- ghevonden en verdragen, dat onder die naem be- grepen fullen zijn alle foor ten vanoffenfive en de- feniiveWapenen) voornamentlijck daer mede vuyr gegeven wert, met alle 't gene daer van dependeert, als daer zijn Kanons, Mortieren, Mufquetten, Carabijns , Mufquettons , Piftolen , Petarden , Bomben, Granaten, Sauzyfen , Peck-kranflèn, Affeuten, Forquetren, Bandeliers, Kruyt, Lon- ten , Kogels, Salpetef, Degens, Lanfen, Piec- ken, Hellebaerden, Partifanen, gewapende Vle- gels , Morgen-fterren, en voorts allerhande ibor- ten van ofYenfive Wapenen, als oock Morions, Stormhoeden, Caiquetten, Curaiïen, Harnafïèn, Jacqucn dé Maillie, Rondafïèn, Schilden, ende alle andere defenfive Wapenen, midtfgaders alle het gene dient tot toeruftinge van den Oorlogh, als Paerden, Zadels, Piftool - Holfters , ende toe- ruftinge van Paerden, foo van de Cavallerye als Ar til lerye, ten ware alle 't felve beftont in een feer kleyn getal, daer uyt men foudekonnen oordelen dat fulcics niet tot den Oorlogh, maer tot eenigh an- der gebruyek was gedeftineert, IV. Over-fulcks fullen voor Contrabande of verboden Goederen niet gehouden werden, Geldt, Tarwe, Koorn, ende andere foorten van Granen, Erten, Boonen, Sout, Wijn,Oly, noch yec dat tot voetfel

onder de gepermitteerde Koopmanfchappen"^ kent, of Soldaten, of oock yets daer vanι! Vyandt dire&elijck of indereftelijck eenige av ^ tagie trecken, of waer mede de felve verfterdetii, de konnen werden, te tranfporteren ofte te voerè^· naer cenighe Fortreffen, Steden of Plaetfen 1 Guarnifocn belet, geduyrende den tij dt dat tm nige FortefTe, Stade of Plaetfe door deTroupg ende Militie van fyn Koninghlijcke Majefteyt^ Sweden, of vannoogh-ghemelte Heeren Star*' Generael, of van der fel ver refpe&ive Geall% den te Lande, ende oock te Water, tenaenfis van de FortreiTen, Steden en Plaetfen aendeZg gelegen, berent, geblocqueert of belegert fulfe zij η, met intentie om de felve te ver meefteren V I. Wyders om te beletten dat de Contrabande e' verboden Koopmanfchappen, hier vooren gei» cificeert, naer eenige vyandtlijcke Havenen, é eenige Plaetfen onder het gebiedt van denVyaoè gelegen, niet mogen werden gebracht, ende dj oock onder praetext van het felve te willen belcttta de vryheyt ende ièeckerheyt van de Navigatie té Commercie niet mach komen te lyden eenighon- behoorlijck retardement, fullen de Onderdana ende Ingezetenen van wederzijdts Landen, alk· fints't zy in wederzijdts Havenen en Reeden, { oock in de volle Zee, mogen volftaen metverroo- ninge van foodanige behoorlijcke Zee-Brieven,als voor defen akijdtgebruyckelijck zijn gewed,« als men in toekomende onderlinge naerder foöj mogen convenieren endegoedtvindem, ende na exhibitie of vertooninge van Pafporten, coniirf rendedcquantiteytenqualiteyt van de ingelaèr Goederen, verleent by de Officieren van de Plu*. fen, daer de voorfz Goederen geladen en inget men zij n, ende volgens welcke Pafpor ten de Rea' ten van fodanige uytgaende Goederen betaekzf Ende in gevalle de voorfz Schepen eenige Contfi· bande of verboden Koopmanfchappen foudenit gen hebben ingeladen, fal als dan in 't voorfc w portgedefigneertftaen de plaetfe, naer dev^ de voorfz Contrabande ofte verboden Koopt* fchappen ghevoert fullen werden j ende fullell< felve Schepen naer de voorfz vertooninge niet^ der mogen werden gemolefteert, gevifitcert, ^ derfochtof verachtert, nochteopgehouden^ reyfè, onder wat pretext het oock foude m> wefen. vu.         j Ende by foo verre bevonden mochte Jö*j dat eenige Schepen, toebehoorende v/e-U refpective Onderdanen ende Ingezetenen, ZJK in 't geheel of ten deele met de voorfz Contf* j of verboden Koopmanfchappen g^^f^jj eenige Vyandtlijcke Plaetfen of Havenen g»j neert fouden wefen, fullen alleen devoo riz trabande Koopmanfchappen door den c0I"r^ , ten Rechter van goeden pryfe yerklaat» w 1

en onderhoudt van 't leven dient > noch oock Yfer, Koper en Metael, noch eenige andere Koopman- fchappen, die tot Bouwenen equiperen van Sche- pen dienftigh zijn; als Hennip,Zeyl-doeck, aller- hande foorten van Peck en Teer, Maften ,Balcken, Krom-hout, S cheeps-plancken, Kabels, Anckers, eenige deelen van dien, nochte oock eenige andere Koopman fchappen die ten Oorlogh te Water ofte Lande niet zij η geapproprieert, veel min foodani- ge die tot eenigh ander gebruyek als ten Oorlogh gepraepareert en ghefatfoeneert zijn; noch oock eenige andere foorten van Koopmanfchappen, de welcke in het voorgaende Articul niet zijn ghe-ex- primeert ·, maer fal het tranfport van alle de felve toegelaten wefen foo wel naer de Landen van fyne Koninghlijcke Majefteyt van Sweden, of van den Staet van de Vereenighde Nederlanden, als van foodanige Natiën, met de welcke fyne Koningh-

-ocr page 396-

Xradaten van Vrede en Commercie, <3cc.~

119

gedaen, dat alle de gene, die hun albereyts in foo- danigen dienft hebben laten aennemen , om de vooriz Koopvaerdy-fchepen, Goederen cn Koop- manichappen aen te taften ende te incommodcren, by foo verre de ielve noch niet ibuden mogen we- fen vcrtrocken, dc$ vooriz dienildatelijck fullen hebben te verlaten ·, op poene van daer over mede aen Lijf en Goedtgcitraft te werden. XIII. Endc fullen die gene, die airede ten fine vooriz vertrocken zijn, gehouden weien den voorfz dienft te verlaten,ende binnen den rijdt van drie maenden weder te keeren} op poene van daer over aen Lijf en Goedt als vooren geftrafr te werden. XIV. Ende nademael voor de iècuiitey c cn vryhey t van de Navigatie ende Commercie, de wclckc by dit Traclaet werc beooght, feer weynigh fal weien ge- daen ende gc-eftcclueerr, ten ware de Zee van alle andere Commiiïïe-vaerdersgantich en t'ecncmacl wierde bevrijdt ·, foo is tot beter obièrvantie van het voorfzTraeTraet onderlinge mede verdragen, dat fyneConinghlijckeMajefteyt van Sweden, ende de Heeren Staten Generael dcrVcreenighde Ne- derlanden, alle goede en meelt -krach ti ge officien fullen aen wenden, om haer refpedTrive Gealheerden totgelijckeinterdifltieenprohibitie van de voorfz Commiiïïe-vaerdcrs, foo haeft ecnighfints doen- lijckfal zijn, mede te perfuaderen, ghclijck men oock feeckerlijck verhoopt, datdefèlvc totfooda- nigen heyliamen werek fullen konnen werden gein- duceert. XV Ende alibo de vryheyt en libertcyt der Commer- cie» niet wel en kan beftaen, fonder onderlinge correfpondentie ende wiflelinge van Boeven, ende derièlvervryepafiagiej foo fullen fyne Coningh- lijcke Majefteyt van Sweden, endc dchoogh-ge- melte Heeren Staten Generael, van gelijcken oock alle meeft-krachtige devoiren ende goede oflicien aen wenden, ten cynde de voorfz Brieven en oock de Poften , niet alleen door wederzijdts Rijcken cn Landen , maer oock van derfclver rcfpetlive Geallieerden, vry en onverhindertvoortacn weder- om mogen palieren. X V I. Eyndelijcken fullen fyne Koninghlijcke Maje- fteyt van S weeden, ende de Heeren Staten Gene- rael der Vereenighde Nederlanden, acnftontsnae de Ratificatie van het jegenwoordighe Traclact ordre ftcllen, dat wederzijdts Onderdanen ende Ingezetenen, ten fpoedighften mogen werden ont- ilagen» ende dat alle Schepen, Koopmanicbap- peii} Geit, ende alle andere Goederen, wederzijdts Onderdanen ende Ingezetenen toebchoorende, ende teroccafie van den Oorlogh opgebracht, ge- arreftcert en gedetineert, aen de rechte Eygenaers mogen werden gereftitueert, ende dat de ielve iaï werden gepermitteert ende toegelaten, over al vry te mogen gacn, hare Schepen, Koopmanfchappen, Geldt, endc alle andere Goederen» te vervoeren naer iöodanighe Plactièn, daer fulcks haer by de tegenwoordige Conventie gepermitteert ende toe- gelaten is. Ende werden onder dit Articul verftaen ende begrepen, niet alleen de Koopmanichappen, Schepen, Geldt ende andere Goederen, die by de Ingezetenen van de hoogh-gemeJte Heeren Staten Geue

fifqj

eert mogen werden i macr fullen de Sche-

con

, «f midtfgaders de verdere endc overige ge-

' Pcn «4rde ende vryc Koopmanfchappen blyven

confifcaac.

buyten

VIII.

AltdeGocdewn cndeKoopmanfchappcn toc- hehoorende wcdersdjdö Onderdanen en Ingcze- felfs foodanige die volgens de difpolitie van I Srgacnde Α rticulen gepermitteert, endc niet ί τ£%* zijn,gevonden wadende m eemgcVyant I rkeSchepen, lullen acngeflagen ende gcconhT- V]L· moeien werden, fonder eenigc exceptie of JLe· faer regens fal t'eeiicmacl vry ende geen .SnfifcatiefubjcSzijn, al 'tgenc geladen ial zijn I Schepen , tocbehoorende wcderzijdts Onder- I dUn ende Ingezetenen, felfs de Goederen toeko- I mende de Vyanden van d'een of d'ander zyde, ί uvt„cfondeitalleen de Contrabande of verbodene I Koopmanfchappen, gedeftincert na vyandtlijcke ί Havenen, waer tcgens geproccdccrt fal werden in Iconformité van't gene hier vooren gheilatueert is·, I deK-lijcks fullen oock alle Paflagiers, wefende On- I derdanen van de Vyandcn van d'cen of d'ander zy- f de, fich ghs-crabarqueerc hebbende in Schepen, I wederzijdes Ingezetenen tocbehoorende, vry zijn j I endc daer uyt niet gelicht mogen werden, allcen- I liickuyrgefondert alle Vyandtlijcke Officieren. ï                    Ix· Ende byaldien fyne Koninghlijcke Majefteyt IvanSwcden, of de hoogh-gemclte Heeren Staten | Generael fouden mogen goedtvinden ofnoodigh | achten, de Koopvacrdyc-Schepen, tot meerder Kccuriteyt ende feeckerheyt met eenighe Oorlogh- I Schepen te doen convoyeren, föo mllcn de ielve de jjCapiteynen van de voorfz Convoyers wel fcherpe- | lijeken ghelailen, geen vyandthjeke aftien tegens | wederzijdts Onderdanen of Geallieerden, te mogen | ondernemen of plegen, iboinhetgsen alsweder- I keren, geduyrendc het voorfz Con voy, ende tot I dat weder in de Haven, dacr fy uytgevaren zijn, ful- pen weien te rugge-gekeert. X. ;, wydersfal ten wederzyden foo by fyne Ko- fcinghlijcke Majefteyt van S weden, als by de hoog- jgcmeltc Heeren Staten Generael, acn der iel ver Ireipeélive Onderdanen ende Ingezetenen werden gncinterdiceert ende verboden , haer in eenigen Pieritvanyemanden, wie die oock foude mogen Ρ'cien, te begeven, om op des felfs Commiilie acn ptaitcn, te veroveren, ofeenighfïnts te beletten ptte uicommoderen wederzijdtsKoopvaerdy-fchc- \a dercn°fKoopmanfehappcn ·, op poene

C

aen,

0ver acn-Lijf en Goedtgheftraft te wer-

XL

kvden ι Vm B^ehjcken generalijcken ten wcder- h<x2 cncndcccnyegehjcken wel expreflelijck hwdvfïlltCrdicCCrt: cn verboden ccnige KooP- nocbeh Pjn> Goederen en Koopmanfchappen, FtenerüdcwederziJdtsOnderdanen en' Inge- f f°o van rgcn°men en verovert in eenige Havenen, E van rJJïC L?mngWijcke Majefteyt van S weden 'tcm^n, .gh"gemelteHeeren Scaten Generael Γ "'ogen op-brengen. Djgj, ,            XII. taiReoriW?1 fal °°ck ten wederzyden fooda- i ^dre werden gheftelt, ende die voorfieninge

-ocr page 397-

Placaten- ι. Boeck. i^.Tk.

3Ó<

Generael, maer oock die voor de declaratie van den Oorlogh, by andere genomen, ende in de Have- nen van deGeunieerde Provinciën opgebracht zijn, maer de queftien ende gefchillen, voor date van oe- fen lucTueufen Oorlogh ontflaen > fulleninbilUck- heyt en gerechtigheyt, volgengendein conformi- té van de voorighe Tra&atcn getermineert wer- den. Wy onder-gefchreven wederzijdes refpeéHve Commiilariflên van fyne Koninghlijcke Majefleyt van Sweeden, ende Refident van de Heeeen Sta- ten Generael der Verecnighde Nederlanden , belo- ven dat de voorfchreve Articulen oprechtelij eken ende ter goeder trouwen naci-gekomen, ende by iyne Koninghlijcke Majefleyt van Sweeden, ende de hoogh-gemeltc Heeren Staten Generael gerati- ficeertj ende wederzij dts Aclen van Ratificatien binnen clentijdt van vier maenden, te reeckenen van huyden date defes , of eerder is het doenelijck, alhier tot Stockholm ge-extradeert en uytgewiflèlt iullen werden. Xen oirkonde hebben Wy deièn met Oniè gewoonelijcke Signaturen ende Zegels bekrachtight, in Stockholm den fès-en-twintigh- ilen November 167 f. Onder flondt, (X. S.) Ed, Ehrenfleen. CL. S.) J. Lagerfeldt. (L. S.) C. C. Rumpf. (L.S.) Nicolaus Gyldenflalpe.

Ende naedemael daet en boven medeonderi' is geaccordeert ende verdragen, dat de Ratifi ^ van't voorfz Traftaetby fyneKoninghlijcketf jeftey t van Sweden ende Ons, binnen den tiidt vier maenden naer de onderteeckeningevand^ of eerder, is het doenhjek, tot Stockholm^' exeradeert endeuytghewilTelt fullen werden· f' hebben Wy in gevolge van 't felve Verdragh' h°° voorfz Traftaet in alle fyne poinctenendeAtti^ len geapprobeert, geconfirmeert ende geratificee?t gelijck Wy het felve approberen, confirmerenei ratificeren midts defen 5 belovende hetfclyeingu fyne poin&en ende Articulen, fmceerlijcken end oprechtelijcken te onderhouden en*naer te komen en niet te gedogen dat het felve by yemandtwordJ ghekrenckt ofce verbroocken : Ende tot meerder verfceckerheyt van dien, hebben Wy defen met Onfen grooten Zegel doen zegelen, ende door den Prffifiderende in Oniè Vergaderinge laten paraphe- ren, ende door Onfen eerften Griffier doen teee- kenen. In den Hage den derthienden Maert 16*6 Was geparapheert JV.van Heuckelom^x. Onder ftondt, Ter Ordonnantie van de hoogh-gemcltè Heeren Staten Generael. Geteeckent, H: Fanl Hebbende onder uyt hangen het voorfz groote Zegel in rooden Wailche.

3 3. TraBaet 'van Vrede , gemaecki, ende geflooten tuffchen de Hetra Ambaffddeurs ende Tknipstentiarijfen van Syne Majefleyt van VranckHja te eenre, ende de Heeren Ambaffadews ende Tlenipotentiariffen van de Staten Gi- nerael der Fereenighde Nederlanden, ter andere zyde. In date den Augufti 1678.

f^fT^N den name van Godt den Schepper; ||.©f' pfl Aen alle ende een yegelijck, voor tegen- IllJIff woordigh ende toekomende» zykenne- wascisw Üjcrlc, dat gcduyrende den Oorlogh die ontftaen is t'zedert ecnige Jaren hcrwaerts tuffchen den Alderhooghflcn, Alder-Doorluchtighften en Groot-Machtighften Prince L O UIS de XIV. byder gratie Godts, Alder-Chriflelijckflen Ko- mngh van Vranckrijck ende Navarre, en de Hee- ren Staten Generael der Vereenighde Nederlan- den ·, Syne Majefleyt t'allen tyden hadde behouden een fIncerc bcgeerifc, om aen gemelte Heeren Sta- ten wederom te geven fijn voorgaende vruntfehap, ende de felve aen hem de betuyginge van 'trefpedt voor iyne Majefleyt, ende de erkentenifie voor die confiderable advantages ende obligatien die de felve hebben ontfangen, iöo van fyne Majefleyt, als van de Koningen desfèlfs Predeceiïèurs: Soo ift eyndclijck gebeurt, dat defè goede difpofitien, ge- fecondeert zynde door de krachtige officien van den Alder-Doorluchtighilenen Groot-Machtigh- ftcn Prince den Koningh vari Groot Brittannien, de wclcke geduyrende defè bekommerlijcke tyden, wanneer by nae het gantfche Chriflenrijck in de Wapenen was, niet opgehouden heeft door fynen racdt ende goede advifèn, alles totwelflant ende rufle van 't Gemeen te contribueren, fyne Alder- Chriilelijckfle Majefleyt, ende de Heeren Staten Generael, midtfgadeis alle de andere Princen ende Potentaten die in defenOorlogh zijn geintereiïèert,

daerheen gedifponeert hadde, om teconfenteren dat de Stadt Nimegen verkooren wierde? omiBC aldacr van Vrede te handelen ·, ende omms d; toe te komen, foo hadde fyne Alder-Chriftelijckik Majefleyt tot des felfs extraordinaris AmbafTadeiK ende Plenipotentiariffen genomineert denHeere Grave d'Eflrades, Marfchalck van Vranckrijcki ende Ridder van fyne Ordrc, den Heere Cohh Ridder, Marquis de Croifly, ordinaris] Raediia dcnRaedt van State, ende de Heer de Mefauh Ridder, Grave d'Avaux, oock Raedt infg Raede: Ende de Heeren Staten GeneraeMcHeff Hyeronimus van Beverningky Heer van Tep* gen, Curateur van de Univerfiteyt tot Lcydeftf

fan, Heere vanOdijck, Cortgene, &x. Ρ«^ Noblc, enreprefenterended'Edelen m^]fE, deringeende Raedt van Zcelandt, endeden^ ïFillem van Haren, Grietman van de BiWfc " \ puteerden in der fel ver Vergaderinge van*eg^ Staten van Hollandt, Zeelandt, &c. Wel*: ν traordinaris Ambafladeurs ende Plenipote^^ behoorlijck geinflrueert zynde van de goedci tie van hare Meeflers , hebben fich vervolge" ^ ncn de voorfz Stadt Nimegen vervoegd» $ nae wederzijrs communicatie van deV°Jjna*\'# van de welcke de Copien in het eynde ν Tradlaet van woorde te woorde zij» g^n ^ zijn over een ghekomen , over de Go ^

r

-ocr page 398-

			Tradiaten van Vrede en Commercie, 6cc.
									3ói
		Vrede ende Vrundtfchap, in maniere hier na yolgenoe.                      ^ Dutcr in het toekomende tuifchen fyne Alder- puniteliickfte Majefteyt, ende des fclfs Succcf- furs Koningen van Vranckrijck ende van Na- re' ende fyne Koninghrijcken ter eenre, ende V1 u4ren Staten Generael der Vereenighde Ne- cierlanden ter andere zyde, een goede, vafte, ge- trouwe ι inviolable Vrede ial zijn, ende vervolgens houden ende werden nagelaten alle vyandtlijcke °Len j van wat natuere de felvc ibude mogen zijn, ruilchen hooghft-ghemelten Heer Koningh ende hoo^h-gemelte Heeren Staten Generael, ibo ter 2ee° ais op andere Wateren, ende te Lande, in alle der felver Koninghrijcken, Landtfchappen, Landen, Provinciën ende Hccrlijckheden, ende tuifchen der felver Onderdanen ende Inwoonders, van wat qualitey t ende conditie de felve foude mo- gen zijn, fonder exceptie van Plaetiènofte Pcr- iöoneji. I I. Ende indien eenigePrinfen by d'een of d'andere parthyen genomen wierdein d'Öoft-Zeeof Noort- Zee, van TerNeufcaf totaen heteynde van het Canuel, in den tijdt van vier weecken, of van het voorfz eynde van 't Canael tot aen de Caep Sint Vincent, inden tijdt van fes weecken, ende van dacr tot in de Middclantfche Zee, tot aen de Linie, in den tijdt van thien weecken, endc van de Linie af, ende in alle andere Plactièn van de Werelt, bin- nen den tijdt van acht maenden, te reeckenea van dendaghdatdefe Vrede tot Parijs enindenHage lal zijngepubliceert, foolullende voorfz Prinfen, endede fchade die by d'een of d'andere zyde gele- den lullen werden, nae't verloop van den voorfz geprefigcerden tijdt, in rekeninge werden gebracht, ende fal alle het geene dat genomen fal zijn, weder- om gegeven werden, met compenfatie van alle de lehaden dicdaer door zijn veroorfaeckt. III. Verders fal tuffchen hooghft-gemelte Heer Ko- mngh en hoogh-gemeke Heeren Staten Generael, ende der felver refpeftive Onderdanen ende In- woonderen, rcciproquelijck wefen een vafte ende eeuwige Vrundtfchap ende goede correfpondentie ter Zee ende te Lande, endc voorts over al foo tonnen alsbuyten Europa, fonder te reilcntercn van tongelijck endc fchade die de felve geleden ■> loudc »wgen hebben, foo in voortyden als ter occa- 1 bandden Oorlogh. Fh                IV. r,i"r Jleauyt krachce vandefc vruntfehapen weipondentie, foo wel fyne Majefteyt als de Hee- ren ίη " Generael> getrouwehjeken vervorde- vanaPaVanccren dcn welftant ende profperiteyt port hffn ende van dcn anderen, door allefcp- ocafi^r* raedt cade reële ailiftentie, in alle niet m„i■ tCn allen cyden»en ™ het toekomende tien Tnt?rfninecnigeTra^tenofte Negotia- brenae,, Υ CeniSe fchade ^e konnentoc- ^A^Ll· of/e andere zyde , maer de kenniflc r, a· ' e aer van ovcr endc wcder hc>-dt, Γοη„νΐ5δΓ°ν5η meternit endeoprechtig- men he£™ als ^ daer van ^nniflè fullen beko-
						V.
					Diegene, wekkers Goederen zijn gearrefteert of geconfiiqueert gheweeft, ter occafie van den. voorfe Oorlogh , hare Erfgenamen , ofte actie hebbende, van wat conditien of Religiën de felve ibuden mogen zijn, fullen die Goederen wederom genieten ende poiïciHe daer van nemen op eyge au- thoriteyt, endc uyt krachte van dit tegenwoordige Trattaet, fonder datfy vannooden fullen hebben haer toevlucht te nemen tot de/ uftitie, niet tegen- itaendeaüe incorporatienvandenFifcael, engage- menten, reële giften, fententien provifioneel ofte definitif, gegeven by default of contumacie, by ablenrie van parthyen, ende de felve daer op niet gehoort zijnde, Tractaten, Accorden ende Trans- acties-wat renunciatie dat inde voorfz Trans- actien oock ibude mogen zijn gc-expreilèerf,omme dciêlve parthyen uyt de Goederen te fluyten', die aen deielve toebehooren ·, ende lullen alle een yegelijckc Goederen ende gerechtigheden , de welcke in conformité van het jegenwoordighe Tradtaet fullen werden gereftuueert, ofce gerefti- tueert moeten \verden,reciproquelij'ck aen de eerfte Eygcnaers, hare Erven, ofte der felver actiën ver- kregen hebbende, mogen werden verkocht by de iclve Erfgenamen, fonder dat vannooden lal zijn hier toe te verkrygen ecnigh particulier confent: Ende dat dicn-yolgende de Eygcnaers der renten die van wegens den Filcael foude mogen zijn ghe- conftitueert in plaetfe van de verkochte Goederen, golijck mede der renten ende actiën totlaftcnvan den Fiièael, refpeétivelijck fullen mogen ddbone- renvanden eygendom der felver by verkoopinge ofte anderllnts, als van hare andere vryecygene Goederen. VI. Endc allbohet Marquilaet van Bergen op den Zoom, met alle de gerechtigheden en inkomften daer van dependerende, ende generalijck allede Landen ende Goederen toebehoorende den Heere Grave van Auvergne , Cornel-Generael van de lichte Paerdenvan Vranckrijck , ende de welcke onder de macht van hoogh-gemelte Heeren Staten Generael der Vereenighde Nederlanden zijn ge- iayicert ende geconfifqueert, ter occafie van den Oorlogh, dacr van dit tegenwoordige Trattaet een cynde behoort te maecken; ibo is geaccordeert, dat den ghemelten Heere Gravc van Auvergne lal werden herfteltindc pofleftic van'tgemelte Mar- quiiaet van Bergen op den Zoom, ende de appen- dentien ende dependentien van dien, midtigaders in de gerechtigheden, A£tien, Privilegiën , Ulan- tien endePrerogativcn die hy genootcn heeft voor date van de declaratie van defen Oorlogh. V I I. Een yégelijck fal eftettivelijck behouden endc befittende Lantfchappen, Steden endc Plactièn, Landen , Eylanden endc Hcerlijckhcdcn , foo binnen als buyten Europa, de welcke de ielve tcgen- woordigh hebben endc befitten, fonder daer in gc- troubleert nochtc gemolciteert te werden, directe- lijck ofte indircctelijck, op wat manier het felve foudeciogen zijn. VIII. Maer fyne Alder-Chriitelijckfte Majefteyt wil- lende aen de Heeren Staten Generael wederom geven fyne oude vrundtfchap, en daer van by dele Χ χ                         ecca-
								•

-ocr page 399-

%6z                         Placaten. ι Boeck. 13

Tit.

onder iiiffifante cautie, te ftellen in een van de Sr den die fyn Majefteyt daer toe nomineren fal XIII. De Heeren Staten Generael hebben belooft end beloven by dcfen, niet alleen te fullen verblyven in een exacle neutralitey t, fonder dire£tclijck oft indire&elijck te mogen aflifteren de Vyanden vai Vranckrijck, ende van fyne Geallieerden ·, mac oock te fullen guaranderen alle de verbinteniiTenir, de wekke Spaigne lal treden door hetTraéhct dat gemaeckt fal werden tuflehen hare Alder-Chrilk lijcke en Catholijcque Majefteyten, ende voorna- mentlijck die verbinteniile, by, het wekke den Ca. tholijcquen Koningh gehouden fal wefen, de ièlve neutraliteyt te onderhouden. XIV. Indien door onkundigheyt of andcrfintscenin non-obièrvantie of inconvenient tegen ditTracha aen de zyde van fyne Majefteyt, of van de Heeren Staten Generael, en der fel ver Succeflèurs mechte komen voor te vallen, lbo f il daerom defe Vrede en Alliantie echter in lijn volle kracht verblyyen, fonder dat men daerom fal komen tot een rupturc van de vrundtfehap ende goede correfpondentie, maer men fal aenftondts de voorfz contraventie promptelijck^repareren; ende indien de felve voott quamen doorfaute van particuliere Onderdanen, foo fullen de ièlve alleen daer over geftraft endege- kaftijdt werden. X V. Ende om in het toekomende de Commercie,ca de vruntlchap tuflehen de Onderdanen vanhoogft- gemelte Heere Koningh , ende die van hoogt gemelte Heeren Staten Generael der Vercenighdt Nederlanden te beter te verièeckeren; foo is gcao cordeert ende overeengekomen, datingWc hier naemaels eenige inbreuckevan vrundtfehap, ■ ofte rupturc tuflehen de Kroone Vranckrijck,ende de Heeren Staten Generael der Vercenighdc Pro- vinciën, ('tweickGodtwil verhoeden) iöudeko- men voor te vallen, lbo fal t'allen tyden, fes maea· den tijdt gegeven werden nae de voorfz rupturc, aen de Ingezetenen van d'een en d'andere zyde, os haerfelven te konnen retireren met hare eftóttn, ende die te tranfporteren daer het haer goet-dune- kenfal, 'twelck haer fal werden gepermitteerd mogen doen, midtfgaders in alle vryheyt tciwj verkoopen ende traniporteren hare Goederen m Meubelen , ibnder dat yemandt haer daer in» mogen verhinderen, nochte geduyrende denv ooi- ichreven tijdt van fes maenden, te mogen procede- ren tot cenigh arreft van hare effe&en, vcel^ der tot het arrefteren hunner Perfonen. § XVI.             U\ ,u Acngaende de preteniie ende intereft, ΡψΤ£ den Heere Prince van Orangc, waer over by » op huyden geteeckent, feparatclijck is ghettf':t ende over een gekomen, de felve A6te met aPg inhouden van dien, lal eiFe£t forteren, ende «er geconfirmeert, voltrocken ende ge-^^f^, fyneformeende inhouden, niet min now®'. dan of alle defelve poin&en in 't generael, ^ yeder van dien in het particulier, van woor^ woorde in dit tegenwoordige Traétaet w*01 o fercert. XVII.         ■_ .-jSri· Ende alfoo fyne Majefteyt ende de Heef ^

occaiie een particuliere preuve betoonen, fal de fèlve immediatelijck na het uy twiilèlen van de Ra- tificatien van deiên, herftellen in de poiTeilie van de Stadt Maeftricht» met het Graeffchap van Vroonhof, ende de Gracffchappen en Landen van Valckenburgh, Daelhemende 's Her togen-Raede van Over-Maze, met alle de Dorpen van redemp- tie, Bancken van St. Servaes, ende alle het geene van de ièlve Stadt is dependerende. I X. De hoogh-gemelte Heeren Staten Generael be- loven , dat alle het gene concerneert de exercitie van de Roomfche Catholique Religie, ende het beiit van de Goederen der geencr die daer van pro- feilie maecken, fullen werden gereitabiliecrt ende gemaintineert, fonder eenighe exceptie binnen de voorfz Stadt Maeftricht, ende wat daer vatide- pendcertj in foodanigen ftaet, als de felye zijn ge- reguleert gheweeft by de Capkulatien van Anno 1632, ende dat die gene die voorflen zijngeweeft van eenige Kerckelijcke goederen, Canonicaten, Peribnatcn, Provooftfchappen, ende andere bene- ficien, daer in iiillen verblyven, ende de ièlve ge- nieten, fonder eenige contradi&ie. X. Syne Majefteyt wederom gevende acn de Hee- ren Staten Generael de Stadt Maeftricht, ende de Landen daer van dependerende, fal vermogen daer uyt te doen halen en vervoeren alle de Artillerye, Buskruyt, Kogels, Vivres, ende andere Munitie η van Oorlogh, die daer in bevonden fullen werden

ten tydevande overgevinge van defelve Plaets, ende dat diegene die tot hcc lelve werek fullen zijn gecommitteert, vryheyt fullen mogen hebben haer te bedienen, foo fy het fouden mogen goetvinden, tweemaenden langhgeduyrcndc, van Wagens en Schepen van dat Landt, de welcke vrye paflagie iiillen hebben foo te Water als te Lande, tot wech- voeringe van de voorfz Munitie, en lal aen de ièlve by de Gouverneurs, Commandeurs, Officiers ofte Magiftraten van de ièlve Stadt gegeven werden alle faciliteyt die de ièlve konnen toebrengen, tot het weghvoeren ende conduiferen van de fclve Artil- lerye ende Munitien-, ende fullen oock defelve Officieren, Soldaten ende Oorloghs-luyden, ende andere die uyt de ièlve Plaetfe fullen trecken, ver- mogen mede te nemen die Goederen en Meublen aen haer toebehoorende, fonder dat aen haer ghe- oorloftialzijnyetsteeyilchen van de Inwoonders van defelve Stadt Maeftricht, ende daer rontom , nochte der ièlver Huyfen te befchadigen, ofte eeni- ge faecken aen de felve Inwoonders toekomende, wegh te nemen. X I. Alle Oorloghs-gevangenen fullen van d'een en d'anderc zyde los-gelaten werden, ibnder referve of difiinclie, ende fonder bctaïinge vaneenighrant- foen. XII. Het lichten van "de Contributien, ge-eyfcht by den Intendant van de Stadt Maftricht, op de Lan- den daer onder behoorende, fal werden gheconti- nueert over de reftanten die vervallen fullen«tot op de Ratificatie van dit tegenwoordige Traftaet, en de achterftallen die noch onbetaelt zijn, fullen wer- den voldaen binnen den tijdt van drie maenden na

en

den voorfz term ijn, in behoorlij cke termynen,

-ocr page 400-

Tradaten van Vrede en Commercie, &c.

363

r>nerael erkennen de krachtige officien die den

Staten Generael, uyt krachte van onfe refpeetive Volmachten, in der felver name, defe onderteec- kent met Onfe ordinariflc handt-teeckeningen, en daer by doen itellen onfe Cachetten. Gedaen tot Nimegen den thienden Augufti desjaers 1678. Was onderteeckent, L. S. H. van Be-

ten

h van Groot Brittannien onoplioudelijck PScontribueert door fynen raedten goede ad- iimenten, totwelftandt ende rufte vanjhet vertl f00 is ten wedcr-zyden geconvenieert, Ifbooghft - gemeke fyne Majefteyt van Groot Rr rtanmen met fyne Komnghrij eken fpeciahjck fal rdën begrepen in dit tegenwoordigh Tradact m debefte fcSneals c^rfjjck js.^ In dit tegenwoordige Tractaet van Vrede ende ΑUiantie, tullen begrepen zijn van de zyde van - hooMift-ghemelte Alder-Chnftelijckile Koningh, dcnKoningh van Sweeden, den Hcrtogh van Hol- ftcvn, den Biflchop van Straetsburgh, ende den f Prince Willem van Furftenbergh, als geinteref- [ leerden in defen tegenwóordigen Oorlogh : Daer | en boven lullen daer inne mede begrepen werden, f indien iy daer in begrepen willen zijn, den Prince I ende de Kroon van Portugaei, de Republijcque ■vanVenetien, den Hertogh van Savoyen, de 13 I Switfcrfche Cantons, en haer Geallieerden, den ■Churfuritvart Bcyeren, den Hcrtogh Johan Fre- I drick van Bronfwijck, Hanover, ende alle Konin · ■eens Potentaten, Princen en"Staten, Steden ende I particuliere Perfoonen, aen de welcke fyne Aldcr- ÏChriftelijckfte Majefteyt, op 'tverfdeck dat by |f haer aen de felve fal werden gedaen, accorderen fal, lom van iyne zyde in dit tegenwoordige Tractaei; 1 mede begrepen te werden. Ende van de zyde van de Heeren Staten Gene- iraelj den Koningh van Spaigne , ende alle der λ ielver verdere Geallieerdens, die in den tijdtvan ■fes weecken, tereeckenen t'zedert de uytwiflèlin- iecvan|dcRatificatien, iïch iu Hen verklaren den I Vrede aen te nemen: Vanghelijcken dederthien jloiïelijckc Switfcrfchc Cantons, der felver Geal- lieerden ende Geconfcedereerden, de StadtEmb- locn, ende voorts alle Koningen, Princen endc I Staten, Steden ende particuliere Perfoonen, aen |de welcke hoogh-ghemelte Heeren Staten op der Bclvcr verfoeck aen haer te doen, lullen accorde- pn, omme van hare zyde daer inne begrepen te P'crdcn, „ ,                 XX. I Hooghft-gemelte Hecre Koningh, ende hoogh-

L

d'Eflrades. L. S. Colbert. LS. <DeM*fmes.

yerningk. L.S. TV.de Ναβau. L.S. ïV.v. Haren.

Separaet Articul, raeckende den Heere Prince van Orange. Α Llbo by gevolge van den Oorlogh, die t'zedert •^^eenigeJaren herwaer ts is ontftaen tuilchen den Aider-Chiiftelijckften Koningh, ende de Heeren Staten Generael der Vereenighde Nederlanden, fyne Majefteyt heeft gedaen faiferen alle de Goe- deren toebehorende den Heere Prince van Orange, foo wel het voorfz Prinsdom, als de Heerlijckhe- den ende Landtfchappen gelegen in Vrauckrijck, ende daer van de revenuen ende inkomften heeft gegeven aen den Grave d'Auvergne, die de felve tegenwoordigh als noch bcfit, ende dat door de genade Godts den Vrede is herftelt door het Tractaec op huyden ghcilooten, ende dat dien- volgende allede bckommerlijcke effecten van den Oorlogh behooren te ceflèren ■, foo heeft fyne Ma- jefteyt belooft aen gemelten Heere Prince, ende belooft by defe feparate Acte, dat aenftonts na het uy twiflèlen van de Ratiftcatien, de ièlve het voorfz faififlèment fal af doen , ende hooghft-ghemeltc Heere Prince doen herftellen in de poflcftïc van 't voorfz Prinsdom, ende de Landen die den fel- ven toebehooren in Vranckrijck , in 'tFranfehe Comté, Charolois, Vlaendercn, ende andere Landtfchappen, dependerendc van de Dominien van fyne Majefteyt, endc in alle fyne Rechten, Actiën ·, Privilegiën, Ufantien ende Prerogativen, infoodanigenftaet, ende op de felve maniere, als hy daer van jouifleerde voor date dat hy daer van is gedepoilideert gheweeft, ter faecke van defen tegenwóordigen Oorlogh. Gedaen tot Nimegen den thienden dagh van Augufti 1678.

|cmelte Heeren Staten Generael confèfen Koningh van Groot Brittannien

en, dat , als Media-

Wasgeteeckent.

L. S. Le Marefchal          L. S. d'Eflrades. L.S. Colbert.                    L.S. L.S. <De Mefmes,             L.S.

H. van Be- verningk. W. de Najfau. tV. v. Haren.

Pewelck

dc alle ander

e Potentaten ende Princen,

ein een ghelijcke verbinteniiTe willen tre- g» aen iyne Majefteyt, endede Heeren Staten obfc ' lcn m°gcn geven hare beloften ende CSÜen yan garantie, tot executie van den in- ptvan dlt tegenwoordige Tradtaet. Hm ι,              XXI. c «tegenwoordige Tradtaet fal werden gcrati- 'onind geaPProbeert by hooghft-gemelte Heere rael ? hoogh-gcmelte Heeren Staten Ge- P'cenenri"? nde Aften van Ratiflcatien van Ejckc fn:eaande]ezyde, in goede endebehoor- fanfcs , e^erden overgelevert binnen den tijdt Ihieden r ί °ftC eerder»Γο° het felve kan ge~ pekenineelecckcncn van de" dagh van de onder- kme? °ï°üdc hTerbbcn wy AmbaiTadeurs boven- ' au den Koningh, ende van de Heeren

Volght de Miffive <van de Heeren Extraordinaris Ambajfadeurs van de Heeren Staten Generael\ aen de Heeren Extraordinaris Ambaffadeurs van fyne Koninghlycke Majeflejt van Vranck- rijck.i Mijn Heeren, Λ Lfoo het derthiende Articul van het Tradtaet -^van Vrede, geflooten en geteeckent den thien- den van defe maendc, raeckende de Neutralitey t belooft by de Heeren Staten Generael, ten reguard Xx ί                            van

-ocr page 401-

364                     Placaten. i.Boeck. 13. Tit. van de Vyanden van fyne Alder - Chriftelijckfte ' eygen intereft ende haer goede vereeninge met L· Majeftey t ende des felfs Geallieerden, als oock de Majeftey t fal komen af te eyflchcn. WyZijn n

guarantie vande verbintenifle in de welcke Spaigne

Mijn Heeren \

lal treden, ten opfichte van de felve Neutraliteyt foodanigh gceoucheert is, dat men daer uy t foude konnen infereren een verbintenifle niet allecnigh voor den tegenwoordigen rijdt, en Oorlogh, in de . Welcke de Geallieerden van de Heeren Staten Ge- nerael continueren ; nemaer oock dat men daer uyt foude konnen trecken een ghevolgh voorden toekomenden rijdt, ende voor alle occafien, ende allegelegentheden die ibuden mogen voorvallen, na dat den jegenwoordigen Oorlogh ge-cyndighc fal zijn : Ende dat U E. Excellencie wel weten, dat men noyt andere intentie gehadt heeft ten op- fichte van de voorfz Neutraliteyt , als dien-aen- gaende over een te komen voor het tegenwoordige ende geduyrende den loop van defen Oorlogh, in conformité van de Propoiitien die fyn Alder-Chri- ftelijckfte Majefteyt heeft doen voorftellen -, foo verfoecken wy U E. Excellencie ons een woordt tot eiclairciflement te willen geven, dat de intentie van fijn Majefteyt, en van U E. Excellencie is, dat het voorfz Articul niet applicabel en is, als op den tijdt dat den tegenwoordigen Oorlogh duyren fal, ende U E. Excellcncicn fullen hooghlijck verplich- ten. Mijn Heeren,

U Excellencien . Seer ootmoedige ende gehoor&m Dienaers. Was geteeckent, T)en Marefchal d'Efiraia Colbert. d 'Avaux.

Volght de ABe van Ratificatie* fyne Alder-Chriflelijckfie Majeflin raeckende de explicatie van het 4 thiende Articul van het wMtk& Traclamt. ΓΛΕη Koningh geinformeert zijnde vanfyneEi J-^traordinaris Ambafiadeurs ende Plenipotes. tiarifen op de Vrede-handelinge tot Nimmeget van de explicatie die de felve ghegeven hebbenbi hare Miflive van den feventienden Auguftuslacj'. leden, aen deExtraordinaris Ambafiadeurs

Plenipotenriarifen van de Heeren Staten Genmi: der Vereenighde Nederlanden, over het derticri Articul van het Tra&aet van Vrede, geflootenes gheteyekent totNimmegen den thiendenvanè vooriz maendt Auguftus van dit tegenwoonif Jaer, tuflehen de ghemelte Heeren Ambaffadcuii, in het welcke ge men doneer t wordt van de Neuta· liteyt die de hoogh-gemelte Heeren Staten Gent racl belooft hebben foo wel ten aenfien vanlj'/iMa· jefteyt, als van fyne Geallieerdens; als mede van de guarantie van de verbintenifle in de welcke des Koningh van Spaignen treden foude ten opfiebte van de felve Neutraliteyt : Syne Majefteyt Jè bende geleien ende ge-examineert de voorfz MË ve, by de welcke de gemelte Heeren Ambafiadcö verklaren ende verfeeckeren, dat de intenties fyne Majefteyt niet en is, fich te prevaleren of dienen van het voorfz Articul, langer als denjeg* woordigen Oorlogh duyren fal·, heeft de ψ§ explicatie hem wel laten ghevallen, deièlveg^ gre-eert, geapprobeert ende geratificeert) eveir of die geinfereert ware in het voorfz Trato. Vrede, in gevolge van het voorfz dcrthiendcA cul, ende aggre-eert, approbeert ende ratin ■ de felve midts defen ·, beloovende by fijn mm lij ck woordt na te komen, ende finceerhjcKjjg j

;dige

U E. Excellencien feer ootmo en onderdanige Dienaers.

Was geteeckent, H- v. Beverningk. W. van Haren.

Tot Nimegen den 1

Auguftii6-8.

Volght de antwoordt van de Heeren Extraordinarü Ambajfadeurs van fyne Alder-Chriflelijckfle Majefteyt, op den Br ie f vande heeren Extraw dinar is Am- bajfadeurs van de Heeren Staten Gene- raelder Vereenighde Neder tanden, tJMyn Heeren, W/Ύ hebben de Miflive van U Excellencie van *^ den feventhienden defes ontfanghen , ende hoewel de goede trouwe met de welcke den Ko- ningh onfen Meefter altijdtgehandelt heeft, ende de oprechtigheyt met de welcke fyne Majefteyt aen de Heeren Staten Generael wel heeft willen weder-

ter goeder trouwe te doen onderhouden, %M daer in vervat is, fonder toe te}*tQ$MÊM *"———......            ~M" Vf,rAf.r.p. n,Tf-KrfTr I daer tegen gedaen werde dire&elijck orin·■ , Icrupule, of oock geven ecmge verdere uytDrey-             0 5                    c^^rJhetooclPr

l

dinge aen het derthiende Articul van hetTradtaet dat wy t'iamen geilooten ende geteeckent hebben, als daer over wy ons t'iamen gheuytet hebben ·, foo willen wy U Excellencie nochmaels wel verfeecke- ren , dat de intentie van fyne Majefteyt, ende by gevolge deonfe niet en is, het voorfz Articul ver- der uyt te breyden, of ons daer van te dienen, lan- ger als den jegenwoordigen Oorlogh duyren lal, of oock na dat het Godt belieft fal hebben den Oorlog teeyndigen, de Heeren Staten Generael uyt krach- te van het felve Articul verder te obligeren, als haer

fyne Majefteyt defe jegenwoordige met 1) nc g geteyekent, ende met fijn fecreet Zegel ^J veftigen. Gegeven tot Fontaine-Bleuden jj

g Ende lager ftondt, Arnauld. een Zegel in rooden Waflche

eckent, ^ ^

-ocr page 402-

Traftaten van Vrede en Commercie, &c.

}6:

vendeopOns Koninghlijcke woordt, voor vaftj bondigh ende van waerden te houden endè naer te komen, alle het gcene dat by de voorlz Heeren Mareichal d'Efirades, Marquis de Croilly ^ ende Grave d'Avaux, of by twee van de felve, in cas van abièntie, iieckte ofte andere ongelegentheydt van denderde, ofte by een alleen, by abièntie van de twee andere, in gelijcke gelegentheydt van iieckte, ofte andere ongelegentheyt 5 geftipuleert, belooft ende geaccordccrc fal welen ·, ende oock te doen depefcheren Oniè Aften van Ratificatie binnen den tijdt die iy uyt Onièn naem daer toegheprafi- geert lullen hebben, want fulcks Ons welbehagen is. Ten oirkonden hebben Wy delen met Ons Zegel doen bekrachtigen. Gegeven tot St. Ger- mainin Laye, den drie-en-twintighftcn December in'tjaer der genade 1675"» ende van Oniè Regce- ringe hetdrie-en-dertichfte. Geteeckent LOUIS. Ende op de Plijcke ftonr, van wegen den Koningh. Geteeckent, Arnauld. Ende ghczegelt met het groot Zegel in gelen Waflchc. Volght den inhout -van de Volmacht •voor de Heeren Extraordinaris Atn- bajjadeurs ende Ψ lenipotentiarifen van de Heeren Staten Generael der Veree- nighde Nederlanden. 'iT\E Staten Generael der Vereenighde Nedcr- ^-^landen, Allen den genen die deie jegenwoor- dige fullen fien ofte hooren leien, Saluyt. Alioo Wy niets liever wenfehen, als door cen goede Vre- de te fien eyndigen den Oorlogh die de gcheclc Chriftenheyt tegen woordigh druckt, en dat door deforge en mediatie des Alder-Doorluchtighften IConinghs van Groot Britcannien de StadtNime- gen by alle de Parthyen is aengenomen tot de placts van Conferentie ■, foo hebben Wy door de fclve begeerte, om te doen ceflèren ende ophouden, voor lbo veel in Ons vermogen is, de verwoei! ingc van ibo veel Provinciën, ende het ftortcn van foo veel Chriften bloet, wel willen daer toe contribueren al wat in Ons vermogen is -, ende hebben tot dien cyn- de gedeputeert tot de voorlz by cen komftc cenige Peribonen uyt het midden van Onfe Vergaderinge, die gegeven hebben vcclderhande preuven van hare kenniflè ende experientie die fy hebben in de publijcque affaires, midtigaders van de affectie die iy dragen voor hetwclvaren van Onièn Stact, ende allbo de Heeren Hyeronimus van Èeverningk, Hecre van Tcylingen, Curateur van de Univerfi- teyt tot Leyden, voor delen Raedt endeThefau- rier-Generael van de Vereenighde Nederlanden, Wiüem van Nafjau, Heere van Odijck, Cortc- gne, &c. Premier Noblc, ende reprelènterende den'Adel in de Vergaderinge vande Heeren Starcnr ende in de Gecommitteerde Raden van Zeelandt, ende Willem van Haren} Grietman van de Bildt, Gedeputeerden in Onfe Vergaderinge van wegen de Heeren Staten van Hollandt, Zeelandt ende Vrieflandt, haer gefignaleert hebben in verfcheyde importante employen, daer in fy gegeven hebben preuven van hare getrouwigheyt, y ver ende addref- iè in het manieren der affairen; foo.hebben Wy om die redenen, ende andere goede confideratien Ons daer toe bewegende, de gemelte Heeren van Be- verningk, Odijck > ende van Haren, gecommu> teert

pier naer volght den inhoudt <vande procuratie van de Heeren Ambajja- deurs vanjyne CMajeflefl.

l

OUIS by der gracïe Godes Koningh van Vranckriick ende Navarre. Allen den genen

r j fejegenwoordigefullenfienofhooren lefen, ' f ι rt ΛίΓοο Wy niets liever wenfchen, als door ; irlcde Vrede te fien eyndigen den Oorlogh, die ïïvoordigh de Chriftenheyt druckt, ende dat | JjjydeforgccndemcdiatievanOnfc feegieve en 1 iccr beminden Broeder den Koningh van Groot IBrittannicn, deStadtvanNimmegen van allede iParthyenaenghenomenis totdeplaets van confe- ί rennes Sooijt* Dat Wy door gelijcke begeerte te I doen ceflèren en ophouden, ioo veel in ons ial zijn, \ deverwoeftinge van ibo veel Provinciën, ende het IHorten van foo veel Chriften Bloedt, yeder een [doenweten, dat WyOns t'eenemael verlatende lopdeexperientie, de bequaemheyt ende de ghe- I trouwkheyt van Oniè feer lieve ende feer beminde I Neef, den Heer Grave d'Efirades, Mareichal van I Vranckrijek, ende Ridder van Onfe Ordre, van ■Onfe wei-beminde en getrouwe den Heer Colbert, ■Marquis van CroiiTy, Ordinaris Raedt inOnfen f Raedt van State, ende van Onièn feer beminde en I getrouwe den Heer de Me/mes, oock Raedt in lünfen Raede, door de avantageufe preuves die IM'y van de iclve gehadt hebben in vcrlcheydcne I Ambafiades, ende coniiderable employen die Wy f haer betrouwt hebben, lbo wel binnen als buyten | Ons Koninghrijek -, ende om defe redenen ende | andere goede confiderarien Ons daer toe bewegen- 1de, hebben Wy de ghemeltc Heeren Mareichal ïd'Eitrades, Marquis van CroifTy, ende Grave van iAvauxgecommitteertende gedeputeert, ghelijck IWydefelve committeren ende deputeren by deiè pegenwoordigegeteyekentmet Onfe handt, ende ihehben hacr gegeven, ende geven haer volkomen Imacht, commiifieendefpcciael bevel, omtegaen Inaer de Stadt van Nimmegen, in qualiteyt van jOnfe Extraordinaris Ambafladcurs ende Plenipo- |tcnnariflcn, ende om aldaer te confereren 't zy di- jrcctclijck, ofte door bemiddelinge van de Ambaffa- ^oeurs Mcdiateurs ten weder-zyden aengenomen jenacgcaggreërt, om met alle de Ambailadeursen pimiltersvanOnfefeer lieve ende groote vrienden ÏÏ7 fmn Generael der Vereenighde Nederlanden, §Λ c v.ai1 'larc Geallieerden, mede vooriicn met Bi VoImachtc" » ^ handelen over de ïdc d ff °m tC ternuncrcn ende wegh te nemen I ïitcrentcn, die den tcgenwoordieen Oorlogh Ejfiedttn: Ende fullen de gemelïe Onfe Am- tnriCULSCnde Plenipotentiariffen alledrie gefa- iieckt f' °ftC twec vandefelve, by abfentie, Dftcii ° π andere ongclcgentheyt van den derde, fccliiS , by abfentlt' van de twec anderen, in Pcyt, da§CV 'an lkcktc ofteandere ongelegent- fcdc teer? °VCr moSenC011 snieren , oock fluyten PndeKnp iCnieengoedeen verfceckerde Vrede,

on cnA. . λ 111USC11 "oen, negotieren, oeio- CS™' alle het gene dcfelve fullen roonzVrrÜ g tc ZlJn' omte effectueren de alsof Wvfff .m« gelijcke macht enauthoriteyt,

a!s

nomenl; λ            0n Prefent waren» fchoon

hh Wel in Sfr t0e fPeciaclder volma^t en laft, ° defcn ve™t is, van nooden waTj betoo-

-ocr page 403-

Placaten. ι. Boeck. ι ?, Tit.

366

rifen uyt krachte van de Volmachten dieWyt gegeven hebben, op den thienden van defe fcS in de Stadt van Nimmegen hadden gefloten ρ refteert en geteeckent met de Heeren Hyerltu van Beverningk, Heere van Teylingen, Cu™"" van de Univerfitey t tot Leydens voor defen JlI ende Theiaurier - Generael van de Vereeniphi Nederlanden , den Heer Willem van jyJr5 Heer van Odijck, Cortegne, 8cc. Premier >%' ende reprefenterende den Adel in de Vergadering van deHfeeren Staten, ende van de Gcconuif teerde Raden in Zeelandt, ende den Heer Wï\L· van Haren, Grietman van de Bildt, Extraordina. ris AmbaiTadeurs ende Plenipotentiarifen van on| feer beminde ende groote Vrunden, de Staten Gf. nerael derVereenighdeNederlanden, van geüjc. ken verfien met behoorlijcke Volmachten 5 \ TracTaet van Vrede, volgende hier na van woord? te woorde geinfereert. Fiat inferno. S O O IS Τ, Dat Wy 't voorfz Traftaet van Vrede, ende alle en yederPoincT. en Articul daer in vervat, Ons wel nebben laten ghevallen, ciiè 't felve foo wel voor Ons, als voor Onfe Erfghcna- men, Succefleurs, Koninghrijeken,Landtfchap. pen, Landen, Heerlijckheden ende Onderdanen geaccepteert, geapprobeert, geratificeertendege- confirmeert, accepteren, approberen,ratificeren ende confirmeren 't ièlve midts defen; ende belo- ven al 't felve ter goeder trouwe, ende op onsKo- ninghlijck Woordt, ende onder verbintenuTeeé hypotheecq van alle ende yeghclijcke onfer tegen- woordige ende toekomende Goederen,' te houden, ende onverbreeckelijck te obferveren, fondcr ojt daer tegen te doen direcTelijckof indireftelijck, in wat voegen of manieren het oock foude mogen zij η. Des t'oirkon de hebben Wy defe tegenwoor- dige met Onfe handt geteeckent, ende Ons Zegel daer aen doen hangen. Gedaen tot St. Germain in Laye,den achthienden dagh van Auguftivanht! Jaer oniès Heeren 1678, ende van Onfe Regering? het fes en dertighfte. Was geteeckent, LOUIS. Van wegen den Koningh, Geteeckent, Jnuê Volght de Ratificatie qjandcSlM Generael, op hetTrattaet mnVnk ende Vrundtfchap. ΤΛΕ Staten Generael der Vereenighde Ncj?' ^landen, Allen den gecnen die defe MoJJ ofte hooren leien» Saluyt. Hebbende geficnö* ge-examineert het Tracïaet van Vrede en VroN" fchap, gemaeckt ende gefloten tot Nimmegen <W thienden Augufti defes Jaers 1678 bydenHej! Grave d'Efrades, Marfchalck van Vran«rip ende Ridder van de Ordre van den Alder-Gbni, lijekften Koningh, de Heer Colbert, Hmf* Croifiy, Ordinaris Raedt in den Raedt van|W en de Heer de Mefmes, Ridder, Grave van *g mede Raedt in den gemelten Raedt, ExtiSó^ | ris AmbaiTadeurs ende PlenipotentiariiTen van Ρ Alder-Chriftelijckfte Majefteyt opdeVre*^ delinge tot Nimmegen, inden naem ende ν

teert ende gedepüteert, gelijckWy de felve com- mitteren en deputeren by defen; ende hebfcen haer gegeven, ende geven haer volkomen macht, com- miiïieende fpeciael bevel, omtegaen na de Stadt van Nimmegen, in qualiteyt van Onfe Extraordi- naris AmbaiTadeurs ende Plenipotentiarifen tot de Vrede, om aldaer te confereren, 't zy direclrelijck, of door bemiddelinge van de Ambafladeurs Mcdia- teurs ten wederzyden aenghenomen ende geaggre- eert, om met de Extraordinaris AmbaiTadeurs en Plenipotentiarifen van fyne Alder-Chriftelijckfte Majefteyt, ende des felfs Geallieerden, voorfien met behoorlijcke Volmachten, te handelen over de middelen, om te termineren ende wegh te nemen de difrerenten die den tegenwoordigen Oorlogh vcroorfaecken ·, ende fullen de gemelte Onfe Am- bafladeurs en Plenipotentiarifen alle drie gefament- lijck, of twee van de felve, by abfentie, fieckte of andere ongelegentheyt van den derden, of een al- leen, in abfentie van de twee anderen, inghelijck geval van fieckte of andere ongelentheyt,daer over mogen convenieren, oock iluyten ende teyekenen een goede ende verièeckerde Vrede, ende genera- lijck mogen doen, negotieren, beloven ende toc- ftaen alle't gene de felve fullen oordeelen noodigh te zijn, omteeffecTueren de voorfz Vrede, ende generalijck alles te doen het gene Wy felfs fouden konnen doen, indien wy daer praTent waren, al- waer'toockdatdaer toe fpeciaelder Volmacht en laft van nooden was, als in defe voorfz jegenwoor- dige vervat is : Beloovende finceerlijck ende ter goeder trouwe voor aengenaem, vaft en bondigh te houden, al't gene dat by de ghemelte Heeren Onfe Ambafladeurs en Plenipotentiarifen, of wel by twee van de felve, in cas van abfentie, fieckte of andere ongelegentheyt van den derden, of by een alleen in abfentie van de andere twee, in gclijck ge- val van fieckte of andere ongelegentheyt, geftipu- leert, belooft ende gheaccordeert falwefèn, ende daer van te verkenen Orifè Afte van Ratificatie, binnen den tijdt die fy uyt Onfe naem daer toe ge- praefigeert fullen hebben. Aldus ghedaen in den Hage in Onfe Vergaderinge onder Ons Groot Ze- gel, paraphure van Omen Praefident, ende de Signature van Onfen eerften Griffier, den vierden January \6j6. Wasgeparapheert, E.v. Bootf ma, vt. Opdeplijcqueftondt, Ter Ordonnan- tie van de hoogh-gemelte Heeren Staten Generael. Geteeckent, //. Fagel. Hebbende onder uythan- gen het Groot Zegel in roóden Wafiche. Volght de Ratificatie <υαη dm Ko- ningh van prranckryck,op het Tracïaet van Vrede en Vrundtfchap. Τ O U IS by der gratie Godcs Koningh van -*—' Vranckrijck ende Navarre. Allen den genen die deie jegenwoordigen fullen fien of hooren leien, Saluyt. Alfoo Onfe leer lieve ende feer beminde Neef den Heer Grave d'EJlrades , Marefchalck van Vranckrijck, ende Ridder van Onfe Ordrej onfen wei-beminden ende ghetrouwen den Heer Colbert, Marquis van Croifiy, Raedt Ordinaris in Onfen Raedt van State, ende Onièn wei-bemin- den ende getrouwen den Heer de Mefmes, Grave d'Avaux, mede Raedt in Onfen Raedt, Onfe Extraordinaris AmbaiTadeurs ende Plenipotentia-

gen fyne hooghft-geme

;ite iviajeiteyi; w~ ^.,,

Heer Hyeronimus van lingen, Hurateur van d

B5e

voor defen Raedt ende Theiaurier Genö*

-ocr page 404-

		Tradaten van Vrede en Commercie, &c.
					167
			minde Neef den Heere Grave d'Eflrades, Mar- ichalck van Vranckrijck, cnde Ridder van Oniè Ordre, onièn welbeminden ende getrouwen den Heer Colbert, Marquis van Croifly, Raedt Ordi- nans in Onièn Raedt van State, cnde Onièn wel- beminden ende getrouwen den Heer de Me/mes, Grave d'Avaux, mede Raedt in Onièn Rade, Oniè Ëxtraordinaris Ambaiïadeurs ende Plenipotentia- nien , uyt kracht van de Volmachten die Wy haer gegeven hebben, op den thienden van deiè maent indeStadt Nimmegen laadden geflooten, gearre- fteert ende geteeckent met de Heer Hyeronimm van Beverningk, Heere van Teylingen, Curateur van de Univeriiteyt tot Leyden, voor delen Raedt ende Thefaurier Generael van de Vereenighdc Ne- derlanden , den Heer Willem van Na/Jau, Heer van Odijck, Cortegne, &c. Pnemier Noble, en repreiènterende den Adel in de Vergaderinge van de Heeren Staten, ende van de Gecommitteerde Raden inZeclandt, ende den Heer Willem van Haren, Grietman van de Bildt,Extraordinaris Am- baiïadeurs cnde Plenipotentiariien van Onfe iècr beminde ende groot#Vrunden, de Staten Generael der Vereenighdc Nederlanden, van gelijckcn voor- fien met behoorhjeke Volmachten , het ièparact Articul, volgende hier naer van woorde te woorde geinfereert. Fiat inferlio. SOO IST, dat Wy 't voorfz feparaet Arti- cul , ende ycder poincl van dien Ons wel hebben laten gevallen, cnde by dcièn regenwoordigen met Oniè handt geteeckent, geaggre-eert, geappro- beert ende geratificeert, aggre-eeren, approberen ende ratificeren 'tfelvc midts defen ; beloovendé ter goeder trouwen, cnde op Ons Koninghlijck woorde, het felve naer te komen, te obièrveren, endefinccerhjeken enter goeder trouwen te doen obièrveren, en niet toe te laten dat oyt dacr tegens yet gedaen fal werden, diredtelijck ofte indirefte- lijck j om watoorfaecke of occafie het iöude mogen zij η. Ten oirkonde hebben Wy defe tegenwoor- dige met Onfe handt geteeckent, cnde Ons Zegel daer aen doen hangen. Gedaen tot Sint Germain in Laye den achtienden dagh van Augufti in het Jaer Ónfes Heeren 1678. Ende van Oniè Regcrin- ge het fes-en-dertighile. Geteeckent, L O.ü" IS, van wegen den Koningh Getececkent, * Arnauld. Vokht de Ratificatie van de Staten Generael, op het feparaet Articul, ra- kende fyne Hoogheyt den Heere Trince van Oraiige ΤΛΕ Staten Generael der Vereenighdc Nedér- -^-^landcn. Allen den genen die delen fullen ficn of hooren lefen, Saluyt 'Doen te weten : Alföo ncffens het Traclaet van Vrede ende Vrundtichap, gemaecktende gefloten tot Nimmegen den thien- den Augufti 1678, mede ghctceckcnt en gefloten is een ièparact Articul door den Heer Grave d'Eflrades, Mareichal van Vranckrijck, en Rid- der van de Ordres van den Alder-Chriftelijckften Koningh, den Heer Colbert, Marquis de Croiily» Raedt ordinaris in den Raedt van State ·, ende den Heer de Mefmes, Ridder, Grave d'Avaux, mede Raedt
	.-eerdeProvinciën, de Heer Willem-van ψ GeUa-fvanOdijck,Corcegne,&c. Premier R^"endcreprefenterende de Edelen in de Sta- ¥o0'Cj din de Gecommitteerde Raden van Zee- 1 ι de de Heer Willem van Haren, Griet- r ^dcBildt, Gedeputeerden in Onfe Ver- i'n ΐ van wegen de Sraten van Hollandt , Zee- I '-pde Vrieilandc, Onfe Extraordinans Am- Kriurs ende PlenipotentiarüTen op de voorfz tÏÏundcImge tot Nimmegen, in Onfen name rr Onfen t'wegen uyt kracht van harere- BSivcVolmachten: Hebbende infgelijcks gefien Εί gc-cxafflincertde Miffive die Onfeghernelte Κ Sadcurs en Plenipotentiariien aende Hee- En^ibailadcurs ende Plenipotentiarifen van fyne ildcr-Chriitelijckile Majefteyt gefchreven hebben tnfevenrhienden van de voorfz maendt Augufti ·, fcnvdede annvoortdiede gcmelte Heeren Am- Eindcurs ende Plenipotentiarifen van hooghft- icdachce fyne Majefteyt daer op ten fclvcndagc lebben gegeven, concernerendc de explicatie van Sdcrthienoic Articul van het voorfz Traclaet, mitf- pders deAfte vanden vijfden September des te- ■enwoordigen Jacrs, by de welcke hooghft-gedach- Sc ï'vnc Majcilcyc geapprobeert heeft de explicatie iie'dc gemclte Heeren Ambaffadeurs endePleni- ïoxnnariièn van fyne Majefteyt gegeven hadden iverhet voorfz derthiende Articul van het vooriz ■"raitactvan'Vrede·, welck Traclaet van Vrede, Sneven, Aden ende Pouvoirs, hier naervolgen yan woorde te woorde geinfereert:. Fiat infertio. I Ende nademael den inhout van het voorfchreve 'nchet raedebrenght, dat de Aften vanRatifi- tten van d'een ende d'ander zyde, in goede ende Aoorlijckeforme fullen werden overgelevert bin- jen den tijdt van fes Weecken, of eerder foo het plve kan geichieden, te reeckenen van den dagh landeonderteeckeninge SOO IST, dat Wy ptc2;even preuven van Onfe fmeeriteyt, en om voldoen aenhet geen Onfe Ambaiïadeurs voor >ns belooft hebben, het vooriz Traclaet, ende ^'der Articul van dien, hebben geaggre-eert, ge- Kprobcertendegcratificeert, gehjek Wyhetfclve pgic-ceren, approberenende ratificeren by dcfèii; iloovende ter goeder 'trouwe, cnde oprechtehjek, m Wyhetfelve onverbrceckelijck fullen naerko- Pen, onderhouden ende obièrveren van poinel tot piJict, in confbrmité van den inhouden van dien, pacr oyt daer tegen te doen, direclehjck of indi- .-ejijcK, op wat wyfe ende manier het oockfou- m mogen zijn. Des t'oirkonde hebben Wy defen ^milderende van Onfe Vergaderinge doen pa- P«rcn, ende by Onfen eerften Griffier onder- JtSnm kCnde mec 0ns Sroot Ze&el beveiligen. fep nZm fnfe Vergaderinge, in 's Graven-Hagc "gentluenden September 1678. %ht de Ratificatie <van den Koning Xan Vranckrijck, op het feparaet Articul, rockende fyne Hougheydt den Heere rrrnce van Oranre OU τ c - , I^Vnn 1 - 1 yder £ratie GodtsKoningh van |c cïefe •!onJckcnde Navarrc; Allen den geenen Pen, SalufnW00rdlScn fullen ficn ofte hooren )'c· Alloo Onfe feer heve ende leer be-

-ocr page 405-

Placaten. ι. Bocck. 11* Tit.

368

Raedt in fynen Rade, Extraordinaris Ambafla- deurs ende Plenipoüentiarifen van fyne Alder- ChriftelijckfteMajefteyt op de Vrede-handelinge tot Nimmegen, uyt den naem ende van wegen hooghftgedachtefyne Majeileyt; ende door de Heeren Hyeronimm van Beverningk , Heere van Teylingen, Curateur van de Univeriïteyt tot Leydcn, voor deièn Raedt ende Thefaurier-Ge- neracl van de Geünieerde Provinciën■, den Heere Willem van Najjau, Heere van Ödijck, Cortegue, &c. Premier Noblc, ende reprefenterende de Edelen in de Vergaderinge van de Staten , ende Gecommitteerde Raden van Zeelandt, ende den Heer Willem van Haren, Grietman van de Bildt, Gedeputeerden in Onfe Vergaderinge van wegen de Heeren Staten van Hollandt, Zeelandt en Vrief- landt, Onfe Extraordinaris Ambafiadeurs ende Plenipotentiarifen op de Vrede - handelinge tot Nimmegen voornoemt, uytOnfen name en van Oniènt weghen, uyt krachte van hare reipective Pouvoirs; welckfcparaet Articul alhier volght van woorde te woorde geinfereerti biatinferiko. S O O IS Τ, Dat Wy hebben geaggre-eert, gcapprobeert ende geratificeert het vooriz feparaet Articul, gelijck Wyhetièlve aggre-eren, appro- beren ende ratificeren by deièn, even als of het fel- ve geinfereert was in 't voorizTtaétaet van Vrede en Vrundtfchap ·, belovende dat Wy onverbreec- kelijck naerkomen, onderhouden en obièrveren fullen alle 't gene daer in vervat is, ibnder oy t daer tegen te doen direclelijck of indire&elijck, onder wat prstext het oock foude mogen wefen. Des t'oirkonde hebben Wy deièn de Prieiïderende van Onfe Vergaderinge doen Parapheren, ende by Onièn eerften Griffier onderteyekenen, ende niet Ons Groot Zegel beveiligen. Gedaen in Onfe Vergaderinge in 's Graven-Hage den negenthien- den September 1078. Verkondiginge van den Vrede, den thienden Auguili des loopenden Jaers 1678 folemnelijck gefloten tot Nimmegen tuilchen den Koningh van Vranckrijck ter eenre , ende de Staten Generael der Vereenighde Nederlanden, ter andere zyde,daer op wederzijdts Ratificatie in behoorlijc- ke foftne den twintighften defes maendts September binnen de voorfz Stadtvan Nimmegen ghe-extradeert ende uytgewiflèlt zijn. Ά/fEnlaeteenyegelijck midts deiènweten, dat **-*'-*-tot lof en eer van Godt de Heer Almachtigh, vclftandt ende bevorderinge van 't gemene befte

vandefe Vereenighde Nederlanden in ν

ibnder , den thienden Augufti defes \

Jaers 1678 binnen de StadtNimnie»cn c &$ en geflooten is, een goede , vafte, "hetro^ onverbreeckelijckeV^rede, tuflehen^en htÜï* gedachten Koningh van Vranckrijck ter een? de hoog-gemelte Staten Generael ter anderei3 daer op wederzijdts Ratificatien in behoor]'■" forme den twintighften defes la openden m September binnen Nimmegen voornoemt4 uy tgewillelt, ende dat ίόο ter Zee, verfchè tof ren, als te Lande, in alle de Landen, Landtf\ pen ende Steden, onder wederzijdts Rai ibnder onderfcheyt van Plactfen gelegen, rnife ders ^tuilchen hare Volckeren ende Inghczete» van wat ftaet ofte conditie die oock foudenmr»; weien, fulcks dat alle aden van hoftiliteyt 1 Vyandtfchap moeten ceflèren ende ophouden^ expiratie van. derefpe&ivetermynen, hieroró ge-expreflèert; te weten, naer de expiratie^ vier Weecken ( te reeckenen van huydendaghrj de gedane publicatie van de voorfz gemaeckte^ dein 's Graven-Hage, ende fulcks naer den fes twintighften van de aenftaende maendtO&olj· in de Ooft ende Noord t-Zee , van TerNeuIh Noorwegen af, tot het eynde van 't Canael; era na den tijdt van iès Weecken, ende /ulcksnaé negenden November toekomende vanhetepi van 't Canael tot acn de Caep St. Vincent; ernk den tijdt van thien Weecken, ende fulcks kt fevenden van de aenftaende maendt Decemberc de Caep St. Vincent voornoemt in de Middetó-I fcheZee, tot aen de Linie; ende eyndelijckcitl den tijdt van acht maenden , ende, fuJefa m den acht en twintighften Mey 1675) vanejideotj de Linie, in alle Plactfen van de Wereldt. Derhalven kaftende beveelt men dien-volgsj expreilèlijck midts defen allen ende een] _ ibo Onderdanen ende Ingezetenen van de refpcll ve Vereenighde Nederlandtfche Provincienjaj die gecne die onder haer Hoogh Mog. onds nigheydtende gehooriaemheyt zijn gezeteMj voorfz Vrede in eonformité van den voorfz Ti» te bnverbreeckelijck te onderhouden, fonder® tegens yets te doen, op peyne van geftraftrew J den als Perturbateurs van de gemeeneriuVo»* e enige genade, faveur, verdraghoftediflinj* Aldus gearrefteert ende bciloten ter Vergaap·! van de hoogh-ghemelte Staten Generael^ *J Hage den twee en twintighften September m Was gheparapheert, Ί). vanWyn£MrjnL'i Onder ftondt, Ter Ordonnantie van de»·[ Geteeckent, H.Fagel Zijnde op het WWÊ druckthet Cachec van haer Hoogh Mog. jjpl rooden Ouwel, overdeckt met een Papieren R |

m

^ 4,. T^raciaet van Commercie, Navigatie ende Jidarine \ gemaeckt^t

ir:--

ten ende vafl-geflelt tuffchen de Heeren Ambajfadeurs ende Tleffip^'f^

v

υ mi, u/nc j.yj.uiciicjt· va/t r ι u-fitκι y tκ ici ccftrcy c/mc uc ühih'- ï \dm ende 'Plenipoientiariffenvan de Staten Generael der Vereenighde Nwr

ter andere zyde, In date den thienden Augufti 1 6 7 8

Et Traftaet van Vrede 't welek heden ghe-

Generael der Vereenighde Nederlanden

00

ilooten is tuilchen den Alder-Chrifte- lijckften Koningh ende de Heeren Staten

ceflèren en ophouden allecoriaecken van^é· gen, die een tijdt langh hadde gealtereerten^

f.

-ocr page 406-

Traclaten van Vrede en Commercie, Sec.

169

j-rtdcarrHHe die fyne Majefteyt alajdt gefaadc f ïr voor der ielver welvaren, volgens de exempe- ïnvart de Koningen fyne Predeceileurs, ende de , ' h gemeke Hecrcn Staten Generael mfgehjeks Srbetuygendediegenegentheyt, die de ietve nrHcfen ^cthoont hebben voor de grootheyt van Vnnckrijck, ende tot een fmccrè erKentenille van I. bli'-aticn ende confidcrable avantagies en voor- Hen f die de felve voor delen ontfaiigen hebben, i°o is hét te geloven dat die goede intelligentie tuf- fchen fyne Majefteyt ende de Heeren Stzten Genc- -j noytialkonnen werden gstroublecrt; maer eclück fyne'Majefteyt niet wil naerlaten of yet ver- fuvinco, dat devoorfz goede intelligentie foude konnen bekrachtigen; ende dat de Heeren Staren Generael oock niet anders wenfehen, dan de felve eeuwightedoenduyren, hebben gcoordeelt dat daer toe geen beter noch ièeckerder middel was, als tccftabliffcren en vaft teilellen een vrye en volko- mene Correfpöndentie tuilchen de Onderdanen ter wederzyden-, ende ten dien eynde te reguleren hare particuliere intereften in't ftuck van Commer- cie, Navigatie ende Marine, door Wetten ende Conventien die bequaem zijn om voor te komen ! alleinconvenienten, die de goede Cerrefpondentie \ foude konnen troubleren of verfwacken; fyneMa- \ icilcyt om te voldoen acnde begeerte van de Hee- ren Staten, hadde ordre ghegeven aen den Heer I Grove iEfhades, Marfcbalck van Vranckrijck , Ι cadc Ridder van fyne Ordre, den Heere Colbert, [Ridder, MarquisdcCroiffy, ordinaris"Raedtin i den Racdt van State, ende de Heer de Mefmes, ι Ridder, Graved'Avaux, &c. inigelijcks Raedt I infynenRaede, fyne Extraordinaris Ambafladeurs I ende Plenipotentiariftèn op de Vrede-handelinge E totNimmegen: Ende de Heeren Staten Generael. ■aen den Heer Hyeronimus van Bevernwgk, Heer 1 van Teylingen, Curateur vajti de Univerfiteyt tot iLcyden, eertijdts Raedt ende Theiaurier Gene- jraeLvan de Geünieerde Provincien,dc Heer Wïïlem WpanNaJfw, Hcere vanOdijck, Cortgene, &c. §1 reinier Noble, en repreiènterende de Ordre van IdcRiddcrfchap in de Staten v.an Zeelandtj ende

van fyne Majefteyt niet vermogen te nemen eenige Commiftien tot particuliere uytniftingen ten Oor- logh, of Brieven van Reprelalien van Princen ofte Staten, Vyandcn zijnde van de ghemelte Heeren Staten Generael, ende noch minder de felve uyc krachte van ioodanige Commiiïïen of Brieven van Reprelalien, eenigermaten verhinderen of befcha- digen, noch oock met de ièlve ren Vrybeuvte te gaen; op poene van vervolght en gheftrafc te* wor- den als Piraten; het gene inighelijcks var. de zyde van de Onderdanen van de Vereenighde Provin- ciën , ten reguardc van de Onderdanen van fyn gc- melte Majefteyt ial werden onderhouden ·, ende iullen ten dien eyndeibo dick ende menighmael als het van d'een of d'ander zyde ial welen vcrloch t, in de Landen onder het gebiedt van'fyne gemclte Ma- jefteyt, ende in de Geünieerde Provinciën ghepu- bliceert ende vernieuwt werden Placaten, leer ex- pres enprascilèlijck verbiedende, dat niemandt in eenigerhande maniere iich ialmoghen dienen van ioodanige Commiflien of Brieven van Reprelalien, op pcene hier vooren verhaelt, die icherpelijck re- gens de Overtreders lullen werden ghe-executeert, boven dereftitutie ende volle vergocdinge, daer toe fygheho uden fullen zijn aen diegene, aen de welcke fy eenige fchade verooriaeck t hebben, I I I. Ende om dies te meer teghen tegacn alleincon- venienten , die verooriaeckt iöuden mogen wer- den, doorPriniènghemaecktbyinadvertcnric, of 'anderiints, ende inibnderheyt in verre afgelegene Plaetièn; ibo is verdragen en gheaccordcert, dat indiender eenige Prinièngcmaeckt werden van de een of andere zyde in de Ooft of inde Noordt-Zee, van Ter Neuie in Noorwegen af, tot het eynde van 't Canael, binnen den tijdt van vier Weccken j of van het eynde van 't Canael tot aen de Caep van Sint Vincent, binnen den tijdt van fes Weecken ; en van daer in de Middeland tiche Zee,en tot aen de Linie, binnen den tijdt van thien Weccken ·, en van daer over de Liilic ende in alle Plaetièn van.de Wereldt, binnen den tijdt van acht Maenden, te reeckenen van den dagh van de publicatie van het tegenwoordige Traclaet : Soo fullen alle ioodani- ge Prinien en ichaden, die naer den vooriz gepraj- rigeerden tijdt aen d'een of d'andere zyde gemaeckt of veroorfaeckt werden, in reeckeninghe moeten werden gebracht, en oock al het gene genomen is, ial werden ghereftitucert met alle fchaden die daer uyt fal weien ontftaen. I V. Alle Brieven van Marque ende Reprcfalien die hier bevoorens ibudc mogen zij η verleent, uyt wat ooriaecke het oock ibude mogen wefenj iullen voor nul ende van onwaerden vcrklaert werden, ende en fullen hier nacrmaels door geen van de ghemelte Geallieerde in prejuditie van des anders Onderda- nen gegeven mogen werden, ten zy alleenlijck in cas van openbare weygcringe van Juftitic ; welc- ke weygeringhe niet voor bevveièn en fal konnen acnghenomen werden, lbo de Requefte van den Veribecker der vooriz Reprelalien niet en is ghe- communiceertaen den Minifter die van wegen den S tact, tegens welckers> Onderdanen de iel ve moei- ten werden verleent, aldaer ter plactfe fal weien, ten eynde dat hy binnen den tijd van vier maenden of eerder, indien het doenlijck is, /Ichvan 'tcon- Y y                       traric

l

(i

Hccr Willem van Haren, Grietman van de Bildt,

pedeputeerden ter Vergaderiiige van de Staten generael, van de Provinciën vanHollandt, Zee- '""'' c', cnr-k Vrieilandt, om te confereren ende te omen, in krachte van

i

per relpcftive Volmachten ten wederzyden ghc- E ,rt) ejiwaervan deCopie hier achter zijn Wiv^ ■ °VCr een ^ra&aet van Commercie en 'igatic, in maniere navolgende. x, 'T7 r**.                                              -L. Jd ^erdancn van fyne Majefteyt, ende van fïederl Trm Staten Generael der Vereenighde èlfcv 3'l "' ^l"en recip"oquelijck ghenieten de jïri*neyt in't ftuck van Commercie en Naviga- 'orlooi Jg7adt !lcbbcn van alle tyden voor delen fcicien ,leKoningnriJcken, Staten endePro- ' Van de" eenen ende van den anderen. fcnsad j alfoo in llet toekomende den een te- lt ccnil β ercn' noch ter Zee noch te Lande>of Kenddk !Vlcrcn' ^ecn ende foetc Wateren , lCr^tn;^7^ndtrchaP^eweldtplegen,on- Jefen- P", nd,c Pr*rext het oock foude mogen ' wacnudis dien foo fullen de Onderdanen

-ocr page 407-

Placaten. ι. Bocck. ι τ,. Tit.

37°

en Havenen, aen de welcke de Capiteynen voorfz Schepen fullen laten weten de ooriaeck harekomfteeiiYerblijf.                                '^ I X. •De Oorlogh-fchepen van fyne Majefteyt, en(j, de ghemelte Heeren Staten Generael, als diev/ hare Onderdanen, die ten Oorlogh fullen .\ycf8 uy tgeruft, fullen in alle vryighey t hare Prinfen ditf» op haer Vyanden hebben genomen, mogen inbre gen daer het haer goedtduncken fal, ionder W houden te zijn in eenighe Rechten, 'tzy vand' Heeren Admiralen, of die vande Admiraliteyt 0f eenige anderen; gelijck oock de voorfz Schepend Prinfen, komende in de Havenen of Baeyenvan fyne Majefteyt, of de gemelte Heeren Staten Ge- nerael, niet fullen konnen gearrefteert of aen<>hc. houden werden, noch oock de Officieren vand? Plaetfen kenniffe fullen mogen nemen, of dePrin. ien wel ofqualijck genomen zijn j maer fullenvcr· mogen uyt te loopen, ende vry en· liber ghecon. voyeert werden naer de Plaetièn die haer Commif. fien mede-brengen, daer van de Capiteynen van de voorfz Oorlogh-fchepen ghehouden fullen zijn te doen blijeken -y ende in tegendeel en faldergccu verfeeckeringe, bergh-plaets of toegangh gliw ven worden in hareBaeyen of Havenen, aen die gene die Prinfen op de Onderdanen van lyn Μφ ftcy t, of de gemelte Heeren Staten Generael fulka hebben ghenomen j maer door nootfaeckelijckcii van tempeeft of perieul van de Zee daer binnenge- komen zijnde, fal men de felve foo dra doenlijk wederom doen uytloopen. X. De Onderdanen vande gemelte Heeren States Generael, en fullen voor C^ubains in Vranckrija niet gehouden werden, ende fullen midts dien ex· empt zijn van het Recht van Aubaine, ende ver- mogen te difponeren van hare Goederen byTcfta· mente, Gif te, als anderfmts, ende hare Erfgheiu- men, Onderdanen zijnde van de ghemelte Staten, in Vranckrijck of elders woonende , iullen k erffcnifTen felfs ab intefiato vermogen naer haerie nemen, fchoon fy niet hebben verkregen eenigk Brieven Van Naturalifatie, fonder dat heteffectïE foodanige vergunninge haer kan werden ghedilpj· teert of belet, onder pretext van eenigh reebtois voor-recht van Provinciën, Steden ofparticute Perfoonenj inigelijcks fullen de Onderdanen rs de gemelte Heeren Staten, fonder de voorfzm ven van Naturalifatie in alle vryighey ε haer vep. gen vaft ter neer te fetten in alle Steden vanW» om haer Koophandel cndeTraffijcq te doen>fo«© nochtans daer door te konnen verkryghen een| Rechten van Borgerfchap, ten waredatfe_w Majefteyt hadden bekomen Brieven van NaöjJ fatie in goede formc ·, ende fullen dievancieV eenighde Nederlanden generalijck, in alles m

trarie van dien mach informeren, of verforgen het behoorlijck compliment van Juftitie. V. De particuliere Onderdanen van den Koningh en fullea oock niet mogen aengefproocken of gear- refteert werden in hare Ferfoonen ende Goederen, over yetwes 't gene fyne Majefteyt foude mogen ichuldigh weien, noch oock de particuliere Onder- danen vande ghemelte Heeren Staten Generael, voordepublijcque fchulden van de ghemelte Sta- ten. V I. De Onderdanen ende Inwoonders van de Lan- den onder dè.gehoorfaemheyt van fyne Majeftey t, cndc de ghemekiifHeeren Staten Generael, lullen met malkanderen in goede Vrundtfchapende Cor- refpondentie leven, converfcren ende ommegaen·, iullen onder den anderen in Europa in alle Plaetièn van des eens ende des anders Staet ghenieten vryïg- hey t van Ncgorie enac Commercie, in alle foorten van Koopmanfchappen en Waren, daer van door de Wetten en Ordortnantien van d'een ende des anders Staet, generalijck ende over al aen een ye- gelijck, iöo Onderdanen als Vremdelingen , den Koophandel endeTranfport niet en is verboden. VIL Ende mides dien fullen de Onderdanen van fyne gemelte Majefteyt, ende die van de gemelte Hee- ren Staten Generael, vrycnliber met hare Koop- manfchappen en Schepen mogen frequenteren de Landtfchappen , Landen , Steden , Havenen , Plaetfen en Rivieren, van des een ende des anders Staet, endedefclve daer brengen , ende aen alle ende een yegelijck fonder ondericheyt verkoopen, oock koopen, trafficqueren en vervoeren alderhan- de lbortc van Koopmanfchappen en Waren, daer van het inbrengen of uytvoeren aen alle de Onder- danen van fyne Majefteyt, of de ghemelte Heeren Staten Generael nietenfal zijn verboden, fonder dat die réciproque vryighcyt door eenig Privilegie, Octroy of eenige andere particuliere vergunninge fal konnen werden ghelimiteert en gereftringeert, en ionder dat d'een of d'ander vermogen fal toe te ftacn ofte geven aen fyne Onderdanen eenighe im- muniteyten, beneficien, bon-gratuits of vry-giften, of andere voordelen, boven die gene van d'andcre zyde, of tot haer nadeel, en fonder dat de vooriz Onderdanen van d'een of d'andcre zyde gehouden fullen zijn te betalen meerder of grooter Rechten, Laften, Gabelles, of eenigerhande Impofitien op haer Pcrfooncn, Goederen, Waren, Schepen of Scheeps-vrachten , direftclijck of indire&elijck, onder wat naem of praetext het oock foude mogen wefen* als die, dewelcke betaclt werden by des eens en des anders cygen en natuyrlijcke Onderda- nen. VIII. DeOorlogh-Schepcnfoovan d'een als d'andere zyde , fullen t'allcntyden de Reen , Rivieren, Bayen en Havenen., vry ende open vinden, om daer in te komen, uyt te loopen, en ten Ancker te blyven, foo langh het de nootfaeckelijekheyt fal vereyiTchen, fonder dat fy géyiliteert fullen mogen worden, doch onder befpreck van fich hier van te dienen met difcretie, ende door een al te langh ver- blijf geen oorfaeck te geven van jaloufie ,^ noch an- derfmts aen de Gouverneurs vandc voorfz Plaetfen

overal foo favorabel ghetrafteertwerden,*ft

eygene ende natuyrlijck Onderdanen van ψ

kot

jefteyt ·, ende infonderheyt en iiillen fy"1?^ nen werden begrepen onder de fchattingefl,iö' | de Vremdelingen fouden mogen werden ghc Ende fal den ge heelcn inhoudt van ditjef" digh Articul ten reguarde van de Onderop

:

den Koningh, in de Landen onder het:gn van de ghemelte Heeren Staten gjheobferveff

Pf

-ocr page 408-

					Tracitaten van Vrede χ I. rweladene Schepen van een der Geallieerden, 'f rende voor-by de Kuiten van den anderen fijn Geallieerde, ende door tempeefï of anders komen- Hkineariffe Reen of Havenen in te vallen, en ful- 1 η niet gehouden wefen te lollen, of haer Koop- manfchappen , of een gedeelte van dien te verkoo- η' nochte oock te betalen eenige Rechten; dan lbo wanneer als fy vrywiilighlijck en naer haer wel- (Tlrajlen eenige Koopmanfchappen lollen. °"                         XII. pcSchippers van de Schepen, haer Piloten , OiÜciercn, Soldaten, Bootigefellen, ende ander Zec-varent Volck, de Schepen felfs, noch de in- ccladene Waren en Koopmanfchappen, enfullen uvtkiachte van eenige generale of particuliere or- drevanyemandt, wie het oock zy, of ter wekker oorfieekeofoccafie hetfoude mogen wefen, niet konncnaengehouden of gearreftecre werden j jae felfs nicc onder pretext dat hetis tot confervatie en bcfchcrniiiFC van den Staet : Ende generalij ck en ülder niet mogen genomen werden van de Onder- danen van d'een en d'andere zyde, als met conftnt van den genen aen wien het toebehooren fal, ende dat men betalc die dingen die men van haer ial be- geren ; waer onder nochtans niet veriiaen werdt begrepen te zijn de heilagen ende aïreften, gcdaen doorordreendeauthoriteyt van dejuftitie, ende de ordinaris manier van doen; als mede om deugh- delijckefchulden, contraclen, ende andere wetti- ge oorfaecken, daerom geprocedeert fal werden by vegen van Rechten, volgens de forme vanproce- clcrcn. XIII Alk de Onderdanen ende Inwoonderen van Vranckrijck endc der Vereenighde Nededanden, lullen in alle verfeeckertheyt ende vryigheyt ver- mogen te varen met hare Schepen, ende te traffic- queren met hare Koopmanfchappen lbnder onder- idicyttcmaeckcn > wie dat de Eyghenaers van de ielvc fouden moghen wefen, uyt hare Havenen, Koninghrijcken ende Provinciën, ende oück uyt de Havenen ende Koninghrijcken van andere Sta- ren of Princen, naer de Plaetfen van die gene, de vclckcalbcreydts Vyanden verklaert zijn, foo wel van Vranckrijck, als van de Vereenighde Neder- landen, of van een van beyden, of die hetfoude pogen werden : Gclijck oock de fclve Onderda- P« η endc Inwoonderen, fullen vermogen met de
							en Commercie, <3cc.                 371 ^ uytibnderinge van die van Contrebande. X V. Onder de foorten van Koopmanfchappen van Contrebande, veritaet men alleen begrepen te zijn alderhande Vuyr-wercken, ende andere dacrtoe behoorende, als Kanon, Muiquettcn, Mortieren, Petarden, Bomben, Granaden, Saufiilèn, Peck- kranilên, Affeuyten, Forquetten, Bandeliers, Bos- kruyt, Lonten, Salpeter, Kogels, Piccjken, Degens, Stormhocden, Helmctten,Curailèn, Hellebacrden, halve-piecken, Paerdcn, Salen,Hü! fiers, Hcnghfels tot Degens, en andere Toeruftingen ten gebruyeke van den Oorlogh dienende, XVI. Onderde voorfz iborten van Koopmanfchappen en fullen niet begrepen zijn Tarw, Koorn, en an- dere Granen, Erten, Boonen, Olyen, Wyncn, Zout, nochte generalijck alle 't gene behoort ton voetièl ende onderhoudt van 't leven ·, maer fullen vry bly ven, gclijck alle andere Koopmanfchappen en Waren in't voorgaendc Articul niet begrepen , endc fal geoorloft zijn dcfelve te vervoeren, felfs na vyandtlijcke Plaetièn van de ghemcltc Heeren Staten, uytgeibndert naer Steden en Plaetièn die belegert, geblocqueert of belet fullen zijn. XVII Tot uytvoeringe van'tgenc voorfz is, foo iilcr verdragen, dat de felve fal gefchieden in manieren navolgende; te weten, dat de Schepen ende Barc- quen met de Koopmanfchappen van de Onderda- nen van fyne Majeftey t, gekomen zijnde in eenige Havenen van de gcmel te Heeren Staten, endc wil- lende van dacr vertrecken naer de Havenen van de voornoemde Vyanden, fullen alleenlijck gehouden weien te thoonen hare Pafporten aen de Officieren van de Havenen der £;emcl te Heeren Staten, van waer fy fullen vertrecken, inhoudende de Ipecifi- catievan deladinge harer Schepen, gheattcikert ende gemcrekt met het ordinaris Zegel en Handt- teyeken, ende erkent by de Officieren van de Ad- miraliteyt ter plaetfe van waer fy ccrir. fullen zijn gevaren, met verklaringhc van de Plaetfe waer nac toe fyhet gemunt hebben, alles in ordinarife ende gcwoonlijcke forme : Naerwekkc verthooninge van hare Paipoortcn in de voorfcyde forme, en ful- len fy in haer reyièn niet ghcmoleilccrt nochte on- derfocht, opghehouden of verachtert mogen wer- den, onder watpreetext het oock l'oude moghen wefen. XVIII. Het felfde fal oock werden achtervolght tenre- guarde van de Franièhe Schepen en Barcquen, die iüllcn gaen na eenige Reen van Panden, onder de gchoorfacmheytvandeghemelte Heeren Staten, lbnder in de Havenen te willen inloopen, of dacr inloopende , fonder nochtans aldaer te willen ont- laden, ende haer la ft te breecken; welcke Schepen oock niet fullen gehouden zijn reeckenfehap te ge- ven van hare Cargaiibcnen5tcn ware dat'er vermoe- den was datfe aen Vyanden van de gemelte Heeren Staten toevoerden Koopmanfchappen van Con- trebande , gelijck hier vooren gcicyt is. X I X. Ende in cas van foodanigh apparent vermoeden fullen de gefeyde Onderdanen gehouden zijn inde Havenen te vertoonen hare Pafporten, in de forme hier vooren geipecificeert. Yy 2                          Dat
		Ι
				L e^"eeckertheyt ende vryigheyt te varen met fcianf h Pen'endc tC trafficqliercn met hare Koop- Ee F LPpen'fondcr onderfchcyt te maecken, wie pand'?pfnacrs Van de fclve fouden moghen wefen, Be w l [ \fCü> ^avcnen ende Reen van die gene, l'oorfzF Vanden ZÏ}n Van d'cen of d'andcre dcr Iculicr fjYm "> °f van een van beyde in 't parti- Iviehct nd"contradi^eofverhindcringe, van Poe van?0           mogen wefen, niet alleen recht l^eurraJcPIOOrrZ VyandtliJcke Plaetfen naer cenc lickemJ j' maer oockv:in deeenc Vyandt- f^derd,rCanrjCnC' 'tz?die Plaetfen gelegen zijn fvcrain ^"""ί^ναη een ende den*ïelven Sou- iHecren.         °ndcr de J Ui'lld*ctie van verfcheyde pWerhÏÏ^r}TeVaertcnTraffiJcq fal wefen van tooricn van Koopmanfchappen, met

-ocr page 409-

							Placaten. é. Boeck. ï 3 Tit.
			37^
								verdragen, dat indien het quame te ghebeuren Á beyde de Parthyen, of een van de felve in Oc-rl é waren ge-engageert, de Goederen toebehoorend! aen de Onderdanen van de andere partyen e <\ geladen in Schepen van die gene, die Vyandenv ° alle beyde gheworden zijn, of van een vandefely^ geenfints fullen mogen werden geconfifqueert t oorfaecke of onder pratext, van dat de felve "Lf den zijn in een Vyandtlijck Schip, en fal fulckspf obferveert werden niet alleen ak de voorfz \vJl daer in gheladen fullen zijn geweeil voor de Deel ratic van Oorlogh ·, maer felfs oock als ftJcksehe fchiet fal zijn naer de verklaringe van den Oorlcé behoudelijck het felve is gedaen binnen den tijdten determynen hier na volgende ·, te weten, indiea de felve gheladen zijn in de Ooft of in de Noori Zee, van Ter Neufe in Noorwegen af,tot aen het eynde van 't Canael in den tijdt van vier Wreeken of van het eynde van 't voorfz Canael, tot aen de Caep van St. Vincent, in tien tijdt van fes Weeë- ken, ende van daer in de MiddelandtfcheZee,en tot aen de Linie in den tijdt van thien Weecken ende over de Linie, ende in alle de Plaetfen vanè Wereldt, in den tijdt van acht Maenden, tereec- kenen van de publicatie defes, in dier voegen, dat de Koopmanichappen en Goederen vande Onder. danen en Inwoonders, gheladen in foodanigeVv- andtlijcke Schepen, gheenfints fullen mogen ver- den geconiiiqueert, geduyrende den voorfz tijdt) ende de voorfz Diftn&en, ter faecke dat het Schip den Vyadt toebehoort, maer fullen werden gherc· ftitueert of wéder-gegeven aen de Eygenaers, ion. der eenigh uytftel, ten ware de felve gheladenwa- ren naer de expiratie of het verloop van devoorü tijdt; ende evenwel fal men geenfints vermogente vervoeren naer Vyandtlijcke Havenen foodanighe Waren van Contrebande, die men iöude mogen vinden gheladen in foodanigh Vyandtlijck Schip, niet tcgenftaende de felve om devoorfe reden va- ren weder-ghegeven : Ende alfoo hier bovenval gheftek.is, dat een vry Schip falvrymaeckende Waren daer in geladen; lbo is daer en boven ghe- accordeert en verdragen, dat de vryigheyt iichocd fal uytbrey den over dePerfonendiehaerfullenl* vinden in een vry Schip, tot foodanigeneffe£Mn niet tcgenftaende {ã waren Vyanden van de eeM d'andertf parthye, of van een van de felvej W echter bevindende in een vry Schip, daer uyt iW getrocken mogen werden, ten zy het waren0ê· loghs-luyden, ende in cffe&ive dienft van defclrt Vyanden. XXIII.                  , Alle de Onderdanen ende Inwoonders van« voorfz Vereenighde Nederlanden, fullen redj- quelijcken genieten de felve Rechten, VryigW®, ende Exemptien in hare Traffijcq ende ^onlfff j cie, in de Havenen, Rhecn, Zeen ende l&- . van fyn gemelte Majefteyt; dat'er hier íïïÃ^ý is, dat de Onderdanen van fyne Majefteyt B» genieten in die van de gemelte Heeren Staten. in de openbare Zee, moet verftaen wer^"'j^ de. cgaliteyt in alle manieren aen d'een en da« ' zydc réciproque fal zijn, ende felfs foo ^n hier na de gemelte Heeren Staten in Vrede, V fchap en Neutraliteyt met eenige Koningen» ^ een en Staten waren, die Vyanden n10^6!^·. den van fyne Majefteyt, yedervan beyde o r^
					X tv.
		Dat indienfe waren gekomen binnen de Rhcen, of ontmoet in volle Zee, door eenige Schepen van de gemelte Heeren Staten, ofeenighe particuliere Reeders ten Oorlogh, zijnde haer Onderdanen, foo fullen de voorfeyde Schepen der Vereenighde Nederlanden, tot voorkominge van alle dis-ordre, die vande Franfche niet nader komen als tot op een Kanon-ichoot, ende fullen haer Boot of Chaloup vermogen te feyndcn aen Boordt van de Franfche Schepen of Barcquen, ende dacr in doen gaen al- leen twee of drie Man , aen wien door den Schip- per of Patroon van 't Franfche Schip, getoont ful- len werden de Pafpoorten en Zee-Brieven, in voe- gen hier vooren gefpeciflceert, naer het Formulier der voorfz Zee-Brieven, 't welck op het eynde.van dit Trailaet fal werden geinfereert : Uyt welcke Pafportih ende Zee-Brieven niet alleen fal konnen blijeken fyne ladinge, macr oock vande Plaetfe fy- ncr wooninghe ende refidentie, foo wel van den. Schipper of Patroon, als van het Schip felfs ·, op dat men door defetwee middelen mach weten, offy voeren Waren van Contrebande, ende ten vollen blijeke foo van de qualiteyt van 't voorfz Schip, als van den Schipper ende Patroon van dien ·, aen de welcke Pafpoorten ende Zee-Brieven volkomen geloof en vertrouwen gegeven fal moeten werden : Ende ten eynde men te beter mach kennen offe goedtzijn, endatfeingeenderhande manierenen mogen werden vervalicht en gecontrefey t, foo ful- lender van wegen fyne gemelte Majefteyt, ende de Hceren Staten Generael werden gegeven feeckere Mereken ende Contre-Zegels. XXI. Ende in gevalle in de gefeyde Franfche Schepen en Barcquen, ghedeftineert naer de Havenen van deVyanden der ghemelteHecren Staten, door de voorlz middelen eenige foodanigeKoopmanfchap- pen en Waren gevonden werden j die hier boven voor Contrebande en verboden verklaert zijn, de felve fullen ontladen,aengeflagen en geconfifqueert werden door die van de Admiraliteyt in de Veree- nighde Nederlanden, of andere competente Rech- ters , ibndcr dat dacrom het Schip en Barcque, of andere vrye en ghcoorlofde Goederen, Koopman- ichappen en W aren in 't felve Schip gevonden, in ceniger manieren fullen mogen werden aengeilagen noch geconiiiqueert. XXII. Daer en boven is noch gheaccordeert en verdra- gen, dacallc het gene door de Onderdanen van fyn Majefteyt bevonden fal werden geladen te zijn in een Schip van de Vyanden van de gemelte Hee- ren Staten, fchoon het ghcen Koopmanichappen van Contrebande zijn, geconfifqueert fal werden, met alle 't gene in 't voorfz Schip gevonden fal zijn, niets uytgefondert noch te gcreferveert,macr ander- iints ial liber en vry zijn, alle 't gene dat is en gevon- den fal werden in de Schepen,toebehorende de On- derdanen van den Alder-Chriftelijckftcn Koning, alhoewel dat de Ladinge, of een gedeelte van dien, de Vyanden van de gehmcl te Heeren Staten toebe- hoorde , uytgefondert de Koopmanfchappen van Contrebande, ten opfichte van de welcke men iich 01 reguleren na het gene inde voorgaende Articulen is gedifponeert. Ende tot naerder verklaringe van dit Articul, is dasr en boven veraccordeert ende

-ocr page 410-

^™

Tractaten van Vrede en Commercie, <3cc.

57?

, ,-„ gehouden zijnde reciproquelijck te gebruyc- f Weiclvcconditien enreftnftien, uytgedruckt We Arciculen van het jeghenwoordigh Traftaet, 'f ""ac'-c iien op de Traffijcq ende Commercie. JcUC               XXIV. Ende om te meerder te verfeeckeren de Onder- lanen van de gemelte Heeren S taten, dat haer geen acwelt altoos door de voorfz Schepen van Oorlogh " werdcaenghcdaen, foo fal men verbodtdoen acn aüc de Scheeps-Capiteynen van den Koniiigh, •nde andere Onderdanen van fijn Majefteyt, van haer in geenigc faecken altoos te molefteren, noch re befchadigen -, op posne van gheftraft te werden, ende in hare Perlbonen ende Goederen gehouden te zijn tot behoorlijcke reftitutie ende vergoedinge overdegeledenecndctelyden fchaden ende inte- rdlc"'            xxv. Ende ter dier oorfiecke fullen hier namaels alle Caoitcvncn, ende die Schepen ten Oorlogh uyc- ruiten/^ehouden zijn yeder van hen voor haer ver- treek ^ocde ende iliififante cautie te ftellcn voor de competente Rechters, ter iömme van vijfthien duylênt ponden, om een ycgelijckvan haer info· liéum ofte in 't geheel te verantwoorden de mal ver- laden diefe in haer courfen, of op haer rcyfen ibu- cn mogen begaen;ende voor de contra ventien van

faecke daer over queftie is: Ende fyne Majefteyt fal preciiè ende eificacieuiè ordres geven, ten cynde dat alle Vonnifien, gewijfden ende ordres van de Juftitie aireede gegeven, ende noch te geven, nae hare formc prompt ende behoorlijck werden ge- executeer t. XXVIII. Ende lbo wanneer als de Ambafïadeurs van de gemelte Heeren Staten Generael , ofte yemandt anders van hare publijcque Minifters, aen het Hof van iyne Majefteyt zijnde, klachten fullen doen over de Vonniflen diedcr fullen zijn gewefenj lbo fal fyne Majefteyt de felve Vonniilen in fynen Racdt doen revideren ofte overfien, omme te exa- mineren , ofte de ordres ende precautien in het jegenwoordigh Tractaet vervat, fullen gevolght ende naerghekomen zijn; ende omme oocknaer redelijckheydt daerinne te doen voorlien, lal het felve ten langhften binnen den tijdt van drie maen- den gefchieden, ende des niet tegenftaende en lul - len noch voor het eerfte Vonnis, nochte nae het ièlve Cgeduyrende de revificn) de Goederen ende effecten die gereclamccrt ilillen wefen j niet mogen werden verkocht noch ontladen, alsmetconlent van de geintereilèerde Parthyen, totvoorkomin- ge A'an 't verderf der vooriz Koopmanfehappen. XXIX. Alfier Proces in de eerfte ofte tweede inftantid lal zijn ontftaen tuffchendie Prinlen in Zee hebben genomen, ende de Geinterefteerde in de felve, en dat die Geinterefteerde een favorabel Vonnis ofte gewijlde komen te obtineren,ib lal 't vooriz Vonnis ofgewijfde fijn executie hebben onder cautie, niet jegenftaende appellatie van die gene die de Prinfe heeft genomen, maer fulcks niet ter contrarie -f en het gene in dit endeinde voorgaende Articulcnis gefeyt, omgoetendc kort recht te doen hebben aen de Onderdanen van de Vereenighdc Provin- ciën , over de Prinlen, by de Onderdanen van fyne Majefteyt in Zee genomen, faloock fooverftaen ende gepractilèert werden by de Heeren Staten Ge- nerael, ten reguarde van de Prinlen, door hare Onderdaaen ghenomen van die van fyne Maje- fteyt. XXX. Syne Majefteyt ende de gemelte Heeren Staten Generael, fullen t'allen tyden in des een ende des anders Landen vermogen te doen maecken ende bevrachten ibdanigh aental van Oorlogh en Koop- vaerdye-Schepen, als het haer goetduncken lal, gelijck oock te koopen foodanigen quantiteyt van Ammunitie van Oorloge alfc van doen hebben, en fullen door hare authontey t te wege te brengen, dat de verkoopingen van Schepen, ende den inkoop van Ammunitie van Oorlogh ter goeder trouwe, ende ten rcdclijckcnpryfegefchiede, fbnderfyne Majefteyt» nochte de gemelte Heeren Staten Ge·4 ncracl het lèlvige fullen vermogen toe te ftaen aen des een ofdes anders Vyanden, by aldien de felve Vyanden Attacquanten ofte Aggreflcurs waren. XXXI. Komende te ghebeuren, dat de Oorlogh ofte Kodpvaerdye-Schepen door. tempceft ofte ander; ongeval komen te ftranden op de Kullen van d'ccn of ander Geallieerde, lbo fullen de vooriz Schepen, haer toebehoorten, Goederenen Koopmanfehap- pen, en het gene geberght fal zijn, ofte het pro-* venu

hare Capiteynen ende Officieren tegens het jegen- voordigh Trachet, ende tegens de Ordonnantien ende Edicten van fijn Majefteyt, die gepublicecrt lullen werden in krachte, ende conform de difpofi- tic van dien; op pcene van verval ende nulliteyt der vooriz Commiifien en Verloven : 't Gene infghe- hjeksghepraftifeere fal werden by de Onderdanen van de gemelte Heeren Staten. XXVI. Indien 't ghebcurde dat een van de Franfche Ca- piteynen een Schip namen, geladen met de voorfz \V aren van Contrebande, als gefeght is, foo en ful- len de voornoemde Capiteynen niet vermogen cmtge Koffers, Malen, Balen, Bougetten, Tonnen oi andere Kallen te openen, noch op te breecken, ofte de felve vervoeren, verkoopen, ofverwiftëlen, cndc vervremden, ten zy dat de felve te Lande zijn poracht.inprefentie van de Rechters ter Admira- "tcyt:, ende na dat door haer een Inventaris van de vooriz Koopmanfehappen, gevonden in de voor- noemde Schepen, isghemaeckt, ten ware dat de aren van Contrebande, niet maeckende als een ; Rcaeclte van de Ladinge, den Schipper of Patroon an ner bchl» goedt vondc ende toe ftondt aen den

oornoemden Capiteyn de voorfz Waren van Vorde           °VCr te geven'encle f5rne reyfe te ver" SchiDren'fpWclckcn Shevalle den voornoemden , Pperoi Patroon in geenderhande manieren fal

revfr f„ Werde" DeIet fijn wegh ende voorgenomen

; vervolgen

Sy,

XXVII.

^Qdelk JCieyt beScrcnde dat de Onderdanen 'landen rTa r Hceren Staten Generael, in alle txiïck fuU ynC gch°oi-faemheyt, foo favora- °nderdanon '71 ?n &«ζΆ™ als fyne eygene Wecken λ' η noodige ordres ftellen, om

Pri

nfcnin2£

! alle 8ewiJ^en ende Vonniffen ovef

Cndc biUiclS,00 5cnomcn» inallerechtmatigheydt ldl£ niet fiS ,rdcn gegevendoor Perlbonen pCdt nochte geinterefleert zijn in d«

-ocr page 411-

Placaten. i.Boeck, 13. Tit.

374

byaldien de voorfz Goederen ver- t racl haer authoritcyt ende macht gebrayekenj 0m '■ '' "~ daer van naeredclijckheycreftimde of vergoed^ te doen doen,                                                 °c XXXVI. Indien hetmochte gebeuren, dat eenigcino^ fervantien ofte contraventien door in advertenties' anderfmts tegen dit tegenwoordige Traftactaend· zyde van hooghft-gedachte fyne Majefteyt φ van de hoogh-gemclte Heeren Staten Generaelc» der felver Succefleurs quamen voor te vallen, L· fal echter het Traclaet blyven in fijn vigeur Qa volle kracht, fonder dat men daerom lal komen tot de rupture ofte verbreeckinge van de confeedt. ratie, vriendtfehap endc goede correfpondentij. maer men fal de voorfz contraventie prompte!^ ken repareren, ende indien die door de fautenvaj eenige particuliere Onderdanen mochten komen te ontftaen, foo fullen de felven alleen daer ovt? geftraft en gecorrigeert werden. XXXVII. Ende om in het toekomende beter te verfceeke- ren de Commercie en de viïentichap tuiTchen è Onderdanen van den hooghft-gemeitcn HccrKo- ningh, ende van de hoogh-gemclte Heeren Staten Generael der Verecnighde Nederlanden, fooi gcaccordeert en verdragen, dat indien hier na éè ge interruptie van vriendtfehap, of rupture tuffcb de Kroon van Vranckrijck ende de Heeren Stater, Generael mochte komen voor te vallen, (het weid Godt verhoede) lbo fal altijdt aen de Onderdanen van de een en de ander zyde gegeven werden den tijdt van negen maenden, naer date vanderupttin om haer te mogen retireren met haer ErFcftenjCri de felve te vervoeren waer het haer believen fal, k welcke haer geoorloft fal zijn te mogen doen; ais mede te mogen verkopen of te tranfporterenluit Goederen en Meublen in alle vryighcyt, Wet dat men haer daer in eenigh belet lal mogen doen, nochte oock gheduyrende den tijdt van de voori negen maenden te mogen procederen tol eenigh arreft van haer Effecien, veel min van haerrcf fonen. XXXVIII. Het tegenwoordige Tra&aet van Commcrcit. Navigatie en Marine fal duyren vijf en twintichji· ren, aen van ck nemende met den dagh vandetty· keninge; ende fullen de Ratificatien daer van e goede en gewoonehjeke forme gegeven endef' gewiflèlt werden van de een en de andere zyde bia- nenden tijdt van fes weecken , te reeckencnv®

Venu van dien, derffelijck zijnd(door de Eygenamacht hebbendezijnde ) ibndertueert, midts bonkoften, endeallieerde voor beby contraventie οbclooven fyne MStaten Generaelten ftrenghften tdie ichuldigh fulonmenichelijckhrefcontres totha Syne MajefteGenerael, en fuhooriaemheyt,ontfangen, nocontfangen, wielullen de felve doHavenen doen rals de genomeneStroopers, dielijck ende fondereftitueert werdreclameren of h De Inwoonden d'anderc zydder clc gehoorfKoningh ende dhaer konnen latten , Procureurhaer goedtduncordinaris Rechzijnde, fullcn wfal de voorfz Inderzijdtsgeoorhaer Boeckenreipondentic >haer fal wclghedien mocyelijcknen werden. Den gemeltemelte Heerenten gerieve vanin des eens en d

iuls aen te ftellen van de Natie harer Onderdanen,

Vryheden ende

die genieten fullen de

Rechten,

den dagh van de teyekeninge.

VryTgheden, die haer Dienft en Ampts-halven toe- komen ; ende fullen aengeftelt werden in foodanige Plaetfen en Oorden, als men met gemeene bewilli-, ginge dienftigh fal oordelen. XXX V. Syne Majcfteyt, ende de gemelte Heeren Sta- ten Generael en fullcn niet toelaten , dat eenigh Schip van Oorlogh , of eenigh ander ge-efquipeert by Commiilie, ende voor den dienft van eenigh Prins, RepublijcqofStadt, hoe het oock foude mogen weien, eenige Prinfe op des eens of des an- ders Onderdanen ia! nemen in de Havenen, Bayenr of eenige Rivieren die haer toebehooren : Ende by aldien dat fulcks gebeurt, foo fullcn fyne ghemelte· Majcfteyt, ende de gemelte Heeren Staten Gene-

Separaet Artkul 3 raèckerJ^^1' laflinge van vijftïgh fiuywrs # Jg Vat Scheeps op de Schepen «W**g delingen, gaendenytde H&V0'i Vranckrijck. Α η wegen den Alder-ChriftelijckftenK^

, is geftipuleert, en by de Heeren Staten der Vereenigde Nederlandtfche Provinciëntt ftaen, datde efgualiteyt dieder precifelijcK werden onderhouden ten reguarde van des ^ des anders Onderdanen met de Ingeboorn '

't ftuck van de Rechten, laften ende

bela»1^

»·;■

in gevolge van het Articul van het %W Jj·

-ocr page 412-

Tradiaten van Vrede en Commercie, &c.

375

en alle de gene die mede varen, die hy niet fal ver- mogen t'Scheep te nemen, ibnder weten ende ver- lof van de Officieren ter Admiraliicyt, ende ial in yedcr Haven ende Baey daer hy mee fijn Schip ial inkomen, aen de Officieren ende Rechters van de Admiraliteyt dit verlof vertonen, en haer getrouw rapport doen van het gene geduyrende fyn Voyage ial zijn gedaen cn gepafleert. En fal de Wimpels, Wapenen en Vlaggc van den Ê oningh en van Ons, geduyrende fijn reyiè voeren. Des t'oirkondeheb- ben Wy op 'ddc jegenwoordige doen fetten Ons teecken, en het Zegel van Oniè WaperUn, ende door Onièn Secretaris van de Zee-Rechten doci7 onderteeckenen A. . . . den . . . dagh van . . . fefthien-hondert , . . \Vas geteeckent, Louis, Gr ave van Vermandoü. En

■ · voohuyden gcilooten, niet en ial deroge- P1 ^Ïrminderen de belaftinge van vijftigh ituy- Ã veder Vat Scheeps, in Vranckrijck geftelt I T?:hepcn der Vrcmdelingcn, ende died&On- L? é n-n van de Heercn Staten der Vereenighde L· ncien gehouden fullen zijn te betalen als alle itrc Vrcmdelingcn, ten ware dat fyne Majefteyt

ftraiitien die hem hier naemaels van

l!°X Jceemelte Heercn Staten mochten werden I ^ >r in 't examineren der iel ver met die groote rtv^entheyt > daer mede fyne Majcftcyt haer ge- |f Õ % verecren, anders quame te diiponeren, maer ij' Jj-Vullen van nu af by fyne gemelte Majefteyt de noodiceordres gegeven worden, dat de voorfz Iß , n^evan vijftigh ftuyvers van de Schepen der ■Onderdanen van de gemelte Vereenighde Provin- I ;,'n niet meer gevordcrt werdt als eenmads voor iv·'■ i' reyie in hetgacn uyt de Havenen van fijn ïkak ende niet in het inkomen ·, ende dat de Kooriz Schepen, zijnde gheladcn met Zout, niet

la^er, door

Gctceckent,

Ende gczcgelt met het Zegel van de Wapenen van den genicken Heer Admirael, Formulier van de Atte van Eedt. VS/Y . , . vande Admiraliteyt van . ." ' * certificeren dat . . . Schipper van het Schip in de voorfz Pafpoort genoemt, heeft gedaen den Eedt daer in veitnelr. Gedaen den . . , dagh . . . fcilhicn-hondert . . . Een ander Formulier van Brieven, dieghegeven moeten werden by deSte- den en Zee-Havenen vande Vereenigh- de Nederlanden , aen de Schepen ende  ar eken die daer uyt fullen hopen, in gevolge van het voorfz Articul. Ë Lder-Doorluéhtighile,Doorluchtighfte,Door- •^Machtige, Groot-machtigliftc, Grootmachti- gen, Hoogh ende Wel-Gcboome, Wcl-iidclc, Erentfcitc, Achtbare, Wyfc, VooifienigeHce- ren, Keyferen, Koningen, Republijcquen, Prin- cen , Furften, Hei togen} Graven, Baronnen, Heercn, Burgernieefteren, Schepenen, Raden, midtigaders Rechters, Officieren, Jufticicren cn Regenten aller goede Steden ende Plaetièn, foo Geeftelijcke als Wereldtlijcke, die deiè opene Letteren fullen fien of hooren lefeii ■, Doen Wy Burgermeeireren ende Regeerders der Stadt . . te weten, dat Schipper . . . van . . . fj voor ons comparerende j by iblemnclcn Eede verklaert heeft dat het Schip genaemt .... groot omtrent . . . Laften, 't wclck hy al- thans voert, in deic Geünieerde Provinciën t'huys behoort. Soo waerhjck moefi hem God't Almach- tigh helpen. Ende want Wy den \roorfz Schipper gaerne gevordert fage in fyne reclitvacrdigc iaceke, lbo is Ons verfoeck aen allen voornoemt, en yeder in 't by ibnder, daer den voornoemden Schipper met fijn Schip en ingheladen Goederen komen lal, dat de felve gelieven den voornoemden Schipper goedelijckenteontfangen, en bchoorlijck te trac- teren;gedogende hem opfynegewoonhjeke Thol- lenenOngelden, in't door en voorby varen, Ha- venen, Stroomen en Gebiedt te pafleren, varen en frequenteren, omme fyne Negotie te doen, daer en lbo hy te rade vinden fal, 'twelckWy geernc willen verfchuldigcn. Des t'oirkonde dc/èr Stede Zegel ter oorfaceke hier aen hangende, den . . . Hier

L f fullen betalen'als de helft van de voorfchreve é Vijftigh ituy vers, op conditie dat de gemelte Hee- ften Staten, goetvindende ghelijcke belaftinge by laeropde Uythccmiche Schepen te ftellen, (het Ipcnc haer vry ial ihen) niet fullen vermoghen in fc.nardt van de Onderdanen van fyne gemelte Ma- leftcvttegacn, boven den taux die hare Onder- Hanen in Vranckrijck betalen; blyvende 'm reguard Iv.iii alkandere tegenwoordige ende toekomende iKcchten, laften ende beladingen het voorfchreve ■irrieul in fijn gehcele kracht ende vigeur, ibnder i idat het kan werden gelimitecrt ofte buy ten gegaen idoor cenige andere exceptie ofte reftridHe, als die ■pede welcke hier vooren is uytgedruckt. Wclck feparaet Articul ial weien van de fclve rackende vigeur, alsof het ware geinfereert 'm jt voorfz gcnerael Tra&aet, huyden gheiloten. §/Udus ghcdaen tot Nimmegen den thienden Au- jufti 1Ó78. Was geteeckent, JL- S. L· Marefchal '' L. S. H. van Be- i d'Eflrades.                      verningk. JL. S. Colbert.                  L. S. W. de Maf au. ø- S. T>e Mefmes.            L. S. IV. v. Haren. Formulier van den Zee-Bricf van wegen den Koningh van Vranckrijck % Navane, ére. IL í ' Glave van Vermandois , Admirael É í·'ð V ranckiijek. Allen den genen die defe ^oiwoordige Brieven fullen lefen, Saluyt. "Doen fttW«» ; Dat wy verlof ende confent hebben ge- pen aen . , _ Schipper, voerende't Schip ^mt · · . . vandeStadt . . . . L·^ 'f ·' / ^aftcn of daer omtrent, jegen- ^ghmdeHaven ende Reedcvan . . . rte,P«i na . . peladen met w-erdatfiinQ u- r ·■ t5uaaen mcc · · · ß in ven ïï ã· P fal2lJ*gevifiteerti ende fal voor Jldmiral? dtdocn Voor de Officieren van de ScrWanr T** ** · Ilct ^cmP aen ecn of meer On- :'^e AclH Van Ô MaJeiccyt toebehoort, daer van Iv fal na« Ã ondcrfal w°i-den geftelt -, als oock,dat fedcoTCn Cn docn tornen door fyne Ree- hert ennIla?tienenRcSlementen opdeZec- P ^7·^,atcn &Rolle, geteeckent ■Ha de pp£~ ' Inhoudcnde de namen en bynamen hb0onQ cn voon.plactfc van fyne Recders,

I

-ocr page 413-

Placaten. i.B'oeck; ig. Tic.

Ώ6

vende op Ons Koninghlijcke woordt, v0o bondigh ende van waerden te houden endef ^' komen, alle het geene dat byde voorfz ij^ Marefchal d'Eftrades, Marquis de Croiffy h Grave d'Avaux,of by twee van de felve ,^1,^ abfentie, iieckte ofte andere ongelegenthcvè!^ denderde, ofte by een alleen, byabicnrjeJ'1? twee andere, in gelijcke gelegentheydt van ^ ofte andere ongclegentheyt, geftipuleert, bcw ende geaccordeert fal wefen; ende oock te L depefcheren Onfe Aften van,Ratificatie hm' dentijdt diefy uyt Onfen naem daer toegwJ geert fullen hebben, want fulcks Ons welbed is. Tenoirkonden hebben Wy defen ÖS Zegel doen bekrachtigen. Gegeven tot St,(W main in Laye, den drie-en-twintighiten Decent in 't Jaer der genade 167 5·, ende van Onfe RCto ringe het drie-en-dertichfte. Geteeckent LOuR Ende op de Plijcke ftont, van wegen den Ronk Geteeckent, Arnaidd. Ende ghezegelt metI groot Zegel in gelen WaiTchc. Volght den inhout van de Volmé voor de Heer en Extraordinaris ^ bajfadeurs ende Tkniftotentiarifin^ de Heer en Staten Generael der yn. nighde Nederlanden. ΤΛΕ Staten Generael der Vereenighde Nefc -*-^landen, Allen den genen die deiè jegenwooj- dige fullcn fien ofte hooren lefen, Saluyt. Ai« Wy niets liever wenfehen, als door een goedeh de te fien eyndigen den Oorlogh die de gek; Chriftenheyt tegenwoordigh druckt, endatdocj deforge en mediatie des Alder-Doorluditighite Koninghs van Groot Brittannien de StidtNim gen by alle de Parthyen is aengenomen totdepkec van Conferentie·, foo hebben Wy door defek begeerte, om te doen cefieren ende ophouden,voor foo veel in Ons vermogen is, de verwoeilingevu foo veel Provinciën, ende het ftorten van foorcd Chriftcn bloet, wel willen daer toe contribuereai wat in Ons vermogen is·, ende hebben rotdieneye- de gedeputeert tot de voorfz by een komfte ecni? Periöonen uyt het midden van Onfe Vergadering die gegeven hebben veelderhandc preuven rct hare kcnniilè ende experientie diefy hebben 'w publijcque affaires, midtfgaders vandeatTcftie® iy dragen voor het welvaren van Onfen StaetjCn® aliöo de Hceren Hyeronirntis van BeWW! Hecre van Teylingen, Curateur tan de Univ<* teyttotLeyden, voor defen Raedt .cndeThf* ricr-Generael van de Vereenighde Nederland01' Willem van Naff'au, 'Heere van Odijck» Gortf- gne, &c. Premier Noble, ende reprefentere^ den Adel in de Vergaderinge vande Heeren Sta'» ende in de Gecommitteerde Raden van ZeeJ1^'1 ende Willem van Haren ^Grietman van de Ba» Gedeputeerden in Onfe' Vergaderinge vanv% de Hceren Staten van Hollandt, Zcclandt^| VricÜandt, haer gcfignaleert hebben in vericbf, importante employen, daer in iy gegeven heg preuven van hare getrouwigheyt, yver cn"ei; J lè in het manierender affairen; foo hebben vVy die redenen, ende andere goede confideratiö1 daer toe bewegende, de gemelte Heercn van

Hier naer volqht den inhoudt vande Procuratie van de Heerên AmbaJJadeurs vanjyne Ciïlajefieyt van Vranckrijck. Τ OUIS by der gratie Godes Koningh van •^Vranckrijck ende Navarrc. Allen den genen die defc jegenwoordige iiiüen fien of hooren lcfen, Saluyt. Alfoo Wy niets liever wenfehen, als door een goede Vrede te fien eyndigen den Oorlogh, die tegenwoordigh de Chriftenheyt druckt, ende dat door de ibrge ende mediatie van Onfe fcer lieve, en feer berAnden Broeder den Koningh van Groot Brittannien, deStadtvanNimniegen van allede Parthyen aenghenomen is totdeplaets van confe- rentie; Sooifl, Dat Wy door gelijcke begeerte te doen ceileren en ophouden,ioo veel in Ons ial zijn, de vcrwoeftingc van foo veel Provinciën, ende het ftorten van foo veel Chriilen Bloedt, yeder een doen weten, dat Wy Ons t'ecnemael verlatende opdeexperientie, debequaemheyt ende de ghe- trouwigheyt van Onfe feer lieve ende fcer beminde Neef, den Heer Grave d'EflradeS, Marefchal van Vranckrijck, ende Ridder van Onfe Ordre, van Onfe wel-bemindc en getrouwe den Heer Colbert, Marquis van Croiiïy, Ordinaris Raedt in Onfcn Raedt van State, ende van Qnfen feer beminde en getrouwe den Heer de Me/mes, oock Raedt in Onfen Raede, door de avantageufe preuves die Wy van de felve gehadt hebben in verfcheydene Ambaifades, ende coniiderable employen die Wy haer betrouwt hebben, lbo wel binnen alsbuyten Ons Koninghrijck > ende om defe redenen ende andere goede confiderarien Ons daer toe bewegen- de, hebben Wy de ghemelte Hccren Marefchal d'Eftrades, Marquis van Croiiïy, ende Grave van Αvaux gecommitteert ende gedeputeerf, ghelijck Wydeièlve committeren ende deputeren by deiè jegenwoordige geteyekent met Onfe handt, ende hebben hacr gegeven, ende geven haer volkomen macht, commillie ende ipcciael bevel, om tegaen naer de Stadt van Nimmcgen, in qualiteyt van Onfe Extraordinaris Amballadeursende Plenipo- tentiariflen, ende om aldaer te confereren 't zy di- re£telijck, ofte door bemiddelingc van de Ambafla- deurs Mcdiateurs ten weder-zyden aengenomen ende geaggreërr, om met alle de Ambafladeurs en Minifters van Onfe feer lieve ende grooteVrienden de Staten Generael der Vereenighde Nederlanden, ende van hare Geallieerden, mede vooriienmet behoorlijcke Volmachten , te handelen over de middelen, om te termincren ende wegh te nemen de differenten, die den tegenwoordigen Oorlogh vcroorfiieck.cn: Endefullcn degemelte Onfe Am- bailadeurs ende Plcnipotentiarillèn alledrie gefa- menthjeken, ofte twee vandefelve, by abfentie, fieckte ofte andere ongclegentheyt van den derde, ofre een alleen by abfentie van de twee anderen, in gelijcke geval van fieckte ofte andere ongelegent- hcyt, daer over mogen convenieren, oock iluy ten ende teeckenen een goede en verfeeckerde Vrede, ende generalijck te mogen doen, negocieren, belo- ven ende toeftaen, alle het gene de felve fullcn oordeelen noodigh te zijn, om te effectueren de voorfz Vrede, met gelijcke macht enauthoriteyt, als of Wy felfs in Peribon prefent waren, fehoon genomen dat daer toe fpeciaelder volmacht en laft, als wel in defen ver vat is, van nooden was i beloo-

verningk

Odijck, ende van Haren, 0^

-ocr page 414-

Tradaten van Vrede en Commercie, ckc.

377

„Hceedcputecrc, gclijckWy de felve com- feerc cn« & Smeren by deiën} ende hebben haer tiirterefl ^^ „^en haer volkomen macht, com- iSdefpecStcIbevel, omtegaen nade Stade .„__»^n. inqualiteytvanOnfeKxtraordi-

riièn uyt krachtc van de Volmachten die Wy haer gegeven hebben, op den thienden van dclê maendc in de Stadt van Nimmcgen hadden gefloten, gear- refteert en geteeckent met de Heercn Byerommu? van Beverningk, Heere van Teylingen> Curateur van de Univerfitcyt tot Leyden, voor deiën Raedt ende Theiaurier - Generael van de Vereenighdc Nederlanden , den Heer Willem van Najjau, Heer van Odijck, Cortegnc, &c. Premier Noble, ende repreienterende den Adel in de Vergadcringe van deHeeren Staten, ende van de Gecommit- teerde Raden in Zeelandt, ende den Heer Willem- van Haren, Grietman van de Bilde, Extraordina- ris Ambafladeurs cndc Plenipotentiariièn van onie iècr beminde ende greote Vrunden, de Staten Ge- nerael der Vereenighdc Nederlanden, van gelijc- fcen verficn met bchoorlijckc Volmachten , het Tractaet vanCommercic,Navigatie cnMarine vol- gende hier na van boorde te woorde gèinfereert. Fiat infertio. SOOIST, Dat Wy 't vootfz Traftaet van Com- mercie, Navigatie en Marine, ende alleen ycder Poindten Arriculdaerin vcrvat,Ons wel hebben la- ten gevallen, en't felve ibo wel voor Ons, als voor Onic Erfgenamen , Succeflèurs, Koningin ijeken, Lantichappen, Landen, Hccrlijckheden en Onder- danen, geaccepteert, geapprobeere, gcratificeert en geconfirmcert, accepteren, approbcren, ratificeren endeconiirmcren'tlèlvc midtsdefenj endc belo- ven al 't felve ter goeder trouwe, endc op ons Ko- ninghlijck Woordt, endc onder verbinteniflè ende hypotheecq van alle ende yeghclijckc onièr tegen- woordige ende toekomende Goederen, te houden, endeonverbreeckelijck te obiêrvcrcn, fondcr oyt daer tegen te doen direclelijckof indireelelijck, in wat voegen of manieren het oock foude mogen zijn. Des t'oirkondc hebben Wy defe tegenwoor- dige met Onfe handt geteeckent, ende Ons Zegel daer aen doen hangen. Gedaen tot St. Germain in Laye,dcn achthienden dagh van Augufli van het Jaer onfes Heeren 1678, ende van Onie Regeringe het iès en dertighfte. Was geteeckent, LOUIS. Van wegen den Koningh, Geteeckent, Arnauld. Volght de Ratificatie van de Staten Generael, op het Traclaet van Com- mercie, Navigatie en Marine. r\Ë Staten Generael der Vereenighdc Neder- -*-^landen, Allen den geencndie deic lullen iien ofte hooren leien, Saluyt. Aliboop den thienden Auguftus in den Jaerc 1678, tot Nimmegen ge- teeckent ende gefloten is een Traftact van Com- mercie , Navigatie en Marine, door den Heere Gravc d'Eflrades, Marichalck van Vranckrijck cndc Ridder van de Ordrc van den Alder-Chriite-i lijekften Koningh, de Heer Colbert, Marquisde Croifly, Ordinaris Raedt in den Raedt van State, en de Heer de Me/mes, Ridder, Gravc van Avaux, mede Raedt in den gemelten Raedt, Extraordina- ris Ambafladeurs cndc Plenipotentiariflèn van fyne Alder-Chriitelijckfte Majcftcyt op de Vrede-han- delingc tot Nimmcgen, inden naem cndc van wc gen fyne hooghft-gemclte Majefteyt ·, ende door de Heer Hyeronimus van Beverningk, Heer van Tey- lingen, Curateur van de Univerfitcyt tot Leyden, voor defen Raedt ende Thefauricr Gcneracl vari Zz                          ds

Γ Ambafladeurs cndcPlenipotentiariièn tot de fcfi om aldaer te confereren, 'tzydire&elijck, I '·?nt bcmiddelinge van de Ambafladeurs Media- \ Zca wederzvden aenghenomen ende gcaggre- fU' ommer de Extraordiflaris Ambafladeurs en Knipotentiarüen van fyne Alder-Chriftelijckfte IVl';'iv-j ende desfelfsGeallieerden, vooriien IL, > hoorli^cke Volmachten, te handelen over de 1fddckn, om te termincren ende wegh te nemen P"ditrcrenten die den tegen woord ïgen Oorlogh Eeroorfaeckenj endefullcn de gemdte Onfe Am- Ihiadcurs en Plenipotentiariièn alle drie gefamenl· |j;cv of twee van de felve, by abfentie, fieckte of Ëndcrc ongclegentheyt van den derden, of een al- leen, in abfentie van de twee anderen, inghelijck f geval van ficekte of andere ongelenthey t,daer over Eio"cn csnvenieren, oock fluy ten ende tcyekenen ECir;ocde ende verfceckerde Vrede, ende genera- clfraofen doen, negotieren, beloven ende toe- lenalie't gene de felve fullen oordeclen noodigh e zijn, om te effectueren de voorfz Vrede, ende eneraiijck alles te doen het gene Wy felfs fouden onncn doen, indien wy daer praient waren, al- tvaer't oock dat daer toe fpeciaelder Volmacht en wil van nooden was, als in defe voorlz jegenwoor- EJii;e vervat is : Beloovende finceerlijck ende ter Rocdcr trouwe voor aengenaem, vaft en bondigh bc houden, al't gene dat by de ghemelte Heercn fpnie Ambafladeursen Plenipotentiariièn, of wel |>y twee van de felve, in cas van abientie, fieckte of ndere ongclegentheyt van den derden, of by een Heen in abfentie van de andere twee, in gelijck ge- al van fieckte of andere ongclegentheyt, geftipu- feert, belooft ende gheaccordeert falwefen, ende Jaer van te verlcenen Onfe Aéte van Ratificatie, jbinncn den tijde die lyuyt Onfe naem daer toe ge- farxhgeert fullen hebben. Aldus ghedaen ia den page in Onfe Vergadcringe onder Ons Groot Ζε- ι Paraphure van Onfen Prafident, ende de nature van Onfen eerften Griffier, den vierden 'Jaryiójó. Was geparapheert, E. v. Boot f- ■ νΐ- Opdeplijcqueftondt, TerOrdonnan- , 'an Jc hoogh-gemelte Heercn Staten Gcneracl. peteeckent, H.FageL Hebbende onder uythan- $cn het Groot Zegel in rooden Waflèhc Volght de Ratificatie van den Ko- ninghvan Vranckrijck%op het Traclaet • van Commercie,Navigatie en Marine.

:?JLv S .ty der gratie Godes Koningh ν licd/r njckcndcNavarre- " Allcn dengenen i^luu ACirXV00rdi8Cnfullen ficn of hooren lefen, iKcef dr t;00011^^ lieve ende iècr beminde tan Vn ι °ί Gravc d'Eflrades , Marefchalck Infen v.ïfJck' endc Riddcr van °nfc 0rdrci Efe u · cn cndc ghetrouwen den Heer Pnfcn R i?rqUlS van Croiiïy» Raedt Ordinaris in ■acnde»? VanStatc' ende Onfen wei-bemin- P'Avaux r°uw£n den Heer de Me/mes, Grave i^rdiiSR,aedti« Onfen Raedt, Onfe naus Ambafladcurs endc Plenipotentia-

-ocr page 415-

Λ

;78                         Placatcn. ι Boeck. tjTk.

de Geünieerde Provinciën, de Heer Willem van NafaU)Hcet van Odijck,Cortegne, &c. Pïaemier Noble, ende repreiènterende de Edelen in de Sta- ten , ende in de Gecommitteerde Raden van Zee- landt, ende de Heer Wiüem van Haren, Griet- man van de Bildt, Gedeputeerden in Onfe Ver- gaderinge van wegen de Staten van Hollandt, Zee- landtende Vrieilandt, Onfe Extraordinaris Am-

van Odijck, Cortegne, Sec. Prfcmier N0ki repfefenterende den Adel in de Vergader! *" de Heeren Staten, ende van de GecommiPÏJa Raden, in Zeelandt, ende den Heer flm'^ Haren, Grietman van de Bildt,Èxtraöfdfi^?· bailadeurs ende Plenipotentiarifen van Önf r beminde ende groote Vrunden, de Staten Ge° der Vcreenighde Nederlanden, van gclijcken1^

bafladeurs ende Plcnipotentiariiïèn op de voorfz Vredchandelinge tot Nimmegen, in Onfen name ende van Önièn t'wegen uyt kracht van harere- fpe&ive Volmachten ·, van welck Tra&aet ende Volmachten den inhouden alhier ftaet geinfereert. Fiat infertio. Ende nademael den inhout van het voorfchreve Tra&aet mede brenght, dat de Ratificatien van het felve inbehoorlijckeformefullen gegeven, en ten wederzyden uytgewiiïelt werden binnen den tijdt van fes Weecken, te reeckenen vandendagh van de onderteeckeninge S O O IS Τ, dat Wy Om teeeven preuven van Onfe finceriteyt, en om te voldoen aen het geen Onfe AmbaiTadeurs voor Ons belooft hebben, het voorfz Tra£taet, ende yeder Articul van dien, hebben gcaggre-eert, ge- approbeert endegeratificeert, gelijck Wy het ièlve aggre-eeren, approberen ende ratificeren by deiènj beloovende ter goeder trouwe, ende oprechtelijck, dat Wy het felve onverbreeckclijck fullen naerko- men, onderhouden ende obferveren van poinót tot poinft, in conformité van den inhouden van dien, ibndcr oyt daer tegen te doen, diredtelijck of indi- recleliick, op wat wy fe ende manier het oock fou- de mogen zijn. Des t'oirkonde hebben Wy dcfen de Pradidcjende van Onfe Vergaderinge doen pa- rapheren, ende by Onfen eerften Griffier onder- teyekenen, ende met Ons groot Zegel beveiligen. Gedaen in Onfe Vergaderinge, in 's Graven-Hagc dennegenthiendenSeptember iój8.

fien met behoorlijcke Volmachten, het fètó

o»

Articul, volgende hier naer van woorde te w<w gcinièreert.                                               4 Fiat infertio. S O O IS Τ, dat Wy 't voorfz feparaet y cul, ende yeder poinft van dien Ons wtl heb'* laten gevallen, ende by defen tegenwoordigenr Onfe handt geteeckent, geaggre-eert, geapp,? beert ende geratificeert, aggre-eeren, approfej ende ratificeren 't ièlve midts deièn i beloovetó ter goeder trouwen, ende op Ons Koningh!^ woordt, het felve naer te komen, teobfervcra endefinceerhjcken enter goeder trouwen te dos obferveren, en niet toe te laten dat oyt daer teen yetgedaen falwerden, diredlelijck ofteindireU lijck, om watoorfaecke of occafie hetfoudeniow zijn. Ten oirkonde hebben Wy defe tegenwo» dige met Onfe handt geteeckent, ende Ons Zes daer aen doen hangen. Gedaen tot Sint Genua in Laye den achtienden dagh van Augufti in Jaer önfes Heeren 1678. Ende van OnfeRegc ge het fes-en-dertighfte. Geteeckent, LOUIS, van wegen den Koningh Getececkent,

Verkondiginge van den Vrede, den thienden Augufti desloopendc] Jaers 1678 folemnelijck geftoten w Nimmegen tuiïchen den Kon» Van Vranckrijck ter eenre, ώ de Staten Generael der Vereenigbsk ] Nederlanden, ter andere zyde,daercf wederzijdts Ratificatie inbehoor|- ke forme den twintighften <m maendts September binnen de voé Stadt van Nimmegen ghe-cxttadtf ende uytgewiiïelt zijn. MEnlaeteenyegelijck midts defen weten»»

Volght de Ratificatie van den Koning van Vranckrijck, op het feparaet Articul-, raeckende de belaflinge van vijftigh fluy- ver op yeder VatScheeps, op de Schepen van Vremdelingen, gaende uyt de Have- nen van Vranckrijck. Τ O U I S by der gratie Godts Koningh van -*-J Vranckrijck ende Navarre \ Allen den gecnen die deiè jegenwoordigen fullen fien ofte hooren lefen, Saliiy t. Aliöo Onfe feer lieve ende feer be- minde Neef den Heere Gravc d'Eflrades, Mar- fchalck van Vranckrijck, ende Ridder van Onfe Ordre, onfen wel-bemindcn ende getrouwen den Heer Colbert, Marquis van Croiily, Raedt Ordï- naris in OnfenRaedt van State, ende Onfen wel- beminden ende getrouwen den Heer de Mefmes, Grave d'Avaux, mede Raedt in Onfen Rade, Onfe Extraordinaris Ambafladeurs ende Plenipotentia- rifen, uyt kracht van de Volmachten die Wy haer gegeven hebben, op den thienden van deiè maent in de Stadt Nimmegen haddengeflooten, gearre- Iteert ende geteeckent met de Heer Hyeronimus vanBeverningk, Heere van Teylingen, Curateur van de Univcrfitcyt tot Leyden, voor defen Raedt ende Thefaurier Generael van de Vcreenighde Ne- derlanden » den Heer Willem van Najfau, Heer

tot lof en eer van Godt de Heer Almachtig tandt ende bevorderinge van 't gemene l van defe Vereenighde Nederlanden in't gene

w

ende van de goede Ingezetenen van dien in 'È

fonder , den thienden Augufti defes loop Jaers 1678 binnen de Stadt Nimmegen gemaal en geflooten is, een goede, vafte, ghetrouwcjj onverbreeckelijcke Vrede, tuffchen denhoog^l gedachten Koningh van Vranckrijck ter,ecn5A de hoog-gemelte Staten Generael ter andetfZK daer op wederzijdts Ratificatien in behoor 1 forme den twintighften defes loopeflden ri» - September binnen Nimmegen voor]}^^ uytgewiiïelt, ende dat foo ter Zee, veri^ X, ren, als te Lande, in alle de Landen, ^JSSSj rjen ende Steden, onder wederzijdts jy^ fonder onderfcheyt van Plaetfen gelegen» Pgjj ders tuifchenharc Volckeren ende Ingy* ^ van w at ftaet ofte conditie die oock fouacn^ j

-ocr page 416-

■'·- j..j»mBip|ni

"«HIP

Tractaten van Vrede falcks'dat alle aften van hoftiliteyc ende •aSkid moeten ceflcren ende ophouden naer V) „> van de rcfpeclive termynen, hier onder expi»nVecrt_ te Weten, naer de expiratie van fe*ef/C ken; te reeckenen van huyden dagh van VlCr Á oublicatie van de voorfz gemaeckte Vre- ■> Graven-Hage, ende fulcksnacr den fes en ■ Ëç™ van de aenitaende maendtOftober ^ToollendcNoordt-Zee , van TerNeufe in Koonvcgcnaf, totheteyndevan'tCanaeh ende den tSdt van fes Weecken, ende fulcks na den "^ enden November toekomende van heteynde ! ncs; Canael tot acn de Caep St. Vincent; ende na |L rijdt van thien Weecken, ende fulcksnaden I {-(XCn'dcn van de aenitaende maendt December van é , Qacp gt Vincent voornoemt in de Middelandt- fcheZeCj tot aende Linie; ende-eyndelijck naer I den rijdt van acht maenden , ende] fulcks naer I jen acht en twintighften Mey 1679 van ende over f tic Linie, in alle Plaetfen van de Wereldt.

en Commercie, &c.                   37^ Derhalven laft ende beveelt men dien-volgens expreflèlijck midts deièn allen ende een yegelijcke ibo Onderdanen ende Ingezetenen van de refpecti- ve Vereenighde Nederlandtfche Provinciën, als diegeene die onder haer Hoogh Mog. onderda- nigheydtende gehooriaemheyt zijn gezeten, den vooriz Vrede in conformité van den vooriz Tradia- te onverbreeckelijck te onderhouden , fonder daer tegens yets te doen, op peyne van geftraft te wer* den als Perturbateurs van de gemeene rufte, ibnder· eenigegenade, faveur, verdraghoftediiTimulatie, Aldus gearrefteert ende beiloten ter Vergaderinge van de hoogh-ghemelte Staten Generael, in den Hageden twee en twintighften September 1678. Was gheparapheert, Ö. van Wijngaerden , vt. Onder ftondt, Ter Ordonnantie van de felve. Geteeckent, H. Fagel. Zijnde op het fpa&ium ge- druckt het Cachet van haer Hoogh Mog. opeen rooden Ouwel, overdeckt met een Papieren Ruyte.

25. TraBaet vanVredeende'van Commercie tufjehen deHooahMogende Heer en Staten Generael der Vereenighde \Ne der land en , ende fyne Hoogheydt den Heer e Brince van Orange ter eenre, ende de ^Doorluchtige Ç eer en Jfmael Bajja, Hadgi Mahometh 'Day, Baba Hajfan, Gouverneur, Aga, de overige van de viclorieufe ^Militie, ende de Groot e ende Kleyne van de Stadt, ende van het Ko- ninghrijck van Algiers ter andere zyde, door de vlijt ende toedoen van Thomas Hees en Jacob de Baz, Commiffariffen vande hoogh-gemelte Heer en Staten Ge- nerael. In date den eerfien Mey 1680.

titul of prsetext het ibude mogen weien j doch de gene die niet verkocht fullen werden, fullen in alle vryigheyt werden te ruggeghebracht, ende her- fcheept, ibnder eenige Rechten of Impofitien daer van te betalen, en fullen mogen vertrecken als het haer belieft, ibnder eenige ophoudinge of verhin- deringe; ende acngaende de Waren van Contre- bande, als Bus-poeder, Sulpher, Yfer, Dcelen, en alderhandc Scheeps-Timmerhout, Touwerck , Piek, Teer, Roers en andere faecken tot den Oor- logh dienende, fullen de Inwoondcrs van de ghe- melte Vereenighde Nederlanden niet ghehouden zijiij^eenigh Recht aen die van Algiers te beta- len. III. De Schepen of Vaertuygen , ibo die van de hoogh-gemelte Heeren Staten Generael, of van yemandt van hare Onderdanen, als die van het Koninghrijck ende van de Inwoondcrs van Algiers, fullen de Zee mogen bevaren, ende negotieren , fonder de een door de ander te werden gevifi teert, opghehouden, ofghemolefteert; oock ilillen alle Perfoonenen Paiïagiers, van wat Landtfchap of Natie de felve mogen, zijn, met alle haer Geldt, Goederen, Koopmanfchappen en Meubelen, in eenige van de boven-ghemelte Schepen bevonden werdende, t'eenemael vry zijn, en van geen van beyde zyden mogen werden gearrefteert, aenghe- houden, berooft, of eenighfints beichadight. IV. DejOorlogh-fchepen van AI eiers, ofte andere Vaertuygen, ontmoetende in volle Zee, en buy- ten de Plactfen dependerende van de hoogh-ghe- melte Heeren Staten, eenige Koopvacrdye of an- dere Schepen van de Onderdanen van de hoogh- Zz 2                         ge-

I. \ S vaftgcftelt ende beilooten, dat'er in het toekomende tuilchen de Hoogh Mog. Heeren Staten Generael der Vereenighde Nederlanden , ende iijn Hoogheyt den I Hccre Prince van Orange ter eenre, ende de Door- I luchtige Heeren Ifraael Bafïa, Hadgi Mahometh jDay, BabanHaflun, Gouverneur, Aga, derefte I van de vi&orieufe Militie, de Groote ende Kleyne I van de Stadt en van het Koninghrijck van Algiers ■er andere zyde, een goede, vafte ende onverbre- |Jcc!ijckc Vrede lal zijn, dewclckc haer aenvangh ø\ nemen van den dagh af dat de Ratificatie van het Itegenwoordige Tra&aet van weghen de hoogh- fcmcltc Heeren Staten Generael, in handen van •de wd-gcmelte Heeren van de Stadt en van't Ko- ninghrijck van Algiers fal zijn gekomen ende over- ïgclcvcrt; lullende alle afte van hofteliceyt van die W ë Pn wcderzvden ceilèren ende ophouden; £ ,nd5jlct tegenwoordigeTraftaet door de wel- ^mcitc Heeren van Algiers van nu af aen in alle en Ê é ynedcc!enenArticulen behoorlijck ge- m probeert, geratificeert ende geconfirmeert. m                           TT Wee mli 1ipcn of andere Vaertuygen van de hoog- stm^Heeren Staten Generael, of die van hare Boden f Ô cn1Inwoonders' fo° Chriftcncn als IkccdeV u n s ccn vrve intrede binnen de Pn van &åçåç ,Van AlSiers>of in andere Plaet> PpAncSr r ,nghnJck vinden, foo om aldaer E om in ii loolan?hals'thacrbelieft, teblyven, l^rdcRecln! á h^hndc thicn ten hondert , Pochtfullenv^r r ^pmanfchaPPen> dievcr' 11 Wcrden' fonder meer, onder wat nacm,

-ocr page 417-

					Placatcn. i.Boeck. 13. Tit.
			3«'
							I X. In gevalle eenigh Schip van Zalée Τ Tunis, Tripoli of andere Plaetfen, die' Vv ï' van de hoogh-ghemelte Heeren Staten G * zijn, eenigh Schip of Schepen, Volck of 5? ren, yemandt van de Onderdanen van deh i gemelte Heeren Staten toebehoorende, tot Al > of in eenige andere Plaetfen van dat Koning!?78' quam op te brengen , fullen de Heeren jfj? neurs van de voorfz Plaetfen niet gedoowen ά foodanigh Volck, Koopmanfchappen, of God ren aldaer verkocht, ofte gediftraheert werdea In gevalle eenighe Oorlogh - Schepen van è hoogh-gemelte Heeren Staten Generaei in dei ven van Algiers, of in eenighe andere Havens»· Plaetfen van 't ièlve Koninghrijek met eenige Pte ièn quamen in te vallen, iullen fy de vooriz Pre" fen in alle vryheydt aldaer mogen verkoopen »' daer van nae haer goet duncken difponéren, fonè, door yemandt te werden gemolefteert, wiek oock iöude mogen zijn> daer en boven fullenè Oorlogh-fchepen van de hoogh-gemelte Hcaa Staten niet gehouden zijn eenighe RechtenofG;. bellen te betalen, maer ter contrarie in gevalle fe eenige Vivrcs mochten ontbreecken, fullen Μ 't geen van nooden iullen hebben, vryelijck vtXi couranten prijs mogen koopen. XI. Soo haeft als eenigh Oorlogh-fchip van dehtx». gemelte Heeren Staten Generaei op de Reedera Algiers fal arriveren , ende dat den Conlülè Vereenighde Nederlanden, of den Capiteyn ra 't ghemelte Schip aen de principale Gouverneur van Algiers daer van kenniile ial hebben gegeven, fal het felve werden gepubliceert, op dat een jek fyne Slaven beware ·, doch in gevalle des niet tegeft ftaende eenigh Slave quam te efehapperen, of da- ter vermoeden was, dat yemandt ge-efchappeen mochte weien, iullen de gemelte Heeren van Μ giers niet toelaten, dat ter dier oorfaecke eenigk infolentie tegens den voornoemden Conful ,9 eenigh ander Onderdaen van'de VereenighdeKf derlanden, als dan binnen Algiers wefende, wa| gepleeght, maer fullen aen de Meefters van iboè- nigen Slave of Slaven belaften 1 dat fy de felvecH diicretie van den Capiteyn of Commandeur, η wie iy haer fouden mogen hebben gefalveert, $| deren -, en in gevalle dien Officier fulcks ftann* hjck ontkende, of dat men geen volkomen kei* daer van hadde, fal den Meefter of MeeW houden zijn, volkomen gheloof aende vofflg van den voornoemden Officier te geven, wr* daer over den Conful, ofte de voorfz Onder** in eenigerhande manieren te mogen mo'je^' niet te min indien het feecker was, dat foodanJjr Officier de waerheydtvande faeckequamteV bergen , fullen de Heeren Gouverneurs van^ giers als dan den voornoemden Conful νεΓ'°Η^ daer over aen de Heeren Staten Generaei tei »| ven, opdat fatisfaftie fonder uytftelaendefl fters vanfoodanige ge-efchappeerde Slaven venwerde. Van den dagh af datde Ratificatie van het«g woordighe Traclact van wegen de Heere _ Generaei aen de Heeren Gouverneurs van Wg
		gemelte Heeren Staten Generaei, fullen aen Boort van de gemelte Schepen der Vereenighde Neder- landen mogen iènden haer Sloep, alleen met twee Man, de welcke in de gemelte Sloep fullen tredenj behalven de Roeycrs > en fal vervolgens geen meer- der getal van Volck, als die twee Mannen in eenigh Koopvaerdye of ander Schip, fondcr permiille van den Capiteyn of Schipper, mogen over-gaen, de welcke haer een behoorlijck Pafpoort ghethoont hebbende, ial de voorfz Sbep gehouden zijn aen- ftondts te vertrecken, en fal hetghemeke Koop- vaerdy-ichip fy ne reyfe fonder eenige hinder of be- let vervolgen 5 en reciproquclijck in gevalle eenigh Schip of ander VaertLiygh van de hoogh-ghemelte Heeren Staten Generaei quam te ontmoeten cenig Schip of Schepen van Algiers, ende den Capiteyn van eenjpn de voorfz Schepen hebbende vertoont een behoorlijck Pafport, by de Heeren Regenten van Algiers onderteeckent, nevens een Certifica- tie van den Conful van de hoogh-gemelte, Heeren Staten , als dan tot Algiers rcfiderende , lbo ial het gemelte Algiers Schip of Vaertuygh fyne reyfe vryelijck mogen vervolgen. Geen Capiteyn of ander Peribon van eenigh Algiers Schip of Vaertuygh fal vermogen te lich- ten uyt eenigh Schip , de Onderdanen van de hoogh-gemelte Heeren Staten Generaei toebehoo- rende, eenigh Perfoon ofte Peribnen, wie het oock iöude mogen weien, om elders heen te vervoeren of doen vervoeren, ende om aldaer te werden ge- examineert, of onder hoedanigh pretext het iöude mogen wefen, veel min fal het haer geoorloft zijn, de torture of eenigh ander gewelt te exerceren te- gens eenige Perfonen, van wat Natie of conditie de ièlve fouden mogen zijn, de welcke in eenighe Schepen, de Onderdanen van haer Hoogh Mog. toebehoorende, gefcheept fullen weien, onder wat pretext of voorwendinge het oock iöude moghen zijn. V I. In gevalle eenighe Schepen of Vaertuygen van hoogh-gemelte Heeren Staten Generaei, of van yemandt van hare Onderdanen ende Inwoonders op de Kuilen van Algiers komen te ftranden, ful- len de voorfz Schepen met hare Gcreetfchappen en toebehooren, Goederen ende Ladinge niet werden geconfifqueert, noch 't Volck tot Slaven gemaeckt, macr iiillenter contrarie alle de Onderdanen van Algiers gehouden zijn alle mogelijcke devoiren aen te wenden, om het Volck endede Goederen te bergen. VII. Geen Schip of Vaercuygh van Algiers ial vermo- gen te gaen nae Zalée, Tetuan, Tunis, Tripoli, of nae eenige andere Plaetfen , die met de hoogh- gemelte Heeren Staten Generaei in vyandtichap zijn, om aldaer tot het nemen van de Schepen van de Onderdanen van de hooghft-gemeke Heeren Staten Generaei te dienen. VIII. Geen Schepen van Algiers , het zy groot of kleyn, fullen mogen kruyiïèn, ofte op beuyt va- ren ontrent de Reeden, Havenen, Steden of Plaet- fen , ftaende onder 't gebiedt van de hoogh-gemelte Heeren Staten Generaei.

-ocr page 418-

				Tradaten van Vrede en Commercie ^ öcc.
								'j8i
		■■ overgegeven cnde ge-extradccrt, flillen 01 Z1J Onderdanen of Inwoonders der Vereenigh- f Nederlanden, foo Joden als Chriftenen, binnen f Sadr of in het geheele Koninghrijcke van Al- roe Slaven ghemaeckt mogen werden, onder g oretext het foude mogen wefen; daer en bo- *aC f Hen de hoogh-gemeltc Heeren Staten Gene- VC1| uvt krachte van dit Traftaec van Vrede geen- Tr ochouden zijn, eenige van hare Onderdanen ) kwoonders, zynde tegenwoordigh in flaver- . of die voor het uycwiflelen van gemelte Ra- "ikatiedaer coefouden mogen komen te vervallen, tU ï te koopen, maer fal het abfoluyt aen haer vrye 3lcdependeren, fonder eenige limitatie of re- ftnclievantijdt, haer medogentheydtin'twerck re Hellen, ende foodanige, endc foo veel t'allen tydenals'thaer goet dunckenfal, te verloilen, midts conditie van over den prijs van haer rantfoen met haer Mceftersop deredelijckfte maniere t'ac- corderen, fonder dat men haer fal mogen conftrin- eeren, eenige tegens haer danck te lollen, hetzy van de Slaven van de Beylecq, of van de Galcye, hét zy van de gene die de Heeren BaiTa, Day, Gou- verneurs , Aga, of wie het oock foude mogen zijn, toebehooren; nietgoetvindende, om vcele rede- nen re ihpuleren, dat de Meeftcrs gehouden fou- den zijn, haer Slaven, zijnde haer eygen goet, voor den prijs vanharen eerften inkoop te moeten afthen, nochte oock dat de hoogh-gemelte Heeren Staten gehouden ibuden zijn, foodanige aen te ne- men , als men haer met ghewelt ioude willen doen loficn j belovende de gemelte Heeren van Algiers hare authoritey tin deiefaeck te fullen employeren, om beyde de Parthyen te vreden te ftellen ·, cnde is vervolgens geaccordeert, dat alle de Slaven, zynde Onderdanen ende Inwoonders van de hoogh- gemeke Heeren Staten Generael, ter occaiïe van hareloffinge, fullen genieten het proffijt, endede emolumenten vanden afilagh of verminderinghe der Rechten, die aen het Koninghlijcke Huys toekomen, gclijckoock van de andere onkoften, mi drs voor de felve betalende foo redelijcken prijs als eenige Slaven van andre Natien,ten opfichte van barcMinge, hetzy na den gefloten Vrede, ofby wegen van AelmoeiTen, gewoon zijn te betalen: yclvei(bende, dat foodanige Slaven, Inwoonders der Vcreenighde Nederlanden, die dk emolument JjMcnwiHen ghenieten, door de Commiflariflèn I homas Heesende Jacob de Paz, of eenigh ander Mmsfter vanden Staet der Vcreenighde Neder- landen , dieme defen binnen Algiers foude mogen wmen, Mlm moeten werden geloft, fullende an- «c bJaven , Inwoonders van de hoogh-gemelte ηη7\ΓΛ'd!Cdat voordeeldergemelte Rechten and ρn *lllen genieten , hare vryheyt door ere Vertonen, foo fy te rade fullen werden, rao- ; of JJ,0cilreren·' & voornoemde Commiflariflèn, I M-cpTj P^JcqueMiniftere, die nae defen van				fleh daer tegen fal mogen ftellen, of de gelofte Sla- ven molefteren ■, wyders fullen de voorlz Minifters met al foo veel authoriteyt als eenige Minifters van andere Princen of Potentaten vermogen te macc- ken, ende voor haer te doen palieren alderhande Inftrumenten en Contracten, ten behoeve van an- dere Chriftene Natiën , oock mogen verkenen Paiporten, iönder contradictie van yemandt. XIII. Indien het ghebeurde, dat eenige Onderdanen van de hoogh-ghemclte PIceren Staten Generael binnen de Stadt, of in eenighe andere Plaetsvan 't Koningin ijek van Algiers quam te overlyden , flillen des feifs Goederen of Penningen door de Gouverneurs, Rechters of andere Officiers van Algiers voornoemt, niet mogen werden aengeila- gen j felfs ialniemandt van de ghemelte Gouver- neurs of andere Officiers daer van kennifle mogen nemen, of daer omtrent eenige de minfte recher- che werden gcdaen; maer fullen ibodanige Goede- ren en Penningen werden aenghevaer t by die gene die den Overleden totiijnErfgenaem of Erfgena- men by Tcftament ial hebben geinftitueert, m ge- valle de ièl veter plaetfe van den Overleden moch- ten wefen > ende indien de Erfgenamen aldacr niet preiènt fouden mogen zijn, ial den Executeur van het Teftameiit, door den Overleden behoorlijck gheinftitueert, na dat hy een perfecPen Inventaris van alle de naergelaten Goederen en Penningen ter goeder trouwe lal hebben gemaeckt, dcièlve Ion- der eenigh belet in fijn bewaringe nemen, ende ial beiörgen, dat alles in handen van de ware en wetti- ge Erfgenamen door vcyligc wegen geftclt werden·, maer indien yemandt van de voornoemde Onder- danen fonder Tcftament quam te overlyden, fal den Conful der hoogh-ghemelte Vereenighde Ne- derlanden ibodanige Goederen en Penningen on- der een behoorlijcke Inventaris acnvaerden, om de ielve aen de naefte Vrunden ende Erfgenamen der Overleden ter handt te ftellen. XIV. De Koopluyden, iöo Chriftenen als [oden,van hoogh-ghemelte Vereenighde Nederlanden , de welcke haer binnen de Stadt, ende het Koningh- rijck van Algiers fullen bevinden, fullen geenfints gehouden zijn, Goederen tegen haer danck te ko- pen ·, maer ial altijdt tot haer keure rtaen Ibodanige te koopen, als fy oordelen fullen haer dienftigh te zijn : Van gelijcken ial geen Capiteyn of Schipper van de hoogh-gemelte Provinciën gehouden zijn, eenige Goederen tegen fijn wille in te laden, om de ielve te vervoeren, of om een reys te doen naer eenige Plaetièn daer hy niet ibude willen varen : Oock fal den Conful van hoogh-gemelte Provin- ciën niet ghehouden zijn eenige ichuldenvaneen ander Onderdaen van de ielve Provinciën te beta- len , ten ware dat ten dien oorfaecke eenige borgh- tocht ofte cautie by pubhjeque AdPe ghcftcldt ware. X V De Onderdanen, foo Chriftenen als Joden, van hoogh-gemelte Heeren Staten, fullen in cas van pkydoyen of proceflen tot Algiers, of binnen des felfsTerrkorie, niet gehouden zijn, fich te fub- mitteren onder eenige andere JurifdicPi e als die van den Day ende Douane, uytgefondert nochtans, in- dien'er waren eenige queftien, foocivile als crimi- nele,
			Wendι Cirs foudenm°gen werden aengcftelt, haer 5*ϊ*ε?& ende macht hebben van voor Accjrl °°4Γΐΐα6Γ SecrctaniTen Contralenende andere j?tcdff * P^en, openeBrieven, ende vorders ^ Ψ m ^3** namen te verkenen, en v*crtrcc d , α het gUn£ tot de loffinge cnde het dcr dat vem          S,aven van "ooden fal zijn, fon- anaat, wie het oock foude mogen wefen,

-ocr page 419-

38i                       Placaten. i.Boeck. 13 Tic.' nele,tuifchendievandeNatievandeVereenighde                                   XX. Provinciën alleen; in wekken gevalle fy niet ghe- j Soo haeft als de Ratificatie van het gemelte Ô

houden fullen wefen te compareren voor een ander Rechter , als voor haren Conful, de welcketfal hebben volkomen authoriteyt, om te termineren alle differenten , foo in hetCivil als in't Crimi- neel, alsDoodtilagen, Quetfuyren en andere De- licten, en te procederen volgens d'Inftrudtie ende Ordresvan de hoogh-gemelte Heeren Staten Ge- nerael. XVI. In gevalle eenigh Onderdaen van hoogh-gemel- te Heeren Staten Generael, fich bevindende inliet Koninghrijck van Algiers , een Turck of Moor quam te beledigen , tequetfen of neder te leggen, endefoodanigenDelinquant gekregen wierde, fal hy op de felve wyfe, en niet ftrenger als een Turck werden gheftraft, indien hy diergelijcke mifdaden bcgacn hadde -, doch by foo verre hy quam te efchapperen, fal den Conful nocheenighe andere Onderdanen vande gemelte Heeren Staten daerom niet mogen werden geinquicteert noch .ghemole- fteert. XVII Den voornoemden Conful van de [hoogh-ghe- meke Heeren Staten, tot Algiers refiderende, fal aldaer woonen in alle vryighey t en veyligheyt, foo ten aenfien van fijn Perfoon, als van fijn Goederen, en fal hy vermogen fijn Tolck en Makelaer te ver- kiefen, oock te gaen aen Boordt van alle Schepen in de Havenen, of op de Reede ten Ancker leggen- de , foo mecnighmael als 't hem believen fal 5 als oock door het Landt te reyfen·, daer en boven fal het hem vry ftaen ende gepermitteert zijn, publijc- kclijck in fijn Huys te doen oerfenen en exerceren de Crittelijcke Gereformeerde Religie, fonder eenige vexatie of moleftatïe, het zy met woorden ofmetwereken, van wie het oock foude mogen zijn. XVIII. Is mede geaccordeert ende gheconvenieert, dat niet alleen gheduyrende de continuatie van Vrede en Vrundtichap , maer oock in cas van eenighe in- terruptie of rupture vandeièlve, tuflehen hoogh- gemelte Heeren Staten Generael, en die van het Koninghrijck van Algiers, den Conful ende andere Onderdanen van de meer-hoogh-ghemelte Heeren Staten, in 't Koninghrijck van Algiers woonende; te weten, foo wel in tydt van Oorlogh als van Vre- de , fullen hebben volkomen vryhey t om fich naer hare eygen of andere Landen te begeven met foo- danige Schepen, van wat Natie hetzy, als't haer goedt-duncken fal, ende hare Goederen, Familien en Dienaers met haer te nemen, fonder dat haer daer omtrent eenige hindcrniilc mach werden toe- gebracht. .Ë. X J\.. Geen Onderdanen van de hoogh-gemelte Hee- ren Staten Generael, 'tzy [oodof Chriften, zijnde Pailagier, gaende of komende met fijn Bagagie van ofna eenige Haven, fal mogen werden ghemole- iteert, fchoon ibodanigen Pailagier in een Vyandt- lijck Schip van die van Algiers wasi van gelijcken fal geen PaiTagier van Algiers} zijnde in een Vyant- lijck Schip van de hoogh-ghemeke Heeren Sraten, in fijn Perfoon of Goederen, die hy in 't ghemeke Schip geladen fal hebben, mogen wefden ghenio- kfteert.

ftaet van wegen de hoogh-gemelte Heeren <; Generael tot Algiers fal zijnaengekomen, enatCn de voornoemde Gouverneurs der ghefeyd'e V\^ overgegeven, fullenalleinjurien cnfchaden Ô wederzyden geleden, in een eeuwige vergetenl'" geftelt en gehouden werden, en lullen alderh2 hoftilitey ten ende violentien ten wederzyden c ¢ ren; ende fal defe Vrede in haer volkomen kra l en vigeur blyven, en voor altijdt continueren ■ c in gevalle na den dagh dat dé voorfz Ratificatie 1 handen van de ghemeke voornaemftc Heeren v" Algiers geftelt fal zijn, eenige Prinfen of fchajj ten wederzyden quamen voor te vallen, voor 1 de Vrede aen yeder der Onderdanen bekent v» fal daer van een prompte fatisfa&ie [ghegeveti Wet! den. XXI. In ghevalledatbyinadvertentie, ofanderfmts, eenige contraven tien in 't tegenwoordige Traftac; van wegen de hoogh-ghemeke Heeren Staten Ge' nerael, of van de gemelte Heeren van AHers voor vielen, foo fal echter d e voorfz- Vrede in lijn volle vigeur bly ven·, fonder dat men daerom totruptute van de voorfz Vrede, Vrundtfchap en goede Cor- refpondentie fal komen ; maer fal de beledighdt partye een prompte reparatie van foodanighe cm- traventie in der minne vorderen, alvoorens tot de Wapenen te komen : Ende in ghevalle lulcksbj eenige particuliere Onderdanen mocht by-komen, fullenfy als Infra&eurs van de Vrede, ende Ver. ftoorders van de gemene rufte fonder eenigecon· niventie, daer over werden geftraft. Aldus geconfirmeert, geteeckent en ghe^gelii in praeièntie van Godt, den dertighften dagh m April in 't Jaer der Genade 1679, zijnde omtrent ter halver Maen Rabiha Elouel, in 't Jaer 1090 van Hegira.

Byvoegingh van het ^raéiact $ Vrede , tujfchen de Hoogh Mog, Uu- ren Staten Generael der Veretiüga Nederlanden , ende de Gouvern0 van Algiers. Ë Engefien het eerfte ende twintiglifte Arttf ■^-van dit Tra&aet, na dat het felve geteeckent ê geratificeert is geweeft, in allen deelen niet en ffl geobferveert, foo is men daer na veraccordeertp dé gemelte Vrede fijn begin foude nemen vanctó dagh af, dat het Oorlogh-fchip vande hooghf' melte Heeren Staten Generael met de PrefenK» op de Reede van Algiers ten Ancker ghekome'11·'1 te weten, van den twee en twintighften daghv?«. April 1680, nieuwen ftijl; ende fal vervolgens* 't gene na den voorfz dagh incluys genomen ioa* mogen wefen, ter goeder trouwe werden g^"'

t

Tot verklaringe van het twaelfde Articiil, «j* kende 't poinft van de verminderinge va^eK{ ten, diemenfchuldigh is aen het Koning»'1.1^ Huys van Algiers, als mede van andere kofte^ ter occafie van de vrykoopinge der Slaven be.,, werden, is geconvenieert, dat de Slaven» gr? Onderdanen ende Inghezetenen van de V%

-ocr page 420-

ÏYactaten van Vrede en Commercie, &c,

3*3

1«. HeerenStaten, fullen betalen nadat fy ^ekochtzijn, aen'tgeméltc Huys in'tgeheel K&e van negen en cTcrtigh en drie vierde ftuc- achten, fonder meer, en Tonder gehouden kCil fa ecni^e andere Rechten te betalen, van wat te „Lroockfoudemogen wefen·, dacren boven η3ί „ «.nieh Slaef of Slaven van allerhande Natie, mSvrv Rckocht door den Conful ofecnigh an- Sr Miniftcr van de hoogft-gemelte Heeren Staten r -«rl fich tot haer tranfport moeiten embar- S nt een Franfch of Engelfch Schip, ofte van ïniac andere Natiën, fullen de felve geenfmts ge- houden wefen te paiTeren eemge Afte van Obhga-

employeert te werden tot vrykoopinge van hare Slaven, aen 'tgemelte Koninghlijckc Huys geen Rechten en ial betalen, maer dacr van t'eenemacl vry en exempt wefen. Geen Patroonen van Algiers fullen vermogen haer Slaven, zijnde Onderdanen ende Ingezetenen van de hoogh-gemelte Heeren Staten Generael, te ver- koopen aen andere Natiën, noch die elders te tranlporterenj om verkocht te werden. Aldusgellooten, gheteeckent en gezegelt inde tegenwoordigheyt van Godr, op den eerden dagh van Mey in 't Jaer der Genade ι ó8o, zijnde om- trent het eynde van de ManeRabiha Élouel in het Jaer 10511 van Hegira. Was geteeckent ende gc- zelt,

■ oordeMinifters van de gefeydeNatiën, van Carafter fy oock foude mogen wefen, maer aen haer hebbende betaelt de Gefont-Brieven, fullen fy vryelijck endc fonder eenigh hinder mogen ver- Dacr is mede vcraccordccrt, dat alle't geit, het welckde hoogh-ghemelteHeeren Staten ofte hare Onderdanen naer Algiers fullen fcynden, om ghe-

(L. S.) Thomas Hees. (L. S.) JacobdeTaz,.

(L.S.) (L. s.; a.s.) (L.S.)

Capitulatien en Privilegiën by de Keyjerlijcke Jldajefleyt van Turckyen Sultan AchmetChan-, gegeven aen deHooghMog. Heeren St at en Gener ad van de vry e Vereenighde Nedvrlandtjche Provinciën , in fyn Majefleyts Landen. In den beginne van de Maendt Julij' 1612.

}6.

^|||N den Name Godts des Alder-hooghftcn, ïh lil want het is goet,recht en behoorlijck,eerit I MJÉi fynen Naem aen te roepen, en daer naer \ V        lijn genade t'ontfangen. Met behulp van den Heerlijckften Koningh der Koningen, den Alder-hooghften Heere, Autheur * van alle gaven en bewegingen,fonder comparatie en ι ^elijckcnitTen , onfienelijck ende onbegrypelijck dooreemgcaertfchc gedachten, Heere van de on- cyndelijcke macht, liberael van genade , ibnder verminderinghe van de oneyndelijckheyt vanfy- ne gaven en genade, ende met de protectie van het zegel van de fchoonhey t der Propheten, ende Heer en Patroon van 't Kafteel der deughden, Heer van 'tgeiclfchapder Propheten, verkpren van de gant- ; fche vergaderingen van de onbefmette, wel-gewilt V2n Godt," Salighmaecker van de geflachten in den dagh des algemenen oordeels Mahomet Moflapha, op welckede gebeden en de vrede Godts beruften, met de heerlijcke ende mcnighvuldige benedi&ien van de genen die in fijn gefelfchap zijn, en Patro- nen van de Wetten en andere heylige Propheten, niet den wekken de eere Godts zy, en het verbont ι *aer mede de Heyligen de wclcke zijn een prijs der [•^re?. *:nde Zalige, zijnde een heerlickheyt der m> ·· Y*acn c verDon^en zijn,moet gehey- ΕΜ"» cnde hare heylige zielen altijdt God- dcll]*egloriebefitten. 7 "°olght de teeckeninge van de Kejferltjcke Majefiep) vervat ineen Gouden Strick, w# defe woorden, Sultan AchmetChan, altijdt geluckigh. ICCn ί* Jf1 «en Koiiingh der Koningen en Prin- Konin" ^, van'tdcelen van de krooncn der der K£iVan * oude Kcyferdom der aerden ende eelen» Adminiftrateur van 't befte van alk

Landen en Kafteelen, de hooge Godt beicherme met fijn ichaduwe de Landen en Inwoonders van dien, onder de regeringe en heerfchappye van mijnMajcfteyt, en beware mijn Majeiteyt in de Wereldt, de welcke ben geftelt in de placts van den Propheetj en een Heer van Steden, Rijcken, Kcy- iernjeken , Provinciën ende haer om-lcggcnde Plaetfen ■, Behouder van de twee Hooge Hoven; Rechter van datgebenedyde Hierufalem, en Kcy- ièr van 't Hooge Koninghlijckc Hof van de Hcer- lijckheyt van Conltantinopolen, het welcke Godt wil bewaren van alle quaede; en van Andrianopoli en Bruflia, en heel Griecken-landt en Oilmis War, en de Steden van Boilina en Boddun, en Zegitwar j en Egri, en Caniila, en Hemendera, en Belligrado, en het Landt van Anatolia en Caramania, en de Provinciën van Arabiftaft en Damaico, de Stede des Vredes en Suyverhcyts, en Cairo, en Jemen, en Caber, en de Steden van Heden, en de Stadt van den Propheet Babilonia,en Gock, en Baica,Lachia, en Xavagum, en Zman, en Aleppo, cnZulcadric, enZeyreluf, en Adna, en Tripoli di Soria , en Anatolia, enCipro, enChio, enDjarvcger, en Bucarum , en Gielcel, en het Hcrtoghdom van Anadie , en al het Curdiitan, en Cars, en Hlrim, en al het Giorgiflan, en Demir Capi, en Teflis, en Xirvan en Caffa, en Girilcff, en hetKoninghrijek vanDeftcapehiac, en Tunis, en Tripoli di Bar- baria, en de Steden van Algieri, en het Koningh- rijck van Tranfilvanien,en Bogdavia, en Walachia, en de refte van de Koninghrijcken van Chri- ilenrijck, de welcke door de hulpe Godts , die is een onverwinnelijck Koningh, met louter Koning-- lijck gcwelt, en door de merckelijcke vrom ighcy t van onfe Koningen uyt de macht derVyanden gc- ruckt zijn : lek, zijnde een Koningh van alle de Rijcken, Steden en Kaftekn die genomen zijn metdevuyftderoverwihninge, endervielorkn : lek, zijnde een gekroondenKoningh, van den hoogh-

*

-ocr page 421-

Placacen. ι. Boeck. 13. Tic.

84

5

5

ren,en handelen, en datuytkrachte vande V fchap tuflehen Ons onderlingh gemfeckt ' " formité van de capitulatie van Mijn Majeftre — de itereke beveelen van Mijn Rijck ·, defehlr ? oock is van wegen de hoogh-gedachte Heeren1? ten Generael van de Vereemghde Nederl Ψ verfocht gewceft, dat Mijn Majeiteyt al het aen de voornoemde ghegeven is, oock aen?^ Hooglieden foude vergunnen ·, én van defe ft.? verfoeck ghedaen zijnde aen Mijn Majeftevt * Mijn Kroon, heeft my welgevallen en goedJT dacht met groot contentement in alle haer verf? ken volkomentlijck te confenteren, hebbeoochC den Ambafciadoor van hare Hooglieden verlofV geven, dat hy foude aen Mijn Keyferlijcke W komen reverentie doen, en de handen van m Majcftey t kuilen, gclijck als andere Ambafciadoo* plegen te doen> en hebbe belaft met hetgebodtva Mijn Rijck den voorfz Heere Cornelio Haga, Au bafciadoor aen mijn Keyferlijcke Hof, dat hy fe. bly ven in den dienft: van het AmbafciadoorfdnD" ende dat hy foude ftellen fijnConfuls in alle de P^ vinden, en aen alle de Schalen van Mijn Rijck, a het gebodt van mijn Keyferlijcke beveelen isyei. gunt, op dtib wyfe haer gevende Capitulatien va Mijn oprechtighey t en van Mijn Majeiteyt. III. Dat alle de genen die de Geünieerde Provindcs onderworpen zijn, ende allede Koopluydcnva de vooriz Plaetien mogen gaan en komen inalk Steden van mijn Rijck, ende dat iy in de felvewf onverhindert mogen handelen. IV. Men fal haer van PaeldersenGoudentunteè fy lullen brengen geen datio ofteThol mogen af- nemen,'ende de Begi, Cadi, TreibriersoffeÊmiiJ vande Munte", ende Opiienders van dien, fuik» hare Daelders die fy brengen niet mogen nemen oa in de Munte tebreecken, ende Aipers daervantt maecken, of haer luydens derhalven eenige mos- ten en bekommernis, om wat oorfaecke datfe foude mogen wefen in 't minfte aen doen. V. Niemant fal mogen leggen tegen eenigfiKcf man van Nederlandt, die om fijn Koopmatfcif te doen ibude mogen varen in een Schip van ante Chriitenen, die hier geen Ambafciadoorofvrtf· fchap houden : Nadien ghy gevonden zijtop$ Schip van Volck , dat geen Vrede met den w. Hr. heeft, foo willen wy uw tot Slaven macc^i enuwgoet confifquerenj het felve fal niet niog0 gefchieden, by aldien fy gaen om haer Koop*01' ichap te doen. V I En ibo yemandt van 't voorfz Nederland of m Landen van dien, in eenige Chriften Schepen |^ vonden werden, voerende eenige verboden"^ deren van Victualie, alhoewel 't voorfz go* ξ confifqueert, ende de andere Chriftenen mi zijnde tot Slaven gemaeckt werden , fo°l" tf evenwel die Nederlanders tot geen Slaven $ l gemaeckt werden. En al hoewel yemandt van 't voorfz Neder "^ gaet om koopmanfehap te doen,gevonden we ^ deineen Schip dat in Corfo gaetjbjraldfcjj\\ ^g

Hooghilen Koninghlijcken Stoel, Koningh van de Witte en Swarre Zee, en Koningh van veel andere Eylanden en Koninghrijcken , Schalen , en Zce-Havens, Monarch van veel Volckei en en Geilachten, eenKeyfer van fop veel duyfenton- verwinnelijcke Heyrlegers, een oprecht Keyfcr , een licht, eenfackel, en de Godtvruchtigheyt des Wereldts , een gave van de Wet van Mahomet, Sultan Achmet Chan, Soon van Sultan Selira Chan, Soon van Sultan SeliniChan, Soon van Sultan Bajazeth, Soon van Sultan Mahomet Chan, wekkers Zielen moeten ruften in Bermhertigheyt en Glorie Godts, de welcke Ons, zijnde Beicher- mers van den Coran, die genade ghedaen, en onfe macht alle de vier deelen, des Wereldts onderwor- pen heeft, die Hooge en Groote Godt vergunnc myne Majeiteyt een langh leven, de welcke ben hulp vande Koningen en Geflachten,een Excellen- tie van de Prineen van onsHoogh ende Verheven Keyièrlijcke Hof, zijnde ons geluekige Porto door de genade Godts, de welcke is een gever der gena- de , en een Koningh aller vokken, wiens naem zy in der ecuwigheyt gepreièn, een hulp der Konin- gen, eneenbefchermeralkr fameufc Princen heb- ben gehouden die gene die zijn. I. DE eere van de Grootheyt vande Heerlijckhcyt des Chriftendoms,' grootfte Hoogheyt vande BStel: en grootheyt des Wets Chrifti, Regeer- ders van de Regeringe van de Gemeente derChri- ftencn , Patroonen van de beleeftheyt en eere, Hecrcn van macht en eere, de Generale Staten, Heercn en Patroonen van de Vereenighd'e Provin- ciën, gelegen onder Nederlandt, als zijn Gelder- landt, Hollandt, Zeelandt, Utrecht, Vrieflandt, Over-YiTel; Groningen, enGroningerlandt, en daer en boven van foo veel liijcken als fy in Ooft- Indicn befitten, deHeeren en Patroonen van alle het boveii-ghefchrevcn zy heyl en welvaert; van harent wegen isaenmijnKeyièrlijck HoiFgheko- men een Brief van vrundtfehap, gezegek van hare Hooglieden, ende gebracht van den Hecrcn Edelen Heerc van den Edeldom der Chriftcnrijcke Wet- ten , de eere der Ambiciadoren Cornelio Haga, des welcksdigniteyt ende eere moet zijn vermeer- dert j defen Brief komt tot dit Keyferhjck Hof, is ge-examineert,eii naerftelijck doorleièn geworden, en den inhoudt van dien was om onfe Majeiteyt te kennen te geven dat hare Hooglieden uy t gant- fcher herten en gemoet, een vafte vrede en Vrundt- fehap met Ons wilden houden: Daer beneven heb- ben iy in de felvige verklaert, dat in de Schepen van't Landt des Chriftenrijcks, eenige Turckfche Slaven gevonden waren, de welcke iy al te (amen vry-gemaeckt, en met groote beleeftheyt in haer Landt weder ghefonden hebben; daerom bevelen Wy oock in Mijn Rijck, dat Godt befcherme, en' i η al de omleggende Plaetfeii; dat niemandt ter ee- eiigertijdt de voornoemde haer Schepen of Volck eenige nioeytcn of quellinge aen en doen. Gclijckerwijs nu in Mijn hoogeKeyferlijcke-Hof Vranckrijck, en Engclandt, en Inwoonders van de Plaetien haer onderworpen,met haerDragomansin alle de Landen van mijn Rijck feecker en vrykö- Kïcn en gaen, ίοο wel hare. Perfoonen als hare Goe-

§

deren en Kpopmanfchappcn, en over al Negotie- gen geen. Compagnon enisyande Jw^'jjeff

-ocr page 422-

Traclaten van Vrede

en Commercie, 6cc*                 r>8f XII In gevalle dateenige coriimandementen gelicht waren, voor het m aecken van dei e Capi tulatien of gelicht ibude mogen werden nae 't macclten van de ièlvige , ifrydende jegens defe jegenwoordige Ca- pitulatien,fullen van geender waerden zijn, en men fal die felvige geen gehoor mogen geven, maer al- leen onderhouden werden 'c gunt in ddc Capitula- tien van mijn Majefteyt vervatet ib.ct. XIII. Soo eenige Onderzaten van de hoogh-gedachte Heeren Staten Generael, ofte yemandt onder hacr itaende, in dcic Landen quame te fierven, lbo fal noch dcT'eitemae!-, noch yemandt anders over de Thollen van de verftorvene gheftelt, in haer goet mogen treden, noch oock eenighfints hacr daer mede bemoeyen, fullen oock niet mogen feggen dat het goederen zijn fonder eygenaer, noch te yets doen tegen dele Capitulatien,cn alle dc commandc- menten die men aen de voorfz Nederlanders geven fal, iiillen in bona forma en fterek gemaeckt wer- den , foo dat fy al t'iamen itrecken tot haer mcefre proffijt ende voordeel, ende de Cafjani, en CadijSi datfijn Rechtersjof yemant van haren t'wegen,lul- lenin 't minde niet mogen pretenderen aen goede- ren van de afgeftorven , noch oock eyfehen het refine van 'tümet, 't welck zijn gravamina endc exa&ien, foo ten proffij t van den Granfig. als der Officieren op de goederen van de afgeftorven ghe- ilelt. XIV. De AmbafciadoorsenConfuls fullen haer laten dienen van alfulcke f anitfaren als hacr believen fal ■, en tot Dragomans Hellen dié fy willen, fonder dat dejanitfaren of yemandt anders, haer felvcn in den dienft van de voorfz fonder haer confent fullen mo- gen ingereren. X V. In hacr Woon-ftede en Huyfcn fullen fy mogen Wijn inleggen voor haer en hacr Huys-gefin, het welck haer niemandt fal mogen verbieden; en nie- mandt, hyzy wiehy wil, foo wel mijn Slaven de Janitiarcn, als yemandt anders, fal dcrhalvcnyct van haer mogen cyflchen, of met gewelt nemen, noch haer ongelijck ofte eenigh inpediment aen doen. XVI. De Koopluyden van de voorfz Plactfen, fullen voor alle de Waren en Koopmanichappen, foo wel die fyuyt haer Landt fullen brengen, als oock die fyvan hier uyt mijn Rijck» foo van Aleppoals Alexandria, als oock uyt alle "andere dcelen mijns Rijcks fullen wech voeren, alleen voor datio ofte Tol betalen drie ten hondert, en niet meer; men fal oock genige Waren hooger als de wacrdye mo- gen eftimeren, en fy fullen gehouden zijn van alle Waren, foo wel die fy hier met haer Schepen bren- gen , als die fy hier koopen, om in haer Landt te voeren, daer men datio af betaelt, de Confulaten volkoni3ntlijck aen haer Confuls te betalen* XVII. Van alle de Waren die fy met haer Schepen bren- gen, fullen fyalleenlijck Datio betalen, van de ge- ne die fy uyt hare Schepen loiïcn fullen om ver- kocht te werden, en van die andere die niet gekift, maer in de Schepen gelaten werden, om op andere" Plaetfen te vervoeren en te verkoopen, fal men haer Aaa                           foo·

iiicK<

Negotie als een PafTagier mede

altene

fal men hem ter oorfaecke van dien, om '°peenVrybuyter Schip genomen is, cven- ijgngoct niet moeten conhlqueren, noch hem eenSlavemaecken. vin. Ovcnnidts de Koningen van Vranckrijck van ï · hier vrienden zijn van Ons Keyferlijcke Hoi, *vrt hpo-ien hebben ftreckende tot verhin-

frinoynt

inde Vrede» gemaeckt tuflehenhaeren

■tirrin^

KnfelCeyferlijcke Kroon, Γοο hebben fy ten tyden n'Groot-Vader hooghloffehjcker engeluc-

mi] :r 3

dachteniife, Sultan Selim, die nu in glorie

1 vcribchtdatiyeenige verboden Goederen, zijn Cattoenen, Filadi,en Corduanen foude mo- b ■■tiivtvoeren, 't wclck hacr vergunt is; daerbe- l-venvan we(Ten de groote endc oprechte vriendt- ifc'uovan goeder herten en gemoet met ditKey- tïi'ick Hof gehouden, foo heeft mijn Vader van |iod"hloftclijckcr en geluckiger memorie, die nu |n'jioneleeft, haer in lijn tijt oock vergunt datfy nVafdi en Huyden om haer gek lbude mogen koo · fpen, endc dat het haer in geendejdey wyfefoude ineen verboden werden, gelijck 't felve verklaert Ihciinde Capitulatien die ick felve geconfirmeert liebbc ·, defgelijcksoock aen hoogh-gemclte Heeren BtarcnGcneracl van de Geünieerde Nederlanden, fcvcrmidtsiy aen mijn Keyferlijcke Hof geibnden Rebben, met begeerte van oprechte vrientfehap, pnvan wegen hare Hooghedcn aen mijn Majefteyt ficrom verfoeck gcdaen is geweeff, en ick het felve in goeder herten en bly gemoet ontfangen hebbe, ibo is't oock dat van wegen hare Hooglieden vcr- iixht is, ick haer goet en willjghlijck alles wat ge- fcjnJènteert hebbe, ende gelijck het te vooren de pïaiicoiicn vergunt is, alfoo vergun ick oock de pr'oorfz van Ncderlandt ·, · te weten, dat fy met haer Belt lullen mogen koopen en laden Cattoenen, Fi- pdi, Cordoani, Wafch en Huyden; ende in deiè peeke fal ruemandc haer eenighe moeyten mogen Éen doen, noch oock hem daer mede moeyen, noch jpcr 't it-lve verbieden. IX. I De voorfz Natie, reyfende naer haer Landt, ofte Pyt hacr Landt naer mijn Rijck komende, fullen ircwrlijck bycontrari Weer en Windt in alle de Tiavcncn van mijn Rijck met haer Schepen mogen f?gcn en handelen, en niemandt fal hen 't felve Pogen beletten. AH I Alyecht-faeckcnendedifferenten ryfendetuf- ? van dc Landen van Nederlant, oock aen- ^vandoodtflagh, foo den eenen den ande- föme tedooden, Men by een Ambafciadoor 1 U>nfuls, achtervolgende hare Wetten en

en Gou

oordeclt werden, fonder dat de Rech-

verneurs van mijn Rijck haer daer b "«Stallen mogen mede bemoeyen. So,                         X *· Is tv5a,ndt>rets uytfeende heeft met de Con- ! * CS"tot °Pfi5ht va» dc Nes°aen'en

«1!

vfen JZ. \ ogen doen vangen, noch haer ^cnDri g n' danmen fal dc voorfz Con- Pof> endfiT"5 rlteren vo°rmijn Keyferlijcke erden            er fuUenharc aenklachten gehoort

-ocr page 423-

Piacaten; ι. Boeck.: 13.Tij;.

38ó

foo wel in Conftantinopolen als andere Schalen    in volkomen vryheyt geftelt werden, fonderα ,

geen Datio mogen afeyfchen, noch oock verbieden    defelvige Waren aen andere Schalen te brengen, noch haer dwingen aendeièlvige Schalen telof- icn. X V I 11 De nieuwe impofitien van Cajfapie ende recht van Bachjnct infacculli fal men haer niet mogen af- eyfchen , en als de Schepen wegh gaen ial men haer voor Selam alek niet meer mogen afnemen als drie hondert afpers*. XIX. Aengaende de Coriaren van Algiers en Barba- ryen, komende te haven in eenige Havens van de Nederlanden, naer dien men gewoon is haer cour- toifye te doen, en Kruyf, Loot, oock Zeylen en al- les dat iy meer van nooden hebben,te laten volgen, lbo en is de wille oock niet geweeft van mijn Maje- iteyt,dat fy deSchepen vandeNederlanders ontmoc tende, hare Goederen nemen,en de Luyden tot Sla- ven maecken ·, macr dat fy alle de Slaven die fy ge- nomen hebben,vry fullen laten, ende alle de Goede- ren wederom reilitueren, fonder dat daer yet aen mancquere; ende by aldien de voornoemde Cor- faren hier naer eenige quadc feyten bedry ven, foo fullen de gentel te Heeren Staten Generael fulcx aen Ons Key ierlij cke Hof te kennen geven, ende in \iu<ksxBeglerbegy ofte Gouverneur fijn tijdt fulcks falgefehict zijn, diefelvige fal van fijn officie af- gefet worden, en men lal maecken dat de Goederen die de Corfaren gerooft fullen hebben, ten vollen gereftitueert, en alle de Slaven vry gelaten werdenj en of de voornoemde van Algiers en Barbarya defe Myne bevelen niet naer enquamen, lbo fullen oock de Heeren Staten van Nederlandt de lelvige, als fy in haer Landen komen, in hare Havenen en Ka- iteelen niet ontfangen, en alwaer 't fchoon dat fy haer qualijck en vyandtlijck tracteerden , lbo fil daer door niet verftaen werden het Accoordt tuf- fchen Ons gemaeckt, gebroocken te zijn, ende in defe faecke lal ick altijdt de informatie die de Hee- r en van Nederlandt doen fullen,geloof geven, ende altijdt haer excufe voor goet ende oprecht aen- nemen. X X. Men fal Commandcmenten feynden aen Begler- begyyüZVL Beghj>,acn Cadïjs-, en aen alle Emini vande Schalen van Mijn gantlche Rijck, in handen, dat het gebodt van Mijn Majefteyt beveftight is op defe maniere, dat tot allen tyden foo lange van we- gen de hoogh-gedachte Heeren Staten Generael van de voorfz Nederlanden, de Vriendtfchap ende Accoordt tuflehen Ons gemaeckt, gelijck alft be- hoort onderhouden fullen werden·, dat oock van Onfe zyden niemandt hare Goederen, Waren, Koopmanfchappen, de Galioenen, over Zee ko- mende , ofte andere Schepen, ende de Perfonen

Nederlanders,in eenigerley manieren fullen ^ eyfehen, maer den prijs daer van vorderen\^Ψ genige daer fy die van gekocht hebben. XXII. Soo yemandt van de voorgenoemde Nede I ders eetbare Waren koopenuytde Schepenvaa Turcken, ende dat men haer winbrengende/& vige in haer Landt, ende niet in de Steden yan> ' dere Natien,geen vrede met Ons houdende è naer eenige Turckfche Oorlogh-fchepen miS tende, ende daer van genomen werde, infe gevalle fal men haer Schepen niet mogen confifq,! ren , noch het Volck daer op zynde totSkV' maecken, macr by aldien dat in fuleken cassis £ is,eenige Nederlanders genomen werde, Um\ defelvige wederom vry laten, ende oock alk Goet reilitueren. XXIII. Sooder eenige Koopluyden en Chriftenen l geen Vrede metjOns hcbben,opde Schepen vani voorfz Nederlanders eenige goederen fullen lade, fal men het fel vige goet niet mogen nemen en coc- lifqueren, onder prxtext dat het andere Luvèi toekomt,geen Vrede met Ons hebbende, enin» valle yemandt van de voorfz, 't zy weghgaendewi! de Landen, 't zy komende om haer Koopms» fchappen te doen in de Schepen van de voorizNe. derlanders, in fuleken cas tot Slave gemaeckt Wj ial hem datelijck fijn vryheydt gegeven werden. XXIV. Endede voorgenoemde Natie fal in alle de k- den van mijn Rijck met groote vryheydtejidefe· kerheyt mogen komen en gaen j ende lbo'cgevii i dat fy by ongeval in perijckel der Zee quamen, f lullen alle Schepen foo wel van mijn Majefteyt,i van andere particulieren, haer alle mogelijckegiiiJ! bewyfen en afliftentie doen, en foo fy eenige vite He en provifie voor hare Schepen fullen willenkoc- pen,foo en fal 't ièlvige niemandt mogen verbieds· noch eenige moleftie noch ongeval aen doen. XXV. Allede Koopluyden en Dragomans, enalles andere Onderfaten van de hoogh-gedachte Heers Staten Generael van de Nederlanden, fullenW Water als te Lande mogen komen inalleSteo» van mijn Rijck haer Koophandel dry ven, eaaj ι dat fybetaelt fullen hebben haer ghewoonety* Datio, foo in 't gaen als in 't komen, foofuP Capiteynen een Beygs, 'twelck zijnCapitevjH van Galeyen over Zee-varende, ofte eenigeanWj dieSlavenzijn van mijn Majefteyt,nietjnogen»i Perfonen, Dienaers, Goet ofte LafM geenigerley manieren mogen molefteren ^ J Cadijs ofte yemandt anders, fullen haer POTj len ofte eenigerley verhinderinge aen doen·

daer in zynde,met goedt en Koopmanfchappen, de Periöonen met hare laft, Paerden en goedt te Lan- de komende, in 'taldcrminite eenige fchade ofte molefbie aendoen fal, maer dat menie met vrede hare Negotie fal laten doen.

XXVI.

Sctóf

Soo fy door tempeeft en onweder quamen breuck te lyden, ende hare Schepen oj* gaende,quamen te ftranden,foo füUen allejtf gg

XXI. In alle de Landen van Mijn Rijck fullen alle de Slaven, Onderfaten van hoogh-gedachte Heeren Staten Generael, oock die voor deièn genomen

en(

adi, ghelijck oock andere behoorlf^J J

doen, alle de Waren en Goederen;diegW | len zijn, fal men haer wederom geven Ion ^ deTeitmalgüinoch oock yemandt anders m

zijn, in wat Plaetiên die gevonden fullen werden, mede eenighfints fullen mogen bemoeyen- ^

■■

-ocr page 424-

Tradiaten van Vrede en Commercie, êcc.

387

door, oock de Dragomans, gelijckhetgebruyck is, fullen foo wel van 't Har ach, dat is Tribiiy t en Caffapie, als oock van alle andere Keyferlijcke be- fwaerniflèn volkomen tl ij ck exemptzijn. XXXIV. Sy fullen oock foo wel in Alexandria , Tripoli diSoria, Algiers, Tunis, als oock in Gefairegarp en Cairo, en in alle de andere Schalen van mijn Rijck mogen fetten en affetten hare Coniüls, naer dat fy haer bequaem fullen achten, en niemandt fal fulcks mogen verbieden. XXX V. Niemandt fal de voorfz Koopluyden eenighe Goederen, Waren, of Koopmanfchappentegens haer danck onrechtelijck mogen doen aennemen, en haerluyden derhalven oock in geenderhande manieren eenige overlailen ende mocyten aen- doen. XXXVI. Soo wie met yemandt van de voorfz Nederlan- ders eenigh verfchil of queftie hebbende, hem voor den Cadi doet gaen, lal .die Cadi fijn eyfch niet mogen hooren, ten zy den Dragoman van Ncdcr- landt daer prafent is, en de Dragoman gheoccu- peertzijnde, ininportante faecken, foo lullen fy wachten tot dat fy komen j nochtans foo fullen fy oock door excufevande abfentie van den Drago- man niet mogen eenige onrechte uytvluchten foec- ken, alleen om haer partyen te quellen, en de faec- ken met quade praclijcquen dilayeren. XXXVII. Soo yemandt vande Nederlanders in eenige Ku- iten van Roovers gevangen zijnde in Afia of Gre- cia, als een Slaef verkocht wcrde, fal men naerftige onderiöeckinge doen, en 't zy in wiens handt de felve iöude mogen gefondenwerden, alhoewel hy oock tot een Turck ibude mogen gemaeckt zijn, die fal te kennen geven van wien hy hem ghekocht heeft, en 01 de penningen van den Verkooper mo- gen eyfchen, en den Slaef vry laten gaen, daer het hem gelieven fal. XXXVIII. In alle de Landen van mijn Rijck, foo wel de Galeyen als mijn Keyierlijck Armade over Zee- varende , als fy eenige Nederlandtfche Schepen ontmoeten, fullen malkanderen vrundtièhap be- wyien, en mogen haer in 't minite geen fchade of eenige overlaft doen, en 't ièlve ibo wel op de Zee als in de Havenen; en foo verre fy met harevrye wil genïge Pradènten gaven, ibo fal men haer noch- tans geen Scheeps Wapenen, Gereetfchap, eenige Goederen of Jongens, of eenige faeck ter wereldt, met gewelt mogen afnemen, noch oock haer eenige quellinge ofte overlaft aen-doen. XXXIX. Alle de Capitulatien van mijn Rijck, die Vranck-* rijck en Engelandt vergunt zijn, en alle het gene dat in de felve gefchreven en verklaert ftaet ·, werdt die van Nederlandt oock vergunt, en al wat in die voorfz Keyferlijcke Capituladen vervat is, foo vart Waren als andere faecken, 't fel ve fal haer oock ge- confirmeert werden, en defe Keyferlijcke Capitu- latien, en heylige Wetten, fal niemandtmogeri tegen-fpreecken, noch henluydcn in eenigerley manieren moey ten aen-doen.

xxvii. c oyemandt van de voorfz yemandt fchuldigh loo fal men de fchulc moeten eyfchen van ^Debiteur,cndcaliTergeen Borghgefteltis, fal en niemandt anders mogen nemen als de Schul- dcnaer.            χ χ y I I I. Soo ycmandt van de voorfz quam te fterven, foo dillen de Waren enallefyne Goederen geconfig- Lrt verden in handen van de gene die hy m lijn Teftament geordonneert fal hebben, ende geen Teftament gemaeckt hebbende,fullen deGoederen cc2even werden door ordre van de Confuls,aen ye- roant van fijn Compagnons, zijnde van de felvige ofce nacft gelegen Plaetfe, fonder dat yemandt an- ders fichdaer in mach ingereren. XXI X. Soo eenige van de voorfz Nederlanders, ende alle andere (haer onderworpen zijnde,) 't zy Con- fuls , Koopluyden of Dragomans, in eenige Landen van mijn Rijck, eenige Contracten maecken, 't zy van wegen de Handelingc, Koopmaniêhap, ofte Borghtocht, of eenige andere iaecken, daerdoor fyby yemandt anders in recht fóuden mogen ghe- rocpen werden, foo fullen fy met haer partyen gaen voor den Cadi, en daer fullen fy van haer Contract en Handtfchrift of Hogiet, 't welck is een publijc- ; ke Afte van den Cadi, doen maecken; en by aldien daer na eenige queftie of rechts-vorderinge ont- ftaen /ai, foo fal de ièlvige conform de voorfz Handtfchrifteof Hogiet gedecideert werden, en anders niet, fulcks dat fy derhalven by yemandt in recht geroepen zijnde, om haer t'onrecht eenige penningen te extroqueren, en geen van beyde, f 'czy Handtfchrift of //i^/ii, gemaeckt zy, lbo fal I men lbodanige aenklachte en ongefundeerde eyfch [ alsltrydende tegen de waerheyt,in geenderley ma- : meren mogen hooren. XXX. Soo yemandt van de voorfz Natie door eenighe \ Avenye t'ecnigcr tijdt valfchelijck foude mogen I befchuldight werden, als of hy de Wet, of yemandt ; anders, gelaftert, ofoock andere feyten, ftrydende i regen de Wet, bedreven hadde, fulcke aenklach- i ten als alleen gedaen om eenigh gek te genieten, fal ; men met mogen hooren , ende tegens de hey- I «e Wet fal men niet mogen derhalven yemandt |ecmghcmoleilieaendoen, maerdeparthyenont-

iaën.

ς         ,           XXXI. Ι 500 eenigh Nederlander yemand fchuldigh was, I verb" MdCrc iaecken bcfchuldight ziJnde > hem Ι }f!^i > *°° &1 men niemandt anders, ten zy \ .torgn gebleven is, daer over mogen aentaften, E , .            XXXII. Idcnf ifma"e manieren eenige Slaven die gevon- I NrH 1 Wcrdcn Uvt eenige Steden van de voorfz I Cn°CÏnden' fal den Conful die felvige eyffchen, E felviecf rTde dat fy van flin Lant ziJn'fal men die 8 londcr tegenfpreecken hem laten volgen. EnH . XXXIII. I Ren w 'ie Van de voorfz Nederlanders foude mo- fn'ick h lneenigePlaetfe van mijnKoningh- | handelen 7gCir°^vt of ongetrouwe, fal mogen ' isTribul r.         menhemeeniShHarach,dat

d

^Confujs,

m°gcn afevfl'chen j van gelijcken

zijnde in dienft van den Ambafcia-

Sa

Αλά %

-ocr page 425-

Placajten. é. Boeck. ï 3. Tit.

3S5

latie, fullen alleen daer van drie ten hondert Datio betalen, en men fal haer in geenderle ^

X L. Soo wel de Galioencn als de Schepen die van hier vertrecken , fullen eens befocht werden in de Ha- venen van Conftantinopolen, ende een andermael aen deCafteelen befocht zijnde, mogen fy wegh gaen, en tegen myne Capitulatien fullen fy in Ga- lipoliniet mogen befocht werden, veel weyniger fal men haer om die oorfaecke wil eenigh gek afne- men , noch in geendcrley maniere moleileren. '' X L }' Ende hralledc andere Schalen van mijn Rijck ßÀéÀ men de Galioenen en Schepen, na dat fy gela- den fallen zijn j ende haer Datio ten vollen betaelt hebben, door ecnigerley pretentie mogen beriöec- ken, noch oock derhalven eenigh gek van haer ne- men , noch in geendcrley maniere moleileren. X L I I. Soo wel in Aleppo als in alle andere Plaetien van Mijn Rijck de voornoemde Nederlanders, foo wel Syde als andere Waren koopende, na dat fy alle hare gerechtigheden fullen betaelt hebben, foo eenigh haer Schip daer op de voorfz Goederen ge- laden zijnde, naerhaervertreck quam te arriveren in Cipro ofte aen eenige andere Schalen van niijn Rijck, en fy by avonture de voorfz Waren in een ander Schip overfetten, of oock voor eenigen tijdt ontladen, en in Packhuyfen bewaert werden, om daer naer in eenige andere Schepen te laden, foo fulcks niet en gefchiet om te verkoopenj en fal men haer dcrhalven geen moeyten mogen aendoen ter ooriaecke dat fy de waren ontladen hebben, en met defe excuiè ial niemandt haer een penningh mogen afnemen, en tegen defe KcyièrhjckeCapitulatie lbo en mogen de Cadijs, noch de Gouverneurs. noch de Correclxurs van de Steden haer eenige ra- ftidie aendoen. X L I I I. De vooriz Nederlanders, ende die onder haer ftaen, komende met haer Galjoenen of Schepen, foo wel in Cipro als in eenige andere Steden van ons Rijck, fullen voor fulcken prijs als de Turcken het Sout koopen, iöo veel Sout mogen laden als iy ëíúÀÀåð, om wegh te voeren, en niemandt mach haer verbieden, noch meer van hacr nemen als den ordi- naris prijs van de Plaetfe, noch haer ingeenderley wyiè quellinge aen-doen. X L I V. In 't Eylandt Cipro met hare Schepen komende en Sout bcgeerende tot ballaft van hare Schepen, overmidts het felve Sout niet en is van fulcke waer- digheyt als het ander, en van oude tyden gebruye- kehjck, dat men voor yeder Carra daer van betaelt een en tfeventigh Afpers, ibo fullen fy hare Gal- joenen en Schepen deigelijcks met Sout mogen be- laften, betalende't gene van ouden tyden gebruye- kelijck is gheweeft 71 Afpers voor de Carra, ibnder dat men haer een Aiper meer fal mogen af- nemen; ende in defe iaecken fullen de Cadi> noch Emini, noch de refte van de Officieren haer geen- dcrley moeyten of ichadc mogen aendoen. X L V. In alle de Steden van mijn Rijck, daer de voor- noemde foo wel Loot j Tin, Õ fer, Stael, als oock alle andere foortcn van Krameryen, fullen brengen, en ial niemandt haer 't felve mogen verbieden,noch eenige moeyten of fwarigheyt aendoen, gelijck als gcichreven ifaet in defe mijn Keyièrlijcke Capitu- ,

,.,iV

niere yet meer mogen arnemen, en oock derh 1 eenige Faüidie doen.                                VClJ X L V I. De Galjoenen en Schepen van de voorfz MrJ landers, gaende op T>amiaten oïAkxandn^ ci!j]

aen alle andere Schalen, foo eenige Turcke Á felvige met eenige waren willen laden, 't fdVeç len iy mogen doen, foo wel voor Conitantinona len, als op eenige andere Landen van mijn Rij^ en niemandt en mach hen dat verbieden; ctitn fal van de felve Goederen, om die oorfaeck 4·£ op Chriftene Schepen geladen zijn, geenmcerd- Datio mogen afnemen, als alleen 't gunt men u alle de andere Turcken gewoon is te cyfehen X L V I I. De voorfz Schepen en Galjoenen, in welcke m mijnHavens dat fy komen, nadien de datio in v«! gen als indefeKeyfcrlijcke Capitulatiengefchre. ven is van alles betaelt ial wefen, ilillen om kci:. derley ooriaecke gearrefteert, of door eenige ai. anie, dat zijn Keyferlijcke bcfwaernÜTenjof vox onfe Magiitraets-dienfte opgehouden mógen wa- den. X L V I I I. Soo yemandt van de voorfz Koopluyden hiu met eenige Granen komende, hem Turcks maeck- te, fal den Ambafciadoor en Confuls het geitene Waren die hy van de Koopluyden van fijn Lanè mede gebracht heeft, hem afnemen, en onder ba . houden, om de felve te beitellen in handen van da Eygenaer, in voegen dat onder hem niet en blyvc van 't gene de Nederland fiche Koopluyden is toe· behoorende; ende in fulcken cas fullen de Cndi, ca Gouverneurs haer niet mogen met defiecicek- moeyen, of eenigh beletfel doen. X L I X. Soo yemandt eenige Nederlanders wilde over· tuygen, dat hy hem iöudc tot een Turck gemaakt hebben, en hem om defe oorfaeck eenige moeyteo aen-doen,. foo fal 't felve van geender wacrdezijn, ten ware hy in preientie van eenNederlandtfck Dragoman met fijn eygene wil feyde, ick wilmijfl Turcks maecken, 't welck alleen gelden fil; ende foo menighmael als de Dragomans niet en korft foo en mach niemant hem om die oorfaecke f ik moleileren ·, doch fal men de Dragomans foecta op dat iy haer preien teren. '                         L. Soo Eftimateurs van den Tol, de Goederen ø de vooriz Nederlanders, die fy met hare Schep® en Galjoenen brengen, hoogerfchattenals't^ is, ibo fullen iy haer met Waren mogen btw^ tot fulcken prijs als die gefchat zijn, fonder aat^ geit fullen mogen eyiïchen, maer moeten »el Waren tevreden zijn.               } LI.                         é In gevalle de Galjoenen en Schepen vandevoo' komende te ilaen met eenige die geen vrede ons hebben, en haer Schepen nemen» i§pjjj fy tot allen tyden, 't zy met haren vryenw'? ^ door onweer ende tempeeft mogen kpnaen1^^ de Landen van mijn Rijck, in welcke^3íåç^ Schalen dat fy fullen willen gaen, alwaerhet ^j fchoon dat fy haer daer wilden verfamelefl»<*? ^ len fy ooek mogen doen, en daer fal nie^3*1 J

-ocr page 426-

Tradiaten van Vrede en Commercie,

ócc.

389

foltidie , of eenigh impediment doen fal; ^aC! ï et aene fy toe haren nootdruft van doen μ? Hebben» dat lullen fy om gek vryehjck mo- 1U"ί η ionder dtt yemandt haer dat lal mogen verbieden.               L ï L n' ince/itenen van hoogh-gedachtc Heeren η Gcneraelscn alle die onder haer ftaen.die na iH'.lem rullen reyfen, om de Landen te bellen, ••Hen lbo vel in 't heen gaen als in 't weder keeren, 1 ,iiicknacrhaer believen mogen gaen, fonder Vthcnyemandt eenige moeyten mach aen-doen j ÏMunnckcn, zijnde in de Camara, noch oock Landranders, en fal hen durven eenigh beletfel ' f bekommernis geven, noch oock leggen gy zij t Luteranen, wy willen u de Plaetlè niet laten fien ·, mtï fullcn gehouden zijn de Plaetfen die men ge- voon is te fien, haer te toonen , lönder eenige Laenibmttcdocn, of eenige excufevoor tebren- ; 'Til.                                  _ .»- -r Ρ                    LUI. Als de Galjoenen en Schepen vande voorfz hier komen, foo fullcn alle de Landen van mijn Rijck !· haer de Guarde doen,en eeren Co veel als mogelijck Kil zijn; ehfullen maecken dat fy met vrede en fcjlcfceckerhcytfullen mogen lbo komen als weder- |öm\veg;hgacnj foo wel de Schepen als oock hare Rjoederen. L I V. Of't gebeurde dat haer eenigh Goet of yemandt ïvaii haer Vokk ontrooft werde, lal men allemo- IgdiitkedcYoircn en neerltigheden doen, om den iDicf t'ontdecken, en den Mifdadigen, 'tzy oock kichyfoudc mogen zijn, naer verdienften rigou- jfrcufelijck ftraften. L V' f* Men fal de Ambafciadoors van de voorlz Neder- landers, noch van Confuls, noch van Dragomans, poch van lijn ander Vokk, voor eenige dingen die Ren haer fullcn gebracht werden, foo om te ver- gieren en te kleden, als oock voor eetbare en drinck- : bare Waren, die fy voor haer geit lullen koopen, en laten koopen, geen Datio noch Bach, noch l./Ar/vf, noch Reft mogen afnemen, noch der- Jalvcn ecnighlints haerluyden yet mogen afeyf- ichen. L V I. ΛI Ie de Beglerbeghy de Sangiacbeghi, de Capï- I?ncn' mijn Slaven zijnde, als oock de Cadi en *«w, o Praftanten en Patroonen vande Galeyen, F Y'ckc mijn Slaven zijn, of andere Patroonen

LVIII De Onderdanen van de hoogh-gedachte Keeren Staten Generael van de Nederlanden fullcn mogen koopen Waren en Koopmanlchappen, ende de lèlve brengen tot Trebï Sonda en Cajfa, en aen alle de Piaetièn en Schalen van mijn Rijck, gelegen aen de Swarte Zee 5 delgelijcks oock te Lande aen 'Danubium, Azag, MoJcovieny ende alle de Steden van Ruffia-, delgelijcks fullcn ly van daer oock Waren mogen brengen in alle de Steden van mijn Rijck, ende haer Koophandel doen.lbnder dat ye- mandt het hem mach verbieden, en van de voorfz Koopmanlchappen fal men alleen mogen nemen drie ten hondert, fonder dat men yet meer lal mo- gen eyflchcn in manieren als wy vcrklaert hebben in dele Capitulatien van ons Rijck. L I X. Endeibo fulcks hare Schepen, komende naer Conltantinopolen, 't zy door contrarie Wint ver- vielen in cafra of daer ontrent aen die felvige Kuil e, 't zy oock dat fy met haer vrye wil naer de voorfz Plaetfen rcyfde, foo lal niemandt haer metgewelt mogen dwingen haer Koopmanlchappen en Wa- ren daer te ontladen, ten zy de Koopluyden de de felve goetwillighlijck verkoopen willen, en nie- mandt lal, lbo wel aen Galjoenen als de Schepen dieaendefelveKuilen lullen willen feylcn, eenige verhinderinge mogen doen, noch haer 't felve ver- bieden. L X. Ende in de Plaetien daer eenige vrciè of perijckel is, fullcn de Gouverneurs en Regenten van de lèlve Plaetlên de voorfz Schepen met 't gunt dat'er in is, foo wel Volck als Waren en Koopmanlchappen, 'm fulcker voegen bewaren en befchermen, dat haer geen ichade noch eenigh verlies overkome, en in al 't gene dat fy van noden lullen hebben tot victua- lie van haer Schepen, en alles anders, fullcn haer alle mogelijcke courtolie bewyfen, op dat ly't felvige met haer geit mogen bekomen. L X I. Ende lbo fy eenige Karren of andere Schepen van doen ibuden mogen hebben, om haer Waren daer 'm te Laden , lal men haer de felvige lbo verre die van niemandt anders gehuyrt zijn,doen hebben, en niemandt lal 't moeten verbieden. L XI I. Ende lbo fy eenige Koopmanlchappen brengen lullen,-om tot Conltantinopolen te voeren, lal men van die felvige in geen ander Plaetfen, ten zy fy gc- loft werde om te verkoopen,Datio mogen eylchen, tot dat ly tot Conltantinopolen fullcn gekomen zijlij ende oock hier tot Conltantinopolen gearri- veert zijnde, lal men haer Datio afnemen, alleen van de Goederen die fy fullen loifcn, en van wegen Goederen die niet gcJoft werden fal η \cn haer oock alhier tot Conltantinopolen in't minlte niet afne- men, en lullen met vrede gaeiji en komen, en hare Negotie doen; daer en boven lal men haer oock binnen Conltantinopolen haerluydens voor alle Koopmanfchappen alleenlijck mogen af-eflehen drie ten hondert, fonder meer. L X I I I. Ende dit al in fulcker voegen gelijck hier in de Capitulatien vervat ftaet, tot wat tyden fy lullen gaen metoprechtigheyt, met reyne vrundtfehap van Ziel en Herte, foo ontfange ick oock de vrunt- - .                    fchap

IcrC al in'talderminfteArticul defelvige i;n^7ra,ncren; maer ter contrarie in alle haer r'^nftnckteUjck onderhouden. ■ fndem          LVII. R^celcn ν ^CVa · dat Yemandt tegen defe myne trdc fanT mi)n Eer en MaJefteyt yetcommit- Ickc oveZïgen'als ziJnde oorfaeck van dierge- Wv^ucr2TZC> falSeh°uden werden in'tge- l^falmenn? VanmynenStaet» en den felvi' ffo0 ftiaffcn fS "i? Jtljdt Seven' macr datelJck rn rafgen nem a anderen een exempel daer

-ocr page 427-

Placaten. ι. Boeck. 13. Tit. aen welcke de gantfche Wereldt een vaft

39°

fchap j oock belove en fweereHemel en de Aerde gemaecktzy groot-gemaeckt en gebened

fal geven, ende de tegenwoordige is gefchre · 't beginfel van de Maendt van Guimaddeuel ^ί1 Jaer naer de openbaringe van den Propheet

van mij η ν oor-Vaders ende Vaders van goeder ge- dachtenifle, dat van mynent wegen van gelijcken niet tegen een eenigh poinft gedaen fal werden van al 't gene dat belooft is, alleenlijck na de manier van defe myne Koninglijcke Capitulatien van de Heer- Üjekheyt van mijn Rijck , iiillen geconfirmeert werden. Ende dit is de teyekeninge van mijn Majefteyt,

't welck is in 't beginfel van Julio in 'tjaeron* ι ren Jefu Chrifti 1612; in de Staet van't Η

'.00* 6*

Koninghlijcke Hof van Conftantinopolen 't* a Godt befcherme van alle quaedt, en van alle t fpoedt -, ende is geteyekent op den rugh vande T' Kipt α, de welcke is een Cancelier van het Rij Γ

37· Declarationjur leTraidé de Marine, arreflé en ÏAn 1650 tnt» faMajeflé Ie Royd'Efbagne, & les Seigneurs Eflats Generaux TrwifaA ment arrejtée α BruxeUes ie 25 de Novembre 1676.

i On Excellence ayant eu rapport de ceux de lajointe par elle ordonnée pour ouïr les propoiitions a faire par Ie SieurHeems- Kercke fk en aprés par leSieur deDijck- velt 5 Envoyez des Seigneurs Eftats Generaux des Provinces Unies des Pais-Bas, au fujet du Traitté de Marine, arreftéenl'anió^o. entre fa Majefté & lefdit Seigneurs Eftats Generaux & d'autres dif- ferens , a confenty que provifionelement, 6c foubs aggreation de fa Majefté du principal, foient obfer- vcz & executez les Articles fuivants, & feront tenus comme partie dudit Traitté de Marine de 16jo qui demeurera en fa force & vigeur. I. Que les Habitans des Pays-Bas, aufly bien de fa Majefté que de leurs H. H. P. P. pourront faire li- brement8dans aucun empefchement, leur Com- merce & Navigation des leurs Ports, Royaumes & Provinces , ou d'autr^s Souverains , vers, & avec ceux qui lont, ou pourront devenir Ennemis des deux enfemble, ou bien de l'un ou de l'autre des deux coftez feparement j Et les fufnientionncz Ha- bitans pourront librement & fans aucun empefchc- ment, avec leurs Vaiflèaux , Biens, Denrées&i Marchandifes, fans differente a qui lefdits Biens, Denrées & Marchandifes chargées , & Navires, puiifent appartenir > aufly naviger vers, & de tous Havres, Lieux, Rivieres & Rades Ennemies, fans empefchement ou contradiftion de qui que ce foit, fi bien a droicTxire que d'un Havre Ennemy a un au- tre, ioit que ces Havres ou Places ibient ioubs un, ou divers Souverains, Telle eftant l'intention du- dit Traitté de 16 f o. bien entendu ncantmoins que les Contrebandes demeurent exceptées au reguard defquelles, & Places afliegées, & blocquées ou in- vcftiées, on lè reglera felon Ie meimes Traitté,bien entendu aufly, que cette declaration ne concernera les cas arrivez devant la fignature, & emologation de c'eft acte, foit qu'il foient decidez ou non, ac- cordez, ou non accordez.

II Que les Marchandifes appartenans aux fuietsd· Roy δε defdits Seigneurs Eftats Generaux, qoij trouveront en quelques Batteaux neutraux, alias ou venans vers quelques Havres Ennemis, droitture, que de Place Ennemie a Ennemie, que telles Places, ou Havres appartiennent a un» divers Souverains, ièront reftituécs, fans aucun ce· pefchement, Contrebandes feulement exceptées, III. Que d'icy en avant quand aucun Navire fenit· pris de l'Ennemy, par les Navires de fa Majeftés des Armeursparticuliere, ou de leurs H.H.Ρ.Ρ ou par leurs ftijets fi la reprmfc fe fait en dedas deux fois vingte quatre hcures apres qu'il aura è enla puiflance de l'Ennemy, les Reprenneurs & ront un cincquiefme de la valeur du Navire ici toute la charge, Et fi la Reprinfe fe fait m èam les deux fois vingte quatre neures, apres les deis premières vingte quatre heures, ils jouïroM d'a tiers de la valeur du Navire & charge ·, Et fi die è faite apres lefdits termes, les reprenneurs aw & jouiront de la moitié, mals au regard du pi iemblables, & aufly tous autres cas, demeureres & feront generalement jugez & decidez m voyes & Juges ordinaires des Admirautez, dus au lieu d'ou les Navires & Reprenneurs fontfe & ce felon les Traittez & Loix quireglerontlesS & felon la preiènte interpretation duditTraittes Marine, Exceptez neantmoinslesproceMest$ Navires, nommezleSt.Jean, laCharite&** mour des Marchands, felon 1* Aöe & Cowe«* particuliere datée du jourd'huy. Fait a Bffl»* Ie 2 5- de Novembre mille fix cent feptante § ΦεΨα* vt. T Duque de Villa Sierra, Comfcf W ParOrdredefonExcelk

Signé

■i             1

TWEE

-ocr page 428-

3?1

χ WE EDE Β O E C Begrijpere verfcheyde Religieufe ende Kerckelijcke faecken.

DEN EERSTEN TYTEL, ehelfende Placaten tegens de Geefte- lijcke Paus-geiinden. i, Traffiaet gemaeckt tuffchen Hertogh Philips van Bourgonaien, Gr ave van Hollandt, &c. ende Rudolph van T) iephout, Bijfchop van Utrecht. In date den laetflen February 1434.

Hertoge van Bourgoenien, Grave van Hollandt, vangen by fynen Baliuwen ofte Rechtcren, en dien leveren Ons Deecken of Provifoor, daer die faecke gefchict ware, indien dat fy Clerck waren, ende die mifdadige Pape of Clerck, en fullcn Wy, noch die Proviibor of Deecken nietuytlatcn, eer fy Onièn lieven Heere, den Hertoghe van Bourgoenien, Grave van Hollandt, van der brcucken die fy bin- nen fynen Landen mifdaen hadden , ghcbeteit hebben. Item, foo en fal men die Onderfaten van Hol- landt , Zeelandt en Vrieflandt niet dagen t'TJtrecht te rechte te komen om eenigen faecken wille, alfoo verre als die gene die men dage wilde, te recht ftacn wille voor den Gecfteiijcken ofte Wereltlijcken Rechter daer hy Onderzaet is, ende die faecke al- lbo is, dat die Geeftelijcke Rechter daer van ken- nen mach,, ende oock dat die Rechters haer rech- ten met vreden vorderen fullcn mogen. Item, foo en fal men niemandt moeyen, met moveren of midt bannen, ten zy dat fy eerft ghe- daeght zijn, ende dat men bewyièn mach proefte- lijck, dat die die daeginge totter geenre kenniilè gekomen zy, die men moveren of bannen fouden, en die Deecken of Proviibor en fullen om gecn mif- daden wille, die eenigh Periöon gedaen hadde, by Sententien van JuriidicLien , fulmineercn fondcr kenniilè der faecke. Item, of yemandt om eeniger mifekden wille, die hy mifdaen hadde, inder Kercken, of op het Kerck-hof, die der vryheyt van der Kercken niet en ibuden mogen beichutten, volkomelijck nae beichreven rechten ·, die Mifdadige fal Onfe lieve geminde Heere die Hertoghe van Bourgoenien, Grave van Hollandt, moeen doen nemen van den Kerck-Hove, londer daeromme dat te violeren, of interdict te welen. Oock mede fal de vryheyt \ an der Kercken niette bate komen, die met ingefet- fetter lage yemandt doot flocgh, datkennelijclcOp hem beproeft wacr, noch oock den genen die van Onfen lieven Heere, den Hertoge voorfz, of van den Gerechte in den Lande gebannen zijn, om on- dadelijcke fcyten , als mifóaen te hebben teghen den Prince van den Lande, of tegen fynen Lande. dat men hieten mach Crimen kfeMajeflatis, of anders

^^^UDOLPH van Diephout, iNSl byder genaden Godts Bif- ichop tot Utrecht. Doen :,//ifij kondt allen luyden, dat on- •:vèè v^^ÊtsMï ie lieve geminde Heere, die Hertoge van Bourgoenien, Grave van Hollandt, Ons doen thoonen, ende te ken- nen gegeven heeft dat fijn [Onderfatcn van Hollandt, Zeelandt ende Vrief- hnt, dagelijcks feere befwaert ende belaft worden, jiïct Oniër Geeftelijcker Juriicii6tïen j endeionder- I linge van den Proviforen ende Deeckenen in den Koornoemden Lande wefende, 't welck wy immer feiecgehengen en willen, Wy en willen daerin tvoorlien, lbo dat Ons liefs Heeren Onderfaten, iOnlcr ende Onfer Dienaren immer niet beklagen ί en lullen, ende dat overmidts die groote gunfte en pierde die Wy dragen tot Onièn lieven genadigen IHccre, den Hertoge voorfchreve, ende tot iy- pen Landen, Luyden ende Onderfaten vanHol- pndc, Zeelandt ende Vrieflanflt' s maer hebben •ninnelijck overgedragen ende gefloten by goeden |} pen Racdc , ende by goetduilcken van Onfèr peydcr Raeden, fulckc pur&en als hier nae ghc- |™'enlraen, om Onfe Geeftelijcke JurifdicTrie IMn Ier kercken vanUtrecht, voortaen daernate f geren op fynen Onderfaten van Hollant, Zeelant twcVncilandt. |^ΐΠ cerftenfoofalmendie Dekenie, ende '0>iionc, almdervoorfchreven Lande regeren, Fnmidt eenen notabelen ende redelijcken Man, leeft Γ Irov,forio ende Dekenie, die hem des jg c|ijcks Rechts verftaet, endedaer nutte toe fciercK/00 en ral gecn Man der vry Iieydt van der

ïah

lt en

fPgcnietc"3diegeen Cruyn nochClerck- ~3rl· al? khoorlijck is, noch die niet en doen. Ende

.«^

at

?e b

ftelandrTü 1? GraeflÜ<*heydt van Hollandt,

I

è.

dclSJCr,mdronckc r„ iV„tClacckcn> die geen redelijcken Clerck

5e

«oorden, die lal Onfe lieve Heere den

-ocr page 429-

			Placaten. æ Boeck. é. Tit.
		ir anders diergelijcke, maer Onfe lieve Heere > die Hertoge voorfz, fal die moghen doen nemen van den Kerckof Kerck-hove, fonderdie Kerckeof Kerck-hove daer mede heilagen te wefcn, of inter- dict te komen.                                                  ' Item, foo en fullen die Dceckenen of Proviforen niemandt moeyen, overmidts dat fy op Heylighe daghen ghewrocht hadden , eenigh werek dat hem nootdruftigh waer,dacr fy denVierdagh mede gebroocken hadden, dat is te verftacn vannoodts wegen, op den Dijck ende Waterfchap, of in der Ocft den Coorn zij ç oorbaer te doen, of ander ge- meyn noot oorbaer, hoe dat gebeuren ial. Item, van den genen die in Overfpel fitten , of in fornicatien, ende diergelijcke andere dingen, daer of fal men houden die manier ende gewoonte, als zy tot hier toe gehouden zijn, bchoudelijck dat men den Wy ven die Gemannnet zijn, niet befcha- men, of dacrom moeyen en fal, ten zy dat fy in openbaer Overfpel fitten, ofdatfydaerinfouden bcfchuldightzijn. Item, lbo en fullen die Dekenen of Proviforen, die Onderfuten .van Hollandt, Zcelandt en Vrief- lant, niet vorder belaften, in gelde te nemen, van Citatien, van Sententien, ende van andere faecken in den rechten dienende, maer fy fullen hem daer in ghelijcken, ende conformeren den Hove van Utrecht, ende want men in Zcelandt dat voorfz recht plegct vcclc, foo en fullen die Deeckenen e ç Provilbren, aldacr van den Onderfaten van daegh- Bricven te ichryven en te zegelen, niet meer nemen dan eenlngclfchc iiikx payements als men nu munt in Vlaenderen, en gelijck in Hollandt ■, ende alfoo voort van Maen-bricvcn, van Ban-brievcn, ende andere Brieven, nae beloop als daer toe behoort. Ende waer yemandt die ftorvc, ende in den Ban ware van fchulden, of van andere fiecken, dat men kennel ij ck ende openbaer proeven mocht, dat hy wel beteren foude mogen, ende dat hy dat gelaten hadde in verfmadenifïè der Heyliger Kerckermidt wille, midt dien fal die Deecken of Proviibor om gaen redelijckc endcbefcheydelijck nae ouder ghe- woonten; maer armen luyden die ftorven, ende in den Ban wcfende voor fchulden, ende anders dies çßòé beteren en mochten, daer of fullen die Deke- nen of Proviforen nemen van haren Erfgenamen dubbelt contumatic geit, dats te verftacn, twee- werf alfoo. veele als fy levendigh gegeven fouden hebben, gelijck van oudts ghewoonelijck plagh te wefen, van corredicn, van contumacicn, eer men hem geabiblveert ibude hebben , ende datuferen gelijck als in elcken Landen, Proviforien ende De- kenicn plach te zijn, nae ouder gewoonten. Item, want vele Luyden in Hollandt, Zcelandt ende Vrieflandt hylicken ende malkanderen trou- wen , eer dat fy hacr geboden hebben in der Heyli- ger Kerckcn, ibo en fullen die Deecken of Provi- ibor niet meer nemen van der abfolutien,van eenen Man ende Wijf, die alfoo malkander trouwen ful- len, by haren Vrienden ende Magen, of midt haren moedt wille, dat die tot haren mundigen jaren ge- komen zijn, ten hooghiten een EngelicheNobel, ende daer beneden ende voort bcfchcydclijck nae den ilate der Periöncn die trouwen lullen inder manieren voorfchrcven; maer met defer Ordon- nanticn en fullen niet bcfwaerdt wefen die Onder- faten van Hollandt, Zeelandt ende Vrieflandt, die
							feeckere Ordonnantie ende Coftumc hebben iy Mijn hier of te geven plegen, die lulled oude gewoonten en heerkomen gebruyekon Item, foo en fullen die Deecken of Piwr
						geen abfolutie geven, die Vrouwen of }È ontvoeren, buy ten haren of haren naeften ê|
					of Vrienden wille, ten zy dattet haren nï Vrienden te wille zy ■■> noch oock geen Par* fullen die trouwen , ten ware dat fy des beydc mU haren willen begeerden, fonder allen bedwató wefende, ende hierop fullen Wy gebodt dof allen Proviibren , Deeckenen ende Papen, eJ waer eenigh Provifoor, Deecken ofte Pape,die L· boven dede, die Provifoor, Deecken ofte JW fullen Wy of Onfe Naekomelingen, of Onfe (y ficiael, daer of alfoo opcnbaerlijck corrigerend puneren, dat fy anderen een exempel wefen fuik totalre tijdtals Wy , of Onfen Officiaeldesve. maent fullen wefen. Item, ibo en fullen Wy noch Onfen Dienaen, van den Onderfaten van Hollandt, Zeelandtenè Vrieflandt, niet meer nemen van inftitutien,pE> clamatien, abfentien, officiatien, permutatien,^ gewoonlijck plagh te wefen, over twintighof vijf en-t\vintigh jaren. Item, foo waer men Onfen Suffragaen ergtÉ behoeven fal, in Hollandt, Zeelandt endeVriiv landt, omKercken ,Kerck-hoven, endeOutarg te wyen, ende anders, ibo fal Onfe Suffragaan daer komen, opter geenre kofte die hembehwG fal, ende hy fal hem voor fynen dienft endeaife genoegen meteenen redelijcken hoesheytdiekn gegeyen fal werden, by den geenen die des bete wen nae gelegenthey t der faecken. Item, foo fullen die Deeckenenof PronToren. die Onderfaten van Hollandt,- Zcelandten fee- landt niet moeyen, om dat yemandt iijnKmdeics byongevalle of verfuymemiTe van water, ofvs vuyr, of anders verlooren hadde. Ende wantncG veele andere faecken zijn Onfer Geeftelijckerjtó di&ien aengaende, daer die Onderfaten van E landt, Zeelandt ende Vrieflandt medebefe, zijn, oftebefwaert mochten worden, diemens niet wel en weet te noemen ·, foo zijn Wy ovcfcs· gen met Onfen lieven geminden Heere den Ì ge van Bourgoenien, Grave van Hollandt i« dat in den voorfz punctcn, ofte ineenigeaitife punften Onfer Geeftelijcker Juriidiftienac^ de, eenigc queitieofte gefchille gheviek) «|| Onfe lieve Heere, die Hertoge van Bourgocö Grave van Hollandt, daer toe nemen ende» twee van fynen Raede, ende Wy twee W| Onfen , omme Onfe voorfz Jurifdiftie te jfl ren ·, ende die vier niet eens en konden wcrflen>. fullen fy kiefen Ons liefs Heeren des Her»?. Canceliervan Bourgoenien, nu ter tijdig tot een Overman, ende waert dathy øÑ^ß worden waer, foo fullen dan die vierkieien ^y gelijcken Overman, ende wes fy dan niet L$ fchreven Overman ordonneren ende ^10^ fullen inder voorfz Jurifdiftie, dat f«£| lieven Heere die Hertoge voorfz, ende ., waerden houden , ende met defè overdr^ fullen niet vermindert wefen die oude zoe r maeckt tuffchen der Gracffelijckheyt van. ü ende Ons Bifdom van Utrecht, maer;Ñ|º haren volkomen macht blyven, öýââø

-ocr page 430-

Tegens de Geeftelijcke Paus-gefinde.

3?3

,, wün^et ende bcbrieftzijn, endcvvantWy nrf rooriz overdrachte in allen puntten, gehjck Tibet, gelooft hebben Onfcn heven Hecre Τ Herroee van Bourgoenien, Grave van Hol- A ende fyne Naekomelingen, ende ooclc fyne Υ λ vaIi Hollandt, Zeelandt ende Vrieflandc, !ï ftadc, ende onverbreeckehjck te houden, dedoen houden, behoudelijck in allen anderen

iaecken hier boven niet begrepen, OnsEededie Wy den Stoel van Romen, ende der Heyliger Kercken gedaen hebben : Soo hebben Wy des tot ecnen oorkonde Onfen Zegel hieraen doen han- gen, gegeven op den leften dagh van Februario, in'tjaer Ons Heeren dpylent vier hondert vier-en* dertich, nae 's cours van Utrecht.

Publicatie ende Renovatie van het voorenflaende Traciaet, vcmaeckt tuffchen Hertoge 'Philips van Bourgondien , Grave van Hollandt, &c, ,ende Biffchop Roedolph van Utrecht t aengaendedeGeefielijcke JunfdicJie, »ƒ# date den fes- en - twinligkflen September 14,62.

«fS^Hilips byder gratiën Godts Hertoge van i Wl Bourgondicn, van Lotrijcke,van Brabant, endcLiraburgh, Grave van Vlaenderen, van Artoys, van Bourgondicn, Palatijn, Henegouwen, van Hollandt, van Zeelandt, t van Namen, Marck-Grave des Hcyligen Rijcx,

elcken Proviibrie ende Deeckenie , die hem des Geeftclijcks rechts vcrilaet, ende daer nutte toe zy. Item, lbo en ial geen Man der vryheydt van der Clcrckfchap genieten, die geen er uy η noch Clcrc- ken habijt drager alft behoorlijck is, noch niet en leeft als een Clerck van doen ichuldigh is : Ende waer dat eenigh Pacp ofte Clerck overdaet bedreve binnen der Gracfichap van Hollandt, Zeelandt ende Vrieflandt, 't ware in vredebraeck, invech- telijcke, indronckenfehap, ofte ecnigen ondeugh- delijckcn iaecken, die geen redelijck Clerck toe en behooren, die fal Onie lieve Heere den Hertoghe van Bourgondicn, Grave van Hollandt, vangen mogenbyiynen Baliuofte Rechteren, cnde dien leveren Onièn Deecken cnde Proviibor daer die iaceke gefchiet wacre ·, indien datfy Clerck waren, en die mifdadige Paep ofte Clerck, en fullen Wy noch die Proviibor of Deecken niet uy tlaten, eer iy Onfcn lieven Hecre den Hertoge van Boiirgon- dien, Grave van Hollandt, vander breucken die hy binnen fynen Landen mifdacn hadde, gebctert hebben. Item, ibo en filmen die Onderuiten van Hol- landt, Zeelandt ende Vrieflandt, niet t'Utrecht dagen te recht te komen om cenige iaecken willen, alfoo verre als die gene die men daghen wille, te recht flaen wille voor den. Gceftelijcken of Wcrelt- lijcken Rpchter, daer hy Onderiaet is ·, cnde die faecke alfoo is, dat geen Geeftelijcken Rechter daer van kennen mach, ende oock dat den Rech- ter heur Rechten met vrcede vorderen fullen mogen. Item j foo en ial men niet moeyen met monitien ofte met bannen, ten zy dat fy eerft gedaegh t zij n, ende dat men bewyicn machprocvelijck, dat die dagingetotdergecner kcnnÜIè gckonlen zy, die monieren of bannen {oude, ende die Deecken of Proviibor en fullen om gcenen mifdaden wille, die eenigh Pcrfoon gedaen hadde, by ièntcntie van JurifdidHe fulmineren fonder kennifle der iaec- ken. Item, of yemandt om eeniger mifdaden wille dien hy mifdacn hadde inder Kercken ofte op dat Kerck-hof, die de vryheydt vander Kercken niet en ibude mogen beichutten volkomelijck naebe- fchreven Rechten, die Mifdadige fal Onfelieve Hecre den Hertoge van Bourgondicn, Grave van Hollandt, mogen doen nemen van den Kerckhove, ibnder dat daeromme tevioleren ofte interdict te wefen. Oock mede fal die vryheyt vander Kercke Bbb                         niet

1

a-e van Vrieflandt, van Salijns, en van Meche-

icn: Onfen eerften Deurwaerder van Onfen Ca- ^jjicrc van den Racdc, ende Onfen Baliuwen, Drof- pten, Caftelleynen, Rechteren, Ampt-luydcn, ■Schouten, Boden, ende voort allen Onfen ande- icn Dienaren ende Officieren, over al in Onfcn ■Landen van Hollandt, Zeelandt ende Vrieflandt, tinnen Steden ende daer buyten, wie defen Onfeti' legemvoordigen des verfocht weien fullen, Saluyt. Euöo ecnenfeeckeren tijdt van Jaren geleden feec- iccrcTraftaet en overdracht gemaeckt geweeft is, tuüchen Ons ende Onfen Landen, ende Onder- eten van Hollandt, Zeelandt ende Vrieflandt, ■endiccenzyde, endewylen Heeren Roedolph *an Diepholt, Biifchop t'Utrecht, ende fijnder p'delitn acn die ander zyde,daer van die inhouden wan voorde tot woorde hier naer gefchreven ftaet: Roedolph van Diepholt, by der genaeden Godts Biflchop t'Utrecht, doen kont allen Luyden, dat B)nfcn geminden Hcere, den Hertoge van Bour- gondicn, Grave van Hollandt, Ons doen toonen *de te kennen gegeven heeft, dat fijn Ondcrfaten ■pn Hollandt, Zeelant ende Vrieflandt, dagelijcks f-rbefwaerten belaft worden met Onfer Geefte- Ickcr Jurifdiftic, ende fonderlingh van den Pro- pren cndeDecckenen in den voornoemden Lan- wnxrefende, 'twelckWy immer niet gehengen f *'1K,cn> wy en willen daer inne vooriien. Soo gt Ons hefs Heeren Ondcrfaten, Onfer ende On- f iJicnarcn immer niet beklagen en fullen, ende Povcrmidtsdcgrootcgunfte ende liefde die Wy ■ffn tot Onfen lieven genadigen Hcere den Hcr- E2?r'z'cnde tot fyncn Landen, Luyden ende r^atcn van Hollandt, Zeelandt en Vrieflandt, VnilC^OVCrdraëencndeghefloten by goeden Ku' ende by goetduncken van Onfer

dSlf r nae beschreven ftaeZ"om0^fer iort^?, 5erJurirdiaie'0nferKerckcvanUtrecht

- op te regeren, ende doen regeren, Ct Tm Hollandt> Zeelandt ende

i

^"CPrm'irinefriten fo°aimendic Deeckenie * niet cm S i" ^ V°°rfz Landcn rc§eeren Cn not^clen en rcdelijcken Man, in

-ocr page 431-

Placaten. ζ. Boeck. z.Tit.

3H niet te bate komen , die met ingefetfetter lage ' yemandt doodt iloegh, dat kennclijck op hem beproeft waer , noch óbek den genen die van Onfen lieven Heere, den Hertoge voorfz, of van den Gerechte in den Lande gebannen zijn, om on- dadelijcke feyten , als mifdaen te hebben teghen den Prince van den Lande, of tegen iynen Lande datmenhic een mach Crimen lef α Majeflatts, of andere diergelijcke, maer Onlê lieve Heere, die Hertoge voorfz, lal die moghen doen nemen van den Kerck of Kerck-hove, fonder die Kercke of Kerck-hove daer mede heilagen te wefen, of inter- dict te komen. Item, ibo en iullen die Deeckenen of Proviforen niemandt moeyen, overmidts dat iy op Heylighe daghen ghewrocht hadden , cemgh werek dat hem nootdrufcigh waer,daer fy denVierdagh mede gebroocken hadden, dat is te verftaen van noodts wegen, opden Dijck ende Watcrfchap, of in der Ooft den Coorn zijn oorbaer te doen, of ander ge- mcyn noot oorbaér, hoe dat gebeuren fal. Item, van den genen die in Overfpel fitten ? of in fornicatien, ende diergelijcke andere dingen, daer of ial men houden die manier ende gewoonte, als zy tot hier toe gehouden zijn, behoudehjek dat men den Wy ven die Gemannnet zijn, niet befcha- men, of daerom moeyen en fal, ten zy dat fy in openbaer Overfpel fitten, ofdatfydacrinfouden befchuldightzijn. Item, lbo en fullen die Dekenen of Proviforen, die Onderfaten van Hollandt, Zeelandt en Vrief- lantj niet vorder belaften, in gelde te nemen, van Citatien, van Sententien, ende van andere faecken inden rechten dienende, maer iy fullen hem daer in ghclijcken, ende conformeren den Hove van Utrecht, eiide want men in Zeelandt dat voorfz recht pleget veele, foo en fullen die Deeckenen en Proviforen, aldaer van den Onderfaten van daegh- Brieven te fchry ven en te zegelen, niet meer nemen dan eenlngelfche iulex payements als men nu munt in Vlaenderen, en gelijck in Hollandt; ende alfoo voort van Macn-brieven, van Ban-brieven, ende andere Brieven, nae beloop als daer toe behoort. Ende waer yemandt die ftorve, ende in den Ban ware van ichulden, of van andere faecken, dat men kennclijck en openbaer proeven mocht, dat hy wel gebetert ibude mogen hebben,en dat hy dat gelaten haddein verfmadeniilè der Hcyliger Kerckermidt wille, midt dien (aldie Deeckcn ofProviibor om gaen redelijckc ende beicheydelrjck nae ouder ghe- woonten; maer armen luyden die ftorven, ende in den Ban we[ende voor fchulden, ende anders dies niet beteren en mochten, daer of fullen die Deke- nen of Proviforen nemen van haren Erfgenamen dubbelt contumatie geit, dats te verftaen, twee- werf alfoo veele als fy levendigh gegeven ibuden hebben, gelijck van otidts ghewoonelijck plagh te weien, van corre&ien, van contumacien, eer men hem geabiblveert ibude hebben , ende datuferen gelijck als in elcken Landen, Proviforien ende De- kenien plach te zijn, nae ouder gewoonten. Item, want vele Luyden in Hollandt, Zeelandt ende Vrieflandt hylicken ende malkanderen trou- wen , eer dat fy haer geboden hebben in der Heyli- ger Kercken, ibo en fullen die Deecken of Provi- foor niet meer nemen van der abfolutien,van eenen Man ende Wijf, die alfoo malkander trouwen ful-

len, by haren Vrienden ende Magen, of midt ή moedt wille, dat die tot haren mundieen ia n

komen zijn, ten hooghlten een EngeTfdicNnP' ende daer beneden ende voort befclieydelii V den ftate der Perfonen die trouwen fullen ^ manieren voorfchreven; maer met defer O 1 nantien en fullen niet befwaerdt wefen die (vf1' faten van Hollandt,Zeelandt ende Vrieflandt A~ feeckere Ordonnantie ende Cofturne hebben' k fy Mijn hier of te geven plegen, die fullen'u. oude gewoonten en heerkomen gebruyeken Item, foo en fullen die Deecken of Provifn geen abfolutie geven, die Vrouwen of Maephd·' ontvoeren, buy ten haren of haren naeftcn M%J1 of Vrienden wille, ten zy dattet haren naeftenof Vrienden te wille zy ·, noch oock' geen Papen en fullen die trouwen, ten ware dat fy des beyde midt haren willen begeerden, fonder allen bedwang wefende, ende hier op fullen Wy gebodt doen allen Proviforen , Deeckenen ende Papen, ende waer eenigh Provifoor, Deecken ofte Pape, die hier boven dede, die Provifoor, Deecken ofte Pape fullen Wy of Onfe Naekomelingen, of Onfe Of! ficiael, daer of alfoo openbaerlijck corrigeren end: püneren, dat fy anderen een exempel wefenMc», totalre tijdtals Wy , of Onfen Officiaeldesvei· maent fullen wefen. Item, foo en fullen Wy noch Onfen Dienaers, | vanden Onderiatenvan Hollandt, Zeelandtenè Vrieflandt, niet meer nemen van inftitutien,pro- j clamatien, abfentien, ofBciatien, permutatien,daii j gewoonlijck plagh te weien, over twintighofvi| en-twintigh jaren. Item, ibo waer men Oniên Suffragaen erges! behoeven fal, in Hollandt, Zeelandt ende Vries- landt, om Kercken ,Kerck-hoven, endeOutare te wyen, ende anders, foo fal Onfe Suffragaenai- daer komen, opter geenre kofte die hem behoevE ial, ende hy fal hem voor fy nen dienft ende arbefi genoegen met eenen redelijcken hoesheytdii' gegeven fal werden, by den geenen die des bete wen nae gelegenthey t der faecken. Item, foo fullen die Deeckenen of Proviibresj die Onderfaten van Hollandt, Zeelandt en Vrifr landt niet moeyen, om dat yemandt fijn Kinders byongevalle of verfuymenhTe van water > ofó vuyr, of anders verlooren hadde. Ende wantnoöj I veele andere faecken zijn OnferGeeftelijckerJfM di&ien aengaende, daer die Onderfaten van "&■ landt, Zeelandt ende Vrieflandt medebeWj zijn, oftebefwaert mochten worden, diem^j niet wel en weet te noemen j foo zijn Wy oveK"»I gen met Onfen lieven geminden Heere den He^j ge van Bourgoenien, Grave van Holland j1* dat in den voorfz punclren, ofte in éenige alli puntten Onfer Geeftelijcker Jurifdi&cnW

d

Onfe lieve Heere, die Hertoge van B^SfS Grave van Hollandt, daer toe nemen endele^ twee van fynen Raede, ende Wy twee van . Onfen , om me Onfe voorfz JurifdiftictcJ^ ren ■, ende die vier niet eens en konden werde > fullen fykiefen Ons liefs Heeren des Pgg

Cancelier van Bourgoenien, nu ter É|\Ji|* tot een Overman, ende waert dat hy %ψ J^ worden waer, foo fullen dan die vier kielen^ gelijckenOverman} ende wes fy dan nietac ^

-ocr page 432-

-gefinde.

Tegens de Geeileli] Overman ordonneren ende modereren R"hrCVCnder vooriz }urifdi£iic, dat lullen Onfen liilkn peere die Hertoge voorfz, ende Wy van licvenj n houden , ende met defe overdracht en

391

:ke Pau

is

kondighet defe On ie tegenwoordige Brieve, ende uyt machte der fel ver Gebiedt, ende bevcchallcn Onfen Dienaren, Officieren, Onderfaten , en goede Luydcn Onfer voornoemde Landen, als dat iy dat inhouden van den vooriz Trattate hierboven in- corporeert , naevolgen ende onderhouden, en doen naevolgen en onderhouden in allen zynen puntten ende articulen, fonder daer tegens te doen, of y et anders daer innc te trecken, ofte foecken i η ceniger manieren, op al dat ly van Ons houdende zijn, ende leer ftrcngcliick van Ons gecorri^eert te wc- ion. Ende desgelijckcn lbo gebiedt ende beveelt allen den vooriz Decckenen endeProvifbren over al in Onièn Landen vooriz, als datfydefgelijekcn dat vooriz Trattact onderhouden, ende hem daer nae rechten, ende wachten daer en boven yet te doen ofte han tieren, of anders Wy fullcn dac ielve doen houden ende doen verhalen acn alle hare temporale waerlijcke goeden over al binnen Onièn vooriz Landen gelegen, fonder ycmandt dacr inne teiparen, ofte des te verdragen, oock wie hyzy: Bevelende voort fecr fcharpchjck allen Onièn vooriz Dienaren ende Officieren, opdic verbeur- nifïè van haren dienften, al lbo dat fy daer fcherpe- hjeken toefien,of yemandt wacr hy zy Geeftelijckc of Wereltlijckc Periönen, boven contrarie van der voorfchreven Trattate ginge of dede,of dede doen, als dat fy dat fclve terftont beteyekenen ende acn- brengen Onièn getrouwen Stedehouder ende Rac- dc van Hollant, om daer van Onfer wegen piinirie ende correttie gedaen te wefen als recht ende reden dat eyflchen fullen. Ende van dit te doen ibo en zijt in genen gebreecken, want Wy 't alfoo gedaen hebben willen, Ons of Onièn Stedehouder ende Raede van Hollandt, certificerende wcs ghy hier inne gedaen fult hebben. In oorkonde delen Brieve ende Onfen Zegel hier aengehangen. Gegeven op den iès-en-twintighften dagh van Scptcmbri, m 'tjaer Ons Heereni.46'2. Aldus gheteyekent by mijn Heerc den Hertoge, ter relatie van die Stede- houder ende Raede van Hollandt. Lodowtjck.

wacrae

met vermindert

^ jjeoude zoeneghe-

lui niae

kttuflehen der Graeffelijckheyt van Hollant,

Tons Bifdom van Utrecht; maer iullen alle in , ,?„ volkomen macht blyven, gelijckfy voor- Tcbcdingcc ende bebrieftzijn, ende want Wy Sn vooriz overdrachtc in allen puntten, gelijck fzihet, gelooft hebben Onfen heven Heerc T^HerKFC van Bourgoenien , Grave van Hol-

landr, Lande van

e fyne Naekomelingen, ende oock fyne Hollandt, Zeelandt ende Vrieilandt,

(lade, ende onverbreeckelijck te houden, V de doen houden, behoudclijck in allen anderen ficeken hier boven niet begrepen, OnsEededic Wv den Stoel van Romen, ende der Heyliger Kcrcken ocdaen hebben : Soo hebben Wy des tot cenen oorkonde Onfen Zegel hier aen doen han- en pcaeven op den lellen dagh van Februario , in't [acrÖnsHecren duyfent vier hondert vier-en- tlertich , nae's cours van Utrecht. Ende want toe Onicr kcnnifïè gekomen is, als dat dat fel ve Traihec ende overdraght by eenigen van Onfen Dienaren ende Onderfaten , ende mede by den Decckenen ende Froviforcn,alhier in onièn Lande niet onderhouden , macr dat dagelijcks daer en tegens gedaen ende gegangen wordt, anders dan ii.:; Il Ji'c Traihct uytwiefende is, tot grooten hin- jdcr ende achterdeel Onfer Landen, goeder Steden ende Onfen gemeenen Onderfaten en Inwoonende der ielvci', die welcke boven ende contrarie t'felven Tructate gefchat endegeattioneert worden in veel |divcr/che üianiercn: In lulcker voegen dat Ons dat lel ver alfoo langer niet te lyden noch te gehengen "n (tact in geenre wijs, Soo ifr., dat Wy uw daer- mmeontbieden ende bevelen, ende elcken van lp byfonder nae fynen behooren, als dat ghy ter- pont trecket over al in Onfen Landen van Hol- landt, Zeelandt ende Vrieilandt, by Onfengoe- föen Steden ende dacr buy ten, ende aldaer in den ftlicwconJijcken Phctiea openbaerlefetendever-

Naerder ordres op'tvoorenflaendejubjett. In date dm drie en twin- tighflen January 15-2 5*.

r

KOstf,

Ρ den 23 January 1525 is by de Hccren van de Reeckeningc nader geordonneert ende den Officiers van fyne Kcyfcrlijcke Majefteyt bevolen; ende by Miïïïve toe-

dcliftcn, roerende Huys, Gronde, of Erve, 'tzy dat die Eyflèr ofte Verweerder zy Gecftelijck ofte Waareldlijck. III. Oock dat fy niet en gehengen, dat cemgc Waa- rcldlijckc Perfoonen byPriefters, Gafthuys-mec- fters, Kerck-mccfters, Gilde-mcefters, Procura- toors van Kloofteren,of andere Gceitclijcke of Wa- reldlijcke Perfoonen, om pachten, arbeydts- loon, verteerde koften, ende andere Waarcldlijcke fchult betrocken worde voor den Gecflclijcken Rechter, macr tegens alfulcke Detreckers procederen tot cor- rettie, en dat fy daer in doen kort ende goedt recht, dat niemandt reden en heeft te klagen, I V. Dat fy den genen die met opgefette lage yemand doodt-gheflagen heeft, of die gebannen zijn om delitte tegens den Grave, of fijn Landt-bedicnarcn, Bbb 2                          of

leg ï coniCrveren «et Recht van denKeyfèr Itennï Waarcld»jckc Perfoonen; by preventie mZZ\Tm/ndc van alle dellftcn in haerjuris- W'-d\ohl o ' Cn byfonder van Overfpel, Mcyn- KcfTin'ir , le8ie» vanfortfe, of gewelde ghe- PcrfoS Γ ' Godts-huy<en of Gecftelijcke l»ndcrcdHiAVan?!arphemien» vanToverye, en EjnJw f' diemcn foude mogen feggen te leldüict^ 1lA toebehoorende foo wel ten Waa- WaalsGceftehjcken Gerechte. I                               tt f Y Clcks in den haren kenniflè nemen van alle

-ocr page 433-

zBoeck. ι Tic*.

Piacaten.

96

2

O of andere deli&cn gedaen hebben, die van die vry- heytvandcKerck of Kerckhove nemen j fondcr vreiè van te mifdocn, of van eenige interdict; al achtervolgende die Concordaten by wylen Hertog Philips van Borgonjen, cnde Hertogh Roeioff ghe- maeckt. V. Dat fy niet toe en laten den Onderzaten der Key- fcrlijcke Majefteyt by den Proviiöirs of Dccckenen ge-exa&ioneert of ghemolefteert te werden , uyt faecke dat fy op Heyligc dagen eenigh nooddruftig werek gevroght of gedaen hadden, als van noods of gebodts wegen op den Dijck, ofte Waterichap, ofte in den Ougft dat Kooren, ofte ander Gewas, fijn oirboir doen > of ander ghemeen noot-oirboir, lbo dat gebeuren mach achtervolgende den Con- cordaten. V I. Dat fy oock niet en gehengen ghemolefteert ofte beichacmt te worden gehuwcde Vrouwen, ten zy dat fy fitten in openbaer overfpel, of dat fy daer, of in den Synode beklaeghtzijn.

V 11. Dat fy oock niet en gehengen.ghcinolciL·,, werden die Onderzaten , dat hen, met dat f

Kinderen by ongeval of verfuymeniiTe van

Vycrof anders verloren mogen hebben VIII. Endc waer 't dat eenigh Paep of Klerck overdaedt bedreef in Hollandt, Zeelatidt^ Vri eiland t, 't waer in Vrede-braeck of vedite? dronckenfehap, of in eenige ondadelijckefaeÏ* die geen redehjeke Klcrcken toe en behooren fyluyden Officiers den fel ven doen vateen leveren den Provifoirs of Deeckenen, daer'on ■ dathetfeytgefchiet falzijn, foo verre kenhefei is, dat iyKlercken ofPriefteren zijn, dG\ve|| gehouden f uilen wefen, den Mifdadigcn riic·! ontflaen aleer fy den Officiers van 's Keyfers wea van de breucken gebetert fullen hebben, endi· al achtervolgende die voorfz Concordaten,dieta wil onvcrbreeckelijck onderhouden hebben Ordonnantie van mijn Heeren van den Kamer w Reeckeninge in denHage, den drieentwintig' January 1525·.

4. Tlacaet tegens het verkrygen van Geeflelijcke Goederen, van den 2 8 Oflober 144,6. Sie Groa Placact-Boeck 1 Vol. Pag. 1470. f.         EdiSt van Keyfer Kar cl, dat men geen Leen-goeden, Erf-pik. Chijnfen, ére [al mogen verhopen , opdragen , tranfporteren , vertieren è permitteren, aen eenige Geeflelijcke cPerfoonen ofte Godts-huyfen. In dateèn October 15-20.                                                                        *

Aerle by der gratie Godts , ghekooren RoomJch Koningh, toekomende Kcy- ièr, altijdt vermeerder des Rijcks, Ko- ningh van Caftilien, van Leon, van Gre- naden , van Arragon, van Navarre , van beyde Cccillien, van Jerufalem, van Valence, vanMa- jorque, van Sardeinne, van Gotike^ &c. Eertz- Hertoge van Ooftenrijck, Hertoge van Bourgoen- clicn, van Lothrijck, van Brabant, van Stiere, van Carïnte, vanCram, vanLemborgh, van Lutfen- borgh, endevan Gelre, Grave van Vlaenderen, van Habsburgh, van Thirol, van Arthoys, van Bourgoendien, Palts-Grave,ende van Henegouwe, Landtgrave van Elfatcn, Princc van Swave,Marck- gravc van Bourgaw, ende des Heylighs Rijcks, van Hollandt, van Zeelandt, van Phiot, van Rye- burgh, van Namen ende van Zutphen, Grave, Heere van Vrieflandt, van des Windifchen Marck, van Portenaw, van Salins, ende van Mechelen. Allen den genen die def©n Onfen Brief iiillen fien, Saluyt, Die Edele ende VaiTalen Ons Lants ende Hertoghdoms van Brabandt , hebben Ons tegenwoordelijck doen vertoonen cnde te kennen geven; Hoe wylen Hertoge Philips van Bourgoen- dien, van Brabandt, &c. naer Onfen ouden Groot- Vader zaliger gedachten, by fynen openen Brie- ven, in date van den twintighften dage van Sep- tembriin 'tjaer 145Ί , ende byden laetften Arti- cule van fynder blyder inkomfte van Brabandt, onder anderen geordonneert en geftatueert hadde, dat die Geeflelijcke Perfoonen van Onfen voor- fchreven Lande van Brabandt, van doen voortaen geen goeden en fouden mogen verkrygen in den

felven Lande, het ware by titele van koopc,gif opdrachte, ofte andere contra&e, noch oock b fucceffien, verfterften, Teftamenten ende Oré nantien van uyterften-willc, of by iriteftator,oi dat Wy by anderen Onièn openen Brieven, ink dende die Articulen van additienvan Onferblys inkomfte van Brabandt. Gegeven in Onfer Sta van Brugge den fes-en-twintighften van Aprili, 'tjaerifi^. Confirmerende ende approberende die vos- ichreve Ordonnantie van Hertoge Philips,oni£ anderen oock geordonneert ende geftatueert w·- den, dat die voorfchreve Geeftelijcke perfooje geen goeden en fouden mogen verkrygen in» felven Lande: Verbiedende alle Officieren etó Wethouderen , de fclve Geeftelijcke perjo* daer toe niet te ontfangen, noch geen ont-erffc* of erfteniflè te paiferen tot haren behoef) w® expres ende gemeyn coniènt van Ons efl*J* den Rechterenof Wethouderen vanden f*»· Steden, daer onder fulcke goeden gel^cnfC^ ibrterende fouden zijn, op peyne vafl £??L dignatien, ende te verbeuren een marck uo foodickent ende menighwerven alsfyter * rien doen fouden. Ende hoe wel dieVoorfchreve Ordonnans Verboden, behoorente ftrecken ende te ν en ibowelopdie Leen-goeden ende Erven > g \ onder die voorfchreve VaiTalen, ffc^jSpS gen onder Ons ende die voorfchreve j|aU$| den van Brabant, niet min overmidtsder c ^ j inhoudende dat die voorfchreve ont-erftcni^,. crfrermTc niet geichicn noch toegelaten en ^

-ocr page 434-

Tégens de Geeilelijcke Paus-geiïnde.

397

Ό cndc daerin ;.                                . ...rfchreven ■''ïïcn" noch van haren confente, die Prelaten α iderc Geeilelijcke pcriönen willen mainte- cnüC a dat die goeden onder hen geleden ende for- "S'nde, daer in niet begrepen en fouden wefen. r α h meer is, die vooriz Prelaten ende Geefte- "k Lieden, onder 't deckfel dat by feecker Aclre

bandt ende Over-Maze, verkocht, verandert, of op gedragen fullen worden van een handt in d'an- der, die Heere van den Leene mogen aenveerden cnde behouden , 't felve Leen voor fulcken prijs als 't verkocht ende opgedragen ibude wefen, ende op al te voorfien ende doen expediëren onièn ope- nen Briefin behoorlijckerformen. Soo ift, dat Wy die faecken voorfchreve over- gemerekt, fonderlinge dk grootc menichte van Lcen-goeden, Erf-goeden, cnde andere die de Geeilelijcke periöoncn befittcn cndc gebruyeken in Onfen voorlchreven Lande van Brabandt cndc Ovcr-Maze, daer medefy hem redelijck, ecrlijck ende fuffifantelijck mogen onderhouden. Aen- mereke oock de grootc menighte van Kercken, Cloofteren, Godts-huyfen, Conventen, Capcl- len ende Fundatien , die in de felvc Landen zijn* daer mede die Gcmcynte ièer belaft wordt, cnde daer van Wy dcughdelijck cndc te vollen gei η for- meert zijn; willende hierinne voorfien tot wel- vaert cndc ontlaifinge van Ons, Onfen voorfch re- ven Vailalen ende Ondcrfaten, cndc dat cl ie voor- fchreve blyde inkomfte metter Ordonnantien by Ons daer op ghemaeckt, al lbo voorfehreven is, onderhouden, geobferveert, cnde haer volkomen cffe£t forteren. Wy hebben uyt Onièr rechter wetenheyt, authoriteyt, by grootc cndc rype de- liberatie van Raede , voor Ons, Onfen' Erven cnde Nackomercn, van Hertogen ende Herto- ginnen van Brabandt ende van Over-Maze, geor- dineert, geftatucert cnde verklaert, ordineren, ftatueren ende verklaren by formc Van ccuwigcr conftituticn ende edicte, midts defen Onfen Bric- ve , dat van nu voortaen nicmandt wie hy zy, en ial mogen verkoopen, opdragen, tranipor teren, vertieren ofte permitteren, tcwattitcle,couleure ofre conditie, noch om wat faecken, redenen ofte oceafie dat het zy, cenighe Lcen-goeden, Erf- goeden, Chynfen , cygen goeden, Renten ofte ander onberoerlijcke goeden , gelegen in Onièn Lande van Brabandt, Lcmburgh cndc Ovcr- Maze , onder Ons, Onfen voorlchreven Vaflal- len, ende Steden vafi den felvcn Landen, tot be- hoef van eenighe Cloofteren, Kercken, Collc- gien, Conventen, Godts-huyièn, of Geeilelijcke Perfoonen ende in doodcr handt, ibnder expres cnde gemcyn coniènt, wille cnde wctc van Ons, van den voorichrevcn VaiTallen, ende van den Wethoudcren van den Hooft-Stedcn, daer onder fulcke Goeden gelegen fouden weien. Ende dat geen Stcdchouderen, Lecn-mannen, Schepenen, Wethoudcren , oft andere Rcchtcrcn cnde Offi- cieren , overftaen noch en ghedoogen dat fulcke verkoopinge , opdrachten, cnde permuraticn in dooder handt gcfchieii , cnde noch die voor- ichreve Gceftchjckhcydt daer in ontfangen of ge- erfc worden , op peync van Onièr indignatie, ende van een marek Goudts te verbeuren tot On- ièn proffijte, by den genen die ter contraricn doen fouden. Ende of het ghebeurde dat eenighe faecke ter contrarien ghedaen ende geattemptcert worde ,· Wy hebben dat al nu voor dan, ende dan voor nu verklaert, ende verklaren egeenende van on- weerden, cnde willen dat felve over iulck ghc- houden ende geacht zy tot eeuwigen dage» niet te-

by h- vcorizOrdin:—< > onsehoortj

indert die concellie vander die voorfz vanden Steden inften ibnder heur coniènt

even te hebben, geappoincleert ende

-iliertis^ dat men die executie derfelver Ordi- VCntieninftate ende furceantic houden foude, tot "tier (tondt dat parthyen gehoort, cndc hare t'tclc cndc munimenten gcficn , anders daer op seordincert foude worden, hebben gepretendeert cndc pretenderen goet ende erve te mogen verkry- gen inden voorfz Lande van Brabandt, foo wel onder die voorfz Vaifallen als onder Ons, en die voorfchreve Steden, in aldcr voegen ende manie- ren alsof hem 't felve by die vooriz Orclinantie en blvdc inkomfte niet verboden ware. Ten anderen, foo is t'Onfer kennifiè gekomen, datvecleende diveriche Leenen gehouden, cnde roerende van Ons cndc vanOnfcr voorfz VaffaHen cnde beuren Heerlij ckheden, belaft ende gehypo- tequeertzijn, vaji oude partagiere ende gedeelde renten, die niet te loiïennoch te quytenenftaen. Ende dat die feh'e Leenen noch dagelijcks meer en meer belaft worden, van andere onquijtbare ren- ten, cnde andere laften, tot grootc diminutieen minderinge van den fel ven Leenen.           * Men bevindt oock dat m veele cnde diveriche I Landen ende Quartieren, als eenige Leenen ver- kocht, opgedragen of verandert worden vand'een bande ind'andcre; die Heeren daer onder fulcke [Leenen gelegen ende roerende zijn, hebben optie cnde faculteyt die te acnvaerden, te behouden in- dien hen goet dunckt, voor fulcken prijs als die ver- kocht cnde opgedragen worden. Ende midts den redenen voorfz, isgrootelijck van noode, oorbaerlijck ende genoegelijck, dat die •voorfchreve Ordonnantie ende Articulen vander Wydcr inkomfte, onderhouden ende geachter- volght worde: Ende ten eynde dat die oude funda- ticnι cndeprovificn der Geeftelijckheyt verleent, oock te bidt onderhouden mogen werden van den goeden daer toe gegeven ende geordineert. ; is oock van noode te ordineren cnde verbieden, «van nu voortaen geen nieuwe Kercken, Kloo- «m, Cappcllenof Fundatien in Onfen voorfz [ J«ae van Brabandt cnde Ovcr-Maze, gemaeckt ■ v%lffcr^cclteu worden. Ende voorts dat die -nchreve oude partagiere ende gedeelde renten,

ft

B van den Leenen, daer fulcke Renten op-

voor

' gcdeylt cnde verkocht zijn of fullen worden

taen IT^ Γ^εης1^η prijs. Ende dat van nn voor-

ccrSf" aïdei' onclUlJtb^re Renten op die vooriz

^0gc°nwo d°ClU> n0ch 8ellyPot:equeer(: en fullen

Ende \

eenierp T Voorts tot alle tyden, als van nu v< K Lccncn m Onfen voorfz Lande vr

ortaen n Bra-

-ocr page 435-

Placatcn. ζ, Boeck. ι. Tit.

35>8

tegcnftaende die Afte verkregby den Prelaten, ende de

fonder quy ten, dieHeercn vanden i^fjrjr1 oock die mogen quy ten, loflen ende aenvae d midts oplegghende de principale penninghen S!

Luyden van Onfen voorfchreven Landen van Brabandt, foo voorfchreven is : Welcke Acte,

voor die felve renten verkocht ende geconiUti zijn, of vvefen f uilen. Ende indien daer odk nen gelimittecrden prijs of fomrne en ware fy π len oock gequeten ende geloft worden om den J' ningh, vijf en twintigh, ende met fulckengelde tot iulcken pryfe als in den voorfeyden Lande lat pende cours hebben fal, ten dage van der ώγΗι* endeloÜinge. Behoudeliick nochtans, datde©> die devoorièyde partaigiere ende gedeelde rem, tegenwoordelijck houden en gcbruycken,midtfe ders heure Erven van hen komende, de felve ra," ten fullen mogen behouden ende daer af uferen oe nieten ende dilponeren, fo lange die niet verkocht, menten,' Ordinantie, giften, of by inteftate aenko- j opghedragcn ofte vertiert en worden in vreemd»

adimvggign

men, fuccederen, vervallen, nochdevolveren en ίlillen aen cenige Klooftcren , Collegien, Capitte- ien, of andere dooder handt, verklarende op die pcene cnde verbeurte als vooren , alle't gene dat men ter contrarien foude mogen doen attempteren, ordineren, of difponeren, by wien, of om wat oor- fieckc of occaiien dat het zy, nul ende van onwaer- den, ende over ililck gehouden ende geacht te wor- den ten eeuwigen dage als voor. Ende op dat die oude Kercken,Klooiteren,Con- Venten, Godts-huyien,Capellen cnde andere plaet- fen, geordineert endegedediceert tot der fundatien van clen Goddel ijeken dienft, te badt onderhouden mogen worden van haren ouden fundatien ende dotatien, ende dat die nieuwe conftructien, edifi- tien ende fundatien niet Vermindert nochghekprt en worden. Wy hebben oock geordineert ende gefratueert, ordineren ende ilatueren midts delen, dat van nu voortaen niemandt wie hy zy, en ial mogen doen timmeren, funderen, erigeren noch doteren, eenige nieuwe Kercken, Capellen, Collegien, Capittclen, Glooftercnof Conventen in Onièn voorfz Lande van Brabant, Lemborgh en Over-Maze ·, op pcene Van tieii Marck Gouts te verbeuren tot Onfen pro- fyte·, ende daer toe dat die Kercken, Kloofteren, Capellen, Godts-huyièn en Conventen, die men contrarie cnde in prayuditie vandeièn ghemaeckt, ge-edificcert ende ghetimmert foude hebben, foo menighwerf als 't felve ghebeuren foude, gcdemoli- cert, afgebroocken, cnde te niet gedaen fullen wor- den. Item, dat van nu voortaen alle manieren van de oude erffclijcke partaigiere, gedeelde ende gcfple- ten renten, ende andere onquijtbare renten, ghe- coniKtueert ende geaffigneert op die Leenen van onfen voorfz Lande van Brabant, Lemborgh ende O ver-Maze, of eenige van dien gequeten ende ge- loft fLillen mogen worden, by die rroprictans en Eygenaers van den fel ven Leenen ·, te weten, die paitagiere ende ghedeelde renten, als men die by koope, gifte, opdracht, permutatie, of anderfints in vremde handt ftellen of opdraghen foude , voor iulcken prijs als die verkocht, gegeven, opgedragen ende vertiert fouden worden. En in gevalle dat'er gecnen gelimitteerden prijs en ware, foo fal men die mogen quytcn cnde loilèn om den penningh vijf en twintigh : Ende als van andere renten,oock

handt. Item, dat van η u voortaen niem andt wie b a fijn Leenen fal mogen belaiten met eenige ouqui bare renten, maer allecnlijck met quijtbaer eri Los-renren den penningh twintigh ende daer or- der. Item, dat foo wanneer eenighe Leenen van na voortaen verkocht, op gedragen ende vertiertfü!· len worden van een handt in d'andere, foo fal die Heere van den felven Leene 't felve mogen aenvae:· den ende behouden, ende dat voegen ende appü- ceren aen fijn Heerlijckeyr of principaelLeen, ir,- dien 't hem goedt dunckt» midts opleggende end: betalende den felven prijs daer voor 't voorfz Leer, verkocht ende opgedragen iöude worden. Beho* dende£nde gherelèrveert den naeften Erfghenaca van den Verkoopcr, fijn recht van naerheyt, fuks alshemnaerdecoftume vanden Landeichuldigh fal zijn te volgen ende toe te behooren. Ontbieden daerom ende bevelen onfen lieven cc getrouwen die Cancelier ende Luyden van Onb Rade , Stadthoudere ende Mannen van Lecsc van Onfen Leenhove van Brabant, DroiTaert \κ Brabant, Meyer van Loven, Amman van Bruflcle, Schout van Antwerpen, ende Marck-grave (A Landts van Ryen, Schout van den Boffche, Dra- faertvanLimborgh, Valckenborgh endeDaleoti ende allen anderen Onien ende der Vafalen ene; Smaele-Heeren, Rechtereu Jufticieren, Officieren ende Ampt-luy den, enelcken vanhembyfonte foo hem toebehooren fal, dat iy defe teghenwoor· dige declaratie , conftitutie, edi&e ende Ordinan- tie , ende al 't inhouden van dien, van frondenacn regiftreren, publiceren, kondigen ende uytroe- pen, of doen ende laten regiftreren, publiceren» kondigen ende uytroepenelckindenbedryve> Ρ regifteVen van fijnder Officien, daer mcn^°°||' lijck is fulcke uytroepinge ende publicatie te doe. > op dat niemandt des ignorantie pratfendereg^ ■ Ende die felve onderhouden, obferverenenacn^ volgen, doen ende laten onderhouden) °?* -^] ren ende achtervolgen onverbreeckelijck m,^e forme ende inhouden, fonder tot eenig;entT ^ te doen of te laten ghefchien ter contrarie, β manieren dat'et zy; procederende ende doe ι- cederen teghen die Overtreders ende In®e φ van dier, by inninge ende executie van den ψ}^ voorfz, ende anderfints rigoureufeüjck en g

ï

-ocr page 436-

Tegens de Geeftelijcke Paus-geiinde.

39? , L· faveur ofte difftrnulatie, want Ons I daer ghy Heer Iheronimus vander Noot, Ridder,

df heUefc. Des t'oirkonden foo hebben Wy

Cancelier, Meefter Lenaert Coutreau, Anthoms

ilfoo

Hecnkenshooft, Lodewijck van Heylwygen,ende meer andere van den felven Rade by waren. Ge- daen te Builèleop den dagh ende in 't Jaer voorfz. Geteeckent, H. Huioel. Op de felve ploye ftaet noch gefchreven, Defe opene Brieven zijn ghepu- bliceert geweeft in den Leenhove van Brabant, ten tydevan der audientien desfelfs prefèntien, van mijn Aeeren die Stadthouderc ende Mannen van Leene, in 't Gerechte aldaer dienende; vergadert wefende in der Stadt van BruiTele op den thienften dagh van November Anno 1520.

- r7„r

el hier indoen hangen. Gegeven in

nSstrJrvanTricht den negenthienften dagh O^obcr in'tjacr Ons Heren iyzo, ende van te weten, van den Roomfchen}

Onicn

cefte, ende van Caftilien, &cc. het vijffte.

Sus gefchreven boven op de ploye vanden fclven

ycn, Byden Koningh, Geteeckent, Haneton

ende by den Secre- Ende op de felve

taris

overd'anderc zyde vandenZegele ftaet al-

J,'.: op heden twaalf dagenin November, inliet hcripo, zijn defe opene Brieven - ' ; ■■■*■-'·»-

de des

jj'cvelenOnsalderghenadighftc Heeren des

Onderteeckent, T.Middelborgh.

hekofenKeyfers openbaren in den Rade geordi- D„ert in Brabant ten tyde van der audientien van den voorfz Rade gelefen ende gepubliceert geweeft

6.  Tkcaetvan Keyfer Kar el, daerbygeordonneerttoertdatalleGodts-hu)'fin, Gaft-huyfen, Con- I venten en andere Geeftelijcke Lichamen en Gemeenten, alle Leen-goeden, Landen, Renten niet geamorti- \ /eert, nyt haer handen doen, noch voort aen gelijcke Geederen te aenVaerden of ontfangen by Teflamente > \jjgitie, Gifte of Donatie, vanden 20 CÏÏlaert 1524. Sie Groot Placaet-Boeck 1 Deel Pag. 1589. 7.    Tlacaet, waer byverboden werdt aen de Klooft er s e enige erjfelijcke Goederen temaecken, van XdenxdOftoberifti. Sie Groot Placaet-Boeck 2 Vol. Pag. 25)74. S. VerfcheydeTlacaten nopende het aenbrèngen van de Trabenden Canonicael, Öfficien, Benefcien ÏScholaferjen, Vicaryenm Kofteryen, onder deGeneraliteyt, en ter collatie van deGraeflijckeyt flaende* I Sie Groot Placaet-Boeck 1 Vol. Pag. 1471, en volgende. i>. Refolutie van de Staten van Hollandt, dat de Evangelifche Gereformeerde Religie fal we rden \ wemainó'keert ende bejehermt, fonder de openbare Leeringen van eenige andere Religiën toe te laten, van \ én iJfJunij 158 3. Sie Groot Placaet-Boeck 2 Vol Pag. 215-7. I 10. Refolutie van de Staten Generael, tot handthavenis van de ware Chriftelijcke Religie, den 2 7 ! January 1651 in de groot e Vergader inge genomen. Sie Groot Placaet-Boeck 1 Vol. Pag. 194. I 11. fkcaet van de Staten Generael tegens de Jefuiten ende derfelvcr Scholen, ende die gene die Vm begeven tot de Scholen der Univerfiteyten, ftaende onder de Tyrannifche Heerfchappye der Spanjaer- W*i ende tegens depromotien aldaergenomen, den 4 April 1596. Sie Groot Placaet-Boeck 1 Vol. ilag-i<>4· , 12· Tlacaet van de Staten Generael, jegens het inkomen der Roomfche Geefielijckheyt, ende ver. m>'vanden Eedttotvoorftandtvan deTaus-gefinde van de Stat en Generael, vanden 27 Maert 1612. Κ"«· Pag. ipr),

Cff/r' u ^^acatenvande Staten van Hollandt, jegens de Ψaufelijcke Conventiculen, het dragen van ^Jf ijcke Habiten, endeftellen van Schoolmeejlers, ende tegens het hertrouwen en herdoopen, den 20 1 VnTb l^l> 2τ november 1584» 9 Maert 1585?, ende 1 July 155)4. Sie Groot Placaet-Boeck "01 rag.211 en volgende. ymj: ƒ' Tlacaten tegens het Bedevaert-gaen ende andere fuperftttien, van den 2 3 Junij 15-87, den 1 o iVolP ende van de Jaren ijyo, ifpij ende den 17 January 1647. Sie Groot Placaet-Boeck ao· 2I9.

16.

Verbodt

ren fi den f 1          van die hun met E ede aen de Roomfche Religie verbonden hebben te advoceren, alvoo- ^^^x.^tn^eTdlhebbengercnuncieert% vandeniiMaert1591, endenCHaert 1595. SicGrooc "uecki Vol, Pag.223.

Tlacaten

-ocr page 437-

Placatetv iBoeck. i.Tit. >

4»oo

1J. Tlacaten tegens hetgaen ter Miffhiride 'Huyfen van de Ambafadevrs, van den 1 o OcM

ende den 1 o February 165· 1. Sie Groot Placaet-Bocck 1 Vol Pag. 2 21

.                               ^1^

18.         Naerder O rare op hetfehe jubjett. Augufli i<Sf3-          >

In date den vijfih,^

die gene, de welcke effeaivelijck tot de F w Suite van de gemelte Minifters zijn behoorenï* Dat mede de publicatie op den naem van f Edele Groot Mog. jegens de Inghezctcnenfi Landen, foodanige Huyfen ten fine als boven?

ijnde ter Vergaderinge bekent gemaeckt , dat alhier binnen 's Gravcn-Hagé in de Huyiingen van vericheyden Uytheem- iche Minifters ièer groote verfamelingen ende by-een-komften,ielfs van Onderdanen van

haer Edele Groot Mog., wierden gemaeckt ende gehouden, om den Roomfch-Catholijcken Godts- dienft aldaer te oeffenen ·, Is, na voorgaende delibe- ratie, goedtghevonden ende verftaen j dat allede Uytheemfche Minifters van Roomfch-ghefmde Koningen, Princen ende Potentaten alhier in loco refiderende, door de Raedt-Penfionaris de Witt, in name van haer Edele Groot Mog. fullen werden verfocht ende vcrmaendt, yeder in den fyncn lbo- danigen ordre te willen ftellen, ende die voqriie- ningc doen , dat binnen hare rcipe£lïve Huyièn cgene Sermoenen, of andere Geeftelijcke Dienften mogen worden gedaen in andere Talen als in haer eygen, of die van haer refpedrive Heeren en Mee- fters; oock niet te willen gedoogen dat tot de ielve Dienften yemandt anders werde geadmitteerf, dan

quenterende , den thienden February ifoj ι daen, fal worden gherenoveert, ende vervoW den Advocaet-Fifcael ende Procureur-Genen

midtfgaders den Officier van 's Graven-Hagey^ noemt, wel fcherpelijck gelaft 5 gelijck deï gelaft werden by defen, het frequenteren van i fulcke Huyièn aen de Ingezetenen defer Plaetfe l Onderdanen van haer Edele Groot Mog. tenfr" voorfz effectivelijck, te beletten, en te verhindert door foodanige wegen ende middelen, als J|2 daer toe de bequaemfte achten fullen} endeteL de Contraventeurs van de voor-geroerde haer El Groot Mog. goede ende ièrieuiè intentie te proce- deren met vigeur, fonder eenige nalatigheyt,di| mulatie, conniventie of verdragh.

19. Tlacaet van de Staten Generael, ende de Staten van Hollandt, van alle Tlacaten tem k Taus-gefindenge-emaneertipinffueljjck te obferveren, van den 18 'December 1642. Sie Groot Plaa* Boeck 1 Vol. Pag. 225-. 2 o. 'Placaten van de Staten Generael, ende de Staten van Hollandt, tegens het tefieren ten kh ve van Geeflelijcke of ayidere Taus-gefinde geordende Terfoonen, ofGeefielijcke Armen, Geflichtm φ, Godts-huyfen, vanden4tMeyi6jf, ende den 14O]Άtober1655. Sie Groot Placaet-Boeck 1 Vol. rk ι f91, ende 2 Vol. Pag. 2420. 2 ι, Refolutie van de Staten van Hollandt ende Wefi-Vriefitndt 3 9Mr Ij isverflaen dat alledeTaeps-ghefndeHooft-Ojfcieren* Bdlliuwen, Schout^ Secret ar ifjen en School-meeflers^ midtfgaders Taejfche Burgermeefers, Schepm. Ambachts-bewaerders, ïierekmeefters ende Regenten van Godts-huyfen, fuh werden af ge f et, en andere van de Gereformeerde Religie in desfelfsplaetfm φ- rogeert j als mede eenige confiderablepoinflen* tot weeringe van defioutigheL· β exc effen van de Taus-gefinden, ende tot voortbreydinge van de ware Chrifitlf^ Gereformeerde Religie. In date dennegen entwintighfenjulij 1Ó54.

' SecretariiTen ende Schoolmeeftcrs, mallePlaetfa Dorpen ende Gehuchten binnen den Lande tt Hollandt ende Weft - Vrieflandt, daer defelj ibuden mogen werden bevonden, aenftondts* /^/öafgeftelt, ende andere vande wareChrife- lijcke Gereformeerde Religie in der felverplacttó ghefurrogeert fullen worden : Dat mede in Ρ Plactfen , Dorpen, en Gehuchten binnen «o voorfz Lande, alwaer eenighe PaepfcheBorgct' mcefteren , Schepenen, Ambachts - bewae^ Kerck-meefters, Arm-meefters of Regenten v»

?P 't gene by de Gedeputeerden van de Zuydt-Hollandtfehe Synode den drie en twintighften defcr loopendc Maendt aen haer Edele Groot Mo. is geremonftreert, raeckende de exorbitante ftoutigheden, ende Su- perftitien van de Paus-gefinden binnen deiè Pro- vincie , met de vordere exceilèn daer aen depende- rende, midtfgaders de krytende ibnden des Landts, ende voornamentlijck de ichendinge van Godts heylige naem ·, oock daer op ter Vergaderinge voorgclefen wefende her veerthiende poincÏ vande jegenwoordige befchryvinge met de concepte Pla- caten, de voor-geroerde materie raeckende daer nevens gevocght : Ende daer benevens mede ghe- hoort het rapport vande Heeren deRaedt, ende van Bennebroeck, Raden Ord inaris in den Hove van Hollandt, in ghevolge ende tot voldoeninge van haer Edele Groot Mog. Refolutie van den twintighften der voorlede maendt alhier ter Verga- deringe ghedaen ·, Is, nacr voorgaende deliberatie, goed tgevonden ende verftaen, dat alle Paeps-ghe- ihde Hooft - Officieren, Bailliuwen, Schouten,

eenige Godts-huyfen fouden mogen weieniaw ftelt, byfoo verre binnen het DiftricT: vande'c^ Plaetfen oock bevonden worden Perfoonen v;

Gereformeerde Religie, die volgende de rfl ^ gien ende Oftroyen gequalificecrt zijn, om voorfz Charges, Ampten en Bedieningen1 te nen worden ghepromoveert» de voorfz Α^σ, Borgermeefteren, Schepenen, Ambachts- *^ ders, Kerck-meeftérs, Arm-meefters» aU*0 van Godts-huyièn, medeaenftondtsende tj, fullen werden afghefteldt, ende anderen y^

•

-ocr page 438-

Tekens de Geefteiifc

o-------                     401 lafieren'van Godts heyligename, hier bevoorens op't Papier gebracht j Isverftaen en gereiölveert, dat het Concept dif ponerende tegens de fimulatie, ende andere teftatien van Priefters ende Georden- de, lbo Mans als Vrouws-Perfbonen, midtfgaders van Pacpfche Ouders in 't reguard van hare Kinde- ren , profcilic doende van de ware Chriftelijcke Gereformeerde Religie, oock over het nemen, en ftellen in Cutarele van Kloppen, Bagynen, ende Paus-gelinde Weduwen, geen Kinderen hebben- de, gheftelt fal worden in handen van de Heeren van Leyden, van Amftelredam, en van Alckmaer, als Commiflarifïèn van deiè Vergaderingc, ommc 't ièlve naerder re pondereren, examineren, en haer Edele Groot Mog. daer op te dienen van hare con- fideratien ende advis : Ende dat voorts de Con- cepten difponerende iöo tegens verfcheyden fupcr- flitien by die vande Pauiel ij cke Religie hier te Lan- de veeltijdts gepleeght wordende ontrent dedoo- de Lichamen, of der felverdbegraefreniflèn ende anderfints·, als mede tegens de fchendinge van Go- des heyhge name, nochmaels gefbnden fullen wer- den aen den Praefident ende Raden van den Hovc, omme de felve naer hunne confideraticn, ende re- mareques door monde van den gemelten Heere de Raedtalhier ter Vergadcringe bereydts gheopent, ofce die de felve noch naerder daer op f ouden'mo- gen hebben gedreifeert, ende vervolgens haer Ed. Groot Μοσ. wederom toegeföndcn te worden. Oock wyders rypclijck ge-examineert en gepon- dereert zijnde de confideratien by die van den voorfz Hove, fbo door d'opghemelte Hecren de Raedt, endc van Bennebroeck by monde gcdedu- ceert; als oock naderhahdt in gefchrifte overgele- vert, in voegen ende manieren als de iclvc hier na volgende van woordc te woorde ftacn geinfèrccrt. Confideratien van den Hove van Hollandt, om in bcdencken te geven aen de Edele Groot Mog. Heeren Staten van den fel ven Lan- de, tot wecringe ende bc- fnydinge van de tegenwoor- dige floutigheden endc ex- ceïïcn van de Papen, endc Paus-gefindc , midtfgaders tot vorder afbreuck van het Paufdom alhier te Lande, aenwafch ende voortbrey- dinge van de WarcChriftc- lijckc Gereformeerde Reli- gie. I Geen Ψ apen tf/üErftclijck dat alhier te Lan- Triefiers aen te te- S^de geen anderePriefters ful- kenen, als Wereldt- ien werden aengetccekent om lijeke eningeboorne. te refideren, dan alleen de on- geordende ofte Wercldtlijckc Priefters, ende hier te Lande gebooren zijnde. Sullen hareHuy- Dat de felve niet en fullen fen niet mogen af- vermogen 't zy in de Steden,of fonderen met. Hey- ten platten Lande, hare woo- ningen j ende oock ningenVan uy t endc toegangen Q c c                           anders

unificeerden in hunne plaetfen gefurro- \'oo&0fc op dat het genevoorfz is, metbc- Irt-vrordrc, ende fonder eenigh tijdt-verlics I hoorlïj*-*F as.executCeit, ende in 't werek ghe-

Inaof

e fr dcrhalven door fpeciale Gedeputeerden,

[' Inhaer Edele Groot Mog, alomme bin- ■iV Lande pertinente informatie ial

inn

den vooi

ut WO!

denlcnomen, opde qualiteyten vandeOffi-

SecretarilTen, Schoolmeefteren, Borger eieren, c„t,eru.n/en. Ambachts - bewaerders,

; u

KKfters, Arm-mccftcrs, ende Regenten rA-huyfen als boven, endedaer devoorfz r «eerde» iüllcn bevinden eenige van de Γ Charges of bedieningen by Perfoonen van r^mfc Gcfintheyc in voegen als boven te wc- 6C l klc 'ie by foo verre de collatie van foodanige FhareesofBedieningenilaenter difpofitie van de u n ' ·, Recckcningen voorfz, dat fyiuyden

Μ ken cas die van de vooorlz Kamer in name

I

van luer Edele

Groot Mog. by aenfehryvinge ful

kn ordonneren, de voor-geroerde Perioonex! van de Roomiche Öcfmthcyt, acnitondts ende fonder ccniahuvtftel, defaeïovmat voorfz Charges of B-lrmn'ccntcremoveren, ende anderen van de ^Gereformeerde Religie in hare plaetfen acn te ftcUen, fonder daer van eenighfints in ghebreecke teblyven: Edoch in cas de collaticn van de voorfz Charges ofte Bedieningen by eenige voorgaende ovcr4e ter difpofitie van eenige particuliere Hee- ren mochten wcfen geftelt, dat als dan de voor-ge, roerde ordre by laft endc bevel , door de meer-

i

emelte Hecren Gedeputeerden , in name van ier Edele Groot Mog. aen de felve particuliere

K

Hecren te doen, als boven ter executie gheftelt fal hvorden : Ende dat de meer-gemdte Heeren Ge- [ deputeetden van alles fullen houden pertinent Ver- j bad, ommenaer voltrocken Commiffie alhier ter Vcrgaderinge te werden overghelevcrt, ende met I «enen pertinent bericht gedaen, of oock die vande pteeekeningen voorfz, midtfgaders de voor-ghe- jroerde particuliere Hecren, d'ordres ende beveelen in name van haer Edele Groot Mog. henluyden in voegen als boven acn te fchry ven, ende te geven, [ punctuelijck fullen hebben naergekomen ofte niet; |Ommc by lbo verre in de voor-gheroerde executie luer of daer cenigh gebreck mochte werden bevon- den , by haer Edele Groot Mo. op nader effeftive Bkliddekn van redres gedeliberccrt, ende gedifpo- Fcrr te werden als naer behooren : Ende zijn tot pcchicringe van't gene voorfz is, ende tot uyt- hcrckinge van de voor-geroerde haer Edele Groot IMg. fcrieufe intentie verfocht, ghecommitteerc, Γ6*rPccialijck gheauthorifeert, ghelijek daer toe ΙΧ^5 gecomn^"eert, ende fpecialijck geau- jwonfeert worden by defen, een uyt den Hove, en l«:n uyt de Kamer van de Reeckeninge voorfz, by L v^H°ffende Kamere refpeftivelijck daer toe lu-c PrCn' tca we'cl'ccn eynde voor de felve fal 1 hi/reiï°fShemaccktCommifiien in forma, met land/ ι el aen alle Jufticieren, Officieren ende IdeTv Γ Edelc Groot MoS· Onderdanen, om IrintCme!?Hecren Gedeputeerden in de uytvoe- |hcyt Vln,dc fcJve hare Cornmiffie alle behulpfaem- IlajioJj ^ftentie te bewyfen : Ende wat be- Ojjj . J^r-jgeroerdc ConceptePlacaten in het Pingc ^ P0m& van de jegenwoordige befchry- ' « g'ierocrt, midtfgaders oock dat tegens het

-ocr page 439-

Piacaten. z.Boeck. i»Tit.

øæ

der werde belet te frequent^ deKerckevanHomaï ^1 deP^drcantvanS^ afgefondertvan lynGem?^ in de Rype Weten±^ íßË Ô)e Capellevan Dat deCapelle of hetO den Triefler geamo- torium van den Priefter \t veert ende gefloten, fal worden geamoveert of à oock Joo het Huys danighherftelt, dat men d! uyt het inkomen van inne geen Conventiculen 2 de Kerck ghebouwt by-een-komile van de Ì is,tot dienfl vande ghefinde kan maecken·, 0à Kerck gheappropri- cas contrarie mochte wü eert werden.           bevonden , of oock dat h felve uyt de KerckelijckeG« deren foude moghenzijn^ bouwt, 't felve wederom^ worden geapproprieert en w. appliceert ten dienfte van i Kerck. V II.

weeren alle fecrete anders te maecken ende te ftel- uyt ende toegangen* lcn, als andere gemene Inghe- Zetenen , niet Paeps-gheiint zijnde, ende dienvolgens lul- len afbreecken» ende doen de- molieren alle Hecken,Heynin- gen, Muyrcn of Schutfels, daer mede fy henluyden foude mo- gen afipnderen, 't zy van de gemene Buyren, of oock van de Officieren, die haer in ty- den ende wylen fouden willen achterhalen ter faecke van con- traventie, ende tot dien eynde mede hebben te floppen alle heymelijcke ende iccreteuyt ende toegangen. I I I. *De Triefler die Dat de felve, of de Eygenaers in een afghefondert vande Huyfen,binnen feeckere Huys bevonden korten tijdt, ter difcretie van wordt te woonenfalU Edele Groot Mog. naer de werden ghebannen, publicatie van defen, daer van d'Eygenaer boven inghebreeckeblyvende, ende de demolitie,verbeu- den fel ven Paep of Prieftcr met ren honden guldens, der woon in foodanige Huyfen bevonden werdende, uyt den Lande fal worden ghebannen; ende de Eygenaers ghemulc- »              teert in een fomme van hondert Caroli guldens , ende boven dien de voorfz Hcckens,Schut- iêls of Muyren metter daet ge- demplieert» ende de voorfz toegangen gheftopt, ende toe- geilooten fullcn worden. IV. 'De Triefler In cas ycmandt van de aen- bu)>ten fijn diflricl gegeven of geannoteerde Prief- feccerende , fal ge- ters mochte komen te pecceren bannen worden. tegens de Piacaten buy ten de Plaetienfyner reftdentie, ende de jurifdiÈtie van dien , fal bo- ven de boeten ende breucken in de felve Piacaten ghe-expri- meert, uyt den Lande werden gebannen. V. Het Kerck-padt . G^ck ™de hJ ordrevan van Homade fal d5n Hove S^emoheert · ende her (telt werden als gemunrocre fullen werden de vanoudts, de/laec- Heckens ende Heymngen daer ketfels omtrent het mede het ordinansGangh-pad Tapen ende Boeren- «* donder t van de Woninge Huysgedemolieert, of hT? HuJs ™ç dei\ ^ricf er ende de guaeckel ^Homade-, als mede feecke-

AUe Kercken

publijcque Dat alomme foo in de Sted«

é foo in de als ten platten Lande, binnen Steden, als tenplat- fèeckeren tijdt by U Ed. Groet ten Lande, fullen Mog. daer toe te praefigeres moeten gefloten wor- ( op pcene van demolitie j i den.                       len moeten ghefloten worden, ende oock foodanigh geks· den, of tot andere dienften^c. approprieert de plaetfenbyte me van Capelle.ofteKercb die by de Paus-ghefindegk· bouwt, ende gheappropriem zijn, alleenlijck totden diem: en om Conventiculen teiios· den. VIII. Zijn de Kercken Ende "] cas bevonden mak gebouwtuyt Coüec worden dat de felveGebouwcs ten, fullenghecon- foude mogen wefen genw* fifqueert, ende aen uyt algemene Coltóto,dJi« de Graeffeltjckheyt fe^e fullen werden gehouÉ rheappliceert wor- voor verbeurt ten pronjeu den                        de Graeifelijckheyt, endene te min by den Procureur*· nerael fal werden geprocedcai tegens den genen die foodanf Gebouwen uyt algemenen leaen,voordefenfoudeni^ hebben gefticht. van een Kerck ofte lc«mcn tue uaci é» particuliere Orato- Ë,ïíåô'ßïç^ ruim, fal ghelaten de felvc TOc^iS I worden tot kennilfe fnden PartlcuhereVfaS0W ende arbitrage van het felve foo ui de^ei ; den Hove, tenover- Steden, alstenplatten fiaen van deMagi- gelaten worden totKc> -

wederom toegedamt worden

re Houtc Heymnge met een Deur ende Slot, nu onlanghs

nochindciènjare geftelt voor ende omtrent ieeckere Boere Wooninge , ende de Brugge die daer over is gheleyt, we- der afgebroocken , ende gelijck vaiioudts geweeft is, töeghe-

firaet vandeTlaets.

arbitrage van den Hfc

'.

deW8

overftaen van vandcPlaets.

rt

Dat het Tlacaet Dat alomme gg^g ,. é tegens de Bevoer- ge^rtalIf"XS^l VVetennge daer door met yer- den endefuperflitten pubhjeque fupciltitiu Ü

dd

-ocr page 440-

• Tegens de Geeilelij ι gooden de doode Lichamen, en daer °frf n„hepubli- toe iönder verder uytftel fal y^"/f/; *           dienen gepubliceert hetPlacaet t^'                 dat dies-aengaendealbereytsis geconcipieert. X I. yffVfcbeOffi- Alle de Paus - ghefinde m eTi Regenten, Hooft - Officieren, Schouten,

403 niet en hebben willen fubiidie- ren, dan onder belofte van dac fy fullen tcrMiilc gaen; oock foo vertrouwt werdt, uyt de vooriz Goederen gefticht heb- bende de Wooningc met de Capelle vanden Priefter aldaer, X V.

c

2)<? Beivoonders van de Huyfen daer men Conventiculen

Ënde op dat de Officieren d'cxorbitanticn ende fuperfti- ticn van de Paus-geiïndc te be-

ι/

L /Wfr «?*ƒ'/ Burgermeefteren , Leen-

Lktenwordeih en mannen, Schepenen, Vroet- "mdereinhareplaets fchappen, Secretariflèn,Wees- eceimtoeert. meefters , Kerck - meefters , Arme-meefters of van andere publijcque bedieningen, 'tzy van Policic ofjuftitie, in beflo- tene Steden, ofte ten platten Lande, ilillen ibnder uytftel moeten gedeftitueert, en verla- ten worden, ende andere,pro- feilie doende van de Gerefor- meerde Religie, of de ièlve tocgedaen, in hare plaetiè ghe- committeert. X I I. Bj wygeringhe jn cas ten platten Lande ye- fifie merktighejidt mancjc van de Heeren van de van de Huren, ten plaetièn, daer toe recht heb- latten Lande, ofte bende} ibude mogen weyge- 'fogekeckvanTer- gerigh of nalatigh zijn, of dat men in dat ^'-in des felfs diftricl genePerfoo- Irifffaldefurroga- nen vande Gereformeerde Re- ieghedaen werden ügie te bekomen, ofte vinden h den Hove. waren, fullen daer toe andere uyt de naeftghelegene Plaetfen by den Hove mogen ghecom- mittcert worden. XllL De verlatene Ende of yemandt van de enige tdmmftatie verlatene, ende gedeftitueerde fehadt hebbende, Officieren, als Arm-meefters, dim van reecke- Kcrck-meefters, of van andere mghe doen > ten eenighinkomen, 'tzy van de oer/toen van ^ Armen of van de Kerck, of an- wmijjans van derfints was admimftrerende, m ou , ^«<? fal daer van fonder eenigh uyt- HWaet van de ftej gehouden zijn aen de Re- genten van de Plaetfen , ten overftaen van een CommiiTaris van den Hove , te doen reeeke- ninge, bewijs ende reliqua. T)e Kerck ende Gcli- k medeipecialijckfon- wTf/Γ Vm d^-uytftel fullen verlaten,ende tenuo J Z~ anderem voegen als boven in are Te k ** L ^larc P^aet)^en gefurrogeert, en 'en uJ? *?£ toc het doen van reeckeninge, c" voor een (nm ι ·■ , ,·                        ■>

hotidt, fuÜenwefen tcr foudc moSen achterhalen, exemtabel voor de w^Cn de Bcwoondcrs van de

Huyien alwaer eenige verbode Conventiculen zijn gehouden, weien exccutabcl voor de boe- ten der onvermogende of on- bekende Periboncn, die aldaer bevonden werden, ende dat bo- ven de boete van twee hondert guldens, by hcnluyden volgens de Placaten verbeurt; ende in cas van infuffiianthey t, fooda- nise Bewoondcr daer over ar- bitrahjeken lal worden gecorri- gcert : Sullen oock de Olfieie- ren in flikken ghcvalle mogen aenflaen ende wegh-nemen het Mis-gewact, ende andere Or- namenten tot den dicnft ipec- terende. XVI. Dat mede tot wcerin^e van

boete.

Het Tlacaet om

de Kloppen tefieUen aHconbchoorkjckc l· undatien, in Curatele, ende de fd? bc"efi^nn^ Van dephc" exharedatien van %*; Geeftehjckheyt, dient paepfche Ouders te g/P^cecrt het geconcipieer-

•

beletten, dient gepu- bliceert.

de PJacaet tegens het itellen m curatele van de Kloppen , als

mede jegens de onbchoorlijcke exhxredatie van de Ouders in 'treguard van hare Kinderen van de Gereformeerde Religie komende profeiïïc te doen. XVII.

T)e Tredicanten fullen Sondaghs na de middaghs-predi- catie deinghezete- nen catechiferen.

Dat mede tot meerder af- breuck van het Paufdom, ende voortplantinghe van de ware Chriftclijcke Gereformeerde Religie, niet alleen dienftigh,

maer gantich noodigh is, dat de Prxdicanten niet alleen in bc- flotene Steden, maer ibnder- linge ten platten Lande, des :                           Sondaghs naer de middaghs- Prcdicatie, hare Ingezetenen tot het gehoor komende, cate- chiièren, ende onderrechten in de fondamentele gronden van de Religie. XVIII. Sullen tot behulp Willen oock U Edele Gr. ten platten Lande M°g- liare hoogewijsheytge- hebben-deTroponm- ven m confideratie, nademacl

tffms ove.

, bewijs ende reliqua, mede ten an am overftaen van eenCommiflaris

\ran den Hove geconftdngecrt werden, de Paepfche Arm en Kerck-meefters vanHomade, Ibnderlingealfoo men bevindt, dat fyluyden uyt de vooriz Goederen, tot noch toe alleen hebben onderhouden die van hare Geiïnthcy t21J11, ende die van de Gereformeerde Religie

tm,

men bevint dat niet alleen door

Hgeur van Placaten, maer wel " Y'endedickmaèls veel eenvoudi- ?*Gcc2                             ge

-ocr page 441-

Placaten. 2.Boeck. ι Tit.

4°4

ken daer jegens als noch by nieuwe, of amDr van voorgaende Placaten foude dienen te we? verfien, ende ten deele oock op faecken die bvf pleReiolutien vanhaer Edele Groot Moe j" aenfchry vingen daer 't behoort, ter neder geilt ende ter executie geleyt fouden werden, godf1' vonden ende verftaen, dat boven endebehal?C de difpofitie op eenige der voorfz eonfideratienÜ defen albereydts gedaen, voor fooveel Wydersè faecken van de voorfz eerfte natuyre belandt s den Prasfident ende Raden vanden voorfz H0ve is aenfehryvinge fal worden geordonneert, alle exerf! ièn, contraventien en nieuwigheden dien-aengae! degepleeght, fonder eenigh uytftel te corrigerj repareren, ende doen redreiïèren door foodaniJ wegen en middelen als de felve ex officio, enden» de meyninge van de vooriz Placaten daer toe dek quaemfte achten fullen,ende voor al te doen deme· lieren ende amoveren feeckere Houte Heynin» daer mede het ordinaris Gangh-padt van de Ryw.' Wateringe tot de Kerck van Homade nu onland isgheftopt geworden, ende alles indefèlveghck· gentheyt wederom heritellen in fodanigen ftaetaj het voor date van de voorfz ghepleeghdeniemvk. heytisgeweeft. Dat mede die van den voorfz Hove nochmaé ferieufelijckfullen werden gelaft, haer particulier, lijck t'informeren, ende door den Advocaet-Fi!' caelj ende Procureur-Generael te doen informert; op ibodanige Officieren in 't byfonder als bincc deie Provincie bevonden fullen worden naerlaté te zijn, om de voor-geroerde Placaten naer bèta ren ter executie te leggen, of die haer contrarie ι difpofitie vande felve fouden mogen komen te mi gaen, ende voor al daer tegen te decerneren/öoè· nige corre&ien als naer merite van de faecken be- vond en fal worden te behooren; gevende oock πκί den eerften pertinente reeckenfehap aen haerEdek Groot Mog. van 't gene by henluydenhierinne® dervonden ende gedaen fal zij η. Dat voorts aengaende de faecke van de voort tweede nature,die van den vooriz Hove fullen w denveribcht, gelijck de felve veribcht werden t| deièn, alle de poinéten ende Articulen, dm « relatijf, te vervatten in een pertinent Conceptrs' caet, 't gunt daer jegens by formevan Êtójm van voorgaende Placaten foude konnen werden? emaneert, ende't felve foohaeft doenlijck, W Edele Groot Mog. toe te fenden, om daer opa- der gedifponeert te worden, als naer exig^üC u faeeken.                                               ., Ende voor ibo veel de faecken vande vooriz i·· de natuyre concerneert, dat tot meerder arbrctiι ι van 't Paufdom, ende voortplantinge van de «· | Chriftelijcke Gereformeerde Religie, ëeic %t fal worden aen de refpedive Claflen !§g2 Provincie, dat de Bedienaren des ^d ^ Woordts, niet alleen in bellotene Steden, inibnderheyt oock ten platten Lande des bona^ de naermiddaghs priedicatie ge-cyndignt Z|K allen den genen die tot het gehoor van Woordt komen fullen, hebben te catechii^· ^ te onderrichten in de fondamentele gr°n ,. ^ deReligie : Ende nademael veele eenI0^ oock Paeps-ghefinde Perfbonen, beter ao r, culiere onderriehtinge op den Wegh Kt f*g ^

ge, oock Paeps-gefinde Perib- nen in grooten getalc,door par- ticuliere onderrichtinghe ende vifitatien van Prasdicanten, tot hef gehoor van GodtsWoordt, ende Leden van deKerck zijn ghebracht, de Praïdicanten al- om me , ende fonderlinge ten platten Lande, tot aiïiftentie ibude konnen worden byghe- voeght de Proponenten uyt des Landts Collegien, geduyren- de de twee Jaren harerbeproe- vinge , o mme de eenvoudige Luyden , oock felfs de Paus- geiinde, die gehoor ibude wil- len geven van de ware Religie te onderrechten, ende te cate- chiièren, ende dat de gene die met neerftigheyt ende getrou- wigheyt den voorfz tijdt van twee jaren waergenomen ibude mogen hebben, tot den dienft ende minifterium voor andere ibude wefen recommandabel. X I X.

T)e klachten over de cPaus-gefindefid- Icn by de f r te die an- ten ten eerflen moe- tenghebracht wor- den voor de Magi- firaet vande ΨΙαεΐε of voor den Hove.

Gelijck wy mede U Edele Groot Mog. in bedencken ge- ven , of niet dienftigh en ibude weien ibodanige ordre te ilel- len , op dat de befoinges van U Edele Groot Mog. niet te veel geoccupeert, endedejaer- lij ckfclie Synoden verkort, en

van veele affairen gefubleveert ibude moghen worden, dat in het toekomende de Praedican- tcn ghehouden iiillen zijn de klachten die iy Tullen willen doen ι over de ftoutigheden ende fuperftitien van de Paus- gefinden, ten eerften hebben te brengen aen de Magiftraet van dePlaetsharerrefidentie, ofte oock aen den Ηονε,ορ dat daer inne ten eerften, ende op de verfche daet, ende overfulcks met meerder exempel mach voorfien werden. Ende dit alles onvermïndert ende fonder praïjuditie van alle voorige Placaten ende Reiblu- tien van U Edele Groot Mog., midtigaders fonder prarjuditie van de ordre, ende reglement dat airede inde Steden tegens de Paus-gefinden foude mogen gefteltzijn, of namaels geftelt worden. Actum in den Raedt den drie en twintighftenjuly i &<&*·                       ; \;;'!... Js, naer voorgaende deliberatie, ende gelet dat de bovenftaende eonfideratien ten deele reflectie hebben op iaecken daer jegens by voorgaende Pla- caten albereydts is gcdiiponeert, ten deele op iae o

geleydetj-als wel door rigeur van Placaten

o

-ocr page 442-

Tegens de Geeilelijcke Paus-gefinde.                       4,05 in bedencken lal worden gheftelt, endc der fel ν er

, «A konnen werden

confideratien aen haer Edele Groot Mog. ghcrap- porteert, of niet ten fine vooriz de voorièydc Be- dienaren des Goddelijcken Woordts mee vrucht tot aiïïftentie ibnden konnen werden byglievoeght de Proponenten uyt 's Landcs Collcgiemgeduyren- de de twee Jaren harer bcproevinge , ende dat die gene van de voorfz Proponenten die met nacrftig- heyt ende getrouwigheyt den vooriz tijdt van twee Jaren geduyrende, iichdaer inne Ibudcn hebben gequeten, tot het Minifterium naermaels in goede recommandatie ibudcn werden gehouden.

gedienarenv.

n Godts hcylige Woordt, foo in de

sten platten Lande, by de voorfz aen- Jf^Lc mede lullen werden vermaent, door 1 ilierc befoeckingen ende aenfpraecken de f^diac Luyden, oock felfs de Paeps-gefiiiden, f lehoorfullen willen geven, van de fuy vere Re- rVonderrichten, ende haer daer mne met allen gendenaerftigheyt te willen evertueren. ■ Dit wyders door de CommuTariiïen pohtijcq op , feilde Noort-Hollandtfche Synodc,die van f fclve Synode in name van haer Edele Gr. Mog.

Executie <van de Ρ lac at en jegens de Paus-ge finden. authorifatie aen 't Hojf e?ide Mag'tflraten. In date den dertighfien July 1660.

ll>

m ? 't elfde poinit van de j egen woordige be- ï'chry vinge, de Leden iterativelijck ghe- ibmmeert wefende op 'tConcept van Pla- cact tegens de ftoutigheyt der Papen en Paus-gcfiiiden hier te Lande, in fulcker voegen als 't felrejonghft ghedreilèert zijnde, in voorgaendc Notulen onder date den veerthienden defes ftaet cciniêreert, ende dicnthalven noch geen finael bc- Wuyrghewerckt hebbende konnen werden ·, Is nacr voorgaendc deliberatie, goed tgevonden ende verftacn, dat by provifie, hangende de voorfz de- liberatie, de refpeftive Officieren, foo indeSte- dcn^ls ten platten Lande by ferieufc aenfchry vinge ' wel fchcrpciijck fal werden geinjungeert, de voor- gaendc Placaten, foo jegens de voorfz ftoutigheyt en rot wceringe van de conventiculen der Papen en ffaus-gcfinden, als jegens het lende vandejeught I ter Scfaole of op de Studiën m de Paepfche Landen Ι p-craaneertj ftridtelijck en vigourcufelijck na hare I forrac en inhouden te executeren, en doen execute- ren, fonder dicnthalven eenighc compolitien ofte I overkomfte te raaecken ·, nochte oock daer in eeni- [gcconniventieofooghluyckinge te ghebruyeken, Idircclclijck ofte indiredtelijck, op poene van daer hioorrcincurrcrcndehooghfteindignatie van haer fWclc Groot Mog., ende daer over anderen ten P'cmpelnaer meritegeftraft te worden.

Dat voorts mede den Priefident endc Raden van den Hovc ten reguarde van de Hooft ende mindere Ofiiciercn ten platten Lande, ende de Magiftratcn van de Steden ten reguarde van de Officieren in de ièlvc Steden, by fpeciale acnfehryvinge gcauthori- feertfullen werden, om befpeurende nalatigheydc by de vooriz Ofiiciercn refpecLivelijck, in de exe- cutie endc nakominge van't gene voorlch reven is, dicnthalven ièlfsiöodanige voorlicninge te mogen doen, als fyluyden nacr exigentie van faecken, en in achtervolge van haer Edele Groot Mog. goede meyninge, hier boven uytgedruckt, fullen bevin- den te behooren, ende iiilcks dienftigh achtende, de vooriz Placaten, of ièlfsin Perlbon, of door hare Geauthorifeerden te doen executeren , midtiga- ders oock over de boeten ende breucken by de leive geftatucert te difponeren, fonder daer over geui- juricert, veel min gereiifteert mogen werden op ar- bitrale correcÏie. Ende eyndelijck, dat de voorfz boeten ende breucken gheappliceert lullen werden voord'cenc derde-part aen den Oiïicier , of Geauthoriièerde als boven, die de calange doen fal, voor 't andere derde-part aen den Aenbrenger , ende voor het refterende derde-part tenpronjte vanden Armen van de Plaetfe.

Waerfchouwinge op het tefieren *υαη Leen-goederen der Paus-gefinden In date den drie en twïntighfien January 166 f.

1 Λ

r*Ag

moeten werden gcduydt op"lèecker geval; nament- lijck wanneer een Paus-ghefindc inprejuditie van den Leen-volger, zijnde van de Gereformeerde Religie, foude willen difponeren, evenofander- lints een Paus-ghefinde, wiens Leenvolgcr ware van de Paufèlijcke Religie, van lijn Leen ofLee- nen foude vermogen te difponeren by Teftamentc of andere maeckinge uyt krachte van lij η verkregen Oftroy, foo als alle andere Ingezetenen, of Leen- mannen van den Lande, zijnde van de Gerefor- meerde Religie. Ende allbo door foodanige mis- duydinge ende ingebeelde limitatie, de Paus-ghe- finden difponerende van hare Leenen, in haer voornemen en intentie foude mogen werden ghe- fruftreert} heeft hef-gemelte HofFwel willen ver- klaren, ghelijckals'f vefklaert midts dcfen, dat foodanige of dierghelijckeuytlcggingenzijnerro? neus

^EnPrsfident ende Raden pver Hollandt, belandt ende Vrieflandt. Allen den ge- nen die defen fullen ficn of hooren lefen, oaluyt. T>oen te weten : Alfoo verno- Kichic V °ndcr dk Van de PaufellJcke Rdi" liat br dtC n?ndc voorgegeven en gedreven werdt, Ecs'com" c van den vierden Mey 16 f j-.zijn- IdatVan Η CCrt C"dc exPreireHjcken gheftatucert, ihefevd^ ρ ™ortaen geene Perfoonen van de LecnCn 'Jcke RcliBie by Oftroy over hare |lsvoorTennf)!llen m°gen difponeren, anders fan Hola/ ldent ende Raden in denHove ifucceHie naeft ^" ?7"dc di° gene de Welcke tot de fvoorbver prcchtight zijn, niet gepranerieert •Te ende £5f! üi"' als met volkomen ken- ^crck: vanff redc"en'de meyninge ende oegh- ^devoorfeydeOrdonnanrieallcenfouden

-ocr page 443-

Placaten, c-zi Boeck.

Tit.

3rOÓ

neus ende ihydigh tegens den openbaren ende ge- neralen text ende inhoudt van den gefeyden Placa- te; maer dat generalijck ende in allen gevalle Paus- ghelinden willende difponeren van hareLeenen, zijn en bly ven ghehouden fulcks te doen voor den Prcefident ende Raden vanden ghemeltenHove, fonder dat oock yemandt vandePaufelijcke Reli- gie fijn ielven abufere, of ftch late abuferen, dat door de gewoonlijcke ende ordinariie extenfie van Octroy, iboalsdefelvenuwerdtgebmycktj ofte

nadefen mochte werden gebruyckt, foude m gedifpenfeert te wefen om van iynLeenen ted?^ neren anders als gefeyt is, ten ware hy byfiA" gunfte eri verkregen authorifatie vande Heeren S ten vanden Lande ter contrarie mochte welcnï" voeght. Gedaen in den Rade, ende »cpubl' op de Auditie van. de Rolle den drie entwint? January 166f.                                       ■ ™^ InkennifTevanmy,

2 4,. Waerfchoumnge vande Staten Generael der Vereentghde Nederland tegens het compoferen der Officieren met de Taus-gefinden. In date denachtil' Mej>i666.                                                     '"                                 Jkl yeder vandefelve tot een proemie fullen genieta de fomme van fes hondert Carolus guldens, te v' denuytde goederen van de voornoemde Officie- ren die fulcks gedaen lullen hebben, endedatde felve Officieren daer en boven noch vier dubbel· ten behoeve van 'tgemeene Landt fullen hebbes op tê brengen ende te betalen, het gene ly in manie. ren als vooren ontfangen ende genooten iullenheb- ben, ende daer benevens van hare bediening werden gecaiTeert, ende anderen in hare plaetfei gheftelt. Ende op dat het gene voorfchreve is ts kenniiïè van eenenyegelijeken komen mach; Sm begeeren Wy, dat defe Waerfchouwinge aloniE inde Steden, Vryheden, Dorpen ende Plaeé van de voorfchreve Diftri&en van de General^ fal werden gepubliceert ende geaffigeert. A» ghedaen ende gearrefteert in 's Graven-Hage dr. achtften Mey 1666. Was geparapheert, A. VA NyeveeUi vt. Onder ftondt»Ter Ordonnantie var. de hoogh-gemelteHeeren Staten Generael Gta teeckent, N^Ruyfch. Zijnde op'tfpatmmglie- druckt het Cachet van haer HooghMog. opeen rooden Ouwel 3 overdeckt met een papieren Ruyte.

herwaeten latlicentigene dthienddiftricigefchrefine hiOnfe RgevolghebbenexecutkómenIST,Ons voben, bende tmeercontrapen,

iêertj öfeenighgeit genoten ofte bedongen, voor

2 5·. Tlacaten van de Staten van Zeelandt, jegens de Geeflelijcke ende Taus-gheflnden, tnteft «f gelijcken inhoudt. Sie Groot Placaet-Boeck 1 Vol. Pag. 228. 26. Tlacaten van de Staten Generael op het felve fubjefi over degheconquefteerde Landen. & GrootPlacaet-boeck 1 Vol. Pag. 239.

DE

> m «

.1 ,■ .. :

'n jf

l) f IV

;·ίί>'

4

-ocr page 444-

4.07

... J

TYTEL, acaten van Reformatie en herilellingc vanden Waren Godts-dienft.

Inhoudende?,

r Btlydemjfe des Geloofs der Gereformeerde,

nae de fuyverheydt des H. Evangeliums , i/k? 0^« de is by het Synodus Nationael tot 'Dordrecht in de

D

7 Jaren

re i f <^> toet in Borre 1 Bocck Pag. 31. En

618 en 1619 •vernieuwt, in manieren hier nae volgende.

Belydeniffe des Geloofs der Gereformeerde Kercken in Ne der landt- Overgejten in de Synode Nationael, laetjt gehouden tot 'Dordrecht', in de ja-

I.

ren 1618 ende 1619.

menon·, heteerfteEiHre,Nehemias, Eilher, fob , dePialmen Davids, drie boecken Salomons, name- lick de Spreucken, den Prediker, ende het Hooge- Liedt; dc vier groote Prophetcn,Jefaias, Jeremias, Ezechicl ende Daniël, en voorts dc andere twaelf kleyneProphetcn ·, namelick, Hofcas,Joel, Amos, Obadja, Jona, Micha, Nahum, Habakuk, Zc- phanja, Haggai, Zacharia, Maleachi. Het Nieuwe Tcitament, dc vier Euangeliften, Mattheus, Mar- ais , Lucas, Joannes: de Handelingen der Apoite- len, deveerthien brieven des Apoitels Pauli, te weten tot dc Romeynen, twee tot den Corinthen, tot den Galateren, tot den Ephelên , tof den Phi- lippenièn, tot den Coloflènlen, twee tot den Thcl- falonicenien, twee tot Timotheum, tot Titum, tot Philemon, tot den Hebreen: de fevcn brieven der ander Apoftclen; te weten, den brief jacobi, twee brieven Petri, driejoannis, den brief Jude, ende de Openbaringe des Apoilels Joannis. Alle dcfe boecken alleen ontfangen wy voor hcyligh ende Canonijck, om ons geloove nae de fclve te reguleren, daer op te gronden, endcdaer mede te beveiligen. Ende gelooven londer eenige twijirelinge al wat in dcfelve begrepen is: ende dat niet lboièere om datie dc Kcrckc aenncemt ende voor ibodanigh houdt; maer inibnderhey t om dat ons dc HeyligeGccil· getuygeniile geeft in onfe her- ten , datfe van Godt zijn, dewijlfe oock het bewijs van dien by haer fclvcn hebben: gemerekt dc blin- de ièlvc taïlen konnen, dat die dingen die daer in voorièytziin, geichicdem VI. Wy onderfcheyden dcfe heylige boecken van den Apocryphen, als daer zijn, het derde en vierde boeck Eire, het bocck Tobic, J udith, het boeck der Wijshcyt, Jefus Syrach , Baruch, het gene by- gevoeghtistotdehiitorie Efthcrs, hetgebedtder drie Mannen in den vycre, dc hiftorie van Sufanna, van 't beelt Bel ende van den Drake, 't gebedt Man- nafle, ende de boecken der Machabecn: dc welcke de Kercke wel leïèn mach, ende daer uyt oock on- derwyfinghe nemen, voor foo veelc als fy over een komen met de Canonijcke boecken, maer fyen hebben fulck een kracht ende vermogen niet, dat men door eenige getuygenifle van dien cenigfhick des geloofs, ofte der Chriftclickc Religie mogen beveiligen: foo verre is het van daer, datfe de au- thoriteyt van de andere heylige Boecken foudcii mogen verminderen. Wy

^itépsSY gelooven alle met der herten, ende belyden met den monde, dat- eer is een eenigh ende eenvoudigh

rA &_

eftelick Weien, het welck Wy

Godt noemen: Eeuwigh , onbe- grypclijck, oniienelijck, onveran- dcrlickjoneyndelick, almachtigh, volkomen wijs, rechtvcerdigh, goet, ende een feer overvloedige tonteyne aller goeden. II. Wy kennen hem door twee middelen: Ten eer- ilcn, doordefcheppinge, onderhoudinge, ende rcgccriflgedergeheele wereltj overmidts deièlve voor oni'e o'ogcn is als een fchoon boeck, in welcke alle lchepfelen, groote ende kleyne, gelijck als let- teren zijn, die ons de oniienelicke dingen Godts geren te aenfehouwen; namelick, fij η eeuwige mo- gcntheytendegoetheyt,als de Apoilel Paulus feght Rom. 1 vers-. 20. Welcke dingen alle genoeghfaem zijn om de menfehen te overtuygen, ende haer alle onfehuk cc benemen. Ten tweeden geeft hy hem fclvcn ons noch klaerder en volkomelicker te ken- nen , door lijn hcyligh ende Goddelick woort: Te veren, foo vele als ons van noode is in deien leven, tot fyndcreeren, ende de faligheyt der fyner. I I I. w y belyden, dat dit woort Godts niet en is ge- Jonden, noch voortghebracht ddor mcnfchelicke 1,lC' ™aer de heylige Mannen Godts hebben ghe-

Kiccl},

kcn, ghedreven zynde door den Heyligen

f r "'t^ ^Cn ^ey^öen Petras ièght. Daer na ^odr, door een fonderlinge ibrgè,die hy voor Sj endeonfe faligheyt draeght, fynen knechten 11 rrophetcnendeApoftclengeboden, fijn ge- enbaerde woort by gefchnftc te itcllcn -, ende hy {L mct ^η vinger de twee tafelen der Wet even Hierom noemen wy fulcke fchrifcen, 5 l!Scende GodtUcke Schriftueren. Ww               l V- ή "drCinaren dc hc>r]igc Schrifture in twee boec- c!ckc ?i -pcn cndcdcs Nieuwen Teftaments, 't re fΤ nonUcke boecken, daer niet tegen

erckcS?

lts

' Sci^ Worden ^dus ghetcltjnde

ts, dc 1

De boecken des Ouden Tefta-

fc^odus l J bocckcn M°fis; te weten, Genefis,

iet bocck Τ Γ λ "men j weuten "en Samue1° ' ^'cnteren, Ruth, twee boec- ι'«1»«£ί ^iWeC boeckcn der Koningen, ■ ^nderChroniken, genaemt TaraUpo-

-ocr page 445-

Placaten. æ Boeck. é Tit.

4-o8

ren , die ons leeren deCc Heylige DrievuldOl·,

VII.                               ' Wy geloven dat dcfe heylige Schrifture den wille GodtsVolkomelick vervat, ende dat al't gene de inenfche fchuldigh is te ghcloven om faligh te wer- den, daer ingenoeghfaem geleert werdt. Want overmidts de geheele wyfe des dienft die Godt van ons eyfeht, aldaerin het lange beichreven is, ibo is het den menfehen, al waren 't felfs Apoftelen, niet geoorïoft anders te leeren, als ons nu geleert is door de heylige Schrifture : Jaealwaer het oock eenen Engeluytden Hemel, ghelijck de Apoftel Paulus ibght. Want de wijle het verboden is, den woordc God es yet toe, of yet af te doen, lbo blijekt daer uyt wel, dat de Lcere des fel ven feer volmaeckt ende in aller manieren volkomen is. Men en mach oock gener menfehen fchriften, hoc heyligh fy ghcwccft zij ç, gelijcken by de Goddelicke Schrifturen, noch de gewoonte by de waerheydt Godts, (want de wacrheydt is boven al} noch de groote menighte, noch de oudtheyt, noch de fucceilie van tyden ofte peribonen, noch de Concilicn, Decreten ofte be- lluyten. Want alle menfehen zijn uyt haer ielven leugenaers, ende ydelder dan de ydelheydt felve. Daerom verwerpen wy van gantfeher herten al wat meedelen onfeylbaren regel niet overeen komt: gelijck ons de Á portelen geleert hebben, leggende: Beproeft de geeflen of fy uyt Godt zijn, Item: Soo yemant tot u komt, ende defe lecre niet mede brenght, ontfanght hem in u huys niet. VIII. Achtervolgende deiëwaerheyt, endc dit woort Godts j foo geloovcn wy in een eenigen Godt: die ceneenigh weien is, 'twelck zijn drie Per foonen, in der daet ende waerheyt, ende van ccuwigheydt ondericheyden, nac hare onmedcdeylbare eygen- ichappen, namelijck de Vader, ende de Sone, ende de Heylige Geeft. De Vader is de oorfaecke, oor- fpronck, ende begin aller dingen, ibo wel fiene- licker als onfienclicker: De Soone is het Woordt, de wijsheyt ende het beek des Vaders: De Heylige Geeft, de eeuwige kracht ende mogentheyt, uyt- gaende van den Vader ende den Soone. Alibo nochtans, dat dit onderfcheyt nieten maecktdat Godt in drien gedeylt zy; aengciïen dat de heylige Schrifture ons leert, dat de Vader ende de Sone, en de Heylige Geeft, elckiïjn felfftandighcyt heeft, ondericheyden door haer eygenlchappen: doch al- ibo , dat dcfe drie Peribonen maer een eenigh Godt zijn : Soo is het dan openbaer, dat de Vader niet en is de Sone, ende dat de Sone niet en is de Vader, dat oock inlgclijcks, de Heylige Geeft niet en is, noch de Vader, noch de Sone. Hier en tufichen de- le perfoonen foo onderfcheyden, zijn niet gedeelt, noch oock onder een vermenght. Want de Vader en heeft het vlecfch niet aengenomen, noch oock de Heylige Geeft, maer alleen de Sone: de Vader en is noyt londer fynen Sone, noch ibnder fynen Hcyligen Geeft geweeft : wan trialle drie van ge- lijcker eeuwigheytzijn, in een felvige weien. Daer en is noch eerfte, noch laetfte, want fy zijn alle drie een in waerheyt, in mogentheyt, in goetheyt ende barmhertigheyt, I X. Dit alles weten wy, lbo uyt degetuygenifïè der Heyliger Schrifture, als oock uyt hare werekin- gen, ende voornemeiick uyt de gene die wy in ons gevoelen. De getuygeniiïe der Heyliger Schriftu-

geloovcn, zijn in veele plaetfcn des OudeJr ments beichreven, welcke niet van nood ·

tellen, maer alleen met onderfcheyt ofte

«te oor^i

uyt te kielen. In Genef. Cap. é. verjf, 26, 2æ7

Godt : Laetons

s den menfche maecken We o||

&c.

?°ofchiep

beelde ende nae onfc gclijckeniüe

dan Godt den menfche na fynen beelde, ÌßÃû Wijffchiephyfe. Item, (?«*..3. 22. SietAd ■

,            .                              SietAdam geworden gehjek een van ons. Daer uyt bliicktda- ter meer dan een perfoon in de Godtheydtis alsK feght, Laet ons ueil menfche maecken, naeonf beelde; ende wij ft daer nae de cenigheydt aen 'l hy feght, Godt ichiep. Het is wel waer dathyÏ en feght, hoe veel perfoonen datter zijn, m^ gene voor ons wat duyfter is in den Ouden Telk mentc, dat is leer klaer in den Nieuwen.. Wanti onfe Hccre gedoopt wiert in de Jordaen, foojy. ftemme des Vaders gehoort gheweeft, feggendr Deicis mijn wei-beminde Sone : de Sone wen»! ficnin 't water; ende de Heylige Geeft openlag de hem in de gedaente van een duy ve. Oock rneè is in den Doop aller geloovigen defcfbrmeingeiltj; van Chrifto: Doopt allevolcken indennamcè Vaders, endc des Soons, ende des Hcyligen Getik In den Euangclio Luce fpreeckt de Engel Gai»! tot Maria, de moeder des Hceren aldus: De Hei- lige Geeft ial over u komen, ende de kracht Ü Aldcrhooghftenfal u overfchadu wen, ende daero: oock dat Heylige dat uyt 11 fal geboren werden, lil Godts Sonegenaemt worden. Item,degenadc» fes Heerenjefu Chrifti, ende de liefde Godts,ei de gemeynfehap des Heyligen Gcefts zy meu Daer zijn drie die'getuygenifte geven in denheiad de Vader, liet Woort, ende de Heylige Geeft,o deib drie zij ç een. In alle dele plaetfen wert ons te voïïengheleert, datter drie peribonen zijn in êé eenigh Godtlick welen. Ende hoe wel defe les de menfchelijcke verftanden verre te bovenga»: nochtans gelooven wy die nu door het Woort, ver· wachtende tot dat wy de volkomen kennifTe á» vrucht van dien ghenieten fullen in den henia Voorts ftaen oock aen te mereken de befonfc ampten ende werekingen defer drie perfoncnt'oï- waerts: De Vader is genaemt onfe Schepper dw fyne kracht: de Sone is onfe Salighmaecker W Verloilèr door lijn bloet: De Heylige Geefte* Hcylighmaker door lijn wooningein onfehcrj» Dele lcere van de Heylige Drievuldigheyt jm beweert ende onderhouden gheweeft bydw® Kercke, van de tyden der Apoftelen af, totnutoe, tegen de Joden, Mahumetiften, endeeenigw^' fche Chriftenen en Ketteren, ý&ÌáôÜ*ç>Ì&* Traxeas, SabeUim> Samofatenus, ^rMhtf* andere diergelijcke, die metgoet recht vanden f lige Vaders zijn veroordeelt geweeft. Over p* nemen wyin ditftuck geern aen de driege*#h fommen, namelick der Apoftelen 5van N«#» - Athanafii: Infgelijcks het geene daer vanbV £ Ouden in gehjekformigheydt van diea Ø ten is, Wy geloven datJefus Chriftus na ¥^G^t lijeke natjjyrc de ecnigh-gheboren Soncuo> van eeuwigheyt geboren ·, niet gemaeckt ni?^:^ fchapen (want allo foude hy een fcheplel æø) jj eens-wetens met den Vader, mede eeuWg > .

-ocr page 446-

vanden Waren Godts-dienfr. 409 laten varen, noch den gevalle of fortune overgege- ven ; maer ftiert ende regeertfe alibo na fynen Hey- ligen wille, dat in dcfe Wereldt niet en ghefchiet, fonder iyne ordonnantie, hoewel nochtans Godt nochautheur is, noch fchult heeft vandefonde, die daer gefchiet. Want fyne macht ende gocthcy t is foo groot cndc onbegrypelick, dat hy feer wel ende rechtveerdelick fijn werek befchickt en doet, wanneer oock de Duy velen ende de Godtlofc, on- recht veerdighlick handelen. Ende aengaende het gene hy doet boven het begrijp des Menfchehcken verftants; het felve en willen wy niet curieufelick onderfoecken, meer dan ons begrijp verdragen kan; maer wy aenbidden met alle ootmoedigheyt en eerbiedinge de rechtveerdige oordeelen Godts, die ons verborgen zijn; ons te vrede houdende dat wyleer-jongers Chrifti zijn, om alleen te leeren 't gene hy ons aenwijft in fijn woordt, fonder dcic palen te overtreden. Defe leeringe geeft ons cencn onuytiprecckclicken trooft, alswy door de felve geleert werden, dat ons niet by gevalle overkomen kan; maer door de befchickingc oniès goedertieren Hemelichcn Vaders, die voor ons waeckt met een vaderlicke forgc; houdende alle Schepfelen onder fijn gewelt, allo dat niet een Hair van onfen Hoof- de (want die alle getelt zijn) oock niet een Vogcl- ken op der Aerde vallen kan,fonder den wille onfes Vaders. Waer op wy ons verlaten; wetende dat hy de Duy velen in den toom houdt, endc alle oniè Vyanden, die ons fonder iyne toclatinge cndc wille nictbcfchadigenenkonncn. Ende hier over ver- werpen wy de vcrdoemlijcke dwalinge dcxEpiai- reen, de welcke leggen dat hem Godt nergens me- de bemoeyt, ende laet alle dingen by ghevalleghc- fchieden. XIV. Wy geloven, dat Godt den Meniche gefchapen heeft van het ilof dcr Aerde, ende heeft hem ghc- maeckt ende geformeert na fijn bcclt cndc gclijcke- nific,goct, rechtvcerdigh endc heyligh ; konnende met iyne wille in alles over-ecn-komen met de wil- le Godts : Maer als hy in eere was, lbo heeft hy 't niet verftacn, noch fijn uytnementhcyt erkent; maer heeft hem fclven willens der fbndc onderwor- pen , ende over-fulcks den doodt cndc vcrvlocc- kingc ; de oore biedende den woordc des Duyvels. Want hetghebodt des levens, dat hy ontfanghen hadde, heeft hy overtreden, endc heeft hem van Godt, die fijn ware leven was, door de fonde af- geicheyden; hebbende fyne geheele natuyre ver- dorven ; waer door hy hem fichuldigh ghemaeekt heeft des lichamelijcken ende Gccftelijcken doots. Endc in allen fynen wegen godloos, verkeert ende verdorven gheworden zijnde, heeft hy verkoren alle fyne uytncmendegaven, die hy van Godt ont- fangen hadde, ende heeft niet anders overigh be- houden dan kleyne overblijflclen der fclvcjdewelc- ke genoeghiaem zijn om denMenfche alle onfchult te benemen; overmidts al het licht dat in ons is, [is in duyiternifie verandert, ghelijck de Schrift ons leert; leggende, het licht fchijnt in de duyftemiflc, ende de duyfterniife heeft het niet begrepen, alwaer de H. Johannes de Menfchen duyfterniilc noemt : Daerom verwerpen wy al dat men hier tegen leert van den vryen wille des Menfchen, aenghcficn de Mcnfche niet dan een ilave der fonden is; en niet hebben kan, ten zy dat het hem gegeven zy uyt den Ddd                     Hemel

, nde Reformatien en herileiiinge rlruckte Beeldt der felf-ftandigheyt des Va- u^ dcdcnglantz fyner Heerlijckheyt, hem ders» eni-:cjcZijnde ; De welcke is GodtsSone, j i!!a iSSivandie tijdtaf,dathy onfenatuy re heeft !niCC nomen, maervan alle eeuwigheyt, gehjek 13?nf ^^pyereniflènleeten, wanncerie metmal- I Ë envcrpcleecken werden; Mofes feght dat rjSe Wereldt heeft ghefchapen; ende de H. ' Hannes feght» dat alle dingen zijn ghefchapen º d at Woordt, het welck hy Godt noemt; den ËåÀ fetadat ^0^ c^c ceuwen door ^çåç S°nc ',nf° ut heeft; Item, dat Godt alle dingen door Ififn Chriftum geichapen heeft} foo moet dan de >nedieeenaerat wert Godt, het Woordt, deSo- 'ô endejefus Chriftus, doe al geweeft zijn, als LVdinoen door hem ghefchapen wierden. Ende LeromTetfhtden Propheet Micheas, Sijn uytgang jsvanaenbeginne en van eeuwigheyt : Ende den ÉÁ nolle!, Hyis fondcr beSin dcr daSeu' en fonder | evnde des levens. Soo is Hy dan de ware eeuwige Godt, die Almachtige, den wekken wy aenroe- [ p-á 'aenbidden ende dienen. XI. Wv celoven cndc bclyden oock, dat de H. Geeft i vance'uWheytvan den Vader ende den Sone uyt- [raet·, niet zijnde gemaeckt noch gefchapen, noch [oockgeboren, niaeralleen van beyde uytgaende; v.c'cke in orden is de derde Perfoon derDryvul- jdiHieyt; eenes-felvigen wefens ; Majefteyt ende [Eerüjckhcyt met den Vader en den Sone; zijnde vacrachtigh cndc ceuwigh Godt, gelijck ons de H. [Schriften keren.           XII. Wy gcloovcn dat den Vader, door fijn Woordt,

d V. !s

f, doorfyn Sone, den Hemel, Aerdeende alleSYhcpiclen uyt niet heeft gefchapen, als 't hem ihccfrgocdc-ghedacht, een y egel ij ck Schepièl fijn %'cfen, gheftalte ende gedaente, ende vericheyden

E ** 1

mpren gevende om fynen Schepper te dienen. jthyfcoock nu alle onderhoudt ende regeer tnae

fijn eeuwige voorfienigheyt, ende door fyne on- pyndelijckckracht, om den Menfch te dienen, ten cyndc dat den raenfche fynen Godt diene : Hv hetftoock de Engelen goedt gefchapen, om iy- fc iendt-boden te zijn, ende fyne uytvcrkorencn puencn : Van wekken fommige van die uytne- jjiciithcyt, in de welcke haer Godt gefchapen had- je, ïn'teeuwigh verderf vervallen; ende de an-

f

ft

rczyndoordcghenade Godes in haren eerften

Ff vo,ncrdigh ende ftaende gebleven. De Duy- J^n ende boofcGceften zijn alfo verdorven, dat pyandenGodtsende alles goedts zijn; na alle t er vermogen als moordenaers loerende op de "Cfc cndc yedcr Lidtmaet van dien, om alles te jruervencndctcvcrwoeiten door hare bedriege- terco dl 7i'n^aeromdoornaer eygenboosheyt ßãÍé tt0t ^C eeuw^c verdoemenis, daghc- overw endc hare'f^"ckelijcke pyningen. w iiintr Tnrend<* vcrt:oeyen wy dan hier over de rceftetf á S,¥duceen > welcke loochenen dat'er fee der \t ÃnSclen^ijiii ende oock de dwalm- IcnWr'T' diefegen dat de Duy velen ha- iarencv^0"2 Uyt hacr fclven hebben> ziJnde u)Tt ^Zii»ge"o?aènrCqUaCt' fondCr daCfy Verd0r" \VV -             X I I I. lcdinfcnTn dat dien ^ocden Godt> na dat «Õ -hapen hadde, de felve niet en heeft

-ocr page 447-

				Placaten, ζ Boeck. 2, Tit.
		.4TO
						Vrouwe, om het hooft derSlange tevert a. ende hem geluck-zaligh te maecken          IC^» XVIII. Wy belyden dan dat Godt de belofte,dieh <k Öudt-vaderengedaenhadde door denmonrl heyliger Propheten , volbracht heeft·, fe«£j? fynen eygen eenigh- geboren ende eeuwige of in deWereldt, ten tyde van hem beftcnit S welcke eenes knechts gedaen te aengenomen hé·* ende den Menfche gelijck geworden iS; Va3 telijck aennemende een ware menfchelijcke natJ met alle fwackhcden (uytghenomen defonè ontfangen zijnde in den Lichame der geluckzate maget Maria, door de kracht des H.Geeftes i< der Mans toedoen. Ende en heeft niet alleen» menfchelijcke nature aengenomen , foo vee| < lichaem aeugaet, maer oock een ware menfchclia Ziele; opdat hy een ware Menfche foude ik> Want aengeiien de Ziel fo wel verloren wasalsk Lichaem, foo walt van noden dat Hyfe bcydeaa name, om de felve beyde zaligh te maecken: Ife om belyden wy (tegen de ketterye éètWeèrk. pers, die loochenen dat Chriftus menfehe'-ci Vleefch van fijn Moeder aengenomen heeft) 'a Chriftus is deelachtigh geworden desVleefciua Bloedts der Kinderen; dathy een vrucht der b denen Davids is nae den vleefche; geworden ir denzade Davids naden vleefche: een vruchtè buyeks Maria ; geworden uyt de Vrouwe; ta ipruyte Davids; een fcheute uyt de wortel] gefprooten uyt den geflachtc Juda; afkomftighïi de f oden na den Vleefche ·, uyt den zade Abrata aengèfien hy aengenomen heeft het zaetAbrak ende is fynen Broederen in alles gelijckgewordas uytgenomen de fonde; alfoo dat Hy kdeent- heytonk Emanuelis, dat is Godt me». XIX. Wy geloven dat door defe ontfangeniffe dep©· foon des Soons, onaffcheydelijck vereenigbtr* t'famen gevoeght is met de menfchelijcke nffi; fodat'er niet zijn twee Sonen Godts» nocnr» perfoonen, maer twee naturen in eenen ecr.'S perfoon vereenight; doch elcke natureharcons- fcheyden eygenfehappen behoudende. u-* dan de Goddehjcke nature altijdt ongcfebpf bleven is, fonder begin van dagen, ofevn^ levens i vervullende Hemel en Aerde-, alfoo «J de menfchelijcke nature hare'eygenfchapp01^ vcrlooren, maer is een fchepfel gebleven i"- bende begin van dagen-, zijnde een eyr*^ nature, ende behoudende alle 't gene &t(fi£ Lichaem toe-behoort. Ende hoewel hy #*j door fijn verrijfleniire onfterffelijckhef 0* heeft j nochtans en heeft hy de waffel· menfchelijcker nature niet veranda-» onfe zaligheytende verrijlTenilfc niedenjjs J de waerheyt fynes Lichaems. Doch o naturen zijn alfoo te famen vereenightin .y foon; datfe oock felfs door fynen doodt m ^ fcheyden en zij η geweeft. Soo was dan ^ hyftervende, inde handen fynes Vad^^^ heeft, een ware menfchelijcke Geeft j || Lichaem fcheyde : Maer hier-en-tuüc" ^ deGoddelijcke nature altijdt v*&ttJ$ Menfchelijcke; oock felfs als hy in t"' Λ, Ende de Godtheyt hield niet óp*«\Éi gelijckfe in hem was, als hy een kleyfl ^
		Hemel : Want wie ifler die hem beroemen fal yet goedts te konnen doen als uyt hem felven ? daer doch Chriftus feght > niemandt kan tot my komen ten zy dat hem de Vader treckt die my ghefonden heeft ·, wie fal met fynen wille voortkomen,die daer verftact dat de gheiintheyt des vleefches is vyandt- fchap teghenGodt ? Wie fal van fijn wetenfchap fpreecken, fiende dat de natuyrlijcke Menfch niet begrijpt dat des Geciles Godts is ? Kortelijck, wie fal ecnige ghcdachte voorftellen, dewyle hy ver- ftaet datwynietbequaem zijn van ons felven yet te dencken, als uyt ons felven ·, maer dat onfe be- quaemhey t van Godc is ? Ende daerom 't gene de Apoftel feght, behoort met recht vaft en fcecker gehouden te werden-, dat Godt in ons werekt het willen ende het volbrengen, nae fijn welbehagen. Want daer en is noch verftant noch wille j den ver- ftande ende wille Godts gelijckformich, of Chri- ftus heeftfe in den Menfche gewrocht; 't welck hy ons leert, leggende, fonder my en kondt ghy niet doen.                        XV. Wy ghelooven dat door die ongchoerfaemheyt Adams, de erf-fonde uytgebreyt is geworden over het gantfche menfchelijcke gheilachte, welcke is een verdorventheyt der gchecler natuyre , ende een erffelijck gebreck, waer mede de kleyne Kinderen felfs beimet zijn in hares Moeders Lichaem ·, ende die in den Menfche allerley fonden voortbrengen, zijnde in hem als een wortel der felve. Is daerom lbo leelick ende grouwelijck voor Godt, datfege- noeghfaem is om het Menfchelijckegeflaeht te ver- doemen. Sy is oock felfs door den Doop niet gant- fehelijcktenietgedaen , noch geheel uytgeroeyt ·, aengheiien de fonde daer uyt altijdt als opwellende Water uyt-fpringht, gelijck uyt een onzalige Fon- teyne ·, hoewel ie nochtans den Kinderen Godts tot verdoemenifïe niet toegereeckent, maer door fijn genade en barmhertigheyt vergeven wert; niet om in de fonde gheruft te flapen, maer om dat het gevoelen deler verdorventheyt de ghelovïge dick- wils foude doen luchten ·, verlangende om van dit lichaem des doodtsverloft te werden. Ende hier over verwerpen wy de dwalinghe der Ψ'elagianen, die leggen dat defe fonde niet anders is dan uyt na- volginge. XVI. Wy geloven dat het gehccle geflacht Adams door de fonde des eerften Menfchen, in vcrderffenilïè en ondergangh zijnde, Godt hem felven iödanigh bc- wefen heeft als hy is ·, te weten, Barmhertigh en Rechtvaerdigh : Barmhertigh, door dien dat hy uyt ciefe verderffeniffe treckt, ende verloll de gene die hy in fynen eeuwigen ende onveranderlijcken raedt, uytenckele goedertierenheyt uytverkoren heeft injefu Chrifto onfen Heere ·, fonder eenighe aenmerekinge harer wereken : Rechtvaerdigh ·, door dien hy de andere laet in haren val en verderf, daer fy haer fdven in geworpen hebben. XVII. Wy gheloven dat onfe goede Godt, door fijn wonderiijcke wijsheyt ende goetheyt, fiende dat hem de Menfche alibo in den Lichamclijcken ende Gceftelijcken doodt geworpen. ende geheel elen- digh ghemaeckt hadde, hem felven begeven heeft om hem te ibecken, doe hy al bevende voor hem vloodt·, ende heeft hem getrooft, belovende hem fynen Sonc te geven, die worden foude van een

-ocr page 448-

™—»—

----------...............

van

de Reformatie en herftellinge van den Waren Godts-dienil. 41 i

é f hacr voor een kleynen. tij dt foo niet en facckelijck volgen of dat niet al, wat tot onfer falig-

Hierom bekennen \vy, dat hy ware

hoi-·- .

hey t van nooden is, in Jefu Chrifto zy > of foo hec alles in hem is,dat de gene dieJefumChriftum door het geloove befit, lij ç geheele zalighey t heeft. Í u dat men feggen foude dat Chriftus niet genoegh- facm en is, maer datter noch beneftens hem yet meer toe behoeft,ware een al téongcichickte Gods- Iafteringe* want daer uyt foude volgen, dat Chri- ftus maer een half Salighmaecker warc. Daerom feggen wy ten rechten met Paulo, dat wy door het geloove alleen, of door het geloove ibnder de were- ken gerechtveerdight worden. Doch wy en vcr- ftacn niet, dat het om cygentlick te fpreecken, het geloove felve is, dat ons rechtveerdight, want het en is maer een inftrument,waer mede wy Chriftum onicrechtveerdigheyt omhclfen. Maerjefus Chri- ftus ons toereeckenende alle fync vcrdicnftenjcnde foo veel hcylige wereken die hy voor ons ende in onfe plaetie heeft ghedaen, is onfe rechtveerdig- heyt: Ende het geloove is een inftrument dat ons met hem in de gemeenfehap aller fijner goederen hout; dewelcke ons geworden zijnde, ons meer dan genoeghiaem zijn totonicr vryiprekinge van onfe iönden. XXIII. Wy gelooven, dat onfe geluckfalighey t gelegen is inde vcrgevinge'onfer fonden om jefu Chrifti wil- le, ende dat daer in onfe rechtveerdigheydt voor Godt begrepen is ■, gelijck Daviden Paulus ons leeren, verklarende de geluckfialigheydt des men- ichen te zijn, dat Godt hem de gcrechtigheyt ibn- der de wereken toereeckent: Ende defelvc Apoftel feght, dat wy om niet, öf uyt genade gerechtveer- dight zijn, door de verloffinge die in jefu Chrifto is. Ende daerom houden wy dit fondament altijts vaft, Gode alle de ecre gevende, ons vernederende ende bekennende foodanige als wy zijn; ibnder yet van ons felven ofte van onie verdienden te verme- ten , ftcunende ende ruftende op de gehoorfacm- heyt desgekruyftcn Chrifti alleen, de wcloke onie is, wanneer wy in hem geloven: die is genoeghiaem om alle onfe ongerechtigheden te bedecken; ende ons vrymoedigheydt te geven, deconfeienticvry makende van vreeiè, verbaeftheyt ende vcrichric- kinge om tot Godt te gaen, ibndertedoen gelijck, onfe cerfte vader Adam, dewelcke al bevende hem met vygebladercn bedecken wilde. Ende voorwaer indien wy voor God verfchynen moeftcn, ftcunen- de op ons iel ven, ofopeenige andere fchcpfelcn, hoe weynigh 't oock ware ·, wy moeiten ("cylacen! ) verflonden werden. Ende daerom moet een yegc- hjckièggen met Davidj Hcere tredet niet in het oordeel met uwen knecht, want voor u en Ì geen levendigh menfehe gerechtveerdight worden. XXIV. Wy gelooven dat dit waerachtige geloove in den menfehen gewrocht zijnde, door het gehoor des woortsGodtsj endede werekinghcdes Hcyligen Geeftes, hem wederbaertende maeckt tot eenen nieuwen racnichc, ende doet hem leven ineen nieuw leven, ende maeckt hem vry van de ilaver- nyederiondc. Daerom is 't ibo verre van daer, dat ditrechtveerdighmakendegeloove, de menfehen foude doen verkouden in een vroom ende hcyligh leven ·, dat fy daer en tegen fonder 't fclvc nimmer- meer yet doen fullen uyt liefde Godts, maer alleen

^fTwareMenfcheis : Ware Godt, om door GorC ut de doodt te overwinnen : Ende ware i'f L·. op dathy voor ons mochtc ftervcn uyt Øã IhevtdcsVlecfchs. Wvcelooven, dat Godt die volkomen barm- he,U«de rechtveerdighis, fynen Sone gefon- ! h -ft om aen te nemen de natuere, in dewelcke Tonihoorfaemhey t begaen was: om in de felve ,-Jjocn, ende te'dragen deftrafFc der fonden, feer bitter lyden ende ftervcn. Soo Heeft

(S;Sncrechtveerdigheyt bewefen tegen iy- Sone, als hy onie fonden op hem geleyt heeft; Se heeft uytgeftortfijn goerheytende barmher- t;.'.wt over ons, die fcïiuldigh ende de verdoeme- niii- iaerdigh waren: voor ons gevende fynen Sone inden doodt, door een feer volkomen liefde, ende hem verweckende tot onfe rechtveerdighmakmge, opdat wy door hem hadden de onfteiffelijckheydt ende het eeuwige leven. XXI. Wy celooven datjefus Chriftus eeneeuwighe Hoo^-pricfter is met eede nae de ordeningen Mcl- chizcdeks, ende heeft hem fel ven inonfenname voor fvnen Vader geftelt, om fynen toorn te ftillen met vuiler genoeghdoeninge, hem felven opoffe- rende aen den houte des kruyees, ende vergieten- de lijn dierbaer bloet tot reyninge onfer ionden: gelijck de Propheten hadden voorfeyt. Want daer is gcichrevcn: Dat de ftrafte op den Sone Godts ge- leyt is ·, op dat wy vrede hadden, ende dat wy door tlync wonden genefen zijn: dat hy ter doodt geleyt is, als een lam·, onder; den quaetdoenders gereec- Icnt: ende als een quaetdoender veroordeelt door Pontium Pilaturn, hoewel hy hem onfchuldigh vcrklacrt haddc. Soo heeft hy dan betaelt, dat hy :iiet^crooftcnhadde, ende heeft geleden, hy recht- eerdigh voor den onrechtvcerdigen, ende dat foo ft'tl in fijn lichaem, als in fijn ziele; gevoelende de Itrickeiijcke ftraffe die onfe fonden verdient had- "i foo dat fijn fweet wierdc ghelijck druppelen oetsopder aerden afloopende. Hy heeft geroe-

•n : MijnGodt, mijnGodt, waerom hebt ghy }' verlaten? ende heeft fulcks alles geleden tot vcr- vinge onfer fonden. Daerom feggen wy wel ten ' ç ten met Paulo, dat wy aiet anders en weten dan

nnftum en dien gekruyft; wy achten het al voor É? 0pdc wcerdiDneydt der kenniilè onfes Hee- V lr'fti > NVy vinden allerley vertrooftingen

t ç ;■

vvondcn, endeen hebben niet van noode

^ 1 ander middel te foecken ofte verfieren, om

™

rhande

odtte verfoenenj als alleen defecenige

ecnmael gcdaen, door welckc de gelo-

lde ?fCCl!Wlgheyt ™lmacckt werden: Dit is oock fcmt ÃÀÑ 7^ïm 5y door den EnSel Godts Se" eiidrt ê É         ^' dat is, Salighmaecker, óver-

xxii.

!Vf

rboL?n?iVCn dat om warc kennifle defer grootcr

nreher(?Cytiebek°men,deHeylii 'v "

loove

^-kc S* een oprecht gel-

Pcnomhclft11 plriftum met allen fijnen ver dien-

der buy

tcn hcm c" foeckt. Want het moet noot- · uyt liefde hares felfs, ende uyt vreefe van verdoemt Ddd 2                       te

-ocr page 449-

Placatcn. z.Boeck. i.Tit.

Α, Ι 2- te worden. Soo is het dan onmogclick dat dit hey- lige gelove ledigh zy in den Menfche * aengeiien wy mee en fprcken van een ydel gelove, maer van fulck een, 't welck de Schrifture noemt, een gelove dat door de liefde werckt, dat den menfche be- weeght, om hem te oetTenen inde wercken die Godt in fijn woordt geboden heeft: Welcke werc- ken als fy voort-komeii uyt den goeden wortel des Geloofs, goedt ende by Gode aengenaem zijn; overmidts fy alle door fyne genade geheylight zijn: Hier en tuflehen komen fy niet in reeckeninge om ons te rechtvaerdigen. Want het is door 't gelove in Chriftum , dat wy gerechtvaerdight werden, oock eer wy goede wercken doen·, anderfints en fouden fy met meer konncn goedt zijn, dan een vracht des booms goedt zijn kan, voor dat den boomgocdtis. So doenwy dan goede wercken, maer niet omme te verdienen ( want wat fou- den wy verdienen ? jae wy zijn in Godt ghehou- den, voor de goede wercken die wy doen, ende niet hy in ons ·, aengefien hy 't is, die in ons werckt het willen ende volbrengen, na fijn welbehagen. Laet ons dan letten op 'tgene dat'cr gefchreven itaet wanneer gy alles gcdacn fult hebben, dat u geboden is, foofeght.wy zijn onnutte knechten, wy heb- ben gedaen dat wy fchuldigh waren. Hier-en-tuf- fchen en willen wy niet loochenen, dat Godt de goede wercken beloont■·, maer 't is door fijn genade dat hy fijn gaven kroont. Voort, al ift dat wy goede wercken doen, foo en gronden wy doch onfe zaligheyt niet daer op; want wy en konnen geen werek doen , of'ten is befmetdoor ons vleefch, ende oock ftraf-waerdigh ': Ende al en konden wy eenigh voortbrengen , foo is doch de gedachteniilë van een fondc genoegh, dat het felve van Godt foude verworpen werden. Alfoo dan fouden wy altijdt in twijffel ftaen, herwaerts en derwaerts dry- vende, fonder eenige feeckerhey t, ende onfe arme confcientien fouden altijdt gequelt werden, indien fy niet en {leunden op de verdienften des lydens en ftervens onfes Salighmaeckers, XXV. Wy geloven dat de Ceremoniën ende Figuren der Wet opgehouden hebben met de komfte Chri- fti, en dat alle fchaduwen een eynde genomen heb- ben ·, alfo dat'et gebruyck van dien, onder de Chri- ftenen wegh - genomen moet werden ; nochtans blijft ons de waerheyt ende fubftantie van dien in Chriftojcfu, in denwelcken fy hare vervullinge hebben. Hier-en-tunehen gebruyeken wy noch de getuygeniflèn genomen uyt de Wet en de Proprie- ten ·, om ons in den Evangelio te beveiligen, ende oock om ons leven te reguleren in aller eerbaerheyt tot Godes eere, volgende fyncn wille. XXVI. Wy geloven, dat wy genen toegangh hebben tot Godt, als alleen door den èenigen Middelaer ende Voorfpraeck Jefum Chriftum den rechtvaerdigen j de welcke hierom menfche geworden is, vereeni- gende t'famcn de Goddelicke ende de Menfchelic- ke nature, opdatwy Menfchen eenen toegangh fouden hebben tot de Goddelicke Majefteyt, an- derfints ware ons den toegangh ghefloten. Maer deièn Middelaer, die de Vader ons heeft gegeven tuflehen hem ende ons, en moet ons door fijn goetheyt niet verfchricken, om ons een ander, na ons goetdtincken te doen foecken : Want daer

en is niemandt, noch in den Hemel, noch Aerden, onder de Schepfelen, die ons liever?^1 dan J efus Chriftus: De welcke hoewel hy in ί\l daente Godts was, nochtans hem felven vern' ^" heeft, aennemende degedaente eenesMenf 1^'

ende eens knechts voor ons; ende

is in alb iyren'

broederen gelijck geworden: Indien wyTiS^ deren Middelaer foecken moeilen, die ons oÜÜÏ gunftighwarc? wien fouden wy konnen v£ die ons meer beminde, dan hy die fijn leven ν °' ons gelaten heeft, oock doen wy fijn vyandenv* ren ? Ende foo wy eenen foecken, die macht e l aenfien heeft·, wie iflèr die des foo veel heeft alst1· gene die gezeten is ter rechter handt fijns Vader"* ende die alle macht heeft in den Hemelende op2' Aerden ? Endejwie fal eer verhoort werden, alsde eygen wei-beminde Sone Godts ? Soo is danalleea door een mis-trouwen dit gebruyck ingevoert, è men de heyligen onteert» in de plaetlè van die tj eeren; doende 't gene fy noy t gedaen noch bekeen en hebben, maer hebbent volftandelijck, en vol gende hacr fchuldige plicht verworpen, alsbliicki uyt hare fch riften. Ende hier en moet men nies voortbrenghen, datwy 't niet weerdigh en zL· want het heeft hier de meninge niet, dat \vy oé gebeden op onfe weerdigheyt foude voordrawa maer alleen op deuytnementheyt en waerdighen onfes HecrenJefu.Chriili, wiens rechtvaerdighm de onfe is door't geloove. DaeromdeApoftd, willende deie fotte vreefe, ofte veel meer dat m vertrouwen van ons nemen, feghtons, datjefaj Chriftus fijn broederen in alles gelijck geworden e, op dat hy ware een Hooge-priefter, barmherti^ ende trouwe, om de fonden des Volcks tereynigea Want daer door dat hy felve verfocht zijnde, gele- den heeft, kan hy den genen die verfocht werden, te hulpe komen, Ende daer na, om ons noch meet moets te geven» om tot hem te gaen, feghthfi Dewylewy dan eenen grooten Over-priefterhd>· ben, Jefum den Sone Godts, die door de Hemel ingegaen is > laet ons deie belijdenifle vaft houden: Want wy en hebben genen Over-priefter die nis en iöude kunnen medelyden hebben met oé kranckheden; maer die in alle dingen na de gelijck* hey t heeft verfocht gewceft, fonder fonde. Daeroa laet ons toe-gaen met vrymoedigheyt tot»' Throon der genade , op dat wy barmhertigte krijgen ende genade vinden in den tijdtderhulpc: De lclve Apoftel ièght, dat wy vryheyt hebbeüj* den ingangh des Heylighdoms door het Bloedtf fu j laet ous dan gaen,feght hy,met vrymoedigl'5?1 des geloofs; &c. Item, Chriftus heeft een eeu# Priefterdom, waerdoor hyiè ten vollenkan^ifp maecken, die door hem tot Godt gaen, WF* vende, om voor hem te bidden. Wat gebreecKte meer, dewijl Chriftus felve defe uytfpraeck aW' lek'ben de wcgh, ende de waerheyt, endehetta ' niemandt en komt tot den Vader dan door j / Waer toe foude wy een anderen Advocactfoech * aenghefienhet Godt belieft heeft ons fijnen SF tot een Advocaet te geven ? Laet ons hem ntf». laten om eenen anderen te nemen; of veel ffl een anderen foecken, fonder hem ^^^1%^ vinden ·, want als Godt hem ons gegevenhecïfij wiftehy wel datwy fondaers waren : Daer0 u achtervolgende het bevel Chriiti,foroepen*) · Hemelfchen Vader aen door Chriftum onieo·*

-ocr page 450-

ι Reformatie, ende herftellinge van den Waren Godts-dienil·. 4

van

eiiickwy in 't gebedt des Heeren { datfedeKcrckezijn. Demerck-teeckencn om de ware Kercke te kennen, zijn deiè; Soo de Kercke de reyne Predicatic des Euangelij oeffent: Indien fy gebruyekt de reyne bedieningc der Sacramen- ten , gelijckiè Chriftus ingheftelt heeft; foo de Kerckelijcke tucht gebruyekt wert om de iönden te ftraffen. Kortelick ibo men hem aenftelt na het fuyver woort Godts, verwerpende alle dingen die daer tegen zijn, houdende Jefum Chriftum voor het eenige Hooft. Hier door kan men feeckerlijck de ware Kerck kennen; ende en ftaetniemant toe, hem daer van te icheyden: Ende aengaende de gene die van de Kercke zijn, die kan men kennen uyt de merek-teeckenen der Chriftenen; te weten, uyt het geloove, ende wanneer fy aengenomen heb-

:nM;ddclacr-

veriegcleertztj -            ^'jdcr i"'v preien.            wv acloovcnir -llreme

■ LA ν ' „,.i;

e vcr^aderin

Sre fil^heyc'■'cxn zijnde-welt door den■weeft van den'rat'den eynd-iftus een eeuwonderdanen ni

t.

vanGodt bewaert, offtacndege- , tegen :het voeden der geheele wereldt:

bende den eenige Salighmaecker Jefum Chriftum, de fonde vlieden, ende de gerechtigheyt na-jagen,

jge Kerck Bonden

fjj v.el fy iömwylen eenen tijdt langh feer kleyn Ln als tot" niet fchijnt gekomen te zijn in de oogen

den waren Godt ende haren naeftcn lief-hebben, niet af en wijeken noch ter rechter noch ter ilincker handt, ende haervleeich kruy eigende met fijnen wereken. Alibo nochtans niet als of daer noch geen grootefwackheyt in haer zy, maer.fy ftrijden daer tegen door den Geeft alle de dagen hares levens, nemende geftadelick haren toevlucht tot het bloet, de doodt, lijden ende gehoorfaemheyt des Heeren Jefu, in wekken fy vergevingc harcr ibndcn heb- ben , door het geloove in hem. Aengaende de val- iche Kercke, die fchrijft haer ende hare ordinantien meer macht ende authoriteyt toe, als den woorde Godts, ende en wil haer het jock Chrifti niet on- derwerpen ·, fy bedient de Sacramenten niet, ghc- lijck Chriftus in fijn woort verordent heeft, maer fy doet daer af ende toe, ghclijck als het haer goct dunckt-, fy grondet haer meer op den menichen dan op Chriftum, fy vervolght de gene die heylighlijck leven na het woort Godts, ende dic haer beftraf- fen van hare gebreecken, gierighey t en afgoderijen. Defe twee Kercken zijn hchtehek te kennen, ende van malkandercn teonderlcheyden. XXX. Wy gelooven dat dci'e ware Kercke gcregeert moet werden na de gceftelijck politic, die ons onfe Heere heeft geleert in lijn woort; namclick, datter Dienaers of Herders moeten zijn om Godts woort te prediken, ende de Sacramenten te bedienen : Datteroock Opficndcrs ende Diaconenzijn, om met de Herders te zijn als den racdt der Kercke, en

c

iienichcn. Gelijck hem de Heere, geduerende

<»evaerlijcken tijdt onder Achab, fevenduy- it menichen behouden heeft, die haer knijen roor Baal niet gebogen en hadden. Oock mede is d.:lc Heylige Kercke niet gelegen, gebonden of be- r.'.ck in een fekere plaetfe, of aen fekere perfoncn, ra ter iy is verfpreyt ende verftroy t door de geheele tcrclt} nochtans t'famen gevoeght ende vcreenight ι inde met hert ende wille in eenen fel ven Geeft, Boor de kracht des gelooft. XXVIII. Wvgeloovigen, aengefien defe heylige vergadc- frirgc 'is een veriamelinge der genen die faligh wer- pen , ende dat buyten de felve geen faligheyt en is; fcb nicmant van wat ftaet of qualiteyt hy zy, hem pchüorr op hem fclven te houden, om op fijn ey- cne perfoon te ftaen; maer datfe alle ichuldigh ju haer felsen daer by te voegen, ende daer mede vereenigen, onderhoudende de cenigheydt der creke, haer onderwerpende de onder wij finge en chc der fel ver, den hals buygendc onder het jock 1 Chrifti, ende dienende de opbouwingc der oedcren, naede gaven die haer Godt verleent ic> als onderlinghe lidtmaten eens lelfden 'cms. Ende op dat dit te beter mochte onder-

Oud;

n werden; lbo is 't ampt aller geloovigen, ;cndchcc woort Godts, haer af te fcheyden van η die niet van de Kercke en zijn, haer te

tot defe vcrgaderiuge i 't zy op wat plaetfe door "defen middel de ware Religie te onderhou-

den, ende te doen, datdc ware leere haren loop hebbe ·, dat oock de overtreders opgceftclickc wijle geftraft werden, ende in den toom gehouden, op dat oock dc armen ende bedruckte geholpen ende getrooft werden, nae datlc van nooden hebben. Door delen middel fullen alle dingen in der Kerc- ken wel ende orden tl i ck toegaen, wanneer fulckc perfoncn verkoren werden dic getrouw zijn, ende nae den regel dic S.Paulus daer van geeft, inden brief tot Timotheum. XXXI. Wy geloove dat de Dienaers des woorts Godts, Ouderlingen ende Diaconen, tot hare ampten be- hooren verkoren te werden door wettclijcke ver- kiefingeder Kercke, met aenroepinge des naems Godts, ende goede orden, gelijck het woort Godts leert. Soo moet hem dan een y egel ij ck wel wach- ten , door onbehoorlijcke middelen hem in te drin- gen , maer is fchuldigh den tijdt te verwachten "" "                                                    dat

w 'odt &cftelt heeft, alwaer 't fchoon ibo dat ' "graten endePlacaten derPrincen daerte- ï*'a«cn', cnc5c dat de doodt of eenige lichamc- «c liraflc daer aen hinge. Daerom allede gene ^ Van dc fclvc aflehcy den, of niet daer by en bCn' dlc doen tegen dc ordonnantie Godts. w                XXIX. rJ^ °9ven' datmenwelneerfteliick en met ^^•oorfichngheyt uyt den woorde Godts, be- nr{. onücrichcydcn welcke de ware Kercke zy, crclt/· u lefe£ten' dic huyden-daeghsinde eken 'JW met den naem der Kerckc be" r hvpor ' Cn ^PreIèen hier niet van 't gefelfchap .dc vc \ dcwelcke inde Kercke onder de Kercke δ.^η' e,ldehierentuflchen van de fcivCniCt Cn ZlJn' llocwcl fy nac den lichame taeni J5n j maer wy fcggen dan men het dcrfchcSr dcJemeynichap der ware Kerckc • cn fal van alle feiten welcke feggen

-ocr page 451-

z.Boeck. i.Tst.

4.14                         Placaten. dat hy van Godt beroepen wordt, op dat hy gctuy- geniliëhcbbevan fijn beroeping®, omvandefelve verièeckert ende gewis te zijn, datfe van den Heere is. Ende aengaende de Dienaers des woorts, in wat plaetfe datfe zijn, foo hebbenfe eene felve macht ende authoriteyt , zijnde allegader Dienaers Jefu Chrifti, des eenigen algemeynen Biflchops, ende des eenigen Hoofts der Kercke. Daer en boven op dat de heylige ordïnantie Godts niet gefchendet en werde, ofce in iverachtinge kome, lbo feggen wy dat een yeder de Dienaers des woorts ende Ouder- lingen der Kercke in (onderlinge achtinge behoort te hebben, om des wereks wille dat fy doen, ende in vrede met haerte zijn, ibnder murmureeringe, twift ofce tweedracht, foo veel mogelijck is. XXXII. Hier en tuflehen gelooven wy, hoewel het nut- tclick endc goet is, dat die Regeerders der Kercke zijn, onder haer feeckere ordinantieninftellenen beveiligen , tot onderhoudinge des lichaems der Kercke, dat fy nochtans haer wel moeten wachten af te wijeken van't gene ons Chriftus onfeeenige Meefter geordineert heeft. Ende dacrom verwer- pen wy alle menfchelijcke vonden, ende alle wet- ten die men foude willen invoeren, om Godt te dienen, ende door de felve de confeientien te bin- den endc dwingen, in wat manieren het foude mo- gen zij n. Soo nemen wy dan alleen aen, het geene dienftelick is om eendrachtigheydten cenigheyt te voeden en te bewaren, en alles t'onderhouden in de gehooriaemheydt Godts; waer toe ge-eyfcht wert de excommunicatie of den ban > die daer gefchiet na den woorde Godts, met het gene daer aenhangt. XXXIII. Wy gelooven dat onfe goede Godt, acht heb- bende oponfe grovigheydt ende fwackheyt, ons heeft verordent de Sacramenten, om aen ons fijn beloften te verzegelen, ende om panden te zijn, der goetwilligheyt endc genade Godts t'onswaert, endc ook om ons geloove te voeden ende te onder- houden ·., de welcke hy gevoeght heeft by het woort des Euangelij, om te beter aen onfeuyterlicke fin- nen voor te Rellen, ibo wel het gene hy ons te ver- fraai geeft door fij η woort, als het gene hy in wen- cligh doet in onfe herten ·, bondigh en vaft makende i η ons de falighey t, die hy ons mede-deelt. Want het zijn fichtbare waer-tekenen, ende zegelen van eene inwendige ende onfienclijcke iaecke, door 't middel der wekken Godt in ons werektdoorde kracht des Heyligen Geefts. Soo zijn dan de teec- kenen niet ydel noch ledigh om ons te bedriegen i want j efus Chriftus is de waerheyt van dien, ibn- der wien fy niet met allen zijn en ibuden. Voorder zijn wy tevreden met het getal der Sacramenten, die Chriftus onfe Meefter ons heeft verordent, welcke niet meer dan twee zij η ·, te weten, het Sa- crament des Doops ende des Heyligen Avontmaels Jefu Chrifti. XXXIV. Wy gelooven ende belyden dat Jefus Chriftus, die het eyndc der wet is, door fijn vergote.n bloet een eynde gemaeckt heeft van alle andere bloet- ftortingen, die men foude konnen ofte willen doen tot verfoeninge ende voldocninge der fonden; ende dat hy afgedaen hebbende de Befnydinge, die met bloet geichiedc, inde plaetfe der felve heeft ver- ordent het Sacrament des Doops, door 't welcke I

wyinde Kercke Godts ontfangen j end £"* andere volcken, ende vremde Religiënafe r^* werden, om geheelijck hem toege-eygerr ?*?> fijn merek ende velt-teecken dragen·, end^1'3'

ons tot

een getuygeniflè, dat hy in eeuwig' , Godt zijn fal, ons zijnde een genadigh VacK ς heeft hy dan bevolen te doopen, alle decencd fijne zijn, in den name des Vaders, ende des $ !ï ende des Heyligen Geefts, alleen met reyu^ ter·, ons daer mede te verflaen gevende, geJiickï! water de vuyligheyt des lichaems afwafcL neer wy daer mede begoten worden, het wtU 4 het lichaem des genen die den Doop ontfaneV fien wert, ende befprenght hem, dat alfoo fa·?' Chrifti het felve van binnen in der zielen doctd* den Heyligen Geeft, de felve befprengendej fuy verende van hare fonden, en ons weder-barci uyt kinderen des toorns tot kinderen Godts · ï& dat fulcks door het uyterlijcke water ^efdiiet ra* door de befprenginge des dierbaren bloedts £ Soons Godts, die oniè roode zee is, door wdè wy moeten doorgaen, om te ontgaende tyrannijg vanPharaojWelk is de duy vel,en in te gaenmVccl lick lant Canaan. Alfoo geven ons de Dienaem?, hare zijde het Sacrament, ende 't geene dat ik;;. baer is; maer onfe Heere geefc het genedoor'iS:· crament beduydet wert; te weten, degavencra onfienelijcke genaden , waflehende, iiiy vereis ende reynigende onfe zielen van alle vuyligkès ende ongerechtigheden, ende onfe herten vem» wende, ende de felve vervullende met alle vete» ftinge, ons gevende ceh ware verfekertheytip vaderlicker goetheydt, ons den nieuwen mm aendoende, ende den ouden uyttreckendemetï: fijne wereken. Hierom gelooven wy, datiöowis voornemen is, in 't eeuwige leven te komen, è moet maer eens gedoopt werden met denecnip Doop, fonder de felve immermeer te herhak want wy oock niet tweemael konnen geborenw den. Doch defen Doop en is niet alleen nitó lange het water op ons is,, ende dat wyhetra ontfangen, maer oock alleden tijde onfeslaffi Hierom verwerpen wy de dwalinge der Ww dooperen, die niet te vreden zijn meteen eeuf doopfel dat fy eens ontfangen hebben, ende m boven verdoemen den Doop der kinderkersp geloovigen; de welcke wy gelooven dat mes* hoort te doopen, ende met het merek-teeckee $ verbondts te verzegelen, gelijck de kindertop Ifraèl befneden wierden, op de felve belofte®

onfe kinderen gedaen zijn. Endevoorwae

dele

ftus heeft fij η bloedt niet min vergoten om dg derkens der geloovige te waflehen, als Ji/ IP heeft om de volwailene. Ende daerom kIjoop- fy hetteecken te ontfangen, endc het Saci m van het gene dat Chriftus voor haer g^f JJ gelijck de Heere in de Wet beval haer rüöfcKJ len het Sacrament des lydens endefteryens m j korts nae datfygebooren waren, offeren im haer een lammeken, het welcke was een s*0, jj van Jefu Chrifto. Daer en boven het#»? f fnydeniife dede aen den Joodtfchen vcmi felve doet den Doop aen onfe kinderen; J ^ ooriaecke iswaerom de heylige Paulusc noemt de Befnydeniiïè Chrifti. Χ Χ Λ- V»           ,. j^ Wy geloven en belyden dat onfe SaDg' j^

-ocr page 452-

Reformatie, en herftelllnge

van den Waren Godts-dienft. 4Γ ι 5 ontfanghtnietdewaerheyt des Sacraments : Ge- lijck alsjudas cnde Simon denTovcnaer bcyde wel het Sacrament ontfingen\ maer niet Chriftum, die door het felve beteeckent wert , het welcke den Gelovigen alleene mede-gedcelt wert. Ten lactften wy ontfangen het H. Sacrament in de verfamclinge des Volcks Godts met ootmoedigheyt ende ecrbic- dinge, onder ons houdende een heylige gedachtc- niflèdes doodtsChrifti onfes Salighmaeckers met danckfegginge, ende doen aldaer hclydenilïe onics geloofs, ende der Chriftelijcke Religie : Daerom behoort hem niemandt daer toe te begeven, fonder hem-felven eerft wel beproeft te hebben : Op dat hy etende van deCen broode, cnde drinckende uyc delen drinck-beecker, nictcte ende drinckehem ièlven een oordcel. Kortelick wy zijn door het ghebruyck defes H. Sacraments beweeght rot een vyerige liefde tegen God en onfen nacftcn. Daerom verwerpen wy alle vermengelingen en verdoemc- licke vonden, die dc menichen by dc Sacramenten gedaen ende gemenght hebben, als onthcyligingc dcrfelven : Ende leggen, dat men hem moet la- ten vernoegen met dc ordeninge die Chriftus cndc fijn Apoftelen onsgclcert hebben, cndc fpreecken gclijck iy daer van geiproocken hebben. XXX V I. Wy geloven dat onlc goede Godr, uyt ooifakc der verdorventheyt des menfchelickcn gheilachtcs, Koningen, Princen, cnde Overheden verordent hcefr, willende dat de wcreldt geregeert werde door Wetten ende Policicn, op dat dc ongcböndcnhcyt der menichen bedwongen werde , cndc het alles met goede ordinanric onder den menichen tocgae. Tot dien eyndc heeft hy deOverhcyt liet Swacrc in handen gegeven tot ftraffe der bofen, cn befcher- minge der vromen. Endc haer Ampt is, niet alleen acht te nemen en te wdecken over de Policic ·, maer oock dc hand te houden aenden heyligen Kcrcken- dienft: Om re weeren endc uyt te roeyen alle afgo- deryeende valfchen Godts-Dicnft, om het Rijcke des Antichrifts te gronde te werpen, cnde het Ko- ninghrijck f efu Chrifti te vorderen, 't woordt den Evangelii over al te doen Predickcn, op dat Godt van een yegelijck ge-eert cndegedient werde, gc- lijck hy in iijn woordt gebiedt. Voordcr, een yc- der van wat qualiteyt, conditie of ftaet hy zy, is fchuldigh hem den Overheden te onderwerpen , fchattingen te betalen, haer eerc cndc cerbicdinge toe te dragen, cnde hen gehoorfaem te zijn in alle dingen, die niet en llryden tegen Godcs woordt : voor haer biddende in haren gebeden, op datfc dc Hccre ft j eren wille in alle hare wegen, cnde dat wy een geruft cnde ftillc leven leydc in alle Godtia- ligheyt ende eerbaerhey t. Ende hier over verwer- pen wy de Wederdoopers endc andere oproerigc menichen, ende in't gemeyn alle de gene, die dc Overheden ende Magiftraten verwerpen, cndc dc Juftitie om-ftootcn willen, invoerende de gemeyn- fehap der Goederen, cndc verwerren de eerbaer- hcyt, die Godt onder den menichen gcftclt heeft. XXXVII. Ten lactften geloovcn wy volgende het woort Godts, dat als den tijdt van "den Hccre verordent (^die alle creaturen onbekent is) gekomen, 't getal der uytverkorcnen vervult fal zijn , onic Heerc Jefus Chriftus uyt den Hemel fal komen lichame- lick, ende iienlick, gclijck hy opghevaren is m groo

\ran ce

^fctoren! ende in fijn Huys-gefin, ;t welck V e· Fcrckc, ingclijft heeft. Nu hebben de gene '"il|in 1 zeboren'zijn, inhaertweederley leven: iSnehchameHck endc tijdelick : 't Welck fiy I ercc'ftc geboorte mede-ghebracht hebben, ^riaUcuMenfchen ghemecn : Het andere is rÏftclick endeHemels, 'twelck haer ghegeven rt in de tweede gheboorte, de welcke ghefchiet 1 «r 't woord des Evangelii m de gemeynfehap des Sacms Chrifti, ende dit leven en is metgemeyn, ; Τ i[lcen den uytverkoornen Gödts. Aliöo heelt | Go ie tot onderhoudinge des lichamelicken en ° drichen levens, aerdtfeh ende gemeen Broodt

HvtüL verordent; allen ghcmeyn,

clck daer toe dienftelick is, ende is Iüo wel als het leven. Maer om

i'-licke ende Hemelfch leven te onder- I jjomJen, het welck de gcloovige hebben , heeft Ihv hendiefonden een levendigh broodt, dat van [ den Hemel nedergedaelt is; te weten, Jeiüm Chri- [ (turn, de welcke het Geeftelicke leven der geloovi- |aCn voedt ende onderhoudt, -als hy gegeten, dat ΙΓ, toe:;e-eygcnt en ontfangen weit door 't gelovc I in den Geeft. Om ons dit geeftelicke ende Hc- Imcllch broodt af te beelden, heeft Chriftus veror- I tint een aertfeh ende fienelick broodt, 't welck een I Sacrament is van iijn lichaem, en den wijn tot een 1 Sacrament fijns blocdts, om ons te betuygen, ibo Ι ν ucrachtighiick als \vy het Sacrament ontfangen en ihü'.idcn in onlè handen, ende 'tièlve eten ende f| drmeken met onicn mondt; waermede ons leven I daer na onderhouden werf, dat wy ©ock ioo waer- achtdickdoor'tgcloove C 't welck de handt ende .mondtonferZielen is) het ware lichaem endc het IploedtChrifti onfes eenigen Salighmaeckers ont- Ifangen in onfe Zielen tot ons geeftelick leven. Nu pw is het feeckcr ende ongetwijfFelt, dat ons J efus IChriftus fijne Sacramenten niet te vergeefs heeft I bevolen. Soo werekt hy dan in ons, al wat hy door lufahcyligctccckcnen ons voor oogenftelt, hoe ■wel de wijle ons verftant te bovengast, ende ons M> Rrijpclickis, ghelijck de werekinge des H. ICceitcs, verborgen endconbcgrijpelickis. Daer- |cr.-tu(lchcn lbo en feylen wy niet, als wy fcggen, |Pl [Rcncvan ons gegeten endc gedroncken wert, lp"; cy."^cnde nituerlick lichaem cnde het eygen ΗπΓ s' maer de wijle, op de welcke wy Ir" (VjC11Uitea > eii is niet den mont, maer den ■Fu coor'tgclüve. Aliöo dan blijft Jefus Chriftus ^ffi,ttcndctcrrechter-hant Godts fijns Vaders t\xn,5'Cndc Cn laet docl1 daerom mcc hem döm°nSiffler declachtigh tcmaecken door het cntl ?cfemacItiJdtiseengeeftelijckeTafel, BïïKfailcr ^^ln^ushemfelven ons mede-deelt ■genieten γ 8°Cderen > ende doet ons aen dc felve EipslYr 7cl hcm-feiven, als de verdienftcn lende ven αflervens 5 voedende, ftcrekende, I^oorhetr? r dc onfc armc trooftelüfc Ziele, Pende end Jns Vlccfchs) ende de felve verquic-

B Pf

voorts hoewel de Sacramenten met de ïcnfr« ι cntefimcn gevoeght zijn, foo 11 niet ont?° ltans mct defc twee faecken van al- -tSacrarv ngen-· Dc Kodtlofe ontfanght wel '«nt tot fijner vcrdocmcniflc, maer hy

-ocr page 453-

Placaten. 2. Boeck.' i.Tit,

4.16

loofen, ende feer wenfchelick ende troofteli V den vromen endeuytverkorcnen; dewvfet °°: haer volle ver loflingc volbracht fel W(ggais^ fullen aldaer ontfangen, de vruchten desarb'»- moeyte die fy fullen gedragen hebben; haer n*^ felheyt fal van allen bekent werden, ende ful?1100* fchrickelijcke wrake fien, die Godt te&ende^ loofe doen lal, diefe getirannifeert, verdrucbi gequelt fullen hebben in defe werelt. Dew Ç overwonnen lullen werden door het getiiy/? harer eygen confcicntie; ende fullen onfterffel'1; werden, doch in fulcker voegen, dat het fal zi'm > gepijnight te werden in het eeuwige vuer, 't Ju den duy vel ende fynen Engel berey t is. Ende da en'tegen, de gelovige ende uy tverkorene fullen? kroont werden met eerlickheyt ende eerc. DeUn* Godts fal haren naem belyden voor GodtiijnC Vader, ende fijnen uytverkorenen Engelen, é tranen fullen van hare oogen afgewifcht werda hare faecken die nu tcgenwoordighvan velen fc! teren ende Overheden als ketterfch endegodtb verdoemt wert, fal bekent werden defaeckedii Soons Godtste zijn. Ende tot een genadig ve· geldinge, fal haer deHcere fulck een eerlickhevc doen befitten, als het herte eens menfchen aia mermeer foude konnen bedencken. Daeromver· wachten wy dien grooten dagh met een groot ver- langen ) om ten vollen te ghe nieten de belofte Godts in jefu Chrifto onfen Heere.

groote eerlickheyt ende majefteyt, om hem te ver- klaren eenRichter te zijn over levende ende doodej defe oude wereltinvuyrende vlamme ftellende, om de felve tefuyveren. En als dan fullen perfoon- hck voor defen grooten Richter verfchynen alle menfchen, foo wel mannen als vrouwen ende kin- deren, die van den aenbeginne der werelt af tot den eynde toe geweeft fullen zijn, verdaghvaert zijnde door defcemuic des Archangels, ende door het geklanck der GodtUcker bafuync : Want allecle gene die geiiorven fullen wefen, fullen uy t der aer- tien verryfen, die zielen t'fimen gevoeght ende ver- ecnight zijnde met haer eygen lichacm, in 't welck fy fullen gcleeft hebben. Ende aengaende de gene die als dan noch leven fullen, die en lullen niet iler- venghelijck de andere, rnaer fullen inecnoogen- blick verandert, en uyt verderffelick onverderfFe- lick worden. Als dan fullen de boecken (dat is de conferentie) geopent ende de dooden geoordcek worden, nae het gene fy in defe werelt gedaen ful- len hebben, het zy goet ofte quaet. Jae de men- fchen fullen reeckenfehap geven van alle onnutte woorden die fy gefproocken lullen hebben, die de werelt niet dan voor kinderfpcl ende voor tijdt Ver- drijf achtetj ende dan lullende verborgentheden ende geveynftheden der menfchen openbaerlijck Voor allen ontdeckt worden. Ende daerom is de gedachtcnifledefes oordeels, met recht fchricke- lick ende vervaerlick voorden boofen ende godt-

2. Synode Nationaeltot 'Dordrechtgehouden ende uytgefyroocken denfefien Mey éói9. SieGroo: Placact-Boeck 1 Vol. Fag. 13 5-. 3. ABa Sjnodi Nationalis in nomine Domini Noflri Jefu Chrifii, Auth rïtate·) llhiftr. ér Trapotentum T>,T>. Ordinum Generalium FcedtrstiBelgn Trovinciarum* Ô) or dr echt é Habita. Anno 1Ó18 ér 1Ó19. Øïâ iimïjjma Theologorum Exterorum, í õ/go POS Ô ¢ CTA. Nevens het TwiJMtm de felve in de Neder landtfche Tak.

De 1 5 5 SeiTie. Den 13 Mey , des Mae ndaghs voor ir middagh. S voorgeftclt, dat dit het goedvinden© vande Hcereft Politijcke Commiffin» dat de ( Canones ) Ardculen van* Kercken-ordeninge, beraemt in &** gehoudene Nationale Synode, van defe SyW "louden overlicn ende ge-examineerf werden, De Gedeputeerde vande Zuyd-Hollj** Kercken hebben begeert ende aengehoudeni .· denochrefterendeGramw^, aengaendede | re eerft mochten atgedaen werden, eer men q^* tot verhandelinge van die dingen, die $*$É ringe der Kerckc behooren. De ¥^Ø!ì belooft, dat men daer nae die GravawM^ voornemen, als de verhandelinge vande K-er'v ordeninge foude ten eynde zijn : op wêlc& " tie en belofte fy haer te vreden hebben gen°Ui Zijn opgelden de (Canones) Articulenv^ Kercken-ordeninge, geftelt ßç de laetfteJN3 || Synodus gehouden in 's Graven-Hag6^1111^^ Is goedtgevonden, de Latijnfche, Fra«^! Nederduytlche Exemplaren vande Pj;^1^^ Belydeniife met malkanderen te v^'ftuss wyle inalledccdiden eenigc verfcheyd» ^

SeiTione Centeflma LV. XIII. May, die Lmnt ante meridiem. Ropofitum fuit hanc effe TlluftrifT D D.

cgatorum voluntatem

Canones

ut

Regiminis Ecclefiaftici in poftremaSyno- do Nationali conftituti, ab hac Synodo revideantur atque examinentur. Deputati Eccleiiarum Siryd-Hollandicarumpe- tiverunt atque urgerunt,ut gravamina,ad dod'rinam pertinentia, qux adhuc reftabant, priüs excuteren- tur, antequam ad traftationem eorum, qua: Ec- clefiae regimen fpecl-ant,perveniatur. D. Prseiès pro- milltillisj poftea dciftis gravaminibus eflè agen- dum, ubi tra£b''. de regimine abibluta fuerit; fub qua conditione & promiflione acquieverunt.

Pra'leclifuerunt Canones Ecclefiaftici Regimi- nis in poilrema Sy nodo Nationali, qua: Anno 1 ySó Haga:-Comitis conftituti fuerunt. Statutum fuit conferenda ellè exemplaria Con- fefiionis Belgica; Latina, Gallica SfBclgica; cum in cditionibus omnibus varietas quidam in vocibus nonnullisreperiatur, utinfingulis hiice tribus lin- guis ex omnibus cditionibus unum formetur exem-

om

eèP

fommige woorden wierdt ghevonden 1 '

-ocr page 454-

j pveiormatie en herilellinge van den Waren Godts-dienfh 4,17

d nofthacproauthentico fit habendum :f plan qu0 Ρ iiationeimprimis attendendumeiTe f^rqucm fijjι                  , ·η Eccieflis Gallo-Belgicis 3dfnlÏoautlenticofuithabitum. Huiclabori

editien van deiè drieTalen een exemplaer te forme- ren , ende het ièlve voor het toekomende t'authen- tiferen, ende in defe vergehjekinge inibnderheyt te letten, op het Exemplaer, in de Nederlandtiche Franfche Kcrcken tot noch toe voor authenajeq gehouden. Tot dit werek zijn gedcfigneert Anto- nius Thifius, Hermannus Faukelius, Daniel Co- lonius, Feftus Hommius, en Godefridus Udeman- nus. De 15 6 Seiïie. Desfehendaegbs naeden middagh. |Γ\Ε (Canones) Articulen van de Kercken-or- -"-^cieninge zijn in iubftantie van alle de Gedepu- teerden, Predicanten ende Ouderlingen, van ydcr Provincie geapprobeert. Eenige verklaerden, datfy in hare Provinciën byibndere Kercken ordeningen hadden, doorauthoriteyt van de Staten van hare Provinciën bekrachtight, in fubfiantie met dele o ver-een-komende. Is goed tge vonden, de Hecren Staten Gencrael te verioecken, dat haer Ho. Mo. gelieven met hare auchoritcyt en approbatie, deiè (Canones) Articulen te verftereken, op datiè door- gaens inde Nederlandtiche Kcrcken kracht foudcn mogen hebben, van openbare Wetten, en des te nauwer tot vrede en ftichtinge der Kcrcken onder- houden. Is gehandelt van het jus patronatm-, gelijck men dat noemt, of niet het fel vc eenïghfints, ofc'eene- mael , of uyt de Nederlandtiche Kcrcken foudc konnen geweert, of ten minden lbo bepaclt wer- den , dat de Kercke daer door geen febade en qua- metelyden. De Hecren Commiflariilên hebben te kennen gegeven, dat het geen fin ts foudc konneh wcfen, dit recht geheel wegh te nemen; want dat de Heeren Staten nimmermeer ibuden ghedogen, dat die gene die in wettclijcke pollelfie van dit recht zijn, henluyden datièlvc door eenige Kerckc- lijcke conftitutie ibude werden benomen; en der- halven dat de Synodus liever ibude willen midde- len bedencken, om de misbruyeken, foo daer eeni- ge zijn, te verbeteren, als om't fel vc geheel te ver- nietigen. De ι 57 SeiTie, De?t 14 s5Mey3 des Di/nfdaghs voor de middagh. TS beraetflaeght over de billijcke bepalingen, wacr *door't gebruyek van't juspatronatm allöo mocht worden omtuynt, dat het lèlve de Patroonen vry gelaten zijnde, 't ghebruyck van dien de Kcrcken minder mochte prejudiciëren en de misbruyeken, lbo veel mogelijck, in het toekomende verhoedt: Tot wekken eynde geordineert is, aen de Hoogh Mog. Heeren Staten Generael over te leveren deiè volgende Articulen, en te verfoecken, dat iy de ièlve aen de reipedive Provinciën ghelicven te re- commanderen. I. Dat het jus patronatus niemandt werde toeghe- itae», dan die voor haer Hoogh Mog. klaer kan doen blijeken, dat hy daer van is in deughdelijcke poilèflie , op dat de Kercke niet te vergeefs met onnodige laften werde befwaert.

; (uur /lnifiuuj -»· j^»—"j---------------- Ρ Daniel Colonius, Feftus Hommius, & lÏfedusUdemannus.                                   j SeiTione Centefima LVI. Bodem die foffl meridiem. r»Anones Regiminis Ecclefiaftici, quod ad fub- ί Lftantiam eorum attinet, ab omnibus fingularum fc-ovinciarum Deputatis, Paftoribus &Senionbus Iwuntapprobati. Nonnulli declarabant in Pro- |.';p,TS fu'is habcrc ie peculiares Canones Regiminis Ecciciiaftici)autoritace Ordinum fuarum Provin- Erum'ftabilitos, quiin fubftantid cumhifceCa- Konibus confentianr. Statutum fuic rogandos eflè Kliiftrcs acPrcepotenres DD.Ordines Generales, Kt placcat Illuftrifli mae ipforum Amplitudini auto-' ■tate atque approbatione iiia hofce Canones ftabi- |ire, quo paifi'm in Ecclefiis Belgicis vigorem legum |ubliarumobtinere, & tanto ftriftius ad Ecclefia- Kim pacem atque ardificationem obièrvari queant, j Difceptarum fuit dejure, quod vocant, Patrona- fu>, an non aliqmi ratione illud aut penitusexEc- ckiiis Belgicis tolli, autfaltem italimitari poiïït, üt ncquid Ecclefia detrimenti patiatur. Illuftres DD Dclcgati monuerunt fieri nullo modo pofte, ut loc jus omnino tollatur: nunquam enim permiftü- ites deIIMrilTnnos D. D. Ordines, ut qui legiti- «a hujusjuris poilcfiione fruuntur, ulla conftitu- BDnchcclcfiafticiabeadempriventur : ac proin- «ucSynoduspotius velit diipicere de corrigendis 5> fi qui fint, abufibus, quam de eo planè tol-

I SeiTione Centefima LVIL f ^"M«y, die Martis ante meridiem. P^'bcratum fuit de xquis limitibus, quibus ufus 4 π atr?"acus lta circumfcribatur, ut illo Pa- ibPi'^,^· ' e-'ufdem uills Ecclefiis minus ^;; Prajucücarc , utque abufus, quantum fieri fefw!!lpoltrerumPra«veri queant; Hunc in ^£rmfui;IlIuftrimis &>wpotcnt.D. D. ieul* rrlbus exhibendos eiTe fcquentes ioncs ;[°8ÏÏda^ue eiFe Illuftl· ipforum Domi- '«gnentur              gulis Provinc"S commenda-

Ba^iilu/iTnn1Sr?c]TliniPermittatur' nifi qui ■uf*miuiU,i Γ lmbus clarèdoccre poffit, ^'ltu*u non η lab„crcPoirclWm; ne Ecclefia "on ncceflanis temere oneretur.

Ut

Dat

Ece

-ocr page 455-

Placatcn. ζ. Boeck. ζ. Tit.

4i8

II

I I.

UtPatronisnontribuaturaliudjus, quam prx- fentandi perfonam habilem: cum etiam fub ipfo Pa- patu aliud jus non habuerint. I I I. Ut Patroni profpiciant Ecclcfiarum Miniftris de tali ftipendio, quod juftum fit, & a fimilibus Ec- clcfiarum Miniftris pcrcipitur: Neque permittatur unquam, ut cum quoquam de ftipendio ita tranfi- gant, quafi eum conduccrent, aut eum prcefentent, qui quam minimum mercedis pro minifterio poftu- let. I V. Utprsfentatiofiatintraduos, aut ad fummum tres menfes, poftquam Minifterium vaeare incepe- rit : fin minus, iftlvicepropterhancnegligentiam jure pra:fcntationis eife privandos. Ut Patroni prafentent talem perfonam , qua: fit immunisab omni ϊϋξ^ίας fufpicione , integrx vit£E, & talibus prazdita doms, ut Ecclefise grata eilc, & fatisfacere queat. VI. Vt Ecclefiis integrum fervetur jus repudiandi perfonam praefentatam, fi ejus aut dona aut mores Ecclefix non placeant; ne contra ipfius voluntatem Minifter illi obtrudatur. V I I. Ut Pcrfona prcefentata atque ab Ecclefu recepta, poftquam de ea Claffi conftiterit, porro iècundum Canoncs Eccleilaftici Regiminis in Clafle exami- netur, Ecclefi32 proponatur, & in minifterio con- firmetur. VIII. Utcontroverfise, fiqua: fortè inter Patronos Sc Ecclefias fuper hac prozfentatione oriantur, compo- nanter aut decidantur a Clafle,'aut a Synodo parti- culari. I X. Ne permittatur Patrono poteftas Miniftrum a fe prjcfentatum, &legitimè in minifterio confirma- tum, fiuafoliusautoritate, fine Claflis aut Synodi judicio, a munere fuo removendi.

Dat den Patroonen geen ander recht β

*«

werde, dan om een bequaem Perfoon Ji , ren ·, alfo fy felfs onder 't Paufdom geen W?* gehadt en hebben.                                ^ III. Dat de Patroonen de Dienaren dèr Kereket, fulck een onderhoudt voorfienjals behoorlijcr van gelijcke Dienaren der Kercken genoten wnï fonderoyttoe te laten, dat fy metyemandr^ het Tra&ement foo fouden handelen, als of fv b> 1 huyrden> offooeenprefenteren, die minder? dement voor den dienft foude eyffchen I V. •Dat de prefentatie gefchiectetskrjen twee, of* 1 hooghften drie maenden, na dat den dienft f4 gonnen hebben te vaceren, en foqniet, datfyyr diereyfe, wegens defe nalatigheyt, vanhetó van prefentatie lullen verfteecken zijn. . V· Dat de Patroonen iiilcken Perfoon preiênte»! . die buy ten alle tufpicie is van onghefonrheyt in k leere; die oock van een goet leven is, en metfuia gaven voorfien,dat hy de Gemeente aengenaenm en de ièlve genoegen kan geven. " " V L Dat de Kercken het volle recht behouden, es den geprefentcerden Perfoon te weygeren, fofa gaven of manieren de Kercke niet wel en gevfe, op dat haer geen Predikant tegen haren daticb:· de opgedrongen. V I I. Dat de Perfoon zijndegeprefenteert, mu 1 Kercke aenghenomen, na datdeCMÏscfaeroj fal welen verfeeckert, voorts na de (Onones)k\ ticulen der Kercken-ordenïngein de CMefah? denge-examineert, de Kercke voorgheftelt, ecs den dienft beveftight. VIII. Dat de verfchillen, foo miflehieneenigetufeö de Patroonen en de Kercken, over defeprefen^ mochten ontftaen, bygheleyt of gheilechtw- van de Claflis, of van de particuliere Synoden. I X.                    , Dat den Patroon geen macht en hebbe, oiP Predikant van hem geprefenreert, en wetteup den dienft beveftight; door fijn -eygenautl^ alleen, fonder 't oordeel des Claffis ofSynocü^ | fynen dienft af te letten. De 15 8 SciTie. Desfehen daegbs m de ηαΜψ* SijnvoorgeftelteenigeGw^w^. *i ®L· de atVifitatores der Kercken, cnjB»

Scilione Centefima LVIII. Eodem dicpofi meridiem. "pRopofitafueruntgravamina qucEdam. i. De ■*■ vifitatoribus Ecclcfiarum , eorumque oilicio. 2. De Deputatie Synodorum Provincialium. 3 .De Correfpondentia inter Synodos particulares fingu- larum Provinciarum. 4, De Idiotarum ad Minifte- rium verbi promotione. f. De fuffragüs Miniftro- rum in Clafllbus, an videlicet plures miniftri ex una Ecclefia ad Ciaflêm venientes finguli in eadem fuf- fragium habere debcant. 6. Denique deconcipi- endaidoneaformulafubfignationis , Confeüïonis & Catechefeös, pofthac ab omnibus Ecclefiaflico munere fangen tibus prccftanda? j dequibus omni- bus inftituta f uit deliberatio.

. De Gedeputeerden der Provincialc»\^ De Correfpondentie tuflchöi de P^g ien van yeder Provincie. 4· Pe%s^ van de ongeletterde tot de bedieninge^^.^

5-. De ftemmen der Predikanten in &™y& \ mendijek, of meer Predikanten uyt jK Z$ tot het Claflis komende, yder in't f**p behoort te hebben. 6. EyndeUjcM3^ ^, inftellen van een bequaem ^^^^^ά? teyekeninge der Belydeniflè5 0»e^ voortaen te doen van alle, die iö ^ύ\**0 *\ dicninge zijn; het welcke.alles inae^ nomen,

-ocr page 456-

nnde Reformatie\ ende herilellinge van den Waren Godrs-dienil". 4 r ψ

Seffione Centefima LIX. • Vrr fyfdy} die Meremii ante meridiem.

De r <yy Seffie. Détz ij Λ/ί>, tfta ïVoonfdaghs voor de middagh. ir^ECollegien hebben ekkhireadvifcn over de ■^-^voor-gelrelde(JriiT/rf-ww^ingebracht ·, endeis daer over met de meefte itcmmen gerelblveert, als volght. I. Elck Clailis fal ecnige Predikanten uyt de haren deputeren, ten miniten twee, van de oudtftc, er- varenfte, envoorfichrighfte, diejaerlijcks allede Kercken, £00 wel in de Steden als ten platten Lan- de, vifiteren, en neerftelijck letten, of de Predi- kanten , Ouderlingen ende School-meeiters haer Α nipt getrouwelijck waernemen, by de fuy verheyt derLeereblyven, de ordre by de Kercke aenghc- nomeiij in allen declen onderhouden, en de ilich- tingé der Kercke, midtigaders cock der Jeught, na haer vermogen, bchooriijck met woorden ende wereken bevorderen : datfe die gene, die miflehien in 't een of 't ander gedeelte hares Ampts te tracgh worden bevonden, in tijds en broederlijck verma- nen j ende met raed en daed helpen, ten eynde al- les tot vrede, ilichtinge, en ten bellen der Kercken en Scholen gericht wierde. Ende lal yeder Claiïïs vry ftaen de Vifitatores in deie bedieningc te conti- nueren, ibolangh hetdeClaffes lullen goedtvin- den: Ten ware miflehien de Vifitatores ièlvc, om gewichtige redenen, waer van 't Clailis oordeelen Fal, begeerden ontflagen te werden. Art. 44. I I. Yeder Synodus lal oock eenige deputeren, om alles wat de Synodus belloten heeft, uyt te voeren, ibobydeHoogeOveiigheyt, alsby de reipetlivc Claflen, onder die.Synodus rclörterende : Als oock, om alle te iaiiien, of in minder getal, alle de examina, van de nieuw-aenkomende Predikanten bytewoonen : En voorts in alle voorvallende lwa- righeden de Claflèn de behulpfame handt te bie- den ; op dat de goede eenigheyt, ordre, en iliy ver- heyt der Lecrc, behouden ende verfccckcrt wer- den. En lullen dele Gedeputeerden van alle hare handelingen natu wc notitie houden, en den Syno - do, foo wanneer het haer werdt afge-eyfcht, daer van reeckenichap geven. Oockfullen iy uyt dien dienfl niet icheyden, voor en aleer de Synodus ièlf haer ial ontilaeu. Art. 49. III. Het ial yeder Synodus vry ftaen, correfponden- tie, iöo men dat noemt, te verfoecken en te hou- den met de nabuyrige Synodus of Synoden , op fulck een wyfe, als fy het achten fullcn tot de meefte ilichtinge te dienen. Art. 48. I V. Men ial geen School-meeiters., Handwcrcks- luyden, of andere die in de Talen, vryc kunftcn, en de Theologie niet ghefludcert en hebben, tot den dienil des Woordts vorderen, ten zy men verièec- kert zy van hare byfondcre gaven, GodtiaUgheyt* nedrigheyt, zedigney t>uy tmuntend' vcritant,voor- iichtigheyt, ende wel-iprecckentheyt. So wanneer dan foodanige Perionen begeeren tot den dienil ge- vordert te werden, ilillenfe eeril van de Ciaflè(in- dien het de Synodus belieft) ge-examineeit wer- den, en indien fy in 'c examineren beitaen, fullenfe Eec 2                         haer

Tntnila Collegia feiitcntias fuas de propoiïtis gra- Jiimbusexpolüerunt > fuitquedeuspotiori- tafuffiagüs in hunc modum itatutum. I. Sineute Claflès deputabuntnonmillos ex paitori- bnsful minimum binos, state, experienua & nrudenria maxime confpicuos, qui quotannis om- S« Ecclcfias, tam illas quas funt in urbibus, -quam nuiinpagis» vifitent, & diligenter advertant, an Pailores, Seniores, & Ludi magifta munere fuo fitis fideliter fungantur, in puritate do&rina: periï- ftjnt receptuni in Ecclefia ordinem in omnibus oblcr'venr, atque £edificationeni Ecclefia:, iiinul- qaectiam juventutis, pro viiïli fua debité verbis & opcribusprocurcnt : Ut eos, quifortèin hac vel illamunerisfuiparte negligentiorcs deprehenden- ttir, tempeftivè&fraternè admoneantj atque ut omnia ad pacem, gdificationem, &; bonum Ëccle- furam&Scholaritmdirigantur, confiliis Sc fa&is juvent. Liberura autem critiirfguJis Claflibus hanc Provinciam vifitatoribus illis prorogare, quam diu Claflibus vifum fuerif : nifi fortè vifitatores ipfi ob rationes gravcsjdc quibus Claiïïs judicabit,dimiflio-

nempciant, Art, 44.

II SingukSynodi etam deputabunt 'aliquos , ut orania, quee Synodus conitituit, exequantur, tam Bswdfupremum Magiitratum, quam apud iingulas Ciaflês, qusfubifta. Synodo comprehendentur : istquoqucautomnesimiul, autnonnnlli ex ipio- fum numerojOmnibus interiïnt examinibus eorum, tjui ad mioiitcrium verbi primüm admittuntur : acporrè in omnibus fuborieruibus difficultatibus, CLITibusauxiliarem prxbeantmanum : quocon- gorau, ίυτα|(«, & docfrince iinceritas conièrven- lurac/Ubiiiantur : Atque hi Deputati omnium Ftorum iliorum exactam rationern annotare , & Cynodo, quandocunque exigetur, reddere debent.

p

1

icquéab ifthoe munere difcedent, antequamipia

ynoduseosdi nilèrit. Art. 4,5).

I IL

Liöerur

Jiiicntunicuique Synodo correiponden- ma [3ümAvocmt> latere atque obièrvarecüm mol \l 0aut Synodis vicinis, cum in modum, B^ncatiomconveniemiiis dfc arbirrabuncur. IV. ^tfefV °?Ά™> aIüque qui lin. pederunt α heoloëlx °peram in Scholis non m de infn "^^«uni verbi funt promovendi,

«■ïgularibus donis , pietace, hu- ^«quicSm 1 » cxcclIc™ingemo, pruden- wem n„ c 0cluenna certam habeamus cogni-

PioncmaS do^ul\queigitur tales perfonaïpro- ίί]SvnodoS, niTriumexPetu™> prius aClaffe exa- «kartpTS* j!i Τ1 a,ltluod temPus in for- ^endisfacns concionibus priyaiim

-ocr page 457-

Placaten. xBoeck. ζ Tit.

fe exercebunt, ac deinceps cum i\lis agetur, prouc cedificationi maxime conducere videbitur. Art. 8

haer fel ven een geruymen tijdr, in 't hcymejiidt ■ 't Prediken oeffenen -, en dan fal men voo haer handelen, foo als men fal oordelen ftirii,· $? rewefen. Art. 8.                                 hte1^ V. Daer in eene Kcrcke meer Predikanten zijn d een, fullen die alle te famen in de ClaiTe mogen * fchynen, en hare keur-ftemmen hebben, ten \^' miuchien in faecken die hare Perfonen of KerclT in'tbyfonderaengaen. Art. 42. V I. Is vaft-geftelt te concipiëren een accuraetfotmu. lier van onderteyekeninge, waer naer deKercken Dienaers, de BelydeniiTe, de Catechifnius, endcdè verklaringe des Synodi Nationalis over de vijf Re. monftrantfche Articulen, fullen onderteyekenen om haer rechtfinnigheytklaerlijckte betuygen, es ibmmiger verkeerde uytvluchten omtrent de on. derteyekeninge voor te komen. Zijn voorgheftelt eenige andereGravammh Synoden, ten eynde elck Collegie daer over in de naefte SelTie fijn advis foude inbrengen; alsi.Van de eenparighey t te houden ontrent de Feeft-dagcü. Kerckelijcke Ge/angen , ende de bedieninge da Doops aen de Kinderen, en de bejaerde Pcrfonea. 2. Van den Doop der Mis-Priefteren, die inddê Landen omfwerven; der Weder-doopcren,eniia ge-excommuniceerden. 3. Van de openbare!*· veftingedesHuwelijcks der geener die noch m gedoopt en zijn. 4. VandeCorrefpondentiec houden met de Uy theemfche» en infonderheytü deFranfcheKercken. 5. Van eengeneraleBs· welijcks-ordonnantie over alle de Vereenigtö Provinciën. 6. VaneennaeuwerdifciplincoïC de Gemeente, en voornamentlijck over degene dk in Kerckelijcke bedieninge zijn. De 160 SeiTie^ Oes fefoen dheghs na den mi TS voorgelefen eenFormulier uyt de Advyfenvr ■*-alle de Collegien,nopende de ordre in'tberoepe der Kercken-Dienaren, waer over ghedelibertr. zijnde, heeft het fel ve noch niet allen even Φ vallen. En zijn derhalven de Collegien ven«| in bedencken te willen nemen , oFraennia · Formulier foude konnen laten, met byï0$jt van dciè claufule : Dat het elcke Provinciem ftaen, behoudende al 't geen tot de fa^JJiJ beroepingc behoort, in fommige omitanü| te bly ven by die ordre die in hare Provincie nomen en gebruyckelijck is.

Eeclefiaunafiplureshabeat Paftores, illis om- nibus erit iïitegrum in conventibus Claflicalibus fi- mul comparere, & fuffragia dccifiva dicere : nifi fortè fint caufie, qua: fpeciatimipforumperfonas aut Ecclcfias ipecbant. Art. 42. V I. Statutum fuit concipiendum eiTe accuratam ali- quam formulam ilibfcriptionis , fccundüm quam Ecclefiarum mmiftii Confellioni, Catechefi, & Dcclarationi Synodica: de quinque Remonftranti- um Articulis iubfcribant, ut Örthodoxiam fuam clarè tcftentur, & prava nonnullorum effugia circa iübfignanionem praxaveantur.

Propofita füerunt alia quidam Synodorum gra- van lina, ut proxima fefiione de üfdem fingula col- legia fententiamiliam declarcnt: ie. i.Deparitate ièrvanda in dicbis feftis, cantu Ecclefiaftico, & adminiftratione Baptiimi parvulorum &c adulto- rum. 2. De Baptifino facrificorum in hifce regio- nibus oberrantium, Anabaptiftarum & Excommu- mcatorum. 3. Debenediftione matrimonii pu- blicaeorum, qui nondum funt Baptizati. 4. De correfpondentia cum exteris Ecclefiis arque impri- misGallicis fervanda. 5·. De generali Conftitu- tione Matrimoniali , qua: per omnes Provincias Fcederatasobfervctur, 6. De arcliori populi atque imprimis Cleridifciplina.

SefTione Centefima LX. Eodem die -poïl meridiem. TpRrcle&a fuit Formula ex omnibus Collegiorum ■*- judiciisconcepta deOrdine inVocatione Mi- niftrorum Ecclefia: iêrvando, de qua habitae füe- runt deliberationes : cumque ea omnibus probari nondum poiTet, monita fuerunt fingula Collegia, ut expendere velint, an non ifta formula poffit fer- vari, additahacclauiula, utfingulisProvinciisli- berumfit futurum, fervatis iis omnibus, qua: ad vocationis fubilantiam pertinent , in quibuidam circumftantiis fervarc ordinem in Provinciis fuis receptum atque ufitatum. SefTione Centefima LXL Xyi. Aïay} die Jo'vis ante meridiem. pRcelefta fuit alia formula de Vocatione Mini- ■*- ftromm Ecclefix, aD.Prarfide concepta, qua: quibufdam mutatis approbata fuit in hunc modum. Legitima vocatio eorum qui antehac in Minifte- rio non fuerunt verfati, tam in Civiiatibus quam in pagis, confiftit ·, Primo in Eleftione, qua: pricmif- fis precibus & jcjunio fiet per Presbyterium & Dia- conos, non fine bona cum Chriftiano Magiftratu correfpondentia, quiifti locopraeft, & confcia:

De 161 Seflie. Oen id Mey, des Donderdagk m[ middagh.

•k

cipieert, het welcke in fommige dingenv zijnde, aldus is geappröbeert.             et$$$ De wettelijcke beroepinghe dergeen * φ defen in dienft niet zijn gheweeft :> *°° pi- steden, als ten platten Lande, ^ Lje^fi in deverkiefiinge, de welcke ^voa^\^g^\ en vaften gefchicden fal, door den ^L^l endedeDiaconen, en dat niet fondefp ^

-ocr page 458-

			deReformatie en herilellinge van den Waren Godts-dienft. 421
	1 flio ubi ha#enus,illudinufufuic. Se- !^· FvaminetumDoarin:E, tumvk; quod pindo1 fl ^ciafTe prxfentibus Synodi Depuratis ;ftltUCSlisexiirdem. Tertio, inapprobatione "'•fl acpoftea etiamEcclefuE membrorum i3gTn cumnomincMiniftri perfpatiumqua- tiUS dierum in Ecclefia promulgato, nullum ifa impcdimentum fuerit prolatum. Po- in public! coram Ecclefia confirmationc, :cnVtdcbitisftipulationibus, mterrogatiombus, f itionibus, precibus, & impofitione manu- nuam adhibebit Minifter, qui hanc confir- mt-oneminftituic, aut alius aliquis, fi^luresMi- Snrprdentes, fecundumFormulameadere nreDcamatqueufitatam. Mimftris autem, qui LturadinferviendumEcclefiisfub cruce, & Minifterium primüm admittentur , ïmpofino ,iuuminConventu Clafllcali adhiberi poteric. rt.f					refpondentie met de Chriftclijcke Overheydt der ièlver plaetië, ende voorweten van de Claile, daer het felve tot noch toe ghebruyckclijck is gheweeft. Ten tweeden , in het examen, ibo van Leere als leven, 'cwelck ftaen ial aen deClaflè, in het by weien van de Gedeputeerden des Synodi , of eenige der felver. Ten derden, in de approbatie der Overheyt, en daer na oock van de Ledematen derKercke, wanneer de naem des beroepen Pre- dikante den tijdt van vcerthien dagen afgekondight zijnde, geen verhindcringe daer tegen wert voort- gebracht. Ten laetften, in de openbare beveftin- ge voor de Gemeente, de welcke ghefchicden ial metbehoorlijckeftipulatien, afvraginge, verma- ningen , Gebeden, en oplcgginge der handcn,van den Predikant die defc bcveftingc doet, of van een anderen, ibo daer meer Predikanten tegenwoordig zijn, volgens het Formulier daer over ingeftelt en ghebruyckelijck. Doch aen de Predikanten, die tot den dienft der Kcrcken onder't Kruysfullen gefonden werden, en dan eerft aen den dienft ko- men, fal de oplegginge der handen in de Claflkale Vergaderinge mogen gefchieden. Art. 4. VVat de Predikanten aengaet, die te vooren in a&uele bedieninge dcsWoordts zijnde , tot een ander Gemeente beroepen werden, der-ièlver bc- roepinge ial dclgelijcks gheichieden, foo wel in de Steden als ten plaften Lande, by de Kcrckcn-racd en de Diakonen, met advis en approbatie des Clai- fis, en met correspondentie tevoren gemelt. En fullcn de beroepene Predikanten aen de Kcrcken- raed verthoonen goede Kcrckeüjckc Attcftaticn van Leer en leven. Na datie dan op dele wyfe fullcn beroepen zijn, falmenfe de üverighcyt der felver Plaetiè voorftellen, als oock de Gemeente lelfs den tijdt van veerthien dagen als boven ·, en daer na ful- lenie met voorgaende ftipulatie ende Gebeden, als geleyt is,beveftigt worden, onverminderc in 't gene gefeytis, een yeghelijcks deughdelijck recht van prefentatie, of eenigerhande recht, voor foo veel het lèlvc ftichtelijck kan werden gebruyekt, ibnder nadeel van Godts Kercke ende de (Canones) Ar- ticulen der Kercken - ordeninge. Wacr op de Hooge Overhey t ende de Synoden der reipective Provinciën verlbcht werden, wel te willen letten, ende ten beften der Kercken hierin noodige ordre te ft ellen. Art. f. Is oock goedtghevonden , dat men de examina van de Bedienaren des Goddelijcken Woordts in de Claflen niet en lal doen, dan in 't by welen van eenige van de Gedeputeerden des Synodi. Ende dat tot dien eynde de dagh van 't examen haer van de Claflè tydigh fal worden bekent gemaeckt. Is voorgeleien den Artikel van minnehjeke cor- refpondentie te houden ruflehen de Chriftclijcke Magiftraten ende de Kercken-dienaren, 't welck goedtgevonden is de reft van de (Canones) Articu- len der Kercken-ordeninge by te voegen in manie- re als volght. Gelijck het Ampt der Chriftclijcke Overigheyt vereyfchtdenH.Kercken-dienft op alle manieren te bevorderen, ende den fel ven met haer exempel den Onderdanen te recommanderen, ende de Pre- dikanten , Ouderlingen en Diakenen, in alle voor- vallende fwarigheden de behulpfamc handt te bie- den, endedewel-geftelde Kercken-ordeninge te handthaven. Alfoo zijn alle Predikanren , Ou- derlin-
	Quod ad Miniftros attinec, qui antehac mini- crio verbi fundi ad aliam Eccleiiam vocantur, eo- m vocatio fimili modo liet, tam in urbibus quam pagis, iiPresbytcriOj&Diaconis , cumconlilio ut approbatione ClafÏÏs, & cum correfpondentia amdicb. Atquc exhibebunc Presbiterio vocafi lliriftriprobavitae&di&rinae fua; teftimonia Ec- 'icfiiftica. Poftquam autem hunc in modum vocati nt, Magiftratuiilliuslociproponentur, atque fiFcclelixper fpatium quatuordecim dierum , ut pra,acdeinccps praeviis di£tis ftipulationibus & criaiisconfirmabuntur : Salvo in Üs, queedifta r.t, uniuscujuique legitimo Pradèntacionis, auc tcriusalicujusjurifdicHonis, jure, quantum qui- "milludcum sedifkatione uiiirpari poterit, fine ' fa DEI & Canonum Regiminis Ecclefiaftici etnmento. Cujus rei ut accuraram curam adhi- rC) & in Eccleflariim bonum ut confticutiones »re neceilarias concipere velint, fupremi Ma- itarus &Synodi fmgularum Provïnciarum rogan- Art. f.
		Statutumctiam fuit examina Miniftrorum verbi y Llaffibus non effe inftituenda, nifi pra> tibusnonnullisexDeputatis Synodi : eumque iSiminisdiemdCkfferaac^^^ ^guefiiilarticiilus defervanda interMagi- ^Unibanos& Ecclefiarum Miniftros amica cc!cS;ripU,clufm Placu" rcliquis Regiminis odum Utl0mbus cffe adjungendum, hunc in ^Sl°tm' aUnUS Magiftratus Chriftiani wcrc, idP" Mliuftcnum omnibus modis pro- rc> acPa&ecxecmPl0 fuefubditis commen- ""^ 'mdl ■' Senioribus5 &Diaconis in an^prï£; ?uUS ,difficultatibus auxiliarem uicmtucri ■?,.' &beneconftitutumEcclefiaïOr- 'Dlaco^ ten^nrT^","1 Paftores > Semores, «nenturiouEccldw diügenter & fin-

-ocr page 459-

Placaten. z.Boecfö ζ. Tic.

derlingen en Diakenen gehouden de ganti·. meente vly tighlijck en oprechtelij ck in te fhne J* degehoorfaemheyt, liefde en eerbiedigh , ^ yeder van haer den Overigheden fchuldL^-' ^ moeten alle KerckelijckePeribonen, meth ü' * exempel, in defen de Gemeente voorgaen ^

cerè inculcare, obedientiam, amorem, & reveren- tiam, quam omnes illi Magiftratibus debent-, om- nefque Eccleiiaftica: peribna: in iis excrnplo fuo bo- noEcclefia: preeire debent, &reverentia ac corre- fpondentia debita favorem Magiitratus erga Eccle- fiam excitare ftudebunt, atque eundem etiam reti- nere, quo utrimque iinguli , munere fuo probè ftmgendo, ilniftrae omni iufpecioni ac dirTidentice ecc .irratur, & aniica concordia in Eccleiice bonum Icrvetur.

behoorlijck refpe&encorrefpondentie, A, . der Overigheyt totdeKerckc trachten tev^? ken, ende te behouden, ten eynde een ved^?'

Amptghetrouwelijck waernemende, vanw / zyden alle quaedt nae-bedencken en Wan-tro tegen-gegaen,endc de goede eendracht fa-J der Kercke, werde behouden. De 16 ζ Seifie. Des fehen daeghs na den middwli. ΤΛΕ Collegien hebben elck hareadvifeny, •^-^bracht over de laerit-voorgeftelde Gravam en is over elck in 't byibnder aldus gereiblveerr 1.  De Kercken fallen onderhouden, behalve den dagh des Heeren , oock den Chrift-d»j Paeflchen en Pinxtcren, met den volgenden da Ende dewijl in de meefte Steden en Provinciën is Nederlandt, daer en boven noch onderhou werden den dagh der befnydeniilè, ende der {f melvaert Chrifli, fullen de Predikanten overal^ dit noch niet in ghebru yck is, by de Overhejéij. beyden, dat in defen deele met de andere Kerca een eenparigen voet mach werden ghehoutfe."' Art. 67. In de Kercken lullen alleen geföngen werdeaè 15-0 Pfalmcn Davids, de thien Geboden, 't Gèi des Heeren, de Articulen des Geloofs 5 de ü fangen Mariae, Zacharia;, Simeonis, 'tGém O Godt die onfe Vader biit, &c. werdtin ds m heyt der Kercken gelaten, datlè 't ièlve gEibruyc· kenofniet, fooalsfy'tgoetvinden, ücteftra de Gefangen ialmen uyt de Kercken weeren» cué fooder mifïchien eenighe airede in de Kerckenzii ingevoert, fullen die op de ghevoeghlijcklte ψ nagelaten worden. De Bedienaers des Goddelijcken Woordts 1 len in hetdoopen, ibo der jonge Kinderenjalsö bejaerde Perfoonen, gebruyeken de Formulier vandeinftellinge ende het ghebruyck des Doft welcke tot dien eynde diiïindtelijck befdirtiS zijn. Art. 5-8. BejaerdePeribonen worden door den Doop Chriilelijcke Kercke ingelijft, en tot IÜ0* der Kercke aengenomen ·, en zijn derhalvenp^* den, fich oock tot het gebruyek van hetE^' mael des Heeren te begeven, 'tweickfealffiP doopt werden, oock beloven moeten. Sfi, fik, 2.  Men fal den Doop der Papen,PfjL Landen omfwerven, ende der Minniften, ^Q der merckelijcke reden herhalen, rnaer nö^»^ onderftaen, offe de forme en de fubirantielcd^ des Doops onderhouden; 't welck bevonden m de, foo fal men den Doop geenfints herhale^ oock het felve ghehouden werden vanden^ die van een ge-excommuniceert Predikaflt ^n werdt, foo hy een ordinaire beroepinge va» m Vcrgadcringe heeft. Op alle het vdögHS ken neerftelijck fullen onderfoeckencndcacB» ven.                                                                 , t)ïo 3· DeHuwelijckenda-gencdiedoordcn^ de Chriftclijcke Gemeente noch nieten ζψ ^

Seiïione Centefima LXÏI. Bodem die fofi meridiem. T"^E propoiitis poitremo gravaminibus declarata -^ruerunt ïingulorum Collegiorum fuffragia,qui- bus ftatutum fuit de iingulis in hunc modum. i. Eccicfix praster diem Dominicum obferva- bunt etiam diem Nativitatis Dbrnini, Pafchatis & Pentecoftes cum die ièquenti. Et quoniam in pleriique Belgii urbibus ScProvinciis dies Circura- ciiïonis & aicenfionis Chrifli etiam obièrvantur, Pailores in omnibus illis locis, in quibus hi dies nonobfervantur, operam dabunt apud Magiftra- tum, uthacinpartecumreliquis Eccleiiïs pajdta- temiervent. Art. ó/.

In Ecdefiis tantum canentur CL. PfalmiDavi- dis, Decalogus , Oratio Dominica , Symbolum Fidei, & Hymni Maria:, Zachariae, Symeonis, Canticum au tem, O God die onfe Vader bifi, &c. relinquitur in Ecclefiarum libertate,uteodem utan- tur vel non utantur, proutvilumfuerit. Reliqua CanticaabEccIeiiisarcebuntur, &iiqux fortè in Eccleiias jam introdufta fint, ea, ratione quam commodiilima ex iifdem eliminabuntur. Art. 69.

Miniftriverbidivini in adminiftratione Baptif- mi, turn circa infantes, turn circa adultosutentur formulis inftitutionis Sc uius Baptiimi, quaehinc in iinem dirtincÏè funt confcriptie. Art. 58.

Adulti per Baptiimum Eccleila: Chriftianas inie- runtur, & pro Eccleiïa: membris reeïpiuntur : ac proindcteiientur etiam ccena: Dominica: feadjun- gere; quod fe facturos eflè cum baptizantur pro- mittere debent. Art. js>- 2. Baptifmum iacrificorum in hiice Regionibus oberrantium, & Anabaptiftarum non eflè temere itcrandum, fcd diligentcr inquirendum an formam &iubftantialiaBaptifmiretineant; quod fiabipfis fieri eomperiatur j baptifmum nullo modo iterari debere. Idem quoque eflè ftatuendum deBaptif- mo, quiadminiirratura Miniftro excommunicato, ü vocationem ordinariam ab aliquo ccetu habeat. De quibus omnibus Eccleiix diligenter inquirent & düpicient.

3. Matrimonia cornm, qui per Baptifmum Ec- clcfiic Chriftiana; nondum funtinferti, pubjica &

-ocr page 460-

de Reformatie en hcrilellinge van dm Waren Godts-dienft. 411

van

lijft, fal men met den publijcken en iblemnelcn fe- gen in de Kercke niet mogen beveftigen, voor en al-eerièdenDoop ontfangen hebben. 4. OpwatwyièmenmetUytheemfche, enin- fonderheyt met de Franfche Kercken correipon- dentie kan ende moet houden , fal met de Heeren Staten Generael gecommuniceert werden. f. Oock fal men van de fel ve haer Hoogh Mog. verlbecken, dat door hare authoriteyt met den eerften werde gemaeckt en gcpubliceert een Huw e- lijcks-ordonnantie, in welcke over de voornaemite fware voorvallen yet feeekers werde geftatueert, en eenparighhjek door het geheelc Verecnighde Ne- derlandt onderhouden. 6. Alle Kercken fullen ernftelijck worden ver- maendt, de QCanones) Arriculender Kercken- ordeningevan dcDiiciplinc, foo desVolcks, als infonderheyt dergeene die in Kerckelijcke bedic- ninge zijn, necritelijck en ftriaMijck te onderhou- den. Waer op de Villtatores der Kercken voor al fullen letten 3 dat de Kercken in deièn deele niet nalatigh zijn. Zijn daer en boven noch eenige andere Grava- mina voor-geitelt. 1. Aengacndc debedieninge des Doops buyten de Kerckelijcke Vergadeiingh, als aen de doodt-krancke Kinderen, andere Kranc- ken, ende die ter Doodt verwefen zijn. 2. Van ièeckere proef-jaren te ftellen, voor die gene die van het Paufdom toe ons over-komen, al-ecrfc tot den Kercken-dienft toeghelaten werden. 3. Van de goede ordre der Scholen, foo hoge of U niverfitey- ten, als mindere of trivale 4. Vandebcveitin- ge der Huwelijcken met ge-excommuniceerde > en met de gene die van de Gereformeerde Kercke vreemtzijn. 5. Van het weeren van de profana- tien des Sabbats. 6. Van de bedieninge der hey- mehjeken Kercken onder 'tkruys. 7. Van de voortplantinge des Evangeliums in Ooft-Indien, en andere plactlèn, die onfè Natie pleeght te be- ibecken. Is goedtghevonden te ontwerpen een accuraet Formulier van onderteeckeningh van de Belydc- niflè des Catechilini, ende de Verklaringe des Sy- nodi Nationalis, waer mede alle Kercken-dienarcn haer over-ecn-ftemminge in de rechrfinnige Leerc, klaerlijck betuygen, ende de uytvluchten van lbm- mige, waer mede fy de Kercken plegen te bedrie- gen, verhoedt werden : Item3 een Formulier van vragen den bejaerden in haren Doop voor te hou- den. En is dat werek opgeley t die van Gelderland, Zuydt-Hollandtj ZeeJandt ende Grpeningen. De 163 Seifie. Den 18 A4ey, des Vry dagbs voor den middagh. 2rijn voortghebracht de advifen en oordeelen der Jrefpe£tive Collegien3op de voorige Gravamma en is daer over aldus ghereiölveert. 1.  Men fal den Doop aen krancke Kinderen, of Siecken buyten de Vergaderingh der Kercke niet bedienen, daninièergrootennoot, ende dat met voorweten, en in 't by weien des Kercken-raedts, oock niet aen verwefene Mifdadigen , dan met ad- vis der Gedeputeerden des Claffis. 2.  Nieuwelingen, PrieftersenMonnicken, en alle

■ j Ecclefiis benediclione non debere inau- (°lcm lujtequam baptiimum reccperint. Oua ratione cum Ecclefiis exteris, atque im- .+■. Qa}]icanis correfpondentia fervari poffit & ?ïïr communicandum eiïê cum Illuftriffimis & iScntibus D. D. Ordinibus Generalibus. Fercncluni etiam efiè abiifdem pKEpotcnti- ^Dorninis, ut Conflitutio Matrimonialis, in qua ] icrifniiedirHcilioribus cafibus certi aliquid ita- mt qusequcperunivcrfim Fcederatam Belgi- tUl Jriirr obfervetur, illonim autoritace quam pninuniftnciaturacpromulgetur. ö Ecclciïas omnes ferio eifè monendas ut Cano- nepiminisEcclefiafticidedirciplina, tum po- ruli tum imprimis Cleri, diligenter atque accu- Lèobferventur. Cujusrei curam villtatores Ec- clcfiarum ante omnia gerant, ne hac in parte Eccle- iixlintncgligcntiores.

Propoiirainfuper fuerunt alia qua*dam gravami- na 1 · De adrainiftratione Baptiimi extra coetum cclcfej P^ira c^rca inr"antes moribundos, cegrotos, ècadfopplicium damnatos. 2. De conftituendis annisprobationis pro iis, qui ex Papatu adnos tranfcunt,antequam ad minifteria Eccleiiai um ad- rairrautur. 3. De re£te conftituendis Scholis tum Majoribus, lêuUniverfitatibus, tum Minoribus, feu'Trivialibus. 4. De benedictione Matrimo- niorumcontradtorum cum excommunicatie &cum iis.qui planè ab Ecclefïa Reformata runt alieni. ƒ. DerolbdisSabbathiprofanationibus. 6. De turaErclciiaramClandeitinarumilibcruce. 7. De propagationeEuangeliiin India Orientali, aliifque in locis, ad qua: noftrates commeare folent.

Statutum ruit concipiendam eflc accuratam For- fflularofub%nationis Confeffionis > Catechifmi & Dïdarationis Synodicse, qua finguli Ecclefiarum plmiftriconfejifum in doctrina Orthodoxa perlpi- tuc teftentur, & efrugia nonnullorum, quibus Ec- ils ™ imponere, prascaveantur. Item, For- *m^ffiftionuminteriOgandarum cum adultio- s mt wptizandi, atque haec Provincia fuitde- «üaGddris, Suyd-HoÜandis, Zeelandis, & romoganis.

SeilioneCentefimaLXIIL • May, die Vener'is Ante meridiem. ^4ÏQlafuerUllt fin&ulorum Colegiorum fiif- Uï>qu„j .. ^kh de luperioribus gravaminibus, ,. βί J? ftatutum in hunc modum. otos m circa inr"anrcs moribundos , 'aut föandum ic extra ccetum Ecclefïa: admini- 'entcpr^ nilnn Sravi neceflitate, confcio & pra> ^m» nif/teno ' nec c*rca damnatos ad fuppli- Ucx ^nfilio Deputatorum Claffis. L eoPhytoSj Sacrificos, Monachos, & eos

-ocr page 461-

Placaten. xBoeck. z.Tit.

4^4

omnes> qui feftam aliquam reliquerunt, non eflè ad Miniftcrium admittendo^, nifi niagna cum iöl- licitudine ac prudentia, poftquamjuftum aliquod tempus rectè probati fuerin t. Art. <?. 3. InProvincÜsillis, inquibus erefta? füntU- niverfitatesieuScholaeMajores, rogandifunt illa- rum Provinciarum D. D. Ordincs, ut in confttutio- «e earundem ad icquentes hofce Articülos attende- re dignentur. I. Ut infpe&ioni & Gubernationi Academise praz- fitiintur viri dofti, membra Reformatie Ecclefise, de quibus certo conftet, quodaddidi fint doftrinas ab initio Reformationis apud nos receptae. I I. Ut curatores Academiaaim non fint perpetuided mutentur fingulis triennüs, aut quadrienniis,quo- tannis nonnullis in aliorum locum fuccedentibus. I I I. Ut prcetervirosPoliticos, unus atque alter Ec- clefiaftes huic quoquc curie & infpc&ioni pra:ficia- tur , quo facukatis Theologtcac accuratior haberi queat ratio. I V. Ut ad Profeilionem Thologicam nèmo vocetur, nifi cum fiiffragio Synodi, ejufque Deputatorum , quibvis liberum eric ex fingulis Claffibus aliquos advocare Miniftros, ut fiiper vocatione hac deïibe- rent, fi fortè ea in Synodum proximam differri non pofli t. Eandem hanc rationem optandum eft, ob- lervari in vocatione Regentis & Sub-regentis Col- legiiTheologici.

alle die eenige Secle verlaten hebben f π den Kercken-dienfb niet toeghelaten werd t05 met groote forghvuldigheyc ehde voorAcÊ^ nae datiè een geruymen tijd eerft wel benm Γ^r Art.<?.         "                "                  "ψ&Χ&

3. In die Provinciën daerdeUniverfitevf lioO|pC Scholcii zijn, fullen de Heeren Staten ν de felve Provinciën veribcht werden, datf beftellinge van de felve Scholen ghelieven tef ^ - op defe navolgende Articuien.                   et!cs I. Dat over de opficht ende de regeringc vanA Academiën geftelt werden gheleerde Mannen ï7 den der Gereformeerde Kercke, waervanrneny feeckert is, datfc de Leere van 't begin der r/ matiebyons aengenomen,zijntoegedaen ' II. Dat de Curatoren der Academiën niet altijd- bly ven, maer alle drie of vier Jaren veranderen foo dat jaerlijcks in de plaetfe van eenige dieafgaeJ andere füccederen. III. Dat behalven de Politijcke Perfonen, oock een Predikant of twee defê ibrge en opficht werdeaea- bevoolen, omnaeuwer toeficht te hebben op è Theologifche Faculteyt. I V. Dat tot de profeiïie der Theologie niemandtk- roepen werde, dan met toeftemmingedesSyndi, en des felfs Gedeputeerden,welcke het vry-ftaenÉ uyt yeder Clailis eenige Predikanten by een te ra- pen , om over defe beroepinge met maikanderemt beraetflaen, foo mogelijck de felve tot hemé komende Synodus niet en konden uytgeftelt wor- den. Ende ware te wen&hen dat defen voetoocl gehouden wierde in de beroepinge vanden Regen: ende Onder-Regent van het Theologifche Colk· gie. V. Dat in de beroepinge der ProfefToren, niet alk der Theologie, maer oock de andere Facultcy® en wel meeft der Hebreeufche en*GrieckfchcTi· len, als oock der Philofophie, goede foigeWW ghedragen, dat gene andere beroepen en vcntai dan die uytmunten in gheleertheyt ende verihst ende die vermaert zijn : Aen wekker Godt% heyt ende vromigheyt des levens nietghetwP werdt. Ende die haer vaft houden aen de yanorö Gereformeerde Leere,en noyt rechtveerdigeie*" tot fufpicie van onfuy verhey c in de Leere gegi?ctt hebben. V I. Dat alle ProfefToren van yder Faculteyt^« tot betuyginge van hare over-een-fteffimir.ge m. rechtfinnige Leere, in den aenvangh $*TÏjJ dieninge de Formulieren van eenigheyt j de l#) denis en Catechifmus defer Kercken onderte ' kenen. V I L              ii „Ti- Dat het den ProfefToren der Phüafopta d' len niet toegelaten werde in hare LeiTen J?^| tien, Theologifche materien ofghefchillente; handelen, voor datfe de faeck met de Theoj0» | faculteyt ghecommuniceert, ende verlof daer verkregen hebben,                         .           p

\

V. Ut in vocatione Profeilörum non tantum in fa- cültate Theologica; fèd etiam in aliis , 6c maxime Linguaz Sancbe & Grxcae ac Philofbphias hoc ferio curecur, ne vocentur alii, quamquidoftrina, in- gcnioque excellunt, & quorum nomen fit cele bre, de quorum pietate, vita: probitate, non dubitetur; quique antiqua? Reformata? Doilrinie firmiter ad- hasrèant, nequeunquam juftam occafionem dedc* rint iüfpicionis deimpuritate in do&riria.

VI Ut' omnes Profefïbres iïngularum Facultatum & Artium teftandi confenlus , in doctrina Ortho- doxa,, caufa, initiofiiae funtionis fubfcribant Con- fenfusformulisjConfeilioni &Catechifmo harum Ecclefiarum. VII. UtProfefloribusPhilofophiae & Linguarum non permittatur, vel in lectionibus, vel in difputationi- bus tractare materias aut controverfiasTheologicas, nifi re communicata cum Theologis,§c venia ab illis impetrata.

•

-ocr page 462-

de Reformatie en herilellinge van den Waren Godts-dienil. 415

van

VIII. Dat den Profeflbren der Theologie verboden werde nieuwe gevoelens voor reitellen, ftrydigh tegensdieinde Kercke aenghenomen *, endè niet toeghelaten problemaricè eenige icripulen tegen de aengenomen Leere lichtveerdelijck te moveren. I X. Of niet geraden zy dat de Profeflbren der Theo- logie, ende de Regenten der Theologiiche Col- legien in de Synodus verfchynen, ende aldaer reec- kenfehap geven van hare Leere, en het oordcel des Synodi zijn onderworpen. X. Dat de Alumni der Kercken, fo die in de Colle- gien, als die elders woonen, dickmael ghe-exami- neert worden, ende dat in 't by weien der Gedepu-' teerden des Synodi. Ende wat aengact de Triviale Scholen, fullen deHeerenStaten Generael veriöcht werden, dat met advis van eenige gheleerde Mannen, die haer op de maniere van onderwyiinge derfeught aller- beft verftaen, een generale School-ordre werde be- raemt en vaftgeftelt, waerdoor de gebreecken die doorgaens in de Scholen gevonden werden, ghebc- tert, en (ibo veel mogelijck ) eenparigheyt ghe- houden werde in de onderwyiinge van dcjeught, voor al in de regelen van de Gramatica, Di aledtica en Rethorica. 4. Dat het onbetamelijck is, Huwelijcken acn- ghegaen met ge-excommuniceerde, ende die van de Gereformeerde Kerckc gantfeh vrecmt zijn, met den iblemnelen zegen in de Gereformeerde Kercken opentlij ck te beveiligen, f. Dat men de Hoogh Mog. Heeren Staten Ge- nerael fal veriöecken, dat de veelvuldige en dm-e- lijcks over al in defe Provinciën toenemende profa- natien des Sabbaths, door nieuwe en fcherpe Placa- ten mogen werden geween en voorgekomen. By occafie van de ordre op het weeren van de profanatien des Sabbaths, is overwogen de queitie van de nootfaeckelijckhey t der onderhoudinge van den dagh des Heeren, die men in de Kercken van Zeelandt begonde te ventileren, en zijn de Heeren Profeflbren veribcht, in 't bylbnder met de Broe- deren van Zeelandt over de queftie een vriendelijc- ke conferentie aen te ftellen, en met eenen te difpi- cieren, of niet eenige feeckere generale regulen met ghemene toeftemminge fouden konnen begrepen en geftelt werden : Binnen wekkers limitcn beyde de parthyen in 't verhandelen van defe queftie, ilch foo lange fouden houden, tot dat in't naefte Na- tionale Synode, over defe queftie nader onderfoeck foude werden gedaen. Is goedtgevonden de fiecke van de heymelijckc Kercken, in de deelen van Nederlandt onder den Spaignaert onder 't Kruys fuchtende , aen haer> Hoogh Mo. de Staten Generael ernftigh te recom- manderen ; of het gebeurde dat'cr noch t'eenigen tyde van verlenginge van denTreves of conditie van Vrede wierde gehandelt. Fff                            De

VIII. τ PmfeiToribus S.S. Theologie interdicatur V oDonerefcntenrias, repugnantes recept* iw^f^joatinae; nequeiis permittatur proble- in£c Soulos contra receptam doarinani terne- nijtice icru^. fè movere. I X. α „onfitconfultum, ut ProfeiTores Theologe .Rentes CoUcgioram Theologicorum in Sy- 'f ompareant> ibidemque de doctrma iua ra- I aoaem icddant, & Synodi judicio fubjiciantur.

X. iTr Alumni Ecclefiarum credro cxaminentur, I „„iinCollcgiis, turn alibi habitanter ; idqueprae- liintibus Synodi Deputatis. Quod ad Scholas Triviales attinet,rogandos eiTc lllluftrcsacpiaepotences D.D.Ordines Generales, |u[ cx con|i io virorum eruditorum , quibus ratio inftiüuendaejuventutis optimè fit perfpecÏa , gene- : n|is niiredam Conilitutio Scholaftica concipi & ibbilircpoffit, per quam defeftus, quipailimin Scholisrcperiuntur, emendentur, & quoad ejus i:n poteft paritas in inftitutionejuventutis, maxi- t· in prseceptis Grammatica;, Diale&ica;, & Rhe- Ithoncïobftrvetur.

4,. Matrimonia contra&a cum excommuniatis & illis, qui a Reformata Ecclefu omnino funt alie- |ü, nonconvenire,utfolemnibenedicl:ione inEc- idcius Reformatie publicè inaugurentur. \ f. RogandoseiTellluftresacPrcepotentesD. D. OrdinesGenerales, utnovis Conftitutionibus & Kgidioribus interdictis multiplices illae atque inva- Jckcntes, quotidie, atque ubique in hiice Provin- cüsprofanationes Sabbatlii tollantur acprsecavean- tur. I Occafione Conftitutionis de profinationibus Sabbathiabolendis, difceptata fuit QuKftio de ne- ceihtatcobfervationis diëiDominici, qua; in Ze- jandicis Ecclefiis ventilari caepit : rogatique «cruntClariffimi D. D. Profeflbres, utcumfra- fribus Zelandisfupcr hac queftione amicam priva- pto inftituant collationem ,ac iimul difpiciant, an pn reguk qimkm generales communi confënfu concipi & conftitui poflint, intra quarum limitcs graque_pars in traftatione hujus quatftonis, donec • proxima Synodo Nationali de hac quseftione rmusc°gnofcatur,fefccontineat.

Statutumfuitcaufam Ecclefiarum ClandefL

ma-

^mpartibusBelgii, Hifpanofubditis, fub us Γ mu,nt,I^uftribus ac Prajpotentibus Ordini- "-'quand η ■ kn° είΓε c°mmendandam, fi fortè ^«u^XProK>giCi0nei aUtdepa"

-ocr page 463-

Pkcaten. z.Boecki a.Tit.

,%6

Deió^Seiïie. Des [elven daeghs na, den middag

Seiïïone Centefima LXIV- Eodem diepofi meridiem. REgube de obfcrvatione Sabbathi, feu diei Do- minici, a D. D. Profeflbribus, cum fratrum Zelendorumconfcnili, conceptae, pradeclaïj atque approbatie fuerunt hx fequences.

DE regelen aengaende de onderhouding Af>n SikTvit-1-i . rvfff» Λη2η dCS Hp         °, ^3

den Sabbath, ofte dagh des Heercn V

H

ProfeiToren, met toeftemminr,!..' )''

toeftemminehe'v Broederen van Zeelandt ontworpen, zijnvo ν lefenendegheapprobcert, ende zijn defen^ > gende.

I. In het vierde Gebodt der GoddelijckeW yet Cercmoniaels en yetMoraels. I I. Ceremoniael is gheweeft de rufte van denfewf den dagh nae de fcheppinge, ende de ftreme orè houdinge van den felven dagh, het Joodtfche m byfonder opgeleyt. III. Morael, dat een feeckeren en gefetten daee Godts-dienft zy tocge-eygent, en daer toe lood rufte als tot den Godts-dienft en heyligeoverdcrt kinge des felfs van noode is. I V. Den Sabbath der Joden afgefchaft zijnde, mg den dagh des Heeren vande Crifteneniokmneliid geheylight werden. V. Defen dagh is t'zedert de tyden der Apoftelaa de eerfte Catholijcke Kercke altijdt ondetfo den. VI. De felve dagh moet alfoo den Godts-dienftfö· ge-eygent worden, dat men op den felven rullere

In Quarto legis divinae praeeepto aliquid eft Ce- remoniale, aliquid morale. II. Ceremoniale fuit quies diei feptimi a creatione, Sc rigida ejufdem diei obfervatio populo Judaico peculiariter prarfcripta. I I I. Morale vero quod certus & ftatus dies cultui DEI fit deftinatus, ac tanta quies, quanta ad DEI cultum fanftamque illius meditationem eft necefla- ria. I V. Abrogato Sabbathó Judeorum , dies Domini- cus a Chriftianis eft folemniter fan&ificandus.

Hic dies inde ab Apoftolis in prifca Catholica femper Rut obfervaïus. V I. Idem dies fic cultui divino eft confecrandus, ut in eo ceifetur ab omnibus operibus fervilibus, ex·

ceptisiis, quse fuut Charitatis & praiièntis neceffi- alle flaefachtige wercken, uytgenomendiedeüti·

tatis, & ab hujufmodi recreatiombus, quae DEI cultum impediunt.

de, en tegenwoordige nootfaeckelijddieyt vereyi fchen, midtigaders van alle foodanigetecteaoa die den Godts-dienft verhinderen. Is beflooten, dat alle Bedienaren des Goè lijeken Woordts, tot betuyginghe van hare m een-ftemminge in de rechtfmnige Leere moete onderteeckenen de Belydenis en Catcchilmiisd» Kercken, midtfgaders de ( Canones) Arno» of verklaringen defes Synodi j en om in defeoi»' teeckeninge ibmmiger verkeerde uytvluchtcnwct te komen, fal voor de felve onderteeckeninghf ftelt worden dit Formulier, 't welck voorga engeapprobeertis. \T7Yondergefchreven Bedienaren des G(* ' * lijeken Woordt s,refor terende onder det · fevan N.N. verklarenoprechtclijckenifl^ confeientie voor den Heere» metdefeonlc°n g teeckeninge, dat wy van herten gevoelen eJ g ven, dat alle de Articulen en ftucken döeM? g in de Belydenis en Catechiftnus der Geiö0^ de Nederlandtfche Kercken begrepen > nU^ ders de verklaringe over eenige poinften ad feyde Leere in de Nationale Synodus pSL, tot Dordrecht gedaen, in alles met Godts over-een-komen : Beloven derhalven dtf 7^ voorfeyde Leere neerftelijck lullen leeren > ^ trouwelijck voorftaen, iönder yet ^^Mi Leere, 'tzyopentlijckofheymeïijck) J^J of indircftelijck te lecren, ofte fchry ven. | oock, dat wy niet alleen alle dwalingen W^p Leere ftrydende, cn.de met namen oq& φ

Statutumfuit, ad ceftandum in Orthodoxa do- ftrina confenfum, omnes & fingulos verbi divini Miniftrosdeberefubfcribere Confeffioni & Cate- chifo harum Ecdefiarum &Canonibus ièuDecla- rationibus hujus Synodi : Atque ut perverfa non nullorum effugia in hac fubfcriptione prsecavean- tur, utfubfcriptioni ha:c pmuitcatur fonnula,quiE proele&a tuit atque approbata.

TOOsinfrafcriptiMiniftri verbi divini fortitiiub -*-^ ClailèN. delaramus fincerè & bonacumcon- fcientia, coram DEOrhac noftra fubfignatione,nos corde fencire ac credere,omnes Articulos & iïngula capita dottrince,in hacConfelïïone ScCatechefi Re- formatarum EcclefiarumBelgicariim comprehenfe, Scfimul etiam Declarationem nonnullorum ejuf- dem doftrinoe Articulorum in Synodo Narionali Anno millefimo fexcentefimo 6e decimononoDor- drechti fa&am, per omnia Verbo DEI confentire. Qua propter promittimus nos hanc eandem doclrri- nam diligenter eflê tradituros j Sc fideliter propug- naturos : neque quidquam adverfus illam doctri- nam publicè aut privatim, directe aut indirecte doeturos efle aut fcripturos : uti quoque nos non tantum omnes errores huic do£trinai contra- rios, ac nominatim etiam illos, qui inpraedicta Synodo iuntcondemnati, rejicere, ièd etiam eof-

-ocr page 464-

van den Waren Godts-dienft. 4.17 voorfeyde Syiiodus zijn veroordeelt, verwerpen, maer dat wy oock genegen zijn, de felve te weder- leggen, tegen re fpreecken, en allen arbeyt aen te wenden, om de felve iiyt de Kercke te weeren. Ende indien hetibudc mogen ghebcuren, dat wy na deièn eenigh bedencken of ander gevoelen tegen defe Leere kregen, beloven wy dat wy 't felve noch opentlijck noch heymolijck fullen voordellen, ke- ren of verdedigen met predicken of ichry ven: Dat wy 't felve alvoören den Kercken-raedt, Clailïs en Synodus fullen openbaren, om daer ge-examincert te werden j bereydt zijnde t'allertijdt ons het oor- deel des Kercken-racdts, Clailis of Synodi gewil- lighlijck te onderwerpen; op poene dat wy hier te- gen doende, metderdact (φβ/affo) van onfe dienilen gefuipendcert fullen zijn. En indien de Kercken-racdt, Clailis of Synodus t'ccniger tijde om gewichtige redenen van nadencken, om te be- houden de cenigheyt cnde fuyverheyt der Leere, goetvondt van ons te cyilchen naerder vcrklaringe van ons gevoelen over eenigen Arricul deler bc)v- denis, des Catechiimi, of vcrklaringe des Synodi Nationalis ; iöo beloven wy oock midts delen, dat wy t'aller tijdt daer toe fullen willigh endc bereydt zijn, op poene als boven ; Behoudens nochtans het recht van appel, inghevalle wy miilchien door fententie des Kercken-raedts, des Clailis of Synodi meenden befwaert te zijn > ghcduyrendc wekken tijdt van appel, wy ons met de uytlpraeck cnde het oordeel des Provincialen Synodi fullen te vreden houden. Is oock beiloten dat alle Rectoren ende School- meesters de Bel ydenis, de Catechifmus, ende de Verklaringen defes Synodi , tot betuyginge van hare over-een-ftemminghe in de Gereformeerde Leere, onder dit Formulier lullen ondertcecko nen. W/Y ondergefchreven Rectoren endc School- ^* meeftersvan N.N. verklarenoprechtclijck in goeder conicientie voor den Heere, met defe onfe onderteeckeningh, dat wy van herten gevoe- len ende ghcloven, dat alle Articulen enStucken der Leere in dele Belydenis ende Catechifmus der Gereformeerde Nedcrlandtfche Kcrckcn begre- pen, midtigadersdeverklaringe overeenige Arti- culen der voorlèyde Leere, in de Nationale Syno- dus tot Dordrecht Anno i<5ipgedaen, in alles met Godts Woordt over-een-komen : Beloven der- halven dat wy de voorfeyde Leere ghctrouvvelijck lullen voorftaen, ende dejeught na eyfch van ons beroep, en haer begrijp, neerilelijck mfcherpen; op poene dat wy hier tegen doende, van onièn School-dienft lullen afgeiet werden. De Kercken fullen indachtigh zijn , als de Pre- dikanten by de onderteeckeninge van 't boven- üaende Formulier beloven, t'aller tijdt bereydt te fullen zij η, om haer gevoelen van de Leer-ilucken des Geloofs, op 't verfoeck der Broederen, breder te verklaren, dat fulcks niet foo te veritaen zy, als offe daer toe altijdt, opeenyegelijcks believen ge- houden fullen zijn ( opdat rechtfinnige Leeraers niet te vergeefs verdacht werden gemaeckt) maer daneerftalife rechtveerdige redenen van naedenc- ken gegeven fullen hebben, waer van het oordeel fal ftaen aen de Kerckelijcke Vergaderinge. Fff 2                       De

Van de Reformatie, en herftellinge llprefurare, eifdem nos opponere, arque aem dareoperam, ut ab Ecclefiis arceantur, °Π1Π(Γγ ropofl-hac fortè eveniat, nos adverfus Oüod Ur.rin3niauc coniiderationem aut Scntcnri- bail5 Ajnfovere, pr01Mtinius ctmn nosear>- 'Tn nïpubli^nee privat»propofituros, doftu- ,rMenfüros, five concionibus five fenpris: r5nï candcmpnüsPresbyterio, Claffi, & Sy- lonnnufetotaros, ut ibidem examinetur; pa- Z em ernosjudicioPresbyterii, Claffisaut Sy- nH fubiicere volend animo, fub pcena, ücon- n0lnv\nobisfiar, ut ipfofafto a müneribus no- ϊί fufpendamur. Sin autem Presbyterium, Claf- r autbynodusaliquando propter graves fufpi- num caufas,ad conièrvandam doctrine unitatem [ fmccritatc'm, poftularevolueritanobis, urfen- \ Lumeoftramfuper Articulo aliquo hujus Con- I feflionis, Catechiimi, aut Declarationum Syno- ücarum, latius exponamusj promittimus etiam Ι j-mu| ( nosomni tempore ad prxftandam hancde- I clarationempromptosparatoiqueforè, iubeadem, [ouxfupradiftafuit, pcena ; fervato tarnen nobis Ijiirc appellationis, ii fortè fententia Presbyterii, I Clailb, aut Synodi gravatos nos exiftimaverimus: iquaappellationedurante, nos fententia: &confti- I jutioniSynodi Provincialisacquieicemus.

Statuium qiioque fuk ut Re&ores Scholarum |& LudimagiftriomnesConfeilioni, Catechefi, & ■Jcciararionibus hifce Synodicis ad teftandum quo- Ique in Rcformata do£trina coniènfiim, iiibfcribant péhac formula.

fKTOs infrafcripti Rcctores Scholarum & Ludi- Γ λ magiftri fub Claflè N. declaramus fincerèibona gum conidentia, coram Domino, hac noftra fub- ■gnatione, nos corde fentire & credcre omnes ^rciculos & fingula capita doftrince, qua: in hac jContdlionc & Catechefi Reformatarum Ecclefia- BumBclgicarumcontinetur, fimulque etiam De- |lrationcmnonnullorum ejufdem dodtrina* Articu- §™, faftam Dordrcchti in Synodo Nationali, •Jnno miilcfimo fexcentefimo & decimo nono, in ■omniDiis cum verbo D EI confentire. Qua propter gomittimus nos praediftam doftrinam fideliter ï" 3pu^naturos, & juventuti, fecundum voca- |:nis no,trf munus, acque illius capacitatem, dili- W «r mculcaturos, fub pcena, fi contrarium a no- 1■■'»» utamunere nuftro Scholaftico removea-

Lrt iw irCmnt Ecclci^> cum Paftores aromit- KratoTf nprionem Formula: fuperioris , fe fem«iK,mpCr fore ad fcntcntiam fuam de fidei aam, η petl.tionem fratrum latiüs expo-

P

" orthnZ ° femPer faccrc teneantur (ne difto- «••"SiS^^P^ reddantur) fed turn > wnjuiias dcderint fufpicionum caufas, de P es conventus Ecclefiafticos judicium

-ocr page 465-

Placateri; ï.Boeck» z.Tit. De 165 Seflie, Den 18 Mey, des Saturdashs votrJ ■ 1 I t                                                "t'U middagh.

4*8

Seflione Centefi XVIII. M^ , die Sdtur

TS voorgelefen en ge^xamineert de Nederd -■-overfettinge van de verklaringe des Synodi U^ den eerften Articul.                                  \ °ït; De 166 Seflie. Desfehen daeghs na de middaé TS men voort-gegaen in het voorleferi en examin- eren van de Nederduytfche overfettinge der (C nones~) Articulen des Synodi j over denee/ Articul. De 167 Seflie Oen 20 Mey, des Maendaghs naer fa middagh. TS voorgelefen en ge-examineert deNedetduya •^overfettinge van de (Canones) Articulen) m den tweeden Articul. De 168 Seflie. DentiMejj des Dijnfdaghs merk middagh. TS voorgelefen en ge-examineert de Nederdura -■-overfettinghe van de (Canones) ArticuWès Synodi, over den derden, vierden end? vijfc Articulen. Alfoo de Provincie van Utrecht niet vootfc was van bequame Predikanten} is de Synodusvc· focht om eenige uyt het midden vanliaer tcdefc- teren, die in het naeftkomende Provinciale SjÉ dus de Kercken van Utrecht, met raedt en m mogen affiiteren. Op welck veriöeck totdefcu» gedeputeert zij η Eilhardus Menhius, Sebaftrf Dammannus > Johannes Dibbetius, JacobusT* landius 5 Godefridus Udemannus} en Johans» Bogermannus. De 169 Seflie. Den ιτ Mey, des ïVoonfdaghs'moor ^ middasb. o ALfo Everhardus Vofculius en Johannej*jj*

PR £le£h fuit atque examinata tranilatio Belgica Declarationis Synodicas de primo Articulo. Seflione Centefima Lxvi. Eodem die poft meridiem. PErreftum fuit in praleftione atque examine verfionis Belgica: Canonum Synodicorum de primo Are icülo. Seflione Centefima lxvii. XX.   May, die Luna poft meridiem. PR£ele£la atque examinata fuit tranilatio Belgica, Canonum Synodicorum de fecundo Articulo. Seflione Centefima L χ ν 111, XXI. May, die Uartis poft meridiem. PRsclc&a atque examinata fuit verfio Belgica Ca- nonum Synodicorum de Articulis tertio,quartOj & quinto. Quandoqüidem Provinciae Ultrajeftinae de ido- neis Paftoribus nondum erat profpeftum, rogata fuit Synodus, ut nonnullos ex hoc conventu depu- tare velit, qui in proxima Synodo Provinciali Ec- clefiarum Ultrajectenfium, confilió & opera illas juvare poflint. Ad quam petitionem huic rei de- putati funt Eilhardus Mênhius} Sebaftianus Dam- mannus , Johannes Dibbetius , Jacobus Triglan- dius, Godefridus Udemanuus, öcjohannes Boger- mannus.

Seflione Centefima L χ ι x. XXII. May, die Uermrii ante meridiem. QUia Euerhardus Vofculius, £c Joannes Schot- , lerus, Paftores Ecclefiie Campenfis,coram hac Synodo accuiati, & aliquotics citati, non compa- rebant ( ob quam contumaciam a munere do- cendiantehacfufpenfifuerunt ) ilatutum fuit cau- lam illorum ex fcriptis, huic Synodo traditis 5 eiïe examinandam : Lecüfque hunc in finem accufa- tionum capitibus, eorumque probationibus praeci- puis, judicatum fuit, ipfos a munere docendi om- nino eiïè removendos ·, atque hanc fententiam Ampliflimo Magiftratui Campenfi, atque etiam Ecclefiacöc Chili Campcnü fignificandam > rogan- dumque eiïe Magiftratum 3 curam uti velit gerere j ut in eorum locum quam primüm alii idonei, atque orthodoxi Paftores, legitimè fubftituantur, & loco piKleftionum , qux in templo iiunt, conciones public» iterum in omnibus templis inftituanrur.

-^Merus, Predikanten toe Campen,voordcIc^ nodus befchuldight, ende ettelijcke m«en 8 teert zijnde, niet verfchenen en waren(°^'ji. hardneckigheydt fy voor defen al van het l*ZJ ampt »jn gefufpendeert geweeft ) is fflVJ, n,g den hare fake te onderibecken uyt de Schntt defe Synodus overgelevert. En toedien ejn »tf lefenzijnde, deftuckenvan beichuldiging^ der fel ver voornaemfte bewyfen*, is^°° ^ datfe geheel en al iullen gedeporteert ^r Ljf dat men dit oordeel de Achtbare Ma#*w#Kj gaders de Kercke en ClaiTe van Carapev*^ maecken; ende de Magiftraet ^°ecf ^ ghelievcn te beforgen, dat in hare plaeüc„c0f eerften andere bequame en rechtfwn?ge * φ ten wettelijck mogen werden gefubftitne

!

-ocr page 466-

de Keformatien en herftellinge vandc η Waren Godts-dienft. 42 9 in plaets van de voorlefmgen die in de Kereke ghe- fchieden, wederom publijcke Predikanten aenghe- ftck. De 170 Seifie. Des fiehen daeghs na de middagh.

van

Sel

«n^ftaatqueexaminatafuit tranilatio Belgica X prafationis&Conclufionis Canonum Synodi- Etquiain hifce tranflationibus quidam ■ie dcfiderari videbantur, rogati fuerunt D. lacobusRolandus, & D. Antonius Walams, ut omneshafce Canonum tranÜationes Belgicas pau- ju accuratiüsrecognofcant.

TS voorgelefen en ge-cxamineert de Ncderduytfe Aoverfettinge van de Voor-reden, en het Befluyc van de (Canones) Articulen des Synodi. En de- wijl in defe ovcrièttinge noch eenige dingen iche- nen te ontbreecken, zijn Jacobus Rolandus, en Antonius Waliéus verfocht, om alle de ghcmcltc Nederduytfche overfettingen van die ( Canones ) Articulen, wat naeuwer te overiicn. De 171 Seifie. Den Z3' Adeyy des~D onder daghs voor de middagh. 1P\E verbeterde Franfche en Nederduytfche edi- -*-^tien van de Belydenis der Nederlandtichc Kercken zijn voorgelefen: De Nederduytlche van D. Godefridus "Udemannus, endc de Franfche door D. Daniel Colonius, en is doorgaens reden van de verbeteringh aengewefen. De 172, SeiTie. Des fiehen daeghs na de middagh. TS men voortgegaen in 't voorleien van de gemelte -"•verbeteringe, en hetiêlve ten eynde ghebracht zijnde, zijnfealle en een yegelijck vcribcht, in- dieniè meenden, dat in defe verbeteringh yets acn- merckelijck overgeilagen was, datfe het iclve wil- den aenwyfen. D. Prazfes heeft te kennen gege- ven, dat de Theologanten van Geneven hem in handen hadden ghelaten, eenighe notulen op onic Belydenis, waer op ghelet is. Dat oock by hem gelaten waren twee {Monitoria) Vermacn-fchrif- ten, 'teenevan de Theologanten uyt den PaltZi 't ander van de Theologanten van Hellen, die oock voorgelefen zijn. By welcke occafic gevraeght is, of niet geraden was, in den twee entwintighften Articul onfer Belydenis; in plaets van defe woor- den , en foo -veelfijn allerheylighfle wereken die hy voor ons ghedaen heeft, te itcllen , het generale woordt, gehoorfaemheyt Chrifii ·, maer alibo deiè veranderinge wierdt tegen-gheiproocken, en den tijdt verlopen was, is dit uy tgeftelt tot 's anderen- daeghs, en zijn de Broederen veriöcht, collegialiter te willen antwoorden. De 173 Seifie. Dm 24 M. ey , des [elven daeghs naer de middagh. TSmet eenparige Hemmen van alle deCollegien -■-gedecreteert by de Sententie, inde Nederlandtfö en Franfc Belydenis uytgcdruckt, gehcelijck te bl)'- ven ·, en dat het geenfints gheraden is eenige veran- deringe in de woorden van de gemelte Belydenis te doen, waer toe van veelen gewichtige redenen zijn bygebracht. Is nochtans op fommiger verfoeck, goedtgevonden, in den felven Articul by de woor- den voor ons, tot naerder verklaringe by te voegen defe woorden, ertde in onfeplaetfe. Na

Seiiionftentefima LXXL XXIII. M.AJ 1 die fevis ante meridiem. T? Ditiones Gallicx & Belgica: Confeflionis Ec- •L-'clcliarum Belgicarum recognitie, fuerunt ρπε- Mx : Belgica a D. Godefrido Udemanno:5c Gal- lica a D, Daniele Colonio: fuitque paffim ratio re- fcognitionisoftenfa. Scffionc Centefima LXXIL Eodem die poft meridiem. i/^Üntimuta fuit prade&io ejufdem recognitio- f^nisjcaqueobfoluta, rogati fuerunt finguli, ut fi |qu;J in hacrecognitione omiiïum exiihment,- ad iqiijJlifatfendendum, id iplum indicare velint. Φ. I'rxlcs monuir libi reliftas cflè qüafdam notulas phcologorumGenevenfiumadConfeiÏÏonem no- ■tam, munim ratio habita fuit. Reli£ta etiam ibi c(Te duo monitoria, unum Theologorum Pala- pnomm, altcram Theologorum Haffiacorum, qua: bum pralcfta fuerunt. Qua oclafione quantum ni::, annonconfultumeflcc, in GonfefKonis no- iH'Articulo XXII. locoifcorumverbirum & & (and tfimaejus opera, qua pro nobisfecit, re- joncrevoeemgcneralemobedientiaCHRIS TL öi-claimnuicmiuationi contradiceretur, & jam Ji.ipiisclapfümeflèt, res dilata fuit incraftinmn, f roKm tratr« ut collegialiter refponderent.

I SdTionc Centefima LXXII1. wfYJi/ -May, die V ener is ante meridiem. ΪΑίωπΓ/ί confentientibus omnium Cólle- Iclica&r π asüSj infcntentia, Confeflionc \Z, neoD naCXpreira' ommnö eifc perfiften- ïs Confrï;C modo confu!tum» ut ulla in ver- niW0niSpr:Edlfemutatiofiat : quam in d quorum ratl0nes a mukls Produaa: fuerunt. '^codemTtairen Poftulationem vifum fuit mm^v°cz$nofiroqueloco.

-ocr page 467-

Boeck. 2. Tit. Na dat daer na de andere oock haer aenm

^jo                        Pkcaten. ζ. Poftquam deinde reliqu'i fiias quoque obferva- tiones protuliiTent , casque omnes examinata: ef-

gen

hadden inghebracht, ende defelve Μ**

ge-examineert, en noch eenige dingen met ρ ^ toeftemminge verandert, zijn de Exemplaf mc? verbetert, beydc in de Nederduytfche en KrTf f' Talen gheapprobeert ·, en is verklaert alleen ί Exemplaren in 't volgende voor Authentii houden, ende de felve met den aldereerften eu!l' doen drucken en uytgeven.                       ric%

fent , nonnullis ad huc communi confenfu mutatis, exemplar utrumque ita correftum inutrique Lin- gua, Belgica, öcGallica, approbatum fuit : de- claratumque ha2c fola exemplaria in pofteruni pro authenticis eiTe habenda ·, eumque in finem quam primum typis accurate eflè defciibenda & vulgan- da. Seffionc Centefima Lxxiv. "Bodem die poft meridiem. PRxle&a atpue approbata fuerunt A&a priece- dentium aliquot feflionum, ufque ad hanc prae- fentcm. Deputati diverfarum Synodorum mo- nuerunt, reftare adhuc nonnulla Ecclefiarum iiic- rum gravamina, de quibus optarent ut in hac Sy- nodo etiam decreta fieri poillnt : Sed quia tempus non permittebat, ut de illis omnibus nunc agi pof- iit, ftatutumfiütillaadproximam Synodum Na- tionalem eflè refervanda : utque Ecclefiis conftet deputatos officio fuo fatis fecifle, id ipfum in Aftis eflèannotandum.

De 174. SeiTie. Oesfehen daegb nademiddagh, *Ύ ij η voorgelefen ende geapprobeert de hind& *-* gen van eenige voorgaende S|fiien,totdcfc!C. genwGordige toe. De Gedeputeerden van verfcheyde Synoden lub- ben te kennen gegeven, dat'ernoch eenige Gw* mina van hare Kercken refteerden, waer over l? wel wenfehten, dat in defe Synodus befluytmochï werden gemaeckt ·, maer alioo den tijdtniettocüs van die alle nu te handelen, is verftaen datmené felve tot het naefte Nationale Synodus fal over- houden. En op dat de Kercken verfeeckert mei ten zijn, dat de Gedeputeerden haer debvoirÜ den gedaen, 't felve in de A£te aenteeckenen, Alfoo de Predikanten van Hoorn, die van cc Sententie des Noordt-Hollandtfche Synodi, % defe Synodus hadden geappelleert, ende oock k Gedeputeerden des Noord-HollandtichenSynce gefeytwierde aengekomen te zijn, is overweg of hare faeck in de Synodus felfs, of door mm Gedeputeerden onderfoeht foude werden. £ni goedtgevonden eenige uyt defe Synodus te depure- ren,om beyde de parthyen in 't byfondet terAoores, van de faecke kennifie te nemen, en acn de Syna- d us rapport te doen. En is defen laft opgeleyarö. DocTror Johannes Polyander, D. Doftor Gm mus Stephani, D. Balthafar Lydius, D.Gofe dus Udemannus, en D. Cornelius Hilkmus. De 175 SeiTie. Oen 25 Mej, des Saturdaghs vooï k middagh. IS voorghelefen de verklaringe van JohaflMi»' noldi Rodingenius, Predikant tot B°jTC in hy betuyghde, om redenen aen D. ^ΨίΧ nen gegeven, fijn appel te laten varen. r^3 heeft ingebracht, dat Johannes Valefius>*reg! tot Hoorn, tijdt hadde verfocht om by gj ' te overwegen, ofhy fijn appel wildt^r wg Ifaacus Welfingius, Predikant tot Hoorn? , fchenen voor de Synodus, om.fijnappeJje ^ gen, en de heeft verfocht, dat met den 3'^οΠ$, van fijn faeck kenniflè mocht wordenΨ^άβ Zijn oock verfchenen den eerwaerdigen v_ ^ Plancius, Predikant tot Amfterdamj eI1^^ mannus Gerardi, Predikant tot Enck"^ V^ deputeerden des Noordt-Hollandtfcn ^|J| kennen gevende, datfe aenghekornen^ ,$. fchenen waren, om van wegen de ^0^^ landfche Synodus alhier reeckenfchap te ig^ de Sententie des felven Synodi, teghen ^

Quia Paftores Hornanï, qui ad hanc Synodum aSententiaSynodi Noort-Hollandica: appellave- rant, &c Deputati etiam Synodi Noort-Hollandicae adveniffe dicebantur, deliberatum fuic, an caufa ipiorum in ipfa Synodo, an vero per Deputatos quofdam effet cognofcenda : Statutumquefuitde- putandos eiïe nonnullos ex hac Synodo,qui utram- que partem privatim audiant, de caufa cognoicanr, & ad Synodum referant ; fuirque hoc negotium impofuum D DoftoriJoanniPoli<ndro,D. Docto- riGuilhelmo Stephani, D. Balthafari Lydio, D. Godefrido Udemanno, & D Cornelio Hillenio.

Seflione Centefima Lxxv. XXV.May, dieSatumi crntemeridiem,. "DRazlecla fuit declaratio Johannis Arnoldi Ro- ·*■ dingeni Paftoris Hornani, qua teftabatur iè propter rationes, D. Prsefidiindicatas, ab appel- latione fua defiftere. D. Prasfes etiam monuit Jo- annem Valefium Paftorem Hornanum petiiflè tempus fecum deliberandi, an vclit appellario- nem fuam perfequt. Ifaacus Welfingius Paftor Hornanus comparuit coram Synodo ut appel- lationem perfequeretur -, petiitque uc de caufa iiia quam primum cognofci poflir. Compa- ruerunt etiam Revercndi viri D. Petrus Plan- cius , Paftor Ecclefioe Amilelodamienfis, & D. Hcrmanus Gcrardi, Paftor Eccleiia: Enchufana:, Deputati Synodi Noord-Hollandicae, qui declara- bant ea de cauia iè huc adveniflè atque hic compa- ruiflè, ut nomine Synodi Noord-Hollandica; ra- tionem hie reddant fententia! ab eadem Synodo contra Paftores Hornanos lata: , petebantque ut caufa h£c quam primum agcretur. Moniti fuerunt

-ocr page 468-

ï

van

de Reformatie en herfteliingë van den Waren Godts-dienft. 4 3

, hanc caufam deputati, ut examen hujus

kanten van Hoorn uytgefproocken, en veribchtcn dat die faeck met den eeriten mochte verhandelt werden. De Broederen daer toe gedeputecrt,zijn vermaent, het enderioeck van dele iaecke terftont in de Vertreck-Kamer by de handt te nemen, ende is haer met gemeen advis bygevoeght D. Herman- nus Faukelius Afiêiïör. Is voorghdefen en geapprobeert het Formulier,

Fïaf*?ftieiö in loco feceflus aggrediantur, fuic- ö^,ilfmmuniconiilio Adjundus D. Herman- ÏFaSmsAileilbr.

Formulafecundum quaniProfeuores S Theolo- Reeentes, & Sub-Regentes Collegiorum fh' Lfcorum Confeflioni, Catechiimo, & De- hnrioni Synodicae fubfcribere debent, pradecta Srqueapprobatainhuncmodum. xjOs infrafcripti ProfeiTores S. Theologiae in IN AcademiaN. feu in illuftri Schola N. leu nos Rceens& Sub-Regens CollegiiTheologici N. de- claramusfincerè & bona cum confcientia, coram Dl·'O hacnoftrafubfignatione, noscordefentire accredere omncs Articulos, & fingula capita do- ftnni in hac Confelïïone & Catechefi Reformata- rumEcdcfiarinnBelgicarunicomprehenfe, & fi- jnu! ctiam Declarationem noniiullorum ejufdem düftrinsArciculorum in Synodo Nationah Anno ïllefimo, téxcentefimo & decimo nono Dor- •chtifaftam, per omnia verbo DEI confentire. iQiii propter promittimus nos hanc eandem do- Ktrmamdiligentereiïêtradituros, 6c fideliter pro- Irugnacuros : neque quidquam adverlus illam do- Etrinam, publicè aut privatim, direttè aut indire- feèdofturoseile aut fcripturos .· uti quoque nos pon tantum omncs erroresj huic do&xina: contra- f'os, κ nominatim etiam illos, qui in pratdifta ynodofuntcondemnati,rcjicerei ièd etiam eo£ Bern veile refutare, eifdem nos opponere, atque ftmncm dare operam, ut ab Ecclefüs arceantur. Qi'dJ li vcro pofthac fortè eveniat nos adveriüs Jjancdo&rinam aut confiderationem autfententia pvcrCm fovere, promittimus etiam nos êandem ■cc pvdicè ncc privatim propofituros,docl:urqs,aut oticniiiros, five concionibus,five fcriptisfed nos ea-

na

_ de welcke de Profelïören der H. Theologie, de Regenten en Onder-Regenten der Theologifche Collegien, de Belydenis, de Catcchifmus, ende verklaringe des Synodi moeten ondertceckenen , aldus luydende, \ 1 7Y ondergefchreve Profeflbren der H. Theo- ' * logie in de Academie tot N. of wy Regent en Onder-Regent van het Theologiiche Collegie van N. verklaren oprechtelijck en in goede con- ièientie voor Godc, met deic oniè ondcitceckenin- ge» dat wy van herten ghevoelen ende ghcloven , dat alle de Articulen en Stucken der Leere, in deiè EËlydenisen Catichifmus der Gereformeerde Nc- derlandtfche Kercken begrepen , midtigaders de Verklaringhe over eenighe Articulen der felvcr Leere in de Nationale Synodus indenjare 1619 tot Dordrecht gedaen > in alles met Godts Woordt over-een-komen, Beloven derhalven datwy de voorfeydeLeere neerilelijck fullenLeeren, en ge- trouwelijck voorftaen; ibndcr yet tegen de feh^c Leere, opentlijck of heymclijck, dircitelijck of indireftelyck teiullen Leeren of Ichryven: Gclijck oock dat wy niet alleen alle de dwalingen daer te- gen ftrydende, ende met namen oock die in de voorieyde Synodus zijn veroordeelt, verwerpen, maer dat wy oock genegen zijn, de felvc te weder- leggen , tegen te ipreeclcen, en allen arbeyt aen re wenden, om de felve uyt de Kcrcke te weeren. Doch foo het naderhandt mogclijck mochte ghe- beuren, dat wy tegen deiè Leere, of vericheydenc coniideratien of gevoelen mochten 'hebben, belo- ven wy dat wy 't ielve noch opentlijck noch heymc- lijck lullen voorllellen, leeren of verdedigen, het zy met predicatien , het zymet Ichryven·, maer dat wy 't ielve alvooren, ende met ordre de Provinciale Synodus, daer onder wy behooren , of der fel ver Gedeputeerden, ten vollen openbaren , op dat fulck ghevoelen in.de voorlèyde Synodus volko- mentlijck ge-examineert werden; bereydt zijnde ons felven het oordeel des Synodi voornoemt, ten aller tijde gewillighlijck te onderwerpen 5 op pcene datwy hier tegen doende, van de Synodus gecen- tentieeertfullen werden. Ende indien de Synodus t'eeniger tijdt om gewichtige redenen van nadene- ken, om de eenighcyt en iiiyverheyt der Leere te behouden, foude mogen goetvinden ons te vorde- ren tot naerdcr verklarirjge van ons gevoelen over eenigen Articul der voorfeyde belydenis , Cate- chiimus, of verklaringe des Synodi; ίοο beloven wy oockmidtsdefen, dat wy daer toe t'aller tijdt willigh ende bereydt fullen zijn, op poene als bo- ven ·, Behoudens nochtans hec recht van appel, inghevalle wy door de fententie des Synodi meen- den befwaert te zijn* gheduyrende wekken tijde van appel, wy ons met het beiluy t ende uytφraeck des Provincialen Synodi fullen te vreden houden. Is goedtghevonden dat de Krancke-befoeckers op gel ijeke wyfe, de Belydenifle, Catcchifmus en Ver»

d -fa

'" pnus atque ordine Synodo Provinciali,fub qua

''umus, plenè manifeftaturos j aut ejufdem Jtatis, ut fententia illa in predicfa Synodo

"11C <

sex^minari queat: parati nos judicio pradiclie iï'iodi fcmper, ac volenti animo, mbjicere, fub

P

- , - ^"LidiiuuianoD itaecniuri notemur. Sin autcm Synodus aliquan*

jroptergraves fufpicionum caufas, ad

conièr- , a no-

6

E5? C !?luerit) ut fententiam noftram fuper Z}\?C°nfcffionis, Catechifmi, aut De- -clatcm5 ynodlc* latius expoiiamus, aut preiïïus fclpoTeus,.Promittimus etiam fimul, nosomni iromntm, P^ftandam hanc declarationem Ι&πΛ"tofcmefore> fubcadem, quaefiipra Rite fentcm-ic^ U]° tamcn jure appellationis, llis > quaan ι Y"odl nos gravatos exiftimaveri- "Synodi Provincialis acquiefcemus.

^atutijfvi f ■ ^feffioni r ltaaÏÏf «Ρ0"»»» «Adem mo- °m> Utechifino, & Declarationi Sy-

-ocr page 469-

Placatetv z.Boeclc. z.Tit.

4-3

Verklaringe des Synodi fullen onderteeckenfn hier vooren van de Re&oren en School-rneeft ^ geordonneert : Of oock, enopwatwyfc^ derlingen der Kercken onderteeckenen fü|i wert gelaten ter difpofitie vanyederClaffis J?' nodus.                                                cn¥ Is voorgelcfen ende geapprobeert het Formul » van de bedieninge des Doops aen de Bejaerde Τ dusluydende.                                         '^ Ρ Ν al-hoewel de Kinderen der Chriftenen (<*, -Miengefienfy dit niet enverftaen) uytkracha^ des Verbondts moetenghedoopt werden, isn^' tansnietgeoorloft deBejaerde te doopen, ten ζτ die te vooren hare fonden ghevoelende, belyder- doen van hare boete ende gheloove inChjift^ wantomdefe oorfaeck heeft niet alleen fohan^ de Dooper, predickende na 't ghebodt Godts da Doop der boete, tot vergevinge der fonden, & hare fonden beleden, ghedoopt, Marc.i. l[ en Luc. 3.3. Maer onfeHeereJefusChriihishé oock fyne Difcipulen bevolen alle Volckeren telt;' ren, ende de felve te doopen in den name desY* ders, ende des Soons, ende des Heyligen Geefts, Matth. 28. 19. ende Mare. 16. if. Defe klé daerby voegende, dat die geloven fal, endegk. doopt fal zijn, faligh fal zijn. Gelijck oockè Apoftelen (als blijekt uyt de Handelingen tó verAftor. 2.38.ende8. 31.ende %o. 47,48.04 16.14, if, 31,32,33.} volgensdefenregel,m andere Bejaerde gedoopt hebben, als diebelyis van haer Geloof ende boete gedaen hebben. Dis· volgens is huydendaeghsnietgheoorlofteenig» dere Bejaerde te doopen, als die de verborgene den des Heyligen doops, uyt de Predicatie des Η Evangeliums geleert hebben, endevettoj eró te gelijck haers Geloofs door mondelijcke bttyfc· niflèreeckenfehap konnen geven. Aenfpraeck tot den Bejaerden die ghedoopt β worden. Λ Èngefien ghy N. N. dan oock begeert 'nek •^Heylige Doopfel gedoopt te worden, W$ de het u zy een zegel der inlyvinghe indeKetë Godts, ende dat blijeke dat ghy niet alleen deCk· ftelijcke Religie aenneemt, in de welcke ghy Ρ vativelijck van ons zij t onderwefen» daer vw i mede voor ons belydenifle gedaen hebt 5 P^09* uw leven nae de felve, door Godts genade, wÉ* ftellen ·, fult ghy voor Godt ende fyne GeifêF ongeveynfdelijck antwoorden, Of ghy gelooft in den eenen wacrachog^ ondericheyden in drie Pcrfooncn, Va"ei ♦ "% ende Heyligen Geeft, die Hemel ende Ac^j Λ alles wat daer in is, uyt niet gèfchapenι neen^ 1 noch onderhoudt ende regeert» foo dat W m fchiede in Hemel ende op Aerde, fonöer,5

nodicre eiïè fubfcripturos, quo antehac de Rettorï- bus & Ludi-magiftris ftatutum füit. An & qua ra- tione SenioresEcclcfiarumfintfubfcriptüri, relin- quitur fingularium Clafllum & Synodorum pru- dentie. Pradecta fuit atque approbata Formula Baptifmum adminiftrandi circa adultiores, hunc in modum conccpta.

ETquamvisChriftianommliberi, etiamfi hxc non intelligantjex vi fcederis Baptizari debeant, non licet tarnen adultiores Baptizare, nifi prius peccata fua fentientes, paenitentiai fua: Sc fidei in CHRISTUM confeflionem edant. Hanc enim ob caufam non tantum Joanncs Baptifta, prse- dicansex DEI mandato Baptifmumpaenitentia in remijfionempeccatorum, eos qui peccata fua con- fit ebantur-, baptizavit : Mare. 1,4, f. Luc. 3.3. fed etiam Dominus nofter JESUS CHRISTUS Apoftolis ibis mandavit omnesgentés docere, eafqiie baptizare in nomenTatrü & b'ilii & Spiritus San- Ui. Matth. 28.19* Mare. 16.16. hanc adjungeês promiflionem, eum-> qui crediderit, & baptizatus fuerity falvumfore. Quemadmodum etiam ( uti patetex Aélis Apoftolorum, Actor. 2. 38. & 8.39. & 10.47,48.6c ï6 14, 15-, 31, 32; 33.) Apoftoli fèquentes hanc regulam, nuUos alios adultos,quam qui penitentiiE Sc fidei ixxx confeflionem edebant, baptizaveruut. Quapropter etiam hodie non licet ullos alios adultos baptizare, quam illos, qui my- fteria facri Baptifmi ex facro-fanfti Euangelii praedi- catione didicerunt atque intelligunt , eorumque acfimul etiam fidei mae per oris confeflionem ra- tionem reddere norunt.

Compellatio adulti Baptizandi. Quandoqüidem ergo tu N. etiam petis iacro baptifmate tingi, ut fit tibi figillum infitionis tua: in Eccleiiam DEI, quo conftet te non tantum Re- ligionem Chriftianam ample£ti, in qua a nobis pri- vatim es inftkutus, Sc cujus coram nobis confeflio- nem edidifti, fed etiam te vitam tuam fecundüm eam inftituere veile per D EI gratiam, coram DEO ejufque Ecclefia αννποχξίτως refpondebis.

I. An credas in unum verum DEUM, difKn&um in tres perfonas, Patrem , Filium, Sc Spiritum Sanftum, qui ccelum &c terram, atque omnia,quie iis continentur , ex nihilo creavit, atque etiam nunc fiiftentat, Sc gubernat, adeo ut nihil fiat nee inccelo, nee in terra, fine divina ipfius volunta- te? •                       Refp. Ita, II. An Credas te inpeccatis conceptum ac natum eiïè , acproinde filium eilè kx, natura tul ad bo- num minimè idoneum, Sc prpclivem ad omne ma- lum? Teque cogitationihus, verbis, atque operi-

Goddelijckeh wille ?

Antw· %

II.

Ofghygelooftdatghy ^j^£\ geboren zijt, en volgens een Kinat o» ^ natuyre ten goede gantfeh onbequaen11\W ^ tot allen quade, ende dat ghy raeC Β woQ0

-ocr page 470-

(jc Reformatie', ende herftellinge

33 woorden ende wereken, de Geboden des Hecren meenighmael hebt overgetreden, ende of dele fon- den u van herten leedt zijn ? Antw. Ja. III. Ofghyghelooft datChriftus, die waerachtigh ende eeuwigh Godc is, ende waerachtigh Mcnfch, die iijn Menfchehjcke natuyre uyt den Vlceiche en Bloede der Maget Marie heeft aengenomen, u tot een Salighmaecker van Gode gefchoncken zy3ende dat ghy door dit gheloof ontfanght vergevinge der ibnden in iynen Bloede, ende dat ghy een Lidt Jcfu Chrifti, ende fynerKercke, door kracht des H. Geeftes zijt geworden ? Antw. Ja. IV. Of ghy alle de Articulcn der Chriitelijcke Reli- gie , gclijck die hier in de Chriitelijcke Kerckc, uyt den Woorde Godts gcleert worden, toeftemt, ea van voornemen zijt in de felve Leere ten eynde uwes levens ftandtvaftelijck te volhcrden ; ende bencfFensdien verfaeckt alle ketteryen ende dwa- lingen, met deiè Leere ilrydende; endc belooft, dat ghy in de gemeynfehap van onfe Chriitelijcke Kercke, niet alleen in 't gehoor des Woordts, macr oock in het gebruyek des Avontmaels fultvolduy- ren? Antw. Ja. V. Of gy u van herten voor-geièt hebt, altijdt Chri- ftelijck te wandelen, de Wereldr en fyne quade begeerlijckhedenteverfaecken, als dat dcnLidt- maten Chrifti ende fyner Gemeynte betaemt, ende u alle Chriitelijcke vermaningen wildt onderwer- pen? Antw. Ja. De goede ende grooteGodt verleene goedertie- rentlijck tot dit u voornemen fyn genade ai zegen, door JESUM CHRISTUM Amen.

van1 ndataDominifacpmseiïe tranfgtcflum ? Et tus ι vr neccata tua ex animo tibi doleant ? aflnoflW' *                    Rcfp Ita I II <n non credas JESUM CHRISTITM, qui r Iverus&aetcrnüs DEUS cft, & veras homo, •naturamfuamhumanam ex carne & fanguine ς? ■ Uari-ïfufcepit, tibiinfervatorcmaDEO èfcdonatum : tequeperhanc fidem accipere re- 'flioncmpcccatoruminipfius fanguine , & vir-

m rute C

Spiritus Sanfti faftum cflè mcmbrum JESU RJSTI , atque ipfius Ecclefia: ?

Rcip. ita.

I V. Anporroomnes Articulos Religionis Chriftia- „T „ri hic in Ecclefia Chriftiani ex verbo DEI docentur, approbes, & an in eadem doctrma pro- pofucris conftanter perfeverare, ufque ad finem vi- xx, ilmulque abneges omnes hserefes & errores cum hacdoftrinapugnantes: & promittas te in commu· ntonehujus EccleiïceChriftiana;, non tantum in audiru vcrbi divini, fed eriam in ufu S. Coena: per-

.'.urum:

Refp. Ita.

V.

An ex cordc propoiueris te ièmper Chriitianè verfaturum, mundumque cum pravis ipiius cupï- [ditatibus,abncgaturum, utimembra CHRISTI [ciulquc Ecclefia: decer. Atquc an omnibus C hri- tyiiais admoniuonibus libenter te velis fubjicere ? Reip. Ita.

DEUS Opt.Max.huic fan£to propoiito tuo batum 8c benedictionem iiiam divinam clementer iarciamr per Dorainum noftrum ÏESUM pRISTUM. Amen Λη & qua ratione Baptifmus, in neceflitatis, uemvocant, cafu, privatim adminiftraridebeat, ^"^umPresbyteriorum &Claffiumprudentie

Of, en op wat wyfe den Doop , in ghcvalle van ndbtiaeckelijckheyt, ibo men dat noemt, in het heymelijck fal mogen bedient werden, werdt ge- laten in de vooriichtigheyt ende vryheyt der Kerc- ken-raden en Claiïèn. De i7<5SeiTie. Den ιγ Adey, des ^iacndagbs voor de middagh. T"\Ie tot de faecke van Ifaacus Welfingius ghedc- -*-^puteert waren, hebben daer van aendeSyno- dus rapport gedaen, en te gelijck haer advis ghco- pent, hoefe oordeelden, dat daer in behoorde ge- handelt te werden. Is oock voorghelefen de uy t- fpraecke van de Gedeputeerden'des Noordt-Hol- landtfchen Synodi, waer in de voornaemfte poin- cTren der befdhuldigingen begrepen waren \ ende te gelijck de antwoorden van Iiaacus Welfingius daer op, jEyndelijckgehoort zijnde D. Petrus Plancius, ende D. Hermannus Gerardi, Gedeputeerden des Noordt-Hollandtfchen Synodi , ende degeheele faeck nacuwkeurigh overwogen, is gcoordeelt dat de Sententie der Gedeputeerden des Noordt-Hol- landtfchcnSynodi tegensWelfingium, oprecht-

SeiTione Centelima LXXVI. \* Τ Τ Τ γ • May , dieLmia ante meridiem, \Jii

JS^WaaciWclfingü Deputati fuerant confr° m,dc eadem retulerunt > fimulque F ^cjüf am Uum expoluerunt,quid judicarent K« IW debere· ^efta etiam fuit fen- ^PTïciri,"1 SynodlN°ord.Hollandic2E, in *fun«lctiimT^U-ilonum caPita contincbantur ; "s ■ audhïïtociWelflnguadeafdemrefponfio- "PUötisD1 f mqne Synodi Noord-Hollandicae τάι> totaour lancio^ &D.HermannoGe- tew'an) Κ ?CCU1'até exPen&> judicatum fuit, 3 contra\V rt0mm S?nodl Noord-Hollan- ,c "tionibüs C 1ηδ1υι7 ktam, juftis fubnixam ^^Holhnl lonendam tarnen eiTe Svnodum d^WiiaSfm'«» P°ftq^m Orthodoxi- ^P^iüsexploravcrit, cum per

G g g

veerdige

-ocr page 471-

4,34. ,               Placaten. zBoeck. ζ Tic. ipfmscoiifeflionem, turn per fubfignationem Con- veerdige redenen was gefondeert. Datme felTionis, Catechefeos, & Deckrationis hujus Sy- tans de Synodus van Noordt-Hollandt foud^

,e ver- Pfcftb

nodi, allaboret, ut cum Magiftratu &Ecclcfu ■— *··'■-■■' -1■··''-·-■ ■■

ey t van de

Homenfireconciliari, & Minifterio Ecclcfiaftico reftitui poffit eo in loco, in quo exiftimabitur utilif- fimé, &cumacdificationcacfruftuveriaturus : ut- que curam gerat, ut interim illi de ftipendio debitè prolpiciatur.

Welfingius volkomender ial hebben onu foo door fyne belydeniiïèals onderteeckeniti10^' deConfeme, Catechifmus, ende devPr^ev3il

defes Sinodi, dan te arbeiden dat hy metd w giftraet en Kerck van Hoorn moge werde verf ende indenKcrckcn-dienftheritelt, opfu! ?ntl plaetsdaer het alderprofitelijckft geoordeelt «A hy met de meefte ftichcingc en vrucht fil $S verkeereiü ende forgeUrage dat hyondertuffcta van Traktement behoorlijck werde voorfien D. Aifeifor Hermannus Faukelius heeft aen* dient, dat Johannes Valefius hem hadde beU gemaeckt, dat hy gerefolveert was fijn appeftel· ten varen, macr verfocht, dat fijn faeckaendeS··" nodus van Noord-Hollandtmochte werden σ» commandeert. Ende zijn die van Noord-Holtó vermaent, met die gene die bereytzijn deForms- lieren van eenighey t, ende de verklaringen ddb Synodi te onderteeckenen, op het alderladitflci: handelen, voor foo veel de waerhey t en ftichte· lyden kan. De 177 S'efïie. Des felsen daeghs na den middaè, ΤΛΕ Sententie des Synodi in de faeckeWelfe -*-^uytgheiproocken, is den Gedeputeerden k Noord-Hollandtfchen Synodi, enoock Wellki voorgelefen, de welcke daer van Copien verlie- ten j ende zijn haer de felve toegeftaen. DcG;· deputeerden hebbende Synodus voor defe ujrfpo· ke bedanckt. Welfingius verklaerde, een ander; Sententie van de Synodus verwacht te hebbes. Maer dewijl het de Synodus alibo hadde gtefé hem felven in dit oordeel te willen gheruft tab, en alles oprechtelijcknakomen, wathytenbefe van de Kercke met een goede confeientie m konnen. Isaenghedient, dat de twee kleyneCatecfe die deKercken behalven de groote Catechifo ghebruyeken, in de onderwyiinghe van de w Jeugnt, nu gereet ende gefchreven warefcWf gene, die van defe Synodus daer toe «J putecrt. De kleync is voorgelefen en geappw» met die conditie, dat noch cenighe dingen^ grooteCatechifmus daer by gedaen^oudeflWS De andere die noch wat grooter was, o0 Λ de Profes dat men niet foude voorlefen» Ö^| fcheen te langh te zijn : Ende isver.^' r| Kereken ofdefefouden konnen gheb^yc^'e ,*^ de andere die van de Kercke van Mi^ ' fchreven ende uytgegeven is. Zijn van de Synodus ghedeputeert U HJJ Bogermannus, Praefésdefes Synodij L*· _ ^ nus Faukelius Aflèilbr, ende D. FeilusH0" Scriba, de welcke uy t de Heeren FfP^j voeghtisD. Dr.Johannes Polyander, ots"^ gen defe Synodus de Heeren Staten Gene;r dancken, voor de weldaden aenonfc».^ wefen, foo in der felver goedertierenbelcn_ ^ als voor de t'famen-roepinge deiès Syn° *jp> ecnenhaerHooghMog. gedienftehjcK 0β kcn,'t gene in defe Synodus is befloten» ^

D. Aflèitor Hermannus Fauckelius fignificavit, Joannem Valcfium ipii indicaffc, ftatutum fibi eile, Appellati onem fuam non perfequi, fed petere ut caufa ipfius Synodo Noord - Hollandicse com- mendetur. Moniti fuerunt Noord-Hollandi, ut cumillis, quiformulisconfenius, Sc declarationi- bus hujus SynodiHibfcribere, & cum Ecclefiis no- itris pacem atque unitatem colere volent , quam benigniflïmè agant, quantum quidem veritatis at- que cedificatonis ratio permittere queac.

SciTionc Centefima LXXVU. Eodem die fofi meridiem. CEntentia Synodi, in caufa Welfingiilata, prs- ^ lc£ta fuit Depuraris Synodi Noord-Bollandica: & ipfi Wilfingio , quiciimejufdemapographa pe- rerent, concefiaeademillis fuerunt. Depuratipro hocjudicio Synodo gratias agebanr. Welfingius declarabat fe aliam fententiam ab hac Synodo expe- ftafle·, iedquoniamita Synodo vifam fuiiïèr, veile fehuic judicio acquielcere, omniaque illa fineerè praltarc, quaxunque ab ipfo in bonum EcclefijE , boni confeientia ptxftari potcrunt.

Indicatum fuit, duas illas minores Catechcfes, qnibus Ecclcfia: utuniur pratter Catechefln majo- rem, in tencrx juventutis informatione, efle jam paratas & conferiptas ab lis,, qui ad hanc rem a Sy- nodo deputati fuerant. Minima fuit prseledta, at- que approbata, ealege> ut quazdam ad huc illi ex majori Catcchefi addantur. Alteram , quee erat major, judicayit D. Preefes non efle pradegendam, quiaprolixiorvidebatur, ftatutumque fuitEccle- fias aut hac uti poife aut alia illi, qua; ab Ecclefia Middelburgenfi conicripta atque edita eft.

Deputati iunt a Synodo DJoanncs Bogerman- niiis, Synodi hujus Praïfes, D. Hermannus Fauc- kelius Aflèlïbr, & D. Feftus Homius Scriba, qui- faus &: Chriliimis D.D. Profeflbribus adjundlus fuit D. üoftor [pannes Poliander, ut nomine hujus Sy- nodi lUuftrifïïmis & Praepotentibus D. D. Ordini- btts Generalibus Fcederatarum Provinciarum debi- tas agant gratias pro beneficiis , Ecclefiis noftris pricftitisj cum inearandem tam dementi proteftio- ne, turn etiam pro Synodi hujus convocacione : fi- inulquc ab Illuitriil ipforum Dominationibus ob-

-ocr page 472-

van den Waren Godts-dienft. 435 toeftemminge en approbatie gelieven te bekrachti- gen, ende door hare authoritey c ter executie te doen ftellen. IsoockdefelveGedeputeerde in 1 aft: gegeven, datiè door die naervolgende Requeft aen de fclve Heeren Staten Generael ibuden verthoonen de GravammaderKercken, die in deièSynodus ter diipofitie van haer Hoogh Mog. zijn ghereièrveert, ende datiè deièlve ernftehjck ibuden veribecken, daer over metten alder-eeriten ten beften der Kerc- ke te diiponeren. 't Requeft luyd als volght. Aen de Doorluchtige , Hoogh- Mogende Heeren , de Heeren Staten Generael der vryep^er- eenighde Nederlanden , onfe gebiedende Heeren.

ran de Reformatie en herftellinge - ' nr ut Deere» hu jus Synodi ι vamtfru ni%è P*robatione fua conitabilire, atque authpri- ï 3ψΜ cxecurioni mandare dignentur. _ Dfeiua t              c fuit ufdcm Deputatis, ut per r SeSllumfuppUcem iifilcmllluftriffim» ££s exhibeant gravamma Ecclefiarum, qua: ad Srip^m Dominationum d^pofitionemm vnoJoiuntreferv^a, rogentque unice Illu- [ jjrik η ipforum ut de ïifdem in bonum Ecclefia; I Iprimiimdifponi pollir. Libellus fupplex fic ifiabebacexBelgicotranflatiis. l IlluftKiffimis, Praepotentibus ac pnidentiifimisDominis, DominisOr- dinibusGeneralibusliberarum & Foe- denitamm Belgü Provinciarum Domi- nis noitris innosimperii jus obtinenti- bus. Clanificat convenienti reverentia & debitaobe- «Jjiemia Synodus Nationalis Ecclefiarum Refor- ImiraruminBelgioFoederato per Illuftriff Domi- niiionumVeftrarum convocationem congregata in U'bcDordrechto, eam juxta optima Illuftr. D.D. Vdlranun prxfcripta, & uiiim in omnibus Syno- fdsRuionalibusfervatum, in timore Domini ra- itioncmhabiuflci turn generatim Doftrinae &Re- igiminis harum Ecclefiarum, tumetiam fpeciatim gravaminum, ab Ecclefiis harum Provinciarum ad lanc Svnodum tranfmiflbrum, circa illa fecifièea ,dereu Ecclcfiaftica, qua? per A&ahujus Synodi, JllultruT D D. veitris propediem exhibenda, figni- itabimtur. I. Quandoquidem autem hasc Synodi decreta in lak fits harum Provinciarum non poiTunt, uti ne- que debent, ex'ecutioni mandari ut obferventur,fine pliüto, approbacione, atque hpxtfnt, IlluftriiT. PD. Vcfrrarum, fupremi Magiftratus noftri harum mro\ -inciarum, Synodus'hazc cum omni fubjeitione Pgatiacpctit, ut IlluftriiT DD. V V. placeat Afta P>jus Synodi, poftquam ea peripexerint atque pamiiuverint, Chriftiana fua approbatione atque ψγτπ conitabilire, atque autoritate fua adpa- Γ attjuea;dificationem Ecclefiarum harum regio- m> ubKluc) ut obferventur, mandare.

/^Eeftmetbchoorlijcke eerbicdigheyt enfchul- ^~* dige onderdanigheyc te kennen, de Nationale Synodus der Gereformeerde Kercken in de Vei■■· eenighde Nederlanden, door U Hoogh Mog. con- vocatie vergadert binnen de Stadt Dordrechr ·, hoe datiè volgens U Hoogh Mog. loftelijcke beveelcn, en het gebruyek van alle Nationale Synoden, in de vreefedes Heeren acht genomen heeft, foo in't ge- meen op de Leere en Regeringe deièr Kercken, als oock in 't bylbnder op de Gravamina van de Kerc- ken defer Provinciën aen deiè Synodus ovcrgelon- den, ende omtrent de felve ibdanige Kerckelijcke Ordonnantien beracmt, als door de handelingen deiès Synodi, aen U Hoogh Mog. cerftdaeghs over te leveren, lullen bekent gemaeckt werden. I. Doch nademael defe Ordinanticn des Synodi, fonder goedtvinden, approbatie ende toeftemmin- ge van U Hoogh Mog., oniè HoogeOverighcyt, in de Kercken deièr Provinciën, niet en konnen, gelijckfenietenbehoorenter executie gheftelt en onderhouden werden , veribeckt ende bidt defe Synodus met alle ootmoedigheyt, dat het U Ho. Mog. goede geliefte zy, de handelingen dcfes Sy- nodi, na datiè de fclve door-gcleièn en ge-exami- neert iiillen hebben, met hare Chriftehjcke appro- batie ende toeftemminge te vei ftereken, en door haer authoriteyt te gebieden, dat de felve tot vrede en ftichtinge van de Kercken deièr Landen over al onderhouden werden. I I. Infonderheyt om dat de Leere defer Kercken, begrepen en verklaert in de Bclydenis defer Kerc- ken , ende in de Heydelberghfche Catechifmus, die by defe Kercken aengenomen is, volgens uyt- gedruckt bevel van U Hoogh Mog. in de voorièy- de Synodus, na Godts Woordr, op nieuw rype- lijck is ge-examineert, ondcribcht, en met eenpa- rige advifen , iöo van de Uytheemfche Theolo- ganten, van U Hoogh Mog. tot defe Synodus be- roepen , als vande Gedeputeerden der Nedcrland- fche Kercken, isgeoordeelt, met Godts Woord, en de Belydenis van alle de Gereformeerde Kerc- ken feer wel over een te komen, gelijck uyt de Ver- klaringe defen annex , blijeken kan. Verfocckt ende bidt de gefeyde Synodus met alle ootmoedig- Ggg 2                    heyt

I I.

lorïrS,rqUOmam 0ο£ι™ harum Ecclefiarum %rM;        & dccl^rata in Confeffione harum ifefe^^^Heyddbcigcnfi, qua. ab WV ^CrtftrcccPta>kcundum IlluftriiT DD. fcm DT£t1lummandatumï indifta Synodo fecun- Knfcnticnt'|VCrbUm de novo maturè examinata, PuftriiTDD vvm exterorum Theologorum ab l^m Der, \ ad hanc synodum evocatorum, iffraeiis ; ^a,orum Ecclefiarum Belgicarum l°"iinonTlcata eft' cum verbo Divino , & Fformarar„IS omnium aliarum Ecclefiarum N^tionl. PtImè conièntire, uti ex annexa I S^0duSPnSrCPOteft; R°gat& fuPP]^t <Ü- ^D vySSS-S111 iubJ<**one, ut IlluftriiT P^catdiaamhancdoarinam porro in

-ocr page 473-

Placaten. zBoeck. z.Tit.

^6

heyt, dat het U Hoogh Mog. goede gheliefte defe voorfeyde Leere , voortaen in de Ke ν ι defer Landen > langhs foo meer te befcherrne verftereken, te beveiligen ende te verdedigen·' ü mede der felver brcede verklaringe, in ^ ς nodus gedaen ende gedecreteert, door laft Va η Hoogh Mog. uyt Godes Woord, over die""I verfchil-poin&en , mee verwerpinge der dwal' 1 gen, die van fommige in defe Landen, tegen de Ζ ibnde Leere, werden voorgeftaen.                ° Ί I I I. Daer en boven dat U Hoogh Mog. gelieven ι Kercken-ordeninge, iboalsdefelveindefeSyn dus ge-exammeert, ende in. fommige AniculJ tot meerder vrede en ftichtinge' vermeerdert is te approberen, ende te belaften, datfe over al in' (fe Rereken deier Landen, voor fo veel iiilcks»efcliie" den kan, eenpaerliick werden onderhouden I V. En dewyle de Synodus noodigh heeft geoordeel dat de Nederduy t fche Kercken, na 'c exempel\% alle Gereformeerde Kercken, van andere Natiën en Talen oock hebben een accurate ende getrouw overfettinge des Ouden en Nieuwen Teftaraentj indeNederduytfchcTale uyt de oorfpronckeüjc- ke Talen, gelijck voor deièn meermael in de voor· gaende Nationale Synoden beiloten is; endeder- halven dit werek uyt laft van U Hoogh Mog. den Wel-Edelen Heer Philips Marnix van St. gonde zal: ged:, ende na hem D. Warnero Hel- michio zal: ged:, ende D. Arnoldo Cornelii zal: ged:, isopgcleyr, ende van haer begonnengta weeft : Soo heeft nu de Synodus ghedeputeert C indien 't U Hoogh Mog. foo goedvinden ) <m Kercken-Dienaers tot deoverfettinghe c/esOudes» Teftaments, ende drie andere tot de overfettinge des Nieuwen Teftaments, ende derApocrypk- Boecken;welcke,op datfe te fpoediger in dat werd mochten voor t-gaen, endeib veel eerder volbren- gen , middelerwyle fouden vry zijn van alieandere Kerckelijcke bedieningen, ende in eenePlaetste famen komen, als oock haer werek metmalkanae· ren communiceren. Ende nademael tot fulcj:eöi werek, volgens deièn voet, ièer groote onkoftfl moeten gedaen werden, verfoeckt oock de Syno- dus, dat het U Hoogh Mog. gelieven dit beiluyt des Synodi te approberen, en tot dit werek fooi· nigen fomme van penningen te ordonneren, *>» tot verval van defe onkoften noodigh is-, dacren. boven oock Brieven te lenden aen die Kercken^ de Predikanten, tot dit werek gedeputeert} vM- neii, op dat defelve Kercken geen fwarigheyten maecken, toe te ftaen, datfe fo langh van hare cuec- ften vaceren. V. Ende dewijl U Hoogh Mog. feer welbete^ hoe veel de Kercken deler Landen daer aentfp * gen, dat foo wel de groote als mindere c-ttn »*|

Eccleiiis harum Regionum'magis magilquetueri,! confirmare, ftabilire, acdefcndcre : uti quoque pleniorem ejufdem declarationem ex mandatoll- luftrilf. DD. Veftrarum fecundum DEI verbum in hacSynodofac~hm& decreramfuper quinque illis controverfis Articulis , cum rejectione errorum, qui a nonnuUis in hiice Regionibus adverfus fanam' do&rinam propugnantur.

III. Praeterea ut Illuftriil DD. Veftris placeat appro- bare, & Ecclcffiis mandare, ut Canones Regiminis Ecdefiaftici, prout iidem in hac Synodo examina- ti, & in nonnuUis Articulis ad majorem pacem at- que sedificationem aufti lunt, ubique inEcclefiis harum regionuni, quoad ejus fieri poteft, unanimi- ter obferventur. IV. Quia autem hiec Synodus neceflarium etiam ju- dicavit, ut Eccleiias Belgicaiad excmplum omnium Ecclefiarum Reformataium aliarum nationum & Lmguarum , etiam habeant accuratam ac fidelem Tranilationem Veteris, & Novi Teftamenti in lin- gua Belgica ex linguis originalibus expreflam : uti fepius ante hac in prascedentibus Synodis Nationa- 1 ibus decretum fuit: ac proinde opus hoc ex Illuftr. DD. V V.' voluntate, nobilifïïmo yiro D. Philippo Marnixio SancT:; Aldcgondio P. M. & poft iplüm Warnero Helmichio P. M. & Arnoldo Cornelii P, M. impoiicum atque ab iiidem inchoatum fk,Syno~ dus dcputavit, (modo Illuftriff. DD. V V. ptaceat/) tcrnas Ecekliarum Miniftros ad tranilationem Ve- teris Teftamenti, & ternos alios ad tranilationem Novi Teftamenti & librorum Apocryphorum, qui utinoperehoctanto maturius progrediantur, id- que tante citiusabiblvant, interim eflent vacaturi ab omnibus Ecclciïiifticis Minifteriis aliis, & in uno codemque loco conventuri ac iimul operas com- municaturi. Aequoniam adopustale, fecundum hanc conftitutiomem, ingentes fumptus faciendi crunt , petit etiam Synodus, ut IlluitrifE DD. V V. placeat hanc Synodi conftitutionem approba-. re, cique operi deftinare ejufmodipecunia; ium- mam, qua: rerendis hiice fumptibus neccflaria erit: a tque infuper etiam ad illas Ecclefias, quibus mini- ftri, ad hanc tranilationem deputati, inferviunt, litcras dare, ut ne Ecclefianlke fe difficiles prabeant in permittendo ut tamdiu a minifteriis fuis vacare queant.

CumquellluftriiTDD. VV. optimè fit perfpe- &um, quantum interfit Ecclefiarum harum Regio- num , ut Scholae turn majores, turn Minores, feu Triviales, rede fint conftituta; : atque ipfa nos do- cuerit experientia quam magna in Eccleiiis & Poli- tia harum Regionum extiterintincommoda exeo, quodiifdemScholisnonfuerit bene profpectum : ut etiam ab IUuftrhT DD. Veftris in hoc negotlo ta- les leges conftituantur, quibus abuiiisomncs tolli ac pracaveri, & fructus debiti ex iis melius habere queant.

Schooien wel gereguleert zijn, ende de

onhey'05

heyt felfs ons gheleert heeft, hoe groote

in de Kercken en Policie defer Landen aac* , ontftaen, dat de Schooien niet wel en zijn voon ■ wort verfocht dat oock by U Hoogh Mog· Jf^ foodanige Reglementen mogen werden ψ$ waer door alle abuyfen geweert en voorgll^r„e- ende de behoorlijcke vruchtpn daer van te P^ noten werden.                                          ^

-ocr page 474-

			van de Reformatie en herftellinge VI. Queffliiifinem, quod ad Univerlïtates & Illu- λ Tscholas attinetj Synodus etiam fubmiisè petit ·, jlluftrilTDD. VV. placeat advcrtere ad Articu- f fuperiori anno a Synodo Suyd-Hollandica II- 5ri(i;DD.OrdinibusHolIandix & Weft-Frifias ndem in finem exhibitos, qui hic adjun&i funt, leniquc IllurhiiT D D. Ordinibus fmgularum pfovincurum , in quibus funt Univerfitates aut Cciiote Illuftres,eum in finem commendare.
					vanden Waren Godts-dienft. 4.3 7 VI. Ten wekken eyndc,wat acngaet de Univerfitey- ten endc Illuftre Scholen, de Synodus oock oot- moedighverfocekt, datUHoogh Mcg. gelieven te letten op de Articulen in den voorledenjare by, en van wegen desSynodus van Zuydc-Hollandc aen de Edele Grooc Mog. Heeren Staten van Hol- landt ende Weft-Vrieflandt tot dien eynde over- gelevert, de welckehier zijn by-gevoeght; endc jdeielve aen de Edele Mog. Heeren Staten der rc- fpedive Provinciën, in de welcke de Univerfitey- ten of Illuftre Schooien zijn , te recommande- ren. V I I. En wat aengaetde Tiivale Scholen,verfockt oock de Synodus feer ootmoedigh , dat U Hoogh Mog, gelieven te ordineren, dac volgens 't advis van ge- leerde Mannen, die allerbeft verftacn wat tot on- der wyfinge van dcjeught gehoort, een generale School-ordre beraemt en gearrefteert werde, waer door de gebreecken, die men doorgaens in de Scho- len befpeurt, mogen verbetert, en foo veel moge- gelijck, eenparigheyt gehouden worden indcon- derwyfinge vandejeught, en infonderheyt in de fondamenten van de Gramatica, Diale&ica en Re- torica. VIII. Alibo wy bevinden dat de abuyièn in de iaecken des Huwelijcks meer en meer aengroeyen, en dat defen-aengaende deKercken defer Landen dage- lijcks veel fwarigheden voorkomen , ende dat oock geen eenparige ordre daer in wordt gehouden, foo gelieven U Hoogh Mog. nae ghenomen advis van Theologanten, een generale Huwelijcks-Ordon- nantie te ftellen , die van alle de Kercken deicr Provinciën op gelijcke wvfe, foo veel des mogelijck is, werde naegekomen. I X. Dat oock behalven de loffelijcke Ordonnantien tegen die gene, die allerhande Boecken drucken ende verkoopen, eene volkomener ordre werde beraemt, foo over de vifitatic der Boecken die ge- druckt worden, als over 't gcheele werek der Druc-. kerye; om alibo voor te komen het divulgeren van allerhande ichadelijcke en fchandelijcke Boecken, waer mede defe Landen, tot leer groot nadeel der Kercke, endemerckelijckeontftichtinge vervult zijn geweeft. X. En aengeiien alle oprechte Chriftenen van we- gen de liefde, diefefchuldigh zijn tot hares naeftcn faligheyc, en van wegen den y ver, om Godes eere onder de Menfchen te verbreyden, gehouden zijn alle middelen aen te wenden, die dacr toe dienen: Ende Godt ons in defe Landen een wegh geopenr heeft tot vericheyden verre afghelegene Landen in de Indien en elders, die van de kenniiïè des waren Godts geheel ontbloot zijn : Veribeckt de voor- feyde Synodus oock ootmoedelijck, dat U Hoogh Mog. met een Chriftelijcken yver defe heylige fake gelieven ter herten te nemen, ende met allen ern ft daer op toe te leggen, en tot dien eynde foodanige middelen te ordineren en beibrgen, die allerprofij- telijckft ende bequaemft zijn tot voortplantingc des H. E vanseliums in die Landen, 5                                                   Dat
		VII Quod vero ad triviales Scholas attinet, Synodus ctj3m fubmiisè admodum petit, ut IlluftriiTDD. yV. placcac decernere, ut ex conlilio virorum do- ftorum, quioptimèintelliguntea, quas ad juven- lufisiniiitutionum ibe£tant, generalis aliqua Con- ftitutio Scholaftica concipiatur ac ftabiliatur, per quam defectus, quipaflim in Scholis reperiuntur (orrigi queant, & quantum fieri poteft, uniformi- tasinjuventutis inftitutione, maxime in praxeptis Grammatica', Diale&ics, & Rhetorica: obfervari poflir. VIII. Qmadeprehendimus quotidie abufus in negotio Matrimonii magis magiique creicere, atque in hoc negotio in Ecclefiis harum regionum quotidie mul- tas difficultates obvenire, neque in eo ièrvari ordi- nera uniformem, placeat quoque IllufbriilT D D. VY.ut, adhibiróTheologorumconfilió, genera- lis aliqua Conftitutio Matrimonialis ab IlluftriiT DD. VV, itabi! iatur, quas ab omnibus Ecclefiis ha- rum üjiitarum Provinciarum, quoad ejus fieri po- teft, pari modo obfervetur. I X. Utiquoquepraeter laudabiles IlluftriiT DDVV. Leges & conftitutiones adverilis eos , qui quollibet libros imprimunt ac divendunt » penitior aliqua Conftitutio ftabiliatur, tam fuper vifitatione Libro- ftM) qui irripri men tur, quam fuper coto typogra- pniï negotio: ut hac ratione prarcaveri poillt divul- gatio quorunüibet pernitioibrum atque abfurdo- [uniübroruni, quibus hai regiones jam aliquot ab hincannis 5 maximo cum Eccleiiarum damno, at- que mgenti perturbatione repletx fuerunt. X Qüandoquidem vero 'omnes veri Chriftiani per charitacem, quam habere debent erga falutem pfoximi, & zebm propagandi gloriam DEI jj|fcrhommes, obftriftifunt|omnia adhibere me- la' ψζ huic fine ferviunt: Deufque nobis in hifce regionibus viam aperuerit ad diverfas longinquas ^onesin Indiis atque alibi , qua: a veri DEI £nÏ°ne funt planè deftituta: , difta Synodus cSUmilkcr Petit' uc Illuftriir DD.VV. placeat vocj Ze^ nc rem fan&am a<^ animum re- ,,■/e'&ferioeiincumbcrc : eumque in finem jjLÏÏ media ordinare ac procurare, qua: ad pro- njationem Sanfti Evangelii in iftis regionibus m* maxime idonca crunt.

-ocr page 475-

Α.

P'aeaten. i.Boeck. z.Tit.

438

X I.

X I.

DatoockU Ho.Mogjunftelijck gelieven^ te hebben,op die vrome Cnriitenen ende Ker fc die in de nabuyrige Provinciën van het verhe d'

Ut IlluftriiT DD.V V. ctiam placcat rationem benignè habere piorumChriftianorum, atque Ec- clefiarum, quse in vicinis Belgii fubjugati Provin-, ciis fub Cruce gemunt, ut ad ipfarum minifterium & confirmationcm in vera Religione Chriftiana, ctiam media quxdam inveniantur atque ufiïrpen- tur. "ü tque hunc in finem IlluftriiT DD. V V. pla- c'eat fingulas Provincias permovere', ut ad minifte- rium earundem Ecclefurum idoneae quaedam per- fonae iiiftententur : quemadmodum IlluftriiT DD. Ordines Hollandiae & Weft-Frifios, itemque DD. Ordines Zelandiasjam dudum duos verbi divini Miniftros ad earundem minifterium fuftentarunt atque etiam nunc fuftentant. XII. Ut fuoquoque tempore aliquando ratio habea- tur facrificorum, qui adhuc funguntur publico mi- nifterio in limitibus Fcéderatarum Provinciarum, imprimis fub Baronatu Breda? & Marquüatu Ber- gse ad Zomam: quó tandem & illi a publicis Mini- fteriis arceantur, & illorum loco Rerbrmati Pafto- rcs reftituantur; uti in aliis locis ab IlluftriiT DD. VV. fa&um eife videmus.                                   ι XIII. Itidem ut iiiper excutione Legum & Conftitu- tionum veftrarum adveriüs lübreptiones & circum- curfitationes facrificorum Pontifkiorum acjefuira- runij paflim per hafce Regiones, quibus multae fimpliciores animas feducuntur, atque adverfus exercitia Pontifitix Idololatria? ac fuperftifionis, ftri&iores leges conftituantiu* : Qjaando-quidem deprchendimus hofce abufus quotidie magis magif- que ingravefcere. Utque fimul etiam ratio habea- tur BlafphemiarumJudeorum apud nos habitanti- um : atque etiam eorum, qui ab ipiis feducii, a Chriftiana Religione ad judaifmum defecerunt. XIV. Ut graviflimx illas multipliccique Sabbathipro- fanationes, quce fiunt quotidie per nundinas, encce- nia,conviviacommunitatum, vigilum, viciniarum, nuptiarum, per exercitia armorum, per venatio- nes, aucupia, lufumpike» perhiftrionicascoma;- diarum adriones, per tripudia, auftiones bonorum, compotationes, & per minus neciïaria quadibet opera fervilia; fimileique aha; quamplurimoe, qux in hiice Regionibus magno cum icandalo & Rerbr- mata; Rcligionis dedecore, magnoqne cum cultus divini impcdimento paflimaccreicunt, ftriftè ad~ modum prohibeantur atque impediantur. X V Utque abufus illi graves & mulriplces, quibus homincs a vera pietate, ad mundi hu jus venitates & άσ-ϊλγναζ, abducuntur, quales iünt celebrationcs Bachanaliorum, hifttionicse Comxdiarum attio- nes, tam eorum, qui fe Rhetoricos vocant, quam oberrantium hiftrionum, fcienici & mimici ludi, compotationes , gymnafïa faltatoria, multaque alia fimilia in hiice regionibus prohibeantur atque .aboleantur. Atque imprimis ut adverfus horren- das illas execrationes 3c dejurationes, qua; quotidie audjuntur, maxima cum iancliffimi nominis divini profanatione, pcena aliqua politica conftituatur.

Ncderlandt, onder het Kruysiiichten, opdat haren dienft, ende verfterekinge in de Ware CV1 ftelijckeReligie, eenige middelenuytghevond^" ende aenghewendt mogen werden. Ende dat t* dieneyndeü Hoogh Mog. gelieven derefpeftiJ' Provinciën te bewegen, om tot den dienft der fd ver Kercken eenige bequame Peribonen te ondc houden. Gelijck de Heeren Staten van Holland? ende Weft-Vrieflandt, als oock de Heeren Staten vanZeelandt alvanoverlangh twee Predikante toe der fel ver dienft onderhouden hebben, endeals noch onderhouden. X I I. Dat oock te fyner rijdt eens ghelet worde opde Priefters, die noch openbaren dienft doen binnen de Palen der Vereenighde Provinciën, infonder- hey t in de Baronny e van Breda, ende het Marqui- faet van Bergen op den Zoom; op dat de felveoock eyndelijck uyt hare openbare dienftcn geween, en in hare plaetfe Gereformeerde Predikanten werden ingcftelr, gelijck wy fien dat in andere Plaetfenvan U Ho. Mog. gefchiet. XIII. Van ghelijcken dat over de executie van Uwe -Wetten ende Placaten, tegens het inkruypen en omfvverven der Paepfche Priefters enjefuitenoyet al in defe Landen , waer door vele eenvoudige Zielen werden verleyt ·. Als oock tegens de oefte- ningen der Paepiche afgoderye en fuperftitieftren· ger Wetten mogen werden ghemaeckt, alfoomcn bevindt dat defe abuyfen dagelijcks meer en meet toenemen. Dat oock met eenen achtghenomen werde op de lafteringe der Joden onder ons "woo- nende, ende der gene die van haer verleyt zijnde, van de Chriftelijcke Religie afvallen tot hetjoden- dom. XIV. Datdicgrouwelijcke ende menighvuldige pro- fanatien van den Sabbath, die dagelijcks voorval- len door Merckt-dagen-j KermüTen, Maeltyden van Gilden, Wachten , Buyrten , Bruyloften > door Wapen-oeffeningen, Jagen, Viifchen, Vogel- vangen, Balilaen, door'cfpelen van Comedieii! door Danflèn, Boelhuyfen, Gelagen, en allerhande min nootfaeckelijcke flaefachtigeWerckeji! β* feer vele dierghelijcke andere, die in defe Landen met groo te ergernis, en tot oneer van de Gererof· meerde Religie; en groote verhinderingev^ "cn Godts-dienft doorgaens aengroeyen, icer fdiefP mogen worden verboden en verhindert. X V.                       f Dat oock die grove en menighvuldigheaDuyi » waer door de menichen van de ware GodtiaW1 worden afgeleydt tot de ydelheden endedefteln - dendefer Wereldt, als daer zijn het houden*» Vaftelavonden, 'tfpelenvanComedien, *°? gene die haer felven Rhetorijckers noemen, als . diere omloopendc Commedianten, ^<^^ώ Guychel-fpelen, Droncke-gelagen > .Dans--leno ^ ende veele andere diergelijcke dingenjin^16

den mogen verboden, enue wcgu-^««y ende infonderhey t dat op dat afgrijflèlijck vloe | enfweeren, dat dagelijcks gehoort werdtj » ^ b

-ocr page 476-

\Ï0 de Reformatie, en herftellinge van den Waren Godts-dienir. 4.3 9

grootfte ontheyliginge van Godes allerheylighfle naem, eenige Politijcque ftraffe geftelt werde. XVI. Ende dewijl men bevindt,dat op ibmmige plaet- ien ililcke Formulieren van Eeden in fwangh gaen , die van de Paepiche afgoderyen niet vry zijn, dat over al een eenparigh Formulier van Eedt-fweeren mach werden ingevoert, en diergelijcke misbruyc- ken ophouden. XVII. Eyndelijck, dewyle in vecle Provinciën de Tra- ctementen der Predikanten , ende 't onderhoudt van der ielver Weduwen feer fober zij n, daer noch- tans in de felve Plaetfen Kerckclijcke middelen ge- noegh zijn, verfoeckt oock de voorièyde Synodus, dat U Ho. Mog. gelieven de faceke aen de reipecfi- ve Provinciën gunilclijck gelieven te recommande- ren , ten eynde de Predikanten van hare nootdruft mogen werden vooriien, ghelijck de eer van den dienft vereyicht. Allbo de Scriba D. Sebaitianus Dammannus,dic beiïgh is om de handelingen ócfes Synodi, uyt het Dagh-hoeck vanden Scriba D.FeftusHommius, ende uyt de overgeleverde Adviien, te bekorten, van wegen verfcheyden voorvallende verhinderin- gen voor het icheyden dit werek niet en fal konnen ten eynde brengen, is goedtgevonden uyt de refpe- clrive Collegien eenige te deputeren , die als dat werek afgedaen is, van D. Dammannus by een ilil- len werden geroepen, om de bekorte handelingen te examineren, ende uyt name des Synodi Oe ap- proberen. De 178 SefTie. Den 28 tj/ldey, desD/f'nfda^bs voor de 7niddagh. npOt de revifie ende het examen van de bekorte -*- handelingen des Synodi van den Scriba D. Se- baftianus Dammannus,zijn gedeputeert uyt de ver- maerde Heeren Profeflbren D. Doftor Johannes Polyander , uyt Gelderlandt Elhardus Menhius, uyt Zuydt-Hollandt Balthaiar Lydius, uyt Noord- Hol landt Jacobus Rolandus, uyt Zeelandt Corne- lius Rcgius, uyt het Sticht van Utrecht Johannes Dibbetius, uyt Vrieilandtjohannes Bogermannus, uyt Over-Yflel Hieronimus Vogelius, uyt de Pro- vincie van Groeningen en Ommelanden Cornelis Hillenius, of fo hy mogelijck niet tegenwoordigh is, in lijn plaets Wigboldus Homcrus, ende uyt de Franfche Nederlandtlchc Kerckcn , Daniel Colonius. De Claffis van Dordrecht, als ClalTis Synodacl, fal bcforgen dat de uytfchry vinge van demefte Na- tionale Synodus, te iyner tijdt beleyt en aengeilclt werde ■, ende voorts alles doen wat tot noch toe van de Nationale Kcrcke plagh te gcièhieden. Is gcrefol veert, dat in de uytfchry vinge van de naefte Nationale Synodus, de Hoogh Mog. Hee- ren Staten Generael fullen worden verfocht, dat daer toe oock mogen werden genodight de Ncder- landtfche Kercken van beyde de Talen, de Neder- duytfche ende Franiche verfpreyt door Duy tflandt en Groot Brittannien,om als Leden van de Nede'r- landtfche

X V I. frciiioniam comperimus nonnullis in locis ejuf- 1 i ufurpari Juramentorum Formulas , qua: a ? tifiei^ Idololotria. non funt immunes, ut ubi- 011 mforniisfuramenti formula obfervari poflic, iiieejuimodiabiifus colli. XVII.              · Dcniquc quia in multis ProvincÜs llipendia mi- rdrorum vcrbi divini &c iübiidia eorundem vidua- L adniodiini funt tcnuia, cum tarnen iifdem ! locis' bonorum Eeclefiafticorum iatis fit, petic rtiamdióta Synodus, ut IlluitriiT DD. Veftris pla- (tat neeotium hoc iingulis ProvincÜs benignê com- nendare, eum infmem, ut neceffirati Miniftro- Ιηι,ρΐΌΐΗ honor Miniilerii requirit, debitè proipi- catur.

QoiaP. Sebaitianus Dammannus Scriba occu- patus in Aétis Synodi ex Diario hujus Synodi a ÜcribaFeiloHommio confcrepto, & extraditisju- diciis, contrahendis ·, ante Synodi dimiiÏÏonem propter varias intercurrentes occupationes opus kcabfolvere non poterit , ftatutum fuic ex fingu- i;,Collegiis fingulos eflè deputandos, quiabiblutó hücopcreaD.Dammanno convocabuntur, atque jctalixccontraclioraexaminabunr, & nomine Sy- noJiapprobabunt.

S-jfllone Centeilma L χ χ ν 111. XXyill. May, die Martis ante meridiem. I ADrevifionem atque examen AcTrorum Synodi a D. Dammanno Scriba contraftorum funt de- putatiexclariflimis DD. Profeilbribus D. Doftor foannesFolyander, ex GeldriaElhardusMênhius, cxZLiyd-HolkndiaBalthafarLydius, ex Noord- 4oibnduJacobusRolandus, exZelandia Corne- JsRegius, exditioneUltraieitinaïoannes Dib- wus, ex f niia Joannes Bogermannus, ex Tranfi- a«nia Hicronymus Vogelius, ex Groningenfi frovmcia & Qinlandiis Cornelius Hillemus, aut ü f to{re a*ient, cjus loco Wigboldus Homerus, ^ talefils Gallo-Belgicis Daniel Colonius.

^Dordrechtana, Ut Claiïis Synodalis, cu- alisV^' UC convocatio proxima: Synodi Natio- !r. otQ!Ïipore mature procuretur atque inftitua- ccjej- |}e oninia porro agat, quac haftenus ab " 4i>ationali curari confueverunt. r [ar]0 Ί .^'uitinconvocatione proxima? Synodi ^Incs^r°gandos eflellluftrifl: Sc Prcepotentes "defiï RCfCra'eS5 ucadeam quoque invitentur klliciwr CX' utrm%ie idiomatis Belgici & ferfaW crraaniam & Magnam Brittanniam

L·

•xioE!iI',ibus' uti olim> ficetiamnumabhac Sy-

-ocr page 477-

Placaten. z.Boeck. i.Tk.

44°

landtfche Nationale Synodus, gelijckeertiidf oockvan defe Synodus te mogen werden ^v Op dat de dingen die in 'c voornoemde R defes Synodi van de Nederlandtfche Kerclc ' grepen zijn , en by de Hoogh Mog, Heeren? ^ Generael verfochtendeghcurgeert'fullen v» [fTi te forghvuldiger uytghevoert mogen werden ^ daer toe van defe Synodus ghedeputcertD DnA-il Johannes Polyander, Feftus Hommius, He Arnoldi, ende Henricus Rolseus, die in het tlC? komende Ν ationael Synodus van haer eheber gneerde rapport fullen doen, ende reeckenfy geven.                                                    ^ De Nederlandtfche Liturgie, waer in begrem, zijn de publijcke Gebeden ende Formulieren ν de bedieninge der Sacramenten , oeffeninge l Kerckelijcke difcipline, beveftigingh der Kercke Dienaren, Ouderlingen ende Diaconcn, infeoc- ninge des Huwelijcks 3 fal van de Revifeurs dei bc korte handelingen des Synodi overfien zijnde h de andere publijcque fchriften ghevoeght m den. Isvoorgeftelt, dat de vermaerde HeerThona Erpenius, Profeflbr van de Oofterfche Talen inè Academie tot Leyden, voor heeft een treffèlkk werek over 't Nieuwe Teftament, onder den Tui T>e Tabernakel on fes Heer en Jefu Chrifli, enisge- delibereert, ofmennietdatBoeck uyt dennaci van defe Synodus, aen de Hoogh Mog. Heem Staten Generael fouderecommanderen; defacd wel overwogen zijnde, is goedtghevondeneé een proef van het Werck, dat hy belooft,af te wal ten, op dat het gefien ende aen de Provinria/e Sy- noden vertoont zijnde, de Kercken alsdan aen dj recommandatie van dit werck ten beften mogen ge· dencken. Is oock goedtgevonden, defe Synodus meteen publijcque danckfegginge tot Godt te eyndigenjè de Eerwaerdige D.BakhafarLydius,Herderdeft Gemeente, doen fal in tegenwoordigheyt vante Volck, en van de gantfche Synodus met een | blijcque prasdicatie in de Groote Kerck. De Eerwaerdige D. Profes, met fijn Affelfoe zijn gedeputeert om na het icheyden des Synooi^e Achtbare Magiftraet defer Stadt Dordrecht) β gemeenen naem des Synodi te bedancken voor« fonderlmge beleeftheyt aen defe Synodusbe*P· De 175? Seilie· Desfelven daeghs na de mm^W' ^ijn voorghelefen ende gheapprobeertde | ^van de voorgaende Seflien , t'zedert t» Mey tot defe tegenwoordige toe. Dei8oenlaetfteSeific. Oen 29 Uey, des WoonCdaghs voor» middagh. ΤΛΕ handelingen des Synodi door Godes ^ -*-^nu ten eynde gebracht zijnde, zijn Q^é Politijcque Conimiflarifen, ende alle de ^jjj

Utea, quae nomine hujus Synodi Ecclefiarum Belgicarum prsedi&o libcllo iupplice concenta, apud IlluftriH ac Prepocentes Ordines Generales urgenda & petenda eruut, diiigentur procurentur, Deputati funt cum in finem ab hac Synodo. D. Doftor Joannes Poliander, Feftus Hommius , Henricus Arnoldi, & Henricus Rof&us, qui in proxima Synodo Nationali de iis, qux ab ipiis ac~ta fuerunt, referent ac rationcm reddcnt.

Liturgia Belgica,qui preces publica; & Formula: concinentLir adminiftrandorum Sacramentorum , excrcenda; Difciplina: Ecclefiaftica;, Confirmatio- nis Miniftrorum Ecclefe, Presbyterorum , & Diaconorum , & Bcnediclrionis Matrimonii, a Reviforibus A&orum Synodi contra&orum, aut a Scribis Synodi recognofcetur, & recognita reliquis fciiptis publicis adjungetur.

Propofitum fuit , Clariiï. virum D. Thomam Erpenium Linguarum Orientalïum in Academa Leydenfi Profeilörem mcditari infigne opus in No- vum Teftamentum cum titulo Tabernaculi Domi- ninoftri JESU CHRISTl, & deliberatum fuit, an non opus hoc nomine hujus Synodi IlluftriiT. DD. Ordinibus Generalibus fit commendandum : & re expenfa, ftatutum fuit, expe&andum eiïè priüsfpecimen ejusoperis, quod promittit, ut» co vifo & SynodisProvincialibus exhibito, poftea Ecclefia: de operis commendatione difpiciant.

Statutum etiam fuit, Synodum lianeefle iölem- niter finiendam cum publica gratiarum adlione ad DEUM, quamprseiènte populo & rota Synodo reverendus vir D. Baltafar LydiusPaftor hujus Ec- cleliaz inftituet, habita publica concione in templo majori. R.D. Praeiès Synodi cum ejulHem Ailèiïbribus deputati iünt, ut foluta Synodo AmpliÜimo hujus UrbisDjrdrechtanxMagiitatui communi Synodi nomine gratias agant pro iingulari erga hanc Syno- dum pradlita humanitare ac b ;nevolentia. Seiïïone Centefima Lxxix. Eodem die fofl meridiem. Ρ Ra?lec~ta fuerunt atque approbata A£la fuperio- rum fèilionum a χ χ 11 Mayufquead hancprae- ièntem. Seiïione Centefima ödogefima 6c ultima. XXIX. May, die Adercmit ante meridiem. Λ Bfolutis atque ad finem per DEI gratiam per- ■^-Muftis actionibus Synodicis, Illuftres DD.De- legati, atque [onines Ecclefiarum Belgicarum De-

-ocr page 478-

de Reformatie en herftdlinge van den Waren Godts-dienft. 44,

van

teerden der Nederlandtfche Kcrckcn, in de Ver- I gadcr-placts te iamen gekomen, ende na dat aldaer een kort Gebedt gedacn was, zijniè te gclijck in or- dre uy tghegaen na de Groote Kerck; de Elecren Commiilanièn voor-gaende, ende de Achtbare Magiitraec deler Stede uyt den Raedt-huyièhaer vergheièlfchappen de, ahvaer de Eerwaerdige D. Bakhalar Lydius 3 Elerdcr deler Gemeente, in een groote vergaderinge van Vokk, een predicatie ge- daenheeft uyt Jeiai 12. i, 2, %> wacrinhyver- klaert hebbende den droevigen toeftant defer Kerc- ken in de voorgaentic Jaren, ende de fondcrlinge en wonderbare weldaden Godts, onlanghs aen de felve bewefen, ende haer alle ernftigh en met vecle redenen vermaent hebbende tot ichuldige danck*· baerhey t, heeft de goede en groote Godt in 't open- baer fblemneel gedanckt, ibo voor alle deic welda- den aen de Nederlandtfche Kercken bewelen, als in'tbylbndervoorden fonderlingen legen, waer mede hy de handelingen defes Synodi heeft achtcr- volght, ende de felve tot een gewenicht cynde ge- bracht ; ende te gclijck dacr by ghevoeght een aen- dachtigh Gebedt tot Godt, op dat al het gene in dele Synodus beiloten is, ten beften der Kercke geluckigh ter executie mach werden geftelt. Uyt de Kercke zijnlc alle op de felve ordre tot de Ver* gader-plaets \yeder-ghekeert. D. Pra;fes ende de Aflèfforen, hebben de Achtbare Magiftraet op het Raedthuys weder-gekeert, uyt naem van de ghe- heele Synodus bedanckt voor de {onderlinge God- vruchtighcy t, beleefthey t ende mildadigheyt, diefe aen alle de Nederlandtfche Kcrckcn, ende der fel- ver Synodus gunftelijck heeft bewefen. Als fy r.u alle in de Vèrgader-placts waren weder-gekomen, na dat D. Profes wederom een kort Gebedt haddc gedaen, heeft den Wel-Edelen Heer Hugo Mu(i- usvanHoli, in den naem vandcHcercn Politijc- que Gommifiariilen, de Synodus aengcfproockenj ende de felve van wegen de HooghMog. Heércn Staten Generael bedanckt voor hare vlytighcyt en getrouwighcy t in het voorftaen vande wacrhey t def Gereformeerde Religie, tegen de dwalingen, waer mede fy een tijdt langh was beftreden geweeft : en heeft verklaert, dat defen arbeyt des Synodi den Hoogh Mog. Heeren Staten ten hooghften aenge^ naem was; ende begeert dat alle de Kercken feec^ kerlijck fouden vertrouwen , dat de HooghMog. Heeren Staten Generael niet ibuden naerlatcn van 'tgenetotbefcherminge ende voortplantinge van de Gereformeerde Religie, en vrede en ftichtinge der Kercken fal dienen : Ende dat haer Ho. Mog. de faecke van de Gereformeerde Kercke, haer al- tijdt op het hooghfte ter herten ibuden laten gaen. Heeft oock met eenen allen ende een yegelijck ver- maent , datfe de rechtfinnige waerheyt in brocder- lijcke liefde, vrede ende onderlinge eendracht voortaen eenpaerlijck wilden voorftaen en voort- fetten totGodesEer ende der Kercken ftichtinge en vrede. De eerwcerdige D. Prazfes in 't breede verhaelt hebbende de genade en zegen Godts, waer mede hy deiè gehcele Synodus, goedertierentlijck heeft achtcrvolght, infonderheyt dat hy in fo fware en duyftere faecken fulck een wonderlijcke over- een-ilemminge onder alle foo Uytheemfche als Inlandtfche, door genade fyncs H. Geeftes hadde gegeven, heeft uyt den naem van de gcheclc Syno- dus,de Heeren politijcke Commiflariiïèn bedanckt, Η h h                      datfe

i convencrunt in locum Coiifeilus, & diftis urati cüii ....... ·ίΛ1,ς iimulomnes ordme ivc-

F1

Üembrev^sp

emplum, prceuntibus Illuftribus

η η Defe^atis & cöncomitante ex Curia AmpliflU hu'us fjrbisMagiftratu, ubi Reverendus Vir nVhiar Lydius hujus Ecclciïa: Paftor, in magna li frequentia concionem habuin ex Efai. cap. ^vers ι» ζ, 3.1ηqua, explicató harumEccleiïa- "mfapcrioribus annis triftiffimo ftatu, Scfmgu- bnbusatque admirandis D E ï benefieiis jam pri- Lüfdemprxftitis, ferio multifquc ad debitam mtitudinem omnes cohortatus, DEO Opt.Max. folemncs publicè gratias egit, cum pro omnibus hifcc benefieiis, Ecclcfns Belgicis praftitis, tum etiamfpeciatim, profingulan benedidione, qua Svnodi hujus actiones profecutus fuit, eaique. ad exitum optatum perduxit : & ftmul eciam feriam admnxitfupplicationemad DEUM, ue'quxcun- 'cue ab bc Synodo ad Eccleiice bonum nunc decre- ufunt, ea teliciter executioni mandari queant. Α templo omnes eodem ordine reverli funt in locum eonieiTus. D. PrazfesafqueAiièilbresAmpliffimo hujus Civitates Magiftratui, in Curiam reverfo, totiusSvnodi nomine gratias egerunt, pro fmgula- •ipietate, humarutate & muniiicentia, qua omnes Ecclefias Bclgicas atque hanc imprimis Synodiim :rumbcnigniiTimè affecerunt. Poftquam in locum onfciïiis omnes effent reveriï conceptis iterum a , Prsiide breyibus precibus, Nobliillmus Domi- msHugoMufmsabHoli nomine IUuftriiT DD. cputMorumPoliticoram Synodum compellavit> ique nomine Illuftriff ac Prrcpotentum DD.Ordi- urnGcncralium gratias egit pro diligentia ac fide- 'tatc in affcrenda Religionis Reformata; vcritate berroribus, quibus aliquandiu oppugnata fuit : eclaravitque hunc Svnodi laborem IlluftriiT. & x'potenr. DD. Ordimbus Generalibus effe quam ratiifimum : Ac juifit Ecclefias omnes planècon- dere, Illuftriff ac Prepot. DD. Ordines Genera- ts nihil omiiïuros efïe eoritm, qua; ad conferva- gionein acpropagationem Religionis Reformatx, ;icpaccmatque a?dificationem Ecclefiarum fpe£la- jnint: Arquc Illuftriff.ipforum Amplitudinescau- ■™ Religionis Reformatie, femper fibi commen- Pölümain habituras : & fimul cohortatus eft om- fP5 j10 "ngulos5 ut vci itatem orthodoxam in frater- Pjcharitatc, pace &: concordii mutui porrö una- Pmitcrconfervareacpromovere velint, ad DEI f onam &Eccleiix cedificationeni ac tranquillita- W' · Kererendus D. Profes praedi&a multis gratia lm !f ν DEI· Φ* totam hane Synodum KJüf proiècutus fuit, prafertim quod in SiVtcr marduisatque abflruiis > tam admirabilem t>nfc?nCS' ram exteros j quam Provinciales,

l

Bit,,.             1            f* '""" »»■"■ UanvMjj'»"------ ------------------ Puft n,mmunu'otms Synodi nomine gratias egit feentp elcgatis' quod tam prudenter, di- ent mj atHuc mdefciÏè aftiones hujus Synodi ef- tófllmè 3r-'' ^^Φ^ ram falutaribus confiliis fie- , c„„ej,UVl^ent :Petiitqueut fi quidfcrtè humani

V

Irn'r,. cu^maccidifièt, in sequiorem idip-

&humancc condonarent

IUuft

1 rStl- Illiiftres " Dü. Deïegati per NoblilT tndèf nHefpondebant' flbi in hac Synodo effe BdEO'^i, um' ^ecluc de gratia huic Synodo BrinaQ c.0l! ja atque imprimis de fummo inDo- rt«odoxa confenfu magnoperè ktari.Con-

-ocr page 479-

Placaten. ζ. Boeck. z.Tit.

43-2-

datfe foo voorfichtelijck, nceritelpck end moeyt, de handelingen van dek Synodu vVft' beitiert, ende de fclve feer dickwils met: f s fame advifen waren behulpfaem geweeft · ρ ^ verfocht, indien miiTchien yemandt in den S ^ yecmenfchelijcks ware overghekomen h\$ ten beften te duyden, ende de menfchelijckef *N hey t ten goede te houden. De Heeren Γλ riflen hebben door den Wel-Edelen MlSrÊ geantwoordt, dat haer in defe Synodus ov ι digh contentement was ghegeven, ende daff hooghften verblijdt waren, over deghaJu ** Godt aen defe Synodus bewefên, eninfonA» O over de groote o ver-een- ftemmingh in de reeht? nige Leere. Daer na D. Prajfes hem kerende7 de Synodale Broederen, heeft hy defelve en yegelijck in'tbyfonder bedanckt voor den'arbT en advyfen, waer medefe defe Synodus hadden* dient, ende hem fel ven ge-excufeert, dathyj verfcheyde laften overvallen zijnde, allesnieiy. de konnen doen dat hy wel hadde gewile, ende k Synodus miiTchien wel hadde gewenfcht; ende e gelijck verfocht, datfe defe fynen. arbeydtingeds confeientie aen defe Synodus gedaen, voor lief w den opnemen j heeft eyndelijck allen en een yese· lijckalle mogelijcke dienften in 't breedeaenahebe· den, ende Godt gebeden, dat hy alle die vané Synodus zijn,die genade wilde doen, datfeeyné. hjek eenmael in die Hemelfche Synodus byeea mochten komen , ende daer alle eendrachtclijd Godt in eeuwigheyt verheerlijcken. Bieroptós de Wei-Edele Heer Mufius geantwoordt, data Heeren CommifTarifen in delen Synodo OYervfo: digh genoegen was gegeven, ende datfe denEo- weerdigen D, Prades, AiTeiforen en Scriira,eas alle de Leden des Synodi bedanckten voor de d!b ften en arbeyt aendeNederlandtfcheKetcken' defen Synodo gedaen. Alle de andere Leden des Synodi hebben oock 't felve collegialiter verkte ende betuyght, ende met eenen de Heeren Cos· miflariièn bedanckt, voor de overgroote weldida aen defen Synodo bewefen, in 'tbreedehaerdaié baerhey t betuygende, ende haer den Goddelijd? fegen toewenfehende. Ende alfoo is deVerp ringenaiblemneledanckfegginge tot Godtjwl D. Prazfidem, ende na onderlinge en vriend^ begroetinge en toereyekinge van de rechter-ps der onderlinge ghemeenfehap oader overvloft% bctuyginge van broederlijcke eendrachtigncrj liefde in den name des Heeren ghcdimittcoi a» gefcheyden. Ter oirkondevanhet verhandelde P»stlVl dele ondergeteeckent, SebaftianusVammiM 'Synodi Scriba. ':....,. "J . - i ' z-\ ■ i * ; 's , ■■ ;. Feflus Hommius y . . Synodi Scriba-

verlu.s deinde D. Prsefes adftatres Synodicos, Om- nibus Sc fingulis gratias egit pro laboribus &Confi- liis, qutbus hanc Synodum juverunt, feque excu- iavit, quodvariis obmcus laboribus, non potue- rit omnia prrcftare qua; voluit, aut Synodus fortè defideraverit: & ilmul petiit ut operam hanc liiam bona coniêientia Synodo huic navatam iibigratam habere velint : omnia denique officia, quaxun- que ab ipfo proficifci poillnt, omnibus & fingulis prolixè obtulit, DEUMque rogavic ut omnibus Synodicis hanc gratiam faciat, ut tandem aliquan- do in cceleili illa Synodo conveniant, ibique una- nimiteromnesDÉUMmaiternum celebrent. Ad ha:c Nobliflimus D. Mufius refpondit, Illftr. DD. Delegatis in hac Synodo abundè eiTè fatisfa£him, Ipfolque reverendo D. Prxfidi, AfTefforibus, Seri- bis, atqus omnibus denique Synodi membris gra- tias habere pro officiis & laboribus m hac Synodo Ecclefüs Belgicis pradHtis. Reliqui omnes Syno- dici idem per Collegia declarabant ac teftabantur, fimulque Illuftribus DD. Delegatis etiam gratias agebantprofiimmis inhancSynodum collatie be- neficiis, iiiam ipforum llluftr. Ampl. gratitudinem prolixè fpondentes, & benedi&ionem divinam iif- demcomprecantes. Atque ita, a&ïs folemniter DEOgratiis per D. Priefidem , fa&aque mutua, araicaqueconialutatione Sc porre&is κοινωνίαςdex- teris, cum multa concordix & charitatis fraterna: teftificatione, conventus in nomine domini Dimif- fus ac lölutus fuit. In fidem AcÏorum fufcripfimus Sebaflianm TDamman, Synodi Scriba. Feflus Hommius, Synodi Scriba.

ι - " Ό zo:) ,. ial

fl^i

1 "<","■ si

-ocr page 480-

: μ de Reformatie en herilellmge van den Waren Godts-dienft. 443 fkcaten tegens hetfiweeren ende blafphemeren van den name Jefit Chrifii. Van den vijfden Ja- *" u8 ende van denfivenden Ocïoberi^i. Sie Groot Placaec-Boeck 2 Vol. Pag. 2967, ende

5·

Orcïre <uan de Staten <van Hollandt ende Wefl-Vrieflandt, jegens de ver*

menginge van de Theologie met de Thilofophie, ende het misbrujck van de vryheyt in hetphilofopheren,. tot nadeel van de Schriftuyre. In date den dertighfien Sep- tember 16 f 6,

£ Staten van Hollandt cnWeft-Vrieilandt rypelick enaendachtelijck overwogen heb- -bende feecker Gravamen, by de Claflè van Sjea-Hagcopden 28 April defes loopenden Lsgeformeert, ende jegens de jonghft-gehou- L· ordinaris Synode van Zuydt-Hollandt uytge- ■-hrcvcn, dacrbyinbedenckcn wertgheftelt, of 'e «mdte Chriftelijcke Synödus met geraden, 'en ^kiiodWi foude vinden op bequame middelen edencken, de welcke dienftigh fouden zijn, om tonwaeifchijnlijck ende onfchriftmatigh dryven de fchryven, dat by 't voorfz Gravamen gheno- crcwerdt, fo vinnigh aen te gaen, met deneer- en te fteiiyten, ten eynde de eygenichap en kracht ndeHeylige Schriftuyre niet verder en werde krenckt, deLecraers ende Profeilören vaneen dcdefelve, of verfcheyden Academiën enHo- e Scholen in vcrdeeltheden getrocken, de jonge tudcnteninfulckemeyningegevoedet, ende Go- Kercket*hansof morgen met de ièlve niet ver- vrt, de vrome meerder bedroeft, ende harewe- rparthyen de mond tot vreughde, ende tot lafte- nseopent werde : Oock daer benevens gelet op nadere Refolutie des gemelten ClaiTis, in date η derdcnjuly loflieden, tot verklaringe of illu- darie van 't voor-geroerde Gravamen ghenomen ·■, er6ydemcer-ghemeke Claflè betuyght ? noyt achten tot prajudicie van de liberteyt in'tphi- fopheren, of hetoogh op d'een of d'ander in het nculicr gehadt te hebben, maer alleen noodigh chttedivulgerendatdcprincipien die van vee- met heevighcyc worden gedreven, niet en wer- gcapplicecrt op de Theologie, tot prajjudicie deiclve, of krenckinge van de kracht der Hey- 1 Sdinftuyre; ende daer op ghehoort eerft de nisdcratien van de Hceren Curateuren van de U- vcrfiteyttot Leyden, ende Burgcrmeefteren der verbrede, die daer op hadden inghenomen het idirvandenReclor, ende andere Ledematen, irituercndeden Senaet van de gemeltc Univer- yt> ende vervolgens mede het ad vis der Pröfef- n va/i deTheologifche Faculteyt in de felve '^TJiteyt, alles in gevolge ende tot voldoenin- ™.haer Edele Groot Mog. fucceffive Refo- n lö dates den veerthienden, twintighften , 3en twintighilen July voorfchreve ·, oock , gnomen op den Brief van danckfegginghe ,(Jganinge by die van de voorfz Zuyd-Höl- vL 'noc3us °P den 2 8 der fel ver maendt over fere8er°fde ^'^ aen haer Edcle Gr- MoS- iie" j ben na ryPe deliberatie ende con> rbei "Ï.eroPghchouden noodigh gheacht , door d ilcke Wegcn cn middelen te voorfien, Svek j teyt van pMofopheren., 0f het /ligèJanaien de ware Theologie, ende de jdioi fin"1 ,yre niec gekrenckt en werde, ende ö£öt Jr ^err' 8eordonneert, ende ghe- J Selijck haer Edele Gr. Mog. by eenpa-

rige adviièn van alle de Leden verklaren, ordon- neren ende ftatueren by delen, dat nademael alle Faculteytenendefcientien, cndelulcks mede de Theologie ende Philofophie hebben haer eygene gelette palen ende limiten, binnen de" welck de fel- vereipecTivelijck om alle confufie te vermyden, moeten werden gecontinueert, ibnder d'een in de andere in te fchryden ; derhalven de wel-ghemelte Heeren Curateuren en Burgemeefteren der vooriz Stede lal werden ghclaft ende geordonneert, ghe- lijck henluyden gelaft ende geordonneert werc by defen, forgh vuldelijck te letren, ende te praxave- ren aen d'eene zyde dat de materien ende quaflien die de Theologie eygen zijn, en alleen door open- baringe uyt Godcs Heylige Woord bekent werden, als t'eenemael onderfcheyden van die quaflien die uyt de natuyre door de reden konnen ende moeten onderiöcht ende geweten werden, den Theologen alleen werden gelaten, ibnder dat anderen, ende namentlijck mede niet de Philofophen in Lcilên en Diiputatien haer deiclve cenighiints aen komen te matigen ·, ende aen de andere zydc,dat de materien ende quaflien die de philofophie eygen zijn, ende principalijck door't gebruyek van de natuyrlijcke reden, ende de rechte conduüSte of applicatie van de lèlve bekent endeghefolvcert konnen werden > inigeüjcks mede den Philofophen alleen ghelaten, ende door de Theologen, of anderen in hare Lef- ien of Difputatien niet verhandelt werden : Edoch dewyle omtrent deTheologifche materien vecle termen ende expreilien gebruyckelijck zijn, die uyt andere lèientien ende wetenfehappen ontleent wer- den , ende in veele dingen gene kleync openinge of licht geven konnen, dat de Philolöphen die de onderwyiïnge van de kracht, ende 't recht verflant van iöodanige termen ende expreilien incumbeert, daer door geen occafie mogen nemen, omme de Theologifche materien felfs te verhandelen, maer fich te vreden houden iöodanige termen, regulen, Canones en diftinclrien te verklaren, midtigaders het gebruyek daer van door Exempelen ibo in jure en Medicina, als oock in de Heylige Schriftuyre ende der deftighite ende meeil van allen acngeno- mene Theologen Schriften, doch met vooriichtige matigheytacntewylen : Soo noch tan s, dat oock den Theologen vry ftae, de Theologiiche mate- rien ionder die termen, ende Philoibphifche expreilien, alderbefl: ende eenvoudighfl: uyt de Heylige Schriftuyre naevereyich ende de natuyre deriaeckeuyttcdrucken : Ende wat belanght die materien, die, hoewel fy mede behoren tot het Gelove, nochtans oock uyt de natuyrlijcke reden kunnen onderiöcht ende gheweten werden, dat daer inne wel onderfcheyden werde 't gene Godes Woordtdaer van leert ( ten wekken aenfien fy zijn het objeil of voorwerp van 't Gelove j van het genede menfchelijcke reden daer van kan navor- fchen) op dat die dingen door de Philofophen niec Hhh 2                        op

-ocr page 481-

Placaten^ 2. Boeck. i.Tk.

4441

op die wy fe, noch fo breedt en werden verhandelt, als v/el van de Theologen ghefchict, met bewyfen uyt de Heylige Schriftuyre, uytlegginge van Tex- ten, wederlegginge van oude ende hedendacghfe ketteryen, &c" verftaen haer Edele Groot Mog. dat alhoewel die dingen, die Godt in fijn Woordt van'iich fel ven, ende eenigc fyner wereken gheo- penbaert heeft, oock uyt de natuyre d'ecne wel meer als d'andere konnen bekent worden, de felve nochtans veel eerder, lichter, feeckerder en veyli- geruyt Godes Woordtfelfs konnen verftaen ende begrepen worden, als door enuytdenatuyrlijcke redon, endeby-aldieneenighe queilien mochten voorvallen; tegens de welcke de Heylige Schrif- ruyre als tegenftrydigh foude konnen inghevoert werden, dat als dan de Philofophi fich niet en M- len onderwinden de Heylige Schriftuyre uyt te leggen na hare principicn, maer boven al voor den opperften regel houden, dat het gene de Menichen van Godt door de H. Schriftuyre is geopenbaert,als het alderfeeckerfte, voor vaft, endeindubitabel ge- houden moet werden : Ende ofwel het natuyr- lijckc licht of de menfchelijcke reden, hoeklacr, ofte evident de felve oock foude mogen weien, mochte fchvnen, yets anders te dicteren 5 datmen niet te min meerder geloof aen de Goddelijcke au- thoriteyt alleen als aen't menfchelijck oordeel heeft teactribuerenj ende dat dien-volgens de Philofo- phi haer van foodanige faecken, die tegen de hey- lige Schriftuyre ftryden, fullenafhouden, om aic te verdedigen, ofvoorttcfetten : Datmen oock om vrede ende gerufthcyts willende Philofophema- ta, die uyt de Philofophie van D. Cartefius getroc- ken > nu ter tijdt by eenigen offenfie geven, fal na- laten voort te letten : Ende ten eynde 't effect, of de executie van de voorfz generale po fuiven des te beter en feeckerder moge werden bekomen, dat derhalvcn mede de meer-gemelte Heeren Curateu- ren ende Burgemeeftercn der voorfz Stede fal wer- den belaften bevolen, geliickhenluyden belaften bevolen werdt by defen, lbo veel in haer is, te be- ibrgen, dat de Philofophi de voor-gheroerde vry- heytniet en komen te misbruyeken tot quetfinghe van de liefde ende vrundlchap die tuffchen de Pro- feflbren onderlingh als Leden van een ende 't lelve Lichaem behoort te weien, maer dat fyluyden voortaen in goedt en onderlingh verftant met elck- anderen mogen leven, gheen dingh doende door twiftinge of ydelc eere, den anderen niet tergende of beroepende, daer fyluyden van ecne opinie zijn, naer den felvcn regel wandelende, ende daer fy anders in gevoelen, malkanderen verdragende, be- reydt zijnde oock daer in d'een van d'andere te lee- ren, endc alfoo in 't onderlbecken van alles het goede alleen te behouden; dat fy dienvolgende in hare Lellen enDifputatienhaer forgbvuldighlijck onthouden van alle invectivcn en alle directe of in- directe benamingen van d'een of d'ander parthye,te vrede zijnde,dat iy, 't geen fy oordelen de waerheyt te welen, eenvoudelijck voorftellen, omme in dier voegen alle factie ende fchijn van Scéte te voorko- men ; ende op dat alfoo bhjeke, dat fy in alle hare actiën niet anders voor en hebben als de onderfoec-

kinge van de waerhey t,ende de ontdeckW c vindinge vande eygenfehappen en wareoorf t der dingen ·, voo rnamentlij ck, dat fy in harc^r ' ten ende colloralien fich abftineren van 11· eufefugillatien, convitien ende exaggeratip6^ des eens of des anders gevoelen, gene bittere ]® defen gebruyekende, of door hatelijckeconfe^ tien d'een d'ander befwarende, of oock νρ^ i opfet Hellende , 'twelck fy voorts-handts\v] den anderen aenftotelijck te fullen wefenjdoeJi r Heeren CurateurenenBurgemeefterenvoorf meerder feeekerheyt van't gene voorfz fher^ Profeflöres, fo Theologia; als Philofophi^aenh&*

luyden met hand-taftinge op haren Eedt bel

.oïtej

dat fyluydenreipedivelijck haer naer alle' voorfz ftaet, praecifclijck lullen reguleren; eÉft gevalle yemandt des niet teghenftaendenaerrjM bevonden mochte worden de voorfz gedane bel4 te hebben gecontravenieert, den felven caiTeröiI ten minften fufpenderende van fynen ftaet ofmu feffie·, alles in dien verftande, dat by aldieahwl naermaels yemandt over 't gene voorfz is eci% klachten mochten hebben tegens een andereninp brengen, dat hy de felve den Reoctr in der tijdti I gehouden zij η te openen, ten eynde defelveofal-l leen, of met Affeilèuren, of met den Senact,of I de noodt fulcks vereyflehen fal, met d'opwmey Heeren Cwrateuren ende Burgermecftercn, ièm in deliberatie leggen, ende ten beften van de Va] verfiteyt afdoen moge : Dan op dat door 'tÉË voorfz is, of door de voorgeroerde vryheytuite I philofopheren niemandt fich moge komen te 'm gineren , daer m ede van de Decreten ende Refèl tien der meer-gemelte Heeren Curateurcneafe germeeiteren, of van de publijeke endegkrecipq eerde maniere van doceren gedifpenfeert ofge-exi-j meert te wefen; lbo verklaren haer EdekGt.Mo|I oock midts defen, door yets van'tguntvoorLi ftaet, eninfpecie door't gene aengaendedevfj heyt van 't philofopheren in defen is begrcpen,gts | de aldcrminfte gedachten te hebben, omtetecül ofte enerveren de voorfz Decreten pfRefolutóf by de meer'gemelte Heeren Curateuren cndeBs germeefteren füccelïïvelijck, ende van tijd \0 dien-aengaende gemaeckt, veel min om MtM authorifatie te verkenen; dat de Boecken onkej ten van D. Carthefii voornoemt, bydcFfoftöJJ in hare Lellen fouden werden voor-géleicni g*M ceert of ge-expliceert, latende alle 't ^νε,°^Ι ouden voetenordre dien-aengaende by*r_ J Rcfolutien en Decreten der Heeren Cunfi^,1 Burgermeefteren voornoemt BneP^i?foP Voorts werden de Heeren Prafident e# *H van den Hove midts defen mede verfoé^lF^ eenigeordrete beramen, endeeen IV r^ cipieren tegens het gepafïïonneert, en ^ lchry ven in den beginne defes geroert > w ,^ van behoorlijcke prascautien en ναη®^\(β$ Concept haer Edele Gr, Mog. te laten «Kgj om fulcks gefien zijnde, als dan naerdcr < ^,

gaende gedelibercert, ende naer ex

'0^

^

ken daer op gerefolveert te worden. Hage den 3 o September 16 5'6.

-ocr page 482-

44-?

DEN DERDEN TYTEL, Bearypende ^e Kerck-Ordeningk

Brief des Graven van Leycefler, van uytfchryvinge of convocatie des Na- tionalen Synodus, gehouden by lafi van fijn Excelle ut ie in 's Graven-Hage den 2 o Junij 1 f8 6. Nevens d.e Convocatie-briefaen de lier eken van Hollandt.

I.

Dele, Eerfame, Lieve,Befondere, &c. Naonfe komfte in defe Ne- derlanden, hebben wy geen faecke foo feer ter herten genomen, als de cere Godes, het ftuck van de Chiï- _^.... ftelijcke Religie, ruft en eendracht Lde Kercken ende Gemeenten, fonderlinge ge- Lcktdatde Koninginne van Engelandt, onfe odicrhftc Vrouwe, ons het felve boven al bevo- encfegherecommandeert heeft j ende dacoock ç weivaert van defe Landen daer aen foo groote- ■ksaclesenis: Ende want wy geen beter middel .weten, om daer in te voorfien, en goede ordre ftellcn, dan met convocatie van eenen Genera- nSynodus; foo hebben wy goedtgevonden % de [ve te doen houden ende vergaderen, foo wel van ^Vcderlandtfche als Walfche Gemeenten defer 'ereeniglideProvincien,binnen 'sGraven-Hage in )Uandt, tegensden 20 des toekomenden maends iy, raden nieuwen ftijl. Verfoeckende daer- acnUL. ende Ampts-halven ordonnerende, ghy-luyden van fulcks wilt adverteren de Claf- aes Lands van Holland, of dengenen die on- benluyden behooren, ten eynde fy tegen den irnocmden dagh, ende tot der felver plaetfe len fchicken fulcke Dienaren des Godlijcken oords, Ouderlingen, Diaconen, of andere van :urliedcn Claflè, Kercke of Confiftorie, foo wel de cenc als van de andere tale, te famen in ghe- van 8 over de voorfeyde Provincie, als fy ful- vinaen daer toe bequaemft, van goedeleven, :ertheyt, verftant, difcretie ende yver tot de e Godes, voorfien met fulcke Brieven van Cre- «w, Inftruclie, Volle macht ende Commiffie, «ertoe behooren ■, Om aldaer met den anderen acnnoren·, delibereren , adviièren, 11 uyten en 'cluderen, fulcks als bevonden fal weien beft rende tot verbreyden der eere Godes, rcforma- ?naeabuyfen endegravamwa,oprcch.tingz en «rhouduij/e van goede Ordeninge, rufte, een- Joidc: ihchtinge van de Kercke. feyndende _ øæç Copic Authentijcq van delen, om hen ^reguleren. Hiermede, &c. iS ô me'Lieve> Blondere, blijft Godc L Zi l ot Utrecht den 8 Mey 1586. En was EireveerrTT^"· Meet^rchen. Onder ftondt ckent \> rgotdc Vrund- Endc was onder- Dt, © e Lejcefier. Lager ftondt noch gete- lde é Jfi&'Grave. De iüperfcriptie was defe

Volghtde Convocatie-Briefaen de Kercken van Hollandt geichreven, 'KIÏAurtt-zgeborerfPrmce van Orangefirave van ■^^-Na/faih Caizenellebogen^iandenfDietz,-) &c. Marquts vander Veere ende VliSJhige, Heer e van St. VijtfDaesbiirgerh de Staat Gr ave ende Landen van Cuyck·) öc. Gouverneur ende Capiteyn-Generaelende Admirael-, midljgaders de ØôáâÜåçÀ ende Raden over Hollandt, Zeelandt en Wefi-Vriejlandt-, ére. Eerweerdige, Vrome, Difcrete, goede vrunden , AUüo d'Excell: des Graven van LeyceftertGouver- neur ende Capiteyn-Generael, geordonneert ende bevolen Heeft, dat jegens den 20 des toekomende maents Junij binnen 's Graven-Hage eenen genera- len Synodus geconvoceert ende gehouden lal wor- den, foo wel van de Nederlandtïche als Walfche Gemeenten deièr Vereenighde Provinciën, Ã00 na- der blijeken mach byde Authentijcque Copic van deMiffivebyfyner Excell: tot dieneynde acn ons gedingeert ende hier inne befloten : Soo ift dat wy navolgende de bevelen van fyne vooriz Excell: U L daer van by defen adverteren, ordonnerende cu be- velende dat ghy jegens den vooriz dagh , ende tot der felver plaetfc fchicken of lenden luk iukkc Die- naren des Godlijcken Woords, Ouderlingen, Dia- kenen of anderen van U L. Claiïè, Kercke of Con- fiiloriej lbo wel van d'eene als van d'anderc Tale, t'iamen in een ghetal van 8 over de Provincie van Hollandt, alsghy-luydenvindenlult daer toebe- quaemft, van goeden leven, gelecrtheyt, verftande, difcretie, ende yver tot de eerc Godts, voorfien mee fulcke Brieven van Credende, Inftruftie, Volle laft ende Commiilie, als daer toe behoren : Ten fine omme met den anderen te aenhoren, delibereren, adviièren, iluytcn en concluderen, dies inconfor- miteyt van de voorfeyde Miflivc van fijn Excell: dieghyluydcn tot dien eynde naerftelijck lult vifi- teren, en U L. daer na reguleren. Doende tot dien eynde alle't fel ve verwittigen, dengenen die U L. goedtduncken ende behoorenfal, op dat de goede wille ende beliefte van fijn Excell. volbracht mach worden. Eerwaerdigc , Vrome, Diicrcte, Goede vrun- den , onfe Heere God zy met U L. Gefchreveii in den Hage den 14 Mey 1580*. Ende was ondcr- teeckent, T.Hanneman. Ende bezegelt met den Zegel van Holland, Zeelandende Weft-Vrieiland. De fiiperfcriptie was, Aen den Eerwaerdigen,

Befondere, Prcfident ende ^nderft" ~T *f-uc ^rovm"aelm Holland. nc'PaleMïr nocn' Gecollationeert jegens de Ë j' ondcrteeckent als boven, ende «deren °P en J+ MeY *fS6 bevonden te ac- Bymy, Ø. Hanneman.

Vromen ende Difcreten Dieaarcn des Godlijcken Woords der Gemeenten van Holland, ommeter- ftont op te breecken ende eerildaeghs te communi- ceren met den Chflën van Zuyd-Hollandt.

Kercken-

-ocr page 483-

Placaten, ζ. Boeck. 3. Tit. Kercken-Ordeninge der Nederlandtfche Gereformeerde Kercken

44«ó

2.

m

in den Nat ionalen Synode ·, te f amen geroepen en gehouden by lafl Van ψ % in'sGraven-Hageden zojunij i?8<5, endeinjubflantiegheappr0^nt{

OJH

13 Mey 161 9» in de 156 ίς^Α? tw» de Ψοβ~Λ£ία Synodit

des Woordts zijnde, tot een ander Gemee roepen werden, fal defgelijcks fooda ' '

I. iMgoedeordre inde GemeenteChriftite ' onderhouden, zijndaerinne noodighde Dienften, te famen-komften , oplicht der Leere, Sacramenten ende Ceremoniën, ende Chriftelijcke ftraffe: waer van hier naordent- lijck ial gehandelt worden. Fan de Tiienfien. I I. De Dienften zijnvierderley; der Dienaren des Woordts, der Doctoren, de Ouderlingen ende Diaconen. III. Het en fal nicmandt , al hoe-wel hy een Doftor, Ouderlingh ofte Diacon is , geoorloft zijn den dienft des Woorts ende der Sacramenten te betre- den , fonder wettelijck daer toe beroepen te zijn: ende wanneer yemandt dacr tegen doet, ende meer- mael vermaent zijnde niet af-ftaet, foo fal de Claflè oordeelen, of men hem voor eencn fcheurmaecker verklaren , ofte op eenighe ander wyfe ftraffen lal. I V. De Wettelijcke beroepinge der gener die te vo- ren in den dienft nietgeweeft en zijn, foo wel in de Steden als ten platten Lande, beftaet. Ten eerften in die verkiefinghe de wekke gefchieden fal voor den Kercken-Raedt ende Diaken, midtigaders het oordeel der Clafien, ofte van twee of drie naeft ge- ieten Dienaren, ende in Plaetièn daer geen Kerc- ken-Raedt en is, door de Claflè met bidden ende vaften. Ten anderen, in de Examinatie, ofte on- derfoeckinge beyde der Leere ende des levens, de < wekke by de felve ilaen ial, van den wekken iy verkoren werden: Wel-verftaende dat Nieuwe- lingen, Mispiiefters, Monicken, ende die ander- fints eenigeSe&e verlaten hebben, niet lullen toe- gelaten worden, voor dat iy ieecker tijde beproeft zijn. Tenderden, inde Approbatie, ende goet- kenningeder Overheydtvandeplaetiè reipeclrive- Hjek (de wekke iy fullen aengegeven worden, om te vernemen of fy hares levens ofte Borgerüjcken wandels halven eenige wettelijcke oorfaecke heeft te weder-fpreecken) ende der gantfeher Gemeynte: wanneer den name des Dicnaers, den tijt van veer- thien dagen in der Kercken verkohdight zijnde, geen hinderniflèn daer tegen en komt. Ten laet- iien, in de opentlicke Bevefiinge voor de Gemeyn- te , de wekke met bchoorlijcke ftipulatie ende af- vragingen, vermaningen, Gebedt endeopleggin- ge der handen van den Dienaer, die de beveftinge doet (ofte eenigen anderen, daer meer Dienaren zijn) toegaen fal, naer het. Formulier daer van zijnde : Wel-verftaende, dat de opleggïnge der handen fal mogen gedaeii worden, in de Clafllcale vergaderinge aen 3en nieuwen gepromoveerden Diender, die gefonden wórdt in de Kercken onder 'iKruycc. V. Nopende die Dicnaers die nu airede in den dienft

pinge gefchieden , foo wel in de Stag, 2 platten Lande, by den Kercken-Raedt end k

naren, ende het oordeel ofte advis van de

Claffe

ofte immers van twee ofte drie naeiWfMen naren der felver, foo het felverghefctiecb Ende inPlaetfen daer geen Kercken-Raedt by de Claflè, alwaer de voorfz Beroepenen - toonen lullen goede Kerckelijcke AtteL·^ Leere ende leven. Ende alfooden MaehW der plaetfe refpeftivelijck aengegeven, ende Gemeynte den tijt van veerthien dagen vooreeftS zijnde, als boven, fullen met voorgaendeftL tien ende Gebeden beveftight werden V I. Sal oock geen Dienaer dienft mogenaenneni in eenige particuliere Heerlijckheden, Gaftnu ofte anderfints, ten zy dat hy voor henen g< teert ende toe-gelaten zy, volgende die voorden' de Articulen; ende fal oock nier. min als andere dtrj Kercken-ordeninge onderworpen zijn. V I I. Nicmandt en fal tot den Dienft des Wooi beroepen worden, fonder hemineeniekefpl te ftellen, ten ware dat hy ghefonden worde, 01] hier ofte daer te Predicken inde Gemeynteoi het Cruyce, ofte anderfints om Kercken te gaderen. VIII. Een Dienaer eens wettelijek beroepen iïyM mach die Gemeynte daerhy fonder Conditie Jföj genomenis, niet verlaten, om elders een ba»: pinge aen te nemen, ibnder bewilligingedesfej ken-Raeds met de Diakenen, ende de gene voren in dienft ende Ouderlingh-fchapenDi; fchap geweeft zijn, midtigaders die van de J

ftraet, ende met voorweten van de Claffe

ontfausül

oock geen ander Kercke hem fal magen 01 eerhy wettelijcke getuygenifle iynesaflcheyB«; de Kercke ende Claflè , daer hy gedient «& verthoont hebbe. I X Op d'ander zyde fal den Ke^#JjJg reprefenterende die Gemeynte, oock φάβ , zijn haer Dienaers van behoorlijck ^^SJ verforgen. ende fonder kenniflè ende °°r y^ Claflis niet te verlaten, de welckeooclw'^ van onderhoud,fal oordelen»of die voorin * te verfetten zijn of niet. " x               ''"'' 'Ü^L _ Dewyl een Dienaer des Woordts eatt^jfi (als boven ) beroepen zij nde»- fijn leven» o 3 den Kercke n-Dienft verbonden is, f^*KS| geoorloft zijn, hem tot een anderen fta^. .(( te begeven, ten zy om groote ende Ψ®~£01 faceken, daer van die Claflè kenniffe new oordelen fal. X I. ■                φ Soo het gefehiet dat eenige Dienaers^00^!

-ocr page 484-

Begrypcnde de Kercken-Qrdeninge.

4-f7

He ofanderiints, onbequaem worden tot " harcsDienftcs, lbo fullen fy nochtans

X X. De Ouderlingen fullen door het oordcel des Kercken - Racdts ende der Diaconcn verkoren worden : Soo dathetnacdegclegcnthcyt vaneen yder Kereke vry fal zijn, foo veel Ouderlingen aliïèr van noodc zijn de Gemeente voor te ftcllen, om van defelve (ten ware darter eenigh beledèl voor-viele) geapprobeert ende goet gekent zijnde, met openbare Gebeden ende ftipulatien beveftight te worden; ofte een dobbel getal, om het halve deel by der Gemeente verkoren op de felve wyic in den Dienft te beveiligen, volgende het formulier daer van zijnde. XXI. Der Ouderlingen Ampt is (behalven het gene dat boven Artijckel veerthien gefeyt is) hem met den Dicnaer des Woorts gemeyn te zijn, opficht te hebben dat de Dienaren, mitfgaders hare andere medehulpers ende Diaconen hare Ampt getrouwe- lijcken bedienen, ende de befoeckinge te doen, na dat de gelegenthcydt destijdts ende der plaetfen , tot ftichtingc der Gemeente, lbo voor als naer het Nachtmael kan lydcn, om byfonder de Lidtmaten der Gemeenten te vertrooften ende te ondervvyfen, ende oock andere- tot de Chriftelijcke Religie te vermanen. XXII. Defelve wyfe die van de Ouderlingen gefeyt is, fal men oock onderhouden in de verkicfinge, ap- probatie ende beveilinge der Diaconcn. X'XIII. Der Diaconen eygen Ampt is, de Aclmoeflèn en andere Armen-goederen naerftelijck te verfamelen, ende defelve ge trouwe! ij eken cndevlytighlijcken ("naer den eyicli der behoeftigen, beyde der Inge- zetenen ende vremden met gemeyn advis) uyt te declen, de Benauden te befoecken ende te ver- trooften, ende wel toe te fien, dat de Aclmoeflèn niet misbruyekt en worden; waer van iy reeckenin- ge fullen doen in den Kcrcken-Racdt, ende oock (foo yemandt daer by wil zijn) voor der Gemeen- ten , tot fulcken tijdt als het de Kercken - Racdt goet vinden lal. XXI V. De Diaconen fullen ter plaetfc daer Huys-fitte- Mecfters, ofte andere Aelmocileniers zijn , op de felve begeeren goede correfpondentie met hen te willen houden, ten eyndc de Aclmoeflèn te beter uytgedeek mogen worden , onder die gene die mceft gebreeck hebben. XXV. De Ouderlingen ende Diaconen, fullen twee Jaren dienen, cndealle Jacrfalhet halvedeel ver- andert , ende andere in de plaetfe gcftelt werden, ten ware dat de gelcgentheydt ende het proffijt van eenige Kercken anders vereyfehte. t Van de Kerckelijcke f f amen-komfl en. XXVI. Vierderley Kerckelijcke t'famen-komften fullen onderhouden worden, de Kercken-Racdt, de Claftlcale vergaderingen, de particuliere Synodum, ende de generale ofte Nationale. XXVII. In defe t'famen-komften fullen geen ander dan Kerckelijcke faken, ende 't felfde op Kereke-wyfe gehandelt worden. In meerder vergaderinge fal men

fcc

DflJ

$<$$£ ll^\ fa eerc ende den name eens Die JC>f houden, ende van de Kcrckc die fy gedient •ÏTeerlijcken in haren nootdruft ( ghehjck %'Weduwen en Weden der Dienaren in het D wribr^et worden. X. 1 1. ς neenbeDienaers om de voorfz, of eenige an- laken haren dienft vooreenen tijdtonder- re°or acn ("'e wclck fonder advis des Kercken- ier'fmet('eichicdeii en fal) fullen fy nochtans tot &cnde bcroepinge der Gemeynten onder- ^nblyvcn. χ j χ χ Het Η niemand geoorloft zijn den dienft fijnder reken ondcrlatende,of in genen feeckeren dienft Ldc- lucrcndaertegaenpredicken, buyten con- L ende authoriteyt des Synodi of Claffis : Ge- Lkoocknicmandt in een ander Kereke eenighe Ucariefal mogen doen of Sacramenten bedie- t, fonderbcwillinge des Kercken-Raeds. XIV. Der Dienaren Ampt is in de Gebeden en bedie- ndes Woords aen te houden, de Sacramenten trereyeken, op haer mede-broeders, Ouder- gen ende Diakenen, midtfgaders de Gemeenten -<fe acht te nemen, ende ten laetften met die Ou- ÜngcndeKcrckelijckeDiicipline te oeifenen, 'etebcforgendat alles eerlijck enmetordre ge- "ede. X V. ^nder de Dienaren des Woordts fal gelijekheyt ouJen worden, aengaende de lallen hares Itcs, midtlgaders oock in andere dingen, foo mogelijckis, volgende het oordeel desKerc- -Racds, ende ( dies van ηoode zijnde ) des fles; 'twelckoockin Ouderlingen enDiake- te onderhouden is. XV I. et Ampt acx^DoBorenoho. Trofefforen inder "oi'ogieis, de Heylige Schriftuyre uyt te leggen, 'delüyvercLeeretegen de Ketteryen endoo- ravoorteftaen. XVII. , -Gemeynten fullen arbeyden dat'er Studen- ndcrTheologie zijn, die ex bonü fmblicis on- oii Jen werden. XVIII. "e acreken daer meer bequame Predikanten ! la' men het gebruyek der propofi tien aenftel- omdoorfukke oefFcningen eenighe tot den "des Woordts te bereyden: Wcl-verftaendc, .^r°ponenten,de Gemeynte openbaerlijck ^redick-ftoel fullen leeren, dan die wette- ^mineert ende bequaem gekent zijn in de jJJJJ ofte Clafiè i ende en fullen nochtans . Jtrv°rderen de Sacramenten te bedienen, ^ttoefy volkomelicken beroepen ende be- Kc             XIX. gen-Raden fullen alomme toe ficn, dat- ^chool-Meefterszijn, die niet alleen de \n ■ TtQn lcfen' fcnry ven, fpraken ende vrye ιηώηη* °0ck die felfde inder Godtfaligheyt n^acechifmoonderwvfen

-ocr page 485-

^^^M

:"-

Placaten. iBoeck. j.Tit.

het gene anders den Kercken-Raedt naeuvttÏf defer Kercken-ordeninge opgeleyt is re doW XXXVII            °·

44S

men niet handelen, dan 't geen dat in mindere niet en heeft afgehandelt konnen worden, ofcc^dattot

de Kercken een meerder vergaderinge in het ge- meyn behoort. XXVIII. Soo yemanf hem beklaeght, door de uytfpraecke der minder Vergaderinge vefongelijckt te zijn, die

Infgelijcks rullende Diaconen alle weke

*m

, om met acnrocpmghc des nJj Godts (van de faecken haren Amptc betrefoZl

te handelen, daer toe de

Dienaren goede opfaJ loot 7-nndp U™. jr .

l

iiülen nemen, ende des noot zijnde haer

felve lal hem tot een meerder iterckelijcke verga-

laten vinden.

deringe beroepen moghen; ende 't gene door de

XXXVIII.

meefteftemmen goetgevonden is, fal voor vaft en bondigh gehouden werden. Tenzy dattetbewc- fen worde te ftryden tegen het WoortGodts, ofte tegen de Articulen in defen generalen Synodo be- lloten, foo lange als de felve voor geen ander ge- nerale Synode verandert zijn. XXI X. De handelingen aller t'famen - komffcen, fullen met aenroepinge des Naems Godts aengevangen, ende met een danckfegginge béfloten worden. XXX. Die tot den t'iamen-komfte af-gefonden worden, lullen hare Cred.nt;-brieven ende Inftru&ien (onder-teeckent zijnde vanden genen diefylen- den) mede brengen, ende defe fullen allcene keur- ftemmen hebben. Χ λ X 1. In allen t'famen-komften fal by den Trafes een Scriba gevoeght werden, om naerftelijck op te fchryven , 't gene waerdigh is opgheteeckent te zijn. XXXII Het Α mpt van den cPr£fis is, voor teftellenen te verklaren 't gene te handelen is3toe te fien dat een yegelijck zijn ordre houde inhetfpreecken-, den knibbelachtigen ende die te hefcigh zijn in 't fpreec- ken, te bevelen datiè iVygen, ende 'over de felve geen gehoor gevende, de behoorlijcke cenfurete laten gaen : Voort fal zijn Ampt uyrgaen, wan- neerdie t'fjmen-komile fcheydet. XXXIII. Het felfde feggen heeft de Claiïês over den Kercken-Raedt, het welck de particuliere Synode heeft over de ClaiTe, ende de generale Synode over de particuliere. XXXIV. In allen Kercken ial een Kcrcken-Raedt zijn, beftaende uyt Dienaren des Woorts ende Ouder- lingen, dewelcke ten minften alle weken eens te famen komen fullen , alwaer den Dienaer des Woordcs (ofte Dienaren, foodaer meer zijn) by ghebeurte pr&fideren ende die A£tic regeren falEnde fal oock c'e Magiftract van de plaetfe refpeetivelijck (indien het haer gelieft) een ofre twee van den haren, wefendc Lidtmaten der Gemeente, by den Kerckcn-Raedt mogen hebben,om te aenhooren, ende mede van de voorvallende faecken te delibereren. XXXV. Wel-verftaende, dat in de plaetlen daer deKercken-Raedt van nieuws is op te rechten, hefelfde niet en gelchiede,dan met advis van dcClaiïèEnde daer het getal van dcnOuderlingen feer kleyis, lullen de Diaconcn mede tot den Kercken-Raegenomen worden.                                            XXXVI. In die Plaetfen daer noch geen Kercken-Raed

De Claflicalc vergaderinge fullen foft ra genabuyrde Kercken, dewclcke clck eenen h naer ende eenen Ouderlingh ter plaetfe endew by hen, in 't fcheyden van elcke vergaderinge3 gevonden (foo nochtans, dat men 't boven ded' maenden niet uyt en ftelle) daer henen met bek! lijeke credentie afvaerdigen fullen, inwelckel men-komftende Dienaerst>ygebeurre,oftcai4 fints die van de felfde vergaderinge verkorens prazfidcren fullen, foo nochtans dat de felfde t^. mael aeneen niet en fal mogen verkoren worden Voorts fal de Tra fes onder anderen eenen m- lij eken afvragen, of fy in hare Kercken haren m ken-Raedt vergaderinge houden·, of de Kercke· lijeke difcipline geoeffent wort ·, of de Armen ende Scholen beforght worden: Ten laetften, oftenct is, daer inne het oordeel ende hulpe der CkffeW rechte inftellinge harer Kercke behoeven, ft Dienaren dien het in de voorgaende Clafiè φ gheley t was, fal een korte Predicatie uyt Goè Woordt doen, van welcke die andere oordeels, ende foo daer y et in ontbreeckt, aenwyfen fuik Ten laetften, fullen in de lefte vergaderingevee den particulieren Synode verkoren verden, i op den fel ven Synodum gaen fullen. XXXIX. In het eynde van de Claificale, enaeate meerder t'iamen-komften, fal men Cenfute te den over die gene, die yet ftraf-waerdigbsindeK gaderingegedaen, ofte der vermaningen deris der t'famen-komften verfmadet hebben. X L. Sal oock de Claiïïs daer iulcksnoot zijnü vryheydt hebben cenige haerderDienarcnrJ eene Clafficale vergaderinge tot de andere κ» thoriièren, om oplicht tenemenopdelecicö het leven der Prredicanten, endenftan^^f ken, onder die felve Claifeforterendes end:*· van op de naefte vergaderinge rapport doen. X L I De Kercke in de welcke de Claius(lw*f*· ticuliere ofte generale Synode te famen Wgl forgedragen, datfede Aften der vooip* j gaderinge op de naeft-komende befteuc- De inftructien der dingen, diein&^, vergaderingen te handelen zijn > nm^n °^J fchreven worden, voor dat die N|OS voorgaende Synodus gelefenzijnj °? j0 eens afgehandelt is , niet wederom *0W| en worde, ten ware dat men het acnt dert te moeten zijn. X L I I I.           ^\ ■■·. Alle Jaers (ten ware dat den n°;?"j f^ ren tijde vereyfehte) fullen vierofviji» ft naegêbuyrde Clafles te famen komen > ^a*· particuliere Synode uyt yeder Claite ^

Η, til

„ir

en is, £ü middeler-tijt by de Glafle gedaen worden,

-ocr page 486-

Beo-rapende de Kerck

449 lende van de Religie, te laten drucken, ofte andcr- lïnts uyt te geven , dan 't felfde voor henen dooifien en goet gekent zijnde van de Dienaren des Woorrs, fijns particulieren Synodi of Profefforcn der Theo- logie onfer Belydeniflè. FJetverbondtGodrs, falaen den Kinderen der Chrjftenen met den Doop (foo hacil als men die bedieni.nge des fel ven hebben kan) bezegelt wor- den ? ende düt in de openbare veriamelinge wan- neer Godts Woordt gepredickt wordt. Doch ter plaetfen daer niet foo veel Predicatien gcdaen wor- den, ial men ecnen fèeckeren dagh ter weke ver- ordenen, om den Doop extraordinaerlijck te be- dienen , foo nochtans dat 't felve fonder Predicafie niet en gefchiede. L I. De Dienaers fullen haer befte doen ende daer toe arbeyden, dat de Vader fijn Kint ten Doop preien- tere. Ende ia de Gemeenten daer men neffens den Vaders oock Gevaders of Getuygcn by den Doop neemt (welcke gebruyek in hen iel ven vry zijnde , niet lichtelijck te veranderen en is) betaemt het, dat men neme diedeiuyvere Leere tocgedacnen vroom van wandel zijn. Lil De Dienaers fullen in'tDoopen het Formulier van de inftcllinge ende ghebruyck des Doops, het: welck tot dien eynde befchreven is, gebruyeken. LUI. De namen der Gedoopten, midtfgaders der Ou- deren ende Getuygcn: Item, den tijdt des Doops lalopgeceyckcnt worden. L I V. Men fal niemandt ten AvondtmaeldesHceren toelaten, dan die nae der gewoonhcydt der Kei c- ken, tot de welck hyhemvoeght, belydeniflè der Gereformeerde Religie gcdaen heeft, midtfgaders hebbende getuygeni ile eens vromen wandels, ion- der welcke oock , die gene die uyt andere Kercken komen, niet lullen toegelaten worden. L V. Een ycder Kercke fal fulckc maniere van Bedie- ninge des Avondtmaels houden, alsfy oordeelt tot de meefte ftichtinehe te dienen : Wel-vcrftaendc nochtansjdat de uytwendige Ccremonicn in Godts Woordt voorgefchreven, niet verandert, ende alle fuperftitie vermydet werde, ende dat nae voleyn- dmge der Predicate ende der gemeyne Gebeden op den Predickftoel, het Formulier des Avontmaels, midtigaders het Gebedt daer toe dienende, voor de Tafel fal worden gelefen. L V I. Het Avontmael des Hccren fal tegen twee maen- den eens, foo veel het mogelijck is, gehouden wer- den y ende fal fticluclijck zijn, daer het de gclcgcnt- heyt der Kercken lyden kan, dat op den Paesdagh, Pincxter-dagh en Chrift-dagh het felve gefchiede: doch ter plaetfen daer noch geen Kerckelicke ordre en is, fal men eerft Ouderlingen ende Diaconen by provifie ftellcn. L V I I. Alfo de Avont Gebeden in veel plaetfen vrucht- baer bevonden worden, foo fal in het gebruyek der fclvcr elcke Kercke volgen, het gene fy achten tot hare meefte ftichtinghe te dienen. Doch wanneer menfe begeeren foude wegh te nemen, fal het felfde I i i                           niet

,ndetwee Ouderlingen afgevacrdight ful- ',2i!U 5 η1 In het fcheydcii (foo weides particu- to icVs eeneralen Synoden) fal een Kercke fcr£n; nt worden, die (aft hebben fal, om met SdöCbflesι denu)dtendePlaetrcdesnacften

.jÖlcn.

X L I V.

n, mienak Synode fal ordinacrlijck alle drie

erns gehouden werden, ten ware datter eeni-

L^eifde noodt ware, om den tijdt korter te

Totdefe fullen twee Dienaren ende twee

lemen

a -rliosen uyt elcke particuliere Synode, beyde uSrtfchcr ende Walfcher fpraecke afgefonden V/ Voorrsfal'die Kercke die laft heeft om ffltiidt ende plaetfe des generalen Synodi te be- nemen ('foo de felfde binnen de driejaren te be- Kpcnwaie) haer particuliere Synode vergade- en en het felfde oock der naeft-gelegener Kercke, ie van een andere Tale is, laten weten, de wekke pPerfoonendaer henen fendenfal, ommetge- icynen advife van den tijdt ende plaetfe te befluy- B. De felve Kercke die verkoren is, om de gene- Je Synode te famen te beroepen, wanneer fy met jeChfiè vanden tijdt ende plaetfe beraedt-llagen , lal het felfde deHooge Overheydt in tijdts te innen geven, op dat met haren weten, ende (foo aer gelieft mede eenige te fenden tot den Clafïè) dcriaeckein tegenwoordigheydt, ende met ad- van bjre Gedeputeerde befloten werdc. X L V. Alfoo in de Nederlanden tweederley fpraken ge- oken werdt, is goet gehouden, dat de Kercken ïr Duytfeher ende Walfcher Tale op haerfelven en Kercken-Raedt, Claflicale vergaderingen ' particuliere Synoden hebben fullen. X L V I. s niet te min goetgevonden, dat in de Steden rdevoorfchreve Wal fche Kercken zijn, alle lenden Sommige Dienaren endeOudcrlingen van fc'dc zyclcn vergaderen fullen, om goede een- ftchtende correipondentie met malkanderen te Ir-'cn> ende foo veel mogelijck is, naegelegent- fdt des noodts, met raede malkanderen by te μ ae Leer e, Sacramenten-i ende andere Ceremoniën. X L V I I. ;e Dienaers des Woordts: Item, deProfeffo- linae Theologie (hctwelck oock den anderen moren wel betaemt) fullen de BelydcnuTen I^loofsder Nederlandtfcher Kercken onder- ■injn, ende de Dienaers die iulex fullen refufe~ ,Sn def*iïo van haren dienftby den Kerc- 'S1 de Claffe opgefchorft werden, ter *n W\ dacr mne gehcclijcken verklaert "erin!Ίï5 ende indienfy opftinatelijckenin ickcnÏ yIe?' fullenfy van haren dienft ge- ucnaf-geftcltwerden, §*n liSf"illenoockde School-meeflers ghe- Bêvan η· j mculen als bovcn> oftc inde üdertccckcn ι ChrifteliJcken Catechifmum ■"ncn arï g °Cck oftc Sch*& van hen, of and<*en gemaeckt of overgcfet, hande-

-ocr page 487-

Placaten. 2.Boeck, ^.Tit. verre als het heymelijck is, ende geenone é

4-5° niet Tonder het oordcel der ClaiTOverheyc, de Gereformeerde R

ergernifiè gegeven heeft, foo fal den

re„ñ1"*^

eefchieden. LVIII. . Daer de Lijck-Predicatien niet en zijn, fal menfe nietinftcllen ; ende dacr die nu aireede zijn aenge- nomen, fal naerftigheydt ghedaen werden , om de fclve met de ghevoeghlijckfte middelen af te doen. LIX. Intydenvan Oorloge, Peftilentie, dieren tijdt, fware vervolginge der Kercken, ende andere al- gemeyne fwarigheden , (uilen de Dienaers der Kercken de Overheydt bidden , dat door haer au- thoritey t ende bevel openbaer Vaft ende Bidt-dagh acngeftek ende geheylight mogen werden. L X. De Gemeynten fullen onderhouden, beneffens den Sondagh, Chrift-dagh, Paeflchen ende Pincx- fteren: maer ter plaetfen dacr meeft Fecft-dagen, door bevel der Overheden gehouden werden, tot gedachtenifle der weldaden Chrifti (als befnyde- niiTe Chrifti ende Hemelvaerts - dagh) fullen de Dienaers arbeyden, dat fymet Predicken den le- diglvganck des Volcks in een Heylige ende nutte oeiïeninge veranderen. L X I. De Dienaers fullen alomme des Sondaeghs ordi- naerlijck inde naer-middaghfehe Predicatie, de lomma der Chriftelijcke leere in den Cathechifmo, die tegen woordigh in de Nedei landtfche Kercken aengenomenis, vervatet, kortelijckuytleggen,al- (bo datdefelve Jaerlijcks magh gc-eyndight wor- den , volgende de af-deelinge des Cathechifmi felfs daer op gemaeckt. L X I I. De Pfalmen Davids fullen in de Kercken gefon- gen werden , latende de geiangen die men nieten vindt ïn. der Heylige Schrifture. LX I I I. Alfoo bevonden wordt, dat tot noch toe vcr- fcheyden gebruyeken in Houwelickfche faecken al- omme onderhouden zijn, ende nochtans wel oir- baer is gelijckformigheydt daer inne ghepleeght te worden ; foo fullen de Kercken blyven by het ghe- bruyek, 't welck fy (conform Godts Woortende voorgaende Kerckelicke ordinantien) tot noch toe onderhouden hebben, tot dat by der hooger Ove- righeydt (die men daer toe mctaenecrftenfalver- foecken) een generale Ordonnantie, met advis der Kercken-Dienaren, dacr op gemaeckt fal zijn, tot de wclckc defe Kercken - ordeningh haer in dit üuck refereert. Van de cenfure ende Kerckelijcke vermaningen. L X I V. Gelijckerwijs de Chriftelijcke ftraffe Geeftelijck is, ende niemandt van den Burgerlijcken gerichte ende ftraffe der Overheyt bevrijdt, alibo worden oock beneffens de Burgerlijcke ftraffe, de Kercke- lijcke ceniurennootiaeckelijck vercyfeht, om den Sondacr met der Kercke ende fynen naeften te ver- foenen , ende der crgerniiTe uyt de Gemeente Chrifti wegh te nemen. L X V. Wanneer dan yemandt tegen de fuyverheyt der Leere ofte vroomighcy t des wandels fondight, foo

houden worden1, welck Chriftus du

lydelij

voorfchrijft, Matth. 18. L X V I. Die heymelijcke fonden, wanneer deSo d by eenin'tbyfonder, ofteby twee of drie Get genvermaendt zijnde, berouw heeft, fullenv"' den Kercken-Raedt niet gebracht worden LXVII. Soo yemandt van een heymelijcke fonde v twee ofte drie perfonen in der liefde vermactvtzii de, geen gehoor en geeft, ofte anderfintseenop bare fonde bedreven heeft, fulcks fal den Kercki Raedt aengegeven worden. L X V I I I. Van fulcke fonden die van haer naturen we^ openbaer, ofte doorverachtingederKerckelijds vermaningen ïn 'topenbacr gekomen zijn, Ì veribeninge (wanneer menfeeckereteeckencnèj boetvaerdigheyt fiet) openbaerlijck gheichieden, door het oordeel des Kercken-Raedts·. Endera platten Lande, ofte in mindere Steden, daer nm eenen Dienaer en is, met advis van tweegenabuer·: de Kercken, in iiilcke forme ende maniere als tos ftichtinge van een yder Kercke bequaemfil^eoor· deelt worden. L X I X. Soo wie hartneckelijck de vermaningedesfc ken-Raedts verwerpt (Item, die eenopenbarcé anderfints een grove fonden gedaen heeft) fate den Avondtmaeldes Heeren afgehouden worfc ende indien hy afgehouden zijnde, na verfcliejfe vermanigen geenteecken derboetvaerdigheyt wijft, foo fal men ten laetften tot deuytteriferem die (namelijck de affnydinge) komen é volgend de forme naede Woorde Godts daer ten Ë doch fal niemandt afgelheden worden voorgaende advis der Clafle. LX X. Al eermen tot der af-fnydinge komt, hartneckigheyt des Sondaers der Gemeenteo lijck te kennen geven, de fonden verklarende^ gaders de naerftigheydt aen hem bewefenw ftraften, afhouden van den Avontmakj en m^ vuldige vermaningen; ende fal de Gemeente^ maent worden hem aen te (preken, ende vo« te bidden: Soodanige vermaningenfullenacE gefchieden. In den eerften fal den §ïç|^ genoemt worden, op dat hy eenighfintsv^0 werde; In den tweeden fal met advis det , nen name uytgedruckt werden: ïn j ^ h

men de Gemeente te kennen geven,$

eenfclv^p

ten zy dat hy hem bekeere, van de geDJf Kercken uy tfluyten fal, op dat zijn aW foo hy hartneckigh blijft, met ft^&

linge der Kerckende vermaninge Raedts ftaen.

falin'toordeelendes^ Ë

Wanneer yemandt, die ge-excomn^ hem wederom wil verfoenen met y.,-^ door boetvaerdigheydt: Soo fal hePjjjd handelinge des Avontmaels, ofte an ^ gelegentheyt, tevooren de Gemeen ^ werden, ten eynde hy ten naeftkonten male (foo verre niemandt yetweet í

-ocr page 488-

Begiypcnde de Kercken - Ordeninge.

+5

ontraric) opcnbaerlijck met profeflie fyner n lCÏLP weder opgenomen werde, volgende het w daer van zijnde. p»uhcr             LXXII er de Dienaers, Ouderlingen ofte Diaconen 2"nC h-ire erove fonde bedryven,die der Kercke "Willek, ofte oock by der Overhcydt ftraf- ftfoisl &ucn we* de Ouderlingen ende Dia- 1Cr tcrfto'ntdoorvoorgaende oordeel des Kerc- )ilCRaedts der felver ende der naeft-ghelegener f eente van haren dienft afgefet, niaer de Die- ,em Qpaeichort wordenj maer of fy geheel van den i^ftaScfettcnzijn, falinhet oordeel der Clailè ^            LXXIII Voorts onder de grove fonden, die waerdigh ün metopfehortinge of af-ftcllinge van den dienft heftraft re worden, zijn defe de voornaemfte: /alichcLeereof Ketterye, openbare fcheurraaec- mire, opcntlijcke blafphemie, Symonie, trouwc- ioicvcrlatingcfyns dienft , of indringinge in eens inders dienft, meyneedigheydt, Eebreeck, hoere- ■vc dieveryCj ge welt, gewoonelijckc droncken- 0Bp,vechteryc,vuylghewinj kortelijck alle de tonden ende grove fey ten, die den Autheur voor de 'Wetclteerloos maecken, ende ineen ander ge- meen Lidtmaet der Kercken der af-fnydinge weer- dii'h füuden gereeckent werden. L X X I V. De Dienaren des Woordts, Ouderlingen ende thconen, fullen onder hen de Chriftelijcke cen- iireoerrenen, ende malkanderen van de bedienin- gchares Ampts vriendelijck vermanen. L X X V. Dengenen dieuyt der Gemeente vertrecken, ial ten Attellatie ofre getuygenis hares wandels, by idvisdes Kercken-Raedts, mede gegeven werden, Dnder den Zegel der Kercken, ofte daer geen Zegel nis, vantween onder teeckent.

LXX IX. Deiè Articulen de wettclijcke Ordeninge der Kercken aengaende, zijn alfoo ghefteltendeaen- genomen met "ghemcen Accord , datiè (foo het proffijt der Kercken anders vereyfehte) verandert, vermeerdert ofte vermindert mogen en behooren te worden : Ten fal nochtans geen byiöndere Ge- meente , Clailè of Synode toe-ltaen iiilcks te doen, maer iullen naeriligheyt doen om die te onderhou- den , tot dat anders van de Generale ofte Nationa- le Synodi verordent wordt. Geteeckent, Jacobus Rimedontius EcclefitC ;                                       Middelburgenfis Mini ft er \                                      Ψ ra f es Synodi EÏectus. j                               Amoldus Cormlii AJJeJfor. i                                fVarnerus Hclmichim, Scriba 1                                           Synodi. De Approbatie des <voorgaende Synodi by fijn Excellentie -van Leycejtcr gedaen. XTAer dat Wy Robert Gravc van Leycefter ■*- ^ Bander-Heere van Denbich, &c. Lieutenant van de Koninginne van Engelandt, Gouverneur ende Capiteyn Generael van de Verecnighdc Ne- derlandriche Provinciën, hadden gedaen t'iamen convoceren de vooriz Synode, die de voorfchreve Kercken-Ordeninge gedecreteert heeft in der ma- niere als vooren, ende ons overgegeven, om die te ilen examineren ende authoriferen. Soo hebben Wy de felve Kercken-Ordeninge al vooren geibn- deiij aenden Gedeputeerden van mijn Heeren de Generale Staten defer Vereenighde Nederland t- iche Provincien,om die oock te overfien, dewelcke die hebben doen feilden aen haerluyder refpeclivc Provinciën: Daer naeWy wel ende rypehjck op allesghelet hebbende, ende vindende dat de lelve Kercken - Ordeninge geen langer uytftel en kan verdragen, hebben goetgevonden de felve te appro- beren, ratificeren en authorilèren, vinden goet ap- proberen, ratificeren ende authoriferen by deiên, ordonnerende ende bevelende wel expreflelijck al- len Gouverneurs, Baillius, Schouten , Wethou- deren , Officieren , Jufticieren , Dienaren des Godlijcken Woordts, Kercken-Raden, ende alle andere van wat qualiteyt ofre conditie die zijn, hen fich naer de felve Ordonnantie te reguleren: Alles by maniere van provifie, ende tot dat daer op anders geordonneert zy. Aldus ghedaen in 's Graven-hage den feiten Augufti ι y8<5. Ende was geparapheert, κΑά. Meetkercken. Onder ftondt, R. Leycefler. Noch lager ftont, Ter Ordonnantie van fijn Excellentie. Ende was ondertceckcnt, Gillijn.

LXX Voorts&ldeii Armen,

V I. om genoeghfame oor-

JOKen vertreckende, van den Diaconen byftant ;edaen^orden, na difcretie, mits aenteeckenende PP d«i rogge van hare Atteftatie, die plaetfen daer- ™^'üle, ende de hulpe die men haer fal gïie-

Den.

G             LXXVII. een Kercke fal over andere Kercken, geen Bochr?°Ver 3ndcrcDienaren' 8e€n Oudcrlingh n "aconen 0Ver andere Ouderlingen ofte Dia- °°en eemgc heerJchappye voeren. ,            L X X V I I I. Im lelma.tige dingen fal men de buytenlant· mêtl\, met verwerpen, die een ander ghc- 1 -^ «ebben dan wy.

ttné ν ' Meeren Staten van de Geünieerde Trovincien , hebben niet goedfgevonden de voor- st £ρ eJj'ken-Ordminge te authoriferen ende in te voeren·, blijckendeuyt feeckereantwoort, 'twelcke Spel' ™"«* Staten van Hollandt ende Wefl-Vriejlandt, den Gedeputeerden des Zuyt-Hollantfchen >°phare Remonfirantiegegevenhebbm Anno ifpi.' waervandecopyehiemaevolght,

AnU

11 %

-ocr page 489-

Placatcn, æ. Boeck· j.Tit. Antwoordt by de Heeren Staten van Hoüandt ende Wefi-Vriefimu Ü

452.

geven , uyjeetKsrc j^crmmjuunuc uuihjci- j-"*j·<*·>--i^»»'™ytueoynoctep^,

15-5) é, raeckende eenige Kerckelijcke faecken. In date den vijfden^

ýß?%

Hebben de Staten voornoemt, tot dienfte I deringe der Kercken Chrifti gherefolveen: * klaert ende geordonneert, verklaren ende örtfo > ren by defen.                                          ^'

fULfoo de Staten van Hollandt ende Weft- Vrieflandt, by den Gedeputeerden des particulieren Synodi van Zuyd-Hpllandt vertoont is, dat fy binnen delen Jare over- gegeven hadden ièeckere poin&en van tweederley geftaltej eenighe van dien dienende tot welitandt der Politien, waer van de Gecommitteerden van den Staten, haerluyder advis by gefchrifte ( nae dat fy met de Remonftranten de faeck hadden ghe- communiceert) de Staten hadden overghelevert, ende daer op goede hoope ghegeven was, dat by Placate daer in veriieh foude werden; verfoeekende daerom dat hetfclve tot goede effe&e mach wer- den gebracht, overmidts den noot endeghewich- tighey t van de faeckc. Ende op d'andere poiniten aengaendc de regeringe, welftandt ende bevorde- ringe der Kercken binnen defe Landen, dat daer op mede Refolutie foude mogen werden genomen. Ende lbo verre 'tfelvevoor defen tijde niet konde gefchieden,- voor 't eerfte foude mogen werden ge- rcfolveert. I. DatniemandthetPredick-Ampt fal mogen be- dienen, dan wettelijck ge-examineert ende toegela- ten zijnde. IL Dat de Predicanten in Leer of Leven ongeregelt zijnde, onder Kerckelijcke Ceniuren onbeliindert in ordre ghehouden lullen mogen worden, midts dat de gene die hem befwaert vindt, hem mach ge- dragen aen de Synodi particulier. III. Dat het particulier Synodus jegenwoordelijck, en alle Jaers fal mogen beichreven worden : Ende voorts bequamc Commiflarifen by deStaten veror- donneert , die op de Synodale Vergaderinge ilillen jegenwoordigh welen. I V. Ende allbo nootwendigh de Academie tot Ley- den behoeft met bequame Profeflbren, byiönder in de Theologilche faculteyt, vooriien, ende het Collegie tot Theologilche Studenten dient opghe- recht te werden ·, dat dies-aengaende mede ordre geftelt mach worden, gemerekt airede in Dorpen en Steden ghelchickte Predicanten ghebreck zijn, êce.                                                  .               i

Dat niemandt binnen de voorfeyde Landen h Predick-Ampt fal mogen bedienen, dan die í telijck ge-examineert ende toegelaten zij ç fal

vooren.

I I.

Dat mede d'ongeregelde Predicanten in Leer ß leven onder Kerckelijcke Cenfuren, ak'w onverhindert in ordre voortaenfullen mogen vk houden worden. III. Ende dat jegenwoordigh alhier binnen den Ha» een particulier Synodus lal mogen gehouden wol den, ten overftaen van den Heere van Benrfiuyfcn Prsiident, ende Leonard CafenbroodtjRaedcwn den Hove van Hollandt, opgelijcke laftendecom- milfie, als den Commiifarifen in den voorkdö f are was gegeven. IV. Ende dat voorts alle Jaren een particuliere Ì dus fal mogen befchreven ende gehouden werden, ten overftaen endegelijcke laft, om acht te nemen dat geen Politij cke faecken aldaer ghehandelt win- den , noch eenige Kerckelijcke faecken deSjBii generael zijn concernerende; ende dit ahbjpro- vifie, tot dat anders daer in fal vvefen geordonneert. V. Hebben voorts de Staten belooft, endebelovtn by defen, op de vordere poincten, foo wel deFo- litieaengaende, als het Collegie vandeStudcnm tot Leyden, met alfulcken debvoir te doen voor- iien , als tot Godes eere, welftant der JCtrdffl» ende dienft van de Landen bevonden fal wordene behooren. Ende voorts de faecken vandeKcr;· ken altijdts te doen houden in goede recommantI tie. Gedaen in den Hage, onder 't Zegel Ì Staten voornoemt, hier op ghedruckt den \W September 15-91. Onder ftondt, ßæÏÑ* nantie van de Staten. Ende was ondertff**1 > C. de Rechtere. Bezegelt der E. E. H«P feegel, op 't fpatium gedruckt in roodec Pe'

Kercken-Ordeninge van den Jare I 591 , door lafl van de Heê0» ten van Hollandt ende Wefl-Vrieflandt inghejtelt. In date den^ll' Maert 1 f91.                                                                 ,■ .'E

de Kercken-Ordeninge die inden Jare1 f^ geconcipieert: Hebben verklaert, goedtgfl.^ ende gerefolveert, dat ten eynde een eC!\Par^o!i dre 5 dies-aengaende voortaen binnen o0' fchreven Lande mach worden onderhouw J ren Godts, ende ten dienfte van den WQgS over fulcks alle misverftandt ende oneemg )^ iêren ende verhoet mogen worden > í3ç^

' Chtervolgende de Commülle van de Hee- J ren Ridderfchap, Edelen, Steden van JU Hollandt ende Weft-Vrieflandt, repre- fenterende de Staten van den felven Lan- de, in date den eerften Februari) des Jaers 15*91, hier nae van woordc te woordc geinfereert. d'Ede- lenende Gedeputeerden van de Steden van Hol- landt ende Weft-Vrieflandt gerefumeert hebbende

-ocr page 490-

Begiypende de Kei je Steden acht Perfonen iullen worden

eken - OrdemWe. o

4*3

vere leere des HeyligenEuangeliums aen re nemen, mach begeven, hebben met deliberatie van den hoogh-geboren Prince Maurits,geboren Prince van Orange, Grave van Nailou, &c. Gouverneur endc Capitcyn Generael van de voorfz Landen. Ende hier op eerft ende alvooren gehadt 't advis van de Prxildentende Raden van den hooge ende Provin- cialen Raden, midtfgaders van vericheyden Kerc- ken-Dienaers van den voornoemden Lande, ende iniönderheyt gelet op de gelegentheyt des jegen- woordigen tijdts, by provifie, ende tot dat bevon- den ial worden anders te behooren , ende ionder nochtans eenige buytenlantfchc Kercken te mis- pryiènofte prejudiciëren, aliftdatdic in middel- matige dingen eenigh ander gebruyek mogen heb- ben i geordineert en geftatueert hebben, ordineren en ftatueren by deièn, dat over al in den Lande van Hollandtende Wcft-Vrieflandt inde bedicninge des Woorts Godts, ende andere Kerckelijcke facc- ken, of daer van dependerende, onderhouden endc achtervolght fullen worden de poin&en ende Arti- culen hier nae volgende. Verkiefinge van de Ker eken-Dienaren binnen de Steden. I. Eerif ibo wanneer in de Steden eenigen Dienaer des Woordts Godts fal ontbreecken, fullen de Bur- germeefleren ende Regeerders der iel ver Steden committeren vier Peribnen, die fy daer toealder- bequaemfte fullen verftaen. Ende fullen de Burger- meefteren ende Regeerders voorfz, den Dienaren des Woordts Godts, ende Ouderlingen der Kerc- ken in de felve Steden bevelen, mede uyt den haren vier peribnen te committeren, die ghefamentlijck naevoorgaende Gebeden, ende onderfoeck dics- aengaende by henlieden te doen, procederen iullen tot verkiefinge van aliulcken perfoon, of peribnen als hen goetdunken fal, tot den voorièyden dienft van noode, nut, ende bequaem te zijn: Ende de felve hare verkiefinge als dan voordragen het Col- legie van de voornoemde Burgcrmeefteren en Re- geerders. Ende indien de gedane verkiefinge den iel ven aengenaem is, fal den verkoien Perioon in der maniere naevolgende ge-examineert werden, ende foo verre hy bevonden wordt bequaem endc genoeghfaem vanGodt begaeft te zijn, fal hy den Gemeente inde Kereke voorgehouden worden. Endc indien binnen veerthien dagen dacr nae nie- mandt hem en openbaert > die eenige redenen weet voor te brengen, daeromme men hem niet cn be- hoorde t'ontfangen -, fal hy tot den voornoemden dienft met oplegginge der handen, ofte anders nae dewyiê vaneen yegelijcke Kereke, aengenomen ende in de bedieninge van den voornoemden dienfl gcftelt worden. Maer foo verre de voorfz Burgcr- meefteren ende Regeerders verklaren de voorièydc verkiefinge henlieden niet te behagen, iullen de voorfeyde Gedeputeerden, ende in de maniere als vooren, tot nieuwe verkiefinge van eenige andere procederen. Verkiefinge van de Kercken - 'Dienaren ten platten Lande. I I Ende fo wanneer in de Dorpen eenigen Dienaer des Woorts van nooden fal wefen, fullen deHooft- Offi-

'

gelijckenacht Perfonen

die den vijf en twintigh-

jit«ec

maenXaïhier'in den Hage fullen compa- :n „' te famen in beioigne te treden op de faec- Κί1 Α Kercken, endefulckste refumerenhet Cn n!reve concept van den Kercken-ordeninge, °f r'Lentlijcken ten beften te helpen adviferen, > «nc tot dien eynde noodigh ende dienftigh Ρ ■β ai en den S taten van alles te doen rapport 5 Thebben de Staten dacr toe gecommitteert van l d'Edelen ende Steden, Jonckheer Willem fc Τ * fe'i wz Nyvelti d'Advocaet van den Lan- tf i| Gerardvan Wijngaarden, «*& >^w w» |,l-w, mt den Hoogen Rade-, Leonard Kafen* ί '«ï -2)/>^ ^ Leeuwen, «jy/ί» Trovmcia- iRaie; AdriaenvanWerefieyn, ende D.Fran- ■5 MulfoihHenricus Corputius van 'Dordrecht,

ïim

us Cornelü van ''Delf, Johannes Wtenboom-

%

t uïtenHage, Gualterus de Roy van Leyden, obus Armiruus van Amfierdam, Joannes Ί)α-

s van Uaerlem , Andreas Cafiricomius van \cklmyfen, ende Guilhelmus Tuppius van Edam, dacr toe tefamen gecommitteert zijnomt'fa- dijck, of by abfentie vaneenige derfelverby meerendeel van henlieden in de voorfz faecke efoigneren. Alle welcke Periönen ten fine als jrcn,metden eerften fullen befchreven worden. Jdaen ui den Hage onder het Zegel van de Staten jjornocmr, hier op gedruckt,den eerften Februari) i$i Onder Mondt gefchreven, Ter. Ordinanrie Hide Staten; ende was onderteeckent C. de Rech- Ende 't Zegel der voorfz Staten inrooden iflè daer op gedruckt. Hebben de voorfchreve rornniitteerden alle te famen (uytghefondert wems de Roj, Kercken-dienaer tot Leyden , p-ermidts fyne indifpofitie niet en is gecornpa- h gewceft) naer vericheyden vergaderingen, Qcn-iprccckingen, beradingen ende onderwy- 'flp, cn op alles rypelijcken gelet, ende reguard genomen hebbende op verfcheyden Kerckelijcke Jpnnanticn, in andere Landtfchappen , een- fhrclijclccii vooreen goede ordre in de Chrifte- Rc kereke der voorfchreve Landen, tot Godes pft conform der heylige Schrift, goetgevonden ■■concept van de Kerckelijcke Ordonnantie: shicrnaevolght. Riddcrfchap, Edelen ende Steden van Hol- cnoe Wcil-Vrieilandt, rcpreiènterende den van den felvcn Landen, allen die dcfen te- ™gc fullen fien ofte hooren lefen, Saluyt. ocChnftclijckc Overheydt toeftaet voor al 1(jrgc te dragen dat de leeringe des Heyligcn •Juims onfes Hccren Jefu Chrifti in alle iüy- Cli λ mccnte Werde voorgedragen, endc ^^ hnltehjcke Kcrcke in goede ordre ende ,^ï onderhouden ·, 't welck niet en mach ntl"'tCn 2y natter feeckere regulen ende or- cten u " voorgeftelt > dacr uyt een yege- fr endc Er ^? ^ hcm in ziJn AmPc»beroe" f· 0n!evcnfal ^bben te dragen. SOO IST, ■Se van u n"tc V00rfien > ende ten evnde de 4 cerdr 1 dt endc Weft-Vrieflandt met igen Ζ         j corrcfpondentie op eenen ^uyfenofΛ · ëeregeert» ende ^tter m de gZctlcunngen in en cruypen, maer -mccnte meer ende meer omdefuy-

-ocr page 491-

Boeck. 3-Tit. niflè ende gevoelen heeft van de H. Schrift of hy bequaem en fuflifant is om de few!-^'

φ54                       Placaten. ι. Officier met den Schout endc Gerechte aldaer, vier peribnen uyt den Parochie, die iy daer toe atder- bequaemft vinden, committeren ; die met drie Dienaren uytcn C laffe van dien Quartiere met een Ouderlingh van de Kercke, ofte daer geen Ouder- lingen en zijn, met een vierde Dienaer van de voor- feyde C laffe, geiamentlijck tot vcrkiefinge van een bequaem Kercken-Dienaer fullen procederen, en den fel ven behoorlijck doen examineren, en daer nae der Gemeente in de Kercke doen voorhouden omme Jt felve in de manieren als vooren ghedaen, denverkoien Dienaer in den dienft aengenomen, ende fiilcks als voren geftelt te worden, Ende aen- gaende de Parochien ende Kercken daer van par- ticuliere Heeren, ofte Ambachts - Heeren, recht van gift der Kercken hebben, ende daer van in datclijck gebruyek zijn: De felve Heeren ofte Am- bachts-Heeren fullen uyt hare Heerlijckheden ofte Ambachts-heerlijckheden, daer 't felve valt, com- mitteren vier peribnen > die iy daer toe bequaemft vcritaen ; de welcke met drie Dienaren van de Claile van dien Quarticr, ende een Ouderlingh van de Kercke, ofte daer geen Ouderlingen en zijn, met een vierde Dienaer van den felven Claile, ge- iamentlijck tot de verkiefinghe van een bequaem Kercken - Dienaer iiillen procederen : Endc het felve gedaen zijnde, fullen die den voorfz Heeren ofte Ambachts-Heere prefenteren. Ende indien hen de verkiefinge behaeght, fal ge-examineert, de Gemeente voorgehouden ende in den dienft ge- itel t worden, als voren verhaelt is. Maer foo verre hy verklaert dat hem de verkiefinghe niet en be- haeght , fullen de voornoemde Gecommitteerden in der maniere als vooren tot nieuwe verkiefinge van eenige andere procederen. Ende fal yegelij cke Claffc alle Jaers vier Kercken-Dienaren onder hen- luyden deputeren, die, als't van noode falwefen, over de voornoemde verkiefinge fullen ftaen, ion- der dat de voorfz verkiefinge geretardeert fal wor- den door abfentie van yemanden der voornoemde Gecommitteerden, daer toe van te vooren geinfi- nueert zijnde: Welcke inftnuatie by den Hooft- Officier, ofte den Heere, ofte Ambachts-Heere binnen den tijdt van twee maenden fal moeten ge- fchieden, nae dat de Kercke vaneen Dienaer fal weien onvoorfien. Van de examinatie der Kercken-IDienaren. III. De voorfz examinatie fal gedaen worden by een van de Profeflbors der H. Theoligie, in de Univer- fiteyt tot Leyden, wefendc van de Nederduytfche fpraecke, ende twee Kercken-Dienaren, die daer toejaerlijcksby de Synodale Vergaderinge fullen worden ghecommitteef t, ten overftaen van twee byonsjaerlijcks te committeren, ende infgelijcks van de Gecommitteerden van de Burgermee- fleren ende de Regeerders van de Steden : ende van de Hooft-Officier , Schout ende Gerechte van den Dorpe; den Heere of Ambachts-Heere refpeftive die over de verkiefinge gheftaen hebben, of eenige van haerluyden, indien iyluyden daer by begeren te komen. 'Ende lullen de voorgenoemde Gecommitteerden tot d'cxaminatie den verkoren Dienaer naerftelijck onderfoeckcn in tweederley manieren : Eerft, of hy goede Qiidc gerechte ken-

Schriftuyreende Leeringen als men hem fil houden» hem ondervragende opfèeckere pc/?' van de Leere, ende hem doende' wedcrlcroj,!^? argumenten die de vyanden der waerheyc % ? zijn daer tegen te werpen. Ende om tèverfoaS dat de gene die beroepen wordt niet en?* " eenigh quaet gevoelen, fal van nooden wefej W te doen verklaren, dat hy wil houden en navol^ deleeringeder HeyligerPropheten cnApoflcjf foo als die begrepen is in den Ouden en Niefe! Xeftamente, ende fommierhjck vervatecinrW Catechifmo by de Kercken van HoUandtenAYtr' Vrieflandt aengenomen. Ende ten tweeden fufej de Gecommitteerden voornoemt naerftigh ontfc. foeck doen op fijn voorgaende leven; of hy is» goeden zeden, ende hem onberifpelijck heeft» dragen, volgende den regel daer van voorghefe·· by den heyligen Apoftcl Paulo in den eerften Sen? BriefaenTim. 3 Cap., ende aenTitum.iCap. wel-verftaende,dat de gene die eens ge-examineen ende op de ghedaen examinatie tot denKercta- dienft geadmitteert is, ende daer van goede eet» geniife brenght, van nieuws niet ghe-examinct- fal worden, ten ware by den Gecommitteerdet de verkiefinge anders wert goedtgevondea Van den Eedt der Kercken-cDmar&. I V. Alle Kercken-Dienaers fullen in 't aeniie/nenrï den dienft gehouden wefen tefwerenaenfaiiè vandeMagiftraet van de Steden, Hooft-Otó van den platten Lande, particuliere Haten,« Ambachts-Heeren refpeftive, of hare Gecomit· teerdenj eerft, datfyGodesWoordtenEvaf· Hum oprechtelijck en ghetrouwelijck fullenlcö en predicken, toe opbouwinge der Kerckeni m ■ aen fy hen hebben verbonden, iondereenigecs- we, en van te voren by de Kercken niet aengtef men Leeringen den Volcke voor te dragen; BI dat fy hare Leeringhen niet en fullen misbruyö*? tot hare particuliere affecüen, of omme Jö* daer door te behagen ·, maer dat fy alle deleW» een oprechte confeientie fullen rechten, towjr rieGodes, ende meefte ftichtinge van ψ*

meente.

V.

Ten tweeden, dat fy fullen ondè^J Kerckelijcke Ordonnantie , ende »J^J ende in alles anders wel ende getrou*e5 ^ fulcks als goede ende ghetrouwe KeröS"* toeftaet ende behooren te doen. V I.

Ten derden, dat fy in alles at ^ySl oorbaer van den Lande, ende mfofidern j ^ plaetfe haerder refidentie, fullen ioe^ ^j deren, ende nahaer vermogen haer D *Ή dat de Gemeente in goeden ?TP..L{ei^ mach bly ven; ende dat fy haren ciienl ^ tf fonder wettelijcke oorfaecke verlaten, ^ den van tegenfpoet als van voorfpö»» \ Pays, Oorlogh, Peft ofanderfints.

-ocr page 492-

Begiypende de Kerc

' +5 5 uyt Burgermecftercn, Regeerders en Vroetfchap- pen voornoemt het noodelijckghctal fullen kielen, de welcke daer na in de Kercke, na 't gebruyek der felve den Volcke voorgeftelt lullen worden/ Ende lbo daer tegens in vcerthien dagen gheen wederfeg- gen gedaen wordt, lullen in den dienft geftelt wor- den i als hier boven van de Dienaers gefey t is. En fal allejaers alleenlij ck d'eene helft van de felve ver- koren Ouderlingen ende Diaconen verandert wor- den. Dies fullen die gene die tweejaren ghedient hebbende, af-gaen, b innen twee J aren daer na niet weder verkofen worden, ten ware fy gewillighlijck daer in confenteerden, of dat het kleyn ghetal van de Gemeente anders verey fchte. Ende ten platten Lande fal by ghelijcke vier Gecommitteerden van denHooft-Officier, Schout ende Gerechte, item den Kercken-Dienaer ende een Ouderlingh aldaer, met twee andere Kercken-Dienaers van cie Claflë van dien Quart iere verkiefinge van de noodelijcke Ouderlingen en Diaconen jaerl ij ex gedaen worden, de welcke de Gemeente voorgedragen, in dienfte geftelt, ende verandert fullen worden als vooren. Ende terplaetfe daer particuliere Heeren of Am- bachts-Heercn recht van gifte der Kercke hebben als vooren, lal de deputatie van de voorfz vier per- foonen by de felve Heeren of Ambachts-Hccren, of by hare Gecommitteerden gedaen werden, cnde fal aldaer een derdendeel meer als het noodigh ghe- tal verkoren ende aen den felven gheprefentcert worden, om daer uyt het noodigh ghetal te kielen als vooren in reguard van de Steden gefeyt is. Van de Ouderlingen beloften. De voornoemde Ouderlingen lullen ghchouden weien te beloven in de Kercke voor den Volcke, dat fy goede opficht fullen nemen, dat de Diena- ren met haer mede-hulpers, ende de Diaconen hacr- luyder bedieninge wel endegetrouwelijck wacrne- men ; Dat fy lullen daer op letten dat alle fchanda- len ende ergernillcn naer hen vermogen werden wegh-genomen, ende dat alles in de Kercke ende bedieninghe des Woordts met goede ordre werde aengherechtj ende dat fy hen voorts in alles fullen reguleren achtervolgende 't Woordt Gods, ende defe Kercken-Ordeninge. Van der 'Diaconen beloften. XIII. Infgelijeks fullen de voornoemde Diaconenghe- houden welen te beloven indeKerckcn voor den Volcke, dat fyde Aelmoeiïèn nacrftelijck lullen veriamelen, ende de felve getrouwclijck envlyte- lijckna den eyièh der behoeftigen, met ghemeenen advyiè uytdeelcn ·, ende dat fy wel fullen toefien dat de Aelmoeflen by niemandt en worden mis- bruyekt, ende alles fullen doen dat goede en getrou- we Diaconen toeftaet. XIV. Ende tot goede belydinge van haer Ampt fullen fy alle Weecken eens vergaderen ·, in welcke Ver- gaderinge iöo om de Gebeden te doen als om hare Adtien te helpen dirigeren» hem een Dienaer fal la- ten vinden. X V. Sullen mede de voorfz Diaconen gehouden we- fen ten minfteneens'sjaers van haerluydcr admi- niftra-

V 11 é «nlaetiren, datfy hen fullen onder wor- E!,uC c,c ajie Politijcke Rechten en Ordonnan- #» i,üll-jc ^ande, Steden ende Plaetfen haerder 131SÜ en dieshalven een eygelijck goedt excm- ^ ' van der Magiftraten in alles gehoorfacm *! Seve'!oor foo veel haren dienft fal toedraghen, 1C ?Lkr daer door te verminderen hare vryhey t

Ã

omGodes d:scn

Woordt vrymocdigh te mogen verkon-

VIII. Fndc fullen de Kercken-Dienaers als fy in eenige kS-noitofen opdenvoorfz Ecdt ontfangen ! ir, voor hen en hare Kinderen gehouden worden ! Burgers of Poorters der fel ver Steden enPlaet- fo, cndeover-fulcks alle Steden-Rechten enVry- licden der felvcr mede genieten. I X. Ende en fal niemandt hem mogen onderwinden het Ampt van eencn Kcrcken-Dienaer, fonder, als vooren verhaeltis, verkoren, ge-examineert ende jeadmittcerttezijn. Vm 't College der Studenten tot Leyden. X. Ende ten cyndc men tot allen tyden bequame Pcrfooncnmach vinden, die men tot bedieninge per Kercken vanHollandt ende Weft-Vrieflandt fal mogen beroepen, fal voortaen tot koften van 'tgemceneLandt inde Univerfiteyt tot Leyden, ten langhften voor -den tijdt van fes Jaren achter- ccn-voigendc,onderhouden worden een aental van fes en dertigh Jongeren, die men uy t de Gramati- ',1e Schole fal verkieien, ende by getuygenis van lacrluvder Schoolmeefters, ende anders goede hope van voortgangh fullen geven: Welcke aldaer gcduyrendedcnvoorièyden tij tin Studio Litera- nm cnde Theologie gehouden, ende tot bedien! n- geder Kercken geoeffent tullen worden, om hacr- luydcr Studium volbracht zijnde, uyt de felve be- juime Kercken-Dienaers verkoren te mogen wor- icn, daer, ende alfoo 't van noode fal weien; wel- Frihendcjdat alle de felve Jongeren voor 't geheele Landt gemeen fullen wefen ,ende dat yegelijck van Jjcnluydcngeichickt fal wogen worden ter plaetfc perhy (na de gaven hem gegeven ) bevonden fal à 0r Jn ^ te dienen; ende lullen altijdt in plaets lnf feilde ende beroepene Jongers, andere oraengdubftitueert, verkoren ende verfocht, k °?n<£ d'Ordonnantie daer van zijnde, of noch 'Stell(nvan de Ouderlingen en "Diaconen. ÏåÐ á r           XI. cefté? , ngenendeDiaconen fullen allejaers dat in cTen fulcks als hier na volght: Te weten, \*&^0?Ö£)&çíô!& als hier vooren in rWenïUl/SVGrhaeki Burgermeefters, Re- iv ier Æ é ,VroetrchaPpen vier perfoonen, die meren 'rrbecluaemil houden, fullen com- rarcncndcO 5V00rts bevelen dcn Kercken-Die- haitntéLUUderllngenaldaer, oock ieruytden Piefen eend!?™"' dic gneiamcntHjck fullen ver- ^3l!ficcfrt(i ,ecl mcer perfoonen uyt de ghe- Rc,igK, S d? Chriftelijcke Gereformeerde ^altcninl ™ç§åçende Diaconen, als de van de Kercke vereyffchen fal, daer

-ocr page 493-

Piacaten. x.BoecL 3

Tit.

06

niftratie goede reeckeninge te doen voor den Kerc- ken-Ra edt, ten overftaen van de Gedeputeerden van de Magiftxaet, endc een yegelijck van de Ge- meente die begeren ial daer by te komen, tot fulc- ken tijdt als hen by de Magiflxaet ende Kercken- Raedt geordonneert fal worden. Van den 'Doop. X V I. Dat het verbondt Godts aen de Kinderen beze- gelt fal worden, met den Doop in de openbare ver- iamelinge als Godts Woordt geprediclct wort, foo haeft als men de bedieninge des Doops felfs hebben kan. : Doch tèrplaetfen daer niet foo veel prasdi- catien gedaen en worden, eenen feeckeren dagh of twee in de Weecke verordonneert fal worden, om den Doop extraordinaris ( des verfocht zijnde ) te bedienen : Wcl-verftaende dat het felve fonder predicatie niet en fal gefchieden. XVII. De Namen van de Gedoopten, midtigaders der Ouderen ( fooveelmogelijckis) item den tijde des Doops, fiillen by den Dienaren in een feecker Regifter worden getceckent, 't welck in de Kercke bcwaert fal worden. XVII. De Ouders van de Kinderen die ten Doop ghe- preièntcertfullcnworden, midtigaders deGetuy- gen C indien daer eenige ten Doope ilillen komen) iiiilen ter vermaninge van den Dienaer verklaringe doen, dat, hoewelonie Kinderen inibndenont- fangen ende ghebooren, ende daerom alderhande cllendigheyt, ja de verdoemenifle felve onderwor- pen zijn, datie nochtans in Jeiii Chrifti geheylight zijn, ende daerom als Litmaten fijner Gemeente behooren gedoopt te weien : Datfydeleerediein 't Oude ende Nieuwe Teifament, cnde in de Arti- culen onfes Chriftclijcken Geloofs begrepen is, en dien conform geleert wort, bekennen de waerach- tige ende volkomen Leere derzaligheyt te-weien: Ende dat de Ouders beloven fullen, de Kinderen, als fy tot haren verftande komen, daer in (na haer vermogen te onderwyièn. Van 't Avondtmaeldes Heer en Jefii Qhrïfli. Χ ί X. Het Avondmael des Heeren ial, na de inilellinge [eiii Chrifti, gehouden worden, ende dat alle twee Maendcn eens, of ten minften vier-mael in 't Jaer, na voorgaende verklaringe daer van in de Kercken te doen. X X. De jonge Lieden, beneden de achthien Jaren, ende alle de gene die binnen twee Jaren met der woon binnen deSteden of Plaetfen haerder refiden- tie zijn ghekomen, hen willende begeven ten Avontmael des Heeren, fullen voor d'eerfte rcyiè goets tijdts van te voren, hen vinden by een van de Kercken-Dienaers, om van den felven indenge- lovc onderrecht te worden, ende hen bekent te ma- ken refpecüve. Ende andere boven de achthien Jaren oudt zijnde, die iulckc onderrechtinge inden gelove mede begeren, ilillen hen oock tot gelijcken cyndc by een van de Kercken-Dienaers vinden. En alle andere, hen ghenoegh onderrecht houdende, lullen 't felve een van de Kercken-Dienaers verwit-

Ende fullen alle te famen in de predicati χ voorbereydinge desAvondtmaels gedaen ff*' den, hen vinden, om met den anderen;d rale belydenüTe des Geloofs, by monde Κercken-Dienaer te doen. Ende fal n;e Vafl de Tafel des Heeren afgehouden Worden*1?^ gencdieindevoorièyde onderrechtinphe' Kercken-Dienaers, of omeenige openha * ^

Ouderlingen gciëy t falwordcn, daer mede ν^*

tijdt noch op te houden.

Van de Feefi-dagen, XXI. Ende en lullen in de voorfz Landen, bov Sondagen geen andere ordinaris Feefl-dawn\ houden worden, als Jaers-dagh , een dash J* Paefch-dagh, Hemelvaerts-dagh, een dash ^ Pincxter-dagh, Kers-dagh, ende een dagh S naer. Van Bidt en ναβ-dagen. x x i i. Dat in tyden van Oorloge, Peftilentie, fa^ tijdt, fware vervolginge der Kercken, en and algemene fwarigheden, Bid ende Vaft-da»en ir der Overhcyt verordonneert iullen worden0, en! dat ten felven tijdt een yegelijck hem wachten fal gheduyrende de predicatien, in eenigheHerbere te komen, ofyet zijn Ambacht of Koopmand» aengaende te hanteren. Van de ^falrnen. X X I I I„ Dat men in de Kercken ghebruyeken en hé fal de CL. Pfalmen Davids, de thienGeboden, Lof-fangen Zacharie, Marie ende Symeonis, hè Gcloove ende Vader-Onfe, ende anders geen Ge* fangen. Van 't Houwelücken. XXIV. Ende aengaende de maniere van het cclcbrffi van den Houwelijcke, midtigaders degradenri Maeghfchap en Zwagerichap, binnen deweki?! verboden is Houwelijcken te contraheren; ffl de Magiitraten, Kercken-Dienaers, endcallcfe- gezetenen van Hollandt en Weft-Vrieflandtrdf ftive, hen reguleren naer den itihoude van o^t Placate van Policie, gepubliceert in date den te- ilen Aprilis ι y8o leftleden. Van 't hfoecken der Siecken. XXV.. En om voorts ordre te ftellen op de vifeffn *Ί denkrancken en gevangenen, iullen<fcPiena„ des Woordts ghehouden wefen te verfoe<*en m krancken die haerluyder vermaninghe en veitr ftinge begeren fullen · wel-verftaende dat cenfF lijck ghehouden wort den Dienaer iftr$KÏÏ foecken.vnnrpn al-fwHpn kranckeOp't3»cf'w,

fal wcièn, endedathet felveghefchiefetotW* tyde, dat den Dienaer daer door inüjnplCdl niet en worde belet. Van 't befoecken der Gevangenen^ en | ψ** der Tatienten. XXVI.              -m Sullen oock de Kercken- Dienaerscens^

tigen of doe^i verwittigen, mede voor d'eerfte reys. J ten minften eene beibeckinge ende jiooup

dcf*t

-ocr page 494-

Begtypencfc de Ker

457 fullen mogen eenigen (die fy daer toe bequaeriifl houden) committeren-, daer in vergadereiffullen ten miniten een Dienaer, met een Ouderlingh uyt elcke Kcrcke vanden Steden, metden Dienacrs van den Dorpen van 't Quartier, ende neerftigh onderioeck doen op het leven ende leeringe van yegelijck Dienaer, d'een d'ander oeffenende tot vprderiugeder Kereken-dienit, endc goede forgc dragen dat alle ergerniilen, misbruyek, endeichcu- ringen in de kereke vermydet mach worden, ende ordre ftellen op het pnderibeck, of de fiereken- Dienaren (byfouder ten platten Lande) hacrlieder Amptwcl bedienen, Van den Provincialen Synode. XXXI. Dat voorts alle Jaers op den tweeden Woonf- dagenae Pincxiteren een Provinciale Synode van alledq Kercken van Hollandt ende Weit-Vries- landt gehouden fal worden in 's Graven-Hage, daerinne vergaderen, enitcmmen rullen Doctors 1 heologie vandc UniverliteytvanLcyden, met twee Dienacrs, en een Ouderlingh by elcke Clalle daer toe te committeren, die ten voorfz dage ende plaetfe vergaderen lullen, fondcr é:\t van noodc ial zijn daer toe eenigc particuliere befchryvinge te ge- bruyeken, endc dat aldaer gehandelt ial worden al 't gene dattotgoeCe eendracht inde Kcrcke, op- bouwinge der Gemeente, ende wégh-neminge van verhindqringe der Euangeliiche leere bevonden fil worden te dienen, ende dat ten opiicn endc over- ftaeii vanallulcke Gedeputeerden, als wy uyt de Collegie van Raede, ofte andere committeren ful- lcn , om aldaer te afiïfteren ende toelicht te dragen dat alle faecken met goede ordre werden gehan- delt, XXXII. Dat alle de gene die op eenigc voornoemde t'fa- men-komiten als Lidtmatcn fullen verichynen, goede blijcke fullen mede-brengen van den genen die hem geibnden hebben, voor ende aleer fy tot ecnige (temmen te geven toegelaten fullen worden5 ende dat een yegelijck, 't zy die van de Magiftraet, ofte andere, lècreet ial moeten houden, 't gene al- daer gehandelt fal worden, ende daer uyt eenigen twiftofergerniffe foude mogen ryfen: Wel-vcr- itaende, dat die van den Magiftraet vry ial ftaen acn hacrlieder Collegien te rapporteren , 't gene fy be- vinden fullen der Ovcrheyt acn te gaen. XXXIII. Soo ycmandt fuftineren wil, door d'acnipracckc der minder Vergaderinge vcrongelijckt te zijn, de felve fal tot meerder beroepen. Ende 't gene by den voorfeyden Provincialen Synode de Kercke- lijcke faken aengaende beflotcn wort, fal voor valt ende bondigh gehouden worden, iöo lange 't ielve ingehjeke, olte Nationale vergaderinge niet ver- andert en zy. Van de kerckelijcke Cmfuren. XXXIV. Ende ten eynde de Kerckelijcke Cenfuren (daer door men nochtans niet en verilaet yemantvandc ftrafre der politijcque rechten tcbevryden) inde Lande van Hollandt endc Weft-Vrieilandt met goede ordre ghebruyekt moghen worden , foo Kkk                        wort

(Inehedoen acn de Gevangenen} ende foo ^ ', yemandt tot der doodt geoordeelt is, ful- ίOienacrsden Patiënt metgoet onderwijs en SWhe uytGodcsWoordc by-blyven tot ae5'nö ' Van de Begraving?. XXVII 1 -oorts de begravingc der Dooden gefchiederi Lonen dage, met alle cerbaerheyt ende ftillig- fonder dateer eemge Ceremoniën ofte uyc- ïiehcden fullen worden gebruyekt , die tot S)ö£j mis-gcloove' ofte crgerniflc iöuden

^itfecken. 70 't'onderhouden der Vergaderinge van den Vgrckm-Raedi Claffis,en Synode Tmvinciael. XXVIII. Ende foo men verftacc dat geen Kerck over an- c gereken, noch geen Dienacrs over andere ienaersj geen Ouderlingen noch Diaconien over Je Ouderlingen noch Diaconen ecnige hcer- jappyegehruyeken eniullen, ende van nooden ètdóor wettclijcke t'iamenkomften de Kercken ide Dienaren in goede eendracht endc correfpon- ;nue worden gehouden; foo wort geordonneert, attannu voortaen in de Landen van Hollandt en Vell-VriclUndc driederhande Kerckelijcke t'fa- ïen-komften lullen worden onderhouden: te we- ;n,denKercken-Raedt van elcke plaetfe, deClaf- ici Veigadcringc van elck Quar tier,ende de Pro- 'inciale Synode van de voornoemde Landen. En latindcvQorfeyde t'&mcnkomfte geen andere; dan (crtlrelijcke faecken op Kerckelijcke wyfe gchan- c'riulkn worden ·, midts dat in meerder Vergade- nge niet gehandelt fal worden, dan 't gene in min- ernietheeftkonncnafghedaen worden, ofte dat it de Kercken der meerder Vergaderinge in 't ge- iten behoort. Van den Kercken-Rdedt. XXIX. uk den voorfeyden Kercken-Raedt alle weken houden fal worden by den Dienaer, of Dicnaers ;s w oordts, met de Ouderlingen van yegelijcke creke, raidts dat ter plaetfe daer 'tgetal der Ou- rüngen kleyn is, de Diaconen daer by fullen ge- *ψ worden. Datoockde Magiftraet ofte Re- ders van Steden of Dorpen rcipedivc, vry fal en om ycmandt van haer (die fy daer toe be- ^""t houden) daer byte voegen, om op alles *Ji te hebben, ende te helpen advifcren (iit J «we dat aldaer gehandelt ial worden dat alle

jfl? ^nSc aengerecht, ende dat alleerger- " onder de Gemeente gerefen» ofte teryfen, & gnomen en voorgekomen mogen worden.

v<tide Qlafficale Vergaderinge. k trüj??Quartier fulcks die tegenwoordigh-

zijn;

ter bequamer plaetiè viejrmacl

:e;>

nJcn C5nCian"lcale Vergaderinge gehouden fal Tdcii Vandc Magiftraten van de Steden, ( ^ Vc gehouden fal worden, ten fine als voo- r ^ede over-geroepen zynde, die daer toe

-ocr page 495-

Λ53                       Placawn» ^BoecL g.T#. woft ocflatucwt, foo wanneer yemandt tegens de ι eedigheyt3oyerfpe!^ ZvelJevtTr Leere, ofte vrekgheyt des wan- ghewoonhjeke dronckenfehap , vechterie,

l

delsgefondight lal hebben, ende defondeheyme ïijck is , ende geen openbare ergerniflè gegeven en heeft, lal als dan den regel onderhouden worden door Chriftüm Mafp.h iS. voorgeichreven ,foo dat indien den Sondaer by een in 't byibndcr, ofte voor twee of drie Gctuygen vermaent zijnde, berouw heeft, 'tfelfde voorden Kercken-Raedt niet ghc- bracht en ial worden: Maer foo hy van twee of drie verrnaent zi j nde geen gehoor en geeft, ofte.ander- iints een openbare fonde ofee ergerniffe heeft be- dreven , fulcks fal den Kercken-Raedt aengegeven

in,ende eencraUickalledefondenen*ώ3

gew

ten die den misdoenders na rechten infanten r XXXVIII.         m' Dat boven defende Dienaers des Woorts, On derlingen en Diaconen voor't houden desAvom

ma els onder henluyden de Chnftelijcke Cenf

Lurea ■k

oeffenen, ende onderfoeckinghe do

-—.uwll

van de Leere, als van het leven in het ftudj | Ampts.                                        ; · Van de Scfooolmeeflen.

— ——. Endeallbo tot vordennghe van den dienft 4 Kercken noodigh is, op de Scholen goede orZ te houden, foo wort den Officiers, endeMasife ten in de Steden, de Hooft-Officieren ten dattc» Lande, Heeren en Ambachts-Heeren, hebbeiKfc gifte van de fcholafterye, ernftelijck geboden^ tocficht te nemen,dat van nu voortaengeenfchool* meefters en worden aengenomen of gedoogt, ü zy de felve fchoolmeefters zijn vangoet leven, cd openbare belydenis doen voor de Qverheyt aldae^ ten overftaen van eenige van de Kercken-DienacR, van te willen navolgen en onderhouden deIcerinw der heyliger Apoftelcn en Propheten, foo als dit in den Ouden en Nieuwen Teftamente begrepes en fommierlijck in den Catechifmi vervat zijn: Es dat iy den Jongeren niet en fullen leeren'tgenedi daer tegen eenighiints is ftrydende ·, op poene, k indien by conniventie van de Officieren bevoA wort dat van nu vportaen eenige ongcqualificectè tot de voorieyde Scholen worden gheftelcofght- dooght, de voornoemdeOfficiers daer overarèitn- lijck geftraft fullen worden, Vmhet drucken- Js. L·. Gemercktoock dat d'ongeregeltheytdieinte drucken ghepleeght wort, den dienft der kerctes feer fchadehjck is, foo fal een yegelijck hem vm ten te laten uytgaen of drucken eenighe Boccktff Liedekens, Refereynen, Schilderyen of ycu· ders, ftreckende totGodes lafteringe, beroem openbare ergerniflè of anders,tegen degemencKP baerheyt ftrydende; op poene, van daer over® exempele van andere, en fulcks als nae recta» alle rigeur geftraft te worden. Ende teneynoeP eenyegelijck des te beter mach doen ant«wr* 't genehy uytghegeven ofgedrucktfaltó>^> niemant eenige Boecken, of yet anders van mffj mogen laten uytgaen, voormaels ni#a]^$* zijnde, fonder daer by te voegen den %$]Φ ι Autheur : En fal niemant yet mogen WJEf is 't van te vooren uytghegeven, fiWgSj (lellen den naem van den Drucker, miang06 ^ Jaer, en de Plaetfe daer 't gedruckt W ^SLjfr dat voorts niemant eenige Boecken van de - . gie trafterende, fal mogen laten uytgaen ι ^ 't felve eerft te hebben ghedaen viütactι DJ 1 by ons daer toe te committeren; fonderda, ^ defeOrdonnantie verftaen te derogeren |?| ten en Ordonnantien op eenige yan r^L,^ defen?vervat, by ons uytghegeven 3 M^r in defen niet verandert,                           'Öflt

worden, ende iöo verre hy de vermaninge van den Kercken-Raedt hertneckelijcken verwerpt, ende geen vcrklaringe van leetwefen daer van voor den Kercken-Raedt wil doen, ib fal hy van den Avont- male gehouden worden. Ende'indien hy afgehou- den zijnde, naer verfcheyden vermaningen geen verklaringen van boetvaerdigheydt en wil doen, foo (Uilen die van den Kercken-Raedt 'tfelfde de Magiftraet, dat is, Burgcrmeefteren ende Schepe- nen in de Steden, ofte den Hooft-Officier met iyne Mannen, ofte Rechters ten platten Lande aenge- ven, ende by henluyder confent tot de uyterfte remedie, te weten de openbare ende naemkundige affnydinge, komen: Maer foo verre die van de Ma- giftraet fwarigheydt maecken om in de voorfeyde openbare affnydinge te confentcren, ende die van den Kercken-Raedt nochtans dunckt der Kercken noodigh te zijn, dat de fclfde haer voortganck heb- bc·, fo ial de laecke gebracht worden indeneerften Provincialen Synode als dan te houden, ende aldaer by die van den Synode, ende alfulcken getal van Gedeputeerden als ons goetdimeken fal, tot die laecke daer by te voegen, om by gelijcke ftemminge getermineert, ende uytfpraecken daer vangedaen te worden. XXXV. Wel-verftacnde foo verre de queftie valt om de füyverheydt' van de Leere van eenighe Kercken- Dienaers, dat indien gevalle die van de Synode al- leen het oordeel hebben (lillen, of de voorgewende Leeregefontis, of niet, blyvende voorts de uyt- fpraecke van de af-ihydinge van iulck een Leeraer tuffchen die van de Synode, ende den voornoem- den Gedeputeerden gemeen, indien de felve Lee- raer by zijn quade leeringe hertneckelijck* wil blyven. XXXVI. Doch foo wanneer de Dienaers, Ouderlingen, ofte Diaconen een openbare grove fondebedry- ven, die de Kercke fchadehjck, ofte oock byde O verheydt ft rafwaerdigh is- lullende Ouderlin- gen ende Diaconen door oordcel des Kercken- Raedts, metadvisvanden Magiftraet afgefet, en de Dienaers van haren dienft opgefchorft worden, blyvende tot kennnTe van de Synode ende voor- noemde Gedeputeerden , of iy geheel van het Predick-ampc iüllen te ft; teen zijn of niet. XXXVII. Dat onder de grove fonden waerdigh zijnde deöpfehortingen, ofte af-ftelJingen vanden dienftdefe zijn de voornaemfte-, valfche leere, ofteketterye, openbare fcheurmaeckinghe, opentlijcke

blafphemien, timonie, trouloofe verlatinge fynes Dienfts>of indringinge in eens anders Dienitjineyn-

-ocr page 496-

Begrypende de Kercken-Ordeninge·                       4.59 verftant, fonder andere van de Ovcrheyt of Kerc- kendaer by te prajudiceren. En hebben voorts verfocht,dat de Heeren Staten louden gelieven hare voorfeyde beibigne ten beften te verftaen. Ende is deièn, ter Ordonnantie van de voornoemde Hee- ren Staten > by de voornoemde Gecommitteerden onderteeckent den achtften Maert 1591, op dat des te ièeckerder daer op gheprocedeert ibude mo- gen worden na behooren.

X η fbtakndaeromm • Ï5 1 voorfcyden P ■ η en Pro vinciale Hoogen Q^c-cren va ftl0C!wf des noot zijnCill;2redersvandi*" seleeentheyt derSmanchier van ignora

1 wv dat defe tegenwoordige by de Deurwaer- 3 der voorfeyde Raden gepubheeert fal worden

En was onderteeckent, Willem van Suylen van Nyvelt Johan van OÏdenbarnevelt, Gerardvan IVtjngaerden, Johan van Banchem, Leonard Kafenbroot, cDirck van Leeuwen, Α'dr iaën van JVereftejyi, Franphois Maelfon, Henricus Corputius, Jobannes 'Damms, Arnoldus Cornelii, Jobannes Wtenboogaerty Jacobus Arminius, Andreas Caftricomiw, ende Guilhelmus Toppim.

„. den Lande van Hollant en Weft-Vrief- °T'U daer men ghewoon is de publicatie te doen, n ' ernftelick verftaen 'tfel ve tot der voornoem-

;llh

SSinwditahtj en opbouwinghederKercke GodcsfonderUnge te dienen. Gegeven inden Hage inMey vijfthien hondert ccnciunegentigh. Ende naer dat de voorfeyde Gecommitteerden van hare voorfeyde befoignen den Heeren Staten foornocmt ghedaen hadden rapport, ende 't ielve haer E. E.ia gefchrifte overgelevert, hebben verk- lei icrt dat fy in de voorfeyde faecke hebben ghebe- foigneert op de voornoemde Commiilïe, om den Heeren Staten te gehoorfamen, na haer particulier

<, Kercken-Ördeninge voor die van Zeelandt, op de Synode van MiddeWurgh bejlooten, van den eer- fan Februry ifpr. Sie Groot Placaet-Boeck 1 Vol. Pag. 171. e, ExtraB uyt de PoinBen van befchryvinge der Staten van Hollandt ende JVefl-Vriejlandtï op het eyndelijck arrefleren van de Kercken-ordeninge, jegens den achtentwintighflmFebruary 1611. YnHeeredenPrincevan Orange H. ghe-. Hollandt gcwaerichout, dat haer Ed. Mog. noode- dachtenifïè, gebruyekende fyne overgrote ' lijck over de kerckelijcke Perfooncn en iaecken or~ wijsheyt, voorilchtigheyt en ervarenthey11 dre mogen ftellen, ofdatanderfints gefchapen was inallefaecken, eeniamentlijck mijn Hee- j de Landen en Religie beyde in ruïne te komen : ïcn die Staten van Hollandt en Zeelandt, hebben Opwelcke vermaninghen mijn Heeren de Staten

α 't begin van den Oorlogh ( niet tegen ftaende de buiden met alle gewelt dcrVyanden oock dickwils nverfcheyden Quartieren op een tijdt bevochten, ecle Steden van Hollandt eenfdeels metghewelt, ™deelsdoorhongers-noot en anderfints ingeno- cn werden, ende de Landen, Quartieren en an- rc Steden van den anderen ghefcheyden waren} rghvuldigh gheweeft, om te voorkomen dat de erckelijcke Perfoonen niet en fouden ufurperen igheRegecringe of Authoriteyt op haer felven er erckelijcke Perfoonen en faecken, maer dat «onder goede ordre foude ftaen ter difpofitic f °VCfhey t, als het eenigh middel omme die Men, en in de felve de ware Chriftelijcke Ge- formeerde Religie te conferveren, als blijekt uyt ^erckelijcke Wetten byfijnExcell: en deHee- m^ voornoemt, al voor de pacificatie van lacrH ,yn^efpracekegemaeckt, en noch Sl sene tot defëni*ie der felverWetten ^rfztYdCOntiariC voorftel totjuftificatievande -vde η ι' mc^Q *n dc ^ve fpraeckeis gemaeckt, efondeti ,Jran^aet: van dien hier nevens over- Xccjj n, "00sh-ghedachte fyne Princelijcke de u , cPacificatie van Gent in Brabant we- «rs van gclnformeei't dat door den fchadelijeken nVlacnHeniRekerckdlickcPeribonen den ftaet gefteïr * ,m de uytCerftc combuftie en confu- contmu^', h^ft/ync voorfe lbrghvuldigheyt

voornoemt beweeght zijn, by twee Refolutien eenige Periöonen, lbo uyt haer Ed. Mog. Verga- deringe, als uyt den Raet vanjuftitie en anderen te committeren ,om een kerckelijcke Ordonnantie te concipiëren, 't welck oock in den Jare 1 f83 gc- daen is, als blijekt uyt de Commiftien en het Con- cept van de Ordonnantie, inighelijcks hier nevens gaende; maer alfoo 't felve mits den befwaerlijcken en fchadelijckenmoortgheperpetreert in den Per- iöon van hooghgedachte fyne Princelijck Exccll: , nietenkonde volkomclijck ten cfTctic ghebracht werden, en dat de kerckelijcke Periöonen korts daer na onder het Gouvernement derGrave van Leycefter, teghenshetgoetvinden van de Staten Generaal, trachten haer eygen concepten voor kerckelijcke Wetten in te voeren, en hem oock in Holland met iaecken buytcn haer vocatic voor den felverfGrave te bemoeyen, lbo zij η iyluydenern- ftelijck by de Heeren Staten van Hollandt van ha- ren quaden cours vermaent geweeft, ende de Hee- ren Staten Generael in den }are 15S8 van het Gou- vernement des Graven van Leycefter ontilagcns en in den Jare 89 en 5)0 alle uy tterfte middelen aenge- went hebbende, tot beilichtingc van de muyterye en faibien deur den felven ende de fyncn veroor- faeckt, hebben in den [are 91 de Staten van Hol- landt en Weft-Vrieilandt (blyvendc bydevoorfz wyfen raet van hoogh-ghedachte fyne Princelijck e

ert> ende mij η Heeren de Staten van ExceU:enhaerPredeceiIêurs) van nieuws tot het

re-

Kkk 2

-ocr page 497-

Placaten. xBoecL 3 Tit.

+6

o

ren, jafelfsdeMagiftraet van Geneve, &U j hebbende ) noodelijck voor den dienft % ^ Lande, ende confervatie van de Religie hl^ ghedaen, en op't onderhout van dien ernft η gelet worden : En voörwaer't felve ghedaen ? tegenwoordige kerckelijcke differenten ghea' módeert, het odium Theologicum gemoderee^ in plaets van dien in liefde en eenigheyt ond α kerckelijcke Perfonen ingevoert en geplantziy» istcverhoopendatfulckenquaden cours als α naefte J aren, tot grootc ergernis, moeyte enkoil gebruyektis, fal komen te ceiferen, ende dat ï kerckelijcke Perfoonen beter middelen fbllen hl ben, om hen in geruftheyt weltequyteninW bouwen van Godes Huys, ende vermeerderin?t van de oprechte Lidcmaten, ende liefhebbersi\i de ware Chriftelijcke Gereformeerde Religie oock om dejeiiuten en andere vyanden vandewaerW beter te bejegenen-, worden daeromme de h5 Edelen en Steden verfocht, op 't cyndelijckarrefte" ren van de Kerckelijcke Ordonnantie, en accom- moderen van de voorfz differenten en anderen, dg op de voorfz Poin&en foude mogen voortgebrack werden , tot meeften dienft van den Lande, vor· deringe en hanthoudinge vande ware Chriftelijcke Gereformeerde Religie, reipe£tivelijck\idc«c· folveert te komen ende gelail te feynden.

refumeren van de voofgaende kerckelijcke Ordöiv nantie ghecommitteert verfcheyde politijcque en kerckelijcke Perfoonen, die te famen een kercke- lijcke Ordonnantie hebben geconcipieert, endede Heeren Staten (volgende haer Ed, Mog. laft) ge- teyckent overghclevert, die oock by de Collegien vanden Hoogen en Provincialen Rade noodigh be- vonden is in'twerckgheftelt te werden ·, ghelijck mede de Heeren Edelen en alle die Steden (Delf, Goude, Rotterdam, Hoorn en Medenblick uytge- fondert) na voorgaende befchry vinge verftaen heb- ben , als blijekt uyt de CommüTien, Ordonnantien enRefolutien, mede hier nevens overghefonden num: 3. In den felven Jare van 9 ι hebben de kerc- kelijcke Perfoonen in Zeelandt een Synodale Ver- gaderinghe aen de Heeren Staten aldaer verfocht, daer op de Heeren Staten van Zeelandt ( indach- righ zijnde den wyfen raet van hoogh-gedachte fijn Princelijcke Excell.) met voorikhtigheyt en feec- kerheyt hebben gcreiblveert,als blijekt uyt deRefo- iblutie van de felve, alhier mede overghefonden, alle 't welck alhier van het begin der Oorlogen fuc- ceiïïvelijck verhaelt wort, om te verchonen dat het maecken van de kerckelijcke Wetten by de Over- heyt van defe Landen ( conform't gene alle Ko- ningen, Princen, Republijcquen en Steden , het Paufdom verwerpende , en de Reformatie van de Religie aengenomen hebbende, elcks in den heu-

7. Refolutie van de Staten van Ho Handt ende Wef-Vriefandt daer öpjlt· volght. IndatedeneenentwintighflenFebruary 1612. was, en nochtans by de Gedeputeerden van eenig Steden voorgeftelt zijn, redenen waeromme hm Principalen goetgevonden hadden eeneyn<k%fe Refolutie op 't felve poin£r. uyt te Hellen, tot k de differenten, in de kerckelijcke faken trytitaeisfü fouden wefen afgedaen; foois eyndelijckvcrfta en gherefolveert, datby proviiie> onverminfe oockfonderprejudicie van yemands rechtofp rechtigheyt, by alle Steden en Dorpenjgoctji* ftigh of nodigh vindende, in den haren tegebnt ken in 't verkiefen van den Kcrcken-Dienar#· derlingen en Diaconen, de ordre in denjare if by acht politijcke en acht kerckelijcke rerfc# geconcipieert, en eerft by beyde de C°^?f[a de Raden, en daer na oock by de Heeren W» en meefte Steden goet, dienftigh > jjS ηοώΓ vonden, de felve ordre provifionelijck κ# Ι ken, 't felve op den naem en by #M"By Heeren Staten vanHollandt enWeft-Vn^ mogen doen, fonder yemants wedéncglF» by provifie, en tot anders fal wefen ψ**®**

Heeretot ononderlijcke fhet exFurfteJarenen afgoeen Caengentey t eedat hedageliden wlijckedies-age-ex

weeft dat het felve goet, dienrtelijck, ja noodelijck

8. Refolutie genomen by de Heeren Staten van Hollandt w® Vriefandt, in 't lefie van 't Jaer 1613, ende het begin van 't Jwr *$*"

tige difpuy ten, ja fulcke dat eenige m»y$ datfy direcïelijck of indirecTrelijck 1«T ^ den Heere eenige Menfchen gheiOTap?^ 3 verdoemeniife, den Menfche tot de gp faèckt, en eenige ter faligheyt noot 1 . fchelijck beftoten heeft die faligheyt W

jLfóo veele twiften en oneenigheden in de Kerckendefer Landen veroorfaeckt wer- den over de verfcheyden uytlegginge van eenige plaetfen der'Heyliger Schriftuyre, fpreeckende van Godes eeuwige Praïdeftinatie ·, en 't gene daer van dependeert, daer uyt volgen hef-

-ocr page 498-

Begiypende de Kei ■ fa anderen, dat's Menfchen natuyrlijckc e/1 Τ of chden heiir faligheyt konnen wercken, PcSe bevdc tot Godes oneerc, grote lafterin- 1 (■ Chnilelijckereformatie, ende itrydende

clcen - Ordeninge.                     46 r len gelijck van oudts, ende oock by onfen tijden onder geleerde Godvruchtige Mannen gevallen is: Soo en verftaen wy nochtans niet, dar. die hoge diφuyten, waer uyt jegens onlevoorlz Ordre, en goede meeninge, dievoorfz ongherijmde naduy- dingen en extremitey ten löudc volgen, in 't open- baer, of op de Predickftoel of anders onder 'tghe- mene Volck gebracht fullen mogen werden* gclijck wy oock niet en verftaen dat die gene die in de voorlz uytlegginge niet hoger en leert of en gevoelt dan dat God de Heer Almachtigh van eeuwigheyt na lijn welbehagen, gegront injelü Chrifti onfen Heyland en Salighmaecker ter eeuwiger laligheyt verkoren heeft den genen, die door de onverdien- bare genade en werekinge des Heyligen Geeftes, in onlen Heere Jefum Chriftum geloven , en in den felven gelove deur ghelijcke onverdienbare genade ten eynde toe volharden, en daer tegens ter verdoe- menüTe verwerpen den genen die in Jefum Chri- ftum nie t en geloven, en in 't fclve ongheloof ten eynde toe volharden, niet en fal gemolefteert npch hoger te leren of gevoelen befwaert werden ·, hou- dende de felve Leere oock ghenoeghfaem ter falig- heyt, en totChriftelijcke ftichtinghe bequaem ; Ordonneren voorts dat alle Kercken-Dienaren die uytlegginghe van alle andere Smeken der Chriftc- lijcke Leere fullen doen, volgende Godes hey lige Woord , ende 't gene deurgaens by de Gerefor- meerde Kercken aengenomen, en dien conform in de Gereformeerde Kercken deler Landen (die wy openbaerhjck tot noch toe hebben ghehandhout, voorgeftaenenghevoed, en als-noch voorftaen, handhouden en voeden, geleert is, en voorts hen te reguleren, in Chriftelijcke liefde, eenighey t en goede ftichtinge na onle voorgaende Relolutien, tot weeringevan verdere oneenighden, alfoo wy 't felve tot der Landen , Kercken, en goeder Ge- meente dienftc en geruftigheyt verftaen te behoo- ren. Extract uyt de Refolutien van de Hecrcn Staten vanHollandt en Weft-Vrieflandt, Staets-gewyfe ghenomen in haer Ed. Mog. Vergaderingc gehou- den in den Hage van den 4 November, ende by reces van den 2 3 der voorlz maendt, hernomen den 10 December, ende na nieuw affcheyt vanden 21 derièlverMaend al inden [are 1613, en we- derom hervat van den 14 tot den 23 January Anno 1614.

fcconle

onfegoedemeymnge

: Sooift, datwy tot

f-TrnaevanGodeseere, endegiorie, weutant iVOr -indenen Kercken, rufte, eemgheytende IjXve vande goede Gemeente noodigh vin- ί Ir daer jegens te voorfien, na rype dehbera- r 1dem Godes vreefe, wel ende behoorlijck lÏVnebbendeop'tgene in de conferentie in onfc | .ndenngheindenjare lóii tuflchen twaelf lö-en-ttaiarcn eerlt mondehngh verhandelt, & daer ra beneffens hare refpeürive advifenin L V-iiriftc ovcrgelevert is, ghebruyekende dieau- lloritcvt die ons als Wettelijcke Hoge Overigheyt f Godes Heylige Woordt, ende het exempel van ie Koningen, Princen ende Republijcquen, die •reformatie van de Religie aengenomen hebbende, tcompctcrcndc, geordonnecrehebben, endeor- Konncrcnbydefcn,dat inde voorlz uytleggingen Iwccnyegelijckaendachtclijck ghelet lal worden, |op de vermaninge des heyligen Apoftels Pauli, ke- lende dat niemandt en gevoele boven 't gene dat hy Behoort te gevoelen, maer dat lijn gevoelen zy tot ■jMtigheytnadat Godt een yegelijck de mateüjns fcioofs gedeylt heeft, ende op het gene de heylige ISdinfruyrein verfcheyde plaetfen leert, als dat ons Bcy! alleen uyt God is, maer dat wy ons fel ven in Rngheliiek brengen j dat dienvolgende die voorlz ■jytlcggingcfulcksgedaen lal worden, dat by alle dv Ivcrckcn-Dienaren die goede Gemeente en In- gezetenen , by alle gelegentheyt ingheplant wer- t!e, dat het begin, midden, ende eynde van fsMcniaien faligheyt, en namentlijck oock het gtbvc, met des Menfchen natuyrlijcke krachten ;.cf wercken, maer alleen die loutere onverdienbare Kenadc Godes in [efu Chrifti onfen Salighmaecker fcge-cygent moet werden, dat God Almachtigh fcne Menfchen gefchapen en heeft ter verdoeme- mh geen Menfchen tot de fonde nootfaeckt, noch ■wi Menfchen tot de faligheyt noot, die hy gan- Krdiickbelloten heeft die niet te geven; en hoe- »el mde hoge Scholen, oock onder acn Geleer- f η en Leeraers van Godes heylige Woordt ghe- i 1sq '. ^Jck w)r oock vryiaten van hec ver" -!lt*rt)chriftuyr-plaetfenvande voorlz Prxde- Jiatiecn gevolge van dien, in hacr by-een-kom- pvriendelijck te confereren, en handelen, daer ωη vcrfcheydenthcyt van gevoelen mach val-

9-

Refolutie van de Heeren Staten van Hollandt ende We(i~Vriejlandt, raeckende de Kercken - Ordeninge. In date den twee en twin lighfien 'December 161 f.

u

Ythet leftepoina van de befchry vinge vertoont zijnde dat t'zedert die Dagh- vaert in September, ghehouden inde Landen van Hollandt en Weft-Vrief-

de publijcque authoriteyt des Overheyts in de kerckelijcke iaecken wert uytghevaren , foo is na voorgaende deliberatie, by de Heeren Edelen, en alle de Steden, verftaen, dat in tijdsdaerjeghens behoort voorlien te werden·, wcfendc kennelijck dat wylen den Doorluchtigen, Hoogh-gheboren Furft, den Heere Prince van Orange hooghl: gcd: van het begin der Oorloge af al tijds verftaen heeft, datdeHooge Overïgheyt toeftaet in Kerckelijcke faecken, Wetten en Ordonnantien te maecken , gclijck oock alle Koningen, Chur-Furften, Fur- flen, Princen en Republijcquen , het Paufdom on-

■<

^nalsbvK kc" ,fo° in Kerckelijckc Vergade- ipaircert'v. rckehJcke Perfoonen ghedaen en ■^enfehcuri Atot groote onrufte, oneenig- we fchadc ge üreckende, niet fonder raereke- ,nden> otilf P?Judlcic vanden welftant der rChr>fttoIr inden"ge van de opbouwinge «denbyde? ,C^nte' endc dat inecnighe ^rckelijcke Perfoonen te fcer jegens

-ocr page 499-

					PlacaterL %> Boeck. 3. Tit.
			+6
							refpeaive, te reguleren, fonder eenbhw) fcggen.                                            h ^ Gedaen in denHage den tweeeniwinti December 1615. Onder ftondt, Ter Ordonnantie van de Staten Wasgeteeckent, ΤΛΕ Ridderfchap Edelen en Steden van tiolla- *-^ende Wefi-Vrieflandt', reprefenterendedeS* ten van den felven Lande ·, Allen den genen die 1 feniüllenfienofhooren lefen, Saluyt, Jüfai Chriftelijcke Overigheyt toeftaet voor al 2 forge te dragen, dat de leeringe des heyligentyte gelie ons HeerenJefu Chrifti in alle fiiyverhcvtd» Gemeente werde voorghedragen, en datdeQyl ftelijcke Kcrcke in goede ordre en politie ^ onderhouden,'t welck beter en met meerder dient vrucht en eenighcyt gefchieden fal, alsfeeckeren· gulen en Ordonnantien werden voorghellelt, daè uyt een yegclij ck weten mach, hoe hy hem in É Ampt, beroepinge en leven fal hebben te gedrag SOO IST, Dat wy, om hier inne te voorlieg c ten eynde de Kercken van Hollandt ende Wel Vrieflandt met goede eendracht en correfponi tie, op een eenparigen voet werde geregcert, κ dat'er geen abuyien of fcheuringen in en kruype:, maer dat de Gemeente haer meer en meer machb geven, om de fuy vere Leere des H. Evangelie 'ë te nemen, hebben met deliberatie van den hoog!? geboren Prince Maurits, geboren PrinceranOfö ge, GravevanNallau, &c. Gouverneur en G piteyn-Generael van den voorfz Lande, endeliic op eerft en alvooren gehadt het advis vandenPn- iident ende Raden van den Hoogen en Provinc- iën Rade, midtigaders van verfcheyde Kercks- Dienaren van den voorfz Lande, en infondefe gelet op degelegentheyt des jegenwoordigentijöi by provilic, en tot dat bevonden fal worden 'm te behooren, en fonder nochtans eenige biijte landtfche Kercken te mispryfen ofprsjudicie«! al ift dat die in de middelmatige dingen eèff dergebruyek mogen hebben, geordonneerte» geftatucert, ordonneren en ftameren by ddft» over al in den Lande van Hollandt ende *** Vrieflandt in de bedieninghe des Woordts» en andere Kerckelijcke iaecken, of '<kf"*J« penderende, onderhouden en achtervolgd lulJ worden de Poinften ende Articulen hief naervos- gende. Verkiefinge'yande Kercken-ftienai® *«** de Steden. Eerft foo wanneer in de Steden eenigfn^£ des Woordts Godts fal ontbreecken, flfncn^ germeefteren ende Regeerders der few^ \L committeren vier Pcrfonen, die fydaer bequaemfte fullen verilaen. Ende lullen ocp^ meefteren ende Regeerders voorfz» oefl . j^g des Woordts Godts, ende Ouderlingen*^ ken in de felve Steden bevelen, medeuyt ^ vier perfoncn te committeren, die gne» ^
		onderworpen, ende de Euangelifche Leere in den hare aangenomen hebbende, mdenaefte hondert Taren ( volgende de oude exempelen ) ghedaen "hebben, ende dat over-fulcks fyne Pnncel: Excell; hooffhl: eed: voor de Paci0catie van Gent eemghe Kerckelijcke Perfoonen, en haer voornemen, gc- iuftiflceert heeft j dat oock daer na, te weten in den jare 1582, op denacm van hoogh-ghemelte fijn Princelijcke Excell:, als hemgedefereertzijnde de Ho^e Overigheyt der voorfz Landen een Kerc- kelijcke Ordonnantie gemaecktis, die midts den feer bedroeflijeken grouwelijcken moordt, in den Perfoon van hoogh-gedachte .fijn Excell. geperpe- treert, endieghevolghde aenneminge desGrave van Leyccfter, als Gouverneur-Generael der V er- eenighde Nederlanden, midtfgaders de groote ïms- verftanden ten felven tyde in den Lande ontitaen, eenieefaren heeft moeten berufteni maer m den lare 1 f 91 de felve faecke van wegen de Heeren Sta- ten van Hollandten Weft-Vrieilandt hervat zijn- de , v/as by de fclveordre door acht politijcke, ioo uyt de Vcrgadcringhe der Heeren Staten, als de Collegien van den Hoogen en Provincialen Rade, en acht Kcrckeli jeke Perfoonen ingeftelt, die oock by de Collegien van den Hoogen en Provincialen Radegoetgevonden, ende by de Heeren Edelen, en de meefte Stemmen aengenomen is; dat voorts op de Kerckelijckegefchillen in 't verfcheyden ge- voelen over de vijf poinften, na de gehouden con- ferentie van den Jare 1611 die eyndelijcke decilie daer op is gehouden in bedencken, en daerentuf- ichen by verfcheyde Refolutien verilaen en ghcor- donneert, dat ter oorfaecke van 't voorfz verfchey- den gevoelen niet naghelatcn en foude mogen wor- den te houden Chriftelijcke en broederlijcke liefde, cneenigheyt : Dat mede inden Jare 1Ó14, op de voorfz poin&en een provillonele ordre tot weerin- gevandeextremiteytenacn beydezyden is beflo- ten, ende rot meermalen gherefolvecrt dat de Rc- geerders van de Steden, Heerlijckheden en Dor- pen van Hollandt en Weft-Vrieilandt die hem in 't verkiefen van de Kcrcken-Dienaren en Claflicale Vergaderingen, in den haren na de voorfz Ordon- nansen van den Jare 10i begeerden te reguleren > 't felve fouden mogen doen, ende by pubhjeque authoritcyt, daer in gehanthout worden; en alfoo verilaen wort dat in eenighe Steden en Dorpen by de Kerckelijcke Perfoonen gefuftineert foude wer- den , van de voorfz Ordonnantie ende Refolutien geen kenniflc te hebben, foo is gerefolveert dat aen de Magiftraten van de Steden , ende Hoofc-Offi- eieren ui de Dorpen, ende oock aen de rcfpecHve ClatTen ncffens defen, Extract van 't begin,mitfga- ders de Articulen der Kerckelijcke Ordonnantie van-den Jare 91, raeckende het verkiefen van de Kercken-Dienareri, Ouderlingen en Diaconen , mitfgaders het houden van de Kerckelijcke Verga- deringen» en daer benevens de Refolutien op 't on- derhouden van de Chriftelijcke cemghcyt en lief- de, niet jegenftaende het verfcheyden ghevoelen over die voorfz poinftcn·, en leftelijck de voorfz Refolutie van den Jare 1614, daer by ordre gcftclt is jegens die voorfz extremiteyten , fal worden overgefonden, met laft om hen daer na, op de iri- ftantie van de Magiftraten van de Steden, Hooft- Omciereri, Heeren en Regenten van de Dorpen

-ocr page 500-

-eken

rdeninge.

&6j

Begiypende de Κ er P1)dc Gebeden, ende onderfoeck dies- F v00ff bv henlieden te doen., procederen ilillen N^ïïevanaliulckenperiaon, ofperfonen Fve llinkenfal, tot den voorfeyden dienft nut, cade bequaem te zijn: E^idede innige als dan voordragen hst Col· fhX Ac voornoemde Burgermeefteren en Re- ^!7 Ende indien de gedane verkiefingeden ! If^tn^naemis, fel den yerkqfen Perioon in • ISnaevolgende ge-examineert werden, R r verrehy bevonden worde bequaem ende KÏÏfieffl vaaGodt begaeft te zijn, falhy den fShèe inde Kercke voorgehouden worden. KSien binnen veerthien dagen daer nae ηχε- ί de hem en openbaert; die eenige redenen weet

van eenige andere procederen. Ende fal yégel ijeke ClaiTe alle jaers vier Kercken-Dicnarcn onder hen- luyden deputeren, die, als't van noode fal wcièn, over de voornoemde verkiefmge fullen ftaen, ion- der dat de vooriz verkieiinge geretardcert ial wor- den door abfentie van yemanden der voornoemde Gecommitteerden, daer toe van te vooren geinli- nueertzijnde: Welcke iniinuatie by den Hooft- OfHcier, ofte den Heere, ofte Ambachts-Heere binnen den tijdt van twee maenden fal moeten gc- fchieden, nae dat de Kercke vaneen Dienaer lal wcfen onvooriien. 't Stellen van de Ouderlingen en Tiiaconen. De Ouderlingen ende Diaconcn ilillen alle Jaers geftelt worden lulcks als hier na volght: Te weten, dat in Steden op ghelijcker wyfe als hier vooren in 'teerfteArticul isverhaelt, Burgermceftcrs, Re- geerders ende Vroetfchappen vier perfooncn, die iy daer toe aldcrbequacmft houden, fullen com- mitteren , ende voorts bevelen den Kercken-Dic- naren ende Ouderlingen aldaer, oock vier uyt den haren te deputeren, die ghefamentlijck fullen ver- kleien een derden-deel meer perfooncn uyt dc ghe- qualificccrtite van dc Chriftelijcke Gereformeerde Religie, tot Ouderlingen ende Diaconen, als de gheftaltenifle van de Kercke vereyiïchen ial, daer uyt Burgermeefteren, Regeerders en Vroetfchap- pen voornoemt het noodelijckghetal lullen kicièn , de welcke daer na in de Kercke, na 't gebruyek der felve den Volcke voorgeftclt fullen worden. Ende iöo daer tegens in veerthicn dagen gheen wederleg- gen gedaen wordt, fullen in den dienft geftelt wor- den , als hier boven van de Dienaersgefeyt is. En fal alle jaers allecnlijck d'ccne helft van de felve ver- koren Ouderlingen ende Diaconen verandert wor- den. Dies fullen die gene die twee Jaren ghedient hebbende, af-gaen, binnen twee Jaren daer na niet weder verkolen worden, ten ware fy gewillighlijck daer in conièntcerdcn, of dat het kleyn ghetal van -de Gemeente anders vereyfehte. Ende ten platten Lande ial by ghelijcke vier Gecommitteerden van den Hooft-Officier, Schout ende Gerechte, item den ïCercken-Dicnaer ende een Ouderlingh aldaer, met twee andere Κercken-Dicnacrs van de Clailê van dien Quartiere verkieiinge van de noodclijckc Ouderlingen en Diaconen jaerlijcx gedaen worden, de welcke dc Gemeente voorgedragen, in dienfte geftelt, ende verandert fullen worden als vooren. Ende terplaetfe daer particuliere Heeren of Am· bachts-Heeren recht van gifte der Kercke hebben als vooren, fal de deputatie van de voorfz vier per- foonen by de felve Heeren of Ambachts-Heeren , ofby hare Gecommitteerden gedaen werden, ende fal aldaer een derdendeel meer alshet noodigh ghe- tal verkoren ende aen den felven gheprefenteert worden, om daer uyt het noodigh ghetal te kielen als vooren in reguard van de Steden gefeyt is. Van den Kercken-Raedt. Λ, Λ. J. -Λ. Dat de voorfz Kercken-Raedt alle Weecke ghc- houden fal werden by den Dienaer ofDienacrs des Woordts Godts, met de Ouderlingen vanyege- lijcke Kercke, midt dat terplaetfe daer't getal der \                                                                          Ou-

daeromme men hem niet en be-

b

Cdc t'onÏangen· falhy tot den voornoemden Kt met opleggingeder handen, ofte anders nae Ecvyfc vaneen yegehjeke Kercke, aengenomen j-jh fHiedicninee van den voornoemden dienft beitelt worden. Maerfoo verre de voorfz Burger- Lefieicn ende Regeerders verklaren de voorfeyde Eerkiefinge henlieden met te behagen, iüllcn de [oorfeyÉ Gedeputeerden, ende in de maniere als gooren, tot nieuwe verkiefingc van eenige andere «procederen. Ftrkiefinge van de Kercken-T>ienaren ten platten Lande. I I. Ende fo wanneer in de Dorpen eenigen Dienaer jksWootts van nooden lal wcièn, fullen de Hooft- |)tlicicr met den Schout ende Gerechte aldaer, vier ■perfoncnuytden Parochie, diefydaer toealder- Bcjuiemft vinden, committeren ; die met drie ■knaren uyten Claflè van dien Quartiere met een IpjJerlingh van de Kercke, ofte daer geen Ouder- lingen en zijn, met een vierde Dienacr van de voor- pydc ClaiTe, gefamentlijck tot verkieiinge van een ■pquaemKeBcken-Dienaer fullen procederen, en Hciiiclvcn bchooi-lijck doen examineren, en daer Baeder Gemeente in de Kercke doen voorhouden 'nirac't felve inde manieren als vooren ghedaen, Jen verkolen Dienaer in den dienft aengenomen, «.dcfulcks d$ voren geftelt te worden. Ende aen- pendcdcParochien ende Kcrcken daer van par- euacre Hecrcn, ofte Ambachts - Heeren, recht 3n gift dor Kcrcken hebben, ende daer van in 'fcuj<* gebruyek zijn: De felve Heeren ofte Α m- ciits-Hceren fullen uyt hare Heerlij ckheden ofte «us-hcerlijckhedcn, daer 't felve vak, com- yenvicrpetfonen, diefy daer toe bequaemil ïïjf0 5 de wclckc met drie Dienaren van de Ver f Qüartiei*i ende een Oudcrlingh van Ete. ' ?fte daerSeen Ouderlingen en zijn, oS Diemcrvandenfelven ClaiTe, ge- loof rv^ dc verkiciÏnglie vaneen bequaem tlvc per! -aer ^en procederen : Ende het (te jW ZlJnde» fullen die den voorfz Heeren en di ï-r αΓε Prefenteren. Ende indien ^Gem^n lge bchaeght, fal ge-examineert, dt word7tCVf°r8ehouden ?ndein den dienft ge- ? vctkiac» Α y°ren vernaelc is· Maer foo verre ^t, Sj*5 dc verk^finghe niet en be- der jiaïïl d? voornocmdc Gecommitteerden c als vo°ren tot nieuwe verkiefmge

-ocr page 501-

Tit.

4^4                       Piacateru ζ. Boeck;

1 0

Ouderlingen kleyn is j de Diaconen daer byghe- voeght fullen mogen werden; dat oockdeMagi- ftraten of Regeerders van de Steden of Dorpen refpeftive vry ial ftacn, om yemandt van hcnluy- dcïi (die fy daer toe bequaemft houden) daer by te voegen > om op alles oplicht te hebben , ende helpen adviièren, ift noot, ende dat aldaer gehan- delt fal worden dat alle faecken in der Kerckeu met goede ordre, entotnieefte ftichtinge aengerecht, en dat alle ergernis onder de Gemeente gerefen of te ryfen, weghgenomen en voorghekomen mogen werden. ClaJJlcak Vergaderinge.

fteneen Dienaer, met een Oüderlineh u Kcrcke van de Steden, met de Dienae ^* Dorpen s van 't Quattier, en naerftigh ond !? * doen op 't leven en leeringp van yegehjck^ d'een «d anderen oeftenende tot vorderbeh! Kereken-dienft, en goede forge dragen d - ergernis, misbruyek en fcheuriiigc i| deV ίί vermydetmach werden, en ordre ftelknoD'^ derfoeck ofdeKercken-Dienaers ( befoiX'05, platten Lande ) haerluyder AtnptxyeJ bedien '^ Onder ftondtj Ge-extraheert uyt de KerckclijckeOrd» nantie van denjare 1591.

Λ. Λ Λ. 7 Dat in elek Quartier ililcx die jegenwordelijck Verdeelt zijn, ter beqiiamer plaetiè vier-maeldes Jaers een ClalllcaleVergaderinge gehouden fal wer- den , die van de Magiftraet van der Steden .daer de fel vc gehouden dl werden, ten fine als vooren,daer mede over geroepen zijnde, die daer toe fullen mo- gen 5 eenighe die fy daer toe bequaemft houden, committeren, daer iruie vergaderen fullen ten mia-

Ende ü dit voorfz ge-extraheerde naergeünt i latie% daer mede bevonden f accorderen, op jteïl en twintighftm 'December 161 f,

By my,

Ende was getceckenf,

Noch veele ende •verfcheyde Refohitien en Remonfirantien van de Üéeren Staten van Hollmat cm Wefi-Vrieftendt, raec kende de Kerckelijcke faecken, fzedert denjare iffji tot denjare Ui%%mÊ nietgefielt, ftaengedrucktinhet Beeckgenaemt Hantveften en Privilegiën vandeGraven vaaHolksé, alwaer den curieufen Lefer defelve kan naerfien.

Kercken-Ordeninge, ge fielt in den Nationalen Synode der Gcrêr- meerde Keteken » tefamen beroepen ende gehouden door ordre van de Hm Mog. Heer en Staten Generael der Vereenighde Nederlanden binnen 2Woti inde Jaren 161%ende 1619.

10.

i iM goede ordre in der Gemeente Chfifti te onderhouden, zijn daer inne noodigh de dienften» t'iamen-komften, opficht der leere, Sacramenten en Ceremoniën, ende Chriftelijcke ftraffe. Waer vanhier naeor- dentlijck ial gehandelt worden. Van de T)ienflen. II. De Dienften zijn vierderleyj der Dienaren des "Woordts, der Doctoren, der Ouderlingen, ende der Diaconen. I I I. Het fal niemandt, al hoe-wel hy een Dö&or, Ouderlinghof Diaken is, geoorloft zijn den dienft desWoordts ende der Sacramenten te betreden, ibnder wettelijck daer toe beroepen te zijn ·, ende wanneer yemant daer tegen doet, endemeermael vermaent zijnde niet afenlaet, foo ial de Claflè oordcelen, of men hem voor eenen ièheurmaeeker verklaren j ofte op eenige andere wyfe ftraftèn fal. IV. De wettelijcke Beroepinghe der gener die te vooren in den dienil niet gheweeft en zijn, lbo wel ïn de Steden als ten platten Lande, beftaetj Tcnecrften inde Verkiefinge^ dewelcke nae voorgaende vaftenende bidden geichieden ial door den Kercken-Racdt ende Diaconen , ende

dat niet fonder goede correfpondentiemetdeCiai- ftelijcke Overhey t der plaetiè refpe&ivelijckjÉg voorweten ofte advis van den Claife, daerhetfck tot noch toe gebruyckelijckj is geweeit Ten anè ren, indeExaminatie ofte onderfoeckingetó| der leere ende des levens, dewelcke ftacn ial i>p Claflè, ten overftacn van de Gedeputeerde^ Synodi, of eenige der felver. Ten derden) in» Approbatie ende goetkenninge van de Overliep ende daer nae oock van de Lidtrnaten der G® formeerde Gemeente van de plaetfcj wrineer®1 name des Dienaers den tijdtvan veerthienef* inde Kercken verkondight zijnde, geen lm*' niflc daer tegen en komt. Ten Iaetiten, in#ïg lijeke Beveflinge voor de Gemeynte, ***1 met behoorlijcke ftipulatie ende afVragi#J5' '% maningen, gebedt ende oplcgginge d^f^ den Dienaer, die de beveftingedoet^0*^ anderen, daer meer Dienaren zijn) ^ffil naef het Formulier daer van zijnde: ^WSm de, dat de oplcgginge der handenfala^ daen worden in de ClaiTicalevergaderi^* ^ nieuwen gepromoveerden Dienaer > djsg wort in de Kercken onder 't kruyee·

V.

•«"öS?

Noopende die Dienaers

rocpingemet correiponaenne ajs yy l&Kt den, ibo wel in de Steden als te» W*Z&.$ by den Kercken-Racdt ende EJiacpntf' «|

-ocr page 502-

ff

Begrypende de Kercken-Ordeningei

\6%

.. ftAfflOrobutie van den CJafle, alwaerdevoor- n?° beroepene vertoonen fullen goede Kercke- ^Atteftarie van Leer en Leven : Ende alfoo I KMaffitoetvancieP|aCtfe rcipeaivelijck gc- ·· b-ert» enilc der Gemeente den tijdt van a^r<l 'en dagen voorgeftelt zijnde als boven-,fullen VCinoor^ende itipulatienen Gebeden beveftight den "Onverkort in't gene vooren ghefeye is Sndenlïjndeüghdelijclc recht van prefenratie,

Claffis niet te verlaten, de wekke oock by gebreck van onderhout, lal oordeelen of de voorlz Dienaers te verletten zijn of niet. X I I. Dewyle een Dienaer des Woordts eens wette- lijck, als boven beroepen zyndc, zijn leven langh aen den Kerckeu-dienft verbonden is, ibo ial hem niet geoorloft zijn, hem tot eenen anderen ftaet des levens te begeven; ten zy om groote ende wichtige oorfaeeken , daer van de Glafle kenniilè nemen ende oordeelen lal. XIII. Soo het gefchiede, dat eenigc Dienaers door ouderdom, ileckte , ofte anderilnts onbequaem worden tot oeffeninge hares dienftes, lbo fullen iy nochtans des niet te min de eere en den name eens Dienaers behouden, ende van de Kercke die iy ghedient hebben, eerlijcken in haren nootdruft (gelijck oock de Weduwen ende Weeièn der Die- naren m 't gemeen) verlbrght worden. X I V. Soo eenighc Dienaers om de voorfz ofteeenige oorfaeeken, haren dienft voor cenen lijdt onder- laten moeiten, 't welck ibnder advis des Kercken- Raedts nietgeichieden en ial, foo fullen iy noch- tans tot allen tyden de beroepinge der Gemeenten onderworpen zijn ende blyven. X V. Het ial nicmandt geoorloft zijn, den dienft fijn* der Kercken onderlatende, t>f xn geenen ieeckeren dienft zijnde,hier ende daer te gaen predicken buy- tenconiènt ende authoriteyt des Synodi ofteCla£ lis; ghelijckoock nicmandt in een ander Kercke eenige Predicatie fal mogen doen, of Sacramenten bedienen , ibnder bewilliginghe des Kcrcken- Racdt. XVI. Der Dienaren Ampt is in de Gebeden , ende be- dieninge des Woorts aen te houden, de Sacramen- ten tiyt te reyeken, op haer Mede-broeders, Ouder- lingen ende Diaconcn, midtlgaders de Gemeenten goede acht te nemen ·, ende ten lactlten met de Ou- derlingen de Kerckelijcke diiciplinetc oeffenen, ende te beibrgen dat alles eerlijck ende met ordre geichiedc; XVII. Onder den Dienaren des Woordts fal gelijck- heytgehouden worden, aengaendede laitcn hares Dicnites, midtlgaders oock in andere dingen ibo veel mogelijcken is,volgende het oordeel des Kerc- ken-Raedts , ende (dies van noode zynde) des Claiïïs, het wekke oock in Ouderlingen ende Dia- concn te onderhouden is. XVIII. Het Ampt der ^Doctoren ende Trofefforen in der Theologie is, de Η Schrifture uy t te leggen, ende dcluyvereLeere tegen de ketteryen ende doolin- gen voor te ftaen. J\ 1 X. D.^ Gemcyntcn fullen arbeyden, datter Studen- ten in der Theologie zijn , die exbonis publicis onderhouden werdeh. X X. In de Kercken daer meer bequame Predicanten zijn, fal men 'tgebrüyck der Propofitien aenitcllcn, om door iulcke oefteningen eenige tot den dienft des Woordts te bercyden , volghende in defen Lil                          de

y of teil}

wh ander recht, voor ίοο veel't felve ihch- kbn worden gebruyekt» ibnder nadeel van

Godès^ercke, en goede Kercken-Ordre : Waer 1 deHoo^e Overheden ende Synoden der relpe- I Aive Provinciën wel ghelieven te letten, ende ten tellen van de Kerckc noodige ordre te Hellen. V I. Sal oock geen Dicnaer dienft mogen aennemen I ia ceniffi particuliere Heerlijckheden, Gafthuyfcn, ofanderfints, ten zy dat hy voor-henen geadmit- teertentoeghelaten zy, volgende de voorgaande lArticulen : Ende lal oock niet min als andere de Kcrdccn-Ordeninge onderworpen zijn. I                     V 'I L • Niem:mdt en fal tot* den Dienft désWoordts be- Iroepen worden, Ibnder hem in een feecker plaetie fte Hellen, ten waer dat hy geibnden worde om hier lof daer tepredicken inde Gemeente onder 't kfuys, fandcrlincom Kercken te vergaderen. VIII. Kien fal gheen School-meefter, Handtwercks- |uy den of andere, die niet gheftudeert en hebben, t het Predick-ampt toel aten, ten zy dat men ver- èeckert is van hare iinguliere gaven, Godialigheyt, ïtraocdigheyt, zedigheyt, goet verftant ende dif- ctie, midtlgaders gaven van welfpreeckentheyt. oo wanneer dan foodanige Pcribnen iich tot den enftprelènteren, fal de Claflis defelve (indien de Synodus goetvinr) eerit examineren , ende na rfc de felve in 't examen bevint, haer een tij t lang ten in 't privé proponcren, ende dan voorts met en handelen, als fy oordeelen fal ftichteliick te eJcn. ν                   l X , nieuwelingen, Mis-Priefters, Monickcn, ende c anderfmts eenigc fecle verlaten, fullen niet toe- laten worden tot den Kcrckcn-dienft, dan met te Jorghvuldigheytende voorfichtigheyt, nae e °°ck ccn fceckeren tijde eerft wel beproeft %£) ienaercens wettclijcken beroepen zijnde, * gemeente, dacrhy fondcrconditie aen- «nis, met verlaten, om elders eenberoe- S° nemen > fondcr bewilligingc des Kerc- ren LT Ύ de Diac°nen, ende die gene die te ap £22? Van °udcrlinghfchap ende Diacon- etenl Zljn' midtfgaders dievandeMagi- *«?£? ^°™envaude Claflè, gelijck C?,r Kercke hem fal mogen ontfangen,

Κ

^<ïïn£?geniire fiJns af-rcherts Van otnefabc              *daer lly Beclient ^Qe(t, ver-

Λ/· τ ^5enl2ïde/1 den Kcrcken-Racdt, als tarc DiZ 0eiPeentc , oock gehouden ^/enfr^" behoor%k onderhoudt te ende fonder kenniile ende oordeel des

-ocr page 503-

' Placaten. %.., BoecL 3. Ttt. vorderen, den felven met haer exempel den o danen recommanderen; ende den Pred ^" Ouderlingen ende Diaconen in alle voorH!^1 noot de handt te bieden, ende by hare goc ,a ec

4-16 deordre daer van by defe Synoftelt. XXI. De Kerckcn-Raden lullen al

ninge te befchermen: Alfoo zijn alle fST*

ter goede School-meefterszijn, die niet alleen de Κ inderen leeren lefen, fchry ven, fpraken,ende vrye konften, maer oock de felve in der Godtfaligheyt ende in den Catechifmo onderwyfen. xxii. De Ouderlingen fullen door het oordeel des Kercken-Raedts ende der Diaconen verkoren wor- den ·, foo dat het nae de gelegentheyt van een yeder Kercke vry fal zijn, foo veel Ouderlingen alfer van noode zij η, de Gemeente voor te eftellen, om van de felve (ten ware datter cenigh beletfel voor-viele) geapprobeer t ende goet gekent zijnde, met open- bare Gebeden ende ftipulatien beveftight te wor- den, ofte een dobbel getal, om het halve deelby der Gemeente verkoren te worden, en op de felve wyfe in den Dienft te beveiligen , volgende het formulier daer van zijnde. XXIII. Der Ouderlingen Ampt is, behalven 't gene dat boven Articul fefthien gefeyt is, hem met den Die- nacr des Woorts gemeyn te zijn, oplicht te heb- ben dat de Dienaren, mitfgaders hare andere Mede- hülpers ende Diaconen haer Ampt getrouwelijck bedienen, ende de beiöeckinge te doen, naer dat de gelegentheydt des tijdts ende der plaetfen, tot ilichtinge der Gemeente , foo voor als naer het Nachtmacl kan lyden, om byfonder cte Lidtmaten der Gemeenten te vertrooften ende te onderwyfen, ende oock andere tot de Chriftelijcke Relige te vermanen. XXIV. De felve wyfe die van de Ouderlingen gefeyt is, fal men oock onderhouden in de verkiefinge, ap- probatie ende beveftinge der Diaconen. XXV. Der Diaconen eygen Ampt is, de Aelmoeiïèn ende andere Armen-goederen neerftelijck te verfa- melen, ende de felve getrouwehjeken ende vlytich- lijck naer den eylch der behoeftigen, beyde der In- gezetenen ende Vremden, met gemeyn advis uyt te dcelen, de benauden te belbecken ende te ver- trooften , ende wel toe te ficn, dat de Aelmoeiïèn niet mis-bruyekt en worden, waer van fy reecke- ninge fullen doen in den Kercken-Raedt, en oock (foo yemandt daer by wil zijn) voor der Gemeen- ten , tot fulcken tijdt, als den Kercken-Raedt het goctvindenfal. XXVI. De Diaconen lullen ter plaetfè daer Huysfittende- meefters, of andere Aelmoefïèniers zijn, op de felve begeren, goede correfpondentie mefhente willen houden, ten eynde de Aelmoeifen te beter u ƒ tgedeelt mogen worden, onder de gene die meeft gébreck hebben. XXVII. De Ouderlingen ende Diaconen iüllen twee Ja- ren dienen, ende allejaer lal het halve deel veran- dert , ende andere in de plaetft geftelt werden, ten ware dat de gelegentheyt ende 't proffijt van eenige Kercken anders vereyfehte. XXVIIL Gelijck het Ampt der Chriftelijcke Overheden is i den H. Kercken-dienft in alle manieren te be-»

Ouderlingen ι

nde Diaconen fchuldighdeS?

Gemeente vlytelijck ende oprechtelijcki

pen de gehoorfaemhey t, liefde ende eerbiftf Τ diefy den Magiftraten fchuldigh zijn* endefii alle Kerckelijcke perfonenmet haer goet ex in defen de Gemeente voorgaen, en dor ' hjck refpect ende correfpondentie

ende te behouden ·, teneyndeeen yder hecfv'

'

des Heerenvreefe, aenweder-zyden doend!!?

achterdencken ende wantrouwen mogen wot voorghekomen , ende goede eendracht t«2 Kercken welftant onderhouden. Fan de Kerckelijcke fSmien-komHm XXIX. ™ Vierderley Kerckelijcke t'famen-komften g len onderhouden worden, de Kercken-Raedt & Claiïicale vergaderingen, de particuliere Synode ende de Generale ofte Nationale. XXX. In defe t'famen-komften fullen geen andereè Kerckelijcke faecken, ende het felve opKerck· lijeke wyfe gehandelt worden. In meerder τβ· gaderinge fal men niet handelen, dan 't gene te mindere niet heeft afgehandelt konnen wrden,ei dat tot den Kercken der meerder vergaderingti 't gemeyn behoort. XXXI. Soo yemant hem beklaeght door aajtfpnea der minder vergaderinge verongelijckttezijn, dit felve fal hem tot een meerder Kerckelijckcvetp' deringe beroepen mogen, ende 't gene door ά meefte ftemmengoetgevondenis, fal voor vaiis bondighgehouden wórden : Tenzydatbetta· fen wort te ftryden tegen het woort Godts, ottes- gen de Articulen in defèn generalen Synodobefe· ten, foo lange als de fèlve door geen anderegeifö* Synode verandert zijn. XXXII.          ,.. De handelingen aller t'famen-komftenfulw» aenroepinge des Naems Godts aengevangcfl)8* met een danck-fègginge beflotcn worden. XXXIII. Die tot de t'famen-komften af-geibnd^'£ fullen haer Credents - brieven ende W»" gj onderteeckent zyndevanden genend*' Pg mede-brengen , ende defe fullen Φ&® ftemmen hebben.

XXXIV

x<Pttft&

In allen t'famen-komften lal by den Scriba gevoeght werden, om neerfteu}^..^ fchry ven 't gene waerdigh is opgetekent XXXV.             ψ Het-Ampt vanden &φ*&*1$ ende te verklaren 't gene te verhandelen v^ fien dat een ygelijck zijn ordre Ιιοιίαε^η ^ .^ den knibbelachtigen, ende die te W^J^{ fpreken, te bevelen datfe ^Yo^l^Mte^K geen gehoor gevende', behoorJijcks ce JjjjjjM gaen. Voort fal fijn Ampt uytgaen · tTamen^komfte fcheydet.

-ocr page 504-

Begrypende de Kercken - Ördeninge

4Ó7

xxxv i. , j|ye fgggcn heeft de Clailis over den Kero

iaecken die hare Perfonen of Kercken in het by- fonderaengaen. XLIM In 't eynde van de Claflicale en andere meerder t'iamen komireii ial men Ceniiire houden over de gene die yet ftraf-waerdighs in de vergaderinge ge- daen, of de vcrmanmge der minder tTamcnkom- ftenverfmadet hebben. X L I V. Sul oock de Clailis eenige harer Dienaren, ten minften twee van de oudtftc, ervarenfte en ghe- fchickiteauthorileren, om in alle Kercken van de Steden foo wel als van het platte Landt, alle Jaer viiïtatie te doen, ende toe teficn of de Leeraers, Kercken-Raden ende Schoolmeefters haer Ampt trouwelijck waernemen, by de myverheyt der Le- reverblyvcn, d'acngenomen ordre in alles onder- houden, ende de ftichtinge der Gemeente, mitf- gaders der jonger Jeught, na behooren, foo veel haer moghelijck is, met woorden en wereken be- vorderen, ten eynde iy de gene die nalatigh in d'een of d'ander bevonden worden, in tijdts mogen broe- derlijck vermanen, ende met raed en daet al les tot vrede , opbouwinge, ende 't meefle profijt der Kercken en Scholen helpen dirigeren. Ende fal yeder Clailis defe Vifitatores mogen continueren in hare bedieninghe, ibo lange het haer fal goet- duncken, ten w are dat de Vifitatores felve om re- denen , van de welcke de Clailis oordelen ial, vcr- ibchten ontilagen te werden. X L V. De Kercke, de welcke de Claflis, item de parti- culiere of generale Synode, t'iamen komt, ial iorge dragen datfe de Aden der voorgaende vergaderin- ge op de naeftkomende beftelle. X L V I. De Infrru£tien der dingen die in meerder verga- deringe te handelen zijn, fullen niet eer gheichre- ven worden, voor dat de befluytinge der voorgaen- de Synoden ghelefen zijn, op dat het gene eens af- gehandelt is, niet wederom voorgeftelt en worde, ten ware dat men yet achtede verandert te moeten zijn. X L V I I. Allejaers ( ten ware dat den noot eenen korte- ren tijde vereyfchte ) fullen vier of meer naghe- buerde Clailès te iamen komen, tot welcke parti- culiere Synode uyt yeder Clailè twee Dienaers ende twee Ouderlinghen afghevaerdight fullen werden: In het fcheyden ( foo wel des particu- lieren als des generalen Synoden) fal een Kercke verordent worden, die laft hebben fal, om met advis des ClaiTes, den rijdt ende plaetfe des naeften Synodi te ftellen. X L V I I I. Het ial yegelijcken Synodo vry-ftacn, correspon- dentie te verioecken en te houden met fynen Bcna- buerde Synodo of Synodis, in fukker forme als iy meeft profytighfl: achten fullen voor de ghemene ftichtinge. X L IX. Yeder Synodus fal oock eenige deputeren om al- les wat de Synodus geordonneert heeft te verrich- ten, foowelbydeHoogeOverigheyt, als by de refpeftive Clafïèn onder haer reiörterende, mede om t'iamen of in;minder getal over alle examina der aenkomender Predikanten te ftaen ·-, ende voorts LH 2                            in

Raedt 'twelckdc particuliere Synode heeft d Claflè, ende de generale Synode over de particuliere; χ χ χ y I I. In allen Kerckenfal een Kercken-Raedt zijn, JSe* uyt Dfnaren des Woordts ende Ouder- r ■ de welcke ten nunften alle weken eens t ia- tomen fullen, al waer den Dienaer des Woorts Ste Dienaren, foo daer meer zijn) byghebeurte Uciercn, endeaftie regeren fal. Ende fal oock ïeMa*et van de plaetfe refpeaivehjck, indien h :t haer gelieft, een of twee van den haren, wefen- de Lidtmaten der Gemeente, by den Kercken- Raedt mogen hebben, om te aenhooren en mede wn de voorvallende feecketi te delibereren. XXXVIII. Wel-verftaende , dat in de plaetfen daer den Kercken-Raedt van nieuws is te rechten, 'tièlfde nietengeichiede, dan met advisvanden Clalïè. Ende daer't getal van den Ouderlingen feerkleyn is, fullen de Diaconen mede tot den Kercken-Raed mogen nenoraen worden. 0              XXXIX. In die plaetfen daer noch geen Kercken-Raedt fal middeler rijdt by de Claflègedaen wer- Kercken-Raedt nae uyt- Kercken - ördeninge opgheleyt is te

; jd v

doen.

X L. Infgelijcks fullen de Diaconen alle weken t'fa- I men komen , om met aenroepinge des Naems iCiodts, van deiaken haren Αmpte betreffende te pandden, daer toe de Dienaren goede opiicht iiil- I Jen nemen, ende des noodt zijnde, haer daerby I laten vinden. X L I. De Claflicale vergaderingen fullen beftaen uyt f genabuerde Kercken, dewelcke elck eenen Dienaer I endeeenen Ouderlingh ter plaetfe ende tijt by hen 11'\ t fcheyden van elcke vergaderinge goetgevon- I t.f.n.foo nochtans, dat men 't boven drie maenden | wet uyt en itelle) daer henen met behoorlicke Cre- l^afvacrdigen Menj in welcke t'famenkomfte Cr*j cn3ers')ygebciirte, ofanderfints die van de fel! TgacierinSc verkoren wordt, pracfideren L,''Cn! '°.0 nochtans, dat de felve twecmael aen een ΨτΤ TgCn verkoren worden. Voort.fal de

;cffv

es °nder anderen een yegelijcken afvragen,

in hare Kercken hare Kercken-Raedts ver- ldenngc houdc

-">-", of de Kcrckelijcke diièipline Ao3J!ïort» ofde Armen en Scholen beforght ■Oordeel ƒ', et^enJ°r'daer yet is daer inne fy het fcharcrv , lpedcr ChiFe tot rechte inftellin- Mc voJ; , behoeven. De Dienaer dien het in r.^catKu PaireoPgeleytwas, fal een korte fee anderp j °dts boordt doen, van welcke l*^taPn °r elen' ende fo° daer yet inont- ►Mci2 f fullen' Ten l^etften, fullen in Podevcrknrrga inge voor den particulieren Sy- f^^nfSm en'dieop den fdfdenSyn°-

S

!en die al 1ΓΚ meer Fredicantcn zijn als een, n » ende k^ninde Clafle moge« ^erfchy- keur-ftemmen hebben ,°ten ware in

-ocr page 505-

i Boeckv ^.Tit.

4.68                    ^;^ia'caten;

in alle andere v^èrva&nde fwarigheden den' Glaf- fcn de handt te bieden, op dat goede eenighcyt, ordre en iuyverheyïdir Leere-behoudcn en ghcfta- bilieert wordet*. fênde lullen defc van alle hare han- delingen goedêinotitie houden, om deniSynodo rapport dacr van te doen, ende foo het ghe-eyfcht wort, redenen te geven. Oock en fullen ly niet ontflagen wefen vanharen dienft, voor en al-eer de Synodus felfs haer daer van ontflaet. De Nationale Synode fal ordinaerlijck alle drie Jaren eens gehouden werden, ten ware datter eeni- *ge dringende noodt ware, om den tijdt korter te nemen: Totdefe fullen twee Dienaren ende twee Ouderlingen üyt elckc particuliere Synode, beyde der Duytfcher ende Walicher fpraecke afgefonden werden. Voorts fal die Kercke die laft heeft om den tijdt ende plaetie desgcneralen Synodi te be- noemen (foo de felfde binnen de driejaren te be- roepen ware) hacr particuliere Synode vergade- ren , en het felfde oock der naeft-gelegencr Kercke, die van een andere Tale is, laten weten, de welcke vier Perfoonen daer henen lenden fal, ommetge- meynen advifè van den tijdt ende plaetfe te befluy- ten. De felve Kercke die verkoren is, om de gene- rale Synode te (amen te beroepen» wanneer iy met de Claffc van den tijdt ende plaetfe beraedt-llagen fal, 'fal het felfde deHooge Overheydtintijdtste kennen geven, op dat met haren weten, ende (foo 'c haer gelieft mede eenige te lenden tot den Clafïè) vander faecke iii tegenwoordigheydt, ende met ad- vis van hare Gedeputeerde belloten vverde. L I. Al foo in de Nederlanden tweederley fpraken ge- fproken werdt, is goet gehouden, dat de Kercken der Duytfcher ende Walfcher Tale op haerfelven haren Kcrcken-Raedt, Clafiicale vergaderingen ende particuliere Synoden hebben lullen. LU. Is niet te min goetgevonden, dat in de Steden daer de voorfchreve Walfche Kercken zijn, alle maenden ibmmige Dienaren endeOuderlingen van beyde zyden vergaderen fullen, om goede een- dracht ende correfpondentie met malkanderen te houden, ende lbo veel mogelijck is, nac gelegent- heydt des noodts , met raede malkanderen by te ilaen. Van de Leer e, Sacramenten) ende andere Ceremoniën. L I I I. DeDienaersdes Woordts: Item, deProfeflb- reninde Theologie (hetwelck oock den anderen ProfeiToren wel betaemt) lullen de Belydeniflèn des Geloofs der Ncderlandtfcher Kercken onder- teeckenen, ende de Dienaers die fulex lullen refufê- ren, fullen defaffo van haren dienft by den Kerc- ken-Raedt, ofte de Clafle opgefchorft werden, ter tijdt toe iy haer daer inne geheelijcken verklaert fullen hebben; ende indien ly opftinatelijcken in weygeringe bly ven, rullen fy van haren dienft ge- heelicken af-geftelt werden. L IV. Infgelijcks fullen de Schoolmeeftersghehouden zijn de Articulen als boven, of in plaets van dien den Chriftclijcken Catechifmum te onderteecke- nen. . ,                                                   ; ;

Niemant van de Gereformeerde Religie f l tderftaen, eenigh boeckofgefchrifcv|,i1f? £c|

on

van eeneé anderen gsmaeckt ofteoyerèelèr j > lende van de Religie, te laten drucken^ ofte^" fints uyt te geven > dan 't felfde voor henendoo r' en goet gekent zijnde van de Dienaren des W fijns Claflis, of particulieren Synodi of Profp?^ der Theologie van défe Provinciën ,' doeh°?; voorweten fynes Claflïs                            Bla L V I. HetverbondtGodts, falaen den Ènderend Chriftenen met den Doop (foohaeftalsmenÏ bedieninge desfelvcn hebben kan) bezegelt7m den, ende dat in de openbare verfamclinge ιζ neer Godts Woordt gepredickt, \yprdt. Doch* plaetfen daer niet foo veel Predicatien gedaen w« den, fal men eenenfeeckeren dashterwekever' ordenen, om den Doop extraordinaerlijck tebc dienen, foo nochtans dat 't felve fonder Predia^ niet en gefchiede, ■L V I I. De Dienaers fullen haer befte doen ende dacr toe arbeyden, dat de Vader zijn Kint ién Doonprc- fentere. Ende indeGemeentenfdaermenneffem den Vader oock Gevaders of Getuygen by dca Doop neemt (welck gebruyek, in hem felvenvrj zij nde, niet lichtehj ck te veranderen en is) bcracE: het, dat men neme die de fuy vere Leere ι daen, en vroom van wandel zijn. L V I I I. De Dienaers fullen in het Doopen foo der jongs kinderen als der bejaerde perlbnen, deformulitre van de inftellinge ende gebruyek desDoopsjtekl tot dien eynde onderfcheydentlick befekram/n, gebruyeken,                                .. L I X. De bejaerde worden door den DoopdeChA· lijeke Gemeente ingelijft, ende voor Lidtmarca der Gemeente aengenomen, ende zijn datroö fchuldighhet Avontmaeldes Heerenoocktegk- bruyeken, 't welck fy by haren Doop fullen m ven te doen. De namen der Gedoopten, midtfgadersderU deren ende Getuygen: Item, den tijdt des WÊ fullen opgeteyekent worden. L X I. Men fal niemant ten Avontmael des Hc^ laten, dan die nac der ge woonheydt der KeK**' tot de welcke hy hem voeght, belydeni^^J^ reformeerde Religie gedaen heeft, mit^cj? '^ bende getuygeniffe eens vromen wandel 10I\ welcke oock de gene, die uyt andere Kef*01 men, niet fujlen toegelaten worden. L X I I.

Een yder Kercke falfulcke maniere vanj*£ ninge des Avontmaels houden, ^5^.0^^ de meefte ftichtinghe te dienen : WeHre. ^ nochtans, dat de uytwendige ceremoniën;,, g Woordt voorgefchreven, niet verandert, ^ fuperftitie vermydet worde, endca&n*^ eyndinge der Predicatie, ende der &mtl\\rn$· den op den Predick-ftoel, het formulier <&£^ maels, midtfgaders het Gebedt daer toe α J . voor de Tafel fal worden gelefen.             \k'

-ocr page 506-

«""■«

Begiy pende de Kercken-Ordenihgh.

¥9

welck fy conform Godts Woordc ende voorgaende Kerckelijcke Ordonnantien tot noch toe onder- houden hebben , tot dat by der hooger Overig- heyt (die men daer toe met den eerilcn ial veriöco ken} een generale Ordonnantie, met ad vis der Kercken-Dienaren, daer op gemaeckt ial zijn, tot de welcke dele Kercken-Ordeningh haer in dit ftuck refereert. ,..., f,...,.. Fan de Cenfure ende Kerckelijcke Vermaninge. L X X I. Gelijckerwijs de Chriftelijcke ftraffe Geeilelijck is, ende niemandt van den Burgerlijcke gerichte cnde ftraffe derOverheydt bevnjt, allbo worden oock beneffensde Burgerlijcke iiraire de Kercke- lijcke ccniürcn nootiaeckelijck vereyft, om den Sondaer met de Kerckcendefynennacften tever- foenen, ende ergerniife uytde Gemeente Chrifti wegh te nemen. L X X I I. Wanneer dan yemandt tegen de fuyverheyt der Leere , ofte vromigheyt des wandels ibndight, ibo verre als het hcymelijck is , ende geen open- bare ergerniile gegeven heeft , ibo ial den regel onderhouden worden, welck Chriftus duydelijck voor-ichrijftAf^/·/'^. 18. LXXIII, De heymelijcke ibnden, waer van de Sondaer by een in't byiönder,. ofte voor twee of drie Ge- tuygen verniaent zijnde, berouw heeft, fullen voor den Kercken-Raedt niet ghebracht worden. L X X I V. Soo yemandt van een heymelijcke ibnde van twee ofte drie Perfonen in der liefde vermaent zijnde, geen gehoor en geeft, ofte anderiints een openbare fonde bedreven heeft , iülcks ial den Kercken-Raedt aengegeven worden. L X X V Van alfulcke ibnden, die van haer natueren we- gen openbaer , ofte door verachtinge der Kercke- lijcke vermaningen in 't openbaer gekomen zijn, ial de veribeninge (wanneer men feeckere teecke- nen der boetvaerdighcyt ilet} openbaerlijck ghe- fchicden, door het oordeel des Kercken-Raedts: Ende ten platten Lande, ofte in mindere Steden, daer maer eenen Dienaer en is, met ad vis van twee genabuyrde Kercken, infuleke forme en maniere, als tot ftichtinge van een yder Kercke bequaem fal geoordeelt worden. L X X V I. Soo wie hartneckelijck de vermaninge des Kerc- ken-Raedts verwerpt: Item,die een openbare of an - deriïnts een grove ibnde gedaen heeft, fal van den Avontmacl des Heeren afgehouden worden. Ende indien hy afgehouden zijnde, naer verfcheyden vermaningen geen tcecken der boetvaerdigheydt bewijft, ibo ial men ten laetften tot de uyterftc remedie, namelijck de af-ihydinge,komen, vol- gende de forme na den Woorde Godts daer toe geftelt; doch fal niemant afgefneden werden, dan met voorgaende advis der Claiïè. L X X V I I. Al eer men tot de affnydinge komt, ial men de hartneckigheytdes Sondaers de Gemeente opent- Hjckl te kennen geven , de fonden verklarende, midtigaders de naerftigheyt aen hem bewefen in het

LXIIi.

Α Oiitmacl des Heeren ial ten twee maen- ^nsfóovecUietmogelijckis, gehöuden-wert

daer het de gelegentt-

ïr'SrKerekenlydcn kan, dat

opdenPaesdagh,

:u

IC Piiiex

teXh ende Chriftdagh het fel ve gefchiede.

mh J plaerfen daer noch geen Kerckehjckc ffcnisü Talmen eerft Ouderlingen ende Dia- A'foode Α vont-gebeden in veel plaetfen vrucht- L-rbevonden worden, ibo ial in 'tgebmyck der Ërrelcke Kcrcke volgen het gene fy achten tot C^'mceftc ftichtinge te dienen : Doch wanneer Eenfe begeren foude wegh te nemen, ial 'tfdvc jfcndcr 't oordeel der Claiïè, midtfgaders der iverheydt, de Gereformeerde Religie toegedaen, ■fchieden. LX.V. Daer de Lijck-Predicatien niet en zijn, falmcnfe liet inftellen 5 ende daeriè nu aireede zij η aengeno- Ijcfi, ül nceririgheyt gedaen werden om deiclve Lnlc cevoeshlijckile middelen af te doen. Γ D           L X V I. I In tyden van Oorloge, Peftilentie, dieren tijdt, ■tare vervolginge der Kercken, ende andere al- Knicyncf\varigheden,iüllen de Dienaers der Kerc- en de Oraheydt bidden, dat door hareauthori- ytende bevel, openbare Vaftcnde Bidt-dagen pgeftek ende geheylight worden. L X V 1 I. De Gemeenten iiillen onderhouden, benefFens :n Sondagh, oock den Chriftdagh, Paeichen en pncxlfcren, met den nae volgenden dagh: Ende ■Jev.ijiindc meefte Steden ende Provinciën! van ■cderlandt', daer en boven noch gehouden wor- Ben, den dagh van de Befnydinge ende Hemei- ■ttrcChrifti, lullende Dienaers over al, daer dit poch in 'tgebruyck niet en is, by de Overheden ■beyden, datfc fich met de andere mogen con- ■irmcren. Ln. LX VIII 1 ,elf nawsfullen alomme des Sondaeghs ordi- pni.ick in de namiddacghiche Predicatie, de ibm- f» «r Lhriftelijcke Leere in de Catechifmo, die P^oordighindeNederlantfche Kercken aen- tS] !S'VCrVartCt' kortelijckuytleggen, alfoo Ew j r icl<*mach ge-eyndight worden,

E

gcniacckt.

afdcelinge den Catechifmi felfsdaer

L X IX.

Lt^f" ll,Uen alleen de hondertviji.;.!! J Η °aVlt' deThie" Geboden, het Valer ^nMarWae£ArClcuIea ^esGeloofs, de Lof- 1 'tbf-r^'i zc^rix> Simeons gefongen wor- k vrvhm5 J Godt die 0nfen Vader bift, wort WS cr Kercken geftelt, om 't fel vete men ZÏT ίhtcn· Me andereZ^Z™

revts

,cl1SV0erJtJziin' filmen defelve met de &«e middelen afftcllen. Mfeobey0nfi L Χ χ. gebruVckpnaen u0rc»dat tot noch toe verfihey- ïKS\ PH^welijckfchc faken alomme IWonnieU?', c nochta«s wel oirbaeris breken blyvenby hetgebruyek het

-ocr page 507-

en* i.Boeck* '$-.Tit.

47° hetbeftraffen, ende menighvüldige vermaningen, afhouden van den Avontmale; Ende fal de Ge- meente ver maent worden, hemaente fpreecken, ende voor hem te bidden. Soodanige vermaningen fullender drie gefchieden : Inden eerften fal den Sondaer nietgenoemt worden, op dathy eenigh- fmts verfchoont werde: In den tweeden fal met advisder Clailefynen name uytgedruckt werden. Inden derden fal men de Gemeentere kennen ge- ven , dat men hem ι ten zy dat hy hem bekeere, van de gemeenfehap der Kerckcn uy tiluyten fal, op dat lijn af-fnydinge , foo hy hartneckigh blijft, met ftilfwygende bewilliginge der Kercken gefchiede. Den tijdttuflehende vermaningen fal in het oor- deel des Kercken-Raedts ftaen. LX XV III. Wanneer yemant die ge-excommuniceert is, hem wederom wil verfoenen met de Gemeente door boetvaerdigheyt ·, foo fal het felfde voor de handeJinge des Avontmaels, ofte anderfints nae gelegcntheyt, tevooren de Gemeente aengeièyt werden, ten eynde hy ten naeftkomenden Avont- male (foo verre niemant yetweet voort te bren- gen ter contrarie) openbaerlijck met profeffie fy- ner bekeringe weder opgenomen werde, volgende het formulier daer van zynde. L X X I X. Wanneer de Dknaers des Godlijcken Woorts, Ouderlingen, ofte Diaconen een openbare grove fonde bedryven, die de Kercke fchandehjck, ofte oock by der Overheydt ftrafwaerdigh isj lullen de Ouderlingen ende Diaconen terilont door voorgaende oordeel des Kercken-Raedts der fel- ver, ende der naeft - gelegener Gemeente, van haren dienft afgefet, maer de Dienaers opgefchorft worden ; Maer of fy geheel van den dienft af te fetten zijn, fal in het oordeel der Claiïè ftaen. L X X X. Voorts onder de grove ibnden , die waer- digh zijn met opichortingen , ofte af-ilellingen van den dienft gheftraft te worden , zijn defe de voornaemire ·. Valfche leere ofte ketterye , openbare fcheurmaeckinge, opentlijcke blafphe- mien, fimonie, trouloofe verlatinghe fyns Dienfts, of indringinge in eens anders Dienft, meyneedig- heyt, ee-breuck, hoererye, dieverye, ghewelt, ghewoonlijcke dronckenlchap , vechterye, vuyl gewin i kortelijck alle de fonden ende grove fey- ten,dieden Autheur voorde werelt eerloos ma- ken, ende in een ander gemeen Lidtmaet der Kercken der af-fnydinge weerdigh^ ibuden gereec- kent worden. L X X X I. De Dienaren des Woordts, Ouderlingen ende

Diaconen fullen onder hen de Ch 'ft Cenfure oeffenen , ende malkanderen '^

bedieninghe hares Ampts nen. LX XXI ι Den genen die uyt der Gemeente ken , ial een Atteftatie ofte

ver&tj.

windels, by advis des Kerckcn - Kaedts ΞΪ gegeven worden, onder den Zegel attKtrS ofte daer geen Zegel ergs ? van tveen ond

teeckent.

L X X X I I I.

Voorts fal den Armen, om genoeghfame iaecken vertreckendc, van den Diaconen bv-ftf' gedaen worden, nae difcretie, midtsaent«cb nende op den rugge van hare Atteftatie depli fen daerfc henen willen, ende de hulpe diern»' haer fal gedaen hebben. L X X X I V. Geen Kercke fal over andere Kercken,™ Dienaer over andere Dienaren, geen Ouder. lingh ofte Diacon over andere GuderWen ofe Diaconen, eenige heerfchappye voeren L X X X V. In middelmatige dingen fal men deBuyteii· lantiche Kercken niet verwerpen, dieander^ bruyek hebben dan wy. L X X XVI. . Defè Articulen , de wettelijcke Ordening der Kercken aengaende, zijn alfoo ghefteltetó aenghenomen met gemeyn accordt, datfeffo het proffijt der Kercken anders vereyfchtejvtp andert, vermeerdert ofte vermindert moglie ende behooren te worden. Ten fal nochm geen byfondere Gemeente, Clafleri ofte Sjnok toeftaen iulcks te doen, maer iullen naerftigheyt doen om die te onderhouden , tot dat andes van de Generale ofte Nationale Synode veror- dent wort. Aldus ghedaen ende befloten in de Natioaè Synode binnen Dordrecht den acht-en-twiut^ ften Mey Anno 1619. InkennüTevanonsonï:· gefchreven. Ende was onderteeckent» Johannes Bogermanntg j Synodifw· Jacobus RolanduSi xjiffeffw- Hermannus FaukeUus^Trafid^M1!9 Sebafiianus "Damman, Synodi^"· Feflus Hommim, Synodi Scrifa-

Refolutie van de Staten van HolUndt ende Wefl-Vrieflaridt, ff& •verfcheyde Kerckelijckefaecken. In date den negenthienden July *02+*

II.

ijnindeVergaderinge binnen-gheftaen de Gedeputeerden des Zuydt-Hollandtfchen Synodi, verthonende met veele redenen denoodigheyt vaneen Kerckelijcke Or- deninge, dewyle de Kercke Godes geen tijdt buy- ten ordeninge kan wefen, fonder té vervallen in

confufie, datfe daer op in hare Ver^enngg hebbende, goetgevondenhadden, ™rEotè$ gebleven foude werden bydegewoonh]c ^ vandenjare 1 f86; wel-veritaende, dat ^ ken dieeenige anderepraibjeque i^L^M* anderpoincT:hebben (nochtansgeen?Γ^\φ

-ocr page 508-

Begrypende de Kerck ι fflrtdeKerckcn-ordre van'tjaer τ f pi) hdu, nrovificfoudc werden gctpllereert ■, be- ö3cr?"\Pd,tdcicharcRefolutie geen pncjudme

471 den eerften by de handt ghenomen en afghedaen fal werden-, ende dat onder tuflchen haer Edele Mog. niet en konnen goetvinden, dat by proviiïe eenige ordregheraemtofgherelblveert werde te volgen, maer alle iaecken te laten by 'tgebruyck dat in elcke Clafle dien-aengaende tot noch toe is gevolght}mec onderhoudt van aliiilcke Rechten van Patronaet- lèhap of anderen, als yemandc wettelijck zijn com- peterende : Op het tweede Poinct verklaren haer Edele Mog., dewyle men niet en twijnelt of de belbigne op de voorfz Kercken-ordeninghe lal in korten tijd konnen werden afghedaen, ende met een ghediiponeert op de correfpondentie der Kerc- ke, dat fy ondertuflehen goedvinden, dat met de Kercke van de Provincie van Utrecht noch voor eenJacr mach werden gecorrefpondeert van laken puyr het Kerckelijcke raeckende : Op het derde PoincT: verklaren hunne Edele Mog. te vreden te zijn, het voorgenome befoigne vandeLatijnfche Scholen voor een korten tijd uyt te Hellen, midts dat de voornoemde Gedeputeerden benaerftigen , dat haer Edele Mog. met den eerften mogelijck, en immers voor de maend van September toekomen- de ter hande mach werden geftelt, het gene fyten beften van de vooriz ordre beramen, ende by ghe- fchrifte over te leveren, goetvinden iullen : Ende

•i^venaen-cbefoigne over a)ialgcvt-            ftaencje ; verfoeckcndc dat de nSiten'tfclve goetvinden wilden, dewyle

IHccrcn

n Gecommitteerde Raden verklaart had-

hrtdzct toe niet gheauthorifeert te vinden. SStwSeo, vcribeckende dat haer by de Heeren Tê „nrhte toeeeftaen werden met de Kercken, WSïS^Landt van Utrecht te mogen ïf £n correfpondentie, als met de Kercken van Èffl-aidtci van Groningen haer toegdatenis,

oesvd verder gelegen.· Keerden van de Regennge, ende van de svnoat ^fpr desnuverfoecken. Tenderden, dewyk

f. doende waren om met de Gedeputeerden van de ■Sfitionale Synode te communiceren op verfcheyde IProieftcn of Formulieren by de andere Provinciën ■hieren daer ghepraétueert, om alfoo in de Latijn- fche Scholen in alle Claflèn te hebben eenparighey t m jefcn ί Dat de Heeren Staten op het pomit Hien-aengaende uytghefchreven, niet en wilden Wponeren, al-eor mede te fien het gene by haer- [uvden daer op ineeftelt foude werden. Ende ten i'icrden, dat de Heeren Staten believen wilden na-

ordre te ftellcn op het verbodt van de Luyteriè op hetlaetftePoinct hebben haer Edele Mog. ghe-

laft, hrre Gecommitteerde Raden haer met den eerften behoorlijck te informeren, op het doen van d'exerckie van de Luyteriche Religie tor Bodegra- ve, om 't rapport daer van gehoort, daer in gedaen ende gedilponeert te werden naer béhooren.

ndicatien tot Bodegraven, volgende diverfche oorgaende bevelen daer op ghegeven : Op alle i'dckcPoiniten by de Heeren Edelen en Steden edelibereertwefende, verftaen ende gerefolveert ; op het eerfte Pointl:; Dat het befoigne beraemt pdeKercken-ordeningevanhetJaer 1619, met

Rcfolutk van de 'Heeren Staten van Hollandt ende Weft-Vrieflandt 3 houdende dat de Vradicanten de Gemeente moeten vermanen tot re/pecl en obedien* tie aen haer wettige Overigheyt. In date den achthienden Junij 16 f 4,

IZ.

S, naervoorgaendedeliberatie, ende in I lil achtinge ghenomen, dat eenighe quaet- UH willigen jegenwoordigh, iöo 'tfchijnt, particulierlijck haer werek maecken, om indcrdeGcmeymealomme te traduceren deiïn- ■jcre intentie en falutairc actiën van haer Edele Gr. ψ 'ftoodcdc klve, was het doenlijck, verkeerde «niftre impreffien te geven vande oprechtighey t ie vroomigheyt der Regenten defer Provincie, «gevonden ende verftaen, midts defen te laften R fordonneren de Heeren en Meefters Reynicr η»»endcFrederick van Dorp, Raden Ordina- J^HoogcnRadc, endeden HovevanHol- «wptftivelijck , by voorgaende haer Edele 2 Iutie 7andate den twaelfden defer ^««naende gedeputeert na de refpeftive Sy- houde efen als mde«Noorder-quartiere nwm^'a°m mec ende neyens de Heeren die by PK? 1Π ende Regeerders van de Steden öfidS' ahvJerde voorfz Synoden fullen wer- μη de Ά henluYden m'len w erden geadjun- 'Pdefcht ς ie"aers des Goddeüjcken Woordts ^enen dae           Üamdc te ^erfchynen, met de ir. Mos rft0C dienende» in name van haer Ed.

inicharpen het reipect ende obedientie die d'On- derdanen aen hare wettige Overigheyt fchuldigh zijn, midtlgaders haer wel doen begrypen, dat henluyden plicht is, van 't gene by de Heeren Sta- ten van Hollandt en Weft-Vrieilandt, als zijnde van Godt Almachtigh gheftelt tot der ièlver hooge , enfouveraine Overigheyt, wertgoetghevonden, gerefolveert ende geftatueerr, niet anders te gevoe- len , als dat fulcks geichiet ten beften van 't gemene Vaderlandt, ende tot voordeel van de goede Inge- zetenen van dien ·, oock haer voor oogen ftellen den gruwel van de lbnde, door 't lafteren van de Rege- ringe ende Regenten begaen wordende, met ordre omme d'opghemelte Bedienaren des Goddelijcken Woorts wyders teverloecken, ende in name van haer Ed. Gr. Mog. te belaften, niet alleenlijck alle hunne actiën, Pratdicatien en Gebeden daer heenen te dirigeren, ten eynde de Reiblutien , Ediclen en Ordres van haer Edele Gr. by yeder een moghen werden voorgoetaengenomen, geapprobeertende punduelijck achtervolght, maer qock van 't gene voorfz is, ende van de bovenftaende haer Ed. Gr. Mog. ernftige intentie inigelijcks communicatie te geven aen de Claflèn daer onder fyluyden reipecli- velijck zijn relbrterende, met gelijcke vermaninge als boven, ten eynde alle de Bedienaren des God- delijcken Woordts, op de voorlz Claflèn compa- re-

%&

manen' tency"de de fel ve hunne

'veG

fmeynten, foo in de publijcque prae- mde particuliere aenfpraecken willen

-ocr page 509-

					Boeck. 3. TIt. Chrifti, de behoorlijcke effe&en en gnc,v vruchten mogen werden ghenptcn. End?^ traclvande boven ftaénde haer Edele (§ γ Refolutie aen de voorghemelte Heeren Ρ°°1 « van Dorp toegefonden worden ,. om ία& -^ inhoude van dien praxifelijck Γρ'ϊ^οΙω^1*'
			φ7^                         Piacaten. ; 2. rerende, haer na de voor-geroerde haer Edele Gr. Mog. fericüfe begeerte mede in gelijckcr wyje mo- gen reguleren, midtfgaders hen ten fine als boven evertueren als nabehooren; op dat allbo van haer Edele Gr. Mog ftnecre intentie en oprechten y ver, foo voor den wclftant van den Staet, als mede voor- namëntlijck voor den welftant van de Kercke
				3, Naerder eluciddtie, raeckende 't felve üibjeat. , In dats den féhier j "December 16^. -:'                  ·' Refolutien of Decreten van den Staet inW,, lier op den Predickftoel fouden werden ïètef! Is , na voorgaende deliberatie, tot weghncnn^ van de voor-geroerde abufive impreflie, by alk-f Leden eenpaerlijck verklaert, tentyde van't ^ men der voorfz Refolutie van fèntimentgeweeft» ζ ij η, ende als noch van die meyninge te wefen & niet betamelijck is by de Bedienaren des Goddc-fc ken Woordts op de Predick-ftoelen cenighe irate- rien van Staet, of eenige Refolutien , Ediftens Decreten van haer Ed. Gr. Mog. in't particulier κ werden aen geroert , 't zy om die te approberen é juftificeren, of anderfins : Endefulcksd'intenè van de voorfz Refolutie alleenlijck geweefttezi^ ende oock als-noch te wefen , dat de voorfz Bel naren des Goddelijcken Woordts hare refpefe Gemeynten in 't generacl, ende fonder rerMiett maecken opeenighe faecken van Staet, oforèn van Policie in't particulier , fullen hebben ing fcherpen, haer fchuldige refpeft en obedienticag haer wettige Overigheyt. Ende wat belanght den verderen inhouderané voorfz Refolutien van den achthiendenjuny lactil- leden, dat d'intentie van haer Ed. Gr. Mog. is,è de voor-gheroerde Bedienaren des Goddelijckos Woords de Gemeynte wel mllen doen begrypes·, dat haren fchuldigen plicht is, van 'tgenebyè Heeren Staten van Hollandt en Weft-VrieW als zijnde van Godt, Almachtigh geftelt tot deri ver Hooge en fouveraine Overigheyt, wertga- ge vonden, gereiolveert engefttatueert, niet i ders te gevoelen, als dat fulcks gefchict ten bete van't ghemeene Vaderlandt, ende tot vtim van de goede Ingezetenen van dien, ende dat® yeder van haer Ed. Gr. Mog. Onderdanen jg* den is't felve pundtuelijck teobedierenefltfp hoorfamen : Sullende van de bovenilaen&l* Ed. Groot Mog. Refolutie kennüTe β^3 den aen de Gedeputeerden van de refpe$re^ noden, metlaftenordre, om daer van t)'1*^ op de aenftaende Synoden, en verders daer | m van goede operatie lal konnen zijn, c°m^U"l tieteheven, ten eynde de vooren-ge-c^B .-,^ haerEd. Gr. Mog. emftige intentie en j2| geerte puncluelijck moge werden naergeKonr' achtervolght.
		}Ealhier in.haer Edehet genegepafieerconfereeop de jonmonde vdaen, mPeiiflonamaeckt, hdat der iefolutie vadoor de vtijcq de vmoederenWoordtslijck op dweeil zijdat de feibude wehaer Edelwierde opMog. daWoordtsjungerenmeynte indie de Oichuldighbetrouwevoorfz haftellen > mfoude zijndelijckente belaftege facekenhaer Ed. Gende by alconfiderepretatie ngentlijckeoockdireftde wille hals noy t he
		dateenige materien vanPolecie, veel min eenige
						w

-ocr page 510-

,---------------

>"!«14.1!4Μ.---------------

PPWB^

Begrypónde de Kerclcên - Ordeninge.                       4.7 j Refolutie van de Heeren Staten van Hollandt ende V/eft-Vriëflandt -> de Kerckelijcke Gravamina tydelijck aen den 'PotJtrjckm Gommijfaris ter Synoden tebehandigen. In date den tweeden April i6jS.

If

en te ordonneren aen de Gedeput. vaftde rcfpccTivë Clailen,aldaer comparerende , bekent te maecken» d'intentic van haer Ed. Gr. Mog. te weien, dat dc Synodale Reiölutie in 't vooriz vier en veertighite Articul vervat, löodanigh werde ghe-elücideertji dat van tijdt tot tijdt de vooriz Gravamina aen de Commiiïariilèn Politijeq tot de Synode ghedepü- teert, of jonghft gecommitteert gheweeft zijnde* overgefonden werden ten miniten drieWeeeken voor den aenvangh van de ièlve Synoden, of im- mers te gelijck, ende op de felve tijd dat de vooriz Gravamina aen de andere ClaiTen werden toeglie- ibnden , om de voorfz ge-elücideerdc Reiölutie geilen zijnde, de iaecke daer byghclaten, of op de voor-geroerde voorflagh met 't gene daer omtrent is, des noodt zijnde, nader ghereibl veert te wer- den.

»de voorflagh voor defen gedaen, omme I derefpeftiveClaflèn byaenfchryvinghe K'M t'ordonneren,de Gavaminadiebydelèl- ^^ ve werden uytgeichreven, alspoin&en deliberatie tegensde Synoden van Zuyd ofte vLd Holland tydelijck te doen komen in han- 5 van Commiflariflen Politijeq , die uyt den hoofde van haerEd. Gr. Mog; devoorfz Synoden (Wnbvtewoonen, met het gene daer aen depen- !w '■ Ende daer op nageiïenweiènde het vier en veerti"hfte Articul van de Ada Synodi Zuyd-Hol- landifc eenouden tot Gornichem in den Jarc 164.2, neckendVt voorfz fubjecT:, is de finale Refolucie dienrhalvcn te nemen uy tgeftelt tot nader delibera- tie ·, Endemiddelerwylegoedgevonden, dcCom- nnilariïkn Policijcq,gaende op de aenftaende Siao- <kn in 'c een en 't ander Quartier,mits defen te laften

15, Emeriti haer flaetje waer te nemen tot debeveftigingh van eenander. In date den vyfthienden Julj 165-8.

:. Staten van Hollandten Weft-Vrieflandt in achtxnghe nemende de menighvu'dige vedbecken, haerEd. Gr. Mog. voorko- mende , uyt den naem en van wegen loo- I danige Bedienaren des Goddelijckcn Woordts die Μ povc Emeriti verklaerc waren, ende de mereke- Bjikkcbci'wacrnifïèn daer door in'sLandts Finan- ■CK'iïijcaufcertwerdende; hebben naer voorgaen- B^'rvpc deliberatie, op'tvertoogh ende ad vis van ■<icHccrcn Gecommitteerde Raden geordonneert Icngeftatucert, gelijck geordonneert en ghefhtu- Iccrt werdc midts defen, dat van nü voortaen op wooJanigc veribecken egene Relblutien fullen wor- den genomen, dan naer voorgaende behoorlijcke pntormatien, noopendc de ghelegenrheyt ende de ■Wen van de Verfoeckers, ende dat de felve Ijcrfocckcringhewillight wordende deconceffien cr mede fullen worden gelimirteert, gelijck de "jan nu af aen daer mede ghelimittcert werden ' de'en, dat de Bedienaren voorfz Emeriti ver-

klaert weiènde, echter noch gehouden fullen zijn hare Pi iedicatien en Kercken-dienilcn waer te ne- men, ter tijd en wylen toe, dat andere Bedienaers in haerluyder plaetièn beroepen en beveftight lul- len zijn) immers dat lbo wanneer in d'een of d'an- derghelegcntheyt deClalTedoor hooghdringende redenen den dienft middelerwylen ibuden mogen doen waernemen, de ièlve ter iaecke van dien niets en fal hebben te prsc ten deren, ofte profiteren, tot lafte van den Lande : Daer na de Heeren Gecom- mitteerde Raden in beyde de Quartieren mides delen wel exprefièlijck gelaft werden, haer voort- aen priEcifèlijck te reguleren, ende dien-volgendc egene Ordonnantien te pafleren over verloop of openftaende ftipendium, 't welck ter iaecke voorfz foude mogen werden gepratendeert j gelijck oock alle 't felve in de extenlien van de conceilien vari ηιί voortaen uyrdruckelijck ghe-expreflèert fal wor- den.

f"· Refolutk van de Heeren Staten vanHöllandt mde Weft-Vrieflandt, de Tradicantengeen uytheeinfch'e correspondentie te houdejt, ende geen cPolitijcque faecken op den 'Pradick-ftoelte brengen> oppane 'Van caj/atie. In date denfeven' den November 166 f.

Snochmaels in gevolge van haerEd.

r.

f'ende in hare Prjedicatien of Gebeden opdenPra*-

. 1£· Refolucie in date den fes en twin- •gMten February 1649, en andere daer ^B?/P8evoi3lu' verfi'ien en gerefolveert, :cni1eSnac,"sdesG°ddehjcken t^oods haer η buiten" f °ntll0?clcn van alIe correfponden- cWdep n.ds' in faecken materie van Staet 's Landt^00^ °VCr KerckeliJekc Wecken buy- ct ^nific ^eCn 50rre^Pondentie te dry ven 3 dan 'n ^iiicken!T V j gens d'ordre van de Regeringe; ,üc|en va«} ,dc felve h™ fullen hebben te ont- aecken dc Policie of Regeringe betref-

dick-ftoel te brengen : Ende lal de bovenftaendc haer Ed. Gr. Mog. Reiölutie Burgermeefteren en Regeerders van de reibecTrive Steden toegefonden werden, met laft om de ièlve, voor foo veel des noot zy, de Kercken-Dienaren in den haren be- kent te maecken j gelijck de ielve oock de refpefti- ve Claflèn fal werden toegheftuyrt, met ordre om deninhonde van dien te brengen tot kenniilèvan den genen die 't behoort , op dat fich niemandt daer jegens by madvèrtentie of ignorantie en komc tevergrypen. Μ m m                      Ordre

-ocr page 511-

						Piacaten. 2. Boeck. 3. Tit.
			47+
					γ. O rdre op het bidden voor cie van Hollandt en Wefl-V			Overigheyt, in de Kercken vandefm · rriefandt. In dates den 13 en 21 Moert i&r gheruft en ftü leven leydenmogCn . Godtfahgheyt ende eerbaerhev?. v Γ bidden wy U voor alle Koningen' ÏV*" ende Potentaten, &c.             %*m^ Daer van de gerequireerde aenfchryvinae .1 me gedaen fal worden, even ende op de fêL Ti als teaaenficn van't uytfchry ven van de Bed l gen gebruyckelijck is ·, En watbelanghthett^ Lidc van't voorfz advis, orame de Bedienaren V Goddelijcken Woordts haerpraecifelijcken^ de letter te doen houden aen het Formulier van b Gebedt voor de Priedicatic, ende, voor foovwi de materie van de gedane Prasdicatie foude konnsi lyden, oock aen het Formulier van het Gebedta de Praedicatie, voor de Kercken defer Landen é* concipieertendeberaemt, is 'tfelve vooraUrwch gehouden in bedencken. TS geordonneert, ter executie gheleyt te werden •*de Refblutie op de Formulieren noopende't bid- den voor de Hooge en Subalterne Overigheyt, den derthienden defer loopende maend genomen \ end; is dienvolgende ghedepefcheert enafghetpndenè MiiTive hier naer geinfereert. Eerfame goede Vrundt. \%7 Υ hebben Ons genootfaeckt gevonden, Oié * * deliberatie te laten gaen over de ordre en fe· me doorgaens in de publijcque Kercken hier κ Lande in 't bidden voor de Hooge en Subalterne Overigheyt gebruyekt werdende, ende daer inne geremarqueert eenige merckelijcke en eflendeleus· congruiteyten ·, als namentlijck, dat de Bediena- ren des Goddelijcken Woordts defelve doorgas ibodanigh reguleren ende uytfpreecken > als ot Λ Heeren Staten Generael waren de wettige Hoop Overigheyt van defe Provincie, endeoverdcfe gezetenen van de felve, met defe of diergheh)® expreiïïe, Wy bidden U voor ditgwêWtv* Heft heeft over ons te feilen, als daer^ zpae fff Mogende Heeren Staten Generael, &c_ P*?: demael iulcks in eenvoudige, onkundige ei**·· ervaerne Luyden foude konnen verwecken tf_ veren een impreiïïe, als of de Ridderfchap' , len en Steden van Hollandt ende Weft-VKfy zij nde de Staten van den fel ven Lande, en * uy t Onfe Vergaderinge by repraefentatie: gb^ compofeert, niet en waren den oiw*|J „_ Souverain, ende (naeftGodt) ^ff^ Overigheyt van defe Onfe Provincie·, -^ volgens 't voorfz gebruyek binnen %T ^jg $# cie op Onfen eygen grondt, ende on^cï^0 verain gefagh aen de hoogh-gemelte Hee f$ Generael, voor Ons ranghendeplaene.g wr* werde; Soo hebben Wy omfoodamgen^,.·. teyt en formalitey t te redrefleren, end ^ ende inconvenienten die daer φ °nt^(i $& mogen, teprsevenieren, goedtf^^Scfftf opftellen het Formulier hier naer geuflc fr in alle Kercken binnen den JgSESfi** Lande by de Bedienaren des GodaeUjc f ^
		ΙΥ refumptie ghedelibereert zijnde op het rapport ende advis van jCommiuariifen in de Notulen van den negenden De- cember des voorleden Jaers fchriftelijck geinfereert, raeckende de ordre en forme te obfer- vcren omtrent het bidden voor de Hoge en Subal- terne Overigheden in de publijcque Kercken defer Provincie j Is, na voorgaende deliberatie, goet- gevonden en verftaen, dat om redenen in 't voorfz advis vervat, de Bedienaren des Goddelijcken Woords inde publijcque Kercken binnen defe Pro- vincie , voortaen generalijck en alomme lullen heb- ben te bidden, in de eerfte plaetfe voor haer Edele Gr. Mog. of de Ridderfchap, Edelen ende Steden van Hollandt ende Weft-Vriefland, wefendeden ontwijfFelbaren Souverain, ende (naeftGod)de eenige Hoge Overigheyt defer Provincie, en daer naer voor de Staten van de andere Vereenighde Provinciën hare Bontghenoten, midtfgaders voor derfelvergefamentlijcke Gedeputeerden terVer- gaderinghe van de Staren Generacl, ende in den Racdc van State ·, En dat mits-dien de genieke Be- dienaren des Goddelijcken Woordts van wegen haer Edele Gr. Mog. fal werden geordonneert, haer dicn-aengaende van nu voortaen te reguleren naer het volgende Concept. V!ƒ Υ bidden U voor die gene, die 't U * ^ belieft heeft over ons te ftellen, te weten, de Staten van Hollandt en Weft- Vrieiland, zijnde onfe wettige Hoge Ove- righeyt ; Wy bidden U oock voor de Sta- ten van de andere Vereenighde Provinciën hare Bontgenooten; voor der felver gefa- mentlijcke Gedeputeerden ter Vergaderin- ge van de Heeren Staten Generael, ende in den Raed van State, voor de Gecommit- teerde Raden, voor den Hove van Juflitie, ende de Kamer van Reeckeninge <, midtfga- ders voor de Achtbare Regeerders en Ma- Stadt giftraet defer Tlaetfe, verleent hen alle U genade en gaven, een ygelijck in fijn beroep en ftaet daer inne hy van U gheftelt is, op dat iy het Volck dat ghy hen toevertrouwt hebt, wyièlijckregeeren, kloeckehjck be- ichermen , Uwen dienftghetrouwelijck hanthaven, endede Juftitie aen hare On- derdanen recht bedienen -, wilt voort fitten met Uwen Heyligen Geeft in hare t'famen komfte, op datfe in alle faecken niet anders dan het gene goet en bchoorlijck is, befluy- ten, ende daer naer't felve oockgelucke- lijck uytvoeren moghen, ten eynde defe η Landen van hare Vyanden bewaert , de Quaetdoenders geftraft, ende de Vromen voorgeftaen zijnde, Uwen naem daer door ge-eert, ende het Rijcke des Koninghs . ri der Koningen Jefu Chrifti gevordert mach werden, ende dat wy onder de regeringe van de voorfz onfe Hooge Overigheyt een NOTA. ©ii bovenflaendeCurcijf-gedrtickte alleen te bidden in 's Graven-Hoge,

-ocr page 512-

Begrypende de Kerckeft-Ordemnge.'                       4.7 5

„•-rJitervolght te werden, wel expreflè- roort;ae"Sc cnde bevelende dat U L. deiè On- ll,fiiα wninec'den voorfz Dienaren onder het Êp η de (urifdiftie U L. aenbevolen, in onfen reii0rEnt bekent maken, ten eynde fyluyden haer

ChambredeComtes, comme aufli "pourIeVencr3- ble Magiftrat de ce Lieu, donne leur a tous ta gracc & tes dons,a un chaicun pour ia vocation,a la qu'elle tu Tas appellé, afin, qu'ilsgouvernent lePeuple» que tu leur a confié iagement} qu'ils Ie protegent couragteufement,qu'ils maintiennent ton fervice fi- dellement, & qu'ils adminiftrent la fuilice a leurs fubjecls equitablcment, vueille prefider par ton S'. Efprit a leurs aflèmblées, afin qu'en toutes les affai- res ilsneconclucntquecequieft bon &Juiiicc, & qu'en Suitte ïls les puiflènt aviili executer hetireu- iement, afin que ce païs eftant delivreé de la crainte de fes ennemis, les mefchants eilant punis, & les bons protegez, ton nom en puiflè eftreho- noré, & lc Regne de ton Fits Jefii Chrift, Roy des Roys, & Seigneur^ de tous Seigneurs avance, & que ibus ledit Gouvernement Souverain nous Puil- fionsmeneruncviepaifible & tranquille en tourc pieté & honefteté ·, Nous te prions auili pour tous Roys, Princes & Seigneurs, 8cc. NOTA. T>it boven-fiaende Curcyfgedruckte alleen voor 's Graven-Hage. Cette Villa

c Formulier punftadijck fullen hebben

na ft icregi CL.dc

ren fonder nalatigheyt, inftaéhe ofveran- Ende Ons daer toe verlatende, bevelen befdiermingcGodes. Gcfchrevcn inden

dcn;eilentwinrighftcnMaertiö63. Ter Ordonnantie van de Staten.

Volèt het Formulier van V Gebedt. ö T- τ γ bidden U voor de gene die 'tU belieft heeft \V over ons te (lellen, te weten, de Staten van Holbndf ende Weit-Vriellandt, zijnde onfeWet- rj^HooceOverigheyt; wy bidden U oockvoor c^Sciter!1 van de andere Vereenighde Provinciën jure Bondtgenotèn, voor der fclvcr gefamentlijcke Gedeputeerden ter Vergadcringhc van dcHeeren StatenGenerael, ende in den Raedt van State, wr de Gecommitteerde Raden, voor de Hoven un Jiijfitie, ende de Kamer van Reeckeningh , rddgaders voor de Achtbare Regeerders en Ma- giftraet dcfer 'Plaetfe> verleent hen allen Uwe ge- Me en gaven, een ygclijck in fijn beroep enfftaet tor urne by van U gheftelt is, op dat iy het Volck tilt ghyhen toevertrouwt hebt, wyièlijck regee- p, kioeckclijckbefchermen , Uwendienftghe- ïrouvclijckhanthavcn, ende de Juftitic aen hare jpndcrdancn recht bedienen* wilt voort fitten met wen Heyligcn Geeft in hare t'iamen-komfte , op atfc in alle faecken niet anders dan het gene goedt "η bchoorlijck is, beiluyten, ende daer naer 't ièlve ck gcluckelijck uytvoeren moghen, ten eyndc fc Landen van hare Vyandcn bewaert, de uactdoenders geitraft, ende de Vromen voor- jcltacn zijnde, Uwen nacm daer door ge-eert, en -'t Rijcke des Koninghs der Koningen Jefu «ftigevordert mach werden, ende dat wy on- er de regcringe van de voorfz onfê Hooge Ove- icyt cengheruft en il il leven leyden mogen in ^odtiiilighcyt ende eerbaerheyt; vorders bid- ►cn η U voor alle Koningen, Princen, cndePo- ' v ,,j uitbovenflaendeCurcyf-gedruckte 't» te bidden m 's Graven-Hare.

Dtt Formulier te feynden aen die -van de

Engeljche Ker

ck

\ l/£ pray unto Thee in behalfe of thoic whom * * it hath pleafed the to place in authority over us , to witt for the States of Holland and Weft- Frieilandt our Lauwfull Souverains ·, W c pray al- ib for the States of the othcr United Provinccs their Confcederatcs, for their joint Deputies in the Ailèmblyof the States Generall and in the Counièll of State, for the Committeé of States, for the Courts ofjuftice^andthe C haffiber of Accounts-, asaliö fortheVenerableRulers an Magiftratcs of thisTlace; Vouchafeuntöthemthygifts, accor- ding to the calling and condition whercin thou haft placed them, that thcy may govern the Pco- ple committed by the unto their charge prudcntly, proteft them couragioufly, maintain they worship faitfully, and adminifter fuftice amongthcirfub- jecl: uprightly. Bepleafedtobeprefident by thy holy Spirit in their aiïèrnblies, that in all their affai- res they may conclude nothing butwhatis good and warrantable, and may afterwardts happily pro- lecute the iame, tliat ib theièProvinces may bc pre- fervcd from their Enemies, Evilldocrs jnay be pu- nished, andthchoneft bcing protedVed, thy na- me may there by be honoured, an the Kingdome of Jeiiis Chrift the King of Kings may be advanced and that we under the Gouvernment of our forena- medLawfull Souverains may leada quiet and pea- ceable life in all Godlineftè and honefty. Further we pray unto thee in behalfe of all Kings, Princes, Potencats, &c. NOTA, Tiitboven-flaende Curcijf-gedruckte alleen voor's Graven-Hage. City.

d,

e van de

Ütt Formulier tefeynden,

aen

F

ra?ifcheKercke.

ion

\&°JS> fcavoir pour les Eftats d'Hollan- pout 1 ïfan0S ^ouvenuns> nous te prions , -vv5 ^'ftats dcs autres Provinccs Unies :s ;;„e7PPur!esDcPutezlefdites Provinccs !Confciu.[ancmblécdes Eftats Generaux lefrot lii[zt' Pwrfa Tieputez Confeillers unces, pur /„ Com dejufiïce&la

il

tt

Na er der

Mmm ζ

-ocr page 513-

acaten. z. Boeck. 3.T1L

47 6

1,8. JSlaerder- verklaring 3 het Formulier van de Gebeden interne?*

<->

den te volgen na de letter. In date denfeven en tivintighjlen April 166

jnde ter Vcrgaclcringc bekent ghemaeckt, dat by eenigc Bedienaren des GoddeHjc- ken Woordts binnen dcfe Provincie niet bcjioorlijck wierde ghcvolght endenae- gekqmcn d'aenfchry vinge van hacr Edele Gr. Mo. den een en twintighilen der voorlede maendt ghe- daen, nopende het bidden in de publijcque Kcrc- ken voor de Hooge en Subalterne Overighey t,ende 't Formulier dienthalven den derthienden d aer De- voorens ghearrefteert, maer dat daer omtrent by iommigëri door inadvertentie of anderiints noch al mcrckelijcke incongruitcy ten begaen wierden; Is, na voorgaende deliberatie, goetgevonden en vcr- ilaen, dat het voorfz Formulier door ordre van hacr Éd. Gr. fvlog. gedruckt, ende een goet ghetal van Exemplaren van dien aen de Officieren ende Magiftraten alomrae binnen defe Provincie afghe- fonden fullen werden, met lafb ende ordre als in de naervolgcndc Miffive. Aen de Officieren ende A/fagifiraten in de Steden·* ende aen de Hooft-Officieren, en andere Officieren in particulier e Heer lij ckheden. DE abuyien al van ouden tyden ingeflopen in de ordre en forme van't bidden in de publijcque Kercken hier te Lande voor de Hooge en Subalter- ne Overheden, ende ililcks oock t'zedert by deje- genwoordige Bedienaren des Godlij eken Woords buy ten haer fchult gevolght, hebben Ons ooriaeck gegeven omme aenUE. den een en twintighilen Maert laetftleden over tefcynden het Formulier by Ons dien-aengaende gearrefteert, ten fine als in Onfe Miffive van clcn felvcn date breeder ilaet ge- exprefieert; maer t'zedert in ervaringe ghekomen zijnde, dat eenige der voorfz Bedienaren trachten- de de materie van 't voorfz Formulier wel t' achter- volgen , maer hacr niet bindende aen de forme van dien, dickmaels daer door by misveritant of ander- iints noch al wederom in merckelijcke congruiteys ren vervallen ; lbo hebben Wy tot verhocdinge , van dien voor het toekomende U E. by dcfen wel willen tociêyndcn een goet getal gedruckte Exem- plaren van 't voorfz Formulier, begerende dat U E. de felvc fullen diftribucren aen de Bedienaren des Goddclijcken Woordtc * aldaers ende de felve Bedienaren in Onièn name wel expreilèlijck bela- tten ende bevelen, dat fyluyden in 't uytipreecken van hare Gebeden inde publijcque Kercken forma- liter en na de letter lullen hebben te volgen de hier onder-gheichreven *f* drie perioden van 't voorfz Formulier ·, Namentlijck, NOTA. Aen de Officieren te fielten, * onder u DiftrcT:. Ν OT Α. Aen die van 's Graven - Hoge inplaels van driesteftellee f fes. i. Wy bidden U voor die gene die 't U belieft heeft over ons te (lellen, te weten , de Staten van Hollandt en Weft-Vrief- landt, zijnde onfe wettige Ho- ge Overigheyt. 2. Wy bidden U voor de Staten van de andere Vereenighde Provincien,hare Bontgenoten.

3. VoorderfelverghefamentIi Gedeputeerden ter E? ringe van de Staten Gel^ ende in den Raedt van Sb*?

4- Ι- ό.

Voor de Gecommitteerde Raden; ~V oor de Hoven van juiKttie, ende

Voor de Kamer van Reeckeninge. Ende dat fy haer naer den vorderen inhoudev* 't vooriz Formulier oock fullen hebben tereguï ren, is 't niet formaliter ende pracife naer delci» ten miniten materialiter en na den fin van dien wl vcritaende dat fy haer iörghvuldighlijck fullen K ben te wachten van te ghebruyeken eenigeclaóö die in iodanigen fin foude konnen werden vcruY als of de Staten Generael, of des GeneralitevisCc'' legien waren of participeerden aen de ReoeriJ defer Provincie, ende dat fy midts dien oock f*

cialijck fullen hebben te vermydende claulüle

π VOü!

deiên dickmaels gebruyekt; Te weten, Dat wy onder hare Regering ces geruft ende ftil leven leyden m gen. Maer in plaets van dien hebben te obièrverend woorden van 't voorfz Formulier; Namcmlüci, Dat wy onder de Regeringe raé voornoemde onfe Hoge Οκφ heyt een geruft en ftil leraiff· den mogëh ·, Of wel, Dat wy onder de Regeringevanè Staten van Hollandt ende Wé Vrieflandt voornoemt, eru/m de Achtbare Μαφκΐ ήβ Stede, een geruft ende tolkte leyden mogen. NOTA. Het 'boven-ftaendegedntcüt C«tf$ alleenlijck aen de Steden. NOTA. Aen de Officieren Φ, ^tid

Il0i

Heer lij ckheden of Ambacht s-Beertycl' te voegen 't gene hier na volght. Wel-verilaende dat in de Heerlijckheytvar· oock voortaen by continuatie fal werden gn*J voorden, &c. als Heere of Ambachtsmee»* daer, fulcksals tot noch toe in gebmyc-?S ende dar in ordre naer de drie eerfte perio»1·1' boven uytgedruckt, &c.                    . -- Ende fullen U E. tot naerder voldoen^ Onfe goede meyninghe, ende om ^jifgU \ des te feeckerder te verhoeden, oock "^L^

dejegenwoordigeMiiiive aen

W-

ren des Goddclijcken Woordts hebben te o gen, ten wekken eynde daer van oocke d ruckte Exemplaren hier inne gefloten zij toe ons verlatende, &c.                 ïtfeenfc^ Ende werden de Heeren Ge&$^jjL φ den in de refpective Quartieren midts ύ ^ gelaft, het oogh daer op te houden., β1 ^ te beforgen datdeboverirge-expreffcer · ^ Gr.Mog. intentie en begeerte punctucu^^· ge-executeert en naergekomen 5 ter.ψ ^m aen de felve de boven-ftaende «aff £-^ Refolutie by Extra& Authentijcq ter ftelt en toegefonden fal worden. jJj)0

-ocr page 514-

Begiypende de Kercken - Ordem'nge.

^jL*77

,n, Refolutie van de Staten van HoUandt endeWefl-Vriefiandt, nghedogen dat op de Synoden eenige propofitien jegem het Formulier van V

te Gebedt

■werden gedaen. In date den veert kienden Maert 1664*.

ς n3er voorgacnde deliberatie, veritaen ende gerefclveert, dat de Heeren Com- miÜanfen Politijcq, fo op de Zuyd-Hol- jandtfche, als mede op de Noordt-Hol- -he Synode, rot hare narichtinge ter handen

noden verichynende, van haer Committenten gc- I.aftj ofoockandcrlints voorhebbens foüden mo- gen zijn aldaer eenige Propofitien tegens 't vooriz haer Ed. Gr. Mog. gereiblveerde, or oock tegens een igeandcrcReiölu tien en Decreten vanden Stacc te doen, ende alle't gene daerop iylüyden ililcks met reden fouden mogen vermoeden poiitive ende cathegorijeque verklaringe af te vorderen, van het ielve te iiillcn naerlaten, ende by weygeringe van dien, haer tot de vooriz Synoden voor die rcyfè niet te admitteren ; ende dat iylüyden voorts oock generalijck Tullen beibrgen dat byniemandt, wie hy oock ibude mogen wefen, in de vooriz Syno- den eenige voortellingen werden ghedaen, veel min dac aldaer ecnige deliberancn werden gehou- den die tegens het meer-geroerde haer Ed. Gr. Mo. ghereiblveerde, of ecnige andere Refolutien van Staet ibuden mogen komen techocqiteren.

j,:;c

(Ht (al worden de Refolutien by haer Edele Gr. floa den feventhicndenjuly des voorledenJaers * men tegens 't admitteren van den Vrieichen fwpondent, in 't als-doen acnilaende Noordt- Hullandtfche Synode, iönder voorgacnde veriè- yinoc van aldaer egene propofitien te lullen doen fX'ns het Formulier van bidden voor de Hooge cïfSubaltcrne Overheden inde Kercken defer Pro·

-ndeitbiendcn Maert des voorleden Jaers bv hacrEd. Gr. Mog. ghearreileert, mee laft ende prdrcdarfvluyden bchoorlijck en met alle diicretie lullen onderflaen, of oock yemandt of eenige van tic Broederen Correipondenten op de vooriz Sy-

ï

Refolutie van de Staten van HoUandt ende Wefl^Vrieflandt, de Pr£~ die anten het Formulier van 't Gebedt punffiuelijck na te volgen. In date den/even- denOSÏober 1666.

.0.

iP't gemoveerde van ecnige Leden, heb- BjfiKrË ben de Heeren Gedeputeerden uyt de re- Ui&yA fpciliveSteden, Leden van haer Edele Gr, Mog. Vergaderinge, des veriöeht fft'd.'rde, yder op haer rangh vcrklaert, dat der ïclvcrprrcdikanten mdepublijcqueGebeden, die W vuor den weiiran t van de Rcgeringe uy tftorten, per reguleren na den inhoude van 't bekende For- fwlier, by Refolutie van haer Edele Gr. Mog. in ;c den derthienden Maert des Jaers 1663 gcarrc-

willigh Touden mogen wefen ; dat wyders oock aen Burgermeefteren en Regeerders van dc Steden, ter Vergaderinge niet comparerende, midtfgaders aen de Officieren van 't platte Landt in ernitigc termen lat werden gefchreven, dat de iëlve haer exaclelijck Tullen informeren en doen informeren, of alle de Predikanten onder haer reipective jurifdiclien haer rcguLeren na den inhoude van 't ielve Formulier} ende bevindende dat eenighe dienthalven aen haer debvoir komen te mancqueren, dc ielve aenftonts ende vervolgens oock van tijdt tot tijdt inigelijcks aen haer Edele Gr. Mog. iüllen hebben bekent te maecken, om het Tractement dat ibdanige wcder- hoorigc Predikanten van haer Edele Gr. Mog. ko- men te profiteren, inne gehouden te werden tot na- der ordre·, ghelijck haer Edele Gr. Mog. in eum eventum als nu voor als dan goetvinden en veritaen, dat de vooriz Traótementen aen dc Toodanige Pre- dikanten oock efïecriveonthouden, ende de Telvc dacr van gepriveert Tullen worden, tot dat by haer Edele Gr. Mog. wederom anders in der Tel ver fa- veur fal weien gediiponcert.

eert,

""h enk dat iy defelve Predikanten dacrtoe ;|«n rijdt tot tijde Tullen houden : Waer op ftocrcertzijndc} Is goedtgevonden endever- ') dat de Heeren Burgermceitercn endeRe- fcs van de refpedlive Steden, fcilie hebbende V "-er Edele Gr. Mog. Vergaderinge, Tullen wer- ,a ,°7cn "cIaft > gclijck de Telve verfocht en ™bydefen, als-noch by continuatie te • ''genuat het ghcmelte Formulier alommc in naren punctuclijck by de Predikanten naerge- er Χ ρ Wfden' °% onitenteniiTe van dien Lc, Γ· M°g- over te Tcndcn de namen van dc welckc dacr omtrent nalatigh of on-

Placaet van de Staten van HoUandt ende Weft-Vrieflandt, geen Pro- ponententotTradicantente beroepen, ten zy ten vollen vtjf-en-twintigh Jaren oudt zijnde. In date den fes-en-fwintighfien November \66j.

flESrar,

lp] 'aS^/m1 ^ollandt ende Weft-Vries- | de bedieninge van het hoogh-waerdige Predick-

wM

m i!=nofceh

tJcn genen diedefen fullen Ampt, in den name onfes Heeren ende Salieh-

maeckers JeTu Chrifti, in de Kercken ftaende on- der Ons gebiedt ende dilpoimc , ten eynde het Telve bekleef mochte werden van Peribnen, onder des Heeren zegen gekomen weTende tot compe- i tenten ouderdom, kenniile des Heyligen; Euan- gety

oorcnlcfen, Saluyt. Ti oen te *Ar£f pM           Ι Ι           ΛΧ7" pervo^en hchh 1 . y gcficn encie ^pelijck rn ran dc 7„ Τ;' de rnotiven ende confidera- Hau^orircv^" rllandcfche Synode, onder clUccellivelickvergaderr,aengaende

-ocr page 515-

Placatea." iBoecL 3 Tit. donnerenWy, dat van defcn onfen Decrct p gefonden fal worden aen Onfe Hoven va ι η midtigadersaenden Magiftraten ende Re in de Steden van den voorfeyden Onfen L ^f mede aen den Gedeputeerden van de SynoH

47 3

gely, beqtiaemheyt ende gereheyt in alle Faculteyten, tovoorfchrevc Praiclrck-Ampt,dependeert. SOO IST, dgeroerde motiven ende confighemelte Synode, ten beften

Claflèn, midtfgaders aen allen Hooft-Off C in Onfen Lande, met fpeciale ordreendek?^ dat fyhaer naer deninnehouden vandefcnn?' hebben te gedragen, fonder contrarie van <j doen, of gedogen gedacn te werden in '*&£* nieren ·, want Wy het fclve voor de ÖjJS cedificatie, ende 't wel-wefen van Godes t&Ê

defererende, goetgevonden, geprdonneert ende geftatueert hebben, vinden goet, ordonneren ende Itatueren midts defen, dat van nu voorts aen nie- mandt wie hy zy, ende fonder exceptie van eenige Periöonen, binnen den voornoemden Onfen Lan- de tot het voorfeyde Prcedick-Ampt beroepen en gevordert , of geadmitteert fal mogen werden , ten zy hy bereyekt ial hebben, ten minften den vol-

alfoo bevinden te behooren. Gedaen in den l-T

len ouderdom van vijf-en-twintigh Jaren , ende

onder Onfen'grootcn Zegele

opdenfe

fulcks in fijn fes-en-twintighfte Jaer fal wefcnge- tighften November in'tjaer Onfes Heerci treden. Ende ten eynde alle ende een yegelijck j SalighmaeckersJefuChrifteictój. OndcriW?

van Onfe Onderdanen ende Ingezetenen weten i Ter Ordonnantie van de Staten. Ende

*asg{.

moge, Avaer nacrhy hem hebbe te reguleren: Or-1 teeckent, Herbt.'vanBeaumönt

12. Refolutie *van de Staten van Hollandt ende Wefl-Vrieflandt, houhk naer der verklarmge oj> 'tfefoe fubject. In date den drie en twinttghfien Hm 16Ó8.

percedeert foude moeten werden, totdat da Candidatus den vollen ouderdom van vijf en ti» tigh Jaren, als vooren, bereyekt fal hebben : W*r op gedelibereert zijnde, hebben haer Ed. GrJta tot elucidatie van de voorfz der felver Refolé van den iès en twintighften November voornoeü verftaen ende verklaert, gelijck verftaen ende v& klaert wert midts defèn, dat alle beroepingen ê het Praxlick-Ampt van Perfoonen nocligeenif en twintigh Jaren ten vollen oudtwefende, zijn ftrydigh tegens de voorfz Refolutie, dienvolgens oock nul en van onwaerde; ende dat midts dia» ter plaetfe daer fulcks by inadvertentie of opfero· lijck foude mogen wefen gefchiet, tot een nieuwe beroepinge geprocedeertlal moeten werden. Εκ ten eynde haer Ed. Gr. Mog. goede meyningeios voorfz Refolutie vervat door düayenvandcbei* pingen of andere artificien niet moge werdetf eludeert ■, is voorts verftaen ende gcrefolvetrt,« ï voortaen niemandt binnen defe Provincie ton^ Praedick-Ampt als vooren beroepen > ghevot^ of geadmitteert fal mogen werden» die niet ten F alsdeplaets toe bekledinge van dewelcke» roepghefchiet, vacant is komen ^e worderijς^ voorfz ouderdom van vijf en twintigh ]ƒ*_,„ vollen fal hebben geadimpleert gebade» ^j" ten tydc voorfz al in het fes en twintighKejsc^j^ ouderdoms getreden geweeft fal zijn; aaei !^*J aenfchry vinge aen de refpeftive Claflènva^ en Noordt-Hollandt, als mede aen Bur^0|ilC. ren en Regeerders van de Steden>cnaen c ^ ren ten platten Lande kennifle gegeven »1 j om te ftrecken rot hare naerichtinge j Ψ^Μ metlaftenordre om den teneur e^S38j van dien prascife te achtervolgen ende a° volgen als na behooren. j0Ü

'S ter Vergaderingegelefen feeckeRemon- ftrantie by of van wegende Gedeputeer- den van de Noordt-Hollandtfche Synode aen haer Edele Gr. Mo. gheprefenteert, houdende dat de fclve by voorgaende Refolutie in date den fes en twintighften November des voorleden Jaers hebbende gelieven goed te vinden, dat voortaen niemandt binnen defe Provincie tot het Praïdick-Ampt beroepen, gevordert of gead- mitteert fal mogen werden, ten zy hy bereyekt fal hebben ten minften den vollen ouderdom van vijf en twintïgh Jaren, ende fulcks in fijn ièsentwin- tighftejaer ial welen ghetreden , henluyden albe- reyts een exempel was voorghekomen van een Pcr- foondie beneden de vijf en twintigh Jaren tot het Pradick-Ampt beroepen was geworden, wekkers peremptoir examen fyluyden oock hadden geinhi- beert, op 't vaft vertrouwen dat haer Ed. Gr. Mog. goede intentie niec wierde voldaen, fchoon-geno- men men met fyne beveftiginge quame te wachten tot dat fyne vijf en twintigh Jaren ten vollen foude hebben geadimpleert, gelijck fulcks de Claflk was oordeelende ·, maerdat hy die jaren voor fyne be- rocpinghe en peremptoir examen bereyekt moeft hebben j verfoeckende derhalven dat haer Ed. Gr. Mog. wat nader ende diftinfter fouden gelieven te verklaren, of der felver goede meyninghe zy dat niemandt beveftight, peremptoir ge-examineert, nochtefelfs niet beroepen fal moghen werden, ten zy fy alvoorens den voorfz ouderdom van vijf en twintigh jaren ten vollen bereyekt hebben, ende m fijn fes en twintighfte Jaer fal wefen ghetreden ; endeincas yemandt voorde voorfz Jaren tot het Prcdick-Ampt alberey ts mochte zijn^ of noch wer- den beroepen, of ibodanige beroepinge niet gean- nulleert, de vacante plaetie open gelaten, en voorts met het peremptoir examen en beroepinge ghciü-

-ocr page 516-

Begrypende de Kercken - Ordeningh.

i79 Placaet van de Staten van Hoüandt ende Wefl-Vrieflandt, geen Pr&» dicanten in de Steden cejfie in de Staetfe Vergaderinge hebbende, den Hage daer inne begrepen ,te beroepen, ten&y volle dertigh Jaren oudt zijnde, en in de andere Sle- den feven-en-twintigh Jaren oudt zijnde. In date den vijfden december ι (568.

1 1

|E Staten van Hollandt ende Weft-Vries- H landt, Allen den genen die defenfullen ficn ofte hooren leien, Saluyt. T>oente ■••eten, Dat Wy naer ingenomen rapport .P'[verhandelde inde Synoden van Zuytende iJoort-Hollandt, jonghft onder onfe toclatinghe ende authoriteyt gehouden, fpecialijck reflectie Leckende, ende als noch inhalerende derede- „en ende motiven, de welcke ons in den voorleden uKl66j hadden bewogen, oinme te reguleren den tuJerdom die de Peribnen , de welcke tot het Predick-amptfouden werden toeghelaten ende ge- promoveert, bereyekt fouden moeten hebben j Als noch ende daer en boven goetgevonden, geor- donneertende geftatueert hebben, vinden goet, ordonneren ende ftatueren midts defen, dat van nu voortsaen niemandt, nochte in de refpedive Ste- den van onfen Lande, die integrerende Leden zij η jvandeSouverainiteyt, ende fulcksrangheniêifie lebben in onfe Staetiche Vergaderingen, nochte loock alhier in den Hage, tot het Predick- Ampt Beroepen of geadmitteert fal mogen werden, als (die bereyekt lal hebben ten minften den vollen ou- derdom vandertigh Jaren, ende iülcks in fijn een- Ίΐ-dernghilejacr lal weien getreden. Ende dat jfticmant tot de oeffeninge van 't ordinaris Predick- jampr, in de andere beiloten Steden van den ièlven Infcn Lande, geene rangh ofte feiïie hebbende in oorgemclre onfe Staetiche Vergaderinge , fal Jogen gevordert werden, als die den vollen ou- bdom van feven-en-twiritigh Jaren bekomen, wc Iülcks van het acht-en-twintighfte Jaer fijns uderdoraseen aenvangh ghemaeckt fa] hebben. ndc tui cynde de vooriz onfe goede meyninge, tcntjccndcfalutairooghmerck, door dilayen van roepingen, ofarjdere onbetamelijcke artifieien, iet werde gc-cludccrt ■, Soo ordonneren ende fta-

tueren Wy midts deièn wyders, dat niemant in de voorfeyde refpe&ive Steden, nochte oock alhier in den Hage, tot het Predick-ampt beroepen, ge- vordert of geadmitteert ial mogen werden, die nier, ten tyde als de plaetfe, tot bekledinge van dewelcke het beroep gefchiet, vacant is gewerden, den voor- ichreven ouderdom van dertigh of feven-en-twin- tigh Jaren refpeftivelijck, albereyts ten vollen fal hebben geadimpleert gehadt, ende iülcks ten tyde voorichreve al in het een en dertichfte ende acht- en-twintighfte Jaer reipedfive fijns ouderdomslal getreden zijn geweeft. Ende ten eyndc alle ende een yegelijck van onfe Onderdanen ende Ingezete- nen weten moge, waer naer hy hem hebbe te regu- leren , ordonneren Wy, dat van deièn onfen De- crete copie fal werden gefonden aen onfe Hoven vanJuftitie, endede Katnere van de Reeckenin- genover onfe Domainen, midtigaders aen de Ma- giftraten en Regeerders in de Steden van den voor- ichreven onièn Lande, die van den Hage als voo- ren daer inne begrepen, als mede aen de Gedepu- teerden van de voorfeyde Synoden van Zuyc ende Noort-Hollandt, ende van de refpe&ive Claflen j midtigaders aen allen Hooft-Officieren in onièn Lande, met fpeciale ordre ende bevel, dat iylüyden haer naer den inhouden van defen fullen hebben te reguleren, ibnder contrarie van dien te doen, of te gedogen gedaen te werden, direclrclijck of indi- reclelijck ineenigcr manieren, want wy.hetièlve voor de ftichtinge, a:dificatie ende 't wel weien van Godes Kercke alib bevinden te behooren. Gedaen inden Hage onder onièn grooten Zegel, op den vijfden December des Jaers onfes Hceren en Saligh- maeckersic>68. Onder ftont, Ter Ordonnantie van de S tatcn. Was geteecken r, Herbt. van Beaumont.

4· Refolutie, ordre tot meerder confervatie van de ruflvande Kercken) fio ontrent het druckerti ende approberenvan Boeckenen Gefchriftenvan faecken van Religie handelende, als ontrent het Leeren ende "Predicken. In date den ne- genden April ι 6 7 f.

Μ Ntfangen een Miffive van de Heer en Hud- m uc ende Fannius, Raeden refpeftive van ' den Hoogen Rade ende Hove, als Com- miflarifen Polkijcq by haer Edele Groot de 7°TKtCCrt rclP^Uve, tot het by woonen defoÏÏ ei?dc N°ort-HolIandtfche Synoden, V in 7udcnJarc te h°udcn, gefchreven al- ■«dt r77Sf dcn achdlen deler loopende niaa ΞΧ beh5liende in gevolge ende tot vol- fer)5>pendI              Rcfolutic van den vierden r»opS C macndt> hare confideratien ende ^WsZT Τ PomdÏen, opgeftclt tot be- -c ,n ι £?\ rVaUe Van de ruft ende ccni8' ^ van her ς j endc brceder vermeit in de voorleden I            van Noordt-Hollandr, in cudcn · \\Vre ï67+ binnen de Stad Alckmaer aeropgedelibereertzijnde, hebben

haer Edele Groot Mog. de voorfzthienPoinfrcn, iöo ende in dier voegen als die alhier brceder zijn ge-extendeei t, geaggreêert ende geconiirmeert, gehjek de ielve thien Poincten geaggreërt ende ge- coniirmeert werden midts defen. I. Dat niemandt van de Gereformeerde Religie, hem ial onderftaen eenigh Boeck ofte Gefchrifte van hem, of van een ander gemaeckt of overgeiet, handelende van de Religie, te laten diucken, of an- derlints uyt te geven, dan 't ièlve voor henen door- fien ende goet gekeurt zijnde van de Dienaren des Woordts iyner Clailis, of particulieren Synodi, ofte Profenoren der Theologie van defe Provincie, doch met voorweten iyner Claiïis, en dat tot dien eynde in elckcn Clafle fal werden gheftelt een ge- noeghfaem getal van Vifitatoores, ^aae dat yedcr Claiïis.

-ocr page 517-

Plac&ten. i.Boeck» j.Tit,

4-8ö

werden ingehouden, blywndc.nfe^. volle kracht ende vigeur het een en vijfiS "* cnl van het Synodus indenjarc fcflhi ι ra' fesenveertigh tot Amfterdam gehouden ï"*5 lende van de ongefundeerde Appellen ' ^' VII I.          ' ■ Ten achtften, dat in gevalle yemawbvepf, f ;i fchriftvanbuyten foude mogen werden Z? qüeert, de felve met ial vermogen tepm i

Claffis falgoetvinden, die oockbyhaer felven het gchcele Schrift doorlefen ende examineren, ende daer nae met den anderen confereren lullen, omme foo veel mogelijck, een eenparigh advis in te bren- gt II. Ten tweeden, dat van alleGefchriften, waer van approbatie wert verfocht, kennifle lal werden gegeven aen de voorfchrevc Claffis j ende foo wan- neer de Vifitatores byde Claflc ' gcftelt, nae de lcfture ende examinatie van het voorfchreve Ghe- ichrifte , eenige grieven tegehs het felve fouden mogen hebben , dat de felve Vifitatores als dan daer over eerft lullen confereren met den Autheur j, ende lbo fy Vifitatores in de voorfchreve hare grieven niet werden voldacn, ofte den Autheur niet af ftaet van fijn verfoeck van approbatie, dat fy Vifitatores als dan rapport lullen doenaendc.voorfz Claffis, ende in gevalle de andere Leden des felven Claffis, als dan le&ure van 't voorfz Gefchrifte verfoecken, dat de inwilliginge van 't voorfz verfoeck, midtfga- ders ovei de bepalinge van den tijdt, binnen de welcke hot felve Gefchrifte wederom overgelevert foude moeten worden, fal ftaen aen het oordeel van het voornoemde Claffis, dat aen yemandt lecbure vergunt werdende, die gecne die eenige grieven tegens het voorfz Gefchrifte fouden mo- gen hebben, mede gehouden lullen zijn daer over eerft met den Autheur te handelen, ende foo fy in de voorfchreve hare grieven niet werden voldaen, of den Autheur niet af en ftaet van fijn verfoeck van approbatie, dat fy als dan mede aen den voornoem- den Claffi rapport lullen doen. III. Ten derden, dat de approbatie van foodanighe Gefchriften ofte Boecken, fal moeten gefchicden in cene ordinaris Clafficale Vergaderinge, ende volgens den ouden voet geconclüdcert werden met meerderhey t van temmen. I V. Ten vierden, dat de Claffisendè Vifitatores, in het vifiteren ende approberen der Schriften, wel füllen letten, dat in de felve Schriften niets werde gevonden, dat in faecken of expreffien dire&elijck of indircftelijck aenloopt tegens de doorgaens aen- genomen Leere, foo als die in Godes Woordt, en de Formulieren van eenighcyt, dat is Cathechif- rnus, Confeffie ende Canones Synodi Dordracenaz is uytgedruckt. V. Ten vijfden, dat men denicuweOverfettinge des Heyligen Bybels niet fal tauxeren, noch tot verkleyningc citeren, behoudens dat men daer af oycofoyt modeftelijck in het een of het ander fal mogen difFereren. V I. Ten feilen, dat den inhoudt van dien niet aen en loope tegens het bchoorlijck refpeic, dat mende Relbluuen van de Heeren Staten van Hollandt ende Weft - Vrieflandt, ende des Synodi fchul- digh is. VI I. Ten ièvenderï, dat de Leden haer by approbatie van een Bocckof Gefchrifte vindende befwaertj daer van füllen mogen appelleren aen't Synodus, ende dat 't CgIvq Boeck of Gefchrifte foo lange fal

re»

tot verantwoordinge van fich felven, voor d eer hy fijn befwaernis dien-aengaendcaeti'tn r onder de welcke hy gehoort, fal hebben bel gemaeckt, ten eynde alvoorenmogewerdenor wogen , of de felve door gheen ander middel I werden gefalveert, blyvende den weghVan Α 5 open voor den genen die fich by de Refoluti^ 't voorfz Claffis befwaert foude mogen vinden 1 X. Ten negenden, dat de Correfpondentenvacè andere Synoden füllen werden verfocht, dit Re glement in den haren oock fmaeckelijck te huk'. ken. X. Têh thienden ende laetilen, axt de Claflèn ver- plicht zijn, ende moeten blyven by de Leere dk conform Godes Heyligh Woordt tot noch toe ie de püblijcque Kercken defer Landen isgcleen, es in de Formulieren van eenigheyt, dat is, dcQt tëchifinus, Confeffie en Canones SynodiDorfe cena; is uytegedruckt, fonder in het Predickea, Catechiferen of Schryven yets tefpreeckenoft* leeren, 't welck in faecken of expreffien daer reges foude mogen aenlopen , dire&elijck of indirel· lijck, of de felve Leere of Formulieren te tadJiöi 't zy in faecken of met expreffien, mede dircdleüjé of mdire&elijck daer tegens aen loopende, alsfo ven. Ende is goetgevonden en verftaen, dat den f mei ten Heer Raetsheer Fannius, als Commife PolitijCq des Νoordt-Hollandtlchen Synode, I werden verfocht en gelaft, gelijck defclveverte en gelaft wert by defen, de faecke daer heenen 1 beleyden, dat de Correfpondenten by hetgcffiS Noort-Hollandtfche Synodus,. gecommitteeitS het by-wonen van 't aenftaende Zuyt-HoHan» Synodus, het gherefolveerde van 't felve ÏW Hollantfche Synodus, op de voorfz ^hE mogen inbrengen in het voorfz Zuyt-Holj^" Synodus, ende, fo veel doenlijck, fmaef CE ken, fonder echter te infteren op^εγ^^ r^. van 'c voorfz thiende pointe, raeckendedef1m foren van de Univcrfiteyt totLeyden, <>iaew genten van de Collegien aldaer.             ^uj. Dat wyders den gemeken Heer K^ Z\É de, alsCommilTarisPolitijcq f^*Ka| voorfz Zuydt-Hollandtfche Synode, ω verfocht en gelaft, gelijck de felve verlof . laft wert by defen, de faecke daer hceneT^-! ren, dat het voorfz gerefolveerde desyoo Hollandtfche Synodi, op de voorfz jWJI 't voorfz laetfte Lidt van 't voarfzj™^ ^

raeckende de voornoemde Profeifóren ^

l!>f

,chi^

ten, alleen uytgefondcrt, by het felv

hebf*

de geample&eerc ende tot befluyt g werden.

Η

,t

-ocr page 518-

Begrypeiide de Kercken-Ordeningh.

4.81

Re fokt ie van de He er e η Staten van Ho Handt èndeWefi-Vrieflandt> rakende devacantèPrtfdick-Ampientenflatt'en Lande.In dat e den 16 November 1675,

ïl.

«ERaed-Penfionaris heeft in den mem en 1 van wegen de Heeren haer Ed.Gr.Mog. ί Gecommitteerde Raden ter Vergadenn- " eevoorghedraghen, dat deKcrckcn ren rCn Linde fomwylen een gheruymen tijdt ble- P nntbloot van Predikanten, tot groot fchandael VT -enns niet alleen, maer oock .tot groot na- S ,'ndc Ingezetenen aldaer woonende; dat fulex S te minder in acht wiefde ghenomen, dewijl 1 CVie of het Stipendium van den overleden Prdikant quam tot voordeel van de Clafie,die den 'odts-dienlt aldaer was waer-nemende, ioo langh Ie vooriz plaetfe van geen ander Predikant was s oorfien · £nde dat midts dien de gemelte Heercn Gecommitteerde Raden haer Ed. Gr. Mog. in be- dencken hadden moeten geven, oi het met voor den dienft van Godes Kercke foude weien , dat roortaen in alle vacerende Praïdick-Ampcen ten phrren Lande, daer van de Tra&cmenten, loo- pcndccotlaftcvan haer Ed.Gr.Mog. Kerckelijc- kComptoiren, die door het overlyden van een Èchuwclijckt Predikant vacant fullen welen, een LderPerfoon binnen het Jacr, na 't expireren van f vierendeel- fa ers, daer inne de voorgaende Pke- bnt is overleden, tot Pratdi kant ial moeten be- ireftight weien; fulcks dat na 't expireren van het iwfzjaer, (daerinne het half'Jaer van gratie Km défr&dïïants Weduwe begrepen)geen Ordon- (Mtievanobenflaende Traktementen aen de gemelte laffe, h de Heer en Gecommitteerde Raden foude ogen werden verkent ·, dat oock in andere vacante erde/J, die door indifpoiltie, of doorliet ver-

in de fèlve placrien vacant ghevallen zijn; alles ten ware by haer Ed. Gr. Mog., om byiöndcrc ghe- wichtige rcdcnen,ten veriöecke van clc Clailè, daer onder de vacante Kercke behoort, den vooriz tijd van een geheel faer, of half Jaer rclpcetivclijck , ipecialijck wierde geprolongeert : Waer opgede- libereert zijnde; is goedrgevonden ende veriïaen, dat voortaen in alle vacerende Predick-Amptcn ten platten Lande, daer van de Tra£temen ten Jopen tot Iafte van haer Ed. Gr. Mog. Kerckelijcke Com- toiren, die door het overlyden van een gehuwc- Jijckt Pnedikant vacant fullen weien , een ander Peribon binnen het jaer, na het expireren van het vierendeel-jaers, daer inne de voorgaende Predi- kant ü overleden, tot Prardikant lal moeten bcve- ftight weien; fulcks dat naer het expireren van het vooriz jaer, (daer inne begrepen het half jaer van gratie voor des Praedikants Weduwe ) geen Or- donnantien van openftaende Traktementen aen de Clailè, bydeghemelte Heercn Gecommitteerde Raden iiillen mogen werden verleent; ende dat oock in andere vacante Kercken, die door indifpo- fitic, hetvertreck, of verplaetfen van hunne Pra?- dicant, of door het overlyden van een ongehuwe- lijckt Predikant vacant werden, ende daer dicn- voigende geen Prïedikants Weduwe en is, en geen tijdt van gratie wert ghepretendeert, ymandt tot Priedikant bevefiightia] moeten weien binnen het half jaer, na het uytgaen van het vierendeel-jaers, daer inne defelve plaetfen, vacant ghevallen zijn . Alles, ten ware by haer Ed. Gr. Mog., om byiön- dere ghewichtige redenen, ten veriöecke van de ClaiTè, daer onder de vacante Kercke behoort, de vooriz tijdt van een geheel jaer, of half jaer reipc- tlivelijck, ipecialijck wiert geprolongeert : Ende fullen de gemelte Heëren Gecommitteerde Raden tot executie van 't gunt vooriz is, de noodio;e ordres nellen, oock daer van byMiffive aen de rcipecTrive

rccK)

of verplaetfen van hun Predikant, of oock

or overlyden van een ongehuwelijckt Pnrdifcint ant werden, ende daer dien-volgende geen Phe- ikants Weduwe en is, ende derhalven geen tijdt gratie wertgeprretendeert, ymant tot Praedi-

itbcveftight lal moeten weien binnen liet half '> na»etüytgaenvanrictvierendeel-jaers, daer

lailèn kenniilè sevcn.

1 ó. Rcfolutje van de Heer e η Staten van Ho Handt endeWejl-Vneflandt, den ouderdom der 'Predikanten te reeckmen niet na den dagh van het overlyden of dïmijfle van den voorigen Predikant, maer na den dagh van de Sententie, uyt- fpraeck of'Accordy foo wanneer qiieflie valt over het jus Patronatus. In date den achthiendenjuly iój6.

S ter Vcrgadcringe geleien de Requeftc jan de ClaÜls van Dordrecht, houdende ; aat voor hare Vergaderinge was gebracht eenc berocpinge van de Kercke van Otte- khTm frCr"BlocklandL' °P dcn Pcrfoon van Cn"5 ikhovcn' welcke>om dathy fiin crlvdcn              ' docn die Kercke doorliet 71 Orcrifi" 1 v?origen Pradikant in den [are tesniauj Cdlgh Seworden was? 't vooriz ■'^ensdpp?7, nncn of willen toeftemmen, AhiinH ie van hacr Ed· GrdotMog. !tefaerocDenPpU1 JfIckc de voIle 2? Jaren in ^^cSf ÏX lkamen belilit werden by de et dcwyic j n tC yam onderhouden worden; :cs *ki£I?T¥ Kercke °ver de vijfjaren in 0rn^fr;Vckdtgeweeii3 mct dePrinceiTe b Vr0UwcAWtinaAgnes, I)ouariere

van Naflau, over 't recht van Patronactichap of Collatieinde meer-genoemde Kercke, voor den Hogen Rade in Holland t, ende dat den ièlven Ho- gen Rade op den een en twintighften December 16y 5, over de voornoemde iaceke Sententie had- de geweien, ende dat daer op volgens de gewefen Sententie het Beroep van die voórfz Kercke op den voornoemden Veckhoven was ghemaeckt, en dat hy als doen den vereyfehten ouderdom heeft ghe- hadt; Dat derhalvcn de vooriz Clailis veriochr,dat haer'Ed. Gr. Mog.over die vooriz vijfjaren dat de vooifz procedüyitn hadden gedtiyrt, geliefden te diipenferen, ende dat d ie voorfz Κ creke gehouden mach werden, eer ft ledigh geworden te zijn, mee de voornoemde Sententie vanden opgemelten Ho- gen Rade r Waer op gedelibereert zijnde, Is goet- ghévonden en verftaen, midtsdefen te verkjaren.i datibo wanneer over het beroepen van een Vmdi- i'                               Ν η η                      kant

-ocr page 519-

'a&'ï,                            Placaten. xBoeck. 3. Tic.

kanteenighe qüeflie foude mogen vallen tuffchen die gene die pretenderen foude mogcnPatroon van dcKcrcke te zijn, en fulcks tot het beroepen van een Predikant bevoeght te wefen, of daer inne te moeten concurreren, ende die van denKereken- Raedt of Gemeynte van de voorfz Kerck dat recht vanPatronaetfchap, het beroep by den pratenfen Patroon ghedacn, of de concurrentie in het felve difputerende, de vooriz Kcrcke in fodanigen ghe- val niet eerder ledigh of vacant ghehouden fal wer- den , dan na dat by Sententie, uytfpraeck of ac- cord fal weien gedefiWert, wie rot de voorfz ber

lyden of dimiffie van den vorigen Prsdik na den dagh van de voorfz Sententie, S' "^ of accord, ten ware over de beroepene Pf* ende niet over de faeck felfs, queftie fond C ^ ontftaen, alfoin fodanigen ghevalle deW™^* Perfoon tm tyde van het fterven of dimiffie tóS? vorigen Predikant \ fijn vollen ouderdom'? · moeten hebben gehad, ende het defect vand"? onder pretext vaneenige proccduyren %^% guardegevallen, nietloudekonnenwerdeneef*' pleert, ende dat vervolgens in hetjegênwoL"?* voorval geen difpenfatie van noden is, m*- ? π_____ff·______i.__.,„1__1____·                  wl'L*O0i!7

roepinge, 't zy ten principalen, 'tzy by provifie j Beroep fijn voortganghghewinnen,e'neff€ftfQ gerechtightis, ofinwatwyfe aic fal moeten ghe- ^ ren fal; Ende fal van defe haer Ed. Gr. Moe^I?' ichieden, ende iülcks met den dagh af dat denvo-: lütie Copie ghefonden werden aen de Gedeputcü rigen Predikant foude zijn overleden, of van fijn; den der refpeclive Synoden, en alle derefpeclu' Kercken-dienitontflagen, in voegen, dat den ou- j ClaiTendefer Provincie, om te ftrecken totlui derdom tot het beroep der Predikanten by haer Ed. i narichtinge ,en o mme haer voorts daer nacr te rewi Gr. Mog. Refolutie ghepraefcribeert , fal moeten leren.                                                    ™ werden gereeckent, niet na den dagh van het over-

7. Refolutie van de 'Heeren Staten van Hollandt ende WifiMtiëmk geen difpetifatie van ouderdom meer te 'verkenen. In date den vijf en twintiMn February i6j$.

lEHeerPenfionarisBurgerfdijck heeft ter Vergaderingegerapporteert de coniide- ratien ende het advis van de Heeren haer Ed. Gr. Mog. Gecommitteerden, heb- bende in gevolge ende tot voldoeninge van der fel- ver Refolutie Commiflbriael van den fefthïenden November laetftledcn, ge-examineert de Propoii- tieby de Heeren Gedeputeerden der Stadt Alck- maer ten felven dage ghedaen, houdende dat An~ dreasPofthumius eenighe Jaren aldaer Predikant ghe weeft, ende overleden zijnde, by die van den Kercken-Rade der voorfz Stadt, volgens d'ordre in de Kerckcgebriiyckelijck, gpp rpecdeert was tot een ander beroep in plaets van den Overleden j dat de voornoemde Kercken-Raedt het voorfz beroep hadde ghedacn opdenPerfopn van Henricus van Olplieii, Predikant tot Wormer-veer ·, dat oock liet voorfz Beroep by de Heeren Burgermeefteren enVroetfehappen der voorfz Stadt was gheappro- beert, op een feecker ende vaft vertrouwen van des felfs meerderjarigheyt, by Refolutie van haer Ed. Gr .Mog. van date den vijfden December ι <Só8 ge- requireert; dan dat naderhandt bevonden was, dat aen des felfs QuderdQ.ni npeii eenige weynige maen- den waren defkierende.j doch dat die op den voorfz fefthienden November φ ten. vollen waren ghea'd- implcert, en den vo^noemde^i vanOlphen reets in fijn een en dei, '|h$e Jaer was getreden; dat der-

halven alleen aen de wettelijckheyt van 'tvoor& Beroep obfteerde, dat den voornoemden vas Olphen ten tyde der vacature van deKereke,è gerequireerde ouderdom niet hadde bereyekt, tcc voldoeninge van de voorfz haer Ed. Gr. Mog. h folutie, dat der halven de ghemelte Heeren Gede- puteerden uyt den naem en van wegen de Hecres; hare Principalen verfochten, dat haer Ed. Grox; Mog. fouden gelieven daer van, als voor defen b?\ verfcheyde Reiblutien ten reguarde vanandrePer· fpnen was ghefchiet, oock ten defe difpenfatie te verkeneni temeer, omdathacrEcLGr.Mog.by Refolutie van date den derden April 1677 haddca verklaert aen de Franfche Kercken deler Provinck het niet te fullen weygeren : Waer op ghedeiik·· | reert zijnde, hebben haer Ed. Gr. Mog. 'tvoorü verfoeck afgeflagcn ·, ende voorts goecghevonfe I en verftaen, dat van nu voortacn egene foodinf ■ difpenfatien byhaerEd. Gr. Mog. (uilen werda verleent: Ende wert den Raed-Penfionarisby& fen wel expreffelijck belaft: en bevolen, egenePi^ pofitien, die ten dien eynde fouden mogen w-* gedaen, inomvrage te brengen, oock gene Ke* queften of Remonftrantien ». die by fal W® m voorfz eynde te tenderen, aen te nemend j Vergaderingetelefen, maerdie te feporjcreBj« wederom uyt te geven.

% 8, Refolutie van de Heeren,Staten van Hollandt ende Wefl4mf ■ 3*** de Kercken en Clajfen hunpracife te gedragen na de Refolutie vanden^9 'cber 16jf:> ;'Indate dm vijfentwintighjtenMaert 16yp.

Geconülütteerde Raden geen °^°ηίί nt bjf^ verleeaéatotontfangh van het*'iaSriaci,'m re^e&iveClaiTcn,, dan allen tot een ^^J het expireren van den tijdt van graae' ' of e* ftorven Predikant een Weduwe nae^ >^φ - het expireren van het. vierende*!-]**?' .^t geen Weduwe was overgebleven.·, e" '^ de Claüen het Traderaent langer fou4^

\S ter Vergaderinge gMefen deRcquefte van de Geclepiiteerd^n; v% de 3ynp4en, .... vari&i|^a8êMo^4&]&4feb9ifiiörl de,- datfommigeGlaflènenl^ei^kea voorgShejibr inenwasdeRefQlutkvan haer Εφ Gr. Mog.x van dateden 16November 1675y.4m,% fettfefö^ neert ^erdt, dat een; Kercke vacapt ghewpr-dcJH zijnde- ten platten Lande , dq peeren, der ^elver

-ocr page 520-

Begrypendc de Kerck

+8? nuatie by Requeile te verlbecken, dat fulcks ech- ter bepaelc was aen der felver Vergaderinge-, de welcke maer bytyden enwylen wierde gheconvo-' ceerP, ende tot welcke afgelegen Claflen geen toe- gangh konden maecken, als met veel onghemack, endemetaltegrooten befwaernis van het geringe dacfe Over de vacature ghenieren : Dat de voorfz Gedeputeerden derhalven in den name van de Kercken en Claflcn harer refpective Synoden ver- fochten , dat haer Edele Gr. Mog. goede gheliefce zijn moehtcde Kercken en Claflen van den vooriz laft te ontheffen, of immers degemelte Refolutie ibo te bepalen, dat de vooriz fwarigheden iboda- nigh mochten werden verfacht, dat de vacerende Kercken fonder kommer mochten werden be- dient : Waer op gedelibercert zijnde, hebben haer Ed. Gr. Mog. veritaen ende verklacrt, veritaen en verklaren by defen, dat in 't vo'orfz verfoeck niet en kan werden ghetreden 5 ende datmidts dien de voorfz Kercken en Claflcn van de voorfeyde Sy- noden hun pracciièlijck (uilen moeten gedragen en reguleren naer de vooriz Refolutic den voorfi: i6 November 16j f genomen, raeckende het voorfz Traclement by de vooriz Claflen te gen ie ten, ghc- durende de vacature van eenigc der voorfzKercken.

• é t.hvformeel' Requeft ibuden moeten ver- '?' , . 'Ende alioo de Claflcn en Kércken voor- °º acr met de voorfz Refolurie merckclijck ll^lf beiert j nietalleenomdardevergrypin- * ç mifTchicn fommige feer weynighe quam tot $v j]en 5 maer oock om dat feer veele geval- kj Sticks konden werden geboren, én reed ts

IfD^p1 J

in welcke de vacature buyten langer

jrioorcn waren·, I ende met o

i ori wierde ghccontinueert, als wanneer de

B:rocpc

ne viel in langhdurige kranckheyt, of oock

^inexamineperemtorio wierde bevon-

nietgenoegh re zijn ghequalificeert, als het fSênn deberoepinge door invallende difpuyten C'verdeapprobatie wierde vertraeght, als by'inte- L· van fulcke en diergelijeke ghevallen, den ghe- Lejpicieerden elders wierde beroepen, by. welcke afils dcKerckcn niet als met haer grootile ondienft haer felven fouden vinden verfteecken van den (jicnftdesClaifis, of oock de Claflls vandatTra- ftemcnc datfè voor den tedoenendienftplach te genieren j ende by fommige van deièlve vooreen : gedeelte adfios ufus was geaffecteer t: Ende of wel \ vraerwas, dat by de opgemelte Refolutie van haer é Edele Gr, Mog. den wegh open ftondt, om conti-

>ro, Refolutie, Predikanten binnen 't Jaer van hder bevefiigingh, door nieuw beroep vertreckende> de koften van voorgaende beroep te betalen-, In date den drie en twintighften November 16 8 o.

ntë§3$P'tgene de Raedr-Penfionaris uyt den \ Hf$v$ naem en van wegen haer Edele Gr. Mog. ÉÉ^íÑÉ Gecommitteerde Raden de Vergaderin- ge in bedencken gegeven heeft, is, naer porgaende deliberatie, goergevonden ende ver- ñêç, dat alle foodanige Predikanten die binnen ''■crjacr na hare bcveftingh door een nieuw beroep an Kerck foude mogen komen te veranderen, aen

die Kerck of Plaetiè 'die fy binnen den voorfz tijdt- van een Jaer fouden mogen komen te verlaten, voor haer Vertreck en Affcheyt-Pjraedicatie iullen moeten reflitueren en vergoeden alle de kollen, die in het formeren en voltrecken van haer voorgaende Beroep by de felve Kerck of Plaetfc fouden mogen gedaenzijn. Accordeert met de voorfis Refolutie.

) o. Rejolutie van de Staten van Hollandt ende Wefl-Vriejlandt, niemandt tot het Pradick-ampt binnen defe Provincie teadmitteren* als die geadimpleert heeft den vollen ouderdom van'fev-en en twintigh f ar en in de flemmende Steden, midtfgaders in 's Graven-Hage ·} in de andere Steden vijf en twintigb, ende voorts binnen de Provincie twee en twintigh 'Jaren, In date denp. é "December 168o.

!* refümptie gedelibereert zijnde op het advis van de Heeren haer Edele Groot Mog. Gecommitteerden, hebbende, in , 8ey°lge ende tot voldoeninge van der iel- *r ™tie Commiflbrlael van den feven-cn- mtighftcndcr voorlede maentNovember, ge- ^incert'tgunt de Heeren Mr.Hendrick Druyf, |f7t u "00gcn Rade, achtervolgende ende

Hollandrfche Synode in den felven Jare feilhien hondert tachtigh binnen de Stadt Alckmaer gehou- den , ter Vergaderinge hadden ghcrapporteert; namentlijck, dat fy Heeren Druyf ende van Halc- wijn , ingevolge ende tot voldoeninghe van haer Edele Groot Mog. Reiblutie van den feilen April vanden voorfchreven Jare ièithien hondert tach- tigh, aen de voorichreve Synoden refpeclive in bedencken hadden gegeven, of niet beft foude zijn, dat de ordrehier vooren beracmt, noopende den ouderdom van de Pradicanten, die foo wel binnen de Steden als ten platten Lande fouden mogen wer- den beroepen, in ibo verre foude werden veran- dert, dat niemandt tot het Pradick-ampt foude mogen werden geadmitteert binnen de Steden, item,in Sfaet hebbende, mitigaders binnen 's Gra- ven-Hage, diè niet fouden hebben bereyekt den vollen ouderdom van feven-en-twintigh Jaren, eneïe fulex getreden foude zijn in fijn acht-en-twin- tighftejaer} binnen andere Steden, geen item m Staet hebbende, den vollen ouderdom van vijf-en- 'Nnni               twintigh

jdcV

eninge van voorgaende Refolutie van aderingc in date den twintighften Martii

fk m 17

^ cdm0peS-den ^aCrS fcfthien hondert tachtigh Wdt ifn s P°ul;ijcq bygewoont hebbende de »È2ifl tfcheSynoae, op amhorifatie van wZ .7r?°tMog. inden voorfchreven Jare Ã*»* Stade R,

IC,

r* ç otcerd*m gehouden, ende Mr.

flo'C, m!? yn vanHalewijn, Raedtinden fcvanv0 acntervolgende ende tot voldoenin- F in daic?^jnci*C ^cromtie van defe V.ergaderin- ^even É ßç Cn twintighften Maert des voor- «®ah il,vkil,hien-hondert tachtigh,als Com- »owijcq bygewoont hebbende dcNöort-

-ocr page 521-

Boeck. 3.Tit, den vollen ouderdom van feven-ein en fulcx getreden is in fijn acht-en-tw^· TJ*% binnen andere Steden,geen ftem in Staet hSS*· den vollen ouderdom van vijf-cn-twintiph 1^ ende fulcx van't fes-en-twintighftelaer fi ^δ' doms aenvangh heeft gemaeckt* en dat vooS °^0" ralijck niemant tot't voorfz Praedick-amJ[?^* defe Provincie fal mogen werden beroepen dï^ heeft bereyckt den vollen ouderdom van r " twintighjare, en fulcx in 'tdrie-en-twintichiTf' iijns ouderdoms getreden is, alles ten tvd ρ plaetfe tot bekleedinge van de welcke hetBer gefchiet, vacant geworden is5 en wert in fo ve? difpenièert en afgetreden van voorige haer EdF Mog. Refolutien,den voorfz ouderdom op fan feven-en-twintigh en vijf-en-twintighjarerefnï ve gereguleert hebbende: Ende fal defe haer EdT Mog. Refolutie gefonden werden aende Magik ten van de refpe&ive Steden, mitfgadersaendert. fpe&ive ClaiTen tot haer informatie, ende om b daer na te reguleren. Onder ftont, Accordeert g» de voorfz Refolutien. Ende was gheteyekem S/monvanBeaumi

484.                      Placaten/ z. twintighJaren, en fulcx van het iès-en-twintichfte Jaeriïjns ouderdonls een aenvangh foudehebben gemaeckt·, ende dat voorts generalijck niemant tot het voorfchreve Pnedick-ampt binnen defe Provin- cie foude mogen werden beroepen , die niet ibude hebben bereyckt den vollen ouderdom van twee- en-twintigh Jaren , ende fulcx in het drie-en-twin- tighfte jaer fijns ouderdoms getreden ibude zijn, allesten tydealsde plaetfe tot bekleedinge van de welcke het Beroep gefchiet, vacant gheworden \vasj ende dat de ghemelte Synoden in effe&e on- gcroert hadden gelaten alteratie te veriöecken van de Jaren ontrent de Predicanten in de ftemmende ende andere Steden, dewyle de Clafloi daer van niets hadden, maer goetvonden, dat verfocht ibu- de werden alteratie of mitigatie der Jaren ten op- licht der Proponenten, breedcr onder de Notulen van den achtienden defer loopende maent vermeit ·, is goetgevonden en verftaen, dat vaftgeitelt ial wer- den, {o als vaft-geilelt wert mits delen, dat niemant tot 't Pradick-ampt fal mogen werden geadmitteert binnen de Steden, item in Staet hebbende, mitiga- ders binnen's Graven-Hage, die niet bereyckt heeft

3 t. Placaet van de Staten Generlei der Vereen ighde Nederlanden, tmns i cProphanatie van des Heer en Rufi-dagh. In date den negentienden Mam 1 680, den, en voortsdefchuldigegemulftecrtindefe& me van drie guldens: Ende op dat niemant hierra ignorantie en hebbe te pretenderen, ende date onie meyninge en intentie by een ygelijckencx* lijck nagekomen en achtervolght werden,viliefloi begeren Wy > dat defe binnen de voorfchreve Sc ende Meyerye van 'sHertogenbofch'gepublicee cn.geaffigeertwerde, alommé ter plaetfe dxtm gewoon is publicatie ende affixie te doen ι Oren· nerende ende bevelende voorts den Hoogh-Sctei van de voorfz Stadt, endede Quartier-Schouia van de voornoemde Meyerye van 'sHertojp bofch, ende alle andere Officieren, Jufticieteas Dienaren, datiyluyden tegens de Contravens»

klachtedagh, dfetten,Meyerymeer enlijckedden verlende vverbodbieden

voorfz Stadt en Meyerye van 's Hertogenbofch, ende Overtreders van dien procederen/ondete» geenPerfonen,'tzyjonghofoudt,wie'tfelvefoude | ge gunft, faveur ofdiffimulatie, wantWy'A

ten dienfte van den Lande bevonden hebben ter hooren. Gedaeninden Hageonder'tCacbeiff den Staet, de Paraphure van den Heer prw de in Onfe Vergaderinge, en de Signaturev^ van Onfe Griffiers, op den negenthiendenMJ 1680. Was geparapheert, JohanBeckm^f ftont, Ter Ordonnantie van de hoogjifjj Heeren Staten Generael. Geteeckent, UW Zijndeop 'tfpatium gedruckt 'tCachef^J Hoogh Mog. op een rooden Ouwel, <>r0W met een papieren Ruyte.

mogen zijn, des Sondagh's morgens of's avondts, voor ofte naedePredicatie, eenige Waren fullen mogen verkopen, of doen verkopen, veel min eeni- ge oeffeningen van ongeoorlofden Arbeydt,Nerin- gen en Hant-wercken te plegen en bedry ven, ende voornamentlijck in de Herbergen ende Tapperyen gelagen te feiten, Bier, Brandewijn, of Tabacq te verkoopen, ende diergclijcke, op verbeurte van alle de voorgeftelde Waren, die mettcr daet by de Offi- ciers , ende Dienaers van de Juftitie fullen mogen wegh-gehaelt, en van goeden pryiê gemaeckt wer-

DEN VIERDEN TYTEL Begiypende de School-Ordre. ï. Ördre op het aenfielkn van de School-meefiers. Van den 2 o "December 15-81» 21 :$0* SieGrootPl*^

ende 1 2

I Vol. Pag. 275·. 3.    School-Ordre in Zeelandt, van den 8 February 1583, ende 3 o J-tmy 15"5»ο· Sie' Boeck 1 Vol. Pag 310, «77^2 Vol. 2208.                                                                     3 4.    School-Ordre op de ¥laetfe?i onder de Generaliteyt behoor ende, van dm 3 M& l°ÏÏ''

Placaet-Boeck 2 Vol Pag. 240^. '

pE^

Ρ *

-ocr page 522-

DERDE BOECk/8' weende allerhande Tolitijcque faecken, Reglemen- b ten> Oclroyen, Handtveften, &c.

DEN EERSTEN TYTEL, Behelfende allerhande Politijcque faecken. _ h fltc&etwnKeyfirKareh aengaende Tranfport en > HypothecatienenVerbintemjfen van on* murtiiaiQKierent vanden loMey ipp. Sic Groot Placaet-Boeck ι Vol. Pag. 373. 2, fhcaet dat de Secretarieën Regifler moeten houden vanille ver koopingen en belafiingen, van tjAÉriffo Sie Groot Placaet-Boeck 2 Vol. Pag. 1402. xJbeUtie van de Contracten aengaende de Tulpen, den 27 A/r/7163 7, Sie Groot Placaet- loodtiVol. Pag. 2364. |. ftoi w» dbzx/. en xx.penningh, volgens Ordonnantie van den 2 2 "December 15-98, <?#<& rvulaensgiiimplieert endegecontinueert, /wr τ&ζ £ra&r ft?jii?# /;/ het VII. Boeck IV. Tytel. f, Pkefrw dat geen Verbanden*, hoedanigh die mochten wefen, generael offpeciael, 't zy Schepen* itiffen, UotarialeObligatienof' anderen > eenigh recht vanpraferentiefullen hebben ■> ten zy dm xL jnwijrjb ka van betaelt zy, van den f February 165 f, *»# <& o«&r verklarmge van den 2 8 February |66), mcdcaldacr.

Placaet van de Staten Generael 3 van geen alienatien oftranfporten te doen van eenige onroerende Goederen, als voor den Rechter daer onder de felve le^enzijn. In date den twaelf deη February 1670.

6.

)E Staten Generael der Ver- eenighde Nederlanden, Al- len den genen die deièn rul- len fien ofte hooren leien, Saluy t. Alibo t'zedert eeni- gen tijdt herwaerts Ons klachten zijn voorgheko- *s$ÊL men, dat in de Meyerye hrvA» r. r^ van 's Hertogenbofch ver- KncfcWclijckeabuyfenzijningeflopen, en r «ge ten tyde van den langhduyrigen Oor- teW Ccke' dataldaer alienatien ende GÏÏ Van,vaftc-Goederen, oock befwaernif- ** 4 2£? ?ri?'op de felve ziJn sefchiet>< fedefri Banckcn ende Gerechten, daer iVinH ω ierCn§ele§en ziJn>ofvoor Sche" f*»SnL Η ' dire<^lick tegens dc Rcch' ^'Coïo α 'Cnde vo°rnamentlijck van den NnB^nf^Ïby Key^Karel, alsHer- JdfStadfPT Ï1J hienhondert een-en-dertich

tighften penningh, op de alienatien,hypothecatien> ende andere Landts Middelen betere jiacrichringe mogen hebben, inbererende den voor/z Placate by Ons rypelijcken gedaen examineren, ende defto, aengaende gehadt het bericht van den Raedt van State, ende van den Rade van Brabandt, hebben geordonneert ende geftatueert, gelijck Wy ordon- neren ende ftatueren by defen, dat geene Gronden van Erven, Renthen of Chijnfen binnen de Stadt 's Hertogenbofch, ofhareVryheyt» mitfgaders in de Meyerye gelegen, en Tullen mogen werden ge- alieneert, getraniporteert, vertiert, bekommert, of belaft met Renten, noch anderfints, noch oock de poflèffievan den felven overgelaten, dan alleenlijck voor die Bancken ende Gerichten, daer onder de felve Goederen ende Gronden van Erven gelogen ende reiörterende zijn ·, Te weten, die gelegen zijn binnen de voorfz Stade, ende hare vryheydt, voor Schepenen der felver Stadt, betalende daer af d« rechten daer toe ftaende; ende aengaende de Erf- goeden , Chijnfen ende Renten, die vertiert of be-

Wd??' ^C2 UQe verleen

nt; veroorfaeckende het felve

kommert mllen werden, die gelegen ende reiörte- rende zijn buyten de voorfz Stadt ende hare Vry- heyt, doch binnen de Meyerye : Dat infgehjcx de felve Erf-goeden, Chijnfen ende Renthen niet en fullengealieneert,getranfporteert, vertiert, bekom- mert ende belaft werden, noch oock de poilciÏÏe van den felven overgelaten, dan alleenehjck wette- lijck voor die Bancken ende Gerechten binnen de voorGs Meyerye, daer onder de felve Erf-goeden, Chijnfen

CZcfcneïFntheyt cnde naedeel aen de goedi %ind'rrfzMeTOe. SOO IST, 1 La^c, nuf inne v°orficn ten dienfte van ^ etidr η °i m?tdcr fec»ntey t van de In- 3fJlk°opvan ν λ riancn' dieharc penningen ^yereih 13 gronden of Renten willen e^AX 1 Cde °!1^ngers en Col- laterale Succeflien van den veer-

-ocr page 523-

Placatcn. 3. Boeck. 1. Tit.

486

'T.

ChijflfenendèÈentén, gelegenenderefórtereiieje zijn", betalende bockaldaer daer af, de rechten daer toe ftacnde ende behoorende, of voox die voorfz önlè Schepenen van den-Boifche *", midts dat in het toekomende alle Aclfn van traniporten, verfierin- gen ende belaftingeii, of overïatingen vanpünèft ftenvan Erf-goederen, ChijnfcnofRenten,inde quarticren van de Meyerye van 'sHertogenbofch gelegen, en die voor Schepenen van 's Hertogen- bofch worden bekent en gepaiïeert, door diegene die namaels recht daer toe ibuden willen pretende- ren , binnen den tijdt van fes weken uytterlijck naer dato van dien, ter Secretarie alwaer foodanigè goe- deren, Chijnfch of Renten gelegen zijn, moeten werden overgebracht ende bekent gemaeckt,ommé daer van vooreen geringe penningh aentekeninge ende Regifter apart gehouden te werden, op pcene dat by gebreeeke van dien, de fclve niet en fullen realiieren, afie&eren, ofeenigh recht van preferen- tie genieten : Ende aengaende de Gronden van Er- ven, Renten af Chijniën, gelegen ak voren, ende die contrarie de voorichreve Ordonnantie, ende dcfen Onfcn Placatc gealieneert, getranfporfeert, vertiert, belaft of overgelaten zijn, of noch fullen werden, 't zy voor Notaris ende Getuygen, of an- dcriints, dan als voorfchreven is, verklaren Wy aÏÏulckc alienade, tranfport, vertieringe, belaftinge ofoverlatingetezijn, nul, machteloos, ende van onwaerden; ende wyders op pcene, dat het derden- deel van 't gene alfo contrarie van defen getranfpor- teert, vertiert, belaft of overgelaten lal zijn., ial weien verbeurt, d'eene helft van den fèlven derden- cleele tot Onfen behoeve , ende d'andere helft tot behoef van de Stadt van den BoiTche, van welcker eender helft van den voorfz derdendeele, Onfen Rentmeefter van de Domeyhën in de Stadt ende Meyerye van 's Hertogenbofch nu zijnde, en naer- macls wefende,fal gehouden zijn ontfangh te maec- ken, ende daer af van jare tot jare reeckeninge en bewijs te doen, (welcke poenen Wy verftaen, dat in het toekomende fonder conniventie van deCon- traventeurs reipe&ivelijck fullen worden gevor- dert, het gepaneerde ten reguarde defer pochen uyt gratie by delen remitterende) alles nochtans in de- fer meyninge , dat hier onder nieten fullen worden verftaen of gecomprehendeert, nochte oock verbo- den giften, Legaten, ofte maeckingen voor Nota- ris ende Getuygen gepaiïeert, in Contraften van Huwelijckfe Voorwaerden, of by diipofitie van Teftamente, of andere uy tterfte wille, aengaende gronden van Erven, of Erf-renten ·, maer fullen die mogen gefchieden, zijn ende bly ven van waerden,

gelijck men tot noch toe binnen de voori* ς Meyerye heeft géufeert ende geobfervcerrÏÏJ behotidelijck dat die gene, den wdckcnecnS t ·'

goeden, of Erffelijèke ende quytbare Re

enten

"*'

)i-

iboby Huwelijckfe Voorwaerden of Téft^

gegeven,. of ghelaten Mlen werden, daer af f?

chtend de

er toeft

Ende ten eynde defen Placate ten refpeftT

vertie, ingen, traniporten, biom*,

alienatien

ringen, ende belaftingen, tot meerder/gïuijj'"? van allecontraherende partyen in hec toekom?? mogen werden gepradifeert5 Soo ordonne^! ftatüéren Wy mede exjpreiïèlijckeb, dat de St tariieri der Stade 's Hertogen - boicli by de Ur ftraet aldaer, daer toe fullen werden géhoudn datfebehal ven hare ordinaris Prothocollen aA een pertinent Regifter fullen maecken^etct- rede diftinftie van de vier Quartieren der voo·. fchreve Meyerye, ende onder yedèr Qnartiernjp uytdruckinge van de reipeftive Vryheden, IW ende Heer lij ckheden apart, in welcke Reqfteré in 't korte de voor-gementionneerde alienatW traniporten ende befwaerninen, op hare pkctfe fullen aenteeckenên, met aenwyfinghe van Μ ende Jaer, ende opwatFolien defelrctevmda: zijn, fonder lai te van parthy en, maer lullen dr van aen yeder Vryheydt of Dor ρ, ten allen tydcs, lbo fy fultks begeren, tot haren redelijckenbfc Copyen ende Extracten moetengevcb. Endcfe len alle Vryhedenen Dorpeh der voorfz Utm mede ichuldigh weien van alle alienatien endek· laftingen in hare refpe&ive Plaetfén gevallen ,<tar hare Secretarifen een pertinent Regifter, mets· wyiinge van dagh, jaer ende Fólicn., tedoenk* den ende maecken. Ende op dat mmmtvmk gene voorfchreven is ignorantie en hebbctepreto· deren, foo ordonneren ende begeren Wfy ffltai alleen in de Stadt, nemaer oockalonimemdcfe· den, Vryheden, Dorpen ende Plaetfenvanè voorfz Meyerye van 's Hertogenbofch, public» ende affixie van defen fal werden gedaen, terp fedaerfülcks gebruyckelijck is. Gegeven ia* Hage onder Onfen Cachette, Paraphure enB Signature varf Onfen Griffier, opdentw»!» Februarij fefthien hondert tiêventigh. WaÉ! rapheert, W. de Nafau^t. OnderflondfcW Ordonnantie van dé noogh-gemelteHeercn^ Generael. Geteeckent, ivT. Ruyfch. Zh«J hetfpatium gedruckthet Cachet van hac/W Mog. op cenrooden Ouwel, overdecKt* papieren Ruyte.

7. Tlacaet van Keyfer Karet, op de Bancqueroeten, Huwelijcken, %^>ïJHK'tü. thocollenvan Notarijfen') &c. vanden^Oflohr 15-40. Sie Groot Placaet-Boeck 1 Vol ■r^-3 Si Placaet <uan de Staten van Hollandt endeWefi-Vrieflandt,^^ geordonneert wert dat de Trothocollen van Notarijfen naea hun °^,.μξ, 1 werdengebravht ter Secretarye van de Stadt ofTlaetfevan hare rep» date den 12 April i6y o.                                  .                                              , iEStaten van Hollandt ende Weft-Vries- ] komen, door verfcheyden ^3^1^ van t& landt, Allen den genen die defenfulkn | velijck aenghebracht ·, dat by ^itc^\^tcJ<φ ficnoftehooren leien, Saluyt. Vcmte J NotariiTen, deProrhocollen en ο*λ r^ weten , AlfoWy in ieeckere ervaringe I de Ades voor defelve verleden enoc^

-ocr page 524-

Begrypénde allerhande polirijcquefaecken.

487

^oert, verftroyt, ende t'onbruyck ge- tVCfd? foodanigh dat de goede Luyden, Onfè Gö efl en Onderdanen, niet konnen werden bi0Kl\of Extra&en, dewelcke i*y ShetSvan haer Recht nodigh hebben, ende ÏJjïd fulcks by Ons geoordeelt wert te weien ,w(-n nadruck voor de voor-ghemelte Qnfe

fende, ende de Vooghden over de minderjarige Kinderen, of andere Erfgenamen die den overle- den Notaris foude mogen komen naer te laten, Tul- len hebben te dragen devereyfehte forge, ibndcr Van des eenighiïnts te bly ven in gebreecke 5 op poe- ne dat de gene die het overbrengen van de voorfey- de Prothocollen, Minuten, Aften ende Papieren,

'tenen en Onderdanen, fo ten opüchte dat

lullen komen naer te laten of verfuymen, gheduy- rende den rijdt van fcs Weecken, te reeckenen van den dagh af op wekken den Notaris lal weien over- leden, daer door iiillen vervallen in een boete van hondert Caroli guldens, ende binnen dricMaen- den naer den voorfz dagh in een boete 'van twee hondert guldens, ende binnen iès Maenden, te re- kenen na den ilerf-dagh als vooren, de overleverin- ge niet doende, in een boete van duyiènt guldens, alle t'appliceren ten behoeve van den Officier van de Sradt of Plaetiè daer de faecke lal voorvallen, Ende ten eyndc niemandt daer van ignorantie pi se- tendere, nemaer alle en cen yegelijck weten moge waer naer hy hem hebbe te reguleren, ordonneren en lallen Wy, dat delen lal werden ghepubliceert en geaffigeert alomme daer 't behoort, ende in ge- lijcke voorvallen en laecken te geichieden gebruye- kelijck is ; WantWy het felve voor den dienft: van den Lande, en het belle van Onfe goede Ingheze- tenen en Onderdanen allbo bevinden te behooren. Gedacn in den Hage onder Onlen grooten Zegele op den 22 Aprisin'tjaer OnfesHeercn enS'aligh- maeckersjelü Chrifti 1670.           Onder Ironcit, Ter Ordonnantie van de Staten. Geteeckent, Herbt. van Beaumont.

Iogeze

. Heen door foodanighe maniere van doen de rt? „ van de faecke veeltijdrs i'oude kunnen "Invcrduyftcrt, maeroock'cgene fecreetbe- Cteblyvcn, ontydeUjckgereieveert, als om Mn anengevalle die gene, de welcke daer by zijn Imercèrt, door het tranfporteren van de LrizFapicren werden genootdruckt de felve met M\c en moeyte op te loecken : S O O IS 1 , i)it\VfV) daer'jegens willende voorfien, ende om Vncociicoi-dre daer omtrent ten meeften gerieve Icndtenit van de voorfz Oniè goede Ingezetenen en Onderdanen re ftabiiieren, goetgevonden, geor- Ljonneertengsfetueerthebben, vindengoet, or- Gonnereii en Hameren midts defen, dat t'elckens 'm wanneer een Notaris binnen Onlèn Lande ial •omen re overlyden, alle desfelfs Prodiocollen, llimiten, Aften en Papieren, voor hem als No- ferisgepailccrt, of tot desfelfs fynefuncliefpecle- Éende, egene van dien uytghelbndert, ghebracht gillen moeten werden ter Secretarie van deStadt, >)rp, Plaetfe of't Gerecht, daer den ièlven No*- .arisfync relidentie gehadtheeft, om aldaer ten lehoevc van een yeder, die daer aen iöude mogen ivcicn ghclcgen, geconièrveert en bewaert te wer~ en j daer voor de Erfgenamen,meerderjarigh we*

Yerklaringe, de Prothocollen der ISfotarijfendie opverjeheyde Plaet~ fen ghewoont hebben, te brengen ter Secret ary e daer hy overleden is. In daleden eerflen Augufli 16j6.

5 Hoeren Gedeputeerden der Stade Me- denblijck hebben ter Vergaderinge voor- dragen ende gherepreièn teert, dac by Placaet van haer Edele Gr. Mog. gheor- onncert zijnde, dat by overlyden van eenige No- "ten, de Prothocollen by haer gehouden van \Atkns ι}Ζΐ.™ overftaen ghepaifeert, fouden oeten werden gebracht ter Secretarie, voorghe- cn was, dat een Notaris, in fijn leven gewoont ^aeinverfcheydePlaetfen, ende naderhant ïpr Komen te overlyden, eenige difpuy ten daer WTn?itftaCn' oFde voc*fz Prothocollen XW7 efteIlJclci°uden moeten werden ovcr- cter Secretarie daer den voorfz Notaris was

overleden , dan wel of die voorfz Prothocollen löuden moeten werden overgelevert in die Secrera- rien relpeclivelijck daer den voornoemden Notaris in fijn leven hadde gewoont : Waer op gcdehbe- reert zijnde, hebben haer Edele Gr. Mog. vcrltaen en verklaert, verftaen ende verklaren midts defen, dat de voorfe Prothocollen alle, fonder eenighc diltincTie of onderfcheyt, lullen moeten werden gebracht en overgelevert ter Plaetle daer den voor- noemden Notaris komt te overlyden, ichoon hy by fijn leven in verièheydc Plactfen ibude mogen hebben gewoont. Onder ftondt, Accordeert met de voorlz Reiölutien. Geteeckent, Simon van Beaumont.

lO.

Rejolntievan de Staten van Hoüandt ende Wefi-Vrieflandt > dat de Notariffen, yets pafferende, den Comparant en Getuygen wel kennen moeten. In date denachthienden Maert ïóji.

rfangen eenMiffive vanden Prafident alfc; · ,van denHove, gefchreven - !on'en;dcnHa#c de" twaelfden defer k^^ndebv^ fndt» houdende, dat niet '#■ ^iftbvK:e!rer?lcndcnArticul van'tceu- *feberdcsiapr/ Karel °P den veerthienden ■' crs^4Q-gcdaen emaneren, aen de

Notariilèn exprelïclijck verboden werd eenighc Obligatien, Geloften of Contracten, Alicnatien Tcftamenten of laetfte Willen te ontfangen van Perfoonen hen onbekent, ten zy dat de Getuygen over de voorfz Obligatien, Teftamenten of andere Aften ilaende, Luyden van eere, ende waerdigh vangheloove, hen bekent zijn, dat iy Getuygen aflirmc-

-ocr page 525-

Placateri. J. Boeck. ι. Tit, fal werden : Waer op ghedcliberèerh ν ,

4.8 S

affirmeren, datdePeribonenfubaptiieren en noemen , ende da

goetghevonden ende verftaen, dat den me meiten Pradident ende Raden van den Η ^" noemt by aenfchry vinge van haer Edele Èf Ir fullen werden verfocht ende gelaft, fo tókS hjck een Concept van publicatie op5tD " brengen, houdende onder anderen fee^^f

voornoemdeNotariflèngehouden zijn 't ièlve te verklaren in hare In ft ru menten , ièggende in de je- genwoordigheyt van fulcke of fulcke Getuygen, die hem gcaffirmecrt hebben de Peribonen van de Comparanten henluyden wel bekent re zijn, ende dat 't ièlve oock parricülierlijck in de Articulen van den Ecdt van de Norariften is begrepen, den ge- melten Pradïdent cndc Raden echter voor quarri, dat het ièlve fo exaclrclijck by de Notariflèn niet en werdgeobferveert, die wel foodanige Inftriimen- tcn palieren> als rnaer een van de Getuygen zijnde een gequalificeert Peribon, den Comparant is ken- nende, nemende d'andere't felve mede ter goeder trouwe voor de waerheyt aen; endenademael daer uyt t'eenigen tyde wel ièer fware Proceflen fouden konnen ontftaen; iyluyden dcrhalven van haer debvoir geacht hadden, tot voorkominge van diergelijcke inconvenienten, haer Edele Gr, Mog. in bcdencken te geven, of de felve niet fouden kon- nen goet vinden daer van een generale waerfchou- wingetedoen, ende de Notariiïen fpecialijck te gelaften, dat iyluyden geen Obligatien, Geloften of Contracten, Alienatien, Teftamentenoflaet- ite Willen in het toekomende iiillen hebben te paf- lèren van eenige Perlbnen henluyden onbekent,ten zy beyde de Getuygen in de felve Inftrumenten Luyden van eere, ende waerdigh van gelove hen bekent zijn, ende dat fy Getuygen affirmeren, dat dcPeribneniulcks zijn j als fy hen baptiferen ende noemen, ende 't ièlve te verklaren in hare Inftru- menten ; op pecne dat by fauce van dien, op iulcke Inftrumenten in't toekomende geen recht gedaen

alle Notariflèn. vannen ««„„λ,,.ψ

a

;n, voortaen geeneObW Geloften of Contracten, Alienatien, Teil ! ten of uytterfte Willen te paiïèren van eenS foncn henluyden onbekent, ten zybcydedef!'

tuygen in de felve Inftrumenten Luydenvanc ende waerdigh van gelove, hen bekent zijn, Jl fy Getuygen affirmeren, dat de Perfoonen Μ zijn, alsfy hen baptiferen en noemen, ende'tfck te verklaren in hare inftrumenten; oppcene,!," nulliteyt; ende dat op foodanige Inftnimen^ daer innefulcks als voorenniet en is verklaen '.' het toekomende geen recht gedaen fal werden » 't voorfz Concept van publicatie alhier ter Voet deringeover-gebracht zijnde, alsdannaederdii halven te werden gerefolveert, fulcks als ten met- ften dienfte van den Lande bevonden lalwerdene behooren > Bly vende de faecke ten aeniien vanfa voorlede, ende ten reguarde vanalbercyrsghctó ièerde Inftrumenten, in foodanigen ftandt als I felve voor date defes is geweeft, ende fukksaenè eonfeientie van den Rechter aenbevolen, om|§ ontrent de faecke injudicio geventileert \verder4 fodanigh te iententieren, als de felve naer dem gaende conftitutien, ende de gelegenthcyt ra* iaecke in goeden ghemoede bevinden fal te bete ren.

Ö rare <van den Rade van Brabant\ raeckende de Notsriftta β Brabant. In date den negen en twïntïghflen Oc~iober ι óóf,

I ï

Plaetiè hunder refidentie, buyten koftewa* voorfz Erfgenamen, fullen hebben over te lev* alle des overledens Notaris Brieven? StuckoW nimenten, Prothocollen , Regifters, CwÊ én Papieren, het Notaris-Ampt aenghcgacn^ bende, om aldaer wel ende in 't feecker bc«g werden, ende door den Secretaris vandcrP· aenyeder, des veribeckende, endaeracflf^ zijnde, onder redelijckenfalaris ter ^Jjjjg de Schepenen, daer uyt Copyen of γΤ^ laten toekomen, ten ware den overleden ■ een Soonof Swager naer liet, diehetNo»* J aldaer exerceerde , onder wiens gj^ voorfz Brieven en papieren alsdan ^',c. -^ verbly ven, waer van den Secretaris Wj " J^ pertinente aenteeckeninge ial hoüdeöi? , tfj Wy mede ordonneren dat gefchieden 1U neer een Notaris van de eene Stadt,Lan ' g tier in d'ander komt te vertrecken > ƒv „ ,,·.. die voor fijn vertreck't felve gc"^de? j^ doen. Ende voor foo veel aengaec ^^ die voor date defes overleden zijn> °°-„φάή Wy dat alle ende een yegelijck,dieeeni^^ Brieven en papieren onder fich n^, .L^n c--f invoegen hiervoorenverhaelt, win ^jjt,# leveren binnen gelijcke drie mac"peI\w^i#f catie defes 3 alles óp pcene van vi)rcn J

% E eerfte Pi adlderende ende andere van den Rade van Brabant ende Lande van Over- maze. Allen den genen die deièn iullen hen, ofhooren leien, Saluyt. Alibdi- verichc Regeerders der Vryheden , Heerlij ckhe- den en Dorpen in den Quartiere van Brabant, ons hebben vertoont, dat na het overlyden vande No- tariflèn , der felver Prothocollen, Regifters,Minu- tcn, Brieven, Chartres, Papieren en Stucken, het Notaris - Ampt aengaende, werden vermift: en gedemanucert : Dat oock door het vertreck, of veihuyièn der vooriz Notariflèn van d'een in het ander Quartier, de ièlve foodanigh werden ver- ilroyt, dat die niet vindbaer of te bekomen zijn : Datinfghclijcksfomv/ylen eenige van dien oppu- blijcque Erf-huyfen verkocht werden; Omme alle welcke inconvenienten te voorkomen, lbo ver- fochten de voorfz Vertoonders, dat het Ons ghe- lieven wilde daer inne te voorfien. S O O IS Τ, DatWydicnvolgcndebyforme vanprovifie, wel cxpreirelijck hebben gheordonneert, gelijckWy dan doen by defen . dat voortaen naer het overly- den van de Notariflèn, het zy de felvé in de Steden of ten platten Lande hebben gcreildèert, der felver Erfgenamen of Executeurs van hunne Teftamen- teny binnen drie maenden naer hun overlyden on- der behoorl ij eken Inventaris, ter Secretarie vande

-ocr page 526-

Begiypende allerhande Pólicijcque fiiecken.'

4-8J>

'annalatigheyt) na expiratie van de gensde Overtreders, iondereenigecomuventte of*

tfcjisj "] C4:> ^en te verbeuren , ende iöo voorts ! verdragh. En op dat niemandc van 't gene voorfz Éiriïe^neniaiCjen tot ^r]e maenden, Zoolange men ftaet, eenige ignorantie en hcbbe te pretenderen vaii drie rnaei y^c^c voorfz pcene Wy ver- ■ foo willen Wy dat delèalomme in de Steden, Vry

iGgct,rei;c •jfsaivroren daer van by preallable in- j heden, Heerlijckheden, Dorpen en Plaetfen in

:dcn

Jbeü) ,t|}jcjcende, eerft en alvoren in oppoiitie | Quartiere van Brabant, ende Landen van Ovcr- farmatie b j j j,ydènalatige Tal werden ge- | Maze, reiTort van delen Stact, fal werden ghepu-

;· - j^-L™ „ mrtmrtmm a„ ι blicecrc, ende daer van affiilie ghedaen, ter plaetic

i»tftngcn Ljnaptiièeft

d

den Aenbrenger , ende d'and

daer iülcks gebruyckelijck is, want Wy 't ielvc al* Laftende foo bevonden hebben te behooren. Gegeven in

^Officier d'exccutie doende.

Γ1?/en doen onderhouden 5 procederende te-' geteeckent, N. vander Haer.

π ψlacaet tegens het onderkruypen der SucretariJJen in Brabant, van den 2 Oei ober 16f4-.K Sic fcroot Placaet-Boeck 2 Vol. Pag. 1483. 1 ?, Nader Ρ lacaet van de Staten Generael der Vereenighde Nederlanden b tegens het onderkruypen der Secretarieën door de Taejsfche Notar/Jfen, ére. in Bra- bant. In date den tweeden Maert 1077.

ilagh ofkoop-ilagh, naer Coflumelocaelofandei'- fintsgelchieden; ende dat ^'oorracn het ïnftellcn cn formeren van Commer en Set-boecken, en voorts alle Regifters» hetzy vanre-ecle, 't zy van perfc- riele Omilagen i privativelijck fal competeren aen de Secrctariiièn, gelijck oeck het appoftilleren cn inftellcn der Recckeningen van dien. Derogerende allen ftijl en ufantie ter contrarie ·, bchoudelijck de Collecteurs, daer eenige zijn, haer Fundie, ibo veel aengaet den ontfangh van de penningen, mitl- gaders het concipiëren cnftellcn, pailèren en re- giftrerehvan allere-eele Geloften, Tran(porten4 Goedeniilèn van Erven, Scheydingen en Deylin- gen, Apppftillen, Ordonnantien, Reiblutien, &c. en alle andere Scabinale A£tens meer, in de voorfe Vryheden , Heerlijckheden, Dingh-bancken en Dorpen in de voorfz Quartieren van Brabant, Re£ fort van deièn Staet voorvallende, alleen lal zijn en bly ven aen de exercitie van de voorfz Secret arif- ièn, met iccluiie van de voorfz NotariiTcn , ende allen anderen die des löuden willen onderwinden, ende dat alle de ièlve alleen op hunne Comptoircn fullen werden gepaftèert, fondergehouden te zijn met eenige ichriftelijcke Papieren, Rollen of Re- gifters , buyten de felve Comptoircn, hen op an- dere plactiên, 't zy Herbergen of elders, te tranipor- teren. Interdicercnde een yegclijck, wie het zy, eenige der voorfz Aftens te fchry ven of doen fchry- ven j palieren, regiftreren, uytmaecken of teec- kencn , als alleenlijck door meer-genoemde Sccre- tariilèn, of hunne Gecommitteerde} op pcene van nulliteyt, ende datdie gene die contrarie deièonie goede meyninge en intentie, ibdanige fal befchry- ven, of doen beichryven, pailcrcn, regiftreren, uytmaecken en teeckencn, voordeeerfte reyièfal verbeuren een pecuniele amende van t'ièftigh Ca- roli guldens, ende dat die boetens mede plaetsiiil-' len hebben, teghens de Verkoopers van de voorfz Goederen, t'appliceren het eene derde-part voor deHoogeOverigheyt, het tweede voor de Oftn ciers, ende het refterende derden-deel voor den Geintereilèerden ·, met authorifatie op de Officie- ren van dePlaetièn, om tegens de Overtreders van deiè oniê pcenale bevelen iönder conniventie, de O o o                     pcene

,E Staten Gcnerael der Vcreenighde Ne- ' derlaiiden. Allen den genen die dcfen lullen iien of hooien lefen, Saluyt. T>oen teveten : Dat Wy wederom op nieuws jnervari ge zij η gekomen, dat niet tegenftaende ■WênPJacate-van den tweeden Ofrober 165-4, al- Wl de Secrctariifcn der Vryheden, Heerlij ck- den, Dingh-bancken en Dorpen inde Quartie- L4i van Brabant, onder't Refibrt van deièn Staet, leen competeert het befchryven en apoftilleren λι alle Gemeenten j Kerckerij H. Geeft ende R'ecs-Kinderen Rccckeningen, het houden ende •ryven van alle pyblijcque Verkoop-Cedullen, Kaers-brandinge of Stock-ilagh uyt tegaeiij idtfgaders van Commer ofSct-boecken, tot be- tingc van Verpondingen, Tauxen, Beden en an- cgemeneLaitenomme teilaen, liet concipie- ) proihocollcren , uytmaecken en teeckencn lallcreeelcLailen, Tranfporten,Goedeniflèn Erven, Scheydingen en Deylingen, Apoftil- Ofdonnantien, Refolutien , &c. ende alle «re (cabinale Aften meer, in de voorfz Quar- rert van Brabant voorvallende, eenige pacpiche 0 willen en andere ge-eede en onge-eede private li00nCfi>ncnondcrftaen met het befchryven van "cVc.rdc der voorfz Aften, Contraften enVoor- ■Jöi» het Officie der SecreiarnTen dagelijcks «ngns hoe meer te onderkruypen, en te ufur- ''iAlietwelckeftrcckendc is totgroote con,- JaiJJ'deijpedeIngezetenen, die door fodani- fc^y" "chtelijck konnen werden veronghc- Ko't'cnfewacru7c Schapen zijn in toekomende i^en. S0OCnt-,duyftcrniflèncndifPuyten

■urcra^^f'tc8'iens willende voorfien» met i^^midtfrir011 authoriccyt goedtghevonden

"eren èfk 1 an niemvs te ordonneren en · Gemeen? ν hr?ven cn appoftilleren van derenkl2 Kercken, H. Geeft, cn Wees- *»vanallcp:uenin8en» h« houden en befchry- .· >»dif&C(luc Verkoop en Huyr-Cedul- «ttfers by inij rs~brandinSc ende Stockflagh, c«) verhoogen, geven van palm-

-ocr page 527-

Placaten. ' 3. Boeclc 1. Tic.

49°

poene paratelijck te doen executeren; ende voor de tweede reyiè dubbelt van de voorfz ibrame, en boven dien ter arbitrale corrccÏie. Ende opdat nicmandt van 't gene voorfz is ignorantie en hebbe te pretenderen, ordonneren en bevelen Wy, dat deièn onfen Placate alomme in de Steden, Vryhe- den, Heerlijckheden, Dingh-bancken, Dorpen en Plaetfen in de voorfz Quartieren van Brabant, Ref-

geaingeert, ter plactfe daer fulcks gcbruYcbl;., Aldus gedaen, gerenoveert endegearmi ] *

tï

Gcnerael, in den Hage den°tweeden if^^ Was gheparapheert, J. van Gent, vt *

%α

ftondt., Ter Ordonnantie vandefelye kent, H.Fagel. Zijnde op 't fpatinm'eW?' het Cachet van haer Hoogh Mog. op- f Imii/il            λιτοί·/! tin ri· w* nb j— ,____                                        *

fort van defen Staet , fal werden gepubliceerc ende Ouwel, overdeckt met een papierenRu Π Γ°°^

van den Keyfer , nopende rentijjien van doodtfiagen, Brieven van ksitimat'

ι φ. Ordonnantie eet) refpt/t, cejjieen

beneficie van Inventaris, van den 19 Mey 1544. Sie Groot Placaet-

BocckiVcj

Pag

14.83.

ΐ 5.         Geredreffeert Formulier van de Brieven van legitimatie. jni den veerthienden February 1669. in fyne Erven, Poflcfficn ende andere Goeden verkregen of teverkrygen, gelijck, ende m .^ manieren als fy doen ibuden mogen, indien h? Huwelijcken ftate gewonnen ware, fonder da * caufe van de voorfz baftaerdye wy in toekotnaié tyden daer in eenigh recht eyflehen of pnerendaa lullen mogen, niet tegenftaende cenige Rcchtca Coftumen, Gewoonten of Obièrvanticn gcmaccl of nocii te maecken, ter contrarie, behoudelijckè: den voorfz Suppliant ter caufe van defe onfcte matie gehouden fal zijn te betalen tot onfenproS iceckere fomme van penningen eens, naerghc! gentheyt van fijn perfoon, ende faculteyt vanfe Goederenter Arbiterfchappe, endetauxatievavi Raden ende Meefters van de Rceckeningen m ohfe Domeynen, die wy daer toe committent midts defen; ontbieden daeromme endefbereh de voornoemde van de Rceckeningen, dat (vb den ten verfoecke van den voorfz Suppliant ρταα deren wel en deughdelijck tot verificatie en int» nementen van delen onfen Brieve, endetertauar. en arbitrage voor de voorfz Financie, endefona: van penningen : Ende dat gedaen, ende de ver- noemde Financie betaelt zijnde in handen vanè Ontfanger van de Spargnen, of andere Offits dien 't behooren fal, die gehouden wert daer β ontfangh te maecken, reeckeninge, bewijs» reliqua te doen tot onfen proiijte met de ar^s penningen van fynen ontfangh, fy ende aW^ onfejuftkiers ende Officiers die nu zijn, of«j* maels wefen fullen, heuren Stede-houden g eenen yegelijcken van hen befonder, foohcutocw hooren fal, doen, laten en gedogen den vooraf den N. N. fyne Nakomelingen, of aflic fl«**J van defe onfe gratie en legitimatie, cn"c,,an^ den inhouden van defen in der voegerlenden m renvooren verhaek* ruftelijck, vreawjc » komelijck en eeuwighlijck genieten e"lT^nS, fonder hem te doen noch te laten fffSfjiS noch in toekomende tyden eenigh ^cu ^

refiderengevondevan legitgegevenna van w COo is^ende hbymedeportemebegeerteuytonfemacht gegeabolccnietebydgevende,als wettigvan fynenoock vangen aenbeiuccedereden of Maben gecondaer toe aweien j even en nabehoudenen iuccedof namaelnen Teftaren tot begelieven, eontfangenOflkien ereputeertiiilcker wi

fulcks is: Ende ten eynde dit goct, ||gfJ3 digh bly ve ten eeuwigen dage, foo neDW. fen Grooten Zegele hier aen doen hangen oc Anno fefthien honderc

Huwelijcken ftate; ende dat hy inigelijcks nae fijn doodt, niet tegenftaende iijndernativiteyt of ba- ilardye, fyne naefte Erfgenamen van Bloede, ghe- komen van getrouwden Bedde, fullen fuccederen

ftftM

-ocr page 528-

Begrypende allerhande Politijcque faecken.                   49 1 / Refolutie van de He er en Staten vanHollandt ende Wefl-Vrieflandt, Verfoeckers van Veniam atatis denperfeclen ouderdom uyt te drucken > /onder te gebruycken hetwoordt ontrent. In date den 'vierden December 166$. meert, is goedtghevonden ende verftaen, dat alle foodanige Requeften ende advifen, daer in alleen- lijck den ouderdom in determinatie met het vooriz woordeken ont rent, ofdiergelijcke, wert uytghe- druckt, Tonder dat by de fclve Requeften -en advi- fen fpeciflce werden ghe-exprimeert de Jaren, de wclcke die gene die als voren vernam at at is willen veribecken, efietlivelijck bereycktofgeadimpleerc hebben, wederom lullen werden uytgegeven, ibn- der dat daer op yets by haer Ed. Gr. Mog. fal wer- den gedifponeert.

i-ACSTf y$ïÈ$ f-n?PfC/y'L'rc^defeT ve entwC,C[den r

Refolutie van de Heeren Staten van Hollandt ende TFefl-VrieJIandt,

17.

Alle Verfoeckers van Veniam at at is haren ouderdom tefidlen moeten doceren

In

date den veerthienden ^December 1669. è f£T%$>, na voorgaendedeliberatie, goedtghc- [ fiiante Atteftatien, ofoock wel anderfints ten ghc

noege doen blijcken, wat Jaren fyluyden ten tyde van 't voorfz veribeek fullen hebben gcadimplccrt, iiillcnde alle Requeften die ten vooriz eyndcacn haer Ed. Gr. Mog. iüllen werden gcprciênteert, en met geen behoorlijck befcheyt,als voren, zijn voor- iuln, wederom werden uytghegeven, fonder dat daer op yets by haer Edele Gr. Mog. ghediiponcert fal wepden.

'

vonden ende Arerftaen, dat alle die gene ΙΊ 11 die voortaen by Requefte aen haer Edele ®x°m (}r Mog. iüllen verfoecken w#/<3:/# ata- .·.·, nevens de felve Requefte iiillcn moeten over- L'vcrcntehoorlijck belcheyt van haren ouderdom, nde lülcks by Extraft uyt het Doop-boeck, of uyt Ie particuliere aenreeckeninge die hare Ouders Itenthalven fouden mogen hebben gedaen, by iüf-

1S. flacaet op de Goederen die by Tedamente^ Codicille, Huwelij ckfe Voor waer den of andere Coji- ^tapnasekt, reflitutie fabjeBzijn} vanden^ojtdy 1624, Sie Groot Placaet-Boeck 1 Vol.

19. Placaet van de Staten van Hollandi ende Wefl-Vrieflandt, houdende dat geen Fidsicommifjaire Goederen kunnen werden ontflagen, als do ar lafi van haer Edele Groot Mog. In date den drie en twintighflen Jidy 1670.

I jpE Staten van Hollandt en Weft-Vriefland. f (ff/ l "cn genen die dcièn fullen fien ofte φ3Ζβ hoorenlefen, Saluyt. T>oen te weten : V ρ - ^ 'l n acnrmge nemende, hoe dat by Π rafldent cn Raden van Onfen Hove te meer- gc"ecnjge Goederen den laft van Fideicommis ij Smeekt wefende, daer van buyten flgure f.Pr0c« werden ghe-eximeert, ende fulcks om ^nen r«gheftaen clat de ieive als vrye Goederen l^^oruycktworden; na ingenomen bericht J^f^fcen onfen Hove, ende gehoort het CJf Coramiifariiren, dewelcke t'onfen be- Kocd-o^0^ bericllt hadden ge-examineert , Bcbb^p"' Seordonnecrt ende gheftatucert lieren ^c!cwyg°edtvinden, ordonneren en M*rkei dei*en' dat van nu voortaen alle 'CnlaftFd''tenckrencfeon*eenigeGoederen van !vdiick <?.mmisontflagen te hebben, priva- acro0'va f?i Lecn acn °ns gheaddreflèert, ende IP^cn * Souverainc difpofitie de verfochte fc vairieWac'lt ^en moeten worden, fonder

ceiïïen meer iüllen hebben aen te matigen-, op poene van nullxteyt, blyvende nochtans alle OeÏroyen de welcke hier bevorens by den gemelten Ho ν e tot ontilaginge van eenige Fideicommiflen fouden mogen verleent weien, indiftinftelijck gemainfti- neert : Gelijck wy alle de felve tot wecringhc van menighvuldige difpuyten , uyt onfe Souverainc macht en authorifcytgeneralijck hebben geappro- beert en gheratificeert, approbcren en ratificeren midtsdeien : Laften allen ende een ygclijck dien het aengaen mach, haer daer naer te reguleren. Ende ten eyndealle oniè Ingezetenen en Onderda- nen van deiè oniè goede meyningc behoorlijcke kennifle mogen hebben tot hare narichtinge, beve- len wy dat van deièn afïïftie en publicatie ghcdaen lal worden daer fulcks behoort, ende in ghelijcke iaecken te gcichieden gebfuyckelijck is. Gedaen in den Hage, onder onlèn grootcn Zegele hier on- der gedruckt, opden2 3july oniès Heeren en Sa- lighmaeckersió^o. Onder ftondt, Ter Ordon- nantie van de Staten, Geteeckent, Ilerbt. van Beaumont.

;h

^erCollc

rfcyden onfen Hove, ofoock

gie haer voortaen fodanigecon-

Waer-

Ooo %

-ocr page 529-

Boeck. é, Tit.

Pkcaten.

4-9*

Waerfchouwinge van de Staten van HoUandt ende Weft-Yri ð waer by verflaen werdt dat Vooghden over JVees-Kindeten buyteneenm > aenkoopèn. In date den derden Oclober lói.'i. Ø9^ en Suppooften, of anderen onder den voorf?u reforterende ·, ende van Burgermeeftcren c rcchtcn,na dat volgens de conftitutiecn w? £" der Steden en Plaetfen fal wefen gherequir '* van Wees-meefteren ten refpe&e vanWees ß'Æ ren, wekkers Goederen ter Wees-Karncr' ■"' zijn : Gelijck dan oock ten refpe&e van §Ç Kinderen penningen al voor datedcfesinm !"* voorfz op Lijfrente beleyt, als noch KÉfcES approbatie van den voorfz Hove, van Burecim ileren, van de Gerechten, of van ^Vees-meW* refpccti vc, tot meerder gerufthcyt der Voodlf

zo.

! E Statea vanlandt. Aliienofhoorweten ? DLande, ende ten beftnen en Ingezetenen,verklaert hebben, viklaren midtsdefen;iöonen en Goederenin onfen Lande ghefteenige reproche of aemogen met der voorf

f ü mogen verfocht, en als geen. contrarie ~SL daer toedienen, oock gheaccordeert ÉlS werden. Ende op dat niemahdt daer van ignorsr!" tie prxtendere, ncmaer alle en een ygclïick ma moge, waer na hy hem hebbe te reguleren, oraW neren Wy, dat dele alomme ghepublicccrt eno% affigeert lal werden daer ililcks behoort, endene. lijeke faceken te gefchieden gebruyckelijck is. Ge- daen in den Hage den derden O&ober iCjl On- der ftondr, Ter Ordonnantie van de Staten. Gc· teeckent, Herbt. van Beaumont,

penDLijf-renten tot lafte van den voorfz onfen Lan- de van HoUandt en Weft-Vrieihndt, tot lafte van de Steden binnen denfelven Lande, midtigaders oock op de goede en fuffifante hypotheecquen, en dat tegens foodanige penningen, als daer toe by ons is, of noch nader foude mogen werden vaftge- ftelt; Des dat foodanigen aenkoop van Lijf-renten met der felverWefen penningen niet anders fal mo- gen gefchieden, dan met voorweten en goetvinden van den Pncfident en Raden van onfen Hove, ten refpefte van nagelaten Wees-kinderen van Edelen

Æ é.         Verklarmge van de Staten van HoUandt ende Wefi-Vrieflanit, k JVees-meïfleren en Vgoghden bevoeght zijn-> de penningen van minderjarige tik leggen op Qrdmnantien van Soldyen. In date den dertkienden Mey 1678., Militie op defe Provincie gereparticerc, ais opas- dere onderpanden van vafte Goederen in cfcfc Pro- vincie gelegen, ende dat de felve Wee-mccftr« Vooghden, Curateuren en Adminiftrateuren, <k voorfz uytfetringhc op de vooriz Ordonnanties doende, daer over foo weynigh aenfpreeekèliis zijn, als of fy die hadden uytgelët op vafte Goede- ren binnen defe Provincie gelegen. Ende op a een ydcr die het foude mogen aengaeti) van» voorfz oniè verklaringe moge wefen geinforniKfi foo begeren wy, dat defen alomme gepublicecris geaffigeert fal worden daer het behoort, ende å gefchieden gebruyckelijck is. Gedaenin den Hf onder het klcyne Zegel van den Lande» ú®ë\ Mey 167 8. Onder ftondt, Ter Oidonnai*» de Staten.              Geteeckent, SimmuanBm^'

!ratie, everftaenby delenSteden,den , Cvan de Gandere Pzijn, of wrende dedere Perforge, omogen unantien

Waerfchomvinge van de Staten van HoUandt en Wefl-Vri^^ lran eengeheeljaer vryheyt van den xl.penningh in het tranfportereri 0 tien en Rente-brieven. In date den tweeden Junij 16 j æ

rende den felven tijdt ten behoeve van o ■ d'ander ghedaen of ghcpaHeertfoudeflMQg^g den. Ende op dat een ydcr wetering» ø hy hem hebbe te reguleren, ordonnerea e . wy, dat defe alomme fal werden gep"™0^ geaffigeert ter plaetfe daer men W*&MJ3l tie en affiaic te doen. Gcdaen in den tW^ het kleyne Zegel van den Lande .» W^jt Ter ur

IE Staten van HoUandt ende Weft-Vrief- landt, 'Doen U weten, Dat wy om goede redenen ons daer toe moverende, goedt- ghevonden en verftaen hebben, vinden goct en verftaen midts defen, dat by proville, ge- duyrende den tijdt van een geheel jaer , niet fal worden becaelt het recht vanden Veertighften pen- ningh over rranfporten of hypothecatien van eeni- ge Rcnte-brievcn tot lafte van den Lande van Hol- landt en Weft-Vrieflandt loopende, diegheduy-

Junij 1672. Onder ftondt van de Staten. Geteeckent, Sitnon

¹0

-ocr page 530-

Begiypende allerhande Politijcque laecken.'

49*

Naerder Placaet op 'tfelvefitbjeét. In date den Jes en twintighfien 0 Β ober 1673. voor een geheel Jaer fal werden geprolongeert, tot fulcken eftec~te, dat ten aeniien van cenige Trani- porten of Hypothecatien van Rente - brieven tot lafte van den vooriz Onfen Lande, als vooren loo- pende , die binnen ,het fel ve Jaer ten behoeve van d'een of d'ander ibuden mogen werden gedacn of ghepaflèert, geen Veertighilen penningh betaelt ial werden. Lallende alle ende een ygelijck dien het aengaen mach, haer daer na te reguleren, m dat delen tot dien cynde ghepublicecrc ende geaffi- geert fil worden alomme daer het behoort, en in gelijcke gelegentheden tegejehieden ghebruyeke- lijck is. Gedaen in den Hage den 2ó O&ober 1673. Onder ftondt, Ter Ordonnantie van de Staten. Geteecken t, Simon van Beaumont.

V Staten van* landt. All, fcnofhoo%£i mten : AUn rijdt binnen dC othecatien van RI neltcn Onfm L^e van den VeertJhcaiicvao date dI! ■" iaersz¥ ge-eximKeren; oock dae^narieen voet gcob|nKr\Vv ecnegen zijberonden en verfta■irihcn midts defen

Placaet van de Staten van Hollandt ende Wcfi-Vrieflandt y w-acr by de exemptie van den xl. penningh inhettranfporteren vanObligatien en Rc?itr~ brieven ten lafie van 't Landt fal komen te cejjeren. In date den vier en twir.tigh- flen December 1674,.

:f

E Staten van Hollandt ende Weit-Vries- landtj Allen den genen die defen lullen fien ofte hooren leien, Saluyt. Doen te 'Mm, Dat by Ons op den tweeden July pcsjacrsiö/zvailgefteltgeweeft zijnde, dat van Bütiimaebafbyprovifie, gheduyrende den tijdt Érjnctn geheel Jaer, niet foude werden betaelt het cht van den veertighilen penningh overTranf· en of Hypothecatien van eenighe Rente-Brie-

cederen en ophouden fal, ende dat dienvolgende over alJeTranfporten of Hypothecatien vanRcntc- brieven, tot lafte van den Lande als vooren loo- pende, die in het toekomende ten behoeve van d'een of d'ander ghcdaen of ghepaflèert lullen wer- den , wederom als voor defen, het recht van den voorfz Veertighilen penningh beraelt fal moeren werden. Ende op dat nicmandt hier van ignoran- tie prïEtendere, maer weten moge waer na hy hem dies-aengaende hehbe te reguleren > foo begeren wy, dat defen alomme gepubliceerr ende geaifigeert ial worden daer het behoort, ende in gelijcke gele- gentheden te gefchicden ghebruyckelijck is. Ge- daen in den Hage onder het kleync Zegel van den Lande, den 24December 1674.. Onder ilondt, Ter Ordonnantie van de Staten. Geteeckcnt, Simon van Beaumont.

\L

tot lafte van den voorfz Onfen Lande van

indt en Weft- Vrieflandt loopende, die ghc- uyrendeden felven tijdt, ten behouve van d'een d'ander gedaen of gcpallèert fouden mogen wer- 1») "yjegenwoordigh om goede redenen, ver- κη ι verklaert ende geordonneert hebben, ghe- « y verftaen, verklaren en ordonneren by > d« de voorfz exemptie van nu voortaen

Placaet van de Staten van Hollandt ende TVeft-Vrieflandt, daer by verflaenwerdt, geen Hypotheecquen noch Kuflmgen te mogen opeyjjehen-, daer van de Intereflen wet betaelt werden. In date den fes en twintighjlen Decem- ber 1672.

JKE Staten van Hollandt ende Weft-Vries-' p. landt -Allen den genen die delen fullcn »cn of Ivoren leien , Saluyt. Doen te DordiotnhSi Wyin aenfien van dcn tegen" (oordcTï °SUaic vanWecken om goede redenen locdcOndr1? 1Cnft' cnde ten beften van Onfe Nie,prtdfariCnenInBe2etenen, na rypedeli- fcwthebben V°njCnj Seordo««eert eudegefta- injKitsdefci VJJ ί g°cC'01'iionncrenenftatue- cn ,n de ' di.tdcEygenaersvan vafteGoe- NfniareT* · 0nfcnLande νο<* den aen- f Wom £g*« f" ^ Τgen Werden Se" r v^ Gord:ÏltalenofKuffingen, die op de ^aenberrv1 ,°Pte Ieggen ende tebeta- acr l Steuren promptelijck vol-

doende de Ren ten ende Intereflen by haer van de vooriz Capitalen of Kuftingen bel ooft ·, cnde daer geen Renten of Intereflen belooft ibude mogen we- ien, Intcreft tegens den penningh vijf en twintigh. Des dat aen de Houders van de voorfz Renten of Kuftingh-brieven, voor fo veel 't voorfz Jaer 1673 aengaet,nieten ial loopen den termijn die by eenigc Keuren of Ordonnanrien van eenighe Steden of Plaetièn ibude mogen weien gheprsefcribeert ende voor-gefchrevcn, tot het invorderen van de voorfz Kuilingen en Intereflen der vooriz Rentc-Brievcn, ende dat mits dien het voorfz Jaer van 1673 in de computatie van den tijdt tot het invorderen van de felve Renten en Kuftingen vaftgeftelt, niet en ial worden geasmputeert ·» Ende dat oock die gcne,dic eenige Kuftingen of Renten fouden mogen hebben op

-ocr page 531-

Piacatcn.

oeck, 1. Tit.

4P4                       riacatcn. 3

op Landen de welcke werden uytgeveent, dpitalen van de voorfz Renten en Kuifingen moeien op-eyfichen. Ende ten eynde niemhier van ignorantie pratendere, nemaer allecen ygclijck weten moge, waer naer hy hem hte reguleren; Laften Wy dat defe fai werden

[e Ga- ι bliceert ende geaffigeert daer het behoort fullen I ghelijckeiaecken teghefchiedengebruyer j?^* ' Gedaen in den Hage op den fes en twi °k ^ December des Jaers onfes Heeren en Sali^0 kers 1672. Onder ftondt, TerOrdonn? · de Staten. Geteeckent, Herbt van n„ ntleï3E • vm neauniöni

Refolutie van de Staten van Hollandt ende Weft-Vrieflandt, houd 1 dat hetTlacaet daer bygeflatueertis, dat de Eygenaers van vafleQod fullen mogen werdengeobligeert om de Kujüngen of andere Capitalen af te Γ'* voor dit hopende Jaer 1Ó73 geenfints oppik'abel'ü, in het reguard van Kuil ^'" die voor date opge-eyfcht ziiyn. IndatedeniuAngufii 1Ó73.

l6.

die al voor date vervallen en opge-eyfcht zijn daer over condemnatie is gekomen gheweeft 'l of de Crediteuren met hare proceduyren ende e» cutie, noopende de voor date vervallene endetr ge-cyfehte Capitalen of Ruftingen, in delen il penden Jare 1673 fouden mogen voorden: W» op ghedelibereert zijnde, is goedtgevonden eiï veritaen , dat het voorfzPlacaet vanden 26De, cember 1672 geenfints applicabel is totdcCapio. len of Kuilingen die voor date van het felve Pjj- caet vervallen en opge-eyfcht zijn, of daer oi? voor date van dien condemnatie is gekomen eb weeft, ende dat de Crediteuren met hare procé ren en executie, noopende de Capitalen ofKulfo gen, voor date vervallen en opge-eyfcht, 00ά s defen loopenden Jare 1Ó73 mogcvoort-gaen.£é fal hier van by aenfehryvinge kenniffe werden gb geven aen de Prsfidenten ende' Raden van de HoogenRade, ende Hove, tot der felrer rand- tinge.

ι Ε Heer Penfionaris Ten Hovc heeft ter Vergaderinge gerapporteert de coniide- rafien ende 'tadvis van de Heeren haer EdcleGr. Mog. Gecommitteerden,heb- bende in ge\ro3gc en tot voldoeninge van der fel -1 ver Reiblutie Commiflbriael van den 15 der voor- lede maendtjuly, gc-examincert ende overwogen deninhoiidevan ecnMülivc, van den Prcdident ende Raden van den Hove, ghefchreven alhier in den Hage den 14 daer bcvoorens, verfoeckende de goede meymnge ende intentie van haer Ed. Gr. Mog. te mogen verftaen , of namentlijck her Pla- caetden 26 December des voorleden Jaers 1672 gedaen emaneren, daer by geflatueert is, dat de Eygenaers van vaile Goederen inden Lande van Hollandt, voor den loopenden Jare 1673, niet fullen mogen werden gcobligeert om de Capitalen of Ruilingen, die op de felve vafte Goederen fpe- cialïjck zijn ge-hypothequeert of verfeeckert, op te leggen ende te betalen, oock plaetfe hebben ende applicabel weien fal tot de Capitalen of Ruilingen)

2 7. Refolutie, dat de Regeerders ten platten Lande hare Reeckeningen in 't openbacr moeten^

ende daer van Copyen leveren, vanden 18 September 1600.

Sic Grooc Placaet-Boeck 1 Vol.Pagii-

28. Wacrfchomvmge van de Staten van HoUandt endeWefi-Vru^k houdende dat de Gaerders van de binnelandfche Omflagen binnen 12 mnèik •felve van de Huyrders der Landen moeten collccleren, op poene van daer natffp recht te hebben ten lafien van de Eygenaers. In date den achttiend® $P ber 1673.

; E Staten van Hollandt ende Weft-Vries- landt. Allen den genen die defèn lullen itcn ofhoorenleien, Saluyt. 'Doen te •weten : Dat Wy in ervaringe gekomen zij η, dat veele ende verfchey de Gaer-mcefters der Binnelandtfehe Ommeilagcn van Landen en Pol- ders , de voorfz Ommeilagen laten continueren ten lafte van de Eygenaren, inplacts van de felve Ommeilagcn op haer behoorlijcken tijdt te innen, ende dat het daer door diekmaels komt te gebeuren dat de voot iz Eygenaers, als wanneer de Bruyc- kers of Gaerders uyt onachtfaemheyt ofquaetwil- 1 igheyt de voorfz Ommeilagcn niet en betalen, na dat d'opgcmelte Bruyckers verftorven, of totinfol- ventic geraeckt foude mogen zijn, omrae de beta- linge van de voorfz Ommeilagen aengefproocken, ende ge-executeert werden, 't welck alfoo niet en behoort» SOO IST, DatWy, dmdaerinne

e vin

oorfien, goedtgevonden ende verfoei***

nden goet ende verftaen midts defen, ω*'} gene, die de pnvorderinge of colle&e van$ ï Binnenlandtfche Ommeilagen aenbevo'cfl <s>^ naermaels aenbevolen fal werden, van fl" ^ ;" aen gehouden fullen zijn de voorfz Binn^'Lj Ommeilagen in te vorderen, ende te colA'l£; binnen den tijdt van twaelf maenden, f- ■ Jaer , in hec welcke de voorfz Binnen^j Ommeilagen refpe&ivelijck gedaen eng&tfj fullen weien, in voegen dat die genej ^**^ Binnenlandtfche Ommeilagen binnen Q&rj I tijdtvantwaelfmaenden, naerclckenja ^< welcke die gedaen ende gearrefteert »JJ» J ghevorderc ofghecollefteert fullen neW»^ recht fullen hebben om aen de Eyge"f|; Landen yets van deBinnelandtichcUi";:;r;> [des voorleden Jaers te eyftchen * ten f

-ocr page 532-

Begiypeüde allerhande Politijcque iaecken.

+V5

den'

bl0Cü

Septemberi673. On-der itondt, Ter Ordonnan- tie van de Staten. Was gctceckcnt, Simon van Beanmont.

r

[endere, ende een yder weten moge waer ïKhcffl deièn-aengaende hebbe te reguleren ; ι pren ende latten Wy, dat dcfen fal werden °rJÏÏceerreiKlegearligeertaIomme daer het be-

Refolutie van de Staten van Hollandt ende Wefl-Vrieflandt, houdende dat de Hoven vanjiifiitie haergemfaecksnfuHen aenmatigen de Τ olie ie betreffen" de. In date den twaelfdenjuly 1674.

19.

E Heeren Gedeputeerden der Stad Haer- lem hebben ter Vergaderinge voprgedra - Wl genengherepradenteerï, dat de Heeren Wi lur^ermeefteren ende Vroetichappen der voorfe Stadt geconiidereert hebbende, dat het btlevt van de Politie, ende de adminiftratie uyt haer naiuyre ende eygenfehappen van dm anderen leer divers ende verfcheyde is , ende dat voor al de Juiliüeniet en kan noch en mach politijcquelijck ierden geadminiftreert, of ghedirigeert, ibnder die "ene die haer aen de ielvejuftitie hebben gead- dreicert, merckelijck te verkorten , dat daerom twckt'zcdert de eretlie van de Republijcque, de ainumftraiievandejuitirie aenbevolen isgheble- ven, ofghewerden aendenHove in de Provincie vanHüHandtenWeft-Vrieilandt reiïderende, en dacherbdeytvandePolicie, daer mede het Hoff Provinciael voor de vooriz erectie van de Repu- b!iIcquc oock eenighfints was be/noeyt, van dege- imkeHüven feenemaelgheièpareert, en andere aen vertrouwt is, ende dat niet te min by experien- ïiehoc langer hoe meerder ondervonden wert, dat pet ghcmelte Hoff fich de kenniilè van iaecken die abibkiyt politijcq, ende haer niet aenbevolen zijn, pmatigen, ende dat daer door niet anders dan con.f ulie en onliiiten voorkomen; dat oock de goe- mcyninge ende intentie van haer Ed. Gr. Mog. pi hetaengaen van 't Accord met de Heeren Staren Μ Zeclandi' over het beleyt van de Juititie voor pen gemeken Hove, onder anderen mede voorna- cnilijdt daer heen heeft gegaen, dat aen de Inge- ttenen vanden Lande foude mogen wedervaren

de oude gronden van de Regeringe /oude behöoren te werden vaitgcilelt, dat de gemeltc Hoven geen kenniilè {oude mogen nemen van iaecken van Po- Ücie : Waer op gedelibereert zijnde, hebben haer Edele Groot Mog. êenparighlijck veriraen ende verklaert, verilaen en verklaren midts dciên, dat de Hoven vanjuftitie gantich niet en zijn bevoeght aen haer te trecken, of kenniilè te nemen van ceni- ge iaecken van Politie : Ende ten eynde de gcmcl te Hoven aen de eene zyde niet -iöude mogen pra> tenderen, kenniilè te nemen van eenige Politijcque iaecken, onder pra;text, dat die ioude ipecteren tot dejuiritie, of dat wederom iaecken van juititie aen-de kenniilè van de gemeltc Hoven, niet iotidc mogen werden ontrocken, onder pratext dat oie Politijcq fouden weien; Is goedrgevonde ende ge- refolveert, dat door de Heeren van de Ridderichap, ende andere haer Edele Gr. Mog. Gecommitteer- den , hier bevoorens iterativelijck over de iaecken van Juititie gebefoigncert hebbende, nader over- leyt ende overwogen , midtigaders de Vergade- ringe van ad viièghediential worden, wat iaecken geconiidereert en gehouden iullen werden, te ipe- óteren tot de Politie of tordeJuftitiereipe£tive , Des hebben haer Edele Gr.Mog. midts delen mede verilaen ende verklaert, van gene de alderminire meyninge of intentie te wefen, hier door eenighe veranderinge te maecken in het ftuck van de Rege- ringe van den Lande, of in de Privilegiën ende Voor-rechten de Heeren Staten in 't gemeyn, ende de Heeren van de Ridderichap ende Edelen, midtigaders refpeclive Steden in het byiönder com- peterende, of oock de ordre en forme van de Re- geringe, lbo \'an den Lande als van de ghemelte Heeren van de Ridderichap ende Edelen, midtiga- ders refpeéKveSteden, foo als alle 'tièlvet'zedert de erectie van de Republijcque is ghewceft, maer by de vooriz Regeringe, Privilegiën ende Voor- rechten gantich en t'eenemael te vcrblyven.

' degemelte Hoven ontflag» ncnwndcmocyclijckheyt, omkennuTe tene- •n aer iaecken van Polkie ■> dat derhalven de ^«ttgermeciteren ende Vroetichappen der 4 7> haer Edele Gr. Mog. in bedencken n WlJlen geven, of niet by Reiblutie conform

30&i

Reglement tot beter adminifiratie van de Juflitie in den Schepen-floel der Stadt 's Hertogen- w eerflen Maert 16Ó4. Sie Groot Placaet-Boeck 2 Vol. Pag. 3146. Naerder Reglement 3 behelfende eenige Ρoinêten ende Articulen van ■AmpUatie , dienende tot des te beter redres en adminiflratie van de Juflitie in den Schepen-fioel der Stadt 's Hertogen-Befch. In date den vier en tw'mttghflen Sep- tember 1667, F til 1' * %

We n-i 1 j 1 v ' «unie wei en ouyccn iiiWr^nCnen mach werden gheadmi- cc«, verftaenhaerHoogh Mog. dat

in den Schepen-ftoel tegelijck niet en lullen mogen fitten, noch geadmitteert werden Vader en Soon, twee Broeders nochte Swagers.

a

Ten

-ocr page 533-

Plaeaten. }Botck. ι fit.

φ

„..„~r—..^j..—j..—obvu, uu ver voleen? λ

Ten anderen,dat gene Leden van de Regeringe,

\ Schepenen zijn blyven leggen, envervoW^j lijcx opgebracht en mgelevert wërdfö^^

Schepenen, Gefwoorens noch Raden, op den Stad-, opgefloten, ende een van de Schepenenden

huyie; noch in den Raedt-Kamer met haer Zijd- I dacr van vertrouwt enaenbevolenwerdt, £

haer Ho.Mo. om alle bëdencken vanpartye te nemen, goetgevonden ende verftaen, datdeK ceilèn voortaen fullen werden bewaert ineen kr of Kiftc met twee befondereSlooten, waer* d'eene Sleutel by den Prafiden^end'andereb 1 oudtften Schepen ( geen Advocaet \vefendc)f V moeten werden bewaert, fonder de felveSleu· [- aen d'een of d'ander over te geven, dan naervl gaendc deliberatie ende Refolutie vandepKtf

geweer en fullcn mogen verfchynen of compare ren. I I T. Tenderden, dat geen Advocaet of Advocaten tot Schepenen verkoren werdende, in den Sche- pen-ftoel en fal noch lullen geadmitteert, noch in cede genomen mogen werden, dan alvoorens de fclve in gevolge van't fevendc Articul van 't Re- glement van den eerften Martij 1Ó64 in 't Collegie

van Schepenen in handen vanden Hoogh-fchouc 1 Schepenen.

by Ecdc fal of fullen hebben verklaert, in gene face- f ken of Proceflen te hebben ghedient, dan die by fyne of hare fpecificatic fullen werden overghelc- vert, noch oock geduyrende fyne of harefeifiein den Schepen-ftoel gene faecken aennemen, noch parthyen mogen dienen, ende vorders als in het fevende Articul voornoemt breeder wordt ghefta- tucert. I V. Ten vierden, dewylc by het thiende Articul van het voorfchreve Reglement van den eerilen Martij 1ÓÓ4ghei tatueert en geordonneert is, dat de pra- fente Schepenen, Peniïonariflèn ende Griffier yder ibudc hebben van eenuyre belbignes in Proceflèin th ien ftuy vers, fonder meer ■> ende dat haer Hoogh Mog. in ervaringe komen, dat niec alleen de pra;- fcnte, macr oock felfs de abfenre Schepenen de vooriz thien ftuy vers voor yder belbigne komen te trecken, fonder daer voor eenigen dienft te doen; Wert goetgevonden ende verftaen,dat gene andere dan de prefentc Schepenen, Penfionariilèn, ende Griffier rcfpeclive ibodanige vacatien fullen mogen trecken : Ende fal een der Penfionariilèn of den Griffier dagelijcks by de befoignes van depreiènte Schepenen notitie houden. V. Ten vij fden, dewijl haer Hoogh Mog. mede in

Lallende ende bevelende den tegenwoordig Hoogh-fchout, of fynen SucceiTeur hOjm goetendenaeuwreguard te nemen, ende dat/ vooren-ftaeride poincten wel en exaéelijck wenk gepractifeert ende nae-geleefc, ende falhy tolde? te meerder bevorderinge van dien , alle Jaren df: Schepenen hier op, als mede op het voorichrers Reglement tot beter adminiifratie vandejuifó* den eerften Martij 1664, gearrefteert, den bchoo^ lijcken Eedt hebben af te nemen, ende voorts m Ho. Mog. jaerlijckseenmaendtvoor'tverandera: van de Wert, over te fchry ven of den inhoudevd defe, ende van het opgemelte Reglement van te eerften Martij 1664 wel ende in alle hare poira ende leden werden gheobièrveert ende naergè-i men. Aldus gedaen, geordonneert ende gheftatuct*. tot beter redres ende adminiftratie van devoot Juftitie, ter Vergaderingevandehoogii-gkniè 'Staten Generael, Inden Hage den vierentre tighften September 1667. Was geparapheert,- A. Tïeterfon, vt. Onder ftondt, Ter Otdon·; nantie van de felvc. Geteeckent ■> Ar. B*m Zijnde op 't fpatium. gedruckt het Cachet van Μ Hoogh Mog. op een rooden Ouwel, overdecs met een papieren Ruytc.

ervaringe komen, dat de Proceffen by de afgaende

3 Ζ. Noch naerder Ordre van de Staten Generael der Vereenighde Nmcrwim dienende tot redres van de Tolkte, Juftitk ende Finantie der Staat Sm % Bofih, In date den negen en twintighfien April 16y 3.

fê^^Erftelijck en voor al wert alhier gehouden ||||p voor verhaelt ende vernieuwt het Regie- ILS^f! ment tot beter adminiftratie vandefuftitie in de Schepen-Stoel der Sradt 'sHertogen- Bofch, by Ons op den eerften Maert 1664, ghe- daen emaneren. Als mede het naerder Reglement, behelfende cenighc Poin&cn ende Articulen van Ampliatie, dienende tot beter redres ende adminiftratie vande juftitie inden jfclven Schepen-ftoel den 24 Septem- ber ict67 by Ons gearrefteert, gerepeteert, ende gedeerctcert On ie Refolutie vanden derden De- cember laetftleden, raeckende het compareren der Leden van de Regeringe op den Stadthuyfè met Zijd-gcwecr, ende het onderlingh refpecT: en civi- liteyt die de felve malkanderen fchuldigh zijn. , Gelijck Wy oock als noch inhercrende Onfe Re- folutie van den fcvenden November 1657» niet

alleenlijckraeckendedePöinaen der R$*g ende het convoceren der Leden, maervoor^j1 lijck de marginale Ordonnantien ty-J/jö- bevonden in de Rekeningen der Stade sWcri β Bofch·                                       1 fhfefc' Begerende dat alle de voor-gemelte u>^ _ luticn fullen werden gehouden, of diev^ tot woorde alh ier waren geinfereert. -^ Ende tot meerder elucidatie, corrobowj ampliatie van alle defelve, hebben v\ JJ*J| vonden in toekomende te ftatueren, gn^ \ ftatueren midtsdeièn, TNden eerften, alhoewel de convoöj^ ALeden privativelijck fal blyven /^J^fe/ volgens Onfe voorgaende Refolutieva j^ den November 16^7, nochtans in ^ feeckere daghen by den Prince van den v

-ocr page 534-

Begiypeade allerhande Politijcqueiaeckeii.

tweeden Articul van het bovcn-gheroerdcNader Reglement öplièiftückvandejuftitie op den 24 September 166j ge-emancerr, midtigaders Onie Refölütie van den derden December 1672, in ter - diceren Wy hochmaels alle Schepenen, Gcfwoo- rens» Radeh Perifïönaris, Griffiers, Secretariilèil en alle die van henhiyden zijn dependcrendeop het Stadthuys; te weten, in de Raedt-Κ amcr, Griflic; Secretarie, ofiηeenigeandere plaetfen, daerju- redijcqueofPolitijcquefundrien werden gepleegd met llaer Zijd-geweer te verlchynen alleenlijckj Uytgcfondert de Officieren der Schutterye , op die tijdt de wacht hebbende, alles in cas van contravcn- tie ter arbitrage van Schepenen. Vil Ende alfooOns onverwacht is voorghekomen, dat felfs in deiè bekom merl ij cke tyden, in de wclc- ke oock de opulente Steden , ïlaeuwelijcks hare wettige ichuldcn machtigh zijn te betalen, echter de Regenten van's Hertogen-Bofch, alhoewel in weerwil van veele der felvcr,haer eflargcren van aen hare mcde'Regenren,Bloet-verwanten of Gealieer- dc onder eenige geibchte pretexten notable toevoe- gingen te doen; lbo begeeren ende ordonneren wv midtS defen, dat in toekomende geen dufdanigc toevöeginge, 't zy tor lafte van de Stadt, of van den grooten Gafthuyiè fullen mogen geichicden, onder wat pretext het felve foude mogen zijn, 'tzyvan eenige twiffelachtige prxtcnficn, vermeerderinge van Traktementen, remuneratieri, fchenckagkn, of dierghelijcke, ten zy daer in twee derde-panen van Stadts Leden ter Vergaderinge geroepen zijn- de, exprëflelijck confentcren, ionder dat Vader, Soon, Broeder ofSwager van de Pretendenten , daer onder fullen werden gereeckent, maer in her reguard van de Armhuyièn , fullen abfolutclijck geen remuneratien werden toegeftaen. VIII. De Rentmeefters der Stadt fullen forge dragen , dat de Renten of Intercffen, tot lafte van de Stade loopende, voor alle andere fchuldcn werden bc- taelt j gelijck mede de Traclremcnten ertde Gagicn der gener die in Stadts dienft zijn, op hacr behoor- lijcken tijdt iullen moeten werden voldaen , voorts in andere fchulden, den outften Schuldenaer voor den jonghften, fonder door gunfte van de Regen- ten of Rentmeefters, den ecnen voor den anderen te prefereren, of dat anderiints by de Auditeurs van de Reeckeningen de poften van lbodanigc ver- keerde betalinge tot lafte van de Rendanten iullen werden geroy eert. I X. Als yemandrs faecke in'tCoilegie of Vergade- ringe fal werden verhandelt, fal den felven geduy- rende de verhandelinghe fich hebben te abfente- ren, X. Ende alibo Wy in recommandatie hebben dat aend'cenezyde, den luyfter der Regenten, ende aen d'anderc zyde het voordeel der goede Borgerye Onfer Stadt 's Hertogen-Bofch werdc bevordert, ende confidererende dat foo het een als het ander merckelijck werdc geprejudiceert, uyt dien hoofde, dat eenige Ampten van geringer alloy, ende met de dignitey t van een Regent, niet wel accorderende, echter by fommige Regenten worden gheambieert ende geincorporeert > foo is Onfen wille en begter- F ρ ρ                          te*

ufceftelt

als het verkiefen van nieuwe Rent-

: ei maecken vkn Com-zcgelaers, ende cke; als mede foo daer Cenighe ordresvan

(Iers

Vgdü

prompte expeditie vereyf-

^"falden Praifidentde Schepenenaenmanen f r doenvande convocatie, die oock ten gepraefi- Me, of binnen twee dagen na de receptie

T,0orfzordresfal moetenghefchieden, ende

ide'

chepene" de convocatie langer protra·

fal de felve door den Prrefident, met ken- "J^i'Schcpencn mogen werden ghedaen, fon- itvcmandt van de Leden der Regeringe buy- Lfconvocatiewerdeghelaten, ten ware die by vkOnfe Refolutien, of by Sententie in den ïlnBrabant in contradieïoriojudicio geweien jjjjnwasi buytende Vergaderinge te moeten \m            fII Ecnjch Officie door affterven van den Officiant «mende te vaceren, fal het felve moeten werden Weven binnen drie dagen, na dat den Overle- ver Acrde lal zijn gebracht, ende dit wederom rconvocatie der Schepenen, of by faute van ftlve, door convocatie van den Praefident als jven·, Dat mede alle Ampteti door vrywilligen iidtimpetrabel gheftelt werdende, acht dagen adat lullen moeten blyven, ende dan vervolgens ©aiconvocatie als boven, oock ionder eenigh ver- 'er liiby den achtilen dagh vergeven iullen moeten ■orden, I I I Dathetftaenfalcotlaft vanden Prcefiderit ende icnouJtften Raedt, dat alle openftaende Reecke- ingen, foo van de Stadt, als van Gafthuyfen, oijMijfen, Kercken en Fundatien binnen de corizSudc op haren behoorlijcken tijdt werden examineert en afgcdaen,ënde volgens de boven- rek? Reglementen van Anno 165-7 en ι66γ, de ootcnderfelvergefityvert ^ ende nalatigheyt daer r.cbevindende, fal den Praefident het felve aen 'tCollegie van Schepenen of Leden bekent ma- om daer op foodanige prompte ordre te wer- •ngcftcJt,als tot dienft van den Staet noodigh be- fondcnfal werden n . i v. r;Ordreinhetproponeren der poincten, daer Η'}'^ Leden gerefolveert fal moeten worden, fal cn tcrdifpofitic van den Prsefident, ten ware by ecrendeel der Schepenen goedtgevonden wiCr- üi'gn poin£t van importantie voor d'andere r te dragen. V. ;llfWentfalforg(;dragen dat in deVerga- 'o£ °jVan ScnePenen aIs van de Leden goc- «afeW · SenoU;ien, fonder door dis-retpe- I»ffiJe^Cn^n^en' mJuriên> lafteringen, drey- teU VVCel minIundtdadigheden malkande- rafvd"7C"> ende fulcks gefchicdende, fal den ! ^ 'l(«t ftellen aen 'c oordeel van Schepenen, mciee°ntravcnteür Promptelijck fuUen mulcTre- QieitCmp0rclc iuiPenfie van fiJn Arüpt, en end°CiC Van llon^ert guldens voor de eerfte >rofiir/Voo!"de tweede-mael te Verdubbelen i[evan den Armen.

dat dcn voorgaenden Articul des te bc- ngeobferveert, amplicerende den

^chwe

-ocr page 535-

498                         Placaten. 3 Boeck. 1 .Tic. te, dat in toekomende noch Fourier, noch Billiei-1                               XIV. fchryver, nochHaven-meefter, noch Klercq van j Den Penfionaris, of die de Perine " de Quitantien, noch Onder-Policie-meefter, 't zy ftaende Vergaderinge, de ghenomcn R0?'^ de felve, of diergelijcke Ampten in weien zijn, of geminuteert moeten oplefen, ofinoevaN λ ^

tekort is, fal voor alles hebben te mEl $ de voorfz Refolutien, foo ras doenlijekf1Φ werden geregiftreert ■, en fal vervolgens oo't Extracten van Refolutien of ComrniiTien - uy trey eken, als wanneer die alvorens eerft U,0^ lijck zijn geregiftreert.                          ^°°:· X V. Dat het eerfte van de twee Penfionaris-am , vacant werdende, falblyvengemortificeert ^ en fal niet wederom vergeven mogen werden met twee derde-parten van de ftemmen van'i de Stadts Regenten, die daer op oock acht<K te vooren fullen moeten werden geconvoceert XV I. Dat voortaen geen buyten Stadts Commiife chepenen, GefwoorensenRadenjaerhjcksopde | »" mogen werden ghedecerneert fonder^ tadts Vergaderinge, die gehouden fal worden na ^ckejijckheydt, ende met göedtvmden , - - · · - twee derde-parten der Stadts Regeringe ,oockttü hooghften maer van twee CommiiTariibinlioo»· wichtige faecken ■■> werdende denPenfimarisvoa een Commiffaris ghenomen, ende korts nas derfelvergedaen rapport, fullen derièlverücè ratien by den Prafident ende twee oudtfte Schep. nen werden ge-examineert, ende de onnodige ei exorbitante poften gheroyeert; fullende de dé gelden weien vier guldens, ende voor eenStaë bode of een Knecht een daelder,fondcrmeerteu> gen pretenderen. XVII. In alle Stadts faecken, foo Civile afeftlffifffij daer overftemminge plaets foude mogen hebben. op dat de Propofitien niet en bly ven buytcnRtfo· lutie, fal den felven Praefident de ftemmen reeeb nen Hooftsgewyfe,ende concluderen met meere· heyt van ftemmen, fullende foo wel in StadtsVer- gaderingen, als in het Collegie van Schepcocn/fo Praefidents ftemme ghereeckent werden voor es dubbele ftemme, in cas de ftemmen anderfafe· den mogen komen te fteecken.

ïnggaAwgeRAtoge diDbylaSS hevafoderedoinenvemvahyalsS ttcdemneeepiëinAmftefchtoecrerinmealsüfitluldeexeterde f Drecin h

XVIII

&

Ende om voor te komen de groote en ηβψ vuldige klachten der Burgerye over deinepv van hetbiljetteren ende inlogerender Miw» ftaen Wy , dat den Fourier of Büjet-medfcF* biljetteringe of inlogeringe fal hebbengjjjg veranderinge daer inne temaeeken, '° .^ niflè van twee Schepenen daer toe gec0^ff£^ naer wekkers ordre den Biljet-meeftef12^ ^βά te reguleren, fonder fynen Perfoonofai» ^ felve te ontrecken, maer ter beftemdtf^f^; foignes by te woonen; gelijck oock hy ®^Μ fter, fonder kenniflè van de felve ψ^Ζ^Μ de, geen biljetten van logeringe de W*w *gj der S tadt toekomende, fal vermogen °nmQ0 houden, maer de felve aen de EygeIfci' *%? daer toe hebbende, behandigen y ψ&η ^f geringe of naerlatighey t van alle 't *εΐ7%. {,£*·#

van Commiffariflen, by Pruden

gj

pen of Richter foude fitten, maer fal als dan, des noodt, bynieerendeel van Schepenen, eenRechts- ghelcerden daer toe werden gheaflumeert, buyten koften van parthyen.

foodanigh werden gedifponeert

alstotvc

ie

Clï

ge van de Burgers ende Inwoondejs j fi£ meeften dienfte' van de Stadt bevondc te behooreh

-ocr page 536-

Begiypende allerhande

4-99 de Schepenen, Gefwoorens ende Raden van Jaer tot Jaer daer op te be-eedigen, ende tegens de Con- traventeurs vigoureuièlijck te procederen, als te- gens percurbateurs van de gemene rufte. Aldus gedaen, geordonneertendegheftatusert ter Vergaderinge van de Heeren Staten Generael der Vereenighde Nederlanden, den : 5? April 1673. Was gheparapheert,         Mr. van '/ierflm ,· vt. Onder ftondt, Ter Ordonnantie van de felve. Geteeckent, J. Spronffen. Zijnde op 'tfpaduni ghedruckt het Cachet van haer Hoogh Mog. op een rooden Ouwel, overdeckt met een papieren Ruyte.

• dat lbo wel oniè Reglementen en Re- ■ η t pt&mi°Ilier boven gementionecrtj als Ffk^voeshdePoinaen en Articulen in geen •antie en fouden komenjte gheraecken ι beveel ' η van Over-Maze, den Hoogh-fchout,

P

Cnde Landen

Schepenen, Gefwoorens ende Raden föifstadt'sHertogen-Bofch, midtfgaders alle Keren en Onderfatendiediteemghfintsioude L enaensaen, datfyalle defelveReglementen, Rurien, endedefe Articulen onverbreeckelijck ■Hen onderhouden, ende doen onderhouden. iïendefpecialijck den ghemelten Hoogh-fchout,

Reglement raeckende de Policie voor de Dorpen van den Oisden-Bojch . OudtendeNieuw-Gafiel', ghelegenin'tOofl-Quartier van hetMarquifaet van Bergen op den Zoom. In date den achthienden tebruary 167 f.

11

En Raedc van State der Vereenighde Nederlanden. Allen den genen die delen fullcn fien , Saluyt. 'Doen te veten : Alfoo by de Hooft-Ingelanden „ndcnOudcn-Bofch, Oudt ende Nieuw-Gaftel, cricheyde klachten en remonftrantien , foo aen er Hooch Mog. als aen den Raedt zijn ghedaen, sensde Regenten der voorfz Plaetfen, over het pnemen, omüaen, collecteren ende employeren an penningen, die ten behoeve van de ghemene eeke, ende verval van de domeftijeque laften jaer- cks enfuccelïïvelijck, foo op de Ingezetenen als pdeLanderyen, Huyièn, en andere vafte Goe- 1 «erden geheven cnde geinnet, waer uy t tot deel van den Lande dagelij cks ibllicitatien wer- ncedaen, ende proceflen ftonden te ryien, tot erckelijcken ondienft ende groote kollen van de rnicyntenarcn en andere Geintereiïèerden, waer ïens die van de Magiftraet met veele en verfchey- rcdencn hebben betoont ende aengewefen , het .gclijckdarlV verraeynden dat haer ten onrechte ije-dcacngcdaen : Waer inne willende voorfienj 00 ÏST, Dat den gemelten Raed haer beyde il.cndeteghemoetkomen, ende derfelver wel- P"i beoogende, heeft goedtgevonden teordon- Fn> gclijck de felve doet Bydcfen, dat voort- 1 μ alle laften, foo die over het re-eel als perfo- j lullen moeten werden omgeilagen, geheven •?7llCt' reParateQüohieren, Regifters of "J lu'kn moeten werden ghemaeckt, met di- •λχ at ten behoeve van de gemene faecke, en

inhaereygenPerfoon ofPcrfoonen en vafte Goe- deren fullen worden ge-executeert, ten goetdunc- ken van 's Landts Ontfanger. De particuliere Dorps of's Landts lallen, die tot de particuliere ./Economie, fubfiitentie van de Re- geringe, onderhoudinge van alle goede ordre, bc- calinge van intereflèn, verval cotdeonkoften van Collecten, maecken van Wegen, Straten, uyt- koop van Contributien aen de Vyanden, furncren van Karren en Wagens, en 't gene meerder tot par ticulieren lafte van de Ingezetenen of platte Lande iöude konnen overkomen en betaelt moeten wor- den, fullen by feparate Lijften enQuohieren van de andere gemeyne Landts laften by den iel ven par · ticulieren Collecleur of Ontfanger mede moeten geinnet, ende by diftinclc Capittels van jaer tot jaer in fyne Reeckeninge worden verantwoordt. 1 En gelijck des gemeyne Landts Middelen altijdt tot gelimiteerde fomnien worden betaelt, ende de laften die tot de Gemeynte ende Gelanden particu- lierlijck fpe&cren, naer gelegenthcyt vermeerdert of vermindert fullen werden, foo fullen de Regen- ten tot verval van dien eerft en voor al moeten', en gehouden zijn te employeren de Middelen en In- komen die daer toe fpefteren , 't zy die in vafte Goederen, Accijnicn of andere Middelen beftaen, ende in cas die tot verval vandeiêlve niet iüftiiant en zijn, ende andere meerder fullen werden gerc- quireert, fullen die ghehevcn worden inghcvolge van de Placaten van 't Landt, fbodcr eenigc toe applicabel zijn, die hier werden ghchouden voor gheinièreert} ende by ghebreck van dien, iüllen Droflaert, Schepenen ende Gemeente-Mannen van jaer tot jaer, veerthien dagen of drie Wceckcn voor het doen der Reeckeninge van 't ghepafteerde jaer, eene beraminge doen van de laften die fy in 'taenftaendejaerteiüpporterenfullen hebben, en die beneffens de Reeckeninghe aen deHooff~Ge- landen , ende de Gemeynte , indien fy daer by willen weien , communiceren , ende daer nae metvieravijfvandeghequaliiicecrfte uyt de felve by de preien te te deputeren, overlegghen, waer uyt de vereyièhte penningen beft ende ten minften quedèn lullen konnen worden gevonden, de felve Middelen dan met onderlingh goetvinden in 't ge- heel of ten deele arrefteren, ende of het gebeuren Ρ pp 2                  mochte

■10Π

JVCrjal van de particuliere laften de Gc- •^e>cnde het Dorp fullen moeten werden ghe- ^2ciÏfen fo^hcftcï lijnde, fullen iandotr 1 y van Verpondingen, Beeden *■ totPtr °fPerfoneIe laften, die altijdt.vaft ^b'mi,teerde fommen geeonfenteert, om- dicnftev j°Urneert m°cten worden ten nutte Iralitcyt , de.germene faecke, ende voor de Ge- I Colfeft'CrghefcttertiJdt d°or denOntfanger rn^ireVarn'PTr0m?td^ck: geinnet> ende ten t*c^gefteld ï 0mfangers °P de behoor- de dariW Κ „n ™°eten worden ghebracht, p(!f5" C ™ffur'c {]ne Borsen' °,fd,e \ oor JiQort daer voor paratehjek

-ocr page 537-

Boeck, 1. Tic voor 't doen van des Colle&eurs Reecken haren redelijcken koften daer van moeren ?^êà| Copie, om ten dage dienende, des te fiquam mogen wefen, om die, des noots, te repro h ï ende tot het confenteren ende dragen der çï° ^ dige laften des te beter te refolveren. Ende op dat oock niemandt fynen dienft t' mael fchadelijck en zy, foo fal den DrolTaert \ cretaris en Schepenen jaerlijcks profiteren a! oudts, fonderdatfy ecnige verteringen of ^^ onkoften tot laffe van deGemeynte ofGdand^ fullen vermogen te brengen, als denDroflaert 5 guldens daeghs, een Secretaris drie guldens '! een Schepen twee guldens , foo wanneer fy't! dienfte van de Gemeynte inComniiiriegbL. faeckt worden uyt te gaen buyten liet diilnfl vn 't Ooft-quartier , waer toe fy oock niet en ßõûä mogen werden ghecommitteert, als om ficda» waer aen de Gemeynte of de Gelanden geleeenp" ende niet teroorfaecke van particuliere difputen' die onder haer fouden mogen omftaen, dtedos de Heeren haer Edele Mog. van tijdt tot tijè op de Verpachtinge van de gemene Middelen h mende, lullen werden afghedaen, of by iuer Ç na gelegentheyt van faecken aen den Raedtgherar· porteert, om by haer Ed, Mog. daer opghedifpe- neert te werden. Endealiöohet foudekonnen gebeuren, fak beraemde en geconfentcerde Middelen totverd van extraordinaris laften niet en fouden toereycfe ibo lullen die Magiftraet met de Geraeente-iMfr nen, enaflumptie van een of twee van deprb paelfte Gegoedens , in loco zijnde, vermots· des noots, ende den tijdt geen uytftel Ifdenè. eenighe penningen, en niet meerder alstorrerri van dien textraordinarifen toeval fullen verqfcfe worden, te mogen tot lafte vande Géracynteenè Gelanden, onder behoorlijck verbandtopnejucs, die fy oock in Reeckeninge fullen moeten vcrü· woorden met behoorlijck bewijs en reliqua. Aldus gedaen ende gearrefteertin den Raedtff State, in 's Graven-Hage den achtienden'feta» 1675-. Was geparapheert, F. van ##««*> * Onder ftondt, Ter Ordonnantie vandenKf van State, Was geteeckent, in abfentie van» Secretaris, A. van %>alen.

5oo                            Plaeaten. 3. mochte dat men niet en vermoet,als alleen willende betrachten het befte, dat parthyen fich niet en kon- den daer over vergelijcken, foo fal het different by een uyt de Magiftraet , een uyt de Gemeente- Mannen , ende een uyt de Gelanden ghcbrachc worden tot decifie van de Heeren Gedeputeerden uyt den Raedt van State, die eerft op de Verpach- tingeder gemeene Middelen tot Bergen op Zoom f illen komen, ende lullen die gene die in 't onge- lijck geftelt worden, in hun privé moeten dragen de koften van die Deputatie, ende den intereft van de penninghen die middclerwyle by negotiatie of verichot tot betalingc der laften iiiUcn worden ghc- requireert. En op dat ydcr een die iïch aen 't uytfetten dei- Middelen laetghelegen weien, fich oockbehoor- 1 ijck tot het gene vooriz is, bequaemen mach, foo lal den tijdt tot het doen der vooriz Reeckenmgen inOudtenNieuw-Gaftel vvcfen twee dagen, nae dat 's Landts Reeckeninge is afgheleght, ende in den Ouden Bolch den derden dagh in Mey, van jaertotjaer. De colle&e, lbo van's Landts, als· particuliere Middelen, lal ftacn en bly ven aen de Magiftraet, foo en gelijck die van oudts geweeft is, of aen den genen die by de Magiftraet daer toe fal werden geftelt, die voor fyne adminiftratie fal moeten Hel- len twee lüffifante Borgen, die yder in folidum ful- ljnverobligcertblyvcn, boven dat de Magiftraet mhaer privé oock voor de trouwe van haren Ge- conftitueerden fal moeten inftaen. Aen wekken CollccÏeur de ghefeyde Magiftraet de collecte fal mogen laten uytter handt, midts dat hy daer voor niet meer en geniete als uytterlijcken vij f voor 't hondert, of die vermogen ten dage van de Reeckeninge by publijcquen uytroep aen den minften Aenncmer aen te belleden, onder borgh- tocht van twee fiiffifantc Borgen als voren gclèyt is. Voor welcke beloofde of bedongene Colleft- penningen den Collc£teur des ghemeyne Landts penningen oock gehouden fal welen te brengen ten ComptoireVan 's Landts Ontfanger, doende met de ontfmgen quitantie oock pertinent bewijs enre- li qua in lij ç Reeckeninge, op dat yder mach weten, •of'tgcmeyne Landt betaelt is of niet; ende fullen de Inghelanden of hare Gemachtighde fes dagen

Reglement, raeckende de Gerechten endePolitcie voor M^ft Finart-Heyningen. Appelaer^ Schuddebos, ende amierteTolders > ë»1 J\j rende onder het Marquifaet van Bergen op den Zoom. In date denpin Maert 1676.

34··

rdcci

r&£ En Raedt van State der Vcreemghde Ne-

Huyfen ende andere vafte Goederen ^ , ven en gheinnet, waer uyt alfoo tot j?c .^ Opghezetenen en Ge-erfdens in Üíøàßæ^ dagelij cks vele altera tien en follicitaticn .Jgs van de Gemeyntenaren ende andere y£u* ñ dens wierden gedaen j SOO 1ST* ú'^â^ meiten Raedt nae dat parthyen hm #*j Z^ den malen tegens malkancleren f^^d* goetgevonden hebben te ordonneren, g ^c felve doen by defen, dat voortaen vang0Jn, f laften die fullen moeten werden omgP D^,^ venendegeinnet, ftparateQuohiere » ^ g of Lijften fullen moeten werden gnen» 3$

derlanden.

Allen den genen die delen

fullen Hen, Saluyt. 'Ooen te weten :

Alfoo by de Ingelanden van den Finart- Heyningen, Appelaer, Schuddebos, ende annexe Polders, verfcheyde klachten ende remonftrantien aen ons wierden ghedaen tegens de Regenten ende die van den Gerechte van 'c voorfz Dorp, en de daer onder reforterende Polders, over het opne- men , omflaen en collefteren van de penningen, die ten behoeve van de gemene faecken ende verval van de Domeftijcque laften jaerlijcks ende fuccelïï- velijck fo op de Ingezetenen, als op de Landeryen

-ocr page 538-

■"■-

-"«

.

Begrypende allerhand , r ten behoeve/van de gemene faecke, iü&s u:l „jdinaris verval van de particuliere ie «'-c fi0tmcYntcn, oock watordinaris ten be- 1:cluiCiplvc'ial moeten werden geheven, 1:1 ë À Beden en andere perfbnele laften die Op*1 Lcn^formeert moeten werden, tor nut aTagmeene faecke als oock den Dorpevoorfz É frdüHna-ie en meerder promptitude mo-

e Politijcque iaecken.                   501 welcke in 't ongelijck geftelt werden de koften van de deputatie met alle verdere fchadc en intcrcflèn in hun privé doen dragen. De collecte en ontfangh van't voorfz inkomen ial ftaen en blyven aen de Magiftraet of den genen by de ièlve daer toe te ftcllen, des ial de Magiftraet voor de trouwe van den Geconftitueerden in haer privé moeten in ftaen, fullende in de macht ende keure van de Magiftraet zijn de voorfz collecte by publijcquen uytroep aen den minften aennemer te hefteden, of aen ymandt uyt de handt te laten. Die van de Gerechten lullen niet mogen buy ten weten en bewilligingh van de Gccommitteerdens uyt de Ingelanden ende van de Gemeente ten lafte van 't gemene Landt ende de Ingezetenen van dien eenige penningen te negotieren, nochtc oock buy- ten der ielver toeftemminge eenige, 't zy ordinaris of extraordinaris vereeringe aen yemandt te geven. Den Officier, Secretaris, of die van den Gerechte fullen niet vermogen te declareren of yets te pree- tenderen over de beibignes die iyluyden in loco ra- tïone officii zijn doende en in Commiffie vacerende buy ten het Eylandt, fullen geen dagh-gelden of anderiints ten lafte van den Lande of de Gemeente vermogen te brengen, als den Officier vier guldens, den Secretaris drie guldens, ende den Schepen twee guldens dacghs voor haer dagh-gelt, vertceringc en reys-koften. Wel-verftaende indien de Commiffie den Finard ende de Heyningen tegelijck foudcn mogen raec- ken de Gecommitteerdens echter maer enckclt lul- len vermogen te declareren, endc ial in de voorfz dagh- gelden yder DiftricÏ of Polder dragen na ad- ven ant fync groote. Ende fullen geen Commiffien mogen ghedecer- neerc worden, als die ten hooghften noodigh zijn, en waer aen den dienft van de Gemeente ende den Lande gelegen is, ende niet ter ooriaceke van par- ticuliere diipuyten, die onder hen iöuden mogen ontftaen, om dat defelve ghetermineert moeten werden als hier vooren geftatucert is. Endealfoo het ibude konnen ghebeurendatde beraemde en gheconfenteerde Middelen tot verval vande extraordinaris laften niet foudcn toereyckcn, fo fullen de Magiftraet met de Gemeente-Mannen ende aftumptie van een of twee van de principaelftc gegocdens inhco zijnde, vermogen, des noots , en den tijdt geen uytftel lydcnde, eenige pennin- gen ende niet meerder als tot verval van dien ex- traordinarifen toeval fullen vereyfeht werden, tot lafte van de Gemeente onder behoorlijck verbant opnemen, dieiy oock in reeckeningh fullen moe- ten verantwoorden met behoorlijck bewijs en reli- qua. Aldus ghedaen en gearrefteert in den Racdt van State, in 's Graven-Hage den ieventhienden Maert 1676. Wasgeparapheert, J.Braeckel,vt. Onder ftondt, Ter Ordonnantie van den Raedt van State, Geteeckent, G. van Slingelandt.

*l -d^n ccinncr.

de

V' -1,1 voortaen van alle perfonele laften

$\i£i

lochocvcvandcgemccnc faecke alspar- idS°rco'iomicen fubiiftentie vande Regeringe 13udinge van alle goede ordre, het Dorp

nhrtc Landt metdelnghezetenen van dien •kende iaerlijckfeparate reeckeninge falwor- Ã ccdacn, met pertinente expreilïe van'tordi- «i -Dorps inkomen, foo van Excijnfen, Pachten "ni-rimts ende extraordinaris ontfangh, ydcr 1in een behoorlijck en feparaet Hooft, of Ca- 4 midti^aders met overleveringe van behoor- de verte van denuy^ iW'clckcRecckeningh den Officier ende Gerechte ama'crtotjaer acht dagen voor het doen van de ■menc Landts Reeckeningh fullen overleveren

m vu

Gccommitteerdens uyc de Ingelanden, ende

nmcente,nevens een beramingh van de laften die ■ ihet maecken in 't aenftaende Jaer te lullen moe- mltipporrcren, omincasuyt het ordinaris inko- pen nietkonde vervallen werden, met den ande- fcn ie overleggen, waer uy t de vereyfehte pennin- fcn ten minftenquetfe fullen konnen worden ghe~ renden. F.n cenigh extraordinaris Omilagh of quotifatie km noodc zijnde tot uy t vindinge der gerequireer- pe penningen, faldefelveghedaen worden by de Krochten, de Gccommitteerdens uyt de Inghe- nden ende van de Gemeente, dat alleen over de cnüpghezetenen van't Dorp ende ten platten lande) met foodanige rechtmatige proportie, dat er na fijn vermogen ende niet boven den anderen hvaertenwerde. ëËç dagb tot het hooren en fluy ten van de voorfz Ueckcningh fal altijdt vaft-ftaen op den eerften pnaer'tdoenvandegemeene Landts Reecke- igh inden Finart, ende de felve Reeckeningh hcflotcn werden tenoverftaen van de voorfz Gc- smmitteerdens uyt de Ingelanden en de Gemeen- ''wodicdacrby begeren te zijn. tfdeofhetghebeurde dat over het vinden der Moigc penningen, of over eenige noodige poften «Iraorfz Reeckeninge difpuyt viel, ende par- ^ndenanderen niet konden verftaen, foo ful- irtïl 1 Tn d°0r cen uyc de Magiftraet' een ingelanden, en een uyt de Gemeente, ghe- ;^erdentcrdecifie vande Heercn Gedepu- ÃïÎéÔ ë RaCdt Van State' die eerft °P de «m if ßCr "cmeenc Middelen tot Bergen op

"ril)cn alles fullen afdoen, ende die

verhoor gene de

DEN

-ocr page 539-

"jt.ï"

5o;

DEN TWEEDEN TYTEL, Van Huwelijckfche faecken.

ExtraB uyt de Poliüjcque O rdonfiantie van Hollandt, vanden ι Apil 1585 begrijpende het gantfche Echt-reglement, Solemniteyt, Aenteeckenen, p^ matten * Kerbodengradewvan Maeghfchap en Swagerfihap, Overfpel, fet I. Erft, aengaende den Huwelijcken \ felve Perfoonen zijn overleden, alles in allen £fr

ftaet, omme te voorfien op d'onge- regeltheden die dagelij ex foo langer foo meer ghepleeght worden in de verfamelinge van verfcheyde Perfo-

ofiycenrydealsiyaenmalkanderengetroutj6l| in huyshoudinge getreden zijn, in der Kercken

trouwe bekent gemaeckt hadden. III. Ende degene die hen na de publicatie van d& ten huwelijck of in echten ftaet fullen willen tm ven, lullen gehouden zijn te compareren voori Magiftraet of Kercken-dienaren van deSredeeta Plaetfenhaerderrefidentie, ende aldaer verfocc- ken dat haer vergunt lullen worden drie Sonnet daeghfe of Marct-daeghfe geboden, te doen inde Kercken , van 't Raedt-huys of andere Phetfa daer 't Recht gehouden wort, op drie Sondaoe of Mard-dagen den anderen volgende; Weid; geboden gegunt ende ghedaen fullen worden, m eynde eên yegelijck die eenighe letfelen of hinde· nillèn, 't zy van bloede, fwagerfchap of voorga- de beloften, waer door 't huwelijck egeenen voor. ganck en foude behooren te hebben, wil voorre- den, 't lelve mach doen : Behoudelijcknochtas, dat de felve gheboden niet gegunt noch ghedaen ts fullen worden, als de gene die 't felve ve/iócd» beneden hare Jaren zijn ·, te weten, Jonge-geicite beneden haer xxv., ende de Jonge-dochteren be- neden hare twintigh Jaren, ten zy de felve de m giftraten of Kercken-dienaren vertoonen ktca- fent van hare Ouders, of den langhft-levcr.de4f felver ( indien fy eenige hebben) : Maer inde eenigh Jonghman of Jongedochter, bovens voorfz xxv. en xx. Jaren refpe&iveoudtwctó ende Ouders hebbende, verfocht de voorfz»· daeghfe geboden, fonder te doenblijckei1 van» voornoemde Ouders confent, foo fullen devoP Magiftraten of Dienaren, voor 't proclameren^ de voorfz gheboden gehouden zijn deOucfö denRequirantof Requirante, voor huntoüP * den , ende in ghevalle dOuders binnenst» dagen na d'infinuatie aen haerluyder iWJjg daen, weygeren of in gebreecke bly ver) κ*° g fal defelve weygeringe gehouden WQ^ftL·** fentj en fullen de voorfz Magiftraet en IJgJ voorts mogen procederen tot het doen m ^ fchreve proclamatien en geboden ·, tnacf ^ „j voorfz Ouders compareren, en eenigere -^ legeren, waerom lyluyden in'tvoorlz^' .^ Huwelijck niet en willenconiènterert) y^ toe by de voorfz Magiftraet of KerC^en"eng'u nietgeinduceertenkonnenworden, »°σ' ,/j| de voorfz Magiftraet of Dienaren, (te^ ^ Luyden niet mogen trouwen, noch te a ^ gen, voor dat by den Collegie van de m^ met kenniffc van faecken 't felve hen'"L^ajisk gcordon neert. De voorfz E^^^^^0^

üss£?

nen, ende daer op alfiilcke ordre en

^

regttlc teftellen, waer mede een yegelijck in fijn ehemoet of gefintheyt mach worden voldaen, ende dat de Goederen en ÉrfrenuTen fonder fwangheden ofproceflèn, mogen volgen den genen die daer toe geraeckt en gefondeertzijn. 5                          I I. Datvannuvooitaen allé Perfoonen malkande- ren in graden van maeghichap ofaffiniteyt hier na verklaerc en verboden niet beftaende, van wat ftaet, conditie, gemoetofghefmthcytdiczijn, die ten tyde van de publicatie van defen, als ge-echte Luy- den te famen fullen huyshouden, woonen en con- verferen, gelijck alle andere die in der Kercken of voor eenige publijcque Perfoonen in t'famen-woo- ninge, huyshoudinge en converfane, als ge-echte Perfoonen zijn getreden, by eenen yegehjeken ge- houden , geacht en gereputeert fullen worden, ge- lijck fy gehüuden5geacht en gereputeert worden by defen, voor ge-echte Perfonen, mallen fchijnof fy voor de Magiftraten, of voor de Kerckcn-Die- naren of andere publijcque Perfoonen, haer trouw openbaerlick hadden gegeven en bekent gemaeckt, ten ware defelve of eenige van henluyden met voor de Magiftraten of voor de Kercken-dienaren haer trouwebelooft en bekent gemaeckt hebbende, daer by hen bevonden befwaert, de welcke binnen den rijdt van drie maenden na de publicatie van defen, gehouden fullen zijn te compareren voor de Magi- ftraet van hare woon-plaetfe, ende de felve hare fwaricheyt te kennen geven, om daer op ghelet en credaen te worden na behooren : Wel-verftaende, dat de gene die voor de Magiftraten of Kercken- dienaren hare trouwe niet bekent gemaeckt hebben ■As vooren, ende nochtans in de voorfz t'famen- wooninge, huyshoudinge en converfatie als ghe- echte Luyden begeren te blyven, vry en toeghela- ten lal zijn, gelijck by defen henluyden vry en toe- gelaten wort, voor de expiratie van de voorfz drie maenden te maecken alfulcke huwelijckfche Voor- waerden, als henluyden goetduncken ial. Ende worden midts dien oock voor ge-echte en getrouw- de Perfoonen gehouden, alle de gene, diegheduj rende de vervolginge, uy t faecke van de Religie, in de Landen van herwaerts-over, malkanderen ge trouwt, ende als ge-echte Perfoonen, 't zy uyt of binnen de voorfz Landen t'famen gewoont hebben, hoewel fy hare trouwe in der Kercke, overmits de diverfiteyt van de Religie niet en hebben bekent c-hemaeckt, ende niet tegenftaende ecruge van de

in gevalle daer tegens geen wettelijk

-ocr page 540-

Van Huwelijckfche faecken.

50 >

Tuien de Pcrfoonen by de Magiftraten / ende fwagerfchap, alfoo den bandt des Houweli jcx alfulcke gemeenlchap mede brenghr, dat Man en Wijf maer cene en zijn ; ίόο is 't infgelijcks ver bo- den ende geinterdiceert, dat de Man met egeenc Bloedt-verwan ten ofte Magen van fijn overledene Huysvrouwe, noch de Vrouwe met geen Boedt- verwanren of Magen van haren overleden Man,

'Ψ? Ί' «^étnnnaj:l (jruüi -ί "ς aten' H' heJ'gCnhoudin

den ielven Man ende Vrouwe binnen de voor- ichreve uytgedruckte graden beftaende, malkande- ren niet en lullen trouwen op gclijcke pcene van on- waerde en ftraffe in Lijf ende Goet als vooren. Na- mentlijck, dat geenen Man tro uwen en mach met fijn Schoon-dochter, dat is, met de naeghelaten Weduwe fijns Soons, noch met de Weduwe van fijns Soons of Dochters Soone, ende foo voorts neder waerts, of met geene Weduwe eenigcr iyner defcendentenj gelijck oock geene Vrouwe trouwen en mach met haren Schoon-foon,dat is^met de Man van hare overleden Dochter, noch met de Man van haers Soons of Dochters Dochtere, endcalfoo ver- volgende met egeene Man geweeft hebbende van eenige hare defcendenten. I X. Infgelijcks egeenMan mach trouwen met fijn Srief-dochter, dat is met de Voor-dochter iijndcr Huyfvrouwe, noch met eenighe vandeielvefyne Voor-dochteren defcendenten ·, gelijck oock geene Vrouwe trouwen mach met haer Stief-Sone, dat is, met de Voor-ibone van haren overleden Man,noch meteenige defcendenten van defclve hare Stief- ibnen.                       X. Item , egeen Man mach trouwen de nacgelaten Weduwe van lynen overleden Broeder, noch egeene Vrouwe den Man van hare overleden Sufter. X I. Hier en boven en mogen niet trouwen den Man met de Weduwe iynder Neve, dat is, met de W e- duwe van fijns Broeders of Sufters Soone , noch met de Weduwe van eenighe fyncr Broeders of Sufters defcendenten ; ghelijck oock egeene Vrouwe trouwen mach met de naerghelatcne Man van hare Nichte, dat is, met de Weduwenaer van hare Broeders of Sufters Dochter, noch met de Man van eenige hare Broeders of Sufters Kindts- kinderen ende defcendenten. XII. Ende alibo in 't aengaen ende contraheren van den Heyligen Echten ftaet, byfonder goet reguard dient genomen, dat 'tfelfde gefchiet inaldereer- baerheyt, ende dat alle Confufien der voorichreve graden (daer doorgroote fwarighedcnindcSuc- ceftien ende anderfintsryièn) verhoet worden; Soo ift, datdevoorfz Staten ordonneren, dat indien eenige Peribnen verfbehten hare geboden, omme t'famen gevoeght te worden, dewelcke nochtans de Gedeputeerde van de Magiftraten of Kercken- dicnaren löuden beduncken, dat ten refpefte van devoorfz eerbaerheyt, ende omme confufievan graden te ichouwen, niet en behooren t'famen ge- voeght te worden, dat als dan de voorichreve Ge- deputeerde ende Kercken-dienaren het iëlfde de Ovengheydt,daer toe te Hellen, fullen aengeven, ende met de voorfchreve verfbehte proclamatien fuperfederen s omme middeler-tijdt met kenniile vaniaecken, 't fèlfde met der Overigheydt toege- laten of geweygert te worden, foo als nae de God- delijcke

is f-'i)SflU. jjc» voegen ende converferen als echte ^ fen fullen voor de eerfte maendt dat fy te fa- ^u· üfn' linu'kn ofte woonen, verbeuren elcks .^Jfc van vijfdgh ponden van veertigh groo- ' it in de tweede maendt daer en boven a'nhrp^m'uiaevan hondert ponden; in de derde pndteen mulite van twee hondert ponden, t'ap- "Ïcrenden Hooft-Officier, den Armen van de ^\ rfe ende den Aenbrenger, elcks een derde- ί Vnde foo verre fy langer by den anderen bly- ' lullen voor den tijdtvan thien Jaren uyt den ïnde vanHollandt ende Vrieilandt ghebannen, ide "boven dien in hare Goederen gemulcleert •orden naedequaliteyt van de Perfonen. 1 V. ïJc alfoo volgende de Goddelijcke, natuyr- Λ' ende befehre ven Rechten, in den H. Echten , alsineene ordeningc Godts, tot eerlijck nJcrhout ende verbreydinge des Menfchelij eken ciLehtsingcilelt, tuilchen den genen die malkan- :ren 'm Bloede of Swagerichap binnen ièeckeren r.'.de zijn belbende, verboden is Houweüjcke te ontractcren, ende dat wel eenige verfcheydenheyt de duvilerheyc in de berceckeninge der felver 'en, byfonder van maeghfehap van de zyde xnicnde, wort bevonden: Sooift, dat de Staten 4 verboden graden hier nae hebben doen uytdruc- cn, ren eynde eenen yegelijcken des te beter daer η mach worden onderricht, ende egeene igno- jinc en prercnderen. Ordonnerende ende ver- edende over lülcks, dat egeene Peribnen, van wat 'liccyt, condiue of gefintheyt fy zijn, binnen de ivolgeiide uytgedruckte graden, malkanderen in pede ofaffinitcyt beftaende, t'famen en fullen °gcngevocghtworden, nochte eenighfints mal- nderen trouwen, op pcene dat de fel ve niet alleen η onwaerden gehouden, maer oock fyluyden in JitcndcGoetgcftraftfullen worden, fulcksnae cichreven Rechten tegens den inceftueufen ende wichcndigenisgeitarueert. 1                         V· π c en cerften, en mogen niet trouwen eenighe Xr°jimct hare defcendenten jtc weten' 1 -'X-Cn 7lnc^eren> opwaerts ende nederwaerts ^'ninfinitum, vj5ukSrniccBroeders met hare Sufters, het ^^Hcof halve Bedde. Tendcrd            V I I. ■t harcN?' °n moSen niet trouwen de Oomen ftcrsKinS ' datis' methare Broeders ofte dcntcn ï> ofte Kindts-kinderen ende def-

ir;

iVcven'j -te infSeliJcks de Moeyen metha- ïi, mX llS' jmet haren Broeders of Sufters ie mirifi e ^indts-kindcren of defcendenten, r{%ac T^h a^0oOomen endc Moeyen, even> ftaen2'1 !ïare voori*cbreve Nichten ende Inde P'aetfe van Vader ende Moe- als aeng^t de graden van affinitey t

-ocr page 541-

Boeck 2, Tic.

504                      Plachten. 5 delijcke ende Civile Rechten bevonden fal worden tebchöoren. XIII. Verklarende alfoo by dcfen nul ende van onwaar- den , ende niet te mogen beilaen, de Houwelijcken die niet incler manieren voorfz enfullcn worden ge- contraheert ende gecelebreert, ende dat de gene die inde voorfz graden van Bloede of affiniteyt malkanderen beftaende, hier naemaels niet tegen- ftaendede voorfz verboden, fouden vermeten in Houwelijckc te treden, daervanfondcrverdragh of diffimulatic geftraft lullen worden» met de poe- nen in de Goddelijcke endebefchreven Rechten, jegens den iiiceilueufen en bloetfchenders alsvoo- ren geftatüeert, fonder dat oock 't Placaet by de Keyferlijcke Majefteytgemaeckcindenjare 154,0, noopende het contrafteren van Houwelijcke van Perfoonen beneden hare Jaren zijnde, ende de poe- nen daer inne begrepen, hier mede verandert wor- den.                     X I V Ende alfoo de voorfchreve Staten mede onder- richt zijn, dat de overfpelen onbelet ende onghe- flraft bly ven binnen de voorfchreve Landen, door dien de Officieren en Magiftraten daer tegens niet en doen haerluyder devoir als naer bchooren, hen excuferende, dat wel eenijdts de Officieren ende Proviforen reipeibivc, by preventie de kenniffe van defelvemefüfen cnmifdaden hen plegen t'onder- winden, fonder de felve groot te achten, of anders dan met lichte en kleyne geldt-boeten te ftrarfen, daer nochtans alfulcke fchandeÜjcke fonden den toorne Godts verwecken ende ontfteecken over den Lande ende Volcken, daer onder die regneren ende ongeftraft gelaten worden, daer van het uy t- gedmekte Godes woort, en alle Hiftorien menigh- vuldige exempelen mede brengen. Dat oock de cr- gernifieu, confutïen en quade exempelen der O ver- ipeeldersjdcn Heydenen Keyfers en Koningen be- weeght hebben de Overfpeelders met der doodt te doenftralfen: Sooift, datdeStaten voornoemt, begerende de voorfchreve Overfpelen te beletten, medegeordonneertende geftatüeert hebben, or* donncren ende Hameren by defen, X V. In den eerften, foo verre een Echte Man bevon- den lal worden van nu voortaen O veripel te bedry- ven, 't zy met eene ongehoude of gehoude Vrouws per foone, of een ongehoude Man met eene gehou- de Vrouwe, dat de fclve Man als eerloos en mey n-

eedigh metterdaedt. verbeuren fal %0# . ftaet, indien hyeenigé heeft vande voSe>: Staten, of ce binnen eenigc Steden der vonn* Landen, ende voorts vérkkjert fal worde' bel, ommeeenige ftaet of officie binnen?^' fclireve Landen ende Steden te moan j2?* Ende in gevalle't felfde Overfpel gedaen ?£ dreven is van een echte Man met een gen ρ

Vrouwe., dac daer en boven fyluydenbe

vdc<

bannen lullen worden tiyt de voorfzLand

ücn

) l*

'tijde van vijfiigh Jaren. XVI. Maer indien hetoverfpelis gecommitteerd een echte Man met een ongehoude Vrouwe \ de voorfchreve Man boven de voornoemden^ tic van't officie, gecondemneèrt worch Ξ boete van hondert Garoli guldens voor der? reyfe, ende daer naer meer daer inne delineu** de, met banniflemeht van vijfdghjaren, emfcfi boete van twee hondert guldens ·, endefalde4> houwde Vrouwe fulcks gedelinqueert hebber'' voor de eerfte reyfe te water ende te broode $}.*< worden den tijdt van veerthien dagen, endeila'·" fy andermael bevonden wort fulex tecoaimiticm fal voor den tijde van vijftigh Jaren gebannen wnj den uyt den voorfz Landen. XVII. Indien eenigh ongehoüwt Man fnet eenigc ech Vrouwe overipcl bedrijft, fal de voorfz Muiè; tijdt van veerthien dagen te water ende te te geley.t, ende gecondemneèrt wordonin cenboe van hondert Carolüs guldens; ende foo verreh andermael fulcks committeert, ial ccuwigh!:}i uyt de voorfchreve Landen ghebannen worè ende de Vrouwe met een ongehouwdeMa/ios fpel committerende, fal als boven gebannen wa- den den tijdt van vijftigh Tareri. XVIII. Ende datalonvermindert alfulcken rectóè geoffenfeerde parthye, 't zy Man ofte Vrou«> jegens den Oyerfpeelder competeert) foototfaf dinghe van den Houwelijckc, als anderfes.· rechten , foo oock by defen verftaen worca? vigeur te bly ven alle de ftraffen ende pancoc* Keyferlijcke ende befchreven RechtenjjpWj tegens allecrimen van ontfdhaecken,onW^ ende bloetfchenden , ende dicrgelijcke $" ceerde hoereryen.

2. Refolutie vande Heeren Staten vanHollandt ende Wefl-V^J10^ "De Joodtfche Natie in 't reguardvan het Huweljjcken-, van ^fi^^L·.- de Toütijeque Ordonnantie te difpenferm, In date den deriigbp '5 * 1656. '·" i'': '                   · kift1 aen die van de voorfz JoodtfcheM0ag Lande in 't reguard van de HuwelijcKj^^j aengegaen, fonder daer omtrent te ne r^ ferveert ende voïdaen alle folemniteyfen qJ dien-aengaendebydebewufte Polmjc<l ^f) nantievandenjare 1580 geprxfe"1^2>^

Natie bden na

nen gehjeke difpenfatie als aen jgjft^ niten Geiintheyt voor defen is g^e donncf weeft, ende dienvolgende oock te o L$" daer mede fal komen te cefleren en op ^m

Ed. Groot Mog. gheprarfeneeert, houdende ver- foeck, dat het haer Ed. Groot Mog. goedertierne geliefte mochtezijn, om redenen in de voorfz Rc- 'quefte gededuceert, uyt hunne Souveraine macht,

-ocr page 542-

Van Huwelij ckiche faecket

.                                  5 o f

«voor den Gerechte van Amfterdam / Kinderen uytibdanige Hu welijcken geproere-eert

faaL&V®^ cnacnoch ongedccidcert hangende gcinrenrccrc;'lDias Henriques ter eenre, ende {Uilchcii m          anderc zyde i foo n00pende de Rcbef ι hevt of onwettclijckheyt van 'tHuwe-

gehouden lullen vverden voor wettigh en ligitim , ende fpeciaüjck mqde dat in krachte van de ièlve generale diipeniatie inighelijcks voor foodanigh fal ghehouden werden het Huwelijck tuflèhen wylen

^

raeckendc de : (r^vanÖuy^rnalacenfchap :: Oockdacr S           ondercert ende overwogen de redenen , jegensgepo ^^.β feeGkerc ancjere Reque- ^ÏerEd'Groot Mog. geprefenteert,· op-de

den voornoemden Franciico Ramires Pina, ende Sara Naar, nu des felfs Weduwe, voor deicn ge- celebreert ι als oock de voornoemde Rebecea Naar der fel ver Dochter uyt het voorfz Huwelijck ghe- procre-eeit : Verklarende en ordonnerende mede

ik *" 'TicTvoornoemden^Manuel Dias Henri- ! r'acm Va brouwt hebbende Habella de Pina ende f*' Ramires, als gheinftitueerde Erfghenaem 1 °Coverledene Huysvrouwe Rachel Curiel, · Qnftpre en Erfgenamen van Franciico Rami- I ^tenderende ten eynde het haer Ed.Grcot 5 relieven mochte de voorfz faecke van de hand L «πΛρ dc felve te laten aen de ordinans

by defen, dat uyt krachte, ende in gevolge van de vour-gcroerde verleende difpenfatie., mede fullen komen re celleren en op te houden alle proceduren, dicoverdewettigheytofonwetcelijckheyt van de meer-genoemde Rebecea Naar, en dicn-volgcnde over de fucceflie vande Goederen by de voornoem- de hare Ouders naerghelaten, ergens by yemande foude mogen weien gein ten teert : Des dataliedic gene van de meer-gemelte foodtfche Natie hier te Lande, die voor defen alleenlijck conform hare Wetten en Regulen getrouwt zijn, ende wekkers Huwelijcken noch niet zijn gedifibl veert, hunne aenghegane Huwelijcken fullen hebben bekene te maecken, ende binnen den rijde van twee maenden nadatedefes aen te geven aen de Magiftraten van· haerluyderrefpe&ive Reiïdentie-plaetlèn, mitfga'- dersoock hare trouwe aldaer naer het ghebruyekin de refpective Steden en Plaetfen geobièrveert, na- der te confirm eren : Ende dat voorts die gene van de meer-ghcmeltcjoodiche Natie, die hen van nu voortaen iifhet toekomende ten Huwelijck fullen willen begeven , haer in alles naer den inhoudt van de meer-geroerde Politijcque Ordonnantie vanden voorfz [are i.?8opra:cifcJijck, en ionder eenige ex-

vicn ende defelvc te ifV. Ende opalies ghehadt eerft hetadvisvan E PnÈfident ende Raden van den Hove, en ver- LVhens mede dat van Gedeputeerde Leden uyt iL?Ed Groot Mo. Staets-wyfe Vergaderinge, LYde gegeven naer examinatie vandeStucken by fnichven^cderzijdtsge-exhibeert, in gevolge en Ktvóldocningc van haer Ed. Groot Mo. fucceffi- fccAppoinftcmenten in dates eten 31 July laetftle- Men, cndciideferloopende maendf, hebben na Uvndachrit'eoverwegingc van alles uyt haer Edele IGroot Mo° rechte kenmffe ende Sou vcraine mach t, Iaën cie van de voorfz Joodiche Natie hier te Lande jn'toenerael, ten aenfien van de Huwelijcken by

ende d'obmiiuenon-

de felve alberey ts aengegaen j

Itrent de iolemnifatien van dien door non-obfer- Ivanuc vandevoor-gheroerde Politijcque Ordon-

■Mntiegecommitteert ■larie verlc

de voorfz verfochte difpen-

ceptie fullen hebben te reguleren. Lallende ende ordonnerende haer Ed. Groot Mo. by defen allen

enten geaccordeert, ghelijck haer Edele root Mo. de felve difpenfatie aen henluyden ver- men en accorderen by defen, rot iulcken effecte

ende een ycgelijck die 't aengacn mach, haer naer

't gene voorfz ftaet, exaételijck ende punctuel

ïjck te

reguleren.

c

t de Huwelijcken onder de voorfz Joodiche Na- : rot noch toe na hare Wetten enUfantien, be- oriijck ghcfolemnifeert, midtfgaders oock de

Gedaen in den Hage den dertighften September

165-0.

Edicï van de Staten van Hollandt ende Wefï-Vrieflandt,, wa er by ghe- flatneert werdt, dat in Huwelijcken geen appel of reformatie valt ,foo wanneer het oordeelvan den Rechter over een komt met het gefuftineerde van de Ouders, of van den langhfl-levende. In date denfeven en iwintighflen Januarij 1663.

i|fP Staten van Hollandt ende Wcit-Vries- iBi r C' A1'en dcn 8cnen die defen fullen f&e "en°fte hooren leien, Saluyt. 'Doen te icnnm Ti!1* ^at ^y m &rieufe achtihge ^en hcbbendc den teneur van onfe Refolmie, mlZK ü Vijfden Dccember des Jaers 1 f 97> tvJT .edatlnmatrimoniele faecken daerinne vanTr?e7an dc Magiftraet, met de verklarin- cover , ' of dc langhft-levende van de tenfal? m> vm dc υοογΓζ verklaringhc TcccCrt ?nSerefül"meert, geappcllcert, ge- 'dcfi . r 1ceni8cPravifiedaertegens verleent P7f ^an dc eJeconridcreert de nootfaeckelijck-1 f oorfz Rcrof obrervantie van den inhoudt der , rrefPcclcn srïoCClc endeclivei'rchcrcdenen I 5nde nader d Π IST' ^cWynaervoor- stende de ν Sür?16' renovci'ende ende am- voorlz Refolutie , goetghevonden,

gheordonneertende gheilatueert hebben, vinden goet, ordonneren en ftatueren by defenj in formc van perpetuel EdicÏ, dat in het toekomende diffe- rent of queftie ontftaende tuflehen Kind of Kinde- ren ter eenre, ende de Ouders of de langhft-levende van de ièlve ter andere zydc, in materie of over fa- ken van Huwelijekcn, foodanige faecken en diffe- renten afgedaen fullen worden, ten aenfien van de Ed. en Suppooften van onl'en Hove, by den fel ven Hove; ende ten aenfien van allen anderen, behoo- rende onder dc Junfdiclic van de Gerechten in be- ilooten ende bemuyrde Steden van onfen voorfz Lande, ( den Hage daer onder begrepen ) by het Collegie van de Wet, of van den Gerechte in dc felve Steden ,'daer over lbo veel doenlijck in vollen en completen ghetale, ende immers niet beneden tweederde-parten van't Collegie pra?fent zijnde, uytghefondert binnen de Stadt van DcliF, alwaer Q_q q                       'tfelvc

-ocr page 543-

Placateii.f 3. Boeck. ^.Tit.

50Ó

fal mogen worden 5 met dienverftanden dat het felve tot gene andere als de voorfe Ö*> Magiftraten of Rechters in den voorfevd ^* Lande fal werden ge~extendeert, Ende t * ^ niemandt hier van ignorantie pratendere ^ een yeder weten moge waer naer hy hernhÏ? reguleren, foo begeren Wy dat defen op dSh-i; van den Hogen Rade, ende van meer-U ; Hove, mjdtfgadeis in alle debefloten§ed onfen Lande gepubliceert endegeaffigeert &** den, daer ende foo als in alle ghelijckegeWcn5' dengebruyckehjckis, en behoort te ghefchied^" Gedaen indenHage onder onfen grootenZes' op den fevenen twintighften September desh onfes Heeren ende Salighmaeckers ióój (j? ftondt, Ter Ordonnantie van de Staten. Ge? kent, Herbt.vanBeaumont.

't felve fal gefchieden by Schepenen, midts infge- lijcks daer over foo veel doenlijck, in vollen ende completen ghetale, ende immers niet beneden de twee derde-parten van de felve Schepenenpr-aefent. Ende dat die van onfen Hove, Wette enGerech-

ten

midtigaders Schepenen voorfz, daer ijine na

verhoor van parthyen met behoorlijcke kenniflè van faecken fullen difponeren fummaria en de plano, foo als iyluyden iiillen bevinden te behooren. E ç foo wanneer der felver difpofirie, of verklaringhe over een fal komen met het goetvinden en gefulU- neerde vande Ouders, of den langhft-levende vande felve , dat als dan de voorfz diipofitie of verklaringe by den voorièyden Hove, by die van de Wet ende Gerechte, of by Schepenen als vooren ghedaen, volkomen effect ibrteren fal, fonder dat daer van geappelleert» gereformeert, geprovoceert, Re- vifie, of cenige andere provifie van Juftitie verleent

4, Publicatie van de Staten van HoUandt ende Wefl-Vriejandt, houimk elucidatie van de Art inden in de Tolittjcque Ordonnantie, waer by dt overkk Huysvr ouwen Broeders ofSuflers 'Dochter verboden werdt te trouwen. /»4<, den een entwintighflen Mey 1664.

!E Staten van HoUandt ende Weft-Vries-' landt. Allen den genen die deièn fullen fien of hooren lefen , Salüyt. Alfoo in hetfevende, achtftc, ende andere vol- gende Articulen van de PoÜtijcque Ordonnantie 'fchijnttereiideren eenige duyfterheytf ofnament-i lijck onder de graden van affiniteyt, indewelckej het niet en is gepermkteert te trouwen, mede ver- ftaen moet worden verboden te zijn > met fijn over- leden Huysvrouwe Broeders of Sufters Dochter Huwelijck te contracteren, vermidts aldaer onder de enumeratie van de verboden graden van affini- tey t, het voorfz cafus in fpecie niet en is ge-expref- feert. SOO IST, Dat Wy daer inne willende voorfien, tot elucidatie en ampliatie van 't voorfz achtfte ende volgende Articulen, by forme van in- terpretatie goedtgevonden hebben eenen yegelijc- ken van Onie goede Inghezetenen te Waerfchou- wen ende bekent te maecken, alvopren daer op tot meermalen gehadt hebbende de confideratien ende 't advis van onfen Hove, dat Wy als noch, conform voorgaende itcrative dilpofitien, verftacn, dat ibo- danige Huwclijcken als vooren, niet jegenftaende

daer van geen fpeciael verbodt in 't voorfz aèé en volgende Articulen en is ghedaen, zijn, era by Ons fullen werden gehouden voor ongeoorlè, ende niet gepermitteert. Verbiedende dien-tci gende allen ende een yegelijcken foodanighefe welijcken te contracteren, op pcenein het \\h vande voornoemde Politijcque Ordonnantie be- grepen. Ordonnerende ende bevelende defe denten ende Raden van beydeOnfeHoven, k Advocaet-Fiicael en Procureur-Generael,it«ltiri ders allen anderen Officieren enJufHrierenvanC& fen Lande, jegens de Overtreders endecontrare teurs van deièn te procederen en doen proceè» naer behooren. Ende teneyndenieraandtliicfra ignorantie en pmendere,ne:maer alle endeeen®" weten moge waer naer hy hem hebbetereguta begeren Wy dat deiè alomme daer het behoort^ te gefchieden gebruyckelijck is, fal werden öø bliceert ende gcaffigeert. Gedaen indenffe onder Onièn grooten Zegel op den eenentwiR-- ften Mey desJaers oniès Heereri en Salighmaca;^ 1664. Onder ftondt, Ter Ordonnantie 9 Staten. Gcteeckcnt, Herbt.van*

Ñ lacaet van de Stat en van HoUandt ende Wefl-Vrieflandt, ^f interpratatie van het derde Art kul van de ToliHjcque Ordonnantie"ütöWV 1 f80, waer by verflaen werdt dat onder het woordt Ouders, á^££ç<&'Þá^ö Vader en Moeder, ende niemandt anders. In date den eenendtrt'0 * \ i6ji.

.Mvrü,

terpraztatie van 't voorfz derde ArticuUeV gjj gelijck Wy verklaren midts defen» "at° çÅ* voorfz woordt Ouders alleenlijck ^ÀÑ*çË? ende verftaen werden Vader en Moeder> Ð fmts Groot-Vader of Groot-Moeder Ë ^ eenige verdere Vrunden in linea Ö® ö 'Jt laterali, fchoon de felve ten °?^1C V'^^ gelegentheden in plaets van Ouders gn _ Ê # foudenkonnen werden. Endeop"^É^öÞ van kenniife moge hebben tot fijn nan ^ vinden Wy goedt dat defe op de R<>uen <M

)E Staten van Hollandc ende Weit-Vr ief- landt. Allen den genen die delen rullen fien, of hooren lefen, Saluyt. Tioen te weten : Datwy, om redenen ons moverende, in achtinge ghenomen hebbende, of oock in gelegentheyt van Huwelijcken, de welcke in onfen Lande komen voor te vallen, onder het woordt Ouders, vervat iu 't derde Artïcul van On- fe Politijcque Ordonnantie in den Jare 1 ^Sogedaen emaneren, mede begrepen werden Groot-Vader en Groot-Moeder, goedtgevonden hebben by in-

-ocr page 544-

Van HuYvelijck

50; 'tièlvealibo bevinden te behooren. Gcdaen in den Hage den een en dertighilen July 167 ï. On- der ftondt, Ter Ordonnantie van de Staten. Ge- teeekent, Herbt. van Beaumont.

rr tfprtvanTuftitieafgekcmdight, en voorts önfe ^ w" VQcJrcchtcn in Onfe refpeftive Steden ^Óï!\ worden, ten eynde fyluyden haer daer ^afefullcn hebben te reguleren, want Wy

( Placaet van de Staten van Hottandt ende Wefl-Vrieflandt, tegens het trouwen van Ψ erfoonen met den anderenin overfpelgeleeft hebbende. In dateden achtienden July 1674.

met den anderen in Huwelijck te treden 5 op poene niet allen, dat hetfclve Huwelijck fal werden ghc- houden voor nul en van onwaerde, nemaer oock daer en boVen op arbitrale correctie, boven de ftraf- fen en poenen by de befchreven Rechten daer je- gens geftatueert. Laftcnde de Pruilden ten ende Raden van den HoogenRade, ende van Onien Hove, ende voorts alle Officieren endejufiicieren, henluyden naden inhoude van deic te reguleren. Ende ren eynde niemandt hier van ignorantie en prsecenderc, Lallen Wy dat defe alomme in ócn voorfz Onfen Lande fal werden gcpubliceert ende geaffigeertdaer fulcks behoort; ende inghelijcke iaeckenteghefchiedcngebruyckelijck is. Gcdaen in den Hage, onder 't kleync Zegel van den Lande den achtienden July 1674. Onder ftondt, Ter Ordonnantie van de Staten. Geteeckent, Sitnon van Beaumont.

E Staten van Hollandt en Weft-Vrieiïand. Allen den genen die defen iullen iïen ofte hoorenlefen, Saluyt. "Doen te weten : Du Ons is bekent ghemaeckt, dat Pcr- Lncn met den anderen m overfpel gheleeft heb- Ede ondernemen in den voorfz Onfen Lande er den anderen te huwen, ende het felve is een ■ eeke van quaden exemple, dangereus ghevolgh, fcock ftrydendejegensde difpofitie van befchreven Rechten, die Wy in dien deele willen hebben ach- 5 rvoleht. SOO IST, Dat Wy daer jegens by nfePolitijque Ordonnantie niet uytdruckelijck ebbende voorficn, ende nochtans't felve begee- lcr.de te veeren ende voor te komen, hebben goet- ErondenexprelTelijck te verbieden, gelijck Wy poen midts defen, alle ende ygelijcken Perfoonen, lan wat qualitey tof conditie fyzijn, met den an- deren in overfpel gcleefc hebbende, t'eeniger tijdt

7. Placaet van de Staten van Hollandt ende Wejl-Vrieflamlt, teg het Overfpel. In date den elfden September 1677.

er/s

fpraeck, of ten överftaen van den Rechter, of yc- mandt anders te compoferen öf tranfigeren, opdc verbeurte van twee-vout van't gene fy ter faecke van alfulcke tranfaftie foüde mogen hebben gheno- ten, de helft te appliceren ten behoeve van den Α is- men, ende de weder-helft ten behoeve van dcii genen, die alfulcke tranfaclie of compofitien aen den Rechter fal hebben bekent gemaeckt} ende by foo verre eenigh Officier ter faecke van devooriz compofitien of tranfacKe achterhaelt en gccondcm-" neert weiènde, fich naderhandt voorde tweede- mael quame te mifgrypen, dat als dan de felve fal verbeuren het vier-voüt vande bedongen of on t>' fangen penningen, te appliceren ende te verdeelcn als boven, midtfgaders van fijn Amptgedepörrcert, ende voor infaem en inhabil verklaert fal werden ; Ende ten eynde de voorfz compofitien des te beter foude mogen werden gheweert, dat alle ende een yegelijck fal werden gequalifkeert, gelijck de felve gequalificeert werdt by defen, om dc voorfz Offi- cieren ter faecke van de voorfz compofitien te mo- gen calangeren, ende dat de felve iullen profiteren 't gunt daer in de voorfz Officieren volghens defen onfen Placate fullen werden gecondemneert. Ende ten eynde niemand hier Vin ignorantie pmendere, foo begeren Wy dat defen alomme gepubliceert eri geaffigeert fal wórden daer 't behoort, ende in ghe- lijckefaeckentegefchieden gebruyckelijck is. Ge- daen in den Hage den elfden September 1677. Onder ftondt, Ter Ordonnantie van de S taten, Geteeckent, Simon van Beaumont,

E Staten Van Hollandt ende Weft-Vries-

β

landt. Allen den genen die defen fullen lien of hoorenlefen, Saluyt. Doen te

weten : Dat Wy om het perpetreren ton het delift van overfpel, foo veel mogelijck af linden, ende de Officieren des te beter tot on- foeck van 't voorfz delicT te encoufageren, goet- tevondenendegheftatueert hebben, vinden goet pMatuercnby defen, dat van nu af aen de pè- $un;clcboctcns, inde ièfthiende en feventhiende meuten van de Politijcque Ordonnantie vermeit apcctivelijckj fullen werden ghequadrupliceert, •ac m reguarde van de Overfpelen, begaen wer- jende by twee gehuwde Perfoonen, in 't vijfthien- y rt[cu'van de voorfz Ordonnantie brceder uy t- ™> dat die gene, die 'tjèlve fal komen tebe-

f

oven de boete van infamie, midtfgaders

JPprtcmcnt van fijn Afripten enOffieien, en ;ment noch fal verbeuren een boete van

ύ

tguldens-, dat nademael den aenwas ende ?u7cnrCmCn 71 het voorfz Delia met allecn is te ddatïaCn deSheringheyt van de ftraf, maer -oorfLtV°Srfz quaet weHnfonderheyt werdt * vande 0<r°°r dc meenigl*™ldige conipofi- wfzDel 1 lcren> met die gene die op het "ildiüht gCaTraPPeert of anderfints daer aen ftncTcn????" Wordenj daeromme de felve *ν*Χ bt?rlljcktC verbieden'gcliJck V '^Snn1';? ïmandtï Ψ hy •cribcl »f " 'Z1ln» ter faecke van een begaen ■ » Cz7 Tecrctclijck, 't2y door tuiTehen-

Refoltitie

Qjiq

-ocr page 545-

'5 o 8                        Placaten, 3 Boeck. 2 Tit. 8. Refolutie van de Staten van Hollandt ende Wefi-Vrieflandt 3 L·^ dat het Ho ff■> ende de Regeerders van de Steden, bevoeght zijn, infeech * iw» «& Hvwehjckfcheproclamatien te difpenferen. In date den fes en Z$*z flen November 1Ö78.                                                                   '^|ί·

vandenHove, ten opfichte van de Edel Suppooften van den ièlven'Hove, midrf?^ ?"

iijnde ter Vergaderinge voorgedragen, dat foo nu foo dan by eenige Perfoonen, die van meyninge waren haer met den ande- ren in den Huwelij eken ftaet te begeven, in abiêntie van haer Edele Groot Mog. veriöcht wierden difpenfatie van de Huwelijckfche Procla- matien of Geboden, uyt oorfaecke van fieckte, vertrecknaer het Leger, of naer afgelegen Gewe- ften, en anders, ende clat die verfoecken fomwy- len waren geaddreiïèert en geaccordeert, aen ende by de Heeren haer Edele Groot Mo. Gecommit- teerde Raden, of de Heeren Burgermeefteren en Regeerders van de refpe&ive Steden ·, ende dat in tyden en wylen eenigh difpuytfoude mogen ryfen, of de ghemelte Heeren Gecommitteerde Raden, niidtig aders Burgermeefteren ende Regeerders der voorfz Steden, daer toe wel ibuden zijn ghequalifi- ceert; Is, naer voorgaende deliberatie, goetgevon- den ende verftaen, datdePrcdldent ende Raden

Heeren Burgermeefteren ende Regeerder!^ refpeftive Steden, ten opfichte van ^Jn*2* nen van de felve Steden, fullen zijn geautho l· endegequalificcert, gelijck iygéaü'IbfifeeS geqiialificeert werden by defen, om in abfenii^I' haer Edele Groot Mog., uyt redenen daer toed? nende, te mogen difoenièren van den interval r' tijdt, tot het gaen van de voorfz HipijckJèJW clamatien, by de Politijcque Ordonnantie »ρ·Γ fcribeert; midts dat alvooren ten minften ten ίΓ clamatie fal moeten werden ghedaen 5 endedaté' dif penfatien, die defen-aengaende by de ghemei" Heeren Gecommitteerde Raden,of Burgermee]}* ren ende Regeerders van de refpe&ive Steden fa den mogen zijn gedaen,van effed,krachtenwaenl fullen zijn en bly ven.

Extract uyt de Politi/cque Ordonnantie binnen Zeelandt, nm, h I Februar'y 1 f 83 , noopende de maniere van Huwelij eken aldaer. landt getrou wt te zij η, dat de felve fullen vette- ren haer Poorterfchap (foo iy Poorters zijn) ccè boven dien, de boete van tlèftigh ponden parrfi voor den Heere, ende thien gelijcke ponden β Stede of Plecke daer iiilcks gebeuren U. VII. Bchoudelijcken nochtans, dat de felve gebodö niet gegunt noch gedaen en lullen mogen wtb, als de gene die het felve verfoecken, beneden hm Jaren zijn; te weten, jonge Gefellen beneden int vijf-en-twintigh Jaren, ende jonge Dochterenk' neden hare twintigh Jaren, ten zy datdefekw· toonen het confent van hare Öuders,of denlan^' levende derfelver, metten Vooghden(indifflif eenige hebben) ende indien fy geen Oudcrsei# ben, van hare Vooghden, ende naeftevffl» bloede hun beftaendc.

meer gelijeke mfamelinge in dendoor, ende ondtrouwt in hoerdtegens den dancden , ende oockgaen, ftrydendeGodes; Sooiftfien, dien-aenghebben, ordonnadvyfe als bovenblicatie van defeilaet fullen willencompareren voo

Maer indien eenigh Jongh-man °(Ιοη£\^ boven de voorfeyde* 2 f ende 20 Jare?f^j, veoudtwefende, ende Ouders, Voog1*0* naefte Vrienden hebbende, verfochWjK de Sondaeghfche geboden, fonder É^S van hare voornoemde Ouders, ^00^°ηφ Vrienden confent, foo fullen de voorfcp'■ ^ Kercken-raedt voor 't proclameren van ° · zijn, de Ouders, VJJT

den Steden ende Plaetfen haerder refidentie, ende aldaer verfoecken dat hun gegunt fullen worden drie Sonnedaeghfche geboden, te doen in der Kerc- ken op drie Sonnedagen den anderen volgende: Welcke geboden gegunt ende gedaen lullen wor- den , ten eynde eencn yegelijck die eenige letfèlen of hinderniflèn, 't zy van Bloede, Swagerfchap, of voorgaende belofte, waerdoor het Houwelijck egeenen voortganck en foude behooren te hebben, wil voor wenden, 't iel vè mach doen: Ende fullen daerom die van den Kercken-Raedt, niemanden mogen laten trouwen, fonder alvooren verièeckert te zij η, dat de vooricyde Proclamatien gedaen iul- len zijn, foo ter plaetfè vander trouwinge, als van de refidentien van beyde de Contrahenten. Ende ibo eenige bevonden werden fonder de voorièyde proclamatien ende geboden te hebben laten doen ter plactfe haerder refidentie, 't zy in 't fccrete ofte anderfints, binnen of buyten de Provincie van Zee-

g

of Vrienden voorfz van den Requif301 >.^, rante voor hun t'ontbieden: Ende in jp' j-j ders, Vooghden of Vrienden v00"^'^ veer thien dagen naer d'infinuatie aen ,j^

Perfonen gedaen, weygeren of in ÉHml-S^**

te komen Γ fal de felve weygeringe iPJi^taa .nfent: Ende fullen de voor^^

d

den Kercken-Raedt voorts mogen Fr^se- het doen van de voorfz «^rlamatien

den: Maerindien de

voorfeyde Oude»'' J,

-ocr page 546-

Van Huwclij cMAenam compareren, ende eenige redenen (fcn°f Lcrom fyluyden in 'tvoorieyde ver-

505; cendentcn; nochte inlgelijcks de Moeyen" met ha- ren Neven, dat is, met haren Broeders of Suftcrs

^Cr^^clnckmetcnwi.

en coniênteren, ende

Soon, nochte Kïndts-kinderen of defcendenten, beyde ininfinitum, aliöoOomcn'ende Moeyen, ten refpedte van hare voorlchreve Nichten ende Neven, ftaen inde plaetfe van Vader ende Moe- der. XVI. Ende foo vele als aengact de graden van afrmitevt ende fwagerfchap, alioo den bandt des Houwelijcx aliülckcgemeenichap medebrenght, dat Manen Wijfrnaer eeneen zijn ·, foo is infghelijcks verbo- den ende' geinterdiceert, dat de Man met egeene Bloedt-vcrwanten ofte Magen van lijn overledene Huysvrouwe, noch de Vrouwe met geen Boedt- verwantcn of Magen van haren overleden Man , den felven Man ende Vrouwe binnen de voor- lchreve uytgedruckte graden beftaende, malkande- ren niet cn lullen trouwen op gclijcke poene van on· waerde en ftrafïe in Lijf ende Goet als vooren. XVII. Namentlijck, datgeenen Man trouwen cn mach met lijn Schoon-dochtcr, dat is, met de nagelaten Weduwe fijns Soons, noch met de Weduwe van fijns Soons of Dochters Soonc, ende foo voorts nederwaerts, of metgeene Weduwe eenigcr lyncr defcendenten; gelijck oockgecne Vrouwe trouwen en mach met haren Schoon-foon,dat is,met de Man. van hare overleden Dochter, noch met de Man van haers Soons of Dochters Doch tere, cndealloo ver- volgende met egeene Man geweeft hebbende van eenige hare defcendenten. XVIII. Infgelijcks egecnMan mach trouwen met fijn Stiefdochter, dat is met de Voor-dochter fijndcr Huyfvrouwe, noch met een ighe van de fclve fvne Voor-dochteren defcendenten; gelijck oock gecne Vrouwe trouwen mach met haer Stief-Sone, dat is, met de Voor-foone van haren overleden Man,noch met eenige defcendenten van defelve hare Stid'~ foncn. XIX. Item j egeen Man mach trouwen de naegclatcn Weduwe van fynen overleden Broeder , noch egeene Vrouwe den Man van hare overleden Sufter. XX. Hier en boven en mogen niet trouwen den Man met de Weduwe fynder Neve, dat is, met de We- duwe van fijns Broeders of Suftcrs Soone , noch met de Weduwe van eenighe fyner Broeders of Sufters defcendenten 5 ghelijck oock egeene Vrouwe trouwen mach met de nacrghelatcnc Man van hare Nichte, dat is, met de Weduwenacr van hare Broeders of Sufters Dochter, noch met de Man van eenige hare Broeders of Sufters Kindts- kinderen ende defcendenten. XXI. Ende alfoo in 't aengaen ende contraheren van den Heyligen Echten ftaet, byfondergoet reguard dient genomen, dat 't ièlfde gefchiet in alder eer- baerheyt, ende dat alle confufien der voorlchreve graden (daer door groote fwarigheden in de Suc- ceflien ende anderfints ryièn ) verhoef worden 5 Soo ift , dat Wy ordonneren , dat indien eenige Peribnen veribchten hare geboden, omme t'famen gevoeght te worden, de welcke nochtans dien

ixhtc

" joriêyden van den Kercken-raedt

èx ric

igcinduceertc'

konnen werden, foo en fullen

üeY£ori

dcn Kercken-raedt de voorfchreve t Jp7 niet mogen laten trouwen, noch te voor dat by de Collegie vander

1 ndcr Plaetfe met kenniflè van faecken

\i

»;;|cÏn7uydén werde geordonneert. D- voorfcyde geboden gedaen zijnde, in gevalle daert^ensgeenwettelijck wederfcggens isgeval- In fullen de geproclameerde Perionen getrouwt mogen worden. Verbiedende voorts wel expreiïèlijcken, dat den Bmvdegom cndc de Bruyt die buytende plaetfe hacrder furifdiftie getrouwt zijn, of eenige andere wie datiy zijn» niet en fullen vermogen t'famen te woonen, ende hun by malkanderen inhuyshou- c;n'Tc te voegen ende converferen, voor anderftont datïv bevelen fullen hebben ,dat fy^behoorlijck als

aen den Officier ende* Ma-

vooren getrouwt zijn,

llraet vandcr Plaetfe, op pcyne van beyde geftraft ie worden als Hoereerders, ter difcretie vanden Richters. XI. Endealfoo volgende de Goddelijcke, natuer- lickecnde bclchrcven Rechten, in den H. Echten !.ict, alsineene ordeninge Godts, tot eerlijck onderhout ende verbreydinge des Menichelijcken prllachts ingedelt, tuifchen den genen die malkan- deren in Bloede of Swagerfchap binnen feeckeren pdezijnbeltaende, verboden is Houwelijcke te contracteren, ende dat wel eenige vericheydenhey t ende duyUerheyt in de bereeckeninge der feiver paden, bylbndcr van macghichap van de zyde komende, wordt bevonden : Sooift, datWy c verboden graden hier nae hebben doen uytdruc- Kcn, ten eyndc eencn yegelijcken des te beter dacr van mach worden onderricht, ende egeene igno- «ntic en pretenderen. n                 XI I. ordonnerende ende verbiedende over fulcks, ^itvoortacn egeene Perfoonen, van wat quali- 2Γ' ,ωηίtIC °fegefmtheydt fy zijn, binnen de J^oigendeuytrredrucktegraden, malkanderen in !„ «nitcyt beftaende, t'famen en fullen ^gevoeghtworden, nochte eenighfints mal- ZZCn tr°mv'en, op pecne dat de fclve niet alleen °nyerden gehouden, maeroock fyluyden in ichivcG°ct geftraftfullcn worden, fulcksnae betttfj· lltcntcgcns deninceftueufen ende tirchendlgenisgcilatueert. IndencerO X * I I· fcendent»           cnmogenniet trouwen ccnighe ")udcr«; Pnir"1? harc defcendenten ; te weten,

opwaerts ende nederwaerts

^deinJrderen ln unicum. X

Inkciy L           X I V. -' ^Övollf JÏ"} Broedcrs met hare Suftcrs, het üilcoi halve Bedde. Tenderden        X V' lct i]ai"c Nlcv cn ™°Sen met trouwen de Oomcn !4^KindêICn' ry methare Broeders ofte ' crcn> ofte Kindre-kinderen ende def-

-ocr page 547-

Piacaten. 3 Boeck. 2 .Tit.

5Àñ

tegensden inceftieufen enbloetfchenderc ren geftatueert, fonder dat oock 't Ê a Keyfer Karel de V.gemaeckt in den? b noopende het contracteren van HouwcliU^ Perfoonen beneden hare Jaren zijnde, end?V3a nen daerinne begrepen, hier mede ven!!?1

dien vanden Kercken-Raedt ende Claflïs fouden beduncken, dat ten refpefte van de voorfz eerbaer- heydt, ende om confufie van graden te fchouwen, niet en behooren daer toe ontfangen te worden, dat als dan die van den voorfz Kercken-raedt hare re- denen van fwarighcydt aengevenofoverfeynden aende Gecommitteerde Raden van den Staten voornoemt, den wekken Wy ordonneren ter eer- fter Vergaderinge van den Staten daer op met vol- komen veritande van de geileltenifle der faeckc be- fchry vinghe te doen, om daer op gereiblveert te worden, fulcks bevonden fal worden te behooren, willende dat middeler-tijdt de voorfz verfochte proclamatien gehouden worden in furceantie. XXII. Verklarende alibo by defen nul ende van onwaer- den, cnde niet te mogen beftaen, de Houwelijcken die in de verboden Graden ilillen worden ghe- contraheert ende gecelebreert, ende dat de gene die in de voorfz graden van Bloede of affiniteyt malkanderen beftaende, hier naemaels niet tegen- ftaendc de voorfz verboden, fouden vermeten in Houwelijcke te treden, daer van iönderverdragh of diiïmiulatie geftraft fullen worden, met de poe- nen in de Goddelijcke ende Civile Rechten,

OOR

worden. XXIII Ten laetften, alibo men bevindt cbeliirt J cemge met elckanderen ondertrouw cedae l

bende, daernae malkanderen nieten

willen

trou-

wen, maer of laten fitten, of oock een and»'

wen

...„..., fonder bybehoorlijcke rechtvordlw?" de voorgaende belofte ontflagen te zijn, in||c3 ghevalle falelck van parthyen contrahenten L· vindende geledeert, moghen beklagen voor? Jugc competente fijnder parthye, en den Oflfc felve ex officio fal fchuldigh zijn daer over te kb» Ende die bevonden fal worden Hchtvaerdeltó! defe faecke gehandelt te hebben, 't zy ten vervol van parthye geintereflèerde, of van den dei» boven de poenen in de gefchreven Rechten beoft! pen, fal nochgemulfteert cnde ghefhaft voJs tot arbitrage van den Rechters, naer gelegenther: van faecken, ende qualiteyt van de Perioncii.

é o. Echt-reglement over de Steden en dorpen ten platten Lande, onder de Generalitqt rtfatl· rende, vanden i%Maert 16^6. SieGroot Placaet-Boeck 2 Vol. Pag. 2429.

DEN DERDEN TYTEL, Tegens de corruptien en aenneminge van gefcfciio ken, Eedt van fxiy veringe, &c.

Extract uyt de Naer der Ampliat ie van de Inftruclie vmdeflBf

r

Rade, ende den Hové van Hollandt. In date den vier en twintigbjiinW 1Ó44.

quireert fullen worden , het zy onder pcöj* van expeditie of anderfmts, hoedanigh mg ibudc mogen wefen, ende dat foo (wel «# , naer de uytinge van denPfoceffeofgWr vife. Ende ibo verre fy eenighe foodar$ø ontfangen fullen hebben van yemandt, <»W| maels vernamen eenigh Proces W*N*^fj te hebben , of in wekkers faecken Â^¿ gen zijn verfocht, 't welck fy ten ^^Z^i fangen der felver giften nieten hadden.ø ^ dat de felve naermaels eenighe Pr?c^ fLfifc voorfz Hove mochte krygen, of in der ie ^ ken als voren advis mocht werden verioc ^ A fyluyden ghehouden wefen de voorfz *** ^ van te verwittigen, ende de ontfangeneg ^ de waerde van dien, ten behoeve van j^ te bekeren, fulcks als hen *ã&ø»Æ^Å geordonneertfal werden·, ende fuUcö

Het thiende Articulvan de InflruWte vati den Hoogen Rade. I. £f§jE Prafidenten, Raden,· Advocaet- Fifcael, of Procureur - Generael, GriiTieren, Subftituyt-Grirfieren, en Secretarillèn van beyde de Ho- ven, fullende gene giften, gaven, of fchenckagien, noch door haer *elven, noch door haer Huysvrouwen, Kinderen, Familien, of yemandt anders, wie het foude mo- gen wcfen, direitelijck noch indirc&elijck, mogen ontfangen, genieten, noch profiteren vaneenige dingen hoe kleyn oock de felve ioude mogen zijn, oock van eetbare Spyfe ofDranck; ende dat van yemanden'tzy Steden, Collegien, Perfonagien, of particuliere Peribonen, die fy weten Proces, of rechtvorderinge voor de voorfz Hoven te hebben, of apparentelijck te fullen gekrygen, of in wekkers faecken fyluyden als Raden fullen zijn gherequi- reert advis te geven, of apparentelijck ghere-

niet mogen flaen over de vifitatie van ^h^je

nochte het formeren van de adv

ifem1113 IfJt0

cernerende den genen daer van »yde VJft â* ontfangen fullen hebben, fonder daer >$&

-ocr page 548-

f crens corruptien, giften, gefchencken, Eedt van fuyvennge <3c

511

alles

ingeven, of doen ingeven, van aen den Prafident, Raden, Advocaet-Fifcael , of Procureur-Gene- rael, Griffiers, SubiHtuyt-Griiiiers of Secretarieën, der ièlver Huysvromven, Kinderen, Familicn, o f yemandt anders van haren t wegen, eenige Giften of Gefchencken te geven of beloven, of doen ge-

^ Uaden "cadmitteert te weien

tffi^^'^iegcne die bevonden fullen worden

ejUdaeiVtc hebben, van haren ftaeten offi- I

^

gcftiipf1

; fullen worden na gelegen t-

-aüS gecorrigecrt ibllen wu_.....,.„_,_.,,

der&eckc}

Ende fullen de vooriz Praefi-

tvafl

Advocaet-Fifcael, of Procureur-

ven of beloven, direelelijck nochindireftelijck :

Raden,

Maer ibo wanneer haer van hare Meeflers föude mogen voorkomen, dat iy ghenegen ibuden zijn eenighe Gefchencken aen yemandt van de'vooriz Pedoonentegevenofbelooven, fullen gehouden zijn de iëlve daer van af te raden, of foo fy aireede eenige der vooriz Giften mochten ghegevcn of be- looft hebben, de voorfz Hoven dat terilont bekent te maecken: Gelijck iy mede gehouden fullen zijn ten aenvangh van den ProceiTe haer Meefters ghe- trouwelijck te waerfchouwen, van aen de voorfz Periöonen uyt faecke als vooren yet te geven of be- looven, of doen geven of beloven, eenige Giften, Gaven of Gefchencken, diredtelijck noch indire- cielijck, ende ibo iy eenige Gaven gegeven hebben, dat iy 'tièlve den Ffove bekent iullen hebben te ma- ken. VI. Ende opdat den Hove foude mogen blijcken,dat de vooriz waerichouwinge is ghedaen , iullen de voorfz Procureurs, dienende d'Impetranten, voor en aleer eyich te mogen doen, ende de Procureurs dienende de Gedaeghdens, voor cnal-eer te mo- gen antwoorden, exhiberen behoorlijcke Α dievan harereipeelive Meefters, daer by de iëlve iiillen bekennen, dat hcnluyden de waerichouwinge is ge- daen. VII. Ende iullen de parthyen die voor de vooriz waer- ichouwinge eenighe Giften als vooren ibuden mo- gen hebben ghegeven, ende het felve voor 't doen van eyfch of antwoordt reipediive, den Hove op- rechtelijck fullen bekent hebben ghemaeckt, in de poenen hier boven verhaelt niet vervallen, bly ven- de niette min'tguntdefèn-aengaende in 't reguard van den Pra:fident, Raden, Griffiers, Subffituytcn, ende Secretariilèn , hier vooren is geièyt,in iijn ge- heel.

1 Griffie *Jr' aiie k nnKerf Eloorfz H u- 't^cne vo iStquetsn,Huysirouwe J jiehenluy ïfc is, direftclij■ voorts belove (uilen continuer Dar vorders de rvden fullen ge ren onderlinge weren, ende drocureur-Gencenriffen, hajdrfadersde diVer> opdc welcrklarcti,<k ly a:ioonen,cirecten belooft ofte gen. Dat de Dingh- rden aen den P oi Procurcur- riiiiers of Secret "en, Famili

tr....

eenige G even of beloof ijck ofindirecT je! om exped nocdanighprs torentje fulle enacgepropor

t gene daer over queftie is, naer gelegentheyt aceken, t'appliccren voor een derde-part ten we vanden Aenbrengcr, ende voor de twee wende derde-parten ten behoeve vanden Ar- J» twelckoockplaetfefalhebben, alwaerhet .„ ^ptieeerft ondervonden werde, eenige ^mdegewefen Sententie. \ cindien om advis te bekomen mede eenige

Achter het 283 Art kul van de InfimtJie van den Hoogen Raedt te voegen^ Ende fullen mede de vooriz Adjuncten gehou- den zijn te doen den Eedt, begrepen in de Amplia- tie van het voorfz Articul, van niet te onrfangen eenige Giften, Gaven of Gefchencken, direclelijck ofindirectelijck. Salvorders? acht inge genomen zijnde op het 16 ende 231 Art. van de InfiruBie van den Hove van Hol/andtt de Inflruëtie van den Hoo- gen Rade"wer'den geamp lieert

*" «Pvcn of belo "vene" rdcel

.

als volght.

mocht,11 . lltebek

Dat de Prceiidenten> Raden, Advocaet-Fifcael,

of Procureur-Generael, Griffiers of Subftituyt- G riffiers en Secretariilèn van beyde Hoven, niet

F&n achterv°i ig0ede meyninge te beter mach I!:ctabbe r* g ' ende niemandt eenige ïgno-

en iullen vermogen te weien van den Rade van eenige parthyen, Kercken, Abdyen, Kloofteren, Steden, Cafteleynen, Heeren, Vrouwen, of an- dere , wie fy zijn, in faecken die iy te doen iullen hebben, in de voorfz Kameren, of oock te zijn

^rfoï7tendere' fullcndc Advocaten

fe

£?Kei«ten1

2 dcn «"««η Rechtdagh na de Va- onder Eede beloven haer niet

y csen, of oock haer Meefters Magiftraten, Raden of Vroetfchappen van Steden, Be-

-ocr page 549-

5 x £                        Flaeateal 3. Bewinthebbers van de Ooft ende Weft-Indifche, Compagnie, Dijckgraven of Heemraden, of pen- fioenen van yemanden jaerlijeks t'ontfangen, ofte cenige Officien van Heeren of Vrouwen te aenvaer- den, of die behouden', indien fy als nu eenige heb- ben , macr fullen gehouden zijn binnen een Macnt na date van defen de felve hen quij t te maecken, of anders fal haerluyder ftaet impetrabel wefen. Item, dat de vooriz Pradidenten, Raden, Ad- vocaet-Fiicael, of Procureur-Generael, Griffiers, Subftituyt-Grilïiers, Secretariflen, ende andere de voorfz Raedt-kamer frequenterende, of met de Raden, als CommiiTariiïen of anders befoigneren- de, van wat qtialiteyt dat fy zijn, niet en releveren 'tfecreet van de fel ve Kameren, oi 't gene dat fy aldaerofincommifliebefoignerende iullen fienof hooren, op poene van fufpenfie van haren ftaet, den tijdt van driejaren. Dat mede de Klercken in de Griffien refpe&ive, bewarende de facken, particulierlijck in handen van den Prxfident ende Raden Eedt fullen moeten doen, van dat fy in 't bewaren van de felve fac-

Boeck. 3-Tit. ken haer ghetrouwelijck fullen quyten poene als voo f en.                              ' ^öfc» Dat oock de Collegien werden gelaft c á thorifeert een reglement en ordre te maet^* haerluyder G riffie en Rollen, foo nopend ^ ^ peditie als het loon, ende tot dien eynde ^ - tinente Lijite maecken, daer na deLi^T" fullen hebben te reguleren in het betalen ** ■ aden, appoineïementen, advyftn en ander?? der dat ooek onder praetext van expeditie of é yet meer fal mogen bctaelt of gegeven werden voorts te doen 't geen tot beter expeditie inh ij? leyden van Proceifen noodigh fal bevonden den.                                                     **' Dat d'Inftru£tic van't Hoffvan Hollandtfih· den geamplieert met het 17 Articul van de Info' £tie van den Hoogen Rade. Aldus gedaen in den Hage den vier en twutó ftenMaert 1644. Onder ftondt, TerOrt na ntie van de Staten. Geteeckent. UptL· «_ Beaumont.

2. T/acaet van de Staten Generael, vandeneerflenjuly 165º, over de ordre tegens alkCorrfo èrc. Sic Groot Placaec-Boeck ß Vol. Pag. 401.

tien

3. Refoluüe, de Ambafiadeursgeen 'vereeringen te mogen nemen, van date den 10 Áøéâ'é ife met de interprat at ie Mini fiers het or dinar is Trafint te mogen ont fangen, van date den 29 April Ì Scaen beyde hier vooren 1. Boeck, 12 Tytel, Fol. 305). 4,.        Ordre van de Heeren Staten van Hollandt ende Wefi-Vriefitötit,Urn Giften, Gaven ende Gefchencken -, midtfgaders d'excejfen van de Schrjvtrs« de Compagnien in 't Noorder-quartier gepteeght werdende. In dakhn^ thienden "December 1669,

IE Staten van Hollandt ende Weft-Vrief- landt. Allen den genen die deiè fullen fien of hooren leien, Saluyr. "Doen te weten : Dat wy in {onderlinge achtinge nemende, ncffens den welftant van Onfe goede Ingezetenen ende Onderdanen , dat ontrent het maniement van Onfe Finantien, met alle 't geene daer aen dependeert, alle ongeregeltheydt en baet- foeckinge geweert, de felve Onfe Ingezetenen en Onderdanen met geene ónbevoeghde laftcn be- fwaert, ende fpecialijck mede de Militie ftaende tot Onfe befoldinge , ontrent de Depefches van der fclver Ordonnantien, ende de betalinge van dien, met geenderley laften bekommert of ghevexeert werden, op dat alfoo den dienft van den Lande allenthalven, ende fpecialijck ontrent de Militie ten beften moge werden betracht, al inden Jare i&fo ende 1655· iucceffivelijck goetgevonden, ge- rcfolveert ende geordonneert hebben, iAt geene van Onfe Ontfangcrs ende Rcnt- 'meelters, 'tzy generael of particulier , foo van de gemeenc Middelen, als over Onfe Domey- nen, ende Gecftelijcke of Kerckelijcke Goederen, ende oock geene anderen, die uy t Onien hoofde eenige adminiftratie van penningen zijn hebbende, noch oock der felver Commifen, hare Vrouwen, Klercquen, Dienaers ofte andere Domeftijcquen, haer fullen hebben te vervorderen t'ontfangen eeni- ge giften, gaven, gefchencken of vereeringen, on-

der wat naem of pretext het felve foude mogen* ien, oock niet van Eetbare of Drinckbatc Wiia» ende dat van geenderhande Perfooneiij van % qualiteyt of conditie de ièlve fouden mogen Ë ter faeckevan lichtinge of betalinge van Maeü- Hjcke of andere Ordonnantien, Gelden j 'ijm van Quitantie, over het beleggen op Inteiwâ Renten van eenige Penningen tliarenCompt^ of om die geene die aidaer beley t zijn te cona* ren, oock geen vrydom van 'sLantsMiddeP^ de Pachters te genieten ·, oock niet tegen dm in wederwille vande Luyden desgeintereieert|? de, aifignatie te geven, of verwiiTelingc m r cientedoen : Sullende geene vande WrS fchencken mogen genieten ten eenigen^'J tenaenfien vanNieuwe-jaren, ^üf^lf^t deren hoofde of pretexten, watcouKJr<* ■ foude mogen werden gegeven, endc daC Ø*Ì pcenevaninfamie, ende deportemen^311 ver Officien.                                   Vou"* Dat mede alle Secretariücn,dcr ftWerv fw | Klercquen, ('t zy dat de felve van den w *M cretariifen dependeren) widtfgzdt&W â Domeftijcquen, Commifen ende Kier q^ deFinantie, hare Vrouwen endevoroe ^ ftijequen: Item, Kamer-bewaerders, ^poi# ders ende Boden, der felver Vrouwen0· ^0t

ft iicquemhen fullen

=-'■.:■·■ á, Gaven of Gc^r4W:

ge Ver -eenngen,

t'ontfangen, tot Eetbare ende DnncK

-ocr page 550-

fegens corruptien, giftèn.gcichencken, Eedt van fuyveringe; &c. 51 3

wi___                         Nieuwe· !wluVOr!£nn3ntie'gelden, of andere pretexten, (#5' r; de fel Ve fouden mogen wefen, mede op hoe ninfafflie, ende deportementen van der *fnC ïvaive Officien als vooren.                    j Afe met dien verftande, dat foo d'Ontfangers, rinfen, Commifen , Klercquen ende anderen Snbebben te verantwoorden voor der felver

Hebbende tot executie van dien OnfeGecom* mittcerde Raden in de refpeclivc Quartieren belaft ende bevolen, haer naer den innehoudc van dien precifelïjck te reguleren, oock daer nae te doen re- guleren , allen dengenen die fulcks eenighfints aen- gaen ibude mogen, ende voorts de boven ge-expref- feerde Onfe goede intentie, voor foo veel de meer- geroerde Schryvers belanght, by Millive aen de

Ritmeefteren ende Capiteynen op den voorlchre- ven Noorder-quartiere gerepartieert, ende, voor

V

f

. inf:inUe, of andere ftrafFe tegens defelve fal verdenge-crogeert.                                        _ Met ipeciael verbodt aen alle ende een yeder wie Hfoadcraogen wefen, aen eenige van de opghe- rackcPerfonen, ter faecke boven geroert, yetste nre&nteren, of te geven, mede op pcene van in- Lje, ende dat alle het felve plaetfe fal grypen, en onderhouden werden in beyde de Quartieren van Onfefl Lande, met ordre e ^ aen de ΓϋΦε&* v e Gecommitteerde Raden,' om alle het felve ter exe- cutie te Hellen, ende effect te doen forteren. Oock derefpeftive Ontfangers ende andere Per- foonen hier vooren geroert voor henluyden te ont- bieden , ende met folemnelen Eede te doen ver- garen , fich naerden inhoude van defe jegenwoor- euc Refolutie in alles te reguleren. Ende den voor- noemden Eedt van Jaer tot Jaer te doen vernieu- wen, oock verklaring^ te laten doen onder Eede,

foo veel de vordere pom&enaengaet, aen alle Rit- meefteren ende Capiteynen, ftaende tot onfe be- iöldinge, kennelijck doen maecken, metipeciael bevel, ommc aen de meer-gementionneerde Schry- vers niet meer dan uyterlijck dertigh Caroli gul- dens ter Heere-Maendt, ende ter loopende Macnc naer proportie als vooren te betalen, noch ten re- guarde van de felve eenige verdere, oftenopfichte van de voren gc-exprefleerde andere by-laften eeni- ge d'alderminfte betalinge te doen, ofte kortinge te gedoogen, nemaer by ibo verre haer ten reguarde als boven naer date van dien eenige kortinge, ofte eenige verdere kortinghe rcfpeclive mochte wer- den geverght, daer van aenftonts kenniflè te geven aen Ons, omme daer tegens vooiiien te werden als naer behooren. Alle het welcke by Ons naedcr wefende geconfi- dereert, hebben Wy het felve in allé poiniten ende

(Üti

uyden geen Geichencken of Vereeringen ter

deelen van nieuws goetgevonden ende geconfir- meert, gelijck Wy het felve goetvinden ende con- flrmeren midts defen. Ordonnerende ende bevee- lende Oniè Gecommitteerde Raden in beyde de Quartieren van Onièn Lande, ten cynde fyluyden haer naerden innehoude vandicnprarciièlijckful* Jen hebben te reguleren, oock alle hare Suppooilen die fulcks eenighfints mach aengaen, haer daer naer te doen reguleren als naer behooren. Ende voor foo veel daer ontrent 't zy by difpen- fatie, by ooghluyekinge ende conniventie, ofte an- derilnts eenige contrarie practijeque foudc mogen wefen ingekroopen, 't felve te doen rcdreilcrcn, ende alle de voorfchreve hare Suppooften tot pras- ciiè obfervantie ende naerkominge van de* boven- gevoerde Onfe Reiblutien, ende Onfe ernftige in- tentie daer inne vervat te houden, fonder daer van eenige direde of indirecte difpenfatie toe te ftaen, ofte gedoogen. Ende ofwel dien onaengefien hier naer bu)' t en vermoede, by de opghemelte Hecren Onfe Gecommitteerde Raden, of andere Subal- terne Collegkn eenige foodanige difpeniatien by inadvertehtie, of anderfintsibuclen mogen werden toegeftaen, of oock yets gerefolveert contrarie het geene voorfchreve is, of eenigh pointt van dien * foo verftacn Wy, dat echter alle de voorfchreve Suppooften, tot naerkominge van de voorlz Onfe difpüfitie in 't geheel gehouden blyven, even ende infulcker voegen of noyt eenige de minfte difpen- fatie ware toegeftaen geweeft. Lallende ende bevelende alle Secretariflcn,Com- mifen van de Finantie, Ontfangers λ^η de gemeens Middelen, Kamer-bewacrders,Boden ende andere Suppooften, haer daer naer te reguleren als naer be- hooren. Ordonneren ende bevelen voorts alle hoo|e ende lage Militaire Officieren, ftaende tot Onfe befoldinge, midtfgaders alle andere Ingeze- tenen van Onfen Lande, geene Penfioenen,Gifteni éavènofté Gefchencken, noch oock eenige kor- R r t                           tin-

ke hier boven geroert, hebben ontfangenge^ ι vrende het voorfchreve Jaer. , Dat wvders by proviile ende tot Oniè nader Re-

i'.

iuriedeRitmeefteren ende Capiteynen voor het overbrengen van de penningen, lichten van Or- donnantien, ende alle andere dienften die tot noch toe by de Schryvers van Compagnien , Krijghs- kncditenin Weft-Vrieflandt endeden Noorder- biiartiere zijngedacn, aen, of ten behoeve van de jcJve Schryvers, niet meerial mogen werden af- gcey fcht of afgenomen dan ten hooghften, en over de groorftc Compagnien, fulcks als de felvejegen- ^oordigh zijn, of hier naermaels door combinatie, verirerekinge, of anderilnts gecompofeert fouden taogen werden, de fomme van dertigh Carolus guldensoveryeder Heere-Maent, ende van Com- P^gmen die by loopende Maenden betaelt fouden mogen werdennaer advenant, dat is twintigh gul- oens tluen fhiyyers ter loopende Maent als voren, r wc' mmder naer de gelegentheydt van de Vompagnicncnde Giiarnifoen-plaetfen, ter dif- rfVSdneHeereil Onfe Gecommitteerde Rae- fcv r rieflandt endcden Noorder-quar- kirwiïute modereren * midts in allen gevalle H'-toM jCdcnde derH£h Carolus guldens ter ihï«i n. aendc»c"de beneden de twintigh guldens m^nJ?rsterlooPende Maendt als boven: Dat fenic S · voortaen effeftivelijck endeibnder rc" ££??<?fte diIay mocften 'komen te cefle- ldell.thm?ya en dacrmedede Compagnien, of I&fen Sh«■ ι endeCapitainen indienfte van laisn^enri" ïytCn 0nreordre werdenbefwaert, Ne!!a,n <T onkofl"en van Nieuwe-jaren, recog- Nntie, OmfCretarifen' ofre Commifen van de Fi- taae andere t>®X8A Kamer-bewaerders, Boden, geiden, n-/' ondcr den naem van Gomptoir-

-ocr page 551-

Pkcaten. 3-Boeck* j.Tfc Formulier uan Beat, te doen fa fa ug fc veOntfangers van degemene Landtsufn1 len, foo generael als particulier, TCk ver klare en/weere, dat ick my niet Cd ■*deren te ontfangen eenige Giften, Qav fchencken of Vereer ingen, onder wat noem text hétfelvefoude mogen wefen, oock niet

5H tinge, contrarie de voorfz Refte gedoogen, op pcene vandere arbitrale correftie naer Ordonneren ende gebiedenficieren ende Jufticieren, tegevan defeOniè Ordonnantievigeur te procederen» endenaer behooren. Ende ten eynde alle endemoge waer naer hy hem hebb

m&endtrh* conditi <:·> ·>. - j...........lichtm linge van maendelijcke of andere Ordonna Gelden, 't geven van ^uitanüen, over't bd ^ op interefl, ofrenthen van eenige penningen, fm^ Comptoire, of om diegene, die aldaer bdeyt ijl continueren, oockgeen vrydom van 's Landtsiy delen van 'Pachters te genieten j Dat ick oock Ζ tegen danck, of in weerwil van de Luyden ésé, int ereffeert zijnde, aj/ignatiefalgeven, ofvtriil felinge van Speciën doen.

f

neren ende beVelen Wy, dat defen alomme in de Steden, Quartieren eride Plaetfen van Onfen Lan- de van Hollandt ende Wcft-Vrieflandt fal werden gepubliceert endegeaffigeert daer fulcks behoort, ende te gefchieden gebruyckelijck is. Gedaenin den Hage onder Onfen grooten Zegel opdenne- genthiendenDecember desJaersOnfes Heerenen Salighmaeckers 1669. Onder ftondt, Ter Or- donnantie van de Staten. Was gheteeckent, Simon van Beaumont.

f. Refolutie, Eedt vanfuyveringe te doen by diegene, die eenige Yolitycque Ampten ofBeém gen bekomen, van den 26 Maert 1675. Staethief vooren 1 BoeckjTytel, Fol. 102. 6.    Itemmreguard van de Militaire Ampten, date als boven. Staet hier vooren iBoeck^Tr. tel, Fól. 188en 185?. 7.    OrdregeenTraèJementen aen"'Militair^Officier'en goedtjte doen, als die den Eedtvanfa veringe hebbengedaen, van den 1 ƒ April 167 f. Item de^ nadere Refolutie in date den^oMejiUé aldaer Fol. 190.                                                                                                                * 8.    Tlacaet, waer by aJle Militaire Officieren verboden wert eenige Foyen ί Vereeringen t èc.ü ontfangen of nemen van de Schippers ofKoopluyden op Rhijn en Maes varende, in date deniiAu$> 165-1. Sie Groot Placaet-Boeck 1 V ol. Pag. 403. 9. Naer der Placaet <van de Staten Generael der Vereenighde Nérknk^ tegens het afvorderen van Foyen en Ver eer ingen by de Gouverneurs en Cow»®· deurs, van de Schippers op den Rhijn en Maes varende. In date den eerfiitk bruary ï6j6.

ontfangen, in Geldt of Gelts-waerde, hoskkp oock 't felve iöude mogen wefen, van eenige Sp pers ofKoopluyden, de meer-genocmdeKifi®2 frequenterende, op en af-varende, maer des^ rufteliick en vredelijck te laten paiferen enrqsf ren, tonder haer eenighiïnts op tehoudeiu*® haer reyfe te verhinderen, op pcene van conir» geichiedende, ende de voornoemde Scbip^ Koopluyden yetwes, contrarie defe Op g meyninge ende intentie, afgevordert $|K zijnde, dat men't felve niet alleen aen jrj^ van de gene, des gedaen ende ghenoten neo _j ial doen korten en reftitueren, maerf\,?ö de Daders over fulcke ongheoorlofde g? jjjjj doen procederen tot behoorlijcke en arpiW \ reftie én flraffe; Verbieden ende interdiceren^ van gelijcken expreifelijck, aen de ^^εΓ| ^rei- de Schippers en Koopluyden eenige »P?^j gemelte Foyen of Vereeringen aen de voo . Gouverneurs, Commandeurs en M^°L]jick} t of doen geven, dircctelijck $$^*Si&3 pcene van vier-vout ten behoeve van deg ^g0 ke te betalen, en daer en boven arbitraJ _^g en ftraffe j maer die gene, die fulcks ^g^ft komen te vorderen en ey ifchen, aen de V g^

E Staten Generael der Vereenighde Ne- derlanden. Allen den genen die defen iiillenfienofhoorenleien» Saluyt. 'Doen te weten -, Allöo Ons onder anderen niet meerder ter herten gaet als de conlèrvatie en ver- meerderinge van de Commercie ende Traffijcq , /onderlinge op ende langhs de Rivieren van den Rhijn ende Maze gedreven werdende, nademael daer aen voor dendienft van denStaet, ende de welvaert van de goede Ingezetenen defer Landen, ten allerhooghfteh is gelegen. Sóö hebbenWy na rypedeliberatie, enderefumptievanOnfèn voor- gaenden Placate den twaelfden Augufti 16<j 1 ghe- emafteért, ende 't felve inhcrerende tot des te meer- der be vorderinge van dien, goetgevonden en noo- digh geacht, op nieuws te verbieden, gelijck Wy wel expreflèlijck verbieden en interdiceren by de- fen, aen alle Gouverneurs, Commandeurs ende Majoors., in de refpe&ive Steden en Plaetfen ghe- legen op of omtrent de voornoemde Rivieren van den Rhijn ende MaZe, met Guarnifoen vandéien Staet belet, datfe gene Foyen of Vereeringêri, on· der wat pretext het fèlve foude mogen zijn, dire- ctelijck noch indire&elijck en fullen mogen vorde- ren noch ontfangen , doen vorderen noch doen

-ocr page 552-

ecrens corruptien, giften, gefchenck

515 legen op of omtrent de meer-genoemde Rivieren, als mede ten platten Lande, l al werden geibn den, om aldaer ghepubliccertendegeafHgeert te werden daer des behooren en noodigh zijn lal. Aldus gc- daen, gearreiteercendegcrenovccrt, ter Verga- deringevan de hoogh-gemelte Heeren Staten Gc-

■ ι ,ttemaecken, omdaer teghcns te voorfien, ^Lhclcgentlieytvanftecken, op datfoodanige

■ bchoorlijckhcden ceilcrende , de Commercie Ü dcTrafïijcq op en Janghs de meer-genoemde Ri- ^.cnvandcnRhijn enMaze niet enwerde ver- ^ rct maerhoelanghs foo meer rlorere enver-

ccrdcrc· ~-----r                         ι f- j "««" j ^iuuinai *rc en intentie by een yder des aengaende mach Was geparapheert,'

eden eerften February i6y6.

- hekenrzijn j ende exactelijck nagekomen en ach rJvoIchtwcrdej Ordonneren ende bevelen Wy,

arapheert, CWatb.Tompe, vt. Onder irondt, Ter Ordonnantie van de ièlvc. Geteec- kent, J. Spronjfen. Zijnde op 't ipatium ghe- druckt het Cachet van haer Hoogh Mog. op een

dacacicuw»·------;---             -~—™.„„„,

PbrtfcnmetGuarmfoen vandefenStaetbefet, ge- j roodenOuwel,overdecktmeteen>ρκ?!„ Ruyté! , 0. Noch naarder Placaet vm de Staten Gemraelder Vereenkhde Neder landen, raeckende'tfehefubjett. Indateden-vijfdenAnguflikj*.

<SE Staten Generael der Vereenighde Ne K derlanden. Allen den genen die deièn lullenfienofhoorenleien, Saluyt. 'Doen te weten ; Alfoo t'Onfer kenniiiè konit, lateenigc Gouverneurs en Commandeurs onder- hen, en haeraenmatigen, tot groote kleynachtin- ;ccn verminderinge van de publijcque authoriteyt jcfer Landen, niet alleen te geven en te verleenen i'alpoortenaenPerfoonen, Schepen en Goederen,iucr noch daer en boven haer verftouten, in vili->endic van Onfcn voorgaenden Placate van den xrften February 1676 de Schippers ende Koop- uyden cenigh geit, foyen of vereeringen af te vor- Icrcn endc te extorqueren, daer die niet anders als s Landts gcrechtigheyt moeten voldoen. S O O IST, DatWy daer inne begerende te voorfien, joorcerft verklacrc hebben, ende verklaren midts ' en, alle ditrghelijcke Pafpoorten, die by de

goetgevonden ende noodigh geacht, op nieuws te verbieden, gelijck Wy wel expreiïèlijck verbieden by defen, acn alle Gouverneurs endc Comman- deurs, datie gene Foyen ofte Vcrecringen, onder watpraztext het ièlvc ibude mogen zijn , direéte- lijck noch indireclclijck enliillen moghen vorde- ren noch ontfangen , doen vorderen noch doen ontfangen, in Geldt of Gelts-wacrde, hoekleyn oock 't f.lve ibude mogen weien, van cenige Schip- pers of Koopluyden, of der iel ver Koopmanlchap- pen en Goederen, maer de ielve rufteJijck en vrc- delijck te laten paileren ende rcpailèrcn , ibnder haer eenighiints op te houden, of in haer rcyiè te verhinderen, veel min haer met 's Landts Con- voyen, Licenten, of andere Rechten eenighiints te bcmoeyen, maer de forge van dien te laten aen de reipedfive Admiraliteyten, ende der fel ver Oülcic- ren ende Bedienden daer toegeordonneert, ende die daer inne , des veribcht zijnde , te ailïilc- ren j op pecne van contrarie gheichiedende , ende de voornoemde Schippers ende Koopluy- den yetwes , contrarie dcfk Onie goede niey- ninge ende intentie, afgevordert ofte afgheperft zijnde, datmen'tièive niet alleen aen deGagicn van de gene, des gedaen ende ghenoten hebbende, lal doen korten en reftitueren, maer oock tegens de ièlve over fulcke ongheoorlofde iaecken, lal doen procederen tot behoorlijckc en arbitrale cor- rectie en ftrafFe; Verbieden ende in terdiccren oock van gelijcken exprcifelijck, acn de meer-genoem- de Schippers en Koopluyden cenige fulcke boven- gemelte Foyen of Vereeringen acn de voornoemde Gouverneurs, Commandeurs en Majoors te geven of doen geven, diredlelijck of indireclclijck, op pcene van vier-vout ten behoeve van de gemene fa- ke te betalen, en daer en boven arbitrale corrcclie en itraffe; maer die gene, die iiilcks ibuden mogen komen te vorderen en eyflehen, aen de Overigheyc bekent te maecken, om daer teghens te voorfien ; naergelegentheyt van Iaecken, op dat iöodanige onbehoorlijckhedcn ceiiêrende , de Commercie ende Traffijcq niet enwerde verfparret, maer hoc langhslbo meerflorerc endc vermeerdere. Endc opdatdeieOnfe falutaire mcyninge endc intentie bycenyeder, des aengaende, mach bekent zijn, ende exactelijcken naerghekomen ende achrcr- volght werde ; Ordonneren ende bevelen Wy , dat defen Onlèn Placate alomme in de Steden ende Plaetièn met Guarniiben van defen Scaet beier, ge- Rrr 2                     legen

fnoemde Gouverneurs ende Commandeurs al- pcrc} ts uytgegeven zijn, of noch uy tgegeven foude pogen werdenι,, te wefen nul en van geender waer- Cr"TZofdl!Fne'diedie verkregen hebben, ld η ÏC1Ï 0r,do"»ere^e ende gebiedende iclcxprcflehjcken alle Gouverneurs en Comman- - «Ρ te houden ende te defiiteren van nu Sri cT eenighe Pafpoorten aen fcxr het S 'JCk oFlndil'^elijck, onder wa pra> lede ofc8enWefen' °PP^n^atdegene ►«oudenfol η P0°;tenVerkreg™ fuUenhebben, cicn/r 2nj dacr ?v er van 't Krijghs-volck *· SSj^Wdfende» teWa^ ofte te ■ gCcn^defelS P0Qlt hadden' ende dat rke' e^b™ld «"^gelegentheyt vande rCncr^ioon S-t Γ 8heho^en zijn in haer K^WhtΖf$r tC reftitueren> alle het È^^lttiawnÏP00™ ofanders, onder iSllillU ,i,C,10UdemoKen Weien, rïarr van

• I U{

narc^pne van Π r ωώΜ° ' fo°Ileb-

ro dcneerilen Fehn         Cn voorg^ndenPla- ;SCnCnde^Q d S Iö7öt0tweeringe van JC des ^ meerïer l' ^5 cfcIve^hereren- CI be>'orderinge van dien,

-ocr page 553-

Placateiï. 3. Boecki 3. Xit-

516

als mede ten platten Lande, ial werden gefonden, om aldaer ghepubliceert ende geaffigeert te werden daer des behooren en noodigh zijn ial. Aldus ge- daen, gearrefteert ende gerenoveert, ter Verga- deringe van de hoogh-gemeke Heeren Staten Ge- nerael, In den Hage den vijfden Augufti 1678.

Wasgeparapheert, JV.v. Heeckeren>n ç j ftondt, Ter Ordonnantie van de felvc c kent, H. Fagel. Zijnde op 'tfpatium £a**' het Cachet van hafer Hoogh Mog, opeen. Ouwel, overdeckt met een papieren Ruyte ^^

I I

Refolutie van de Staten van Hollandt en Wefl-Vriefandt, houde

'm

raven,

annen, Secretariffbh 'Ñ^ççßç^^ßÃ,

7/c ì ft r fa .Pi/ter T/~/iriavc _ ^X06Ci€TS % ýÏÏÀÉâÀÉ

'Docht,

_..

rs^ ¢ôï Á»

B

noaeri) notafetjsy notnijutr y aaers, iviueatrö , ovvnerty

«fSuftersy eenige leverantie te mogen doen y aendeWercken haer opficht bemin IndatedenfesentwintighfienMqerti6j6.

;S, naervoorgaendedeliberatie» goedtge- vonden ende verftaen, dat voortaen geen Dijckgraven , Heemraden, Waers-man- nen, haren Secretariiïên, Rentmeefters, Penniiigh-meefters of Boden, of door haer fel ven directelijck, of door haer Vaders, Moeders, Soo- nen, Dochters, .Broeders ofSufters, foo wel in affiniteyt als confanguinireyt, indireftelijck, haer en iullen mogen vervorderen of onderwinden,eeni- gcMaterialen van Hout, Steen, Yfer-wercken, nochte andere te verkoopen, doen verkoopen of leveren, by den genen niet de welcke iy ghemeen- fchap, ende over-mlcks part en deelhebben, di- reftelijck of indircftelijck, in wat maniere de felve foude mogen wefen, doen verkoopen of leveren aen eenige Dijeken, Hoofden, Dammen, Sluyfen,

Bruggen, Molens, Kaden, of andere Gemey» Landts Wercken, daer over fy in eenighvande voorfz Ampten of OfFicien zijn, op pcenevann/. vatie van haerluyder Officien refpeitive, ende'ar" bitrale correctie · Ende dat alle Officiers vanjuffi! tie fal werden geordonneert, hen daer op behoa'. lijck te informeren, ende tegens de Tranf^refc van defe haer Edele Groot Mog. RefoWtedrcn procederen, fonder eenigh faveur of diiïïmulatie, ionder dat nochtans daer mede verftaen werdt, yemandt van deboven-ghenoemde Officieren) als Dijckgraven, Heemraden en andere, daer mede fynen handel te willen benemen, of verbieden va de voorfz Materialen te verkoopen tot behoef, es aen andere Perfoonen en Wercken, daer ovette dienften niet en ftrecken.

iz. Refolutie van de Staten van Hollandt ende Wefi-VrieJUnk, m Eedt vanfuyveringe te doen by degene die tot Bewinthebberen vande QoJlaWé· Indifche Compagnien defcr Landen ge-eligeert werden. In date den twttai fw» tighJten'Decem&er 16 7 o.

ge fullen moeten doen, ende fulcks beloven té fweeren, dat fy, om te bekomen de nominatie â eleftie van het voorfz Bewinthebberfchap, niet a hebben belooft of gegeven, beloven ofgevenfe leneenighe Giften, Gaven ofteGefchendan» eenige Perfoonen't zy binnen of buyten de Éö ringe, direadijck of indireadijckineemgetm nieren ·, dat daer van by aenfchryvinge kcomlK» werden gegeven aen Burgermeefteren en K<? 1 ders van de refpecKve Steden , ñöøÌ£ Kameren van de gemelte Compagnienbinneo- Provincie refiderende, om haer daer n5^jJ leren > ende dat van wegen haer Edele ãÃ^ defaecke ter Generaliteyt daer heenentf _ . gedirigeert, ten eyndeby haer HoognW ij^ lijcke Refolutie genomen, en<^eaen, fsaenfchrf* ren van de voorfe Compagnien gheüp* vinge gcdaen mach worden,

1E Raedt-Penfionaris heeft ter Vergaderin- $e voorgedragen, dat by Refolutie van ïaer Edele Groot Mog. in date den twee- den April 1675· goedtghevonden zijnde, dat die gene die tot Bewinthebberen van de Ooft- ende Weft-Indifche Compagnien defer Landen fouden werden ge-eligeert of aengheftelt, mede fouden moeten doen den Eedt van iuyveringe, de felve niet alomme ge-executeert, ende fulcks den voorfz Eedt niet over al afgeley t wierde, ende dat de voorfz Refolutie daer en boven ter Generaliteyt niet gearrefteert weiende, de Bewinthebberen in de Kameren buyten deiè Provincie refiderende, daer mede niet wierden gechargeert : Waer op ge- delibereert zijnde, isnochmaels goedtghevonden ende verftaen, dat die gene die tot Bewinthebberen van de voorfz Compagnien fullen werden ge-eli- geert of aengeftelt, den voorfz Eedt van fuy verin-

. ■ ■ 1 ,

-ocr page 554-

517

dEN VIERDEN TYTEL, Placaten tegens feditieufe Perfoonen , murmuratien, tfamen-rottingen, fameufe Libellen, Pafquillen, Straet- fchenderyen , Infolentien , &c. Vtrfcheyde Tlacatên tegens feditieufe Terfoonen en oproer-maechrs> foo van de Staten Ge?ierael , l 'j Staten van HoUandt, Staen in 'c Placaet-Boeck ι Vol, Pag. 407 en volgende to 143 f. cphrMttezens de moetwiUigheden der Lakayen en Knechts > ende verbodt van Geweer te dra-

den 6 ^December 16^6. Sie Groot Placaet-Boeck 1 Vol. Pag. 521.

F'

flacaet tegens het inflaen van Glafen, werpen met Steenen, klincken aen de Beïïenflaen en klop- je, van den 6T>ecember 164,6. Sie Groot Placaet-Boeck 1 Vol. Pag. 52 3.

[(nopèV

flacaten tegenshetdrucken en verhopen van argerlijcke enfeditieufe Boecken. Sie Groot T' _ , ir 1 0„~ λ ^Q on iri^ArranAf tnt A./^f e*n *, Wil Pirr -,/ί-.-.

Piacaet-Boeck ι Vol. Pag. 438 en volgende, tot 462. en 2 Vol. Pag. 2623 Vernieuwt by het Hoffvan HoUandt by Tlacaet van den 2ρ September 1660. Sie Groot Placaet Boeckï Vol. Pag. 2623. 6, Placaet van de Staten van HoUandt ende Wefi-Vrieflandt, tegens niur- muratienen diffidentien* &c. ende amnefiie. Indatcdenfevenentwintighfien September 16 72.

11 Staten van HoUandt ende Weft- Vrieflandt. Allen dengenen die defen üillen fien of hooren lefen, Saluyt, 'Doen te weten : DatWy hebben bevonden, datt'zedertee- nigen tijdt herwaerts,in verfcheyde

te, geordonneert en gheftatucert hebben, ordon- neren ende ftatueren by defen , dat alles 't gunt ter iaecke van de vooriz diffidentien en murmuratien, midtigadersin de voorfz dis-ordres en confufien tot noch toe is gepaflèert en voorgevallen, van wat na- tuyre en qualiteyt, ende by wie het oock begaen ibude mogen wefen, lal zijn ende bly ven vergeten en vergeven, iboals Wy uytOnfe rechte weten- fchap en Souveraine macht alle'tièlveaboleren, te niet doen ende vergeven by deièn : Inrerdiceren dien-volgende wel expreiïèlijck aen alle Jufticieren en Officieren defèr Landen, daer op nu of namaels tegens yemandt eenigh onderfoeck, calange, ofte vervolgh te doen : Hebben wyders mede, nacr voorgaende advis, ende op ernftige recommanda- tie en begeerte van hoogh-gemelte fijn Hoogheyt, wel expreflclijck gcordonneert en geftatueert» or- donneren en ftatu eren midts deièn, dat voortaen niemandt van wat ftaet of conditie hy oóck foudc mogen weien, hem fal vervorderen de Overigheyt Magiftraten, Officieren, Jufticieren,Schepenen, Gerechten, en andere, in wat dienft of employ die oock foüden mogen wefen, foo wel binnen de Ste- den als ten platten Lande, met woorden eenigh- fints te beledigen, of in de authöriteyt en het rc- rpeét, haer competerendc, te verkleyncn , veel minder daer toe eenighe oorfaceke of acnleydinge te geven ofte maecken; maer ter contrarie aen haer alle fchuldige eer en gehoorfaemheyt te bewyfen, op püene dat die gene, die bevonden fouden mogen werden contrarie te hebben gedacn, daer over ful- Ien werdengheftraft, foodanigh alsnaerexigcntic van iaecken volgens de diipoiitie vande befchreven Rechten, ende de Placaten van den Lande bevon- den fal worden te behooren : Dat oock niemandt van wat ftaet öf conditie hy oock foude mogen we- fen , iïch fal vervorderen de voorfz Overigheyt, Magiftraten, Officieren, Jufticieren,Schepenen, Ge-

s

ftn en Plaetfen van defen Lande zijn ontftaen ccftvcel diffidentien en murmuratien tuftehen de Ingezetenen van de felve Steden en Plaeden onder den anderen, ende wel voornamentlijck te- gens de Overigheden en Magiftraten aldaer, ende dat die voorfz diffidentien en murmuratien aenley- Ληκenoonaecke hebben gegeven tot groote dis- ordres en confufien in de felve Steden en Plaetfen; fn nademaelden voortganck van dien niet anders kancauferen, dan het verderf van dcfe Landen, Öat dicbuyten alle forme van Regeringe geftelt, en ■totlurcdefenfie, midtfgaders afweeringe der Vy-

Foen onnut en onbequaem gemaeckt werden, en Micnvolpnde noodigh is, dat het felve tydelijck -twachtighfte werde voorgekomen, fonder- Σλ 7ledenHecrePrincevanOrange, vol- paeauthorifatie by Ons aen fijn Hoogheyt den Hn ? tWlntlBhiteii van de maendt Aügüfti laeft- , gegeven tot weghnerriinge van de Vooriz dif-

!fjdc,nactn en faem van de Regenten, foo- -i £ 1CCfigCfte]tj a1s «Ι" Hoogheyt Voor neyn rfdlcnftvan den voorfz Lande in'tghe- « van de voorfz. Steden en Plaetfen in

behooreii : SOO

PST, D l0ordce^ heeft tel ■envoo^yuytccnVadcrli

eke genegentheyt

P" v°orf/i' °f allcs dat tot rufte en welftant van P" dien kin? J °ndc dcg°ede Inghezetenen lfclibcratic va ίn' u'ilIcnde voorfien, met type r^i-tsoA u'nacr v°orgaende advis vanden n ^ghevw0'"0 Prinee Van °ranSc! en °P ^nntjge recommandatie en begeer-

-ocr page 555-

PlaGiteru 3. Boeck. 4. Tic

ίί.8

Gerechten , en andere, in wat dicnfl: of employ die oock ibuden mogen weien, lbo wel binnen de Steden als ten platten Lande , of oock yemandt van de andere goede Ingezetenen van delen Staet, onder wat pretext, fchijn of voorgeven het oock foudekonnenzijn, foo wel ten aeniien van hare Perfooncn als Goederen, by wegen van feyten, of met gcwelt in eenigerhande maniere te beledigen, belchadigcn, of de felve tot het een of het ander te forceren ofte dwingen, veol min daer toe ecnige Wapenen of gewapent Volck te gebruyekenj op pcene dat alle die gene, de welcke bevonden lullen worden daer aen handadigh te zijn gheweeft, niet alleen de Hoofden, maer oock de andere, niet al- leen de Mannen,maer oock deVrouws-Perfoonen, dichaer daer toe fullen laten ghebruycken,fonder eenige conniventie of diflimulatie met de doodt lullen werden geftraft : Ende dat van ghelijcken fonder eenige conniventie of diflimulatie, naer exi- gentie van laecken felfs oock met de doodt lullen werden geftraft alle die gene, de welcke bevonden lbuden mogen worden, met woorden ofwereken oorfaeck of aenleydinge te hebben ghegeven, ten eynde de voorfz Overigheyt, Magiftraten, Offi- cieren, Jufticieren , Schepenen , Gerechten en andere, in wat dienft ende employ die oock lbuden mogen zijn, of de goede Ingbezetenen van den Lande by wegen van feyten, of met gewelt in hare Pcrfoonen of Goederen eenighiints beledight, be- fchadight, of tot yets gheforceert ofghedwongen lbuden mogen werden, fchoon de felve devoorlz aftie felfs met harePerlbonen niet lbuden mogen hebben geafllfteert of byge woont: Ordonneren en Hameren mede, dat alle goede Inghezetenen van den lèlven Lande, indien, buyten alle vermoeden, eenige wegen van feyten, foo wel tegens de voorfe Overigheyt , Magiftraten , Officieren, Jufticie- ren , Schepenen, Gerechten en andere, in wat dienft of employ die oock lbuden mogen zijn, als tegens eenighe van devoorlz goede Inghezetenen fouden mogen werden ter handt genomen, de lèlve wegen van feyten, foo veel in haer is, oockfelver, doch op authoiïlatie of ordre van de felve Overig- heyt, Magiftraten, Officieren,Jufticieren,Sche-

penenen Gerechten, onder hare Capitcv andere Officieren, gewapender-handt te vÏÏ^ ren ende beletten, de Au theuren niet alle oock die gene, die haer daer toe fullen hehL^ ten gebmyeken, oock felfs des noodt zirnd ^ de Wapenen aen te taften, aen te grypen . ^

vendigh of doodt te bemaciitigen, f0nder \, anderfints daerover geftraft te worden"" ■ dilpolïtie van rechten, endeey·™—: : bevonden fal worden te 1 _.

- 3n'

behooren : Hebbc voorts mede naer voorgaende ad vis, ende ooernflL ge recommandatie en begeerte van hooghXL? lijn Hoogheyt geftatueert ende geordonneert k meren en ordonneren by defen , dat alle de vj noemde Ingezetenen van den Lande, van watS of conditie die oock lbuden moghenwefen fe hebben ie betalen degemeyne Landts Schattint en Lallen, die by Ons tot noodige defeniie vanL Lande albereydts zijn, of noch inge\vilUt% den mogen werden > ende d'Ontfangersj Gaerk Commilèn, Deurwaerders en andere, 'saam Landts Middelen vorderende, de ijehutóm handt te bieden, fonder de felve met woorden § met wereken in eeniger manieren te befekdigen beledigen, of in de voorfz invorderinge eenige 4 minfte verhinderinge toe te brengen; opfoeneè· die gene, de welcke bevonden lullen worden, b met woorden beledight, ofin 't voorfz invordera belet, of oock niet geafli f teert te hebben j ante ten exempel aen den Ly ve, en die gene, de wdè bevonden lullen worden, haer met eenighe ftjfe lijekheden bejegent, aenghegrepen, aengcraft i befchadight te hebben, met de doodt fonder cai| conniventie of diflimulatie geftraft fullen mikt· want Wy niets meerder dan de ruft endetófo minge van den Lande, ende van de goede Ingeze- tenen van dien, ter herten hebbende,'tguntvocs is allbo bevonden hebben te behooren. Geótt in den Hage onder Onfen Grooten Zegele denr September 16j τ. Onder ftondt, Ter Ordonni- tie van de Staten. Getecckent,

j. Fldcaet 'vande Staten Generael derVereenighdeJSfederianicn^^ amneflie tegens alle diffidentien ende murmuratien. In date den negwllitd Mey 1673.

het verderf van defe Landen, dat $gE forme van Regcringe geftelt, ende totp fie, midtlgaders afweeringe der Vyanf\',^

ΙE Staten Generael der Vcreenighde Ne- derlanden , Allen den geencn die defen fullen fien ofte hooren lelèn , Saluytj 'Doenteiaeien, Dat Wy hebben bevon- den , dat t'zedert eenigen tijdt herwaerts, in ver- lcheyde Steden ende Plaetfen, immediatelijck re- lbrterende onder de Generaliteyt, zijn ontftaen geweeft veele diffidentien ende murmuratien tuf- fchen d'Ingezetenen van de felve Steden en Plaet- ièn onder den anderen, ende wel voornamentlijck tegens de Oveiïgheden ende Magiftraten aldaer, ende dat die voorlchreve diffidentien ende mur- muratien aenleydinge ende oorlaecke hebben ge- geven, tot groote dis-ordresende confulien in de felve Steden ende Plaetlènj Ende naedemael den voortgangh van dien niet anders kan cauferen, dan

ende onbequaem gemaeckt werden, öj** ^ volgende noodigh is, dat het felve IkJSa $| krach tighlle werde voorgekomen. SJ «

Dat Wy, uyteen Vaderlijcke genege voorforge, op alles dat to t rulle ende ^*5ji de voorfchreve Steden ende Plaetfen j "» ^ lijck reforterende onderde Generalitey >^.^ goede Ingezetenen van dien, kan ^e jI, 0 voorlien; metrype deliberatie van JgJ^i donneert ende geftatueert hebben, οΐ ^&Φ Hameren by defen, dat alles 't gunt ^r ^j de voorfchreve diffidentien ende f^^csof midtfgadersin de voorfchreve dis-ordr» ^

-ocr page 556-

							-----
		! Tekens Seditie, Murmuratie > r nrnoditoeis gepafleert ende voorgevallen, ^fnatuyrc endequaliteyt, ende by wie die ** ιLn'lbude mogen wefen, fal zijn ende °"C% vereeten ende vergeven, foo als Wy uyt t:'-Vt hts wetenfehap ende Souyeraine macht alle Κ Λ> doleren, ende te niet doen en vergeven by '(1 r Interdiceren dien-voïgende wel exprefle- Kenalle jufticieren ende Officieren der Lan- icden en Plaetfen , ïmmediatehjck onder krtorfe Generaliteyt refor terende,' daer op nu r' ]s tegcns yemandt eenigh onderfoeck, Luee ofte vervolgh te doen : Hebben wyders ΚVl expreifelijck geordonneert en geftatueert, clVnnercn endeftatuerenmidtsdefen, dat voor- in niemandt van watilaet of conditie hy óodc % Je mo^en weien, hem fal vervorderen de Ove- llhcVt,DMagiitraten, Officieren, Jufticieren, diepenen, Gerechten, ende andere, in wat dienft f craplov die oock fouden mogen wefen, foo wel linnen de Steden als ten platten Lande, met woor- ïen eenighiïnts te beledigen, of in de authoritey t ' λ& het refpe&haer competerende te verkleynen, veel minder daer toe eenige oorfaecke of aenleydin- ce te geven ofte maecken, maer ter contrarie aen fjaer alle fchuldige eer ende gehoorfaemhey t te be- lüvfcn·, oppeyne van dat diegene, die bevonden pilden mogen werden contrarie te hebben gedaen, fcer over Men werden gheftraft, iöodamgh, als ïiacr exigentie van iaecken, volgens de difpoiïtie Iran de Rechten, ende de Placaten van den Lande Bevonden fal worden te behooren. Dat mede pknundt van wat ftaet of conditie hy oock iöude pogen wefen, fich fal vervorderen de voorichreve É)vcrigheyt, Magiftraten, Officieren, Jufticieren, «Schepenen, Gerechten, ende andere, in wat dienft ■F cmploy die oock fouden mogen weien, foo wel ■men de Steden als ten platten Lande, of oock gemande van de andere goede Ingezetenen, onder pat preiext, fchijn of voorgeven het oock ibude ionnen zijn, foo wel ten aeniien van hare Perfoo- gn als Goederen, by wegen van fey ten, ofte met jW'cldt in eenigerhande manieren te beledigen, be- *nadigcn, of defelve tot het een of het ander te jrorceren, ofte dwingen, veel min daer toe eenighe m apenen of gewapent Volck te gebruyeken, op ^17 λ ie Seene de welcke bevonden fullen «wen (her ^ hantdadightezijn geweeft, niet -ndc Ia' °°fdcn' maer oockdeandere» nietal_ »hl Tnncn> maer oock de Vrouws-perfonen, naerdae, toe fullen laten gebruyeken, fonder 'S^TVmk of diflimuUtie met de doodt ™!*tengcftrafc: Ende dat vangelijcken fon- ;*wge conniventie of diiTimulatie, naerexi- trdênÏÏr^6"' m00ckmetdedoodtfuUcn Fnf«4n ' alIedie 8eene> de welcke bevon-				Pafquillen", Infolentien, &c. 519 de, by wegen van fey ten, of met ge welt in haere Perfonen of Goederen eenighfints beledight, be- fchadight, of tot yetsgeforceert of gedwongen fou- den mogen werden, fchoon de felve de voorfchreve actie felrs met hare Perfonen niet fouden mogen hebben geaffifteert of bygewoont. Ordonneren en ftatueren mede dat alle de goede Ingezetenen van devoorfz Landen, Steden ende Plaetfen, indien (buyten alle vermoeden) eenige wegen van fey ten, foo wel tegens de voorfz Overigheyr, Magiftraten, Officieren, Jufticieren, Schepenen, Gerechrcn en andere, in wat dienft ofte employ die oock fouden mogen zijn, als tegens eenige van de voorfz goede Ingezetenen fouden mogen werden ter hant geno- men, de felve wegen van fey ten, foo veelinhaer is, oock felver, doch op authorifatie of ordre van de felve Overigheydt, Magiftraten, Officieren, Jufti- cieren , Schepenen ende Gerechten , onder hare Capiteyncn, ende andere Officieren, gewapender- handt te verhinderen ende beletten, de Autheuren niet alleen, maer oock die gene die haer daer toe ful- len hebbenlaten gebruyeken, oock felfs, des noot zij nde, met de Wapenen aen te taften, aen te gry- pen, ende levendigh of doot te bemachtigen, fon- der van des te doen ingebreecken teblyven; op pcene van felfs anderfin ts daer over geftraft te wor- den , foo als nae difpofitie van Rechten, ende exi- gentie van faecken bevonden lal worden te behoo^ ren. Hebben noch voorts mede geftatueert ende geordonneert, ftatueren en ordonneren by delen, dat alle de voornoemde Ingezetenen , van wat ftaet of conditie die oock ibuden mogen wcièn, lullen hebben te betalen de gemeyne Landts Schattingen ende Laften, die by ons totnoodige defenfievan den Lande albereyts zijn, of oock noch ingewil- light fouden mogen worden: Ende d'Ontfangers, Gaerders, Commifen, Deurwaerders, ende andere 'sGemeene Landts Middelen vorderende, debc- hulplame handt te bieden , iönder de fèlve met woorden of met wereken in eeniger manieren te be^ fchadigen, beledigen, of in het voorfz invorderen eenige de minfte verhinderinge toe te brengen j op pcene dat die gene, de welcke bevonden lullen wor- den haer met woorden beledight, of in 't voorlz in- vorderen belet,of ook nietgeaflifteert te hebben, an- dre ten exempel aen den ly ve,en die gene de welcke bevonden fullen werden haer met eenige feytelijck- heden bejegent, aengegrepen, aengetaft of befcha- dight te hebben, metter doodt lbnder eenige con- niventie of diflimulatie gheftraft lullen werden} want Wy niets meerdex dan de rufte ende beièher- mingc van den Lande, ende van de goede Ingeze- tenen van dien, ter herten hebbende, 't gunt voorlz is, alfoo bevonden hebben te behooren. Gedaen in den Hage den negenthienden May 16j 3. Was geparapheert, J. v, Reygersbergh, vt. Onder ftondt, Ter Ordonnantie van de hoogh-gemelte Heeren Staten Generael. Getekent, °J. Spronjfen. Zijnde op 't fpatium gedruckt het Cachet van haer Hoogh Mog. opeen rooden Ouwel, overdeckt met een Papieren Ruytc.
			ncvndeïrC ot%aenleydinge te hebben gegeven, Pcrca, IuaV0Orfz °^righeyt, Magiftraten, Of- F^'c.ifuï^' Schepenen, Gerechten ende N<« Znn Ï?a ende emP1°y die öock fouden i >otdegoedelngezctenenvandenLan-
								emutit

-ocr page 557-

Placattn; 3 Boeck, 4 Tit. Rojolutie van de %taten van HolUndt ende Wefl-Vrieflandt] L· >

5X0

8.

verbodt tegens het maecken, drucken en verkoof en van 'Pafquillent

*

Staet. ïn date den vierden September 16 f 9,

,e,*4&*t

•ί'Ι

Druckers ende Vcrkoopers van de vonwi. fameufe Libellen ofte Aften van Staet ft 2{ ende pracifelijck fonder eenige connivcnSr ^ cederen en doen procederen volgens end formité van den Placate den vierden Tarnt111 % op den naem van hacr Hoogh SlgSSfi fubje&ge-emancert; ende dat voorts van hacr Edele Groot Mog. ter Genenditm <W^ daerheenenfalwerdengedirigeert, ten ewdS refpeftive Provinciën by haer Hoogh Moe éZ eene ferieufe Miflive verfocht mogen werden · in den haren ten Ene voorfzmede gelijcke o£ willen itellen.                                         "·

|P't'gemoveerde van eenigè Leden, is, na voorgaendedeliberatie, goedtgevonden endeverftaen, dat den Praslident ende Raden van den Hove, midtfgaders de Magiftraten van de refpeftive Steden binnen HollandtendeWeft-Vrieflartdr by ferieufe Miflive iiillen werden verfocht ende gelaft, y der in den ha- ren behoorlijcke ordre te ftellen tegen het maecken, drucken , ende divulgeren van fameufe Libellen. midtfgaders tegens het drucken enverkoopen van Propofkien, Brieven, Refolutien, Rapporten, of andere Aften van Staet, met laft en bevel aen alle Officieren, omme teghens de Autheurs,

Refolutie van de Staten van HoUandt ende Wefl-Vrieflandt Ί raechnk Hfelvefubjett. In date den twee en twintighften Maert 1661.

\S , naer voorgdende deliberatie, goedt- gevonden, dat nochmaels in gevolge van 'tgerefolveerde van den vierden Septem- ber 16 f o, den Praïfident ende Raden van den Hove, midtfgaders de Magiftraten vandere- fpeftive Steden binnen HoUandt endeWeft-Vrief- landt by ferieufe Miflive fullen werden verfocht en gelaft, yder in den haren behoorlijcke ordre te ftel- len tegens het maecken, drucken en divulgeren van fameufe Libellen, midtfgaders tegens het drucken enverkoopenvanPropofitien, Brieven, Refolu- tien, Rapporten of andere Aften van Staet, je- genwoordigh tot groot mifnoegen van haer Edele Groot Mog., ende tot merckelijcken ondienft van den Lande leer licentieufelijck in fwanghgaende , met laft ende bevel aen alle Officieren, om tegens de Autheurs, Divulgateurs, Druckers en Verkoo- pers van fameufe Libellen, of Aften van Staet, als boven ftriftelijck en praecifelijck fonder eenige con- mventic te procederen en doen procederen,volgens

ende in conformité van den Placate den vierè January des Jaers 16 51 op den name van ka Hoog Mog. over 't felve fubjeft ge-emaneert; ocii met lerieuiè ordre aen den Prafident ende hh van den voorfz Hove, om de ghemelte Officks, foo alhier in den Hage, als in de refpeftive Stede enPlaetiên deièr Provincie tot quytingevante debvoir in *t gene voorfz is te houden, endeieg® denatatigen, of gebreéckigen t'ordonnerentÉ teftatueren'tgünt fylüyden naer exigentiewal- ken , ende tot pracife naerkominge vandebom- ge-expreiteerde haer Edele Groot Mog. ferieufe is· tentie fullen bevinden te behooren. En én-om; van wegen haer Edele Groot Mo, kï Generaütej; de faecke daer heenen fal werden ghedirigeert, tas eynde de refpeftive Provinciën by haer Hoog Ma door ecne ferieufe Miflive verfocht mogen winfa yder in den haren ten fine voorfz medegeiijefooi· dre te ftellen.

Placaet van de Staten Generaelder Vereenighde Nederlanden, φ het Ucentims drucken, verk&open ende divulgeren van fameufe UteH®*^ ende ergerlijcke Gefchriften ende Boeckshns. In date den negenden Μ&ψ^ tieufe ongebondenthey t. S O O I § J> WM daer inne willende vooriien, endehen«reuJ voorfz Vereenighde Nederlanden #$" · ' refumptie van onfe voorgaende £&^!K2 deliberatie, de Autheurs, Druckers, ende ^r Uytgevers, Verkoopers ende Ρ#β£ fa voorfz ergerlijcke faem-rovendeGetcte" » ' door Hooge ende mindere s&ets"Per'f^Ljait 's Landts fchandelijcken werden getraoucen^. gaders van de voorfz feer vuyle en obfecen f*3 kens, ftreckende tot bedervinge van de | ^ 1 aenleydinge gevende tot aUehcentieulc ,y dentheyt, hebben verklaef t, gelijck \vy' . $ felijck verklaren by defen, β^α€ΓΛ to^ alle plaetfen ende tyden, wacrW W» -^

10.

IE Statenderlandlen fiente wetendat niet tegenftalèrieufe Placatenren , tegens het ldivulgeren van falijcke Gefchriftenboos-aerdige endehebben, inde vte brengen , te dofcheyde ergerlijckdaer door Hoogebuyten 's Landts

werden bekomen, achterhaeltcMcg Verbiedende wel expreffelijck &T&^ roovendeGefchriften, vuyle enoblce

ceert, als mede andere feer vuyle endeobfecene Boeckskens , ftreckende tot bedervinghe van de i Jeught, ende aenleydinge gevende tot alle Jicen- !

-ocr page 558-

Tekens Seditie V Murmiiiatie, Paiqilillen, Infolentïen, &c. 5.11

*ndcrhandc Talen of Spraecken te maec ^ r1 uckcn, nochte in drtickc of gcfchrifce te kal' tlf(racn ,te verkoopen, of te ftroyen, ofte om ;aten uy tb Q^crs gemaeeke ende gedruckt, hier iffJgie te brenghen, onimé verkocht endeghe- 5i?huecrt te werden, op de verbeurte van alle de π hoe die oock genaemt fouden mogen weien, ίί van noch thien honderc ponden te vcertigh t!ïül, ende arbitrale corre&ie voor de eerfte ^wT^ende voor de tweede reyfe op dobbele boete, "5c daer-en-boven noch gheftraft te werden aen llvve, nacrgelegentheyr en vereyfeh derfaec- Γ JfooWel vanden Autheur,Schryver, Druc- ker 'als üyrgever ende Diftribuceur, ende Verko- rervan dien. Ende ten eynde 't felve te beter mach «rdenachtervolghtende onderhouden: Ordon- neren ende gebieden Wy, dat alle Boeckdruckers, M-acr, cndcinwacPlaetfen, 'tzy buyten of binnen de Steden defer Geünieerde Provinciën» de felve pcfetenofte woonachtigh mochten zijn, ofte oock Mcrmads mochten komen te woonen,datfy hare Pcrioonen, ende de plaetfen van haerder reftdentie ende onthoudinge, in dewclcke iy hare Perilèn hebben aengeftek, binnen den tijdt van drie dagen mierde publicatie defes» ende mcceilivelijck van bare verhuyfinge aen hunne refpeciivc Magiftratcn ende Overigheydt fullen aengeven, ende laten aen- tcyekenen, op peyne van interdidüe ende verbodc bares Handc-wercks binnen defe Geünieerde Pro- vinciën, verbeurte van hare Perfièn, en alle Druck- gercedchap daer toe fpe&erende, ende daer en bo- ven een peyne van drie hondert guldens. Belaften ende bevelen wyders alle Magiftratcn, en Overig- heden, yoer in dm 1 ynen , tot alle 't gene voorfz is, goedeordre te ftellen, behoorlijcke voorfieninghe te doen, ende fcherpelijcken te letten, dat alles in voegen als voren punctuelijck naergekomen rnoge werden, (onder eeghedoogen, dar eenige faem- rovcndcGeichrif en, vuyleende obicecne Boecks- kem als boven verhaelt, ghemaeekt, ghefchreven, ende indruck gebracht werden, ende alles wat van aicrgeüjcke foorte voor defen albereyts in Druck liVfgcgcven, ende voor handen mochte zijn, ofte «ermaels voor den dagh mochte komen, dat de jelvc [onder onderfchcyt ende diiïïmulatie niet ge- e· ' Vcrkoelu, omgebracht of verbreydet,maer al- ™roeopgChaek en ingetrocken werden $ Dat fy- . iaentotdwn eynde mede voor haer fullen ont- eïï π Boeckbindei'sende Boeckverkoopers, ·- aeielve onder handttaftingeals boven ver- Cj7li'.fv,n geen foodanigc verboden gedruck- K7?! cr^e Boeckskens te aenvaerden , di- R ofteindireftelijck, felfs ofte door die van

ter daedt in apprehenfie geftelt, orarae tot volko- mene acluerhalinge van die geene daer meeraert ichuldiph mogen zijn, fcherpclijckondervraeght te werden, ende foo lange ingcpalmt te werden j, tot dat.de felve uytger on den iuüenzijn, alswan^ neertegensde Inventeurs, Dichters, Maeckersi ende Aurheurs, Onderhouders, Veylders ende Ommedragers van alle de hier vooren verbodene drueken c; de txcmplarcn, tot executie deiêr en voorgaen e Flacaten geprocedeertial werden met alle vigeur van Juftitie, fonder eenige conniven- tie, ende dat alles boven verbodc van haer Winc- kel-neeringhe, fop fyluyden dan eenige mochten doen: Allcwelcke voorfchreve peynen ende boe- ten voor een derde-part lullen komen ten proffij te van den Officier die de executie doen lal, ende cen derde-part ten behoeve van den Aenbrenger, ende het refterende derde-part ren behoeve van den Armen derplaetfe, daer de faecke fal voorvallen, ofte d.' calange fal werden gedaen. Wyders wert een yegeiijeken bydelcngenofüiceertende verwit- tight, dat, ioo wie fal weten aen te brengen ende teondecken deMa(ckers, Schryvers, Setters ofce Knechts van de Druckers vande voorfchreve faeni- ropvendc Gclchriften, vuy Ie en ebfecene Boecks- kens, ofte andere, die daer met eenighlints ful- len zijn bemoeyt gewceft, ter faecke van gedaen ontdeckiiige fal genieten, iükks als naer gelcgcnt- heytvan iaecken bevonden lal werden tebehoo- ren ■■> ende dat boven fijn aenpart in de voorfchreve peynen ende boeten : Ende inghevalle de voor- fchreve Ontdeckers of Aen brengers ibuden mogen weien vande Complicen, wert hun fulcks boven 'tghcnoth vande voorichreve Vereeringe en aen- part refpeclivenu voor als dan, endu alsdan voor als nu vergeven ende gepardonneert, ende fa! ha- ren name niet ghemclc, maer fècreet gehouden werden, by den Officier derplaetfe, daer iy haer fullen bekent maecken. Ende fullen de voor- fchreve preemien ende vergeldingen aen de voorfz Officiers in het vooriclueve cas by Ons datclijck ende prömptcUjck werden betaeldt, om aen de voorfchreve Ontdeckers verhandtreyekt te wer- den. Ordonneren ende beveclen daer ommc alle Officieren ende Jufticieren dien fulcks tocflact, behoorlijck ende fcherp onderfoeck tegens de re- fpeftive Contraventeurs te doen, de lel ve te ftraf- ien , fonder diflimularie ofte conniventie, naer de forme ende inhouden van dciên Onfen Placa- tc, geconiidereert Wy fulcks voor den dienir, ruit ende eenigheydt van den Staet defcr Landen, ende van de famendijeke Leden, als oock van de goede Ingezetenen van dien, bevonden hebben aliöo te behooren. Ende op dat niemand t daer van eenige onwetenheyt ofte ignorantie en pretendere, ont- bieden ende verfoecken Wy die Heeren Staten, Gecommitteerde Raden, ende Gedeputeerde Sta- ten van de Provinciën reipedlive van Gclderlandt ende 't Graeffchap Zutphen, Hollandt ende Weft- Vrieflandr s Zeelandt, Utrecht, Vrieflandt, Ovcr- YiTel, Stade Groeningen ende Ommelanden, en allen anderen Jufticieren ende Officieren dcfei Vercenighde Nederlanden, dat fy defen verkon- digen, uytroepen, publiceren ende affigeren, daer men gewoonlijck isdufdanigeuytroepinge, publi- catie ende aih&ie te doen , procederende ende doende procederen tegens de Contraventeursen Stt                Over-

L·

!veaöFp0 ,erdc Perfoonen, maer datfy de

ha

• }ts» dlc haer, ofte die van haren dienfte

gekomen fullen zijn, fondcr daer van

P^n in h U?Catlc ofce openinge te doen, fullen k^die Jnl Ί Van harc gcmelte Overigheydt, r rfïn Τ ms by de felve daer toe fal we" jfe^crcrconfr Ccford°nncert, op peyne dat die Γiz r^hcznT ΤCVündcn rullen werden gedaen,

W

t4ct ^tn afPin? tC hehbcn» te fclve henluvden

> maer felfs gehouden fullen Aurheurs, Maeckers, Druckers s van dien, endedaex over met-

: Uydlroye

-ocr page 559-

* 11 r

φ èiUL "j-ir^/

Was^rieparapheert j $0 fMer%u V[ ft ftondtr) ' Ter Ordonnantie vahdehóöeic, ^ Heeren Staten Generaeï. Geteeckentj Vf^'f Zijnde op 'tfpatium ghedruckt het'cacr^' haer Hoogh Mog. pp een roodeii OUWei Ψ

Overtreders van ^ς%ι 5 ende yan..Onfe voorwende Placaten, tot de voorfchreve ftriifFen ende^bé- nen , fonder gratie, ooghmyckinge, faveur^ iilümu- latic ofte verdragh. Aldus gedacn, geatretfeer c ende gherenoveert in 's Graven - Hage , onder onfen Cachette , Paraphure ende de Signature van Onien Griffier, op den negenden, Martij 1669.

m,

deckt met een papieren Ruy te.

Placaet njan de Staten van HoUandt ende Wefl-Vriefiandt 3 \mj , verbodt vanfeeckefBoechgenaemt jienwyfinge der heyïfameTolmjcaue „tm, en makimen van de Republijccf van HoUandt, In date den acht en twintig & iMey 1669:

11

■ .y

E Staten van HoUandt ende Weft-Vries- landt. Allen den genen die defen tullen fien of hoorenleien, Saluyt. ^ oen te weten : Datonlanghs met Onfe Brieven van Oftroy, ende Privilegie daer toe iub, ende obreptivelijck verkregen, isgedrucktendè uyt-ge- geven féecker Boeck, geintituleert Aenwyfinge ^der heylfame 'Politycqtiegronden·, ende maximen van de Republijcque van HoUandt endeWefi-Vrteflandti by het welcke niet alleen de Bedienaers des Heyli- gen Evangelij met ièer harde aenftootelijcke ende injurieufe expreilien aenghetaft, ende in haer re fpeft geiugilleert werden, maer daer in ooek tegen de Viunden, Geallieerdens en Nabuyren van de- len Staet zijn uytgheipogen veel onwaerachtige, injurieufe, en Ons ten hooghften mishagende po- fttiven, en perioden, capabel om deièlvetegens den voorfz Staet aente hitfen, ende der felver ge- moederen de hooge Regeringe geheel en al te aba- lieneren. Dat oock den Autheur van 't voorfz Boeck de goede trouwe, candeur, ende integriteyt van den ièlven Staet in het oprechten en onderhou- den van hare Alliancien, Verbonden en Traktaten opeenuytfteeckende wyièghequetft, mid Igaders in de gemoederen van de Menfchen gheinfinueert heeft vele pernicieuie , verfoeyelijcke, en dete- ft.abele maximen, mede brengende dat men niet langerichiildigh is Alliancien, ende be-eedighde Verbonden te pra>fteren , als de obfervantie van Eedt ende trouw, met het intereft van de Repu- blij cq kan werden gecompafleert. Ende alfoo defe en diergelijcke maximen, expreilien en Hellingen by yder een, ende voornamentlijck by defen Staet die akijdt haer hooghfte glorie heeft gheftelt in een religieufe obfervantie van de Tra&aten, en de Ver- bonden met de uytterite abominatie moeten wer- den gedetefteert ende verfoeyt, ende daer aenten hooghften gelegen is, dat door foodanigc injurieufe onwaerachtige en chocquante Boecken ende Ge- fchriften dcVrunden ende Geallieerdens van den iel ven Staet in haer refpe£l ende waerdigheyt niet mogen werden verkort, noch verfwackt den bandt van Alliancien, Traitatcn, ende Confeederatien, als het cenighe middel waer door de Koningen , Princcn, Staten en Rcpublijcquen aen den ande- ren konnen werden gheaflbeieert, ende Wy niet anders, als met de uy tterfte indignatie hebben kon- nen aenfien, dat den Autheur de voorfz en meer

andere rüïneuiè eh offeniante maxirnenendeftift. nüen vart ghelijcke natuyre die in't voorfz Bocd noch verder foude mogen influeren, heeft wilt doen voorkomen onder Onfe voorfz Brieven η O&ioy , even of Wy alle de voorfz fchaèE keen ichandelijcke injurien, midtfgadersverkeer- de gronden, fouden hebben willen authorilèren S O θ IS Τ, Dat Wy daer jegens willende \m fien, hebben ingetrocken, ende gerevoceert, m lijck Wy intrecken ende revoceren midts defen de voorfz onfe Brieven van Octroy, van date des thienden December 166S , niet willende dat dn Boeck^Drucker Ψ iet er Hackens, of yemandt» ders, fichdaer mede dire&elijck of indireMja fal behelpen. Verklaren het voorfz Boeck in vck ingrediënten of paflagles, en infcnderheyt afe~ van de Praedikanten, de Geallieerdens onfeB» genoten, ende deefFe&en vandeTra&aten, Al liancien en Confeederatien, ende andere dioghe- lijekematerienals bovenisgehandek, tewefenis· jurieus, lafterlijck, ende ten hooghften derdhtó gelijckWy dan midts defen den vooïizfktirHac- kens, ende Conforten, mjdtfgadersallcnandcra van wat conditie, neeringe, of qualiteythvfe': mogen zijn, wel expreilèlijck verbieden de ö* Boecken en exemplaren aen ymandt■teverkoopeei ofte verfenden, nochte oock de felveineenkp dere Talen te tranflateren, ende alfoo ghetw» teert of anderfints te drucken, te verkoopcni'w te verfenden, dire&elijck of indireaelijcM een poene van fes hondert Caroli guldens, m de verbeurte van de Exemplaren, endevordt^ bitrale correfte, foo als naer degelegentheyt^ de circumftantiert van der faeckebevonden üi - den te behooren. Laftende en fefWK Procureur-Generael, Onfe Officiers kWV ende alle anderen de voorfz Boecken en^·· \ ren op te halen ende te fuppnmeren, ende ^ de Contraventeurs van defen te P^fjL 31 behooren. Ende ten cynde niemand^^ ignorantie prstendere, nemaer alle ent«sjg weten moge waer naer hy hem hebbe te ς.* ordonneren Wy datdefen fal worden g^^ en geaffigeert alomme daer 't behoort, en rj fchi'edengebruyckelijck is. GecJaeJl Jerft£# den acht en twintighften Mey l6^mZ^gAi Ter Ordonnantie van de Staten. Wtee Herbt: vanBeaumont.

„■!:;pt

fnW'

-ocr page 560-

Seditie, Murmuratie, Pafquillen, Infoléntien, Óccl          'fij publicatie van den Hove van Hollandt, tegens alle Fafquillen endc ergerlijcke Schriften. In date denfejkn OU oker 16 y 2.

Tegens

II-

^UhemHenrick, by der gratie Godes Prin- M1 cc van Orange, ende van Naflau, Grave PM nnCatzcncllcbogen, Vianden, Dieft, PP LingÉö, Meurs, Bueren, Leerdam, &c. KI „mus vanier Veere ende Vliihngen ι Hcere1 en M q inRrcda, der Stadt Grave, ende Landen

ders oock boven dien aen de voorfz Druckers, I Boeck-verkoopers , ende alle andere Periöonen, eenige Boecken , Gefchriften of Libellen , van hoedanigen natuyredefelve ibude mogen wefen, te verièndcn fonder Advis-brieffby henïuydcn on- derteeckent. Gelijek Wy dan mede by deièn ver- bieden de voorfz Druckers , Boeck-verkoopers, en alle andere Periöonen, eenige Boecken, Ge- fchriften of Libellen by henluyden oncfangen, fon- der Advis-briefT by den Sender onderteeckent, te verkoopen, ofte divulgeren, maer ter contrarie lait en beveelt alle de vooriz Druckers, Bocckverkoo- pers, ende alle andere Perfoonen,de Pacquetten aen henluyden gheaddreileert fonder Advis-brieff, by den Sender onderteeckent, aenftonts endc fonder uytftel te brengen onder den Advocaet-Fiicael van deièn Hove, lbo de Pacquetten alhier in deti Hage mochten zijn geaddreflêert, of aen de Officieren in de Steden, ibo de felvealdaer ymandtmochte zijn toeghekomen, om onder de felve gheconfiiqueert te worden, ende te bly ven tot lafte van die gene die defelve Pacquetten fonder Advis-brieff, by hem onderteeckent, aen anderen ial hebben toeghcibn- ten j alles op pcene dat die gene die bevonden fal worden contrarie dele Onfe Ordonnantie ghedaen te hebben, voor Autheur en Druckcr van dien ge- houden, ende in conformité van de voorfz Placa- ten deièr Landen anderen ten exempel gheilraft fal worden. Lallende alle Officieren, hieropnaeuw reguard te nemen, en 'onderfoeck te doen, ende jegens de Contraventeurs fonder eenige conniven- tie te procederen als naerbehooren. Ende op dat niemandtj hier van ignorantie en pr&fenderc, Soo ordonneren Wy dat deiè in alle Steden deier Pro- vincie alomme voor den Volcke verkondightende geafïigeert fal worden daer men fulcks gewoon is te doen, ende gebruyckelijck tegeichieden. Ge- daen in den Hage, den feiten Oétober 1Ó72. Onder ftondt, In kennifle van my, Geteeckent, ^Adr. "Pots.

Β

aS.Die z, Grimbergen, Herftal, Cra- 'SrWaniefton, Arlay, NoferoySt.Vith, nSi P°lanen' WiUcmftadt, Niervaert, Κ 5, St.Maertens-dijck, Steenbergen, de fccénlageSwaluwen, Naeltwijck, &c. Erf; K-erave van Antwerpen en Befaneon, Erf- fkrichaldc vanHollandt, Gouverneur, Stadt-

Μι

der Capiteyn-Generael ende Admirael, mitl-

' Jen pfiefident ende Raden over Hollandt leWcft-Vricflandt. Allen den genen diede- fulknfienofhoorenlefen, Saluyt. "D oen te ten : Alfoo Wy bevinden, dat niet jegenftaen- vcrichevdc Placaten, daer byop groote pcene rboden wordt het druckcn en divulgeren van alle Ïrüicke, feditieufe ende lafterlijck Boeckjens,

ï is

jbuillen ende Gedichten, ende iterative Waer- ingen in gevolge van dien ghcdaen, echter

ïige quactaerdige Menfchen en onruftige Gee- |cn, haer vervorderen niet alleen foodanige arger- ijeke, lafterlijcke , ontrufteride én ichandekufè oeckjensen Gedichten te fabriceren ende op het pier re brengen, maer oock de ièlve ibnder nacm dcnAuthcurofDrucker, clandeftine te doen irucken, dewelcke dan fonder advis-brief, ende Br contrarie alleen metfimpele Memorikens, fon- krecnigcondcrteyckeninge van den Sender, al-

in< ■tn de,'

ne aen de Boeck-verkoopers in alle Steden ge- len enghedivulgeert worden, fonderdat men Authcur, Dracker of Sender van dien kan ont-

•'cn of achterhalen. S O O IS T, Dat Wy ' inne nochmaels ende nader willende voorfien, «preiTelijckverboden hebben, fulcksals Wy roiedcn by defen alle Druckers, eenige argerlijc- rooeckjens, Gedichten, of Nieuwigheden te "ten, of doen drucken. Interdicerende wy-

Placaet vanden Hove van Hollandt 3 tekens de SociniaenfcheBoecken Leviathan en andere. In date den negenthienden July 1674.

jllhem Hendrick , by der gratiën Godes ' 1 i«cc van Orange ende Naflau j Grave vanCatzenellcbogen , Vianden, Dieft, Ll"gcn, Mceurs> Buy ren, Leerdam, &c; IroVv-! R ,Vccrecnde Vliffingen, Heereen Β ΟηάΓτ? * der Sradc Grave e»de Lande BrKJoncf, \v-n Grimbergen, Herftal, Cra- fc.DiiK a?efon» Arlay, Noièroy , Sint Ρ"ΛΪ|?rgh5oPo]ancn' Willemftadt, Nier- ^ G^^M8*1»^** Steenber- ■3l"CNttnbcish' de Hoogecnde Lage Η?! 1ιη5°^ Erf-Maerfchalck van r'-G=netadrnCï"ei,r5 ^Stadthouder, Capi- m endc II", muacl: Midtfgaders den Pra- *0andt: S XV^ HdIandc ende Weft" υ v> y in ervaringe komen, dat

t'zedert eenigen tijdt henvaerrs verfcheyde Soci- niaenfe ende andere fchadelijcke Boecken, met den Druck zijn gemeen gemaeckt, endc noch dagelijcx werden gedivulgeertendc verkocht, als daer zijn de Boecken genaemt de Leviathan, Bibliotheca Fratrumfolonorwn·, qtiosunit ari osvocant> cPhi- lofophiaSacra Scriptura.'interpres: als medeTracta· tus Theologico Politicus, ende dat Wy naer cxami- natie vanden inhouden van dien bevinden, niet alleen dat defelve renverièren de Leerc van de Ware ChrifteliJQke Gereformeerde Religie, ne- maeróoek óvervloeyen van alle lafteringen tegens Godt, mée fyne Eygenfehappen, ende desièlfs aenbiddelijeke Drie Eenigheydt, tegens de Godt-, heydt jeftt Chrifti, ende fyne Ware voldoeningen. midtigaders de fondamentele Hooft-Pqinélen van devóörfchïevc WareChriftelijckeReligie, ende SCft                     in

-ocr page 561-

Phcaten. 3 \ Boecki 4. Tit. dende dien-volgende als noch by defen ajj eenyegelijcken, defelve ofdier-gelijci^r^ ken, divulgerenofte verkoopen5 opAoft .■ anderfints, op peyne by de Placaten van fafi de, ende fpecialijck dat vanden nepenrh!!?'

5X4 ineffe&e d'authoriteyt van det'eenemael fooveelin haerisfwacke ende niet wel gefondetwijffelinge trachten te brengejegens iterative Refolutien e

Lande daer jegens ge-emaneert. S O O IS Τ, Dat Wy tot voorkominge van dir fchadelijck Ver- gift , ende om ibo veel mogelijck te beletten , dat daer door niemant en moge werden miileyt, heb- ben geoordeek vanOnfen plicht de voorfz Boec- ken te verklaren foodanigh als voorfz is, ende te decrieren voor Gods-lafterHjckeende Ziel-verderf- fclijcke Boecken, vol van ongefundeerde en dan- gereufe (tellingen en grouwelen, tot naedeel van ae Ware Religie ende Kercken-dienit. Verbie-

ende dat deièn fal worden gepubliceert en aio 2 geaffigeert, daer het behoort, ende in KÜiS* ken te gefchieden gebrayckelijck is. ES, der het Zegel van Jufticie hier onder öfira? opdennegenthiendenjulij 1674,, OndetiW InkenniflèvanMy. Wasgheteeckent, 4d, Tots

Wderfchomvmgen van de Stat en van Hollandt endeWefi-VruUt geene Gefchriften ofte Boecken te mogen drucken ofte verkopen tegens diErmÊk 'Natie , f onder confent van den Staet. In date den negenden Augufii endene-

14.

den September 1 6 7 φ.

Staten van Hollandt ende Weft-Vrief- landt. Allen den genen die defen fallen ften, ofhooren lefen, Saluyt. T>oen te weten : Dat Wy om goede redenen Ons daer toe moverende, hebben goetgevonden ende veritaen, by defen wel icherpelijck te ver- bieden , dat niemartdt van wat ftaet ofte conditie hy foude mogen zijn, in de Engelfche of Schot- iche Tale fal moghen Drucken eenige Schriften, Papieren ofte Boecken, raeckende in eenigen deele direftelijck ofte indirefrelijck de Koningh van Groot Brittannien, het Parlement van Engclandt, fyne Majeftey ts Raedt, Minifters ofte Bedienden, ofte de Engeliclle Natie, anders dan naer daer toe alvoorens van Ons te hebben verkregen fpeciael 0£h€oy ende permiille: * dat oock niemandt eenige

tot noch toe niet uitgegeven ofte in 'tlichtl?èm zijnde, en fal vermogen in het licht tegtvmjn?· feynden ofte te verhopen > Laflende endeorimt rende aen alle Tiruckers ende Boeckverkooftn, ύ fy alle foodanige Boecken, Gefchriften endtfm ren, binnen den tijdt vanveerthimdagtwma publicatie defes} fullen hebben te brengen dak Magiflraten van hare refidentie, op peynedatè Naelatighe ende Contraventeurs van dien, | banniffement ende confiicatie van hare Gocèfs f onder eenige genade fullen worden geftrafr. Eb op dat niemandt hier van ignorantie pretencte begeren Wy, dat defen alomme gepubliceert cm geaffigeert ial werden daer het behoort, endec gelijcke gelegentheden te gefchieden gebruyè· hjck is, Gedaen in den Hageden negemWs· gufti 1674, Onder ftondt, Ter Ordonnantie» de Staten. Was getekent, Simm vm BetW$

f

tn 'de voorjehreve Tale albereydts voor date van defe

Onfe nader Waerfchouwingegedrucktgevueefli ende I * T)it boven-fiaende Curcijf gedmckte , üop den twaelfden September desfelven Jam voor ύψ tie by-gevoeght.

ι 5, Placaetvan de Staten van Hollandt ende Wefl-Vriejl& de cPafquillen ende difcourfen, betreffende de Souverainiteyt w* In date den fes en twintighfien September 16y f. gens Ons, ende hoogh-gcmclte SmHJ^ verwecken ·, haer onluftigh te doen w , ^f contribueren van de fware Laften, $j® .^

E

tot Ons over groote leetwefen g^'Twte^ den haer te moeten befwaren} tot ged"*c jy gen, dat de voorfz Laften niec dienenm minge van haer ibo dier-gekochte vri 7 -| alleen om haer van Heer te doen veranaa^ iiilcks om de voorfchreve Ingezetene» .-gg endefeditiete bewegen. SOO f&iLtJm

dagh tot dagh meer ende meer bevinden, dat eenighe boofaerdige Menfchen haer werek maecken, van foo by monde als by gefchrifte, aen de goede Ingezetenen van den Staet impreille te willen geven, van dat SyneHoogheydt den Heer e Trince van Orange, voornemens foude wefèn, fich de Souverainiteyt van den Lande aen te matigen, datWy fouden voor-hebben deHberatien t&hou- den, om die Souverainiteyt, aen hoogh-gemclte Syne Hoogheydt op te dragenj ende dat by die gene, die in Onièn dienft werden ge^employeert, daer toe allerbande toelegh foude werden:gemaeckt ·, om al-, ibo de voorichreve Ingezetenen tot diffidentie te-

daer tegens willende vooriien erklaren midtsdeièn» auv ";!vnlor^* ;edaen ofuyrgeftroyt, foo weifg 0 fchrifte, hetzydathetvoorlen^^ fchriftc met de Penne gefchrevenotg^ ^ de mogen weien, te zijn Valfcn ,,ν c

eg

-ocr page 562-

7>ens Seditie, Murmuratie, Pafquillen , Infolentien, &c.

h ende Seditieus

ftrafc als Autheur van het felvc Gcfchrifte, ten ware hy den Rechte genoegh zijnde, den Autheur daer van konde aenwylen. Ordonneren ende be- geren mede, dat alle Officieren endejufticicren van Onfen Lande, haer op de Autheuren van de voor- fchreve Valfche, Lafterlijcke, Seditieufe ende Op- roerige uytitroyfelen, ofte fchuldigh daer aen fou- den mogen zijn, met allen ernit lullen hebben te informeren, endetegensdefchuldige procederen ende doen procederen, conform delen Onfen Pla- cate. Ende ten eynde niemandt hier van ignoran- tie pretendere, nemaer een yegelijck weten moge, waer nae hy hem dcfen aengaende fal moeren regu- leren , foo begeren Wy dat defen alomme gepubli- ceert ende gealiigeer t ial worden daer het behoort, ende in gelijcke gelegentheden te gefchieden ghe- bruyckelijck is. Gcdaen inden Hage den fes-en- twintighften September 1675-. Onder ftondr, Ter Ordonnantie van de Staten. Was geteeckent, Sïmon van Beaumont.

•k j .cnende ftatueren dien-volgende;, dat Ρ L bevonden ibude mogen worden, Au- i ^e fefchuldigh daer aen te zijn, als Stoorders 'ü%,rturbarcurs van de gemeyne rufte, ende als

Cr rkers van Oproer ende Seditie, aen Lijf en fullen werden geftraft -, Interdiceren voorts ,·„ ende verbeurte alsvooren, eenige foo-

- Prcïooiten te houden, ofte Gefchnrten te Senofïetedrucken, maer alle defelve Ghe- Xften fooweldiegefchreven, als die ghcdrackt -, ! *n rooien zijn, aenftonts te verbranden, ofte 'releveren aen de Magiftraten van de Plaetien wrder rcfidentie, foo haeft fy die in handen fou- denmogen krygen.                      , .... Ordonneren wyders, datbyaldienfoodanighe Gefchnften, 'tzygefchrevenoftegedruckt onder remandt foude mogen werden gevonden, die gene ónder de wclcke die gevonden fouden mogen wor- den, lil werden gehouden, ende vervolgens ghe-

16. Flacaet van de Staten van Hollandt ende Wefl-Vrieflandt, houdende preemie voor die Jan Rot hé, ende den 'Drucker van desfelfs Tafquillen fal wet en aen te wyfen. In date den eerjlen cDccember 16j6.

ffSflE Staten van Hollandt ende Weft- Vries- Ê &|« landt. Allen den genen die defen fullen PÜ3 iicn of hooren leien , Saluyt. T)oen te weten : Dat byOns in achiinge geno- men 7Ünde, dat Johannes Rothé blijft continue- kn allerhande leugenachtige» ichandeleulè, erger- lliiikeen lèditieule Pafquillen, Geichriften ende »fifliven tediüemineren en uyt te ftroyen, ende pclêlvein lceraenltotelijcke termen de Hooge Re- pingetoctefenden, ende dat eenige Peribonen focr laten employeren om de voorfy, Paiquillen en Geichriften te drucken ·, goedtgevonden ende ver- wen hebben, lbo als Wy goedtvinden ende ver- itacn by defen, toe te feggen ende te beloovcn pn premie van drie duyfent Caroli guldens, aen «icgcnendic de voornoemde Johannes Rothé fo-

danighfal komen teontdecken, dat hy in handen van dejultirie komt te geraecken, midtigaders een prcèmievan tweeduyient guldens aen den genen die lal weten aen te wyfen den Drucker van de voorfz Paiquillen en Geichriften, mcdeibodaiugh dat hy daer over in handen van de juilitic komc gebracht te werden. Ende ten eynde een yder hier van de gerequireerde kcnnifle moge bekomen, foo begeren Wy, dat defen alomme gepubliceert en geaiTigeert fal worden, daer het behoort endc in gelijcke gelegentheden te ghefchieden gebruyeke- lijck is Gedaen in den Hage onder onfen grooten Zegele, den cerften December 1676. Onder ftondt, Ter Ordonnantie van de Staten. Geteec- kent , Simon van Beaumont.

Flacaet van de Heeren Staten van Hollant ende Wefl-Vrieflant, tekens het Boeckgeïntituleert B. T), Sphiofa Opera Fofihuma. In date den vyf-en- twintighflenjunyiójü. heyt ende Goddelijckekracht, totverfterekinghe van het Chriftelijck Geloof heeft willen betuygen, trachtende den Lefer in te fcherpen, datdewacr- heydr van de Goddelijcke revelatie, door dewijs- heyt van de Leere feifs, endc niet door Miraculen (die hy de name geeft van ignorantie, en een Fon- teyn van mal itie) moet werden beveftight,endedat

»7·

H E Staten«ndt, Af>en ofteveten .· Dê'-rlih rüoecItuw? Cnde

men het geloove ende het oordeel over de Miracu- len moet iuipenderen, foo wanneer men dc felvc doornatuyrlijcke ooriaecken niet kan ontdecken, prefupponerende, datdc Menlchen inde kenniflè van de natuyr nier diep genoegh konnende indrin- gen , daerom alleen fommige ghelchiede faecken, haer als Miraculen fchenen voor te komen; Ende dat den Autheur om alle de voorfz heterodoxe en Goddelooiè ftellingen ftaende te houden, iich be- dient heeft van veele ende verfcheyde reden-kave- lingen,

fcfehem· ^ k behelft fecr velc Pr°ohane fcteulkT' ende Ateiftiièhe ftellingen, daer door Kracrachti- e™oud ;Se» Lefer van de eenige en P-Crdcn a|tiNVC| dci' Sallgheydt foude konncn i'tnfch \ifP * maer °0ck dc Leere van de Pcfcrerfch Trnde 0pfondingeCbrifli,ende <^W endr        JckcGdoof werdenghelabe- ^cndeaPJ,VOüris byden Autheur wegh-geno- N^tómXn^^^noriteytvan dl Mi- mede God Almachtigh fyneMogent-

-ocr page 563-

5z6                       Piacaten/ 3. linge'n, dire&elijck aenloopende tegens den uyt- gedrucktcn Tcxt van de Heylige Schrifniyr, ende tegens de Lecre der Saligheyt, fuicksendefooda- nigh de felve indepitblijcque Kercke werdt bele- den : Ende dat Wy het drucken, verkoopen ende het difïèmineren van het voorfchreve Boeck met de hooghfte indignatie gevoelende ende reifente- rende, midts dien goetgevonden hebben het felve Boeck te verklaren, foo als Wy het fclve verklaren by defen, voor prophaen, Atheiilifch ende blaf- phemant, vervolgens het verhandelen, verkoopen, drucken ende overfetten van het felve Boeck, midtfgaders van het Tranflaet van dien, op de hooghfte ftraffe ende indignatie vvelfcherpelijck verbiedende, om alfoo het voorfchreve Traitact in

Boeck. 4.. Tkl defe Landen door alle wegen ende middel? primeren, ende de eenvoudige Ingezeten^ occafie wegh te nemen, om door de lefW ?f Ψ fulcke Goddeloofe ftellingenietverleyt f ^ het rechtfinnige Geloof afghetrocken te \ν'ΐ Ende op dat niemand t hier van ignorantie ent te pretenderen, fo bevelen Wy, dat dcfen al gepubliceert ende geaffigcert fal werden 2ï behoort, ende in gelijcke faecken te gefchied^ bruyckclijckis. Ghedaen inden ffif ond®| kleyne Zegel van den Lande den vijf-cn rwi Γ ftenjunij ι 67 8, Onder ftondt/ T«o£ nantie van de Statcn. Ende was geteeckent Simon van BetL

■I 8> Placaet van de Staten van Hollandt ende Wefi-Vrieflandt, teum U drucken van Franfche Couranten. In date den negènthienden September 16*9

cieteyten, ofProfefllen, het zy Geeftelijck ofte Wereldtlijck, eenige de minfte aenftootkomeiüc geven ·, op poene van daer over arbitralijcken ehe· corrigeert te worden, foo als naer exigentievanla. ken bevonden fal worden te behooren. Ende o? dat niemandt hier van ignorantie pmendere; foo begeren Wy, dat defen alomme gepubliceert enè geaffigeert fal worden daer het behoort, ende in & lijeke faecken te gefchiedengebruyckelijckis, Ge· daen in den Hage den negènthienden September 1679. Onder ftondt, Ter Ordonnantie van k Staten. Geteeckent, Simon van Beaummt.

|E Staten van Hollandt ende Weft-Vries- landt, Allen den genen diedeièn iiillen fien ofte hooren leien, Saluyt. 'Doen te weten, Dat Wy naer voorgaende delibe- ratie goedtgevonden ende verftaen hebben, by de- fen Onien Flacate te verbieden het drucken van cenige Franfche Couranten, alomme binnen defe Provincie; ende de Duytfche Courantiers mede te gelaften, dat fy fullen hebben wel toe te fien, ende tebeforgen, dat fy in hare Couranten niemandt van wat ftaet of conditie hyfoude mogen zijn, in het particulier, noch oock eenige Collegien» So-

15?. Placaet van de Staten van Hollandt ende Wefi-Vrieflandt, tftis k 'Doodt-malen ten platten Lande. In date den vyfthienden Auguflï \6fi

den Overleden te traclreren of doeh traderen, op pcene van hondert guldens t'elckens te verbeurd by die gene de welcke tot het aenftellen vande voorfz Doodt-malen anders als in manieren voce eenige ordre gegeven, directie gehadt, of in gra- ger manieren ghecontribueert fal hebben, ψ W cygen te betalen, buyten kofte en fchadevm Boedel, ende van die gene de welcke mnet 2* ftellen van de fclve niet en fullen hebben gW«*j peert, ende van thien guldens te verbeuren η, yeder dié contrarie defe Ordonnantie op deWOffi Doodt-malen fal worden ghevonden; ttiWgJ een derde-part voor den Officier van de *^L· , de calange fal doen, een derde-part voor® ^ brenger, ende 't refterende derde^* ,·· ^ Armen aldaer : Verbieden voorts welWL'J alle Bedelaers.en Vagabonden, taf PJg^ voorfz Sterf-huyfen te begeven, en0Jf wtfa:- op pcene dat de felve, aldaer werdende g ^, peert, publijcquehjck fonder eenighe cjn ^ fullen worden gegeefièlt. Authoriierendc^ den Schout * oudtften Gefwooren·, 0j* ^ Schepen daer geen Gefwoorens zijn> 0™ ^φ gcfamentlijcken yder in'c byforofcri\cC^0 tighcyt ofconniventie van onle Omclu j^n * over defen onfenPlacate in alle Ψ^Κ^ mogen doen, ende infulckengeval W.^ van de boete den Officier hier boveng»e^ φ te profiteren. Ende ten eynde niema» -^

! E Staten van Hollandt ende Weft-VrieP landt. Allen den genen die delen iiillen fien of hooren lefen, Saluyt, 'Doen té weten : Alfoo Wy hoe langhs hoe meer in ervaringe komen, dat dagelijcks by 't overlyden van onfe Huys-luyden ofOpgczetenen ten platten Lande worden aengcftelt en gegevenDoodtmalen, welcke door de meenichte van Menfchen op de fel- ve Doodt-malcn verfchy nende, ende door den toe- loop van Bedelaers en Vagabonden, contrarie onfe voorgaende Placaten haer derwaerts begevende, niet alleen veroorüceken groote onórdcntclijckhe- den, nemaer oock cxceilive en ondragelijcke on- koften voor de Weduwen en Wcelèn of andere Erfgenamen van de Overledenen 3 daer jegens Wy noodigh achtende, dat ten beften van onfe goede

Ingezetenenbchoorlijck werde voorfien : SOO IS T, Dat Wy allen ende een en yegelijck van onfe voorfz Huyfluyden of Opghczctenen ten platten Lande hebben gemterdiccertende verboden, inter- diceren en verbieden by defen, dat van nu voortaen by 't overlyden van ycmandt van hare Vruuden of Magen , over wekkers Begraeffenifiè , Appcn- dentien en Dependentien van dien, henluyden de diredie toe-komt, aen-bevolen is, of anderfints by de felve acnghematight werdt, eenige publijcque Doodt-malen aen te ftellen, of doen aenftellcn, en vervolgens ycmandt ter occafie van 'cyoorfz over- lyden en begi-aeiicnifte buytcn de Eifghenamen yan

-ocr page 564-

Teo-ensSeditic, Munharaüe, Pafquillen, Molentien, &c." 527

• netendcre, nemaer alleendê een yeder roraÏfi «racrnaer hy hm hebbe tb reguleren, iitcn de boelen Wy dat delen alomrne ghepu- rndeeeafTfeeert&l worden daer fuicks be- •j;Crt pndefn ^elijcke faecken te gefchieden ghe- ^^μL, want Wyfuicks voor deft dienft

van onièn Lande, ende het befte van onfè goede Ingezetenen bevinden te behooren. Gedaen in den Hage onder onièn Grooten Zegele, den vijftlrien- den Auguih 16ji. Onder ftondt, Ter Ordon- nantie van de Staten, Getecckent, Merbt, van Beaumonl.

Tlacaet van de Staten van Hüllmdt ende Wefi-Vrieflandt 3 tegens bet fchutten van de Bruydegoms en Bruydts, en af vorderen van befchenckingen. In date den eerflen Augufli 1676,

.0,

ig Staten van Hollandt en Weft-Vrieiland. Allen den genen die defen iiillen iien ofte hoorenlefen, Saluyt. Alfoo ons klach- telijckistevoorenghekomen, dat inde mden van Heufden, en in meer andere Plaetfen dcfe Provincie, foo wanneer ymandt inden tuwclijcken ftaet fal werden beveftight, eenige on- tbonden en dcrtele Menfchen haer verftouten om •jor de iölemnifarie van alliilcke Hmvelijcken, den Éuydcgom ende Bruyt, ofwel der felver Ouders, '" undenof Vooghden, af te dwingen eenige Wy- en of Bieren, ofwel de ièlve te conftringeren tot ::.üinge van Gelagen , dicdefelvegeduyrendede cboden van de voorfz Bruydegoms en Bruy ts> in : Herberge en Bier-Huyfen komen temaecken, |dc foo wanneer ycmandt ilch tegens de voorfz orbirantien oppoferende, weygerigh ibude mo- izijn, de vooriz Wynen of Bieren teverichaf- üf de vooriz Gelagen promptelijck te voldoen, de fel ve Menfchen alsdan de voorfz Bruyde- ms en Bruyts, der fel ver Ouders, Vrunden of jpoghden, met het uytwerpen van Glafen, uyü- McenvanHeyningen en Stoepen, affnyden en avcr halen van Boomen en Planten, ende het jtgen van meer ander gewek enoutrage iodanigh lellen en moedeloos maecken, dat fy eyndelijck jcrgeforceert vinden om de vooriz Menfchen te jctrcgaen, ende de voorfz Gelagen te beta- Ende nademael foodanige violente afperflinge «toriienietenkonnen werden geleden, ende Gegoede Ingezetenen daer van, ende van alle En KTVCriaftmogenziJn en werdenbevrijt. rhr Λ          Dat ^v we* icherpélijck hébben Z?t°ndcShcinterdiceert, ghelijckWy wel |?cJijck verbieden en interdiceren midts defen, ■ 1 nu voormen niemandt, van welckejaren,

/ of der lèlver Ouders, Vooghden of Vrunden af te eyflehen, te vorderen ofte pretenderen, directe- lijck of indirecÏelijck eenige befchenckingen van Wijn of Bier, of andere liberalitey ten, hoedanigh de felve oock fouden mogen zijn, anders dan al- iulcke die de Bruydegoms en Bruyts, uyt een vryc en onbedwonge genegentheyt aen ycmandt fullen willen geven; Dat oock niemandt fal vermogen ten laften van alfulcke Bruydegoms en Bruyts eeni- ge Gelagen te maecken , of eenige Bieren of Wy- nen in de Herborgen , of elders op der felver recc- keninge re cónfumeren, midtigaders oock deWaer- den van alfulcke Herbergen, of de Leveranciers van alliilcke Bieren, Wynen en andere Drancken, niet lullen vermogen de vooriz Bruydegoms, Bruyts, der felver Ouders, Vooghden enVrun- den, om eenige betalinge dien-aengaendc aen te ipreecken ; alles op een boete van twee hon- dertguldens, te verbeuren byydcr van diegene, de welcke yets delen contrarie foude mogen onder- nemen. Interdiceren ende verbieden wyders mede wel fcherpelijck by delen, dat niemandt eenige van de ièlve Perfoonen aen haer Huylen, Thuynen , Boomgaerden en andere Goederen direclelijck of indirecÏelijck ial hebben te beichadigen , of eenige aenlcydingegeven, dat de voorfz ofdierghelijcke violentie, Huys ende Hoff-ichenderye foude mo- gen werden ondernomen, als publijcque Gewelde- naers, of aenleydinge tot publijcq ge welt gevende, fonder eenige conniventie aen den Ly ve gefirafc te worden. Ende op dat niemandt hier van ignoran- tie en pr^tenderc, lbo begeren Wy dat delen alom- rne ghepubliccert ende geaffigeert fal worden daer het behoort, endeingehjckegelegenthedentege- fchiedengebruyckelijck is. Gedaen in den Hage onder het kleyne Zegel van den Lande, den eetüen Auguitii67<S. Onder ftondt, Ter Ordonnantie van de Staten. Gctekent, Simon van Beamnonu

itoufcn

ditie hy oock foude mogen zijn, fich fal

> om van eenige Bruydegoms, Bruyts,

II,

Ordre ende Reglement op de ongeregeltheden der Dienfiboden. Irt date den negen en twintighjlen November 1679.

I Princ^!!!*'!?' byder Gratie Godcs

ycmandt voor feeckeren tij dt verhuyren of verbin- den, haer in den fel ven dienft foo dragen , eriko· men aen te ftellcn, datdeHeeren, Mcefters ende Vrouwen daer van niet konnen hebben foodanigh genot, behulp ofte dienfte, als de reden, eerbaer- hcyt ofte onderhoudt van een goede Politie wel is vereyichende, ende infonderheydt alhier in den Hage, daer de vcrmetelheyt, baldadigheyt, licen- tieufe ftoutheyt en infolentie van de vooriz Dienft- boden, Dienft-macghden, MinneOioers en Bakers moers

; van Orange ende Naffau , Sec. o Wüpdcrs den Prudent ende Raden Proofav mel u ,dt' Zeelandt ende Vrieflanf, : 0l»é Unin- ' , lgeendcdiverfchekJachten> ^ckthey eSÏÏS isdeongfeSeltheyt> $* W vecie n? ^egeryen diegepleeght IKnech'ts, Die o ° en' heC z? Koetilers Kernocrse, R , macShden of Tongh-wyven, Aennoen, die harendienft aen

-ocr page 565-

■'.

Placaten. ^.Böeck/ 4.TiL van dien jegenwoordigh verbonden heKI,

52* moers, gefdiapen is, foo verredat de felve in allen manieren

hierna verbinden fullen

voorfeeckeren

r^i*

leusende onvcrdragelijck, ten ware daermneby Ons in tijdts na behooren wierde voorfien. S O O IS T, Dat \Vy om me daer inne te remedieren,ge- ordonneert en geftatueert hebben, ordonneren en ftatueren by deièn.

zydatfe daer toe eenigeh Godts^cnnin?'^ gen fullen hebben, ofte niet, gehoH^jS fen in den fel ven dienft te gaen, die te nr ^ ·' den geftelden tijdt getrouwelijck, eeriiick ?* behooren uyt tedipnen, waer te nemen enif

I.

doen, tot contentenient ende ζααΐ*Γ* Heeren, Meefters en Vrouwen , 8E$] wettige redenen daeruytte mogen U^Ë den, of haren dienft verlaten, of voortsaenn^ mogen opleggen, of den Godts-pennWuS brengen,, orte voor den tijdt daer uvr *»

DAt alle Befteetfters, Voorlopers ofteBchul- pers van Koetfiers, Knechrs, Meyièns, Min- nemoers ende Bakermoers, haer alvooren behoor- lijck fullen moeten informeren van het comportc- ment en gelcgentheydt der gener die fy· in het vcr-

loopen, en haer in haer dienft wedér-fc· onbetanielijck, baldadigh en ongetroS dragen tegens haer Heeren, Meefters en Vrol?" op verbeurte van twintigh guldens, endatzvffi en boven na gelegentheyt en exigentic vanfc op de aenklachten vanhaer Heeren, Meeil* < Vrouwen, met het Spin-Tucht-huys, 3 arbitralijck iiillen werden geftraft, ende ikk ven ende behalven de voorfz poenen noch evens·] gehouden wefen, en verbonden zijndevoorfchre* dienft te prefteren, fonder haer binnen den fdr··* tijdt aen andere te mogen verbinden>opperac<k fe by de Officiers tot haren koften datelickiaer κ dehuyfengehaelt, en tot haren eerftenofteïq| gen aengenomen dienft gecon'ftringeert fullen^. den, fonder datiyhaer in de felve haren vootip dienft daer over onbetamelijck, wederlp4 baldadigh of on trouwelij ck met woorden ofwl ken tegens haer Heeren, Meefters, Vrouwen,| yemant van het Huyfgeiïn fullen verniogenteè gen j op poene van twintigh gelijcke gulden, m] daer en boven gebracht te werden in lief Spint Tucht-huys van den Hage, ofanderfe ter arbi- trage van defen Hove, of van den Gerechte dé Plaetiè. - I V. Dat alle de voorfz Dienft-boden, Dienfe>> fens, Minnemoers ende Bakermoers, $®m fullen wefen binnen den derden dagh, ofvoorï expireren van de felve, dat haer dienft ofteW ingaen fullen, te komen in haer hüyre ofte èm op peyne van te verbeuren eene gtilde daegbsjW foo veel dagen als fy later in haer huyrc ?&**£ komen fullen, te korten by haer refpeftivenc^ Meefters en Vrouwen, aen haerlayden W% loon,

huyren fullen willen afliftereii, ende in 't byfonder (indien de felve hier ter plaetfc dienen ofte hebben gedient) by die gene die fy laetft hebben ghedient, onderftaen ofiynae behooren den tijdt van haren dienft hebben uytgedicnt, en offy in den fel ven haren dienft, getrouw, eerlijck endebetamelijck haer hebben gedragen tegens hare Heeren, Mee- .ftersende Vrouwen, oppeyne van by nalatighcyt van het voorfchreve ondcrlocck te verbeuren een fomme van twintigh guldens, tot veertigh grooten het ftuck; dat de voornoemde Befteedfters, Voor- lopers , Behulpers of andere, in casfy mochten heb- ben verftaen , dat ycmandt van de voornoemde Dienft-boden, Dienft-maeghden, Minncmoersen Bakermoers , hem of haer niet trouw, eerlijck en betamelijck in haren dienft, tegens haer Heeren, Meefters of Vrouwen en hadde gedragen, of haren tijdt niet hadde uytgedient, maer voor 't expire- ren van den ièlven haren dienft daer uyt waren ge- loopen , niet en lullen vermogen de foodanighe Dienft-boden, Dienft-maeghden, Minnemocrs en Bakermoers in het weder verhuyren behulpfaem te zijn, ofte ailifteren, op pcene van gelijcke twintigh guldens te verbeuren, ende daer en boven arbitra- Jijck te werden geftrafr. I I. Dat mede de Befteedtfters, Voorlopers, Behul- pers , of andere, van Koetfiers, Knechts, Meyflèns, Minnemoers en Bakermoers in dienfte te brengen, de ielve ergens eens beftect hebbende, daer nae en voor datfe haren tijdt behoorlijcke hebben uytghe- dient, cnde voldaen fullen hebben, niet vermogen en fullen cenige van de voornoemde Dienft-boden, Dienft-maeghden, Minnemoers en Bakermoers op een ander weder te befteden, daer toe te raden , loopen ofte helpen, direitelijck nochte indiredte- lijck, nochte haer te onderwinden cenige van de

W&

V.

voornoemde Dienft - boden, Dienft - maeghden,

init-bode/i)

Ende op dat de voorlz Dien- - meyflèns, Minnemoers en BakermoeS) & . geen belet werden gedaen, fo fullendicgcic^. luyden dienen, gehouden zijn binnen<W dagh vanMey ofte November, ΕΚ^ί^ boden te laten gaen, op poene van iwg ■■' ït0 beuren eene gulde daeghs, en dat fy ^snJ^i fullen gehouden zijn, de voorfz hare J^ei ^ Meyflèns, Minnemoers en Bakerme^^ tieren en laten gaen, omme binnen oe -gl ven tijdt haer nieuwen dienft of huyw kleeden. V I. , ïfa

Minncmoersen Bakermoers, onder beloften van grooter of meerder loon,uyt haren dienft te locken, daer toe te raden, of te Weegh te brengen, dat fy haer vongen dienft niet behoorlijck uyt en dienen, oppeyne ende correftie alsvooren, nochte oock ibodanige Dienftboden, Dienftmaeghden, Minne- moers en Bakermoers > voor den tij t uyt haer dienft gelopen zijnde, of door anderen gedebaucheert en gefuborneert, haer Godts - peiiningh wederom brengende, en haer aengendm.cn dienft verlatende, benige ailiftentie te verleenen, huyièn ofte hoven, op poene en correctie als voorfz. : 'j\ : ii i.                   ;''.: .· Dat alle Dienftboden, Koetfiers,Knechts,Mèyf-

Dat oock de voorfz Dienft-boden» «■*

Φ

Minnemoers en Bakermoers,eens ιηίΓ JSff

fens, Minnemocrs ende Bakermoers, diehaerby | dienfte getreden zij nde, de felve haer yemandt inden Hage, ofte binnen den bedryven ften fonder wettige reden niet en

-ocr page 566-

r' ......' '" ■ -V-■■ ■

Xeffcns Seditie, Murmuratie, ofte voor den tijde daer uyt loopen, ofte vcf ÏÏr'inwederfpannigh, rebelligh, baldadigh, h3f nmciiick ende ontrouwelijck dragen, hec zy L· snorden, werckenofgebeerden, tegenshare ^         Meefters, Vrouwen, ofte verder Huyf- HfToD P«ne van twintigh gulden, ende arbitrale % sZals voren, ende daer en boven noch even- LiKmocicBpreftetcndcn aengenomentijdtvan U huyre ofte dienite, ofte verbeuren hun gehee- jlcnbcdongenhuyrofloon.^ ι m infgeüjcks alle de voorfz Dienft-boden, ICoctliers, Knechts, Meyftèns, Minnemoers ende Bakerrnoers gehouden fullen zijn, drie maenden Ivoor't expireren vanhaer huyr ofte dienfte, met KehoorliickrcfpcfthaerHeercn, Mcefters, ende Trouwen aen te fpreecken, ende henluyden te ver- jarend'fy van meyninge zijn te blyven ofte gaen, bv faulte van dien fullen de ftiifwygende Dienft- den, Dienft-maeghden, Minnemoers en Baker- ftoers Iwer Hecrcn, Mcefters ende Vrouwen fulex rgerende, gehouden zijn, als noch totghelijcke irvlc te dienen den tijdt van een half Jaer, boven

Pafquillen, ïnfolentien, &c. ii<? des ièlfs Koetfiers, Knechts, Dienft-maeghden, Minnemoers of Bakermoers, geen contentemenc maer mifnoegen hebben,in fulckcn gevalle de voor- noemde Heer, Meefterof Vrouw, vermogen ial dehuyraenfoodanigen Koetfier, Knecht, Dicnft- meyt, Minnemoer of Bakermoer op re leggen, cn haer te laten gaen, midts a!s dan betalende den tijt, die fy aireede gedient hebben, tereeckencn na be- loop van de bedongen loon, of huyr-penningh , waer mede de voornoemde Heeren, Meefters of Vrouwen fullen mogen volftaen, ende de voor- noemde Dienft-boden oock datelick fullen moeten vertrecken, ibnder dat haer Heeren, Mecfters of Vrouwen gehouden lullen weien daer van reden te geven ·, blyvende evenwel iöodanige gccaftècrde Koetfiers, Knechts, Meyflèns, Minncmoers ende Bakermoers, in cas iy hacr moetwilligh ftellen, of eenigeiniblentie met woorden, daden ofwerekert ontrent haer Heeren, Meefters, Vrouwen, of der ièlver Huyigefin plegen, fubjeel; de ftraffc cn peyne, hier vooren gemelt -, doch indien het quame te ge- beuren, dat de voornoemde Heeren, Meefters of Vrouwen door de on verdragelij cke baldadigheyf,

iniblentie, moetwimgheydt, ftoutighcydt ende ongehooriaemheyt der voornoemde Dienft-boden wierden genecefti teert of gedwongen, foodanigh eenen voor den tijdt de huyr op te leggen, ende te laten gaen, cn dat daer van den Rechter quame te blijeken, dat in lukken ghevallc de voornoemde Heeren, Mcefters of Vrouwen fullen mogen vol- ftaen met de Iöodanige Dienftboden aenftontste laten gaen, ibnder gehouden te zijn aen de iel vc yetwes te betalen van de huyr of bedongen loon, over den tijdt die iy alredc gedient hebben, ende fullen daer cn boven mede de iöodanige gecafleerde Dienft-boden fubjecT: zijn de pcene en ftrafrc, hier voren ge-expreflèert, nac bevindingc ende exigen- tic van iaecken, in cas de voornoemde Heeren, Meefters ende Vrouwen over iöodanige Dienft- boden quamen te klagen. X  I. Allewelcke boeten Wy verftacn ende ordon- neren dat bekeert fullen werden een derden-deel tot proffijt van den Aenbrenger, en de refterende tweederden-declen tenprorfijte vanden Officier, die de klachten van dien vervolgen, endede cor- rectie doen ial, te weten den Procureur Generacl over alle de Dienft-boden, Dienft-maeghden,Min- nemoers ende Bakermoers, den Edelen ende Sup- pooften dienende, cn oock over alle de Suppoo- ften van den Hove hare Vrouwen ende Huylge- finnen, defe Ordonnantie contravenierende, ende den Bailliu van den Hage, over alle Dienft-boden, Dienft-maeghden , Minnemoers en Bakermoers va,n andere Perlbnen, geen Suppooften zijnde, die mede tcgens defc Ordonnantie fullen miiHoen, dien Wyiulcks wel ernftigh belaften ende bevelen in den name ende van wegende Hooge Overig- heyt, met alle vlijt ende neerftigheydt toe te ficn , dat deiè Ordonnantie ftiptelijck of puncluelijck werde onderhouden, ende de Contraventc urs V3 η dien fonder eenige conniventie ende diftimulatie geftraft mogen werden. XI  I. Ende ten eynde niemandt hiervan eenige igno- rantie en pretenderen, laften en authoriisren, den eerften Dcurwacrder van defen Hove, daer toe rer- T t t                     focht

a:\

tilde daer toe fy haer verbonden hebben.

VIII. Voorts dat voortaen niemant binnen den Hage denbedryve van dien,eenige van de voorichrevc ienft-bodea, Dienft-maeghden, Minnemoers en kkermoersen fal mogen in huyr of dienfte nemen, Ifs met den behoorlijcken tyde, ibnder alvooren fel re onderfoecken, of fy aen niemandt: anders in cfclve tijdt, met belofte vandienft te doen» en Sjjn verbonden, ende oock niet buyten tijts ibnder plijck onderfoect te doen, ende dat hen blijeke itiê ontflagen zijn van de dienfte van huyr van ier iaerfte Heeren, Mecfters ende Vrouwen, op ene dat die gene die yemandt anders aen falne- icn, mede verbeuren fal een boete van ghelijcke "ntighgulden, en al evenwel niet mogen genie- , j den dienfte van de fel ve Dienft-boden, Dienft- peghden, Minnemoers en Bakermoers. D                   IX

«f memandt van wat ftaet ende conditie hy zy, 'ijl vervorderen eenige Dienft-boden, hetzy JFWws, Knechts , MeyiTens, Minnemoers, permoers, of anderen, ten dienfte ghebruyeke ES1Wctt"» WlIle' en toeftaen vandeHeeren, Cf"11' Vrouwen van dien, uytharedien- fcmedie Γ"5 fubomcren endeverleyden, &e JCfC catcn' endc voor den tijdt daer uy t ■ö ol ofccinlTaefofanderedienftenoverte «belnPrWat Prctext het oock ZY> alwaer het ^nc^nr" ?a"mecrderloon, emolumenten, BfceuM,L nders' °P poene van twintigh ge- Tedcfclν fïr tcv<:rbcilrcn foo welby de genen NendieniW£cdcbaUcheert, gefuborneert,en _R 1 ^fr Voor,ge "eer, Meefterof W1^ JEK° fndc verIockinge . Iwnne fllc« hebben TCn bmnen de beloofde tyden frfiftfciucS?1' e?de oock de Bene die hpcnonenSrdei gcfub°™eerdc, ende ver. gnomen          lnen dienfte of huyre hebben ïl/atverdf ι 1 Vroü^n? I den^rt *****'; MeCftcrS ülcnlt ofcomportementvan

•

-ocr page 567-

Placaten. 3 Boeck. 4. Tit. na te reguleren, op de poenen en breucb inne begrepen. Gegeven in den Ha°c0ïjd? Contra-zegel van den Hove hier onderom ë,

530 focht. defe oniè Ordonnant Kloek-geilachuyt te kondigen midtfgaders affigeren daer en fo alle Perfoonen , van wat qua

den negen en twintighften November é<â

(k

zijn mogen, in den name ende van wegen de Hooge j derftondt, Inkenniflè vanmy Overigheytwelfcherpehjck te bevelen, haer hier »

G«eeckcnf

Placaet van den Hove van Hollandt, tegens hetfchenden vanfi menend lont agien-i midtfgaders het fieelen van Hecken^ floupen en E t In date den laetften February 1674.                                                   ,, ßßé

11,

jllhem Henrick, by der Gratie Godts Prin- ce van Orange ende Naffau, &c. mitfga- ders den Prxfident en Raden over Hol- landt ende Weft-Vrieflandt. Allen den genen die defejcgenwoordige Tullen fien of hooren lcfen , Saluyt. T>oen te weten : Alibo Wy in 't ièecker werden onderricht, dat dagelijcks veele ende diverfche Perfoonen, iöo Militaire, als andere fich verftouten niet alleen onder pretext van fproc- kelen, af te breecken dorre Tacken van Boomen, foo in het Hout enBofch vandenHage, als oock elders in den Hage, ende daer buyten, nemaer oock ondernemen met puyr ghewelt en moetwil te breecken, ichenden, en af te hacken jonge ende andere waifende Boomen, midtlgaders te breecken en fteelen de Deele Heyningen van de Thuynen, Heggen, Item, Bancken, Balien, Heckenende anders, foo binnen als buyten den Hage ftaende en gelegen, ende de Koockers om de jonge Boomen, tot bewaringe van de felve gemaeckt, in vilipendie van de Placaten en iterative Verboden daer jegens gedaen emaneren. S O O I S Ô, Dar Wy daer inne willen voorfien midrs delen als-noch ende op nieuws wel fchcrpelijck interdicieren een yegelijck

van wat conditie of ftaet hy zy, niet alleen mk pmext van fprockelen, eenigh dorre Hout tel ken van de Boomen, foo in 'tHaeghfche  il als oock op andere Plaetfen, foo buyten als b ° denHage, op poene van daer over arbitrale fullen werden gecorrigeert, nemaer oock, eV*j voorna mentlijck te breecken, fchenden en had" jonge of oude waifende Boomen, midtfgadeK» breecken ende te fteelen de Deele Çåíçßçêç vi- de Thuynen, foo binnen als buyten denHase 11 de Koockers om de jonge Boomen, tot bev/anisp van dienghemaeckt, Item, Heggen, Bandiet Balien, Hecken, ende anders, lbo Binnené buyten den Hage ftaende en gelegen, op poene va 1 daer over als openbare Dieven ende Geweldene 1 aendenLyve, endeanderfints fonder eenigecce 1 niventie gheftraft te fullen werden. Ende ïñÝ niemand t hier van ignorantie en moge praten» I laftenen ordonnerenWy datdefenaloramefalro den gepubliceert en geafngeert daer mengewews publicatie ende affictie te doen. Gegeven in k Hage onder 't Zegel van ] uftitie hier aen gek» den laetften February 1674. Onder itondr, 1: kenniife vanmy, Geteeckent, Adr.Ïuls,

Placaet van den Hove van Hollandt, tegens het fieekn vmht en Boom-Vruchten uyt de Thuynen, &c. In date den elfden Septeéai6"f IS Ô, Dat Wy omme daer inne naer behooren? voorfien, verboden hebben, ende verbieden^ expreifelijck by defen, een yegelijck, van iatf 1 conditie en qualiteyt hy zy, deHeyningfii^/? Muyren vande Thuynen en Huyfen te beklijf of met gewelt op te breecken, de Aerd cnB#j|

23,

illhem Henrice van Oranders den Pralandt, Zeclate weten : Allöo dede met hare Huyfen e

vruchten uyt de Thuynen af te fnyden of rcp ken, midtfgaders de Goederen uyt defM' ftelen ende te vervoeren; óp pcene dat*»

van de Buytcn-Cingel alhicr,over de Ule-boomen, midtlgaders de vordere Gebuyren daer omtrent, ons verthoont hebben, dat fyluyden aen haer ghe- melte Huyfen en Thuynen eenigen tijdt herwaerts groote en verfcheyde mfolentien hebben geleden, vanMenfchen, die, lbo hetfehijnt, haer werek en pröfeilie maecken van de Spijckers cnYfers op de Heyningen van de felveThuynen violentelijck af te breecken, de Heyningen te beklimmen, en de Goederen, Aerd en.Boom-vruchten uyt de lèlve Thuynen teftclen en af te fnyden, de Hoenders uyt de Hoeken by nacht en ontyde op de felve wyiè wegh te halen en vervremden, tot foo verre dat de Nachtroovers haer niet en hebben ontiien ëenighè van de voorfz Heyningen en Huyfen met gheweldt op te breecken, ende de Meubelen daer uyt mede te voeren; alle 't welck in een Landt van een goede Juftitie enPolitie niet en behoort vèrdrageri te wor- den, maer andere ten exempel gheftraft': SÖO

bevonden fullen werden lulckstéheb!>a#c 't

met der doodt of anderfints

ti

.e!!igentic

Lyve gheftraft fullen werden, naer ñ faceken,' ende volgens de Placaten enKeen >» fer Landen : En iöo verre eenigen ^ÊV,^ HuysenThuynyemandtin fijnHuyjs j^ Erve in maniere als vooren bevindt den »^ beklimmende, ende de Goederen vervot·^ fal het denfelven vry ftaen op ^^WnM met Roers of ander Geweer te M&2§ lf fchieten j" oock Voet-angels, SpreucK'e ^ j ghelijcke Inftrumenten te leggen, J^00 laten los loopen -, ende.indien fy r c ,$:· eenighe van alfulckeRovers ^á"°í^^

grieven en quetfen, oock alwaer her

Ö1

gequritfteh van die quetfure qua

-ocr page 568-

Tekens Seditle, Murmuratiè, Pafquillen, ïnfolentien, &c. 531

■««een poenen, ilraffen, boeten of breuc-

laften en bevelen Wy dat dcfc na voorgaendc pu- blicatie alomme fal werden ghëafHgeert daer't van noode wefen fal. Gedaen in den Rade den elfden September 16yp. Onder flohdt, In kennifie.van

:,i

diCr0I"X. maer fal het felve als gedaen tot be-

■vallen, maeri

l^gc'vanluer eygcn Gocdt, verftaen wer-

en ^cttelijck gedaen te zijn, Ende op dat

den

' ^ rit hier van eenige ignorantie en prateiidere My, Gerecckent j Anthony Kinfchot,

Placaet van den Hove van Hollandt, tegens het inftaen van Glafcn. In date den derden O cl ober ι ó8o

H-

Ilhem Hendrick , by der Gratie Godcs Prince van Orange ende Nailau , &c. \ Midtfgaders den Prefident ende Raden L overHollandtjZcelandt en Vrieilant; Al- , <m pCnen die defen fullen fien of hooren leien, Sïuvt Voente ^eten i Alfoo niet teSenftaencic ierefpcihve Placaten tegens de moetwilligheyt,

laêcke van feer quaden ghcvolge, de welcke in ca\ Landt van Juftitie niet en kan werden gheledcn, maer andere ten exempel behoorde te werden gh e~ ftrafr. SOOIST, Dat het voorfz Hoff belooft heeft, fulcks 't felve doet by delen aen diegene de welcke de Pefiöon of Perfoonen fal weten aen te brengen, die aen de voorfz infolentie en moetwil hantdadigh fouden mogen zijn geweeil, fulcks dar de lelvc in handen van dejuftitie komen te ghera- ken, een iomme van hondert en vijftigh Caroli guldens. Ende ten eynde hier van niemandt eenige ignorantie en praetendere; Lallen Wy den eerilen Deurwaerder, die defen bchandighr fal werden , hiervan naervoorgaende Kloek-gheilagh te; doen openbare publicatie en afficTie, daer cnloo't beho- ren fal. Gedaen in den Rade den derden Oclobcr ió8o. Onder ftondt, In kenniflê van My, Ge- teeckent, Anthony van Kinfchot.

krtcl dien

hcyt en ïnfolentien van onghebondene Men- desavontsenontydigh op de Straten alhier

t het inwerpen van Glafen, foo met Degens als Stocken, voor defen ge-emaneert, des onaenge- jkn evenwel fommige Perfoonen haer verftouten .om in de voorfz ïnfolentien te perfevereren ; ghe- lijckhccdan's Woonfdaghs 's nachts in de voorle- de Weeck eenige ongebondene Menfchen gheluft heeft op verfcheyde plaetfen de Glaien met Degens f Stocken alhier in den Hage in te flaen: 'c welcke imdc een onverdraeghlijcke infolentie , én een

Waerfchowwinge van de Gecommitteerde Raden van de Ed. Mog. Heer en Staten van Zeelandt, tegens het nadrucken uytgeven ende verkoopcu van Refolutien, Placaten en Ordonnantien van de He er en Staten van Zeelandt. In date den feflhienden February 1680,

E Gecommitteerde Raden van de Edele Mog. Heeren Staten van Zeelandt. Allen Ι den genen die deieniullen fien of hooren leien» Saluyt, Doen te weten, Dat wy erraringe zijn ghekomen, dat eenige Drückers wbmnendeStadtMiddelburghals elders, haer Merwinden en verftouten natedrucken, uytge^ «n en verkoopen de Refolutien, Placaten en Or- onnaiirien van de Heeren Staten van Zeelandt; X"K Biljetten en Notifitatien drucken voor Pach- er' f "gjae particuliere Perfoonen, gemunieert i.^^ypen van de Provincie i even als of die riV aeij ^°8- ordre en authoriteyt waren op- ^cjccndegeaffigeert, ftreckende niet alleen tot ^n ondienft en dis-refpeft, maer oock tot vili- van alle goede Wetten en ordres die door r entxe van foodanige Drückers meer en meer ϊήαίrÏÏdeni So° hebben Wy tot voorko- Al,an 7ckconc,ernemingen ende dis-ordre r-c£Τ" cn' by dcfe" tewaerfchouwen alle fcptS[J"nen ddcProvincie, en de felve wel '" m een» Ce vcrbiecJen voor nu en toekomen- nderhSTiCrenin'Cgehcel °f tendecIe» 'm I^EcZ V ι nocn formaten na te drucken, e« or verkoopen, de Refolutien, Placaten

en Ordonnantien van de hoógh-ghemelte Heeren Staten en haer Ed. Mog. Gecommitteerde Raden, die door den be-eedighden Staten Drucker op onfe ipeciale ordre fullen werden gedruckt; noch oock eenighe Biljetten van particuliere met het Wapeil van de Provincie te authentiferen, in allen fenijn als of die met de authoriteyt van haer Edele Mog. wierden bekrachtight -, Op poene, foo wie contra- rie defen bevonden fal werden te hebben ghcdaen, ial werden ghemüldteert voor de eerfte reyiè 'm een boete van hondert Caroli guldens, boven de ver- beurte van de nagedruckte Exemplaren, te appii- ceren d'een helft ten profy te van den Officier die de calange fal doen, en d'andere helft ten profyte van den Aenbrenger en den Armen; Ende de tweede reyiè dobbel benevens arbitrale correclrie. En op dat niemandt hier van eenige ignorantie foüde mo- gen pretenderen, lbo ial defen Placate tot waer- fchouwinge van een yder werden geaffigeert alom- me daer fulcks gewoon is te ghefchieden. Aldus ghedaen in 't Hoffvari Zeelandt tot Middelburgh deniêfthiendcn February ió8o. Onder ftondt, Ter Ordonnantie vanden Wel-ghemelten Raedtf. Geteeckent, Juflmde Huybtrt.

DEN

Ttt ι

-ocr page 569-

5^2,

DEN VYFDEN TYTEÏ-- 0£troyen ende Privilegiën tot redemptie ende f koop van confifcatien der Sententien van Verbeurte van Lijt ende Goedt.

Qtfroy voor .de Edelen van Hollandt ende Wefi-Vriejlandt, dat uyt qeen f é breucken efdeliclen , uytghenomen crimen la fa Majeflatis, meerfuUen verbeuren dan haer I -f

defomme van üoponden üyt hun Goedt > den 9 January 155)5■ Sic Groot Placaet-Boeck 2 Vol Ñ

rag.lc

*

GelyckeOflroyen, HandtvefteftenTrivilegienzijn aenmeeflalle de Steden in'tbyfinder end r ' mige Landtfireecken in'tgemeen vergunt, de een tot meerder de andere tot minderprijs ^ Als'         >

\ Aen die van Oor dr echt, Õ het Appoin&ement van Keyfer Karel tuiTchen den Procureur-Generael en de Stadt Dordrecht, van den f evenden No- vember 1f20. Dat de ièlve niet meer ver- beuren voor een doodtilagh als vijfthien pond voor \ feyt, en fefthien pondt voor de Landtwinninge , van den fevenden September 15 to. Sie Befchryvinge van Zuydt-Hollandt Øag. 122. Aen die van Haerlem. ¼ Õ Handveft van HertoghAelbrecht dat niemant •*^van hare Poorteren meer verbeurt dan fijn Lijf en tfeftigh pondt uyt fijn Goedt, van den 16 Juny 1394. Sie de Befchryvinge van Haerlem Tag. 241 Aen die van Deljf. "O Õ Handveft van den fel ven Hertogh Aelbrecht "* totghelijckevryheyt vergunt, van denderden Jïdy 135?3. Sie de Befchry vingevan T)eljfcPag. 71 Aen die van Leyden. Â Õ Handveft van Hertogh Jan van Brabant tot rlèftigh pondt, van den twintighfien April 1418. 'Privilegie van Leyden\ Aen die van Amfielredam. T> Õ Handveft van Grae ff Willem van Henegou- ■^wen den negenthienden Uecember 1340. tot twintigh ponden.              ;.",.' Adidermby KeyfermneMargriet des^daendags na Hemelvaert 1346. Ad idem» by Hertogh Willem van Beyeren den derthienden Mey 1355·, tot half fijn Goedt. Ad idem, van Hertogh Willem van Beyeren? Willems Soon, van den twintighfien Maert 1404 tot hondert ponden uyt fijn Goedt, Sie de Trivi- legien en Handtveften van Amfielredam.^ag. 2 en

Aen die van Rotter hm. ×) Õ Handveft van Hertogh Wil/emvanBml *-*van den derthienden Mey 13 f ^, datgeen i> ?' •ter meer verbeurt als half fijn Goedt ,daer na bv?' Staten inden naem van KoninghPhilipsop'd derthienden February 1580 ghebrachtoptactó] ponden, SiehetTlacaet-Boeck vanjmjmfc' Anno 164,5. ïVol.Tag.i. Aen die van Schiedam Ô) Õ Handveft van Keyfer in Margriet vanden h| ■■^1340, tot de helft van hetQoedt, ende o^j ibent zijnde, tot thien pondt van boete, endethi pondt voor Landwinninge; Daer na by Heao·' Willem van Beyeren op den feven en twintig!:;* Augufti 1412 vergunt op tachigh ponden, Aen die van Schoonhoven. T> Õ Handveft van Heer Jan vanBehiu gegeve •'-'op St.  ar beren dagh 1 f36, dat geen Poort: aldaer om een [doodtflagh meerfal verbeurend, fijn Lijf ende de helft van fijn Goedt. Aen die van denBrkl. "DY Handtveft van Hertogh Jan van Bejeren <bl *-* achtienden November 1407 totvijftighporèj Aen die van Aickmaer. DY Handveft van Hertogh Wiüemw&l^ •^van den eerfien Mey 13 ? f, tot de helft var. ? eygentlijcke Goederen. Aen die van Hoorn en ÅçÌö· DYHandveft van Hertogh Willem 10 ø% *-*opSintMartijns dagh in de Someiº ^r3 gelijcke vrydom met die van Alckmaer. ... Adidem, aendievanEdam^.i'/f^1^, Ad idem, aen die van Monnickentuai °F Clements daph 13 f6. .                    . Mk Adidemt aenMedenblicq vanden^' tember 13 ff.                              . ny0, BynaerderHantvejftaendievanHoorrtJ ■ toghThilips vanOofienrijck den m®* 15-04 gebracht op tfeftigh ponden. Sie de Handveft en van KnckhuyP·

Aen die van der Goude. *o "DÕ Handveft van Hertogh Willem van Bourgon- *-*dien tot tfeftigh pondt, van den 28 September 1451.

Sie voo rt het Rooms HoU. Recht laetfie editie Tag. 66%, en volg. ende I. Hemshtrcks W°'

-ocr page 570-

'm

DEN SESTEN TYTEL,

nftroyen ende Handtveften van de Magiftraets- beitellinge in de Steden, Als

van Dordrecht van den 24 Maert 1674, hier voor Tit. 1 Art. 3 7 in 'c lange uytgedruckt, dat hier me- de voor verhaelt moet werden eehouden. Tot Haerlem. TTAerlem heeft aengaende de verkiefinge van X J-Burgermeefieren en Schepenen , een Hand- veil van Hertogh Jan van Beyeren, ende Vrouwe Jacobavmdcn 24january 1418, inhoudende „ Datwy (datisdeGrave offynen Stedehou- der) alle Jaren op St. Ambrofius dagh in onie , Stede vooriz fetten fullen, of doen fetten feven , goede Mannen tot Schcpencn,die een Jaer langh , fonder verfetten daer bly ven fullen; het en waer , dat eender binnen fijnder tijdt aflyvigh worde, , daer voor fullen wydaneenen anderen fetten, of , doen fetten, dien tijdt uytblyvende; defgelijcks fullen wy hun oock Burgermeeilcren fetten, die een Jaer langh blyven feilen iöndcr verfetten ·, Ende wy fullen niemandt aldaer tot Schepen fet- ten , hy en ial oudt wefen 2 6 f aer of daer boven, ende dat niemandt nare van Maegufchap t'famen fitten ial, dan achter Sullers Kinderen, ofdaer beneden. S/e het felve Handtvefi in de befchry- vinge der Stadt Haerlem van den 'Jare 1648 , IV. BoeckArt. 23. Tot Delf ÔËÉå van Dclff by Handveil van Hertogh 'Philips -*-^van den 7 September 1445- vergunt, „ Dat die Vroetfcliap ende Rijckdom van der „ voorfz Stede fullen mogen kiefen by hoiren Eede „ veertigh Perfoonen, deRijckfte, Eerbaerile, „ NotabclfteenVredelijckile van wat conditie en „ ilaet die zijn, dewelcke den tijdt van thien Ja- „ ren langh en daer ten eynde, tot wcderfeggen roe „ alle Jaer eenen dagh voor den dagh die men ghe- „ woon is het Recht te vernieuwen, kiefen ende „ nemen fullen by gel ij eken Eede XXII. Pcrfoo- „ nenuytdenallerrijckilen, reckclijckile en vre- ,; delijckile Mannen, ende fullen die prxfenteren 5, en overleveren aen den Gracff of iynen Gecom- „ mitteerden, om uyt den felven gekoren en ge- „ ordonneert te werden vier Burgermeeilcren en „ fe ven Schepenen ten Gouvernemente der voorfz „ Stede van Dclff, dat Jaerfchacr duyrende ·, En „ voort dat die Veertigh feilen geroepen wefen in „ alle der vooriz Stede iaecken ghelijck die andere », van de Vroetfehap en Rijckdom; te weten in der „ materien, ende tot allen tyden gewoonlijck de „ vooriz Vroetfehap te vergaderen; ende of het „ ghebcurde dat yemandt van de voorfz Veertigh ,, aflyvigh wierdr, of hem ontvryde van fijn 3, Poorterfchap, fullen die andere, blyvende by ,, hoiren Eedt en confidentie, een ander in des felfs 3, plaetfe kiefen, iitlcke en in der manieren vooriz.

Tot Dordrecht. L^Ot Dordrecht beftaet de Regeringe in xl. 'M perfooncn dewelcke bydeDeeckens en Gildcnsgekorcn werden, diemenOudt-

MMé

Racdtnoemt, daeruytghemeenlijck de rnccftercn en Schepenen verkoren werden, leerden noch acht Perfoonen uyt deGildens , Loeght, diemen noemt de Goede Luyden á -hten- de welcke twaelf plachten te zijn, en ^mffleilwn achten twaelf item men in-bren- ^Dier van fpreeckt het Handveil van Hertogh LWtfWoonfdaghs na St. Marcus-dagh 1397 Lvcn, Aldus. Wanneer wy of onfe Naerko- melin^en Graven te Hollandt onfen Gerechte icDordrecht verletten fullen, foo fullen de ge- mene Neeringen van Dordrecht ons in gefchrifte , oïctfenden vier en twintigh goede Knapen, dat istewcteiuiytelckQuartierfes Mannen, daer uyt fullen wy of onfe Nakomelingen nemen uyt cick Quarticr twee Mannen, die ons genoegen fullen. Die komen fullen tot onièn Gerechte byaltattjdtals van hun vermaent werden, of als lyvandcrNecringe wegen daer by te doen heb- ben , om te helpen raden onfen G erechte voorfz rotonlèreer ende onfer Stede oirboir, en mede toconfer Stede goei te iien, Buy ten delen zijn noch andere veertigh Raden y deGildens te verkiefen, de wclcke eens des jaers opaderen om de nominatie van Burgermecileren SchepeDentcmaecken. Dscr van fpreeckt het Handveil van Hertogh %.f van den 2 3 J uny 14 j6. Aldus. » Dat wy lullen doen opfoecken honder t Perfo- ncn, Poorters ende Inwoonders der Stede van Dordrecht, elck van hun Rijck wefende drie > nondert Nobelen ende daer boven} van welcke nonoert Perfoonen de Deeckens vandeAmbach- tc" e" Gl!den der felyer Srede kiefen fullen veer- [P'lcrfooncn in ftaet van HuWelijck eheweeft de her Handveil van Hertogh Maximiliaen rn !ot,Gent in Augufto 147 S. Aldus.

vtfrtl·: ð toei"ullen kiefen die voorfz veertig iSSPerfoonen, clck Rijck wefende twee voorf belen'het zy uyc het shetaI van de bi»A VartlSaPcri"0°nen, of andere uyt den ïCK van Hp ë^„ã„ c.^j. j_____i_t_y /-_ ■»

Al?jde voorfz Stede * dc welcke fy de St. fff Mènteren fullen acht dage ç voor ftndcnfikn gh' cndedie Stede ons terftont bwyrf il?orenenbezegelt, ende dan ful- dev-fx^0 -c Stedchouder nemen of kiefen uyt Cildrièii.jeertllien Perfoonen vier Schepenen lcnv^af-n noodl8h Slacht hebben alhier te acnt cnO ç Verklarin^ van het nieuwe Re- c> tot beftellinge van de Magiftraet

Tot

-ocr page 571-

Placatén" 3. Boecfc. 6. Tit.

'53$

Tot KmftelredaM, Die van Amfteldam is over de verkil Burgermeefteren byHandveft $Hf* Aelbrecht van den lójanuary 13 pp vereii ^ alle die gene die Schepen of Raedt geweeftÏli? binnen der Stede van Amfteldam allejaerk f onfen Vrouwen avondt te LichtmuTeopd ^ ftemmen uyt te gaen drie goede Knapen tot R? der voorfz Stede ·, ende die en fullen niet jon» fen vanjaren dan xl. jaer; ende des Éfaj flf' Raden tothenkiefen een van den Ouden R-1 dier 't naefte jaer te vooren Raedt gheweeft £S des loo lullen omen Bailjüw noch Schoutdaero»* ftem in hebben. Aengaende Schepenen hebben fy Handveftrsr Goylandt gemeen van Hertogh Aelkecht^%r daghs na Gregorien dagh 1387; luydende aldus" „ Dat wy of dien wy 't bevelen, altoos Schept „ kiefen lullen op onfen Vrouwen dagh te Lich „ mis, van den redelijckften endevroetftenKrj. „ pen, ende die fullen een jaer Schepen \km „ ende daer en fullen geen Schepenen noch h.k „ wefen die recht eerfte Lede zy , of daer binm

Tpt Leyden.

T"\E Stadt van Leyden is mede by verfcheyden -^-^Handtveften vergunt, hare Regeringe tebe- ftaen in xl. Perfoonen, daer uyt dan de Burgerme- fteren en Schepenen werden gekoren; daer van het oudtfte is van Hertogh Philips, van den twee en twintighften April 1445), by de volgende Graven t'clckens vernieuwt tot het laetfte by Keyfer Kar el gegeven den een en twintighfle?z Juny 15Ί9. Aengaende de Burgermeefteren en Schepenen is haer by Handtveft van Hertogh 'Philips van den vier entwintighftenjuly 1434. vergunt, ende by Keyfer Κ ar el op den een en twmtighflenjiiny 15Ί9 vernieuwt als volght.

„ Item fal men alle jaer op St. Martijns avondt by onfen Schout, Gerechte en Vroetfchap onfer Stede van Leyden, in der tijdt wefende, aldaer verkiefen vier Burgermeefteren, na uy twyfmge onfer Stede onder Handtveften en Keuren die ly daer of hebben. „ Ende de felve Veertigh en heure Nakomelin- gen macht jauthoritcyt en iönderlingh bevel ge- ven , om jaerlijcks des daeghs voor St. jacob Apoftels avondt injulio op het Stede-Huys van Leyden te vergaderen, ende aldaer fefthien notable eerbare, verftandige ende rechtvaerdige Mannen na haer befte duncken ende conicientie de nut.fte en bequaemfte tot het Schependom te verkiefen; welcke de voorfz Veertigh daer toe deputeren fullen den Stadthouder, of in fijn ab- fentie den Priefident ende Luyden van den Rade inHollandtgepradcntcert fullen werden om op den ghewoonlijcken dagh daer uyt Schepenen voor den naeftkomenden Jare te verkiefen. „ Item, om jaerlijcks op St. Martijns avondt met deVroetfehap der felver te verkiefen de Buf- germeeftersende Thefauriers tot alle der voorfz Stede airairen ·, ghelijck die van de Vroedtfehap tot gelijcke ftemmen en boeten te compareren plegen, doende jaerlijcks voor de verkiefinghe van de fefthien in handen van den Schout ter praifentic van de Burgermeefteren en Schepenen of het merendeel van dien, den Eedt dat fy tot de verkiefinge en electie na heure befte wetenichap en fonder tot yemandts veriöeck, of inductie van ycmandt, het zy by faveur te dragen, procede- ren fullen} ende alleen onfer eer en onfer Nako- melingen , en 't gemeen profijt en welvaert van onfe voorfz Stede, ende van de Inghczetenen der felver acnfien lullen ; ende voorts hen in alle de affairen der voorichreve Stede trouwe- lijckquyten.

53 33

53

33

gebooren.

By Hertogh 'Philips van Böurgondkn\^Vmh· veft van den twee en twintighfien Mty 14,5-4. ito vernienwt en nader beveftight. „ Dat die drie Burgermeefteren en feven Sa· „ penen met den XXIV. die van oüdts endeovt? j, lange als Raden onfer voorlz Stede gekoren ajo,

3)

33 »3

3» ! 3»

ende alföo XXXIV. t'famen worden, alle iss: twee dagen voor den dagh dat ghewoonlijcks

onfe Schepenen aldaer te vernieuwen, ναρ··

33

deren fullen op der Stede -Huys, aldaer <k

}>

Vroetfchapgewoonlijck is te vergaderen, enè kiefen en nemen by ghelijcken Eedt ende byè meefte ftemmen, veerthien Perfoonen «f» XXXIV. Perfoonen voorfz, ofanderePoori?*

?3 3» 53 3) 13 33 5» 33 J) '■> 3» 33 '.*' 5> 3> 33 53

53

ren der felver Stede j die aldaer na den hèm

„ onfer Steden Schepenen wefen mogen, m> „ rijeke, eerbare, notable, reckelijckePmo*?· 5, die de XXXIV Perfoonen by haer conto* „ duncken fullen oirboorlijck, waerdighcnp ,, fytigh te wefen ons ende onfe voorfz Stt*jL „ fullen die prefenteren en overleveren onsej* „ Nakomelingen Graven of Gravinnen JiJJ" „ landt.ofonfe Gecommitteerden ter WgJJT

33

felver Landen van Hollandt, ende ^'g^y

alle jaer op onfer Vrouwen avondt^ ' Perfoonen fetten en ordonneren ®'®*^ nen, die dat toekomende jaer Schep »*

fullen-, En of 't gebeurde dat eenigb Φ&*

e ■"·

XXXIV. aflyvigh worde, of W^ 't fijn Poorterfchap, foo fullen die anfl* XXXIV. kiefen by haren Eede en con rf andere nobile, eerbare Perfoonen; A.^ gebeurde dateenigh van de voor»τ ^ aflyvigh wierde, fullen wy ™d<;omLfa* lingen, of onfe Gecommitteerden» ν ^ 8XIV.Perfoonen_andere Schepen^

3»

3)

Vorder dat fy by ailyvigheytoftevertreckcn

3»

van een der Veertigen, een ander fullen verkie- fen van de notabelfte ende rechtvaerdighfte Per- foonen , die fy in hare conicientie nut ende be* quaem daer toe kennen fullen; wefende ten minden 28 Jaren oudt; geene Gebroeders S wagers, Vaders ofte Kinderen van eenige der voorfz Veertigen.            'ψ":' --

!)

33 33

ven.

, Ïnderftedevandenarlyvigenorofli ƒ „ foonen, &c.                        ^^fr^, Sie defe Handtveften in 't lange Jg ^1* van Amfteldam, 1 Bocck. 1 Oca. m /'

3>

f>

-ocr page 572-

flandtveften van iMagiftraets-beftellinge in de Steden.'

53*

Droflard der voorfz Stadt des Saturdaghs na Drie- Koningen daer aen volgende leven Schepenen eli- geerde ■, welck fcven Schepenen des Dijnidaghs voor Pontjaen nefFens de afgaende Schepenen ghe- houden waren op het Raedt-huys te compareren, ende aldaer teiamen eene nominatie te doen van twee Peribonen 5 uytwelcke nominatie den Drof- lard eenen Burgermeefter in plaets van den afgaen- den verkoor, die met den aenbly venden Burger- meefter yder twee Jaren Stadts verrichtinge waer- nemen. Sie de inleydivge van het vernictight Octroy van haereygenMagijtraets-befiellingevan den drie en twintighfien Augufti 16^2. Ende by nader Octroy van Koningh Thilipsf/nxi den acht en twintighfien Septembe

Ter Gouds.

, Qoude hebben een Handtvefl: van bv311 LurJUm van Beyeren van den dertien- iu- inhoudende, ^nrhvenderyne Erven alle jaer aldaer twee * nreftcren en feven Schepenen, goede, Sereckelijcke Knapen, van getrouweden jSfetcenfullenby haerfelfs willeengoedt- - derOftfoy van Maria van Bourgondien,

'en twintighfien CMaert 1476 ver-

irit

>i'den

^rbydeVroetfchap ende Veertigh vier da- to voor den dagh dat men gewoonlijck was het Lecht aldaer te vernieuwen XXII. Perfoonen

ielve een Collegie van vier en twintigh Vroctfchap- alkrryckfte, notabeifte, eerbaerfte, recke- I pen vergunt; dewelcke by den Stadthouder be- liickftcenvrcdelijckfte Mannen, om daer uyt by edight zijnde vanden Kafteleyn als Hooft-Oihcier, denGraveoffijn Stadthouder te werden verko- met den ielven als de vijf en twintighfte Perfoon

\ vil·** v w* 1 — ren vicrBurgermeefters, en fcven Schepenen tot den Gouvcrnementc der voorfz Stede, datjaer- ichaeruytgeduyrendc. Naderhandt op nieuws geconfirmeert by Maxi- èun en Maria op denithienden November 1481

foude blyven een ghednyrigh Collegie van Vroet- fchap; wclcken Kafteleyn by affterven van een van de Vroetfchap , alvooren hebbende van de ièlvc een nominatie van drie Peribonen, daer uyt cen ander in de afgcftorvensplaetfe foude werden ver-

koren. Tot Schiedam.

Tot Rotterdam, |"\Ie van Rotterdam moeten oock hare Burger- pa meelleren en Schepenen van den Stedehouder |mi'.ingcn, daer van het Handtvefl: van Vrouwe ywcathnrgondien van den Jare 147Ó aldus var. „ Dat dexl. Perfoonen ( by later O&roy xxviij) jücjacrtwee dagen voorMey-dagh kiefen lul- len bylootifige van de witte en fwarte Boonen, cl by andere maniere van lotinge, feven Perfoo- nen (naderhandt ghebracht op vijf) uyt hun- iiivdcn; die feven daer het lot op vallen fal, ful- b fcritondtopftaen, en fullen met opgerechte Wrcnfweeren, dat fy om hef of leedt, noch nact, noch om geenderhandeiaecken laten ful- K», terftontfonder vertreck, fonder eeten en tonder drincken, ofte yemandt te fpreecken , aciincn Perfoonen bydemeefte ftemmen, niet dac y den een den anderen kiefen fullen , 'f «notabclftc, eerbaerfteende vreedfaemfte Mannen, Poorters der fel ver Stede, oudtende njckgcnocgh wefende, ende defelveden Grave ■^ncnStedehouder over tefenden en teprse- rateren, om daer uyt feveri Schepenen en twee Srmfeftcrcn » eerden ghekoren. i .'-^bcveftighc by HertoghPhilips op den EqE. CmbZ x+83 i ende by Keyfer Karel

TS by Handtvefl: van den achtfien Augufii 1463 by ^Hertogh 'Philips van Bourgondien vergunt ·, „ By de meefte ftemmen te mogen kiefen uyt „ de een en twintigh Vroetfchappen ofte andere ,, Poorteren ende Inwoonderen aldaer, jaerlijcks j, twee Burgermeefteren, feven Schepenen, en „ twee Thefauriers ·, by Vrouw Maria van Bour- gondien op den drie en twintighfien^JMaert 1476" nader geconfirmeert en geamplieert. Eyndelijck by Keyfer Karel in den Jare 15-27 vernieuwt en verandert; „ Dat fy voortaen ibuden-hebben vier en twin-

»>

tigh Perfoonen van de befte en notabelfte der iel-

ver Stede,die repraefenteren ibuden het Lichaem der voorfz Stadt, en macht fouden hebben van jaer tot jaer ten gewoonlijcken dage uyttc voorfz vieren twintigh Peribonen» ofte ander uyt den Lichamc der felver Stede te kiefen vier Pcribnen tot Burgermeefteren, en veerthien tot Schepe- nen, die fy gehouden ibuden weien over te feyn- den aen den Keyfer of fynen Stede-houder, om daer uyt te nemen en ordonneren twee Burger^- meefteren en feven Schepenen.

53

Tot Schoonhoven. ΤΛΙε van Schoonhoven hebben by Handtvefl: van -L^dcnjare 1297* „ Dat men aliejaer binnen de felve Stede opMar- „ rijns avont foude vernieuwen de twecBurgemee- „ fteren ende feven Schepenen, By Heer Jan van Bolois \ Heer e van Schoonho- ven , geconfirmeert op St'. Β ar beren dagh 13 56, en geamplieert ·, „ Dat niemandt Schepen of Raedt in der Stadt „ ibude mogen weien, hy en hadde daer fes Jaren „ \n ghewoont, en ware gegoet tot hondert pon- ,j! jdénHollandts of-bet. By Her togh Maximiliaen en Maria op den twin- tighfien Juny 1480 vernieuwt en geamplieerti Dac

hlnnVm PhlllPs de IL °P den fatien- ^cvS?i8?ge,bracht Othetgetal vandrie-, faOfïckr 7 Y !aterOaroy vzndmfefihien- <>3 7 tot vier Burgermeefteren ghc-

uh

.·* Qt Gornichem.

HHj

Wifrhcbben van °udts een &- ers-da^hhvd 7ts Van alleJarcn den tweeden **»PcWn"„ gacndc Schepeninder tijdt veer- en te nomineren, uyt dewelcke den

-ocr page 573-

Placaten, 3 Boeck, 6 .Tit.

534· „ Dat binnen der Stede van Schoonhoven by }J den Schout, Burgermeefteren ende Gemeenen „ Rade fouden werden gekofen feven entwintigh „ goede notable en bequame Perfoonen, gegoedt „ wefende tot 300 Rijns-guldens ofdaerboven·, }) de welcke in toekomende jaerlijcx fouden kiefen 3, vier goede notabele en bequame Perlbonen, daer 33 van te ftellen twee Burgermeefters, én veerthien „ goede bequame Perfoonen, daer uyt te ftellen „ ieven Schepenen by den Grave van Hollant3 of 35 in der fel ver abfentie by den Stadthouder en Ra- „ den j indienyemandt quame te fterven, of fijn , j Poort-recht te verheien , dat dciè ieven en twin- „ tigh wederom inplaets lbuden fitten·, By Keyfer Kar el op den fes en twintighfien OcJo- ber 1 f 42, ende by Konmgh Thilips op den vierden November 1570 nader geconfirmeeert. Den Briel. H'Eefc by Handtveft van Vrouw Maria van Bor- gondien» als Gravinne van Hollandc en Vrou- we van Voorne, vanden vier en twintighfien Maert 14,76. „ Datdeghefwoorensvandeoude en nieuwen , Gerechte van de felve Stadt allejaer 14 dagen , voor Bamis mogen kleien en nemen veerthien 1 Perfonenvan de notabelfte, eerbaerftc, recke- lijckfte en vredelijckfte Mannen der voorfz Stat; de welcke by den Bailliuw van de voorfz Stadt, of in fijn abfentie in geichriftemet beflote Brie- ven foude werden gebracht aen den Stadthouder ende Raden van Hollandt, om by de felve uyt de , voorfz i4peribnen»hekooren te werden ieven , Schepenen j ende dat de voorfz Schepenen ma- ken ende kieièn fouden twee Oudt-Schepenen, , het voorlede Jaer ghedicnt hebbende-, midtfga- , dcrs twee Burgermeefteren en twee Raedtfluy- , den. Naderhandt by Hertogh Maximiliaen in den Jare 1444, en by Keyfer Karel'm 'tJaer 1 y 1 f, en by de Staten van Hollandt op den een en twintighfien Augufii 1620 geapprobêert en vernieuwt. Alckmaer.

By nacrder OcTrorqy van den fe$tn' ■ September 1530 aldus vernieuwt ·            <^'ïj| „ DatdeVrocdtfchapopheurenEerf,·

33

fes dagen voor den ordinaris daal, 7}iSl nieuwinge vande Wet aldaer uyt den ?-Ce Η

33

der ielver de njekfte en verirandiehfteη ^ I „ ien»eerft 6 en daer na 4 perfoonen om rf^ 1 „ houder van Hollandt gepraefcntccrc lS^-| „ voor het naeft toekomende jaer drieB yM „ fteren ende tweeThefauricrs te werde Itli Het welck daer na by nader Oftroy va Γ^Ι ten van Hollandt van den fefien Deceté I tot acht, en twee perfoonen gebracht 1 * ψI uytby den Stadthouder vier Burgermèeft0111 I een Thefaurier te werdengekoren. Ende by naerder Odrxoy van den νίΜΐαΛ- Maert 161 o is de verkiefinge van BurgermCc(J Schepenen en Thefaurier aen den StadthouderÜ bracht uyt de nominatie van een dubbel getal bil Vroetfchapjaerlijckstedoen, ende aen den Sök houder over te leveren. Eyndclijck by OcTrroy vanden twaelfh%l cember 1615», van nu voortaen de Vroet/chap ra 1 de Stede van Alckmaer ten getale van XXW.m. 1 foonen te mogen houden, voorts om voortaeng. 1 lijck van oudts, doende de nominatie toe aeÉy 1 mende Regeerders , elck van de Vroetfch^g j moeten nomineren enckel getal van perfoonen; g1 weten vier tot Burgermeefteren, ieven totScs. penen en een tot Thefaurier 3 ten eynde daerun het dubbel getal geformeert, ende den Stadd» der in der tijdt, of by der ièlver abfentie den Μ dent en Raden van den Hove Provinciael rnsHi j landt overgefonden te werden, om daer uyt m perfoonen tot Bergermeefterens feven tot Sck·] penen, ende een tot Thefaurier te .werden ge-a- geert. Hoorn. F\Ie van Hoorn is in den Jare i^tyfo# *~^ van Hertogh Aelbrecht vergunt 5 3, De verkiefinge van drie Raden of Bnjpfr „ fteren op den Goeden Vrydagh ( foofyw» 33 vooren gewoon waren) te doen, endevanj* „ Schepenen, die den Hertogh, of yenwW 3, fulcksvanhemghelaft was,uyt de Burgers^ „ kiefen opPaes-avondti met welcke den b»#' „ recht foude plegen voor dat Ioopendcjaa HoedefelveverkiefingeplaRhteghefdu^ tefieninhet Handtveft van>»w^f denvijfden Augufii 1322 mrf^ „ Dat alle Poorters van Hoorn die «*g „ half Nobelengegoet zijn en f&ffL φ „ fullen gaenop den H. GoedenWSm „ fullen loten negen Mannen» wcldEC^ö^. „ nen kiefen fullen drie Raden ( ëfp'g® „ meefteren) ende de felve 0«Ώ „ kiefen,en den Schout van Hoorftor^c^, „ het bevolen fal werden van ^s^n.rnt^ „ fal kiefen ende Eeden van «^JJL^M „ Mannen voorfz feven Schepenen Ρ avondt daer aen volgende.             . ü fl(iï$ Welcke drie Raden by Handig^^ Thilip van Bourgondien van den Wf "^ fien Mey 14^2 tot het getal vati vier D« * ren gebracht zijn.                           p$#l

Ι ■

m

Λ Lckmaer wasby Handtveft van Vrouw Jacoba •^-van den elfden April 1426 vergunt felfs Burger- meefteren ende Schepenen te iètten j van defen in- houdt 5 j, Item, fal onfe Stede hebben en houden feftien

33 35 33 33 35 33 33 >> 5) 33

Hooftmans en negen Gilden, uyt elcke Gilden een Deecken die dat Gerechte kiefen ende iètten iullen, in fulcker voegen dat elck Deecken van den negen Gilden jaerlijcks kieièn op den Goe- den Vrydagh een anderen Deecken, ende die negen Deeckens ilillen kieièn fefthien Hooft- mans , en die ièfthien Hooftmans met den De- ken fullen kiefen drie Burgermeefteren en ièven Schepenen, die dat Jaer uyt dienen iullen en niet langer.

B)'Hertogh "Philips van Bourgondien den fes en twintighfien Maert i45Ogheconfirmeert engeam- plieert, metauthoriiatieom vantijdt tot tijde in plaets van de afly vige te kiefen } iètten en ordon- neren andere perfoonen tot Vroetichappen, ftfltke en in iiilcken getale als dienende en oirboir wefen foude.                                                V ;.

-ocr page 574-

Handeveften van Magiftraets-beftellinge in de Steden         517

thien Peribonen, Poorteren binnen der iel ver Stede die malkanderen in bloede niet naerder beilaen als achter Sufters Kinderen ·, hebbende ten minilen fes achter-een-volgend - Jaren aldaer Poorter geweeft; waer uyt dan α elecTrie van ièven Schepenen by den BailHuw of Schout werdr gedaen. Adedenblicq. Γ} Ie van Medenblicq is by Handtveft van Her* t-J togh Aelbrecht van S t. Matijs avondt 1375? ge- geven ; „ Dat iy alle jaer op den Jaers avondt haer Poort- „ meeilers en Raedtiluyden kieièn fullen j te we- „ ten, dat derrigh van haer meode-Poorteren oie

en.

Enchhttyft η Fnckhuyfen beilaet de Regcringe van de Tc iintwintigh Raden of Vroetichappen, / Slyveni enbyhetafilerven vanymandt cie altous ; - jeert werc{en; daer onder vier Mc0VCrX£nenfcmi Schepenen die jaerlijöks ^^uytbefondert een der Burgermeeileren , P^".5 ■ handtveft van Hertogb Maximiliam HSèüt» twintighflen November 1^12 by Lienvee Jaren regeert : De verkiefinghe 'Setaldaer volgens ouder ghewoonte aldus >

l·

Den heeften dagh van December werden door L Schout, Theiaurier en Secretaris 7* Cedul- I ' op dek drie namen van de eerlijckile ende " ieeócdtfte Burgeren gefchreven zijnde, nadatfe f ^dc Burgermeeileren befichtight, verbetert L encoedegekent zijn, toegevouwen, ende in des " Staats Kille tot den aenftaenden dagh opgheilo- tenen bewacre : Den eerften Dagh van January verden na de Praedicarie op de middagh de ghe- " niclte Namen in een overdeckte Kop door den * Schout den Schepenen aengheboden, ende dan r byyjer der feven Schepenen een Brieficen uyt- L eétrocken; en wiens Namen daer opgefchreven ftaen, van Honden aen gehaelt: Defe kiefen ujt de overige feitien Vroetichappen met de meefte ftemmen drie Burgermeeileren, die daer na den vierden uyt de afgaende kieièn : De Schepenen werden van den Schout ( nu volghens Oclroy van denfeventienden Febmary 1666 by de nieu- we Burgermeeileren } op den felven dagh uyt 14. Peribonen by de Burgcmeeileren van 't voor- , ledejaer, daeghs te vooren genomineert, yer- , koren. Sk van defe oude Cofiume de Befchryvinghe van mklmjfen m het 'Toneel der Steden van Nederland ~m) Blauw; ende de Befchryvinge van Enckhuy- rn 'door Evert van den Hooft Tag. f. Edam. Ie van Edam is by O&roy vmdenfeflen April !i 74 aen den Officier en Burgcmeeileren der jvet Stede vergunt de elccHe, verkiefingeen fet- m: van fcven Schepenen, wefende van de rede- jcJciic, vroctfte en vroylijekfte Knapen. Monnkkendam, Privilegie van Hertogb Aelbrecht ghegeven JPM.Lambrechts dagh Anno 1400. was den jmK L choutgbequahnceert alle jaer op St. ■JSS"! <%η * ftellen fevcn Schepenen ·, r^zcdert dien aldaer Coilume geweeft ende ESïTó ^atdacghs te vooren wanneer ver- fc^'oon? -rfmeefteren Cmedc volgens ouder Pu^meeft lieris' ^00T de oucIc en nieuwe bieren nominatie werdt gedaen van veer-

)>

daer toe gheloot iullen worden uyt hondert en

twintigh, de rijekile van haer mede-Poorteren, twee Poort-meeilers ende Raedtiluyden ( dat zijn Schepenen j kiefen iullen.

il

Purmereynde. Die van Purmereynde hebben by Oclrroy van den een en twintighflen Oclober 1626 verkre- gen j „ Dat haer Vroedtfchap voortaen ibude beilaen ,, in twintigh Peribonen ,die profcilic ibuden doen ,, van de ware Chriitelijcke Gereformeerde Rdi- „ gie, of ten minilen de felve wel toe gedaen. „ DatalleJaren tydelijck voor Sint Marais de „ voorfe Vroetichappen met meerderheyt van ,, ftemmen uyt felve ν roeifchap lullen nomineren „ iès Peribonen, twee ten twee, tot drie en vier η tot nieuwe Burgermeeileren; midtigaders veer- „ thien uyt het corpus van de Stadt tot Schepe-

η

nen , om by den Stadthouder in der tijdt enckcl

getal daer uyt verkoren te werden.

Wee ff.

TTEt Handtveft van Hertogb Ψhilips van Bout'· ■*- *-gondien op den tweeden ''December 1445"; aen die van Weeip verleent luydt aldus: „ Dat XXXI die rijekfte Poorteren die meeft „ leggende Erven en ftaende Getimmerten heb- „ ben, endehooghildaeropin'tfchotftaenjalle „ Jaer op onic Vrouwen dagh Purificatie, by der meefter ftemme kieièn fullen veerthien goede notabele Mannen uyt de vooriz XXXI. of uyt andere Poorteren > uyt welcke veerthien Per- ibonen iynen Rade van Hollandt den Bailliu van Goylandt in der tijdt weiènde, of die den Grave desmachtigh ibude maecken, kieièn cnEeden fullen op onfer Vrouwen Purificatie,iêven Sche- penen , die dat tockomendcjaer Schepenen ful-

»

len wefen · welcke Schepenen voort kieièn ful-

len drie Burgermeeileren, en eenen ouden daer

»

„ in laten blyven,

V ν ν            DEN

-ocr page 575-

5

DEN SEVENDEN fYTEL, Statuyten ende Ordonnantien van de UniYerlitevt tot Leyden.

OBroj ende Inflitutie vande Univerflteyt der Stadt Leyden. ïn j denjeflenjanuary 1574.                                                                   f

Hilips by der Gratie GodesKo- ningh van Caftilien, van Leon, van Arragon, van Navarre»van Napels, van Cecilien, van Ma- joreque, van Sardaine} van den 'Eylanden Indien, ende vaften Lande der Zee Oceane, Eerts- Hartogevan Ooflcnrijck, Hartoge van Bourgon- dicn, van Lothier, van Brabandt, van Limborgh, van Luxcmborgh, vanGelre, ende van Milanen, Gravc van Habsburgh, van Vlaenderen, van Ar- tois, van Bourgondien, Pals-Grave van Henegou- wen, vanHollandt, van Zeelandt, van Namen, ende van Zutphen, Prince van Swave, Marck- Grave des Heyligen Rijcks, Heere van Vrieflandt, vanSalins, vanMechelen, van der Stadt, Steden ende Landen van Utrecht, O ver-Yiïèl ende Groe- ningen, ende Dominateur in Afie ende Africque. Alfoo Wy bevinden, dat midts dejegenwoordige ende langhduyrige Krijghs-beroerte binnen onfen Landen ende Graeffchappe van Hollant ende Zee- lant, alle goede inftitutie, leeringe ende ftichtinge des ]eughts, ende de oefteninge der felver, infeien- tien ende vrye konften, geheel ende in al vergeten, ende nu eenige jaren achter rugge gcfteltis; ende dat d'Ingezetcnen der ièlver Landen vrefende cent deels de ivvare onkoften, ende eenfdceJs de pericu- len daer inne iyluyden ende hare Kinderen lbuden mogen geraecken, indien fyluyden defelve hare Kinderen tot eenige ftudie ende ter fcholen fouden moeten feynd en in eenige Univeriiteyten van an- dere onfe Landen ende Provinciën, fonderlinghe mits de verfcheydentheyt ofte onderièheyt van der Religie, ende de oeffeninge van dien \ de welcke aengaende voorfz van Hollandt ende Zeeland: met den anderen Provinciën niet al verdragende ofte over een komende zijn ·, behalven dat ons alle on- vrede, twift ende vyandtichappe bydenHertoge van Alve, mit fynen aenhangeren, Vyanden der Landen van Hollandt ende Zeelandt, tuflchen den Ingezetenen van den vooriz onièn Landen ende Provinciën ten weder-zyden geconciteert ende ge- maeckt, niet foo haeft beflicht ofte wegh-genomen en ial konnen werden ten genoegen van eenen yge- lijcken, in der voegen dat by lange ophout ende ge- breck van goct onderwijs, leeringe, dilèipline ende ocffemnge der Jongeren in de voorfz onfe Landen van Hollandt ende Zeelandt alle zedigheyt, icien- tie ende geleertheyt vergaen ende te niete komen ibiide, tot verminderinge van de eere Godts, ende groote quetfe van den genieenen Staet, Politie en Regeringe der felver Landen: Daer toe als in alle goede Republijccmen bequame Periöonen van

fcientien van noode zijn gebruyekt te worden 4 fouden dciclve vanHollandt ende Zeelandlt oorfaeckt worden hen teverveugen, ofte hare Γ geren ende Kinderen te vericynden in andere U heemfche Scholen ende Univeriiteyten buytcZ fen Lande ende Gebiedt, van eender Mimm hemwefende, 'twelck wyomrae fecckeremf(i ten liever willen verhoeden; defen aengemercicr, ende datwyverftaen.de confervatie van den Sta ende Politie der Landen van Hollandt endeZcè' landt, tOnfer hoogheyt en heerlijckheytfeerdb ftelijcktezijn; hebben daerommesenomand^ redenen ons bewegende, ende fonderlinghe ooi dat wygantfchclijck geneyght zijn onfe Stadt va Leyden, met den Burgeren ende lnwoondcrenva dien, ten aenfien van den grootén Men endeaw? van den voorfz Krijgh, by henlüyden inalder^ trouwigheydc geiüftineert ende gedragen, buk wegen ende middelen te gratificerenendetevt* ren. By rype deliberatie ende adyis van

lieven Neve, Ridder van Onfer Ordre,

lik-

PrincevanOrange, Grave van Naflau,&c Μ houder ende Capiteyn-Generael voor Ons, ore Hollandt, Zeelandt, Weft-Vrieflandt en Utrecht, mit die van den Raede Provinciael van Holland', ende van de gemeene Staten van Hollandt cnic Zeelandt, binnen de voorfz Stede van Levens ordonneert ende opgericht eene vrye openbare Schoole ende Univerfiteyt, gelijck wy defelwt daer ordonneren ende oprechten by defen» OfflÉ inden felven Schoole ende Univerfiteyt Yrj# ende openbaerhjck defcientie derGodheydti- den Rechten ende Medicynen, midtigaden^ Philofophien, en allen anderen vrye-Kotiltaö» die Talen, Latijn, GreeckendeHebraycquc, j?* kuudight, gelefen ende geleert te worden,by D»0" ren ende Leeraers daer toegequalificecrr,f»J tenemen; dewelcke oockauthoriteyten«mj™J fullci hebben in de voorfz Scientien, OT? oeffeninge en diiputatien te houden! ?nd.eiw^ hoorlijckc examinatieen onderfoecki }1.^ Dofbren en Meefters in de voorfz Sdcotien _- Konften te ver.eenen, onder behoorh)C^ie^.^ ende brieven daer toe dienende > die Vy ' van fulcken effed ende kracht te zijn, cnuc$y# den te worden, als die in andere gemeyne^^ ende Univerfiteyten verleent °?ΐΰ%Ψν°νο0ΐψ ten zijn: Authoriferende als fulcks den * Onfen lieven Neve ende Stadthoudcr» wjjjg t'wegen tot vorderinge der voor» j^öPÊ ende van alle goede Politie, Regeringe ^^j| ninge van dien, midtigaders tot den o ^^. van den DodTroren ende Leeraers vooriz j ^

-ocr page 576-

racckende de Univeriitey t der St

*>39 cfen·, behoudelijckcn dat iyluyden worden de particuliere Eygenaers ofte

ende Statuten als daer

dienlijck te gehouden

..u.cOrüonn

kefl vhcndc dicnlijclt iulien mogen zijn, by [ocflü0"1^ ^Statenderv^offè Landen vanHol- ïii*30,■ 7Cc)andt» alle welcke Ordonnantien ,Jt'ei ten mie 'f gunt daer aendependerende SCi\vilIen onderhouden ende achtervolght

Befitters van de private Huyièn,allcenlicken te ver- noegen tot ichattinge van Schepenen,nae de Keure ende Ordonnantie der fclvcr Stede , niet jegen- ftaende eenighe appellatie ofte tegen ièggen van yeraandc. Ontbieden daer omme onièn Neve en Stadthouder, midtfeiders die van den Raede ende Steden van Hollandt ende Zeelandt; bevelende oock allen Onièn jufticieren ende Officieren, Re- geerders ende Wethouders der Steden van den ielven Lande, midrigaders van de voorfz Univerii- tey t toekomende, en allen anderen dien dit eenigh- fints aengaen mach, dat lyluyden cnclcksvanhen in fijn reguard, deie Oniè Ordonnantie, Inilitutie ende Octroy nae hare forme ende inhouden vol- komen ende doen volkomen , ende de voorge- noemde van Leyden daer van volkomclick te laten genieten ende gebruyeken, lbnder henluyden daer inne te doen, ofte te laren geichicden eenige vcr- hinderinge ofte belet, macr ter contrarie alle vor- deringeende onderitant des veriocht of van noodc zijnde, want Oniè meyninge iulcks is. Gegeven tot Delf, onder Onièn Zegel acn defen hangende, denièiren [anuarijinden JareOns Hecrcn if74, itilo curice HollandraTj van Onièn Rijckc, te weten van Spangicn, Sicilien,&c. 20, ende van Napels 22. OpdePlijckeilont geichreven byden Koningh, ter relatie van den Stadthouder ende Capitcyn Generael. Ende onderteyekenr, A. Genietcz,.

η als of die van Onsuytgegaen waren

ge-

jrjen,

ie ièlve oock voor nu als dan,ende dan als ^ 'IJ by Ons beveftight, ende beveiligen by X? ibndcrdat Wy nochtans willeneemgean- . 'jjjeke Schoole tot eemger tijdt in Hollandt ^Zcdandtgcfondecrt ofopgerechc te worden; •' °l k Wy voor 0iis ende 0l1iten SuccelTeurs ex- nV(lcliickcn verboden hebben , ende verbieden ff defen · Hebben voorts gegunt ende geoorloft, Lenende oorloven by defen, den Burgermee- irsendc Regeerders der voorfz Stede van Ley- in den felven oock gevende volkomen macht en iudioriteyt, voor lbo veel des noot zy, tot de plaet- fe van de voorfz Schoole, t'allen tyden te moghen

"

cnv:

erden, gebiuycken ende eygenen, alfulcke

ne ofte private plaetfc ende huyfinge als hen-

g

hivdengoctduncken

fal, de felfde tot de voorfz

e accommoderende ende timmerende, oock veranderende > ende 't getimmert demolierende en sfworpende, fulcks fyluyden bevinden iüllen tot de bcquaemheyt, niet allcenlijck der fel ver Schole, macr oock tot commoditeyt ende ilichtinge van eenre der Doftorcn ofte Studenten Woon-plaet- fen ofte CoJiegien, midrigaders tot cieraet der fel- vcr, ende recreatien der Studenten eenighfints

Ordonnantie ends Statuten voor de Univerfiteyt der Stadt Leyden. In date den tweeden Jnny 157 ƒ,

:,

fflfffl^tm, by der gratiën GodesPrince van sWÊ Or:)nge,GravevanNaiTau, van Catze- *Umé "ellebogen, van Vianden, van Dieft, van Buyren, van Leerdam, tkc. Heere ende Baron van Breda , van Dietz, van Grimbergen, rjiiArlay, van Noferoy, &c. Burgh-grave van Antwerpen en van BefancOn, Stadthouder, ende Capucyn-Generael over Hollandt, Zcelant, Weft- V ricOandt ende U trecht: Allen ende eenen yege- tijcfcdie defen jegenwoordige eenighfints aengaen, Jen ofte hooien lefen fullen, Saluyt. Alfoo on- "jns van den Koningh van Spangien, Onfen ge- odigen Heere, geordonneert is, als dat binnen der -edevanLeyden eeneopenbare Schole, Univer- ! motte Academie ge-ei igeert ende geinftitueert 2*1 *crde"' alwaerdeJeught,foovanHollanr, !n5k VMde omleggcnde Landen , in alle -^Konitcn ende icientien geleert, geoeffent ende iiSÏÏ „e.m°genworden·, naer breederver- tbM^ftr Bncvcnvan Inilitutie ende Oftroye kent' £1? felver Stcdc rot dien cYnde vcr" ^;r?,datrdlcn-volgende de Inftitutie ofte FcWrj^ f Cn, 'vcr Univerfiteyt op den achtften ende dart 5 j Sedaen ende gecclebreert is, ^cinïrih,0,· °Λ e dc voorfz Brieven van Oftroye "cncndcTr Jnsincumbcert,alfulckcOrdonnan- rm^e ende„" tC maeckc" als Wytot vorde- ηαε geringe der felver Univerfiteyt be-

vinden ibuden te dienen ende nocdigh te zijn, na den wekken den Rcótor, ProfciTören , Studenten ende andere Lidtmaten der ièlver Univerfiteyt hen fouden hebben te reguleren : S O O I S Τ, Dat Wy geilen ende gcvifitcert hebbende iècckcrc Or- donnantien ende iratuten, by den Profcfibren ico ■ die op de erectie ofte Inauguratie van de ièlvc Uni- ve: fiteyt gewccil" zijn , als anderen die dacr nae ge- komen zijn, t'iamentlijck uyt den Magiftract der felver Stede geconeipicert, tot vorderingc der fel- ver Univerfiteyt dienende; ende op alles gehadt het advis van de Gedeputeerden van den Staten van Hollandt ende Zeelandt, geordonneert ende geilatueert hebben , ordonneren ende ilatucien dc Poinóten ende Articulen hier nae volgende. Dat 't Lichacm der voorfz Ujfiverfitcyt ilacn en gereprefenteert fal worden by den Rector, Docto- ren ende Profeiforen in den ielven daer toe gcili- pendieert ende dienende, midtfigaders de Doctores ende Magifters die in der ièlver Univerfiteyt gc- gradveert iiillen zijn, ende aldacrharerefidenric iüllen houden, de welcke fullen zijn van den Racd ofte Senaet der felver Univerfiteyt, ende fulcks gelijckelickcn 't Lichaem der ièlver reprefentcren, ende t'allen tyden gehouden zijn te vergaderen, als fy van wegen den Rector geroepen ende geinfinu- eert fullen worden. Vvv 2                      De

-ocr page 577-

				54,0                       Piacaten. ^.Boeck. j.Tit.
						Dat de Profeflbren elcke drie maenden de-part van haren falaris ontfangen firlle ^0^' den van eenen feeckeren Rent-meefter *· 7*^ heyt daer toe geftelt ofte te ftellen. * n^· Dat de Rector fal hebben eenen Pedel Profeflbren in 't gemeen eenen, die tot redir heydt geftipendieert iullen worden als 12?$ DatbydenRedor, AiTeflèurs ende cT" een Secretaris van der Univerfiteyt ialwo rf**85 koren, die Regifter houden fal van alle Éfeft^ ] van den Rector, Aflefleurs, ende oock;vanΝ"^ ende toe-Namen van de Studenten, die Peim% 1 triculeert fullen werden, annoterende den dl van haerluyder komfte, ende Stede of Vleck ■ daer fy zijn. Dat de felve Secretaris oock 't Rent-meefterf' I ial bedienen , ende fulcks alle des Univeriï? I penningen, inkomften ende gerechtigheden» fangen, ende de felve expediëren ter Ordonni 1 tie van den Rector ende Aifefleures,cndeallefam reeckeninge doen den Rector ende Racdtir. I ichreve. Dat alle Studenten komende tot de Univcrfi. 1 teyt, gehouden iiillen zijn terftont hentevindes 1 by den Rector, ende hem te laten immmkakm, I ende daer voren te betalen tot behoeve van de Uni· 1 veriiteytvijfthienftuyvers, mlcksoockgeknids 1 zij η te doen alle die hen jegenwoordelijck enderu 1 nu voorts aen voor Lidtmaten van de Univejfiterf 1 willen houden. Dat oock alle Jaren als een nieuwe Rectorgtfo 1 ren fal zijn, alle Studenten ende Lidtmaten vanè 1 Univerfiteyt hare Namen binnen veerthienda^ 1 fullen laten aen teyekenen, daer voor betalendtcs f ftuyverten behoeve vanden Rector ende Seat taris. Den Reitor fal fweeren aen handen van dei vooriz Curateur, ten by wefen van Burgemetlfc ren der Stede van Leyden, defe ende alle aafet Statuten ende Ordonnantien van de Univetfeft, na hare forme ende inhouden teonderhoudentak doen onderhouden, fonder daer jegens tcdtKo# te laten gefchieden ineenigerwijs, endedattye alle fijn vermogen fal beletten alle 'tguntnvte den fal tot verachteringe der iaecken van del* verfiteyt te wefen, maer contrarie metallcm neerftighey t ende iorge vervordere 't gunt tot «* deel,eere, ende gemeene wel-vafirt vanden Univerfiteyt, midtfgaders van de Lidtmatcoc^ Studenten van dien, mit onderhoudt co* j meerderinge van den dienft 1 ^egloitfwjv· en van alle goede difcipline dienlijckfalnjf" J fonder in defen te gebruyeken eenigcafWhc'|^ ende ongunfte, nochte inficht te hebben op > bate of proifite, ende voorts al te doende<f,d Reftor des Univerfiteyts fchuldigh jscb «^ te doen.                                          , o^ De AiTeflèurs fullen fweeren W\S51 van de Univerfiteyt in Officie wefende,»^^ benineercendeaenfien, ende voor lo „^ luydenaengaen mach d'Ordonnantien en . ten derfelver Univerfiteyt, wel endeij^ trouwen onderhouden ende naerkonicn»^^ pen voorftaen, den voornoemden Κ ^^^ rende in allen voorvallende $^**Èfai$* vermaent of geroepen zynde, nut goe f n advis, fulcks iyluyden in oprechter cm ^
			De electie ofte creatie vanden eerften Re£fcor ende Aflefleurs hebben Wy gehouden aen Ons, ordonnerende fulcks voor dit loopende jegenwoor- digen jaer tot Reitor Mr. Petrum Thiarum, ende tot Aflefleurs Mr. JohanFengeret, Doctor in der Godtheyt, Cornelis de Groote, Rcchts-geleerde, Gerardde Bont Medicijn, BafiliumZyietepeum Latijnfchen Profeilbr. Dat op den eerften Februarij by de meeile Hem- men van den Raedt ofte Scnaet der voorfchreve Univerilteyt, drie van Duytfche Spraecken iullen worden gedenomineert, uyt den welcken Wy, en 'm Onfe abfentic, die van den Raede van Hollandt by advis van den Burgermeefteren der Stede van Leyden, een gecreërt lal worden totRe£lor, die fyne Dienften ende Officie innegaen ende beginnen lal den achtften Februarij daer aen volgende: Wel- verftaendc, dat in de vooriz Denominatie mede wefen fal die jegenwoordelijck in den felven ftaet ial zijn, fulcks dat de felve oock fal mogen worden gecontinueert indien 't goet bevonden werdt; ende lal den vooriz Reitor in fijn abfentie offieckteee- nen Vicarmer mogen kieien, by coniènt van fyne AiiciFeurs. Dat den Rector ial hebben vier Aflefleurs, te we- ten uyt elcken Faculteyt eenen, als eenen Theolo- gum, eenen Jurifperitum, eenMedicum, en een Philofophum ofteLiberalium Artium Profeflbrem, van den welcken allejaren voorfz den achtften Fe- bruari) twee vernieuwt, ende by de meefte (tem- men van de Doftoren ende Profiflbrcn derfelver Univei fiteyt, ende anderen , die 't Lichaem van dien reprefenteren, als voren gekooren iiillen wor- den , de welcke gcfamentlijck met den Rector op alle voorvallende feecken fullen difponeren, ende over gewichtige ende fware iaecken roepen de Cu- rateuren van de Univerfiteyt. Dat den Rector de faceken in deliberatie van de Aflèflèuren ial leggen, deopinien colligeren, ende naer 't meerendeel reiblvcren. Dat by 't overlyden ofte onbequaemheyt van den Rector, Aflèflèuren ofte Aflefleurs een ofte meer, andere iullen werden gedenomineert ende gecre- eert als boven ■, ende fal aengaende de onbequaem- heyt , tocfichc genomen worden by de voornoem- de Curateurs. Datfcr voor 't eerfte wefen fullen twee Profef- fbors 1 π Theologia, twee in Jurifprudentia, een in Medicina, een in Logica, een in Phizica, een in Mathematica, een Profeflbor Latina: Linguae, een Grece, ccnHebraice, dewelcke naer dat het getal der Studenten in elcke Faculteyt vermeerderen fal, oock vermeerdert fullen mogen werden metter tijdt. Wat Authcur, Boeck ofte Materie elck Pofef· foor lefen of tradteren fal, fal by den jegenwoordi- gen Rector, Ailcflêurs ende Curateurs gereiblveert werden, waer na een yegelijck van henluyden hem ial hebben te reguleren. Dat elcks van de Profeflbren voorfien ial worden van bchoorlijck falaris, fulcks de Curateurs of Toe- lienders van de Univerilteyt, geiamentlijck met de Burgermeefteren der voorfz Stede, met henluyden fullen konncn accorderen, uyt de goeden daer toe by den Staten gedeftineert ende geaccordccrt, ofte als noch te accorderen» al volgende den ftaet ende authoriiatie, den felven Burgermeefteren ende Cu-
		rateurs daer afgegeven.

-ocr page 578-

raeckende de Umverfi

t der Stadr Leyden.               5^1 Ornamenten, foo den Rector ende Raden, als de gene die gecreërt fal worden, ten felven tyde ge- kleet ende versiert lullen moeren zijn, omrae vor- der daerinne geitatucert ende byons daer op con- firmatie verleent te worden naer behooren. Dat elck van de jegenwoordige Profeilbren aen- genomea zijnde, mctaliiilcke Ornamenten lullen voor 't eerfre als nu gegratificeert worden. Dat by den Staten van Holiandt twee ofte drie gequalificeerde ende bequame Perfbonen fullen ge- ordonneert werden tot Patronen, Curateurs ofte Toefienders van de Univerfiteyt, die gehouden fullen zijn te beforgen ende benaerftigen alle 't gunt henluyden gefamentlijck met den Rector ende fiy- nen Aflèfleurs noodighende oirbaerlijck duncken lal, omme de Univerfiteyt te vorderen ende re doen floreren, dewelcke daer omme tot allen tv· den vry inganck hebben lullen in de Yergaderinge van den Rector ende Aflèfleurs, of die van de Uni verfiteyt voornoemt, ende mede opinieren mogen, in alle voorkomende faecken, der welcker Officien altijdt dueren lal; ende fal by het overlydenvan yemanden, een ander plaets by den Sraten ghcirek werden, ende fullen dc voornoemde Curateurs omme heure laft ende dienft te volkomen, heure convocatie ende t'gefamenkomfte mogen houden ende maecken , daer ende alfoo hem dat goec- duncken fal. Dat den Rector ende alle Profeflbrs, midtfga- ders dOfficicrs van de voorfz Univerfiteyt, ende voorts alle de Doctoren ende Magiftri aldacr ge- creërt , hem in de ielve Un i verfi tey t en i η de il u d ie onthoudende, ende continuelij eken ibnder ceni- gerhande Neeringe ofte hanteringe te doen, lullen voor heure huys ende huysgefinde vry ende ont- ledight zijn van eenige Soldaten, ofte gevolge van denHove, of van eenige Pcrfonagietc logeren of te oiitfangen: Item, van alle dagelijcklè geiètten dagh ende nacht Wachten, oock vandeContri- butien tot alle gemeene der Stede-wcrcken, ofte Fortificatien i welckc cxemptien oock genieten fullen alle vremde Studenten voor hcure Peribnen, ten ware om den noot ofredenenbydenRedror, met die van de Univerfiteyt voornoemt anders bc- willight ende geordonneert worde. Dat alle Studenten, Officieren, Pedellen, Sc- cretariflen ende dier-gelijcke van dc Univerfiteyt, ibo wel incivileals criminele faecken, 'czy ofly ageren ofte geconvenieert mogen worden, te rechte fullen ftaen voor den Rcclor cndefyneAilêflêurs, met den Burgemeefter ende twee Schepen-meefte- renderfelver Stede, 'tzy of de fclve met Studen- ten of met Burgeren te doen mochten hebben ·, behoudelijck dat Parthyen aleer zy in 't recht fullen komen, voor den Recfor ende Aflèiièurs ontbo- den fullen worden, die henluyden accorderen ful- · len foo verre het doenlijck is ■, ende iitllen de voor- noemde Reclor, Profeflbrs, Doilores en Magiftri in der eerfter inftantie geconvenieert werden voor den Hove van Holiandt, ende fyluyden agerende, gehouden zijn heure Parthye te roepen voor iymc competente Rechter. Des en fal van de Sententie by den voorfz Rector, Aflefleurs, Burgemeefteren ende Schcpcn-mccfte- ren gegeven, geen Appellatien toegelaten werden, ende dat al by provific, ende tot anders fal moghen wefen geordonneert. Ende

Woorat, inidtfgadcrs alle Rechten ende ■S tot vorderinge ibo wel van defaecken ^"fÖiceyt, alstuuchen eenighe parthyen, fa unn } van ^e Lidtmaten ende Studen- ^ 'felver Univerfiteyt bevinden Men tebc-

f

X%udenten Tullen fweeren den Reftor met den

Krfe»* Scnaet der V&gVj πύ*^

cndc eerbieding te erkennen, den fel ven

Shierenénde volbrengen der Statuten van

ter

"nlvcrficey t, midtfgaders in alle hare wet-

«icke Geboden te gchoorftmen , ende foo fy- LL bevinden fullen, of tot hare kenniflè komen • vet den felven 'tLichaem ende de gerechtighey t fvinde Univerfiteyt prejudiciabel of jegens zijnde, Lffvluydenhetfclve den Curateurs vandefelve ί ^„ivcrfitcvt, ofte den Re&or in der tijdt, fullen te kennen f even, ibnder de Univerfiteyt ofte den Officiers van dien ineenige heure Rechten te de- ifhudcren,ofyet te onthouden; nochoock eenige I Ixenn^caen te hangen ofte volgen, dan die in de fclve Univerfiteyt geprofeflèerr. ende geleert fal borden, foo lange fy in de £lve Univerfiteyt hen |onthouden fullen. Dat in dele Univerfiteyt nieten fullen werden fgecriërt dan Magiftri in Artibus ende Doctores in Ie andere Faculteyten, ende dat de Creatie by den Rector ter prefent ie van de Profeflbors ende Raed ι κ fchicden fal, nacr voorgaende legitime examina- pe.cndeprefentatiegedaen by den Profeflbors van fdc Faculreytdaerinne hy gecreërt fal worden: Wel- |vcrihcnde,dat in de voorfz examinatie ende creatie §by den voornoemden Rector ende Profeflbrs oock eguard genomen fal worden op de deughden,hec peven ende bequame ouderdom van de Perfoonen, mime niet toe-gelaten te werden den genen die van penigh quaetendeoximanieflijck leven, ofteièer ïonck vanjaren mogen zijn. Dat cendie Doftor in Theologie Jurifprudentia Ijlt Medicina gecreërt fal worden, tot behoef van pen Reef or, AileiTcurs, en andere van 'tLichaem pnde Univerfiteyt, fal betalen de fomme van pinrigh guldens, ende tot behoef van de Univer- mt vijfthien guldens > ende die Magiiler in Arti- ™ UI gecreërt worden, fal betalen tot behoef als E"' «fomme van twaelf guldens, ende tot he- g "n de Univerfiteyt defomme van achtgul- FM· tndcfilal het felve onder den Rcftor ende ::;re tovTn vcrhaelt, by der examinatie ende !™prefent geweeft zijnde, onder henluyden Rel f,, ^cdeek w°rdenν behouden dat den <w dubbelde porde fal genieten, endaervoor ïSJTCtCn Doa°rof Magiiler-briefendc % νΓ^η r,reatie lcveren faI' voordeexpe- 1 «o£, ι j Cke boven 'c 8unc voorfz is, betaelt r den Μ 2ft · SecrcërdcnDo£tor twee guldens, cdnc-d J Aütmm vier en twintigh iluyvers, fesS? Va5 de ièlve expeditie tot behoef van bellen.          e vierdt>pa«t voor de Pedel ende "^3£*°° nf Re£tor'met dc andere van de aaunatiV j:*            concipiëren de forme van *cen DoSf--n ^eren fal voor 'tcreëren

CP, l

n'tcrtër,-n L Maëifter> dc ceremoniën die cl van de Unif rycken fal · de forme van het lbw*njiirS"Eri?c' 'twclck denRcftorin snebben, min wat Habiten ende

-ocr page 579-

Placaten. 3. Boeck. 7. Tit. geraemt ende ghcftelt werden, met ad ' voornoemde Burgemeefteren.

y**

Ende en fal den OiEcier van dStudent ofte Lidtmaet van de Uin apprehenfic mogen nemen, d

*»4

fche, fullen in het komen ende wllgf^·

de rcfolufic van den Rector ende Burgemeefteren > alleen uytgefey t den genen die hy in fware en enor- me delicten op 't fey t bevinden ial. Dat den Rector, fyne Aiièileurs ende Curateurs voornoemt, micaclvife van de andere Lidtmaten der vooriz Univcriiteyt, ift noot, rullen vermogen te maecken aliealfulcke vorder Ordonnantie ende Statuten als tot vordcringe ende voortganck de.r iel ver Univerfiteyt eenighfints dienen fullen, nudts dat fy approbatie der fel ver aeh'öris, midrigaders aen den Staten veribecken iiiilen ; behoudclijck oock, dat fy geen Statuten eenighfints ftreckendc tot achterdeel van de Burgeren ofte Inwoondëren der voorfz Stede, ofte de fclve eenighfints aen- gaende maecken en fullen» dan by advis ende voor- gaende communicatie met den Burgemeefteren en Regeerders der voorfz Stede van Leyden j des en fullen oock die van de Magiftraet geen Statuten of Ordonnantien maecken tot achterdeel, of eenigh- fints aengaende die van de Univerfiteyt, danby gelijcke advis ende communicatie van den Rector, Afiefleurs, ende Curateurs voorfz. Den tijdt van te lefen ende doceren: Item, van de Fei ien ende Vacaritien, die by den Profeilbren iiiilen worden geobiërveert ende onderhouden, iiiücn byden Rector, Aiièileurs ende Curateurs

der fel ver Univerfiteyt, vry zijn van

'allcTho

aengaende heure Boeckcn, Kleederen'

Meublen.

ende voorts gebruyeken aj|Μ jfS ende vryheden, nae befchreven Réchten ί ■ peterende, voor foo vfcel die by defe je^enx'^^ Statuten ende Ordonnantien ipcciaiifckeV°

zij η gederogueert: Alle welckê voör'fe Ord ^ f-if»tl on-Am Cfifiifiin ΤΧΓ-.Τ «ίτΜΙ-----1 ·                "Jfllll·,

tien ende Statuten Wy willen binnen c Univerfiteyt byden Rector, AfièiTcurs ES fors, Curateurs, Studenten, ende anderei * maten der fel ver Univerfiteyt, voor 't eerft i voor defen tijdt achtervolght ende onderhlï te werden : Ordonnerende een vééelirrl·»*. l luydcn in fijn reguard, midtfgadersden Maaftr* der Stadt van Leyden, ende alle andere die de ym fchreve Statuten eenighiints mogen aen&en U hier nae te reguleren, behouden aen OnsdevS meerderinge, verminderinge ofte vcranderiw ende interpretatie der iel ver. t'Oirkondc defe mitOnfe handt ende Zegel fe veitight den tweeden Junij Anno 177y, QM ftonc, geteeckent Guillihelm de Νάβη. Opè Plijcke ftontgefchreven, By mijnHeeredcPrini Ende was onderteeckent, F. de Beaudmont.

Andere Ordonnantie en Statuten van de voorfz, Univerfiteyt. hk denfevenden September 15512.

ι 0

E Ridderichap, Edelen ende Steden van Hollandt ende Weit-Vrieflandt; reprie- ièntcrendedc Staten van den ielven Lan- de; cDeenterJceten : Dat alibo boven de voorgaende Ordonnantie ende Statuten van de Univerfiteyt binnen der Stadt Leyden, noodigh bevonden is, nader vordere ordre re itcllen, ten eynde op de promotien ift de Faculteytcn aldaer, aliulcke goede kenniile en onderfoeck gedaen ende genomen, ende op de bequaemheyt van de Perib- nen gelet mach worden, als tot der Landen dienft, en eere van de voorfz Univerfiteyt behoort. Ende nadien wy geilen hebben dePoincten en Articulen dacropghcconcipicert, hier naer van woorde tot woordc geinlereert. iM voor te komen dat van nu voorts niemandt lichtvaerdelijck in de Univerfiteyt alhier en kometegeraeckentotdenitact ende wacrdigheyt van Licentie of Doctoraet, dacr uyt anderiints niet en kan worden verwacht dan verfmadenifle, kley- nigheyt en verachtinge der Promotien; maer dat dacr toe niemandt en ghcraeckedan die naer voor- gaende behoorlijck onderfoeck, tot fölcks waerdigh en bequaem werde gehouden engeoordeelt; ende om met eerien te beibrgen, dat de weygeringc der gene die noch niet behoorlijck ende ten vollen be- quaem werden ghevonden, ghefchiede ibnderder ie! ver oneere of fchande; Is by de Curateurs vande Univerfiteyt, en Burgermeeftcrcn der Stadt Ley- den , met goctduncken ende op 't verfoeck van des UniverfiteytsSenaet, ende onder 't behagen van de Ridderichap", Edelen en Steden, repnciènte-

rende de Staten 'sLandts van Hollandt endeWé Vrieflandt, als de Souverainitéinhandenkife de, goedtgevonden ende befloten. Dat van nu voortaen elck een die begeert gepro· moveert of gevordert te worden tot hetLicenióff ofDoctoorichap; 'tzyin derTheologienjinoe Rechten, of in der Mcdecynen, voor enakci lij tot het openbaer onderiöeck om tot deghetcerd* wacrdigheyt te komen, mach wordentoegetat gehouden is aen te fpreecken een van deordiiari Profeilbren der Facükeyt, daer toe hy begeert^ vordert te zijn, en van hem te begeren toteaiBff* melijck onderfoeck toegelaten te werden. \ 't Welck ghedaen zijnde, fal defelve vc#*-. Profeilbr al voren hem ondervragen en ver*^ niet alleen hoe lange fulck eenen in derfW^g. tey t fal hebben geftudeert, maer oock, <$m linge op iynen handel en wandel.           .y. Ende daer van ten genoegen onderrecM 1,.j

fal hem metgoedtduncken en beiiévenvanaiK.^ ordinarife mede-Profeiïbren in derfde ï ^φ eenièeckeren tijdt voor-ftellen, oflt ^"v heymelijck , als hier volght , ψ word focht.                                        * .. ύύ Voor ibo veel de Theologie bebngW.^^ communibm Sacra Scriptur^,ende ^oLestifi rie de totafubflantia Vet er π & W)W j ψ byixmacr in locü contro-verfs.            jksj^ Aengaende de Rechten in &Ρψ5ϊφ, R<* en voorts fommarifcher-wyiè in dege 1!

ten.

acflg

Ende voor foo veel de Medecyncn _ mfiltutionibtis Medicina, voorts o» '■ \&*

-ocr page 580-

Raeckende de Univerfiteyt der Stadt Leyden."

Hl

cndcbjfonder in Alethodo me-

tweede heymelijcke onderfoeckinge, niet ren ge- noegen konde antwoorden, fullen de voornoemde Profellbren den ielven onder den Eedt, daer mede fy der Univerfiteyt verplicht fben, lijn verlöeck beleefdelijck ontlèggen , met vermaningc , van hem iönderling in 't gene hy gefeylt mocht hebben, beter teoeffenenj 't wclck doende, ly lörgelullen dragen voor de eere vanden lèlven Student; ten wekken eyndeclck van hen gehouden is fulcks by hem te bewaren, en niemandt te ontdecken; ende beyde de beproevingen lullen gelchieden ten Huy- iè van den ordinarilên Profeilbr , ecrlr. verlbcht zijnde, of daer't felve met ghemcen goetduncken heymelijcklt lal konnen gefchieden > ende fal oo ck de verfochte Profeilbr, om de lèlve heymelijcke onderlbeckinge te bevorderen , lijn mede-Broede- ren lelfs by monde of geichrifte aenipreecken ende vermanen, ibnder daer toe eenige Pedellen of Bo- den tegebruyeken; alles opdat ibodanigeontleg- gen, indien het foude mogen gebeuren, den ont- leyden nieten gedye tot ichemp, ichande, of oneer, ende fulcks in hem geen bevlytinghs afkeer en vcr- oorlaecke. Endedatdejegenwoordigeregule frri£tclijck in alles lal worden onderhouden, Ibnder dat het in 't vermogen van de Profellbren, of eenige van hen, noch oock van den Senact der Univerfiteyt lal ftaen, yemandt daer inne ce verichoonen of aen te Hen. Hebben Wy tot goeden voortganck van de iacc- ken van de Univerfiteyt voornoemt» ende op dat de promotien met goede vruchten, als vooren, mo- gen genomen worden, geordonneert ende ghclta- tucert, ordonneren en ftatueren by defen, dat de voorfz PoincÏen en Articulen by een ycgelijck, die 't acngaen mach, na hare forme en inhouden fullen worden onderhouden en achtervolght : Ordoft- nerende den Curateurs, Rector en Profellbren van de voorlz Univerfiteyt, en allen anderen, hen daer na te reguleren. Gcdacn in den Hagc onder On (cη Grooten Zegele hier acn gehangen, den levenden September in 't Jacr ons Heeren 15-512. Onder itondt, Ter Ordonnantie van de Staten, Geteec- kent, C. de Rechtere.

iflti- f , jc y crfoccker al voren in handen van • S nriz Profeilbr leveren 't gene de Heeren lf nwnvandefelve faculteyt voor haerextra- ■ r ,if>mocyten in defen tot een vereennge is °^ oth!> te weten, voor elcken Profeilbr die Kföverftaenfii» fes guldens, van xl grootcn het Eïk, die onder de fclve in allen gevalle lullen wor- ÏfüOverrcdeVerfoecker den'genoemden or- LnarifenProfenoren daer inne ten genoegen heeft ernnvoorr, ü fel men hem op 's anderen-daeghs

morgens ten acht uyren voorfchry ven,

tzytwee of twee

\hKOslcriptur£ ex Utrpque Teflamento Kare Loven, of oock twee Aphorifmos Hippocra- br, 't wélckteverftaenis uytdefaculteyt, daer in lick begeert gevordert te zijn; ende lal gehouden L'cn^icnacrnoen ten vijfuyren te verklaren en L· te leggen; 't wel ck doende, lullen hem deje- |cn#oordigeProfeiToren daer in onderlbecken en ïcprocvaif ende elckopfijn verklaringe en uyt- c^ingeeen oftvvee argumenten voorwerpen. '"indien hy in de felvc tweede onderfoeckinge de jeivc Profellbren mede ten ghenoegen antwoordt, Imenhemcen getuygenis acn de Achtbare Hee- ■n Refforen mede-deylen, om tot de openbare kderfoeckingeofdifputatie toeghelaten te mogen porden. Wacrnaden Vcrfoccker in voegen tot noch toe hebruyekt, fyne The/es difputandas met goedt- uncken der Profeflbren in elc'ke Faculteyt voor- cllen mach, uytgeven, ende de fclve fulcks open- acrlijck verantwoorden, verdedigen, en ftaende ouJcn, datdeSenaec des Univeriiteyts fpeuren fcn oordeelen mach, dat hy fulcks met eeren heeft ixlhen; en dat hy fonder des Univeriiteyts fchan- c tut een Licentiaat of Doftor, 't zy der Collegien, Rechten, of der Medicynen, aenghenomen de erkent mach worden ■, betalende als dan de cwoonhjeke rechten, die voor langh met kenniflè anuecken tot vcertigh guldens toe zijn begroot. Aüerbyaldien deVerfoecker de Heeren Pro- 'lorenvan fijn Faculteyt, of in de eerfte, of in de

f rivikgie ofOBroy der Anatomie in de Academie tot Leyden, gegeven op den 18 'December 1 f 02 itGrootPhcaet-Boeck2Vol.Pag.10of.                                                l                                5 ei» 1* m vernieuwinge van het felve Ψ rivilegie ende Oclroy der Anatomie in de Academie tot ■ "h vanden 19 December 1Ö19. Aldacr Pag. 1065·. ^-^η^\^1αίία£η van '4* Univerfiteyt tot Leyden, van den eerflen OBober 16$ 1. Sic Groot Üd Pj,, 2 nnantie op'tfiuyr ende beleyt van het Collegium Theologia% vanden eerfenOBober 1631. f -.f in >t qq J ian£ende de gift en en beur f en der Burfalcn, beproevinge ende onder foeck voor derfelver in-

iende t beleyt der Burfalen, bywooninge ende regel van den Huyje. Aid. Pag. 303. l l0· Tl r %*)4m, . ',„,% te£m«e duellen ende uytdagingen om te vechten, van de Studenten in de Univerfiteyt tot '*ndenioMeyi6±i. SieGrootFlacaet-Boeck 1 Vol.Pag. 35,1.

Rcfi*

-ocr page 581-

Pkcateni 3. Boeck: 7. Tit.

544

KeHement op de Revifien van de Sent ent ten van den Rector ende # t ters van de Univerfiteyt. In date den feflen O cl'ober 165Ó.

11.

IE Heer Penfionnaris van Stryen , heeft ter Vergaderinge gerapporteert de con- fideratien ende hetadvis van de Heeren liaer Ed. Groot Mog. Gecommitteerden, hebbende in gevolge, ende tot voldoeninghe van der felver Reiblutie Commiiïoriael van date den vierden Martijdefes loopenden Jaers, gelet ende overwogen, of de confideratien by de Heeren Ge- deputeerden der Stede Leyden, ten felven dage al- hier ter Vergaderinge fchriftelijck ge-exhibeert, over het concept Reglement van de Revifien voor- taen te intenteren van de Sententien by den Rector en Rechters van de Univerfiteyt tot Leyden ghe- wefen, ofte noch te wyfen, immers hoedanige van de felve fouden konnenende behooren te werden geamplecteert : Waer op gedelibereert zijnde, hebben haer Edele Groot Mog. 't voorfz concept Reglement naer eenige weynige correctien, ende ampliatien by de opgemelte Heeren Gecommit- teerden daer mnc gedaen, gehouden voor gearre- fteert, in-voegen ende manieren, als 't felve hier naer-volgende vanwoorde tewoorde ftaetgeiniè- reerc; ende fal daer van een authentijcq Exemplaer den Rector ende Rechters voorfz toegheibnden worden, omme haer daer naer precifelijck te regu- leren ; gel ijck mede het voorfz Reglement tot een yeders gerief door den Druck gemeen gemaeckt fal worden. Reglement op de Revifien, voortaen te intenteren van de Sen- tentien, by den Rector ende Rech- teren van de Univerfiteyt tot Ley- den , geweien of als noch te wyfen, by de Edele Groot Mog. Heeren Staten van Hollandt ende Weft- Vrieflandt, ghearrefteert op den feilen October 1656. DE Staten van Hollandt endeWeft-Vrieflandt; 'Doen te weten, dat Wy tot beter ordre ende Reglement, op 't ftuck van de Revifien, voortaen te intenteren van Sententien, by den Rector ende Rechters vanOnfe Univerfiteyt tot Leyden, al- bereydts ghewefen ofte noch te wyfen, naer rype deliberatie van Raede hebben geordonneert ende geftatueert, gelijck Wy ordonneren endeftatue- ren het naer-volgende. Dat foo wanneer voortaen veribcht fal worden Revifie van eenige Sententien, by arrefte geweien by den Rector ende Rechters van de Univerfiteyt tot Leyden, die ièlve Perlöonen die als Rechters over ibodanige Sententien gheftaen hebben, mede fullen weien Rechters in de faecke van Revifie, of Propofitie van erreur, fchoon genomen dentijdt van haerluyder bedieningen fouden mogen weien ge-expireert, ende een ander Rector ende Rechte- ren in der felver plactfegefuccedeert. ï I. Dat in gevalle voor het termineren van de faecke van Revifie de voorfz Rechteren die te vooren

over de voorfz Sententien geflaen hadden ' overlyden of andere onbequaemheydt f0' f^ waren ghekomen re verminderen, dat d feven in getale meerder overigh en waren ^fv ken cas 't voorfz defectueufe getal toffe. £" ende hooger niet gefüppleert fal wordend?' Collegie vanden Rector ende Rechteren\l ï Univerfiteyt voornoemt , als dan in bedie7 zijnde, die beneffens de voorfz voomaendcR? ters, mede als Rechteren in de vooriz iaecken^ Revifie fullen werden gebruyekt. ï I 1. Sonder dat nochtans eenige fiippletie vanRetf. teren tot de voorgaende fal gedaen worden, by ί dien de felve Rechteren tentyde vandeReifm noch bevonden worden feven ofte meerder ingb tal te zijn, bequaem omme over de voorfz ReJI te mogen ftaen, fchoon genomen eenige foücfci mogen deficieren aen het volkomen getal, 'nvckf over het arreft, ofte Sententie inquiihec-eiha heeft. I V. Dat die gene die erreur fullen willen propre tegens de voorfchreve Sententien Byarreftg» ven, by den voorfchreven Rector} ende Rccre van de Univerfiteyt rot Leyden gehouden fels zijn, binnen eenJaer van der pronunciaticvana arrefte af, den dagh van de pronunciatie daeria! oück begrepen, hare Requeften over tegerai» den felven Rector, ende Rechters van de Vtm iiteyt, innehoudende hare redenen ende middels by de welcke iy willen 't voorfchreve erreur bwp ièn ende betoonen, ende daer beneffèns ondcr& Secretaris van den voorfz Rector ende Rectata j by provifie tot de boete van de Revifie tcconipc· ren, ende in te leggen deibmme van hondend dens, teappliceren ten behoeve vandeUmres* teyt voornoemt, omme byden Rentmcdler^ de ièlve Univerfiteyt verantwoort te wotdej j naer behooren, indien de Sententie ofte m*

ö

in qujeftie geconfirmeert werdt > ende *?, Impetrant van Revifie te reftitueren, im* felve wert vernietight ofte gecorrigeert, 'tzy*. geheel ofte ten deele, ofre oock indiffl*»£ hangende de inftantie van Revifie PgΕ thyen, 'tzy door interceffie van ggS ofte anderfints, onder den anderen |β* ο deert. Dat op de voorfchreve Rcqaeflc w*J j worden daghvaerdinge van fordiyen» °t^M voorfchreve redenen ende micidelen ^er "σαΙ1( | worden, welcke daghvaerdinge o^P^^ï houden ial zij η ter executie te doen i£ ^ ^ j, beteeckenen, ende voor ioo veeliη , ^ dagh effective te doen dienen, birm en .

tijdt van een Jaer, naer de pronunci

fat*

voorfz, arrefte, den dagh van pronuno»' te reeckenen als vooren. VI.           ,. i Dat ten voorfchreven dage &&&£> ^ fchreven Impetrant geenc andere reöo ^

-ocr page 582-

Raeckende de Univeriiteyt der Stadt Leyden,

H1

m nio-^en fcggen nochtc voordellen dan ' ikinSp Mandement van dagh vaerdin- ^^'n-n lullen zijn, waer opden Gedaeghdc cfcffy^gn dage fal antwoorden, nemende tnV0°^krzyclcn pertinente conclufie in materie ^^fiticvan erreur, daer af A&e gemaeckc fPr0pl dcwelcke met de voorfchreve dagh- I Τ pc ffvoeght fal worden ten Proceiïe, enda f SvSidaer byfullcn mogen vocseA een II   Memorie van hare bedinghde redenen, bin- °f«n maenclc, op dat henluydcn fulcks goet

X I.

Dat inigelijcks tegens Appoindfemcnten inter- locutoir by den voorfz Rector en Rechteren vande Univerfiteyt gegeven (reparable ter dirlinitivcj niemandtontfangen ial worden om erreur te pro- poneren. XII. Dat de Sententien by den Rector ende Rechters van de Univerfiteyt gewefen, ende daer van toe- gelaten werdt Revifie te veribecken ( Revifie daer van verfocht zijnde) niet tegenftaende de ièlve Re- vifie, ende ibnder prajuditie van dien byprovifie fullen hebben hare executie, fondcr cautie, ende fbnder eenigh onderichey t of reflectie te maecken op de conditie of onghelegentheyt derPerloonen , ofte der felvcr Woon-plaetièn, binnen of buytcn 'sLandts, die de voorlz Sententien hebben gcob- tineert, ten ware de executie van de fel ve Senten- tien naderlrint nieten fouden wefen reparabel. XII I. Ende ten eynde dat, als eenige van de Parthyen ial willen erreur proponeren, men vinden ende ge- krygen mach de Stucken van den Proceife, ibnder Parthyen te bedwinghen, andermacl die over te brengen, ende oock om te fchouwen ende verhoe- den 't bedrogh dat men ibude mogen doen by het wiifclen van de Stucken, of anderfints* Soo ver- bieden ende interdiceren wy midts dcfen den Se- cretaris van de voorfz Univerfiteyt aen Parthyen heure Sackcn ende Stucken wederom te geven, ten zy dat Parthyen geiuccumbcert hebbende , in Pcrfone renun^hieren, ende te buyten gacn van erreur te mogen preponeren, of dat fy tot dien eyn- de procuratie fpeciale overfenden, in wekken ge- valle den voorfz Secretaris, d'een ende d'ander van Parthyen heure Sacken en Stucken fal mogen we- derom geven. X I V. Verftaende niette min, dat als men fal willen erreur proponeren, ende de Parthyen eenige ori- ginale Brieven overgheleyt hebben, alfulcke Brie- ven fullen mogen wederom ghegevcn werden, by ordonnantie van den voorfz Rector ende Rech- teren , midts latende daer van in de Sack verbly ven Copie Authentijcq, ghemaeckt t'heuren koffen, ende Parthyc daer over geroepen·, van ghelijcken fullen de Parthyen mogen Copie nemen van de an- dere Stucken niet iècreet wefende. X V. Dat men niet en fal mogen erreur proponcren,of rcvifï.c inne itellcn van een Sententie of arreit ghe- gevcn by den voorfz Reclor ende Rechteren vande Univerfiteyt dan ecnmael alleenlijck, 'tzy dat de Sententie (daer af Revifie gedaen is ) gheconfir- meert, gecorrigeert, of gerenverfeert en veran- dert zy, fulcks dat de Sententie by revifie gegeven, niet verder retra&abel of verandcrlijck ial zijn, by wat maniere dat het zy, maer fal haer volkomen ende geheel effect hebben en houden. Aldus ghedaen ende gcarreftcert in onfc Staet- ghcwyiê Vergaderinge , in 's Graven-Hage den feilen October 1656.

Xd^'ohcformcvzn procederen. Dat fulcks gedaen zijnde, den Impctrant gehou·

en

filziin binnen drie maenden te reeckenen, van

la dage oer voorfchreve A&e af, den fel ven dagh ter ïiinc oock gecompnehendeerc, aen ons te ver- aecken, hem Adjuncten verleent te worden, om ι voorfchreve Proces te herfien, ende wederomme ieviiucrcii, dewelckehem verleent fullcn wor- cn, rot een minder in getale (doch alle Rechts- deerden) als fal wefen het getal der gener, die als .chicrs in der faceke. van Revifie fullen befoigne- «n, endc gc-cmployeert worden, ten lafte dat 'Impctrant gehouden fal zijn onder den voorfz cerctaris te nam ptiieren foo veel penningen als'c en Reftor ende Rechteren die over de iaecken sn Rcvific vaceren fullen, noodelijck duncken fal, ra de vacatien van henluydcn, ende van de voorfz liunircntc betalen. VIII. Dat de voorfz Adjuncten by den voorfz Rector bde Rechteren ontboden zijnde, gehouden iul- uijnaldaer te compareren, ende op henluyder omlictefweeren, dat fy in den proceiïe geen ad- knochconfultatic gegeven hebben, directclijck ich indireftelijck·, ende dat fy heure opinien iïn- , erhjek en oprechtelijck fullen geven, alfoo fy in ""urcconfcicntie, ende goede ]üftitie fullcn bevin- ntcbclioorcn, fondergunftc, faveur, haet of flunulatie, ende dat fy feereet fullen houden, geencdatfyvandenproceiïe geduy rende de vifi- üerandien, hooren ende verftaen fullen } dat hmlen oock uyt de Sententie in cas van Revifie *yta > noch fchade noch bate te verwachten en Men Impctrant gehouden fal zijn eenpaerlijck !Sfi rUyttlngevanden voorfz proceife, • ruP Γ tcrmineren binnen den tijdt van eoHvS?ίι·? rccckenen van den dagh van de xkbei pofiriJfaf' den felven dagh daer in ^grepen, ofdathyanderfmts daer toe niet wangen fal worden, ten ware dat om cenigh P> vooZPaUeil,Van denRcftor ende Rechte- (rare. u' ^ uyttinge van dien vcrachtert *n ProS ΖΐΚ{[ geSevcn in matcrie poirciToir, **«£Ζ ι?" Cr/CUr toeghclaten fal worden, > inaicn t hun goede dunckt.

tsfmpliatie

W W W

-ocr page 583-

Placaten. ι \ > jy BöccL 7. Tic Ampliatie op 't negen en. dertighfte Art kul van de Statut^ ^ Univerfiteyt,' raeckende het fielten van Curateurs over Boedels "VanT^fr In date den -vijf en tvointighfien July 16 j 8.                                      %%

f46

12.

voorgaende Refolutiein date den 'déftL vember des voorleden Jaers, onder andere over 't voorfz fubjed gebefoigneert hebbende gevonden by forme van interpretatie, ofJ^P van't voorfz negen-en-dertighfte Articul r klaren, t'ordonneren, ende te ilatueren o ** haer Edele Groot Mog. verklaren, ördoniL ilatueren by defen, dat niet alleenlijck de P^ foonen van den Re&or ende Profelfeurs der Jl Univerfiteyt in de eerfle inilantie voor den ratf] Hove geconvenieert fullen moeten werden, S| dat het felve voorrecht mede plaets fal y$M hare naer te laten Weduwen, midtigaders met overlyden van den Rcftor ende Profelfeurs, <M hare Weduwen, oock op hare achtergelaten ffl dels,of onverdeylde ende onverfcheydencerffcri- en fpecialij ck mede da t de Curateurs, die 't va» voortaen over foodanige Boedels te ftellentam de werden mochte, verfocht ende gecommitig? fullen moeten werden by den Prafidcnt ende fii' den van den gemelten Hove5 des datdacrtoe<% eligeert ende gecommit teert werden Perfonen bb nen de Stadt van Leyden woonachtigtr. Ende f de bovenftaende haer Edele Groot Mog, Refolé by Extrad Authentijcq den meer-gemeitenfti dent ende Raden van den voorfz Hove, πώφ. ders die van den Gerechte vaii Lcyden voomoec;, als mede den Senaet van de Univerfiteyt tocgcfo den werden, omme te ftrecken totderfèlvera· richtinge, ende om haer daer naer voortaen paa | felijck te reguleren.

[E Heeren Gedeputeerden der Stadt Ley- den hebben ter Vergaderinge gherappor- tcert, dat Burgermcefleren ende Regeer- ders der ièlver S tede, confidcrerende dat voor defen diiptiy ten waren gherefèn tuilchen hen- luyden rer eenre, ende den Senaet van de Univer- ficeyt aldaer ter andere zyde, ter faecke dat by het Collegie van den Gerechte der voorfz Stede, óver den Boedel van een overleden Profeflbr van de op- gemelte Univerfiteyt, tenverfoecke van desfelfs Crediteuren, eenCurateurwas gheftelt·, fuftine- rende den gemelten Senaet,dat fulcks niet toecfuam die van den Gerechte voorfz, maer den Hove van Höllandt, ende Burgermcefleren voornoemt het tegendeel van dien j dan gemerekt de voorfz fufli- nuc van den gemelten Senaet wierde gefondeert op het negen en dertighfte Articul der bewufte Wet- ten en Statuten van de voorfz Univerfireyt by haer Ed. Groot Mo. den eerftenOócoberdesJaers 163 i gearrefleert, daer nochtans 't voorfchreve Articul dienthalven niet klaer was difponerendc, dat Bur- germeefteren en Regeerders voorfz derhalven teer eerbiedi^hlijckverfochren, ten cyndc haer Edele Groot Mog., tot voorkominge van dierghelijcke difpuyten voor het toekomende, hetverftant van 't voorfz negen en dertighfte Articul , noopende het ftcllen van Curateurs over de Boedels van Pro- feflbren, wat nader fouden gelieven te verklaren : Waer op gedelibereert zijnde, hebben haer Edele Groot Mog. naer voorgaende rype deliberatie, en in achtinge ghenomen 't rapport ende advis van de Heeren der felver Gecommitteerden, volghens

ι 2. Naer der Ampliatie op het negen en dertighfte Articul <vmk ta» van de Univerfiteyt tot Leyden. In date den vier en twintighflen Mnert \m Gerechte der voorfz Stadt ter andere zyde * geopenbaert : WaeropgheddibereertzfJ1 goedtgevonden ende verftaen, dathetgdcy^ gen en dertighfte Articul van de Statuten^ Univerfiteyt tot Leyden fal worden ghejg en geamplieerc, in voegen als't felve Artri*1 na van woorde tot woorde ftaet gcinfereert. Art. X X XIX- nmè Dat allede Studenten, dewélckel^.

bende iver Reen tweeneert dCurateBurgcr

ALiiuemiicne ïtuaien, wmen vau uurrt ^s $ Stadt Leyden met der Woon komen $K g^ 1 foofy Burgers of Ingezetenen van !^ctsJ zijn, mede tot vorderingeende voW°* °.· ^. hare ftudïen de Academie voor fboiW?~^*J men daer toe ongevaerlijck is gewoon m j^jj ken , midts niet excederende den oj

tot voldocninge van haer Edele Groot Mog. Refo- lutie en aenfehryvens in date den vijftienden Sep- tember daer bevoorens geformeert, op feeckeren voorflagh ten fel ven dage by de Heeren Gedepu- teerden der voorfz Stadt in de Vergaderinge van haer Edele Groot Mog., nopende de interpretatie of ampliarie van 't negen en dertighfte Articul der Statuten van de voorfchreve Univerfiteyt gedaen, midtfgaders gherefumeert de rctroafta hier bevoo- rens op het fubjecT: der difcrepanticn en gefchillen, dieiicn t'zcderteenigentijdthcrWaerts tuffchendè Leden van de Rechtbanck van de Univerfiteyt tot Leyden ·, te weten tuilchen die uyt den Senaet van de felve Univerfiteyt ter eenre, ende die uyt den

jaren, frequenteren, ende haer by den

..·■;::

ten immatricuieren, als mede ^^Lcos^ | endeaenfienelijcke Perionnagien, die λ^-.^ Ι ratievande Univerfiteyt, ende tot 'Ji^gjl; felve haer van buyten binnen de voorn jj ξ vervoegen, midtfgaders de Secret '^^ dellen, ende geene andere, ^^as^fl criminele faceken, 't zy datfe AenKgb ftgiffi

-ocr page 584-

Raeckende de Univerf

H7 dent ende Raden van den meer-ghemeltcn Onièn Hove; des dat daer toe ec-eliseert ende eecom- mitteerc worden Perfoncn binnen de Stadt Leyden woonachtigh: Ende wat aengaetde Weduwen van Studenten, Secretaris ende Pedellen, midtfgaders de minder-jarige Kinderen, ende andere minder- jarige of toeficht behoevende Erfgenamen, byden ReCtor, Profefibren , Studenten, ende andere boven-genoemde Ledematen t'haren overlyden na te laten, fullen ten dien rdpecte voor geen Lede- maten van de Univerfiteyt werden gereeckent, of eenige relatie daer toe hebben·, ende ichoon eenige van de voor-genoemde minder-jarige, of toeficht behoevende fiudeerden , ende geimmatriculcert mochten zijn, ende overfulcks onder het Forum van de Univerfiteyt reforteerden, dat evenwel, wat het ftellen van de Vooghden over de ièlve ende der felver Vooghden adminiftratic of recckenlchap be- langht, 't Gerechte vandevoorlz Stadt ende de Wees-kamer van dien lal bly ven joujiIeren,van lbo- danige macht en gefagh als de felve van oudts ende tot noch toe daer ontrent *alrijdts hebben geoetfent gehadt j Wyders en fal van de lëntcntien by den Rector , Aifeflêuren, Burgemecfteren en Schepe- nen geweien, gene provocatie toegelaten worden, 'ende dit al by provific, ende tot dat anders fal welen geordonneert. Ende en lal den Schout van der Stad niemandt van de Studenten of Lidtmatcn der Uni- verfiteyt in appra:henfie mogen nemen, dan nac voorgaende ordre van den Reef or ende Burgcmee- fteren, uy tgenomen alleenlijckden genen die hy in eenighfwacr ende enorm delict op der heeter dact bevinden fal: Dat oock den Rector buy ten den or- dmaris tijde Vicrfchare leggende, daer van door een Pedel tydelijck daeghs te vooren, ten ware de faecke geen uy titel en konde lyden, aen de Burge- mecfteren ende Schepenen, als mede Rechters, communicatie ende bchoorlijcke weete hebbe te doen, ende dat op geene Iaecken tot kennifle van de voornoemde Rector ende Rechters behoorende op ordinaris ende extraordinaris Vierfcharen lal mogen werden gedifponeert, als ten overftaenen in het by welen van feven Rechters van het lel fde Collegie ·, ende fullen den Rector ende Affef- feurs, mitigaders Burgemeefteren ende Schepenen verobligeert zij η op den Eedt, alle ende yeder van hun in 't particulier alle de Rcchtdagen, lbo extra- ordinaris als ordinaris waer te nemen, fonder met die intentie te abfentcren, ommc de ièlve eenigh- fints fruftratoirte maecken, ende dat op alle Iaec- ken fpecterendc tot de kenniffe ende difpofitie van de meer-gemelte Vierfchaer nae ordentclijcke om- vrage by meerderheyt van Hemmen fal werden ge- relbiveert.

niet dan voor den RedTror ende ΑΓ- iecrtlöSZ1^' ouri,emeeftcrcn ende twee Schepe- llhirS?°At Leyden fullcn te recht ft aen, 't zy of : η 7mec Studenten of met Burgeren ghefchil hebben > ten ware nochtans de ferve och!Cn ;iah zijnde by contrafte uytdruckelijck "J r fS ende anders niet in 't een of't ander ^Ciur»ie van een ander Rechter indefe

Vc hadden geprorogueert, gehjek mede by

"!'mCI5,Ptfdtvan foodamge Perioonen alleen by -lüivendiejaoα ^^ β „;?,„.„.. ίη der felver der

ftlven Reftor ende Rechters

, f geabandonneerde Boedels een Curateur Si teert falmoghen werden, behoudehjek Z*s of Inwoondera der Stadt Leyden, met *(bcnde die met ecnigh Lidtmaet van de Um- S vt mochte te doen hebben, ofte hen aen mant van de Univerfiteyt mochten hebben mis- in iaecken daer van wegen de Hooge O ve- bevdt, ende by de Officiers der felver jegens cmandt criminelijck geprocedeert werdt, fullen rechte ilaen voor Schepenen der iel ver Stede, en liet voor de Rechters der Univerfiteyt} ende foo K„neer eenighGebuyr-twift, om erffcheydingh Xidcicrvituyten, ofdicrgelijcke faecken mochten Eiftien, 'tzytuffchen Burgers, Poorters of In- loondcrsdervoorfchreve Stede ter eenre, midrf- iders Ptofeflbren, Studenten ende andere Lidt- laten van de Univcrlïrey t Voorfz ter andere zyde, Sky oock alleen tuifchen Litmaten der felver Uni- Sfeiitcyttenweder-zyden j datfoodanige Gebuyr- Hueilicn niet byden Rector ende Rechters der Biuveriiccyt, maer by Schout ende Schepenen der |oorichrcve Stede ge-examineert ende gedecideert 1 worden s dat wyders beyde de Parthyen al eer iy foor de voorfz Rechters van de Univerfiteyt in het echt mogen komen, ontboden lullen worden voor nRcftorcnde Aifeilêurs, die henluyden, foo «rrc het doenlijck is, fullen accorderen-, maer den ►tftor ende Profeifors foo wel gefamentlijck, ende et Lichaem van de Senaet maeckende, als in haer prticulier, midrigaders der felver Weduwen, lui- en in de cerfte inftantie geconvenieert werden Boor On fen Hove, ende foo fy luyden Aen 1 eggers jn) fullen hare tegcn-Parthye roepen voor haren mpetenten of dagelijckfen Rechter ; ende foo janeernaerhet overlydenvandenReftor, Pro- fors,,cndc der felver Weduwen eenige queftiea , κ diiputen komen te ontftaen, op, of ter faecke mhare achter-gelaten Boedels, of onverdeylde f onverichcydeneerrTcniilën, falde kennifle, iQture ende decifie van dien alleen competeren noen ghemelten Onfen Hove; ende fullen de wcurs te ftcllen over fodanige Boedels verfochc gccorami«ecrt moeten werden byden Pnefi-

O rdre tegens de infolenüe vm de Studenten, uytklappen der Profeforen, houden van Coüegien , dragen van Tifiolen, &c. In date den achtienden december 1659.

$ nochrnaels ter Vergaderinghe voort- fecht de Remonftranri?, by den toni f******** van de Univerfi- log geprefcn?' eyfCn aen h^ Edele Groot "sa^S' ï^dendeklachten, hoe dat an tenten op den eerften Odto-

ber laetftleden onderftaen hadde, de binnc-wacht doende hare Ronde, foodanigh met ftcenen te aggrefferen, dat vericheyden onder de felve icer fwaerlijck waren gequetft geworden, dat op 't felve feyt een van de voorfz Delinquanten zijnde geat- trappeert, den fel ven by de voorlz Redor ende Www 2                     Rcch*

-ocr page 585-

Placaten J 3 BöeeE 7 Tit.

54-8

vineïe ofte Natie zijn, op te rechten >ond text ofte name het oock foude mogen $ /r'^fft.

Rechters, naer voorgaende criminele proceduy- ren, van den Promotor van de vooriz Univeriiteyt gecondemneert. was, in ibodanige mul&e, als de ièlve Rector ende Rechters-naer gelegentheyt van defaeckeende-begaene exceifen bevonden hadden te behooren : Dat wyders daer op gevolght was) dat den vooriz Gecondemneerde, geailiiïeert met eenigeandere Studenten, fichniet enhaddeont- fien, terftont naer het geven van de Sententie, hen te laten vinden ten Huyie van den meer-ghcmelten Rector, ende tegens de iel ve, over de vooriz Sen- tentie niet ibnder dreygementen te expoiluleren : Dat mede twee dagen daer naer een groot getal van Studenten van een ende 'tfelve Coliegie met de voorfz Gecondemneerde, den Recfor in fyne pu- blijcque Leficn \'erfcheyden malen metgrootein- folcntie ende geraes hadden uytgeklopt> ende dat de ielveStudenten, om haerfberekerendeconiide- rabelder te maecken, met alle middelen ghetracht hadden, drie Collegien, die in de vooriz Univer- iiteyt bevonden werden, noch in weien te wefen, te fanien onder een Pretor ende eenige Aflèfibren te combineren: Veriöeckende de vooriz Verthoon- ders derbalven, ende om redenen in de vooriz Remonftrantie breeder gc-exprefièert, dat haer Edele Groot Mog. tegens de voorfz ende andere diergelijcke excefièn ende infolentien by ampliatie van de Statuten der voorfz Univeriiteyt in eenighe poincf en, ende voorts by Placate behoorlijck fou- den geheven te vooriien, achtervolgende de voor- ilagen daer toe in de voorfz Remonftrantie ipecia- hjckgedaen : Waer op zijnde gedelibereert, ende in achtinge genomen, dat alle de,-voor-geroerde iniölentien iirydigh zijn met de goede ordres ende Reglementen hier bevoorens by haer Edele Groot Mog. dienthalven beraemt ende gemaeckt, ende ipecialijck met het Placaet van den thienden De- cember des Jacrs ι <$2 7, tegens het aggrefièren van de Wachten, midtigaders dat van den feven-en- twintighften September 1629, tegens ongeoorlof- de Collegien ge-emaneert> oock daer op ingeno- men hebbende 't ad vis van de aenweiende Heeren Curateurs van de vooriz Univeriiteyt, ende Bur- gemecilcrenderStadt Lcyden voornoemt, inge- volge van haer Edele Groot Mog. appoindtement van date den elfden defer loopende maendt by Mii- üve gegeven ·, Is goetgevonden ende verftaen, dat denÉedtvande Studenten, begrepen in het ne- gentiende Arricul van de voorfz Statuten, geam- plicert fal worden met de naer-volgendc Clauiüle. T)atfy haer niet enfuUen vervorderen eenige Col- legien onder hen Lnydendievan eene Stadt, Tro-

oock die voor dejen opgerecht ^

ψι:

'

te onderjh

ofte Ledematen daer van tezyn,

Metfpecialelaftende expres bevdaendcijRAa res in der tijdt, dat fyluyden in het toek■ egeene Studenten fullen hebben te immar ^ ten zy fy de felve alvooren den voornoemde op de gewoonclijcke ende gebruyckelijcke 2v* daen hebben, oock des noodt zijnde 0 α ftaende receniie alle ende een yederva'ndf . Studenten, die den voorfz Eedt nieten full ^ ben geprefteert, den felven in maniere vooSif nemen: Dat mede tot weeringe van de voo fr boden Collegien, ende de fwarighedenda ^ ontftaende, den Rector ende Rechters m'di^ ders den Promotor van de vooriz Univerfitevrl met Eede fullen verobligeren, tegens de pit Prascores ende Affefforesvande voorfz verbod > ende ongeoorlofde Collegien, mijdtfedS» alle die gene, die in de felve Collegien compartw' haer naerftelijck te fullen informeren,ende doen h formeren, midtigaders tegens de culpablenfon£ eenige diffimulatie ofte conniventie te procederen fulcks als de merite van der faecke vereyiTchcnfiJ· Sullende de refpe&ive Eeden van den Reftorcné Rechters, midtigaders van den Promotor voor. noemt , begreepen in de veerthien, vijftfa, ièfthien ende feventhiende Articulen van devote Statuten, daer mede geamplieert werden: Di voorts mede by expreife Placate op den nacm ra haer Edele Groot Mog, te emaneren, aen albe een yder van de Studenten der vooriz Univeriki, wel ftrictelijck fal werden verboden, dcovoortt Re£tor of Profeilbren van de felve UmYeriitevt, 'tzy in de LeiTen, Difputen, Oratien of elders, uyt watoorfaecke het oock loude mogen wefen, na eenige iniblentie ofte onfatfoenelijckheyt tehtje- genen, veel min de felve uyt te kloppen ofujttc itampen: Dat mede by Placate als boven den Stu- denten wel ièherpelijck fal worden gcinterdicKrif te dragen, of te gebr uyeken by dage ofte b/natte eenige Piftoolen, Sack-Piftoolen, ofte ante dier-gelijcke Wapenen: Ende werden d'opgetncix Heeren hier aenweiende Curateurenoverdevcff fchreveUniverfiteyt, ende Burgennedterein» Leyden voornoemt, mitsdeiènyerfochtidcWK' fchreve Placaten met infertie van behoorlija'Cf^" cautien ende poenen te concipiëren, ehdtamM Edele Groot Mog. fchriftelijckovertebrcngen' om, naer gedane refumptie, gearrcitert10* den.

ι 5 · Placaten <van de Heeren Staten van Hollant ende Wefl-Vrte]^nt> *S* het tiytflampen van Trofejforen, ende het dragen van Tifiolen byde #*" In date den twintighflen december 16<j$>·

'$*

fYnde ter Vergadcringe gheleièn tweedi- ilinde concepten van Placaten,iöo tegens het uytftampen van de Profeilbren, als tegens het dragen van Piftolen by de Stu- denten op de Univeriiteyt tot Leyden, ingheftelt ende op 't papier gebracht, 'm gevolge ende tot vol- doeninge vap haer Edele Groot Mog. Refolutie

in date den achtienden deièr lopende JgS^gel op gedelibereert zijnde, hebben haer^ ^ Mog. haer beyde de voorfchreve c°ncJljtcücU- eenigh redres daer inne gemaeckt, m * φφ

vallen , ende zijn defelve ναχΦ

hier v&'

*

fleert , gende.

in voegen ende manieren

De

-ocr page 586-

Raeckende de Univeri

H9 Placaet tegensbet dragen <van Piflclen by de Studenten. ΤΛΕ Staten van Hollandtcnde Weit-Vrieilandr, ■^-^Allen den genen die defen lullen iien ofte hoo- ren leien, Salut. Doen.te weten. Dat Wy in erva- ringekomen, dat iömmigc Studenten cnde Lede- maten van Onfe Univeriiteyt binnen de Stadt Ley- den , niet alleenlijck by dage, maer oock by nachte ilch wapenen niet Piftolen ende Sack-Piitoolkens; ende gemerekt daer uyt grootc fwarigheden, jae doodtilagen ftaen te wachten, tot groote perturba- tie van de voorfchreve Univeriiteyt, foo vinden Wynoodightot voorkominge van dien, alle Stu- denten ende Ledematen der ièlvcr Univeriiteyt wel fcherpelijck by defen te verbieden, het dragen ofgebruyeken by dage ofte by nachte van eenighe Piiloolen, Sack-Piitoolkens, ofte andere dier- gelijcke Wapenen, op pcene, dat d'Overtreders van dien voor de eerilemael fullen vervallen van al- le Privilegiën ende Vryheden, den Studenten cnde Ledematen van de voorfz Univeriiteyt gegunt, en daer en boven tot arbitragie van den ghemelten Re£tor cnde Rechters werden heilagen in cen boete naede gelegentheydt van 'tfeyt, ende dat voor dè tweede reyiè hare Namen in het Boeck van ds Studenten ende Ledematen van de Univeriiteyt fullen werden geroyeert of uytgedaen, ende dat de felve daer cn boven noch lullen in gelde fwaer! ijck werden gemultlreert : Bevelende wyders dat de Sententien , ter iaeclce voorfz re wyfen , fullen werden geiönden aen de Regeerders van de Plaet- fen daer de Delinquanten originelijck t'huys hoo- ren; dat oock ibodanige Gecondemneerdens niet en lullen vermogen wederom tot Ledematen van de Univeriiteyt aengenomen te werden, als door ordre van de Heeren Curatcuren der voorfz Uni- veriitey t, ende Burgemeefteren der Stadt Leyden: Belaftende eyntlijck den Schout van de Stadt Ley- den, als Promotor van de ièlve Univeriiteyt, dat lbo haeil als eenige der voor verhaeldecontraven- tien lullen komen re gebeuren, hy fonder eenighe vertoevinge of diflimulatie, met alle naerilighey t fich fal hebben te imformeren, lbo op de Ain beu- ren van de miidaet, als op de forme van dien, ende oock tot de ftraffen ofmuleïen daer toe ilaendc, met allen ernft: ende y ver fal hebben te contende- ren. Ende op dat niemandt hier van eenige ojiwc- tenheydt fal hebben voor te wenden, ibo lallen en ordonneren Wy by defen den gemeltcn RecTror en Rechteren, dat fyluyden dit Ons Placaet door den Secretaris van den Scnaetder Academie doen ver- kondigen ende publiceren, ende een Exemplaer van den felven Placateaendc Deuren vandeghe- mclte Academie plecken, ende Jaerlijcksopd'in- auguratie van den nieuwen Rector der felver Aca- demie wederomme vernieuwen. Gege\ren in 's Graven-Hage onder Onfen grooten Zegele hier aengehangen op den twintighften December in den Jare fefthien hondert negen-cn-vijftigh. Onder ftondt, Ter Ordonnantie van de Staten. Was geteeckent, Herbt. vanBeaumont. Ordre

Vkuet tegens betéftfbmén van de

Retfors of'Frof e f oren, .n van Hollandt ende Wcft-Vrieüandt,

Ό

Allen den geneadie defen fullen ficn ofte hoo-

(η Salut. 'Doen te weien, Dat Wy in erva- !CÜ l "domen zijnde, hoe dat fomwyJen eenighe centen Ledematen van Onfc Univeriiteyt bin- vden, uyt opgenomen haet, ofte ongene i regens"ccnigeProfefloren in de ièlve Uni-

ζί vt ondernemen de ièlve Profeiforen in hare rSyDilputatien uyt te kloppen of uyt te ftam- nrn cnde in achtinge nemende, datfulcks is ftrec- tendetot grooten ondienit ende diireputatie van 1 voorfchreve Univeriiteyt; Wy derhalven noo- dj rh «ronden hebben daer tegens te voorfien;

ui

verbande over fulcks wel fcherpelijck by defen allen ende yegciijeken Studenten ende Ledematen der voorfchreve Univeriiteyt, den Refter of eenige andere Profeiforen der voorfchreve Univeriiteyt, 't zy in de Lellen, Diiputen, Oratien, ofte elders uvtwatoorfaecken hetoockfoude mogen wefen, niet eenige in folentie of onfatfoenelij ckhey t te be- jegenen ,° veel miri de felve uyt te kloppen of uyt te (lampen, op pcene dat de Overtreders van dien voor deeerftemiel fullen vervallen van alle Privile- giën ende Vry heden den Studenten ende Ledema- ten van de voorfchreve Univeriiteyt gegunt, ende daer en boren tot arbitrage van den ghemelten Reébrende Rechters werden heilagen in een boe- te nacrdegewichtigheyt vanhetfeyt, en dat voor de tweede reyfe hare Namen in het Boeck der [Studenten ende Ledematen van de Univeriiteyt ♦iuüen werden geroyeert ofuytgedaen, ende dat de tiHve daer cn boven noch in gelde fwaerlijck lullen s werden gcmulcleert. Bevelende wyders dat deN fententien ter faecke voorichreve te wyfen, iiillen verden gclbnden acn de Regeerders van die Plaet- fcndaerdcDelinquanten originelijck t'huyshoo- pen: Dat oock foodanige Gecondemneerdens niet pnfullen vermogen wederom tot Ledematen van oc voorfchreve Univeriiteyt aengenomen tewer- fjen, als door ordre van de Heeren Curareuren eer voorfchreve Univerfiteyt, ende Burgemecite- η der Stadt Leyden. Belaftende eymlijck den «van de felve Stadt, als Promotor van de oorfenreve Umvcriïreyt, dat foo haeil als eenige

orvoor-yerhaelde exceiTen fullen komen te g

-

Karcn

hyfond

n"

-aaercenigc vertoevinge ofdiifimu- K' mCra'le nacrftigheydtiichfal hebben te im- %~flf loo°pde Authcuren van de mifdaet, f IS > vandicn' ende oock tot de ftraffen (i. J «toeftradc, met allen ernftende ttedTh tc contenderen. Ende op dat nie- ^oo'rte* i'an eeni£e 0nwetcnheydt fal hebben

"lenden

Cn' fool#en ende ordonneren Wy

1 ck

W?n tCn Rcftor cnde Rechteren, dat

SenSc

naerH nsP,acacc boorden Secretaris van

:ccren /Caderaie doen verkondigen ende 'fcaoΉ η Cen ExemPJaer van den felven % enH r ,e" Van de ghemelte Academie 'CnRf.SeJ,!-icks°P inauguratie van den

«uwen

in 'sGraven-Hage onder

nmighf·< '

lcnr>ccom1!:!!lie1r ac;nSehangcn «>P dcn Onder Was

'· van£>eaumont.

-ocr page 587-

550                         Pkcaten. 3 Boeck. y ,Tk. 16. Ordre op 't committeren en veranderen van de Curateurs'mdXi ■ ■ verfiteyttot Leyden. Indatedenderthienden'December 1662.              rih

$P 't derthiende poinft van de jegenwoor- dige b'efchry vingc, beroerende de con- tinuatie of veranderinge van deCurateurs over haer Edele Groot Mog. Univerfi- teyt tot Leyden, ende daer nevens gehoort 'rrap- porc van de Heeren haer Ed. Gr. Mog. Gecommit- teerden , hebbende in gevolge ende tot voldoenin- ge van der felver Refolurie Comraiflbriael in date den negenthienden December 16 f 8, naergefien de Retroa&a hier bevoorens op't voorfz fubjecl-ghe- vallen·, Is, naervoorgaende rypedeliberatie, en by fonderlijck in achtinge ghenomen de folemnele A&e en Refolutie van haer Ed. Gr. Mog. in date den feventhiendenNovember ιό 18, daer by het voorfz Curateurfchap cmbulatoir werdc ghefteldc , midtfgaders op de pra&ijcque daeropghevolght, nader bekrachtight by Refolutie, ghenomen in haer Ed.Gr. Mog. Vergaderinge cuilchen denfefthien- den February ende fes en twintighften Maert des Jaers 1Ó33 , in effecte conform de voorfzRetro- afta, gerefolveerc ende vaftgeftelt, gelijck ghere- folveerc en vaftgeftelt word midts defen, dat jegen- woordigh een van de dienende Curateurs over de voorfz Univerfiteyt uyt het midden van haer Ed. Gr. Mog. Vergaderinge verkofen, fal worden ver- andert, ende dat die gene, die op nieuws toe de felve bedieninge fal werden ge-eligeert, bly vende in le- venden lyve, in funftie fal continueren den tijdt

denjarei, derom een vande voorfz Gurateurs uvt h«}! ^ van haerEd. Groot Mog. Vergaderde Sg muteert fal argaen, ende in des felfs pW ander verkolen werden, mede voor èelijcb u van negen Jaren, alles met een vrye ende Mu eleftic van de Leden van foodanige Perioone ' de felve lullen oordelen tot de nieer-gemeltt-h?/1 ningebehoorlijckgequalificeert tewefen; tó Jaerdaeraen, te weten, indenJarei<J68 b-E Heeren Edelen verklaringe fal werden gedaen' rf de felve gèfint zijn de Curateur over de voornoem de Ό niverfiteyt uyt den Staec vandeHeerenvanè Ridderfchap ende Edelen by haer Ed. Groot i&; gecommitteert, te continueren, ofte:vaandea> om daer op vervolgens ghereiblveert te werden I na behooren; dat naer't verloop van noch anèt driejaren, te weten , in de groote Vergaderk ''desJaers 1Ó71, komende als dan te expireren 1 negen-jarige bedieninghe van de gene'die jeges· woordigh tot de voorfz bedieninge ftact gc-eli<>ec; te worden, in plaetiè van de felve, wederom ra; ander tot Curateur als boven fal worden verbis, I voor gelij eken tijdt van negen Jaren·, ende ir §] felve ordre alfoo vervolgens van tijdt tot tijdt m ' verbreeckehjek geobferveert fal worden.

17. Het Secretaris-Ampt van de Univerfiteyt tot Leyden voor een, /ïmi ofte meer Jaren te mogen vergeven. In date den 23 February 1678.

ren ·, Edoch alfoo in het thiende Articul vindt] Wetten en Statuten van de voorfz Univerfiteytj# leenmgenerewerdt gefproockenvan'dcSccrtanH fen te verkiefen , Tonder daer by teexpriracren,ö| de voorfz verkiefinge foude gefchieden vooreen! Jaren, of voor het leven van deVerkofenejö» dat mogelijck die geene van de voorfz Univetl^ die volgens het voorfz thiende Articul in defe tie van 't voorfz Secretaris-fchap> nevens de ■ ren Curateuren enBurgermeefterenmoeten» curreren, ofwel die het felve Secretaris·)*

1E Heeren Gedeputeerden der Stad Leyden hebben op't verfoeck van de Heeren Cu- rateuren over de Univerfiteyt, ende van de Burgermeefteren der felver Stadt, ter Vergaderinge gherepradentcert, dat de inkomfte vandeghemelte Univerfiteyt, door de algemene calamitey ten van den tijdt, foodanigh waren ver- mindert , dat fy de Traftcmenten van de Profeflb- ren en andere Bedienden van de felve Univerfiteyt niet iönder grote bekommeringe konden voldoen, waer door fy dan in hare genegentheyt wierden we- derhouden, om de Proreflbren door haren y ver, neerftigheyt en conduite van de- voorfz Academie, ende de Inwoonders ofte Frequentantcn van dien wel meriterende, met eenige renumeratie te recorn- penferen, ende andere door dierghelijcke liberali- tey ten op te wecken; Dat fy over-fulcks wel reden hadden, om van haer Ed. Gr. Mog. te veriöecken foodanige fubfidien, als tot de diftributie van iöo- danige gratuiteyten fouden werden gherequireert; maer te gemoet fiende de ichaershey t van haer Ed. Gr. Mo. Finantien, dat fy op andere expediënten hadden moeten dencken, om, was 't niet in 't ghe- heel, ten minften voor een gedeelte, de voorfz hare intentie te konnen bereyeken , vervolghens dat fy wel genegen fouden zijn van nu af aen het Secrctaris-fchap van den Senaet van de voor- fchreve Univerfiteyt te' confereren op fooda- nighe Perfoonen , die fy dan fouden oordeelen daer toe bequaem te zijn, ende van deAcade- I mifche ftudien ende exercitien wel te merite-

thans is bedienende, haer met hetvooi

ΐ '·-1

fouden willen behelpen, endedevoorfe tentie van de Curateuren en BurgcrmciÏÏora verferen ; dat daeromme ^w^fSl ende Burgermeefteren gaerne foudem *.

Ed. Gr. Mo. haer beliefde tequaUGceg^

&tt\

riferen, om by concurrentie van den». ^ AflëfTeuren, ende fulcksin de Mlftjg thiende Articul wert geprarfcribcert, K* ■ ^ fchap van de felve Univerfiteyt van fiUat *^L een, twee, ofmeerjaren te confereren t^J nige Perfoonen, als fy voor den ^, tc[*h#| de felve Univerfiteyt fouden oordelen ..^j voor behoudens, dat die gene die "^ Jj^ll woordigh bedient, de nova mede v- r^i zijn, ende voor een of meerjaren g|t fal mogen worden, indien Hw^^im men van denReftor, Curateurs, puJ^f^\ ren en Affeflèurs fulcks foude W&gjj j#* I gevonden : Waer op gedclibcrecrtz;

-ocr page 588-

Raeckende de Univerfi

551 teyt fullen oordelen te behooren; ende voorbehou- dens dat diegene die het fel ve jcgen woordigh be- dient, van nieuws mede verkiesbaer fal zijn, ende voor een of meer Jaren gheconrinucert mogen wor- den , indien by pluraliteyt van Hemmen van den Redlor, Curateurs, Burgermeefteren en Affeflb- ren iülcks foude mogen goedtgevonden worden.

. enae verftaen ν de voorfz Gurateuren

,=νοη^η            te c.ua[ifiCeren en authoriièren, f;lBurgerl"urrenne van den Reftor endeAflèffo- mo by 2 fuicks in de forme als in het thiende Art. r'n Witfrt, het Secretaris-fchap van de Uni- *5 r van nu af aen voor een, twee, of meer Ja- ^Toaen confereren op foodanige Perfonen,als -3> meeften dienft van de fclve Univerfi-

Refolutie van de Staten van Hoüandt ende Wefl-Vrïeflandt, houdende wie vrydom van Impofien te vergunnen in de Univerfiteyt tot Leyden. In date den vier en twintighfien CMaert 1661.

S, ra voorgaende deliberatie, goedtgevon- ' den ende verftaen, tot ampliatie van het derthiende Articul van de Statuten van de Univerfiteyt tot Leyden, by haer Ed. Groot Μος. ghearrefteert op den eerften Oclober o's jacts ι?jι > data^e<^ie8enede welcke by den Rtclorn ι behooren zijn ingefchreven en geimma- inoileerf, midtfgaders de Profefforen ende gene andere, fullen ghenieten vrydomme ende exemptie Tm des gemene Landts Middelen en Excyfen; dat ndcalle de fclve fubjeft fullen wefen de judicature jrandeVierfchare van de Univerfiteyt ililcks ende ir. dier voegen als Articul 39 van de voorfeyde Sta- tuten breeder wert verklaert, als zij ndc de vrydom jran de Gemene Middelen, ende dejurifdi&ie van cer-gcmclteVierfchare vanden anderen infepa-

rabelijck ·, En ten eynde 't gunt voorfz is punfhie- Jijck mach werden gheobfervcert, dat van wegen haer Ed. Gr. Mog. aen de Pachters en Colieclrcurs nujegenwoordigh enfuccciïivclijckfal worden gc- laft en bevolen, aenniemandt vrydom vanlmpo- ften of Accyfön te laten volgen, die op de matricula van den Reétor, of Rolle van recenfie niet bekent en zijn, ende aen de andere zydc niemandt te wcy- geren die op de felve bekent ftacn, tot dat by den Reftor ende Senaet, in cas ecnige diipute ghemo- veert wierde by yemandt over deughdelijckheyt

vandeimmatriculatie, end

naer midtigaders de Heeren

Ed. Gr. Mog. Curateurs ·

Burgemeefteren der Stadt Leyden dien-aengaer.de anders fal zijn geordonneert.

19. Refolutie van de Staten van Hoüandt ende Wefi-Vrieflandt ■> hou- dendeverklaringe aengaende de exemptie van 's Landts Impofitien voor de Uni- verfiteyt tot Leyden. In date denfefi kienden Moert 16jc>.

fchrevc Impoft van Wynen en Bieren alleen fullen mogen jouiflèren die gene, die dacr toe by Refo- lutie van haer Edele Groot Mog. van den Jarc 1661 zijnghequalifïccert, midtigaders den Schout, de vier regerende Burgermeefteren , ende de acht re- gerende Schepenen der voorfz Stadt * den Secre- taris van de Univerfiteyt, ende den Secretaris van de Vierlchaer van de ghemclte Univerfiteyt, foo verre die daer van tot noch toe hebben gejouifièerc, ende verder noch anders niet, en geen andere.

JS, nacr voorgaende deliberatie , goedt- I1É Scrondcn ende verftaen, midts deiente JU verklaren, dat het vijfen der tighfte Ar- ticul van de Generale Ordonnantie op "n ophef van des Gemene Landts Middelen gear- ftcert, fpreeckende van de vrydom of immuni- jrr wn haer Edele Groot Mog. Univerfiteyt bin- 1 Leyden, alleen applicabcl is op den Impoft ndc Wynen en Bieren, en niet op eenige andere Fncn,de Gcmcyne Lants Impoften fubjeci; en °°di noch van die voorfz vrydom van de voor-

Rejolutie van de Staten van Hollandt en Wefl-Vrieflandt, den R eéïor ende Senaet van de Univerfiteyt tot Leyden vrydom te genieten van den Impofi op het Zout. In date den achtften Tïecember 16y$>.

:o.

wS terVergaderingegelefen het advis van de lü χ ,renhacrlici-GrootMog. Gccommit- *** JweSaden, g'formeert op de Reque- riïcrf.,'; VanTden Re^or ende Senaet van de enten ώ*°' j yden ' houdende, dat fy Sup- Faltoos7m 7 ereftie van de voorfz Univerfi- rT^^r'CnreexemPCwaren geweeft nietal- irooc'-, P? lcn van de Wynen en Bieren, ^verre d1C?phetZout' ZeeP en andere> '& laren 1*         er Supplianten PraedeceiTeurs

Mog., of de Heeren der felver Gecommitteerde Raden in haer voorfz recht ende pofiêifie waren ge- ftijft·, dat fy Supplianten als nu door den Pachter van den Impoft op het Zout over de voorfz Stadt om betalinge van den felven Impoft werden aenge- fproocken, ende dat den felven Pach ter hem die n- aengaende was behelpende met een Refolutie van haer Ed. Groot Mog. van den fefthienden Macrt laetftleden, daer by verklaert ibude zijn, dat het vijfen dertighfte Articul van de Generale Ordon- nantie , fpreeckende van haer Supplianten immu- niteyt, alleen maer applicabel foude wcfen op Wy-

en 1Ó74 by de Pachters in "geiproocken zijnde, op der PCntatlc kiekens by haer Edele Groot

nen en Bieren, en geen andere Speciën; ende ver- foeckende

-ocr page 589-

Placaten. 3. Boeck. j.Tit.

dat den voorfz

voornoemden Rector ende Sen

foeckcnde , dat haer Ed. Groot Mog. haer niet fou- den willen benemen een ib groot gedeelte van hare Privilegiën, die haer op hare beroepingen tocghe- feyt waren, maer haer laten ghenieten de voorfz vrydommen van Impoftcn , ende fpecialijck die van het Zout, als waer van fy altoos hadden ghe- jouiffeert : Waer op gedelibereert zijnde, isgoet- gevonden ende verftaen , midts delen te verklaren

Uhiverfiteyi fullen bly ven gS?' * dom vanden voorfz: Impoft op het§ e.Vr?· hier bevoorens genoten hebben, ende cPt' ^ 'J veel, des noot, en foo verre fal werden S 1°°^ Ãïï als gealtcreert wendt by defcn} de hHbÏ? lutie van den, voorfz ï6 Maert 16ja          ***

Refolutie van de Staten van Hollandt ende Weft~Vnc(lmh > OcJroyen tot het drucken van Boeeken daer mede te claufulcren, dat de í 'f' é van het Oclroy een Exemplaer van het Boeck daer op Oölroy verficht izerdtn

II.

moeten brengen in de Bibliotheecq van de Univerfiteyt tot Leyden. ln

fótk

vyfden'December i6j$.

,S, naer voorgaende deliberatie, goedtge- vonden ende verftaen, dat van nu voort- aen alle O&royen, de welcke by haer Ed. Gr. Mog. fullen werden verleent tot het drucken of herdrucken van eenige Boecken, iboda- nigh fullen moeten werden ghcclaufuleert, dat de Veribeckers van het voorfchreve Oftroy gehouden fullen zijn een Exemplaer van het Boeck, op de

welcke fy het voorfz Oftroy zijn verfoeckendc ê bonden ende wel ghecondirioneert te brengen iïè Bibliotheecq van haer Ed.' Gr. Mog. UniwfiJ | tot Leyden, ende daer van behoorliick f«- L· 1 é·· 1                                                          é , "■"■)*-*■ IC KOM bl ij eken ·, op pcene van met der daet van het cf 3 van 't voorfz Octroy vervallen ende verfteeckentt; zijn.

: DEN ACHTSTEN TYTEL, Het Stapel-recht der Stadt Dordrecht

aengaende.

I.          Privilegie van het Stapel-recht van Dordrecht} ghegeven by Grq Jan van Hollandt des Vrydaghs na Allerheyligen dagh 1299.

len noch verby en laten varen, fy en brengenis· teyckenuyt'er wiflèl vanDordrechtidatfydatGat te Dordrecht gekoft hebben. Voort fo hebben «f gefet ende willen dat alle Koopmannen wcrèff zijn, vryelijck koopen en verkoopen mogen, & der eenige pandinge, alfoo dat die wm« man alfoo vryelijck kopen mach, als die ^0^ van binnen, behouden der Stede van Iw*» hare vryhede. Voort foo geven Wy W jgj Ê oopmannc, waer dat fy zij ç, een feeacr^ } after alle onfe Landt te Dordrecht te W« J»? kecren mit heureKoopmanfchip5 æ^°^ö Koopmanfchip, uytgenomen die |$jK^« daen hebben. Ende waer 't faceke at W «Ijg nnndtyethadde te feggen, dat foutën "Í^ß thien nacht te voren laten weten,/nffeVrèA] wefen buyten Onfen geleyde; &È&%u£m willen Wy dat geduyre fonder Onfen ^| J die Wy Onfe Poorte van Dordrecht f î < ?(? é ben. In oirkonde defen Brieve gegcVC ^ i daghs na Merheyligendagh, 'mV^m "PP-

\Y Jan, Grave van Holland, van Zee- landt, ende Heere van Vriefiandt j ende Wy Jan Anenncs, Grave van ., Henegouwe ·, maecken kondt allen |V Luyden die deièn Brief iüllen iien "** ofhoorenleien, datWyommce- nigen Trouwen dienil die Ons onfe Lieve, Poort- teren van Dordrecht gedacn hebben > en noch doen fullen , ende om dat Wy den gemenen oorbaer alle den Koopmannen die afcer Onle Landen varen» en om Ons gemeens Landts oorbaer, foo hebben Wy wel overpeynft, ende mi traede veele gueder Luy- den die Marot van alle koopwaerige gueden, dat die Merwede, ofdieLeckeneder komt te Dordrecht hebben gelegen, acn wat guet dat 't gelegen zy0ift in Wijn, ift. in Koermift in Hou te, of in wat guede dat gelegen is, by wien dat het neder komt, ift by Per- ionen exempt, ift by Perfonen nier exempt, ift by begeven Luyden, ift by onbegeven Luyden, ende leggen daer die ManSt te verkopen, ende te kopen, ende Wy ontbieden alle Onfen Tollenaers van Geervliet, ende van Strieufmonde, die nu zijn en namaels wefen fullen, datfyniemandt enverthol·

Geeollationcert tegen 't Hoiite-boeck, leydt in de Sack "Dordrecht en Middclburgh )$0' ♦; f ç

-MM

-ocr page 590-

Het Stapel-recht van Dordrecht aengaende.

Ï11

Privilegie van Gr ave Willem de IV. > beroerende het recht van der Maze, die van ^Dordrecht verleent des Saturdaghs naer onfen Vrouwen dage 134+· Goede, daer die koft ende den arbey t om ghedaen worde, Ende waerd dat Onfe goede Luyden van Oniè Stede van Dordrecht voorièyt, hier eenigh gebreck of fchaed in hadden, alfoo dat hem deiè vooriz iaceke niet ghehouden en worden als hier voorfz itaet, foo hebben Wy hem gelooft, ende geloven voor Ons, ende voor onfe Nakomelinge, dat Wy't hen en hoi ren Nakomelingen met Onfe mogenthey t lullen houden, ende doen houden tot eeuwelijcken dagen* in kenniflè hier of, want Wy willen dat Onfen goeden Luyden van Onfe Stede van Dordrecht, defe voorfz iaecken eeuwelijcken, valt, ièecker ende geftade blyven ende wel gehou- den worden van Ons ende van Onfen Nakomelin- gen , ib hebben Wy hen delen Brief uythangende bezegelt met Onfen Zegele, ende die meere ken- niflè ende ièeckerhede, ibo hebben Wy gebeden Onièn lieven Oem, Heer Jan van Hennenbergh, Heere van Byaumont, Heer Willem van Duven- voirde, Heer van Oifterhout, Heer Henr. Heere van Bredcrode, Heer Daniel, Heere van den Mar- wede, Heer Jan, Heer van Egmont, Heer Jan vanPolanèn, HeervandeLccke, Heer Diedei ick van Brederodc, HeerHarbaren vanRicde, ende Heer Tielman den Moelenacr, dat fy defen Brief met Ons bezegelen willen met haren Zegelen. Ende WyJanvanHeynenbergh, Heer van Byaumont, Willem van Duvenvoirde, Heere van Oeirerhout, Henrick, Heere van Brederodc, Herbaren van Riede, endeThielman die Moelenaervoor-ghc- noemt, hebben om beden wille ons liefs Heeren 's Graven van Hey η. ende van Hollandt voorfz, deièiï Brieff met hen in kenniflè uythangende be- zegelt met Onièn Zegelen, gegeven tot Dordrecht des Saturdaghs na onie Vrouwen dagh Nativitatis, in 't Jaer ons Heeren 1344.

< Ongemeeliwandts, en, hebben, en 0nfe StnakomelingenLven dienft dihebben ende aHaadveften en Rlonk van Onfentalie Cooeeni Fediemetfccopmader Zee komt, d. jenmithacre vStede, ende daeviaredat cenif'h Snen deur wilde v*,re volrc laft: E■ens dade, alfo;S:ede niet op enlier voorÊ ilaet;[Onfen Bailliuw,Hoüandt, die nuallen wei-geborenten V3iiOnfe Lanf dcniilè van On"icerdaer of te heen altoosbereet zouden ƒ zoe weIfs vermjient wornfc Stede van Doftcofichade dacefter, Onfe St

*n, dien willen Wy dat men houde an der geenre

Confirmatie van Maximiliaen ende Philips , van hetfelve, ende van allen anderen Trivilegien. In date den eerflen Juni] 148 8.

lamiliaen by der gratie Godes Roomfch I Komngh, altijdt vermeerder des Rijcks , " ende Philips by der felver gratie Ertz- y Jertogen van Ooftenriick, Hertogen van ;Pndien, van Lothir, van Brabant, van Lim- 'anVi Van,LutfcnbU''gh, ende van Gelre; Graven Sidbïμ rcn'van Τι1'0,) van Art°ys van Bour- idt ν £ncn' vanHenegouwen, van Hol- mi an gelande, van Namen , ende van etren ν Marck1?ravcn des Heylighs Rijcks, ^cklen^An CÜandt> van Salins' endc van üen fic ' <Allcn den genen die defe Onfen Bneff nicW'hTr Γ" CDoen U weten ·" Dat λν^ ^ficmc ρ C Bllrgemcciteren> Schepenen, nier Stede *η 00rteren ende I nwoonende van ^ucde. an °rdrecnt> in bckenniflè van rae- sn°nfen cr^ ^rouwen dienften, die deièlve n cndc Ons ITa Van,Dord' cc^t» Onfen Voerza- n' in die vn; ï" cbbcn' cnde noch dagelijcx ^ voïrdenngc van 0nfcn n00tfaetke Cn

affairen, ibo Wy dat by experientie in veele iiiken ende manieren an henlüyden volkomelijck bevon- den hebben; hebben by rype deliberatie van Raide uytOnfer rechter wetenheden, authoriteyt ende mogentheden, voirOns, Onièn Erven en Nako- melingen Graven ende Gravinnen van Hollandt, den voerfz Burgemccileren, Schepen, Raiden, gemeynen Poortcrcn ende Ingezeteaen van Onfen voerfz Stede van Dordrecht, voir hem ende voir hoire Nakomelingen geconfirmcert, geveftight en geapprobeert, confirmeren, veftigen ende appro- beren by deièn Onièn Brieve,alle hoire Privilegiën, Handveften, Rechten, Vryheden ende herko- men , alib wel van den ftapel van de Goeden paflc- rende ende lydende doer die Rivieren opwaert of nederwaert, als van den Maze, van de Schepen en Goeden, komendeuytterZee, als oock alle an- dere Privilegiën, Handveften , Rechten, Vry- heden en Hairkomen, die iy van Ons of van Onie Voir-Vaderen verkregen mogen hebben ·, en heb-

, Χ χ χ                     ben

-ocr page 591-

Placaten, j. Boeck. S.Tit.

5 54

ben henluyden die van nieuws, foo verre al il nood   den voornoemden Burgemecileren Si

Raiden, Poi r teren ende gemeyncn Ine Ea Onièn voirfz Stede van Dordrecht, en T·^ komelingen, ruilelijck, vredelijck ?lïih melijek genietenen'gebruvken. fnnrlL u v°^

is, gegonnen ende gegeven, gonnen en geven by    defen Onfen jegenwoordigen Brieve , willende dat fy ende hoire Nakomelingen ghebruycken van

de fel ve Privilegiën, Handveilen, Rechten endc   melijek genieten-engebruykenjionderT^ Vryheden, ende van elcken van dien byibnderlijck,: nochte laten gefchien eenigh hinder ^rf^

ende dat hen die onderhouden worden tot eeuwi gen dage, na hoire forme en inhoude in aller .ma-

moeyeniflè, nu noch in toekomende dr α '

contrarie, want Ons a

niere, of die hier in van woordere woorde gefchre-1 van deiè foo hebben Wy defen Rrirf

°trkon!L

.eff- ende het Signet

mit Onièn Name

ven , geinièreert , ende geincorporcert waren,niet uytgefteken noch uytgefondert. Ontbieden daer- oinmc endc bevelen Onfen befondêren, lieven, en getrouwen Ridder ende Cancelier, die Heere van Champvaus, ende die ander Luyden vari Onièn Grooten Raide, die Stedehouder-Generael ende Luyden van Onfen Raide in Hollandt, ende allen anderen Onièn juilicieren ende Officieren, jegen- woordigh ende toekomende, wien dat het aengaen of annopen fal mogen, hunne Stedehouderen ende elcke ibnderlinge, dat fy van defer Onièr jegen- woordiger Gracie, Confirmatie, Approbatie, Gifte endc van al den inhouden van deiè in der forme en maniere boven verklaert, doen, laten en gedogen

mit Onfe Wapenen hier op doen drucken 2ï fentie van Onièn Zegde. Gegeven in Oilfc?^ van Dendermonde den ecrilen daehvanl. ■ 'tJaeronsHeeren 1488 , ende 'sllijcbS Koninghs in den derden Jare. Onder uW™ kent, MAXIMILIAEN. NochOöSS fchreven, G. L. By den Koningh, ter relatic'S den Rade, endc onderteeckent, Numan Na voorgaende collatie, gedaenjegensfi'mQj; nale, geteyekent als boven, en hebbende oniïf' 'tfpatmw een kleyn Signet van rooden Wsffcjlt daer mede bevonden f accorderen. By my,

Privilegie van Hertovh Willem van Beyeren. In date den vijftlmn. denMey 135f. lErtogh Willem van Beyeren, Grave van Ziericzee, diefulleamit haerer volre laftopw^ Hollandt, van Zeelandt, Heere van j varen ter hoeghiter marot mit Zoute, dats te Ccb Vrieilandt, cnde verbeyder der Graef- jofteVenle, ende weder nederwaert mit Kooie, fchap van Henegouwen, Doen kond al- of mit andere Guede, daer iy willen; endc dcfe> len Luyden, dat Wy om menige truwcn dienft die j lijcx fullen doen onfe guede Luyden vanonferfe \ onfe guede Luyden van onfer Stede van Dordrecht i de van Dordrecht voerfz > ende waef datfieckcé

ons ende oniè Vocrvorders tot menigen ilonde ge- daen hebben, endc ons ende onfe Nakomelingen noch doen iullcn, endc om guede jonile die wy tot hemvaerts hebben, wel-beradcn ende voorfien ge- geven hebben voir ons ende voir oniè Nakomelin- gen, Graven van Hollandt, oniè guede Luyden gcmeenlijck van onièr Stede van Dordrecht voerfz die nu zijn, endenamaelswefèniüllen, eeuwelick geduyrende , dat alle Gued dat den Rijn en Maze, die Wael, die Yflël, die Lecke ende die Marwede neder-komen fal, of opwaert varen wil, van waer dat het komt, of wie dat het toebehoert, binnen onfcrStede van Dordrecht voerfz komen fal, ende rechten ilapel aldaer houden, alfe Koorn en Zout, ende dat fal men aldaer verkoepen ende vermeten op een anderen Bodem , fonderargeliil : Ende alle ander Gued dcfgel ij cks, dat den ilapel toebe- hoert , uytgefey t gueden Luyden van onièr Stede van Middelbourgh, ende van onièr Stede van

yemandt met fyne Guede verby onfe Stede ra Dordrecht voerfz voere , ende Stapel-reciifds mede niet en hielde als voerfz is, foe codaitm wy, ende geloven onfen guede Luyde van onfe Stede Dordrecht, foe wcs dat fy daer toe doen lï- len, dat fullen wy hem volftaen, endevafte tra geilade houden, gelijck of wy 't ièlve gedaeflW den, ende om dat wy willen dat alle defe voert' Poïncten ende Voervvaerden onfe guede L«?de van onfer Stede van Dordrecht voirnoemt, die e zijn, of naermaels wefen iiillen, van ons endeet Nakomelingen vaile ende geilade houden Wnf eeuwelijck, ibe hebben wy defen Brieft open»·.· gek mit onfen Zegele. Gegeven in den ÖCT den vijfthienden dagh van Mey in'cjaer ons H| ren 13 f f. Aldus ondergefchreve fé $*ffl ^ominiComïtüprafentïbm^ommfyM^^ Jo. de Bruel Militïb. H. Tofpé" ' Merwede.

"De Originale is in de Sack T)ordrecht en Middelburgh, Num. 4,

-r«rf

Accord ende Combo fit ie met die van der Goude, over het W[ van T)ordrecht. In date den achtflm Mey 14.7 7.

turn

IX Burgcrmeeileren, Schepenen en Raide, Oudt-Raide, twaclvc Deeckens van den gemeene Neringen, ende die alinge Ge- meente der Stede van Dordrecht, uy t al- len mergenfpraken aenghebracht aen die eenzyde·, ende wy Schout Burgemeeilers, Schepenen, ende die gemenen Vroetichap der Stede vander Goude ter andere zyde , doen kond allen Luyden die defe onfen Briefflüllen iien of horen lefen, dat wy om

rufte, vrede, eendracht, cnde gemecjj*^ onderlinge te onderhouden, endc om* ^ onluil die opryfen mocht, van beydezyd ^ wen, mynlijcken en vriendelijcken mi .t

deren overgekomen, vereemgnt en m jv^

op 't iluck van den S tapel, volgende pofitien die voortijdts nier of gheriwe-c .

^

lOCft

weeiLin der manieren hier na volge Dat die Poorteren en Inwoonende

-ocr page 592-

Het Stapel-recht van

555 Dordrecht voeriz behoef, ende dat dorde dorden- deel tot der geenre behoef die dat aenbrengen ful- len. Welcke tièiligh goude Ryders voeriz die Stede vander Goude voirnoemt den Brcuckigen of Mifdadigen lal doen betalen en opleggen binnen die eerfte acht dagen na der wete daer of by der Ste- de van Dordrecht gedaen, na inhoudt der oudere compofitie. Ende indien die Breuckige of Over- treder voerfz alfoe veel niet en hadde aen Goeden, als dan foo fal hem die Stede vander Goude voeriz ontvryen en ontpoorteren, endehy ia! daer voor ontvrijt ende ontpoortert blyven, noch inder Stede voeriz niet mogen komen, tot der rijdt toe dat hy die tièiligh Ryders voeriz opgeley tende betaek fal hebben. Ende of't gebeurde dat die Stede vandcr Goude voirnoemt die Breuckige ende Overtreders aldus iöe voerfz is, niet en berechten noch en pu- niecrde,foe lal die Stede van Dordrecht voernoemt alle die Poorteren vander Goude voeriz haer Sche- pen ende haer Goeden daer voor mogen houden en arrefteren over-al binnen Zuyd-Hollandt, tot der tijde toe dat die Overtreders ge corrigeert ende ghe- punieert lullen weien in der manieren boven-ghe- ichrqven. Item, en ial die Stede vander Goude voornoemt binnen der tijdt van defer compofiriert mitten anderen Steden vanNoordt-Hollandt haer niet verbinden,noch by hen iet ven op't ituck vande ftapei voerfz niet vervolgen,contrarie,en fegens der Stede van Dordr. voerfz. Ende defc Compofitie en eendracht voeriz ial geduren ι o jacr lanck aftcr cen volgende, ende daer en t'eynden cen half jaer nae den kenlijeken weder-feggen van ecnigh van beyde Steden voeriz, altijdt ionder praejuditie van den Privilegiën ende Handtvciten van beyde Steden voeriz 5 ende alle poindten voerfz te verftaen fonder eenigh arghlift. Ende want wy an beyden voeriz deiè Eendracht en Compofitie voerfz vaft ende on- verbreeckelijck willen onderhouden ende doen on- derhouden van eenen yegelijcken, den tijdt voerfz duerende; foe hebben wy beyde, ende clcks van ons voirnoemt, defen BriefT open ende uythangen- de doen bezegelen mit der Steden voornoemt, voorn.Zegelen ter faecken. Gedaen, Gedaen in 't Jaer ons Heeren 1477. op den achtiten dagh in Mey. Naer voergaende collatie, gedaen jegens fijn Ori- gïnale, bezegelt met een rondt Zegel vangroenen Waffche, uyt hangende in dubbelenfiaert e, is daer mede bevonden t''accorderen. By my» G. Michaelis.

ι doet als Kocrn hard of vveeck, Erweten, 0%ï ι,Α en alle Zaet dat ther Mate behoirt, Bonen' Weedt, Zouf, Hout, Oofr, Kolen, !tfyMoclen-irenen, Schallen, Yfer, Stad, Hars ende Runne, dat fy dieYiïèl, die Ψ' fdieMerwede vanboven neder-brengen fir' ?iir fv die Lecke of die Merwedeopwaerts Γ ülen, te Dordrecht then Stapel brengen TDJrCn\ndc Stapel daer mede houden, iönder ïv/cerdaeroptedoen, uytgefeyt getimmert dateerde Godts-huyien binnen der Goude ScocbehoSden, dat men mit goede, wittige, ,"rtjickeccrtificatien fal mogen bewyfen,fonder n!'■ Des lullen die Poorteren en Inwooncnde der Goude voerfz, haer Koern en ander Stapel- vr dat fy van beneden die, Yflël op-voeren Μ- η tot bare Maelftedc, om aldaer te ilyten, als van udts herkomen is, op mogen voeren, mit haer h Schepen, nier of fy felve geen Schepen en had- en foe fullen fy den Poorteren van Dordrecht een irbot geven, indien daer Schippers van Don- recht waren, die haer Koern ende Goetgeriflijck ocren mochten, ende fy om redelijck loon gelijck ndcre voeren wouden. Ende of fy geen Schepen ii Dordrecht, noch vander Goude voerfz gekry- n en mochten, ioc fullen fy Schepen uyt andere teden of Landen mogen nemen; behoudelijck dat op elck van dien vremde Schepen een Cer tifica- cofToi-tcyckcn nemen fullen, dat hetGoedt, jicii Schepen geladen, alleenlijck den Poorteren ander Goude voeriz toebehoort, en niemandt an- Ende waert oickfaecke dat in den Schepen üerf/. cemgh Stapel-goede, waer ycmandt anders anFoortcrcn vander Goude voeriz toebehorende, t onvryc wacr, foo fal dat onvryc, hoe kleyη dat roickwaerj alle dat ander Goedtontvryen, en lullen gehouden weien daer mede then ftapei te men. Item, voort foe lullen die Poorteren en woonende vander Goude voeriz, alle haer Rijn- heWYnen tot Dordrecht halen, en nergent an- *rs, fonder alle arghlifr. Item, waert dat ccnigh η den Poortcren en Inwooncnde vandcr Goude ^b> nieaiigevandepoindlren voerfz gebreck- nü'lf' Cndectaertegens daden, en die Stede Dordrecht voerfz, dat mit twee wittige Getuy- net waren Poorteren van Dordrecht voeriz of ere wittige Perfonen geproe ven ende getuygen «en, dat als dan die Overtreder en Mifdadige ^nt verbeurt fal hebben tfeftigh goude Ryders: fcendorde-deel tot ons genadighs Heeren be- I4· cndcdatanderdorde-deel tot der Stede van

' diïltenïn Vm de foyfertyeke Majefteyh op hetfiuck van de Stapel der Stede van ^Dordrecht, tuf ■inrtfiP°^echt ende de gemene Steden van Hollandt, vanden 1% Off ober 1*4.0. Sie Groo a«-Bocck2Vol.Pag.20,2.<S                                                                        7

1. Sie Groot Placaet-

ck 2 Voi" p^/<f mde KrMaringe op de felve Sententie, van den 4 Juny ι f4

2037·

8

Interpretatie des IComnghs-, op het thiende Articul van de voorfz^ Or- donnantie, beroerende die Stapel-Goederen, die door omwegen neder-ghebracht werden door den TJfelvoorby Rotterdam. In date den vijfden November 156 f. Caftilien er SratieGodts Koningh van I Majorcke, van Sardaine, van den Eylande Indien? ^avarre ' Vai\~eon> vanArragon, van ende vaften Lande van de Zee Oceane, Ertz-Hcr- ) van Napels, van Cicilien, van togh van Ooftenrijck, HertoghvanBourgondicn Xxx 2                       van

-ocr page 593-

			Boeck,! 8.;Tk/ dat d'xntentie ende meyninge van der vc ferhjeke Majeftcyt met en es geweeft do > " thienfte Articul vander Ördonantie te fe^l ontlailen vander fubjeftie van den ftapcE^ fèr voerfz Stede van Dordrecht, andr *ί ^* dan de gene die uytten Noorden, als van A^ redam voerfz, ende daer omtrent komend ^" fonder fraude,ende met de gene die eens»! ι ^5' zijnde in der Riviere vander Merwede off? om nederwaerts te varen, foudenverlaten d ■ I ftromen, ende varen naer Onfe voerfz Sted?i Amftelredam of daer omtrent, om alfo rek Vt' in de Riviere van der Yffele; ende overmièf? vrydomme en exemptie van der Yffele voerr ö fequentelijck nederwaerts te varen, fonder te S drechtvoerfz ter ftapel te komen, contraricï
		1.16.                      ( Ptacateru; 3 vanLothier) vanBrabandt, vanLimborgh, van Luxemborgh , van Gelre, ende van Milanen, Grave van Habsburgh, van Vlaenderen, van Ar- tois, van Bourgondicn, Pals-Grave van Henegou- wen , van Hollandt, van Zeelandt, van Namen ende van Zutphen, Prince. van Swave, Marck- Grave des Heyligen Rijcks, Heere van Vrieflandt, vanSalins, van Mechelen, vanderStadt, Steden ende Landen van Utrecht, Over-YiTel ende Groe- ningen, ende Dominatcur in Afie ende Africque. Alle den genen die deiè tegenwoordige ilillen iien, Saluyt. Van wegen der Burgermeefteren ende Regeerders Onfcr Stede van Dordrecht is Ons ver- thoont en te kennen gegeven geweeft, hoe dat in denjare 41 laetftleden op den vierden dagh van Ju- nio wylen hooghloffclijcker memorie den Keyfer Oniê Heere ende Vader geftatueert ende geordon- neert heeft in't tweede Articul van de Ordonnantie van de Stapel-rechte Onfer voerfz Stede, dat alle Koopluyden, komende van boven Uytheemfche of oniè Onderzaten, met eenige van de Koopman- fchappen in 't eerfte Articul der voorlz'Ordonnan- tie verklaert ende gefpecifieeert, in de Riviere van der Merwede ofLecke varende nederwaerts, ghe- houden fullen weien tot Dordrecht voerfz die ièlve Koopmanfchappen te verftapelen, te verko- pen, te verbodemen, en die Rechte in der voeriz Ordonnantie verklaert, daer af te betalen, achter- volgende welcke Ordonnantie die voern. Thoon- derevan die tijdtaf hebben hen ghereguleert aliö hy noch doe, executerende de ielve by oniê autho- riteytnahareforme ende inhouden-, maer alfbo't notoir is, dat veele van de gene die uy t krachte van de voerfz Ordonnantie gehouden zijn met hare Goeden ter ftapele te komen , alle neerftigheyt doen, omme de ièlve te ontgaen, foeckende bc- decktclijck omwegen, ten eynde fy by den voern. Thoondcre niet en foude achterhaelt worden ·, ίο is tot kenniiïë van de felveThoonderen gekomen, dat eenige hen beginnen te vervorderen , nacrdien dat fy met eenige, fpecien van Stapel-goeden ge- komen zijn in de Riviere van der Merwede of Lec- ke , te verlaten de voerfz Rivieren ende Stromen, ende deur andere Bonnen-wateren te riemen haren cours doer de Vaert op Oniè Stadt Utrecht,en yan daer op Oniè Stede van Amftelredam, en andere oinleggende Plaetfèn, om van daer te komen deur Oniê Stede vander Gotide, de Riviere van der Yilèl af, ende aliöo nederwaerts te komen na Oniè Lande van Brabant, Vlaenderen en andere j frau- derende met iiilcke iiniftre pracÏijcque Oniè voerfz Stede van Dordrecht, var. haer oude ende altijdts gecontinueerde ftapel-recht, nemende fondament op het thienfte Articul van de voerfz Ordonnantie, deur dien dat in'tfelfde ghefeytes, dat die Goe- den , komende uytten Noorden , als van Oniè voerfz Stede van Amftelredam ende daer omtrent, deur Onfe voerfz Stede vander Goude, in de Ri- viere vinder Yfïêl nederwaerts paffèrende, en ful- len niet gehouden weien te Dordrecht voerfz aen te varen, noch aldaer te verftapelen, uytgenomen Cant-hout, Krom-hout ende 'Eycke Plancken, die gehouden fullen wefen tot Dordrecht voerfz verkocht, verbodemt endeverffapelt te worden, gelijck andere Stapel-goeden. Ende al eeft fö dat de voornoemde Thoonderen weliöuden verhopen te mogen fuftineren oick injuditie contradiEiorio,
					wefen foude in fraude van de voerfz.Ordonna
							ni
					ende illufoir maecken foude 'tgeheelc ftapS
				endene privilegiën van de voerfzThoondoa midtfgadersonfeThollen van Gorcum en Schoof hove, contrarie Onfe meyninge en intentie, enè oick alle Ordinantien van Onfè Thollen |w !< welcke ge jnterdiceert wordt, geUjckeomwegcns foecken, ende de ghemene Stromen te verlaten, nochtans om niet te verwachten datter ï\ier dcu' meerder inconvenienten iöuden mogen komen, o regulerende hen die voernoemde Thoonderen η d'inhoude van den leften Articule der voerfz ft. donnantïe van den ftapel-rechte, daer in de yoe Keyferlijcke Majefteyt gereferveert heeft aenhes» ende aen fyne Majefteyts Nakomelingen, Grats van Hollandt, d'interprietatie ende verklariap van de duyilernnTen die naermaels fouden mo»i« gebeuren ·, foe hebben die voerfz Thoonderenöa feer oitmoedelijeken gebeden, dat Ons foude k- lieven hen te verlecnen goedertieren kcrpnttatk opte voeriz fwarigheyt ende difficulteyt; Verfe rende, dat achtervolgende 't voeriz tweede AiflEH der voerfz Ordonnantie, alle Koopluyden te/nts- de van boven-Uytheemfche of Onfe Ondcrzatcs meteenighevan de Koopmanfchappen in't ccé Articul gefpecifieeert, in de Rivieren van der m wede of Lecke nedermaerts varende, niet en te- len mogen in prajuditie van den ftapd-iedw fr fèr voerfz Stede van Dordrecht, naerOnfera* Stede van Amftelredam ·, of elders, Nooidnas varende, noch verlatende de voerfz Stroomen® doer alfulcke indirefte middelen te komengta* ten d'exemptie van de voerfz Riviere vanaf'*» in't voerfz thienfte Articul begrepen; e^^ nerende Onfen lieven ende ghetrouweijΡτΏ denten ende Luyden van Onfen grotenRjac,»- Provincialen Rade van Hollandt, hentereguicrui des verfocht zijnde, na d'inccrpnctaricvoert ·>g allen fchijn of die in de voerfz Ordonnantie^ corporeert ende begrepen ware : Soe eei ^^ de faecken voerfz overgemerekt» genege^ ,. ter bede van de voerfz Supplianten, ende w^ terende de voerfz Ordonnantie, P^JJtffi neert ende ordonneren by'defenj ^ ^Q^/t gende 't voerfz tweede Articul der voer ^ nantie, alle Koopluyden , komende ^-^ Uytheemfche of Onfe Onderzaten meρ_j? ^. de Koopmanfchappen in 't eerftc Arocu y^ ceert, in de Rivieren vander ^^^iifli^f nederwaerts varende, niet en fiil

-ocr page 594-

Flet Stapel-recht van Dordrecht aéngaende.

ïy7

nantie doen, laten, énde gedogen, de voornoemde Supplianten ruftelijck en vredelijck genieten ende gebruyeken, ibnder hen te doen, of te laten ghe- ièhieden eenigh hinder, letièlof moeyenis ter con- trarie , want Ons alib gelieft. Des t'oirkonde ibo hebben Wy Onièn Zegele hier aen doen hangen. Gegeven in Oniè Stadt van Bruiïel den vijfden dagh van November in 't Jaer ons Heer en 1565, van Onièn Rijcke, te weten vanSpangien, Cici- lien het achtienfte, ende van Napels het twaelffte. Op de ploye ftondt gefchreven, By den Koningh in iynen Raedt. Ende onderteeckent, Vlyerden. Naer voorgaende Collatie, ghedaen jegens fijn Originale , bezegelt met eengroot rondt Zegel van rooden JVaJfche t uyt hangende in dubbele fiaerten, is daer mede bevoudt η te accorderen. :Bymy, G. Michaelis.

rduditie van den itapel-rechte, Onfer k ö** pde van Dordrcch t competerende, verla- X$'UW rzstroomen) ende trecken naerOnie "ΐί «Tde van Amftelredam, of andere Plaetfen f0erlz bte ^ jecTen ? omme deur alfulcke indere- her0!?ritnte kome gheniecen d'exemptie van de atm RViere vander Yflêle, in 't voerfz thienfte ^ïïLapea; maer fullen des niet tegenftaende * μ Goeden ghehouden wefen te Dordrecht ^r al-evenwel te vcrftapelen, verbodemen, ÏWi ende't recht, daer toe ftaende, tebe- I ι ' Ontbieden daeromme ende bevelen Oniën ten getrouwen den Hoofde, Prcfident ende ïj «jen van Onfen Secreten Rade, de voornoem- Sriknten ende Luyden van Onfen groo ten Backende Provincialen Rade in Hollandt, dat fy i^verfocht zijnde, hen reguleren naer defeOnfe JntcrpnEtatie, in allen fchijn of die inde voerfz ''Ordonnantie gheincorporeert ende ge-expreilèert 6:rc ende van de fel ve Interpretatie en Ordon-

Sententie <van de Keyferltjcke J\daje/ieyty nopende hetflapel-recht tujfchen die van Rotterdam en Dordrecht. In dato den derden January 15-41.

ÉLfoonlanghs die Burgemeefters ende Re- geerders der Stede van Rotterdam, voir henfelven, en uyt den name van de Poor- "* ters ende Inwoonders van diene, den Revier hcurluyder iiipplicatie overgegeven en ghe- ■prxlentccrc hadden, byder felver te kennen geven- jdc, hoecndcaliftfoo, dat fy over langen tijdt van laren, immers ibo lange, dat geen memorie en varerercontrarie, 111 riiftige envreedfamige pof- (lic hadden gewceft, omme mit heure Rijs te ge- bruyeken alle de Rivieren des Kcyièrs, midciga- i te mogen pafleren die Stadt van Dordrecht, fo el hangende die Proceflèn die'fy Supplianten te- lens die felve van Dordrecht gheiuftineert hebben chadt, alsoick nader pronunciatie vander Senten- e van fyne Majefteyt tuflehen den Parthyen gege- tnden 4 Juny laetftlcden, fonder eenigh hin- cr of belet ter contrarie; defen niet tegenftaende f ™r2cmeefters en Regeerders der voerfz Stede a> Dordrecht hadden de faem laten gaen onder de -'"Ppcrs, datniemandt met Rijs geladen, hem horderen foude te varen voirby Dordrecht, fon- r3cntcfprcecken, en ibnder te vcrftapelen, gnnede poffcffie van de voirfz van Rotterdam, 'J>nadade van den voirfz Sententie gebruyekt «"> midts dat daer afin genen van den Procef- fntiegcmacckt is gewceft : Ende alib eenige ïnSlÏ iStterdam mic heuren Rijs-fchepen '0;2cfhadden tot Dordrecht, die voerfz van l« wcfen f nteaderende» 'c felve RiJs ftapelgoet IcV-nd· ς, hcn vcrb°dcn tezeylen; midts *tcnhïη Pershcur Schepen aldaer hebben Verdeel yverntotheure grootefchade ende ^van/iaL-?S n dat hetverderflijckGoedt, r(fa"aÏÏT Yν eu-VylenΡ^ίεis'immersmin- «κη, Ι"?1 YclllSen» Barninckhout, ende 1 <Wvnrt ? Voerfz Sententie verklaert !deo«envInvn5 <*** **\Ρ»&* ™etdra- ic°mmoditerVvlCti;heoorbaert en wordt, dan ^vandenLande, alstotprafcrva-

tie, ende onderhoudcniiïè van Dijckcn en Dam- men, ende oick ten oirbaer van denViilcheryen , om Vtiycken, Schuttingen en andere nootfaecke- lijcke Korven daer af te maecken voir de Viflchers; Verfoeckende daeromme om den voerfz redenen en anderen, in heure voerfz fupplicaticgerocrt, dat hen geaccordeert werden opene Bricven,uy t krach- te van den wekken den voeriz van Dordr: bevolen worde opgrootc pcene,de Schepen voeriz mit Rijs kofteloos en fchadeloos te ontflaen, ende gedogen de felve te laten varen vry en vranck, ibnder belet, maeckende ey fch van koften, fchaden ende interen ièn : Dewelckefupplicatie gethoontis ghcweeft den Gedeputeerden der voeriz Stede van Dor- drecht, omme daer op t'antwoorden, die heure antwoorde in gefchrifte overgegeven hebben, hen- luyden funderende op heure Rechten, Privilegiën, Sententien ende Ordonnantien der voeriz Keyier- lijcke Majefteyt, na de welcke de Parthyen fchul- digh zijn hen iel ven voir den toekomenden tijdt te reguleren, ibnder te difponeren wcs voirtijdts ge- uièert is ghe weeft. Ende was te vervreemden dat die voeriz vanRotterdam mittcr voerfz oude uian- tie, contrarie de voeriz Ordonnantie, hen-ièlven wilden behelpen, aengefien dat fy conform de iel ve Ordonnantie, de Reviere vander Yftèle vry ghe- bruyeken, die boven memorie van Menichen die ftapele iubjecT: is geweeft, als de felve ter date van der voirfz Ordonnantie was, die oick exprefielijck in 't Privilegie van der ftapele ghenomineert ftaet: Oick waren die voeriz van Rotterdam, Supplian- ten, nietgefundeert, te excipieren Rijs,onder dexeï dat by der voeriz Ordonnantie Houpen ghe-exci- pieert zijn; want by der exceptie van d'cene ipecie werdt alle andere onder der Ordonnantie gecom- prarhendeert, ende wort de iel ve Koopmanfchap- pe van Rijs in grooter menichte van boven uytten Lande van Gelre en Clevc nedergebracht, ende is mede tot Dordrecht verftapelt ende verkocht van alle ouden tyden ·, Veribeckende om de voerfz re- denen ende andere, in heure antwoorde begrepen, dat

-ocr page 595-

Boeck. 8.Titi 1 klaert by defen, dat alle't Rijs dat die vnw Rotterdam ghekocht iullen hebben ft ** j heuren pericule ende fortune, åéêÉå'íéÀÃ^tC! ■ verby die voerfz Stadt van Dordrecht Cfï'^ die Limiten vander ß tapele, lullen fy ™ "^ I boden ien ende betalen die Rechten daert^.ïft" de, fonder fchuldigh te zijn te verftapej,? ** van Rijs den Poorters van Rotterdam niet "^ hoorende, dat de Koopman verby deSuH*1 Dordrecht, of binnen de Limiten vander 1 º fal willen voeren, dat fal men fchuldighziin f ftapelen ende te verbodemen gelijck anderen'2 gueden. Aldus ghedaen ende geordonneert?' Stadt van Bins den derden dagh vanjanuary Onder ftondtgeteeckent, L. de Zoete, *

15%                             Placaten. 3. dat fyne Majefteyt beliefde defe fake te decideren, 't zy by ge í ouch of anders 3 fonder grote treyn van proces, omme de voerfz Stede eenfdeels te ver- lichten van laften ende onkoftenj Ende conclude- rende dat de voerfz van Rotterdam foude verklaert worden in heur verfoeck, immers als fy't felve doen, niet ontfangelijck, als daer toe tevrocgh op zijndej endein gevalle van ontfanghbaerheyt, dat het iêlve henluyden ontfèyt foude worden; maeckende eyfch van koften: Waer op na replijc- ke en duplijckefchriftelijck overgegeven, mitfga- ders alle't gunt wes de voerfz Parthyen aen beyde zyden hebben willen exhiberen, tot juftificatie van heure intentie, ende op alle gelet·, die Keyfer mit guede ende rype deliberatie van Rade,feyt en ver-

Accord ende Compofitie met die van Gorcum, beroerende dis Sm l der Stede van 'Dordrecht* In date den twee en twïntighften November é« 'T

10.

voir date Van de voirfz Ordonnantie noyr roe^cla. ten is gheweeft tot Gorcum te laden, ende al wart é 't felve henluyden toeghelaten, fy hare ladingen Dordrecht komende) fouden moeten verftapela ende ver bodemen, datdaerom oick die van Gor- cum by den felfden 19 Articule anders niet toegfe laten en is, ende mit meer andere redenen en roii delen jegens 'c voerftel van die van Gorcum galt. j geert. Ende omme vrundtfehap tulichen dele m. j Steden te maecken ende t'onderhouden, ende Js proceflen, moeyten ende onverftant, dicdai uyt foude mogen ipruyten, te verhoeden, fooziit de felve Burgermeefters ende Regeerders vanixt· j de Steden voir fz, door tuflehenfpreecken van offl Pieter deBreul , Raedt ende Advocaet-Files vanden grooten Raedt tot Mechelen, endcGcrara | Renoy , Raedt ende Meefter van fyneMajeftcje j RecckeningeninHollandt, getreden in vtuntlijc· ker communicatie; ende na lange ende diverföc propooften, difputatien, vertreckinge enèdè* beratien, oick eyndelijck in vrundtfehap overko-j men, gefloten, endegeaccordeer, indcrraanicfi| naervolgende. Eerft, Dat die van Gorcum alle haer Haver, Ter«>/ Boonen, Ei weten ende Garfte, van haer«R wafle ende andere, die tot Gorcum in Sackcnof* Schüyten ter Marftgebracht, ende by heilig

j Lfoo apparent was diverfehe queftien ende proceflen te ryien tufichen den Burgeme- fters ende Regeerders der Stadt van Dor- drecht ter eenre, ende de Burgemeefters ende Regeerder der Stadt van Gorcum ter andere zyde, op den verftande en de meyninge van eenige Arciculen in der Ordonnantie van wegen der Key- ièrlijcke Majefteyt ghedivulgeerten uytgegeven op 't ftuck van der ftapele tot Dordrecht,inJunio é 5-41 laetftleden, die van Gorcum voeriz iiiftinerende, dat by den ièften Articule der ièlver Ordonnantie henluyden gheoorloft en toeghelaten foude wefen, van Noorden endeWeften voirby die Stadt Dor- drecht tot Gorcum fonder verftapelen, verkopen, of verbodemen te mogen voeren alle maniere van Houte, dat fy inder Stadt, ende in den Lande van Arckelfoudenbehouven : Inighelijcks dat onder 't Landt van Arckel, gementioneert in den achtften Articule der voerfz Ordonnantie, begrepen fou- de wefen die Steden, Dorpen ende Landen van Dalem, Spijck, Houckelom, Leerdam, Afperen, Arkoy, Hagefteyn, Vueren ende andere, als voor- tijdrs aen de Heerlijckhey t ende Lande van Arckel behoort hebbende, ende daer vanghefneden ende ghefcheyden wefende : Dat oick uyt krachte van den 19 Articule der Ordonnantie, hare Schippers van Gorcum binnen der Stadt Dordrecht fouden mogen aennemen alle vrachten, ende metten fel-

aldaer gekoft fal worden, fondereenighfinf-^f^

ven van daer varen op alle Havenen, fonder be- kroon van den Schippers van Dordrecht, anders dan van haer voor-ladinge, foo verdefy'tom den

ren de Stapel-gueden van boven komwicM. felfs of haerder mede

j" lta

iel ven loon doen willen, mit meer andere dierghe- lijcke voordellen : Ende die van Dordrecht ter contrarie, eerft aengaende't fefte Articul, dat het twuwcukiij uuuwurcugwiuw-» - felve niet te verftaen en was dan van Hout, komen- meenichte die fvluyden geladen fulfefl"etl ' ·Ë de van boven den Rhijn ar, macr niet van Hout,

Schüyten of Sacken ter Marèt gekomen eo* ^ koftzijngeweeft, of van haer felfs øîÔ§#, talende van de drie hoetGorciuns, »v kelaerdie,tot der Stadt Dordrcchtsbenoer» ^ Meet-gelt, te famen drie grooteri^*Sg^ meer, ende nemende een Volger-icnip ,^áö van Dordrecht wefende, hebbende co m, wraeckbaer noch groot na den eyfch *f ljjfr*fl tey t van de Granen, die die van Gom b vol-

dat fy van Wcftcn en Noorden fouden mogen ha- len : Dat oick onder't Landt van Árckele, noch in den Arckelfchen Gewaflchen, in den achtften Art. geroert, niet begrepen mogen worden andere Ste- den , Dorpen of Landen, dan die tegenwoorde- hjck, van over hondert Jaren, over den Droft- Amptvan Arckel gecomprehendeert, bedreven, ende berecht zijn gheweeft, als die Stadt Gorcum met fes of ièven Dorpen. Voirts aengaende het é 9 Articul, gemerekt den Schippers van Dordrecht

fullen hebben i Wel-verftacndc dx öï"

-ocr page 596-

Flet Stapel-recht van D /al weien over te nemen, ende te

ö—                 119 lijck van de vijf hondert Yfcrs tot behouf van de fes Gilden eenen ftuyver, en van iès Sacken Meels een halven ftuyver; Des alsfy by nacht paflèren fullen, dat mogen geven den Tollenaer; Van ghelijckcn fullen iy voirby Dordrecht, ibnder verftapelen, verbodemen, verkopen, of eenigc Impofitic te be- talen , tot Gorcum mogen bringen alle Wefteriche Wynen, die fy tot haren ilytinge ende noordrufc behouven fullen. Item, als die van Gorcum gela- den fullen hebben een knyeKlaphouts, met een duyiènt Bodemen, of vijftigh ftuck Rubbens cnde daer onder, ibnder eenigh ander ftapel-gucdt, 't icl- ve fullen fy oick verby Dordrecht mogen voeren, ibnder verkopen, verftapelen, verbodemen ofte cenigen onkoft, mits allcenlijck den Burgemceftc- ren aenfprecckende,cn verlof biddende, maer niet daer over fonder verlof ofte content van de Burge- meefteren te hebben : Ende als iy dat met ander ftapel-guedengheladen hebben, fullen gehouden weien tc nemen een Volger, naer advenant van alle den ftapel-gueden; Als oick die van Gorcum in tween Schepen niet meer ftapel-guedrs, gehouden wefende een Volger tc nemen, geladen iuHen heb- ben, dan een Schip van Dordrecht foude mogen voeren t'ecnemale, foo iiillen iy mogen volflaen midts nemendc alleen een liilcken Volger voir bcv- de die Schepen. Van ghelijckcn fullen iy voer by Dordrecht moghen voeren eenigh kleyn getal of meenighte van Schoof-hout, Boeck-hout, Schup- pen-hout, Klompen cnde Blaesbalck-hout , tot difcretie van de Burgemecfter van Dordrecht, mits betalende bchoerlijcke Impofitien, indien by de Ordonnantie daer toe eenigc geilclt zijn. Inigclijcx fullen fy voir by Dordrecht mogen voeren leven , acht, negen, of thien Tonnen Oifte van den Arkcl- ièhen Gewaflën, ende dat tot Gorcum in Schuytcn ende Sacken ter Marckt gebracht wort fonder ver- ftapelen, verbodemen of verwerpen, mits allcen- lijck den Burgemecfter anipreeckende endeoirlof biddende, of ten uytterftcn niet meer dantwaclr Tonnen , maer dat tot difcretie van den Burge- meefter, mits betalende tot proffijte van de Kerck van elcker Tonnen anderhalve penninck, volgende de Ordonnantie. Item, fullen oick voirby Dor- drecht mogen voeren ende ongehouden zijn van al- len ftapel-rechtecnde Impofitien,Tonnen, Hor- den , Rijs, Thcenen, ende dicr-gelijckc fpeeic van Houte: Ende als tot Dordrecht geen Schepen ge- vonden fullen werden naer eyiïche van den Laftc of ladinge van den ftapel-gueden, of dat niemant om redelijcken loon volgen en willen, foo fal die Bur- gemecfter van Dordrecht inder tijt daer innc voor- iien; te wetene, midts taxerende 't loon van den Volgere, of den Schippers van Gorcum confentc- rende te mogen voir by varen ibnder Volgere of verbodemen : Wel-verftacnde , dat als dien van Gorcum geoorloft fal werden voirfz te varen fonder Volger, iy als dan betalen fullen dubbelt van fulcke Macckelardyc, als hier voren in defen Accorde op clcke parthye of fpecien van Gueden gheftelt es. Ende hier mede fullen die van Gorcum hen verdra- gen ende te buyten gaen, verdragen ende tc buyten gaen midts defen, die vryhey t ende exem ptic die fy fuftineren willen henluyden gegeven te weien by den feilen, achtften cnde negen thienfte Articulcn van de voirfz Ordonnantie, cnde dit al onvermin- dertdie voirfz Ordonnantie in allen anderen Punc- ten

;piss $w gchipa 't zy tot Dordrecht of onder we 'leaift den Schipper of Koopman belie nn doene fal hebben: Ende ten eyndi 01' g^,reckvalle, ende volgens fullen die Re

'Γηγίη Dordrecht daer toe ilellen fulcke pey- 1° henluyden in der fijt nootelijck fal duncken, S*dkafldcre Granen hier boven niet gefpecifi- ^ "fullen die van Gornichem gehouden weien ^Dordrecht te verftapelen, verwerpen, verbode- 1 eiidc alle Rechten van dien te betalen, ten Π 'd it (V in haer eygC11 of mede- Poortcren Sche- iscladen hadden eenigh Kennip-zaet, Moftert- η or'Boeckwey t, tot een Lafte ende daer onder, "iiènsren alle fal die Burgemeefter der StadtDor- xcht hen-luyden 't felve verby laten voeren, mits rtn anibreeckende ende oorlof biddende, ibnder men of verbodemen, midts betalende half 'ckclardye, ende 'tmeet-geltals voren, iönder Item, fullen oock in haer felfs of mede- 'honcTcn Schepen van Weften mogen halen, ende ' ndcr verftapelen, verwerpen ofte verbodemen, oor by Dordrecht voeren alle manieren vanZoute, drs riemende een volger als voren, mits betalen- cdenexcijns ofmaeckclaerdye, ende meet-geldt lier toe (bende, behouden ende on vermindert der Ivc van Gornichem heur vry heyt van de acht hal- 'c Mudden, daer van fy ongehouden lullen weien te geven, foo wel als die Schepen meerZouts .iden fullen hebben, als dat fy anders geen dan k halve Mudden geladen hebben, als in der Or-

antic.

Van gelijcken fullen fy van Noorden •Je Weften mogen halen, en voor by Dordrecht t Gorcum voeren alle Hout, Wagenfchot, Spar- ■lendicrgelijcke, henluyden tot haren Stede en nouf dienende, fonder Volger of yet daer van te talen, maer geen Krom-hout, Kant-hout noch ycxePlancken, dan mits nemende een Volger, ebctakndealle Rechten navolgende d'Ordon- ntic- hem fullen oick in Gorcumfche of andere emde Schepen voir by Dordrecht moeten voeren ndcr verkopen, verbodemen of verftapelen, gc- rjijck alle ftapel - gucden, die fy Wefterwaerts «owdtwaerts, als tot Antwerpen, in Zeeland, ^mUclrcdam of elders, in dien Quartieren en „ cltcn '"Hen kopen,en tot Gorcum willen bren- "■omaldaergeüeten ende gcdiftribueert te wer- *. midts betalende allcenlijck die helfte van ma- ^tcmetfaimcct-gelde ende wacht-gelt daer Schuw' Cntnemendc ecn Volger, 't zy Schip ïicliicVJ nJdecluanci(:evtvandeGueden> Be- fifre. i r-KoePman inperfone, ofbyghe- iGu-d? Jn Handteycken affirmeren fal.dat W ' ? f"cbch°crt, die quantitcyt van fyne ^o >ndc dat hy't felve Guedt nergens elders ^denfa ^Crcn fal' ten ware nochtans dat hadden VCn , cn mccrdan Mvc Laftgela' '*efcntov l            gevalle rygchouden ful" c macdrf °iger tc nemen»cnde te betalen die

nsde

elaerdye ende andere rechten

daer toe

}Gorcun- vi

bvv rnantie' Endc of yemande ffj? Tuct' «"gehouden tc verfta-

l

" honde

«Yfers,

? Meels §cIaden hadde> en

van

ondermeer, komende

c>totGora,n7 y °ick verby dcStadtDor %elencf,.Ïï °Sen voercn fonder Volger, ^open, midts betalendealleen-

-ocr page 597-

Placaten. ^,Ï>occ]i. 8.Tit.

5 6o

ten ende Articulen by defen Accorde ende Ap- poinctemente niet verandert weiênde; welcke Or- donnantie tuilchen den felven van Dordrecht ende Gorcura anders in haer vigeur endc krachce blyven fat Ende en fullep die van Gorcum geen faveur doen yemande wie hy iïc, om me dien van Dor- drecht in haren ilapel-rechte te dcfrauderen of ver- korten, nochdevoirfz Ordonnantie eenighfintste breken. Item, of tot eeniger tijdt bevonden ware dat eenigh Koepman of Schippere dit voorfz Ac- cord ende Appom&ement gebroken, of daer tegens gedaen hadden, die fulien daer an verhoren die fel- ve peynen begrepen in de voorfz Ordonnantien ·, te wetene voir de eerile reyfe dat yemant bevonden fal wefen tegens eenigh punft van defen Accorde of vander Ordonnantie gedaen te hebben, te betalen de fomme van tfeftigh Carolus guldens eens, ende boven dien de kollen van den Officier ende fyne Dienaers, te verhalen anden Schepeende ftapel- guedt daer inne wefende, de tweede reyfe hondert twintigh Carolus guldens, te verhalen als boven ·, de derde reyiè te verbeuren 't geheel e Schip en die Stapcl-gueden daer inne wefende, al boven ende onvermindert dievoirfz koften van den Schoutet ende fyne Dienaren: Ende voorts foo dick ende menighwerven als nae de derde reyiè den Schipper of Koopman bevonden ende gerenunccert fal wor- den tegens 'c inhouden van deièn Accorde gedaen te hebben,ial daer an verbeuren t'elcke reyfe iij η Schip en'Guedt alsvooren. Welcke voiriz boeten ende confifcaticn weien fulien die eene helft tot proffijte

vanKeyferl.Maj. ende d'andcr helft vanri o van Dordrecht: Ende fal dat ge\vyfde κ J· ^ Dordrecht daer op in conformité van deiJ; ^ de gedaen .executie hebben, niet jepenft01^' pofitie of appel latie, ende ibnder Lé2 ^

geftadeblyve tot eeuwigen dagen ,fuïndïf" Parthyeri tefamen daer op aender Kcyferi S vervolgen ratificatie ende approbatie, end ! luyden elcks byfonder, tot onderhout van fafSii den laten condemneren.                     ' Ci! ;&

Aldus overkomen, veraccordeertendesefl oock mede by beyden Parthyen gearrefteerten? laudeert binnen der Stadt Dordrecht, ende tot kt niile van allen defen hier van gemaeel teren , van woerdc te woerde allee

:ns luydcnè By ons Ψ iet er du Breuk Raedt endc Advocaet fi cael, endc Gerard Renoy, Mr, van de Reken» voerfz, ondergeteyekent , ende met beydefr voerfz Stede van Dordrecht en vanGorcumsm» Zegelen bezegelt op den twee en twintighftenctó van November,Sinte Cecilien dagh, in'rlaerCb Heeren 15-41. Onder geteyekent, f, auBrd ende G. Rennoy. Naer voirgaende collatie, gedaen jegens fijn O?.- ginale, bezegelt met twee r071de Zegelen vnn ma ' IVajJche, uythangende in dubbelen fiaerte, is ét mede bevonden accorderende. Bymy, G. MicMkl

Sententie van fijn Keyferlijcke Adajefieyt, beroerende die Stapel-Gotm pajfferende tujfchen cPuttershouck ende Swyndrecht, In date den tvt/ef en tm

Ι Γ.

tighflen Augttfii 1541.

onfer Stede van Dordrecht, roerende 't gkfea van den ftapele; in welcke faecke by ons opèi iS. Oftobris killeden verklaert foude zijn» dat éml gierders van Dordrecht behouden fouden den Ih-j pele ende Rechten van dien, terbjaetfen. M\ de Peribnen, op die Gueden, mitiiilckehmiti© j ordonnantien, reftrinctien ende modifiatieM \ wy verklaren ende ordonneren fouden· navoö* de welcke verklaringe foude by ons °P!lCIlvfX injunio oick killeden, geordonneertzijn, eflg Koopluyden komende van boven in *J2J vander Merwede of Lecke, varende HefS^ gehouden fouden wefen de ièlveKoop/"^ pen tot Dordtccht te verilapelen, tevcr. L' ende die Rechten , daer toeilaende. JJJJJ Ende al waer't foe dat de voerfz van fro^(y, fchuldigh en waren hen cont^£Siié donnantic te dragen, alfoe by der S^JY ^j klaert zij η foude, hen alleene ftapeHC^ d peteren mit navolgende reilntiftien 1 e" l^J die bevelen, van onfen wegen ΡW^jfafc m hen te reguleren achtervolgende on |L-g^fÉ donnantic ·, oick ghemercktdatnae^P ^M rechten, 't gunt fpecialijck niet vcrbofl ^ ty*» j blijft in vrydom des gemeens Rechts» ^\ vcgelijclc gheoorlofr is alle Stromen J^g, Lallen te ghebruyeken; defen noen» - ^m genilaende hadde den voerfz ^ψα(οί1^ drecht gelieft mitter daet acn te ψψΐ w

Verle by der gratie Godts Roomfch Key- ièr, altijdt vermeerder des Rijcks , Ko- ningh van Germanien, van Caitilien, van Leon van Grenade, vanArragon, van Navarre, van Napels, van Cicilien, van Majoreke, van Sardaine van den Eylande Indien, ende vafte Landen der Zee Oceane; Ertz-Hertogh van Oo- ilenrijck > Hertogc van Bourgondien,van Lothier, van Brabant, van Lemburgh, vanLuxcnburgh, ende van Gel re; Grave van Vlaenderen , vanAr- Ipis, van Bourgondien ·, Paltz-Grave, ende van Henegouwc, van Hollandt, van Zeelandt, van Serrctte, van Hagenault > van Namen, ende van Zutphcn-, Princc van Swave·, Marck-Graeif des heylighs Rijcks; Heere van Vneilandt, van Sa- lins, van Mechelcn , van der Stadt Steden ende Lande van Utrecht, Over-Yflcl en Groeningen; ende Dominiatcur in Aiic en Africque. Allen den genen diedefe jegenWoordige lullen fien, Saluyt. Alibe van wegen clie Burgermeefteren en Regier- ders onièr Steden van DeliF, Amilcrdam, Rotter- dam, Schiedam, Briele, met heureConibrtcn, midtfgaders die Rcgierders van onfe Steden van Antwerpen ende Rcymerswale, ons op den twee- ileii dagh van deler jegenwoordiger maendt van Augufto 1541 fupplicatie overgegeven isgeweeft, inhoudende, hoe dat geleden es omtrent eenjaer, die vocriz Supplianten ons iècckere klachten ghe- daen hadden, over, ende jegens den Regierders i

-ocr page 598-

Het Stapel-recht van

l6i ordonneert ware , den ielven verboden foude wor* den eenige nieuwigheden buyten oude ppilèilïc te plegen: Op welcke Requefte ende iupplicatie, nac dat by Ordonnantie van den Praeiïdcnt, en Luyden vanonfen Secreten Raede, den voorfz van Dor- drecht ge-thoontesgheweeft, fy heureantwoorde by gefchrifte overgegeven hebben, feggende dat die Supplianten mit ongelijck, ende fonder iaecken hen ielven beklaegliflen over den Regierders dei- Stede van Dordrecht; want men bevinden foude datfy van Dordrecht in conformité van de Ordon- nantie den vierden Junij laetftleden ghepronun- chieert, geweien hebben over Schepen ende Gue- den by den Schout der voerfz Stede, gekomen wc- ièndeinde Rivieren van den Merwede, by fynen Uytleggers aen te doene halen, daer af de Gede- puteerde der voerfz Stede, alsheur Supplianten voir den Commiflarifièn, ten veribucke vander iel- ver Stede by den Hove van Hollant geordonneert, ter contrarien fouden hebben willen iüitincren den thienften dagh der maentJuüj, verfoeckende pro- viiie jegens 'cgewyfde der voerfz Stede van Dor- drecht, ende niet wetende 't fèlve te gekrygen,fou- den hebben alleenlickopden naem van eenen Pie- ter Heyndricks, Schipper van Purmereynde, by den voerfz Hoeve van Holland t doen expediëren opene Brieven in cas van reformatie , ende den Schouten Regierders onièr voerfz Stede van Dor- drecht doen roepen voir den fel ven Hoeve, den achtienften der voerfz maent, aldaer de Supplianten Conclufie genomen hebben nac hun goetduncken, verfoeckende provifie, waer tcgensde Schout der voorfz Stede van Dordrecht fuftineerden ter con- trarie , docerende dat 't Gerecht van Dordrecht niet anders dan in conformité van de voorfz Or- donnantie hun Vonniffe gegeven foude hebben, en dat midts dien daer jegens geen provifie gegeven en mochte worden, weJck oick by den Hoeve van Hollandt iülcks foude verilaen geweeft hebben, die 't fèlve by heure Appoindtementen geinterloquccrt hebben , ende de principale materie ghewcièn in feyte, waer by die voerfz van Dordrecht fuftineer- den dat defe faecke aldaer genomen litigicux, cndc dat daer omme t'onrccht in der voerfz Requefte ge- geven > en ons geprefenteert was ·, ende voirts om by oirdene t'antwoerden ten principalen van defe ma- terie, hebben gefeytendegcallegeert wacrachtigh te weien, dat by der voerfz onièr Ordonnantie die Riviere vander Merwede, ende ftapel-gueden daer inne komende, blyvende in fulcken ftate ende iiib- jc£t den ftapele der voorfz Stede als de felve ghc- weeft zijn volgens heure Privilegiën, fonder dat de voerfz Steden, ofte eenige heurluydcr Confor- ten eenige vrydom daer inne verkregen hebben, als men fonder eenige fwarigheydt by 't inhouden van tweefte, thienfte, twaelffteendc'tdcrthicnfte Ar- ticule vandervoerfchrevc Ordonnantie t'iamcn ge- vought mochte verftaen, ende daer omme foude evident zijn, dat de gene die de voerfz Riviere van der Merwede mit eenige ftapel-gucden willen ghe- bruyeken, dat fyluyden daer mede gehouden zijn volgende de voorfz Ordonnantie tot Dordrecht te ftapel te komen, ende dat de gene die 't felve niet gedaen en hebben, by den Schout der voorfz Stede aengehaelt mogen werden, ende dat niemant hem mach beklagen fulcks aen gehaelt te weien van der mulfte daer inne hy conforme de voorfz Ordon- Y y y                     nantiö

, toctc hebben expreiïè Ordonnantie x2iift\lineC) code dcn Supplianten daer van ö^^rehebben, diveriche Schepen, ko- l^üvertee ];mtjtj van ontwerpen enanderfints, sei,iicf r,r nude Maze af> willende nae Rotter- ^'kn Sch»cdam, Delfshaven, of deur die Yifel, tiSin>n vanden Schippers af te nemen de fbm- cfieenig^ fe p0ndenj met diveriche andere on- an j oU|cnde anderen Schepen ende Gueden,

^"gelilcke (bramenopgebrachtfoudenheb- enftaende datvanfoo langen tyde air Menfchen wefen mach, alle Schip·

■*

tomendevan Weften gezeylt, fouden hebben fdieoudeMaze, oick by weten vanden Re- l]Ts ende Schippers van Dordrecht, fonder F'iphiintstot Dordrecht ftapel-recht gehouden te E&n, fonder oick dat die voerfz van Dordrecht Khcdir toe ^pretendeert, ofte eenige Uytleg- s aldaer gehadt hebben ·, immers fouden de voer- %evc Regierders ende die Deeckens van den Schippers, ende veel van den gemeenen Schippers rn Dordrecht felve, dickwils bekent hebben die Ik .Ν laze vry te lyne, oick ten tyde dat fyluyden «tendeerden 't récht van ftapele te hebben op die Ie Rivieren, als den Rijn, Maze, Merwede, tckc,Yllè!e, endeWalej ende dat indien men

ATS

ehebruyeken foude willen, foo foude onfe

l'z Ordonnantie niet alleene in eenige poindten

;vcn

illufocr, maer oock den Supplianten die

ichvnen by dien een weynigh gevordert te .acnbringen groote achrerdeel,alfoe by der felve ordonneert foude zijn, dat alle Koepmanichap- •:.,!b.pcl-guedcn, komende van beneden deur LTniiTe, willende wefen tot Schiedam, Rotter- im ι f Delfshaven, ofte oick opwerts deur dYilèle, iioudc met gehouden zijn tot Dordrecht aen te "cn,n ch te verftapelen: Ende nu is by veel tyden W inden niet mogelijcken deur Berniflè te n, ende hebben altijdts de Schippers fonder h ictfel optie gehadt tot heuren guetduncken, :'ien deur BerniiTè, ef deur d'oude-Maze, en voimemen van dien van Dordrecht blyvende, uden die Koepluyden ende Schippers geconftrin- *"orden, Schepen te doen maeeken, omme ^nommeinderZee te varen, tot grooten ach- c!cvanonfcnTpl-rechte; hadden daer omme 5 °°P . Supplianten verfocht van ons te hebben κ oneven van Mandemente, uy t krachte der ; · ^n voerfz Regierders, ende oickSchip- ^J.n Dordrecht bevolen foude zijnopgroete '$df^CnS0ns te vci"bcuren, de voerfz angehael- \ koTl"Cndc Glledcn oncler hemluyden wcfen- U , Cscndeichadcloesteontilaene, en hem !! Ξη **ΓΥ procederen, de felve te laten vol- *oftend'f tt rc?itucren die penningen ende *n rno>1Cu ι)an d'andere ontfangen ende geno- u-ocf& £?n' cndc dat verboden foude zijn 1 -Ma» ? D"rdrecht in't gebruyek der voerfz e, 0t n SuPpHanten eenigh letfcl aen te fecrl-cn ri 'Scnicu\vighedenüi 't flapel-recht

*π*n> e "öi

"dc aSJPiicllatlc of oppofitieter contra- Jdfs bl P^viiie die voerfz Schepen

η öordred- r" ι SuPPlianten onder den voerfz

u»c

'^^W^'^p fuffifante cautie worden, ende tot dat andere ge-

-ocr page 599-

Placaten. 3. Boeck. 8. Tit.

Λ*

i6%

en mochte de Riviere vander Merwede ] Noortwaerts vanden voerfz Dorpevaft°°' tershouck, nietgefeyt zijnde oude-Mae/0?* gende onwaerachtigh tezyne, datdesJS de felve Riviere over lange jaren fonder rS| len gebruyekt fouden hebben: Immers faf^" vinden dat vele en diverfche Schepen daen komen wcfendemitftapefguedcn, tot DcT^

nantie by 't Gerechte van Dordrecht gecondem- neert es , ende daer omme de voorfz Requefte t'ongelijck geprefenteert, want 't gunt dat gebeurt was,en is in de oude-Maze niet gebeurt, maer in de Merwede·, om van den wekken klaerder verftant te geven, hebben de voerfz van Dordrecht doen feggen ende proponeren, dat de Riviere van der Merwede van allen ouden tyden cours gchadt heeft tuflchen twee Dijeken nederwaerts loopende, van Gorchcm beneden of ontrent het Huys ter Mer- wede , latende 't felve Huys aen de Zuytzyde, ende dieKercke van Papendrccht aen de Noort-zyde, ende ibevoerts voirbyde Stede van Dordrecht, latende de felve Stede aen de Zuyt-zyde, ende dat Landt van Swijndrecht aen de Noort Weft-zyde, en voirts nederwaerts voir by de Ambochts Heer- lickheyt van den Dubbeldam, ende de Myle, laten- de de ièlve Ambochts Heerlijckheyt aen de Zuyt- zyde , loopende voirts voer by het Dorp van de Lynde, latende 't felve Dorp aen de Noordelijcke zydt, ende voirts noch nederwaerts naer 't Dorp van Puttershouck , latende 't ielve Dorp aen de Zuyt zuytweile zyde, loopende <be voirts neder naer 't Dorp van Heerjanidam, latende het felve Dorp aen de Noort Noort-ooft zyde, en ibe voirts nederwaerts lopende voir by 't Dorp van Heynen- oort, latende 't felve Dorp aen de Zuyt-zyde, ende dat Dorp van Roen aen de Noort-zyde, ende ibe voirts nederwaerts lopende, tot ontrent half wegen tuflchen dat Dorp van Putte en Heynenoort, daer de felve Meruwcde eer ft vallet en komt in de oudc- Maze : Seyden oick dat men bevinden foudeby vele en diverfche authentijeque Brieven de voerfz Dorpen ende Ambochts Hecrlijckheyden heur bepalingen en Lymiten aen die voerfz Riviere van der Merwede te hebbene, ende oick dat de Heere van der Merwede foude de Viilcherye in de Mer- wede onder de voerfz bepalinge uytgegeven heb- ben : Ende om noch te bewyiêne dat de oude-Maze onder de voorfz Lymiten noyt hcure cours gehadt en hadde, ende dat men 't felve noch jegenwoordigh by den oude veftigien mochte ondertaften, ièyden de voerfz van Dordrecht, dat de felve oude-Maze een arm es uyt de principale Maze, komende deur Mazieres ende 't Landt van Luyck , ende heeft den felfden arm of oude-Maze heur cours of loop gehadt deur de Duflen, ende 't Landt van den ver- droncken Waert , Zuytwaerts van Dordrecht, ende van 't voerfz Dorp van Putrershouck, ende oick Zuytwaerrs van 't Dorp van Mueidam, aldaer de felve oude-Maze jegenwoordelijck binnen Be- dijckt lcggct, als men 't felve by occulare infpectie mochte bevinden: Seyden noch dat die Geefte- lijcke Juriidictie bydefclfde oude-Maze van mal- kanderen gefcheyden worden, ende ililcks fbrteren degene die Zuytwaerts vander oude-Maze gelegen waren onder de Jurifdi&ie van Luyck, en Noort- waerts daer afgelegen waren, als Maesdam» Putters- houck , des Heere-landt van Moerkerck,waren on- der den Biidom van Utrecht. Dat by de oude-Maze oick geicheyden was Zuyt-Hollandt , vander Heerlijckheydt van Putten en Stryen; ièggende voerts kennelijck en notoir te weiene, datMaes- darri, Puttershouck, Heynenoort, forteren onder 't Bifdorn van Utrecht, ende onder de Graeflij ck- heytvanHollandt, als gelegen Noortwaerts van- der oude-Maze, ende midts defen ende daer omme

veritapelt hadden, infulckenfchijn, dat

getal van dien niet en mochte weten ■ Γ

km.

voegende dat verre buyten memorie van Men(<

het Diep by Dordrecht, waer deur deSch komende deur de voorfzRivieren,paiTcrcnrn . niet bruyekbaer en was, maer binnen korte l·^ herwaerts opghekomen, maer wasBernifiefe meenepaflagie aldaer, de Schippers van Doréc! komende van Wcft, nochonlancks gepailèerti^ ben; fcggende voirts dat de Supplianten behoer^k te attenteren, waer toe fyluyden voir de Comjg fariflènbyons geordoaneert in de Sententie, Μ by wy verklaert hebben, dat die van Dordrecht^ den behouden de Stapele ende Rechten van dis, gecontendeert hebben, ende wat fyluyden alès voir de voerfz Commiflariflên begeerthebbcn a wat henluyden opheure contentie endene^ by de voerfz Ordonnantie toegelatenwort, χ® men bevinden ibude dat fyluyden gecontendee hadden om der vry dom vander YiTele, ende ca om de vrydom in de Canale ende Wateren fa- ter tijdtin der plaetfen vanden YiTelegefreqsra- teert ibude worden, en voirts om een vryepa"* naerZeelandt, Brabandt, Vlaenderen, derwsï reyfende ende weder-kerende, foe wel dcuri Maze, 't Bcltby Dordrecht, de Merwede, B» niflè ende anders; Opwelcke conclufieendcfc geerte gevolght is de moderatiebyonsgfcéfli 't thienite Articule, verklarende dat de roerfchrci? Steden de Riviere van den Yflêle foude wmg* bruyeken , van Noorden nederwaerts paffisw de Stede van Rotterdam, fonder totDonirechttc verftapelen, uytgenomen Kanthout, Cromhoar ende Eycken Plancken. Ende beroerendedew- der Petitie, was den voeriz Supplianten W? ten allcenlicken te paflèren Berniiïè, willende^ fentc Schiedam, Delfshaven, Rotterdam^» opwaerts deur d'Yflèle ter Goude, fonderoifff houden te wefen tot Dordrecht teverftapete^ allen wekken, ende veel meer redenen van W t'wegen geallegcert, fy geconcludeert hc&W de Supplianten of Requiranten foucte fjjj worden totheure vcribuck endepro««enl . j fangehjek, ende dat het felve hemluy«WWJJ van ontfanckbaerheyt,ontfeytfoudc^αεη» . kende heefch van koften, fchaden öiJJJJJ | welcke antwoerde geordonneert es ψ* - toochttefyne den Supplianten, °m. .f Xrf pliceren, foe fyluyden oick by ghcfdirtftty j hebben, ende die van Dordrecht tifVSJM van den voerfz parthyen allegereride β Α denen ende middelen, perfifterendeinn ^j finen ende conclufien, overleggende w,^ fcheyden Brieven,Certificatien ende ^.^ tot heurer intentie dienende; ^fZfM] Parthyen hemluyden recht ende f>Ffêg0t ftreet te wordene, cDoente!wetenh -j^0* onfen voerfz Secreten RaededeK^fchrctf tijeque, replicque,duplicquevanoc Fr*

-ocr page 600-

Het Stapel-recht van Dordrecht aengaende.

163

thv,n, cnde die produftic daer medeoverge- ndc^edienc aen beyde zyden, ende gecon- re [Wne darter behoirdc geconiïdereert ie die Konmgmne Douagiere van Hon- van Bohemen, &c. Voir ons Regente ende l!l' ante in onfe Landen van herwaerts over, Sport esgedaen: Wybyde deliberatie van IvoerïzSuftere, ten advife van den Ridderen nnnfeOerdene, endeden Hoofden en Luyden t fen Raede van State, Secreten endeFinan- -""ndièxisihaer wefende, om proces tuflehen den "li Parrhyen tefchuwen, hebbenby defe onfe icenrie diffinitive, verklarende die tweefte,thien- "twclfrteendedcrthienfte Articulen vanOnfer ,'rf; Ordonnantie van den Stapele in queftien: icvt endegewefcn, feggen ende wyfen, dat de uedenendelCoopmanfchappen van Stapele, paf- ende deurdeRiviere, tuflehen Puttershouck en Landtvan Swijndrecht, fiillen fubjectwefenten tapele van onfe voerfz Stede van Dordrecht·, te

wetene te verftapelen van Schepen, te veranderen endede Stapel-rechten te betalene, iönder noch- tans gehouden te welen te verkoepene, alfoe het by den voerfz derthienftc Articule gediiponeert es. Des t'oirkonden foe Wy onfen Zegel hier aen doen hangen. Gegeven inonle Stadt van Bruflèleden twee en twintighften dagh van Augufto m hetJaer ons Hecren 1541, van Onfen Keyferrijcke 't twee en twintighfte, ende van Onfen Ri jeke van Cafti- lien ende anderen 't fes en twintighfte. Op de Ploye ftondt, gefchreven by den Keylèr in iynen Raede. Onder geteyekent, Verrejcken. Ende noch duplicata. Nair voergaende Collatie, ghedaen jegens jijn Originale , bezegelt met eengroot ront uythangende Zegele van rooden IVaJjche, is daer mede bevonden accorderende. ν Bymy, Cr. Michaelis.

Sententie van de Keyferlijcke Majefieyt s tuffchen die van Schoonho- ven ende Dordrecht > over het Stapel-recht. ' In date den derden "Decem- ber 1 f47·

II.

Acrle by der gratie Godts Roomfch Key- lêr, altijdt vermeerder des Rijclcs , Ko- ningh van Germanien, van Caftilien, van Lcon van Grenade, vanArragon, van avant, van Napels, van Ciciüen, van Majorcke, nSardainevandenEylande Indien, ende vafte inden der Zee Oceane j Ertz-Hertogh van Oo- cnrijck; Hertoge van Bourgondien,van Lothier, η Brabant, van Lemburgh, van Luxenburgh , dcvanGelre; Grave van Vlaenderen, vanAr- is, van Bourgondien; Paltz-Grave, ende van enegouwe, van Hollandt, van Zeelandt, van nette, vanHagenault, van Namen, ende van ucphen-, Princc van Swave} Marck-Gracff des prlöhs Riicx; Hccre van Vrieflant, van Salins, iMechelen, van der Stadt, Steden ende Lande nLttccht, Orcr-YffelenGro eningen ■, en Do- inateurin Aiic en Africque. Allen den genen die len onfe Brieven fallen hen of horen lefen, Salut. «00 in de niaendt van Maert 15-41 Proces ge- il ligewccft voir onfen feer lieven ende getrou- wen Hoofde, Prudent en Luyden van onfen •;«en Kade, tuffchen den Burgemeefters, Sche- en cnde Racdtonfcr Stede van Schoonhoven, Wanten ende Reqüiranten ter eenre zyde, en orSmCCrïCrS cn^gierders onfer Stadt van ikhcn r pPofanten cn Gerequireerden ter fcufeert dlCV0^z Supplianten by fupplicatiege- h hoc dal fï'f V0Crfz Raedc te kenncn 8even" ^èflieovl ] ,iaddcn» cncie waren in gueder rfooh k/, "> tWintigh, dertigh, veertien, Λndertjaren, ende meer, emmers van foe ^croont ^CCn ^dunckeniffeof beginfel van fom dacrvanT?""'355 immers dat genocghzy ^» tcmoorn fCïtcn Poireifie verkregen te heb- ^ ende Κ ™ icIlePen'allc manieren van *e=*allcn of^"ïanichePen» rat wat plaetfen

en Wateren, op en nederwaerts, daer 't hen guedf. gedocht hadden, iönder ecnighfints gehouden te weien 't felve Guedt te verftapelen tot Dordrecht : Ende als den Supplianten daer innc eenige turbatie of molefratie gedaen is geweeft, 't zy by den felven van Dordrecht of anderen, hadde daer tegens fulcx voerfien ende gedaen geweeft byJuflitie en ander- fints, dat fyluyden behouden en gercferveert had- den haerluyder oude Recht en pofleifie, alles ten aenfiene en wel weten van den Wethouderen van Dordrecht voerfz, en allen anderen die dat hadden willen weten ende aeniien: Mair want de voerfz van Dordrecht Oppofanten, contrarie van defen feytelick tegens de Supplianten geprocedeert had- den , ende die Supplianten weder omme by contre arreften oick geprocedeert, foe was den vcerthien- den dagh van April 1488, in onfen Raede van Hollandt geappoinfteert ende verklaert gheweeft, dat elcks van den voerfz Parthyen d'een den ande- ren reftitutie doen fbuden van allen den perfoenen, fchepeiï ende gueden, ofd'eftimatic van dien, by elcks van hen gearreiteert ende opgehouden, doen- de te nicte alle arreften ende antaitingen ·, verbieden- de hemluyden van doen voertaen alle wegen van feyte, verklarende voirts dat elcks van de voerfz Parthyen heure Koepmanfchap endeHanteringe onderlingen hebben fouden, ende heure Recht ge- bruy eken „ende poiïèflie houden, alfbe elcks van hemluyden geplegen hadden te doen: Daer en bo- ven was in den voerfz Rade van Hollandt den vecr- thienden Julij 15-03, gelijcke Appoin£tcment van Intcrdifte, tuflehen den voerfz Parthyen gepronun- chieert, welck Appoindement altijdt effeftgefor- teert hadden boven defe op den elfden dagh Augu- fti 152Ó, by Appoinfrement ghelijcke lnterdiélic gedaen was, ende verklaert dat Parthyen met Jufli- tie procederen fbuden. Oick hadden wy voor ons vertreck van onfen Lande van herwerts over, naer onfen Koninghrijcke van Spangien, van funderlin- gc iaecken, dencerftendagh Aprüisipi > geor- Yyy ζ                     don.

^^o

>fdoenvoe

8cküchr7^> cnde diefelvete

rc"op alle Rivieren, ftroomen

;

-ocr page 601-

Placaten. 3 Boeck. 8 .Tit,

5&f

donneertende geftatueert, befundere over onfen Lande van Hollandt, by.publicatie ende openbare edi&e ♦ dat van doen voortaen niemandc wie hy ware, Edel of on-Edel, Steden, Sloten, Cafteley- nen, of andere, van wat conditie of flate fy waren, hemluyden vervorderen en ibuden, onder deckièl van eenige Privilegiën, of anderfints hen te behel- pen, ofte procederen by wegen vanfeyte, op de verbeurte van den fel ven Privilegiën, ende ander- fints arbitralijckgecorrigeert te worden ; ordonne- rende onfen Officieren te procederen tegens de Overtreders van dien ·. Ende hoe wel gemerekt het gene dat voerfz is, befimdere der Supplianten guet ouJt Recht en poiieille > mitfgaders de voornoem- de publicatie den voorfz van Dordrecht, of heuren Officiers en Poorters, niet geoorloft en ware den Supplianten of heure mede - Poorters teturberen ofte mol citeren in heur oude Rechten pofieflle, boven ende incontemptie van den voornoemden Appoin&ementen van Interdiétie en verbodt-, de- fcn niet jegenftaende hadde hemluyden belieft in den [are ι f27, ontrent die maent van Septembre, feytelijck te doen nemen en anhalen een fchip, toe- behorende cenen Poorter te dier tijdt der voorfz Stede van Schoonhoven, geladen met Zact, ko- mende nedervvaerts van Schoonhoven uytdeRi- viere vander Lecke, in meeninge omme te vaeren dacr 't den Eygenaer van den Koren gelieven ibu- de, ende 'tfclve fchip met den perionen en guedt feytelijck met der daet, ende tegens den wille ende danck van den Schippere, te bringen binnen onfen voerfz Stede van Dordrecht; ende aldaer gheko- men zynde, 't voerfz Koren te doen ontladen ende opfolderen, aldaer te leggen tot heurluyden belief- te ; ende en hadden 'c voerfz fchip, noch guedt niet willen refticueren, noch die voorfz trouble ofte nieuwigheydt repareren, des tot meerder ftonden verfbcht zijnde; maerwantde voerfz Supplianten continuerende heur oudt Recht en oude poflèffie, geprocedeert hadden tegens die van Dordrecht by contrearrcftendeaenhalinge van perfoenen ende fchepen'·, ibe was tuffchen die voernoemde twee Steden wederom queftie ghevallen in Onièn voirfz Raedein Hollandt, en daer na waren gerenvoyeert aen wylenOnfe feer lieve Vrouwe ende Moeye, Vrouwe Margarite, Errz-Hertoginne van Ooften- rijck, Douagiere van Savoyen, doen ter tijdt Re- gente en Gouvernante van Onièn Lande van her- wertsover: Ende omme de voerfz queftie te ver- hoeden , was by heur op den feventhienden O&o- ber 1 f27 voerfz, by rype deliberatie van raedege- ordonneert , dat de Supplianten binnen acht dagen ten langhften, doen eerltkomendc, die Borgeren en Ingefetenen van Dordrecht, met heuren gueden by hen gearrefteert, ontflaen ibuden vry, vranck ende kofteloos ; ende 'tielve ghefchiet zynde, dat die voerfz van Dordrecht als dan van ftonden aen het fchip met den gueden, toebehocrende tot Schoon- hoven, by hemluyden gearrefteert, oick kofteloes ontflaen ibuden op cautie fufflfante, die de Sup- plianten Hellen ibude indeGreife van Hollandt, 'tfclve ichip ende gueden tereftitueren, ende die by juftitie fulcksgeordonneert wort, opdepeyne van hondert marek illvers te verbeuren, by den ge- nen die hier of in ghebreecke ibude weien, ibnder prejuditie van Privilegiën van hcyde, den voerfz Steden ; Verbieden oick den voeriz Parthyen > en

elcks van hen van doen voirtacn te uf

malkandcren cenighe wegen van fcyten J faecke of occafie dat zijn mochte, nnl

twee hondert marek filvers te verbeuren dat'tevegeibhienibude,heerlijckexecu{2i hier na de Supplianten verfocht hadden toT te wefen heureiaecken te defenderenbvΊίτ* alfoeom dele faecke ten principale inonfc

Raede van Hollandt proceifen lianpcnde"' Mocyedcno t win tighften Januari] in 't voerfz Jaer ι <27 lÜI I

by advife van onfen leer lieven ende getrouwe f Hoofde ende Luyden van onfen voerfz Sc Raede ende Finantien, van onfen weaaS pointeert ende geordonneert, dat de voerüP?" thyen foe veel aengaende de Tarwe gearrefteert 1 oick 't different van den voirfz Stapel-recht fivf elcks pretenderen, vervolgen ibuden moeL l Juftitie, daer 't felve behoeren foude: ktA rende weder omme den fel ven Parthyen, cné' van hen, binnen middelen ty de alle fcgenvaofe ten, op de verbeurte van thien duyfcntCaroIusè, dens, te verbeuren tot onfen profHjte, fondervc?· dragh ; Alle welcke Appoinfterrientcnliacrvolb men effecT: gefbrteert hadden, doende de voirnoeit- de Parthyen hun in dereftitutie,endedieSuppfe tent'zedert dien tijdt al tij dtgecontinucerthefe gehadt heure oude ende deughdelijcke poffifc i Ende al eyft foe dat de voerfz van Dordrecht ii j en behoirden contrarie,ende in prajuditieenkte. achtighey t van allen den voerfz Appoinilemens, midtlgaders van den Supplianten oude poffdE befbndere in priEJuditie van 't voerfz lefte Afpf inctement, van nieuws feytelijck by arrefte jegca' den Supplianten geprocedeert te hebben, jicnus hadden behoert met Juftitie, volgende de roe/gas· de Appoinitementen, heur gepretendeerde Stapel- recht vervolght te hebben: Het haddenochtinsè voernoemde van Dordrecht belieft den achrira&ö dagh Februari) in 't Jaer 15-41,. feytelijcfciedoco ^ nemen en anhalen een fchip met een groottfehf j te, geladen metRyfen, komende vanSchooiè ven nedervvaerts, buyten dieRivierevandeLw toebehoerende Dirck Pieterfz, ende Jan van te Poorters der voernoemde Stede van Schoont in meyninge zijnde te varen daer het hengho^ foude, ende was 't felve fchip met diefclyyt^ guedt metter daet tegens den wille vandenw^ Schippers, gebracht binnen onfen voerfz bm» Dordrecht, fonder nochtans dat die 13*23 drecht 't fclve fchip ende fchuy te met W««Jj de guedt hadden willen reitjtuereii, ofit«. turbeleende nieuwigheden repareren» «Ky^ Supplianten mundelijck verfocht zijn^i3 j trarie 't gunt des voerfz is, en byfonderc in ^ achtigheyt van 't voerfz lefte ^S0SSS wekken de voerfz van Dordrecht ven^Jj^J inde voernoemde peynevan twee»011 u^l illvers, ende van thien duyfent ^ar ^Jj Ons oetmoedelijck biddende dat ons ge ^,| de te ordonneren ende bevelen, den V ^ van Dordrecht, dat fy van ftondenaenen^ vertreck,den voernoemden Supplif1^^^^ fouden kofteloes ende fchadeloes, ^^JggeA fchip, fchuy te ende gueden met denit ten minften op cautiefuffifante, die<η^βϊ prefenteren te ftellen voir den felraefl»

-ocr page 602-

Het Stapel-recht van Dordrecht aengaend

56$

e.

Dordrecht defelve Koepmanfchepcn tcverifape" len, verkopen, verbodemen, ende te betalen ieec- kere Rechten; midts welcken was al notoir dat die voerfz van Schoonhoven, als andere onfe Onder- faten, komende nederwaerts de Rivieren van den Lecke of Merwede, met eenighe van den voerfz Koepmanichepen, gehouden waren defelve rot Dordrecht te verfrapelcn, verkopen ende verbode- men , gemerekt fonderlinge dat fy van den voerfz Ordonnantie niet ge-eximeert en waren, noch oick by Privilegie eenighe vrydomme van der Stapele mochten funderen ·, endedeien achtervolgende, hadde onfe Schouc van Dordrecht,als geordonneert Executeur van de voerfz Ordonnantie, aen doen halen by fynen Uytleggers in Februario 15-41 fcec- kere fchipende fchuyte, geladen met Rijs ende Thienen, toebehoerende Dierck Pieters ende Jan van Dam, de Lecke nederwaerts gevaren welende, ibnder tot Dordrecht aen te komen, omme daer op te procederen , volgende den inhouden van den drie en tieventighiten Articule van den voerfchreven Ordonnantie, waer by defelve van Schoonhoven niet en mochten leggen befwaertte zyne , reguardt nemende dat die voerfz Koep- manfehap van Rijs enThiene, niet alleene onder die generale woerden vanden voerfz eerftenende tweeilen Articulen van den voerfz Ordonnantie, den Stapel der voerfz Stede van Dordrecht iubjett wacren, alsby 'cvijffte Articule der felve Ordon- nantie, onder eenigc andere ge- exi meerde ipecien van Hout niet ge-excipieert weiende, maer by onie Sententie, gegeven den derden daghJanuari) in het voeriz Jaer ι f41 j fpecialijck daer toe verbonden om tot Dordrecht verkocht, verftapelt ende ver- bodemt te werden, uytgheibndert het Rijs ende Thienen, die by den Poorteren onfer Stadt van Rotterdam, tot hcuren pericule en fortuyne neder ghebracht ibuden werden binnen de Limiten van den Stapel, die welcke mochten geftaen , midts 'r verbodemen en betalinge van den Rechten, (on- der te verkopen. Oick mede waren die voerfz van Dordrecht naerde anhalinge van den ichepen ende gueden, gedaen by den voerfz Schout, by de voerfz Ordonnantie in't voerfz drie en tfeventighile Arti- cule geordonneert Rechters, omme van der ielver anhalinge kenniile en judicature te nemen j ende is boven dien daer by verklaert, dat hare gewyfdein conformité der fclver Ordonnantie hebben foude executie,niet jegenflaendeoppofitie ofte appellatie, ende ibnder pra;juditie van dien; ende mits den en behoerden die voerfz van Schoonhoven geenc klachten te doen voer de deciiie van de voeriz an- halinge, bcfondereom datdeièfaecke roerde twee privé perfonen, en dat een yegelijck by dcr voeriz Ordonnantie verthoent wordt, hoc hy hem ielven fchuldigh is te reguleren in 't veribucken van eenige provifie, foe verre de voerfz van Dordrecht niet en iententieerden in conformité van de voerichreve Ordonnantie. Oick hadden wy by der voerfz Or- donnantie gegeven den achtienden in Odobre 1540, verklaert dat wy, of onfe feer lieve en be- minde Suffer die Koningmne Douagiere van Hongrien, Regente, &c. fouden maken ecne Or- donnantie , ten eyndc dat elck foude weten iioe hy hem des aengaende foude moeten reguleren; welke Didlre (elcke) was univerfeel, ibnder eenighe re- itrinctie, comprehenderende eencn yegelijck ibn- der

rechte te

l(jen te

ende

-> ^ppoinftemente: Iterdiccrende den

rrnoem

^..„'^ vangelijcken feytenmeer te

o

" boven; maer indien fyluydcn

nnneyne -11                     ,             - n- , x ' , , v-inhacr voernoemde pretens ltapel- ÏJn Supplianten yet eyfchen willen, dat fy

-.r vervolgen ibuden voer die van onfen '!..f Reent * ι·1'u'a           , .               . _, f Racde inHollant, daer de principale fake ÜÏndewas ongedecideert, volgende den voer- ' ί'lm Appoinftemente > op welcke iupphcatie * ordonneert in onfen Secreten Raedeopden Ifden da-h van Maerte in 't voerfz Jaer 15-41, Veeerhoent foude weien den Gedeputeerden 3 voeriz Stede van Dordrecht, doen ter tijdt Γ mie binnen onfen Stede van Bruflèlc, om daer tcleeeen wcs hen guet-duncken foude; ende Lende dien de voeriz Gedeputeerden hadden cantwoert by gefchrifte, dat de voerfz Stede van wdrechtbyonfe Voerfaten, Graven endeGra- inncn van Hollandt, zalr: gedachteniflè, voer tijts

■er den 1

nt zijn ire\vceil diverfche ichoene Privile- ende onder andere 't Privilegie van den Sta-

.c, inhoudende dat alle Koepwarige" gueden, een uyrgcfonderr, die den Rhijn, Maze, de Wale, c Mcrwedc, Lecke of Yflcle, neder waerts of op- aerts gevoert ibuden worden, binnen de voerfz ie verkocht, verfbpelt ende verbodemt ibuden rién; van welcke Pri vilegie die voerfz S tede van >rdrechr, boven memorie van Mcnichen in pof- lic was, endeoick geconfirmeert by ons en onfen oertz Voerfaten, ende daer toe beveftight by vele ie diverfche Sententien ende Appoinclrementen: wclckeniet acnliende diveriche Steden van Hol- uit, Zcchndt, Brabandt, ende ons Landtsvan trrcfit, niet hcuren Geallieerden, hadden in Julio ftoonsgeprefenteertfeeckere Supplicatie, tende- nde, tot om die voerfz van Dordrecht te priveren η hcuren voerfz Privilegie, die om daer toe te ko- en, principalijck heure intentie fundeerden in ntrariepoiieflie; opwelck verfouck in Augufto «rfzfeeckere interlocutoire, ende daernae den hticnden in Oclobre in 't voerfz Jaer 15-40 difii- "raijck by ons gewefen was, dat die voerfz van ordrecht behouden fouden de Stapel en Recht jw dicn, op den gueden, perfonen ende plaetfen, s JV daer nac ordonneren fouden, ten ndedatelck weten mochte waer naef hy hem fel- n ,0Ut,<< moeten reguleren: Ende wy hadden tot J cywctciiiete ghcdacn allen Proceflcn, uyt *cn van den voerfz Stapel geintenteert, foe wel ;^ngroüten Racde, als voerden Provincialen end α Voerfz Sententie breeder verklaert rX f nacoPdcn vierden daghjunij 1541. Lf IJ7 ^ordonneert, dat van doen voertaen en lauden wefcn voer Stapel-gueden alle j™»ppcn van Koorn, hart ofweeck, Er

-

:bcl

onen Λΐ7' '

Wieken, ende alle Zaetdat ter

i, ffi' χ Jnen'Weet>Zout>Hout> °oft . HodTü Ynftccncn>Stael»Yfer>Scha" en it , rs' Run°en, bhjekende by den ^ in W1 aV*n °n{cr Ordonnantie voerfz : 5 *oer£vïΓ rticu!c dcr fclvcr Ordonnantie ~, nw 'oiUnde«aten,niemantuyt- .nder r mge Vanden voerfz Koepman- ic nedl^f^f^Leckeof Meiwede, « aerts, gehouden fouden wefen tot

-ocr page 603-

			Boeck. 8. Tic. drecht gefpecificeert, en by den voerfz π nantie meeft ende al bevrijdt; niaer ÉfΨ ^ drecht wetende onfemeninge ende sÉfe^ ^* preileert in onfe voerfz Sententie en Orcf' §** hadden als onfe getrouwe Onderzaten dp0""^ volgende hen-fel ven gereguleert, cni £fc den genen die m 't voerfz proces geweeft ' i* gemeten de vrydom van onfe voorizOrdo^ maer alle de gene die aldaer ter ftapele ii?**· zijn, 'tzydatdeielveparthyegeweeftzfno? ende onfen Onderzaten of nietj ende hi moeiten nootfaeckelijck die van Schoon?^ achtervolgende onfen wille en Ordonnantie Τ' felven mede reguleren, fonder te mogen fcj? daer by gepraejudicieert te wefen, by veleend - fche redenen -, Eerft, uyt dien dat hemluydJÏ voerfz proceduren wel kennelijckzijn m,eé dat de voeriz GeneraleOrdonnantiegemacckr'f^ de werden, ten eynde dat elck foude mo^en waa waer naer hy hem-felven foude moeten reeule^ daer tegens iy luyden hen niet geoppofeertenbi den : Tor welckeoppofitie, om mede gehoon;· werden, fyluyden als andere, tot allen tyden k voerfz proces ghedurende, en voer date van onfe voerfz Ordonnantie gheadmitteert fouden hebbes gewceft, indien fyluyden eenige redenen haddci willen of weten te allegeren, waer by fy onder 4 voeriz Ordonnantie niet begrepen en behoerdem wefen: Boven dien hadde de voeriz van Schoonso- ven geen recht toeten vrydom van den ftapd<yró wiften eenigh tyde of recht te deduceren : 1φ hjeks was onwaerachtigh, daer de Supplianten:: kennen hadden doen geven, recht te hebben, cc.·. guede poffeffie te weien, alle manieren van Koe· manfehappen te mogen voeren opalleSroomena Wateren, fonder gehouden te wefen te verspe- len ; immers en fouden niet bewyfen by Privilegie of anderiints, dat fy eenige vordere recht tot» gen tyden gheprastendeert hadden, dand'anéxs Steden van Hollandt, die in de voeriz faectót- mele parthyen geweeft waren j nietten wdekems van Schoonhoven wel voertijts parthyen gta'rf zijn, fonder dat fyluyden oyt eenigh ΑρροΛ* ment of fententie, de Lecke aengaende, vere- ven hadden : Ende was notoir,, dat alle dk:jw* fionale Appoinftementen, in voergelcdenw geven by wylenHertogh Philips,indcJaraiMj·/ J453 » en i457> alle de ftapel-guedendeLecKK derwaerts komende, gefubmitteert hadden tatm van den ftapele : Ende hoewel die voerfzr^ drecht het recht van den ftapele t'allen ψ» »J| boven memorie van alle Menfchen, ^JÏSj die van Schoonhoven geufeert ende m*"^ hadden, uy t krach te van hcuren Privile#e^ ^ gens anderen ·, nochtans de Suppli^11' ■- j[g| andere Steden van onfen voerfz Lartfje £2 landt, tot eenigen ftonde gepooght heb&e . Dordrecht te beletten, feytelijck en J^^ê executie van heuren voerfz Privilegie»m -^ ftaen mochte by de exhibitie van heuren ,^Μ te, de wclcke wel verklaren, dat heure >^,,, geallegeerde pofleflie geweeft foude ^l^ wantal eyft, dat die van Dordrecht by» J^^ Privilegie geconfenteert wort d'executi^^ ^, en dat by henluyden boven memorie f. ga jj fchen 't ièlve Privilegie ge-executeertis^^ die van Schoonhoven en was % W*tc
		j 66                          Piacaten. 3. der te admitteren eenige exemptie; E nde volgende dien hadden wy geraaeekc feeckerc Ordonnantie op 't ftuck vander voerfz Stapele, difponerende in- diffinitivelijck jegens eenenyegelijck, blijckende by 't narre der iel ver Ordonnantie voer den eerften Article, innehoudendc dele formele woerden: Willende ordeneftellen op 't ftuck van der ftapele onfer voerfz Stede, ende niettuiTchen den voerfz Parthyen; ende by den voerfz eerften Article wort gefpecificeert, wes naer date van dien vocrftapcl guet gehouden foudewefen·, ende by het tweefte Article daer aen volgende univerfelijck geftatueert, dat alle Koopluyden, Uytheemfche ofte Onder- zaten , met de ièlve ghefpecificeerde Gueden ko- mende binnen de Limiten van den ftapele, en ίon- derlinge de Rivieren vande Leek en Merwede ne- derwaerts, de felve ghehouden fouden wefen tot Dordrecht te verkoepen, verftapelen,verbodemen, ende betalen feeckere Rechten; dan wordt allcen- lijck den Steden op de felve Riviere liggende, ghe- guntby't derde Article vanden ftapel-gucde, de ièlve Steden paiferende te mogen ontladen, ib vele als fyluyden behouven foude voer het gebruyek van den voerfz Steden en Inwoenders alleenlijck, fonder de ièlve Gueden te mogen andere Luyden verkoepen, ver mangelen of traniporteren: Ënde hieromme was te verwonderen, waer inne die van Schoonhoven tegenwoerdelijck wilden funderen, dat fyluyden ecnighe ftapel-gueden de Riviere van der Lecke , fonder te verftapelen, nederwaerts fou- den mogen voeren, contrarie onfe expreile Ordon- nantie,fonderliage foe in defen gevalle meerder on- geregelthcyt in 't ftuck van den voerfz ftapele foude wefen, dan oy t eenigen tijt te voren ge weeft ware; Te weten, indien de voerfz Ordonnantie alleen- lijck onderhouden foude worden by den genen, en regens den genen, die Parthyen in 't proces gewceft ware, daer uyt de voerfz fententie den achtienden Oclober gevolght was·,want die onvrye fouden hen pogen te mengelen met die vrye* ende iöuden bo- ven dien alle gedecideerde quefrien wederom me in twijtfel gherevoceert worden, ende iönderlinge of die van Dordrecht de ftapele fouden behouden dan niet·, ende tot defen fine ibude nu d'eene fijn acfie intenteren, ende naer de decifie van de felve een andere, altijdts ver fcheydelij eken, als tot noch toe, fichtent date van de voerfz Sententie ende Ordon- nantie gepra£tifeert is geweeft j ende hier toe fou- den die van Dordrecht voer ftapel-gueden mogen houden, immers tegens den genen die in 't voerfz proces niet geweeft en waren, 't gunt wes van ou- den tyde voer ftapel-guedt gehouden is gheweeft, ende hem fel ven niet reguleren volgende d'inhou- den van d'eerfte Articule van onièr voerfz Ordon- nantie : Oick ,die voerfz van Dordrecht fouden mede in dien gevalle van den genen die in 'c voerfz proces niet geweeft en zijn, ende ter ftapele komen, mogen eyilchen heure Rechten , fulcks als fyluy- den 't felve voertijdts gheufeert hadden, ende niet achtervolgende onfe voerfz Ordonnantie de voerfz Rechten merckelijck diminuerende ·, waer dein- de voerfz Stede oick merckelijck foude profiteren, ende ongclijck meer ontfangen dan fy jegenwoor- delijckdoen, overmidts datniemandt vanboven hen in de voerfz faecke parthyegemaeckt en heeft: Oick mede fouden in'c felve geval weynigh Steden ghebruyeken devrydom van der Riviere van den Yflcle, in't Privilegie der voerfz Stede van Dor-

-ocr page 604-

Het Stapel-recht van Dordrecht aengaende.

567,

trent die felve Stede,en in eenige Dorpen gewaflcn, die Lecke nederwaerts te mogen voeren ibnder ver- flapelen, de welcke was dien van Schoonhoven naer date van den voerfz compofitic, by den fèlven van Dordrecht geadmirteert geweeft, fonderdat fyluyden eenige vordere vrydom gebruyekt had- den, immers daer die van Dordrecht af wiften re fpreecken, de welck men oick wel verftaen mach, uyt dien dat die van Dordrecht tegens hemluyden, als andere die geprocedeert bevonden waren te heb- ben, ende gcene nadere Koepftadtcn hadden dan onfè voerfz Stede van Dordrecht, daer fyluyden heure Theenen ende Rijs wel fouden mogen ver- werpen, het welck daer oick wel gefocht werd f, ende in groeter menighte ren ftapele gebracht: Concluderende daer omme die voeriz van Dor- drecht, datby onfè Sententie of Αppoinclement die voeriz van Schoonhoven verklacrt (ouden wor- den tot heure verföuck, immers iiilcks als fyluyden 't fèlve gedaen hadden niet ontfanckelick, als daer toe te vroegh op zijnde; ende in gevalle vanont- fanckbaerheyt, dat 't ielvc hem ontfeyr iöude wor- den , maeckende eyfch van koftcn, waer tegens de voernoemde Supplianten ende Rcquiranten by heure rephjeke, overgegeven in gefchrifte, hadden doen proponeren dat die voeriz Stede van Schoon- hoven was gelegen gemeen, op en genoegh onver- fcheyden met dieRivierevan der Lccke, en twee mylcn van de mondt van de felve Lecke j endode mondt van de Riviere van de Yffèle was gelegen beneden Noort-weft van Schoonhoven, een half myle beneden die mondt van de voerfz Lccke, en van den Yflêle uyt Rotterdam een half myle, we- fende oick die voerfz Stadt van Schoonhovc Fron- tiere vanonièn Lande van Hol landt intydenvan Oorlogen, lydende groote infeftatie, ende die In- woenders hem generende waren met alrehande Koepmanfchepcn, befóndere van Greyn,Hour,&c. ibedat in 'tJaer 1280 de fèlve Stadt mit ten Dor- pen ende Gueden d3er ontrent gelegen, geiêpareert ende verfcheyden waren van ons Graeffchap van Hollandt, ende hadden ter ièlver tijdt eenen Hcere genaemt Heer Nicolaes van Cats, binnen wiens tyde die Burgers en Inwoonders van Schoonhoven fijnOnderiaten wefènde, vry, vranck, onbefcha- dight, ruflelick envredelick met hunnen Gueden en Koepmanfchepcn gevaren hadden deur allen on- fen Lande van Hollandt, ende oick voer by onic voeriz Stede van Dordrecht , ibnder al daer te verfrapelen, verbodemen, verkopen, ofeenigh Recht dies-aengaende te betalen : Ende hier nae was de voerfz Stadt, ende oick onfè Stede vander Goude, met den Dorpen ende Landen daer on- trent gelegen, gedevolveert ende gekomen by gif- ten , huwelick, of anders, aen wylen Jan van Hcne- gouwe, Heerc van Beaumont, J onger Broeder van wylen Willem 1 Grave van Henegouwe, als Grave van Hollandt, &c. die genaemt was die guede Gra- ve ; ende daer nae aen Jan ende Guy:, Graven van Bloys,Hecrenvan Anennes, van Beaumont,van Schoonhoven, Sec. De wclcke Jan inhorteerde den voernoemde van Schoonhoven fijn Onderfaten, dat fy van heure ruftige pofïeffie fouden doen ma- ken ièeckere Recognitie ende Certificatie, omme hemluyden daer mede te behelpen alft nootware·, ende dien-volgende deden in 't Jaer 1321 maecken ende regiflxeren diverfche Certificatien van de Ste- den

niet 6

min hadden tot eenigentyden

Ueoonöffi etecweit te dier caufe aengchaek ς coen, Gtieden, ende Burgers van Dor- cnde namentlijck in den Jare 148 8, 1 f.03,

Ut)

ι η wclcke Jaer van 15*27 fyluy- komende van Amftelredam,

ende 1 f27 5 e Burgers

iccnig

Twescnen Dijcken, verre buyten heureju- fihenomen hadden , en jegens heurcn

tot

(f*?Segevoert en gehouden gevangen **'%s ,λ,ι hirr teeens die van Dordrecht ecni- ..... ' arrcften gcdaen moegen hebben: Welcke KickeprocedurendenParthyen by de voerfz \rlemcnte geinterdiceert waren , waer uyt ^heiêyt en mochtc wefen, den voerfz van Dor- uftccintcidiceert te hebben geweeft d'executie hcure voerfz Privilegie, daerafoick gene van "voerfzappoinftemente en mentioneerden, als . m Schoonhoven voorts fielden, pogende het vetcmaecken feytelijcke proceduren, 'twelck 'r CTcfeyt en mocht werden gedaen te zijn by den nendieuferenvanheuren Recht en Privilegie; ser ter contrarie die van Schoonhoven waren wel accouftumeert te ufcren van feyte, want fy in irtc |aren oick feytelijcke en metter daet gepoogt :.jJèn te beletten d'executie vanfceckereiènten- rinonfen Groeten Rade gegeven tot huren ach- rdclc, ende roerdele vanden Regierders oniër JivandcrGoude ; Mach oick gebeurt zijn, en wacrachrigh, dat die voerfz van Dordrecht roemjtscenige fchepen aengchaek hebbende, daer •cciirciijcke geprocedeert hadden, en met recht feke verwonne} welcke rechtvoirderingen by voerfz van onfen Rade inHollandt gheappro- :rt zijn geweeft, en oick een ige iaecken den fta-

F

aengaende, naer de aenhalinge van de fchepen

den /elven Rade voer die Wethouders onfèr 'ri/Stede gerenvoyeert, dewelck men iiilcks tgbedaenenfoude hebben, indien den fel ven :t van Hol landt verftaen hadde, dat die voerfz alingcgefmaeckt hadde wegen van feyt; waer ghevought, dat byder voerfz Ordonnantie nfcnSdioutvan Dordrecht geadmitteert hadden e anhalinge van de fchepen ende Gueden, omme ■aerop voer de Wet onier voerfchreve Stede van pordrecht gheprocedeert te worden als behoe- p loudc: Uyt krachte van welcke Ordon- pitic de fdvc Schout de Schepen, daer defe 'Wie uyt fpruyt , aengchaek hadde. Ende sda%tievand'interdiaie van de feytelijc- ^ocedueren impertinent , 'twelck geen we- an fcyteen fmaeckte; om de welcke niet meer ν*ψ» lulcks als die van Gorchem, Schoonho- ^otterdam, Schiedam, Bnele, ende meer ^onieSteden gcaccouftumeert waren, had- } de voerfz univerfele Ordonnantie ghe- jfcc d.'Cndc J,lcn litifpendentien gecanëert ·, en dentJ3'1 Schoonh°ven noch by eenige litif- ftenin|f'.Pnnlc^ienofvalidepoiïèiiie,met en n onfen ^a u Ce funderen meer dan eenige »*, teA1 Steden'in 't proces geweeft heb- kfcnftiuvd Vrydomme v^ den Stapele; en P*Uri!Z f^^niet^egenonfege-

f met die v

'oerfch

er an{cllou te nemen dat

maeckt had") J.evc van Dordrecht voertijdts *5tie, Unu„\ lccckere Accordt ende Com- sükk toeneS e Van den welcke hemluyden al- 1 wordt eenige hcure Havre on-

-ocr page 605-

Ί

Placaten. ji Boeck. 8.Tit.

5Ö8

manfehepen, gevaren opwaertsendend voer by de Stadt van Dordrecht voerfz; ï?'^ nae wy confidererende dat die voeriz ," drecht hadden mieter daet willen biiSl?*^ vanclenBndetotderfervmiyt vandenÏÏg* dat iy die Mazc onvry hadden willen mac fc die van den Briele kracht met kracht keerd " den in 't Jaer 1521, by onfe brieven vanl'l^ doen verbieden ende uy troepen, dat nietm 7? vervorderen en foude onder dexcel vai - Privilegie feytelickjegens den anderente oS ren, met jegenilaende welck Placaet, ende Ei geprefcribeerde poileflie van de Supplianten Sr contradiitono geapprobeert, midtfgadersdenf poin&ementen hier boven verhaelt, end " diverfche Sententien by die van Dordrecht feta weien; waer mede indien fy eenigh PrivilegiehS den, daer van jegens den Supplianten geren J eert hadden. Soe heeft den voerfz van Dordrec" vierdemael belieft, in 't Jaer 15-26 een fchip mes Tarwe, toebehoerende Poorters tot Schoonhof' aen te halen ende in arreil te Hellen, daer ofè Supplianten hen beklaeghden aen onfevoerfchrci Vrouwe ende Moeye , de welcke ordonneert CommiffarifFen, omme Parthyen van hcuren éh renten te accorderen, maer de voerfz Parthyen es hadden tot geen accord willen verftaen, foedatbl twee verfcheyden Appoinctementen denParthra hincindeult wegen vanfeyte geinterdiceertïat eerft op de peyne van twee hondert marek fe, en daer nae op thicn duyfent Carolus guldens 'φ facie: Wel-verftaende, dat Parthyen hinc 'té ibuden ontilaen uyt den arrefle die Perfocno», Schepen ende Gueden, over ende weder (rages·. refteert ·, volgende welck Appoincleraent km de voeriz Parthyen hinc inde die gearrc/ktré Gueden ontflagen, ende hanght ten principale tui ichen den voerfz Parthyen proces ongcdectdcCT in onièn voerfz Raede van Hollandt ·, ende ψ dien was klaerlick blijekende van de geminatie» loc wel by de Sententie > als reftitutie van de Gueden, den Supplianten by die van Dordrecht gcdacti,® die voeriz Supplianten waren in vreedfamigepé feffie van heure exemptie -, ende hoewel bovenm den voerfz Appoinclrementen, InterdicWte ende oude poiIcffien,de voerfz van Dordrecht!® noch redene en hadden hen Supplianten rots»· fche inilantien en flonden te traveilleren, e"°^ telick jegens hen te procederen: Nochtans jiaö*» een fchip endefchuyte, geladen met R'/J,J Thienen, toebehoerende den voerfz^*1" ende Jan van Dam, Poorters tot Schooi»*0', gehaelt ende in arrefle geilelt, gMÜ*X2 contravenierende tvoernoemde APtr νίηΛίι

den ende Dorpen, ende hooren oude bequame - Ferfonen, neutrael ende niet fufpecl· zijnde, inhou- dende by expres,dat die van Schoonhoven ten tyde Yan den voerfz Heere Claes van Cats, vry, vranck •ende fonder tot Dordrecht te veriïapelen gevaren hadden, en heure pofièffie gecontinueert van dier tijdtaf, tenaenficn en wel weten van een y gel ij ck befondere vanden voerfz van Dordrecht, tot den jare 1481, ende als hemluyden daer nae inden Voerfz [are 1481 voer d'cerftereyfeturbatie omme ïe verftapelen of verbodemen, of dies-aengaende by den voerfz van Dordrecht angcdaen is geweeft ■,' 't felve is akijdrs tot noch toe afgedaen, ibe dat de Supplianten zijn gebleven in heure vreedtfamige poifeiÏÏe van vrydom, van over hondert, twee hon- dert Jaren , ende van foe langen tijdt als Hollandt Hollandt is gheweeft, ende die Stadt van Schoon- hoven geftaen heeft ·, ende na dat de voerfz Suppl: meer dan twee of drie hondert Jaren in heure pof- ièffie geweeft hadden, ende dat fy hen beklaeghden van de turbatie henluyden aengedaen by den voerfz van Dordrecht, voer den Luyden van onfen voerfz Raede in Hollant, ibe is eyntlijck met kennifiè van faken den felven Raedt gebleecken,zijnde by diver- fche Certificatien van den Jare 1481 Senten tien ge- wefentot voerdeele van de felve Supplianten, de welcke gegaen isinkrachte van gewijfder dinck, ibe dat de voerfz van Dordrecht bekennende heure ongelijck, hadden den voerfz Suppliantenrufte-j Hek en vredelick laten continueren heurluyderpof-' ièille tot den Jare drie en tnegentigh, in welck Jaer Jafpcr Anthoenifz , Schipper uyt Zeelandt, ge- laden hebbende eenigh Greyn , toebehoerende Poorters van Schoonhoven, voer by Dordrecht ge- Varen zijnde fonder te verftapelen , als wetende den Supplianten vry en ongehouden te zync te ver- iïapelen ; ibe hadden hem vervordert de Dienaers ende Toeiiendcrs der voerfz Stede van Dordrecht, aengaende 'tilapel-recht aente halen 'tfchipende goeden, geen gelove gevende den woerden van den Schipper; te weten, dat't Greyn by hem ge- laden , Poorters van Schoonhoven toebehoerden 5 ende was rechtelick foe verre geprocedeert voer die van Dordrecht, dat de Schipper gecaufêert zijnde, ende de documenten gedaen zijnde van den poilèf- fie van den voer noemden vry domme, by iblemnele Sententie diffinitive 't felve fchip ende gueden ont- ilagcn zij η geweeil -, ende daer en boven tot diver- fche ftonden, die van Dordrecht hadden byadvife ende guetduncken van de Wethouderen geconfen- teert, dat die Supplianten ibnder te veriïapelen va- ren fouden daer 't hemluyden beliefden, als we- tende hemluyden in poffeflie van liberteytte weien: Maer in den twaclfiten f are hier na, te weten 1503, de voerfz van Dordrecht derdemacl gepocght had- den den Supplianten tcturberen in'heure voerfz exemptie, en geprefcribeerde poffeflie, ende feyte- lick aengehaelt een fchip en guedt, den voerfz van Schoonhoven toebehoerende, daer uyt proces ge- reten is in oniën voerfz Raede van Hollandt, aldaer eyntlick die voeriz van Dordrecht gecondemneert waren te reflitueren 't gunt wes fy die van Schoon- hoven afhandigh gemaeckt hadden ·, welcke Sen- tentie gegaen is in krachte van gewyidcr dinck, fon- der eenige appellatie, provocatie, ofte reformatie; ende aliulcks hadden t'zedert altijdt vry e η vranck, fonder te verftapelen met hèuren Gueden en Koep-

van

wylen

onfe voerfz Vrouwe ende

't welck de Supplianten ons tekennenhaci» ^ geven , verfoeckende provifie van /U*LJ^3 op de fupplicatie,mitfgadersfekcrcde ÏÏcrt^ Dordrecht daer jegens overgegevenge wn■ _ -^ de, wy geordon neer t hadden dat 't voer ^

uy te ontÜagcn foudc wefoi op cauüw ^

de

Supplianten

pertmen

tehek WT\^LM

pofdreö

op d'antwoerde van den voeriz van -^^ ende omme daer toe te furnerenis ^ f^en^ anten onder andere voer repliek; ^o^É0t' die voerfz van Dordrecht fouden % ζ^φ^ zijn, dat alle koepwaerige Gueda ^

-ocr page 606-

Het Stapel-recht van Dordrecht aengaende

169

r ac Riviere van de Lecke , Merwe- ffèet&tf® jC} fouden rot Dordrecht verbodem t *»^:'2oclt 'worden, dat 'tfelve niet endedc fjJereni-F ^e van Dordrecht mochten in dier ^ siaten > .jijcr^-ert weien of niet, aenfchouw ge- ^"fit 't pretens gcallegeerde Privilegie jegens iffl:nn'iantcn niet en militecrdc, als jegens hcm- ^u^-..tgeufeert, maer rechtelick ter contra- • ° ticnbcert: Ende aengaende feeckere pro- ^^'acallcgucert by den voerfz van Dordrecht, ^" ücbronie Sentencie verklaert foudewefen, ff. ■ Dordrecht 't recht van den Stapel fou- C;:t'vk"u!eii, doende tenietealle proccdurcn , C-;f.· honfcn groeten Rade, als andere Rech- r!'\leende-, icydendc de Supplianten daer of Γ .nvccen tcipreecken, oick dat de fel ve Sup- Jntindaerinne niet bekent waren, ende noyt Huvdcn daerof gemoeyt en hadden metd'an- '·'" eSxden, immers waren ten dage van de voeriz -oceiiurcn, ende daer te voren, in ruilige pofïèffie vin den vryheyt voeriz, ende en gebrack hemluy- <h nier want fy en waren niet verongelijckt noch

mogen komen tot Rotterdam, Geervliet, te Vlaer" dingen, voer Bermfiè, ende't gat van dcnBrielo daer die Schippers begeren te weien : Infgelijcks ware te feer buyten alle redenen ende equireyt, dat komende die voeriz van Schoonhoven uyt Zee- landt, Brabant, ende andere Plaetfèn, deur Ber- nifle of't gat van den Bricle, naer de mondt van de Lecke of Yflèle toe, dat fy heur eygen huys, ftratc ende Riviere, by maniere van fpreken,fouden moe- ten voer by zeylen, ende nemen heuren cours naer Dordrecht, want het ièlfde doende, moeten iy een Getyde tot Dordrecht floppen, met wekken Gc- tyde die van Schoonhoven t'huys fouden mogen komen , ende komende van Dordrecht voer die mondt van de Lccke, foude moeten aldaer een Ge- tyde floppen, en die Vloctvande Macs verwach- ten, omp met ter ièlfde Vloet naer Schoonhoven te varen ·, ende iöe wanneer dat een groot opwatcr van boven uyter Merwcdequame, ibe fouden fy komende van Weflcnvoer by Rotterdam naer de mont van de Lecke, twee of drie dagen en langer moeten bly ven leggen > eer fy tot Dordrecht fouden mogen komen, alibe daer als dan geen Vloer en gaet, waer byvolghde conièqucntelick dat der Supplianten oude gheprefcribeerde poflèfiieinct guede redenen en fuffiiante tytel geilerckt ende ge- veftight was. Aengaende dat wy verklaert ion Jen hebben de Stapelbaer-gueden, inde voerfzaηt- woerdegcroért, feyden de Suppliantcn dat 't ièlfde teverftaen was,van den geenen daer jegens die van Dordrecht ten lel ven tyclein Rechten iionden , en die voergaende Sententien obligeerden, op welcke Sententien die Supplianten niet gehoor r, geroepen, noch gedefendeert en waren geweeil, ende midts dien en mochte de fclve hemluyden niet verbinden, midtfgaders oick die voerfz Verklaringc ende Or- donnantie daer nacgcvolght; want die van Dor- drecht en hadden niemandt wiI len on tfangen , dan die fpcciacl procuratie gebracht hadden, noch de Commifïariiïèn, te weten die Heere van Aflèn- delf, onfè Eerite Racdt, praeiiderende inonfen voerfz Raedevan Hollandt, ende wylen Mr. Pie- terdu Brucl, infynen leven onfèn Advocact Fii- cael in onfèn groeten Rade, ende alle die Steden en Dorpen die over die van Dordrecht klachtigh wa- ren , hadden een nieuwe procuratie moeten bren- gen, die ghemaeckt mocfle 7 ij η naer den appetijt vanden voerfz van Dordrecht, meynende by mid- delen en verfoeck van nieuwe proctiratien de Ste- den en Dorpen heurluyder Parthyen te doen fchey- den; feyden oick die Supplianten dat van heurluy- der recht van exemptien, als niet gehoort, geroepen noch gedefendeert, ons gcbleecken en was·, ende niet jegenflaende dat wy verklaert hadden die Ste- den ende Dorpen die klachtigh gevallen waren , niet ontfanckelick in heure finen en conclufien, en dat die van Dordrecht fouden houden heuren Sta-

gioriprc Γ I f

eert, iöe dat indien iy ons geklaeght had-

üvcr den fel ven van Dordrecht, iy fouden t'on- itchtentc vrocgh geklaeght hebben, als gebruye- kede, hangende de proceduren en daer te voren, bcjrc voerfz vryheydt, waerbyde proceduren by c:ni"e Steden ende Dorpen van Hoilandt, als Eyi- iJier.s jegens die van Dordrecht geinten teert, niet ti behoefden de Supplianten te prejudiciëren ; xntdcfdvc Supplianten onwyfèlijck fouden ge- ('.r:n hebben, te cyflchcn 't wclck fy hadden > ende c'rr van ly in poficflie en gebruyek waren: Ende ,ic van Dordrecht Eyfïchers geweeil had-

1 endedc Supplianten rechtelijck geroepen, .uJendefelve van Dordr: hemluyden hebben m:n behelpen niette gcallegeerde proceduren en :cntic. Oick hadden wy ns'tjaer ifi falie de nnk^icn van de Suppl: oude en'deughdelijcke eflie van vrydommej ende anders, geconfir- eerr ende van weerden gehouden; ende midts ten oick mede geapprobeert den vrydomme van ü te vcrirapelcn in queftie, alibe die in gefchre- M Rechten gcfundeert is; want foe verre de felvc lf f^ordrecht 't voerfz Privilegie fouden gebruye- Kfn.l^cnsdie van Schoonhoven, foc moeite note- r'vL°'"Cn,' ^ dicfelvevan Schoonhoven groe- - si!v tvoerfz Privilegie geprejudicieert ende i-irerciiccrtweien fouden, immers uyttengront ^-orvcn, w;!nt die voerfz Stede vanSchoonho- u|?mracrt engefundeert is op die Riviere van re U-,tCn Cyndc dat fydevoeriz Riviereen .iocenoi tCrCn dler ontrent ghelegen, fouden 'iüLJcb,rilyckcn, omme heurluyder Koepman-

1

'mPpcn deur -:JJ '             *·

middelen van dien te exerceren:

tie fclve van Schoonhoven (die verde - gi'octe myien van oniè voerfz

' 6*dcn

•:rD,

CnmoiKie t4!CC'lt ^c^eten Zl)n) komende uyt pelen Recht, ter plaetfè, jegens die perfonen en fentotQr *\nde keeke, ende begerende te wc- 'goeden, met fulcke limitatie, Ordonnantie, re- GcuJe torpCt' 1Π den Bricle, inZeclandt, ter I flrinclie ende modificatie als wydat ordonneren moeten uyt krachte j fouden, willende dat de voernoemde Steden ende ^icditv ■ CVa" Dordrecht' Zuytweil op nae ■ Dorpen heuren Gedeputeerden ichicken en fcyn- ^''oerden'611' moe^en fy een Getyde flop- i den fouden>met fuffiiante bevel en inflruclic binnen ':'rdieV]'°nt:van de Lccke, verwachtende al- I den Hage, op den vierden dagh Novembris voer irCTï nac Do!fn 1 ^aze> omali'oeopwaertste j den voeffe Heere van Aflêndelf, en den voernoem- ^nicicn»           en(^c mdien fy naer Dor- j den wylen Mr. Pieter du Bruel, Comiilariilèn by 'aren, fouden met 'cielve Getyde ' ons daer toe geordonneert, omme in hunnen han- Zζ ζ                        den

-ocr page 607-

Placaten'. s.Boeck. S.Tit.

5yo

vry, vranck, onbehindert,onbelet enonb Ir te laten varen nederwaerts en opwaerts ν mniCl'

den re overgeven alle de ftucken by den voernoem- den Parthyenghedient, henluyden hooren op de limitatic, Ordonnantie , reftrinctie, modificatie Van de Gueden, Perfoenen ende Plaetfen: Noch- tans wy en hebben niemandt ongehoort willen con- demneren, want alle de voernoemde Steden, Dor- pen en Plaetfen die hemluyden Parthyen gemaeckt hadden, waren elcks apart gehoort, ende een ye- gelijck hadde fijn Munimente met een fack , onder behoerlijcke Procuratie ende Inventaris overgele- vert; ende mitsdien was te lèerebuy ten redenen alle Ordonnantie van Rechte gegacn, dat de voer- noemde van Dordrecht wilden die van Schoonho- ven compradienderenin heurluyder Senten tie,daer fy noyt als Eilchers, noch als Verweerders jegens die van Schoonhoven in Rechtegeftaen hadden,en dat die voerf/. van Dordrecht geen ftapel|pecht ge- hadten hadden jegens die van Schoonhoven, ende niemandt van den genen die als EyiTchers jegens die van Dordrecht gecontendeert hadden, en wa- ren in foe lange pofleiïïe van vrydom geweeft, en Appoinótementen tot heurluyder voordele verkre- gen hadden, als die Supplianten : Ende roerende dat die van Dordrecht louden wefen competente Rechters van den voerfz ftapel-rechte, feyden de Supplianten, datdaer of proces hangende was in onfèn voerfz Rade van Hollandt, tuflehen de Sup- plianten ende den voerfz van Dordrecht, fiilcks dat indien de Supplianten in heurluyder defeniie gchoorc geweeft hadden, wy en fouden mogelijck jegens de Supplianten (immers foe die van Dor- d recht 't fel ve willen interpreteren ) iulcke of dier- gelijcke Ordonnantie niet gemaeckt hebben· even- wel en dede 't ièlvc niet veel ten propoofte ■, feyden voerts die voernoemde Supplianten,dat die Dictie (elck) geroert in de voerfz Antwoorde, is genera- lijck, en moefte ghcreftringeert wefen op en jegens den genen die genomineert (tonden in de Sentente, endcfüude de voernoemde Sententie prejudicië- ren alle de Steden vanonien Lande van Hollandt en Zeelandt; ibtide oick de felve Sententie prasju- diciable wefen onfen Steden van Zierczee en Mid- delburgh , die expreflelijck ghe-eximeert zijn ; foudeoick prejudiceren onfe Steden vander Goude, Haerlem en Lcydcn, hier by ghevought die lange poflëflic van bat dan twee hondert Jaren by de fup- plianten ghebruyekt, fonder dat oyt yemant, onvry zijnde, met hemluyden van Schoonhoven gemen- gde, of dat fy dies achtcrhaelt hadde geweeft, noch oyt des-aengaende queftie ghevallen was, ende dat die van Dordrecht nieten fouden weten yemant te nomineren, dacr jegens fy in Rechte geftaen had- den , of anders yemandt die fulck recht en poffeflie van vrydom hadden als die Supplianten deden, en mits dien niet begrepen onder de voerfz Sententie en Ordonnantie} ende aengaende den tytel van de Supplianten, feyden dat geen ftereker tytel en was dan die gefundeert is in jure naturali geutin. & ci- vïli, als die ty tcle ende recht van die van Schoon- hoven geibcht is met tytelevanpraeièriptie : Con- cluderende daeromme die Supplianten, dat by onfe fententic die van Schoonhoven verklaert foude werden vry, vranckendeexempt vanden ftapele of ftapel-rccht, by die voerfz van Dordrecht jegens hemluyden ge pretendeer t, ende dat die ièlve van Dordr: gecondemneert foude worden diePoirters van Schoonhoven met heure fchepen en Gueden

voerfz Stede van Dordrecht, fonddeneenighfmts te bedwingen, te

aldacrhen :verftapele

onSt

vidicerende de felve Supplianten de concl f ^ dage van den eyfch genomen, of fouden x?' * flikken anderen finen enconclufie, a]s

duftievandefen bevonden werde hemlu^0^ baerlijckft en profijtelijckft te welen, mI,? °f

koften, fchaden en intereflèn daeromme κί α ^ geleden ■, Waer op die voerfz van Dordrechr ' duphjeke onder andere feyden,dat die voerf, e0?

van Dordrecht was de HooftftadtonfesLand Hollandt, niet alleen onverfien van illP w„tS Vaa maer oick gemeen liggende metten Water al? die gemeen Burgers t'allen tyden om den thb£ of elfften nacht ten langhften moeten in perli waecken : Ende aengaende die Certificatie van U Jare 1311, daer mede de voerfz van Schoonhof hen wilden behelpen 1 feyden de felve van Dt» drecht, dat de felve ingeenre manieren prejj" eieren en mochte onfe voerfz Stadt van Dordrecht" immers diende merckelijck tot achterdeel vanè Supplianten, ende voerdeel der voerfz Stadt va Dordrecht ·, allegerende tot dien fine dat de felve Stadt van Dordrecht by wylen Hertogh Wille van Beyeren, Grave van Hollandt, Zeelandt, es Heere van Vrieilandt , onfe Voerzate zal: geé, den ftapele van de fes Stromen, als van dcnllhip·, Maze, Leek, Merwede, YfTele en Wale, verlccsr en gegeven is gheweeft in den Jare 135 f, en mits. dien 34 Jaren naer date van de voerfzCcrtifiati;» want voer date van de infèttinge vanden ftapeka waren niet alleen die van Schoonhoven ftapekrfi maer alle d'andere; oick mede en fpraecken« voerfz Certificatien niet dan van 't gunt wesby rr· den van den voerfz Heere Nicolaes van Cats, k- roerende denThol ende ftapele by die van Schoon- heven geufeert foude hebbén gheweeft, ende ét daer naer, onder wélcken Heere van Cats dieSap- plianten poferen, in den Jare 1280 gezeten tckb- beη, ten wekken tyde die van Dordrechtalsnoé 't beginfel van den ftapele niet en hadden, nuc · 't fundament van de felve ftapele waseerflghekj daer naer, in den Jare 12 09, by wylen Jan, Giare van Hollandt, ende Jan van Anennes, Graven Henegouwe, onfe Voerzaten, alsblijckenn^ by der Copie van't felve Privilegie, ^R preflèlijck gheordonneert was, dat alle de G«&» gene uy tghefbndert, by wien oick die ^Jc1*t ghebracht foude worden de Leek endeMffJ» >

fouden tot Dordrecht verkocht won

't was wel te vermoeden, dat Jan van Λ » Grave van Henegouwe, bemerekende ω Graeffchap van Henegouwe, PtyffiyES van Hollandt, onder eencn Grave endet _ men fouden, 't felve fulcks geraden ijg| beteringe van Hollandt, als gevoelt nco*^ vruchten en proffijcen vanden SjjS&flÖl gouwe, daer over veel Jaren een fta;

weeft was, te weten onfe Stede van ν ^^U

tot ftcrckeniflè van den welcken exp*

dertiP

voerfz Privilegie, verleent te wefen om ^ nen oirboir van allen Koepniannen *.^^ψ/β quenterende, ende om den oirl

Landt i ende dat die Supplianten voert ^ fy die voerfz Certificatien fouücn mX>

-ocr page 608-

Het Stapel-recht van Dordrecht aengaende.

, r jnhortatie van Grave Jan van Henc- *" ceiiwigcr memorie ·, ièyden die van Vf' h°dat dasr of niet' en blijekte, immers wort *lfec Lje van den voerfz Grave Jan expreflè- doceert de contrarie: Ende niet jegenftaen- fvjfificatien foe waren die van Schoon·

of Ordonnantie bevonden foude v/orden geniaeckt ' te weien, fichrent't overlyden van den voeriz Har- toge Philips, danonieOrdonnantie,difponerende tegens allen oniên Onderiaten, als alleUytheem-" fche deur de Lecke ende Mcrwedc negotierende; van welcke proviiionclc Appoinclementen van Hartoge Philips, ende den tijde daer inne ghepre- figeert, was indevoerfz Compoiïtie tuilchendie van Dordrecht en Schoonhoven gemenrionneert; te weten, dat de felve ftaen foude in fulcker voegen als der Steden dadinge van Hollandt-, ende hoe wel de voeriz Compoiitie geene date en hielde, nochtans wort by 't gunt dat voeriz is gecolligeert, dat de fel ve geichiet moeite weien by tyde van Har- toge Philips voeriz, 'twelck oick wort gefterekt endegeapprobeert by twee Miiïiven, by den Secre- taris Roze · fjde voerfz Compoiitie geiiibftigueert hebbende} acn onlè voeriz Stede van Dordrecht gefchreven, deur bevel van onfen voerfz Rade van Hollandt, daer of op d'cene men noch iien mochte den Wapenen van den voerfz Hartoge Philips , beyde wefendé fonder date van 't Jaer, ende icheeu de co 11 il urn e vanden ielfden Secretaris geweeft re fyne, fonder date te expediëren; by welcke voeriz Compoftrie was bevonden, dat die van Dordrecht de voeriz Stede van Schoonhoven, fonder te verfta- pelen niet en lieten palieren, en dat die van Schoon- hoven 't ielve niet en hadden willen gedogen , maer wel twee Schepen van Dordrecht on 't ilijck ghe- fteit, dicfyluyden kofteloesen ichadc loos, volgende de iel ve Compoiitie, hadden moeten reft tuieren , blyvende nochtans 't Schip van Schoonhoven by die van Dordrecht, uyt Iaecke vander contraventie van den ftapele ge-executeert, op 'tllijek by der Galge, aldacr 'r felve by die van Dordrecht geftek was, blijekende byder voerfz Compoiitie; ende achtervolgende de ielve Compoiitie, hadden die van Dordrecht gedoicht dat die voerfz van Schoon- met heuren Gueden, gewaflen opjieuren Acker, ende andere dienende tot heuren nootdruften, met hunnen Schepen gevaren hadden, ende tegens den genen dicfyluyden bevonden hadden, inconfor- mité vandeièlve Compofitieniet gevaren te heb- ben , fy geprocedciert hadden by anhalinge ·, wacr by wel klaerlicken verthoent was , dat die van Schoonhoven niet ionder calumnie, ende tegens de waerheyt voertftelden, datfyluyden vanden fta- pele voerden J acre 14,81 ge-eximcert fouden heb- ben gheweeft, ende dat fyluydeii van der felver exemptie ruftelicken ende vredelicken gebruyekt fouden hebben, fonderlinge foefeeckere vijfCcr- tiiicatien, gepaflêert in den Jare 13 81. by die van Culcnborgh, de Nieupoort, der Goude, de Heere van Breederoede, ende Oudewater, by die van Schoonhoven geproduceert tot fortificatie van heure preteniè poftèflle , gencrael waren ibndcr fpecificatie, noch inhoudende cautie van fcien tie, fprekendc oick van de Gueden van Schoonhoven , en niet voerder, ende daer omme buytcn de voerfz Compoiitie in allen ghevalle niet ge-extendeert en mochten worden, ibe van contrariegebruyek bleeck, ende dat fyluyden voer den jare 1481 de ftapele gerecognofceert hadden, ende dat tegens hemluyden als andere geprocedeert was geweeft; oick die van Schoonhoven en fouden nimmermeer mogen doceren van eenige Senrentien, immers de felve van Schoonhoven daer af by cenen onfen Zzz 2                    Hullier

deftapelevan Dordrecht iubjed geworden, w van de voerfz Privilegiën, als allean- jL&te van de felve Privilegie, dcftapelc 'ecfubjeft geweeft hebbende, endealfulcx Liffe tyden ter ftapele gekomen als alle an- contradicTie, maermochtc weien dat

die voerfz van Schoonho- met

(onocr cn[(|cnjarei4.'-

Uien

•criche reb

rat dn

, van fcytengethoent hadden

ende worden

jcvoiidcfl de Supplianten voer date van het erfe ïacrd'andere Steden van Hollandt dien van Dordrecht qtieftie moverende, uyt iaecke van den dat fyluvden mede daer afgeerne exempt ! gheWft, ende om tot heuren gemene en imoircyt de Riviere van de Lecke te mogen iïuvd'cn voer hcure nootdruft alleenlijck, ende ;M beuren Gewafch en niet vroerdere: Ende om fcraf pertinente Dedu£tie te doen, foe is bevon- fenceiie feeroude Miflive by dien van Schoonho- ven, daer heuren Zegclenoch tegenwoordigh op alruckt is, gefchreven aende Regierders onfer 'ocrlz Stede van Dordrecht, by tyden van wylen "-lartoge Willem van Beyeren, daer by die van ■hoonhoven doen ter tijdt begeefden, dat die van 'jRiYedu fouden willen quijtichelden aliulckcn .hip ais cenen Willem Reynieriz, Poorter tot Jioonhoven toebehorende, ende tot Dordrecht ;;t iaecke van den voeriz ftapele aengehaelt hadde ii'cift, 'cwelck die van Dordrecht niet en wilden oen of quijtichelden , deur bede van dien van ihüonhoven, fonder confent van den voerfz Har- ψ Willem, die midts dien bevonden waren ren 'Ir'dcntydegeene vrydomme vanden ftapd gc- retendeert te hebben : Ende om vorder e te ver- laren dathcurluydcr allegatie van de vreedtfamige jlTeffietotden Jare 14,81 geheel en al onwaerach- >»■«» wert onder die van Dordrecht bevonden "ncoudeCompofitie, gefchreven byeen Secre- '«svanonfen Rade van Hollandt, gheweeft heb- ™- Secretaris by den Hartoge Philips die Oude, 'Wentdenjare 14.2 7 't regiment van onfen Lande «OianJc, Zcclandt ende Vrieflandt gehadt

notoir is ·■

ic rot fynen overlyden,

ais

ten

'«*cn rrdede felve Compofitie was overdragen, jncn Kiaerhckenby d'inhoudcii van dienever- teX , ' "^ dicn d« de felve vermelde in de Kut ν 1 ' Pmacckt tcwefenbyden Gouver- Lftl!!5en ™rt°gevanBourgondien, 'cwelck -:cwc ft? η V°?ïk Hart0Se PhihPs die °Llde' ί,. ent nebbende die eerfte Hartoge van Bour-

rcVr^anttocbcho

nden van Hollant, Zeelant

re-art

Appoinclementen ghemaeckt

^erendeden ftapeï7ais i; de JarenT^ r^^tóL η ki Mie van Delf, Leyden, tó'^^ Haerlem, Rotterdam, ^docn nrenr öch?°nhoven, in een Volume wa- ?!dereHeereÏ '. nder dat hJ tyden van cenige Njbcn, einj-Λ ΝλΙ0η Hollandt toebehoert foude *lPk, *xuJr&a vanBourgondien geweeft óCLomP°fitieder.ftapcle aen|aende,

-ocr page 609-

Placaten. ^.Boeck. S.Tit.

57*

die Grave van Egmont, ende van Vf Thiclman Oom, midtfgaders Cornelis d i" Raden in onfen voerfz Rade vanHolln rf °^» cordeert, dat fyluyden varen fouden m V*' fchepen en Gueden, achtervolgende vl7* de raminge den tijdt van les Weecken eed ende voenseen maentnaer't wederfegL ^ yegelijcken , blyckende by den Apfel^' van den voerfz Gecommitteerden, \ ί j l0* alleen klaerlijckcn en demonftreerde, dar d "^ Schoonhoven geen recht met heure gewelde ** nieren van procederen gekregen hadden w rende totexcmptïe van den voerfz ftapelc was daer by geftemt de voerfz ouderamLcb!? voerfz Secretaris ondergeteeckent, daer toe + gedaen was by 't voerfz Accord; dat meer h *\ Regierders van Dordrecht voerfz pra?fentcerci indien 't noodt ware, te affirmeren, dat fy de m21 oude raminge by hemluyden ge-exhibeert, 2 voer alfuleke compofuie gehouden hebben, Jfc met die van Schoonhoven gheaccordeerthcfea ende dat fyluyden geen andere ghefien en hebbes' noch van geen andere van heuren Ouders gehoen en hebben; ende boven dien dat fyluyden dcuroj. faecke van de felve dien van Schoonhoven kdik laten paiïèren met heure fchepen en Gticden,diccp hueren Ackcr gewaflèn waren, en tot hèureMi·! ftede gehenckt te bringen de Lecke opwaert., 'tgun t dat fyluyden van noode mochten hebben» e j vorder niet : Om't welck tecorroboreren,llcs te confidereren, dat die van Schoonhoven Μ j de Lecke neder-gebracht hebben onvcrftapelr, i oick meteen acle fouden konncn bewyfea |c- f poeght te hebben te bringen Wijn, Hout, Kakt' Moeien-ftenen, Yfèr, Schalien, Koelen, enè! diergelijcke fpecien van ftapel-guet, van bom komende, of dat daer uyt oytqueitieghesvecft if( maer alleenlijck feeckere Greynen, daer onder /r- luyden bedrogh hadden mogen befigcn, foe tae Gewas, ende 't Gewas van boven, quactteosèr- icheyden is ·, 't welck hemluyden,obfterende't»w| des voerfz is, geen recht en exemptic vandcaftipfi j en hadde moegen geven , fonderlinge foe wcs κ vermoeden was, dat indien fy ftapel-vry gevcs hadden, d'eene fpecie van ftapel-gueden foewt d'andcre nederghebracht fouden hebben 5 wa» dien de voerfz van Schoonhoven fonder te vel pelen gepafleert mochten hebben, was "fie j^',» weeft deur en conform de voerfz compofiiiei^| daer by was oick bevonden onwaerachtig«> ^ f luyden ruftelijck ghepaffeert fouden bm^ "voerfz itapele tot het jaer 1493 > wanten Janfz, Poirter en fchipper van Rotterdam > ,; jare 1490 angehaelt en gecorrigeert wasge ' uyt dien dat hy in fijn fchip &#πΧ*| Schoonhoven toebehocrende, verbydi;i!V j| voert hadden, contrarie de voerfz comp0' ^ mitterendediePoirters van Schoonhoven^^ ren fchepen, en geen andere, heure «* . ^ ftapelt te voeren : Ten dede oick niet '^g* den poighden te proberen by Vonmj!e .^ £ gierders onfer voerfz Stede van Dordrcx > ^^ dere fchenen heure Gueden, fbndertC^

HuiiTier d'Armes, ten veiToe

drecht gefummeert wefende, om daer afcopie te leveren, ende vifie te doen , hadden het felve niet weten te doen , macr hadden naecktehjck gc-exhibeert , feecker provilionëel Appoinfte- ment,by onfen Rade van Hollandt gegeven den 24 Α pril 1488, daer by ende 't gunt wes tuffchen den Jare 14.81 en de date van 't voerfz AppoincÏement gevolghtwas, oick blijcken mochte de contrarie van den inhouden der voerfz Replijcke, mentio- nerende, dat die voernoemde van Schoonhoven t'zedert den jare 1481 tottcn }are 1493 daer aen volgende, vander itapele ghebleven fouden hebben onghemolelieert ·, want men mochte doceren dat eenen Jacob fanfz , Schipper van Schoonho- ven, aengehaelt was ghe weeft, uyt faecke van de ccntraventievande ftapel, indenjare 1486 ghe- daen, ende dat hy in 't lèlfcle jaer den vijftien July voer die Wethouders onfer voerfz Stede van Dor- drecht belooft hadde by trouwe, eere, endefcecker- heyt, fijn fchip wederom inne te bringen, ende daer voeren borge geftelt, die namaels voer den fel ven [acob Janfz hadde moeten gelden ende furneren, by faute, dat hy fynen liedt noch Borgen nietge- queten en hadde; evenwel uyt faecke van dele, noch oick van de anhalinge gefchïet in 't voerfz jaer van 1481, en'was 't voerfz Appoinclrement in den jare 1488 niet gegeven, maeruyt andere anhalinge ghefchict in't felve jaer van 1488, want het fèlve nietgefchieten was uyt de anhalinge in den jare 81, was klaer, uyt dien dat die van Schoonhoven heure a£tie uyt faecke van de felve anhalinge voer onfen voerfz Rade van Hollandt gheintenteert hadden; de welcke faecke oick gevallen was interrupt, blije- kende by copie van't Relief, by die van Schoon- hoven den eerden September verworven, ende den 12 der iel ver Maendt 1486 te werek doen leggen, daer af eyfch gedaen was geweeft den 2 f der fèlver maendt van September daer aen volgende; om welck Relief van interruptie te verwerven, die van Schoonhoven oirfaeck genomen hadden uyt faecke van de anhalinge van de voerfzjacob fanfz, daer te voeren in Julio in 't felve jaer aengehaelt, waer nae by die van Dordrecht in den jare 1488 eenige Sche- pen van Schoonhoven weder aengehaelt zijnghe- weeft, die niet verftapelt en hadden, 'twclck die van Schoonhoven metter dat hadden willen keren, ende te dier oorfaecke eenige arreflcn op de fche- pen, Pcriöenen ende Gueden van Dordrecht ghe- daen zijn , die by 't voerfz Appoinctement vanden jare .1488 ontfbgcn en te niete gedaen waren , foe dat fyluyden metgrocter calumnie voerftelden, dat fy fkhtentden jare 1481 tot den jare 1493 toe vre- delijck ghebruyekt fouden hebben eenige vrydom vandcr itapele , by 't voerfz Appoinitement van onièn Rade van Holland, gegeven in den jare 1488 den 14 April, beyde den voerfz Parthyen bevolen was Vrydaghs doen eerftkomende te Compareren in den Hage, om van heure queitien die fyluyden voertijdts, beroerende de voerfz itapele, gehadt hadden, geappoin&eert te mogen worden, ende oick om een middel te vinden, hoe die van Schoon- hoven voertacn varen en commcrfèren ïbuden. En dien-achtervolgcnde waren die van Schoonhoven met die van Dordrecht binnen de felve Stede den 2 f April in't voerfz jaer bytuffchenfpreecken van

gevoert te hebben ·, gheeonfidereert L,'(ir- daer of geenVonniflè en exhibeerden,ö3 , ^e,

tificatie van een privé Perfben;

den Stadthouder van onièn voerfz Lande van Hol- dat een Burgermeeftere, of'Uyt'4^ $ricw

-ocr page 610-

Het Stapel-recht van Dordrecht aerigaende.

VI

, vfclvetot eenigen tyden hemluyden ge- &'fCJC' mochten hebben (als neen) daer by en t®, -HeRecht onfer voerfz Stede van Dor- ^'nfetghepraejudicieert moegen wcfen % wacr lC t fi-rekere Certificatien, tot vijf in getale,

geinterdieeert tezyne, als rechtelijcke ende geen feytelijcke proceduren wefende; gémerekt dat na deanhalinge van de Contraventeurs by Vonniflc verklaert was, Parthyen daer over gheroepen, of de felvejDimibel waren of niet : Ende deie maniere van procederen was bevonden ghefundeert in het voeriz Privilegie vander flapele, daer van d'execu- tie dien van Dordrecht by 't voerfz Placaet niet be- nomen en was 5 immers die van Dordrecht eenige fchepen voir den Brielc angchaelt hebbende, uyt iaceke van de contraventie waren geroepen gewecil voer ©nièn voerfz Rade van Hollandt, o mm e die voeriz fchepen ontilagen te hebben,die daer tegens geproponeert hadden exceptie van revifie; en was niet tegenftaende d'al legatie van dc voerfz van den Briele ter contrarie den 11 December in 't voeriz jaer 1 f21 de iaeckc, midtigaders Parthyen by Sen- tentie van onfen voerfz Rade van Hollandt geren- . voyeert geweeft voer die van Dordrecht, om vol- gende heure oude poilèflie en Privilegie, recht by hemluydcn ghedaen te worden ; cndc dien achter- volgende waren die van Dordrecht gebleven 'm dc poilèflie vandcr executie van 't voeriz Privilegie, in wederwraecke van de welcke iyluyden, niet je- genftaendc de voeriz Sententie, veeleforrièn ende ghcwclden hadden moeten lydcn van die van den Briele, Schiedam, Gornichem, Rotterdam, en Schoonhoven, hoewel niemandt van hen cenige exceptie vandcr flapele en mochte funderen by eenige Privilegiën ·, 't felve was klacrlick bevonden byonie Sententie cndc Ordonnantie, daer in die van Rotterdam, Schiedam, Bricle cn Gornichem Parthyen geweeft waren, die oick by heure gewei- den (" als die van Schoonhoven ) recht van der exemptie pretendeerden, ende niet en hebben mo- gen obtineren; dat meer is, alfoe ieeckcr fchip cn Tarwe, in den jare 1 f 26angehaelt, by Appoincic- ment van onic voerfz Vrouwe cnMoeye niet ont- ilagen was geweeft, als die van Schoonhoven on- waerachtelijck voorflcldcn, maer was 't iel vc ghe- fchiet deur bede van den Grave van Buyrcn , laet II overleden, ende gratie gedacn, naer diePoirtcrc van Schoonhoven fijn ongelijck bekent hadde, cn gratie van de Wethouders van Dordrecht veriochr. Ende niet te min in den jare 1527, als die Oorloge van Utrecht begonnen was, die van Schoonhoven verhuyrt en verborghthadden een fchip vanCu- lcnburgh, tegens d'inhouden van de voerfz Com- pofifie, ende't felve gheiönden nair Antwerpen, ende aldaer weder doen laden met Zact, cndc we- derom doen pafleren verby oniè voerfz Stede van Dordrecht fonder te verflapelcn, 't welck dacrom by de Uy tleggers van Dordrecht angehaelt was ge- weeft, om daer op rechtelijck geprocedeert te wor- den als 't bchocren foude ■, 't welck gekomen zijnde tot kenniflè van die van Schoonhoven, hadden veele Knechten uytgheichickt, om die van Dor- drecht op alle vrye ftratcn ende Vlecken te nemen, als fyluyden ghedaen hadden ·, daerommc die van Schoonhoven met die van Dordrecht befchreven waren geweeft, te compareren by heure Gedepu- teerden in onfen voeriz Rade vanHollant, maer die van Schoonhoven en hadden't felve, in verfmadc- niflë en contemptie van Juftitie, niet willen doen ; immers, dat arger was, hadden uytgefchicktom die Gedeputeerde van Dordrecht, in den H:ige ter obe- dientie van onfen voerfz Rade ghcwccfl hebbende,

ü;ÏrÏTfeeckerAppoin£tement,byonfe>oerfz |α, Hollandt gegeven in Julio ι foj, gepro- I ν den Supplianten tot achterdeel van den '3 by, en andere Appoinftementcn daer na

m\ ht bevonden mochte worden, dat die van Shoonhoveri geen pofleflèurs, maerghevveldige , Ζ$ waren geweeu\gemerckt fyluyden hadden 'ifUs in't voerfz jaer met kracht en gewelt diver- flcfcheperi en Gueden, dien van Dordrecht toe- LLrende, oDonfeftromen genomen, endetot Schoonhoven ghevoert, om geen andere faecken, ia, dat die van Dordrecht heure Privilegie tegens hemluydcn als andere executeerden, daer uyt onfe Procureur-Generael tegens beyde Parthyen con- dufijin 't voerfz jaer van 1503 ghenomen hadde; rnJcvras inde lel vc facclce onder anderen ghea ρ- minfteert) dat die van Schoonhoven die Gueden tn ichepen van Dordrecht puerlijcken ontflaen fou- don, cndc dat die van Dordrecht de fchepen mede' uien ontflaen op cautie, behouden altijdtsheur chtjfoc wel in 't poileflbir als petitoir; Van welc- : Appoinftementcdie van Dordrecht hen gecon- tueert hadden Appellanten, 't welck bemerc- Iknde wylen de voerfz Grave van Egmontonien feradthouder in Hollandt, ende dat daer uyt eenige BuefHen(oudenmocgenfpruyten, hadde die van Dordrecht by fyne Millive in't voeriz jaer ifog ferfocht, dac iyluyden de voeriz ichepen van 'loonhoven (onvermindert heure recht, ende curfvnebede) ontflaen willen, als iyluyden by ilchcnfpreecken van guede Heeren ( altijdts on- trmindert heure recht, ibe wel in 't poileflbir als 't petitoir) ghedaen hebben, blijekende byder oerfz Miffive en A£te van onfen voerfz Rade van ollandt, gc-expedieert onder den Zegel van de Iveonfcn Rade in November 1503; 't felve had- endic van Dordrecht noch meer ghedaen ten ver- «iic van de voerfz Grave, om ioe veel 'in hem- ydenwas,te verhoeden alle inconvenienten die cur de geweiden van de Regierders van Schoon- ovenbvtj'dc van Oorloge hadden mogen opko- /"> e™c daerommc en mochten die van Schoon- '™ in tvoerfz Appointïement, tot heuren ver- ^!rCn n^antlc oicknietgepronuncheert en >cn, geen recht en exemptie funderen: Ende ■ sac"gacndc dat de voerfz van Dordrecht die w'Briele met kracht onder de flapele hadden :v;or»\icn, ende dat die felve vanden Bricle rsibvPi         keerdcn> endedat wv in den jare bbdJ !acacc cndc Edifte gheftatueert fouden :-Kfl.tain'c"1ant °ndcr dexel van cenige Pri- ƒiieywf ,oude procederen; endedat even- et Tar^ c ht in dcnJarc ipó een fchip ttcn,. ^Schoonhoven anghehaelt fouden ifcvoènVV              na by Appoinftement van "gevedlo UWCCndeMocyc ont%en foudc ^ÜDrdrcch? C!UU?r'' Γ^οηίίαεΓ op die voerfz «ircchtt'alli! j fu!ckeproccduren als die van '^^rsvan 7eneTUieerthadden tCSens dc ^Plscato nl? i- hPcle' cn mochte by den ccn^gcfeyt worden, henluvdcn ge-

-ocr page 611-

Placaten. 3 Boeck. 8. Tit.

574 te apprsehenderen, en met hemkiyden tot Schoon- hoven gevangen te bringen, 't wclck eyntelick by Appointtemente van onfer voerfz Moeye, in date den feventhienden O&ober ι f ζ 7 ter neder-geley t was, ende vcrklaert dat de fchepen en guedenre- ipectivélijcken gereftitueert ibuden worden ·, te we- ten, die fchepen enguedentot Dordrecht gehou- den op cautie, ende d'andere fnnpelijcken > van den wekken dien van Dordrecht gegeven waren opene Brieven in date den achtienden Oclrober Anno voerfz, expxeiïëlijck vermeldende dat 't felf- de gebeurde fonder prxjuditie van heure Privile- giën , foe wel in 't poileilbirc als in 'tpetitoirej evenwel ten was dien van Dordrecht niet van noo- de, fulcke of dier-gelijcke Brieven te hebben, midts dat die van Schoonhoven met die feytelicke manie- ren geen Recht en mochten funderen, ende dat fy- luyden wel ter quaeder trouwen befoigneerden, 'overmidts dat fyluyden 't voerfz Schip verbercht hadden eer 't felve verby Dordrecht gevaren was, wel thoenende dat fy ten voerfz tyde oirfaecke foch- ten van twihV ende difordre, en daer by was klaer- lijcken gedoceert, dat fy recht, tytel noch poiTeille en hadden toteenigen vrydom vanden Stapel, en dat daeromme heure Burgers wel ende terechte aengehack waren, achtervolgende die Ordonnan- tie van den Stapele, ende daer die voornoemde Supplianten allegucerden by 't voerfz Privilegie van den Stapel geheel bedorven fouden weien ·, fey- den de voorfz van Dordrecht klaer te zyne , dat die van Schoonhoven bat tot Dordrecht mochten ne- gotieren dan in eenige Plactfen daer beneden gele- gen , daer fyluyden oick Koepluyden genoegh vin- den fouden, ende uyt die Lecke komende niet dan cenc myleen hadden tezeylcn, uyt onièn Lande van Brabant komende, paiïerende voor Dordrecht, en niet deur Berniilè, korten fyluyden heuren wegh tenminftcn acht mylcn, als't felve notoir is: Oick mede die van Dordrecht hadden dien van Schoon- hoven by de voerfz Compóiitie heure gerief ge- gont op de Lecke, foe dat fyluyden hen iel ven met quader laecke 'dies-aengaende beklaeghden, fon- clerlingc ibe die Lecke en Merwedet'allentyden de voerfz Stapele fubjecÏ zijn geweeft, foe wel by tyde van Hartogc Willem van Beyercn, Vrouwe jacoba, als Hartoge Philips die Oude, dienende 't felve tot augmentatie van onfe Thollen, en van den Koepmanfchappen in defe onfe Nederlanden, daer by de felve gereguleert worden: Ende is ken- nel ijck en notoir, dat wy regulerende den Stapele, onfe voerfz Stede van Dordrecht hebben geproce- deert by formc van Statuyt en EdicT:, ende met ex- prcilë woerden , daer onder gecomprehendeert alle onic Onderfaten cndcUy theerrifche ibndcr exemp- tie, hier bygevoeght dat die van Dordrecht van de Ordonnantie niemande en hielden exempt, en daer omme executeerden de voerfz Ordonnantie ib wel tegens die van Middclburgh, als tegens die van Hacrlem, en andere, in 't proces niet geweeft heb- bende, fonder niemandt exempt te houden, en we- deromme oick lyden dat de felve Ordonnantie te- gens hemkiyden geuièert wert, by den genen die in 't proces niet geweeft en zijn, in 't gunt daer heure Privilegiën en oude Rechten vermindert zijn: ïnigelijcks die van Haerlem waren (volgende de voerfz Ordonnantie) gecorrigeert, die oick de felve correctie voldaen haddenj oick mede was den

rext van de Ordonnantie klaer,"gevende " - allen onièn Onderfaten ende Ό y theemfc! °^ vieren van den Lecke en Mer wede freque * hoe fyluyden fouden negotieren, 2$5!* ende andere redenen die voerfz van Dord ί fifteerden by heure antwoerde, «ÈdüSfï voren, waer jegens die voerfz van Schoonh voer tnphjcq hadden doen voertftellen en neren, dat die voerfz van Dordrecht hadde^" boden en feytelick wederftaen , dat niemand Landtfluyden.ontrcnt Schoonhoven opccnkl half mylénae aen de Stede, Poorten endeMuif *' gefeten, en mogen heurluyder behoeften van Bi* Broot, ende andere Gueden, tot Schoonhoven? len noch bringen, koopen of verkopen·, niacrm ten 't felve komen halen en bringen tot Dordrecb dickwils in groot perijckel van heuren Lyve, ttmJ alle natuyrlijcke equiteyt, breeder blijekendeb' feeckereinformatie, ende diverfche CertificriJ daer van zij η de: Nopende de receptie by die νοώ van Dordrecht gedaen, in't derde Art: van beur- luyder Duplijck,feyden de Supplianten, de felve ti weien onwaerachrigh , maer pofeerden dat dg Heerlickheyt van Schoonhoven gekomen is im 't overlyden van Heere Nicolaes van Cars, aenb van Henegouwe, Heere van Beaumonti wantjs 'teerfte Privilegie den voerfz van Dordrecht ver- leent op'tftuck van den Stapele, in date 1299,^. nomineert ftontjanvan Anennes, Grave vaitHi- negouwe, de welcke noyt Heere van Schoonhovca isgheweeft: Aengaendede voerfz Ccrtificaticbf de Supplianten geproduceert vanden date 15:1* de welcke die van Dordrecht mainteneerdenmcüt dienen tot voordcele van de Supplianten, aenge- merekt dat Hartoge Willem van Beyerendicra Dordrecht in het Jaer 13ff voorfien hadden» Recht van den Stapel, folkeerden daer ορά Sur* plianten, feggende dat die voerfz van Dordrca' poiëerden hoe 't fundement ende begintfel vanéa ftapel geleyt was by tyden van Jan, Grave vanHoi- landt, Zeelandt ende Vrieilandc in'ther Wi 't welck is die date van den Privilegie van Gn« fan van Anennes; ende midts dien waren die O "tificatien Van den voernoemden van Schoontea in date 13 21, pofteriore date van't voerfzPrivtó en fundament vanden ftapel, immers haddfflf Supplianten (calculerende die date vanhcortp Certificatien) twee en twintigh Jaren mercte*·■ de voerfz Privilegie vry en exempt van^^At len gevaren ; evenwel die voerfz van ^ζ^ voer date van de voerfz Privilegie had den ^ van ftapel geuiurpeert ende gebrujP^S«tf fame was, dat die felve van Dordrecht l^yÊ van die van Nimegen gekocht liaddcn> ? Privilegie van Grave Jan maer eenoog fchijnt te wefen, blijekende expreflelic^ï^ woerden van de Privilegie van Jan Grave gj landt, by wien dat het nederkomt» ψ ï ionen exempt, of by Peribnen nie gx^! f^fa^ by foe waren voer datum van [ƒ * ^ft. h exemptePerfonen van Stapel-recht ge .-^ fchouw genomen dat de voerfe 7* lUcflOp^ Schoonhoven difponeerden, foWacrut ^ lick dat die Supplianten vry W ^Χί&*

Stapele gevaren hadden, ten ty*-

l

immersaHoeaJ^

ap

een

de van Schoonhoven op die tijde

W

\v--'<

-ocr page 612-

Het Stapel-recht van D

&^.«w.                   575 1 van 't lefte Privilegie, hemluyden gegont by Hertog Willem in Beyercn, negenen veertigh jaer : Be- roerende een oude Mifiive, by die van Schoonho- ven gefchreven aen de voerfz van Dordrecht, by tyde vanHertoghWillem van Beyercn voerfz, feyden die voerfz Supplianten, dat die voerfz Mif- iive niet en mentioneerde van eenigh recht van de ftapel, want de vocrfz Hertoge tot welvaren van den gemenen Lande van Hollandt gheordonneert hadde, dat die Hollanders geenrehande Wynen, nochKoern, in den Stichte van Utrecht koopen, noch halen en ibude, noch geen Wynen of Koern in Hollandt noch Zeelandt llytcn, dat uytten Ge- ftichte, of deur de Sluys van Gildenborgh gheko- men was, op lülck pceue als de voerfz Hertoge daer op letten foude : Ende want een Willem Reyerfz, indevoerfzMiilivcghenoemt, met eenigh Guct tot Dordrecht, of op de ftroom aldaer ghekomen was, foe hadden dc vocrfz van Dordrecht lijn Guet, paflerendc voerby Dordrecht, angehaelt ende ge- arrefteert, hoewel die binnen U trecht niet gekocht en waren; ende om heuren Poirter te defendcren, hadden de voerfz Millive, ghelchrcvcn aen den voerfz van Dordrecht, die by expres vermeit, dat die van Schoonhoven alleguerende die oirfaecke waerom'tgearrcfteerdcGuet behoerdc ontilegen te werden·, feggende, dat iy niet bevinden en kon- ften, dat dc voerfz Willem eenigh Guet gekocht hadde binnen Utrecht, of eenigh Guet aldaer ge - brocht, cnde mits dien geheel en al buyten dc ma- terie van den ftapel; oick de voerfz van Dordrecht hadden gefchreven aen die van Schoonhoven , dat fy 't gearrefteerde Guet niet ontllaen en willen, dan by confènte en advife vanden voerfz Hertoge van Beyercn, totten wekken 't voerfz recht van den ftapele in 'f groet noch in 't klcyn en toucheerde, maer die van Dordrecht alleene, ende mits dien moefte nootelijck die voerfz Millive verftacn wc- fen buyten de faecke vander ftapele : Ende confer- nerende de vreetfamige poilcflie van de Supplian- ten rotten jare 1481 , de welcke de van Dordrecht debatteerden, maindlenerendc dc ielve te welen onwaerachtigh , producerende by de vocrfz van Dordrecht tot dien eynde eene ramingeen a£tc van accorde; feyden de Supplianten , dat metter felve produftie de poffeflie van de Supplianten niet en mochte wederleyt worden, als niet wefende een in- ftrument publijcque, gedatcert foenaer Rechte be- hoerde, ende in allen gevalle en was niet dan cen raminge of concept van een Accord of Contrair, inhoudende in allen gevalle die clauiè , on vermin- dert Parthyen aen beydc zyden heurluydcr guet recht en oude herkomen, ende en was niet achter- volght by Parthyen, maer elck in 't fyne dircire- lijck contrarie gedaen hebbende, als die Documen- ten van de Supplianten uytwyfden, want die Sup- plianten hadden fulcks altijdts ftapel-vry gevaren, londer eenige reftrin£tie, fonder dat men bevinden foude, dat volgende die pratenfe raminge eenige Schepen of Gucdcn over en weder over ghereftitu- eert zijn geweeft, noch dat Parthyen ac ç wederzy- den in dier voegen tegens malkandercn by arreftatie van fchepen en Gueden gheprocedcert fouden heb- ben, gelijck de voerfz raminge fchcen te vermel- den ; ende die van Dordrecht en hadden hen noyt metter voerfz raminge beholpen in eenige procef- icn, maer hadden contrarie felve gepoight te uferen. Ende

r, heeft die iel vc Stapel vry geweeft, en * Yljen v™rcn ut^es C£>ommt ■> fulcks zijn die ï: ^ - creCjc van den Briele, alibe de iëlve Stede i30fller .. ^eer jjaddc , vry van het Stapel van ^^rtieuii             ftacnde >t privilegie Van Her-

^Villcm van Bcyeren,

ende was te noteren

·é·|>. Stede van Schoonhoven eerft aen fluim in den Jaere 1401, ten tyde van

•jcvoc

ilandt

Aelbrccht van Beyercn, ende alibe lan-

.eric^e

1 tijde naer ■ die van ' •ck dit

date van alle pretcnlè Privilegiën ordrecht gheproduceert; leggende an Henegouwe, Heere van Beau-

\vien 't Landt van Hollandc niet en tou- °fj n noch Grave van Hollandt en was, en ë* dien op het wel-varen of qualijck - varen "Hollandt geen reguard genomen en heeft , als ßð proffijt of intereft daer by mogen confequeren, 'Jn'pcncndacr die voerfz van Dordrecht feyden , Uet Privilegie byhemluyden geobtineertj was ' Vent uvt oerfake van't welvaren van't gemene ■ ]t ■ i'ülverende feyden de voerfz Supplianten, benomen of een Grave van Hollant mochte uy t "oiriacckegemonneert geweeft zijn, den voerfz jii Dordrecht hecpraetenfe Privilegie te accorde- on, foei'oudeii wy als-nu gemonneert mogen zijn hirvcranderinge van Landen, Menfchen, Wate- -n, Stromen, Koepmanfchappen ende anders

lcgie eenfdcels te abolieren en te niet lende tot fervituyt ende achterdeel

vuerl/.Privi ■idx'n, als w

irider Koopmanfchap, ende onlè Onderzaten van .Wnhoven, beibndcr als fulcke Privilegie be- d ð wert tenderen in achterdeel ende irrepara- c ii'hade van onfe Onderzaten; ende voer fo veel ' Ü: geproduceerde Privilegie van Dordrecht der ßá it van Schoonhoven toucheerde, en ffont daer ñ geen reguard te nemen tot achterdeel van de vaan Schoonhoven, alsby non-ufantie getol- , cnde by contrarie gebruyek van oudts krach- loosgemaeeke : Ende aengaende Daem Acrtfz, icns Haverfoude gearrefteert gheweeft zijn by de ~ta van Dordrecht, voer 't recht vander ftapel, Jen de Supplianten, dat niet en bleeck dat hy lr'^r was tot Schoonhoven, ende dat fy den fcl- N'^emfoudcnontfangen hebben als eenborgh «rlijncygen Gucdt-, maer voer foe veel als die ajz van Dordrecht bekennen, dat fy Daem heb- •Ji '«en varen met fijn Haver , fonder te verftape- n < t wc ck de felve van Dordrecht andere Steden * gelaten en hadden, foe moeiten fy beken- *j 7dcPratenfc Certificatie in date den 17 j? +-» niet en mochte de waerheyt ghehjck ^endeby geen Adle juditiael en foude bevon- Jr1' ,dac °P Daem Aertfz eenige acnfpraeck ^bvdrcnngc tcr caufe van de vocrfz Hilver of : ie van Dordrech c gcdaen is geweeft, en fejj.Jp c:;traa' was der Supplianten poflèific etend ""ñ den VÜCrl>·Daem ongemolefteert, "npttti à 01rtCrS Va" Schoonhoven vrY encIc mneert æ; ß ' Nlcttcmni of wy foudenghc- n Do-d Ju , X ScPi'oduceerde van de vocrfz r «nt., dat fy die van Schoonhoven in het _k t octnentrouble angedaen hebben, foe *W ÀøÏ0ø* vcfen, dat fy 't felve met 1{CrfeCtiiH Cn bben » alibc dc Supplian- " '!^ic ^n D rf rec,ckenen na date van d'eerfte ■ Cndc exrm,^ 1 ' nondert jaren ende vijf mpt 8hcv^n hadden; ende na date

-ocr page 613-

576                          Placaten. g.Boeck

Tit.

o

Bourgondien, tufichen die Steden van Ç Schoonhoven en Dordrecht, van den-WH! ^ van Dordrecht fcyden gementioneert te -^ oude Compofitie tufichen die voerfz vanTt^ hoven en Dordrecht gemaeckt; Te wet " ftaen fouden in fulcken voegen als der SS^ dinge van Hollandt, feyden deSupp^^

Ende aengaende 't Accordt dat die van Dordrecht fcyden byjan, Gravevan Egmondt, gcmaecktte wefenin'tjaer 1488, en dedetor achterdeel van den Supplianten niet, omme daer mede te verifice- ren, dat fy geen vreetfamige poflêifie gehadt fouden hebben tot het jaer 81 , als wefende 't felve van po- fteriore date ·, daer by ghevoeght, datde raminge vermelde,dat de Supplianten loude mogen de Leek

onwaerachtigh weien moefte, noch

*·

opwaerts varen met haerluyder Gueden, tot haer maelftede; nochtans in contrarie van dienpofeer- den die van Dordrecht, dat fy de Supplianten aen- gehaelt hadden by heurluyder Uy tleggers, in 't jaer '15-03 , anhalende twee Schepen vanAmftelredam, gheladen met Rogge, dien van Schoonhoven toe- behorende, komende die Yflèl af, om te komen na heuremaelftede, na de mont van de Leek; c\ren- wel was daer mede, ende by de voerfz voergaende raminge, even verre die eenighfints na Rechte ibude mogen iubfifteren, der voerfz Suppliantenioude poileilie gefterekt ende gecorroboreert, als inhou- dende de claufule, behouden eenen yeghelijck fijn recht, en Tonder praejuditie van dien, en dede oick niet dat die van Dordrecht feyden, dat Roze Secretaris gheweeft ibude hebben van onfen Rade van Hollandt, producerende tot verificatie van dien twee Midi ven; want wel ftaen mochte, dat de voerfz Roze ten dage vande raminge een Klercq of van de Familie was van een Racdt, Secretaris of andere, Van Hertogh Philips, ende dat hy daer na Secretaris is geweeft, maerdathy doen Secretaris was, en geeft geen apparentie ·, want hadde hy doen Secretaris, of Peribne publijcq geweeft, hyfoude wel van fyne beibignc ghe roaccivt hebben Authen- tijeque Acte ende Ihftrument, met infertievan de Namen van de gene die over die voerfz raminge en concepte van Accord geftaen hadden, met in- fcrtic van den dagh en jaer, gelijck alle publijcque Perfonen gehouden zijn te doen, gemerekt d'im- portantievandefaecke, roerende Steden en Lan- den, daer toe ghevoeght, dat geen apparentie en. haddc, dat Gouverneurs van eenen Princc vanden Lande, fouden als Authentijcquytgegeven hebben die Raminge in queftie, fondcr date, of gefterekt met Namen, Uytgcvcrs, of ondertcyekeninge van Parthyen , maer brengende de Raminge heuren name met heur·, foe mochte weien, dat die Gou- verneurs by den voerfz Roze hadden doen ontwer- pen en fchry ven de voerfz Raminge, ende dat de ielfcle die van Dordrecht overghefonden is, om te fien hoe die henluyden behagen foude, ende dat fy 't ielve Concept by hen gehoude foudc hebben,fon- derdattcreftitueren, ofdatteryet meer nacr ghe- volgh t ware, ende en was by beyden Parthyen niet geteyekent, noch date en jaer en heeft ·, ende pra:- iènteerde de outftc en principaelfte van Schoonho- ven , ja alle die gemene Burgeren ghelijckelijck, by Eede te affirmeren, dat 'fy vander voerfz Raminge endegcintimleerde verrichtinge, met hetaenkleve van dien, niet en wifte te fpreecken: Was oick te noteren, dat de voerfz Miiliven, daer mede die van Dordrecht wilden proberen, dat Roze Secretaris is gheweeft, inhielden date van dagh en maendt, de welcke de voeri'z Raminge niet en dede, ende mits dien was on waerachtigh,dat de felve Roze ge- u(eert ibude hebben fijn Acte, lbnder date te expe- diëren : Ende aengaende de drie proviiioncle Sen- tentien , gegeven by tyde van Hertogh Philips van

cn mocht

Ðßé:

ftaen , dat die van Schoonhoven hadden» j noemde Appoin&ementen doen prenten e?0 fyfulcks in de felve bekent fouden wefen 1 roeren foudej want indien fy onder depro'vi? · Sententie ghecompraehendeert hadden ehcÏÏ foude te vergeefs geweeft zijn, andere CW?·' temaecken, daer toe die refereerde·, maer en ht den de voernoemdevan Schoonhoven henliH noyt met cenigc Steden van Hollandt willen nS ren, als blijeken mochte by de voerfz Áññ0ßçß men ten, by die van Dordrecht geproduceerr 7" meldende alleene van Noordt-Hollanders V- onder die van Schoonhoven in geenremanieren», compraffiendeert en zijn; leggende voerts, dat fi van geen compofitie van twee fchepen, by die m Dordrecht geallegeert, noch van geenreftitucieva fchepen kofteloos en fchadeloos, noch van ank. linge van dien, en wiften te fpreecken; immerea heeft het gepoièerde van dien van Dordrecht gecs apparentie van waerheyt, Te weten, datheticb van die van Schoonhoven foude blyven ge-cxe» teert op't flijckvandeGalge, ende die twee fck- pen van Dordrecht fouden koftcloos enfchideto» gereftitucert worden, aenichou genomen, ds bj diverfche Appoinctementen, endealfulcksbyfi* me van Juftitie vcrklaert is, dat reftitutichrnmk gedaen ibude worden, foe wanneer Parthyen jeges malkanderen by arrefte geproduceert hebbctt* evenwel en ftont op die prastenfe Raminge bj & van Dordrecht ghebaptifeert, een compofitie it wefen,niet te leiTenj want heurluyder geprodu«er· de Papier intituleert vander verrigtinge,cnnicfHn de compofitie,ten gene daer gefeyt was, dat wig» de voerfz compofitie, fyluyden van Dordrecht ge- dooght hadden, dat die van Schoonhovcnludè op heurluyder Gewaffe op heurenAcker)ècr,c32 tot heuren nootdruft, met heur fchepen gevang feyden de Supplianten,dat het Gewas van'cDjfl» van Schoonhoven nieten was dan Haver, ende» fober; want als die maendt van Macrt naten^* genachtigh is, of dat ecnige Dijeken iQ-W^' foe en is 't Gewas van daer omtrent niet Wj«l· 't welck dickwils ghebcurc, ghemerekt btt La» van Schoonhoven feer lage is, ende 111« «JJ Beembden en Weyden , niet mogende 1 w» Rogge, of ander hart Koern of Graen ver J^

ui í oor roringen j maer ïuuu^ uv·»»- . y&^

dat die van Schoonhoven vry öÞâ

(

telijck met alle Koepmanfchappen j

W

tyden verby Dordrecht, foe wel ^fS^^ als met andere, geladen met Tarwe, &*^|3 Hout, Plancken, Ribben, en allen ?^gS gucden,gevaren hadden, fondcreerng > ^J ende oick dat fy tot Gorcum geladen^"*. j,,, $ baer Gueden, ende de felve verbyf0^^- aenfien en wel-weten van dè voern0]en|rc(,) foefa drecht, gevoert hadden na Schoon»0 â^^ñÌ

teVerftapelen, dewelcke die Õöø%

oiBÜS

niet colorercn en mochten onder oei

-ocr page 614-

Het Stapel-recht van Dordrecht aengaende

577

duceerd niet geflerck ten mochtcj worden, als met ipecificerendc van de felve : Prielen terende noch die Supplianten byEede te affirmeren, dat ly van geen raminge nogh compofitie willen te fpreecken byParthienonderhouden ende achtervolght; ren genen dacr die van Dordrecht icyden, ende by fecc- kere Ac/te mainteneerden, dat Albcrrjanfz, i'chip- per van Rotterdam, geladen met Haver, aenge- haclt was den 13 December 00, feyde, feyden de Supplianten , dat het feyt vanden voerfz Aelberc laniz , alsweiènde een Poirtcr van Rotterdam , en mochte den Suppliant niet prejudiciëren, alfoe dk Koopman, wicn de felve Haver toebehoorde, niet gecompolcert hadde ·, 't En b'ccck oick niet dat de voerlz Aelbert Ianfz ter caufevan dien vet I betaelt hadde, maer was't felve ichip met Haver oick fimpclijck ontfiegen by Appoinclemcnt van onfen voerfz Rade van Hol landt, gegeven den 1 o inlanuario t.lc)o dacr acn volgende : Endc aen- gaende dat die Supplianten fouden feytelijck ghc- procedeert hebben, feyden de felve Supplianten , dat het felve wel geretorqueert mochte worden in die van Dordrecht, dewelcke wetende die felve van Schoonhoven vry en exempt te weien, hadden contrarieheure poffcffie vanvrydom, mitfgaders diverfche AppoincTrementen, hemluyden acnge- haclr, endetrouble gedaen; noch en mochte die van Dordrecht heurluyder feyrelijcke proceduren niet coloreren met heurluyder Privilegie, alfoe die, voer Àï veel alft dien van Schoonhoven anginck,krachte- loos waren by non-ufantic; ende proteftcerden die van Schoonhoven by expres van injuricn , immers indien de felve van Schoonhoven geweldige Inva- féurs hadden geweeft, fouden ter eaulc van dien by onièn Procureur-Generacl wel gccaiifccrt ge- weeft zijn; maer't gunt dat by die van Schoonho- ven gedaen was, hadde't felve gedaen als by die van Dordrecht al tijd ts ceift geprovoceert zijnde, endc by maniere van defenfie, want by Appoinclc- mentvan onie voerfz Vrouwe en Mocye, in 't jaer 27, blijckt dat de Supplianten hemluyden altijdt gevoeght hebben onder de Juftitie; oick daer of blijckt by der voerfz MiffiVe; itont cvenwel fecr te noteren in dele laecke, dat die van Dordrecht niet en fouden verificeren , dat die van Schoonhoven oyt ftuyver betaelt hadden uyt laecke van 't Recht van den ftapele, als andere Steden gedaen hadden: Beroerende die ontflaginge,gcdaen by die van Dor- drecht in 't jaer 15¼3 , deur Ichryven van den Gracf van Egmont, feyden de Supplianten dat het ielve groetelijcks tot voerdcel van die van Schoonhoven dienden, wiens vryheyt dacr mede ahijts geveftigr, gefterekt, ende getituleert was, ende die turbatic contrarie van dien gedaen, afgedaenis; leggende oick de ielvc Supplianten, dat die van Dordrecht jegens de waerheyt voerfteldcn, dat deur 't ichry- ven van den Gravc van Buercn in 'tjacr van 26onr- ilagen hadden een fchip mctTarwe,by hemluyden angchaclt, want het voerfz ichip eerit ontfiegen wasnaer date van't voerfz Appoinctemcnr, gege- ven byonfe voerfz Vrouwe en Moeyc indenjare van 27, endc uyt machte van 'c voerfz Á ppoincte- ment, alfoe't felve ghegeven was uyt iaecke van feytelijckanhalen van die van Dordrecht, fulcks dat indien't voerfz fchip ontilagen geweeft hadde uyt iaecke van 't ichryven vanden voerfz Gracf van Buercn, 't en hadde van geen noodegewec ft op de ontilaginge daernae by Appoinclemenc te difpo- Á a a a                     neren;

, „hoven gevallen , alfoe tot Schoonho- iofic" en Gewas en valt, dan als boven ge- v-enaiKK j^ CJlCje <dat die Certificatie by die le'Cl|S'antengheproduceert in date 1481, foude

(■„rocken van FI dat niidcs

dien die Certificatie buyten die

line niet en mochtege-extendeert worden. Sdic Supplianten dat fy van geen compo- • ç wiften te fpreecken, rhaer willen wel dat KlrchandcKocpmanfchappen verby Dordrecht

„*nde alfulcks en vermelden des

van Schoonhoven Certificatien niet, van

-o

- --*                                         -- — j^jjy-^j-^ > . * - .'■■ V- . . 1-^ *>-* *--^ ·-* \-* *-* ** r± *-^           *^-^ ^ é .' - -

V'

ô of Grcyn, gewaflên tot Schoonhoven, maer unh-erfeelijck van allen heurluyden Goeden, endc u f Goeden fy kochten, mangelde, of anders ver- een, dat defelfde heurluyden Goeden wareru- verpeefs voerts ghcftclt was, dat die

Certificatien fouden te verftaen weien van Gewas bmnen de Limiten enJurifdiclie van Schoonhoven perallen;evenwel produceerden die van Dordrecht een Certificatie , dat fy aengehaclt hadden een Plevt-fchip van Kulenborgh, 'twelckquam van Wetten, geladen met Raep-zaet, omme te voeren na Schoonhoven tothaerluyder mael-ftede/t welek wis contrarie die preteniè raminge , endc midts dien die van Dordrecht die felve niet achtervolght hadden. Aengaende dat Jacob Janfz aengehaclt iuude hebben geweeft in't Jaer 1486, encie gelof- teniflè foudegedaen hebben, exhiberende tot dien eynde Extracten , feyden die Supplianten geene apparemictezync, dat Jacob Janfz ibudciijn Brjr- ø in Mc gelaten hebben, want hy een rijck, tref- rclickMan hadde geweeft, die alle fijn dagen, jae tot'tjacrifo; of 1508toe, continuelicken voer by Dordrecht, in een Jaer hondert-mael waft rno- gelid'hadde gevarenj ende en was geen maniere van procederen, noch en mochte naér Recht niet fouilleren, dat een Borge jacr en daghnaer fijn Borghtochc fubitelicken, londer den Principael of oen Borge te hooren, ende in defenfie ontfaen , ;nochtc gccondcmnccrt zijn binnen acht dagen voer alle dtlay, omme op te bringen die fomme i »v Borge voere geworden was, endc washy gcarrcirccrt uyt iaecke dat hy andere Gueden in fijn öctitpgehadt hadden, met den Gueden die van - 1^nhovcn toebehoerende, 't felve en mochte nerek /Ct PriEJudicieren» ende ilondt wel te ^ c en die woerden hier nac volgende; te weten, «ndceenige arreftatie, gevanckeniffe,

%ie r? We^en°ftc verkrygen,ofecnigerhande CjPyooürsvan Rechte, foedatden preten- à net den yoeriz Jacob [anfz afgedruckt was by ;'u<Ci ÑééÇë UnJ... ' 1 " .. , ó                                   J

(töveSr"            anck van Ecde> cvenwel was MeonrnP vanJacob ÉáçÃæ fimpehjck en fonder Kfa vQ"7c"Shewccft, byAppoincTcmcnt van pthienden á À° Van HolIandc gegeven den

niis

rCC°rdt pfnn» 1

1488 ·, Aengaende dat by

Haften Á r Annoi488 voerfz den vijf en "^nsLl Pj1,ls'dicoude raminge by den Sc- ! ■|eSnpp!i,nJ0nt cr[CCckenr' gefterekt was, feyden !

CjvK

Jat't voerfz Accord vander ramin- '

°zeondei

teyckent,geene mentie en maeck-

3Crnacckt(-liirl·· ■

^ ^ i

Plianten dat de voerfz pretenfe CCCrc' ioudeuv-r ïrCchtin dk Proces gcPro' :cordi menrin , craminSedacr of't voerfz ^«knuS 1CÏdc' Md» dat by het voerfz nSc by die van Dordrecht gepro-

-ocr page 615-

Placaten. 3-Boeck. S.Tit.

578 neren : 't Was wel waer, dat de voerfz GraefFvan Bueren die gheproduccerdc Mifïive ghefchrevcn hadde in'r jaervansó , maer overmits dat die Ce- dulle, in de fel veMiflive geiloren, inhielde, dat deKoopluydenheurongelijck foude kennen, en hadden die van Schoonhoven, als wefende praju- diciablc, heurluyder voerfz vrydom, hemluyden naer'tfchryven vanden voerfz Graeff van Bueren niet willen reguleren;nier te min die van Dordrecht niet achtende op 't voerfz Appoinclemcnt, en had- den den voerfz van Schoonhoven geen reftitutie vandcr Tarwe willen doen, tot in Januario 15-41 laetftleden ·, feyden voerts die Supplianten, dat iy alomnie in onfen Lande van Hollandt Thol-vry waren, ende mits- dien en mochten die van Dor- drecht heur praetenfe recht van ftapel niet funderen uyt dier ooriaeckc, perlifterende mits dien de Sup- plianten by 't gunt des voerfz is, ontkennende ge- nerahjek alle de fey ten, hemluyden prjejudiciabel wefende, concluderende als fy by hcure voergaen- dc Gefchriften breder gedaen hebben : Waer op die voerfz van Dordrecht by heure quadruplijcquc onder andere feyden, dat onfe voerfz Voerzaten, nicrckcnde dat die Stadt van Dordrecht van groetc inportantie is, ende die principaelfte van Holland, ende vcele en menichvuldige laften dragen moefte; acnficndeoickdcdienften by hemluyden in voer- leden tyden gedaen en beweien, hadden de felve van Dordrecht voeriien en bcgift met veele Privi- legiën, ten eynde dat de voerfz Stadt onderhouden mochte werden in nootlijcke reparatien, en dat de voerfz laften te draeghlijcker ibude weien ·, ende onder anderen hadden wy den vierden dagh van September 1 po hemluyden gegont tot heuren on- derftant, het Gouvernement ende Pree-eminentie over alle de Dorpen van Zuydt-Hollandt, daer me- de de voerfz Stede een onverfcheyden Lichaem ge- weeft is, ende de Regicrders aldaer macht ende ainhoritcyt gegeven, te moegen bieden en verbie- den, als iy oick gehadt hebben van ouden herko- men , ende by ftaende Lande, ende dicnvolgende hebben tot noch toe geboden, ende na heuren ver- mengen doen onderhouden, dat men alle 't Gewas van Zuydt-Hollandt tot Dordrecht ter rnarct brin- gen foude, 't welck hemluyden wel geoorloft was; aengcfien wy en onfe vocriz Voerzaten geconilde- reert hebben alle heure Privilegiën , Hantvcften , Keuren en oude Herkomen : Ende foe verre die \'an Schoonhoven, of yemandt anders, daer by wilden fuflineren geintereilëert te wcfen, mochten fyluyden dics-aengaende tcgens die van Dordrecht hcure actie intenteren, die hemluyden by 't voerfz OcÏroycxpreflèlijckgherefervcert is, 'twclckdie van Schoonhoven tot noch toe niet en hebben dur- ven befhen, ende pogen dagelijcks d'Ingezetenen van Zuydt-Hollandt tot SchoonhoAOi te trecken, daer mede fy oick eenige voirkoopen maeckten; ieggende oick, dat die Wcecke-marcten en [aer- marcten van Schoonhoven, Gornichcm en Rot- terdam beter waren, dan die Mariten van Dor- drecht, wefende een Hooft-ftede van Hollandt , ende en mochte niet opereren tot achterdeel van die van Dordrecht; of alfoe mochte wefen, dat Jan van Anenncs in't beginiel vandcr Privilegie vanden ftapele bekent, geen Heere van Schoonhoven en mochte geweeft zijn, nochtans mochtmen bevin- den by der replijcke van de voerfz van Schoonho-

ven , dat fy expreflelijck pofcerden.

dMIanH

van Anennes oick Heere van Schóonhoy '^ weeft is, foe wel als G wy, Grave van BeloJ" -" wasnootlickconfideratie te nemen op'tp ',1^' vander ftapele, den voerfz van Dordrecht vTï by wylen Hertogh Willem van Beyren,ind 1

__                                         lant genoeeli i/ daer uyt alleen den ftapel der voerfz Stede ν h drecht te funderen * want het was al klaer d voerfz Voerzatcn, Graven en GravinnenL ixf landt, Zeelandt ende Vrieflandt, boven me van alle Menfchen in heuren voerfz Lande éS hadden alle Regalien, geencn Overftcn ree fcerende in heure voerfz Heerlijckhedcn,en hafT mede t'allen tyde aldaer gehadt alle jiirifdiitiè ί wel te Lande als te Water, waer deur fy oick ν heure voerfz Landen de felve macht hadden (fe- eën Keyfer heeft in 't Keyfcrrijck, ende waren ύ Kcyfers te achten in heure voerfz Landen · Oick is notoir, dat een Keyfer in fijn Keyfcrrijck naè verkenen Privilegiën, en dilponeren van fervitu?. ten van Rivieren, ende volgende 't gene dat vocriz is, zijn in onfen Lande van Herwertsover meet ftapel-fteden , ende dat wy in O&ober 1540 b? fententie de ftapel der voerfz Stede van Dordrcch; gheftcrekt ende gecorroboreert hebben; waerun immers bhjekt, dat in allen ghevalle alfulckefrivok certificatien, daer of in de voerfz Triplijckcmcnw gemaecktis, als wefende lange voir date van k voorfz Privilegie,dievan Dordrecht niet en mocte prejudiciëren, foo veel te min dat de felve Cent catien heure relatien maeckten tot het genewcsbj tyden van Heer Nicolaes Cats gemaeckt gewceii mochte hebben in den Jare 1280, en niet terdaie van't Privilegie van Jan van Anennes, dien van Dordrecht geconfenteert in den jare 125)5», als ck voerfz Heere Nicolaes lange overleden was: Enè ftondt merckelijck te confidereren, dat die via Schoonhoven by heure Requefte, Replijck ncdi Triphjck, geenenty tel en allegeerden, waerfse· de fy fouden mogen funderen ge-eximeentes'elen vander ftapele, by den voerfz Hcrtoge Willem in den jare 135-5- dien van Dordrecht gegeven en ver- leent, als daer van niet ge-eximeert wefende; Ö daer de Supplianten by heure voeriz Triw« voerftelden, dat fy geen Onderzaten van Hol» en waren by tyde vander conceflie van den (tap; feyden de voerfz van Dordrecht't felve ten pep fte niet doende ·, want die principale quel»e* ' of een Prince, hebbende Regalien in fijn Wg eene ftapel-ftadt mach maecken, daer een )|^ willende fyne Landen frequenteren, .Sg^ wert ten ftapele te komen, 't welck Ρ jry^ mach, ende gcblccckcn is by 't geneacs roe - befondcre by onfe Sententie endeOrdon*1"11 J 't ftuck van den ftapele geordonncert den * JTJ IJ41, diffinitivelijck difponcrende Kgc yegehjeken de Leek ofMerwcde ddKTk^ dar fyluyden ter ftapele fouden komen ι sgj ^ rervolgende 't voeriz Privilegie zijn oick. ^ ^ heemfche gelijck onfe Onderzaten sw» ^, Hollandt ter ftapele geweeft 't zedertg^ > \'an den fel ven Privilegie; endeen fypdfe die van Schoonhoven voirfteldc, dii%m^ van Dordrecht verleent, van^S^^H^ ; gekocht foude wcfen ■, wantor ra»0 . aÉgct*a I ibude daer by 't Privilegie vandcr \W%} t ty

-ocr page 616-

Het Stapel-fecht van Dordrecht aeiip-aende.

179

r j.|ertogeWillem, batgcvëftighcwc*|i heureconforten, en hadde mogen patrocineren in ^devoer ^byd'iniêttïn^e van't felve Prid- j de lefte queftic, hoewel de ièlvc byhcniluydcn

t-'unckert foudc mogen weien te oppoic- ; ge-exhibeert was : Oick mede foe is den Hertoge ''diegene, dieeene ftapel-ftadt mochten Aelbrecht in't voerfz Gnieffchap gefucecdeert lijn 't welck alhier deur de verkoopinge niet Soon Willem van Beyeren, by wiens tyde bcvon-

0X&·

. , L|jen mogen weien, ende 't lèl ve ceilè- den worteene compolitic ghemaeckt te wefen, der Τ η foude fulcke oppofitie in delen niet veel ftapele acngaende, daer inne de ftapcl-gueden,inde v'mogen opereren, foe een yegelijck Prince, , Leek komende, de ftapele van Dordrecht ilibjcft ^^T^V rega]ia, ordonneert in lijn Rijck ende j gheblcven zijn : Infgclijcks was eene compoiitie Ij !l kheucn'tgunt dat hem geraden dunckt : vander felve faecke gemaeckt by tyde van Vrouwe til -as wel te coniïdereren, dat de voerfz Stade Jacoba, den voerfz Grave Willem, beuren Vader, 'nVdreeht anders geen onderhout en heeft dan gefuccedeert hebbende, daer inne de Leckc als vo- Hh x\ en beuren Privilegie, ende dat de fel ve, by ren, iubject was ge weeft : Ende by tyde van den • van dien, foude komen tot ruïne en defolutie; ouden Hertoge Philips, Vader van wy icn Hertoge kcnnelijck, dat de felve Stede notelijck dient j Kaerle van Bourgondien zal: ged:, waren drie Αρ- hT bewui't te zijn, tot befchermeniflè van den j poinctementen des acngaende gemaeckt, als inden

gemeenen Koopmanfchap

e , ende onderhoudeniilê van de j jare 144,6, 53·, en 57, daer by die van Dordrecht dan de Stede van Schoonhoven j j altijdts de ftapel vande Leckc gehouden hadden

ant de voerfz Stede in handen van onfe Vyanden uytwelcke compoiitie oick evident is» dat die van

ziinde, foude daer uyc belet mogen werden alle die Koepmanfchepen in defe onfe Nederlanden te Wa- [cre'' 't welck by verlies van Schoonhoven niet we- lben foudc : Ende geconfidereerc den aenganck eo afanck van Dordrecht, wert de fel ve propirer codebcquimer aldaer bevonden, dan tot Schoon- f hoven, want men tot Dordrecht t'allen tydert met al!» winden en getyden mach komen, fonder eeni- ge pcricule of fwarigheyt, 't welck mede cefïèert \ tor Schoonhoven, op de Lecke alleenlijck gelegen > die heuren cours al tijdts nederwaerts hout, ibnder [rerluxi Aldacr es mede qualijck te komen, dan metcenigepropire winden, ende dat men om die nieuwheyt van de Wateren, ende de dalende ftro- |ra.'n, aldacrfeer qualijck laveren mach > ende en ware geen apparenrie , dat men den voerfz van . Dordrecht den ftapel foudc benemen» om die den Supp!: en andere te helpen, ende die van Dordrecht te bederven·, want fy in dien gevalle de ftapel van & Leckc fou Jen hebben, als boven die van Dor- tjfcchrghelegen, contrarie den voerfz Privilegie, »tntentie en Ordonnantie, daer by wyverklaert nebben dat die van Dordrecht de ftapel ibuden be-

Dordrecht voir 't overlyden van den voerfz Herto- ge Kaerle de ftapel tegens heure Nagebueren conti- nuelijck gebruyekt hadden, naer vermogen heurer voeriz Privilegiën , anders en louden de voerfz Princen henlèlven van de voerfz laecken niet 011- derwonden hebben ·, 'tlelve hadden die van Dor- drecht oick gccontinuccrt by tyden van den voerfz Hertoge Kaerle, Vrouwe Marie, de Key fer Maxi- miliacn, en Koningh Philips, onfe Groet-Vader, Groet-Moeder, ende Heer Vader, wiens Zielen Godtgenadigh zy, ende inigelijcke by onfen tyde: 't Was wel waer, dat de voeriz Steden diverfchc geselden en krachten daer regens gcdacn hadden , als die van Schoonhoven, ibe dat iy ons in den jare 1 f40 feeckere Requeftegepra;fenteert hadden, om de voeriz Stede van Dordrecht vandcr ftapele te priveren, maer en hadden niet anders verwonnen dan de voerfz Sententie en Ordonnantie, de ftapt ί corrobererende > regulerende ende fterekende niet tegenftaende dat iyluyden allegecrdc genoech 't gunt dat by die van Schoonhoven voirghcftelt is geweeft : feydenvoerts de voerfz van Dordrecht, dat frivoel was, dat DaemAertfzontflagcn foude hebben geweeft, en niet gecorrigeert, want het mochte wel welen, dat hy buyten de compoiitie

fcouden, ende d*w* dat de Ste

Ordonne- -------r ^ „vxvieren vanden ftapele

Poven Dordrecht gIJnircKccnirrcilapΓ n> londcrdeiè£mopi commun^^rdrechtonE,UntcnvoerlE7™er;t

met die van Schoonhoven gemaeckt, niet gedaen en hadde, ende oick die van Dordrecht en waren niet gewoonlijck alle de gene, die fy luyden bevon- den hadden contrarie heure Privilegie gcdacn heb- bende, die uytterftc poene af te nemen, maer den gene, diefyluydenbevonden hadden, willens en wetens, endc niet opfetten lage, 't voerfz Privilegie gecontravenieert te hebben; fulcks mochtrnen be- vinden C indien 't noot ware ) by alle die oude Rc- gifteren, dat die van Dordrecht onghelijck meer gracic dan executie naer vermogen heurer Privile-

e.

(kif ,ln tr

^gcpleegh^enotorr,«óciKfc n rdr

ccetW'fW3S m 'C Gracffdwp van Hollandt ghe- f Zr?1^ Broeder Hertogh Aelbert, r%fwShn dve vanDonrecht, fonder T,ieg'c van ΤΎ' bcvondcn waren 't voerfz Pri-

giën gedaen hadden ·, Ende hieromme en mochte uytter on tflaghige van de voerfz Daem Aert fz, en ofhy ter juftitie niet weder geftele en mochte we- fen, geen argument genomen werden, die van Dor- drecht prajjudicerendei {onderlinge ib die compo- iitie, met die van Dordrecht voeriz gemaeckt,hcm-

^tvd"n'!i

in den

Seufeert te hebben, fulcks

J,e Van 't C \

voerfz Kertoge Aelbrecht

S^^unchKmlck gemollveerc queftie,

luydengeadmitteert heeft heure Gewas, ende dat binnen fteckere limiten omtrent Schoonhoven gc-

roerfzj

iapcV f rC fccckcrc "ullc Sententie, de

agerende, die van Dordrecht on-

wallèn, ende aldacr ter matei: gebracht foudc wer-

etentje, mire jUhccft» noch n

den, vry, ibnder teverftapelcn te mogen vervoe- . ,. ....... - ren, daer onder de Haver van de voerfz Daem wel ,0ckde Steden van Hollandtmet gecompradiendeert heeft mogen welen ·, ende daer Aaaa %                         de

-ocr page 617-

			Boeck. S.Tit. lemReynierfz, contrarie derOrdonn^ wylen Willem, Hertoge van Beyeren Guet tot Utrecht gekocht te hebben· \J, !S ferende, moeiten die νan Schoonhoven η ^ kclijck bekennen, ten voerfz tyde der S pele fubject gheweeft te hebben -> want't w ^ toir dat de voerfz Ordonnantie by den voel iï phemaeckt is p-heweeft om twn^. ^., ^Heb
		580                        Placaien. 3 de Supplianten fcydenby heure Triplijcke, dat fy naer date van de voerf/, cerfte Privilegie vaader ftapele vry gevaren hadden hondert en vijfjaren , ende naer date van 't lefte Privilegie negen en veer- tigh jaren·, icydeh die van Dordrecht, dat die voerfz Supplianten dat niet en proberen met heure Certificatie, fpreéckende van 't gunt wes gebeurt mach zijn by tyden van Hecre Nicolaes van Cats in den jare 1280, heuren Heere geweeft hebbende voer date van den voerfz Privilegie, ende voirder niet : Seyden voirts de voerfz van Dordrecht, dat fy met die van Schoonhoven gheftacn hadden'in queftie, uyt faecke vandcr ftapele, van deiên tijdt continuelijck over thicn, twintigh, dertigh, veer- tigh, vijftigh, en foe veel jaren, dat geen memorie van Menfchen en was ter contrarie ■, ende daer uyt volghde nootfakelijck een vehemente praefumptie, gene prouve behouvendc, dat die van Schoonho- ven mede iïchtent deconceffie van't voerfz Privi- legie ibe wel te ftapele gekomen waren, ende daer toe bedwongen gheweeft by die van Dordrecht, als alle andere Steden van onfen Lande van Hollandt, die de iel ve onfe Stede van Dordrecht tot oniè Or- donnantie, gegeven den vierden juny 41, incluii- ve gepooght hadden te rciifteren, die daer toe oick betere redenen wiften te allegeren, dan die van Schoonhoven ·, te weten de Sententie, gegeven by wylcnHcrtoge Aelbrecht, ende nochtans moeiten de voerfz Steden naer vermogen der felver Ordon- nantie ter ftapele komen, ende de felvc fubjeft bly- ven; ende aengaendc de voerfz oude Miflive, by hemluyden ghefchreven aen den voerfz van Dor- drecht , fy ièyden dat de voerf/. Supplianten als an- dere Steden van Hollandt ter ftapele hadden geko- men fichtent de conceilie vanden voerfz Privilegie, ende om 't ièlfde te funderen, was te mereken dat die van Schoonhoven bekenden in heureTriplijck, de voerfz oude Miflive in faveur van heugen Poir- ter gefchreven te hebben, inhoudende die oirfaeck waerom de fèlve gefchreven was ■, te weten,uy t dien dat de Gueden van Willem Reynierfz , Poirter van Schoonhoven, tot Dordrecht angehaek hadde geweeft-, weleke anhalinge die van Dordrecht t'al- len tyden uvt krachte van hcurluyder Privilegie gc- uièert hadden tegens de gene alleenlijck, die ter fta- pele niet gekpmen en waren ·, ende fukks en foude men in geender maniere bevinden, dat die vari Dordrecht van eenigc anhalinge tegensyemandt geufeert hadden, dan uyt faecke van de ftapele, als hen 't felve naer vermogen der voerlz Ordonnantie gecorloft was, anders ende incontrarienghevalle foude men hemluyden als piraten gecorrigeert heb- ben·, daerby, ende uyr die graticuiè woerden, in de voerfz Miflive begrepen ·, Te weten, geminde Vrunden,\vy u feer vrundelijck bidden metfonder- linge begeerte, datghy Willem voerfz quij tichel- den en deüvrcren wilt,omonfèn wille, &c. mocht men oick klaerlijck verftaen-, dat die van Schoon- hoven ter date vander voerfz Miflive immers gcene vrydom of exemptie vandcr ftapele en prsetendeer- cknhieer dan andere Steden van Hollandt : Tot corroboratie en fterckeniiïè van deib diende't gunt \vcs de voerfz van Schoonhoven' by heure voerlz Triplijcke poieerden, daer fyluyclen verhaelden clicoiriaeck van de voerfz anhalinge nietgefproten te wcfen uyt faecke ν and er ftapele, maer uyt dien dat die van Dordrecht fuftineerdc, den voerfz Wil-
				ftapele, lulfchen die van Dordrecht·* dés felfs Supplianten andere Steden, ajetfin · u tie van der felver Ordonnantie klaerlijck vermï' de weleke niet anders inhielde dan't gunt w ? ftapel toucheerde, en daer of dependcert · εηί ί der fèlve Ordonnantie was conform alle dvj die daer naer gemaeckt zijn geweeft, ende nam»? hjek onfe Ordonnantie, leftmael te Bruflêl pfe ven, dat die gene dicd'Yflèl uyt wilden, %& verby Dordrecht te varen, dat de fel ve vanden pele on gehouden fouden wefen, 't welck nochiis is contrarie den text van heure Privilegie, άΥΕ de voerfz ftapel mede fubjefterende 5 ende hierop is in verfachtinge van dien wederom geinterdkceit eenigh Kocrn of Wij η in 't Gefticht van Utrechts halen, onder welck poincl de voerfz van Schoon- hoven hemfelven bekennen verbonden, hoewd de voerfz Ordonnantie in't felve nietipeciau'sekje. gens hemluyden en difponeert, maer generalijn als in alle d'andere Articulen van de fèlveOnfe· nantie, 't welck beteyekende dat die van Schot». hoven ter date van de felve Ordonnantie meèè d'andere Steden, ende Onderzaten van den v«é Heere, volgende 't voerfz Privilegie ter fiajelr moeiten komen, ende dat fyluyden daenoealsa· dere bedwongen zijn geweeft, naer vermogen α 't felve Privilegie ·, want anders, en foe verredieva Schoonhoven vry hadden geweeft vandcr ihpdr, als fyluyden poighden te fuftineren, foudcna· mers foe wel die Gueden, uyt't SitchtvanTWr gekomeiijonverftapelt hebben mogen voerenrcéf onfe Stede van Dordrecht, als fyluyden offraer· achtelijckfuftineerden vananderen, deLcckrc- derkomende, gedaen te mogen hebben, foe <w: af geen reden vander diverfitey t gegeven en iwa worden : Aengaende feecker Accord, vocw gemaeckt met die voerfz van Dordrecht, 't** die Supplianten impugneerden, feydendievocm van Dordrecht, dat 'tfelfde Accord foude5* bevonden meer in faveur van de felve Suppli» dan de Ordonnantie van den voerfz "(^^ Beyeren, die fy bekenden fubjccl BJ» gj ben·, Alfulcks wasby der voerfzOro01111®/^ Leek fimpelijck den ftapele ξβ^ΐΆ^ | dat die van Schoonhoven van heure Wg oick tot heure gerief daer inne eenigc vtl m geven wort; ende by der voerfz Co'mp0 ^ produceert by die van Dordrecht» W? _.,,,; Schoonhoven toegevought, de Lecke w u hetnootdrufte voir heur eygenileetc>. ·>η tf waert heure Gewas, gevallen indek' &fe0 voerfz Compofitie gefpecificeert/c ψ cSM Compefitie wel klaerlijck vermelde, %„^$ gheweeft te hebben by tyde van Hertog ^ Oude, als klaerlijck Mc?^f£ks*jf Dordrecht ghededuceerc is > ^n% ü^Wj, Schoonhoven ten tyde van de voer 12'.L· lips, bemerckcnde dat fyluyden m

-ocr page 618-

Dordrecht aengaende.                 5 81 weeft te ondertevckenen,ende was de voerfz Com- poiiti^geiterekt by andere fumfante Documenten; oick die van Dordrecht en hadden niemandt vry- dom vander ftapclclaten gebruyeken, voirder dan na vermogen fulcke Compofitie, als met hemluy- den gemaeckt mochte weien ·, waer by die van Dor- drecht, dewelcke die voeriz oude Compofitie voer Authentijck bewaerden, en hadden dien van Schoonhoven gene voirdcre vrvdom laten gcbriiv- ken, als die gene die onder heure Privilegie mede ghecompraehendeert waren; ende dat meer is, de ielvc Compolitie was by de andere Steden in 'rlefte proces nopende den fiapele, tegens de vocrfz van Dordrecht gcobijcieerc ·, cndc by heuren Requeile onwaerachtelijck ons te kennen ghegeven hadden , dat die van Dordrecht, om andere bat te mogen overvallen, meteenige Steden Compofitie ghe-

Het Stapel-recht van ι - Steden niet en profiteerden, als £tinc^d^derLecke daer byniet verkregen k'i.'fgerlCVC j jgn dacrom apart met die van Dor- Ü0^' frord^cmaeckc, enfuicks refereerde ^0? ofirie tot ter Ordonnantie by tyden ■^ ü,nvc Philips gemaeckt, verklarende ^nCmvoüaeof:Raminge foude ftaen en &'&ichrv Vfulcker voegen als der Steden *h0r\Hoilandt ftondc endeopgefet was, en ^* fvSuppüancen met grooter calumme tefc^'J datfyvan de felve Compolitie mee TcrkifüCn(Weken; was oick onwaerachtigh, ^tSSmliurevoerfeTrrplijekfeyden 1eSU'TDordrecht hemfelven metdeCompo- Liet beholpen en fouden hebben, want Tvkkrliickbevinden, dat die van Dor- F^fiiMvetormcerftonden dien van Schoon-

feaicoï)ijdeerrt hadden,

maeckt hadden; om't welcke te folveren, die van Dordrecht by heure defeniie bekent hadden, dat fyluyden met oniën Steden vander Goude cndc Schoonhoven gemaeckt hadden feeckere Compo- fitie tot heuren wederleggen, ende met geene an- dere, in wclck proces of queftie die van Schoon- hoven niet gewceft en waren;ende overmidrs in cic voerfz Compofitie niet en hadde willen weien, daer in d'andere Steden t'onvrede waren, als by de voeriz Requcftecn defenfie van die van Dordrecht blijeken mochte; ende 'tfchcen wel dat die van Schoonhoven niet en merekte 'tgunt wes bydie van Dordrecht in heure Duphjcke gepofeert is ghe- weeft, want fy anders niet gefeyt en hebben, dan dat by tyde vanden ouden Herrogh Philipsdiie

om te verthoonen dat

.

tovden niet dan prxeario heure Gewas onverfta- -ir'hadden mo^cn uytvoeren, endchcur gherief ïn-, 't felve blijekende by 't Accord gemaeckt by vkn'/oii) Gravc van Egmont, in fijn leven onfen iv.!:houder van Hoilandt, Meefters Thielman jOom, cndc Comelis de Jonge, doen.ter tijde Ra- |hin onfen vocrfz Rade van Hoilandt, daer inne xprcllclijck vander voerfz oudeRaminge mentie bemaeckt was, tot wekken fine 'tièlve Ap- imftemmtgcproduceertwas; daer by oickver- h -ene mochte worden , dat die van Schoonhoven -oir cluc van dien gene poflèflie gehadt en hadden, ;r uytiyluyden cenigh recht mochten funderen;

de dier tegens endede niet, dat die van Schoon- oren fcyden, dat die van Dordrecht hem ièlven Atctvolgende 't voerfz Appoin&ement niet gcre- iiicert en foude hebben, als contrarie 't ièlve ach- crhaekliebbendeindenjare 15-05 twee Schepen anAmirelredam, gheladen met Rogge, toebe- öcrtbébende dien van Schoonhoven, want by ^voeriz Co rnpofuie en Appoin&ement en was -n van Dordrecht niet verdoden de aiihalingc en «willete nemen, of die van Schoonhoven hem- lvcndien achtervolgende reguleerden, ende daer "^ni;[enexcedeerdcn,immers was de felve hem- penexpreflelijck by der voerfz Compoficie ge- -t, ende daerom en hadden die van Dor-

die

provifioncle Appoinftemcnren, beroerende ihpelc, gegeven waren, de welcke die van Dellf, Leyden, Amftelredam, Haerlcm , Rotterdam, Schiedam en Schoonhoven in een Volume hadden doen prenten; inigelijcks dat de voerfz Compofi- tie , met die van Schoonhoven gemaeckt, ten txdc van den voeriz Hertoge Philips gedaen was, ib dat de felve mentioneerde vande Appoinftementen by tyde van den ièlven Prince met d'andere Steden ge- maeckt, 't wclck gene contrarietcyt of implicatie inhoudt, maerilerckt de voerfz Compofiric, de welcke de voornoemde van Schoonhoven niet en mochten wederleggen met't gene dat fy in hcurluy- der voeriz Triplijcke voirffcclde ·, Te weten , dat fy alle ftapel-gucden indiffercntelijck ftapel-vry ge- voert ibuden hebben, als iy by heurluydcr ghepro- duceerdc Ccrtificatien meynden te proberen, want daer by niet bevonden en is, dat fyluyden ecnigen Wijn, Wecdt, Zouc, Hout, Kalck, Kolen , Moelenfteenen, Srael, Yfer, Hars, Hoppe, of Runne de Lecke uytgebracht hadden, maer allecn- lijck eenige Haver of Garfte, wefende 't meefte van heurluydcr gewas, volgende hcure eygen confefiie, die men oick vanboven die Stroomen niet neder en brenght; fyluyden en mochten oick in allen ge- valle niet anders bevonden worden van beneden, als van Antwerpen, uyt deRivicre van Amftelre- dam , dan Rogge, Tarwe of Zaet, tot hcure Mael- ftede ghebrocht te hebben, cndc dat die van Dor- drecht't felve gcdoeght mochten hebben voir hcur nootdruft, als niet wefende buyten den te.xt van de voerfz Compofitie ·, maer foö wanneer die van Dordrecht getwijffclt hebben, öf die Gucdcn tot Schoonhoven mochten behoeven of niet, ende of fyluyden hen fouden reguleren achtervolgende de voerzf

Hcht nietgedaen tegens de voerfz Compofitie, by

p

ge van de voerfz twee Schepen van Am- > ofde felve oick van Schoonhoven had- ^ mogen weien, die fyluyden in den jare drie * te voeren, ende dier naer ghedaen mochten •••^Π) maer hcurrecht geconfervcert, ende foe in ncmluyden was, geprsscaveert, dat die van ™»nhoven buyten heure Compofitie niet tre-

_ 'ouden, of daer inne eenigh bedrogh befi- »twelck mcrckelijck in defen ftont te noteren, *JuL? oncn (,at de Supplianten in heure ghe-

^dcSe-                   ovcn VVllden il!itmeren' adcS?nS Pv?/C niet dm een Klerck gewceft .idfVTen,tcr date vander vocrfz Compofitie, clfoud'         'e ^οιηΡ0*ΐύε deur yemandts J£ de fel!, pCrc'iCn,n^t en was, te fubfigneren ·, -"cRo7« C om^°^ltie was onderteeckent by de Signature als hy in fijn X'cretarifichap gewoonlijck was ghe-

-ocr page 619-

						•
					Placaten. 3. Boeck. 8. Tit.
			58x
								pra:fenteerdcn te verthoonen by de Aft α zijnde : 't En dede oick niet dat de m Schoonhoven feyden, inHollandtTol^0^!"* fen, ende dat daerom die van Dordrecht? i?*{ metdenThol niet en fouden mogen f ^ wantovermidts dat fy Thol-vry ZL· f >' in onfe Tholleii ghepraejudicieert worden k? "? vander ftapele, aenichou ghenomen, datd π heemfche, die Gueden medc-brengcndc " derom opwaerts, twee-mael in oniènTh Tjt- den, als onvry wefende, ende dat vaneen- ςί ende indien die vrye mochten fonder verfH negotieren, fouden die Uytheemfcheuytden 1? tere gehouden worden deur die vrydomme mt Thollen die onfe Onderzaten hebben, endefvl ? den die Koopmanfchappcn beter koopfouden?' gen geven dan die onvrye, waer deur die per- gen, die indefe onfe Nederlanden vertiert v^T den ende bly ven, in andere Landen gebracht ίο- den worden, endealdaer bly ven·, want foe rU die Koopmanfchappcn die by den Vreemden Xfo neder-gebrocht worden, by onfe Onderzaten % haelt worden, fouden de felve onfeOndersrta oick hemluyden heur gerieve van Kaes,Zout, h ter, Haringh en andere Vifch bringen, en de pen· ningen daer of komende, aldaer hefteden, ende mitfdien foude de Koopmanfchap foe wel als onfe. Thollen verdorven worden, ibt'tguiuwcs nuk deVremden in groeten getale neder-gebrachiwoit, ibuden die Onderzaten 't ièlve in kleyncn nté nederbnngen, om voirts uyt te penninck-waerèi; Periïïtercndc daerom de voerfz van Dordrecht by 't gunt des voeriz is, met meer andere fcyten csè; middelen, ν oirgeilelt by den voerfz Parthyen ι α na dat alle de voerfz Schrifture en andere Siucke ende Munimenten daer by gevoeght endc gcdiea byden iel ν en Parthyen, in onfen voeriz Secretea Radegevifiteerr zijngeweeft, fo is op den i$fa$ van November 1542 geappoin&cert geweeft,« by feeckeren Commiffaris, die wy daertoeo/èa- neren ibuden, enquefte gedaen foude welen opa»' feyten, begrepen inde voeriz Schriftuten,ck welcke foude ontfangen ende in fijn banden nero» alfulckeTiltren ende Munimenten, als de voöS Parthyen fouden willen produceren, reproebea faluatien ontfaen, ende proces inftrucren w| diffinitive, en 't felve overbrengen in onfenvoefc Rade, omme voirts Recht gedaen te worden** 't behoeren foude ; Achtervolgende weldon j hebben gcordonneert CommiiItfis#W(" - feyten van beyde parthyen geinformecrcii« » oick ontfangen diverfche Tiltren, *&£££ Stucken, Munimenten , midtfgaders \^ Kaerten of Figuren van de fituatie van der als de voerfz Parthyen de voerfz Qf^j^ ben willen overgeven, endaernadcv "y^jj Parthyen hebben van heuren reprochet}^^ tien refpecÏi ve gedient, ende tot di verte l ^g comparerende by heiu'e Gedeputeerden ^^( voeriz Secreten Rade, ons erniW*/ -^ dat ons believen foude te wyfen cridete ^ ren 't voerfz Proces, en hemluyden Wj™. pa endejuftitieadminiftreren : WW^ blij*' geilen't voerfz Proces, ende ^ h erdegciüf''' endegeconfidereert 't gunt dat «P^6 !*&?" deret te zijn, ende dat hadde mo$n ^ j^stoe ren te mouveren ? wymetgroeterTyr ras
		voerfz Compofuie of niet, foe hadden fy die van Schoonhoven5als andere doen anhalcn3om'tièlve te onderiöecken, als iyluyden felve confeffeer- den, daer by die van Dordrecht niet gefeyt mogen worden gedaen te hebben tegen de voerfz Compo- fitie, maer hadden gedaen 'c gunt dat hemluyden volgens de felve gcoorloft was, om niet bedrogen te worden, endc hadden goede redenen totter an- halinge van 't ichip en Guet, daer of in de voerfz Triplijcke mentie gemaeckc was, uyt die onghe- woenlijcke manieren in 't bevrachten van 't felve by die van Schoonhoven gepleeght 5 niet te min was daer op niet te infifteren, want foe die van Dor- drecht op 't voerfz fchipen Guet, of eenige andere, niet bevonden en waren contrarie der voerfz Com- poiitie eenige Vonniilë gegeven te hebben, en had- den fy in geen re manieren de felve Compofuie ge- contravenieert, aenghefien dat de felve van Dor- drecht tot hen ren gheliefte de voerfz Compolitie mochten opicggen, alfoe de felve nu opghefeyt is, ende met onfe voerfz Ordonnantie vernielt j ende angaende feecker fchip, by die van Dordrecht ange- haeltin denJare 26, 'twelck die van Schoonhoven wilden ieggeneerir ontilagen geweeft te fijn inden Jare 15-27 uyt krachte van feecker Appoin&emcnt in den fel ven [are gegeven by onfe voerfz Vrouwe en Moeye, feyden die van Dordrecht, dat 't voer- ftcl van Schoonhoven geen apparentieen hadde ·, Te weten, dat 't voerfz ichip eerft ontilagen iöude zijn geweeft in den [are 1 ? 26, angehaelt weiènde in den Jare 275 en foude blij eken, dat't felve fchip ontilagen was in den Jare 26, naer vermogen der begeerte van den Grave van Beyeren, ende dat de Koopman de woirden in de Cedulle, by den fel ven Heer,e gefchreven, opentlijck voir de Wet der fei- ver Stede verklaert hadde : Wel was waer, dat het Koorn tot Dordrecht gebleven is, foe wel naer de ontilaginge van den voerfz fchepe, als van den voerfz Appoinftemcn te, tot den Jare 1 f40, ende 't ièlve is gebeurt uyt dien dat de Tarwe, in 't voerfz fchip geweeft 5 notoirlijck van boven de Lecke uyt gekomen was, die midts dien met het voerfz fchip verbeurt was ·, nochtans die van Schoonhoven had- den de felve Tarwe van den Koepman gekocht, en hem beloeft te vryen ·, maer wetende dat fyluyden noyt eenige Gueden van boven die Riviere van de Lecke uytgebracht en hadden, of mochten uyt- brengen, ende dat het iclfde was tegens de voerfz Compofitic, ende daerom pogende te hebben de Tervve in heurenhanden, de faecke geavanceert foude mogen hebben geweeft, endehcur ongelijck ontdeckt, daer by fy in de koflen van 't voerfz ichip gevallen foude hebben, ibe was de Tarwe tot Dor- drecht gebleven, hoewel die van Schoonhoven in 't voerfz jaer van 21 cautie geitelt hadden de ièlve Tarwe te mogen lichten, ende fiende in 't jaer van 40 , dat die voerfz van Dordrecht genoech van het gcheele Landt getravailleert waren, uyt faecke van de voerfz ftapelc, hadden fyluyden te voorfchijn gebracht 'z voerfz Α ppoinctement, ende ten fel ven tyde eerit getaelt naer de voeriz Tarwe, de welcke of die waerde van dien die van Schoonhoven inden Jare 1541 daer naer gereftitueert was op een nieu- we, cautie, die fy ten felfden tyde ftelden, om die Tarwe endc fchip", of de waerde, tereftitueren, indien het by der diifinitive alibe bevonden worde behocrentegeichicn, 'twelck die van Dordrecht

-ocr page 620-

"l                                      -'.^ρ

Het Stapel-recht van D , - Lell by defe onfe Sententie diffinitive cht gefeyt ende verklaert, feggen ende Ï^de Suppüanten en Requiranten, om ge

ordrecht aengaende.                    5 S 3 der Lecke tot Ameriluys toe , fullen mogen varen deLecke nederwaerts, tot heuren oirboir, ende daer 't hen gelieft, fonder tot Dordrecht te verfta- pclen; behoudelijck nochtans, dat die van Schoon- hoven geen Goedt uyevoeren en lullen, dan heur felfs Poirters Goeden, en anders niet, ende daer van fullen fy alle reyfen een Teycken afnemen van de Stede van Schoonhoven voerfz, of van den ge- nen die fy daer toe ordonneren fullen ·, oompenie- rendealle de koften gedaen tuflehen Parthyen, om redenen ons daer toe porrende. Des t'oirkonden foe hebben wyonfenZegel hier aen doen hangen. Gegeven in onfe Stadt van Bruffel den derden dagh van December in 't Jaer ons Hceren 15-47 , van 011- fen Keyfcrrijcke het acht en twintighftc, ende van onfèn Rijcke van CafHlle ende andere het twee en dertighfte. Onder ftondt gefchreven, Tittp"1· Ende noch, By den Kcyfer in fynen Rade. Ün- dergetcyekent, L. de Zoele,

fldecrttc

hebben in vuegen, maten, ende tot

L1\ïi(· ils fy eedaen hebben , niet ont- **T p.ochgefundeert : Verklarende de Rc- '^?! fubject ende begrepen onder den ftapcl *nDtidrechr^nde 'c Recht van dien, en daeram u ! ι,λπ re voeden ende te reguleren na onfe -Hiidi2»'icn             °i ,)■ πα ι              ,             λ • gegeven den 18 in Octobcr 1540, ende Tvdawtictlacrnaerghevolght den vierden in 1 -π· behoudelijck nochtans , ende hier « UU/jniJtsieeckcrc redenen ons dacr toe porren- 'e -erfien, dat die van Schoonhoven Requiran- V met aliiilcken Gueden als op heuren Acker t'.v ofhcurenOmmezaten, die dagelijcks heur *i a..».rfnprkciii Tc weten, boven Schoonho- udt mlOU.*-"'? ven loc Locpijck coc, ende aen deler zyde vander 1 tot Ameyde toe, en beneden Schoonhoven utier SUiyiln van Berghvliet, ende aen deièr zyde

Naerder uytjpraeck van dejeive Sententie. In date den naefllactfien November 154,9.

^SF.fienenderypelijckoverghelefcn by den ivÉ$ Hccrc van Bevcren, Ridder vanden Gul· 'J| denVliefc, Gouverneur van Hollandt, Zeclandtj Vrieüandt, Admirael van de j'/'t, HecreViglius van Swichem, Ridder, VrxCi- |bt van den Secreten Rade, ende Philips Tigri, 'incclicr van den voerfz Ordene van den Gulden Ykfc, alle de Smeken en Munimenten, overgele- 1 by den Birgemcefter, Schepenen ende Raedt S'rcde van Schoonhoven, interveniërende voir Adriaenfz, Govert Everfz, Adriaen Claefz, andere Poirters van Schoonhoven, Supplian- :r eender zyde, ende de Schout, Burgemee- . Schepenen ende Raedt der Stede van Dor- "cht, Suppliecrde ter andere, aengaende fcec- "cpfchillen ende diiferenten tuffchen de voerfz whyen pniftaen , roerende het Recht van der ^apelc, die van Dordrecht voertijdts anghewefen, *vOcrfzHaren, naervolgende de fubmiflïeop (cmluydcngedaen, feggen ende uytfpreecken als lcr nacr volght. Ten eerften, dat de Limiten "j*c van Schoonhoven, Supplianten ( dewelckc Jr S on"l(1evan denjare 1 f47, den derden van F acntDecember, maer hen extendeerdentot Ec,ldc Amcydc toe) verbreet fullen worden

Zouts fy meer laden , dat fullen fy moeten vcrila- pelen, ende war. becaclt is, van contrarie den Von nifiè voerfz ghedacn te hebben in dit fhick by die van Schoonhoven, dat fal betaelt blyven , en alle proceffèn dacrom gerefen tuflehen Parthyen voerfz zijn teniete gedaen : Item, die Supplianten van Schoonhoven fullen oick 's jaers mogen hebben 50 Vaten Weftcrfche Wynen, midts aenfpreeckeri, om daer of tot heuren wille te ghebruyeken, maer indien fy meer brochten, dat fal ftapcl moeten hou- den : Aengaende de Teeckcnen van't vry Guet, dat die van Schoonhoven fullen mogen voeren (on- der te verftapelen, die lullen fy moeten op heur- luyder koft te Dordrecht bringen, of lenden, 't en ware nochtans, dat fy coniènteren wilden dat'er een goet ende cerlijck Peribon te Crimpen by de voerfz Parthye gefamenderhandt gekoren ende ge- fteltwarc, ten koftevande Supplianten ·, welcke Peribon fchuldigh foude zijn den Eedt te doen die van Dordrecht, van wel ende re rechte "de vocri/, Teeckcnen t'ontfangen, en de felve tot Dordrecht over te feynden : Item, aengaende 't ftapel- recht ende brcucken, dat die van Dordrecht begeren te hebben van alle't gene dat de Poirters oflnwocn- ders van Schoonhoven gevoert hebben ibnder te Dord. te verftapelen,t'zedert deVonniflcn van den i8Novembris 1540, endeden vierden Juny 41, (onderlinge wacr van borghtocht ghegeven heeft geweeft, is gcièyt ende verklaert, dat die van Dor- drecht wel gcfondeert zijn om 't geheel ftapel-recht te verhalen van ftapcl-goedt, dat 't (chip of fchuyt Dirck Pieterfz en Jan van Dam doen ter tijd toebe- horende , die in 't Jaer 40 angchaelt was, voir by Dordrecht gevoert heeft fonder verftapelen, maer nochtans fonder breuckc of amendc; ende voirts aengaende allc andere ftapel-rcchten, borghtoch- ten en brcucken, die de voerfz van Schoonheven mochten fchuldigh zijn, of verbeurt hebben ten profite van die van Dordrecht, tottcn derden dagh Decembris 15-47, fy fullen eens voer al de voerfz van Dordrecht betalen defomme van fes hondcrt Carolus

'c '· Item. '-'onden 1

vanCapcllcenLexmonde toe inclu- indien yemandt van Schoonhoven

ware de ftapcl van Dordrecht hier naer- Iti Γ?, c hcbbcn> boven de breuckc die Jl naevolgende d'Ordonnantie en Von-

1.

r"'r" vop f r u'^nac α ordonnantie en V on- F'ckbvdi" iu!ckenFr3Lidateur of Bedrieger fal ^cxémn Γ",choonn°vcn geftraft zijn anderen ftenbvd^ : c?' Watftapel-GuedenvanWe- '^iiiScWu ?0nhoven gnebracht fal zijn, ^^Ti!00tfchefchePenofVrcmden, dat ^dc,fJ,, PrCn' cn allc Rechten daer toe ïcr«>icmcn y?nüCr nochtans te verkoopen, ^vans'i , olSCr te nemen : Item , de ^'«Ch„ ni°,vcn r«llen mogen laden fon- **, .i^^hondertZonts, Zecufche 1 accle van acht halve Mudden, en wat

-ocr page 621-

Placaten. 3 Boeck. 8. Tit.

m

Carolus guldens eens, tot twintigh ftuy v. Vlaem- voerfz Hceren Handteyckenen e,

naeftlactften dagh van November i^ '^ ftondc geteyekent, M. de Bur? ψ', **6 Swkhem, Tk Tigri.              *' ' "&*

fche munte den guldc, hemluyden abfol verende van'tfurplus van den heeffche, dat die van Dor- drecht aengaende dit Articul gedaen hebben ·, wcl- verftaende nochtans, dat die voerfz Vonnilïèn van den jare 4.0,41 en 47,1η alle andere hcure poinften en Articulen onvcrbrecckclijck by den voerfz Par- thyen onderhouden wcfen fullen,en in heur kracht en vigeur blyven, uytgefondert d'Articulen in defe Uytipraeck geroert en gefpecificeert 5 Compcnfe- rcnde de koften, van beyde zyden in dit différent gedaen, ommefeeckeremerckelijckeredenen ons dacr toe porrende. Gedaen tot Bruflel onder der

Nair voergaende Colk

drie ronde Bymy,

^ ^£lt>

'T/'An wekk Stapel-recht van ondts vry zijngeweefl, en by verklaringe en uytfpraeck van Herto h ü> " brecht Vrydaghs na Jaers-dagh 1393, navertoogh van hunne befcheyden vry verklaert zijnd \ Haerlem, Leyden, Delff, Amftelredam, Rotterdam, Schiedam, St. Geertruydenberee Oude ' Vhcrdingen, 'sGravefande <?»Naerden, Medenblick, Enckhuyfen, Briele ende Gornichem^* de Noor dt-Hollandt fche T>orpen Akerüoot, Uycgceft, ende Wormer, vermogens deUnhuta' nader Confirmatie van Hertogh Willem^ daervan zijnde, luydende als hier naer volght.

^. Uytfpraeck van Hertogh Aelbrecht van Beyeren.

I

iElbrecht byGodes genade Palcns-Grave op den Rhijn, Hertoge in Beyeren,Gra- ye van Henegou we, vanHollandt, van Zeelandt, ende Hecre van Vrieilandt, Doen cond allen Luyden , Want een gefchil ende een getwy lange tijt geftaen ende geweeft heeft tuf- fchen onfe Steden, Als Haerlem, Leyden, Delff, Alckmaer, Amfterdam, Rotterdam, Schiedam, .Sint Geerdenberge, Oudewater , Vlaerdingen , 's Gravefande, ende Naerden, Medenblick, Enck- huyfen, Briele, en onfen lieven Neve Otto Heer van Arckel, met fijnre Stede en Poirteren van Go- richem , ende onfe Dorpen, als Akeriloot, Uyt- geeft, ende Wormer aen die cene zyde, ende die Stede van Dordrecht aen die andere zyde, roerende van ftapelinge en ongelde die onfe Stede van Dor- voerfz onfen Stede,ende onfen Neve den Heer van Arkel fijnen Poirteren van Gorichem, ende onfe Dorpen voirfz cyilchende hebben geweeft, ende iy onfe Steden, onfen Neve den Heerc van Arkel, fijne Poirteren van Gorichem, ende onfe Dorpen voirfz ducwylc orame op gehouden hebben binnen onfer Stede van Dordrecht, ende buyten op onfe Stroem angchaclt, wclck gefchil ende twy wy niet langer lyden en willen, maer zijn des overdragen dat wy dat fchcyden willen mit onfen Rade na den beften Rechten en betocn an allen zyden, foe had- den wy onfen Steden voirfz,onfen Neve den Heere van Arkel, mit lij nre Stede van Gorichem en onfe Dorpen aen die een zyde , ende onfen Stede van Dordrecht voirfz aen die andere zyde, eenen naem- condigen dagh gefet ende befcheyden ·, dat is te we- ten , op den Sondagh na St. Nicolaes-dagh left ge- leden , voer óns ende onfen Rade te komen in den Hage,elcks mie fyncn Bctogc ende Recht of Brieve dacr iy hem mede helpen willen: Op wekken dagh onfe Stede van Dordrecht voirfz by ons ende by onfen Rade niement en (enden van horen wegen mit eenigen Betoen, Recht of Brieve, daer mede fy hem helpen willen, als vander ftapelinge en on- gelt voirfz j daer aen die aender zyde onie Steden, onfen Neve die Heere van Arkel,fijn Stede van Go-

richem , ende onfe Dorpen voirfz,quamcnmit ren Brieven, Betoen ende Recht daer iy hem ra behelpen wilden, ende bewyfen dat fytotterflip linhe en ongelde voirfz niet gehouden noch fij digh en waren te ftaen ·, ende want onfe Stede η Dordrecht den voirnoemden dagh die wy hciak fcheyden hadden, ν erfaten, ende ons gebodtsom·. horigh waren, foe hebben wy mit onfen Raè,® mit goeder verfinicheyt beften ende gehoert C Boecken en Regifteren, daer wy in gevonden hé*: ben alfulcke Brieven, als onfe Stede vanDordn' hebben mach van onfe Voir-Vaderen, vander il pelinge ende ongelde voirfz ·, ende oiclc aen dican dere zyde alfulcke Brieven, Betoen enrlantveftee, als onfe Steden, onfen Neve die Heere van Arkel, fijn Stede van Gorichem, ende onfe Dorpen voirfz van ons ende van onfe Voir-Vaderen hebben; hebben gevonden mit onfen Rade, dat onfe Si onfen Neve den Heere van'Arkel, fijn Stede ï Gorichem, ende onfe Dorpen alle voirnoem|ff oufte ende de befte Brieven en Hantvcilenhete die men mit onfe Stede-Brieven van Dordrcck* fy hebben vander ftapelinge en ongelde voirfc» recht niet doen en mach, waerom V^'^TZ. wetenheyt, ende by goetdunclcen ons Raees ^ wij ft hebben, ende wyfen mit dciên iïncvc> m dat befte recht, alfoe ons dat toebehoertn"1 om- Heerlijckheyt wegen, dat onfe Steden, c? . mede-Poirteren , onfe Neve die f$&l -^ fijn Stede van Gorichem, en hoirrnede-Jo°^ ende onfe Dorpen voirfz, tot eeuwigen*? . quijt fullen wcfen vandcr ftapelingevoittó> ^ alle ongcldcn, hoe 't genoemt: mach ƒ c «J^ ^ eeuwigen dage ghenoemt mach worden) Stede van Dordrecht voirfz.          . , ■ c Voert foe fullen die van Monnickenoa^^ voirfz vryheyt genieten nainhout h°e^3j.oiBiI* ften, ende geloven voir ons ende onie ^Jg gen onfe Steden,hoire mede-Poi«ercn' -rc 0C^ den Heere van Arkel, fynreSteoeffl^^ Poirteren, onfe Dorpen voirfoörC {Sj^ melingen, te houden ende te fl?e*

-ocr page 622-

Het Stapel-recht van . hvocrfz tot eeuwigen dage, jegen onièr u „Dordrecht voirfz, ende jegen een ycge- S·, iehenitlaer in deren wöüde; ende waer të?? iatonfe Stede van Dordrecht voerfz on- ^fxj efldc horen mede-Poirteren, oniènNeve j u £re van Arkel, iijnre Stede van Gorichem, & ucdc-Poirteren, ende onfe Dorpen voerfz, fiSoven ineenigcrwijs mifdeden of moey- :ίς' even wy voer ons ende onfe Nakomelingen Vnfcnmacht onicSteden, horen mcde-Poirte-

Dordrecht aengaende.

1S

5

op ajle die gene die hem te bate komen : Ende wes fydaer in duen> iüllen wy hem by'ftandigh ende bc- hulpigh 'm weien, ende dat helpen uytdragen. Ende want wy alledefe voirfz punten onverbro- kelijck gehouden willen hebben, ibe hebben wy geloeft, ende geloven mit deièn Brief, voir ons eii voir onièn Nakomelingen , onfe Steden, horen mede-Poirteren, oniènNeve denHeere van Ar- kel , iijnre Stede van Gorichem, hore mede-Poir- teren j oniè Dorpen voerfz, ende hore Nakome- lingen ; te houden ende te ftereken inder voerièy- der vryheyde tot eeuwigen dage in alre maniere als voerfz is. Inoirkonde defen Brief bezegelt mit onfen Zegele. Gedaen ende gegeven in den Hage op den Vrydagh najaers-dagh in 'tjaer ons Hecreri 1393 naden loop van onièn Hove.

ii!" erjje onfe Dorpen al voirfz, dat fy dat mit f 'hoeren macht, mit hoeren hulperen verhalen iJLfender mifdoen of broke tegen ons en onfer Acklievt, an onfer Stede van Dordrecht ïffe horen mede-Poirteren ende Goeden, ende

Confirmatie van Hertogh Willem,. gegeven den Steden op fijns Vad

ers

Ι)'·

Brief voor fz,, roerende het Stapel-recht tot Ί) er dr echt.

der Stede van Dordrecht, horen mede-Poirteren, of yement anders, die des mit hem bewinden wil- len. Ende waert faecke dat die Steden , Dorpen, en oniè Ne ve die Heere van Arkel, fijne Stede van Gorichem, of cenigh van hore mede-Poirteren, tot eeniger tijdt verkort worde van der Stede van Dordrecht, of hore mede-Poirteren, Hulperen, inder voerfz fcheyciinge en vryheyt, boven ons liefs Heereen Vaders Brieve, en oniè jegenwoordige Confirmatie doerfteken, ibo mogen iy, ende ejeks van hemluyden hem verhalen an der Stede van Dordrecht, horen mede-Poirteren, Hulperen» en horen Goeden voerfeyt,ibndcr mifdoen of broe- ke jegens ons in eeniger wijs Voert foegeloeven wy de Steden ende Dorpen voerièyt, ende elcken byibnder, ende hoer alre mede-Poirteren, ende elcken byibnder, en onièn Neve den Heere van Arkel, fijnre Stede van Go- richem, ende al hore mede-Poirteren, ende elck byibnder, alle Hantveften en Brieven die al defè voirnoemde hebben van onfen lieven Heer en Va- der , t'zedert die tijdt dat hy Ru waert ende Landt- Heerc van Hollandt wort, vaftc en geftade te hou- den , ende in gene ft ueken te verminderen, die fy gehadt hebben tot defertijdt toe, voir ons en voir oniè Nakomelingen, hem ende horen Nakome- lingen eeu welijck duyrcnde; ende eonfirmeren en veftigen mit onièn jegenwoordigen Brief. In ken- niflè der waerhey t hebben wy defen Brief bezegelt mit onfen Zegele. Gegeven in den Hage 's Dijns- daghs naer Sint e Vodtores-dagh, in 't Jacr ons Hee- ren 1393.

I illem van Beyeren van Henegouwe en van vm Hollandt, by der genade Godes Grave H t-an Ooeftervant, Doen cond allen Luy- den, dat wy om rechts wille, ende om oedergünfte die wy hebben en dragen tot ons liefs JicereenVaders, Hertogh Aelbrecht van Beye- ·!), Grave van Henegou ende van Hollandt, Lan- in, Steden en Luyden,fulckefcidinge van gefciüe nderwy, als oniè lieve Heere en Vader voirfz ge- iende gewij ft heeft tuiilchen fynen Steden, als lacrlem,Leyden, DelrF, Alckmaer, Amfterdam, otterdam, Schiedam, St. Geerden berge, Oude- !fcr,Vbcrdingen,'sGraveiande, Naerden, Me- enbiicq, Enckhuyfen, Bricle, en fyne Dorpen, als kerfloot, Uytgeeit en Wormer , ende onièn 'eve den Heere van Arkel, ende fijn Stede van orichemaen die ecne zyde, ende ons liefs Heere irlz Stede van Dordrecht, wael beraden mitgoe- "nvoiriicHvanonièrrechter wetenheyt geconfir- ccrtengcvciiigbt hebben, eonfirmeren en vefti- 'niitddèn Brieve, ghelijckerwijls als onsliefs cere ende Vaders voiriz Brieve daer onièjegen- «rctje Bneve doerfteken zijn, inhouden en be- .·ΓΓη> cndeghcloven in goede trouwes voir ons joironfeNakomelingen, den Steden,Dorpen, *J on'cn Neve den Heere van Arkel, en fijnre ^e van Gorichem, ende hoer alre Nakomelin- *fc nouden ende te ftareken in fulcker vryheden Ffcn en fcheydingen, als onfe lieve Heere ende ^rvoirfe gevonden en ghewijft heeft jegen den ' an Dordrecht voorfz, ende niet te ghedogen ■'Wtt'nigh vanhemluyden verkort of bclaft ''"üervryheden of fcheydingc voirfz van

VIERDE

Bbbb

-ocr page 623-

■ ■■■'■■

586

DE Â Ï Å C ê

V É

Begrypende allerhande Tolitijcque Rechtfaeckenenk Wetten.

DEN EERSTEN TYTEL, Civile Wetten ende Recht - faeckeit é. Placaet van Hertogh Philips, jegens nahuyr van Landen, \n L>, den elfden Junyi^z.

Pachtenaers nemen, foo dreygen die oude Pacta naers die nieuwe, en houdeniêin flikken vreefee oniichte, dat niemandt dat voorfz Landt huyrene derft, by welcken fy de Luyden haer Landt iJ goede maecken, tot hoiren grootenfehadeci achterdeel : Ons ootmoedelijcken biddende èj voorfz Ridderfchap, Edelen ende goede Steden, daer inne te voorf.en; Sooifl-, Dat wy niet witka de dus gedaen krachte lyden noch gehengen, os bieden ende bevelen als wy naerftelijcklre mogsj dat ghy met goede rype rade raemt ende maeè, van onfen 't wegen, openbaere Keuren ende ft donnantien, op ièeckere grootc posnen, fulcir als u duncken fal daer toe te behooren, endeinü ken fchyne, dat die voorfz niet meerengc/cfe: corrigerende die overtreders fonder eenigh » dragh, ioodat'erandere'exempelannemen·, eakj hier in en zij t in geen gebreecke. Gegeven inosé Stede van Duremonde den elfden dagh in/ra» « 'tjaer ons Heeren 1452.

^HILIPS bydergrarie Gods Ü Hertoge, &c. Onfen ghe- trouwen Sredehoudcr ende Rade van onien Lande van Hollandt , Zeelandt ende Vrieilandr. Alfoo die Rid- derfchap, Edele en Steden van Hollandt, Zeelandt en Vrieilandt, ons hebben doen thoonen hoe dat tot veel plactfen in den ièlven onfen Lande die Pachters en Huyr-luyden, als iy yemandts Landt in huyr gehadt hebben, ende na dat die lèlve huyr uyt is, willen mie kracht ende gewelde gebruyeken dat voorfz Landt, tegen den danck of wille die dat Landt toebehoort, leggende uyt haer felfs authori- tcy f, ende ibnder eenige Ordinantie van ons of van onfen wegen gemaeckt weiènde, die na-huyr an dat Landt te hebben : Ende dat meer is, als die Gron- denaers van de voorfz Landen andere nieuwe

2.    Placaet van Keyfer Kar el, van den Jare 151 5-, tegens de ongeregeltheyt van de Åø-]>ø®Ì Ô acht ers. Sic Groot Placaet-Boeck 1 Vol Pag. 364. 3.    By de¥olit'//'cque Ordonnantie van defi 1 April if8o vernieuwt in de volgende Articum * Art. 30, 31, 32, 33, f» 34. SieGroot Placaet-Boeck 1 Vol. Pag. 337 en 338.                  ', 4.    'Placaet van de Staten van Hollandt ende Wefi-Vrieflandt, tegens de na-huyr van de Tuciiffl Bruyckers, vanden 26 September 1658. Sie Groot Placaet-Boeck 2 Vol. Pag. 2jif· f. Ordre van de Staten van Zeelandt j op het verpachten der Landen, van den 17 $*"1 Groot Placaet-Boeck æ Vol. Pag. 2240. 6. Tlacaet van de Staten van Zeelandt, ophetfelvefubjecJ, vanden 16 Februaryi»l°· Placaet-Boeck 1 Vol. Pag-265·. y j. Placaet van de Staten van Zeelandt, tegens de onwUUgWft TtLé mige Landt zat en, in het doen ende volbrengen vanden dienflt"1? ü^f] hare Ambachs-Heeren fchuldigh zijn. In date den vijfthiewt 1678.

vandendienft, die defelveaen hare: Heeren, als goede Onderzaten ãý1^'0 der praetext en voorgeven, ^3t u$M&'"'

E Staten van den Lande ende GraefFelijck- heyt van Zeelandt. Allen den genen die delen fullen ficn ofhooren leien, Saluyt. "Doen te weten: Allo acn ons verfcheyde klachten zijn ghcdaen, over de onwilligheyt van fommige Landtzaten, in het doen en volbrengen

haer niet v

í ui uu tiia ii» u>"· "-ñ          ñÞ uAi ·~

van haer voor eenen

oninse loude oblig^ren' ,.,ö &f daghin'tjaer : ^0^ Á

-ocr page 624-

Civile Wetten ende Recht-faecken.

1$7

• de het 18 Art. van het tweede Capittel I gehiiyrt, in plaetfe, ende tot korte van de gene, die geilen ø]ß van 2eelandt, oock ghcdaen onder- j dele onderfcheydene dienften in ghebreceke of we·

vandeM'ur^Coilumcninciefengheobferveerr}foeckenri,U-ken voorgeven geenfints over een ko- þ òÏÏ IST' Dat wy verklaren, datdeOn- RiaV' ren platten Lande altoos ghehouden zijn

derhoorigh mochten zijn te doen, na dat fy daer roe door den Ambachts-Heer of fyne Officieren te vergeefs lullen zijn geordonneert en ontboden, ge* lijck op verfcheydene plaetiên voor delen met goet

derZeeft" «> nodVgchouden blyven, jeder op fijn

fundament is ghepra&ifcert, en over al alloo heeft konnen gedaen werden ·, iullcnde de voorfz boete en huyre, met de koften daer om gedaen, parate- lijck aen de Defaillanten, Wagens en Peerden, of andere Beftialen ge-execu teert mogen worden ·, en in cas van difpuyt of oppoiitie, lullen de Schepenen van de Ambachten en vordere Rechreren, haer in Judicando na den inhoude dciès moeten reguleren. Enopdatniemandt hier van eenige ignorantie en kome te prtetendcren, foo lal defen werden gepu- bliceert en geaffigeert, alom me daer men gewoon is publicatie en affictie te doen. Aldusghedaen ende gearrefteerc in 't Hoffvan Zeelandt tot Mid- delburgh , den vijfthienden November 1678. Onder irondc, TerOrdonnrnric van de Hoogh- gedachteHeerenStaten,, Geteeckent, Juflm de tiuybert.

f 'haer Ambachts-Heeren metWagcns ende - -n, ten miniten twee dagen in het il tijde van den Oogft , i'o wel bin-

nenaliSUiènalsdegemelteAmbachrsHce ea Ðá Linden, haer Perfoonenaofdie van haer Fa- SSvmScD. ofvvelHout, Steen Aerde of JLdingen, den Ambachts-Heere toekomende, É!!btcn brengen en vervoeren ■, ende dit alles boven ibchalvcndendicnft die de voorlz Onderzaten 1 het Ambacht in 'c gemeen fchuldigh zijn, als aendeKercke, Parochie-Huyien, Molens, Srra- rnen Wegen, fonder van het een of het ander te mocenblyvcningebrceckcj op een boete van vijf Puldens, daer over t'elckens te verbeuren, ende dat daer en boven Wagens en Peerden lullen worden

Placaet van Koningh Philips', datgene Borgen 'voorfchulden daer eenigh Hypoteecq of Onderpandt voor ge fielt is, -voor de excuffie en uytwinninge e ÷ ecu- tabel zijn. In date den een en twintighfien February 1 f64.

8.

fchuiden verbinden endeconilitueren ; dan over- mides alfulcke Borgen alleenlijck verftaen worden, te komen ende gehoude te zijn infubfidium, foo verre aen den Principalen en lyne Goeden niet en ware te verhalen, of oock die Hypothcecque die de iel ve Principael geftelt hadde, niet en ware fuffi- fant, of anders de ièlve by fortune van inundatie of brandt ware gekomen tot niete, ende anders niet ■, Waerom iyluyden oock dies te williger heure na- men ende gelofte verleenen : Sooismede altijdts vcrilaen en genoegh voor coihimc geobfervcert gc- weeil in de voorfz Steden, dat alfulcke Borgen niet eer aengefproocken of gemolefteert mogen worden voor de ichulden van eenen derden, daer voor (y Borgc geworden zijn, dan nadateerit en al voren den principael Debiteur, en oock de Hypotheccq, die by hem geftert is, ge-execureert ware geweeft. Ende voorts dat oock alfulcken Crediteur, Hypo- thekaris, ten eerilen mach procederen op fijn Hy- potheecq, al ware de ièlve oock aen eenen derden gealieneert, fonder dat hy gehouden is, cerft aen te fpreeeken de Erfgenamen van den voorfz princi- pael Debiteur, diedickwils in diverfche Plaetiên zijn veripreyt ende woonachtigh; bhjekende alle 'rgunt voorfz is, by diveriche Atteftatien van de voorfz groote Steden daer van welcnde. Ende overmidts als nu by eenige Perfoonen die contrarie geattentcert of gepradLifeert werde, onder 't deckfel dat naer gemene beièhrcven Rechten anders loude zijngedifponeert, daer uyr mede alomme binnen den voorfz Lande grote en mcnichvuldige Proccf" ien gefchapen foude zijn te rylën, tot groten ach- terdeel , moey te en vexatien vande Ichamele Inge- zetenen van den felven Lande : Ende geconiide- reert dat jegens de natuyrhjcke reden ende billick- heyt foude zijn, dat alfulcke Borgen iöuden mogen worden gemolefteert ter eerfter inftantie, die heüre Bbbb 2                 namerJ

ffrafijfHilips by der gratie Godts Koningh van 1 Wa Caftilicn, van Leon, van Arragon, van iJlb Navarre, van Napels, van Cicüien, van Mrillorque, vanSardayne, van den Ey- L:idon Indien, ende vafte Landt der Zee Oceane* Errz-Hertoge van Ooftenrijck; Hertoge van Bour- gondien, van Lothrijck, van Brabant, van Lim- burgh, van Luxenburgh, van Gelre, ende van Milanen; Grave van Habsburgh, van Vlaende- ren, van Arthoys, van Bourgondien 5 Palts-Graef ca van Hencgou wc, van Hollaiidt, van Zeelandt, van Namen, ende van Zutphen ·, Prince van Æ wa- ve; Marck-Grave des Heylighs Rijcks; Heere van Vnclbndt, van Sahns, van Mechelen , vander tacit, Steden en Landen van Utrecht, Over-Yilèl CnGroningciii cndeDominateurin Afie ende in f É ; A1'cn dcn ge»cn die dele jegcnwoordige )u'iCn Jen, Saluyt. Van wegen onlè lieve ende «winde, de Edele, ende felle groote Steden van «•en Lande van Hollandt , reprèfenterende de ßen ran cl°n fel ven Lande, is ons verthoont, en : jennen gegeven geweeft, hoe dat binnen den en Lande, ende by fonder binnen de Steden van tutic j Pp^Jck confifteren by der Nego- öenp rß 1 ^ Vec^ endc menichvuldige contra- ien y ç áÀ S°dacn Würden>fo° van conüi~ HuTfcn3? tcn' a's oock van verkoopinge van Rw .ooirVC"5 c" cllC!"geiijckc immeuble Gocdin- dcCrcdiran^eCj lnScn cntermynen, daer voor ^cn-bri rS' C Wclcke alill!cke Renten ofPcn" dcrcivcianVVCTUVOridcnscconftltueert C overmits z'jnte nemf Ja'CU 5° Ñ hcbbenj ghewoonlijcken ^'Reimmrii'f^ crPandc cnde verfceckerheyt *" Debitcujr F ?' t0ebehorende den principa- le ncrncn  " ° °°clc dickwils dacr en Doven or£cn, die hem mede voor alfulcke

-ocr page 625-

: ?;^7"^'f "?^.5"»¥ί*'

5 88                          Placaten. ψ namen ter goeder trouwe, ende tot iulcker meenin- ge te liever ende williger hebben verleent, dat fy verftonden iulcks oock akijdts geulèert en verftaen isgeweeft, overmidtsde conftitucie vander Hypo- theecque: te weien buytcnpericuleende fchade,im- mers ten ware eenigh groot ongeluck en infortunc vanbrande, of inundatie. Ende alfoo vüaliqua A%>ghebeurde, 'twelckals ièlden gefchiende, niet fonderlinghs en komt in confideratic, aenge- fien mede dac onredelijck ware,dat alfulcke naeckte Borgen, diealleenlijckuytviicntfchap, en ibnder eenigh profijt hare namen leenen, ibuden worden gemoleftecrt, of moeten gelden door eencn derden, als cenige Goeden van den fclven derden, en by- fonder die door de felve fchulden tot onderpande gheftek cnde ghcaftefteertzijn, ende daer aen die Crediteur of Rentier fijn recht en exemptie mach dirigeren als noch in weien zijn. Dat mede multi- plicatien van proceduren, circuitcn, en regreflen vanden eencn op den anderen, die naer de diipciitie vande vooriz befchreve Rechten, fouden moeten vallen, ftacn te ichouwcn, byfonder in Plaetfen daer de Koopmanichap vigeert,en onder de Koop- hiyden : Soo hebben de vooriz Thoonderenons ootmoedelijck gebeden, dat tot meerder feecker- heyt ons (oude believen ( eerft ende alvooren con- flrmerende ende approberende de voorfz ufantie en coftume, tencynde in toekomende tyden't felve recht een ycgelijck beth bekent mach zijn, ende alle occaiien van querellen te dier ooriaceke mogen worden getol leert} binnen onfen voorfz Lande van Hollandt te ftarueren voor een eeuwigh Edicl:, dat egeen Borgen die gherefpondeert of belooft iiülen hebben voor eenige fchulden van cenen derden, als voor de felve fchulde, oock eenigh onderpant of hypotheecque fal wefen gheftelt, lullen mogen in rechte aengefproocken of ghemolefteett worden , voor ende al-eer de felve hypotheecque of onder- pandt lal wefen ge-executeert, cndcjby uyttcrlijcke executie niet fal werden bevonden voordefchuk te weien fuffifant, maer dat fyluydcn de vooriz hypotheecque niet bevonden zijnde te weien fuffi- fant, als dan eerft lullen mogen worden geconvc- nieert voor't gunt te kort lal komen , ende dit niet tegenftaende, dat alfulcke hypotheecque in een derde handt foude mogen wefen gekomen by ceni- ge Titulc, fodic,als\vefcndegeaffcftcert, verftaen wort over te gaen cumjtia caufa , cnde niet vryer ghetraniporteert te zijn, dan die ten dage van den tranfportc was. Dat van gelijcken, indien den prin- cipalen Debiteur van de vooriz fchulde defer We- reldt is overleden, achterlatende diverfche Erfge- namen, aliülcken hypotheecque, niet tegenftaende die gealienccrt is, mede eerft ende alvooren voor de felve fchulde fal mogen werden ge-executeert, ibnder dat van noodefal zijn de voorfz Erfgenamen (die dickwils in diverfche plaetfen, Jurifdiftien en Tenïtorien vcriprey t zijn ) eei ft te roepen of moe- ten executeren, doende hem daer op expediëren bchoorlijcke opene Brieven, met derogatic van alle difpofitien van Rechten, of andere ter contrarie, foo verre des noot zy. SOO IST, Datwyde faeckcvoorizovergemcrekt, ende hierop gehadt het advis van onfen lieven endé getrouwen die Pra> fident ende Luyden van onfen Rade in Hollandt, genegen wciènde ter beedc cnde begeerte van de voorfz Supplianten , hebben by deliberatie van

Boeck. ι. Tic I onfen feer lieven en beminde Sufter, de ti vanParma3endevanPlayfance, &c VQ ertoginnc gente ende Gouvernante in defe onfe Νο^Γ°!Ι11! ^C (confirmerende cnde approberende de voo f -^ cie ende cofturne ) geordonneert ende Jfr ^ ordonneren cnde ftatueren voor een eeuw Kif^' uyt onfe volkomen en Princelijcke friacltf I? dat van nu voortaen binnen onfen voorf Ι Π' van Hollandt, egeene Borgen die gcrcfp^l^

of belooft fullen hebben, voor eenige fchii eenen derden, als voor de felve fchulde

lden van

onderpant of hypotheecq fal wefen ge

oockeenigli lullen

mogen in Rechte aengefproocken of ge.CXe''!'UC worden,voor en al-eer de felve hypotheecq f derpant fal wefen ge-executeert, enby uy «K" executie niet lal werden devonden voor de lel I wefen iuffiiant, maer dat fyluydcn, de voorfz hv* theecque niet bevonden zijnde te wcftn fuffir alsdan eerft fullen mogen werden gheconvenS voor't gunt te kort lal komen -. Ende dit niet te genftaendc dat alfulcke hypotheecque in een derde handt foude mogen welen ghekomen, by eenige Titulc, dat van gelijcken, indien den pi incipaS Debiteur van de vooriz fchulde defer Wercldt 15 overleden, achterlatende diverfche Erfgenamen, alfulcke hypotheecque ( met tegenftaende die ge' alieneert is) mede eerft ende alvooren voor de felve fchulde fal mogen worden ge-executeert, fcnde dat van noode lal zijn de voorfz Erfgenamen ccrl! te roepen, ofte moeten executeren, niettegenftactt· de eenige difpofitien van Rechten, ofte andere ter contrarie, de welcke wy in 't gene voorfz is, ma hinderen of prejudiciëren en willen, maer foo ven: des noot zy, hebben der felver uyt onfer voorii Princelijcke ende volkomen macht ghederogcert, ende derogeren oock by defen. Ontbieden dacros endebeveelen onfen lieven ende getrouwen, den Hoofde, Praefidenten ende Luyden van onfen Se- creten ende Grooten Rade, den voorfz van oréi Rade in Hollandt, ende allen anderen onfcnRech· teren ende Officieren , dat fy den voornoemden Supplianten van onfen jegewoordige Statuyt tu Ordonnantie, doen, laten ende gedogen, ruftehjek cnde vredelijck genieten ende gebruyeken, fonar hem te doen, of te laten gefchieden eenigh fe Ietfel of mocyeniflè ter contrarie, want ons allojjt· lieft. Ende ten eynde dat 't gene voorfz is, i*f ter kennifie van een yegelijckcn mach komen," f ontbieden cnde bevelen oock den voornoemde^ onfen Rade in Hollandt, dat fy ten veifoeck» koften van de voornoemde Suppliante, éek}^ * woordige doen publiceren ende verkondigcja1^ me binnen onfen voorfz Lande van Hollandt, β men gewoonhjek is publicatie endevcrkoiw^ doen. Des t'oirkonde lbo hebben wy ?f?Jffo hier aen doen hangen. Gegeven in onfe Sraai _ Bruflel den 21 February in 't Jaer ons Hecrcn η j Van onfen Rijcke, te weten, van Spaignen» ■ lien,&c. hctthicnfte, cnvanNapelsJicct*^

Opte plijeque ftont gefchreven, Pj

tlwit»·

in fyncn Rade. Ondcrteeckent,

Gecoïlationeert jegens feecker ¥%%?£ % nende, Thilïps, by der^M^^M in date, endegeteeckent als »<ίυ®'>g® % vonden daer mede ^acc(>rder»^ January 1 pë. By my-> W\ue fJ06

-ocr page 626-

Civile Wetten ende Recht-faeckei-u

5%

, ñ fat ftuckvandeSucceJfienabintefiatO) naer het Schependoms Recht, volge

de Ø'o/i- oor PJacaet-

9

in Hollaedt, van den é April é f 80, Art. 19 tot Art. 2 8 incluys. Sie Gr

lie O

/olg.

£?iVol.Fag.33i-cnv ^ uhnncre van de duyfierheden in de Ordonnantie van de Succeffien begrepen, vanden izAfev i0' £Ã^ïÃ^^Ã-âïåå1æÉíï1.Ñ38.342. Vlicaet op 'tfluck van de Succejfie ab intefiato^ in de Steden ende ten platten Lande, die haer aen 111 ff ms-rechtgehoudenhebben ■> van den 18 IDecember 1599- Sic Groot Placaet-Bocck 1 Vol, Verkkrrnpe op 'tfluck van de Succeffie dergener die uyt defe Landen naer Qofl-Indien varen·) van

;;' q),ceinber 1634,· Sie Groot Placaet-Boeck 2 Vol. Pag. 1322.

Otiroy van de Staten General aen de Oofl-Indifche Compagnie, âñ V recht van Succeffien ab in- 1 't 'm Ooft-Indien. ende op dereyfe heen en -weer, van den 10 January 1.661. Sie Groot Placaet- 'yol.Pag.2o34.

11. Refolutie <íáç de Staten van Hollandt ende Wefi-Vrieflandt, houdende dat de Bleyckers hebben recht van retentie op Garen en Lyv;aten-> by haergebleyckt-, indien den ^Debiteur infolvcnt is, midts defelve Ly&aten aen den Curateur over gevende. In date den derden Aprillójj.

Ì Raedt-Penfionaris heeft ter Vergade- = %) ringcgcrapporteert, de coniideratien en het advis van de Heeren haer Edele Gr. iYlog. Gecommitteerden, hebbende in

ceert ende te gelde gemaeckt zijnde, het generale judicium in cas van preferentie voor Schepenen dervooriz Stadt was gehouden, alles na dat Sche- penen voorfz uyt de coniritutie van de voorfz Boe- dels en faecken beft ende geraden hadden ghevon- denj ende fpecialijck dat in den laetft en gevallede Bleyckers altijtsin conformité van 't vooriz Oclroy by Vonniilê van Schepenen vooriz , met de voorlz Arbeydtsdooncn en onkoftenghepiefercert zijn geworden voor allen anderen, op de penningen die van de voorfz Linnc-laeckenen of Garens waren geproccdeert, fondcr dat daer over ecnige conteita- ne oy t of oy t was ghevallen; Dat evenwel nu on- langhs was gebeurt, dacieeckcren Boedel totHaer- lemzijndemfolventgeworden, ende by Schepe- nen van de voorfz Stadt over den (elven Boedel een Curateur geftclt, den iel ven Curateur van ièeckc- ren Blcyckcr, woonende omtrent de voorfz Svidz Haerlem, hadde gevordert ecnige Garens, den Ge- failleerden tocghekomen hebbende, om de ielve Garens te bcnerkieren en te gelde te maecken, ten eynde over alle de Effecten vanden vooriz Boedel naer ftijl en praclijcque het generale judicium van preferentie voor Schepenen van de voorfz Stadt mochre ghehouden worden; doch dat den iel ven Bleycker de overgeleveringe van de vooriz Garens geweygert, ende naer voorgaendc authoriiaric van den Gerechte, onder wclcke hy woonachtigh was, verkocht hadde : Dat de Heeren Burgermceircren ende Regeerders van de vooriz Stadt hebbende bc- tuyght, datfyluyden vermeynde de intentie van haer Edele Gr. Mog. in 't verlcencn van 't vooriz Oclroy wel ghewecii te zijn, de vooriz Bleyckers te verlenen recht van preferentie op de voorlz Lin- ne-laeckenen en Garens voor alle andere, 't gene de voorfz Bleyckers voor date van 't voorfz Oclroy nieten hadden gehadt, ofaltijdts ten minirenacn de ielve was gedifputeert, endefulcks hadden ge- wilt dat den Rechter, voor de welcke het generale judicium van preferentie gehouden moei! worden, de voorfz Bleyckers op de gelden, van de vooriz Linne-laeckenen en Garens ghekomen, voor alle andere by haer Vonniilèn in cas van preferentie te houden, ibuden mogen prefereren, macr niet dat de voorfz Bleyckers haer het voorfz gcncrael judi ei urn

r:v

olgc cndc tot voldoeninge van derfelverRefo-

ic Commiilbriacl van den negenthienden der luncdemaendtMacrt, ge-examineert en over- al 'fguntdcHcercn Gedeputeerden der Stadt

cm ten felven dage uyt den naem ende van

H

:n<

cHccrenhare Principalen hadden ghere-

enteert; namcntlijck, dat de gemeyne Linne- ekenende Garcn-Bleyckcrs, woonende om- :dc voorfz Stadt Haerlem, voor deièn van per Edele Groot Mog. hadden veribcht, ende op pentwintighftcn January vanden Jare 10º4 oock pbtincertièecker Oclroy, waer byaen de ielve mcync Bleyckers onder andere Puineren wierdt conlcnteert, recht van retentie ende preferentie oor alle anderen op de Goederen van Linne-laec- cncn, Garens en anders, die onder hun fouden den, of bevonden mogen worden, gefailleerde erfoonen, Koopluy den of andere toekomende, wiiunArbeydts-loonendeonkoften, daer aen ç ende geley t, niet tegenftaende de fel ve Per- ken, Koopluyden ofandere,Brieven van Cefiic ƒ pijt fouden mogen hebben verkregen, of niet, teniet tegenftaende dat haer achterwefen of Ar- «s-Joonen die fy aen de gefailleerde Perfooncn Renderen mogen hebben, verdient ende ge- ^zi.m in'tbleyckcn ende havenen vaneenige 2 oi G°cdcren hen te vooren afgehaelt, ofte ^'uyden aendePerfoonen, Koopluyden of En          ; dat eeniSe Boeciels t'zedert dien tó«Ã ^^'J'1^ ^vallen, de Curateuren over oor&lt?o' by°rdre van Schepenen van de Ç art! Hacrlem> fomtijdts de Garens of Lin- Witpf > °P rCm"C Blevcken gevonden, toe- «1 deâì -Ue fileerde Perioonen, uyt handen ^bareiJefrti den0mfangen' cnde aen de Jödc w n, 0ïlen en °nkoften betaelt, fom- ^nsvcnVß 'y^kers deLmne-Laeckenen en *tanhn,?reonk?ftcn en bleyck-loonen had- den "r Cndc fomtiidts de voorfz Linne- ^ddenoLr rens "ytfhanden van deBleyc- nont&ngcn, ende de felvc ghebenefi-

-ocr page 627-

~-----------

Boeck. 1. Tit.

590                         Flacateru 4,, cium fouden konnen ontrccken, cnde het benefi- eieren van de voorfz Linne-laeckenen ende Garens aen hun behouden, als ftrydendc het ielve niet de nature van iniblvente en in Curatele gefielde Boe- dels, ende tot groote praejudirie van de iel ν e Boe- dels lullende ftrecken, foo ten refpecte van de pra> tenfien die foodanige Bleyckers op den Gefailieer- den foude mogen hebben, die nootfaeckelijck moe- iten werden gejuftificeert van den Rechter daer het generael judicium foude werden gehouden, als dac lödanige Ëffe£ten by de voorfz Bleyckers worden- dendegebentficieert, defclvehaer niet en lieten gelegen zijn, om de voorfz Linne-laeckens ende Garens ten dierfte te verkoopen , ende alfoo 't ge- mene befte van foodanige iniblvente Boedels te be- trachten , macr alleen ibrge droegen, dat fy voor de voorfz Linne-laeckenen en Garens foo veel be- komen mochten, dat fyluyden van haer achterwe- icn konden werden betaeit, 'twelck dan tot leer groote preejuditie van de andere Crediteuren was ilreckende; Dat de Bleyckers omtrent de voorfz Stadt woonende > demeymnge van devoor-ghe- melteHeeren Burgermeefteren hebbende ghefïen , aenftonts de felve Heeren Burgermeefteren hadden getracht te convenicren voor den Hove, om aldaer te Hen verklaren dat de voorfz Bleyckers de Linne- laeckenen en Garens die fyluyden onder haer fou- den mogen hebben, gefailleerde Perfoonen toeko- mende , onder haer fouden mogen behouden voor haer Arbeyts-loon en achter weien, fonder die aen de Curateurs van de voorfz Gefailleerde te laten volgen, voor en aleer fy van haer verdient Arbeyts- loon en achterwcfen fouden zijn betaeit ·, en in cas fulcks by de voorfz Curateurs foude mogen werden naegelaten, dat fyluyden als dan fouden mogen het voorfz Linne-laccken en Garens op de authorifatie van de refpective Gerechten, na voorgaende de- nunchiatie acn de Curateurs van de felve Goederen als noch te lollen, en by affiftie van Biljetten publi- quelijck ten overftaen van de voorfz Gerechten te verkoopen, ende uyt de koop-penningen van dien haer van haer arbeydts-loon en achter weien te doen betalen, mits het furplus van dien, foo daer eenigh was , acn de voorfz Curateurs latende volgen; Dat de Heeren hare Principalen wel ghcmeynt hadden, dat de voorfz faecke meer de ordinaris Juftitie in de voorfz Stadt, als welde Heeren Burgermeefteren was racckcndc; doch fiende dat de felve Heeren Burgermeefteren genootfaeckt fouden worden hier overeenlanghwylighenkoftelijck Proces tefufti- neren, cnde dat daer in alleen iöude gheventilecrt werden , wat intentie haer Edele Groot Mog. in't verkenen van 't voorfz Octroy mochten hebben gehadt, de Heeren hare Gedeputeerden hadden gelaft, de felve faecke ter Vergaderinge voor te dra- gen , ende te verfoecken, dat haer Edele Gr. Mo. fouden willen verklaren, of der felver intentie in 't voorfz QcTxoy gheweeft was, de voorfz Bleyc- kers alleen te geven het recht van retentie en praefe- rentie op de Goederen, ende ter faecke als hier voo- ren brceder is gefcyt, latende voorts de voorfz Goe- deren door den Curatcur vande iniblvente Boedels gclijck als alle andere bcvondene Efreften benefi-

•en, ende over de felve het generale L·*- preferentie houden, terplaetfe dvj^

eier van

del infolvcnt geworden, ende den Curat " is , het welcke de meyninge van de voorfï?^ Burgermeefteren over het verftant van' ' Octroy is ghcweeft, dan of haer Edele G^T verftaen, dat boven ende behalve het voo f-

van retentie en preferentie, de voorfz Bi

tyti,

oock gheoftroyeert zijn om dejuftificatie fchuldt by haer fel ven te doen, haer her Judicium in cas vanpreferentie te ontreck?

omtrent het beneiicieren van de voorfzLl kenen en Garens te handelen, ghelijck brtu als vooren gefeght was, ghefuftineert wenk eynde de Heeren hare Principalen bUyten 4Ξ mochten weten waer naermenfich inlbodS geval binnen de voorfz Stadt foude moeten Jf ren: Waer op gedehbereert zijnde, hebbent Edele Gr. Mo. verftaen ende verklacrt, verüW verklaren mits defen, dat de voorfz Bleyckers krachte van 't voorfz Octroy, hebben recht vani tent ie, omme de Ly waten, Garens ende verdcrï toebehoorendc Perfoonen die folvent zijn orè haer te mogen retineren en behouden, ter rijdt η wyle toe fyluyden van haer Bleyck-loon en and* onkoften op de voorfz Ly waten, Garens en anda gevallen, als mede van foodanige Bkyck-loore

en onkoften als gedaen ende gevallen zijn opa

tCE-I

ge Waren en Goederen hen te voorenafgcbaclr,

by henluyden aen de voorfz Perfoonen, Kooi

;·,.?■

den of andere gefonden, zijnvoldaen, fondeiè fyluyden de voorfz Ly waten en Garens gehoiè zijn te demanueren, voor en al-eer fy vandevwé Bleyck-loonen zijn voldaen > maer in gbevaHci voorfz Ly waten of Garens fouden mogen toctó· ren Perfonen die infolvent geworden zijn, dat w gene die de voorfz Ly waten ende Garens onk haer fouden mogen hebben, fchuldigh en gehce- den zijn de ielve Ly waten en Garens ter handcsic ftellcn aen den Curateur over den voorfz Boeki gcordonneert, om by den fel ven Curatcurtcnpro· fijte van alle de gemcyne Crediteurenghetó cieert te worden, ende dat de voorfz Bleyc^s gehouden zijn voor Schepenen van de Placts® den Overleden gefturven> ende den CuratcEf- ftelcis, nevens andere Crediteuren hacrpn* fien 111 te brengen,haer recht van preferenties© volgen, ende decifie van den Rechter daertfif wachten, ende dat de voorfz Bleyckersƒ** voorfz Bleyck-lonen zijn geprefereertopA'** Ly waten, Garens en anders, of de ρεΦΦ ' vangeprocedcert, voor allen anderen, g«no_^ of beter recht hebbende , fonder vandatw recht van preferentie gefruftreert te kow«" den, om dat fy de voorfz Garens »r|j den voorfz Curateur overhandight» e jLjj' buyten fijn macht gefteltfcudc hebben; "^

van dcfe haer Edele Gr. Mog.Refolutie νψ

fa 1

fonden worden aen de Eleeren vanden ^\^ Burgermeefteren cnde Regeerders der a J lem voornoemt refpeftive, omniehaer reguleren,

5

L

-ocr page 628-

Civile Wetten ende Recht-faecken.

55? ι

Jtefoktïe van de Staten van Hollandt ende Wefl-Vriefiandt, houdende dat hetgemeene Landt vanyemandt geitpretenderende, wiens Boedel ïnfohent is geiv orden, met meerrecht heeft ats andere Crediteuren. In date den vijf en fjjintighjlenFeörtiary 1078.

il·

f Heer Peniionaris ten Hove heeft ter Ver-

Ende nademael het voorfz wcderzijdrs gefuflinecr» de gelegencheytgaf, dat geen afkemfte van de af- faires van den vooriz Boedel konde werden ghe- maeckt, dat fy Heeren Gedeputeerden haer der- halven ghelail vonden , haer Ëd. Gr. Mog. te ver- ibecken, dat de ielve Heeren Gecommitteerde Raden ibuden willen aenichry ven, dat fy haer mee de penningen ende Effecten des Boedels van den voorfz geweien OntfangerLangewagen niet verder ibude bemoeyen, ende die airede by of van we<>en de fel ve ontfangen waren, te doen komen in han- den van de voornoemde Hoeren Schepenen, om door de fclve na geweien Sententie van preferentie te werden voldaen aen die gene die bevonden iou- den werden daer toe gerechtight te zijn 5 ende dat de Heeren hare Principalen wel mochten lyden, in- dien haerEd. Gr. Mo. louden mogen goetvinden, in iaecken van ghelijcke natuyre als deiè , eenighe veranderinge te maecken, dat iulcks voor het toe- mende foude mogen gefchieden, des dat als dan alle de Ëeden van den Stact met de andere in ghelijck- heyt wierden ghetracleert ■, Dat de vooriz Heeren Gecommitteerde Raden ïnWcil-Vriellandtendc den Noorder-Quartiere op 't voorfz geproponcer- demoeften leggen, dat na dat het ilot van de Re- kenmge van de vooriz Lange wagen gemaeckt, en deordmarisbequame tijdt totverkoopingevande vafte Goederen ghekomen was, by de vereylchte Biljetten van verkoopinge van de vaile en eenighe andere Goederen in den vooriz Boedel bevonden, ter ge woonlijckcr plaetfe hadden gedaen affigtren, ende vervolgens de verkoopinge binnen de vooriz Stadt gehouden ende gedaen, op den veerthienden January 1Ó77, dat die verkoopinge by haer was gefchiet publijcquelijck, fondcrecnigc de minile tegenfeggen of oppofitie van de Heeren Burgerme- fteren of Schepenen van de vooriz Stadt; Dat na- derhandt den Ontfanger van des ghemene Landts Middelen aldacr, op hareordre den vervallen ter- mijn vande betalinge vande voorfz verkochte Goe- deren lullende invorderen, was voorghekomen, dat eenighe Koopcrs in die betalinghediffi.culteyt hadden gemaeckt, uyt oorfaceke van arrefte op die Koop-penningen door verfcheydene Crediteuren van de voorfz Langewagen ghcdaen; Dat diein- vorderinge ecnigen tijdt' daer op ftilgheftaen heb- bende, een van de Secretariflen der voorfz Stadt haer op den 21 0£f ober Jaetftleden uyt den nacm ende van wegen de gemelte Heeren Burgermeeftc- ren quamen begroeten, en genoeghiaem betuygh- dc, dat als de ghcmclte Heeren Gecommitteerde Raden de iaecken tot het doen houden van prefe- rentie fouden laten verveerdigen, over het coniïg- neren der penningen, egeene pretenfie ibude ge- maeckt werden , doch dat den fclven Secretaris kort daer aen hadde bekent gemaeckt, dat de Hee- ren Schout , Burgermeefteren ende Schepenen voornoemt daer over by de anderen vergadert wc- fende, de felve Schepenen tot het houden van de voorfz preferentie, ende iulcks buyten coniignatis van penningen geeniints hadden of ibuden konnen ver-

;'30ε

rin^c gerapportcert de confiJcraticn

de heTadvis van de Heeren haer Edele

ent

Gr Mog. Gecommitteerden, hebbende ende tot voldoeningc van derfelver Re- iflbriael van den elfden defer lopen-

funeCommi

„ucndrFebruary

ge-examineert de Mifllve

■n haer Edele Groot Mog. Gecommic- Λ Raden 'm Wcft-Vrieflandt ende den Noor- se, gefchreven tot Hoorn den feiten vande Lrademaendtjanuary, houdende derfelver ! liJerotien ende advis op de propofitie dLe de ZteaGedeputeerden der Stadt Hoorn, uyt den Seinde van wegen de Heeren hare Principalen ■jVcpadcringc hadden gedaen, mede-brengende jihvdcuytgebrachte ende gefloten Reeckeninge wltanicrLangewagen, als geweiene Onrfangcr 'öotmecneLandts Middelen over de Stadt ende "lort van Hoorn, gebleecken was, dat uyt iielfs Heften het ilot van dien, veel min andere '•uUïn, op verre na niet fouden konnen werden ilJaen, ende dat oock de fchulden van den voorfz HA'delvanfoodanigen nature waren,-dat onver- ayddijckdaer over preferentie ibuden moeten ge- ou Jen worden, ende dat iulcks al lange ghcdaen udezijngheweeft, ten ware de Heeren haer Ëd. Mog. Gecommitteerde Raden in Wcft-Vrief- üdtendedenNoorder-Quartiere hadden gefufti- dat de preferentie met den acnkleve van

'CSi,K

foude moeten werden ehevcntileerc voor

■ Heeren Schepenen, als competente Rechters, aeriit de penningen des Boedels ibuden behoo- te vallen in handen van den Ontfanger, om na komen Sententie van preferentie, by deielvc, 'Ordrc van haer Ed. Gr. Mo. uytgetelt te werden; itdeHeeren van den Gerechte der voorfz Stadt wegen meynden, datfoomen haer eyft recht Iprcecken tuffchen Crediteuren over een inibl- enten Boedel, dat als dan volgens het al oudt ge- •uyciimallc Rcchtbancken gerecipieert, de ghe- 'Maniantien van den Boedel, fonder onder- zie fich oock als Crediteur komt te open- ™11 moefte zijn en bly ven by Schepenen, ende «jdcr fclver opficht, ontfangen ende uytgege- ^Pc"ningcn, dedefolate of infolvente Boe- sconcernerende:, ghelijck oock,foo fy verdacht ^.m'treguard van desOntfangers Hogeveens '«ten Boedel tot Dordrecht was gefchiet, en •«voornoemde Heeren vanden Gerechte oock .^cmoetiagen, datfooden gehcelen Boedel ^S* wierden Scraamecrt, ende de pennin- Jj, , m 'f Scheel> ontfangen ende uytgeven ^oudtgebruyek vande voorfz Stadt, dat de ■irbei r yVafte Goederen, foo fy voorgaven, Wrv>n J tOC bctali"ge van haer uytgeloofde

qualifi

, nocli konde werden

^quiitfiS ι tC,geven wctti§e en behoor- de HceJn η gC' alsniet anders geichiedende '«e de 0ntf 8Cn?cefteren> dan op de Borgh- enanges der penningen afghenomen;

-ocr page 629-

■—τι—---------:.:.-,■ •■■■:;v.r

Pkcaten. 4. Boeck.

.. 1 it.

ï9z

verilaen, dat de gemeke Heercii Gecommitroer- /dat by de voorfz Propofnie Vierde voor h

dat de Koopers van die Goedereneer b p1'- tot bctalinge van hacr uyrgheloofdcKoo * gen fouden zijn te brengen, om dat ι2?Γ* gequalihcecrt om bchoorlijcke opdracht A fcheldinge te paileren , de meer-ge^^ Gecommitteerde Kaden dien-aeijaaend daer in geen fwarigheyt terefideren, endT^ bereyts van een cüuiiderable poft door h >° % haren name aen een roornaem Regent vand! Ί fchreve Stadt, op fijn yerfoeckopdrachtV^"' daen : Waer op gedelibereert zijnde, hebb^ft Ed Gr. Mog. verilaen ende verklaerc, SS ende verklaren by defen, dat in cas van infol ■ van eenige Boedels, van de welcke 't gemene ï mochtebevonden worden, bencVetosaUe , Crediteur te zijn, lief ielvigeghemene Landt» anders usprivatorum loco, in alle judicïele A«i'!ü omtrent den felven Boedel gepleeght, kan ee·! fidereert worden, en fulcks den ordinaris β!}, l van de Plaets daer de iniblventieghevallenis '" concurrentie van andre Crediteuren moet laten [»1 werdqn met het ilellen van Curateurs, adminilfo tie ende fubhaftatie van de Goederen, bnfigwif van de penningen, houden van preferentie,° up- tellinge van penningen aen diegene, die de fdel

de Raden noyt ghefuilineert hadden, dat die prac- ferente voor Schepenen niet fouden moeten wer- den gehouden, macr op de eerfte verklaringe van de voorfz Secretaris, om alle difpuyten voor te ko- men , hacr lbo verre hadden uy tgelaten , doch de- AVyle die vande voorfz Gerechte van een ander fen- timent waren, ende die iaecke aen haer Edele Gr. Mog. was ghebraeht, dat fy als nu moeften feggen en oordelen, dat als by haer Ed. Gr. Mog. al vaft- geitelt wierde 5 dat de proeferentic voor de Heercn Schepenen voornoemt, ibudc behooren té werden afgedaen,de confignarie van penningen, met den gevolge en aenklcve van dien, in defèn geen plaets hadde, want dat de confignarie principalijck was geintrodueccit tot verfceckeringe ende gcruftbeyt van de Crediteuren, ende op dat door eenigh on- geval van den geftclden Curateur of Sequeftcr over een defolaten Boedel, de ielve van de penningen die hacr ibude mogen werden toeghewefen, niet foude werden gefruftreert, ende dat de felve Cre- diteuren in defen geen meerder iccuriteyt ofgeruil- heyt konden hebben, als dat het gek in 't Comptoir van haer Ed. Gr. Mog. felfs wierde ghebraeht ende bewaert; dat fy die voorfz Goederen hadden ver-

kocht, cnde niet die van den Gerechte, dat het

geit al ten deele was gekomen in haer Ed. Gr. Mog. I werden geadjudiccert, ende alle verdere^evoi' Comptoir, dat fy derhalven niet konden fien dat aen, ende van't voorfz judicium dependeren^ de confignarie van penningen, veel min het ftellcn cnde dat de ghemeke Gecommitteerde Raden

van een Curateur in ons fubjecT:, te pas konde ko- men , of dat daer door 't recht-fpreken geen voort- gangh foude konncn hebben, dewyl fyalbereydts de plaetiè van een Curateur hadde waerghenomen,

Weft-Vrieilandt ende den Noorder-qiiarrie*c,iG opfichte vanden voorfz infol venten Boedel vatós voornoemden Ontfanger Langewagen, hacr de naer oock moeten reguleren.

ende 't gemene Landt fuffifant genoegh was om het te wyfen Vonnific te voldoen; ende wat aengingh

Accordeert met de voorfz Refelutieii.

ι 6. Refolutie van de Staten van Hollandt ende Wejl-Vrieflandt;, houiié dat de Steden mede legael Hypotheecq hebben voor haer Stadts Excjfen, mi d- leen op de 'f acht er s-, maer oock jegens de Borgen ende Mede/tl anders, h ktéi \ vier en twintighfien February 1679,

van de voorfz Stadts Axcyfen, endcluerMé ftanders, maer oock op ende jegens de Petfooss en Goederen van der felvcr Borgen, endediew* de voorfz Pachten verfchuldight zijn, alstef mene Lande is hebbende tegens de Pachters,*»»* ilanders ende Borgen van des gemene LandtsMfc· delen, ende die daer voor verfchuldightzijfl. Accordeert met de voorfz RefèiW·

S, na voorgaende deliberatie, goedtge- vonden ende verilaen, midts defen te verklaren, dat de refpecKvc Steden van den Lande, inkrachte cnde ghevolgc van haer Edele Groot Mog. Refolutie van den ne- gentienden f uly 161 f, tot inninge van hare Stadts Axcyfen hebben ibodanigh recht van legael hypo- theecq ende parate executie, niet alleen op ende jegens de Perlboncn en Goederen vande Pachters

17. Ordonnantie op 't fiuck van de Τ olie ie binnen Zeelandt, van den achtflen February 1 y>\- Groot Placaet-Boeck 1 Vol. Pag. 3 f o.

18

Placaet van Ampliatic, by de Edele Mog. Heer en Staten vm^fu gearrefleert op de Tolitycque Ordonnantie, wegens defware en gn®** 'j\j^\ den van Ontuchtigheyt % Hocrerye·, ende Overfpel, &c In date den & Maer11666.

Jijckc Sonden van Ontuchtigheyt, Hoe«jjjj Overfpel daghelijcks meer en meer doorD g tot ontileeckinge van Godts toorn,> ^3^0 vaerdige ftraffen die in den Lande baeri)^ ^ werden gcfien, en niet alleen en is te W ^

E Staten van den Lande ende Graefïijck- heyt van Zeeland. Allen den genen die defen lullen iien of hooreri lefen, Saluyt. Alib wy tot ons groot leetwefen en droef- ervaringe komen, dat de fware en grouwe-

eyt

in

-ocr page 630-

Cevile Wetten ende Recht-faecken.'

593

V I.

j.jck te geloven, 't en zy foodamge grove ** ii irkefonden na vcrdienftcn werden ge- ,fcbr veert, dat deGöddelijckc Oordeclcn i"!en Scv j. verder fullen komen door re breec- Pi?nS Wy als Chriftelijcke Hooge Overig- J,ifVvcclinOnsis, geernelbuden helpen af- ' S00 IST, dat Wy by forme van Am-

Die fijn Huys met voorweten aen Bordeel-hou- ders verhuyrt, fal 't eerifeJaer verbeuren fijn Huys- huyr, voor de tweede reyfe in ghelijckc boete ver- vallen, ende daer en boven noch arbitralijck wer- den gecorrigeerc. V 1 I. Die in fijn eygen Huys Bordeel hout, fal voor de eerfle reys,daer op bevonden zijnde , vervallen in een boete van vijftigh ponden Vlaems, voor de tweede reyfe gegeeffelt en gebannen werden. VII I. Soo verre een ghetrouwt Man by Confeffie of Convictie, bevondenwertOveripel te bedryven met een getrouwde Vrouwe, fullen beyde de Man ende de Vrouwe na publijcque fchavotteringe met eeuwigh banniflement, en confifcatie van een groot gedeelte van haer Goederen , ter difpofitie vanden Rechter geftraft worden: En in gevalle bevonden wordt dat fy de vooriz mifdaer met verfcheydePer- foonen mochten hebben ghepleeght, ial haer daer en boven de rechter-handt werden afgehouden. I X. Maer is 't Overipel begaen by een getrouwe Man met een ongetrouwde Vrouw, lbo ial de Man als eereloos en meynecdigh, metter daet lijn Officie en Staetverbeuren, indien hy eenige heeft, ende voorts incapabel verklaert werden , om eenigen Staet of Officie onder Ons ghebiet te mogen bedie- nen, ende noch gecondemneert werden in de boete voor de eerftc reyfe van hondert ponden Vlaems, en eenigen tijdtghefet te worden te Water ende te Broodt, en daer inne hem weden m vergrypendc, in een boete van twee hondert gelijcke ponden, en voorts naer exigentie van faecken, by bannificment of publijcque fchavotteringe en corporele ftraffe, na exigentie van faecken. X. Ende i'al de ongehouwde Vrouw fulcks gedelin- queert hebbende, voor de eerfle reyfe te \V ater en te Broodtghefet worden den tijdt van een maendt, ende indienfc andermael bevonden is fulcks te ple- gen , voor den tijdt van vijftigh Jaren, na fchavot» tcringe, uyt den Lande gebannen worden. Wclcke pcene met confifcatie en anders, fal werden gheag- graveert als de Vrouwe kennis van de Mans Huwc- welijck ial hebben gehadt. XI. Ende dat on ver mindert alfulcken recht als de geoffenfeerde parthye, 't zy Man of Vrouw, jegens de Overfpeelders ofOvcrfpcelfters competeert, fo tot fcheydinge van'tHuwelijck als anderfints na rechten, ende dat alleen voor de Gerechten refpe- ctive daer fulcks mochtc voorvallen.

eren knie

jonfePolirijcque Ordonnantie van den

Hebben

geor-

^FcbruarydesJaersi^.

.neertengeftatueert tbtuerenby delen.

gelijck Wy ordonneren

> 6

Fflefiick» Datniemandc hem fal vervorderen é de publicatie defes in Concubinaetfchap en 1?-hap te leven, of Concubyrten te houden, mderenofgecne daer by hebbende, op dever- u-tc van vijftigh ponden Vlaems, ende dat fy ö en boven gehouden fullen wefen defelfdetcr- * .ktctrouwcn ofwel te verlaten, fonder immer- eer wederom met haer te converferen, voor en •ccrdirfewettelijeken ondertrouwt en getrouwt ilknzijri; op poene van gheftraft te werden als TcniureHoereerders,ende terftont te werden ge- ni-eert van hare Beneficien, Traktementen, Pen- oenen en Officier), indienfe eenige hebben; ende lenfeinibodamghe Concubinaetfchap perfifte- i,, fullen tv oock daer en boven thicn Jaren open- aerlijckuytdefe Landen werden gebannen : In- en het Perfoonen zijn die geen goedt en hebben, ie (lillen geftraft werden naer exigentie van faken ·, .ikeftraffe ende poene fullen alle Concubynen : luer Boelen terftont niet en verlaten, ofte daer ede niet en trouwen, na qualiteyt van Perfonen Goederen, onderworpen zijn, ende dat oock

diflimulatie ofte com-

icreemge conniventie,

liac.

I I.

Wy belaften oock alle Officiers, ende Magiftra- in de Steden en Dorpen, terff ondt na de pu- tiedefes, alle Bordcelen, Hoer-huyfen, Mot- :Kavot-huyfen, te weeren, te verftooten en t te roeyen, oock gecne van dien immermeer tollercren. nu              11L '«ebevonden wort eenighe Hoer-huyfen op te 'j of hem te generen met Koppelerye ende FCr-vc te befchicken, fullen naer exigentie van «naen den Lyve geftraft werden. I V. H^k Vader,Moeder, Broeder,Sufter,Oom, ^MomberofCuracor, fijnSoon, Dochter,

*

«ßß tot het b;

r, NevcofN'ichte, Pupille ofte

gaen van onkuysheyt haddever-

\(S alt' endat^00grouweiijekeKoppe-

Itrecken tot Overipel, de fulcke fullen

ift

ç r»?c'Oock na cxigcntie en bevindinge van lclis m«ter doodt geftraft worden.

X I I. Geen Overfpeelder of Ovcrfpecldcrfc fal mogen

rdecï cSnollen ftl men vangen, ende 'fcrcndi7ruyStoidlicretievanden achter te c ban,,;, !™at fetten, ende voor de tweede «race í'ëÑ L ' en 00ck iwaerder, ter ' BoH, ?,Rcchtcr ftraffcn : De Hoere- ^boeteSite^^c reyfe mulfteren

trouwen, of na de doodt van de ontfchuldige par- thye, ofnadesfelfsWetcelijckhertrouwen, met de Perfoon daer mede hy of zy by het leven,of voor herhertrouwen van de onfchuldige parthye vlccf- fchelijck gecenverfeert heeft, en fulcks clandefti- nelijck of anderfints fonder weten ghefchiet zijnde,

^revfet^11 i°ndertgulciens' endc voorde ! fullen foodanigheHuwelijcken acnftondtswerden *itearK·!? ondert guldens, of corporele I vernictight, en allboghetrouwde van den anderen gevandrnR^w.                      ; gQfeparcert. CcVc                        Die

-ocr page 631-

Piacaten. 4. Boeck. 1. Tic,

19+ XIII. Die twee Vrouwen of Mans, beyde noch leven- de , ten Huwelijck by ondertrouw verbindt , fal geftraft werden na Keyferlijcke V/etten, en fulcks niet minder als Overfpeelders en Overfpeelderilcn, ende iboyemandt met de tweede fich vermenght, d'eerftc noch levende, ül openbaerlijck aen den Lyve, andere ten exempel, fonder conniventie geftraft werden. XIV. In gevalle dat twee ongetrouwde eri vrye Perfo- ncn met den anderen buyten den Echten bandt van Huwelijck vleefchelijck converièren, fonder echter openbare hoereryc te plegen, fullen ghcconftrin- geert werden den anderen te trouwen, en wederom tot eere te brengen, doch in gevalle de parthyen te feer incgacl van qualiteyt mocht wefen, lal de ge- defloreerde Vrouws-peribon werden gecontenteert meteenecrlijck Bruyt-fchatna ghelegenthcyt van faecken ·, Doch tullen niet te min Co d'een als d'an- dere vervallen in een boete van twee hondert gul- dens. X V. Ende om te meerder defc ontuchtigheden te on- decken, tegen tcgaen, ende die te ilraffen, ίο be- laften Wy oock allede Magiftraten onder Ons ge- biedt itaende, datiè alle Vroet-vrouwen fullen be- cedigen .( haer den Eedt wel beduydendej) van binnen vier en twintigh uyren na de geboorte eeni- gcr Baftae! t-kinderen, de fclve aen haer te moeten aenbrengen de naem ende wooninge des Moeders, op dat d'Officieren der Plactfe naer qualifkatie der Baftaerdye, teghens ibodanige procederen als by Onshiergcordonneertis, of de gemene Rechten mede-brengen 5 londer dat andere als be-eedighde haer felfs voor Vroe-vrouwen fullen mogen uytge- ven of ordinaire laten cmployercn; dar oock de ge- ne die in haeft ende noodt den dienit extraordinaire mocht hebben ghedaen, mede tot het aenbrengen jfal weien gehouden, op pcene over al van hondert guldens te verbeuren : En het Kindt felfs te moe- ten houden. XVI. Soo wie om billicke oorfaecken, of om fyne af- fairen te verrichten, in verre Landen getogen zijn- de, een lange tijdt door kranckheyt, gevangenis, of ander voorval, alfo uyt-blijfc dat men van hem niet en kan vernemen, fal de verlatene, fonder te hertrouwen na de gemene Rechten afwachten den tijdt van vijf/aren} Ende na die tijdt fal het her- trouwen by de Gerechten aen de fbdanige, na ghe- nomen informatie, mogen toegeftaen werden, met goede kenniilè en bcicheyt van faecken en circum- ftantien föodanigen hertrouwen merirerende.

XVII So wie fijn Echt-genoor lijchtvaerdel» I hcieuieiijck verlaet, ofuyt onJïidtftcnii °* den Huwchjcks-bandt aftreet, do6maet ^ portuyrlaet fitten, met voornemen ' ^1 Echt-genoot niet weder te keeren, dief??0^ fchuldige vry om te hertrouwen, ende ^ onfchuldige parthye als te vergeefs cefchÏÏM nocgh alle middelen tot wederom-I- ™^

verlarens aengewent zijnde, daer ovcrklΥ de Magiftraet daer onder hy of fy gehoorrT" ! nanjponderfoeck cndeghenoeghfaCm wA*? den tijdt en mahcieusheyt der verlauW ) voorgaendeindaginghe des verlat©^?w2

l

'

leen mogen toeftaen, en fal daer en boven

iioodi-

gen vcrlater uyt onfe Landen voor altijd

te

worden. XVII I.

Ende alfoo onfe ernilige wille ende bego

me ι

dat defc onfe Ordonnantie en Placaet

Ampk

van

tiepraxifclijck en fonder conniventie verde m

executeert, foo interdiceren en verbieden \V

μ.

expreilèiijck by defen, datgene Officieren over i

poenen, boeten en ftrafFen,in defc Orionnantier | Placaet vermeit, en fullen vermogen te compé ren in eeniger manieren, ten ware 't felve geitel met voorgaende kenniiTe , goedtvinden, en ia overftaen van de Collegien van Wette, diek over de judicarure is aen bevolen, ofcenigpe] haer midden daer toe expreilèiijck gGcommittcc, op pcene niet alleen van nulliteytvan foodaniéj compofide, maer dat den Officier felfs, dicfu?si | contrarie defen mocht hebben beftaentedoen, ir dobbel van foodanige compofitien ten proüjre va den Armen of Godts-huyfen fal gehouden wefenit betalen, of wel anderfints, ter diferctie νωέ Magiftraet van fijn refidentie, of oockbyo/afciii, na exigentie van faecken, worden gecorrigeert. XIX. En op dat niemandt hier van eenighc ignorass en mocht komen te pretenderen, foo Iafteneiu· velen Wy alle onfe Officieren, JufticierenenU giftraten, deiè oniê Ordonnantie en Placatcara- me in onièn Lande van Zeelandt ghepubfoff·a' geaffigeert werde, daer fulcks behoort j β*Ε gelijcke faecken tegefchieden gebrtiyckelij»^ Aldus ghedaen en gearrefteert ter Vos»^ > vandeEd. Mog. Heeren Staten van z«ianat' 't Hoff aldaer tot Middelburgh den 18 Wf ^J Onder itondt, Ter Ordonnantie van J» ^ Mogentheden. Geteeckent, Jufim^l

Placaet van Policie. hdateèn^^ nieten heeft, als Wy wel van herten w^'? en tot afweeringe van Godcs Toorn £: ^ ^ heytnootfacckelijck is, infonderhey -^ dat daer van fulcke harde en droevige 1 ^. het lieve Vadcrlandt gefien, en f^PijSe * voelt worden; SOO IST, J^lSfl** Iiberatic van Rade, noodighghevo^ ^

Ι ρ. Naerder Ampliatie <van het twintighfienjanuary 1673. E Staten van den Lande ende Graeflijck- heyt van Zeelandt. Allen den genen die defen fullen fien ofhooren lefen, Saluyt. Alfo Wy bevinden dat alle onfe forge die Wy van tijdt tot tijdt aenwenden, om de hoogh- gaende en krytende Sonden uyt liet midden van

Voicke te weeren, fulcken gewenfehten iucces

den

-ocr page 632-

Civiie Wetten ende Recht-faecken.

191

ro0 veel 111 ons is, wyders te voorfien, e/1!all Nader Ampliatie van Onfe Politi-

I I I. Gelijck als Wy begeren dat alle Afgoderyc, Su~ periruie cn verkeerde Godts-dienften uyt den Lan- de lullen werden geweert; ίο willen wy met fö veel meerder y ver > dat den rechten en iuyveren Godts- dienit, dieonsGodtdeHeerc in fijn H.W'oordt heeft geopenbaert, ende in dele Landen foo gena- delij ckgegeven, na behoorenfal worden ghecele- breertj aen d'eene zyde met het doen van ftichte- lij cke Praedicatien en Gebeden, conform het hey- hge Woordt desHceren, en den rechten fin uie den Heyligcn Geeft in de GoddeiijckeTexten uyt- druckt; ende aen d'andere zyde met her neerif igh toehooren en frequenteren van de- ielve, byi'on- derlijck op den Ruft-dagh, die Godt de Heer daer toe van andere dagen heeft uytgheibndert : Wy verbieden derhalven wel expreilelijck; dat op den Dagh des Hcerengheen VVmckels lullen moghen werden geopent om te koopen en verkoopen, geen Kramen voorgeiet, geen Gewafiên of andere Eet- waren langhs de Straten gheleurt; opjreenedat de Winckels die contrarie ditGebodt lullen werden gheopent, voor den rijdt van les Wee eken iiillen worden ghefloten gehouden, en voorts op de ver- beu te van de Waren die publijcquelijck fullen wer- den voorgefet ,#of langhs de Straten te koop gedi a- gen. IV, Geen Herbergiers in de Steden , of dk aldacr publijcquelijck Wijn of Bier tappen, of wel Bran- dewijn met dekleyne Mate in Winckclrjcns ofte Κ jlders verkoopen, iulcn 't ielve geduyrende den geheelen Dagh des Heeren niet vermogc η re dot η, veel min aldacr eenige gelagen te letten, of ander- fints aenyemandt eenigen Wijn , Brandewijn cf Bier uyt te venten (de rey lende Luydcn alleen uyt- gefondert) op poene dat lodanige Herbergen, Huy- lèn, Kelders of Winckels, voorles weecken lul- len moeten werden gefloten, ibnder daer in ghc- durende dien tijdt eenige Necringe te mogen doen: Ende fullen daer en boven alle die gene die bevon- den lullen worden , contrarie ditVerbodt, in de voornoemde Herbergen , Huyièn, Winckels of Kelders te drincken, of gelagen te maecken, t'elc- kens verbeuren de fomme van vijfguldcns : Wy verbieden wyders, dat niemandt, 1b wel ten plat- ten Lande als in de Steden, gedurende den gehelen Dagh des Heeren lal mogen Kloilèn, Kaetlèn, Bal- ilaen, op dc Schuyf of Truck-tafel fpeelen, noch oock de Gans trecken, na de Gay e te fchieten, of op andere Dagen yemandt tegen lijn wille of danck daer toe conlr.ringcren, als mede op den ielven Heyligen Dagh niet onbehoorlijck langhs de Stra- ten en Wegen, met Wagens en Pacrden te rotlèn of te rennen, veel min met Kaerten ofDobbel-ftc- nen te fpelcn, op de boete als voren , die ten plat- ten Lande door den Schout by preventie lullen worden gc-executeert> en de helft van dien bekeert tot haren profy te, ende de andere helft ten profy te vanden Armen. V. Wy verbieden mede wel exprelfelijck, datgene Bruylofs-fecften, Rouw of Kindertalen des Son- daghs'smiddagh fullen mogen werden gehouden, of ten platten Lande tuflehen de twee Praedicatien

iferteg

en vervolgens geordonneert en ibóVlsWy ordonneren en ftatueren

:^L)rdonna

-elbnicerCf

Ifdeien.                     j lilCi. Dat alle voorgaende Placaten door £^stegcndcn Paepfchen Godts-dicnft ge-ema-

Ah; hcc Celebreren van de MiiTe en dierge-

neertj

. Afgodifehe Dienden en Ceremoniën, 'i lullen werden ge-executeert, ibo wel 'de Steden als ten platten Lande, fonder

Λ Hé Otficieren van des te doen Tullen mogen bly- nmacbreecke} veel mm her felveuyt eeniger- ISiecSnfideratien door de vingeren fien, verre ,!,«■ ait fv daer over fouden compoièren ofte

cengn jdoa Ampt,

profijt trecken ·, Op poene van het ielve daer over met fufpeniïe of cailatie van haer 'ofwel op andere wyfe, na ghclegencheyt

ecurrentie van fcecken ghettrafr ce fullen wor- den Enal-hoevvel de Burgermeefters en Wet- houders in de Steden bevoeght zijn, by abfentie, Ibppigh^t °f conniventie van de Officiers , de (foorfzPlacaten felfs te executeren ·, Soo hebben Wviiach daer en boven haer daer toe by delen wel jwilenaurhorifcren, en vervolgens aenmanen, daer [vani\lbodanigegevallen in geen gebreceke te wil- len blyven, of fich eenighfmts teexcuferen, al of {ditalleen foude ftaen ter executie ende beforginge van de Officieren : Gelijck Wy oock in ghelijcke [gevallen nn abfentie, flappigheyt of conniventie jvan de Hoofofficieren, of hare Subftkuyten ten ■iplattenLande, de Schouten en Schepenen van de Dorpen, by defen mede authoriièren, om de by- jecn4;ornitevan de Papillen tot het plegen vanha- jicn verkeerden Godts-dienft, teftooren, en ver- bolgens de Placaten daer tcgens ghe-emaneert, te executeren, fonder dien-aengaende eenige oogh- luyckinge te mogen ghebruyeken ; op peen-· van ι daer over nagelegentheyt van faecken felfs te fullen

verd

icngccorrigeert.

I I.

/nopdat dit te beter foude mogen werden na- gwvülglucngc-executeert, foo fullen deHooft- V'tecii,ydei-infijn Diftrift,neerftig onderfoeck Q°en ι oi met regens onfe voorgaende Placaten en «.clo uticn, hier en daer eenige Schoucen,Schepe- j®1 ül" taretariflèn van de Pacpfche Religie en ge- / -vt rcn Patten Lande zijn inghekroopen, om ^vanvervülghenskenniilè te geven aen de Arn- ^-riccren, die foodanige Pacpfche Officieren «ethouders m hare Ambachten hebben ge itelr, 'êi Τ & f" b^dcfen cxP^iTelijck werden gelair, Oan?          binnen een maendt, foodanighe 'docn"'Cn Cn .^ecnou'd^rs te Hcentieren, en andere W?DteiIlevandcwareChriftelijcke Gere- . wae Rehgie ) m hare plaetfen te ftellen: Ge- Witia ri!len datSeichieden fal, fo wanneer ccren 'Ccn^hDlickg''^fichap fal komen te va- ren van ά Τ dc voor-gemelce Ambachts-Hee- feoaut/,η rtedoenmocntenbIyven in gebreeeke·, Win!!ICren,eng,ielaften Wy dc Meeren onfe Officieren SrC         n' om Zodanige Paepfche ^andere^11 .f^^ersdefafito te removeren,

^genomenk · erta'sv°oren,in hare plaetfen, 1 eenige Dooden begraven, of dien geheelen Dagh enniüe van faecken te lürrogeren. ' eenige Kramen gheopent, al was het ten tyde van

Cccc 2

een

-ocr page 633-

Placaten. 4. Bocck. ι. Tit.

596

ge Comedicn , Batement en RethorijA ft,,

een vrye Marcf., noch oock op den fel ven Dagh eenige exercitie van Soldaten of Burgers ghcdaen, 't en ware het felve foo vroegh in den morgen-ftont ghefchiede, datdcnGodts-dienft voor middaghs daer mede niet en wierde veriüymt; op pcene van daerover in de beiloten Steden, ten aenfienvan 'teerfte Lidtvan dit Articul, te Tullen verbeuren vijfthicn guldens, en ten platten Lande vijf guld., aldaer te executeren als voren. V   I. En alfo boven al moet gelörght worden dat Go- des Heylige Naem niet en werde gelaftert, of met vloecken en fweren lichtvaerdeJijck misbruyekt ; foo willen en ordonneren Wy, dat alle de gene die beitaen Godts groote Naem, fijn Heylige Godts- dienften en Inftellingen met opièt openbaerlijck te lafteren en te beipotten, na de gheraene Rechten publijckelijck met een gloeyende Priem door de Tonge iiillcn werden geiteken, of met andere cor- poreleftraffcghecorrigcert, andere ten exempel : En alle de gene, die Godes Naem, fijn Heylige Sa- cramenten , ydelijck misbruyeken en in de mondt nemen, of eenige Vloecken of Execratien tegens haer ièlven, ofhaer Even-naeften uytipreken, ful- lcn, daer op betrapt ofwel achter haelt wordende, voor yeder reyiè verbeuren de iomnie van iès gul- dens , fonder dat de Kinderen daer van iüllcn cx- empt of vry weien, alfo Wy verftaen dat die daer over defacfo den Hoet of ander Pandt door 's Hee- ren Dienacrs fullen worden afgenomen, en d'Ou- ders daer en boven gheconftringeert, de helft van de voorfz boete voor hare Kinderen te betalen ·, rullende de Schouten ten platten Lande hier van mede de executie hebben. V  I I. Overmits Godes vreeftelijcke Naem mede ièer wortghelaftert, en fijn Heylige Schriften verdraeyt door het uyrgeven van Atheiftiiche, Sociniaeniche, Arminiaeniche en andere verkeerde en afdwalende Boecken ·, ibo verbieden Wy expreflehjek alle Boeck-verkoopers, en gcneralijck alle en een yder binnen dciè Provincie, gene Geichriften en Boec- ken, die by de rechtfinnige en Orthodoxe Leeraers voor foodanigc werden gehouden, te mogen ver- kopen , publijckelijck, noch oock onder de handt ·, gelijck Wy mede verbieden het verkopen van alle 1 ichtvacrdighe Boecken, Liederen, Refereynen, Paiquillcn en andere Lafter-fchnften of Boecken, fonder Naem of Autheur ·, op poene dat de gene die contrarie deiès (al hebben ghedaen, ial verbeu- ren fes guldens voor yeder fooaanigh Boeck, Liedt, Refereynen of Lafter-ichrift, dat hy fal verkocht hebben, en dat boven dien fijn Winckel les Weken ial moeten gefloten blyven. VIII. Alib Wy bevinden dat niet teghenftaende onie voorgaende Placaten , daerby WyalleComedien, Batement en Rcthonjck-fpeclen, en generalijck alle lichtvaerdige Vortooningen hebben verboden, dcfelvc echter hier en daer inbreken doorConni- ventieentoelatinghe van eenige Magiftraten inde Steden, en Ambachts-Heeren ten platten Lande; Als mede de ongheoorlofde Loteryen en Rijffele-, ryen, byfonderlijck ten tyde van de vrye Mardïen, en Wy daer teghens op nieuws willende voorfien , hebben goetgevonden by deièn te ordonneren, dat voortaen geen Magiftraet of Ambachrs-Heer eeni-

( de ge ten Steden alleen gc-excipieert) enlichtvaerdige Ver tooningen, ong

ldenindeV«i

i

ralij' geoorlofder;,,,

ryen en Rijfteleryen, 't zy op de vrye M^

cnc;

op andere tyden, en fullen mogen toelaten niveren, maer geobligeert zijn die te \vce P a'

pcene dat de Magiftraten in deStcdoende, des-wegen als overtreders

en contrei ^Oiifcpk

caten fullen worden aengefien, en gelood aen Ons daer over contentement te geven *' Ambachts-Heeren, of wel hare Schouten ^V

giftraten, fulcksdoende of conniverende η des-wegen t'elckens vervallen in een boete twaelf guldens, by den Hooft-Officier teexenï

ren

*t'

I X.

OvermidtsWybemercken dat d'Whezefew. meerenmeerafwijekende van deoudeNederl fche eenvoudighey t van fpreecken, metdewelè men pleeght te kennen te geven, en oock tegÏÏ ven 't gene fy ter goeder trouwe den anderen tot· feyden en beloofden, nu veele daer van haer bc» ven tot lichtvaerdigh Eedt-fweeren , waer ém Godrs Heylige naem niet weynig wertmisbniycfa, ibo verbieden'Wy wel expreifelijck, dat niemam eenigen Eedt of Belofte, met aenroepinge van Go- des Heylige Naem voortaen fal mogen doen, 'te zy hy daer toe Wcttelijck door de Overheytgcroc· pen of geordonneert zy, ofwel fo wanneer tam andere occafie mochte voorvallen, daerfukksfci- de geoorloft weièn,en fonder misbruyek vanGoè Heylige Naem konnen geichieden ·, op pcene ra te verbeuren voor de eerfte reys twaelf guldens, è tweede reys dobbel, ende de derde reysarbimk correctie. X. Alibo de ongherechtigheden en Dicverycna den Lande ièer doorbreecken, ende daer tocè gelijcks nieuwe pra&ijcquen werdenuytgcroiian, foo hebben wy goedtghe vonden bydcicnteoidon· neren , datfooyemandt achterhaelt kan vforden, fijn Even-naeften door Elle ofGewichte, of docr eenige andere praclijcqua, hoe die oock fonde» gen wefen, te hebben bedrogen, en fijn Goefc onbehoorlijck na hem ghetrocken, niet atol gehouden weien 't felve twee-dobbel te rcft^! maer fal noch daer en boben als een falfaris ghw* worden; en by aldien de ongerechtigheden en!» veryen tegens het Landt, Kercke °f Ari^'^ deren ibuden mogen begaen wefen, ^tJjS voor eerft worden gedaen een viervoudigerc l tie, en die daer aen fchuldigh bevonden wort, g" ftraft als die gene, dienaer de befchreven WJ /i'«//^/^ofanderefoortevanDieverye.flïuci litey t van de mifdaet fullen hebben begaen- Dewyle onder de ongerechtigheden en ^ ryen mede behoort het nemen van de go<- ^ en faem van fijn Even-naeften, die dei ^ dierbaer moet weien als eenigh goedt, ψ ^ fondeenmifdaetfeerdeoverhandt neem » g contrarie die Chriftelijckeen Borgerhjclw ^ die ons leert enobligeert deeere en goC. cn£rn>'! mé van fijn Even-naeften voor te ^iCn>^j^0c verdwijnt, daer door nochtans de g^ife Wet niet vergeten en heeft te forgsfl> v0öc

-ocr page 634-

etten ende Recht-iaecken.'

ik

ClVl

Ï97

-t leven van den Menfch : Soo hebben orh'f|° wacht, tegens dcfe mifdaet infghe- l'vnoötug ρ en vervolgens geordonncerc,dat •öt; V0°rrvejTiaiidc eenigh Gemeenfchap, Col- "'^fonder Perfoon eenige quade handelinge :!COi nrtenient in fijn Beroep of Burgerlijcken >c°nl? * 'j· Zy van ontrouw, of van eenighe inie§3i|Sveriacie of quade faecke, hoe die oock ^ m l velen, in publijcq of 'm 't particulier üJC"> en daer mede befchuldight, Μ op het Τ k van de befchuldighde parthye gehouden frl0C.Vnen van wetenfehap te geven, ofwel die i!l Tc h'm fulcks fal Iicbben aengebrachr, te noe- f ndcriich daer omtrent· te mogen excufereii, SiSeetcdocn, eemgh uytvlucht ibecken, ielfs onder prarcext van fulcks in 't gemeen of langhs irare ioort te hebben , maer gehouden zijn . Perfoon re noemen, die hem 't fel ve eerir. heefc «■bracht: En foo den genoemden den eerften Vhcurnietenis, die fal alsdan gehouden zijn te "men die hem de beichuldinge eerft heeft bekent aiaeckf, omalfoobygevolgh te komen tot den rften oorfprongh, waer uyt, en van wien de felve ioorkomen : En in cas de beichuldinge waerachtig lx, willen en begeren Wy, dat de fchuldige naer ".Titcncnexigcntie van faecken, fullen worden lb.fr, of indien fy niet fchuldigh ghevonden en trden, dacaisdan de valfcheuytftroyers en faem- vers, metdceygeneitrafFe, andere ren exempel Hen waden ghcltraft, als die gene verdien t ibu- n hebben, die valfchelijck waren beichuldight achterwege gedragen ·, het welcke Wy willen en rfhendatftri&elijck fal werden ghe-executeert, hteghensdegene die den eeriten autheurniet ïjnde, nochtans weygerigh blijft, die aen den dagh brengen, alio hy fich daer door ielfs den eeriten dicumndccalumnie, tot laile ran fijn Naciten, fwiiligh komt te maecken. XII. Acnge/icn dat alle Macht en Heerfchappye in de 'ereldtvanGodtisgefielt, om delnwoondercn der haer ghehoorende, tot haer tydebjeken en i)"igen welftanc wel te regeren, daer toe dan uyt nvolcKcdegequalificeerile, verftandighile en ctrouwftemoeten werden verkoren, die vyan- *zn"vfngierigheydt, en alle quade faecken, waerhalvenfoodanige verkieiingc moet vry ^wndwanghen beloften, en niet mogen ver- ■ζ verden door eenige voorgaende onderhan- den toeicggingen, 't zy van voordeden m of andere bcncficicn daer voor te genieten, of ^altcvandcGagic en Traftementen, aen F*j? bclooven die ycmandt door felfs afftant, ^intstotcenAmpt helpt promoveren, foo ri? ι ln defc verdorven Ecuwe maer al acijeii °pCn' totSroot ïiadeel van'tghe- ,, S enPrajudidevan Weduwen en We- "= AdnS Gocderen en welvaren onder fooda- Λ heobcn''·ratCU1S f°ude konncn ver valk n,daer- «M med^eoordeeltonfen plicht te zijn, daer ν.ίωΛtevoo|fien, ghelijck wy in den Jare CcJen ν0"? gen van Slfren en Saven heb- ·' aÜefciviI Cr n derhalven wel cxpreiTe- «tvcru ni^e handdingcn en nondinatien **t foo'f ? Tan AmPten te gebruyeken ■, op dtf^'e omf f bdofcen d^cr toe doet, als ilu»ght, om de voordelen daer van

te genieten, mereenpecunicle bcete, ofwelan- derfints nagelegentheyt van faecken fal worden ge- corngeert; als mede de gene die ter ooriaecke van 't verkrygen van eenighe Bedieninge, haer iel ven door beloften of contracten lullen hebben verbon- den , altoos hetfentement en parthye te fullen vol- gen, van de genedie de voornaemfte ooriaecke van haer promotie zijn; cnincasjegenwoordigh noch lbodanige belofcen, contracten of diergclijcke han- delingen , als in dit Articul vermeit Itaen, foude in welen en figuer zijn, dit verklaren Wy by delen t'eenemael te annullercn en te vernietigen, ghelijck Wy de ielve annullercn ende vermengen by delen. XIII. Enovermidtsdemoetwilligheyt en wrevel van Vechten en Smyten, als mede van den anderen tot Duellen en Kampen te provoceren, en andere ge - weltdadighey t meer, mede noch al in fwangh gaen ·, als mede de Oppoiïtie en Dreygementen tegen pu- blijcque Peribonen, die geftelt zijn rot het innen en ontfangen van 's Landts gemene Middelen ·, lbo hebben wy goetgevonden, niet alleen re confirme- ren 't gene daer tegens by de Keure van Zeelandc, ende de gemene Rechten is geftatucert, maer o( ck te vernieuwen ons Placact, voormaels tegens het Mefiè trecken, en het dreygen van foodanighe pu- bhjeque Peribonen ghe-emancert, ende de boeten daer by gcitatueert met de helft te vergrooten. XIV.. Wy werden tot ons groot leetwefen gewaer, dat de gruwelijcke Sonde vanHocrerye en Overfpel, meer en meer doorbreeckt, in een rijdt daer men niet alleen van dele grove, maer oock van alle fon- den behoorde afftant te doen » om alfoo daer door Godtsrechtvaerdigen Toorn van den Lande af te weren, en fyne oude voorgaende Zegeningen we- derom deelachtigh te worden; foo hebben wy niet alleen goedtglievonden, ons Placaet van den Jare 1666 regens de Hocrerye en Overfpel ge-emaneert, by dcicn te vernieuwen, maer oock de boeren in het negende Articul van 't felve Placaet vermeit, re verdubbelen, en voorts de ftraffen te befwaren met een banniilement, voor de gene die voor de eerfte mael het Overfpel fal hebben begaen met een onge- trouwde Vrouws-perfoon; en dat de gene die de ièl- ve miiclaet voor de tweede-mael committeert, daer en boven publijcq fal worden geichavottcert : Be- langende het vierde Articul van 't voornoemde Pla- caet , raeckende de vleeflchelijeke converfatic van twee ongetrouwde en vrye Peribonen , wert by ons mede wel geconfirmeert, doch met dien veritande darde ghedefloreerde Vrouws-perfoon , bezwan- gert zijnde , of aireede Kindt of Kinderen hebben- de , behouden fal zijn de felve tot haren lalle te on- derhouden, fonder dat degene die haer misbruyekt heeft, daer toe fal wefen geobligecrt, 't en ware by het affierven van de Moeder, of oock eenige Bruy r- ichataende gedefloreerde te geven ; Zijnde oock onleexprefiè wille en begeerte, dat de Officieren voortaen over dcfe fonden van onkuysheyt niet en fullen mogen compoferen, noch oock de ièlve we- tende of ondervonden hebbende, te verbergen of iimulcren, maer gehouden weien die aen den dagh te brengen, en den ichuldige publijcquclijck te ca- langcren, ende voorts dcfe en voorgaende Placa- ten ftricTrelijck fonder conniventie executeren, fonder

-ocr page 635-

Placaten. 4 Baeck. 1

Tit.

55?8

fonder daer van cenighftnts te bly ven in gebreecke ·, op pcene van contrarie doende, daer over van fijn Ampt te lullen worden gefulpendcert, of oock na •gelegentheyt van faecken ghedeporteert, als mede de W et-houders die daer acn de handt iouden mo- gen hebben geleent. X V. Alfoo de Dienft-boden, Ãïï Knechten als Mey- fens, gehouden zijn het nieelte voordeel van hare Heeren, Meefters en Vrouwen, midtfgadershet befte van hare Familien te iöecken, en vervolgens foo wanneer fy mochten voorfien of weten, dat de felve eenigh quaet, nadeel oflchandael naeckende, of door eenige voorteyekenen te bevrefen was, ver- bonden zij ç het fclve, foo veel in haer is, re helpen verhoeden, immers hare Heeren, Meefters endc Vrouwen daer van te vvaerlchouwen : Dan over- midts wy in tegendeel onderrecht worden, dat fom- mige Knechten en Meylens haer lbo verre daer in vergeten, dat fy ter contrarie bequame occalie ibec- ken en waernemen, om de Soon'en en Dochteren van den Huyfe tot onkuysheyt te verwecken en ef- fectivelijckte verleyden, op hope, om daer door door naderhandt met de lèlve tot een favorabel Hu- welijck te fullen komen, het welcke in der daet geen kleyne ftraffe of correcTiie meriteert; foo heb- ben Wy, daer tegens willende vooi fien, voor hei toekomende geordonneert en geftatueert, foo als Wy ordonneren ende ftatueren bydelen, dat alle Trouw beloften, gepaflècrt tuflehen de Kinderen van den Huyfe ende de Dienft-knechten of Dienft- Maeghden, die geduyrende haren dienft, met de felve Kinderen vleelïchclijck hebben gheconver- feert, 't zy de felve meerder of mindcr-jarigh zijn, fullen welen nul en van onwaerde, in voegen dat daeropnoyr eenigh Huwclijck en fal mogen vol- gen , 'ten ware de Ouders daer in volkomentiijck wilden bewilligen; maer dat in tegendeel de voorfz Knechten ende de Dicnft-maeiihden , over hare

corrigeert; fonderlinge als dit quaet n™

e Kinderen fouHe ^cL

&

der-jange Kinderen loude wefen

t aen

'gclcght

gt

-,

pleeghc. XVI. Wy waren ooek voornemens by dit Pi

Á Ç

mpliatie te difponeren over eemoe EKef?^

uwehjek, die wel niet expreflehjek hvAr^ cke en Burgerlijcke Wetten zijn llT maer echter, naer het oordeel van een^G ■ Rechts-geleerdc, by conlèquentie enuvrr°f van eerbaerhey t, daer uyt fotide konnen e„À ren getrocken te worden: Dan alfo ons dacrin difficulteyten zijn bejegent, en datindenabo Provincie vanHollandt voor als noch f<3? difpofitien nieten werden gevonden, met da?' ke onfe Ingezetenen lukken gemeenfehapenof ecn-kominge hebben, en in defen alcooseenca^ felve Wetten hebben gchadt, en noch hebben é daerom foodanigen veranderinge door beyè Provinciën gelijckelijckdienden tegefchidLl zijn wy voornemens daer over by de eerfteeni occafie met de Heeren Staten van Hollandtei Weft-Vrieflandt onfe naeft-gelegen Bondt«cnasa1 te fpreecken, en Hen of wy t'iatnen defen-ae/weaè een en de felve Ordre en Wetten foudeu konm ftellen. En op dat niemant van defe onfe Ordonnae en ernftige meyninge en begeerte daerinbegr^ eenige ignorantie en kome te pretenderen, «* bieden en bevelen wy alle onfe Officieren, Sfe- ren en Magiftratien, ditonsNaerderPkaeinij Ampliatie niet alleen te doen publiceren en a%-' ren , daer men ghewoon is publicatie en z&kt doen, maer oock fonder diflimulatic of mm te executeren, alfoo wy 't lèlve ten dienftevana Lande allbo bevonden hebben tebehooren.

Á ldus gedacn ende gearrefteert terVergaddf

begane ontrouw en onkuysheyt, de Ouders vande ] van de Ed. Mog. Heeren Staten van Zofaodt ffl Kinderen Iulcks begerende, uyt de Provincie lul- 'tHofF aldaer tot Middelburgh den 14 Jaraiaff len werden ghebannen, ofwel na gelegentheyt en j 1673. Ondcrftondt, Ter Ordonnantie van»?

circumftantie van faecken met fwaerder ftraffe ghe-

Geteeckent, JufiuskB^·

Edele Mog.

1 o. Placaet van de Edele Adoq. Heeren Staten van Zee Unit, W» datJVees-meefters , Vooghden^ Curateuren en andere Adminifittit®1'® Goederen van onmondige, minder-jarige en andere Verfoonen en Boeaett m , der Curatele zijn, of'werden ge/lelt, de penningen de felve onmondige ("^Ã Terfoonen toebehoor ende, fullen vermogen tebejleeden en aen tel/â^ 9'%^t f en van Obligatien of'Rente- Brieven, &c. In date den eenen^'0 i6y9. 1 indeel i ^ niet alleen tot merckelijcke fchade en m æö oock daer door moeten miflèn foo"ams£LL $ len, als waer door de voornoemde onnwj^ minder-jarige' Wccfen, konnen en moete ^ onderhouden : Om waer tegens foo^J3j te voorfien, Wy goedtgevonden heboe .> ^ rifcrcn, ghclijckWy authorifcren W,^ Wees-meefters, foo in de Steden ais _ra Lande, Vooghdcn, Curateurenenanu ^ niftrateursvan de Goederen van S3ö* der-jarige en andere Perfonen e ç B°e * ^ Curatele zijn, of werden gheftelt, J^fd®

komende waeroccafienonmonddié ondneficierHypothtoebeho

ningen toebehoorende de vooriK

i0»

jarige Weefen, vruchteloos moeten bly ven liggen,

-ocr page 636-

Civïle Wetten ende Recht-iaecJcen.

199

, viwen andere Perfonen,haer Vooghdye, uidcr-j ^h c 0f adminiftratie toevertrouwt, afartl5nu"en te beikden en aen te leggen mee ìº;.) vern o ^j-aa[jc 0f Rente-brieven, Joopen- ^Fn Vn|^tucert toclaftevan dele Provincie, fecn jfwbaIs die bevonden fullen worden ganck- apry !cfcoi Ende fullen ver volghens de voor- *rtC|!'Vecs-mcefters» Vooghden, Curaceuren ^miniftateurs, de voornoemde penningen, n- bcikedende, daer over alfoo weynighaen- '!J0,y,'ickenreiponrabelzijn} alsof fy delèlve JCC leebtenuytgeièthaddcn op vafte Goederen S*fe pr°vincie gelc»en- En ifo^ yybe~ w-irinhetverkoopen en verhandelen van lioatien en Rente-Bneven, tot Me van dele wie, eenige hniltrcllreecken endebedrogh 'ortircbruyckt, en dat het noodigh is, dat daer te- -nsre "hclijck werde vobrfienj lbo hebben Wy fdcfenfodtghevonden te verklaren, datOniè 'eyningealtijdts is gewet it, en noch is, dat alle c'.'-enc die voor delen eenige foodanige Obligatien bknghekocht, of noch lullen koopen, of geit rop voordelen hebben gegeven , of noch lullen omen te geven, lal werden gehouden löodanigc

geit daer op wel te hebben gegeven , lbodanigh dat niemandtdc fdve Obhgatien, die verkocht of ver- pandt zijn, en lal vermogen te revindiceren, onder pretext dat de lelvehem lbuden toekomen, ende dat hy die aen den Vcrkooper maer ibude hebben gegeven om te bewaren, of om d'intrellen daer van te ontfangen, 't en zy hy voldoet en betale ten rc- fpe&e van de verpande Obligatien , foodanigen fomme van penningen, als daer opgelicht en ghe gevenis, mctdelnterellèn van dien, ais moetende alle Eygenaers van Obligatien, inhoudende de clauiulc van Thoonders Brieif, toelïen , aen wicn fy hare Obligatien toevertrouwen, en haer lèlfs im- puteren, datfyfehade komen te lyden, allbo iy daer iime hebben konnen voorlïen; ende lullen in cas van difpute, de Rechters in Judieando haer na den inhoude deles moeten reguleren. Ende op d:xt niemandt hier van eenige ignorantie en foude çéï= gen pretenderen, lbo lal delen alomme binnen deli· Provincie werden gepublieeert en gearfigeert, ter plaetie daer men gewoon is publicatie en aihetie te doen. Aldus gcdaen in't Hoff van Zeelandt tot :vliddelburgh, den 31 Mey 1675). Onder ftondt,

Ter Ordonnantie van de hoog

o >y

emelte Heeren

jii'anen wcttelijck te hebben gekregen, en lijn Staten. Geteeckenr, Juflus de Huybert.

DEN TWEEDEN TYTEL, Criminele Recht-faecken.

1. Ordonnantie van Keyfer Karel > noopenderemifjknvanDoot-fagen^ vanden 1<? Mey 15'44. Sic rootPlacact-Boeck 1 Vol. Pag. 322. 2· fkcdct van Keyfer Karel', inhoudende geen re~nijflen te verkenen jegens Doodt-fagen in droncken- hipf Herbergen^ en in Kermilfengefch'iet, vanden zo. January if^f. Sic Groot Placact-Boeck

Vul.Pag.383.

rluciiit beroerende de groot e meenichvuldigheyt van Doodt-flagen in den Lande van Hollandt, :(>><ndiendeVïie(kndtdagelijckswer Jende geperpetreert, vanden 20February If8<?. Sie Groot act-Bocck é Vol. Pag. 387. 4· Pkcaettegens de Duellen, \6\o. Sie Groot Placaet-Boeck 1 Vol. Pag. 35)0. r ^acaie^ tegen de Duellen de Militairen raeckende > vanden ^July i6zj, ende den 1 July 1637. "u"0°tPkact-Boetk2Vol .Pag .457. -». ç,et Vm ^ Staten van Hollandt, tegens de Duellen, van den 22 Maert 16 f 7. Sic Groot ^Bocek^oLPa^o.                      *

'«W ^r^ Van ^e ^taten Generael, tegens het dragen van onbehoorlijck Geweer in den

Lande van oot Placaet-

tkiV ! Vpr"^aze> onder defenStaetgehoor ende·, van den 6 September 1661. SicGroo

g. 26651.

Ampliatie van het Placaet van de Staten Generael der Vereenighde Ne- derlanden , tegens de Vechteryen en Doodtflagen. In date den vijf en twintigh- â en November 1665. Ñ»ÀË«! \r tCn Generael der Vereenighde I Geweer, ende diergelijcke ge-emaneert, dcfelve Wl.1 1 ~^erlandcn. Á 11e den genen die quade en ftraf bare ongeregeltheden niet alleen niec

aejen lullen fien ofhooren lefen, öaluyr. Alfoo Wy in ervaringhe ^>men, dat, niet teehcnltaende Ons Pin ra ^ ,„„ J—&,_Ë-_ o__

op en houden, ncmaer dat de Quaetdocnders nu ondernemen elckanderen te verplichtigen rot het verfwygen der namen van die gene, die haer ghe-

*^ iCCi ,^acaet vanden lellen Sep- I dreyght, of eenige wonden of q uetfureh ghcinfli- i^chc Vcc^f Jc8"cns de Doodtilagers , dage- geert fouden mogen hebben; Dat oock fy clckan- 7en, dragen van onbehoorlijck ' deren om te vechten befcheyden op leeckere Plaet- fen

-ocr page 637-

					Plaeatea, 4. Boeck. z.Tit. daen, ende't gene voorfz is, aendenOffi '■ en hebben bekent gemaeckt, fullen moet? ende betalen, paratelijck fullen verbeuren d^ me van viifrkdi guldens, rPPYP.„^.„:M1,aci%
				6oo fen, o mme alfoo te beter tekonbygevolgedeftraffe, daer toeüSOO IST, DatWy,hier op
			het advis van den Raedt van Brabant, willende daertegens nader veriien, hebben gcordonneert, geftameert, ende verboden , ghelijck Wy ordon- neren , ftatueren, en wel expreüèlijck verbieden by defen, Datibo wanneer yemandt niet een gemeen Mes, Stock, Kan of fwaerder handt, eenen ande- ren quetft, of infligeert, een gemene keur-wonde, ial verbeuren vijftigh guldens, en foo het een fwaer- der wonde of quetlüre is, vijf en tfeventigh gul- dens : Verbiedende alle Chirurgiins of Genees· meefteren, geen verbande van foodanige quetlüre of wonden te doen, 't en zy alvoorens by den ghe- quetften ofghewonden Perlbon haer is verklaert, wanneer, doorwien, hoedanigh, opwatplaets, en in wiens prasfentie hy de voorfz wonde of quet- lüre heeft gekregen , of hem geinfligeert is j Alle 'c welcke de vooriz Chirurgijns of Genees-meefte- ren, of oock hunne Knechts , gehouden iiillen zijn, onder Eede aenitondts, ende fonder eenigh dilay ende vertreck, ten langhften foo haeft fy het eerfte verbant gedaen fullen hebben, aen den Offi- cier , onder wiens JurifdicTrie fy den ghewonden of ghequetften Perfoon voor d'eerfte reyfe fullen ver- binden , 't zy dat fy Chirurgijns of Genecs-niccfte- ren, of hunne Knechts daer woonen, of van an- dere Plaetien gekomen zijn, om te cureren of ver- binden , fullen openbaren en bekent maecken ·, op pcenc dat in cas van nalatigheydt, de voorfz Chi- rurgijns of Genees-rnceiteren,die oock voor hunne Knechts die het verbant fouden mogen hebben ge-
							deelen als by ons voorfz Placaet vanden ft tcmber 1661 ten reguarde vande pcenen en * fatie derfelver, aldaer vermeit, is eend "^ VVelck Placaet Wy verftaen, dat ifS^"» dere poinften wel ftrittelijck fal werden ond^' den , ende pun&uelijck naergekonien. h «ι . den Advocaet-Fiicael en Procureur-Genera i Brabant, midtfgaders alle andere Officieren*^ onfeAmpliatie wel te onderhouden en doen on/ houden. Ende op dat niemandt van'twn*,,,// 1 taet, eenige ignorantie hebbe te pretenderen i ordonneren Wy,dat de publicatie van delen göfo fal worden in de publ ijeque Audiëntie van dcRdfc van den opgemeken Rade van Brabant, en vexr" alomme in de Steden, Vryheden, Heerlijckheèr Dorpen en Ptaerièn in den Quartiere van Brabant' ende Lande van O vermaze, reifort van defen St» met affidtie ter plaetic daer fulcks gebruyekelijekjj, wantWy'tfelve tendienfte van den Lande alf» bevonden hebben te behooren. Gegeten in des Hage, onder onfen Cachette, paraphure,endedt Signature van Onfen Griffier, op den vijf en var, tighiÏen November 1665·- Was geparapheec, IV. v. Haren, vt. Onder itondt', Ter Ordon- nantie van de hoogh-gemeke Heeren Staten Gck· rael. Geteeckent, N. Ruyfch. Zijnde op'tip- tium ghedruckt het Cachet van haer HooghMc: j op een rooden Ouwel,overdecktmeteenpapiac Ruyte.
		9.    Tlacaet van de Staten van Zeelandt, tegens het Vechten, Mes-trecken of ander Gewitr, Stro- fe hender s , Nacht-loopers, &c. van denf even en twintighflen November 1654. SieGtootFbacf· Boeck 2 Vol. Pag. 2407. 10.    Placaet van Keyfer I\arel} tegens de Bedelaryen, van den f evenden Q Ei ober 1531. SteGroo: Placaet-Boeck 1 Vol. Pag. 4Ó9. 11.    Tlacaet tegens degenaemde Heydens en ^Agyptenaers, van den een en twintighflen Jidf Φ Aldaer Pag. 475. 12.     Tlacaet tegens het fchouwenen bedelen der Leprefen, van den derthienden Ottober JP' ' daer Pag. 47 5. 13.    cP\acatcn beroerende de Vagabonden en Landt-loopers, van den 4 Mey 1 f88, en 28 J01 Aldaer Pag. 477. 14.    Ad idem, van den ι1 Juny 15-90. Sie Groot Placaet-Boeck 2 Vol. Pag. 2207. 15.    Tlacaet tegens Vagabonden, Bedelaer Si Dieven, Landt-loop ers en andere guaedtdod^® den 16 'December 159 5-. Sie Groot Placaet-Boeck 1 Vol. Pag- 481. 1 et. r Tlacaet tegens de Dieven, Dieveryen en Aenhowwers van dien t van den ncgeathirt 1614. Aldaer Pag. 491. 17. Tlacaten tegens de Bedelaers, Vagabonden en Bedelaryen, van den 19 Maert iÖI+ · * 1630, en 12 Mey 1649. Aldaer Pag, 48 f. 18. Tlacaet van de Staten van Zeelandt, tegens de Vagabonden, Bedelaers·, Dieveth g** en andere êluaetdoenders, van den 19 July 1607. Sie Groot Placaet-Boeck 1 Vol. Pag· 4ff
								)φ^

-ocr page 638-

Criminele Recht-faecken.

6οι

Reglement tegens de interventien voorfugitiven ende ingedaeghde De- lïnqiianten. In dateden derden Mey 16yo.

19.

Ρ Staten Generael der Vereenighde Ne- derlanden. Allen den genen die deièn J Wenwoordigen (uilen fien ofhooren le- * Ln Saluyt. Alfoot'zederceenigen tijde tsofls klachten zijn voorgekomen, en oock jAnderen uyt het ghereprèfenteerde by den f Ïhouder van den Hoogh en Laegh-Schout der £'!ΐ en Meyerye van 's Hcrtogen-Boich, in den

rende, en ingedaeghde Perfoonen, van wat qua-» liteyt de felve, of oock de delicten , fouden mogen weien, en fullen mogen werden gheadmitteert ? maer dar de voorlz Delinqüantcn daer toe gcdacgt zijnde, fullen gehouden zijn haer felven in perfoon te komen iifteren , cnde in Judicio te verant- woorden > op poene dat tegens hun bydefaulte en contumatie ial werden geprocedeert, als na Rech- ten, uytgheibndert alleenlijck, dat de Vrouwen voor hunne Mans, Kinderen voor hunne Ouders ende vice ver ja, Vrunden, ende goede bekenden, ofoockProcireurs in naem ende van wegen de Fu- gitiven, den Rechter fullen vermogen te informe- ren ende verthoonen, dat het den Gedaeghdcn door fware fieckten, arreften, of vafthoudingen van hunne Perfoonen in andere Plaetièn, ofdier- gelijcke ooriaecken, om welcke het na rechten en ftylegcooiloftisyemandcn t'exonieren , onmogc- lijck is te compareren, ende haer voor den Rechter te prxfcnteren en iifteren, in welckenghcvalle al- leenlijcken, ende tot gcenen anderen eynde, Wy willen en verftacn, dat d'interventien fullen mogen aengenomen werden, blyvendc de faecke ten prin- cipale ongeprxjudiceert, iondcr dat de voorlz In- terventeurs de merite van dien fullen vermogen te debatteren. Ende ten eynde nicmandt hier van ignorantie en pretendere , ombieden en bevelen WyOniè gemelte Lieve cnde Getrouwe, eerfle Priefiderende en andere Raden van Brabant, cndc Lande van Over-Maze, dat fy dit jegemvoordige Reglement op de publijcqueRolle, ende alomme in de Steden, Vryheden, Hcerlijckheden en Dor- pen van dien, daer men ghewoon is publicatie te doen, fullen doen afkundigen : Laftcnde ende ordonnerende den Fifcael, Procurcur-Gcnerael, ende generalijck alle Officieren, Schepenen, ende Rechtcrenvan de voorlz Landen, cnde een yege- lijckvan hun in 'tbyfonder, midtigaders alle de gene, die 't ielve mochte aengaen, hun praeciielijck daernaertereguleni op poene van Onic hooghfte indignatie, niet tegenftaende ecnigheufantienof exempelen ter contrarie, dcwclclceWy midts delen om redenen voorfz, ende uyt Onfer authori- , teyt en voller macht als corruptclcn vernietigen en annulleren; want Wy tot voorkominge van meer- der delicten, mefufen en quade ftucken, cnde tot belle van de voorfz Landen, hebben goedtgevon- endcverftacn, 'tfelvealibotebehooren. Gedacn in 's Graven-Hage, den derden Mcy 1670, Was geparapheert, ScatoGockinga% vt. Onder ftondt, Ter Ordonnantie van de felve. Getecckcnt, N.Rujfch. Zijnde op 'tfpatium ghcdruckt het Cachet van haer Ho. Mog. op een rooden Ouwel, overdeckt met een papieren Ruyte.

de van wegen den fel ven is verthoont,ende Xk ïbleecken, hoe dat men aldaer by notoire Ïup'c'Ictrachtedet'intruderen ; ( ghclijckdan Φ\ in\M tot twee a drie-malen voor deièn was j iveilopcn ) foo wanneer eenige Delinquanten, Fuutit zijnde, ofwel latiterende, wierden ghe- dAt om in perfoon hun te komen verantwoor- den, uytconfcientie van hunne mifdaden, ende om rcontgaen de ftraffen tot de felve gheftatueert, dat IV m plaetie van te compareren , voor haer lie- ten interveniëren hare Ouders, Vrouwen, Vrun- den, goede bekenden, of oock wel Procureurs, otnme alfo tegens Rechten, Stijl, ende maniere van procederen in Criminele faecken, lbo in Bra- liinulomme, als oock in defc Vereenighde Pro- vinciën ccbruyckclijck, voor hare Kinderen, Mans, Vrunden, goede bekenden, ende Meefters, de principale faecken te defenderen ende op te nemen, hum re contelleren, ende alfoo allenghskens in plaerfc van cxtraordinarilc, ordinarile Proceduren introduceren, waer door danwert veroorfaeckr, dit de Delicten, Forfaiten, die men in de Perfoon van den liuerventeur niet ghevoeghlijck en kan ilrafkn, nochteoockuytden fel ven trecken door Intcrrogatoiren , bekenteniiïen, confrontatie of Ichcrper examen, voor 't meeren deel blyven onge- punicert, cnde dacr door een deure werdt geopent, cnde de voet gegeven, om niet alleen dejultitie te te ïlluderen, nemacr oock alle quaedtwilfige te no- digen, of immers te fty ven in hare quade gangen, cnbaldadighcdcn, dacr anderfints de vreeiè van incarccratie, het uyt ende aen den dagh komen van «•■waerheyt, ende den rechtvaerdigen loon voor boofe wereken en mishandelingen haer doet ' rt!nhc hen, cnde mcenighniacl tegens hunnen an« en opfet binnen defe palen van ghebonden- }' 1 uvtrcrlijcke gefchicktheyt, cnde van de pu- ™*iCll«eWetten iS houdende : SOO IST, Dat ö2cl(!ntïnïWlllende voorfien' ende alvorens Oflff ι ·          Cnde inghenomen het advis van ■endeJ /CVCn Getrouwen,diecerftc Pradiderende tan Br!CrC lden van den Rade'ende Lcenhove ba,Jf]nr' cndc Landen van Over-Maze, heb- cndïl nccrt cndc gheftatueert, ordonneren indenuT midtsddcn> dac van nu voortaen gïöicitue Van Brabant' cndc van Over-Maze, bennen voor eenighè Fugitive, latite-

20.

Placaet van de Staten van Hollandt ende Wejl-Vrieflandt, tegens het daorfieecken van "Dtjcken, Kaden en "Dammen. In date den drie en ïwinlighflen November 167$.

^drCn?S Hollandc ende Weft-Vries- Allcn dengenen diedefenfullen

iien ofhooren leien, Saluyt. T>oen te weten : NademaelhetGodt deHeere Almachtigh belieft Dddd                    heeft

-ocr page 639-

Boeck. z.Tit. . eenigh ander werek, hoedanigh het

6oz                         Flacateru 4. heeft deiè Provincie te befoecken met een feer fwa- rcn inbraeck van Wateren, waer door veele ende verfcheyden Landen ondergeloopen ende geinun- deert zij η , ende dat alle meeft-krachtige middelen ter handt genomen werden, om onder Godes ze- gen , de doorgebroocken Dijeken te repareren, en wederon dicht te maecken, ende 't gunt niet door- gebroocken is', ibo wel tegens het Water van buy- ten als van binnen te verfeeckeren; ende voorna- men dij ck mede te beibrgen, dat de Dijeken en Ka- den van de Landen die binnen ghelegen zijn, niet door-gaen of door-breecken mogen , op dat de voorfz Landen alioo van allen overloop vanWater. fouden mogen werden en blyven bevrijdt ·, en dat Wy in ervaringhe komen, dat eenighe Peribonen wel fouden mogen voorhebben of willen onderne- men cenige doorfteeckingen te doen, 't zy dan uyt boosheyt of moetwil, of oockwel onder pretext van de Landen die albereydts onder-gheloopcn of geinundeert zijn, ofoock pericul fouden mogen loopen van te fullen inunderen of doorbreecken, daer door te ontladen, : SOO IST, Dat Wy daer tegens willende vooriïen, met communica- tie en advis van SyneHoogheyt den Heere Prince van Orange, allen ende een ycgelijck,wie die oock foude mogen zijn ,wel fcherpelijck hebben geinter- diceert en verboden, interdiceren eilde verbieden midts defen, eenige Dijeken, Dammen, Kaden, of

■ Jïï*** als om de Landen en Polders die niet zü · n6i den of geinundeert, van het Water Éafï^SIfc komen en doorghebroocken is, te bev ^f^ daer tegens te verfeeckeren, foo wel die IV ' ^ Dammen, Kaden, of andere Wercken ir?1"

w

reydts gemaeckt zijn, als die noch ghèmaccb?" den mogen werden, door te fteecken ven, onnut of onbequaem te maecken om!?

voorfz Water te kunnen refifter

en

I fchijn op praetexc fulcks oock foude mogen weT* ' op poene van fonder eenige genade, conniveSf 1 diiïimulatie met der doodt, enconfifcatje f I Goederen te werden geftraft. Lattende ende ί j veelendc allen Officieren en Rechtcren, hj naeuwreguard te nemen, en defen Onfen Pb ^ prjecifelij ck te executeren tegens den genen die Τ ' aen fchuldigh bevonden fouden moghen werd» Ende ten eynde niemandt hier van ignorantie en pmenderc, begeren Wy dat defen Onfcn PJaas alomme ghepublicecrtende gheaffigeertfal werdea daer 't behoort, ende in alle gelijcke gelegentheden te ghefchieden ghebruyckelijck is. Gedaen in dea Hage den drie en twintighften November i6r< Onder ftondt, Ter Ordonnantie van de Staten. Geteeckent, Simon van Beaumont.

21, 'Publicatie van 't Ho ff van Hollandt, herovers van Thuynen ende Boomgaerden omtrent k Hagevry te mogen grieven, quetfen,ja te dooden, &c. van date den 11 September 16J9. Siehiervoorc 3 Boeck, Pag. 5-30.

DEN DERDEN Τ Υ TEL, Saecken van Leen. 1.     Ψ/acaet ζ1 Leenen te verheffen, van den twintighften Oclober 15-80. Sie Groot Placact-Boeck 1 Vol. Pag. 1446. 2.     Alle Leen-Goederen van den Gr ave>van Hollandtte leen gehouden, aen te brengen, opfaeid van den 1 5- Jirfy 15-5)2. Aldaer Pag, 1448. 3.     Tlacaten op 't verheffen van de Leenen van de Graeffelijckheyt van Hollandt, van den il 2?'«** 1605», en 2 3 dito 161 o. Sie Groot Placaet-Boeck 1 Vol. Pag. 1452. 4.     Tlacaet op *t verheffen der Leenen van den Huyfe van Egmont, van denfevenden April ity· * Groot Placaec-Boeck 1 Vol. Pag. 145-4, 5*. Tlacaet van de Staten van Zeelandt, op 't verheffen van de Graeffehjcke Heerlijckhii® > J" hackten met den gevolge, in Zeelandt gelegen, van den 12 July 16oc>. Aldaer Pag. 1474·

m

6< Refolntie van de Staten van Hollandt ende Wefi-Vrieflandt ■ van de Leenen toegelaten. In date den vier dcnTtecember 1660.

<Jate&

iNtfangen een Miiïïvc van den Stad- houder,Prxfident ende Raden van denLeenhove, ende de Radenden Meefters van de Rekeningen over haer Edele Groot Mog. Domey- nen, ghefchreven alhier in den Hage den tweeden deier loopende Maendt, hou- dende in ghevolge ende tot voldoeninge van voor-

gaende haer Edele Gr. Mog. difpofitie w ^ negenthienden der voorleden maenat^ *,ic1 confideratien ende advis, foo op de ^ε^\- tecif felven dage aen haer Edele Gr. Mog.gg* q^ by Johan van Overrhijn van Schotcrbotdifj^ ^ vanOudt-Carfpeli alsmede op den «,n°rfthicB. haer Edele Gr.Mog Refolutiein °fM^ pa den September 16f%, noopcndelictip' ^

-ocr page 640-

Saecken van Leen.

602

nomen»' ende in de iel ve Requefte bree- l&ncn ge cert. Waer op gedelibereert zijnde, (jcrgemen ^jj^yen de particuliere difpoficie op isb°vcn Πβ uefte /« hypothefigevallen, daer van (js voor» 4 on"te 1S gemaeckt in 't Regifter

tans,dat in gevalle daer op ten regarde van de kleyn- heyt van't Leen, ofuyteenighe andere infichten, confideratie ibude mogen vallen, den ghemclten Stadthouder daer over lal hebben te communiceren met de Raden ende Mceilers vande Reeckeningen over de Domeynen vooriz, oock des noodt zijnde, deiaceke renvoyeren aen haer Ed. Gr. Mog. ielfs* maer dat in't reguard van de Heerlijckheden ende Jurifdictien geen Ipliilïnge ial werden toegheilaen, dan met ipociacl coniènt egde OcTxoy van haer Ed. Gr. Mog., nacr volkomen kennifle vaniaeefcen, ende iülcks de Geintereflcerden daer op medeghe- hoort, deughdclijck geobtmeert ende verkregen; Ende ial de bovcnilacnde haer Ed. Gr. Mog. Rcib- lutie by Extraft Authentijcq de meer-gcmelte Ra- den ende Meefters van de Reeckeningen vooriz toegefonden , midtigaders oock den Stadthouder, Regifter- meciter, ende Griffier van de Leenen ter handen gheftelt worden, om te dienen tot der ielvernarichtingc, ende om haer in alle gclegent- heden die henluyden voortaen fouden moghen voorkomen, nacrdeninhoude van dien punitue- hjck en prcEcifehjck te reguleren ende te gedragen.

d

wyders in't generael en ^^vcriacnendegheoordeelt, dat de voor- 'n HeRefoludevandenJare i<5f8 ten aeniien S^Liflëerde in allen dcele, en in reguard van

vantgcF-" .                          Leengoederen

geen JurifdicTrie hebbende, oock het toekomende niet wel prsciiè in

>Ct! ïerael kan werden gepracTrifeert, oock dcrhal- tf'^oecjrt,hcvonden ende gherefolveert, dat alle fL aoederen, 'tzy Landen, Gronden, Thien- L ifaerycn, of andere parthyen, geeneju- aa'iftie hebbende, gefplift Tullen mogen werden; Ende is dien volgende den Sradthouder van de Lee- nen ocauthoriféert, gelijck de fel ve geauthorifeert wcrckmiJtsdefen, omuytdenaem ende van We- pen haer Edele Gr. Mog infoodanige fpliflingen, her caiüs voorkomende, te mogen confenteren , en over de gefplifte parthyen behoorlijcke Brieven van Verly of Inveftiture doen expediëren·, fo noch-

7. Refolutie van de Staten van Hollandt ende H'cjï-Vrieflandt, houdende iv at recht van Collaterale >ucceffie te betalen, als Man en Vrouw β aen de Huwe- lijck Leen hebben aenghekocht, ende 'tfelve malkanderen by Tejiament maecken. In date den dertighjlen Jidy 1663,

betalen den Twintighflen penningh over de Colla- terale Succeilie van 't voorfz Leen ·, edoch in cas het ter contrarie komt te gebeuren, dat die gene vande voorfz Conthoralen die met het vooriz Leen niet en is verleent, eerft aflyvigh komt te werden, dat in fulcken gevalle de langhit.-levende over 't vooriz Leen geen recht van Collaterale Succcffie fchul- digh is, als door de voorfz difpofitie alleenlijck ge- noten hebbende remiflïe van'tperibneel recht het welck d'Erfgenamen van deeerile Overledene an- dcriints ibude competcren tot het reftoir of de ghe- rechtc helft van de koorj-penningen waer vooren 't vooriz Leen in voegen als boven aenghekocht ist daer naer den Griffier van de Leenen fich in den, ontfangh van't voorfz Middel voortaen prarcifelijck ial hebben te reguleren ·, Ten wekken cyndc hem de bovenftaende haer Edele Gr. Mog. Reiblutio by Extraft Authentijcq ter handen gheftcltfal wor- den.

^EroccaüevanfèeckcreRequefte aen haer

Edele Gr. Mog. geprazfenteert by de Erf- genamen van wylen Adriaen Block Maer- tenfzj Is, naer voorgaeiide deliberatie, boren cnde behalven het Appoincfement op de vooriz Rcqueite in hypothefi gearreiteert, wyders vithefi cnde in't generael verilaen ende ghereiol- vcert, datfoo wanneer ftaende Huwelijck tuitchen Man en Vrouw eenigh Leen uyt den Boedel van de ieivcaenghekocht, midtigaders een van beyde t /y Man of Vrouw daer mede verlijt is, ende na- cierhandt de voorfz Conthoralen clckanderen by gcncralcdifpofnie Erfgenaem infritueren, of ander- h its't voorlz aenghekochte Leen in't particulier α een d'andcr mochten komen te maecken, by foo verre die gene die met het voorfz. Leen geinve- iU{U'^t is, ende fulcks daer door den waren en re- alen cygendom van dien gheconfequeert heeft, lumm aftyvi§n tewerden, m fulcken cas de ingnltlevcndc fchuldigh is aen 't gemene Landt te

itf'l l et Van ^e Staten van Hollandt, van gene veranderingen in de inveflituyren van Leenen te

vJ. mÏP\ ^m t£neur van de eerile uytfift, vanden acht den 'December 1662 ^MVol.Pag. 2887

Sic Groot Placaet-

9. η

e inde inveflituyre te maecken, van den %z

A^lX(fCact?aer ν verboden werdt eenige verandering

r " 06+· Slc Groot Placaet-Boeck 2 Vol. Pag. ζ ι f 1.

ίο

ÏÏ7aerJchomvinge van de Staten van Hollandt ende Wejl^Vriefiandt > van alle Fa [allen en Leen-mannen, eenigh Leen befittende> defelve te komen ver- heffen en huid te doen. In date den 2 3 wHaert 1673. landf60 aT ^0*lan<Jc cnc*e Weft-Vries-1 weten : Alfoo Wy in ervaringe komen , dat de ficn f 1 nc*en genen diedefen fullen Vaiallen van Onièn Lande, eenige Goederen van hooren lefen , Saluyt. "Doen te [ Ons te Leen houdende, in grooten gebreeeke ble- Dddd 2                    ven

-ocr page 641-

üïø                       Placaten. 4· Bocck· j..Tit.

dien, tot verval van de voorfz Goederen o deert fal worden. Ende ten eynde niernaif f*" van ignorantie pmendere, nemaer alle e3 ^

ven de felve Lecnen te verheffen, ende daer van Hulde, Eedt, ende Manfchap te doen, toe On- fen merckelijcken ondienit en kleynachtinge, het

welckalibo niet en behoort : SOO IS Ô, Dat Wy daer tegen willende voorfien, by delen alle Va- lallen ende Leen-mannen van Onlen Lande wel hebben willen waerfchouween bevelen, teneynde fyluyden de Goederen die fy van Ons te Leen zijn houdende, binnen den tijdt daer toe gepnefigeert, lullen hebben te komen ^rheffen, en Hulde, Eedt en Manfchap daer van doen, of dat by faute van

yegelijck weren moge waer na hy hem hebbe

«te tere.

guleren 5 lallen en bevelen Wy, dat defcaln gepubliceert ende geaffigeert fal werden daer SS behoort, ende m ghehjeke faceken te ehefch ï gebruyckelijck is. Gedaen in den Haae d3? enüwintighftenMaert 1673. Onderlid "ô Ordonnantie van de Staten. Geteeckent ' Herbt. van Beaumont.

11, Waerfchomvtnge van de Staten van Hollandt ende Wefl-VruLnL·

noopende het verheffen en huid doen van de Leenen. In date den vier fienSeptember 1677.

*

en twintig

te betalen de Hof-Rechten en Heerwaden daer itaende, ende Eedt en Manfchap daer van doe by faute van dien ordonneren haer Edele Gr l\J den Hcere Stadthouder van de voorfz Leenen °' gens de voorfz gebrceckige Vaiallen te procedera tot verval van de voorfz Leen-Goederen als ma Leen-Rechten, fonder eenigh vertreek ofdfc lade. Ende ten eynde niemand daer van ienoran-' tie pmendcre, nemaer alle ende een yegelijck we- ten moge waer naer hy hem hebbe te reguleren, kiften ende bevelen Wy, dat defe alommeghe» bhceert ende geaffigeert fal worden daer fulcks be- hoort , cnde in gelijcke faceken tegefchiedengb bruyckelijck is. Gedaen in den Hage den vieren twintighften September 1677. Ónder ftondt, Ter Ordonnantie van de S taten. Geteeckent, S Swion van Beaumont.

!Ë Staten van Hollandt ende Weft-Vries- landc. Allen den genen diedefen fullen ficn of hooien leien, Saluyt. T)oen te weten : Alfoo Wy in ervaringe komen , dat de Vaiallen van Onfen Lande, eenige Goede- ren van Ons te Leen houdende, in grooten gebre- ke bleven de fclve Leenen re verheffen, cnde daer van Hulde, Eedt en Manfchap te doen, tot Önfen merckelijcken ondienil en kleynachtinge, 't welck alfoo met en behoort. SOO IST, Dat wy daer tegens willende voorfien, by defen alle Vaiallen ende Leen-Mannen van Onlen Lande wel hebben , willen waerfchouwen en bevelen, ten eynde fy- luyden de Goederen die fy van Ons te Leen zijn houdende, binnen den tijdt van fes maenden naer de publicatie defes, fullen hebben te komen ver- heffen en hulde, te nemen de Brieven van Relief,

Resolutie van de Staten van Hollandt ende We â ~Vr ie [landt, ritmw Leenen by refuys van den eer ficn Succejfeur Feudael 00 ck op den volgenden Ééíø verlyen, fonder 20, 40. of andere penningen te betalen.         In date dm téijkn April 1Ó65».

1 L

breeder gerrientioneert, hebben haer Edele Gr, Ma geftatueert ende vaftgeftelt, gelijck geftatiiceri« vaftgeftelt wordt midts delen, dat van nu voortaefj foo wanneer in 't reguard van nieuw-aenghekoclffi Leenen, daer van reftoir gedaen moet werden,» Succelfeur Feudael van fijn voorrecht tot ioom^ ge Leenen fal komen te renuncieren, of and"ã te refuferen, daer mede verhjt te worden, Wj» dat hem ter faecke van foodanige renunciatie o refus yets werde uy tgeloofc, of dat dien-aenga eenige overgifte, 't zy voor geldt of gratuiw ftelijck of indireftelijck intercedeert, ffl ø^ gevalle den volgenden Succclfeur F^^T^ cerftcn in grade en ordre van fucceflic mue ' Goederen immediatelijck is volgende» met- ^ nigenieuw-aengekochteLeenen, alsyooi é ^ rectelijck en immediatelijck 8^çíå^Ã/'^ß: gen werden , fonder, het cafus in UnM dejc ^

\ Õ rciümptie gcdehbereert zijnde op 't gene de Raden cnde Meefters van de Reecke- ningen over haer Edele Gr.Mog. Domai- ncnbyderlclverMilllve vanden dneen wintighftcn Jtiny des voorleden Jaers haer Ed. Gr. Mog.in bedencken geftek hebben; namentkjck, aengcficn fomwylen komt voor te vallen, dat een Succeflcur Feudael hem van fijn voorrecht in [het ituck van de fucceflic van Leen-Goederen niet wil- lende bedienen, by anderen, hem in grade of ordre van fucecfiie immediatelijck volgende, daer van in- veltirure wert verlbcht, of den Stadthouder vande Leenen niet foude behooren te werden geauthori- lècrt, om in fukken ghevalle, ende voornament- lijck, lbo wanneer by hem geert bcdenckelijckheyt werdc gevonden, dat den Succclfeur Eeudael voor eenigh genot fich niet wil behelpen met fijn voor- recht , of dat eenige overgifte, 't zy om geit of gra- tuito, tuffchen beyde komt, den immediatelijck volgende Succellèur Feudael met het Leen-Goedt te verlyen, voor al ten reguardc van nieuw aenge- kochte Leenen, ende dacr innc in defcendenti linea, moet werden gefucccdeeit, in voorgaende Notu- len onder date den elfden July daer aen volgende

voorvallende, gehouden te zijndaer0ïur^

n*

rechtvanCollateraleSueceflie, veertigB" j^. ningh, of andere belaftïnge boven d,°rdinil3CrVuO? gewaden, en Hoif- rechten, te betalen > ^ „ ^ foo veel belanght de'oude Leenen, dacr, ^tf Succelfeur Feudael niet fchuldigh is cerng $

I

-ocr page 642-

S

aecfcen van Leen.

. .u.tfövc in te: reguard geen plaets 'jen,-iι Edoch foo wanneer iiet verly van foo- H Leenen verfocht lal worden op ye- φ ouoe ^ ^aer op jiet Leen naer rccjlten "ΐ 'rfeferLarrden -foude devolveren, dat /ïTvcrlv niet anders dan eer ft op den reeh- orn-renSucceflèurFeudael, ende van de e:1 hrm op den genen die 't verly,als boven,

ende midtsdien oockdaer over den veertighfttn penningh betaelt fal moeten worden ; Ende werdt den Stadthouder van de Leenen in der rijdt midts deièn geauthoriieert, ende ghelait iich naer 't gene voorfz is te reguleren, ende te gedragen als na bc- hooren : Sullende de boveniraénde haer Edele Gr. Mog. Refolutie by Extratl Authentijcq de wel- gemelte Raden en Meefters van de Reeckeningen voornoemt toegefonden worden, om te irrecken tot der lel ver naerichtinee.

ciibceke voarfz

nde, als by overgifte en tranfport van echtenSuccelTeur Feudaelghepafieert,

Waerfchomvinge van de Staten Generael der Vereen ighde Nederlanden' noopendede Leenen in de Landen van ValckenburghfDaelhem en 's Hertorenrade.

IJ'

In date den drie en fwinttghjlen January 1 ó 6

>9-

IE Staten Generael der Vereenighde Ne- ' jerjanden. Allen den genen die deièn (uilen fien ofhoorenlefen, Saluyt. Doen te veten : AlfooWy bericht \vorden,dat

na haer acqueft, of het verkrygen daer van, aen de voorfz Officieren) ende ter Griffie brevi manu ken- niilè te geven, ende te leveren, fonder nochtans cenigh Heer-gewcy te betalen, dan als wanneer den Ophouder van "het Stock of Hooft-Ieeii lal ko- men te verfierven, daer innc de mecr-ghenoemde fpleeten, gelijck van oudts, na hare groote lullen moeten drageri, cndc pro rata contribueren ; alles op poene, dat de voorlz refpedlive drie maenden voor d'Inlandtfche, ende ïes maenden voor de Uytlandtlche, midtigaders de voorlz iès Weec- ken ge-expireertwetende, jegens denaerlatige of gebreeckige by of van wegen de mecr-ghenoemde Officierenialwordengeprocedeeit, inconformité van Onfe Reglementen den vijfthienden Oclobcr 1 663 onder anderen op 't lluck van de Leenen inde meer-genoemde Landen van Over-Maze, re lforc van delen Stact, ge-cmaneert, ende dat oock de voorfz diipoiitien en alienaticn buyten ende ibnder de boven-gemenrioneerde praeallable kenniflè ghc- maeckr, endegcdaen, fullen zijn en blyven nul en vangeendcrwaerden. Ende ten eynde niemandc hier van ignorantie en praïtendere, maer een yeder weten moge, wacrnaer hyhem hebbe te rcgulc- ren, lbo ordonneren Wy, dat delen Onlen Pla- cate van Waerfchomvinge alommc inde Steden, Vryhcdcn, Hecrlijckhedcn, Dorpen ende Plaet- fenindc ghemelre drie Landen van Over-Maze, rcilbrt van delen Staet, fal worden ghepubliceerr, ende daer van affidtie gedacn ter plaetfe daer fulcks gebruyckelijckis, want Wy 't felve bevonden heb- ben alfoo te behooren. Gegeven in denHage, onder Onfen Cachette, Paraphurc cndc de Signa- turevan Onfen Griffier, op den drie en twinrigh- ft en January τ 66c>. Was gheparapheert, I. v. lieygersbergh, vt. Onder ftondt, Ter Ordon- nantie van de hoogh-gemclte Heeren Staten Gene- rael. Geteeckent, M. Ruyfch. Zijnde op't fpa- rium ghcdruckt het Cachet van haer Hoogh Mog. op een rooden Ouwel, overdeckt met een papie- ren Ruy te.

cen-

oederen in de Landen vanValckenburgh

Ihcm, ende 's Hertogenrade Over-Maze, ref-

van ι

cfenStaet, in hare nature ende rechten

c declbaer, foo door verfterf , difpolltie ab ■0) alsandcrünts, in hare deelen meer en τ komen gebroocken ende gefmaldeelt tewer- , uvt oorlaccke dat daer van de minfte kenniilè en v.xrfcgeven acn onfe relp-ettive Stedchou- n der Leenen in de voorfz drie Landen, of der ■er confent veriocht, fulcks dat eyndelijck met tijdr diverfche ftucken van 't Groot of Stock- eerden vcrlooren, tot merckelijcken nadeel ons Recht ia 't ftuck van de Vaüallas;cs. SOO , Dat Wy om 't lèlve voor het toekomende te 'cnicrcn, alle diergelijcke abuièn, erï daer uyt cr.de inconvenienten te verhoeden, ootk het uorene, of verdonckerde te recupereren, noo- hebben gheacht, by deièn Onfen Placatete

i;.i.

cnouwcn, wel exprelTclijck t'ordonneren en 'den, alle Eygenaers en PoflèlTèurs van eeni- tclcn of Ipleetcn van de voorfz Leen-Goede- binncnden tijdt van drie Maenden voor In- tkhc, ende fes maenden voorde U\ tlantiche, ■dcpublicatiedefes, de felve haer deden ende jenacn de voornoemde Onfe rdpeftive Stede- ken bekent te maecken, in haer qualiteyt, irirc^vr,, ende onder wat voor een Hooft of ^-ictndicfortereh, om daer uyt by hun een ^nent Rcgiftcrgcformcerc, ende yeder fpleet L^nttc werden onderzijn Stock-lecn. Gelijck to 2Ί !r ' rPrcirdjJck verftaen en ftatueren, • ' ;'Cdi pofitienendealienatien van Leenen , 'Wckcnniifc van de voorfz Officieren fal er.i'lainn'Ï ' cndc dac daer en boven de fup' Cndclofreireurs verbonden en ghchou- HhT\ Yverftcrf°fverhandelinghe der ' lcn> blnnen den tijdt van fes Weecken

4.          p/ lacaet tegens het ver duyfleren van de Landen, ende ordre om de Leenen te komen verheffen, en Eedt te doenby deVafallen ende Leenmannen der. otadt Gr ave en Landen van Cuyck. In date den 2 o February i6jz. '^■HemHenrick Ι α i van(>an '7dcrgratieGodtsPrince j Meurs, Bueren, Leerdam, Sec. Marquis van- ' 2Ci)e!leboecn \?ve/an Nairau» Cat- j der Veere ende van Vliffingen, Hccre ende Baron 0 »» ν taaiden, Dietz, Lingen, | van Breda, der Stadt Grave, ende Landen van Cuyck,

-ocr page 643-

Placaten; ^. Boeclc ^.Tit.

60%

Cuyck, Dieft, Grimbergen, Herftal, Crarien- .donck, Warnefton, Arlay, Nofery, Sc. Vith, Daesbürgh, Polanen, Willemftadt, Mieryaert, Yflclfteyn , Steenbergen „ Sint Maertensdijck, Geertruydenbergh, de Hooge en Lage S waluwen, Nackwijck, &c. Erf-Burghgraye van Antwerpen en Befancjon, Erf-Maerfchalck van Hollandt, &c. Allen den genen die defen fullen fien of hooren ie- fen, Saluyt. "Doentcuveten : AlfooWy bericht Werden, dat niet teghenftaende Ons Placaet.van den eerften November 1653 vciTcheydcne Leenen werden verduyftert, oock noch ecnige onverhe- ven fouden ftaeii, ende binncii behoorlijcken tijde met en zijn verfocht te verheffen , ende dat midts dien van noödert is, dat de Vafallen ende Leen- mannen van Onfe StadtGrave ende Lande van ,Guyck,aen Ons of Onfe Stadthouclcr wederom ko- men prajfteren ende vernieuwen den Eedc van ghe- trouwighcyt·, SOO IST, Dat Wy onbieden al- len ende een yegelijcken die van Ons als Heere en Baron der Stadt Grave ende Lande van Cuyck, ecnige Leenen zijn houdende, dat de fclve als noch

binnendentijd van twee maendenn·

van defen hen lullen·

^

verlegen voor.0^

houder van de Leenenende LeeVho fangen met de ledige handeheur LèS 0liltï<ï ende te doen den Eedt van gcaou^S. W y ordonneren Onfen StadthoudctΏ ' *** van de Leenen, hen te leveren behon V ^ ven fonder eenigh Hergewaede tebetal1 alfooOns oockbenclitis, )dat'er E^ on verheven foudenftaen, of binnen E 7* tijdt niet en zij η verfocht te verheffen

neren Wyinfgehjcks, defelve tekoiw, ken enontfangen binnen den bchoorlii l- twee maenden pracife j op poenevaS van heur verfwegen, en niet verfocht». I,

v l

Ordonneren ende bevelen dacrom, dc

'κ<\ aio;-·

te doen publiceren en Copien te a%ren behoort. ««^■"■^«°------'---

op dat niemandt ignorantie er prnetendcre. Gcdaen in 's Graven-Handel?* February 167 2. Was geteeckent, G ft * d'Qrange. Onder ftondt, Ter Ordonnantie SyncHoogheyt. Gecontrafigneert, LB»Q

Tlacaten op 't verheffen van de Leenen in Vlaenderen. vanden 10 September1630, niein 52. Sic Groot Placact-Boeck 1 Vol. Pag. 11.26.

gujh 163

I 6. Pointten en Articulen, dienende tot ampliatie van het Plamtvd Hoogh Mog. Heer en Staten Generael'der Vereenighde Nederlanden, vtmkü Augufti 163 2, concernerendc debedieninge van den Super-htendentowkh nen van Vlaenderen, onder V rejfort van defen Stoet gehoor ende. h mm eerflen Moert 1677'.

i.

Brieven worden gegrofleert ende ge-expedica:^ den voorfz Griffier onder Ons Zegel denraÉ Super-Intendent dacr toe behandight, gkèrf kende oock daer toe fijn felfs Contre-Zegel, « voorts onder d'onderteyckcninge vin den gtó- ten Griffier. III. Ten derden, In vervolge van Ocfcnïtas denvijfentwintighften Augufti 1632.. oiö» difpuyt vallende tuflehen Onfen Supcr-InteB» en ecnige Onfer Vafallen, uyt watfcectetaj* foude mogen weien, tam agendoquam άήΦ®*\ datdefelvedifputen byde eerftePrs»® andere Raden van den Hove van Vlaendeto» Leenmannen fullen worden gedecideert, IV.           r - Ten vierden, Over fucceffie^^jTj den gevolge ende aenkleve van dien,cna^^ lijck over eenigh Leenroerendt Goct, u| ., ke het oock foude mogen welen, metfu·'^ dert, ofghereferveert,tuffchcn Ψ^ΧΤ^Μ culiere Pretendenten verfchit οϊΦ·^ '^J mcltcqueftien by Onfen Super-Bien^ Λ meke Mannen van Leenen fullen *°®r*tf deert, houdende Onfcn Super-Intens vocatie ende de voorfittingc.

^7 k 1

En'ecrften, Sullen Onfen cerften en an- dere Raden van den Hove van Vlaende- ren, refidcrende tot Middelburgh in

Zeclandt, poffiderende eenigh Vlaemfch Leen, wcfendegequaliiicecrt en gheconlidcreert als Leen-mannen, ende nevens Onfen Super-In- tendent van de Leenen, die mede een of meer Lcc- fien van 't Graeffchap van Vlaenderen lal moeten poflidereiij conftitueren het Leenhoffover Vlaen- deren. I I. Ten tweeden, Aengeiicn alle paiTeringen, ver- heffen van Leenen, Erven en Onterven, Belaftinge en andere Aften volontaire,'t zy by vcrfterfF,koop,.. .donatie of anderfints, t'zedert cenigen tijdt her- waerts zijn gcdaen voor den geweien Super-Inten- dent j fonder te affumeren Mannen van Leene, dat voortaen de voorfz Aften met den gevolge en aen- kleve van dien, niet anders en iullen mogen wor- den ghcpailèert en verleden, dan voor den Super- intendent ende twee Raden van Onfen Hove van Vlaenderen, zijnde Mannen van Leen, by Onfcn Super-Intendentdaer toe te aflumeren, ende dat de Brieven ofDenombrementcn en andere Aften door den Griffier van Onfen Rade van Vlaenderen, die dacr toe by defen als Griffier van den voorfz Lecnhove wordt ghequalificeert , iullen worden opghemaecktendegheregiftreert in een pertinent Regifter, by hem daer van te maecken ·, inwelck Regifter door den Super-Jntendent ende Leen- mannen voorfz, de ièlve ■ Brieven fullen worden onderteeckent j Ende iiiÜen dan voorts de gemeke

V.

Ten vijfden, Dat alle Sententicfl o    ^ endediergelijcke depefches, fullen tt ü   ^ geven onder de Signature van oen         1 Griffier.

-ocr page 644-

Sa'eekeh van Leen.

6oy

gebruyckelijck, foo verre de felvedefe Onfe Inftru- cLie of Placate vanden Jare 1632 niet dire&elijck en expeflèlijck en zijn contrarierende. Aldus ghcdaen en gearreireert ter Vergaderinge van de hoogh-ghemelte Staten Generael, indien Hage den eeriten Maert i èjy. Wasgeparapheert, J. van Gent ^ vt. Onder irondr, Ter Ordon- nantie van de felve. Geteeckent, J. Spronjjht Zijnde op 't Spatiumgedruckt het Cachet van haer Hoogh Mog. op een rooden Ouwel , overdeckt niet een papieren Ruy te.

V I. rw Onfcn Super-In tendent ende Tcn Leene met den Griffier voorfz over

Mi

■n van Leenen, 100 in »'^*»- *« ^r1" idingb-dagen, fullen vaeeren^foodanige

\Vv in andere faecken, Onfe Praefidc-

fedden als

Ae andere Raden, midtfgaders Griffier, by ^^cttvijfthiendenO^bcri^ihd,- tnioigevoeght. ^ j ÷ ô ç levenden, Dat in alle Poi ç den voorts iul- Itoworden achtervolght de Ordonnantien, Coftu-

in materie van Leenen van oudts

pènende Stijl

Refolutie <uan de Staten Generael der Vereenigbde Nederlanden > tot

elucidatie van voorenflaende Toincten.

In date den negentblenden Maert 16jy.

, na deliberatie , goedtgevonden ende f verftaen , midts defen te verklaren tot I elucidatie ende explicatie van de woor- den influerende in het tweede van de -meren ende Articulen, dienende tot Ampliaiie hn het Placaet van haer Hoogh Mog. van den 2 f ËuTifti 16321 concernerende de Bedieninge van pcnSuper-intendentover de Leenen van Vlaen- fren, onder't relforc van defen Staetgehoorende, •n eerften defes ghearreileert; Te weten, Ende Ibi dan voorts degemelie Brieven werden gegrof- irttndete-expedieert by den voorfz, Griffier onder 'm Zegel. Dat haer Hoogh Mog. meyninge ende lentie doenmaels is gewecit, ende noch is,onder jet Zegel van Vlacnderen, ten dien eyndc expref·

Super-Intendcnt over de voorfz Vlaemfche Lee- nen , te doen Ihyden wat of een weynigli kleynclcr, als het gene by den Raedt van Vlaenderen, reilde- rende tot Middclburgh in Zeelandt, ghebruyekt werdt. Dat oock vandefè verklaiinge, eluci- datie ende explicatie eenigc Exemplaren gedruckt, ende aen den gcmeltcn Raedt van Vlacnderen, als mede aen den voornoemden jegenwoordigen Su- per-Intendcntover de voorfz Vlaemfche Leenen » toegefonden fullen werden tot der iclvcr refpccHvc nanchtinge, ende voorts om haer dacr nacr, in conformité van haer Hoogh Mog. goede meyninge en intentie te reguleren. AVas gheparapheerr, J.Verheye-, vr. Onder ftondt, Accordeert met het voorfz Regifler. Geteeckent, H. Fagel.

Mr. Jacob Scotte , jegenwoodrigh

vuur

S. Placaet van de Staten Generael der Vereenigbde Nederlanden, noo- pende het aanbrengen van de Leenen in Vlaenderen. In date den eerjien Maert 1677.

Ê Staten Generael der Vereenighden Ne- derlanden. Allen den genen die defen tollen iienofhooren leien, Saluyt. "Doen te veten : Alfoo t'zedert eenighc Jaren mertsfoodanige pertinente Boecken ende Re- ers van Lecn-roerende Goederen m de Quar- j*n van Vlaenderen, rciforterende onder Onfe r.oorfatmhcyt, met en zijn gehouden als het wel In T' cndcdatdacr door een ghedeelte ^ icJvcrLeenen zijn verfvvegen ende verdonc- aiiS á tiÖeckendC Menfchen door die pn \ J?n "ctrac'lt: defclve Leenen te vervrem- »e natujrre van dien te veranderen, tot

cificatie degroote, qualiteyt, palen ende ghele- gentheyt van dien, midtfgaders de rechten ende dieniren, waer inne fy aen Ons gehouden zijn, met oock declaratie van de Achter-Leenen , daer van moverende, fbndcr yets te verfwygen, of daer in eenigh bedrogh te doen > te weten, die woonach- tijgh zijn onder'tgebiet van den Staet der voorfz Vereenighde Nederlanden, binnen den tijdt van drie maenden, ende die hun dacr buytcn zijn ont- houdende , binnen den tijdt van Ces maenden na de publicatie defes 5 alles op pcene van faifïilcmcnt van de voorfz Leenen,t'Onfenproiijte,cn gcmeltc rap- porten en denombrementen door onfe Vaiallcn alfb overghebracht zijnde j Ordonneren Wy, dat de felve fullen werden ghercfumcert, ge· examineert en gcjuilificcert, by Onfcn Lecn-Hove van Vlaen- deren» ende dat de felve fullen werden geregiflrcerü dacr 't behoort. En op dat niemant hier van igno- rantie en hebbe te pretenderen , ontbieden ende verfoecken Wy de Heeren Staten, Stadthoudcren, Gecommitteerde Raden, ende Gedeputeerde Sta- ten van de Provinciën refpe&ive van Gelderlandc, ende 't Graeffchap Zutphen, Hollandt ende Wcfl- Vrieilandt, Zeelandt, Utrecht, Vrieflandt, Over* Yflel, midtfgaders Stadt Groningen ende Omme- landen j ende allen anderen Jufticieren en Officie- ren

^f°udcnino!rë3Ù r'aC (lUalitey.t of conditie fy en bc/Trccf, ^en,We'en > die eenige Leenen heb- 5 Whc ff, ä ™den van Ons, ter caufe van ^ncnftclwY^^^idatfyfullenovcr- "^«ndc^n O r Van Mr- Jacé Scom ?an Ã3?Ñïã Pn é ë Lecne«» hunne Brie- * Reenen Lu denombrement van hunne • 5 «houdende by behoorlijeke fpc-

-ocr page 645-

Placaten. 4-Boeck* 5. Tit.

'6o8

ficrs, den eeriten Maert 1677. "Was J. van Gent, vt. Onder ftondt, ^parafe nantie van de hoogh-gemclte Hceren W ^ rael. Geteeckent, J.Spronjfen. zS^^hl tium ghedruckt het Cachet van haer Ç ?% op een roodcn Ouwel, overdéckc mctp % renRuyte.                                 .<·, ·åçÑ^.

ren Yan de felve Landen, defen Önfen Placate van ftonden aen alomme te doen verkondigen, publi- ceren en affigeren in alle Plaetfen, daer fiilcks van noodewefenfal, ende menghewoon is foodanige publicatie en afficlie te doen. Gedaen ende gear- réfteertindenHage, onder Onfen Cachette, Pa rophure, ende de Signature van een van Onfe Gri-

DEN VIERDEN TYTtó Houtvefterye ende Jacht-faecken. 1.    Tlacaet van Keyfer Kar el, tot confervatie der Bojjchen, Wildernijfen en Wildt, van denu% I cember ô f 17. Sie Groot Placaet-Boeck 1 Vol. Pag. 1314.                                            · 6*j 2.    Ôlacaten van den 27Maert 15245 11 January 1531, 11 January 1 f32, 1 Mey i^elXxu 1 f f f, 1 f Febmary 1 f óo, 21 July 1 f 61, 3 ÌßÝôß é f62 , 24, January 1563, 1 Aferjf, ^' Ë^\ é f ó(5, 2 7 Ë/^ßÔß 1 f 07, 2 Augufli 1 f <$c>, 7 7?//y 1575), 24 January 1583, 15) Afe 1 f 8ó,Vf2 fubjecl, mutatis mutandis te iien Groot Placaet-Boeck 1 Vol Pag. 1322.                           r >m 3.    Tlacaten\van deniy Maert tfs>f> ã July 1622, 17 January 1628 , ende j Mej éâ±^ öi Groot e ongeregeltheden die gebeuren in 't jagen, vangen en fchieten van allerhande Wildt binnen dek i •veflerye van Hollandt, mutatis mutandis te iien Groot Placaet-Boeck 1 Vol. Pag. 13 36. 4.    Ô lacaten van den 29 CMey 1601, 16 Mey 1602 , 19 Aprilióoó, en^MeyiÓio, dnerhon geflelt werdt tegens het onbehoorlijck vangen van Haes en Veldt-hoen. Sie Groot Placaet-Boeck 1Ì j Pag. 1362. f. Tlacaten van den 16 July 1636, 30 July 1638, iW? 7 M? 1(348, daer by de Haes van St.Jal tot Bamis verboden werdt te jagen. Sie Groot Placaet-Boeck 1 Vol. Pag. 13 66. 6.     Tlacaten van den 21 Mey 162 3 , 17 January 162 8, 2 f Augufli 163 3, ?« 7 M7164,8, d j y?z/ir& t;^» dV ^W/itf i?z i/i- KJingen. Sie Groot Placaet-Boeck 1 Vol. Pag. 13 ó(5. 7.    Ô lacaten van denj Maert 1642 , iWi? 7 M*/ 1648 , op de vergrootinge van de Klingen, ém\ de Edelen enprincipale Officiers van den Lande toeghelaten werdt te mogen jagen. Sie Groot PI; Boeck 1 Vol. Pag-1370. 8 · Tlacaet daer bygeflatueert werdt, dat niemandt magh jagen dan die daer toegequalificeert w, va den 19 Mey 1 f44. Sie Groot Placaet-Boeck 1 Vol. Pag. 1382. 5>. Tlacaten van den 17 April 16 3 3 , 28 Juny 1646, ende 7 Mey 1648, beroerende de fffjtm in op Ab~lejagen. Sie Groot Placaet-Boeck 1 Vol. Pag. 137Ö. 10.    Waerfchoitwinge, daer by alle de Acdenvanvrye Jachten, alsoockdeSauvegardmenv}^ men, by den Houtvefler of andere gegeven, werden ingetrocken, van den 16 Mey 16 ft. SicwW Placaet-Boeck 1 Vol. Pag. 1378. 11.    Tlacaten van den 2 2 'December 1640, ende 7 Mey 1648, waer by de ongequaïificeerdt nam, werdt een/ge Honden te mogen houden. Sic Groot Placaet-Boeck 1 Vol. Pag. 13 80; 12.    Tlacaten van den 7 Maert 1642, ende 7 Mey 1648 , daer by ordre werdtgheflelt ofihet^*. van de Tuymelaers. Aldaer. Pag. 1300. 13. Ampliatie op de qualificatie dergener die het Veldt en Wey-fpelgebmycken, van «* 1Ø Sie Groot Placaet-Boeck 2 Vol. Pag. 1384. 14, Interprat at ie van den Hove, op 't Tlacaet van de PVilderniffe noopende de Hoofi'W' de Jacht gequalifceert, vandenlaetflen January 1625? Aldaer Pag. 1387. 15· Refolutie van de Staten van Hollandt ende Wefl-Vrkjlanat y w F de qualificatie vande Ridderfchap, van Uytheemfche verkregen, titelt ir Van den Jare 1666.                                                                     ,. S ter Vergaderinge gelcfen feeckere 1 datjacob Wefterbaen fich by Req1^ ^cn^l

Requefte by of van wegen Amelis van Bouckhorft, Heere van Wim- menum , Lieutenant-Houtvefter van Hollandt, aen haer Edele Gr. Mog. gepraefenteertjhoudende hoe

I fèert hadde aen den Stadthotider, & " .f Raden van den Leenhove defei: Ir0! enE i*J

d

d'Appel, met de claufule van inhibi£!CdSn ker Vonniflè by de Meefter-knapo»

jiH

-ocr page 646-

Houtveftetye ende (aetftleden t'fynen laftegewefen, daer jcptcm&er» ^.^ vVefterbaen is gecondem- nlboere van twintigli guldens, midtlga-

60$ ende verklaren by defen, dat geene qualiteyten of Eer-tytulen, 't zy van Princen, Graven, Ridders* Edelluydcn of anderen, hoedanigh die oock fou- den mogen welen, van Uytheemfche Kcyleren» Koningen, Princen of Staten verkregen, binnen den Lande van Hollandr ende Weft-Vrieilandc konnen of mogen werden gereipecfeert totiiilckcn effbcTe, dat yemandt anderfints onghequalificeerc zijnde, uyt dien hoofdede Jacht binnen defe Pro- vincieexerceren, of cenige andere pra* eminenrjen ende Voorrechten 't zy van Regieringc, Magiftra* ture, bedieninge, of anderfints , direclelijck of indirectelijck foude konnen of mogen ghcnieteaij daer van byaenfehryvinge aeadenPraïfident endö Raden van den Hoogen Rade, midtlgaders d'Eer- fteende andere Raden van den Hove, alsmede aen die van den gemelten Leenhove kenniilè gege- ven fal worden, met laft ende ordre, ommc haer daer naerpixalèlijck te reguleren als naerbehoo* ren; gclijck oock daer van by publicatie een yege- lijck lal werden gewaerichouwt, met bevel aen de voornoemde ende alle andere Jufticren, Officie- renen Magiftraten , om iich daer nacr exactelijck te gedragen : Endeis voorts goed tgc vonden ende verftaen, dat de voorfz faecke van den voornoem- den Jacob Weftcrbaen aen den gemelten Leenho- ve gelaten fal worden , om by den fel ven dien-aen* gaendete werden gedifponeert, iif.cks ende in dier voegen als in goede ]uiiitie bevonden (al worden te behooren; Edoch belangende 't voorfz gerepra:- lènteerde van de Heeren van de Ridderfchap, dat namentlijck yemandt by Vonniilè van Metifcr- knapen als vooren verklaert zijnde ongequalificeerc om de Jacht te mogen exerceren, daer van niet in Appel, maer alleenlijck in reformatie foude mogen komen, dat 't ièlve door Gccommiteerden uyc defe Vergaderinge nader ge-examineert, midtlgaders haer Edele Groot Mog. dienthalven van ad vifc ge- dient fal worden; daer toe verlbcht ende ghecom- mitteertzijn, gclijck verlbcht ende gecommitteert worden by defen , de Heeren van de Ridderfchap ende Edelen, midtfgaders de Heeren van Haerlem, van Delff, van Amfterdam, ende van Alckmaer.

srert boften, cnde wyders geordonneert, iich arS f 5■ «i van fyncHonden coc de Jacht bequaem λ Ende of wel volgens den Placate den 2 f ,;|Ω , λ, bv hacr Edele Groot Mog. gedaen cma- ■ d- Vonniflèn van de Houvcfterye beneden f S' jertgulden niet zijn appellabel; dat echter f emelte Leendioffbelieft hadde des onaenghe- •i vcorfz Mandement re verkenen, apparen- Irk opdat pricfuppooft, dat den voorfzjacob iScrbaen zijnde Ridder van St. Michiel, in die Va, ,r, volgens fijn te kennen geven, dejacht ge- kent hadde, daer nochtans geen Uytheemfche Koningen, en andere Souveraine en vrye Provin-

'σ,'privilegiën of Voorrechten konnen ge-

?n ceni

dat haer Edele Groot Mog.

rfoeck,

ren i met ver

a,c van den gemelten Leenhove fouden gelieven te ctLiiicn 't voorfz Mandement in tetrecken, ende ί her toekomende gene andere van de felve nature teverkenen, opdathy Houtveitcr metmeemchte yin ongefundeerde ProceiTen niet overvallen, en voorts de Placaten op 't ftuck van de Wilderniilè lii.ceflivelijckghe-emaneert, in haer refpeft ende vi,;car, midtfgaders de Privilegiën van den Lande ongekrenckt gehouden mogen werden, die ander- 'jints met gekochte titulenvan vremde Potentaten tenhooghirenfouden werdengeprcju liciecrt; En j hebben de Heeren vande Ridderfchap wyders, met \ dcredenen daer toe dienende, ter Vergaderingege- ropnefenteert, oock geaftrueert met allegatievan vcricheyde Articulen uytd'Ordonnantieop 't ftuck vande Wilderniilè ge-emaneer t, dat de Vonniilèn vanMeeiler-knapen, waer by yemandt verklaert «erf on^equalifïccert om dejacht te mogen oeffe- ncn, nieten zijn appellabel, maer dat men daer van alleenlijck foude konnen komen in reformatie: jWaeropgcdelibereert zijnde, hebben de Heeren I van de Ridderfchap ende Edelen, midtfgaders de pedeputeerden van de Steden uyt den nameende jvan wegen de Heeren hare Principalen verftaen en verklaert, gclijck hacr Edele Groot Mog. verftaen

]b- Waerfchouwinge op hetfelvefubjeci. In date den elfden December 1666.

[EStaten vanHoliandt ende Weft-Vries- landt. Ί) oen te weten; Allen den genen die defen fullenfien of hooren lefen, Sa- |{:,.ν γΓ]χ, ^lfoo Wy in ervaringhe komen, Ρ "JcydcnPcrfoonen, Ingezetenen vanon- j ku de" f' ?nfe 0nderd^cn ende andere, by on- |i-)'iHn!üPftf0ndcrnemcn te ©effenen de Jacht endco^f' ^agevan den felvenonfen Lande, Imooelil· ntren cn nlenfich uyt dien hoofde ' te miln0Ch ?CCrdcr fouden mogen komen aen t·^fouden'w°ïpn?text vandai iyluyden daer fichetitulen ρ" ^quahnVeert, door Uytheem- of hare V0nr η q ,Ualltcyten> ^ welckc fyluyden, Nomen hlhk \S bykooP. gifce, of anderfints dcnLindcind · ^η°™> ofde Graven van ]'tataren, \! !\1}Z> van andere Princen of Po- IST' Datwvi          niec enbchoort : SOO } aaer regens willende voorfien, mits

defen tot waerfchouwinge van allen, ende een ye- ghelijcken van Qnlè Inghezetenen, Onderdanen en anderen, verftaen ende verklaert hebben, ver- ftaen cnde verklaren midtsdeièn, dat gene quali- teyten of Eer-titulen, 't zy van Princen , Graven, Ridders, Edelluyden of andere , hoedanigh die oock fouden moghen weien , van Uytheemfche Keyferen, Koningen, Princen of Staten verkre- gen, of naermacls te verkrygen , binnen Onfcn Lande van Hollandt ende Wcft-Vrieilandt lullen konnen of mogen werden gereipedleert, tot iöo- danigeneffetTre, dat yemandt anderfints ongequa- lificeert zijnde, uyt dien hoofde dejacht binnen den felven Onien Lande exerceren, ol eenige an- dere pree-eminentien ende Voor-rechten, 't zy van Rcgeringe, Magiitrature, bedieningen of ander- fints, direcTrelijckofindircftelick hem fa\ mogen j aenmatigeuj ofde ièlve genieten, Enda fen eynde Eeee                         jiie-

-ocr page 647-

Pkcaten: 4. Boeck. 4. Tit.

6éï

kelijck is, want Wy fulcks voor den dienft ? Lande, ende tot obfervantie van goede ord *^ bevinden te behooren. Gedaen in den Ç **^ der het Zegel van den Lande, den elfden rf * ber 1666. Onder ftondt, Ter Ordonnan^ de Staten. Geteeckenc, Herbt. van L 'C V3il

niemandt daer van ignorantie pratendere, nemaer alle ende een yegelijck weten moge waer naer hy hem liebbe te reguleren; laften Wy, dat delen Onfe Hoven van j uftitic, cnde allen anderen Offi- cieren ende Jufticieren toegefenden, ende voorts alommeghepubiiceert ende geaffigeertfal worden daer fulcks behoort, ende te ghefchieden gebruyc-

17.     Tlacaten van den 2 8 Juny 16ö, ende jxJMey 1648, tegens hetfchieten, Sie Groot Pi

acact

Boeck 1 Vol. Pag. 1386. 18.     Ordonnantie op 't vangen van Vakken, Valck-Taffels, en andere Edele Vogelen, van den :ó »

vember

1612. Sie Groot Placact-Boeck 1 Vol. Pag. 1388.

é 9. Tlacaet, verbodt van de Jachl in de Jurifdicjie van Woerden, van den 18 November é , Sie Groot Placaet-Boeck 1 Vol. Pag. 1390.                                                                             ' Ð*

20.     Tlacaten van den 11 January 1552, ende 18 April 1656, op 'tfluck vande Jacht inde

'.J-Otifm

van Voorn. Aldaer. Pag. 13 po. 21.     Ordonnantie op 'tfelvefubjecl, van den 18 September 1663. Sie Groot Placaet-Boeck 2 Vol Pag. 3047. 2 2. Tlacaet ■> verbodt van de Capit tel-T>uynen niet te beroven van Hart boom, T)oorn, Dum-Rm Helm of ander fcherp Gewas, van den 4 Mey 15-57. Sie Groot Placaec-Boeck 1 Vol. Pag. i^, 2 3. Tlacaet roerende het Bojch ende Wildernis van 't Hager-hout, van den 9 Mey 1608. Sic Grooi Placaet-Boeck 1 Vol. Pag. 1402. 24. Tlacaet op 'tfelvefubjecl, van den 2 3 April 1613. Aldaer Pag. 1408. 2 f, Tlacaet beroerende het Bofch van Sevenhuyfen, van den laetflen February 1 <5o8. Sic Gnxx Placaet-Boeck 1 Vol. Pag. 1410. 26. Tlacaet waer by infchryvinge van Beeflen en Weyden van Schapen in de 'Dieynen en Wildeman wert verboden, van den 1 j November 1586. Sie Groot Placaet-Boeck 1 Vol .1398. 2 7. Tlacaet van Kraenoogh of ander Vergijf inde T)uynen ende Wddemiffen van Hollmdt, en La- den daer omtrent te leggen, van den 1 Juny 16 f o. Sie Groot Placaet-Boeck 1 Vol Pag. 1396. 2 8. Tlacaet op de decliviteyt van de Sloot en aen de zyde van de Wildernis, den 1 o Seflemfor iffi. I Sie Groot Placaet-Boeck 1 Vol. Pag. 1400. 2 9. Tlacaet op 'tfluck van Helm-plantingh, van den 14 Maert 1 fi o. Sie Groot Pkcact-Boea 1 Vol. Pag. 1412. 30. Tlacaet, verbodt, geen Helm te rooven, vandenZee-^Dijck, van den 19 Aprili)fy- &■ Pag. 1414. , 31. Tlacaten,geen Doorn, Rijs noch Helm in de Duynen, Wildernijfen van Texel te roffliRi ** J demü.Juny é*)9^é endeiy Mey é6è2. Sie Groot Placaet-Boeck1! Vol. Pag. 1416. 32. Tlacaten tegens hetfchietenvanTDuyven·, Enden, Hoenderen, vanden 2 Maert i6of> e™ 1 o September 10¼8. Sie Groot Placaet-Boeck 1 Vol. Pag. 1306. 3 3. Tlacaet op 't honden van cDuyven in Rhijnlandt, den 2 8 lamiary 155? 1. Sie Groot »» Boeck 1 Vol. Pag. 131 o. 34. In T>elflandt, deni% Mey 161 o, en 20 Mey 1611. Sie Groot Placaet-Boeck 1 Vol. Pag-' i Idem, van den 15 February 1664. Sie Groot Placaet-Boeck 2 Vol. Pag. 3134. 3 f. Tlacaet tegens hetfchieten omtrent Vogel-koyen, van den 17 July 1658· Sie Groot Boeck 2 Vol. Pag. 2 509. 36. NacrderPlacaet van de Staten vanHollandt ende ^efi eL·^ tegens het Schieten omtrent de Vogel-Koyen, In date den twaeljdffl r

E Staten vanHollandt ende Weft-Vries- | Proprietariffen van diverfche Vogelet)e'> ^

landt. Allen den genen die deièn fullen fien of hooren lefen, Saluyt. Alfooons van wegen verfcheydene Inghczetenen

- r                                    ■ vOorfzonlw - — % - ->                ' dat"- degelegen, te kennen ghegeven ß$>^Ëí0àú{Ü&

-

Perfoonen hen vervorderen binnen oen f &

-ocr page 648-

Houtvefterye ende Jacht-faecken.                        6ι1

Tindctc befchadigcn, niet alleen de Vogel- i ^m, ^ nrifcen, hen Verthoonders en andere I |,veii e«de ^ macr OOC[c de Pachters en Onder- meren ^>^^ ^ turbcren ende te (toren met fli!jerSV.aRoers, Sinck-roers, en anderedierge-

ftuck, by den genen, ende elck van den genen die de Builen of Roeren vooriz los-gheichoten iullen hebben ·, ende van cwaelf ghelijcke guldens te ver- beuren by Schuy tvoerders of andere, die op haer- luyder Schuy t of anders, omtrent de voorfz Koycn geklopt, of met over-werpen en flingeren van de

crhiet-seweer, 1 ten Lande loilendc en aHchietende, na 'f^nt de voorfz Dtifren en Vogel-koyen, L· en boven noch ghebruyekende andere

Zcylen, roepen of krytende, eenigh merckelijck gerucht gemaeckt iullen hebben, daer mede 't Ge- vogelte uyt de vooriz Koycn of Driften ghejaeghc

ftre praélijcquen, om de Vogelen mee

ioude mogen worden, voor d'eerite reyiè , ende

jidecnluu

.„ of andere Vógcl-touwcn, dicht onder ■ ι': Orifrcn te vangen, verdry ven en verjagen, t^JpYxmaiae ende intereilè vande voorfz anders en andere Onfe Ingezetenen, 'm der '"' dat al by formele Placaten daer in voorfien '■verboden heeft moeten werden,dat niemandt \vervorderen en foude de Vogel-koyen, Poe- ' piiftcn eenigh hinder, letlelendefchade te

de tweede reyiè op de verbeurte van twintigh Ca- i'oli guldens en arbitrale correctie, 't zy aen haerluy- derGoedtofLyve, rot diièretie van de Rechters, die 't berichten lullen : Verbiedende oock alle Vo- gelaers, met lange Lynen, ot met Vogel-touwen, als op vijf hondert Roeden van eenige Vogel-koyen of Driften te mogen komen leggen, noch op haer- luyder Plaerien , of omtrent de vooriz Vogel-

"ren* in ceni^er manieren, met eenigerhande koyen of Driften te fchieten, kloppen, kryten of ..\jrfhappen ufInrtrumenten, tegen d'Over- anderiintseenigh geJuytals vooren te maecken; op 'Γ ' ("ccCierc poenen in de vooriz Placaten gcita- de verbeurte van de iel ve lange Lynen ende andere 'rert zin Je, ende dat Wy bevinden dat de voorfz Vogel-touwen, ende daer en boven een boetevan Γ aten η et a behooren geobièrveert en naerghe- twaelf Caroli guldens voor d'cerile reyiè te verbeu- Jmcn wen en, gelijck het nochtans behoorlijck j ren, voorde tweede reyfe op een boete van twin- cnbitamcliick was : SOO IST, Dat Wy de i tigh Caroli guldens en arbitrale corrcclic als voren -, vix)rl>.fafckeaengenierckt hebbende, ende bege- Dat voorts niemandt, op ghelijcke poenen, op

ren daer inne te vooriicn, tot welvacrt en coniër- utie van de voorfz Vogcleryen, Driften, Poelen en Vogel- koyen, van nieuws ende ghelijck als by renovatie van de voorfz oude Placaten, geordon- j 't en zv dat fy't recht van de Vogelerye in pacht of nart ende geihtucert hebben, ordonneren en fta- anderiints hebben, ende 't Ruyd-vogel willen van- rucrenby defen, dat niemandt wie hy zy, hem ver- ' genopaliulckeGroilèn, Rijs-waerden, Rict-vcl- ordcren lal by dage of by nachte, by, of op vijf | den of andere dierghelijcke Ruychten, daer hem

hondert Roeden nae omrrent de vooriz Vogel-

't ièlve recht van Vogcleryen by de Eygenacrs ofte

Kovcn of Driften, noch in of omtrent die Krceckcn Killen , Rivieren of andere Wateren, daer by of jen loopendc, noch op eenige Werven daer om- trent gelegen, eenige lange of korte Roers of Bui- len hl vermogen loile te fchieten, noch op haerluy- dcr Sehuytcn of anderiints te kloppen, noch oock l.Kiluy der Zcylen tefchudden of over te werpen ,

beiitters van de felve Grollen , Riet-velden ofte Rijs-waerden, recht van Vogcleryen aldacr heb- bende , toegelaten ware ·, de vooriz boeten of poe- nen te bekeren en t'appliccren een derden-deel tot Onièn profyte, 't ander derden-deel tot profyte vanden Aen brenger, ende het derde derden-deel tot profyte van de Officiers die de calange doen iü!-

ol anderediergelijckegeluyt, oock met roepen en | lcn. Ende ten cynde niemandt van defen en heb- kryten in of omtrent de voorfz Kreecken, Killen, be te pretenderen eenige ignorantie,' foo begeren Rivieren of andere Wateren te maecken, daer by ! Wy dat de felve verkondight ende gcpubliccert fal

Kgci-koy verjaeghtofverftoort foude moghen werden -, op ;pornc van te verbeuren de Builen of Roeren, die j ontranc defc onlc begeerte ende verbodt, als voo- «w», los-ghefchoten te hebben, bevonden fullen orden, en boven dien te betalen een boete van 'g'iCarohguldens tot veertigh grootcn het

werden ter placriè daer men gewoon is publicatie te doen, nemaereenen vege lij eken gehouden blyve, hem daer naer, op de poenen, verbeurten ende boe- ten daer inne begrepen, cxairelijck te reguleren. Gedacn in den Hage den twaelfden September i6y6. Onder ftondt, Ter Ordonnantie vande Staten. Was geteeckent , Simonvan Beaumont.

Renovatie <van voortraende Placaten tevens het fchieten omtrent de rogel-Koyen, leggende op de gronden der'T) omeynen^ &c. In date den elfden

?/'

Mey

1680.

E-Staten van Hollandt ende Wcft-Vries- «ndt. Allen dengenen die defen iullen cn oi: "oorcnlcfcn, Saluyt. "Doen te

gene daer aen dependcert» noch daghelijcks zijn vernemende verfcheyde klachten van de Koy-luy- den ende Brnyckers van de Gronden onder Oniè Domeyncn hoorendc, ende andere Particulieren toekomende, als mede van Vogel-koyen,, Pypcn, en Swienderyen op de Merwedc , Dubbeldam , Myle, Werckcndam, Bonaventura, ende andere Plaetfen in Zuydt-Holland, de Landen van Stryen en Putten gelegen, ende de Geintereflèerden om- Eeee ζ                       trent

fcP

■•acate^rnf "' Λ"00 WY "Stegen ftaendeOn- 'Pdcn twen VCT/cMen tyden, en namentlijck ?cns het fchie UcsJaers ióf8 ge-emaneert, te- fto^cn end, l omrrent de Vogel-koyen , het CI^ beroven van de Vogelen, met het

-ocr page 649-

Pkcaten» 4. Boeclc 4.Tit.

6 \ï

fullen werden by preventie, een derf behoeve van de Afliftentcn van den Ofii 3rt ** felve apprxhenderen fullen, en het ov Ö ^ part ten behoeve van den Aenbrcneer ^j ^ de felve boeten by de voorfz Connavent ίΙί!! ten betaelt worden binnen de rijdt va ^ möf' dagen, naer dat condemnatie over de fel ^f^ fengegaen, ende gepronuncieert, ofbylt ^ van dien, fullen de Gecondemneerdens ι ^ van dien, aen den Ly ve met geeflclingeÏÏ f ende voorts gebannen werden andere ten        ! Ende dit alles onvermindert de attie vand^n1^ die de refpeftive Koyduyden en BroyckCr! h > Contraventcurs van defen, ende onfe voorin caten op het ftuck van dé Vogeleryen ge-em „ fullen aengedaen welen. Ende ten eynde dT^ houde van delen exa&eÜjck moge werden Jl? veerts laftcn Wy alle Onfe Officieren ef£ Geauthorifeerdens , in ende omtrent de ν -* Plaetfen en Diftritten, op de voorfeyde txccZ en contraventien van defen naeuwreguardtc^ men, ten eynde de Delinquanten ontdeckt, in &. pnehenfie bekomen, ende in voegen als voren» itraft lullen werden ■, gevende de felve Officier? of Geauthorifeerdens, ende hare Afliftentcn wA komen au thoriteyt, in casvanrefiftentie, deDt· linquanten met gevvelt aen te taften ende inappra. heniie te nemen. Ordonneren ende bevelen mede alle Gouverneurs en Commandeurs over de Mi tie in de Steden, Plaetfen ende Forten van Onfa Lande, omtrent de voorfz Quartieren ghelcci, j dat fyluyden ( des verfocht zijnde ) deOffiriera vanjuiiitie en andere Geauthorifeerdens, in'tm· volgen en faiferen van de voorfz Perfoonen, fuüa bieden de behulpfame handt enaiTiftentiej enk fy voorts hare onderhebbende Militie daer toe U \ len hebben te houden, dat de felve met gene Roer: buytcn gaen, omme daer mede te komen omtresf eenige Vogel-koyen, met vcrklaringe, datcown-

trent de felve Koyen, ter faecke dat verfcheydene quactwilligc perioonen, met Schuytjes, die men noemt Schiet-fchuyten, ter plaetie voorfz, op de Zanden ende Slijcken, aldaer daghelijcks komen fchieten met Vogel ende andere Roers, foo na de S wanen die fy Dcenen noemen, als naer allerley Gevogelte, ende dat daer en boven de vooriz qiiaetwilligeperfoonenhaernietenontfien foo na de vooriz Koyen ende Slijcken te komen, daer den voorfz Vogel fijn ruft neemt, loo wanneer de fel- vigc ruyt ende fijn Veeren laet vallen, den feivigen vciftoorcnde, verjagende, ende doodt-flaende, wacr door de vooriz Koy-luyden, Bruyckers ende GeinterciTeerdens, niet tegenftaende de groote en exceflïve onkoften die by henluyden continuelijck werden aengewent, tot het maecken en onderhou- den van de voorfz Vogcl-koyen, ende de wereken daer toe behoorende, fulcks werden befchadight, dat henluyden niet mogchjek is langer foodanighe koftente konnen vervallen , ende gefchapen zijn geruineert en bedorven te worden, te meer, dewyle oock de vooriz quaetwilhge, foo wy ver ftaen, haer dickwils niet en ontfien ghedeguifeert en vermomt uyt te komen, en na haer verkeerde luit, de S wa- nen en ander Gevogelte te verjagen, fonder dat iy bekent konnen werden, ende daer en boven de Koy-luyden noch dreygen, ende na de felve met icherp derven fchieten. SOO IST, Dat Wy daer jegens naerder begerende te voorfien, by defen wel expreflehjek gheinterdiceert en verboden heb- ben , interdiceren ende verbieden by defen , allen ende een yegclijck, van wat ftaet of conditie hy zy, op de Stroomen, Zanden, Slijcken of Erven in den grooten verdroncken Waert van Zuyt-Hollandt, ende Landen van Bonaventura, van Stryen, ende van Putten, ende daer omtrent gelegen, met eeni- ge Schiet-fchuyten of Roers te komen ofte conver- feren; op de boete van drie hondert ponden, te veertigh grooten 't pondt, by yder een, contrarie defen doende, te verbeuren, ende dat daer en bo- ven de Schuy ten ende Roers daer mede fyluyden op de voorfz Stroomen of Slijcken fullen werden bevonden, datelij ck fullen weien verbeurt ten be- hoeve van de gene, diede felve attrapperen ende aenhalen fullen, 'tzy of de Perfoonen,op de voorfz Slijcken of Wateren alfoo bevonden zijnde , ghe- fchoten lullen hebben of niet ·■, mede dat den genen die bevonden fullen werden de vooriz Vogelen in 't ruyen, ende ter vervallen van hare Veeren of an- ders, verftoort of verjaeght, of doodt gheilagen te hebben op de voorfz Slijcken en Gorflen, 'tzy onder pmext van Gront-hout ileccken of ander- iints, fullen verbeuren de ibmme van drie hondert ponden munte voorfz, ende daer en boven na ge- legen theyt van faceken ghecorrigcert werden, ten ware de felve fuffifantelijckendeinpromptis kon- den bewylèn, datfy om eenige andere noodelijcke en behoorlijcke faecken aldaer waren ghekomen·, welcke vooriz boeten fullen werden gheappliceert een derde-part voor den Officier vande plaetie daer de voorfz Delinquanten wooncn, of geattrappeert

.-■.

rie gefchiedende, de voorfz poenen tegeraèls. ftri&clijck fullen werden ge-executeert Endctcn eynde niemandt daer van ignorantie en pretender, ordonneren Wy voorts, dat defen alommeina' voorfz Landen van Zuydt-Hollandt Puk. Stryen, ende anders, daer het vannoode«ö magh, fal worden ghepubliceert ende verkondig ter plaetie daer men ghewoonlijck is public^ \ doen : O η tb ieden voorts al Ie Officieren, ]ê&' ren ende Onderzaten, die het raecken of acf^' fal mogen, haer na den inhoude van defen ffitgB" leren; procederende ende doende procederenfê- gens d'O vertreders, fonder eenige gunfte» W* fimulatieof verdragh, tot vergeldinge ende iiun^ van de poenen en boeten in defen geftatueert j . tegenftaende eenige appellatie of provocatie dat fonder prejuditie van de felve, alfoo W V tot dienfte van den Lande bevonden li^\m hooren. Gedaen in den Hage, onder On en ten Zegele hier aen doen hangen, den clt ■ | 1680. Onder ftondt, Ter Ordonnantie η Staten. Geteeckent, SimmvanBcaunw·

5 8. Tlacaet op V maecken ende (lellen -van Vogel-koyen, op 't houden van dien, ende op * /, #. 1 hocken van Koy'-Eenden, Vogelen met lange Touwen en rujg-vogelen j vanden ^olanu^y Groot Placaet-Boeck ι Vol. Pag. 1308.                                                                           f \m$

-ocr page 650-

Hotitveilerye ende Jaclit-iaecken,

6i3

(pUcaetophetfloorenvanExters ende Exter-nefien> den 12 Oft'ober 1656. Sic Groot Placact- ,0 Waerfchouwinge, beroerende de Jacht, Waranden, Duynenende ' '              Wtldernijfen op het Ey landt Vlielandt. In date den achtflen April 167 2.

nieten werdebeledightj tot groote fchade en na- deel van de Domeynen ; alles op de pcenen en cor- refticn, gheftatueen by de Piacaten en Ordonnan- ticn> ge-emaneerctegensdeongheregelrheden op 't jagen, vangen en fchieten, ende andere exccilcn en forfai&en in 't ftuck van de Jacht, Duynen , Waranden en Wilderniflen komende te gebeuren en gepleeght te worden, waer naer men de voorfz pcenen en corre&ien rigoureuièlijck ende fonder eenige conniventie lal doen executeren , ren pto- fyte van de Domeynen voorfz; Een yegelijck hou- de fich gewaerfchouwt, en hoede fich voor ichade Gedaen ten Burelc van de Kamer van de Reec keningen vooriz, in den Hage den achtftcn Apr il 16j2. In kenniflè van nry, C. Cameriin.

«citji·^ Raden ende Meefters vande Reeckenin- Sl een der Domeynen van de Edele Groot ïWi Mo". Heercn Staten vanHolIandc ende &*'3 Welt - Vrieflandt, waerfchouwen ende h-fdenbydefen allen ende een ycgelijcken die ]C\°1Ü ,jc mogen aengaen, lichte onthouden, en -ervorden te fchieten, Stricken te ftcllen, KonvnUergenomte graven, Konynen te van- lyeren in de Duynen , Waranden or Wil- ^rr'ifièn op den Ey lande van Vlyelandt te foecken, jeenioe andere exceflèn 'm de felve te plegen : Be- velen mede naorderbydefen aen alle Ongequahfi- cccrdcn, hacr van de Jacht alomme op den Eylan- i van Vlyelandt voorfz t'onthouden, op dat de voorfzJacht, Duynen, Waranden en Wilderniflen

Waerf'-houwin^e, beroerende de Jacht, Waranden, Duynen, Wil- dernijfen, Vijfcheryen en Vogeleryen op den Ey lande van Texel. In date den elf- den April 1ÓJ2.

41.

Vogelaryen ende Viflcheryen niet en werden belc- digiit, tot groote fchade en nadeel van d< D< >mcy- ncn; alles op de poenen en corrcclicn , ge fL ueert by de Piacaten ende Ordonnanrien , ge-emancert tegensdeongheregclthedenop'rjagen, vangen en fchieten, ende andere cxceilèn en forfaiclen in het ftuck van dcjacht, Duynen, Waranden en \\ i 1- derniflen, midtigaders in, en omtrent de Viflche- ryen endc Vogeleryen komende te gebeuren en ge- pleeght re werden , waer naer men de voorfz pce- nen ende correétien jigourcuièlijckcn endc fonder eenige conniventie fal doen executeren, ten profyte vande Domeynen voorfz ·, Een yegelijck houde fich gewaerfchouwt, en hoede fich van ichade. Gedaen ten Burele van de Kamcre van de Recc- keningen voorfz, in den Hage den elfden April 1Ó72. In kenniflè van my, C. Cameriin.

|E Raden ende Meefters vande Reeckenin- gen der Domeynen van de Edele Groot Mog.Heeren Staten van Hollandt ende Weit-Vrieflandt, waerfchouwen ende jrcrbieden bydefen allen ende een ycgelijcken die itïeiüudc mogen aengaen, fich te onthouden, en pi:r re vervorderen te ichietcn, Stricken te ftcllcn, k.onyns-faergcn om te graven, Haiên of Konynen c vangen, Eyeren in de Duynen, Waranden, m ildcrniiTcn of Stranden van den Eylande van Texel re foecken, of eenige andere exceflen in de ivcteplegen, oock mede S wanen en ander Ge- vogelte te (boren of vanden, midtigaders te viflen "ivcrhuyrdc Waters of Vyvers : Bevelen mede *fcr Dy defe aen alle Onghcqualificeerden , hacr m de jacht alomme op'den Eylande van Texel porte te onthouden, op dat de voorfz [acht, Duy- ■ Μ aranden en Wilderniflen , midtigaders

τ: · Placaet er;d? O rdonnantie op de qualificatie van de Jacht, ende poene tegens de excejjen van defelve. In date den twaelfden Maert 1674.

IlhemHi

Raden over Hollandt ende Weft- Vrieflandt. Den Deurwaerder of ghefwoorcn Exploiciier van den Comptoire des Ontfangers van de GraefFelijck- heyts Wilderniflen in Hollandt, Salnyt. Al/bniet tegenftaende by de Piacaten op 't ftuck vande Wil- dernifle ende Houtvefteryc deicr Landen van njdt tot tijdt gedaen emaneren, pcrtinentelijck zijn ge- ipeciflceert alle Peribonen, tot de Jacht gequalifi- ceert, als mede wel klaerlijck uytgedruckt de or-

;nnck, by der gratie Godes Prin- r» ρ vail0'-ange ende Nailau, Grave van ^atzenellcboge, Vianden, Dietz,Lin- gen, Meurs, Bueren, Leerdam, &c. KTn^^««cndcVliffingen, Heere en F-ck, Dipft r r Stadt Grave ende Lande van W, \v! 'nbrunbergen, Hcrftal, Cranen- teburg p"fÜn' A'%> Nofcry, St. Vith, rn-Jflcvn C*"u0' Willemiradt, Niervaert,

5Crtruvdenbe T'"^^ ' ' ^nt Maertensdijck,! dres en conditien op dewelcke de exercitie endc M^ijck, 8cc V rCJ^0o»e cn Lage Swaluwen,; het vermaeck van die^n, graticufelijck aen de ièlvc Befancon ·, e pt" Ur8ngrave van Antwerpen I isgeaccordeert; Wy echter wel endc behoorlijck ^verncur/sJ-Y a"^cna'ck van Hollandt s zijngheinformeert, dat t'zedert eenige Jaren her- ^dmiracl n -j °? jT' ^apiteyn - Generael waerts in het ftuck van de Jacht en Wilderniflc zijn «gaders den Pra;fident ende gepleeght, ennochdagejijcksghepleeghc werden feer

-ocr page 651-

Boeck. 4. Tit. wachten van de fel í e voortaen te ghebn wat manieren het oock foude mogen æ Üf ' * gequalificeerde niet anders als op den v"' ^^ glementen daer tot gepriefcribeert ·, 0n ^"S1 lullen incurreren de boete daer toebvl^f**^ caten en Ordonnantien gheftatueert $ \r len en ordonneren, dat iöo wel jegens d à ' *''" ficeerde, de Jacht onbehoorlijk ehcbrm u^' als jegens de Onghcqualificeerde, fcnde ' conniventieofdiilimulatie fullcnwerdc \ÊçÀ® cuteert, by ende door alle de gene die Z'°°v vandienisaenbevolen : GelijckWymcdc: À en ordonneren, dat alle die ter Jacht bvd Placaten en Ordonnantien niet en zijneh V°rf ceert, ende nochtans éenighe WindenloftS Honden, terJ acht geleert ofbcquaem zijnd^S den mogen hebben, of houden, hen deièlveKe nen een maendt na de publicatie van defen fi C hebben quijtte maecken, of buy ten den bedrm vandcHoutvcftcryc te fchicken, op de verbeur en pcene als vooren. Ende op dat defe OnfcO·' donnantie ende Waerfchouwinge te beter mtr- werden naerghekomert ·, foo ontbieden ende bevc' len Wy alle Officieren en Jufticieren, Dienarcna Ingezetenen der Gracffelijckheyt van Hollandt e Weft- Vrieflandt, dat fy Ü dit doende ernfteltjd verftacn, obedieren, ende alle hulpe enbyftaoé doen, fondcr des te laten in eenigcr wijs. Ges; ven in den Hage onder 't Contre-Zegel vanjulk: hier onder opgedruckt, den twaelfdcn Maerc Hfy Onder itondt, In kennifle van my. Wasgetto] kent, Adr.Tots.

614                        Piacateru 4* feer grootc exceflen, niet alleen door Perfoonen daer toe by de voorfz'Placaten niet ghcqualificeert, ende vervolgens onbevoeght; maer dat oock an- derfmts de felve in veele poinften dagclijcx werden gecontravenieert, daeruytby continuatie notoir- lijck een notabele vernielinghe ende verderfreniile van het Wildt ende Wildcrniiïe, tot grote ichade van den Lande, ende plaiiier van die gene, de welc- kc de voorfz jacht vermogen te exerceren, itaet te reguleren. SOO Ã3º\ Dat Wy daer in willen- de voorfien, ende begeerende dat de Placaten met foo veel voorforge, noopende het felve iubjeel van tijdt tot tijde gemaeckt ende gepubliceert, praxife na hare forme ende inhoude werden naergekomen ende geobferveert, naer refumptie ende ampliatie van de felve op huyden op nieuws hebben ghearre- ftcert, endegedaen publiceren een pertinent Pla- caet en Ordonnantie. Ontbieden daeromrae, ende bevelen, U daer toe committerende midts defen, dat ghy treckt overal in den Lande van Hollandt ende Weft-Vrieflandt, binnen de Steden en daer buy ten, daer men gewoonlijck is publicatie re doen, ende daer by U roepende den Officier vander Plcc- ke, is 't noodt, van wegen de Hooge Overigheyt, ghebiedt ende beveelt een en yegehjeken, van wat iiaet of conditie hyzy, hem punctüelijck na den teneur van de voorfz Placaten en Ordonnantien, ende voornamentiijck na het voorfz Placaet en Or- donnantie by ons op huyden gearrefteert, te regu- leren , ende fpecialijck waerichouwt allen ende een yegelijck die by den inhouden van dien tot de )acht niet uytdruckelijck zijn ghcqualificeert, haer te

4 3. Placaet ende Ordonnantie, van wegen Sjne Hoogheyt Wilhem Henna, by der gratie Godes Trince van Orange ende van Najfau, &c. midtfgdérs  Prtejident ende Raden over Hollandt ende IVeft-VrieJlandt, op de groot e ïéöç- geit heden die gebeuren in 't jagen-, vangen enjchieten van allerhande Wildt, tam de Houtvefterye van Hollandt ende JVefl-frieJlandt. In date den tmifla CMaert é Ö74.

worden by veele ende diveriche Perfoonen, loos: 't vangen, rooven, fchieten en vernielen vans· tallijcke veel Hafen, Conynen en andereloojfl* Wildt; als oock in't vangen, rooven en fd

s Ilhem Henrick, by der grarie Godts Prince van Orange ende Naflau, Grave van Catzcnellcboge, Viandcn, Dictz,Lin- gen, Meurs, Biteren, .Leerdam , &e. Marquis vander Veere ende van Vlifïingcn, Hcere ende Baron van Breda, der Stadt Grave ende Lan- de van Cuyck, Dieft, Grimbergen, Herftal, Kra- nendoncq, Warnefton , Arlay, Noferoy, Sint Vith,Daesourgh, Polanen, Willemftadt, Nyer- vaert, Yiïèlfteyn , Steenbergen , St. Maertens- dijck, Geertruydenberge, de Hooge ende Lage Swaluwe, ende van Naclt wijck, &c. Erf-Burgh- grave van Antwerpen ende Befancon, Erf-Maer- lchalck van Hollandt ·, Gouverneur, Stadthoudcr, Capiteyn-Gencrael ende Admirael ; midtigaders de Prcefident ende Raden over Hollandt cnWeft- Vrieiliindr -, den Deurwacrdcr of gefworen Exploi- clier van den Comptoire des Ontfangers van de Gracffclijckheyts Wilderniifc in Hollandt, Saluyt. Alfoo t'onfcr kennifie gekomen is, dat dagelijcks in de BofTchen, Klingen, Duyncn, Wilderniflen, midtfgaders inhetVlacke, ende anderePlaetfen , onder den bcdryve van de Houtvefterye en Duyn- nieyerfchap van Hollandt ende Weft-Vrieflandt, feergrooteexccircn ghebeuren, die geperpetreert

fVC

vanPatryfen, Veianen, Cor-Hoenderen, Swanen, Trap-ganfen, Reygeren, Seo»Jf Kranen ende andere vliegende Wildt, ende met Honden, Netten, Stricken, BuiTen, B*»J anderfints. Item, dat veele ende ^uf\T foonen , hen tot noch toe onderwonden bflwjn onder den bedry ve van de voorfz Houtvctcr)'| Hafen, Conynen, Patryfen en andere, fo^l» als vliegende Wildt, hier vooren genoemt, ^ gen, tonder daer toe ghcqualificeert te zi] J-^J mede 't Geboomte, Ryfen en Ruy™rcn», ^ in de voorfz Boffchen, Duynen ende V\ weg dagchjeks afgehouwen, gebroocken en J worden, alles contrarie de oude 9f S^3 op gemaeckt, waer inne noodelijcK ai - ^^1 omme de vordere vernielinge en verder ^ 't voorfz Wildt en WildernüTe te verg -ö IST, Dat WyU ontbieden ^aiS^t« toe committerende midts defen, datg.^j^, al m den Lande van Hollandt en Ë* tll'^^f binnen der Steden ende daer buy ten» ' ^0

-ocr page 652-

Houtveileiye end

6.5 lullen mogen jagen in des Capittels Duynen, de welcke van dejachte vry gehouden werden , ach- tervolgende de Sententie van den Grooten Raede, van date den drie en twintighften Decembns Anno ifof, ende die contrarie doet, het iclve lal mede weien t'elcken reylè op een boete van twintigh ponden, boven gelijcke twintigh ponden voor elc- ken Haes, ende thien ponden voor elck Conijn by

, · mihlicatictcdocn, ende aldaer by uw '^n!l!C<]i, Officier van der Plecke (is 't noodt) jpendsoen             Ovengheyt, gebiedt ende ia «'egen o ijjckeii, van wat ftuet of condi- ^^hernκ reguleren naer de poinfteii hier Vervolgende.             f Λ Anr rm vegelijck hem fal hebben te wach- F E ίvooihreve Boflchen, Klingen, Duy- ï WildemiOen, midtfgaders in het vlacke, cen/uaf.n,Conyncn,Patryfen, ofte andere van 1° ri-hrcvcWadt te jagen, ofte oock met Ha-

de felve aldaer te vangen. 1 I

I.

Den Deurwaerder van 't Comptoir van Noort- Hollandt endc Wildernifle, fal in't exerceren van fijn Officie, uytgaende met ecn Hont, mogen ja- gen op Conijn, fondcr anders ofte meer, ende midts hem regulerende , volgende dele Ordon- nantie. I V. Ordonnerende den Houtvefter, hem wel ende behoorhjck te informeren , op de qualiteyt van andere de jacht gebruyekende -endc den genen die hy fal bevinden ongequalificecrt te weien, 't Veldt te verbieden, ende regens de felve te procederen naer inhoudt defer Ordonnantie, iönder eenighe conniventie ofce diffimulaticv lbnderdatoockop eenige pretenfe pofleifie van te jagen, eenigh re- guardtfal mogen werden genomen, ten ware die fyne Ouders ofte Prardeeclku' s in oflicio in vreedt- iamigh gebruyek van te jagen waren geweeft, voor den jare 15-72 iönder particulier confent, ende dai daer van ten genoegen dede blijeken. V. Verbieden oock den Houtvefter, dat hy alleen ofte met Meeiter-knapen, eenige ongeqiialiliceer- de ter Jacht, by particulier confent lal admitteren

ere Vogelen te vliegen, anders als

p

,etoe"elaten wort, op peyne van te verbeu-

ende daer en

ic;itVkkcreyictwintIgli_ponden

Cn voordeken gevangen Haes veertighpon- 1 ende voor elcke gevangen Conijn, Patrijs^ v'üen Cor-hoen, ofte andere van tvoorfchreve Jlicecndc Wilde, twintigh ponden, al van veer- L'hgrooten'tpondt, boven de verbeurte van de Honden ende Vogelen I I. Hier inne alleenlijck uytgefondert die van den RiJJerfchappccndc Edelen, van Hollandc ende Weil-Vnellandt, ende der fel ver wettige af- komclingen, midtfgaders beydede Pradidenten, ndcandere Kaden van den Hoogen Raede, endc Have vanHollandt, de Griffiers, den Advocaet-

'ucaci

den Procureur-Generael, deiès Secreta-

iflcn, alswefende nu alle ordinans, de twee Eerite D u wacrders van beyde de Raedt-kamers,de Eer

de

lik ende andere Liiyden van de Reeckeninge |j\u keurs, den Klerck ordinaris, de Dijckgraven fcnde HoogeHeemraden van de drie Collegien, als Rhijnlandt , Delrlandt ende Schielandt. Item, Iden üoiiJjuwvan Kennemerlandt, de Rentmee- Bers, voerende den Titul vanRaedt endeRent- "eefter, als Noort-Hollandt, ende van Κenne- crlandtjdeMeefter-knapen, ende Secretaris van Be WildcrniiTe, de Rcntmeefters vander Exploic- icn inde Efpargnes, den Griffier van den Leen- W, den Caftelcyn van 'tHofF in den Hage, 'cfendcdevoorfchreve Officiers alt'famen gere- utcert voor Officiers, die men noemt des Efcroix, fte Domefticques van des Graeffelijckheydts van oliandts Hujrfe, de wclcke van oudts toegelaten gewceft, en als noch toegelaten wordt, onver- Hlcrr te mogen jagen in haer felfs Perfoon, ofte 'r haren dagelijcks Gcbrooden ende ordinaris Ϊ'ίΤ'Γ' dcsdoordcIcUre op Conijn alleen,

in eemger manieren.

V I.

Verbiedende over fulcksecnen ycgelijcken, in voegen voorichreve, niet ter Jachtghequalifkeert zynde, te hebben ofte te houden eenige loopende Honden, Winden, Haiè-winden, Baftaert-win- den , ofte Baftaert-Halcwindcn , Spillioenen, Bracken, Leger-Honden, Tuymelaers, of eenige andere Honden, ter Jacht ghelccrt ofte bequaem zynde: Ende bevelen den genen die alffilcke Hon- den hebben, hen de ielve binnen ecn maent nac de publicatie van delen als noch qujjt te maecken, ofte buyten den bedryve van de Houtvcfterye teichic- ken, op de verbeurte van thien pondt op elckcn Hont, boven de verbeurte vanden lel ven Hont, die byden Dienacrs van den Houtvefter metter daet fullen werden aengevaert. VIL Ende fullen de voorfz gcqualificcerdcn ter Jacht, de ièlve mogen gebruyeken op Conijn van St. Ja- cobs avont af, endc op Haes by provific, van den fefthienden AuguftiaftotLichtmiflc dacraen , en niet eerder ofte langer, op een boete t'clcke rcyiè van twintigh ponden, ende daer en boven noch twintigh ponden voor elcken Haes , ende thien ponden voor elck Ccnijn, 't welck buyten die tijd ial werden gevangen: Sonder dat oock de voorfz Gequalifïceerden iullen mogen jagen voor der Son- nen opgangh, nochte oock naer der Sonnen ondcr- gangh j gelijck fyluyden oock niet en fullen mogen jagen, ofte 't Veldt frequenteren op Sondagen, Bidt-dagen, ofte dicr-gelijcke Feeft-dagen, alles

•uiden

CK mc' een zeel Winden} te weten, drie

met twee Spillioenen , ofte vier Winden «een ipilhoen of Baftaert, voor een zeel Win- D™r' door-leydende heuflèlijck de Duy- j Ι Waranden, fondcr inde gaten terom- fcfnlïi Cftommelcn» üffc naer eenighe Hafen •>en tC lecprn 't            j                                  ι tu^rn f ' , zy °Pdammen, wegen, hecken, _ «jn .otteanders, ende dat niet meer als een of nden "tCr Jccckc· Ι" alle de Duynen en Wa- l'cft e„?rM ,etzy» gaende eens Ooft en eens onncn,ecnH r "^ tC VanScn> indien % vncn offlte twce'ende ecn k°ppd c°- Φ pondt*ι, il" mcer>°P een boete van twin- ' ;r clck Co00rClcken Hale> cnde thien pondt ?d™> fondeÏÏir1? daei" °Ver geva»geni^

Mevc

"SeqUalifi " ""■*wia ycuuuu van ue voor-

'ceerdenter Jacht, t'eenigen tyde op verbeurte van doublé boeten,

Sul-

-ocr page 653-

Placaten. 4. Boeck. 4. Tic.

616

van thicn ponden t'clcken reyfe te verb daer en boven ghepriveert te blyvi|j2Pl?> ^ gen ofte vliegen in vier Jaren daer nae? "Ü!?* op de boete van vijftigh Carolus guldem Μ** te verbeuren, indien fy ter contrarie ded r* dat de felve, als hem felfs in perfoon niet ^ en is te jagen, hare vooriz gebroode Lijf 0°°^ in de felve Duynen of Waranden fullen m fci den, op ghelijcke boeten, ende de dJ^ en boven arbicralijck gecorrigeert te werden Item, fullcn de voorfz gcquaUficcerdcectr [pan mogen maecken, ofte finten jagen S leende of gheraepte Honden, macr fullcn dek? leen jagen ,met geen andere als haer eygen Hond! op een boete van twintigh ponden X V. Ende alfoo daer groote queftien dickmaeW veert worden, op de interpretatie van't 156» lbo werdt al hier verklacrt, dat voor een gefpanï houden werdt, als eenige gequalificeerde Weyfe den met opgelètten wille, ende met een getal rB veel Honden, excederende 'tghêtal van eenzd Winden, zijn jagende; maer eenige gequaliiicce" de Weyluyden by gevalle in 't Veldtd'een den» deren gemoetende, ende een weynigh tijdis bv© anderen bly vende, en maecken geen gefpan,'gfe, lijck mede indien fy per compagnie met dena- ren heuflèlijck zijngaende, altijdtniecexccdeici een zeel Winden; ende ioo wie anders of contra deièn bevonden wordt met gefpan te jagen, 'ife ial zijn voor ekke reyfe, ende elck Perfoon, opca boete van thien ponden als vooren. XVI. 't Welck alleen verftaen wort van de ghequaü- ceerde in perfoon, ibndcr dat eenige der fckap broode Dienaers, aen de welcke het alleen is re- gelaren voor haer Mceilers op Conyn te mogen 'p gen (al fchoon niet excederende een zeel WA) t'iamen lullen mogen jagen, op de boete ftlckai reyfe als vooren. XVI I. Oock en fal niemandt, ter Jacht geqiia zijnde, eenige ongequalificeerde Perloonencöj het vermaeck van de Jacht teghenieten, moes mogen nemen, dan een, ofuyterlijcktvee,!* fyncn gebrooden Dienaer ·, op poene va^IP|*£ ghelijcke boete als vooren : Edoch en fulP» onder niet begrepen zijn HüyW^'jS meyers of andere perfoonen, die men fou*^ hebben gebruyekt of weten te gebruyeken» ■ Wildt te fpeuren, of daer van aeriwy»*0" de welcke in 't Veldt bevonden Wft

VIII. Sullen oock de gene, ter Jacht ghequalifkeert Zijnde, die't Wey-fpel met de Vogel hanteren, 't felve niet mogen doen dan buyten de voedende tijde ·, te weten, mede van den ièfthienden Augufti af tot Lichtmiiïê toe, fönder eer of langer, uyt- ghcfondcr t alleenlijck de vlucht op de Pittoir, die men in de pomptijdt naer ouder ghe woon te fal mo- gen vliegen; ende dat op gelijcke boete t'elcke rey- le als vooren. IX. Wel-verftaendedat de meyningeniet en is, ye- mandt van de voorfz gequa! inkeerde dejacht toe te laten, die vervallen fouden mogen welen tot cenige Mechanicque Ambachten ofNeeringen te doen, of die Hafen of Conynen verkoopen , verwiflelen of leveren om eenigh gewin, ofdaer op leven, den wekken wy 't Velde verbieden, ende interdiceren van nu voortaen,meer nacr Hacs, Conynen of ee- nigh ander Wildt te mogen jagen ■, op pcencjegens de ongcqualifkeerde.n gheftatueert, ende dat men jegens henluyden fal procederen, fondcreenige dif- iimulatie. X. Dat oock de gene die ghequalifkeert zijn om te mogen jagen, de felvejachte niet anders en lullen gebruyeken, dan tot eerlijcke exercitie en verma- kelijcicheyt. Ende indien yemandt bevonden wer- de een Hacs gedeckt, gcflagen, ter late, of anders dan ter loop ghevangen te hebben, dat falt'elcken reyfe weien op een boete van twintigh ponden, XI. Endeomme te fchouwen mccnighvuldigheydt van gy felingen en proceiTen , welcke veroorlaeckt fouden mogen werden uyt de qualiteyt van de gene die onder Ti tul van de voorfz Ridderfchap , Edel- dom of anders hen onderwinden te jagen -, foo wort by delen gcordonneert, dat ecu yegelijck die voort- aenonderalfukkeTitule fal willen jagen, gehou- den fal welen , alvoorens voor Houtvcfter ende Meefter-knapen fijne qualiteyt te komen juftifice- ren,; op pcenc als ongcqualiiiccert te lullen w erden gegyfelt, ende jegens hem geprocedeert, endeby aldien yemandt by Meefter-knapen mochten ver- ftaen werdenter jachtongeqüalihcecrt te zijn, fal de felve hem van de exercitie van dejacht moeten onthouden, tot dat by den Leen-hove in cas van provocatie, met kenniflè van faeckci\anders fal we- ien veritaen. XII. Oock en ial niemandt over het ftuck van qualifi- catic acngaende de exercitie van dejacht, fich mo- gen on treeken de kenniflè en judicature van Mee- fter-knapen, 't zy door middelen van provifien pof- icilbir of andere dicrgelijcke van de Hoven tever- ibecken, maerfullen allen ende yeder haer dien- aengaende hebben te reguleren naer de Refolutien van de Ed. Groot Mog. Heeren Staten van Hol- landt en Weft-Vreflandt, in date den 2 2 Novem- ber 1670. XIII. Sullen oock de ghequalificeerde om te jagen ofte vliegen, by tyden als de Sneeuw en Ys leyt, niet moghen jagen of vliegen, maerharc Honden op- houden, ofalfukkenlaftaenhangcn , dat fy geen fchade en doen aen eenigh Wildt : Ende indien fy daerinnc excedeerden, dat fal weien op de boete

ftondts de boeten fullcn verbeuren fonder

cdeck<a

ninge, als verftaende dat het een gt'00j f, van de exercitie en het vermaeck van del J een goedt Weyman, fpeuren en opfoecken. xviii. Ende nademael groote exceflenm t"*. , [acht komen te ghefchieden door ^r ^ 'Honden die men Tuymelacrs noemt, a&^ door 'tmisbruyck der fel ver op een ong ^, wy fe de Conynen in grooter meenign^ ig^ gen tot merckelijcke ontblooringe \ ^ ^ W idernifte, ende execffive fchade γ ^ Pachters i foo interdiceren en verbid

_____

-ocr page 654-

Houtveilerye endé Jacht-faecken,

617

λ rran nu voortaen niemandt vermoghen

Konynen, 'tzydie gefchoten, met Honden ge^ vangen, of met netten afgefet zijn, ofte anderiints, nochte oock eenige Hafen, Patryièn, FeianerijCor- hoenderen, Reygers, ofte andere Wildt, lïaende tot kenniiïe van den Houtveiter ende Meefter- Knapen, op een boete van twintigh ponden voor elcken Haes, ende thien ponden voor elckander Wildt, t'elcken reylè, foo wel by den Kooper als Verkooper te verbeuren , uytgheièyt de Duyn- meyers, die alleenlijck in hacrluydcr ghepachre Duynen op fynen behoorlijcken rijdt, Conynen iiillen mogen met Netten af-fetten, Frotteren, ofte anders behoorlijcken vangen ende verkopen. XXIII. Dat geene Voorkopers, Herbergiers, Paitey- backers, nochte andere particuliere Perfoonen, ee- nige Konynen fullen mogen koopen, dan van den Duynmeyers, ofte den genen die iclfs Duynen ofte Waranden hebben, ofte wcttclijcken gcbi uyeken, ofte van den genen die deièlvc Konynen van de Duynmeyers, ofte van anderen, de Duynen wet- tehjekgebruyekende , voor gekocht iullen hebben, ofte overgenomen, ende des veribcht zijnde, daer van ten genoegen konnen doen blijeken, opeen boete van gehjeke twintigh ponden voor elcke Ko- nijn t'elcken reyfe te verbeuren. XXIV. Verbiedende mede wel exprcfïèlijeken allen Duynmeyers forcerende onder de voorfx Hout- veilerye, voortaen naer Konynen met lange Net- ten af te iètten, anders dan voor middernacht, op dat de Hafen, ibojongh alsoudt, die in 't vlack te lavye geweeft zijn, ende wederom naer midder- nacht te Duynewaerts willen, daer door niet gevan- gen ofte beichadight en worden, op een boete foo anders bevonden lullen zijn te doen , van twintigh ponden, ende daeren boven noch twintigh pon- den voor elcken gevangen Haes. XXV. Dat mede de Duynmeyers hun voortaen fullen hebben te wachten, met Honden, Netten, Stric- ken, Roers, Buffchen, Bogen, ofte andere In- ftrumenten, eenige Hafen, Patryièn of ander Wilde te vangen ofte fchieten : Ende vangende de Ko- nynen van hare gepachte Duynen, dat fy de felve almede nieten fullen mogen vangen met eenighe Honden of Stricken, noch oock fchieten met eeni- ge Roers, Buflchen, Bogen, ofte eenighe andere dicrgelijcke Inftrumentcn, opgelijckc boete van twintigh ponden voor elcken gevangen Haes, ende thien ponden voor elck Konijn, Patrijs, ofte ander W ildt, en voorts arbitralijck gecorrigcert te wor- den , als Overtreders van defe Ordonnantie, de welckefy, volgende haren Eedt, gehouden zijn te onderhouden. XXVI. Item, dat de voorfchreve Duynmeyers nieten iullen mogen houden dan cenen, of ten hooghftcn twee Baftaerts ofte Reeckels , omme het onge- dierte mede te vernielen, ibnder dat fyeenighe Windt-honden fullen mogen houden, of van ande- ren aennemen te houden ter minne, om die te be- dry ven, ofte oock met andere ghefpan maecken, ofte in 't Veldtgaen, omaenwyflngeopHaesofte Hoen te doen, opeen boete van thien ponden, boven de verbeurte van de Honden,

tffen

j LrfzTuymclaers in deDuynen te ja-

P? L· aebrooden Lijf-dienaers of andere op

f Jm maerwerc alleenhjck aen die gene ^lStJrlachtzijngequalificeert.midtsde- * 1 ren mee de voorfchreveTuymelaers te ja;

°®h fr exercitie ende vermaeckelijckheyt, met ?n verilandc, dat fyluyden vermogen fullen mlcx 1 ! η iclfs in Perfoon, fonder dat devooriz ffiroodt-Dienaers, ofte yemandt anders van devooriz Gequalificeerde, en fonder dat S-daer jegenwoordigh zijn, met de voorfchre- . Honden de Jacht fullen mogen ghebruyeken, ■leken reyfe op de boete van thien ponden voor boven de verbeurte van de felve Hon- den,

aVan«Oi Konijn, alles on vermindert de Placa ten Uc Ordonnantien in 't reguarde van de ongequa- hticeerdege-emaneert. XIX. Verbiedende oock expreifelijck een yegelijck, m var /het ofte conditie hy zy (niemandt uy rge- iondert) hem te vervorderen eenighe Conijns- üillcn te rooven, ofte naer Conynen te fchieten met Bullen ofte met Bogen , ofte in Bergen naer Konynen te rommelen ofte ftommelen, ofte Ko- rvnen uvt te delven, ofte in de Waranden naer Haes of Konynen met Havicken ofte andere Vo- gelen te vliegen, op een boete jegens den genen die in de Bergen gerommelt of geftommelt, met Buf- fen, Roers ofte Bogen, in 'tDuyn of Waranden pc wandelt, ofte oock met Vogels daer inne gegaen fullen hebben, t'elckcns van thien ponden, fctioon rictwes fullen hebben gefchooten ofte gevangen , endefooyersvangen, van veertigh ponden voor deken Haes, ende van twintigh ponden t'elcken rcyle voor elck Konijn, 't welck in diervocgen ge- vangen ofte gefchoten fal mogen wefen, ende daer en boven de Builen, Roers, Bogen ende Vogelen, of't gunt daer mede fy het felve ghedaen fullen hebben. X X· Naer dien mede bevonden werdt, dat by den ge- nen die hen met het Wey t-fpel van Quartelen Z1jn generende, veeljongh-Hoens, dat noch niet fprin-

dende,

an, als oock mede oudt-Hocn, noch broe-

cndcdickwilsjonge Hafcn, door Spillioe-

ncn cndc anderc Honden, die fy met hen in 't Ve! jfmen, vermeit ende geprint werden, SOO IST, «nicmandrvannuvoortaen, het voornoemde cvtlpel van Quartelen hanterende, eenigerhan- oc Monden met hem in 't Velt fal mogen nemen , ■bïurrl F? thien ponden t'elcke reyfe te ver- iJJ' ™ °acr en boven voor elcken Haes, 't zy ■"Wfcjonghofoudc, thien ponden. Χ Χ Τ Vcldnni mCd? vcrbodcn allen Huyfluyden in het rcntcml. r' ,0mme haerliederHoy of Koo- iend Υ°Π°^^^ Opdebo-t'n Cl 7 dc fdve c'huys moeten laten,

i'oor clckcn yeder Κ vangen hebben

n P0nden5ende noch twintigh Haie , ende thien ponden , 't welck fyluyden fullcnge-

XXII.

Dat

''oortacn

^rderc te 'ÏZl mcm.ant wie hy zy, hem en ver-

Ko"Pcn ofte verkoop

κη eenige wilde

F fff

Weit

-ocr page 655-

Placaten. 4. BoecL1 4. Titl

6iS

ven gehjeke twintigh ponden voor elrfc* Haes, ende thien ponden voor ander v|-8CVa& loopende Wildt, ende daer en bovenS*0** blyven van meer te mogen jagen of ν]£>5 Jaren daer na, ende de Dienaers noch !£?> gecorngcert te werden.                         iiaiiWn XXXIII. Verbiedende infgelijcks een yegeüick ftaet of conditie fy mogen Zljn, noch in Lï? bcdrijve van de Houtveftcrye van H„ii j^ Weft-Vrieflandt, noch oock mede in? η

XXVII. Werdt mede alle Duynmcyers en andere verbo- den , voor een Weyman 't Veldt af te jagen, 't zy met klappen, roepen of ander ghetier te maecken, hare Honden aftefenden, of yet anders te doen dat daer toe foude mogen ftrecken; op de verbeur- te t'elcken reyfe van twintigh ponden. XVIII. Gelijck oock alle Duynmeyers werdt verboden den anderen hinderlijck te zijn in fijne ghepachte Duyncn, in 't hcymelijck of openbaer, met affte- ken,aenhalen, fretteren of anderfints, in wat manie- re dat het zy ·, op pcene voor d'eerfte rcys van twin- tigh ponden , de tweede reysvan veertigh ponden, ende voorts op arbitrale corrc&ie, na gelcgentheyt van der faecke, ende daer en boven de ichaden, toe feeeen van Mecfter-knapen, te beteren. XXIX. Sullen mede deVoorkopers,Herbergiers,Faftey- backers en andere, geene wilde Conynen mogen koopen , noch oock eenighe Duynmeyers die te koop mogen brengen voor Sc Odolphus, nochte na den laetften Vaftelavondts-dagh; op een boete t'clckeh reyfe van thien ponden, ende voor elcke Conijn gclijcke thien ponden, foo wel by den Koo- per als Verkooper te verbeuren, boven de verbeur- te van de Conynen. XXX. 't Welck niet alleenlijck verftaen en wort van de Duynmeyers van de Gracffelijckheyts Duynen, maer mede van de Duynmeyers van de particuliere Hecren of Perfoonen, recht van de Wilderniile hebbende, die mede voor St. Odolphus, noch na den laetften Vaitelavondcs-dagh , gheen Conynen jfullen mogen vangen noch te koop brengen, op ghclijcke boete te verbeuren : Dan iullcti weleen koppel of twee al-te-mct aen den Eygenacr van de parciculierc Duynen t'lijnen Huyfe voor St. Odol- plius-daghvoornoemt, onbchaelt, fonder boeten daeromme te gelden, mogen brengen, ibnder acn ycmandt anders. XXXI. Sullen oock de Voorkopcrs,Herbergiers,Paitey- backers, en alle andere Peribnen, daer by men eeni- ge Conijnen, Haien, Patrijfcn, of eenigh ander Wildt, ftaende tot kenniilè van den Houtvefter en Mccfter-knapen, buy tens tijdts ·, te weten, Co- nijnen tuflehen Vaftelavonrcn St. Odolphus, ende tuflehen Vaftelavondt en Srjacob Hafcn, Patryfen en ander Wildt, bevinden ial, ghehouden zijn te verklaren (dies van den Houtvefter of fijne gefwo- ren Dicnaers verfocht zijnde ) van wicn dien Haes Patrijs, Conijn of ander Wildt ghekocht ibuden mogen hebben, of haer by Eede purgeren, de Per- ibon daer fy die van hebben gekocht, of die haer die heeft ghebracht, niet te kennen ·, ende dit op ghe- lïjcke boete van thien ponden t'elcken reylè te ver- beuren voor elck Wildt 't welck fy weygercn iiiUen te, verklaren, wien 't felve hem verkocht of gebracht heeft. XXXII. Verbiedende voorts mede een ycgelijck, ibo wel ter Jacht gcqualificeert zijnde als allen anderen,hen te vervorderen te jagen in de hooge en lage Veenen omtrent den Huyfe van Teylingén; Te weten, I-innen de Beeck-brugge ende de Brugge van Bline- kenbergh, op een boete van twintigh ponden, bo-

uynci

en Wilderniflèn van Brederode , Ektnonr andere particuliere Duynen, noch oochva L? het foude mogen zijn, eenigh grof Wildt, ξ Harten, Hinden, Reeden,Deynen of Swij„c,3 gen, fchieten of vangen, op de boete t'elcken^ vanhondertvijfen twintigh ponden 5 Nietak by die gefchotcn of gevangen heeft te betalen, „Ξ oock by den Kooper, of die het flmysfilajiS bracht; ende foo een Duynmeyer ofge-eédenK" naer van de Houtveftcrye overtuyght kan werfc daer hantdadigh aen te zijn geweeft, of kennfe J te hebben gchadt, fal boven gheljjckcboetewda tot arbitrale correftie , ende fal den Acémm genieten het gerechte derde-part van de faoere, m ghefonderr de Baender-Heeren, die met Harten, ipeciahjck zijn verlijdt, den wekken toegheko werdt elcks een Hart's Jaers te mogen doen lei» ten, door den gefworen Wildt-fchut vandeGnd- felijckheyt. XXXIV Ende op dat het grof Wildt, tenvylehetfe noch jongh en fwack is, voortaen beterbefchenü magh werden als tot noch toegefchietis; fouts by deièn geordonneert en gheboden, dat riemaax wichyzy, oock ter Jacht ghequalificeerr zi/ist, hem cnvervordere in de Duynen of Quartiere daer't grof Wildt hem meeft is onthoudende; è te weten, tuflehen Beverwijck ende Petten, m loiTe Honden na Hafen of Conijnen te jagen. oW· daer met loiTe Honden te paflèren, macrdcBve aen de Leydiè of Bande te houden, ter ίψΦ wylen toefy eenigh Haes of Conijn opgh«jacn& len hebben, ende 't felve aen 't lopen fal zijn, te ware alleenlijck naer den eerften September^/ Lichtmis toe; ende dat op de boete vanrwtó ponden, boven de boete van hondert en ff twintigh ponden, indien eenigh grof Wil&Fr of oudt, mocht gevangen werden. XXXV             '^ Verbiedende voorts dat niemandt nietceni,, Roers, Builen of ghefpannenftale Bogen, JJJ voortaen fal mogen gaen, of iraen in eemgecu of binnen Duynen, WilderniiTenof Wan»*g ware alleen langhsden rechten Heerweg"> * ' de voet-paden, of op toe-paden; op cen ρ ^ thien ponden, boven de verbeurte van Roers; ende in cas daer mede eenigh V\ ïKtt. ^ Haes, Patrijs, Conijn, of ander dicrgeji)»^ ben geichoten, voor elck Haes., Patrijso ^-^ 't welck daer mede fal zijn ghefchoten, n.° ct. dinaris boete hier voren geftatueert. βξ ^j, dagen, Bid-dagen, of andere diergclij*"^ gen; Item, voor ofnaerSonncnppoo «^ of alfler Ys of Sneeuw leydt, fulcks gedaen de, op dubbele boete. ' _; .          _ ·., :v;/ ; ; ··,            Ver.

-ocr page 656-

Höutvefèerye ende Jacht-iaecken.

6ê)

Wildernifle foo afdragende ende declijf fullen ma- ken en houden, dat de Conijnen graiênde of af- Joopende beneden aen het Water van de voorfz SJooten, becjuamehjck en lbnder hinder daer uyc weder in de Wildernis fullen mogen loopen. E ç daer 't ièlvc overmits de hooghte en lleylighcyt van de wallen, niet beqtiamelij eken kan gheichieden, iiillen aldaer van Roede tot Roede, of ten minften van anderhalve tot anderhalve Roede, tot haren koilen maecken of doen maecken en onderhouden Sloppen of Opereelkens van 2 Roede Voten wijdt, daer door de Conijnen weder uyt de Slooten na de Wildernifle fullen konnen gcraecken: En fullen de Aerde,Santüf llorfe uyt'et graven vandeSloppen of van de Slooten dccliviteyt komende,fo verre bren- gen dat het felve daer niet weder in iluy ven en kan; ende dit alles aengaende het maecken van die Slop- pen of Opereelkens binnen den rijdt van les We- ken na de publicatie van delen, ende aengaende het voorfz onderhouden, voor akijdts; op poene dat een yeder die bevonden fal werden dacr van in gc- breeekc re zijn ghebleven , verbeuren ial een boete van drie ponden van veertigh grooten 't pondt ■, en dit alles en vorder als in den Placatedien-acngaende by deHeeren Staten van Hollandten WcA-Vrics- laidr ghe-emaneert op den thienden September X L I. Voorts werdt elck een verboden ende geinrerdi- eeerr, te (chieten ofte vangen ecnige Eend-vogels ofDuyven, 'tzy dan Woudt-Duyven , Tortcl- Duyven, ofoockHuys-Duyvcn; op de verbeurte van 'r Roer, of Infti ument dacr mede 't felve wert gcdaen,dat hen met'erdaetfal werden afgenomen, boven een boete van thicn ponden van elcke ghe- ichooren of gevangen Duy f of Eend-vogel : h,rdc ial voorts een yeder hem reguleren volgens dcPla- catcn daer op ipeciahjck ge-emaneerr. X L'l I. Ende alibo men bevindt dat in de voedende rijde veel Nellen van Patrylén en ander vliegende Wild gciloort, ende de Eyeren daer van berooft werden, onder deckfel van Kievits of andere Eyeren te loec- ken; foo werdt by delen oock verboden eenighe Kievits, Maerlen, Wulpen of andere Vogelen Eyeren te roven, dacr naer te foecken, of die te verkoopen ; op een boete van drie ponden te ver- beuren , ibo wel by den Kooper als by den genen die de ièlve gheiloort, geföcht of verkocht fal heb- ben. X L I I i, Endegemercktby diverfche Peribnen gepracfi- ièert werdt, ende in hetdiftricl: van de Houtvcile- rye ingevoertis een nieuwe pra&ijcque van Kope- re Stricken te maecken ende te (lellen, daer mede veele Halen en Conynen vernielt werden ·, ßï werd eenyegelijck, vanwatftaet, conditie of qualiteyt hy zy, verboden , fuicke of ecnige andere Stricken te (lellen, of gedogen op fijn Landt gcilclt te wer- den C daer van hy hem, by aldien hy het fel f niet en foude mogen hebben gedaen of doen doen,noch weet wie het ghcdaen ibudc moghen hebben, by Eede fal konnen en moeten purgeren) op een boete van thien ponden als voren voor elcke Strick te be- talen , ende daer en boven voor elcken Haes die men bevinden fal daer mede gevangen te zijn, elcke reyfe een boete van twintigh ponden, ende voor Ff f f 2                         elck

xxxvi. • Amde mede allen ende eenen yeghehjck, ñ iifen, Fefanen, Pittoirs, Reygeren, Cor- re(iigel arr V^nen, wilde S wanen, Trap-Ganfen, Hoenderen* f dierghelijcke vliegende Wilde, tot Scholars» HoUtvefter ende Meefter-knapen

'

1()c, metJ

uiTen of Bogen te fchieten, met

:ho0renStrickcn'» of met andere Inilrumenten te

Vetten,

'' nf haer Nellen, Eyeren of Jongen te bero-

ren.'tzy in deVeenen of op andere plaet- T lierfyhewoonlijckzijn hen teonthouden; lboete un 20 pondt t'clcke reyfe,en voor elck u· º kofNcft dat gciloort fal zijn, ende die ecnige ,'-v swanen fchiet of vanght, fal verbeuren

^

Qli

Mcbocte. ' XXXVII

Ordonnerende allen Landr-luyden, woonende .dcnacrvolgcndePlactlcn, alsMaeflant, Lier,

opoc

Wout, Nacldtwijck, Sant-Ambacht, Moniler, Tcrllcvde, Poeldijck, Wateringe, Rijswijck, Hxdi-Ambacht,Loofduynen,Schevelinge,Voor- bu-jj, V'ourfclioten, WalTènaer, Catvvijck op den Ui):',Cacwijckop Zee, Valckenburgh, Rhijns- bur'hjOcitgecft; midtfgaders Voorhout, Noort- vijckcr-houcNoortwijck binnen en op Zee, Lis, Hi'llcom, Sashcm , Heemilede, Heemskerck, C.ailncum,Lirnrnen,Beverwijck , Wijck'op Zee, HeylojScboorl, Bergen, Groet, Camp en Petten, binnen vcerthien dagen naer Lichtmis haer Hon- den, wcfende van de groote van een matelijck Spiljoen, depootcn aen den eenen voet, of een biuek aen den hals te hangen, naer de groote ende machtvan den fel ven Hondt, ililcks dat die niet machtighenzyaen eenigh VV'ildt ichade te doen, en datgeduyrende tot St. Jacobs avond t toe; op een bocre van twee ponden van veertigh grootcn t'elc- ken te verbeuren. XXXVIII. Defgclijcks foo fullen de gene die Vogel-honden hou Jen, de fel ve een Block aen den Hals hangen, in der manieren als vooren, ende geduerende den voorfz rijdt, ten cyude fy oock geen fchadc en doen aen eenigh Wildt} op gelncke boete. XXXIX. Endegemercktdatfornmige Huyfluyden Hon- den hebben , van fulcker aert dat die by nacht ende ontijdc in de Duynen loopen, ende de Conijnen uvtdelvcn, rot groote fchade van de Duynmeyers ·, 1 jowerdtgeordonneertende geilatueert by dcicn, ù lulcke Pei loonen, midts bevorens by de Duvn- • icyers of Dicnaers van de Wildernifle ghewaer- wwut zijnde dat fy haerluyder Honden in de Duy- 3™de bevonden hebben, ende dat van die iju'chouwmgeblijcke, gehouden fullen zijn de r ò "yc de Duynen te houden; op een boete van tak á vanvecrtigh grootcn't pondt t'elcken f"nm V00r >'dcr Coniin dat bY de J"elvc fal we- feKcfra:'8Cn'e"voor yder Comjns-gat dat by haer *^crfchnytg °lven thicn Pondcn > als fy naer de fteüm inRC dacr ovcr bY dcn Duynmeyer of "**^P haren Eedt gegijfclt fullen zijn. Wei á                 XL. J-'c de ñôß,Ã,?^ 8eordor)neert ende geitatueer,dat

gekend aen de voorrz WilderniiTe Landt Vll|oi van (Jcr "' 'C Zy m eygendom of huyre,de ^Ãòå^ð °rtCn,ftreckende tuflehen de Wil- nare Landen aen de zy de van de Cdvc

-ocr page 657-

o

oecL 4. Tit.

6

boven de verbeurte van de Inftrumenten \V Paerden, Karren of Schuy ten die fvltiwWS^ gebefight fullen hebben j ende fullen fë£gj

dek Conijn thien ponden ·, ende indien fy niet heb- ben om de voorfz boete te betalen, iiillen arbitra- lijck aen den Ly ve gecorrigeert werden. X L I V. Verbiedende voorts feer icherpelijck eenen ye- gelijek, eenige Aerd-ftricken te Veldewaert inne teftcllcn, of by fijn weten of ghedoogen , op fijn Landt gefielde te werden ( dacr van hy hem mede als voren by Eede fal konnen en moeten purgeren ) op een boete van thien ponden ·, Behoudelijck dat het iel ve wel ial mogen gefchieden in de Snip-tijdt als van Bamis tot den eerften December, (onder eer of langer 3 ende dat in de Thuynen en Boom- gaerden, vaft aen elcks Huyfingc of Wooninge leg- gende, en nergens elders. X L V. Verbiedende mede icherpelijck cencn ycghelijc- ken (oock ter Jacht gequalificeert zijnde ) cenigc Fatryfen of ander vliegende Wild, ilaende rot ken- nifïè als vooren, met Legh-Hondcn, Loop-netten, Lap-netten of Slcep-netten te vangen of over-loo- pen j op pcene van twintigh ponden voor clcke Pa- trijs of ander vliegende Wildt t'cicke rcyie, ende daer en boven de Netten, Legh-Honden en andere Inftrumenten te verbeuren; hier innc alleenlijck uytgheföndert die daer toe confent iiillen,hebben vanden Opper-Houtvcfter-Gencracl : Wcl-ver- ftaende, dar de Pra:fidenten en anderen van oudts daer tocgcpriviligcerc zijnde, wel fullen vermogen confent te geven , om t'haren behouve Patryfen te vangen, met de Sack, Schilt of levendigh Paerdr, ionder anders. X L V I. Ende om me te voorficn dat in de voorfz Bofïèhen en Wilderniflen van Hollandt ende Weft-Vries- landt het Geboomte, Rijs en Ruychtc niet en wer- de vernielt; foo verbieden wy eenen yegclijcken, cenigc dorre Bomen te houwen ofte hacken, met Bylen, Koorden of andere Inftrumenten te fcheu- ren, breecken, wegh-voeren en ftcclen; op de boe- te voor de gene, die 't fèlve met den hals wegh-ha- Icn, de eerftereyfe elcks drie ponden, de tweede reyfe fes ponden te veertigh groten't pondt; ende ίο verre fy 't niet en hebben te betalen met gclr, lul- len naer de qualitcyt van 't feyt, dacr af aen hacr- luyderLichaemgeftraft ende gecorrigeert werden. Ende de gene die 't fclve Hout met Pacrdcn, Wa- gens, Karren of Schuy ten wegh-voeren, die iiillen verbeuren de fclve Paerden, Wagens, Karren of Schuyten, en daer en boven voorde eerftereyiè twintigh ponden voor elcke Wagen of Schuytc, voor de tweede reyie veertigh ponden. Ende by gebreceke van bctalinge, fullen aen haer Lijf gecor- rigeert werden als vooren.

arbitralijcken gheftraft ende gecorrigeert w ende die de voorfchreve poenen niet

talen, lullen aen den Lyve werden gheftrai??^ ren.                                                                               sv& X L V I I I. Ende alfoo den Gcyl, Doom, Helm endeanrf Ruychten daghclijcks berooft werden tot achterdeel van de] Wildcrniflè; foo verbiedP°^ een yeghclijck by defen, voorwen in de Du·™? Boflchen en Wilderniflen cenigc Doorens Η k of andere Ruychten af te houwen, optedelyp4 te plucken of te halen buyten confent en kennffi van den Houtvefter ; op de verbeurte van fc ponden voor de eerfte reyfe, de tweede reyfeopè verbeurte van twintigh ponden , ende de aai reyfe op de verbeurte van veertigh ponden, uè anders arbitralijck of crimineelijckgéft'raftende* corrigeert te werden na gelegentheyt van de faecle en mifdact : 't W dek oock alio verftaen werdt ia reguard van de Pachters ofDuynmeyersfdve, κ hare gepachte Duynen. X L I X. Ende ten eynde de Helm-plantinghe alom» mach,worden gheconfêrveert, ende de Coma- bergen niet verftopt of vertreden; verbieden en is- terdiceren wy wel icherpelijck, eenigeHoorn-Bs· ften jonghofoudt, of eenige Paerden, Kalvcra, Schapen, Varekens of diergclijcke, in de Duik te laten loopen ofweyden; op de boete vanéit ponden voor elck Beeft : Ende vervolgens en lu- ien den Houtvefter ende Luyden vandeReeekfr ninge in Hollandt en andere , geene νώψιψ of infehryvinge daer af mogen doen ofghedogen, revoccrende ende te niete doende alfulckc verhuv-

ringen a

daer van fouden mogen zijngcdaca

L,

Ende fo wie hem vervordert de Duynen of WJ· dcrniilè te onrgronden of verminderen »Turff<W uyt delvende, Sant halende, de WilderniiTei* lieynende, of ecnighe Conijns - bergen toe-èffl· pende of floppende, die ial verbeuren food«*w» als 't ghefchieden fal; te weten, vari elcke Μ ψ of Schuytc Sants of Turfs} ende van elck Conps- Gat te floppen, ende Heyningen te breectaw® ponden voorde eerfte reyfe, de tweede reyict^in- tigh ponden, endede derde reyfe veertigh ponden» ende voorts criminelijck geftraft ende gj01"^ te werden, naer ghelegentheyt der faeckcöi daet. L I.

χ L ν 11.

die co»

Ordonnerende voorts alle Wagenaars

Vr

Heckcn van de Duynen ende Wildcrf-g^ Houtvcfterye varen ende keeren, deleψ*Φ£^ wederom te fluyteiii op een boete van α"ε F' ^ fonder dat y cmand hem fal mogen ^cüicf L-& de fel ve Hccken open of ontfloten Ψ?^Ζ^ Ende en fal oock nicmande eenighe nicu* ^ in de fel ve Duynen of WildernÜfcn mogen op gelijcke boete van drie ponden. m

• erbiedende mede wel icherpelijck eenen yege- lijeken, eenigh groen ilaende Hout in de voorfz Boflchenen Wilderniflen, alsEycken, Bereken, Boucken, Elfen of diergclijcke waffchendc en op- gaende Hout te houwen of doen houwen, buyten weten en kenniflè van de Luyden van de Reccke- ninge in Hollandt : Ende die contrarie doen , ful- len voor de eerifc reyfe verbeuren twintigh Caroli guldens, de tweede reyfè veertigh Caroli guldens, ende de derde reyfè hondert Caroli guldens ·, alles

-ocr page 658-

Houtvefterye end

6it verbeuren voor d'eerfte reylèeen boete van fes pon- den , ende voor de tweede reyic van thicn ponden, t'appliccren als in den voorgaende Articule Ende dit alles in conformité vanden Placate, den acht- ften Januarij Anno 1585 ge-emaneert, ende mede gherenoveert den vooriz negenthienden Martij Anno 1 5 86. L V. Van de andere zyde Tullen wederom de Koy- Iuyden, ende alle anderen, die eenighe Eenden houden, gehouden, zijn hare Eenden op te lluytcn, of te hoeken inde Zaey-tijdt, endeinde Macy- tijdt; te weten van half Maert, tot den eerften Mey, ende van half'j ulij tot den eeriten Septem- ber, t'ejckens opeen boete van drie ponden voor yedcr Eendt re verbeuren, lbo dickmacls als hare Eenden bevonden lullen werden niet gehoekt, ofte opgeiloten gewceft te zijn, boven de verbeurte van dëTelve Eenden. L V I I. :Ende indien yemant, Edel ofte on-Edel, regens deie Ordonnantie dede, ende by den Subftiiuyten, Dienaers van de Houtvefterye, ofte den Pachters van dc Duynen , oi'tedes Houtveftersghebroode Dienaers gegyTelt zijnde, ofte uyr krachtc van Sen- tentie van Meefter- Knapen ge-executeert werden- de , de Telve daer omme dreyghde , quahjeken toe- Tpracckeofilocgc, daer jegens Tal den Houtvcfter criminelijck procederen, als tcgensden genen die opu'nbaer kracht ende gewelt doen, ende dat acn haer lijf ofte goedt, naerdegroote endcgelegent- heyt van de miTdaet. L V I I. Ende en lullen geen Duynmcyers ofte hare Die- naers geloove hebben, op haer aen brengen, ten zy dat Tyluydcn Ecdt gedaen Tullen hebben, in handen van den Houtvcfter of Mecfter-knapen, wciènde deièlve Duynmeyers ofte Dienaers, ten minftcn van den ouderdom van ach tien jaren, ftaende ter goeder name ende Tune. Ende lal den Secretaris van der W ilderniflè, gehouden zijn van den Ecdt, Toowelvande Subftiiuyten vanden Houtvcfter, Duy nmeyers, ende hare Dienaers, Coddcbeyers> als oock van alle andere, op wiens Eedt Mecfter- knapen recht doen, goet ende pertinent Regiftcr te houden, omme by Mcefter-knapen goet reguardt ghenomente worden, wie van den Eedt is, dan niet. L V I I I. Edoch de voornoemde Subftituyten, Duyn- meyers , ofte harege-eede Dienaers, Coddcbeyers, ende alle andere ghefworen Dienaers, behoorlijck ge-eedt zijnde, Tullen naer ouder gewoonte, op haren Eedt geloove hebben, als naer gelcgcnthcyt van der faecke bevonden Tal worden te behooren j ghelijck mede hebben Tal een particulier gequalifi- ceertPeribon of Weyman, bevindende den Duyn- meyers of Dienaers, of yemandt anders contrarie d'Ordonnantie van de W ilderniflè, in de Duynen of Wilderniflen delinquerende ·, midts 't Telve fcy t ten langhftcn binnen les dagen, den Houtvcfter of Tynen Subftituy t, ofte een van de gefwooren Die- naers van de Houtvefterye aendienende, die als dan gehouden Tal zijn, mede ten langhften binnen vcer- thicn dagen daer na den Dclinquant te gyicicn5met denominatie van het Teyt, plaetTe ende dagh t daer ende wanneer het Telve feyt gheTchiet is, Tonder

L ι I. mcije geene Wagenaers, 't zy van Vracht- « ofte andere, by dage ofte by nachte, Schil- *^ Strangh ofte Duynen halende, eenighe TJdcn fullen mogen hebben loopendc by hare uvensofe Karren, nochte gehengen dat eenige ρ rijnen die fy voeren, van hare Wagens off e f nae eenige Konynen ofte ander Wildt flhifchiettn-i maeriüllen 't Telve moeten belet-, indien IV mogen: Ende indien niet, Tullen, Souden wcfen, de Namen van de genen die ge- (-hooten lullen hebben , den Houtvcfter t'Tyner ■cmuningcaente.gevene indien Ty die kennen, Jktvaniyluyden henby Eede.Tullen konnen en moeten purgeren, ofteby refuys van dien, Tullen verbeuren een boete van drie ponden, alToodiek-

cue. worden

de menighwerve als Tulcks bevonden; Tal

L I I I. Dit mede hem niemandt en Tal vervorderen, te viflikn inecnige Wateringen ofte Vyyren, tot deDomcyncn van de Heeren Staten van den Lan- de gehoorende, immers lbo weynigh als in eenige Wateren ofte Vy veren van de particuliere VaTal- jen, ofte andere Onderfaten van de opghemclte liarcn Staten 5 nochte oock eenige Ganien, Een- den, ofte eenige andere Vogelen flaen, ichieten, ofte oock met eenige Netten, Stricken ,;of andere Ünltrumemen vangen, hoe die: Touden mogeni ge- baant wefen, nochte oock ftooren de Neften en Averen van de fel vc Vogelen, buyten blijekende pnfent vanden Heere Houtvefter, ofte van den ifclven Valallen ofte refpe&ive Onderfaten, op een |oetc van thicn ponden t'elcken reyiè te verbeuren} rapplicercn een derden-deel ten proffijte van den fiomvcikr, ofte den Officier die d'executie doen !> het tweede derden-deel ten proffijte vanden fgcnacr van de vooriz Wateringen ofte Vy ν ren, )de het laetfte derden-deel ten proffijte van den enbrengcr. Ende by foo verre 't Telve by nachte, Sondagh, of andere Gebeedt-dagen ghedaen erdt, dat (al zijn op dubble boeten, in conformité ω den Placate by Keyier Carel, den achtften Sep- 'noris Anno 155-1 ge-emaneert, ende den negen- enden Marti Anno 158ο gerenoveert. L I V. tndcgcmcrckt oock, dat dageUjcksgroote klach- «w»en van de genen die Driften ende Vogel- en hebben, dat het Gevogelte aldaer Teer ver- eende vernielt wordt: Werdtgeinterdiceert jerboden eenen yegelijcken, van wat ftaet ™Jiüc hy zy, met eenige Roers ofte Builen te ™>» m of ontrent eenige Vogel-koyen, bin- ƒ nondert roeden ■, noch op hare Schuy- minT"' rommelcnoftc ftommelen, Zeyl <*voH'10CpCn of kl7ten» omme daer mede 'n J] Uytdc V0°rTchreve Driften te ver- troeden'ΐ bmnCndcvoorichrevevijf hon- irteri V ^' 1 ige °ftc b^ naehte omtrent eenige ^/η,αΐ ??' Kreecken ende Killen te irercrC" ncken reyfc> ende daer en bo- ïcn, dS 1 ^?ers' BuiTchcnendcVogel- ^unvoo 7 i dvcmcdc Men doen» ende

-ocr page 659-

β ζ ϊ                        - Plaeateru ^BotcL· 4· Tit· fonder langer te vertoeven, df fullen Méeftèr-kna-· ι welcke alfulcke compolitie pertinent R,

giller o

3èn daer geen Recht op doen ·, en fal alfulcken aen- irénger in der manieren als voren mede op fijn Eed-

erden gehouden, endc op d'cerfte of mf

en-komfte van Meefter-K napen daer ν

L XIV.

geloof hebben, en daer opby Meefter-knapcn recht

gedaen.

i'an

^PpOfi

Sullen mede de Coddebeyers niet verm Hondt of Honden in 't Velde te gaen, „3^ leen bemoeyen met d'öpficht van de Duvnen f

gedaen mogen werden, als by henluyden bevonden lal worden te behooren. L I X.                        - Noch fullen alle de ge-ecde Perfonen gehouden zijn de Delinquanten over haer· deli£t of mefuie, de felve op 't fey t bevindende, tei ftondt te gyielen, ende op ftaendc voet aen te fpreecken met alfulcke woorden dat daer uyt gyfelinge verftaen m-agh wer- den, ten ware dat fyluydcn Vcldt-vluchtigh waren, fulcks dat men haer niet en konde ingaen of belo- pen , of dat het feyt eeril feeckeren tijde na datliet gefchiet ware, komen mochte tot kennifle van den Houtveftcr, fijneSubftituyt, Dienaers, Codde- beyers of andere gc-eede Dienaers ■, in wel eken-ge- valle ten langhften binnen drie Weecken daernaer de wete van gyfelinge aen den Delinquant of Delin- quanten gedaen fal werden; of hare Perfonen niet konnende bekomen tot hare woon-ftede,mct deno- minatie van 't dcli£t, plaetic en dagh, of fal anders van geender waerde zijn. LX.            ·. "Wclck voorfz delift, plaetfc en dagh den Hout- vefter mede gehouden fal zijn in fijne Gyfel of Ci- tade-cedulle pertinentelijck te infercren. L X I. Ende fullen alle deliclen cnmciliien, waer van de boete niet en excedcren de twinrigh ponden, in de Wildernis en Houtvefterye van Hollandt ende "Weft-Vrieflandt gevallen ende geperpetreert, de welcke eeril na eenjaer en fes Weecken tot ken- niffe van den Houtveftcr komen, fallen ghepraefcri- beert zijn; ende de Delinquanten daer van bevrijdt, ten ware dapr licifpendentie van ware, ofde faecke by Meefter-knapen in ftare geftclt, om infpeeüe of informatie te nemen ·, maer alle andere delicten en mefuiên, waer van de boeten excedcren de voorfz fomme van twintigh ponden, lo van grof Wildt te ichietcn of vangen als anders, fullen ge-eyfcht mo- gen worden den rijdt van driejaren , ende daer na eerft gehouden werden voor gepraïicribeert. LXI1. Werdt noch mede verklaert, dat by foo verre eenigejongers of Kinders contrariedefe Ordonn: quame te mifdoen, dat de Ouders of Mcefters voor d'cerfte rcylè hare Kinderen of Jongers daer over fullen moeten kaftyen, ende voor de tweede rey ie fullen de Ouders de boete daer toe ftaende, en hier voren verhaelt, dacr voren moeten gelden: Gelijck de gequalificeerde terjacht voor hare Dienaers lul- len moeten inftaen ende boeten, op dat de Gequali- ficeerde bedacht mogen zijn, gene quade Dienaers tegebr'uyckeninfaecken van de Jacht dacr inne fy die mogen gebruyeken ; ende niet hebbende of wil- lende die betalen, fullen diejongers dacr voren met Roeden gegeeflelt worden, of anders ghecorrigeert na gelegenthcyt van der faecke. L X I I I. Ende fal den Licutenant-Houtvefter niet mogen compoferen van eenige hooge of groote boeten of meiüien, excederende de fomme van veertigh pon- den te veertigh grooten 't pondt, tegens defe Onfe Ordonnantie gepleeght, als ten overftaen van twee,

W ildCrnis, fonder eenige de minfteJacht- 1

W

ƒ* 1

te mogen doen ■, op poene,dat foo fylüvdpÏ

den mochten werden lèlfs gejaeght, rjflf uïue anderen aengeley t of geaffifteert, of, «&Κ^ heyt ongequahficeerde Perfonen terjacht J™S duceert of getollereert te hebben', daer over Ξ porteertenarbitralijckgecorrigeerttewerdcnt in cas van nalatigheyt, 't zy in 'raenbrengen óf ■"' 'tgyfelenvande ongcqualificeerdc Perfoonen d andere jegens de Placaten van de Wilderniilè ή cerende, lullen de felve voor de.eerfte-mae] ml deert werden in een boete van dertigh ponden κ veertigh grooten 't pondt, ende voor de tinfe mael in een boete van t'feftigh gelijckc ponden,* oockanderfuits fwaerder, na exigentievaniaeckea ..;!!,'        ··* ' IJ Λ. V. ■ Dat vorder tvvee-mael in 't Jaer, te weten, da tweeden Maendagh irt de maendt van Mey,cn ifa eerften Maendagh in de maendt van O&obcr, ρ χ. cijs en fonder intermiflie', ende fonder die da»»» mogen verleggen, gehouden fal werden een hé dagh voorden Lieutenant-HoutveitercnMetfc knapen, tot onderhoudinge van alle goede ordro j 't ftuck van de Wi!dernillen,enonimc tecorr^cs ende te ftraffen allecontraventien en exccflèn, k ' daer inne en omtrent de Jacht bevonden en ga»· j mitteen fullen werden. L X V I. Ende lullen geene Vonniilcn van dcHoutrê> rye, inhoudende pecuniele boete» ran honen guldens en daer beneden, appellabel wcfen, na» by provifie hebben executie ondercauuc,in«mi*· mire van den Placate van de Heercn Staten va Hollandt ende Wcft-Vrieflandt, in date den :f j JunijitS2i laeftléderi. LXVIl. Ende dit alles onvermindert alle andere voor- de Placaten en Ordonnanden, foo wel W Karel, als Koningh Philips, ende de voorfz W- ren Staten, op 't ftuck van deWilderniiTegcm^- en ghe-emaneert, ende bydefen niet vaan*" gederogeert, maer lullen die blyven in mi ^ j en vigeur ·, alles by prövilie, ende terfip w inne anders fal wetbn verfien en geordonnee L X V III ,. fe!J En op dat defe Ordonnantie te beter »η^ poincTren magh werden geobferveert; w. ^J ende bevelen wy allen officieie^KS«|

^ ^^ J

Hollandt ende Weft-Vriefiandt,datf

ende*"

de ernftehjck verftaen, obedierc»» « | ende byftandt doen» fonder des relaten

m

w

Μ

Gegeven in den Hage, onder (:^ ^ hier aen gehangen, dcntwaeJrcicni Onder ftondt, Inkenniirejan?»

&&&% ff

fin*

ten minften een van de Meefter-Knapen

van

-ocr page 660-

Houtvefterye ende Jacht-faecken.

623

Tlacaet van de Staten van Hollandt ende Wefi-Vrieflandt, waer by aen Syne Hoogheyt werdt toegeflaen de Jacht aen de Ooft-zyde van de Rivier e de Vecht, met verbodt aen alle andere, In date den acht kienden January 16j <.

+f

't welck aen de Ooft-zyde van de Riviere de Vecht gelegen is, tejagen, of het Wey-fpel te exerceren, of oock eenigh Wilde te vangen in eenigcrhande manieren, dire&elijckofindireclrelijck, ten eyndc Syne Hoogheyt in 't voorfz vermaeck van dejachc niet alleen nietgeftoort of geincommodeert, maer dat oock des felfs voorlz vermaeck door het voorfz verbodt vermeerdert ibude mogen werden. Ende op dat niemandt hier van ignorantie en ibude prx- tendere, nemacr weten moge waer naer Wy ver- ilaen dat hem eenycder lal hebben te reguleren, Soo begeren Wy, dat deièn alomme ghepublicecrt en geafligeert fal werden claer het behoort, ende in gelijcke iaecken te ghefchieden ghebruyckelijck is. Gedaen in den Hage, onder het kleyne Zegel van den Lande, den achtiendenjanuary 167 f. Onder ftondt, Ter Ordonnantie van de Staten. Geteeckcnt, Simon van Beaumont.

itMlStaten van Hollandt ende Weft-Vries- landt. Allen den genen die deren fullcn ficn of hooren leien , Saluyt. T>oen te *JÜê$ tm ; Dat totOnfe kennifle gekomen dat Men Heere Prince van Orange tot Soeft- :,! ■'■' inde Provincie van Utrecht, zijn gekocht -V-Landen, met intentie omaldaer eenHuys ^prrn ende iich in de Quartieren dacr om- '■■nr«»clcenj foo nu en dan met de Jacht te ver- wecken ° ende dat Wyghenegen zijn, foo veel ν Ons is tothetvoorfz divertiiïèment van Syne H-jo-jhevdt te contribueren. SOO IST, Dat \\'veoedtgevonden ende verftaen hebben, alle en ceit vecelijck, foo wel Edel als On-edel, ende tot cc Jacht gqualificeert, te verbieden, foo als Wy d.-iclvc op de poenen by de Ordonnantie op 't exer- covn van de lacht gc-emaneert, verbieden bydc-

dat gedeelte van den voorfz Onfen Lande,

;ii, m

Placaet op 'tfluck van de Jacht ende Houtvefterye van Goylandt, aen de Oofl-zyde van de Vecht. In date den eer ft en Maert 1 ó 7 j.

i-5-

τ

rciv^Ilhem Henrick, by der gratie GodesPrin- \Mn ce van Orange ende Naflau, Grave van

DAt niemandt wie hy zy, fich Uil vcrilouten op ceniger tijde te komen jagen of vliegen in dele Houtvefterye, naeenige foorte van Wildt, hocda- nigh 'c felve genacmt werdt. II. Dat niemandt fal in 't Veldt gaen op Harten, Hinden,Ree, Swijn Hafen, Gonijn, Patryièn, Faifanten, Reygers, End-vogels, ofeeenigerley Wildt Gedierte of Gevogelte, om 't felve in ceni- ger maniere te vangen, ichteten, bekruypen, of te bekomen , 't zy met korte of lange Roers, Pijl of Kloot-Bogen, ofeenighe andereInftrumenten of pradtijcquen van Stricken, Stroppen, Furctten, Buydcls, Gacrns, Afen, Voeyeringen, Vergiften, ende diergelijckcn ·, op de verbeurte voor de eerfte reylevan hondertguldens, ende voor de tweede reyle op peene van aen den Ly ve gheftraft te wer- den. I I I. Wy verilaen oock dat alle de gene, die binnen de voorfz Houtvefterye ('t zy op 's Heeren W cgh, of ghemene Baen ) bevonden iüllcn worden met Roers, t'elckens verbeuren fullcn dc Roers, en ι <y guldens aen Geldt. I V. Ende (lillen de Officieren, ghclijck oock dc Be- waerdersen Tocfienders van de Wilderniflê, wan- neer eenigh misbruyek gefchiede, en tot hare ken- nifle komen ial, vermogen ende gehouden zijn by voorgaendc ordre van den Houtvefter, alle Legh- Honden, Tyraflèn, Inftrumenten, Getouw en Gereetfchap, datehjek te faiferen, ende uyt den Huyfc te halen ■, ende fullen die gene, die dacr over bevonden fullen werden, bevallen in een pceue van hondert guldens; foo mede in de felve pecne en ar- bitrale correclie fullen vervallen die haer regens het voorfz onderfoeck enuythalen fullen komen t'op- poferen,                                                        Vor-

Vianden, Dietz, Lin

■gj%y[ Catzenellebuge

een,

Bueren, Leerdam , &c.

Marquis vander Veere ende Vliilingen; Heere en ΒίΠλΊ ran Breda,der Stadt Grave ende Lande van ii};a, Dieft, Grimbergen, Herftal , Granen- Jonde, Warncfton, Arlay, Nofery , St. Vith, P^sburgh, Polanen, Willemfladt, Niervaert, fjildfteyn, Steenbergen , Sint Maertensdijck, ccrtruydenbergh, de Hooge en Lage Swaluwen, piekwijck, &c. Socft, Baren, ter Eem, Imrae- ^ binnen en buy ten, &c. Erf-Burghgrave van T'T"? Bcfan5on' Erf-Maerfchalck van uandt5 Erf- Gouverneur van Gelderlandt , ,·α77Ztutphen, Hollandt, Zeelandt, Weit- 'ciiandt, Utrecht ende Over-YiTel, Erf-Capi- ;! -ocncracl ende Admirael der Vereenighde ^crianden Opper-Houtvefter ende ïager-mee- mfcn ?dt Cndc Wcft - Vneüandt. Al- toren f f"0" o defc Jegc™'oordige fullen fien of wtvcir' luvr' 'Doen te ™eten · Dat in de >rt crycvanGoylandt dagelijcks meer ende e, 0n' me" ?n Scplceght werden de misbruye- «ideliu08 ,Ïcden cndc infolenticn in'tftuck S*Ch enW^eryc. SOO IST* DatWy Wtckom V0Ü "' cndcaHe wydere verlopen ^vando?' !nctadvis van de Raden en Mce- «^cnvanM π en,lnSe 's GraefFelijckheyts Do- r4neert !??llandtende Wcft-Vricflandt, gc-

>de|

■^T^rUCcn hebben, ordonneren ;!cr naer vnl α ' dc Poir>ften ende Articu- '^bin^T? A' die Wy verilaen en willen

ü

:ckcn,

ï^ynfe voorfz [urÜHiftic byeen

litcytof

c5 Wel of On-edel, ende van wat

^n te'ü-oX"1C hy foudc ra°gen wefen,onder-

' ^

-£repen

U1» °P dc poene ende boeten dacr

-ocr page 661-

Placaten. 4. Boeck. ^.Tk.

'Óiq

v.

X I.

Vorders, om alle misbmycken te beter te weren, ende het Wilde te beter te preferveren, ial een yegclijck gehouden wefen, fijn Hondengekenft te houden met houte kluppelen, op pcene van thien guldens, foo dickwils yemandt bevonden fal wor- den daer van in gebreecke te zijn gebleven. VI. Item, in gevalle ycmants Huys-honden cenigh Wildtverbete, en de gene die de felve toekomen, fulcks aen den Houtvefter binnen den tijdt van vier entvvintigh uyren niet aen en brachte, ende over fulcks't verbeten Wilde verlooren bleef fal daer over verbeuren vijf-en-twintigh guldens. VII. I Ende alfoo dickmaels in 't hoeden ende weyden van de Schapen endcBeeften, de Ryeren van de Vcldt-hocndci's ende andere Edele Vogels gerooft werden, ende hare Broetfels bedorven, foo werdt alle Landt-luyden, Arbcyders, Schacp-harders en Beeften-hoeders, 'czy Man ofte Vrouw, jongh ofteoudt, verboden eenige Neften , Eyercn ofte Jongen aen te roeren, veel min die te ftooren ofte te rooven,op de boete van vijf en twintigh guldens, foo dickwils fy achterhaelt fulien werden, fulcks gedaen te hebben, of wetende 't ielvc by andere ge- fchiet te zijn, dat voor den Houtvefter verfwegen en niet aengegeven te hebben. VIII. Verbieden vorders wel crnftelijck» dat ilch nie- mandt vervorderen tefchieten, ofte anderfints in eeniger manieren ter doodt te brengen, of te be- fchadigen eenige oude of jonge, foo wilde als tam- me Swanen, op de verbeurte van vijftigh guldens, de Roers, ende arbitrale correctie. I X. Oock werden alle Ingezetenen ende Huyfluy- den van deie Houtvefterye gelail, die gene die door fchicten ofte Tiraflèn, ende andere foodanige mis- bruyeken van ftricken, ftroppen , voeyeringen of diergclijcken, tegens defen Onfen wille komen te pecceren, aen te brengen aen Onfen Houtvefter, op pcene van hier van in gebreecke biy vende, te ver- beuren vijf-en-twintigh guldens. X. Sullen alle Huyiluyden ende Ingeiètenen van de voorfz Houtveiterye gehouden zijn , de behulp- iame handt te bieden aen de Officieren en Toeiïen- ders van deiê Wildernifie, om die gene die bevon- den werden te contravenieren deien Onfen wille, te helpen vangen, ende te recht te ftellen, ende by weygeringe fullen vervallen in een boete van vijf- tigh guldens.

Oock verbieden WyalleSchippefsenc. v luyden uytdefe Houtveiterye, eenH w\u der de handt aen te nemen, ten eynde hst* vervoeren of elders vermarten, by verbeu

vijf en twintigh guldens X I I.

rtevü

Allewelcke poenen ende boeten Wtvm

dat van Ouders datelijck afgevordert lulle den, over de misbmycken die hare Kinde '

fti ■ .

hunnen broode wefende, begaen εηϋΤκρΓ'1

fullen hebben, gelijck oock van de Huys-nicc? over 't gene hare Dienitboden ende ArbeydersÊ tegen ghedaen ende verbeurt fullen hebben· el in gevalle van gebreecke van betalinge, Ulmt pccuniele boeten bekeert werden in Corona t! Lijf-ftrafFen.                                    F Cof!t XIII. Wy willen ende verklaren noch, dat den He?·. vefter van Goylandt, als mede andere Toeiitnfa opdefe Wilderniile alle Contraventeursdiefw de dact bevinden, fullen calangeren, en dat die c?* haren Eedtende verklaringe daer inne fullen we- den gelooft, ten ware dat bewefen kondc \verd«, dat die niet en ftonden ter goeder nacm cnè faem. XVI. Eyndelijck verftaen ende ordonneren Wyno4 dat de queftien ter faecken van de Jacht, tereftfe inftantie iuüen werden gebracht voorde voé Houtvefter, ende den Gerechten van Nacrte» 1 daer toe geordonneert, ende dat de felve aldaar balijck fullen bedongen, ende alfoo depkwt· den afgedaen ende getermineert. Ende omdat Wy ver ftaen ende willen, data* | ie Oniè Ordonnantie in allen Pointa ende Arts- culen wel fcherpelijck onderhoudenwotdcn.tcnde ι niemandt daer van ignorantie enhebbetepreioH deren: Soo laften ende bevelen Wy^"J*J| Houtvefter van Goylandt, nevens denGctefe van Naerden, tegens d'O vertreders van dim* mandt uy tgefondert by executie te procedcraj^ 1 allen ende een yegelijck der voorfz pcenenc^ J ten, ende oockdefelve de plano te docn"2< fonder eenige ooghluyekinge, g^^^vJ Gegeven onder Onfen Name ende W^\ 's Graven-Hage den eerften Maert 16 7j· , f geteeckent, G.H.Trïnced'Orange. °f^A Ter Ordonnantie van fyne Hooghep * trafigneert, C. Huygens.

q.6. Placaet tegens het fleUen van Aert-firicken in 't WéflJ*0»f* den elfden Oclober \6jf. Λ. Α tH IlhemHcnrickjby der gratie GodtsPrince Vith,Daesburgh, Polanen, WiHel^ ujtöt^ van Orangc ende Naflau, Grave van I vaert, Yflelfteyn , Steenbergen » ^"^ffl Catzenelleboge, Vianden, Dietz, Lin- | dijck, Geertruydenbcrge, de Hoog ^^| gen, Meurs, Bueren, Leerdam , &c. j Swaluwe, ende van Naeltwijck» &c g^Jj

Marquis vander Veere ende van Vliflingen, Heere grave van Antwerpen ende Befanco ' ^jj^ ende Baron van Breda, der Stadt Grave ende Lan- fchalckvanHollandt·, Gouverneur, ^^0

de van Cuyck, Dieft, Grimbergen, Herftal, Knendoncq, Warnefton, Arlay, Noferoy

KivH de PriEildent ende Raden over Hol^* \^\

-ocr page 662-

Houtvefciye ende Jafcht-Jaeckeri.'

6zf

den mogen bevonden werden geftelt te zijn, ia) de ièlve dacr voren aenfprekelijck ende gyillbaer zijn» op de boete hier naer verklaert, ende daer van niet cxcuiabel, ofte ten ware alleen, dat hy met iblem- nelen Ëede foude konnen verklaren, "die noch Iel- ver, noch door fyne Domeitijcquen, nochtedoor anderen te hebben geftelt, nochte gedaen ftellen, noch te oock te weten by wien die aldaer ibuden mogen gheftelt weien, alles op een boete van vijf ponden te veertigh grooren 'tpondt vcor yedcr Striek, twintigh ponden voor yedcr Patrijs, ende veertigh ponden voor yeder Faifant ofte Haes, die dacr in ial weien gevangen: Laftende allen Officie- ren, ende andere Bedienden van de Houtvefterye ende Wilderniilè, dacr op naeuw te letten ende reguardtte nemen, ende de Contravcntcursaen- ftonts iönder eenige conniventie te gyiclen ende aen te brengen. Ende op dat dciè Onip Ordon- nantie in hare poin£ten magh werden geobicr- veert: Soo ontbieden ende bevelen Wy voorts alle Officieren , Jufticieren, Dienaren ende Ingeze- tenen der GraefFehjckheydt van Hollandt ende Weft-Vricilandt in den voorichrcven Diftncdre, dat fy uw de publicatie hier van doende, ofte de billiectcn hen geibnden werdende, die doen aen- placken, obedieren en alle hulp en byftandt doen , iönder des te laten in ceniger wijs. Gegeven in den Hage onder 't Zegel vanjuftitie van den Hove hier onder opghedruckr, den elfden Oftober ïóyf. Onder ftondt, In kenniflevanmy. Geteeckent, IV. Vedel.

π dr ^nDeurmerdero£ge{\vorenExploi- VnC L Comptoire des Ontfangers van de CÏerlf Zvts Wilderniilè in Hollandc, Saluyt. G?ftWv onderrecht z,jn , dat dagelijcks veel r°j Hafen ende Patrifen werden gevangen ΚGereende Aert-ftricken, ende dat fooda- mCt \eic-ftricken feer veel werden geftelcinhct IU5C van '£ Weft-landt, lèlfs oock buyten de ®fniZ die volgens 't Placaet ende Ordonnantie • · Onsopdcn twaelfden Maert 1674gedaencma- • ï, zljn committeert gheftelt te mogen wer- !'.'"L Lr'idat wy noodighgevonden hebben daer ^SetvU- SOO IST, Dat7 £ on eehadt hebbende het advis van den Houdt- cücr ende Mceftcr-knapen van Hollandt ende \l'cft-Vricflandt, abfolutelijck verboden hebben, ende verbieden midrs dtCcn , allen ende eenen vctrcliicken wie het zy, ecnige Aert-ftricken in het 'U'dRindt teilellen ofte doen ftellen, ofte oock mdoootn geftelt te worden, te Veldewaert ofte in ccnigeDP!antagien,Elften, Thuynen, Boomgaer- den,ofergens elders, waer het oock ibude mogen weien, 't zy onder wat pretext ofte fchijn het oock fidemogcnzijnj ende byaldien defèn onaenge- kn op ycmants Gront ofte Landt, 't zy te Velde- wert, ofte in Elften, Plantagien, Thuynen, be- flotcn of onbeilotcn Boomgaërden, ofte ergens tl ders, ende 'rzy dat hy hetfelve Landt, Plantagie, Thuvn ofte Boomgaert, in cygendom gebruyekt, ofte inhuyrheeft, van nu voortaen3 toteenigen Men eenige Aert-ftricken in het Weft-landtfbu-

ifj. Publicatie, beroerende de Jacht op 't Ejlandt van Goeree. In date den acht en twintighfien Juny 167 8.

SSLfooeenige Inghelanden op den Eylande f·*» vi va" Goeree aengenomen hebben, op den ■'-*H k'vcn Eylande eenige Haiên, Patryien, ende Pheianten te planten, om me 't ièlve il ik dacr door te doen aengroeyen en voortiètten jttluftenvermaeck van de gequalificeerde Wey- .uydenaldaer, SOO IST, Dat de Raden ende iceftersvan de Reeckeningen der Domeynen van cHecren Staten van Hollandt ende Weft-Vries- "at, willende de voorfz goede intentie fecunde- n> geordonneertende g'eftatueert hebben, 01- nneren ende ftatueren het naervolgende. At alle de lan^c Winden, Baftacrt-Winden ^«jocnen, Water-Honden, ende alle andere, ,wm ter Jacht, by deHuyfluydcn of andere ξ ^ihcecrdcn werdende gehouden, door den ta5dcsvooriz Eylandts, of fynen Dicnaer, ώάΔ,Ι Huyfluyden of andere Perfoonen ^ndrsiuücn eerden afgehaelt. ■en I jSk fcn yeder fijn Doggen of andere Hon- ^^"ndc ι r'1Ct ^eclUaem zijnde, en derhalven Vx hanf den wcrden» Knuppels fal hebben ^cHonr? ' Cn **cn Keeniïnts te vervorderen de ^ODd^|nCthaerin 'r Velde te nemen, t'elc- D«gene D tC Van thlcn Ponden· ^rhaerh 'f13^5' °f yemandt anders alleen, ■ilïficccrt }?erTHJeren> die tot te Jacht zijn ge-

Dat voorts nicmandt hem ial hebben te vervor- deren eenige Aerd- ftricken, of yet anders te letten, of by fijn weten ghedogen op fijn Landt gheftelt re werden, daer door cenigh Wildt ibude konnen gevangen werden ·, op pcene van thien ponden te xl. groten 't pondt, voor yedcr Striek te verbeuren. Dat vorders niemandt hem ial vervorderen met het Roer in 't Veldr, Duyn, of elders te loopen ; op pcene volgens de Ordonnantie van de Wilderniilè. Dat mede geen Schippers, der fel ver Knechts, of yemandt anders, wie hy oock ibude mogen zijn, lullen vermogen eenige Halen, Conynen, Patry- ien of Phaiantcn van eenige Huyfluyden, of eenige andere Perfoonen, ter Jacht ongcqualificeert, op tekoopen, of de iclve in haerluyder Schepen te nemen, ornme elders te vervoeren ofte te ver- koopen ; op poene van twintigh ponden voor yeder Haes, Patrijs, Phcfant of Comjn die byhaer ibude mogen werden gevonden, te verbeuren. Ende op dat alle 't gunt voorfz is, te beter moge werden naergekomen, werden degequalificeerden tot de Jacht by delen ghcauthorifcert, om alledis- ordres in de ièlve Jacht mede te mogen helpen wee- ren, oock de voorfz achterhalinge te doen, ende des noodt, felfs te mogen gyfèlen ende den Officier fulcks aen te geven. Ordonnerende vorder den Bailliuw van Goede- rede · om te vigileren dat de voorfz Jacht conform 't gunt voorfz is met allen ernft werde gehandhaeft, endedathydevoorengeftatueerde boetens fonder

-tien i

:,-t eenighfints fullen mogen

^PwncvangyfcUnge.

Gg

eenige

ah

-ocr page 663-

Placaten. 4. Boeck. 4. Tit.

616

Aldus gedaen ende ghearrefteert tenBu de Reecken - Kamer der voorfz Dom ** denHage den 28 Junijdesjaers 1678 ^nen,!s den voorfz Eylande gepubliceert ende<4S?CiP worden.                                        ° Wis Onder ftondt, Myjegenwoordigh, Geteeckcnc,

eenigc de minde verfchoninge of compoiitie in het geheel tot fijn behoeve fal hebben inne te vorderen, en des noodt, de onwillige voor Leenmannen van Voorne te convenieren. Blyvende wydersin alle vorderc poincTren in haer voorgaende vigeur endcobfervantie hetPIacaet of de Ordor.mtie by haer Edele Groot Mog. de Hee- ren Staten van Hollandt ende Weft-Vrieilandt op 't ftuck van de Wilderniftè gedaen emaneren.

48, Placaet, raeckende de Ja:ht op Haes in de Klingen. In date knul

thienden September 16j 8. Uhcm Hcnrick, by der gratie Godts Prince \ van Ora'ngc ende Naflau, Grave van Catzcnelleboge, Vianden, Dietz,Lin- gen, Meurs, Bueren, Leerdam , &c. Marquis vander Veere ende van Vhningen, Heere ende Baron van Breda, der Stadt Grave ende Lan- de van Cuyck, Dieft, Grimbergen, Herftal, Kra- nendoncq, Warnefton , Arlay, Noferoy, Sint VithjDaesburgh, Polanen, Willemihdt, Nyer- vaert, Yflèlftcyn , Steenbergen , St. Maertens- dijck, Geertruydenberge, de Hooge ende Lage Swaluwc, ende van Naeltwijck, &c. Erf-Burgh- grave van Antwerpen ende Befancpn, Erf-Maer- fchalck van Hollandt; Gouverneur, Stadthouder, Capiteyn-Geacracl ende Admirael ; midtfgaders de Prxlident ende Raden over Hollandt en Weft- Vrieilandt ·, den Dcurwaerder ofgefworen Exploi- ftier van den Comptoire des Onrfangers van de Graeffclijckhcyts WildcrniÜe in Hollandt., Saluyt. T>oen te weten Dat Wy wel ende bchoorlijclc ge- informeer tzijn, dat de Wilderniffe omtrent den Hage, ghenaemt de Klingen, by nagantfeh zijn ghebloot van Wildt, dat gefchapen zijn in korten tijdt voorts daer van t'ecnemael gedcpeuplecert te werden, ren zy met goede ordre en plantingevan Moer-Hafendaerintydelijck werde geremedieert ende voorlien. S O O IS Τ, Dat Wy hier op gehadt hebbende hetadvis van den Houtvefter en Mecfter-knapen van Hollandt ende Weft-Vrics- landt, 't felvc by goede en behoorlijcke middelen willende voorkomen, op dat de Jacht in de voorfz Klingen (dewelckc nu by-nageheelijck vervallen is ) mct'cr tijdt wederom mach werden ghereftau- reert; U ontbieden ende bevelen, daer toe com- mitterende midtsdefen, dat ghy treckt ter plaetfe daer 't van noode weien fal, ende men gewoonlijck is publicatie te doen, ende aldaer by Ü roepende den Officier vandcr Plccke, is't noodt, van we- gen de Hooge Ovcrigheyt gebiedt ende beveelt een yegelijck, van wat ftaet of conditie hyzy, hem te reguleren na de Poin&en en Articulen by ons ghc- ftatueert en geordonneert, fulcks hier na volgen. I. E Erft, Dat de Placaten en Ordonnantien op het ftuck van de Wilderniftè certijdts gepubliceert, ende infonderheyt mede het Placaet op huyden ge- arrefteert, in alle hare Poin&en en Articulen(voor foo veel die by delen niet en werden ghealtereert ) prascifelijck en ohverbreeckelijck fullen werden ge- obferveert, ende de Contraventeurs gheftraft ion- der conniventie of diflïmulatie·, Dat voorts in de voorfz Klingen, die met plantinghe van Moer-

Hafen ( boven de gene die airedeghedaen zi' ! eerftdaeghs fullen werden ghepeupleert, Ji binnen dcfe navolgende Limiten * te weten (Vj enWcftwaerts van's Graven-Hage, begb'ncaje van 't Ooften van 't Huys te Perfijn, nroè Noord-weft aen op de Wooninge van Mr, L 't Houf-yfer,ende Adriaen Vermccren, enfootr»· in de Zee, ende langhs de felve, tot in deMaa ende langhs de Maze tot Maeilaridtfluwj enèm daer langhs dcGaegh, die door Maeflandt enè Schipluy loopt tot Delff, ende van de StadtDdi langhs de Haeghfe Vaert door den Haegh·, en q daer langhs denZuydthoutienWeghtotdenvce· I noemden Huyfe te Perfijn, niemandt, van« ftaet, qualiteyt of conditie hyzy, gcneuytgorfe dert, hetzy dan Edel of On-edel, enfalmoffe opHaes jagen of Hoen vliegen,noch metharerb den in de Duynen gaen, binnen den tijdt mn Jaren eerftkomendejop pene dat die gene contra bevonden werdende te doen, vervallen fal m de eerfte reyfe in een boete van 25 ponden, roti j grootcn 't pondt, voor de tweede reyfe/opondc en voor de derde reys 100 ponden. II. Ende by ibo verre yemandt, van wat qïiakevt hy zy, bevonden werdt een Hacsofmcerghevx- gen te hebben, of Hoen gevlogen, lal boven* pcene hier vooren verhaelt, voor de eerftercTi^ Veldt verboden werden voor een tijdt van οψ ren, voor de tweede reyie ten eeuwigen dage* » tot meerder reyfe bevonden zijnde 5 ^l^1^ geftrafc werden, tot judicature vanMeoW* pen van Hollandt en Weft-Vricflandr. III.                  4 Dat na de expiratie van den voorfz tP gj Jaren niemandt in de voorfz Klingen, *£?« £ 'de voorfz Limiten ial mogen jagcn,danWc .^ die notoirlijck voor Edelluyden zijn J*L·^ hen voor fulcks zij η dragende, en andere π ter Jacht gheadmitteert 5 Dat de felve oocni- fullen mogen jagen dan felfs in Perfoon»en ^ Kinderen of Huys-gebrooden TaW-WJw^, minftenachthicn [aren oudt zijnde; enae dan van Alderheyligen tot Vail'en-avonar^^ poene voor de eerfte reyie van v^ ei!i-*j, J^d*- den, voorde tweede reyfe van vij^^ ende voor de derde reyfe van hondertp Verbiedende voorts wel expre»cn' ^φ* gelijcken, van nu voortaen met Roefir ^

Bogen in de felve Klingen t'eenigjf

eenige Stricken tefetten ofteftcUê

>>*'%

«■Ml

«ÉiMiiiiÏI

MHM

-ocr page 664-

Houtvefterjre end

6zy Ende op dat dele Onfe Ordonnantie te beter in alle hare poincten mach werden geobferveert, foo ontbieden ende bevelen Wy allen Officieren, JuiK- cieren, Dienaren en Inghezetenen der Graeffelijck- heyt van Hollandt ende Weit-Vrieilandt, dat i'y u dit doende crnOelijckverftacn, obedieren, ende alle hulp ende byilandt doen, ibnder des relaten in ceniger wijs. Gegeven in den Hage onder 'tZe- gelvanjuftitievandenvoorfz Hovehier onderop gedruckt, den vijfthienden September 167$. Onder ilondr, lnkenniiTèvanmy. Geteeckent, IV.Dedel

r mineen, ende byfonder oock in 't Koorn

eroof

ofeenign ande.

Gewafchi als mede op Pa-

Ro

"Wcecn, Hccken, Dammen, of daerom- n' -rmides tot nu toe veele Hafen, Conynen

trencj en

, wilde daer mede is vernielt; opdever-

ZZlnde Roers, BuiTen en Bogen, die haer f '"het fiillen afghenomen werden, ende daer m wïn van 2 f ponden; gelijckmede voorelcke Cn L en daer en boven voor elcken Haes die men Kin fal eefehoten of met Stricken gevangen te de ecrile reyfe vijf en t wintigh ponden, voor Wdercyfevijftigh ponden, ende de derde f. node verbeurte van hondert vijf en twintigh Snden, al mede van vcertigh grooten 't poudt, en Sirralccencftie, totdifcretie van Mecfter-kna- oen voornoemt.

λ o, placaet van Syne Hoogheyt^vaer by werdtgeordonneert, dat alk voor- gaende 'Placatcn, op 'tfiuck van de Jacht ge-emaneert, in alle Toincïen en Art'i- culen moeten werdengeobferveert: Item, tegens het ongcqualific eert jagen; ende meer andereJaecken, tot beneficie van de Jacht. Indatedenvijjthienden ^JMcy

ïóSo. Ilhcm Hcnrick, by der gratie Godes Prince van Örange ende Nallau , &c. micltfga-

Dat Wy oock verbieden datgeenigePeribonen, tot de Jacht ongheqnalificecert, al ichoon de felve daer toe buyten Onfe fpeciale kennilTe mochten, hebben weten t'obtineren eenige Aclens, die Wy derhalven wel exprellèlijck derogeren by delen , fuilen vermogen te hebben of re honden eenige loo- pende Honden, Winden,Haièwindcn, Bailaert- winden, Spiljoenen, Brackcn, Lcgh-Honden, of eenige Honden ter Jacht ghclcert, of bequaem zijnde; macr bevelen den genen die allülckc Hon- den hebben, hen de iel vc binnen een maendt'naer de publicatie deics quijt te maecken, of buyten den bedryvevan de Houtveilerye te ichicken; op de verbeurte van thien ponden op elcken Hondt, bo- ven de verbeurte van dcnièlvenHondt, diebyde Dienaers van den Houtvcftcr fuilen werden aen- vaert. Wyders ordonneren Wy, dat niemandt ter Jacht ongequalificeert, in voegen als hier vooren, fich fal vervorderen het Velt te frequenteren, om Halen, Patryfen, ofecnighander Wildt, hoeda- nigh het oock magh werden genoom t, te vangen of ichieten, veel min dan oock het fclvc by tyden enontydendooribodanigePeribonen te docnop- fpeuren, obfervcren ende bewaecken, maer iich praxiièlijck teghedragen nacr den in houdc van de Placaten op 't ftuck van de Wilderniflè ghc-cma- neert. Dat van gelijcken de Duy nmcyers niet en fuilen mogen houden dan eenen, of ten hooghftcn twee Bailaerts of Rccckcls, om 't Ongedierte daer mede te vernielen, ibnder dat ly in 't alderminfte eenige Honden van anderen fuilen vermogen te houden , omtcbedryven, of oock mcc anderen gheipan te maecken; op de boete van thien ponden, boven de verbeurte van de Honden. Ende indien yemandt, van wat conditie of qua- lïteyt hy oock zy, tegens defe Ordonnantie dede, ende by den Subilituy t of Dienaers van de Houtve- fterye, ofde Pachters van de Duynen, of de Hout- vefters gebroode Dienaers, of een ander gcqualifï- cecrePerfoon ghegylclt zijnde, ofuyt krachte van Gggg 3                fencentien

dersden Prajfidentende Raden over Hol- landt, Zcelandt ende Vrieflandt ; den Dcunvaerdcrcf Exploi&ier van den Comptoire des Ontfangers van de GraciFelijckheyts Wilder- nüfc in Hollandt, Saluyt. 1)oen te •weten : Dat Wy wel ende bchoorlijck geinformeert zijnde, dat deWilderniflè'sLandts van Hollandt, ende by- fonder ontrent de Quarticren van beyde de Noort- vijdcen, Noortwijcker-hout, beyde de Catwijc- ken, Rijnsburgh, Voorhout , Sashem, Lange- vdtcndcOfhcm, gantfeh ontbloot zijn, fbo van Hal en als van Patryfen; ende ghefchapen is dat de fclvc altlaer in korten t'cenemael lullen werden gc- dcpcuplccrt, overmidts diedoor het ongheregclt ja^cn en andere verbodene Inftrumenten ende 011- gcocrlofdc middelen, teritondt werden opgevan- gen ende gchcclijck vernielt, hetwelck meeften- dcel werdt te wcgc gebracht door Perfoonen tot de J^htongequalifieecrt, ende daer toe dan oock by jraenendcontyden noch andere dierghelijcke ghc- wuyekende, om'tvoorfz Wildt te doenopfpeu- ren, obfervcren cn bewaecken; midtfgaders 'tfel- ^Mpcnjagcncnvangen, wacr door de Jacht 'c e Hccren Edelen en principaleOfficieren defer com Cn' a's,ccn Privilegie ende pree-eminentie is ^pctcrcndc, omby defelve tot eenhonorable wntie ende vcrmacckelijckheyt ghebruyekt te ^7 benomcn ende t'onbruyck gemaeckt, 't cn SOO KrnCr nict cydeliJck cnwierdevooriien : midddc ' Wy' °m fulcks mcc bchoorllJckc ftatuecuU?'tC ko,men' geordonneertendeghc- llucCTt nebben midtsdcfen. ^Vttfl' dat,alIcPlacaten en Ordonnantien cdTnUick ?ndcWlldcrniflèn voordefen fuc- h«tonial,p,aCnpubllcercn' cn^e infonderheyt

ciilen fu |i-n° Γ l» in alle Pomften en Arti

,„,.„ unvei'dcno;heob< ^mhtiQ             iondcr

erveert, ende de Con- of

-ocr page 665-

Placateo). 4.Boeck. 4. Til.

ende bevelen wy allen Officieren, Hkkm rv naren ende Ingezetenen der GraeffeliirH lUi5· Hollandtende Weft^Vrieflandt,datfyU7 j? dcernftelijckverftaen, obedieren, ende al k ende by ftandt doen» midtfgaders allen and ? d'executie van 't gunt voorfz is, fonder döS? " in eeniger wijs.                                            Ctöfn Gegeven in den Hage, onder 't Zegel van τ,,π- van den voorfz Hove hier op ghedruckt η ^ thiendcnMeyióSo. Onder ftondt, QS vanmy, Geteeckent, W.*Dedel.          l

lcntenticn van deHeeren Meeftcr-knapen, by den voomoemdeu Deurwaerder ge-executeert worden- de, de felve daerom dreyghde of qualijck toefpraec- ke, floege of quetfte, daer jegens fal den Houtve- iler, fonder aeniicn, van Per ionen, by appramenfie of ariderfmts naer gelegentheyt crimineïijck proce- deren, alstegensdegene die openbare krachten gcweldtdoen, ende dat acnhaer Lijf of Goede, na de groote en gelegcntheyt van de miidaet. En op dat chCc Ordonnantie te beter in alle hare poinctcn m agh werden geobferveert; ib ontbieden

50.

Tlacaet, Ordre en Verbodt op 't fluck van 't Viffchen, en 't Vifch-Gewant op de Rivier

ren en Binne-wateren in Hollandt ende Wefl-y'rieflandt, den 13 Maert 1648. Sie Groot-PlucacNR ' 1 Vol. Pag 1276. Ende mutatis mutandis gerenoveert op den 2 2 January 1Ó74. y 1. Tlacaet jegens de Strandt-rooveryen, Zeehonden en Strandt-recht te vorderen, den 2 T)e ·/ 1663. SieGrootPlacaet-Boecka Vol, Pag. 3082. 'tSelveTlacaet vernieuwt denrAprüifaα «■' hier achter óBoeck 2 Ty tel.                                        .                                                   n· t 52. Ordonnantie en Reglement op 't fiuck van de Jacht in de CMeyerye van den Bofch, van dm \i

Jiwyiójó. Sie Groot Placaet-Boeck 2 Vol.

Pag 2445?.

Placaet tegens de exercitie vandè Jacht in de Aiejerje van 'sHertora. Bofch, In date dendrie-en-twintighfien Augufti lójy. datoden fefthienden Junïj 1656: Ende voor de tweede reyfe gecorrigeert endc gemuldteert naer exigentie van faecken. Werdende den Raedtenè Rent-mcefter van de Domainen die tegenwoo;· digh het recht van de voorfz Wildtbaen metdee· langie van dien in de voorfz Meycrye exerceert, ofte die hier naemacls het felve verkrygen mechtti privativelijck geauthorifeert, dcfe Onfe Ordon- nantie ter executie te ftellcn. Gelijckookdcfmah Heeren recht van Jacht, ende daer overJurifiiSk hebbende, ócCc Ordonnantie mede in hareroorlz Jurifdiclien fullen doen executeren en obicrrcrccn ten eyndc defen Onfen Placate precifcenpunchic- lijck magh worden geobferveert enachtervoto: Ordonneren Wy dat de calange jegens de Mis- bruyekers of Overtreders van dien fal worden ge· daen voor de Thol en Leen-kamer tot 's Hertog* bolch. Ende op dat niemandt hier van ignonniii pretendere, foowort geordonneert dat defe 0* provifionele Ordonnantie aen de voorfz tegen- woordige Opfiender, en recht van Onfe Jacht en calange hebbende, ghefondenfal worden, o»* felve in de Stadt van 's Hertogen-bofch endc pt-

η

[En Raedderlandefullen fieniiTe gede Meyerye vanmeerder vernieltgeoorlofde als onende dat te beducOns niet tydclijvoorfchreve Wilde zij η en bly venwillende voorficnhet hoogh-wijs adPrince vanOrangden mits defen teMeyerye van's H't zy Edel of on-Ezy door hem fel veben te Jagen oftedrie achter een voeenighe Privilegihier van zijnde ,dat voor den voorde publicatie defe

ü^-w.%. Miwj VIJ». ^\J*->M. t,\y 1UVU |jw»WA-»·-------------          j gewoon is publicatie te doen. Aldus gW™1 goctgevonden ende provifionelijck B1^^^! byden wcl-gemelten Raedt van State der Verci nighde Nederlanden. In'sGraven-hagcdcn^ j en-twintighften Augufti 167f. Wae'gJW*· Th. Zoete de Laeke van Filters, vt. Ondervzm Ter Ordonnantie van den ghenielten Rac State. Was geteeckent, G.vanSlmgt^-

ferveert om de voorfz Wildtbaen als dan wat aen- gewijt en hcrftclt zij ode, een ycder wederom van fijn Privilegiën of Coftumen te laten jouiflèren en genieten ·, lullende alle Contraventeurs van deiè Onfe provifionele Ordonnantie voor de eerfte reyiè verbeuren boven hare Honden, Vogels, Net- ten, Roers en andere Jacht-getuygen, de dubbele boeten 'm dier-voegen te betalen, lbo en gelijck de felve gefpecificeert zijn in Ons J ach t-rcgle ment, in

54- Tlacaten van de Staten van Zeelandt, van den%February 15831 24 Maert l^2ji f^a

ïdOQ:

en f 'December 162 3, opdeJacht->Vogelerye,Vee>Helm, indeDuynen-tBoomenSm0 ^

ander Gewas ten platten Lande, met meer andere faecken daer toe dienende. Sie Groot*laca 1 Vol. Pag. 13 5· 2 en volgende.

T>

E verdere Smeken raeckende de Judicature ende Recht-faecken van de Jacht ende WMtm» '

hier naer volgende in" t χ Boeck loTytel.                                                              nE^

-ocr page 666-

■η

DEN VYFDEN TYT&L, ijck, Water-recht, Oiitgrondinge ende Slach-turven.

nfi datDijckrecht tottoefichtendevoorforgevanTiijcken, dammen, ÏVateringen, 1'/. :Jt,tAück moet werden voldaen, ende geen appel ofte furcheantie fhbjeti is, vanden 16 April ^CorootPlacact-Böccki Vol.Pag, 2977·                                                                       - 'PUaiten op 't Slach-turven ende Ontgrondivge van Landen% van den 10 Oclober lf6iy ende 7 Mey ,$,. Sie Groot Placaet-Boeck 1 Vol. Pag. 1232. Ampl'mtie van hetfelve Tlacaet van den 11 Februari] 1563. Aldaer Pag. 12 38. T'koiten van de Staten van Hollandt van den 18 Μζι,τ/ ende 14. September 1 5-93, m</<? <&» 20 ÏV- liotr 159)· ophetfelvefubjecl. Sic Groot Placaet-Boeck 1 Vol. Pag. 124,0. •p/#v&r/ ^r ^/ verboden werdt eenige Kley ofte Slick uyt de Meeren ofte Wateren van de Graeffe·

,ahc)i te mogen trecken-, vanden 20 Jantiarij 1 jpi

Sic Groot Placaet-Boeck aldaer Pag.

Placaet, verbodt tegens het maecken van Kribben, lii^s-^verckcn ofte T)uyck--dammen in de Rivier e de Merck-, Rooyvaert ofte de T) int el. In date den drie en twintighfien OcJober 16jo.

6,

ftEn Raedt van State der Vereenigde

ken eenige Kribben, Duyckel-dammen , uytftcec- ken van houten ofte Ryfeu hoofden, iteecken van Rijs by formc van Ichutcinge , letten van Poot- ibyen , ofte yets anders dier-gelijcke, wacr door aenwinninge van Landt gemaeckt, endc de Ri- vicre bekommert, verlemt, ofte bedorven foude mogen werden , ibnder alvoorens 'ticlve alhier aengegeven, ende met kenniile van iaecken daer toe behoorlijcken coniène ende pcrmifllc verkre- gen te hebben, op poene, dat alle 't gene Ibnder lulck coniënt voorgenomen endc gemaeckt foude mogen werden , weder om me by de bygelegen Garnifoenen fal worden geremoveert, in Óuckcrt gehouwen endc vernietight, tot laile van die gene die hacr verftout lullen hebben fulcks Ibnder con- iène te ondernemen : Ordonnerende de nacft- gclegcn Gouverneurs ende Commandeurs hier op goet ende nacuw reguardt te nemen, ende ibnder eenige conniventie dit verbodt te doen executeren. Gedaen in 's Graven-hage den drie en twintighfren Odober 1670. Was geparapheert, R. Alberda^t.

I'

^ Ncderlanden,hebben door Hecren

,| hare Gecommitteerden, met Luy- f Tim β den hun des verltaende, doen vifi- r *&0iéM teren deRi vier de Merck,van Bre- psss^^S da nederwaerts, oock een gedeelte b'an deRivicrcdc Dintcl » uyt nederwaerts aen, j.i Je bevonden verlcheyden Rijs-hoofden, Krib- •n, ende uytirccckendc Wcrcken in de voorfz vieren, die daer door ten alder-hooghften wer- en bekommert , ende de Scheep-vaert groote· c<sgcincommodcert, den Stroom der Rivieren let, endc fulcks meer ende meer ondieper wor- ende, totgrootenondienftvanden Lande in het cncracl, endc van de bygelegen Steden endc JJCÏfen in 't particulier, wacr teghens hoogh- iJCK noodigh is met vigeur te werden voorfien. 1 S T, datgoetgevondenis by provifie er mede te verbieden, dat niemandt wie hy zy, m en fa] hebben te vervorderen in de voornoem- ^vieren de Marck, Rooyvaert, ofte Dintcl

Onderftondt, Ter Ordonnantie van den Raedt .|!^e ^adijeken, ofte andere Dijckagie, noch j van State der Vcrecnighdc Nederlanden. Was

1 verm°gen te maecken, doen ofte laten maec-

j geteeckent, G. van Slingelandt.

7.

Placaet van de Staten van Hollandt ende Wefl-Vrieflandt y ordonneren- de dat alle het Hout de Rivier'en komende af dryven , moet werden aengegeven aen 't Hout-kopers Gilde tot "Dordrecht, ten eynde 'tfelve wederom aen den reek" tenEygenaer mach komen. In dato den twee en twintighfien Juli/ 1677.

ιJ

ndt .Allen den genen die defen lullen 'fhoorenlefen, Saluyt. Doen te

door hardt Water, Ysgangh, ende andere oiic- fpannen wetende , ende fulcks by fhicken van de Boven - Rivieren van den Rhijn, Wale ofte de Mazc, als vermift Gocdt komende afdryven, gc-

v* ende

vifcht, ende indiervocgen acnghcflagcn zijnde, verkocht, tot flucken gefaeght, ende terquader trouwe te Gelde gemaeckt werdt, ftreckende tot ongemeene fchade van de Eygenaers van dien ι ende

fc OpoC7?rCCr 0ndcrvo»den hebben , dat by iïl«cn?c,ïïn?'1 rcnPatten Lande, langhs de 'cnvandcSrH0mWylcn oock bv de Inwoon- Ucn > veel fwaer ende groot Hout,

-ocr page 667-

tpm

■"-■™™™»é»™é

Piacaten.1 ^Boeck, 5.Tit

à Ã

ende dat Wy genegen zijnde daerinne te voor- üen , by deien wel expreiïelijck hebben willen ordonneren , dat niemandt wie het oock fou.de mogen weien, alfulcken Hout, hetzy dat hy het ièlve foudemogen hebben gevifcht, ofte dat het op fijn grondt loude mogen zijn ghedreven, fal hebben te verfteecken, naerdëren , verkoopen, aen ftucken te fagen, houwen, ofeenighiintsver- anderen, nemaer dat een yegelijek gehouden fal zijn, lbo haeil hy 'tfelve fal hebben bekomen ofte ontdeckt, daer van aen de Deeckens, ende Hoofc- Juyden van 't Hout-koopers Gilde binnen de Stad Dordrecht kenniiTè te geven, op dat het ièlve Hout aen den rechten Eygenaer, onder betalinghe van een redelijck Bergh-loon mach geraecken, alles op een boete van hondert ponden ^e veertigh grooten 'tpondt, voor yederreys, en op elck ftuckHout dat by yemanden contrarie deièn Placate aenge- flagen, genadert, ofte verfteecken foude mogen

zjJn' ij felv€ ^ete te appliceren ten beW den Officier, onder wekkers JuriffliSd *

fchreve vervremdinge foude mogen e r5Ú0*' voor de eenehelfte , ende voor de I% ^s tenproffijte van den genen , die de SS*^ travende foude mogen ontdecken ende * gen, alles boven de vergoedinge die aen d?* ten Eygenaer van 't voorfchreve Hout fé> ten werden gedaen Ende op datnicJiS van ignorantie en komc.tc pretenderen Ã? geeren Wy, dat defen alomme gepublici à geaffigeert fai werden daer het behoort e é gelijcke gelegentheden te gefchieden Rlir! 7 lijck is. Gedaen in den Hage onder het Ê

%

Zegel van den Lande. Ailum den twee en

tighften Julij lójj nantie van de Staten,

nder itondt)Tcr SS

Wasgetetckent, Smcnvan Bemm

8. Reglement, Ordre ende Inflruttie voor 'Dyckgraejf ende Heemraden, &c. van den Waert. Sie Groot Placaet-Boeck 2 Vol. Pag. 2674,

fe

9. Sie voort noopende het Recht van ^Dijckagienende QStroyen tot defelve verleent, onderhout' 'Di/cken ende Wegen, metten gevolge ende aenkleven van dien. Als mede Groot Placact-Boeck 2 V Pag. 15 f9· en volgende tot 2028.

HE'

Êåéìééååì

H^^H

MB

■Mi

-ocr page 668-

«31 χ VYFDE BOECK, ^fufiitie ende Rechts-vorderinge betreffende. DEN EERSTEN Τ Υ TEL, Tuftitie en Rechts-vorderinge in Civile faecken, voor het HofïVan Hoilandt. Inflruciie <voor den Stadthouder ende Lnyden van de Kamer van den Rade. In date den vierden September ι \61.

confufien cndc vecle incon venienten geichi ^r ;waer op dat Wy, begecrende daer inne te vo< ril. n, gc- ordonncert hebben , ende ordonneren, dat van nu voortaenin der voorfz Kamere van den Rade niet meer wefen en lullen gecommitteertendegeordon- neert van mijns voorlz Heere wegen ende Vader , dan acht Raedts-luyden met den Stedehouder. Welcke acht Raedts-luyden wefen fuHen notablc Mannen, wel bclöcht ende gc-experimcntccrt in faecken vanjuftitie. Van wekker acht die een ge- ordineert wefen fal, tcprxfiderenin den Racdt, in de abfentie van den voorfz Stede-houder. Ende dat geen andere Raedt en fal in die Stede, of in die abièntie vaneenige van die acht Raeds-luydcn bo- ven geroert, mogen dienen, noch ftact hebben in de voorfz Raedt-Kamer tot wedden noch ïonder wedden. I I. Item, Dat alle Proviikn van Juftiticn die men in den Lande begeren fal, ghcdaen endegc-expe- dicert weien fullen, by de voornoemde acht Raeds- luyden. Ende dat in 't gevende ende confenterende die (ëlvc Proviiien, die voornoemde Stedehouder indien hy in die Stede of Plaetfe tegenwoordigh is, over-geroepen wefen lal. Ende defgelijcks als hy abfent fal wefen, die gene van den Rade die geor- dineert wordt te pra;fidcren in die abièntie vanden Stedehouder voornoemt. Ende fullen die Provi- iien voornoemt ghegeven worden in den name van den Rade, endegeteyekent by den Griffier, ofby cenen van den Sccretariffcn. Aldus by den Rade: 'Daer defe, ende defe by waren, &c. Ende ordine- ren dat in 't confenteren, die voorfz Proviiien van Rechte ( ten alderminften daer by ende aen wefen fullen vier vanden Rade voorfz met den Stedehou- der of Prafident.) Ende welcke faecken en Provi- iien fullen bezegelt wefen, met denkleynZegel mijns voorfz Hcere en Vader, dat men noemt Sig- net, 't welck in den handen van den Stedehouder wefen fal, ende in fyne abfentie in bewaernifiè van den Prarfident. III. Item, ordineren voorts dat alle Proviiien ende nootfaecken, alfowelom Juftitie tedoenobedie- ren, als om faecken van Leenen, en andere fwarc Landt-

HARLES van Bourgoinge, Grave van CharraloiSjHeere van Chafteaubelin ende van Bethune : Aen onfen lieven en gheminde den Stadthou- der ende Luyden vanderKa- mere vanden Rade, refiden- tie houdende in den Hage.,

ÖVsJ^iit

geordineert by mijn genadi- gcn Hcere en Vader, in fijn Lahden van Hollandc, ZalandtcndeVrkilandt, Saluyt, ende Minne : j\lfx> onder andere onderwyfinge ons ghedaenby de Edelen en Gedeputeerden van de goede Steden \k- voorfz Landen Ons te kennen gegeven is, hoe f dn by iceckere en {onderlinge merekelijcke rcdene 1 vin grooten noodc is, te voorfien tot'cr reformatie vaader voorfz Raedt-kamer in diverfche faecken totvermecringe en vordernifïc vanjuftitie, ende jdier at'dat Wy tot begeerte van de voornoemde JEdelen ende Gedeputeerden, Onfe voornoemde "Gnadige Heere ende Vader gheadverteert gehadt nebben, die welcke by fynen openen Brieven be- lieft heeft Ons macht ende authoritcyt te geven, met fulcke provifie daer innc te vooriien, en dacr Ρ)' te ordineren, als dacr toe behooren, cndc Ons Mtenoirbacrlijckdunckenfal : SOO IST, Ik \\y villende, als wel rcdene is, daer inne :Cbcdiercn, 't bevel van Mynen Genadigen Heere cndc Vader voorfz hebben by grooterijpheyt en . ceiibcratic van Rade geordineert, ende bydefen ïj^cnwoordigen ordineren van wegen mijn voorfz CerC) °Pdcfacckcende'tgeftandt vander refor- wjeyander felver Raedt Kamer, die Punftcn Cr!Articulcn hier na volgende. jf Enccrftcn, Overmidts dat inder voorfz Ka- dcrf^rcvandcr Rade t'zedert der Inftitutic van jj)j ΓCr' ^ bc(k cn<^e importune, vervolge en ilülntS' VCcIcR^edtfluyden ontfangenenont- SdCWhCihcbben' boven't getal dat'er een eenwel u^ena^ucrgeordineert wacr, van

gSd^ben> 0m tcdicncn in abfentievanden ^«eeS-T1; °°figh nmcn ziJn 5 bywelc- -^ tan Raedts-luyden dickwils grootc

-ocr page 669-

Placatenl 5. Boeck. i.Tit.

Ujz

ordinantie van den Rade, ende fotider matie prsecedente te hebben tegertsderte !δ^- in rechte betrecken fal willen ·, ende datiêfiS forma tien by den Advocaet-Fifcael ecfi«f * vifiteert geweeft fullen hebben, ende dat h??' goedt eh fuffifant gevonden en gehouden fS* ben.                                            uuctn% V I I. Item, Dat die voornoemde Advocaet cureur-Fifcael ghehouden wefen fullen een^

Landt-faecken, die fullen gemaeckt ende ge-expe- dieert wcfen hy opene Brieven van Mandamenten, van wegen mijns voorfz Heere en Vader, by den voorfz Stedehouder ende Rade; ende dat iy die doenmaecken, ende aldus geteyekent, Bymynen Heere den Hertogh. Ter relat ie van den Raedt van Hollandt. T>aerby waren defe en defe, &c. Ende datfe met den grooten Zegel bezegelt zy. Van den welcken die voorfz Stedehouder heeft, en hebben fal die bewaernifïè, alfoo hy gewoonlijck is. IV. Item, Dat in de voorfz Raedt-Kamer gheordi- ncert wefen fal een Advocaet-Fifcael, die welcke laft hebben en gehouden wcfen fal, tepleyten alle faecken, ende voort alle materien aengaende mijn voornoemde Heere en Vader. Ende te maeeken alle Schrifturen en Memorien die daer toe dienen, ende van noode bchocflijck wefen fullen; Ende lal oock mede gehouden wefen te fuftineren alle faken en queftien van arme ende ellendige perfoonen, iönder daer af eenigh loon te nemen, of anders ee- nige gifte of profijt te ontfangen. Ende fal te vrede wefen met fulcke wedden als mijn voorfz Heere hem ordineren en geven fal. Ende de welcke daer toe alle andere faecken ende pleyten aennemen en bcleyden fal moghen, om alle andere Luyden om fijn loon ende falaris, ghelijck ende indcr maniere als die andere gemene Ad vocaten; by alfoo dat die voorfz faecken in gheeniints mijn voornoemden Heere aen en gaen , noch dacr by in geenre wijs in- tereft en heeft. V. Item, fal inder voorfz Kamer van den Rade voortaen wefen een Procureur-Fifcael, de welcke ghehouden fal weien twee-werf's jaers een omrae- gangh te doen, over al in den Balliuichappen ende Schout-Ambachten van Hollandt, Zeelandt ende Vrieilandt. Ende ilil tot elcker plaetiè blyven ieec- kere redelijcken dage ende rijdt, om te onderfbec- ken die opletten die'er ghemaeckt mogen wefen te- gensdie Rechte ende Hoogheyt van mynen voorfz Heere ende Vader, ende de Gceftelijcke Perfoo- nen , Weduwen ende Wefen, ende oock tegens arme ende onnofeIe Menfchen, om aldaer infor- matie te doen van alle beklachten die men hun doen fal ·, ende fpecialijck van alle excefïèn, ende criminelijcke faecken en feyten die noch ongecor- rigeert flacn, ende verjaert wefen fullen. Defghe- lijcks vanden ftate enderegimente van de Dijck- graven en Heemraden vanden voorfz Lande. Ende dat 't gunt by hem aldus bevonden fal wefen, fal hy by goede verklaringe in ghefchiiftc ilcllcn, ende van alles inder Kamere voor den Rade fijn rapport doen ·, ende voort dacr op te vervolgen die behoor- lijcke Provifien diefè noodclijck dacr toe dienen en behoeven fullen. Ende tot alle welcke notablc plactfen vanden Bailliufchappen ende Schout-Am- bachten voorfz die felve Prociireur-Fiicael Brieven van Placatc ovcr-al feynden fü van des Raedts we- gen ·, inhoudende den dagh ende die faecken wacr om dat die voornoemde Procureur ter plaetiè voor- noemt trecken fal. Ende dit fclve te beteyekenen veerthien dagen te vooren s al-eer hy om aldaer te wefen porren en reyfen fal. V I. Item, Dat die voorfz Procureur niemandt in procefic brenghen noch betrecken fal, 'tenzyby

«>

in de Weke in de volle Kamer te rappor^! "defaecken die mijn voornoemden Heere enV-^ aengaen fullen , op dat by Ordinantie vanï voornoemden Rade, dieinformatien endeamE behoorlijcke faecken in vorderniiTe van dienoU dineert ende gheiloten wefen mogen te doeni2 te gefchien> Ende dat die koflen endeonkoftenï men dacr toe behoeven fal, oock gheappoin{W ende geordoiineert mogen wefen alsdaer toe bd» ren fal. V 111 Item, Dat inder voorfz Raedt-Kamer voomi wefen fal een Rentmeefter van de exploidten vanè voorfz Kamer, die welcke laft hebben fal die bib en on koflen te betalen van de faecken, dier van «& gen mijns voorfz Heere en Vader in devoorao» de Raedt-Kamer beleet ende ghe-expedieertwds fullen; inder forme ende manieren als mijn vcoi» Heere en Vader by fijn Brieven van Coranifa dat ordineren fal. , I X. Item, Dat inder voorfz Kamere van den Ré een Griffier fal wefen, welcken Griffier laftiè ben fal te regiftreren die Appoindlemcntcn da den Raedt gegeven fullen wefen. Endedelgdp die Sententien die by den voorfz Rade m a/fe&· ken en procefTen in der voorfz Raedt-bmet grie- ven weien fullen. Ende te regiftreren alledcle· raden en conclufien die in der voornoemdeRjcat· kamer geter mineer t en o-eflotcn ilillcn werdat. • X. Item, Is voort gheordineert dat'er indcr roes Kamer van den Rade voortaen twee Rcgfe fullen wefen, daer af dat in een van welcken Re- fter die voornoemde Griffier elcken daghfehm© fal, by maniere van prrefentatie, die namen m toenamen van de paithyen die daghhebbcji» ende als dan dagh beteyekentfal wefen. Ejjg regiftreren die prazfenratie van parthye «*"^ den Griffier verfchynen ende komen fal >t7L Impetranc of Oppofant, den Eyflcherofden^ weerder. Ende als die weder-parthyeni^ men prafenteren, die voorfz Griffier fal 'c' · Γ ende teyekenen in den Regifter, om pW laetfl hem ghepraefenteere fal hebben» ff ^ Ende of die parthye dede compareren oy ^ cureur, foo fal hy fchry ven de Procureur \ w contra fulck. Ende fal die voornoemde: groote fpatie in 't Hooft laten op de voor^ tatie, om te moghen regiftreren lulcK aw ^ ι ment als by den voorfz Rade gemaeckt enfe fal worden inder faecken voorfz. Item, Dat die voorfz Griffier op Ψ^Α die faecken aldus geprzfentcert ende gW£» ^ geroepen ende voort daer op gcaPPoin ^ tercf fullen, gehouden wordt te fchryven ca ftrcf£

-ocr page 670-

				Tuftitie en Rechts-vordering	J XVI Item, Van een Á die inhoudende Defrault voor die eene Parthye» ende Comparuit voor die andere Parthye, vicr grooten. XVI I. Item, Van een Appoinftenienc van den Hove tuflehen parthyen, dieièlvegehoortzijnde, indien dat'et Acfen zijn van der Litiicontcftatien, inhou- dende macht van de Commiffarifien, acht groeten voorden Griffier, ende twee grooten voor 'tSignct. ende van andere Á dien die niet welen en fullen dan van fimpcle continuatien, daer af fal die Griffier hebben twee grooten ·, 'ten waredat'er /onderlinge uytnemendegroote Schrifturen daer toe behoefde, daer af ial den Griffier nemen de tauxatien van den Hove. XVIII. Item, Voor een Procuratie voor een Peribon alleen, of voor meer Peribonen, macht hebbende te fubftituercn, 't zy Edele of andere, lal men be- talen voor clcken Peribon vier grooten, ende voor een geheel e Gemeente, hoedanigh die zijn, thien grooten, fonder meer. XIX. Item, Vaneen Sententie interlocutoire op het proces van parthyen, daerafdatmen wel voliiaeii mach met een fimpele Ádie te maecken,als'er niet afgheappellcert en wordt, daer af lal die Griffier hebben vier placken : Ende indien dat daer af ghc- appcllecrt wordt, ende dat'et van noode is die Sen- tentie interlocutoir te grolïeren met dubbele lïaer- tc, ende met den Signette bezegelt, daer af ial dc voornoemde Griffier hebben acht placken, en voor 't voorfz Signet twee placken. XX. Item, Van Brieven van Commifficn , om ghe- tuygen te verdaghvaerden, ende oock om parthyen te verdaghvaerden om recht te komen horen, voor elckc van die Commifficn twee placken, de welcke bezegelt wefen fullen, daer af dat voor elck Zegel bctaelt weien fal twee grooten. XXI. Item» Van een Acte te renunchieren, ende des- gelijcks als parthyen concluderen in rechte, fal men betalen twee placken. XXII. Item, van de aldermceile Sententien diffinitivc, ende van de meefte faecken enmaterien die inden Raedt geweien fullen worden; ende van Senten- tien van faecken die boven de ioo Nobelen,ofdaer onder niet bedragen en iiillcn, lal hy hebben veertigh placken : Welcke Sententien gemaeckt fullen weien met dobbele ftaerte , ende bezegelt met den Signette; om welcken Zegel of Signet die daer acn gedaen fal weien, betaelt wefen lal voor die meeften Sententie xx. placken, ende door d'andere x. placken. XXIII. Item, Van executien gegeven op de Sententien diffinitivc ialmen betalen vijf placken, ende voor 't Zegel twee grooten. XXIV. Item, Van Brieven van executien, roerende de koffen van een Proces, of van'tPrincipael, twee placken» 9ç van 't Zegel twee grooten. Uhhh                  Item,
			jen felven dagh, alle die van den ^Tdiedacrtegenwoordigh geweeft fullen heb- ben-                         X I I foo fal in der fel ver Raedt-kamcr een an- , &erwefen, in welck Regifter die voorn. S ^houden fahveferueregiftreren, alle die Vu uien en conclufien die in den Raedcgedaen 5 fflomcn wefen fullen. Aldaer hy noemen en »°t· é Am (renen, die tot'er voorfz deliberatien ^ïenen fal na dat die voorfz Raden dat fel vc ge- flSliillsn hebben, en henluyden dunckt wel gere- giftrccrttcvcfcn. ÷ÉÉ j Wil datindervoorfz Raedt-kamer voortaen fu!lcn wefen twee SecretariiTen te wedden, fondcr meer, met'en Griffier ·, die welcke laft ende bevel hebben fullen te teyekenen alle Provifien van Jufti- tie · Ende voort te maecken Brieven van Placaten en bcilorene Brieven, die henluyden gheordineert en bevolen wefen fullen by den Scadthouder en by de Raden. Welcke twee Secretaiïflën fullen ghe- hou Jen wcfen hunluyden te pndènteren, als die Racdrfluyden vergaderen, ende in 't fchey den van den Kade, om 't bevel te nemen van 't gunt dat hun- luyden geordineert weien fal. En fullen voortaen dc voornoemde twee Secretariffen niet gheroepen noch regenwoordigh weien in den Raedt, als men appointtementen ramen ende ordineren fal
		nocnals'men eenige faken, van proceflèn roerende, in de Raedt-kamer termineren en concluderen fal : En sis van dc andere SecretariiTen de welcke ilechts rcrccrcn onthouden zijn,ende niet in Ordinantien, ck-cn fullen voortaen niet mogen teyekenen eenige Proi'iiicnof Appoinctementen, Brieven vanjuiti- ii ·ç , Mandamenten , Placaten , noch mogen maecken bcilorene Brieven ·, maer iïillen mogen . maecken Copien van Originale Brieven, als fy des tverfochtfullen wefen, in alle manieren als Nota- in (Ten en gemene Perfonen doen mogen, ende ge- l voonlijcken zijn van doene. X I V. f Item, Overmidts dat Wy vernomen .hebben? I dat dc voornoemde Griffier ende SecretariiTen hier j Joortydts van haren loon en ialariiïen van allerhan- re '^1Ci'cn ende Schriftuyren die iy tot behoef van prthyengemaeckt hebben, tot hare cygen wille en F^nfchap, ende alfoo 't henluyden belieft heeft, pun elven hebben doen loonen en betalen, daer af El e divcrfchc klachten ghedaen zijn ghe- ' van den genen die hun des bekroont heb- *} op c welcke dat Wy geordineert hebben, en • «na en op die voornoemde falariffen de taxatien ^navolgende : Eerft, voor een Mandament nJ"»»oe, of van een Verdaghvaert-Brief in cas ç aJÜnen\TV3n rcformatien in cas van injurien, -dckcV ™tiengemacckt van faecken} alle -xpcl!? rmcnten iullen ghemaeckt ende ghe- ffXWiern,inFl?nchiJn' met ^nfimpele *an dat Ç r men hcbben vicr Placken, daer faifiier ?nv J rullen voor den Secretaris of ' entander voor't Signet. Item, Van Aft         *· T^^iaectffi j roerende continuatien van grootc. Q ende ÑWXifcn van parthyen, eene

-ocr page 671-

Placaten. 5 · Boeck. ι. Tit.

6^

die van den Rade ordineren ful!en, na diep ι hey t vander faecke, die aldus onverflen F %m' gebeuren fouden mogen,                        0n}enca

xxv. Item, Van een A&e vanTaxatien van koften twee ftuy vers. XXVI Item, Van eengeleyde van een Perfoon alleen, van een halfJaer oflanger, van drie maênden, en van fes VVeecken, ial men betalen x. placken, en om 't Zegel vier grooten. En by alfoo dat'er meer peribonen die met malkanderen gevoeght ende om een faecke uyt zijn, lbo fal elck betalen vijf placken, en voor't Signet twee grooten. XXVII. Item, Van een Sauvegarde onder 't Zegel van Hol landt, voor't loon van de Secretariffen, ende 't recht van den Zegel re famen fes placken. XXVIII. Item, Van een Sau vegarde onder 't S igner, voor de Secretaris drie placken, ende voor 't Zegel twee ihiyvers. XXIX. Item, ordineren dat die voorfz opene Brieven van Mandamcnten van Juftitien, Placaten, Aften, Appoinftementen en Procuratien iüllen gemaeckt en ge-expedieert weien van nuvoortaen in Fran- chiin en niet meer in Papier. XXX. Item, Voor een CornmÜlie voor een Bailliu, Schout, ofander Officier, aliöo wel voor 't recht van den Secretaris, als voor'cZegel, indien dat die Brieven van Commiilicn inhoudende zijn CommiiTie ende InftrucHe, die Secretaris fal heb- ben xx. placken: Ende is 't dat die felve Commiffie niet vorder begrepen en heeft, dan by maniere van provific, daer fal hy afhebben χ placken. XXXI. Item, van alle Brieven van giften, alfoo wel van bencficicn als kleyne Oiïkien of anders, in de macht, en tot'er gifte weiende van de voorfz Stede- houder , de voornoemde Secretaris fal daer af heb- ben xx. placken. XXXII. Item, Van beiloten Brieven, roerende van Ad- viiên die men dagelijcks fchrijrt, mijn voornoemde Heer ende Vader, tot vervolge ende begeerte van parthyen, als hy alhier in den Lande niet en is ·, en iondcrlinge als'er veel Schrifturen in zijn, en dat die voorfz materie aengaet mijn voornoemde Hee- re, overmidts d at die Sccretariilèn haer Wedden hebben om te dienen, ibo en fullen fy van de voorlz Brieven te maecken niet hebben. XXXIII. Item, Om dat deiè Landen ièer na bepaelt ende gezeten zijn van veele vremde Landen > ende oock mede dat fy converferen en hanteringe van Koop- manlchappen hebben, alfo wel ter Zee als te Lande, in veele diverlche regionen en Landtfchappen; als in Engelandt, Schotlandt, PruyiÏen,Denemarcken, Noorwege, Lijflandt, Ooft-landt, Gelderlandt, Cleve en Koelne^yaer by ter cauiè van hare Koop- jaianfchappen»„ende overmidts fonderlingh dat'et dickwijlgliebeurt dat fy berooft en gevangen zijn, cnd'emeeftopdeZée, 'datdacrom van nooden is daghelijcks te fchryven ende te feynden beflotene Brieven van 't Hors wegen aen Koningen, Princen en Heeren van den Lande boven ghenoemt : Wy ordineren dat van die beflotene Brieven de voorfz Sccretariilèn loon nemen fullen > fulck ende alfoo

XXXIV. Item, van een Compromis dat voorden» van Hollandtgepafleert wefenfal, endedai f?

parthyen Aden begeren fullen, elck v

vanparthytn

die lal daer afbetalen twee placken XXXV. Item, Voor een Sententie arbitrarie diebvd I fclvenHove tuiïchenparthyen, ende die Jl zijnde, gegeven en uytgefproockcn Μ *efor placken, ende voor 't Signet twee placken XXXVI. Item, Dat van alle andere gemene beiloten Bró ven, die mijns voorfz Heere en Vaders faecken aen* roeren, of die van den Rade voornoemt, datrei fal men niet af hebben. Ende ift dat die roeren van faecken énproceilèn, uytftaendc en hangende« de Raedt-kamer tuiïchen parthycn,de SccretarisÖ daer af hebben drie placken. XXXVII. Item, Om proceifen teevangeliferen^aermai af geappelleert ial hebben, ende voordenbellotea Brief daer op dienende,gaende aen mijn voornoem- de Heere en Vader, ende aen de Luydcnvan fvren grooten Rade, daer af te famen vijf placken. XXXVIII. Item, Voor de iorge ende bewaernifle van <fe Schrifturen ende proceilcn van parthyen, endeva in den Raed gebracht te hebben, om te doen wét en lentenderen, ende weder te beftedcn, dacrjf fal den Griffier fijn fal ar is ge taxeert wefeti, india 't van noden is, ter difcrerie en ordonnantie van as voorfz Rade. XXXIX. Item, Dat de Parthyen die in de Raet/r-Kamcr eenen beteyekenden dagh hebben , fullen gehou- den weien te komen , of heuren Procureurbjém Griffier, of by fynen Klerck, om hare faecken te prefenteren ten dage die hunluydcnbcteyckentw ièndc inder Herberge te komen ·, op dat fy berert welen mogen, hare faecken voort te ftellcn ende« pleyten alsfy in de Rollcgheteyckentendeghcib fullen wefen. Ende ordineren dat m de vocw Raedt-kamer van gene faecken in pleyten getre^ noch gheprocedeert wefen en fal, noch demuisefi geconiènteer t tegens de gene die niet gecowP*. enzijn, totdatfyeerftindeRollegcftek^ ■ fullen hebben. Welcke Rolle gehecht cflgBW fal wefen voor die Deure vander Raedt'kamC^Rri dagh daer te vooren al-eermen ak faecken Fjf^ noch roeren fal, in de voornoemde Rolle J" . *' En daer toefo ordineren Wy dat ^èef^cm diere geconfenteert welen fullen, tegens b ^ die ten dage niet gecompareert weienenw j^ ι diticn ghegeven mogen werden, behou ^ nöotfaeckcn uytghefcheyden tot onlciuu ^ niet en compareerde, tercaulcvan vr L„y? ftormen en onweder die dickwils Wj^JJSi beuren over Zee en over Sant te reyten, derfints. X I"1"               ef irtCSJ^ Item, Dat in alle faecken en proceffen» ^( appellatie of van reformatie, of R." i**** ift dat die Klager of Impetrant, of «Έ^Ι* fal hebben, voor die litifconteftaue ia o

-ocr page 672-

Juftitie en Rechts- vorderinge m Ci vile faecken , &c.           6$'j kenbcpleyten, endehaerfaecken doen propone

irfwi

ren by monde, eer dat fy geappomfteert (uilen we- fen te fchry ven : Ende en lullen elcks van parthye om te propofcren,Eyfichen, Antwoorden, Replie- ken ende Duplijckcn niet meer audiëntie hebben, dan twee-werf ten hooghiten : Ende haer propofi- tie en bedinge gcdaen zijnde, lullen by den vooriz Rade geappoincteert wefen te fchry ven al totcene- mael; Ende indien dat dieiaecke in Rechten han- gen, ende dat men parthyen met rechte appoincle- ren mach op 't gene dat fy ghepleyt ende ghedii get fullen hebben, ende op heurc ty tel daer ly hun op vermeten lullen, die voornoemde Raden lullen parthyen voornoemt eenen ièeckeren korten dagh betcyekenen, om henluyden teritondt met recht fömmierlijck re appoinfteren , indien dat'et doen- lijck is j of anders parthyen te appoinfeeren in fey- ten contrarien, ende tot informatien en onderfocc- ken. Ende hare Schrift uren over re geven tot lètc- keren dage, tot welcken dage de felve Schrifturen gedebatcert ende geconcordeert welen lullen by de Advocaten en Procureurs van partyen voornoemt, ten eynde indien dat'er eenighe fcyten waren die'er niet en behoorden, of fy niet gcdinget noch gepro- poneert geweelt en hadden, dat die iclvc fcyten m 't hooft des Articuls gekruyft engeteyekent welln iullen ·, of dat daer af voorden voornoemden Rade rapport gedaen worde, by allöo dat die wedt r-par- thye daer tegens ieght. Ende op 't welck die voolz Raden ordineren lullen, 'tzydat de ièlvc niaiwe feyten aldus, gekruyft geadmitteert of wederghc- lcyt blyven fullen, parthyen gchoort als daer toegc- hooren fal. X L V I. Item, Dat die Schrifturen van de voorfz par- thyen die onder't Hofgelcyt en overghegeven ful- len weien in duytichenTalc, terftondt overgcftelt en getranflateert welen iiillen in Latijn, of m Wal- fchen, by een van den Rade van den Hove vooriz, by den Griffier, of by een van de twee Secretarii- icn. Ende dat alle de voorfz Schrifturen in alle ia- ken en queftien vander voorfz Racdt-Kamcr, ende oock mede dat alle ondcrlbecken ende informatien voortaen gemaeckt fullen wefen in Quohieren, en niet meer Rollewijs. Wy ordineren dat die gene dieietranflateren lullen, hebben fullen voor haer arbeydts-loon en vacatie,twee grootcn Vlaemfcher munte voor elck blad gcichreven aen bcyde zyden } en dat voortaen in elckc zyde van den blade vooriz wefen fullen xxviij. Regels, en in elckc Regel thien woorden fondcr fraude. X L V I I. Item, Soo wanneer dat'et van noode weien fal, informatien te doen in parthyclijcke faccken,in fey- tc contrarie geappoinöreerr. zijnde, die vanden Ra- de fullen CommiiTaiiflèn daer toe ordineren , dc- welcke als fy onledigh en geoccupeert welen fullen, in faecken van mijn voornoemde Heere en Vader,

rf *' P ήeffeulcen doen, geconnnueert voor de ^^ffconteftarie, 't profijt endc'c cxploift van fjvc Jui»tu , faj wefeI1 winnmge van faecken; ^fSdatdiewederparthye eerft verdagh- behouaciiji- ^ ^ ^ wyfen >t prüfijc van dcn ^vSmlicn.te" eyndedatdie wederparchye vo0rf ivjïuilten purgeren of wederleggen magh ^hydatbybrengenialkonnen.

Dat in

faecken ende Aitien perfonalen

l:cm

Verweerder ofOppofanc vak invicre

die een de anderen* volgende voor die

JitCfli

bt vervallenen

ien : Voor den eerften deffault fal hy verfteecken wefen van fyne Declinara-

■ Voor 't tweede deffauk van alle Dilatorien: Wt derde deffault van alle perernptorien, ende mallccxccpticn : Ende ten vierde deffault foo i;'t in den f.yficher wefen, ende geadmitteert fy- ncn Eedt te doen voor den eyfch by hem ghedaen , dx-rafdacmen Sententien geven fal naer den Eedt dr hy alfoo gcdaen ende gefworen fal hebben; be- hJudcn altijd die arbitrage en verklaringe daer van, van Jen voorfz Hove. X L I I. Itcm< Is't dat de Verweerder in A&ieRe-eel vier Dcffauken doet, d'een d'ander volgende, den F vfleher fal in poffeifie geilcl t wefen vander faecke, ende Afhe Re-cel daer queftie af is : In welcke ρ iildil' hy bewaert ende onderhouden wefen fal, toi'cr rijdt toe dat die voornoemde Verweerder binnen 's jaers komen lal, patenterende cautie te ftcüen, te rechte te Iben, ende rechts te plegen·, rv.dts betalende die koften van de vooriz Defïaul- i.-.i : Ende dat gedaen zijnde, foo fal men voorts procederen na den inhoude en forme van befchre- ven Rechten. XLIIJ, Item, Of in de voorfz faecken en A&ien perib- r.'-'.eii,ofAcricnRc-eelen, die Impetrant ofEyf- kncrdcftault doet voor die Litifconteftatien, die ijcrwecrdcr of Oppofant fal hebben oorlof van JenHoveende fyne koften, ende fal daer mede

,-cic

'cinftanti'jcndeactie te niete wefen; by alfoo dat

noemde Impetrant of Eyflclier,nict en doet ■clijcken blijcken, van fijn impedimenten tot lijn excufatie ende onfchulde dienende, 0 ιτί, CCn VCl^0CC'ce vanden felven Impetrant 'p 'khcr betcyekent ial wefen om te fien verkla- cprohjc van den voornoemden Deffault. ,                    X L I V. ■f Wat in criminelijcke faecken of van excef- 'cgcncQic tot verfoecke van den Procureu - ZP v'crdacnvaert waren ·, op poene van baiine en ^ catic vail Goederen vier Deffaulten doen, de * pander volgende, den voorfz Procureur - vcö7ani1C Dcffau]cen, fal hebben regens

,jdbte

ndcde v!C"' rckmic van den VOOÏ& bannc ·

F°orfzvCr(j fTrCOn^ 'catien : Behoudelïjckdatdie of om andere nootiaecken wille die hun aentref

r'fcnheb!»3"

fendezijn, als'tbuyten den Hagcis, fullen heb-

roürfzH tenten

by der Ördonnantien van den genen hebbende de informatien prae-

ben fulcke Wedden, ende inder manieren ais mijn voorfz Heere, die tot anderen tyden by fynen ope- nen Brieven van Mandamcnten, ghegeven op den i<> dagh van December 145-5), geordincert en ge- taxeert heeft j dat is te weten, een Raedt van mijn voorfz Heere en Vader, onthouden van den Rid- deren State, van hun ordinariffen Wedden hcb> Hhhh 1                  bende

I

cm D          ^ L V, *m«'cn, 12 faec,kcn van Appellcn of van Re^ ^vannarTHi; mcdc in ^le faecken enma- ^ Uiicn, parthyen fullen alle haer ia-

-ocr page 673-

Placaten. 5 Boeck. i>Tit.           %f pleyt en Raedt houdt j want vermidts fiW, tie diverfche faecken, aengaende mijn voorn

ß*«'

L × × É É Item, Alsyemandtvan denof Advocaet, uyt-reyfen fal, ddagh en is, tot wat Stede of Plader den lèlven dagh wederom tefijneygenfacekenwille, die fal

Heer en Vader, daer by verachten wden

ttiochfe

tot fyner praejuditicn, i'chadcn en mtereften( L X X V I I. Item, Dat van nu voortaen die Procu

van lijn Wedden, by den contrerolïe, ende des dienft van den Griffier. Die wclcke gehouden fal wefen, alle dagen te fchry ven in 't Regifter van den Hove, die namen en toenamen van elck van den voorfz Rade, Procureur en Advocact dieteghen- woordigh in den Raedt wefen lullen. Ende of die voprfz Griffier abfent ware, die Rade voorfz lullen ordineren in die ftede van dien , een Perfoon daer toe notabel, ende fal die voornoemde Griffier gc- royeert wefen van fyne voorfz Wedden, duerende den tijdt fyner ablèntie. Wekken Griffier gecon- trerolleert wefen fal, roerende fyner voorfz abfen- tie van den gene die in dén Raedt priefideren fal. L X X I V. Item, Dat de gene, die geordineert fal wefen te prEefideren in die abfentie van den Stedehouder en den Griffier, fullen gehouden wefen die allereerfte voor die andere van den Rade inder voorn. Raedt- Kamer te wefen, om te vifiteren ende te expedië- ren die beklachten en lüpplicatien ·, ende oock om advis te hebben, om in deliberatien te Hellen die Appointtementen, die tuffchen parthyen, van fa- ken die 's dacghs te vooren gepleyt en gedinget ge- weeft fullen hebben. L X X V. Item, Den Procureur-Generael en fal geener- hande Commilïien hebben, om oiidcrfocck of in- formatie te doen tuffchen parthyen, binnen of buy- ten der Hage; want fijn Voorzaten in Officie van Procureur voor hun niet ghewoonlijck en zijn ghe- weeft, ecnige Commilïien te hebben. Ende als hyuyt'erHagereyfenfal, om ecnige informatien te doen, fijn Officie roerende, lbo lal Ivy gehouden wefen te laten fijn Subftituyr, geinftrueerten voor- lïcn om te luftineren en te verweren de faceken van mijn voornoemde Heere en Vader; ende in de re- compenfatien van de voorfz informatien en Com- milïien als hy eenige goede exploitten ghedaen fal hebben, ende daer mijn voorfz Heere ende Vader profijt afhebben fal, die voornoemde Raden lullen hem daer voren taxeren en ordineren by heuren ad- vife, endetot heuren difcre'tie, feeckere fomme van penningen voor fijn kollen ende arbeydt, die informatien en exploitten ghedaen te hebben ·, die lelve overgemerekt hebbende, ende acn 't pro- fijt dat mijn Heereen Vader daer afgthadt lal heb- ben. Van wclcke lommen hy bctaek welen lal by handen van den Ontfangher van de exploitten van der voorfz Raedt-Kamer, indien dat hydiehan- delinge en ontfange heeft van den voorlz profijten, ende dat hy van dat te doene Mandement en Com- miflic hebben fal van mijn voornoemden Heere en Vader, om in lij ç Reeckeninge ghcpalfcert en be- fteet te wefen. L X X V I. Item, Dat die Advocaet van mijn voornoemde Hcerc en Vader gehouden lal welen dagelijcks bin- nen der Hage, of inder Raedt-Kamer te wefen,fön- der uyt te moghen reyien voor mijn voornoemde Heere, noch andeilints, byfonder op dagen darmen

der Raedt- Kamer Eedt ghedaen hebben *' ^ felve hanterende zijn, lullen gehouden velen" ^' degroote koften en onkoften tefchpuf tamS, Meefters, die Articulen en SchrifturenvanS voorfz Meefters te affirmeren en te ftereken f t op die Articulen van de wederparthye teantw !* amper verbum credit, oinon credit, inder manb als gewoonlijck is, voor de CommiiTariifen byï Hove geordineert, inde faecken van hare vooé Meefters, in die voornoemde Stede en Plaetfe rf vooreen van hunluyden, indien datdieCornr faris met hun eenen Advocaet hebben fa!. Åð4· indien dat parthyen, Commiffariffen in den Landt gheordineert waren te hebben, fy fullengchoudea wefen te affirmeren en verantwoorden, die voort Articulen voorden voorn. Rade, of vooreen^ van hunluyden daer toe ghecommitteert; indicj dat die voorn, parthyen niet liever en hebben dat ê verantwoorden voor de voorfz Commifiariflcii, aldus geordineert die voorfz informatien te doen, 't welck van beyde hunluyden gelieven fa!, arabes en kielen fullen mogen, LXXVIII. Item, Dat die Procureurs van nu voortaen ra hare Meefters niet meer nemen en fullen, om ba Tuygen te belcyden voor de Commiffariffen Ü.' toe gheordineert, buy ten der voorfz Stede, ïnst tyde dat het zy, dan t wintigh grooten 's dacghs, ca binnen der voorfz Stede acht grooten. L X X I X. Item, Dat die Commifiarilfen geordineert bur- ten der Stede voorfz, en tuffchen parthyen infor- matien te doen , fullen verbieden den Procureurs van Parthyen voornoemt, die met hunluyden ko- men fullen, dat fy van nu voortaen niet meeren*; geren, in die Herbergen, daer dic-Commiflanfe t'huys leggen fullen, om te fchouwen en te verhei- den alle fufpicien en ongenuchie, die de voornoen!· de Parthyen daer in hebben en nemen loucfai & gen. Ende waert dat fy die contrarie deaew daer af gecorrigeert worden. Ô X X X Item, Dat alle deRaedrfluydcn, »«*[ die gene, die in de Raedt-Kamer binnen dcrn\ zijn, gehouden fullen wefen te komcnindcrw Raedt-Kamer, ten dage die men met erim- te weten, ten dage daer in den Kalenoj;1W ^ Hove niet gefchreven wefen en ß^^ es te feven uyren 's morgens, tuifchen ftc: Bamis, en fullen bly ven inde Raedt-i^rnci g- thien uyren toe. En tuflehen Bamis en Jj fullen fy gehouden wefen »Jw^Si3 acht uyren 's morgens, en rullen daer õç , rf elf uyren toe. Ende is't dat fy met ø^â komen, en geen redelijcke excufatie en' .^ bewyfen en konnen, die Stedehouder, o ^y die in fyner abfentie pr^fideren fal j d' ^ö royeren van heure Wedden voor o dagh,                                                  Itö3»

-ocr page 674-

Tuftitie en Rechts-vorderinge in Civile iaecken, 6cc.            6 3 7

mijn voorfz Heere en Vader groote ichade en ach- terdeel daer by lyden foudc mogen. LXXXV. Item, Dat by gebreecke van de Bailliuwen van den Lande, indien dat'er eenige Edele Mannen of Machtige Perionen waren, die Kerckcn, Vrouwen, Weduwen, WeienjofandreLandt-luydertjonrecht en overlail dcden,of bedwingen wouden, of andere arme onnofèle Menichen vexeerde, ibo Rillen die van den Rade voor henluyden ombieden en doen komen iüickc Machtige Peribonen, ende fullen op die overlaiten fukke proviile doen, ende by alle behooi lijcke remedien daer in foo voorfien,als daer in behoort gedaen te wefen. LXXXVI. Item, Die voornoemde Rade, met de andere Luyden geordineert op de Kamer vander Reecke- ninge, fullen ernitelijck onderfoecken, ende weten van den State cndc Domeyne van mijn voornoem- de Heere en Vader. Van fyne Molen* Bofichen, Renten, in Penningen, Breucken, Exploidten van Juftitie, vander Munterende van iyneandere Rech- ten. LXXXVII. Item, Of't gebeurde dat eenige Edelen, of an- dere van den Lande, procedeerden by weghen van feyten, of van malkanderen die een den anderen te omleggen, die van den Rade fullen die iêlve voor hunluyden doen ontbieden, hunluyden verbieden- de op fceckere groote f ware poenen , van wegen mijns voorfz Heere en Vader, alle wegen van fey- ten. Ende fullen laft nemen die voorfz Parthyen teverfoencn, by alle behoorlijcke wegen. Ende lullen doen doen farisfactie en beteringe parthyc die geinjurieert en ten achter is, als na gelegcntheyt der Iaecken daer toe bchooren fal. Ende voort daer in bewarende 't intereft van mijn voornoemde Heere en Vader, als na redene behoort. LXXXVIII. Item, Of in de Reeckeningcn ordinariic van de Bailliuwen of andere Officieren van mijn voorn. Heere en Vader, eenige queftie of difficulteyt ge- beurde, die vanden Rade voornoemt daer over gheroepenmet henluyden die voorfz Luyden van der Rceckeninge, ende daer toe fulcks, als henluy- den goedtduncken fal, fullen daer op ordineren, alil na redene dient en behoort. LXXXIX. Item, Sullen voort neeritigheytdoen, te beve- len de Luyden van de Reeckcningen, de Ontfan- gers particulier van den Lande, dat fy arbeyden en wegen vinden, die Domeynen van mijn voorn. Heer en Vader weder op te (tellen; ende te gade- ren die achteritallen, die'er noch acn ghebreecken mogen, 't gunt dat men daer of recouvreren en ge- krygen fal konnen; ibnder immer te ilrengelijcken te procederen tegens lijn arme Onderzaten. X C. Item, Die voorfz Bailliuwen, Schouten, Rent- meefters> ende andere Officieren, Ende oock den Gerechte van de Steden, in iaecken die ièer laitigh zijn, ende daer eenige vrefe in gelegen is,die fullen heuren trooft ende refugien hebben mogen aen den Racdt vooriz, om met henluyden te mogen bera- den. Die welcke van den Raedt voort daer toe met henluyden roepen fullen tot allen tyde als het henluyden gelieven fal, die andere Raedtfluyden van

LXXXI

van de Deurwaerders vander

D

HrliCarncrgehouden fullen wefen, alle

--,„_ „iet vieren en fal, te komen in der »u'          . tr —__. ft

-:;naedt.Kamcr, c

een half' uyre ten miniten

j í«ð den Rade voorfz, om die Seetgen te ^ ende te pas te ftellen, en haer Officie te CKC£ndc en fullen vander voorfz Raedt-Kamcr

ctxf

evden, die een van hun beyde en filgehou- fialtijdrs cenpaerhjckinder voorfz Raedt- :,J',Cr reblvven, 'r zy op Heylige dagen, of op an-

C-

^dagen; op poene pierene van

ghecorrigeerc te weien tot fzRade.

LXXXII. • Dat Advocaten en Procureurs, midtfga- \\ de Deurwaerders voorfz, lullen gehouden we- feial'e iaers haren Ecdt te vernieuwen in handen En den Stedehouder, of in fij ç abien tie in handen fan k Ecnc die'er prsefideren fal, 's anderen daeghs E·. JcbciiiyJcniflc ons liefs Heeren. Tot wekken La- lullen die voorfz van den Rade beginnen te I uii in de voorfz Kamer e van den Rade, om 't be- E'nlcl ran den [are. Ende tot wekken dage gehou- Knliillcn wefen te compareren en verfchynen alle K:!!:u\ven cndc Schouten vande goede Steden van ßï voorfz Heere en Vader, om als dan te hooren ilekeOrdinantie, als die Rade AOornocmt ad- L-fcn en ramen fullen toter Juftitie dienende,roe- ■tr.dedie OfBden van de Bailliuwen en Schouten §ß>.)ðÀ;÷·ð]Ã. Ende tot welcke dage die voorfz Rade pk-n doen verkunden en leien deiè tegenwoordige l);.:manuc, teneynde dat fy te bet geachtervolghc pi jnicrhjuJen wefen mogen. LXXXIII. kern, Dat alle de Bailliuwen ende Officiers van jllandr,Zeelandten Vrieilandt, van nu voort- ghchoujen fullen weien in der voorfz Kamere

!K

ç Rade te brenghen heure Brieven van ont- Je, alloo wel wanneer als fy heuren Eedt daer gedaen lullen hebben in handen van mijn voor- rade Hcere en Vader, of van fynen Cancelier, é wanneer fyfe niet gedaen en hebben; ten eynde tdefelvegcrcgiftrccrr mogen werden inde Raed- imcr voorfz. LXXXIV. tem, Dar die van den Rade voornoemt verbie- , ç lullen alle Parthyen, ende alle hare Procureurs, ewctacc:mettenProcureur-Generael ghevoeght J^of weien iullen,in wat fake dat'et zy,dat fy niet ™ "«gen, noch verlijcken, noch tra&eren onder- î> tonder eerlt ende al voor haer bevder accord "«jckcnis gebracht te hebben in gefchrifte ten na"n°P°m0Cmt' ende dat felvcgethoont teheb- <*n Procureur-Generael i op fukke poene en dcdlrH die/oorfz Rade ordineren fullen. »522 r P?rthyo». of heure Procureurs, rentend Cnde> als voorfz is> heur Schnf" ^erildenpCmCC0VerenSeven> 'Cenzy dat {Y bben iS '^"«"-Generael ghethoont fullen Jnclufi, Ð y . m voor mijn voorfz Hecre heure '^eckt heeft. Noch oockdeige- ermnhi T°0rdcn °P de Articulen, heure :n- Noch erUrf0nderfoccken, opheurver- '^^tande/h ·1JCksheurreProchenen^™'

dtvoorfz

;ftrthyen;

vCrtentien ofverfuymenis

of van heure Procureurs»

-ocr page 675-

					Placaten. 5 Boeck. ι. Tic.
		êi%
						pleyt en Raedt houdt j wantvermidtsfvncr ., tie diverfche faecken, aengaende mijn voorn
			LXXIII. Item, Alsyemandcvan den Rade, Procureur, of Advocaet, uyt-reyfen fal, dat ghecn Heyhgh- dagh. en is, tot wat Stede of Plaetie dat het zy,fon- der den felvendagh wederom te keren, ende om fijn eygenfaccken wille, die fal gheroyeert wefen van fijn Wedden, by den contrerolle, ende des dienft van den Griffier. Die wclcke gehouden fal wefen, alle dagen te fchry ven in 't Regifter van den Hove, die namen en toenamen van elck van den voorfz Rade, Procureur en Advocaet die teghen- woordigh in den Raed t weien lullen. Ende of die voorfz Griffier abfent ware, die Rade voorfz fullen ordineren in die ftedc van dien , eenPcrfoon daer toe notabel, ende fal die voornoemde Griffier ge- royeert wefen van fyne voorfz Wedden, duerende den tijdt fyner abfentie. Wclcken Griffier gecon- trcrolleert wefen fal, roerende fyner voorfz abfen- tie van den gene die in den Raedt prüefideren fal. L X X I V. Item, Dat de gene, die gcordineert fal wefen te praefideren in die abfentie van den Stedehouder en den Griffier, fullen gehouden wefen die allcreerfte voor die andere van den Rade inder voorn. Raedt- Kamer te wefen, om te vifiteren ende te expedië- ren die beklachten en fiipplicatien; ende oockom advis te hebben, om in delibcratien te (tellen die Appoinclcmenten, die tuifchen parthyen, van fa- ken die 's dacghs te vooren gcpleyt en gedingetge- weeft fullen hebben. L X X V. Item, Den Procureur-Generael en fal geener- hande Commifllcn hebben, om onderfoeck of in- formatie te doen tuifchen parthyen, binnen ofbuy- ten der Hage ·, want fijn Voorzaten in Officie van Procureur voor hun niet ghevvoonlijck en zijn ghe- weeft, cenige Commiiïïcn te hebben. Ende als hy uyt'er Hage reyiên fal, om ecnige informatien te doen, fijn Officie roerende, foo fal hy gehouden wefen te laten fijn SubiKtuyt, geinflruecrten voor- ficn om te iuflineren en te verweren de faceken van mijn voornoemde Heere en Vader; ende in de re- compenfatien van de voorfz informatien en Com- miflkn als hyeenige goede exploi&en ghedaen fal hebben, ende daer mijn voorfz Heere ende Vader profijt afhebben fal, die voornoemde Raden fullen hem daer voren taxeren en ordineren by heuren ad- vife, ende tot heuren difcre'tie, ièeckere fomme van penningen voor fijn koffen ende arbeydt, die informatien enexploj&en ghedaen te hebben } die felve overgemerekt hebbende, ende aen 't pro» fijt dat mijn Heereen Vader daer afgehadt fal heb- ben. Van wclcke (ommen hy bctaelt wefen fal by handen van den Ontfangher van de exploicfen van der voorfz Raedt-Kamer, indien dat hydiehan- delinge en ontfange heeft van den voorfz profijten, ende dat hy van dat te doene Mandement en Com- miflie hebben fal van mijn voornoemden Heere en Vader, om in lij η Reeckeninge ghepaifcert en be- fteet te weien. LXXVI. Item, Dat die Advocaet van mijn voornoemde Heere en Vader gehouden fal weien dagelijcks bin- nen der Hage, of inder Raedt-Kamer te wefen,fön- der uyt te moghen reyfen voor mijn voornoemde Heere, noch anderfints, byfonder op dagen datmen j
							Heer en Vader, daer by verachterc \vcfcn lïlQrh tot fyner prejuditien, fchaden en intereften L X X V I I, Item, DatvannuvoortaendieProcurcu ρ der Raedt- Kamer Eedt ghedaen hebben ί felve hanterende zijn, fullen gehouden weien" degroote koften en onkoftcn tefchouwenv Ί°δ Meeftcrs, die Articulen en Schrifturen \ζ\ voorfz Mecftcrs te affirmeren én te ftereken hl op die Articulen van de wcderparthye teantw^ denper verbum credit, οι non credit, inder man^' als gewoonlijck is, voor de Commiflariflai byd^ Hove gcordineert, inde iaecken van harevoöff Mceflcrs, in die voornoemde Stede en Plaetfcrf vooreen van hunluyden, indien datdieComng faris met hun eenen Advocaet hebben fal. Eni indien dat parthyen, Commiflariffen in den Lande ghcordineert waren te hebben, fy fullen gehouden wefen te affirmeren en verantwoorden, die voort Articulen voorden voorn. Rade, ofyooreeniéc van hunluyden daer toe ghecommitteerti indien dat die voorn, parthyen niet liever en hebben dat κ verantwoorden voor de voorfz CommiÖariffen, aldus gcordineert die voorfz informatien te doro, 't wclck van bcyde hunluyden gelieven fal, aeiran en kiefen fullen mogen. LXXVIIL Item, Dat die Procureurs van nu voortacn w hare Meeif ers niet meer nemen en fullen, om haa Tuygcn te bcleyden voordeCommifTariilcnai toe ghcordineert, buy ten der voorf/. Stede, in u tyde dat het zy, dan twintigh grooten 's daeghs, ca binnen der voorfz Stede acht grooten. L X X I X. Item, Dat die Commiffariflèn geordincerthir- ten der Stede voorfz, en tuifchen partliyfiiaiir· matientedoen , fullen verbieden den Procaieii van Parthyen voornoemt, die met hunluydenk> men fullen, dat fy van nu voortaen niet meeren!» geren, in die Herbergen, daer die Commiilante t'huys leggen fullen, om te fchouwen entevernoi· den alle fufpicien en ongenuchte, die de voornofs· de Parthyen daer in hebben en nemen foudca eö· gen. Ende waert dat fy die contrarie deden, daUJ daer af gecorrigeert worden. L X X X. Item, Dat alle deRaedtfluyden, Ρ** die gene, die in de Raedt-Kamer binnen jdanj zijn, gehouden fullen wefen te komen inder ν<*ς Raedt-Kamer, ten dage die men niel"e"v ^^ te weten, ten dage daer in den Kalcnonen ^ Hove niet gefchreven wefen en fal» W* fl te fcven uyren 's morgens, tufïchen α Bamis, en fullen bly ven inde ^^^f'm thien uyren toe. En tuifchen Bamis ettgj Jj fullen fy gehouden wefen te komen ^ij^ acht uyren 's morgens, en fullen daer bl) <> , & ! elf uyren toe. Ende is't dat fy niet W' ^ komen, en geenredelijckeexcufatie en . bewyfen en konncn, die Stedehouder, o ^ die in fyner abfentie praefideren fal» t»eia \^s royeren van heurc Wedden voor den b dagh.                                                  \$β

-ocr page 676-

Tuftitie ea Rechts-vorderinge in Civile iaecken, <3cc,

637

1 mijn voorfz Heere en Vader groote fchade en ach- terdeel daer by lyden foudc mogen. LXXXV. Item, Dat by gebreecke van de Bailliuwen van den Lande, indien dat'er eenige Edele Mannen of Machtige Perfoncn waren, die Kcrckcn, Vrouwen, Weduwen,Wefen,ofandreLandt-luyden,onrecht en overlaft deden,of bedwingen wouden, of andere arme onnofele Menichen vexeerde, lbo iiillen die van den Rade voor henluyden ombieden en doen komen lülckt Machtige Perfoonen, ende fullen op die overladen fulcke provifie doen, ende by alle behoo; lijckc remedien daer in foo voorfien,als daer in behoort gedaen te wefen. L XX XVI. Item, Die voornoemde Rade, met de andere Luyden geordineert op de Kamer vander Reecke- ninge, fullen ernftelijck onderfoecken, ende weten van den State ende Domeyne van mijn voornoem- de Heere en Vader. Van fyne Molen, Boflchen, Renten, in Penningen, Breucken, F.xploiclxn van Juftitie, vander Munte,ende van lyne andere Rech- ten. LXXXVII. Item, Of't gebeurde dat eenige Edelen, of an- dere van den Lande, procedeerden by weghen van feyren, of van malkanderen die een den anderen te omleggen, die van den Rade fullen die felve voor hunluyden doen ontbieden, hunluyden verbieden- de op fceckere groote f ware poenen , van wegen mijns voorfz Heere en Vader, allc wegen van fey- ten. Ende fullen laft nemen die voorfz Parthyen teverfoencn, by alle behoorlijcke wegen. Ende lullen doeh doen fatisfairie en beteringe parthyc die geinjurieert en ten achter is, als na gelegenthey t der iaecken daer toe bchooren fal. Ende voort daer in bewarende 't intereft van mijn voornoemde Heere en Vader, als na redene behoort. LXXXVIII. Item, Ofin de Reeckeningcn ordinarifè van de Bailliuwen of andere Officieren van mijn voorn. Heere en Vader, eenige queftic of difficultcyt ge- beurde, die vanden Rade voornoemt daer over gheroepen met henluyden die voorfz Luyden van der Reeckeninge, ende daer toe fulcks, als henluy- den goedtduncken fal, fullen daer op ordineren, alll na redene dient en behoort. LX XXIX. Item, Sullen voort neerftigheyt doen, te beve- len de Luyden van de Rceckcningen, de Ontfan- gers particulier van den Lande, dat fy arbeyden en wegen vinden, die Domeynen van mijn voorn. Heer en Vader weder op te ftellen ■, ende te gade- ren die achterilallen, die'er noch aen ghebreeckcn mogen, 't gunt dat men daer of recouvreren en ge- krygen fal konnen ·, fonder immer te ftrengelijckcn te procederen tegens fijn arme Onderzaten, X C. Item, Die voorfz Bailliuwen, Schouten, Rcnt- meefters, ende andere Officieren. Ende oock den Gerechte van de Steden, in faecken diefèer laftigh zijn, ende daer eenige vrefe in gelegen is,die fullen heuren trooft ende refugien hebben mogen aen den Racdt voorfz, om met henluyden te mogen bera- den. Die welcke van den Raedt voort daer toe met henluyden roepen fullen tot allen tyde als het henluyden gelieven fal, die andere Raedtfluyden van

LXXXi Dir'er twee van de Deurwaerders vander

itenj,'.^Katiicr gehouden fullen wefen, alle

te komen in der

, die men niet vieren een half uyre ten minnen

D

g£ gepaste. Endceni .-den, die een va

orfz, om die Seetgen te tellen, en haer Officie te der voorfz Raedt-Kamer n hun beyde en lal gehou-

"iènalmdts ecnpacrlijck inder voorfz Raedt-

iKamcrtet

lvvcn, 't zy op Hcyhge dagen, ofopan-

:.<xue , ghecorrigeert te wefen tot

opp

ι den voorfz Rade

dilèretic van <

LXXXII·

midtfga- Deurwaerders voorfz, lullen gehouden we-

[em

Id'

ÏjjIIc iaers haren Ecdt te vernieuwen in handen

Υ.ϋΚι kan ju Je o-

Stedehouder, ofin fijn abiêntie in handen ene die'er prazfideren fal, 's anderen daeghs nydemifc ons liefs Heeren. Tot wekken

■ fullen die voorfz van den Rade beginnen te Keien ι" de voorfz Kamerê van den Rade, om 't be- tinfcl van den f are. Ende tot welckcn dage gehou- Scn lullen wefen te compareren en verfchynen alle jjfoüiuven ende Schouten vande goede Steden van π,,ί voorfz Heere en Vader, om als dan te hooren ulckcOrdinanrie, als die Rade voornoemt ad- eren en ramen fullen tot'er Juftitie dienende,roe-

T.dt<

ieOirkicn van de Bailliuwen en Schouten

oornocmt.

Ende tot welcke dage die voorfz Rade

'üen doen vcri

ufiden en lelèn defe tegenwoordige

inanne, reneynde dat fy te bet geachtervolght η onderhouden wefen mogen. LXXXIII. (rem, Dat alle de Bailliuwen ende Officiers van jilandr, Zeelandt en Vrieflandc, van nu voort- ïghchou Jen fullen wefen in der voorfz Kamere μ den Rade te brenghen heure Brieven van ont- Jiidc, allbo wel wanneer als fy heuren Eedt daer η gedaen fullen hebben in handen van mijn voor- !: Heere en Vader, of van fynen Cancelier, s wanneer fyfe niet gedaen en hebben} ten eynde "deielvcgcrcgiftreert mogen werden inde Raed- imcr voorfz. LXXXIV. CI?' Dardie van den Rade voornoemt verbie- n lu,lcn allc Parthyen, ende alle hare Procureurs, 'v««c metten Procureur-Generael ghevoeght ■■vor welen fullen,in wat fake dat'et zy,dat fy niet ÏT'r °"j n0ch verliJcken> noch tra&ercn onder- ge, tonder eerlt ende al voor haer beVder accord Jiickcnrs gebracht te hebben in gefchnfte ten ■ e ■ oornocmt, ende dat felve gethoont te heb- Cï;r°fUrJCUr-Generaeli °P iulcke pcene en Wed // diervoor^ Rade ordineren fullen. « ^Revo^?ürfr Pf thyen'of heure Procureurs, linten il * nde> als VOorfz is> heur Schnf- ie«rltdenpemCC0VCrenBeven' 'tcnzy dat f7 **cn · Η ^reur-Gcnerael ghethoont fullen * conclufli? y , in voor miin voorfz Heere

^«Jemaed« heeft.

Noch oockdeige-

VrthvT T00rdcn °P de Articulen, heSre "^ Noch rUrf0nderfoccken» op heur ver- ent antS · JCÏS hcur reprochen en falva- dc voorfz Parri madvcrtentien of verfuymenis wyen, 0f van heure Procureurs,

-ocr page 677-

Pkcatem 5 · Boeck. ι. Titi

04° van myncn voornoemden Heere

, die in

ende van den wekken, ende van anderen è

den ielven Lande zijn. X C I. Item, de voorfehreve Raden iiillen klachten ont- fangen van allen den genen die henluyden beklagen fullen willen, het zy van den Baillmwen ende Offi- cieren, ende van allen anderen Perfonen, wie fy zijn; ende fullendaerop informatien doen doen, indien dat het van nooden is: Ende daer toe fullen fy voor henluyden ontbieden, indien dat de faecke alfoo gelegen is, die Bailliuwen ende Officieren, ende anderen daer men over geklaéghr fal hebben, of klagen fal > diewelcke gehouden fullen wcfen te antwoorden, op 't wclcke die Raede voorfehreve procederen fullen, indcr manieren, als daer toe behooren lal X C I I. Item, de voornoemde Raden fullen mogen pro- cederen , tegens die Bailliuwen, ende andere Offi- cieren5om de waerhey t te vernemen van haren mif- daden, die fullen fy mogen corrigeren na gelegent- hcyt vander faecken. Ende ifl: dat de voornoemde Raede bevinden konncn dat die voornoemde Bail- liuwen ende andere Officieren, by merckclijcken redene fchult hebben, die voornoemde Raede ful- lenfe mogen affetten ende fufpenderen van hunnen dienfteni ende dan dat fel ve te doen weten, ende beteyekenen mijn voorfz Heere ende Vader, om by hun daer inne vorder voorficn te welen, indien het van nooden is. X C I I I Item, die Officieren van Juftitien, als Bailliu- wen , Schouten» ende anderen, fullen gehouden wcfen hare Brieven te brengen in der Raedt-Ka- mere, ende inder fel ver haren Eedt te doen, als vooren geroert ftaet: Ende oock mede die Mande- menten van der Kamere van Raede te executeren, ende die felve Mandementen te obedieren in allen faecken. X C I V. Item, fullen die van den Raede voornoemt ken- niiïe nemen van faecken, roerende die Vryheden ende Rechten van mijn voornoemde Heere ende Vader, ende daer van dat hun die kennifie toebe- hoort -, alfoo van faecken roerende fondatien van Kercken, van den injurien die gedaen worden, den Geeftelijcken Perfoonen : Breeckende de Sauve- guarde van mijn voorfz Heere ende Vader. Van het gunt dat fijn Domaine aengaen mach: Dat fijn Offi- cieren roeren mach, aengaende haren dienfte: Aen- gaende der Munten»ende andere faecken aengaen- de fyner Hoogheydt ende Hecrlijckhey t: Van on- ruften ende onvreden die tuftchen den goeden Ste- den ende Caftelleynichappen van den Landen, die een tegens den anderen fpruyten ende opryièn iöu- den mogen. Deigelijcks van klachten die men doen ial willen in cas van ongebruyek, van nieuwigheden of anderlintS} alfoo wel van den vreemdenLuyden, Nabuyren der voorfchreven Landen, als van ande- re Ingezetenen defer Landen: Van Obligatien van Edelmannen; te weten, Brieven van Eeren, daer fy henluyden onder haren Zegele mede verbonden fullen hebben, op trouwe, eere ende feeckerheydt feeckere fommen van penningen te betalen, of an- dere dingen te doen: Van faeckenende pofleffien van Leenen, die welcke dat men van mijn voor- noemde Heere ende Vader te Leen houdende is.,

behoorendeende gewoonlijckcn isiceen, L- vroedom: Oock mede kennuTcte nerL„ ^·

vilegien, gegeven den Vremden iïïJni??8^

weiende deler Landen: Kenniffe te tabT^ len criminelijcken faecken ende exceflè ^^ endeongecorrigeertj ende voort van alle ÜÜ? faecken, die Hoogheydt van myncn voorin Heere ende Vader aengaende ende tJ2? rende.                                                          WOeQ* X C V. Item, fullen verifiëren alle Gratiën cndt-P miffien, dieby myncn voorfz Heere ende V gegonnen ende gegeven wefen fullen, alfo gewoonlijckcn is.                                   * χ c ν ι. Item, overmits dat wy veriben hebben da* vele gefteurt ende gehindert fijn in haren RccE pofleffien ende befittej die welcke fy bcfetcn2 ghebruyekt hebben , ende defgelijcks hare v«. Vaders, ende fonderlingen die lactftc Jacrfd» 'tgcnutdaer afghcdacn, ge-exploiécertende» hun getogen hebben: Ende in welcke poflèisf niet gereititueert noch weder geftelten mogen» fen, maer hun felve bedwongen haerfèlfsgront» titore te in tenteren. Ende worden by dele rai& len verfteecken ende ontvreemt van de vruchreao vryheydt heurer ruftige poifeiïïc : Wy wiüetè daer inne voorfien, achtervolgende die gewoon onderhouden inden Grooten Raede van nr;ra voornoemden Heere ende Vader, endedcn'W vanfijnre Cancellcrye, hebben gcordincer: ordineren van mijns voorfz Heeren wegen, έ die voornoemde Raeden geven fullen, allen os genen die hun in cas van onghebruyek, endera nieuwigheden beklagen fullen willen, iêkere ψ nen Brieven van Mandamente, infuldccrtkr als mijn voornoemde Heere, die gewoonliiciw te confenteren in fyner Cancellerye; bydfflW ken narratie gemaeckt van de Rechten cwfepoÜH Hen, daer toe dat die voornoemde Ey flikt ψψ derende is, en hoe dat hy daer van bydenheife f are in die voorfehreve poflèffie ende bcfiite» φ 'oock in die gebruyekeniifegeweeft heek,lilW* len wefen die weder-parthye teverdaghva-ce, toteenige van den behoorHjcken ende contra» fen plaetfen, fonder meer voor alle dieanyePT fen: Ende dat op de Rechten ende pofletoj!* voorfehreve Klagers ge-eyfehtendegepj^ x ende van heuren befitte, fteuringe ej^X hunluyden gedaen geweeft fullen »n'S deughdelijcke informatien gedaöMy»**^ daer afby der felverdeughdelijck,enue^ blijekt dattet genoegh zy,. dat menie^ houdeende onderhoude, ende ftyven , in die felve poifeffie: Ende in ens van opp j nieuwigheden of ende te niet gedaen m ^ eerft ende al voor die faecke wedergew eerfteftate, ende ftoringe daer van geicr . Ende die contentieufeprincipale iaeo» mijns voorfehreve Heere hant, et®**jj^ ner voorfehreve handt geregeert, f^ht)et€vc by voortganck, fy dan Parthyen g^ voor den Rade voornoemt, voor oen ^ voorfz Parthyen pleyten ende icon de materie poflèilbire , ende iuucn ^ te weten, elck van beyden Parüiv

-ocr page 678-

Juffitie ende Rechts-vorderinge in Civile iaecken, $cc.           $ 4. t

noemde poiTeifie endcbcilttc bcwaertcn jure voorn wefcnj ende dat 's Hoeren handt oadcrböu ,^β^^ en dingen contentieufe der 8^'rincipalc, ende die fequeftratie daer op

vander bcklaghte, foo fal hy 't felve Αlandamcnt na fynen inhouden ter executie leggen ■, ende in cas van oppofitie, lal als voorfz is dagh berceckenen: Ende iilerniemandt die hem en oppofcert ter contrarie, of dat die genedic'er verdaghvaert lullen weien, om ter executien tellen leggen die voorfz nieuwig- heden , doen eenige deffaulten, die Commillaiis, dat niet tegen 11aende, tot verlbeckc van den Kla- ger, dagh beteyekenen fal inder voorlz Kamere van den Raede, den genendie'cr nier geoppofeerten zijn, of in gebreecken geweeft te compareren, om den iel ven Impetrant tellen main&cneren, cnde ruftelijcken bewaren ende onderhouden in fync pollèliic , ende hcnluydcn gchcclijckcn daer af verftekende. C. Item, over midtsdattcr vele Procefkn verach- tertzijn geweeft, ter cauiè van den argeliften voort- geltelt by den genen die 't pleyt voeren, die welcke propoièren bedecktelijcken en cautclijckcn, voor- Hellende exceptie declinatorien, dilatorien, of an- dere , om daer mede litifconteftatien te beletten, en die diffinitiven der iaecken ; Wy genegen zyndc daer inne te vooriien, ordonneren dat van nu voort- aenallc interlocutorien lullen bevonden ende be- kent Weien ibmmierhjcken, binnen detweeeerfte dagen, dieder beteyekent weien iiillen in rechte, getermineert ende geappoinftcert byden Racdts- luyden voornoemt -, ende wacrt dat by der Senten- tie of Appoindtemenr. daer op gegeven en gewijft, geappelleert worde, niet tegenftaendc die appel- la tie , ende fonder prrejuditie van dien, fullen voort procederen, ende doen procederen Parthyen voor- lchreve in 't principacl. Niet te min iit dat die ap- pellant binnen thien dagen, ofkorteren dagh die hun bieren binnen geordincert lal wefen,over geeft die redenen bydcwclcker hy leggen lal Willen ge- graveert cnde befwaert tc welen, die voornoemde Rade fullen gehouden wcfen af re doen cnde te re- pareren , die hinder cnde bcfwaernillè indien cenig gefchict is, of immer hare antwoorde in gelchrifte overgegeven, gheteyekent by den Griffier; met wekker antwoorde, indien die voorfz Appelant niet tevreden en is, fijn voornoemde appel ver- volgen fal mogen , indien hun dat goctdunckt: Den wekken by mynen voornoemden Heere ende Vader, provifie in cas van appel gegeven wcfen fal; behoudelijcken dat hy lal deughdelijcken doen blijeken , by Brieven geteyekent byden Griffier, by eenen van den Sccrctariflcn, of by infhument authentijcq van de voorfz antwoorde : of dat hy doe blijeken vander ernftigheyt» die hy daer inne gedaen ial hebben, endc hoc dat men hun gewey- gert ofgcdelayeertfal hebbun: Endc niet te min de- len niet tegenitaende, die voorlchreve Rade fullen inder voorlchreve faecke procederen cnde voort·* gaen, tot anderitonr, dat uyt krachte van den voorfz Brieven van appelle, hunlieden verboden weien ial, daer in vorder te procederen. C I. Item, om dies-wille allbo wy verfiacn hebben, dattet diverfchen Honden gebeurt is, als men fecc- kere Sententien diffinitiven gepronuncieert ende uytgefproken heeft, datfc inder Raedt-Kamcre by kleynen getale van Raedts-luyden getermineert en

P gelicht: cnde afgedaen worde tot fynen

qiieltlC

&he£r' Endc dat het proces hangende, die ge-

rothjre

Pri

ckcnillè hun gegeven zy;

om die dingen con-

-..--„ ^erciueflieafis,

te mogen gebruyeken

tc{il , ,v„n oD belofte, cautie cnde feeckerhey t, 1. nrr riidt toe dat by der difhnitive, anders

cndctonu dacropgeor

-dineert weien fal. XCVII.

Itcni] \V( dat die

dineren voort dat die Parthye die op- cfen fa!, niet alsoppofant ontfangenen acr dat die fel ve verfteecken worde, ende mpetrant in fync voorfz yreedige poiTeifie

uacn, geftijft ende gefterekt fal weien, hy en hadt "cdaen, of hy en dede, verrechtinge ende ver- ftorinm van wcs hy opgebeurt hadde, inder manie- ren cnde alfoodat geordincert fal· weien, by den wekken, ende indien hy die niet en obedieert die lëmidrratic, fonder hem te onderwinden in die principale contentieufe faecke, onder 't deckfel van appellation, of anders, tot wekken appcllatien wy eii willen hierinne eenighfints gediffereerc heb- ben. X C V I I I. Item, dar die Parthyen die inder voorlchreve maniere van nieuwigheden procederen iiillen in der voorlchreve Kamere van den Rade, fommier- lijckgehoort fullen weien: Ende is 't dat fy in fey- ten contrarie bevonden ende gcappoincTteerczijn, tot informatie te procederen, die voorfz Racde tot fceckcren korten dage , óic fy beteyekenen fullen, cnde binnen den wclcken dac men van clcker zyde, fcsPerfoncn totTuygcn hooren ende examineren tl mogen, fullen ordineren , die cxaminantiegc- licn,opdc verièeckertheden ende cautie boven ge- roert ; cnde daer na foo fal men die productie ende informatie voldoen, cnde voort procederen in der faecke toeter diffinitive toe inclufive : Endewacrt aatindiefelve nieuwigheden queihen ware van bc- nchcicn of officien, die welcke dat men fonder Ti- tul met befittcn en mach, die voorfz Raede lullen opaie feeckerheden en cautie ordineren die voor- lchreve Titulen gcficn wefende. XCIX. ■  lreiM«die voorfz provifien in cas van nieuwig- heden, die welcke als voorfz is genarreerr fullen we- «31» vanden rechten des voorfz Klagers, ende '«dei poiTeifie, ende byfonder die laetftc Jaer- «arcn, cnde van d1C fteuringe, perturbatie, ende io ι /edaen' binnen Jaer endc dagh noch Raprfr             ^11"011 "c"cxccutccrt weien by eenen kCl π Van dcr Kamcre van den Raede voor- die Jif1 andcr notablc cnde il'ffiiant Officier, ccnW ° IVOOr hcm fal docn daghvaerden, tot dcnLI r /laCtfcn contentieu(e, die gene of iuHcn h π Cperturbat:ie enhindermffe gedaen. hcdrn Ζ n' om tc flcn die faecke van nieuwe

SnCXCCUtlCtc k^cn '■ Ende naedat die ver- fülien hcb&cCOmpar?rt gCWeeft'ofdefaulc gedaen

«nvancW^L ^ Conimiilaris falheminforme

^cxamnwi 4Udcn van de» M

,v_nde getalle van fes Per

-~—j.u.u.uiiiiuiuu- gefloten zijn geweeft} ende om daer inne tc voor- ë eujeke blijekt, van den inhouden |ikn» ende op dat voortacn alle die van den Raede I i ii                         alle

tie

-ocr page 679-

Ti.

Boeck.'

6 ^i                      Placaten. 5. alle onfchuide achter ghelaten, ter pronunciatien ende uytfpraecken van alle Sententien diffinitive aldacr tegen woordigh weien mogen : Soo ordine- ren Wy, dat van nu voortaen alle die voorfz Sen- tentien diffinitive lullen gegeven en gepronuncicert wefen vier werven 's Jaers : Dats te weten, in de Weecke van den Quatertemple , die welcke meeft plegen te komen inder Maendt van Maert, in Mey, in September, ende in December. Ende dat acht dagen voor die pronunciarie van dien, geftelt ende gehecht wefenial aen die Poorte of Deure vander voorfz Raedt-Kamer, eenen openen Brief van Placate, gheteyekent by den Griffier, ende beze- gelt metten Signette van den Hove» inhoudende den dagh dat men beginnen fal die voorfz Sententie te pronuncieren. Die welcke voor die pronunciatie voorfz noch deurgefien ende ghevifitcert weien ful- len by alle die van den Rade voorfz, om die te ftel- len in fulcke forme, als dat behooren ial, C I I. Item, Indien dat'er van die voorfz Sententien diffinitiven, of van andere geappelleert wordt, die Griffier vandcr vooriz Kamere ial gehouden wefen te ftellen, t'eynden van de Schrifturen van die Sen- tentien , hoc dat die Perfoone, Sec. Vander voorfz Se ntentie, ende terfrondt na der pronunciatie, van der felvcr geappelleert heeft. C I I I. Item, Dat den genen die hun bevoelen iullcn , by de Sententien diffinitive, of andere Sententien interlocutoiren, of Appoinitementen van den voorfz Rade befwaert te wefen, die lullen gehou- den worden aldaer terftondt te appelleren, indien iy tegenwoordigh zijn, of binnen thien dagen daer na, indien fy aldaer niet tegenwoordigh zijn, dacr in begrepen den dagh dat diefclve Sententie gepro- nuncicert weien ial. Ende binnen xl. dagen na die voorfz Appellatic gedaen en gheformeert wciènde, die Appellanten gehouden Tullen wefen hcure Ap- pellatic te vervolgen voor mijn voornoemde Heere en Vader; Ende te doen verdaghvaerden ende in- thimeren den gene die 't behooren fal; anders fy en fullcn voor geen Appellanten gekent wefen, macr heur Appcllatie voor defert gehouden weien. Hoe- wel waer 't iaceke, dat die gene die gheappelleert haddc, van cenige Appoinclementen, of van cenige Sententien interlocutorien ièeckeren beteeckenden dagh hadde voor die voorfz Rade, om te ficn repa- reren fulcken hinder en bcfwaerniiïè, als die voor- noemde Appellant voorftelde, ende pretenderen- de waer, ende daer af dat die reparatie noch niet gefchietenware, ende die welcke noch bleve Ap- pellant van den voorfz Rade, foo ibuden die voorfz xl. dagen geordineerc om te releveren en te vervol- gen die voornoemde Appellatïe, gherekent weien te beginnen ten dage dat die voorfz Rade hare ant- woordedoenfiülen op die reparatie van der be- fwaernifle ende 't gerief boven gheroert j ende niet van den dage dat die voorfz Appelatic gedaen ende gefchiet geweeft ial hebben. C I V. Item, Dat diegene die appelleren fullen aen mijn voornoemde Heere en Vader, is't dat fy van hare Appellatie vervallen byghebreecke van vervolge } of ter caufe dat'er gefey t wordt, wel ghewijft ende qualijck geappelleert, die fullen dat beteren met de boete van tfeftigh ponden Vlaemfcher Munte.

c v. Item, Om te verhoeden diverfche fraude

-«iu 1 rociueurs Ζ .-- --endedilayteS^ Wy ordineren dat die voorfz Procureurs <j ■'

h

faecken ende fen fullen, van den Rade

t proces hangende geconftkue*!11115 de die welcke in der voorfz ÏCw

Je beleyt fullen wcfen.is'tdatfyï? woordigh zijn ter pronunciatie van de voorf- 'C

tentien, gehouden wefen fullen te Appelli rondt van dier Sententien, op dat hunluyddunckt, indien fy bevoelen dat by der ielMeeftcrs befwaert zij n. Want is 't dat diMeefters, of heure Procureurs ter pronund

pen ter. '«ga* ae corij vu

de felve Sententie tegenwoordigh zijn, ende al· terftondt daer af niet en Appelleren, hareA^i latie, indien fy daer na cenige doen, ial vanomvaa! den, ende voor defert gehouden wefen C V I. Item, Wy ordineren dat alle Sententien en A&. poinitementen, die gegeven fullen wefen, roeren· de ende aengaende 't faict van Dijckagien van dei Lande, real ijck ende metter daet ter executie vk. ley t weien fullen ; niet tegenitaende eenige Am\. latien, die men daer af doen ibude mogen, noch fonder prazjuditie van der fel ver, ghelijck dit vaa oudts gewoonhjeken is te doen, ende te ghefchie- den. C V I I. Item, Ordineren dat in faecken en queftien k inder Kamere van den Rade zijn, of welen iiiib, die Advocaten geen Procureurs van Parchyen ie· fen en fullen·, noch die Procureurs van Partira en fullen geen Advocaten wefen mogen, maró Advocaten en Procureurs die lullen hun fclven:« vreden ichicken, elcks een Officie te hebben,fc«

meer.

C V I I I. Irem, Verbieden alle de Klerckenvandevoorfi Griffier, ende vande voorfz SecretariiTentotUd- den, dat fy hun in gcenderwijs en onderwinden te bedienen de Officie van Procureurfchapvanr> thyen,noch heure faecken te folliciteren. C I X Item, Dat die Advocaten voor hare collatk™ eene groote faecke te doen, ende cerft voor te » len, hebben fullen voor heuren Salanflen m fchellingen, twee grooten voor den icheil: gerct · kent; Ende alfoo veele van Salanflen joorjfjj dinge, en pley te voor die eerile werf. End£.is Λ faecke dat'et een kleyne of middelbare fiwfjj fullen fy daer afhebben, fonder meer, *»"£ Ende van dan voort waert, is 't dat fy nocfiι gheoccupeert worden inder faecke vooriz, «g dat men Appointtement formeren en geve · fullen fy hebben tot elcker reyfe dat iy a»^ len,fcs ichellingen voorfz. Ende de ^°rcm\& de Collatie, fal hebben acht fchell. vooriz, *»· de aftiftente drie icheil. C λ.                   héh$ Item, Dat de voornoemde Advocaten

ii»„ „„„„

W

é8&*

fullen voor

hare Schrifturen, die

voortaen in Quohieren maeckeniuiien» φ ^ fchrevena=nbey^;tffs fullen ten minftcn acht en twintigh regels j

elcke regel thien woorden, fonderrrauac. ^

-ocr page 680-

Tiiftitie en Rechts-vordering CXI Ordineren oock datinder voorfz Kamer

^43 derdaghs na Paeffchen daer aen volgende. Item , voort van Pincxter-avondt tot 's anderen-daeghs na H. Drievuldigheyts-dagh.

α kade wcfen Tal een Bordt, by maniere van T3n r kndrier · in den wekken ghefchreven ftaen f," η A\e Hevlieedagen die men vierende is, ende {λ£#Ά Martelaren en Confeflbren, die ineovooniijck is te houden ende te vieren, fon- Sacrmteftellennochtefchryven veele andere Stedaeen, die welcke van nieuws opgheilelt

ΛΙ/EIcke Ordinantie boven-gelchreven Wy wil- * ' len ende bevelen expreflelijcken van wegen mijns Heercn ende Vader» onderhouden ende bc- waert te wefen,ende die ielve alle Jaers in der voor- noemde Kamere van den Rade te verkundigcn des voorfz anderen-daeghs naderHoogh-tyde vander Befnydenifle ons Liefs Heercn, als boven geichre- venftaet. Ende die Overtreders gecorrigeert ende ghepunieert te weien arbitralijcken , by u luydcu Stedehouder ende Luyden van den Rade vooriz, ibnder faveur, verdragh, of ecnigc difllmulatie. Endeinoirkonde vandeièn hebben OnfenZegelc doen ftellen aen defe tegenwoordige. Gegeven in de vooriz Plaetfe vandcr Hage, den vierden dagh vander rnaendt September, in 't Jacr van Gratie 1462. Aldus geteeckent by mijn Heere denGrave, J. Gros.

enaengenomenzijn

- opdatmengheenonbehoor-

een Vacantie daer by en maecke, noch voort en

wc· ende dat die voornoemde van den Rade crnfteüjckvcrftaen tot expeditie vanjuftme. c λ 11· Item, Soofullendievan den Rade ghchouden vefen te vergaderen in den voorfz Kamere vanden Rade, ende Raedt re houden ten dage die men niet en viert, ende tot andere dagen dat'et Hof vaceren fej, 't welck weien fal van onfer Lieve Vrouwen- wondt Affumpie, totten eerften dagh van Sep- tember. Item, van den xxij. dagh van December* rot 'sanderendaeghs vander beihydeniflè ons Liefs Heercn, Item, van Palmen-avondt, tot des Don-

Ordonnance touchant les Appellations en Hollands (f la Frife. In date den eerflenT)ecember 14 f8.

certaine ίξίεήοε, &c propre movement, & par bonne & mcure deliberation de Confeil, nous ordonné & ordonnons par ces prefentes. Que d'orefnavant il ne ibit licité a aucun de appelier dc ientenecs , ju- gements , 011 appoindlements interlocutoircs dc nofdits Lieutcnant & gens dc Confcil ne d'autre nos Jugcs & Jufticcs, en nofdits Pays dc Hol- lande & Frife, pour quclque grief qu'il maintien- gne luy eftre fuift. Si tousjours Ie grief n'eft rel, qu'il ne puift eftre reparé en diffinitive ·, &: que ceulx qui feront telles appellations frivoles, ne fa- cent a rc^cvoir comme appellans·, Et pour chacune appellation non re^evablc , l'Appellant foicfc en- chens & envoyé envers vous,en Tarnende dc foixan- te livres, de pris de xl. de noftre monnoye dc Flan- dres la livre. Et voulons & declarons, que les gros, Appellante de Sentences ou jugements diffinirives * ou d'Appoinftement, par lesquels ilsie diront eftre grevcz, de tel grief qui nc poUroit eftre reparez en diffinitivcjfiileftditmalapipellé, ou qu'ils nc fa- cent a rec;cvoir comme Appellans, ou que l'appel- lation par defaut de pouriüire ioidt declaré dcferte, encheront envers nous pour Ie fol appel en fembla- ble amende a ibixante livres monnoye difté. Et en oultre pour cc que en noididÏs Pais dcHol- lande & Friièfont Juges ordinaires nommezHejm- rades, ou aultres commis pour l'entretiencment & reparations des Dicques, pourlebién, ièurte, Sc falvation des Pais & fubje&s, nous avons ordonné & ordonnons, que fi aucuns Appellations, Ordon- nances, ou Appoinftements, faifts , ordonnez par ièfdicls Heymrades, ou aultres, comme con- cernants Ie faicl: des fufdi£ts Dicques3ne foi£r difteré, ou retardé, en aucune maniere, fansdeferer a tel- les appellations : Pour lequelles appellations : Si pourfuites eftoient, & qu'eUes feuflènt dcclarées nonrecevables, oudeièrtes, pardefault de pour- fuite, ou qu'ü fuft de mal appellé, par les Appel* Iiii 2                      lants

I

1^ Hilippc par la grace de Dieu, Duc de Bour- ï goinge, deLotteringe, de Brabant & de

Lembourgh: Comte de Flandres, Artois, deBourgoinge : Palatin de Haynault, de Hollande, dc Zcclande, & de Namur : Marquis du iainir Empire : Seigneur de Friiè, deSalins& de Malines. ATOUTS CEULX, quices prefentcs Lettercs verroiit, Saluyt. Comme il ioiilvcnu a noftre coignoiflance que nos fubje&s de nosPays de Hollande & Frife, oncefté, Scfont fouventcfois tres-grandement travaillez, intereilèz & dommagcz a l'occafion des appellations frïvoles, & aultres qui fe font non, feulement de plufieursju- p&Juftices de nofdits Pays, a nos amez & feaulx Lieutcnant & gens de Confcil a la Haye} Maïs auiTi α iccux nos Lieutcnant & gens de Confcil, a nous, I «a noftre Confcil; cftants les nous hors d'iceux noslays, tantpource, quefoubs umbres defdits ι appellations, les caufesSc proces fonaflöpez & re- tardcz' &demeurent fins decifion Comme pour "> que pour la longue pouriuited'icculx proces les Potles iouffirent 8c fouriennent grands travaub:, Ά&deipens, & plus feroient, fi provifion n'y bifn si· ^avoir fair°ns' <Ilie nolls dciirants Ie chni-ö \rf!ievementde nos fubjeds, Stdetoutela Frifc- r J3Ue dc nofdlts PaYs de Hollande & 1 foifnr; ^0n'ldcrants que combien que appellations ^woduiteabonnefin, & pour relever les aprjw!1mcntSravées; neantmoinsplufieurs ^S* TimaIlce'& p°ur finer & dllayer Rrirf ™ ? r lcurcanfes & proces, que pour Wed!1* f01? te·' d™& vent enfuivre, «*don-e ?appcllatiünsf"voles, lescaufes & pro- ^^detcrniin°eC7 f' dem<^ent ^seftreju- dent leur bon drnift iff Plufieurs PartT es Per" ^obvieranv ? J V°ulans a cedonner remede, fcfeïïï^^^esdeceulx, qui ainfi • ^olemént appellent, de noftre

-ocr page 681-

Tit.

Placaten. 5 Boeck.

O -';--■;-:

Iants, icculs Appeïlants ês cas dront en vers nous en amende dcomme di£fc eft deiïüs. Toutesfois fi aucuns Appeïlaciiits Lieucenant & gens de Confrades, ou aultres commis au diftoiid'aultresnosjuges&jufticcsde Hollande & Friïe: veulcnt repellations dedans huid jours, dunous voulons, qu'il y ibyent recou leur Grefficrsjou Clercs tenanen payent a noftre proufit foixagros dictc monnoyc ce folt tant fe Si donnons en Mandement a nSc Confeil, aufdits Heymrades,tretienement des Dicqucs en n

fes prefentcs nos Ordonnanccs tiennent h dent, a focent taait & guardcr , fans êUtJ**' aucunemaniere, öcles facent publier e » ih touc les lieux de nofdite Pais, qü'ils vcno £ expediënt Sc neccflaire, & tcllemcm: que au™ Ϋ puilt prctendrcignorancc. Et pourcc'qucon avoir a faire de ces prefentcs en plufieiirs ΙίεΓ? nofdirs Pais de Hollande & Frife, notiéVbuS ou vidimus d'icclles, fai£t foubs noftre fee] 'ï?4 donné en Hollande & tranflaté de Franc > thioirs, ü metier eft, foy foi&adjouiïé, comï'0 preient original. En tefmoing de ce nous avons faift mettrcncB- ieel a fes prefentcs.                                    * Donnc en noftre Villc dcHayncult lcprenu?, Decembre 14-58.

lande & Frile ceulx nos Pais, & a nos Juilicicrs, lois &j!.iirices d'ife, & a |toutes autres chacun d'eulx endroitt foy, & comme a luy appartiendra, que

NOT A. 'Defe Ordonnantie is andertuad vs, nieuwt den 3 November 1460.

Nader Infiitutie van de Raedt-Kamer, en ent hout 'van denStcièmL· ende Raede, metten Secret arijfen, 'Procureurs ende Advocaten in Hukm.

In date den fes-en-twintighflen Maert

14Ó6.

|H|||rfïARIE, byder gratieGoclts Hertoginne |jvl|| I vanBourgondien,vanLotheringen, van flÉsS»! Brabandt, van Limburgh, van Lutièn- burgh , ende van Gel re : Gravinnc van V henderen , van Arthoys, van Bourgondien; Pa- latine van Henegouwen, van Hollande, van Zee- landt, van Namen ende van Zutphen; Marck- Gravinne des Heyligen Rijcks , Vrouwe van Vrieilandt»van Salins, ende van Mcchelen. Allen den genen die deiè Onfe tegenwoordige letteren fullcn fien ofte hooren lefen, Saluyt. AHbo by voorleden tydcii Onfe harde, lieve, ende wei- geminde Heeren ende Vader, ende Oude Vadere zalr.gedachteniiïè, als Grave van Hollandt, Zce- landt ende Vrieilandt, onder andere faeckengc- hadt hebben, binnen haren Landen voorfz eenen Stedehouder ende Raedt-Kamer, met feeckcre andere Dienaren ende Officieren , redderende in den Hage, om de bewaerniilè ende onderhoudt van hare Rechten, Hoogheydt, Heerlijckheydt al dacr; ende oock vander Juftitic, ende gemeynen oirbaer der Landen vooriz, ende die befcherme- niffè van de Onderiaten daerinneweièndc: Ende datwynu onlanghs, nae 'toverlyden van onfen voorfz Heer ende Vader, ende als fync cenighe Dochter oirt, ende Erfgenaemder Landen voor- noemt, den Edelen Bacnritlèn, Ridderfchappen, goeden Steden, Onderiaten ende Inwoonderen van den ielven onfen Landen, in het vernieuwen van hare Privilegiën, Handtvcftcn ende Vry heden, henluyden tegcnwoordelijck by ons gegonnen en geconflrmeert, denfelven belooft ende geconfen- reert hebben, onder anderen faceken ende puncten te onderhouden, en doen onderhouden, de Kamer , van den Rade voorfchreve in fulcken getale, forme ende manieren als in onfe onder-bezegeldcBrievcn, die ly in forme van Privilegiën, dacr af van Ons hebben , volkomelijck vcrhaelt ende verklaert ftaet. Soo doen wy te weten, Dat wy hebbende overdcnckelijck de faecken ende geloften vooriz, ende willende achtervolgen die voet-ftappen en

goede mcyninge, van wylen Onfen voornocmdoi geminden Heeren Vadere, ende oude Vadat, wiens Ziele Godtgenadighzy, dewelckeinhrss leven gehouden ende vermaert zijngewceft, f» een van Juititiën ende vandcr rechtvaerdighera Oock mede tot dien eynde, dattercerenenra· digheden Godts, ende tot welvacrt onièrLanfe, van Hollandt, Zeelandt, ende Vrieilandt νοώ, ende van den Onderfaten, ende geinenen luw» deren van dien, juftitic ende Recht dacr gheda ende onderhouden zy ·, confidererendeck/irffa de principaelftc ende waerdighfte dcughtis, ra de vier Cardinale deughden: Oock wel wetewfe dat fonder Juftitic geen Landen, Hecrlijatón, noch Gemeenten onderhouden zijn en rao^cnj hebben geirrftitueert, geftelt ende geordinccit, β bydefen onfen Brieven inititucren, ftellen cr^tf, ordineren die voornoemde Kamer vanden^ Onfer Landen van Hollandt, ZeelantendeV* landt voorfchreve, omrne die van nu voortaoi*· vvaert, onderhouden endegeregeerttevefc»» 7 negen goeden ende eerbare Peribnen: Te^» by eenen Onfe Stede-houder als O verfje > O* voortby acht Raedts-luyden, Edele» k»cn> ende Couftumieren : Daer af die %ΦΖ± voorfchrevcn Lande van Hollandt worden, · d'ander twee uyt Onfen Lande van ZeAuw*' fchreve: Te weten, eerft voor Onfen S»WJg ende d'Overfte van Onfen vooriz Lanaen.^ lieven ende getrouwen Ncve » HeerC Λι, van BoriTelcn, Ridder., Grave van Gran^^- van Bouchain, Heer vander Veere, &c·n .d^ vanEgmondt, HeerJacob van BoriTelcn,ν - Gerardtvan Aflendclft, Mr. Jacob PP^. Cornelis de Jonge, Thiclman °°f Q^jd gaerden , Hugo van Swieten, <$%&±α& Soone vanWijflcnkercke, als onfe ^%^ ris, in onfen Kamer van den RaedeJ™1 ^itU tot fulcken Wedden als wy hcnlnj^K^ andere Officieren hier nae volgende» pse. nae fyncn ftaet, by onfen anderen Ρψ»?

-ocr page 682-

Tüfói'e en Rechts-vorderinge in Civüe faecken, Sec,          '6^i

van nu voortaen oniè voornoemde ftaten cn officien wel endege- trouwelijck te bewaren ende exerceren; eencn ycgelijcken Recht, redene endc Juftitic te doen ende adminiftreren, die 't aen henluyden begeren fullen, in allen faecken, queilien endegedingen, die voor onièr voorfchreve Raedt-Kamer begon- nen zijn, ofte begonnen endc beleyt iüllen worden, endc voortgencralijck al te doen, alfoo wel in Cri- minele als Civile, 'r gene dat goede ende getrouwe StadthoUder, Raedcs-Iuyden, Advocaet, Procureur Generael, Griffier, Sccretariilèn, Bewaerder van de Kamer, gefworen Boden ende Exploicticrs, ichuldigh ende gehouden zijn te doen, tot wel- vaert endeonderhoudeniflè van oniè Landen ende Heerlijckheden voorfchreve, ende vander juftitic, ende gemeenen oirbaer aldaer; gelijck ende in der manieren als iy of heur Voorzaten , in de fclve Ha- ten ende officicn, hiervoortijrs gcpleeght hebben te doen ende te uièren: ende dat tot iulcken Wed- den als wy henlieden ordonneren fullen , als voorfz is; en oock tot iulcken anderen Vryheden, Rech- ten , Proffiten, Eeren, Vervallen, ende Emolumen- ten als daer toe ftaen ende behooren. Ende hier van foo fullen oniè voorfz Raden, Advocaet, Procureur Generael, Griffier, Sccretariilèn endegefwooren Boden,ende Exploi£tiers ichuldigh ende gehouden wefen te doen den behoorhjeken Ecdt, 'm handen van onièn voorfz Stedehouder, dieHcere vandcr Veere. Ontbieden daeromme endc bevelen allen onièn Baenritièn, Ridderen, Bailliuwen, Schou- ten, Caftelleynen, Droifaten, Burgemecfteren, Schepenen, dienende Officieren, Onderzatenen Inwoondexcn van oniè voorfz Landen vanHollant, Zcclandt ende Vricilandt, die nu zijn of naemaels wefen fullen, dat fy onfen voorfz Stedehouder, Raden,Griffier, Sccretariilèn, Advocaet, Procu- reur Generael, Bewaerder van oniè voorfz Kamer, gefworen Boden, endc ExpJoiclicrs van dcdienilen ende officicn boven verhaelt, ruftblijck endevre- delijck doen ende laten gebruyeken endc uièren, fonder henluyden, of ecniger van hen daer inne te. doen, of laten gefchicn eenigh letfcl of hinder ter contrarien : Ende dat iy voort elcks nae fijn beta- men in beuren officicn ende dienften , eeren, ghc- hooriamigh endc onderdanigh zijn; en henlieden doen alle aififtentie, hulpecnde byilant tot allen tyden, als dat van noodc wordt, ende fy des ver* focht fullen wefen, fonder dat te laten of daer van in gebreceke te weien in ecniger manieren ; want het ons alfoo gelieft gedaen te weien. In kenniffc vandeièn ibo hebben wy onfen Zegel hier acn ge- daen hangen, &c. Gegeven in onicn Stede van Gent op den fes-cn-twintighften dagh van Macrt in 'tJacronsHcercn 1466 voor Paeftèhen. Aldus geteyekent, by mijndcr Jonckvrouwc de Hcr- toginnc T. de Trovin. Ende op den rugge van dcfen Brief ffaet gefchre- ven, dat hier nae volght; op den dagh van huydcn ibo deden Heere Janjonge, Heere tot Egmondt cn tot Bair, ende Heer Jacob t)k. van Borhclen, Rid- deren , GerritHcer tot Aflendelft, Meeftcr Jacob Ruyich , Tielman Oom van Wijngacrgaerdcn, Meeftcr Cornelis de Jonge, endc Hugo van S wie- ten, als Raden Ordinaris, Meeftcr Bertouc van AiTendclft als Advocaet, Jan Meynertfz als Pro- cureur

"£'voornoemde Raedt-Kamer foo rode >          ,oorfien worde van goeden notablen :Jtc t>ete^ |0 Rebben wy tot die Ferfonen boven !innCn' ïoch ghcftelt ende geordineert in onièn soernt, tcniogen komen , ende weien t'allen ^ls henluyden dat believen fal, alsloniè 1' Ldcn extraordinaire, en fonder Wedden, iwccnde welbeminden Mr. Joesketin, Li- " η de Rechten, Cornelis van Dorpe, ende [%lLn Abbenbrouck, op conditie dat fy we- •ΐmi verbeydende by ordre, de eerfte fteden ' pn voornoemden ordinaris Raedts-lnyden,

i:tcre η onfen r Officie ioiiii die exploiteren fullen veeldcrhande illa vm Juinden. S O O IS Τ, Dat wy

jrrn

cileltendegeordonnecrt hebben, endc mits ι onièn Brieven ftellen ende ordonneren j om i'licr're wefen van der felver Kamer, onièn wel ninden Willem van S wieten , ende onfeSecre- tfen ordinaris, Gijsbrecht vanderMye, endc jrnvan Geve, die daer van hebben fullen , al kc Wedden als wy naemaels dat ordineren ful- tndc onfe Secretariffen extraordinaris, ende idcr Wedden, Claes ThonifzvanCats,Claes tcrfi, ende Joos Willemiz : Ende voort om 'c Rechten endc Heerlijckheden aldaer te bewa- gclijckals behoort ·, foo hebben wy oock geftelt lc gcordonneert tot onièn Advocaet, Meeftcr Sartholfvan Afièndclft, ende tot onfen Procureur fcicneracl vanden felvcn onfen Lande,Jan Mey- ïaif/.. Endc om me die bewaerniffen van onièn .'barreren ende Regifteren onièr Landen voorfz niingh van Boshuyfen, oock tot iülcken Wed- als wy defgelijcks henluyden hier naemaels toe (eren endc ordineren fullen. Ende alfoo binnen mtcr voornoemde Heer ende Vaders tyden, ende

ghewceft zijn, ornoemden Landen groote menighte van Dcur- deren, daer vele ende diverfche klachten ons

men zijn : Soo hebben wynoch vorder ge- lonncert, endc ordonneren dat van nu voortaen -r gecne Deurwaerders meer weien en fullen, er in die Itcde van dien, foo fal daer wcfen een "'icrdcr van onfen voorfchreven Raedt-Kamer;

tC'

jetenjan Schout Clacfz: Endc voort diverfche •«ten Boden die exploifteren fullen, alle die Icn van Juftiticn, endeanderfmts die hen- fcQmüiVaV)nl"cn t,weSen> ende van onfen voor-

L ' " Aa«icr bevolen < r^ertoewy nuftellen. fen?rC^aevolg^dc;i

ngclaft fullenworden, n ordonneren, die Pcr- e weten , Cornelis de

Ww7 u ^0nfe' WlIlem Gerrits Soon,Jan Ppicrinck Ii lckianfz'J^Wouterfz, Arent kweldeCl ,cjfobRcymcriz,aliasHaverman; Foghcn n'           ks byfonder niet mcerI cn fullen perek fcttrmfnii Van Partnyen die henluyden te :^n Haw r' V00r elcken dagh die fyuyt ^fe en? Π ¥Cn » dan fcftfien grooten l^ νόοπΐΠηΜ f" HaSc fcs Srootcn 's dacShs: f*?1» gonnenr^n ?f ,W^gonnen endc Sege"

*

-ocr page 683-

Piaeatea, 5.BoecE t.Tit.

6^6

cureur

Generael, Gijsbrecht vander Mye, Adam ι vanmyneH HeeredenGravevan Grantn' vanCleve, jooft Wiilerniz,ClaesPieterfz, ende j van Bouchain, Heer vander "Veere, Stlu^

Claes Lievens Soon als Secrecariffen, mijns Gcna- | Generael der voorfz Landen van Hol

ilandt, £

digen Vrouwen van Bourgondien, van haercn ge- landt ende Vrieilandt.

Gedaen op den twaelfden dagh van Ar, r Jaer 1477, naer Paeffchen, DaerbywT1'55 Ende was onderteeckent van Swieieni

naden Landen van Hollandt, Zeelandt ende Vries- landt, alle genoemt in 'tblancq vandefen, den behoorlijeken Eedt elcks van haren Officien , daer af in 't felve blancq mentie gemaecktis, in handen

Ordonnantie en Difpofitie op 'tfluck van de Weddens <van de ha andere Officien van den Hove van Hollandt, Zeelandt ende Vrïejlanit 1;?' deneerflenCMaertity·/.                                                             ' s*Ci

t AXïMlLt AEN by der gratie Godts Her- I togh van Ooilenrïjck, van Bourgondien, ^gj vanLothrijck, van Brabant, van Stire, van Kerinthen, van Crayn , van Lim- bu rgh, van Lutiènburgh, ende van Gelre; Grave van Vlaenderen, vanTyrol, van Artois, van Bour- gondien j Palatin van Henegouwe, van Hollandt van Zeelandt, van Namen, ende van Zutphen ; Marck-gaef des H. Rijcks >, Heere van Vrieilandt, van Salines, ende van Mechelen. Allen de gene die deiè Onfe tegenwoordige letteren iiillen iien of hooren leien, Saluyt. Alfoo korts naer 't overly- den wylens ons aldeliefftcn Heeré en Schoon Vader wiens Ziele Godt genadigh zy, ende ter aenkomfte van onfe lieve en feer geminde Gefellinne, der Her- toginne, tot den Lande ende Heerlijckheden van hem bleven, ende heitr verfchenen ende toegeko- men. Die felve omme die bewaerniffe en onder- houdt van heure Rechten, Hoogheyt en Hecrlijck- hcden, ende oock van de Juilitie, ende ghemene oirbaer van Hollandt, Zeelandt, ende Vriellandt, heeft by heure opene bezegelde Brieven, gegeven in deiè onfe Stede van Gent den 26 dagh van April killeden, ge-erigeert, geflelt ende gcordineert een Kamer van den Rade, ende in die geordineert die Perfoonen hier na verklaert : Te weten, eerfteen Stadthouder-Generael als Hooft, acht Raedtiluy- den ordinaris, Edelen, Klercken en Couftumieren, twee Seeretariifen ordinaris, eenen Advocaet, ende eenen Procureur-Generael ordinaris, de welcke in 't lange genoemt ende befchreven ftaen, by namen ende toenamen in de felve Brieven van onfevoor- feyde Gefellinne. Tot fulcke Wedden als fy met andere heure Brieven heurluyden ordineren iöude, alib die voorfz hare Brieven van Inftitutie dat bre- der inhouden: Ende 't zy dat van wegen onfe lieve en getrouwe Heeren Philips van Waflènaer, Jacob Heere van Borilèlen, Ridderen, Gerard van Af- fendelfc, Schilt-kape, Heere Jan van Cats, oock Ridder, Thielman-Oomvan Wijngaerden, Mee- ileren Jacob Ruyich, Cornelis de Jonge, en Hugo van Swieten , Raedts-luyden , Meefter Bertolf van Affendelft, Advocaet, JanMeyndertfz,Pro- cureur-Generael , Gijsbrecht van Mye ende Adam van Kleve, Seeretariifen, Ons ghethoont ende te kennen gegeven is geweeft, dat t'zedert de vooriz Inftitutie, fy ende elck van hun in hem felven heb- ben doorgaende efnilelijcken gevaceert, endever- ftacn rotten expeditie der iaecken, die gctra£fceert zijn geweeft in onfen vooriz Lande van Hollandt, Zeelandt ende Vrieflandt, fonderlinge in de voorfz j Kamere van den Rade aldaer, fonder dat fy noch

van Ons, of van Onfe voorfz Gefellinne eeajA. Taxatie of Ordonnantie van Wedden eehadtl ben, alfoofyfeggen; Ons daeromme ootnicé lijck biddende, dat'et gene dat voorfz is geconf.^* reert, fonderlinghe die groote fware lallen fyt, dagelijcks hebben te verdragen tercaufevank^ voorfz Staten ende Officien, Ons believen ik heurluyden te taxeren en ordonneren omme het luyden onderhoudt, alfulcken endedierchcliiè Wedden, als plachten te hebben, éndetencinc by levenden tyde ons voorfz wylen Heere m. Schoon-Vadere, de Raedts-luyden ende andera die doen waren in de voorfz Kamere, elcknjcrf?. nenftaet; of andere redelijckeendebehoorlii Wedden tot Onfer beliefte, ende hun hierop;; voorficn van Onfe opene Brieven daer toe beb> rende : 'Doen te weten jO^tWy't^nmaiibo^ verklaert is gheconfidereert, ende daer opgetó eerft het advis van Onfen lieven en getrouwen, k Luyden van onfe Kamere van de Recckeningen I den Hage, ende daer naer van Onfen lieven αψ trouwen, die Luyden van OnfengroorenRade, e van Onfe Finantien by Ons wefende, de felve Svp- plianten neygende tot haerdervoorfzfuppuaic, henluyden onderhoudende ende continuerende in de vooriz Staten, ende van nieuws hunindicnom- houdende, hebben getaxeert ende gheordonnceti taxeren ende ordonneren met defen Onfen tegto· woordigen Brief, te hebben en te nemen viaiö de Weddens hier naer volgende: Εφ> f15™ Raedts-luyden in Onfe voorfz Kamer j Tcfcffli die voorfz Heeren Philips van WafTenacr, cnüc- rardvan Aifendelft boven ghementioneert, endi elcken van hun beyden, xxxij. grooten van « Vlaemfche Mutite 'sdaeghs; ende die andere» voor genoemt,elck xxiiij. der felvegrotcn s» P* Die voornoemde Advocaet, ende P10^.* nerael elckxvj. grooten; Ende elcken van «wj Seeretariifen in der voorfz Kamere flj; S ' Munte voorfz > Die felve Wedden te W"^ heffen, te beuren ende te nemen van υη^φ ginnen van op den dagh dat fy 5 ende elct,! jj^ luyden deden haren Eedt in handen van υ en getrouwe Neve, Raedt-Kaöicrlingjfe" J houdcr-Gcnerael van Onfen voorfz wn j Hollandt, Zeelandt ende Vrieflandt,^Jjj van Bouchain, ende van Granpré» Ψζ*λ*& Veere ■, ende van doe voortaen elcks «Jffgrf, handen Ons Rentmeefters van N^rS JJj * nu zijnde, of hier namaels wefende. » .^ fa penningen van fynen ontfange alioo Ja E^ytf vooriz ftaten en officien fullen houden» %$

?,

-ocr page 684-

Tuftitie en Rechts-vorderingc in Civile faecken, <3cc.            Ó47

, ende daer af fy be- talinge begeren fullen > midtigaders bchoorlijcke Quitantie van den voorghenoemden. Wy willen dat al 't gene dat hemluyden, ende clcks van hun byfonder, omaliöoveel alft hemaengaen magh, alfoo betaelt gheweeft fal hebben ter cauiè voorfz, gepafièert zy in de Reeckeningen, ende afghefla- gen van den ontfangh van Oniên voornoemden Rentmeefteren van Noordt-Hollandt, tegenwoor- digh ende toekomende , die't betaelt fal hebben, by de voornoemde van Oniè Reeckeningen in den Hage} Den welckenWy bevelen dat alfoo te doen, niet tegenftaende eenige Ordonnantien, Mande- menten of Verboden te r contrarie ·, want het Ons alfoo belieft. Des t'oirkonde ioo hebben Wy On- fen Zegele hier aen doen hangen. Gegeven in Onfe voorfz Stede van Gent den eerftcn dagh van Maert, in'r.JaeronsHeeren 1477. Aldus ghereyekent, By mynen Hcere den Her- togh, mijn Heere den Biflchop van Mets, die Bif- lchop van Doornick, die Gravc van Chimay,eerite Kamerlingh, die Hcere van Wieve, Hooft van den Grooten Raedt, Mecfter Pieter Bogaert, De- ken van St. Donacs van Brugge, Nicolaes de Guu- dena, ende meer andere tegenwoordigh. Wciënde onderteyekent, N. Ruyter. Ende op den rugge van defen Brief ftaetgefchre- ven dat hier na volght ; Die Gecommitteerden op 't ftuck van de Domey- nenenFinantienvan mync genadighfte Heere en VrouwevanOoiteiirijek, van Bourgoingen, &c. confenteren, accorderen, ende zijn tevreden dat het inhouden, begrepen in 't Witte van delen Brief, gcachtervolght ende volkomen zy , in allen fchijn, in forme ende maniere als mijn voornoemde gena- dighfte Heere en Vrouwe dat belieft ende bevelen, by defelve gedaen te zijn. Geichreven onder het handtteyekeningh van een van de voorfz Gecom- mitteerden , op den feithienden dagh van Maert in 'tjaer 1477 na den loop 's Hofs van Hollandt. Ende aldus geteyekent, J. de Lanchals.

fcr fpcciaelder gratie, hebben die voorfz

on

, IL ^accordeert ende gewillekeurtyaccor- ' ' villekeurcn metdefen voorfz tegenwoor-

en'

dat alfoo dickmael ende menighwerf

Bricf

Γ j' Ïfaecken Ons aengaende, "of ter begeerte voorfeyden Procureur-Generael, fy iul-

' lairoos ghereeckent zijn,alfoo wel als

«niettemi

r^enwoordigh waren refidentie houdende d l voorfz Kamer» Maer als fy lullen gaen in com- % om faecken ende ter begeerte van Parthyen, h'aerluyder felrs 't ftuck, fy en fullen met ghe-

c:i-

eekentzijr éntie-

dentijdt geduyrende van haerluyder de fullen gehouden weien dat te bete-

rden Griffier van Onfe voorfz Kamer, omme jpedaen ende gheroyeert te zijn, van den Boeck jiReeiftere dat hygehouden fal zijn te maken bde te houden van heurluyder praefentien, alfoo ■oidateewoonlijck is van doen in voorlede tyden. Redende daeromme, en bevelen den Eerwaer- Ürtn Vader in Gode, Onfen lieven en feergemin- fenNeve, den BiiTchop van Metz, Hooft, ende {andere Lieden en Gecommitteerden, op 't feyt inOnfeDomeyneenFinantie, dat doende, de •ooriz Supplianten, ende elck van hemluyden ge- b'uvcken van de voorfz Wedden, alfoo ende inde -jnieren boven verklaert, fy hun die elcks daeghs r Onfen voorfz Rentmeeiter van Noordc-Hol- ndt, tegenwoordighen toekomende, ende van •penningen van fynen ontfangh doen geven ende 'italen, inder manierea, ende te beginnen alfoo tvoorfzis, alfoo lange als fy die voornoemde Sta- η bedienen lullen; den welcken Onfen Rentmec- cren Wy bevelen dat al te doen. Ende mits o ver- radende defc teghenwoordige Brieven Vidïmus >. dien «hemaeckt, onder Authentijcq Zegel of upie ^collationeert en geteyekent by eenige van nlè Sccrctariièn, of in Onfer voorfz Kamer van ecckeninge in den Hage, omme d'eerire reyfe al- cnlijck : Ende om alfoo meenighwerf als't van jodezijn fal, Certificatie van den Griffier van onfe oorfz Kamer van den Rade, by de welcke blijeke Jnden rijdt dat fy, ende elck van hun gevaceert, «Jent, ende tegenwoordigh geweeit fullen heb-

Ordonnantie op 'tfluck van de Juflttie van den Hove van Hollandt. In date denfeverithienden July 151 o.

5·

7AXIMILIAEN by der gratie Godts ge- ;· koren Keyfer, altijdt vermeerder des Si Kjjcks; Koninghvan Germanien, van Hongaryen, van Dalmatien, vanCroa- feran h r KaCrle byder felver Sratie' ErtS" tólVrn^ftenriJck' Prince van Spaignen, Wto J en,m)eruralem>' &c· Hertogen ha Sl.er r ' van Lotha«nge 1 van Brabant, rgh JLV?n Carinten» van Gram, van Lira- invLnA Luczenburgh, ende van Gelre » Grave ^oi-svanBrn ' Va^absb^> vanTirol,van W i,^urS°ndicn} Pals-graven vanHene- ^en-lJ;PTaVCnvanEIzateni Princen van ■^iivai Hlr?VanSur?auw' ende des '"Kibuin "ol™dt»vanZeelandt, van Phirt, **Πι Hcerln a^cnj ende van Zutphen 5 eren van Vneflandt, vander Windis-

marek, van Portenauw, van'Salins, ende van Mechelen. Allen den genen die deièn Onfen Brief lullen fien, Saluyt. Α Hbo binnen feeckere Jaren hervvaerts vele en diveriche klachten!( opfpraecken en murmuratien ge weeft hebben, foo binnen On- fen Lande van Hollandt als daer buyten, die tot Ons gekomen zijn van de fautcn, ongheregelthe- den ende gebreecken die geweeit hebben, ende lbo langer foo meer vallen ende ghefchieden in 't ftuck van dejuftitie in den fel ven Lande, ende in d'exer- citie ende adminiftratie van dier, ibnderlinge in Onfen Hove, ende Overfte Raedts-Kamer aldaer, welcke fauten, gebreecken en ongeregeltheden ge- procedeert zijn, en procederen, foo overmidts die Oorlogen en dienften die geregineert hebben gehad in den iclven Lande ende daer omtrent, als by den laften, occupatien en onderwinde die Onfe Raets- 1                                                                      luyden

-ocr page 685-

					Placaten. 5-Boeck· 'i.Tit;
		■φ'^ο
			luyden aldaer in andere faken genomen hebben ge- hadtj dieeenige in affairen van de Steden, andere in exercitie van Dtjckgraef-fchappcn, Heemraet- Ichappen, ende andere Amptcn, Rent-meefter- fchappen, ende dienften van Godts-huyfen, Kloo- fteren ende Vafallen, Pleeren, daer mede fy. foo be- lemmert ende bekommert hebben geweeft, ende daer af fy falarisende loon genomen hebben, ende nemen by forme van pehiioenen, ende anderfints, datfy tot'er exercitie ende beleydevande Juftitie niet en hebben, konnen of mogen verftaen, welcke faecken feer forgelijck ende fchadelijckeri geweeft zijn, omme'tgemeynoorbaer ende welvaert van onien voorfz Lande ende Onderzaten, ende daer veel quaedts uyt komen machte, werde daerinne niet gheremedieert ende voorficn als Wy verftaen. SOOIST, Dat Wy defen aengefien, ende dat alle VorftenenPrincenfchuldigh ende gehouden zijn .goede ende rechtvaerdige Juftitie te doen en laten adminiftreren in heuren Landen en Heerlijckhe- den, fondcr yemandt aen te fien ; willende volgen die voetftappen van Onfen Voor-Vaderen zal: gcd: die de Juftitie boven alle faecken alrijdtbcmindt, ge-eert ende gepijnt hebben, te vorderen ende te vermeerderen na heur vermogen * begerende Ons hierintequytentereereGodts, tot welvaert van Onièn Lande ende Onderzaten, ende tot ontla- ftingc Onfer conicientie, als Wy behooren te doen: Wy, om defe en andere merckelijcke redenen, Ons daer toe porrende, hebben byadvijs ende delibe- ratie van Onfe lieve Dochter van Ons Keyfcr, Vrouwe en Moeye yan Ons Kaerle, die Erts-Her- toginne van Ooftenrijck, Hertoginne en Gravinne van Bourgondien , Dougiere van Savoyen; Re- gente ende Gouvernante, &c. Ende van de Luy- van Onfen Hcymelijcken Rade neffens haer wc- fende, geordineert ende verklaert, ordineren en verklaren uytOnièrauthoriceyt ende Princelijcke mogentheyr met defen onfen Bricve, dat die Ju- ftitie in Onie voorfz Raedt-Kamer, reiiderende 'm denHage, midtfgaders alle andere faecken aldaer opkomen, vannuvoortaenge-exerceert, beleydt endegehandelt fullen werden by den Perfoonen, ende 'm der voegen ende manieren hier naer ver- klaert I Te weten, by onfen Heven ende getrouwen Neve ende Stedehouder Generael van onièn Lan- de vanHolIandt, Zeelandt ende Vrieilandt, die Grave van Egmond, of andere toekomende Stede- houders der fel ver Landen, als 't Hooft en O verfte van den felvcn Rade, by eenen Praefident en twaelf Raets-luyden, daer af die les ordinaris weien fullen totgelijckcn Wedden, endc die andere iès Com- miflariflèn omme alle informatien ende enqueilen te doen, die in den fel ven Raedt vallen fullen, een Advocaet, Fiicael » een Procureur Generael, een Ontfanger van de Exploiften, een Griffier, twee Secretariuenordinaris, ende vier extraordinarife. 1 I. Welcke Praefident, twaelf Raedts-luyden ordi- naris endeextraordinaris, ende andere Suppoften van den felven Rade, wy gemaeckt ende onthou- den hebben, maecken ende onthouden midts de- fen , van den Perfonen hier nae volgende; te weten, voor Prasfident onièn lieven ende getrouwen Raed, Mr. Claes Everardi, Advocaet van Middelburgh,					voor Raedts-luyden ordinaris, Mr 1*M B Deeckenvan onfer Cappcllcn indenïï^ Boudijnfen, Florisyan Wijngacrden, & Yflelmonae, Reymcr de Jonge, IanL ^ voorde, ende Everardi de Veer v p* luyden. Extraordiiaaris of CommiiW ^ JooftvanBloys, Ridder, SKSSïS'F* Jacob Boudijnfen, Aelbrecht van Loo ! · ' minck, ende Claes Lievijnfz van Car* «Lra? ^ Mr. Willem van Barendrè^.Sgi? langen tijde gedient heeft in den voórfitR !? · Hollandt inden ftaet, ende als Raedt ïï?1? naris-, Wy hebben den felvendaSe^ nueert en continueren, behoudclijctcdatn * ovcrlydcndefelve ftaet niet iropetrabelziinÏf· voor Advocaet Fifcael, Mr. jacob Pinnen Ρ reurGenerael, Carel Grenier, Ontfanser v? exploi&en, Willem Goudt, Griffier, UiR» hout van Aflèndelfc, ende Dirck Pol; EnoW edtk
							Jafper de Bcanvoor,' Willem van Dam, CoS Kamer-houwen , ende Claes van Dam : Qmk ftende ende verdragende vande voorfz Maten ent oiiicien, omme die redenen voorfz, alleaikk wie fy zijn, wcderroepende alfulcke ComnniC ende macht, als fy daer af mogen hebben III. Den wekken Onfen Stedehouder, Bfidltfast, Raedts-luyden ende andere Officieren en Supp» ften van den voorfz Rade, Wy volkomen m-c», authoriteyten fonderlmgh bevel gegeven hete, ende eenen yegelijcken fynen ftaet endc officieïd ende getrouwelijck te houden, exercerenende» dienen ■, Onfe Rechten , Hooghcyt, Hcerljè hcyt, Jurifdidie ende Domeynen t'onderhouaa ende bewaren-, eenen yegelijcken goet, kort Rede ende Juftitie te doen ende laten gefchicdc/i, 'm k iaecken en ftucken die voor henluyden komen, α gehandelt fullen worden , fonder verdraghofώΐϋ- mulatie. I V. Van alle welcke faecken Onfe voorfzMiJes die openinge in den voorfz Raedt doen lal, dacrop vragen en vergaderen dieopinien van denScös· houder ende Raedts-luyden voorfz, cndediellf ten ende termineren naer de ftemmenendcopmsffi/ vander meefte meenichte van hen. V. Sal oock de felve Prafidcnt hebben en houdcnii fijn bewaerniifc die Zegel geor dineert inden vooi Raedt, omme 't ftuck van de Juftitie, »«g mede doen zegelen alle Brieven en provmcn « den felven Raedt ge-expedieert lullen worden- VI.              , i^tó Ende in fijn abfcnriefalprcfiderenende ffl^ ven Zegel houden ende bewaren, diegene voorfz Raedts-luyden, die in heureotdcnei den voorfzJProdident gezeten ial weten* VII.                 . É Item, Datdevoorfz Β*€εΟ0&&*& ftede van Wedden, laft hebben fullen, au^ matie ende enqueften te doen die inden \ ^ de vallen fullen, 't zy tuflehen P^hyelV ffi fints naer die lotinge die bydenHove» .^ maeckt fal werden, vier, fes > of acht Ψ na gclegcntheyc van de faecken.

-ocr page 686-

Juilicie en Rechts-vofderinge in Civile faecken} 6cc.          649

proceilèn tevifiteren enterfniheren, ioö ialOnfd VoorfzStadthoüderby hem roepen twee, drie, of vier van de voorfz Raedts-luyden , nacr dat die fa- ke begeren ial ■, maer als de faecken fwaer, ende van imporranrie weien fullen, nacr dar die vooriz twee of drie Raedts-luyden gecommuniceert fulleh heb- ben , ibo fal men dacr af.rapport doen in vollen Ra- de, omdaerinnetciluyten als'tbehoorenial. X 1 I I. Item, DatmenopalleDingh-dagcn oniè faec- ken al vooren ichry ven ende pixfewercn ial in die Rolle, op dat die eerft: gheroepen ende ge-expedi» eert mogen werden fonder den Vrydagh te verbey- den als men geplegen heeft. X I V. Item, Dat van nu voortaenOnfe Procureurs- Gencrael geen parthyen en ial mogen dienen, maer allecnUjckcnOniêiaeckcn iuftincren en bewarenj aengefien dat'er lutrel iaecken geintenteerc weiden, hy en moet gevoeght zijn van Óniènt wegen met'cr eender of met'er andere parthyen, ende dar den iêl- ven Procureur nier wel mogelijck en is parthyen te dienen, ende Oniè Recht wel te bewaren, ende op dat hy te erniliger zy, Ons wel ende getrou wc- lijck te dienen, fullen hem eengracelijcke ibmmc toeleggen, totaugmentatie van fijn Wedden, Item, Dat Onfe vooriz Stedehouder,Prarfidcnr, eitde Raedts-luyden, hen van nu voortaen nier t η onderwinden eenige Ordinanticn of diitributieii re doen, van de penningen, procederende van Oniè Domeynen, Beden, of andere Onfe Rechten ·, op poene die te verhalen op hen ende lieure Goede- ren; noch oock eenighe kenniiïè cn nemen van de reeckeningen, verfterften, eonfiièatien cn andere parthyen extraordinaris by Onsgeordineert cn ge- appliccert ter executien ende volkomingcn van de Teilamente van wylcii Onièn Sone, van ons Rev- ier Heere en Vader. Van Ons KaerJc de Koningh van Caftilien zal: ged:; noch oock van eenige bc flo- ten Reeckeningen van Onfe Officieren vanjuftitie, ende van d'Ontfange, noch van d'Apoililleu dacr op gheftelt, by de Luyden van Oniè voorfz Reec- keningen in den Hage, maer laten die kenmilê dacr af Ons, ende de Luyden van Onfen Grooten Ra- de , die de parthyen, hem des beklagende1, dacr van berichten ende appomfteren fullen , navolgende ièeckere Ordinantie byOns ende Onfe Broedera daer op gemaeekt als 't behooren fal. XVI. Item, Dat de felveOnfe Stedehouder, ¥rxü~ deunende Raedts-luyden hen voortaen wachten en vermyden, dien Eedt cn cautie te ontfangen vandc Officieren die by haer CommiiTien gelaft lullen zijn cautie te ftellen, voor die pachten of exploiéfen van heure Officicn, maer doen ende laten die iel vc Officieren hemen Eedt doen, cn Börghtochte ftel- len in Oniè voorfz Reken-kamer, om aldaer gere- giftreert te werden, navolgende feeckerc Inftruftie voortijdts daer op gemaeekt, tot Onfe feeckerhey t, ende alibo men in gelijcken doec in Onie Rccekcn- Kamcr van Brabant ende Rijifel. XVII. Iteni, Dat Onic voorfz Stedehouder hem oock: voortaen niet meer en onderwinde eenige officie of beneficie te geven, hoedanigh die zijn, of eenige Brieven dacr van te doen expediëren, 't zy dat die Κ k k k                   vace-

vin dat het ftuck vaader fuftitis: in den voorfz

En op

, ae-cxcrcecrtendegeachter-

Ri m^Sen, foo hebben Wygeordinecrt

'-"-idat die vooriz Praefident en Raets-

fc ordineren '

eiiu luvdcii

ordinaris en extraordinaris, van nu voort-

, 4c|,jcks in den fel ven Raedt fullcn moeren J-C" - eren, Te weten, van Paeifchen tot Bamis, irq!Scniiyren totthien uyren voor-middagh, en v!!dricntocvijf uyren na-middagh jende van Ba- c Pacilchcn, van achten tot elf uyren voor- ^'dTrh' ende van drien tot vijf uyren naer-mid- S "fiidcr hen te mogen abfenreren , nochuyt 2 Raedt te fcheyden tonder oorlof van den Pras- Jjent, ommerckelijckeoorfaecke op poene·, Te wctcn'die Raedts-luyden ordinaris van hare Wed- fa ν an den da^ of halve dagen,dat fy hen geabfen- tirr.ofuytdcnRaetgegaen fouden hcbben,ionder

oor ..1

lofüfmerckelijckeoorfaeckcnalvooren; Ende andeComniiiTariiTen op poene van fes ituyvers

κ verbeuren tot profy te van den geinenen randen vooriz Rade, t'elckcn reyfe dat hy praefent velende, uiden Hage fonder Oorlof of merckelijc- Ice oorfaecken hem oock abfcn teren en in den Raed meekomen en foudc. I X. Item, Dat die vooriz Raedts-luyden als fy ful- lcn willen uytreyfen, gehouden weien den Griffier vandenvoorfzHove, dat te kennen te ge ven, en oock den dagh van haer wederkeren, om te teyc- kenen ende regiflxeren heurluyder abfentie, op dat men weten moge den genen die prafenc waren, en ütck waer die abfcn ten weien iüllen, }\. Item, Dat fy in de faecken, roerende Onfe Rech- ten en Domeynen, niet en termineren ofiluytcn, lonJcrdacr over te roepen onfen Advocaet en Pro- cireur-Gencracl, om hciirluyden advisen opinien «er op te hooren; ende indien fy bevinden dat by fcgligcntieofandcrfints verfiiymt ware in die felve bccIcc, tegens de parthyen, of eenighe vartdiente concluderen om onfe Rechten dacr in te verwaren, die ielvc Advocaet en Procureur voor die termina- tie van defelvefaecken, fullen mogenproteitcren heuraitie te in ten teren·, ende indien fy bevinden cie faecken dacr toe gedifponeert zijnde, fullen mo- ^Π% niacciccn cn concluderen tegens die Par- f>'c dicn'cbchoorenial, niet tcghenftaende den et van de faecke, alibo men in andere Hoven en ■»J«c faecken gewoonlijck is te doen, r 4 -                 x I·

cn roerende alleenhjck onfe voorfz oorfr ' 0nie>Tncncndc penningen, fullen die 'ZvanonfcnïUde gehouden weien daer over

R V

^ "

!'yaen van onfe Rekeningen aldaer, iwcrlocu c yc.iaecken eenigh Appomclcmcnt '"dien 't r°U , lfimitive fullen'mogen geven, en «αender /y' üück al boven daer op tehoo- Finanricn ^^ 'f advis v:m de L»y<kn van onfer Item 9 «V^!WTCcr οηΓ™ Stadthquder voorfz Onsj of ititievoort-

«

W> hebbeml! dC "f*" vdndcrJuftit* ■ [^erlin-nJn ', Cncic met vcrachtert en zy ; ^-livdrï 1"^dagen, ende als de voorfz ^BhwccupccrtfrUcn weten omme

-ocr page 687-

Placateru 5.Boeck. i.Tit.

650

/ zijn, in heure macht en weerde rullen bl *, lullen die onderhouden en achtervolgt vS'CD hare forme ende inhoudt.                       deü r.a XXI Ontbieden daeromme ende bevelen nnf Stedehouder, Prasfidtnt ertde Luvdr,? °°r& Rade van Hollandt, dat fy dcie onië Ord ^ ende alle 't inhoude van dien onderhouden""3?1 men ende achtervolgen onverbreeckelijck na? forme ende inhouden, londeryec re doen fl" ghefchieden in eeniger maniere ter contrarie pcene van ongchoorfaemheyc en pnvatie van h'· °P vooriz Orïïcien, want Ons alfoo gelieft DcsT konden hebben Wy O^fèn Zegele hier aen d°I" hangen.                                                   xt Gegeven in Onfer Stadt van BruiTel den km thienden dagh injulio, in 't jaer ons Hecrcn ι™ ende van Onfen Rijcke Germanien vijf en tnm ende van Hongaryen een en twintigh. Aldus geteyekent onder die vouwe, Ψ. Imp.Margareta Lnm.

vaceren bydoode, refignatie of anderiints, maer Ons daer af late die difpofide dieWy tot Ons be- houden ende gereferveert hebben, en oock behou- den en referveren midtsdefen. X V I 1 I Item, dat onfc voorfz Prcfident ende Raedts- kiyden oock van nu voortaen gcenderhande OfTi- cien, Ampten, Dienftcn of onderhoudt en fullen moghen hebben, noch oock eenighe Penfioenen, ofguniten, verboden by de Rechten, nemen van eenige JPerfoonen, Geeftelijck of Wcreldtlijck, Steden of andere, wie die zijn·, maer fullen hen alleenlijck occuperen in die faecken, hcure vooriz Dieniten en OfTicien aengaende; op de verbeurte en pcene, daer af gepunieert te zijn. XIX. Item, Alfoo tot onfer kenniilè gekomen is, dat die van den Rade nu zijnde, gcplegen hebben die parthyen hem dingende, te ordonneren van heure differenten cngefchiUcn fommierlijck teverblyven ende appointleren, ende van den fclve Appoin&e- Jiicnte falaris of loon te nemen van de felve partyen boven hcure Wedden, 't welck on-eerlijck ende onredelijck is ·, Wy verbieden hen wel expreflè- lijck, 't felve meer te doen noch toe te laten; op pcene daer af gepunieert te werden tot onfer difcre- tie. X X. Item, ordonneren voorts dat die Ordonnantie ende Inftructie van den voorfz Hove van Hollandt voortijdcsgemaecktop'tiluck ende beleytvandcr Juititiealdaer, in alle Poin&en en Articulen daer inne begrepen, die by defer Onfer Ordonnantie niet ghecorrumpeert, geakereert, of verandert en

Ende op de vouwe ftondt gefchreven, By den Keyfer ende mynen Heere den Erts-Hertogh in hare Rade, &c. Mijn Vrouwe Erts-Hertoginnej Regente en Gouvernante, de Grave vanNaffou, de Heere Jan Ie Sannaige, Ridder, Hooft ende Praefident van den Heymelijcken Raedt, Heere Roelandt Ie Feure , oock Ridder, Theiatmer· Gcnerael van de Finantie, ende andere jegenwoor· digh. Ende onderteyekent, Hani'M.

6.     InflruHie van den Hove van Hollandt > Zeelandt ende Vriejandt, van den 20 Augttfii ι<β r. Sic Groot Plucaet-Bocck 2 Vol. Pag. 703. 7.    Privilegiebymaniere van o-vergif te', ghedaen by Hert ogh Philips van Bourgondien, ναι ξβ» Brieven, Provifien, Alandame nten te f Uilen verkenen , ofby 't Hojf te doen obedieren, firechüt ffgfl» de Gerechtigheden, 'privilegiën en Vryheden van den Lande, van den 11 Juny 1452: Sie Groot Ptooci· B0eck2V0l.Pag.o58. 8. ExtraB uyt helgroot Privilegie van Vrouwe Maria van BöurgmM oen den Lande van Hollandt. In date den veert kienden Maert 147^· 'J%-' dende aldus. ITem, Van den Evocatien, dat die voorfz Staten ende Landen daer af blyven aen haer oudePnvw* ^icn.                                                                                                                               . · 1 Item, Als't gebeurt dat by Ons of byOnfe Nakomelingen , of byOnfeHoogcn of J^lSS Rade eenige bevelen, geboden of verboden uytgefonden worden, gedragen fond er Midd cl» ottt. Middelen tegen generale of particuliere Privilegiën van den Lande of Steden, dat die ^^ff^F*** of verboden geen ftad en fullen mogen grypen noch hebben, maer fullen van onwaerde zijBC!> f en niet adftringeren.

9< Tri van Hollandt

legie van Hertogh Philips, dat niemandt te rechtege-evoceert fal werden ffl&t£ ende Vriejlandt 3 van den 11 juny 1452. Sie Groot Placaet-Boeck 2 Vol. I. ag· ■

vertlmtn 0$

10.

Placaet dat de Impetranten van Remijfie aen de Officiers hare Brieven moeten

■". p ,Q-i

Ijryeltjck mogen converferen 1 van den 13 Augufii 15-18. Sic Groot Placaet-Boeck 2 Vol· * V *' ■ ht(2rW^t^' 11. Ordonnantie van niet te procederen by wegen van feyten, onder deckfel van eentgne * van den 1 April ι <$% ι. Sie Groot Placaet-Boeck 2 Vol Pag. 205-6. 11. Octroy van Koningh Philips, noopende de openinge van informatien vangeg^en& van den 17 december 1 ƒ 5-6. Sie Groot Placaet-Boeck 2 Vol. Pag. 148 3.                            W

-ocr page 688-

		Tiiftitie en Rechts-vorderinge in Civile faecken, êcc,          6?i' 'T terpraat ie op 'tfelve Otfroy, betoerende de openinge van infotmatien, van dm 2 3 Maert ι f ja λ « ν(ίη interprat'atie, dat van informatien^gmomen op executie van complaiw&en, geen ope* l3f' f Micatiegedaenfa/werden* vanden f (JMaert ifS7·          Sie Groot Placaet-Boeck 2 Vol. flicaet op 't itnpel'reren van Requeflen Civyt, ende dat de Secret ar'tfengoet Regifler moeten hou* !'" 'atl 'dm 9 Oïfy ifóo. Sie Groot Placaet-Boeck 2 Vol. Pag 1402. Oef roy voor dc Staten van HoUandt> om by defen Hove de Requeflen Qivijl ( f 'anderen tyde by j ' f aten Radege-expedieert) als nu te expediëren > met noch veel andere poincten, den 2 7 Aug. 1 jói ^'^oütPkact-Boecks Vol. Pag. 1494. fonpliatievan de InfirucJievan dm H&vevan HoUandt t vanden 21 ^December 1579. Sie GróocPiiaet-Boeck2Vol.Pag. 767. , § Nader Ampliatie van de Infiruclie van 't Ho ff en Hoogen Raedt , van dm 2 4 *jMaert 1 (544/ S;e Groot Placaet-Boeck 2 Vol. Pag. 77<?. 10 Inflructietotbevorderingevandejuflitievoor den Hove van HoUandt in kkyne faecken, iwi itn ii December 1 -5 79. Sie Groot Placaet-Boeck 2 Vol. Pag. 762. 20. Ordonnantie van den Hove > dat in re auditie geen reguardfal werden'genomen op middelen, vcri* Scstien > munimenten, dan die voor Commijfarijje η van de Rolle gealiegeert ende ge- exhibeer t zijn, vatt den 11 February 1 f84. Sie Groot Placaet-Boeck 2 Vol. Pag. 21 do. : 1 Ordonnantie van dm Hove, van geen verfoeck in Judicio te doen fond er voorgaende admiffié vanden Hove, ende nopende comparitienvoorCommiJfariJJen, denxójuny 1584. Sie Groot-PJacaec- boak:Vol.Pag.2i7Ö. 2 2, Ordre op de expeditie van de Rol/, préfentatien, f urneren, ende declarat ien van koflen, den 2 o 'jauuan ïóoó. Sie Groot Placaefr-Boeck 2 Vol. Pag; 1 067. 23. Jntcrdifiienopende het ander-maelprajenter en van de Requeflen daer ecn-rnaelopgedtfponeert ü; van dm 11 November 1614. Sie Groot Placaet-Boeck 2 Vol. Pag. ï 46 3 :|. Geen Eer-titulen in de Requeflen teflellen, van den achtfteen Juny 1663, Sic Groot Placaet- Buccli2 Vol. Pag. 2926. 2). Ordonnantie van den Tdove, jegens het menighvuldigh continueren vanzeer el'en, den 1 Mey 1017. Sic Groot Placaet-Boeck 2 Vol. Pag. 1071. 2<j. Ordre van den Hove tegens de ongeregeltheyt van de Roü'en anders, van den 20 January 162%, Sic Groot Placaet-Boeck 2 Vol. Pag. 107 ?. 27. Ordre op hetfurneren van de Sacken, foö ten Hove als onder Conwii(farijJhi, den 13 January 'öji. Sic Groot Placaet-Boeck 2 Vol. Pag. 14Ó6. \ -3. Ordre op 't pkftenen fitten van de Advocaten en Trocureurs, den 12 Maert ιύ< f. SieGroot riacact-Bocck2Vol.Pag.1082. -9- Kader ordre op de expeditie en avancementvan de Rol/ van den Hove, den 10 January 165a fc'cGrootPlacaet-Boeck 2 Vol.Pag. 1083. Pi-ÜÜ' „Ακ^α? wr dk# Griffier van den Hove van HoUandt, ?/<*» ^<?» ι f Mzrr/15-93. Sïe Groot fkaet-Boecki Vol. Pag. 15,88. &>cck 2 V ]ό" Re&ment op de Griffie van den Hove, van denij January 1óf 6", Sie Groot Placaei: zjm ι· jWf/ ^ ^e Inêe&etenen van den Lande geen ander als haer eygen Ordinarü Rechter fubjelt ' to^iOffoèeriótf. Sie Groot Placaet-Boeck 2 Vol. Pag. 1158. Ordonnantie <van den Hove op 't puck vari Salaris van de Advocaten ende Trocureurs, 'Deurwaerders > &c. In date den feflh lenden January \6j9<
				S^iiSPY01 cnde Raden vanden Hove Alle, d ' 2ee,andcendeVrieilajidt, eenfitiien r°ncn adelen jegenwoordi-
								volght, welduydelijckisge-exprimcertj wat po- ften d'Advocaten, Procureurs ea Deurwaerders voor den iêlven Hove pradViferende , in hare De- claratien tot laile van hare Meeftcrs mogen bren- gen, ende hoe veel fy daer over mogen cyilchen » of prietenderen, fondcr dat het in haer particulier vermogen is, de vooriz poften ofyighetalc te ver- & k k k 2.                    «iccf-
			A^teoSÊ!le"filcnof hooren lefen» Saluyf ftïcndcbydcInnn^gckomeniS} dar' nicttegen- w«dc Ainni," fuftlc vanden ghcmelten Hove,

-ocr page 689-

Placaten. ; 5 Boeck. 1. Tit.,

61 ^

meerderen» of in taxe te verhogen, echter eenige van de voorfz Advocaten, Procureurs ende Deur- waerders in hare Regifters zijn Hellende, en hare Meefters afvorderende, pollen by de voorfz In- itrucTic, Ampliatie ende Refolutien" onbekent, of al is 't dat de felve aldaer bekent ende ghefpecifi- ceert zijn, de felve tot meerder reyfe repeteren, als de faecke inder daec vereyfehr, oock daer o ver dick- macls groter ibmmen in reeckeninge brengen als de voorfz Inftruftien, Ampliatie ende Refolutienzijn medebrengende ; fpecialick in reguarde van de dagh-rcylèn en andere vacatien, buy ten de plactfen haerder rciidentie, alles tot grote befwaemiffe van de goede Ingezetenen die de Juftitie van node heb- ben , midtlgaders tot kleynachtinge van devoorfz bedieningen die daer door odieus ende hatigh wer- den gemaeckt, tot ondienft ende blame van de ju- ftitie. SOO IST, DatVVy, genegen zijnde de Ingezetenen van foodanige befwaerniiïên te ontla- ften, ende de voorfz Ampten tot haer oude luyfter ende refpecl te brengen , gcordonneert ende ghe- ftatucert hebben, ghelijck Wy ordonneren ende ftatueren by defen, dat van nu voortaen by de voorfz Advocaten, Procureurs en Deurwaerders geen andere poften van hare Meefters en lullen mo- gen werden afghevordcre, 't zy in rechten of daer buy ten, dan de poften hier naer volgende > Te we- ten, ten reguarde van de Advocaten. I. Voor confultatie in grote faecken 3 6 ftuy v. II. Des fal onder den loon van confultatie begre- pen weien den arbeydt van de Requelte te maken, of die te vifiteren > opdatparthye goede conclufie mach nemen. III. Voorde pleydoye en volledingh-talen 3-6ft. I V. Voor elcke aiTiftentie,incidenten en emergenten die hy fal doen, de faecke voldongen zijnde, fal hy hebben voor confultatie en pleydoye 18 ft. En in kleyne faecken de helft van de ibmmen hier boven in de grote faecken gefpecificeert, daer van fy, ncffens de Procurcurs,gehouden fullen we- ien men tic temaeckenin hare Dcclaratien. V I. Voor elck bladt g efchrifts behoorlijck gegroftèert zijnde                ——           · ■ — 5) ftuy vers. VII. Ende voor 't maecken van den Calendrier, die den Advocaet in alle faecken gehouden fal zijn te ontwerpen               ------■ —— 18 ftuy v. VIII. Ende voor het teeckenen van den Inventa- ris               ------                  —»           o ftuyv. I X. Ten ware de felve Calendrier merckelijck groot ware in wichtige faecken, in wekken ghevalle hy daer van gefalarieerc fal werden tot tauxatie vanden Hove. X. Ende indien de faecke vereyfehte meerder ialaris uyt de importantie en fwarigheyt van der materie, als gelegen weiënde in rechte, lullen dat den Hove' mogen verthonen by annotatie, beneffens de figna- ture harer Schrifture , houdende dathyyerfoeckt

taxatie, om in 't vifiteren ν an den JPiocefT d reguard genomen te werden,                 eü^op X I. Ende als fy by hun Meefters te werek eeft ! « len werden, om comparitien voor Comaiff tt of anderen in loco waer te nemen, rullen d ^

hebben

1811

top.

XI I.

Ten ware de felve langer als een uyre quam duyren, in wekken gevalle fy naer advent ν ^ elcke uyre fullen gefalarieert werden met ' c? X I.I I.                   lS| Ende of het gebeurde dat de Advocaten verf Λ werden van parthyen om te reyfen buyten denï ge, fullen daeghsdaér voor hebben " a, u X I V.                       a'J,c Sonder yets meer voor dien dagh hare' Meeita in rcckcningc te mogen brengen. X V. Boven haerluyder Wagen en Schuyt vrachten ende teer-koften, ende midts den voorfzfilaii! fullen gehouden zijn haer Meefters daer voren "k dienen. Ende indien den Advocaet fwanVfcew maeckt voor de voorfz daghgelden fyne Meeflcn te dienen, parthye fal den Hove mogenRequeftc pi ariènteren, om daer in voorfien te werden fo hu behooren fal. XVI. Ende voor Sentenrien tehooren prommuera, inhoudende condemnarie ten principalen, ofte bj provilie, of oock interlocutoir op befchrevenp.J.

ceflèn, ende van s;ene andere

9 ilüjr.

XVII. Ende voor elck uyre dat fyluyden in hare Mu- iteers faecken befoigneren, fullen fy genieten 20 il Procureurs, XVIII. De Procureurs fullen in grote faecken voor retc- nue ende onthout hebben                    H^P' XIX. Voor een enckclden termijn         4^ »f* Voor dubbelden termijn, te weten, Eyfcnlcot Antwoorde te famen             ■----- 9 "Φ' Om Getuygen tebeleyden, of ander befitajt over te leggen, 't zy in de Griffie of voorComn* fans in loco            ------ :TT" .■ XXII· r i' iSlt Voor 't voldingen van de principale faecüe XXIII. Ende op de incidenten de helft van dien.

XXIV. Van een Sack te Hove te dienen

lC„dcindeGriife 9 fier-

te brengen          ■— XXV. r.         Λ Van Dcffault te eyflehen in grote faken* X X V L -λ- ·, ο{Μ& Van Comparitien voor Commimn-i ^ in loco waer te nemen          r—** XXVII. _aK,dlif.

Ten zy de felve langer als een uyre 4^^, ren, in welcken ghevalle fyluyden naer 3& voor elcke uyre lullen gefalarieert werden * £0*

-ocr page 690-

Juftitie ende Reclits-vorderingc in Civile fiecken, &c.           3 5 3

,, X XVIII - H^nnecriyverfücht lullen werden byhare :l/l re rrrcvfenbuyten deeHage, iullen daer

fullen werden getrafteert yeder naer-fijn qualireyc, endeincanformitévandeLijftehier na volgende, waer na den voo'riz Cafteleyn is belail, hem in toe- komende te reguleren : Te weten, XL. Voor het tractcmenr van een gcqualificeert Pcr- foon, ίοPolitijcq, Militair , Koopluyden ende Bo'geren, foo voor Spijs ai Drahek, lal ter mael- tijdt betaelt werden                  —.           2 guid. X L I. Voor een Dienaer per maeltijdt: 1 f ihiyy. X L I I. Luyden van geringer conditie, ende die niet wel de koften van de gemene Tafel (ouden kunnen ver- vallen , lullen voor fpijs en dranck ter maeltijdt be- talen                ------            —           25 ftuy v. X L I I I. Ende op dat hier inne gceu abuys werde ge com- mitteert, ial t'hacrder aenkomfte haer werden af- gevraeght, offyaen de gemene Tafel, of ander- fintsom minder prijs begeren ghctra&eert te wer- den. X L I V. Voor Boden en Dienaers tot bewaringe van de Luyden gheftelt, ial voor de maeltijdt niet meer gcreeckent mogen werden als                  1 j ftuy v. X L V. Ende dit alles buytcn ende behalvcn 't recht van Logement of de Kamer, daer de Gearreftcerdc of Gegijiëlde werden bewaert, daer voor over dagh en nacht ghegeven ial werden by ghequalificeerdc Luyden als voren-----           1 ƒ ftuyv X L V I. Ende by Luyden van minder conditie 12 ft X L V I I. De onvermogende ghearrefteerde of ghcgy lelde Peribnen die haer Knapfack mede brengen, of haer cygen koft doen, lullen des Somers tuilchen dagh cn nacht voor haer Logement, midrs daer vooren genietende een bequaem Bedt en Laeckens, hebben te gelden                   —--                       8 ftuyv. X L V I I I. Ende des Winters, midts daer voor hebbende een Bedt, Laeckens, bequaem Deckicl , ende Vuyr          ---- ---- ——          12 ftuyv. X L I X. Alle 't gunt by de Gearreftcerdc of Gegyièlde buy- tcn de maeltijdt, of anderfints exrraordmaris mocht werden begeert, ial den Cafteleyn van den Hove byiönder ghereeckent, ende by de Gegyièlde buy- ten het ordinaris betaelt moeten werden met diicre- üe. De Boden of Dienaers fullen oock geen extraor- dinaris onkoften mogen maecken tot laftc van den genen die haer in bewaringe gegeven zijn, nochte den Cafteleyn vermogen het lèlve de Gearreftcer- dens of Gegyièlde af te eyfichen, maer de vouriz Boden of Dienaers yets extraordinaris begerende, iullen 't felve moeten betalen. L I. Voorts hallen de Advocaten, Procureurs ende Deurwaerders hare Meefters, ter iaecke van hare verdiende falariflen niet anders of meerder mogert afvorderen, als't gene hier vooren refpeclivelijck is gefpecificeert, nochte door haer ièlven, noch te door anderen, dke&elijck ofyidircdelijck, 'tzy voor

Μ

■eit'-Tbjι-» ;         ·*                 ·

,^g«ld·

urdacgbs hebben

XXIX. Cfhurrende Wagcn-vrachien, en Teer-koften, ï in niet begrepen', ende voorts gelijck hier vo- " ,n ,-«upi'dc vande Advocaten is geftatueert. :nlül L "         XXX. V η Declaratie van kofteri te maecken, elck bladt *■'! 1......i;;^o;eïchreven ■» -4(1. 8 pen.

■TC-s

XXXI. V'oor'ccopiercn ende groflèren van alderhande c-bririuyrcn ende Munimenten , voor yeder mi'          _—------           ι ft. 8 pen. XXXII. V.m 't maecken van een Inventaris, van yeder ■' ijr 't troflèren daer onder begrepen 4 ft. 8 pen. XXXIII. Van Sententiendiffinicijfj of interlocutoir, te hooren prununcieren                          4ft. 8 pen. XXXIV. Van Iucrluydcr Sack naer de Sententie uyt de Gnflic te lichten                  -----*           6 ftuyv. XXXV. Van te dienen van koften, deminutie over te leveren, ende tauxatie van de ielve koften te horen,

2 ft. 4 pen. 6 ftuy v.

l'iiKs'                 _—                 _____ XXXVI.

Voor 'c ichryven van een Miilive Deurwaerders.

XXXVII. De Deurwaerders Tullen gehouden zijn eens des *r, op den eerften Recht-dagh na deVacantie van Facllchcn, of uytterlijck een maendc daer naer, h-r te laten vinden alhier in den Hage, in de kley- & Rade-Kamer van den voorfz Hove, om aldacr ■ -■vcaiuwoorden van haer exploi&en verklaringc f-uücn, ende te laten aenteyekenen hare namen, -pfrcrlcnhaerder refidentie, in conformicé van te ï: Articul van de Inftruftic van den Jarc 1 f79, "«toppoBncvannullircycvan haer exploiclren, ! verloop van den voorfz tijde van een maendr, en , a™traIe corredie, fulcks 't Hoft naer exigen- '-raniaecken bevinden fal te behooren : Behou-

en boven parthyen haer recht jegens de flUcürw3erders, byaldtcn fy door ioodanige . 'iccxplotdten bevonden fullen werden verkort te

«

XXXVIII.

, Sullen v(

I

oorts de voorfz Deurwaerders ende Ex-

iiiiVan 'n Hove' haer in het doen van harc lerLi,^' Cn 3™deren van haer falaris hebben R)vc I.n nacr de Inftruftie van den ghemelten fttT i D,p 1 .AmPhatien van dien, ende voorts c;· Dcunvn rCFCr d0nnantien °P het iUlck van L:rer rclidVnr ' ° binncn a!s buYten de plaetfen «ottijdtK? ecm^exP!oiaen doende, van tijd ir volkome "Srdic wyverftaen ce bly ™ m hullende]? XnXlX· *<> inrc*w! j eurwaerders, geneuytge- fBl^WmCAa,le Cl^ arreften ende ■ ^ Je vooril r ?fteleynie van de" Hove, «^carrcftcerdcns ende Gegyfclde

-ocr page 691-

				BoecL i. Tit. Hove te exhiberen, om me ftiet hunne ovapU verde Declaratien geconlereert te werden LVII.
		Ó54-                       Placaten. 5 pf na date van.den procciie,onder wat fchijn'f felvoock ibude mogen zijn, 't zy dan van extraordinrismocyte, fonder notitie, verfuym van ander
			faecken, ofte van defe of gene, van weghen hare Mccfters ghefproocken , de faecke of d'expedicie van dien gherecommandeert, te vergeefs op de Rolle gêweenV, veel min in 't reguard vande Deur- waerders, van nopende het doen van hare exploi- £ten met Advocaten of andere gcdelibereerr, Sche- penen tor het doen van h exploift gefollieiteert, of anders gevaceert te hebben, of andere diergelijcke, alfo Wy verftaen dat de voorfz, endc diergelijcke poften begrepen zijn onder de falariflên hier vorens ghefpecificeert : op pcene dat het gene contrarie delen ibude mogen wefen ghepraetendeert, ende voldaen, t'allen tyde fal mogen werden gherepe- teerc. LIL Sullen oock de Advocaten en Procureurs) foo wanneer fy eens rechc van confulatie, of retentie, over een iaecke hebben genoten, alwaer 't dat fy daer over van hare Meclters andermael wierden aenghefproocken, in hare Regiiters, of anders, geen recht van conlültatie of retenue meer mogen libellen of vorderen, veel min, ib wanneer fy maef werden acngefproocken, om de iaecke te bevorde- ren, fonder intentie om met haer te confuleren. LUI. Behoudelijck dat in cas fyluyden fouden mogen gcconfuleert werden over de produdÏie van eenighe munimentcn, hooren van Getuygen, ofover yets anders, dat tot bevorderinge van het recht van hun- ne Meeftersfoude mogen dienen, fyluyden fullen genieten recht van halve confültatie. L I V. Sullen oock gehouden zijn hare verdiende falari- fen te eyilchen binnen twee Jaren, naer darde Pro- ceilèn in de welckc fy gedien t fullen hebben, gede- cideer t ende gcuy t fullen zij η, fonder daer na daer vanvcrvolgh te mogen doen, ten zy dat fy daer van eenigh handt-fchrift , of andere Autbentijcque Obligatie by gefchrift hebben. L V. Ende op dat men t'allen tyde als 't van noode is, foudekonnen weten ofd'Advocaten, Procureurs ende Deurwaerders hun in het begroten van hare falariflên nae den inhoude van defen fouden mogen hebben gheregulecrt, foo fullen de iclve gehouden wefen, van de falariflên by henluyden verdient, voor foo veel de felve noch ibude mogen wefen on- voldacn, of in toekomende noch te verdienen, te honden pertinent Regifter, met expreiïïe op yeder poft, wacr aen, ende op wat tijdt en plaetfe 't ièlve verdient ibude mogen zijlij op pcene dat het gene in voegen voorfz nietgheregiftreert en fal werden bevonden, by henluyden niet gevordert, veel min gcadjudiceert fal mogen werden. LVI: Sullen voorts de voorfz Advocaten, Procureurs endeDeurwaerdersgehouden zijn t'allen tyde, ter inflantie van parthye, of anders by den Hove fulex goedtgevonden werdendc, haerRegiilers metfo- lcmneleii Eedc te ftereken, oock de felve onder den
						Sullen mede de voorfz Advocaten Pr ende Deurwaerders geen gelde van hare Met? voor ialans vermogen af te vorderen, fJJT? felve alvooren te geven declaratie van 't eencP den tot die tijdt toe hebben verdient, ende ƒ?' gehouden wefen van alle 't gene fyluyden ter &ÏÏ van falans fullen komen teontfangeii, teeeven I hoorlijckeQuitantie,                         ° * L V I I I. De Advocaten en Procureurs en fullen geenecm. ventie met parthye mogen maeeken van'r&brj, dat men henluyden geven fal ten Uyt-eynde vand-a procefle, 't zy in ghevalle van triumphe, ofanfo. fints. L IX. Endc ten eynde de contra ventien van defecnij Ordonnantie met de mini te befwaerniflè vandeta gezetenen foude mogen werden achterhaeltjiuSb ciie gene die met eenighe declaratien van ialanfc verder als by deiè oniè Ordonnantie werdt toeghc- ilaen, foude meynen befwaerr. te zijn, fonder figun of forme van proces, oock fonder dacr toe tam Requeile over te leveren, of deminutietcmaccbi de vooriz Declaratien alleen onder den Hove ver- m ogen te exhiberen, om aldaer, naer dat den Ai vocaet, Procureur of Deurwaerder daer opraoa- delingh fal wefen gehoort de voorfz Dcclaram, conform defe Onfe Ordonnantie geredreflêert os gemodereert te werden. L X. Werdt oock wel expreiTelijck geordonnecrt,(k alle 't gene by defe Oniè Ordonnantie is gcltamcot oock pk iets fal hebben in 't reguard van de Deel» tien die na de publicatie van defen nochonwidicfl bevonden fullen werden. L X I. Ende op dat het gene voorfz is te beter few gen werden achtervolght, lullende AdvooP» Procureurs ende Deurwaerders, foindenaemaj harer Bedieninge of Officie, als medealleJW deneerften Rechtdagh naer de vacanacvag mis met Eede beloven, dat fy *£9*2a, nantie puncÏuelijcken fullen naerkonien, cna^ len de Contraventeurs van dien fonderecmge mulatiebyfufpenfie of anders» naeresg?11 faecken werden gecorrigeert. Ende op dat niemandt hier ΦψΦΖ* prattendere, foo fal defen opdeAudienw Rolle werden gepubliceert. Gedaen in denHage den fefthienden Ja"^ Ter Ordonnantie mn den ffég* * Radenvan dengemdtenWt' 0$*

-ocr page 692-

Juftitic en Rechts-vorderinge in Civile faeckcn, &c.             655 Kcdemcnt, waer nae de ExploicJiers ofte Dctmvaerders man den Hove ώ van Hollandt , haer in het doen van hare Exploicien voortaen (uilen hebben té revideren. In date den acht-en-twint ighjien Moert ι ó8o.

■< f.

I V. En fullen alle Deurwaerdcrs, ibnder onderichcy t allelints in Hollandt, Zeelandt cnde VYiefbndt, niet alleen mogen, macr oock gehouden zijn op 'tverfoeck acn hengedaen, ibnder dilay, vertreck ofuytilelte exploicteren , ende te werek te ftellen alleibodanighe Mandamcntcn, Sententien ende Executoiien als by den Hove verleent, hun in handen iullcn werden ghefteldt , uytghefon- derc alleen de Exploicien , Dagingen ende In- iinuatien die te werek ghcleydt fullen moeten werden binnen den Hageende Haegh-Ambacht, de welck alleen fullen werden ge-exploicteertende te werek gheleyt by de twee eerftc Deurwaerdcrs van de Kamere van den Racdt, ten ware het geenc hier in den Hage ofte Hacgh-ambacht te doen endc te verrichten (lont, niet anders en ware als een ge- volgh ende fcquele van hare voorgaende ende ori- ginele Commillïc, als namentlijck de infinuatie aen de Kamer van de Reeckeninge, het vifitercnvan Gegyièlden of Gearrefteerdens op hunne cxccutc- ringe alhier, als mede in materie van complainclc daer de plaets contentieus , uyt andere afgelege plaets, hier in den Hage wert vcrlcyt, midrsdac de felve Dcurwaerders hierin den Hage rcfideren- dezijn: Endc iüllcn de voorfz Exploictiers ende Deurwaerdcrs verdacht zijn,in 't doen van hare Ex- ploióÏcncn Commiilien hare Deurwaerdcrs (lock in hare handtjte hebben,op'privatie van hunOfficie. V. De voorfz Deurwaerdcrs endc Executeurs fullen alvooren crnftelijck hebben te vifiteren de Brieven die acn hen gedirigeert worden, ende de felve ter- ftonttotveribecke van Parthye ter executie ftellen na hareforme ende inhouden , fonder yettercfu- fcren, ofte oock ibnder de ièlve over te geven aen een van hare Confraters, op arbitrale correctie, en mits oock, datfy gehouden zijn de vergoedinghe vanichade endc intereft, indiender eenighezijni endc ïft dat de Brieven begrypen Bevel of Daginge, foo fullen fy hen tranfporteren acn de Peribon van den genen aen den wekken men die voorfz Dagin- ge behoort te doen, ofte in fijnder abfentic t'fijnder Woon-plaetièacn yemant van fijnder Huyigefinne ofte Gebuy ren, hebbende de jaren van diièretie, te^ leveren, endc te laten copie van 'cMandamcntof vande Requeftemct AppoindÏement, uyt welck deDaghvaerdingefal zijngliedaen, met annotatie van de felve Daghvaerdinge, cnde van den Reeht- dagh den Gedaeghde gcpriefigeert. V I. Ende fal die Daghvaerdinghe ten minften vccr- thien dagen in Hollandt, ende in Zeelandt drie we- ken , ende foo in Hollandt als Zeelandt ten langh- ften een maent te vooren gefchieden, en benevens ; die copie van 't Mandement den Gedaeghde gele- vert, ofte t'fijnder Woon-plaetfe gelaten worden copie van het gunt daer op den Impetrant (willen- de ten dage dienende, provifie verfoecken } hem funderen fal, ende dit al tot kofte van den Impe- trant, mits dat hy 't felve in de declararie van koften in tyden ende wylen fal mogen brengen. Ende

0 door verloop van rijdt verfcheyde EWiufen ingetlopen zijn, m endc ontrent. ΦΜ het exerceren van het Ampt van Deur- LÏ>* .acrders endc Exploictiers van den Ho- • Jickemen by mecnighvuldigccxperientie -' 1 haer foo wel niet en reguleren naedeln- ^ τ 'van den voorfz Hove als het wel behoort, ifrn in 't te werek ftellen van hareExploiftcn; ■:: allC.. vei cnde voornamentlijck in het exten- 'Tanhare Declaratien, daer infy henluyden het meerendeel zijn abuferende , .„ laft endeondienft van de Ingeze- ten Lande van Hollandt, Zeelandt endc

ir

tificnvan

SOO IST, Dat het Hoft 't gene rfeis overmerekthebbende, goedrgevonden '' donneren ende ftatueren, gelijck 't felve

Vi

hr.it teoi

ordonneert en ftatueert by defen. I. lr\\t alle Deurwaerdcrs, aleer geadmitteert te iiAvcrden, tot haer Ampt, fullen fweeren, dat I",· Ktrouw Tullen weien de Hooge Overigheydt {.;jc Gracffelijckheydt van Hollandt , Zeelandt liVricflandr, endc voorts Deurwaerder te we- b vjn de voorfz Graeffelijckheydt van Hollandt, Zeelandt endc Vncflandc :"Mijn Heeren den S rad- der, Praefident ende Raden der felver Graeffe- khcvt obedicne endeonderdanightewcfen, alle reviren tic cnde ghetrouwigheydt tebewyfen, alle 'iguntdat hunby henluyden ghelaft fal werden, v.c!endc gctrouwelijck te achtervolgen, ende alle mdamenten, Executien ende Provilien , daer vin ly vcriocht tullen werden ghetr ouwelij eken, e ά met diligentie te executeren ende ten efFedle f. brengen, cnde 't gunt dat fy fullen mogen fien tótchoorenin den Racdt, fecreet te houden, ende voorts al te doen, dat een goet ende getrouw Deur- toder fchuldigh is, cnde behoort te doen. II. ^ Endc mede voortaen voor de felve hareadmiiTÏc, wellen cautie ter fomme van duyfent gulden, omme «eracn tcmogen verhalen foodanige fautcn ende Iwccckcn, als fyluyden in 't exerceren van hun uinaefouden mogen committeren.

I I I

Al

iic Deurwaerdcrs fullen gehouden zijn eens ,/.fS rfCn ccrftGI1 Recht-dagh naer de vacan- an racflehen, ofte uytterlijck een maent daer Si ac,ntelaten vinden alhier indenHage, in «eyne Raedt-karaer van den voorfz Hove, om Kinc?ntW00rdcn van haer Exploiften, ver- ge te doen, en ce laten aenteyekenen hare na- fcnnltfi V pbctfcn Ilaerder »*identie incon- ln^l av3nHreTentWintiShfte Artkul Vailde ^*c^]arrIW' ende datoppeyne verloop van "fccorrSS nT,n macndt' endc oock2rbi- ^inden fil Jt 7 * Hofna exigentievan faken

****** hac β TrCn' behoudens dacr en boven k tóen iν dnnw ïSCnS de felve Deurwaerders,

***n fullen^,0oducn^ «den

'Verkort te zijn.

xploidcnbe-

-ocr page 693-

Placaten. f.Boeck." i.Tit.

Ó5Ó

Exploid-e ghedaen, doch niet evenwel in \ < ment abfoluy t Crimineel, by 't welckeedI ^ wert apprehenfie vanPerfoon.         g ^ξ X I. Die gene, die Sententie van den on <A [ove tot fijn voordeel heeft,' app^L;/?^

ν 11. Ende nae dat de Executeurs hare ExploieÏen ge- daen lullen hebben, fliilen iy in 't lange relateren , 't gene des fy ghedaen ί uilen hebben, verklarende den dagh als iy hier Exploicl gedaen lullen hebben, ofiy dat gedaen hebben aenden FeiToon , of t'üjn- der Woonftede, wiefy gefproken lullen hebben, wat men hen ial hebben geantwoort ·, ende gebeurt hen reiïitcntieofonilcurigheyt, (Uilen dat by goe- de verklaringc ftcllen in hunne relatie, en den dagh die fy den Gedaeghde gegeven en betceckentfullen hebben, ende in 't generael alle 't gecne dat iy ghe- daen fullen hebben; ende fal de vooriz relatie ghe- maeckt en gcftelt worden in geichrifte, en gehecht aen de voorfz Commiffie of Mandamenc onder haer Zegel of Handt-teecken , endefullen 't al leve- ren den Parthye tot fulcker uyreende tydedatde Parthye, of de gene die ial weien gecommitteert, om dar te ontfangen, die cydelijck hebben magh, voor dat den dagh dienen fal om ten vooriz dage te toonen iijnder wcder-partye, ende elders daer het behooren ial, op pcyne aen hem te verhalen de ichadeende intereft, dat Parthye fal mogen heb- ben ende lyden, by hacr gebreck ende negligentie; ende fal niet te min de refiftentie, hem in't doen van iljn Exploidt gedaen, fchriftelijck met goede fpecificatie ende circumftantien overichryven aen den Procureur Generael, om daer inneby hem te werden ghcdacn als bevonden ial werden te be- hooren. VIII. Item, is 't dat de vooriz Brieven begrypen aen- taftingevan Perfonen, ofte Dagingen te compare- ren in Pcriöon met handtitellingc, ofneminge van hare Goederen, in handen van de HoogeOverig- heydt, confereren van Inventaris of dier-gelijcke, foo iiillen hen de voorfz Executeurs reguleren, nae inhouden van de vooriz Brieven, defelve volko- melijck executerende, ionder vet achter te laten. I X. Ende indien de Executeur bevolen wordt aen te tallen eenigePeribon, foo ial hy by fijn relaes over- ichryven vanden aentafte, by hem gedaen, ende waer hy die Gevangen gcleyt heeft·, ende is't dat hy in handen van de Hooge Overigheydt gheilelt heeft eenigc haeffelijcke of erftelijcke Goeden, fal daer af maecken deughdelijcke ende behoorlijcke Inventaris, daer toeghcrocpen den Officier ofte twee Schepenen van der Plecke, ende ial commit- teren Luyden, nut ende bequaeni tot derbewaer- niflè ende regimenten van dcnfelven Goeden,ende hen daer afgeven Commiilic onder iijn Handt- teecken, ende foo veeic doen, dat al tïamen goets tij drs komc in handen van den genen, of der gencr die't fal behooren, ende ial doen goede declaratie van den tijde ende dage binnen den welcken hy ge- vaceert ial hebben, met wat Perfoonen, ende in wat getale. X. Maer indien Parthye, tegen den welcken cenigh Exploiét ghcdacn ial worden, van den Executeur begeert te hebben copic vanfyne Commiffie ende Relatie, den vooriz Executeur ial gehouden welen hem die te geven, midts redelijck ialaris, uyrghe- fondert vanfaceke van Crime, qfvan Exceife, in welcke iaecke den vooriz Executeur niet gehouden en fal weiènfyne Commime te toonen, dan na den

X II. Voorts werden alle Deurwaerders end F ploiiliers gelait, dat alle Sententien of Vonn? begrypendc Executien, ter executie..gdfeffi worden nahareforme ende inhoudqf· te Senten tien gegeven in reële adien, daer 2 Acnleggcr yet aenghewcienis, fuUeabytó! ploiclier reahjek ende by fey ten ge-executtertsr-' den, ende den Aenlegger geilelt in'tgenedatE aenge weien is, endeden Occupatcur daer u% ftclc, ende defgclijcks in matericiuanpoflife daer die Aenlegger obtineert, lalden Verweeé gcftelt worden uyt den voorfz poilèille, endeè Aenlegger daer.inncghefet ende gehouden» me obtineerdeden Verweerder, hebbendegenoma concluiie ommegemaintincert te werden in der* feiïïe van het gene daer queftie af is, fal alk bét ter contrarie gedaen, afgedaen worden > ende é tineerde den Verweerder in 't petitoir, foocn ύ daer geen executie dan alleen van de koftefljin& den Aenlegger daerinne gecondemncertis,aiè getauxeert ende geliquidecrt zijn, XIII. Item, inperfonele aclien, daereenigefonn van penningen yemanttoegewefenis, falmenpre· cederen in der manieren hier naer volgeudcj κ weten, dat den Exploiclierof Detirwaerdetmetè Sententien ende Execurorie, hem fal cranfporia» aen den Gecondemneerden, en fal hemfonwwas te betalen de ibmme van de condcm'natiiwte^ vanden Exploiclier, binnen dentijdt«kt» twintigh uyren hem fignifierende, dat bjjpw van dien hy ial moeten voortgaen ναβψβφ tie i welcke vier-en- twintigh uyren overgheÖrccc- ken zijnde, indien daer geen betalingegtaof1® is, fal hy den felven anderwerf fomnieren, ώίf/ bctale de fomme 'm 't Vonniflc begrepen, «Bf1 hy hem wyfe eenige Goederen, daer by Ψ*\ cu tie aen doen magh, om me midts dkn te ^Ψ komen tot de voorfchreve fötnrae. XIV. Itcm,is de Gecondemneerde reniferendc^g rendejoftc vertreckendede voorfz k*^|8fLgj§ ofte re bewyfen Goeden, opdcwelcK» Ef executie ghedaen ibude mogen svcraö1» ^j ploiÊtier of Executeur fal nemen in fijn 'ian Qt de haeffelijcke Goeden, toebchoorenoc ..£ condemneerden, in fulcker qimté&ft* A^ genoegh hebbe omlijn executie daer^J^j Ende ial in prefentie van twee u?( , £|^άβί van der Plaetfe daer de executie ial g11 ^ dien hy gehouden fal zijn daer toe te Γϋ^Ρ^^|^- diegeroepen te komen, behouden W^ jflVC#,i· ken ialaris, maecken eenen behoonijcs * £ ^-^ ris, ende declaratie van de voorfz 03«*

den, by hem ais vooren genomen.

£o*

-ocr page 694-

Juftitie en Rechts-vorderinge in Civile faecken, &c.

617

÷ v.

van den Gerechte van der Plaetfe, ende vin hen nemen certificatie van de verkoopinge der vooriz Goeden, met goede ipecificatie als boven, om ia fijnder voorichreve Reeckeninge daer af te doen blijeken. XVIII. Indien de Ge-executeerde hem wilde oppoferen tegensde voorfz execurie, den Exploiclier en ial hem niet onrfangen als Oppofant; maer ibo daer redenen toe dienen, fa! van den Hove mogen ver- ibecken Mandament Pcenael, aen de welcke, ibo 'c in forma verleent werdt, den Executeur fal heb- ben te defereren ·, maer indien yemandt anders hem wilde oppolercn, omme dat hy byavonture fbude willen ièggen, dat de Goeden by den Exploi- £tiertekopegeftelf, ofeenigevan dien fijneygen goeden zijn, of aen hem verbonden, of om andere iaecken; in dien gevalle fal den íïïéßæ Exploiclier den voorfz Oppofant omfangen tot oppofirie, en fal hem behoorlijcken dagh beteeckenen, omme te ièggen de faecke van fijnder oppofirie, ovcrfchiy- vendeden Hove wes hem dies-aengaende weder- varen fa! zijn , ende adverteren den Oppofant van 't gene dat hier na volght; ende fal dit al tydelijck fignifieren den genen voor den welcken hy de exe- cutie fal doen , ten eynde dat hy ten voorfz dage kome, om de vooriz faecke te hooren, ende daer tegens te feggen, ende te fien ordonneren als het behoren fal, indien 't hem helieft; ende dien tijde hangende, cnde tot dat daer op geappoinclreert ial zijn, fal de voorfz executie bly ven geichoi ft, alfoo verre als 't aengaen mach der faecken, dacrom een derde hem gheoppoièert ial hebben, als vooren ; doch indien den Exploiclier ecnigh ander Goedt weet re vinden, buyten controverfie zijnde, ial het felve vermogen aen te taften, ende liet conten- tieuiè mogen verlaten, onder protcilatie, van dat hy door ioodanige yerlatinge niet en wijeke van het pandt, eerft by hem genomen, ten minftcn voor de kofien. X I X. Sullen oock de Dcurwaerders , noclue uyt hen ielven, noch te oock ten verfoceke van de gene die ge-executeert werdt, mogen ftil ftaeii, ende de proceduyren laren lopen interrupt; maer fal, eens begonnen hebbende, daer mede moeten voortgaen, ten ware den Impetrant ende Triumphant felfs eenighdilayofuytirel wilde verlenen, in wekken gevalle fy daer van fchriftelijeke Acle van hunne Mecfter fullen moeten nemen, die fyghchoudeu fullen zijn nevens hunne declaratie over te leveren 5 op poene, ibdanige Aite niet zijnde, van arbitrale correctie, en dat daer en boven in hare Declaratien niet meer en fal werden geleden j als cene euckclde ende doorgaende declaratie van executie. X X. Item, is't dat de vooriz Oppofant compareert: ten voorfz dage hem betceckent, hy ial worden gehoort, ende de wcder-parthye, die de voorfz executie heeft doen doen, ter contrarie 1 ende Parthyenforamiedijck gehoort, fal daer opgeap- poinfteert werden by den Raedt, als dat behooren ial, hetzy de voorichreve executie te voldoen of niet; ende indien de voorichreve Oppofant ten voorfchreven dage niet en compareerde, foofal tegens hem gegeven worden deiiatik, ende uyc L1U                         krach-

í j^vcrdtdcvoorfeDcurwaerdcrsgelaft, dat deflacnvaogh hacrder executie, des doen

-uziinde,

„■heiibeghiame Goederen , nacr de

\rt van ae condemnatie,ende de koften daer P°° L fulleiï hebben inarreft te nemen, om tot 0? eede executie te moeten komen ·, op poene, 5CflerLs doende, boven miffinge van hun falans, f^itralijckna ghelegentheyt van faecken fullen Jaden gecorrigcert. XVI. ô de voorfz Goederen alfoo genomen ende Jwe^aafeert zijnde, fai hy die moeten houden d bewaren, 'of doen houden ende bewaren den ïvanfcsgeheele dagen, binnen wekken tijde 5Gecondenseerde falmogen betalen, ende by dicnmiddele fijn Goeden weder hebben, betalende allcdc koften ter caufe van dien gedaen by den Exe- cuteur, met oock den falaris van fijnder executie } ende of binnen de voorfz fes dagen de Gecondcm- neerdegeen naerftigheyten dede lijn Parthye te be- talen, oftecontenteren, fo ial de voorfz Execu- teur fondcrecnigh dilay die verkopen, ten ware de impetrant hem gave cenigli fchriftelijeke ordre, omdeielvevcrkopmgetot eenigen anderen dagh temo"cnprolongeren : Endeghebeurt deverko- piagc°m ecnige Steden, ial de voorfchreveGoe- deren openbaerlijck te koop ftellen ter plaetiê daer inenMarcl-dagh houdt, op cenen Mar£t-dagh ; cnde ia! die verkopen, ende leveren dengenen, die die verhüoglit, ende meeft daeromme biedende XVII. Item, gefchiedt de executie op 't platte Landt, ofplaerfe daer geen Mar£t-dagen en zijn, ialjden ExemicurdesriaeftenSondaeghsvoor den noene radeprxdicatie, indepublijcqueKerckevan der Pleckcn daer hy de Goeden ghenomen ial hebben, publiceren ende kondigen, dat hy by wege van executie ghenomen heeft veel haeffelijcke Goeden, ■«behorendeeenen alftilckcn Pcrfoon, cnde dat »y in meyningc is die te verkopen m fulcken plaets, cnde tot fulcken dage, 'twelckhy laet weten, ten cvndcof ycmandt daer afyet hebben wilde, dat hy racrkomci cnde de vooriz Ces dagen overftreec- «■n Zijnde, fa! hy ter voorfz plaetfen en dage doen e verkoopinge als boven ; van welcke verkopinge "•lalmaeckenRegiiterofMemorie, verklarende ■ jhngc hoe veel' elck ftuck van de verkochte ^eren verkocht fal weien, ende aert wien die joclitzi,,] om rceckcninge daer af te docn & fi] C°„ cmncerden' i'auen tyden als men vefrn 7n hebben> ende hy des verfocht fal J; ™^ç de penningen, komende van de Cu^koch?Goedcn' ^en Executeur of coaTcnt r> dcnCrediteur van fijnder fchuldt SvoS^ nemendeQliitantie ten profyte van =C 1 ?dcmiKcrdcn» ende fal oock daer %^Ãñ 1i»tchebbcn' ende hctfurplusfal eenigh fiimi»! °n n ,Ge-c*ecuteerden, opdat'er Ã^í3çß5> c"dcf^moock docniceckc P^diS^' °Pd^hy't begeert } H«i]ckc CVJI executeur, als hy de voorfz ^moctenSnTn? al VcrkoPen> de verkoo- "tcgenwoorciigheyc van twee

-ocr page 695-

Tit.

Boeck.

658                       Placatcn. 5. krachte van dien verklaert , dat de voorfz executie fal voldaen werden, en hare voortganck hebben , ende fal de voorfz Oppoiant ghecondemneert wer- den in de koften 3 ichaden ende intereiren vanden genen die de voorfchreve executie hebben doen doen. XXI. Item, indien de voorfz Gecondcmncërde geen Haefrelijcke Goederen en heeft, daer op men exe- cutie ibude mogen doen, of dat hy niet Goets ge- noegh en had bewelèn, in dien gevalle, ende na dat de Executeur naerftigheyt gedaen fal hebben, van dat te onderfoecken, 't welck hy gehouden fal we- fen te doen, endc oock te certificeren by fyne Re- latie , foo fal de voorfz Executeur mogen procede- ren , endc nemen in fynen handen erffelijcke ende onberoerlijcke Goederen, den voorfz Gecondem- neerdc toebehorende, totdathy'er genoeghhebbe om fijn executie te voldoen. XXII. Ende en fal nochtar-s niet mogen executeren grote Goederen omrac kleyne fchulden, ten ware dat de Goederen aen een ftuck leggende, niet iplitsbaer en waren. XXIII Van geiijeken en fal hy niet vermogen een Huys, Wooninge ofparthyc Landts aen een Block, of in eene Parthye leggende, te fphilen, ende in ver- icheyde verkopingen op te veylcn, om de koften van de executie groter te maecken , macr fal 't lelve in 't geheel en ghclijckclljck nemen in fyne handen, ende daer op voorts procederen, in coufbrmiteyt van defe Ordonnantie. XXIV. Item, is 't dat onder de onberoerlijcke Goeden zijn eygen Goeden, den Executeur fal die eerft ne- men, en de zij η daer gene, ofdatter nietgenoegh en zij η, ibo f tl hy nemen de Chijns-Goeden, ende is 't dat die niet genoegh en zijn, ibo fal onderibeck doen, of yemandt de voorfz Gecondemneerden yet fchuldigh is, of dat yemandt eenige onberoer-. lijckc Goeden, den felven Gecondemneerden toe- behoorendc, beiit, of onder hem heeft, ende daer aen doen fijn executie, ende by gebreecke van het gene dat voorfz is, foo fal hy nemen de Vruchten van de Lcen-goeden, alfoo verre als die iuffifant zijn, om te furncren de executicn, en indien niet, falibndcrpra:juditic van de Lcen-Heeren moghen procederen op de Lecn-goederen, welcke onbe- roerlijcke Goeden, Chijnfen, Crediten, Vruch- ten van Lecnen, of de Leen-goeden by gebreecke als vooren, hy itellen fal in onien handen, om daer op fijn executie te doen, endede hantfettinge ge- daen zijnde, fal dat fignifleren den Gecondem- neerden , hem verbiedende van onfen t'wegen de voorfz parcelen van Goeden ecnighfints te touche- ren of handelen, maer hem daer op laten doen fijn executie, alibo dat behooren ial ■> ende oock 't fel- ve te fignifieren den Leen-hecre» ten eyndedat hy niet en doe in prafjuditic van der vooriz handtftel- linge ende executie. XXV. Item, na de voorfz handtfettinge fal den Execu- teur de erfFelijcke Goeden ftellcn te koope met vier * openbare Geboden, Jnder manieren ende in der plaetfe hier na verklaert; te wéten, des eeriten Son- nendaeghsna dat hy de voorfz erffelijcke Goeden,

Chijnfen, Crediten , Vruchten van Leetlp oock Leenen fal hebben ghefteldt in onfen hld ial hy hem tranfporteren in de Kerckenof ρ ' chien daer die Goeden zijn gelegen^nde alèÏT tyde vande voormiddaghs-Pradicatie,ende t fentievanden Volckealdaer vergadert zijnd^" hy fcggen ende openbaerlijck verklaren, dar h' ï executie genomen heeft alfulcke ende alfukk ν den, toebehoorende alfulcken Perioon, en/ f fteldt in onfen handen, om daer aen te execJ doende aldaer volkomen declaratie van denSï Goeden , van der waerde der felver jaerlijcxe

nues, ende van den laft diefe fchuldigh ηιοκην r'ugen :,7? welcke" e7"de hy gehouden ΐ| zijn, fich teaddrefieren ter Secretarye van de Pb

fe daer de Goederen gelegen zijn, endetelidjr aldaer Extract vande belaitingenendehypotta. tien der voorfz Goederen , de welcke oock fa Secretaris hem gehouden fal zijn te leveren : Enè ial den Deurwaerder de Perfonen, in't vooriz £* tract gefpecificeert, moeten daghvaerden, oraoie daer op ten dage dienende, te leggen 't gene hm goe'tduncken fal; en fal niet te min gehoudenzijn t'clcken verkondiginge fyne Billietten teplackén', ofte hechten aen de Κ erek-deuren, of andere open- bare plaetfen , daer hy fyne verkondiginge doen ial. XXVI. Item, nae dat de voorfz publicatie ghedaeniil weien in der manieren vooriz, fal hem d'Exccu· teur tranfporteren in de naefter goeder Stadna der plaetfe, daer die voorfz erffelijcke Goeden(ui- len zijn gelegen, opdatfy niet en zijn in Steden, ende aldaer ten naeiten Maréb-dage terplaetiêdaa men gewoonlijck is publicatie en geboden tedoen, ter iiyre als 't Volck beft vergadert fal weien, ülhj roepen ende publiceren dat hy de voorfz Goeden heeft ghenomen by executie, ende fal alfo doené hy ghedaen fal hebben in de voorfchreve Paroée· Kercke. XXVII. Item, den eerftcnSondagh} nadenSonof» dat d'eerfte publicatie gedaen fal wefen in &!*?£ ken, fal hy doen de tweede publicatie van dcvxKP Goeden in de Parochie-Kercken i enindervKW goederStadt, ende naeftenMarft-dagh, fm der manieren voorfz, ende dat is het tweeöc jp bodt. XXVIII- Item, den tweeden Sondagh daer na. «in^ doen het derde ghebodt in der manieren»* Μ verklarende dat het is 't derde gebod. Item, den derden Sondagh daer na Wjj^ als boven, ende ial verklaren dat ψ® y0 gebodt; ende dit alles ten ware faecke dat _ ^ in kleyne iaecken om merckelijcke reden . neerde de voorfz Kercken en rvlaról-W & boden anders gedaen te werden. xxx. iü^ Item, is 't dat yemandt hangende en . ^ de voorfz geboden, hem daer tegens vjw.K^, ren, om dat hy fal willen fuftinere» de αj . Goeden, Chijnfen of Leenen, die men w», fyne te weien, of recht van Renten, ^^e*i dere, hoedanigh dat het zy, &&'°? j0Of in dien ghevatle fal den voorfz Execti^ rg ;

*

-ocr page 696-

Juftitie cnde Rechts-vorderingc in Civile faeden, <Scc.          j 59

ffaogcn tot oppofitic als boven, ende lal V° min procederen tot'er voldoeninghe der mC[ Leboden, lbnder die daerom m eeniger ma- T0° nldüayeren; endeinfgelijckswilde hemde fSiuteerdeoppoferen of appelleren, daerom naai voorfz Executeur met verbeyden de ^gcMcntc^Id^alsbovcn. i-m de voorfz geboden gedaen ende voldaen •I 'fal den voorfz Executeur by Edifte ende inbare verkondinge, ende hechtinge van Bil- Ztn als voren, dagen t'eenen gelegen dage de gene SToorrzcrffenjckeGoeden.Cmjnfen^rueh- Z ofLeenenverhooght fal hebben, endede Ge- executeerde cadc Oppofant of Oppofanten, clcks ·„fijn regard; te weten, den voorfz Kooper of hetfte Verkoper, om fijn handen teydelen van de

Goeden , daer men d'executie aen mocht doen > foo lullen de voorfz Executeurs mogen appj agen- deren den Perfoon van den Gecondemneerdc, en die leyden ghevangen ter naefter Stadt, of andere feeckere Plaetië, ende die leveren den Officier, de welcke gehouden fal welen fijn gevangeniile teke- nen, ende den voorfz Gccondemnecrde te bewa- ren tot lynen lafte, ende tot koftc van den Impe- trant, ofte van den Executeur , die dat begeren fal. XXXVI. Yemandt by Sententie ghecondemneert zijnde reeckeninge, bewijs ende reliqua te doen, of eenigh ander peribneel faidt te praciteren, of wel dat de Sententie is ghewefen tot lafte van eenige Voogh- den, Curateurs, Rentmecfters, Gemachtighden of Collegien, fal men jegens de Gecondemneerdens moeten procederen bv gyielingc. XXXVII. Ende na gedane iömmatieende renovatie, ofwel oock beneffens de renovatie den Gecondemneerdc daghjvan gyielinge beteeckenen, ten minften veer- thien dagen van te voren, om desSondaghs voor Sonnen ondergangh te compareren in de Kafteleny vanden Hove, ende belaftcn aldaer gyfelinge te houden, ter tijdt ende wylen toe de Condcmnatie of Sententie fal wefen voldaen} op pcene van lés guldens. XXXVIII. Ende /al den Impètrant of den Deurwaerder, de executie doende, de koften van de gyfelinge te vo- ren moeten affpreecken die de Gegyfelde gheduy- rendc fyne gyfelinge fal komen te ver reren , ende ib fulcks niet gedaen werdt, fal de Gegy ièldc niet gehouden zijn in gyielingc te bly ven, maer nemen Aéle van de Kafteleyn, datdekoiten niet zijn af- ghefproocken, ende die verthonen aen deCom- miftariflen van 't Ho ff, ende als dan den Impètrant niet vermogen voorts te procederen, maer op nieuws moeten gyielinge doen beteyckenen; ende in gevalle die Gegyfelde in gyielinge comparerende binnen den tijd van veerthien dagen niet en bc wij ft van diligentie, om die fèntentie te voldoen, fal te- gens hem appradieniie verfocht, ende met kenniile vanfaeckenverleent, cnde die Gegyfelde op het verfoeck van den Impètrant by den Deurwaerder de exeeutie doende, in gevanckenifïc gheleyt wer- den, op thien ftuy vers des daeghs. XXXIX. Ende by-aldien de Sententie in hielt condemna- tie van geit, en praeftatie van een faicÏ te ghclijck, fo fal het den Triumphant vryftaen den inhoudc van de geheele Sententie te vorderen by gyfelinge, of oock de betalinge van geit, by aenwyfinge van Goederen, ende voldoeninge van 't faicl: by gyfelin- ge apart, fo als goedt duncken fal. XL, Dat de Deurwaerders voortaen in alle voorwaer- den van verkopingen van Goederen, die by exe- cutie ende uytgangh van de bernendc Kaerffe ghc- daen füllen werden, ftellen fullcn defc navolgende claufule j behoudens den Heer fijn recht, cnde namentlijck desGraeffelijckheyts Chijnfèn, Erf- Chijnfen, Hof-penningen, Kapoen-gelden ende andere dierghelijcke kleyne Renten , indien de yoorfz Goederen daer mede belaft foudc mogen LUI 3                      weien

ι

nningen daer op de voorfz Koop ftaet, ende het ecreet t'ohtfangen■, ende den Ge-executeerden,

omme het Decreet van de voorfz Goeden den Ko- per tellen aen wyfen, ende den Crediteur of Cre- diteuren van de penningen,komende van de voorfz kooie, iïen bèta inge doen, ende oock te fien daer afnemen die koften van de voorfz executie, ende teontfangen het iiirplus, op dat'cr eenige zijn, om [delenderedenen van haerluyder oppoiitie. XXXI I. De dagen van de verkopinge ghekomen zijnde, fal hy de WafTe Kaeriïê ontfteecken, de Kopers en Verhogers ontfangen, ende den laetften Ver- hoger den palm-flagh geven, ten uytgaenvande brandende Waffe-Kaerffè. XXXIII. Dan alfo merckelijck abuys werdtghepleeght in het begroten en ghenieten van de rantfoenen op de VOQrfz verkopinge; ib werdt den Deurwaerders wel cxprclfelijck geordonneert, dat fy op de alder- grootile parthye geen hoger rantioen en fullcn heb- ben te ftellen als van twaelf guldens, middelbare tot fes guldens, ende kleyne tot mindere fom me : Ende lullen oock de ielve niet vermogen in hunne oack te fteecken, maer gebruyeken die tot verval van de executie, foo verre die mogen ftrecken, doende daer af reeckeninge daer het behoort. XXXIV.

fte Ir hebben eenige Sententien of Appoincementen "«en de penningen die fy uyt krachte van dien prangen lullen hebben, gehouden zijnterftondt eieive penningen te brengen in handen van den ^Petrant, fondcr de felvc onder haer te mogen of beh ' Vecl min die tot nun cygenghebruyck oock h eVVf m°gCn converterenJ nochtedatfy vonrP!T s daer van iu'len mogen houden, % CCr fcl^C by dcn Hovc getauxeert fal luvderKPevaili"^Pcn^c» ofprivatie van haer· J uiricien, na exitientie yan 0ccken. Oockc Γ11 ^ X X- V. «niee Sp 1 8een executeurs uyt krachte van göUnrSent.ienofExccutien opSentemien mo- Perioon r CrendenGecondemneerden in fyn bllJckevane errCkhy beWI'ft ' of den Executcur ren> iüffijan^111^ j e^c^iciceoferffelijcke Goede- dcn Gecond * Q V°°r de executie * maer indien fca Have of.£??de in Snebreecke ware te bewy- er"de dat den pVe,iufn^ant zijnde voor de executie, ' £xec«Kur niet en blijeke van eenighe

-ocr page 697-

Placaten. 5 Boeck. é. Tit.

66ï

"Delf Leyden Rotterdam Schiedam Briel          — Middelhamas "De Ø late Beyerlcmdt Strien —— Geervliet Goederede Zierickzee 'Duyvelandt Tertolen           —— Zuydt bever landt Noordt bever landt Middelburgh Vlijfingen          * Vere            —·—- Tjjelmonde             « Dordrecht          - Geerlruydenbergh Gorcum            —- Schoonhoven Gouda          ——· IVoerden Amflerdam Naerden Haerlem            ·— Beverwijck Alckmaer             « Schagen -..............■ Huyfduynm ■ Texel ——■* Vlielandt Schellingh Hoorn ——* Enckhuyfen Vurmereynde Monnickenda?n Edam            — Medenblick

Nvefen, endedat het felve alfoo mede ial werden geftelt in de interpofitie van willige Decreten. X L I. Ende werden alle Deurwaerders, laft en Com- miifie hebbende eenighe onroerende Goederen by Executie of Decreet te verkopen , gheordonneert fpccialijck daer van te adverteren die van de Reee- keninge, ende over-fulcks terftondt na de verko- pinge by de barnende Kaerflè gedaen, ter Kamere van Reeckeninge fchrifcelijck over te leveren de namen van den Impetrant van executie, ende van deGecondcmncerdc, met fpecifkatie van de ghe- fubhafteerde Landen of Goederen , ende van de belenden van dien. XLII. Ende dat van ghelijcken defelve Deurwaerders ter execurie leggende eenighMandament vanwil- ligh Decreet van Heerlijckheden , Hof-fteden, Wooningen ende Landen,ter voorfz Kamere fullen leverende namen van denKooperen Verkooper, midtfgaders van fpeciflcatie van de Goederen ende Belenden van dien als vooren, voor ende al-eer de tweede citatie gedaen f il zijn. X L I I I. Dat de extenfien voortaen van de Decreten van den íïïé·âß Hove gefchieden ial alleenlijck metin- fertie van de Aite van Condemnatie, uyt krachte van de wclcke de vei kopinge is gedaen, ende ver- klaringe van den Hove, dat mffiiantelijcke gheble- ken is, dat alle iblemniteyten in materie van De- creet gerequireert, zijn gheobfer veert *, des iiillen onder den voorfz Hove bewaert werden de Exploi- cten van de Deurwaerders daer op die Decreten fullen weien geinterponeert, ten eynde Parthye ge- in terefïccrde daer van Copie lichten mogen, X L I V. Dat van nu voortaen geen continuaticn van ver- kopingen van Decreten fullen mogen werden ver- ibcht, danomièer merckelijcke en pregnante re- denen , ende ten zy oock dat in fulcken cas den Rcquirant ceril ende alvoren ter Griffie gefurneert fal hebben foo veel penningen als van noden lullen mogen weien tot het doen van de nieuwe Procla- matien van Sondaeghs ende Mardtdaeghsgeboden, ende boven dien oock betaelt ial weien het gunt ter Griffiu dien-aengaende te betalen ftaet, ende dat daer van de Commiilariilèn vande Rolle blijeke by Quitantie, of verklaringc van den Penningh- meeiler van de fclve Griffie, fonder dat oock voortaen de Procureurs van den Impetrant van executie lullen mogen confenteren inde continua- tie van de Decreten, ten fy fyluyden de voorfz Commiilariilèn van de Rplle verthonen by fchrif- telijck befcheyt, daer toe exprefle laft van haeriuy- der Meeiler te hebben. X L V. Den Deurwaerder of Exploi&ier buyten de placts van fync refidentie ghe-employeert zijnde gheweeil, ial in fyne declaratie voor mijl-gek ver- mogen te brengen fodanigh, als hier onder gefpe- cificeertilaetj Tc weten,

4 4 4 6 8 8 6 7 1 8 10 lo io ÏO 10 J3 12 1 6 8 8 6 1 6 9 II 6 7 10 ïi ç ïf 17 20 J3 ð II II '3

•SO«

X L V I. De dagh of mijl-gelden die voor defen ghefidt zijn geweeft op twaelf iluy vers, heeft het Hof va- midrsdeveranderinge en verduyringe vanden» ende dat de Deurwaerders boven defe Ordonnan- tie niet fullen mogen declareren, geftelt optw'm- tigh iluy vers, ende eenighe dagh üßÜâøÜ®1 omd'afghelegcntheyt van Plaetfc, wat* vermeer- dert boven d'oude , en voorts alle d'andcreSteden en Plaetfcn naer advenant. X L V I I.           . AMt En uyt kracht van een Mandamentof andere Commiffie, haer Exploift aen verfchcydercrlo· nen gedaen hebbende, en fullen niet meer als*Ö» mijl-gele mogen rceckenen, ende voor elck vant» andere niet meer als een Éxploiéfc in loco, en^e,£l. Deurwaerder om t'exploicTreren in handen W~ ^ gen hebbende Mandamenten vanDebitis, fenej"

tien van Inventaris, of anders, üft krwelcke veelof verfcheyden Perfonen te

daghvacr- ileft

den zijn, ial op eenen dagh fijn ExploicïaenaMs in het Mandament begrepen , moeten te * * leggen, die ineene Stadt of Placts «P2JJ3 zijn, ende d'ander daernaeil aen ghezetenegj

-ocr page 698-

Juftitie en Rechts-Vordcringe 'm Civiie faecken, &c.           661

... j r aen, fonder tuflchen beyde t'huys diate'ijcK. en j ofte fpringen van de plaets daer tf010»01 logeert neefc 0pCen andere ver-gele-

L X. Voor infinuarie van Stucken te leveren eene ftu. vier penningen. L X I. Voor het doen van een Bevel fes ftuy vers,behal- ven het kleyn Zegel. L X I I. Voorliet inftellen vaneen Acle van cautie als voren. L X I I I. Voor het doen van cen infinuarie aen Parthye opdeRoll, om te hebben comparitie eene ftuy ver vier penningen, en tenHuyfevan den Procureur fes ftuyvers, het ftellen van fijn Relatie daer in bc- grepen. L X I V. Ende Citatie by edicle gcdaen hebbende , fulkn voorliet befte! Ien van dc Brieven, Rccepiflen te brengen, en quitantie daer van te nemen, t'iamen in hare reeckemnge brengen eene gulde vier ftuy- vers. L X V. So dat gene Deurwaerders meer in hare Declara- tie (uilen mogen brengen als voorfz is , 't zy onder prxrexc van extraordmaris verteringc , vrachten met Schuyt, Wagen of Paerdt gedaen, noch oock onder ecnigc andere naem of pmexr, welcke oock het foude mogen welen. L X V I Ende waer'tfulcks dat yemandt Sententie tot fynen voordeel bekomen hadde met condemnatic vankoften, ioo en ial denfclvcnTriumphant dc koften \'an de executie niet mogen inièrcren inde andere koften van den proceftè, maer ial die byibn- der en apart daer benevens moeten leveren by den Dcurwaerder of Exploiclier, met iyne ghewoon- lijeke Signaturc onderteeckent, op dat men weten mach, by wien tegen deie Ordonnantie is ghepec- ceert, en wie corrigibel ibude moghen werden be- vonden over de exccflën, indiender eenige iöuden mogen zijn gcplceght. L X V I I. En by aldicn eenige Dcurwaerder of Exploiclier de poften in iyne Declaratie hooger quamen re ex- tenderen, als indelen is gheordonncert, of oock met eenige nieuwe gheinventeerde, en noyt gepra- dbiieerde poften quame te vergroten, ial daer over arbitralijck werden ghecorrigeert, of oock voor cenigen tijdt worden gcfuipendcert, na exigentie van faecken 5 maer by aldicn hy onderwege zijnde om eenigh ExploicT: te doen, belet ν ierdt door Tempeeit , Ys-gangh , onbruyckclijckheyr van Wegen, of door dierghelijcke onvermydcHjcke ongeval belet wicrdt daer in voort te varen, ial hec iclve ftellen in iyne Declaratie, en daer benevens overleggenfuilifantbewijs, {onder nochtans daer voor yet uy t te trecken, maer ial den Commifiaris, dc koften taxerende,daer op reguard gehouden zijn te nemen , ende hem daer voor toe te leggen, hetgeene in redclijckheyt bevinden lal tebehoo- ren. L X V I I I. Alle Deurwaerders fullen ghehouden zijn den Procureur-Generacl, fynen Stedehouder, of den Droft van den Hove, op ordre van den Hove, of van den Procureur-Generael alle aififtentie te doen in apprahenfie van CodanigePeriönen als fy hen- luyden

nienge

om daer van

daendan weder ruggelingh te

F"0kierde places,komCSdcehe-exp

daer, of omtrent welcke hy ende alibo iyne

maerfalgchou- eyien als bet

Γν ,.,!. ien re vcrmcmghvuldigen, m

nll|'*f.' "λ u..i-nnncen ordeiitelijck te r

pus

XLVIÏI. hfouvt het felve Mandement ofVonniiïè,

, uvror meer daer van daen meerder Exploi&en tm ' re doen, fa! dan uy t de fel vc Plaets daer fijn c^ftcExpIoiitisgedaen, het mijl-geitreeckenen ''ril--luntdie uiihntie, en meerder niet.

nier

X L I X. En boven de voorfz mijl-gelden, voor het doen van cen citatie of lbmmatic, boven het kleyn Zegel noch eene gulde vier ituy vers , het leveren van Copiedacrin gcrecckcnt, ten ware de Mandemen- ten feer croot waren, in wekken ghevalle hy fes ftuyvcrs'meer lal mogen declareren. L. Voor het doen van renovatie, gelijekeeene galde ■Tier ituy vers. LI. Vooracnwyfinee van Goederen, het bekomen j ij                                                 * ■ju dien race het arreft, t'iamen eene gulde ièftien iiyvcrs. LIL Voor de Aftc dien-aengaende, twaelf ituy vers. LUI. Voor het doen van een Arreft byibnder, eene i!de vier ituyvers. L I V. Maer indien twee Parthy en in arreft wierden ge- om;n, eene gulde fefthien ftuy vers, ende meerder arthyen twee guldens acht ftuy vers p d'Acte van rreft daer onder begrepen, behalven hec kleyn O1' L V. » oor het doen van Interdidie aen den Secretaris •>ondcr[occ!v van de beladingen van deghefubha- cerde Goederen, twaelf ftuy vers Vi,         L V ί voor het doen trecken van de Kloek, met het c'iocckcn van dtcn, fes ftuy vcrs. Vnn 1 r          L V ï ï r llct r<%vcn van een Miflive fes ftuy vers. V                L V I I I oor het nemen van een Pcrfoon in Arreft Ces üen hrU V?r ΐ Boden of Dienders, die hem «Fvers t g ea?fteerc' yedcr eene gulde vier rT*b ^^-«nige dagen .haddc moeten k in in ι } d<rnGcai"''cfteerde hadde beko-

^&i

1 Rendeel

!

areren, ais noch eens ièsgul- L I X.

Ende voorde vific Vc

^vcrs.^^deccrftcreyiëg

en ieten twaelf

'ai Kil DCUd0en***«alles, engeentweeop

?^%i!tCn mo8ncn dag £

-ocr page 699-

Placaten. 5. Boeck* 1. Tit.

66%

luyden ordonneren Tullen ·, als mede met hem te gaen, ende benevens de Boden de criminelejuüi- tie te aflifteren, die door ordre van den Hove fal werdengedaen, Tonder dat'er yemandt van henluy- den indenHage zijnde, fich daer van fal mogen ontrecken j' op poene van fufpenfie of arbitrale cor- rectie als voren. Aldus gedaen en gerefolveert by de Heeren en Meefters Adriaen Vauwy Heere van Bennebroeck, Prasiïdent, Willem Goes, Heere van Boeckhor- ftenburgh, Cornelis Terefleyn van Halewijn, Fr e- derick de Lier, Heere van Soetermeer, Cornelis

Baen, MatthemGooi, Benjamin Fasrel ai fots , Aernout van Otters, CoJluOctr" Johan Munter, hranpys Keetlaer, Ψαιήΐψ' vander Meiden, Willem van den Kerckh Jacob Vallen/is, Raden in den voorfzH^' - ghepubliceerc den acht en twindghften^ijij Onder ftondt, ïnkenniiTevanmy, Geteeckent, tAnth. vanl{infcj)(jt

3 5·. Ordonnantie van den Impofl van de ongefundeerde proceffen, van den 26 September 1660 Groot Placaet-Boeck 1 Vol. Pag. 1984 en 2 242.

k

3 6. Tlacaet op 't collecteren van den Impofl van de ongefundeerde Trocejfen, van den 3 o Moert 1U

Pag. 2643 37. Extract, Refohtie, dat in de Formulieren van de Sententie en Eyffchen der Officieren kit conclufienfal werden ge fielt, Doende recht uyt den name ende van wegen de Staten van Hollandt ende Welt- Vrieiiandt , Ende datgene Rechters in hare Sententien fuüen mogen doen influeren de claufé Prefererende gratie voor Regenten van Juftitic j van den 2 7 September ió<J8. Sie hier voren 1 jLè iTytel, pag.85. I 38. Rejolutie van de Staten van Hollandt endeWefl-Vrieflanity'tnk ,                                Sententien wederom tegebruyeken de claufule Doende recht uyt den name en ra wegendeHogeOverigheyt, ende de Graeffelijckeyc van Hollandt. Inkt den acht en twintighflen November 1674.

|E Raet-Penfionarïs heeft ter Vergaderinge gerapporteert, dat by voorgaende Refo- lutie vanhaer Ed.Gr. Mog. in date den 27 September der Jaers ióóS gereiblveert en vaftgheitelt zijnde, dat van doen voortaenin de extenfien van de Senten tien van den Hove, niet meer foude werden gebruyekt de Claufule, ^Doende recht uyt den naem en van wegen de Hooge Overig· heyt ende Graeffehjckheyt van Hollandt, Zeelandt ende Vriejlandt, maer in plaetfe van dien, T)oende recht uyt den naem ende van wegen de Heeren Staten van Hollandt endeWefl-Vriejlandt ■> die van den gemeltenHovehaer bekommert vonden, hoe fy fich daer omtrent fouden hebben te gedragen, ver- midts de veranderinge t'zederc in den ièlven Hove voorghevallen, door het Nader Accord over het ftuck van de ghemencjuftitie, met de Provincie van Zeeland den elfden Jüny laeftleden aengegaen, metverfoeck, om de goede meyninge en intentie van haer Ed. Gr. Mog. te mogen verrtaen, of na- mentlijck fyluyden haer in het toekomende follcn hebben te reguleren naer de voorfz eerfte Claufule, foo als van allen ouden tyden gheobferveert is ghe-

weeft, dan of fy in de voorfz Sententien Mengt· bruyeken de naervolgende Claufule, Woemftm uyt den naem ende van wegen de HeerenStatenw Hollandt ende Wefl* Fr ie/landt, ende de Statenva Zeelandt s Waer op gedelibereert zijnde, is ver· fraen, gerefolveert ende vaftgeftelt, gheiijck ycr· ftaen, gerefolveert ende vaftgeftelt wort by defen, dat die van den meer-ghemeltcnHove voortaenin de extenfien van hare Sententien lullen hebben κ gebruyeken de voorfz Claufule, IJoenieruhtiijt den naem ende van wegen de Hooge Ovenghejt m j Graffelijckheyt van Hollandt, Zeelandt ende Vm-> landt, gelijck van allen ouden tyden, ende fo W tuflchèn beyde de Provinciën eene gemene p heeft geintercedeert, gebruyckelijck isgeweeft* ea tot noch toe by den Hogen Raedt is gheobferveert geworden , Ende fal de boven-ftaende Re» by Extraft Authentijcq den Praefident ende KaM vanden meer-welgemelten Hove to^Pond^*^ den, om te ftrecken tot hare narichtinge, en voo haer daer naer voortaen prajcifelijck tercgulcr naer behooren.

uk #

^<?. Extratt uyt de Refolutien van de Staten van Hollandt f Frieftandt, dat geen Rechters inden Lande van Hollandt firn Rapporteur infaecken waer in haer Soon , haer Schoon-Soon, ^rfmT^"Zf^ als Advocaten o/Trocureurs komen te dienen. In date den drie en m Maert 1669, E Heeren van de Ridderfchap en Edelen, i fchappen hare Principalen? hebben» ^{y,g: midcfgaders de Gedeputeerden van de gaende rypedeliberatie,tot meerderEcr. g^ii Steden, uyt den name ende van wegen 1 van alle die gene die aen de Juititie ce"!j»U(jeflp> de Heeren Burgermeefteren endeVroet- 1 uytftaende hebben, ofnaermaelsnocn -p

f

-ocr page 700-

Tuftitie en Rechts-vorderinge in Givile faecken, <5cc.            6 6 ƒ

d

c Schouten ende Gerechten, ende vports alle andere Officieren endejufticiefen in den Lande van Hol- landt endeWelt-Vrieflandt tócgefond&n werden, met laft ende ordre, om haer daer nacr praecifelijck te reguleren, ende om voorts \ voorfz ghedecre- teerde van haer Eil Gr. Mog. op de Audiëntie van hare Rollen, ende in de Rcchtbartc;ken rcfpccÏive- lijck te doen publiceren , oock het felvc voorts exaftelijck te doen obièrvcrcirals naer.behoortn. Dat voorts mede ter Generaliteyt de fèecké claer henen fal werden gedirigeert, tencyndéby haer Hoogh Mog. medegelijck Decreet gemaeckt móge werden, ten aenficn van de Raden van Brabant en Vlaendercn, midtigaders van alle andere Rechters onder 't reiïört van deièn Staet behorende. Accordeert met de voorfz Refolurie. Herbt. van Beaumont.

)

go» kr?g<?' Wet vaftgeftclt ende geitatueert, gé, pcrempf01; cnje gcftatueert wert midts deien , kvaftge c ^ta„n aene Rechters in den Lande Ïïhniende Weft-Vrieilandt fullen mogen r π nnortcurs infaecken waer in haerSoon, Soon Broeder ofSwager zijn dienende $ά?Ζακη of Procureurs;, Dat mede voor gene ^ (TinÜen ter Rolle, ofwel op Comparitien, C° fbuyeen deplaetfen haerder refidentie iul- ,C' Wen dienen cenigp verfoecken by Requeite r Sfinfssedaen werdende, noch oock bepleyt "Ïidefaccken waer inne yemandt ghebrayeke n!t als Advocacc of Procureur, die d'een of d'an- J van de voorfz Commiflarifïcn in de voor-ghe- oreileerde graden van confanguiniteyt of affini- vtbeftjendeisi Ende fal de boven-ftaende haer S Gr. Mog. liefolutie by Extraft Auchentijcq Ie Heeren Gecommitteerde Raden in't een ende •tandcr Qtnrtier, de refpedive Hoven vanJuftitie,

Ordre ende Reglement van den Hove van Hollandt ende Wefi-Vries- landt, op de Rolk. In date den een en tw'intighfien Qiïober ι <$ó" 9.

4-

3.

I V. Uytgefondert dat des DijniHaghs mede een half uyre na het gaen futen van de Commiflariflèn, of eerder als voren, lal moeten dienen de Rolle van den Procureur-Gcneracl, tot dat dic ajkelopcn zy·, Endeib dan daer noch tijdt overigh is, lal dic in het vervolgen van de Ordinaris Rolle werden be- ücedt. V. Bly vende de twee verdere dagen van de Weeck, als Dondcrdagh ende Vrydagh, voor de geprivili- geerde Rolle gedeftineert. V I. Ende in ghevalle op d'een of d'anderc Rolle de begofte plcydoye op de ghepraefigeerde dagen nicc en koile aflopen ·, ib fal de voorfz pieydoye als dan voor Commülbriiên binnens Kamers moeten wer- den afgepleyt. VIL Op de Rolle van den Procureur-Generael, ofte Advocaet-Fifcael, fullen geen andere faecken mo- gen werden geprxiènteert, dan daer hy parthyc for- meel is, ofGedaeghden in cas van purge Remiffie ende Pardon, ibnder daer te brengen faecken daer hygevoeghdeis. VIII. Op de ghepriviligeerde Rolle fullen moeten die- nen ende ghepradènteert werden alle faecken van Impetranten van Mandamcnten, om ontfangen te werden als Appellanten, om ten dage dienende te verfoecken de be- velen pcenacl, ofte de claufule van arreit, Item, daer de claufule van arreil., bevelen pce- nael, of inhibitie verleent is ten feeckeren dage, en diendagh, al Van Arreften op bederffelijcke Goederen, Op Vruchten te Velde, Ofl evendigh Vee. Ym

pf^Lfoo de Rolle bevonden werdt feer ver- 1-;(>M achterttezijn, ende aldaer groote dis- u/pV^ ordre werden gcpleeght, waer inne tot '"~Jm" noch toe niet ghenoeghfaem isvoorfien, oi de ordren airede geilatueert na behoren , nieten zijn achtervolg ht : SOOIST, dathetHoffdaer inne willende voorfien, na rype deliberatie van

loc V.YX van c

, volgens derfelver oude ghebruyck, ende in gevolge van de laft by de Nader Ampliatie elnltruèiedoor haer Ed. Gr. Mog. de Hee-

ren Staten van Hollandt ende Weit-Vneflandt aen den Hove gegeven ·, geordonneer t ende geilatueert heeft, ordonneert ende ftatueert midts deièn de pinften ende Articulen hier na volgende.

I.

i

7Mcluck, Datvoortaen vier diitin&c Rollen

Jfullen werden gehouden, daer op alle faecken voor den Hove komende, ordentelijck ende met onderkheyt fuiken moeten werden geprsefentcert, i. Eene voor de faecken daer inden Proctireur- Generael parthyc formeel is, De tweede voor alle ordinaris, De derde voor alle gepnviligeerde,

+· fcnüc de vierde voor alle extraordinaris faec-

ken

I I.

l^dealfoCommifTariilèn ter Audiëntie van de 0 cgcdcputecrt, voortaenalle morgens prazcijs ƒ negen uy ren lullen gaen fitten; ίο fal deextra- wttuians Rolle dienen alle morgens ίο haeft de fel- sen fullen zijn, ende continueren een half d^rTr?' oftotdicafgelopen fal zijn, indien Clvcl° la»ge niet en mochte duyren. £&faldcsMaendaghs en de twee blfusr α jΓ £en voorgenomen werden een acte» Si          voornoemde Commiilariflèn ge- %Wa1ZlJnrQf f° haeft de Extraordinaris Roll toe, L,a d.en>cndc continueren tot elf uyren • iünd«ecmgcinterruptie.                      '

-ocr page 701-

Placateru f. Boeck. Ί. Titl

66^

reurs of van hare Principalen Clcrca nicmandt anders, ter Griffie overncme Va3 die na ordre datfe hem ghegeven werdpCIL ^ fpedive Rollen ftellen, volgens dgfceSi *· op tovergheleverde biljet of pra&ntaneS^ met by voeginge van den naem van den Ρ * die hen de prefentatie .fal hebben behandÏ^ doen behandigen,                              QlPicf XIII Saj oock gehouden zijn aenftondts foh^/i h de praïfcntaiie van wegen de Procureurs beh f werden, daer op te rekenen de dagh ende S de ontfangh, ende de ielve in ordre aeneenLv ί daer toe in de Griffie gedeftinecrr, te rywn ο cas van klachce van de Procureurs over ajLf!! quaetwillighey t van de voorfz Clercq by é&&* goede informatien bekomen, de fchuldi»e gS en ordre geftelt mach werden als na behoren Dk fal den voorfz Klercq ghcen prafentatien vanè Impetranten of Aenleggers voor de eerite-masi vermogen aen te nemen, of den dagh van den 01. fangh daer op te tekenen, voor en aker hem blijde by handt van den Pcnninghmeefter, dar den fa poft op de ongefundeerde proceifengheitelt, vol- daenis.                        . X I V. Ende iiillen de prasfentatien op de Rolle vanden Procureur-Generael op de ordinaris ende ghepriti· legeerde Rolle ten minften acht dagen, mde opè extraordinaris Rolle twee dagen moeten gepraiee. teert geweeft zijn, voor en aleer iullcn mogen to· den opgheleien by den Griffier of den Subftitüït Ende ial daerom den Klercq voornoemt bydea ontfangh den dagh pertinent moeten aenteedbca wanneer hy die prefentatie te boeck ftelc, X V. Den Griffier, den Subftituyt ofdiebyfynerab- fentie op ordre van den Hove de Rolle lil waernc· men, ial geen andere prsfentatien mogeaoplcfcn, dan die inde Rolle na hare ordre fullen voorkom», fonder eenige te ftatueren buyten ordre expres rïΙ de CommiilariiTen; die oock geen faeckenïnfeJ ( fullen mogen laten ftellen, dan om gewichtige fr denen, welcke als dan fommierlijcknerrensdeps* fentatiedoor die gene die de Rolle vaewi« aengeteeckent fal moeten werden $ omiwr2S e felve ceflèert als dan die prefentatie voor a jcawe· re weder te werden opgelefen : BehoudelrjcKd^ die gene van wiens wegen 't beleth is geweclt, en twintigh uyren van te vooren zijn parthyen moeten daer van waerfchomven. XV I Ende en fullen geen faecken van ^Ëfjfc f rocken, nochte eock by appoindtement ^ Requefte of anderfin.ts GommiiTonae! mogc^^ den gemaeckt, uytgeibndert Comparitie 1. focht werden over dedeughdelijckhcytotw J delijckheyt van degyfelinge ende liqul.„{^ Sententien, als mede tot het doen s '^iy^j^ ten van de Reeckeningen ·, ^^& J^m^0 fcheydingen en delingen te d°eV holUfcn^

,; Van Impetratttcn van Mandement van rauw aclie. In cas van alimentatie, V|nipolie, .            „. ~ " . < . ende ., !".y'",;C ','..;. ,- Matrimqnieel. , , Als mede van de Gedaeghdens by Mande- ment van arreft, . r ., Pcenael,                               x Appel mie 't inhibitie ten feeckeren dage, Ende alle oude Wecken ghépriviligeert en onder, de Procureurs ajr'ede zijnde*, Welcke voor afnae ordre van haer tijde ende oudtheyc van 'texploitl fullen werden ghcprxfenteert, eer dat de nieuwe opgemeltc ghepriviUgcerde iaecken fullen werden opgeftelt. i x. Op d'Extraordinaris Rolle fullen dienen Alle willige Condemnatien, Willige en onwillige Decreten, Gyfelingen, Alle-incidentele faecken, als Het pradènteren van RequeftenCivil, Requeften injuditio, Verlbecken tot het houden van preferentie , Diftributic van penningen, 't Leveren van Sehriftuyren, Nieuwe rijdt van Comparitie, Surrogatie van Commiilariilèn 5 Procureur acceptant te ftellen, Salaris te fien tauxeren, Kollen over te nemen, Ende andere incidentele veribecken. X. Op de ordinaris Rolle rullen eerft overgebracht werden alle faecken, op die ordre als defèlveje- genwoordigh gepraienteert ftaen. Ende dan ver- ders alle iaecken niet ipecialijck op de andere Rol- len geordonneert. X I. Op alle de voorfz Rollen fullen de iaecken or- dentelijck moeten werden gheprxienteert. Met expreffieniet alleen van de namen en woonplaet- fen van de parthyen, maer oock van hare qualitey- ten, indien fy niet in haer privé namen procederen, ende by voeginghe waer toe de preefentatie dient. Als mede vande lommen die ge-eyfcht werden foo- dcr provifie van namptiilèrnent ial werden ver- focht. Ende en fullen daer in niet gebruyekt mo- gen werden de qualiteyten van Erfgenamen, We- duwen , Vooghden· of diergelijcke, fonder voor af te laten gaen rde namen van de Perfoonen, die pretenderen Erfgenamen, Vooghden, en Wedu- wen te zijn, of dierghelijcke quaiiteyt te hebben ·, op poene dat de preefenratien, die bevonden wer- den alfo niet gedaen te zijn, fullen werden gcroy- cert, ende den Procureur die de prefentatie ial heb- ben doen doen, daer en boven ghemulcleert met een boete van drie guldens : Welcke pcene ende royeringe niede plaets fal hebben, iöo wanneer <de faecken bevonden werden op de behoorlijcke Rol- le niet te zijn geprasfenteert. X I I. Ende op dat deiè ordre te beter werde achter- volght, ial den Clércq van den Griffier die fpecia- lijckdacr toe by 't Hof geordonneert en be-eedight

daer condemnatien toe zijn : 1°

om

praeferentien en concurrenticn

foW

ial zijn, de prtefentatien als vooren vandeProcu- horen, ten fine van accord , midtig*          ^

*

-ocr page 702-

Jufticie en Reclits-Vorderinge in Civile faecken ] &c.           "66i rommiiTariiTen alvoren op de verfoecken om ι den Advocaet. Ende fullcn ten dien eynde gehou

r-«rU.° J ^ofdiergelijcketedifponeren, goedt

den zijn te gaen, of hacr Biljet by gefchnfte te fêyn- den aen den Advocaet, inhoudende advertentie van't gene daer op defaecke fal dienen, met In- ftruclie, indien hy eenige heeft, ende indien hy de voorfz Infti uctie verkregeghcduyrende de Rolle, fal gehouden zijn terftondt den Advocaet daer van te adverteren ·, Op pene dat den Procureur van dies te doen in gebreecke blyvende,fal verbeuren t'clcke reyiè, en voor elcke faccke ecne gulde vierftuyv. wacr van den Advocaet gelooft fal weiden op fijn Eedt. Ende indien den Advocact, wekken hec Biljet van advertentie gefonden is, niet gereet en is, ial hy verbeureneene gulde ièfthien ftuyversj ende dien onvermindert, ten veribecke van de ge- reedc parthye, verleent werden profijt als naer be- horen» lönderdat den Advocaet den Procureur, oiviccverfa den Procureur den Advocaet, of de eene Procureur van parthyen den anderen iüHen mogen excuferen i op poene van daer over ghecor- rigeert te werden ter arbitrage van Commiilanilèn van de Rolle. XXII. De Advocaten ende Procureurs fullen op de be- hoorlijckeuyre, ende voor datdeCommiflarifTen van de Rolle gezeten zijn, ten Hove moeten ko- men , ende uytterlijck in de Audiëntie weien aleer hareiaecken opgheroepen werden, op poene ten lafte van de Advocaten van eene gulde ièfthien flu- vers, ende van de Procureurs van eene gulde vier ftuy vers, boven de poenen en correftie hier voren geftatueert, XXIII. De Advocaten fullen geen conclufien,diceenigh« fints lange vallen, ter Rolle by monde mogen di- cteren, maer gehouden zijn die tnfenptu over te leveren, net gefchrevcn, ende by hacr ondertcee·* kent, opdat by denGrieffier of Subftituyt, den ontfanghdaerop geteeckent, d'Acte daer uyt gc- maeckt, ende behoorjijck gcregiftreert werdc. XXIV. De Advocaten en fullen niet vermoghen te plcy- tcn, in faecken daer notoirlijck geen provifie valt, op pcene van ghecondemneert te werden in de ko- ften van de pleydoye, te taxeren by 't Hoff, neffens 't geven van Appoinéfcement} en ial daer van geen reauditie aen't volle Collegie vallen, indien daer van 't Appoinctemenc in der faecke gegeven, geen reauditie en vak. XXV. Deiaceke bepleytzijnde, iullen de Procureurs gehouden zijn hare ftucken, met de Notulen ende conclufien, in een Sack ten uy tterftenbinnen vier en twintigh uyren over te geven; op poene dat op de overgheleverde ftucken ende pleydoye recht fal werden gedaen, cnde deghebreeckige Procureur gemuldteert met drie guldens. XXVI. Ende fal den Procureur van den Impetrant in fijn Sack moeten overgeven de Not uien, met de Con- clufien voor den Hove gevallen; op pcene dat hy gemulfreert fal werden met drie guldens j en dien- onvermindert binnen noch vier en twintigh uyren de ièlve Notulen ende Conclufien als noch ial moe- ten leveren, op pcene als voren. Μ m m m                   De

Tvrnaéi)3 s .

ie te ordonneren.

Wel-verftacn-

rf^omiaritën van de Rolle, om mereke- r tredenenfuUcn mogen ordonneren, dat een Ψζ ordre uytkomende,bmnens Kamers wer- de bcpleyt· ■ y j j, ne faecken op de voorfz ordre uytkomende, en

. ^Jjick, fodac behoort, opghelefen zijnde,

fal mt,

ïTprocureui· op wien de prefewatre uytkor α Α oreen van de Eerfte Deurwaerders moeten Zn urctocpen, fo daerniernandt voor de parthye d crsoccupcert. Ende indien als dan noch me- ldt en compareert, default, comparmt ende Ifiit verfoecken, alsnaeyfch cnde gelegen theyt L faecken} Op poene dat den gebreeckigen ghe- muiaeert lal werden met een boete van drie gul- dens, ende dat daer en boven de prafentatie ter Rolle fal werden gheroyeert, tenzy datdefaecke middclerwyle by accord afghedaen foude mogen sjn, offtondtop hope om afghedaen te werden. Ende dat daer van den Hove fuffifantelijck blijeke. X VU I Ende in gevalle parthye ad vers compareert, fal denlmpetrant, of die gene wiens termijn het is, gehouden zijn, fijn termijn prscijs te voldoen, fon- dcr dat ecnigetijdt of uytflel fal mogen werden ge- geven. Ende fal oock parthye advers ghehouden zijn voorts te procederen tot voldingen enpleyten incluys, fo de fake tot pleydoye gedifponeert is,fon- derdat'crdagh fal mogen werde gegunt ten zy vol- gens Mruftie in fulcken cas dagh vallen mach. XIX. Ende in gevalle in cenige faecken voor't default cfveriteck profijt gedecerneert ial zijn falvo purge ten feeckeren dage, foo fal'die fake op de felfde pra;- fcitatic voor alle andere door den genen, die de Rulle wacr neemt,moeten werden opgcleièn, mits wtden Procureur tegens wien 't profijt verleent is, pjn parthye ten minften vier en tvvintigh uyren te Toren ad vertere dathy 't verleende default of ver- Kek purgeren wil, ende voor'c aengaen van de Kollc den Griffier of Subftituyt verfoecken dat die «fentatieial mogen werden gelefen, met aenwy- ψ wacr de voorfz prafentatie ftaet. tndeom teeviteren-dequxftien vallende over n/?rr<ïntlCn' ioincasvar» verfoeck van purge, "«hult, als in alle andere faecken en gelegent- ' ™ de Procureur die de advertentie moet

Hen,

ehouden zijn de felve in een Biljet op te

«tw met cjprcllie van de faccke» naem van de .*J 'pende 00^eeke wacr toe de felve is die- rc linde hct felve felfs ofdooreenvan fijn ni 'VCn mmftcn vier en tvvintigh uyren te bchan rocurcur ae» de andere zydc dienende, cKi?Cl!' e Ve,ckc»of in fijn abfentie fijn *n m? hetre£.eFiiledaerop ial moeten teyc- y*gX C>,pi'!fIC Van dagh cnde uvre' °m' tcibtcken Si ι ,te rUgSe genomen ^ werden lk^enbc^s Hecren CommiÜariffen toot kProc            X X L te«cnïenrC I! Τ fulIen niet vermogen .Conclu- ïfwaifchï» ;frm'Jntchouden, daer over ar^ytvallenfil,daninPra3fentievan

-ocr page 703-

• -

666

Pkcaten. ^.Boecfc /i.Tit.;

ί ik:

fullen mogen d ialyommege

it-Procureurs, ^ensf , duyrende. t nemen van de cLT^

XXVII.:            νΙ;Λ«·ή De Procureurs en fullen gene nieuwe faeeken ter; Rolle mogen doen pradèntcren,. dan na dat de Ge- daeghde is geciteert, ende gene andere faeeken air redegepreeïenteertzijnde, andermacimogen praï- fenteren, dan na dat de voorgaende preefentatien uytgekomen, ende de termynen voldaen, ofdaer op by CommiiTaiïilèn ghedifponeert lal zijn·, op poene niet alleen van drie guldens by den Procureur die contrarie gedaen fal hebben te verbeuren, maer oock dat de prxièntatie anders ghedaen, fal werden geroyeert. XXVIII. Niemandt en fal in faeeken van rauw a&ie of re- formatie , ende diergelijcke, mogen verfoecken, nochte verleent werden een prsecifen dagh, ten zy om merckelijckc en pregnante redenen by Reque- fteghenarrcert, ende Commiilariilèn blijckende> In wekken gevalle de felve faeeken op de gheprivi- legeerde Rolle fullen moeten werden ghepra;fen~ teert. Ende fal in alle Mandementen om Procu- reur acceptant te ftellcn, falaris te iien tauxeren, declaratie van koilcn over te nemen, een praecifen dagh werden geordonneert. . XXIX.. ^                 . De Procureurs alvorens in de faecke van hare Meefters te occuperen, fullen moeten hebben fuffi- iante procuratie ι en daer van fo ras de faecke eerft- mael dient, aenparthye viiie, ende des verfocht, copic geven, al-eer termijn van eyich opantwoordt fullen mogen houden, ten ware de Procureur van de Gedaeghdc by wettige redenen, daer aen Com- miilarificn van de Rolle genoeghde, dede blijeken , dat fo haeft van wettelijcke procuratie niet hadde konnen voorfien zijn, ende aen name binnen acht a veerthien dagen , of andere korten tijdt na ghele- gentheyt van faecken,de felve als noch te exhiberen of leveren, op poene dat den gebreeckigen Procu- reurvoor den tijdt van een maendt fal zijn ghe- fufpendeert van fijn Ampt, of anders gecorrigeert na gelegenthey t van iaecken. Ende dat wyders profijt in der faecke fal werden verleent, in allen ichijn of'er niemandt van diezyde ghecompareert en ware. XXX. De faeeken die voldongen zijn, ofte daer voor werden gehouden, fullen acnffonts fonder eenigh dilay moeten werden bepley t, fo de felve daer toe zijngedifponeert, of anders geordonneert te wer- den bcichre ven, of bepley t in 't volle Collegie van de Raden, na gelegenthey t van faeeken. XXXI. Dat niemandt wie hy zy, hem en fal vervorde- ren gheduyrende de Audiëntie van de Rolle, ende infonderheytalifergepleytwerdt, te gacn, wan- delen , klappen, kouten, of eenigh gherucht te maecken, 't zyby'tvuyr, of elders binnen of buy- tendelelveRolle, opeen poene van twaelf ftuy- vers. XXXII Dat oock de Suppooften haer fullen moeten houden en dragen op de voorfzRolle in alle ftillig- heyten modeftie, ibnder te mogen lopen gints en weder deurdevooriz Audiëntie vand'eene plaets op d'andere, bly vende een yeder fitten op fijn ge- woonlijcke plaetfe, ter tijdt toe, fijn faecke op- gheroepen fal werden ·, als wanneer alleen opftaen

ofd&pleydoye, te blyven WoW'!^ Advocaet, ionder dacmede de AdvocateΡ ' reurs of andere Suppooften middelertijdt"' * anderen fullen mogen klappen ofkouten^^ yemandt hem fal hebben te onderwinden f ^ ken in andere faeckeni, Ha'tfirvüe gene dae ftC" felfs, Of als Subftituyi ian-eerf andErF™"^ dient j maer fal een yeder^, ^hy^,^^

dragen behoorlijck refpect

enopdevoor;·

ftRafc

geven gehoor en filentium, 't zy ofièrapwï* of met, op dat men bequamclijck mach lioorcn verftaenwat'cr ghepleyt, gefproockenoMd-^ werdt·, alles ende elck pointtvandienopecnbT van twaelf ftuy vers als voren. .;·.., XXXIIl· Dat de Advocaten malkanderen in haerlimW pleydoye niet en fullen turberen; maer fal een vc der by beurte, ende met goede manierefegeen, ίκ· gunt tot juftificatie van fijn Meefters Reek dtenea mach. Interdicerende henluyden, of oock '& Procureurs den anderen met ongebonden woorda ofoockdeCommiflariflen van de Rolle, ïrreve- rentelijckacnte fpreecken, of boven Appoincle· ment van de felve CommiflarifTen eenigc wootda te maecken ·, op de verbeurte van 24 ihmers α meer, naer gelegenthey t van de faecke, en'diicrcac van de voornoemde Commiilariilèn. XXX IV. Sullen mede de Procureurs na de pleydoye,cttè dat fyluyden haer bewyfen of verificatien nebta ovcrgele vert, terftondt wederom op hare plaetfe vertrecken, ionder, terwijlen deCommillarifa met den anderen op 't Appoindleren van de ikke communiceren of delibereren, daer naer te blvven luyfteren, ofeenige verdere woorden regebmyc- ken omtrent de voorfz CommiflariiTcn. Gelild de voornoemde Procureurs hen oock nieten fullen onderwinden eenige maniere van pleydoye ot rede- nen en middelen van de principale faecke; op»? termynen te verhalen , maer fullen alleen defd« hare termynen kortelijck houden, latende om, vocaten met het furplusbewerden j allesende«& poincl: van dien mede op een pcene van twaelf «f* vers. XXXV.               . Dat van nu voorts aen de Procureurs pWj^ fullen zijn hare Rolle felver in perfoon te houc® ten ware by fieckte of andere «öotiaeW» . fentie uy t den Hage, in wekken gevalleiy üoo bequaem, wel gepracïifeert en gcmftruecr^J in haerluyder plaetfe,haer R°1Iefu!'en^u"f éfi waernemen, of door een anderen 9Pf*T L h toe volkomen Inftruclie hebbende:, WHg^ j faute van dien, de faeeken van haer Me^ ^ van Parthyen, niet en werden geretar bö*^ ^ ghebeurende dat yemandt van de l fo ^ Huys moft reyfen, endefuleksofander ^ lijc kgheoccupeertware, den iclven ^^ zijn hem by denHeerePrarfident, o ^i riffen van de Rolle te excuferen, en o& ^ te verfoecken, ende niet te min door „iO0tfit engheinftrueertKlercq, ofeenaiiae .^. fijn fiecken doen waernemen als voren 'J^p beurte van vier en twinrigh ^V^c^g, '& dien van negen ftuy vers, io elcke |

-ocr page 704-

JuiKtie en Rechts-vorderinge in Civile laecken, &c.          6Ó7'

1 j^rluvdcrabfentie, der termijn daer toe de d , fdenende, niet voldaen ea werdt.

fonder dat in de voorfz Banck jonger gei rftmatricu-* leerde Advocaten, als voren lullen mogen ftaen,op

poene als voren.

Tnrerdiceert voorts deKlercquen van de voor*

X L, Voorts dat de Advocaten, die van fes totfeftien Jaren geimmatriculeert lullen zijn» de oudtfte voor de jonger ghehouden lullen weien te ftaen inde tweede Banck, achter de vooriz eerfte Banck5 Dca dat de oudtfte gehouden lullen zijn te ftaen in 't begin van de eerfte tweede Banck, ende in het midden van de tweede omgaende tweede Banck, ende lullen mede de jonger gheimmatriculeerde ge- houden zijn de ouder de plaets te geven, op poene alsvooren, ibnder dat in de vooriz Banckenter plaetfe vooriz jonger gheimmatriculeerde Advoca- ten als boven lullen moghen ftaen > behoudehjek nochtans, dat de felve met een Tabbert te Hove komende om te plcy ten, ende anders niet, als dart hare plaetlè mede lullen vermogen te nemen inde vooriz tweede Banck, doeh altijdt met dilcretie, de oude wijekende, ende de voor-plaets gevende. X L I. En dat de Advocaten geen fes Jaren geimmatri- culeert zijnde, dc oudtfte voor de jonger gehou- den fullen zijn te ftaen inde derde Banck, ende verdere plactièn hier vooren aen de ouder niet ghc- atïïgneert, midts dat de jonger geimmatriculceerde gehouden fullen zijn de ouder de voor-plaets re ge- ven , daer het haerluyden lal believen ; op poene als voren. X L I I. Dat wyders de Advocaten, foo wanneer fy in cenige laecken fullen willen concluderen ,gedingen houden, ofdelèlvebepleyten, ghehouden fullen welen elcks daer toe met een Tabbert ten Hove te komen, ibnder op de Rolle zijnde, een Tabbert van de andere Advocaten tot dien eynde te lecnen j mede op poene als voren. X L I I I. Dat de Advocaten en Procureurs in't bedingen of pleydoyeren van de laecken, fo op de Rolle als op Comparitien voor de Heeren van den Rade, als Commiflariilèn, niet en fullen vermogen de Mce- fters, of de Advocaten ende Procureurs van hare Parthyen, noch oock parthyen den anderen met eenigelcheldt-woorden, injurien of anderfints irrc- verentelijck bejegenen} oock op pcene als vooren. X L I V. Ende lullen alle de boeten cn muiden prompte- lijek by degebreeckigen of contraventcurs moeten werden voldaen aen handen van een van de eerfte Deurwaerdcrs van den Hove, ten eynde om daer mede d'ordrc van't Hoff te volgen. Ende ialnie- mandt tot het bedienen van fijn Ampt werden toe- gelaten , ten zy hy al voren de boeten ende mulclen daer in vervallen is, fal hebben voldaen , ende daer en boven, in cas van dilay, daerom oock pararelijck konnen werden ge-execu teert, fonder dat ten dien reguarde reauditie lal vallen. .X L V. Ende fel een van de eerfte Deurwaerders conti- nuelijck op de Rolle ende neffens Commiilariflèn blyven, ionder daer van daen te gacn, ten zy om uytroepinge te doen of andere bootlchappen by de ghemelte Commiflariilèn hen belaft werdende, paiïènde de andere middelerwyle op d'ordre vart Mm mm 2                     den

die

1deProcureurs (uyrgefondert die gene, die

doful

rs

Ik als voren in abfentie van haerluyder Moeite

, ««ô Reïic fullen mogen waer-nemen, die ge- 1 den werden hen oock reverentelijck ïndeAu- •° e te draden) te komen binnen de vooriz Au- Stic, ofecnigc plaetfen van de Advocaten ende Procureurs te occuperen : Ordonnerende henluy- L te blyven ftaen buyten den mgangh vande felve Audiëntie, ende fo wanneer fy haerluyder Meeftec e fpreecken hebben, ofyet te behandigen aen den terttcn Deur waerder ( die gehouden is op de Rolle tcpaflén ) fullen moeten verfoecken 't felve hunne Marters te willen aendienen, om tot dien eynde buyten den fel ven inganck van de Audiëntie te ko- men·, mede op een boete van twaelf ftuyvers te ver- kuren foo memghmael fulcks werdt ghecontrave- nieertj welcke boete by de Procureurs voor hare Klercquen lal moeten gedebourfeeit werden. XXXVII. Omme alle 't welck te doen oblèrveren ende on- derhouden, werdt geordonneert dat aleer de Com- miilariflèn ter Aiidientie vande Rolle fullen komen fitten,ecn vande twee deuren vande fel ve Audiëntie lal werden en blyven gefloten, lbo lange de vooriz Rolle fal duyren, ende de andere Deure, te weten van de Gangh, bewaert werden by twee Dienaers van acn Procureur-Generael , die middelertijdt rjemandt in en fullen mogen laten, dan alleen de Adracaten ende Procureurs, midtfgaders andere Suppooften, ende die gene die perlbnelijck gedag- vaert, eiideandcrfints ghehouden zijn felfs in per- loon te compareren , of wiens laecken dienende, noodclijckdaer binnen fullen moeten wefen,lbnder datyemandt van henluyden aldaer fullen mogen overen weder lopen, of in de Rolle komen, veel mm in de Gangen, of by het Vuyr eenigh gerucht maecken, maer hen ftille ende modeftelijck fullen hebben re dragen, opeen poene van twaelf ftuyvers tckxenreyfe te verbeuren. v.             XXXVIII. í erbiedt voorts 't voorfz Hoffde Procureurs, of wie Klercquen, endeeenen yegehjeken wie het , f mopcn wcfen, voortaen cenighe Boecken, MMaiugh die oockzijn, uytde Griffie van den wizHove te dragen, of met haert'Huys te ne- ofkl'dd 'VC traceren> daer inne tefchryven dl » ofdieineeniger manieren te mishan- w«i opeen poene van vijf en twintigh guldens, uoven dien arbitrale correctie, naer gelegent- 'Stvanüerfaccken. nitVl            xxxix. ^ShK 7>0rÜCn d'Adracaten ^n defen Hove, 'tcrtfu'Vr? ;lrCn j" dacr cn bovcn gheimmatricu- enzyn, de oudtfte voor de jonger fullen "^zAiidic ·"tC in decerilc B*ncke van de

ß*â van dip C Van dc Rolle> fchuY ns over de fit- R0jl... . ^ÏÉÚ1'Ô1ÀßÀáðßзçÀ·<-é· Áé-ÀßËï«^= .»—Á, £icr ^fittcnde^^^H^en van den fclvcnHove

Tweede Flu , voorcsdefclveBanckom,tot «^nutiknW? l0&i E"dc fullen de jonger ^C?eev^egheh0udenzi>' deouderdc beven; op pcene van feftilicn ftuy verSj

-ocr page 705-

Placaten. 5. Boeck, 1. Tit.

66%

Aldus gedaen en gerefolvecrt by de He* Meefters Frederick vanT>orj>y Heere va K?* dam, Prsefiderende, 'Dideruk Sixti λ η* Nterop , Mr iaën Ψ om), Heere van Benneb ι Wtüem Goes, Jacob ν ander Graef. Cam /· r '

den Racdt; op poerde van drie guldens aen handen van de Griffier te voldoen. X L V L Ende by aldien ycmandt van Parthyen door na- latigheyt of vcrfuym van fijn Advocaet of Procu- reur eenige ichade quame telyden, ende wel fpe- cialijck door contraventie van deiè Ordonnantie of eenighpoincT: van dien, de felve parthyen niet te- genftaende ende onvermindert de bovèn-üaendc pcene, is, en fal blyven ghereferveert, ende dat iy dcrhalven lullen mogen inftitueren foodanige actie, als fyluyden meynen ter faecke van de felve nalatig- heyt, vcriuymeniiïè, wandebvoiren, of contra- ventie tegens hareAdvocaten en Procureurs te heb- benende dat altijdt de Procureurs voor hare Klerc- quen in officio iüllen moeten verantwoorden.

mus ·

ende Hendnck Cloeck, Radenindw"

Hove* ende ghepubliceert deneenen O&ober 1669,

twinighüen

Onder ftondt, In kennifle van my. Geteeckent, *s4dr. Pots.

4,1. Reno ν at ie ende Ampliatie van 't Reglement op de Jufiitie, van kn f evenden Juny 16 f 8. In dat e den twee en twintighflen January 1670. dat de ftucken naer de gedane pleydoye op de Rollc binnen drie dagen moeten werden overghelerar, fimpelijck met byvoeginge datdaer naer niet lan- ger fal werden gewacht : Soo heeft het voorfz Hof, amplierendehetvoorfz Articulgeftatueert, dat de voorfz ftucken binnen den voorfz tijdt van drie dj- gen van nu voortaen in de Griffie fullen moeten werden gelevert j op pcene van drie guldens by den gebreeckigen Procureur te verbeuren, ende dat des niet te min naer d'overleveringe van de voorfz ik·

infondden levften allferveerverfchederling

ken niet fel werden gewacht. Gedaen in den Ho- gen Rade in Hollandt defen tweeentwinrighftai Jajuiary 1670. Onder ftondt, In kenniffe van my, Geteeckent, Iman Qu.

door ncgligentievandefelvewerdttebuyten ghe- gaen. SOO IST, Dat het voorfz Hoff, naer re- iumptic van 't vooriz Reglement, noodigh gevon- den hee/thetièlvenochmaels te renoveren, ende de voorfz Suppooften te adverteren, dat de ièrieufè meyninge ende intentie van den Raedt is, om fich voortaen naer alle de Poinéten ende Articulen van 't meer voorfz Reglement te reguleren. Ende de- wyle by het vijfchiende Articul wel ordre geftelt is,

42. Tlacaet van de Staten van HoUandt ende Wefi-Vrieflandt, houdende dat geen Fidekomtnim Goederen kunnen werden ontflagen, als door lafi van haer Edele Groot Mog. van den 2 3 July 16]°· ^ hier voren 3 Boeck 1 Tytel, rag. 491. 43. Deurwaerders ghelafi de ABens van cautie vantfol 4"f ^ veerthien dagen naer gedane Exploicl te leveren in handen vanden %&»#&} In date den vierden December 1671.

jjLfoo tot kenniffe van den Hoogen Rade in Hollandt isghekómen, dat de Deur- waerders van den felven Rade in gebreke blyven, de Acte van cautie die fy gehou- den zijn te nemen, over 't betalen van de boeten van 't rol appel, van iaecken uyt Zeelandr,aen den gemelten Rade komende te betalen in handen van den Rentmeefter vande Exploicten van den voorfz Rade, waer door de voorfz boeten ghenoeghfaem infruclrueux werden ghemaeckr ·, SOO IST, Dat den felven Rade daer in willende* voorfien,de voor- noemde Deurwaerders heeft ghelaft ende geordon- neert, laft ende ordonneert de ièlve by defen, de voorfz Aften van cautie te leveren of te doen leve-

ren, in handen van den gemeireniw."· binnen veerthicn dagen na het ghedaen fcxp · op pcene van fufpenfie voor de eerfte reys>e Κ vatie van haer Officie voor de tweede rev's· ordonneert wyders de Procureurs vgg^C meiten Rade poftulerende, te exhiberen a Buffet op de Rolle, (alvoren deZeeuichca te laten dienen) AcTre van den vooriz &WT ^ opdat blijeke, of de vooriz Afte WjSjftf is gelevert, gedaen leveren, of niets op F ^j» drieguldens, tot laffe vanden gf9c^g m0df voornoemde faecken fonder 't felve o\n ^^ komen te laten dienen. Gedaen m , l6-h Rade in Hollandt defen vierden Decenw

-ocr page 706-

Juftitie ende Rechts-vórderingc in Civile faecken, &c.          669 ,t Placaetvan de Staten van Hollandt ende Wefl-Vrieflandt, noopende τ»                 dejufiitie^ tot wat/ommen de Steden endeT)orpenby arre/lmogen w)fin, ende Vontüjfen onder 'cautie.executabelfullen zijn. in date den acht firn Uttej ι ó 74.

**«p Staten van Hollandt ende Weft-Vries- Kl laadt Allen den genen die delen iullen ml ficn of horen lefen, Saluyc. <Doentewe- ***** η ■ Dat Wy om me foo veel mogelijck freCiyden den langhen treyn van proceduyren in * , ' ,n amnvc importantie, ende daer mne de

aen executabel Tullen weièn,ter ibmme van fes hon- dert gelijcke guldens. Datde dcfinitive Vonniflèn van de andere beflo- ten Steden, midtigaders van 's Graven-Hage, die voor deièn alle niet hoogcr zijn gepriviligecrr ghe- weeft ·, als tut hondert en vijftigh guldens, in het toekomende iullen executabel welen ter fomme van drie hondert guldens. Ende dat de definidve Vonniiïèn vanBailliuw ende Mannen, inplaetfc van'tfeiligh, tot hondert twintighguldens, ende van de Gerechten van de Dorpen, in plaets van veertigh tot tachtigh gt lijeke guldens, executabel iullen zijn. Ende ten cynde nicmandt daer van ignorantie prartendere, maer een yeder weten moge wacr nacr hy hem deien-aengaende hebbe re reguleren; Or- donneren ende laftenWy, dat deièn ial werden gepubliccert endegheatTigeert alom me daer het be- hoort, ende in gelijcke gelegentheden teghefchic- den gcbruyckelijck is. Gedaen in den Hage onder het kleyne Zegel van den Lande, den schiften Mey 1074. Onder ftondt, Ter Ordonnantie van de Staten, Geteeckent, Simon van Beaumont.

fceken van gei iuD r          -nften van proccdci en,Sdewaerdye van de

het beloop van de pen- daer over ienft en icnade

Qtghelingeert, rot grooten ondier «Onlcocde Inghezetencn, mcmghmael komt Sirmontercn-, naer voorgaende deliberatie goet- toflden ende veritaen hebben, vinden goedt en ïrihenbydefen, dat van nu voortaen by de be- te Steden van Hollandt ende Weft-Vrieilandt, cbHagedaer onder begrepen, in faecken niet meer bedragende als hondert guldens, ende by de lliuws ende Mannen, midtigaders de Gerech- ten van de Dorpen, niet meer als veertigh gelijcke jpMens, fal geweien werden by Arrefte, ende dat rdtsdienfodanige Vonniiïèn geenderhande pro- [wanconderworpen fullen weien, behoudelijck datdefdve met en hebben eenige fequcle van infa- jac, of van andere merckelijcke preejuditie. lilt de diffinitive Vonniiïèn van de Steden van Dordrecht, Haerlem, Delff, Leyden , Amfter- |èm, Gouda ende Rotterdam , voor deièn by provifie, ende onder cautie executabel gheweeft zijnde, terfomrac van drie hondert guldens, voort-

45· Rejölutie van de Staten van Hollandt ende Wejl-Vrieflandt, de Hoven van Juflitie haer geen faecken aen te matigen, de Politie raeckende : Befoigne wat faeckenfpecteren tot de 'Politie, &c. hier door geen ver ander inge in de lotge- ringe te maecken. In date den twaelfden July 1674.

jEHccrcn Gedeputeerden derStadt Haer- ' lem, hebben ter Vergaderinge voorghe- dragen ende gerepraefenteert, dat de Hee- ren Burgermeeftercn endeVroetfchappen f voorichrcvcStadtgbeconfidereert hebbende » p het beleyt van de Politie, ende de adminiftratie W nwr nature en eygenfehappen van den anderen Povers ende verfcheyde is, ende dat voor al de jWmctenkan noch en mach politijcqueliick ^ygeadminiftreert of gedirigeert, fonder'die E! C , aCn de feIveJuftitie hebben geaddref- C^» merekehjek te verkorten; dat daerom oock mSP J^le van de Republijcque, d'admi- ES7andeJuft"ieaenbevolen is gebleven, of Bt cn?wnn e" Hove in d« Provincie van Hol- KS, cft-y«cflandtrefiderendc, ende dat PWind,; Van c Püluie' daer mede het Hoff ^«ioofci^°°rfe crcftie van de Repu- dtcl- iivert • W fontei i, ....." u"1 lucl LC min °Y exPerien_ I^^Rhemrlt ïï T?der ondervonden werdt, ^3b^uvrnT· chdekennilTe van faecken ! ?"n> ^matige JCq' e"de hacr niet aenbevolen ^ ^ofuiie en J1 ï nlldc dat daer door niet anders ; n onluften voorkomen , dat oock de |

goede mcyninge ende intentie van haer Edele Gr. Mog. in het aengaen van het Accord met de Hoe- ren Staten van Zeelandr over het beleyt van de J u- ftitic voor de gemelte Hove, onder anderen mede voornamentlijck daer heen heeft gegaen, dat acn de Inghezetenen van den Lande foude mogen we- dervaren goedt,kort ende onvertogen Recht, ende dat het ielve oock des te vacilder foude konncn werden ge-effecT:ueert, iöo wanneer deghemelte Hoven ontflagen blyven van de moeyclijckheyr, om kennifiè te nemen der faecken van Policic; dat derhalven deHeeren Burgermeeftercn en Vroet- fchappen der voorfz Stadt, haer Edele Gr. Mog. in bedencken hadden willen geven, of niet by Re- folutie conform d'oude gronden van de Regciïnge foude behoren te werden vaftgeftclt,dat de gemelte Hoven gheen kcnniilcibude mogen nemen van fa- ken van Politie : Waerop ghedelibereert zijnde, hebben haer Edele Gr. Mog. eenpaerlijck verftacn ende verklaert, verftacn en verklaren midts defen, dat deHoven van f uftitie gantfeh niet zijn bevoegt, aen haer te trecken, of kennifiè te nemen van eenige faecken van Politie : Ende ten eynde de gemelte Hoven aen de eene zydc niet foude mogen praitenderen, kennifiè te nemen van eenige Poü- tijeque faecken, onder pretext, dat die foude fpe- cieren

-ocr page 707-

Placaten.' 5BoecL i.Tit.

«7

O

of intentie te wefen, hier door eenieeν te raacckeii in het iluck van de Κε&Ϊμ'Γ^^ϊ Lande ? of in de Privilegiën ende&^é Plecren Staten in het ghemeyn, eudcd ü d:

fteren tot de Juftie \ of dat wederom iaecken van Juftitien aen de kenniflè van de gemeke Hoven niet f oude mogen werden otitrodcen, onder prsetext datdiePolitijcq iquden wefen ·, Is gbedtgevonden endegerefolveert, dat door de Heeren van de Rid- derfchap, ende andere haer Edele Gr. Mog. Ge- committeerden, hier bevorens iterativelijck over de faken van Juftitie gebefoigneert hebbende, nader overley t en overwogen,mitlgaders de Vergaderinge van adviië gedieüt lal worden , wat faeckenjjecon- ildereert ende gehouden fullen werden te fpccTrerch tot de Politie of tot de Juftitie refpe&ive ·, Des heb- beu haer Edele Gr. Mog. mits defen mede verftaen ende verklaert, van gene de alderminite meyninge

de Ridderièhap ende Edelen.

roidife

?**

refpe&ive Steden, in het byfonder coi * of oock de ordre cnforme vandeRc& ^^i van den Lande als van de ghemeke He?"^ Ridderfchap ende Edelen, midtfoden!?/^ Steden, foo als alle 't felvc t'zedert WgP* Republijeqisgheweeft, maer by de töSï^

ïinge, Privilegiën ende Voor-rechten

t'eenemael te verbly ven.

gantfch <

46, Refolutie van de Staten van Hollandt endeWefl-Vrieflandt , rd L de ordre ende for me die geobferveertfullen werden in de befoignes van 't Η ff Juftitie, In date denveer thienden September 1674.                             "xst

IE Raedt-Pcnfionnaris heeft ter Vergade- ringe gerapporteertde confideratien ende het ad vis van de Heeren haer Ed. Groot Mog. Gecommitteerden, hebbende in gevolge ende tot voldoeninge van der felver Refo- lutie Commiflbriaei van den derthiendeh deièr loopende maendt September, ge-examineeft ende overwogen het advis byden Prafident endeRae- denvanden Hovc geformeert, ende aen de Hee- ren Gedeputeerden weghens de Provinciën van Hollandt ende Zeelandt fchriftelijck overgegeven, raeckendè de ordre ende forme die gheobierveert foude konnenende behooren te worden ontrent de befoignes van den fel ven Hove , breeder onderde Notulen van den voorfchreven derthienden Sep- tember gementionneert : Waer op gedelibereert zijnde, is goetgevonden ende verftaen, * dat in de Conferentien met degemelte Heeren Gedeputeer- den van de 'hoogh-gemelte Provincie van Zeelant over 't voorfchreve iiibjeit te houden, de faecke by de Heeren Gecommitteerden van haer Edele Groot Mog. daer henen fal worden gedirigeert, ten eynde vaft - gcftelt, ende vervolgens den ghe- melten Hove aengefchreven mach worden, dat by provifie, ende tot naerder fal weien gerelblveert, ontrent de befoignes van den ièlven Hove fullen werden geobferveert, de poin&en ende Articulen hier nae volgende. Dat de Raden van den ièlven Hove fullen wer- den gediftingueert ende verdeelt in twee ghelijcke Claflen ofte gedeelten, ende dat de eerfte Claffis ofte gedeelte lal worden gecompoièert uy t die Ra- den dieeerftende langhft Seffic inden ghemelten Hove hebben gehadt, tot het getal van acht Raden incluys, ende dat de tweede Claffis ofte ghedeelte fal worden gecompoièert uy t de andere noch overi- ge Raden. Dat vervolgens allede befoignes voor den voor- fchreven Hove voor vallende, fullen worden ghe- houden in twee diftinfte Kameren ofte Vergader- plaetfen. Dat de eerfte van de voorfz Kameren fal worden gecompoièert uyt den Prxiident ende negen Ra- den ; ende de tweede Kamer uyt feven Raden. Dat de voorfchreve ièven Raden, inde voorfz tweede Kamor van acht Weken tot acht Weken

t'elckens fullen moeten werden verandert, inde. fer voegen, dat voor de eerfte acht Wekenen inne Seilie fullen hebben de drie oudtftc Raden m de voorfchreve eerfte Clallisofte gedeelte, endt de vier oudtfte Raden uyt de vooriz tweede CU fis ofte ghedeelte: Voor de tweede acht Weken, de vier Raden die de voorfchrevedricowltftcIU den in de voorfz eerfte Claffis ofte gedeelte kon-es te volgen, ende de drie Raden die de vooriz v» Raden in de voorfz tweede Claffis ofte gedeelteii fuccederen: Voor de derde acht Weken, de m oudtfte Raden van de vqörfz eerfte Claffis, 'm den jonghften Raedt in de voorfchreve eerfte Cü fis ofte gedeelte, ende de drie oudtfte Raden in voorfz tweede Claffis ofte gedeelte, mede metcü jonghften Raedt in de felve tweede Claflisoftcgi- deelte, ende dat daer inne alfoofucceflivelijrkra acht Weken tot acht Weken fal moeten werce gecontinueert3 ende de voorfz veranderinge ghe- daen, het en ware'faecke dat de felve Raden ccnip Proces fouden mogen hebben in handen genome, dat voor de expiratie van de laetfte Weeck vans voorfz acht Weken, niet foude moghcnzijn* gelefen, en waer inne vervolgens oock noch «es Sententie foude wefen gearreftecrtenvaft-geli* in wekken gevalle de voorfchreve Raden oock λ de expiratie van de voorfz acht Weken hareSct» in de voorfchreve tweede Kamer &llenc0ff!; ren, ter tijdt ende wylen toe dat het voor» Proces fal wefen afgelefen, ende een §&*fTZ inne gearrefteert ende vaft-ghefteltj ende e»* niet.                                                             ju Dat inde voorfz eerfte Kamer fullen wcw» verhandelt ende af gedaen alle de ίψ^ΤΉ Audiëntie van de Rolle beplcyt, ende by u>*. farUTenin advis aen het Collegic Φ^Ώ houden fullen zijn, alle Reauctaen verton Appoindementen by Commiflanilcn ro ^ Grieven ingedient tegens verleende proy^ Juftitie, ende generalijck alles wat totoe g

ipefteert, ofte daer van is defluerende»3»L fitien op de Requeften overdewelcw ^ van den Raedt werdt verfocht, flc,amnetcn«f Rechten beftaendc, op een Pleydoye ffl^ ^

'

den getermineert, ende voorts aut ^^ ken, gecncuytgefonderc, voorioov

-ocr page 708-

Tiiftitie en Rechts-vorderinge 'm Civile faecken, &;

éyi

n;e£ naeders ofte anders weit gedifpon ^er naef «1C j . ££η rCguarde van 't gunt hier voren ^1' ïfleert, als niet ge-e^prefleert, 5gc-exj?^' Ïsvceijc Kamer alleen ende privative, ■ KnA ofte vermenginge van cenigcan- 6 r "en feilen werden ghebrachtendegcde- i^leVroceflenbygeichriftegeinilrueerr. aKcrornme, ende omme geene interruptie ■ j foFncs v^nde voorichreve tweede Kamer iaccl'cn , de Raden inde ièlve Kamer iScbbcndè, geduyrende dien tijde Men wer- • cscufcert van de RoJle , midtfgaders van ^rommifllen 't zy buyten of binnen den Hage, ** m aiieen van die Commiiiien de welekc Sen mogen komen tedeflueren uyt de Procef- SthrifteBjck geinftrueert, ende door hare dea- f' Determineert moetende werden. Ende ofwel volgens de Inftru&ie van den voor- Breven Hove, in yedcr Κ aincr de faecken kon- ncn werdengctcrminccrt by vijf Raden, dat ech- ter de Raden ia de voorfchrevc tweede Kamer Sdichebbende, by fieckte of nootelijcke abfentie vaneen ofce meer van de Raden in de felve Kamer Seffie hebbende, fullen mogen verióecken, dat uyt devoorfz eerfte Kamer deplaetfe van de vooriz ikke ofce abfente Raden mach werden ghefup- pleert, tot kt voorfz getal van leven toe, ende dat de vooriz fupplctie met communicatie van den

donneert, of by beyde de Parthycn gciamentlijck, ofte oock een van beyde afibnderlijck fal werden verfocht, fullen moeten weiden ghetermineert by beyde de voorichreve Kameren ghcfamenthjck , ende fulcks by den Praefidcnt, ende alle de Raden als vooren. Dat inigelijcks alle faecken ten peritoiren beleyt, 'tzy dat die fchriftelijck zijn geinftrueert ofte niet, lbo wanneer het gunt waer over queftie is , komt te excedcren delbmme van derriglrduyientgui- dens, ofte de waerde van dien, ende dat beyde de Parthyen gheiamentlijck, ofte oock een van bcy- den afibnderlijck llilcks komen te verióecken, fullen werden getermineere by beyde de voorfz Kameren gefamentlijck, en fulcks bydenPrcefl· dent ende alle de Raden als vooren. Endclaetftelijck dathetaende directie van den Praefi Jent fal ftaen, om over alle ad ν ilèn die by de Staten van de refpective Provinciën Ibuden mogen werden verfocht, ende die notable ofte van cou- lequentie foude moghen zijn, als mede in andere faecken daer den dien ft van dejuftitie fuicks fou- de mogen komen te vereyfichen, beyde de vooriz Kameren, ende fulcks alle de Raden als vooren te mogen convoceren. Dat wyders in het voorfchreve Hoff fullen wer- den aengheftelt twee Griffiers, daer van de eerfte ofte oudtfte lal aififteren de bcfoigncs die in de voorichreve eerfte Kamer, of oock wel by beyde de Kameren gefamentlijck lullen moeten werden gehouden, ende de andere de bclöignes die in de voorfchreve tweede Kamer fullen worden verhan- delt, ende dat de felve voorts gefamentlijck fullen förge dragen, ende oplicht hebben voor ende op het gunt de Griffie raeckt ende concerneert, ende dat de felve gefamentlijck ende voor gclijcke ghc- deelten lullen ghenicten het tracicment tot de Griffiers plaetlè fpecÏercnde, midtlgaders het gunt althans acn den Subftituyt-Griffier , lbo voor traclement, als uyt de rapport-gelden werdc be- taclt, ende het gunt acn de oudtfte van de Sccrc- tariilen in den voorfchreven Hove voor fijn bcfoig- ncs in de Kamer van den Raedt wert toegevoeght, bedragende tefamenjaerlijcksdelbmme van . . .......in het geheel, ende dat de felve Griffiers noch daer en boven lullen ghenicten de helfte van alle de Emolumenten tot het Griffiers ampt fpe&erende. Dat de plaetfe van Subifituyt-Griffier fal werden gemortificeert ende vernietight. Ende dat de Rollevan achtWeecken tot acht Weeckcη fal moeten werden waerghenomen door een van de 'Secretariffen van den gemelten Hove, yeder op lijn tour ende beurte. Ende wat belanght het verdubbelen van de fom- me tot de welcke de Sententien van den gemelten Hove , althans geene provocatie iübject, ofte oock wel executabel zijn onder cautie, dat de fake

Ι η rrï wer<

liJenc uyt etc voorfchrevc eerife Kamer lal den ghedaen, bchoudelijck dat die gene die de

voorichreve plaetfe foude komen te fuppleren,daer uyt niet fal moghen werden veribhoont van fijn Tour ofte Beurte in de ordinaris iücceilive veran- dcringhe. Dat by beyde de voorfchrevc Kameren ghefa- mentlijck, ende fulcks by den Prajfident ende alle de Raden van den gemeltcn Hove, die al leen uy t- gefondcre, die om fieckte, nootelijcke abfentie, of andere wettige oorfaeck niet konnen compare- ren, fullen moeten werden verhandelt of getermi- r.ccrt a\\c faecken, raeckende de Privilegiën ende Voor-rechten van den Lande, Edelen, Steden, ende andere Collegien, voor foo veel die tot de «nniflevanden gemelten Hove ibuden moghen Ipcaercn, ende verder noch anders niet. Dat by de voorfz Kameren gefamentlijck, ende Mcta byden Prsfident ende alle de Raeden, als 'ooren mede fullen moeten werden verhandelt en P'cnninccrt alle Criminele faecken, foo wel ordi- *!«lscxtraordinarie belcyt, 'tzy datdiefchrif- Hjckzijn geinftrueert of niet, foo wanneer daer ' ·'c yet defi:mivclijck gedecreteert, ofte oock ge-

; tot een tl ren, Bcdie

ccrtotie gercfolveert foude moeten worden igc torture, het doen gaen in befloote hech- pnlc de Corps, failiffement vanGoede- peniisvaneenige Charges, Amptcn ofte

ininf!'?C1i' ,°,fcc eeniSe andere fiiecken, fcquele

ι

thriftrti

jouijn gemftrueert of niet, foo wanneer ^1'0 lmPortantie by den Hove gcor-

j dien-aengaende by provifie fal werden gelaten by

't gunt daer ontrent inde nadere Ampliatie van de Inftrudie is ter neder geftelt.

Ordre

-ocr page 709-

6ji

Placaten. 5, Boeck.' i.Tit.

47

Ordre op het betalen van den Impofl van Commifforiale Le ι -

het verfoeckenvanpoenael. IndatedennegenentwintighfienMa - (t,k Lfooeenige Jaren geleden, deRollemerc- j gevalle alvorens ten verbale eyfch fa1 kelijck ten achteren zijnde, bydieoccaiie dengedaen, den voorfz Impoft effeft^r11 ***

den Adjund betaelt fal moeten worden ders dat mede van de Verbalen, by dc!v u ^ faecken voor CommiiTariilën by ΑρηοΛ als voren voldongen fullen worden IS^1 . ^

meerder avancement van de ièlve , midtfgaders prompte expeditie vanjuftitie, eenighe faecken, 't zy wacr inne defaultcn of verftecken op de Rolle verleent, gepurgeert foude worden, ofdiealleen- lijck moeiten worden voldongen, om vervolgens difpofitijf ten principalen te nemen, als mede oock anaerfints omme particuliere redenen, de natuyre van defaecken conccrncrende, voor Commiila- riilètt binnens Kamers by Verbale voldongen, en naer gelegentheyt mede foude mogen worden be- pleyt; Endedat, al-hoe\veldeghemelte occafien jcgcnwoordigh ten grooten deeleis cederende, ech- ter ondervonden wordt, dat contrarie het fefthien- de Articul van 't Reglement op de Rolle ghe-ema- neert, van date den ζ1 Oftober 1669, veele faec- ken niet alleen buy ten nootfaeckelijckheyc van de Rolle afgetrocken, ende voor Commiflariflèn ge- bracht worden, maer dat mede door dat middel aen Impoft op de ongefundeerde Proceiïèn,mitfga- dershet recht van de Griffie merckelijck verkort ende gepreejudicieert wordt·, Dat oockwyderson- dervonden wordt, dat dagelijcks veele provifien pcenael van den Hove worden verfocht, met ver- iwyginge van faecken encircumftantien, midtfga- ders met repreefentatie van redenen, welcke naer verhoor van parthyen anders gelegen ende onwaer- achtigh, ofongefundeert worden bevonden, ende dat oock anderfints de faecken felfs zijn van die na- tuyre, dat daer inne by interdidtie pcenael niet en behoorde geprocedcert te werden, ende dat al het felve is tenderende tot merckelijcke vexatie ende ongelegentheyt van de goede Ingezetenen , tegens de welcke fodanige provifien van tijdt tot tijdt wer- den verfocht, als de welcke daer door meenighmael tot vergeeffe reyfen ende koften, met verfuym en poftpofitie van haer particuliere affaires worden ge- neccffiteert; SOO IST, Dat het voorfz HofF, om daer jegens te vooriien, geftatueert ende geor- donneert heeft, ftatueert en ordonneert by deièn, dat voortaen gene faecken, als de welcke fpecialijck in'c voorfz Reglement zijn uytghedruckt, voor CommiflarifFen binnens Kamers by Verbalen vol- dongen , geinftrueert of bepleyt fullen mogen wor- den, ten ware't felve by fpeciael Appoinctement van den Raedt, of van de Heeren CommifTariiTen van de Rolle om merckelijcke redenen foude mo- gen worden gcordonneert, ende dat in fodanigen

Radebepleyt, <# wel voor ComrnhCfiS^ der felvcr rapport ten principalen recht Eh(T(I<J? worden, ter Griffie fal moeten worden beS"B hjck recht, als van de Aftens anderfints aldaè t taelt wordt, ende dat het felve op de marne ν * voorfz Verbalen by den Adjund fal wefen acnï teyekent-, Ende byfoo verre op de Requefte Ü derende om te hebben de gemelte Provifie mZ by de Heeren CommiiTariiTen van de Rolle (ah* den geappoinfteer t, dat parthyen alvoren tedik neren, iullen compareren, ende dat naer verhol van de felve wort ondervonden, dat de voorizva! foecken ter oorfaecke van onbehoorlijcke verik ginge van faecken en circumftantien, of reptól tatienvan abufive redenen als boven, t'eenem^' ongefundeett zijn, of dat anderfints de faecken nis en zijn van foodanigen natuyre, dat daer in by\?t· gen van Provifie pcenael behoort gheprocedcért $ worden; foo fullen de gemelte Heeren CommiE rifTen, benefFens 't Appoin&ement van Nihil, 4 Requiranten voortaen condemneren in föodaa» koften, als de felve na ghelegenthey t van faecken, en conditie van de Perfoon fullen bevinden, date Gerequireerdens ter faecke van hunne reyfen era anders fullen hebben moeten fupporteren, welde fommeaenftondts aen de felve fal moeten worden voldaen ende betaelt. Aldus ghedaen ende gherefol veert by de Hceres en Meefters Adriaen Taww , HeerevanBennc- broeck, Prxfident, Cornetü Terefiep vwHm wijn, Frederick de Lier, Heere van Soeternw»! CornelisBaen, Mattheus Gooi, Bmjwnm Adriaen^Pots, AernoutvanCitters, Cornehia Neyn , Comelis Ockers, Johan Munter,t» foys Keetlaer , Taul Andreas vonder Me^ Wiïïem vanden Kerckhoven, ende ί^Γ^φ Raden in den voorfz Hove, ende gepubliccert aa> 29 Maerti 677. Onder ilondt, InkenniiTevanmy. Geteeckent

48. ' Rejolutie van de Staten van BoUandt en Wefl-Vrieflandt, ζ^ o-ver infolvente Boedels te ventileren terplaetfe daer defelve vallen, thienden July 1677. maendt, ge-examineert ende °^f^m Μ de Heeren Gedeputeerden der Stade ^Ï0> felven dage hadden geremonftreerλ ^0φ dat het Hoffvan Hollandt wel was «*gl> tot verkortinge ende abbreviatie van α b ^ lijckeproccduyrentereerfterinltantie oStf

ende tComm

-ocr page 710-

inge in Civile iaecken, Sec*             6γ $ eereiiofaf te trecken, noth oock ter eerirer inftan- tie kennifle dacr van te nemen, onder pratext dat eenige van de Crediteuren of andere Geinterefiecr- dens, van ende in de voorfz Boedels, op vcrichey- den plaetfen woonachtigh , ende fulcks onder ver- fcheydcjurifdiclien gezeten fouden zijn ·, maer cl; t de voorfz Crediteuren of andere Geinterefiecrdens het generale judicium dat over de voorfz Eoec els ende de adminiftrarie van dien gehouden moet worden, volgen moeten, dat het voorfz dcclara- toir,als zijnde conform de difpofitie van de beichrc- ven Rechten, placts moet hebben in alle gelegen t- heden en voorvallen, die noch fouden mogen zijn ongedecideert ·, ende dat de Heeren Bürgermccftc- ren ende Regeerders van de refpeÖive Stcdcn,dacr over met den gemelcen Hove in difpuyt komende, niet gehouden zijn dien-aengaende in proces te tre- den , of haer voorden ghemelten Hove in juditia contradieïorio té juftificeren ; maer dat de voorfz Heeren Burgcrmeeileren ende Regeerders mogen volftaen mer aen den ghemelten Hove te reprsien- teren, ende by de nodige befebeyden aen tewyfen, datibodanige Boedels infolvent geworden , of on- der beneficie van Inventaris gcadieeft, ofte ander- fints op Commifiie van Schepenen of Commiflai i- iën van defolarc Boedels geadminiffreerc zijnj ende dar her gemclre Hof op die Rcmonftrantie en Bc- fc teyden gehouden is, de lacekvan haer af te wy- fe ι, ende Parthyen te renvoyeren ter plaetfe dacr d„> voorfz Boedels infolvent gevallen, onder bene- fi ie van Inventaris gheadieert, of anderfints by Cjmmiiïieals voren gheadminiilree rt zijn ·, oeck fbnder onderlcheyt of de voorfz Boedels by uyrval van faecken fblvent of infolvent bevonden fouden mogen worden, ibo lange als de Reeckeninge van de voorfchrevc Boedels noch niet ghedaen , ende fiilcks daeruyt van de voorichreve iblventie ofte infblventie van de voorichreve Boedels ghebleec- ken is, ten ware dat ghecontroverrcert ibudc mogen worden, of de voorfchrevc Boedels als infolvent of anderfints op Commifiie als vooren gheadmitteert, of onder beneficie van Inventaris geaenvaert waren, in welcken ghevalle en anders niet de faecke voor den gcmcl ten Hove Parrhyc in contradittoriojudiciogehoorr, geventileert, ghe- examineert ende daer na gefententieert lal moeten worden als na behooren.

h

fticie en ÏLechts-vörder

ken dacr de Gedaeghdens of Verweerders

pVCfJ

"Ïhevde Steden waren woonachtigh, en daer 1,1 Π ksdeEyffcbersnaer <de ordinaris maniere 0verl»-c « ;nge ahehouden fouden wefen haer ^^οοΆγά,ηΚ,^ te vorde- uledaciyoock noyt de junfdictie van den ren'cljj vc r daer de voorfz continent ia caufa etende in fijn eygen natuyr wierde aengewefen) r"c Loedifputeert, maerdarfym ervanngewa- ghekomen, dat by't voorfz Hofr eemgentijdt Kaerts, onder pretext vandevooriz continen- mfc) by na allerhande faecken ter judicature mf<jcSreden ende fubalterne Rechters llaendc , Ivrcn^hcavoceert, ende ipeciaiijck dat het felve Hoff belieft hadde onder het voorfz pretext de Re- tenincc van de Administrateurs van Boedels die in deSteden.infolvent gheworden, onder beneficie van Inventaris geacnvaert, of anderfinrs by com- mülic, ende onder de opper-toeficht van Schepe- nen of CommiffarhTen van delblate Boedels ghe- admimftreert waren geworden, aen haer té trecken, Mandementen te verlenen , ende vervolgens de Steden van foo een gefundeerde judicature te ont- ictren, of in allen gevalle te neceflïteren om foo een indilpucabel Recht,by propofitie van exceptie voor oen voorfz Hove te vervolgen; verfoeckende dat by Refolutie van defe Vergadering e de Steden daer omtrent gheruft-geftelt, der felver judicature ghe· bandthadt, ende 't voorfz Hoff in het aennemen van foodanigc faecken wederhouden mochte wer- den : waerop ghedelibereert zijnde, hebben haer f dele Gr. Mog. verftaen ende verklaert, verftaen ende verklaren midtsdefen, dat alle queftien en gcfchillen vallende in ende over Boedels die infbl- vent geworden, of onder beneficie van Inventaris ghcadicert endeacnvaert zijn, of anderfints by Commillie of onder de opper-toeficht van Schepe- nen of Commiflariflèn van delblate Boedels gcad- mniifh-certworden, geventileertende afgehandelt Jioctcn worden voor den Rechter van die Plaetfe dacr de voorfz Boedels infolvent, onder beneficie v"j>n Inventaris gheacnvaert, of onder Commifiie ^■°rcn8headminiirreertzijn, ende dat oock de Wecckeninge van de Admimftrateurs van de 'c, Boedels, daer ter plaetfe moeten worden

Nacn, ende dat het ghemelte Hoff niet vermagh e v 00rlz iaken van daer ter eerfter inftantie te avo-

20,

Ordre ende Reglement, gemaeckt by de Heeren Gedeputeerden 'van dé Heeren Staten van Hollandt ende iVefi-Vrieflandt, ende de Heeren Gedeputeerden van de Heeren Staten van Zeelandt ,waer naerbyprovifie, ende totdat nader by de Heeren Staten van de hoogh-ghemelte 'Provinciën fat wefen gerefolveert, de be- fiignes voor den Hove fullen worden beleyt.. In date den feven-en-twintighflen October 1677.

^■de kaden van den felven Hove fullen 1 r« uδ ledlftingueert ende verdeelt in 1 en?! ]'3ckc Clairen °fte ghcdcelten, gorden Ζ /eeerfte Clalfis ofte gedeelte fal WW SeCP°iCrtuytdicRadcn die eerft ende fr£ totheroi C,nghcmeIrenH°ve hebben ge- P de tSr?^3^ Raden incluys, ende Cde Claflls ofte ghedeeltefal worden

ghecompofeert uyt de andere noch overighe Ra- den. Dat vervolgens alle de befoignes voor den voor- fchreven Hove voor vallende, fullen worden ghe- houden in twee diftin&e Kameren ofte Vergadcr- plaetlèn. Dat de eerfte van de voorfchrevc Kameren fal worden ghecompofeert uyt den Prefident ende Nnnn               negen

-ocr page 711-

Piacaten. 5. Boeck^ ι. Tit.

*7+

negen Raden ·, ende de tweede Kamer uyt ièven Raden. Dat de voorfchreve feven Raden, inde voorfz tweede Kamer van vier Weken tot vier Weken t'el ekens lullen moeten werden verandert, inde- jfër voegen, dat voor de eerfte vier Weken daer inne Seilic fullen hebben de drie oudtfte Raden uyt de voorfchreve eerfte Clafllsofte gedeelte, ende de vier oudtfte Raden uyt de voorfz tweede Claf- iisofre ghedeelte: Voor de tweede vier Weken, de vier Raden die de voorfchreve drie oudtfte Ra- den in de voorfz eerfte Claffis ofte gedeelte komen te volgen, ende de drie Raden die de vooriz vier Raden in de voorfz tweede Claffis ofte gedeelte fal iiiccederen: Voor de derde vier Weken , de twee oudtfte Raden van de voorfz eerfte Claffis, met den jonghften Raedt in de voorfchreve eerfte Claf- fis ofte gedeelte, ende de drie oudtfte Raden in de Toorfz tweede Clailis ofte gedeelte, mede met den jonghften Raedt in de felve tweede Claffis ofte ge- deelte , ende dat daer inne alfoofuccefllvelijck van vier Weken tot vier Weken fal moeten werden gecontinueert, ende de voorfz veranderinge ghe- daen, het en ware faecke dat de ièlve Raden eenigh Proces fouden mogen hebben in handen genomen, dat voor de expiratie van de laetfte Weeck van de voorfz vier Weken, niet ibude moghen zijn af- gelefcn, en waer inne vervolgens oock noch geene Sententie ibude wefen gearrefteertenvaft-geftelt, in welcken gevalle de voorfchreve Raden oock nae de expiratie van de voorfz vier Weken hare Seffie in de voorfchreve tweede Kamer fiillen continue- ren, ter tijdt ende wylen toe dat het voorfchreve Proces fal wefen afgelefen, ende een Sententie daer inne gearreiteert ende vaft-gheftelt, ende langer niet. Dat inde voorfz eerfte Kamer fullen werden verhandelt ende af gedaen alle de faecken die op de Audiëntie van de Rolle bepleyt, ende by Commif- lariflen in advis aen het Collegie van den Rade ge- houden fullen zijn, alleReauditien verfochtvan Appoinclcmcntcn by Commiffariflèn gegeven, Grieven mgedient tegens verleende provifien van juftitie, ende generalijck aMes wat tot de Rolle fpefteert, ofte daer van is defiuerende, alle difpo- iitien op de Requeften over de welcke difpofitie van den Raedt werdt verfocht, alle faecken die in Rechten beftaende , op een Pleydoye moeten wer- den getermineert, ende voorts alle andere faec- ken, geene uytgefondcrt, voor foo veel daer van hier naer niet anders oftenaeders wert gedifpon- neert, foo wel ten reguarde van 't gunt hier voren is gc-exprcilecrt, als niet ge-expreileert. Dat in de tweede Kamer alleen ende privative, fonder admiffie ofce vermenginge van eenige an- dere faecken, fullen werden ghebracht ende gede-

fenfchriftelijck geinflrueert, ende doorhad ·

iic getermineert moetende werden Ende ofwel volgens de Inftruftie van den

öeci·

voor. on. ech.

fchreven Hove, in yeder Kamer de faecke nen werden getermineert by vijf Raden d'

ter de Raden in de voorfchreve tweede Κ Seffie hebbende, by fieckte of nootelijckeabf"? van een ofte meer van de Raden in de felve Κ Seffie hebbende, fullen mogen verfoecken d T* de voorfz eerfte Kamer deplaetfe vandc v^T fiecke ofte abfente Raden mach werden ei f pleert, tot het voorfz getal van feven toe, endeT de voorfz fuppletie met communicatie vand^ Prafident uyt de voorfchreve eerfte Kamer ρ werden ghedaen, behoudelijck dat die gene die£ voorfchreve plaecfe foude komen te fuppieren da4 uyt niet fal moghen werden verfchoont vanfim Tour ofte Beurte in de ordinaris fucceiïïvc veraa- deringhe. Datby beyde de voorfchreve Karnëïen ehefa- mentlijck, ende fulcks by den Prafident ende alle de Raden van den gemeltcn Hove, die alleen uyt- gefondert, die om fieckte, fiootelijcke abfentie of andere wettige oorfaeck niet konnen compare- ren , fullen moeten werden verhandeltofcetermi· neert alle faecken, raeckende de Privilegiën ende Voor-rechten vanden Lande, Edelen, Steden, ende andere Collegien, voor foo veel die tot de kenniflèvanden gemelten Hove fouden mogb fpe&eren, ende verder noch anders niet. Dat by de voorfz Kameren gefamentlijck, ende fulcks by den Prazfïdent ende alledeRaeden, é vooren mede fullen moeten werden verhandelt en getermineert alle Criminele faecken, foowelordi- narie als extraordinarie beleyt, 'tzy datdiefebrif- telijckzijngeinftrueert of met, foo wanneer daer inne yet definitivelijck gedecreteert, ofte oock ge- delibereert ofte gerefolveert foude moeten worden tot eenige torture, het doen gaen in bcfioote hech- teniffe, prife de Corps, faiiiiTement van Goede- ren, fufpenfic van eenige Charges, Aapten ofte Bedieningen, ofte eenige andere faecken, lequeic van infamie hebbende, ofce naer fich flcpende.

» ':

Dat oock alle poifeffoire faecken, 'tzydatf: fchriftelijck zijn geinftrueert of niet, foowann» fulcks om hare importantie by den Hove 0- donneert, of by beyde de Parthyen gtfamcnt^ ofte oock een van beyde affonderlijck lil «ruw verfocht, fullen moeten werden gheterratócen ■■ beyde de voorfchreve Kameren ghcfamentiir

30«

ende fuWks by den Prafident, ende alle de K* als vooren.                                              ;ï■'. , \ ït Dat infgelijcks alle faecken ten ^m^J. 't zy dat die fchriftelijck zijn g^ftn^^JJ foo wanneer het gunt waer over que"Jw' «j. te excederen dcfomme van dertigh yKJfck dens, ofte de waerde van dien, ende dar «qr Parthyen eheiamentUjck, ofte o^fflTLj den afibnderlijck fulcks komen te'ν^χοφ fullen werden getermineert by WKvUg0 Kameren gefamentlijck, en fulcks t>y dent ende alle de Raddn als vooren.           'jjj Endclaetftelijck dat het aen de f^L·^ Praefidcnt fal ftacn, om over alle adviien · r Heercn Staten van de refp. ?ίοηηα?Ι0{^' gen werden verfocht, ende die notabc» ^

cidcert de Proceflen by g

fc>v

fchrifte geinftrueert.

Dat daer omme, ende omme geene interruptie inde befbignes van de voorfchreve tweede Kamer te veroorfaecken , de Raden inde ielve Kamer Seffie hebbende, geduyrende dien tijdt fullen wer- den ge-excufeert van de Rolle , midtfgaders Van alle Commifïïen 't zy buyten of binnen den Hage, uytgenomen alleen van die Commiilien de welcke fouden mogen komen te dcflueren uyt de Procef-

-ocr page 712-

Juftitie en Rechts-vorderinge in Ci viie faecken, &c,          ty i

ë -f i> foudc moghei^ijn, als mede in andere ** fçdaer den dfenft van de Juftitie fulcks fou- ß m^en komen te vereyifchen, beyde de voorfz Ê meren, endc fulcks alle de Raden als vooren te mSwyders 'm het voorfchreve HorT Tullen wer- rfen acnacftclt twee Griffiers, die van vierWe- ? j f0tvier Weeckcn by beurte iiillen waernemen (jebefoignesvandenghemekenHovei foo in de cerfteals tweede Raedt-Kamer vallende, en dat de fclve voorts ghefamentlijclc forge fuJlen dragen , ende oplicht hebben voor, ende op het gunt de Griffie racekt ende cencerneert, volgens het Re- element dien-aengaende particulierlijck gemaeckt, en dar de fclve mede gefamentlijck en voor gelijcke eededren fullen ghenieten het tradtement tot de

een van de Secretariflèn vanden gemeltenHovej yeder op lijn tour ende beurte. Aldus gearrefteert ende vaft-gcfreltby deHee- ren Gedeputeerden van de Heeren Staten van Hol- landt ende Wefl-Vriefland t, ende de Heeren Ge- deputeerden van de Heeren Staten van 2eelandt, met belofte defè elcks by hoogh-gcmelte Heeren Staten hare Committenten te fullen doen aggreë- ren, ende daer op de behoorlijcke Inilrumenten van Ratificatie, uytwiflelen binnen dentijdtvan iès Weken naer date defes. In oirkonde der waer- heydtzijn hier van ghemaeckt, ende ten weder- zyden behoorlijck onder - teeckent twee cens- luydende Inftrumenten. In 's Graven-hage den feven-en-twintighften O&ober fefthien hondert

Griffiers plaetfefpe&erende, midtfgaders het gunt | feven-en-tfeventïgh althans aen den Subflituyt - Griffier , foo voor

rraitement, als uytde rapport-gelden werdt be- taclti ende hetgunt aen de oüdtfte van de Secre- tanflen in den voorfchreven Hove voor fijn befbig- ncs in de Kamer van den Raedt wert toegevoeght, bedragende tefamen jaerlijcks de ibmme van . . ....... in het geheel, ende dat de fclve Griffiers noch daer en boveniullen ghenieten de hejfte van alle de Emolumenten tot het Griffiers ampt fpefterende. Dat de plactfc van Subftituyc-Griffieria] werden gemortificeert ende vernietight. Ende dat de Rollevan vier Weecken tot vier \\ cecken lal moeten werden waerghenomen door

Wasgeteeckentj A. B. d'Afparen* F. vander Goes. Moerïngh. R. van Naerjfen Gafp. ,Fagel· Ø. 'Duvelaer. B. van Vry bergen· J. de Mauregnault. *Pr. de Haybert.

) 0- Ordre ende Reglement, gemaeckt hy de Heeren Gedeputeerden *van de Heeren Staten van Hollandt ende Wefi-Vrïefandt, ende de Heeren Gedeputeer- den van de Heef en Statenvan Zeelandt , waernaer byprovife, ende tot naer der by de Heeren Staten van de hooghgemelte Trovtncienfal wefengherefolveert, de Griffiers in den Hove hare befotgnes, midifgaders de faecken van defelve Griffe fullen reguleren. In date den feven en twintichflen Ottober fefhien hondert feven en tfeventigh.

At de Griffiers van den voorfz Hove, van BK) vier Weken tot vier Weken, de befoig- *gg nes, foo in de cerfte als tweede Raedt- de é! , kamcr ™ den voorfz Hove voorvallen- e, by beurte fullen waer-nemen, ende de Proffijn SSc„ m°lurnemen da^r van, door den anderen werdpn r, j QCi S"ccon%neerde penningen fullen den IE u?ht °nder dcn tvveed™ Griffier van *ncerfte ?°À' midts dathv alle half jaer aen «ð,ð d" / ,erdcheIfr vandc proffijcendacr ^en G&fn' U^rcyckeri > Myvendc hy fcndragen Ë ?CrS g^mentlijck forge ful- 'f gunt de Griff °P1]cht hebben voor endc op alle * caffercn van-5 °°úccrneert é foo in het aenftellen C!cr«]Ucn mi?r " ß enningh-meeftdr endc alle de

minite opkomende plaetfè, ende de tweede Grif- fier de tweede, endé foo vervolgens van rijdt tot tijdt voorvallende, des dat de gemelte Griffiers in het voorfz vergeven met den anderen communi- catif iiillen gaen. Doch in cas de Penningh-mcciter, of yemandt van de Clercquen, in hare Bedieninge iich met ghetrouwelijck ende naer behooren en quame te quyten, dat in fulcken gevalle de gemelte Griffiers gclamentlijck, de felve iiillen mogen fufpenderen, caflêren, ofte iöodanige ordre beramen, als fy ten meeften dienfte van de voorfz Griffie fullen bevin- den te behooren , fonder gehouden te zijn in iöodanigh voorval aen yemandt daer van kennifle te geven. Ende of een van de Griffiers quame te ovcrly- den, ende des felfs plaetie noch niet en mochte weien gcfiippleert, fal als dan van het voorfchreve Penningh-meeirers of Clercqs-ampt, middeler- wijl open vallende, by den langhfl-levenden abfö- lut werden ghedifponeert, fonder het fclve hem voor een Tour-beurte aen te reeckenen , waer naer wederom de voorfchreve Amptcn by de ecr- N ç ç ç 2                     ftc

Gr

Dat de

pendè g rs die gene die verders aen de

ets fal verccv^ ë de cerfte opkomende befte "Cr r^ uedernl.dcJtWccde Gnffierde tweede, «erom de eerfte Griffier de eerfte

-ocr page 713-

Pkcaten: 5· BoecK r.Tit«

6j6

luydénde Inftrumenten^ In 'sGraven-haeeH feven-en-twintighften Oftober fefthien hond^ feven-en-tièventigh, Wasgeteeckent, A. B. d'Afperen. F. vander Goes. Moeringh. R.van NaerJJen Gafp. Fagel· Ψ. TJwvelaer. B. van Vrybergen. J. de Mauregnault. cPr,deHuybert,

fteende tweede Griffier vergeven ilillen worden» in manniere als vooren, Ende in 't reguard van de extraordinaris Clercq, die de Executorien fchrijft, ende verders het geen hier vooren niet en ftaetge-expreiïèert, ende van oudts aen den Griffier heeft gecompeteert, falge- famentlijck by haer werden vergeven. Aldus gearrefteert ende vaft-geftelt by de Hee- ren Gedeputeerden van de Heeren Staten van Hol- landt ende Weft-Vrieilandt, ende de Heeren Ge- deputeerden van de Heeren Staten van Zeelandt, met belofte defe elcks by hoogh-gemelte Heeren Staten hare Committenten te fullen doen aggree- ren, ende daer op de behoorlijcke Inftrumenten van Ratificatie, uytvviilèlen binnen den tijdt van fes Weken naer date defes. In oirkonde der waer- heydt zijn hier van ghemaeckt, ende ten weder- zyden behoorlijck onder-teeekent twee eens-

Refolutie J de Procureurs het ghetal daermede hetBladt vmjeitr faeckefalwefengenumbreert·, op de Sacken te fchryven, op poene van emVmton. In date den acheflen 'December 1679.

31

zijn, fal weien genumbreert, fonder van des refch*· ven in gebreecke ·, op pcene van t'elckens een Ypo· cras van een iilvere Ducaton ten behouve vanden Armen van 's Graven-Hage .te fullen verbeuren. Ende dat van defen een ghedruckt Exemplaer η de voorfz Procureurs fal werden bchandight, om haer daer naer te reguleren. Accordeert met de voorfz Refolutie.

,S, nacr voorgaende deliberatie, goedt- gevonden ende verfben, by defen te ghe- gelaften de Procureurs voor haer Edele Mog. Collegieoccuperende, dat fyye- der op de Sacken, daerinne fyde Stucken en Pa- pieren van bcpley te faecken fullen komen over te leveren, klaerlijck fullen hebben te ftelien het ge- tal daer mede het bladt, daer op de Notulen ende Dingh-talen van de voorfz faecken in de Rolle van haer Edele Mog. ghefchreven ende gheftelt fullen

DEN

\*

-ocr page 714-

6jj

EEDEN Ô Õ TEL, de Rechtsvorderinge in d Hoogen Rade in Hollandt.

DEN uftitie ei

~'7~Z,,Fi!r van den Hoogen Rade in Hollandt, den ketjlen Mey I fSi. met de Amplïatie -van den '•/'S sic Groot Ptat-Boecki.yql. P3g.7Po "

'ie van de Inflr ulfien van den Hoogen Rade ende V Ç off van Hollandt, van den 24

ÏÏderlnfiwiï

:' , /é L Sic Groot Placaet-Boeck 2 Vol. Pag. 775? n.jemnt ende Ordre tol bevorderïnge van de Juflitie voor den Hoogen Rade, van den 7 Juny 165-8 ^GrootPlaact-Boeck 2 Vol. Pag. 1102. Ordonnantie op het Salaris van de Advocaten en Procureurs voor den Hoogen Rade. In date den acht en twintighflen January 16 y<?.

weien den arbey t van de Requefte te maecken, of die te vifiteren, op dat Parthye goede conclufie mach nemen. IV. Voor de pleydoye en volle dingh-talen 3 ó ft. Doch byaldien de importantie en gclegenthcyt van de iaeckc, breeder exteniie van de Requefte, mitigaders moeyelijckhcyt van de pleydoye, meer- der ialaris mochte vereyflehen, fullcn de Advoca- ten 'tièlve ipccialijckin hare Rcgifters en Dcclara- tien hebben aen te teyekenen ende re exprimeren , om daer op by den Hove reguard genomen te wer- den. V I. Voorelckeafllftentie die fy iullen doen op in ei ■ denten en emergentien, de fake voldongen zijnde, lullen hebben voor Confultatic                  18 ftu y. Ende voor de pleydoye mede                 18 ftuy. VII. . Ende in klcync faecken, voor ibo veel die v©or den Hogen Rade fou de komen te de vol veren, de helft van de iömme hier boven in de groote Iaecken gefpecificcert , daer van fy neffens de Procureurs gehouden iiillcn wefen mende te maecken in hare Dcclaratien. VIII. Voor elck bladt ghefchrifte behoorüjck ghegrof- icert en gefchre í en zijnde                         9 ftuy v. IX. Voor't maecken van dcnCalendricr, die den Advocaetinalleiaeckcn gehouden ial zijnteont- werpen            -----            -—-              18 ftuy v. X. Ende voor het teeckenen van Inventaris ■ 5» ft. Ë 1. Ten ware de felvc Calendricr mcrckclijck groot ware in wichtige faecken , in wekken ghcvalle fy daer van gefalarieert fullcn werden tot taxatie van den Hove. X I I. Ende indien de faeckc vereyfehte meerder falan's uyt de importantie ende fwarighcyt vander materie als gelegen wefende in rechten, fal fulcksden Hove verthoonen moghen by annotatie , benefrens de fignaturefynerSchrifturc, houdende dat hy ver- foeckt taxatie, om in't vifiteren van den Proccflê daer op reguard genomen te werden. Ende

■■^^sr^ftL(oo tot kenniflè van den Praildent ^vi% cndc Raden van den Hogen Rade ^'^YrJ in Hollandt gekomen is, dat, niet $É£¢ W fcgc'n^acn^e by de Inftruclie van ¹êß^Ì \f den gem: Hogen Rade, ende nader g-ifètfcM Relbliuien daer opgevolght, wel Weliickisuvtgcdruckt, wat poften d'Advoca- tcri encie Procureurs, midtigaders Deurwaerders in hart Dcclaratien tot lafte van hare Meeilers mo- ■c:n brengen; ende hoe veel fy daer over mogen jcrilchen of pretenderen, ibnder dat het in haer ipjrticuli:r vermogen is de voorfz peilen of in ghe- u!e re vermeerderen , of in tauxe te verhogen, tchtcr ecnighe van de voorfz Advocaten, Procu- reurs, midrlgadersDeurwaerders, in hare Regi- fiers of Dcclaratien zijn ftellcnde, ende hare Mee- lcrsnf vorderende, poften by de voorfz Inftru£He ñ Rcfokiticn onbekent, of al ift dat de felvealdaer bekent ende ^tfpecificeert zijn, defelve tot meer- öerrcyien repeteren, als de iaeckc in der daet ver- Jcyftht, oock daer over dickmaels grootcr (ommen 'irccckcninge brengen, als de voorfz Inftru&ie •de Rcfoluiicn zijn mede-brengende : Specia- ick in rcguarde van de Dagh-reylèn ende andere ■aaticn, biiytendeplaetfcharerreiidentie, alles Wgrootc befwaerniflè van de goede Ingezetenen ei"deJuiritie van nooden hebben, midtigaders tot klcynachtinge van de voorfz bedieningen, die Cic, door odieux en hatigh werden gemacckt,ftrec- teiii1c mcdc tot blame van die gene, die haer in prevoortz refpeftive funclien wel ende nacr beho- flf quytendc. SOOi S Ô, Dat de voorfz I ■ ident en Raden genegen zijnde d'Ingezetenen ■ »'loodanighc befwaerniflè t'ontlaften, ende de t: jT ArnPCCn tot haer oude aenfien ende refped tiri-f"' ?cordonnccrtendegeftatueert hebben, Ì ly ordonneren ende ftatueren by defen. Da' Ë' nj ^ri-aerd °?tCn °n Procurcurs > midtfgacjp t-rtn vi'ijCrS' -Cr voortaen in 't begroten en exi- knh"bb"n rCrdifaiVcfalariiren praciicliick ful- rende.         rcSulcrcn nacr den taux hier naer vol- Te · ,          I I. fcrful&S ild^dv,°catcn fullcn Sc™ercn voor un ^ote iaecken                   -óftuyvers Ô Ô Ô Cr den loon van Confultatic begrepen

-ocr page 715-

								Boeck. z.Tit. XX X. Ende wanneer fy verfocht fullen werd, ι Meefters, te reyfen buyten denHage f η ^ voor daeghs hebben               ,__"£ ' lul'ta^ XXXI.'           4g Schuyt,Wagen-Vrachten cnTcer-kofl in niet begrepen, en voorts ghelijck hier ν ^ reguardc van de Advocaten is eeftaturp,·, **** XXX II. "· Van Declaratien van koften te niacck bladtbehoorlijckgefchreven             ΛΤ'^ xxxiii.' ' ¥ Voor het copieren ende grofferen van Μ I Schril tuyren ende Munimenten. Vnn * biadt                  -----         y??.* X X X I V.         8^ Van 't maecken van een Inventaris, van I bladt, het eroilère η daer onder beurenen . il? XXXV.             ^ Van Sententien definitijf,ofinterlocutoir)icL ren pronüncieren           ·*-----              Λ .              xxxvi. 6k?< Van heurluy der Sack naer de Sententie'tmè Griffie te lichten.                  — f.L· XXXVII \ ' Van te dienen van koften, diminutieoverκ leveren, ende taxatie van de felve kollen ;c h;,·™ elcks------          — 2lluyv.i« XXXVIII. Voor 't fchry ven van een ïvliiïïve XXXIX. Ende voor alle vordere befoignes en vaotia, fullen fy genieten na advenant twaelf ftuyversvwt yeder uyre, midts daer af houdende pertinente»· tie,in voegen als by 't volgende 49 Articul mk ge-expreilèert. "Deurwaerders. X L. De Deurwaerders ende Exploi&iers van h Hoogen Rade, fullen haer in het doen vanh* Exploiften, ende het afvorderen of 'ontUngöira haer falaris hebben te reguleren naer de lém van defen Hoogen Rade, naeder Reglement ik opgevolght, ende Lyfte hier naer byghw^» in reguarde van de Deurwaerders indenHap»· derende; ende aengaende de Deurwaerders Mp den Hage woonende, defelve fullen vooreen» ploift in de Plaetfe haerder reftdentie, j« ^ mogen reeckenen als voor een exP'°f/LJ ende in andere Plaetfen naer advenant de dg van dien, van de felve Plaetfe haerder ϋψ naer proportie van de voorfz Lyfte. Ende werden voorts de voorfz Pg_!| ende Exploidiers by defen wei W^tS expreffelijcken ghelaftende geordonneert». luyden in eene plaetfe, ofte eenige naer η deren gelegen plaetfen, uyt krachte van ' | dament, ofte andere CommilTie. >t nS^ aen verfcheyden perfonen doende, 1«^ ^g eens voor een perfoon fullen mogen Ite »£^J haer Meefters afvorderen, of ontfange > ^ tot het doen vaneen Êxploitt indel■ ^ ftaende, ende voor alle d'andere menn^i een Exploict in loco gedaen, °W*.*aJ&0>, diftantie van de felve plaetfe, van den ^
				w		Placaterü 5.
		XIII. Ende als de Advocaten by lui η Meefters te vvèrck geftek Tallen werden, om comparitien voor Com- miflaris of anders in loco waer te nemen, fullen dacr voorhebben------          i8ftuyv. XIV. Ten ware defelve langer als eenuyrquame te duyren, in wekken gevalle fy nacr advenant voor ekke uyrèfullen gefalarieert werden met 18 ft" X V. Ende of't gebeurde dat de Advocaten verfocht werden van parthye om te reyfen buyten den Hage fullen daeghs daer voor hebben                  6 güld. XVI. Sonder yets meer voor dien dagh over befoignes hare Meefters in rceckeninge te mogen brengen. XVII. Boven hacrluyden Wagen, Schuyt-vrachten en Teer-koften, ende midts den voorfz falaris, fullen gehouden zijn haer Meefters daer voor te dienen. Én indien den Advocaec ecnige fwarigheyt maeckte voor de voorfz dagh-gelden iijnMeefters te dienen, parthye fal den Hove moghen Rcquefte pra^fente- ren , om daer inne voorfien te werden foo 't beho- ren fal.                     X V I 1 I. Ende voor Sententien te horen pronüncieren, inhoudende condemnatie ten principalen , of by proviiïe, of oock interlocutoir op belchreven pro- ceiTen, en van gene andere                      11 ftuy v. X I X. Ende voor ekkuyre dat fyluyden in hare Mee- fters faecken extraordinaire befbigneren, fullen ghe- nieten               -----------*          20 ftuy ν Midts daer afhoudende pertinente notitie, als by 't volgende 49 Articul werdt geordonneert. Procureurs, XX. De Procureurs fullen in groote faecken voor re- tentie ende onthout hebben                    24 ftuy v. XXL Voor enckclden termijn                      6 ftuy ν. X XI I. Voor dubbelden termijn, te weten, Eyfchen Antwoordt, te famen             —.          12 ftuy v. XXIII. Om Getuygcn te beleyden, of ander befcheyt over te leggen, 'tzy in de Griffie of voor Com- miiïaris/» loco                      ■—-■■■ -               $ ftuy v. Of anders tot diierctie van den Commiiïaris. XXIV. Voor 't voldingen van de principale faecke 24 ft XXV. Ende op incidenten de helft van dien, alsmede halve rctenue. XXVI. Van een Sack te Hove te dienen,ende inde Grif- fie te brengen.           -—-                      ρ ftuy v. XXVII. Van Deffiiul c te eyflehen in grote faecken 12 ft XXVIII. Van Comparitien voor Commiiïaris, of anders in loco waer te nemen            -----          12 ftuy v. XXIX. Ten zy defelve langer als een uyrequame te duyren, in wekken ghevalle fyluyden naer adve- nant, voor elcke uyre fullen gheialarieert werden met                  j—!              ·—1           12 ftuy v.

-ocr page 716-

ÔééßÇþ en Rechts-vorderinge in den Hoogen Raedt.            '6y$ daèr over van hare Meefters anderrtiael wierden

X L I I „hmenbevintdat eenige Deurwaerders in fcn á : van condcmnatien van delen Hoogen ^executeren ^ van fe Ge-executeerden ten Ifrfc ßï vee ft nemen,als tot voldoeninge van fffrcondeniHatiegenoeghzijn, om daer naer * Ã Veen nieuwe executie te beginnen, ende rifalaristc Verdienen» Soowertbyde- ? rfchreve Deurwaerders en Exploidtiers ^T'Leordonneert, dat fyluydeningevolge ^ féóArcijckel van de Inftruclievandefen 5° é Raede van den aenvartck af, des doenhjek °f «nocghfame Goederen, naer de groote

aengeiproocken, in hare Regifters, ofte anders geen recht van coniültatie meer mogen ftellen, afvorde- ren ofte genieten, veel min, ioo wanneer iy maer werden aengefproken'i om de faecke te bevorde- ren , fonder intentie om met hacr te confuleren. X L V I. Behoudelijck datincas fyluyden foude mogheri geconfuleertwordenoverde produóHevan eenige Munimenten, hooren van Gctuygen, of over yers anders, dat tot bevordcringe van 't recht van hunne Meeftersfoude moghen dienen, fyluyden fullen ghenieten recht van halve confultatie ofte re- tenue.                     XLVII Sullen oock gehouden zijn hare verdiende fala- riflen te eyflehen binnen twee Jaren, naer dat de Proceilèn in de welcke fyghedient fullen hebben gedecideert ende geuyt fullen zijn, fonder daer na daer van vcrvolgh te moghen doen, ten zy dat fy daervan eenigh handt-gefchrift, ofte andere au- thentijeque obligatie by gefchrift hebben. X L V I I I. Wcl-verftacnde, dat fyluyden niet en fullen ver- mogen eenige handt-geichriften ofte obligatie te doen palieren, ofte aen te nemen, over ende ter faecke van hacrluyder ialaris, renzy daer inne wel expreilèlijck werde uyrgedruckt, de fel vc over, en ter Iaecke van het falans, gepafleert te zijn, ende daer beneffens aen haer Meefters overleverende pertinente Declaratie van het ialaris daer over het felvc handt-gefchrift ofte obligatie wort gepaiïèert, ende des niet te min oock onderworpen blyven dien-aengaende, behoorlijcke taxatie, inconfor- rnité van deiè Ordonnantie. X L I X. Ende op dat men t'allen tyde als 't van noode is, foude konnen weten of d'Advocaten, Procureurs, midtfgaders Deurwaerders, hun in het begrooten van hare falariflen naer den inhout van dcfen, foude mogen hebben gereguleert, foo fullen de iëlve gc- houden weien, van haerluydcr falariflen te houden pertinent regifter, met expreflic op yedcr poft, waer aen, ende op wat tijdt ende plaetfe het fel ve verdient ibude moghen zijn, fulcks dat 't gene in voegen voorfz niet geregiftreert en fal werden be- vonden , by henluyden niet gevordert, ontfangen, veel mingeadjudiceert fal mogen werden. JL·· Sullen voorts de voorfz Advocaten ende Pro- cureurs , mitfgaders Deurwaerders gehouden zijn t'allen tyde, ter inftantie van Parthye, ofte andera by den Rade fulcks goetgevonden werdende, hare Regifters met folemnelen Eedete ftereken, oock de ièlve onder den Rade te exhiberen, omme mee hunne overgeleverde Declaratien geconfereert te werden. L I. Sullen mede geen geit van hare Meefters voor falans vermogen af te vorderen, fonder de ielve a vooren te geven Declaratie van 't gene fyluyden tot die tijdt toe hebben verdient, ende fullen gehou- den wcfen van alle't gene fyluyden ter faecke van- falaris fullen komen te ontfangen, te geven be- hoorlijcke quitantie, 't zy de ièlve haer afgevordert wert, dan niet: Werdende hier mede nochtans niet belet, voornamentlijck den Procureurs en Deur- waerders > tcnreguajrde vanhacr verfchoc» in het begir\

ua de condcmnatien

fullen hebben in arreft te

é ie van anders doende, boven mif-

Bcmen, oppey

arbitralijck naer ghelegent-

ünge

vanhacrlalans,

hevt vani

keken te werden gecomgeert.

X L I I I. Ende als wanneer by een Deurwaerder yemant iflpcrfooninarrïftgenomen zijnde, ghedetineert «riin een Herberge, onder.de bewannghe van Dienaers van dejuftitie , ofte Boden, ial den Deur- «rderniet vermogen te pretenderen eenigh fala- ns over vifiten die hy foude hebben gedaen, omme telerren, of de Gearrefteerde wel werdtbewaert, meerder als voor eenmael, ten ware hy tot meerder nin darr toe by den Impctrartt van Arreft, ofte tb i'clfs Procureur, verfocht wierde, ende in allen g.ievalle, blonder pretext van de voorfz vifiten, t.icc vermogen te drincken, ofte andere onkoften jtorhile van den ImpetranC van Arreft, ofte Gear- ■'re il eerde te maecken. XLIV. Voorts fullen de Advocaten» Procureurs ende [Deurwaerders van hare Meefters, ter iaecke van pre verdiende futariiTcn, niet anders, ofte meerde.'

r,

icn

af-vorderen, als het gene hier voorens re- chVclijck isghefpecificeert, nochte door haer '"•'en, nochte door anderen, direilelijck ofte in- 'cclclijck, 'c zy voor of naer date van den Pro- "C, onder wat'ichijn het felve oock ibude mogen in, 'tzydanvanextraordinaris moeyte, ibnder 'tinc, vcrfuym van andere iaecken, ofte van de- o| gene van wegen hare Mcefters gefproken, de "escorte d'expeditie van dien gerecommandeert, ;vcrgcefsopdeRollegeweeft, veel min in't re- "rde van de Deurwaerders, van noopende het Æ JnJnrc Exploi&en met Advocaten of ande- "gcdelibereerf, Schepenen tot het doen van hare xptoidt ghefollicitecrt, ofre anders gevaceert te »cn. ofte andere dier-gclijcke, alfoo wy ver- arde voorfz, ende dier-gelijcke poften be- fjn zijn onder de falariflen hier vorens gefpeci- wt; ende lal 't gecne contrarie defen foude mo- *ciengepretendcert, ende voldaen, t'allen tv- y ç werden gerepefeert· met dien-verftan-

J°cntan5) dat by aldi

ïen eenige byfondere on-

cachtc -

..'; "^oürvaüen, eenigh ander, ofte meerder tfciVch ß'°°ÃÀ' P^^^crs,Xoudemogen à iurfif',1 ;1' foude nientie ende expreilie Wm? Cndc Dcdaraticn ial moeten wer- :'%.bydc Ç on,™cnaCTgclcgentheytvan faec- frden Ð C cr °P rcg«ardt ghenomen te .^cnooJd'U X L V', >.r.cerfvcr·. '\dvocalen CIlde Procureurs, foo ^tceniW'-m'T, vanC0»^lfatie,ofteretenue, -^e hebben ghenoten, alwaer 'tdatfy

-ocr page 717-

Placaten. 5Boeck. 2.Tit.

6$b

begin van de faeckeyetwes pro arrha te ontfangen, midts daer afgevende quitantic als vooren, ende 't felve op reeckeninge van haer te verdienen falaris} of te doen verfchot, aenteeckenende, ende t'elc- kensinhaer te leveren Declaratie expreilèrende. Lil d'Advocaten en fullen geen Schriftuyren by harluydcn gemaeckt, vermogen onder haer te hou- den , ende wevgeren over te geven, onder pretext van alvooren daerafbetaelt te willen zijn, of ten minften eenigh gek op rceckeningc te hebben, ten zy fyluyden datelijck aen hare Metfters overleve- ren Declaratie van alle 't gene by haer tot dien dage toe in de laeckeis verdient, ende daer op ontfan- gen , fonder nochtans de verdere ftucken ende inuniinenten van de ProceiTen onder haer te mo- gen bly ven behouden, als haer Mceftcrs de felve, haer ibude mogen afvorderen. LUI. d' Α dvocaten ende Procureurs en fullen geen con- ventie met Parthye mogen maecken van'tfalaris dat men henluyden geven fal ten uyt-eynde van dcnProceiïè, 't zy in gevalle van triumphe , ofte anderfints.                   L I V. Endc ten eynde de Contraventeurs van deie Or- donnantie } met de minfte befwaerniiTc van de In- gezetenen foude mogen werden achterhaelt, fullen die gene die met eenigé declaraticn van falariflen verder als by defe onfe Ordonnantie werdt tot-1 gheftacn, foude meynen, befvvaert te zijn fonder iïguer of forme van Proces, oock fonder daer toe ecnige Requcfte over te leveren, ofte diminutie te maecken, de voorichreve declaratien alleen onder den Hove 'vermogen te exhiberen, omme aldaer naer dat den Advocaet ende Procureur, mitfgaders Deurwaerder, daer op mondelinge fal wefen ghe- hoort , de voorfchreve declaratie conform deie Ordonnantie geredreileert, ende gemodereert te werden.                         L V. Werdt oock wel expreffelijck geordonneert, dat alle 't gene by defe Ordonnantie is gheftatueert j placts lal hebben in 't reguard van de Declaratien die naer de publicatie van defen, noch onvoldaen bevonden fullen werden, uytgefondert alleen het geen hier vooren Artijckel 45; is geordonneert, noopendède expreffie van tijdt ende plactfe, het wclck in toekomende fal werden geoblèrveert. L V I. Ende op dat 't gene vooriêhreven is, te beter foude mogen werden achtervolght, fullen d'Advo- caten endc Procureurs, als mede Dcurwaerders, in den acnvangh harer Bedieninghc ofte Officie, met Eede beloven, dat fy defe Ordonnantie, yder η het fync, punftuelijcken fulleia naer komen, en in 't reguard van die gene die aireede in bedieninge zijn, wert gehouden 't felve mede onder den Eedt, waer byfy belooft hebben haer met den taux van den Hove te vreden te houden, begrepen te zijn. L V I I. Ende fullen de Contraventeurs van defe Ordon- nantie fonder eenige diffimulatie naer exigentie van faecken werden geftraft.                          . ΐ L VIII. Doch dat alle de genen die'aireede in bedieninge zijn, ende onder ibodanigen Eedt, in de felve hare bedieninge nieren fouden willen continueren, het felve fullen hebben bekent te maecken ? ende daer

van verklaringe te doen aen den getü Rade, binnen den tijdt van veerthienH $ de publicatie van defe Ordonnantie ,oft ,t% haerluyderabfentie binnen den ώϊϊδ?101^ dagen, naer dat fy daer van kenniffe !£??*» bekomen: Ende byfoo verre binnen 2I ^ tijdt foodanige verklaringe niet en werdt^J^ alle de gcene die haer dien-aengaende nier ν ν ' fullen hebben daer naer, voortaen»ehoud V werden, als of fyluyden den voorfe ft^S^1 hadden gcdaen.                           T^3*^ L I X, Ende op dat niemant hier van ignorantieen tendere, foo fal defe op de Audiëntie van deSS werden gepubliceert Gedaen in den HaS acht-en-twinughftenJanuarij ,ij£ Ter0^ nantievanden Prreiident ende Raden vanden mei ten Rade. TmanCau.                      ^' Lijfie ende Ordonnantie van de Dm* waer der s, op 'tfiucl^ van haerkjkt Salaris ende Tiagh-gelden, uyt dm ftm reyfende. V\Elf ------. twMgtlk

Leyden           — - Rotterdam            ———

Schiedam                «—■—~ Briel .....          — Middelharnü en de Plate Beyerlandt             —■ Geervliet                     -— Goeder e de          — Zierickzee            «*~— ^Dwvelandt            —— Ter Tholen —« Zuydtbevelandt           ·— Noordtbevelandt — CMiddelburgh           ·—— Vlijfingen —· — TJfelmonde                    — 'T) or dr echt            —— Geertruydenbergh           f Gorcum          ——· —■ Schoonhoven              -— Goude              —— — Woerden            —» Amflerdam               —■*-* Haer de η           --— Haerlem           —— — Beverwtjck            —— Alckmaer           ——— Schagen                    ·—* Huyfduynen           *-------" Texel —— *"-* Vlielandt 5 ' I*----- Scheüingh             —~~ Hoorn           -—— Enckhuyfen            "·"**""

4 8 6 7 f 8 10 10 10 10 10 11 η "5 6 8 8 6 f - 6 9 10 6 1 9 11 VI 20 μ IJ η

Turmet'eynde CHunnickendam -— Edam         —7 """" Medenblick               *■*—' ,·, tM jjt Andere St eden enTUetJen, mféA4 noemt, naer advenant, Jea gereeckent opfefihienftPffS' Q^n

-ocr page 718-

Tuftitie en Rechts-vorderinge in den Hogen Rade in HollandtJ "6 S ίι Örir<? f/fcfc Reglement op de twee Eerfie Deurwaerders van den Hoogen

Rade» ende derfelver Salarü. In date den negenden February 16 8 o.

λ t je voorfz Deurwaerders alle beyde naer- ftelijck op de Rolle van den Hogen Rade f Uen pallen, aldaer de Audiëntie beibr- pen ende de ordres vande HeerenCom- ■n' i/Ten executeren. nl'rv oock ten minften een vande ièlve Deurwaer- f00 voor als naer de middagh (alsdenRaed "ers'j r ii λ fich continuelijck voor deRaedt- bmerfal laten vinden.                              _, Defelve Deurwaerders fullen gehouden zijn, de Henin'tdoenvanhaerExploiden, als ander- ïï, behoorlijck te expediëren                 . Ende fullen tot falaris, boven het Zegel, vocr een da^hvaerdingc, fommatie, reno- vjtie aenwyfinge van Goederen, ende diergclijcke Exploiften, alhier in den Ha-

Voor een uytroepinge ter Rolle Soeckinge in gyièhnge Van het leveren van Memorien5mitiga- ders opwachten wegen of omtrent een comparitie, £ als parthyen ten wederzy- den eftecüve compareren ) in alles r/iamen vooryderparrhye                 «—

3-© 6-0

o- 0«

o- (J-o

Maer als een Comparitie, fchoon bcleyt, geen voorrganck gchadt heeft, of als de felve iimpeiijek wordt ghecontinueert, en ial by de voornoemde Deurwaerders niet ge-eyfcht noch gereeckent mo- gen werden, 't zy onder prcetext van de Memorie ingelevert, uy tgegeven, of opgewacht te hebben j Gelijck als mede niet betaelr ial werden voor het uytgeven van een Appoin&ement, ghegeven by den Rade om te compareren. Ende iullen de vooriz Deurwaerders niet mogen afvorderen eenigh falaris over Sommaticn ghedaen tot voidoeninge van 't rapport-geit, voor en al-eer den Penningh-meefter aen de Procureus of hare Klercquen heeft behandight een pertinente fpecifi- catie van de rapporten, conform de ordre van den Rade, ende dat de felve Procureurs den tijde van veertbien dagen hebben gehadt, om hare Meefters te konnen adverteren. Aldus ghedaen ende gearrefteert in den Hogen Rade in Hollandt den negenden February 1680. Onder ftondt, In kenniilè van my. Geteeckent, Tman Cau.

re doende, genieten r          ·

i- 4-0

a Voor een Inthimatie aen den Rade : provinciaelmeteenCopie Voor een Infinuatie van Appon&e- ment, om in den Raedt te plcyten met de Copie Ende ommetParthye te wiilelen van Inventaris, of dienen van ftucken Endefoo wanneer foodanige, of andere Appoinftementcn by de Procureurs of hare Klercquen onder recepiflè, ibnder infinuatie werden overghenomen, dat als ; din by de Deurwaerders daer voor niet ge- eyfcht ofgcrccckent fal mogen werden.

K-IO-O

1- 4,-0

o- 6 o

Renovatie tot obfervantie van't Reglement d'Anno 1658 op 'tfluck van de Jufiitie voor den Hoogen Raedt. In date den twee en twmtighflen Ja- nuary 1670.

piLfco den Hogen Rade in Hollandt by da- BHH gclijckichc experientie bevindt j dat den BW voortganck ende expeditie van Juftitie mcrckelijck werdt belet en verachtert, in- tonderheyt uyc oorfaecke dat het Reglement van Fn™denjuriydesjaers fefthien-hondert acht Ρ Tjjhigh, by de Suppooften allenthalve naer be- Γen !11CC.cn wcrdt geobferveert en achtervolght, Cf τ dve ln verfcheydepoinclen, 'tzy gr acilucyc ende onderlinge accommodatie van Mppooftcn,ofwcl door negligentie vande felve ;teWhe           SOOIST, Dathct ment ■' / refumP^e van 't voorfz Regle- ae'rcnr ν" 8 8cvonden hG& het felve nochmacls hn.^S'f ndcd-CVoorrzSuPPo°ftenteadver- feiUcdr criculcmeyninge ende intentie van ls» om l!C^ voortaen naer alle de Poin-

aen en Artkulen van 't meer vooriz Reglement te reguleren. Endcdewyle by het vijfthiende Arti- cul wel ordre geftelt is, dat de ftucken naer de ghe- dane pleydoye op de Rolle binnen drie dagen moe- ten werden overgelevert, fimpelijck met byvoegin- ge dat daer naer niet langer ial werden ghewacht : So heeft het voorfz HofF, amplierende het voorfz Articul, geftatueert, dat de vooriz ftucken binnen den voorfz tijdt van drie dagen van nu voortaen in de Griffie fullen moeten werden gelevcrt j op pecne van drie guldens byden ghebreeekigen Procureur te verbeuren, ende dat des niet te min naer d'over- leveringe van de voorfz ftucken niet ial werden ge- wacht. Gcdaen in den Hoogen Rade in Hollandt defen 22january 1Ó70. Onder ftondt, In ken- niflèvanmy. Geteeckent, Tman Cau.

7-

Λ otificatie, dat alle criminele faecken van den Hove in appel voor den 11 ogen Raedt futten fiaen ter judicature van de HoUandtfche Raden. In date den feventhtendenjamary 1670.

van den RÜ CnTde HolIandtfche Raden het vierde Articul van'tNaerder Accord tuftchen ccnveLrer°uen einHollandt' doen baer Edele Gr. Mog. ende de Heeren Sraten van tenva^HH ?ten> datdeHceren Sta-. Zeelandt, weckende het feift van de [uftitie, met Q1landtenWeft-Vricflandt, by den gevolge en aenkleven van dien, ghemaecktop j                                 Oooq                       den

-ocr page 719-

Placaten:. 5.Boeek- z.Tit

'és%

' Zeeüfche Raden, fullen werden berecht mineert.                                           c ^getej, Dat voorts den ghemelten Prsefident «vf t, landtfche Raden in de voorfz faecken f · Mandementen en andere provifien van f fl°° ^ in de Sententien , ende allen anderenM* *'! Depefchés fullen ghebruyeken den naervolg^ VmVrtfdent ende Raden van den /W» . over Hollandt ende Wefl-Vriefiandt.             é Wyders, datgeenefodanigefaeckenfe fo wanneer, en voor fo veel daer van by den R| ter kenniiTe genomen, of eenigh oordeel uam poneert moet werden voor Commiifarjffen onT Rolle, anders fullen mogen dienen dan raetfedJ van de Zeeüfche Raden als voren; Totwekk eyndedes Vrydaghs ter ghewoonlijcker uyree!ï particuliere Rolle van de voorfz faecken fal \νεΓΓ gehouden : Des nochtans, dat alle termyncn,è ex conventione part turn, of naer ftyle ghehoudes werden , fonder de tuiTchen-komile van eeoié oordeel, of van eenigh determinatie of dediievj den Rechter,wel fullen mogen hebben baren voort- gangh, als maer daer over ten miniten een HoUana Commiflaris prsefentis. Eyndelijck, dat over ende in de voorfz Cudcn van de welcke de Zeeu wfche Raden als boven zijn ghefecludeert, tot Griffier ghebruyekt fal werden Mr. Johan Coenen, volgens de Commiifie by faa Ed. Gr. Mog. ten dien fine op hem als Griffier m den Hogen Rade over Hollandt ende Weft-Vrki- landt verleent : Naer alle't welcke de Suppoob en die gene dien het aengaen mach , henluydca fullen hebben te reguleren. Gepubliceert ter Au- diëntie van de Rolle van den Hogen Rade den 1* Januaryi67o. Onderftondt, InkennüTevinmï} Geteeckent, J. Coenen.

den fevenden Juny des Jaers 1669. niet alleen heb- ben vaftgefteït , dat de Criminele faecken die van den Hove Provinciael by Appel of reformatie aeri den Hogen Rade ibuden mogen werden gebracht, privativelijck fullen ftaen ter kenniiTe en judica'ture van den Prxftdent ende Hollaridtfchc Raden, maer oock aen haer Ed. Gr. Mog. ghereierveert de facul- teytendevryheyt, omallefodanigeiaecken als de wel-gemelte Heeren Staten van Zeelandt, het zy in de eerfte inftantie, of in cas d'Appel van de judica- ture van den vollen Hogen Rade, jegenwoordigh volgens de Verdragen van de Jaren 1 ^87 en 1506 > midtigadeishétprovifioheel Accord van derf Jare 1607, voor fo veel 't felve öp den Hogen Rade ge- appeliccert kan werden, onthouden of naermaels noch fouden mogen aftrecken, in reguarde van de Provincie vanHollandt en Weft-Vricflandtmede allecnlijck door den voorfz Prsefident en Hollandt- fche Raden te laten berichten en ter mineren. Dat óóck haer Edele Gr. Mog. by Refolutie van den 7 Juny 1ÓÓ9, ende nader deliberatien van den 23 November, ende 21 December daer aen volgende, hebben goedtghevonden ende verftaen, de vooriz gereierveerde faculteyt ter executie te ftcllen: Ende fulcks geftatueert, dat alle de faecken hier bevorens uy t de Provincie van Hollandt en Weft-Vriefland aen den voor-gemelten Hoogen Rade gebracht ge- weeft zijnde, ofdicby nader difpolitie van haer Ed. Gr. Mog. daer aen noch ghebracht ibuden mo- gen werden, wefende van iödanige of diergelijcke natuyre, dat fy van wegen de Provincie van Zee- landt , volghens de Verdragen tuiïchen beydc de Provinciën gemaeckt, hier voren ghemelt, 't zy in de eerfte inftantie, 't zy in cas d'Appel, de judi- cature van den meer-ghemelten Hogen Rade albe- reyts werden onthouden, of naermaels noch foude mogen werden ontrocken, door den Prjeiident en Hollandtlche Raden in den vooriz Hogen Rade alleen ende aflönderlijck , met lèclufie van de

8. Refolutie <van de Staten 'VanHollandt endeWefl-YrieJlank, Rfntttj van de overheerde Trovincien, wekkers Goederen alhierghearre (leert en h 'taf geconfifijueert zijn, te mogen appelleren aen den Hoogen Raedt. In mt sa li February 1Ó74. ende pra&ijcque niet ghewoon was aen yönaiwt Β weygeren, temeer, alfoofyluydentiaercsatnuö· tie van de voorfz Sententie, en oock van fata®*

van den fel ven Hove den 2fjuly ivft aenA Edele Groot Mog. op 'tfubjeft van de vooriz ι* geaddrefleert, hadden ondervonden, dat w " uyt het Hooft van de voorfz Sententie jen cc^ aenfehijn foude konnen afgenomen werden» voorfz faeckeby SynHoogheyt &ηΗ<#«'■» vanOrange byformevan delegatie aen aen- ghemelten Hove Provinciael was gh«cm J^ echter het felve wat dieper ingefien zipJL^Jj. lijek kon de werden befpeurt, dat hoogn| lö Syne Hoogheyt 't felve met geen andere in hadde ghedaen, als om dat de felve W^ > $ natuyre, als een iaecke van arreft en) -%φ de kenniiTe ende judicature vanden oroin ^ ter was fpefterende, 't welck fyfoyden o ^ hadden konnen afnemen, dat by °^20 Hove felve oock alfoo in dier voegen w» 1*^,

ichreven alhier inden Hage den derthien- den defer lopende maendt, houdende in ghevolge van haer Edele Gr. Mog. Refolutie van den 23 January leftleden, der felver confideratien en advis op feeckere Rcqueftc by of van wegen den Fifcael Ruyich aen haer Edele Gr. Mog. ghepriefènteert, raeckende feeckere Mandementen in cas d'Appel, met de claufule van inhibitie aen eenige Regenten ende Perfoonen van de Provincie van Over-Yflèl, wekkers gearrefteerde Goederen by Sententie van den Hove Provinciael van date den 22 December jonghftleden, verklaert waren geconfifqueert, by den gemeken Hogen Rade op den 17 der voorlede maendt verleent, ende namcntlijck dat de voorfz Mandementen op geen andere priefuppooften wa- ren gheaccordeert, als om dat net waren ordinaire provifien vanjuftitie, de welcke men volgens ftijl

-ocr page 720-

0ε ende Rechts-vorderinge in den Hoogen Rade in Hollandt. 68

Tu.                                                         , . · alleen uyt het Mandement van Arreft in men, nie. TC.eXtcndeert, en uyt den teneur Dr f Verbacl voor Commiffariflen van meer- Vf ken HüVe gehouden, in welcke beyde van Shcfflj„wafie cn'wierdc ghcfproocken, nemaer, &\ omdatdcfelveharc confideratien en diffi- °°ί*' uytdcdifcuffie van de voorfz faecke rc- SSiKte nieten hadden voorgedragen aen mcer- XvpemelteSyneHoogheyt, als de welcke de in-iicckcaen haerfoude hebben ghedelcgeert, tΙ wel aen haer Edele Gr. Mog., gelijck uyt de Mifliw voren gcroerc, was conftcrende, uyt den Lehoude van de welcke genoeghfaem konde wer- den ae-elicieert, als mede niet duyfterhjck uyt de Rcfolutic van haer Edele Gr. Mog,, den 28 July ia voorleden Jaers daer op genomen , dat defe fake aen den Hoogen Rade was appellabel, nademael her Ed. Gr. Mog. dacr by hadden goedfgevonden ende verftaen, dat aen 't meer-gemelte Hofffoude v, erden gerefcribeert, dat de fel ve volgens difpofi- tievanbcichreven Rechten, ten aenfien van de Goederen van die gene die inde geoccupeerde Pro- vinciën Regenten waren ge weeft, of aen de Rege- ring aldaer hadden geparticipeert, of daer aen ge- dependeerc, fouden procederen tot confifcatie van de voorfz Goederen, ten ware de voorfz Regen- ten, of diegene die aen de voorfz Regeringe had- den gheparticipecrt, konden bewyfen dat fy het

overgaenvan de voorfz Steden naer haer uy tterfte vermogen hadden trachten te beletten, uyt welcke laetfteclaufule alleen fyluyden fouden vermeynen, dat de voorfz faecke by haer Edele Gr. Mog. zijnde opgenomen en aengefien als een ordinaire fake ν au Jultitiedn de welcke de klve de natuyrlijcke en be- hoorlijckedefenfie,achtervolgenshaer Ed. Gr. Mo. gewoonhjeke en arquitable maximes, aen parthyen hadde vry en open gelaten de voorfz Mandamen ten by haer volgens rechten en pra&ijcquc wel ende na behoren verleent waren : VVaer op ghcdelibcreeit zijnde, hebben haer Edele Gr. Mog. verftaen ende verklaert, dat by de Geintereflèerden in de voorfz gearrefteerde Goederen, van de voorfz Sententie van den meer-ghemelten Hove, als een ordinaire faecke van Juftitie zijnde , acndcn welghemelfcn Hoogen Rade gheappelleert heeft mogen werden, ende dat dien volgende mede de vooriz Mande- menten debité verleent zijnde, de voorfz faecke in cas d'Appel als ghedevol veert is, ende vervolgens by den felven Hogen Rade, naer ftyle aldaer ghe- bruyckelijck, geinftrueert ende ghetermineert fal moeren werden. Ende fal de bovenftaende Refo- lutieby Extraft Authentijcq acndcn rneer-gcmcl- ten Hogen Rade ende Hove toegciönden, mitfga- ders aen den voorfz Advocaet-Fiicacl ter handen ghefttlt werden tot hare narichtinge, ende voorts om haer daer naer refpectivehjek te reguleren.

9. Ordre van den Hoogen Raedt3 op degroorheyt der Advertijfementen ende andere Schriftuyren. In date denjejhn OcÜober 1674,

jfWgLfooden Hogen Rade in Hollandt dage- tmλ$ ^C^s ^evlnt dat vee^ Advocaten in plaets %MÊi van ty den Proceffe te voeghen een kort motijf of Adverdflèment van Rechten, ende dacr inne fuccinfrelijck met noodige paflagien teadftrueren 't recht van hare refpedive Mcefters, njn gewoon in de Advertiflèmenten, Deduöien, PoelleerdelnventarilTen, ende diergclijcke an- dcrc Schriftuyren, niet alleen te inièreren onno- cigc feiten , ende mcnighvuldige rediten , ende wis mede den geheelen inhouden van Contracten, «tamemen, Verklaringen, en andere Inftmmen- ?' mf'Oock dick wils te dienen van drie, vier, -meerder (eercte Schriftuyren, daer door de fel ve , menteaccrelcerentoteene onbehoorlijcke pro- . c\t, Urcckendenietalleen tot nadeel endebe- is van de Parthyen die de proccflèn aengaen, ifr l °CmCrJckcliJcke verachtcringe van an- ftitic. s O O °T ς C Cvldentcn ondienft van de Ju- Radr nm α           ' ^άΐ die van den ghemelten Wft' Trinnc bchoorlijcktevooffien, heb- *« & defon Γe°rdonneert, laften en ordonne- rcj1 > 'hocdaif T\ Advocaten in hare Schriftu- itn> alle food ?hc.nocmt fouden mogen wer- I^n bullen evuer!»nnertienj Prolixi^y ten ende ivdckvoorrW TV cnde by Yeder Proccs> Émsghcinilrn^nr, adeoverghebracht, of ander- tcrc" een Advor iir Z1Jn> alkcn fullcn mogen inlc' ^ het cerai vlT-Ύ of Dedu^ niet excede- S« ende beh " d,neIhondert Articulcn van or- r!u?'dc", nochS .gr0ore' d^er vorens by

gebracht noch geleden werdcn,meerder als daer toe itaendeis, volgens de Ordonnantiedaeropalredc gemaeckt, of noch te maecken, ten ware de lake was beftaende in materie van Reeckeningc en Li- quidatie, inhoudende veel en verfcheyde diiputa- blepoften·, ofyemandteengeruymentijdt na het furniflèment vandc Sacke, ghewichtige redenen meende te hebben, om noch een kort Receuil of Memorie, nietexederendehondert Articulcn, te voegen by de voorfz fyne eerfteSchriftuyre, ion- der echter in eenc van beyde de voorfz foortcn te gebruyeken eenige onnodige exteniien, ofte mo- gen repeteren 't gene by voorgaende Schriftuyre airede is gededuceert, ende dat ten aenfien van de ghelibelleerde Inventariflen exaftelijck fal werden achtervolght het 24 Articul van het Reglement en Ordre, tot bevorderinghe ende expeditie van de Juftide, opdenièvendenjuly 1658 j naer welck Reglement alle Suppooften als noch werden gelaft haer praxyfe te reguleren; op poene dat alle andere Schriftuyren by den Griffier niet en fullcn mogen werden acngenomen, maer uytgegeven, ende de Advocaten die bevonden fullen werden dcfè Or- donnantie te hebben overtreden , fullen werden ghemulcTreert als naer exigentie van faecken bevon- den fal werden te behooren. Aldusgedacn inden Hoogen Rade in Hollandt, defen feiten OcTrober 1674. Onder ftondt, In kennifle van π\γ, Getceckent, Iman Qau, Oooo ζ                     In

1 Meren der fel ν

eicrefpcclivePrG cureurs voor

er,

met fal mogen in declaratie

-ocr page 721-

yg^jf                           Pkcaten: 5.Boeck. i.Tk.               , ι o. In de Sententien weder om te gebruy eken de claufule, Doende recht uy t den name ende van w

de Hooge Overigheyt, ende Gracftelijckheyt van HoUandt, &c. van den *8 September χ

tö7+·

Cj

k

hier voren 5 Boeck 1 Tytel, Pag. 662.

Refolutie van de Staten van HoUandt endeWefl-Vriefiandt, u Revifien Pro Deo te verkenen. In date den negenthienden July 16j <,         if

II.

n oemden Lanckvelt gedaen, afgeflagen, end eenen vaftghcftelt mach worden, dat alle verfe ken die gedaen fouden mogen werden, om in °r' vile faecken Revifie^rö <Deo tevcrfoeckenunfpi,1 lijeks iiillcn werden afghewefen, foo als dart h * Edele Groot Mog. hebben verftaen ende verklam verftaen ende verklaren by defen, dat afghewefen' iullen moeten werdcn,alle verföecken, die aen de felver Vergaderinge fouden mogen werden gedaen. om in Civile faecken Revifie pro Deo te verfoec.' ken.

?E Heeren haer Edele Groot Mog. Gede- puteerden ter Generaliteyt, hebben ter Vergaderinge voorgedragen, dat Willem van Lanckvclc van haer Hoogh Mog. pro ^Deo Reviiïe hadde verfocht van een Sententie by denRaedtvan Brabant tot fijn nadeel ghewefen, verfoeckende de intentie van haer Ed. Groot Mog. defen-aengaende te mogen verftaen : Waer op ge- delibereert zijnde , is goedtgevonden ende gereiol- veert, dat van wegen haer Edele Groot Mog. de faeckc ter Generaliteyt daer henen fal werden gedi- rigeert, ten eynde 'c voorfz verfoeck by den voor-

ι z. Ampüatie, tot beter obfervantie van 't Reglement op 'tfluck van k Juftitie voor den Hoogen Rade·, de Anno 1658. In date den drie en twintighfim Mey 16 j 6.

houdinge van't voorfz Reglement en Ordre, ende voorkominge van vorder verval, goedrghevonden heeft, een yeder die het aengaet, by dolen te waer· ichouwen, hun exaételijck naer 't ielve Reglement en Ordre, ende fonderlinge ten reguarde vande opgemelte Articulen te gedragen ·, op pcene ende verbeürteniflè daer by geftatueert, de ièlve (voor foo veel des noodt zy ) by defen renoverende, fon- der dat daer van anders als by den Raedt om rede- nen daer toe dienende, falmoghen worden ghe- difpenfeert ·, Ende fal den Subftituyt-Griffier ghc- houden zij η de breucken te innen, al voren deghe- breeckigegheadmitteert fullen worden termijn te houden. Heeft voorts den Hogen Raedt ter meerdem· peditie ende weeringe van dis-ordres ende coniufie geordonneert ende geftatueert, dat de Procureurs haer Rolle felver fullen houden, indien iy pr* zijn, of by fieckteofabfentiemetkenmflevaiidö Raedt by haer Gefubftitueerdens - Procureurs^

'Lfoo den Hoogen Rade hoe langer hoe meerder bevindt, dat het Reglement en , Ordre, in den Jare 1658 beraemt, tot bevorderinge van de expeditie van de Ju- ftitie voor den felven Rade, inweeringevan veel abuyfen en ongheregeltheden, waer door defelve wierdt verachtert, door de non-obfervantie vande ièlve, meeren meer in onghebruyek komt te ver- vallen, en fonderlingh ten reguarde van het tweede Articul van het ièlve Reglement, in ordre mede- brengende , dat de Procureurs altijdt fullen moeten gereetzijn, om te voldoen den termijn, daer toe de prtffentatie ter Rolle geftelt dient, ende van het elfde Articul, diiponerende tegens de Procureurs, die hun niet tydelijck op de audiëntie van de Rolle laten vinden, midtfgaders van het twaelfde Articul aen^aende het ftateren van de faecken buyten ken- nifle ende goedtvinden van Commiifanifen van de Rolle, als mede ten aenfien van het vijfthiende Articul, houdende, dat in faecken die bepleyt en in advis gehouden zijn de ftucken uytterlijck bin- nen drie dagen ter Griffie, of in handen van den Griffier of Subftituy t-Gnffier overgelevert moeten worden, ende het 17 Articul, ftatuerende tegens de Advocaten en Procureurs, omtrent het vermen- gen ende overleggen van de Stücken, die imperti- nent zijn, ende ter iaecke, niet dienende, gelijck oock ten refpeite van het twintighfte Articulf waer bygeordonneert is, dat de Procureurs niet fullen occuperen, fonder fuffifante procuratie; ende van het 2 f Articul, houdende, dat de Verbalen niet anders als geheel, ende in behoorlijcke forme, en by den Griffier of Subftituyt-Griffier onderteec- kent, overgcleyt mogen worden, midtfgaders van het32 Articul, difponerendeop het naerfien van de faecken en confereren vande Smeken met den Inventaris, ftreckende tot verachteringe van de vereyfehte expeditie, groote koften van de Liti- ganten, ende dis-refped van de Juftitie, het welck alfoo niet en behoort. SOO IST, Dat den fel- ven Hoogen Rade tot maintien, en prascife onder-

fende, of oudtfte Klercquen, daer toebequacm zijnde, fonder dat eenighe andere Klercquenbu· nen de Audiëntie fullen komen, maer buyten ηu ten bly ven, ende 't geen fy aen haer Meete■ t^ gen of tebehandigen hebben, doordenUeur^ der laten aendienen> op de verbeurte van ksM) vers, ten profy te van den Deurwaerder. Dat oock niemandt, wiehyzy, hg» Rofe> deren, gheduyrende de Audiëntie van je ende infonderheyt als'erghepleyt *?J^ wandelen, klappen, kouten ofeenigng - maecken, 'tzy byhetVuyr of elda*>.1 ^ buyten de felve Rolle; op een pcff va & ftuy vers, by de Deurwaerders vao de * exigeren.                                     , en behoor Dat yder wie hy zy, den Rade fal drag ^ lijck refpea-, en op de Rolle gc^ag*^ dat* tium, 't zy dat'er gepley t wort or mee, dc Q^ Procureurs en haer Klercquen ƒ00 **£P fe en pariden als ter Rolle haer Meefteis m j^

-ocr page 722-

τ tóe ende Rechts-vorderinge in den Hogen Rade in Holiandt. 68 i

„prtcnemen, ende metghelijckrefpedt d*en Vende vervolgen. ioldingen             procUreurs hare prafentatien , Κ», ofuytcerl.jckvoorde Kloek elf digi»» j^0jle fullen moeten brengen, fel ver "?rf' tCrc hebben willige condemnatie, of dat °T Z, daer op niet ghedifponeert fal mogen * η oock de Procureurs kenniflè bekomen heb- . ί dat hunne Procuratie is gerevoceert, geen tZ Condemnatie fiillen laten decerneren, ion- T& CommiiTariiTen daer van te verwittigen; op raii vereoedinge van alle fchade en mtereflèn 'T'de Gecondemneerde fal komen te hebben ende K Dat vorder de Procureurs , verfoeckende den voorrtranfh van een pleydoye in den vollen Raedt, ι-lieden in Rechten beftaende, desdaeghs voor

het doen van de felve Pleydoye fchriftelijck fullen hebben over te leveren het cafus van het proces, en waer in de queftie/eriSr principael is beitacn de, op poene van een Ypocras van fes guldens. Dat eyndelijck de Procureurs de tauxaticn vande koften ten behoeve van hare Meefters ghedaen, in weer-wil van defelve hare meefters % lbndcr com- municatie ende permiflie van de Commiflariflèn van deRolle niet ter executie fullen vermogen re ftellen , veel min de penningen ontfangen, ende onder haer behouden, oppcenevan arbitrale cor- rectie, 't zy van fufpenlie, tot dat de Meefters ge- confenteert iiillcn zijn, of anders. Aldus gedaen in den Hoogen Rade in Holiandt, endeghepubliceert op de Audiëntie van deRolle den 23 Mey lóyó. Onder ftondt, In kenniflè vanmy. Geteeckent, TmanCau.

ι?. Ordre op de KIe dj e, en tegens het compareren met Zijdt-Geweer of Stoeken op de Rolle en Comparitie/t voor den Hoogen Rade. In date dm tkienden September ió8o.

iTTTyLfoodagelijcks bevonden wordt, dat ver- 'fJpL·, fcheydcAdvocaten en Procureurs,mitiga- 084{ ders Deurwaerders, Solliciteurs, en oock andere Perfonen, haer vervoegen in de Audiëntie ende Bancken van de Rolle, of haer in- gingen, als mede in de Raedt-kamer, ib wanneer ildaergepleytwordt, endeinigelijcks opdecom- paricicn voorden Hoogen Rade in Holiandt, niet iilecn lbndcr Mantels,maer oock met Zijdt-gcweer of mee Stocken in de Handt·, dat mede eenige Ad- vocaten ende Procureurs haer voor den Rade pre- sterende om der felver Eedt af te leggen, fonder Mantel, ende dickmaels in gecouleurde Klederen, endemee graeuweHoeden, ftrydende tegens de oude gewoonte, ende zijnde oock den Suppooften onbetamelijclc, waer door het refpecl:, 'twelckfy Jendcjultitiefchuldigh zijn, geenfints werdt vol- den, ende daer uyt niet anders als verdere dis- hes ende verloop te verwachten ftaen. Soo ifi, At den Prafident ende Raden van den ghemelten noogen Rade dacr jegens willende voorfien, inter- -wnmidtsdefengeneralijck eencn yegelijcken,

van watqualitcyt of conditie hy foudc mogen zijn, ia de vooriz Audiëntie ende Banckcn van de Rolle of hare ingangen, de Raedt-Kamer, midtlgaders op de Comparitien, met eenigh Zijdt-gheweer of Scocken te komen : Ordonnerende ende laftende daeren boven particulierlijck alle Advocaten ende Procureurs, opdevoorfz reipccHve plaetièn niet anders als met Mantels of Tabberden, en fwarie Hoeden te verichynen} Ende dat oock de Advo- caten en Procureurs haren Eedt willende doen, ge- kleedtiullen moeten zijn in fwarte Klederen, met een fwarte Mantel ende Hoedt·, alles op poene van non-admiille en fes ponden te xl. grooten 'tpondt : Ende worden de twee Eerfte Deurwaerders gelaft, de vooriz poene tegens die gene, die, gewacr ichou c zijnde, weygeren te pareren, paratelijck, en fonder conniventie te executeren. Aldus gedaen ende gearrefteert den 10 Septem- ber 1680, ende ten fel ven dage inde Audiëntie van de Rolle van den Hoogen Rade gepubliccert. Onder ftondt, In kenniflè vanmy. Geteeckent, Tman Cau,

l4- Procureurs <voor den Hoogen Rade ghelafl, prscife te moeten dienen van hare Stuc ken, &c. ïn date den eerflen Mey 16 81. Lloohoe langhs hoe meerder ondervon- van hare StuckenendeSacken, ende defelve fur- oen wert, dat de Procureurs poftulercnde neren ter Griffie, of onder Commiflariflèn rcipecti- voor den Hoogen Rade in Holiandt, niet | ve, binnen den tijdt by de Inftru&ïe en voorgaende • jr'ecnin gebreke bly ven binnen behoor- j Reglementen gheprsefcribeert; oppcene, datnaer

^e de felvc te furn ■■■„■,-■ Ct b,n rerpeftive; maer dat fy geheele *W "Γ0 Vm' waer dü0r hare parthyen on- S ÖnTrr '/ndc °P V°0tC koften V % van Η ι a endc tot merckclijcke verach- ^icnton νJ a%contrarie de Inftruftic en Re- -Cc;TetdRadc^ooisT'Datden *** icW%n Ύ den ghemelten Hoogen y^, enrS%jlllendevoorfien, geordonneert ^Procu^il nnCrcn midcs defen » d* & rCUrs v°ortaen prccife fullen dienen

j verloop van den vooriz tijd, datelijck fonder eenige | aenmaninge, recht op verfteck ghedaen , ende de vooriz Procureursgecondemneert fullen werden in de koften, fchaden en intereflèn die haer Meefters door der ièlver Procureurs verfuym fullen komen telyden, en datdevoorfz Procureurs daer en bo- ven t'elckens noch fullen werden gecondemneert in iöodanigen amende,als den Raedt na gelegen theyt van iaecken bevinden fullen te behooren. Gedaen in den Hoogen Rade in Holiandt den eerften Mey jó8i.               Was geteeckent, Tman Cau.

DEN

-ocr page 723-

6U

DEN-DERDEN TYTEt, Rakende de Juftitie tuffchen Holland ende Zeelandt.

OSiroy voor die <van Zeelandt, dat alle Sententien ofte Vonn'fl V zy provifioneel of' diffinitive ■> inhoudende condemnatïe pecunieel, fan

I.

ex'ecutabel-, niet bedragende boven de thien ponden. In date den /even

tighflen January ι ƒ3 2.

yA E R. L E by der gratie God ts "f RoomfchKeyfer; &c. Allen den ™ genen die deien onien Brief/lillen ïien, Saluyt. Van wegen des Eer- waerdigen Vader in Gode, onièri

Calumniateurs occafie en oorfaecke hebben f ι van dilayen, ende fonderlinge by frivole appel! of reformatie, by den welcken fy fouden aS de Vonnifïcn vande Rechteren(gelijck zy t0C'S toe gedaen hebben ) ter groter en onvHrwinneliS fchade van de Koopluyden, en heurluyder Kool manfcliappen : Veriöeckendedaerommedevol noemde van de Staten , ende fonderlinge die ra Zicrickzee, Goes, Reyrnerswale, Thofen, Veere Vliilingen, ende andere befloten Steden,hebbende berecht, kenniflê ende judicature ordinaris, di Ons believe, omrae de welvaert van de ghcracri Landen, hen te verkenen, dat voortaen niemand geoorloft en zy te appelleren van eenige Senten of Appoinétementen , Interlocutorien, 'tzydit fulcks gegraveert zijn, dat hetfelve grief niet α mach gerepareert zijn ter diffinitive,endedatiulck Appellanten niet ontfanckelijck en fullen zijn ais Appellanten. Voort als eenige Sententicn diiiini· tive fullen ghegeven zijn by eenigh van de Wcttca van de voornoemde Steden , in faecken ci:e aftieperibnelevan penningen» fchulden, endae daer van geappelleert werdt, de felve Parthycn ca Appellanten ( niet jegenftaendeheurluyderappci) fullen bedwongen weien by den genen die de lel vc Sententie ende condemnatïe ghegeven hebben, κ namptiièren 't gunt daer in fy gecondemneert zijn even verre die ièlve condemnatïe in penningcsi fchulden, nietenexcederen de fomme vantWf tigh ponden grooten Vlaems; Ende fullen geh»· den zij η eau de te ftellen, te rembourferen en te- len de koffen van Parthyen, ende oock d'amefA» indien fy daerinne gecondemneert zijn> midtiga- ders dat de parthye die getriumpheerC heeft, eau* fal ftellen, 'tghewijfde te voldoene in de twee* inftantie; Ende in gevalle d'appellatieri vielen,^ die van de voornoemde Steden van Ziende*1 Goes, Reymerswael, Tholen, Y&tbVliB"» van heurluyder Vonniilën gheappelleeert len hebben, aengefien dat fy 's Winter-daegm *» grooten dangiere en pericule van beuren Ly* » ^ de felve appellatien te mogen vervolgen, o» Zee moeten varen j daer fydickwils les orac ^ gen blyven moeten by Tempeefl °^^SCfcr2i heurluyder groote koften, ende dat Orde s Mechelen, aldaer fy altijdt men een ο}&®\> den overgeraecken mogen. heuπuyüι-, φ bat gelegen is, Ons believe ^f^°%i^ keure te geven, om circuyt te Jcnouwc > ^ Koopluyden, ende Onfc Onderzaten van 1 j~ ^ en onbehoorlijcke koffen te bewaren» , ^,0 luyder appellatie of reformatie mogen | ^ χ& vervolgen voor Onfen Praïfident ende ^i Q^

-5^»

lieven en getrouwen Neve, ende van onien lieven en beminden die Praslaet, Edelen, Burgermeefiers, Schepenen ende Raden van onfe Steden, ende andere , repradenterende den.drie Staten ons Landts vanZeelandt, is ons te kennen gegeven gewceft by Articulen van doleantie, hoe dat in onien Rade van Hol landt als nu niet een ge- booren Zeelander en is aldaer reiïderende ·, maer die leftewerf waren, ( als wylen Mèefter Tiet er "jander Capelle, ende Meefter Nicolaes Everard, in fijn leven Prazfident van onièn Grooten Rade ) zijn overleden, ende Meefter Jafper Lievenfz. Eerftc Raedt in onfen Rade tot Utrecht, is in onfe Stede van Utrecht refiderende, 't welck dire&e- lijck is tegen 't negende Articul vanden vijfften Ca- pittele der Keure ons Landts van Zeelandt, die wy befwooren hebben: Verfoeckende ootmoedelijck, dat Ons believe, achtervolgende 'tfelve Articul, in Onfen Rade van Hollandt te ftellen drie geboren Zeelanders. Ende alfoo Ons Landts van Zeelandt principalijck ghefundcert is op de Koopmanfchap, ende gcregeert naecktelijck, by Keure en Koftuy- melocale, propicetot'ernatuyre van den Lande, ende dat ter caufe van der felver Koopmanfchappe, endeaenkomen vanvremde Koopluyden, Mee- ilers van Schepen, ende Schipluyden, de welcke daer dagelijcks by der Zee in heure Havene komen en arriveren, dickwils veele en diverfche queftien ipruyten, foo onderlinge als jegens elckanderen, die welcke veele liggen in gerechtighey t, ende bet fouden behoeven ghetermineert te worden , by Koopluyden, Schippers en andere, hen die vooriz faecke verilaende, Lieden van Eere en confeientie zijnde, behoorden oock wel ghetracfeert te zijn , ibmmierlijck, fondcr t'onderhouden of obierveren ordenc van proces ordinaris , fonderlinghe in de quieftien van Averye, vanVrachte, van Verfeec- kerthey t die een Koopman den anderen doet, op de avontuyren en periculen vander Zee, van Obli- gatie die menmaeckt op de Bodem ende Grondt van de Schepen, ende andere gelijcke faecken, die welcke begeren korte proceduyren ende expeditie; want indien de ièlve faecken niet ibmmierlijck ghe- expedieert en wierden, ibude bydien micidelede Koopmanfchap vervremt, verachtert ende geheel verjaeght mogen werden uytZeelandt, ende by dien 't ièlve Landt dcfolaet, ende tot geheelder ruïne en diftru&ie mogen komen} midts dat de

-ocr page 724-

Raecketide de luilitie tuiTchen Hollandt ende Zeelandt.'

£8?

r rrotenRadealdaer, ofvoor die van Onfen lcn WcinHollandt, naer heure beliefte, ge- goten ΚΛίΛ 0iifef Stede yan Middelburgh dat i&* alf privilegie van wylen Onfen lieven Heere ^01' Óudt-Vader Hertoge Philips van Bour- fsideovei            en aj doen expediëren Onfe ^nJll2nabehoorIijckeforme. SOO IST, rtvdcfaecken voorfz overghemerekt, bege- i l vclvaert en onderhoudeniiTe van Onien f Lande ende Onderzaten van Zeelandt,ende

fomme van thien ponden groten Onfer Vlaemiche Muntccens, ende daer onder 5 Wy ordonneren en verklaren, dat de felve Vonniflèn provifionale en diflnitive, bedragende tot'er fomme alsvooren, heure volkomen executie hebben fullen, niet te- genftaendeappellatie of reformatie, en iönder prae- juditie van dien $ mits dat parthye.de kennifiè ver- kregen fa! hêbben,totfyncn profyte gehouden wert cautie fufMmt te ftellen, 't gewijlde te voldoen inde tweedeinftantie,en te betalen allede onkoften,ende oock de boete, indien hy daer in ghccpndemnccrr. wordt. I V. Willen en ordonneren voorts, dat fo verre eenige AppcllaticngheinterjecÏeert worden van deVon- niilenvan de voorfz Steden, dat de Appellanten fullen heurluyder Appellatien vervolgen in Onien Rade van Hollandt, nadeoudeCoftume, alles ge- duyL-ende tot Onfen wederleggen j en foo lange als het ons believen lal. Ontbieden daeromme ende bevelen de voorfz Hooft-PrazfiJenten ende Luyden van Onfen Se- creten en Groten Rade, de voornoemde van Onièn Rade in Hollandt, Bailliuws van Middelburgh, Zierickzee, Reymerswale, Gocs, Veere, Tholen, Vliilingen, ende allen anderen OnienJufticicren en Officieren wie dat acngaen fal mogen, haren Stede- houders, en een yegclijck van hen, fo hen toebeho- ren fal, dat fy van dcfe Onfe gratie, Octroy, Accord ende Declaratie, in der voegen en manieren voren verhaek, doen, laten en gedogen de voorfz Thoon- deren, ruftelijck en vredelijck genieten en gebruye- ken, fonder henluyden te doen r.och laten geichie- den eenigh hinder, lctièlof mocyniflèter contrarie, want Ons alfo gelieft. Ende want men van deicn Onièn Biief te doen ialmogm hebben in veelc en diverfe plaetfeiij Wy willen dat totten Vidimus, of Copie Authentijcq van dien volkomen gelove ge- geven zy, gelijck tot deien Originalcn Brief. Gege- ven ïn Öniêr Stede van Bruflèl den 27 Januario in 'tjaeronsHeercnif31. Van Onfen Keyferrijcke het derde, ende van Spaigne, Cicilien, &c. 't icven- tniende. Ende onder flom getcyekene op de ploye, By den Kcyfer in fynen Rade. "De Soete. Onder ftondt geièhreven, Gecollationeert, is defe voorfz Copie jegens de Principale, wel bezegelt weiendc, fonder eenige rafuere als 't bleeck in 't aenfehouwen, en accordeert metten ièlven van woorde te woorde, dempt o totulo, 't welck ick Betfman, Cornelü Se~ renbergen, Notaris by den Hoyc van Hollandt ge- admittcert ende geapprobcert zijnde, met mijn felfs Handtteycken, privact hier onder geftelt, atteitcre Ende geteyekent, Betfman, Cornelü Sevenbergen Ge-extrahcert uyt het tweede Memoriacl-Boeck van I, de Jonge, Fol. 79.

ètdiein&-

edc j uftitie gheregeert mogen werden,

i-r οι) gehad her advis eerft van Onfen heven ..couwcndenEerilenendeandereLuydenvan η ίη Rade in Hollandt, ende daer naer van den PttfiJcntendeLuyden van Onfen Groten Rade, ^voornoemde Thoonderen genegen weiende,tot hnirluydcr bede ende fuppücatie, endeby dehbe- r'tt van Onfe feer lieve ende beminde Suitere die Koniiwnne Douagierc van Hongaryen, ende van Β hemen, Ertz - Hcitoginne van Ooitenrijck , voor Ons Regente ende Gouvernante in deiè Onfe Linden van herwaerts-over, ende van de Hoofden cndcLuyden van Onfen Secreten Rade, neffens hicrwciende, hebben voor henluyen ende heure Nakomelingen gewillekeurt, geoftroyeert enge- secordeert, willekeuren, oftroyeren ende accor- deren uyt fonderlinge gratie by defen Onfen Brieve. I. Dat van nu voortaen, fo wanneer in Onièn Rade ran Hol landt eenige fte ten van ordinaris enextra- erdinaris Raden vaceren fullen, in wat maniere dat herzy, Wyvandefelve ftaten verfien fullenj te wen van twee ordinaris en een extraordinaris of Commiflaris Raden, en die geven bequame Periö- r,cn,gcboren uyt Onfen Lande van Zeelandt» naer- volgcndc de voorfz Keure. II. Ende uyt Onfcr meerder gratie, ende by advy fe jaisvooren hebben die voornoemde van de Steden Jan Zierickzee, Goes, Reymerswale, Tholen, Wc, VlüTmgen, ende andere beJloten Steden ρ Zeelandt, (uytgedaen Middelburgh j hebbende «richt, kenniife, judicature ordinaris, geconfen- tart, ende geconfenteerde, dat voortaen niemandt β lal mogen appelleren van heure Sententien, of ppoindemente interlocutoircn , 't en zy fulcks ^ravccrt zlJn dat het felvegrieffniet reparabel en Pterdiffinitive, of ren ware dat de felve Appoin- «jnentcn hadden kracht vandiffinitive, inwelc- :»geval lc, en anders niet, fy en fullen ontfancke- ^kz'jn als Appellanten. Va                    llL J" Caenlacndc de Appoin£tementen ofVon- ^nproviiionaleofdiflinitive, ghegeven by de οήο,Η "Ύ voorn°emde Steden van Zeelandt, ^acndecondemnatieperfonele,bedragendede

Bocck ^°2^nfAccordtuJ[chm Hollandt en Zeelandt, van den 7 Maert 1607. Sie Groot Placaec- ao· 774* \m*n ij t1iffc^en Hollandt en Zeelandt, over het nomineren van den Trafident ende Griffier in den. ** a^y van den 6 Augufiiió^. Sie Groot Placaet-Boeck 2 Vol. Pag. 2377. *ύ de StatZ U)Vm Verdragh tuffchen de Heeren Staten van Hollandt en Wefl-Vrieflandt ter eenre, kn%^cr\fsVai Qeelandt ter andere xj'de, voorfoo veel'hetfeyt van de Jufiitie aengaet, van den 21 2- blQ Groot Placaet-Boeck 2 Vol.Pag. 308Ó. Nadêf

-ocr page 725-

					ί, Piacateri^ Tf Boeck 3. iïïtil f. NaderAccordt, gemaeckt tujfchen de Heeren Staten 'VaniJoli Wefl-Vrieflandt ter eenre, endede Heer en Staten van Zeelandt t          tnii raeckende het faict van de Juftïtïeymet den gevolge ende aenkl Ϊ0$?1'*?4 In date den fevenden Junij 16o§J                                      " even Va» 4»'
		m
			lN deï\ eerften , is tuflehen de hoogh- gemelte Heeren Staten van d'eene ende d'andere Provincie , naer verfcheyden gehoudene conferentie endecommuni- catien veraccordeert ende vaft-geftelt, gelijck vaft geftek wordt by defen, dat de Jurifdiitie die den Pradident ende Raden van den Hove tot noch toe mede over de Provincie, Steden en Ingezetenen van Zeelaiït hebben gehad en ge-exerceert, volgens d'originele InftrucTrie , midtigaders de Accorden ende Verdragen daer op ghemaeckt, voortaen ge- heel) jek fal ccilèren en ophouden; ende datdien- volgende de Staten, Steden ende Ingezetenen van Zeelandt, in het toekomende voor den voorfz Hove in geenderhande wyiè betreckelijck oftecau- iabel fullen weien; maer dat het vooriz Hof iöo in Jurifdidrie, als in't aenftellen vanden Prafident, Raden ende Minifters, met den gevolge ende aen- kleven van dien, alleenen privativelijck falftaen onder 'tgefagh endede diipofitie van de Heeren Staten van Hollandt ende Weft-Vrieilandt I I. Dat de Onderdanen ende Ingezetenen van Zee- landt by provifie, ende ter tijdt toe anders fal we- ien geordonneert, fullen blyven, ende voor iöo veel des noot zy, op nieuws geftelt worden, ge- lijck de ièlve geftek worden by defen, onder het reilbrt ende de judicature van den Hoogen Raed, onder de conditien, reftriclrien ende limitatien , vervat in de voorgaende Verdragen van de Jaren 15-87 ende ifpó, midtigaders in het proviiioneel Accordt van denjare 1607, voor foo veel het felve op den voorfchrevcn Hoogen Raedt geappliceert kan werden; ende dat dien-volgende in fpecie van alle Sententien, ghewefen by de Heeren Gecom- mitteerde Raeden van Zeelandt, als reprsefente- rende Burgh-Grave en Leen-mannen van de felve Provincie, midtigaders by de Gerechten van de Steden, ende van het platte Landt van Zeelandt, daer van voor defen aen het Hoff is gheappelleert geweeft, direitelijck ende immediatelijck ial wer- den gereformeert ofte geappelleert aen den vooriz Hoogen Raed talken. III. Ende naerdemael de Staten, Steden ende Quar- ticren van Hollandt ende Weft-Vrieilandt, jegen- woordigh ter eerfter inftantie voor hetHoffvan de ièlve Provincie mogen werden geconvenieert, ende dat van de Sententien by het voornoemde Hoff daer over geweien, aen den Hoogen Raedt mach werden geappelleert: Dat derhalven oock de Staten, Steden ende Quartieren van Zeelandt ter cerftcr inftantie fullen moghen werden betrocken voor den Hoogen Raedt, ofte wel voor foodani- gen Rechter als de Heeren Staten van Zeelandt daer toe naermaels mochten goedtvinden in de eerfte inftantie te ordonneren: Des dat in 'c voorfz laetfte cas van de Sententien by ibodanigèn Rech- ter geweien, mede aen den Hoogen Raedt in ma- niere vooriz Gd mogen werden geappslleert 5 en				ishierbpexprcilèHjck verklaert, dat,v0orf hier boven van de Staten van d'eene cnrf ï *! Provincie werdtgefproken, *tièlve Ι?' Ψ* verftaen is, ofgeduyt fal werden -■ fflS. inf- van iaecken , in dewelcke de felve ί, -^' loco geacht ende gehouden moeten werdcT'^ Den Praefident ende Raden van den Hoogen Raedt, cnfullengcen btog.ff ofte houden, dan ter przièntic van feeS foouytde eene als uyt de andere Provincie?/ prcfent zijnde, of immers daer toe behooS befcheydenwefende, volgens endeinconforS van der fel ver Inftrudie, fonder dat aen de rZ uyt de eene Provincie apart, ende metfeduileS die van d'andere Provincie ecnige iaecken ad* reerr, veel min by de felve verhandelt ofteW mineert fullen mogen worden; uytgenomen alleen dat de criminele iaecken, die van den Hove bf appel of reformatie aen den Hoogen Racdt (oude! mogen werden gebracht, fullen ftaenterkenni ende judicature van den Prsefidcntcn HollamlHt Raden; gelijckmededc Heercn Staten vanZee- landtdevryheydt fullen hebben, om dekeoni ende judicature van het Crimineel in hare Provin- cie vallende, dat appellabel of provocabel is, κ defereren aen den voorfchrevcn Prseiident ende Zeeuwfche Raden , midtfgaders den Griffier Tman Cauw> ende lbodanige andere, die ff (ou- den mogen goetvinden daer by te voegen: Suilen- de alle andere iaecken, die tot noch toe van weder· zyden aen den Hoogen Raedt appellabel ofpro- vocabel zijn geweeft, foo wel in Hollandf ende Weft-Vriellandt, als in Zeelandt voor-vallende, geene uytgeibndert: Gelijck oock de Domiimk iaecken, by appel ofte reformatie aen denHoogca Raedt mogen werden gebracht: Ende voor m veel deHeeren Staten van Zeelandt eenigefate, 't zy in de eerfte inftantie, 't zy in cas d'appelvj/. de judicature van den vollen Hoogen Raeajep woordigh, volgens de voorfz Verdragen onthou- den , of naermaels noch fouden mogen aftrecken, dat het aen de Heeren Staten van HoUandt entó Weft-Vrieilandt vry fal blyven de felve fidewj haren reguardc door den Prefident endcHoP*· fche Raden aldaer te laten berechten ende la- mineren. V                             f Dat in allefaecken, in de welcke %^Ά fchen Parthyen, waer van de eene, '£ z1 ■" ± Reus is Hollandts, ende d'andere Zeeu^J^ de Heeren Staten van d'eene , *#&? .yjtf Staten van d'andere Provincie yets ailoni. ,rf aen den Hoogen Raedt fullen mogen jPJJJ,, verbieden, maer dat de twee WBSPSEfr Tien van foodanige faecken alleenehjcK ^ ben ende moghen exerceren eene genlr;n(Je0udi currerende difpofitie } en dat dgn-voig ^ ^ Mis cafibus den voornoemden H°ogcJ0(jr5dafi Ν fal hebben te pareren eenig bevel or ver ^φ. beyde de Provinciën t'iamen gesevcn w ' pi

-ocr page 726-

Raeckende de Juilitie tufTchen Holiandt ende Zeelandt, <5 85S

genomen binnen den tijdt van drie maenden, te reeckenen van den dagh af dat de voorfz notifica- tie by haer fal wefenont fan gen ; Wel eken voorfz rijdt, (öo by de eene als by de andere Provincie (al moeten werden waer-genomen, op poene, dat by gebreecke van dien, ende de voorfz drie maenden overftreecken zijnde, den Prcefident ofte Griffier fal werden verkooren by de Heeren Staten van die Provincie alleen , die haer daer toe binnen dm lèlven tijdt als boven fal hebben inghcftelt, ende dat hy dien-volgende oockop Commiifie van de felve Provincie alleen in de poilêifie van lynen ftaec geftelt endeontfangen lal werden: Ende lullen de hoogh-gedachte Heeren Staten in de voorfz ai'tie hare Seflle nemen aen een lange Tafel, ten dien fine inde Vergader-plaetle van de Heeren Staten van Holiandt ende Weft-Vrieilandt te approprie- ren , daer van de hoogh-gemelte Heeren Staten van Holiandt ende Weft-Vrieilandt tot hare keufè nemen ende occuperen fullen de eenezyde, ende de Heeren Staten van Zeelandt d'andere zydc ,cn vervolgens procederen tot de voorfz electie, by verfamelinge van billierten, in fulcker voeghen, dat yeder Lidt opeen billiet fal ftellen fijn eygen Naem ofte qualificatic, ende daer onder de Per- ibon, die het felve Lidt tot belcleedingevan hec vacerende Ampt fal willen (temmen : Sullende de voorfz billietten van de Leden van de eeneen de andere Provincie byder felver refpeétive Mi- mfters, yeder in fijn reguard in een Back of Κ om- me apart gecolle&eert, cndefulcksgedaen zijnde, de billietten, ioo van d'een als d'andere, door de voorfz Minifters t'famen gebracht, ende onder den anderen vermenght werden; ende voorts de voorfz billietten op de voorfz Tafel gcleght, ende ghctelc zijnde, of oock het jufte getal van billietten be- hoorlijck by den anderen gevonden wordt, fal den Minifter van Hollant billiet voor billiet opnemen, openen, ende vervolghens leveren in handen van den Minifter van Zeelandt, om by de felve op- gelefèn, ende de ingefchreven Naem gepronun- cieert te werden ·, geduyrende welcke oplcfinghe, den Secretaris van de Heeren Staten van Holiandt ende Weft-Vrieilandt, alsmede den Secretaris van Heeren Staten van Zeelandt, indien de ièlve oock prsfent is, aenteeckeninge doen, ende ver- volgens verklaren fal, in wat voegen de ftemmen fullen zijn gegaen , ende op wat Periöon dien- volgendc de electie ial weien gevallen * alles onder foodanigen A£te van non-praïjuditie als voor de- fen, ende noch jonghft in den voorfz Jare ió^f. aen de Heeren Staten van Zeelandt is gegeven geweeft. IX. Alle voorgaende Accorden ende Verdragen, de Juftitie concernerendc, voor foo veel daer aen by defen nieten werdt gederogeert, (uilen blyvenin haer geheel, dochalleenlijck applicabel wefenop den Hoogen Raedt, die fich vervolghens naer den inhoude van de voorfz Accorden ende Ver- dragen fal hebben te reguleren. .X. Allesbyprovifieende met conditie, datbyibo verre d'eene of d'andere Provincie haer in tydea endewylen by delen Accorde, in 'tgenerael of particulier bevonde befwaert, men deshalven met den anderen fal komen in communicatie ·, ende in Ρ ρ pp                        cas

V i.

n,f de Heeren Staten van Zeelandt, ten aenfien " Zeciiwfche parthyen , foo wel als de

cLenvan Hollandten Weft-Vrieilandt, Heerrfien van twee Hollaritfche parthyea, fullen

v

ten

η ende mogen exerceren devrye faculteyt, i.,i-aen*acnde foodanightc difponcren, ge- S „'ode verbieden, felfs oock met aftreckmge Ζverminderinge van Jurifdittie, als de felve ten ften dienfte van hare Provincie oorbaerlijck achten fullen.              ^ ^ χ Dat het "ctal van de Hollandtfche ende Zeeuw- ,. Radenindcn Hoogen Raedt lal werden ghe- brachtende gehouden in de felve proportie, als het Hof pccompofeert is geweeft ; namenthjek, <jatde Heeren Staten van Holiandt endeWeft- Vndl inde in dm voorfz Hoogen Raedt voortaen fu'len mo^en ftellen de nombre van acht Raeden, e uie de Heeren Staten van Zeelandt daer inne be- hou Jen het getal van drie Raden, den Prasfident inhetecneofhet andere getal niet gereeckcnt, als zijnde ende lullende werden verkooren by beyde dcPiovmcicngelijckelijck, in manieren hier nae breeder verklaert, (onder dat her voorfz getal van Ridenvandecencofte van de andere zyde verder fa] mogen werden geaugmenteert, noch oock aen deceneoftede andere Provincie eenige diminurie tegens haren wille gevecht: Sullende de Trakte- menten van de drie Zeeuwiclie Raden voortaen werden verforghtende betaelt, by de Heeren Sta- ten van Holiandt en Weft-Vrieilandt, ter lomme van leven duyfcntgiildens jaerlijcks, volgens löo- ènigedimibut ie, als by de Heeren Staten van Zeelandt fa] werden geordonneert; en de Raden by d'eene ende d'andere Provincie verkooren, naer dat veder van de felve in fijn reguard goetduncken dl, fonderdathet vannooden fal weien eenighe verklaringe van aengenacmheydt daer over by den Hoogen Raedt re doen, die niet te min de vryheyt gelaten werdt, om by affterven van yemandt van de Raden, eenige bequame endegequalificeerde Perfonen voor te flacn, daer op de reipective Pro- vinciën , ydcr in den fynen,de noodige reflexie (ui- len konnen nemen. η                         Vlï l Uat, <bo|wanneer de Prxfidents of Griffiers- pactic van den Hoogen Raedt fal komen te vaee- «J cene nieuwe Praefident ofte Griffier fal werden gooren by beyde de Provinciën, volgens 't Ver- Jtp dienthalven in den fare ι 5- <?6 gemaeckt, op jen voet ende maniere als het felve jonghft den «rthicnden Mey ióff, ten reguarde van den • ^woordigcnPrxfident is gepraaifeertj nament C dat dc Heeren Staten van Zeelandt naer ont- fc£? notlficatie van het overlyden van den Pra> j; "ιοί-te Griffier voornoemt, door de Heeren M5»van Holiandt ende Weft-Vrieilandt, by fcJu VCriocht ziJnde> haer in 's Gravcn-hage van *Z VervocBen» om gefamentliick tot eleftic <W? J^T Pra:fident of Griffier te proce- t^ensc'7 f1 n fine aldaer fullen laten vinden ren,oiVei ë mdevoorfz Miffive teexprime- opfcodan- 0nSc,cee"theyt ende empefchement, ^modSr'kÏ^ da&h» als fulcks met hare bieden α ttendc gcvoeghlijckft fal konnen 5 die ln allen gevalle fal moeten werden

-ocr page 727-

&9 ö                         Placaten. 5Boeck. 3. Tit.

cas de voornoemde Provinciën indefclve com-

Ratificatie van de He

municatie , wederzijdts redenen gehoort ende in-

-van Hollandt ende lVen^n ■ landt.                       "Jr*Tri$ V\ E Staten van Hollandt ende Weft V · η Htomtewnè* BfWm^^Zi examineert ende geconüdereert hebbende h Ψ' dragh op den levenden Junij defes lèöökZ · * i66f, getroffen tuiïchen Gecommit^ het midden van den Onfen, ende 'Van de Η Staten van Zeelandt, met feeckere Airera ^ praejuditie, renederende op de combinatie"" beydede Hoven van Juftitie, foo als het felve? naer van woorde te woorde ftaet geinièreerr Fiat infertto. Ende naedemael Wy bevmden den inhouden van dien conform onfe goede meyninge en inte tie, ende oordeelende dat alle het felve ialftre" ken voorden dienft, rufteendeluyftervanbevdè de Provinciën, als mede tot hanthavinge en »<* deringe van de oude ende vertrouwde vrundtfebi ende goede correfpondentie tuiïchen de felve end? wederzijdts intereffen SOO IS T, datWykt voorfeyde Verdragh in allen deelen, poinften en articülen, hebben goetgevonden, gheapproüeert ende geratificcert, vinden goet, approberenendc ratificeren het felve midts defen ; Belovende alle deninnehoude van dien onverbrekelijck tefuüen naerkomenende obferveren, doennaerkomenen obferveren, fonder eenigh belet ofte infraftieter contrarie ·, ende tot meerder verfeeckeringhe van dien, hebben Wy defèn met Onfen grootenZcgd hier aengehangen, doen zegelen, ende door On- fen Secretaris doen teeckenen op den twintighftcn Julij des Jaers onfes Heeren ende Zalighmaeckers 1669. Was geparapheert, Johan de W\tt% vt. Lager itondt, Ter Ordonnantie van de Staten. Ende geteeckent, Herbt. vanBêiwnont. Ratificatie van de Heeren Suknwn Zeelandt.

genomen zijnde, met den anderen niet en konden accorderen, dat als dan de rcfpcclive Provinciën daer van iiilleii mogen fcheyden , ende bly ven op haer geheel, ghelijck iy waren voor date van het proviüoneel Accord vandenjare 1Ó07. XI. Aldus veraccordeert ende geflootcn tulTclien Ge- deputeerden van de Hceren Staten van Hollandt ende Weft-Vrieilandt ter eenre, en de Gedepu- teerden van de Heeren Staten van Zeelandt ter andere zyde, met wcder-zijdts belofte, defe, elck by de hoogh gemelte Heeren Staten hareCom- mittenten te fullen doen aggreëren, ende daer op behoorlijcke Inilrumenten van ratificatieuytwifle- len, binnen den tijdt van fes weken of twee maen- t\cn uytterlijck. t'Oirkonde der waerheyt zijn hier van gemaeckc ende ten weder-zyden behoorlijck ondertceckent twee eens-luydende Inilrumenten, in's Graven-hage den fevenden Iunij Anno 1669.

Inden naem en van weghen de gefament- lijcke HeerenGedepu- teerden van Zeelandt, daer toe by de felve fpeciahjck geauthori- feert, Wasgheteyc- kenc, Vr. de Huybert. h. S.

In den naem en van weghen de gefament- lijcke Heeren Gedepu- teerden van Hollandt ende Weft-Vrieilandt, daer toe by de felve fpe- cialijck geauthorifeert. Was geteyekent, Johan de Witt. L. S.

TyTAdcmael door 't Verdragh tiuTchen deHee- -*-^ ren Staten van Hollandt en Weft-Vrieilandt ter eenre, ende de Heeren Staten van Zeelandt ter andere zyde, huyden gefloten, vandjfficilder executie ichijntgemaecktte werden de genegent- heyt die d'eene of de andere Provincie voor henen gehadt heeft, jegenwoordigh noch ibude moghen hebben, of oock naermaels konnen krygen, tot combinatie van beyde de Hoven vanjultide; ende dat nochtans de meyninge niet en is door 't jegen- woordighe Verdragh, de felve combinatie of te advanceren, ofte te rugge te fetten: Soo werdt by defen wel expreffelijck verklaert , dat beyde de Provinciën, onaengefien defen Accorde , dient- halven bly ven behouden, gelijcke vryheyt van de- liberatie ende naerder Verdragh, als haer voor datodeiès heeft gecompeteert, ibnder dat uyt dit Accordt oyt of oyt eenigeillatieghemaeckt, ofte argumentatie geformeert lal mogen worden, om de voorfz combinatie te promoveren , ofte te reculeren. Aldus gedaen ende gepaflèert tuiïchen Gede- puteerden van de eene ende d'andere Provincie, in 's Graven-hage, met belofte van ratificatie, als in den voorfz Accorde, den fevenden Junij 1669. In den naem en van           Inden naem en van \ wegen de ghefament- weghen de ghefament

E Staten van den Lande ende Graeffelijckto

van Zeelandt. Allen den genen die tó* len iien of hooren lefen, Saluyt. Doen tewttfa Dat Wy gefien, rypelijck ge-examineert coöpp confidereert hebbende het Naerder Accord op Jen fevenden Juny defes loopenden Jaers ghetroito, tuïTchenGedeputeerden uyt het midden van*. Provinciën van Hollandt ende Zeelandt, daer w fpecialijck geauthorifeert, raeckende »ettal\ de Juftitie, met den gevolge en acnkleve van w* midtfgaders fekere A&e van non-prsjud itic> ^ ten fel ven dage wederzijdts onder teeckeni, ^ 't eene en 't ander hier naer volgende van w* woorde geinfereert ftaet. Inferateur.          . ice3 Ende nademaelWy bevinden den inll°VieK 't voorfz Accord ende Aftc van non-prsju J^ wefen conform Onfegoedemeyninge enae tiej Ende oordeelende dat alle/c felve WJ rot beter ende prompter adminiihatie λ * ^ tie, ende onderhoudinge van alle &oe^ ρΓΰ\ΐ- trouwde correfpondentie tuiïchen de y^té® cien, tot bevorderinge van wederzij ^i SOO 1ST, Dat Wy 't voornoemde m

lijeke Heeren Gede- puteerden vanHollant ende Weft-Vriellanc, daer toe] by de felve ipecialijck geauthori- feert. Wasgetekent, Johan de Witt\ L. S.

lijeke Heeren Gede- puteerden vanZeelanr, daer toe by de felve fpecialijck gheauthori- feert. Was geteye- kent , Tr. de Huybert. L·. o.

-ocr page 728-

Raeckende de Juftitie tuiTchen Hollandt ende Zeeland^           6^ χ

rrncdcclen,PoinftenenArticulen, mitiga- '* Α^Aftc van non-pr£Ejuditie hebben goedtge- acrSA , ocapprobeert ende geratificeert, gehjek

infraftie ter contrarie. Ende tot meerder verfèec- keringe van dient hebben Wy defen mètOnfën grooten Zegele hier aen gehangen, doen zegelen , ende door Onièn Secretaris doen ondertceckenenί

ï

Belovende alle den inhoudt

fv het een

In'tHoff vanZeelandt binnen Middelburgh den elfden July 16Ó9. Onder Mondt, Ter Ordonnan- tie van de hoogh-gemelte Heeren Staten. Ende was geteeckent, yujhis de Huybert,

ratificeren by delen C Η enonverbreeckelijck te Tullen naerkomen en Sfcrveren, ende door andcre.die 't behoort,te doen riomen en obferveren, fonder eemgh belet of

fa Dmuncïatie dat ingevolge van V Nader Accord van den 7 Juny ι 6 óp alle Criminele faecken die van den Hove van Hollandt by appel of reformatie aen den Hogen Rade fullen werdengebracht, privativelijckfiilien (laen terjudicm ure van den "Vrcefident ende HoUandtfche Raden, met exclufie van de Zeeufe Raden. In date denfeventhtenden January 16jo,

Yin Priefident ende HoUandtfche Raden is t van den Hogen Rade in Hollandt, doen Wa eenyegelijck weten, dat de Heeren Sta- •**^ ten van Hollandt en Weft-Vricflandt, by het vierde Articul van'tNaerder Accord tulTchen her Edele Gr. Mog. ende de Heeren Staten van Zedandt, raeckende het faift van de Juftitie, met den gevolge en acnkle ven van dien, ghemaeckt op den ïêvendcnjuny des Jaers 1669. niet alleen heb- knvaifreitclt, dat de Criminele iaecken die van caiHoreProvinciaclby Appel of reformatie aen den Hogen Rade fouden mogen werden gebracht, privativelijck fullen ftaen ter kenniflê en judicature ra den Prafident ende HoUandtfche Raden, maer oockaen haer Ed. Gr. Mog. ghereièrveert de facul- scytendevryheyt, om alle fodanige iaecken als de ïtl-gemcltc Heeren Staten van Zeelandt, het zy in dcccrflcinftantic, of in cas d'Appel van de judica- ture van den vollen Hogen Rade, jegenwoordigh volgens de Verdragen van de Jaren 1 jSy en ι ^96, niJrlgaders het provifioneel Accord van den jare 160-, voor fo veel 't felve op den Hogen Rade ge- jpplicccrt kan werden, onthouden of naermaels noch fouden mogen aftrecken, in reguarde van de Provincie van Hollandt en Weft-Vrieilandt mede jfanlijck door den voorfz Praefident en Hollandt- fcne Raden te laten berichten en termincren. Dat jock haer Edele Gr. Mog. by Refolutie van den; .Ν·ι<$09, ende nader deliberatien van den 23 "oyember, ende 21 December daer aen volgende, ^öengoedtghevonden endeverilaen, de voorfz ^erveerde faculteyt ter executie te ftellen: Ende **geltatueert, dat alle de faecken hier bevorens ΨΚProvincie van Hollandt en Weft-Vricfland -c?n'T"gemclccn Ho°gen Rade gebracht ge- fd'f2l?f °fdieby nader difpolitle van haer ttnT Γ°δ'dacr uen «och ghebracht fouden mo- ööir 5' rwefende van ^danige of diergelijeke re, dat fy van wegen de Provincie van Zee- , volghens de Verdragen tuiTchen beydede b(fcSn^nlaecktj hier voren ghemclt, 'tzy ctu-Tv. }nftantic' 'tzy in casd'Appel, dejudi- «nsw^S m,ecr-ghemelten Hogen Rade albe- «wen onthouden, of naermaels noch foude

mogen werden ontrocken, door den Preiïdent eil HoUandtfche Raden in den voorfz Hogen Rade alleen ende affonderlijck , met fècluiic van de Zeeufche Raden, fullen werden berecht en geter- mineert. Dat voorts den ghemcl ren Praïfident ende Hol- landtiche Raden in de voorfz iaecken, lbo in de Mandementen en andere proviilen van Juftitie, als in de Sententien , ende allen anderen Aften of Depefches fullen ghebruyckcn den naervolgendcn Titul: 1>en Trafident ende Raden van den Hoogen Rade over Hollandt ende Wefi-Vriejhndt. Wyders, datgeene fodanige iaecken als voren fo wanneer, en voor fo veel daer van by den Rech- ter kenniilè genomen, ofeenigh oordeel ghcinter- poneert moet werden vooi· Commiilariflen op de Rolle, anders fullen mogen dienen dan met fcclufie van de. Zeeufche Raden als voren > Tot wclcken eynde des Vrydaghs ter ghewoonlijckcr uyre een particuliere Rolle van de voorfz faecken fal werden gehouden : Des nochtans, dat alle termynen, die ex convent ione part mm, of naer ityle ghehouden werden , ibnder de tuflchen-komftc van eenigh oordeel, of van eenigh determinatie of dccifle van den Rechter, wel fullen mogen hebben haren voort- gangh, als maer dacr over ten minflcn een Hollants Commiflaris prajfentis. Eyndelijck, dat over ende in de vooriz faecken van de welcke de Zeeu w fche Raden als boven zijn gheiècludeert, tot Griffier ghebruyekt fal werden Mr. Johan Coenen, volgens de Commiific by haer Ëd. Gr. Mog. ten dien fine op hem als Griffier van den Hogen Rade over Hollandt ende Weft- Vrief- landt verleent : Naer alle't welcke de Suppooftcn en die gene dien het aengaen mach , henluyden fullen hebben te reguleren. Gcpubliceert ter Au- diëntie van de Rolle van den Hogen Rade den 17 January 16jo. Onder ftondt, In kenniffe van my. Geteeckent > - J. Coenen.

Naerder

Pppp

-ocr page 729-

Placaten* 5.'BoecK j.Tit. JSlaerder -provifioneel Accord tuffchen de Heer en Staten van HolU J Zeelandt, raeckendede adminïfiraüe van de Juflitie voor beyde de Β dateden elf den Juny 1674.                                                            %

6yï

7·

tn h

V.

I.

Ende ten eynde de noodige Vrundtfchao w mome ende Unie, tuffchen de twee Prov' meer ende meer verfterekt, midtfgadersooÏ? mutuele Correfpondentie, Frequentatie en C mercie van wederzijdts Ingezetenen meeren °m ghefaciliteert moge werden; Soo is wydersvaf codeert ende vaftgeftelt, gelijck veraccordeertl vaftgeftelt wordt by defen, dat wederzijdes Onde danen ende Ingezetenen, midtfgaders hare Scl/ pen en Goederen in, ende door elckanders ΡγουΓ cien, Landen en Steden, vry endeonverhindert fullen mogen komen, verbly ven en paiTeren,mitfe. dersaldaer hare Commercie dry ven, 'tzy ink koopen of verkoopen; foo fal als de eygen Onder- danen en Ingezetenen in 't generael fulcks vermo- gen te doen, oock met hare ghekochte Waren en Goederen van daer te vertrecken naer foodanigk Plaetièn, als 't haer goedtduncken fal, ionder das, iyinharePerfoonen, Schepen, Goederen, Koop." manfehappen, A&ien enCrediten, die fy aldaer foüden mogen uytftaen hebben,· of op eenigear,- dere wyiè dire&elijck of indirectelijck mctArre- ften bekommertjBanck-vaft gemaeckt, of in eemge andere maniere gheincommodeert fullen monen werdenjbehalven dat een yder fijn eygen verkochte Goedt fal mogen vervolgen ende aenhouden, ιοί dat over de beloofde Koop-penningen contente- ment fal hebben ontfangen: Dat oock diegenctfc voor haer Peribonen gevonden werden op de plaet- ièn daer fy hebben gecontraöreert en gehandehover de voorfz Contracten en Handelingen fullen mo- gen werden geconvenieert en betrocken, oock te rechte mogen ftaen voor den Rechter van deP.'aefs daer fy gecontrafteert ende gehandelt hebben, foo wanneer fy voor hare Perfonen indefelvcPlaetfc gevonden fouden mogen worden, ende anders met» ionder echter ter faecke van dien in hare Pcrfoona of Goederen te mogen werden gearrefteertofg» commodeert. V I- Maer ter contrarie, foo wanneer de In^eKfncn van d'eene Provincie eenigheaftie ofprajcnUe te· gens die van d'andere Provincie fullen hebben» o willen intenteren, dat fy ghehouden ful'en u, 't felve te doen voor haren ordinaris WfifS

! At in-alle iaecken in de welcke ghefchilis tuflchenparthye, waervandeeene,'tzy Aétor, ofReusisHoJlandts, ended'an- dere Zeeuws, noch de Meeren Staten van de ander e Provincie, yets affonderlijck aen de Ho- ven van Juftitie fullen mogen gebieden, of verbie- den , maer dat de twee Provinciën ten aenfien van foodanige faecken alleenlijck fullen hebben en mo- gen exerceren eene gemene, en concurrente difpo- fitie, ende dat dienvolgens oock illis cafibus de Hoven niet fullen hebben te pareren ecnigh bevel, anders als by beyde de Provinciën te famen gegeven werdende, II. Dat de Meeren Staten van Zeelandt ten aenfien van twee Zeeuwfche parthyen, foo wel als de Hee- ren Staten van Hollandt ende Weft-Vrieflandt ten aenfien van tweeHollandtfe partyen, fullen hebben en mogen exerceren de vrye facnlteyt, om dien- aengaende foodanigh te difponcren, gebieden ende verbieden, foo als de felve ten meeften dienfte van hare Provincie oirbaerlijckft achten fullen. III. Dat in alle materien, over de welcke de Staten, Steden ende Ingezetenen van Zeelandt, de Staten* Steden ende Ingezetenen van Hollandt en Weft- Vrieilandt, ter eerfter inftantie voor een van de Hoven van Juftitie konnen en mogen betrecken, de Staten, Steden en Ingezetenen van Hollandt ende Weft-Vrieflandt reciproce van ml voortaen mede de Staten, Steden en Ingezetenen van Zeelandt, ter eerfter inftantie voor de ghemclte Hbvetl van Jufti- tie fullen mogen convenieren ·, Des is hier op ex- preflèlijck verklaert, dat voor foo veel hier boven van de Staten van de eene ende de andere Provincie werdt gefproocken > 't felve niet anders te verftaen is, of geduydt fal worden, dan ten refpefte van la- ken in de 'welcke de iïaveprivatorum loco geacht en gehouden moeten worden. I V. Ende alhoewel de Inghezetenén Van Zeelandt > uy t krachte van 't voorgaende derde Articul, door de Ingezetenen van de Provincie van Hollandt en Weft-Vrieilandt, ter eerfter inftantie voor de Ho- ven van Juftitie in rechte betrocken konnen wer- den in alle faecken ende materien, daer de Ingeze- tenen van de Provincie van Hollandt ende Weft- Vrieflandt door de Ingezetenen van Zeelandt, ter eerfter inftantie voor de felve Hoven fullen konnen werden geconvenieert, foo fal echter 't felve by de Ingezetenen van Hollandt ende Weft-Vrieflandt voornoemt, ten opfichte van het convenieren van de Ingezetenen van Zeelandt niet mogen ghefchie- den in faecken beneden de twee hondert en vijftigh guldens, en oock niet door onbejaerde Kinderen, Weduwen, Weien en andere miferable Perfonen, zijnde Ingezetenen van Hollandt en Weft- Vrics- landt, in iaecken daer aen de voorfz onbejaerde Kinderen, Weduwen, Weienen andere mifera- ble Pcrioonen, byTraniport ofCeilicghekomen zijn.

*V^lHCl , UJ.C UUCi^ VCL VUlgU^o &v..~- aen parthyen te doen erlangen kort Wf vgj recht, op dat de felve geen rechtvaardige re · * mochten werden gegeven, haer a*;n_"rwnCl£>.

addrefferen, om van de felve MfBWPgff; catie te verfoecken.

Ende hebben de Staten van de rei

peft'tfP

c:

vinden belooft, ghelijck fy beloven ?Wj0è rroede hand r daer aen te houden j en

lijck te praefteren, datacn wederzijdts^ ^ £ enlnghezetencnyeder indcnfyfien' r.j^' Hooge als voor de Subalterne «Wg? varen goedt, kort en onvertogen Ree 1 1ββ

-ocr page 730-

Raeckencfe de Juflitie tüflchen Ηollandt ende Zeelandt.7 rép 3

vin. ;vens medeverftaen endevcr-

XIII.

Ende is wyders ten aenfien van de Inghczetenen van de Provincie van Zeelandt onder den anderen, ende van de faecken in de naervolgcnde Artictilen vermeldt, ende fulcks fonder eenigh het minile prcejuditievandcghevallen, vervat in het derde, vierde, elfde en twaelfde Articulen van den jegen- woordigen Accorde vaft-gheilelt ende verdragen, gclijck vaftgeftelt ende verdragen wort midts deiën* dat de Pradidenten ende Raden vanden Hoogen ende Provincialen Rade ter eerfter inirantiegheen kennifle of judicature iiillen mogen nemen tuflehen privative ende particuliere Perfoncn, ende dat het ielve oock plaets fal hebben ten reguarde de Wedu- wen, Wefen, en andere miferable Perlbnen. X I V. Dat alle queftien van fchiftingen, fcheydinge of deylinge, oock raeckende parthyen in diveriche Ju- rifdiftien gezeten, fullen in prima inflantie beiliil werden ter plaetfe daer het Sterf-huys ghevallen is. X V. Dat die gene die onder een dagelijckfchen Rech- ter in Zeelandt zijn gezeten, van nu voortacn de eene den anderen niet fullen mogen verbinden, el- ders te rechte te ftaen by prorogatie of ondcrwcr- pinge van JurifdicTrie, ende dat nicmandt uyt Obli- gatien die van nu voortacn verleden fullen werden, fal mogen betrocken worden voor den voorfz Ho- ve, ende dat aldaer, of oock voor den Hogen Rade niet fel mogen werden veribcht of verleent ecnighe willige condemnatie, ten ware de Contractenof Obligatien mede brachten fpeciale prorogatie van JuriidicTrie vandenvoorfz Hove, of oock inhiel- den de clauiiile van de vooriz willige condemnatie, in wekken ghevalle parthyen uyt krachte van de voorfz prorogatie voorden gemelten Hove gecon- venieert, ende de voorfz condemnaticn fo wel voor ende by den gemelten Hoogen Rade als Hove ver- ibcht endegedecerneert fullen mogen worden. XVI. Dat oock niemandt uyt Zeelandt te Hove be- trocken lal mogen worden ex lege diffamari onder praetextvan vantiiènvan eenige t'achterhcyt, macr dat die gene die fulcks pretenderen te doen, fchul- digh fullen zijn hun parthyen te daghvaerden in prima inflantia voor des Diframants competente Rechters, blyvendenochtans den DifTamant faulf om fijn aftie te mogen inftitueren voor desGediifa- meerdens competente Rechters. XVII. Dat de Prcefidenten ende Raden vanden Hoogen Rade , ende Hove geen kennifle fullen mo- gen nemen van faecken, raeckende de ghemecne LandrsMiddelen, alsImpoften,Convoyen, Ly- centen ende andere diergelijcke, noch te van de ap- pendentien en dependentien van alle de felve. XVIII. Dat de Pnrildenten en Raden vanden gemelten Hoogen Rade, ende Hove niet en fullen mogen verlenen eenige Mandamenten of proviiicn, tegens de notoirre en bekende Privilegiën vanden Lande ende de Steden van Zeelandt, of jegens de poin£bcn indeiènTra&atebeiproocken, ende by aldicn m praptditie van dien yets ghedaen wierde, dat de Heeren Staten ende Steden van Zeeland fullen mo gen volftaen, midts die van den voorfz Rade end Ηονζ

^ic

' dat^5eKtenenvan Hollandt endeWeft- nderen niet fullen mogen arrefte-

1'0*^' tlrm 'czy in Peribon of in Gocde- iofbek0nle Provincie van Zeelandt, ghelijck 31 bm0:e narthyen, beyde zijnde Onderdanen ^kdattr!nenvan Zeelandt, elckanderen infge- n Inge^J?' mogen arrefteren of bekommeren, fcfo o Lnofin Goederen binnen deProvin- E^HoÏÏtcndeWeft-Vrieilandt. IX. MVouefticn, alleen in Rechte beihende, ende iiecn bewijs van Getuygen en falgerequi- * «den fullen in het toekomende voor de Slive Hoven mondelinge bypleydoye ghcde- SL· ende op de felve getermineert mogen wer- •Γ tèn ware by de ghemelte Hoven, parthyen hÜorr 'c felve anders wierde geordonneert; Des 'iparthyen refpcftivclijck gehouden zijn veer- tofcen te voren elckanderen onder behoorlijc- la1 Inventaris hare refpective Documenten te Icommuniccren, ende fal het gewijfde vandeghe- n !;c j^ovcn van fulcken efTccïe wefen, als andere Sniicnücn op fchriftclijcke Proccflèn gewefen. X. DePnefidenten ende Raden van dcnHoogcn hk ende Hove, en fullen gene befoignes hebben cfhouden, dan ter prafentie van alle de Raden, foo mdeeene als uyt de andere Provincie in loco pra;- fciit, immers daer toe behoorlijck beicheyden ïfftnde, volgens ende in conformité van der ielver Mniftie, fonder dat aen de Raden uyt eene Pro- ïincie apart, en met feclufie van die van de andere Provincie eenige faecken gedefereert, veel min by defelve verhandelt, of ghetermineert fullen mogen screen. X L DatdcPrsfidenten ende Raden van den Hogen

nde

ende Hove in de eerfte inihntie kennifle «n mogen nemen van alle faecken poffèiïbir, foo «win fulcker voegen, als het felve aen haerby der Wferrefpeftive Inftru&ien aenbevoolen ende ghe- «mandtert is. XII. Dat de Prafident ende Raden van de ghemelten rave, mede in de eerfte inihntie, endedePra-fi- «"tende Raden van den Hogen Rade wyders by ^ovocatic mede kcnnifle fullen mogen nemen van * üominiale ende Leen-faecken, ende dat midts «Jdc jurifdiftic van't Leen-Hoff van Hollandt nrf j Vndlindr' midc%^ers die van Burgh- ga ende Leenmannen van Zeelandt daer mede «u1 komen te cefleren, alles onvermindert, en

fmlL..

-

JCrcr

Cn' Achtcrlccncn, ende andere Seigneuriale

«Sneden, fop in de eene als in de ander Pro-

^f r;nC°mPct'ercncic> daer inne door defeseen ver- OLt^ Shemaeckt·, Des foo en fal in "tooen w'T°mini c iaecken niets ghetermineert ^W » 'ί^dievdndenRaedtenR«o ^infichoort C £ daer 0p alsvooren fuIlen

-ocr page 731-

Cp4                       Placaten. 5.Bocck* 3. Tit^

Hove 't felve by Miffivc adverterende, fonder daer toe in rechte t€ mceten treden. XIX. Dat die gene die hem befaemt vindt met eenighe dcli&en, hem felven ter purge fal mogen ftellen voor fyne competente Rechters, of voor denHove Provinciael tot fyner keure. XX.' Ende gemerckt de Steden in Zeelandt van allen buden tyden in Criminele faecken gewefen hebben byarrcft, fonder te ghedogen eenige appellation , foo en fullen de Pra:fidentcn ende Raden van den Voorfz Hogen Rade ende Hovc in foodanige faken

X XVI. Dat de ditFinitive Vonniffen vande vh ftemmende Steden ( voor foo veel ee "^ felve foo verre niet en zijn gcprivilieeer?^'^ by provifie, ende onder cautie executabeiif?™*1 fen, ter iomme van fes hondert sulden* 'le!% XXVI I Datdediifmitive Vonniffen vanfmaiLQ,, mfgehjeks by provifie ende onder cautie,! ^ fullen wefen tot tfeftigh guldens, ende ν ï^ rechten ten platten Lande, tot dertisW γ " guldens.                                           δ &-el!R' XXVIII.

niet mogen verlenen proviiie van Appel, Refor- matie of eenige andere, anders als hier na volght. X X I. Te weten, Dat alle Vonniiïên, 't zy interlocu- toir of diffinitif, hoedanighdie mogen zijn, gene Uytgeiondert, ghewefen in extraordinaris Proces op cle confeffie van den Delinquant, of op de Stuc- ken en Bewyïèn die tegens hem geproduceert fullen worden , ende blyven volkomenthjck ghe-execu- teert, fonder dat tegens de felve eenige provocatie fal werden toegelaten, al is 't dat de faecke vojgens de gewoon te ende praftijeque in de Provincie van Holland ende Wcit-Vrieilandgeobferveert, foude fchynen in Zeelandt ordinarie bsleyt te zijn, alfoo ancn daer van alle oude tyden gewoon is den Delin- quant publijckelijck te prxfenteren , tegens 'den felven cyfch te doen, ende de faecke,'t zy by monde of dinghtalen te voldingen, ende als dan te fenten- ticren, ende die aenftondts daer op te executeren, XXII. Maer dat van Vonniiïên, geweien in faecken die ordinarie fullen wefen beley t, dat is die den Rech- ter geordonneert fal hebben ordinarie te beleggen, ende anders niet fal mogen worden geappelleert, fo welby den Delinquant als by den Officier, XXIII Dat oock alle faecken van Dijckagie voor den Rechter, ende ter plaetiè daer die behooren,geter- mineert lullen worden, ende hebben haer volko- men effect ende executie onder cautie, niet tegen- ftaende appellatie ofte reformatie, ende fonder pr£e- juditie van dien, ende dat het ièlve oock plaetfè fal hebben, alwaer 't dat het ghewij IHe inf&cio coniI- freerde, of anderfints illiquide ware. XXIV. Dat als eenige van partyen hen hebbende gefub- mitteert in eenige Arbiters of Seghs-luyden , be- geren van de arbitrale Sententie te reduceren, de iëlve gehouden lullen zijn fulcks te doen voor den Rechter van de Plaets daer de arbitrale uy tfpraeck isgedaen. XXV. Dat by de ftemmende Steden van Zeelandt, in iaecken niet meer bedragende als hondert guldens, by de fmalle Steden niet meer bedragende als der- tigh guldens, endeby de Gerechten ten platten Lande in faecken niet meer bedragende als vijftien gclijcke guldens, ghewefen fal werden by Arreft, ende dat mits dien foodanige Vonniiïên geender- liaude provocatie onderworpen fullen weien, be- houdelijck dat de felve niet en hebben eenige fe- quele van infamie, of van andere rnerckelijcke pra?- juditie.

By die van den Hoogen Rade ende Ho

m

fullen geen provifie van Appel oFReformatie, leent werden, tegens Sententie. mpJocWJl eenige Steden m Zeelandt, of den Gerechte t platten Lande, ten ware de executie van dien*! difrmitivc niet reparabel foude wefen, ofdat'era proponeert ende bewefen zy geweeft, exceptici clinatoir, litifpendentie ( daer onder medet pen wert fubmiffie, abfolutie of pcenale aen Ma- ters of goede Mannen ) of litisfinitie ( daerondcr begrepen worden tranfa&ie, ende uytfpraecke m Arbiters of goede Manneifjcngemelte Hoven da van gebleecken foude zij n. XXIX. DatinMatrimöniale of Huwelijckfche faecken geappelleert zijnde, aen den Hove parthyengk· houden fullen zijn, de felve fommierlijck byplcv- doye te inftrueren, om daer op ghededuccenie worden, foo het Hoif bevinden fal fulcks te beho- ren, foo niet, dat de felve faecken van acht tot acht dagen fullen werden volfchreven, endedatdepro- du&ie daer in noodigh hinc inde binnen een macm daer naer fal moeten werden gedaen, ende voort» by reprochen en falvatie, van acht tot acht dagen hinc inde moeten werden ghefchreveu; alles op poene van verileck, ende dat die van den Radegc· houden fullen'zijn de felve faecke binnen een maendtdaer naer te termineren, nalatende alkan- dere faecken. XXX. Dat die van den Hogen Radcende Hove voorü, in 't termineren van de Procelfen, van de Ingeze- tenen van Zeelandt hun fullen reguleren coniori de Privilegiën, Keuren ende Couftumen van den Lande van Zeelandt, Steden en Leden vandien» midtfgaders conform d'Oftroyen, Ordonnantie ende Placaten by de Staten van Zeelandt gemacc| of als noch te maecken, foo in cas van P« * miniftratie van Juititie als anderfints, in aller p* nieren gelijck't felve ghefchiet in-fMjTvL Heercn Staten vanHollandt ende Welt- νm landt.

XXXL

DatdeGrondt-Heeren om te komen

totbcG*

■enoflt'

liugc,

van alle hare verachterde Pachten, g<

iaeckt zijnde de Vruchten, Beftialen endca^ j

Goederen, te Velde of op haer cyg'

arrefteren, Ie felve niet fullen η«oghcnonf g

Λ-

worden van den arrefte, dan midrs data ^^ eerft fal gehouden wefen te nampnferen, ^ de Vonniffen dien-aengaende by den Ug^ ^ ter ghewefen, fullen werden ge'exeCr fonuaüi» cautie, niet jegenftaende appellatie or ende fonder prejudicie yan de felve.               pg

-ocr page 732-

R aeckende de Juititie tuiTchen fjplkndt ende Zeelandt,        69 5

÷ × × É É, ç ro0 rmnecr eenige: parthyc hen willen be- d á -ft aoaHjck werden ge-executeerr, of an

een Pradïdent en vijfthien Raden, ende dat in allen gevalle omtrent het getal van de Raden dchoogh- gemelte Provincie van Zeelandt moet werden ghe-

trafteert niet naer proportie van twee onder acht, noch oock ielfs naer proportie van drie onder elf, maer naer proportie van vier onder derthien. Dat

onV7eÏi

ilitiiti

iden V0°ru              - . l„ q„:-----r>----;/:

VfTc7de executien by Brieven Requifi- Cn|'or" andcrfints iüllen geichieden, fonder dat

oock dehoogh-gemelte Provincie van Hollandt en Weft-Vrieflandt moet beibrgen dat de betalinghe

ï'^Vcoorlorifal zijn by Mandement Pcenac.1, w* nrovific vandc eerfte ïnftantie de faecke

van de Tra&emcntcn van alle de Raden wegens de Provincie van Zeelandt, in den gemeltcn Hove te

jers pr0' jvcrebetrcckcn.

Committeren, ende dat tot foodanigen ibmme als

XXXIII. Fndealfooby dagclijckiche experientie bevon- • erdt dacdc onroerende Goederen, die by ;?! iic van den Hove verkocht werden, dickwils 'hielenpryfewerden gediftraheert, overmidts f Koopersende GeintereiTeerden onghelegen is u' vcrrcWegentcHovc te compareren; Soo is niii) dat die van den ghemelten Hoogen Rade c ß Hove, de finale verkopinge by delegatie fullcn 'ôçdoen, den Wethouderen vandenaefte Ste- J;i' daer de gcdccrcceerde Goederen zijn leggen- Jo,naerhetghcbruyck in de felve Steden geobièr- bl wende alle andere iblemniteyten en deci-

aen de Raden van wegen de Provincie van Holland daer inne gecommitteert, of noch te committeren, en dat de Tour-beurren van de gemelte Prxfidènts- plaetle, midtfgadersvandeplactien van tien Ad- vocaet-Fifcael ende Procureur-Generael,Secretari- ièn, Griffier, ende andere Bedienden van den ge- mclten Hove, moeten bly ven foo als die by de uy t- fpraeckvan fijn Excell: Prins Maurirs van Naflau , hoogh-lorFehjcker memorie, in den Jare 1007, zijngereguleert,en dat de hoogh-gem: Provinciën den anderen daer omtrent niet hadden konncn ver» ftaen > Is verdragen en gcaccordeert, ßï als verdra- gen ende geaccordeert wert by.dcièn, dat de vooriz

dirFerenten fullen werden gelaren en gcfubmitteert,

Ibvan

de oppoikien en praïferentien als tot noch

locisgtbruyckt.

iöo als die ghelaten endeghefubmitteert werden by

XXXIV. Dat alle provifie van gratie, als Remiffien, Par- 0' mncn ende Abolitien, midtfgaders Creatien van Notariflcn, Legitimatien, ende andere diergelijcke fccien binnen Zeelandt vallende , ge-expedieert ciücghezegelt fullen worden van wegen de Staten va Zeclant,met de Zegels vanden Lande van Zee- tadc, als ghclchiet in Hollandt ende WeftVries- LnJt xxxV. Lndcnademael van wegen de Heeren Staten van Hollandt ende Weft-Vrieflandt voornoemt werdt gddmeert, dathetColleeie vanden ghemelten ' )vcJoude üchoren te beftaen, uyt een Prsefident fnuc lefthien Raden, ende dat de hoogh-ghemelte rovincie van Hollandt en Weft-Vrieflandt com- pcrendc het Recht, om van de felve fefthien Ra- oen aen te ftellen twaelf Raden, endede Provincie Í icclandt alleen vier Raden, ende dat byde pjn-gcmcltc Provincie van Hollant betaelt wer- pdehcc i raftement van drie Zeeuwfche Raden F vijhhicn hondert guldens jaerlijcks voor yeder V R 1Ci rraa.ement van den vierden Zeeuw- S S,c' midtfgaders 't gunt aen de andere owfeT jv ^ac*c" Cot vermeerderinge van het ocohr t mt ^on'^c moghen werden toeghe

dsièn, aen de uytipraceke ende deciiie van fyne Hoogheyt den Heere Prince van Orangej ende iüllen de meer-hooghgcmeltc Heeren Staten dcicn aengaende moeten volgen ende naerkomen 't gunt daer inne by hoogh-gemelte fyne Hoogheyt uy rge- fproocken ende gedehnieertfal werden. XXXVI. Dat ten aenfien van Zeeuwiche faecken, foo wel als van Hollandtiche faecken ial werden gheobièr- veert, dat de boeten van 't Fol Appel van den Ho- gen Rade,van vijftigh op vijf en tfeventigh gulden, voor het Hoff van dertigh op veertigh guldens, van Reformatie voor den Hoogen Rade, van vijf en twintigh op fes en dertigh guldens fullen werden genomen, XXXVII. Ende nietteghenftaende tot noch toe voor den Hove in Zeeufche faecken gheen boete van Refor- ' matie en zijn betaelt, foo iüllen echter in het toe- komende den Impetranten in cas van Reformatie, voor den Hove, bekomende Sententie tot haren nadeel, ghecondemncert werden in een boete van twintigh guldens. XXXVIII. Ende fal het gunt van de boeten van 't Fol Appel en Reformatie gheiêyt is, hier naermaels bydere- fpecüve Hoven, ende tot de refpedtive rauxen me- de gheobièrveert werden jegens de Impetranten vanReduftie, foo wanneer deielvefullcnkom.cn te fuccumberen. XXXIX. De Impetranten van Revific, foo wanneer alfler vcrklaert wordt geen erreur in de Sententie gecom- mitteert te zijn, fullen vervallen in een boete van tweehondertguldens, inplaetiè vanhondert gul- dens , by de Inftru&ie van den Hoogen Rade ge- ftatueert. X L. Dat alle devoorfe boeten by proviiie fullcn moe-

moet totlailevande hoogh-ghe- ò rovincie van Zeelandt-, Dat oock de hoogh- provincie van Hollandt ende Weft- Vries- bc ' omtrei^ de begevinge van de Praefidents- » midtfgaders de plaetfen van den Advocaet- nin'!r!0CUDUrGcncracl' Griffier, Secreta- ■ 'mc'r^C f^lenden vanden gemeltcn Hove, ×ôè1Ûç8 drieTouten, tegens cenc *, SS Kh-ghemelte Provincie van Zee- roviocie van í ^ï C°ntrarie bY & hoogh-gemeltc ß1ää« vande         1 WCi'dc Sefuftineert»d^ het : &i\ ÑãôÃ,ç " 8emfIten Hove juyft niet praeciiè oreert te 7 m C ièfthlcn Raden behoeftge-

^a' fctaSiS

ollegie werde ghebracht op ten betaelt worden in handen van den Rentmccfter

van

-ocr page 733-

					Placatea 5 Boeck '3. TC
		6$6
						X L V I I 1, De voorgaende Verdragen ende Accnr^ fchen de twee Provinciën aengegaen onh !^ van de Juftitie voor den Hogen Rade e ? ^ daer í an dependeert, fullen blyven in h 'l ^ voor fo veel de felve by defen Accorde ni?^ den verandert of afgegaen.              ', $*& X L I X. Alles by provifie, ende met conditie f00 de eene ofde andere hen by den Accorde i ' ß&!ß rael of particulier bevonden befwaert, 11®L· halven fal komen met den anderen in cq^T tie, ende foo verre m de felve commune d'een ende d'andere in hare redenen eheh^ niet en konnen accorderen, dat alsdan dercS ve Provinciën fullen daer van mogen fcheyde^ bly ven op haer geheel, gelijck fy waren v'oor J van defen , ende by aldien eenige queflien ofyj/ fchillen, gheduy rende dit tegenwoordighAcJ tuffchen de twee Provinciën iouden mogen km te ontftaen, die de felve onder den anderen nietct fouden konnen vergelijcken ende vereffenen, k de felve queftien ende verfcliillcn in fulcken gèvaS; fullen werden gefubmitteert en verbleven aenés Heere Stadthouderindertijdt, ommebydefefe parthyengehoort, doormiddelen vanaccoma». datie, of wel door fyne uytfpraecke of decifis ê werden getermineert. J-i. Aldus veraccordeert ende gheüoten'tuflcWi : Heeren Gedeputeerden van de HeerenStaten m Hollandt ende Weft-Vrieilandt ter eenre, endeck Heeren Gedeputeerden van de Heeren Staten f$ Zeelandtjter andere zyde, met w eder æ ij df5 belcfiCi defe elck by de hoogh-gemelte Heeren Staten kt Committenten te fullen doen aggre-eren, en d» op behoorlijcke Inftrumenten van Ratificatie ø wiiTelen binnen den tijdt van fes Weecken naauo defes. In oirkonde der waerhey t zijn hier vangt- maeckt, ende ten wederzyden behoorlijck onde- teeckent twee eens-Iuydende Inftrumenten. Ì 's Graven-Hage den elfdenJuny 1674. (L. S.) B. Afperen. (L, S.)W. de M* (L.S.) Z. Bereflem van(h. S.)M v. Cranm (L.S.) <D. u Leiden {h.^jMfff "              vanLeeuwm.(L,S.)?M^u (L.S.) J.v.CMeyden. (L.S.) Gafp.Fagel. Ratificatie van de §$»SJf? Jan HollandtendeWefi-Vr^' DE Ridderfchap , Edelen jft?*^ Hollandt ende Weft-VneilatidM¥ gj terende de Staten van den felven L^fc: ^ genen die defe fullen fien ofte hooren gg^ T>Qcn te weten, Dat wy gefien ™øÌ^ñ0* wogen hebben den inhouden van net ð r^ fioneel Accordt den elfden der voor·- ^ ïunij, tutfehen Gecommitteerden w ^ endede Heeren Staten van de Provi^^ 4 landt aengegaen ende gtiema«*t, ^ adminiftratie van de Juftitie voor bcyu hier vooren breeder gcmcntionnccn. pj
			vandeExploita, voor cnal-eer de Mandamen- ten van Appel, Reformatie, Redudie endeRe vifie fullen mogen gezegelt worden; op poene van nulliteyt van de voorfz Mandamenten, ende van alle proceduyren daer uyt ontftaen. X LI; Ende op dat de Prxfidenten of Raden het Zegel van Tuftitie bewarende, mogen weten dat de voorlz boeten zijn betaelt, fullcn de voorlz Rentmeefters van de Exploiften op die Mandamenten gehouden ziin te teyekenen den ontfangh van de voorlz boe- ten, ende onder de felve haren naem ende figna- X L I I Bies fullen de felve Rentmeefters vande Exploi- ften eenouden zijn de geconfigneerde boeten te re- iritueren, in ghevalle de VonnilTen of Sententien worden seretracteert. h              ÷ L I I I De Requif anten van Reauditie komende tcfuc- cumberen, fullen voor beyde de Hoven vervallen in een boete van thien guldens, die mede by provi- fie betaelt fal worden in handen van de refpe&ive Rentmeefters van de Exploiften, voor ende al-eer de faecke in cas van reauditie fullen mogen bepleyt worden, ende fullen tot dien eynde de voorlz Re- quiranten daer van by quitantie moeten doen bhje- ken, voor ende al-eer fy geadmitteert lullen wor- den in Reauditie eyfch te doen; dies fal de voorfz boete ghereftitueert moeten worden in cas het Ap- poinftement vande CommiiTariiTen by Reauditie wertgeretra&eert. De Impetranten van Mandament Pcenael jegens de executie vande Sententien van de refpedhve Hoven komende te fuccurnberen,fullen gecondem- neert werden in een boete van vijf en twintigh gul- dens, ende van andere bevelen Pcenael, m een boe- te van vijfthien guldens. X L V. De Impetranten van Requefte Civile, of van de Claufule van Relief, fullen ter oorfaecke van de rejeftie van de felve gecondemneert werden, in een ' boete van thien guldens, ende fullen de voorfz boe- ten foo van Mandementen Pcenael, als Requeilen Civile, ofvandeClauiulcvan Relief by provifie betaelt worden, niet tegenftaende appellatie, en foiider prayuditie van dien. X L V I. Dat door defen Accorde niet en fullen verftaen worden in eenigen deelen ghederogueert, vernie- tightofverminderttezijn, de Privilegiën, Voor- rechten, Couftumen en Keuren van de eene noch van de andere Provincie, noch oock van de Steden, Leden en Ingezetenen van de felve, maer ter con- trarie dat die fullen zijn enblyven in haer volko- men kracht en vigeur. XLVII. Dat het jegenwoordige Accord geftelt fal worden in handen van den Hoogen en Provincialen Rade, ten eynde fy hen daer na,voor foo veel hen aengaet, mogen reguleren, en doen publiceren op de Rolle, ende 't fel ve oock in den Druck uy tgegeven, ende " alomme ghepubliceert fal worden, ten eynde nie- mandt daer af ignorantie pretendere.

-ocr page 734-

R aeckende de Juftitie tuflchen Holkndt ende Zeelandt."         '697

tuflchen de Heeren Staten van Hollandt en Weft* Vrieilandt ter eenre, ende de Heeren Staten van Zeelandt ter andere zyde opgerecht ende aenge- gaen ,raeckende het different dat tufichen de beyde Provinciën open ghebleven is, Γ00 noopencie het getal van de Raden, ende de jaerlijckfche Wed- dens der Zecuwichc Raden, als nopende het nomi- neren ende committeren van den Praiicient, Advo- caet-Fifcael, Procureur-Generael, Griffier,Secrc- tariflen, Rcntmeefter van de Exploiften , ende an- dere Ofricien van den Hove ·, heeft tot nederleg- ginge van 't vooriz different, voor fyne uytlpraecke verklaart, ende verklaert midtsdeien, dat het ge- melte Hoff fal zijn gecompolccrt uyt een Prarfident ende fèfthien Raden, ende dat van de voorfchreve ièfthien Raden, twaelf op de nominatie van de hoogh-gemelte Heeren Staten van Hollandt ende Weft-Vrieilandt, ende de andere vier op nomina- tie van de hoogh-gemelte Heeren Staten van Zee- landt ge-eligeert, ende vervolgens in den gemeltcrt Hove gecommitteert fullen werden, ende dat dc voorfz vierZeeuwiche Raden uyt de hoog-gcmelte Provincie van Hollandt ende Weft-Vrieilandt, ten Wedde fullen trecken yeder twee duyiènt en een hondert guldens ·, Dat voorts ten aenfien van de Prsfidenten ende andere Officieren van den vooriz Hove, naer het overlyden , vorderen ofte verlaten van die gene die in Bedieninghe zijn, dc hoogh- gemelte Heeren Staten van Hollandt ende Weft- Vrieflandt, fullen hebben de eerfte ende tweede beurte, om te nomineren drie gequalificcerde Per- fonen tot het Praefidentichap in den voorfz Hove ·, ende dat de hoogh-ghemelte Heeren Staten van Zeelandt daer naer fullen hebben de derde, die van Hollandt ende Weft-Vrieilandt de vierde, vijfde en feite, die van Zeelandt de fevende beurte, toe de voorfz nominatie van drie gcqualificeerde Per- ibonen als vooren,ende dat lbo voorts de eeiie rcyfe die van Hollandt ende Weft* Vrieilandt, twee van drie, ende die van Zeelandt, een van drie, en de andere reyfe die van Hollandt ende Weft-Vries- landt, drie van vier, endc die van Zeelandt, een van vier beurten > tot de voorfz nominatie van drie gcqualificeerde Peribonen fullen hebben- En aengaendede voorfz Officien van Advocact- Fifcael , ende Procureur Generacl, midtfgaders Officier in den voorfz Hove, dat de felve Officicn infgelijcks by drie en vier reyfen fullen werden ge- confereert, ende dat de hoogh-ghemelte Heeren Staten van Hollandt ende Weft-Vrieilandt, fo van de voorfz bedieninge van Advocact Fiicacl ende Procureur Generael, als van Griffier, naer't over- lyden , vorderen ende verlaten van die gene, die in Bedieninge zijn, mede fullen hebben dc eerfte en tweede beurte» ofte nominatie van drie gcqualifi- ceerde Peribonen, dc hoogh-gemelte Heeren Sta- ten van Zeelandt de derde, dicvanHollandtcnde Weft-Vrieilandt de vierde, vijfde en feftc, die van Zeelandt de fevende beurte, ofte nominatie van drie gcqualificeerde Perfoncn, ende fo vervolgen s by drie endc vier beurten, ofte nominatie van drie gequalificeerde Peribonen refpeftive. Ende belangende de Seeretariflcn, midtigaders den Rcntmeefter van de Exploiften, dat naer hec overlyden, vorderen ende verlaten van die gene, die in Bedieninghe zijn, de felve Officicn mede) fullen werden geconfereert bydrie en vier reyfen, CLqqq '                  ende

ST,

Dat Wy naer rype deliberatie

S 0 O lUcQÏ[k (bo als het felve is leggen.de

, aengenomen, geappro-

.

bcbben b;

cdtgevoi

vinden goet, nemen aen,

ende e

;i

«

ende ratificeren het idve midts defen, .pproovrcü inj10Uden van dien m allen declen, Rovende Artjcuien te fullen naerkomen ende poinitcn endc a]ien den genen dien het aengaen erVC^fullen doen naer-komen endeobfer veren.

lU,1ieii inden Hage onder Onfen Grooten ehedaen aenhangen op den twaelfden K-·*. rï.-^^-nM/iö Col irrnmoVpri? i/Cf ,i

AJIdusghe

}f vSons Heeren ende Salighmakers ι Ö74. ')'") ftondr, Ter Ordonnantie van de Staten. wigcreeckent, Simon van Beaumont. Ratificatie va?i de Heeren Staten van Zeelandt. Π E Staten vanden Lande ende Graeffelijck- heydt van Zeelandt; Allen den genen die de- uilenfien ofte hooren lefen, Saluyt. T>oente cf/ί», DatWygefien, rypelijck ge-examincert, " Ie geconfidereert hebbende, het nader proviiïo- 1 Accordt op den elfden Junij des loopenden rs, tuflchen Gedeputeerden van de Provinciën

VJfl

Hollandt ende Zeelandt aengegaen en gefloo-

tcn, raeckende hctfai£t van de Juftitie, met den fcvolgcendeacnkleven van dien, foo ende gelijck is hoc voornoemde Nader provifioneel Accordt hier vooren van woorde te woorde ftaet gein- fcreert. Endc naerdemael Wy bevinden den inhoude ui het voorfchreve Nader proviilonecl Accordt, te weien conform Onic goede mcyninge ende in- tentie , endc oordeelende dat alle het felve £ü ftrec- ken tot beter ende prompter adminiftratie van de ütitic, ende onderhoudinge van alle goede ende

:\"r

ouwdc correfpondentic tuflchen de twee Pro- :n, tot bevorderinge van weder-zijdts Inte-

Jtn.

S O O I S Τ j Dat Wy het voornoemde

:uer

provifioneel Accordt in alle fyne deelen, "neten endc Articulen hebben goetgevonden, approbeertendegeratificeert, ghehjck Wy het oomoemde Naedcr provifioneel Accordt in alle declen, poincten ende Articulen goetvinden,

srobcren - den

ende ratificeren by delen , belovende

inhouden van dien onverbrceckelijck te •f η naerkomen endc obferveren, ende door an- - Qic het behoort te doen naerkomen endeob- 1? iondcr «nigh belet ofte infracUe ter con-

'^n\V\

: tot meerder vericeckeringe van dien,

eicn niet On (en Grooten Zegel hier ^"gen, doen ζ

- zegelen, ende door Onfen '4h l ?, ondertcyckenen. In het Hof van * tot Mtddelburgh den achtiendcn fulij

3n-gcmclr

r ftondt, Ter Ordonnantie van de

te Heeren Staten. Ende was getekent, ^kamcrva77, 1 gcrftondt» Gcfien ter Recc- < Hooi R ! T?cIandt> ende geregiftreert aldaer »W Zglfter mct dc lct^ Α Fol. y. Aftom ; 'nAu St^Middelbυrghdender-

ottey

·!·· Wasgeparapheert, Her-

vt.

'geteeckent

Onder ftondt my prefent.

Cornelü Mogghe.

//<

'eyd

dlfe ende rypelijck ge-exami

ldc het A«icul van het Verdragh r

-ocr page 735-

Placaten; ^.Boeck. j.Tit, ceerde Perfoonen, ende dat foovoort' reyfedie van Zeclandt een van drien S ^' Hollandt ende Weft-Vrieflandt drie var , ^ ten, totdevoorfz nominatie van drie i^^· ceerde Perfoonen lullen hebben          ^e(N& Aldus ghedaen ende uytgefpr00clf Hoogheydt, m t Hooit-quartier by L · f

69 S

ende dat de hoogh-gemelte Helandt, foo van de vooriz Bedieals van Rentmeefter van de vohet overlyden, vorderen ofte vdie in Bedieninghe zijn, lullbeurte ofte nominatie van driefoonen , de hoogh-ghcmclte

Hollandt ende Weft Vrieflandt de tweede ende derde, die van Zcelandt de vierde, die van Hol- landt ende Weft-Vrieflandt de vijfde , fefte ende levende beurte, ofce nominatie van drie gcqualifi-

G.H.Trmced'Orange. Onder ftont Τ η ' nantie van Syne Hoogheydt. GéceS^

DEN VIERDEN Τ Υ TEL/ uftitie ende Rechts-vorderinge in den Rade van Brabant en Vlaenderen.

ι. Ordonnantie, fiijlende maniere vanprocedêren van den Souverainen van Brabant s endeLunk van Over-Maze, van den ι3 April 1604,,. Sie Groot Placaet-Boeck 2 Vol, Pag. 849., 2. · Ordre ende Reglement van den Rade ende Leen-Hove vanBrdmt, ende Landenvan Over-Maze, aengaende de "Procureurs, Sollkiteurs, enèia Klercq van de Furneer-Kamer. In date den /even en twintighfim Dmutt 1669.

jfoo bevonden wordt dat veel abuy- fen, exceflèn, en inconvenienten haer openbaren in 'r beleyden der laecken, ende proceduyren , die voor dcièn Rade worden ghemo- vcert, uytooriaecke dat ecenige 011- gequalificeerde Perfoonen, onder den naem, ende pra:text van S'ollicitcurs der vooriz Proceflên, haer dagelijcks meer ende meeraenmatigen, te plegen Aften , ende pourfuites , privative fpefterende tot de Ampten en functien der be-eedighde Procu- reurs van defen Raede, wacr door de fel ve indracht, in hare Ampten, de parthyen noodeloiè koften, endede Rechts-pleginge confufie, ende des-ordre komttelyden. SOO IST, Dat tot weghneminge defer, ende voorkominghe van vordere inconve- nienten , ende oock rcfleclie nemende op de do- leantien by de voorfz Procureurs dien-aengaende gedaen, midtfgaders op deantidotale, ende daer aen geannexeerde Requcften by de voorfz SoUki- teurs daer teghen ingegeven; Den Raedt daer inne willende vooriien, heeft geordonneert ende gefta- tueert, ordonneert en ftatueert midts defen. I . EcrfteUjck, Dat voortaen door Solliciteurs, of andere Perloonen by defen Rade nietbe-eedight zijnde, geen Requeften iullen werden ghepraefen- teert, om te bekomen Mandementen, Appoinfte- menten communicatoir,furcheantien, interdiftien, fubftantiele, of judicielc Relieven, of andere dier- gelijckeprovifien vanJuftitie, maer fullen alleal- fulcke Requeften moeten werden gheprafenteert door een van de Procureurs van defen Ra de.

II. Ende om de parthyen, Dcurwaerdersen andet Perfoonen, kenniflê van noode hebbende, opgecjs noodeloofe koften te brengen, of in onfeeckerkyt te laten aen wie fy haer fullen moeten, ofkonnca addrefleren, foo fal in dorfo van de refpeitirc Re- queften geftelt werden de nacm vandenFrocurw de felve pras (enterende. III. Ende fullen de voorfz Procureurs niet vermg eenige Requeften, als voor defen wel ïsghcl» aen den Raedt te prsefenteren, 't en zy dan «* felve door een Advocaet in Eedc van defen m zijnde, zijn ghemaeckt 5 lullende voortaenm Requeften werden aengenomen, die allccnUjCA j vidit fullen weien onderteeckent. Maer wat belanght de Requeften by dc«^ verfocht werden provifien waer tyW^S^ is, dat eenige rechrs-pleginge fal Jvcrf^cjerö 1

alsdaerzijnOctroyen om

.ttermtnauen ,Μ , vandibns»*2 Cefficn, P«*°l?

tefteren, of anderftnts, om te hebben veniam atati

mittimus , Requfitorien van termynen voor "

, ^u"'"" YtcrS) O alterne K.cc _ ^^

tien van NotariiTen,Deurwaerders,^n , ~n nnA~~» Ai^rr^ürke-n: begrepen «»*r " ja

en andere diergelijcken, begrepen in -^

2f7en 269 Articulcn vandelrfW^

ι"·' ■ é

Rade, de felve fullen mogen f9™ m volght ende ghelicht worden«g&^ andere Perfoonen geen Procureurs j

I

-ocr page 736-

,/}'tie ende Rechts-vorderinge in den Rade van Brabant, <kc. épt? V.                            1                            x.

J

Endc alfoo geklaeght werdt, dat perfoonen, die iulcksnieten betaemt, acces capteren tot deFur- neer-Kamer, waer door ibude konnen werden ver- ooriaeckt dat proceflên verduyitert , parthyen advers communicatie van iccrete Schriftuyren ibu- den konnen worden ghedaen, ende andere incon- venienten komen t'ontitacn : Soo ordonneert den gem: Raedt, dat in toekomende alle de gefurneer- de proceflên fullen werden ghebracht boven op de Furneer-Kamer, de welcke tot meerder fccuritcyc ial werden en bly ven toegheiloten, waer van den Sleutel fal heruiten onder den Griffier, of d'ccrite Klcrcq van de Griffie, die gehouden ial zijn voorr- aen daervoor in te ltacn ·, op poene dat ecnigeghe- furneerde en on-afgedane faceken, of Sacken, bene- den ghevonden wordende buyten de Kaflc van den Griffier, de vooriz Klercq fal verbeuren de fomme van fes guldens ten behoeve van de Exploi- cten. X I. Ende om den vooriz Klercq des te vly tigcr ende ibrghvuldiger te maecken , om 't gene vooriz is punctuelijck na te komen , foo heeft den gemelten Raedt tot dienit van de f uftitie, ende parthyen Li- tiganten, goedtcndcoirbairgedacht, hem midts defen aen te itcllcn tot Klercq van de Furneer-Ka- mer van dcfcnRade : Ordonneert voorts dat hem in plaets van een jaerlijckic Wedde van ycder afge- daen en geweien proces, uytgeibndert die comniu- nicatoiren die op relcriptien worden ghedecideerr, in het toekomende fal worden uytghcrcyckt vijf fchcllingen: Welcke de Procureurs van de Trium- phcrende parthyen gehouden fullen zijn voor hun- ne Meeilers te vcrichieten, alvoorens de Senten- tien te mogen lichten j alles ibo lange ende niet verder, als den voorfz Klcrcq by den Griffier ial Worden ghebruyekt, ende als Klcrcq acnghchcu- den. Naer alle't welcke de voornoemde Procureurs, Solliciteurscn Klcrcq van dcFurnecr-Kamer haer pracyic fullen hebben te reguleren. Aldus ghedaen ende ghearrciteert in 's Gravcn- Hage, by d'eerfle pi ieiidercnde en andere Raden van Brabant, ende Landenvan Ovcr-Mazc, den 2/ December 1669. AiVanBeaumonti vr. Ter Ordonnnantic van defclvc. Ν. ν ander Haer.

„._, erheen Proceflên communicatoir

uac vtr""~befcvtj dan alleen by derefpe&ive fjücn vverf VOor defen Rade occuperende , de Pr?ffIehouden fullcn zijn den Inventaris mede ltlcitc g»1- , ■ »t fumeren der ltucken te ex- c haren fpcaalen laft en procuratie, om in -L re occuperen, fullende voor taen niet wer- "C 'iC I den dat men inde voorfzlnventarifen voor kHlt aftellen, dat procuratie onnodighis , Spanhycnpr^cntzijn^ Fnde opdatdegoede meyninge van den Raedt • nrindireite middelen niet en worde ge-eludeert, foinrerdioeert de fel ve acn de voorfz Procureurs, !". hcvmclijcke over-een-kommgen ofxompofi- Lacntcgacn met Solliciteurs, of andere onbe- «ihdc perfoonen, om ter requiiïtie van de fclve iii winteren en vervolgen der Requeiten, of tebVgenderproceduyren te laten gebruyeken hare namen, latende de principaelfte direftieder jW-kcnacneenander, maer fullcn efrecT:ivelijck, crideperibondijek felfs haer Meeilers moeten be- dat"'Mhafurmrrr'uys· Doch de facclcen in itaet van wyièn gebracht, en deSackenghefurneerc, ofoock een vanparthyen verfteecken zijnde, fal het parthye advers vry ilacn, απ Sollicitcur te cmployeren, om 't zy mondelin- ge, of door fchriftelijcke Memorien , expeditie V3ijuitmc, ende Sententie te mogen veriöec- kcn. VIII Ende op dat alle 't gene vooriz is, te beter werde naergekomen, foo werdt geordonneert, dat den Griffier, noch oock fyne Klercquen, gcene Reque- jilcn fullcn mogen aennemen, noch oock eenighe cemmunicatoire proceflên by hun en fullen werden ■ ontfangen, in 't welcke yetwes van het voorigc ge- smeerde lal komen te defkïeren, I X. Ende of het door in-advertentie anders quame tïgebcuren, foo fal by den Rade op foodanige Re- cudtcn, in de welcke den naem van een van dere- |*fhve Procureurs met geindorièert is, niet ghe- t-ilponccrc, noch op foodanighe communicatoire proccilen, die niet re^eelijck, ende in der daet by w van de Procureurs in manieren als vooren fullen Ψ bclcyt en gefurneert, geen recht ghedaen wer-

}- Ordre tegens eenwhe imekropen ahuyfen op de Rollcvan den Rade <van Brabant. In date den vijfden Jtdy 1674.

Sïra k°e langns hoe meer ondervonden WÈM ^^f1'*'' c'at de ingekropen abuyfen en on- ^^ -£regclthcdcn op de audiëntie van de ^tocn m° Ι" Τ dcn Rade van Brabandc daSe" fcfeWeAud            ln tl,yC cndeinlooPen van i**r door „Τ"Γ0' a!s het Praren ende fnappen, KolJe, rot f™1" dar CommiflariiTen van de **nden R^ïïCre^.van Parthyen, ende dis-refpeft Meert · rw' dl^maeJs in 't gehoor worden ge- .^Hovc'komc ede SuPP°often niettydelijck lkck<ainier«-, ' Cnde de Procureurs felfs hare •^aerncmende, in haerplaets fenden

Klercquen die onervaren, of niet wel geinitrueerc zijn, waer door veel tijdts verkeerde verfoecken, en tot meerder proffijt als naer de Initruclie of naer rechten haer kan volgen, worden ghedaen; Dac oock doorabientie van Advocaten veele iaecken die opgclefen worden, onghcdacn blyven open- itaen, tot groot retardement van de Rolle. SOO IST, dat den voorfz Rade daer in willende voor- fien, hebben geordonneert ende bevolen, ordon- neren ende bevelen by deièn, alle Suppooiten de voorfz Rolle frequenterende, haer na de puntten hier naer volgende precife te reguleren, Q-qqq *                  Pi

-ocr page 737-

ïfycaten,. .5. Boeck. 4. Tic,

■7

oo

doen, ende den Procureur de faecke Peof hebbende, niet ghereedt was om te vold '^ termijn, fal den Procureur verbeureni&y ^ van twael f ftuy vers, 't en ware hy om me l^ redenen [de faecke verfochte in ilaet Μ ^* worden, als mede dat hy liet decernere ί' fijtvanhetdefault, comparuit, of van-r t daer toe de iaecke fal dienen, en fullen orp ^ weder mogen opgeroepen, maer moetenn" ■ gepratfenteert worden.                       "fll% 8. Ende alfoo dagelijcks bevonden \%η d 1 Procureurs hare faecken prsiènteren omtel (/* default ende verfteck, ende daer by voort ~ doen verkeerde of meerder veribecken alshw gens d'Inftruclie of na rechten kunnen volgen ΐ lal fulcken Procureur verkeert of meerder \nl l profijt van 'tfelve default of verfteck vcrfocht'5 bende, verbeuren twaelf ftuyers. o. De Procureurs wanneer fy ter Ruikeend prsfenteren om te dienen van Memorien ,°of ^ Acten ende Munimenten, fullen gehouden zi^ felve prascyiè, ende dat compleet volgens den h ventaris over te kveren, op ghelijeke pane vas twaelf ftuy vers voor yeder ftuck dat nietvoige^a' neffens den Inventaris ial werden over»efcverr. 1 o. Item, fullen de Procureurs, dienende van ie Antwoordt, of andere Conclufien en Schrifnia in icriptis, gehouden zijn de felve Concluiicncmjc" Schrifturen in fcriptis, ftaende Rolle ovcrtclcve- renj oppcene van vier en twintigh ftuyvers vcoi yeder iaecke. 11. Interdiceert voorts de Klercken van dcPrt» reurs, uy tgenomen die by abfentie van hare lk- fters de Rolle waer nemen, de wclcke mede ghc· houden fullen zijn haer in alles reverentelijcks dragen, te komen binnen de Audiëntie van k Rolle, ordonnerende henluyden te blyven ta buyten de Audiëntie, ende indien fy hunne Mtt· ftersnoodigh hadden te fpreecken, fuüen'ticke hebben aen te dienen aen deneerftenDeunvaerde ter Rolle oppaflende, om haer Meeilers dacr va te adverteren, de welcke dan gehoudenfulltni's buyten de Audiëntie hare Klercken te fpreecte op een boete van negen ftuy vers t'elckcnsals W werdt gecontravenieert, welcke boeten byjjn* cureurs voor hare Klercken fal moeten ghedews feert werden. 12.  Alle welcke boeten en pcenen fonderee excufen by den Eerften en Tweeden Dcurwtas fullen moeten inghevordert, ende des noodr> F executeert worden, de welcke daer van»™ J fullen zijn pertinente aenteeckeninge "g""l j aen den Armen te werden uytghereycktic"^ cas de Deurwaarders van des te doen «Wy ren, foo fullen de felve gehouden pJjJjf ψ eygene beurfe te voldoen en betalen. «aj-j Gcdaen in den Rade by de Heeren en g- ^ Aernout van Beaumont, eerite M. ..vfc

|E Procureurs Tullen de faecken die fy ter Rollc willen prefentercn , ter Griffie hebben te le- veren compleet, ende niet ftucks-gewyfe of ten dcelen, als mede dacr achter ftellen waer toe, ofte tot wat fine fy de felve fijn prefenterende, op peyne van voor yederprefentarie die niet foodamgh ende behoorlijck fel zijn gheftclt , te betalen twaelf ftuyvers. 2. Dat niemandt wie]hy zy hem fal vervorderen geduyrende de audiëntie vandeRolle, infonder- hey t niet als gepley t wort , te gaen wandelen, klap- pen of ihappen in oftebuyten de Rolle, opeen peyne van twaelf ihiy vers. 3.  Datoock de voorlz Suppoftcn haer fullen ftil houden, fonder te loopengins ende weder, maer faleenyeder blyven fitten opfijnghewoonelijcke plaetfe, behal ven dat de Procureurs wiens faecken opgelden ofte bepleyt worden, haer fullen preien- teren voor het Buffet, om hare Notulen te houden, ofte in 't pley ten ontrent haren Advocaet; inter- dicerende de andere Suppooiten middeler tijdt te praten ofte te fpreecken in andere faecken, dan in dewelcke fyfeifs, of als Subftituyt van een ander gebruyekt worden, maer faleenyeder dragen den Hove behoorlijck refpect, ende op de Rolle geven gehoor, 't zy men pley t ofte niet, opdat menbe- quamehjek mach hoorenwatter gepleyt ofteghe- dacn wort, alles ende elck poincl van dien, op een boete van twaelf ftuy vers als vooren. 4. Dat mede d'Advocatenin't pley ten den anderen niet iiillen invallen of turberen, maer ial een yeder feggen op fijn beurte wat tot het goet recht van fijn Meeilers mach dienftigh wefen, henluyden, en een yeder interdicerende,malkanderen of Commiiïari- ièn irreverentelijck aen te fpreecken, of na gegeven appoinctement eenige woorden te maecken ·, op de verbeurte van 24, ftuy vers of meer> na gelegenthey t van iaecken, ende diicretïe van Commiilariilen. 5. Een yder Procureur fal fijn eygen Rolie hebben waer te nemen, ten ware by fiecktc of andre nootia- kelijcke abfentie uyt den Hage,'twelck hy den Heer eeritc Prafiderendc, of CommiiTariilèn,ial hebben bekent te maecken,en verlof te verfoecken,als wan- neer hy door een wei-ervaren, gepraétiièert en ge- inftrueert Klercq, of ander Procureur fijn Rolle ial mogen doen waernemen, op dat fijn Meeilers of Parthye fake niet verachtert wordejop de verbeurte van een Ypocras van 24, ftuy vers, en daer en boven van negen ftuy vers in elcke faecke, dacr inne door abfentie den dienenden termijn niet voldaen worde 6". De Advocaten ende Procureurs fullen gehouden zijn op de behoorlijcke uyrc, als ten drie uyren, te Hove te komen, ten minftcn wefen in de Audiën- tie al-eer een van haer iaecken opgeleièn wordt ·, op de verbeurte vaii een Ypocras van 24, ftuy vers over elcke faecke, 't en ware fy hu η af blyven den eerfte Prafiderende of Commiilariilen hadden bekent gemaeckt, als wanneer fy eenander Advocaet ful- len hebben t'inftrueren, om haer faecken waer-\c nemen, op dat door faulte van dien infgelijcks haer Meeilers fiaecken niet worden geretardeert als voo- ren. 7. Wanneer eenige faken worden opgelefen, om cyich'tcdoen repliceren; Item» om te antwoor- den, dupliceren, ofomeenigh anderverfoeckcc

Tieter de Schildej Anthony van Ψ e

rfiiiwittemvmV^ft JJ 1 rf.....:„„ AfaurltS Ρ **

cDierquem> Gerard Teumng.Mauru ^ Willem, ende Jacob Vallevfis, ^L-tie** voorfz Rade van Brabant, ende terψ» Α$ deRolle gepubliceert den ν$ΜΜΜ&& ftondt, Ter Ordonnantie van den m ■ bant. Gctccckcntri^-^^7'^ j 1*

J ;..

-ocr page 738-

Tuftitie ende Rechts-vorderinge in den Rade van Brabant, &c, 701 . ^ ;;"= ;ï;;~],'Vlaenderea ^ Ordonnantie ende Infirtdiie van KeyfirKarel, raeckende het Reglement, Ordre ende Ψ olie ie op *' ^ '2ddminiflratievande Jtiflitie overdeTrovincievan Vlaenderen, van den o c^i/fy 1*2 ζ Ampttdtk oP dïnflruBïe van den Raedt van Vlaender en, τν^ζ ^» 2 2 Augufii 1531. Sic Groot Katrder Verklaringe op defelve Ampliatie, van den ι ó July 153 3. Sic Groot Placact-Boeck ,Yol.Pag·^·                                                   .....: 7 Qr dr e ende Reglement, midtfgaders Lijfle van Salariffen, gy^tfr /wr ί/ί Deurwaerders ende Exploiêïiers van de Comptoiren van de Gemeene Middelen, Verpondingen, ^omeynen, Beeden, Geeflelijcke Goederen % haer fuUen moeten reguleren in het doen van eenige Sommatien, Renovatien, Gyfelivgcn, ende ver- dere executien, die haer by de refpeftiveOntfangers ende Rentuieejters, als mede de Ψ acht ers van de Gemeene Middelen /uilen werden aenbevolen, in Vlaenderen, onder het difiritl van haer Hoogh Oïlog. In date den t-ivaelfden jimy 16 76, ■verkoopinge van de onroerende Goederen, gcene uytgefondert, ende dat op de volgende maniere ·, hy fal op fchriftclijcke ordre van den Ontfanger, Rentmeeiler , of Pachter het onroerende Goedt, praefent twee Getuygen , nemen in arreft, ende alsdan daervan de notificatie doen aen 't Gerechte daer onder die refortcrenj interdicerende aen de ièlve ,om niet te ftaen, of kenniife te nemen vaa

O

eenige bekiitingen of aÜcnatieu. f                          V. Als dan foo ialhy doen drie proclamatien, 'tzy op Sondagen of Marildagen , metklockilaghjge- lijck ter plaetfe daer-onder het Goedt reibrteert, ge- bruyckclijckis, ende voorts tydelijck daervan uytilellen plack-brieven, defignerendc het j Goet, dagh ende Plaetfe van:de verkoopinge; welcke de- voiren volkomen zijnde, fal den felven Deurwaer- der veribecken dcpfariêiitie van twee uyt den Ge- réchte, om over de verkoopinge te ftaen, als wan- neer hy liet Goedt'dat verkocht moet worden fal. oproepen, ende naer cömpetcnten tijdt terdiicre- tie van dC'voorfz uyt dcWeth, mét toeilacn van den koop, den genendie meelt daer vooren biedt, Eygenaer declareren, bly vende den Kooper ver- plicht, öpftondt té ftellêh Borge om de koop-pen- ttingen (boven dat het gekochte Góedt ve rpli cht blijft) tébetalón,, ende alsdan, hem erven ende veilen naer de coftuiiié van de plaetfe, Sooêenighè opppCiüc? queftie of ander debae. wierde gemoveéirtj'faldciiOntflmger, Rentmee- iler of Pachter hem niet inlaten ©f de ordinaris iu- ftkie reVereiideren> .'maer wel ende alleen voor Schepenen CominiiTariiÏcn om de iaecken af te handelen, volgeils de particuliere Inftruftic, daer op;voorjde Pachters vande gemcene.Middelen gc- cmaneeiif'i ende Voorts in appel acndeEd. Mog. Heeren Raden van State. 1 VI I. indien door dq voorfz twee middelen van exe- cutie de fchuldt eridé'onkoften nietkonde worden voldaen, foo falefértOntfanger, Rentmecfter óf Pachter, den Debiteur door den Deurwaerder ver- mogen te doen halen in gy fèlinge, ende cffeéHve ftellen of overleveren op de ordinaris Gyfel-Ka- mer, ten koftc van fes ftuy vers voor yeder Pcrfoon, endc

Richters van de gemene Middelen onderteyekent, cndeopeleken Termijn van 't ExploicT: vernieuwt, Lirendc daer van t'clckcns een fchriftelijck Relaes, is 't doenlijck, aen den Debiteur felve, by abfentic t'fvnenHuyfc. II. D.:n tijdt van fommatic ende renovatie verftre- ken zijnde, fondcr dat den Debiteur het aehterwe- tcn heeft voldaen, foo fal den fel ven eenen Dienaer van dejuftitie , met voorweten van den. Höoft- Officicr, tcnHuyicvandengefommeerden, ende gerenoveerden Debiteur voor den tijdt van fes da- gen leggen, en ten fel ven dage daer van adverten- tiegevcn aen den Stockhouder, of Vendue-mec- jfer van de plaetfe, ten eyndc hy uytftelle behoor- de phek^rieven, om op den voorfz feiten dagh, 'π ofvoorhetHuys van den felven Debiteur te'ver- Koopen f00 veel Meubele-Goederen, als' tot 'vol- (1ocmnoc van de fchuldt ende onkoften fal require- u · ,."' '■ ï W'A AJ:Zr„ Macnndicn het gebeurt dat irt't doen van fom- ccnH nn0i?tic' °ncgg^vandcWeddebode5 ig lefchddt-woorden ? of oppofie tegen der, daen ι nr,! üf"Jt;n voorfr- Dienaer wiérde ghc- depb r° . 7 fulcks°pft'ontaeii den Officier van dw *" nncn &cvcn» die fonder uy titel' foo- hcndS 0ppoijnc raec meerder maeht ffl Λψρν3&·

oebcfebrev. Ccn.

'"uicm te werden geprocedeert naer n Rechten, ende Placaten defer Lan-

-.. «Λ,ν, Meubcle Goederen, ^doenineev^" ?"rl bevondcn zijnde> d^ tot "^h&cmpp lchuldt: ende onkoften niet gc- ^v9ornocaSlCnCertis' ^1^ gcvaUcial ' QCJ1 Deurwaerdcr procederen tot

-ocr page 739-

Placaten. 5. Boeck. γψTit.

Voor de notificatie aen de Wet, en e relaes van het Arreft met inrerdi&ie Aen de Hccren vande Wet voor de kc niflè-15 ft., en gelijcke 15· ft. voor regiftr"" ren aen den Griffier              -—. Voor een proclamatie ter puyc, nament- lijckj voor het klippen van de KlockfeSft voor 't doen van de proclamatie 12 ft. 't relaes aen den Debiteur te infinueren mee het relaes felve 15" ft., ende alfoo yeder Gelijcke iomme voor de tweede ende derde proclamatie. Voor 'tfchryven van yder plackbrief 3 ft ende voor aenplacken van de felve tot thieri in getal, yder gelijcke 3 ft., is 3 guld., ende indien meerder ghetaï vereyfchte,fal fulcks doen met voorweten ende confentvanden Ontfanger, Rentmeefter of Pachter Voor verfoeck vanden Deurwaerder om twee Schepenen te hebben tot dragen van

cndedagh; bevelen de refpeftive Officieren ende Gerechten fulcksalfoo te laten ghefchieden, ende fal den Ontfanger ende Renrmeefter daer van deen degerequireerdc kennifle aen den Rade van State. .               VI II. Maer indien 't ghebeu re dat de Debiteurs notoir infolvent, ofmfpeel: waren van vlucht, fullen alle drie de vooriz Middelen van executie te ghelijck mogen in 't werek ghcfteldt ende vokrocken wor- den. IX. De Deurwaerders fullen ghchouden wefen haer Relaes van elcken Termijn te Hellen onder aen de voorfz fchrifcelijcke Aftc van authorifatie, ende de iclvc te onderteyckenen, endefoo ghcdreflèert te hangen aen de Declaratie van haer fallaris en on- koften, omme de poften daer van met de vooriz Adens te juftificeren. X. Soo het gebeurde dat den gc-executeerden De- biteur hem beklaeghde over exces in de lallarÜTèn, ende onkoften die hem in conformité van de Lijfte hieronder ftaende, werden geaccordeert, lal den iclven Debiteur daer over vermogen te vcribecken de tauxatie van den Secretaris of Griffier van de Plaetfe·, inrerdicerendede voornoemde Deurwaer- ders geenfints meerder fomme te eyflehen als aen hun hier bywerdt toegeftaen, ende fullen t'allen tyden yeder moeten geven fpecificatie, ende een diftincire Quitantie,met expreffie van de fomma die fy ontfangen hebben.

m

Μ

33Ö-

kenniflèopdeverkopinge-----

ηί

Voor opftellcn van de conditlen, en fijn debvoir, ofvacatien in 't verkopen van yder parceel----------- 2g.io(l Voor de pretentie aen twee Schepenen

fal betaelt werden          — Schry ven van de opdracht aen dewaerder                   -----· Schepenen ken niflè                A

—^ 3o(l. ut ut

Over régiftreren en expediëren van de Koop-brief als ordinaire. Voor halen en brengen in gyièlinge van een peribon                 ----             — 24H Indien hy dacr toe nodigh heefteen Die- naer van de Juftitie, ial aen hem werden betaelt                 —                   — M· Hét recht van den Officier of Bailliu met fijnDienaers, in cas van refiftentie, wert ge- laten ter tauxatie van den Gerechte. Alle Deurwaerders ende Exploi&eurs albertyts by dcfen Rade ghcadmitteert, ende in bcdieninge zijnde, fullen door de Heeren Gedeputeerden tot de Verpachtinge op de obfervantie van dit Regie·· ment fpecialijck be-eedight worden, ende die de novo fullen werden aengheftelt, fullen in handen van den Heerc Praefiderende ghelijcken Eedt van obfervantie moeten afleggen, ende by-aldien aan naer defe ordre en Lijfte quam te excederen, ot fle ge-executeerden met cenige andere onkoftenq1 metebefwaren, fullen voordeeerftereyfy^n gecorrigeert, met fufpenfie van haer functie den tijdt van drie maenden, ende voor de 1» reyfe abiblutelijck werden gedeporteert. Aldus gedaen en gcarrefteert in 's <^ven" * den i2juny 1676. '■■ : ' l' ' Was geparapheert,

Lijfie van Sallaris. VOor een fommatic met relaes aen den Debiteur                            »- - , ι f ft. Voor een renovatie met relaes als boven ι f ft. Voor brengen en leggen van een Dienaer van de Juftitic als Weddebodc           — ifft. Den Dienaer van de Juftïtie als Wedde- bode, midts dat aen hem in redchjekheyt Koft en Dranck fal werden gegeven, yeder dagh daer boven                 ——                  12 ft. Boven dien den Deurwaerder voor be- foeck van de Weddebode in executie fitten- de, yeder dagh                              —~~           12 ft. Voor dat den Deurwaerder den Stock- houder fal adverteren tot doen van de ver- koopinge van de Meuble Goederen                 12 ft. De iallarisvandenStockhouderofVen- due-meefter fal werden yoldaen volgens ge- ftatueerde en gerecipieerde ordre Voor dat den Deurwaerder pralen t zy, eri adiiftere de verkoopinge van de Meube- len, ende daer over t'adjufteren met den Stockhouder, yeder dagh                           30 ft. Voor in arreft nemen van yeder diftinft parecel, 't zy 'Huys, Schuyri HofF, Landt of Rente,met geven relaes aen den Ge-execu- teerden                             ."''..., —          18 ft. Voor hec recht van de twee" Getuygen Icenniflc dragende van het Arreft                   12 ft.

rt

J. Borjfele ν ander Hooge, Onder ftondt,           J ς„* Ter Ordonnante van den Raedt van*»* Geteeckent,

OrM

-ocr page 740-

en Redits-vorderinge in den Rade van Brabant, &c,

70J

Jufti

Ordrc *

W<? Reglement op het betalen ende configneren 'van de hoetens we*

o o-

gens hei appelleren van Sententien, err. voor den Rade van Vlaenderen, &c. "~ln date den vier en twintighflen Mey é ó8o.

boete van 2 f guldens. Ende van andere Bevelen of Interdiclicn Pcenael, in een boete van 15- guldens. De Impetranten vanRequeften Civilc, of van. cemge claufule van Relief, lullen in cas de iel ve by Onfe Sententie werden ghcrcjecTreert of vcrklaeit fub en obreptijf, werden ghceondemncert in een boete van 10 guldens. Alle welcke boeten by provifie fullcn moeten werden bctaelt of gheconfïgncert in handen van Henrickvander Vliet, Klercq var/de Dcpefchcs in de Griffie van haer Hoogh Mog., by Ons daer toe ipeciahjck gecommitteert, voor en aleer de Man- damenten van Appel, Reformatie, Reductie, Re- vifie Pcenael, ende Requeftcn Civile, of Relief, fullcn mogen gezegelt, geparapheert of geteyekent worden ·, op poene van ç uil ircyt van deièlve Man- damenten, ende van alle de Proccdurcn gereiultt, cit enontftaen. Ende op dat den Heere Prcilderende in Onfe Vcrgaderingc , midtfgaders de Griffiers, mogen weten dat de vooriz boeten bctaelt zijn, ial den voorfz Henrick vander Vliet, by Ons daer toe ge- committeert, op de margine van die Mandemen- ten gehouden zijn te teyekenen den ontfanghvan de vooriz boeten, ende onder de fclvc fyncn nacm en fignaturc. Des lal de voorfz Henrick vander Vliet<> op Onfc Ordonnantie gehouden zijn , de voorfz gheconfi- gneerde boeten te rcftitüeren, in cas de lm pi tran- ten vandc voorfz Mandamen ten, Requeftcn civilc ende Relieven refpective, komen re triumpheren, ende Sententie tot haer voordeel te rapporteren. Aldu s gecaen ende gearreftcert ter Vcrgaderingc van de hoogh-ghcmcltc Heercn Staten Gcncrach In*s Graven-Hage den 24 Mey 168o. Was gepa- rapheert/. Krult vt. Onder ftondt, TerOrdon- nan tie van de fel ve. Was geteecken t, II. Faget. Zijnde op 't fpatium gedruckt het Cachet van haer Hoogh Mog. op een rooden Ouwel, ovcrdcckt meteen papieren Ruyte.

&* '„veten : AlfoWy in ervaringe komen, o lcmct'cr dact bevinden, dat deprocefiên °u (l!'Tcliic"!."i» toenemen en vermeerderen, ck met leer onbehoorlijcke pra&ijcquen 'nUCr °Je menecs werden geprotraheert ■, Ende dat

erelitigantium by de befchreve Rcch- voor het meerendeel nieten wer-

i poene/««

• irh-obfcrvccrcj ende dat echter daer aen ten bc-hten gelegen is, ende merckelijck tot vermy- . TJendcVcrkortinge van procefiên kan dienen, i'/j„ LUydcn daer van door eenige boeten werden l"dccerrccrtcnafgheichrickt. SOO IST, Dat W í "henenen zij nde, om daer jegens te voorfien, j'o veel doenlijck is, ende om eenigcrmatcn te fou- j.i -eren de frocde Luyden, die haer aen de J uftitie moeten addreflèren, geordonneert ende geftacueert hebben, ordonneren en ftatue.ren midts defen. Dat van nu voortaen, die gene die bevonden f.illcn v/orden qualijcken en Tonder fundament aen O.isvan cenighc Sententien vanden Rade van V'acndercn te hebben gheappellecrt , foodanigh ditdcScwcntidaervangheappelleertis, by Onlè Sententie verdt gcapprobeert, ia] werden gecon- demncert in een boete van rièitigh Caroli guldens, ende die gene die bevonden fal werden fonder fun- dament aen Ons gekomen te zij ç in reformatie, ial in gevalle de Sententie á qua werdt gheapprobeert , :.',< vooren gccondemnccrt werden in een boete van dertigh Caroli guldens. I' ndc fal 't gunt vandc boete van 't fol appel ende ê formatie rclpe&ive is gheftatueert, in het toeko- mende mede rot de voorfz rcfpcctivc tauxen geob- Icnxcrt werden, in 't regüarde van de Impetran- tcn van Mandamcnt van reductie, foo wanneer het i! u Ie mogen komen te gebeuren, dat de fel ve aen Ons komen in reductie, ende Sententie ïoï haer wd cl fu'len bekomen·, Te weten, voordcredu

«ie met inhibitie rfcftjgh guldens, ende fonder •nnibitiedcrriehtmldens

Qulaens. ucimpet: van Revifie, fo wanneer alilèr verklaerr v.cidrgccn erreür in de Sententie gecommitteert uilen vervallen meen boete van 200 guld.

DEN VYFDEN

TYTEL

Ci

riminele Juftitie ende Rechts deringe.

kn

iaën

nantie mde Edici van Êïç'éçö Thilips, op 'tfluck van de Criminele Juflitie in de Neder·*

» van aen 7 Jtlly é ß;ï. Sie Groot Placaet-Boeck 2 Vol. Pag. 1007. Qrdonnu

pi de v/ naftl6 aengaende denflyl van procederen in de proceduyren van criminele faecken en materien banden, vanden o July i<7o, Sie Groot Placaet-Boeck 2 Vol. Pag. 104.6.

3- Tk

faien rikt -< ^ J'r Stalen van Hollandt, dat de Ingezetenen van den f elven Lande terfaeeke van de- {®npet enten Ñ e^enera^teyt ·> maer alleen inr echt en aenfprceckeltjcli enflrafhaer zijn voor foodanigen

Sie Groot Piacact-

Bocck 2 Vol ñà 'aaer on^erJ) woonen en forteren, van den 3 Oclober \ 6j6, PEN

-ocr page 741-

7®4

DEN SE S DE Ν TYTEL

ind

e

Steden, den Hage, ende ten platten Lande,

ι. Ordonnantie op 'tftuck van de Juftitie , in de Steden ende ten platten Lande van Hollandt % April 1580. Sie Groot Placaet-Boeck 2 Vol. Pag. 69j..                                                 5 vm«* 2. Ordonnantie ej> d'Impoft van de Ongefondeerde cProcejfen> den 16 September 1660 , endeht ,1

letteren vandién, den 30 Maert 1661, Sie Groot Placact - Boeck 1 Vol. Pag. 15)84, en

■2H2. %U

Pag. 2 643,

3. Placaétvan de Staten van Hollandt ende Wejl-Vrieflandt , hQl dat de Sententien ende Vonmffen van de groot e Steden in Hollandt executakl-M we/en tot fes hondertguldens by arrefle, van de andere befloten Steden, mtisL· van 's Graven-hage tot drie houdert guldens ·, van Bailliuw en Mamentot knè·

twintigh guldens, ende van de Gerechten van de Dorpen tot tachtkh pulé

Ί.Ϊ.'.

In date den achtfien Mey 1674.

feSi&sgsy

Gouda ende Rotterdam, voor defen byproviüc, ende onder cautie executabel ge weeft zijnde, te; ibmma van drie hondert guldens, voortaen execu- tabel fullen weien, ter fomma van fes hondertghc- lijcke guldens. Dat dedefinitive Vonnifien van de anderek- ilooten Steden, midtlgaders van 'sGraven-Hage, die voor delen alle niet hooger zijngepriviligcert ge weeft, als tot hondert en vijftigh guldens, in bet toekomende iüllen executabel weien ter foainu van drie hondert guldens. Ende dat dedefinitive Vonnifien van Bailliuw ende Mannen, in plaetlè van ticitigh, tot hondert twintigh guldens, ende van de Gerechten vande Dorpen, in plactiè van veertigh tot tachtigh ghe- lijcke guldens, executabel lullen zijn. Ende ten eynde niemandt daer vanignorantic pretendcre, maer een yeder weten moge, wacr naer hy hem delen aengaendc hebbe te reguleren) Ordonneren ende lallen Wy, dat defen fal werden gepubliceert ende geaffigeert alomme daer het be- hoort , ende in gelijcke gelegentliedentege»* den gebruyckclijck is. Gedaen in den Hage onttó het kleyne Zegel van den Lande den achtftefliwj ι Ó74. Onder llondt, Ter Ordonnantie van de Staten. Wasgeteeckcnt, SimonvanBsawwnt-

ÏE Staten van Hollandt ende Weft- Vrieflandt; Allen den genen die delenlullen ilenofte hooten lefen, Saluyt. T)oen te weten, Dat Wy orame lbo veel mogelijck af te fny- den den langen treyn van Procedu- ren in faecken van geringe importantie, en daer mncde onkoilen van procederen, het beloop van de Penningen, ofte de waerdye van de Goederen , daer over werdtgelitïgeert, totgrootcn ondienil ende fchade van Onfe goede Ingezetenen, menigh- mael komt tefurmonteren; naer voorgaendede- liberatie goedtgcvonden ende veritaen hebben, vinden goedt endeverftaen bydefen, dat van nu voortaen by de befioote Steden van Hollandt ende Weit- Vrieilandt, den Hage daer onder begrepen, in faken niet meer bedragende als hondert guldens; ende byde Bailüuws ende Mannen, midtfgaders de Gerechten van de Dorpen, niet meer als vcer- tigh gelijcke guldens, fal gewefen werden by Ar- terie ; ende dat midts dien iöodanighe Vonnifien gcenderhande provocatie onderworpen fullen we- len, behoudelijck dat de fclve niet en hebben eenige ièquelc van infamie, ofte van andere merckelijcke praïjuditie. Dat de definiuve Vonnifien van de Steden van Dordrecht, Haerlem, DclfF, Leyden,Amiterdam,

4. Provifionele Ordre ende Reglement op 'tfluck van de Juftitie tuffchen het Hoff endeden Ηψ> v' den 27 September 1614, SieGroot Placaet-Boeck 2 Vol. Pag. 1378. f. In de Sententien ende Vonnijfen wederom tegebruyeken de claufule, Doende Recht uyt ten ΓΝ ende van wegen de HoogeOverigheydtende Graeffelijckheydt van Hollandt, den 28 Hovctnw 1 Ir Sie hier vooren jr Boeck i.Tit. pag.662. la 6, Nader Ordre ende Reglement tot bevordering van de JupW ttw> Gerechte van 's Graven-Rage, In date den veertkienden Novetnkr 16/

Lfoo voortijdts by de Magiftraet van | geraeckt in dis-obfetvantie

len nootfaeckelick moeite werden vei an«

's Graven-Hage verfchcyde Ordonnan-

IST, dat Schout, Burgcrmeeftcrs ende ba r^ van 'sGraven-Hagc, naer »TP^?SS"i «* refumptie van de voorgaende Ordonnaa. ^0

ticn ende Inilrudicn zijngemaeckt, tot vordernifiè van de juftitie binnen deielve , ende dat die in vericheyde poin&en waren

;ede

-ocr page 742-

ftitie en Rechts-vorder inge in de Steden, den Hage, êcc. yo$

J

α

interefiè dat hare Meefters door hunne abièntie komen te lydcn, V. In de vooriz poenen fullen nier gehouden zijn die gene dielich naer verkregen confent van den Ge- rechte abfentcrende, een van hare Mede-broeders behoorlijck hebben geinftrueert, doch fo wanneer byfaulte van bchoorlijcke inffructie eenigefaken mochte werden opgehouden, fal het confent ge- houden werden als niet verleent, cndc den abfen- ten Procureur gemulfteert als in het voorgaende Articul. ,· V I. In alle faeckc bedragende rot vijf entwintigh guldens ende dacr beneden, fal den Gcdacghde be- nevens de citatie gelevert werden copie van 't gene waer op den cyfch is gefundcert, 't welck by relatie van de Gercchts-bode conftcrende, fal den Ghc- daeghde gehouden zijn op den cyfch 'duo re ant- woorden, ende de faeckc te voldingen, offalby faultc van dien jegens hen werden verleent dcfaulc ofverfteck, ende adjudicatie van den cyfch met de koffen, foo wanneer den Eyfichcr gemunieert met Obligatie, regifter, ofte andere inilrumcntcn waer op fulcks naer rechte loude konncn vallen. V I I Soo wanneer in faeckc tot vijf entwintigh gul- den ende dacr beneden, nevens de citatie, geen copie is gelevert, ialdenGedacghdcn nier behoe- ven ten dage van den cyfch te antwoorden, macr mogen verfoecken dagh cndc copie, of lbo wan- neer hy als dan preientalie quametedoen, fal hy in geen koffen als die van 'tVonnific gehouden zijn, wclcke kollen den Procureur vcrfuymt heb- bende, copie nevens de citatie te doen leveren, oock van fync Meefter niet fal vermoghen tecyf- fchen, maer dacr van zijn cndc blyven ver- fteecken. VIII. De voorizkieyne faecken voldonghen zijnde, ilillen niet werden gebracht op de Pleyt-rolle,maer fullen de fclvc faecken, buytcn de ordinaris Rcchr- dagen, ten elf uyren, als parthyen werden gehoorr» voor de prefente Hccren kortelijck werden gedc- duccert} endealfooaenftonts getermineert, 'ten ware dciclve faecken hadden cenige fequele van infamie, ofte andere fwareconfcqucniic. I X. In faecken boven de vijf-cn-twintigh gulden, fal des Eyfchcrs Procureur, den Verweerder willende obligeren, om me ten dage van den cyfch, ilicotc antwoorden, vermogen nevens de citatie te doen leveren copie, by den Secretaris defcr Stede gcau- thentifeert, van de Schuit-Rente-Brieven, Obüga- tien, Huyi-Gedullen , of andere Inilrumcntcn, waer uyt hyfoude willen ageren, 't wclck gedacn zijnde, fal den Verweerder gehouden zijn aen- ftonts te antwoorden, fonder cenigen dagh te ver- foecken , of fal het den Eyfichcr vry ftaen voor het proffijt van dcfault, foo wanneer geen Procureur van de Verweerder injudicio is, ofte vcrflcck, foo des felfs Procureur fich ongereet bevindt j te ver- ibeckennamptiilèmcntvandc gc-eyfehte fömme, waer op dan aenftonts fal werden gedifponeert. X. Ene alfoo mcnighmael Arreften werden ghe- daai die niet behoorlijck werden bcklacght, were R r r r                       mits

ien geo rdonneert ende geftatueert, ioq jeoti-snc ». gcftatuccrtwcrcmitsdcfen.

I.

z:jï

' r rftrliick, fal niemandt wie hyfy mogen age- • 'ipercnals Procureur voor den Gerechcc fl r°Mc als die daer toe alvorens by de Magi- cclcr btc ' e^.ejc ^ cncjc daer v3n heeft verkregen ίΐΓίΓ '[jLeCommiflie, ende daer toegedaenden 2S eken Eedt , dat hy fijns wetens geenc Τ Keken fal fuftineren, ende vervolgens die C,U dcnWinncfoodanigh bevindende,niet fal aen- 1 'Ln ende fulcks hem in 'c vervolgh hlijckende 3ren. dat hy fich met geene onbehoorlijcke 'Ctmacn oflüoiè vonden fal behelpen, ende geenc Lfercals rcchrclijcke dilayen fal gcbruycken, om licekeflccpendc te houden: Dat hy oock met pcencparthyen accordt fal aengaen om part of deel

inde vin'

faecktchebben, dat hyhem inhetmaecken ijnc declaraticn ,fal reguleren naer den taux en

JlriicHe op het poinól van Salariilen aireede ghe- nacek't ofte noch te maecken, ende voorts dat hy a'lcs fal doen wes een goct ende getrouw Procureur Ichuldish is cndc behoort te doen. II. D; Procureurs cenige faecken 't zy van Eyflchers cf Verweerders begerende te doen dienen in ajbièn- ::■ van hare Meeftcrs, fullen niet alleen volkoment- iijck van defd'vc moeten zijn geinftrueert, macr oock voorlicn van bchoorlijcke procuratie ter Se- CTcrarycdefer Stede gepaiïèert, foo wanneer hunne Mccflcrs binnen deler Stede zijn woonende, of van buytcn komende alhier haer komen te initrue- ren, of in gevalle de fel ve buy ten den Hage woo- nende fdfs niet overkomen ,fullenfy lieden moeten zijngcmunicert met Procuratie ter Sccrctarye, of voor een Notaris ter plaetfe van der £4ver refiden- iicc;fpa(rccrr,op pcyne van een Ypocras van twaelf itiiyvers by ecnydcr fonder bchoorlijcke Inftriiclie of iVocuratie agerende, te verbeuren. I I I. De Procureurs fullen gehouden zijn in hare cita- tie ende acte van arrefr. peninentelijck uyt te druc- fcon uacrtocfy vemandt komen te daghvaerden, cndcu,/t^atoorfaecke, fonder datfy fullen ver- wan vemandt te daghvaerden, om me te aenhoo- renloodanigen cyfch cndc conclufie, als den Ey- Iwfradc YvCrc!cnΓα1' °P Pevnedataen de Gc' ,·1 η cjensopfoodanige o'taticn comparerende, ib

rust,

lc*j vcrfocckcn, fal werden verleent compa-

Jfolutic van de inftantie met de korte te

hebbend" dCü ProcurcUr dc rclvc citacie ghemaeck

0?dc refpeflivc Rcchrdagen foodes Woons- '■rdmaris Rolle tot het voldingen der

da

SaiurSr gchoudcn> als dcs Dijnsdaghs ende ècn run 7nnccr de PIcydovcn werden ghe- •§cate uÏrÏ W°ai!'?^ geh0uden Z^n ^ °P P'cvtda"cn            consdaghs van acht, cndc op de Va* de fC? ff1 n uyren P"ecijs voor de Kamer ^evanfesj?. penen tclaten vinden, op de Procurcursabra',VCrs VOor yec*er fèeckdiein des !cfentc verbei,Cntl? °P de ordinarJs Ro^e wertge- p'c't-rol!c'c"ry 5 Cnde™or yederfaeckeopde Mkn boven di*J S°CraS van*Uvae]f ftuyvers, ende IC refundcrendel aVOorl*z a^enregehouden zijn Koitenvan retardemente, en het

-ocr page 743-

Piacaten, 5 Boeck. 6. Tit.

jo6

midts defen geordonneert cnde geftatuecrt, dat alle Arrcftcn binnen den tijde van veerthien dagen na het doen vandeièlve, of immers veerthien dagen na den geprajfigeerden Recht-dagh ♦ fullcn moeten werden beklaeght, op poene dat de ielve tijde ver- ftreken zij nde, 't Arreft gehouden fal werden voor deièrt, cnde ibo wanneer de faecke ten dage die- nende mochtc weien gheftateert, midrs blyvende 't Arreft, lal echter voort moeten werden eyich gedaen binnen den tijdt van fesWeccken daer naer, op poene dat on vermindert het voorfz ftateren, het ghcdaen Arreft echter fal werden gehouden voor defert. X I. Des Verweerders Procureur fal ghehouden zijn alleiyne verfoecken van cautie, viiiecopie, ele£tie van domiciliimi ende dierghelijck, t'efFens te doen ten dage van den eyich» en fal ibo wanner hy fulex ten dage van den eyich verfuymt hebbende daer naer begeerde te doen, onvermindert de felve ver- foecken, gehouden zijn te voldoen de termyncn waer toe de faecke werdt gepraefenteert. XII. Op dat de Procureurs weten mogen op wat con- tra-faecken fylullen moetenghereedtkomen, ibo werdt een yegelijck van de felve midts deièn ghelaft cnde geordonneert, de Rolle (die hy begeren ibu- de 's Woonfdaeghs te laten dienen } ter Secretarye te leveren des Maendaghs voor de middagh, fonder dar deKlercquen fullen vermogen eenige Rollen des Maendaghs naer de middagh, of noch later ge- levert , te Bocck te Hellen, 't en ware de faecken waren in materie van Arreft, ofanderfints ghepri- vils'geert. XIII. De Procureurs fullen hare concluiien van Eyich, Antwoordt, ReplijckofDuplijck, continerende eenige iniddele , niet vermogen ter Rolle te dicte- ren, maer de felve in fcriptis ten minilen op een half vel Papier, by haer ondertekent, moeten over- leveren ten tyde als de faecken dienen, fonder daer mede langer te wachten, op de boete van ièsftuy- vers, en lal het boven dien Parthyen vry ftaen lijn profijt te doen. XIV. De faecke na het doen van den eyfeh uy tkomen-

impertinente verfoecken, die by f0mm· reurs werden gedaen, ter begeerte van ^ lige Meefters, om de faecken flepende Ik**3, welcke Procureurs haer daer naer van f ι % men te excuferen, op pretext dat fy BSg> ta lijeke inftru&ie weten te bekomen, if * ^- regen te voorfien, gheordonneert endeSïe ** dat de Procureurs die in het toekomend ^' verfoecken, waer by hy heeft geperfiiw' denontfeyt, fal vervallen in eenYpocJ

ftuy vers, ende boven dien, de faeck

e ftlcb

l>i

eyiichende, iniïjnprivé werdenPhemn'CKs ** in de koften van den incidente, nfdS ^ koften, fchadencndeintereflèn, bydeSf

door het voorfz retardementgehadt endeecU in welcke pcenc oock vervallen fullen, die ES drie termynen ter Rolle hebben waeri0IIJ

fich op manquement van inftru&ie kom

enteeses-

ieren. XVII. Soo wanneer de faecken byeyfeh, antwoordt replijcq en duplijcq zijn voldongen, fullen defelvc werden overghebracht op de Pleyt-Rolle, opè welcke geen rangh van oudtfte of jontrhfte Htm reurs fal werden gehouden, maer fullen diens fice. ken werden voorgheftelt, die 't felve eerft ter Se- cretarye fullen komen re verfoecken. XVIII De Procureurs fullen gehouden zijn op dercfp cTrivc pleyt-dagen gereedt te komen opdefeseerile faecken, die op de felve Rolle ftaen uyt te komen, of fal by faulte van dien, parchye ghereedtzijnè, fijn profijt mogen doen, behoudens de Geconifa- neerde fijn regres jegens fynen defeétueufenProoi- reur, die boven dien noch fal werden gecondei?,· neert in een boete van 24 ftuy vers, fonder dat op pretext van abfentie van een Advocaet die dc&e ibude mogen hebben aengenomen te bepleyten, ei op eenige andere pretexten hoedanigh defelvc Ibu- de moghen wefen, yemandt van de yoorfcnrev: poenen fal werden ge-excufeert, fiecktc alleen uyr- geibndert. XIX.                      1 Op dat niemandt in fijn defenfic enwerde ff/· kort, fullen de Procureurs gehouden zijn all* danige ftuckenen munimenten, waermedeif* willen behelpen den anderen ( onder bwf* inventaris foo daer drie ftucken of daer boven ψ} te communiceren, ten minfte drie dagenvoor al-ecr de faecke, als dcfefde of naderopdcM* zijnde, foudekonnen werden bepleyt, °Pjf * dat op ftucken of geheelijck niet, of niet.in ^ voorfz gecommuniceert zij nde, egeen net. reguard fal werden ghenomen, ende indien ^ ^ nige onghecommuniceerde ftucken eca Sack werden bevonden, fal den &^®φ producerende^ verbeuren eenYpocras tigh ftuy vers. -t. pln'Ci^ Ende alfoo de Procureurs meemghm^^

de

om te antwoorden» fal des Verweerders Pro-

cureur voor fijn termijn van abfentie, eens mogen verfoecken dagh ten naeften fonder meer, of ibo \¥arineer des Eyflchers Procureur aen fijn Parthyc ^erder dagh quame te vergunnen, fal de ièlve ende den Procureur van de Verweerders, daer voor ten lafte van haer Meefters, niet vermogen te declare- ren, op de boete van 24, iliiy vers. XV Drs Verweerders Procureur eenige pralèntatie of recomventie willende doen, fal gehouden zijn, ibo wanneer hy defelvc opeenighe Inftrumenccn ibude willen funderen, daer van nevens het doen van de ielve pnxiêntatie of recomventie, te leveren Copie; oppecne, dat hyop die prafentatïe ofte recomventie niet fal werden gehoort, ende daer op in het termineren van 't proces gheen reguard fal werden genomen. XVI. Ende alfoo de Rolle merckelijck werdt opgehou- den door het doen van verfcheyde noodelofe ende

op wat faecken (y moeten jg s dickwils eenige prsfentatie; Rolle ièer ontydigh werden gcroy eei *. j -- ^ & midts defen de Klercquen ter Secretar|c^ preilèlijckgeinterdiceert, desMaencwg ^$ daghs eenige vandeeerfte fes faecken ^ genden Dijnfdagh ofSaturdagh* ioyu &&

-ocr page 744-

[titie

en Reclits-vorderinge in

o XXVI. Beroerende de Gerechts-Boden. De twee Gercchts-Boden ende Bcfetters defer Stede, die nu zijn ofte namaels weien fullen, fullen gehouden zijn onder Eedc tc beloven, dat fy ful- len gehoorfaem zijnde HecrenSchout, Burger- meeftcren endc Schepenen van 's Graven-hage, ende dat fy voorts alle parthyen getrouwclijck lul- len dienen, ioo in het doen van de Citatien, als Executicn, ende het ftellen van haerrelaes,ende hen fullen cxaftcJijck reguleren naer de Ordon- nantien ende Reglementen aireedegemaeckt, ofte noch te maecken. XXVII. De voorfz twee Boden fullen gehouden zijn alle de Citatien ende Arreften, die fydes Vrydaghs voor de middagh van de Procureurs in behoorlickc forme iüllcn hebben ontfangen, te doen den iel ven Vrydagh, ofte uytterlijck des Saturdaghs voor de middagh, ende den Gedacghdc ofte Gearrcileerde daer van te leveren copie, ende ibo wanneer den Recht-dagh anders als des Woenfdaghs mochte werden gehouden, die forge tc dragen dat de ic\ vc Citatien en Arreften gcdaen zijn, ten minftcn drie dagen voor den gheprefigeerden Recht-dagh, op peyne van nulliteyt gercferveert, niet te min de Geintereifeerdens (ioo iy daer door cenige ichade quamen te lyden) haer regres jegens den dcfcclu- eufen Procureur, ofte Gercchrs-Bode ; doch fullen hier van zijn uytgeiondert foodanige Arreften , als by de Eygenaers van Huyièn ontrent Mey op hare Huyrders, Meublen, Goederen werdegedaen, de welckcde Gcrechts-Bodc nacrouder-ghewoonte fullen vermogen te doen. XXVIII. De voorfz Bodens fullen gehouden zijn van alle Citatien ende Arreften, by haer gedaen werdende, pertinent regiftcr te houden, ende in het iclvc haer relacs even a's op de originele Citatien en Arreften te ftellen, welck regiftcr alle Wocnfdagh als de ordinaris Rolle wert gehouden, op de Tafel van de Hecren Schepenen fal moeten werden geleght, op de boete van twaelf ftuyvers, boven ende behalven gclijcke boete voor ycder Citatie ofte Arreft, wacr van in 't felvc regiftcr geen mentie ibudc moghen weien gemaeckt. XXI X, De Gerechrs-boden fullen nietvermoghente doeneenige Arreften op Penningen of Goederen, van Luyden die fy weten binnen defer Stede , ofte J uriididrie van dien, gehuyft , gc-erft en woonach- tigh tc zijn, op de boete van vier en twintigh ftuy v. ende boven dien te moeten betalen de kollen, icha- den endcintcreften, die de fclve daer door fouden moghen komen tclyden·, doch ibo wanneer den Gcrcchrs-bode ibudc konncn verklaren 't fclve niet tc hebben gheweten, fal de fclve boete komen ten lafte van den Procureur foo hy 't fclve gheweten heeft, ofte anderfints ten lafte van die genen clic τ fclve Arreft heeft laten doen. X X X. Geene gedane Arreften fullen ten verfbeeke van de Gearrcftccrdens moge werden onmagen, voor endc al eer by haer cautie ter Sccretarye gheftelf, endc bchoorlijcke a£te van dienaen des Arreftants Procureurbehandight zijnde, de fclve daer mede Rrrr %                      komt

Juft:

»^n (reliick de Procureurs mede „„ «* royeren , &^"j . gceeO) fe ' -^.'cccrt foodanige royennge te ver- ifrdcngeifi j^revan twaelfftuyvers, fooby preken, op ^j^ vcrf0cckendc , als de Klercq ^n PiOcurcui^ ^;bcUren} eacje f00 wannecr de ■:i:lvcdocnt            ^lvcr Klercquen foudenon- Procurcurs oirc faccken fcjfc te royeren, fullen ^Tmbeuren de boete van fes en dertigh ' Π I et wclck de Procureurs voor hunne flercqui follen gehouden zijn te betalen. XXI rv Procureurs fullen gehouden zijn in hare pley- : juin Meefters recht te defenderen metmo-

(onder malkanderen ofte de Advocaten in eeniger manieren te inju-

;li;ijcnde

rrcnöi'rc interrumperen, op de boete van vier en lïlitigh ftuy vers. XXII. Endc nr.er dien dickwils de Notulen niet wel uyt d* Rolle werden getrocken, ende daer over foo in de plcvdoycn als anders difputen komen te vallen, sis wanneer parthyen wederzij dtsfich op de Rolle berocen, die dan met moeytenende tij dt verlies \mt Verden naerghcfien, ibo is omme lbo veel óenlijck foodanige difputen in het toekomende te rrevenieren, geordonneert, dat in alleiaecken be- dragende totvijftigh gulden, ofte daer boven, den Lviliher lul gehouden zijn te produceren de Notu- kiicndc Dmghtalen by den Secretaris defer Stede geauthenrifeert, op de boete vanvierentwintigh llir, vers. X X I 1 1. Soo wanneer eenighe Com pari tien 't zy ten fine raiAccordt, of anderfints geordonneert zijnde, ten van bcydc de parthyen , daer op niet behoor- lek compareerde fal de felve inghevalle hy daer tueóchcuilijck isgcadverteert, gehouden zijn te balen het recht van de comparitie, mitlgaders het L'jris den Procureur van fijn parthye daer over "ipacR'ndc, wclcke peyne fal werden geappji- p't ten lafte van den Procureur de comparitie jKlcyt hebbende, foo wanneer by hem geenbe- noorlijckc advertentie foude moghen weien ge- jccn..                               , Τ „ r            XXIV. in alle faecken dienende by gefchrifte, fullen de Procureurs gehouden zijn de iaecke ten vollen vol- jjcnsden Inventaris gefurneert over te leggen, fon- J?IrJ yets 't zy procuratie, afte van Citatie van de 3 ,!van gedient ^ hebben van eyfch, ant- C) '^P'Mcko'fdupHick, ofteeeniserhandean-

muninienten te mancqueren, op de verbeurte c:cnn|C,UWinl'lgh ftuyvers> ende dat fy boven iAfeft» λ mCftcn rePareren defchade die hare 'clvden ' Un verfuym fouden mogen komen DeV λ- X X V· ^n, fX'^'P^'^atie-gelden, endc andere f«ctarvctcb 1 rocureurs gehouden zijn ter Se-

^«UilllC \Irpfl~            , ; ^cicicUK. ie wjiui Vcn> faIcJ"nS           C1 °°fy i"1 gebreeckc blc- b ^nfoi>dnnSnS nict gouden zijn de Rol- ««erdic tnoep 1 rocurClirs tc °oeck te brengen, !:)" Va'ï de ie£v r 1 Cn,IcSëen ter «5jdc ende wyle toe eUe«lwefenvoldaen.

-ocr page 745-

Tit.

jQ$                         Pkcaten. 5 Boeclc 6.

komtte nemen contentement, offoo wanneer die | van't ge

irie dagen brengen ter Secrcta7vfeIife< van daer te werden shelicht E?JTcl?Ste-

binnen d de, om

daer mede niet wilde te vrede zijn,fal den Arreftant

of des ièlfs Procureur iwerden gheroepen voor de Heeren Schepenen, die als dan fullen oordeelen , of het arreft onder de gheftelde cautie behoort te werden ontflagen, londer dat de Gerechts-Bodc eenige ontllaginge van arreften als in voegen vooriz met der Arreftantcn bewilliginge of ordre van de Heeren Schepenen fullen vermogen te doen* op pcene van te betalen het intereft,- dat den Α rreftant door deonbehoorlijcke ontllaginge foude ,'mogen komen te lyden, en boven dien een boete van drie guldens. XXXI. De Gcrechts-boden fullen ghehouden zijn des Woonfdaghs als de ordinaris Rollc tot het voldin- gen der faecken werdt gehouden iich voor de Hee- ren Schepenen Kamer te laten vinden priecijs ten acht uyren 's morgens, ende aldaer te verblyven tertijdt endewylen toe deielvc Rolle in't geheel lal wcfen afgelopen, fonder middelerwyle te mo- gen anders als naer verkregen coniènt afgaen, op de boete van ι ζ ftuy vers, gelijck fy haer mede op de ordinaris pleyt-dagen , en als de Heeren Sche- penen dagelijcks ten elf uyren vergadert zijn, ten minden een van beyde voor de Kamer Hillen moe- ten pra:fcntercn, op gclijcke boete, XXXI I. AlkA&en van Vonniiïèn, Condemnatien en Taxatien van keften fullen by de vooriz Gerechts- Büden moeten werden ge-executeert ten langhften binnen den tijdt van vier maenden, ingangh ne- mende met den dagh dat haer de iel ve AcÏe zijn ter handt gheftelt, 'twelckfy in het Regifter van den Procureur, d'A&c gheobtineert hebbende, fullen moeten teeckencn, of iboeenige atterminatien zijn verleent, fal de felve tijdt van vier maenden wer- den gereeckent t'zedert d'expiratie van het termijn; op pcene dat alle Aclc die naer het verloop van vier maenden fonder uyrterlijcke executie niet zijn vol- daen, by de vooriz Boden ièlfs fullen moeten wer- den bctaelt, behoudens haer regres jegens deghe- condemneerdens, ten ware den vooriz tijdt van vier maenden by fchrifcelijcke Acte op het Vonnis te (lellen langer wierde gcprolongueert. XXXIII. Alle de voorfz Vonniffên, Condemnatien ende Aden van Taxatien fullen cerft door de Gerechts- BodcnaendeGecommitteerdens werden gheinfi- n ucert, ende ibo wanneer daer op den Gecondem- neerde binnen 24 uyren wert voldaen, fal 't Salaris den Bode over het doen van die infinuatie compe- rerende, komen ten lafte van den Impctrant, doch foo wanneer de voldoeninge binnen 24 uyren op de infinuatie niet komt te volgen, lal den Gerechts- Bodc den ghecondemncerde voort mogen ibmme- ren, ende vervolgens van 24 uyren tot 24 uyren re- noveren, ende verfoecken acnwyiinge van Goede- ren , om daer op iyne executie te dirigeren, welcke acnwyiinge ghedacn zijnde op roerende Goederen, ial hy de ièlve ten overftaen van twee Heeren Sche- penen bchoorlijck inventariièren, en brengen op het Raedt-huys deler Stede, al waer hy de fel ve ter expiratie van fes dagen met een Sondaghs en Maen-

trant, of dengenen die daer toe beft flij

gerechtightzijn.                               °e

:/1%n

XXXIV. Soo wanneer naer het verfoeck vanaenwvf eens en andermael gereitereert, de Geconl? ^

dens in gebreecke blyven de voorfzVonn?*" voldoen, of eenige Goederen aen te \n-f te op de executie werden gedirigeert, fullenX?" rechts-Boden moeten veriöecken authorif ? uytrerlijcke executie, de welcke verleent^ op Vonniflevan 50 guldens of daer benedra ö den Gerechts-Bode naer verloop van 21 uTfJ dat hy de fclve authorifatie aen de Gecondema S den heeft geinfinueert, vermogen metafliiw' van twee Boden, lbo veel pandt te halen u?t!u Gecondemneerdens Huyfin ge, ende te breJL· 't Raedt-huys clefcr Stede, als fy tot voldoend van't Vonnis fullen van nooden hebben, omto wanneer als dan binnen 14 dagen geen voldoen» komt te volgen, de felve Goederen te beneficie^ als in 't voorgaende Articul ·, dogh foowanneerè condemnatie tot meer als vijftigh guldens komt e monteren, 01 den Gerechts-bode uytkrachrevig de verleende authoriiatie vermogen binnen twee- mael 24 uyren, naer infinuatie van dien, indcsGe· condemneerdens Huyfinge te logeren twee ko- pende Boden defer Stede, de welcke des lèHsMcu· ble-Goederen fullen bewaren, ende naeuwetoe· iicht nemen, dat de iel ve niet werden verminderr, ende vindende dat fulcks gefchiede, den Gered» Bode op het doen vart devifite, of eerder, do noodt, bekent maecken ; op poene van icifs ét condemnatie te voldoen, foo wanneer door hars nalatigheyt des Gecondemneerdens Goederen mochten werden verduyftcrt; welcke Boden i· daer gezeten hebbende den tijdt van achtdagen, U den Gerechts-Bode, foo wanneer den Gem demneerde noch niet komt te voldoen, nemen 1 arreil ten overften van twee Heeren Schepenen&· fcr Stede fo veel van des Gecondemneerdens G* deren, als hy van nooden heeftj omdeGccet- demneerde te voldoen met de koften, ακΜ* de felve Goederen procederen als in't voorga Articul XXXV. In ghëvalie den Gecondenseerde fadeg goedtvinden, in executione aen te wy.cn ec% Landt, HuysofErve, of dat by Vonmik ee% onroerend' Goedt mochte wcfen verklaert va» den en cxecutabcl, fal den Gerechrs-Bodeheta^ gewefen of executabel verklaerde Goedt, ψ ftaen van twee Heeren Schepenen nerncn 1 ende naer vief Sondaeghfc en Ma«-a<W{ Ku den fonder interruptie aen den anderen g^JJJ by decrete verkoopen, midts fukks ^?ff^ proclamatie acht dagen voor de te doeric, ^. ge, denuncierende ende den Οψ&0 a^ rende Copic, op dathyfynefchade moge* den. DeGerechts-Bodcn fullen të&gfi^,/

daghs gebodt, midtfgaders Becken-flagh, fal ver

wanneer eenige continuatien ηρ^^φαψ

koopen,' ende 't fclve gedaen zijnde,de penningen I beibrgen, dat fy van henluyden ^.Iarlj'' »£felvc B* daervangheprocedeertj mee een pertinente ftact toe verdient, werden voldaen» J°n          "Jj&

-ocr page 746-

Tuftitie en Rechts-voüdèringli in de Steden, den Hage, Sec. jop

Am TniDetrant, of als de Goederen nader- ^1 Jdcn verkocht, ten lafte van de Credi- ^ de preferentie difputerende temoghen jturen °? Jjeverbeurte van hare gehecle'Deela- ^cn behoeve van den Armen, gelijck fy oock 0Cn\tfivermogen (als eenige continuatien wcr- ωί leent hangende de Proclamatien) naerhet ^CilVC η van de verleende continuatie voort te __Λ,- onrlp Pmclamafipn . ff η 7v foe- en

Voor 'tminuteren en grofleren van Inven- tariièn in Iaecken tot hondert gulden en daer beneden van yeder blad t ------ 6 ft. En boven de hondert guld.          — ·—          8 ft. Voor de Copie van Inventaris, en ftucken voor parthyen'tbladt           - - ■           2 ft, Voor 't maecken van allerhande Schrift uy- ren vaneyich, antwoort, rephjck, du- plijck, mitigaders interrogatorien 't blat — 6 ft. Voor een Comparitie voor Conimiilariièn ten fine van accord, of anderiints gehou- den werdende duyrende binnen hetuyr, de refumptie en advertentien daer onder gereeckent------                    3° ft· Voor het doen van een Plcydoyc de prepa- ratie daer roe, ende het furneren van de iack daer onder begrepen, in iaecken tot vijf en twintigh guld. en daer beneden 1 ƒ ft. Van vijf en twintigh tor vijftigh guld.            20 ft. Van vijftigh tot hondert guld. ——* 2 4 ft. Van hondert tot duyiènt guld. —— 3 o ft. En boven de duyfentguld.         —-—        $6i\. Voor het hooren pronuncieren van een Vonnifte beneden de vijftigh gulden          4 ft. Ende boven de vijftigh guld. —            o'ft, Voor 't lichten van een Vonnis en de Sack met ftucken, in iaecken tot vijftich guld. ende daer beneden             *——               8 ft. Van vijftigh ro t hondert guld. ——         12 ft. Ende boven de hondert guld. -—         i8ib In laken Matrimonieel, van gemcene Mid- delen, Eil-lcheydingh,Injurien, lullen de Procureurs vermoghen te declareren als in laken van duyiènt gulden. Soo wanneer yemant boven ende behalveii den Procureur, oock een Advocact wil- de gebruyeken in laken bedragende tot hondert en vijftigh guldens en daer be- neden , lal hy iiïlcks doen moeten t'fyner eygencr lallen en pcricidc, londer dat hy fal vermogen 't Salaris by den felve ver- dient, te brengen ten lafte van fijn Par- thye j indien die in de koften foudc mo- gen werden gecondemncert : Gelijck oock in diergelijcke iakc geene beioignes· van de Procureur metten Advocact ge* houden 1 ten lafte van parthyen , fullen werden getaxcert, maer alleenlijck in laken bedragende boven de hondert en vijftigh gulden, in welcke faken de Ad- vocaten haer lullen moeten reguleren na de Inftrucüe van den Hovc. Ende lullen de Procureurs ghenictcn voor de beibigne niette Advocaten binnen

^kbyde Ge-exccuteerde overgegeven zy, e icondemnatie-geteeckent, dat daer door geen

op' iierrupticinac μι^««—~».....--— -—- Γ kt op de boete van drie guldens by den teedits-bode contrarie doende t'elckens te ver- kurca xxxvii. Ende op dat ten allen tyden als Commiflarifle over cene verkopinghe werden verfocht, moge blikken dat de Executie ordentlijck is gedaen, lbo widen de Gerechts-boden rnidts defen gelaft ende «ordonneert, nevens haer verioeck ten dien eynde over te leveren alle haer proceduren indielaecke gehouden.

Salaris van de Procureurs,

\

rOorRotcnue Tullen de Procureurs ge-

nieten in laken van vijfentwïntigh guld. en daer beneden             ------- Van vijf en twintigh tot vijftigh guldens Van vijftigh tot hondert guldens Van hondert tot duyiènt guld. Ende boven de duyfentguld. Voor 't maecken van de Citatie in iaecken beneden de vijf en twintig guld. de copie dacri.nnegerceckent ——«· Van vijftigh tot hondert guld. Knde boven de hondert guld, Aden van Arrcftgelijcke iomme voor het maken, doch voor de tweede copie lal noch geleden werden           ------■ Voorden termijn van eyfch of antwoort in f de kleynfte Iaecken           ___— Van vijf en twintigh tot vijftigh guld. \an vijftigh tot hondert guld. ~— m h°ndcrt tot duvfent guld. —·

4 ft. 6 ft. loft. ï8ft. 24 ft. 8 ft. lift. Ifft.

óft. 4 ft. óft. io ft. Ijft. i8ft.

Soo u'

oven de duyfentguld.-------

anneer conventie ende reconventie

Kghedacn fullende Procureurs vermo- gen voor beyde te declareren wegens de t-rmyncn, doch wel acht flaen op de 'ommen foo in conventie als reconventie ,^-cylcht, ommc daer na hare Declara- „ "en te reguleren. Ïnf ",Cfr dcfaker> ten principalen wcr- jen bcichrcvcn, Tal de Procureurs oock VWVPll!cf'dodT anders niet. gnct voldmgen der Iaecken falinfge- V^xS^wer^ngeIeden. d«bb 1 -"? e"? 7ande Notulen het in fifcrn C. ilck daer onder begrepen

18 ft. 12 ft. 18 ff. Η ft'

het uyr------■            -— Ende boven het uyr loopende voor ycder verder uyr         ----              ---- Voor hun aftlftcnrie op de Plcydoye in fa- ken beneden de duyiènt gulden En boven duyfcnt gulden          -—

Salaris van de Gerecbts-Boden, TN faken van vijftigh guld. en daerbenc- ·*■ den, lalden Gerechts-bode voor het doen van een Citatie ofte Arreft , de uytrocpingc in as van dcfault daer innc begrepen, genieten ------■ —         4 ft- Pv r r r 5                    Van

6 ft. ioft. Ifft. i8ft. 24 ft,

-ocr page 747-

Piacaten, 5. Boeck* 6. Xit.

yiQ

Van vijftigh tot hondert guld. —           6 ft. Van hondert tot duyiënt guld. «— ioft. Ende boven de duyicntguld. -—· 15 ft. Doch iöo wanneer de Citatien en Arreften aen verfcheyde Huyièn moeten werden gedacn, falvan elck apart mogen wer- den gedeclareert. vOor 'tontilaen van een Arreft, met het leveren van de Acte van Cautie dubbelt; Citatie-recht. Voor het infinueren van een Vonniilè tot vijftigh gulden of daer beneden met de Copie         —----                ------           10 ft. Van vijftigh tot hondert guld. ——·        15 ft. Van hondert tot duyfent guld. -—■— 18 ft. Ende boven de duyiènt guld. —— 24 ft. Voor het doen van iömmatie, renovatie, verfoeck van aenwyfinge van Goederen, en daer na twee Interpellatien ( ibnder meer, op haer dcclaratien te mogen bren- gen ) in iaecken beneden de vijftigh guld. c'elckens                     —                       6 ft. Van vijftigh tot hondert guldens                  ι χ ft. Van hondert tot duyiènt guldens                  15- ft. Ende boven duyiènt guldens                        18 ft. Voor het halen van Goederen tot voldoe- ningevan condemnatie beneden de vijf- tigh guldens                              -            18 ft. E η voor 't in ventariferen der fèl ver                1 f ft. En de Loopende Boden voor haer affiften- ticycder                    ———·                   12 ft. Voor des Gedaeghdcns Goederen te ne- men in arreft, 't zy met of ibnder des ièlfs aenwyfinge               ------>         ·            18 ft. Voor 'c maecken van den In ventaris              ι § ft. Voor het logeren van Boden ten Huyfe van den Gecondemneerde                              18 ft. De ièlve Boden voor haer dagh-gelt op hun eygen koft, yeder                ■-----          4,8 ft. Voor 'c doen van de vifite in iak'en beneden de duyfent guld.                     —-           i2ft. Ende boven de felve fomme                     18 ft. Voor vafte Goederen te nemen in Arreft metd'A&e                  ----                      24 ft. Voor 't'infinuèren van dien ter Secrctaryc, met de Copie                   —                   10 ft. Voor de ièlve te infinueren aen de Gecon- demneerde, met de Copie                       1 j ft.

Voor het doen van een Proclamatie .*«. j Aae,CoPieendeInfinuatic *%2g* executeerde                    .__. &uc" Voor (faffiftentie op een verkoop^ L Meuble-Goederen, ende 'c maecken Ξ de Liquidatie met den Vendu-meefter 't lichten van penningen > ende de felve ter Secretarie te brengen, in faecken tor vijftigh guld. en daer beneden Van vijftigh tot hondert guldens Ende boven de hondert guld. Voor 't verkoopen van Huyiên of Landt het leveren van de Voorwacrde ter Se- cretarie , ende het doen van de Opdracht Voor'tminuteren ende grófleren van de Voorwaerden in executien, gedaen wer- den de beneden de duyiènt guldens Ende daer boven                 __ Voor het beteeckenen van Gyiclinge Voor de vifite in gyfelinge daeghs Voor den Gegyièlden op appoinftement van Schepenen te halen in ftriite gyfelin- ge                  *------              JL Ende de Boden voor haer aiïïftcntieyder

?oft,

Hl Μ ia

Μ

36ft m. iSft. 18Ö.

2411

XXXVIII. De Procureurs ende Gerechts-Boden refpetK- velijck fullen gehouden zijn hcnfelven exaftelijck te reguleren naer deLijfte van de Salariflên hier voren in yeders reguard gheipecificeert; opperne dat alle dcclaratien waer inne cenighe poften tegen 't ièlve Reglement ibuden mogen werden gebracht, in 't geheel fullen werden verklacrt verbeurt, te zijn ten behoeve van de Armen. Aldus ghearrefteert by de Heeren Mr. Jdm Rofa, prjeiiderende Burgcrmeefter, ende proti- fioneel Bailliuw, Willem Rottermont. ende Mr. JohanDedel, Burgermcefters, HeymmBeuckf loer, Johan vander Maa, Ψ iet er fots, Mr. Ni- colaes Splinter, Willem Lezier, endeMr.G^ vander Haar, Schepenen, den veerthienden No- vember 167 6. Onder ftondt, My priefent. Geteeckent, Anthm]&tVtv

DEN

-ocr page 748-

7"

pEN SEVENDEN TYTEL, echts- vorderinge in gemeene Landts Middelen.

Ktecutorie totvordernüvan alle des gemeene LandtsImpoflen, Middelen, Contributien cnde . t-fahie ommeflagen, van den laetjlen Maert ι f 8 8. Sic Groot Placaet-Boeck ι Vol Pag. 1611. Generde Tlacaten tot den Opheve van degenerale ende gemene Middelen, van den y September ι f8 8. i't]1I}jaertif9o, den ι Maert 16o f, den ρ Maert ende7 September 1606, den \o Augiifh 1612, '',;'< ή Miert 161$, denzo Maert 1620 , deni3,Septembe>· 162» ♦ den 12 September i 622, den \y July i6ii denijMaert ïófi, endedeni^C^iaert 1674. Sie Groot Placaet-Boeck 1 Vol. pag. 161Ó en i'crrolgens. 1 Sic voorts de Generale Ordonnantie ende condxtien op de Verpaehtingc van de gemeene Landts MiJdden, t'zedcrt den Jare 1^5-4.enfoovoorrs vanJaer totJaerghecontmuecrt, aengaendc de judica- mrenende Rechts- vorderinge op't ftuck van de gemene Middelen Art. 17 en 18, Placaet-Boeck 1 Vol itfpj En hier naer volgende 7 Boeck % Ty tel, in de Generale Ordonnantie van den Jare 1075» en

/endejaren, Art.30en31.

4,. Ordre en Reglement op den train van de Rolle, ende het beleggen, bedienen ende bepleyten van fa- k-nitrdecifievandeEd.Mog.HeerenGecommitteer'deRaden, vandentx Jamiary 1660. Sie Groot J ixict-Boeck2 Vol. Pag. 1122. f. Nader Ordre en Reglement op het bedienen der fae eken voor haer Edele Mog. van den \ 2 Of/ober κύ;, Sic Groot Placaet-Boeck 2 Vol-Pag. 3 o ƒ4, 6. Waerfchomvinge van de Staten van Hollandt ende Wefl-Vrieflandt, noopende het afdoen derprocejfen voor de Gecommitteerde Raden by Commijjarif- f en van haer Edele Groot Mog. In date den negenthienden Ap ril 16y 3.

ΤΈ ^^)E Staten van Hollandt cnde Weft- Vrieilandt, in achtinge genomen hebbende, dat aliöo door de mec- nighvuldighe occupatien van de Heeren Onle Gecommmitteerde Raden, indejegenwoordigetijdts pclegentheyt, ende mcnighvuldigheyt van andere iLandtsikclccn, de felvc nietkonnen vaceren, tot het afdoen van proceflèn in 'tiiuck van Onfe pmecne Landts Middelen , voor de felvc geventi- Iccrt \vcrdende. SOO IST, Dat Wy, naer fype deliberatie, goedtghevonden ende veritacn

engeduyrende d'abientievan Oniê Vergadcringe, ende fulcks alleen tot Oniè naeftkomende ordinaris of extraordinaris by-een-komfte, ende langer niet, tot het afdoen van de voorfe proceilèn te vaceren, ende in de vooriz faecken, iönder aenichouw van Perlbonen, Rechtende Jufiitic te ad minift reren, in conformité van Onfe Placaten ende Ordonnan- tien. Ende ten eynde niemandt bier van ignoran- tie hebbe te practendere, ende een yedcr weten mogewaernahyhemhebbe te reguleren; Laftcn Wy dat dcfe alomme ial werden gepubliceert ende gcaffigeert, ter plaetfe dacr men gewoon

catie ende affi&ie te doen Gedacn indciiHage J°ojeeji tijde alhier in den Hage op het fubjeci van > den j 9 April 1673. Onder ftondt, Ter Ordon-

\„\ jcdc-handcljngc te verblyven, te verfoecken, I nantie van de Staten. Getecckcnt, Herbt.

van

1 ia tcn 1 cnde te authoriferen, ornmc by provifie Eeaumont.

Refolutie van de Staten van Hollandt ende Wefi-Vrieflandt, de Pacb~ ters te mainclmeren in't recht haer geacquir eert door de refpeclivecPlacate7i cnde Ordonnantien op de Middelen ge-emaneer t, Schepenen-Commijjarifjeli Recht ende juflitie te doen adminifireren binnen den tijdt van een maendt, &c la date den acht hienden September i6jj. f -"-üCnncefter Muys van Holy verbetcringe van des gemeene Landts Middelen: ,.r ƒ ergaderinge gherapporteert de Waer op gcdelibercert zijnde, is cocdtdievonden

/'

Jcratien cnde 't advis van de Heeren MAcndcSfS!f.Gr· M°8- Gecommitteerden

cnde veritaen, dat de Heeren Burgermeeiteren en Regeerders vande reipe&ivc Steden, Schepenen als

Commiiïariflen van des gemene Landts Middelen, cnde de Officieren van de reipecüve Steden cnde Plaetièn, by alleoccaficn cnde voorvallen de Pach- ters iullen moeten main&incren ende de handt bie- den

" icy ι cnae overwogen of yets Konnen worden uy tgevonden, tot

-ocr page 749-

Placaten. 5. Boeck; 7. Tit.

71 ζ

den, in het recht hacr geacquirecrc door de refpe- Gr. Mog. Gecommitteerde Raden inde

frive Placaten endc Ordonnantien op het ftuck vande voorfz gemeene LandtsMiddelenge-emaneert,fonder eenige diflimulatie, conniventie ofverfcho- ningevanyemandt> Dat de gemelte Heeren Bur- germeefteren ende Regeerders noch voor, noch gheduyrende, noch nacr de Verpachtinge van de voorfz des gemeene Landts Middelen , noch door andere, dkcclelijck ofindire&elijck eenige verkla- iinge of denunciatien fullen mogen doen, of doen doen, die contrarieren aen de vooriz Placaten en Ordonnantien, dat de felve oock gheenderhande inhibitien fullen doen of laten gcfchieden, aen de voorfz Schepencn-Comaiilïariilen, om geen recht te doen, of op te houden de faecken die in 't ftuck van de gemene Landts Middelen, voor haer wor- den gebracht ofgevcntileert} Dac de voornoemde Schepenen-Commifiariffèn in de vooriz faecken van des gemeene Landts Middelen fullen procede- ren in conformité van de voorfz Placaten ende Or- donnantien op de vooriz Middelen ghe-emaneert, ende in conformité van dè Generale Ordonnan ie Recht doen endejuftitie adminiftreren binnen den tijdt van een maendt, of indien fulcks om eenige wettige rechtvaerdigc redenen , binnen de vooriz maendt niet en foude konncn gheichieden, dat de ièlve in foodanigen ghevallc fulcks fullen moeten doen binnen les Weecken of twee Maenden uyt- terlijck , de Vacanticn daer onder niet begrepen; op poene dat de faecken foo in cas van fraude als van contraventie, die binnen de vooriz twee maenden niet en fullen zijn ghetermineert, gehouden fullen worden voor ge-cvoceert aen de Heeren haerEd.

miiiariilèn, midtigaders deghemeke 1^"~^0ni·' Edele Gr. Mog. GecommitteerdeRaderT?^ nen ende mul&en geftatueert tegen deC' Ftt" teurs vande voorfz Placaten endeOrdonn0"^" de felve Contraventeurs fullen app^^n^10''0'' volgens de voorfz Contraventeurs ftraire'CBVer" demneren, ende anderfinrs Recht endc tafF *** miniftreren, foo als fy in goeden ghcmocdJ f?' oordelen te behooren; Ende dat de voorfz S h nen-Commiftariflen,cnde de voornoemde G mitteerde Raden, opdenEcdt ten aenvanoT"1* hare bedieningen ghcdaen, alle dié gencdii van fraude geattrappeert, ende daer van gheco!2 nieert fullen worden, ter iaecke vande voorfz f-' de, fullen condemneren volgens ende na de hZ van den Placate ende Ordonnantien op hetvooA ftuck van des gemeene Landts Middelen ghc-c^ neert, in de ftraffen, muiden en boeten daer m gheftatueert, fonder eenige diifimulatie endecofc niventie of verfchoninge vanyemanden·, Endeik fy oock niet fullen laten Recht te doen) fuflitie te adminiftreren, ende teièntenderen in defieckö» van de voorfz des gemeene Landts Middelen, oa eenige inhibitie of verbodt dat haer van vegende Heeren Burgermeefteren ende Regeerders vande Ι ν oorfz S teden ίou de mogen worden gedaen. Onder ftondt, Accordeert met de voorfz Rcfolutie. Wasgeteeckent, Simon van Btmimt

Rejolutie van dt Staten van Hoiïandt ende Wefl-Vrieflandt 7 Schcpmn- Commiffariffen over des gemeene Landts Middelen de Fraudateurs boven d( kim van de particuliere Ordonnantie te condemneren in de boeten van 't Gtmml fit caet. In date den negenthienden September 16757.

o

nacr voorgaende deliberatie

>S

goedt-

ende boeten in de felve particuliere Ordonnantie

Mi Ipf gevonden ende verftaen, dat fchoon ge- Ψ$ 81 11omen ^n ecnige van ^e particuliere Or- ^M<t donnantien op den opheve van eenighe des Geméyne Landts Middelen gearrefteert, is gComitteertte'frellen het Afticul, mede brengende, dat die gene óic by defraudatie (dat is wil lens ende wetens, met opfet, om den Import te proffiteren, endc die aen het Landt të ontreckenj ofongeoor- lofdc, endc by de Ordonnantie niet gepermitteer- de Compofitic, het recht vanden impoftin het geheel niet en hebben betaelt, boven de pey nen en boeten in de particuliere Ordonnantie uytghe- druckt, mede fouden vervallen in de peynen ende boeten begrepen inliet Generael Placaet op den opheve van des Gemeene Landts Middelen ghc- emancert; doch dat die gene die de voorichrevc Ordonnantie alleen contravenierën ibnder defrau- datie 1 iöudcn vervallen in de voorfchreve peynen

begrepen, ende de voorichrevc peynen ende boe- ten van het voorfchreve Generael Placaet meto? derworpen zijn: Dat niette minde HeerenΜ Edele Groot Mog. Gecommitteerde Raden,en« Schcpenen-Commiflariflèn in derefpeftiveQü3·' tieren, de faken die tot hacr kennifle tfW^jjj fouden mogen werden gebracht, fullcnoa1 ende termineren naer den voorfchreven Artio. even ende in fulcker voegen, als ófdiëj»»^ particuliere Ordonnantie wasgeinfcréert:D^ van by aenfehryvinge kennifle 61 werden gc£; aendeghemelte Heeren Gccommittcci ende Schepencn-Commiflariflèn refpedt dat de Heeren haer Edele Groot Mog- ^n^ Sai

t

Middelen , 't felve op de Verpachting

denuncieren.

DEN ΑCΗTSTEN_TYTE5 Kechts-vorderingh voor de Admiraliteyt in Zee faecken» 1. InftruEtie voorde CoUegien van de Admiraliteyt in de refpe&ive Trovincien, foo de gjc"Gte*. •van de Juftitie, als de ordres ontrent de Zee faecken betreffende , van den 13 Augufti 1597' Placaet-Boêck 2 Vol. Pag. 1 p$,                                                                                    J)0

-ocr page 750-

				DEN NEGENDEN TYTEL, ^ Van de manier van procederen voor Dijckgraeff ende Heemraden, van Rhijnlandt 7 Delflandt ende Schielandt, &c.
			Saecken van Dijck of Water-recht ztjngeen appel offurcheantiefubjeff, volgens Otlroy van Key* r l'u*,l van dm i6JprHi^9· Sie Groot Placaet-Boeck 2 Vol. Pag. 2977. ' (ff Α ** ' IflnemenëTOlder of anderefaêckentuffchenparthyen, als mede over bekeuringen van eenige kleyne 1 lenbreucken, foó oock in criminele faeckèn, werdt deghemeene maniere van procederen in de Steden tenplattm Lande gevolght, indien die de plano kunnen werden afgedaen, werdt daer op ilico ghepleyty m jjefaecke de plano afgedaen, Maer ü het esnfaecke van belangh ende bcdencken, daer eenige fey ten in begrepen zijn, wert de Reque- II m tyfchgehouden, endegefielt in handen van Tarthyen, om daer op te antwoorden, repliceren, du- ■', n' Jcbatt'eren by korte termynen, dat men noemt een proces communie at oir. AnderefaeckenvanT>ij;ck ofWat er-r echt, omfiagenvan'Dijcken, Sluyfen, cDuyckers, Tlaet-werck, Molens> Bruggens, ongeheerde befiede Wercken, ende executie van allegewefen Sententien, werden by '" mum en njtlegginge van de om/lagen ofgewefenge-eyflepenningen , door den cDijckgraef'gheprocedeert vx'efchat aengelt, en vier-fchat aenpandt -} \Daer tegens den idepanden vryfiaet wederom 'Pandtkerin- 'otudoen .· T)aer op mede de plano werdt geprocedeert. Sie hier van de maniere van doen uyt de Keuren van het Heemraedtichap van Rhijnlandt Art. 15)5-, 2if» 219 en 222. Van en uyt de Keuren van 't Heemraedtichap van Delflandt Art. 301 en volgende, lVelcke maniere van duen oock in Kennemerlandtgevolght ijvert, volgens Handtvefl van Hertoghjan van B:yeren, van denjare 1422. Sie de Privilegiën van Kenncmei landt, laetfte Editie d'Anno 1064 hndcdeKcnncmer-rcchten Art. Manier van Pandrecht, &c. pag. 198. }. Reglement, Ordre en Itiflrucle over den Alblafferwaert, vanden ij September \ 661, Sic Groot Placact-Bocck 2 Vol. Pag. 2674. "TjË~N THIENDEN TYTEL, Maniere van procederen voor Hout- veiler en Mecfterknapen. 1. Tlacaet van't kort recht op 'tfiuck van de Wilder niff e, by Keyfer Kar el ghegeven op den laetfleït Ju»Hm SicGrootPlacaet-Boccki Vol. Pag. 1418. 1 · Aengaende de maniere va ngyfelingefpreeckt het Tlacaet van Keyfer Kar el van den 2 6 T>ecember H'7) Arr. 11. Sie Groot Placaet - Bocck 1 Vol. Pag. 1314 , en het Tlacaet van den \9Maert 1 jSó Art. 4 \, en volgende, Aldaer pag. 1331. Enfonder ver anderinge by de volgende Houtvefiers ghevolght, tnjonghji by Willem de 11 E. op den 12 Maert 1674 vernieuwt, Art. 57 en vokende. Sie hier vooren + bocck+Tytel1 Fol. tol. d»'h jMt ^aer ^ wrflaen werdt dat alle Vbnniffen van de Houtvefiery, van hondertguldens ende ναι f"* c-l meienfu^en"wefen appellabél', maer by provifiefullen hebben haer executie onder cautie, m*t**5jmy 1621. SieGrootPlacact-Boeck i'Vol. Pag. 1420. 4·· Mandament pcenael tot main tenue van bet recht ende maniere van pro- cederen van Houvefter en Meefierknapen, jegens Johan van Kerckhoven , Bail- liuw van Monfter, ende Wei-geboren Mannen aldaer, over het ghevangen nemen van twee 'Perfoonen, die aldaer hadden wefenfehieten > defelvete recht te fielten ende te vonniffem In date denfefien November 1670. Met de Sent ent te van den Hove daer op gevolght, van den fes en twintighfien February 16j 2. , * r^»dent ende Raden over Hol- Vrieflandr, ende niet hem gevocght de Raden en Meefters van de Reeckeninge derDomeynen van de Edele Groot Mog. Hceren Staten van Hoüandt en Wcft-Vrielland, tot confèrvarie ende mairfticn van 't Regael van de Houtvcfterye, univerièlijcken, over de voorfz Lande, ons verthoont hebben.
		fc
					K,cHowvcftcrva.nHollandt cnWeft-
						srrc                 Hoc

-ocr page 751-

Placaten, 5. Boeek. 1 o. Tkl

1.

XII. De voorfz Schietersfeer vigoureufel" t volght heeft, met veel andere goede Lu ι "^* als vooriz is airede op de been waren met il· ' ^

Hoedatopdennegenthienden van de voorlede niacndt Oftober, de Duynmcyers van 't Monfter- iche Duyn gewaer geworden zijnde» datdaer inne of aen wierdegheichoten mee Roers, de ielve daer op meteen Knecht afgekomen zijnde , om teilen wie die Schieters mochten weien, ende de ièlve daer van daen te weeren. I I. Dat d'eene van hun drien3namentlijck Hendrick Pieteriz Scheuten, of Sterrevelt van de Zuydt- zyde', dat is van de Ζuydt-zyde van de Wcgh van Monfter, den Elft van WybrantJanizTubalkain ingegaen zijnde (ïnwclcken Elft fy geloofden dat de voorfz Schieters mochten wefen, allbo daer in het Conij η van hun Duyn veel is logerende ) des fclfs Swager Jooft Arcnrfz van der Heyde, aen de Ooft-zydc vanden voorfz Elft hem begeven gehadt heeft > omme te iien of de Schieters, foo die in den voorfz Elft mogen zijn, aen die zyde niet en foude mogen uytfpringcnofuytberften, ende de voorfz Knecht op de voorfz Monftcrfche Wegh is bly ven ilaen. III. Ende dat de ièlve Hendrick Pieterfz in den vooriz Elft geavanceert zijnde, ende ghcilen hebbende de voorichreve Schieters, daer op geroepen heeft om hulp. IV. Ende dat daer op de voorfz Jooft Arentfz hem in de vooriz Elft mede begeven hebbende, aldaer heeft ghefien een conflict of ftrijdt, tuflehen de voorfz Hendrick Pieterfz ende den oudtftcn van de voorfz Schieters, daer op hy, om tuilchen bcyde tekomen,hem heeft bemachdghr van den Pcrfoon, ende 't Roer van den fel ven oudtften van de vooriz S'cbicters, den ièlven ter Acrdegeworpenhebben- ' de., daer op 't ièlve Roer is afgegaen geweeft. y Dat korts op die ièlve actie tuflehen dejonghfte van de voorfz Schieters, ende den voorfz Hendrick Pieterfz Sterrevelt, noch een fchoot met een Roer of Pillool is gegaen geweeft. V I Ende dat niet foo ièecker eriis. V I I. (Tcrwylen de voorfz Hendrick Sterrevelt daer op aenftondts is gevonden doodt te leggen, ge feno- len door fijn lincker Ooge.) V I 1 I. Of de felvc moet door de voorfz fchoot de doot- -wondc weien ^cinftinseert. IX. . Ό:Λ daer op de voorfz Schieters beydc hun uyt de voorfz Elft op de vlucht begeven hebbende Ooftwaert, ten Duynwacrt innaedenHage toe, de felve door veel Mans en Vrouwen, midts den Sondagh op de been zijnde, zijn nagegacn en ver- *Völght geworden. X. n Dat in die actie oen SubiTituyt-Houtvefter Bruno Schinckel daer by ghekomen zijnde, te paerdt fit- tende , heeft onderftaen wat van de faecke was. XI. ,, Ende bevonden hebbende dat de ièlve privadve- lijck de Houtveilcrye was coneerrierende.

Schieters te volgen

Dat dan de ielve Schinckel de voorfz twe ς ι,· ters, aen of om trent de Mecrlaen in 't ϋΐιν° ƒ" Haegh-Ambacht heeft achrerhacjt, ghiZ, gevangen genomen, die te rugge gebracht W? de opiijn \\ oomnge, leggende onder MorflT omme de ielve daer van daen meteen Wa«en' ,· kerhey t te brengen alhier in den Hage. ü "* X I V. Doch om niet te dwalen of de Peribonen by h gheapprashendeert, de Schieters hier voorene? noemt foudemoghenzijn, dat hy alvoorensden voornoemden Jooft Arentfz ten voorfz t'lyrT Huyiè gheroepen endc ghedaen komen heeft, l welcke de voorfz Gevangenen de felve Schieters ie weien erkent heeft. X V. Dat de voornoemde Schinckel hem dienvol- gende willende quyten, de voorfz Schieters op fyne Wagen, die hy daer toe heeft ghedaen infnan- nen, heeft gedaen fitten, ende de ièlve gedaenbe- waren om na den Hage te brengen, door twee Die- naers van den Bailliüw van Monfter, by hem t'l·;- neraiïïftentie in die actie verlbcht, en dienen ί daer waren bevindende, als mede ghevolght heb- bende den hoop van die geene als vooriz is, de vooriz Schicrers op het feggen dat de vooriz Sterre- velt van hun was doodt geichoten,gevo!ght waren, ioo als dan oock de voorfz Dienaers die ailïftentic te doen, gaerneaengenomen hebben gehadt, ende met de vooriz Schieters ende Wagen na den Hage gereden zijn, den voorfz Schinckel hem rot meer- der verfekeringe nevens de voorfz Wagen tepaerd gehouden hebbende. XVI. Ende ofwel den Bailliüw van Monfter ( wiens recht van hooge, middele en lageJuriicüclic alhi:r nieten wertgediiputeert;) hemdevooriz,a!scoil· cernerende het fpeciael Regael van Houtvciicryc. niet en konde noch en mochte onderwinden, cr^ noch min, en in allen ghevalle foo wanneerdicw- linquanten waren buyten hetdiitrict νψ}ψ&Ρύ' dictie. xvii. ""■·. . Datechter de felve die vermetenheyt n^lïï hadt, dat hy met een Wagen van achteren komc* de aenryden by de Groene Wooninge fff Ζ Hage, ende aldaer vindende den voorfz ψ®^ met de voorfz twee Dienaers, de voorfz ^,^ vangenen do©r hulp van iïjn voorfz w'ee iC l,^-.' die de felve twee Gevangenen wegens hem X kei behoorden te bewaren, den vooriz ·.«' , heeft ontweldight, endc de felve door cw w ^ fijn twee Dienaers, die meer hem, dan dei g, Schinckel waren obedierende, geqaenDi h Monfter vooriz toe. Χ V I I ï- η i,ilKH£- Al waer hy de felve in hechten^ geit(?lt houden gehadt heeft. P*'

-ocr page 752-

Maniere van procederen voor Houtveftcr en MecfterJcnapen; y r ?

X I X.

compareren, ofGemachtight te fènden t'eenen be*

quamen dage voor defen Hove, om te ièggen de redenen van dien, te acnhoren foodanigen cyich ende conclufie, als de Verthoonders ter iake voorfz ten dage dienende fullen willen doen ende nemen, daer regens t'antwoorden, ende voorts te procede- ren als na rechten, latende Copievolgheiis deln- ftruclie, ende ons relaterende u wedervaren. Geiaen in den Hage, onder 't Zegel van Juftitie, den feiten November 1670. Onder ilonrir, by mijn Heeren de Prarfident ende Raden over Hollandt en Welt-Vrieilandr. Ende was geteeckent, Αώ\ Tffts. Hebbende onder uyt hangen een Zegel in roodenWaiïche, met wit Papier overdeckr. ïVelck voorfz, Mandement hebbendeghedient, is de faecke voldongen, ende voor 't Col/egie van den Raedt bepleyt, ende daer opghevolght, en by den Hovegepronuncieert de volgende Sententie. Geilen by den Hove van Hollandt her proces, voor den felven Hove uytftaende tuf- ichen Arcnt van Waflênaer van Duvenvoirde, Heer van Duvenvoirde, Voorichoten,Vcur,&c. Houtvefter van Hollandt endc Weft-Vriciland, en met de felve gevoeght de Raden en Mceftcrs van de Rekeningc der Donieynen vande lid. Gr. Mo. Heeren Staten van Hollanten Wcft-Vricfl: tot confervatie en mainclicn van 't Regacl vande Houtvefterye, univerièlijcken over den vooriz Lande, Impctranten van Mandement pcenacl en rau a£tie ter eenre, ende Johan van den Κ c>vk- hoven, gefeyt Poliander, Bailliuw van Monfter, midtfgaders Welbore Mannen aldaer,Gedaegh- dens in 't vooriz cas ter andere zyde, die in't Col- legie van den Rade mondelingh was bepleyt, 't voorfz Hof met rype deliberatie van Rade doorgcfien ende overwogen hebbende aPtgene ter materie dienende is ·, Doende recht in den naem cndc van weghen de Heeren Staten van Hollandt ende Weft-Vrieilandr. 'tTTOff decreteert d'interdiclic Pcenael , con- .-*- -^demneert den voornoemden Bailüu rtëüjck ende mct'er daet af tcdoen, ende tc repareren het aentailen vande twee Schieters of Gevangenen, omtrent de Groene Wooninge alhier buyten den Hage, het afnemen van de felve uyt de macht van den Subftituyt Houtvefter, het brenghen van de felvc nacr Monfter in fijn Gevangeniilè of Hechte- nifïè, het informeren , examineren, cndc terecht* itellen van de felvc voor Welbore Mannen aldaer, als mede het doen Vonniflèn van de ièlve by de voorfz Welbore Mannen, ende het ontllacn van deiclve by prxteniè executie van dien Vonniilë, met den gevolge ende aenklevc van dien, als alles incompctenter,qualijck endc t'onrechtgcclaen, en fulcks dc voorfz Schieters en Gevangenen weder- om met volkomen verfeeckerhey t te brengen ende leveren in handen vanden Impetrant, ende con- dcmncertmcdc den voornoemden Bailliuw inde koften van delen procelle, tot tauxatie cndc mode- ratie van den voorfz Hove. Aftum by deHeercri Praïfident N/erop, Halewijn, Baen, ende Goot. Ende gepronuncieert den fesentvvintighften Fe-

η f den Voorfz Heere van Duvenvoirde, de ι L Ar voorfz faecke tot die tijd toe is onbekent

van kennifle bekomen hebbende,

v

u'T*ft daer

? Ξ H^ felvc bchoorlijck heeft geinformeert. heröopüC · χ χ

F Jealvooren de felve Heere van Duvenvoirde

Meeftecknapen in completen getale

•cCoilcgicvan

h ei?konncn befchry ven ende by-een-komen. XXI. Dat de voorfz Bailliuw van Monfter, foo de Ver- thoonders althans verftacn, gepradifeert heeft, de voorlz Schieters en Gevangenen nae het pnEteniè- lijck nemen van informatien crirninelijck voor fijn u-Vlhore Mannen te doen examineren. XXII. Endc vervolgens de felve te rechte gheftelt heb- bende, de faecke foodanigh te dirigeren , datwel- ecmelte Welbore Mannen de voorlz Schieters en Gevangenen by provifie hebben ontilagen uyt hun •mnra-henfic onder cautie. 'h                   XXIII Λ Idus de voorfz faecke hun feer incompetente- ljjck ondervonden gehadr hebbende. XXIV. Ende allo 't felve de Verthoonders niet te lyden toet, maer fy hun ghenootiaeckt vinden tot voor- ihnt van't Recht, ende de Hoogheyt van de Edele Groot Mog. Heercn Staten van Hollandt en Weft- Vnellandt, 't felve by ghevoeghlijcke wegen van rechten tcdoen afdoen ende repareren, lbo keeren fy hun tot defen Hovc % Alibo iy leggen, verfoec- kendedaerommeonfe provifie : SÖO IST, Dat WyUcommitteren midtsdefen, te trecken aen dcPerfoon, of ter Woonftede van de vooriz Bail- liuw van Monfter, ende den fel ven van wegen de Heercn Staten van Hollandt en Weft-VrieÜandt te beladen en bevelen rc-elijck en metter daet af te oocn, endc te repareren 't voorfz aentaften van de vooriz twee Schieters en Gevangenen, omtrent oc Groene Wooningealhier buyten den Hage, het ontwcldigen en afnemen van de felve.uyt de macht van de vooriz Subftituyt Hout vetter, het brengen van de felve naer Monfter in fyne Hechtenis of Ge- V j ?«' üctmfo™eren, examineren, ende te recht Itellen van de felve voor Welboore Man- ncnaJdacr, als mede het doen vonniflèn van de 'c'nebyQe voorfz Welboore Mannen, ende het omilaea van de felve by pnetenfe executie van dien onnüle met den gevolge en aenklcve van dien, als r^incompctcntcr, nulUrcr, qualijck ende t'on- Gevan n' cndciulcks de voorfz Schieters en |,cvr "Senen wederom met volkomen verfceckert- mcVn ρ Senntlleveren ω handen vandenghc- huïL"°wÏCri cndc noch mcde den felven anderen d         ι Manncn> midtfgaders allen Sh-gcS°HC' °P %CckQrc Srote rccnc' Jc§cns ^&crcn 0 f "C" Staten tc verbeuren> tc in" ^vren diP ι ^°°ri*z by !lun ondernomen proce- dervoortsr'1S ?Cnvonniire' eenighfints ver- eende m-er Γί Π of dierghelijcke in toeko- !cn de koiren f '■■ ' a1s racdc tc bevelen, te beta-

firierZ_ilcTron^cgedaen,

in casvanoppo-

t

,

nccu) ÜEhva

aCrt dc °PPofant of Oppofanteii tc | bruaryYóji.

Refolut'te

Sfff 2

-ocr page 753-

yiG                      Pkcaten. 5, Böeck. io.Tit. 5.' Rejoktk van de Staten njan Hollandt ende Wefl-Vrieflanat , m dejudicature van de Jacht. In date den twee en twintighfieu Novene ƒ ^»

^|.E Raedt-Penfionaris heefc ter Vergade- ringe gherapportcert de confideratien en 't ad vis van dcHeeren haer Edele Grooc Mog. Gecommitteerden, hebbende in ge- volge ende tot voldoeninge van derfelver Rcfolu- tie Commifloriael in date den een en twintighften December des voorleden jaers, ge-examineert ende overwogen feeckere Miiïïve van de Raden ende Meefters van de Reeckeningen over haer Ed. Gr. Mog. Domeynen, gefchreven alhier in den Hage den elfden daer bevorens, raeckendc't fubjecl; van de Jacht en Wüdcrniflc, midtfgaders de Procedu- ren die omtrent de quaiificatie van eenige Peribnen tot de voorfz jacht gehouden werden; Gevende voorts de gemelte Raden en Meefters vande Reec- keningen voornoemt, by de voorfz Miflive haer Edele'Groot Mog. in bedencken, of de felve niet fouden konnen goedtvinden foodanigen ordre te ftellcn, ende die voorfieninge te doen, ten eynde den Houtvefter, ende die de opficht van de Jacht is aenbevolcn, procederende op voorgaende gyfe- linge van Meefter-knapen, naer den voet, begre- pen in voorgaende Placaten dienthalven ghedaen emaneren, daer inne door geen provifien of Man- dementen in cas pofieflbir of anderen vande Hoven van juftirie geimpetreert, mogen werden verhin- dert ende ghefteuyt, maer dat die faecken raeuwe- lijck gebracht zijnde voor Meefter-knapen, oock aldaer lullen moeten werden afgedaen endegheter- mineert, fonder dat de felve gehouden fullenzijn te defereren aen ecnighe proviile vanjuftitie, of difpofitie in cas van complainice, maintenue ofan- derfints dien ter contrarie verleent of ghedaen, im- mers dicnrhalven foodanigh te difponeren, als haer Edele Gr. Mog. tot confervatie vande voorfz Wil- derniflè, handthavinge van't recht vande Hout- vcfterye, weeringhc van onbehoorlijck jagen op frivole .pretexten van poilèflie, en dierghelijcke, midtigaders tot correctie van alle exceficn, de welc- ke in foodanigen materie geen langen train van pro- cederen, veel min multiplicatie van proceilèn be- hooren onderworpen te zijn, na der felver hoogh- wyfe difcretie bevinden fullcn te behooren: Waer op, na rype deliberatie, en de na aendachtige over- weginge van 't gunt by 't een en 't ander van beyde de Hoven vanjuftitie» of Gecommitteerden van clc felve, voor gedeputeerde Leden over 't voorfz iiibjec~f. was gealiegeert, by de Heeren van de Rid- derfchap ende Edelen, midtigaders de Gedepu- teerden van de Steden, uyt den name ende van we- gen Burgermeefteren en Vroetfchappen hare refpe- dlive Principalen, verftaen, verklaert ende geor-

donneert wert

is, ghclijck verfclaert CTdcReonU

by defen, dat aen gene perfonen, 2?J! rende in poflcflie te wefen van de Jacht bL , Lande van Hollandt en Wctt-ViirilandtSΐ1 nen, opallegaticvan foodanige poflTcffic bv' of'tander vande voorfz Hoven eenigh MandcmÏÏ vanComplamcte, mamtenue, ofeeni«he Τ proviiiepoirefloirverleent, ende veclSineS reftabliiiement, recredentic of ander decreet f executie daer op geadjudiceert of in 't werek eS? mach worden ·, maer dat alle diegene die doo f van wegen den Houtvefter, als tot de Jacht om gequaliriceert, ofanderfints over eenigh exces J omtrent gepleeght, gegyfelt, ofopeenigeanci ordentehjeke maniere aengefproocken of ghecab geert fouden mogen werden, ghehouden zijn hare defenfie dienthalven te doen voor de Vierfcbe van Meefter-knapen,of andere Rechtercn,dacrtoe indeeerfteinftantieghequalifïceerc zijnde, vocr- behoudens haer recht van provocatie aendenLeen- Hove, ende verders mede aen den Hoogen Rade indien fyhaer byde VonnifÏèn van de Meefter- knapen, of van den voorfz Hove, befwaert fouden mogen vinden ·, fonder dat midts dien den Hou;· vefter en Meefter-knapen gehouden zijn aen Jood* nige Mandementen, Provifien of Difpoficicn pof- feflbir van de Hoven yets te defcreren, maer dien- on vermindert met haer proceduyren ordentelijcfcc: wyiè, ende fulcks oock,, de Gedaeghdeas aldaer ingebreeckeblyvende van te compareren, of Ge- machtighde te lenden, by default endecontumacie vermogen voort te procederen tot Sententie ende executie van de felve incluys. Ende fal debovcn- ftaende,haer Edele Gr. Mog. Refolutic by Estraö Authentijcq de Prarfidenten ende Raden vin den Hoogen Rade ende vanden Hove toegeibnden werden, om haer daer naer te reguleren, midd^· ders oock om 't difpoiitijf van dien op harerefpcfti- ve Rollen te doen publiceren *, Gelijck oock de ie!· ve Refolutiegefonden fal werden aen de Raden en Meefters van de Reeckeningen over haer Ed.ur. Mog. Domainen, midtigaders aen den Houtvcitcr ende Meefter-knapen, om te ftrecken tot der feW naerichtinge. Sonder hier mede te termineren» α te prejudiciëren het ghefuftineerde van ceöfe Le- den , voor defen alhier ter Vergaderingc get» cieert, van dat Burgermeefteren ende Vroiticiu?' pen van de Steden in de hoogh-ghemelteiW ringe ftemme hebbende, het recht vandeJacM» competerende. Lager ftondt, Accordeert n» de voorfz Rcfolutien. Ende was gheteauwi Herbt. vanBeaumont.

".;·;

6.    Ordonnantie op 't Salaris van den Trocureur, Secretaris, ende 'Dicnaers van de Wilder®1!!' den 2 5 November 1604. Item, de Naerder Ordonnantie op 't felvefiibjett, van den 1 %tP#v Sic Groot Placaet-Boeck 1 Vol. pag. 1422.                                                                             , 7.    Ordonnantie, geconcipieert op de Recht-dagen die den Hontvefler ü houdende tnae van Hollandt, tuffchen Alaes en Zijp, van den 20 July 16x2. Aldaer pag. 1427. 8.     Ordre van den Opper-Houtvefter, daer by den Trovoofl-Generaelvan de Ifilaern^g^ J ^ ^ transgreffeurs van de 'Placaten op 'tfiuck van de Wildernis in verfeeckeringe te houden·, V^ 1648. " Aldaer pag. 1428.                                                                    oqqO                   'β:

-ocr page 754-

. jere van procederen voor Houtvefter en Meefter-knapen. y é y T ,j -jj/revan de Staten van Hollandt cnde JFefi-Vriefiandt ■> opdejudkature van de exceffen fircW s. t !jrpuynen van den 10 Augujü 15-85?. Ë Idacr pag, 13576. -t r-M duthorifatie, dat alle 'Deiivwaerders van den Hove, daer toe verfocht, alle condemna* ç», ç L ufvefleryeterexecutiemogen leggen, van den 2 AprilijpS. Aldacrpag. 1430. # Infiruftie voor de Subflituyfen ende Dienaers van de Wildernis;

rdonnanlien van de Wilderniile "lic-

<3«. ft den Hccrc Houtvefter van Holland: \ °tcn end<;

gevangen, verkopen of kopen.

PTweft-Vnenandt in allegetrouwg- fc

cnde hcyt tollen dienen. j-alsfyiodenHagekomen, datfy acnden kiiiHccrHoutvefter haren dienft iüllen pree- C Ãç, cnde rapport doen van 'tgene by haer is

Item, Die eenige fchade of hinder acn de Vogel* koyen komen re doen. Ende die in Wateringen of Vyvers fondcr con- tent van de Eygenaers komen viilchen. Voorts alle de gene, die regens de Placatcn ende Ordonnantien van de Wilderniile komen te pecce* ren. Dat iy de Duynmcycrs en Koy-luyden, overlaft. lydende, fullen moeten affifteren. Dat fymet niemandt fullen moghen iimuleren, compoièren of accorderen. Dat iy hare ghcdancgyiêlingen en bekeuringen metdeneerften fullen moeten acn den mcer-ghc- melten Heere Houtveftcr, of den Secretaris var.de Wilderniile te Bocck brengen, uy ttcrlijck binnen veerthien dagen, ionder de iel vc langer onder haer te mogen houden. Dat iy mede tegens de Recht-dagen van de Houtyeiterye alle de Citarien of GyJel-Cedullcn, die haeri uiIen werden ter handen ghcftelt, ielvcr tydeiijck aen de Gegyièldens, of acn der ielvcr woon-plaetièn fullen heitellen, cnde fchriftclijck relateren, op wat rijdt, en aen wie fy die hebben ghclevcrt, ende wat haer tot antwoordt is ghege- vcn. Ende fullen oock op de Rccht-dagen, ibo lange de Hecrcn Meefter-knapen beibigiieren, moeten prazfentzijn, omrae foodanige onderrechtinge en dienft te doen, als van haer fal werden gevordert. Ende haer voorts in alles fullen moeten gedragen als goede cnde ghetrouwe Subif ituy ten en Dienaers fchuldigh zijn en bchooren te doen. Alle'tgenevoorfzis, fullen de Subitituytcn en Dienaers pimcÏuelijck achtervolgen en naerkomen, op den Eedt by haer in 't aengacn van haren Dienft. aen den Heere Houtvefter gedaen. Ende in cas fy anders quamen te doen, ende ha- ren Eedt niet na behooren en betrachten, fullen fy dies-weghen by de Hecren Meefter-knapen als meyneedige werden geftrafe. De Subftituyten en Dicnacrs van de Wilderniile fullen genieten van hare gedane Gy ielingen en Be- keuringen , die voor het arrefteren cnde uytfchry- ven van den Recht-dagh by den Heere Houtveftei: werden geaccordcert, de gerechte helft. Ende van Gyfelingcn die daer naer byden wcl- gemeltcn Heere Houtvefter werden geaccordcert, of die by de Hecrcn Meefter-knapen ilillcn werden gcdecideert, fullen fy genieten een gerecht derde- part.

lentere criacn

hdVffOcdeachtinge endetoeficht op de Wil- derniile fullen nemen, foo in 'chooge als m het

■!r'"c l'"[)Ttfy alle Perfoonen, die in de Wilderniife ko- m jagen, die fymeynen toe de Jacht niet te zijn poualificeert, lullen gyfelen, fonder yemandc te vcichconen. Datfyoock fullen gyfelen alle Perfonen, het zy

.eert of ongequalificeert

die in deWil-

!ie lullen komen jagen voor den 24-July of na ■ç: February. Inde medealle die gene die komen jagen, voor iSonnenopgangh, ofnaSonnen ondergangh, of ; o? Sondagen, Bede-dagen, of diergelijcke Feeft- ;on, oockdiemecgcipan, oftentyde als'er Ys ofSnccuw leyt, jagen. (bek die in de Capirtcl-Duynen, of binnen de Yrvhcytvan den Huyfe vanTeylingen jagen. hem, Die meer als twce-mael ter Weeck jagen, en meer Wildt vangen, als gepermitteert ofgeoor-

Iti

Dieeenighe Honden, ter Jacht bequacm, ionder dacr toe te hebben eenige quali-

m, u Jen é

Itcm, Die na gedane waerièhouwinge, Honden houden die van felfs af-lopen, en fchade in de Duy - nwtfWildcrniilèdoen. c ,ù° ^10 ,haer Paerden, Koeyen, Kalveren , «napen ofdierghelijcke Becften, in deghepachte wiyr.cn laten lopen of weyden. Ipii, Die Doorn, GcylofHout,indeDuynen o. \ ildcmiflc waffchende , daer uyt hacken, of 'f halen, of die de Wilderniife ontgronden. Jiciijck fy mede fullen gyfelen alle de gene die fy ;^oers Bullen, Bogen, Netten |Ã Smeken, WüdTir rrfInftrumcntenj inhctVeldt of de . ■· mille uilen vinden, bequaem om eenigh WoTvhegent Wildt daer mede te fchieten, t{ ·íç> ol befchadigen, 't zy by dage of by nach- rrLScTvCndie KoniJ«s-neften roven, of na Ko- C-cn' ^CjC?nige Sw^nen, Ganfen, Eenden, «kL?^'S^ersHafen, Patryfen, Konynen l0°pcntofvUcgcncWlldc, tegen de Pla-

Formulier

-ocr page 755-

Placaten. 5· Boeck.' io.Tit. Formulier van den Eedt van de Subflituyten ende 'UU'nM Heer e Houtvefler van Hollandt %nde JVefi-Vriefiandt , midtfa §, ~ ^ cDuynmeyers.                                                                       * crs í*£

7iS

É Æ.

Ck fweere, dat ick den Houtvefler van Hollandt ende Weft-Vrieilandt, in alle faecken beroerende ende fpecterendc tot de Wilderniile , ghctrouwelijcken fal dienen. Dat ick niet en fal ghehengen noch ghedoghen, dat'eryemandc indefelve Wilderniflê fal gaen of frequenteren met eenige Buifen, Bogen, Netten, Fretten, of eenige andere Inftrumenten, omme eenigh Wildt te ichieten, vangen, of befcha'digen, by dage of by nachte. Dat ick niet en fal gehengen noch gedogen, dat yemandt in de Wilderniile met Honden ial komen jagen, die ick fal meynen tot de Jacht niet gequa- lificecrttezijn, maer dat ickdefelve fal gyfelen, ende binnen den tijdt van veerthien dagen naer be- hooren te Boeck te brengen , volgens de Ordon- nantie van de Wilderniflê.

Dat ick met niemandt en fal fimuleren feren of accorderen, in 't minft'e noch nic?^ pcenc van te betalen de boeten van de Ov ' ? daer ick mede gefimuleert, of ecniofcfljijj pofeert fal mogen hebben, ende daer en bov flraftte worden van meyncedigheyt, tot dï ^ van Mcefterknapen van Hollandt, namfcaZ vander faceke.                               b ä ""ô Defe voorfz Articulen beloveick in alH» poinften teobferveren en tOndcrhoudci Soo waerhjck helpe my Godt Almachtu 1 fijn Heyligh Woordt.

DEN ELFDEN TYTEL, aniere van procederen voor Stadt- houder ende Leenmannen.

é. Inflruiïie van den Leen-hove van Hollandt, Zeelandt ende Vriejlandt, met den gevolg van is, van den 20 Maert 1 5 19. Sie Groot Placaet-Boeck 2 Vol. pag. 681. 2. Item> 1)e Nieuwe InfirucJie* vanden j^pril 1661. Aldaerpa^ 264f. Aengaende de verdere faecken raeckende de Leenen en Leen-Goederen, Sie hier í oren 4 Boeck 3 Tytd pag. 602.

-ocr page 756-

HET SESDE BOECK? Iiaeckende de Domeynen van den Lande.

DEN EERSTEN TYTEL, Domeynen. kfimiïic voor de Heeren <vande Reeckeninge der Domeynen njan Hollandt* In date denfeven-en-t^intighfien Maert. 155)3 ·

)E Ridderfchap, Edelen en Steden van Hollandt endc Weit- Vrieflandc , repraz- ienterende de Staten van den ièlven Lande; 1)oen te weten, dat tot goede bcley- dinge van de beibignen en Kamer van de Reeckenin- ge en gefamentlijcke Ad- oratie ende Regcringe van de Domeynen der 'mi/. Landen , \vy naer rype deliberatie voor ni· η Kamere van de Reeckeninge, refiderende lullige, geordonneert ende geftatueert heb- :n,ordonneren ende ftatueren by delen denaer- ijcndcpoincren. Fxrftciijck, dat in onfe voorfz Kamere fal weien :n r.crilc Meefter van de Reeckeninghe, vier -dkii, twee Auditeurs ende een Klerck Ordi- ':, meteen Deurwaerder tot de gewoonehjeke :icn cndc Wcddcns, onder welcke wy met en : ^t.djt iii'len wcfen de Vader met fynen Soonc, é tteeGebroeders, nochte den Oom met fy- "· N"c\c, noch oock twee nacfte Bloctverwanten, i»'cn ofte andere in gelijcke gradctctMeeiiers, iteurs ofte Ordinaris Klerck. I I. lïcm, fullcn de felve Ecrfte Meefter, Meefters en toe Officiers van de Kamere, gehouden zijn, touden continuelercfidentie inde felveplaetfc cn Hagc,cn naerftelijck inde Kamer te komen *erckcndacghs des morgens, endesachtcr- "s tcr khoorhjcker ende gewoonelijcker uy- ^ κ weten, de Meeftcrs ende Auditeurs van K>cn-i aciTchcn af tot Baeffemiflè, 's morgens ï'.c'nd dUyrCni cndcb]yven toCten thienuyren 'biwrn CS na?r"nocns van ten twee uyren, cndc JiWpïri ^Γεη&ε%ε«; ende nae Baeffe- «atoc ?' Van na,i"*negen uYrcn tütc!f • h'cc uvV00r n0Cnc' cnde nae den noenc' fü foi fi°nfndc cenna}ve, tot ten vijf uyren t:Cnda-v ι Γïï,netCfailleren» behoudelijck >*s Wintel ι cC ve Predicatiegedaen wort, ie Q "ls bo^crs,een ygelijck hem ter Pre- , ^Prcdia?nVtdene"n.dev°tó,apn,i komende \

in wekken ghevalleiy Tullen weien gcrceckcnt als pr£efenten,waer van een van de Auditeurs of Klere- ken van oniè Kamere houden faldecontre-Rolle, de welcke hy t'eynde 'sjaers fal teyekenen en au- thentijcquelijck leveren aen den Rentmctfler van Noort-Hollandt, omme volgende dien die betalin- en van de Gagien te doen , ende fyne Reeckenin- ge te verifiëren endc dreilcrcn als 't behoort, cndc wefendc in de Kamere en lullen cgeen andere faken traiteren of beibigneren, dan de oniè, op poene als boven. III. Soo veel bclanght den Ordinaris Klcrck,dcn fcl- ven fal gehouden weien hem te vinden in de voorfz Kamere; re weten, in den Somer een quartier uyrs vroeger als de Meefters ende Auditeurs, om by den Deurwaerder te doen openen de Venftcrs,en te vol- brengen dat behoort; ende in de Winter een half uyr vroeger dan de Meefters, omme by den De ur- waerdcr het vuyr te doen aen leggen, endc andere praeparatien ende officien te doen, fulcks fal hy al- daerblyven nae het vertreck van de Meefters, foo lange het vuyr zy vvech genomen, de Vcnftercn gc- ilooten, de Kaerièn uytgedaen, de Deuren gcfloo- tcn, ende alles wel verfèeckcrt van het perieul van vuyr, ibnder te laten den Deurwaerder of anderen alleen in de Kamere, op poene foo by ncgligentie ofte onachtfaemheyteenigh quactdaer vanquamc» 't felve aen hem verhaelt te werden als na behoorenj ende fullen de Ecrfte Meefter ende Meefters ion - dcrlingh reguard hebben, dar eenyedervan hen dacrinnegoet devoirdoe, omme te voorkomen d'inconvenicntcn , die daer uyc fouden moghen volgen. I V. Item, alfoo 't noodigh is, dat foo wel de Audi- teurs endc gefworen Klerck, als de Meefters heb- ben kenniilc van alle Boecken, Rcgiitercn, Rccc- keningcn, Chartren , Papieren ende andere Muni- mentcn, wcfende in onfe Kamere, omme van dien inhouden re hebben gcdenckcniilc, daer van te doen vcrhael, cndc de fel ve te admimftrercn, ibo wanneer tot vorderinghe ende conférvatie van 'sLandts gcrechtighcyt, ofte anderfints, 'tiêlve noodigh wefenfal, ende oock ten cynde deiclve

mogen ('allen tyden ibo ordinaris als extraordina- ris doen haerluy der Officien en.noodige dcpcfdienj willen ende ordonneren, dat deiclve Auditeurs cndc Klerck, yder een Sleutel van de Kamer, ende acces

^^inuisG^'

'IC

- ° ^^jP^ten compareren,

•"in

^ te verheien, ende geroyeert te c'eünfcfa!rt clve ware" geoccupeertin ccKen, of bevangen metfieckten,

-ocr page 757-

Placatcn. 6 Boeck ι

Tit.

JZ>

acces tot allen tyden, foo Svel als de Eerfte Meefter ende Meefters lullen hebben, maer verftaen oock, dat egcen andere inganck hebben fullen, uytgefon- dert onfen Rade, die van onlen t'wegen toe onder- foeckvande faecken endc gerechtigheden van den Lande t'onfen dienfte daer inne vry inganck fullen hebben, en fullen oock inganck hebbende Rent- meefters van de Domeynen allcenelijck naer ouder ghewoonte, ende dit alles, op dat de faecken ende negoticn van de fetve Kamere niet gcopenbaert of

geren buyten de felve Kamere ·, endefuii nietaennemen follicitatien, oftelaft ^ van Parthyen, andersdan daer van gederfV11 ^Γ& maken , op poene van arbitrale corre&ie !c cretie van den felven Eerften MeefW ' "*& Meefters.                                 dter> «"^ V II. Item, als een Rentmeefter, Officiers of *i Parthyen j hebbende onder de Officicre voorfchreve Kamere, Vader, Soon,BrocdeV<? I

gedivul

ö

eeit en werden , meerder als 't behoort;

naeft-Verbloet, Verwante, Neve , 0fr f*;

Tullen voorts die van de Kamere de Gedeputeerden j Geallieerde in gelijcke graden vanMaeghich

van de Steden van Hollandtende Weft Vrieflandc, I begerende van wegen de rclpeclive Steden acces in de ielve Kamere, terftont doen binnenftaen. V. Item, dat de felve Auditeurs ende ghefwooren Klerck, ten miniten een vandeièlve hen fullen vinden gcftadclijck ontrent den grooten Burele, foo wanneer de Meefters ofte eenige van hen aldaer lullen wefen, ende propooft valt, omme eenighe depefchen te doen, fullen fy ftaeri met behoorlijcke reverentie het aenfichte ïiae den grooten Burele, naerftigh hoorendena alle 't gene aldaer gepropo- ncertjgecommuniceert, verleyt, of gedebatteert en gcrclolveert fal werden, omme daer van de de- pefche naedc waerheydt, ende lülcks als hem lal werden gcordonneert te doen. V I. Item, dat alle depefchen fullen werden getcec- kent by een van de Auditeurs, ofte in hare abfën- tie bydea Klerck Ordinaris, ende fal een Klerck Ordinaris, ende egeen andere grolTcten alle Brie- ven van adufe, Miiliven, ende andere fecreete Depelchcn, die niet gedivulgeert en behooren te werden,de welcke Auditeurs of Klerck oock lullen maecken Minuten ende Projeften van alle Relblu- tien, collationneren de dubbelden van Reeckenin- ge, ende Copien jegens haer Originael, expedi- tiendoen ende alles prepareren·, ende fullen alle Minuten ende Projecten al eer de felve te depefche- ren, gcpra:fcntecrt werden aen den Eerften Mee- fter, ofte in lijn abientie aen den oudtften Meefter van den Collegie, omme de felve te ficn corrigeren, endelcfcn voor de andere Meefters ten grooten Burele, ende daer nae ge-expedieert worden als boven, op welcke Minuten by den Eerften onfen Meefter, daer pra:lènt weiende, geteeckent fal wer- den Vifa met fijnen geheelen Nacm; ende verftaen wy, ende willen oock dat de lèlve Auditeurs ende Klerck , ofte een van hen, gcduyrende, dat den Ecrilen Meefter, Meefters, ofte eenige van dien lullen bly ven in de felve Kamere nae het uyr:, al- daer mede bly ven lullen, fonder daer uyt te ichey- den, o m wat laken dat het zy, ten ware met voor- weten endc conlent van den Eerften Meefter, ofte Oudtften, wefende in de felve Kamer, op pcene,löo ly daer buyten werden bevonden, van te verbeuren hare Gagien en Emolumenten, of Salaris voor de' felve, ende de naevolgende dagen, ibndcr eenige excufe -, over fulcks fullen fy gchoorlamen, ende volbrengen alle 't gene henluyden by den voorlz Eerften Meefter, ende Meefters in faecken van de voorfz Kamere fal werden bevolen ende gcordon- neert, lullen oock fecreteren alle't gene aldaer fal werden geproponeert, gedaen, gelèyt, gecommu- niceert ende gerefblveert, fonder 'tfelvetedivul-

aen de felve Kamere fal hebben te doen, terlS van hare Reeckeninghc,ofteanderfints' al ï? Officier van de Kamere en fal by de felvefieck >* mogen wefen, nochtc op de deliberatie of £ van dien, ende foo fydaer waren, fal gcho'ii zijntevertrecken. VIII. Item, verftaen datdievanonfe ReeckeniiA voorfz,' tot noch toe niet hebbende gehadt mn vacantie, gelijck die van onfen Rade, ende omt henluyden cenighfints te foulagcren, ommcic^ ceren tot hare, faken, hebben geaccordeert, té' accorderen bydefen, den felven te nemen toten j ofte verfcheyde reyfen, als 't hem beft goctdurx- ken fal, bchoudclijck, dat de felve hen nictalIcK· lijck abfenteren, ende dat de Kamere blyveakiji voorfien van drie Meefters, meteen Auditeur α den Klerck. IX. Item, foo veel aengaet de Auditeurs en Klerdt Ordinaris, en fullen de lèlve gecne vacamicbé· ben, nochtc geene dagen hen mogen abfentcmt, dan met conlent vanden Eerften ofte Ouduta Meefter, foo wanneer daer egecne RentmecfaJ Ofticiers, ofte andere Parthyen verwachten te Depefchen tot 's Landtskorten, ofte dutergcue andere faken en fullen wefen te expediëren. X. Item, dat den felven Eerfte en andere Media* komende ter Kamere, eerft vergaderen ΓιιΙΙβιιβ grooten Èurclc, ende lbo daer eenige RequdW Mifllven te vifireren ,adviferen, tèexr*diertW ficulteyten beluchten, ofteandere'matenentt^ raetllagcn waren , lal den Eerften Medtedw» doen de lefture of openinge ende propo/iric» a» na rypc deliberatie, fal daer van omnievrag"«n* opinien byordre, omme daer inne,g£0r°?~^t ende gerefolvecrt te werden, als ί'^οηΛ^ ende na redenen endeequitcyt fyluyocn oe 't felve te behooren. Item, fullen van ghehjeken doe iujtjj^ van advifen, die van henluyden W <£»' ^ dengerequircert, ofte van onfcRaden» . het Adviien zijn op Requefte&omme» ^y te hebben eenige parthyen van Domey le Aenwaflchcn, Viffcheryen, Gorfinff n^^ fende, ofte noch te komen, of W^rJ^tm heden, hoe de felve fouden wefen, f^è0 Reeckeninge, fullen hen wel en b™°°lfa^ informeren, door een uyt den hare ν ^^ fumfante getuyge wefende, foJldcr,· dcVcr# aen de certificatien, ofccgctuygcn,£^1? gers fouden willen produceren, ögggLifl*J de en^ftimatie van de verfochte pa"· J

-ocr page 758-

Raeckende de Domeynen van den Lande.'                  y % χ hen vermeerdert ofte verbetert dere gelijckc faken, is 't dat de fake is van impor-

tantie, ofte aengaet verfcheyde Perfonen, fullen fy hun daer van bchoorlijck doen informeren, tot koftcn van de Supplianten als boven, ende wan- neer de faecken lullen-weien van kleyne impor- tantie, ial de informatie daer van mogen genomen werden by de Rentmeefters van de phetfen ,ende fullen da er op rcfo! veren ende depeichcren dead- viien in der manieren voorfeyt. XVI. Item, ordonneren dat onder acn ofte in 't eyndc van alle Minuten van advifen, befloten Brieven, Aften ende Dcpcfchen, hocdanigh die zijn, in on- iè Kamere van Reeckcninge vallende, genoteertzy de namen van de Meefters dicpra?iènt iiillcn heb- ben geweeft, ende hare opinien gegeven op de felve Depefchen. XVII. Item, foo wanneerd'Ofticiersfullen komen om te prasiènteren hare Rceckeninge, ial d'Ecrfte ofrc Oudtffe van de Meefters, iri abfentie van de Eerfte ontfangen alfulcke Reeckcninge , op de intitulatie van de iclve fchryven den dagh, endeby wicn de pra:ièntatie van dien is gedaen geweeft, ende oock in den Mcmoriael-bocek by hem daer af te houden, ende ioo het die Officier in peribone niet en is, ial af-eyfehen de Procuratie van den Ovcrlevcracr, en indien hy geen Procuratie en heeft, ial de Reeckc- ninge bei waren met debet, ende dat gedaen, f il de vifiratic, examinatie, en auditie van de felve Reec- kcninge committeren acn twee van de Meefters, <b iy geen andere faecken in handen en hebben, of acn een van de Meefters met een Auditeur, ofte den Klcrck Ordinaris, den wekken met den Officier ofte Gemachtighde hen vertrecken fullen in een Kamer apart, tcn eynde dat andere, wien het niet aengaet, niet en ficn den inhoudt van de felve Rc- keninge, ofrc hoorende conrroverfien, of debatten die aldaer ibuden mogen vallen jbehoudelijck noch- tans , dat die gene, die cenige voorige Reeckcninge fullen hebben gehoort, niet en fullen accepteren ofte gecommitteert werden tot de nacvolghende Reeckeninge vandenièlven Ontfangcr ofte Offi- cier, tot dat alle de Meefters, Auditeurs en Klcrck daer van hebben gchadt haer beurte, tcn eynde foo d'ecnc foude mogen ge-erreert hebben, ofte qua- lijck verftaen, in cenige plaetfen 't felve mach wer- den gcredrcilccrt, ende dat iy gelijckelijck kennifie hebben van alle de hanclelingc ·, ende hallen de felve Gecommitteerde benaerftigen de auditie, en 't flot van de Reeckeninge, hen bevolen, fonder in han- den te nemen andere faecken, voordat de Reeckc- ninge zygeflootcn ende gearrefteert, tcn fydoor onfe expreflè Ordonnantie, ofte dat om mereke- lijckc redenen, anders byhet Collcgiewerdcge- ordonneert. XVIII. Item, alfoohier voortijdts wel is gebeurt, dat ecnige Rentmeefters hen foo qualijck hebben gerc- gulgert, dat hare Vadcrlijckc ende Moedcrlijckc Goederen, met de verfeeckertheyt of borghtochte die fy gegeven hebben, op veel nae niet beftant en zijn geweeft, omme te furneren 't gene fy ons ichul- dighzijn gebleven, om waer regens cndegclijcke inconvenienten te voorfien, fullen de felve van de Reeckeninge reguardt nemen op 't bcleyt ende le- ven van den Officier, ichuldigh zijnde te rekenen, Τ c t ε                        behoor-

^X wat middelen van gelijcken van het "andere voor nu ofte in tocko-

Γ

Lrereit, ü- |-JlKjcn mogcn lyden , accorderende

p

- Sc"z"ijn voor onfe proffiten, by affixie :^|r|] je felve verfochte parthyen den meeft

edcndeopteveylen.

X I I. η van

lcicrvoorOK

Itfffli

■ ■ ν«fit men van haer requireert advis op

ïen° omnie te hebben Officie in de felve

Reeckeninge, alwaer van nooden zijn /aren in fulcke faecken, de felve van ,<■ fullen hun informeren en vernemen, ÏentotNveIckede Supplianten zijnopgevroeit, lfiy;,jnvan goeden beleyde, ghequalificcert tot Wsract die fy verfoecken, of fy konncn die ftyle, f^ake, ende anderimts 't gene daer toe vereyicht ■Crjf, ende hen daer op te examineren van poinct tot'noinft, oock of fy niet en zijn van den Bloede riiicallicerde met eenighe van de felve Kamere, U; \vien, ende in wat graet, alles oprechtelijck en netdewaerheydt, ende van andere Ofticien, van Grijnzen, ofte vandejuftitie, fullen fyverne- bcnbv'informatie, als boven, de conditien van de

g

ucleh

e verfoeckende of iy zijn van goe-

Fcrfüiieii:

c; reputatie

,fuffifant, wijs, ende gequalificeerC

:n goeden regimente, ende eerlijck leven, gelijck kin .-lifuldce Officiers wert vereyicht; 't felve ghe-

fullen de felve Informatie ende Re-

pcnzi|iiui

i;itc, met alle't gene daer toe dient onder mal- anderen communiceren, ende daerinnc relblve- :n in der manieren boven verhaelt. XIII. Lm, vanghclijcken j foo wanneer de Advifen iiücn werden verfocht op Requeften, omme fub- ' lic ende onderftant te hebben, totdereparatien η Dijckagien, ofte andere gelijckc Wercken, en p; onder de felve Dijckagie begrepen zijnvrye- wnden ende Thienden, gelijck Vroen-Landen, roos-Landen, Lecncn, of andere gepriviligeerde " '"n, Sec. ontbieden de felve van onfe Reecke- iC) dat wy niet en verftaen daerinne eenighe

urii

lc ι by gratie ofte anderimts te doen, ten ware J'tkc vrye ende gepriviligeerde Landen ende «enden, daerinne mede gelijcker handt contri- lelijck onvrye ofte in cxempte Lan-

:n

X IV.

I:cm,

■ °m te geven advis op Requeften om «tot.nieuwe Dijckagien te hebben, falin- ■^ leghcnomcn werden ais boven, of wy daer ^ny,ltcreftcnfouden hebben, ende wat en tlv?\n! lüudc niQ?cr» apparcntelijck ko- /vm rl v· TrS1Cn tcn cffc£le ghebracht zijnde, isialv'n recoSniti- ofteinfubfidie, ofte ^crcnfnJ . P'artlculicr'ijck, omtnc daer op te «Weren * ïxtcndcren haer advis, fonder hen ^terten^ ι η he^dts wille totde conditien, ii!c<W ?           n vannaeftgelcgeneLanden,

^grooti

intercit.

WellsSedae" geweeft, niet

I

'.

X V.

nP^ioSiECpdCideadvifcn °Pdc Requcftcn ^"ζ'-η-οοΓ Kcrsofce Koopers, omme te ^fciüdcn dLTACreldinBe ^r fake van ge- u°or Oorlogen, Inundatie, ofan-

-ocr page 759-

Placaten. 6. Boeck* ι. Tic.

JZZ

nochte aen de Atteftatic van de 'mL· h wacrders, olte andere Pcrfonen, daer t ' &

behoorl ijck hen daer op informerende , ende of de Borgen zijn levende ende folvent, ende indien niet, fullen hen af-eyftchen nieuwe verfeeckertheyt ende Borghtochte, by maniere van verfterekingen, ten minftcn van fes Jaren tot fes Jaren, ende dat ter fomme van een gerecht derde-part van fynen ont- fangh van de gheraelce Jaren, ende doen voor in de Rekeninge ftcllen copie van de cautie gegeven, in 't beginfel van de Rekeninge, van den tijdt der iel ver gedaen, ende daer nae noteren van Jaer tot Jaer, het hoe menighftejaer, omme altijt t'eyndc de fes Jaren die te doen vernieuwen als boven,cnde ibo verre eenige Rentmeefters ofte andere Officiers daer van in gebreecke blyven, fa\ jegens den fel ven geprocedeert werden tot fchoriinge van haren ont- fangh, ofandersfooals by die van de Rekeninge, tot onfen raeeften dienftc bevonden lal werden te bchooren , ende daer van ons verwittigen. XIX. Item, als de nieuwe Rentmeefters ofte andere Officiers, hebbende be windt van penningen fullen werden gcftelc, fullen henluyden doen ftellen cau- tie, genomen dat het ware geomitteert, hen daer mede in hare CommiiTiete befwaren, ende fullen vorders mede doen als vooren. X X. Sullen alle Rentmeefters ende Officiers fchul- tligh zijnde te reeckenen, gehouden weien tefwee- ren op de overleveringe van hare Reeckeninge, of door hare Gemachtighden volkomentlijck geau- thorifeert, te doen (weeren op hare Ziele, dat fy hebben gemaeckt getrouwen ontfangh van alle het gene dat iy ontfangen hebben voor ons, ofte ver- vallen is, foo ordinaris als extraordinaris, binnen tyden van Reeckeninge, fonder daer inne yet al- toos achter gehouden te hebben *, van gelijcken dat- ter in den uytgecf niet en zijn ghebracht parthyen, die niet dadelijck ende behoorlijck en zijn betaelt, ofdiewyniet dcughdelijck fchuldigh enzijnghc- weeft, ende dat de verificatie die fy daer van fullen verthoonen, zy getrouw , goet ende wacrachtigh, fonder eenigh bedregh, fraude, hen verbindende, dat ibo verre anders werde bevonden, 't felve vier- dubbelijck te verbeteren t'onfen proffice , om daer mede te welen befwaert op 't flot van hare Reecke- ninge , ofte 't felve te executeren, ais men bevinden ül te behoren, ende daer en boven tot arbitrale boe- ten nae de gelcgentheyt vandefauten, ende mis- bruyeken, die iy daer inne fullen hebben gecom- mitteert. XXI. Item, dat gedaen zijnde, fullen procederen tot de examinatie, collatie van de felve Reeckeninghe, ende fullen de Rcndanten haren ontfangh fuffifan- telijck doen proberen ende verifiëren; te weten, tien ontfangh van de verkoopinge van Thienden, van Houdt ende dier-gelijcke , oock verpachtinge van parthyen van Domcynen, by contre-Rolle van de Commiirariilèn prxfent geweeft zijnde, en den ontfangh extraordinaris, als zijn confifcatien, va- cerende Goederen, by gebreck van Erfgcnaemen ofte andere Eygenaers, de Goederen vanBaftaer- den, ende andere van gelijcke nature, by de Invén- tariiTen ende Eflimatie, contre-Rolle, ofte Certi- ficatie van de verkoopinge, daer van in 't open- baer gedaen, fonder hen te houden voor foo veel delen acngaet, aen den Ecdt van de Rcndanten,

qualificcert, aen de wdeke wy uict

in delen geloof gegeven werde

***·*■£

«i

XXI I. Item, fullen fien ende vifiteren de fe1VPr mitteerde Auditeurs, wanneer iülcks -

fen lal, de Memoriael-boecken,"'!^

Charteren, Aden ende andere dier-a

?ftc:

Ten ι

nende om te weten ofd ciers niet den on

,elijcke

en te verantwoorde

tianghvan novoTiominio, van G · in Pachte of Erf-chij ns uy tgegeven, van cS? tien, Amenaen, vacerende Goederen G Η van Baftaerden, Zee-vonden, fucceflÏP P„ °ν3 tale Goederen, ofte andere, hoedanighdKnï mogen wefen, omme hen daer mede te Mtf ende doen de correcüen, foo in de Reeckeni 5 manieren van prouve, als in de RegifterenS fatisfa&ie. XXIII. Item, fullen juftificeren ende accorderen met eenen iucceflivelijck d'Articulen, vercyfichenï juftificatie van calculatie, contributiennabelooD destijdtSjSubftraftien, Divificn, Additicn andere dicrgelijcke. XXIV. Item, foo promptelijck bevonden werde,date Rentmeefters ofte andere Officiers hare Reken» ge geprsefenteert hebbende, niet en hadden gb maeckt breede narratie, getrouwen en volkorra ontfangh van alle't gene, dat binnen tydevande Reeckeninge voor ons fal wefen verfchenen, rma dat daer inne eenige dingen achter-gehouden be- vonden werden, teghen fynen Eedc, die vaadc Reeckeninge lullen de iclve befwaren met dubbd:-, te weten, van't principael tot voldoeninge, cr.s op een ander capittel noch foo veel tot amende, tea ware hy konde bewyfen by goede ende fuffifans proeve van fijne innocentie ende ignorantie, tnau lbo de faute werde bevonden nae 't ilotendeatrfj van de Rekeninge, aleer fy felfs 't felve te kenflö geven, ende doen corrigeren foo 't behoort,3 iülckcn gevalle fullen die van de Rekeningen»* befwaren met vier dubbelt* te weten van'tprif·· pael als boven, tot voldoeninge, en dricmacücö: veel tot amende, en lbo de faute is van gro0ltf[ | portantie ofte confequentie, fullen die van keninghe de felve overleveren aen den Generacl, omme tcgens den ielven voor ons ■ Rechters, diewy daer toefuilen «"""'JjJ geprocedeert te werden, fulcks me reen redenen bevonden fal werden te behoort". X X V Item, oft foo gebeurde, foldwm^. Oorloge, Inundatie, Sterfte, 0«**^.

Armoede, of andere gefundeerde e

f andere'

)

gendefaecken, de Rentmeefters.» P-,

ciers "e konncn

ouden zijnde te reeckenen, w* .^ bekomen betalinge vanecnigco' - ^

ften, foo fullen fy nochtans, ^cgcm^ felve ongeluck, gehouden welen te ® 0 komen ontfangh Γ ofte foo fy 't «^S* ' daer mede werden befwaert, nocl\i ^& van de Reeckeninge vcrfccckertiu' ftcrcnJcp dcvoorfzongcluckc, ende vande va jp

ningen ten

nacitcnby/ullcndefclvc^

-ocr page 760-

Raeckende de Domevnen van den Land;

"j") f /-')

die onder henluyden niet ghetermineert en foudc konnen werden, maer dat hun van noode ibude zijn, dacr toe te hebben 't advis ofte de verklaringc van Geleerde in Rechten, van Prac/fiiijns of Cou- ftumiers, in fulcken ghcvalle fullen verlbecken in eenighe van den Rade , Praclilijns of Couilu- miers, ghcqualificectt cndc niet fufpecl welende omme met den Advocaet-Filcacl, of andere onfc Gecommitteerde, te komen in de felve Kamere, ende te verilaen tot de voorfz fwarigheden, ten eynde van te hebben haer advis, ende 't gene fy dacr inne vinden, nae recht en reden de fwarigheden re termineren, of lbo het noodigh is, daer van ons te adverteren, met alle 'tgene daer toe dient, omme alles geilen, dacr inne geordonncert te werden ais nae redenc. XXIX. Item, allboveclcvan onfckleyncErf-Renten, Chijnlcn ende andere ordinaris Parthycn verloren endc vcrdonckcrt zijngeweeft, doorgebreck van niet te hebben verandert de Namen van de Eygc- naers, t'cickcn tyden foo wanneer by overlyden , verkoopinge, tranfport, ofte anderfints, de faceke fulcks is gevallen gewceft; de iclvc van de Reecke- ninge fullen dacr inne {onderlinge reguardt nemen, dat van nu voortaen de Renrmeefrers , alflcr veran- deringcdaer inne op komen fa), ircllen inde Re- keninge ofte in de Regifrers, indien de Rekeninge houden een gehecle malle, alfulcke Goederen op den name vanden genen, dewclckcdenevgen- domme van dien te dier tijde competcrcnlal, op poene van t'cickcn reyfe, als men bevinden (al dacr inne gebreck gevallen re zijn, van vier dubbelt te voldoen , lbo vecle als de felve Erf-Ren te, Chijns of andere jacrlijcks bedragen lal, cndc daer en bo- ven loo cenigc Renten ofte Parthycn van dien, by gebrceckc van vcrandcringe van Namen, als boven verloren, ofte vcrdonckcrt werden bevonden, dat dccomprable Rentmeefter ofte Officier, ofteoock hare Erfgenamen lullen gehouden wefen, de felve ons goet te doen , cnde behoorlijck te vergel- den. XXX. Item, als ontfangh gemaeckt fal werden van Pen- ningen in uytgeve genomen, ofte by verhael uyc- geve gemaeckt van Penningen in ontfange ge- bracht, 't zy in't geheel ofte ten deelc, fullen fy dacr van notitie maecken by maniere van correct ie op de felve Articulen, fo in den ontfangh als in den uytgccf, die refererende van d'cen totd'andere, met verklaringc van de bladeren j in dewelckc de felve bevonden fullen weiden. XXXI. Ircm, wanneer eenighe Penningen ons fchuldigh fullen zijn gebleven te betalen op termynen , cnde dat d'eerire payedaer van werdt gebracht in ont- fangh , fullen de felve van de Reeckeninge onder alfulcke Articulen Hellen cen notitie van't geene datter noch aen fal reftcren, met een Stock tot cen teyeken om te gedencken van dacr mede te befwa- ren, ofte doen verantwoorden in de naeftvolgende Reeckeninge, ende allbo van termijn tot termijn, tot dat van de volkomen betalinge zy verantwoort, maeckende altoos notitie op de voorgaende Reec- keninge van 'tgene op de naeft-volgende Reccke- ningeial werden gebracht, tot de lactftc betalinge

,,oUden in foufFrance, nae de iluytinge van '°° ν keninee > ende ^at voor cen redelijcke en harC 'c'tijdt, ommc by de Befchadighde te ver- ■fM Α te verkrygen gratie, Appoindcment > °^cnLc ontlaftinge daer toe vereyflehende,' en ""'i-w fonime weder-nemen inuytgeef totont- '7"T, jóovande Rentmeeilers als van de Par- azendere niet doen de voorfz foufFrance; of '■'ïfclvcrijdtoverftrijekt, cnde de felve Rent- licrs cndcParthyen nieten thoonendaerinne 'cvoir ghedaen te hebben, lalde foufFrance

kimde, Tonder eemg ' 'rvcrlecnen van de louffrance fal gelchrcven α-den in wat capitte!, cnde in wat bladt daer van ostfanghlal zijngemaeckt. XXVI. [tem, foo wanneer de fel re van de Reeckeninge lliücn bevinden fwarigheyt in ontfangh van eenigh Recht qiuhjck bewaert, van de uiurpatie tegens rii.bi'i!, van fpoliatie ofte andere onghelijck ons ■·. Juli, /ónder ie geven fuffifante reden ofte proeve '\ ...füinmc, ofte hoe ■, de felve van de Rekeninge luien dacr van moveren ende Hellen in ghefchrifte i/iiin:1;:', ende diltinftelijck hare redenen, cnde il.i; .;hcdacn, lullen dacr op doen antwoorden den Keiumccilcr ofte Officier, omme daer van te heb- ben breeJeinltructie cndc informatie, ende Co den kïi'cn Rcnrmeefter daer op kan antwoorden, cie i:,ve van de Rekeninge fullen daer by voegen fyne redenen, ende foo fy fuffilant zijn, lullen hem daer van ontladen, ofte foo daer noch fwarigheydt is, luiicn hen lenden raet loquatur ten grooten Buerc- lc, om me aldaer getermineert te werden, maer in- dien fwarigheyt daer valt in 'tuytten op de vilie en itdure van ftucken, als noch te bekomen byin- Itxchc van de plaetic, informatie te nemen, com- municatie met Parthye ofte anderfints, hoe het 1 '«Je mogen wefen, cndc dat daer toe van noode is v«volj;h van tijde, fullen de felve van de Reecke- Jip toucheren de redenen by ghefchrifte, cndc Jtilen dcuyttinghe van dien tot de naeltvolgeiide Kcückcninc»e, ofte langer, foo verre/tfclfdcniet «wergcfchicdcn en kan, cnde van de eenc Recc- cnin«c rot de ander lullen gehecle rcfumptie doen bni.H 'nende effc&en der lelvcr, totgedene-

ent

'c iucr van bchoorlijck devoir te doen, fonder

raercren, ofte te wyfen tot de Appoftille ^-coceninge, in dewelckc de eerfte fwarig- :wceif"^ Π' 8ei'-'ck Cot noch toe gebruycktis itc                XXVII ;lèrnni'VangI,lcli'ckcn ful]en fy doen van alle Ar- infuicbff "Jckgeltclt, 'czy tot gedenckeniflè ^^L^t^^™^' Cnde

"cft va'nTf i"mcrcn' in ycder Reeckeninge het

'heden

°°nc ft >"-.., lm», λ Ι:cn'cn, *eendcliciui(4_f

'de daer van te vervolgen de uyt-

*fen-atic vL r "c!,'ck tot recuperatie ende

iCVf behoor» oJ h^rec««gheyt, cndc naa ^^ightcwefe" tCWerden' fcnderdaer

itc

«Ί\ foo

,X X VIII.

'ndefe]

'3n nic

-ve ofte andere fwarigheden,

'^^foo

gi'°otc matcrie van fwarigheydt,dat' toe.

Item»

Tttt 2

-ocr page 761-

Placaten. 6 Boeck. ι. Tit.

7Z4

XXXII. Item, *t felve lullen fy doen in den uytgeefvan de Parthycn, als noch op termyncn te betalen, ommc ce verhoeden dubbelde betalinge. XXXIII. Item, t'eleken cnde t'allen tyden als eenige Ap- poin£tementen, Appoftillen , ofte Arreften by de felve van de Rceckeninge gemaeckt, of bclait ful- len wefen de Rentmeefters of Officiers, 'tzy in den ontfangh ofte uytgeef, cnde dat op 't doen van de naevolgende Rceckeninge, fy niet en betoonen daer inne bchoorhjck devoir gedaen te hebben, ful- lcnde lclve van de Rekeninge al (ukken negligen- tcn Rentmccfter of Officier befwaren met de fom- nie daer van quseftie is, of hem ordonneren ander- macl goet devoir te doen, tot overleveringe van de naeft volgende Rekeninge, op poene van daer me- de befwaert te werden als boven, ende foo fy als noch niet en betoonen daer inne goet devoir gedaen te hebben, willen Wydatde felve werde befwaert met de vooriz iömme, ofre anderfints, ghelijckde felve van de Rekeninge bevinden fullcn te behoo- ren, op poene van 't felveacn hen te verhalen , in- dien daer toe materie is. XXXIV. Item, die van de Rceckeninge en iitllen niet ge- doogen, dat de Rentmeefters ofte andere compta- blcOfficiers, hoe die zijn) veranderende de oude ordre van Rekeninge in ontfangh, noch in uytgeef, 't zy van Capittulen ofte Articulen, noch oock het beginfel ende eynde van de Rekeninghe, ten ware daer inne impertinentie, disordren, of difformité was, in wekken gevalle zy 't ièlvc fullen redrefte- ren, ende ftellen die forme ende ordre die behoort, omtne de felve alfo te continueren ende onderhou- den, tot weghneminge van dubbelt abuys cnde con- fufie tot onien interefte. XXXV. Item, vangelijcken fullen fy doen van Staten, dewelcke wy willen dat accorderen met de Reke- ninge , van Capittel tot Capittel, ende van Articul totArticul, cnde alle Jaers, beginnende met den |are 1592, binnen twee Maenden ten langhften, nae de verkoopinge vanThienden, ter Karnere van de Rceckcninghe fullen werden overgelevert, ver- anderende 't gene te veranderen fal weien, nae den tijdtendejare. XXXV I. Ende wanneer de Rentmeefters hare voorgaen- dc Rekeninghe nieten lullen hebben overgelevert, conform deiê oniè Ordonnantie, de felve van de Recckeninghe vifiterende de fel vc Staten, iullen daer opnemen fonderlinge reguardr, oock op de vcranderlijcke Parthyen, ende wefende van χίΥι- matie, dewelcke fy fullen befwaren nae den prijs van de laetfte gedane Rceckeninge, ofte andere, naeiyluyden na de gelegentheydt van der iaecken fullen bevinden te behooren, om by den fel ven ge- viiitcert, ende de voornoemde Staten met hare ad- vifen gefloten te werden. XXXVII. Item, als onder de generale Inkomften particu- liere zij η, 't zy van de laiten ende adminiftratie van de generale Rentmeefters, ofte van andere particu- liere , die te verantwoorden hebben aen fulcken Gencrael, van 'tiuyver van hare Rceckeninge, ful- len de Auditeurs op de generale Reeckeninge ma- ken ontfangh van 'tiuyver, ende dereflevande

voorfz particuliere .noterendedepketfcendef al waer die gebracht lal werden, ende m] u ie de overleveringe, audiëntie endefluytin?e n felve particuliere Rceckeninge, met alle dTVan^ om de generale Reeckeninge niet te verari?"^'

eren. Ende alfoo men niet en bevint, hifi- „« antwoort te zijn, van t luyver vanden ontf 2 van 't Bofch by den Hage, noch oock vanden fangh van de WilderniiTè, willen ende ordoZ! wy, dat van nu voorracn van 't goet ofte't ko de felve Reeckeninge ontfangh werde gemae? ofte uytgeef in de generale Reeckeninghe 2 Domeynen van Noort-Hollandt,geIijckvanè dcre particuliere Ontfangen boven beroert· ^ fullen generalick alle Rentmeefters van de Dorac nen in eenc Reeckeninge verantwoorden haren» hcelcn ontfangh, midts allcenelijck particulierlM by Capittulen diftinguerende elck quartiervandra foo in ontfangh als uytgeef, fonder van elck qu». tier mede diftindte Reeckeninge te doen, als tot noch toegebruyektis. XXXIX. Item, alfoo bevonden wort gebeurt te zijn, k onfe Officiers gcftelt om te houden endebedienea de Officien van Juftitie, gehouden zijnde daer va?. te reeckenen, hen vervordert hebben te laten com- poferen, den meeftendeel van de Amendcn voor de helft, derde ofte vierde part, fopvandeklepe alsgroote, Civileende Criminele, waer door de Delinquanten te meer ibuden genegen zijn te mis- bruyeken, omme waer inne te voorfien, willen en ordonneren wy, dat van nu voortacn alle Amen- den ende Misbruycken, foo Civile als Criminele, groot cnde kleyne, ende oock Confifcatien, gehee· lijck fonder afilagh ofte compofitie werden ontfan- gen , ende dat fy daer van maecken volkomen ont- fangh , op poene van viermael ibo veel te voldoen, als 'tquyrgefcholden , ofte t'achter-gehouden be- dragen lal i cnde bevelen de felve van onfe Reec- keninge reguardt te nemen, dat fulcks ghefchicde. ende dat de gene die daer van in faute bevonden lï werden, op'tilotvan fyne Recckemnghe, me de poene werde befwaert t'onfen proffi)tc 1 f poene oock van daer felfs van te verantwoor- den. X L. Ende hoewel daer veeleHceren, Ambichj

Hecrcn, Schepenen, ofte andere, hebbendeju^ caturc ofte Adminiftratie vanjuftinc, «lcobcn,,J( ende deel inde Amendcn , willen W**fiL, niet tegenftaende dien, dat van alle Am^en, bruyeken cnde Confifcatien, geheeleenre ^ ontfangh werde gemaeckt, ende dat acnf~y0i(i portie van de Hceren, Ambachts-Hcercn,tn ^ van Wetten, werde ghebracht in uytgev ^ felve Reeckeninge, ende oock ovglW ^ïc wel op de eerfte als andere reyfem Briev\ men(k: kentcnifle, inhoudende vcrklanngeχ^φ,^ cnde Misbruycken, van dewelcke Wfc^ fullen hebben hare quote cnde portie ai X L I          vitot^^ Item, dat de Rent-mccftcrs van detj » 0 ken haren ontfangh, conform de qult* klarifA daer van fullcn hebben gegeven, m^deRe^; waer vooren, ende van den date, © nn p#- ningevan deThollcn, Gerechtig"™ -.„ <φ , Amenden, Misbruycken, P^ φ

g

-ocr page 762-

Raeckende de Domeynen van dm Lande. lei ygcbn

725 elaft werden metdebit urgeren op de overlevt -

iten> Gf0o] /%!',leren b

litvk v°c pri^.g0e(jeren} ende dier-gelijcke, v jndCn'·hrince van den tijdt dat die zijn vervallen) prt vcrKi ^a]j'uicjcc Goederen fullen wefen van c;, jc wann ^^ ^ Rentmeeftcrs daer van de i-'nPorÏÏ' jg en kennüTe hebbende, gehouden zijn ^ nac de vervallinge van de felve, daer af te t «en die van onfc Kamere, ten eynde fy daer trt en (enden eenighe van de Kamere, omme

nnge van de nacit volgende Rceckeninge, op poene van daer mede wederom belaft: te werden, inden ilaetvande Reeckeningc, ende fullen defchuldcn van de ièlve Rentmeeftcrs, 't zy adfif ofre paflif , daer mede werden verhooght, ende als fy over- brengen de Quitantie daer de lèlve mede zijn bc- fwaert, fal 't felve debit werden afgedaen by anno- tatie van de overleveringe van dc Quitantie, endc

v velen, endc daer van Inventaris te maec- j verklaringe aenwelckcliaflè de felve fal weien op- 'lUfccdc lèlve te itellen in goede bewaerniflèn, ! geregen, ende foode fommezyghebracht inden

[otonlcnp

ite, ofte den genen die daer recht ftaetvandc Reeckeninghe, de lèlve lal daer naer

werden gepaileertop de navolgende Reeckeningc, met het loopendc Jaer. X L V I Item, de ftilftant van Molens, of het vermeer- deren van 't malen van de ccbroocken ofte noch te

.

X L I I. ftem willen dat van alle onfe Domeynen, In- l· -niU'i'endc Gerechtigheden, als zijn Thollen,

lbo ordinaris

hnolicn, ende andere hoe die zijn

inaris, altijdt werde ghemaeckt volle breecken Greyncn, ίάΐ geprobeert werden by Attc-

-IscNtr.iorc

hcele ontfangh, alwaert dat de felve wer

ftatieofte Certificatie van Eede, daer op foiemnc*

endc gchce ticngLCollcctecr komen fpecificatie, t: fonder dat ccnigedefalcatie daer op fal vallen, ,!

lijck gedacn, by luyden daer van kenniflè hebbende ende Be waerders of Meters vanKoorn, cenyegc- lijck 'm zijn reguard, voor Luyden van de Wet, of Schepenen van de plaetfcn ende quarticren.

kh ir'c, ende behoorlijcke prouve. X L I I I. Item, fullen de iclve van de Rekeningc fonder- !i ",:e reguard nemen dat alle Rentmeeftcrs ende Coniptablc Officiers onderhouden de Inftruclien die haergegeven zijn, of fullen gegeven werden tot ω ixleydingc van hare Officien en adminiftratie, X L I V. Komende tot den uytgeven, fullen de Commif- ünilèn totauditie endc cxaminatie van de Reecke- ningc, (onderlinge endegoet reguardt nemen op de behoeften endc bewyfen, die hen fullen werden ovcrgclcvcrt, dat die pertinent ende conform zijn datext, endc datfy niet en ontfangen eenighe Qiiitanticofte bckentenifle, offy zijn gcparticula- rilOTtopdc (bramen daer by gebracht in uytgcve , alIccncUjck fonder gemeenfehap van andere voori- ?cjarcn ofte termijnen, ende dat de felve zijn ge- tcyekent by den Principael fclver, ofte indien den I nncipacl niet fchryven en kan, tot fijn verfoeck, b5'cenigp Secretaris van onfen Hove, Steden ofte andere bekenden Perfoon, gehouden voor Man net ceren, fonder hem te genoegen met gemerek- ttwjiitantic, by cara&eren ofte fignaturen van 011- W*ndcofte twijfelachtige Notanilèn.

X L V I I Item, beroerende den prijs van de Greyncn, die van de Rceckeninge fullen daer van doen verant- woorden de Rentmeeftcrs ende andere Officiers ι daer van laft hebbende, volgens ende conform de gebruyeken, 't zyopdcpryleringe ende approba- tie vanden Rechter van de plaetlè ende quarticren, foo fulcks ghewoonelijck is, ofte gelijck als met redcnc fulcks behoort te ghclèhieden voor elckc fpecie ende foorte. X L V I I I. Item, foo veel acngaet de onkoilcn ende repara- ticn van de Huyfen, Forten, Molens, Dijeken, Hoofden, dienende tot conièrvatic van oniè Dije- kagicn , ofte andere Wercken, komende tpt onlcn laftc, die van de Rceckeninge, gaende om contre- Rollc te houden, van de verkopinge van de Thien- den, af-houdinge van Houdt, verpachtinge van Domeynen, ofte in andere faceken, ende komen- de ter plaetlè alwacr fulcke reparatie gedaen moet werden, fullen de felve Wercken vifitcren met Mcefters Werckluyden, endc anderen , die daer van lallende kenniflè hebben lullen, Hellende by gefchrifte hoe, ende binnen wat tijdt de felve ghe- maeckt fullen moeten werden , wat Stollen en Ma- terialen daer toe noodigh zijn, wat Dagh-wcrckcn van Timmcrluyden , Metfelaers, endc Handt- werekers, rot wat prijs, ende voor wat tijdt, fpc- cificquelijck endc met goede verklaringe, om daer van mentic te maecken in de Staten vande Domey- nen , om fijn rapport ter Burcle van de Kamere van Rceckeninge gchoort, daer inne gcordonncert re werden als in redcnc bevonden fal werden te be- hooren , endc dien volghendc Ordonnantie daer op gcdcpefchcert te werden, welcke den Rcnt- mceller gehouden lal zijn op fyne Rekeningc over te brengen, midtigaders ccneRolle, inhoudende verklaringe vandcStoifc, Materialen ende Dagh- werekendacr toege-cmployeert, met andere din- gen daer acn dependerende, alle de ièlve gcatte- fteert by de Officieren , ofce Superintendenten daer van laft ende kenniflè hebbende, met Quitan- tie daer toe behoorendc, ende anders niet, macr wanneer alfulcke Wercken komen te vergacn door Vuyr,

«cm, fullenegeenfaceken inuytgevepalieren, y'die wel endc bchoorlijck zijn geverifieert en izZ υ fnaC dc gclcgc"theyt van de Parthye; die?;0' 1 'Ken' nict ïosbacr, van wat nature Jjn, volgende dc oude Rceckeninge, brengen L]^l«mic iulcks als boven: Losbare Renten en code „" j· Cnfioenen » G^icn van Officiers, kocht w aCT"cl]Jckc Parthycn van nieuws vcr- ixtaHnccK Γ UCCrt °f gCinit'tucert voor d'eerfte vcnbchonlr ?P1C authentijcq, vanopene Bne- 3^cnti!cer 'Γ ^enfieere, getcyckent ende ge- H^ dc R o ■ α C" bccrerans va« den Hove, ofte dc Brieven Ρ Cn Van de voorfz Kamere, indien fullen Zm„ ' atC1"Cn» oi"tc Ordonnanticn aldaer Wn. J.Jf'^dhccrt met Quitantie, fulcks als C;CTs'nctöver'VannCCr deRentmeefters oftcOffi- aifulckc R.Cnr arcigcn de pertinente Quitantie van " [cn»lcnfioencn,Gagicn, ofceandejre

-ocr page 763-

Placatcn. 6. Boeck.' ι. Tit.

yi6

Vuyr, ongeluck van Oorloge, Onweder, Teni- deeften van Winden, Inundatie, ende andere for- tuytelijcke faecken, ende dat de reftauratie enre- pararic daer van vereyfcht gchaeft te werden, om meerder intereft te verhoeden, lullen die van de Reeckeninge ordonneren daer aen de handen te doen llaen, foo haeft het felve doenlijck fal weien, op dat door 't vertrecken of dilayeren daer in geen meerder intereft en valle. X L I X. Item, fullen niet te min vermogen de Officiers, Droiïaert, ofCaftcleynen van Onfe Forten ende Huyfen, met weten ende confent van de Rentmee- fters , wanneer fulcks ghefchieden kan, te repare- ren alle faecken, zijnde noodelijcke wereken, ende geen andere, tottwmtigh of dertigh guldens ten hooghften t'elcken reyfe, de wekke wy confentc- ren dat gcpafiêert werden in uy tgevc, by overbren- ginge van de Verklaringe ende Atteftatie, fulcks als boven fonder te excederen. L. Item, alle Timmer-wereken , Metfel-wercken ende andero, hoedanigh die zijn, die m'copen- baer, na publicatie ende uytroepmge, fullen uyt- gegeven en beftect werden op goede beilecken aen den minft cyflehende, cPidc mceftafilaende, by barnende Kacrfen, willen wy van nu voortaen, dat gcdacn werde op feeckeren beftemden dage , ende lullen de Wcrck-luyden en Aennemers gehouden zijn (al-eer hare penningen te ontfangen of in re- kcningcghepailèert te werden) hare aenneminge volkomenthjck op te leveren, ommc by de Rent- meefters alles gebracht te werden op hare Reecke- ninge, foo wel publicatie, aenneminghe, ople- vennge, als quitanticn, ende fulcks willen wy dat de koften van alfulckeWergken gcpafiêert wer- den in Reeckeninge iondcr fwarighey t. L I Item, verbieden wel expreilêlijck OnfeRent- mcefters ofContrerolleur van de Wercken,te heb- ben portie of gedeelte in fulcke ofandcreAVerckcn, hoe die zijn, noch oock om te leveren eenige Stof- fen of Materialen, om in onic Wereken gebruyekt te werden, daer inne fy vifitatie ©f animatie lullen doen, ende Atteftatie lullen geven, op privatie van hare Officien, ende boven dicnghcftraft te werden als overtreden hebbende haren iiede; ende lullen die van de Reeckeninge, in 't iluck van de repara- tie ibo iècr menageren als eenighfints doenlijck fal welen. L I I. Item, alibowy oock gead verteert zijn, dat ee- nige Ley-deckers van onicnHove, Huyfen ende Forten van onfe Landen, refortcrende onder onfe voorfz Kamer van Reeckeninge in Hollandt, niet en doen bchoorlijck debvoir in de reparatie van de Schalien van onle Huylèn, die vandc Reeckeninge lullen letten te overkomen met Mecfter-werckluy- den met ccren, ende die aennemen willen de felve SchaHen op behoorlijcke conditien voor feeckeren jaerlijcklchen prijs, 't zy midts leverende de Leyen, Spijckers ende andere Materialen daer toe noodigh enbchoefiigh,alsanderiints, te onderhouden, ge- Hjck fy bevinden fullen re behoren tot minfte ruïne van onfe/Ediftcien, voorkominge van onnoodige onkoftenen frauden. L I I I. Item, dat gracien of quijtichcldinge, recom-

ende andere faecken by Jaren en o betalen, fullen ghepafièerr wp<.aJ te%«

penfen nen te

midc

overleverende op, en voor de eerfte termv' Autentijcq van de Brieven, Patenten, £?$ tenifle van genoten ende gheprofiteert te h h^ voorfz gracien voor d'andere termynen overbrengende de bekenteniife ofQyb 'nu^J lcenelijck ende voor de lefte termynen d'° ■ ^ pale Brieven, Patenten met Quitantien of ί?' tenifle , ende in gracie van een termijn fuif"' originele Brieven overghebracht werden m^ Bekenteniife als boven                            c C; L I V. Item, ende boven alle't gene voorfz is e tegenftaende d'overleveringhe van de verifcj!?

fulcks als boven} en verftaen wy niet dat cenkfi ken van alfulcke parthyen of andere, hoe diczk werden geleden of aengenomenin uytgeve^icr-

expreflelijck en zijn ghepaflècrt in den Staetbyoi» gearrefteert in 't felvejaer, foo wy oock nieten »i len dat de penningen in de Staten gepaffcert, wei. den gc-employeert tot anderen eynde of tot ander gebruyek, dan daer toe die zijn ghcordonneert en gedeftineert by den felven Staet, alibowy verfhen dat de ordinans lallen van de Domeyncn betaeldt zijnde , 't overichot fal werdenge-employcert m ontlaftinge en meeftc verbeteringe van de felve Do- meynen ; ende verbieden die van onfe Reeckenin- ge anders daer inne te doen; op poene van 't felve aen hen verhaclt te werden. L V. Item, en willen wy niet dat ghepafleertwerden ( de Renrmeeftcrs of andere comptableOfficieren, eenige faecken op hare affirmatie of Eedr, uy tgclbn- dert tot dertigh ftuyvers voor een reyfeallecnlijck, ende voor apparente dingen. L V I. Item, om dat eenige generale Rentmccfrcrs ea andere Officiers van inkomften hen vervorderen κ brengen ende ftcllen in uy tgeve van hare Reecke- ninge eenige penningen met'er daet betaelt, maer daer van hebbende gherecouvreert de Mandemcr.- ten, Dechargen, Quitantien en andere Munirncn· ten op hare Obligatien, van die te betalen foo vcm hen de penningen in den Staet werdcilghepalktft ende oock in Reeckeninge ·, waer door fy oorüca hebben foo veel langer te dilayeren de overlevert· ge van hare Reeckeninge, ende de betalingen va de fommen ·, om \ wclck te verhoeden>ordoiincn. en willen Wy, indien klachte daer van komc ■;; de felve van deRekcninge, dat fy den felven tu. _ meefter de klagende Parthye doen betalen Mtpra cipael met de interenen van acht ten bowwj^ 'rjaer, naer advenant van den tijde, β»ί: dien'cvier-dubbelt van de voorfz intereiieni fen profyte, waer mede de felve m recjf e%'? ira. fullen befwaren in den Staet van hareKeccKc fonder faveur of diffimulatie. L V I I.               aga Item, foo bevonden wort dat een Rennn of ander comptabel Officier brcnght en Itcu geve fyne Reeckeninge tweereyfen een* lj, thye, willen ende ordonneren 5 ^^Vv:(i ftrafc werde met de betalinge t'Onienpro ι vier werf foo veel als detweefc^i^^ ende daer vooren met'er daet en reaψ r ncfc9 teert, in 't reguard van de fouten dat bruyekt tegcns'Eedc, ende dat voorden

-ocr page 764-

Raeckende de Domey

JZJ rot woorde by een goede handt, ende pcrfectelijck ende foo ge-egalcerr, weiènde gecollationneert, cndegeteyckcntbyecnvande Auditeurs, ofteby den Klcrck Ordinaris in hare abientie, leveren aen denRcntmceiter ofte Officier, om volgende die hem te moghen reguleren in 't drefleren van lyne nacftvolgende Reeckeninge, ende te voldoen de Appoftillcn endc Ordonnantien hem daer by ge- geven. L X I I I. Irem, foo wanneer de generale RentmeciTcrs van den Lande, oockin 't particulier van de Eipergne ende andere, hebbende te verantwoorden van hare handelinge, ons ichuldigh blyven by Hot van hare Reeckeninge, fullen van de iel vc Reeckeninge , de voorfz fchuldcn Hellen by goede cndc particuliere verklaringe, in een quohier daer toe geordonneert, van welcke ilote van Reeckeninge ten minftcn alle Jaer aen ons overgefonden fullen werden behoor- lijeke Extracten , ten eynde op 'trecouvrement van dien by onsgedifponeert mach werden, als ons goetduncken fal, en als aen den Rentmceiters yec fchuldigh gebleven lal werden, fal 't felve gefuipen- deert ende gebracht werden tot haren prorVite, op 't flot van hare navolgende Reeckeninge , ende liet felve overfettende, de Recckcninghc daer van te ontladen als 't gehoort. L X I V. Item, ende wanneer de Officiers van Juftitie ons fchuldigh fullen blyven, ial de iclvc ichult by Extract gcibnden werden aen denRcntmeeiler van dcEipargne inHollandr, ofte acndc Ontfangers Generacis van de Landen ende Quartiercn, ten eynde fy 't felve mogen recouvreren, endc daer van verantwoorden by hare Reeckeninge, ende of fy daer van niet verantwoorden, hen daer mede te befwaren, ende foo fy daer van de Penningen had- den on rfangen, endcdaer van hare recepillègege- ven, fullen vervallen in de breucke vooren gclpc- cificeert. L X V. Item , fu Jlen die van de Rckcninge goct reguard nemen, dat dien-volgcnde behoorlijcke correct:ien werden gedacn t'clcken rcyfe; te weten, by notitie op't Hot van de Reeckeninge, verklarende in wac Reeckeninge cndc wat folie van de felve fchuldcn ial werden verantwoort, ofte ontfangh gemaeckt, t'Onfen proffijtc, ende anderfints als ghewoonc- lijck. L X V I. Item, ordonneren Wy de felve van onfc Reec- keninge, dat voortaen fy niet cn latciVecnige Reec- keninge ongheüoten, nochte reften te liquideren, maer dat ly de felve ten langhflen iluyten endc liquideren binnen fes weecken , ofte twee maenden nac de verklaringe van de Reeckeninge, op dat wy | niet cn werden gefi uitroert, ofte langer achter ge- houden van de betalinge van 't geene ons fchuldigh is gebleven, ende fooder eenige oude Rekeningen te iluyten waren, fullen de felve al voren doen, cndc fulcks continueren voor den toekomenden tijdt, van alle ontfangen, ende adminiftratien ,* hoc die zijn, wefende van hare kennifiè ende 1 aft, van de reit e fullen fy advertentie doen als boven. L X V I I. Item, alfo tot noch toe die van onfc Reeckeninge gewoon-

, . irerefuffi&ntcignorantie; endc indien

fal 't felve

'eenzy ^„ndermacl werde betrapt: Λι '-<^«

?daerinnc:

hclijcke correctie, ende daer en boven

e

. die wy daer toe fullen committeren, den Reent ^ overghelevert werden aen den

ρ ureur-Generael, omn ie tegens den fclvcn ge- f0C -Irert te werden als hier vooren op het vier en item, indien eenigc van de Meefters, Auditeurs :Klcrcq onderhanden hebbende eenige Reecke- ' J" (jfdaer innc doende de correctie van reecke- 2ctfanderfints, bevonden in eenige Voorgaen- dcRccckeningcn, eenige faute of abuys, in wat miniere 't Iclvc foude mogen wefen, fal de gene die d-'fiüte fal hebben gevonden, de felve thoonen aen de<»enediedc voorfz Reeckeninge lullen hebben Art. indien fy daer zij η, indien nier, ten gro- ten Burele, om de felve faute gefamcntlijck te com- municeren den Rentmeefter, Officier of Parthye died;icrinneintereftfouden mogen pretenderen, endc die te corrigeren, foo verre fy bevinden de

nu: wc I

crie daer toe gedifponeert; en na dat alle'tfelve ,,„ weien verftaen, ende d'Auditeurs van de rlz Reeckeninge (foo't noodigh is ) daer op

i;,;ioort, daer na geordonneert ende ghedecideert werden gclijck fy bevinden fullen terfaecke te be- hourcii. L I X. hem, ende waer't faecke dat de Auditeurs van de voorfz Reeckeninge te lange dilayeren te refor- meren 't voorfz abuys ( foo verre abuys wert bevon- den) waerómme of om andere faecken die voor- komen foude mogen, daer uyt fufpicieghenomen mochtc werden, dat de fauten waren ghepleeght nicc voordacht ende door malitie, fullen de felve van de Reeckeninge Ons daer af adverteren iècre- tclijck by monde of by brieven, om daer mede te doen 't gunt behoort, ende fullen de felve niet diifi- nulcrcn, in wat manieren het zy, opfoohoogh deIclvc vrcfen Ons te mifdoen. L· j\. Item, de Reeckeningegehoorc, ge-examineert, ^appottilleert ende gecorrigeert zijnde als boven, cndc de particuliere fommetten, groffen ende tota- cngcitclt, foo in ontfangh als in uytgeve, gelijck jj^oonhjek is, fullen compenferen ende itaet ma- en panden ontfangh ende uytgeve, ende arrclt [f ciflc den Officier fchuldigh blyven fal,ofmen ,1 ml™ghblijft, en daer na fal werden vcr- ;'an π den claSb dat 't felve fal wefen gcdaen, met de

«■'» op de auditie van de voorfz Reeckeninge, en

ölten

s die hebben praefent gheweeft "gtootcn Burele opdedecifie van de lwarighe-

oen

L X I.

jonden fal werden in Reeckeninge, fal daer van

^

dcf0mlC WC gemaeckt, 't zy in'den text ofte in mS> ende al 't felve gebracht op de Munte

'an^Recckemnge.

r^'Ïlgnd¥nziJnde'a

I. een van de Auditeurs

lickeRcJ k lnaris egalerenhet dubbelt van al " cKcnmge, met het originael van woorde

-ocr page 765-

Placaten. 6. Boeck. ι

Tit.

8

gewoon! iick zijn geweeftd'OfFiciersvmi Juftitie te I wanneer de Del i&en fullen weien gheau .re

cccrt

geven vji-αοη: op ofte anderen, orarae hen te betalen 't gene by ilote van de Reeckeninge hen by wylen fchuldigh geble- ven is , fonder reguardt te nemen, dat fy noch had- den te reeckenen van eenige naevolgende Jaren, by de welcke fy Ichuldigh fouden bly ven veel meerder ibmmc 5 verbieden \vy voortaen meer t'expediercn alfulcke Ordonnantien, uytgcfondert voor de Offi- cieren , die gedaen ende overgelevert iliUcn hebben hare lactfte Recckeninghc, niet wcfende met yet befwaert, ofte dat fy hadden gereeckent terftondt naer de expiratie vanhetjaer, aleer fy ontfangen mogen hebben eenige Penningen van de navolgen- de tijdt, ende oock of fulcke koften procedeerden, ter fake van de verfchotc mifen van juftitie, maer ter caulèvande Gagien van den Officier, die foo veel Exploiften niet voorghekomen fullen wefen, dat hy daer uyt fyne voorlz Gagien haddekonnen

| oock dat Parthyegeinterefleerde alvoóre contenteert en geappaifeerc; behoudeliick ?g luyden dcfen-aengaendenieten foudenioeeα ' in prsj udi tic van de gerechtigheden en iiS?β van de Steden en Ambachts-Hecren ref5v lijck, noch teghens de expreile ordre van f) f Heeren en Steden refpe&ivclijckindenha fullen tot dien eynde voortaen de Advyfen j?''(n verfocht werden, niet alleen van den Offi· °? maer oock van de Burgermecfteren en Steden!' ipec^ivehjck.                                                  l a< Li X X. Item, allekleyneReeckeningcnfullentefaraen ghebonden ende gccoupleert werden by bonden op dat die minder verftroyt ende verworpen \V den, ende dat men te beter daer mede mach welf gedient. L X X I.

en fullen daer van geen Ordonnantie

Item, om te voorkomen dat den Rentmecfier

recouvreren,

gegeven werden. L X V I I I Verftacnde dat ei Officieren van Juftitie hen be-

vorder Onfe penningen onder hem niet houde, of middel hebbe om die tedilliperen of employcrcn

tot and'ren eynde dan tot hare ontlaftingeenOnb klagen, dat de koften die fy luyden moeten dragen, j profytes ende oock op dat fy te naerlüger mogen wefen om te innen, hebben geordonnecrêcndege-

o

de Quaetdoenders, meer bc

iragende dan

tgunt

wilt, dat van nu voortaen alle onfe Rentmeeften

cwoonelijck isgeweeft hen daer vooren in

foo particuliere als generale, Collefteurs van Tol·

men gl

Reeckeninge re lyden, ter oorfaceke van de welcke fy foo leer niet en zijn ghencgen om te vervolgen, apprehenderen ende calangeren de Quaetdoenders, dan offy de iclve devoiren mochten doen buyten hareichade ende intereft, ter wekker oorfaceke bcgccrcndc te avanceren de Juftitie, hebben Wy geordonncert ende toeghelaten de ièlve van Onfe Reeckeninge, ordonneren ende toeftacn by clefen, dat, niet tegenftaende eenige introduclien of ghc- bruyeken van de voorlede tijdt, fy van nu voort- aen de voorfz Officiers fullen palieren alle alfulcke redelijcke onkoften als ly bevinden tebchooren; oock om te beter de voorfz Officiers teverlèecke- ren, ende dat fy van hare zyde op eene voet mo- gen houden, fullen voor yeder Officier en Quar- tier dreftcren fpecifijeque Ordonnantie van al 't ge- ne betaeltfal mogen werden, de welcke gefteltfal werden in een Regiftcr, ten eynde dien volgende de gene, behoorende die Reeckeninge, hem mach reguleren in't palieren van de koffen van Juftitie; behoudelijck dat de ièlve Officiers niet en lullen reeckenen eenige vacatien voor hare Perlbonen 'm 't ftuck van hare Offïcicn, Maeltyden, Drinck- gelage noch andere onkoften niet noodigh, dat fy oock den gevangen Quaetdoenders terftont fullen Hellen te recht, en vordereJuftitie tegens de felve, fonder intermillie anders dan behoort, of fulcks als by die van den Gerechte haer cxprcflelijck lal wefen geordonncert, en dat fy van alle koften ful- len overbrenghen certificatie van de Schepenen of andere Rechters, daer van kennifle hebbende : Sullen voorts hen hebben in delen te reguleren achtervolgende d'Ordonnantie alredc daer op ghe- maeckt of als-noch te maecken. L X I X. Item, interdiceren ende verbieden de ièlve van Onfe Reeckeninge van nu voortaen te accorderen de Doodrilagcrs of andere Quaetdoenders, Landt- winningen of Aften van fuyveringe, anders dan by advis van die van den Rade vanHolIandt, foo

len,Rentmeefters vandcExploi&en,van Efpargnc, vanBoflchen, van Wilderniflèn ende alle andere, overleveren of doen overleveren by den Procureur fuffifantelijck geauthoriièerc, hare Reeckeninge ia de voorfz Kamere van de Reeckeninge binnen π maenden na de expiratie van yeder Jaer, fondci langer te toeven, wel geichreven, gecollationeerd ghequoteert en gheaccordeert met de voorgaeno'e Reeckeninge foo veel als noodigh is ·, van gehjeken hare dubbelden, gelijck 't behoort, met Bordcrecl ofauthentijcqueStaetvandefomme vanden om· fangh ende uytgeve; oppcene; te weten voor foo veel de voorfz preefentatie of overleveringe van de Reeckeninge binnen den voorfz tijdcaengaet, dat den Deffaillant wanneer hy daer na fal komen reec- kenen, cgeen vacatien en lal genieten; enfodatr fauten bevonden werden in de collatie ofquotifaoc van de Reeckeninge , of dat het Bordercel m eenen niet en ware gelevert ofwel correfponderen- de met de Reeckeninge, dat alfulcke Rennnefifcf gecondemneert lal werden te betalen tot profijt van deCollegien, om t'employeren daer't hem gw duncken fal, t'elcken reyfe drieCarolusgulden» tot twintigh iluyvers het ftuck} ende °ro°"n.crC:1 dcfclve van onfe Reeckeninge der voorfz Ordon- nantie fonder gunfte, nochtedaer van eenige n^ deratie of quijtfcheldinge te doen obfervercfc * ^ van denKIercqordinaris ghehouden fal ^jf^* innxnge te doen, ende haer daer van reecKe 0 houden. L X X 1 *· . vnïrecrÏ Item, die voorfz twaelf maenden glie-exp zijnde, fullen de felve van de Reeckeninge amu Rentmecftcrs ende Officiers Deffaillanccn^ den, ende haer affigneren in kortendageo^b^ poenen:, te weten de Rentmecfters-Ocne Onlè Domeynen ende andere pAoP·^ van te verbeuren tot Onièn profyte non ^^ guldens fulcks als boven, om daer met« ^ te werden op 't Hot van hare ReecKuu.^ ^

-ocr page 766-

-----

---------

Raeckende de Domeynen van dm

7l9 L X X V.

ende rnet'er daet re werden ghe-executeert

Item: reguard

fullen de felve van de Reeckeninge goes nemen, dat alle Comptable Officieren »

Sik by de Wc vaM "lil" ^™""^ --*—» • -den te behooren; ende indien de ielve noch

Üwer ianien,riCtC°villen WyE" 'Jende dat alt Officieren nieta -oor d'cxpira^ rteren ecn°^H voorfzfav,2!,jicr of OffiHHFicrdcn, Haη den voorlede\s ccrecckcne'l j ken de Journ"vlicndcuytgc'τ van een Stacoiui'.'.n",cn endc nvjndevoofizjar'fr-eneby hem vocrofeert, alle'talles te maecken ren vorder daer mvitievan Onfegevinden lullen te b Item, foo veeDroiucrdcn, Bavan klcync impoimrceckcnetijhareOiiicien in p;:nhnghitcn, ecier» by maniereiberv.w te reeckIc'vc ran de Reeicqtulitcyt vanvjinic importanvinden te behoomet langer toeveren; ende indief"'!·: Bevelen vaiUi'enlyhcnandpri'Müc van Offif- 'jj fy bevind'n »y dat alful;^pieOnsb• '-'.even was,

Rentmeefters endc andere» reibrtcrende onder ds voorfz Kamere, hare reiïdentieen woon-plaetfen ordinaris houden in de plaetib van hare Oflicien, ende dat fy die bedienen cnde exerceren ïnpcrio^ ne, ende foo fy daer inne gebreck vinden, iiiilen ons daer van adverteren, om ghedaen te werden als 't behoort. L X X V I. Item, belangende de vacatien van de Officieren en Rentmeefters io het doen van hare Reeckeninge of in tcyfen van Oniè aftairen, buy ten den laft van hare Olficien, lullen die van Oniè Rceckeninghe de ièlve tauxeren en palieren op de oude manieren van doen, behoudelijck dat de reyfèn en negona- ticn die ghedaen fullen werden by Oniè Ordonnan- tien, of by Ordonnantien van Oniè Gecommit- teerde Raden, of eenige van Oniè Raden, lullen getauxeert werden by Oniè Gecommitteerde Ra- den , of die Raden die hun fullen ghecommitteert en gheordonneert hebben de voorfz rcylèn te docn> gelijck fy bevinden fullen te behooren. L X X V I I. Item . willen wy oock dat de gene die by On ie voorfz Kameregecommitteerr engheibnden fullen werden in iaecken vanOnfe Domeynen, Juriali- cfie, Inkomften of andre hoe die zijn, hun onko- ften nietgetauxeert nochte betaelt en werden voor datfy overghelcvert fullen hebben haren Verbael, Contrc-rolle of andere befoigne van hare Commii- fie : Ende wanneer oock die gegeven lullen welen of eenige van Onfen Rade in middelmatige of im- mediate faecken concernerende Oniè Domeynen 3 Inkomften enJuiiidiórie, verftaen Wydatde Ver- balen , Exploicfen of andere beioigncn , daer van behooren ghelevert te werden in Oniè voorfz Ka- mere, tot eonfervatie , bewaernificen recuperatie van Oniè Domeynen, Inkomften en Gerechtig- heden, ibo veel de" faeckc vercyfichen lal. L X X V I I I. Ircm, gebieden endc ordonneren Wy expreffè- lijck de Auditeurs endc ghciwooren Klcrcq van de voorlz Kamere, dat fy nacrftelijck en beibrghlijck regiftrerenalle Advertiffemcntcn , Lcgitim atien, Mandamcnten, Privilegiën, Ordonnantien, Tra- ktaten , verbeteringe ende feparatie van Limitcn,

L X X I V.

koopingen, alienaticn en alle andere Brieven van Patenten, Stucken, Aden , Munimenten hoe die zijn, die in de Kamer fullen werden gcinterineerc ofge-expedieert tot eonfervatie van Oniè gherech- tighey t, ende van andere in de Regiftercn daer toe dienende, ende dat alles wel zy ghecoJIationccrt, ; gcauthentifeert ende gereyekent, op dat men daer

:m,

/w

wanneer eenige van de voorfz Rcntmec-

j!50' a|ndcrc Officiers ontflagen ende verlaten •preien van hare Olficien, by verfterffcniffè _ ociiints, (uilen de ièlve van de Reeckcninghc ^ ondtontbieden alfulcke Officiers, hare Erf- - uiι ot hare Borgen is 't noodigh, om reecke- ^tcdocn van de. ar|mi„;ftm,;a „.,„ j. ,,„u«.

an de adminiftratie van de verlaten aengelove mach geven in toekomende tyden, ende

oock te continueren de invcntarifaticn, Taeffelen en Repetorien van de voorfz Rcgiftcrs, ghelijck van over langen tijdt is begoft gewceft, inhouden- de fommicrlijck 'teffecT: met de date : En alsuyC krachtc van de voorfz Brieven van Patenten of an- dere Ons eenigh Recht van Finantie, jaerlijckiche erkenteniflè of andere blijft gereferveert, de vooriz Auditeurs cnde Κ lercq ordinaris, fullen daer van bcnaerftigen de bchoorlijckc depefches, ende van gelijcken de ièlve regiftreren, authentiièren cnde fchry ven op yeder van alfulcke parthyen de Memo- Vvvv                 ' ricn,

}SïT.p?blePcrfonen> endc fullenhcn yveren, purgeren endc liqui-

. Vc

eken de voorgaende Rcecke-

,U1· endc van acl

;nRcn.. food

Kn zï,n „e|iii.riCCinige onBhcfuy vert of ongepur- i^vindl· η ΐπ0?' Cnde bY rchiys of ver- ':';"c! enden vedaertoeteconitringeren by U;i'^mcntvPFfnCa,sbovcn' of byarrefte ofte ^fouve pj." 1arc Goederen, daer toe ftcllende :'Urcr> StaerTT1 t0t bcvvaCrniflè van dien, tot Uiici^ecrt S wcfif maCCkt Cn alles Sefl,yvert

-ocr page 767-

Plaeaten, 6. Boeckl i.Tit.

73°

den, om daer mede'te belaften den Rcntmeefter of Officier die 't behoort, ende als 't felve fal wefen voldaen, fal de voorfz Memorie werden gecaflèert met de correctie daer toe noodigh, L X X I X. Item, omme te voorkomen dat Onfe Domey- nen, lnkomften of Gerechtigheden, hoe die zijn, by Onfe Rentmccfters of Officiers daer van de ad- miniftratie hebbende, of by anderen niet cn wer- den ghemaeckt querelleux, ofgheftclt indifpute, fonder ooriaecke of redenen, hebben Wy gheor- donneert ende gheftatueert, ordonneren ende fta- tueren by defen, dat alle Apoftillcn, Ordonnan- ticn , Arreftcn, Laften endeCondemnaticn van penningen ende breucken, gedaen of noch te doen by de felve van Onfe Reeckeningc, conform dele Ordonnantie en Inftru£tie,als Senten tien ghewefen by Arrcftnietappcllabel of reformabel fullen wer- den gehouden, behoudelijck dat fyluyden hen be- klagh fullen mogen doen aen Ons. L X X X. Item , verbieden wel cxprefielijck alle die van Onfe Kamere, dat fy voortaen niet en gedogen te nemen ende dragen uyt de vooriz Kamere eenige Reeckeningen, Rcgifteren, Boecken, Stucken, Figuren, Conditicn of Projecten van Dijckagie en Huyfingen, Memorien of andere Papieren hoe die zijn, 't zy authentijeque, originele of minute, ghc- teyekent of niet geteyekent, 't en ware die van On- fen Rade die van doen hadden of begeerden, in wekken ghevalle een van de Mccftcrs, Auditeurs of den Klercq ordinaris hen fal mogen brengen het gene fy begeeren, om dat te iien in fijn prseientie, ende't felve gedaen, dieterftondt weder brengen ende ftellen inhareghewoonlijckeplaetiè, fonder ancieriïnts d'originalen te betrouwen aen wien 't zy; maer als van noode fal welen in Onfe affairen, tot confervatie en vorder ingc van oniè gherechtigheyt hen daer mede te behelpen, fullen de felve van de Reeckcninge gehouden weien dacr van te geven aen die van Onièn Rade, of acfti den Procureur- Generacl, ecnigh Originacl om by hem geprodu- ceert te werden j in wekken ghevalle deiélveniet wefende van groote importantie, fyluyden hem fullcn mogen geven, midts daer van houdende Co

geappoftilleert met de felve fwarighevr f™ * die van de Raden van Hollandt, omme d ïn hebben haer advis» volgende de welcke f Τ ^tc len reguleren, en anders niet, 't Cn ware ta!?' Ordonnantie, fonder meer te gchoorfcme f te komen de Brieven, Miffiven en Bevelen ? m Griffieren ende Secretariflen van den voorfeö in Hollandt hier bevoorens gewoonlijck z" tT weeft te depefcheren op Onfen name, om £ π te hebben, 't welckwy niet en willen meereed noch gepraclifeert te werden.                 ° ,: LXXXII, Item, fullcn die van de Reeckeningeofyenian I van henluyden niet accorderen of ghedoeen yemandt, die inde voorfzKarnere buytentiiT ende als die van 't Collegie aldaer niet en lullend fen, falwefenghekomen, noch openinge, noch lecture van eenige Reeckeningen, Regifters Bok- ken, Chartren of andere Papieren, vorder nochtê anders als in manieren voorenverhaelt; bchoui" lijck en uytgciöndert aen Ons of OnfeGecommit- teerde Raden en Praefidenten van Onfen Hovc de welcke dacr inne fullcn hebben acces, ende de felve mogen bcfien foo wanneer fy door Ons, ende m Onièaffiren de felve begeeren of van doen fulks hebben. LXXXIII, Item, ordonneren Wy oock dat de dubbelden, of ten miniten eenen Staet van alle Rceckeningra van groote en kleyne Steden, Dijckagien en an- dere Collcgien, wefende ghchoort byComrailI· riilèn by Ons daer toe geordonneert, van nu voor*· aen werden gebracht in Onfe voorfz Kamer van <k Reeckeningc, op dat die daer door werden bewacn totverfeeckertheyt ende welftandt van devoorfi Steden, Plaetfen en Collcgien. L X X X I V. Item, omme ordre te ftellen dat van nu voor:· aen. met Onfe Domeynen, lnkomften en ande?! Gerechtigheden werde gedaen onfen meeften pro· fy te, ende te voorkomen tot Onfe Intcreftcn aft frauden ende verfüymenifièn foo veel doenUjck 8 hebben verboden, ende verbieden midtsdefeno- prcffelijck, dat geene parthyen van Onfe voos , , Domeynen, lnkomften of Gerechtigheden) tij/

pie Authentijcq, ende fullen by den Procureur daer ! groote of kleyne Vificheryen, Thiendcn, Ί W » onder doen fchry ven Recepiffe ende Obligatie van j Opftallen en andere , fonder eenige excepoft1^

uytgcgevcn werden injaerlijckfche Pachte by ,' poinaement of gheftadige Pachtc tyO^jT meefters, op 't welbehagen van die van de ju» * ninge, op het te kennen gheven of aa«s, Rentmeeilers, gelijck tot noch toe gJ^JJgJ, weeft; maer willen ende ordonneren vV J<** preflclijck dat alle Onfe Domeynen ««*«■* heden verpachtelijck of gequalificeeitzijn^^ jaerlijckfe Pacht uytgegeven te werden» L

die weder te bren

"D

en ende leveren in de voorfz Ra-

mere t'allen tyden ende t'elcken reyfe als van noode weien fal, welcke fal werden gedaen aen een Liaflc, daer toe geordonneert, ende van de Stucken van importantie fullen werden ghemaeckt Copien om gecollationneert te werden byde Commiiïarifien in tyde van een quxftie, behoudende d'originalen in de voorfz Kamere, L X X X I. Item , als oock eenighe particulieren fullen ver- foecken aen de voorfz Kamere, om te hebben Co- pieof Extract uyt deRegifteren van de Chartren of van Leenen, behoudelijck dat'et zy openbare Aften ons niet praejudiciabel, ende dat de felve van de Reeckcninge dacr in geen fwarigheyt bevinden, fullen mogen bevelen dc.Bcwaerders van de Char- teren, Auditeurs van de Reeckcninge of Griffier van de Leenen, dat fy hen die geven; maer indien die van de Reeckeningc daer inne fwarighcydt be- vinden , fullen de Requeften van de Vcrfocckers

parthye van dien van nu voortaen wc

jfls

den meeft-biedende by ^ K^rnc κ r" naer voorga

eeven

Stadthu

zijnde die van den Gerechte, naeryöwg ^.^ blicatie en verkondinge, by aftiaie . ^β ende nytrocpinge in de Steden en 1 ^L,^ μ van nooden ende gebruyekehjek, ^ (oo$ dagen voor den dage dienende, ot J'gJ.Ri* parthye is van importantie, dat ooc tfC,,ek» meefters en Commifen, houdcndedc ^ ^ de felve fetten op foo hoogen p"js o cCj:

-ocr page 768-

Kaeckende de Domeynen van den Lande,

73 r

iüllen fyOns daer van adverteren, om daer inne fulcken reguard te hebben ende ghedaen te werden als bevonden fal werden te bchooren, ten ware in kleyneparthyen toti thien ponden van xl.grooten in 't Jaer en daer beneden. LX XX VIL Item, ende omme alle alfulckc verpachtingc en uytgevinge te mogen doen , ten miniten koften als mogejjjck wefen fal , ordonneren die van Oniè voorfz Reeckeninge, de handt daer aen te houden, ende te beleyden dat die moghen werden ghedaen met de verkoopinge van de Thienden, of met an- dere Parthyen gelijckelijck ende met eene moey te, fonder daer om te doen particuliere rcyièn cn onno- dige onkoilcn. LXXXVIII. Item, foo veel aengaet de verpachtingc van Of- ficien die die van de Reeckeninge gcwoonlijck νήη te doen, fullen daer van binnen den tijdt van twee maenden maecken ende Ons overfeynden een per- tinenteLijfte, ende tot Onfe nader Ordonnantie daer mede doen als van oudts; wei-verftaende dat fyluyden geen Schout-Αmpten van bciloten Ste- den en fullenyemandt verpachten fonder als voren daer op te verfoecken het advis van Burgermefte- ren ende Regeerders van dc Steden daer fiilcks valtj ende aengaende de groote Officicn die van ouden tyden gheilaen hebben tot collatie van den Prince , fullen Ons daer van adverteren wanneer iiilckc iül- len komen te vaceren, met verklaringe van dc pacht die de ielve laetft ghegeven hebben, om daer inne verficn te werden iülcks Wy fullen bevinden tc bc- hooren. L X X X 1 X. Item, willen dat alle Commiifien by de felve van de Reeckeninge te depefcheren tot de vooriz OfHcien ende Pachten, fullen weien gcclaufulecrt; dat de Officieren hare Officicn aen anderen niet en iüllen mogen overgeven iöndcr Onièn weten ende conient, ende dat na haer overlyden de ielve ver- vallen fullen in Onfe vryedifpoiitie, om daer van te laten voldoen de pachtebydc Weduwe en Erf- genamen, of hen die van nieuws uyt te geven ghe- . lijck Ons goedtduncken fal. χ α Item, verbieden de felve van Onfe Reeckeninge dat fy van nu voortaen niet cn inftitueren eenighe nieuwe OiFicien, nochte ordonneren of accorde- ren eenige nieuwe Gagien of nieuwe laften op Onic Domeynen, fonder daer toe te hebben Ordonnantie of bevel van Ons. X C I. Item, alfoo het dickwils van noode is in een eeuwige Erf-pacht uyt tc geven, ecnigh Erf-goede langhs de Zce-ftrandt en in Onfe Wilderniiïèn, ca van gelijcken Heyden in den Lande van Gorylandc ende elders, om daer op te maecken Huyiinghen en andere commodkeyten, tot wclftandt van dc Onderzaten, ende populatie van de voorfz Landen hebben Wy geaccordeert, geconfenteert ende ge- authorifcert, accorderen, confenteren en autho- riferen by defeh, de felve van Onfe Reeckeninge te mogen uy tgeven ende accorderen alfülcke pach- ten , behoudelijck als hen daer van verfoeck fal werden gedaen, dat fyluyden 't felve fullen fenden aen den Rentmeeftcr onder wekken het gelegen is, om te vifiteren ende meten of d'uytgevinge Ons of Vvvv α                      an-

0f neder- gangen de Pacht niet werde ét 3fÖag?at voor den tijde van een, twee, drie ?i]n? ehrcn alleenlijck, gelijck als by die vande ' %e fil werden gheadvifeert , ende den ^T tmeeftcr en Commiflaris t'elcken rcyfe ι Sneert, iÜIlder befpreck of bedingen van

o:o;

W in als van oudts, 't welck is een ftuy ver Ïl'cpondc van xl. groten voor 't eerfte Jaer \i ende dat tot furniiïement vand'onko-

Icflii

L felve verpachtinge

waer van de voorfz

l'n° efteSllen gehouden zijn teverantwoor- ^"Tceckeninge met de penningen vandeprin- ' ηί:1 acht· met conditie onder andere datOnfe ^Sentmeefters, hare Klercquen, noch an-

VOO

eOnfe Officiers, de iel ve niet en Tullen mogen aftellen, of na bieden, nochte part of deel

WF

hebben, direftelijck of indireftclijck door den ?'.-cnofandere ineenigemanieren; te weten de Limcèftersofhare Klercquen in geen Plaetfen, ende de Officiers niet onder hare orficien bedrijf ·, r reenefoo bevonden werde anders daer inne ghe- iLi1t tc zijn, te verbeuren by den genen die daer inneiiiücn hebben de contraventie gebruyekt, vier- nud lbo veel als de principale Pacht fal bedragen, cnèduyrcn fal, ende boven dien arbitralijck ghe- ftnttte werden tot Onfe difcretie, ende verklaren ::!ciiytgcvinge van Pachten tegens deiêOnfeOr- ά mnanrie vaneeender waerde. L X X X V.

item,

alfoo bevonden werdt dat veele parthyen

m ()nlc Domeynen, als zijn Landen, Thienden,

w

'lilchcrycn en andere, gemaeckt litigieux, ver-

rmndert ende verloren werden, om in 't openbaer wpcht te hebben, en den meeft-biedende, maer lic tc lange acn een kant gelaten fonder verklaringe opdeuytgevingeinden text vandeReeckeningc, vin de waerde, natuyre, begrip ende gerechtig- licvt van dien; ordonneren ende bevelen Wy ex- ■fcilclijck alle Onfe Rentmcefters ende Officieren "nontfangen, datfy, doende de verpachtingc iHboven, fyluyden maeckende voorfz verklarin- pc en extenfie, 't zy van parthyen van Landen, tanden, ViiTcheryen of andere, hoe die zrjn; ™tfgadersvanLimiten van dien particulierlij ck; oppcene foo daer inne ghebreck bevonden werde, m tc verbeuren t'elcken reyfe fo veel als die Pacht \f. a'h,!ckc parthye voor dien Jare bedragen fal; race loo by ghebreck van dien quseftie, verminde- f! Ψ of ander intcreft op quame, dat fy ende hare ^•«igehouden iüllen wefen Ons daer van te vol- -n ende vergoeden tot arbitrage van Ons, by xmu rrdvc van dc Reeckeninge, gelijck hier vcTf ι yt is-°P 'C ftuck van °nfc verloren ofte imd R ï Er.f"rente»cn overfulex Tullen de felve c"fct c*,cninge daer op goedt reguard nemen

icrchcc; Ncn.

andt daer inne verfchoonen, inwatma- ■fi op poene van't felve aen hen tever-

ïter

L XX XVI.

- 'oo met te min bevonden werde dienfte- evi teecvè · ^"nP Part>ren van °nie Domeynen °?«)ndiiicn m λ?adlgCPacllten bY communicatie Cn<k btcnJ ϊη ι te verbeteren, accommoderen P^mentcen ^ ■ P*" &brU7ck» of om andere "^tenfoud"          ügeredencn» 't welck fo wel P^tinghc i m.°gen werden ge-efFedueert by ver- 111 t openbaer aen de meeft-biedendc,

-ocr page 769-

				Placaten» 6. Boeck. ï . Tit. pienvanTitulen ende onderwyiWCn ,t f van fullen hebben in de voorfz Kaniere · ^ den Advocaet-Fifcael of Procureur-G ' enir'^ inne haer debvoir niet en deden, of WÊ$ ^tl ren van de Senten tien merckelijcke verk?0^' bevonden, fullen de felve van de Reeck ^ daer van in 't lange adverteren , om dae r^ ordonneert te werden 't gene behooren & dcrnhTe vanfaecken ende uytterlijckeexecu?^ de voorfz Sententien·, op pcene van 'tfeW, ι te verhalen.                                  iuve«nk. X c v. Item, verbieden oock de MvQ van onfeRe, kemnge expreilehjck, van aen de Pachters van?
			73* andere niet foude weien prsejuguard, ende tot dien eynde tin de Parochiale Kercke van dverilaet in Erf-pacht uyt te gevom tot ghebmyck van bewoogheappliceert te werden, opmandt pretendeerde intcreftde felve te hebben, 't felve maghedaen, fal den RentmeefteOniè Reeckeninge, 't gene licnde gedaen fal hebben met fijom daer na gedaen te werden tfyte; bchoudelijck nochtansaccorderen eenige van alfulckede Zee-itrandt in Hollandt, t
						hare Pachten, jfonder onfe Ordonnamle'TeiT dat die grotelijcks hadde befchadighc geween1 3 niet hebben mogen gebruyeken hare Pachten cW Oorlogh, Pefte, Donder of andere fortuytckb en redelijcke oorfaecken, ende van de ecrflc \m van hare Pachten, ende niet om Vorfc, Sneeuw Regen of diergelijcke gemene accidenten dewelc' ke altijdt ftaen te prafumeren en verwachten5enè als aliulcke gratie en quijtfcheldinge van hen felve fullen werden verfocht, fullen nemen reguard η de goede Jaren die de verfoeckende Pachters voor fullen hebben gehadt, ende doende daervancoir,- penfatie, fullen met alfulcke befchadighcdenopa afflagh van hare Pachte mogen accorderen tot coi vieren-deel, derden-deel of helft of anderfints, ib fy bevinden fullen te behoren; behoudelijck noch- tans dat'et felve quart, derden-deel of helft niet en excederen de vijf en twintigh oftwintighCaroSitó guldens t'elcken rey fe voor elcke Pacht. XCVI. Item, ten eynde oniè Gerechrigheyt totdeghe- unieerde Eylanden, Leenen, Thienden, Ambié· ten en andere Goederen niet verheven maer gbet bandonneert, niet werde verduyftert, hebben wj geordonneert, ende ordonneren bydefendevooft' van onfe Reeckeninge in Hollandt, temaceke ende houden een authentijcq Regifter, inhoud» de breede verklaringe van alle de Domeynen, * komften, Gerechtigheden en Authonteyten&, onfe Priedecefièurs plegen te houden in de voo» Geünieerde Landen yeder apart : Vangh#«a van alle Landen, Ambachten, Thienden en and® Goederen van ons gehouden, 't zy te Leen ot in ff kenteniiTe, met goede diftinftien van deverheren parthyen, hebbende te betalen hare crkenttniliij ende van de gene daer inne géén bchoorlijckdev^ fal wefen gedaen, om daer mede tot conlervane liquidatie van onfe Gerechrigheyt, iöo wei op_ Landen, Thienden, Ambachten enandcreg· bandonneerdeparthyen, als die van onier cefièurs behouden voor de opkomfte van de\ inundatie hen te mogen behelpen. Λ G V i- *·              3. μ § Item, omdathierbevoorens egenecfc geftelt geweeft op de tauxatie van *inan^ oBfc> girimatie, diegeaccordeert werden» o_ cttB grootcn Zegde, ordonneren η™°Ύ.η^ de voorfz Finantie, die van onfe ReecKa ^ wel endebehoorlijck fullen informeren.g^fc. domme ende qualitey t van de ghelegi i ^r^ fonen, ende dat fy de Finantied** vanm ^ tauxeren dan ton thien Carolus gu'ÜCl ^
		tenifle, dan midts betalende een half groot 's jaers van yeder Roede in 't vierkant, maer wel meer ibo 't geichieden kan, ende dat het niet en zy van Oniè oude Domeynen daer van invoor-tyden profijt is getogen geweeft, of van eenige importantie, exce- derende degroote van een Marge Landis, fulcke als boven ten alderhooghfte voor eene reyie ·, maer aengaende de parthyen die men tot culture ende waerde ioude mogen brengen, fal daer mede ghe- daen werden onfen meeften profytë by fubhaftatie, in 't openbaer ende anderfints als boven, ende dat met een exprefle clauilile en conditie, dat ibo wan- neer aliulcke parthyen in Erf-pacht uytghegeven, verkocht fullen werden, dat men die fal moghen naeftcn, midts betalende de penningen by den Ko- per daer voren belooft, om de ièlve weder te bren- gen aen Onfe Domeynen, of anderfints nacr Oniè goede geliefte. X C I I. Item , in -de felve maniere fullen de felve van Oniè Reeckeninge moghen gheven ende ilellen in Erf-pacht de Windt-Molens malende Greynen, Schorièn ende diergelijcke. ' X C I I I. Item, ibo wanneer van hen veriocht fal werden in Erf-pacht of Uytgevinge eenighe parthyen van Oniè Domeynen, 'tzyoude of nieuwe, als zijn Aen wallen, Gorfingcn of andere» van wat waerde, nature of importantie diefoudc mogen weien, ful- len fy hen wachten daer aen de handt teflaen, of daer toe te verftaen ·, maer fullen aliitkke Verfoec- kers renvoyeren aen Ons, om daer mede te doen als Wy bevinden fullen te behooren, X C I V. Item , fullen die van de Reeckeninge doen uyt- terfte debvoir, en ibrghvuldigh en geftadigh re- gaard nemen op de confervarie van Onie Domey- nen, Hooglieden, Juriididien, Heerlijckheden, Authoriteyten en andere Gerechtigheden hoe die zijn, ende foo iy bevinden dat yemandt, van wat qualiteyt ende conditie hy zy, fich vervordere ofte vervordert hadde om Ons daer van te depoilèderen of eenigh ongelijck of prajuditie te doen, hoe het foude mogen weien, willen Wy dat foo haeftiy daer van kenniflè fullen hebben, by hen ontbieden Onfen Advocaet-Fifcael ende Procureur-Generael, ende hen ordonneren daer inne by wegen van Jufti- tie Onfe Gerechtighey t te bewaren, ende van On- fent wegen by datelijcke executie te doen repare- ren en rechten,volgende de Sententie daer in te wy- fen 'c ongelijck Ons ghedaen ·, hen tot dien eynde geven endeadminiftrerenalfulckeInftruiticn, C#-

-ocr page 770-

Raeckende de Domeynen van den Lande.'               y ? *

onfe Domeynen, nochte daer inne hebben part of deel, op poene als boven. C I II Hebben voorts aen ons gereferveert de interpre- tatie ende verklaringe van alfulcke duyiterheden of fwaiigheden, als in deieoniè Ordonnantie foude mogen bevonden werden-, oock de veranderinghe, vermeerderinghe en verminderinge van dien, nae datwy tot onfen meeden dienfte fullen bevinden tebehooren.            C I V. Ende alfoo wy begeren, dat defe onfe jegenwoor- dighe Ordonnantie ende Initru&ie werde in alle poiniten onderhouden, gheobferveert ende nac- ghekomen, willen ende ordonneren wy, darde iêlve werde geregiftreert in 'tprincipael Regiiler, jegenwoordigh beruftende in onfe Kamere van de vooriz Reeckeninge, ende dat alle d'Officicren van de vooriz Kamere, Eerife ende andere Mee- fters, Auditeurs ende gei wooren Klerck, ibowel die tegen woordigh zijn, als andere die hier naci' komen fullen, fweeren yeder voor foo veel hen aengaen enderaecken mach, wel ende getrouwe- lijckte onderhouden, obferveren ende nae te ko- men , de felve onfejegenwoordighe Ordonnantie ende Inftrudtie, en alle den innehouden van dien, ende van de felve, ende oock van alle 't gene hier nae geordonneert ende geihrueert fal mogen wer- den } tot welilant van onfc Domeynen, willen wy gemaeckt ende gecontinucert te werden een Rcgi-

0S [a 't reguardt van de Kinderen : niet 4rinefl) eenjgjie Goederen, iiiïlen nemen in- |jfbi>en ^ y^j^eyc van de Vrienden , vervol- ë °de Legirimatien , ende andere, hebbende Ñ°ß.Ide. immeuble Goederen, fullen fy tauxe-

0 het thiende IC" 72(}0ederen, ende foo 'tluyden zijn van ver- v0?r ofrc ooghfchijnelijcken verwachtende veel

„ Goederen , fullen 't voorfz thiende deel 'Ïooscn, nae datfy bevinden fullen te behoo* Vö pcliickfy oockin tauxerenvan Armen, ful- ta inlicht hebben of fy vlytigh ende meer Goe- 'i!..ç verwachtende zijn. derenver          ÷ C y I II. Item, aenmerekende ende bevindende, dat die van onfc voorfz Reeckeninge, om te volbrengen tó oniê Ordonnantie ende Inftructie, beftant uerek fullen hebben, endeten eynde iichnietin andere iaecken en empefcheren, hebben wy ver- boden, ende verbieden by defcn, foo wel Mec- ikrs als Auditeurs ende gefvvooren Klerck, aente nnqcn, te houden ofte te exerceren eenigh ander Officie é 't zy van ons·, van onfe Landen, van onfe Steden, van onie Vaflalen, ofte andere, hoe die zijn, ten zy met onfen coiifcnte ende ipeciael Ocïroy, op poene van te verbeuren haren ftact, of iedere arbitrale corre&ie. X C IX. Item, verbieden hen oock te nemen Gagien ofte

Pcnliocnen, van andere als van ons, opgelijcke j iteropiichfelveninFrancijn, ende gehouden ten

grooten Burele; incorporerende docninge van fijn Ecdtial hebben te doen. Ont- bieden daeromme, en bevelen allen en yegelijcken die defcn aengaen mach, dat fy hen nae den inhou- den van dien reguleren. Gedaen in onfc volle Vergader inge gehouden in den Hage, onder onfcn grooten Zegele hier aengehangen den twaelfdcn Martii 1593. Ende wasgeparapheert, Johan van Oldenbamevelt, vt. Noch lager ftont , Ter Or- donnantie van de Staten, Ende onderteyekent. C. de Rechtere. Ende ten eynde de voorfz Inftrucüe in treyn gebracht ende achtervolght mach werden, is geor- donneert dat die in handen van de Luyden van Reeckeninge geftclt fal werden, omme die te exa- mineren , ende daer op Eedt te doen nacr be- hooren. Ende omme conform de felve Infhuclic, de Ka- mer tevoorfien vancengoet ordinaris Klerck, is geproccdeert tot de nominatie van drie Periboncn, als namendijck, Woffert Fuyck-mceiter, Divck van Santen, ende Hendrick Moins, welcke nomi- natie fyne Excellentie overgefonden zijnde, is by de felve verkooren Mr, Direk van Santen, den welcke, op de verkiciïnghevan iïjn Excellentie, Commiilie is verleent als hier nae volght. V\ E Ridderfchap, Edelen ende Steden van Hol- Ly landt ende Weit-Vrieflandt, reprieiènterende de Staten vanden felven Lande, allen dengeene die defcn jegenwoordigen fullen iien, Saluyt. Al- foo wy goetgevonden hebben, volgens d'Inftructie ende Ordonnantie by ons gemaeckt, voor de I .uy- den van de Reeckeninge in Hollandt ende Weit- Vrieflandt voornoemt, eenen bequamen ende ver- trouwden perfoon weder te ftellen en te commit- teren,

gemoveertfouden mogen weien te doen contrarie deicjegcnwoo'rdige. C. Item, ordronncren dat alle reyfcn gedaen iiillen welen by de voorfz van onfe Reeckeninghe by gebcurte; te weten, als d'een ial hebben geweeit in ctnqiurticr, dat de felve andermael 'm 't vooriz Quartier met en fal werden gefonden, maer een an- te daer niet gewceft hebbende, tot dat een yeder ¥ bcurte fal hebben gchadt, op dat fy alle gelijcke Jeniulk mogen hebben van onfe affairen, ten ware "uceke vereyfehte fpecialc Ferfjonen, ofte de Kquacmfte, vvaer inne de Eerlte ofte Oudtfte «^titcr praient zijnde, fal hebben fonderlmghc H' io,lder ^veur te dragen, ofte yemandt ic™oonen,hoediezy.

e

rnn,Cerecn uyt de voorfz Kamere van

«* ?£reC?cnin8efaI gefonden werden , 'tzy **i me: rS Ïformeren»ofte in de felve quar- ^Cdcre^ T^m& Heyden, Vec- '^ons com Landcnvande Gemeente, waer %Wkcnrret?rC'Crecht van voorflagh, ofte %i, te dor ' endevan 't gene fy bevinden -mde van d Ãßñïç% gefchrifte aen de voor* Nc tevervorrip Kcccken,nghe, om te bewaren

h

!'00ft.

ucrcn onfe gerechtigheydt ghelijck

C II

te©,

u|> en w'ii ~ * J"                                  *

Ga

^frc,ofc

^ mct dat yemandt van onfe

i%n ofte houde"0 -pmandc van "aren t'wegen m *^chte eenighe parthye íáé

-ocr page 771-

Placaten. 6. BoecL1 é. Tif ·

7W

ende inftitueren van önfen

tegenin de poflèffi.

teren, tot den ftaet van 't Klerck-ampt Ordinaris vandefelve Kamerej doen te weten, dat 'tfelvc aengeficn, ende om 't goet aenbrengen ons gedaen, van den Perfoon van Mr. Dirck van Santen, Licen- tiaet in de Rechten» van fijnder nutheydtendebe- quaemheyt: Wy onsvolkomentlijck vertrouwen- de opdegetrouwigheydtende goede ernftigheydt

ende ghebruyckenilfe vanden voorfV ò^°

Officie van Klerck Ordinaris van onfe^ Êeecken-kamer in Holland t, endc van dipn'

end;

ren, Vryhcde fiten ende Vervallen voorfz, fy, ende anderen? Rechteren, Officieren ende Onderfaten, die Ô aengaen fal, hem doen, laten ende gedoog ruik lijekende vredelijck genieten ende ghebruyck ceiTerendealle beletfelen ende wederleggen tere"' trarie: Ontbieden ende bevelen voorts de Luvtl· van de Reeckeninge, dat fy by onfen Rentme'tfo

g

van

dien voorfz Mr. Dirck van Santen , op de

cleétie van fijn Excellentie, hem onthouden, ge- ordonneert endegecommitteert hebben, onthou- den , ordonneren ende committeren by defen in den voorfz Staet ende Officie van Klerck Ordina- ris van Onfe voorfchreve Reecken-kamer in Hol- .landt, gevende den voorfz Mr. Dirck van Santen

van Noort-Hollandt, ofte ander Officier

vvoordigh ende toekomende

Jen-

die

den voornoemden Mr.Dirck van Santen doen jaer' lijcks uyrreycken ende betalen de voorfz Weddenj ende Gagien, tot den voorfz Staet ende Officie bc-

volkomen macht, authoritey t ende Ibndcrlingh be- vel , den voorfz Staet ende Officie van Klerck Or- dinaris voortaen te houden, exerceren ende bedie-

hoorende, ten gewoonelijcken termyne, endcfo lange als 't Ons ghelieven lal, den wekken Rent- meefter van Noort-Hollandt, of andere OnfeOf- ficier, jegenwoordigh ende toekomende die't be- hoorenfal, Wy oock bevelen datalibo tedoen, ende overbrengen van defen Onfen BrierT/dfei ofte copie Authentijcq van dien, voor eens, endc voor d'eerfte reyfe, ende alfoo dickwilsals'tva nooden welen fal, quitantie van den voornoemden Mr. Dirck van Santen, hier op dienende alleen- lijck, Wy willen alle 'tgeene des hem tcraiüé voorfz betaelt is, fal werden gepalTeert in uytgevea der Reeckeninge, ende afgekort van ontfanghoni; voorfz Rentmeefters van Noort-Hollandt (otw andere onfe Officier jegenwoordigh of toekomen- de , die 't behooren ende betaelt fal hebben, fon* der fwarigheydt. Gegeven in den Hage onder On-

nen, alle Brieven, Aden, Appoin&ementen ende Expeditien, die hem by den voornoemden van onfe Reecken -kamer in Hollandt geordonneert en bevolen fullen werden, te Hellen by gefchrifte, teyekenen, goet ende waerachtigh Regiiler hou- den , ende voort hem te reguleren, achtervolgende onfe voorfz Ordonnantie, als een goet ende ge- trouw Klerck Ordinaris voorfz fchuldigh is, ende behoort te doen, tot de Wedden, Rechr.en,Eeren, Vryheden , proffiten ende vervallen, van oudts daertoe ftaende en behoorende, foo lange als ons gelieven fal, waeropendevan hemdaerinnewel ende gctouwelijck te quyten, den voorfz Mr.Dirck van Santen gehouden wert den behoorhjeken Eedt te doen, in handen van de Luyden van onie Reec- keninge in Hollandt, die wy daer toe committeren, ende hun bevelen, dat ontfangen hebbende van den

voorfz Mr. Dirck den voorfz Eedt, fy hem ftellen ' fen Zegele den feven en twintichften Macrc 159; 2.     Tlacaet dat aldiegene die eenigeGoedenvan de Grajfelijekheyt, fzedert denjareitfi kbtnt'a pandtfchap of'Erfpacht ghenomen hebben, 'ifelve ter Reecken-kamer fullen moeten komen aeértngm vandenif'Junj iy/6. SieGrootPlacaet-Boecio Vol. Pag. 2136. 3.    Tïacaeitop'ffelvefubjeci!,"', vanden loDeeember 1 f77. Sie Groot Placaet-BoeckiV» ■ pag.2137. . " " 4. Refolutie van de Staten van Hollandt ende Weft-Vrieflandt, raecm het veralieneren, verkoopen en verpanden van 's Graejfelijckheyts 'DWfltjMh ý" In date den vijftkienden September 1620.

j^|E Ridderlchap, Edelen ende Steden van Hollandt ende Weft-Vrieflandt, repne- fenterende de Staten van den fel ven Lan- de , hebben naer voorgaende befchry- vinge, ende deliberatie by de Heeren Edelen, en inde Vroetichappen van de Steden daer o ver ge- houden , eenparigh verftaen, gerelblveert, ende voor ceuwigh Edicl: gedecreteert, verftaen, refol- veren, arrefteren ende decreteren voor eeuwigh EdicT: by defen, dat van als nu voortaen nimmer- meer geenige veralienatien , verkoopingen, ver- vremdingen, veranderingen,verpandingen, ofte andere afftant ofte toeftant van eenige des Graeffe- hjckheydts Regalien, Hoogheden, Heerlijckhe- den, Gerechtigheden, Domeynen, ofte andere Rechten, Eygendommen van Landen, Gorlen, Meren, Wateren, Slycken, Goederen, A&ien nochte pratenfien, hoe, ende welcke die zijn, ofte weien mogen, en lullen mogen werden gedaen af,

oftetoegheftaen,direftelijck ofteindireftclijae eeniger manieren, tenzy dateerft endealv'W _ in de Vergaderinge van haer Edele Groot m daer over gedelibereert wefende, geordonnee. ^ gheworden poiiia van befchryvinghc daer ^ lullen worden ghemaeckt, alsdan cndc'f J$ poind van beichryvinge daer van uytgcton^ mogen werden, ende dat wefendeg»*^,

conïultatie ende deliberatie by de Heerent · ende inde Vroetfchappen vande bteaen ^ zijnde gehouden , exprefle Reioluti^)É? gewyfe ipecialijck daer op lal weien Se ,ers^r poene van nulliteyt van alle 't gene, ^I~ $& aengaende eenighfints, direft ofte wvö geheel ofte deel, fal mogen gedaenfg D* datdefe Afte van Refolutie, Arrei***^0t crete, gehoudenwerdende voor eeu[&$& aen beydede Hovenvan Juftiae, o* ^ mere van de Reeckeninge, rmtlgaae- ^

-ocr page 772-

Raeckende de Domeyrien van den Lande.

η f

te doen, alle de felve by defen wel expreflclijck wert geordonneert ende bevolen. Ghedaen in den Hage in volle Vergaderinge van hacr Edele Groot Mog. op den vijfthienden September in.'cjacr naerde Geboorte ons Licfs-Heeren eenigcnHey- landts ende Zalighmaeckcrs 1620.

j,fe Ver^aderinge fal werden overghe- If(icn va"oc'nde}Dtot kcnniflc ende onderhoudt ' ·«' j? eLn by elck van den haren, in hunne Γ η ihedaen wcrdc enregiftreren , ende #ftcIC fe felfde weten mogen hen hiernaertc ^nV vwclck oockfulcks onvcrbrecckelijck ■akten) iwac

Generaliteyts Dómeynen. . t mer by verboden werdt eenige Goederen enghepratendeerde 'Dómeynen van den Konitigh *■■ «t.bmten* dieinContributie-Landen gelegen zijn ·> van den 22 Moert1638, Sic Groot l^ilocck 1 Vol. Pag. 1430. φ, 10p>tfilvefubjeel inde Meyerye van den Bofch, van den 2érDecember 16+2. SieGroot lv.--:.ie:-Bocck 1 Vol. Pag. 1+30. Α lidem in de Landen van Over-Maze den 26 Mey 1643. Aldacr pag. 143 3. •IHjciicl daer by alle verhopen der Dómeynen jegens hetTlacaetvanden 22 Maert 1Ó38 ghedaen n-Merde verden verklaert, van den 7 'December 164 f. Aldacr pag. 1434. Timet jegens het ver duyfier en der Dómeynen in Vlaenderen, van den^ 2 2 Jttny 163 o. Aldacr 10   Τ lacaet op 't aenbrengen der Goederen die den Roningh van Spaigne ofGraeffchap van Vlaende- mwtwfaeck van Dómeynengecompeteert hebben, van den 24 Mey 1646,. Aldacr pag. 143 ó. j 1 Tlacaet daer by een yegelijck die eenige Thienden op de Landen in Vlaenderen onder defe zydepra- ndtrtn, tdajl werdt de felve aen te brengen met de befcheyden daer op de felve uytgegeven zijn , van den jj'/;,',·. iö)0. Aldaerpag. 1438. 1:. Trulongatie op 't felvefubjetl van den 5 December 1650. Aldacr. ι;. Tkcaet -mer by een yegelijck die van den Koningh van Spaigne eenighe Η eerlij ckh eden of andere G* i» in aen Lande van Over-Mazegelegen, in admodiatie of pandtfchapgenomen hebben, hare Titu- unkkcntnuiecken ter Griffie van de Staten Generael, vanden 31 Maert 1Ó34. Aldacr pag. 1440. 11   Tkcaten over 't felve in de Meyerye van dm Bofch, vanden 1 f November 1640. ende den 2 3 Au- \p'h 16i 1. Aldaer pag. 1442. ι ν Tlacaet daer by de Debiteuren der Dómeynen in Vroonhove, Dalem en 's Hertogenrade ghelafi ^,/,72 hwme Mamenmet de Gronden van Erven, Huyfen, &c. aentebrengen , van dem$Juny 1670. Aldacr,

DEN TWEEDEN TYTEL, Zee-vonden en Strandt-r o veryen.

' T

'lacaet beroerende de Zee-driften, van den 1 f Mey 15-74. Sic Groot Placaet-Bocck 2 Vol.

■21]

Tlacaten betref ende de Zee-vonden ende andere verdroncke Goederen, van den 4 November 1606 ,J:+'%i6i?) dem<; April 1620 ■> denlaetJtenOcïober 1626, den 4 February 1648, iw^f Λ» 17 16Π ■ Sic Groot Placaet-Bocck 1 Vol. pag. 1972. r y f jP/W / ^^ Strandt-roveryen; Itemproceffen tegensparticuliere over Strandt recht te vorderen, 711 Gember 1663. Sie Groot Placaet-Bocck 2 Vol. Pag. 3081. f Ρ lacaet, raec kende de Strandt-roveryen* In date den meeden April 1674. vanCuyckj Dieft, Grimber- Cranendoncq j Warnefton, Arlay ith, Daesburgh, Polanen, Willem- t atBcn· Vwndcn, Dietz, Lingen , ftadt/Nicrvaert, YfTelfteyn, Steenbergen, Sint 's>^ Meurs, Bueren, Leerdam, &c. Maertens-dijck , Gecrtruydenbcrgc , de Hooge üagen- u Marq»is vander Veere ende Vlif- enLageSwaluwen,Naeldtwijek, &c. Erf-Burgh- Crc cnde Baron van Breda, der Stadt grave van Antwerpen ende Be&nconi Erf-Maer- fchalck

-ocr page 773-

Placaten. éBoeck z.Tit.

73 6 fchalck van Hollandt -, Gouverneur en Stadthouder van Hollandt, Zeelandc ende Weit-Vrieilandt ·, Capiteyn-Generacl en AdmiraelderVereenighde Nederlanden ·, midtfgaders den Praefident ende Raden over Hollandr en We ft-Vrieilandt; Allen den genen die defen fullen fien ofhooren leien, Saluyt, Doen te weten : Alfoo in den Lande Van Hollandt ende Weit-Vrieilandc tot noch toe onderhouden is ghewceft dat foo wanneer by tem- peeft, Onweder of anders, ecnighe Goederen of Koöpmanichappen op de Zec-ftranden, 't zy Ga- ten, Kuilen, of andere Havenen van den felven Lande, aenkomende cndc ghevifcht werden, dau als dan den Rcntmecfter van de Eipargne fukke Goederen gehouden is acn tevaerden en te bewa- ren ten behoeve van den rechten Eygenaer, voor cen redelijck bergh-loon. Ende 'hoewel niemandt andcrsgeoorloft isiülckc Goederen of Zeedriften te aenvaerden ende te verfteeckén, tot fijn felfs ey- gen baet ende profijt, maer ter contrarie die fulcks en van gelijckcn doen , behooren geacht ende ghe- houden te weien voor Dieven, ende ftaen nacr be- ichreveri Rechten grootelij cks te corrigeren; dewyl nochtans des niet tegenftaende veele en diveriche Perfoonen woonende opdcZee-ftranden of daer omtrent, binnen den voorfz Lande, ende andere daer'omtrent,hen vervordere dagelijcks fulckeGoe- deren te nemen, ende te bekeren in haer eygen pro- fyte, ibnder content, wille ende weten van den voornoemden Rcntmecfter, totgroote fchade en verdriet vandc Koopluyden en ichamele Schippers Eygcnaers van de felve Goederen , 't welck niec langer te lydcn ftact, alib 't ièlve is tegens de hoog- hcyt deler Landen , ende oock tot achterdeel van de voorfz Koopluyden, Schippers en andere, de iêlvc toebehoorendc. S O O 1S Τ, Dat Wy hier innewillende voorfien, bevolen, gheordonneert cndc gcllatueert hebben, bevelen, ordonneren en itatueren midts defen, dat niemandt van wat ftaet of conditie hy zy, hem van nu voortacn fal vervor- deren te aenvaerden cenige Zee- vonden of andere verdroncken Goederen , of oock Drenckelingen, hoe die anders genaemt mogen werden, aen Landt gekomen of gheftrandt zijnde, noch oock diefelve Zee-vondcn te koopen, huyfen of hoven , danby den voornoemden Rcntmecfter oflyneSubitituy- tcn onthief, weten en bevel, of andere fulck recht van de Graeffelijckheyc hebbende; ende dat alle Viiïchers en andere Schippers die Zce-driften die fy in Zee bevinden fullen, binnen twaelf uyrcii na dat fy aen Landt ghekomen Zijn, aenbrengen ende denuncieren fullen den voornoemden Rcntmecfter offyneSubftituytcn, ende henluyden die leveren op haerluyder behoorlijck bergh-loon; op pcene daer van geftraft te werden als Dieven en andere , die de Luyden haer goedt nemen en onthouden; Van welckc Zce-driften alleenlijck de voorfchreve Schippers voor berg-Ioon iullen hebben van 't gunt iuyvers boven alle koften daer afkomen fal, bedra- gende hondert Caroli guldens, vijftigh derfielver guldens-, ende boven de hondert Caroli guldens tot vier hondert Caroli guldens incluys, 'c vieren- deel , ende wat daer boven beloopt hondert Caroli guldens; wcl-verftaende indien de Schippers daer mede niet te vreden willen weien, ende hen be- klaeghden meer mocyte en koften gedaen te heb- ben, dat fy daer van betaelt fullen werden tot tauxa-

tie en difcretie van f den Hove - tnacA fy 't felve in een Schip viiTcndè, uwS?*** ende acn 't Landt ghebracht fullen hebt* ^ biedende expreiTclijck alle de voorfz O f ^" Subftituyten, op pcene voorfz, rfc* hl ,gCrs« Viiïchers of Vinders deel vande:vSff ^ * die hen in maniere voorfz aenghebrachce?^ nuncicert fullen zijn , opcnbaerlijck nochÏff"

tehjek met tekoopen, noch part, deel

ofi

met deKoopers te hebben, tot fchadeeT"* terdeel van de voorfz GraefFelijckheyt f Koopluyden en Schippers de fclve QodcrcÏÏ petcrendc, noch oock en gehengen, föo vc^t hun is, der fel ver Schippers en Viflchers d r yemandt anders gekocht te werden, voor en !' de felve Goederen in 't openbacr verkocht f2 werden by den voorfz Ontfangcr van de Grï lijckheyt, of van wegen den Eygenaer, mL den voorfz Ontfanger de voorfz ViiTchcrsbyaès ende goedtvinden van die van de ReeckemnVn l Hollandt, tot profy te van den genen die 'raer'· 5 moge, in 't geheel of op reeckeninge vernocgene, contenteren, want Wy hieringrooteabuyfenvia. den, als dat eenighe die ViiTchers die koftclijcfa Waren gevifcht hadden, om een kleynen penning vernoeght, ende daer naer echter van cen Κοοί mangrootefommengenooten hadden ; Endcibo Wy verftaen dat'erfomwylen eenighe Viffckn, Onderzaten der voorfz Landen, gevifcht hebbende in Zee cenige Zee-vonden , de felve ommc ham kleynen ende particulieren profy te, verhoopena datfe meer fouden genieten van andere HeercnOf- ficieren daer omtrent gezeten, hen vervordert heb- ben die te voeren in andere Heeren Vafallenjurf di£tien, recht van Zee-vonden ufcrende, 't wekt iixlcks niet en behoort; maer zijn fchuldigh die te brengen ter plaetfe van hare Refidentie, en't feite alib gefchiedende, wcfen ibude tot achterdeel w 't Landt, of vande Koopluyden voornoemt èt 't gevifte Goedt toe komt : Soo ordonneren emk bevelen Wy, dat gene van de Onderzaten, woo- nende in de Steden of Dorpen in Hollandt, ioowa aen de Zee-ftrandt als daer by fittende, ghewl hebbende in Zee, of des Landts Rivieren, m hebbende ghevifcht ecnighe Zee-vondcn, hoc * fel ve ghenaemt mogen zijn, die felve in andere r'· riidictien fullen mogen verkoopen , vcnffirci!'ff' of vervoeren, noch leveren aen andere Oma-rea dan van de voorfz Graeftelijckheyt, in den voor- Lande van Hollandt, Weit-Vrieilandt,}^

Putten Strycn, die 't bewindtdaer af ^^^. pcene daer over gecorrigcert te worden n^ci°^t' ende datniemandt wie hyzy, Man, "j| Kindt, en vervordere te komen , of hen ω vinden op de Zee-ftranden, by dage o. by na ^ in tyde als'er eenighe Zee-vonden aenkom c. arriveren, om dieZee-vonden teaenvaeraι ^ den Rentmeefter beletten, maer daer ψ^^. bcwerden den felven Rentmeefter or W» ^ mitteerden ende haer Dienaren. Beve'5? god* cenen yegelijcken die fulcke ofdiergelijc -^ ren hier vooren gehuyft of gekocht ^^,,^Η- of daer van weten te fpreecken, dat iy $#$ nen vier en twintigh uyren na date vand j*»^ van defen, overgeven, delivrcren en         v.s ren den voorfz Rentmeefter, fonder ν ^ ^

ac

htcr te houden of te vcriwvgcn j en           :j

-ocr page 774-

Zee-vonden en Strandt-röveryenl                           y 2 *i j'Oertreders·, op poene van connTcatie van |' 't welcke tedoen, Wy U, cnds den vcorfz Rent-

ende daer en boven erin une-

meeiter van de Eipargrie> ende fyne Subilüuytcn, geven volkomen macht, authonreyt ende fpeciacl bevel. Ontbieden daeromme ende bevelen aen alle Officieren,Jufticicren,Dienaren ende Onderzaten, datiyU, ende den voornoemden Rentmeeiler, en fyne Subftituyten, in 't gunt vooHz isy tot haren veribecke, doen alle hulpc ende aififtentie, fonder des te laten in eeniger manieren; op alle 't gunt fy des Hooge Ovengheyts thoorn duchtende zijn» en daer jegens verbeuren mogen. Ende ten eyndc niemandt hier van ignorantie pnetendere . maet alle ende yegelijck van dclnghczecenen deièr Lan- den, ende andere, weten mogen waer naer fy hacr hebben te reguleren, begeren Wy, dat delen al- ommeial werden gepubliceert en geaffigeert daei? 't behoort, ende in gelijcke iaecken te gbeicbicden gebruyckelijck is. Gegeven inden Hage, oixler 't Zegel vanjuftitie hier aen gehangen den 2 April 1674. Onder ftondt, In kenmfïe van My«

& Goederen

"-Vnaerebclcgenthcyt vanfaecken gepunieert te

lijdt dj"&g"ncj^ ten éyndc dat defe Ordonnantie nfneiijck ende onverbrceckehjek werdt onder-

fcüf

den foo hebben Wy bevoolen ende ghelaft 1 i-'-nde laften by defen, den voornoemden /eicuv.1              ,_—ƒ■_____„ __ ït___c.un.:.___

Secfter van de Efpargne, en ïyne Subftituy- de Overtreders van dien, immers foo wan- ten' j-c by henluyden metter daec bevonden fullen "-fen, tearrefteren, te vangen, en gevangen te JLpc'n op de Voor-poorte van den voorfz Hove, -lUiffindenHagp. Ende indien den voornoem- den Rentmcciler, ende fyne Subftituyten metter dictgecn meefters van alfülcke Overtreders en mo- r-n werden om te vangen, alsdan die te gyfelen, oppcene te compareren in perfboa tegen iècckeren dage voor den felven Hove, omme te verantwoor- den op de voorfz hare deli&cn, of de fel ve O ver- treders, die by henluyden metter verfcher daet niet en iuHcn bevonden weien, te denuncieren den Pro- cjrcur-Gcneracl, de welcke. gehouden \verdr.,mirs hebbende vanden voornoemden Reritmeefter fom- raicre informatie prreccdente van 't feyt, de felve te vinden, ende recbtclijck jegens henluyden te pro- beren tot condemnaric van de voorfz poenen, als vokndedefeOniè Brieven vanPlaeate. Van alle

Getccckent,

^Ailr.

Pots.

DEN DERDEN Τ Υ TEL, Thollen ende Gabellen.

1 Tlacaet ende Ordonnantie op 'tfiuck van de Thollen van Hollandt, Zeclandt ende Wefi- Vrie[landt> f» m V Soute als in 't Soete > van den i$Mej 1518. Sie Groot Placaet - Boeck 1 Vol. PaK. 1 f ±\ cndc

Lyfte van des Graeffelijckheyts Thollbinnen de Staat Gouda. Jare 15-18.

Vandi

en

Anchiovis. Een kleyn Tonnekcn           *- Azijn. Een Vat -—. Een Ox hooft *»—■■—- Een Grove Ton —-i Een Pijp ——* ! Een Laft                      ·-----.

gul· ft.d. 0- \.- ■O 0- 6- O 0· ι -6 0- ι- ■0 0- 3 -0 0- 12- ■0 1- 16 -0 0- 8 -0 O- 0- '3 0- 12- 0 0- 6- 0 0- 12- 0

Aluyn. l/EnOxhoofc

gul. ft. d. o- 4-0 ■ o- 3-0 O- I-p o- 4-0 o- 3-0 3-IO-0

EcnBael           ____

±11

i. V'

15Si dondert pondt          —« "*"■«» Een Laft          ____

Ammelaeckens.

Amandelen.

^"Quartcel

Een pack °- *"° EenKafte

°f grove Ton

o- 3-0 O- 2-0 o- 4-0 o- 3-0 o- 4-0 o- 0-6 O- Q-6 o- 6-0

cn KonT

E

Appelen.

en

CabaiTc

Een Ton hierlandts Een Kift Een Laft Wecdas Een Laft PotafTc

EenRac]

A

nijs.

JfQiPrtre] ""^ Md*t pondt           ____Γ Een Vel]                  AniUe.

Ajfche.

De reeckeninge houdt van een Laft ghe- ftorteZecp, Afiche ofvuyle, een Schip vol                    .------                  ——·             o- f-o W w w vr                        Ancke~

lonuck

en

-ocr page 775-

Pkcaten. é.Boeck. ^.Tit.

73*

Bontwerck

Anckeren

gul. ft. d. o- 3-0 o- 2-0 ö- 2-0 O- O-ó

tfktLi ' o- 3, 0* i-i 0- i.0 0* Η 1-lJ-O 0-4-6 0- 3.0 0-0-6 0.3-0 0- 0-6 0- 1-0 0- 0-3 0- J-O

Een Brèmer Vat Den Bael Een Pijp Een Kift Een grove Ton Eëri imalle Ton

Eengroot Anckér Een kieyn Ancker Een Aembeelc Hondert pondt

AelofTal'mgh

1-6 1-0 0-3

Een grove Ton Een imalle Ton Een Kinneken Een Pijp

o- o^ o^

Bliek

Een Tonneken Een Vaetje                 <*-*■* Bakelaer. Een Bael of Oxhooft Een Laft          —-

Appel-dranck B.

o- 1-6

Boskruyt

Boter E En Lail roode                 —— Een Laft witte                  ■—- Een Ton vuyle                      ·—- Een Ton S mout-Boter          ------* Een Ton Kop-Boter           —— Een Ton rode Boter                  — Bier Een Brouwte Amburghs 30 Ton geven Een Lalt i 2 Ton           ----■ Een Laft Buyiè-Bier          — — — Een Ton Bredaes            —— EenTonEngelfch                    «—· EenTunBrcmer                     —— Een Ton Mede Bier              ■ Inlandts Bierj een Laft             —

Een grove Ton Een imalle Ton

I- 4-0 0- 18-0 0- 1-0 0- I-O 0- I-O 0- 2-0 0- If-O 0- 6-0 0- 3-0 0- o-ó 0- o-ó 0- o-ó 0- I-O 0- 3'°

Een Bedde-tijck Befemen Duyient Klcer befemen Hondert van Heyde Duyient Vlocr-bcfemen Bye η Een Stock           —— Bujfen Een Roer of Haegh· Buflè Boomen Den hondenften penningh Boecken Een Mande           —— EenToane                     — Een Bael              «»—— Bennen Een Benncdroogh Goct Baratten Siet Grof-grey nen. Ballen Een Sack          ■

o- 4"« o- i-o o- 4-0 o- 4-«

Broodt

O- 6-0 o- 1-6

Een Lail Hondert Broden Een Laft: Een Ton Een Laft Een Hoet

Befchuyt

3-° 0-3 3-0 1-0

o- o- o- o-

Boeckweyi

— o- ^

Boonen

G

ÉenLaft Een Hoede

o- 4-6 o- 1-6

Cooper "P En Laft, drie Vaten of Meflèn, ■·*—JSmalron voor't Laft ——— Een Meflè of Vat               —*— Hondert ponden           —' Hondert ponden Coperwerck Een grove Tonne           «— Een Becken of Vat              """—' Cooperdraet. Een Buner           —                " Een Vat Coperdraet          *-"-"* EenRinck------■ Een Vaetje          «■—- Cooperrooh Een Laft fmaltonne           -----" Een grove Tonne *—~ Calmyn. Gelijck Cooperroot.

Turckie Bonen den hondertilen pen: Bommezynen Een rack                      -—■ Een Bombazijn                      —— — Bolkkraen offiijfLinne. Een Bael ·— Hondert ellen                            * Een ftuck of rolle           ------>

ofiês

,.4-0 o-S-0 o-W 0-3·« o- II*0 o-?·0 0-8·° 0-0^ *** o-i-9

0-12-0 o- 0-6

o- 1-0 o- 0-6

Boldavit

Ècn Rolle

o- 1-0

Bamji

Een Rolle

o- 2-0

Blaufel of Smalte iïet óp de letter S., öfc Smalte is en geef t eVènwel

Cfab*

UMI

mmrn

-ocr page 776-

Thollen cnde Gabellen.1

Ð9 guld. ft. d. o- 4-0 o- 6-0 o- 2-0 o- 10 o- 6-0 o- 4-0 o* 4-0 O- 2-3 o- 2-3 o- 4-6 o- o-ö o- 4-0 o- 1-0 o- 3-0 o- 0-3 o- 8-0 o- 4-0 o- 7-6 o- 4-0 o- 4-0 o- 4-0 O- 2'» o- 0-6 ï- 0-3 o- 3-0 o- 0-6 o- 3-0 o- 0-6 o- 0-3

Corenten

Clocken. -hondertften penningh Eendofijn ^__                    " cenbos cefti»^           erf EcnLaft hondert Kafen hondert kleynekafcn hondertWicnnger hjndertTcflclie ecnichippont Kamer een grove Ton ccnlmalton Hondert pondt           — die van Breda van hondert Kafen

guld ft. d. o· 8-0 o- 0-6 o- i-o o- o-i o- 0-3 o- o-i 0-I2-0 o- 4-0 o- 3-0 o- 2-0 o- 2-0 o- 1-0 o- 2-0 o- 1-0 o- 0-9 o- 1-0

Een Bael Een Sack een kleyn Sackje Honckrtpondc een Bote een Oxhooft een Qnartcel Een Quarteel cen Oxhooft Een pype Een kleyn conneke Een Bael hondert pondt Een Sack hondert pondt EenBaleofSack hondert pondt Een Mande een Oxhooft een CofFer

—*.

Cappers

Crap

Carfiange

Cattoen

Cledren

Die mi

an Utrecht geven den derden pen: derals andere onvrye Luyden.

Cramery

Caerden

F.cn packmande cen droogh Vat                          «—*—* cen Bolle Kift                              ------- een Pinfoen                                 ■ ■ een Oxhooff                             n— w cen Koffer                                   — - FcnBcnne               ~— ——* cenjopenvat                               —-— cen Fardeel                                   — cen grove Ton........ ccnlmalton                                  . een Mars die men aen den hals draeght een Dofe                                     _~__ cen Comme Geers                       .____. cen Packjegebreyt werek             —— ten Mande               ____.            ____.

0-16-0 O-12-O o- 6-0 o- cv-o o- 4-6 o- 4-0 o- 4-0 o- 4-0 o- 4-0 o- 4-0 o- 3 o o- 2-0 o- 2-0 o- 2-0 o- 2-0 o- 4-0 o* 8-0 o- 6-0 o- 2-0 ,0-10-0 0-10-0 o- 2-0 o- 6-0 o- 4-0 0-12-0 o- 6-0 o- 6-0

Hondert Schijf-kaerden                 ----- Een Tonne -----            ·—■ een dofijn y fre                             «—. een dolijç Caerden                      ■ een bale —■              ·—— een bos —           ·—■—· een Mande                                     — Coolen Een Hoet Smee-kolen                  ■..—..■— een Ton Houtkolen                       ----- Steenkolen den hondertften penningh, dat zijn kolen die men in de Eeitcn brandt. Calck Hondert Viertel                         «,------ een Hoet                                     — - Koeyen Een Koe of mag're Os                   —- Canefas Een Bael                 ■.....-            «------ hondert ellen ·*-—              —— een ftuck of rolle                      — -^ Zeyldoeck als Canefas. Camericx Een Bael —.                    —— cen Va t of Tonne                         —— een Tonneke                               ■ een Stuck ——<                    —- D. tDofijntjes

2-0 0-6

o- o-

Coolzaet

o- 16

Fcn Laft cen Hoct

6-0 I-O o-d

o- o. o-

ConcenUie

Een Tonneken cen Bacltjc Een Bael Een Vat ccnVactje Ec"VatofKaiTe CCnCanaftcrofVcl CPC,1S^ of Fardeel Een Pack

Comijn

0-I2-0 O-ló-O o- 9-0 o- 2-0

Caneel

0- 0-0 ~U En Doiljntje Een Schip vol 0- 6-0 O-IZ-O Een pack een iackje ■■■ :■ j"' i ' í i '" ' ' ' eeniack 0- 2-0 Jiohdert pondt

o- 0-6 O- f-O O-TO-O o- 2-0 o- 6-0 o- 1-0 triakel

T)uyvemes 1)rom

Coliander

Een Bael cenVat

Een Ô

Confituren

onnck

en

Wffww æ

-ocr page 777-

Placatcn. 6. Boeck. j.Tit.

74°

T>riakel

gul. ft. d. o- 0-6 o- 4-0 o- 4-0 o- 2-0 o-12-0 o- 4*0 o- 4-0 o- 2-0 o- 5-0 9- 6-0

©•Ui

Een Bael Een Bael Een Bael een Quarteel Een Bael Een Bael

Een tonneke            ——

Galnoten Gomme Galle Gemeyn Glas

T)rogery

+o

Een oxhooft een grove Tori een halve Ton eendrooghVat een bael een kasje eenfackje Een bael een quarteel

fo

4'.

^DadeletJ.

0-4* o-Si o· 34 o-j-o o-10 o- 3-0 0-2-0 0- o-j O-4-0

Een vat                     — een Wage eenKiftofBenne een Benneke een Kift Spiegcl-glas een KorfF een Ton Grays een Kift Glaiè teyekens

E

Erweten. Emmeren. Eyeren Eflricken F. Fufteynen Floers Fluweel Foelje

ü En Laft •"-^een Hoet Een doiijn Een tonnc Een duyiènt

6-0 %-o 1-6

o- o-

Gewichten >

Duyiènt pondt hondert pondt

o- o-

0- f-o o- o-i o- 4-0 0· J-O o- :-o 0- 20 0- J-O O-4-0 o-1-0 o- :-o 0· J-O o- ι·ό o- j-o 0- ΙΌ o- j-o ο- 3-0 0- ï-0 o- w o- 6-0 o- fa o· 6i I o- 4"° 0-11« o- Η

Garen.

o- 1-0

Een Bael of Sack Hondert pondt            ·—· een Packje een fackje Sayette Garen een Sack Twijn garen een ton Twijngaren een Lade Twijn garen hondert pondt Twijn garen een grote ichijfgaren een kleyne ichijfgaren een Ton fchijfgaren een ftuck ichijfgaren een ichippondt Kabelgaren een grote Ton Peesgaren een Imalton Peesgaree hondert pondt Kaersgaren een Pijp Borgons Garen een quarteel Sayette een oxhooft Sayette een iack Sayette garen een Pijp of Vat Garen

a^ EnBale JLLeenStuck Een Bael of Sack een oxhooft Een Bael of Kas een ftuck Een Kifte een quarteel een Fardeel een bael             *

6-0 0-6 6-0 6'Q 4-0 4-0 4-0 6-0 6-0 6-Q

o- o- o- o- I- o- o- o- o- o-

G. Gerfie

E En Laft een Hoet

4-0 1,6

o-

hondert pondt Borgons Garen Gotelingen.            , , Yfre Gotelingen den hondertftcn penmngn, 't hondert pondt omtrent waerdigh twen guldens Gotelingen van Metael den hondercfen penningh, yder hondert pondt omtrent waerdigh fes en dertigh guldens?

Gierfle

Een Laft een Sackje gepelde Gerit Gort EenTonne een Sack Grofgreynen Een pack Grofgreynen of Bratten een Bael                 ——<■ een Kasje------- · een Satijn Brughs of Doorniex een Stuck Zyde Satijn

«— o- 6-0

Q- 1-0 O- 0-3 O- O-I I -0-0 O- If-O O- 12-0 O- 0-6 O- 4-0 0- 4-0. 0- 4-0 0- 4-0 0- 4-0

Haringt-

Tj» En laft

Gimbaer

een laft Panh aringh             """ Utrecht het Laft                        -~ Bockingh,een laft of twintigh ftro een pijp                ^ ,«.».           *·* een ftro                                      **" een ton met'twee ftro

EenÈael Een quarteel een Bael een Quarteel

o-f o-o-i

Galegael

-ocr page 778-

Tholkn ende Gab^lien.

7+1,

ffawr.

Honigh

gul. ft. d.

gul. ft.d 0 -18-0 0 - 9-0 0 2 ? o- ■ i-Ó 0- ■12-0 0- B-o 1- 4-0 0- 2-0 0- i-ó I- 4-0 0- 10-0 0- 2-0 0- o-ó" 0- 09 0- +-0 0- 1-6 0- 10 0- I ■:). 0- υ -6 0- 8-0 0- J-O 0- o-Ó 0- 0-3 0 0-6 0- 8-0 0- o-ó

Een Laft een vat een quarteel een frnalcon

o o-

2-0

o

tfaHoct

Hout «oot hondert Klaphout, houdende

vttfcnw'intigh hondert . ley„ hondert Klaphout SdcitVagclchotte-------- Jjcrt Barkoenen of Draeghhout fi,Troot hondert Deelen             — SertNoürtfeFlancken ^rtVoetplancken                  — fcondertKapravens hondert Ribbens                            — }»ndert Rachters                      *—— bcnJeftWagc-wilHgen                   — itnMinde Houtwcrck                -—· honden Vlasduygen                    ·— iovicniPypeduygcn                        —

o- ó-o o- 0-3 o- ó-o o- f-o o- ó-o o- 6-0 o- 4-0 o- 1-0 o- 2-0 o- 2-0 o- 3-0 o- 1-0 o- 4-0 o- o-d 0-10-0

Harmjfen

Een Vat-------- een Mande oude Harn afïèn              —- Huyden. Een laft —                   ——« een Deceker                                 — ... ■ » een Deeckcr Camper                       —— hondert twintighHuyden maeckeneen Laft ——                       *"' · - hondert VrieiTe Huyden                    *·■■■■■» hondert Pincke                               ·—— een Deecker Paertshuyden               *—■* Heye Een Wan ·—«                       · een Heymande                                -' ■— een Vim Heyde                            .—■ Hars. Hondert pondt —-              —— cen boom Hars                                   —— een broot Hars                                 ·—— Hoeden Een Mande Sro Hoeden                  ·— een fackje Stro Hoeden                 —-— Hoepen Hec duyient                                         —— JHaer Ë-n rolle                                       —— hondert Pelsgaren                        —— ee 1 fackje Hare Kleen                  —■ ■« iiundert pondt hair                        «—— Horens Kocycn of Oflè-Horens              .. 1 ..— Harten Elantshoorns den hondertften pen: copeynde van Horens den hondertften pen: Hammen

a; (Hout den hondertften penmngh Somracrs den hondertiten penningh ondcrtfpceckcn

o- o-ó

Branthout

Duyfent Eycke d'jvfcntEllè c'uvlcntkleyn

o- 1-0 o- 0-6 o- 0-3

jcuvicntgroot van Hardcru              —— jduylcntFaceclhout                            — Campecie en ander vreemt Hout. "ondert pondc ftockvis hout        —— hondert pondc Campefy hout        —— cen bael gemalen                              ·——· "üi! 'male het duyfent                       —- ondert pondt Provinfie hout jwnJcrt pondc Palm hout jonden pondc Brafilie hout bben hout hondert pondt              —· cel Hout liet Letter S. ockhout 't hondert                       —— ileflcn houc 't hondert               * ■ - nbe!                                        . . Jpocn hout't hondert pondt

Ο- Ρ-

I-O 1-0

Ο- 3-o o- 3-0 o- 4-0 1-10-0 o- 1-6

1-0 30 1-6 1-0 1-0

o- o- o- o- o-

o- 0-6

Een Laft — ■ -                    » . - hondert Hammen                              -—- een fchippondc                                         ■ hondert pondt                                 -- ■■■ een vac

I- 16-0 0» ó-o 0- 3-0 0- 1-0 0- 80 0- ó-o 0- f-O 0- 8-o 0- 4-0 0-12-0 0- 4-0 0- 40 ï- 4-0

o- 2-0 o- 2-0

Hennipzaet Hennlp ■

Harpujs Huysraet

en bil 'i Hocc

F en Laft duyfent pondt

o- p-o o- 3-0 ο- 8-0 o- 4-0 O- f-O o- 4,-0 o- o-ó o- 4-0 o- ó-o o- 0-6 o- 3-0 o- 4-0

Een packmande een Kift of pack een vat             —··' een Oxhoofc cen Ledikant             « een geheelen Huysraet Een Bede een Tafel een Koetiè een Cooy een Kinder-bedde een Kas eenSack Klederen eenGantoor een Treiöor eeivKifte

ilair                  Hafenoten bel pinfocn            ^"* ^ndr^VatofKii>e ^Handrfack           Ho&* Ζψ*** iack '"'uCT: pondc "

o- α-o

o- o- o- o- P-

il3 1-6 4-0 I-O PÓ

Jndige

-ocr page 779-

Placaicn. d.Boeck. j.Tit.

74?

Karpetten

JL· Indigo,

Een Fardeel                  -— Een Pack                  ——           „ Een Packje                -— Een Stuck               ·— JLj. Wolk Laeckenen E En pack Laeckcn of Baeyen Een pack Sloof-iaecken Een los Laecken                         ». Een Engels Laecken Een Dofijntje             - ■ - Een Scharlaeckcn Een Kifte Laeckens Een Rolle Fries Laecken Een Fries Laecken                     -*- Een Bale Camelot Een F ardeel Laecken of Baeyen - Een Baey                    ■ ■ ■■- Honden Ellen              —■-—. Amftcrdams» | Slooflaecken» Gouts»            f Macrts, Gewevegrau j Oofterwijcks,

guld. ft.d. o- 6-Q ö- 6-0 0- 2-<S o- 6-o o- 3 Ό o- 2-0 o- 3-o o- I-O o- 3-o o- 1-6 o- 8-0 o- 4-0 o- 12-0 o- 2-0 o· i-6

O- ιΛ

4ό 0-J20

E En Tonneke of Oxhooft « een Quarteel Tferen Spijckers Duyfent pondt een Vat Spijckers een grove Ton een fmalton een Somma Nagelen                   « hondertpondt Spijckers een grove Ton Sloten een Mandeke Spijckers vijftigh Spaeniè yfre Roeden TfreTotten Yfre Potten ende Ketelen den hondèrtften penningh een Pijp een Vat een Bondeke Hondert pondt

1-0 0 U-o 0- ι-, 0· -., o-o-i o- ^ 0· Η o. U 0-fö o- o4 o· j-o

K.

Koecken E En Pijp of een duyfent          — een Oxhooft                          — een Ton                                      — een duyfent Raep of Lijn-koecken Kaertfpelen Een Vat              *-—*                — Een Sack Kaerjfen

Camper, Kempens, Py· laecke Horentjes. Trichrs, Waerts ,

Duffels, Vries, JVoerlaecken, Kuycks, 1 Tongeres, 1 LeytsTierentey Lindelaeckenen

o* 40 o- 3-0 o- 3-0 O' I-O 0-12-0 o- 4-0

elcxeentfdu.

Eenpack                  -------- Een Bael                    ——          . .> Een quart of Fardeel Een Benne                 ——            ? Een Kasje                    — ■■'■* Een Vaetje                 —— *■ Een packje -              —— Een Bael Frans Linde Een Smalton of Tonneke EenElle                    ■■-—?-- Een Tonneke Camericx-doeck RowwLywaet Een pack Een Kift                     — . Een Webbeof Stuck Een Schaerdoeck Een grove Ton Een pack Luyckfe Rolle Leer Een Doiijn Spaens Leer Een pack                         —* Een packje                   —— Een beilage'Mande Een Rolle of pijp

I-lé-0 0· ófl o-fa 0- ^ o- 6-0 o- 60 0- jK> 0-4-0 o-iS-o 1-4* 0- 1*0 o- o-i 0- J4

Een Ton

—' o- 4-0

De Recckcninge houdt een quart van een Grove Ton hondert pondt Ketelen Den hondèrtften penningh Een Pijp                                      — •Een Vat                     —— Een Bondeke »                   «-— Hondert pondc                              — Ketelbanden ■Een Mande               —            ·— Een Benne                »                    — Kruyeken ■ Hondert ftene Kruycken Koeyen Een Koe of Os            ■ · ■— — • Een Kalf                     -—■ Kan/anten ofTrypen Een Bael              —— ■Eenpack           ··—-- „- * ·_- < Een Vat ·-- —            *·.—. Een Vaetje                —-           -*- Een ituck                   ——            —

o- 4-0 0-12-0 2-0 1-6

o

o- o-

4-0 4-0

O- I-O

1-6 o-6

o- o*

.~~ c'1^

o- 8-0 0-I3-0 Ö-I2-0 o- 8-0 o- 0-6 0-12-0 o- 6-0 o- 4-0 o- 0-6

o- ï-o n- S-o 0.4-0 o-6·* 0-i"0 o- &9 &>** o-o-I o- -'5

Karleen

Een Pack cEen Bacl * Een Kasje Een Stuck Een pack Een Rolle Een Kariay

Een Kift Seem-leer

■ ; _

Een pack Béiaén Eendoiijn                 —*"" Hondert root Los-Leer Hondert Rus-Leer Een Deecker geloyt Leer hondert wit Leef Een pack wit Leer

Karjayen

12-0 2-0

ίΜ»ίθ-6

-ocr page 780-

Thoilen ende Gabellen^ gul. ft. d.

74? gul. ft. d. C-IO-O O- f-O

Muylbaten

rt,trkenBorftcn-lccr — o- 2-0 o- 2-0 « o- 2-0 O- 6-6 o- 06

^ SrcW SercS

Een Bael Een halve

Zyde-vverck dat van boven komt. Meubelen

isrhienHuydcn

Een wit Vac Een Kasje

0-12-0 o- 3-0

O-Il-O O- (j-O o- 2-0 o- 2-0

tn^

,ckSool-lcer

ïcnp

Ljjnzaet.

Mulle Manna Mejfen

Een Bael Een Mulbale Een Kasjc

c- 4-9 o 2-0 e- 2-0 o- 6-é o- 2-0 o- 1-0 o- 2-0 G- 3-O o 6-0 o- 3-0

en Hoer

Xyw.

imededenhondcrtftenpen: Lattoen

Een Tonnc Een Kisje           — Een kleyn Tonneke

o- 6-0 o- 3-0 o- 1-0 o- 2-0 o- 2-0 o- o-d 0-   2- 1-   O-O 0-   I-O 1-  O-O o- 4-6 o- 2-3 o» 1-0 o- 0-3 O- O-l o- 4-c O- 2-0

lU

01 "enTonne iiondert ponden 'in Mande                    *" Lemmers en boffe Lemmers              — Loot 'ondert pondc                      *—- fiiTonnekePotloot cnLaftisvicrduylent pondc Lacmoes ºçÔïç ——- Lint yfent pondc                      ·— Lamoenen er. Pijp

Aiouwen of hout e Tlattelen

't Hondert Een Ton Een Qnartecl Een Bael

Mutfen

Mafis ofFoelje Mangietten

N.

Noten T7 En groot hondcrt Ockernotcn , hou- JLv dende een hondcrt duyfcnt               o- 6-0

Een duyfcnt------- Een Ton Ockernoten                     ——

o- c-3 c- 0-3

en Oxhooft of Quarteel Leyen "ctiiuvfent á Riit                    _____

Notemufcaten Een pack          *——                   ----- Een Bael                          <----- Een Bael Rompen            ----- EenQuarteel            ■------         — Nagelen Een pack Kruytnagelen          -■ * Een Vat                       —— Een Vactje                —            —— Noppen Een iack                         - Hondcrt pondc                    —~+ Netten Een Net — — Een Vierendeel                       ■......-

0-18-0 c- p-o o- 6-0 o- 6-0 0-18-0 C- 6-3 ©- 6-0 o- 4-0 o- 0-6 0« 0-9 ÏË O-J

Lammeren. Lampers Lonck M. Mout Mofiert-zaet

en Lam ItnKifte fcnPackjc

'Du

'ylcntpondt

f-0

pEnLaft .*w Een Bad nfack fcnLïft «"Hoedt fenHoet Et* f* Ton f^Bael * en Vat f^Ton

o- tT-o o- 4-0 5- deuyts o- 4-0 o- 1-6 o- 6-0 .0- 3-0 o- 1-0 o- 0-3 o- 4-0 o- 3-0 o- 4-0

O. Oh

E En Laft Racp-oly Een-dein

1-  4*0 o-  £-<? o-   6-0 o-   3-0 o-  0-3 c-  £-<?

Oly van Oly ven

Een pijp Eenquarteel Een pot OW Een boot Oly

Meede

Boom-O ly.

Een vat

Ó-I2-0 o- 3-0 Olyven

*>* 1-0 Een Oxhooft            -----            «—

-ocr page 781-

Placatea. óBoeck. 3. Tic.

744

Olyvm

Tamp

ur

gul. ft. d. οί- 4,6 ε- a-3 c- ©~<> \.

Een pijp           »· —            »......- eenoxhooft                        ·—— ccn kleyn tonneken                 -.....— Oltphants Tandt η

Een pack wit            *~— een bael           ——. _ een vat              *—-τ—■ een bondeken           *-—— een riem                —- hondert riem           —- De Reeckcningh houdt 34 Riemen 46 Riemen               ■-----* ^

0. o- o- 0- 0- 0. 0. 0- 0- o- C- 0- ο- υ- o· o- 0- 0- 0· 0- 0- 0* o· ü-

Pen hondertften penningh, Voort nietandersaTs by de waerdyc,vol- gens MiilÏFC in date den 17 December 1 ó<>4> Orduyn Ècn laft            <——            -——

Gr aetiwpapier

o- 6-0 o- 5-0 o- 1-5 o- 2-0 c- 1-0 0-18-0 C- 0-0 o- 3-0 o- 1-6 c- a-6 o- 3-0 o- 1-6

Een pack een bael 2 2 Riem Een pack een bael eenftück

Orcilie

Een Ton een halve Ton "Een tonneke Hctftuek

Oocker of Ver e Ojfen of Koeyen Ongel

T-erpetüaey.

Taerden

Een lafl: een baftert Vat ccn Vat een Mant cfTonne Houder t pondt een grove Ton een Imalton

Een paerdt of veulc een paerdt dat half vry is

Tluymen

Eenfackje Hondert

Tenn

en

Een mande of vat

P. Tlavuyfen ΤΠ En duyfcnt                        —— Tannen om te decken Eenduyiènt            *—            —. Totten Hondert worp aerde potten Torceleynen EcnKasjc            -—             —— Tot-aerden Een fehip vol-------          «— Palinck Een lafl:            -~            .------ een ruym

een pijp             - · —-----. een benne of oxhooft            ·——<· een grove ton            —— een imalton            ■—           -— De Reeckcningh houdt Vriesgoet Pafla Ecnkaflè            ·------          -----. Teltry

o- 1-0 C- 1-6 o- 1-0 o- 4-0 O- J-O C-I2-0 o- 6-0 O- 2-0 o- 0-3 o- 6-0 o- 4-0 c- 6-0 O- 2-0 o- 2-3 o- 1-3 o- 1-0 o- 0-3 c- 3-0 o- 4~o 0-  51-0 o- 2-0 0-12-0 1-   2-0

Een Bremer vat of mande —— een pack           ■—            -"—— een bael                —~-           —— eenfack                >------           ·=— een jopen vat of pij ρ              ·—— een kift             ------.            -— eengrote ton            ·—           — een imalton             » ■» -— Tmnen

0· »           o- 0- —          0- 0- 0- 0- —            ö- —       o-

Terffen Teren

Een Laccken-pers Een Ton Een lafl;            —

Een panne mande            —-

Teek Teper

Q. Quickfifaer R. Rogge.

Een bael een qnartcel ofoxhooft                  - ccïi bale ftof                   —- ■ Truymen van T)amafl Een quarteel                    — een Ton                    ~   - hondert pondt                   —. Truymen Een ton hierlandts                    —— eenoxhooft                     —— een piniocn of pijp                —. eeavat                .------            —

T7 En imalton

■:· c· o* o· o* o o·

EEnLaft een Hoet een iack een ton EenLaft een Hoet een fack

JRaepzatt

Taflelle

Een bael een vat een lafl:

-ocr page 782-

Thollen ende Gabellen"!

7tf gul. ft. d* o- i-6 o- 0-6 o- 6-0 o- 4-0 o- 1-0 o- o-e> o- 4-0

Rijfels Goei.

Scharen

gul. ft. d. o- 12-0 o- I2-0 o- 4-O o- 3-0 o- 2-0 o- 6-0 o- 6-0 0- 6-0 o- 18-0 o- 2-0

Een ton een Drooghfcheerders Schaer     ·*-—. Specerye Een quart of pype                       *—- een bale -                          ■—— ,                              Soethout Een bale ——                 ·—— Suykaet Een kleyn tonneken van twee ftuy v. een kasje -------              ——, Suyckerpotten Den hondertften penningh Suycker Een kifte ■                        —— een vat -—-               - ■„. cen tierflê of pype ■■                   —. een grove ton ■                 ·—— een wit vat of Broot-fuycker ------- hondert pondt Broot-fuycker     ——■ een kift Kandy-fuycker              *——· een pijp Pocjer-fuycker               - . — een quart Poejcr-iuycker             ——— een kabaifè Suycker                    -.....· Soffraen Een bale ■—                     —— Syroop Een pype ——             —— een vat —— -              -—- een pinfoen -----             ■—. een imal-ton -—             — een klcyn tonneken                      ■ 1 ■ een quart of oxhoofc                        >— Spaens-groen, als Cramery Sarfien.

Een Vat een Pack pOxhoorc ftnGrovc-ton cenSmal'ton een Bad cenSackje een B-i|e

&>*(/*/.

EcnLailfmal-toiine een grove ton

i?/>/.

' Van'rpondt groot Reujel. Hondcrtpondt           — een Bondeken            *——· Runne. EenHoet------- j?j\r, öinck-rijs. Van 'tpontgroot            ----- Rojynen. Een quarteel            -—.—■ een koppel               ·------ een korfof fluck           —— een tonncken blaeuwc              *— •au pin (ben                  ■ ccn^rüvcton.           —           ■ I                    W Ixn baic             ·------ Rommelingh Ken Bedt Uytdraeghftcrs gocc cen Trcfoor Hccht-banck een Mandeken c. η Spcniciie-ftocl en een Kuflê een Ledikant           „___.          ,

—             o- 1-3 —■* o- ï-o —· o- 0-1 —- o- 0-6 —          °- 1-3 —- o- 4-0 —— o- 1-0 —          o- 0.6 o- 1-6 o- 4-5

o- 4-0 0-12-0 o- 6-0 6-0 4-0 2-0 6-0

o- 6-0 o· 4-0 o- 2-0 o- 6-0 o- 4-6 o- 9-0 o 5 o O- 2~0 o- 1-0 o- 2-6

o- o- o· O- o- 4-0 o- 0-6 o- 4-0

Een pack een doiijn een farfien

o- 8-0 o- 1-0 o- 0-3 o- S-o °* 3° o- 4-0 o- 4 o o- 1-0 o- 6-0

S. Smeer. Speek

Sloven Salpeter

Een pack               ——

Een tonnc een quarteel ——                 —— een oxhooft ——                  —— hondert pont -----               __ Schilderyen Een kasje ------                   <—. mede den hondertften penningh Smack Een bale ——                     .,.,,,« Steen Een duyfent Yfel fteen                  — een Mole-fteen ——             —— cen Slijp-fteen —             —— een fchjip-pondt Wetfteen               — die van Breda een fchip-pondt Wetfteen eenSarck —— —           ,----- van't pont groot —            — cen laft Quarre, 24 voor 't laft          ~ eenQUarre —-                 --si—« hondert voet fteen ·—         — een duyiènt Mopfteen                 ——■ een grove-ton Wijnfteen               —— Straêtfteen van 't pondt vlaems      L^-i- dereeckeningh houdt: drie falter Slijpfteen den hondertften penningh Marmerfteén den twintighften  penningh Xxxx

0-18-0 o- o-ó 1-16-Ό o- 3-0 o- o-e? o- 1-0 o- 1-0 0-18-0 0-12-0 o- 0-3 o- 1-0

-'Honden pondc ^-en lift           ___ "nfehip-pont "izydc Speek * ton foute Speek, sndert pondt 3"dcrt witSout 'JndcrtgrofSout :1 tonnc          .__ "muddcSout

Si ut

o- 20 o- 0-6 0-10-0 o- o-tf· o- 3-0 o- 0-3 9-3-° 0-   1-3 1-  40 o· 1-0 o- 3-0 o- 1-0 o- 3-0 o- 1-3

Seej),

0- 18-O 0- 0-3 0- 1-6 0- 4-0 0- 4^ 0 -U6 0-18-0 0-12-0 0^ i 4-6

'en bft "kinneken """"H, ^f**Seep         - bale                                    *— tonSecp                           "— ■nlait             S~avelofSolpher J^M-tonnc ~~""              W ρ™ pondt """         — )hoct            Surfen

o- 0-6

-ocr page 783-

Pkcaten; 6. Boeck· 3« Τ&

746

TakkofRoet Een laft twaelf fmal-tonnen,of twee Baftcrt Een vat *               »_ Een mande of tonne                 —„ Horidertpont — *        —. Een grove ton ——           —, Een fmal ton —           -—«,

Syde.

gul. ft. d. o-u-o o- 6-o o- 3-0 0-   4-0 1-   O-O O-If-O 0-12-0 o- 6-0 o- 4-0 o-if-o o- 0-6

Een bale               * eenbaelke een ftuck een S) de-laecken Een pack een bacl een kasje

0-18-0 o-j-o o* Η 0-04 °* J-o o- Η

Satynen

Th'mne Een pype                —-—-             ·——, een oxhooft             ■                    ——<. een vat            —-—-                      ■-----» een laft van drie vaten               *-—-» een tonne             ——                —— hondertpondt             —                ■— een block Thins             —           '— de Reeckeningh houdt fes ende vier een vat. Tinnewerck en Koperwerck Den hondertften penningh TapiJJerye Een bale                     ——             — Taffen Een kiftc                 ·——               ·— Tonnen Een laft lege tonne           — ^ Tonne-booms 'tduyiènt              -----            —« Tarpentijn Een vat                  ——                 «—— een fmalton             -                   —— Tegelen Een duyfent Dack-tegelen        ·—— Touw Een ièhip-pont ——            — honden pont ——             —— een Touw of Kabel ——        —- Trypen Een vat              —■ ..                     — een packje                      ■                ~~* een vaetje             —-—                    ■—" een pack             —-—                   *""r een ftuck             ——                       """* Turf Hondert tonnen Turff              •"-~"- . de Rekeningh hout Roer-thol, een Pontje Turff 2 ftuy v. fonder Roer-thol. Tacken 't duyfent                 -—             "~°"" Teen Een Vim               —                ·""—' oock den hondertften penningh. Tras Hondert tonne . -—· een ton                   ■■■■■■.....·*                       ■"—' Toeback Een. kasje _p—— Een tonneken            -— ; ■ Een quarteel ,- ·—— Een pype                 ·— Een canafter —. ——-

een Satijn Brughs of Doorn: een ftuck zyde Satynen Saeyen Een pack een fack

O-Ii-o o- 80 0-8-0 1' 0 o· 8-0 O 2-0 0- 2-0

Schapen

o- 0-3 O- 2-0 0 1-6 O" 8-0 0- 4-0 0- 3"° 0- S'O 0- 12-0

Een Schaep

Stael Een mantje of wigge fes ftenge en een boske Stael een vat of grove ton een fm al ton             - eenvaetje              ■ een duyfent pondt Stael Spelden Een vat               ·-----

O 6-0 0-3-0 O O-i

Safer- aerden Smalte

Een grove ton een imal tonne Een quarteel een tonne

o- 3-0 O- 2-0 o- 6-0 o- 4-0 0-12-0 o- 0-6 o- 0-3 o- 6-0

o· j-o

o-u-o 0- J-O o· ö4j O- J-9' o- i-o 0- W o- 0- 0- Oi o-w

Salm

Een laft             - een Salm           - een achtendeel Een fchover-zeyl Een ièroen Een ton Een balc            -

Seylen Salfapariglia Slïbbe Souda

o- 4-0 o- 1-0 o- 4-0

Τ·,-, Tarw E En laft           ------           — Eenhoet           ——           ■— Een tonne            ——           «— Een iack           ·—              —- Tarw van Utrecht 't Laft         „-nr- * — Teer Een laft                 ^— Traen ·; Een laft fmal tonne: ,·              ,v·^ ; ■ ;?..,. Tongen Een grove-tonne                       . ■ ■ Gedrooghde den hondertftcn penningh.

o- 6-0 o- 2-0 O- o-d 3 pen. o· 6-9 p- 6~o 0-12-0 o 3-0

o-J4 o-io* 0-04 o·.*·, o*" o-ii

-ocr page 784-

Thollen ende Gabellen*

747 gul. ir. d' o- 2-0 o- 1-6 O-IO-Q O- 0-3

í.

EendekerHuyden Hondert Vachten duyiènt Pels Vellen Een Paerdts Vel

Vleeten.

gul. ft. d- 2- 8-o ï- 4-o

Å

Een PiDcke Vleet

w. Spaenfche Wynen*

tjcfo. .n hil eefoute               " SSgeloutcCabeljauw        — [Hondert hoofden -— Hondert pondtftockvifch------- Ken Kip ftockvis                        * ' Fen Benne Schollen                     —- crccckcningh houdt een Laft  verdrone kcnVifch ■                  ■ Vleyfch.

O- 2-0 O- I-O O- I-O o- 3-o o- 6-o O- Ö-O

E En oxhooft Een vat foete Wijn Een pype------- Een Boote             ·—- Een kleyn Tonneken Een boot Malvcfey — Een Tonneken Romcye Een Vat Koerte Wijn Een Pijp Alicante-wijn Een Vat Seck           —■

0- 3-° 0- I2-0 0- 6-0 0- S>-a 0- ■1-6 0- 9-° 0- i-o 0- 8-0 0- 6-0 0- 12-0 0- 8-0 0- 4-0 0- 2-0 0- 1-0 0- O-p

O-12-O o- 3-o

nLaft :i Oxhooft

xx

Varekens. Vleffen. Vloeken.

Franfche Wijn Een vat                ·——. Een pype              — — Een tiers of oxhooft                «· Een tonne           — Utrecht goet 't oxhooft

0-6 0-3

en oudt 'en jongh

o- o-

o- o-o

ten fack —                    ------ ten klcyn iackje van hondert pondt Veeren. •xn fack          ------                 ——. F.cn handtiack           .—.             —— 'ondertpondt           —■             —

6-o I-O 6-o i-o 2-O

o- o- o- o- o-

Rhijnfche Wijnen Een Roede hout twee Voeders en een vie- ren-deel, een en een halve Roede hout vijf Toe-laften, thien Amen zijn een Roede, een Voeder houdt vijf Amen» Thien vierendeelen maeckencen Acni.

Volaerden, Veruw

Een Roede -— *—— x- —-· -—· o-

8-0 5-0

[Juylcnt

E

o- 0-3 Ï- 2-0 o- 4-0 o- 4-0

—-              ----- o- 0-6

xn Tonnckcn "xn Bad * en Quartcel

Een Voeder ftuck Een Toelaft

—         1- 4-0 14 ft. 3 dcuyts

II

tjnmoer

Vlafch, •en matte Vlafch            ___ -en vat van fes Amen                 — -en pypc           ,___. 'm l'ack           .___                      'm -Cl1 Idiip-pondt            »„_ endert pondt geheeckelt Vlafch

Een Pype Een Tonne            ·—- Oock den hondertften penningh Brandewijn Een Aem             —— Een Quarteel           —-           — Een Vat                    —— Een Stuck                 ·— Wouwe Hondert pcuweoftc boflehc 't duyiènt pont            ■— Wannen Een bos Wannen is fes Wannen Wijeken Een laft             .---------

o- o-

3-0 0-6

0- 2-0 0- 8-0 0- 4-0 0- 6-0 0- 3-0 0- 2-0 0- 2-0 0- 2-0

o- o- I- o- Ï- É-

5-0 f-o 00 100 4-0 00

ondert pondt S

snuyt

n» frnalton

tce" Vlafch is fes p0nd

e

_,gen

o» koppd twee korven cn tonnckcn

o- o- o- o- o- o- o- o- o- o- o- o- o-

0-9 I-O 4-0 3-° 2-0 I-O 2-0 8-0 3-0 0-6 1-6 1-0 4-0

o- 0-6

Vellen

dS!TkeofGeyfs Vellen

0- 3-0 0- 0-3 0- 1-0 0- 7-6. 0- 7-6 ,0- 7-6 0- 7.6 0- 4-0 0- 2-0 0- 2-0 Was

Wol-aerden Webbens

::f sti!rdcker _z ond;;;^eKalf.velIen "pack          ^1                ----- nddotnEF«hvellen         - 01 ** i?,elfchcKalfsvellen ondert F ;ïrsvclIcn           ____

'cduyfent

Een Webbe            ·— Wolk Een fack Schotfe Wol Eenjfack RhijnfeWol Een fack Roet Wol            —-· Een iack Hierlandtfche Wol Een bale Spaenfche Wol Een fackje                  —— Hondert pondt Boom-wol Xxxx 2

ondert Ç

^

onijns vellen

arte-

ene vellen

•^remer

-' ofte R

vat

0-12-0

-ocr page 785-

Placaccn: 6. Boeck: 3. Tit.

7+S

Wortelen

Was

gul. ft. d. 0-, 6ü 0- 60 0- 4-0 0- 3-0 0- i-o 0- 2-0 È- i-6" O- 3-0

Wc

't Hondert' een bondeken

Een ftroo Was een ichy ve een pijp           é een momvat een rolle een grove ton hondert pondc een kloek een ton hondert pondc eenweeff-touw

Worfien

o· 0.

hondert pondt           — ■ ■

Walvis-baerden ©gtt höndertften penningh

Wieroock Werck Weejf-touwen Weet

' Item, watGoedtdatghemeen leytcnde

onver,

o- 3.0

fchcyden, daeronvryGoedt onderis, <&m leyt, moetaltemaelvertoltwefen, in allen f u of'tallc onvrye Goederen waren, maerelcks hem felvcnleyt, foo is dat vrye Goedt niet Ì digh. Alle Luyden of Schepen die onvry zijn, mv Roer tol betalen.

Q-6

o-

o- é·ï

een Kuype of prouff —-· —— een pijp of vat ■ ■ ' ■         - Want Hondert pondt —■—■ ——- een deel want — ■ ■           *■----· een deel want houdt vier Netten, elcks is 5> den; ------            -------- een quart van een Net ■—— — -

o- o- o- o- o- o-

60

I-O 3-0

NOTA. Op den é 9 April 1617 is gheordoJ neert by de Ed. Mpg. Heeren vande Reeckcnwtt

des Graeffelijckhey ts van Hollandt, te ontfanga 0 I vandeMarmerfteendentwintighftenpenninghoi de voorfz Graeffelijckhey ts Tholl.

•03

3.    'Placaet daer by de Schippers ende andere verboden wert eenighe Goederen door uytwegen te vmrn om den Tholl ende principale Wachten tefcbuwen, van den 26 Otlober 1 f 53. Sie Groot Placaet-Boed 1 Vol. Pag. 15-5-2. 4.    Ordonnantie der Thoïïenaers van Gornichem, van den 2 6 November 15-80. Aldaer pag. 1 ;df f. Tlacaet roerende het ver t hollen der Beeflen die tot Hoorn aenkomen, van den ijjuljl ijS;. Aldaer. 6.    JVaerfchotiwingenoopendc het betalen van denTholl vande OJfen, Taerden-, Koeftn, Stjm ende Var ekens, ende Roer-t holl'derSchepen3daermedefulcke Beeflen overkomen, vanden \"jê)u% Aldaer. 7.    Waerfchouwïngetegenshetheffen van onbehoorlijckeThoUen, van den 1 Moert i6p> AkM pag. 15-78. ~ 8. Waerfchoumnge, aengaende de T^hollen uan de Staten van HolUnit t Wcfl-Vrieflandt tot Maes-fluys. In date den veert kienden Oclober 16] f.

alle Koopluyden ende Schippers wel &&£$ waerfchouwen, hun van nu voortaenmetrc vorderen, of doen vervorderen, van, !.ieS'.i voorfz af te varen, noch te laden oftel» "J ende aleer fyluyden haer in-gheladen W"*3 Koopman^ behoorhjckverklaert, en denlhoUflaa* ende erkent fullen hebben i ÓP&SS de gebreeckige met'er daetgeproce deert ^ volgens den teneur van de voorlzr ^icflj donnantienop'tftuck vande v0oriz, i/anlCfV emaneert. Gedaen ten Burele van defc. ^

! E Raden en Meefters van de Rekeningen der Domeynen van de Heeren Staten van Hollandt ende Weft -Vrciflandt, in ervaringe komende dat deThollen van haer Edele Groot Mog. binnen Maes - iluys niet foodanigh worden voldaen ende erkent als het be- hoort, maer dat ter contrarie dagelijcx veele Schip- pers van de voorfz Plaetfen afvaren, en weder aen- komen, fonder hare ingeladen Waren ende Koop- manfehappen aen het Thol-Comptoir aldaer be- hoorlijck aenghegeven ende vertholt te hebben, direftelijck rtrydende regens dePlacaten endeOr- donnantienop'tiluck vande Thollen ghemaeckt ende ghe-emaneert. S O O IS Ô, Dat die van den Rade en Reeckeningen voornoemt hier mede

de Reeckeningen, in den Hage den 1+

t·/

i67i. Onder ftondt,Myjegenwooriiip teeckent, C.Buys,

*

ø0'

-ocr page 786-

Thollen ende Gabellen.'

74?

Waerfchoumnge aengaende de betalinge van den Tholl binnen Muyd

'en.

'                . IndatedcnderthtendenFebruaryi6j6.

í Raden ende Meefters van de Reeckenin- ß pen der Domeyncn van de Heeren Staten Ij van Hollandt ende Weft - Vrieflandt : " * ËßÃïï by experientie bevonden werdt, rfcheyde Schippers ende andere Perfoonen ? Hete meer ende meer trachten met allerhan- f&cren, Waren ende Koopmanfchappen , f mende van boven door de Vaertende de Stadt l' "cht endc foo voorts door de Stede van Muy- Hhjren wegh te nemen op de Stadt Amfterdam, ïdc weder van de ßelve Stadt, ende uyt andere Steden orcrZee, door de voor-geroerde paflagien o-i Geulen en daer omtrent , gaende en keerende aii'ooin, uyt, en door de Provincie van Hollandt, (onderde felve in haerThols-gherechtigheden te tonen of ghenocgh te doen, fulcks het behoort; c-emochtansnieniandt, volgens het Placaet van (b dertienden Maert 1518 op 't fait van de Thol- taghemaeckt ende ge-emaneert, gheoorloft is, cenige andere paflagien te nemen, ofte andere Ga- m te füccicen, dan voor-by de Thollen van de ncer-gheroerde Provincie van Hollandt. S O O 1ST, Dat de Raden ende Meefters van de voor- noemde Reeckeningen , willende Amptshalvcn èhoogheytendegerechtigheyt van de voor-ghe- joerde Thollen, voor foo veel in hen is, helpen

voorftaenendeconièrveren, allen ende een yege- lijck, 't zy Schippers of andere Perfönen, wie het foude mogen weien, hare paflagie met eenigc Goe- deren ende Koopmanfchappen nemende, door de voorfz Vaert ende de Stadt Utrecht, door de vooiz Stede Muyden, by dcfen wel hebben willen waer- fchouwen, dat fyluyden van nu voortaen van da ièlve Goederen ende Koopmanfchappen , egeene uytgefondert, de voorfz Stede Muyden pailèrende, den Thol en Gerechtigheyc van de Provincie van Hollandt en Weft-Vrieflandt, aendenColle&eur binnen de mcer-gheroerde Stede Muyden gheftelr, met namen Jacob Cruywagen , fullen hebben te voldoen ende betalen, volgens de Lijfte daer van zijnde; op poene dat tegens die gene, die daer afin gebreecke blyven, als contraventeurs van de voorfz Thollen, volgens de voor-geroerde Placaten, fal werden geprocedeert, fonder verfchooninge; waer na hen van nu voortaen alle Schippers, Koopluy- den en andere Perlbonen, niemandt uytgeibndert, praxijs iüllen hebben te reguleren. Aldus gedacn ende ghearrefteert ten Burele van de Kamer van de Rekeningen, indenHageden 13 Fcbruary 1676. Onder iiondt, My jegenwoordigh. Gcteeckent, C. Buys.

Waerjchoumnqe 7 aengaende het betalen van de Thollen binnen der Stede Weefp. In date den negenden Maert i6y6.

0.

j|S$ E Raden ende Meefters vande Reeckenin- È m gen d en Domeyncn van de Heeren Staten \*£Ü van Hollandt ende Weft - Vrieflandt : Allbo by experientie bevonden werdt, ditvcrfcheyden Schippers ende andere Perfoonen (ogelijcks meer ende meer trachten met allerhande Goederen, Waren ende Koopmanfchappen, ko- kende van boven, door de Vaert ende de Stadt ß trecht, en foo voorts door de Stede van Weefp, «ren wcgh te nemen op de Stadt Amfterdam, en ^dcr van de ièlve Stadt, ende uyt andere Steden J* Zee door de voor-geroerde PaiTagien op Ceu- p «1 daer omtrent, gaende en keerende alfoo in, ;· f j*de door de Provincie van Hollandt, fonder '· elvein hare Thols-gerechtigheden te kennen of w-gntedoen, fnlcks het behoort; daer noeh- Sml™f> vo'gens het Placaet vanden der- «Men Maert ifi8 op't fait van de Thollen ge- %lCn £c_cma"cert, geoorloft is eenige andere ,í^çËçÔç' of andere gaten te foecken, «Ztm, hollen van de meer-geroerde Pro- ^Sft* SOOISTTDatdeRa- ^u7crs van de voornoemde Reecke- mLZ         AmPfshalven de hoogheyt ende veelfnhr Vani ,VOOÏ-^oerdeThollen,voor "*endeJn ^ , Penvool'ftaenenconferveren, ecn yegchjck, 't zy Schippers of andere

Perfoonen , wie het foude mogen wefen , hare paflagie met eenige Goederen en Koopmanfchap- pen nemende door de voorfz Vaert ende de Stadt Utrecht, door de voorfz Stede Weefp, by dcfen wel hebben willen waerfchouwcn, dat fy luyde van nu voortaen van de fclve Goederen en Koopman- fchappen, geene uytghefondert, de voorfz Stede Weefp pailèrende, den Thol ende Gerechtighey t vande Provincie van Hollandten Weft-Vrieflandt aen den Colle&eur binnen de meer-geroerde Stede Weefp ghcftcldt, met namen Jacob Cruywagen, fullen hebben te voldoen ende betalen, volgens de Lijfte daer van zij nde; op pcene dat tegen die gene die daer afin gebreecke blyven, als Contraventeurs van de voorfz Thollen, volgens de voor-geroerde Placaten, fal werden gheprocedeert, fonder ver- fchooninge ; waer naer hun van nu voortaen alle Schippers, Koopluyden ende andere Perfoonen, niemandt uytghefondert, precijs fullen hebben te reguleren. Aldus ghedaen ende ghearrefteert ten Burele van'de Kamer van de voorfz Reeckeningen in den Hage den negenden Maert 1670",

Onder ftondt, My jegenwoordigh. Geteeckent,

C. Buy s.

Waer-

-ocr page 787-

Placaten. érBoeck. ^.Tit.

750;

raeckehde. den Beeftm-Tholl tot

Wacrfchomvmge

Amfierl

II.

ZeeburTiieme

gh, Hoorn, Enckhuyfen, Edam, ■ Sparendam, /^^} ^ , ' f r-Brugge, en elders. i» ^4?i? den f evenden April 1678.               i;?3 **ά

Hoorn, Enckhuyfen, Edam, Sparendam \\r Muyden, Diemer-brugge en elders vJ W Beeft als volght: . ,;.                        ' an! Van elcke Öffe, PaerdtofKoeye, Icq. mende uyt Denemarcken, Eyderftedc of daer omtrent              .___ Van de Roer-Thollen, van yeder Schip daer flilcke Beeften mede overkomen 1 | Van OfTèn, Paarden of Koeyen, komen- de uyt de Over-Yffelfche Steden, als mede uyt Vricflandt, vanelcks 4pcr Van Varekens ende Schapen, aldaer als vooren aenkomende, 't zy uyt Denc- mareken, Eyderitede, of oock van de Ovcr-YfTelfche Steden ende Vries-

!f||Lfoo de Edele Groot Mog, Heeren Staten van Hollandt ende Weft-Vrieflandt van allen ouden tyden gehadt hebben, ende noch zijn hebbende, 't recht om tot Am- iterdam, Hoorn, Enckhuyfen, Edam, Sparendam, Goylandt en elders te doen collecteren, opheffen en ontfangen feeckeren Tholl van Ofïên, Paerden, Koeyen, Schapen ende Varekens, aldaer van over Zee, en oock te Lande van buyten de Provincie aankomende, midtfgaders oock de Roer-Tholl van de Sehepen daer alfulcke Beeften mede over- komen ·, ende men nu in ervaringe komr, dat fbm- tijdts eenigc Peribnen hun vervorderen en verftou- ten, den vooriz Tholl met hunne Beeften voor-by te gaen ende te dry ven, oock fbmmige den ièlven Tholl wel komen aen te fpreecken, ionder noch- tans de be tal inge in conformité vandeLijite daer vanghemaeckt te doen, alles ftreckende tot groot naerdeel ende verminderinghe van't inkomen der yoorfz Tholl, SOO IST, Dat de Raden ende Meefters van de Reeckeninge over hoogh-gemelte hacr Edele Groot Mog. Domeynen, ende in der fel ver name goedt en dienitigh gevonden hebben, yedcr een wie hy zy, met de voorfz Beeften #over Zee, of uyt andere Provinciën, tot Amfterdam op Zee-burgh, midtfgaders tot Hoorn, Enckhuy- fen, Edam, Sparendam, Weefp, Muyden,aen de Diemer-brugge en elders aenkomende, by defen te wacrfchouwen, dat fyluyden gehouden fullen zijn de voorfz Beeften oprechtclijck aen tegeven, ende alvoren de fclve te vervoeren, of van de plaets daerfè opgefcheept zijn en cerft aenkomen, wegh te doen brengen, daer voren te betalen ten profy re van de vooriz Domeynen , in handen van Thomas Veritegc, Burger der vooriz Stadt Amfterdam, als tot de Collefte van die aldaer ende op Zeeburgh gecommirteert, ende aen de andere Collecleurs tot

Tandt, vanelcks                   ■—

ipcn.

Van de Roer-Thollen van yeder Schip '£. Hier naer fal een yeder fich hebben te reguleren, oppcenedat voor yeder Offe, Koeyc of Paerdt,' met'er daet verbeurt fal werden drie guldens, ende voor yeder Vareken ofte Schaep twaelf iluyvcfs j Van" welcke refpeftive boeten twee derde-para fullen komen ^ten profyte van haer Edele Groot Mog. Domeynen voornoemt, ommeby de vooriz Colle&cursdaeraf, nevens den Thol in hare Re- keninge verantwoordt te worden ·, ende het rolle- rende derde-part ten profyte van de Officiers da voorfz Plaetfen, die de voorfz Colleftcurs tegen de onwillige Betaelders fullen komen te adiilcren, die daer toe by defen verfocht ende geauthorfa werden. Gedaen ten Burele van de Reccken- Kamer der voorfz Domeynen, in denHageden fevenden April 16j 8. Onderftondt, My jegea· woordigh. Geteeckent, C. Bujs.

Waerfchomvinge en Ordre tegens het frauderen van 't Veer tufw Amflerdam en Sar dam. In date den feflhienden January 16j$> van 't voorfz Veer} op poene van drie ponden je* grooten'tpondt, voor clck Perfoon die lylm overgebracht of overgevoert hebben, te vcrbe^ ende dat de voorfz boete by alle, ende een y

12.

[E Radengen dervan Holervaring

van des Graeffelijckheyts Officieren dacroim^ by preventie, met der daet, ende fondcr een0 verfchooninge, felfs met het iluy ten en aeniKw van de Schepen of Schuyten van deTransgro tertijdt ende wylen toe fy de voorfz boetce vclijck fullen hebben voldaen, fullen «g»^ innetende ge-executeert. Gedaen ten u^ de Kamere der voorfz Reeckeningen in wi * den fefthienden January 1 679. Onder ftondt, My jegen woordigh· Geteeckent,^ ,^f/ ftntf*

Pcrfoonen hun dagelij ex verftouten veel Paflagiers van Saerdam en daer omtrent, op de Stadt van Am- fterdam over te voeren, nemende de felve in hier en daer, of oock wel in het geficht vande Pachters van't voorfz Veer, ftreckende't fèlve tot mereke- lijcke fchade en nadeel van de Graeffelijckheyt van Hollandt,ende van de Pachters van 't voorfz Veer : Hebben by defen een yeder wel willen waèrfchou- wen, ende doen waerfchouwen, dat niemandt, wie hy oock foude mogen wefen, hem van nu aen en vérvordere eenige Paflagiers of reyfende Perfoo- nen, met Schuyten of Schepen over te fetten, ofte varen, van Saerdam of ergens daer omtrent, op Amfterdam of elders, dan by expres confent, toe- laten of wille van de Pachters, en de Huyrluydcn

-ocr page 788-

ThoJIen ende Gabellen.' Generaliteyts Thollen.

71K

tplacset van de Staten Generael, op den ophef van den groot en Brabant fchen Swygenden ThoUt !f foj/ruarjfióiS. SieGroot Placaet-Boeck é Vol. pag. 15 f6. vAlaringe dat alles volgens de oude Lijfle denfelven Thollfubjefi ü, uytgefondert eygen Q eva as Xl \thmit, van dertig Otfober 1642, Aldaer pag. 15^8. Ordonnantie daer by de Ô acht er s ende ColleEleurs van denfelven ThoUgepermitteert werdt over- ] 6' é. â 'Urn tot verhoedinge van fraude, van den 16 November 1644, 2 3 CWey 1650. ende 5- No~ hf/6,{ Aldaer. Orionnantie en Lijfle van denfelven Landt-Thoïï, GeleydeenTaerdt-gelt, vanden 18 Febr: , Aldaer pag. 1 j 60. Q fkcaet iegens het frauderen van den Water-Tholl, horende aen 's Landt s 'Domeynen van 's Her- ]öâ} tot Lith op de CMaze, van den 17 Maert 165-4. Aldaer pag. 1 5· 7 6. Ifacrfchouwinge tegenshetheffen van onbehoorltj'ckeThollen, vanden 2 ñ Mey i6ji. Aldaer

DEN VIERDEN TYTEL, Yrydommen van Thollen, by de naervolgende Extracten der Authentijcque Stede-Hantveften.

D

Ie van Dordrecht is by Handtveft van Graef Floris van's Woonfdaghs acht dagen na Pincxteren 1:84 vergunt; Datfyeeuwighlijckendealtoos van alder bande Guede, ende allerhande Koopman-

Üøç, inwat Scbepe, of op wat Bodemefy zijn-, vry,jof'Tol-varene, haer Guel legget tot Geervliet, ■étotStrienmondt, en overal anders waer, in onfen G aeffchappe, ende in allen onfen Lande, Thol-vry \mfullen ende qttyte, fonder datfy te Ammers, te Moordrecht, te Niemandtsvrient ende te Almsvoete Untgevenfullen, als beur Handtveflen houden diefy va é Onfen Voorvorderen en van Ons daer of hebben. pik van Broede en van Broedgelde, van JVyne en van Wijngelde, dat die Heer e van Striene ende dat Kint m futten placht en te nemen ende te doen nemen, van Baken-geide of van gelde als fy f eggen, daer of fullen 'utiadijckvry zijn , &c. Die van Hacrlem is by Handtveft van Graeff Willem van St. Clements-dagh 1245" onder anderen ver- inti T)at fyfullen vry zijn van alle Thollen en van air e befchattingen der Tholre, af ter Water aft er Land ìat infijnt-emacht. t GclijckeHandtveft is by Koningh Willem aen die van Delffop St. Tiburtijns en Valeri anus dagh in m /are 1246 gegeven ·, 'Dat derfelver Ø oor ter en over al binnen fynen Lande van hunnen Gueden binnen Wywdwgebracht, of dat uytwerdtgevoert, vry fullen wefen van alleThollen endeoftreckinghevan < cn 's mede by Handtveft van Graef Floris de V, des Sondaghs na Sint Lucas van den Jare 1266. Hgunt en gegeven ·, Dat de TOorteren van Leyden door al het begrip van Hollandt ende Zeelandt in alle ftkoopmanfchappen vry en fonder Thollen fullen varen. v,n ,icrvan Amftcrdam isby Handtveft vanden fel ven Grave Floris des Sondaghs voor St. Simon en Juda fté 12^ vcrBunt' ¥)atde Luyden woonende tot Amflelredam, van alle afvorderinge des Graven~ hidt t,le Jaer'e)'ê,m Goederen diefy voeren of voerenfullen, door hetgantfcheLandt fullen werden be- ^^^elopisby Handtveft vanHertogh Aelbrecht op Vrouwen Ontfanckeniflé Anno 1401 ver* eeuwigen dage Tholvry te varen gelij'ckerwijs de 'Boort er en van Amfleldam. botter Ü\1S y^andtveft van Hertogh Willem van Henegouwe ghege ven des Woonfdaghs naer

11 J

Thol-i

ergunt j T)at wie binnen Rotterdam woont, ofquame te woonen daer binnen , ende

vort,

"fer ba e. ff.,"oi-vry varenfal voor by des Graeffelijckheyts Thollen, met allefyne Goeden die hy voert leIJchap van Hollandt, Zeelandt en van Vrieflandt, &c.

^«t·, £)^C ,7á" Graef Floris is aen die vander Goude Dijnfdaglls naer St. Margrieten-dagh 127% ^dmaUel '"iteindevryheytvan derGoude woonachtigh zijn ende Toorters zijn, Thol-vry varen Gwonfirm-Z xVien Thollen d°<>r *& 't Landt met hun eygen Schepen, met hun eygen Goeden. een by Hertogh Aelbrecht, den 6 Maert 135,7.

Die

-ocr page 789-

jjz                      Placaten. 6. BoecL' 4.Tk. Die van Alckmaer is mede by Handtveft van Koningh Willem, den vierden Dagh naer ò

ende fyne Gefellen, van den J are 125-4, vergunt ·, T>at fy vry en quijte mogen varen van

wijde ds die Graeffchap van Hollandt is, 't zy te Water ofte Lande.

*«5j

De Ingezetenen van Hoorn zijn by Hertogh Aelbrecht op den ifMey 1401 begunftj^,. met hare Schepen, Haven en Goeden Thol-vry varen en keer en f uilen tot eeuwigen dage, voortv á h Thollen van Sparendam en tot Heufden, te Lande ende te Water, ende voorby aljulcke Thoïler l l®: ter tijdt hadde en namaels krygen [oude in Ïïâ-Vriefiandt, &c.                                       ■ % &

GraerTWillemdeV.heefcdeneerftenMaendaghnadenSondaghalsmenL^tareilnsht ' á

1 Alle

5- aen die van Enckhuy fen vergun t ·, "Dat de Burgeren derfilver Stadt vryfullen werden kl ¹ Thollen ende Tfy/inie des Tholles te Water ende te Lande in 't Graeffchap van Hollandt *ütm l**

Die van Medenblick hebben een Handtveft van Graef Floris de V,, gegeven op den daeh d L· fchap-Mariffi Anno 1288 : Gelijck recht van Tolvry te varen, als die van Enckhuy fen.

Ende die van Monnickendam is by Handtveft van Hertogh Willem van Beyeren des Woonfd

St. Matijs-dagh i^ff vergunt j Alfidcke Handtvefien en Vryheden, als die van Medenblick

*1

van in

"'■'.-

fyne Voorvaderen hebben.

DEN VIJFDEN TYTEL, Raeckende den WaiTenaerffen ThoJ binnen Gouda.

Acte j waer by den Huyfe van Wajfenaer vergunt wondt kt hén vanden Wafferiaerfen Thol binnen Gouda. In date den fes- en- twintidèt Mey ip/. meerder geven willen voor den Thol-reclite m hare voorichreve Packen, Sacken, Manden, Bah, ende diergelijcken, dan fy voortijdts, alsdefti· ken, Sacken, Manden, Balen minder waren, gege- ven hebben: Oock dat overmidts den lclven Bol bydievoorfzLuyden diekwilsverpacht, end-ç diverfche handen geweeft is, die 't recht van dra voorfz Thol in lömmigc parthyen divcrfchelija ontfangen hebben, veele queftienendcprocclfe daeromme dagelijcks ryièntufichendeToljeniss ende den Koopluyden, waer by den voorfz 1Ì gefchapen is te niet te komen, tot groot aclitersM, van de voorfz Vrouwe JoJijnevanE^nmihm hare Dochter, ten zy datby Ons hier inneró*· fien worde, ende by het maecken vanecnmcu« Ordonnantie van 'c recht van denfelvenThole» Ons daer af ootmoedclijck biddende. SOUHöj> Dat wy des voorfz is gemerekt, ende naer dag delijckc informatie daer op, foiiderlir.ge m^ den rechte vanden Tholle voorfe, '«^"^ ende onlanghs gegeven, ende oiitrangen W^ Onfen Ordonnantie genomen hebben» «j ^ lieven ende getrouwen Mr. 7Ö^0-%Á Rade Ordinaris, ende Mr. Vincent &fFZ Mr. Jacobde Jonge, Mecfters van ^f\^" niugc in Hollandt, de wclcke fy WW^fa digeert hebben met haren advis, cndedaL$£ ad vis van onfen lieven ende Zeir0UTll°Zk,'» ende Treforier Gcnerael van Onic W?,^ Onfen Secreten Rade, door-gefien <*üej,*é, uteert,hebben Wy devooxiz jvfijne^n^^ Vrouwe van Waffenaer, in dier qualits÷ ^ ^ als boven Suppliante, genegen ø9?^æ<&

ï.

mavaNaque, van Sardcincvaile Landen der ZOoftenrijck, Hartthyer, van Brabanburgh, ende van Gvan Artoys, van Bvan Henegouwe, vvanForette, vanvan Zutphen, Prides Heyligcn RijcSalins, vanMecheende Africquen.woordige mllen fiwel ·beminde Vrouwgier e van Waffenaevrouwe Maria vanons vertoont geweealtijdts van foo langgeen Memorie en ilaten , Graven endleene hebben gehoufelijckheydt van lloder- iluys. Nu ift,den, Balen, KiftenWaich', ende aldmanfehappen, grootyden plegen tewc

deren, fonder dat nochtans den Koopluyden yet

-ocr page 790-

Tholleii ende Gabellen,

Tf

Grave van Hoeghfiraten, Hcoft van der Finantie» den Heere van NeufviUe, Ridder, Trcforier Ge- nerael, ende andere jegenwoordigh. Getevckc; t" T)oubüont, cnde op de ruggc ftaet gefchreven pp denderthiendendaghinjunio in >Jaer if2~; fco is van weghen der Jonckvrouwe van li''i:£hiaer} Burgh-gravinne van Lcyden , gcprcfentecrc inde Reecken-kamcr van Holiandt, dcfejegenwoordi- ge Ordonnantie vanden Thol-rtcht van Alphen ofte Gouder-iluys, die gccopiccrt is cnde gchech c achterin't Rcgillcrvan de Thol len aldaer: Aclüm ten dage ende J are als boven. By my ondergetcyc- kenc ff.iDamwrfs. Gecollationecrtende geaceor- deert tëgens d'Originael. By my J. 'D. Bemmvir. ....                                                                                                                                                 «^ Die {'enedie *υγ\ Tijn in den 'Tol r.iar. mini ■ Heeren van JVafj'enaersTholletot Goude- 'fiuys, Leyden ende Cafjvijck.

■ hemm

je Vrouwe ende Moeye , die Ertz-

"^

ïnne

van Ooilenrijck , Hartoginnc cnde

van Bourgondien, van onfen weghen ^"reinonfeh Lande van hér waerts over, ren *^T' anonfön lieven ende getrouwen, die Hooft ^-yfdcn van onfen voorfz fecreten Rade, ne- baer «reiende, geordonneert ende geilatucert V?l· 3 ordonneren ende ftatueren by defen, dat Κλ nu voortacn , ende hcuren nakomelingen, L-h-irraven ende Burgh-gravinnen van onfer <! Ivan Lcyden, ende Heere ende Vrouwe van «phenende Gouder-iluys, Voor 't recht van ha- ThoJ aldaer by haren Pachters ende andere teren dacr toe Gecommitteerde, op allen Koop- -unfehappen,'Warenende Goeden, die aldaer h-jen cnde pailèren., Tullen nemen, herren cnde GütfeiKTi fuilen, als hier nae volght; Ende daer tocconfenterende den Supplianten , dat fy dek Ordonnantie in .borde acn déiv Thol-huys· van Alphenendé Gouder-fluys fullèii mogen (lellen en > togen; ende indien cenigë'Koopluyden ofte an- dere Pcrfonen , fwarigheydtof weygeringe deden in voorichreven Thol-rechttëbctalen, fulcken ^hierboven vcrklaert is, of die-frauderen wilden; ïüc'i.'n gevalle ordonneren Wy, ende bevelen dat Bcnfc daer toe bedwingen mitalfu'cken dwangh ede peyne als daer toe behoort : Behoudende en idervcrcndcaenons, onièn Erven ende Nakome- lingen, Graven ende Gravinnen van Holiandt, tot jlbryden macht ende authoriteyt de ielve Ordón- rantiete moghen interpreteren, modereren, atrg- menteren, vermeerderen ende verminderen, naer k men bevinden fal 't felve in recht ende redene beftoorende, al fonder praejuditie van 't Recht van den Burgh-gravc van Lcyden, in der tijdt weiènde, ohcvanycraandr anders. Ontbieden daeromme, (nJe bevelen onfcn lieven endeghetrouwen, die Hooft cnde Luyden van onfen Rade ende Recckc- m ui Holiandt, Zcclandt en Vrieilandt, Reric- «tllcrsvan beweft cnde beooften Schelt in Zee- Γ*! endeallen anderen onfen Rechterencnde .«incicrcn en Ondcrfatcn , wie dit aengaet of aen- •"öffl lal mogen, hare Stedehoüderen,-ën deken lt( υ;n'CMetier, foohem toebehooren fal, "yoctejegenwoordige Ordonnantie onderhóu- »cnde doen onderhouden , in der voegen ende «ricrcn als hier boven vcrklaert, ende de felve ■mÏÏ V f dc Vü0rfz SuPPltante, op dat nie- i-t ajcr af ignorantie pretenderen en mach; mi Zn "87,2,dc Peeren ygelijck in de Lin ,i- Nb,i?n Cle ende Admiiviflratie, daer men *rO-»k gCW00nllJciiis te doen, ev.de van derfcl- *^en nanticden voorfz Supplianten doen ge- feinï of ? Cn -ebru>rckcn»fonder daer tegens kldiick V"rΤ1"0'1 m CcmDer manieren TBc- ^ticbinn^ ι U?phancenonrc voorffi Ordon- ** Keert? ιrt,gh da"cn naer da*> van dien, in **> omme alH          " Hollandf uillen preiente- ^rcwerW Cr rOC ecuwiSe Memorie gcregi- ^°nden hS ' *?"ƒ om alio^ gelieft. Des ten kagen Gei W^ onfcn Zegel bier aen doen S^imS ln^nier Scadt van Mechclenden Su1T°ltC; daSh vanMey in'tjacronfes ^*"aóonVci"enenr0nfCn Ri'ckej P*** ^n Caftii, enClCrmanien..&c. 't ncgenfte, *******£2Cn,andcre *■ clfftc, ende ftohdt Cnby dc» Keyfer in fynen Rade,dcn

D!

n Hagc , DeifF, Dclfs-haven, Vlacrdingcn»

Schiedam, Rotterdam, üordrecht,Schoonhovc Egmondt, Bevcrwijck, Noortwijck, Warmonr, Catwijck binnen, Gatwijckop Zee, Kage buytc/i Leyden, Sparcndam , Goude, Swammcrcam, Lcyden, Haerlem, Amilcrdam, Purmcreynde binnen. Die van Oudewatcr7ijn vry van Koorn , cnde elcke reys zijn ly (chuldigh van Roer-Thol een halve iluyver, ende van alle andere Goeden geven zy van vijf Rins-guldens een ituvver. Die van Aeckcriloot geven voor haer Roer-Tul altijdc een halve iluyver, ende zijn vry vanalder- handeGoet, behal ven vaneen Schip Zouts, 't zv kleynof groot, geven iy vier Leydtichc achten- deel Zouts, Leydcfëmaet. Voort alle andere Steden of Dorpen , die hier nier gcfpccificccrt ftacn, die zijn onvry van alder- handt Goedt, hetzy wat het wcfcn mach. Dcfe vier naebeichrevene zijn onvry in bcydc dc Thollen, als vanden Koningh cnde mijn Heere van VVaflcnaer, cnde isWeil-landc voorts onvry in Waflènacrs Tollen, Macflandc, Wateringh, Schipluy, dc Ketel. * Ge-extvdheert tiyt de nieuwe Ordonnantie, gemaeckt op die Thollen 'm de Sonte 1518. TN den eerden, dat alle Schipperen, vry ofte on- -"-vry, komende met hare Schepen in onfen Lande van Holiandt cndeZeelandt, ende geraeckt heb- bende ecnighe Stroomen ofte Rivieren vanden lelven onfen Landen, befoecken fuilen in elck Landt on ie Thollen ofte principale Wachten van dien, fonder teibecken ofte nemen ecnighe uyt- wegen, om de felve Thollen of principale Wach- ten te ichouwcn, ende dat op peyne teghen ons te verbeuren Schip, cnde alle 't Goet dattcr in wcfcn fal, toebehorende den Schipper ende fijne Rccdc- ren, ende boven dien dc fonime van vijfrigh goudc Leeuwen. Gc-extrahcert als vooren, ende tegens 't witte rnyge Rcgifter, gehouden in dc Kamer van Retc-- keninge in den Hagc & ultimo Aprilvs 1 y 2 7, gecollationecrt endegcaccordeert Folio xh'j. Or- donnerende van den Luyden der fel ver Kamer»; dcien negenden Martii , Sitlo cnrïa Hollandia. ByMy-                                  ,r - Υ y y y"                       Or-

-ocr page 791-

j^                        Piacaicii. ó.Boeck. f.Tit.

diegene die binnen's Landts zijnyin ë · den, ende die over Zee zijn binnen f™ Ø ^0* foo ial den Tollenaer gehouden zfn ^' namptiffement te reftituereri ; Ende en rf^ binnen den felven tijdt van hare vrvhevr ç;°?3 ken, foo en fal onfen Tollenaer tot de rd p niet gehouden werden.                                  Utufc Indien dat eenighe van de onvrye fraud mitterén in de voorfz Thol, die fullen vel ^' 't Goet daer in de fraude gefchien fal, endc SJg ven betalen de boete van. vijftigh goude Leeuwen Item, Soo wat vrye Koopman part of deel Ì in onvry Goet, dat gemenget ende niet verfd? den en leyt, die fal Tolle betalen foo wel van/ vryen Goeden; maer leytet ongemenghtendevf1 fcheyden, foo fal de vrye Koopman van 't hmZ vryheydt genieten , ende de onvrye betalen da Thol hier vooren vcrklaert. Item, Verbieden voorts dat geen Schippers, m ofte onvry foecken eenige uytwegen,om alfoo onf- Thollen , of de principale Wachten van dien të fchouwen, op peyne zijn Schip re yerbeuren,wica 'toock toebehoort, en de alle't Goet datter in is den Schipper toebehoorende, ende boven dien de boe- te van vijftigh goude Leeuwen. Ende heeft den Schipper de uytwegenghefock by laft vanden Koopman, om alfoo onienTtel t'ontgaen, foo fal't Goet van den Koopman, ia 't Schip weiènde, mede verbeurt zijn. Item, Dat onfe Tollenaren tot verificatie van è verklaringe ende ipecificatie voorfz, den Koop- man , Factoor of Schipper fullen mogen Eden, ia- dien 't hen goet dunckt. Item, Indien de Koopman, Factoor, Schipper, of yemandt anders, vry of onvry, onfen Tolkma of fynen Gecommitteerden injurieerttercaufevM zijn Officie, of om 't exerceren van dien, is'rðéá woorden, die fal tegen ons verbeuren vijfen-r» tigh goude Leeuwen, ende daer en boven onfes Tollenaer, ofte fyne Gecommitteerde > dat repa- reren, eerlijck ende proffitelijck, naer gelcgca'· heyt van de misdaet. Ende verbieden oock onien Tollenaren en Wj Gecommitteerde , van de Koopluyden mccrK' exigerenof eyilchen, dan hier vooren byonjf ordonneert ende getaxeert is, noch den ßá^ Kooplieden eenigh belet of moleftcn tedocibnoa den ièlvente injurieren, of qualijck toetelpr»' ken met woorden of wercken, op peync daer gecorrigeert te zijn als 'tnaer rechte behoorwW ende daer en boven de Gcgraveerden fyne»»·»

Ordonnantie op de Zeef e fraude.

TN den eerften ,dat alle Schippers, vry ofte onvry, ■*methare Schepen ende Goede, komende varen door onfe Thollen vander Gouder-iluys,of Wach- ten van dien, gehouden fullen wefen op te komen, ende te verklaren onlèn Tollenaer by goede fpecifi- catie, die Goeden die fy geladen hebben, ende wie die toebehooren, aleer fy ontladen of laft-breecken; ende van daer niet te fcheyden, fonder oorlof van onfen Tollenaer ofte fijn Dienaer,op de boete ende verbeurte van haer Schip, wie 'tfelfde oock toe- behoorde , ende de boete van vijftigh goude Leeuwen. Defgelijcken fullen even alle kleyne Scheepkens, ende alle de Schuyten , die door onfe Thollen paf- ieren, aenkomen ende verklaren den Tollenaer wat fy geladen hebben, ende niet van daer fchey- den ionder oorlof van den Tollenaer, op de boete voorfz. Item, Zijn de ièlve Goeden onvry, ende dat den Koopman ofteFa&oor aldaer jegenwoordigh is, fbo (al den Koopman ofte Fa&oor de verklaringe felve mogen doen ·, te weten, van de Packen, Va- ten , Balen, Manden ende andere ftucken ende par- ten, hem tocbehoorende > naerinhoutvandeTax ende Ordonnantie van onien Thol-recht hier voo- ren, ende de felvige verklaringe ftcreken by fynen Eedc , indien 'tonièn Tollenaer begeert, ende achtervolgende dien, ons Thol-recht betalen. Item, Behooren de Goeden ende Koopman- fchappen vrye Luyden toe, en dat die vrye Koop- man aldaer prefent is, foo fal hy de verklaringe van fyne Goeden felve mogen doen, ende affirmeren dattet felve Goet fyne is, ende datter niemandt on- vry, part noch deel in heeft, noch oockeenighe onvrye, te vooren verlooft, toegefeyt of verkocht is , toonende fynen Thol-brief, daer mede hy vry deur varen fal op fync vryheydt é fonder Thol te betalen. Item, Allen Thollen-Brieven van Steden ofte Dorpen vrye , fullen innehouden dat alle hare in- woonendc Poorteren , die aldaer jaer endedagh Poorter gcweeir. is, ende fyne competente Woon- itedc aldaer houdende is, ende dat by folemnelen Eede behoorlijck geftaefc, gefworen ende geaffir- meert heeft in prefentie van de Wet, dattet Merck geftelt in den ielven Tol-bricf, fijn cygen ende ge- woonlijck Merck is, ende dat hy onder deckfel van dien, voeren noch doen voeren en fal, dan hem iel- ven ofte Poorters, aliöo vry als hy mede toebehoo- rende, ende daer geen onvrye part noch deel in hebben, of datter eenige onvrye te voren verlooft, verkocht of toegefeyt is. Item, Indien de vrye Koopman niet prefent en ware, ibo fal hy met fynen Thol-brief feynden cer- tificatie van de Goede die de Schipper geladen heeft, of by gebreecke van certificatie fyne Miilivc of declaratie by hem ondergeteeckent ende gecerti- ficcert onder fijn ghewoonlijok Merck of Handt- teyeken, inhoudende de ipecificatie van de felve Goederen. Item, By gebreecke van den voorfz Thol-brief of certificatie, indien fy haer reyfen vorderen wil- len , fullen gehouden weien te namptiferen 't recht van de Thollen, of de waerde vandiens endein- dien zy van hare vryheycdoen blijeken j te weten,

ende intereften te betalen.

God®

Item, Dat een vry Koopman die eenige u?°r uy t Engelandt, Vranckrijck, Spanjen, WJJ Vlaenderen, of elders gefonden werden »on« gj ende bevryen wil, fal doen bhjckendat^^ Koopmanfchap in fynen name ontrangen ■ ^ Ipvprr <znn. nnrk» Alt Aio. tOtfynen 0ÇÃ

fortuyne ghefonden zijn · · ir '1'■'■ certificatie van der Stede - fangen zijn, ofte van de Tollenaer aWjer,. in fynen naem aldaer gepaffeert zijn eno of by gebreecke van dien

,

i

als de onvrye i wel-verftaende dat m ^: begrepen fullen zijn die kleyne tt are"* -^: forwiidrs ontbieden, of hemgeionaen tfi Brabandt, Vlaenderen, binnen*la»ÖP

-ocr page 792-

Thollen ende

711 ende van noode fal vvefen. Onder front, naer Col- latie ghedaen tegens ièeckerExtratt, ftaendeghe- ichreven in een Copie, gebonden met horen Par- cament, is bevonden dacrmcde t'accorderen. In Rotterdam den lèften jjunij 1615. Lager ftaet, My t'oirkonden. Ende is getceckent, J. M. Cromflrycn.

'marie bedragen lal mbghen thien ponden Ð fdacrondcTi daer den Toilenaer difcretie

Ot:

^i'h°uvcken fal die te laten paflèrert, als hem * 8 r º rf-irdieiti de felve Landen vertholt heb- ^'iriyTholfchuldighzijn. ^n' iiillen alle Tollenaren gehouden weien de Rsen varenden Koopman, vry ofte onvry, %tn cnde te vaerdigen, alfoo wel op Heyli- teSn als anders, naedattet getyde gelegen is,

Li]fit van de Goutfluys-Toll binnen Gouda, eertijdts gekomen van den Huyfe van Wajfenaer. In date den 2 6 Oliey 1 f2 7.

Aluyn.

gul. ft.d. 0- 80 0- 2-0 0- 2-0 0- 2-0 0- 1.6 0- O-p I- ÉÏ-O 0- 2-0 0- 2-0 0- 2-0 0- 1-0 0- 2-0 0- I-O 0·· 2-0 0- O-Ó 0- 1-6 0- O-p 0- 0-6 0- O-p 0- p-O 0- 3-0 o~ 6-0 0- I-O 0- 2-0 0- 4-0 0- 0-6 0- 0-6 0- I-O 0- 4-0 0- I-O 0- 2-0 0- 60 0- 2-0 0- o-d. 0- 2-0 0- 2-0 0- 0-3

Anckers.

Duyfent pondt ■— ------> Hondert pondt ---- —— gul. ft. d. 0- f-o 0- o-ó Aembeelden. Een kleyn of groot ~—■ t^AelofTalingh. EenLail .------. — 0- 1-0 0- 6-0 Eenimalton ·—— ——- 0- 0-6 EenRuym-ichip —— ---- Een Lichter-lchip *— 0- 4-0 0- 20

tëffi En Vat igkcnOxhoofc ÜEenBale Een Ton [EenSraalton Hondert pondt EenLaftgcftort

Amandelen.

Een Quarteel EcnBale Een grove Ton I Ken Korf JEcnCabafTe Een Bad Een Quarteel Honden pondt

Altery ofCefchut. Den hondert twintighftcn penningh xiAltaren. Den hondert twintighftcn penningh

Anijs.

Boter.

Azijn.

E En Laft Een Ton Een Ton Een Ton Een Laft Een Hoet

o- 6-0 O- 0-6

F.cn Pypc Een grove Ton Eaifmalton Een Ox hooft i Een Laft ! Een Vat

Broodt.

o- 0-5

Befcuyt. Bocchreyt.

o- 0-3 o- 1-6 o- o-ó o- 1-6 O-O-IO O- I-O o- o»3 o- 3.0 O- 2-O O- I-o o- 0-6 O- 0-6 ï- ï-<ß O- o»6 o- 8-0 o- 0-3 o- 4-0 o- 8-0

Anijl of Indigo. Anchiovü, Appel-dranck. Ammelaeckens.

EenTonneke Een Tonneke Een Pijp

Bonen.

Een Laft -■--            .——. Een Hoet —              «— Een iack Turckie· boonen              <— Boflel. Een Kuype ·—            -— Bier. Een Laft fwaer Bier                    ·—— Een Broute Kuyts offcheeps-bier —- Een Laft fchceps                        —— Een Vat Jopen-bier                     — Een Ton Mede —           — Een Pijp Engels Biet                    — Een pijp Mom ——            ß—— Bombazijnen. Een pack ——            .— Een Bombazijn —-           — Een Kafle -«·                  — Een Vat -—·                    — Bolkraen offlijfLinne. Een Bael                    —-—»             —— Een ftuck of rolle                              — Hondert ellen              ·—— «—■ Yyyy ?

EcnKasjc                ____ Mück '            .__. •ç· ô, ,.          appelen.

'

—t Orangc ^fcntGranaet

ndts

Ajuynzaet. AJfche.

EcnSack

Õ Laft Weedas «"UftPotas «n Schip vuyleAflb Jhi*n Ton * «>gh Riftcn

juyn.

-voor een Ton es*·**Aerim-

o- 4-0 o- o-ó o- 1-0 Bol'

-ocr page 793-

Placaten. 6. Boeck. f.Tit.

56

7

Boldavit. Banis. Befaen. Bedden.

Boe eken.

gul. ft. d. O- 0-6 O- O-ö O- O-I O- I-O o- 0-6

Een Mande             —- *. Een Vat                   -—- Een fmalton------- Een bael                  -— Een KafTe           — - Blaufel of Smalte. Een Quartecl            —— Een grove Ton            —— Een Smal ton             ——. Honderc pondc             — Boffen of Roers Den 1 io penningh Boomen Den 120 penningh

Een Rolle of ftuck Een Rolle of ftuck Een dozijn

Een Bedde Een Bedde-tijck Bontwerck ofTeltry. Een Bremer Vat             ----- - Een pijp               <———            — Een Jopen-vat            — Een Kift--------            — Een grove Ton             -— Een lm al ton                  —— Een Bael Een Packje Een Pack Een Sack

o-i* o- ., 0-j,

6-0 3-o 3-° 3-o 1-6 l-O 4-0 2-0 6-0

o- o~ O' o- o- o- o- o- o-

Bylen ofgcltjcke Infirumenten.

Een Kift

o· $«

C.

o- 4-0 o- 3-0 o- 1-0 o- 1-6 o- 3-0 o- 0-6

Bliek.

Cuyfert. E En Laft                                 — Een Hoet-------           — Coper Een Laft is drie Vaten of fes Smakon Een Pypej MeftèofVat                 — Een Ringh Copers                      — Hondert pondt alleen                 ——. Hondert twintieh Platen voor 't laft Als'er meer is als 5)00 pondc, moet als dan onifangen zijn by de Laften, 3Ó00 pondt voor't Laft, of loco pondt          — Geilagcn Coper, 1000 pondc            — Coperwerek Een Vat           —-

Een Bomvat Een Tonnekc Een Bael

0- 0. o-j O- ft/ O- J-j O- ;-o O-Of 0-^1

Beekenen.

Boge.

Een Vat Boge Een kleyn Tonneke Boge Latten Balie. Een iack -—- Een Ton                 ■------

o- 2-0 o- 1-6

Bundelen. Baterye.

Een Kifte Een Bael Een Oxhoofc

o-

3-0

W

o- 1-6 o- 2-0 o-i6-a o- 8-0 o- 8-0 o- 0-6 0-16-0 o- 0-6

o-

1-6

Een grovcTon Hondert'pondc

0- o- 0.4 o- U

Borat ten ofGrofgreynen.

Een pack Een bael Een Kasje Een ftuck Een Vac

Een Becken-vat Een Vat Een Bruyncr Een Ringh Een Ton

Coperdraet.

—  ■         o· ó-J .—.      o- Ç, __.      o- Þ —         o- Hl

Blooten. Bakelaer.

Een hondcre o-1 ■·■:

Snyfelvan Coper, of Materialen. Een Vat                        —            ------ Een Smakon ——            — Coperroot Een Vat . --—           ■·—\ Een Ton of Quarteel                 ô—— Clemy.

Een bael                  -------■ Een Oxhoofc              — Befemen. Hondert Kleer-befemen Diiyferit Vloer-befemen Biiskruyt. ÈenVat Èeri grove ton

o- o- o- o-

2-0 2-0 ô~6 0-6

i-i

o- i-o 0- É"» 0- '3*9 0. oi fcfj (â·

Een Vat Een pack Een dozijn Een bofch

6-0

o-

Corck.

o- Q. 2-0 O-* I-O 0-10-0 :ö- 0-1

X:\

Èéri fmalton Hondert pondc Duviènc pondc o-s -■?             *—- Eeiri ftóck

Cool.

Bjen Bockmgh"

Hondert Buys-kool Cnollen. Een Ton                  , —ñ Coolen Een Hoet Smee-kolen             - Ã"". Sceen-kolen den hondertften penning» Vier ton Houcs-kolcn                 * '

Eün Laft EenTon ,í^\3?ø*ø ,æïËúññ vooc'cLaft

o- 3-0 o- 0-3 .....ç . ,i:

Baflen. £ Ô ? ã i

ff.,,,,

fcnbos

••V/cv

-ocr page 794-

Thollen ende Gabellen.

757 gul. ft. d o- 0-3 o- 0-4

Coolzaet. ^cn                       Concenilie. Een B^1             __.,Z~~~ Caneel. [••iivatofgrootckaflè Eencanailerofvel £enlack,baleofrardel Ecnpackjc            *------------------ HonJertpondt

Caherm

gul. ft. d. o- 4-6 o- i-ó O-IO-O o- 1-6 o- 4-0 o- 6-0 o- 3-0 o- 3-0 o- 4-0 o- 2-0 o- 1-6 o- 4-0 o- 0-3 O- 2-0 o- 3-0 O- I-O o- 0-6 o- 4-0 o- i-6 o 4-0 o- 2-0 o- 1-0 O-IÓ-O o- 1-0 o- 0-3 o- 2-0

Een Kalf Een Hockelingh Een hoct Hondert vier tel

Cakk

c- o-

o 3 1-0

Comme Camelöt

Een bolders tonnc

o- 0-1

Een bael Een fttick                    —~ Corven

c- ü-

4-0 o-c5

Hondert fchuyt Korven

— o- 1-0

Conynen Den hondert twintighilcn pcnningh Coetfen Een Velt-koets —.             — Caesdoeck Een rollc .------              —— Caes Een fchip-pondt —·         ■— Een lail             ——                      ■----- Hondert TciTelfe ——             ·----- Hondert handt-Kaien               «—- Ccjfers Een mande Koffers                      ------ Cramery Eea pack-mande —           -— een vat of pypc -----—         -— een piniöen <-------             -—■ een oxhooft-------             —— een koffer of benne <—·         -— e-jn fardeel ■—             ■—- een Jopen vat             —■             ■------ een boote —                  ——■

Coliander

Een bacl Een vat             — ienlack             — r en bacl Een lack JEaiklevnfackje 'oden pondt jEenbootcofpype 'χι tonncken

o- 1-0 0-0-3 o- o-e> o- 6-0 o- 1-0 0-20 o- 4-0 o-ió-o· o- 8-0 O- 2-6" o- 2-0 o- 2-0 o- 2-0 o- 3-0 o- ^-o o- 1-6 o- 1-0 o- 2-0 o- 4-0 o- 1-0 o- 1-0 0-12-0 o- 2-0 o- 8-0 o· 2-0 o- 2-0

Corenten

Confiture

en wnneken             ■--------                 ■------ en pot confite Gen ver                   ■■ ■ ■» .c; legger confite Gen ver             —~— Cappers o quartcel of oxhoor'c                  ■--------» cnklcyntonneken                         —— Crap 'f bad van fes hondert pondc ------- o:j'ccn kibbelde bacl is die boven de te nondcre pondt weeght. Caflarmen "ondiax pondc              ____                 _____ black                       .___,                 m____ f bo;1"u wceght hondert dertigh pondt jcnbalc            Sa"0en ^dcrc pondt               ____. η lack

een grove ton eenihial-ton een aem een mande             — een kleyn mandeken een Koopmans Mars een kifte een kasje een pack een packje een bacl Nota, een bacl naer inhoudende Goederen Cajiafuflila

o- o-

0-3 0-3

4-0 1-0

o- o-

——·         o- 4-0 ■                   o- 3-0 ■—          o- 1-0 ——         o- 0-6 -■                 o- 1-0 ■—          o- 3-0 ■—          o- 1-0 ———          o-" 1-0

Canifas Cantoren Cleeren

^lofbilloulcr nrfert ellen u^k0froUe

Een canafter een duyfent pondt een kas              —

o- 4-0 O-IO-O, o- 4-0

a

oor. " ounde "'enne ko:lcr

Campher

Een kasje een tobbe een tonncken

o- 40 o- 4-0 o- 2-0

Camericx Cacouiv D. "Duffels.

W;lcllljfCaerren i.^'i" blèren " öagj                        """-

o- 2-0 I Siet op de letter L.

0- °"3 o_ 0-6 0- 1-0 0- 1-0 0- 0-3 9- 0-3, 0- 9rS.

Als Veruw.

Cordewaren

I(*fijn

„jf/^ m

-ocr page 795-

Pkcaten. 6. Boeck. 5· Tit.

75« Een Dofijntje Een Schip vol Ofce Sariie Een pack een Iack een packje hondert pondt Een bael een quarteel Een toneken Als Cramery.

Feyldoeck

Dofijntjes *Duyvemis Iteeckens kromme

gul. ft. d 0- 0-3 o- 2-0 o- f-o o- 40 o- 1-0 o- 0-6 o- 2-0 o- 3-0

1 é

Eenrolle               -------             _ ^ FleJJens                    °' °1 Eenfchock                  —           -^ Fles-Kelders den hondert twintigliften pen; l1 't Stuck waert vijf guld. G.

Garfle EEnlaft            ------. Een hoet ~ —— Gierft Een laft                      ■ Een fackje gepelde Een tonne           - ■ - Een bale

'Dadelen triakel Tfrogery

0-Q.J o- ^ o· o-i o· a4 ï·ï·ß 0-0] 0- 01 0-16-0 i o-Ui o- h 0-0^ 0-!O 0- \4 0-li-O o· i-o o :*o o- HM 0- 24 j 0- 3-01 o-tfj o·**! 0.J4 ï-.é-ß o-H <►*( <*$ 0· !>-<?"? 0

o· 0-6

Gort

E·

Een tonne Een iack Een pack een bale een kasje een ftuck

Grofgreijn of Boratten

Erweten EEnlaft             ■—              — Een hoet           —            ·— Emmers Een doiij ç Lere Emmers            — Eyeren Een tonne                «------            — Eenden of§>uacken Een hondert            -------             — Elandts Huyden Een deecker             -----              «— een fcheumees            ·—          ·— Elft Eentonofcorf            ·------· — een zedelken                  —■ — een kleyn tonneken —— — Efiricken

0-2« 6 0-0-10 o- 0-6 o- 0-3

Genver

Een bale            —~·-*■ een pot confire Genver een legger dito een vaetje

o- 0-3

Greijn

o- 0-9 o- 6-0 o- 1-0 o- o-ó o- 0-3 o- 0-6

een bale

Galiga Galnoten Gal/e mmm                                         m Gomme , ø Gemeyn j___ui,                           * Gagel Gieters Ganfen Gavelynen Glavejhcken _.                · Geep ___                               1 Gewichten * Glas

een bale een bale              — een bale            ——- Een quarteel een bael een fack Gom-lack een bale een hoet een dozijn              de^hondert een dozijn een dozijn een tonne hondert pondt

een duyfent byde waerdye.

Elft F Fuïïeyne

—        o- 8-0 ——       o- 4-0 ——        3 pen. —         o· 4-0 —         0-É2·0 —-          O- 2 0

E En pack een bael een ftuck een bale of fack een bale of kaflè een ftuck Een kifte een quarteel een iack

Floers Fluweel Foelie Francijn

°- 3'° o- 4-0 o- 4-0 o- 4-0 o- 3-0 o- 1-0 o- 0-6 o- 0-3

Een bael cenkiftofpype Fruyt.- een koppel is twee korven Friefes Een rolle Fries-laecken een ftuck                r——"* een pack                   ——

Een vat             »— eenwage                '· een kift of benne een korff een kift Spiegel-glas

6- 4-0 een ton Gruy s

u^

,^___^^^^_

-ocr page 796-

Thollen ende Gabellen^

719 gul. ft. d. 0- 03 0- 1-6 0- o-p o~ i-6 0- 2-0 0- 2-0 0- 2-0 0- i-O 0- I-O 0- 0-3 0- 1-0 0- I-O 0- 1-0 0- I-O 0- 1 0 0- 1-0 0- 3.-0 0- 1-0 0- °-3 0- 0-6 0- 10-0

gul. ft. d. o- 0-6 O- 2-0

hondert Clap-hout                    ·—— hondert Sparren of Capravens _ —- hondert kleyne Capravens            «-— hondert Rachters .—? ....rr hondert. Baricoenen ot Draethout i-^ hondert(Inhout             —------■ honderfStcngcn           —— *-----■ hondert Boeckenhout,              *-*~* hondert Velligen------- hondert Speeckhout                    —— Mafthout den honderttwintighftejlpen. hondert Hefthout —           — een duyient Tierlincks*hout ·.—- een kiifc Kan thout                     ~— < een duyfent Hocphoüt          : ■—·- - een mant Latynen                     · - -» een duyient Tortne-bomen           ----- hondert Peeckhout           ------* -τ- hondert Ribben            —— .__ hondert Latten           ——          —— Stijgen Hondert Vlas-duygen                  -.......■» Een duyfent Pype-duygen              —— Voorts 't ander Hout den hondert en twintighften penningh Branthout Van Rofendacl ofte Leur Een duyfent Eycken                     ■ ■ Een duyfent Faceelhout              —-— Een duyfent kleyn Hout               — - Een duyfent middel Hout              —— Een duyient groot Hout              *------ Vaemhout den hondert twintighften pen: Verwwhout Hondert pondt Braziel-hout          ·— Een bael gemalen                           -■■ « Hondert pont Campecie-hout         — Hondert pont Ebben-hout          -—- Hondert pont Geel-hout             - Hondert pont Hefthout------- Hondert pont Sapanhout            ——— Hondert pont Sakerdaenhout     ^—.— Hondert pondt Facethout              -—> Hondert pondt Palmhout             —— Hondert pondt Pockhout               —— Hondert pont Caliilcnhout            «— Hondert pont Letter-hout            —— Hondert pont St. Maertens-hout —— Hondert pont Pallcfantcn-hout — Houtwerck Een Mande              -—-»             —■— Is en wert gerceckent als Cramery Hafenoten Een laft                       —·                —- Een ton ne             ·—-                      - —

Drinck-glafcn

mantie

·? ekens den hondert twintighften pen:

1*1 ^"            Garen „fmaltonTwijngaren bad ., ' ' ■:::" __ ückTwiJü______^ · ______ maic                              ui :.-,.■._____ ideTwija-garcn          bjc-r------- dcrtpondtGaren                  ------- 'VilSajette-garen ,.„..·------- LpcBorgocnsgaren :;i .------- ikSajettc-Garen^               —· fltopondt Schijf-garen :--------- , ton Schijf-garen                      ------- ftuck Schijf-garen                  — fchip-pondt Kabel-garen -— crr'pondc Borgoens-garen ------ ml-tonPees-garen                — prove ton -—'               ' ""' ndert pondt Kaers-garen             -— ncerr pende Pees-garen                -— nichijt" Kabel-garen------ -n pack Sajette garen               ~— —- npypc-garen              ——             '—* ilucl Katoen-garen — —— -n pack Katoen-garen                     -*— Gotel'mgen i'VlcrofMetacl Gefehuc den hondert twintighften penningh. Gout en Silver n hondcrt twintighften penningh. H. Harimh ■< Pin                                                                 * 'ccnLilPan-haringh ■— 11 'aft Bockingh                       -

l p- 3-0 o- 3-o O- 2-0 'Ό- 2-0 ©- I-O o- 1-6 o- 4,-0 o- 4-0 o- 4-0 o- 2-0 O- I-O o- 2-0 o- 0-6 o- 1-6 o- 1-6 o- 1-0 o- 1-6 o- 0-6 0-0-6 1-6 8-0 8-0 8-0 8-0

o- Ό-6 0- I-O 0- 0-3 0- 0-6 0- 1-0 Or I-O 0- 2-0 0- J-O 0- I-O ü- I-O 0- 1-0 0- 1-0 0- I-O 0- 1-0 D- 0-6 0- 0-6 0- 0-6 0· 0-6 0- 0-6 0- I-O

o-   3-0 o-   3-0 o-   3-0 o-   1-6 O- O-I

npypc ,-------, 'it'gh ftroo voor een laft Haver enlaft                 ,____ «hoct               ___

o- 1-6 o- o-ó o- 4-0 o- 5-0 o- 2-0 o- 0-6 o- 0-9 o- 5-0 o- 4-6 o- 1-6 o- 3-0 o- 2-0 o- 2-0 o- 2-0 o- 2-0 o- 2-0 o- 0-6 o- 0-6

Hennij).

en vat a tonde Jfack "tt pondt 'fovcton '"bacl

o- 4-0 o- 3-0 o· 0-3 ο- 0-3 o- o-p o- 1-3 o- 2-0 o- 0-6 o- 06 o- 2-0 Honigh

Heenipzaet.

«n iaft "-hoct

Hop~roUe Hoppe

Hout *C\leuburehfcDelen Jt" ^oortfc Delen f"^Herbaerden ^Horden

Een rolle

Een iack                 '*■ Een geteerde iack Een Antwerpfe fack Hondert pondt Hop Een kleyn fackje Een opgeladen iack

Ï^Wancken '^-icho ï VatH^c

S

Jout

-ocr page 797-

'· 1:                       Τ"                «'S**1'"1*            ■ -1*                                                                            » "ΐ                            * V ■ »■ Placaten. 6. Boeck. V-Tit.

#> '"' ■■ '·

j6o

Ai au

I.

Honigh.

feohCT.

-

/ < ·; '

Indigo.

o- ó-o 'of 8-0 '-"i;ö-"2-0 :';ó JTOhfiO; i y' ©ria^o ■ o- 40

Een Laft          ...,^τ™·* EenVat            — Een Oxhooft oFQuartecl Een kleyn Tonneke EenSmakon _Λ ——

;n?q ti'si En Tonneke of Oxhooft m EcrtBael            —           l^psj1 Tfer en Spijckers.'

E

o-Η °Ή °" !■$ WW O· fyj O· 1$ o· μ ο·ι<ο

Duyfeïiè pondt Hondert ftucken Keuls Vijftigh Spies Yfrê roeden Een' Laft gefmout EenSmakon Spijckers Een gröVeTon Spijckers Een Vat Spijckers" Een Kift Yfer             — Hondert pondt Spijckers Een Mantje Spijckers Duy'fcrit pondt Kogels Een Smaiton Gefmout ■ Tferdraet, Een Trommekonneken EenVat                    ----- Een-Rinck            __— u Eéutonneke              —— Tferwerck. Een Vat                ...... ------ Een: Mand e                 τ— Tfre-Totten. Al&Ketelen Kanaryzaet

Harnafen.Vi-or'

Een Vat Eén Mant oude HarnaiTen

Oude en nieuw* los zijnde,den 1a0.per1ningh.foii:

.....Helkbaerden liaeghbm.

Ecndofijn

.o- .0-3 S>- p-g O-12-0 ijG- i-O o- 3-0

Een Haeghbus Huydm.' Een Laft is twaelf Deker Een deker is thien Huyden Epn-Sehemees- - Hondert Pinckc of Paerts Huyden Hoornen. Den i2o penningh

0· (Κ); O- Mi O- Η ok O-E

■

o- 06 o- o-ó O- 2-0 O- O-Ó

Een Bun Een Wan Een Heymande Eenduyfent

Hoepen. Hars.

Hondert pondt Hars Een Boom .,... ..:.· — Een Broot              ~ Een Tobbe             - Een Pack

ö- 0-3 o- o-ó 0-0 3 o- o-ó O- 2-0

~p En Bacl -'—'Een Sack Een ton

o i-o O-C-i

KnJckers.

____                 — o· i-i

Harpuys.

Koecken

Een Laft Een Oxhooft ——           "t- Duyfent pondt               ——— Hair, Honder pondt Pclshair               — Een Rolle Hair — '         —- Een pack Harc-klcen Een fack Elants hair Een Cck Scheer hair                        ««■ Hondert pondt Elants hair Hondert pondt Scheer hair            — Hondert pondt Koe hair             ^*— Een fack Bockc hair                      — Hondert pondt Bever hair             — Hoeden. Een mant Scheenhoedcn            —- Duylent Scheenhoedcn              -— Een mant of ton Vilt hoeden        — Een döfijn Vilthoeden '»—- Hammen. Hondert Hammen                      -—- Een Schippondt                         —- EenVat —> ,         -— Huyfraet. Den hondert twintighilcn penningh ?) ■-,"'.           «,-1...          Hoy. Don hondert twintighilcn penningh

ó-o I-O 2-6

o- o- ö-

o* i| o- tê o-s*; 0·:| Q-l4 0-J4 o-Η ο· κ o? 0-Μ

Duyfent Raep '         — Düyfent Hennip              —■ Een Pijp foete Koeck Een Oxhooft              — Hondert Koecken Kgertfpekn, Een Vat                       — Een Sack                    —- Een Packje

O- O-Ó o- 0-1 O- 2-0 o- 2-0 O i-O O- I-O O- O-ó o- 0-3 O- I-Ö o- 2-0

Kaerfen. Krees

Een ton Hondert pondt

Een Sack                       —          """* Hondert------ Kruycken of Si eenc Kannen Hondert                  r— Een Karre                  - ■— Kifien Een lege Kift               ~~~ Een Briefelfe Kift           —           ~" Een Bofte Kift             — Een Kift Neftelingen Karfayen Een Pack                       ■— Een Rolle                   -—- Een Kariay               ■—

σ- 4-o O 2-0 o- 4-0 o· o-i

|4

H4

α

o- 3-0 o- 1-0 o- 4<-o

e

D-4* o·**. «il

-■■'·

0"

F

-ocr page 798-

Tholien ende Gabellen. Kanjanten offrypen

6

gul. ft. d. 0- 4-0 0- 4-0 0- 20 0- 1-0 0- °-3 . ©- 18-0 0- 2-0 0- 20 0- 5>-o 0- °-3 0- 00 0- 2-0 o- 2-o 0- 2-0 0- 90 0- S-o 0- 8-0 0- 4-0 0- 4-0 0- 4-0

gul. ft. d. o» 4,Ό o- 8-0

Een Quartccl ——            '<-—. Een Bacl *«*>—*              ■» Een Kasje of Tonneke                    ■—- Hondert Elle «-------■              ·—■ Een Stuck of Webbc                     -■ ■ - Een Pack Catocn Ly wact               —— Een Koifer ■■■ ■ ■              ■ Een Trommclton                           ------■ Rou Lyn'aet Een Pack ·-------              ——- Een Stuck Weftphacls of Sckacrdocck Een pack Luycks rolle                 ——* Een grove Ton —*              ■—- Een Bael ——·             *—- Een Quartccl-------·            ----- Een Vat ·——              *>—-

Vaetje

o o

0-6 8-0

jflJlïU*-1»· • nVit 5ë :fflftuck en Vut en var

Katleen.

8-0 4-0

o- o-

Ό- 2-0 o- 0-3 8-0

Kei e/en.

8-0 1-0 O-CJ

o- o- o-

ondeke .ondertpon

",e

'de

2>_/7<? Keteten

)cn hondert twintightten penningh

Camericx

Ketel-banden,

EcnTonneofVat Een Pack Een Kasje Een Tonneke Een Bacl              — Een Stuck ■

en Mande xnBenne

2-0 2-0

o- o-

Kalveren

Je letter C.

α op

Karpetten

O- O ó'

o- 8-0 o- 4-0 o- ,4-0 o- 4-0 o- 8-0 o- 0-1

npcK .en FarJeel en Bal-

eer

Een pack of Kifte                       ------- Een bèflage Mande                       ■—- Een Rolle of Pijp                       »----- Een Kift Seem-lcer —*-            *— Een Pack Bcfacn —          ■— een Dofijn ——                ·—. Hondert root Leer                        -—· Hondert Rus-leer                        —— Hondert ftucken Buydcl-lecr Hondert Ηantfehoen-leer Hondert ihick Wambas-leer Hondert fchoorlingen                «------> een Dckcr gclooy t is tien Huydcn — fbol-lccr een boot                          — een Dcker O ver-leer                   ■-----■ een pack fool-lccr                     »—r—* een dofijn Spacns Leer               ——- een Packjuchf.cn                          «—■■■- cc η Pack feem vellen                        ----- hondert pondt afval                       —----- hondert pondt fooi leer                  ■■

ü-

■0

0- 3-0 0- 3"° 0- 3-0 c- 3-0 0- O-I 0- r-o 0- 1-0 0- 10 0- 1-0 0- I-O 0- I-O 0- 1-0 0- 3-0 0- 2-0 0- 8-0 0- J-O 0- 6-0 0- 8 0 0- 0 6 0- 1-0 0- 4-Ó' 0- 1-6 0- 0-4 0- 3-0 0- 1-0 0- o-ó^ 0- 1-0 0- i-ó 0- I-Ö 0- 1-0 0· oó 0- 20 0· 2-0 0- oó 0- 0-6

en en Vat

je

iftuck

/%//<? Laeckens, π piek Lakens of Baeyeh :n ppck Stopdaken .            ..... η roiie Frics-laccken of twee ftucken pi rardcel Bay en of Lakens "BtflofBocrlakcn                     — '■< ■■''; dien                         . ,„. »—_ '"SJ.;ofüfPy-]acckcn                .-------- ^OcsburghsofDufFds                —- MKicrlmck Engels Laken            ------ Tinalt Odet                               „__ Hollandtfche Laeckenen ' Lcj-den, Haerlenv, Amflcrdam , 'ouda, Rotterdam, Hagc, Hoorni'c, .""•■wcrc.eenftuck                 ~_

O-I2-0 o- 6-0

0-6 '1-6 0-6 2-0 03 I-O 0-2

Οτ o- o- o- Ü- 0- o-

0-3

0-

0-12-0 o- 0-6

Lynzact

Een Laft EeifHdet Een Ton Een Vat Een Ton Hondert pondt Een Mande

0-3

Lattoai

?&(/«*

Roüc .^dcrttl! iPack π Bale '«Kasjc * Stuck «Pacfc 'Kift 'Me 'Mande »Bennc Fardeei

1-0 1-0

o- o-

en

Ζ

egatnren

0-16-0 o- 8-0 o- 8-0 o- 0-6 0-18-0 0-12-0 c- 4-0 o- p-o o- 2-0 o- 4.0 o- 3-0

I h««.uné

Lackmecs,

Een grove Ton en fmalton

%jm......".....wt

Linne-laeckenen

Lijm

Een Korf een Tonneke een grove Ton een Quart of Quarteel hondert pondt een Mandeken —

Zzzz

-ocr page 799-

Pkcaten. 6. Bocck. 5.Tit.

γ6:

Mee

Loot.

gul. ft. d. o- 0-3 o- 0-3 o- 0-3 O- O-t) o- 0-6

gu! o 0- 0 o o o· 0- 0- o· o- o·

Een bael beneden de iès hondert pondt een bael boven de fes hondert pondt een vat                     —*                .__

Een Wage              ——            — hondert pondt            —·           ------■ een rolle                     -----           ——, een icuge             ——            ·——

Mul

Een bael een vat

eentonnekePotloot                    - — De blocken Loot werden gemeenlijck by de pondtgenomen, een block is 300 pondr,

MeJJen

Een ton            <—< een fmalton               «------           .__, eentonneke                 — ""* .__, een boske                     —           __. een kasje                     — -—          __ een quarteel            -——            —*, Mouwen enhoute Tlattekn. Een hondert                —»           —, Matten. Hondert Vrouwe of Schippers Matten een rolle Matten            —           — hondert Mcicoviiche                     — CMeffinch

het duyient geeft Hondert bos hondert pondt Duyient pondt een Rift een luit

O- 2-6

Lont.

0-6 0-3

o- o-

Leyen.

O- Ό-6 o- 0-3 o- 3-3 o- o-ö

Lever/mout.

Een tonne

Lemmeden Swaerden ofMejfen. Een grove tonne een fmalton een tonneken- een boske een Kas je een quarteel

,0- 3-0 o- 2-0 o^· 1-0 o- 1-0 o- 4,-0 o- 4-0

Een ton Een pijp Een Quarteel

Mom Mafis.

0-

Lint

Mangiette

Hondert pond.c een pack een vat Een pijp foute een Oxhooft Het dnyfent een kasje Een Kift een packje

1-6 8-0 8-0

o- P- o-

Een Bael Een Oxhooft

Mercery en Mae'derj/ Moer van Wijn <JManna

Als Kramery Een Pype

Lamoenen

o- 2-0 o- 1-0 0-10-0 O- 2-0 o- 4-0 o- 2-0 o- 0.3 o- 0-6

Een Kasje              *~— Mufcus. Den hondert twintighften penningh

0·,

Lamfers

N.

Latten

Hondert Latten een tonncke boge Latten

Noten. Een groot hondert Ockernotcn NOTA. een groot hondert is hondert duyient. Een Laft Hafenoten                     —·* Een Ton Hafenoten                   -—" Thien Ton Ockernoten             —- Notemufcaten, Een Pack-------           *—' Een Bale             »- ■—           *-----" Een Quarteel              -----           —■* Hondert pondt            —           -"" Nagelen. Een pack Kruytnagelen              "~~~ Een Bale dito                            -"""" Een Quarteel             «------■          *""" Een Vaetje                  -— Hondert pondt

Lammeren Lack

Vier Lammeren Een Kasjc een packje een quarteel een grove ton een fmalton

o· 0-3 O· 2-0 o- 2-0 o- 2-0 O- 1-d o- 1-0

o· o· o· (r 0- 0 o* o* o· o-

Moftertzaet

E En laft Een hoet Een tonne Een fack Een Laft een tonne een bael een lack Een lalt een hoet

o- 4"<>

0- 1-6 0- °-3 0- 0-1 0- 3-° 0- 0-3 0- 2-0 0- 0-3 0- 2-3 0· O-C)

^4f*f*^m\

Meel.

Noppen

o- 3*

EenSack Hondert pondc

Netten.

f 0· o*

Een Net                   — Een Vierendeel Een deel is vier Netten Een Veeteiij het op V.

Mout.

-ocr page 800-

Thollen ende Gabellen^ gul. ft. d. ! ËCn quarteel Een tonneken eenkasje

76i

Pyletten

Korenburgery. Nefi

jul.ft. d. 0- 4 ■0 0- 2 •0 0- 4 ■0 0- 4 -0 0· 2 ■0 0- 1 -0 0- I 0 0- o- 9 0- I- 0 0- 4 υ 0- 0- 3 0- 2. o

tj Craniery

jjjcftïruyfe Kiften O.

'Pennen

Een "vat of mande                          *—·— Een pype ——                        —— Een oxhooft                 ——            .-------. Een ben ofsrove ton                     —«- Een fmalton —~               — —■ Pannen Een duyfcnt Deck-Pannen              —— Een mant Yière Pannen               ,—■— 'Potten Hondcrt worp Aerde Potten          —— Pot-aerdcn Een Schip vol                                ———

Olye. ■nbftRacp» Lijn ofHerinipOly - o- 6-0 tcnionoFAme                    -------- o- 0-6 Olfvande Lyve3 of Boom Oly

0- 2-0 0- I-O O" 4-0 o- 3-0 0- O-I 0- 2*0 0- I-O 0- 0-3 0- 4-0 0- 2-0

en püp ηoxhooft Lil vat tli boot          ' ca pot

Olyve

Porceleyn Den hondcrt twintighilen penningh Perfen Een Laccken Pers                          *——. Teek Een laft of twaelf tonne--------> een tonne .—                     ——» Peper Een bael                    ·—-» · .—■ ·-■ een pack Van drie balen                -"■» - een quarteel              -—■-------» een oxhooft            -—■               ·*------·· een bacl StofFof Ruage                 ——— een lail                    ------                     ----- Hundert pondt ------             -— Pa/ie Een bacl ——                       » ■ · een quarteel -----                     —· Peeren of Pruymen Thien tonnen —                   -— Pruymen van PDamafl Een pype ■—                        -<—. een oxhooft              <-----                ■------>· een vat                         —               -------- hondcrt pondt --------               -—- Ρ aftel ofte Portugaelfche Wet Een bael ——                      —. een pijp ——                     «—— een vat                  ——------. een klcyn bac] tje —-—------- cenkuypofprocff -----        ——» eenlafl             ——-

'[flip!? . ~~ ;n oxhooft jtnklcyntonnekcn IVJt                          ------- nbooc

o-   2-0 o-   2-0 o-   0-3 o-   2.-0 o-  ó-o o-  30 o-   3-0 O-   I-O I-32-O o-  1-0 o-   8-0 o-  8-0 o-  o-ö

Olyphants Tanden :nhondcrc twintighilen penningh Orduyn -------                     »—

o- 3-0

Orcilie

q grove ton ilnulton A.i tonntke ή bel wquartcd en tonneken η hel ncuartccl.

o- 3-0 o- 2-0 o- 1-0 o- 2-0 o- 4-0 o- 2-0 o- 4-0 o- 4-0 o- o-ó o- 0-6 α-  ó-o o-  o-ó o-  o-ó o-  0-3 o-  0-3 O- I-ó o- p-o o- 1 o o- 4-0 O- p-O o- o-p o- o-p o- 0-4 o- 0-3 O- 2-0

Ocker ofVerw

Oosvaten

τι dondert

0- 2-0 0- 1-0 0- 4-0 0- 0-6 0- 1-6 0- 4-0 0- ó-o 0« o-p 0- 3-0 0- If-0 0- 4-0 0- 2-0 0- 2-0 0- 1-0 0- 4-0 0- o-p 0- 0? 0- 0-1 0· 4-0 0- 06 0 I-O 0- o-ó

Oojfelte nlluckuytEngelandc , .,.                  Ongel en lafi imalcon η mande____, "ifiiialron *■"—— Ηχ·)οηι awfcrtpondt            —, " π vat "prove ton .___ "«lOJJtccl

Pampier

Offmvioen Oefmont OjfenofKoeyen.

Een Pack wit een pack graeuw ·—·            — een bael wit ·—·             — — een bacl graeuw ——             ■— — een vat -—-               —. een bondelke ·——               ·—· een riem wit -----            ——* een riem graeuw —-           *—— een pack istiêiligh riemen Ρ hymen of Veeren. eeniack —ι                          — hondert pondt —«                     — een handt iackje -*—              — een tonne —                  ·——-

Quarteel

'iTi»aers «"kalft' °

Oliers. paens^it of Groen

-\

^ückS

P. ^JlarOuyimofteEfiri&™ ï'cnt

Pluymen die wen op 't hooft draeght Den hondert en twintighilen penningh Zzzz 2                            een

o- o-ö

-ocr page 801-

Piacaten. 6. Boeck. 5» Tit,

7H

gul. ft. d. 0- 6-0 0- 6-0 0- 4-0 0- 4-0. 0- $-° 0· r° 0- 2-0 0- 1-6 0. 1-0 o· 2-0 o- 2-O 0- I-O 0- 6-0 ©- 4-O o- 2-0 0- O-S) 0- 4-O 0- 8-0 0- °-3 0- 0-1 O' 0-3 0- 4-0 0- 4-0 0- 2-3

m·

Pekery.

gul. â 0. o· 1

Een Bael Hondert pondt een Pijp een Vat

Een Bremer Vat of Mande Een Pack              - > ■ » Een Bael             ---- EenSack               —— Een Jopen vat of Pijp Een Kift                ——* Een Pacfcje Een grove Ton —-* en imalton               ------

o-

4h

c-

Ç

Rapen of Knollen,

Vier Ton

O' Q.1

Rofijnen. Een Quartecl een koppel is twee Korven een Ton blacuwe                      „ een pinlben blacuwe een Tieriè Rofyncn een grove Ton                      »— een Imalton een Korf Run. Een Hoet of Schofie Thien Ton is een Hoet Ryfen. Een Vim Riet. Een Vim Een bos Spaens Riet Rofemereyn bomen. Een hondert Riemen. Een hondert groot Hondert Boot of kleyne Riemen Ryjfels Goedt. Een Vat            -— Een Pij ñ                      .—_ Een Oxhooft          ——· — Een grove Ton Een Smalton Een Packje              —,..-. Een Sackje            -—. — Een pack                   — Een Bael                ·-----.         — EenTonneke           ------

Tanfers. Ñ ie ck â o eken of Peeden'

°* i-a o· ð O· u o- li, 0-24 0-o-S

Een Ton

Hondert Thien bonden Palinck. Een Laft of twaelf Ton Een Ruympaünghfchip Een Lichterièhip Taerden. Een Paerdt of Vuile cPerpetuanen. Een Bael              ——» Een Pack Een Hoct

0-0'

o-1-0 0- 0-! 0- 0-} C- O-i o- 44 0- 20 o- 8-3 o· 40 o- :-3 o- i-j o- 10 o-4-0 o- 4-0 0.8-· 0-4-5

PotfpijSy Gort, &c.

Een Sack Een Ton

Quickfiher.

En Smalton Een Vel

JK. Rogge. E En Laft                —■ ,Ecn Hoet Een Ton                     — Een Sack

0- 2-3 0- O-p 0- 0-4 0- 0 1 0- 4-6 0- i-ó 0- 0-4 0- 0-1

Rompen.

Raepzaet.

Een Balc Een Quartcel Als Mee,

Een Laft Een Hoet Een Tonnc Een Sack

Reny.

Robbefpeck.

S. Steur. "Ð" En Ton                               ~" -^'Een Steur den hondert twintighftcn penningh, Salm. Een Ton                .-—         *—" een Smalton een Winter Salm een Somcr Salm                      . m0~ een Mande gedrooghdc Sprot. Twee Stroo Sprot

Een Laft een Ton                      ·—           - Roet, Ongel of Smeer. Een Laft Smolronne                 — een Smalton                            «— een Mande                ■—           — een Bodem hondert pondt           -—         — een Vat een grove Ton Een Quartcel

6-0 oó 6-0 ï·6 ï·6 °"3 0-3 1-6 o-p 1-0 6-0 0-6 0-6 I O

o- o- o- o- o- c- o- o- o- o- o- o- o- o-

o- Ç

c- -' o- o* cJ

RootfeL

Een Laft een grove Ton een imalton een Quartcel

o-C

-ocr page 802-

Tholien ende Gabellen,

7&i gul. ft. d.

gul. ft.d. o- 2-0 0- 2-0 0- 0-6 0- 1-0 0- 2-0 0- 1-0 1

Suycker

SptnaeL Spanen. Swambakk of Lijm.

Een Kift PoederHiycker een Quarteci een Pijp een Vat honderc pondt een Kift Suycker Candy een Pack dito een Kasjc Suycker Candy een Latje Suycker Candy o- 1-0 É een Latje Banket-fuycker

0- 20 0- 2-0 0- 4-0 0 8-0 0- O-p 0- 4-0 0. 0-0 0- 30 0· l-O 0 é·ó 0-12-0 O 4"è 0- 1 - 6 0- I- > 0- ô 2-0 0- I-O 0- 0-3 0- O 6 0- 2-0 0- 8-0 0- 4-0 0- 2-0 0- 1-6 0- 1-0 0- 0-6

ihondcrt

icr

HcnTw                                       _ rtn-wtc Mande                         ~— Sevjcns. ifnhondert ë-w ~" EenDro#chccrdersSchaer

o- 3.0

Broodtfuyckr

o- 1-0 : Een Vat Broodffuycicer een Quarteci Broodtfuycker

een

o- 4-0 o- 0-1 o- 0-6 o- 6-0

een Smalton Broodtfuycker hondert pondt Broodtfuycker

let Hondert               7- Schoppen 'fcnDoiijn                                     *~" Schotelen of ø lateien EtnSackHoitre                          ------ Oakdcn hondert twintighften pen: Stoven 'iwpack                      .                 *"" j;cJc Jen hondert twinnghften pen: Schoor lingen ofOefmont

Speek Een Laftis twaelfichippondt een Schippondt een Zyde een Ton foute Speek                 — een Vat Syroop Een Vat             -—                  - een Pijp             —- een Ox hooft of Quarteci eenPinfben een Smalton een kleyn Tonnekcn Spaens groen. Een Sack                «------ Of als Kramery.

0- 0-6 0- 1-0 0- 1-6 0- 0-6 0- 1-6 0- I-O o- 2-0

[EcnTon Ecnuiyfcnt IxnTon Stoelen . lh hondert twintighften pen: Ken Spjcjifc Seoel ; Den hondert twintighften oen:

£>- 2-0

Sofferaen. Soet Hout. Sucaet

EenBaelofPackje een Tonneken Een Bael een Cabafle hondert pondt

O- 4 O Ü- 2-0 o- é ï o- 1-0 o- 1-0 o- 4-0 o- 2-0 O- Q<6 o- 4-0 o-j 2-0 o- 6-0 o· 4-0 o- 2-0 o- 3-0 0-10-0 o- 1-0 o- 0-6 o- 4-6 o- 2-6 o- 6-0 o- 0-6 o- 0-6 o- 0-3 o· 0*3 O- 1-6 o- 0-5» o- 1-0 Steen

Sajferaerden

cn^ro'-cTon ttntóron «n Vat üiOxhoofc Fm Ton Hondert pondt icn?.-ovcTon «dei-r pondt [EmQiiariccI 1 l'in

Spiature Snipeter. Salpeter

Een Kasjc ·-------            — een tonneken ■-------             — een kleyn Tonneke van twee ftoop Specerye Een Oxhooft of Quarteci             ·— een vat —               — een pijp ■—                       — een Bael ·—— een Smalton                                *■—· een grove Ton                                 — Sout Hondert                                        ·—. Thien Ton                                      — een Müdde een Hoet Sout                                 — een Qüartier Sout Smeer, Ongel of Roet. Een Laft Smaltönne                    —— een Smalton                                  .— een Mande ——i             _ een Bodera                                    —~ hondert pondt                               — een vat ·—                          - een grove Ton                               — een Quarteci                                 —

o- 3-0 o- 1-0

o- 3-0 o- 2-0 o- 0-6

o- 4-0 o- 8-0 c-16-0

«ïé Vat Nicnd knTon

Schilderyen :twintighftenpbnningh

o- 0-3

M-rv :i?nnc

o- 6-0 o- 5>-o o- 1-0 o- 0-3 o- 2-0 O- I-ó o- 0-1

onne

«KiO;

irrcel

^'^ pondt

orgiën of dekens

-ocr page 803-

Placaicn. <S.BoecL 5,Tit.

j66

Steen

Een acm            ———                .____ Eenfack            >                       —__, Hondert pondt            «—           __. Sdcken Hondert SpaenfchelcgcSacken —_ Sagen Een bondel Sage                       -----„ Oock den hondert twintighften penning Sloof-laken ende Ty-laken Een pack Sloof-laken                 -__, een Sloof-laken ——          -_ een pack Py-laken ·—■          —m een Py-laken ——-          «—._ een pack Duffels -----          —, Seyldoeck. Een rolle ------            -—, Hoppe Sackcn of dier-gelijcke       — Saetomtezayen Een kleyn fackje —            — een tonne -                  ·—. hondert pondt *—           —. een fack Canaryzaet                  ——. Semelen Een laft                «——                   <------. Syde Een bael ■ -—          ——- een ftuck —-             — eenZyde-laken                          -— een kasje Zyde- laecken              —— een pack Zyde —-            — een fack Pluck van Zyde            ——· een bael dito ·——»           -— een ton Zyde------·           — een ftuck Zyde Legature            -----■ een vat —-           —— Satynen ofGrofgreyn Een pack               ■—               ·-----■ een bael ■               ■— een kasje —                   —— een vat ——              —— een pack of bale Brughs               *—— een Brughs Satijn                         ■—' een Doornicks Satijn                     '—' een ftuck Zyde Satynen               —~ Saeyen Een pack ·—                   *"*"" een kasje ■—                   —~ eenSacy —— Schapen een oudt Schaep ——       ' ' Stael cen vat of grove ton —""        "■"■""" een mant of wage «-—·■ een bos of iès ftengen                 *~~* eenfmalton —■—· cen vaetje ■— een duyiènt pondc —- T·

gul. ft. d. o- 0-4, o- 6-0 o- 0-3 o- 0-3

EenduyfentYfelofLeytfe-fteen —— EcnMolefteen------- ·------·" Een Slijpfteen            «·»—·■ —— Een Moeftacrt Moleftcen           -—-

0- 0-

c·

Een laft Quarre, vier en twintigh voor het

*

Laft            -------              —*—* Hondert ftrick Steen                     — Een laft Schorre            —— —— Een laft Noortfe We[fteen            — Een iêhip-pondt Wetfteen           — Hondert Wetfteen                     ■----- Een laft Ben temerfteen               *—— E en laft Orduy nfteen                >·—— Hondert voet Steen                    —— Een voer Vlaemfche Steen            —- Een duyiènt Mopfteen------ Een voer Vorften            ——' — Een duyfent Plavuyfen of Eftrickcn

0-12-0 o-  0-6 o-   1-0 o-  4-0 o-  0-0 o-  0-6 o-  3-0 o-  3-0 o-  o-ö c-  0-6 o-  0-5? o-   0-6 o-  0-6 o-  1-0

o·.

o- 0-0·» ο-6-ί 0-o-, o-6-0 o· o-i 0 0-5 0· O-j 0- 1-0 0· 2-0 o- 10 o· 0-6 c- \4 o- S-o 0· 20 0· I-O o-n-o 0-16-0 o- 4-0 0- |Ό o· S-o 0- 1-0 0-1 ó-o o-1(5 ■( o- U o-U o-\H 0-|i O-ui o-é o- j-o o-S-o o-o-J

Hondert Orduijnfteen                ------ Sarckllecn den hondert twintighften penningh Seep.

Een laft                    *""—            —— Ecntonne            ———------ Een Kift Witte Seep                 ——

o- 4-0 o- 0-4 o- 1-0

Een bale of Kabafie                    —— Een kasje Spacnfe Seep                 — Sternüercn

1-0 I-O

o- o-

Twaelf ftucken Als Cramery Een hoet Een hoet is thien ton

o- o-ó

Wijnfleen Schojje Scholk

o- 0-3

Een mande Een pack Een tonne Een pack Een ftuck Een laft Een tonne Een pack Een bael Een Bael of Korff Een Kabas

4-0 4-0 °"3 8-0 °:3 4-0 0-4

o- o- o- O' o- o- o-

Sm all ekens

Seem Seemevellen Smack Souda

o- 80

O- I- O

2-0 2-0

o- o-

c-i

e-

Salfaparigl'ia Sedewaer

0-4·° o-ï" o· i"0 O-J"0 0-5^

Een Ceroen

o- -2-0 o- 2-0 o- 6-0 o- 4-0 o- 3-0 o- 3-0 o- ó-o

Een bael

Smalte

Een quarteeï             »■                   - ■— Een grove ton           ——            » Een linalton                 —-           — Hondert pondt ——            · Een bael            '——               —-—* Oock den hondert twintighften penningh ;                    Stijf fel Een pijp                —■—             ■......■» Een grove ton            —             —* Een tinalcon            ·——            ■........ »

Tarw

o-H o-of 0

o- 2-0 o- 1-6 O- 1-0

E En laft een hoet

-ocr page 804-

Thollen ende Gabellen.'

j6j gul. ft. d. o- 3-0 o- 0-6 o- 1-6 o- 0-6 o- 0-3 o- 1-0

Tegelen

Talck.

gul. ft. d. o- 6-0 o- o-ó o- o-<5 o- o-g o- 0-3 o- 1-6 o- 0-9

Een duyfent Deck-Tcgclen een duyfent Vloer-tegden Tonnebooms Een duyiènt

r^iiSraaltonnc ioi Mm* l& Bodem HunderrpondC ^ EcnVtf ten Giof c-ton ItcoQiiartccl bnTüiüie

Tonnen Teen Tacken

Een laft nieuwe een laft oude Een vim Een duyfent bos Honderc ton Turf een laft

0- 1-0 0- 2-0 0- O'S 0- ó-O 0- O-ó 0- 1-6 0- O-p 0- 0-6 0- 3-0 0- 9-0 0- 1-0 0- 3-0 0- 4, 0 0- 2-0 0- 6-0 0- 1-0 0- 8-0 0- 0-3 0- 3.0 0- 1-0 0- 8-0 0- 4-0 0- 4-0 0- 8-0 0- o-ó 0- 8-0 0- 4-0 0- 4-0 0- o-ó 0- 8-0 0- 4-0 0- 4-0 0- 8-0 0- 6-0 0- 6-0 0- 8-0 0- 4-0 0- IÓ-O 0- 8-0 0- 2-0 0- 1-0 0- 0-6 0- °-3 0- 1-0 0- 40

Teer Traen

Turf

0- 1-0 0- 0-3 0- o~3 0- 8-3 0- 0-1 0- 1 0 0- 1-6 0- 0-6 0- 3-0 0- 6-0 0- 3-0

f en laftSimltonnc [ca Smalton                ' * IhenPvpc LoiQiurtccl             -~ lijck EniBeddc-tijck             —· Thitmen Fer.duvicncpondc biLalt ' -------- IcfiOxhoüfc            "~'~" jïraVac i               — llaiTonncken -—

een Treiöo.r            —

Hondert tonnen Hondert pondt            —— Τ wad f ton            -----            — Touw en Kabels. Een fchip-pondt Kabeltouw Hondert pondt —— een Kabel of Touw — Takels Een Takel van een groot Schip - ecnTakd van kleyn Schip

Tmne-werck

Een Oxhoofc HjüJcrt pondc lEoiVat Een Gus [Een Kift EcnTonne Een pad Jen Wc Een bsjc [uikalVe icn Itud Tapijt Icn vat ienractje Jffl padie Mud loibacl en kjjjc fa kift

V.

Teem/en

Vleten.

Taffen Toehacx-pypen Tapijferye

E En Buy fe-Vleet ,cen Pkck-Vkcr. een laft een tonnc

2-1 J-O 1- 5-1

Fiers

30 °-3 0-6 °-3

o- o- o- o-

Varekens een oude Vareken                        --■..., een jongh Varckcn                          —— Varekens Borflelcn als Cramery. Vifch een lall--------             —— een tonne                   —.                ■— hondert gefoute Gullen               ——- hondert gefoute Kabeljauwen         —· hondert ftapel Vifch of Lenge ----- een korf Kabeljauws Hoofden of Rocchge hondert tal Siel-fchollen                —— hondert Schelvis           .—            ----- hondert Rocchen            —          -—- een ton droogc Schollen              ·------> een mant drooge Schollen------- een ronde mant met Byoren          -—. hondert benne Soute-vifch              ■—· hondert benne Spieringh             —— hondert pondt Viich------- ccn kip llreylofdrooge Schelvis —■ een tal Acls             ——             -■■■■ - een ruym Palingh ichip               ——- een Lichter             —             *—-— hondert Kabeljauws Hoofden — — CuytfnijrSangc ccn oxhoofc ——— ccn korft'Vifch-bemc of Zee-fchuym

Trypen

0- 3° 0- °"3 0- 1-0 0- 2-0 0- 2-0 0- 1 0 0- 4-0 0- °-3 0- o-ó 0- 0-3 O- 4-0 0- 40 0- 40 0- 4>o 0- 0-6 0- 0-3 0- °-3 0- 4-0 0· 2-0 0- 10 0- I-O 0- 0-6 een

Taback

FoJiaftcr Nuarteel α Qandc PTpe

■r-ck

Y ,upondt                ____

"'«onckca                 "~* ;T- quartcel "3J Vit                          *~ *·

-ocr page 805-

■ '

Placaten. 6. Boeck. 5. Tit.

j6%

gul. ft. d. o- 4-0 o- 2-0 o- ï-6

Een Aem

een emmer Viich een bael Terneufivifch.              >w—— een kip Stockvifch                     -«——

Ver

we

Een Tonneken            -—. een Bael------. een Oxhooft            - —» een Tonne                  — een Tonneken Orange Verw

o- 2-0I O- 1

'Vlejjen Den honderr twintighften penningh Een hondert---------         ·»— Vellen Hondert Bocke, Geyts, Harte of Rees Veilen —             — Een pack Romeyniè Vellen          >— Een Schimccs Elants Huyden ----- Hondert Schape-vellen met de Wol — Hondert Pincke-vellen               —— Hondert Schaeps-Vachten of Schoor- lingcn            *------.            ------- Hondert Lams-vellen                 «------» Hondert Kalfs of Pels-vellen         —■ EenpackjeKalfs-vcllen------■ Een Schimees Vellen------■ Een dozijn Lams-vellen             —........- Hondert Conijns-vellen             *------ Hondert ft uck Vellen                *------* Een vat              ■------                » .....■ Een deker Elants-vellen             *—— Een deker Pacrs-vellen               -—- Hondert BJooten                        -......- Vlas Een Vat van fes Amen                 ——· Een Sack ———                ·——- Een Pype —-----              - Hondert pondt onbereyt             —— Hondert pondt gehekelt Vlas of Snuyt Een Tonne            ——*            <------> Een Matte-------             —— Een Steen is fes pondt

3 pen:

\V. Spaenfche Wijn

o- o- o- o- o- o- o- o- o- o- o- o- o- o- o- o- o- o o- o- o- o- o- o-

2-0 ó-o 6-0 3-0 3-0 I-O 1-0 2-0 4-6 0-1 °-3 3-0 8-0 0-9 0-6 0-6 4-0 3"° 2-0 0-6 I-O I-O 1-0

Ρ En Vat        —.-ν:

-^eenPijp            ——·

een Oxhooft           ·—> een Tonneken        >—

o· Li O-O-J

een Pijp of Boot Malvefye?Romarye,BaiterrV

Toflane, AlicanteofScck Franfche Wijn Een vat                     — een pype                ·- — een oxhooft of quarteel een penlben Aneroeys een aem Lants-wijn

O- 1-0 ι o- 40 j 0- 2-0: 0· ]f) o- ï4\ 0- 10 i

een tierske                 ——

een tonneken

een pype Catouwc, Anferoeyfche» Pylettc, Gaiconges, roode, witte of korte Wijn o Rhijnfche Wijn,

J-O

Een roede                   — een voeder             «~—-----» een toclaft                 —— een viertel                  —— een aem of oxhooft                  « een pijp            —- Brandewijn Een aem of quarteel een vat            —— een iluck                —

1-10-0 o-iS-o (WW) o- 6-01 0-4-6 0· JM) o- i-o o-n-o o- 6-0 I o- 6-0

Veeren

Ëen Sack Een Handt-fack Hondert pondt Een Tonne

4-0 I-O 6-0 0-6 3-0 0-6 0-6 I-O o-ó

o- o- o- o- o- o- o- o- o-

een pype                ——                 —■ Wijnmoer Een pype                    —·          —f een tonne                .——·            — oock den hondert twintighften pen: Wijnfieen Als Cramery. Wolk Een fak Hierlandtfche, Rhijnfche of Host Wollc-------            :—· een iack Engelfèhe Wolle           '—~ een pack Schotfe Wolle               *~* een iack Schotfe Wolle             ·—" een beft fack Wolle hondert pondt            —— een Schip-pondt            —■ hondert pondt Boom-Wol een bael Spaenfche Wol een quarteel Wol            — Was Een Stroo of Bodem een halve Stroo            ·— een Schijf een kloek een pack een rol] e

ï4 14

Vloeken

Een Sack                —— Een kleynfiackje            —■ Hondert pondt             —· • Vygen Drie Koppel of fes Korven Een Tonneken            -----

o-4° O! f-°

Viecarie Verm'dioen Venigrieck Verjuys.

Een Vat Een Tonneken Hondvrt pondt Een Bael Een Tonneken Een Aem Een Tonne

o- 2-0

Γ j-O 1-0

c- o·

o- o-

o- o- y° o-J°

o- 1-0

o- o- o-

1-0 2-0 2-0

f

o-f

Vloten van Curck om mede te vijf en ;n hondert           ——            .. ■—,

l4

o- o-

0* f* pi·

Volaerden

Een Schip vol Ecnduyiènt

o- 0«

o

Vernis

Ëen Tonneken           -—

—- ξβ

2-0

een Mom-vat

. *i

mrnrn

-ocr page 806-

Thollen ende Gabellen:

769,

ft.d. 3-0 ó-o 1-6 I-d I-O 2-0 1-0 1-6 6-0

Webbens

ui. o- o- o- o- o- o- o- o- o-

g

een Webbe 'r ftuck

o- ο-

Weeft ouwen

ι-o

(ffi vat

rreel

ÏFalvisbaerden den hohdert twintighften penningh Hartshoorn koft ontrent 't hondert pont - 3-100 Hondert gegoten Mctael oudt koft on-

ten quarc< hondertpondc ccnkasje een fculton cenbroodt ccii kas hondert pont

36-0-0

trent           —                    —

Extract uyt 'tRegifter van de geweiene Waflenaers Thol , verleent by Keyièr Carel, als Grave van Hol'andc , aen de Djuagiere van Waffenaer , in den Jarc 15-27 den fes en twintighften Mcy Ende van allen anderen Goederen en Koop- manichappen hier niet gefpeeïfkeert, rer rijdt toe dat by Ons of Onië Naerkomelingen , Graven of' Gravinnen van Hollandr and< rs getauxeert fullen welen, ial men by proviiie betalen den hondert en twintighften pen- ningh. NOTA, d'Orgincle copic berulHnde Reccken-k?mcr van Hollandt , in het Rc- giftervandc Toilcn d'Anno 15-27.

Werck Wouwe

o- 0-3

jfflhondcrttwintighitenpconingh Am-/ Weemoes Zot Aflê of Meffe een Schip vol ------- Wanne hofldert Wannen                ---------- — eenbar                         ~~-

o- 2-0

2-0 0-1

o- o-

JFetfieenen uyt Engelandt Wettewaer Wijcken

o- o- 6

o- 6-0

Een lalt Een laft een hoct

2-3 O-C)

o- o-

DEN SESDEN TYTEL, De Munt ende Munteiye betreffende , Wiflel 5 Wiflelaers, Affineurs ende Gout of Silver-fmeden. 1. Ï)e Tlacaten van de Munt, Muntflagh, ende Evaluatie van dien, ende 'tgene daer toe behoort * '^tnnmde met den j are 1489, ende voorts vervolgens tetdenjare 165-8. Sie Groot PJacaet-Boeck 1 Vol. P<;:r8, ende foo voorts teneynde toe j ende vervolgens in het tweede Vol. pag. 215-6. 2185;. 2393. :ff+ende2775\ 2· 'Dtnprijs van de Munt e, volgens de nieuwe Keur. Sic Groot Placaet-Boeck 2 Vol. pag. 2 f 5-4. I rlacaet en Ordonnantie van de Staten van Hollandt ende Wefi-Vrieflandt, op het onderhoudt van tttrA(\'Gout en silver-fmeden hierte Lande, van den 3 'December 1661. Sie Groot Placaet* ***** Μ pag. 2763. f l lacaet en Lij β van den prijs beraemt op het verkopen van het Gout en het Si/very vohens Refolutie **»lQ£t*ri66s. AldaerPag 30^8. 5· Placaet van de Staten Generael der Vcrceriwhde Nederlanden, tevens de ΨοοΙ/che Grojfen^Benthemer dubbelde Stuyvers, én Rycxdaelders van Ment ζ t en Lujck, In date den acht en twintighflen Oclober 1666. ·<&$ ' Sraten Generael der Vereenighde , fulcks vijfiigh ten hondert flechter j de halve Pool- Nederlanden. Allen den genen lche Groilën noch minder waerdi^h nacr advcnanc

wedefen jegenwoordighen iiillcn lienofhoorenlefen , Saluyt. Al- 100 in defe Landen verfcheyden

alsheelen ; Bcnthcmerdubbeldeftuyvers, zijnde thicn ten hondert flechter, als die van onfen flage; Rijcxdaclders van Ments, Luyck, omtrent 47 ftuyvers waerdigh, naeradvcnantden Nederlandt- fchen Rijcxdaeldcr, dewelcke met grooter mec- nichtehier te Lande inkomen , door alle wclckc den prijs van de Muntc gchanfeert, ende defc Lan- den in ichade ende bekommerni fiê geraecken, ende Ons Placaet van den elfden Augufti 16f <? in gevaer ftaet van verder infracÜe ende inbreück : Omiulcx voor te komen ;SOO IST, DacWy, inhere- 5 Α                      rend

Penningen, by Ons laetfte Placaet

ie mlU4l,c

■yan de Gelden niet ghevalucert,

UdciJi1!'1 V00r Billiocn verklaert, hier te

**«η Ροπίπ Α "y^gêvén werden, onder Gr^n, B-„?C °ordcn' ofGroflen, of halve ^vSïemer dubbelJe üuyvers , Rijcx- ^metbovenη?!Lu>rck* dePöolfcheGröf- ebïftuyverswaerdigh, en over-

-ocr page 807-

\

Placaten; 6 BoecL 6. Tit.

1T

rende ons voorghemeltePIacaet, midts defen een . of indire&clijck, op wat wyfè het oock f

yegelijck ftri&elijck belaften fich in alle poin&en Ifoo wegens den prijs van de ghevalueerde, als yer-

gcnziju } cnuc uacrccmge der lel ver aliÏdf'i

d

den mogen komen," bevelen Wy defelve w^ vier en cwintigh uyren naer afkundinge def t dat die ter handen fouden mogen ghekon/ -

bodt van de onghevalueerdc Penningen of Billioe- nen te reguleren, op de poenen aldaer vermeit; voor Billioen verklaert hebben, ende verklaren by defen, alle de boven-ghemelte Poolfche, Benthe-

in de WiiTel, of ter behoorlijcke Munte re b op poene in de voorgaende Placatcn op de 3^ ncn ge-emaneert. Ende op dat hier van niem Üt eenige ignorantie en prietendere, Verfrol ontbieden Wy de Edele Mog. Heeren StateTf5 committeerde Raden, ende Gedeputeerde l

mer, generaiijck alle Uytheemfche lichte Penningen Verbiedende eenighe der felver voortaen hier te Lande in te brengen, ofte alredc in handen van de Gemeente zijnde, uyt te geven, of teoncfangen, tot wat, of hoe lagen prijs het oock foude mogen zijn, op poene als boven. Aengciien oock opde Munte van Vrieilandt gheilagen zijn in den Jaere

vande Provinciën refpe&ive van Gelderlandt

ende

't Graeffchap Zutphen, Hollandt en WefM

landt, Zeelandt , Utrecht , Vrieflandt

Over.

1664,dubbelde ftüyvers, niet houdende den voet by Onsghearrefteert, zijnde 8£ gulde per cento ilechter ; oock in defen Jare 1665 op de Stadts Munte van Swol Schellingen en enckeldeStuy vers, zijnde de Schellingen thicn,endc de Stuyvers vecr- thienper cento tekort : Noch in den Jare 1665 op de Munte van Deventer enckelde Stuyver's; alle contrarie de Refolutie by de ghefamentlijcke Pro- vinciën genomen, van geen payementen, anders als metghemeen confent van alle de Provinciën te flaen : Ende het felve ftreckende is niet alleen tot fchade van den Lande, cnde verhooginge van den prijs van de Munte, ende iiibverfie vande valuatie ende Muntilagh, maer oock tot exempel en naer- volginge van andere defer Landen Munte j Wil- lende daeromme 't felve by tijdes ftiiyten en weren. SOO IST, Dat Wyal-medeby defen voor Bil- lioen verklaren den gcmeltenVriefchcn dubbelen Stuyver, Swolfche Schellingen, enckelde Stuy- ver op de Stadts Munte geilagen, ende den enckel- den Stuyver van Deventer; op poene alsvooren. Verbiedende op de felve, als op alle andere boven- ghemelte Penningen, eenighe leverantie te doen,

Yilèl, Stadt Groningen ende Ommelanden, ςΐ allen anderen Jufticieren en Officieren, datfyd f> onfe Ordonnantie van Honden acn alommc doen verkondigen, uytroepen, publiceren ende afa. ren in alle Pleckcn van onfe Landen, daerrnenw. woonlijck is dufdanige uytroepinge, publicatie en affiftic te doen. Lallen ende bevelen voorts de Raden ter Admiraliteyt, de Advoraten-fifcaek midtfgaders alle andere Bevelhebberen, dé onfe' Ordonnantie te achtervolgen ende doen achtervol- gen ; procederende ende doende procederen tcgens de Contraventeurs ende Overtreders vandicn,lbn· der gratie, ooghluyekinge, faveur, diiïïmüjatie of verdragh, want Wy fulcks ten dienfte van den Lande hebben bevonden te behooren. Gegeven in den Hagc onder onfen Cachette,Paraphureende deSignaturevanonièn Griffier, opden 28ΟΛ0· ber 1666. Was geparapheert, Johan Baron va Reede tot Renfwoude, vt. Onder ftondt, Ter Ordonnantie van de hoogh-gemelte Heeren Staten Generael. Geteeckent, N. Ruyfch. Zijndeop 't fpatium gedruckt het Cachet van haer Ho. Mog, op een rooden Ouwel, overdeckt met een papieren

met de voorlz penningen te handelen, dire&elijck I Ruy te.

6. Placaet vande Staten Generael der Vereemghde Nederlanden > it de Brabant fche en Luyckfche 'Ducatons. In date den f evenden July 1667.

[E Staten Generael der Verecnigde Neder- landen. Alfoo Wy in ervaringhe ko- men , dat by meenichtc van buyten hier te Lande inghevoert, ende onder de Ge- meente uyrgegeven werden feeckere Ducatons ge- ilagen in deSpaenfche Nederlanden, onder den datu m van den voorleden Jare 1666, met den op- ilagh van het Beeldt van den jegenwoordigen jon- gen Koningh van Spaignen, hebbende de circum- fcriptie, Carolus II T). G. Hifp. & Indiar. Rex, zijnde merckelijckverfwackt in den Alloye ende gewichte, fulcks dat de felve, naer advenant onlè gelden, maer waerdigh bevonden werden te wefen 61 ftuyvers 11 penningen : Gelijck oock verders onder de goede Gemeente eenigen tijdt herwaerrs zijn uytgegeven feeckere Ducatons met de Wape- nen , en den opflagh van het Beeldt van den Prince van Luyck, die mede bevonden werden niet meer waerdigh te wefen als 61 ftuyvers en 1 penningh : Dat boven dien oock, onaengelien onlè Placaten in dates refpeétive den 27 O&ober 1Ó34, ende 16 February 165Ί de Spaenfche ftucken ofte Realen van Achten, van Vieren, Quarten en hare min-

dere gedeelten, wederom aen de Gemeente wf ganckbaer geit werden opgedrongen, alhoeww felve, vermidts hare onwisheyt in den Aw/$J gewichte, by de voorfz Placaten zijn verklaert roo> Billioen, endegheenfints uytbiedelijckolgjjgζ baer, maer by de felve alle gcconfidereert■&*» teriael om ter Munte of in de WiiTel opg^c werden, door alle 't welcke de prijs van °ei tf feer werdt verhooght, ende allerhande W ^ Koopmanfchappen in haer felven komen« ^ ren, contrarie de difpofitie van onfelli ^1tt evaluatie cnde tolerantie. Endciwcrdc10 | Cen ftaet, dat de voorfz Speciën meer ®&ψ defe Landen fouden werden gedebireert ^ ^ ghegeven, foo wanneer by ons &<$}β Τ$Τ» tydelijck en wierde voorfien. jreCchk® Dat Wy, tot voorkominge van verder *, onheylen van de goede Gemeente fg^ f lijck hebben willen decrieren ^fg^Jje d*8 lijckJWy decrieren ende verklaren ba£J3r voor Billioen, ende niet uytgeerbae ^ melijck de voorfz Ducatons met het wg ^ $ jongen Koningvan Spaignen» inden j

-ocr page 808-

De Munt ende Munterye betreffende TWTtï            ï               «Λ                                  _-       _

77 ί

Uuntc wn* Spaenfche Nederlanden gheüagcn, | alle hare leden alhier voor geinfereert ende-ereno

Jnckmcdede^catonsvande^nnsvanLuyck

veert by delen, uyrgeibndeit alleen dat de vooriz ftucken of Realen by deien vermaent hier te Lande wel ingebracht, ende als Billiocn nacr behooren ter Munte of ter Wiilèl verhandelt fulicn mogen wer- den, fonder daer over in de boete te vervallen, kaftende alle Officieren van/uilitie, midtigaders oniè Generael-meeirers van de Munte, op d'over- treders van delen Placate icherp reguard te nemen, ende die ibnder dilay of vertreck te calangcren nacr behooren. Ende op dat niemandt hier van igno- rantie en hebbe te prsetendere, lbo ontbieden ende vcribecken Wy de Heeren Staten, Gecommitteer- de Raden of Gedeputeerde Staten van de Provin- ciën reipectivevan Gelderlandt ende 't Graefichap Zucphen, Hollandtende Weft-Vrieflandt, Zee- landt, Utrecht, Vrieilandt, Over-Yilèl, Stadt Gro- ningen ende Ommelanden, de Hoven van Juftitic ende de Regeerders in de Steden ende ten platten Lande, deien onien Placate alomme daer iulcks gewoon isgedaen te worden, te doen afkondigen en aenplacken , midtigaders de verkondinge van dien alle maenden, of ten minften alle twee maen- dente doen vernieuwen, opdat door middel van fulcks de naerkominghe van deien te beter in train gebracht en gehouden ibude mogen worden. Gc~ dacn ende ghearrefteert ter Vergaderinghe van de hoogh-ghemclte Heeren Staten Gcneracl, in den Hage op den fevenden July 1667. Was ghepara- pheert, Es. van Glinfira, vt. Onder irondr, Ter Ordonnantie van de iclvc. Getccckcnt , N.Ruyfch. Zijnde op't fpatiumgedruckt het Cachet van haer Ho. Mog. on een rooden Ouwel,

i,..r voren gcmeldt; Verbiedende van nu afeenige 1-lelver, onder wat pretext het oock foude mo- ta vcfen, in defe Landen over te brengen; uy tbie- L, ofte ontfangen; op poene van de waerde der g,|vgrPenningen, ende daer en boven van het vier- vout na de waerde van dien, alles in gevolge van ώ pjjeaten van den Jare 1606 en 1Ó10, en d'Am- pliarien daer op ghemaeckt. Ende ten eynde den frvoer der vooriz Ducatons te beter moge werden nheweert, verbieden wy midts defen alle ende een Hslijck) geen leverantie van Materialen uytdefe Landen tedoen op de Muntc daer ibdanighe Pen- ningen werden ghemaeckt, omme de ièlve te laten llaen , midtigaders op de voorfz Munten in eeniger manieren ten fine vooriz te handelen 'tzybywiiTelofinkoopender gemclte penningen diealredegemaeckt fouden mogen zijn; op de ver- beurte van de waerde, ende het viervout van dien, foo ais breder by voorfz Placaten, ende fpecialij ck by dat van den 2 8 Augufti 1612 is geftatueert. Ge- hjck Wy mede, inhalerende oniè voorgaende Pla- ten hier vooren ge-expreiïèert, als noch op nieuws voor Billiocn ende niet uytgeef of ontfanghbaer verklaren generalijck alle ftucken ofte Realen van Spaignen, Mexico ende Peru, van de meeftetot de minfte toe, 't zy dat die ghewichtigh ofte te licht ibuden mogen wefen, gene uyrgefondert. Gebie- dende vorder een yeder die cenige der fel ver ftuc- ken van Achten onder fich foude moghen hebben, eièlve te brengen terMunte of Wiilèl i.J-________ .f *           i                           *             . ,.

den nidc van vcerthien dagen na date defes, of dat,

beterhanden fullen gekomen zijn, op poene overdeekt met een £££? η Ruvte * > ooren. Houdende alle de voorfz Placaten 111                             P-picren Kuy te.

/cv'

.f 'm

/Al Ê

7.

iUcaet van de Staten Gener den nieuwen Camper Stujver

'ael der Vereenivhde Nederlanden , tevens . /» date den twaelfden April 166$, in den voet, alloy ende ghewichte, dat het defect van dien over de twintigh ten hondert komt te be- dragen , bchalven dat de fel ve Stuyvers zijn ibnder eenighen datum van den Jare in de wclckc de ielvc zijn gemunt, ende iulcks tegens Munts ordre ftry- dendc; Zijnde daer van de Figure hier onder ghc- druckt, hebbende aen d'ccn zydc het Wapen van de Stadt Campen , met het omichrift Mom: no: argent: Imp: Civitatü Campen, ende aen d'ander zydeeenGruys, met het omichrift 1)ominm no~ fieradjutor. Énde appradienderende dat de voorfz Stuy vers noch dagelijcks meer en meer door defe Vereenighdc Nederlanden, Geaftbcieerde Landt- ichappen , Steden en Leden van dien ghediftribu- eertende yytghegeven Tullen werden, tot groote ƒ Α 2                       ichadc

iEdcri"ndc,?C"AT,el';d|r Vere™%Me Ne- Killen fc c,Allen dcn genen di<5 defen pomen, d-t* j ? w? m ervannghc zijn hnat^tmcriTiCrdeg°edeGemeente hier te r^ Stuvvc,·? rllyrgCgcvcn werden feeckere J^totCamnVnf· cizederteenighcn tijdt her- feï^obt £f°M Τ,zii"She^n, fonder JHHh Moo f jleSCn fPeci^l confent van S?lvecn is ί" 8 September 1648, waer bv ^rT^h m*Tnfin PWnten fondeï ^^^vooSmVandeBontgenoten teflaen, ^yvers oock boven dien fo licht

-ocr page 809-

Placaten. 6. Boeck. 6. Tit.

71'

fchadeendeondienfl: vandenStaet, ende van de goede Ingezetenen van dien, S O O IS T, Dat Wy, om iulcks tydelijck voor te komen en te ghe- moct te treden , oock het vorder maeckenvande voorfz Stuyvers te fteuyten, goedtgevonden heb- ben de ièlve Stuy vers te decrieren, ende verbeurt, oock voor Billioen te verklaren, ghelijck Wy de felve decrieren, ende verbeurt, oock voor Billioen verklaren by defen, waër die ibuden mogen wer- den gevonden. Verbiedende eenige van de voorfz Stuy vers meer uyt te bieden of ontfanghen, op de verbeurte vande uy tgeboden of ontfangen Stuy vers ende daer en boven noch van het viervout van de wacrde der felver, in conformité van onfe voor- gaende Placaten tcgens het uytbieden en ontfangen van de Billioenen ghe-emaneert. Ordonnerende een yegelijck die eenige vande felve Stuy vers foude mogea hebben, de felve te leveren in de Banck, of aen de Willèlaers, om daer voor de waerde te be- komen. Ende op dat delen onièn Placate te beter mach werden onderhouden -, Soo ordonneren Wy midts delen onfen Ontfanger-Generael, midtiga- ders alle Ontfangers van de reipe&ive Provinciën ende Steden, als mede alle Colleéfceurs, Pachters ende andere eomptable Peribonen van den Lande, fich ftrictelijck naer den inhoude van defen onfen Placate te reguleren ; op pcene daer inne vermeit. Ladende ende bevelende alle Officieren, midtfga- ders onfe Generaels van de Munce, hun op d'Over- treders van deièn Placate neerftelijck t'inrbrmcren, ende de felve naer den innehoude van dien doen ca- langeren. Ende op dat niemandt hier van igno-

rantie hebbe te pretenders, foo* ontbieA». foecken Wy de Edele Mo. Heeren Staten r^^' mitteerde Raden, of Gedeputeerde State Φ' Provinciën refpeftive van GeldcrlandtenH1?^ fchapZutphen, Hollandt ende Weft-VVi 1F* Zeelandt, Utrecht, Vrieflandt, Over γ?^ Stadt Groningen ende Ommelanden, dcR vanjuftitie, ende Regeerders inde Steden 5 ten platten Lande, deièn onfen Placate I daer fulcks gewoon is gedaen te werden tfT^ afkondigen ende aenplacken, midtfgadersde kondinghe van dien alle maenden, of ten m' ft alle twee maenden te doen vernieuwen η door middel van fulcks de naerkomino-e Van°d f te beter in train gebracht en gehouden foude aan werden. Gedaen ende ghearrefteert ter Vtmé ringe vande hoogh-gemeltc Heeren Staten £ rael, in denHage op dentwaelfden -April iöóS V/as geparapheert, Johan Baron van htèt kt Renfwoude, vt. Onder ftondt, Ter Ordotinan. tie van defelve. Geteeckent, i\[, Jfau Zijnde op 't fpatium gedruckt het Cachet vanha Hoogh Mog. op een roöden Ouwel,overdcatmei een papieren Ruy te.

JPlacaet vande Staten Generael der Vereenighde Nederlanden, tegm de Brabant f e en Luyckfe Ducatons, als mede den Gouden Cruyfaet van Τοτίψί In date den twaelfden lyïpril 1668.

S,

E Staten Generael der Vereenigde Neder- landen. Alfo Wy voor defen in ervaringe zijn gekomen, dat by meenichte van buy- ten hier te Lande ingevoert, en onder de Gemeente uytgegeven werden fekere Ducatons ge- ilagen in de Spaenfche Nederlanden, onder den datu m van den voorleden Jare 1666, met den op- ilagh van het Beeldt van den jegenwoordigen jon- gen Koningh van Spaignen, hebbende de circum- fcriptie, Carolus II D, G. Hifp. & Indiar. Rex, zijnde merckelijck verfwackt in den Alloye ende gewichte, fulcks dat de felve , naer advenant onfe gelden, maer waerdigh bevonden werden te wefen 61 ftuyvers 11 penningen : Gelijck oock verders onder de goede Gemeente eenigen tijdt herwaerts zijn uytgegeven ïèeckere Ducatons met de Wape- nen , en den opflagh van het Beeldt van den Prince van Luyck, die mede bevonden werden niet meer waerdigh te weien als 61 ftuyvers en 1 penningh : Item, dat noch in defe Landen werdt uytghegcven den nieuwen Penning van PortugaelmettenCruys, zijnde niet alleen by Ons niet geëvalueert, en iulex van fich ielven billioen, nemaer oock van ίο legen gehalte en ghewichte, dat de felve in plaetic van iêventhien guldens, foo veel de ièlve Cruyiaet in defe Landen courant wert uytgegeven, maer ieftien gulden en vier pen: waerdigh is : Van alle welcke

Penningen 't afdruckfel hier onder aenisgcroegfe Dat boven dien oock, onaengefien onfe Placaten in dates reipedlive den 27 October i6$fo efflfcj» February 1651 de Spaenfche ftucken ofte Reajö van Achten, van Vieren, Quarten en haren®· dere gedeelten, wederom aen de Gemeente vo« ganckbaer geit werden opgedrongen, alfl0Cft'e^ felve, vermidtshareonwisheyt indcnAlfofco* gewichte, by de voorfe Placaten zijnverklacrtvoor Billioen, endegheenfints uytbiedelijckdffW baer, maer by de felve alle geconfidereert als»» teriael om ter Munte of in de Wiffel WSl werden, door alle'c welcke de prijs jn*JJ J feer werdt verhooght, ende allerhande W w Koopmanfchappen in haer felven ^fic Ζ

ren, contrarie de difpofitie van onfe

B&J"

evaluatie ene"

jdol

den wert dat , ydesjaersiéö;üacyS ^

.

gheemaneert, de felve penninge

■ÓnfegHeii

onder de Gemeente, conmm

tie, bly ven continueren, μ feffS <W"h ï00$

nieuws bevinden, dattotelulie ν3η°Τ^ Placate, in defe Landen werden ïngebra» ^ gegeven Ducatons in de voorfz Spaenc mfat landen geflagen opdenVoet als vorenμπ r^ van den jare 1666, e^nde het opflag" van

-ocr page 810-

De Munt endc Munterye betreffende.

werden onderhouden , fo ordonneren wy midts dcfen onfen Ontfanger-Gencrael , als mede aile Ontfangers van de reipeftive Provinciën en Sccd; η midtigaders der fel ver Commiièn, Klercquen, en andere daer van dependerendc, nevens alle Colle- deurs , Pachters ende andere comptable perionen vanden Lande, haer naer düninhoude van deicn onien Placate, dat haer ten voorichreven eynde refpeclive toeghefonden fal werden, ftrictelijck te reguleren, op de poenen daer inne vermeit. Lallende alle Officieren vanjuiriue, niidtigaders oniè Generael-mecilers van de Munte, op d'over- treders van deièn Placate icherp reguard te nemen, ende die ibnder dilay of vertreck te calangeren naer behooren. Endeopdatniemandt hier van igno- rantie en hebbe te pra;tendere, ibo ontbieden endc veribecken Wy deHeeren Staten, Gecommitteer- de Raden o f Gedeputeerde Staten van de Provin- ciën renpeelive van Gelderlandc ende 't Graefichap Zucphen, Hollandtende Weft-Wieilandt, Zcc- landt, Utrecht, Vrieflandt, Ovcr-Yilel, Stadt Gro-

f*

. dosnmai

ls overleden was, cnde over lulcks

,om daer door de goede Gcmeen-

^ΊΓ ofltftngb en uytgifte van dien te abuièren, -1- defe Landen met de voorfz ver

■ Mclerwyle sf! 'nninghmede te vervullen, fulcks dat te f toet, tlat^e voor^z fpec*en dagelijcks meer 'r£jcn ^ defe Landen fouden werden ghedebi- tnUCm\H'tee^even, Γο wanneer byonsbyreno- ^ilcndc ampliatie ( voor foo veel desnoodts) r3I1Cofcopghemelce Placaten in date voorichreve JjïLdijck en wierde voorfien. S O O IS Τ, l): W ν tot voorkominge van verderefchade en bcvlcn vao de goede Gemeente hebben gereno- Lrcndegeamplieert het opgemelte Placaet van den 7 fuif voorfz, gelijck wy *t felve renoveren en «jplieren midts defen, verklarende als noch voor fien, ende niet uytgeefbaer noch aennemelijck ikroorfe Ducatons met het Beeldt van den jongen Koningh^Hifpanien, in den J are 1666 op de Munte van de Spaenfche Nederlanden gheflagen,

ningen ende Ommelanden, de Hoven van [uftitie incrhecopflagh van het Beeldt vanden Koningh I ende de Regeerders in de Steden ende ten platten ïJhi!ippusIV- onder den date vanden jare 16661 Linde, delen onfen Placate alomme daer lulcks pt :!ck mede de Ducatons van den Prins van Luyck gewoon is gcdacn te worden, te doen afkondigen Eciiurerelpeilive helften j als mede den gouden [ en aenplacken , middgaders de verkondingc vaji C'uvfaet van Portugael metten Kruyce hier dien alle maenden, of ten minitcn alle twee macn- oorcnglicmeldtj Verbiedende als noch eenighe den te doen vernieuwen, opdat door middelvan

fulcks denaerkoniinghe van delen te beter in train gebracht en gehouden Ibude mogen worden. Ge-

Kr Ie

onder watpratext het oock foude mo-

ten wcièn, in defe Landen o ver te brengen, uytbie-

toi, oftcontfangen; op poene van de waerde der j daen ende ghearrefteert ter Vergadcringhc van do

hoogh-ghemelteHeeren Staten Gencracl, in oen Hage den twaelfdcn April f668. Was ghepara- pheert, Johan Baron van Reedc tot Renfivoude-yt. Onder ftondt, Ter Ordonnantie van deièlve. Geteeckent, N. Ruyfih. Zijnde op 't fpatium

ici, er Penningen, endedaerenboven van het vier- lojt van de waerde van dien, alles ingevolge van e Placaten van den Jare 1606 en 16\ o, en d'Am- !f btien daer op ghemaeckt. Ende ten eynde den fingh der voorfz Ducatons ende goude Cruyfaten

'JKtcrmoge werden geweert, verbieden wy midts j ghedruckt het Cachet van haer Ho. Mog. op een jCfienallccneenygelijck, geen leverantie van Ma- I roden Ouwel, overdeckt meteen papieren Ruyte. palen uytdcfe Landen te doen op de Munte daer pdanige Penningen werden gemaeckt, om de felve

pktenflaen , midtigaders op de voorfz Mun-

/p/éÊh v#x

α in eeniger manieren ten fine voorfz te handelen

2

^ybvwiilèlofinkoopender gemelte penningen i:ealredegcmaeckcfoudcn mogen zijn -, op de ver- me van de waerde, cnde het viervout van dien, ™redcrbyvoorfzPlacaten, endefpccialijck ^tvanden28 Augufti ,612 isgeftatueert. Ge- f* wy mede, inhalerende onfe voorgaende Pla- jejvooren ge-cxpreiTeert, als noch op nieuws f «iliocn ende niet uytgeef of ontfanghbaer

^fn, Mexico ende tzï dac die

ftucken ofte Realen van

Peru, ende hare dce

ghewichtigh ofte te licht 1· mogen wefen, gene uytgefondert. Gebie- Wa , nyederdie cenige derfelver ftuc- 'kC r C;1ten onder üch f«"de moghen hebben, Tiidr gC11 terMunte of Wiflcl, binnen *iteSVc!rthien dasen nadatedefcs · of dat ^ooren ίRiu,lengekomen zijn; op pcene -har'e ed °udendeallcde voorfz Placaten in bv defen aIhier voor geinfereert endc gereno- ^eiiofRi U-'fScfonderl; allecn dat de voorfz tfmgebrach f" by dci*en vermaent hier te Lande ^Wweoftcr Wvr^ a'S ^^oen naer behooren ter '.Ibnde'Γ11Iel verhandelt rullen mogen-wer

'<%MP

*%Ρ.Ί1#·'

^

°ver in de boete te vervallen

Q?^tdef

cn onfen Placate te beter moge

-ocr page 811-

Plaeaten, ó. Boeck. ó.Tit, Waerfchouwtnge <van de Staten Generael der Vereenighde 2<lede I tcgenseenvalfchenTiucaet. In datedennegenden Maerti66$,             % komen te lyden. Verbiedende eenige vw ,· valfche Ducaten uy t te bieden, op p^ne e Munts-Placaten begrepen. Endeop ^!W hier van ignorantie hebbe te pretenderen f*

774-

E Statelandeniien oweten

komen.

i dat binnen de voorfz Vereenighde Ne-

derlanden > Geaiïöcieerde Landtichappcn, Steden en Leden van dien , uytghegeven werden ièeckere iborte van valfche Goude Ducaten, dragende den afilagh van de Nederlandtfche Goude Ducaten, met het Jaer-getal 1666> in allen fchijn, of de felve op de Provinciale Munte tot Utrecht geflagen wa- ren, die naer gheconterfcyt, ende bevonden zijn valfch te wefen, van binnen niet anders als Silver, met wat Gout aengeftampt,waer van de Figure hier onder ftaet afgedruckt, de welcke naer genomene beh.aorJi.jcke aflay, bevonden werden niet meer waerdigh te zijn , naer advenant oniè Goude Ne- derlandtfche Ducaten tot vijf guldens ghenomen, eenegulde acht ftuy vers en twee penningen. SOO IST, Dat Wy noodigh ende goedtgevonden heb- ben de goede Gemeente by deièn daer van kenniflè te geven , ende te waerfchouwen, dat de felve valfche Ducaten in 't midden wat dicker zijn als an- dere Goude Ducaten, waer door 't gewicht gevon- den werdt, zijn oock hardt en niet buyghfaem, en ghebogen werdende, fo werdt het aengheftampte Goudt op 't Silver wat bolachtigh ·, welcke bobbels opgelicht zijnde, fietmen het Silver daer in leggen, op dat een yeder in 't ontfangen van het Geldt fich van foodanige geconterfeyte valfche Goude Duca- ten mach hoeden ende wachten , ende alfoo voor- komen de fchade die hy anderfints daer door foude

derlandt ende Gracffchap Zutphen, HnlL·.? Gf Weft-Vrieflandt, Zeelandt, Utriihr v! ÏM Over-Yflèl^tadtGroningenendeoièS4 de Hoven van Jufhtie, ende Regeerders inde ? den, ende ten platten Lande, defen onfen PI alommc daer fulcks gewoon is ghedacn te werd?; te doen afkondigen en aenplacken, midt^adersa verkondinge van dien alle maenden, of renm; ften alle twee maenden te doen vernieuwen, opdj door middel van fulcks de naerkominghe va'ndefej te beter in train gebracht ende gehouden foudemo'. gen werden. Gedaen en gearrefteert in den H« onder Onfen Cachette, Paraplmre, endedeSicra· ture van Onfen Griffier, op den. negenden NÊaj 1669. Was gheparapheert, Br.iAfperen^ Onder ftondt, Ter Ordonnantie vandehooi gemelte Hecren Staten Generael, Gcteeckent, N. Ruyfch. Zijnde op 't fpatium gcdruckc k I Cachet van haer Ho. Mog. op een roodcnOufd overdeckt met een papieren Ruyte.

I o.         Placaet van de Staten Generael der Vereenighde Nederlanden, ttsm valfche Louyfen of Octaven in 't Turckfe Rijck. In date den fevendenMij ι 6$ gevonden> allen ende een yegelijck onder onfep hoorfaemheyt ftaende, ende de Vlagge vandeki Staet refor terende en varende, 'czy ^P^Ff' Schippers, ende anderePerfoonen, midd^ Negotianten die fulcks eenighfints j?^*?! aengaen ende concerneren, midts defen boa»

invoerOihve

maecken, ende daer benevens wel fcherpcji·

confufie, ende abfolute ruïne voor de confiderable Commercie op die Geweften vallende : Dat oock

latten ende bevelen, geene foorte vanLoUi^

lidfl

te beduchten ftaet, in gevalle daer in geen prompt Oclaven in hare, o f eenige andere Schepen te

sen naer de voornoemde Geweften over κν^ ^ op poene van confifcatie van alle defeHre brengen of o ver-gebrachte Penningen, cn^rf en boven foodanigen amende, als by ons ^ den voornoemden Refident, ende ^mL φ

redres komt te gefchieden, dat fich d'cen of d'an dere rijdt groote fwarigheden, tot groote fchade voor de Negotianten, dewelcke op de voornoemde Geweften en Plaetfènnegotieren, fullen opdoen: Soo hebben Wy onfen Refident tot Conftantino- polen, ende den Conful Van Dam tot Smirna re- ipe&ive gelaft ende aenbevolen, datdeièlve op de aenkomfte van de Schepen van de Ingezetenen en Negotianten van defèn Staet aldaer, op den invoer van eenigh valfch Geldt, ende fpecialijck de voor- noemde Louiièn ofO&aven, naeuw toeficht fou- den hebben te nemen ende doen nemen, en eenige der voornoemde of andere valfche Penningen daer inne vindende, te confifqueren ende daer en boven den Inbrenger van de felve ioodanigen amende op te leggen, als ΐγ refpe£rivelijck in redelijckheydt fouden bevinden te behooren. Ende wyders goet-

ren

in rcdelijckheyt bevonden fes

hooren, dewyle Wy fulcks tot cov&^\^ ende wclftant vande Commercie op dei ^ de Geweften, ten hooghftcn noodign ë, ^ ben. Gedaen ende gearreftcert ter V[^ & van de hoogh-gemelte Heeren Staten ^ den Hage deti levenden Mey ïó^'0n£jcr ifa^* rapheert, G.v.Hoo/ck, vt. nCfcö:feclf * Ter Ordonnantie van de felve.          , u-ki £ N. Ruyfch. Zijnde op 'tfpauum B" q^» Cachet van haer Ho. Mog. op een rooo overdeckt met een papieren Ru>'te·

-ocr page 812-

De Munt ende Munteryc betreffende.

771

Placaet vm de Staten Generael der Vereenighde Nederlanden, tegens een valfche dubbelde "Ducaet. In date den twee en twintighfien Mey 1669. *"

Μ

den ende veribecken Wy de Edele Mog Heeren Staten, Gecommitteerde Raden, ende Gedepu- teerde Staten vande refpe&ive Provinciën van Gel- derlandtende GraeffehapZutphen, Hollandt en Weft-Vrieilandt, Zeelandt, Utrecht, Vrieilandr, Over-Yilèl, Stadt Groningen ende Ommelanden, deHovcnvan Juftitie, ende de Regeerders inde Steden ende ten platten Lande, defen onfen Placate alomme dacr iülcks gewoon isghedaen te werden» te doen afkondigen en acnplacken, midtfgaders de verkondinge van dien alle maenden, of ten min- iten alle twee maenden te doen vernieuwen, opdat door middel van iiilcks denaerkominghe van defen te beter in train gebracht ende gehouden ibude mo- gen werden. Gedaen en gearreftcert in den Hage onder f >nfen Cachcttc, Paraphure, ende de Signa- ture van Onfen Griffier, op den 22 Mey 1669. Was gheparapheerr, Scato Gockinga , vt. Onder ftondt, Ter Ordonnantie van de hoogh- gcmelte Heeren Staten Generael. Getecckent, N. Ruyfch. Zijnde op 't fpatium gedruckt het CachcrvanhaerHo. Mog. op een rooden Ouwel, overdeckt met een papieren Ruy te.

-F Staten Generael der Vereenighde Ne- herlanden. Allen den genen die defen Μ fullen fien of hooren lefen, Saluyt. Na- (jfniael Wy in ervaringhe komen , dat , orfz Vereenighde Nederlanden t'ze-

aaen herwaerts door fceckeren Johan-

■rtc

CbripM*

Denemarcker, jeghenwoor-

f ^S'tot Amfterdam, gemaeckt en onder "fde Ingezetenen ghedebiteert ende uytge- p :;ngheworden feeckere valfehe dubbelde ^Ducatenj zijnde van binnen Sil ver, ende *buytcn met Gout aengefet, tefamen maer fes ïderu"h ftuyvers feve pen: waerdigh, als nament- fifk vijfen twintigh ftuyvers derthien pen: aen tour, endethien ftuyvers thien pen: aen Sil ver ; • :l4dersnoch feeckere valfeheghefchrocfde fil- UDucatons, zijnde van binnen een Koopere feetmecSilverc randt, ende dunne Sil vcre Plact- ens, alsKlater-filver, omtogen, waer door men ö'üadderkensopde Penningen fiet, zijnde niet waerdigh aen Silver dan fes ftuyvers twaelf nningen; van welcke refpe&ive valfche Pennin- pdeFiguren hieronder tot meerder ende beter ainiOe afgedruckt ftaen. SOO IST, Dat Wy jfonftighendenoodighgheacht hebben de goede fcemeente van 'c gene voorfz is mits defen kenniile κ geven, cndctevvacrfchouwen, op dat een y der ptontfangen van Geldt lïch vande voornoemde pconterfeyte valfche Penningen moge wachten en «Jen, cndcalfoovoorkomen de fchade die hy ■Jcrlintsdoor'tontfanghen van de fclve valiche penningen foude komen te lyden. Verbiedende > wel ftridtelijck allen ende een yeghelijck, pigc der voornoemde refpe&ive valiche pennin- gen hebbende, de felve ergens of aen yemandt, wie, fode rot wat prijs het oock foude mogen welen, uy t kgeveri ofte debiteren, als alleen aende Wïilel- TOcenofMunt-meefters, ommegebroocken te "den; oppcenc van anders doende, alsCom- ïesen Medcftanders van 't voorfz djlidl: gehou- ' te werden, ende de verdere amenden in vorige "is-phcjtcn begrepen, Ende op dat niemand Wignorantie hebbe te prsetendere, fooontbie-

3>.

HOAVR PRO VIΜ

CONFOE BEl.GAD LECiIMP

$

"<*&'<&? *«.....*«*

.•'"fWZ·"'·.,

' ■ ^υ# "         - Λ 't

u.

Placaet <van de Staten Generael der Vereenighde Nederlanden, tegens het inbrengen van vals geit in 't Ottomanntfche Rijck. In date den negen en twintighfien November 1673.

f E,Stfc" Generael der Vereenighde Ne- derlanden. Allen den genen die defen ". Ien of hooren lefen, Saluyt. T)oen

foorte eenipecie van Acht-en-twintighftuyx^ers penningen ) EmbderUle-koppen enJcverAchr- en-twintigh penningen, welcke Munte in Italien, en andere Plaetfen valfchelijck werden nageflagen, en met grote quantiteyt in 't Ottomannifche Rijck ingevoert, tot feer merckelijck nadeel van de Com- mercie. Ende aenghefien Wy niet fonder reden beducht zijn, dat de Schepen onder de Vlagge van defen Staet, met'er tijdt mede diergelijcke valfehe Munte in Italien en andere Plaetfen lullen laden, om vande favorable vruchten van dien te gauderen* dacr door dan dek Natie by de Turcken geheel fufped foude werden. SOO IST, Dat Wy tot verhoedinge en voorkominge van 't gene voorfz is, I                                                                       goede

Kt

Vé\irÏeteii jDat Wy niet tegenftaende WtiZ an dcn fcvenden Mey laetftloden, ■ ^C£Crcnr?n valfche Louifen ofOdaven ^^rdennna Rljck ge-emaneert, weder- Γ1· cndcdrM Curen over dcnLevantfenHan-\ :^ndc tor AVl?tlC in de Middelandtfe Zee, f^irna iAmitcrdam, bericht werden, dat '^*'crdcn0rÏÏ18hc Franfche en Engelfche r^heGn J e ,cht ecn groote quantiteyt ^•««faSÏÏcS?*incn, Ducaten, Realen, etsende ïkiottm, (zijnde delaetfte

-ocr page 813-

Pkcaten. 6. Boeck. 6 Tit:

jy6

goedtgevonden hebben by defen onfen Pkcate aen alle Ingezetenen en Onderdanen defer Landen be- kent te maecken, ende daer beneffens fcherpeiijck te verbieden, gene foortc van de voorfz of andere - valfchc Gelden naer 't Ottomannifehe Rijck, ofte eenige Plaetfen daer onder gehoorende, te voeren) op poene van confifeatie van de felve Gelden. Sul- lende tot een yeders narichtinge dienen > dat Wy de refpeclive Confuls vande Nederlandtfche Natie refiderende tot Marfeille, Genua ende Livorne, hebben gheinterdiceert, ende daer en boven hun aenbevolen , de Capiteynen, Schippers, ende alle andere, met, ende onder de Vlagge van defen Staet navigerende, midtfgaders alle verdere Nego- tianten defer Landen, in Onfen name, ende van Onfent weghen wel fcherpeiijck te verbieden, op poene als vooren, geenige vanide vooriz, of andere valfchc Gelden na de vooriz Quartieren te brengen ofte voeren. Dat Wy oock Onfen Refident Col-

jer tot Conftantinopolcn, ende den Γ . Dam tot Smirna refpeftive, hebben &$* ordonneert, datfe ter aenkomfte vand c^ van de Ingezetenen ende Negotianten U?4 den aldaer, reguard ende toeficht fullen £ j* nemen en doen nemen, ende eenige faifcïïN als vooren daer ia vindende, de felve m ]> e te confifqueren , dewyle iukke tot conf ^ dienft en welftant van de Commercie onrf ^ noemde Geweilen ten hooghften nc-oHiÜ fV<K?i hebben. Gedaen mdenHage onderE? chette, Paraphure, ende deSignatiirevanCir Griffier, op den 29November 1669. Wa2? parapheert, JacobvanCoeverden, vr oSS ftond r, Ter Ordonnantie van de höoeh^S Heeren Staten Generael. Geteeckene, U% ? Zijnde op 't fpatium gedruckt het Cachet va£ Hoogh Mog. op een roodea Ouwel, ovcrW met een papieren Rny te.

ι 3.         Placaet van de Staten Generael der Vereenighde NederLnhjemr den Embder Twee-gulde-pmningh, als mede tegens de Spaenfche Rialm faciv vanachtewjanTeru. IndatedenthiendenOctober 1674.

|E Staten Generael der Vereenighde Ne- derlanden. Allen den genen die defen iiillcn fien of hooren lefen, Saluyt. T)oen te wet en : AlfooWy in ervaringe komen dat op de Munte van Embdcn werden ghemunt iè- kere Twee Guldens, of Veertigh ftuyvers-pennin- gen, dragende de Figure ende forme van Wape- nen van den Nederlandtfchen Leeuwen-daelder, op d'ecn zyde van de welcke de Leeuw in fijn Poot wel is dragende het Wapen van Embdcn, maer aen d'andcr zyde het Wapen flacnde voor den gehar- mften Man, foodanigh gheformeert, dat het van 't Wapen vande Stadt Groningen qualijck t'onder- fcheyden is, hebbende defe circumfchriptie, Con- fidens T>omino non movetur, fonder eenige byvoe- ginge van den datum des Jaers, ftrydigh zijnde te- gens alle goede Munts-ordres, waer van de Figure hier onder aen ghedruckr is, ende daer en boven foodanigh verflecht, foo in Alloy ende Gewichte, datdefelve penningh gheconfereert zijnde tegens den gemclten Nederlandtfchen Leeuwen-Daelder, waer naer de fel vefchijntgeconterfeyt te zijn, om onder de fel ve ter Negotie naer de Levant en elders daer die gedebiteert werden, verfonden te werden, niet meerder waerdigh is als twee en dertigh ftuy- vers twintighmyten, beloopende over de drieën twintigh ten hondert 5 Ende Wy grootelijcks be- ducht zijn, datdefelve Penningen, vermidts de voorfz groote ende ghelijckformigheyt met onfen voorfz Leeuwen-Daelder, onder de felve Leeuwen Daelders ter Negotie foude mogen werden gedebi- teert, ende by ondervindïnge derverflechringhe, door die Oofterfche Volckeren, de felve Pennin- gen voor Nederlandtfche Leeuwen-Daelders bin- nen deie Provintien gheflagcn, mochten werden aehgeilcn, waer door niet alleen die foorte, maer oock andere fpecien van gelden van defen Staet, aldaer ter Negotie ghebruyckelijck, in hare legale deught ibuden mogen werden gheiufpecteert ende acnftotelijck worden; gelijck noch kortelijck door

hetna-flaen van de Leeuwen-Daelders, als 00ά van eenige Acht en twintigh ftuyvers penning is ghefchiet, tot feer groote fchade van den k- vancichen Handel, ende bederfonferKooplujèa1 ende Handelaers , in ghevalle daer teghens byota niettydelijckwierdevoorfien gelijck het behoort; SOO JST, Dat Wy goedtgevonden hebben miè defen alle Ingezetenen defer Landen te wacrfcfc· wen, ghelijckWy de felve waerfchouwenmiiiri defen, dat fy haer van het ontvanghen der lèlm Penningen fullen hebben te wachten, vee! mini: de felve in defe Landen in te brengen ende tcdé teren, 't zy tot wat prijs 't felve oock foude moges wefen; noch oock op de felve Penningen uyt m Landen eenighc Materialen te leveren, ommen den vooriz Penningh geconverteertte werden»f verbeurte van de vooriz Materialen of Penning en twee Nederlandtfe Ducaten [opyederPcnnue. die contrarie defen geprafenteert, uytgeg^* ontfangen foude mogen wefen, of hetdubbeitva de waerde van dien,in gevalle het fcyt nietdf * ! feher daet ontdeckt worde j ende ten «^Fr* de Léveraers of Inbrengers vande felve PcM"g daer en boven als Medeftanders van M««?^ finge gehouden te worden. Ende naer OP*. onaenghefienonfePlacaten van den gj^ Oftober 1634., fcfthienden December 16R^ nu laetil van den twaelfden April i&>8 > ^ binnen defe Provincie mcf groote quannj cours werden ingedrongen en ontfartgefl\ y^ fcheRealen van Achten, van Vieren. en è derheyt de enckelde Realen, dewelc^cnf^ Schellingen werden gedebiteert, ^K ^ de felve doorgaens wel thien a-twaeir ^ ^ te licht zijn, ende oock feer ongewis Φ $^0 om de felve oock t'allentyden in de ie» ^^ oock in de Spaenfche Nederlanden yg^ia» voor rauw Materiael om ter Munrc^v &

te

DatWyom-.^

aengefien. SOO IST,

Inghezetenen te bevryden van

-ocr page 814-

De Munt ende Mun kwel expreiïeJijck midts defen voor Bil 3 de niet uy tgecf noch ontfanghbaer verkla 'iXl' -aliick alle ftucken of Realen van Spaigne

777 conniventie te calangeren. Ende op dat niemandt hier van ignorantie en hebbe te pretenderen, So ontbieden ende verfoecken WydeHeeren Staten, Stadthouderen , Gecommitteerde Raden , ende

^,11 ndePeru, van de meefte tot de minite

: toe,

ι tcIi van Vieren,van Tween, en Enckeld

Gedeputeerde Staten van de refpeclive Provinciën, ende alle andere Jufricieren en Officieren van den ièlvenLande, deièn onièn Placate alomme daer fulcks gewoon is gedaen te werden , te doen afkun- digen , publiceren , ende aenplackcn , midtfga- ders de verkondinge van dien alle maenden , of ten miniten alle twee maenden te doen vernieuwen, op dat doormiddel van fulcks, de naerkomingevan deièn te beter in train gebracht en gehouden foudc mogen werden. Aldus gedaen ende geanc fleert ter Vergaderinge van de hooghgememelte Staten Generael, In den Hage den thienden Oétober 1674. Was geparapheert, Isbr.vanVierJJen> vt. Onderiiondt, Ter Ordonnantie van defclvc. Geteeckent, J.SpronJJen. Zijnde op't fpatium ghedruckt het Cachet van haer Ho. Mog. op een roden ouwel, overdeckt met een papieren ruy te.

j

üeehewichtigh of te licht zijn, geenuyt- tzT Verbiedende van nu af eenige der fel ver fttebiedenofontfangen, op poene van de m^Jvene, uytgebodene ofontfangen ftucken

V

ende daer en boven noch het viervout van

t'letdc der fel ver. Gebieden vorder die eenige Sclyer ftucken of Realen, of oock wel eenig hc èr gemelte Embder Veertigh ftuyvers penningen der iich zijn hebbende, de fel ve te brengen ter

on

ofterMunte, binnen den tijd t van veer-

naerdatedeiès, of dat hem deièlve

hVülè

ihien dagen > hicrnaer ter handen gekomen fullen zijn, op pcene \vooren. Ende ten eynde deièn Onlèn Placate κ beter moge werden onderhouden, fo ordonne-

ren

\\v midts defenOnfen Ontfanger-Generael,

_smede alle Ontfangers van de refpe&ive Provin- Qcn, midtfgaders der fel ver Commiièn en Klere- co, nevens alle Collecteurs , Pachters ende CooptablePerfoonen vanden Lande, haer naer deninhoude van deièn Onlèn Placate ( dat haer ten dien eynde toegefonden fal werden) ftriclelijck te reguleren , op de poenen daer inne vermeit. , Lallende onfe Officieren -van Juftitie, midtfgaders kRaden cndc Generael-meefteis van der Munte, icpdc Overtreders van dien icherp reguard te ne- men, cndedefclvcfonderdilay, diflimulatieofte

f -f· Plaeaet <van de Staten Generael der Vereenighde Nederlanden, tegens degeconterfeyte Friefs Ryders ofDucaions. In date den thienden Juny 16y j.

[E Staten Generael der Vereenighde Ne- derlanden. Allen den genen die deièn fullen ficn ofte hooren leien , Saluyt. voenteweten : Alibo Wy inervaringe i»men, dat binnen defe Vereenighde Nederlan- n' on^er de Gemeente gedebiteert ende uy tghe- |Tcn werden feeckere valfche nieuwe Silvere Ry- gjsi gheconterfeyt ende nageilagen na de deugh- p|«eMuntcende Ryders vanWeft-Vrieflandt, Köocndc den datum van de Jaren 1672 en 1674, fcde ψ* valfche Ryders naer, genomen Aiïïiy :; mecr avonden te houden in Alloy als (even irjyjfogreynen, inplaetfe dat die elf pen: lJK?jnSllvers' vo]gcns deMunts-ordrebe- Er 1λ en * en in gewichte een half Engelfch ^telSdcu8hdc!lJckeRyders, ende fulcks %ivJ"^Q nvi"tigh Engelfchen eenentwin- ^atrdhh0e" twjnti8h Aicn"» en midts dien macr W naeradvcmi>c dedeughdelijckefilvere nifchcWn c" dcrrigh ftuyvers ·, welcke voorfz PFn^r L-7. , als uvt de hier onder-gedruckte Cvrieirt geflen> van de dcughdelijckc fa, prin ,- yders konnen werden onder- NcFL»Ipa Jj acn de grofheyc der Letteren *ARvVh β fPeciallJck dat in hetwoordt 5ï ^rchvn'l^^^uytgebeelc, of verge- ^ d* lenoTpAeropg^oten tczlJn} Z1inde kcNcr, akH ? in c°NCORDIA veel iQe andere Letters; ende de couleur

van de valfche wat blaeuwer, als de deughdclijckc; Ende alibo 't ièlve is ftreckende tot merekehjeke bedriegcry der goede Ingezetenen van deièn Staet, en confuiic van de goede Gelden van de ie Landen Munten. S O O IS Τ, Dat Wy dienftigh ende tenhooghftennoodigh geacht hebben, de goede Gemeente van 't gene vooriz te waerichouwcn, ghelijckWy defelve wacrichouwcn midts defen, op dat een yeder in'tomfangen van Ryders, iich van de voornoemde geconterfeyte valfche pennin- gen mochten wachten, ende alibo voorkomen de ichadediehy andcriints door 'tontfangen van de ièlvclbude komen te lydcn. Verbiedende wyders* wel ftrietelijck allen ende eencnyegclijcken eenige der voornoemde gecontrefaite Ryders die fy foudc mogen hebben , binnen defe Provincie , of der ièlver Gcailbcieerdc Landtfchappen in te brengen, ergens, ofaenyemandt, wie het oock foudc mo- gen weien, uyt te geven, ofte ontfangen, maer deièlve, lbo fy eenige van dien fouden moghen in. handen hebben, te brengen aen de Wiilèl-bancken, ofte Munt-meefters, omme tcrflondt gebroocken ende gefmolten te werden, ende van de ielve te ont- fangen de innerlijcke waerdye der ièlver Pennin- gen, op poene van anders doende, als Complices ende Medeftanders van Munts-vervalfchingeghe- houden, ende vorders gheftraft te werden in de amende by voorige Munts-Placatcn ghefiatueert. Ende opdat niemandt hiervan eenige ignorantie 5 Β                            en

-ocr page 815-

Placaten. ó.Boeck. 5. Tic.

778*

gaderinge, onder onfen Cachette, Paraplu

en kome te pretenderen; Soo ontbieden ende ver- foecken Wy de Heeren Staten, Gecommitteerde Raden ende Gedeputeerde Staten van de Provin- ciën refpective van Gelderlandt ende 't Graeffchap Zutphen, HoUandt ende Weft-Vricflandt, Zee- landt,Utrecht, Vrkfiandt,Over-YiTel,endeSrad Groeningen ende Ommelanden, de Hoven van Juiütie, ende Regeerders inde Steden endeten platten Lande, deièn o'nièn Flacate alomme daer iiilcks gewoon is gedaen te worden , te doen publi- ceren , afkondigen ende aenplacken: Ende tot be- ter obfervantie van dien, eicks 'm den iynen , de Ontfangers Generael , ende van de Gemecne Mid- delen , Treforiers ende Rentmeefiers , manierende ende verhandelende 'sLandts ende andere publijc- que penningen,, tot haer devoir in defen ipecia- lijck, ende wel fcherpelijck te vermanen ende te laftcn. Gegeven in 's Graven-Hage itionfeVer-

de Signature van een van onfe Griffiers

°Pdea

thiendenjunij 1675. Was geparapheert! ?Gi 'Pompe,vz. Onderftondt, Ter OrdonmÏ dehoogh-ghemelteHeerenStaten Generael ? cccckencH. W Zijnde op't fpatium ghedr^w het Cachet van haer HooghMog. opeenroS

Ouwel, overdeckt met een Papieren ruyte

15". Placaet van de Staten Generael der Vereenighde Nederlanden,

ψ!

den nieuw gemunt en Camper Scheüingh. Iu date den 20 Awufii 167■<

E Staten Generael der VereenighdeNeder- landen, Allen den genen die defen fullen

mité van onfe voorgaende Placaten, tegenshetuyt- bicden ende ontfangen van de Billiocnenge-cnu- neert. Ordonnerende eenen ygelijck,dieeenigevaa de ièlve Camper Schellingen ibude mogen hebbes, de felvc te leveren in de Banck, of aendegeiVorca WiiïèlaerSjomme daer voor de waerdete bekomes. Ende op dat deièn onfen Placate te beter mach wer- den onderhouden, fo ordonneren wy mits delen er,· ibn Ontfangèr Generael, als mede alle Ontfangen van de refpeclive Provinciën, mitfgaders derfdra Commifen en Clercquen, nevens alle Collectcur>', Pachters ende comptable Perfonen van den Lanè, haer na den inhouden van deièn onfen Placate (da haer ten dien eynde toegefonden fal werdenjilnc- telijck te reguleren, op de pcenédaennnc vermeit) Lattende eiïdc bevelende alle Officieren, itófeKfen onfeRadcn ende Generael-meeilersvandcMuntc, fich cp de Overtreders van deièn Placatenaerftéi te informeren, ende de felve naer den inhouden ra dien, doen cahngeren. Endeopdatnicmantfe van ignorantie hebbe te pretenderen, foo ontbieaa en verfocken wy de Heeren Staten,Stadthoufe Gecommitteerde Raden, en Gedeputeerde M» van de refpeaivcProvincien,enalleanderefui"^ ren en Officieren ν an den iel ven Landsdelen onw» Placate alomme daer fulex gewoon isgedaen κ dcn,tedoen afkondigen, publiceren en aenp!^ midtfgaders de verkondmge van dienancniae .^ of ten minften alle twee maenden ^οεη.ν'·^ wen, op dat door middel van fuicx, #βΒ van defen te beter in train gebracht, cnacP _ foude mogen werden. Aldus gedaen «"Jjjjj. fleert ter Vergaderinge vandehoog-goj» ^ ren Staten Generacl,In denHagc den>Jjjgjhi* Ter Ordonnantie van de felve. Gctekeni»^^ Zijnde op 'cfpatümgcdruckthctCaciK: Hoogh Mog. op een rooden Ouwel, 01 en* een papieren Ruyte. Τ        Λ f ff NOTA. Ve Figure hier toe dientnfc*^ Tag. 780, foo als defehe onder ψ gjL Statenvan HoUandt aUatrafgedrütVj

TJoen te

fienofce hoorenleien, Saluyr.

weten, Al foo Wy in ervaringe zijn geko- men , dat onder de goede Gemeente hier te Lande met meenighte uytgegeven werden fekere nieuwe Schel!ingen, tot Campen gemunt, met den afilagh van een gekroonde Dubbelen Arendt, ende de cir- cumfcriptie, Leop: Ign. T>- G, Elec. Ro: Imp: Sem: Aug: ende aen d'andere zyde, het Wapen van Burgundie ende Ooftenrijck, endeom den Randt, Mo. Arg\ Imperi Civïta Campen 1675". waer van ds Figure hier onder aengedruckt is, zijnde de voor- noemde Schellingen vaa Campen iöoliclitin den voet, alloy ende gewichte bevonden, dat het dc- feft van dien (geconfercert tegensden Hollandt- fchen Schellingh, in September 1670 gearrefteert) ten hondert komt te bedragen fes gulden neghen ftuy vers, negen penningen large, welcke enorme verflechtinge ende deterioratie van foodamgeper- niticufe confequentie is , dat ingevalle tegens de continuatie van dien niet tydelijck wierde voor- iien, het ftuckvandc Munte in de uytterfte con- fufie foude komen te vervallen, ende onfe Capita- lc Penningen in de felve fouden werden gebroken ende geconverteert j ende apprehenderende dat de vooriz Schellingen noch dagdijeks meer ende meer door deic Ver eenjgde Nederlanden, Geaflccieerde Landtichappen, Steden ende Leden van dien, ge- diftribueert ende uytgegeven fullen werden, tot groote ichade ende ondienft van den Staet, en van degoede Ingezetenen van dien. SOO I S T, Dat wy, om fulcks tydelijck voor te komen, ende re gemoct te treden, oock het vorder raaecken van devoorfz Camper Schellingen te ftcuyten, goet-l gevonden hebben de felve Schellingen te decricren, ende verbeurt en voor Billioen te verklaren, gelijck wy de ièlve decricren, ende verbeurt, oock voor Billioen verklaren by defen, waer die fouden mogen werden gevonden. Verbiedende cenighe van de voor/chreve Schellingen meer uyt te bieden ofte te ontfangen, op de verbeurte van de uytgebodenof ontfangene Schellingen, ende daer en boven noch - het viervout van de waerde derfelver, mconfar-

-ocr page 816-

De Munt ende Munterye betreffende

779

Placaet van de Staten van Hollandt ende IVefi-Vr ie/landt, tekens den Zeewwfihen 'Daelder , en verfcheyde Acht-en-tw'mtigh fluyx e s 'Penningen-k In date den derden April 1677.

»ïï Staten van Hollandt ende Weft-Vries- landc: Allen den genen die delen lullen fieii ofte hooren lefen, Saluyt. \Doen te veten : Datal-hoewel Wy hadden ver- ■ (Iatdoor het ordonneren van den Sil veren Scr ende Sil veren Ducaet, ende de verhoogmge •(jeMunt-prijsopdefelve Penningen, in den ur£ jö-Sopdcnacluicnden Mey, tot vier en twin- Cimlèis feventhienfluyvers en een halvefiuyver

volgens flreckende tot feergroete fteygeringe van de Munts Materialen, de welcke by ons Placaet van den elfden Augufriiófp, en opgcvolghde Refo- lutie van den achtienden Mey 1<Só8, ordentelijck waren geregu leert, welcke ordre doorfoodanighe privative Ordonnantien van penningen werden ge- renverfeert, ende vervolgens den prijs der c\7alua~ tie geldengeturbeert, oock de Munts-materialen getrocken vand'cencin d'andercProvincie, con- trarie de Unie van't Munt-werek, endcfpecialijck het lactlte Articul van de Refolutie van den vijf- thienden Junij 1659, conform de folemnele Munts Placaten van de Jaren 1 óoc> ende 161 o. SOO ISTj Dat Wy daer tegens willende voor- lien, goetgevonden hebben, omme onfcgoede In- gezetenen voor alle fchade te waerfchou wen,gelijck: Wy haer waerfchou wen midts delen, dat haer van 't ontfangen der voorfz Silvere penningen, ίο Vric- ièhe, Camper ende Groeninger Florynen, als mede van de ZecuwlcheDaelder lullen hebben te wach- ten , veel minder de felve in dele Provincie in te brengen ende te debiteren, 't zy tot wat prijs het felve oock foude mogen welen, noch te oock op de voornoemde penningen uyt defen Lande eenighe Materialen te leveren, omme inde voornoemde penningen gecontroverteert te wordemop verbeur- te van de voorfz Materialen ofte Penningen, ende twee Nederlandtfche Ducaten op yeder penningh, des contrarie delen geprelènteert, uytgegeven ofte ontfangen foude mogen welen, of het dubbelt van de waerde van dien, indien het feyt niet ter vcr- fcher dact ontdeckt en wierde, mitlgaders noch een peyne van twee hondert guldens tegens de gene die de vooriz penningen in dele Landen fouden mogen komen te brengen: Ende ten cynde niemandthier van ignorantie pretendcre , nemaer weten moge wacr naer hy hem delen aengaende lal moeten regu- leren, lbo begecren Wy dat defen alom me ghepu- bliceert en geafligeert fal werden daer het behoort, ende ingehjeke gclegentheden te gefchicden ghc- bruyckelijck is. Gedaen in den Hagc onder het kleyne Zegel van den Lande, delen derden April 1 677, Onder front, Ter Ordonnantie van de Sta- ten. Was getceckent, Sim on van Beaumont.

'Ir Maak fijns acn den Leveracr ter Munte te ge Een, alle oorfaeck van fteygeringe der prijs van de Munte füudc hebben wegh genomen geweeft, al- l',0'(joor dat middel op de Munten defer Landen Dccrder, alscrgens anders op eenige gereguleerde Munten onfer Naebuyren voor het Marckfijn Sil- vcrcfi'cven werdt* lbo zijn Wy nochtans t'zedert ccnimiymentijtherwaerts in ervaringe gekomen, α op de' Munte van Vrieflandt zij η gemunt, en in il;!-Provincie van Hollandt ende Weit-Vrieflandt ï'crdcn uyrgegcven, een groote quantiteyt Silvere Vricflche Florynen, ofte Acht-en-twintigh fluy- m f'mingen, zijnde niet alleen gemunt; fonder f'pcciael coniènt van haer Ho. Mog., nemaeroock foodanigh vcrlichtin de voet, dat defelve geconfe- reert regens onfen boven-gemelten Sil veren Ryder, over de vijf ten hondert minder waerdigh is. Ende ïnlgelijcks op de Stadts Munte der Stede Campen mede Florynen t'zedert eenige Jaren zijn pilden byde voorgaende Muntmeeiters, niet al- leen Ibnder datum van 't Jaer,waer inne de felve zijn iicmiint, nemaer oock leer verlleght in den alloyc, 'n voegen de felve mede tegens voorgcmelten onfen Zilveren Ryder geconfereert, oock over de vier en 1'm halve ten hondert tcflecht bevonden wierden , ghehjck oock t'zedert denjare 1673 op de Munte van Grocningcn zijn gemunt en in dele Vereenigh- κ Acderlanden werden uytgcgeven Acht en twin· Hl}flmveTsflucken, ofte Florijn, als Zeeuwfche 'Miers, mede tegens den voorfchreven Sil veren Jyjö'geconfereert, fchaers anderhalf per cent te jam bevonden werden, dat yeder Zeeufcn Dacl- ^macr waerdigh isperftuck negen en twintigh J frs m wgen penningen, ende daer en boven c on(ta permiflie ende authorifatie, ende dien-

ι7· Placaet van de Staten van Hollandt ende Wefl-Vrieflandt

tevens

den Camper Schellingh. In date den derden April 1 cT j 7. Ι ι itenAv,fn Hollandt ende Wcft-Vries- j noemde Schellingen Van Campen foolicht in den

voet, alloy ende gewichte bevonden, dat het de- fect van dien (geconfereert tegens den Hollandt- ichen Schellinghin September 1670. gearrefteert) ten honderf komt te bedragen fes gulden negen ituyvers, en negen penningen largc, welcke enorme verflechtinge cnde deterioratie van loodanigc per- nitieuie confequentieis, datinghevallc tegens de Continuatie van dien niet tydelijck wierde vooillen, het ituck van de Munte in de uytterfte confufie foude komen te vervallen , ende de Capitale pen- ningen in de ièlve fouden worden gebroocken ende geconverteert ·, en apprehendcrende dat de^ voorfz 5 Β ι                   Schel·

Allen den genen die defen fullen of nooren lefen, Sal uyt. Dom te veten, Al- "der dea° α Vn crvaringc zijn ghekomert, dat fiehtc uvf Gcmcenrc hier te Lande met mee- fogoj |^CVcn Worden feeckere nieuwe Schel- ^gekroond anPiC-n &emunt' mct den afflagh van ^,1™°/ lden Arcilt> endedecireüm- ^eacn Α\ί'βη ®· **. Elec: Ro: Imp. Sern. Au?: ^cndeOoft -2yde' hec WaPen vanBurgun- % W,r nnjCk' Cnde om den Randt» Mo: ®* tóomw *Λ CamPen »67f- waer van de Fi- "aeraenghedrucktis, zijnde de voor-

»

-ocr page 817-

Placaten. 6 Boeck 6. Tit.

7S

O

Schellingen noch dagelijcks meer ende meer» door de hoogh-gemelte onfcn Lande gediftribueert ende uytgegeven ibude worden 5 tot groote ichade ende ondienft van de goede Ingezetenen van dien. SOO IST, Dat Wy, om fulcks tydelijck voor te komen, ende oock het vorder maecken van de voorichreve Camper Schellingen te fteuyten, goedtgevonden hebben de iêlve Schellingen te decriëren, ende ver- beurt , en voor Billioen te verklaren, ghelijck Wy de ièlve decriëren, ende verbeurt, oock voor Bil- lioen verklaren by deien, waer die ibudemoghen worden gevonden. Verbiedende eenighe van de vooriz Schellingen meer uyt te bieden, ofte te onr- fangen, op de verbeurte van de uytgeboden of ont- fangene Schellingen, ende daer en boven van thien- mael de waerde der iel ver, midtigaders noch een boete van twee hondert guldens tegens die gene die de vooriz Schellingen hier te Lande fullen inbren- gen. Ordonnerende eencn yegelijck, die eenighe van de iêlve Camper Schellingen foude mogen heb- ben, defelve te leveren inde Banck, ofte aende gefwooren Wiiïèlaers, ommc daer voor de waerde te bekomen. Ende op dat deiè onfen Placate te be- ter mach worden onderhouden , foo ordonneren Wy midts deièn onien Ontfanger Generael, als mede alle Ontfangers 'm de reipedrive Steden, mitf·

vensalleColledeurs, Pachters encomntah! foonen van den Lande, haer naer den inhoi * defen onièn Placate (dat haer ten dien evn,? tis fonden fal worden) ftridlelijck te «afij* poene daer mne vermeit: Lattende ende Su? alle Officieren, fïch op de Overtreders Ξο Placate naerftelijck te informeren, ended? naer den inhouden van dien te calangeren £ !j datniemandt hiervan ignorantie hebbeten

afgekondight, gepubliceert ende gca%ert°L gaders de verkondmge van dien alle Maenden' 1 ten minften alle twee Maenden vernieuwt Hw

den, op dat door middel van fulcks, de naerkómj

ge van defen re beter in train gebracht,endegek den foude mogen worden. Gedaen inden% den derden April 16yj, Onder ftondc, Ter Or- donnantie van de Staten. Wasgeteeckent, Sm' van Beaumont.

<$$h

m

¥* lei

ne-

gadersderfelver Commiièn ende Klercquen

ι 8.         Placaet van de Staten Generael der Vereeniqhde Nederlanden, tem dengeconterfeyten Leeuwen Daelder. In date denfeventhienden Septemk 167;.

guldens drie ftuyvers ten hondert minder wacr- digh , als waer voor de felve naér advenant den voorichreven Leeuwen - Daelder werdc gedebi- teert: Ende alfoo 't felve is ftreckende totmereb lijeke bedriegerye der goede Ingezetenen randelffl Staet, ende confufie van de goede Gelden van de- ler Landen Munten. S O O I S T, DatWy begerende daer tegens te voorüen, alle endcyegc- lijeken der voorfchreve Penningen, waer van de. Emgiehier onder zijnghedruckt, verklaert Ikö* ben, ende verklaren midts defen voor Billioenis/ nietganghbaer : Verbiedende over fulcks aÜcnce een yegelijcken wel ftridtclijcken, cenigedetvoor- fchreve Penningen binnen defe Provinciën, <JnW fel ver Geaflbcieerde Landtfchappen in te brengen» ergens, ofte aenwiehet oock foude mogen wera uyt te geven, ofte te ontfangen, maer de felve.! fy eenige van dien fouden mogen in handen ben, te brengen aen de WiiTel-baiickcn oft^f meefters, omme terflondc gebroocken CI,d5S fmolten te werden, ende van defclveteor^n, de innerlijcke waerdye der fel ver PcnmnfDy; pcene van anders doende , als 9°mp j^n» Μ edeitanders van Munts-vervalfchingege' . ^ ende verders gheftraft te werden RS^Jufloi voorigc Munts-Placaten geftatueert. ί^^β niemandt hier van eenige ignorantie en ^ pretenderen, Soo ontbieden en verioccKen ^ Heeren Staten, Gecommitteerde Radene ^ puteerde Staten van de Provinciën re$e]!inCjt (a Gelderlandt enGraeffchap Zutphen. ψπ^ Weil-Vrieflandt, Zeelandr, Utreeg^^ Ovcr-Yflêl, Stadt Groningen ende um .^ de Hoven van /uilitie, ende de Regeer Sts,

5E Staten Generael der Vereenighde Ne- derlanden. Allen den genen die deien fullen iien ofhooren Iefen, Saluyt. 'Doen te weten : AlCoo Wy in ervaringhe ko- men , dat binnen defe Vereenighde Nederlanden, onder de Gemeente gedebitcert ende uyrgegcven werden iècckcre Leeuwen-Daelders , nu nieuw- lijcks gefabriceert, en ibo het fchijnt, al wederom gecontrefeyt nac den originelen HoJlandtichen Leeuwen-Daelder, ilaendeop d'cenczydeeenge- wapent Man, met het Wapen, endc een Leeuw daer in, ende op d'andere zydc een itaende Leeuw, edoch met die vcranderingli, dat nu in plaetie van de woorden Confidens Domino non movetur, ghe- lijck öp de Hollandtiche endc oock op de voorgaen- de vervalfchte, ende op de Embdiiche gecontre- faite Leeuwcn-Daelders was getrek, als nubyde Leeuw bet Devisis, In Domino Fiducia noflra, 40 167 6, endc by de gewapende Man gcftelt Car: W. T:A:C:A:D:S:B:I: &K:} foo als uyt de hier onder gedruckte Figuyr kan werden geilen, zijnde dciëlve Penningh wel in den gewichte quadreren- de met den Nederlandtfchen Leeuwen-Daelder, als wegende ièventhien Engelichen vijf-en-twin- tigh Aien, ende iiilcks macr een ende drie vierde- parten Aièn minder, als de Hollandtiche, maer in den Alloye , naer genomen Ailay bevonden een penninghen twintigh greyn Hechter, ende fulcks maer ieven penningen twee en een half greyn in fljnte , ende dien-volghens tegen den Hollandt- fchen Leeuwen-Daelder tot veertigh ftuyvers het iluck geconfereert, bevonden wierde maerwaer- digh te zijn een en dertigh ftuyversldrie en dertigh myten target ende over fulcks wel fes en twintigh

-ocr page 818-

De Munt ende Munterye betreffende.

Geteeckcnt, II. FageL jedruckc het Cachet van haer Hoogh Mog. op een roden ouwel, overdeckt met een papieren Ruyte.

ι, ten platten Lande, defen onièn PJacatc /j^defl en ^^s gewoon is ghedaen te werden,*ÜPubliceren, afkondigen ende aenplacken, { beter obfervantie van dien, elcks in den

C°deOntfangers-Generael ende Particulier m<\ Genicene Middelen, Thefauriers ende

***£?'"·-..

-afl :Rentmi

ellers manierende ende verhandelende des

/s/%

Jendeanderepublijcque penningen, tot haer Wrin delen Ipeciahjck ende wel fcherpehjck te lanen ende te lallen. Gegeven in den Hage

Hit3

Kfl

Onie Vergaderinge , onder Onfen Cachette, Lphure ende de Signature van een van Onfe iifiers op den feventhienden September 167-7. Jajgeparaphcert, H. vander Meer, vt. Onder (ma Ter Ordonnantie van de hoogh-gemeltc

&Ά***

Placaet van de Staten van HolLmdt ende Wefl-Vr ie (landt, houdende verbodt van den Zeeufchen T^aelder, ende verminderïnge in den prijs van acht- en twintigen. In date denfeven en twïntighflen April 1679. andere Laften, haer daer nacr op de voorfz poene irridrelijck en prsecifelijck lullen moeten reguleren * lbo nochtans, dat ditjegen woordige Placaet niet eerder lijn effecl: of executie lal hebben, als ter expi- ratie van fes Weecken, naer dat het vooriz Placaet gepubliccert ende gcaffigeert lal zijn Ende voorts op poene ende in maniere als voren te verbieden de Groninger en Swoliche Florynen, anders genaemt acht en twintigh iluyvers-penning, hooger uyt te geven ofte ontfangen als op leven en twintigh iruyvcrsj ende de Vricflche en Kamper Florynen of acht en twintigh Ituyvers-penningen hooger uyt te geven, als tegens ics en twintigh Uu- vers; endede Kamper en Swoliche Schellingen , hooger als tegens vijf ftuyvers; ende de mindere payementen, te weten de Kamper, Deventer , Swolfchc en Cleefiche ihiy vers, hooger a!s voor acht penningen; ende de Kopere Deuy ten, geila- gen in het Bifdom van Luyck, tot Recum, ïiuyr- monde, of andere Plaetfen en Quarticren buytcii de Geünieerde Provinciën, hooger als tot eenen penningh, of halven dcuyt, ten reguarde van de voorfz Stuy vers ende Deuyten, op een boete van thien guldens j alle de vooriz reipetfive boeten te appliceren met een derde ten behoeve vanden Aen- brengcr, een derde ten behoeve vanden Officier die de calange doen fal, ende een derde ten behoe- ve van den Armen. Ende op dat niemandt hier van ignorantie ibude pnetendcren 5 foo begeren Wy, dat defe alomme gepubliccert ende gcaffigeert fal werden daer het behoort, ende in gelijckc gelc- gentheden te gheichieden gebruyckelijck is. Gc~ dien in den Hage onder het Klcync Zegel van den Lande, den fcven en twintighften April 1Ö79. Onder ftondt, Ter Ordonnantie van de Staten Geteeckcnt, Simonvan Beaumont.

19

^|E Staten v[êm landt. Alienofhoweten : D inde, dat dagelijc peurt werdt, d"beate in date den fceckerennieuwe?k Munte van drtghegeren werdTik, binnen defe*ganghbaer gehofa fel ven Penningciligen wert bene«Ivoren Ryder, dïóf9hadden verfttelijck op alle dewt worden : WM>z nieuwen p^ de grote prejud•wrdenexceiïlveJi goedtghwonfp Cate tc or*n renningh by n«üockfoude mo^^"^enl■-'Kigh Ituy vers; tPCvanviiftig^^ genen died 3, pffeCmi} a's ty ς ^wngh hog ïiE η oc5;j 'iiddelcn, 'CrnT°/Cndeu3ClmPo

*fcisS*C η SradtSMiddclcn> midtfgaders ^-ouefleurs van de Verpondingen en

-0.

Renovatie en Ampliatie van het Placaet van de Staten van Hollandt ende Wefl-Vr ieflandt, inhoudende de valuatie en cours van eenige SihereTcnnin- gen, ivaer van de Figuren hier achterfiaen uytghedruckt ·, als mede van eenighe Kopere Deuyten. In date den twïntighflen Sep tember 1679, Απ" 'andt endeWeft- Vries- I weten, Datby ons in achtinge ghenomen'zijnde "en den genen die defen fullen J dat daghelijcks ende fuccefllve meer ende meer °oren lefen, Saluyt, 'Doen te 1 beipeurt werdt, dat niet teghenftaende by onièn ]                                                             Placate

?\Lötatcn Ij ■·; landt, «en of

-ocr page 819-

Placaten. 6. Boeck ó.Tit.

78

Placate in date den fevenden April 1677 gedecrieert is feeckcren nieuwen Penningh, geilagen werdende op de Munte van de Provincie van Zeelandt, ende uytghcgeven werdende voor dertigh ftuyvers het ftuck, binnen defe Provincie alomme inghevoert, coganghbaer gehouden werd t, onaenghefien dat den iel ven Penningh importantclijckafwijckt,ende geflagen wert beneden den voet ende ordre vanden Silveren Ryder, die hacr Hoogh Mog. in denjare 16 59 hadden verftaen ende vaftgheftelt, dat een- paerlijck op alle de Munten van de Unie gerr.aeckt ibude worden : Wy tot meerder weeringe vanden voorfz nieuwen penningh, ende wegh-neminge van de grote prejuditien die de goede ingezetenen door den exceill ven invoer van dien komen tcly- den, goedtghevonden ende verftaen hebben, by dcicn Placate te ordonneren, dat den voorfz nieu- wen Penningh by nicmandt in defe Provincie, wie het oock ibude mogen weien, fal mogen uytgege- vcn of ootfanghen worden', dan jeghens negen en twïntigh ftuyvers het ftuck, ende hoger niet-, op de pcene van vijftigh guldens, ibo wel te verbeuren by den genen die den voorfz Penningh hoger komt uyt te geven, als by den genen die den voorn. Pen- ningh hoger komt te ontfangen: Ende dat dien-vol- gende oock alle Ontfangers van 'sgemene Landts en Stadts Middelen, Impoften ende Accyfen, Item van de Convoyen ende Lycenten, Pachters, Col- lecleurs ende Impoft-meefters van de voorfz 's ge- mene Landts ende Stadts Middelen, midtfgaders Gaerders of Colle&curs van de Verpondingen en andere Laftcn, hacr daer naer op de voorfz pcene iriï£telijck en proeciielijck fullen moeten reguleren; ibo nochtans, dat ditjegenwoordige Placaet niet eerder iljn efreel: of executie fal hebben, als ter expi- ratie van ies Weeckcn, naer dat het voorfz Placaet gepubliceert ende gcaffigeert fal zijn.

Ende voorts op pcene ende in maniere.! te verbieden de Groninger en S wolfche Fl ** anders genaemt acht en twintigh ftuyvers *' hooger uyt te geven ofte ontfangen alson?^' twintigh ftuyvers; ende dcVrieflche en Ê eiï Floryncn of achr en twintigh ftuyvers ñå*50 hoogeruyctegeven,alStegenSfescnt;& vers; De Luyekfche Ducatonsmethooapr 1 ' drie guldens; De Luyekfche Rijcxda3tfc„ 3 hooger als tot twee guldens acht ftuvver f de Metfe Teft oenen met hooger als totthicn iif vers ; de Kamper ende S wolfche Schelling! hooger als tegens vijf ftuyvers; endedemi!.' payementen, te weten de Kamper, Dcvenicr Swolfche en Cleeffcheftuyvers, hooger als y ' acht penningen; ende de Kopere Deuyten, uh gen in het Bifdom van Luyck, tot Recum,'E monde, of andere Plaetfen enQyartieren buyten de Geünieerde Provinciën, hooger als tot ia penningh, of halven deuyt, ten reguardc vande voorfz Stuyvers ende Deuyten, op een boete van thien guldens; alle de voorfz refpeftive boeten tt appliceren met een derde ten behoeve vanden Aen- brenger, een derde ten behoeve van den Officier die de calange doen fal, ende een derde ten behoe- ve van den Armen. Ende op dat nicmandt hier van ignorantie foude pretenderen ; foo beccren Wy, dat defe alomme gepubliceertendegeaffigcert fal werden daer het behoort, ende in gelijckcgelc- gentheden te ghefchieden gcbruyckelijck is. Ge- daen in den Hageonder het KleyneZegcl vanden Lande, den twintighften September 1679. Onder ftondt, Ter Ordonnantie van de Staten. Geteeckent, Simonvan BtéitmÉ,

De Swolfche Florijn,of Acht en twintighftuyvw· penningh, t'zcdert denjare 1672 gemunt, is van defe Figure.

De Zeeufche Dalers van den Jare 1676 van dertigh ftuyvers, op de Munte van Zeeland t gemunt,, is van de onderftaende Figure.

*ö

O!

&>

upi>

ÖêÃ

DenVricflchen Florijn of Achtentwinngi^*

De Groninger Florijn,of Acht en twintig ftuyvers- penningh, t'zedcrt den Jare 1672 gemunt, is van de volgende Figure.

vers-i

-----pyningh.incLTaiti^^r' ;e flagen, zijn van de volgende ru0

MUHtlH*,.

tev Ø: ÷

""mfntm

>".».«··»

Df

-ocr page 820-

De Munt e'nde Ì unterye betreffende.

78j

Den Swolichcn Schellingh fcnder datum, t'zcdcrt den jare 1672 geflagcn, is van dele Figure.

plorijiij t'zedcrc den Jare 1672 gemunt C$P{ van de onderilaende Figure.

^afflP'

n«re LuyckièDucatorrs, indenJare ô 666 en ^rnaereernunt, zijn van de onderilaende r ïgure.

De Camper iluyvers, t'zedcrt den Jare 1662 gemunt, zijn van dele Figure.

"55"*««*»

í:%ïéÀ^

DcnlilvcrenPataconof Rijcxdaelder van den vouriz i'ruice van Luyck, ïsvaude volgende Figure.

De Deventer ftuy vers, t'zcdcrt den [are 166't gemunt, zijn van de volgende Figure.

&

#

^

s.f

Ë'

<53\

ÊçÀ.Ë^*1'

De Swolfchc Iluyvers, t'zedert den [are 166% gemunt, zijn van de onderilaende Figure.

^MctzerTeiloenen, foooude als nieuwe, zijnvandeonderftaendeFig ure.

-mperSchdimgh indenjare 167? gemunt, is van defe Figure.

De iluyvers van Cleeff, foo oude als nieuwe, zijn van de onderilaende Figure.

^S^v

1

ØÌ te

é

\%^<& « -·%$>

»*»úËú»·'

Wm^

-ocr page 821-

Pkcaten. 6 Boeck 6. Tit. Waerfchoumnge <uan de Edele Mog. Heeren Gecommittee-J s * van de Staten van Hollandt ende IVefl-Fricfandt -3 aengaende den ei ! cifendagh<vandeningangh van'tTlacaet van dateden twinthhff <?ΛΑ*- laetfileden. In date aen tweeden November 1679.                    Ψνηϋά- ende datdaeruytfoude konnenontflaen j VQorfz Penningen op d'een Pkets binned' Η Lande tot hooger prijs iouden werden iSïS ende ontfangen, als op de andere. SOo?^

2,1.

IE Gecomvan HolIJoen tenom'en hvolghens der felve

den hebben, by delen aUenVndc^&H waerichouwen, dat het voorfz Placaet: bm · meer-gemelten Lande cfgalijck ende yj?Jj tervolght fil moeten worden naétdenlaetS deloopende maendt November; ende da Ti? gepubliceert ende geaffigeert fal werden dactïï? hoort, ende in gelijcke faecken te gefcliiedcn£f bruyekehjek is ; ten eynde daer van nienS ignorantie moge pretenderen. Gedaenint Hage onder het Kleyne Zegel van den Lande, £ tweeden November 1679. Onder ftondt, Ter Ordonnantie van de Gecommitteerde Raden. Geteeckcnt, SimonvunBeawnm

September laetftleden, de pryièn vaftgcitelt ende gereguleert zijnde, daernaer, ende anders niet, dcZceuwfcheDaelders, Groninger en Swolièhc Florynen, ende andere Penningen uytgegeven en ontfanghcn iouden mogen werden, ende by het voorfe Placaet mede geitatueert weiènde, dat het felve niet eerder fijn effect, ofte executie ibude heb- ben , als ter expiratie van fes Weecken naer de publicatie ende affictie van dien} het voorfchreve Placaet wel op den negenden Oftober laetftleden alomme aen de Hoven van ïuiUtie , de Heeren Burgcrmeefteren ende Regeerders van de reipe- £tivc Steden, ende de Officieren is afgheiönden, omme ghcpublicecrt ende gheaffigeert te werden , maer dat het lèlve apparentelijck niet op een ende den felvigen dagh in degemeke Steden, ende ten platten Lande lal zijn ghepubliceert en geaffigeert,

Flacaet ende Notificatie vande Staten van Hollandt enk Wtf-Vm* landt, noopende het flaen ende munten van vier nieuwe Hollandt fée üpité 1 ennmgen-, ah namentlijck den Staten drie gulden, twee gulden, eene φ, midtfgaders een halve gulde. In dateden vijfentwintighfien September i68 eene gulde, midtlgaders een halve gulde refpeftk Ende op dat een yeder van Onfen goeden wil!* defen-aengaendefoude zijn gheinrormeerr, enè weten moge waer naer hen daer omtrent terepk- ren; Soo begeren Wy, datdefenalommeghep bliceert ende geaffigeert lal worden daer't behc«i ende te geichieden gebruyckelijck is. Gedaen i den Hage onder het Kleyne Zegel van denku*, den 2 $■ September 1681.

2Z

:]E Staten vlandt. Afien of hooweten : Dgearrefteert hebbennieuwe Hollandtlcnamentlijck den Staeene gulde, midtfacnderefpe&iveM

gcmelten Onfen Lande daer toe te verkenen de ge- requireerde authorifatie; dat Wy by defen verftaen ende ordonneren, dat de felve Penningen iöo in hetuytgeven als ontfangen loopende cours fullen j hebben tot de voorlz drie gulden, twee gulden,

Onder ftondt, Ter Ordonnantie van de Staten. Was geteeckcnt, SimonvdnBtm^-

23 TlacaetaengaendedeWiffelendeWiffelaersvande Munt, Scheyders, Jffineurs. &Φ^ en andere, van den 4 February 1520. Sie Groot Placaet-Boeck 1 Vol. Pag. 2604. 24. Ordonnantie of tfelvefubjeB, vanden*Auguflixs%6. Aldaer Pag. 2624;) 2 f. t^Adidem van den 19 'December 15-89. Aldaer Pag. 2 644. 26. Nochvandeni9December 1603'', 21 Maert 1606, en 6 Julyi6io. AidaerFag·*^ pag. 2700.                                                                                      J J f 27 'PlacfentegensdeWffllaersdiehunonderwmdenhetopwifTelenderpemmgenfi^^^ van den 19 September1603, en 28 Jmmry 10-42. Aldaer pag. 303 8 en 3040.

HET

-ocr page 822-

7S?

f. Inhoudende ^Placaten, Ordonnantien ende Refolu- tien de Finantie endegemeene CMiddelen van Hollandt betreffende.

DEN EERSTEN TYTEL, Finantie.

jHfln0'ie voor de Gecommitteerde Raden van de Edele Groot Mog. Π e er en Staten van Hollandt

A«

Wcjt-VrieJiAndt , m date den vierden QtUber 1670. Sic hier vooren 1 Boeck Tic. 3 , Fol, 572.

1. Accord tuffchen het Zujder ende Noorder-Quartier, over de repartitie ende het dragen van de gemene Lnflen. In date den een en twintighjlen jufy 166%, f*? Vo^Ennelijck zyeenyegelijck dien het I een en tachrigh en drie vierendeel, midtigadcrsby ' MW^ aengaen mach by deien jegenwoor- die van Weft-Vrieilandt ende den Noorder-quar- tiere achchicn en en vierendeel in'chondefr; ende dat ter tyden ende wylen toe, naer openinge ende

:jï=\

naer menichvuldige conferentien,

examinatie van wederzijdes Boecken, en de rechte

ghciraltenifie van wederzijdts Fmantien in den grondt ingheiien zijnde, by eenparige Rciblurie van de Ridderfchap, Edelen ende Sreden van den voornoemden Lande anders ial weien gheordon- neert j tot praeftatie ende prompt furniilcmcnr van welcke voorfz refpeftivequotcs de Gecommitteer- de Raden in'teen ende 't ander Quartier elck in hun reguard haer in der bciler forme bevinden by defen. I I, Dat alle de particuliere of Domcilijcquc laftcn van 't een en 't ander Quartier, midtlgadcrs de Los- Lijf-renthen ende Intereflcn op de rcCpeclive Comptoiren loopendc, buyten de voorf/. verdec- linge of repartitiegelaten, ende voortacn by'tccn ende't ander Quartier apart gedragen ende bctaclt Tullen werden, ibnder dat men daer over den an- deren eenigereeckenfehapichuld-igh (al zijn, ende dat over iülcks oock in ipecie mede by die van Weft-Vrieilandt ende den Noorder-quartiere al- leen gedragen ende betaeltiiijlcn werden de Hoof- den , Rijs, Pael, ende andere wereken , aen ende omtrent Huysduynen ende de Helder iuccefllvc- lijck gemaeckt wordende, voor foo veel de laftcn vandeièlve nieten excedcren de fomme van vijf en twintigh duyfent Caroli guldens 'sjaers , het eenejaer door het andere gerceckenti maer by fa verre ende voor ibo veel t'eenigen tyde noodigh bevonden ibudc mogen werden aen de voorichreve Wereken meerder dan vijf en twintigh duyfent gul- dens in eenjaer tc-kofte te leggen, dat fuicks by haer Edele Groot Mog. met kcnniilè van faecken gedecreteert, ende by de Gecommitteerde Raden in Weft-Vrieilandt ende den Noorder-quarticrc ge-executeert ial worden, ende dat alle 't gene als dan bevonden fal worden aen de voorfz Wereken 5 C                        boven

volgens iterative bevelen van de Herren Staten van Hollandt en Weft-Vrieilandt, "Aen der fel ver Gecommitteerde Raden inliet een ende 't ander Quartier gehouden op 't beramen «neencvcrdeelinge endeelgalifatie over beyde de !-iicQiiarticreii,van alle de poften begrepen in den fcetvan Oorlogh ende andere laftcn, by gemeen «onfentvan de Ridderfchap, Edelen ende Steden "nden voornoemden Lande iucceflivelijck ingc- *i%htwordende, ende te dragen ftaende, eyn- -wijck tuflehen de Gecommitteerde Raden alhier, Ψ oen name ende van weghen de Steden vanden /uvder-quartiere ter eenre, midtfgaders Gedepu- teden ende Gecommitteerde Raden vanWeft- 'icllindt ende den Noorder-quartiere uytden ™w ende van weghen de Steden van den iel ven S-"1^ ter andere zyde, op approbatie endera- Scvande Ridderfchap, Edelen ende Steden ^•'i voornoemden Lande, by minnelijcke ver- ;r;;! in§c 7m veraccordeerr ende vaftgheftelt,

'gens Refolutie van haer Edele Groot Mo.

•cre,nm gefchrifte ge-exhibeert ende beflo-

laecken in de navolgende Poinden enArti- **% vervat. Uvi^llcde'P°ftcn, Iaften en petitien de Pro- WT °llandt ende Weft-Vrieilandt in 4rb ι COnccrncrende, foo extraordi naris als or- ^nend s ^"«nfencvandc Ridderfchap, ^enorrj |" Van den voornoemden Lande dondert engewilliShc wcrdcnde> geene ^rtie-cn "e 7°orraen over beyde de voornomde ^^cndc'r'e -en fullcn werden naer cene Vafl"c ^cn, Iaften ?e} tewetcn> dat in de voorfz Z'1 a*orde ι ° Petltien ghcfupporteert en be- C!1 by dievandenZuyder-quartiere,

-ocr page 823-

Placaten; 7. Boeck. 1. Tit,

y%6

als dan uyt krachte van dit Verdragh daer

boven de ibfflïïic van vijf en twintigh duyfent Ca-' roli guldens jaerlijcks ('t eene jaer als boven door 't andere gereeckent) tekoftè gheleyt tezijn, als cene gemene laft van de Provincie gereputeert, en fulcks in de voorfz verdcelinge of repartitie mede ghebracht fel worden ·, ten wekken eynde van de onkoi ren aen de voorfz Wercken gheiupporteert, jaerlijcks openinge gedaen, ende ter expiratie van clcke thicn jaren daer over geliquideert fal worden·, cnde by foo verre als dan bevonden ibude moghen worden inde verloopene thien jaren daer aen meer dantvveehonderren vijftigh duyièntguld:te koire geleyt te zijn , dat de voorfz hooger onkoflen als eene gemeenelaftvande Provincie overbeyde de Quartieren naerdeboven-ghe-expreffèerde quote gerepartiecrt , of andcrfints de penningen daer toe noodigh, over de refpective Comptoiren van Hol- landt cnde \Veil-Vr1eflandt5 naer de gewoonltjcke proportie genegotieerr iullen worden·, Doch by ib verre bevonden rnochte worden in deièlve thien jaren daer aen minder dan twee hondert en vijftigh duyiènt guldens te wefen geibendeert, dat als dan het kort tot de volgende thien jaren gerefereert en in de liquidatie j die t'eynde de felve thien jaren wederom ftaet te ghcfchieden 5 ghebracht fal wor- den. I I I. Ende* nademael'tCollegic ter Admirali'teyt in Weft-Vrieflandt ende den Noorder-quartiere buy* ten extraordinaris conientenende fubfidien vanden Stact, van feer weynigh vermogen is, dar midts dien van nu af aen fal worden vaftgeftek, ghelijck yaftgeftelt wort midts defen, dat foo wanneer gene extraordinaris fubfidien ten behoeve van de Colle- gicn ter Admiraliteyt werden inghewillight, ofte oock dat d'inghewillighde fubfidien voor't contin- gent van 't gemclte Collegiegeen tachtigh duyfent Caroli guldens in een jaer mochten komen te be dragen, als dan 't ghemelte Collegie s om'tfelve mede ecnigermatcn tot behoorlijcke equipage be- quacm tem aceken;, met een ibmme van tachtigh duyfent Caroli guldens, of met foodanigen ibmme als d'inghewillighde extraordinaris confenten voor 't contingent van't ghemelte Collegie minder dan tachtigh duyiènt Caroli guldens in een jaer moch- ten komen te bedragen, tot lade van deghemene Provincie van Hollandt cnde Weit-Vrieilandt ge- fubfidiecrt, ende mits dien de voorfz ibmme by de maffe van de laiten over beyde de Quartieren als boven te verdeelen gevoeght, oock vervolgens ef- feftive in de voorfz verdeelinge of repartitie ghe- bracht fal wordenj alles ter tyden endewylen toe by eenparige Refolutie vande Ridderfchap, Edelen ende Steden van Hollandt ende Weft-Vrieflandt anders fal .wefen verftaen 5 Des werdt mede van nu af aen vaftgeftelt, dat by ibo verre door Godes ze- gen het innekomen van't voorfz Collegie tot vijf hondert duyfent Caroli guldens jaerlijcks of daer boven mochte komen te excreffêren, of oock wel dat het felve innekomen door verloop of verande- ringevan faecken t'eenigen tyde mochte komen te efgaleren ofte furmonteren het innekomen 't welck het Collegie ter Admiraliteyt op de Maze ten fel· ven tyde bevonden fal werden te hebben in beyde de voorfz gevallen, het voor-gheroerde extraordi- naris fubfidie fal komen op te houden, immers dat

toe

adie meer geboren ial zijn.

§«ca

I V. Wyders ghemerekt gheduyrende den ΐοαβ

OorloghtegensEngelandt, het gemeltc(f ter Admiraliteyt tot verfcheyden tyden end V gaens uyt d'extraordinaris coniènten ofghcne^" eerde penningen ibo veel te weynigh gheton jfl' heeft, als het beloop der voorfz confenten nfA contingente portie in de voorfz negotiaticn° Weft-Vrieflant ende den Noorder-quartiere

derbedraeght dan een gherecht vierde-part 'ah,

gene ten behoeve van dedrieCollegienterAH raliteyt binnen defe Provincie refiderende^fucccÏ

vehjek is geaccordeerr, 't welck in alle den tijdtva den voorfz Engelfchen Oorlogh komt te bedrag ter ibmme van negen hondert duyfent Caroli en' dens, dar over-fulcks om 't voorfz kort aen 'φ. melte Collegie ordentelijck te rembourferen, de gerechte helft van dien by de Gecommitteerde Ra- den alhierj ende de wederhelft by deGecomtmt. teerde Raden in Weft-Vrieflandt ende den Noor- der-quartierc aen 't gemelte Collegieuytghcrevckt (al worden,tot her uytvinden van welckerdpecHvc helften de fèlve Gecommitteerde Raden, voor fo veel des noodrzy, by de Heereri Staten in krachte van de approbatie ende ratificatie van defen Ac- corde, geautorifeert fullen wefen de ghercqui- reerde negotiatien over de Comptoiren in't een en 't ander Quartier te mogen uytfchryvenj ende dat voorts alle de achterftallighe of noch onbetaelde fchulden van de verloopene jaren in 'teen en 't an- der Quartier refpcctivelijck betaelt fullen werden, fonder dien-aengaende eenige gemeenfehap tema- ken, of repartitie te introduceren. V. Dat door de voorfz veraceordeerde quote of re- partitie geen de minfte veranderinge germeckt lil worden in de gewoonlijcke en van oudts gebruve* kelijcke quote omtrent de negotiatien op Los-Lijf· renthenoflnterefièn, maer dat alle Capitaienose voortaen tot vóldoeninge van eenigelaftenor ghe· dragen confenten, of oock wel tor een ronds a j referve ofanderfints fullen werden ghenegoticett over de refpe&ive Quartieren uytghefchreven. a by defelve gefurneer t iullen werden als voor Wj na degebruyckelijcke quote van negenen"αψ en een half over't Zuyder-quartier, entwint#p' een half over 't Noorder-quartier. Ende by foo verre het mochte komen teg*

ren

, 't gunt Godt Almachtigh genadelij^ '

te verhoeden, dat Weit- Vrieflandt door» breecken vande bekendeWeft-Vrieficn^^ mochte komen geinundeert re worden»® ,^, midts het geprxfupponeert onvermogen ^ melte Quartier, defe conventie fal kome .^ ren, ende eenyeder van parthyenΨ??$β wederom weien in fijn geheel, even en ^ voegen als of het jcgenwoordigc Υ*0** aengegaen ware geweefr. VU-         -hccMi*^ Dat de penningen V^^SL·»* van 't Denne-zout, in den Noorder q ^ heven wordende, alhoewel dcifm Coi0p# dircftelijck ende immediatelr,£* ten ^ van den Ontfanger^Generael gebracu^; ^p

-ocr page 824-

. rm&ïitie.

byadveu ende executie van deicnCon- ^if3 in de reipeébive Comptoiren van Weft- vflfldt ende den Nborder-quartiere gefurneert "j-A ende aldaer verblyven fullen ter diipofkie *'01^ QCCOnimitteercIe Raden inden felven Quai>

de voorfz beraemde quote vin acht Men ende een quarctenaeniien van gheconfenreerde Middelen » ende het ordinaris contingent van twinrigh en een half ten aenfien van ghenegotieerde penningen, minder dan 'tvooriz volle vierde-part komt cc be-

Vin C om nevens andere tot voldocninghe van de uerjv(aften of petitien voor hare quote ghc-em-

dragen.

jn-cn te mogen warden. ploiCf"        o VIII. rs jict profijt gerefulteerc of noch te reful teren rt(je gedane of noch tedoene redu&ie vanRen- henendelntereilèn over de Comptoiren van de Domeynen by de goede ende vreedfame tyden als voor hénen gc-employecrt fal worden rot afloffinge van Capitalen over de felve Comptoiren ghenego- liecrts ende in cas by tyden van Oorlogh of andre owelentheythaer Edele Gr. Mog: gheraden ibude mwn vinden defclve penningen elders dan tot jflomnec als boven te laten employcrcn, dat ais dan daer mede niet anders dan ghemeene laften tot ïdichtinge van beyde de Quartieren betaeltj of jnderlias de felve penningen by 't een ende 't ander Quartiernaer de voorfz beraemde quote gheproffi- tecre fullen werden·, Ende voor lbo veel nu of na- maels eenige Middelen over de gantiche Provincie geheven ofingewillight ende verpacht fou den mo- gen werden, dat het provenu van dien inigelijcks niet anders dan in maniere voorfchreve tot gemey- ne verJichtinge ghebruyekt, of by 't een en 't ander Quirtier naer de felve quote gheproffiteert fal wor- den. IX. Dat lbo lange de felve beraemde quote, of fooda- nigcandere als by eenparige Refol urie als boven in plaetfevandien foude mogen weien ghearrefteert, MievanWeft-Vrieflandc ende den Noorder- quirtierc werdt gedragen ende voldaen, 't voorfz ^- öllcgie ter Admiraliteyt in den felven Quarriere «I treden ende genieten het volle vierde-part van öcquotedcfer Provincie in alle confenten tot fubiï- cicvanderefpeftive Collegien ter Admiraliteyt Riagen wordende; Ende dat midts dien 't felve ^«cgic van de Middelen tot de faecken van de ^gecoufenteert, geaffefteert, ofwel ghenego- "crt Ø het Z,uyder-quartier,fal ontfangen 'rgenc

Dat de Gecommitteerde Raden 'm 't een en 't an- der Quartier, inkrachtevan haer Edele Gr. Mog. approbatie die op delen Accorde verwacht endere gemoet geilen wordt, geauthorifcert ende ghelait fullen ziin, om tot voltrcckinge ende executie van den felven Accorde > ten ipoedighften een particu- liere verdelingc en repartitie over beyde de Quar- tieren te maecken , lbo van alle poften in den Sracc van Oorlogh begrepen, als van alle andere liften de gemene Provincie concernerende, ende voorts van jaertotjaer, oft'elckensalsdicnthalven eenige veranderinge voorvalt» of eenige nieuwe laften of petitien ingewillight zijn, wederom van gelijckcU te doen , oock jaerlijcks te liquideren ende vereffe- nen , 't gunt van de gherepartieerde laften op 'r een of't ander Quartier onbetaelt ghcbleven en cad ucq gevallen, ofanderiints byd'een of d'ander toeval geproffiteert foude mogen zijn. Aldus ghedaen, gcaccordeertcndc ghcflotcn in 's Graven-Hage, op den voorfz een en twintighften July 1662, ende ten oirkpndc der waerhey t by ons ondergefchreven mctonfêrcfpecTivc onderteecke- ningen en Signaturen beveftight.

Zuyder-quartier, Bouckhorfl. É. í. Â ever en. R. Sivanenburgh. ajEmilius Cool. J.Teffer. Adriaen Boxel. Herbt. van Beaumont. Simon van Beaumont.

Noorder-qUarticr. Lucas van Neck. Nicolaes Teengs. nieter Hording. Adriaen van üevenhnyfen. Adriaen Jonghknecht. Claes Admirael. R.T). Brouwer. ßÆë í. Foreefl. J. v. Foreejtx

Johan de Witt*

Kejolut'wvan de Staten van Hollandt ende Wefi-Vriepandty 'verhalen van Verpondingen niet tepafferenfondcr nieuwe Refolutie. In date den negen· tkienden Maert 16' y y,

HH^.nacrvOürgaendcdeliberatie, op 'trap- 1 Ø1 P01t van de Heeren haer Edele Gr. Mog. Qj$ ^committeerden, gebefoigneert heb- mm^-. . e tot rcdrcs van 'sLandts F inancien, Lcg;° Cndc verftaen. dat van nu voortaen W„iimptienof «^heldingen van VerpoH- þÀ cmh? n8Cfrrofficccrt' °0ck dicnvo1- ^•Genrr f f Van VerP°ndmge den Ontfan- tin ?·í die■ bmoCÇ ñáÃáï"1éåà in rekcninge gheleden, ***á* of Ãç á iüodani£e exeniptien willen gc- °P "«õ Ws aen é ä£ !Crhalen Profliteren, alvorens |4)cCcrt ?!"7rrEdeieGr.Mog. fullen hebben *** Aften eV0ncciIien' Authorilaticn, of van de welckc Ivluvden nluftweren tot het ghenothvan looda-

nigeexemptien of verhalen gherechtight tewefen, ende dat fyluyden daer op nieuwe Pvclblutic appro- batoir van haer Ed. Gr. Mo., oeck vervolgens be- hoorhjeke Ordonnantie van de Hcerem Gecom- mitteerde Raden fullen hebben geobtincert : Des werdt d'opghemelte Heeren Gecommitteerde Ra- den midts dcfen wel exprcfïèlijck ghcinterdkeert, foodanige Ordonnanticn anders dan hun van de voor-geroerde nieuwe Refolurien approbatcir van haer Edele Gr. Mo. gebleecken zijnde, te verlenen of doen opmaceken; Ende ial van 't gene voorfz is, door de Heeren Gecommitteerde Raden in de re- fpecTrive Quartieren kenniflê ghegeven werden aen d'eene zyde aen den Ontfanger-Gencrael van Berc- kel, endQ d'Ontfangers van de Verpondingen in f C æ                     Weft-

-ocr page 825-

Placatea y. Ëoeck. i Tit:

y%$

Ende aen d'anderc zyde mede aen de Hee- Auditie van 's Gemene Landts Reeckenir?11 tc* in defen, als in den Noorder -quartierc & fo°

Weft-Vrieilandt ende den Noorder-quartiere, ; metlaft, om nevens de aenftaende ibmmatien tot; opbrenginghe van de Verpondinge te doen, die gene diefodanigeexemptien of verhalen als boven tot noch toe hebben genoten of geprofüteert, van 'cgene voorfz is behoorlijck te doen waerichou- wen, ten eynde de ièlve by tijdts mogen vigiieren ·,

ge-

committeert, metlaft ende ordre, om pp? halen,' anders dan op Ordonnantie als £Ve" yoorfz Ontfangers in reeckcningetepafTcren *

Af. Ontfangers in twee Jaer haer refianten tefuy ver en, van den 2 2 November 16 ?8 üEifc iBeeck Fol. 99.                                                                                           ; ' oie*vooren 5.. Vlacaet van de Stat en van Hollandt ende Wefl-Vrieflandt, (nuè 1 ordre voor de Ontfangers van de Lijfrenten, om de Lijft aUe veerthien dam tefeynden om exh'ibitum, endenmandt binnen veerthien dagen komende t lyden, het Capitaeltotp&fft vajt 't Landt te vervallen. In date den "*' twintighftenjuly 1671.                                                           [,Τ"^β"8

!E Staten van Hollandt en Weft-Vrieilandt, Allen den genen die deièn fullen fien of hooren lefen, Sal uyt. T>oen te weten, Al- iboWy in ervaringekomen, dat eenige Perfoonen, inachtervolgc van Oniè voorgaende ordre en conceffie tot verkoopinge van Lijfrenten tot laffe van Onièn Lande, op een, ende oock op twee Lyven, naer dat fulcks by Ons werdc goedt- gevonden ende geordonneertj den voorfz aenkoop aenOnieOntfangers-Generael of particulier aen- gegeven , en daer over de ghereqtiireerde beichéy- den van de ielve Oniè Ontfangers bekomen heb- bende, hetibmwylcnkomtteghebetircn, dat de Perfoon of Perfoonen, op wekkers Lyven de Ren- ten by haerluyden aengegeven, by de Ontfangers geteyekent, recepiffen uytghegeven, ende dicn- volgende gecontracteert zijn, om vervolgens de ge- requireerde Brieven gedepeicheert te werden, her fomwylen ondertuftchen, ende alvooren de volle Lijften van der voorfz Ontfangers quoten ter Fi- nancie overghelevert zijn, omme de Brieven daer over gedepeicheert te werden, komen t'overlyden; Ende dat deKoopers van de voorfz Renthen,haer daer van willende dienen, ende regens den geine- nen Lande te prevaleren, metaengeven van an- dere namen of Perfoonen, ende veribeck om in der overledene plaetfen opgeftek, ende de Brieven opdefelvcghedepefcheerc te werden, het welck alfoo fniet en behoorr. SOO I S T, Dat Wy tot voorkominghe van de ichade van Onièn Lande, en waerichouwinge van allen den genen die des ibiidcn mogen gei η tereflèert wefen, goedt- gevonden, geordonneert ende geftatueert hebben, vinden goeck, ordonneren ende ifatueren raidts defen, dat Onfe refoecHve Ontfangers, fbogene- nicl als particulier, fonder eenigh ondericheyt, den wekken het bewint van Onfe Gemene Landts Middelen is aen bevolen, foo wanneer haerluyden eenige negotiatie van penningen op Lijf renten te doen, fal werdengheordonneert, van veerthien dagen tot veerthien dagen, te reeckenen van den oritfangh der voorfz ordre, of aenfehryvinge aen de Heeren Onfe Gecommitteerde Raden , over den Quartiere daer onder iyluyden reibrterende zijn, iuilen hebben over televeren, of over te ièyn- den een pertinente Lijfte van de Perfoonen, die

binnen de felve refpecHve termynen vuAvtxn)m dagen eenige Lijfrenten fullen hebben aenmkocli metexpreflievandefommen, endevan demmel der Lyven, daer op de felve Renten fufe, wefcn geconftitueert, omme daer over degerequireerde Brieven fücceiïïvelijck gedepefcheert tewcrd"n ■ Zijnde onfe goede meyninge ende begeerte, dat t'elckens als de voorfz Lijften door de Onlfaim aen de voorfeyde onfe Gecommitteerde Raden overgelevert of overgefondenfullen wefen, door den Secretaris dien fulcks aengaenfal, daer opge- itek fal worden exhibitum, metexpreffie vanden dagh, maendt en jaer van de voorfz overlcveringc, tot fulcken effecte, dat de Renten niet eerder tot lafte van onièn Lande fullen beginnen teJoopen, als van dien dagh af dat het voorfz exhibitum opde voorgeroerde Lijften ghefteltfal wefen, ende dat dienvolgende mede de Lijf-rente Brieven met dien felven date opgefchreven rullen worden. Des ver- ft aen Wy, dat alle de Lyven de welcke naer date vandeoverleveringe der voorfe Lijften fullen ko- men af te fierven, gehouden fullen werden, cna oock metter daet fullen zijn afgeirurven tenproh'tf vanonfen gemenen Lande, fonder dat inplaedê van de felve afgefturvene, of fchoondeLiJMens Brieven noch niet gedepefcheert, of aen de Kee- pers van dien overhandtreyekt mogen \veièn,eemg ander Lijf of Lyven inghevult fullen mogen wor- den : Maer wel ten reguardevan dieLvven, ow· alhoewel aen onfe Ontfangers aengegeven» echw voor het affeynden van de voorfz Lijften mocht» komen ailyvigh te werden. Endcopdatonfeg** Ingezetenen en Onderdanen, midtfgaders alle an- dere die nu of namaels genegen fouden mogen we- fen eenige Lijf-renten tot lafte vanonfenl^" te koopen, mogen weten waer naer fylnpn °~ in 't voorgcroerde cas hebben te reguleren, P| . Wydatdefealomme inonfenLande fjffl endegeaffigcert fal worden daer fulcks behoort, in gelijckefaecken tegefchieden gebruycken|^j Gedacn indenHage onder onfenGrooten^ op den negen en twintighften Juty onieS en Zalighmaeckersjefti Chrifti tèff> Onder ftondt, Ter Ordonnantie van de Staten. Geteeckent,             $, Herbt.wnPt0"

-ocr page 826-

Financié."

7*9

£ Placaetvan de Staten van Hollandt ende Wefi-Vrieflandt, alleObli- gatten ofafgeloje Rente-breven te caferen ende traceren. In date den derden Octoberiójo.

£ Staten van Hollandt ende Weft-Vries- nniit: Allen den genen die ddbn /lillen ien ofte hooren leien, Saluyt. Tioen te ■aten ■' Dat Wy naer voorgaende rype ,nevefftaen, geordonneert, ende gheira- bcn, vcritaen , ordonneren ende fta- icnmidts delen, dat, om de gemoederen van Uedieeene, wekkers Obligatien ofRenre-brie- * jnerrolgens voorgaende Onfe Refolutien, cidefpecialijck die vanden drieentwintighften \krc des voorleden jaers op de Comptoiren van Ónfen Lande van Hollandt ende Weft-Vricflandt /doft werden, geruft te ftellen, dat het gemene 'fyi, endebygevolge mede oniègoede Onder- ton ende Inghczetenen daerdoor ter concurren- ■têvandien, waerlijck ende effeftivelijck werden Lijft, midtsdefen aen een yeghelijck bekent te Cxdccn, dat alle die gene, wekkers Capitalen La:\ooriz Comptoiren van nu voortaen afgeloit ilhwerden, vermogen Tullen alvorens de ièlve bpiulen over te nemen , haer Obligatien of lente-bricven in prazfentie van den Onrianger of fa Commis, die haer penningen fal aentellen, l£ afleren, of wel met eene penne te traceren, en vervolgens de felve Obligatien of Rente-brieven bogccaflèertj of ge traceert o ver te leveren, de ivcmidtsdefen wel expreflelijck vermanende, &ickscffeitivetedoen; Ende daer nevens midts Cdcn wel expreflelijck ordonnerende > ende /ta- kende, dat byfoo verre, ende voor iöo veel de •yden, wekkers Capitalen van nu voortaen af- 'ofllullen werden, in gebreecke bly ven de voorfz rmaninge na te komen, ende dien volgende hare plofte Obligatien o f Rente-brieven ghecafièert, gnctraceert over te leveren, in fulcken cas den nifangcr van de voorfz onfe gemene Middelen of ptmeefters van onfe Domeynen, op wiens fjnptoir hetcafus voorvalt, de' voorlz afgeloile ^igancn en Rentc-brieven in proièntie, en ten

aenfienvandegene, aendewekke hy daer jegens de Capitalen komt aen te tellen , fal hebben te cal- ièren of traceren, of wel die door fynen Commis te doen traceren en cafïèren, ende noch daer en boven in dorfo of in margine van alle de afghelofte Obligatien en Rente-brieven in praièntie, en ren aeniien als vooren met klare woorden te ilellen, dac de felve afgcloil zijn, mctcxpreiïïe van dendagh, op de welcke de afloifinge is ghedaen, of vcritaen moet werden eygentlijck gedaen te wefen, nament- lijck van den laetiten verfchijndagh, rot de welcke de Intereïïèn daer op voor de arloilingc betaelt zijn geworden, ibnder daer van ecnighiïnrs in gebreke te bly ven, op een poene van duyient Caroli gul- dens voor yder Obligatie ende vooryedcr Rcnte- brieff die hy t'eenigen tyde bevonden fal worden ongecailèerr, ende ongetraceert overgenomen te hebben, te appliceren de voorfz boete voor een derde-part aen den Aenbrenger, voor cenderdc- part aen'den Officier die de executie doen fal, en voor 't reiierende derde-part aen den Armen. Ende ten eynde niemandt daer van ignorantie prartcn- deren, ncmaer alle ende een yegelijck weten moge, waer na fyluyden haer hebben te reguleren, laiten ende bevelen Wy, datdcfcalommcgepublicecrtcn geaffigeert fal werden daer iukks behoort, ende in ghelijcke faecken te gheichicden gebruyckelijck is, want wy fulcks voor de gcruilhcyt van onie Onder- danen en Ingezetenen , ende voor den dienil vaij onien Lande alfoo bevinden te behooren. Gedaen in den Hage onder onlcn grooten Zcgele op den derden Ociober in'cjaer onfèsHeeren enZaligh- maeckers 16jo. Onder ilondt, Ter Ordonnantie van de Staten. Getceckcnt, Herbt. van Beaumoïi

7

Rejolutie van de Staten va?t Hollandt ende JVcfi-Vr-ie'flandt, verfeecke- ringe dat de Ordonnantien van Soldyen in geldt', ende met in Obligatien fullen wer- den betaelt. In date den vijf en twintighflen Maert 1678. π Hcerc van Zevender heeft ter Vergade- msel buyten ftaet wierden geftelt, van meerder te

"ngegerapporteert de confideratien ende "ctadvis vande Heeren haer Edele Groot <og· Gecommitteerden , hebbende in

konnen verftrecken, maer lclfs ghcd wongen wier- den hare follicitatie te moeten verminderen, tot mcrckelijcken ondienft van den Lande, ende ver-

c»de toe voldocninge van der fel ver Rcfo- 'onael vanden vijfthienden defer

loop van de Militie daer op te volgen ·, ende dar fy derhalven vcriochtcn, dat haer Edele Groot Mo.

^Com

*£vr!?'!endc Maert' ge-examineert de Re ^aen h pTR de Solllciteursvan's Landts ^indc Η Crα Gto°1 M°g- gepreefenteerr, "W-ihr do?r delucceilïve retardatien in ^nwienT ÏVOOrfz5sLandcs Millde> de ^CcnicrL-f- 1 ye Γο° vcrre in dis-credit *»s^ &lvu in'tftuck vandene- ^hcfien        niCt alIcen met meer en wicr" ;^Hc1ctl on' maer vele hare Capitalen daer op ***£^Vfc'tc eyffchen'dat dacr m aolliateurs niet alken c'eene -

ibodanige expediënten ghcliefden uyt te vinden, dat niet alleen verder verloop in de betalinge wier- de voorghekomen , maer 'oock de achterftallcn prompter betaelt, tenminften tot de fes maenden toe, als waer toe fy haer by Borghtochte vcrobli- geert hadden : Waer op gedelibereert zijnde, is goedtgevonden ende veritaen, midts delen te ver- klaren , ende de voornoemde Sollicixeurs , ende alle die gene die eenighe penningen op de voorlz Ordonnantien van Soldyc hebben verilreckt, of noch fouden mogen verftrecken, te verfceckeren, dat

-ocr page 827-

79 o                         Flacaten; J, Boeck % .Tiv

tenminftcn een maendtSolds in baren r«\ worden betaelt, ende voorts foo veel ord' ter en prompter betalinge fullen ftclkn f^-M fints fal konnen gefchieden.

dat haer Edele Groot Mog. de felve Ordonnantien vanSoldyealbereyrsgheilagen, of noch teilaen, iullen voldoen ende betalen in baren Gelde cnde contante penningen, ende niet in Obligatien ten

lafte van den Lande, of anders dan in baren Gelde als voorfz is : Dat voorts haer Edele Groot Mog. mede fullen beforgen, dat op of voor den vijfden Mey, midtigadersop of voorden feventhienden Juny toekomende, by proviiie t'elckens wederom

Onder ltondt, Accordeert met de voorfz Refü]u ■ Geteeckent,

DEN TWEEDEN TYTEL, Behelfende verfcheyde faecken tot goede bbieryJ tie, benefkieringe en eigale practijeque van de Placaten endc Ordonnantien van de gemeene Middelen, ï. Άejolutie <νάη de Staten van HoÜandt ende Wefi-VriejlmL·, hoténk verfcheydepracdutien tot beter objervanfie van de Ordonnantien 'vanèsmtitm Landts Middelen. In date den achthienden Sefteniber 16jj. vaerdige redenen, binnen de voorfz maendt m en ibude konnen gefchieden, datdefclveinfooda·; η igen gevalle fulcks fullen moeten doen binnen fe Weecken of twee Maendenuytterlijck, de Vaan·' tie daer onder niet begrepen ■, op poene dat de Ik· ken ibö in cas van fraude als van contraventie) & binnen de voorfz twee maenden niet en fullen uw getermineert, gehouden iiillen worden voor j>k| evöèeert acn de Hecren haer Edele Groot Urn Gecommitteerde Raden inde refpeftircQuarÉ* ren. Dat de voornoemde Schepenen ComnuSi- : riilcn , midtigaders de gemelte Heeren haer Edé Groot Mog. Gecommitteerde Raden, de poe» en muldtcn gheftatueerttegens deContraventc© van de vcoriz Placaten en Ordonnantien op de fel- ve Contraventeurs fullen appliceren, ende verro·. gens de voorfz Contraventeurs itraffeib conoes- neren, ende anderlints Recht ende [uftiticada* ftreren, foo als (f in goeden gemoede fullenooi^, len te behooren ; Ende dat de voorfz Sctepenes Commiflariflèn cnde de voornoemde Geop- teerde Raden» op den Eedt tenaeiivanghrafl^; bedieninge ghedacn > alle die gene die m osw» fraude geattrappeert, ende daer van gecoimn - fullen worden ter fake van de voorfz WOiMJ f condemneren volgens ende na de ^ε"εΓΛ α<1 Placate en Ordonnantien op het voorfe""» α des gemene Landts Middelengel^"' : ftraften, muiden ende boeten daer toe ggj^ iöndcr eenige diflimülatie ende f^T^ 0 ichoninge vanyemandenj Ende "ac ^ jm^|hr fullen laten Recht te doen, JuOiae jjgjjl ren ende te fententieren ia de faecken va ,^ des gemene Landts Middelen, °" ^JaBff· treofverbodt dat haer van wegeneww ^g^ germeefteren en Regeerders van de vou foude mogen worden gedaem Onder ilondt,              &&&& Accordeert met de voorfz Kc»° Was geteeckent-,         f

dvod-LiBSdvlmhOLmdMcnctfpombpglomJ

jrnaendc, of indien i'ulcks om eenige wettige recht*

-ocr page 828-

				yerfclieyde faken tot beneficiennge vande Middelen, <3cc.          yp χ 2, Refoiutie y noopende ejgalepraëlijcque *van des gemene Landts Midde- len , met infertie van de Inflruffie voor den Commis-Generaeltot recherche van de felve Middelen over het Zuyder-quartier, In date den twee en twintighflen 'CMaert i6j$.
		iVtffumptieghedelibereert zijnde op het |J advis van de Heeren haer Edele Gr. Mo. Μ Gecommitteerden, hebbende in gevulge '%a nCje tot voldoeninge van verfcheydenc ü rRefolucieCommiiïbriael, overleytende e en) h°c ende *n wat manieren de gemene 'νίί!°|jiddelen ende Importen binnen de Pro 'D u0llandt ende Weft-Vrieflandc op een Sfyoetconform de fundamenten van de Rege- le defer Landen, niidtfgaders het alghemeene tot Generale Ordonnantie, als mede hec ^etieeens de Compofitien, ende alleparticu- iordonnantienopde refpeétive Impoften ge- smeert, foude konnen worden ghepraéHfeert, ^cr dat Burgcrmeefteren ende Regeerders van, èrctótivc Steden, midtigaders de Ingezetenen " in, nulbnderen daer innefoudenveronge- iKicn, of door hec niet praéHferen van 't voorfz feniene Piacaet, Generale Ordonnantie,mirfga- «r>het Placaet jegens de Compofitien en allepar- tdiereürdonnantien komen te verkloccken,niet ten tot nadeel van elck anderens Commercie en keringen, maer oock tot totale ruïne van des ge- jsiene Landts inkomen , daer inne nochtans de bent ende gemene iubfiftentie van den Staet be- raden werdt te refideren ·, hebben de Heeren van CïRiddcrlchap ende Edelen j midtigaders deGe- bütccrdcn van de rcfpeclive Steden, in den na- kende van vegen Burgermeefteren ende Vroet- Sfchappen van de felve Steden, geconfenteert ende pillight, gelijck haer Edele Gr. Mog. coniente- iKncndcbewilligenmidtsdefen, dat tot meerder ielceckerderobfervantie van de voorfz Placaten ^eOrdonnantien in den Zuyder-quartiere by 'ovificvoor den tijde van een Jaer ( na expiratie ?;n het welckc de refpectivc Leden iülleri bchou- J-n de vryheyt die de felve als nu zijn hebbende ) teerden aengeftelteen Commis-Generael, ende pop loodjnigcn InftrucKe, als hier na van woor- «:c\vüürdegei.nièreerr.itact.
						Ι ί. Sal geen Pachter s Mcdeftander of Borge, oöck geen Colle&eur mogen wefen van eenige derghe- mene Landts Middelen ende Impoiten,direcÏelijck of indire&elijckin eenigerhande manieren. II I. Den voornoemden Commis-Generael fal iyne Woon-plaetfc moeten houden alhier in 's Graven- Hage, ommedesnodighendeghelafbzijnde , tot ajlen tyden te konnen compareren voor hetColle- gie van de Heeren Gecommitteerde Raden. I V. SalopallePleytdagen, alffèr faecken dienende gemene Middelen aengaende, hem in Fcrfoon la- ten vinden in de Collegie-Kamer vande Heeren Gecommitteerde Raden, om te letten op het gene aldaer foüde mogen voorkomen, daer op voor des Landts dienftaentghenomen enordre ghcitclt be- hoort te worden. V. Sal vernlogen, des nodi'gh achtende, ende op laft en authorireyt vande Heeren Gecommitteerde Raden, gehouden zijn hem te voegen, lbo wel inde bciloten Steden vanHollandt ende Wefl> Vrieflandt, als alomme ten platten Lande, om me te rechercheren, ende hem te informeren , aen- gaende de eenparigheyt van de pra&ijcquc, obfèr- vantie ende maintenue van des gemene Landcs lm- poften, en de Ordonnantien van dien , ende van iyne bevindinge dien-aengaende, tydelijck rapport doen aenhetCollegie van de Heeren Gecommit- teerde Raden in den Zuyder-quartiere·, Sullende daer en boven mede gehouden wefen gheh jek rap- port te doen aen haer Edele Gr. Mog., in den be- ginne van ycders ordinaris Vcrgaderingc, ende voorts t'allen tyde, ib wanneer de faecken des vcr- eyiTchenfal. V I. Sal mede alommeexact reguard nemen, en hem doen informeren ten aenfien vande Pachters van de voorfz Middelen, ende het beleyt van de felve* midtigaders of onder henluyden ecnighc Collufien werden geplecght, contrarie de Placaten en Ordon- nantien. VIL Sal voor al fcherpe toeficht hebben, offer eenige Compofitien in de Steden, of ten platten Lande in fwangh gaen, ten aenfien van de Pacht van de Im- poften op de Wynen, Bieren, Gemael, Zeep, Be- ftiael, Turffende Kolen, en alle andere daer van de compofitie by de gemene Regeringe van 't Land niet en wordt toegelaten. VIII. Sal mede fcherpelijck onderfoecken, offer in de Steden of ten platten Lande eenige frauden of mal- verfatien, nopende den Impoft van den Veertigh- ften of Twintighften penningh, midtigaders in de nieuwe of verbeterde Ordonnantie geplecght wer- den , ende fulcks bevindende , daer van rapport doen aen de Heeren Gecommitteerde Raden.
			inftrnclic voor den Commis- Generael tot Recherche van des gemene Landts Middelen, daer toe in 'tZuyder- quarticr acn te (tellen, ende te commit- teren, D^0^5^1 wefen een nuchter, habil en M-^ Pi Prcribon vande ware Gereformeerde Ifecn'u ,, elflvet°egedaen; als mede een in- ^feer αί1"' Item' een Rechts-geleerde* herval? V0ilumier ende Praftifijn, voor ^eLanIït1V]et,iiuckvandenopheve van des ^Wcï lden cn ImPofen, midtfga- fTtïoj|!erc ,n en 0rdonnantien, foo generale als ^Lichte,!0"tlwlvenge-emaneert, ende een "^cendeu f"0 andere faecken als over aefe C^'fo^em(l<: ,yivocren &n^ executeren van cniogenlateaeraployeren.
							Sal

-ocr page 829-

Placateru 7. BoecL 2.Tit.

79*

wedervaren rapporteren' aen de Geco Raden, om by de felve nader officien aen of na gelegentheyt rapport ende opening 5 > te worden aen de Heeren Staten voornoem? XVII.             fc Den Commis fal gehouden wcfen van é hem voorkomt of wedervaert, te houden κ verbael, ende het felve beneffens fijn rapn te leveren aen de GecommittcerdeRaden op gelet te worden na behooren.          m XVII I. Allecondemnatien tot laftevaridepacu voren, op fijn aenklachte ghedaen 5 fullen£" tot des Commis proffijt voor twee derde-nar maer het refterende derde-part voor den Α wÜ en in faecken daer hy de Pachters doornakS van de Officieren, affifteert, falhyghenieS derden penningh. .X I X. De faecken by den Commis ontdeckt, endeda met afliifentie van de Officieren werden ghevené- leert voorde Schepenen CommiiTaciffen, of voor de Gecommitteerde Raden, fal den Officier raas genieten een fefte-part van de boete, ende het vot- dere komen ten behoeve van den Commis ende Pachter, iöo die de felve faken den Commis heeft aengebracht, half en half, of anders ten btbotïc van den Commis in 't geheel, blyvendenietten* de portie voor den Armen, volgende de Ordon- nantie. X X. Den Commis fal van geen Officieren., hekm, Medeftanders of Borgen, noch oock van yemsè anders mogen ontfangencenighe giften of gaven, onder pretext van recompenfe, voor affiftcmie anders, oock niet mogen genieten eenigeexempa van Impoften af andere vrydommen of voordelen, hoedanigh de felve ghenaemt foude mogen vcf&Y dire&elijck of indirecfelijck in eeniger maniere, φ pcene van meyneedigheyt, en arbitrale corretlic, X X I, Den Commis fal geen calange mogen ^n'r,fJ aclie ïnilirueren, over eenige compoiitien, ïnm, contraventien of andere mefuièn, die voor date ra fijn Commiffie fouden zijn gepleeght. XXII.               .,, Ende ten eynde den voornoemden cff't alleen aengheftelt wort omtebeforgenojdeg^ rechtigheyt van 't Landt mach werde*fC°2 veert, fich met des te meerder omfichtigW komen te draghen, fal het elck ende **JgJ vry ftaen den voornoemden Commis te mog * langcren voorde Gecommitteerde;Raf^iec/ 't gunt byhem, contrarie de voor fz -nl nff3 anderfin ts, qualijck en t'onrecht ioudeflog gepleeght. XXIII·             ■ & Ende in gevalle den voornoemden ^^jt vonden foude mogen werden, fich ot fjjjfc tegens den inhoudt van de voornoemde'■ ^ te hebben gecomporteert, of metyeni™ 4 leufelijck gecolludeert, dathy inio0^^^ daer over lbnder eenige conniventiej» ^β ende in ghevalle hy bevonden »«de/%- «Ακο* de voorlz InftrucTrie direadijck te f°°J^ travenieert, met banniiTement of ana legenthey t van laken geftraft Μ *0ÏUQD) &

ι χ.

Salaltijdt en overal exafte infornatiennemen, of de Bieren, Wynen, Sout, Seep, ende andere Speciën, door ghefworen Arbeyders werden ghe- bracht, ende op de exceilèn de wclcke dicnthalven werden gedaen. X. Sal hem infgelijcks fpecialijck informeren op de ghelegentheyt van de proeeduren over faecken des gemene Landcs Impoften conccrnercnde, ende of die regens den teneur van de Ordonnantie werden getraineert. b                              X I. Sal mede acht nemen, ende over al hem infor- meren , of by de refpe&ive Ontfangers geenePer- foon tot het Pachten, of tot Borgen of MedeftaiL- derszijn geadmitteert, de welcke volgens de Or- donnansen ende de Inftru&ie van de Comrniflari- fèn op de Verpachtinge niet hadden behooren ghc- admitteert te zijn gheweeft, ende daer van rapport doen aende Heeren Gecommitteerde Raden reipe- ctive. XII. Sal des van de Gecommitteerde Raden ipecia- Jijck, ende by A£te gelail zijn, hem in de refpe&ive Comptóiren te informeren, of de Ontfangers bin- nen den tijdt by haer Edele Gr. Mog. gheftatueert, de beloofde Pacht-pcnningen doen betalen, ende daer van t'elcken rapport doen als voren. XIII. De Pachters, Medeftanders ende Colleéteurs, fullen gehouden weien, desvermaent zijnde, den Commis alle hare Regifters, gene uytgheibndert1, te communiceren, ende Extraclren daer uyt te ge- ven tot fijn genoegen, en t'elckens alle twee maen- den den Commis fchriftclijck over te geven de me- fuièn, frauden en contraventien > de welcke hen- luyden ghedurende haren Pacht fullen weien beje- gent , om daer tcgens voorfien te werden na ghele- gentheyt van faecken. XIV. De Officieren en Magiftraten fullen refpe£tive- lijck, desverfochtzijnde, den Commis, volgens fyn Inflru£tie, ende tot verrkhtinghc van den laft hem van de Gecommitteerde Raden, conform de ièlvelnilruöie, gegeven, biedende behulpfame handt ende aüiftentie, X V. Den Comttis bevindende, dat by den Pachter

eemgb e

Lces,nalatigheyt of contraventie gepleeght

zijn, fal de iclve, na ghedaen rapport, ende met goedtvinden van de Gecommitteerde Raden, ter eerlier initantie, voor de fclve Gecommitteerde Raden vermogen te roepen, ende fijnaftie in het Civiel tegens de felve te inftitueren, volgens de Ordonnantie, ende na gelegentheyt van faecken, ende fal daer toe, des veriöcht zijnde, werdenghe- affifteert van de Advocaten van den Lande, by de Gecommitteerde Raden te ordonneren, XVI. In ghevalle de Magiftraten difficil mochte zijn, den Commis aengaende faecken raeckende fyn In- ifcruclie of fpeciale lail van de Gecommitteerde Raden gegeven, conform de felve Inftruftie te aiïï- fteren, ialhy de felve in 'tvriendelijck, ende met rcfpetl daer toe mogen verfoecken ende acnmanen, ende tot üjη intentie niet konnende komen , fijn

-ocr page 830-

Verfcheyde faken tot beneficieringe vande Middelen, &c.          γ ρ %

mité van de Generale Ordonnantie recht doen cü JufUtie adminiftreren, binnen den tijde van een maendt, of indien i'ulcks om eenige wettige recht- vaerdigeredenen, binnen devoorlz maendt niet en iöude konnen gelchieden, dat de ièl ve in iboda» nigen gevalle fulcks fullen moeten doen binnen fes Weecken of twee Maenden uyttcrlijck, de Vacan- tie daer onder niet begrepen * op pcene dat de faec- ken lbo in cas van fraude als van contraventie, die binnen de voorfz twee maenden nieten fullen zijn getermineert, gehouden fullen worden voor ghe- evoceert aen de Heeren hacr Edele Groot Mog. Gecommitt: Raden in de refpecüveQuartieren, Dat de Heeren haer Ed, Gr. Mo. Gecommitteerde Raden ten acnvangh van hare Bedieninge, ende de voornoemde Schepenen Commiiïariiïen , aen de gemelte Heeren haer Ed. Gr.Mog. Commiflariilcn tot de voorfz Verpachtinge, mede onder folemne- len Êedc fullen beloven ende fweren, de pcenen cii muitten gheftatucert tegens de Contra ven teurs vande voorlz Placaten en Ordonnantien op de iël- vc Contraventeurs lullen appliceren, ende vervol- gens de voorfz Contraventeurs ftrallcn, condem- neicn, ende anderiints Recht ende Juftitie admini- ftreren , foo als fy in goeden gemoede fullen oorde- len te behooreiij Ende alle die gene die in cas van fraude geattrappcert, ende daer van geconvinccert fullen worden ter fake van de voorfz fraude, fullen condemneren volgens ende na de Letter van den Placatc en Ordonnantien op het voorfz ftuck van des gemene Landts Middelen ge-emaneert, in de ftrafren, mulclcn ende boeten daer toe geftatucert, fonder eenige difiimulatie , conniventie of ver- fchoninge vanyemandeiij Ende datfy oock niet fullen laten Recht te doen, Juftitie te adminiftre- ren ende te fen ten tieren in de faecken vande voorfz des gemene Landts Middelen en Impoften, om eenighe inhibitie of verbodt dat haer van wegen de Heeren Burgermeefteren en Regeerders van de voorfz Steden ioude mogen worden gcdaen. Ende belangende de verdere ingrediënten van 't voorfz advis, dacdefelve verdere ingrediënten door de Heeren van Dordrecht, ende andere haer Ed. Gr. Mog. Gecommitteerden, hier bevorens op 't ftuck van de gemene Middelen iterativelijck gebcfoigneert hebbende, met ende nevens de Hee- ren haer Ed. Gr.Mog. Gecommitteerde Raden, of die gene van de fel ve die iiillen konnen vaceren, nader ge· examineert ende overwogen, midtfgaders de Vergaderinge op alles van adyife ghedient lal worden. Onder ftondt, Accordeert met de voorfz Refoluticn. Was geteeckent, S'imon van Beaiimont,

c ι Fedt doen aen hacr Edele Gr. Mog. van hem drfclnftruftie punauelijck te fullen regule-

.-

i£c de wat bslanght hetTra&ement den voor- 1 L Commis toe te voegen, dat daer over by Fd Gr Mog- nadergedelibereert ende ghere- Sccrtül^orden. AlJusKhcdaéri cnde ghearrcireert ter Vergade- nde hoogh-ghemeité Hccren Staten van j&Stcndc Weft-Vrieflandt voornoemt, <fcn

Ende op dat de voorfz jegenwoordige quade en pcrmcieufepraaijcque in't niet obferveren vande voornoemde Placate en Ordonnantien, foo Gene-

.irticuliere, na de goede meyninge en recht

raals p;

van de Hceren Staten van Hol-

raerdigc intentie

bdtendeWeft-Vrieilandc foude mogen werden peere) ent'eenemael uyt de ghedachten van de fraudateurs van 's gemene Landts Middelen, voor ijvcclhet doenlijck is, foude mogen werden ghe- ötripeert en weghgenomen. Dat Burgermeefteren ende Regeerders van de refpediveSteden, midtfgaders Schepenen Com- milMèn van des gemene Landts Middelen over de reipeftive Quartieren van de Verpachtinge, als mcdedcOiHcieren van de fclve Steden, ende ten platten Lande, metEede folemneel te prreïleren aen de Heeren haer Ed. Gr. Mog. Commiflanflèn, pendeopde Verpachtinge van des gemene Landts Middelen > fullen beloven en fweren, dat fy by alle ocdieacndegelegentheden de Pachters van's ge- mene Landts Middelen fullenjmaindrineren, ende k krachtighfte handt bieden, in het recht en actie henluydendoorde voorfz Placaten en Ordonnan- tien in 't ftuck van des gemene Landts Middelen gcacquirccrt, fonder eenige difiimulatie of conni- venticvanyemandt. Djï mcdedcgemelte Heeren Burgermeefteren en Regeerders,noch voor, nochgeduyrcnde,nochna je Verpachtinge van de voorfz gem: Landts Mid- c,c!c"cnInipoiiticn,noch felfs, noch door anderen, circttclijck ofindire£telijck eenige verklaringe of «aunditien fullen mogen doen,of doen doen, die rantraricren aen de voorfz Placaten en Ordonnan- ίί'ίΜ clc ^vc °°c^ gcenderhandc inhibitien •^ doen of laten gefchieden aen de voorfz Sche- P*cn Commiflariflcn 9 om geen recht te doen of JPK nouden de faecken die in het ftuck vandegc- r-f Landts Middel en voor hacr worden ghe- ^Jofgevcntileerc-, Dat de voornoemde Schc- ^omrniirarilTen in de voorfz faecken van des Lir j Middelen fullen procederen in con- •pdcνV r \ V00rfz Placaten cnde Ordonnantien

°onz Middelen

ige-

emaneert, en in confor

Refolutie, de refpeSihe Steden niet alleen te hebben parate executie en Icgael hypoteecq tegens de Tcrfoonen ende Goederen van de Τ acht er s derStadts Accijnfm, moer oock tegens de Tcrfoonen cnde Goederen van derfeher Borgen en Medeflanders. In date den vier en twintighflen February 1675). voorgacnde deliberatie, goedtghe-1 haer Ed. Gr. Mog, Refolutie vanden ncgenthicn-

Ë^> na

on<jen ende verftaen , midts defen te denjulyifof, tot inninge van hare SradtsAxcy-

cn

-Klaren, dat derefpeftiveSteden van n Landc» in krachte ende gevolge van

, fen hebben foodanigh recht van legael hypotheecq ende parate executie, niet alleen op ende jegens

5 D                                de

-ocr page 831-

794                        'Placaten. yBoeck

2. Tit.

°e Perfonen ende Goederen van de Pachters vande voorfz Stadts Axcyfen > ende hare Medeftanders, maer oock op ende jegens de Perfonen en Goede- ren van der felver Borgen, ende die voor de voofz Pachten verfchuldight zijlij als het gemeyne Landt

is hebbende tegens de Pachters * ivtedcftanri Borgen van der gemene Landts Middelen * daer voor verfchuldight zijn. Onde'rf^ Accordeert met de voorfz Refolutien. g' t ' Simon van Beaumont.                           ^

Kefolutie, Ordre aen de Heeren Gecommitteerde Raden o,, óbferveren de Ordonnantien op hetfluck vande Gemme Middelen gearré date denfeflen Offobor 16j$.

jYrefumptie ghedelibereert zijnde op het advis van de Heeren haer Ed. Gr. Mog. Gecommitteerden, hebbende in gevolge endc tot voldoeninge van der felver Re- lblutie Commiflbriael van den twaelfden der voor- leden maendt September ge-examineert de klach- ten , door de Heeren Gedeputeerden der Stadt Leyden, Amfterdam en Gouda ter Vergadcringe gedaert-, namemlijck, dat de Brouwers binnen de felve Steden afgeleyt hebbende den Eedt, die by de Ordonnantien op 't ftuck van de gemene Middelen jonghft gearrefteerr, van haer wierde ge-eyfcht, de Brouwers binnen veel andere Steden in ghebreecke bleven den voorfz Ecdt mede te pr&fteren , en dat derhalven, of de voorfz Brouwers binnen de voorfz Steden Leyden, Amfterdam, en Gonda van den voorfz gedanen Eedt gedifpenfeert ende ontilagen, of de voorfz Brouwers binnen de voorfz andere Ste- den tot het doen van den voorfz Eedt mede geobli- geert moeiten werden ·, En fpecialijck mede,of yets ende wat foude behoren te werden vaftgeftelc, om die gene die by de voorfz Ordonnantien der voorfz gemene Middelen yets is opgeleyt , tot het prsefte- ren van dien te houden, fo wanneer de Magiftraten in de Steden in ghebreecke fouden mogen blyven haer daer toe te obligeren: W aer op gedelibereert, ende in achtinge genomen zijnde,dat het een refo- lurie en bekende maxime van haer Ed. Gr. Mog. Regeringe is, dat alle de Leden van der felver Ver- gadcringe hebben ende blyven houden een abiolute vryheyt, om in te willigen foodanige Middelen, als de felve oordelen dat tot ft uyr van de gemene fake noodigh zijn, ende meeft over een komen met den dienft van de Inghezetenen van den Lande ·, Ende dat vervolgens geen vande voorfz Leden yets tegen fijn wille kan werden overdrongen, dat hem van die voorfz vryheyt foude mogen ontfetten; Maer fo wanneer alle de Leden ecndrachteüjck eenighc Middelen hebben ingewil!ight,ende gearrefteert de Ordonnantien waer op die voorfz Middelen fullen werden geheven, dat de felve Leden dan oock ver- benden en gehouden zijn die voorfz Ordonnantien rer executie te ftellen endc effect te laten forteren, fondcr dit fy geduyrende den tijdt van haer gedra- gen confent haer daer van konnen difpcnfèren ·, Is goedtgevonden ende vcrftaen, dat fo wanneer 't zy uenhaer Ed Gr. Mog. felfs, of aen de Heeren der iclver Gecommitteerde Raden in de refpe&ive Quartieren ibude mogen werden geklaeght, of dat die anderfmts kenniflè (ouden mogen krygen, dat de Ordonnantien van de Gemene Middelen, by coniènt van alle de Leden ghearrefteert, naer hare forme ende inhouden in eenige Steden of Plaetfcn niet werden gheobferveert of nagekomen, fonder onderfcheyt door wiens toedoen fulcks foude mo- gen ghefchjeden ■-, Dat als dan de ghemelte Heeren

Gecommitteerde Raden inde r

r^eftiveQ^

ren aen Burgermcefteren ende Regeerder felve Steden, of Schouten ende Gerechten van 4 voorfz Plaetfen, of oock aen Schepenen Commif. fariflen over de refpecHve Diftri&en van Verpadv tinge, na de nature ende gelegenthey t van difih daer over gheklacght werdt, by Miffivc kennit van de voorfz klachte of informatie fullen ma teneynde fy van de ware gcfchapentheytvandia bericht, de voorfz non-obfervantie gheredrciktn ende de voorfz Ordonnantien volkomentlijd ter executie gheleyt fouden mogen worden: Dat de ghemelte Heeren Burgermcefteren , Schepenen· Commiflariflen, midtigaders Schouten endtGe- rechten binnen den tijdt van acht dagen naer de re- ceptie van devoorizMiffivc, by relcriptiefullen moeten aenwyièn, dat de voorfz klachten zijn ge- fondeert, ende dat de voorfz Ordonnantien zijn, of werden achtervolght ·, Ende by aldien fukks binnen den vooriz tijdt nictquamtegheichicden, fodanigh, dat de gemelte Heeren Gecommitteerde Raden daer mede fouden moeten nemen contente· ment : Dat fy Heeren GecommitteerdeRadcnin dat geval eenige uyt den haren fullen moeten feyn- den na de gemelte Steden en Plaetfcn, omdeghe· mei te Heeren Burgermcefteren, Schepenen Con>- miflariflèn, midtigaders Schouten ende Gerechten te difponeren, omme de voorfz Ordonnantien m haer forme ende inhoudt ter executie te leggen,« doen leggen ·, Ende by aldien die, niettegcnftaoi· de alle de voorfz tnftantienen debvoiren» daer va weygerigh of in ghebreecke fouden mogen Uyvtti dat de gemelte Heeren Gedeputeerden van den- mei te Heeren Gecommitteerde Raden by bon- ver wachten toeval, de voorfz Ordonnantien wei effecl; en volkomen acco mpliflementfullennioctcn doen erlangen; doch by aldien tnflchcndcgpnctt. Heeren Gecomnittccrde Raden, endedegcnic^ Heeren Burgermeefteren ende Regeerders van voorfz Steden, of Schepenen Commiflanilca^ ge difcrepantie foude mogen vallen ^over vandevoorfzOrdonnanüen, enWatdero'„fc van haer Edele Gr. Mog. in het ^ψψ-Σ^

f

»genzijnö de gemelte Heeren Burgemeefteren eo

le i=»

Regccru

of Schepenen CommiftarifTen ^^S^

niet fouden konnen verfhen, dat in geval de gemelte Heeren Gecommtrtecr^^ fullen moeten fupercederen, om de *3jJfliiib' nantien ter executie te leggen, cn"ei^f(3r M*f« fchryven de Vergaderinge van WrSj^f om daer over der felver meynmge ena q£ verftaen, endc haer daer na ie W^S,y» ftondt, Accordeert met de vooriz.1^ Geteeckcnt, Simon van Beaumont- $0*

-ocr page 832-

\rerfcheyde faken tot teneScieringe van de Middelen, öcc. ypf Refolutie ? de Pachters byde Ordonnantien te maintimren, Bur^er- ■meefieren ende Regeerders van de reJpecJi-ve Steden te beloven de Tkcatenendê Ordonnantien op de Gemeene Middelen te doen obferveren ·, de Commifen Generaeis hoer op alles te informeren: ItemideiPachtershuysfoeckinge te mogen d§endaer Bieren werden gebrouwen. In date den twmtighjlen Jultj 16 8 o.

rcfumptie' gedelibereert zijnde op het

ren en Regeerders de voorfchreve abuyfen prompt telijck ende fonder tijdt verfuym fuUen remedieren ende beteren, fonder van des te doen te bly ven in gebrcecken, ten ware het naerdcr goetvinden, of deftereke handt van hacr Edele Groot Mog. daer toe van noode ware, het welcke dan fonder eenigh tijdt-verlies aen haer Edele Groot Mog., ofte by haer abfentic, aen de Heeren der fel ver Gecom- mitteerde Raden lal moeten werden bekent ghe- maeckt. Dat boven dien den Commis du Bois in het Zuy- der, ende Carbafiusin het Noordcr-quartier fich binnen den tijdt van fes Weken, ofte uytterlijck tweemaendennaerde Verpachtinge, pertinentc- lijck ende alom me lullen moeten informeren, of het gene voorfz ftaet allbo gedaen en gc-cffeclueerc is: Ende in cas eenige Steden of Plaetfcn in gebre- ke fouden mogen bly ven de voorfz Refolutie te ne- men, ende binnen den voorfz tijdt van acht dagen aen haer Edele Groot Mog. ,of by hacr abièntie aen de Heeren der fel ver Gecommitteerde Raden over tefeynden , dat de felvc ten proflijte van den Lan- de voor yedcr daghdatfy daer van inghebreceke bly ven verbeuren lullen vijlen twintigii guldens: Ende dat eenige van de Ordonnantien van de voor- ièhreve driecapitale Middelen fullen werden ghe- druckt ter halver bladt, om me al lbo den gene die de lèlvc Middelen iiillcn komen aen te ftaen, over- gelevcrt ende ter handt gcftelt te werden, die ghe- houden fullen welen, op de boete van twee hon- dert guldens, op of nevens yeder Articul der vooi - Ichrcvc Ordonnantien perfectclijck op te ftellcn , ende binnen den tijdt van een maendt naer dat de Verpachtingen gedaen iüllc η weien, aen de gemel- te Heeren hacr Edele Groot Mog. Gecommit- teerde Raden over te fcynden, hoc, ende in wat voor manieren de voorfchreve Articulen naer hare refpectivc inhouden gepractiicert werden, en wat daer aen ibude mogen dcficicrcn: Dat fy Pachters de verklaringe by hacrop de voorfchreve Articulen "ande voorfz Ordonnantien ghedacn, met hacr Signature fullen moeten bekrachtigen, met by voc- ginge, dat fy de voorfz hare verklaringe opreebtc- lijck en naer waerheyt hebben gedaen; encie in ge- valle bevonden ibude mogen werden, dat fy daer in ter quadcr trouwe foudc mogen hebben gegaen, dat fy daer over, als begaen hebbende Crimen falli, fullen werden geftraft: Dat de voorfz Ordonnan- tie ende verklaringe van de voorfz Pachters, dan door twee Heeren Commiliarillcn uythet Colle- gievandc gemelte Heeren Gecommitteerde Ra- den ge-examineert zijnde, ende daer inne gebreck of non-obiervamie gevonden werdendc, de gemel- te Heeren Commiflariiïèn ibnder eenige verfuym van tijdt fullen verrrecken nae die Steden daer het voorfz gebreck ende non-pnxtijeque ibude mo- gen weien ghevonden» omrae 'tlèlve met concert van Burgcrmeefteren en Regeerders aldaer te re- medieren ; ende in cas de felvc daer toe buytcn ver- moede , niet promptelijckcn ibude konnen gcracc- jD 2                      ken

,-!$<£ Υ' ; ι Ρ CO *

van de Heeren haer Edele Groot

r

\lo<*. Gecommitteerdens, hebbende, in

gevolge ende tot voldoeninge van der fel RefolutieCommiiïbriael vanden elfdendefer !!Lcndc maendt f ulij, ge-examineertende over- een het Vcrbael, opgeftclt door de Heeren van- Soes, VVitfen ende Schagen, Raeden, Oudt- S hepenen > midtigaders Penllonaris refpe&ive der Steden Delff> Amlterdam ende Alckmaer, als by hacr Edele Groot Mog. gecommitteert om haer te „formeren over de obfervantie van de Ordonnan- sen op den ophef van des Gemeene Lants Midde- bi ionghft gearrefteert, breeder onder de Notulen vin den feventhienden van de ielve maendt gemen- lioncert; isgoetgevondenendeverftaen» dar, nac~ dicn alle het quaet dat jegenwoordigh in de praitic- üuc van de Middelen van de Bieren, Gemael ende iieiliaclgevonden werdt, by het Generael Placaet endeOrdonnantie, mitigaders de particuliere Or- tlonnantien op de voorfz drie Middelen was gcpra> arcert, dat de voorfz Middelen op dien voet we- derom lullen werden verpacht, met verfeeckeringe cnvaftc toefceynghe door de Heeren haer Edele Groot Mog. Gecommitteerden gaende op de Ver- pachtinge van de voorfz Middelen, als mede door d: Heeren die uy t de Regeringe de gemelte Heeren Commiflariiïèn op de Verpachtinge affifteren, te doenaen de Ommeftanders, van dat die gene die ecnighe van de voorfz Middelen lullen komen in pachteaente ftaen» by het voorfz Generael Placaet ende Ordonnantie, midtigaders by de Ordonnan- tien op de voorfz Middelen van het Gemael,Biercn enBeftiael, praxife endenaer de forme en inhou- den van de voorfz Placatcn ende Ordonnantien ful b werdengemaintineert, fonder eenige de minfte conniventie. Dat voorts byde Heeren Burger mcefteren ende Kcgeerders van alle de Steden ende Plaetfendaer JnigC Verpachtinge van des Gemene Lants Mid- «wffljgefchwdcn, binnen den tijde van acht dagen «frdcrefpedtive Verpachtinge, uytgebracht, en •enhaer Edele Groot Mcg., of by haer abfentic, JJ* eender fel ver Gecommitteerde Raden Vf'ï Qüarticren overghefonden lal moeten wen een lolemnelc Refolutie van de Vroet- Jppen of Regeringe van de gemelte Steden, littdI pf vcrklare" aen te nemen en te belo- ,«i laatenen Ordonnantien op'tlluckvan

jpeyne Middelen gearrefteert, ftridtelijck oo veel haer aengaet, te obferveren ende ti •eio»Mdhi a,smcdede fclve tedoenobferve- aofter ■ U ' fonder eenige verfchoonin- ^.rccHnT°rlC Van>remandt» direftelijck ofte ^antieof 7jldcvoor fooveel omtrent de ob- 0rdonnant P' }c^nQ Van de voorfz Placaten en ^erder, ί»?1/111"^ inbreucken fouden mogen

·":;

a

Nnilfe

I ° £; dac daer van door de Pachters »aen öurgermcefterenende Regeerders

beven ztjndc , dcihlve Bufgermecfte-

-ocr page 833-

Placaten. 7.B0eck. ζ. Tic.

796

ken, dat de felvc in iulcken gevalle onder protefta- tic wederom iullen vertrecken, ende dat daer van aen het Collegie van de gemelte Heeren Gecom- mitteerde Raden rapport gcdaen zijnde, de Verga - deringe van hacr Edele GrootMog. foo haeft doen- lijck over dat fubje£t ial werden befchreven, ömme dacrepten meeiten dienfte van den Lande gedif- poneert te werden: Ende nae dien men bevint dat het voorichreve Middel van de Bieren feerghe- dfuckt ende benadeelt werdt door het particulier Brouwen van Burgers binnen de Steden, en Opge- zetenenten platten Lande, midtfgadersdoor het vermengen van Scheynen ende Kuyten met Bieren den Impoftfubjecl: zijnde; dat derhalven de Pach- ters van de Bieren fullen werden geauthorifcert, ge- lijck fy geauthorifcert werden mits defen, alomme

daerfy eenige apparente redenen vanfijfp-,, ben, huysfoeckinge te moghendoen; £ΐ,' fel ve fal moeten gefchieden binnen de Sterf kennifle van Burgermeefteren, of twee Sck!!5et

Commiilariflèn, ende met affiftentievandiw cièr, ofte des felfs Subftituyt, ende ten platr l de allcenlijckvariden Officier vandepW Έ van des te doen niet iullen mogen blyven in i ke, op pcene van arbitrale corre&ie S EiA bevonden foude mogen werden dat den pack! S 't voorfchreve onderfoeck fich foude m»™ f f ben geabufeert, dat in fulcken ghevallc denfel Pachter verbeuren fal ten behoeve van den Am* van de Plaetfe de fomme van vijftigh guldens Onder ftondc, Accordeert met de voorfzRefo!« tien. Geteeckent, Simon van Beaurmt'

R ejolutie, Steden ende Oor pen aftefchaffen alle bclaflimcn, U ie ÏL· ghefteltopWaren ende Gew off en van andere Steden enTtaetfen deferTrovintü In date den fev ent hi enden en achtienden Juty 16 81.

6.

;En Heere Burgermeefter Muys van Holy heeft ter Vergaderinge gherapporteert de conlideratien enhetadvis van de Heeren hacr Edele Gr. Mog. Gecommitteerden, hebbende in gevolge ende tot voldoeninge van der iêl ver Refolutie Commiflbriael van den thienden dcièr loopende maendtjuly ge-examineert het eer- ftc poincÏ van de jegenwoordige befchryvinge, ra- kende dcVcrpachtinge van des ghemene Landts Middelen, die naer ouder gewoonte met den eer- iten Augufti toekomende flaen verpacht te werden: Wacropgedelibereert zijnde; Is goedtgevonden ende vcrilaen, dat alle belaftingen die in eenighe Steden of Dorpen defcr Provincie hooger zijn ghe- ftelt , of ingevordert werden van eenige Gewailèn, Manufacturen» ofandere Waren ende Koopman- fchappen , komende uyt eenige Steden of Placrfen mede van dcfe Provincie, als de belailingen diege- itelt zijn of geheven werden van eenige Gewailèn,

Manufacturen, of andere Waren ende Koopman. fchappen in de fclve Steden Vallende, cffctlivc. lijck en metter daet fullen moeten ceiferen ende af. gcftelt zijn met den eerften Augufti toekomend?, ten ware de Heeren Burgermeefteren en Regeer· ders van eenige Steden, of Schouten en Gerechte vaneenige Dorpen fouden willen Mineren, di: fy tot het doen vandevoorfz meerder bclaftinghe bevoeght ende gherechtight waren, 'tzydanun krach te van ecnigh Privilegie of Recht, of ρ anders na rechten de kracht van Privilegie of Recht hebbende ·, ende dat fy gehouden fullen zijn vanw hare Privilegiën of Rechten, of'rgunt fy Ma willen fuftineren na rechten kracht van Privilegi; of Recht te hebben, te doceren in de eerfle Ore- naris by-een-komfte van hacr Edele Gr. Mop Onder üondt, Accordeert met de voorfzRcfs- 1 u tie. Was geteeckent, Simon van Bmam.

J. Refolutie, De portie in de Boeten en Breucken het gemene Landt (®ψ terende, Jat werden gheproffiteert byden Officier ende denT achter halft^'^l In date denfeventhienden en achlienden Juty 1681.

feer weynigh aen 't ghemene Landt qua™toc. brengen , by Refolutie van den feften Miert- voorleden Jacrs i68o de vooriz Verpachtinge w de hebben doen ceflèren; Goedtghevondene^ verftaen, dat die voorfz portie, 'tgemene^· in de voorfz boeten ende breucken C0IT1E? $jj fal werden geproffiteert en verdeelt tuflcK . Officier ende den Pachter half en half. ^ ftondt, Accordeert met de voorfz Κ Geteeckent, Simon van Beaumont

ψ®. S naer voorgaende deliberatie ende in ach- tingc genomen zijnde, dat de portie die 't gemene Landt quam te ghenieten in de boeten ende breucken, daer inne eenige Pcrfoonen des ghemene Landts Middelen fraude- rende, of eenige Ordonnantien op den ophef van dien ghe-emancert, contravenierende , wierden gecondemneert, voor defen aen de meeft-biedende placht te werden verpacht j cnde dat haerEd.Gr. Mog. , in confideratie dat de voorfz Verpachtinge

8. Refolutie, Difpenfaüe Eedt by de Neeringh-doende Lujden-i In date den twintighflen Moert 16 81,

JkÊ

Υ refumptie gedeliberecrt zijnde op't ad- folutie Commiflbriacl vanden tweeen ? vis van de Heeren haer Edele Gr. Mog. February lactilleden, ge-examineer^ ^- Gecommitteerden, hebbende in gevolge Poin£b van beichry vinge, waeropde « jy^ ende tot voldoeninge van der iel ver Re- J ge isgeconvoceert ge weeft ecgens den J»«ï ^

-ocr page 834-

trerfcheyde faecken tot beneficieringe vande Middelen, ckc, 79y

aendt November des voorleden Jaers "n kende, &c Hebben de Heeren van

particuliere Ordonnantien op den ophef der voorTz Middelen ge-emaneert, of noch te emaneren , of. oock gediipenfeert} om over de bctalinge van dien

:'

C'jjdc refpective Steden, in den name 11 Len de Heeren Burgermeefteren ende

te compoferen, direftelijckofindireclchjckj maer de voorfz Middelen frauderende , of de vooriz

rden

Tlloen van de fel ve Steden glieconfenteert ïhc. gelijck hacr Edele Gr. Mog. con-

Ordonnantien contravenicrende, cf dacr over compoièrende, iullen incurreren de poenen ende

Λ''debéwilligcnbydeièn, dat foowel de I ftraffen by het voorfz Generael Placaet, devoorfz aC'\ doende Luyden als Pachters, niet Tullen ! particuliere Ordonnantien, midtfgaders de ordre

Mteivaert metEederi, die haer by het Ge- j op het weeren derCompoiuien gcftclt. PI caetzijn opgeleyt s foo nochtans, datfy I ftondt, Accordeert met de vooriz Reiblutien. eeenderhande manieren iullen zijn ge- Geteeckent» SimonvanBeatwwnt.

van 't voorfz Generael Placaet, of de

rdoot in nfeert,

DEN DERDEN TYTEL, enelfende verfcheyde Placaten., Ordres en Regle- menten op de admiiTie van de Pachters, tegens de Gomplotteryen, Compofitien , AiTociatien, Defraudatien , ende Ventjageryen, öcc. I, Rejolutie *ναη de Staten "Jan Hollandt ende Wefi-Vrieflandt, houdende Ordre ende Reglement op de admïjjïe van de "Pachters. In date dm tixmttghflcn

Maert ιό7o

voor 't aengaen van yedcr Vcrpachtinge eene perti- nente Lijfte te formeren of doen formeren, van de namen van allede Pachters, Borgen en Medcftan- ders, die over voorgaende of noch lopende pach- ten yets aen't gemene Landt fchuldigh zijn, met expreffie van de gepachte Middelen, Comptoircn ende Sayicenen, over ende aen dewelcke Ty be- vonden iullen werden verfchuldight te weien : Ende op dat het de ghemeke Hccrcn Gecommit- teerde Raden niet moge ontbreecken aen de ghcre- quireerde kcnniiïè, om de voorfz Lijftcn fucceilï- vclijck naer behoren te konnen formeren, of doen formeren , dat overfulcks alle de Ontfangers van 's Gemene Landts Middelen gelaft iullen werden , veerthien dagen voor ycder Vcrpachtinge aen de gemeltc Heeren Gecommitteerde Raden over te ieynden een perfecte Lijfte van alle de reitantcri die t'harcn Comptoirc noch onbetaelt ftacn, metcx- preifie van de Middelen, het Sayibcn, de Pachters, Mcdeftanders ende Borgen, op dat de voorfz ge- nerale Lijftedaeruytaccuratelijck geformcert mo- gewerden : Datwyders de voorfz generale Lijfte al foo ghcfor meert zijnde door de welgemclte Hee- ren Gecommitteerde Raden, eenige wcynige da- gen voor't aengaen vande vcrpachtinge gcfonden Tal werden aen alle de Ontfangers van de ghemene Middelen over de refpedive Steden ende Omartie- reiii Ende dat de felve Ontfangers niemandt tot het pachten van eenige Middelen in hacrluydcr di- ftricl: fullen hebben te admicteren, die als voren noch yets fchuldigh is op verpachte Middelen , wekkers termynen den tijdt van fes maenden of langer zijn ge-expireert ·, op poene van ièlfs aen het Landt te Tuilen moeten opleggen, en iönder eenige verichoninge voldoen alle aliüleke reflanten, als Todanige by haer geadmitteerde Pachters, in d'een of

IQEn Heer Penfionaris vander D uilen heeft ter Vergaderinge gherap- portcert, de confideratien ende het advis van de Heeren hacr Ed. Groot Mog. Gecommitteerden, hebbende in gevolge ende tot vol- ume van der felver Reiblütie CommiiToriacl aatccJcn negenthienden deièr loopende maendt, ■loignccrtover een voet ende ordre, waer nacr Hccrcn Commifiariflèn tot deaenftaendc Ver- ;i'ngc, liaer op voorgaendc bericht vanSchc- -:i> ende't advis van den Ontfangcr, in het 'i'itercnof niet ad muteren van Pachters Toudcn tentegcdragen: Waer op gedeliberecrt zijnde, ''lacncndcgcrcfolveert, dat van nuvoortaen «ndt tot Pachter van eenige's Landts Midde- 'jwerden Scadmittecrt, die over eenige voor- yerpachte Middelen, waer van den termijn '! 1 of 'an»cr ge-expireert Tal wefen, als •-M Medcftander of Borge , noch yets aen • wc Undt, of aen ecnigen Ontfanger van gene Middelen fchuldigh is ·, wel-verftaende, ' ρ edc va,i 't pachten niet gefecludeert wer- ■ Centers, die by hacr Edele Groot Mog.

■ijjrit IS,

tttlp ecnige kanten op termynen te beta- *feodT ■ daC ^.°P defclyc pachten, waer ,'f'Cm^T atterminatien vergunt zijn, noch

m]j                       -H1.VI1 lliuvui VVlu-ICU VLIILIII Jc .7 wclcnde behoorlijck paffende op h;

l- re

gratie vande refpedivegheaccor

tCrmynen. voorts,

1 ten eynde de voorfz precautie pun- rM deHp!.!'ghi.Cnde naerghekomen moge crdcnvSf ι Committeerde Raden ful- **<* ÏÏTdcflait' &heliJck de felve £nelaft werden by deièn, t'clckcns

-ocr page 835-

Placatefi; 7.Boeck g.Tit.

7p8

of d'atider vande voor fz qualiteyten by het aengaen ι Wyders werden de Heeren Com^ r van de pacht fchuldigh fullen zijn gheweeft, over de aenftaende Verpachtinge rnidts defCfl ^

^k.

Middelen, wekkers termynen ten felven cyde

nièert»

les maendenof langer ge-expireertgewceft waren ■, Ende in cas acn gemelte Ontfangers, of yemandc van de felve, de voorfz generale Lijfte vier dagen voor 't aengaen van yederVerpachtinge noch niet toegekomenmochte welen, datfyluyden in flik- ken cas daer van per expreflert aen de Heeren Ge- committeerde Raden advertentie fullen hebben te geven, ende te verfoecken daer van als-noch voor dendagh vande als dan aenftaende Verpachtinge gedient te mogen werden, oock reccpiiTe te rugge te vorderen van de Brieven die fyluyden daer over in maniere voorfz aen hetColIegie iullen hebben afgefonden, midtfgaders de Minuten, of dubbelt van de fclvc Brievcnonder haer te behouden, om t'allen tyde van hare gheadlübeerde dtfigentie te konnen doen blijeken. Dat voorts mede de Pachters, Borgen of Mede- landers van voorgaende pachten , die ghenegen fullen weien wederom eenige desghemenc Landts Middelen in pacht aen teftaen, van de refpeclive Ontfangers, onder wekkers Diftrift fy voor henen Pachters zijn gheweeft, verklaringe of Quitantie fullen hebben te nemen, ende by haer te behouden, .om de felve, lbo wanneer fyeenighe pachten op nieuws komen aen te ftacn, aen de Heeren Com- raiiTariilcn van haer Edele Gr. Mog. tot de Ver- pachtinge , midtfgaders aen den Ontfanger van het Quarticr te konnen verthonen en exhiberen ·, ghe- Jijck oock de refpcctive Ontfangers , des noodt zijnde, alfukkc Pachters, Borgen of Medeftan- ders, voor hare admiilïen totnicuwc pachten, al- fukkc Beicheydcn fullen hebben af te vorderen : Ende fal alle 't gene voorfz is, voor ib veel het felve de Pachters aengaet, in de Generale Ordonnantie, en voor fo veel 't felve de Ontfangers is racekende, in harelnftru&ieingelijfc werden.

'&?.-_,

Lij fte, oock de getuygenilTe van Scheef 't advis van den Ontfanger gehoort, 0pdï 3Ί ofnon-admiffievande refpe&ive Pacht ί?8 nigh te difponeren, als de felve ten nieefl^· van den Lande fullen bevinden te behoren u* de echter praxifelijck binnen de palen vaA hier boven ipecifijcquelijck isglicftatucert Π wat belanght de reftantendiecenigeperfo Ji tot de pacht aenbiedende, °P voorgaendemd wekkers termynen noch geen fesmaendemf^ ten wefen ge-expircert, ofwel op ecniaC noch j pende pachten mochten fchuldigh zijn.0, £5 melte Heeren CommitTariiTen endeOntfaneerr de aenftaende verpachtinge daer op in redelickfe reguard fullen nemen, ende vervolgens op hare-' milïïen of recufatien foodanigh difponeren als f ten meeften dienfte van den Lande, ende vanè Finantie fullen oordelen te behoren: Edochopèt oock daer over voor het toekomende yets fpcS quelijck ghedetermincert en geftatueertmooeui den, zijn de gemelte Heeren haer Edele G r.Mcg Gecommitteerden ende Gecommitteerde Radi verfocht ende gelaft, gelijck de felve verfocht esdt ghelaft werden by deièn, dienthalven naerder W foigne aen te ftellen, en haer EdeleGr. Mog.oock daer op van pofitijf advis te dienen·, Ten vcjctaj eynde de gemelte Heeren GecommitteerdeRadca oock prasparatoirlijck gelaft werden, uytderefpe- ctive Ontfangers van de gemene Middelen depa» requireerde informatie te trecken, wat pracÏjc omtrent de betalznge vande refpeclive pchtens den haren, by de befte Pachters doorgaeiis wei geobièrvcert. Onder ftondt, Accordeert met de voorfz Rcfoluticn. Getekent, Herbt.vanBmwM

Waerfchomvin^e vande Staten van Hollandt ende Wefi-Vritfd

geen Terfonen tot het pachten teadmitteren-, ten zy fes weken voor de Vff

bifi

tinge van haer Edele Mog. Admijjie verfocht ende geobüneert hebbend, den derthienden Januarij 16y 8.

foonen tot de Verpachtinge van des Gemeen, Landts Middelen fullen werden g#ffj2 niet ten minften fes Weeeken.voor*®jg Verpachtinghe admiilie verfocht, tmj " dagen voorde Verpachtinge Φ»£3 obtineert fullen hebben. Ende °P*1™J\vt, hier van ignorantie pretendere, foo fjgr ^ dat defen alomme gepubliceert-™φ1gg> fal worden daer het behoort, ei™e^GeJeflis ken te gefchieden ghcbruyckelijck is. .yfa den Hageonder het Kkyne Zegel vanO^d den derdaienden Januarij 1678. u fttejsit TerOrdonnantievandeStaien. WW Simon van Beaumant,

|E Staten van Hollandt ende Weft-Vries- landt: Allen den genen die deièn ilillen iien ofte hooren leien, Saluyt. \Doen te lieten : Dat Wy in ervaringe gekomen zijn, datondcrfcheydenePcriöonen, diegenegen zijn van des Gemeene Landts Middelen te Pach- ten , haer foo lact aen de Heeren Oniè Gecom- mitteerde Raden addreiïêerdcn ende admiilie ver- foecken , dat de Ontfangers van des Gemeene Landts Middelen geen tijdt hebben orahaeropde gelegentheydt van de fclve Perionen te konnen in- formeren, ende dat daer teghens dient te werden voorfien : S O O IS Τ, Dat Wy goetgevonden, verftaen ende geftatueerC hebben, vinden goet, verftaen, ende Hameren by defen, dat geen Pcr-

-ocr page 836-

iflie van de Pachters, Complatceryen, Gompoiitieu, &c, jpp

Re fokt te van de Staten van Hoüandt ende Wefl-Vrteflandt, Huys- ?'                 vrouwen van Tachters, Medefianders of Borgen haer metgeen.Hwwclijckfe Voor- waerden te behelpen, moer haer Goederen mede executabel, In date den fefixkien- den CMaert 1679,                                           . .

het bcleyt ende adminiilratie van hare Goederen iöude hebben , Ponder over haer Mansichulden aenlpreeckelijck té wefen; dat fy Ontfangers lullen nemen fchriftelijcke vcrklaringe, foo wel van de voorfz Vrouw als Man, iöowelnoopendedeexi- ftentie der voorfz Huwelijckiche Voorwaerden, als de claufulen van dien, en foo wel aen de voor- noemde Vrouw als Man voordragen, dat hy tot geen Pachter, ofBorge, ofMedeilander kan wer- den geadmitteert, ten zy de voornoemde Vrouwe alvooren ten reguarde van 't Gemeene Landt fr?! hebben gcrenuncieert van de vaorfchreve Hu w o lijcklè Voorwaerden, ende haergheconitin.ee;! Borge voor de voornoemde .haren Man; Endeim- len de voornoemde.Ontfangcrs, nevens haer aen if op de voorfchrevé admiflie, gehouden zijn aen de Heeren Gecommitteerde Raden inde reipcclive Quartieren oock over te iènden de voorfchrevé iciirifcelijcke Aften; ende tullen de ghemelte Hee- ren Gecommitteerde Raden gehouden zijn de voorfchrevé Advifenendeovergefonden Α eten re doen earegiftreren, ende niet vermoghen eenighe Pachters, haer Borgen of Medeftanders, -wiens Vrouwen foodanige Huwelijckiche Voorwaerden hebben bedongen, tot het pachten van des Ge- nieene Landts Middelen ; of tot Borghtochrc voor de voorichre ve Pachters te admitteren, lö lange de Vrouwen van de vooriz Huwelijcklè Voorwaerden niet gerenuncieert, ende haer tot Borgen voor haer voornoemde Mansgheftelt hebben. Onder ilondt, Accordeert met de voorfz Reiblutien. Was geteeckent, Simon van Beaumont.

ςηαεΓ voorgaende deliberatie goetgevon- ï den cndeverftaen, dat 111 de Inftruclrie v0ür de Ontfangers van des Gemeyne ■ Laödts Middelen, ter bequamer plaetfe Jrnecinfcrecrc, dat naedemael door expe- ■* bevonden werdc, dat het Gemeene Landt Caeinfolvcnte Pachters, hare Borgen ende 'uLécrs, procederende tot invordermge van SoofdePacht-penningen, daer door groote- hvrertverkort, dat de Huysvrouwen van de "de Pachters, hare Borgen ende Mede- uyt krachtevan eemghe Huwelijckiche eerden, t'harer behoeve ghepaffcert, het pe Landt onttetten van de prtncipaelite Er- en van de voorfz Pachters, haer Borgen ende tóanders, de voornoemde Ontfangers der-

ren'

ehouden fullen zijn, wanneer haerluydcr

nswerdt gerequireert over de admiflie van de (noemde Pachters, hare Borgen ende Mede-

il:

jcfs, haer exaftclijcken te informeren op de

-emheydtvande voornoemde Pachters, hare iJcncndeMedcftanders, ende namendijck: of zijn getrouwe of ongetrou wt ·, ende in gevalle maden dat de voornoemde Pachters , hare menende Medcthnders zijn getrouwt, lullen fy o wel de Vrouw als de Man ondervragen na haer Wijckfche Voonvaerden ·, ende in gevalle de [rouw haer daer by heeft voorbehouden, inwinll Verlb niet gehouden te willen zija» of oock wel xkuire, omofindevoorichreve winti en ver- mogen participeren, of haer Goedeien we- «1 vry naer haer te nemen, of oock wel da; fy

4 flacau tegens d'Jccorden, Complotteryen ende Compoftien der Ψ achter s^van den elfden Juhj 1 6.\.S :GrootPlacaetBoeckt VoL Pag. 2244. f- Placatenjegens Complotteryender Tachters van de Gemeene Middelen-, van den vcerthienden JuLj " > Mdenegenth;e,ïden CWaert lójro. Sie Groot Placaet Boeck 2 Vol. Pag. 2 f43.

6.

Placaet van de Staten van Hoüandt ende Wefl-Vrieflandt , jegens het Complotteren in het Vachten van de Gemeene Middelen. In date den acht lenden Juhj 1675.

E Staten van Hollandcen Weit-Vrieflandt, '". eJvai'inp3c komende, dac onder de gene diehaer met pachten zijn generende,eeni- gebaetfoeckende ende quaetwillige Per- CA onderftaen voor 'taengaen van de *£aod8e Vp deS Gcmecne Landts Middelen, f"'ieTl/rea ,ompl°"eryen te maecken over SnVa?Ï n°tabeltle Pachten, endcfich 'Ï*S? f Ve Pachten niet hooger als tot cdic S Γ pfyfeaenteftaen, ende aen die Uidcs M,Z 1 genegen fouden mogen zijn «, tebcbven \oth?°^rronime in tePach- c er,de no? 1 \r e^e(^ve te betalen mereke-

foo laegh ende weynigh te doen gelden als'then- luyden goet dunckt, ende dat 't'fcive niet alleen tendeert tot een notablen ondienfl vanden Lande, maer oock met ilchflccpt een genoeghficm b;^dcrf van alle des Gemeyne Landts inkomen, en een openbare en ichandelijckc dieveryc isvan'sLants Impofitien, die met foo veel moeyten en fo ivvare lallen by de goede Ingezetenen van den Sraet, tot des iclfs defenfie moeten werden opghebracht. S O O IS Τ j Dat Wy daer inne willende voor- fien, wel exprelïèlijck verboden hebben, en ver- bieden by delen, allen ende eencnyegeÜjcken, te maecken, ofte aen te gaen eenigerhande Complot- teryen , om de voorfz des Gemeyne Landts Mid^ delen tot feeckeren pryfe, ende niet hoogerin te pachten, ofte onder den anderen de vooriz Mid- delen die verpacht ftaente werden, teverdeylen, ende

" c fvdoorH            me van Penningen , f

ten e-

ö

Jieen fvlceftp *Fl ^osen ! 1 Van c voorfchrevc Pachten 'yven, ende's Landts Inipollen

-ocr page 837-

S o o                       Placaten. :ι χμ BoecL 3. Tit,

ende fichte verbinden vaageen andere Middelen teilillen inpachten danl die haer reïpecTrivelijck by verdeylingen toqghevallen fullen zijn, ofte oock eenige ibmme van penningen uyt te loven., te bie- den, ofte geven aen die gene die anderfints gene- gcntheydt fouden mpghen hebben, om de voor- fchreve Impoftien in Pachte aen te ftaen ι opdat fy haer van het inpachten van de voorfchreve Mid- delen fouden onthouden, ofte haer daer van laten uytkoopen, na dat fy te vóoren belofte ofte toeièg- ginge hadden ontfangen van daer te mogen inko- men ·, als mede geen gemeynichap van Treek- gelden te maeckenj -alles direftelick noch indirefte- lijck in eeniger manieren, ende op pcenedac die

op dat defe. onfe goede meyninge m&«Ur renen ge-executeert worden naer beh begeren Wy, ordonneren ende ftatuerp016111 fen, dat alle die gene die eenighepSv aen te ftacn, fullen gehouden wefenEedr?i°r handen van Oniè Commifïariflè» Γ>Η voor 'Caengaen van de voorfz Pachten ^' mant hebben gecomplotteerc, noch ooiï handelingen of contraften, mondelingΜ telijckgemaeckt, ofte yemandtma Wofe5 ofte wat het oock foude mogen zijn, bewoe ben, omme niet tegen haer te bieden,ofte r op eenige van 's Landts Impofitien, m™,., buy ten die gene die waerlijck ende

de Pachten by haer aengeftaen, heridcrenen ciperen, ende fulcks in het proffijt, ende dcf de die daer van foude mogen komen, haer/ effe&iveiijck hebben ende dragen moeten jL volkomen liberteyt endevryheyt dien-aeW te hebben gelaten, alles direaelickofindirelelii in eeniger manieren, ende fulcks dat fyluvden r goeder trouwen de voorfz Pachten hebben aen* ilaen: Alles onver mindert ende fonder prsjufc van Onfe voorige Placaten tegens devoorlchrcrè Complotteryen ge - emaneert, voor foo vcelfe- langht de aétien die voor date defesvoorglienl'rj foude mogen zijn. Endeopdat niemant hier πα: ignorantie pretendere, nemaer een yegelijck weten moge, waer naer hy hem defen aengaendcfalmuc ten reguleren, foo begeren WydatdefenalcniiK: gepubliceert ende gcaffigeert fal worden daertó behoort, ende in gelijcke gelegentheden te »k· fchicden gebruyckelijck is. Gedaen indcn% den achtienden Julij 167f. Onderftondt, Ter' Ordonnantie van de Staten. Was «hetceckent, Sïmon van Beaumont.

gene die nae deièn bevonden fullèn werden aen het gunt voorichrevcn is , ichuldigh te zijn, iöo wel die gene die in gevolge van de voorfz Complotteryen ofte verdeylinge, gepacht, als die niet gepacht, geit gegeven ofte ontfangen te hebben, fonder eeni- ge genade gheftrafc fullen werden met de Koorde, dateer de doodt naer volght, ende confifcatie van alle hare Goederen » ende fonder dat eenigenlaps van tijdt henluyden van de voorfchreve poenen lal bevryden. Belovende aen den genen die ibodanige Complotteryen fullen komen te ontdecken, en te brengen totkennifiè van Ons, ofte Oniè Gecom- mitteerde Raden in de refpecüve Quartieren, ofte oock aen Oniè Commiilai iiïèn op de Verpachtin- ge, een preemium van ies honden ponden te veer- .tighgrooten in'tpondt, midtfgaders impuniteyt van de voorgeroerde pcenen , in cas de voorfz Ontdeckers, Complicen van de voorfz Complot- teryen , ofte daer aen ièlfs mede fchuldigh fouden mogen geweeft zijn, tot wat tyden fy fulcksfouden mogen komen te openbaren-, ende dat bovendien hare Namen iècreet iullen gehouden werden. En

7. Tlacaten jegens de Compofitien van den J'are 162,6 ende 1641. Sie Groot PJacact Boeck 1 Va Pag. 1654., Ende van den 4 November 16jp. Sie Groot Placaet-Boeck 2 Vol. Pag. 2562.

8. Placaet van de Staten van Hollandt ende Wejt-Vriejlank, nooft^ de Affociatien en Compagnien van de Ψ acht er s. In date ènncbtl^ September 1Ö77. f meene Landts Middelen gheftek ophet^ Beftiael, Bieren, Wynen, Brandewynciii^ Wage, OntgrondingeendcDoorvacit,imoPri Confumptie vanden Turif, in pacht fi*j™3 aenftaen, tot haer Compagnons ende waj» den fullen mogen nemen fes Perfonen» e meer; ende dat die gene dieeentgeandc^^ voorfz hier voorengefpecificeerde9m , ^ Middelen in pacht fullen wille»ÏPV Lfc

)Ehet verfomeene LNoorderverftaenover de Sdie voorgehoudegevonderen by devoor deimaecktehaer volltraventeu

fullen mogen nemen driePerlönen· meer* datdeièlve ièsen

cn^^.

nochtefamen, noch oock in haer PLjmTer#· ycder van hen in het byfonder, naer ^^CöS· gen te begeven in of onder eenige |e0oc'^ pasnons van Pachters, hoe kleyn ot#" ?^t fouden mogen zijn j Datdevc*>rfcar^< de voorfz Middelen willende pachten

fullen zijn de namen van hare UJi^i prefleren inde Requeften daer oy ^^ Ade van admiflie tot de voorfz φψ L·^' mcntlijck op de Rollen van de voorfz

ende inhouden gepraftifeert, naergekomen ende achtervolght fullen moeten worden; Doch wat aen- gaet het maken van de voorfz Aflbciatien of Com- pagnien , dat die gene dewelcke eenige van des Ge-

-ocr page 838-

λ jmiffie van de Pachters, Complotreryen^ Com|>oiïtien , fkc. 8 o r

geen proffijt van de voorfz Verpachtinge lullen hebben, ende echter voor de ichadedaer op vallen- de, verbonden ende executabel fulien zijn.' Ende op dat niemant hier van eenige ignorantie en kome te pretenderen, ioo begeren Wy, dat deièn alom- me gepubliceert ende geaffigeert fal werden, daer het behoort, ende in gehjcke gclegentheden te geichieden gebruyckelijck is, Gedaen in den Hage den achtiendcn September 1677. Onderflondt, Ter Ordonnantie van de Staten. Was geteeckenc t Simon vanBeaumont.

, datfy daer en boven in handen van de Onfe Gecommitteerden tot de Verpach- de voorfz Middelen met Eede folemneel

il

^rCn

v%

E "ten verklaren, dat fy in geen. andere

««> met andere zijn of treden lullen, dan ffiSfop de voorfz Rolle van de Verpachtin-

/Cl'

'.«noemt, alles opdepeyncn ende boeten Wx] .Llw de voorfz Flacaten ende Ordonnan-

lensde voorfz Complotteryen ge-emaneert, ï dat noch daer en boven die gene die inde

g

ne

ende dat

nriz Rolle van Verpachting ais Compagnons, Mcdeftandersof Geaflbciecrdcns nietftaen bekent.

Placaet 'van de Staten van Hollandt ende Wefl^Vrieflandt, tegens dé fraudatien van de gemene Middelen, enflraffe voor de Fraudateurs. In date den achtienden September 167 7.

9-

linge fal werden geftraft, ende voor al roos gheban nen uyt den Lande van Hollandt ende Weft-Vrcs- landii Dat de relpeftive Officieren cndc Pachters van 's gemene Laad ts Middelen, noch fel fs, noch oocktcn oveiftaen van Schepenen als Cornmifla- riifón, of Onfe Gecommitteerde Raden, ter fake van eenige fraude met de vooriz Fraudateurs fulien mogen compoleren of accorderen, op poene dar de Officieren fulcksdoende, met der daet ende /f/b facto verballen lullen zijn van hacr Ampten en Be- dieningen, ende dat de Pachters daer over by open- bare geeflelinge fulien werden geftraft, Dat4b wan- neer eenige Perfonen eenige van des gemene Lands Middelen in pacht hebbende aengheftacn, de be- loofde pacht penningen niet ibuden konncn vol- doen, by de gemelte Onfe Gecommitteerde Raden naeuwkeurigh lal moeten werden ghe-examineert ende geinformeert, of het vooriz onvermogen is ontftaen uyt eenigh mis-fortuyn, ongeluck ofon- gelegcnthcyt, den voornoemden Pachter overge- komen! ende in gevalle de gemelte Oniè Gecom- mitteerde kaden löuden mogen bevinden, dat het vooriz onvermogen niet uyt die voorfz ooriaecke, maer door mal verfatien, door een los of ongebon- den leven van den vooriz Pachter, of door onnutte teeringen , verquiftingcn ende doorbrengir gen, of oock door een onverantwoordelijke negligcn- tieibude mogen weien ontftaen \ datdeghemeké Onfe Gecommitteerde Raden in foodanigen geval de vooriz Pachters, die haer beloofde pacht-pen- ningen niet voldoen, fonder eenighe conniventie, diflimulatie of verfchoninge aen den Lyve, ten minften by openbare geeflelinge ende banniflement fulien doen ftraffen. Ende op dat een yegelijck van Onfe goede intentie ende begeerte ten opghe- meiten eyndenacr behoren mogen weien geinfor- meert, fo begeren Wy, dat defen alomme gepu- bliceert ende geaffigeert fal werden daer 't behoort, ende in gelijcke ghelegentheden tegefchieden ghe- bruyckelijck is. Gedaen in den Hage den achtien- den September 1677. Onder ftondt, Ter Or- donnantie van de Staten, Was gcteeckèttt, Simon van Beaumontf

|E Staten van Hollandt ende Weft-Vries- landt. Allen den genen die defen fullcn ficn of hooren leien , Saluyt cDoen Pe veten : Dat -Wy om een yegeUjck om- wnthet betalen ende opbrengen van de Gemeyne Lmdts Impoiten tot fijn fchüldige plicht te verma- kende op te wecken, ende van alle fraudatien ocontraventien dien-aengaende te dehorteren en f^rcichrickenj goedtghevonden, geordonueert jesdegeftatueert hebben, vindengoedt, ordonne- ren en lhtueren by dcfen, dat alle die gene die be- vonden löuden mogen worden eenige van des Ge- mene Landts Middelen te hebben gefraudeert, in è poenen en ftraffen, geftatueert by de refpe&ive Plaaten en Odonnantien op het ftuck van de felve Middelen gc-emaneert , ftri&elijck, pracifelijck en na de letter van de felve Flacaten en Ordonnan ncn fondcr eenige diflimulatie , conniventie of michoninge fulien werden gecondemneert, ende dit Schepenen als Commilïariflèn over defaecken van de voorfz Middelen in de refpe&ive Diftriflten "ndeVerpachtinge, midrfgaders Onfe Gecom- mitteerde Raden in de refpe&ive Quartieren, op Haren Eedtfchuldigh ende gehouden fulien zijn de 'oorfe Fraudateurs in de voorfz poenen en ftraffen, ia de voorfz letter van de voorfz Placaten en Or- ^nnantien, fondcr cenighe diflimulatie, conni- Tcnt'e ofverfchoninge te" condemneren·, Dat die pc die by de voornoemde SchepenentCommifla- 1*5 °' Onfc Gecommitteerde Raden in cas van öacfoude mogen werden ghecondemneert, de ',t!jric.n wulften dicindefelvecondemnatiefal wten begrepen, fal moeten voldoen binnen den y^anveerthien dagen na date van de Sententie aac'0VC| Γ arrefte!;en; en bY aldien hvin gebreke J..,ltcbyven, binnen de voorfz veertien dagen fckf cn en muJ#en te voldoen, dat hy in 4n t "J daer ovcr fol werden gebannen voor Stasi f" drieiaren; ende byaldièn yemandt r^c/n udc ecns gecondemneert zijnde, daer irhaT °f CCnige f raude foude moSen vverden ^set»λ hy in foodanigen ghevalle fal wer- ïC?necrt in een dubbelde boete, en daer anderc ten exempel by publijcque geefle-

iE

Waer~

-ocr page 839-

Placatetu 7. Boeck. 3 Tit: TVaerfchouwinge van de Staten van Hollandt endeWeft^f^ tegensdeVentjagerye. IndatedendertighfienMaerti(>j$%             im) boven, ten aenfien van den genen die ML·« komen te ondernemen voor de tweede-m 1 ial het venten van de verfcheVifch B0 ^3 Aerd-Vrachten, hier onder niet zijn eJ™ **

Sof

ÉÏ.

E Stateni\ landt.lien of hweten :beratie , goedtge

hendeert, maervry enopenftaen als voor ff'

deier Landen by defen te waerfchouwen , dat Wy by het gearrefteerde G enerael Placaet, ten aenfien van den ophef van des gemene Landts Middelen geordonneert ende geftatueert hebben , dat van nu voortaen niemandt, wie hy zy, fal vermogen door den ielven Onfen Lande te venten, of te koop te voeren eenigerhande Waren of Koopmanfchap- pen , van wat nature of conditie die mogen zijn, ende 't zy de fdvc Impoft fubjecl: fouden mogen zijn of niet, met eenighe Schepen of Schuyten , Wagens of Karren, of oock met haer eygen Lijf, diredtelijck of indireclelijck in eeniger manieren, op pcene van verbeurte der voorfz te venten of te koop gevoerde Waren,en van het Schip of Schuyt, Wagen of Karre, daer mede de ièlve Waren fullen welen gevoert, en een boete van vier hondert pon- den voor de eerlte mael, en van Lijf-ftraffe daer en

foo als alle 't felve nader

W het voorfz ft*

Placaet kan werden ghefien.

Ende

tenevnd,

van niemandt ignorantie foude komen |ñÎ? ren, nemaer weten mogen wacr na hy hemay aengaende fal hebben te reguleren j SoobceT" Wy , dat defen alommegepubliceert ende 2 geert fal werden daer 't behoort,. ende indffiE iaecken te gheichieden ghebruyckelijck is · ti voorts allen Officieren en Jufticieren, datft dcf^ punftuelijck fullen hebben te executeren en am executeren, fonder eenige conniventieofdiffinj latie, want Wy fulcks alfoo ten dienite van den Lande bevinden te behoren, Gedaen inden fee onder Onlen Grooten Zegele, op den derrighflen Maert 1679. Onder ftondt, Ter Ordonnantie

van de Staten. Wasgetceckent, }lmn

ven

Beaumont.

Naerder Waerjchoumnge van de Staten van Hollandt enk Wef- VrteJIande, raeckende'tfelve fubjeSt, In date denfefien^Apili6^Q. alle iborten van G oederen, oock die, daer van kt ombrengen of venten hier voren is verboden, fo wanneer maer het vertier, of deNeeringe van de ièlve Goederen ten platten Lande niet verboden is, midts iubje£t bly vende de Keuren en Ordonnan- tien binnen de felve Steden gemaeckt, of noch te maecken, op het ftuck van het Marften vanecnis Goederen : Dat wyders de voorfz Opghezerenra haer punctuelijck fullen moeten reguleren nacrÜ Placaten ende Ordonnantien op den ophef van<fc gemene Middelen gemaeckt, fonder daer van iö eenigen deele af te wij eken, op de poenen en boe·, ten in de voorfz Placaten begrepen; Ende dar * refpe&ive Officieren en pachters, ten allenrJr fullen mogen vifiteren, en doen vifitcren dem- pen van de vooriz Opgezetenen, om te fcM* pj haer geen frauden ofcontraventie tegensdenor- Placaten en Ordonnantien, ofoocktegenshet î genwoordigh Declaratoir werde fS^JjE Begerende dat defen, ten eynde nicmanö j van ignorantie foude mogen prietenaeren,- _ ghepubliceert endegeaffigeert fal worden ■<*» r behoort, ende te ghefchiedenghebrup0!) Gedaen in den Hage den feiten Aprü Éï8ß òçÂá Onder ftondc, Ter Ordonnantie vanden Was geteeckent, Simon van Beaurrm·

I I

IE Staten vlandt. Aiien of hweten :by defe Onfe WadeOpghezetenenbinnen de juriidiitte venten, ende tederen , daer van hden aen ièeckere HOpgezetenen vermende met haer eygte brengen alle foofchappen, by denvan haer Dorp refpvertier, of de Neeverboden■, Dat deme oock mogen ofo in grote als kleyKoopmanichappcleen Bier, Wijn,Zyde en Wolle-LSyroop , RazyneHammen, SpeekofBroodt, BefchuOpgezetenen oock

ftive Steden op Marct-dagen te matei; te brenghen

1 12. Placaet van de Staten van Hollandt ende Weft-Yriejlanè ■> ^^ de Sauvegarde voor de Ø acht ers ende Collecteurs van

attenanderen. Indatedenfev

gekomen is, dat de Perfonen wffkjfnetJnu^* Meublc-Goederen in de jenghiHedcn^ ^ die tot grooten ende fonderlingcn        ø den Lande tot Ooft ende Wcft-Sad»

E Staten van Hollandt ende Weft-Vries- landt, Allen dengenen die delen fullen fien ofte hooren lefen, Saluyt. Tioen te weten, Datnaedemaeltot Onfe kenniffe

«t

-ocr page 840-

Admffie van de Pachters, Complotteryen, Compofitien, &c. 8 o ^

r Sacndijck ondernomen is ge weeft, ghe I ■*? ontrooftendegeruïneertzijn gewerden, I ^ η dien noch dagelijcks fouden werden ghe- Ι ι rvan dooreenige quaetwilhge Luyden, te [Ü7 sverden bcledight endegequetft, lulcksdat I frVchaera1snoch niet fouden derven verftou- I ηhaerdcrwaerts te begeven, omme hare I lCn Vuüere faceken ende Colleóten van des Ge- I ^D£ Landts Importen, die haer aenbevolen zijn, I Sebooren waer te nemen. SOO IST, Dat u'fda-rinnc willende voorfien, endede voorfz Perfonenvclckers voorfz Huyfen geruïneert, ende Meuble-Goederen geplundertendeontroüft zijn, komene verfeeckertheydt ftellen, naer prai- rie communicatie met fyne Hoogheydt den HeerePrince van Orange, en conform het hoagh- wiisfentiment van hoogh-gemelte fyne Hoogheyt, ievondenende gerelölveert hebben, lbo als Vy goedtvinden ende refolvercn by defen, niet s'leen de voornoemde Perfonen ende Colle&eurs, ikers voorfchreve Huyfen geruïneert, ende

geplundert zijn, by defen te nemen inOnfèSau- vegarde ende Souveraine protectie, maer ooclc alle andere Pachters ende Colle&eurs van Onfè Gemeyne Middelen ende Impoften in den voorfz Onièn Lande. Verbiedende eencn yegelijcken op Onfe hooghfte pcene ende ftraffen , de voorfz Menfchen, ende alle andere Pachters endeCol- ledteurs van de voorfz Onfè Gemcync Middelen, in het minfte te misdoen, ofce hare Huyfen ende Goederen aen te tarten, ofte de fclve in het invor- deren van de voorfchreve Onfè Gemeyne Midde- len met woorden of met wereken, dirccltdijck of indirefteüjck in eeniger manieren tegen te gaen» ofte te beletten: Ende begerende, op dar nieman dt hier van ignorantie en kome te pretenderen, dat defen alomme gepubliceert ende geaffigeert fal wer- den daer het behoort, ende in gelijcke faecken te gefchieden gebrayckelijck is. Gedaen in den Hage onder het kleync Zegel van den Lande den fevcn- thiendenjunij 1078. Onder rtondt, Ter Ordon- nantie van de Staten. Ende was ghetceckent Simon van Beaumont.

en

Meublen op de voorfchreve Plaetfèn ontrooft

Waerfchouwinge *υαη de Staten <van HoUandt ende Wefi-Vr ie (landt 3 totprecyfe obfervantie van de Ordonnantie op de Gemeene Middelen. In date dt η feventhiendm Maert 1670.

deert , ende oock vcricheyde nieuwe praccauticn daer tegensvaft geftclthebben, fooals breedcrin de voorfchreve Placaten ende Ordonnantien kan werden geilen j ende dat Wy gefint zijnde voorfz Placaten ende Ordonnantien prarcifèlijck nae hare Forme ende inhouden te executeren ende doen exe- cuteren : Begerende dat defc alomme gepubliceert ende geaffigeert fal werden daer het behoort, ende in gelijcke gelcgenthcden te gefchieden gebruyeke- lijckis. Gedaen inden Hage den ièven thienden Maert 16yp, Onder ftondt, *Ter Ordonnantie van de Staten. Was ghetceckent, Simon van Beaumont.

E Staten van HoUandt ende Weft-Vries- landt $ Alien den genen die defen fullen l£k3 licn ofte hooren lefen Saluy t: 1)oen te we- ten ·, Dat Wy nae voorgaende deliberatiej goetgevonden ende verftaen hebben, de Ingezete- nen defer Landen bydefe Onfè publijcque Waer- l'chwiwinge bekent te maecken, dat Wy in ach- tmgencraendede grootefrauden ende contraven- tien) dicindenopheff van des Gemeene Landts Middelen tot noch toe zijn gepleeght, de Placaten en Ordonnantien op den opheffvan dien voordc- bge-cmaneert, naeder ge-examineer t en gerevi- deerde panen ende ftraffen tegens de voorfchreve *nuden en contraventien verfwaert ende vermeer-

DEN VIERDEN TYTEL, 'hcaten, Generale Ordonnantien ende Conditien, waer op ende waer naer de particuliere Ordonnantien van de gemene Middelen zijn verpacht ende geheven. ά?8ν f tegens de Overtreders van de Ordonnantien van de Gemene Middelen oflmpfien^ van gember 1582. Sie Groot-Placaet-Boeck 1 Vol. Pag. 1606.

5i;Q

^Placaet-BoeckiVoLPag. i<5o8.

de generale ende gemene Middelen t vanden I Maert 1^84·

TL

i:: Crr^ .■£? °P 'tflitck van den opheve van de eenerale ende gemene Middelen > van den 1 o Isiaert 1 f8 6. * root P^aet-Boeck 1 Vol. pag. 1 fo6. ^ï^t^^&ws het imen ende ontfangen van alle Contributieni Middelen of 'ïmpoflen, van den Jbo. Sie GrootPlacaet-Boecki Vol. pag. 16e2. *ti®ehdeQ0ries iot<V6rderinge van alle desgemene Landt'sImpofleny Middelen % Contributien ende

k"&8 z

Waallenenaengejlagen* vandenlaetfienMartüiffi, AldaerPag. 161$.

e aen de voorfx

Tlacaet

-ocr page 841-

		2ρψ                      Pkcaten; y.BoccL· 4-Tit. & Tlacaten op den opheve van de generale en gemene Middelen* vanden 7 September ι y88 wj foorttotdenjareiéte. Sic Groot Placaet-Boeck 1 Vol. Pag. 1616.                                 * */* 7. Generale Plaraten en Ordonnantien op het puck man den opheve <vm j Generale ende Gemene Middelen, by de Staten van HoUandt ende IVefi.^kl ! beimüight, tot voorfiandt van de ghemeene faecke, t'zedert den Jare ui den Jare \6%\inclnys,                                                                   ^/5ί
			$%Q Ridderfchap, Edelen ende Steden *2 van Hollandc en Weft-Vrieilandt, reprieiènterende de Staten der iel- ver Landen ï Allen den genen die defen jegenwoordigen fullen fien of hooren leien, Saluyt. Alibo toe beicherminge der Geünieerde Landen, en omme te vervallen de onkoften van den Lande, voor al daer inne voorfien moet worden, dat de ghemene Middelen, daer toe geconfenteert ende inghewil- light, met alfulcken authoriteyt, ordre en goede opficht in train gebracht, ende gehouden mochten werden, dat allefrauden, ontrouwigheden ende onbehoorlijcke praftijequen, die tot noch toe ge- pleeght fouden mogen werden, met fware ftraffen enpcenen weghgenomen zijnde, de Ingezetenen van den voornoemden Lande daer door van vele andere laften bevrijdt mogen blyven : Ende om daer inne goede regie en ordre te ftellen, hoogh- nodigh is, dat den opheve der fel ver gemene Mid- delen, of door Verpachtinge of Colle&atie, ten meeften dienftealomme in den voorfz Lande van Hollandceade Weft-Vrieilandt op eenen eenpari- gen voet ghefchiede, ende de penningen daer af komende, tot gemeene defeniie verftreckt werden* waer inne tot noch toe veel ongeregcltheden ende fauten zijn gepleeght, foo door conniventien,diflI- mulatien ende compofitien by de Colle&eurs ende Pachters daer inne ghebruyekt ·, als oock door dien dat foo wel de Inghezetenen defèr Landen, als de Uytheemfche, by alle liftige pracÜjcquen ghear- beyt hebben, om de betalinge van de gemene Mid- delen te ontgaen, tot grote verminderinge van de fubfidien, die tot de gemene defenfie daer toe uy t- getrocken ibude mogen werden, het welck veroor- faeckt heeft, dat eenige excraordinaris Middelen, tot meerder befwaernis van den Lande ghebruyekt hebben moeten werden : Dat oock tot meermalen den eenparigen opheve van de voorfz Middelen verhindert, endedediipoiïtie over de penningen daer van procederende, niet is gedaen gheweeft als naer behooren ·, Alles tot gröoten intereft ende na- deel van de ghemene faecke , het welck in defen hooghdringenden noodt langer niet en mach wer- den getolereert. SOO IST, Dat Wy op alles rypelijck gelet, ende goede inlicht genomen heb- bende * by advifevan denTioorluchtigen-Hoogh- geboren Vor(l Wilhem Henrick, by der gratie Godts Trince van Orange ende Najfau, Gr ave van Cat- zenellebogen , &c. Marquis vander Veere, &c. Gouverneur, Stadthouder ende Capiteyn-Generael over HoUandt) Zeelandt ende JVefi-Vffeflandt, geordonneert, gelaft ende bevolen hebben, ordon- neren, belaften ende bevelen by defen * Onfe Ge- committeerde Raden in beyde de ^uartieren, alle Officieren ende Magiftraten van de Quartieren, Steden ende Leden van dien, ende allen anderen, van wat ftaet, qualitey t ende conditie die zijn, hun		niet te onderwinden in eeniger manieren ten i ten, verhinderen of verachteren den eenpari" opheve van alfulcke Middelen ende Contribuuf" als in de voorfz Provincie tot noch toe zijn ow\J ftelt of ingewillight, of noch opgeftelt of iJL" hght fullen mogen werden, ende die tot fi&fijJ van der gemene faecke, 't zy by colleftatie of ver- pachtinge geheven werden, of namaels geheven fullen mogen werden, 't zy op den naem ende by forme van Impoften, Accyfen, Ongelden of an- dere, hoedanigh die fouden mogen wefen, of in wat manieren die geheven mogen werden; nochte den felven opheve te verhinderen of beletten, di- re&elijck of indirecMijck, of de Pachters of CoIIe- fteurs der fel ver in 't ghenieten ende ontfangen van 't gene hen verpacht, ofte te collecteren belaft is, eenige verhinderinge of belet te doen, noch in eeniger manieren (a) gedogen gedaen te werden byyemandenj maer ter contrarie de felve Pachters en Collecleurs met hunnen authoriteyt affiftcren in 't volbrengen van hun laft, op pcene dat de gene die hier tegen yet fullen doen, niet tegenftaende het pretext van hun Ampt of Officie daer inne fy zijn, in hun privé naem te vervallen in de boete hier naer ten lafte van de Fraudateurs van des ghe- mene Landts Middelen ghcftatueertj ende boven dien te voldoen alle de fchaden ende intereflen die de gemene faecke, midtigaders de Pachters, dier door lyden fullen, ende verder arbitralijckcn ghe- ftraft en gemul&eert te werden, fulcks naergheta genthey t der faecke bevonden fal werden te behoo- ren : Hebbende voorts verboden ende gheinterdi- ceert, verbieden ende interdiceren by defen mt ende een yegelijck , alfoo wel Inghezetenen der voorfz Landen, als Uytheemfche in den iclven Lande frequenterende, oock alle Krijghflayden, hare Vivandiers ende Soetelaers, daer by ψοΆ Titule of andere Ordonnantien gene contmricvry- dommenhunexpreflelijck toeghelaten is, cenig Goederen of Waren, hoedanigh die zijn1, tevcj handelen, gebruyeken, inne te flaen, W*^ confumeren, fonder daer van het volle ende g ^ recht der voorfchreve ghemene Middelen» de Generale ende Particuliere Ordontg^ op ghemaeckt, aenden Pachter ofte ^° ,[e betaeldt te hebben ·, op pcene dat die ζ Lfc bydefraudatie ofte ongeoorlofde, endcAc nCt donnantie niet ghepermitteerde c?n??° ^eradtf voorfz recht in het geheel niet fal "tV^Lis^. * vanfijn Ampten ende Bedieningen die ^-^ bende, fal wefen vervallen, ende binnen je ^ fchreven Lande noyt ecnigh Ampt ofte ^ moghen bedienen, ende daer en boven eerftereyfe fal verbeuren twee hondertpo» ^ veertigh groot» 'tpondr, ende •JJ-JJ^tór nnge binnen den voorfz Lande lal mog1- ^onfrjt nen 's Jaers, op pcene van nochmads tv ^ ^ ponden, ende daeren boven noch eenj ^,

-ocr page 842-

Placaten ende Generale Ordonnantieo.

805

weten ·, Endein gelijcke pcene iullen iuccefl?velijck vervallen de Pachters ofte Collefteurs, die mee eenighe Perlbnen dire&ehjckof indireclelijck ful- len accorderen ofte compoferen , cm min dan het voorfchreve recht van de generale Middelen te ontfanghen , dan de Ordonnantien inhouden, ende boven dien en fullen fy niet mogen pach- ten, noch Borgen ofte Mec'eftanders weien , ibnder dat de ièlve het met eenige laft ofte bevel van de Magtlrraten fullen mogen excufêren , * ten ware hen fulcks by eenige particuliere Ordon- nantien ware ghepermit teert ·, Öock mede fullen in de voorfz pcene vervallen alle Grofficrsvan Wy- nen, * Brandewynen, (d) Zout, Zeep, Brouwers, Bierftekers, Panneluyden, Zcepiieders, ende alle andere, die (onder 't deckfel van dat fy hun dragen als Grofïiers) de vrydom van hunne Kelders ofte Winckels ghenieten, indien fy bevonden werden eenige Goederen, daer van eenige fubiidie, 't zy van Accyfen of Impoften , werdtgetrocken, by de kleyne Mate ofte Gewichte verkocht, uyrgefletcn, of uytghelevert te hebben : Ende onime te bcrer te voorkomen de frauden, tot noch toe geplceght, ib werdt verboden ende gein ter diceerr, dat nïemandt, wie hy zy, en fal mogen Wyncn * beneden het Vat, Brandewynen beneden de Fufi daer in die uyt Zee komen, verkoopen, Brouwen, Bierfteken, Bicr- verkopen, Tappen, ofte eenige andere Neciinghc van Wyncn ofte Bieren doen, * Zeepfieden> Grojfje- rye van Sout of Seep, of de Bleyckerye doen , of Schoenen maecken in de Steden ofte ten platten Lande, voor foo veel toegelaten is eenige der voor- fchreve Neringe ten platten Lande te doen, ten zy hyeerft en alvooren in handen van *f* twee Scheje- nm Commijfarijfen van het rejfort van de Verpacht- tinge, daer toefpeciaiijck ghecommitteert, hebben ghedaen den Ecdt, dathy in alles, ibo veel hem acngaet, fal obfervcren, ende by den fynen doen obfèrveren de Ordonnantie, op de Gemene Mid- delen gemaeckt, ende dat hy niet en fal frauderen of dóen frauderen den lmpoft op elcke fpecicghe- ficlt, directelijck ofte indircdtelijck, op pcene van te verbeuren een boete van fes der voorfz ponden daeghs, als fy by den Pachter ofte Officier (des vermaent zijnde) fullen bevonden werden, ibnder de voorfchreve Éedt hare Neringe ge-exerecert te hebben; ende dit praciièlijck alle Jaren te obfèr- veren , niet tegcnflaendc voor defen daer inne ver- fiiym ofte gebreck mochte zijn gewcefr.: Ende ful- len de Tappers lbo wel van Wynen als van Bieren gehouden wefen van 's morgens met der Sonne» opgangh, totdesavonts met der Sonnen onder- gangh j uyt te hangen voor haer Deure een Kanne, tot eeii teyeken dat daer een Tapper woont, op de pcene van dertigh ftuyvers t'elcken reyfe te ver- beuren. j^f, Ende airfoo bevonden wordt, dat des gemene Landts Impoften merckelijck werdenghefraudeert, door het vervoeren van Waren ende Koopmanfchap- pen , den lmpoftfubjeel zijnde, foo werdt mede ex- prejjelijckgeftatueert endegeordonneert, dat diegene die eenighe Waren, den Impofi fubjeel wefende, (uilen willen vervoeren,gehouden fullen zijn defehe pracifelijck aen te geven aen den Impofi meefter van deplaets daer die ingeladen fullen werden , met ver- klaringhe van de plaets daer die fullen werdenghe* bracht, ende daer van ontfangen behoorleek biljet, waer

.^cvanheteerfte, geen Neeringe te mogen Ende voor de tweede reyfe, dat hy fal ver-

^erhondert ponden , ende binnen twee

turen

•eeenNeringe fal mogen doen, $ρ pcene van • h aels vier hondert ponden; ende binnen noch laren naer expiratie van de eerfte, geen Nee-

(i •i

ifiCC

re mo^en doen: Ende voorde derde reyfe, f ^ ,-j ve%euren fes hondert ponden, ende daer 2en ds den Lande onnut , ende Vyandt van SLene befte, tert eeuwigen dage uyt den voorfz ί benbannen fal werden: Ende fal die gene, die oord'cerftemael(^>ls voren geeondemneert zijn- V de Sententie binnen den tijt van (V) 14 dagen, ét fe^enltaende alle aengewende behoorlijcke roceduvren van executie, niet fal hebben voldaen, * éitralyck gecorrigeert, en voor de tweede-mael opcnbaerüjck gegeeflèlt ende ghebannen, en niet Jonnende bekomen werden, tegens den fel ven by iatónge, banniffement ende anderflnts, gepro- deert werden als naer gelegenthey t ende exigen- ; cvan faecken; Ende fal nïemandt de voorfchreve wtnc mogen ontgaen, ofte daer van excufabel we-

i, onder pretext, dat by fijn Huys-vrouwe , Faftoor, Dienaer, ofteyemandt van fijn Familie,

h

nen

Γφι weten de voorfz defraudatie ofte on be-

f

boorlijcke compofitie foude weien ghedaen, ten «re merckelijck bleke, * of dat byghebreck van kkmgm bewijs % Vader en Moeder, Manende ftnföc desHiiysgefints met Eede foleinneel wilde txrkkren, dat den Factoor, Dienaer, ofyemam van de Familie, buyten haerluyder wete fulcks ge- èenhadde, en dat de* Vader of Moeder > Meefter oiVrouw,den Faftuor, Dienaer of andere, die ly fcggen fullende fraude of onbehoorlijcke compo- litiejiepleeght ofte gemaeckt te hebben 3 overlever- de, of dat merckelijck konde blijeken, dat fooda- nigen Faftoor, Dienaer, Maeght ofte andere, buy- ten haer fchuk ofte toedoen, abfenr ofre vluchtigh ^re, ende fyluyden midts dienden felven niet bnden overleveren; welcke Fa&oors, Dienaers, 'fflde andere voorgenoemt, byden Mecfter ofte ' romve overgelevert zijnde, ofte naermaels beko- nenwerdende, fullen over het gunt voorfz is, by openbare gecffelingc geftrafr werden, ende lal niet ^minin alle voor-verhaelde gevallen jegens den Pen die de voorfz Goederen, Waren ofte Koop-

-

sbbcn

appen ingedaen, vervoert, ofte vcrwrocht

w cenige Huyfen, Kelders, Packhuyfen

J

f

yin hun Schepen, op hun Wagens, Karren, ^anderfints geladen hebbende, gheprocedecrt Ρ?t0t CGilfifcatie va" hun Schepen, Wagens, r^cncnde andere Gereetfchap, en daer en bo- ^arbitralijck, oockaenden Lyve geftraft naer ^ntic van der faCcke,fonder cenige diilimulatic, i lrLe<TcdeScniPPers, Wagen ofte Karreluy- (^ ^dc K°opluyden ofte Eygenaers van de ^don behoorliJcke Biljetten , volgende de '3aRnantICj Waren geïevert van eenighe foorten 4n x?ma,nfchaPPen> die in Packen, Vaten, Qr Γ ΐ' KorVcn>Kiften ofte anderfints, Pöfcceiί £efloten ziJn» cn daer de fraude ware *E r>in , ^ntiteyt ofte qualiteyt van de in-

^aiLr·^"' °fte de volle gerechtighcydt istltio C Π1? Ware betacIc'in welckcn gevalle ^ollbf8' dagenen Karreluyden fullen mo- § tttSfï flch expurgerendeby Eede, dat • ««de of compofitie nieten hebben ge-

-ocr page 843-

					Placatcn. y.Boeck. 4.Tit*
			8o<S:
							opficht te houden, dat niemandt en werde ν u» ende in andere Steden, geen ftemmehebbed onfe Vergaderinge, midtfgaders ten platten L λ fullen de «oorfz Officieren, Burgermeeft ' Schepenen , Vroetfchappen ende Secretanip11 hun dies-aengaende reguleren volgende den 1 ft!·' by de Gecommitteerden op de Verpachte η gegeven worden ; Sullen mede niet mogend! ten, of voor haer laten pachten eenige Colb van Magiftraten van Steden ofte Dorpen PU eenighe Gilden, Gemeenten of Neerineen pcene in de Generale Ordonnantie uytghedrucV ** * ten warefulcks aen eenige van haer by eenne *" j ticuliere Ordonnanfien, of fpeciale Refoktienh Ons te nemen, wareghepermitteertyAz^ésL pcenen , correctien en ftraffen ge-executcertful. len werden niet alleen jegens den genen die men bevinden fal op der daedt in 't frauderen van de voorfz ghemene Middelen, maer fal binnen den tijdt van een jaer daer na , 't zy of by confeflleofte kenniile van Getuygen van defraudatie ofte onbe- hoorlijcke compofitie bleecke, vervolgh ende exe- cutie van de voorfz pcenen, correctien en ftraflen, fonder eenige difllmulatie werden, gedaen : Ende vermidtsmendagelijcks bevindt, dat verfchcyde Goederen op iëer vremde manieren werden ghe- packtendegevoert, buyten de gewoonlijcke ma- nieren van Koopmanfehappen etj handeliiige der fel ver, het welck tot geen anderen eynde en ghe- fchïet, dan om het Landt te frauderen van de bc- hoorlijcke iiibfidien, ende eenige andere onbehoor· lijckheden bedecktelijck te plegen endc bedryven ι foo verbieden Wy oockflri&elijck, dat niemand:, van wat ftaet of conditie hy zy, hem voortaen en vervordere eenighe Goederen, Waren of Koop- manfehappen, hoedanigh die mogen wefen, daet vanlmpoften, Accijnfen of andere gemene Mid- delen van Contributie, tot behoeve van den Lande werden betaelt, te packen, in te flaen, ofeenigli- llnts te doen in eenighe andere Vaten, Packen) Tonnen, Mandens, Korven, Kiften, of eeni- gerhande andere forme, dan de maniere otdinsm van de Koopmanfehappen is mede-brengeodet ten ware 't felve den Pachter of Colleacur van de Plaetfe, daer't felve gefchiede, ende daer de felve aengebracht werden, geadverteertwerdeai-cerde felve packinge, inilaginge, vervoeringeof-
		waer'voorden Vervoerderghehoudenwerdt te beta- len "eenen halven fluy'ver, welck biljet inne houden f al moetende quant iteyt ende qualiteyt van de inge- laden Goederen ende de plaetfe daer die zijnghedejïi· neert; Endefal den Schipper ofte Vervoerder gehou- den zijn, tergedefl'meerdeplaetfe aenkomende, den *Pachter van de felve Plaetfe aen tegeven ende vsr- thoonen 't voorfz Biljet% eer ende alvoorens de voorfz Goederen/uilen moeten werden gheloft of verkocht, f onder dat oock onderwegeyet daer uytfal mogen wer- den ghelofl of verkocht ·, f dien oock alle Schippers gehouden zijn het Biljet onderwege by henluyden te houden, ommet'allen ty den ( des verjocht zijnde ) aen de Officieren alomme te ver thoonen , alles op panc van hondert ponden teveertighgrooten 'tpondts enae in gevalle de Goederen elders als ter gedefl-neer- de plaetfe gelofi of verkocht werden, fal den Schipper of Koopman verbeuren het Schip, Schuyt, Wagens of Karre, midtfgaders de ingeladen Goederen, ende daer en boven een boete van twee hondert ponden·, te veertighgrooten 't pond t, finder dat hier mede fullen werden ge derogeert de peene , by de particuliere Or- donnantie op elcke fpecie Qlmpoflfubjett zijnde ) geftatueert, ende andere boeten, in defen Placate begrepen, al'twelcke flridieltjck fal werden onder- onderhouden, hoe wel anders voor defen ghefchïet mocht e zijn. Ordonneren ende fiatueren mede m'idts defen , dat van nu voort aen niemandt, wie hyzy, fal vermo- ge η doar den jfelven on f en Lande te venten of te koop te voeren eenigerhande Waren en Koopmanfehappen, van wat nature of conditie die mogen zijn, en 't zy de felve Impofl JubjecJ f ouden mogen zijn of'niet, met eenige Schepen ófSchuyten, Wagens of Karren, of oock met haereygen Ljfi direffelyckof indireBe- l'ijckin e eniger manieren ·, oppwne van verbeurte der voor f ζ te venten of te koop ghevoerde Waren, ende van 't Schip of Schuyt , Wagen of Karren, daer mede de felve Waren fullen weien vervoert, en een boete van vier hondert ponden voor de eerfle-mael, ende van Lijffiraffe daer enboven , tenaenfïen van den genen die fülcksfullen komen te ondernemen voor de tweede-maeV, desJ"alhet venten van de verfche Vifch, Boom ende Aerdt-Vruchten, hier onder niet zijn gecomprahendeert, maer vry ende open β aen als voor defen. Ende op dat de Onderzaten door de macht ende aüthoriteyt van eenige Pachters niet en worde ver- kort of verdruckt, fop wordt voortaen verboden, dat f onfe Gecommitteerde Raden inde refpecfive .Quartieren de Officiers, 't zy Baüliuwen, Schou- ten , Drofïaerden» Burgermeefteren, Schepenen, Vroetfchappen, Griffiers ende Secretariilên inde Steden, itemme in oniè Vergaderinge hebbende, midtfgaders Qntfangers van des ghemene Landts Middelen, of der fel ver Commifenof Klercquen, of oock Deurwaerders, hun niet en fullen vervor- deren eenige gemene Middelen te pachten, of in eenige Pachten part of deel te hebben, direcTrelijck of indirecTrelijck, of daer van Collecteurs te zijn, fonder haren ftaet ende officie eerft verlaten te heb- ben j oppcenevan metter daet van haren ftaet en officie te vervallen, ende dat het felve vacant ial welen, indien contrarie bevonden wordt by hen gepl.eeght te zijn, gemerekt de voornoemdePer- iöonen hen behooren ncutrael te houden, tot voor- ftant van 's Landts gherechtigheyt, ende oock om
									ningerefpeaivegefchiedej * ofindiendiewrj* Goederen, Waren ende Koopmanfehappen mm ten wierden ingebracht, dat daer van voorde m ge van dien kenniff e gegeven werde amaffl '?' , van deTlaets daer die gheloft worden, °f^ '\ beurtevanalledeGoederen, Waren«η*Ώ'· manfehappen die anders fullen werden $ψ ^ ingeflagen, midtfgaders op ^WJffStó; dubbelt van de waerde van dien, ende daer ven in de boete van twee hondert der voo r den, foo wel tot lafte van dengenen pggg packtof weghièndt, als van den genen φ1. mflaet of ontfanght ·, om het welcke eyjgLp; decken, alle Officieren, Pachters, £»£ Cherchers ende andere daer toerei^"^ ¥3B committeert, fullen vermoghecι in pr» ^^ twee geloofwaerdige Getuygen» de rac' ^ Tonnen, Kiften endc Koffers te> JP^he dickwils als fy eenige merckelijckc: luipjc ^ ^ gene voorfz is* fullen Jiebben,, miati         fiCCf
								g

-ocr page 844-

Piacaten ende Gene

$07 fworen Klercquen» Notariilên» gefworen Boden ende Dienaren van Juftitie, het zy van wat Steden, Quartieren of Dorpen dat die zijn, t'allen tyden (des by de Pachters of Collecreurs verfccht zijnde) de feive te affifteren, het zy in 't nemen van eenige kenniilè, bekeuringen, peylingen, executien ea anderilntSjÊnde dit al tot hunne redelijcke ialarifcn ·, alles mede op de verbeurte van hun Ampt en Offi- cie, ende arbitrale correctie : Ende omme alle Officieren, ende allen anderen , gene Officiers weiènde» te meer re verwecken tot goede debvóir en officie in *t ftraffen van de Fraudateurs ofCon- traventeurs, ende op alles goede opficht te houdenj ibo lullen voortaen alle boeten en breucken tegens de ièlve Fraudateurs of Contraventeurs , het zy Pachters of andere, geiratueert, midtigaders de confifcatie van Schuytent Schepen , Wagens» Paerden, Koopmanichappen en Goederen, oock alle boeten en breucken ghefteldt in de particuliere Ordonnantie, geappliceert en bekeert werden voor 't een derden-deel van het gene daer van fuy vers (de * noodigeendeughdelyckekofteafghetogen ) komt, ten behoeve van de gemene iaecke, enden Armen half en half j gelijck derden-deel voor den Aenbrenger,'tzy Pachter jCollefteur of andere,niet culpabel weiènde, en den Pachter half en half; en 'trefterende derden-deel ten behoeve van den Offi- cier of Deurwaerder refpe&ive, by den wekken de executie wert gedaen; het welck oock plaetfe heb- ben lal in alle boeten,in de Ordonn: fo Generale als particuliere, begrepen, ten ware fpecialijck anders by eenige Ordonnantien geordonneert ware, uyt- geibndertdeGcïderen, Waren ende Koopman- ichappen , die met eenighe Schepen van Oorloge, of andere, in beibldinge van den Lande weiènde , aenghehaelt ende inghebracht iiillen werden, de welcke geappliceert en bekeert fullen werden na de Ordonnantie op't ftuck van de Admiraliteyt, en andere iaecken van Oorloge, airede ghemaeckt en noch te maecken. E nde ten eynde dat het in- houden van defen alomme onderhouden mach werden, ende hiemandt daer van ignorantie en praztendere ; Ontbieden ende bevelen Wy allen Officieren en Magiftraten, datfy defejegenwoor- dige alomme doen en laten publiceren, daer men ghewoonlijck is publicatie te doen : Bevelende voorts den Advocaet-Fiièael ende Proeureur-Ge- nerael, * Commifen-Fifcael> tot confervatie van des gemene Landts Middelen ^ ende allen anderen Officieren en Jufticieren der vooriz Landen refpe- éUvelijck, ende elck van hun in fijn reguard, op de privatie van hun Officien, midtigaders allen anderen, ende yegelijck die't aengaén mach, op pcene ende boeten boven verhaclt, den inhoudt van delen na te komen, ende onverbreeckelijck te onderhouden, doen nakomen ende onderhouden in alle fyne Poinclen ende Artkulen , alfoo tot den dienft van den Lande, ende vorderïnghe der gemene iaecke fulcks werdt vereyicht, ende Wy noodigh bevonden hebben te geichieden. Gege- ven in 's Graven-Hagc onder Onfen Zegele, den fefthienden Maert des jaers 1679. Onder ftondt, Ter Ordonnantie van de Staten, Wasgeteeckent, Simon van Beaumoni, Nofia

, ,ondcn niochte werden geen fraude in de ^üe'Lgpleeeht te zijn, de vooriz Officiers en BJifhêri boven genoemt,. in Tukken ghe- O uden Tullen wefehte vergoeden de ichaden 1Itercflèn die door de vooriz openinge fouden leverden geleden» foo wanneer ende fulcks

jfsbei ■ * t'iié

felveby den Rechter ( parthyen gehoort ) cfenthcyt van föecken lal werden verihen j »éelijck wy aen de eene xyde begeren, dat de

mfMiddelen f onder eenige defraudatie /allen t? 'L 'wliaen, foo willen wy oock aen de. andere J/riet j dèt de Ψ acht ers van dien door onbehoor- fhgüiga en bedriegeryen de goede Inghezetenen lïïflitrachtentecircimvenièren ofverieyden, om ■.MJfrljeworgevingendefehe ïe verkeken t ende fiomfrauderen ·, maer fullen diegene die fulcks kknmogen komen te doen* gheflraft werden ter 'itiiiiwe van den Rechter, Ende o vermidts men èdeüjck heeft bevonden, dat de voorgaende Pla- nten en Ordonnantien, ten eynde ende in gehjeke ficekeals defen ghemaeckt, niet behoorlijck zijn rhcobfervcert, ende dat de ielve eensdeels zijn in- phebroocken door flappigheyc of onachtiaemheyt nn foinmige Officiers, oock overrnidts eenighe 1 randien verftonden, ililcks het ftuck van haerluy- [ èrOfficie niet te betreffen; ibo hebben Wy alle Officieren, * Ballmwen » of hare bubflituyten, tttit in hare abfentie, de Schouten, 'tzy van wat Steden, Quartierencf Dorpen, of hoedanigh die löuden mogen welen, geordonneert, ende op den Ecdtbv henluyden in het ftuck haerder Officie ge- dacn, belaft ende bevolen, belaften ende bevelen de ièlvc wel ièherpclijck midtsdefen, datfyluyden den opheve van de gemene Middelen voortaeu ful- len helpen handthouden ende vorderen, in aller manieren hun mogelijck zijnde ·, ende dar doende, de Ordonnantie daer op ghemaeckt ende noch te maecken, ende oock het inhouden van deien te onderhouden, ende doen onderhouden, achter- volgen endeexecuteren, de Fraudateurs en Con- traventeurs te achterhalen ende te doen mul&eren ende ftrafren, * wel-verfiaende', dat hier door aen Voornoemde Schouten geen recht van caufatiege- pven, of aen de •voornoemde Officieren benomen !**» fonder yemandt, 't zy Edel of Onedel, «toer, Colle&eur of hoedanige die fouden mo- pwefcn, defenPlacate, of de voorfz Ordon- Jie COritravenicrende, te doen of laten doen ofd'fl"Ve, raSn' conniventic, ofeenige iimulatie luimulatie daer in te gebruyeken, of gedogen Sr Ψ IUyckt Ce werdcn * direaelijck of indi- SS doende de Pachters en Coliefteurs alle fullcn η entlc' fo° dickwils fydesverfochc Udts en* *n a^energene daer toe fy van des OrdonWeSCn' acncervolgende de Piacaten ende feiderH tlCn gherechtight fuHen mogen wefen, ^gerraateWefenweySerigh' of ingebreecke in nutyCfn T"*"' *onder oock van eenighe· boete ^Pofere fm£?erkennijf/evanden Officier te ©ntraric <?! 2[^uiJ^cneldinge te doen, maer ter fPoedi^hft ι C all.e executien der fel ver op het

^' endeTjVerVallen van haren ftaet ende **^ i end λ fdve fal wefen vacant ende im ^crcte WerS ,en boven arbitralijck ghecorri ^^Ποο;ίη,ιδί0,^η[η€Ύϋ van derfaecke ^aUeSecretariiTen, ende hunne ge

-ocr page 845-

go8                          Placarent 7-Büeck. 4. Til. NOTA; 'Alle het gene dat met Cnrcyfügedruckt, en dit * teeckenflaet, is Anno 1679 Vm bjgekomen. ^Defe volgende woorden zijn in denjare 1679 uytgelatefi, en hebben in alle de voorgaende

'«w«

tyldaergeftaen. (a) Te injurieren ofte fchelden, ofte Qb) Of tweede-mael. (V) Inplaetsvani^ vieren twintigh. Qd) Zyde of Wolle Laeckenen. f In de 'Placaten voor denjare \6j9fiaet alhier den Officier, in prxfentié vandeMaoiftr3te| van de Plaetfe van fijn refidentie, daer toe collegialiter vergadert, hebbe ghedaen, &c φ "Dit Curcijf-gedruckte is Anno 167 9 gekomen inplaets van deArticuïen van de voorgaende fk caten, beginnende Ende naerdien men bevindt, &c. Als tefients Groot Placaet-Boeck ι \ψ

Generale Ordorinantien. 8.     GeneraleOrdonnantie ende Conditien van de Verpacht inge van alle de gemene Impojien> vm fa I Jareifiy SieGrootPlacaet-Boeck 1 Vol.Pag. 1626. 9.    Generale Ordonnantie ende Conditien van de Ver ρ acht inge derghemene Impoflen > fio m is Steden 1 als ten platten Lande > van den lOtlober 1604, endefoo voort tot denjare 1653 inclup. Aldaer 1 Pag. 1632 10.    Generale Ordonnantie op'tfelvefubjeÏÏ, van deJaren 1654 <?» 165-5-. Aldaer Pag. ιφ. 'Eq panden Jare 16 fj iVohpag. 297.9.          * ·;'

Generale Ördonnantien ende Conditien waer op in den Lande van Hi- landt ende JVeft-Vrieflandt ■, van wegen ende volgende den confente van dm Ststa | der'felver Landen > zijn ende werden verpacht ( den meeflen daer'voorUedmt, ofte hooghfle mynende ) de gemene Impoflen, die over alfoo wel in de Steden m ' tenplatten Lande, ten behoeve van de gemene faecke zijn geheven t 'zedert Λ*| Jare 1654, tot den Jare 1681 'mcluys.

II-

IV. Ende in de Verpachtinge van de rnaendt van Oftober, of eenighe volgende, fal niemandt roe gelaten werden te pachten eenige ghcmeneLanais Middelen noch oock tot Borgc rflftW»*! werden gheadmitteert, die op dentwmt|Wj September daer bevoorens noch eenige gCi. ' Ji voorgaende pachten, ghe-expireertdenι» July des felven Jaers. in d'eenofd'andere ^ voorfzqualiteyten füllen fchuldigh zg^ Q mede niet die als voren op ouder Uch , lljckJ Landt verfchuldight füllen wefen, ^idddc(1 dat het felve geen plaetfe fal hebben m*»» _ van 't Gemael, Bieren ende Beftiael, to ^1 dat de Pachters van de felve W^ISN gen of Medeftanders op den V^Z^woM September, ter felver faecke niet mee , ^j teren zijnde alseenfefte-part ^"Kfateng verfchenenpacht-penningen» tot" J,ndersni* admitceert füllen mogen worden, en".-Ζ^φΜ des dat de ckfpofitie van dit Arucul, η ^ y voorfz Middelen van 't Gemael,1» . jefl0p Ά ftiael, alleenlijckgheap'pliceert W . $φ& Pachten, vallende in de Steden item ^* bende, midtfgadersin 'sGravcn-H%,^ω der niet : Sullende ten aenfien van .^^ff den ende het platte Landt de Μ^ . ■ f \#0t laten werden by de generale reguient expreftèert.

lN den eerften, füllen de v©orfz Middelen verpacht werden by ièeckere Gecommit- teerden van de Staten, ren overftaen en byweièn van den Officier , ende twee Schepenen der Steden ende Vlecken daer de felve verpachtingegefchieden fal. II (a) Van nu voortaen füllen inde.Verpachiinge van April, ende veel min in eenige volgende Ver- pachtingen, eenige Pachters, Borgen of Mede- ftanders tot het aenftaen van eenige Pachten wer- den geadmitteert, die op den twintighften Maert daer bevoorens over Pachten, ge-expireerc geweeft 2ijnde den laerften September van 't voorgaende Jaer, 'czy als Pachter, Medeftander ofteBorge, j noch yets füllen fchuldigh zijn, ende veel min die gene die op noch andere Pachten aen 't Landt vcr- fchuldight füllen weien. III. Ende in de verpachtinge van de maendt van Au- guftus, of eenige andere, füllen gene Pachters, of hare Borgen of Μ edeftanders tot het aenftaen van eenige Pachten mogen werden gheadmitteert, die op den twintighften July daer bevorens noch eeni- ge gelden op voorgaende Pachten, ghc-expireert den laetften Maert des felven Jaers, 't zy als Pach- ters , Mcdeftanders of Borgen, fiillen ten-achteren wefen, ende veel min die op ouder Pachten als vo- ren yets fchuldigh füllen zij n.

-ocr page 846-

Placaten ende Gener

S0£ rejpecllive T>iflric~ien , daer Ju van meyninge zijn eenighe van de voorfz Middelen te pachten, toe te Jenden eenfimpele Copie van de voorfz hare ver- kregene ijdele van admiffie. X. *De Tachters van het Gemael', Bieren, Wynen* Befiiael, Turjf> Joo welde Confumptie als Ontgron- dinge en 'Deurvaert, Zout, Zeep en Wage ,Joo wan- neer defomme voor die voorfz Middelen uytgelooft refpeöltvelijckkomt te monteren tot twintigh duyfent guldens, en daer en boven, Jullen gehouden zijn te moeten noemen hare Co/lecleurs, Jullen die Collec- teurs, aljoogenoemt, enbydeOntfangers refpeclivè voor bequatne Luyden aengefien zijnde > in handen van onjè Gecommitteerden ,gaende op de Verpacht in- ge van de voorfchreve Middelen , by Eede moeten beloven* gene penningen aen den Ψ acht er of Jyne Borgen tejuïïen overgeven als aen het Comptoir van den voorfz Ontfangers, noch oock de voorfz pen- ningen te fullen diverteren, ende dat β oock aen geen Terfoonen buyten de voorfchreve 'Tachters enae hare Cftïe de β anders jullen geven vijie of copie van eenige Collecï - boecken3 of η ae der bejeheyden tot hare Cof leUe behoor ende ·, ende Jullen de voorjehreve Tach- ters op ghelijcke maniere moeten beloven , gecne permingen, direcJeltjck of indireUelijck te fullen ton f- cheren , maer dat Jy alles fullen laten onijanghèn door de voorfz Colleéleurs ·, des jullen de voornoem- de Collecleurs uyt de voorjehreve penningen binnen den tijdt van twee maenden» nae dato van de voor- Jchreve Verpachtinge, aen de voornoemde Ontjan- gers moeten betalen de ranf oenen, by de voornoemde 'Pachters belooji, ende voorts van tijdttottij ataew de voorfz Tachters uyt de felve penningen laten volgen, 't gunt by haer moet werden betaelt, Joo aen de OpJienderst by de voorjehreve Tachters ghejielt t als tot de onkofen van de peylinghen, 'Deurwaerders ende anderen: Wei'-verf 'aende, dat de voorjehreve betalinghe niet anders Jal moghen ghefchieden dan met vaorgaende kennijje van de rejpetlive Ontjangers van de gemeene CMiddelen, die oock gehouden Jullen zijn daer op te letten, dat defen aengaende geen exces mach werdengepleeghtt blyvende deJaecken tenaenfien van de- Verpacht in* ghe van de voorjehreve tjftliddelen over Wefi- Vriefiandt ende den Noorder-quartiere, voor Joo veel de voorfchreve Col/ecle en Ranf oenen aen* gaet, in Joodanige jlate als die altans zijn. X I. Ende of't ghebeurde dat in 't opveylen of afilaen twee of meer ghelijck mijnden, fullen de voorfè Commiflariilèn met de Schepenen die kennifle - hebben, wie van henluyden eerftgefprooeken Μ hebben, en wie midts dien de opgehangen pennin- gen , of den afgeflagen Impoft volgen fal. XII, Maer is 't faecke dat iy niet onderfcheyden kon- nen , wie van henluyden eerft ghefproocken heeft» fooialmen 'tièlve weder opveylen 1 ofte afilaen * ende laten volgen dengenen die. eerftbefcheyde- lijck mijnt, X U I, ■ Een yegelijck die verhooght, ial gehouden we* fènfijngebodtvan verhoogingegheftant ce doen, iöo lange de Gecommitteerde aen ièlven Impoft finalijcken ecnen anderen niet in pacht ghejaten,. £ F                          ende

f ftsfal niemandt tot het aenftaen van eenigc , noch tot Borgen of Mcdeftanders van ! r Sierden geadmitteert, die op den twintigh-, f LdemaendtMaert» op de confumptie van 5CTmffen Kooien, midtigaders over het eerfte ι r van de Ontgrondinge en Deurvaert, meerder Γ feftc-part fal fcbuldigh zijn v ghelijck mede • die ^ene die op de Middelen van de Wage, het f J Beftiael-ende de Bieren, opdentwin- i iwn 'van de maendt, in de welcke veder van de HvePacbtcn komen te expireren , daer op noch «der als een derde-part lullen ten achteren zijn 5 "dochiil'ticlve mede alleen plaetfe hebben over ï voorfz Middelen in de Steden, als vooren ftem in Staet hebbende, midtfgaders in 's Graven-Hage ·, blyvende de felve Middelen tenaenfien van d'an- dc're Steden ende het platte Landt, by de generale randen hier boven ge-exprefleerc VI. Edoch aengaende de vordere Middelen, ten aen- fen van de loopende Pachten, foo ten opiïchte dat ttnbe niet wel alomme op een manier ingevordert tonnen werden, ende oock of in 't geheel of voor 'tgrootfteghedeeltc eerft naer de expiratie van de Pachtontiangenwerden, als ten opfichte van de geringheyt van anderen, fal de faecke mede gelaten v/orden by de voorfz generale regulen en prascau- ticn hier voren geallegeert, ende lal yeder Ontfan- ger, onaengefien de jegenwoordige Wet, in het invorderen van alle der iel ver pacht-penningen ib- dsnigen forge hebben te dragen, als by de fclve tot noch toe volgens d'Ordonnanticgedaen heeft moe- ten werden , reguard nemende op de comporte- menten, omgangh, handelende wandel van de Pachters, die de felve Pachten aenghcftaen heb- ben, VIL Wel-verftaende nochtans, dat door de dilpo- fitievancie boven-ftaende Articulen van 'c pachten niet werden ghefecludeert de pachters diebyhaer Edele Groot Mog. vergunt is eenige Reftanten op termynen te betalen, ter faecke dat fy op de felve pachten, waeroverfoodanige Attermïnatien ver- gunt zijn, noch aen't ghemene Landt fouden mo- genwefcnverfchuldight ·-, midts welende behoor- lyck paffende op hare betalinge , ter expiratie van dcrefpeftive geaccordeerde Termynen. ah *            VIII. Alle Pachters, Borgen ende Medeftanders van v°orgaende pachten, dieghenegen fullen wefen Jeaerom eenighe 's gemene Landts Middelen in Pacntacnteitaen, fullen gehouden wefen van de rapethveOntfangers, onder wekkers diftrid fy j)vX nen Pacn ters zij η geweeft, te nemen ende

Muydergedane beralinge ï 0-m de fclvC} fQO w. KB't f λ? - öm °P n*euws eenige Pachten komen toerEd r ' 3Cn de ^eeren Commiflarifïênvan dersa rI r°0t M°S'tot dic VCI'Pacntinge> ^itfga- vpiti.* Ontfangcr van dat Quartier te konnen boenen ende exhiberen. tdinjför Pacfym die bekomen hebben Ac~ie van Mive VqU °nfe Gecommitteerde Raden in dere-

%

%?ieren ïfidk* gehouden zijn-} acht da*

*W

e r erpachtinge aen de Qntfwgcrs van de

-ocr page 847-

£ιο                     ' Placatem 7. Boeck. q..Tk.

als fy daer toe verfocht fullen werdeiijb?d Officier of Ontfanger gehouden wefen ES* lemnelenEede te expurgeren , dat fyd^^0" by haer aengeftaen, niet en hebben gepaci f ren de voorfz onfe Gecommitteerde Rad>>n f 'C6f Coliegien van Magiftraten, van Steden' jv^ Gilden, Gemeenten of Necrin»en, of °Γ^Π' den welcken verboden is te pachten' datV^ daer inne geen part noch deel zijn hebbende - dat fy aen deièlve hare pacht of eenigh eedeelfp dien niet en lullen overdoen, (d) 0pCoe f die weygerigh blyven fal defen EcdttedoeÏ' Τ vermaent zijnde, alle dagen verbeuren fa] fep

ende t'hunder genoegen verfceckertheyt genomen fullen hebben, alhoewel de felve by een ander noch verhooght, of tot meerder prijs jn'tafilaen ghe- mijnt ware, alles tot dïicretie van de vooriz Com- miiïariiïên ende Schepenen. XIV. '~ Voorts en fal niemandt eenige Impoften mogen pachten, of overnemen, dircttelijckofindirecle- lijck in eeniger manieren, ten behoeve van * onfe Gecommitteerde Raden in de refpecjive Quartieren, eenige Steden , Dorpen, Vlecken, Gilden ofte Neeringen : Endeen fal geen Brouwer, Bierfte- ker of Biertapper, voor foo veel de Bieren aengaer,

den.

ende mede geen Brouwer, voor ibo veel den TuriF en Kolen aengaet; gelijck mede geen Wijn-koper, noch Wijn-tapper, noch Wijnverlater, voor ibo veel de Wynen aengaet, noch Panncluydcn, voor ibo veel het Sout ende Turf aengaet, noch Panne, Tichel en Steen-backers, midtigaders Kalckbran- ders, voor foo veel den Turf aengaet, (b) noch den Molenaer, Backer of Meel-verkooper, fo veel het Gemael aengaet, noch de Vleyshouwers, of die haer met Vleys en Speek-verkoopen generen, foo veel het Sout en Rcftiael aengaet, d'Impoften mogen pachten in 't geheel of deel, dire£telijck of indirectelijck, of par C of deel daer in hebben, noch oock Borge voor den Pachters η och te Gollefreurs mogen worden van de vooriz Impoften, op de verbeurte en breucke van noch eens ibo veel als den Impoft verpacht ia! worden, indien die iès hondert ponden te veertigh grooten, ende daer boven ge- gouden heeft : Ende foo verre die daer beneden gegouden heeft, op de verbeurte ende boete van gehjeke iès hondert ponden, ten ware hy datelijck ten ingangh ende geduyrende fyne pacht,de vooriz Neeringe verliete ·, alles niet tegenftaende op eeni- ge plaetièn tot noch toe anders mochte zijn ghepra- cliièert» (V) ten ware fulcks aen eenighe van haer by eenige particuliere Ordonnantien offpeciale Refolutie , by ons te nemen , wareghepermitteert -y Sol oock niemandt ondernemen te pachten voor de 'voornoemde onfe Gecommitteerde Raden, eenighe CollegienvanMagiflratcn, van Steden, 'Dorpen, Gilden, Gemeenten of 'Neeringen., of anderen , de welcke volgende den Placate ende dëfe Ordonnantie verboden is te pachten, ende de felve pachten ten prof'teetfdefchadevanfoodanigeCollegien en ver- boden Perfoonen te innen, op poene, dat die gene t die voor eenige der voorfz verboden Collegien of an- dere Perfoonen fullen hebben gepacht·, fullen verbeu- ren , foo wel die, die voor de voorfz verboden Colle- gien of 'andere Perfonenpachten, als die voor haer contrarie onfe voorboden laten pachten, e lek een boete van achtien hondert der voorfz ponden, Joo meenighmael bevonden fal werden fulcks ge fch iet te zijn i CMidts wekken wy hebbengelafl, endelaflen daeromme by defen de Officiers van dier Plaeifen, daeryets contrarie defe onfe Ordonnantieghepleeght f oude mogen zijn* hun dies-aengaende te inquireren, en fulcks bevonden hebbende, 't zy vour,geduyrende de pacht, of daer naer, jegens foodanigen Perfoon ofperfonen te procederen als Overtreders defer Or- donnantie , op de pecne hier voren in defen Articule uytgedrnckt. X V. De Pachters ende hare Medeftanders fullen ten aenvangh van hare pacht, mdc voorts t'allen ryden

XVI.

* Voortsen fullen geen'Pachters vermom i reclelijck ofindireffelijck te maken, of 'met den ave- ren aen te gaen eeniger-harïde compkterjen, mk voorfz des gemeyne Landt's CMtddelenutïe'ckn pryje3 ende niet hoogerte pachten, of onder den en- deren de voorfz OWiddelm die verpacht henn werden, te verdelen , endefichte verbinden m geen andere C^liddelen te fullen inpacken, dan die haer refpeclivelfjck byverdeelmge toegevallen fulkfi zjn i of oock eenige f ommtn van penningen, of dé- belde rantsoenen ofte opgelden uyt te loven, te bieden, ofte geven aen diegene, die anderfint s gmemtbtfi fouden mogen hebben, om de voorfz Impofitimin pacht aen tefiden , op dat fy haer van het inpaelj- ten der voorfz Ciïliddelen fouden onthouden , of haer daer υan laten uyt hopen, naedatfitevoorm belofte of ie toefègginge hadden ontfangen, van ka te mogen inkomen -, als mede geen gemeenfehapvitn Treckgelden te macckai, ofte die te verdejlenonier eenige andereperfonen, als diegene, dieeffeBivt z/fnCMedeflanders in de pacht, daer van't Stnjck· geit verdeelt wert, ende alsfooda?iige Medefiaufas in de Rol/e van Verpacht inge bekent ft aen fuilena geen Pachters, mede direéie(ijckoj'indirettelijck,m datdeVerpachtinge in het openbaeris ghtken,w mogen eenige pachten onder henluyden wederom ej>t( hangen ofte fmaldeelen in hetgeheel'ofte deel, ψ oock weieenige gedeelten van dim 'over doen &m &■ deren % het zy o?ider de naem van ColleBeurs ψ anders, om de felve te heffen ofte te colleBewhjoi fchade ende bate van de felve PerfonenofCwc- teurs, ten ware met kenniffe van faecksn ομ( Ge- committeerde Raden inderefpetjive §$&t*W* redenen eenige fmaldelinge ofoverdoeningeb) f#

van de voorfz complotteryen, Gfver^^%,^L als die niet gepacht, geit gegeven ofte °p?°?

gejmaiaeeit ojte overgenomen ie »r«^ >r ^ ge genadegefhaft fulknwerden ^f« linge, brandteeckeninge en eeuwig" ***T* ffj, mïdtfgaders confifcatie van alle hare ^dere^ ' ér dat eenigh verloop van tijdt hen>upe j*

f

voor,

rfzflraffenfalbevryden, *Α^2Σ»

diefoodamge Complotteren fullen ^mlteZm ken, ende te brengen tot 'kenniffe van onS^Jrt!CÏ(h

Gecommitteerde Raden in de refpeclπ^ST^ 0ngti ofte oock aen onfe Commijjariffcn ψ ^etfeJfn een/jtiemie van fes hondert po

hetpant, mitfgaders impuniteyt van ^^β

firaffen, in cas de voorfz. ontdecktrs WW 4

,·

-ocr page 848-

Placaten ende Generale Ordonnantien.'

811

XVIII. Den Pachter ial gehouden weien te betalen van elcke gulde die hy voor den Impoft ten pachte be- looft heeft, twee grooten Vlaems} * voor fo veel den Zuyder-quartiere aengaet» ingereden gelde, fo wanneer den Impofi niet werdt gecolleffieert j maer foo wanneer dieghecollecJeert werdt binnen de eerfie twee maenden, daer van een oortje gaen ial tot be- hoef van den Armen binnen der Stede daer de ver- pachtingegeichiedeniiil, ten ware binnen eenige Dorpen daer onder gelegen, eenige Armen waren, of andere Toefienders waren gheftelt, tot wiens onderhout noodelijck moeit worden voorfien, dien welcken daer uyt mede eenigh onderftant ghedaen ial werden, tot diicretie van de Commiilariflên op de verpachtinge, ende de refte ten behoeve van de gemene faecke, fönder eenigh vorder rantiben , of yet daer voor te korten. X IX. Sullen daer bsneffens oock verbonden weien alle de gene die eenige Impoiten pachten, terftondc voor hunne pachte, rantfoen, peylinge ende an- der gevolgh van hun pachte refpeclive cautie iüffi- fantonderbehoorlijcke renunciatie teilellen, ten contentemente van de vooriz Gecommitteerden, de Schepenen van de Steden, ende den Ontfanger, of by gebreecke van dien, fullen datelijck werden geappraïhendeert, ende den Impoft wederom op- geveylt worden; Ende indien defelve als dan meer geit, ial de eerite Pachter daer van niet ghenieten, maer wat defelve min geldt, ial de vooriz eerfte Pachter ichuldigh weien gereet te betalen, met de koiten daer omme gedaen, ende ial 'tièlve vcrhaclt worden aen fijn gereetile Goederen, ibo verre hy eenige heeft, ende indien niet, ialdefelvegcftrafc worden aen fijn Lijf, tot arbitrage van de Wethou- ders daer de verpachtinge geichieden ial. X X. * Ende fuüen diegene, die fimple Borgen voor de Ψ acht er s blyven, Jbnder in de gepachte Middelen te participeren, of Medefianders te zijn, aen den Lyve by openbaregeejfelingewerdengejlraft, indien fy, den 'Pachter bancqueroet of infolvent wordende, niet konnen betalen een vijfde-part van de ttytgeloof- depacht-penningen, indien de Impoflen werden ver- pacht beneden de vijftigh duyfent guldens, tot de felve vijftigh duyfent guldens toe, eenthiende-fart, indien de felve Impoflen werden verpacht boven de vijftigh duyfent guldens tothondert duyfent guldens toe ,· ende een twintighfle-part3 indien defelve Im- poflen werden verpacht boven de hondert duyfent guldens, ten ware de voorfzfimpele Borgen konden bewyfenj dat β t en ty de van het pafferenvan hare Borghtochten wel foo hoogh waren gegoetgheweefl* maer t'zedert door ongeluck en mis-fortuyn in deca- dentie waren gekomen. XXL Ende iüllen de Pachters in het innen van hunnen pacht gehouden zijn te ontfangen de jufte gerech- tighey t van den Lande, ten alderlanghften binnen drie maenden, achtervolgende de Ordonnantie op hunne pacht gemaeckt, iönder yemandt te moeyen oftravailleren, ommeer dan de juftegherechtig- heyt te genieten : Sonderóock metyemanden te conniveren of gratie te doen, overkomfte of com- pofitie te maecken , quijticheldinge ofte eenighe ƒ F a              fchenckagic

Tg Cofflplotteryen, ofte daer aen f elfs mede ■ fSè (ouden mogen ztfngeweefi, tot-wattyden ' nlt hen van de mede-plicht ighe fulcks fouden ' krffffi te openbaren ·, ende dat boven dien hare ^(n'krtetgehouden fullen werden-, Sullen oock ffStÊ&i dieeenige pachten komen aen teflaen, fdlienin handen van onfe Commiffariffen, datfy- Limworhet aengaen van de voorfz pachten met nit hebben ge'complot'teert, noch eenige hande- T'^fte contracten mondehngh ofte fchrifteh]ckge- ét ofte yemandt met belofte, of geldt, op e wat fLoaioiétnoghenwefèn , bewogen hebben, om ft teiens haer te bieden ofte te mynen op eenige van lsJ»f0 landts Impoflen ·, maeryeder een, buy- mée vene die waerljck en metter daet in de pachten é> her'aengeftaen, herideren en participeren, ende [ah tn kt proffijt ende de fchade, die daer van Utwogen bmen, har e port ie effetiivelijck hebben (fjragen moeten-, in fijn volkomen liberteyt en vry~ rkit dien-aengaende te hebben gelaten ·, alles direc- _ tiltjckofvidirccieltfck in eeniger manieren, endefidcx ètfylujan ter goeder trouwen de voor/h Pachten lèkn aengeftaen: Ende datfy oock in geen andere CmMgnien met anderezijn, of'treden f uilen, dan kbj her op de Rollen van de lerpachtinghe zijn pmt.                 XVII. inde vat aengaet het maecken van Affociatien of Cmnfagnien; hebben wy verf aen, ende verf aen by èfm, dat diegene, dewelcke eenige van's Landts hpjitien^gefleU op het Gemael, Beftiael, Bieren, lijnen, Bmndewynen, Zeep, Zout, Wage, Ont- ftmiitigeendE cDeurvaert, midtfgaders confumptie m dm Turff', fuüen willen aenflaen, tot haer CunjMgmons inde Geaffocieerdens /uilen mogen ne- wnjesferfinen, ende niet meer ·, ende dat diegene, weinige andere dan de voor/c hreve hier voor enge- ii'tcificmdegemeyne Landts Middelen in pachtful· : wallen aenflaen, by haer f uil en mogen nemen drie ■ ffffmen, mede f onder meer; dat de/elve fes en drie ■ yo,m re/peel we, noch ie f amen, noch oock in haer ftrticnlier, ofte y e der van hun in het byfonder, ful- mwrmoghen te treden in ofte onder eenige andere IWymenvan Ψ acht er s, hoe kleyn ofte groot die *& Jouden mogen zyn, foo wanneer fyluyden bly- 2" bmenf* felve diflricl ofrejfort van Verpach-

'Ύ> aoch Joo yemandt van de voorfz fes of

drie gen

efpeffive, niet in den name of van w.

bt Socii

'eteyt, tnaerpuyr ende alleen vanfynprivé, l<kt'v7gede minfte rektk of participatie van de mentf^j ' °f van yemandt vanfyne Com- S fié Wliïen over-gaen in een andere Socie- h (Ι!, f1 ander dlfiricl van Verpachtinge, fal mltZl Vemo&en te doen; endefullen de voor MtJ frsde voorfchteve Middelen willend

m 71 α wMw Middelen willende i/W/ ?^K> de namen van hare Com- r^S£m mA ?e^en'daer &&■ Hvm„ Tn adm<r^totde voorfa pacht,

'%

% mjw&

l^ck °P de Rollen vandeVerpach-

'bondtrj W£r(<W voor complot ter γ en, ende ' ^richnZl '„ mde m fuUm die£ene' dle H«ons ilA0Um van Verpachtinghe als mfi«en\ 'Jytanders°fteGeaffoaeerden,met Afe2?Wy* vande -voorfzVerpach- "üiÏhmeuJ voor de fihade daer op val- nenexecut afreizen,               \

-ocr page 849-

			Placaccn; y.Boeck. ψ.Τΐί.
						haer diftriit is gebleven, als van 't gene 't«,. ι ·
		fchenckagie te doen, of in eeniger manieren dire- cT:elijckofindire£telijck min dan de jufte gherech- tigheyt te ontfangen (e) ten warefulcks aen eenigh particuliere Ordonnantie offpeciale Refolutie by ons te nemen , waregepermitteert, welcke gherechtig- heyt fy wettelijck fullen doen innen ende execute- ren by den Officier van de Plaetfe, of by eenen Deurwaerder , met de minfte kofte en quetfe van de Onderdanen , den wekken belaft wordt alle goede debvoir daer inne te doen , op pcene dat die gene die bevonden fullen worden yeniant meerder alsdejnfte gerechtigheyt afgevordert, of minder als de felve by conniventie, compofitie, of quijt- fcheldinge als vooren ontfangen te hebben, daer over vervallen fullen in een boete van twee hondert ponden, ende dat foo dick ende menighmael be- vonden fal worden fulcks ghefchiet te zijni boven de verbeurte van 't gunt daer over gecompofeert fal weien, of de waerde van dien, midtigaders de pce- nen in den Placate begrepen, ende daer benevens noch als meyneedighgeftraft te werden naexigen- tie van faecken ·, in welcke boeten en pcenen mede fullen vervallen die gene, die met de Pachters com- pofitie of uy tkoop gemaeckt fullen hebben, boven arbitrale'correctie naer exigentie van faecken als vo- ren j doch fullen van de fclve boeten ende pcenen vry welen die gene die aen de voorfz compofitie fchuldigh fullen zijn, in gevalle fy het felve terftont oprechtelijck komen aengeven, ende verklaren hoe ende waer van gecompofeert lal weien, en wat'er voor belooft of betaelt fal zijn, ende daer en boven genieten de helft van de boeten, daer in de weder- parthye gecondemneert fal worden. XXI I. Ende op dat de voorfz compofitien te beter mo- gen werden geweert, fullen de Pachters van een ander diftrift met adjunttie van den Officier daer de compoferende Pachters woonen, de felve Pach- ters die ghécompofeert fullen hebben, ter cerfter in- ilantie mogen doen cauferen voor de Heeren Ge- committeerde Raden, ende aldaer contenderen tot de boeten en pcenen in 't Placaet ende defc Ordon- nantie begrepen , gelijck oock de Pachters van een diftrift teghens malkanderen fullen mogen doen voor de refpeitive gecommitteerde Schepenen, XXIII. Sullen wyders de Pachters gehouden zijn goet ende pertinent regifter te houden van alle't gene aen hen verimpoft of veraccijft wert, foo van 'tgeen in haer diftrift falblyven, als van't gene henaen- gegeven werdt, om uyt haren bedryve vervoert te werden , ende 't felve Regifter den anderen Pach- ter, op wiens diftri£t de aengevinge ial zijn ghe- daen, te openen, ende de felve daer uyt te laten volgen extract van alle de parthyen die hen bekent gemaeckt, ende in haer Regifters gefchreven zijn, omme uytgevoert te werden in het diftrift van den fel ven anderen Pachter, ende fullen met den ande- ren onderlingh goede correfpondentie houden , fonder den anderen in hare refpe&ive gherechtig- hcyt te verkorten, op ghelijcke pcene van twee hondert ponden te verbeuren, foo meenighmael fy de vooafz openinge van hare Regifters, ende de verfochte Extra&en uyt de felve gheweygert fullen hebben; welcke pcene oock plaets fal hebben over yeder parthyc die bevonden fal worden hen verim- poft en aengege ven te zijn, foo wel van'tgenein
								ÜVr
				het felve in5tdiftfi£fc van andere Pachte · voert, ende by hen niet en fullen zijn m*,:lVcr" boven ende behalven de pcenen en breucke j1 in volgende den Placate en particuliere Ord' tie vervallen fouden wefen die gene die eeni?0v^* ren, den Impoft iubjeft zijnde, opghcdaen$£ hebben fonder voorgaende Biljet, ende fiijl l felve daer over by den Officier of geintetefice^r1 Pachter in prima inftantia betrocken mogen l^ den voor Ed. Mog. Gecommitteerde Raden Jï refpecüve Quartieren, die daer op fullen doen ko t ende onvertogen recht. XXIV. * Ende in ghevaüe de 'Pachters of'hare Borm fouden mogen werden befchuldight, van haerm trent de maniantie van haer Τ achten ende Bmh. tochte, midtfgaders 's Landtspenningen, oft A'< penningen die voor haer Ψ achten zijn belooft, on· trouwelijck> of niet na behoor en te hebhen ghecom- port eert endegedragen, fullen defelveTachtersm hare Borgen daer over ter eer ft er inflantie te richt geftelt moeten worden, ende jufticiabelzijn voorde Heeren haer Edele Gr. JSfo. Gecommitteerde Raden inbeydede Quartieren refpecJivelijck. XXV.. De Pachters fullen gehouden wefen 't recht van den Impoft by hun gepacht, te ontfangen, tot fulc- ken plaetfe, ende in dier voegen alsby de particu- liere Ordonnantie op ekke Specie is gheftatueert, ende henluyden by CommiflarüTen fal worden be- laft; Ende fullen de jegenwoordige en cerftcaen· ftaende Pachters, van alle Speciën die den peyl fubjecl: zijn, gehouden zijn te famen tegaenpcylcn ter eerfter ingangh van de pacht, op fulcken uyre als den aenftaenden Pachter den voorgaenden fal infinueren, op pcene foo ecnige van beyde nieten compareerde, de felve evenwel geftam fal moeten doenden peyl by dengoedtwilligenghenomen en gedaen ·, Welcke peyl, (f) midfgaders alle ander- repeylen, tot het doen van dewelcke den f^c"!fl. by de particuliere Ordonnantieügequaüficeethm lengefchiedenmet eenTeylder, ende meghmj- waerdige Getuygen, door den voorfz Ψ'acatei*m de Heeren Burgermeefteren te reprefenteren, w* by de felve Heeren Burgemeefteren daer toeten- riferen -, En wort de Regenten van de Dorpen »* preflèlijck geinterdiceert, geen van hare ln*oo ^ deren, van wat qualiteyt of conditie die zijn» bevelen het coïteren van de Impolren op hoorlijckfalaris niet aen te nemen, °Pf Gldf in den Placate jeghens den genen, die den r van de gemene Middelen beletten o!: WgJ^ gheftatueert. Ende foo verre cemge Π'^ eenige Dorpen geen Colletteur °P°chS&tn te ris foude konnen bewilligen, om de         ^ doen, fal den felvenPachter hcm mof^ ^ feren aen de Gecommitteerde Raden in 0 aive Quartieren, die naer fomrmere kcd faecken, een publijckPerfoon daer weo^ &w lijck falaris fullen laften ende authonicru» felve gehouden fal wefen aen te nemen. . X X V I                lBipöfc Item, foo wie Pachter blijft van ecmg ^ fal gehouden wefen de betalmghe ™*ϊ$&& opfulcke termynen ende dagen, ais j ^ nantie vandenfelven Imppft begrepen» ^

-ocr page 850-

Pkcaten ende Generale Ordonnantien; 4

8xj

ίΓλ ftecicenT Ende in foo verre hy iiilcks niet en fi fal men als dan de verfchenen termynen mo- •ecuteren aen den Pachter of fynen Borgen als

I ten proffitc van den Pachter te verbeuren; *'woef Jullen de voomoemdeOfficier ende Pachter gefatnent- lyck over de fraudes ^ contraventien ^breucken ende mefujenfhaerder kennijje komende, met dejihuldiee

ai ex

wel mogen accorderen ende compoferin · (o nvcfflansl

κ- „Jen. ende aen hunne Goederen, totop- ffinClp*1UiL r ____ r^„j___ι__________/t-_,i_-

vanden Ontfanger, Tonder de gemeene faecke ||CV|e^eeenighrinrstepraJjudicierenin hare actie, -'theerijekeende reale executie metder daet,fon-

dat de 'voornoemde Pachters gehouden lullen

35!»

aen den 'Prafident ofte pr^Jlderende van de Gecom- mitteerde Schepenen, kennifie te geven van de cem- pofitien ende accorden ■> die over de voorfz f aken ghe" maecktJouden mogen zijn met eenige Ψ erf oorten, m eenige publijcque Ampten, Funclien ofte Bedienin- gen , cPolityck ofte Kerckelyck zynde, vp de ver- beurte van vier hondertponden. Ende indien, den Officier de boeten ende breucken, in de Ordon- nantie , midtfgaders in den Placate op den ophei'e ende colleclatie vandenlmpcftge-emaneert, be- grepen, binnen veerthien dagen naer dat hem ge- bleecken fal zijn van Onfe verklaringe, ofte van Oniè Gecommitteerde Raden, ofte Gecommit- teerden in de Steden daer onderden Pachterr for- teert, van de ièlve boeten te mogen innen, ι iet exe- cuteert, foo ial de Pachter deièlve mogen doen executeren by eenen Deurwaerder, 't zy van den Ho vc van Hollandt, ofte andere daer toe verfocht, die daer innegenieten fal alfulcke quote ende por- tie als d'Officier, indien hy d'executie gedaen had- de , genoten foude hebben, ende dat in de plaetiè van fijn falaris. Ende dit alles önvermindert de verdere peynen in den voorfz Placate begrepen, die tegens d'Overtrcdcrs eveftwel iüllen-worden ge- executeert: Wel-verftande , dat van oniènt we- gen by faulte dat d'Oificieren of Pachters· de voorfz poenen niet en executeren, dcièfvc peynen inhec geheel ten behoeve van de Gemeene iaecke iullen worden geinnet ende ge-executeert. .XXX. Ende indien eenige differenten ter faecke van de vooriz verpachte Middelen, 'tzy tuiïchen den Ontfangers ende Pachters, hare Medcitanders of Borgen, ofte tuiïchen den Pachters, Medcftandcrs ofte Collecteurs cnderlingh, ofte tuiïchen de Pach- ters ende d'Officieren ofte eenige particulieren, op* de boeten, breucken, ofte ineenigh ander gcièh il ter fake van de gemeene Middelen , van deiè en de particuliere Ordonnantie dependerende·^) qua- me te ontftaen, iullen de vooriz difFerenten ter eerilcr inftantie geventileert en getermineert moe- ten werden voor en by de Gecommitteerde Sche- penen in de Hooft-Stadt vanden Diftriére, wacr over verpacht zijn de Middelen, wclcken aen- gaendc de voorfchreve diiferenten gemoveert, of" waer van de executie gecontradiceert foude mogen worden} ten wekken eyndede Gecommitteerden gaende opde Verpachtinge gelail: ende geauthori^ ièert werden, daer toe in den name van haér Edele Groot Mog., 't gehcele Collegie van Schepenen in deièlve Steden, of eenige der iel ver fpecialijck te committeren, fullende de vooriz judicature aen de ghemelte Gecommitteerde Schepenen van de Hooft-Steden der voorfchreve refpedlive Diftrio· ten verblyven, onaengefien de voorfz Pachters, Medeftanders, Borgen, ofte eenige van de ièlve, buyten den'voorfz Diftricl:e in eenige andere Ste- den of Plaetfen deicr Provincie woonachtigh fou- den mogen zijn, ende de voorfz executien oock t'haerder woonplaetfen, of elders buyten den fel- ven Piftri£tein hetwerek gheftelt fouden mogea wor*

?v ^mVhe vordere fommatie, niet tegenitaende ecöige appcllatie ofte provocatie, ende dien onver- mindert volgende d'executorialcn daer van ghe- jjiaecktoftetemaecken, fonder eenighfintstelet- ip 't beneficie van excaiïïe of diviiie, ende dit ,1 roC folie van den Gebreeckigen, foo wel van de

aecurieals'tgunt daer aen kleeft. Λ X- V 1 1. Des fal de voorfz Pachter gelijck recht hebben tienden genen die de betalinge van hare Impoften toeren of vertrecken: Ende van gelijcken tégens ben Collefteurs; om t'allcn tyden te hebben ex- biitievan hareRegifters,reeckeninge, bewijs en reüqua van hare collecte, met overleveringe van delerre Regifters, Papieren, ende anders tot der felvcr colleée behoorende, mitsgaders tegens den genen die met hem part ende deel m de pacht heeft, midts dat de ièlve Parteniers voor de Commifla- ηίΓεη terftont nae de pachtinge verklaert fullen heb- ten, dat fy mede part ende deel in de Pacht heb- ben, alsmede deièlve Parteniers ofte Medelan- ders tegens malkanderen, ende tegens den origine- len Pachter, als oock aen hunne Borgen, ibo verre fy voor den Principalen betalen moeten ·, daer toe alle Officieren ufte Deurwaerders by deien wel cx- prcflèlijck werden geauthorifcert , om t'allen tyden (des verfocht zijnde) d'executie te doen, XXVIII. Sullende Pachters gehouden weien alle fauten endemefuien, diefy bevinden in 't collecteren en opbeuren van hunne gepachte Impoften, Ons ofte oüicGecommitteerde Raden, of de voorichreve Gecommitteerde, binnen acht dagen naer dat die tot hacrder kenniflè gekomen fullen zijn, aen te geven, opdatdaerinnevoorfien mach worden na TOren. Ende fullen de Pachters tot allen tyden des van onfent wegen verfocht zijnde) gehouden l J*" deRegifteren van hu men ontfangh den fel- j Jfnteopcnen, omme in hunne praïfentie doorfien I «orden, fonder dat nochtans de iömme van hun- Z ° , nSh by de Gecommitteerde ial worden Paeckt. γ. ρ             X X I X, Ude fi foowelincJeSteiien als ten platten tien k , edc gehouden-weienalle contraven- CnT" " cnde mefuien, tot fyne kenniflè iES-8?tedienen den Hooft-Officier van de !QoneJ γΓ. tfelvc gefchiet, ende den felven te ver- ^KS , toe dienende> omfynege- S*83 nlnn^b0eten ende Peynenghehjcke- teert te Ι α ™Cier VGrvolght ende ge-execü- *knen L· .£ ' ionder eeiiighiints daer van, pofcre, ^ηΦ"ναη aen Officier, te mogen com- %tieh2r'3 ^ne van twee nonderc ponden van ^eRedai|0ten' b°Ven het geene by den Pachter ft?lbchoevP Co?1Pofitie ial wefen genoten, alles tetfS*den °fficier. Ende fullen van ge- WSfaiB niet vermoghen te compoferen ψ van den Pachter^ op gelijcke poene,

-ocr page 851-

Placaten. 7. Boeck. 4. Tit.

814

worden ; Ende fullen dien-volgende de voorfz Ontfangers vermoghen, ende oock gehouden zijn

ringe gefchiet is tot voordeel van particuliw

nadeel van den Pachter of Colle&eur

61 n%

a

lertijdc de parate executie van de Pachter"?^ cheert worden; ende indien tegens eenier* lieren tot voordeel vaft den Pachter, of ομ^ den Pachters, hare Medeilanders of Β0^l^ens tot voordeel van de Ontfangers, fal deJ^jCn neerde in ganghbaren gelde narntiferen moetlr veel als tot voldoeninge van de voorfz verjrj ■ ofSententienoodighis, * en'tgene by d/^f Gecommitteerde Raden (Tartyen hïncmatu]7 \ uytgejproocken fal worden, fal voor arrefi t^V worden, ende fal defucmmberende Tartpnoclr vallen in de boete van veertigh ponden off ÜJ afliiteren; Ende in ghevalle foodanige Ge-execu- j min als de Gecommitteerde Raden naer vtktL\1 teerden fouden mogen oordelen t'onrechtge-exe- \ fullen ar'bitreren ·, ende fullen de voorfzQecomï cuteert te worden j dathechenluyden vryialftaen teerde Raden gehouden wefenT* arthyenrecht t "l ' daer jegens te komen in oppoficie voor Gccommit- | binnen veerthien dagen, na dat de faecke voor Z* teerde Schepenen in 't diftri£t, over 't welcke ver- j luy den gefitr neert, ende in rechten geconchkertfd pacht zijn de Middelen die foodanige Pachters aen- j zijn ·, Ende op dat Ψ art hyen met minder kollen tot geftaen hebben, ende waer over fy of hare Borgen I haer recht mogen komen , fullen de voorfz Gecom ge-executeert worden, fonder dateenige Gecom- j mitteerde Raden ten minften twee dagen terlVeecL mitteerde Schepenen over andere Diftriéten , ofte vaceren, omme Ψ art hy en expeditie van recht o? dt

addddw

voorfz faecken te doen, ten ware de Mem ten acht eren was. XXXI. Diegene dieerreur fullen willenproponerente- gens Sententien by arreft gegeven ter Vcreaderia·

eenige andere Rechteren van de Plaetfen alwaer de Geëxecuteerden woonachtigh , of de Goederen waer aen d'executie gedirigeert wort, gelegen zijn, haer daer mede dire&elijck of indire&elijck fullen hebben te bemoeyen ·, welcke Gecommitteerde

Schepenen gehouden fullen zij η opfeeckerendagh ge van de Gecommitteerde Raden inde reïbe&ivc ter Weecke daer toe t® prxfïgeren, parthyen ibm- Quartieren,fullen gehouden zijn binnen drie maen- marie ende de plano recht te doen , 't zy by abfolu- I den van der pronunciatie, hare Requefteover te ge· tie of condemnatie, fonder de felve voor goede venter Vergaderinge van de voornoemde Gecom· Mannen te renvoyeren, ten ware daer toe mercke- mittcerde Raden, inhoudende hare redenen endc lijeke redenen mochten dienen, daer vooren by de I middelen, by de welcke fy willen het erreur bewy

voorfz Schepenen ende Secretaris van elcke verkla- ringe ende uytipraeck fal genoten jvorden refpefti- velijck drie ftuyvers, de welcke ,by de parthyen onder den lel ven Gerechte iullen worden ghecon- figneert, midts dat de parthye triumpherende fyn geconfigneerde penningen fullen worden gherefti- meert: Oock fullen Schepenen geen langer uytftel mogen geven, dan van drie dagen tot drie dagen j of eenige andere extraordinaris dilayen ofte uytftel accorderen, in dier voegen dat de faeeken ten prin- cipalen fullen weien ghedecideert binnen dentijdt van een maendt, na de eerfte verdaghvaerdinge te reeckenen, * ofmdienfulcks om eenige wettige en rechtvaerdige redenen binnen de voorfz, maendt niet foude konnen geft bieden, dat de felve Schepenen in foodanigen gev allefulcks fullen moeten doen binnen twee Maenden of'thie0ÏVeecken uytterlijck, de va- cantten daer onder niet begrepen, ten ware de Pach- ter of Collefteur in gebreecke bevonden werde fijn termijn waer te nemen, ende fyne faecke te vervol- gen. Ende in gevalle yemandt mochte verftaen by Sententie van Schepenen befwaert, of langer dan den voorfz tijde uy tgheftelt te zijn, fal de faecke by provocatie of evocatie moghen betrecken voor de refpe£hVe Collegien van de Gecommitteerde Ra- den, omdiealdaer by denfelven getemineert te worden, naer dat fyluyden in conformité van de Ordonnanie iullen bevinden te behooren ·, ende ial'fyneprovocatiemdeteninterje&eren, endeden Rechrdagh doen dienen binnen den tijdtvan twee maenden ten langhften, naer de pronunciatie van der Sententie, oppcene dat de provocatie gehou- den lal worden voor deler t> ende indien de verkla-

fen ende betoonen, ende daer beneffens ter Secre· tarye van de felve Gecommitteerde Raden te con- figneren de iömme van hondert guldens,op welcke Requefte fal verleent worden appoinctement van daghvaerdinge van parthyen , welcke daghvaer- dinge d'Impetrant gehouden fal zijn ter executie te ftellen, endendagh betekenen binnen den voorlz tijdt van drie maenden nae de pronunciatie van den voorfchreven arrefte ·, ten wekken dage dienende, fal de voorfchreve Impetrant geen andere redenen ende middelen mogen ièggen ende voorftellen,dan die gene die in fyne Requefte begrepen fullen zijn» waer op de Gedaeghde ten voorfz dage fal ant- woorden, nemende over wederzyden pertinente concluile in materie van propoiitie van erreur, daer van A£te gemaeckt fal werden, ende gevoeght ten Proceilè ·, * het welck gedaen zijnde, fal den 1ψ' trantgehouden zijn, binnen drie maenden, te reec- kenen van den dage der voorfz Acle, aen ons te ver- foecken, hem Adjmelen verleent te werden i # M voorfz Proces te herpen, ende wederom teWm' ' de welcke hem verleent fullen werden tot vj/t m& Ie; Ende fullen Parthyen aengemelte Gecomwt ei de Raden ende Adjuncten ^ mondelingh °Jy-^0 fchrifte mogen doen deduceren foodanige're ^tief^0 Rechten, ende van haer bedinghde, ah hen», ' goetdunckenfal: Ende fal den ^Ψι^ηΐ f^uti. zijn ter Secretarie van de voornoemde ^ec0'"im^ fe de Raden te namptiferen foo veel penningen, g felve Gecommitteerde Raden noodigh di(t om de vacatien te betalen, (h) X X X» I I· , wc&ftiï Item, foo fal den Pachter gehouden v^

-ocr page 852-

»■

Placaten ende Generale Ordonnantien."

Si

, vall de Heeren Commiffariflên by fblem- ofte van cenige nieuwe Bedijckingen by onfcn Oc- L" ïeAc, te beloven , dat hy deiè, midtigaders troyen gegeven foudc mogen worden, alwaer het

oock dat de voorfêyde Ocfroyen loopende haerc pacht gegeven waren. (f) XXXV Ι. ν Ende iullen alle vrydommen en exemptien niet verder werden ghetogen, ende tot geen anderen eyndc, aisalleenhjck totiulcken inficht en intentie als die zijn verleent. XXX VI I. Sullen mede de Bewinthebbers van de Weft- Indiiche Compagnie vry weien van de Impoften op de Middelen van coniumptïe van alle foorte van natte en drooge Vivres, die de felve uyt deiè Lan- den naer Brazil, of andere diftrifren van hacrluy- derOftroy fullen doen vervoeren, omme aldacr verhandelt of gcconfiimeert te worden. Wel ex- preiïllijck daer in verftaencle te begrypen het ilach- ten van aldcrhande Beeilcn, neffens her Scut ende Peec <el tot bewaringe ende goethoudinghe van de ij                     Xj                               Zj felve. Ende fal den Pachter mede geen praeten% mogen maecken van de Huyden, Smeer en Afval van het Beftiael, dat van wegen de voorfz Com- pagnie werdt geflacht, om onder het reflbrt vande felve Compagnie verfonden te worden, fchoon het felve oock niet en werdt vervoert. Doch fullen de felve gehouden zijn 's Landts gherechtigheyt re be- ulen van de Vivres die binnen Scheeps-boordt iui- \:n werden geconfumeert. XXXVIII. De Bewinthebbers vande Ooft ende Wcft-Indi- fchc Compagnien ofCollcgicn, fullen gehouden weien (des vcribcht zijnde) te verklaren, dat van alle 't gene daer van fylmpoit te betalen fchuidigh zijn, by haer niet en werde ghccompofccrt, maet den fèlvenlmpoftoprechtclijck betaelr, op poene geftatueert totlafte van de particuliere. XXXI X. * 'De voornoemde pachters fullen beloven en /weren aen handen van onfe Commiffariffen* dat fy aen niema?idt, die in de Generale of Particuliere Ordonnantie nietfpecialijck isgenoemt* wie defelve oock (ouden mogen zijn ·, ende namenlljjck mede niet aen de Officieren, CMagifraten, CMinifers •van 't Landt, o f van de refpetlive Steden* Ontfan- gers van des gemene Landts CMiddelenfDeurwacr- ders van derfèlver Comptoiren* ende allen anderen, noch oock aen eenige Pachters ofCollec~teurs van des gemene Landts Middelen* haer Weduwen ofyemant anders* wie die oock zy* dan alleen aen die gene* die C7vledefianders zijn in defelve Ψ acht, daer van

-Qrdonnantien gemaeckt ^op d'Impoften by hem

Sjt in alle hare Poinften ende Artieulen fal

'ft

' 'j,en, ende 't recht van dien naer vermei- en en inhouden der felverOrdonnantie onf fangen, f 'der ccnige conniventie, iimulatie, directelijck fndirefteüjck in ceniger manieren daerinne te „iuyeten, ofte doen gebruyeken. pan]            XXXIII. Voorts en Tullen de Pachters van de voorfchreve Impoften egeen afflagh mogen eyfTchen uytgeen- dcrleyfiecken, hocdanigh defelve oockmoghen sefeii) a'waer 'c 00(k *°° ^at ky Placaten eenighe uavoeringe van Waren, Goederen ende Ammu- „irien van Oorloge verboden werde; uytgef®ndert leen, dat indien den Vyandt ('t welck Godt ver- hoeden wilj datélijck eenige Dorpen ofte Vlecken quime te occuperen, daer over defen hun pacht is itckendc, lullen als dan afflagh genieten van hare kloofde Pacht-penningen, van den tijdt af dat de Wande daer binnen gekomen fal weien» ende die ülbjyven occuperen, ende verder niet. XXXIV. km, foofaleen yegelijckPachterd'Impoften ratlangen, foo verre de Parocchien van de Steden, Vkckcn, Dorpen, by hem gepacht, ftreckende zijn opden Hollandtfchen Bodem, iönder reguardt te urnen op de Juriiclictie: Des fullen de voorfz Im- poften van de Vlecken ende Gehuchten, wefende Hollandtfchen Bodem, en buyten Hullandt paro- thieiidc, ontfangen worden, daer onder de felve keren: Ende fal ten dien fine de felve mogen col- koteren, ofte doen collecteren in de Steden ofte ten patten Lande, byfulcke middelen ende wegen als f hem oorbaerlicxt duncken fal, ten ware eenige Huyfen binnen de felve Steden ftaende, buyten pa- rochiden, die binnen defelve Steden betalen ful- «i; waerinne de Schantfen, Huyfen ende Forten Bede begrepen fullen v/efen. XXXV. van de voorfz Impoften fullen vryen exempt J™ Koninghlijcke Majefteyt van Bohemen, en JongenPrince van Orangic, endede Princeflè "R* "euouagierevanSyneHooghcydt Fre- •K Hc»anck Prince van Orangic onfterffel ijeker wne, en alle de Kinderen van wylen des hoog- .J'ttn Prince van Orangie Wilhem hoogh- -kcr^emoriej de Douagiere van goeder

^£S vïcr Johan WoiPharc'Heere , CJ ' die van de Univerfiteyt binnei

van de

^ ffden, volgens onje RefolutievandenJ'are I exemptiegegeven werdt* fullen geven eenige de min- it^ j'llc"e die van de Collegie Theologie bin- \fleexemptie* vry dom* afflagh* of onder wat naem tLJ in'rane Gafihuyien /Η. Geeft· huyfen, \ ofpratext /kicksoockfoudenmogen z-ijn * verminde-

iQ

_ ie levende, mitfgadersallcAmhafladeurs»' contrarie doende * fullen verbeuren een boete van

were Μίηίη.Ω„„..?. t^ ·          *^.-_. λ.^..^_.. j.„ jÏj^.-j........l_____/..,___...j-.-L·

«lifters van Koningen

* Tr ineen ende

hondertponden * ende daer en boven als meyneedigh peiïraft worden. .. ■:                       XL. Noch foo refèrveren Wy aen Ons de interpre- tatie ende decifien van alle queftien, gefchillen en querellcn, die op eenighe Ördonnantien van de Impoften fullen mogen vallen ende ryfèn, om by hun gedecideert te worden, ibnder dat die van den Hoogen of Provincialen Raden, of eenige andere Rechters daer van eenighe kennifte fullen moghen nemen, of eenige provifie of handriluytinge ver- lenen.

Nf<5

HéZfftv}          f

*-ι α

wdere > die byfpeciale Refolutie van haer

■^

tyn * of in het toe-

tsdat de f ^Xmeert fullen mogen werden,

"^

fiillen weien biljetten ^antJt vVai?,cgenefy fullen opdoen en inflaen ;Flditcrs ^nhaJ.Domeftijcquen. Ende fullen ïrtliopdc vrCj a<^ievan doïeantienmogenfon- *'ε vaneen' °mmcnen exemptien die tenbe- η5δ« andere Uytheemfche Minifters,

-ocr page 853-

Placaten. y\ Boeck. 4 Tit: tutievan adie, of parate executie fullsn

8ι6

lenen, ten ware by voorwetRcnvoy van de Staten. X L I.

vorderen, of in preferentie aenbrengen bin °Κ? voorfz fes maenden j ende die behoorlijk vnco, gen, ionder de proccduyren interruptie^ |

Een yegelijck Pachter ial gehouden wefen fynen pacht te betalen in goeden ganghbaren gelde, vol- gende de permiffie, ende wcfende van ghewichte, alioo d'Ontfangers belaft is anders geen geit te ont- fangen noch uyt te geven. X L I I. (k) cDe(PachtersJjareBorgen enMédiflanders-, f.illen 'verdacht zijn, dat fy de betalinghe van de uitgeloofde penningen* midtjgaders oock van de Rantfoenen > met gheen minder fpecielullen mogen doen, of oock door hare Colktleurs doen doen, dan met dubbelde ftuy vers. X L I I I. Sal een yegelijck Pachter ghehouden weien de Importen» binnentydeiyner pachte gevallen, te innen en te doen executeren ten langhften binnen yier maenden, t'eynden de expiratie van fynen pachte : Naer wekken tijde hy noch de Borgen of Medeftanders, geen parate executie hebben lullen, maer dacr na falhy gehouden zijn iyne gepreten- deerde achterwefen by a£tie te vervolgen. Gelijck mede yeder Pachter binnen den tijdt van fes maen- den naer ingangh van fynen pacht den uy tkeer van den peyl fal hebben te vorderen, op poene van daer af tefullen zijnverfteecken, en daer over in rechten niet en fullen werden ontfangen. X L I V. Van ghelijcken fal't recht van legael hypoteecq 't wekk den Pachters competeert op de Goederen van die gene,die hen ter fake van Impoften of andre gemene Lants Middelen fchuldigh zijp, niet langer duyren als fes maenden naden fayfoene van de ver- pachtinge» in de welcke de fchuk fal zijngemaeckt, in voegen dat de voorfz Pachters hare gerechtig- heytnoopendedevoorizfchulden, 'czyby initi-

ten loopen3 op pcene van te verliefen hete& 't voorfz legael hypoteecq, achtervolgendei? folutien daer op voor defen genomen, (/) XLV. Alle welcke poiniren ende articulen, f0Q we] l den Pachters als alle andere achtervolght ftte moeten worden, fonder dat de CommiffaiiBcnrf Magiftraten in de Steden ende Plaetfendacrdc ver- pachtinge gefchiet, eenige verklaringeter contrari lullen mogen doen, ten ware de felve fpeciaiijckej daer toe by onfe expreiïè Refolutie waren ghelaft oppeyne van de felve verklaringe voornulenvui onwaerden gehouden te worden. XLVI. Alle refpe&ive Magiftraren endeColIegienfül- len gehouden zijn de Placaten ende Ordonnanties op de gemcene Middelen, fulex die tegenwoordig zijn, ende noch fouden mogen werden verbeter;, prsecifeli] ck t'onderhouden, ende doen onderheu den, ende daer inne de Pachters te maintineren, α de ftereke handt te bieden. Op welcke Generale Ordonnantie en Voor- waerden, naer dat de felve den Ornme- ftanders was voorghelefen> Wy onderge- ichreve als Gecommitteerde van de Staten,] voorts geprocedeert hebben tot Verpach- tingevan de Middelen, op fulcke Ordow nantie als particulierlijck ope!ckeS?tojj van dienis gemaeckt: Ende des t'oirksl den isdefenby Ons in der voorfz quaiitejEJ geteyekent

NOT Α. Alle het gene dat met Curci/fügedruckt, en dit * teeckenfiaet, is Anno 16j9 voor atnfié^ bygekomen. O) T) efe volgende ι > 3, 4, 5, 6, 7, eh% Articulen zijn 16jo in defeOrdonnantk^ormp byghekomen. T)efe volgende woorden zijn in den J ar e \6j$ uytgelaten 1 en hebben in alle de Ooor^mtW atdaergeflaen. (bj NochdePanneman» foo veel den Zoute aengaet, noch den Laecken-koopcr>&oVec kenen aengaet,                                                                                                             , ,. (V) Annoi6j9 aldm verandert, ende zijn de voorgaende OrdonnantienghebJevendsAn placaet-Boeck 1 Vol. Pag. 1644, tefien is. <Defe volgende periodemede Anno 1679 uytgelaten: ( d ) V an gclijcken dat fy van den beginne van de verpachtinge aen, ende van der tijot α»^

ters gehouden zij η hunne Medeftanders te nomineren, zijn gewerden Medeftanders var1 de i

fy haer als dan onderwinden, of daer mede fy haer bemoeyen, fonder dat fy de felve jJgEjjJfl pachtinge van den principalen Pachter of fyne Medeftanders in 't geheel of deel, direê#*Jnnft ^ \

lijck hebben gepacht, overgenomen, of eenige beterfchap of opgelt daer vo oren hebben t»

tael t, of toegeièy t dat by andere betaelt fal worden, InplaetsvandefeCurcijf gedmekte woorden heeft Anno i6jogeflaen ,

: (e) Soo wel van den Accijs ofte Impoft, als van de boeten, welcke boeten

rdeitfd'

'■DefeCurcijf woorden zijn mede Anno 16 j9 voor ampltatie byghekomen, en heeft'Voor *6j9gejlaenhetnaervolgende.                                               '                               - ofceflr1 (f) Gefchieden fal met twee van de Magiftraten, ende den Secretaris van de P^aet |' renP^ fworen Klercq, of ten minften by den Secretaris of fynen gefworen Klerck, met tweege of daer geen Boden en zijn, met twee geloofvvaerdige Getuygen. 'Defe woorden zijn Anno 1679 uytgelaten. Qg ) Yande, betalinge der, beloofde pachte

-ocr page 854-

Placaten ende Generale Ordonnantien

817

/· jj?$en-$ae®de Curcijf-gedrufkte periode is Anno 3 679 alhier voor ampliatie lygchmcn , in vytge* ?nEnde 't ^eneby de voorfz Gecommitteerde Raden ( parthyen hinc indegehoort) uytgefpro-

Marden) lal voor arreft gehouden worden j Endefal parthyen fuccumberende, boven dele noch, 1! η ineen boete van veertigh ponden van veertigh grooten, of foo veel min als de Gecommicteer- ίγ. Ώαoclegentheyt falarbitreren. Ende fullen de vooriz Gecommitteerde Raden gehouden we- hven recht te doen binnen veerthien dagen na dat de faecke voor henluyden ghefurneert > ende in ^r^econdudcert lal zijn. Ende op dar parthyen mee minder koften tot haer recht moghen komen, % de vooriz Gecommitteerde Raden ten miniten eenen dagh eer Weecke, te weten des Vrydaghs» en onune parthyen expeditie van rechtop de voorfz faecke te doen. <7)"/e cUufuje heeft Anno lóyi achter dit Articulgeftaen j en fzedert weder uytgelat en. f\ Maer fullen alle Ambafladcurs, ende andore Miniiters van Koningen, Princen ende Staten, 11, «.rrefiderendeaende Hoven , van wejeker Meefters d'Ambafladeurs en andere Mihifters van delen slmpoftewj

fjf) Φ//.42 Articulü Anno i6jt bygekomen. \l) ijilhierüAnno i6j 9 uytgelaten het <_Art.van de'Drogegaflery'e-houder's, &c, fiaende Groot Placact-Boeck 1 Vol. pag. 1654> aldaer Art. 30.

DEN VYFDEN TYTEL, Begrypende alle de particuliere Ordonnantien vande Impoiitien van \ Sayfoen ingaende prima April, niet alle de Placa- ten 3 Waerfchouwingen, Refolutien ende fucceilive ver- anderingen m> ende op de ielve gevallen. Cf\EnLeJèr ghelieve te weten, dat de naervolgendc particuliere Ordonnantien op de gemene Middelen '^ fzedert het drucken van de voorgaende Ψ'lacaet-Soecken in train gheweefi zijnde, alhier foodanigh zijn ghefielt, dat de fucceffive veranderingen tot den J are ί 6$ ι incluys daer in konnen werden ghefien, ende de meefi-veranderde in 't geheeldoen drucken» met aenwyfinge, in wat Jaren de veranderingen zijn ghev&lhn ■, ende de minfi veranderde alleen maer ge/lelt de veranderingefelfs, met relatie en aenwyfinge tot

devoorgaende

Ordonnantien op den Impoft van de Wage. Ordonnantie op den ïmpofi vande IVage endehetWaegh-gelt, fzedert den J ar e 1605 tot den Jare iStygeheven. SieGrootPlacaêt-Boeck 1 Vol.Pag. 191 ó. ende volgende, endede Ampliatie enver- wderhigevan defelve Ordonnantie, beginnende met den Jare 1655» , Pïacaet-Boeck 2 Vol. pag. 25*49. ende foo vervolgens gepracfifeert tot den Jare 167 8 incluys. 2. Vülght de Ordonnantie op den ïmpofi van de Wage , vernieuwt April in den Jare 1679.

fangen van een en twintigh ponden tot vijfen twin- tigh ponden fo veel als van vijfen twintigh ponden* van les en twintigh ponden tot vijftigh ponden,ibo veel als van vijftigh ponden , van eenen vijftigh ponden tot vijfen tfëventigh ponden, foo veel als van vijfen tfëventigh ponden, ende van les en tfë- ventigh ponden tot hondert ponden, foo veel als van hondert ponden; Doch van de Kaes ial betaelc worden van't gene boven de hondert pondenis, van een tot thien ponden, iöo veel als van thien ponden, en van't gene boven de thien ponden is, tot twintigh ponden, fo veel als van twintigh pon- den, ende't gene boven de twintigh ponden is tot dertigh ponden, iöo veel als van derf igh ponden, ende 5c gene boven de dertigh ponden is, tot veer- tigh ponden, fco veel als van veertigh ponden, en j G                           van

In Pachter ial omfangen van alle Waren ende Koopmatifchappen , die men by de gewichte verkoopt, of gewoon is te wegen, of ter Wa- ge te leveren, van clck hondert pondengewichtSj alsvolght; En om ?ven ^eh°ndcrcponden is, van een tot vijf ™mtigh pondt, fb veel als van vijfen twintigh Pondtn'fVan fcsentwi»tigh ponden tot vijftigh viifii-Λ Veel als van vijftigh pondt, van een en

alsviJ,^ntt0CviJfen-tfevcntighponden,

, lbyeel anièsen

tfcvemLK,CntieventlghPonden' cnde v

-ocr page 855-

.Eoeck.5.Tii. 'tVuylWerck, de hondert ponden *-^, DritjHalfuft, de hondert ponden                l Paftel          -^~ Ι ■                   ~™* I Meet          -            1 Mee-krappen — fde hond^ ponden 4. ft. 8 Breflauiche Mede j' Pot-afch, komende van Smirna, uyt Mof. covien, Polen en andere dier-gcliicke"

■gi.S                              Pkcatefli 7 van 'tgene boven de vecrrigh ponden is, tot vijftigh ponden, ibo veel als van vijftigh ponden, en van 't gene boven de vijftigh ponden is, tot tiëftigh ponden, foo veel a!s van tieftigh ponden, en van 'c geen boven de tiëftigh ponden is tot tieventigh ponden, foo veel als van tieventigh ponden, ende van 't gene boven de tieventigh pondenis,tot tach- tigh ponden, ibo veel als van taehtigh ponden, en van 't gene boven de taehtigh ponden is,toi tnegen- tigh ponden; foo veel als van tnegentigh ponden, en van 'tgene boven te tnegentigh pondenis, tot hondert ponden, foo veel als van hondert ponden: Gclijek mede van 't gene beneden de hondert pon- den is, den Pachter fal ontfangen van 't geen boven de twintigh ponden is tot dertigh ponden, foo veel als van dertigh ponden, ende van 't gene boven de dertigh ponden is, tot vecrtigh ponden, foo veel als van veertigh ponden, ende foo vervolgens, gc- lijek hier voor geièyt is van parthyen die boven de hondert ponden gewichts zijn ;ailesnaer proportie van 't gene daer mede de hondert ponden van yder Specie refpe£tivelijck zijn belaft $ ende fullen voor een parthye werden gereeckent alle Goederen van een natüyre, die voor een Perfoon op een ende de fclvc tijdt ter Wage werden ghebracht, fonder dat ten aeniïen van de Goederen die in Vaten, Packen of Quartelen ter Wage komen, ende Tarra iubjeft zijn, yet ter oorfaecke van de Tarra fal werden

P-

fine Pot-aflen, de hondert ponden -

31

Alle Deenfche, Schoonfche, Swecuchc Stettijniche, Colberghfche, Caiuyp· fche, ende diergelijcke Potailchen, de hondert ponden         -----. .__, Alle Weedt-aflchen by 't pondt verkocht werdende, van de hondert ponden - Alle drooge Huyden, 't zy dat de felve by het fluck of by de pondt werden ver- kocht , van de hondert ponden .__ De natte Huyden by het pondt, of by ovcr- flagh van ponden,of by ftapelinge ver- kocht werdende, van de hondert pon-

7- 3 IL

Doch lullen de voorfz natte Huyden oen voorfz Impoft niet fubjedt zijn, foo wanneer die bloot by het ftuck, fon- der eenigh reguardt te maecken op ge- wicht, verkocht werden. De Razynen en Vygen fullen defen Impoft ' mede fubjecl zijn, ichoon die niet by het pondt, maer by de Korf, Tonne- kens of koppel verkocht worden.

gekort.

Cootienille, de hondert ponden Indigo, de hondert ponden Foelje, de hondert ponden         «—— Zyde, de hondert ponden           ·—■ Peper, de hondert ponden          *■—. Nagelen, de hondert ponden ·—« Notcn-Muicaten, de hondert ponden Canecl, de hondert ponden           —

3 guW· 3oftuyv. 15 ftuyv J 3 ftuyv' 20 ftuyv' 20 ftuyv' 16 ftuy v'

Weet Alluyn Boter Roet Kaerflen

en andere Waren die ter') / Wage fubj cel zijn teko-/ ^men, en die hier inne niet 3 il \ begrepé en zijn, hoedanig\ ) die ookfoude moge wcfê.)

Allerhande Kaes, fonder diftinftie, de hon- dert ponden fal betaelt werden, foo menighmael de felve Kaes ter Wage gewogen fal worden *—«- — f"· " Ende fullen de Buyten-luyden die meteenighc Kaes ter Marckt komen, niet vermogen de voorfz Kaes te verkoopen, anders, dan op feeckcre plaetfc of plaetfen, haer by de Heeren Burgermccftcrcn ende Regeerders van de refpettive Steden acrüc wyfen, op de verbeurte van de Kaes, en van nocö twee hondert ponden daer en boven: Ende en iai- lenoock niet vermogen ecnige Balanccn, Schalen of Gewichte by haer te hebben, of ecnige Gewich- ten, Schalen ofte Balancen van andere te gebruye- ken, opghelijcke verbeurte; Desfaldenlacntc gehouden zijn op de voorfzPlaetfe ofPlactlent beftellen behoorlijckc Schalen ende Gewicht o twintigh ponden, omme daer mede rg'-wJ" twintigh ponden ende daer beneden verkoent wcr. aldaerte konnen wegen, fonder daervooren)ets te mogen trecken of genieten,                      · Ende lullen voortaen alle Rafinadeurs, een| rouwe Suyckeren uyt der Zee ontfangcntie, binnen dcfe Provincie het recht van den voor- Impoft opdeWaegh niet fullen hebben jplg 't felve recht gehouden wefen te betalen. tnde 1 dien de voornoemde Rafinadeurs ccoigW^ ren uyt andere Provinciën ontfangen,         & Impoft vandeWaegh niet werdtbctaeu.', felve oockals dan den voorfchreven loipe> ^ fullen betalen. Dat mede de Schipper? w^

f 11Jl f*                                          F Amandelen               ^e hondert pond. 6 ftuyv. Allerlcy Suyckeren ι . , .           , Syropen                   f>de hondert poed. 4 ftuyv. Galnoten, de hondert ponden —.-.,..-. 6 ftuyv. Salpeter, de hondert ponden         —— 7 ftuyv. Root en Geel Kooper,"] Alderhande Metael, S . f .           t „ Gcmaecktofonghe- ^ de hondert pond. 8 ftuyv. maecktBuskruyc J" goras ,____ ^de hondert ponden « 8 ft.

Eliphants Tanden

> de hondert ponden - 10 ft.

Quickfilver, Anijs------ Comijn ■-----· Stijf fel

^de hondert ponden — 5-ft.

Canarye-zaet — Goren ten —— Gember —-— Grcyn         —■—

de hondert ponden — 4 ft.

Sulpher ——

Was           ------ V Rijft           ------ J Yfer, oudt of nieuw, gefmeet óf ongefmeet, ende Gotelingen,'t hondert pondt — 2 ft. Hennip —-- ~) Hennip-garen          > de honder t ponden 1 ft. 8 p. Wande —< 3

-ocr page 856-

Gemene Middelen van Hollandt > Wagre,

Sip

fy voortaen het voorfchreve Middel niet frauderen fullen j op poene dat de gene, die in gebreecke ful- len bly ven den voorfz Eedt ende belofte te doen» t'elckens fullen verbeuren een lömme van twee hondert guldens : Sullen voorts alle GroiTiers die haer generen met het koopen ende verkoopen van Waren ende Koopmanfchappen, by het ftuck ende by het pondt, gehouden zijn de Waren ende Koopmanfchappen de Waegh fubjeel:, ';die fy komen in te ilaen, ter Wage te ontfangen » ende daer van den behoorlijcken Impoft te be- talen ; op de verbeurte van fes hondert guldens: Ende wat belanght foo wel de voorfz Groffiers die heele of gebroocke ftucken, als alle andere die met het pont uy tflaen , dat den Pachter daer mede over den voorfchreven Impoft fal mogen accorderen en compoferen ·, ende in gevalle den Pachter en Grof- iier, of andere die met de pondt uy tflaen, den an- deren over de begrootinge vandeibmme, dieby formevan compofitie betaelt foude werden, niet ibude konnen verftaen, fulcks alsdan fal werden gefteltter arbitrage van Schepenen-CommifTarif- fen van het reflbrt van de Verpachtinge: Doch en iullen geen Loot-gieters eenigh Loot boven de twintigh ponden anders dan ter Wage mogen ont- fangen of uytleveren ; op de verbeurte van 't voorfz Loot, ende een boete van drie hondert ponden; fullende oock aen het gewicht geen afflagh mogen werden gepratendeert voor eenigh oudr,verreuylt, ofgcbcfightLoot : Ende fullen geeniints ecnighe Goederen of Waren gewogen mogen werden bin- nen eenige Schepen, Schuyten, of andere plaetièn daer toe niet gedeftineert zijnde , anders, als met expres confent van den Pachter; op de verbeurte van de voorfz Waren en Goederen, ende daer en boven vijfrigh guldens te verbeuren t'elcken reylè j teappliceren als in het Placact geftelt : Wel-ver- ftaendc, dat in de Mec-ftoven Schalen en Gewicht tot der fel ver gerief fullen mogen werden gebruyekt alstotnochtoeisghedaen, midts dat aldaergccn Mede en fal mogen werden gewogen, omme gele- vert te werden, dan ten overftaen, of met voorwe- ten van den Pachter, ende betalende het recht van den Impoft; ende van alle Mede die uyt de Stoven binnen deiè Landen fal werden getranfporteert, die ghefuftineert ibude mogen werden noch niet ver- kocht te zijn, den Impoft daer van fal werden ge- namptifeert aen den Pachter van de Plaeriè, midts dat de felve gehouden (al zijn hetièlve tereftitue- ren, iöo wanneer hem lal zijn ghebleecken by de handt van den Pachter van defen Impoft van de plaetiè daer de fèlve fal weien gevoert en verkocht, dataldaer den Impoft daer van ten vollen ende op- rechtelijck is betaelt. 111; Alle Waren alleenlijck paflèrende door, of voor by eenige Steden, iönder aldaer verkocht, of an- derfints vertiert te werden, lullen van den voorfz Impoft vry en exempt weien. I V. Den voorfz Impoft fal betaelt werden t'elcken reyiè j ende foo meenighmael de vooriz Goederen verkocht, getranfporteert, overgedaen ende ge- wogen fullen worden; Wel-verftaende, dat foo verre de Koopluyden malkanderen de Waren of Koopmanfchappen by ftapelinge, of by het ftuck verkoopenj de leveringe van dien niet en fal mo- f G 2                       gen

,randts komende , endc Syropenlinhebbende, Sniff Syropen den Impoft op de Waeghtot hltoe niet fubjeft en zijn gheweeft, binnen de n° * ftc Werck-dagen na haerluyder arrivement,

fullen zijn aen de Pachters van den voor-

,„ Impoft op de Waegh aen te geven de hte quantiteyt van haer ingeladen Syropen, met f ifiicque nominatie van Perfonen,aen de welcke Klvczijn geaddrefleert ofte geconfigneert 5 oock rexpres verbodt aen de voorfchreve Schippers ïneenigedcr fclver sF°Pen uyc narefchepen te crenloien, doen ofte laten loflèn , voor ende Ïer fvliiyden van de voorfchreve Pachters beko- men /tillen hebben een Los-cedulle, by defelve Pachters ghetcyekent, ende dat van alle defelve Syïopen, tonder aenfienin wat packagie van Fu- ftcn of Vaten die overkomen,mede betaeltfal moe- ;cn worden het voorfchreve Recht of Impoft op de VVagcby den genen die de yoorfz Syropen eeril

g

uv

der Zee ontfanght ofteinflaet, ende voorts

ucieflïveliick foo meenighmael die werden ver- kocht, tot vier ftuyvers yder hondert pondt we- ps,alsvooren} op de verbeurten vandevoorfz Syropen,ende een boete van drie hondert guldens j tioch lullen de voorfz Impoft van de Wage niet fubiect zijn de Matriliche ende Palernifche Sy- ropen. Van alle welcke Importen fal werden betaelt**dc cene helft tot lafte van den Kooper, en de andere helft tot lafte van den Verkooper , uytgeibndert dat van de voorfchreve vijf ftuyvers van de Kaes back fal werden by den Verkoper eene ftuy ver acht penningen, ende by den Kooper drie ftuyvers acht penningen; ende in gevalle eeiïige Goederen ofte Waren ter Wage gebracht werden om te we- gen, ende dat gefuftineert foude moghen worden de felve noch niet verkoch t te zijn, fal niet te min dongenen die defelve prelênteert om gewogen te werden, moeten betalen den Impoft van 't Waegh- geldt, volgende defe Ordonnantie. I I. Endc alfoo den voorfz Impoft grootelijcks wert gefraudeert, door dien veele van de voorfchreve «aren ende Goederen binnen particuliere Huyfen borden gewogen, als gebleecken is uyt de memgh- jwdige klachten, daer van by de Pachters gedaen, 'uilen geene der felver Waren nochte Goederen ywnaen binnen eenige Huyfen , Kelders of Pack- Jtyfen vaneenige Koopluyden mogen werden ge- ,°gentot hoogergewichte als tottwintigh pon- S'dyt8enomcn dc Waren ende KooPmanfcIiaP- liA 'Cmen van oudts ghewent is tot hooger ge- k'ue l,y; tc wegen, de welcke in de Huyièn, voorf V Packhuyfen'ende Lijn-banen van de «tea pluyden» tQt hooger gewichte fullen Smo(TWorden gesv°gen ·, des dat het felve niet en

ccn p" , -*'«»" ^uacn, ten zy voor net wegei feodftck* -£fy gead ver teert, endc den be

^endeK 3° j boven fal zijn betaelt^ ende

~lgh ponden in hare Huyfen, Kelders of Pack

-

I teeeniS\CnwcScn> t'allentydenalsdenPach-

i i r ^

van do ix\ ' 'yen gehouden zijn by Eede te verkla-

^jekofteir

niet hebben gefraudeert,

**' 5EÜSï^andt

anders; ende verder beloven, dat

-ocr page 857-

Placaten. 7Boeck 5. Tik

8zo

gen gefchiedcn, ibnder eerft ende alvoorens't felve den Collefteur of Pachter aen te geven, ende hem den Import vanden Waegh-gelde te betalen; op de verbeurte van de Waren en Koopmanfchappen, foo die te bekomen zijn, fbo niet, de w aerde van dien, ende daer en boven op een boete van hondert guldens, alles te appliceren als boven. V. Des fal men alle Goederen, de Waegh fubjeft zijnde, mogen tranfporteren in andere Steden, om den voorfz Impoft vande Waegh bctaelt te werden ter plaetfe daer die Goederen gewogen fullen wer- den , foo verre de felve Goederen) in andere Plaet- fen dan die leggen, verkocht werden; maer in ge- valle de Goederen en Koopmanfchappen ter plaet- fe daer die leggen, efreftivelijck verkocht zijn, dat is foodanigh, dat den eygendom waerlijck ende eygentlijck overgaet, omrne in een ander Stadt ge- levert te werden, fal daer van den voorfz Impoft betaelt werden ter plaetfe van foodamge effeelrive verkoopinge, ende oock ter plaetfe daer die ter Wage fullen werden gelevert; fonder dat'er eenige Goederen uyt beflote Steden ten platten Lande ful- len mogen getranfporteert of uytgevoert werden , o mme aldaer gewogen te werden, ten ware die eerft binnen de felve Steden den voorfz Impoft hadden betaelt, V I. Item, foo en fal men geen Wage ghebruyeken dan in de befloten Steden, maer indien eenige Dor- pen of Vlecken 't recht en gebruyek vande Wage voor date vanden voorleden Inlandtichen Oorlogh gehadt hebbende,'t felve fullen willen continueren, iülien gehouden wefen defen Impoft over haerluy- der Dorpen met de Verpachtinge van de Steden in een parthye mede te laten verpachten, ende anders geen dan gelijcke Gewichten te mogen gebruyc- ken i op poene van haer recht van Wage te fullen verheien, in gevalle door toedoen, of met kennifle van de gene, die 't voorfz recht is competerende , daer jegens fal welen gecontravenieert > alles met dien verftande, dat van de Goederen en Waren, de Wage fubjecl: zijnde, die uyt de Dorpen fo wel gewogen als ongewogen in de Steden werden ghe- tranfporteert, in de lèlve Steden het Middel vande Wage wederom fal moeten werden betaelt : Ende lullen midts dien die gene van de Goederen en Wa- ren die gewogen zijn op de Wage in eenige Dorpen of Vlecken, het recht of gebruyek van Wage als vooren gehadt hebbende, in de felve Steden niet behoeven herwogen te werden j Doch fullen de voorfz Goederen en Waren in de voorfz Steden aen de Pachters van de Wage oprechtelij ck en ten vollen moeten werden aengegeven, den Impoft betaelt, ende oock daer van een Biljet gehaelt, al- voorens de felve opgellagen, geloft, gerept, ofte geroert fullen mogen werden $ ende dit op de ver- beurte van ics hondert guldens, t'appliceren ende te innen als vooren: Dan lullen alle Wagen, ftaen- de den vooriz Oorlogh van nieuws ten platten Lan- de opgeftclt, van nu voortaen ceilèren, ende niet gcbi uyekt mogen werden ·, op pcene als boven, ten ware daer toe ipecïale privilegie, voor date van den vooriz Oorlogh verkregen, ge-exhibeert wor- den. V I I. Sullen gene Pachters van delen Impoft binnen

noch buy ten de Steden mogen compofcrcn' minder nemen voor 't recht van de Wage d den inhoude van het tweede Articul deler'o!?m nantie ·, noch eenige blancke Cedullcn aen í laten volgen, om de felve in andere Steden5Ô

•OT- an fes

pen te gebruyeken; ende dat mede op coene v

hondert guldens, fo wel by den Pachter te verf, ren , als oock by den genen;die met hem een'ah' compofitie aengaen, te appliceren als boren· f fal den Pachter tot dien eyndc aen handen va d CommiÜariflèn denbehoorlijckenEedtdoen" VIII. ltem,foo fullen alle Pachters of Waegh-meelre van der Stede Wage gehouden zijn niet te wegen eenige Waren, hoedanigh die zijn, voor ende al- eer fy daer van geadverteert fullen hebben de pach- ter van defen lm poft, op pcene van twee hondert guldens, te appliceren als boven : Endefullende gefworen Wegers of Waegh-Knechrs, foo wel in de Steden als op de Dorpen, hebben te houden perfefte en pertinente aenteeckeningc en Reeifter foo op de Boecken als Borden, van alle Waren by haer gewogen, met notitie, wie 't VVaegh-gek be- talen moet, mede op de boete van twee hondert guldens. 1 X· Ende fal de Pachters vryftaen de Goederen en Waren die henluyden aengegeven zijn, foo wan- neer fy fufpicie mogen hebben, van dat de voorfz aengevinge niet oprechtelijck ende ten vollen zy gedaen, t'haren kofte te doen herwegen; en daer door fraude of contraventie ontdeckendcjtegensde Contraventeurs te procederen, volgende den in- houde van de tegenwoordige, ende Generale Or- donnantie. Endeiiillen diegene, dieby defraudatic ( dar is willens en wetens, met oplet om den Impoft te profiteren, en die aen het Landt teontrecken ) ot ongeoorlofdc en by de Ordonnantie nietgeperrait- teerde compofitie, het recht van 't voorfz Middel in 't geheel niet en hebben betaelt, boven de pecne en boeten, in defe particuliere Ordonnantie uytgc- druckt, mede vervallen in de poenen ende boeten begrepen in het Generael Placact, op den opheft van des gemene Landts Middelen ge-emanecri,

welck Placaet ten voorfz eynde alhier werdtgchoti-

den voor geinfereert; Doch fullen die gencc

ieac

voorfz OFdonnantie alleen contravenieren, iender

defraudatie, vervallen in de voorfz boeten e poenen in .defe Ordonnantie begrepen, eno^ voorfz boeten ende poenen vm't^°^zb Placaet niet onderworpen zijn. Van defen Impoft en fal nieraandt íÀ^æ gefonderr de Gemene faecke van het ^f ^, grofGefchut, ende Materialen daer toedioi^^ als namentlijck,Salpeter, Boskruyt, ^JJS^ gels van Yfer of Loot, Koper, ^rs het andere Amunitie van Oorlogh, miu^, -die- geilagen Wandt op deSchepen vandor ñ Send?, ende dieinde Generale Ordonnantie begrepen. i. × É. Ë t.oUdenffC' Sal den Pachter van defen Impoftge» ^ tf fen alle acht dagen te betalen een g€re<LlC{en f*1 vijftighftedeel van fyncn pacht, j« ' den Omfanger van den Quarticrcaicw· £nde

-ocr page 858-

Gemene Middelefl van Ho

Zit Generale als defe particuliere Ordonnantie begre- pen, is pachter gebleven van delen Impoft . . . voor den tijdt van fesmaenden, omme de fomme van . ... Dest'oirkondenisdcfèngeteeckent by den Ge- committeerden van de Hecrcn Staten, op den «.

X I I. i-^feldepacbte van defen Impoft ingaenop π- nAprilis 16S1 eerftkomende, mee der oDsanghj en weder cyndigen deneerften Kr Seraeh volgende met derSonnen op- f/U 'Φ           XIII. OpdcConditien ende Voorwaerdcn, foo inde

Ordoniiantien van den Impoft van de Ronde Mate. nRènmntïen van den Impofl op de Ronde Maet, fzedert den Jare ι 6Ό8 tot 165-5-, ende vervolgens Vtot den Jare i66zjlaen Groot Placaet-Boeck 1 Vol. pag. 1928. Ende in den jare 1662 verandert [rt, 6 als in het 2 Vol. pag. 2 9 51, ende vervolgens alfoogepracJifeert tot den Jare 16y 8 ■.j Ordonnantie, vvaer naer ten behoeve van de gemene faecke, binnen den Lande van Hollandt ende Weft-VrieJUmdt ·> volgende den confente van de Staten van derfe/ver Lande, is verpacht ende gheheven den Impofl op de Ronde Mate, van alle de Waren die met de Ronde Matefullenghemeten worden, in defe Ordon* ■ nantie begrepen, fzedert den eerften April 16jp.

I. (Eift fal den voorfz Impoft by den Pachter m ontfangen worden, van alle Waren die by de Ronde Mate verkocht ende ghele* vert werden. Van 't Laft Tarwe -—— 2 2 ft. 4. pen· Van Rogge, Gerfte, Haver, Boeckwey t, Spelt j Wieken, van't Laft             ·—          15-ftuyv· Van Mout, van 't Laft                  11 ft. 4 pen- Van Enveten, grauw, wit of groen 2 2 ft. 8 p. Boonen, 't Laft------ 1 ƒ ftuyv. Van alle rondt en plat Zaet, van 't Laft 3 6 ftuy v. Wd-verftaende, dat alle rondt ende plat Zaet, «n over Zee in Tonnen komende, ende by de lonnenongemeten verkocht werdende, vanden voorfz Impoft vry ende exempt fal weien. Van Kennip-zaet, van't Laft           22 ft. Sp. * an Hoppe die gemeten,of by de hoop verkocht *<wt, van 't Hoedt ——. ' 4ft.8p. van 'thondert Zouts              37 ft. en een half. t Wcl-verftaende dat den Panneman fal mogen ™raen> midts betalende aen den Pachter na ad- JJM het Biljet, dat van den Pachter van den Im- W van de veerthien ponden, dacr op'thondert wsjvandepennegaende, wert verpacht, fal K™> C cr mcdc den Panneman, ende den CnPCr V? ■ fel VCn VOor de eerfte kcoP fal vo1" ^ i ende lalden Panne-man hier inne optie heb- vSara,5>^n't Hoedt          — ' 6 ftuyv. ?&r'tHoedt ---- ****· ^mee.ko]en,van'cHocdt ·----- 4ft.8p. Va, ^chocnmaeckers Runne, van 't Hoet 6 ft. ^•tHtlchors,ofRunnedaer van ehemalen Endeva· α *~—         ft"-----' 3^uyv- nant. ,lmccrder en minder mate naer adve- ^reCPpc die lliet gemeten wordt, falby m moeten werden verklaert (voor het

uytlevercn) hoe groot de hoop van Hoeden is, na haer befte wetenfehap; ende den Pachter fufpicie hebbende van bcdrogh, fal de felve vermogen re doen meten op koften van den genen die in. 't onge- lijckfoude mogen vallen, latendealtijdt het gene geen Hoedt ten vollen uyten brenght, tot voor* deel van den Kooper, midts dat een koop voor eea hoop ger cc eken t lal worden. II I. Ende fal den voorfz Impoft betaelt werden by den Kooper van de felve Waren, foo dick en mee- nighmael de felve verkocht en gemeten lullen wer- den ·, .fulcksdat een quantiteyt Koorn, Zout, of andere Waren, in Tonnen , Kaften of anderiints gekocht, ontfangen en opgeleyt, ende den voorfz Impoft dacr van betack zijnde , by de ielvc quanti- teyt fonder nieuwe mate, ende verminderinge, of vermeerdcringe, daer nac verkocht fal mogen wer- den , ibndcr andermael in delen Impoft gehouden te zijn : Saloockniemandt fijn eygen Waren op fijn eygen Solder mogen overftaen, fonder ócn Impoft daer van te betalen, (a) ten ware den Ey- genaer , des verfocht zijnde , by Eede folemneet wilde verklaren, dat het fijn eygen Goedt gebleven ware-, endevan de Warendie'de Eygenaers op haer Solders> of uyt Schepen verflensen, fal mede den vollen Impofl moeten werden betaelt, ten ware den Eygenaer infgelijcks des verfocht zijnde, by Eede folemneelwilde verklan n, dat de voorfz War en fijn eygen Goedt' gheblevenware, ende onverkocht aen fijn Fa ff oor wierdegefonden, om by den voornoem- den fijn Faffoor verkocht te werden: Ende de gene die de Waren, defen Impoft lubjecT, Uytdeene plaets in d'andere brenghen, willende leggen ter plaetfe daer fy vandaen komen den Impoft voldaen te hebben ,fiillen gehouden welen het ièlve by Biljet van den Pachter aldaer aen den Pachter te bewy fen, voor het opdoen van de felve Waren , of by foute van dien, den felven Impoft noch eens te betalen $ ende de Waren, defen Impoft mbjccT, die by fmal- deelidge werden uytgedaen, fullen in 't uytleveren van geïijcken in defen Impoft te betalen gehouden zijn; Ende het Ζ out dat van deDenne oock on-

ver-

-ocr page 859-

Siz                      Pkcaten; 7.Boeck 5. Tik

ende opleggen, gehouden fullen wefen de ff Pachter binnen vier en twintig uyren aen t

verkocht na andere plaétfen vervoert of ghefcheept werdt, fal ter plaetfe van de ladinge of uytvoeringe

den Impoft betaelt worden, ende van de betalinge Biljet vertoont zijnde, aen den Pachter of Colle- £teur van deièn Impoft, ter plaetfe daer 't eerft ver- kocht en gelevert wort, fal 't ielve Zout daer mede van deièn Impoft vry wefen. IV. Sullen mede degene die eenige der voorfz Wa - ren fullen kopen en opleggen, omme die wederom metdekleyne maet uyt teflyten, gehouden zijn de ielve den Pachter van de plaetfe haerder refiden- üc aen te geven, ende den Impoft daer van te ver- antwoorden , midts dat hun daer van afilagh ftrec- ken fel, voor ibo veel de Granen aengaet, 't gene iy met de Laften fullen hebben verkocht, en doen afichryven, ende genieten voor de laccagieeen drie en twintighfte part van een Laft; op pcene voor den genen die in gebreecken blijft 't felve aen te ge- ven , ren langhften binnen vier en twintigh uyren na dat het opgeleyt fal zijn,van den Impoft fes dub- belt te betalen.

om van den Impoft te verantwoorden, jÈ^H

datiè in andere Provinciën den vollen lm l de Ronde Mate betaelt haddenj op pcene

dubbelden Impoft daer van teberalen^'Jnl?^'!

hun mede afilagh ftrecken fal het gencfyda fullen hebben verkocht ende doen affchryven ?f boven in 't reguard vande Uytilyters isgeièyt '

'

Sullen alle Meters gehouden wefen op hunne Eedt, terftondtnademeetinge, foo verre't we l voor den ondergangh van der Sonne isgedaen Æ foo niet, des anderen daeghs voor acht uyren rf eer fy in een ander werek lullen mogen treden, den Pachter of fynen Collefteur aen te brengen alichet gene by henluyden gemeten:fal zijn, metverkla- ringe van de namen van den Kooper en Verkoper I omme dien-volgende den voorfz Impoft ontfangen te mogen worden > die den Kooper gehouderffal weien binnen vier en twintigh uyren daer na tebe- talen, ten ware nochtans, dat den Koper den lm- poft fchuldigh wefende, buyten de Plaetfe daer de leverantie gedaen wordt, woonachcighwarc·, in wekken gevalle de vooriz Meeters in 't werek niet en fullen mogen treden, dan met voorweten ende kenniilè van den voorfz Pachter : Ende fullen de vooriz Waren niet mogen werden vervoert, om in de vooriz Landen veriönden, gebruyekt en opge- ilagen te worden, ten zy den Impoft daer van is betaelt, op pcene van (b) twee hondert guldens, X. En lullen van ge lij eken ten platten Laade geen der voorfz Waren verkocht of vermangelt zijnde, gelevert, of van buyten komende, aldaer opghe- daen mogen worden, dan by voorgaende kenniilè van den Pachter van de Plaetfe, of fijn Commis, mede op verbeurte van twee hondert guldens; En fullen den Koper en Verkoper of Opdoender, con- trarie doende, elcks noch daer en boven verbeuren I vijf en twintigh ponden van veertigh grooten act pondt. X I.                      . Van alle de voorfz Waren die uyt de platte Lan- den in de Steden fullen worden gebracht, om op- geleyt of verkocht te worden, fullen gehouden «e- ièn in de Steden den Impoft te betalen, als die ver- kocht worden, en eerder niet j futcks datdetiujs- luyden of andere, eenige Waren, defenlmpw fubjea wefende, in de Steden ter Marft brengenoe, en niet konnende tot hunnen wille verkopen,

Sonder dat de gene die de voorfz Waren by de kleyncMatevandeSlyterskoopen, daer van yet fullen betalen. V I. Alle de voorfz Waren die van buy ten in den voorlz I^ande fullen inkomen/uilen vanden voorfz Impoft wefen exempt, voor het eerfte inkomen, niet tegenftaende de felve ghemeten ende opgeleyt worden, of daer na by den Eygenaer onverkocht na andere Steden ghelcheept lullen worden; T>es falniemandt eenige van de voorfz Granen of andere JVaren, de f en Impoflfubjefl, van buy ten inkomen- de , voor fijn eygen Goedt op Solder's, o f in eenighe Lichters mogen leggen > ten zy hy den 'Pachter dl- voorens by Lognofcementen, Pracht-brieven, of an- dere aenteeckeninge fal hebben doen bli/cken, aen wie de voorfz Waren ztjngeaddrejfeert, en van buyten overgefonden, op de verbeurte van drie hondertgul- dens. Ende fullen mede daer van vry wefen de voorfz Waren die buyten den Lande van Hollandt ende Weft- Vrieilandt werden ghevoert -, daer van binnen den felven Lande van Hollandt ende Weft- Vrieilandt uytgaende Convoy of Licenc betaelt lal worden. VII. Ende fal den Pachter gehouden weien den voor- ichreven Impoft te reftitueren aen den laetften Ko-

Åß^^^âöÅ5ßß^^^£Ê^ I ^elvefullenmoge^nopleggen, of-op^cç ^

of Licent-Cedulle , dat het recht van Convoy of Licent daer van betaelt is; welcke reftitutie ghe- daen fal worden by den Pachter, in wiens jbacht Granen op gedaen fullen welen. VIII

' niile van den Pachter of iynen Commis» LK^t

in 't voorgaciiuc wwmc **. -— - , ÷ £ wcderommenaeHuys mogen voeren, w te betalen. XII                        á Ende wat aengaet £Ô"522!?2â3·

Sullen mede de Huyiluyden vry weien van den j Steden op de ordinaris Weeck-Mar«en ^_ Impoft van de Granen die fyfelfs fullen teelen,voor ter Marct gebracht worden, en met de ,&vattt fo veel als fy met haer Familie daer van fullen con- | der meeten gewoon zijn verkocht en | ^^

fumeren; wel-verftaende nochtans, dat alle Brou- |

worden betaelt, voor en al-eer die ***y$0 fullen mogen worden ghebracht : .fu' la£rfc eynde den Pachter gehouden lal zyn .t^. daerdeKoorn-Mard· gehouden vjoia, ^ flf als de felve Marft is duyrende, te riouu ^

wers, Backers, Oly-ilageren, Gorters, Uytily- ters by de kleyneMate , ende dierghelijcke, die eenige der voorfz Waren ( lm poft fchuldigh we- fende) van buyten den Lande van Hollandt ende Weft-Vrieilandt fullen ontfangen, of felfs teelen

-ocr page 860-

Gemene Middelen van Hollandt ,< Ronde Mate.

82^

follefteurs, daer by den Koopman, Bur- ? fHuvsman bcquamclijck fullcn mogen wer-

* Ende fullen diegene die by defraudatie Cdatü willens en wetens, met op f et om den Impofi te pro- fit er en ende die aen 't Landt te ontrecken ) ofonghe-

ψ

fullcn

ft · Ende by gebreecke van dien ' !li

«raten

oorlofde en by de Ordonnantien nietghepermitteerde

2Sb3£:» alsTyiiaerghelegentheyt bevinden ? te behoren, ende dat tot kofte van den voorfz j! · Ende Rillende Pachters aen deMeeters \Ldcrsvüordcmoeyte van het aenbrengen ffLicn tfeftighften penningh van haren be- Scnpachtei-in minderinge van dien, omme '%fcGilde- broeders of gemene Meeters ende ïtodbis verdeelt te worden bygelijcke portie 5 Adaf de voornoemde Meeters ende Arbeyders Juin fullcn wefen ghetrouwelijck aen den Ug te verantwoorden» 't gene henluyden by tOrdonnantie te lafte geleyt ial worden, op pce- 4tden genen die daer van in ghebreecke blijft, l puien fijn portie in den voorfz tfeftighften pen- aten profijte van den anderen, en boven dien rciifnendeert worden van fijn Officie voor den tijd aveerthiendagen, of fo veel langer als Schepe- en arbitreren naer gelegentheyt der faecken letóiooren : Ende wat belanght de Waren defen lupoftfubjeft, diebydeSack, fonder meten ge- hoon zijn verkocht te worden door de Makelaers, UkropdeMarft gebracht te werden, daer van ftnde voornoem de Maeckelaers van acht dagen macht dagen aen den voornoemden Pachter moe- eageveneenCedulle, behelfende de quantiteyt raiè voornoemde Sacken, ende den voorfz Im- f&betalen, op een boete van twee hondert gul- sa, ende verdere arbitrale correctiena gelegent- k?t van (keken. XIII. Endefullen alle de voorfz poenen gheappliceert "OitlcinchtervolgendehetPlacaet op'tftuck van

coÏnpofitie het recht van 't voorfz, Middel in 't ge- heelniet hebben betaelt, boven de f venen en boeten in defeparticulieYe Ordonnantie aytgedruckt, mede vervallen in depenen en boeten, begrepen in V Ge- nerael'Placaet-, op den opheve van de gemene Landt s Middelen ge-emaneert, welckTlacaet ten voorfz. eynde alhier wert gehouden voor geinfereert ·, 'Doch fullen diegene die de voorfz Ordonnantie alken con- travenier en fonder defraudatie, vervallen in de voorfz boeten en poenen in defelve Ordonnantie be- grepen, ende de voorfz boeten en ρ (enen van 't voorfz GeneraelTlacaet niet onderworpen ziin. XIV. Soo wie pachter blijft van defen Impoft , ial ge- houden weien t'cynden alle maendente betalen ten ComptoirevandenOntfanger ...... een gerecht twaelfde-part van fyne beloofde pacht- penningen, of by ghebreecke van dien, lal den Ontfanger 'tielve mogen doen executeren en innen aen den iêlven Pachter of fynen Borgen na vermel- den en inhoude van de Generale Ordonnantie. XV. Ende fal de pachte van defen Impoft ingaen op den cerften Apiilis 1681 eerftkomende met der Sonnen opgangh, en weder eyndigendenecrftm Aprilis 1Ó82 daer aen Volgende met der Sonnen opgangh. XVI. Op de Conditien ende Voorwaerden, foo in de Generale, als in deiè particuliere Ordonnantie be- grepen, is pachter gebleven van defen Impoft . . voor den tijde van een geheel Jaer, om de lpmme van . . . Des t'oïrkonden is defen geteeckent by den Ge-

knopheve

van de Gemene Middelen ehs-ema-

committeerden van de Heeren Staten, op den . . NOTA. *. T>efeclaufuley en alk't gene met Curcijf-letteren üghedruckt, is in den Jare 1679 * «putte byghekomeni Ende is defen Impofi in fommige Speciën inde vooren-ftaende Lijfte wat W Vefe periode is Anno \6j 9 bvghekomen, en heeft tevoren ghefiaent ten ware den Eygenaer by «TOkiaerde dat het fijn eygen Gocdt gebleven ware. ibJ Tevoren heeftgefiaen, thien-dubbelden Impoft te betalen.

Inkomende Granen. Wmnantien op den Impofi van de Inkomende Granen, van den Jare 1659 tot den Jare 1662. Sie ^rootPlacaet-Bocck 2 Vol. Pag. 2 546. Ende is vervolgens verpacht tot den Jare 1 ójSinclufs, met mttnge m amptiaüe in het tweede Articulin de naervolgende Ordonnantie aengewefen. Ordonnantie , volgende den wekken ten behoeve van de gemeene jaecke 'm deProvincie van Hollandt ende Wefi-Vrieflandt, van wegen ende volgende den confente van de Heeren Staten van denfelven Lande, zijn verpacht de inkomende Granen fzedertden Jare 16j 8.

worden aen den Pachter of CollecTreur van defen Impoft : Van een Laft Tarwe vijfthien ftuyvers ': Van aen Laft Rogge, Garfte, Haver, Boeck wey t, Spelt, Wieken en Bonen, thien ftuyvers : Van een Laft Mout, fève ftuyvers acht penningen : VanErweteU) gracuwe, witte of groene 5 oock van

Ij v';'n alle Granen die over Zee, langhs

-ocr page 861-

Placaicn. y.Boeck» 5-Tit*

%i'4

é V, Den Pachter van den vooriz Impoft} á · , den van de Comnnflanflèn doen denbtli0o ÊÐ' Eedt, dat hy, nochte yemandt vanfVnetï[ 'J, n anders dan de volle gherechtigheyt vanden í ^f Irnpoil, volgende deCc jegenwoordi^fv.v tiefalghenieten, londer met yemandt ter weHi iélfs, of door anderen, dirc&eHjck ofindirdk lijck, te compoferen of conniveren inceniger^ nieren, oppcenevan ics honden: Caroline'*' boven ende be halven de poene by de Generak' Ordo' nantie tegens de Compofitie geftatuem; endeiil i" ghelijcke pecuniele boete vervallen die gene dei welcke met den Pachter, Collccteijr, ofyemanit anders van fynent wegen, directelijck of indirecte.' 1 ijck als boven, compofitie of uytkoop ghematckc of gedaenial hebben. V. Ende fu Hen diegene die by defratidatle ( his

van rondt en plat Zact, in Tonnen komende, na advenant hetLaft vijfthien ftuyvers : Ende voor een Sack Grutten, 't zy Haver ofGarjl e-Grutten, achtftiiyvers. Op dat den voorfz Impoft bequamelijck gehe- ven, ende alle frauden daerinne voorghekomen mogen werden, foo lullen egene der vooren ghe- exprefleerde Granen binnen de Provincie van Hol- landt ende Weft-Vrieilandt als boven ingekomen zijnde, uy t de Schepen of Schuyten ghcloit, aen Landt ghebracht, of in eenige Lichters over-ghe- fcheept, noch van de Wagens of Karren ontladen mogen worden, voor ende aleer de rechte quanti- tevt ende qualitey t van dien, met expreffic of no- minatie van de Schippers of Voerluy den die de fel- veghevoert hebben, midtfgaders van den perioon of perfooncn, aen de welcke dte fullcn wefen ghe- addrefleerr, aen den Pachter of Collefteur acnge-

e

ceven, ende van de felve een behoorlijck Biljet or . _......

:".....en wetens, met opfet om den Impofi tept- ... J„ ,1'.., „..„„'f à mi J+ f„ „***-*.L__Ë f é

Los-Cedulle 'verkre^en'fal zijn ■> ende fal voorts de \ fit er en ende die aen t Landt te ontrecken ) ofai^.

Pachter of Collfefteur vermogen preefent te wefen, afs deVOOrfz lofllnge, OVerlchepinge, of Ontla- dinge gefchiet, om reguard te nemen of de quanti- tey t ende qualitey t van de aengegeven Granen met de voor-gheroerde verkregene Los-Cedullen ïsac- corderendeofniet, fonderdat hem yemandt daer innefal mo°enrefifteren of verhinderen* alles en yeder poinS van 'c gene voorfz is, op de verbeurte van de niet aengegevenc Granen, ende boven dien

uut wj ae en uy ae kjtuuarnwucn wei gtJipennttteuiz compGfitie het recht van''tvoorfzMiddelin'ttil heel met hebben betaelt, boven de pennen m bom.. inidefe particuliere Ordonnantie uyigedmkt, tmM vervallen in deptcnen en boeten > begrepen 'm'tGtX nerael 'Flacaet, op den opheve van degemeneLadxi Middelen ge-emaneert, wekkTlacaet Àåçíïö] eyndealhier wertgehouden voorgeinfereert·, (Doch' fuUen diegene die de voorfz Ordonnantie alken m· t travenier en fonder defraudatie, vervallen in Ì

on 'een boete van duyfent Caroli guldens, by den ,-----..... - j----- .,. Oontravcnteurs te betalen, f Wel-veritaende , 1 voorfz boeten enpmen m defeheOrdonmntie k d^fdevrSeordonneerde boete over contra- Igrepen, ende de voorfz boeten enp^envmtv^ ventic niet lul mogen excederen vier-mael de waer- | GeneraelThcaet wet onderworpen zijn,

de vande Granen, waer over bevonden fal worden den voorfz Impoft niet aengegeven of betaelt ghe- weeft te zijn, onvermindert nochtans de boete van twee hondert guldens, die in cas van manifeite fraude, volgens het Generael Placaet, deFrauda- teursopgheleytendegheinfligeert moet worden, oock voorts arbitrale correftie nae gclegenthey t en exisentie van faecken. II I. Ende fullcn tot verdere verhoedinge van fraude de Schippers , met eenighe Granen over Zee ko- mende, ghehouden wefen by exhibitie vanhaer Co^nofcementen, Vracht-bneven of andere aen- teeckeninge, aen den Pachter of des felfs Geordon- neerde te doen blijeken ,· wat quatmeeyt en quali- teyt van Granen fyluyden ter plaetfe van waer fy gekomen* zij ç, ingefcheept of mgheladcn hebben, ende aen wie diegeaddrejfeer t zijn. NOTA. lAI/e'tgene metCurctjf-letterenflaet gedruckt, is in den Jare i6f9 m" ghekomen. f De/e periode u naer den Jare 166i in defe Ordonnantie gebracht ende gebleven.

den zijn, aft! gcrdergcmc· fijn pacht, cp; twadWefjj fiecke van de: den, tójfcj donn^c ê J m tbjd»*! n. V

m*ytW

Bei

-ocr page 862-

Gemene Middelen van Hollandc, Boter, Boter.

Zif

pj nnantienopden 'opheveendeImpofivan deBoter, f ze der t den Jare 161^ tot 16^. Sie Groot pi et-Boeck 1 Vol. Pag. 1846. Ende vervolgens alfo verpacht tot den Jare 1678 incluys. ', Ordonnantie, volgende de welcke ten behoeve van de gemene faecke in den Lande van Hollandt ende Wefl-Vneflandt ·> van wegen ende volgende den confentevan de Stat en van den Lande, verpacht is den Ιηιροβ van de Boter, fzedertden eerflen April 1675).

0

(                                 V I. I Ende fal niemandt wie het zy , eenige Boter in- brengende in de Steden of ten platten Lande, mo* genloffen, reppen of roeren, ten zy hy defelve eerft ende alvorens aengeve, ende aenbrenge aen den Pachter of fynen Colleftcur, ende de quanti* teyt en qualiteyt van de ièlve laten aenteeckenen, op de boete van vijfen twintigh guldens op yeder Vat, 't zy groot of kleyn, boven de verbeurte van de Borer. VII. Ende in ghevalle de felve verkocht werdt om in deiè Provincie gheconfumeert te werden , ial aen voorfz Ira poll: by den eerften Koper aen den Pach- ter of fynen Collecleur werden betaelt, ende daer van genomen een behoorlijck Biljet, eer ende al- voren de felve fal mogen t'huys ghebracht ende op- ghedaen werden, op de poenen als voren in 'tfeji'e Arlicul. VIII. Ende ib het ge-beurde dat eenige Faftoor, I-Iuvs- luyden of andere, hem mee het verkopen van Bo- ter generende, eenighe Boter bracht in de Steden, of ten platten Lande, om te verkopen, ende de ièlve in 't geheel of deel niet konde verkopen, iill- len gehouden weien aen den Pachter of fynen Col- lecTreur aen te geven, waer, of tot wat plaetfe fy de felve onverkochte Boter opfetten of inflaen wil- len, ofin gevalle fyluyden de felve willen vervoe- ren , de ièlve Boter wederom laten afichry ven, op poene als voren, 'twelck mede plaets ial hebben in het reguard van de Verkoopers in de Steden, ten platten Lande wonende, die haer met het kopen van Boter, en het verkopen of verfeynden van dien zijn generende. I X. Ende fullen de Huyfluyden of andere, die do Stucken Boter ter MarcÏ brengen of verkopen, ge- houden wefen den Pachter of fynen Colle&eur aen te geven, hoc veel Stucken of Koppen Boter fy ter MarcT: gebracht hebben om te verkopen, en daer van den Impoft oprcehtelijck betalen, ibnder dat de felve in 't heymelijck eenige Stucken of Koppen aen yemandt fullen mogen t'huys brengen,daer van den Impoft alvoren niet en is betaelt, op dei boete als voren. X. In gevalle den Pachter fiet, dat eenige Boter die niet aengegeven is, in eenige Huyièn ingefèt wort, fal in het vervolgen van defelve niet aenghegeven Boter, zijnde in födanigeHuyièn, onderibeck, ffpienpericule moghen doen, ibnder dat hem yemandt openinge of onderfoeck in deiè ial mogen weygeren, op poene van vijftigh guldens, boven de boete van den Placate.

itfclen eerften, ial van alle Boter die in defe Provincie wordt verkocht om gheconfu- meert te werden» fo wel in de Steden als ten platten Lande, van yeder Vat of Ton weende drie hondert twintigh pondt, by den Ko- nerbecaeltwerden aen den Pachter of fynen Colle- jteur defomme Van vier guldens·, halve Vaten , Vierendeelen, Achtendeelen, halve Achtendcelen, cai minder gedeelte naer advenant. Van gclijc- ken van de Boter komende in Potten, ende wat de voorfz Porten meer wegen als d'ordinans gewichte, lal van de felve overwichte mede na advenant moe- ten werden betaelt, gelijck in cas van onderwichte 'cfclve na advenant fal werden gekort. I I. Item, fal van alle Kop of Stuck-Boter, die by deHuyiluyden, en andere, in de Steden, of op andere plaetfe ter Marft ghebracht, of ten platten Lande verkocht wordt, van ycder Stuck wegende ren pondt, aen den Pachter betaelc werden een Oortje·, van groter ofkleynder gewichte naer ad- venant ι Wel-verftaende, dat niemandt de Boter met de Smeken gekocht, in Vaten fal mogen flaen buyten kenniflè van den Pachter, op poene, vande Iclve Vaten nochmaels den Impoft te betalen, ende te vervallen in de boete gcftelt tot lafte van den ge- nen die de Boter fönder Impoft te betalen, hebben

mpagcn.i

III. Item, fal oock van alle Boter, komende van tajtenindefe Provincie, omme alhier verkocht oidegcconfumeert te worden , betaelt werden als voren vier guldens op yeder Vat, ende alle mindere gedeelten, Koppen, Potten en Stucken naer ad- venant.

I V.

It

item, fullen de Huyfluyden ende alle andere in jj* Provincie,1 die Koeyen houden, ende felfs termaecken, vry weien van hacr eygen con- ptie, voor foo veel fy van hacr eygen gemaeckte

°?<lcKoe

umeren fullen, vermidts het Hoorn-geit,

yen in haer reguard is verhooght. V.

vV"Vfmme de*"c Pacnt bequamelijcken te colle- W' Ctl dcn Pachter of fynen Collefteur ghe- ::_,;nv fen, met believen en goetdtmeken van

itstfifnby ^omtrentde Wage van de refpe&i-

cn Plaetfen , ende aldaer in de Poorten

^Steden

JC^!uyt-Bomen, ende elders daer het de

Η

Huyiluvdng0CdcvindenfuUcn' tocgeriefv3n de iirW c"endelnghezetenente blyvenvanden •liai-daï Vondt' endeinfonderheyt op de toaten c£.n · ^n i'ulcke andere dagen a!s de Magi- ^°«vinden fullen.

f Η

Ende

-ocr page 863-

til

Placaten. 7. Boeck, 5. Tit.

÷ ô.                                              ÷ 11

Ende fal den Pachter met het ingaen van de voorfz pachte mogen gaen peylen» ende aenteec- keninge doen ten Huyiè van alle de gene, die hen met het verkopen van Boter generen, van de Bo- ter die hy aldaer fal vinden, omtne dacr van de ge- rëchtigheyt van defen Impofi: te ontfangen, die,by haer niet verlbnden ofafgeicheept_en worden, fon- derdat de felve Per fo ð en eemge

Soo wie pachter blij ft van defen Impoft houden wefen t'cynden alle maenden ce b J é gc' Comptoire van den Ontfanger . ■          n il'" daer toe gheordonneert of noch te Ì ' ' een gerecht twaelfde-part van fyne beloofd^1?1 penningen, of by ghebreeeke van dien 7,1 Û" Ontfanger 't fel í e mogen doen executeren én : aen den fel ven Pachter of fynen Borgen na í "^0

genverfteecken } niacr de felve oprechtelijck aen- I den en inhoude van de Generale Ordonna ^ gheven, op de boete als vooren , in het thiende I                            XIII. Art'tcul.                                                                   Ende fal de pachte van defen Impoft im,,,

Ende fullen die gene die by defraudatie ( dat Cs den eerir.en Aprilis . . eerftkomende m

der

"Willens en wetens y metopfet omdenïmpofl te pro- ; Sonnen opgangh, en weder eyndiöendcnec t fiteren ende die aen't Landt te ontrecken) ofoiighè- ! Aprilis . . dasr aen volgende mee der Son ' oorlof de en by de Ordonnantien nietghepermit teerde opgangh. compofitie het recht van't voorfz Middel in't ge·                                XIV. heel niet hebben betaelt i boven de poenen en boelen . Op de Conditien ende Voorwaarden, fooind 4 ç defe particuliere Ordonnantie uytgedruckt, mede Generale, als in defe particuliere Ordonnantie be vervallen inde ptrnen en boeten, begrepen in'tGe- grepen, is pachter gebleven van defen lm poft nerael*Placaet)Op den opheve van de gemene Landts | voorden tijdt van een geheel Jaer, om de fonïmc Middelen ge-emaneert, welck Tlacaet ten voorfz i van . . eynde alhier wertgehouden voor geinfereert; 'Doch

Des t'oirkonde is defen gheteeckentby den Ge- committeerden van de Heeren Staten, opdai

fullen diegene die de voorfz, Ordonnantie alleen con- travenier en fonder defraudatie, vervallen in de

voorfz boeten en poenen in defclve Ordonnantie be- grepen, ende de voorfz, boeten en poenen van *t voorfz Generael'Placaet niet onderworpen zyn. NOT Á. Het Curcijfgedruckte is Anno 167 9 voor ampliatie by gekomen. 'Placaet op het verkopen van de Boter, van den 2 5- Augufli 1616. Placaet-Boeck 2 Vol. pag, 2053 Affchaffinge van den Impofi op de Kop of 'Stuck-Boter, van den 1 ƒ Moert 1664,. Aldaerpag. 31+j

Freuyten. f~\ Rdonnantien op de Freuyten, geheven t'zedert den Jare 16a 5 tot den Jare 1657. Sie Groot-Placaei- ^Boeck 1 Vol. Pag. ib^Sj t'zedert verandert als m de naervalgende Articulen, &c. werdt aenght- wefen.

I X.                              , ENde die eenighe der voorfz Freuyten uyt hun eygen ofte gehuyrde Boomgaerdcn verkoch- ten by heele Boomen, ofte in 't kleyn, of op-deden om ter flete te verkoopen, fullen mede daer van betalen den achrften penningh, ende over iulcks mede onderworpen zijn het aenbrengen der voorfz Freuyten aen den Pachters ofte'CollecTxurs, als hier vooren van Sly ters ende andere geicy t is ·, maer van de Freuyten die fy felfs confumeren, (a~) ofte aenyemant andersom te confumeren, voor nietwegh geven, fullen daer van vry zijn} des dat diegene, die de voorfchreve Freuyten ontfanght, ter begeerte van den Ø achter fal moet en verklaren dat hy voor de voorfz Freuyten niets betaelt heeft, noch betalen fal, fullen dan vry zijn. ; ,,-À :< Ende ren fine den voorfz Impoft oprechtelijck ende ibnder fraude geheven mach werden, iöo en fullen geenige, der voorfchreve Freuyten, die men gewoon is te wegen ofte te meten, (bj ende te ver-

Meters ende Waegh-meefters fullen wefen geme- ten en gewogen refpe&ive. Ende lullen de Waeg':· meeflers gehouden zijn, notitie te houden van de Gewichte der voorfz Freuyten, ende wie del·.!1 e opdoen, ende het felve Regifter den Pachter f» der vermaninghe te openen, ende de vooiicnrevc Meters fullen t'elckenreyfe, als fyeenige der voor- fchreve Freuyten gemeten hebben, de juyftenutc, ende wie de felve opgedaen heeft, den voornoem < den Pachter aengeven, op een boete vanÃßé)0Ð Pf ' den van veertigh grooten hetpondt: Ëiwc la' 'e Pachter de voorfz Meters over hun moeyte van nc aenbrengen op yeder Tonne betalen twee pen»"1 gen. X I. Sal nicmandt van de Neeringe van Fre«y\!; verkoopen, ofte daer mede hande|#edoem* van defen Impoft Pachter, Medcftander, d< , (c-) ofteCoI/ecTfeur, direfte ofte indirette n^

ui üotidl.^eynde (des noodtsj m« ■ er niet aengacn, of fuW

v

koopen , wefende van de quantitey t van een Tonne, ende daer boven, ofte van den Gewichte van vijf en twintigh ponden, en daer boven, opghedaen

de, haer Neeringe van Freuyten, ïø™*

ceiiei-

met de felvefoo lange moeten laten, pp ê den Placate jegens de Fraudaccursgciwcucc

mogen Worden, tenzydeielve by deghefwooren ã1). % Is in den-Jare lójyèièthetCurcijfgedruckt', geamplieert (c) Dit Ourctjf is in den Jare 16^6 by gekomen.                                                  j^ufrn0!lh Ende ü in den Jare 16jp acHer het é ô Articulby gekomen de claufuk tegens de opfettew ^ ^ |j|

ende ongeoorlofde Compofitien, als hier vooren in de Ordonnantie op den Impofi van de Rojuu

Toi

ende andere volgende Ordonnantien tefien is.

-ocr page 864-

Gemene Middelen van Hollandt, TurfF. Coniiimptie van den Turff

827

I ftSom0tienvandenTiirf<vandenJarei6oi)tothetJaeri6j9, 0 1874 5 geamplicert met het 3 Articulvan 't Tlacaet 1659. PJf\eriiokenstoti6y^; ende Anno iCj^geamplieert met het 10 Arti

Sie Groot Placaet-Bocck ι Vol. g. 2949. van de Voorts ver*

llUordonnantieArt■ 1

f i ende alfo vervolgens ghebleven tot het J

%t ώ hiernaervolght.

ttfat ais

Ordonnantie particulier, waer op de Staten <υαη Hollandt ende Wefl-* Fr ie/landt, ten behoeve van de Gemeenefaecke hebben verpacht den Impoji op den Turff^ t'xedertpnma April 1679,

hy, of andere die den Turf wil vervoeren, of doeii vervoeren, gehouden werdt den Pachter daer van; by een van de gefworen Boden of Tonfters te voo- ren te doen verwittigen, ten eynde de felve Pach- ter hem daer by mach laten vinden, of eenen ande- ren ftellcn. ·- V. Item, foo fal den Turffover al gemeten worden by gefworen Tonfters, die ter requifiticvan den Pachter gehouden iüllen welen haren Ecdt te ver- nieuwen aen handen van de Magirtraten, ter prx- fentie van den Pachter, die by defen daer toe oock worden geauthoriicert, haerluyder Eedt te mogen ftaven en afnemen j fonderdaer vanyetteghemc- ten, ende ibo wie onwillighis fynen Ecdt te ver- nieuwen , en ial genen Turff meer mogen tonnen, op pcene van arbitralijck gecorrigeert te worden by geeflelinge, banniilcment of anders. Endealibo men verftact dat aen de Gout-kade, foo boven als beneden de Waddincxveeniche Brugge, dickwils door gebreck van Tonders ofte Tonfters, de Schip- pers , aldaer Turf gekocht hebbende, niet en wor- den gerijft als naer behooren ·, iullen in lukken ge- valle de gefworen Tonfters uy t Leyden, der Gou- de, Alphen, of andere Plaetien, aldaer mogen ko- men tonnen, midts genietende voor haer Arbey ts- loon als andere. V I. Item, foo en ial niemandt wie hy zy, eenigen Turffin Schepen, Schuyten, op Wagens, Karren of Sleden, binnen eenige Steden of Dorpen mogen brengen, of fal gehouden weien 1 al eer hy de felve Turffloft, of doet loflen, te gaen by den Pachter of Colle&eur van den voorfz Impoft, en aldaer te laten opièhryven fynen rechten nacm en woon- plaetfc van dien , de welcke hem geven fal een Teccken of Loot, daer by dat blijeken fal, dat hy hem heeft laten opfehryven: En fullen geen Ton- fters of Vulfters in ecnigh werek mogen treden, om TurfF te tonnen ofte te vullen, voor ende al eer fy het felve Loot ofte Teecken fullen hebben gheficn ende ontfangen : Ende iullen de Leveraers van den Turff gehouden wefen terftondt nae dat fyluyden haren Turf gelevert fullen hebben, met de ièlve ge- fworen Tonfters, die den Turff gemeten ofte ghe- tont fullen hebben, wederom te komen by den fel ven Pachter ofte CollecÏeur; ende fullen de Ton- ners, Tonfters>of Vulfters aen hem overleveren het voorfz Teycken ofte Loot, ende daer benevens op haren gedanen Eedt pertinentelijck aengeven, hoeveel Turfs fy daeruyt gemeten of getont heb- ben ; op de verbeurte (indien de Tonners, Ton- fters , of Vulfters in eenige van de voorfz poiniten jH:                           in

e^üt'Ct en voor al» ial den Pachter van defen sNJI Import gehouden weien te achtervolgen 'WE alle de Poincten ende Articulcn, in de Ge- nerale Ordonnantie begrepen, deièn Im- poft concernerende. Den Pachter fal hem reguleren in 't ontfangen vandcfen Import, nae defe Ordonnantie. Ende fal ten Import ontfangen van elcke Tonne Turfs, het zy de fclve binnen den Lande van Hol- landt, of daer buyten gedolven is, (a) alle Sant- tliïttenende Stuyveüngh voor Jw aren Turff gereec- knt, driefluyvers, ende dat volgens de Mate bin- nende Stadt Leyden gebruyckelijck, ende by haer Edele Groot Mog. den dertighften Julij 1Ó58 ge- arreftcert; Alsnamentlijck, dat de Tonne gevult zijnde, driemaèl geftoten, ende als dan foodanigh opghcleyt fal werden, dat geen Turven boven de tantopdcfelveuyrfteken, maer meeftgelijckbly- venifondereenigheboetofopflagh-Mandekens,of yetwes anders daer by te doen; alles op de boete va η tweehondert guldens, by de Contraventeurs te verbeuren 5 ende voorts in het reguardt van de Per- foncn tot het meten van den Turf als boven geor- donneert, op poene van daer overals meyneedigh geftraft, ende ten eeuwigen dage uytden Lande vanHollandt ende Weft-Vrieilandt gebannen te worden: Wel-verftaende, dat hy van den graeu- ^en Turff op hem fel ven alleen geladen, van twee Tonnen, maer een fal ontfangen: Maer foo verre defclvcmctfwarten Turf gemenght ware, fal in «en gevalle daer van mèdc ontfangen (b)drie jwvers, als van den fwarten, uytghcleytdatden ^urffj komende van Schoonhoven uyt de Rheen- !f* *jencn) vry ende exempt fal wefen ter plaetfe aaerdicwerdt gheconfumeert, alfoo daer van den ^poft binnen Schoonhoven is betaelt. I V. de\ClCikcn V00rfz IinPoft bctae]t fal worden by ildtr^J ? n/are yemandc CO wtfijn men ttrSr, Ζ" dede delven, of van bekende Foorko- ZjjjUrfs zijnde inde Fenen of elders 1 Turff iaedt tu k0pen' Wacr van hy den ImPoft mct dcr doet » *en' ter plaetfe daer hy de fclve op- bchf l ^ 0m a^aer geileten, ofte wederom ver- neem™ °ί 5 we»-verftacnde, dat foo wan- Stadto? ptVan fl'noPgedacn Turfuyt de voorfz daerure arccnie vervoert of verkoopt, omme Impoft fVOertte Worden'ial den Pachter die den den0lUfaaer Van onti:angen heeft, gehouden wefen 1 ngcn Impoft hem te reftitueren, midts dat

-ocr page 865-

Boeck. 5 Tit:

Sz8                        Pïacaten. 7.

ingebreecke blyven) van haer Officie, een boete van (dj vijftighguldens, fltë& arbitrale correctie na gelegentheydt vanfaecken: Ende fullen de voorfz JLeveraers den Impoft terftondt moeten betalen, endegelijcke verklaringe, jae felfs oock onder fo- lemnèlen Eede, de Pachters fulcks begerende, moe- ten doen, van dat fyuytde voorfchreve Schepen voor diereyie geen meerTurffhebben ghelevert, als de voorfchreve Toniters hebben aengegeven, opeen boete van drie hondert guldens ·, des lullen oock de Pachters in Weft- Vrieflandt ende den Noorder-qtiarciere gehouden zijn, aen de voorfz JLeveraers of Turf-voerders te leveren een Biljet, innehoudende verklaringe, dat fy haren ingeladen Turff m 't Reflbrc van haren Pacht hebben ver- kocht , ende ter confumptie gelevert, ionder dat daer van eenige is over Boordt gefet, ende aen de Schepen gelevert, ofte foo daer van eenighe over Boortgeièt,ende aen de Schepen geloft is, hoe veel tonnen iy aen de felve Schepen over Boort ghefec, ende ghclolt hebben, om 't felve by de voorfchreve Turf-voerders gelevert, ende den Impoft van den over Boordt ende aen de Schepen geloften Turif betaelc te werden aen den Colle&eur ofToeiïen- ders van den Pachter van de Ontgrondinge ende Deurvaért vanden TurfopdeBoomenofte Sluy- fentot Amfterdam, Sparendam, WeefpenNaer- den geftelt: (e) Sullen oock mede de Huyiluyden, of anderen , dieeenigen Turff gelevert of gheloft hebben, met haer ledige Turf-Schcpen, Schuyten, Wagens, Karren of Sleden niet moghen wegh- vareri, ofte doen wegh -varen, voor ende al eer dat fyden Pachter ofce CollecTeur van haren geiever- denTurfhebbenbctae.lt oftegecontenteert-, daer van hacr by den voorfchreven Pacliterofte Collec- tcur fal gegeven worden eenBilliet, om het felve Billiet wederornme te leveren, in het uy tvaren, aen handen van de Cherchers, Poorticr, Boom-ofte Siuys-wachters, die by de Pachters daer toe fullen welen gecommittcert; ende dat alles op de verbeur- te van de waerde van den Turff, midtfgaders voor de; gene die het Loot ofte Teecken invoegen als vooren niet gehaelt en fullen hebben voor't loiïèn van de Schepen, Schuyten, Wagens, Karren ofte Sleden met Paerden, daer den Turff in ofte opge- laden is geweeft, ende een boete van twee hondert guldens, t'appliceren volgens den Placate. VII. Ende en fal niemandt vermogen eenighe T>ove~ kolen te brengen van het platte Landt in de Steden, of oock van het eene "Dorp in het andere, felfs bin- nen de refpetlive Dflriflenvan Verpachtinge, op verbeurte van de felve'Dove- kolen, ende een boet e van twee hondert guldens. VIII. Sullen oock geen Backers ofte andere, die Turff

of Sleden s en falover fulcks geen Turf ;nj moghen werden gelevert ofte gebracht /-^ Verkoopers felfs, ofte door derfeher ótér * de bekende Voorkopers van 'Turf, hen dL \ "l ^ depunilueh/ck regulerende naedefe, aUU'm^'n' beurt e vanden voorfchreven Turff, eni^f%tt' van twee hondert gul-dens , en noch gelid hondert guldens volgens den Generalen ψί ? ^ gens de Contraventeurs van diengefiatmm *' ^ X. Soo wie eenigen Turff brenght, ofte ka \nmn op-doen, of te tact op-doen , terplaetfedmmmvl gende defe Ordonnantie den ImpofiJchuldigb is, "L der de felve te doen meten by degejhoren Tonfimf] verbeuren hondert ponden van vetrtigh moten appliceren ais voren. XI. (YXEnde fal van elcke ronne Turff, die tot k Nenngevan'tSoutfiedeninde Keten, cnvande Steen ende Kalck-brandenindeÖvens, midtfe. ders van de Panne, Potte ende Tegd-backeryen (gj midtfgaders voorde CMee-floven vannoóden is, endegeconiumcertwerdt, betaelt werden vier en twintigh penningen Hollandts, fonder dat daer inne begrepen is den Turf van haren Haerdt-branr, daer affy drie ftuyvers op elcke tonne fullen moe- ten betalen, ende in 't opdoen en confumcren van den Turf aen den Pachter fulckekenniflêdoen heb- ben , azt alle fufpicie van frauden daer mede te plegen, moghen ceiièren: Endebyaldiendaercn boven bevonden wordt, datfy met den Turff tot hare Neringe gedefh'neert, eenige frauden hebben gepleeght, 't zy in haren Haerdt-brandt, ofte aen anderen , fullen de felve op elcke achterhalinghc vervallen in een boete van drie hondert ponden van veertigh grooten, teappliceren alsvooren: Ende den Turff die tot de Neeringe vandeSout-ketcn buytcn Dijcks gaet, gelijck mede de Kalck-Oens, Steen-Ovens,Pannenï Tichel-backeryen, (b)m deMee-fioven aldaer , fal de felve af-gefchreven werden nae behooren. XII. Sullen oock die geene die den langen Turff \ff» Haert brandt zijnde, tot hare Neeringe mo(ta{t· bruyeken, proffiieren den Impofi van dm Τρή denfefienton , foodanigh, dat foo"wanneerb)>w fes tonnen fullen werden opghedaen, fi den ^erj Impofi niet voor festonnen, maer aHemWOTQj tonnen fullen betalen, fonder dat hetJetat'««"1» mogen werden getrocken toteenige conjequenwii] geappliceerttot diegene, die den VQorfm$lm y tot Haert-brandt foudtn willen gheèruyd^ die den vollen Impofi vanden voor fa T"rJJm moeten betalen.

Ende nademael den voorfchreven.

mpofio!itCf

—erdc»

tot hare Neringe gebruyeken, vermogen e énige 'Dop-; fumptie van den Tm ff niet pt/êcij^ff Jeme0

pen van Boeckweyt of Hoppe, met Stroo, Riet, Krul-len, of Saegh-molm op te doen, o f in hare Huyfen te hebben, uytgefondert alleen, dat de Koeck-backers V uoorfz OMot (uilen mogen gebruyeken, op de boete van twee hondert guldens. IX. Niemandt, van wat conditie of qtialiteyt hy fou- de mogen zift, fal vermogen felfs een/gen Turfuyt het Veen ofte Veenen te halen, ofte doen halen,'tzy met eygen, geleende of gehuyrde Schuyten, Wagens

gem/tw mae vutten , uaci <.jj<.~'y-j , ,. ^ψ daetgeveentwerdt, fal den pachter m ^^0 "Dorpen ontfangen byformevanquotipw^^ confumptie van een per/don, die alleen ^^^ veent, des Jaers drie guldens; V&:*f\-t0$^ welcke alleen veent, ende niet bouwt*,β J (fjt guldens i Van een Familie die tegheiJW ^ ^ bouwt, eerfielijckdes Jaers W&^ ^V^ en boven vanyeder Koe acht fltiy vers, \ ^φ voor een Koegeregikenti dcsa#td;?g" ^

-ocr page 866-

Gtmcnz Middelen van Hollandt,Confumptie Turff.            825?

j é'ien Koeye?i zijn houdende, f uilen wogen ^fümet de betalinge van de voorfz vyf guldens-, f J? voorfz Koe-houders tnhetaenteeckenen ^iLlmpo/l èenige Koeyen ofl^aerfen qttamen Φ Leen-, 'ofqualtickaen te geven, dat Jy daer fdlenverbcuren een boete van vtjftigh guldens it r Koe ofVaers, die ver [wégen ofqualijck aen- - lal zijn : Sullen voorts in de voorjz Veen- ψ\. ι dieeene die noch ν e enen noch bouwen, by (<mawtlfatiè voor haer confumptie betalen ·, ■firfrt» de heek Capitalfkn desjaers achtguld,, 'e He andere die geen heele Capitaliflen zijn, des JL VU.Tguldens ·, fio nochtans, dat de Tappers Herbergiers, ende alle dtegens, die Turf tot hare 'Lffaemeetenconfimerevt onder de voorfz quo- %ticnietfnllen zijn begrepen, maer den Impojt ten lin fatten moeten betalen, ende haer reguleren na ^Ordonnantie; Ende dat de voor fa Geqmtifeer- famnTurfffullen mogen verkopen, of overdoen Jiïtgenei die niet zijngequotifeert, fonder dat jalnipofi daer van alvoren fal zijn betaelt, op de iete van drie bon dert guldens ; Ende fullen hier wiiceferen alle vorige Reglementen, die op dequo> tjkiider voorjz 'Dorpen zijngemaecktgeweeji' X ï V. Van defen voorfz Impoft ial voortaen niemandt vrrenexempt weien, als alleenlijcken deGodts- Huffen ende publijcqueColIegien, dieTurfl'om Gcxlts-wille zijnuyideelendcj blyvende des niet ttgenftaende de perfonen, by de Generale Ordon- nantie van's Landts Impoft vry verklaert» oock tendefcnrcguarde inhaer geheel. XV. Tenaenficnvan den Impoft opdenTurf ende Kolen t fal by niemandt, wie hy zy, mogen ghe- compofeert werden, maer ial den Pachter lijn voile gcrechtigheyt didh-aengaende moeten ontfangen : hndc die gene die den Impoft ichuldigh zijn, lullen dcvoorfzvollegerechtighcytaen den pachter moe- ien betalen, fonder dat fy met den voornoemden penter, of den voornoemden pachter met haer , inecnigendeele direclelijck of indircftelijck fullen Bogencompoferen, niet alleen op de poene van Jwhondertguldens, i η 't Gerterael Placaet tegens w Fraudarcurs en Contraventeurs, midtigaders ICScndccompofitiegcftatueertj maer fullen noch

werden het voorfz Middel te hebben ghefraudeert» of daer over gecompofeert, ibnder eenige diffimu- latie of coniuvcnfic» vcrklaert werden infaem, eerloos, endeinhabijlomccnigerhande Ampten, Officien of Beneficien » van wat natuyre > ende van wie die oock foudca mogen dependeren , te mogen bekleden, bedienen,ontfangen of btütten : Ende fullen al Ie de Officieren van den Lande ghe- houden weien, haer exa&elijck te informeren op de voorfz frauden endecompoiïrien> ende ibnder eenigh verdragh of diffimulatie te procederen te- gens de voorfz Fraudateurs, ende die gene s die over het voorfz Middel ibuden mogbjen komen te compoièren, op pcenc dat de iel ve Officieren? be- vonden werdende dien· aengaende nalatig te weien, of de voorfz frauden en compofirien niet te hebben geweert, van haer Ampten en Officien fullen wer- den gepriveert. X V I. Ende fullen die gene die by defraudatie ( dat is willens en wetens, met vpfet om den Iwpofi te pro- fiteren ende die aen 't Landt te onlrecken ) ofonghe- oorlof de en by de Ordonnarntien niet ghepermit teerde compofitie het recht van 't voorfz Middel in 't ge- heel niet hebben bet'ach, boven de ρ een en en boeten i ntdefeparticuliere Ordonnantie uyrgcdruckt, mede vervallen in de poenen en boeten, begrepen tri 't Ge- neraelPlacaet, op den opheve van de gemene Landis Middelen ge-emaneert, welck 'Placaet ten voorfz eynde alhier wertgehouden voor gein f er eert ■> "Doch fullen diegene die de voorfz Ordonnantie alleen cm<* travenieren Jon der defraudatie, vervallen in de voorfz boeten enpcene-a in defelve Ordonnantie be- grepen, ende de voorfz boeten en ρ een en van 't voorjz Gen er ael'Placaet niet onderworpen zijn. XVII. Soo wie pachter blijft van defen lm poft, ial ge- houden weien ten Comptoire van den Ontfanger- Generael te betalen d'ecne helft van fynen beloof- den pacht binnen de vijf eerfte Macnden,als t'elcke Maendt een gherechc vijfde-part, ende d'andere helft binnen ièvenMacnden daer aen volgende, als t'elcke Maendt een gerecht fevende-part van de helft fynerpachte; ofbygebreceke van dien, fal denOntfanger'tfeive mogen doen executeren en innen aen den Pachter of fyne Borgen, na vermelde

"«ren boven diegene die bevonden foude mogen ' en inhoudt van de Generale Ordonnantie. υ* Α. Alle het gene dat met Curcijfügedruckt, ü Anno 1675) voor ampliatie bygekomen, bn ^ vmlaende Ordonnantien heeft alhiergefiaen, alle ftuy vclingh voor fwaren Τ urffgerecc- a\ Ύ' pCnninSen Hollandts. U indevoorgaende, 24 penningen Hollandts. J; e ,,de'voorgae?ide, ten ware vemandt felfs Turf had doen delven, of tot fynen behoeve in de Ve- r'-J2 elders hadde doen kopen. In de voorgaende Ordonnantie, thien guldens.

f|g. ™ de voorgaende Ordonnantie heeftgejlaen, ende fullen de Opdoenders van haer cygcnTurif,

mdeVeenen gaen kopen» ghelijcke aengevinge moeten doen j Ende inden J are 1679

V

'leven, f,j J?frixml Anno 1675» doorgaens verandert, als tefien in de voorgaende Ordonnantie Art. 8 \b) mf claulule «"Anno 1681 ingekomen. Wt mede Anno 1681 ingekomen.

Waer-

-ocr page 867-

Placaten, 7. Boeck. 5. Tit. Wdcrfchomvinge van de Staten van Hollandt ende Weft-VrM wopendede verdubbelinge op denlmpofl van [den Turf ende Kolen, mLf Ontgrondinge -van den Turff. In date denfeventhïenden Augujh 1674, ^m I yegelijck die het foude mogen aengaen, mj*., I fen wel hebben willen waerfchouwen en bevel " I ten eynde fyluyden haer daer naer fullen hebC* reguleren , ionder daer tegen tedoen, dirriS■■?

S3o

ïïï. Staten"landt.of hooreAlfoo W

ofindire&elijckineeniger maniere, op depce tegensde Fraudateurs en Contraven teurs van o? gemene Landts Middelen, by voorgaende θ' \ Placaten en Ordonnan tien gheftatucert. Geda» in den Hage den feventhienden Augufti 1674,' Onder ftondt, (Ter Ordonnantie van de SqL Was geteeckent, Herbt.vanBeaumont.

den Lande goedtghevonden hebben, dat denlm- pofl: op den Turffen Kolen, van de Ontgrondinge cndeuytvoer vandenTurfF, ende van hetBrant- hout, fal werden verdubbelt, ingangh nemende met Donderdagh, die weien fal den drieën twin- tighften defer loopende maendt van Anguftus. SÖO IST, DatWymidtsdefen allen ende een

WaerfchoMwinge van de Staten van Hollandt ende Weft-Vrieflank raeckende de betalinge van den Impofl van den Turff, van Sant-Rluyien. h L· denfes en twintighjten Q cl ober 1673.

E Staten vanHfollandt ende Weft-Vries-

fo als Wy verklaren by delen, dat alomme van de voorfz Sant-kluyten den behoorlijcken -Impoftop den TuriFgeftek, fal moeten werden betaclt, op pcene van te mcurreren de boeten en muiden, k vvelcke foo by de Ordonnantie op den voorichrc- ven Impoft vanden Turff ge-emanceit, als by de Generale Ordonnantie enPlacaet, dacropdes gemene LandcsImpoften werden verpacht, ghe· ftatueert endeter neder gheftclt zijn. Lallende allen ende eenen ygelijcken dien hetaengaen mach, haer daer naer te reguleren, ende dat deicti tot dien eynde gepubliceert ende gheaffigeert fal worden al- omme daer 't behoort, ende in gelijcke ghelegciit- heden te gefchieden gebruyckelijck is. Gedaen in den Hage den fes en twintighften Odober ύ'\ Onder ftondt, Ter Ordonnantie van de Siatffl. Was geteeckent, Simon van Beaamont.

landt. Allen den genen die deiën fullen lien of hooren lefen, Saluyt. T>oen te weten : Dat Wy in ervaringe ghekomen zijn, dat by eenige Onfer Ingezetenen werdt ghe- difficulteert, den impoft op den Turff geftelt, te betalen van ièeckcre iborte van TurfF, gemeynlijck Sandt-kluyten genaemt werdende, onder voorge ven, dat de fel ve Sant-kluyten den voorfz Impoft niet iub]ec~t (ouden zijn; endedewylefulcks geen- lints met Onfe goede meyninge en intentie is over- een-komende, ende dat door die, ende dierghe- lijeke pretexten, den voorfz Impoft op den Turff tot groote fchade ende ondienft van den Lande merckelijck ibude konnen werden ghefraudeert. SOO IST, Dat Wy daer inne willende voorficn, hebben goedtgevonden ende verftaen te verklaren,

Placaet van de Staten van Hollandt ende Wefl-Vrieflandt, tevens m halen van den Turffuyt de Reenen , met Schuyten, Wagens ende Sleeden bj ##* en ontyde. In date den negentkienden September 16j6.

ende ordonneren by defen, dat niemandt fclfsccw- gen Turff uy t het Veen ofte Veenen fal mogen IJ, len, ofte doen halen, 'tzy met eygen, ge» oftegehuyrde Schuyten, Wagens ofa Sleeden» fulcks dat geen Turff in de Steden fal mogen ^ den gelevert ofte gebracht, als door de ver pers felfs, ofte door der felver ordre, nen^· aengaende pertinentelijck regulerende in reg 'u van het aengeven en loffen naer de parO^ donnande Sp den voorfz Impoft BJ**^ alles op pcene van te fullen incurrereti de de voorfchreve Ordonnantie, ende den w Placate teghens de Contraventeurs van α ι cxpreflccrc. Ende op dat niemandt hier v^ j^ rantie pretendere, Soo begeerer1 w y > ^ alomme ghepubheeert ende V&f&r^Jtffi daer het behoort, ende ingelVckeCTaen indsi te gefchieden ghebruyckelijck is. ^ , } # Hage onder het kleyne Zegel vanden^ ^, negenthienden September IÖ76·         teCCM' Ter Ordonnan tic van de Staren. VV as g Simon van Beaamont,                          fltf^

IE Staten van Hollant en Weft-Vrieilant, Allen den genen die delen fullen hen ofte hooren leien Salut. cDoen te weten, Dat Ons by ondericheydene Pachters van den Impoft op den Turff verthoont is, cndeWyoock in ervaringe ghekomen zijn, dat het Gemeyne Lande in den voorichreven Impoft daer door merckelijck verkort, dat Teer vcele Luyden haren Turff in de Venen gaen koopen, ende felfs den voorfchreven Turff met Schuyten, Wagens ofte Sleeden by nacht ende ontyden halen, opdoen, ofte aen anderen verkoopen , ibnder eenighe de minfte aengevinge te doen, ofte de gerechtighey t van het Landt te betalen : Dat de voorfz Luyden, in cas fy al werden achterhaelt, dickmaels geene Middelen hebben , ende dat de Schuyten waer mede fydefelve komen te halen, aenftonts wer- den ge-eygent by die gene van wien fy de felve heb- ben gehuyrt ofte gelcent, ende dat Wy genegen zijn ten beften van't gemeyn daer inne te vooriien. SÖO IST, Dat Wy goedtgevonden hebben te ftatueren en te ordonneren» ioo alsWy ftatueren

-ocr page 868-

Raecfeende de gemene Μ iddelen van Hollandt.              8 \ r flacaet en O rdonnantie van de Staten van Hollandt ende Wefi-Vnes- landt , dat de Turff- Tonnen door degantfche T'rovincie op eenegroote» ende.op den Beugel binnen Leyden gebruyckeltjck, /uilen 'werdengemaeckt. In date den ach- tienden Mdert 1678.

opfichte van de Verpachtinghe van des Gemeene Landts Middelen reflbrter ende zijn, hare Tuil- tonnen fullen moeten overbrengen, omme in voe- gen vooriz geformeert, gemaeckt, ge-yekt ende ge- brandt re werden, ende in gevalle iy geene Tonnen fouden mogen hebben, de felve tot haren koften te komsn on t fangen, op een boete van twee honderc guldens. Dar wyders de Heeren Burgermecfteren ende Regeerders , midtfgaders Hooft-Oflicieren van de refpeftive Steden, ende de Schouten ende Gerechten ten platten Lande, als mede den Pach- ter ofte Collecieur van den voorfz Impoft op den Turff, ende oock, desnoors, de voorfz Yckers, gehouden fullen zijn yder op haren Eedt refpeeïive, alle twee maenden aen de Heeren OnlèGccommit- reerde Raden inbeydede Quartieren reipcdive- lijek kennifle te geven, hoc 't gunt voorfz ftaet, ge- introduceert is, ende gepraftiieert wert, omme in cas van eenige fautc ofte non obiervantie, daer op gedifponcert te werden als nae behooren. Ende dat naedemacl den voorfz impoft van den Tui f door den Yck van de Schepen op de Door/aert leer werdt gcfraudeert, ende daer van des Landts gc- rechtighcydt niet betaelt -, derhalven het vierde Articul van de Ordonnantie op de Ontgrondinghe van den TurrTge-cmaneert, met de meefte exacli- tude ial werden achtervolght ende naerghekomen , ende dat fulcks door de Heeren Onie Comraifta- rificn gaende op de verpachtinge van 't voorichie- ve Middel, t'elckens fal werden gedenunciecre, en het voorfz vierde Articul van de voorfz Ordon- nantie op de Ontgrondinge fal werden geamplieerc met een boete van twee hondert guldens, ten laftc van den genen die bevonden fal werden eenighen Turfffrauduleuflijek over Dijcks, ofte felfs te heb- ben gedragen, ofte te hebben laten dragen. Ende opdat niemandt hiervan ignorantie kome te pre- tenderen , foo begeren Wy, dat defen alom me ge- publiceert ende geaffigeertfal werden daer het be- hoort , ende in gelijcke faecken te geichicden ge- bruyckelijckis. Gedaen inden Hage onder het klcyne Zegel van den Lande, den achtienden Martij 1Ö78. Onder ftont, Ter Ordonnantie van de S taten. Was geteeckent, Simon van Beaumont

)R Staten van Hollandt ende Weft-Vries- |andt, Allen den genen die deicn fullen fien ofte hoaren lefen, Salut. 'Doen te we- iffi ■■ Dat Wy tot beter obfervantie ende tievan voorige Rcfolurien by Ons, ofte de u en Onfe Gecommitteerde Raden genomen, Xevonden ende geftatueerthebben, vinden ^dcendeftatuerenbydeièn , dat Tullen werden f jj|t tvvee gefwooren ende onder Eedt ghe- f^htcYckers, een inden Zuyder, ende een in 1 Noorder-quarticre, die alle Tonnen daer mede , Xurf gemeten of getont werdt, lullen moeten h-cneen op een egale mate ende forme, ende fulcks oock van een ende 't felve fatfoen, ten reguarde vinder fel ver wij te, hooghte ende breete, de voor- fchrevc Tonnen foo ten opfieht van hare mate, forme, wijtte, hooghte ende breete, te nemen en tcioaecken naer de mateofce den Beugel binnen de StadtLcydcn gebruyckclijck; ende dat voorts alle de Tonnen in dier voegen geformeert, ende haer fatfoen bekomen hebbende, Γ00 wel in de refpecÏi- veSteden als ten platten Lande, door de vooriz «l'tfoorcn ende be-eedighde Yckers fullen werden gemerekt ende ghebrandt met het Wapen van den voorfzLande, ommc als dan daer mede door ghe- fwoorm ende be-eedighde Tonfters ofte Vulfters denTunf door de geheele Provincie, foo in de Steden als ten platten Lande, in confur mitey t van t!e Ordonnantie op den Impoft van den Turffghe- maeckt, getont ende gemeten te worden, fonder thtlülcks foo wel in het een als het ander Quar- tienneer met Mandens ofte andere Maten fal mo- gen ghcfcliieden (behoudelijck dat de voorfz Ton raerMandcns ial mogen werdengevulf) oppeyne dat de gdworen Vulfter of Tonfter ghedeporteert, endedacr en boven aendenLyvcgheftraftfal wer- den : Gdijck oock de Schippers die ^bevonden fou- de mogen worden eenigen Turf te hebben geloft, o.telatenloiTen, fonder die door foodanigen ghe- wktenTonne te hebben laten tonnen, fullen wer- den gecorrigeert als Fraudateurs van 's Gcmeene wndrs Middelen, inconformiteyt van de;Placa- '^endeCh'donnantien jegens de ielve Fraudateurs Ptttieert, Dat de Dorpen binnen den rijdt van v«:rthien dagen, in de Steden waer onder fyten

Refolpttie van de Staten van Hollandt"ende'Wefl-Vrieflandt, noopende deTckingh ende egaUJatie van deTurff Tonnen. In date den thienden Au- gufii 1678.

{£ Raedt-Penfionaris heeft uyt den name ' ende van wegen de Heeren haer EdeleGr. Mog. Gecommitteerde Raden ter Ver- gaderinge voorgedragen , dat de felve ^St^ dat in Seheel Weft-Vrieilandt \Cli:'0order-quartiere, den Turft noch met EdÏr ν ncs met de Ton met"de welcke haer t0 „ma haddcn vcrftaen dat den Turffghc- t<iZ Υ Verdcni endedattebevrcfenwas, dat „auceyt wel ioude mogen cauferen eenighe

dis-ordre in diePlaetfen die naeft aen Wcft-Vries- landtcndchetNoorder-quartier voornoemt con- tineerden, al waer den Turft' met de voorfö Ton getont wierde : Waer opgedehbereert zijnde, is goedtghevonden ende verftaen, dat de ghemel'te Heeren Gecommitteerde Raden fullen werden verfocht ende gelaft, ίσο als defelve verfocht en gelaft werden by defen, den Yck-meefter-Generael by haer aengeftelt, ten fpoedighften te doen om- gaeninde Steden ende Plaeriën van denZuyder- quartiere

-ocr page 869-

Placaten. 7. Boeck. 5-Tit.

*j'

quartiere, om op te nemen den Yck van de Ton- ! te decnrefpe&ive eenigen TurfF, die nief nen, met de welcke den Turffaldaer getont werdr, j voorfzTon werdc getont, fullen proced ^ ^e ende te examineren ofde voorfz Tonnen zijnghe- j Fraudateurs van de gemene Middelen, enien ^s maccktophaer behoorlijcke lenghte endewijttc, I deordreby haerEd.Gr. Mog. op hetton ^Van

d

Plaeifcn loude mogen manqueren, ende haer Ed. Gr. Mog. ten ipoedighften, immers binnen den tijdt van veerthien dagen lullen berichten, wat haer dien-aengaende voorgekomen is : Dat voorts de Heeren Burgermeefteren endeRegeerders der Ste- den Alckmaer, Hoorn, Enckhuylén , Edam , Munnickendam, Medenblijck ende Purmereynde ial werden aengheichreven, foodanighe ordre te itellen ende die vooriieninge te doen, dat het ton- nen van den TurfF met de vooriz Ton ten alder- fpoedighften efFectivelijck ende met der daetin het werck mach werden geftelt, ibnder van des te doen in gebreecke te blyven» of te gedogen dat eenigen TurfF die niet met de voorfz Ton is getont, opge- daen werde; ende dat de Officieren foo binnen de vooriz Steden als voorts ten platten Lande in Weft-Vrieilandt ende den Noorder-quartiere voornoemt fal werden aengeichreven, dat iy tegens alle die gene die naer het verloop van acht dagen, naer de receptie deiès komen te verkoopen, of op

breecke te blyven, Ende dat de Heeren haer Edele Gr. Mog~G

r,,, '

mitteerde Raden in W eft- Vrieflandt cnS

Noorder-quartiere fullen werden verlocht e lalt, haer binnen de voorfz Steden te begere te fien en te befórgen dat het tonnen vandenT°ff met de voorfz Ton, in conforrnité van haer Èdi Gr. Mog. voorfz ordre crTeftivelijck, endene der daet oöck egalijck ten oplicht van de lenshte" wij tte van de voorfz Ton, ende na de forrne end" mate die de felve Ton hebben moet, werck-ftellieh moet werden gemaecktendege-effe&ueert, ende dat fy ten ipoedighften, immers binnen den tijdt van veerthien dagen na de receptie dcfes, aen hacr Edele Gr. Mog. pertinentelijck fullen berichten wat by hacr dien-aengaende ghedaen ofghelaten midtfgaders voorts ondernomen is. Onderflondr Accordeert met de voorfz Reiblutien. Ende was geteeckent, Simon van Beaumont.

Placaet van de Staten van Hollandt ende Wefi-Vrieflandt, ttmshtt tnaecken van Turffbuytens Dtjcks. In 'Date denfefihïenden Maért 167y.

maecken, op de verbeurte van de gcflagen ofte ge- maeckten TurfF, ende een boete van duyfent gul- dens : Ende op dat niemant hier van ignorantie en ibude mogen pretenderen, foo begeren Wy dat defen alonime gepubliceert ende'geaffigeertfal wer- den daer het behoort, ende in ghelijcke faecken te gelchieden gebruyckelijck is. Gedaen in den Hage den fefthienden Maert 1675). Onderftondt, Ter Ordonnantie van de Staten. Was geteeckent, Simon van Beaumont.

(EStaten van Hollandt ende Weft-Vries- landt; Allen den genen die delen fullen hen ofte hooren Jeien SaluytyZW» te we- ten : Dat Wy om goede redenen, ende ten beften van des Gemeene Landts Middelen, goet- gevonden hebben té verbieden, ibo als Wy ver- bieden by deièn ·, dat niemandt, wie hy ibude mo- gen zijn, onder wat prastext, ofte uyt wat oorfake het oock foude mogen welen in eeniger manieren, buyten Dijcks eenigen Turf lal mogen llaen ofte

Waerfchouwïnge van de Staten njan Hollandt ende Wefi-Vneflmit, houdende ordre of het tonnen van den Turf. In date den achtiendm Aft» IÓJ9·

oock tot Turff-tonders of Turf-tonitaetfufe mogen werden aengeftelt eenige Perfcnen» y Mans of Vrouwen, die zijn in dienftvancemgnc Keet-luyden of andere Peribnen die Turft WW Neeringegebruycken, op eenb^^J*. guldens} ende dat daer van een yedöbydejwj de werden gewaerichouwt, ten eynden

e E Staten van Hollandt ende Weft-Wies- landt. Doen te weten\ DatsWy, naer rype deliberatie, ende overweginge van het derde Articul van deOrdonnantie van den Impoft op de Confumptie van den Turft ge- emaneert, goedtgevonden ende verftaen hebben, dat in het tonnen van den voorfz Turfffal moeten werden geoblèrveert het voorfz derde Articul van de vooriz Ordonnantie , ende fpecialijck dat de Tonnc, in het ièlve Articul gémelt, gevolt zijnde, driemael geftoten, ende als dan foodanigh opghe- ïeyt ial worden, dat geen Turven boven de kant op de ièlve uytfteecken, maer meeft gelijck bly- ven, niet alleen op de pcene in het vooriz Articul uytgedruckt, maer dat oock de TurfF-tonders of Turf-tonfters lullen worden verklaert infaem en meyneedigh, ende als foodanige geftraft, ende dat

daer ontrent eenige ignorantie foude »»"1 ^ tenderen, nemaer weten m°gewacrr· «linde dien-aengaende fal moeten reguleren: m, „ datdefen alomme ghepubliceert eiidegearo^^ worden daer het behoort, ende m SJ*1^ ^ den teghefchieden gebruyckelijck is. £ea,erftondt,

Hage den achtienden jj^^

Wasgec

*

Ter Ordonnantie van de otaten. Sinpon van Beaumont.

ii

fcfoltt

-ocr page 870-

Gemene Middelen yan Hollandt l vandeKolen

%?

Rejoliïtie <van de Staten <van Hollandt ende tyeft-Vrieflandt, de Backers haer Ovens met Sageles, Riet, Mot en'Doppen van Boeckweyt temogwfioocken* In date den tvuintighfien Maert 1680.

poft betalen de helft van de waerde van 't voorfz Riet, Sageles, Mot ende Doppen van Boeckweyt, op een boete van twee hondert guldens ·, en werdc voor fo veel ende voor fo verre gealtereert het acht- fte Articul van de Ordonnantie op de Confumptie van den Turffjonghft gearrefteer t, on vermindert ende fonder pra*juditie nochtans van de Keuren, by de welcke in eenige Steden ofPlaeefen hetghe- bruyek van 't voorfz Riet,' Sageles, Mot en Dop- pen van Boeckweyt verboden foude mogen zijn : Ende ial defe haer Edele Gr.. Mog. Reiblutie de Commiflariilèn gaende op deVerpachtinge van des QemeneLandts Middelen,toeghefonden werden, om daer van ;op de Verpachtinge bchoorlijcke de* nuaciatie te doen. Onder ftondt, Accordeert met de voor fz Refolutien. Geteeckent, Simon van Beaumont.

iEH^er Burgermeeftcr Muys van Holy ' heeft ter Vergaderinge gerapporteert de confideraticn en hetadvisvandeHeeren hacr Edele Gr. Mog. Gecommitteerden , tóknde in gevolge ende tot voldoeningc van der ?!RefolutieCommiüoriaelvanden feften de- So%demaendt Maert, overleyt ende overwo- notacn de Backers, binnen defe Provincie wo- de foude behoren te werden toegeftaen, dat Sare Ovens met Sageles foude mogen ftoocken : Waeiopgcdclibcrecrt zijnde, is goedtghevondeo tadeverftaen, dat de voornoemde Backers haer ÓvensmetRiet, Sageles, Mot ende Doppen van ! Boeckweyt fullen mogen ftoocken, midts dat de fclrehet voorfz Riet, Sageles, Mot en Doppen, alvorens die optedoen, fullen moeten aengeven in den Pachter vanden Impoft van denTurff aKolen, endeaen den fel ven Pachter voor Im-

Van de Kolen, ORionnmtien op den Impofi van de Kolen, van den f ar e 160 5 tot den Jare 162 i , ende van het Jaer ifoitutdenjareiósf, ende vervolgens, tefieninhet Placaet-Boeck 1 Vol. pag. 1878 £72<ski88o, (niefzeèrtgepraÏÏifeert als hier naer volgende ügefielt ende aengewefen. Ordonnantie, volgende de welcke in den Lande <van Hollandt ende Wefl- Vï'ie/landt, ten behoeve van de gemene faecke}verpacht is den Impofi van de Kolenj f&edert den eerfien April 1679. ter waren opgeleyt» ende over fulcks conient tot de verftapelinge quame te gedragen , ende anders niet, op pcene van vijf en twintingh ponden, te veer» tigh groot 't pondt. V » Niemandt en fal oock eenighe Kolen buyten de plaetfe fijnder reiidentie kopende, mogen opdoen, tenzyhyeerft ende alvooren 'tfelve den Pachter aengegeven hebbe, en behoorlijcke Los-Cedulle van den Pachter daer toe ontfangen, mede op ge- lijcke pcene van vijf en twintigh ponden.

p Htm

wens ofte Fornuyfen, daer inne men Turf plagh |tbranden, gebruyektwerden, zijnde oock daer ■^begrepen de Kolen die buyten de Smidts ver-

V I. De gefworen Wegers ende Meters fullen gehou- den zijn den Pachter aen te brengen, hoe veel Ko- len by hen gewogen ofte gemeten fullen zijn, met den naem ende woonplaeciè van den Koper, oock de plaetfe daer die opgeleydt fullen zijn, {β'jende dat terflont nae de meetinge, foo verre V izerck voor den ondergangh van de Sonne isgedaen, endefo niet., des anderen daeghs voor acht uyren., of eer Jy in eenigh ander werek fullen mogen treden, op po?ne van vijf en twintigh ponden als bpven, ende priva- tie van haer Officie. VIL Ende fullen geen Kolen opgeleyt j ofte op het Landt gefet mogen worden, ten zyden Kooper de felve eerft ende alvorens den Pachter aengege- ven lal hebben , ende behoorlijcke Los-cedulle daa" toe ontfangen, op poene van gelijcke vijf en twintigh ponden. f I                        Sullen

fcfth

· C

onfumeert worden, vier guldens

ïcn

ftuyvers

I I I.

den fn ^0^2 ImPoft betaelt fal moeten wor- C !cr P'aetie daer de felve fullen worden ■ gecbn- y nefde dat byden Kooper , die de felve- tΖΖ Τ koPen > foo haeft die by hem ontfangen CnoPgedatniullenzijn.

I V.

ρ ,

eeloS cfcn fullcn geen Kolen, verkocht zijnde, Wcrt f° 0pge]e>'t mogen worden, omrac gecon- doorde γ n' te"zydeftlve behoorlijcken borden ^ ren Wegers ende Meters refpeftive ^rinnr8emcten ofte Sew°genJ fonder dat men ten^TejCnrP overftapelinge fal moghen doen, om ^°:!clve met de Wage of Mate^by yemant VCfkopen, met kennifïe van den Paéh-

-ocr page 871-

Pkcaccit 7, Boeck. 5.Tic,

834 ¼...

VIII. Sullen oock de gefworen Wegers ende Meters in geen werck mogen treden, fonder daer van cerft en alvorens by den Pachter een behoorlijck Biljet te hebben ontfangen, inhoudende den naem ende plaetfc daer diegelofi: fullen werden, welde Biljet den WcgerofMeter gehouden fal zijn by hen te houden, omme den Pachter tot allen tyden te ver- thonen, fo menighmael als hy begeren fal het fel ve te ficn, ende des avondts als fy uy t het werck zijn gefcheyden, aen den Pachter of fynen Collecteur tejmoeten reftitueren , op pcene van twintigh ghe- Jijcke ponden. IX. Welck Biljet, fohaeft het werck fal zijngedaen, by de Wegers of Meters in handen van den Pach- ter gelevert ial moeten worden, rieffens het aenge- ven van't gunt fy gewogen of gemeten ß uilen heb- ben. X. Ende indien yemandt hem vervorderde eenighe Kolen te ontfangen ibnder behoorlijcke Wage of Mate, fal den Ontfanger van de voorfchreve Ko- len verbeuren een boete van vijftigh ghelijcke pon- den. X I. Den Pachter fal ten ingangh van fyne pacbt mo- gen gacnpeylenendeaenteeckenen alle de Kolen, ßö Luy ckiche, Engel fche, Schotfche ende andere grote cnde kleyne, die hy onder den bedry ve van fynen pacht fal weten te bekomen, daer van aen den afgaenden Pachter geen Impoft en is betaelt, ren opiichte dat defelve ten fynen tyde niet ter con- iiimptie, maer by oplegginge om te verkopen zij ç acnghegeven, omdaer vandegherechtigheyt, in conformiié van deiè Ordonnantie, ontfangen te worden : Ende fal den afgaenden Pachter gehou- den zijn aen den acnkomenden Pachter ( foo hy fulcks begeert) te leveren pertinent Extract uyt fijn Regifterjj, geftercktmetfolemnelenEede, inhou- dende alle de Kolen die met fijn kenniflê, endege- duyrende fijn pacht, in dier voegen zijn opgeleyt, ende daer van hem den Impoft niet en is betaelt : op pcene in ghevalle den afgaenden Pachter in ghe- breecke blijft het ièlve te doen·, dat den ièlven ial moeten betalen'alle koftcn, fchaden en intereflèn, die den aenkornenden Pachter daer door ial komen te hebben en te lyden. X I I. De Kolen die buytcn de Provincie van Hollandt en Weft-Vrieilandt vervoert iüllen werden, Tullen de affchry vinge fubject zijn. XIII. De Kolen die gebruyekt werden ßï op de Vuyr- boeten van'tghemene Landt, als de particuliere Steden en Plaetfen, fullen van defen Impoft vry cnexemptzijn, fonder dat yemandt vorder daer van vry en exempt fal weien, anders als degene die in de Generale Ordonnantie zij ç begrepen. XIV. De refpeftive Steden fullen vermogen de Keu- ren airede op het branden van de Kolen gemaeckt, ofdiefynamacls iüllen goetvinden als noch te ma* ken, tedoenobferveren, fonder dat den Pachter ter ooriake van dien cenige klachten ofdoleantien ial mogen doen.

X V. (b) Ten aenfien v&n denïmpoff0 len, fal by niemandt, wie hy zy,« Ko- compofeert werden, maer ial den Pachte°?n *H gerechtigheyt dien-aengaende moeten ontf'k Ende die gene die den Impoft fchuldi^Sf: de voorfz volle gerechtigheyt aen den°pacilt ten betalen, fonder dat fy met den voomoÏT pachter, of den voornoemden pachter S in eenigen deele directelijck of indireftelijck f F

mogen compoferen, niet alleen opdepL. tweehondertguldens, m'tGCmTaüV},mtm

en :cns

de Fraudateurs en Contraventeurs, midtfeï, tegen de compofitie geftatueert; maer ftHcÜ daer en boven diegene die bevondenfoudemo^ werden het voorfz Middel te hebbenghefraudec" of daer over gecompofeert, fonder eenige diflimu' latie of conniventie, vcrklaert werden infaera* eerloos, ende inhabijl om eenigerhande Ampten' Officien of Beneficien , van wat natuyre, ende van wie die oock fouden mogen dependeren te mogen bekleden, bedienen, ontfangen of belmen: Ende fullenalle de Officieren van den Lande ehe- houden weien, haerexadtelijck te informeren op de voorfz frauden ende compofitien, ende fonder eenigh verdragh of diifimulatie te procederen te- gens de voorfz Fraudateurs, ende diegene, die over het voorfz Middel ibuden moghen komen te com poiëren, op pcene dat de felve Officieren, be- vonden werdende dien· aengaende nalatig te wcfeii, of de voorfz frauden en compofitien niettehebben geweert, van haer Ampten en Officien fullen wer- den gepriveert. Ende fullen die gene die by defrattdatie { klis willens en wetens, met opfet om den Imj/ïâ te pro- fiteren ende die aen 't Landt te ontrecken) ï/ïéö- oorlof de en by de Ordonnantien niet ghepemittmii co?npofitie het recht van't voorfz Middel in't ^· heel niet hebben betaelt, bovendepamenen keten in defe particuliere Ordonnantie uytgednah f™ vervallen in de poenen en boeten, begrepen intde- neraelTlacaet, op den opheve van degemeneLmü Middelen ge-emaneert, welckTlacaet «UW eynde alhier wertgehouden voor geinfereerl'/ w» fullen diegene die de voorfz Ordonnantie ajeen^ travenieren fonder defraudatie, veiHidmm£ voorfz boeten en poenen in defehe Ordonnantie grepen, ende de voorfz boeten enpoenen ve» * W GeneraelTlacaet niet onderworpen ö- X 'V É· Soo wie pachter blijft van defen øÑ^¢ houden wefen tenComptojrevan «j^JEjfc Generael te betalen alle maenden een g twaelfde-partvan fynen beloofden p» {.jyc gebreecke van dien, fal denOntrangei^^, mogen doen executeren ^de innen aen, ^^ ter of fyne Borgen, na vermelde en inn Generale Ordonnantie. Ende faldepachte vandefenW» g^ deneerftenAprilis , ø^Ó¢^^ Sonnen opgangh, en weder eyncife SonneI}0p- April . . daer aen volgende met ötr gangbk                                                        OP

-ocr page 872-

Gemefte xMiddelen van Hollandt, Koletu

Sj*

Des c'oirjconden is deièn getëeckent by den Ge" committeerden van de Heeren Staten j op den j

XVIII

á CoflditicncndeVoorwaerden, fooinde ^ 1 als defe particuliere Ordonnantie begre-

(Jcflef3»c

achtergebleven van defen Impofl:

Pcn' ntMt van een geheel Jaer, omme de fomme van ·          ...·.. - w, o; - - ■:.x±m^:

zomen.

V\T Á Alle het gene dat met Curcijfisgedruckt , is Anno 1679 voor ampliatie bygekt In de voorgaende Ordonnantien heeft alhiergheflaen, iöo haeft het werek byhen ghedaen fat q)it Arüculis Anno 1674 bygekomenï _________-----------___—_-------_—,------■ ,,:■-,-----—----------------------------------,------------------------------------„------------;--------,---------------.,-----------------_--------------------------: 'y^ > Ontgrondinge en Deur vaert vanden Turff fkatett op de Ontgrondinge der Landen, tot Turffbuy ten den Lande te vervoeren , fzedert den Jare fattot den'}are 1612. Sic GrootPlacaet-Boeck 1 Vol. pag. 1882. jididem, op de uytvoeringe vandenTurff door deSluyferi van'Delflandt, Schielandt, TerGoude, trlier boven varende, fzedert den Jare 160 5· tot den Jare 1612. Aldaer pag. 18 8 6. f&crCchmwinge, nopende de betalinge van den Impofl op de Ontgrondinge van den Turff, ende Uytvoer fff Goude, van den 8 April 105-8. Sie Groot Placaec-Boeck 2 V ol. Pag. 2 501. IFatrfchouwinge, nopende het betalen vanden Impofl van den Turff die ghevoert w.ert door de Waver- wnfebe· Brugge ende Sluyfen, van den ipMey 1662. Aldaer pag. 2817. k den Jare 1674 en lójSls defe naervolgen.de ver ander ivge gevallen-} voorts in alles over een- komende mdeOrdonnantieflaendePhczct-Bocck 1 Vol. pag. 185)0, Pachter, ibnder in verdere Ichade of verlet gehou- den te welen. Maer indien yemandt in dci'c boven* geichreven poin&cn breuckigh bevonden wordt, of by herraecingen bevonden wordt qualijcken aen- gebrachc te hebben, fal verbeuren den Turff, of de waerde van dien, ende daer en boven Schip of Schuyt daer in den TurfFgheladen is, t'appliceren een derden-deel ten profyte van den Officier of Deur vvaerder die d'executiedoet, een derden-deel ten behoeve van den Pachter, en het derde derden- deel ten behoeve van den Aenbrcngcr; Eiide fal den Buytcnlandtfchen Turif, die groote van de Schepen getauxeert werden by den Pachter, in ge- valle den Schipper daer mede niet te vreden is, fal 'tdai Pachter vry ilaen den ielven Turff te doen lofïen en meeten ·, Ende in gevalleden lèlvcnTurff boven den taux bevonden worde, fal den Schipper de kollen moeten betalen, ende daer en boven (c) mede verbeuren den Turff, ende het Schip ofte Schuy t, daer inne den felven Turff gel aden is, t'ap- pliceren als voren. Ende inghevalle het beneden den taux bevonden werdr, fal den Pachter de koiiert moeten betalen, ende aen den Schipper geven vijf- tigh ftuy vers 's daeghs, ßï lange men over het meten ende herladen beiigh is, fal den Pachter gehouden zijn, of fynen Colleéleur, de Schippers in hec deur-varen voorde ecrlte reyfe te onderrechten · hoe fy luyden haer volgens defe Ordonnantie iulkrf hebben te reguleren, (d) Werdendeden(Pachtef of fynen Colleffeur anderfiuts mede by defen geautho- rifeert, omme, indien fy het felve fullengoetvindeni de Schippers te mogen debiteren, en van de felve af- vor deren den Impofl naer advenant het getalvan de Tonnen Turffr diejy Schippers op hare -wederkomfte moeten doen b/ijcken , of die den ø achter of fijn Col- UB eur fal bewyfen by de felve Schippers gelofi, per- kocht en uytgelcvert te zijn.

■

teavan de h CerC m-et de aengevinge' iullcn de ko^* nermetmge ghedragen werden by den

Tiat

fl ß

-ocr page 873-

Boeck.1 5 Th: hebben, fullenfonaer e emghe dijjim%\atï . ventte vtrklaertworden mfaem, eerloos °-Con^' om eenigerhande tempten, Offieien oft ?t^1 van wat natuyre, ende van wie die oock^f'eil> gen dependeren, te mogen bekleden, bedIL'n<h fangen ofbefitten} ende fullen alle de Offki?'m' den Lande gehouden wejen, haer exaêelï t ^

$3$                  r P^caten." j, XXIII. ; * ψ (?) ^Datten aenfienvaw deverdubbelingevan den voorfz ïmpofi (ψ de Ontgrondinge en Uytvoeringe van den Turffniet en fal mogen werdengecompofeert, maerfalden Ψ acht er fijn volle gerechtigheyt dien-aengaende moeten ontfangen, ende diegendie den Impoflfchtildighziijn, fullen de voorfz ge

rechtigheyt aen den 'Pachter moeten betalen , /ander

formeren op de, voorfz frauden ende compoL·

dat fy met den voorfz Tacht er, of den voornoemden ' fondereenighverdraghofdijfimulatie tet j ψ α ehter met haer in e enigen deele directelijck ofindi- tegens de voorfz Fraudateurs, ende die fL· °^ m retïelijck fullen mogen compoferen, op de pomen niet 't voorfz Middel foude mogen komen te co 'r"*^ alleen in de Ordonnantie teghens de Fraudateurs en op depmne dat defelve Of kieren, éewnden^j1' Contraventeurs, midtfgaders tegens de Compofitien j de dien-aengaende nalatigh tewefen of'd m' gefiatueert, maer fullen noch daer en boven diegene frauden en compofitien niet te hebben ^é»m ■ die bevonden [oude mogen werden het voorfz Middel j hare 'Ampten ende Offieien fullen werden ) ^ te hebben ghefraudeert, of daer ovet ghecompofeert veert.                                                      *;^r'" > / < X T)it Curcijfgedruckte is in den Jare 16j 8 voor ampliate by gekomen, (d) >Isin den Jare ïóy^bygekomen.

Ordonnantie, waer op de Staten *van Hollandt ende Wefi - VrkLnè hebben verpacht voor den tijdt van ......         ten behoeve van ds Gemeene faecke, denlmpofi die geheven wordt door de Ontgrondinge des fdven Landts op den Turjf, die buyten den Lande van Hollandt ende Voorne gevoert β worden, mtdtfgaders den Impofi op den Turjf die in de Buyten·dijckfche Steden en Tlaetfen geconfumeert werdt, ende door de Sluyfen, leggende inde Dijckmvm "Delflandt, Schielandt, TerGoude, ende daer boven varende: Van mfeken dit voor by Schoonhoven fullen poffer en j oock den Turf komende uyt de Langtpact, Β er bevorens binnen Geertruydenbergh apart verpacht gheweefi, ende als mi in dt voorfchreve Verpachtinghe mede begrepen ende ghecombineert zijnde : fzeéert Aprilióyp doorgaens verandert alsvolght. van den Colle&eur, ofte Secretaris daer geen Col· lefreur geftelt is, dat den Turffin de Ontgrondinge aengegeven, binnen Hollandt gheloftisj ende lal den Secretaris voor ycder Atteftatie genieren twee ftuyvers, ibnder meer, waer voren hy gehouden

Erft enImportalle denerale

fal zijn de Schippers terftont te expediëren.

poft concernerende.

I I.

III. Den voornoemden Colle£teur,of Secretaris;cta geen Colle&eur is geftelt, fullen gehouden zijn» de voorfz Atteftatie uyt te druckende nombretn quantiteyt van de Tonnen die by den Scfiipperuye het Schip zijn geloft, fonder dat'de felve fiüffl wo- gen volftaen met alleen generalijck teattefteren, dat alle den Turff geloft is; opeen boete van dn. hondert guldens: Ende en fullen de voornoen^ Colleaeur, ofte Secretaris daer geen Collettcur-u

Ende fal van nu voortaen van de Ontgrondinge betael t worden vier ftuy vers ende een deuy t van de tonne, die betaek fullen moeten worden al eer fy door ofte voorby varen fullen mogen·, des fbo fal den Turf, komende tiyt Vrieflandt, Over-Yiïèl, Rheenen, ofte andere Veenen, buyten Hollandt gelegen, en daer van bewijs brengende, moghen volftaen, mits betalende voor de tonne tot paflagie- gelt twee ftuy vers, die fy buyten 't Landt van Hol-

gefteldt ,'de voorfz Atteftatie niet vermogen tcp '

landt, van Voorne, ende 'cStichc van Utrecht

/eren, voor en al eer de gcf\vorenToniters0J?

W

komen te loflen; ende wes in de Buy tendijekfehe

ren Eedt aen den voornoemden Cöllefteur o cretaris daer geen Collefteur is geftelt, [m^m. ben verklaert de nombre en quantiteyt van - ' nen Turf die uyt het voorfz Schip ΦΈ°^1 dat den Leveraer gelijcke verklaringe ial tt&* lA

Steden en Plaetfen van Hollannt geloft werf, drie ftuyvers ; tot wekken eynde de Uythecmiche Schippers de voorfz drie ftuyvers in handen van den Pachter fullen moeten betalen, aleerdefelvc fullen mogen door of voorby varen, mides dat den

Pachter hem fal reftitueren eene ftuy ver, wanneer den Schi pper binnen bchoorlijcken tijdt doet blije- dens.

IV.

ken, te weten binnen een Maendc ofte fes Weec-

Voorts fal den ^a^'ten:ïm|#^*S vaert ontfangen van elcke tonne Turr, J ^^ /oor fwaren Turf gereeckent, diedo0rrpI.f onlnic ι___/-__ ^r_______j*"__ Trv::^lr rrfHrapen wei1' _^

ken (Vorft ofte Onweder uytgcibndcrt) dat die buyten de Provincie van Hollandt ende 't Lant van Voorne gheloftis: Ende fal den Pachter gehouden

zijn te reftitueren eene ftuy ver en een deuyt, foo wanneer blijeken fal by Atteftatie ofte teyekeninge jo

Sluyfen,ofreoverden Dijckgedragenwe^^ op de S tromen van de Maze ende d ι»"»■ {C

-ocr page 874-

		femene Middelen van Holkndt, , drie ftuyvers HollandtSj endeialden ff wf ¥ur'f getont moeten werden op de Ley tfche ^ende lullen de felvegevult zijnde, driemael TuÏnaeftocen, endealsdan iodanigh opgeleyt, feroe» Vy^vm boVen de ^áç1: op de felve uy tfte- f^maermeeftghelijckblyven» fonder eenighe f^fla^h-maadekens, ofyetwes anders daer ^0,^. alles op de boete van twee hondert gul. ^Contravefiteurs te verbeuren, ende voorts • 'Ïfliaïd van de Perfonen tot het meten vanden Scordonneert, op poene van daer over als ivneedigh eeftraft, ende ten eeuwigen dage uy t SSevanHollandtende Weft-Vrieilandt ge- inen te werden; Wekken Impoft betaelt fal Sen by de gene, die den Turff gheladen heeft; WVI-vcrftaende, indien den Turft hem niet toe en 'omt,(fco£ygenaer van dien ghehoudenis defen Lpoilhcnuereftkueren. Item, op dat defen Impoft te beter ende commo- (jieirfelijcker ten voórdeele van 'tghemene Landt fonder fraude fal mogen werden geeollecteert ende ooifangen, foo en fal niemandt met eenigen Turff ïoor-by de Uterfche Vaert, (fo lange het Contract téhen de Edele Groot Mog, Heeren Staten van Hollandt, endede Edele Mog. Heeren Staten van utrecht foudemogenplaetshebben) en Schoon- den, door gene Sluyfen deMaze ofYiTelraec- bidc, temoghenvaren, dan door TerGonde, Rotterdam, Schiedam, Delfshaven, ende Goe- lan-Verwellen-Sluys jDes, fal geen Turff by nacht ibrGoe-Jan-Vcrwellen-Sluys gevoert of gefchut reden, noch voor-by de vooriz Vaert en Schoon- hovcn mogen varen, als alleenlijck naer der Sonnen üj>gangh, tot der Sonnen ondergangh-, op een pene van fes hondert guldens, te verbeuren by de pene die Schoonhoven fonder aenge ven, endeden Pachter te voldoen fal pafferen : Ende en fal oock lotgeen andere plaetfenTurf over denDijck mo- men werden gedragen, dan alleen binnen de voorfz Sleden en Vlecken·, op een boete van iès hondert giUenSj te verbeuren by die gene die den voorfz Tunfoi'erdenCüjck ghedragen, ©f doen dragen Wc: Ende fullen alle Schippers of Schuytvoer- te, den Deurvaert ghebruyekende , gehouden z"|naen den Pachter of fynen Collefteur acn te ge- jw het oprecht getal van alle de Tonnen Turff die 'S in heeft, (de voorfi Tonnen gereeckent of ge- iten na de Leydtfchc Ton of Beugel) op de ver- ban fes hondert guldens : Ende indien den ^teur of Pachter fufpkie heeft , dat hy meer verm g f" hadde' fal den Collecleur of Pachter grogeo den geladen Turff te doen ontladen . en hir Cnj Cnde *"° verre de^ombre daer in bevon- nntl C met de aengevingc, fullen de koften t-r fn imetlnSe gedragen werden by denPach- 2!|nnderm verdere ichade of verlet gehouden te ^b'erm à é 1Cn vemandt hier irme breuckigh, of %áõ rgi bevonden werdt, dat den voorfz' ^dienn-JC acnShcbrachc is, en dat het verfchil fo hoodcT ãÔà imPorteert dan achtTonnen op !in"ckcni ' n dc boften van de voorfz herrne- **RJct 7 ,t0£rlafte van den Schipper of Schuy t- M nn de ô ° Y Scllouden bIYven den volJen Irn" "0ç^æûð °n?en' d*eby hermetinge t'o ver ge - ^'tebetalen-, Doch in ghevalle byde etl»ge bevonden werdt, dat het voorfz
				Ontgrondinge van den Turf£ 837» verichil meerder importeert dan achtTonnenop het hondert, fo fal den voorfz Turft', ofdewaerde van dien, midtigaders het Schip of de Schuy t daer in die geladen is geweeft, verbeurt zijn, ende den voorfz Schipper of Schuyte-voerder noch daer en boven vervallen in een boete van drie hondert gul- dens > 't voorfz verbeurde, ende de voorfz boete te appliceren een derden-deel ten profyte van den Officier of Deurwaerder die de executie doet, een derden-deel ten behoeve yan den Pachter, en het derde derden-deel ten behoeve van den Aenbren- ger : Doch byaldien den Pachter uytquaetwillig- hey t, of alleen tot vexatie van den Schipper, ioude mogen ondernemen de voorfz hermetinge te doen, ibo fal de Magiftraet van de Plaets daer de voorfz hermetinge gefchiet, den Pachter oock mogen or- donneren acn den Schipper te voldoen vijftigh ftuy vers's dacghs, folangh men over het herme- ten ende herladen bcfigh is : Ende fal den Pachter of iyne Collectcur gehouden zijn dedeurvarende Schippers te geven een Biljet, inhoudende de quan- titcyt van de Tonnen Turffs, die by hermetinge in 't vooriz Schip zijn ghe vonden ·, Óf indien den Turffniet is hcrmeten,die den Schipper of Schuyt- voerder aenghegeven heeft, met uytdruckirgc in het voorfz Biljet, of den Turf hermeten, dan of de quantitcyt der Tonnen alleen aengegeven is, op de verbeurte van twee hondert guldens : En fullen de voorfz Schippers of ScJiuytvoerders gehouden zijn, foo wanneer den voorfz Turff binnen den Lande van Hollandt ende Wcft Vrieflandt werdc uytgeloflof opgedaen, het voorfz Biljet te vertho- nen aen den Pachter of fynen Colleclreur, of ander- iints indien aldaer gcenColleeteurenis, aen den Secretaris van de Plaetiê daer den Turff uytgheloit of opgedaen weit : Ende indien den vooriz Tu rff in den deurvaert op de acngevinge van den Schip- per of Schuy tvoerder is gepaflëert, fal den Schip- per of Schuytvocrder op fijn wederkomfte door de Atteftatie van den Pachter of fynen Collectcur, of anderimts (indien aldaer geen Collectcur en is} vanden Secretaris van de Plaetfe daer den Turff" uyrgeloftofopghcdaen is, moeten doen blijeken van 't getal van de Tonnen Turff die hy uy tgheloft heeft, en aen den Pachter of fynen Collefteur be- talen den Impoft van alle denTurffdie meerder uyt fijn Schip is geloft, als hy aengegeven hadde, op de verbeurte van twee hondert guldens. Ende by aldien eenighe Schippers of Schuy tvoerders, den Turff voerende, om binnen Hollandt en Weit- Vrieilandt, of oock daer buy ten, gebracht te wer- den , in den deurvaert zijn gepaflëert op haer aen- gevinge, fullen alle Officieren van den Lande ver- mogen haer te informeren , of de vooriz Schippers de quantiteyt van de Tonnen wel en naer behoren hebben aengegeven , en ten dien eynde de voorfz Schepen oock mogen doen hermeten; Ende in ghevalle by hermetinge bevonden werdt, dat de nombre van dien accordeert met de aengevinge, fullen de koften van de hermetinge by den voor- noemden Officier gedragen, ende daer en boven aen den Schipper of Schuy tvoerder betaelt moeten, werden vijftigh ftuy vers's daeghs» foo lange men over het hermeten en herladen befigh is; maer in- dien by hermetinge bevonden werdt, dat de voorfz Schippers of Schuytvoerders de voorfz Tonnen Turff qualijck hebben aenghegeven, ende dar het verfchil

-ocr page 875-

		8 3$                       Placaten. yho vcrichil van dien niet meer importeert dan vijf Tonnen op het hondert, fullen de koften van de voorfz hermetinge komen tot lafte van den Schip- per of Schuytvoerder j Doch indien het verichil meerder importeert dan de voor vijf Tonnen op het hondert, foo fal den voorfz TurfF, mitfgaders het Schip of de Schuy t, waer in die geladen is ghe- wceft, verbeurt zijn; ende den voorfz Schipper of Schuytvoerder noch daer en boven vervallen in een boete van drie hondert guldens * te appliceren een derde-part aen den Aenbrenger,en tweederde- parten aen den Officier die de calange fal komen te doen ·, Des fal den voornoemden Officier gehou-^ den zijn den Impoft van den voornoemden TurfF aen den Pachter of fynen CollecFeurte voldoen, of doen voldoen, voor foo veel die door den voorfz Schipper of Schuytvoerder, op het paficren in den dciirvaert niet voldaen zijn·, ende fal den Pachter of fynen Collefteur gehouden zijn de Schippers in hetdeurvaren voor de eerfte reyie te onderrichten, hoe fyluyden haer volgens defe Ordonnantie fullen hebben te reguleren. VI. Item, ibo Cu den Turffover al gemeten werden byghefworen Tonfters, die terïequifitie vanden Pachter gehouden fullen wefen haren Eedt te ver- nieuwen aen handen van de Magiftraten , ter pre- lende van den Pachter, die by.dcfen daer toe oock werden gcauthorifeert, haerluyder Eedt te mogen Haven en afnemen, fonder daer van yet te genieten ·, Ende ib wie onwilligh isfynenEedt te vernieuwen, en ial geencn TudFmeer mogen tonnen, op poene van arbitralijck gecorrigeert te werden by geefïelin- ge, banniifement of anders. Ende alfo men verftaet dat aendeGout-kade, foo boven als beneden de Waddinghs-veenfche Brugge, dickwils door ge- breck van Tonders of Tonfters de Schippers,aldaer Turffgekocht hebbende, niet en werdengherijft als na behoren ; fullen in iülcken gevalle degefwo- ren Tonders of Tonfters uyt Leyden, Der Goude, Alphen en andere plaetlèn, aldaer megen komen tonnen, midts genietende voor haer Arbeydts-loon als andere. V I I. Niemandt, wïehyzy, fal vermogen eenighen TurfF, fchoon die op de Ontgrondinge of Dciir- vaert den Impoft betaelt heeft, of dat voor de be- ralingevan dien ièlvenImpoft, ten genoegen van den Pachter, fuffifante cautie is gheftelt, in Sche- pen, Schuy ten, op Wagens, Karren of Sleden, binnen eenige Steden of Dorpen buyten Dijcks in de Provincie van Hollandt ende Weft-Vrieflandt mogen brengen, of fil gehouden wefen, al-eer hy de felve TurfF loft of doet loftèn , te gaen by den Pachter ofCollcéFeur van den voorfz Impoft, of by den Secretaris daer geen CoIlecFeur en is, ende aldaer te laten opfehry ven fynen rechten naem en Woon - plaetfè, de welcke hem geven fal een teyeken of loot, daer by dat blijeken fal dat hy hem heeft laten opfehry ven; Ende en fullen geen Ton- fters of Vulfters in ecnigh werek mogen treden, om TurfF te tonnen ofte te vullen, voor ende al eer fy het felve Loot ofte Teecken fullen hebben ghefien ende ontfangen : Ende fiiUen de Leveraers van den TurfF gehouden wefen terftondt nae dat fyluyden haren Turf gelevert fullen hebben, met de felve ge - ' fworen Tonfters, die den TurfFgemeten ofte ghc-	5.Tiï.'- tont fullen hebben, wederom te korafnL felven Pachter ofte Collecteur5endeiu]l 1l*?tu ners, Tonfters,of Vulfters aen hem overU ! ^ voorfz Teyeken ofte Loot, ende daerb^^ op haren gedanen Eedt pertinentelijck aeenevens hoe veel Turfs iy daer uyt gemeten of tefitofS' ben; op de verbeurte (indien de Tonners Τ fters, of Vulfters in eenige van de voorfz poi λ°"* in gebreecke blyven, van hare Officie, ee j van vijftigh ponden, en arbitrale correie ί <? genthey t van faecken: Ende fullen de voorfz ι veraersghelijcke verklaringe, ja felfs oock onèt folemnelen Eede, den Pachter of fynen ColleA fulcks begerende, moeten doen, van dat Γγνη-Η1" voorlz Schepen voor die reyfègeen meerTufh i ben gelevert, als de voorfz Tonfters hebben aen gegeven, op een boete van drie hondert guldens" Ende fullen de voorfz Leveraers gehouden zijn i pacht van de voorfz TurfF te betalen, fo en indier voegen, als't felve by dcvoorgachdeArticulcnis ter neder geftelt. VIII. Ende fullen geen Schippers, door de Vecht ko- mende , voor- by Schoonhoven mogen varen, ion- der teverrhonen een Biljet van denCollefteur, daerby blijckt, datdenTurfFaengegevenis, op pcene van twee hondert guldens te verbeuren, defe contrarie doende; Tot wekken ey nde de Pachters van den voorfz Impoft op de Riviere van de Leek fodanige Cherchers ende Wacht fullen mogen fttl- len, als hun nodigh duncken ial, acnwclckc de Schippers op het veriöeck van de felve, haer Biljet- ten fullen moeten thonen, op de boete ais voren voor die weygerigh fullen zijn, midts dat allen graeuwen TurfF met meer als halfgek fal beta- len. I X. Ende om dat de Collecte van den voorfz Impoii vreedfamelijck, ende met de minftequetfmge m de Provincie van Utrecht mach werden ghedacn, fo en fal geen Paftagie-gelt betaelt werden vanTurr, die over des anders Bodem ghevoert, ende in een van beyde Provinciën geconfumeert werdt, nucr alleen van den TurfF, die buyten beyde Provinciën werdt gevoert; Tot wekken eynde den Paclitetξ mogen ftellcn een CollecFeur aen de UyrericK Vaert, omme aldaer de gerechtigheyt »™*u£ grondmge van den Hollandtfchen Turft, endent Paflagie-gelt van allen anderen Turft, utco? den Hollandtfchen Bodem gevoert is, ot gevt* fal worden, fo wel opwaerts als nederwaetts^ ontfangen, midts dat die van 't Sticht van gaj een Colkaeurtot Der Goude ende Schort»^ fullen mogen ftellen, om te ontfangen het rei- de Ontgrondinge vanden Stichrfchen FBAJ | ders het PafFagie-gelt van allen anderen i^ over haren Boden is gevoert, en buyten         ά cie van Hollandt ende Weft-Vrieftandc gp* werdt. ·*"                                   CA meuÊ Den Impoft van de vooifz Deurvacrt |oi. betaelt werden van alle den Turf. me j j^^ ren van deZuydc-Hollimdcfèhe W^? «£& Brabant in de buytcndijckfe Steden cn^ M opgedaen engcloft werden} Weever ^ alle graeuwen TurfF twee voor een w .λ recckcnc, Tot wekken eynde den l m yo0iu

-ocr page 876-

gemene Middelen van Holland*,· Ontgrondinge vanden TurfF. S39

<· Steden ende Plaetfën fel mogen ftellen Col-

blijcken, in wat PJaets in Noordt-Hollandt ofte Weft-Vrieflandc, fy haren ingehadt hebbenden TurfFgehecl en al ter confumptie ( fonder de lelve aen eenige Schepen over Boordt gefer. en gheloft te hebben ) hebben uytgevoert, ende dat fy daer van 'e recht van de Confumptie hebben betaelt , of ful- len by gebreécke van dien, den Import van de Ont- grondinge van den TurfF moeten betalen, fonder in 't weder-keren binnen Dijcks te mogen komen, ten zyfy al voren de voorfz fuyveringe of betalinge van 't recht van de Ontgrondingegedaen, cn daer van Acle aen den CollecFeur van de Plaetiè daer iy meynendoor te varen ( indien iy door deiclve Plaetfe niet uytgevarcn zijn) hebben ge-exhibcert* op pcene , contrarie doende, van daer over als Fraudateurs van den vooriz Impoft geflrafr. te wer- den. X I V, Dat alle Schippers, die eenige kolen willen la- den , ende doen affchepen, om te vervoeren buy- ten Dijcks, gehouden lullen zijn binnen den tijcH, in het tweede Articul van de Ordonnantie van den TurfF gedetermineert, aen den ColledFeur, daer iy uytgevarcn zijn, by behoorlijcke Atteftatie te betonen-, waer ende aen wien iy de ièlve Kolen fullen hebben gheloft, op pcene van ghehouden te zijn daer van den Impoit te betalen, ende ten dien eynde fuffifanteborge daer voor ftellcn» al-eejr de ièlve Kolen lullen mogen werden geladen ende af- shefcheept; Des ial van de Kolen, die l.uytcns Dijcks fullen werden geloft, onder het reflorc van de pacht, om aldaer te werden geconfumcert, den Impoft aen den Collecteur van de Plaei/e, daer die deurgevoert werden, moeten werden betaelt. X V. Dat niemandt eenige Kolen in Zeelandt of tot Willemftadt, ofte daer omtrent, en elders buyten dele Provincie, geladen hebbende, ende daer mede op de vooriz Stromen komende, ende die bren- gende binnen de Steden, Dorpen en Plaerfenvan dele Landen, daer mede aldaer niet fal mogen ve r- nachten, ibnder het felve den Collectcur van den voorfz Impoft aldaer bekent te maecken; ende dat iulcks mede fullen moeten doen ,* die de fèlve op de voorfz Stromen uyt andere Schepen fullen hebben ontfangen ende overghenomen i op pcene als vo- ren. XVI. Dat tot weringe van de vooriz frauden, en ach- terhalinge van de Fraudateurs ( boven alle Drof- laerden, Bailliuwcn ende Schouten, cn hare Sub- ftituyten en Dienaren, die by haer Edele Gr. Mog- Placaet daer toe gelaft ende geauthorifeert zijn , cn bevolen de Pachters daer in te moeten aiTifteren.) mede alle Krijghs-Overften, Capiteynen en hare Officieren, in der Landen djenft wefènde, werden

ν

nden anderen uytghe

0fIvoerde

En lullen delnbren- 3n den voorfz TurfFgehouden weien haerte

fleren na de Ordonnantie, op de confumptie

idcnTurfFgemaeckt

raQ

X I. Item, dat geen TurfF door Haerlem.

Amfter-

, Of eenige andere Plaetfën gevoert fal mogen verden bay ten de Provincie van Holland en Weft- Vriedandt, voor ende al-eer de Ontgrondinge des felrcn Landts en Paflagie-gek volgens het tweede Articul van de Ordonnantie fal weien voldaen ende taelci Tot wekken eynde de Schippers cnTurf- voerders haer moeten voegen by de CollecTreurs vanden voorfz Impoft, die in de refpe&ive Steden Cn Plaetfën zijn geitel t, ende de ièlve aengeven ha- ren rechten naem en woon*plaetfè, midtfgaders ïaerfy haer TurfF van mcyningezijn te loflèn, om Kregiftreerten opgeteeckent te worden, voor en al-eerfy met haer Schepen door de Steden buyten ènlaetften Boom mogen fchieten, of voor-by de Pktfen varen, op de verbeurte van den ingeladen TurfF; Ende indien den TurfFop den Noort-Hol- bndtfehen of Weft-Vrieilandtfchen Bodem geloft ^werden, fa! men daer van geen betalinge doen, Bief gehouden wefen aen deOpfienders, by de Pachters aen de Sluyfen, of den laetften Boom te /lellen, aentegeven hetQuartierinNoordt-Hol- iandtof VVeft-Vrieflatadt, daer iy van meyninge zijn den fclvcn TurfF te voeren ·, Endefullen de Tiirff-voerders gehouden weien in 't wederom ko- men by Biljet van den Pachter, of wettelijcke At- tcilatie van den Secreraris of Gerechte vande Plaers ledoen blijcken, dat den TurfF ter plaetfe, by naer aengegeven, isgdoft» en den Impoft van de con- fumptiebctaelt, om by de voorfz CollecTre-urs op nier tlcgiftersgefuy vert te werden, ofb/ faute van «en lullen de voorfz TurfF-voerders den Impoft vande Ontgrondinge of Paflagie-gek aen de voorfz wMlefteurs moeten nampriferen, al-eer fyluyden nwlcdigc Schepen fullen door paflèren. XII. im de fuyveringe van de voorfz wederom te Jo'gcn Biljetten van den Turf, die door de voorfz jcnvanAmfterdam enSparcndam, ofeenige f.™ gevoert werd t, om in Noort-Hol - «ofWcft-Vrieflandtgelofttewerden, by de Zfj ten ReSiftere van den Collefteur, ter Ei ^"ytgevarenzijn, fal moeten geichie- JMoncn een Macndt of fes Weeeken ( Vorft en Artimf Uyt?hcionderO gehjek als in het tweede «icharc Τ rdonnantie toC laftevandegerie, fa'tvand ρrifblnnendei"eProvincie, in hetref-

^

TUrfj (jeCr e!1 Een deuyr per Tonne, die van den I geauthorifeert, de vooriz frauden te weren , ende

^oertpn^ 1 c„c buyten deiè Provincie werdc ge- j a

fy van de Pachters, hare Medeftan- ders of Collecleurs tot weringe ende achterhalinge van dien fouden mogen werden verfocht, werden gelaft ende bevolen in alle Sceden en Plaetfën, te Water ende te Lande, de behulpelijcke handt te bieden, invoegen als voren, ibin hetvificeren, aen halen, en aenhouden van de Schepen, die TurfF of Kolen hier te Lande hebben geladen, ende die van buyten in defeProvincie, of op de voorfz Stromen komen te loften , ibnder behoorhjck Bilje

^endeMniT 7>'LCUUC1C rrovwcui werac ge kiz\t ,v„ 5 r'ol' geconfumeert, meerder moet aen>teontlaften, is geftatueert.

ÖatdeS -voer

oppers ghehouden fullen zijn, haren ,Jcn lurffgeloft hebbende, binnen den

^n, vn?2l,'V ende harenTurffaendaeffcven Wtic:7cn.de1h« elfde Articul van defeOr- * °J behoorlijcke Atteibtie te doen

-ocr page 877-

		840                           Placaren; 7 Biljet van den voorfz Impoft daer van gehaelt, en by haer te hebben, als in het apprehenderen vande Schippers ende Perfonen, die de felve fraude ghe~ pleeght» of daer toe geholpen hebben. XVII. Ende op dat de frauden ibuden werden geweert die tot noch toe in het uytvoeren van den Holland- fchen Turff Tonder deckfel vanden Stichtichen Turff) is gepleeght, foo en fal niemandt, wiehy zy C alvvaer het fchoon dat hy onder het Sticht woonde} geen Turff op den Hollandtfchen Bo- dem getrocken, gefloddert of gemaeckt, mogen fchuyven of kloten op den Stichtichen Bodem, op de verbeurte van den Turff, ende daer en boven een boete van twee hondert guldens. XVIII. Ende alfoo de Huyiluyden onder Loofdrecht,en daer omtrent, Veenen hebben leggen op den Hol- landtfchen Bodem, waer van den Turff meefttot Utrecht en op de Vecht aen de Pley ten en Samme- reufen wert gnevoert, van wekken Turff" de felve Huyiluyden in ghebreecke blyven den Impoft van de Ontgrondinge te betalen ■, lbo lullen de vooriz Huyfluyden van nu voortaen van alle den Turffdie fy op den Hollandtfchen Bodem fullen trecken of moeren, gehouden wefen in den vooriz Impoft van de Ontgrondinge te betalen van elcke roede vier Tonnen en een half j ende lal haer afilagh ftrec ken 't gene fy van den voorfzTurf in Hollandt heb- ben gevoert, midts datfe by Biljet van den Pachter lullen doen blijeken, dat den vollen Impoft van de Confumptie van den fclven Turff is 'betaelt : En lullen de voorfz Huyiluyden aen den Secretaris perfe&elijck moeten aengeven de nombre van de Roeden die fy met Veenen of Flodder hebben be- fprey t, op de boete van vijf en twintigh guldens op elcke Roede te verbeuren, die fyluyden lullen heb- ben verfweghen, ende daer en boven den Impoft betalen : Wel-verilaende, dat die van Loosdrccht als dan den voornoemden Turff lullen mogen fchuyven ende kloten op den Stichtichen Bodem, iönder te ν er beu ren XIX. Sal den voorfz Pachter mede ontfangen den Im- poft van de Kolen, foo groote als kleyne, die in de Buytendijekfehe Steden en Plaetlèn opghedaen ende gheconfu meert fullen worden, ende hem re- guleren na de Ordonnantie op denopheve van de Kolen se-emaneert. h                    XX. Alle Schippers en Koopluyden die Stichtichen Turff ingeladen hebben, fullen gehouden zijn te brengen Atteftatie van den Meter of Tonder, die de lèlvc gemeten of getont iiillen hebben, ghepaf- feert voor den Schout of Secretaris van der Plaetfe daer die ingeladen fullen zijn, of in gevalle die niet ghemeten of ghetont is, by den Leveracr van den voorfz Turff} welcke Atteftatie fal moeten inhou- den, dat daer genen Hollandtfchen Turff in het vcorfz Schip geladen is geweeft, het welckmcde de Schippers by de Pachters (des veribcht zijnde} gehouden fullen wcfen met Eede te fuy veren , op pcene, indien ter contrarie bevonden wordt, te ver- I beuren twee hondcrt guldens, en daer en boven ge- j ftraft te worden.als meyneedigh.                           j
				Boeck. ^.Titr x x ι. Ende fullen oock gene Schippers mccTnrff laden, eenige Tacken daer by mogen lad ®* de verbeurte van de Tacken, voor de tweed " \ °^ midts gehouden te zijn de felve voor deeerft >r te loflen tot vermaninge van den Pachter C ^ XXII. Sal daeromme een yegelijck die ecnigen Turff' de Steden of ten platten Lande wil laden, omd? mede te komen op de Stromen van deMaze f YiTel, gehouden wefen den felven TurfF te d° * meten by de gefworen Tonfters, ende daer van* nemenbehoorlijcke Atteftatie vanden Schout F de Gecommitteerde tot het fchry ven der Biljerr van de Plaetlèn, daer hy den Turff geladen ial heli ben, innehoudende het getal der Tonnen vandien* of by gebreecke van dien, fal hy gehouden wefen den Turff te doen meten ter plaetfe daer hy met de felve op de Stromen wil pafferen, voor en aleer hy door de S1 uyièn magh i chieten.                „ X X I I I.|            fe*^ Ende alfoo volgende defe Ordonnantie, geen Turff op de Stromen van de Maze ofd'YilèJ ghe- bracht en mach werden, dan door de voorfz Ste- den ende Vlecken, fal aldaer den Impoft daer van ontfangen worden : Endeomtebeterallefrauden en bedrogh voor te komen, ende de Overtreders te achterhalen, fal de voorfz Pachter over-aldaer het hem goetduncken fal, binnen den Lande van Hollandt Wachten mogen ftellen, den wekken all e Schippers en Schuy te-voerders, Turffgcladen hebbende, ende des verfocht zijnde, gehouden fullen wefen teverthonen haer Biljet ofTeycken van den Pachter, of fynen Gecommitteerde, daer by blijekt dat den Impoft van den Turffdie fy ghc- laden hebben, betaelt is.                           ©-* X X I V~2 Ende alfoo binnen den Lande van Hollandt alle Gaft-huyièn, ende andere diergelijcke Arni-hur· fen van de Aelmoeflen hen onthoudende, en mede de Ael moeflèniers en Armen-bedienaers van delen Impoftvryendeexemptzijn, fal daerommedee Pachter gehouden wefen reftoir tedoen van foved Tonnen, als de Deurvaerders by behoorlijcke At- teftatie van de Wethouders der Steden vanHoi· landt, Voorne, ende het Landt van Putten,W doen blijeken binnen drie maenden aen alle loooa· nige Arm-huyfenverkochtendeghelevertteneo- ben. XXV                 ,fl(t. Dat Van den voorfz Impoft op de JWJJJg enuytvoeringe van den Turff niet fal moge dm gecompofeert, maer fal den Pachter ψ* gerechtigheyt dien-aengaende moeten oflir g Endedregenediedenl^oftfchddighzjn,^ de voorfz volle gerechtigheyt a«n den pacu_ ten betalen, fonderdatfy met den ■ voorw ^ pachter, of den voornoemden pachter ^ in eenigen deele dircftelijck of indireW^ ^ mogen compoferen,niet alleen °P Ρα0 f> te?c^ hondcrt gul., in de Generale Ordonnann^ de Fraudaceurs en Contraventeurs, m ^jr^ tegen de compofitie geftatueert ■> niaer ^ daer en boven die gene die bevonden iu ^ werden het voorfz Middel te ΙκίΚ"» 0& of daer over gecompofeert, fondf «eg JB&c(ft, latic of connivencie, verklacrt vc - cerioöi,

-ocr page 878-

Gemene Middelen van Holiandt, . endeinhabijlomeenigerhande Ampten, nS of Benefieten , van wat natuyre , ende iiedieoock fouden mogen dependeren, te T3" bekleden, bedienen, ontfangen of befïtten : F defullen alle <Je Officieren van den Lande ghe- Mtdeti wefen ι haerexacMijck te informeren op ïv0oriz frauden ende compoiirien, ende fonder nitrhverdragh of diffimulatie te procederen te- ^e voorfz Fraudateurs, ende diegene, die Kf voorfz Middel fouden moghen komen te toaipofercn, op poene dat de felve Officieren, be- Jcn werdendc dien-aengaende nalatig te wefen, ifdè voorfz frauden en compoiirien niet te hebben zweert, van haer Ampten en Officien fullen wer- dengepriveert.                                               ;';;'::; Ende fullen die gene die by defraudatie ( dat is villensen wetens met opfet om den Impoft te pro- fiteren, endedieaen 't Landt te ontrecken j of oiFcoorlofde, ende by de Ordonnantie niet ghe- permitteerdecompoficie, het recht van't voorfz Middel in 'c geheel niet hebben betaelt i boven dfe poenen en boeten in defe particuliere Ordonnantie lifigedruckc, mede vervallen in de poenen eri'ööe-· !cn, begrepen in het Generacl Placaet op den öp- heve van des Gemene Landts Middelen ge-ema- jccrt) welck Placaet ten voorfz eynde alhier wert gehouden voor geinièreert; Doch lullen die gene écdevoorfz Ordonnantie alleen contravenierén,

Ontgrondiïige van den Tur/ζ 2± t iönder defraudatie, vervallen in de Voorfz boeten en peenen, in de felve Ördonnanié begrepen, ende de vooriz boeten en poenen van 'c vooriz Generael Placaet niet onderworpen zijn. Soö wie pachter blijft van deièn Impoft ial ge- houden wefen yeder jaer te betalen d'eene helft van fynén beloofden pachtc binnen de drie eerfte maen- den,' als elcke maendt een gerecht derde-part, ende de aridére helft binnen vijf niaenden daer aen vol- gende, als elcke maehdt een vijfde-part vande helft fijnder pachte voornoemt, ende daer en boven yder Jaer gewoon 1 ij ck rantcoen. XXVI I. I E nde fal de pachte van deièn Impoft ingaen op den eerften Aprilis. . "... eerftkomende met der Sörtnéh opgangh, CTi Weder eyndigen den eerften Aprilis . . daer aen volgende met derSonnen opgangh.                     *                            * XX VIII. Op de Cönditien ende Voorwaerden, ibo inde Generale, als in deiè particuliere Ordonnantie be- grepen , is pachter gebleven van dtfen Impoft . , voorden'rijdt van . V Jaren , om de ibmme van ν ν

•31 Ί <.'RV> :■

E>èst?6irkonde is defen gheteeckent by den Gc- coriimitteerden van de Heeren Staten, op den . .

Branthout. fjfc^                                                                         totdenjare «*ll« fe^k -iV01· Fag·l872 j ende ï^t&en veranderde gevallen, mde EtfZSiïiïl VochKtndenJare ito den Impofl verdubbelt, volgens Wafrjchouwinge van llia<gujtti6j^. Sie hier voren 7 Boeck, fTit. pag, 830.                   *.:■·*'

VanïdéPaerdei

0*0^^                                                                  i6oStoti6i9, ende vervolgens van H^ïmlrllnotfnJare lHf\ Sie Groot Placact-Boeck 1 Vol. Pag. 15,34 en 15,27. Ende is *β^^ί^^^^#^^ hhpudens dat in April >679 achter het fefle Art. éin^orenindlnr2't '^^^^èM^/^^mhtfm, ende onge oor lof de Compofitien, %mm tefien^ °fd°nmnpie °P den typ'fl ™n de Ronde-MateFol. 823, ende andere volgende Ordon-

Hoorae-Beefe i5ïï^                                                        i^Vot het Jaer i6o%, ^^T^'"**7™ l6ffi endefi°™M>'tot denJare i67S. Sie Groot Placaet Ordonnantie, volgende den welcken in den Lande van Holiandt en Weiï- rZTmiitj ^khotvevandegemenefaecke* van wegen ende volgende denL· jent e van de Staten derfelver Lande, emme daer mede te vervallen de lallen van IZtfriJ 0VeraJmadefiheLandengeheven endegeinnet üdengeneralen Im- PJt op de Hoorne-Beeflen : t'zedert prima April 1675,. &n voorfz ImJft'fii jL* ,            , I oudc ΜΦ (■#) Ies fiuyv&s , ende van alle & de* ColtóeuV 3^Ê WOrdf,n 5wee-Jarige Beeften, gaende op het derde Gras, Hoo"vBeeftexΤλ*Τλ            i ? ^ £e£innende ^n eerften Aprilis, naerdat defelvé eiten, dnejaer en daer boven | Beeften tweejaren oudt fullen zijn, allecnlijck 5 Κ                                drie

-ocr page 879-

Pkcaten. 7. Boeck. f.Titi·

842-

01 drieftuyverstor maendt» dieby deMeefters of Eygenaers van de felve betaelc fullén worden.-;. Den Pacheer van defen Impoir. Tal oock van alle Vette Beeften, buyten dele Provincie ghewpyi»of gevet, binnen defe Provincie gebracht werdende , pntfangen van al|e Beeften van drie Jaren ende daer boven , vier en twintigh ftuyvers : Van. de twee Jaren twaelf ftuyvers : Ende van elcke Ton ghe~ foute Vleefeh twaelfftuy vers, die by de inbrengers betaelt fal moeten worden, al-eer hy die fal mogen aen yemandt leveren ■■, Van. w elcke betaljnge den Pachter gehouden is Biljet of Qukantie te geven

VI.

F Van wekken Impoft niemant vry noct fal wefen, dan Gaft-huyfen , H. Geeft h1^ l^wqg^yieri, endediergelijcke arme tfr' vandeAelmoeflè levende, ende alle an^}Ô particuliere Oclroyen of Refoluticn van 0

m

ghe-eximeert, of noch ghe-eximeert filk

WeJ:verftaende, dat iy e ven wel. gehouden i. welendeaenteeckeningedaervantelaendo de verbeurte van hare vrydomme. Ende 00 l' °^ vreemtMan alhier, met Beeften komende Sè£ die te verkopen, fal de felve veerthien daan in l Pto mogen houden, fonder yet daer van te bèta" len, maer indien hy de felve boven veerthien <W" uyt-hout, fal daer van betalen als andere, SE dat nochtans Uytheemiche Perfooften komende in defe Landen met magere Oifen om die teverkoo. pen, gehouden fullen wefen de felve aen te brengen' of den Impoft daer van te beralan , ten ware fy de felve dede weyden om vet te maecken, of de ielve in £cnplaets langer als (c) fis IVeecken houden, in wekken gevalle fyluyden daer na deièlve Oflèn aenb/engen, ende daer van mede den voorfz Im- poft betalen fullen. 'y~v7;Vr'               ■V-V I I. l)en Pachter of Colle&eur fal aen handen van den Commiftaris den bchoorlijcken Eedtdocn, dat hy noch niemandt van fynent wegen, niet an- ders dan de volle gherechtigheyt van defen Impoft fullen genieten, en dat hy noch niemant van fynent wegen met niemanden en fal compoferen ofconni· veren ineeniger manieren, op pey ne in den negen· deniArticuleVan de Generale Ordonnantie begre-* pen, i iöo wel jegens den Pachter of Collefteur te å÷åòùåÃèç,; als jegens den genen die met hem ot yemandt van fynent wegen compofitie of uytkoop aengaet. Ende den Pachter van defen Impoft niet woonende ter plaetfe daer den Impoft geheven wort, ende by hem gepacht is, ial aldaer een Col· lefteur. ftellen, of drie dagen te vooren de Ingeze- tenen aldaer by openbare kondingc doen W' fchouwenvandenfitdagh by hem te houden, á boven dien 's daeghs voor fijn fitdagh het felve y geklinck en ommeroep doen verkondigen. Ende fullen diegene die\by ÜÖáééÜÔ^^É\ •willens ende wetens, met opfitom aenmpoj profiteren ende die aen het Landt te mtm J2. ongeoorlofde ende fy de Ordonnantien ^Wiy^ teerde compofitie het recht van 't íïïø in 'tgeheel niet hebben betaelt, boven Ml . ende boeten in defi particuliere Ordonm'^JJ- ^

htt'A

'" iïi. Ende fullen tot dien eynde alle Perfonen, ecnige Beeilen of Tonne-Vleeich, defen Impoil fubje£fc zijnde, in defe Provincie inbrengende, gehouden zijn ter eerfter plaetie haerder aenkomfte dé iêlve den Pachter aen te geven, ten eynde hy den pacht ontfange van 't gene dat in lijn Bedrijf blijft, ende hem van de overichieteride Biljet verleene, prarae voorts vervoert te mogen worden, i Soo yemgndt in 't aengeven eenigh Beeft of Tonne-Vleefeh qua- me te verfwygen, fal 't felve Beeft of Tonne-Vlees verbeurt verklaert werden, ende daer en boven eenfommevan 25- guldens, diedatelijck aen den Koopman of Eygenaer paratelijck gc-executeert mogen worden. I V. Ende op dar de felve Impoft oprechtelijck Ton- der fraude fal mogen werden gecolledleert en ont- fangen ten behoeve als boven, foofalden Pachter terftont ten ingangh fyner pacht, ende tef plaetie in fyne pacht begrepen, de Huyfluyden daer on- der gezeten doen waerfchouwen, dat fy binnen fes dagen naer de infinuatie, het ghetal van hare Beeften die fy in de felve Parochie hebben, 't zy in deWeye, op Stal, ende oock binnen vierdagen na dat iy die uy t een anders Pachters bedryve, bin- nen de iclvc Parochie fullen hebben ghebrachr, of doen brengen, metuytdruckmge van den ouder- dom van dien, ende op wat dagh die aldaer ghe- bracht zijn, fullen hebben aen te brengen , tot feeckere bequame plaetfen binnen deièlve Parochie indcKercken te doen verkondigen, ende dat de Huyfluyden gehouden fullen zijn hun daer naer te reguleren, op pcene van te verbeuren eene gulde van elck Beeft, die fy verfwegen en t'onrecht aen - gebracht fullen hebben, teappliceren de vooriz poenen ten profyte van den Pachter. V. Ende foo wanneer voor de expiratie van de Weeck, de Beeften onder den bedryve van een ander Pachter ghebracht fullen worden , fal den Pachter naer advenant van den tijdt, ende tot den uytterften dagh tos dat de Beeften elders gebracht worden, het Hoorn-geit ontfangen. En lal den Eygenaer lijn Beeften in een ander Bedryve verflaende, gehouden wefen binnen den tijdt van vier dagen naé dat hy die verdreven fal hebben, het felve aen te geven de Pachters vanbeyde dePlact- len, op pcene dat hy by gebreecke van dien, aen beyde de Pachters het volle recht van de Plaetie fal gehouden zijn te betalen.

druckt, mede vervallen indepwnen W*^

V0

grepen in'tGenerael Tlacaet, op den ø™ , desghemeneLandts Middelen g^aiwm' Tlacaet ten voorfchreven eyndi ^ã^á houden voor ghe -■ in f er eert i ™°ß* humt» gene die de voorfchreve Ordonnanttea^ ^ è travenier en fonder defraudatie j ^J f,ve âÖ voorfchreve boeten ende ñ tanen in deJ^mienff' nantie begrepen, ende de voorfchreve L&·' >nenvan % voorfa GeneraelTlacaetmet m pen zijn,                                         ] ^

-ocr page 880-

Gemene Middelen yati Holkndt, Bezaeyde Landen.

V 111 ς #ie pachter blijft van defen Impoft, fal ge

Sonnen opgangh, ende weder eyndigen den eerften O&ober daer aen volgende met der Sonnen op- gangh. .. --:                         x· Op de Conditien ende Voorwaerden, foQ in de Generale, als in defe particuliere Órdonnan tie be- grepen, is pachter gebleven van defen Impt ft . . voor den tijdt van fes maenden, omme de fbmme van ...

wefen t'eynden alle maenden te betalen ten

SiptoirevandenOncfanger • toe dieordonneert or noch te ordonneren, b'c fefte-part van fyne beloofd— ..,,„,;·,„ of by ghebreecke van dien . <■ JL.v felve mogen doen executeren en innen

jen fclvcn Pachter of fynen Borgen na vermel- den inhoude van de Generale Ordonnantie.

I X.

Endefal de pachtc van deièn Impoft ingaeii op den eerften April . . eerftkomende met der

Des t'oirkónden is deièn geteeckent by den Ge- committeerden van de Heeren Staten, op den . .

NOTA. Het Curcyf-gedruckte is Anno 16j9 voor ampliatie by gekomen. Jn het Winter-Saffoen werdt den Impoft vermindert als met de Letteren a en b aengewefèn wert. [a] drie ftuy vers. m tweeblancken. (f) b de voorige Ordonnantie heeft geftaen, eenMaendt.

Bezaeyde Landen.

f\Rionnantien op den Ιτηροβ van de Bezaeyde Landen, fzedert dm Jare 158 3 tot den Jare i 6 o 8 j en "vervolgens van den J are i6iy tot den Jare 1656, ende foo voorts lot den Jare 1678 itrpaclt. Sie Placaet-Boeck 1 Vol. pag. 15)40 en 15)48. Ordonnantie, volgende den welcken in den Lande van Hollandt en Wefi- Vrïefiandt, ten behoeve van degemenefaecke, van wegen ende volgende den con- fentevan de Staten derfelver Lande<, ommedaer mede tevervalttn delaften van den Lande, over al in de felve Landengeheven endegeinnetüden generalen lm* poft op de Bezaeyde Landen: t'zedert prima April 167 9.

ι het Jaer, (als des Somers ) den Impoft fal geheven worden : Wel-verlfaende dat de Plantagien en Geboomten om de Woningen endeHuyièn, tot Mantclingeof Boomgaerden gcftelt, en wcfende in de groote minder als een halve Marge, die niet verhuyrt en zijn, onder de Plantagien en bezaeyde Gemeten niet en tollen contribueren. I I. Ende op dat de felve Impoft oprechtclijck ion- der fraude lal mogen werden gccolle&eert en ont- fangen ten behoeve als boven, foolalden Pachter terftont ten ingangh fyner pachr, ende ter plaetfe in fyne pacht begrepen , de Huyfluydcn daer on- der gezeten doen waerfchouwen, dat fy binnen iès dagennadeinfinuatie, hare bezaeyde Landen ge- houden iuHen zijn den Pachter van de Plaetfe aen te brengen, tor feeckere bcquame plaetiên binnen de felve Parochie in de Kercken tg doen verkondi- gen, ende dat deHuyiluyden gehouden fullen zijn hun daer na te reguleren, op pcene van te verbeu- ren eene gulde van elcke Marge Landts, die fy ver- fwegen ende niet aenghebracht fullen hebben, te appiiceren de voorfchreve peynen ten profyte van den Pachter. I I I. Van wekken Impoft nicmant vry noch exempt fal wefen, dan Gaft-huyfen , H. Geeft-huyfen, Leproos-huyièn, endediergehjeke arme Huyicn. van de Aelmoeftè levende, ende alk'andere die by particuliere Oclroyen of Refolulien van Ons zijn ghe-eximeert, ofnochghe-eximeertfullm worden. Wel-verftaende, dat iy evenwel gehouden fullen f Κ 2                     wefen

I jEnCollecteiir of Pachter vanden vooriz Impoft, fal (V) ïwee ftuyvers ende een oortje ter maendt ontfangen op elck Gc- metLandtSjdat tegen woordelijck bezaeyt is met hart of weeck Koorri, rondt of plat Zaet, Peen, Ajuyn, Rapen (uytgefondert al een de Stop- p! knollen, dienadenÖoghft van de Rogge of berftegezaeyt lullen werden, die verftaen worden ««deièn Impoft vry te fullen wefen ) Pompoe- J» 1 Latou ende Warmoes, of oock met Kolen, • «e. Geboomte, of andere beplant of bezaeyt 'S'1C Jagende op't Margen (b) vier ftuyvers en «W/termaendt j Ende van minder of meerder ^enaeradvenant ; Wekken Impoft betaelt fal r«en van den dagh dat het Landt bezaeyt of be- ΙΞ ΐ°η' totdatde Vruchten daer van ge- eer! ' fvleden» gedolven, getrocken, ofuyt- valT nwefen" Ende fullen de Margen-talen uien gereeckent werden, fulcks die in de Mar- glft0f,ke"gei'egiftreertftaen, uytgefondert het Pootcfii Vfllenbezaeyt wordt, 'twelck na de kcr, of π j °P 'Caenbrengen van den Bruyc- Cden Bri , n,Pacftter hermetinge mogen doen *eaa«JSpCrdaerovergeroepen) tot koftevan datfes hr!1 JC °"8hcliJck 'heeft ■, Wcl-verftaende, ekkeMar r „ocden Rbijnlandtfche mate voor deHout Stn uUen gereeckent werden, ende dat Landen 0^' ende alle uytghemoerde Turff- *** Mant6"' die men volScni3e den Placate ^^mnffiin ' Vandeien Impoft voortaen vry denen Cr Hefen· Dat mede van alle Grien- gaerden , maer voor iès maenden in

-ocr page 881-

Placaten. 7. Boeck. 5*Th.

814" wefen de aenteyckeninge daer van te laten doen}op I Ende fullen die gene die by defraudati* f j ^ willens en wetens, met opfe't om den lm Α Λ*ΰ fit er en endedie aen V Landt teontrecken)Je^s' oorlof de en by de Ordonnantien ntetgheL ^IP" compofitie het recht van'tvoorfe Middel^ ^ heelniet hebben betaelt\ boven depoznen enh^' in defe particuliere Ordonnantie uytgedmckt vervallen indepoenen en boeten, begrepen "''T* nerael Tlacaet, op den opheve van de gemener* i Middelen ge-emaneert, welck Tkcaet tenvo f eynde alhier wertgehouden voor geinfereert · 7) / fullen diegene die de voor β Ordonnantie alleen t°l travenier en /onder defraudatie3 vervallen ' Τ voorfz boeten en poenen in defelve Ordonnantie''k grepen, ende de voor/s boeten enpenenvm'tvmft GeneradTlacaet niet onderworpen zijn.

acht en tachtigh of negen en tachtigh laetftleden ,

V I. Soo wie pachter blijft van defen Impoft, fal». houden weien t'eynden alle maenden te betalen ten' ComptoirevandenOmfanger . daer toe gheordonneert of noch te ordonneren een gherecht fefte-part van fync beloofde pacht' penningen, of by ghebreecke van dien, fal den Ontfanger 't fel ve mogen doen executeren en innen aen den fel ven Pachter of fynen Borgen na vermel- den en inhoude van de Generale Ordonnantie. V I I

ende daer nae met Hout beplant zijn, ende noch beplant fullen worden, ende nochtans geen dertigh ftuyvers de Marge, vijfthien ftuyvers't Gemet 's /aers in huyre gelden, iullen van den voornoem- den Impoft vry zijn, voor den tijdt van vier Jaren na de eerfte verplantinge. Gelijck oock hier van vry iullen weien dé Cingelen ende Lanen van de Huyien, mirigaders de nieuwe bedijckte Landen, daer van de Oftroyen van vrydom van dit Middel noch lopen. V.

Den Pachter of CollecTretir fal aen handen van

den Commifïaris den bchoorlijcken Eedtdoen, dat hy noch niemandt van fynent wegen, niet an- dersdan de volle gherechtigheyt van deièn Impoft iullen genieten, en dat hy noch niemant van iynent wegen met niemanden en fal compoieren of conni- veren in eeniger manieren, op peyne in den negen- den Articule van de Generale Ordonnantie begre- pen, iöo wel jegens den Pachter of Colleéteur te executeren, als jegens den genen die met hem of yemandtvan fynent wegen compofitie of uytkoop aengaet. Ende den Pachter van deièn Impoft niet woonende ter plaetiè daer den Impoft geheven

Ende fal de pachtc van deièn Impoft: ingaen op den eerften April 1Ó81 eerftkomende met der Sonnen opgangh, ende weder eyndigen den eerften O&ober daer aen volgende met der Sonnen op- gangh. VIII. Op de Conditien ende Voorwaerden, foo in de Generale, als in defe particuliere Ordonnantie be- grepen, is pachter gebleven van defen Impoft . . voor den tijdt van fes maenden, omme de fommc van .

wort, ende by hem gepacht is, ialaldaereenCol- le£teur ftellen, of drie dagen te vooren de Ingeze-

Des t'oirkonden is deièn geteeckent by den Ge- committeerden van de Heeren Staten, op den ,

tenen aldaer by openbare kondinge doen waer- ichouwen van den fitdagh by hem te houden, en

boven dien's daegh$ voor fijn iitdagh het ièlve by . . . , ommeroep doen verkondigen. NOTA. Alle het gene dat met Curcijfisgedruckt3 is Anno 1679 voor ampliatie bygekowen. Het Winter-Sayfoen is als met de Letters a en b we rdt aengewefen. (a)  Een ftuy ver en een deuy t. (b)  Twee ftuyvers en een oortje.

Waerfchoumnge <υαη de Staten van Hollandt ende Weft-Vriepndt , waer by de Huyfluyden werden gelafipertinente aengevinge te doen van ψ ΜζΜ> Landen. In date den vier en twintighflen Maert 16-jj. behooren, endemetoprechtigheytfoudcflwcr-- gedaen, ende genegen wefendc claennne ^ fien, goedtgevonden, geordonneert en g ^ hebben, vindengoet, ofdonneren enden by defen, dat alle Huyfluyden in den ^J^ meiten Lande woonende, in conto""1 ^ ^f,

IE Statelandtiien oten :zijnde, dat hede Bezaeyde Lde werden gefr

tweede Articul van de Ordonnan

fi

voornoemde Bezaeyde Landen niet allenthalven na

noemden Impoft ge-emaneert i

deaengev»^

hare

-ocr page 882-

Gemene Middelen van Hollandt, Warmoes*LfftdenI 84.5

. osZaeyde Landen oprechtelijck fullen hebben λ" ende dat de voornoemde Huyfluy den

omme ghepubliceert en geaffigéert fal worden daer 't behoort, ende in gelijcke gelegentheden te ghe - ichieden gebruyckelijck is. Gedaen in den Hage onder het Kleyne Zegel van den Lande, delen 24 Maert 1 6jj. Onder ftondt, Ter Ordonnantie van de Staten. Was geteeckent, Simon van Beaumont.

ltCJ fonbehoorlijcke aengevihgen foude mogen fa, defelveHuyiluyden hare gedane aenge- LCiéede fullen moeten ftereken. Ende

t!?nde niemandt hier van ignorantie foude mo-

datdefen al-

^pUndercn, foo begeren Wy ! 1 '

Warmoes-Landen. Otdonnantien op de verhoogtnge der Verpondinge van de Warmoes-Landen , niet begrepen in 't Redres vanierijafe 1632 , f ze der t den Jar e léföèndefoovoort. GrootPIacaet-Boéck 1 Vol. pag. 1950 j Vol. pag. ^9t) ι5 Endealfoo vervolgens gehevenjonder veranderinge.

en 2

Ampliatie van 't Kleyn Zegel. Jsfaerder ampliatie <van de Ordonnantie van V Kleyn Zegel, waer hy dat wert verflaen dat alle Cedullen van de 'Pachters van 't Gemael, Zout, Zeep, Hoorn-gelden , Wage , Azijn, Brandewijn , Bieren , Boter» endeBefliaël , midtfgaders deBeljetien van Verpondingen » fullen moeten hebben het Zegel'ofte Wapen van de 'Provincie van Hollandt, &c. geheven fzederi den Jare 16j^,.

den Lande daer nevens, of onder, meteen Stem- pel fal drucken 't Wapen van de Stadt fijnder Vcr- pachtinge, met de voorfte Letteren van lijn naem. daer onder, daer voor terftondt fal moeten bctaelt werden voor yeder Biljet eenc ftuyver, boven de koften van het drucken aen den Drucker bctaelt, 't welck den Pachter van dit Middel, (onder eenige winiiefal moeten overdoen ·, En op dat de Pach- ters van de andere Impoiten hier door geenfehade iöude komen te lydcn, door dien fy hun alrcde voor 't aengacn van delen, met een goet aental Bil- jetten hadden voorden, foo fullen fy de felve bren- gen ten Huyien van den Pachter van dit Middel, om te laten ftempelen, waer voor fy betalen fullen als boven, van yeder Biljet een ftuyver iönder meer, om dat het drucken door hun alrcde bctaelt is 5 Edoch falniemandt na drie dagen voor het ingaen van defe Pacht vermogen eenige Biljetten van im- poft opfynen naem te doen drucken, maer fal het felve moeten halen ten Huyfè van den Pachter van dit Middel, op een boete van vijftigh guldens van yder Bilj et, dat niet tot den vooriz Pach ter van dit Middel falgehaelt zijn; Edoch de hooghfle boete niet excederende defomme van vijfhondert guldens eens, te verbeuren foo wel by den Drucker, die de felve ghedruckt heeft, als den genen diefe heeft doen drucken, ende fullen oock geen Biljetten ge* ftempelt worden, die niet voor den voornoemden tijdt ten Huyfè van den voorfz Pachter zijn ghe- brachtgheweeft, die by tijdts ajomme daer van de waerfchouwinge fal laten doen. I I I. Endealfoo in dit Middelgrootelijcks wortghe- fraudeert, door dien dat'er grooter quantitey t van de voorfz Speciën die onderlcheyden in natuyr en naem zijn, op een Biljet worden gheichreven, en op meer als een plaets worden gebracht, 't zy door gezworen Arbeyders of de luyden ièlfs, foo ial van nu voortaen niet op een Biljet mogen gheftelt wor- den

I At van nu voortaen alle Biljetten ende Ce- dullen van de Pachters van'tGemaelj Sout.gelt, Seep, Hoorn-gelden, Wijn, Azijn, Brandewijn, Bieren, Boter en midtfgaders de Biljetten van de Ontfan- gers ende Colletteurs van de Verpondingen over ticHuyfèn inde Steden, fullen moeten hebben het Zegel, of het Wapen van defe Provincie, en het Wapen van de Stadt daer onder de pacht gepacht is, waervoor den Verkryger van *t felve Biljet of Ccdulle allcenlijcken betalen fal een ftuyver ten «hoeve vin 'tgemene Landt,boven 't gene hy voor inipoftcnde opvullen van 't Biljet uyt krachte van voorige of andere Ordonnantie gehouden is te be- talen, 'twelck daer op met den Stempel falghe- racktworden, door den Pachter van dit Middel; tndedewyleby experientic ondervonden wordt, «meenige Steden ende Plaetfen over de voorfz Speciën of eenige van dien geen Biljet een of Som- "«tie-Cedullcn uytgefonden worden, foo wordt «ts dcfen geordonneert, dat foo wel de Ontfan- 5 C[!1,ei*eurs en Pachters in de voorfz Steden vo { c daer tot noch toe alsvooren over de orizSpecien geen Biljetten uyrghefonden ofge- 3 dcnzilngeworden, mede voortaen als in alle Cl! An en Plaetfen gehouden fullen zijn tefev Η ?°rfz SPecien gezegelde Biljetten uyt i tMi- geven* °PP0^vanviJftighpon" vondenn eVerbeurenby den Senen die be* alles ren W?rdcn hier in nalatigh geweeft te zijn, poft. P yte van den Pachter van delen lm- Ende o Α ι            ■ ^udeert Pr'~r in d« Middel niet en werde ge- ^poften* °°a n ^ Pachters van alle andere BiWnen pj^" gehouden zijn alle hunne Pachtcrva α *llcn te halen tenHuyfe vanden n dlc Middel, die behalven 't Zegel van

-ocr page 883-

Placatenl 7. Boeck, 5 Tit: fal moeten worden gheftelt ^ende fal boven d

8ψ6

den twee Speciën die onderfch

Impoft betaelt moeten werden een ftuyve 't Zegel op het Biljet gedruckt·, op een W* vijftigh guldens, te verbeuren by den Tacfoer Niemandt en fal vermogen eenige Biljetten Impoften te drucken, als een, of in de grote Sted

of naem, of die van meer als een plaets worden ge- arbeyt, of aen meer als een plaets zijn geaddreilèert, foo fal op een Cedul niet mogen gheftelt worden Rhij nfche Wijn en Spaenfche Wijn, noch Fran- fche Wijn en Spaenfche Wijn, of Rhij niche Wijn, noch geen Inlanddche en Franfche, of an- dere Brandewynen: Ende omtrent de Bieren geen W it en Bruyn Bier op een Cedul, noch oock geen Bieren in onderfcheyde Steden gebrouwen, maer ial van yeder moeten verkregen worden een byibn- der Biljet, op poene van vijftigh guldens by yeder Biljet, foo wel te verbeuren by den Uyrgevcr als Misbruyckerj ende wort wel expreiïclijck belaft aen de gefworen Arbeyders van de vooriz Speciën, dit ftridlelijck te obferveren; ende foo yemandt van de gefworen Arbeyders contrarie dit Articul quame te doen, fal daer over van fijn Officie abfoluyt ge- fuipendeert, ende vorders arbitralijck gecorrigeert worden ·, ende iöo yemandt beftondt cenïgh Biljet, dragende't Zegel van onfèn Lande, ende 't Wa- pen van de felve Stadt, als vooriz is, te falfifieren, ielfs op te vullen, of fonder't felve van de Pachters onfèr gemene Middelen behoorlijck verkregen te hebben, frauduleuielijckteghebruycken, of wel* door veranderinge van datum meer als eens te ghe- bruyeken, de ielve fal niet alleen vervallen in een boete van hondert guldens, boven de peyne gefta- tueertby de Generale Ordonnantie, maer daer en boven als een faliaris, ende als een verbreecker of misbruyeker van 's Landts Zegel, andere ten ex- empel aen den Ly ve, of anders naer exigentie van faecken geftraft worden, I V. Ende fullen veortaen geen Biljetten of Cedullen van de voorfz Speciën voor Biljetten gehouden worden, op de wclcke niet is gedruckt het voorfz Zegel van onfen Lande, en 't Wapen van de felve Stadt daer op geftempelt-, (a) Maer die gene die eenige Biljetten daer 't Zegel van onfen Lande, en 't Wapen van de felve Stadt niet te gelijck op gevon- den werden, komen uyt te geven, fullen voor yeder fodanigh uytghegeven Biljetverbeuren vijftigh gul- dens , ende die gene diefoodanigh Biljet ontfangen ende misbruyekt hebben, fullen voer yederfoodanigh misbruyekt Biljet vervallen 'm een boete van vijftigh guldens. V. Ende alfoo tot noch toe by de Pachters van het Hoorn-geit, en andere der vooriz Speciën gepra- ctifèertis, door haer ofte hare Gecommitteerden ten platten Lande opfehry vinge te doen, ibnder aen de Huylluyden Biljetten of Cedullen te geven, nochte ten tyde als fy de opfehryvinge doen, noch als fy fitdagen houden en betalinge ontfangen, en 'c felve aen quadeen ontrouwe Menfchen,Pachters wordende, occafie kan verftrecken, omme onfe goede Ingezetenen te vexeren, en merckelijck te verkorten, (o willen en begeren wy, dat voortaen by alle de voorfz en diergelijcke opfehry vinge van de parthye een behoorlijck Biljet, voerende ons Zegelende't Wapen van de Stadt daer op geftem- pelt, alsvoorfz, by of van wegen den Pachter fal werden gegeven, aen of ten behoeve van de gene die daer voor te boeck geftelt is, endeden Impoft fal moeten betalen , ende dat by het doen van de befalingc Quitantie op't voorfz Biljet ofCedulle

ten hooghftentweeDruckers, die van de Heet Burgermeefters op 't verfoeck van den Pachter va dit Middel, daer toe werden ghequalificeert

t

alle fodanige met Zegel of Wapen van onfen Land, gedruckte Biljetten aen den Pachter van dit Midd tot een rcdelijcken prijs te verkopen en releveren- des fullen de Pachters van dit Middel in kleyrt Steden (daer geen Boeck-druckers woonen) de felve in groote Steden halende, gehouden zijn om by die Druckers te doen drucken, die daer toe als vooren zijn gequalificcert, die alleen de Stempels des voorfz Zegels op de mecr-gemelte Biljetten of Cedullen fullen mogen gebruyeken, en t'allen tv- den de Pachters van dit Middel metghenoeghfame provifie moeten voor fien, opdat die vervolgens de andere Pachters daer van foude konnen dienen ■ wclcke vooriz Pachters van dit Middel gehouden fullen zijn van yeder Pacht ten miniten een half Boeckin avance te hebben, geftempelt engereec; foo fullen oock de Pachters van de andere Midde- len gehouden zijn, ten fel ven dage alilèr Verpach- tinge gheweeft is, hun in tijdts te vervoegen ten Huyie van den Pachter van dit Middel, ende hem aldaerfchriftelijckbekentmaecken, hoeveel Bil- jetten fy willen hebben, met fpecificatie van haer naem ende Impoft, welck getal fy oock gehouden (lillen zijn te gelijck te nemen, als fy 't aen-bcftelt hebben, maer te kort komende, fullen op alle werek-dagen tot den Pachter van dit Middel van Biljetten gedient worden ; edoch fullen niet min- der te gelijck mogen halen als een vierde-part van een Boeck papier, maer wel meer, en foo fy een grote quantiteyt moeten hebben, foo fullen fy al- voren den voorfz Pachter van dit Middel in tijdts daer van verwittigen, dat het hem mogelijck is die te doen drucken en ftempelen·, fullen mede wel forge hebben te dragen, dat niet te veel doen prepareren (want yeder Pachter die totfijnsfeirs fchade foude moeten houden ) alfoo ten uyrgartgn van ycders Pacht van de andere Middelen van lijn overgehouden Biljetten, niet meer fal mogen we- der gebracht worden aen den Pachter van dit Μία- delalsviergeheelebladenofvellen, wervoorny fal genieten reftitutie van penningen, voor io het ftempelen monteert, en niet het drucken. VII· Ende foo eenigh ander Drucker, Pachter of ye- mandt anders, beftonde de Stempels PT^, Zegels ende Wapens te conterfeyten, tnu voorfz Biljetten of Cedullen na te drudan» £ daerovernade uytterfte rigeurvanKecni foodanigen crime applicabel, werden gütrar- Ter expiratie van défe pacht M*J^ $φ den Pachter ter eenre, ende den &&* $oims ter ter andere zyde, Φ™Μ?ίη 7ΐΙη Comptoire ende Deurwaerder, gaen ten HW\ « ,&c n,et van alle Pachters van de andere Miaflc-^ &c. dit Middel niet expireren) en aldaer % r^ kenen alle de Biljetten die niet uyrgeg fl0Cj,

-ocr page 884-

Gemene Middelen van Hollandc, Kleyn Zegel.

H?

Ende fullen die gene dieby defitaudatie ( datü willens en wet ens, met opfet cm den Impefl te pro- fiteren ende die aen V Landt te ontrecken ) ofonghe- oorlofde en by de Ordonnantien nietgheperwit teerde compofitie het recht van''t voorfz Middel in 't' ge·· heel niet hebben betaelt, boven depenen en boeten in defeparticuliere Ordonnantie uytgedruckt, mede vervallen in de poenen en boeten, begrepen in 't Ge-\ nerael'Tlacaet, op den opheve van des gemene Lands Middelen ge-emaneer t, we lek Tlacaet ten voorfz eynde alhier wertgehouden voor geinfereert ·, 'Doch fullen diegene die de voorfz Ordonnantie alleen con- tr avenier en fonder defratidatie, vervallen in de voorfz boeten en pmnen in de felve Ordonnantie be- grepen, ' ende de voorfz boeten en pmnen van'/ vwrfh. Gmerael Tlacaet niet onderworpen zijn. Den Pachttr fal gehouden zijn het rantsoen van de beloofde pacht-penningen acnflonts na de Ver- pachtinge gereet te betalen, een twaelfde-partvan de pacht, ics Wcccken daer na, tn ίο vcoi ts vaq Maendt tot maendr. XI. Van dcièn Impoil lal nicmandt vry zijn, als die gene die uy tgedruckt ilaen in de Generale Ordon- nantie. X I I. Ende fal defe pacht ingaen op den . XIII. Op de Conditien ende Voorwaerden , ibo inde Generale als defe particuliere Ordonnantie bt gre- pen, is pachter gebleven van deiènlmpoft . . . voor den tijdt van een geheel Jaer, om me de fornme

welcke pachters of Colle-,

■ ί felvcoprcchtclijck fullen moeten aenwy- ^Uf thonenj fondereenteverfwygen ofte te

>ecken,

ofte te ghedogen dat fulcks ghedaen

"tX^

boete van vijftigh guldens voor yder ende verdere ar- Ende falden afgaenden Pachter

b

aenkomenden Pachter moeten uytkeren

β

" τ Beniaippft van de overgeblevene Biljetten

J 5idJclen die met die niet expirere%midts

't hondert, voor de

arrende vijf ftuyvers van iocvtevan'titempelen. IX, ......,.;- , Ende fal den aenkomenden van dm afgaenden p,chtermoeten aennemen alle Biljetten van de an- L Middelen , die met dit niet expireren , die onder den afgaenden Pachter in avance geftempelt in te weten van yeder Middel een half. Boeck, [ondermeer, ende daer voor betalen van yeder Biljet een ftuyver van het ftempelen , boven de onküften van 't dracken·, des fa) den aenkomenden Pachter de féivegheduyrende fijn termijn aen de lichters van de andere Middelen mogen verkopen couytlcveren als volkomen geftempelt, des fo fal denafgaenden Pachter al fyne Stempels, en noch rimpelde Bilj etten, die door den aen komen den ftchter niet zijn overghenomen, moeten brengen op het Stadthuys fyner Verpachtinge, ende aldaer dooreengefworen Bode in prasfentie vanden aen- komenden Pachter van dit Middel, de felve doen vernietigen, fondereenteverfwygen o f achter te houden, direftelijck of indirccleüjck, op poene alsccnFaHaris of Conterfeyter van 's Landts Zegel nade uytterile rigeur van Rechten te worden ghe- llraft, en fal dit alle Jaren ter expiratie van dit Middelftri&elijckgeoblerveert worden.

van

Des t'oirkonde is defe geteyekent by de Gecom- mitteerden van de Heeren Staten, op den . . .

NOT Α. Het Qircijf-gedruckte is in den Jare 16j$> voor ampliatie by gekomen. 00 In placts van dit Curcijfghcdruckte heeft in de Voorige Ordonnantie gheflaen, ende derhal- '■'en niemandt konnen patrocineren, om niet als een Fraudateur en Contraventeur van 's Landrs Impo- Ib en Ordonnantie geaiUonneert ende gecondemneert te worden, als of hy geen het minfte Biljet ver- kocht of verkregen hadde. Eiidefalin'cfnydenenfcheuren foodanighreguard moeten ghenomen worden, dat daer door het %lI en Stempel niet van de Biljetten werde getrocken, ofonkenbaer gemaeckt, welcke Biljetten als *« niet fullen valideren, maerfoodanigh worden aengemerekt, als offer noyt Zegel of Stempel aen Sneeft was, en dienvolgende boete fubjeit. ,.*

Van de gedruckte Papieren.

Ordonnantie, nae de welcke in den Lande <υαη Hoüandt ende Wefl-Vries-" landt, fal werden geheven den Impofi op eenige gedruckte foo Inlandtfche als Uytlandifche Tap/eren: Geheven fzedert den Jare 1674, ende vervolgens.

Ν den eerften,datyder Coürante,Ga2ette,! 1 ^ ^^ïeuwe-tydinge, niet verbode β Waeuwe Boecxkens, ende diergelijcke,in kndtfA ^ Ilandt gedruckt, het zy in de Neder- VêSïjjr ÜytheemfcheTale, maerecn half °ock m' 7 zy^cn °P de ordinaris wyfe vol, ofte

fchouwingen, Ampliatien, ende alle diergclijcke publijcque A&en (uytgefondert van iöodanige, als aen den Staet ofte de Collcgien felfs gelevert wor- den} fal worden betaelt vier penningen door den Drucker die de felve uy tlevert ·, ende van die van buyten omme te venten, ofte voor geldt of geldt s* waerde uyt te geven, ibuden mogen worden wghe- bracht, acht penningen door den Inbrenger ofte

niecr

edruckt zijnde, of grooter zijnde,

naeadve

nant, alsmede van alle Staets Refo-

Vcrveyler ·, op pcene van hondert guldens voor yder Courante, Gazctte, Poft ofte Nicuwe-tydin- ge*

m^Vh

caten, Ordonnansen, Keuren, VVacr-

-ocr page 885-

Placaicn. 7. Boeek, 5. Tit.

848

ge , ende yder der voorlz ghedruckte publijcque Aften, die door den Druckcr gedruckt ende uyt- gelevcrt, ofte door den Inbrenger ingebracht» ofte door den Verveyler verkocht, en aen den Pachter, die eens ter wecck het getal der ièlve fal komen op- nemen , ten Huyiè van de Druckers ende Boeck- verkopers (ende aen wien ten reguarde van de In- brengers ende Verveylers, geen Bocck-verkoopers indePlaetfe ofte Diftri&e zijnder Verpachtinghe zijnde, op fijn Comptoir binnen 24, uyren na den inbrengh, de aengevingh, middgaders^beta- linghe van den Impoft ial moeten werden gedaen) niet bekent ghemaeckt, maer ver fwegen ial zijn, fonder dat de je pwne hooger fal mogen genomen wor- den als tot (tuyfent guldens eens. II. Desfoo fullenalle Couranten, Gazetten, Poft ende Nieuwe-tydingen, buyten deCc Provincie ge- druckt, ende van particulieren, aldaer geen Boeck- drucker, Boeck-binder, ofte Boeck-verkoper zijn- de , aen particulieren alhier gheibnden wordende, endeniet meer als twee in getal vanycderiborte, van delen Impoft vry zijn. Ende alle het gene dat wertgeaddrefleert aen Boeck-verkopers, Debiteurs van Nouvelles, ofte andere diehaer generen met her verkopen van Speciën in defe Ordonnantie ver- meit, rullen den Impoft ende peyne in deiè Ordon- nantie neder-gefteltiiibjeir. wefen. III. De Boeck-verkopers , Afilagers ofte anderen, wie het ibude mogen zijn, verkopende vry-willige Boecken by AudTrren, ofte andere publijcque ver- kopingen, lullen gehouden zijn den veertighiten Pcnningh der beloofde prijs ten behoeve van het gemecne Landt, aenftonts gereette ontfanghen, voor dat de Boecken ghelevert, ofte de Koopers naemdaer voor in 'tRegifter geftelt ende gedebi- leertfal mogen worden, voordeuytkeeringhvan welcke penningen, den Boeck-verkoper of Auftie- houder binnen veerthien dagen nae dat de Audtie begonnen fal zijn, door den Pachter paratelijck ial mogen worden ge-execu teert. I V. De Pachters der Gemeene Middelen ende van 's Stadts Axcyièn, hoedanigh dieoock zijn, lullen niet vermogen eenige andere als gedruckte ende op- gevulde Biljetten ende Cedullen, aen de Gemeyn- te uyt te geven, op pcene van hondert guldens voor yder geichreven ofrc ongedruckt Biljet : Ende ful- len alle Pachters gehouden zijn, over deièn Impoft ten behoeve van het Gemeene Landt, ofte die de- len Impoft fal hebben gepacht, voor yeder Biljet of Ccdulle, groot of kleyn , het zy Biljetten van betalinge, endedeconfumptie, ofte van afichry- vinge, verkclderinge, verberginge, als mede van Hooft-Cedullen ende Dam-Cedullen, geenderhan- de gedruckte Biljetten, geene uytgefondert, te ont- fangen vier penningen, ionder het iel ve aen y mandt in liet geheel ofte deel te remitteren, direcTrelijck of indircciclijck , ofte minder getal van Biljetten aen den Pachter van dit Middel te verantwoorden, als fvuytgegeven hebben, op de verbeurte van twee hondert guldens op yder geremittcert of verfwe- gen Billiet, twee derden ten behoeve van die gene die de calange doen ial, ende 'treiterende derde- part ten behoeve van den Armen ·, tot welcke calan- ge een yder benevens den Officier worde gcautho·

rifeet ende gequalificeert tot iynen pef· ,'· proffijte als vooren; foo nochtans ,dat/fC{1^

by den Officier fal moeten werden gemfi

''ttieert.

ftfi

Alle Pachters fullen gehouden zijn te t'eynde van yder Weke, aen den Pac] Middel uytreyekinge té doen, van't o

d

uv'"' '■"■'f—"""""fi"1 "VUüU1 j yi naddenbflw ren te ontfangen, ende daer nevens over tel Extract uyt hare Boecken, in houdend? Λ» Γ^

van de Perfonen aen de welcke de BiUiet(

flamen

Cedullen gelevert zijn, op poene van voor 't il 't ander van wegen den Pachter van dit Midd 1 ^ ratelijck ge-executcert ende gegyfelt te worden t ial'tvooriz Extract by den Pachter nfrp^./t

by den Pachter oftedcrfelve Collecteurs moeten werden onderteeckent di» ghevalle fy daer ontrent niet wel ende ter goofe! trouwe handelen, als FalïTariflèn, ofte anders π exigentie van faecken geftraft lullen worden: End fal den Pachter van dit Middel voor'tfelvcËxtraft betalen, nae 't getal der namen, Voor yder hondert eene ftuyver , min ofte meer namen naer ad- venanr. V I. Van gedruckte Cedullen, dienende om Luydett ter BegrafteniiTe, of tot andere by-een-komftenre noodigen, fal door den Drucker ten behoeveals vooren, betaelt worden vier penningen voor yder Billiet ofce Cedulle, op de ordre ende pcene als in het vierde Articul van defe Ordonnantie. VI I. Sullen voortaen geene gedruckte Billiettgn van Genees-meefters, of andere Konftenaers gefpar- geert ofte uy tgedey lt mogen worden, als de we ckc inhcruden den naem van den Drucker in eenigebe- floten Stad deler Provincie woonendcj die van yder ibodanigh Biljet ten behoeve van 't Gemeene Lanc fal gehouden zijn te verantwoorden, twee pennin- gen op ordre ende pcene als voorfz, endelaldeca- langemoghen gefchieden als in het vierde Articul deiër Ordonnantie. Ende foo eenige Druckcr beftontgecn» of een valiche naem of woon-plaetfe daer in te gebruye- ken, fal voor 't verfwygen van den naem of woon- plaetfe verbeuren thien ponden Hollandts op Φ Billiet, doch op 't hooghfle niet te ex cederen difim- me van hondert guldens eens, ende valfche/tfcm o woon-plaets gedruckt hebbende, daer en beven een Jaer uyt de Provincie van Hollandt gebannen wor- den, en die de felve Bil lictten fonder oftcals voorB met valiche naem ofte woon-plaetle dcsDrucKers fal hebben gefpargeert, fal hebben beforght, bm daer over voor veerthien dagen te Wateren e Broodt geconfsneert, ende verders n3eeX1^rt van faecken arbitralijck geftraft ende gecoMge werden. Ende fullen die gene die by defraudatie f *j* willens en wetens, metopfet »^y#/A, fit er en ende die aen 't Landt te ontreckm ) V ^ oorlof de en by de Ordonnantien WMÉ^fi [%£t. compofitte het recht van't voorfz Middel >j>0 heel niet hebben betaelt, boven de pen f e, f0j» in defe particuliere Ordonnantie wfi^Ln Ge- vervallen ïn de panen en boeten, fcgrep'. ^s neraelTlacaet, op den opheve van desgeW ^ g^ Middelen ge-emancert, welck Ψ$Μ êfi$

-ocr page 886-

Gemene Middelen van Hollandt, Gedrackte Papieren, ÷ é

H9

^Mérw

Ende ialde Pachte van defen Impoft ingaen op den eerften Aprilis .... eerftkomende met der Sonnen opgangh, en weder eyndigen den laetften Maert daeraenvolghende met der Sonnen onder-· XII. Op de Conditien ende Voorwaerden, iöo in de Generale alsindeiè particuliere Ordonnantie be- grepen , is Pachter ghebleven van deièn Irn^ poft......,. voor den tijdt van een geheel Jaer, omrae de ibmme van

r diegene d*ê ^e W0rfz Ordonnantie alleen con- Zweien finder defiaudatk, vervatten in de kloeten en poenen m deJelve Ordonnantie be-

m ende de voor fa heten en poenen van 't voor

r/s

^itlTUcaét niet onderworpen zijn

I X.

Soo wie Pachter blijft van defen Impoft, fal ge- houden zijn het ordinarïs randen van deièn lm- ileereet ce betalen, ende een twaelfde-part van Scpacht op fes Weken nae den ingangh der iel ver, ende dan voorts van maent tot raaent een gherecht twaelfdepartdefcrlmpoft. Van defen Impoft lal niemandt vry zijn > als die paemt ende uytghediuckt ftaeninde Generale Ordonnantie.

Des t'oirkonden is defen geteeckentby den Ge- committeerden van den Heeren Staten, op den

Veertighften Penningh van de Schepen. Rdonnantienvan den Veert ighfien-pennmghvan de Schepen. Sie Groot Placaet-Boeck é Vol* pag. 11>8 9. Ende nader handt verpacht in voegen hier na volgende. Ordonnantie, waer op alomme binnen den Lande man Hollandt ende Wefl-Vrieflandt verpacht ende geheven fal werden den Feertighfien-Tenningh van alle Schepen, Schuy ten ende Jachten, die verkocht, of anderfints veralineert, ofte mede tot Hypotheecquen geflelt, ende verbondenfullen worden, midtfgaders van 't Gefchut dat beneffens de verkoopinge vandefelve Schepen wordtgelevert.

0

theecq verlyen,en half by de gene die'tfelve ontfan- gen fullen; Wel-verftaende, dat de eerfte Bijl-brief ende oock de Bodemerye-brieven van deièn Impoft vry fullen wefen ende exempt. I I I. Ende van Schepen, Schuyten ofce Jachten j die by executie verkocht fullen werden, midtfgaders van 't Gefchut dat bencffens de verkopinge van de felve Schepen wordt ghclevert» fal alleenlijck by den Kooper werden betaclt den Tachtighften penningh. IV. Saloock over defen Impoft werden betaelt den Tachtighften penningh, tot lafte van den Verko- per , van alle Schepen, midtfgaders van 't Gefchut, dat beneftens de verkoopinge van de felve Schepen wert gelevert, in de Provincie van Hollandt ende Weft-Vrieflandt t'huys behoorende , ende uyt- gereet werdende, die buyten de Provincie van Hol- landt verkocht ende opgedragen werden, foQwel die binnen de Geünieerde Provinciën, als op Zee, ende in andere Koninghrijcken verkocht werden ? maer in gevalle den Kooper mede in de Landen van Hollandt ende Weft-Vrieflandt t'huys behoort, fal by de fclve een gelijcke Tachtighften penningh, en midtsdicn den vollen Veertighften penningjii va» iülcke verkoopinge werden betaelt. V. Den felven Impoft fal betaelt werden van alle Maften., Zeylen, ftaendeendeloopendeWandf, Anckers, Kabels, Drif-tuygen, ten behoevevan den Haringh, Vifch of Dogger-Schepen, midtiga-· ders van alle andere Behoeften, tot de Kocks- Gereetfchapincluys, tot den dienftvande voorfe rdpe&ive Schepen behoorende,. 'tzy dan dat de f L                           felve

fj||BErft fal den Pachter ontfangen van alle ð· plf Schepen ende Schuyten, open ende over- øôâáà deckt, vandegrootevanvierLaft, ende daerenboven, midtfgaders van hecGe- fdiutj datbeneffens de verkoopinghe van de felve Schepen wordt ghelevcrt: Oock van alle Speel- jachten , van wat groote de fclve zijn, foa meenigh- mael die verkocht, ofte anderfints veralieneert lul- len werden , in het geheel ofte deel, den Vecrtkh- ften penningh van den prijs, midtfgaders oock van JictRancoen dat in de verkopingc hooger fal wor- den bedongen, als na proportie van een halve ftuy- vcr van clckegulden, overmidts al watdacr boven redongen werdt, voor een gedeelte- van den prijs al werden ghereeckent f de" Kuftingh ofce Jaer- penmngen gereduceert zijnde totgcreedengelde, 'feradvenant den penningh twinrigh inhet Jaer) °ceene helft tot lafte van de Vcrkoopers, ende de jtöcrhelftbyde Koopers} alleene uytghefondert ^neerftenkoop, die vanden Timmerman ofce Sch1 c orden gcdaenj voor ende al-cerhct «P> Miuytof Jacht, gebniyckt, ofbuytende jengevoeitfal worden, weJcke van delen Im- W cxempc fal zijn. Ende van 't Gefchuc, dat L· ' nm™e meteenige Schepen uytterZeexn- «fi ende met de fel ve Schepen, ofte oock fon- penn fnuerC verkocht» fal mede den Veertighften êç Ã 5et,aelc werden > ioo wel als van de Sche ·

^>f^ckwils dat verkocht w

,?ert.

II.

Çôñï!^ mede den Pachter ontfangen fal van alle ten ofteiT" dervoor^hreve Schepen, Schuy- betaclt du , ' den Veertighften penningh, die ^worden half by den genen die de Hypo-

-ocr page 887-

Placaten; f Boeck i, Tit.

&1o

felve daer by, of apart verkocht werden, ten ware de voor-verhaelde Behoeften buyten hare Schepen erkochtwerdende, tefeeroudtende onbequaem waren, om vorder op eenige andere Schepen ghe- brtiyckt te konnen worden ·, in wekken gevalle de felve van defen. Impoft vry ende exempt fullen weien. V I, Soo wanneer eenighe Schepen in 't geheel op- geveyltendc verkocht worden, ofte oock voor of naer by monde ende in 't particulier gealieneert ofte verkocht fullen worden, falden voorfz Impoft in 'tgeheel daer van werden betaelt, alwaer'toock foo, dat den Kooper eenigh ghedeelte in 't voorfz Schip (oude mogen hebben, ende daer van Reeder waregeweeft. VII. Ende op dat hier innegeene fraude en werdege- pleeght, fullen alle Schippers die hare Schepen of Schuyten buyten de Geünieerde Provinciën ver- kocht ende gelevert hebben, binnen iès Weecken, naer datfe hier te Lande in de Geünieerde Provin- ciën fullen zijn gekomen, gehouden zijnaenden Pachter of fynen Colletteur, oock ter Secretarye daer die üytghereet zijn , aen te geven, waer, aen •wien, ende tot wat pryfe de felve zijn ghekocht $ midtsdaer beneffens overleverende copic authen- tijcq van de voorfz Koop-voorwaerden , die de voorfz Schippers, in gevalle aen de waerheydt ge· twijffelt werdt, fullen gehouden zijn by Eede te ftereken, ende van alle Schepen die binnen de Ge- linieerde Provinciën, buyten de Provincie van Hol- landt ende Weft-Vrieflandt verkocht werden, lal men de voorfchreve aengevingh, midtigaders over- leveringe van de copie authentijcq van de Koop- voorwaerden } ende in gevalle aen de waerhey t gc- twijffel t werdt, preftatie van Eede als voren moe- ten doen, binnen veerthien dagen naer des Schip- pers aenkomfte, ter plaetiè daer die üytghereet of afgevaren zijn , alles op pcene van dubbelen Impoft te fullen moeten betalen. VIII. Sal oock van alle Schepen die binnen dciè Pro- vincie verkocht werden , midtfgaders van 't Ge- fchut dat beneffens de verkoopinge van de felve Schepen wordt gelevert, ofte anders met de Sche- pen voor monture uytter Zee komende, ibnder de ièlve werdt verkocht als vooren, het zy dat die bin- nen defe Provincie t'huys behoorenofniet, defen Impoft mede betaelt moeten werden : Wel- verftaende» dat van alle openbare opveylinge, de- fen Impoft fal moeten betaelt werden ter plaetiè daer de openbare opveylinge gedaen, ende de koop daer op gevolght is, alwacr het oock alibo, dat de Schepen elders, of in andere Steden of Plaetfen waren leggende: Maer alle koopinge ende verko- pinge die uytter handt fondcr openbare opveylinge gefchieden van groote Schepen, hebbende meer als eene Maft, ende die ordinaris buyten 's Landts varen, fal den Impoft moeten betaelt werden ter plaetfe,ende onder al fulcken Diftrict van Verpach- tinge, als de Schepen fullen leggen ten tyde als de verkopinge is geichiet, waer van de Verkopers, des noots zijnde, gehouden fullen zijn hen by Eede te expurgeren, ende tot dien eynde den koop aen den Pachter, ende ter Secretarye daer fulcks behooren fal, binnen acht dagen aen te geven, op pcene van

dubbelen Impoft te fullen betalen als vor wat aengaet mindere Schepen ende §ίη? ^

lioten, Hoeck-boots ende Pincken daeroL6"'^4,'"

begrepen, fal daer van den Impoft \w*i. l ^ S Schepen, Schuyten, Gallioten, Ho7rVt

t d g

Pincken t'huys behooren, ofte den Schipper of Stuyrman woonachtigh is-y midts voorde Col-

ningh : Ende lullen de Pachters ende GolkfoL van defen Impoft aen de Commiffarifen Eedtdc

dat fy defe Ordonnantie in alle hare poinfonend'

articulen fullen obferveren ende onderhouden dat fy mede fullen houden goet ende pertinent Re" gifter, 'twelckfy t'allen tyden (des verfochtwer' dende by andere Pachters van dit Middel) gehou- den fullen zijn aen de felve te openen, of by wey. geringe van dien, t'elcken reyfe verbeuren honden guldens, boven arbitrale corre&ie, na gdegent- hey t van faecken. I X. Ende op" dat alle compoficien te beter gheweert mogen werden, foo fullen de Koopers ende Ver- kopers van Schepen, woonende in een Diftrift van Verpachtinge, niet vermogen de tranfporten van de felve Schepen in een ander Diftrift te doen, op peyne van in naer DiftricT: andermael te moeten betalen. X. Endöommealle faauden in defèn te voorkomen) fullen van nu voorts aen alle Ceilien, Tranfporten ende Hypothecatien, of andere verbinteniffen van Schepen, Schuyten ende Jachten, gedaen moeten worden voor den Gerechte, ofte (daer fulcksghe- bruyckelijck is) voor Burgermeefteren van de Ste- den ende Plaetfen, daer de Verkopinge ofte andere Contracten werden gemaeckt: Wel-vcrftaendc, dat de Tranfporten van groote Schepen, fulcksdie inhetvoorgaendeachtfte Articulzijn befchreven, de welcke uyt de handt, ende fonder openbarcop- veylinge zij η verkocht, midtigaders de Hypothe- catien ofte andere Verbinteniffen, fullen moeten werden gedaen voor den Gerechte (ofte daer Mas gebruyckelijck is) voor de Burgermeefteren van de Steden ofte Plaetfen daer de felve groote Schepen zijn leggende, op pcene van nulliteyt vandeicije Con traden, ende dat daer op geen recht fal mogen werden gedaen. XI Gelijck mede Van alle Tranfporten vf g brieven, Kuftingh-brieven, ofte Verbal- ven op Schepen, den Veertighften Ρεηη"ΐ"{1. moeten werden betaelt, op poene als in voorgaende articul. Sullen van nu voortaen geene Schepeen o^, giitraten over eenige Opdrachten, Ceinen, ^ porten of Hypothecatien mogen ftaC"'..^ Λ&& henluyden eerft werde vertoont een biluec ^ Pachter, daer by blijeke dat den ImP°" ncTan Veertighften penningh is voldaenι, op Ρ ^ vijf-en-twintigh ponden by de beliep^· · ^ c0fl, ftraet te verbeuren, foo meenighmael iy trarie fullen doen.                                     Toi

*

-ocr page 888-

q£0£ Middelen van Hoiïant, Veertighften pen: van de Schepen 8 f

XIII. Τ twelctefl eyndemedealle Notariilèn vcrbo- „ fttertaenover eenige ftipulatien van Tranf- ^eDWe0f Hypothecaticn van Schepen, Schuyten, ^Hiteflj op pcene van nullité als voren, ende dceerfte reyiè van;vijftich ponden by alfulcken l?°r ris te verbeuren, ende voor de tweede reyfe ^privatievanfijnOfficie^ Wcrt noch geordonneerd datgeene Schippers ι Schip» Schuyt of Jacht hebbende gekocht,daer e" (jeiènlmpoft Tal moeten werden betaelt,eenige Vrachten lullen mogen aen-nemen, of reyfe doen, tciizf hlijcke dat den Veertighften penningh van de koop is voldaen, op pey ne van de iel ve Vrach- lcn (ende vijf-cn-twintigh ponden daer en boven. X V. Ende fulleii alle Secretarifen tot allen tyden ge- houden zijn aen den Pachter te deert openinge van jureRc^iilerSj lbo van Opdrachten als Hypothe- ken, oppeyne van vijf-en-twinrigh ponden by dtnonvilligente verbeuren. XVI. Den Pachter fal in handen van de Commiflarif- fcndcn behoorlijcken Eedtdoen, dathymetnie- manden, dire&elijck of Ïndireftelijckenialcom- pofcren} of minder als de volle gerechtigheyt ont- fangen, op poene van hondert ponden, boven de boete van den Placate ende Generale Ordonnantie, wc den volgende Pachter van den afgegaen Pachter fal mogen verhalen voor het Collegie van de Ge- committeerde Raden. Ende indien bevonden moeke werden, dat by eenigh Pachter in fynen bedryve mochte werden gecompofeert, fal den fel- ven moghen gecaufeert, ende de voor-verhaelde boeten ge-eyfcht worden by dm Pachter of Offi- cier, die de cerfte kenniflè hebben, ende decau- fatiedoen lal, EnèfuHen die gene dteby defraudatie {dat is

profiteren , ende die aen het Landt te ontrecken) of ongeoorlofde ende by de Ordonnantien niet gepermit" teerde compofitie het recht van t voor f ζ ^Middel in 'tgeheelniet hebben betaelt, boven depenen ende boeten in defeparticuliere Ordonnantie uytgedruckt, mede vervallen in de poenen ende boeten, begrepen m het Generael Tlacaet, op den opheve van degemeene Landts Middelen ge-emaneert y welck Tlacaet ten voor f & eynde alhier wert gehouden voor geinfer eert ·, dochfullen die gene die de voorfzOrdonnani ie alleen contravenierenfonder defraudatie, vervallen in de voorfchreve boeten ende ρ (enen inde jelve Ordon- nantie begrepen > endede voor f ζ boeten en panen van 't voorfchreve Generael Tlacaet niet onderworpen zijn. XVII. Den Pachter fal lijn beloofde Pacht-penningen elcke drie maenden een gerecht vierde-part betalen, of by gebreecke van dien, fal de Ontfanger 't fel ve reëlijclc op den Pachter of fyne Borgen mogen doen executeren. XVIII. Ende lal de Pachte ingaen op den eerften ApriHs ......metderSonnenopganghjCnde weder eynden den eerften Apnhs . . . . . daer aen volgende : Sulcksdarde verkopingen die binnen den ièlven tijdt gedaen werden, den Pacht lullen volgen , niet tegenftaende de opdrachte daer van binnen den ièlven tijdt niet en werde gedaen. XIX. Op de Conditien ende Voorwaerden, fooin de Generale als in defe particuliere Ordonnan- tie begrepen , is Pachter ghebleven van delen Impoft voor den tijdt van een geheel Jaer, omme de lomme van Des t'oirkonden is deièn geteeckent by den Ge- committeerden van de Heeren Staten, op den .

willens en wetens, met opfit omme den Impofi te ' . . . . hOTA, Het gene dat met Curcijfisgedruckt , is Anno 1679 voor ampliatie bygekomen.

Confumptie van 't Sout.

\y-Uomantien van den Impofi op de Confumptie van 't Sout van den Jare 1583, en van den Jare 1 a lot den Jare 1632, midtfgaders van den Jare ló^jtot den f are 1655, fo gher α fineert als onger fi~ vent 1' r^0t ^acael:'Boeck ' Vol. van pag. 1802 tot 1812. Ende is defelve alfoo vervolgens gehe* ^ o den Jare 1674, als wanneer den felven Impofi is verdubbelt, ende de Ordonnantie in jbmmige Muengeamplieert als volght ·, voorts in alles over-een-komende. rtteul'VI. de boete van logefieltop 30guldens.

dieE2|lle»cgenePerfoft herdoen ü n' cr υιϋει' UL tcm»u ouuiuauy uuciupgcnacii ncDoen , aen yemanat mogen ^hetov' °f eboetevan hondert guldens te verbeuren, ibo wel by den gene» die.het ontfanglit als

etover-docc. Ende Λ                                            ^n' ^ ^ fiers 3 ? de Nee™ge van de kleyne Kramers niet en ibüde werden verkort, ibo fullen geen Grof- ^rt van Ce ν*" mo»en uydeveren aen de heele Capitaliften, als een half Schepel, zijnde een achtfte- '^kkehal^r' CnC^C aenc*e halve Capitaliften minder niet als een vierde-pare van een Schepel , W Fatnil· flta^ftenfidlen betalen de gerechte helft van 't gene by de heele Capitaliften ten aenfien van mchfu!/m fn etaelt wordt, ende dat alle Herbergiers die als halve Capitaliften alleen zijn ghetauxeert, tudtjf μ l n «oven den taux van hare Huysgefinnenfesguldens vijfthien filmvers voor hare Gaften, ergterst die noch als heele ^ noch als halve Capitaliflenghetauxeert zijn , doch echter m de 5 L 2                        vol

-ocr page 889-

Pkcacen; y.Botck 5. Ti-.

Zn

volgende mindere tauxatie, dat defehe bo ven den taux van hare Huysgefinnen als voren èofr L· f allen betalen drie guldensfevefiuyvers acht penningen ; Endefullen vervolgens van nu voort aen Vn' gene die geen heek noch halve Capitalifien zijn, vooryeder Familie ten minfien moeten betalen e dcrthienftuyvers twaelfpenningen, zijnde de helft van 't geen een halve Capitalifi ten minflTnl^ moet, en vangroot er Familien na advenant defelve tauxe, daer voren fy oock halffoo veel $m t

Groffiers fullenmogen halen als een halve Capitalifit die in den voorfz Impofl voor 'tminfie fataïfrÊ guldens fevefiuyvers achtpenningen, halen machy envoorts na advenant de Familie, ende fal'in'd rl verreguardeen Grojfier van V Sout mogen verkopen een achtfle-part vaneen Schepel Som, zijndemedYp foo veel als een halve Capit áÀßâ : Ende fal niemandt van de veorfz tauxe exempt zijn als diegene d '·

de Aelmoefl'en leven, midtfgaders de Familien daer de Man of Vrouw geen beneficie van eenL· StJ

vffl 'en Á

Collegi'en treekende, geen middelen hebben, ende alleen van haren eygen arbeydt of Handt zijrek, dat finder Knecht, Meyfens , of eenige Leerlingen doen, moet en leven-, Als mede de Familien daer'het welijck door overlyden van een van de Echt-genotengefcheyden zijnde, de langhfi'levende opgeUjcke mm "' de Koft winnen moet, tot welcken eynde de Pachters gehouden fullen zijn Biljetten van de <voorfchreff refpedive quanriteyten of maten te geven, ende een kennelijck onderichey t te maecken tuflchen de U jetten die aen de heele Capitaliften,. ende die aen de halve Capitaliften gegeven werden , ah oock Ur diegene die wel ghetauxeert, doch geen heele of halve Capitalifi en zijn, op dat de Groffiers mor>en' weten, &c.                                                                                                                      °

Verdubbelde Ordonnantie, voor de Pachters ende Collecteurs van dm Impofi van de Confumptie van V Zout, foogherafineert als ongherafineert, in dai Lande van Hollandt ende Wefi-Vriejlandt ■> foo als defelve m denjare 1Ó79 ts verpacht, ingaendeprima April. V I. Niemandt fal vermogen als kleyneKramer, of Uytflyter eenighZoutby de kleyne mate te ver- koopen, dan die daer toe by de Magiftraten vandc refpective Steden, ende Schouten van dcrefpeftivc Dorpen zijn geadmitteert, endeEedt hebben ge- daan , van den voorfz Impoft niet te fullen fraude- ren, op de verbeurte van twee honden guldens -, ende fullen de voornoemde Kramers moeten voe- ren een kennelijck teecken, ter plaetfe daer fy hare Neeringe doen, op gelijcke poene. V. De Pachters fullen ten Impoft ontfangen van yeder Vat Zout, foo gerafineert als ongerafinecrr, daer van hondert Vaten voor honderc Zouts gere- ken t worden, dat by de kleyne Kramers inden ringh van hare Verpachringe woonende, lal wor- den opgedaen, derthien guldens thien ftuyvers 1 gelijck fy mede fullen ontfangen van elckVat Zouts dac in de Oorlogh-Schepen en Koopvaerdy-Sche- pen ter confumptie fal worden ingenomen; bchou- delijck dat de Pachters fullen mogen compoferen met de Capiteynen en Reders of Schippers van de voornoemde Oorlogh en Koopvaerdy-Schepcn van't Sout, dat fymyden binnen Scheeps boort fullen komen te confumeren, midtsciat de voor- noemde Pachter aen Schepenen CommiHarinen van hetrefTort van de Verpachtinge daer de voor- noemde Schepen uytvaren fullen, tno®w maecken de namen van de voornoemde Up«) nen, Reders of Schippers, daer medejiy WJ mogen zijn geaccordeert, ende dat dejelve F tevnen en Reders, of Schippers, bfS^S neel in handen vandeghemelte Schepenen- - mifTarifren fullen moeren beloven en weren» ° 0f geen Zout uyt de voorfz Schepen., directer indireaelijck aen Landt fullen brengen, 01 brengen, ende fullen de voornoemde Uapn ^ Reders en Schippers, contrarie °ïåç^' neCi deftrailevan meynecdighcyr, noch ven*

iN denVrieilabinnenwerdenSout; Te wetenhondert Souts, emeerderen mindreeckent ·, Endedaer naer moetenEnde en fal niemverkopen van Zoeenige andere dante gebruyeken, oguldens by den Vverbeuren. Den Pachter fahondert wit geraficie wert gebrachtftuyvers, meerdeboven en behalvepoft van confump In de beflotenlen wefen Groffiemaer ten platten Lfonder Groffiers,als ten platten LanSchuy ten verkochbracht, ren platteden in grote of klevan het Zout, menPaerden, daerende boven dien ete verbeuren by dger ende Indoendde Schippers geenloflcn, voor dat h

boete varftwee duyiènt guldens

Pachter, op gelijcke boete.

________

-ocr page 890-

Gemene Middelen van Hollandt, Gonfümptie van 't Zout.        853

halen, ende van meerder getal na advenant, ion- der yetsvan Impoft te betalen-, Maer indien iy meer Zouts als naer advenant dan een half Vat op vier Koeyen behoeven, lullen 't felve tot de kleyne Kramers mogen halen, of by nieuw Biljet vanden Pachter, midts betalende den Impoft van'cZouc als kleyne Kramers. VIII. Alle Huyfluyden die beneden de vier Koeyen hebben, ende door haer fobere middelen inde Ca- pitale Leeninge niet en contribueren, lullen van twee Koeyen moeten halen een Sack Souts ·, Ende hebbende twee Koeyen en een Vaers, vier en een halfquartier; Drie Koeyen, vijf quartier·, Drie Koeyen en een Vaers, een fack en anderhalf quar- tier} Wcl-vcrftaende, dat de Luydcnvande Ael- moeilen levende, haer Zout tot de kleyne Kramers

VI

u lam die in't redres van de Capitale Leeninge ■Ïcrepen i (Die gene die in de Capitale Lee- Ü- plet en zijn begrepen,. mede voor een Huys- 2^eckef *J* Τ3?1106" by haerin-Wt5°?C g ftrfoon in de Capitale Leeninge voor een hele rritaliftj dat is op twee duyfcnc guldens, of halve rimtaïift, dat is opduyfent guldens begrepen ) τ,'ίη van Bucking-hangers , Vleefch-houwers, V rcke-flrers, Huyde-zouters, ende alle andere ^eenkhzioucinhare Neeringe verbefigen, bin- hare Vcrpachtinge wonende, ende groot we- iWcadicPerfonen» twee Kinderen van acht Ja- ren ende daer beneden voor een gerekent, derthien ddens thien ftuyvers, ende van meerder en min- dcrHuys-gefinnen na advenant, die ghereeckent en worden na het getal elck weiende ten ingang van de Pacht-, Wel-verftaende, dat het minfte nnde felve Huysgefinnen betalen fal fes guldens vnfthien ftuyvcrs; Ende dat alle Herbergiers, die inkt redres van de Capitale Leeninge tegens twee Ment guldens en daer boven contribueren, noch fijn betalen boven den taux van hare Huysgefin- nenderthien guldens thien ftuyvers voor haer Ga- llen ; Van wekken taux fy betalen fullen t'elcke fine maenden een gherecht vierde-part van dien : Dies fullen de fel ve Perfonen het Zout tot hare Hnyshoudingcnoodigh, vry, enfonder eenigen Impoft te betalen, mogen halen tot fulcken taux, endenadegroote, als de felve zijn aengeteeckent; Ende en fal den Pachter niet gehouden wefen aen diegene, die ingebreecke blyven debetalinge als voorente doen, kleyne Biljetten tegheven, foo langede felve de verlopen termynen niet en fullen hebben betaelt. VII. DeHuyiluyden, en andere die melckte Koeyen nebben, (twee Vaerfendie maer een Kalf gehad «ebben, of die noch in de maendt van Mey fullen felven, voor een Koe ghereeckent ) lullen over McrHuyshoudingeghetauxeertworden, als hier vooren gefcyt is, alwaer hetfchooii dat fy in de wpitalc Leeninge niet en waren bekent ·, Ende Men boven den taux op de voorfz Perfoonen ghe- ■4» noch betalen over het Zout dat fy tot het «aecken van haer Suy vel coiifumeren, op yeder Jc^oeyen die fy melckn ( de Vaerfen gerekene Λ°?\ fulcksfy wefen fullen ten ingangh van h Ν !?riegulde feve ftuyvers acht penningen, de f .5 Il00n dac dc Melck foet verkocht wier- akH» · ^uy^-uyden die ten aenfien van hare 2 i?! de CaPitale Leeninge zijn, fullen bo- ft^r™ysgcfin van een, twee, of drie melckte ^illcnV ï defelve Huyfluyden verklaren te tjenz:: ^r houden, om vet te worden, gehou- fonderd lVe> uycgangh Maert, droogh te laten, NerfinfU r maendvan April te mekkert, of

mogen halen.

I X.

Den Pachter fal ten ingangh van fynen pacht,loo wel binnen de Steden als ten platten Lande, in den ringh van fync Vcrpachtinge doen opfehryven alle Perfoonen die in de Capitale Leeninge zijn begre- pen , midtigaders de gene die haer met Koeyen houden generen ,de welcke gehouden fullen welen oprechte verklaringe te doen van de grote van haer Huysgeiin, de Dienilboden die in haer Koft zijn daer onder begrepen, ende hoe veel Koeyen en Vacrlèn dat ly melckcn, op de boete van hondert guldens voor clckPerfoon, Koe, of Vaers die fy veriwygen, ende niet en hebben laten opfehry- ven. X. Den Pachter fal by 't opteyekenen van de Huys- gefinnen en Koe-Beeiren moeten geven een groot Biljet, daer inne geteyekent fal worden de groote van yeder Familie, ende de Koeyen die de ièlve melcken, midtigaders hoe veel Souts daer op mach werden ghehaelt ·, ende wanneer de voorfz Huys- gefinnen binnen den ringh van hare Vcrpachtinge Sout willen halen, tollen met het vooriz groot Bil- jet gaenby den Pachter of Collefteur, dewelcke op den rugge van 't felve groot Biljet fal teyekenen hoe veel Sout fyluyden begeren te halen, ende ncf- fensdien haer geven een kleyn Biljet, houdende dequantiteyt van't Sout, met daghen datum , en tot wat Grofiïer> Ende indien het vier iacken is, ende daer boven, tot wat Groffier of Panne-man iy 't felve lullen halen : Ende fal niemandt fo nder 'c voorfz kleyn Biljet eenigh Sout mogen halen of uytleverenj Ende en lal oock niemand lijn groot Biljet onder den Groffier mogen laten, of de Gro£ fier't vooriz Groot Biljet onder hem mogen hou- den ; alles op de boete van drie hondert guldens by de voornoemde Groffier, en vijftigh guldens by denHaelderte verbeuren, Ende fullen geen Grof· fiers van Sout eenigh Sout mogen t'huys brengen, of laten t'huys brenghen door yemandt van haer Volck, op de boete van twee hondert guldens i Ende fullen die gene, die een groot Biljet hebben, 't voorfz groot Biljet by haer Sout moeten houden, ofdat houden foo langh, totdat het felve Sout in haer Huys is ghebracht} op de boete van hondert guldens : Ende fal den Pachter hier van in fijn groot Biljet dat hy uy rgeeft vermaen moeten maec- ken, op een boete van vijftigh guldens, en fijn recht te verheien. Ende

geandere

fe daer v°or fullen betalen iöo veel als Ende fal den genen op wiens Stal

^f vöori'm °pfchryven worden ghevonden, SCnQXcüft^0 Verantwoor(den, fonder het te tocbehoire ?n' dat dei"elve andere Perfoonen dinEyoem l ehoudcns hem fijn regres teghens

^Ε8δ5 Cnde iullen de voorfz Huyfluyden,

\i%

UUï■ op vip01^11 de v°Woeninge van den voorfz f «* Moeyen een half Vat Zouts moghen

-ocr page 891-

Placaten. 7. Boeck. 5. Tic.

854-

de Schepel of kleyne mate mogen uytüyten of kopen, op de boete als voren.                      V{r' X V. Noch fullen de voorfz Sout-fieders of Ρ luyden geen groftèrye van 't Sout mogen doen?' ware in' een Huys apart, ftaende ten minften f! ■

χ 1.

Ende die gene die Sout lullen willen halen buy- ten den ringh van hare Verpachtingc, fullen met het voorfz groot Biljet gaenby den Pachter of Col- k£teur van die Verpachtingc daer fy 't Sout iullen willen halen; de welcke als voren op den rugge van hetgrootBiljet fal moeten teyekenen dequantiteyt van het Sout dat fy daer op lullen halen, met de- nominatie van den Grollier of Panneman, al voren hy daer van een kleyn Biljet fal mogen geven » op de boete van hondert guldens i Ende de voorfz aenteyekeninge op den rugge van het groot Biljet gedaen zijnde > fal neftens dien oock geven een kleyn Biljet, inhoudende de felvc quantiteyt, om daer mede haer Sout te mogen halen, daer voor hy genieten lal voor het fchryven van yeder Biljet een halve ftuy ver; Wel-verftaendc dat de Htiyiiuyden . en Capitaliften ten platten Lande haer groot Biljet aen hunnen Pachter fullen moeten exhiberen ende verthonen, om na de opteyekeninghe van 't felvc de afreeckeninge te doen ·, op poene van by gebre- ke van dien, te verbeuren 2 f guldens. X I I. Ende fullen geen Perfoonen, 't zy Capitaliften, halve Capitaliften, of andere Getauxeerdcns, of die Koeyen houden, haer Biljet, of eenigh Sout dat fy daer op gehaelt hebben, aen niemandt mo- gen ovct^ doen ; op de boete van ics hondert gul- dens , te verbeuren foo wel by den genen die het ontfanght, als die het over-doet; Ende fal den Pachter van den inhoude van dit Articul mentie moeten maecken in het groot Biljet dat hy uyt- geeft, op de boete van les hondert guldens. XIII. Ende allöo bevonden wordt dat eenige baetibec- kende Menlchen, omme de betalinge van deCen Impoft te ontgaerf, haer onderilaen van grof Sout Peeckel te maecken, ende daer mede het Vleefch in te fouten ,;;fuif.incrende van het voorizPeeckel geen Impoft fchuldigh te zijn; foo liillen alle die gene, die haer Vleefch fullen willen leggen in Pe- kel, de welcke ghemaeckt is van Sout, daer van geen Impoft is betaelt, van yeder Smal-tonne Vleclch, in voegen als voren in te ibuten, eer het v Vleefch in de Peeckel geleght fal mogen worden, voor den Impoft van't Sout betalen eene gulde der- thien ftuyvers twaelfpenningen, en van meerder of minder Vaten na adveoant; op poene van, con- trarie doende, te verbeuren hondert guldens op yeder Tonne of Vat, boven de verbeurte van het Vleefch. X I V. De Sout-fieders en Panne-luyden en fullen geen Sout mogen uytlcveren, 'tzyde felve binnen de Provincie of daer buytengevoert, of binnen hare StadtofReftbrt van dien fal werden ghebruyekt» voor en al-eer dat haer daer van verthoont fal wor- den een Biljet van den Pachter of Colle&eur haer- der refidentie, in houdende de quantiteyt van dien; Ende fal het felve Sout gemeten of gefloten moeten worden by degefworen Meters of Sout-ftoters, en geen andere; alles op de boete van fes honders gul- dens, ende van haer Neeringe ghefufpendeert te Worden den üjdt van een Jaer : Noch en fullen de voorfe Panne-luyden niet minder als vier facken Sout t'clïcns mogen iiytleveicn, of cenigh Sout by

tigh Roeden van haer Sout-Seren; En fullen ten obfervcren, het geen de Groiïïers van SourK* dcfeOrdonnantieisgelaft, opghelijckeboere 1

tegens de lèlve isgeftatueert. XVI. De GrolTiers van 't Sout en fullen geenSoutmo geninllaen, ontfangen of opdoen binnen hare Huyfen of Pack-huy lèn, voor en aleer fy daer nu hebben gehaelt een Biljet van den Pachter of Col- lc£lcur, inhoudende de quantiteyt van dien, om by den fel ven Pachter te Boeck ghclrelc te wad® ■ Ende fal 't lèlve Sout gemeten of gefloten worden by de gefworen Meters of Sout-itoterss op de boete foo yemandt van de voorfz Groiliers eenjoh Sout inflaet of opdoet londer aen te geven, van ibhon. dert guldens, midtigaders de verbeurte van 'cS'out, en van haer Neeringe gefufpendeert te wordenden tijdt van een Jaer. XVII AlleSch ippers, foo wel Ordïnaris, Mare! ende Veer-fchippers als andere, die eenigh Sout vande Sout-lieders, Panne-man of Groiliers binnen de Provincie van Hollandten Welt-Vrieilandtlullen halen, om binnen den fel ven Lande verroert te worden, iullen haer moeten addrelTeren aen den Pachter of Colle&eur van defen Impoft, ter plaetfe daer fy 't felve fullen laden, en hem verklaren tot wat plaetlè fy woonachtigh zijn, en van wat Panne- man of GrolHer fy het lelve fullen ontfangen, & welcke haer geven lal een groot Biljet, inhoudende dequantiteyt van't Sout dat fy lullen innemen, daer van den Pachter lal ghenieten twee ftuyvers, welck Bil j et de Schippers aen de Uytleveraers lul- len moeten verthonen, om 't Sout naerden inhou- de van dien te ontfangen; Ende 't felvc ingeladen hebbende, daer van verkrygen wettelijcke Atten- tie of Sout-brieffvan den Panneman; Ende fullen de voorfz Schippers met het voorfc Sout niet «<► gen vernachten, fonder het voorfz Sout aen oen Pachter offynen Collefteur aengegever1 te Wig opde boete van twee hondert guldens jfijjoclui» oock als fy binnen eenighe Steden vandevocw Provincie komen, om het ingeladen Sout telou a» gehouden zijn haer te vinden aen den pachter ColleaeurderfelverStadt, ende overlcjermj voorfz groot Biljet en Sout-brieff,ombydcn 10 aengeteeckent te mogen werden, op de dog fes hondert guldens. XVIII-            -l" nut UVt Sullen voorts de voorfz Schippers geeft ^ hare Schepen mogen lolTcn of leveren, vo al-eer de felvc daer van fal zijn ghclevert c u Biljet van den pachter of Colledteur,™^ boete vanfes hondert guldens* Ende» ^ Sout moeten gemeten of gefloten word j ^ fworen Meters of Sout-ftoters; m$&ZsSr al het Sout fal wefen afghelevert, %W ^J* pers met de pachters komen reecJell5'ke 0p é* kleyne Biljetten overleveren, ψ£^$&&& rugge van 't groot Biljet van deM}*™\pUef(fl' tcy cWn, dat het felvc Sout aldacr *l ^

-ocr page 892-

Gemene Middelen van Hollandt, Coufumptie van Jt Zout. 8 5'%

üenhetfelvealdaer niet al ghelevert is, fal ? Pichtcr op het voorfz groot Biljet moeten tey- hoeveel Zout daer op uytgelevertiSi en

verfwegen Zout 5 Van welck de vooriz Groilïers' Fa&oors, &c. fullen gemaeckt werden Debiteursj midrigaders mede van alle het Zout dat iydaer na fullen ontfangen en inflaen, om 't felve by de Bil- jetten van de uy tdoeninge en affchryvinge te vei- antwoorden; Ënde fullen van alle 't gene dat ver- impoftwert, den voorfz Impoft moeten betalen, ibndereenigelaccagie daer van te genieten : Ende ten eynde de voorfz peylinge des te beter en bequa- merloude mogen werden gedaen, iiillen de Grof- iiers, foo wanneer den Pachter komt peylen, al haer Zout moeten doen of hebben in Kaflcn of Tonnen, die door een gefwooren Ycker fullen zijn ge-yekt ; Ende fullen de voorfz Kaften moeten hebben een vafte Yck, op ibo veel plactfen gcila- gen, dat den Pachter bequamelijck fal konncn fien, hoe veel Zout in de vooriz Kallen of Tonnen isj op de verbeurte van twee hondert guldens. 4                          -Λ. J\. i. Ende op dat de Neeringe van de kleyne Kramers niet en ibudc werden verkort, iö fullen geen Grof- liers minder'Zout mogen uytleveren aen deheele Capitaliften als een half Schepel,zijnde een achtfte- part van een Vat ·, Ende aen de halve Capitaliften minder niet als een vierde-part van een Schepel * Welcke halve Capitaliften lullen betalen deghe- rechte helft van 't gene by de heele Capitaliften ten aenlicn van hare Familien betaelt wordt : En dat alle de Herbergiers die als halve Capitaliften alleen zijn ghetauxeert, noch fullen betalen boven den taux van haer Huysgelinnen fes guldens vijfthicn lluyvers voor hare Gaften ·, Ende de Herbergiers die noch als heele, noch als halve Capitaliftcn'gc- tauxeert zijn, doch echter in de volgende mindere tauxatie,dat delèl ve boven den taux van hare Huys- gelinnen als voren, voor haer Gaften lullen beta- len drie guldens feve ftuy vers acht penningen; en iiillen vervolgens van nu voortaen alle die gene, die geen heele noch halve Capitaliften zijn, voor yder Familie ten minften moeten betalen ecne gulde derthien lluyvers twaelf penn: , zijnde de helft van 't geen een halve Capitalift ten minften betalen moet; ende van grooter Familien na advenant de tauxe, daer vooren fy oock half foo veel Zout tor de Grofliers lullen mogen halen als een halve Capita- lift, die in den voorfz Impoft voor 't minfte betaetc drie gulde leve lluyvers acht penningen, halen mach, ende voorts naer advenant de Familien : Ende fal in der lèlvcr reguard een Grolïïer van het Zout mogen verkopen een achtfte-part van een Schepel Zout, zijnde mede half lbo veel als een halve Capitalift; En fal niemandt van den voorfz taux exempt zijn, als die gene die van de Aelmoef· fen leven, midtfgadersde Familien daer Man of Vrouw geen beneficie van eenige Steden of Colle- gientreckende, geen middelen hebben, ende al- leen moeten leven van haer eygenArbeytofHand- werek, datfy doen fonder Knecht, Meylèns, of eenige Leerlingen, 'tzy dat de ièlve Knechten, Meylèns of Leerlingen in hare Kofl zijn, of niet ·, behoudelijck dat die Knechten, Meyfens of Leer- lingen die by haer in de Koft nieten zijn, nier lul- len werden ge ree cke η t onder de Perlbonen die het Huysgefin compolèren·, als mede de Familien daer het Huwelijck door 'toverlyden vaneen vande Echt-ghenooten ghefcheyden zijnde, de langhft- levende op gelijcke maniere de Koft winnen moet; Tot

1x1,01 dekeen ander Stadt, lullen gehouden zijn ienvindcnaen den Pachter of Collecteur der

k

^radt, ende over te leveren het voorfz groot ÊEeflZout-brieff, óm by den felven aengeteyc- temogen worden, mede op de boete van fes PdcrfuWcns, ende oock geen Zout aldaer mo- loflen of overleveren, voor ende al-eer de felve j£van mcdefal zijngelevert een kleyn Biljet van

Η Pachter of Collecteur ; infgelijcks op de boete n j^ hondert guldens : Ende fal den pachter Serheclaetfte Zout is&heloft, op het felve groot Biljet teyckenénj dat alle het refterende Zout , roknsden inhoude van het felve,' in de Stadt fy- «yepachtingc is geloft > Welck Biljet de voorfz Schippers binnen een maendt na de laetfte uy tleve-

nngc

terceckenen, fullen moeten overleveren aen

„„. pachter daerfy de inladinge hebben ghedaen, omopfijn Regifter gefuyvert te worden, op de te van gelijcke fes hondert guldens. Λ 1 Λ.. Alle Schippers, foo wel Ordinaris, Mar£tende Vccr-fchippcrs, als andere,die vande Z®ut-zieders, fenc-man of Grofliers binnen de Provincie van Hollandt endeWeft- Vrieflandt eenigh Zout fullen

innemen vincicn,

, om in andere van de Geünieerde Pro- ofbuyten de ièlve Provinciën te vervoe-

ren, fullen haer moeten addrefleren aen de pachter oiColle&eurvandefenlmpoftterplaetfe daer fy 'tfclve fullen laden, ende hen verklaren, tot wat phctfciy woonachtigh zijn , ende van wat Panne- man of Grolïïer fy 't felve lullen ontfangen, de velcke haer geven fal een groot Biljet, inhoudende de quantiteyc van't Zout dat fy fullen innemen , (iacr van den felven pachter fal genieten voor het %vcn van 't vooriz Biljet, ende het regift reren van dien, twee ftuy vers; welck Biljet de Schippers jendeUytlcvcraers fullen moeten verthonen., om taZoutnaerdeninhoudeu van dien te ontfangen; inde't felve ingeladen hebbende, daer van verkry- P wettige Atteftatie of Zout-brieff van den Pan- «cnian} Ende fullen de Schippers, geenOrdina- jBMarftof Vcer-fchippers zijnde, die haer Zout «ende Geünieerde Provinciën fullen loflcn , jnden pachter daer fy de inladinge hebben ge- *i» moeten verthonen het Binnelaridcfche paf- FW, datfy van 't voorfz Zout hebben bekomen, "ffFnde den voorfz pachter daer de inladinge is 55 W Regifter daer mede mach iuy veren > J«J boete van les hondert guldens; Ende van

nS/ ae van de Convoy of Licent-mcefte ^endoenblijcken , dat het recht van dien is juieer daer van by den pachter cf Colieéteur ^%h.ceelfalwerdeη gegeven. t                    XX J^Si^prOifiersJFaaoors, ende allen

&*itB ulC,laermetZout in'tgrostevcrkoopen ^4?°^aölwyfè!1 alle «et Zout datfy- WS lnigï8h Van de Pachc in hare Huyfen of ^teroff e"hebben> om het felve by dr £cnt fcwoS? dommis gepeylt ende opgetey

lie^'Ordpn rr 7 Ψ* ^0 UUJ» C tonder daer van eenigh Zout te ^«bWv        gen dat fukks Sedaen worde ) ■ an twee hondert guldens, ende het

-ocr page 893-

Boeck. i Tït:

856                      Placaten. 7

een Biljet van den Pachter van de Plaetfe Η 't Zout lal willen brengen, ende op doet ?Λ ven , of anderlinrs te verthonen wettclii t ^' ftatie vanden Schout of Gerechte, da ι c' verklaert, en goede kennifle gedaen werdr dar ende op wat plaetfe hy woonachtig ende f **' dentie is houdende; dewclcke verthoont "^ fal hem den Pachter geven een behoorliicA^ om 't Zout te mogen ontfangen; Ende U 0 Γ' den weien ter iel ver plaetfe wederom tch ' een Biljet of Recepiile van den Pachter 0f ?? deur van de Stadt daer 't voorfz Zout fal Jl jf' bracht, en dat binnen den tijdt van een maend d na, op een boete van twee hondert guldens XXV. Maer in gevalle hy geen van beyde voor hem n bracht, fal gehouden wefen cautie te ftellen da het Zout ter gedefinieerde plaetfe daer op'i'y" is afgeichrevcn, lal werden gebracht en opcetlaen Ende ial 't felve binnen den voorfz tijdt al/vcorin by Biljet doen blijeken, op de boete als voren · En fai daer en boven den Cautionaris gehouden wéfen, den Impoft van het afghefchreven Zout te betalen aen den Pachter daer het felve is afefchreven XXVI. Ende of het gebeurde datyemandtbuyten den ringh van iyne Verpachtinge, de welcke als Capi- tahit of Koe-houwer niet en contribueren, een Vat Zout of daer beneden wilden gacn koe-pen, en geen Biljet van den Pachter of Colle&eur zyndcr woon- plaetfe voor hem en brachte, den fel ven lalden Impoft betalen moeten, of cautie daer voor ftellen aen den Pachter ter-plactfe daer hy 'iZout fal halen-, Ende fal hem de Pachter, daer van geven, beneffens het kleyn Biljet daer op hy fijn Zout moet halen, een ander Biljet, inhoudende de quantiteyt van 't Zout, en dat den Impoft aldaer is betaelt, of cautie daer vooren geftek; welck Biljet den Had- der van 'it Zout ial moeten leveren in handen van den Pachter of Collefteur daer 't felve 61 worden geconiümeert, al-eer dat opgedaen fal mogen wor- den , op de boete van hondert guldens,cnibyèn

Tot wekken eynde de Pachters gehouden fullen zijn Biljetten van de voorfz refpective quantitey- ten of maten te geven, ende een kennel ij ck onder- fcheyt te maecken tuilchen Biljetten die aen heele Capitaliilen , ende die acn halve Capitaliften ge- geven werden; als oock aen die gene, die wel ge- tauxeertjdoch geen heele of halve Capitaliilen zijn, op dat deGrofllersmogen weten, of de gene die Zout komen halen, heele of halve Capitaliilen zijn: Endeen fullen de voorfzGroiliers aen niemandt anders Zout uytleveren, als die haei overleveren rullen een Biljet vanden Pachter haerder refidentiej En fullen alle het Zout 't welck volgende het Biljet is verimpoft, te gelijck ende met'er daedc uytleve- ren moeten, alles op een boete van hondert gul- dens; Met dien verftande, dat ter plaetiè daer de Magift raten goede fouden mogen vinden de Grof fiers te ordonneren, geen minder quantiteyt uyt te leveren als een halve Sack, ('t welck ter difpoiï- tie van de refpe&ive Magiftraten van de Steden wert gelaten ) aldacr mede het Zout t'effens en te gelijck, in conformiteyt van 't gehaelde Biljet,met der daet uytgeilagen fal moeten worden , op de boete als voren. XXII. Item, fooyemandt eenighZout op het Leger wilde voeren, ommebyde Soetelaers gefleten te worden, fal hem moeten reguleren naer het voor- gaende Articul, uytgefondert dat hy in plaetiè van *t Biljet, by Atreftatie van den CommifTaris van de Schepen ende Geweldighde , of die by haer Hoogh Mog., of der fclver Gedeputeerden als dan fullen werden geordonneert, fal doen blijcken,dat het felve Zout aldaer gekomen endegeloft fal zijn; mede op de boete van fes hondert guldens. XXIII. Alle Ördinaris Marct endeVccr-fchippers fullen gehouden zijn in't begin van elck Termijn cautie te ftellen, datfc het Zout daer op het iëlveafghe-

getrou- welijck fullen beftcilen ter gedeftineerde plaetiè, ende fullen volftaen mogen, midts dat fy alle reyfe

t haerder wcderkomfte uyt Biljet van de Pachter of Pachter of Collecte te Boeck geilelt te worden, des felfsColleaeur daer fy tZout fullen hebben om dienvolgende daer van denlmpoft alle niaen-

gebracht, doen bhjeken acn den Pachter orColle-cleur daer fy't voorfz Zout fullen hebben ingeno- men, dat de quantiteyt aldaer is gekomen cnaen- gebracht ·, Ende fal den voornoeniden Pachter of Colle£rcur 'tielveopfijnRegifter moeten fuyve- ren, ende de Biljetten liaiïeren; op poene ίο eeuigh Schipper of Schuytvoerder in gebreecke bleven het Biljet over te leveren, fal verbeuren voor de eerftc reyfe vijftigh guldens , ende niet te min de naeft-volgendercys het Biljet aen den voornoem- den Pachter of Collc£teur moeten bchandigen, op de boete van hondert guldens-, Ende foo defclve

den te gacn ontfangen, daer 't felve Zout ïsgc- haelt en afgefchreven, Voor foo veel die daer » taelt is; Ende fullen de Pachters vóor^coUW en ontfangh van penningen genieten den acht c penningh} fulcks dat hier by verfhen werdt, au de Pachters alommc in die gelegentheyt recif malkanders Collefteurs fullen moeten zn> XXVII- Alle Koophiyden of Schippers ^^|| witeeraiïneert Zout binnen de Provincie ιm landt en Weil-Vrieflandt inkomen, ««§} ^

voor de derde reys infgeiijekrin gebreecke blyven, den zijn terftondt als fy aenghekornen ζν^φ. op fufpenfïe van haer Veer.                                       Pachter of Collecïeur over te leveren nar- ^ XXIV,                               tieofSout-brieff, al-eer fy daer mede W^ Item, of't gebeurde dat yemand, 't zy Grof- j' nachten -f Ende fullen geen Zout moge ^^ fiers, kleyne Kramers, of andere, eenigh Zout; ren anders, als in. de be,iloten Steden j e uanE. quamen te kopen, die hy felfs in eenige Stadt van gelevert fal zijn een Biljet, inhouden %φ den Lande van Hollandt en Weft-Vrieflandtwil- tcyt van dien , op de verbeurte P^^i* de voeren, of door een ander Schipper doen ver- j midtfgaders Schip of Schuyt, ende boV.t ï0#

voeren ·

ial gehouden zijn hem te addrefleren acn boete van fes hondert guld,; en W

moeten reguleren m 't uytleveren, is geordonneert.

den Pachter of Colleclcur van de Plaetfe daer hy 't Zput fal innemen, ende hem moeten overleveren

alsin'c

$

-ocr page 894-

			Gemene Middelen van Holland^ Confumptie van 't Zout, 857
						tinente Lijfte van de heele Capitaliften > van perfo^ nen die in 't laetfte Quohier vanden Twce-horr dertften penningh werden bevonden gegoet te zijn tot twee duyfent ponden te veertig grooten 't pont, ende daer boven, als mede van die gene, die in de vooriz Quohieren bevonden werden tct duyfent guldens gegoet te zijn, ibnder yemant van de ièlve Lijfte te eximeren : Ende by aldien den Pachter iöude mogen meynen, dat op de voorfchreve Lijfte niet waren ghebracht alle de gene, die hy oordeelt, tot duyiênt ende twee duyfent guldensrefpectiee, ende daer boven gegoet tezijn, ial hy vermoghen een andere Lijfte re formeren, ende daer op ftellea al de gene,die hy meynt tot de voorfz twee duyfent. en duyfent guldens refpeftive gegoedt te wefen, en de voorfz Lij fte over te leveren aen de Heeren Bur- gemeefteren van de Stadt fijnder Verpachtinge, de welcke de vooriz Lijfte examineren, ende hem or- donneren lullen, aen wie hy een Billietiai fenden: Ende indien hy vermeynt dien-aengaende niet te werden gemainrincert, fal hy hem vermoghen te addreflêren aen de Heeren Gecommitteerde Raden in de refpeerive Quartieren, die dan daer op nae- der fullen difponcren, lbo als iy oordeelen fullen te behooren j des ial liet alje Perlbnen op de vooriz Lijftcn gheftelt, vry ftaen binnen fes maenden nae den outfangh van haer Biljet, haer voor de re- ipeclive Magiftraten met Eede te expurgercn,ioo hoogh niet gegoet te zijn, het welck de Magiftraten op de Bülietten vande perfonen die hun by Eede ge- expurgeert hebben, fullen doen tekenen, op dat de Pachters dat gefien hebbende, hun daer nae mogen reguleren: Des dat die gene, die den voorfz Eedt binnen de voorfz fes weken niet fullen hebben af- geleyt, naer het verloop van dien tijde, daer toe niet verder fullen werden geadmitteert, midtsdat den Pachter in het uy tgeven van het voorfz Biljet gehouden fal zijn daer in uyt te druckendendagh, wanneer hy het voorfz Billiet heeft uy tgegeven, en den tijdt binnen de welcke de doleantie moet wor- den gedaen 5 op poene van dat hy by faute van dien, verileken ial wefen van iyne actie defen aengaende j bly vende niet te min de andere poindren defer. Or* donnantie, ende hier mede niet verandert zijnde in hun geheel : Ende fullen de Pachters gehouden zijnde Biljetten van heele en halve Capitaliften, midtfgaders van de voorfz kleyne Getauxecrdens j uyt te fenden voor half April, of foo veel later, als de refpe£five Magiftraten nae de gelegencheydt van de Steden fullen ordonneren; op poene van in reguarde van die gene, aen de welcke fyluyden bin- nen de voorfz tijde de Billietten niet en fullen heb- ben gedaen leveren, te verliefen haer recht van het geven van de Biljetten, ende de invorderinge van den taux, daer op de felve anderfints ibuden zijn gequalificeert geftclt te worden. XXXIII. De Pachtcrs,hunne Medeftanders of Collecletirs, en fullen geen Zout, fclfs, of door andere moghetl verkopen, ofte in 't verkopen van dien, part ofte deel hebben} noch oock woonen ofte koftgaen mogen by eenighe kleyne Kramers, of andere dki Zout-neringe doen j op de boete van twee hondert guldens, ende noch twee hondert guldens volgens hetGenerael Placaet, midtfgaders ingevolge van het twaelfde Articul van de Generale Ordonnantie9 op de verbeurte ende breucke van noch eens 1Ó veel $ Μ                        hon-
				XXVIII
		c loock niemandc, wiehy oockfoudemoghen ■ vermogen ccnighc Vent-jagerye van Zouc te if ' 0f jiet fclye uy t eenige ichepen foo wel bin- l Steden als ten platten Lande te koopen,ver- £5bCf« ko°P om-loopen, op de verbeurte van Γ rfchreve Zout, de voorfz ichepen, ende een V^mks hondert guldens daer en boven. ^ .           XXIX. Van defen Impoft fullen vry ende exempt zijn, Hedie in de Generale Ordonnantie zijn begrepen; '^rfaidershet Zout, 'twelcktothet zouten van EHaringh, Buckingh, Blijck-ftapel-Vifch, Cab- beliaUiSchcllevifch en Schol, midtfgaders Magge en'Gccpen, (wefende Aes) verbefighc falworden* dies lullen alle die gene, die met de voorfz Nerin- eeommegaen, gehouden wefen met Eede te belo- ven ) dac ly het Zouc, het welck fy ten fine voorfz fullen opdoen, aen niemandt mogen verkoopen, segh-geven, of anders diflribueren, op poene van sncyneedigheydt; ende dat op yder Vat 'c welck fy ïctnandt fullen verkopen, overdoen of overgeven, ien verbeuren hondert ponden, ende van min.· èrVatennaeadvenant. XXX. Den Pachter fal mede ten ingangh van fyne pacht aenteyekenen alle het Zout dat by de Koopluyden, Büeck-houders, Stuyr-luyden, of andere, haer met den Haringh of Vifch- Neringegenerende, bevon- den fal worden *, ende fullen de felve geen Zouc mogen opdoen, voor ende al eer fy 't felve hebben aengegeven, om op elcke reeckeninge gheftelt te worden: Voorts foo fullen de felve perfonengeen Zout moghen uy tleveren, 't zy in Buys-fehepen, Υίίφ-ichepen, of aen yemandc anders , voor en al eer dat fy 't ièlve weder aen den Pachter laten af- tcyekenen, ende daer van een behoorlijck Biljet bekomen ,mèt nominatie aen wat Schipper, Stuyr- man, of aen wien dat de felve wort gelevcrt; ende fullen mede alle Stuyr-luyden van Haringh ende Vifch-fchepen, uyt de Zee aengekomen zijnde, endeeenigh Zout van haer Neringe overgehouden hebbende, 't felve den Pachter perfecl· moeten la- ten aenteyekenen, alwaer het dat fy 't ièlve in hare fchepen lieren leggen, om daer na' met kenniflè van oen Pachter wederom tot hare Neeringe in Zee ge- nomen te worden, opeen boete van vijftighgul- dens» ende verbeurte van 't Zone. XXXI. ije Stuyr-luyden van de Haringh-Buyfen fullen Γ® moeten betalen van den parriculieren taux 30 ai"e "wys-geiinnen, ter plaetiè daer fy woo- jen, alsde Capitaliften, midrsdatfy van'cZoUt l3:Jenfc,vc CQC haer coniumptie fullen inflaen, «nöiüiei fullen moeten halen. ς . ·XXXIL enfal°Vie Padltcr falb1yven van defen Impoft, nocht et Verm°Sen eenige doleantie te funderen, ,jat cPretenfie van quijtièheldinge te maken, om nin mSe Perfonentevoorens indeCapiraleLce- «folefCOnmbueert hebbende' geftorven, vcr- Zjjn ,' verarmt, of fulcks in conditie verandcre mUn J /dveniet ghefteltzijn, gehouden te Cueren r<leninde Capitale Lecningc te contri- den, LmacrdeMagiitraten inde refpecTrivc Stc- 5endtnpenuerftont m den ingangh van den Pacht, achter ter goeder trouwe leveren een per-
							/

-ocr page 895-

Placatcn. ^.Bocct f.Tït.

$1$

als den Impoft verpacht Tal werden, indien die fes ftclt worden by de refpeaivé Magiftratcn

cedight, geen fraude in 't voorfz^Middel te η plegen ·, en fal niemandt anders als kleyne R n toegelaten worden Zout-neeringe te doen ^05 XXXVIII.                  I Den Pachter fal gehouden wefen indeS^ daer de Heeren Commiflariflen ende Ma»"ft fulcksgoed ennoodigh vinden, te ftcllen0' ^ meerColle&eurs, die ter plaetfe, en op f??, uyre als geordonneertfal worden, fal moeten ft tot gerief van yeder, om de iel ve met BiljctteS Ccdullen te gherievcn , ibq wel die buyten d ringh van fy ne Verpachtinge, als daer binnen S nen ; En fullen daer beneffens gehouden wefen houden goed en pertinent Regiftcr van alle't ZoL dat foo binnen defe Provincie, als in andere va J! Geünieerde Provinciën , of buyten de felve fil worden gevoert, welck Regiftcr fy t'allen tyden des by den Pachter van een ander Diitrift mibcht zijnde, fullen moeten openen, op de boete van hondert guldens te verbeuren, foo fy weygerish zijn 't felve te doen, midts dat de boete die door 't openen van 't Regiftcr werd ontdeckt en achter- haelt, tuflehen beydede Pachters gedeelt fullen worden half en half. XXXIX. Den Pachter ial alomme, ende op alle paÖagien daer 't hem goed dunckt, fo te Water als te Lande, mogen ftellen alfulcke Wacht, als hy tot belettin^e en verhoedinge van fraude en iluyekeryen nodigh fal achten, de welcke geauthorifeert fullen zijn, om de Biljetten van het ingeladen Zout af te eyf- ichen, ende te viiiteren, fonder dat yemandt daer tegen ial mogen doen eenigh belet of refiftentig, op de boete van hondert guldens, en arbitrale corre- ctie na gelegentheyt van iaecken : Tot weldon eynde alle Officieren, 'tzy van watQuarrieren, Steden of Dorpen die ibude mogen zijn, beiaft en bevolen wert op den Eed by henluyden in'tiluck haerder OfHcie gedaen, dat fy t'allen tyden (des by den Pachter of Colledeur veriöcht zijnde) de felve fullen doen alle hulp ende affiftentie, daer in fy volgende den Piacate, ende defe Ordonnantie gerechtightzijn. Ende fullen die gene die by defraudatie ( datis willens en wetens met opfet om den Impoiltepfo- fyteren, ende die aen 't Landt teontrecken) ot ongeoorlofde, ende by de Ordonnantie met gp<> permitteerde compöfitie, het recht van 'tvooriz Middel in't geheel niet hebben betaelt, boven « poenen en boeten in defe particuliere Ordofluanw uytgedruckr, mede vervallen in de poenen en boe- ten, begrepen in het Generacl Placaet op mΨ h'eve van des Gemene Landts Middelen ge·^ neert, welck Placaet ten voorfz eynde alhier , ghehouden voor geinièreert* Doch fullen diep die de voorfz Ordonnantie alleen contravcmerc

,endedaerbo-ï die daer bene-

d

selijeke fes hondert guldens. &                       XXXIV, Den Pachter ofCoIle&eur fa! aen handen van den Commiflaris den behoorlijcken Eedtdoen,dat hy, noch niemandt van fynent wegen met niemand contrarie defe Ordonnantie, ial compoferen ofcon- nivcren in eeniger manieren, op poene van iès hondert guldens te verbeuren, foo wel jegens den Pachter of Colledfcur te executeren, als jegens den genen die met hem, of yemandt van fynen t wegen compöfitie of uytkoopaengaet : Ende indien ye- mandt van defen Impoft compofèert, Jdillen de an- dere Pachters de felve daer over mogen bekeuren, en hunne aclie ter eerfter inftantie mogen interne- ren voor de Edr Heeren Gecommitteerde Raden in de rcfpeclive Quartiercn daer de compöfitie is gedaen of geplceght. XXX V.. Ende op dat de voorfz Groillersin hareNeeringe niet werdc verkort, iiillen de Huyiluyden en Inge- zetenen van de andere naeft-gelegene Provinciën, daer den Impoft: van 't Zout by 't Hooft-gelr niet en wertbetaelt, of geen Groot Bil jet en werd ge- geven , ende die gewent zijn hacr Zout te halen in een van de andere Provinciën of Geaflbcicerde Landen, moeten brengen een Atteftatie van den Schout ende Gerechte haerder Woon * plaetiè , daer by dat verklaert fal worden de groote van haerHuysgefmnen, ende hoe veel Koeyen dat iy melcken, midtfgaders dat het zijn haer Ingheze- 'tenen j Welcke Atteftatie iy alle Jaren of Ter- mynen moeten doen vernieuwen ·, met 'welcke Atteftatie, in plaets van het groot Biljet, de vooriz Buyten-luydcn fullen gaenby den Pachter of Col- ledeur ter plaetfe daerïy haer Zout iiillen halen, en hem acndienen, tot welcke Grofliers, en hoe veel Zours dat fyfullen hebben, midts dat iy niet min- der als eenSack, of twee Schepels t'effens fullen halen, de welcke haer geven laleenkleyn Biljet, inhoudende de nombre van dien ; ende ial't felve mede op den rugge van de Atteftatie teyekenen j Welck kleyn Biljet iy overleveren iiillen aen de Groftiers» om haer rot hunne reeckeninge van uy t- flagh te dienen > En iiillen van yeder Biljet genie- ten een halve ftuyver. XXXVI. Den Pachter ial ten ingangh van iyne pacht gaen pcylen tot alle klcyne Kramers., ende waer een Sack Zouts of daer boven bevonden werdt, fil hem den afgaenden Pachter 't ielvc. moeten uytkeren, ten langhften binnen een maend na het ingaen van de pacht. XXXVII. En om te voorkomen de frauden die in'deicn Impoft werdt geplceght ·, fo fullen de voorfz Pach- ters t'allen tyde met Notaris en Getuygen mo^cn peylen, cridc onderibeck doen tot de kleyne Kra- mers, en waer fy bevinden fullen niet meer als drie, vier, of vijf Maetjes of Koppen, fullen vermogen 't ièlve na haer te nemen, midts betalende ib veel als 'c aen andere werd verkocht, fonder eenige contradi&ic daer tegen te doen, op pcene van hon- dert guldens i Ende fullen de kleyne Kramers ge-

fonder defraudatie, vervallen inde voorfzfaoj^ en pcenen, in de felve Ordonnanie begrepen, α>

de vooriz boeten en pcenen van Placaet niet onderworpen zijn.

X L.

;houdcnzijfl

Den Pachter v*an defen Impoft Tal jgWJgg; in elck Dorp, onder fijn Verpachtinge «Wh te ftellen een Collcclcur tot gerief van aetn deren.                                                - pen

-ocr page 896-

Gemene Middelen van Hollandt X L I. chter fei gehouden weien in handen van Π tfangcr . ■ · te betalen t'elcke drie L· een gerecht derde-part van fyn beloofde **? · namentlijck in de vierde maend de drie ^ndenten vollen, ofby ghebreeckevan dien, Tdefl Ontfanger 'tfelve mogen doen executeren jcmca aen den fel ven Pachter of fyne Borgen

, Gonfumptie van \ Zout, 855; Sonnenjopgangh, ende weder eyridigen den eerften . . . daer aen volgende met der Sonnen op- gangh. XLIII. Op de Conditien ende Voorwaerden, foo in de Generale, als in defe particuliere Ordonnantie be- grepen, is pachter gebleven van defen Impoft . , voor den tijdt van een geheel Jaer, om de fommc van Des t'oirkonde is defen gheteeckent by den Ge- committeerden van de Heeren Staten , op den

en

fuielden en inhoude van de Generale Ordon- ^'                  XLIL Ende fal de pachte van defen Impoil ingaen op eerften .... eerftkomende met der

ii;n

Nieuwe Ordonnantie op de Confumptie 'vanhet Zout, foo als de fehe over den Jare ι 6 8 o, ende vervolgens ü ghecoïïeÏÏeert. In date den derden^ Mey 1680.

IV. De Herbergiers ende Tappers die in den Twee* hondertften penningh als heele Capitaliften ftaen gcquotileert, fullen boven den taux van haer Huys- gefin noch betalen derthien gulden vijfthien fluyv. voor hare Gallen. ,.y. Ende fullen op defelve wyiê de halve Capita- liften ; te.weten, die gene die op duyfentguldens in den Twee-hondertften penningh zijn bekendt, in alles in de helft getauxeert werden van het gene de heele Capitaliften fchuldigh fullen zijn, endcfulex ten minftenop vier Perfonen tot drie gulden feveri ftuyvers acht penningen, grootcr Familien naer advenant; ende fullen de Herbergiers ende Tap- pers, die als halve Capitaliften in den Twee-hon- dertften penningh zijn getauxeert, boven den taux van haer Huysgelinnen geftelt werden op fes guld. vijfthien ftuyvers voor hare Gaften. VI. Ende de kleyne Getauxeerdens weder half ibo veel als de halve Capitaliften, ende fulcks opeene gulde derthien ftuyvers twaelf penningen, in hoe veel Perfonen die Familie oock ibude mogen be- ftaen; ende/uilen de Herbergiers ende Tappers die noch als heele, noch als halve Capitaliften, doch echter inde vooriz kleyne tauxegetauxeert zijn, boven den taux van hareHuysgefinnen geftelt wer- den op drie gulden feven ftuyvers acht penningen voor hare Gallen > ende fullen voor kleyne Ge- tauxeerdens werden gereeckent alle diegene, die noch voor heele, noch halve Capitaliften in den Twee-hondertften penningh zijn bekent, uytge- iöndertdiegenedievande Aelmoes leven, miotf- gadersde Familien daer Man ofte Vrouw, geen Beneficie vaneenige Steden of Collegien trecken- de, geen middelen hebben, ende alleen moeten leven van haer eygen handen Arbeyt ofteHandt- werek, dat iy doen iönder Knecht, Meyflèns. of Leerlingen die in haer koft zijn, ofte niet i als mede de Familien daer 'tHuwelijckdooroverlydenvan een van de Echt-genoten gelèheyden zijnde, de langhft-levende opgelijcke maniere de koft winnen moet, alle welcke in de Perfoonen van de kleyne Kramers gefamentlijck fullen werden getauxeert. VII. Ende op dat de groote van de voorfz Familien f Μ 2                       per-

In Colle&eur fal ten Impoft ontfanghen* vanyder Vat Zout, ibo gherafmeert als ongerafineert, daer van hondert Vaten vooreen hondertZouts gereeckent, w'er- èn ,dat ter plaetfe van fyne reiidentie by de heele, halve Capitaliften, kleyne Getauxeerdens, kleyne Kramers, ende alle andere perfonen terconiümp- rie fal werden opgedaen ·, derthien gulden en thien ftuyvers, wekken Impoft by de heele, halve Ca- pitaliften } kleyne Getauxeerdens, ende kleyne Kramers fal werden betaelt, in manieren als hier nacbreedervolght, ende byde verdere Periöncn Zout ter confumptie op-doende, voor en al eer fy- luydenhetfelve lullen mogen opdoen. *·                  II. YderHuyfgefin 'twelck in den Twee-hondert- den penningh fal bevonden werden op twee duy- fent guldens ende daarboven, ende fulcks als heele Capitaliftgequotifèert te zijn, groot wefendc acht Perfonen, twee Kinderen van acht Jaren ende daer beneden voor een ghereeckent, ende het oneffen Kint voor een half Perfoon, fal geftclt worden ter confumptie op een Vat Zouts, tot derthien guld. tliicn ftuyvers, ende van minder ende meerder Icrioneri nacr advenant, alles in een geheel Jaer; «Me fullen de voorfz Huyfgefinnen ghereeckent ™ naer het getal daer op de fel veten ingangh «nnct Sayfoen fullen werden bevonden; Wel- kende, dat het minfte van defelve Huyfge- wenbetalen fal jegens vier Perfonen, ende fulcks ^resguldenvijfthfenftuyv. Vo                 tl ï. VfJr ^apifa'iften fullen mede gereeckent JS *°°aanighe Familien , die in den Twee- Hel V pcnninSn mcc en zijn bekent, ende by indenT yCmu ndt inwoont ende in dc koft is» die r2!i(i j Yee*hondertften penningh als heele Capi- kWSSP? ?J^? dcStuyr-luydenvande Adminift y ' diemeteenen Boeckhouders of iiouwerè VUr?Zijn' Buckingh-hahgers, Vlees- ^opers?* ''CAen'%ers> die meteenen Speck- cenigh Zo Ψ' 1 uyde"Zourcrs> ende alle andere die Voor°h{xleC are^ee"noe verDe%en> bullen defelve bMW$$fc werden gereeckent, fchoon ^ften m;c^cficele Capitaliften of halve Capita-

-ocr page 897-

Placaten. 7. Boeck: ^.Tit* den Panneman of Groifier, al waer het f 1 ■ fal werden gehaelt, alvorens hy daer ν . ^ Biljet fal vermogen te geven, op de bolt? ?)> dert guldens, ende de voorfz aenteeck n" den rugge van het groot Bilüet gedaen 2Ï%?P neftens dien oock geven een kleyn Bijr . %

Sóo

perfecTretijck foude mogen gelal daer vandoor CommiiïarGroot Mog. j met ende nevende refpecTive Steden ende Dorbefchryvinge werden gedaenvolgens de ordre, daer toe gea

dende defelver qi^riteyt, oni'^S Panneman of Groffier het voorfz Zout S5t halen, daer vooren hy genieten fal voor LS" ven van yder Biljet een halve iruyveri wi n* de, dat de Huyiluyden, Capitaliften', Ï£S* Getauxeerdens ren platten Lande, hacr Ρ, u e

lienqualijck fal aengegeven hebben, verbeuren als volght·, namentlijck de heele Capitaliften duyiènt guldens, de halve Capitaliften vijf hondert guldens, waer van de helfce fal komen ten proffijte van den Aenbrenger, ende de weder-helfte voor den Offi- cier die de calange doen fal, ende den Armen half ende half j ende op dat yder foude mogen weten, of de voorfz Familien wel aengegeven zijn, foo fal een dubbelt van de Lijfte van de befchryvinge gebracht werden ter Secretarye van de refpecTive Steden ende Dorpen, ende falelck diefulcks fal begeren, daer toe acces hebben. VIII. DemCollecTeur fal aen yder van de gequotifeer- de Familie, heele, halve Capitaliften, ofte kleyne Getauxeerdens geven een groot Biljet, daer in ge- teeckent fal zijn de groote van yder Familie, midts- gaders hoe veel Zout daer op magh worden gehaeltj des fal het alle Perfoonen als heele, halve Capita- liften ofte kleyne Getauxeerdens, getauxeert zijn- ' de, binnen den tijdt van veerthien dagen, nae dat ïy de Biljetten fullen hebbenontfangen , voorde Heeren, by haer Edele Groot Mog. tot het for- meren van de Quohicren gecommitteert, vry ftaen met Eede te verklaren, dat fyluyden foo hoogh niet gegoedt zijn; ende ten refpecTe van de kleyne Ge^ tauxeerdens, dat fy van de Aelmöes leven, of geen beneficie van eenigeCollegien of Steden treckende, alleen moeten leven van haer eygen Arbeydt ende Handt-werek, dat fy doen fonder Knecht, Meyf- fens, of eenighe Leerlingen, het zy dat de fëlve Knechten, MeyiTèns of Leerlingen in haer koft zijn of niet j Des foo fal den Collecleur in het uytgeven van het voorfz Biljet gehouden zijn daer inuytte drucken den dagh wanneer hy het voorfchre ve Bil- jet heeft uytgegeven , ende den tijdt binnen de wclcke de doleantie moet werden gedaen. I X. Ende foo wanneer de voorfz Gequotifeerdens binnen de JurifdicTie van hare woon-plaets Zout fullen willen halen, iullen fyluyden met het voorfz groot Biljet gaen by den CollecTreur haerder refi- dentie, de welcke op den rugge van het groot Bil- jet fal teeckenen hoe veel Zout fyluyden begeeren te halen, ende nevens dien haer geven een kleyn Biljet, inhoudende de quantiteyt van het Zout, met den dagh ende datum, ende tot wat Groifier, en'de indien het vier Sacken is ende daer boven, tot v/at Groilier of Panneman fy het ièlve fullen halen ; ende niemandt fal fonder het voorfz kleyn Billiet eenigh Zout mogen halen, of fijn groot Biljet on- der den Groifier laten, op de boete van vijftigh guldens. X. Die gene die Zout fullen willen ofte moeten ha- len buy ten de Jurifdiftie van hare woon-plaetien, fullen met 't voorfz groot Bilüet gaen by dep Collc- cTcur in die JuriidicTrie daer fy 't Zout willen halen, de welcke als vooren op den rugge van 't groot Biljet fal moeten teyekenen de quantiteyt van het Zout, dat fy daer op fullen hajen, met denominatie van

jet aen den Colleftcur van · hare refid JS

ι· len

moeten exhiberen en vertoonen, ommcri teyekeninge van het felve de afreeckeninEC ted?P' op poene van by ghebreecke van dien te yerhS

iföi

vijf en twintigh guldens.                            l X I. Indiende Gequotifeerdens haer groot Biljet

gehaelt hebbende , meerder Zout mochten

van

nooden hebben, fullen defelve haer Zout by de kleyne Kramers mogen halen, of by een nieuw Bil jet van den CollecTreur tot den Panneman of Groi- fier, midts daer van betalende den Impoft in hot eerfte Articul vaneen Vat Souts derthien guldens thien ftuyvers, minder gedeelte nae adveuant XII. De Gequotifeerdens fullen alle drie Maenden een gerecht vierde-part betalen aen den Colleacur van hare woon-plaetfe van 't gene waer op defelve gequotifeert zijn, ten ware de fel ve alle haer Zout te gelijck, of hetlaetfte voorde expiratie van de voorfz termynen quamen in te leggen, in weideen gevalle den geheelen Impoft lal moeten werden yoldaen, foo ras als op het felvige het voorJzZout in 't geheel of't laetfte van dien fal werden gehaelt ι ende en ial den CollecTreur niet gehouden zijn aen die gene die in gebreecke blyven debetalingheals vooren te doen, kleyne Biljetten te geven, foo lange de verloopen termynen niet en fullen web betaelt. XIII. De Gequotifeerdens fullenhet Zout daer opff luyden zijn gequotifeert, of haer Biljetten aennie- mandt, hetzy GequotifecrdeofOngequorifode mogen over-doen, of Zout op haren naemmeens anders Huys mogen doen in ftaen, direcTeJijck ottc indirecTelijek, door haer felven, of dooryemandt anders, al waer het fchoon dat het Zout, daer op fy gequotifeert (ouden mogen zijn,- in haer Familie fiiet konde werden geconfumeert, alles op depeen van fes hondert guldens t'elckens te verbeuren, K» by diegene die het voorfz Zout over-gcdacni w by die gene die aliück Zout overgenomen 01 W? flagen fal hebben i ende fal den Colledeurvan^ inhouden van dit Articul mentie moeten nif: in 't groot Biljet dat hy uytgeeft. X I V Alle Koopluyden, Schippers, Wagenaers,g; reluyden, of andere Perlbnen, die met WW^, neertZour, 't zy van over Zee, uY:"e LvÏ0· de Landen, of van buytcn de felve, binncnd^ vincie van Hollandt en Weft-Vrieflandpnkoi _ fullen het voorfz Zout ten platten Lande.m. gen lolTen of opdoen in éÏÖÖ/^MMM teyt,maerallee.nliick binnen debenotf.» ς y0j

de verbeurte van het Zout;

-ocr page 898-

Geinene Middelen van Hollandt, Conftimptie van 't Zout, M.ïi ura»e, Karreen Paerden, %aer mede het ι 't vooriz Souc niet mogen loflèn, voor ende al-eer jchuyi) i^^t fal zijn, endedaer en boven een ι aen de fel ve dacr van fal zijn gele vert een Bil jet van

η feshondert guldens te verbeuren by den jïnrenlndoendgrefpeaive. Kndeenfullendc voorfz Koopluyden, Schippers

denCollefteurvandeielveLos-plaetfe, beydeen, yder poinft van dien op de verbeurte van het Sout, midtigaders Schip,Schuyr, Wagen, Karreen Paer- den, waer in, ende waer op 't vooriz Sout fal welen

naers, Karreluyden of andere, perfoonen, l orfzZout in de beiloten Steden niet mogen iof roeren,

geladen, ende daeren boven een boete van fes hon- dert guldens.               .. χ χ ι In de beiloten Steden van den ièlven Lande ful- len zijn Sout-fieders, Panne-luyden ende Groiïkrs vanSoHt, en kleyne Kramers, ende ten platten Lande alleen kleyne Kramers, die haer lullen heb- ben te dragen na het volgende.

Soor&Zout aen dcnCollcéteur van de Los- !aetsaengegeven,endeeen behoorhjck Biljet daer ?an gehaelt, en aen den Loflèr vertoont fal zijn, op «lijckeboetealsvooren D J                    XVI. Gelijckde voorfz Inbrengers met het voorfz Sout mede nergens fullen vermogen te vernachten, al- waer het datfe hen fouden willen excuferen met het Sout voort te fullen varen, voor en al -eer die aen den Collc&eur van de Plaetfe daeriè vernachten, hier Biljet hebben verthoont, op de boete van drie hondert guldens. XVII, Alle Koopluyden, Schippers, foowelordina- risMar&endeVeer-fchippers, als alle andere die van de Zout-fieders, Panne-luyden of Grofllers binnen de Provincie van Hollandt en Weil- Vries- land eenigh Zout fullen willen innemen, om bin- nen of buyten de Provincie van Hollandt en Weit- Vrieflandtvervoert te werden, fullen het voorfz Zout niet mogen fchepen of innemen, voor en al- eer daer van gehaelt, ende aen de ièlve verthoont fal zijn een behoorhjck Biljet van den Colleiteur van de plaetfe al waer't voorfz Zout ingenomen fal worden, inhoudende de naem van den Panne- man of Groflier, dewelcke het voorfz Zout fal uitleveren, midtfgaders de quantiteyt van 'c voorfz Zout, ende expreffie met wat Schipper, ende op wat plaetfe het felvige fal werden verfonden,indien liet binnen de Provincie veribnden werdt, doch iuo bet buyten de Provincie verfonden werdt, fal de plaetfe waer nae toe niet praxifè behoeven ge- expnmeert tcworden, op de verbeurte van 't Sout, msdt/gaders Schip, Schuyr, Wagen, Karre ende 1 «fden, waer in het fclve Zout fal weien geladen, «wie daeren boven een boete van fes horidert gul· eens.                 , •           XV III. Ende fullen de voorfz perfoonen 't voorfz Zout ««nier mogen loflèn op andere plaetfen, als waer jpnettelyige aengegeven is, ende ten dien ey nde •jowlz Biljet altijdc by het voorfz Zout moeten "ouden,oppoeneals boven. ρ α r              XI Χ. ' khy 7 en^evoori2perfonen nergens met het

XXII. D^ Grofllers van Sout en fullen geen Sout mogen inflaen, ontrangen of opdoen binnen hare Huyfcn of pack-huyfen, voor en al-eer fy 'tfelve den Col* lecieur van hare woon-plaetfe aengegeven, cnvan de ièlve een Biljet gehaelt hebben, innehoudende de quantiteyt van dien, omby den fel ven Colle- cteur te Bocck gcitelt te worden, op de verbeurte van't felvige Sout, en een boete van fes hondert guldens , ende van haer Neeringe gefufpendeert te worden den tijde van een Jaer·, Ende fal 'tfelve Sout gemeten of gefloten moeten worden by de ge- fworen Meters of Sout- ftooters, op de boete van hondert guldens. XXIII. Oock en fullen de Zout-fieders , Panne-luyden of Grofllers van Zou t, geen Zout mogen uy tilaen of uytleveren , 't zy de ièlve binnen de Provincie van Hollandt en Weft-Vrieflandt, of daer buyten fal worden gevoert, of binnen dejurifdictie van hare woon-plaets, of dacr buyten fal werden gc- confumeert, voor en al-eer dat haer daer van ver^ thooni fal zijn een Biljet van den Collecteur haer- der reildentie , innehoudende de quantiteyt van dien , en na wat plaetfe, ende met wat Schepen de felve werden gebracht, dochfoo het buyten de Provincie gaet, fal de plaetfe waer na toe, niet praxife behoeven ge-exprimcert te werden, op de boete van 't voorgaende Articul; Ende fal't iclve Zour gemeten of gheftoten moeten worden by de gefworen Meeters ofZout-iloters, en geen andere, op de boete van hondert guldens. XXIV. De voorfz Zout-fieders of Grofllers fullen het groot Biljet vande Gequotifèerdens nier onder hun mogen houden, op de boete van hondert gul- dens. XXV. De vooriz Grofllers lullen ten Ingangh van het Sayiben moeten aenwyien alle het Zout, dat fy ren ingangh van het Sayfoen fullen hebben, om by den Collecteur opgeteyekent te worden, fonder daervanyetsteverfwygen, op de .verbeurte van her Zout, ende een boete van twee hondert gul- dens % van welck Zout de voorfz Grofllers fullen werden gemaeckt Debiteurs, midtfgaders van alle hctZoutdatfyluydendaerna fullen onrfangen en inflaen , om 't ièlve by Biljetten van uy tdoeninge en affchry vinge te verantwoorden, ende fullen van alle't gene dat vermift werdt, den voorfz Impoft moeten betalen, ibnder ecnige laccagie te genieten verder als van drie ten hondert. Op

b

U!:mo-ien vernachten, al waer het datfe

η wilde

n'excuferen* van met het Zout voorc te

fulli

Cn v· ColKdrCn'-VOorendcal-eernet felvige aen den gWveCUrVandeplaerfe daerfe vernachten, aen- denf n 1Sj °P de boete van drie hondert gul- PnJ„ Γ 1<                        Λ Λ. tornen hebh? Voori? perfoonen die Zout inge- Ö cn W ft v°m b*nnen de Provincie van Hol- "^Wnlw: ri5fl^ndt te loflèn, ter aêri«- ^rtevinri ezi'ndegekomen, gehouden zijn fcttfc, gg *n den Collcfteur vande fclve Los- e tv°orfz Biljet overleveren , ende

-ocr page 899-

Placaten. 7. Boeck. f.Tit.

iii

XXV

antwoorden ten refpecle van hareNe~erine ^ ^' coniumptie^oor die gene, die niet z$t^ l zijn.                                                                &c4uotileert f- XXXII. Den Colleaeur fal aen yder van de voorótl ne Kramers geven een groot Biljet, daer in e kent fal zijn de quantiteyt van het Zout, Waer

Op datdeNeeringevan deGrofllers en kleyne Kramers door de Zoutiicders en Panneluyden niet lbude werden verkort, fullen de voorfz Zoutiie- ders of Panneluyden geen groiïèrye van Zout mo- gen doen , 't en ware in een Huys apart, ftaende ten miniten twintigh Roeden van hare Zoutkcten: Ende fullen oock de voorfz Zoutiieders en Panne- luyden niet minder als vfer Sacken Zout t'effens mogen uytlevcren, ofeenigh Zout by de Schepel of kleyne Mate mogen uytilyten of verkoopen, op de boete van iês hondert guldens, en van haer Nee- ringe gefufpendeert te werden den tijdt van een Jaer. XXVII. Gelijck mede de Groillers, om de Neeringe van de kleyne Kramers niet te verkorten, geen minder Zout fullen mogen uytleveren aen de heeleCapita- liilcn als een half Schepel, zijnde een achtfte-part van een Vat, ende aen de halve Capitaliften en kleyne Getauxeerdens minder niec als een vierde- part van een Schepel. XXVIII. Ende fullen de fel ve oock geen Zout by de kleyn- der Mate, 't zy oock aen wie het zy, mogen ver- koopen of uytleveren, alles op de boete van fes hondert guldens, ende voor een Jaer van hare Ne- ïïnge te werden gefufpendeert, ten welcken eynde de Collcdeurs gehouden fullen zijn de Biljetten van de voorfz refpectivc quantitey ten of Maten te geven , ende een kennelijck ondericheytte maken tuilchen de Biljetten die aen heele Capital iiten, en die aen halve Capitaliften, als oock aen de kleyne Getauxeerdcnsgegeven werden, op dat de Grof- fiers mogen weten, of de gene die Sour komen te halen, heele of halve Capitaliften, of kleyne Ge- tauxeerden zijn. XXIX. De voorfz Zoutiicders, Panneluyden, of Grof- fiers fullen alle het Zout, het welck volgende het Biljet is verimpoir, te gelijck ende met der daedt moeten uytleveren, op de boete van hondert gul- dens, oock foodanigh dat ter plaetiè daer de Magi- ilraten goed fouden mogen vinden, de Groiïïers te ordonneren, geen minder quantiteyt uyt te leve- ren als een halve Sack, het welck ter difpofitie van' de refpeitive Magiilraten van de Steden wertgela-' ren, aldaer mede Zout t'effens, ende te gelijck in conformiteyt van't gehaelde Biljet", met'er daed uytgeilagen fal moeten worden, op de boete als vooren. XXX. . Niemandt fal vermogen als kleyne Kramer of Uytilyter, eenigh.Zout in'tkleyn ofbydeKop te verkopen, dan die daer toe by de Magiilraten van de refpc£tive Steden en Dorpen zijn geadmit- teert, en Eedt gedaen hebben, van den fel ven Im- poft niet te fullen frauderen, op de boete van tv/ee hondert guldens, ende fullen de Kramers moeten voeren een kennelijck teecken ter plaetiè daer iy haer Neeringe doen op gelijcke pcene. XXX I. De kleyne Kramers van het Zout fullen yeder werden gequötiièert op iöodanigen tauxe, als de refpeftive Overluyden felfs, ende des noots, door de interventie van de Magiilraten vande Steden en Dorpen, yder in den fynen fullen oordeelen, dat

di

f' voorfz Biljetjal mogen g^hael^ worden 7jEnde fl

den voorfz Kramer het Zour, het welck hy"on h" voorfz Biljet fal willen opdoen, op defelve Vl moeten inttaencn halen, als ten refpc&e van aV de andere particuliere Gequotifeerdens hier voorin Artieul negen ende thien ter neder geftelt is · End particulierlrjck ibo wanneer defelve meerder Zout quam te confumeren, als waer op hy getauxeertk defelve niet mogen inflaen, fonder daer van by den' Collc&eur een Biljet gehaelt, ende den Irnpoftbe- taelt te hebben, op de verbeurte van het Zour, de bocre van fes hondert guldens, ende fufpenfie van lij η Neeringe voor een Jaer. X X* X I I I. De kleyne Kramers of Slyters van Zout Tuilen oock geen Zout mogen inilacn als ten minden met een Schepel te gelijck, op de boete van drie hort. der t guldens t'clckens te verbeuren; gelijck de iel ve oock geen Sout fullen mogen verkoopen met heele, halve iacken, of minder gedeelrens, tot een achtile part van een ichepel toe incluys, maer alleen of anders niet als met de kleyne Mate of Kop, mede op de verbeurte van drie hondert guldens t'elckcns te verbeuren. XXXIV. DenColletteur fal t'allen tyden, als hem fulcb goedt en noodigh dunckt, met twee legale Getuy· gengaen peylen ende onderibeckinge doen tot alle kleyne Kramers of Uytilyters van't Sout, ende fonder dat hem yemandt daer tegen fal ftellcn, op de boete van twee hondert guldens, ende arbitrale corredlie na exigentie van iaken; En waer fy bevin- den fullen niet meer als drie, vier, of vijf Mactjens of Koppen, fullen vermogen 't fel ve na haer te ne- men, midts betalende foo veel als het aen andere werd verkocht, fonder contradiftiedaertegenste doen, op de boete van hondert guldens;* ende oo wanneer fyluyden de voorfz kleyne Kramers iuilen bevinden boven de peyl, fullen de felve verbeuren alle het Sout, dat in Huys fal zijn, een boete van drie hondert guldens, ende van haer JNecringF voor een Jaer werden gefufpendeert. XXXV. Niemand, behalven de voorfz fwjfjfjj Panneluyden, Groillers en kleyne Kram* ,^ vermogen in de Steden of ten platten ^a"° ' wyle aldaer geen Groillers , Soutfieders ot ra

ende

juyuen vermogen ie >"*"> V"'T: j-hand

Sout-verkoopen te doen, otoncier ik. · ^ ter iluyck eenigh Sout te verkoopen; en          q fal oock. niemandt vermogen eemge } A^t met zout te doen, of hecfèlveuyceeWe nde tc foo wel binnen de Steden als ten Pla^" , a!lcs verkoopen, of daer mede te fafêPggg J «' op de verbeu rte van 'c zout, de icnej:> ^^ ten, ende een boete van fes hondert g         ^

-ocr page 900-

Gemene Middelen van Hollandc·, Confurnptie van 't Zout^ 8 6 j

hoven arbitralijcken aen den Ly ve geftraft, de Provincie van Hollandc ende Weit-

v/orden: Voorts foo fullen de ièlve Peribnen geen Zout mogen uytleveren, het zyin Buys-ichepenj Viich-fchepen, of aen yemandt anders, voor en al eer dat fy 't ièlve weder aen den Pachter laten af- teyekenen, ende daer-van een behoorlijck Büjec bekomen, met nominatie aen wat Schipper, Stuyr- man, ofaenwiendatdeielvevvertgeievrert; ende fullen mede alle Stuyrluyden van Haringh en Vifch fchepen uy t de Zee aengekomen zijnde, en eénigh Zout vanhaer Neringe overgehouden hebbende, het ièlve den Pachter perfect moeten laten aentcyc- kenen, alwaer het datfy't felve in hare Schepen lieten leggen, om daer nae met kennifle van den Pachter wederom tot hare Neringe in Zee gheno- men te worden, op een boete van vijftigh guldensj en verbeurte van 't Zout. X U Den Collecteur fal gehouden zijn ter expiratie van het iayiben oprcchtelijck op,te geven het gene hy meerder fal ontfangen hebben, van die gene die gequotiieert zijn, als hare quotifatie bedraeght, of het gene aengegeven mocht zijn door de Ooit- Indiiche Compagnie, of andere Peribnen die niec zijn gequotiieert, en de ièlve opgevinge met Eede te ftereken. X L I. Den Collecteur ialalomme, ende op alle pafla- gien daer het hem goet dunckt, foo re Water als te Lande, moghen (lellen alfulcke Wacht, alshy tot beletdnge en verhoedinge van fraude en iluyc- keryen noodigh lal achten, de welcke geauthori- ieert fullen zijn om de Biljetten van het ingheladcn Zoutafteeyflchen, ende te vifiteren, ionder dac yemandt daer tegensia) vermoghen te doen eenigfi belet of refiftenrie, op de boete van hondertgul- dens, ende arbitrale correctie na gelegentheyt van iaecken: Ten welcken cynde alle Officieren, hec zy van war Quartieren, Steden of Dorpen die foü- den mogen zijn, belaft ende bevolert wert, op den Eedt by henluyden in het ftuctc haerder Officie ge- daen , dat fy t'allen tyden (des by den Collecteur veribcht zijnde) de ièlve fullen doen allehulpecn aiïïftentie, daer in fy volgende denPlacatc en deic Ordonnantie gerechtight zijn. Aldus gedaen ende gearrefteert ter Vergaderin- ge van de Heeren Staten van Hollandt en de Weft- Vneilandc, in 's Graven-Hage den derden Mey 1680. Onder ftondt, Ter Ordonnantie van de Staten. Wasgeteeckent, SimonvanBeaumont.

je UV

&

Viicfl*

dc te werden gebannen

X 2i X V I. p dieeenigh

fè gheftraft fullen ut van buyten in

re|ijck mede jj«tie gene,

jS«ö Hollandt ende Weit-Vrieilandt, f'fflJiet platte Landt binnen debeilote Steden, fndcrhetfelvc aen te geven, komen in te brengen; ^loockmemandt Zout vermogen tekoopen eDn(jeVOörfzPerfonen, aen welcke als voren het font-te verkopen verboden is, op de boete van fes hndertculd. 101,0 Ë xxxvii. Pc Oerluyden van de klcyne Kramers van Zout, ende yder van de voorfz kleyne Kramers in ktpa'rticulier, fullen geauchorifeert zijn, enfulex ïtrmoghen de bekeüringe te doen van alle, foo Pmneluyden, Groiliers als andere, die contrarie ia Ordonnantie Zout verkoopen -, of binnen de Provincie inde Steden of het platte Landt inbren- gen·, endefullen de boeten daer toeftaende, voor deecne helft bekeert worden ten behoeve van die genedie de bekeüringe fal hebben gedaen, ende de wè-helft ten behoeve van den Officier, die de cilmecdoen fal, ende den Armen half en half. XXXVIII. Van defen Impoft iullen vry en exempt zijn alle & in de Generale Ordonnantie zijn begrepen, midtigaders het Zout, het welck tot het zouten van denHaringh, Buckingh, Blijck-irapel-vifch, Ca- beljau, Schelleviich ende Schol, mitigaders Magge tnJcGccpen (wefende Aes) verbefight fal worden; Μ lullen alle die gene, die met de voorfz Neringe caim:-gaen, gehouden weien met Eede te belo- ven, datfy hetZout, het welck fy ten fine voodz lallen opdoen, aen niemandt fullen verkoopen, vcgh-geven, ofanders diftribueren, op poene van Kyn-ecdioheyt, ende dat op yder Vat, 't welck TJ'emandt fullen verkoopen, over-doen of over- een, fullen verbeuren hondert ponden, en van ander Vaten naeadvenant. ' X X X I X. "en Collecleur fal mede ten ingaftgh van het

ϊ,οεη aentcyckenen alle 't Zout dat by de Koop-

«a

?2 ^«khouders, Stuyrluyden, of andere,

iaringh of Viich-neringe generende, orden, en fullen de felve geen Zout

JJ" opdoen, voor en al-cer fy het felve hebben oneven, om opelcke reeckeninge gheftclt te

^°ut, te Scheep, tot Tonne-vleefcli, en by de Koe-houders ffeconiïimee'rt werdende. O rdonnantie 3 waer op in den Lande van Hollandt ende Weft^Vrieflandt tenbehoevevandeGemeene faecke-, vanwegenende volgende het confent vanden Staten van den f elven Lande verpachtende geinnetfalworden denlmpofi op het vootfz Zout. In date den eerfien Jlprilis 1680, ende vervolgens.

I.

maecken van haer Suyvel confumeren, op yder

\ Padit

•vr ial ontfanghen van de Huys- Koe fefthien ftuyvers en veerthicn penningen,

luy, denltCn Pktten Landë", of binne'n de^Ste

twee Vaerièn die maer een Kalf hebben gehadc, of die noch in de maendt van Mey fullen kalven, voor

t3 Wdan *°°n?chtiJ* zijn, die melcktc Koey ' « het Zout dat fyluyden tot hec

een Koe gereeckcnt,alwaer het ichoon dat de melck focc verkocht wierf;; doch van de mélekte Koeyen die

-ocr page 901-

Placaten. 7.Boeck 5-Tit.

SÓ4

den Koehouder geen meer als twee Koeven« , te hebben, fal den Pachter ten aenfienνϊΫ milie, boven den Impoft op de Koewn foo veel ontfangen, als by foodanigen toefi over des felfs Familie aen 'tgemeene Landt *? betaelt, fulcks dat foodanigen Koehouder f gens de voorgaende Ordonnantie, alscenÏi Capitalift moetende geconfïdereert worden aenfien van fyne Familie , de eene helft ^ ίη ^~"~A-rvan 't gemeene Landt, endedevcd? fgadersdengeheelen Impoft op de KoeT

die de iëlve verklaren Vaer te fullen houden om vet te worden, fal niet worden gegeven; des dat de felve uytganghMaert droogh iulien gelaten moeten worden,ibnder die in de maent van Apnl te melc- ken, of anderfints datfe daer van ibo veel fullen be- talen als van andere: Ende fal den genen op wiens Stal de Koeyen in 't opfchry ven bevonden worden daer voor moeten verantwoorden, fonder het te mogen\;xcuieren, om dat de felve andere Perfonen toebehooren, behoudens hem fijn* regres teghens den Eygenaer; ende fullen de voorfz Huy iluyden, en andere die Koeyen houden, onder beneficie van de voldoeninge van den voorlz taux, op vier Koey- en een half Vat Zouts mogen halen,ende van meer- der en minder ghetal naer advenant ·, ende indien fyluyden meerder Zouts als naer advenant van een half Vat op vier Koeyen behoeven, fullen 'c felve by nieuw biljet vanden Pachter halen, midts be- talende ten Import op yder Vat Zouts fes gulden vijfthien ftuyvers, minder of meerder quantitcyt nae advenant. II. Den Pachter fal van de gene die in den Twee- hondertftenpenningh als heele Capitaliften, ende fulcks tot twee duyfent gulder, s en daer boven ftaen gequotifèert, voor hare Familie niets ontfangen, dewyle 't felvige aen den Colleiteur van 'tgemeene Lant fal werden betaeït,maer alleen van de Koeyen die foodanigen heelen Capitalift is houdende, in manieren ende ter fomme als hier vooren is geor- donneert. iii. Van de halve Capitaliften die meickte Koeyen houden, het zy vier, meerder of minder, fal den Pachter ten aenfien van de Koeyen ontfangen den Impoft in manieren en ter fbmme als hier voren is geordonneert, en ten aenfien van des felfs Familie, nochfoo veel alsbydenColle&cur van 'tgemeene Landt ten aenfien van de Familien ontfangen wert, fulcks dat foodanigen Koehouder volgens de voor- gaende Ordonnantie als hcelc Capitalift moetende geconfïdereert worden, ten aenfien van fijn Fami- lie, de eene helft aen den Collefteur van 't Landt, ende de weder-helfte, midtigaders den geheelen Impoft op de Koeyen, aen den Pachter van defèn Impoft fal moeten betalen.," IV. Den Pachter fal van de Koehouders die als kleyne Getauxeerdens zijn gequotifeerr,en die vier melck- te Koeyen mochten hebben, boven den Impoft op deKoeyen, ten aenfien van des felfs Familie ont- fangen het gene foodanighe kleyne Getaüxeerde minder betaelt aenden Collc£tcur van'tgemeene Landt, als een heele Capitalift over fyne Familie Fchuldigh is, fulcks dat foodanigen Koehouder, volgens de voorgaende Ordonnantie, als een heele Capitalift moetende geconfïdereert worden , een vierde-part van het gene een heele Capitalift fchul- digh is aen den Collecleur van het gemeene Landt, ende drie vieren-deelen aenden Pachter vandefen Impoft, boven den Impoft op de Koeyen, als hief voren fal moeten betalen.

'

en aenden Pachter van defen Impoft fal m0ctί

betalen

VI.

Doch de Koehouders die een Koe en een Vaeis, of alleen drie Vaerfen, en fulcks geen twee Koeyen hebben, fullen aen den Pachter van defen Impoft -voor de felve den Impoft betalen als van de W en in 'teerfte Articul is geordonneert, maervln de Familie van foodanighe Koehouders, fal den Pachter van defen Impoft niets ontfangen. VI I. Den Pachter fal ten ingangh van fijnPacht, foo wel binnen de Steden als ten platten Lande,in den ringh van fyne Verpachtinge doen opfchry ven alle diegene, die haermet Koeyen houden generen, de welcke gehouden fullen zij η oprechte verklarin. ge te doen, hoe veel Koeyen en Vaerfen datfy melcken; op de boete van hondert guldens opelcke Koe of Vaers, diefy verfwegen en niet hebta laten opfchry ven. VIII. Den Pachter fal gehouden zijn by 't opteyckenei van de Koe-beeften, aen yder Koehouder te ge- ven een groot biljet, daer in getcyekent fal zijn hoe veel Koeyen yder is melckendc, midtigaders boe veel Zout daer op mach worden gehaclt, en wa- neer de voorfe Koehouders binnen 'cDiitó van den voorfz Pachter Zout willen halen gullen met het voorfz biljet gaen by den Pachter of fyner\W lcdteur, de welcke op den rugge van 'f. voorfcfliw groot Billiet fal teyekenen hoe veel Zouts fytop begeren te halen, ende nevens dien haer gevencen kleyn Billiet3houdénde de quantitcyt van het» met dagh ende datum ,ende tot wat Groffie»™* indien het vier Sacken is ende daer boven. ««» Groffier of Panneman fy het felve fullen| halen im fal niemandt fonder het voorfz kleyn Άψ^Έ Zout mogen halen, op de boete van drie non guldens.

Ende de Koehouders die Zout ^ggffl ten het Diftna van hunne pachten, f™iCê, voorfz groot biljet gaen by den g^Tpj lefteur van de Verpachtinge daeriy CJ^J willen halen, ofte indien aldacr geenra* 0 Colleaeur van defen Impoft ^^j&J bydenCoIIeftcurvan 't Gemeene *^VV# Impoft van deHuyshoudendeFanul en, ^ alvoren op den rugge van't %^™}£.fyM reyekenen de quantitcyt van ^'cU] G;f0ff^ fullen halen, metdenunciatie ™**%m0> Panneman, alvoren hy daer ffWMgJK W moghen geven, op de boete van Mg «^ ende de voorfz aenteyckenwge op.den. ψ

En foo wanneer foodanigen kleynen getauxeer-

-ocr page 902-

Gemzht Middelen van Hollant, Zout te Scheep, <5cc.         26f

yder hooft een halve iluy ver j ende ioo de Telve de Sont paneren 3 op yder hooft een iluy ver; ende fo de fel ve verder als Vranckrijck naer Portugael ende

v pe,

■ervoor hy genieten ial voor 't ichryven van j' R liet een halve ftuy ver: Wel-verftaende, dat l rfz Koehouders ten platten Lan de haer groot greenhunnen Pachter Tullen moeten exhiberen ionen, om nae de optcyekeninghe van het Safreeckeninghe te doen > oppcene vanby

de Straet toe gaen, een ende een halve iluy ver op yder hooft;ende 't naeuw van de Straet pailerende, of verder om de WeTt of Ooft gaende, twee iluy v. op yder hooft*, waer voor de felve ioo veel Zout Tullen mogen mede nemen, als de ièlve op de voor-* fchreve Voyage ter confumptie van noden hebben*

ïreeckê vandicntc verbeuren vijfen tvvintigh I des Tullen de voorfzCapiceynen,Reedcrs of Schip

pers het voorfz Sout willende in-nemen, een Biljet moeten halen by den Pachter of fynen CollecTreur * en het iêlvige Sout nergens anders als t'Schecp mo- gen brengen, ende geen Sout uy t hare Schepen di- reclclijck nochte indire&elijck aen Landt megheti brengen of laten brengen, opeen boete van twee: duyiènt guldens. XIII. Den Pachter Tal oock ten Impoftofitfattgenvati elck hondert witgerafiheert Sout dat in deTe Pro- vincie werdt ingebracht, deTomme vanelf gulden vijf ituyvers, meerder en minder mate na advenaht* boven enbehalven het gunt van 't Zout voordat Impoil: van confumptie wert betaelt. X I V. De Pachters» hare Medeftanders of Colle&ctiró en Tullen geen Zout Tclfs, of door andere mogen verkopen, of in het verkopen van dien part of deel hebben, nochte oock woonen, ofte koft gaen mo- gen by eenige kleyne Kramers, of andere die Zout- necringe doen, op de boete van twee hondert gul· dens, ende noch twee hondert guldens volgens het GcneraelPlacaet,, midtigaders in gevolge van het twaelfde Articül van de Generale Ordonnantie , op de verbeurte en brcucke van noch eens lbo veel als den Impoil verpacht Tal worden, indien die iès hondert ponden te veertigh grooten, en daer bo- ven gegouden heeft, en Too verre die daer beneden gegouden heeft, op de verbeurte en boete van gc- lijckc iès hondert guldens XV. Den Pachter ofCollecleur Tal aen handen van den Commiilaris den behoorlijcken Eedt doen,dat hy, noch niemandt van Tynent wegen,met niemand contrarie deTe Ordonnantie Tal Compoieren of con- niveren in eeniger manieren» op poene van iès hondert guldens te verbeuren jegens den Pachter ofCollecteur, ende vantwee hondert guldens je- gens den genen die met hem of ymandt van Tynent wegen compofitie of uytkoop aengaet, te execute- ren : Ende indien yemandt van deien ImpoTt com- poTeerr, Tullen de andere Pachters de Telve daer over mogen bekeuren, ende hunneaftie tereerfter in- ftantic mogen interneren voor de Edele Mog. Heeren Gecommitteerde Raden in de refpe£rivö Quarfieren daer de compofitie is gedaen of ghc- pleeght. XVI. Den Pachter van deièn Impoftfal gehouden zijn in elck Dorp onder iij η Verpach cinge ghelegen, te ftellen een Colleébeür tot gherief van de Inwoon- ders.

dens.

X.

D-> voorfz Kochoüders Tullen niet vermoghen aerBiljetj of eenigh Zoutdatfydaer opgehack tóbeni aen yemandt over te doen, op de ver- ste van fts hondert guldens, te verbeuren Too

vci by die gene die hecontf te ende 01 den Pachter

anght als die het over-

van den innehouden

vinditArticulmentie moeten maecken in't groot tedac hy uyfgeeft , op de boete van Tes hondert Ais.                  , „ Χ Γ. Endcalfoo bevonden wordt dat eenighebact-; foetale Menfclien, ommede beralinge van de- len Impoft te ontgaen» haer onderftaen van grof lm Pceckcl te maecken > ende daer mede het Ffceich in te zouten, Tuftinerende van 't voorTz Pceckcl geen Impoit fchuldigh te zijn, Του Tullen ailcdicgene die haer VleeTch Tullen willen leggen in Peeekei, de wclckc gemaeckt is van Zout daer van m Impoil is betaelt, van yder Smal-tonne Vlccich invoegen als voren in te zouten, eer het Vleeich in de Peeckel geleghtfal moghen worden, voor den Impoft van 't Zout aen den Pachter van dit Middel betalen eene gulde dertliien ftuy vers ι Welf penningen, en van meerder of minder Va- ten nacadvenant, op poene van contrarie doende, te verbeuren hondert guldens op yder Tonne of Vat, boven de verbeurte van't Vlecfch. XII. peCapitcynen, Rceders of Schippers van Oor- den Koopvaerdye - Tchepen, Tuliea aen den «chtcrof fynen CoIle£teur by Tchriftelijck Biljet "«ten opgeven 't getal vande Koppen die de Telve «Sfi voeren, en werwaerts haer reyTe is ftrecken- % opdepoenefode Telve mochte bevonden wor- Jjverkeerde aengevinge gedaen te hebben, van »tt hondert guldens} iöo nochtans, dat in gevalle ® voornoemde Capiteynen, Reedcrs of Schippers •We voorfz opgevinge Touden mogen goetvinden wreyjc te veranderen, of meerder Volck aeiite 2*y ydcn de faculteyt Tullen hebben van ter

m

ifte vande voorTz Schepen binnen den

JJ^^wduco dagen nae haer arnv

te de voorTz

VoSVC hren de reranderinge die in de voo d&VoorgevallenToude mogen zijn, midefga- ^W van het Volck dat Ty meerder Touden Öta y aengcnomen, als Ty in het begin r,iety0PocScven, ende Tulcksin de voorTz boete ,£crthi-CV'crva^cn ι indien Ty binnen de voorTz %r& ν *Cn de voor^ veranderinge Too van de *8dcnp0yf8C' als van 'cv°orfi: getal van Volck bdevo k0menbckent maecken j ende Tul- Recdcrs r°rn°nftlde Capiteynen, Schippers ende

γ*όΗ„j c' Stalen van

yüernoortopde Too de Telve naer

i N ot doorwegen zijn gcdcftincerc, op

Den

Ν

-ocr page 903-

Placateru 7. Boeck. 5. Tic.

U6

XVII Den pachter fal gehouden wefen in handen van denOntfanger .... te betalen t'elcke drie maenden een gerecht vierde-part vanfyn beloofde pachte j namentlijck in de vierde maend de drie maenden ten vollen, ofby ghebreecke van dien, fal denOntfanger 't felve mogen doen executeren ende innen aen den fêlven Pachter of fyne Borgen na vermelden en inhoude van de Generale Ordon- nantie.

VIII.

OpdeConditienendeVoorwaerden f0 · Generale, als in dcCe particuliere ÖrdoS^ grepen, is pachter gebleven van deièn ImDoft voor den tijdt van een geheeljaer, om de van . , .

Des t*oirkonde is defen gheteeckentby den à committeerden van de Heeren Staten, op den

Notificatie van de Staten <van Hollandt ende Wefi-Vrieflandt, m, by wert ver/iaën, dat de Capiteynen, Reeders of Schippers van Oorlog!Jenv vaeraye- Schepen, ingevolge van het twaelfde Articul van de Ordonnantie ot> f Impofl van het Zout te Scheep tot Tonne-Vleefch, &c. aen den Ø achter effmm Coüecleur moeten betalen. In date den fes en twintighflen September 1680

»E Staten van Hollandt ende Weft-Vries- landt. Allen den genen die delen fullen fïenofhooren leien, Saluyt. Ô)oen te weten , Dat Wy ter inftantie van de Pachters van den Import op het Zout, te Scheep, tot Tonne-Vleefch, ende by de Koe-houders ge- confumeerf werdende, gocdtgevonden hebben by defen aen eencn yegelijcken te notificeren, dat Wy als noch verftaen, datdeCapiteynen, Reeders of Schippers van Oorlogh en Koopvaerdye-Schepen, in gevolge van het twaelfde Arcicul van de Ordon- nantie op den voorfz Impofl; ge-emaneert, gehou- den en verplicht zijn aen den Pachter of fynen Col- Ie£teur by fchriftelijck Biljet te moeten opgeven het getal van de Koppen die de felve fullen voeren, ende werwaerts haer reyfe is ftreckende j op pcenc, ibodefêlve mochte bevonden werden verkeerde aengevinge gedaen te hebben, van twee hondert guldens, föo nochtans, dat in ghevalle de voor- noemde Capiteynen, Reeders of Schippers naer de voorfz opgevinge ibuden mogen goedtvinden van reyfe re veranderen, of meerder Volck aen te nemen, fyluydendefoculteytfullen hebben, van ter wederkomite van de voorfz Schepen, binnen den tijdt van veerthien dagen na haer arrivement, te mogen verklaren de veranderinge die in de voorfz Voyage voorghevallen foude mogen zijn , midtfgadershetghetal van Volck dat fy meerder fouden mogen hebben aengenomen, als iy in het begin hadden opghegeven, en fulcks in de voorfz boeteniet fullen vervallen, indien fy binnen de voorfz veerthien dagen de voorfz veranderinge, fo van de voorfz Voyage, als van 't voorfz getal van

Volck,aen den Pachter komen bekent te maecken· Ende fullen de voornoemde Capiteynen, Schip- pers en Reeders refpe&ive betalen van yderHooft op de naervolgende wyfe j Te weten, ß'ïï de felve na Vranckrijck of Noorwegen zijn ghedeftitiecrt, opyeder Hooft een halve ftuyver; Ende lbo de fel ve de Zondt paiïèren, op ycder Hooft een iluy. ver i Ende foo de fel ve verder als Vranckrijck, na Portugael en de Straet toe gaen, een en een halve ftuyver op yeder Hooft ; Ende het naeuw van de S traet pailerende, of verder om de Wed of (M gaende, twee ftuy versop yder Hooft, waervoor de felve föo veel Zout fullen mogen mede nemen, als de felve op de voorfz Voyage ter confumptie van nooden hebben : Des fullen de voorfz Capi- teynen, Reeders of Schippers» het vooriz Zout willende innemen, eenBiljetmoetcnhalenbydcn Pachter of fijnen Colle&eur; ende het felve Zout nergens anders als t'Scheep mogen brengen, ende geen Zout uyt hare Schepen directelijck cfindi· re&elijck aen Landt mogen brengen, of laten bren- gen, op een boete van twee duyfent guldens; En dat alle de fel ve het voorfz twaelfde Articul åö iijck fullen moeten achtervolgen, op poeae va» feeckerlijck te fullen incurreren de poenalireyten ende boeten by het voorfz Articul geitatucerr:Be- gerende dat defen ten boven-gemelten eyndealoni· me daer het behoort en gebruyckelijckisghep"™' ceert ende geaffigeert fal worden. Gedaen inden Hage onder het kleyne Zegel van den Lande ^

16September 1680! O

Geteeckent, &»mi'0

nantie van de Staten. Beaumont.

Denne-Zout. v;             ^ ' <Placaet van de Staten van Hollandt ende Wefl- Vr ie (landt, beroerende den Impofi van de 1+0 gj. op elckhondert wit. gerafmeert ende van buyten ingebracht Zout % midtjgaders 9guldens van Sie Groot Placaet-Boeck 1 Vol. pag. 1825·.                                                                           ü Ordonnantie > volgende dewelcke t''zedertden Jare itffi totdenjare lóff U Ytff#c JM0& van 14 guldens op elck hondsrt witgerafmeert van buyten ingebracht Zout, midtjgaders de 9 g ^ j^ 't kleyn "Zottt. S ie Groot Placaet- Boeck 1 Vol. pag 1830," Ende alfio vervolgens Verpacm ^a 167 j inchys -} ende in den Jare 16y6 Verpacht met veranderinge ende verhoogmge vanden^ ^J^Jrli^ guldens op 2 sguld, <j ftuyver s, in het 2 Articul ·, Ende in den Jare 1679 geamplieert achter ^ ^ ^met de Clmifule tegens de opfetteltjcke Eraudatien, ende ongeoorlofde Compofuien j als hier o^ m^ jsi donnantie op den Impofi van de Ronde Mate FolSi^ , ende andere volgende ÏôÜïççáçÀË0%ßÞ Ende is de felve Ordonnantie, volgens Rcfiktievan dm 6 Maert ï<J8o, buyten Ferpacm^ * ende den Impoft flfgefchaft,                                                                                             Qq\V

-ocr page 904-

Gemene Middelen van Hollandt, Confumptie vande Zeep. 8 6γ de van

~inn0ienendelnjïm$ienvolgensdewelckefzedertdenjareifóitotden Jate i6f$ incluys ge- CΊ wen ende'Verpacht'ü den ïmpojt op deConfumptievan de Zeep.. Sie Groot Placaet* Bocck ι Vol

Ubevtn-                      ,, o vanFS. l833 tot pag- X838

Ordonnantien, volgende 'de welcke ten behoeve vande gemene faecke x over al in den Lande van Hollandt ende IVefi- Vrieflandt, van wegen ende volgen* de den confentevan de Staten van den [elven Lande geheven ende geinnet ü den Impojt op de Confumptie van de Zeept byforme van Hooft-gelt, t'zeden den eerfen Oêober ιό'74 tot den Jare 1679 incluys %

rende na 'tgUnt ten aenfien in deconiumptie opdtf Seep hier na werd geordonneert. , , III. Den Pachter fal ten ingangh van fijnen pacht, fb wel binnen de Steósajils ten platten Lande in deh ringh van fijn Verpachtinge doen opfehryven alle Peribonen diein de Capitale Leeninge zijn begre- pen, de welcke gehouden fullen weien oprechte verklaringe te doen van de groote van haer Huys- gefïn, de Dienftboden die in haer koftzijn daer onder begrepen; op de boete van (c) hondertgul- dens voor yeder van die gene die fy verfvvegen, en niet fullen hebben laten opfehryven, I V. Den Pachter fal by 't optekenen van de Hüysgeiïri*· nen moeten geven een groot Biljet,daer in getekent fal werden de groote van yders Familie, mitfgaders hoe veel Seep daer op madi werden gehaelr, ende wanneer de voorfz Huysgefinnen binnen den ringh van hare Verpachtinge Seep fullen willen halcn,ful- len met her voorfz groot Biljet gaen by den Pach- ter of Colleclcur, dewelcke op den ruggc van het groot Biljet fal teeckenen, hoe veel Zeep fyluyden begeren te halen, ende neffens dien haer geven een klcyn Biljet, xnnehoudende de quantitcyt van de Zeep, metdagh ende datum, tot wat Zeepfieder of Grofiierfy de ielve fullen halen} endeen f alm e- mandt fonder 't voorfz kleyne biljet eenige Zeep mo- gen uyt leveren j ende en fal oock niemandt fijn groot biljet onder de Zeepfieder of Groffier mogen laten, of den voorfz, Zeepfieder of Groffier 't voorfz groot bil· jet onder hen mogen houden, alles op een boete van drie hondert guldens by haer refpeciivelyck te verbeu- ren : Ende fullen geen Zeepfieder 's of Gr o/fiers eeni- ge Zeep mogen t'huys brengen, of laten thuys bren- gen dooryemant van haer Volck, op de verbeurte van twee hondert guldens : Ende en fal binnen de btfloo- ten Sleden (den Haegh daer onder gereeckent^) geen Zeep mogen werdengewerekt, anders dan doorghe- fwoorenArbcyders, en fullen die voorfz Arbeyders by haer moeten hebben 't voorfzgroot billiet, als fy . eenige Zeep arbeyden voor die gene die een groot bil- jet hebben s op de boete van hondert guldens. Den Pach ter fal mede by jbet opteyekenen van de Huysgefinnen, de Luyden moeten afvragen, of fy buyten hareHuyièn voor geit haer Lijwaet laten waffèn, door iöodanige Perfonen die daer toe fel fs de Zeep fullen doen 3 ende in cas de ielve verklaren, datfy aliöo buyten laten waflèn, ende van mcy- ninge zijn 't geheele Jaer door daer in te continue- ren , dat fy als dan met de bctalinge van twee derde- f Ν ζ                         parten'

I En Pachter fal tenlmpoft ontfangen van elcke Tonne Seep, wegende twee hon- dert veertigh ponden 5 die binnen Hol- landt ende Weit-Vrieflandt falgheileten codeoeconfumeert werden, fes guldens acht ftuy- rersj^HalveVaten,Vierendeelen ende Achten- declcn naer advenaiit} Wclcke fes guldens acht k'vers by den eerften Kooper, al-eer hy de felve filmo^en opdoen, fal werden betaelc ter plaetfe èer die ghefleten fal worden, daer toe hy den Fjchtcr alvooren gehouden ial zijn daer van te vol- een voor'copilaen van de Seep, ende vanelck pondtSpaenfcheSeep een blanck, ibnder onder- iHieytvanPlaetfèofQuarticren, (a) 't zy dat de Jtlve van buyten 's Landts ingebracht, of alhier op è maniere van de Spaenfche Zeepgemaeckt werden, yeder in fijn foorte of natuyre. I I. Van gelijcken fal hy ontfangen van yeder Huys- gelïn, die in't redres van de Capitale Leenininge zijn begrepen (b) (diegene die in de Capitale Lee- W%iniet zijn begrepen, mede voor een Hdysgefin gereeckenti foo wanneer by haer in-woont een Ρ er- loon m de Capitale Leeninge voor een Capitalift be- Ιψη) binnen den Diftritte van fijn Verpachtinge Woonende, ende groot wefende acht Peribonen, twee kinderen van acht Jaren, ende daer beneden vooreengereeckent, fefthien ftuyvers, zijnde den tapoft vandc helft van een Kinnetje ofVieren- «ccltjeSeepj voor de confumptie van yeder Hooft Jj een geheelJaer i ende van minder en meerder jwysghefiniwrn naer advenant : Ende fullen de 0o«z Huysgefinnen ghereeckenc worden naer ad' rm. he.c getal, daer op de fdvc ten ingangh van . facht lullen werden bevonden} Wel-verftacnde thetniinilevandefelveHuysghefinnen betalen JSfiPerftrfoondni Van wekken faux fy be- «en Men t'elclce drie maenden een gerecht vierde Cr! Dlcs fullen dcfelve Perfcoijcn de fendcrï · rHuyshou*ngcnoodigh, vry, ende f»lcken rni§en P°ft te befalen' mo8en halen £oc ^fenacn Μ ndelaJden Pachter met gehouden fetaW 1 gCne> dieinghebreceke blvven de geven fo700ren te doen, kleyne Biljetten te nieteniï,ii° ,8°deielve deverloopen termynen v^rfZn,iefTCbbenvolcJaenj Des fullen van de Voldcr;c°Sf 2iJn ge-eximcert de Blcyckers, tfRuardcv >Γ ytersvandeSeep, mides hun ten an t gene fy komen in te flaen, regule-

-ocr page 905-

		SÓ8                         Placaten. "7Β paften van de voorfchreve taux lullen mogen vol- \ ftaen·, ende datoock dien-volghendedèn Pachter gehouden falzijn haer voor twee derde-parten het eifeft van het groot biljet te laten volgen, even en op de felvc wyfe als aen anderen het volle efteft van 'r groot biljec geprefteert moet worden, ende by fö verre t'eenigcn tyde yemandt bevonden foude mo- gen worden, op 't fondament, of onder pretext van dit Articul eenige fraude te hebben geplceght ·, 't zy de felve zijn begaen door eeneonwaerachfighe verklaringe, van als boven buyten te laten wallen, ende dat ly des niet tegenilaende in hare Huyfcn eenige importante of generale Waiïèn niochten komen te doen, 'tzydat fyluydenaendie, byde welcke fy haer Lijwaet als voorenlaren waffen, of aen eenige andere Pérforien eenige Zeep mochten hebben tocgefondefl, of laten volgen, of anderfmts op eenige andere wyfe de vooriz fraude te hebben geplèeght, daer over iül!en werden gemulfteert in een boete van twee hondert Caroli guldens t'elc- kens, ende ibo menighmael als fy bevonden fullen werden de voodchre^e fraude te hebben begaen, ende dat niet alleenlijck tot haer laft, maer oock tot lafte van die gene, die de voorfz Zeep mochte heb- ben ontfangen; invoegen dat foodanigh geyal ko- mende te extere'rt, ydei' van henluyden in een boete van(V) twee hondert guldens ial werden gemulc- teert.                t                                .                          i V I.                               f Dat de gequötifeerde Perföncn de Zeep, daer op fy lullen werden getauxcert, of haer billietten·, of de· Zeep die fy daer op hebben gehaelu aen niemant het zy Gequötifeerde of Ongequotifeerde, fullen vermogen over te doen, of op haren naem'in eens anders Huys of Bleyckerye te doen inflaen, direfte- lijck of indireftelijck, door haer felven, of yemant anders, alwaer het fchoon dat de Zeep, daer op fy geqiiotileert fouden moghen zijn, in hare Familie niet konde wgrden ghcconfu meert, alles op pcene van (d)fes hondert guldens t'elckens te verbeuren, ibo by die gene die de voorfz Zeep overgedaen, als by die gene die al fldcke Zeep over-genomen of in-. gcilagen fal hebben. VIL Dcigelijcks foo fullen de gequötifeerde Peribnen niet vermogen de Zeep op reeckeninge van haren taux ingheflagen, elders dan in 't Diftridt vanden Pachter, onder welcke fyghequotifeert zijn, te coniumeren, ofbuyten'efelreDiftridt.ten platten Lande, of elders te tranfporreren, ofte vervoeren j maer fullen van al de Zeep, die fy buyten de plaet- ië haerder ordinaris wooningheof relïdentie lullen willen opdoen, inflaen of coniumeren, gehouden zijn te betalen den vollen lm poft, oock fchoon ge- nomen fyluyden de quantiteyt vanharetaüxeinde plaetfe van de voorgenoemde hare ordinaris reiï- dentie niet ten vollen quamen op te halen, (e) VUL Soo wie Pachter fal blyven van defen Impoft, en f il niet vermogen eenighe doleantie te fonderen, nochte preteniien vanquijtfcheldingete maecken, om dat eenighe Perfónen tevooten indeCapitale Leettinge gecontribueert hebbende, verdorven, vertrocken, verarmt, of fulcksin conditie veran- dert zijn, dat de felve niet geftelt zijn, gehouden te mogen werden in de Capitale Leeuinge te con- tribueren, maer de Magiflratcn in de rcipettivc		oeck 5. Tit. !Φ Steden, fullen terftofitimer den in^aneL Pacht aen den Pachter, ter goeder tromv Γ*^ een pertinente Lijfte van de geheele tó ,v«rea van alle ,(ƒ) Penfoonen diè in\3g% vanden (gj Twee-hondertflen pennimA^T bevonden gegöet te zijn tot tweeduyfenrj2'!) teveertighgrooten 'tpóndt, en daer b0VCn Π\ dat den Pachter volgens dien vande Gtafcffij voori^ gereehtigheyt foude mogen ontfanonTi der yemandt van de felve Lijfte te cLc (h) en by aldien den Ψ achterfiude mo»en mem' dat op de voorfz Lij ft e nieten warengefrachtéd' gene, dief oordeelden tot twee duyfm guldens! daer boven gegoet te zijn, fal hy vermogen een 2 der e Lijfie te formeren, ende daer op te Men J' diegene , die hymeynt tot de veorfztwet< dmfl
					fyner Verpacht inge, de welcke de voorfz, Lijflë'e'y,·. mineren, mde hem ordineren {uilen aen wïen hy β}, jettenfaljeynden·, ende indien hy vermeynt dien- aengaendeniet te werden gemaintmem, fal hy hem vermogen te addrefferen aen de BeerenGeeommil· teerde. Raden in de refpeclive ^uartierm^ die dan het bericht Van de Heer en Burgemeefieren ahorns ingenomen hebbende y daer op naeder fullen d'éone· ren, foo alsfy f dien oordeelen te behoorm: des fal het alle Perfónen als Capitaliften op de rSeclivt Lyfte geilelt zijnde, vry ftaen, binnen fes weecken nae den ontfangh van haer bilj et van den Pachter, hen voor de reipe&ive Magiftraten met Eede tecx- purgeren, iööhooge niet gegoet te zijn, 't weid- de Magiftratenop de biljetten van de Peribnen, die hun byEede ge-expurgeert hebben, fullen doen teeckenen, op datde Pachters, dat gefien hebbende, hun daer η ae mogen regu leren: 1)es dat degens die den voorfz Eedt binnen de voor f ζ fes tuekm nktfii!· len hebben afgeleyt, naer het verloop van dm tijdt, daer toe niet verderfullen werdengeadmitteert, nats dat den Ψ achter in het uytgeven van het voorfihrm billiet, gehouden fal zijn daerinuftteènchndm dagh, wanneer hy V voorfz billiet heeft ujtgegwen; op poene van dat hy byfaute van dien, verjtamfi' zijn van fijn actie defen aengaende; blyvcnde nicf te min de andere poinelen defer Ordonnantie, ende hier mede niet verandert zijnde » in hun|ëW. Ende fullen de Pachters gehouden zijn Ö^fS van Capitaliften uyt te fenden voor half(/) **T vember, ofte ibo veel later, als de 're^Pe, f ,| * giftraten nae de gelegen theyt van de Steden lui ordonneren; op poene van in reguarde vanaie^) aen de welcke fyluyden binnen denvoorzti]^ voorfz Biljetten nieten fullen hebben ge,Jaen JJ ren, te verliefen haer iecht van het geren » Biljetten, ende deinvorderinghe nn<fR daer op defelve anderiints gheMt^^Jf werden. 'Die gene dieeenige geiöden of SpaenJc 0 binnen (k) defe Trovmcie fal inbreng^ ^ fal met deiêlve niet mogen vernachten» vo al eer die aen den Pachter of Cöllcfteuris Wg^ ven, op de boete van hondert guldens- _^^ fal geen Zeep mogen IoiTen, voor dat hetn ^ ial worden een Blijer van den voornoemt» ^ ter, inhoudende de quantiteyt van dienι» ^ verbeurte van Schip of Schuyt, miat!^ac ^

-ocr page 906-

Geinene Middelen van Hollandt, Coüfumptfe van 't Zeep. 8 6p

7eep ende boven dien een boete van twee

X  V. Ende alfoo door 't verièynden ende affchryvert veel frauden indefen Impofl: zijn gepleeght, foq en fal van nu voortacn geen Zeep mogen werden verionden of vericheept» her zy of de felve binnen een van de Vereenighde Provinciën of Geairocieer- de Landen, of buyten deièlve vervoert werden, voor ende al eer dat daer afgehaelt is een behoor- Iijck billietvan afichryvingevanden Pachter ofte Colle&eur, inhoudende de quantitey t van de Zeep, met expreffieop wat plaetiè, aen wac Perlbnen, en met welcke Schipper deièlve werden verionden} welcke Zeep mede met een gefwooren Arbeyder alsvooren, £ü moeten gebracht worden, opghe- ljjcke boeten; ende fal den Pachter genieten van elck biljet van dien een halve iluyver. XVI. Alle Schippers? foo ivel or dinar is Marckt endé Veer-Schippers, als ander e, die van de Zeepfieders of GroJJiers binnen de 'Provincie van Hollandt en Wefl-Vrieflandt Zeep fullen hebben ontfangen, om binnen denfelven Lande vervoert te werden, fullen met de voorfchreve Zeep niet mogen vernachten i finder die al voor en aen den Pachter offynen Col· leÏÏeur aengegeven te hebben j op de boete van twéé hondert guldens : Ende fullen oock als fy tergedefii- neerde plaetfe gekomen fidlen zijn, gehouden wefen haer'te vinden aen den Ψ acht er of CollecJeur van dé felve 'Plaetfe, ende overleveren de ν oor f ζ biljetten* om by de felve aengeteyekent te mogen werden s op de boet e vati twee hondert guldens. ' XVII Sullen voorts geen Zeep uyt haer Schepen moghen loffen of leveren, voor ende aleer daer van fal zijn gelevert een biljet van den Pachter of CollecJeur van de felve Plaetfe, daer'de voorfz Zeep ü afgefchre* ven i op de boete van twee hondert guldens -. Ende falde voorfz Zeep binnen de Steden moeten werden gearbeyt door gefwooren Arbeyders ·, endefuUen de voorfchreve Schippers binnen een maendt aen den Pachter, daer fy de inladinge hebben ghedaen, by 't voorfz biljet van den Pachter van de Piaetje daer op de voorfz Zeep is afgefchreven, moeten doen blije·'' ken, dat de voorfz Zeep ugekomen ter Plaetfe daer op die afgefchreven is3om op fijn Regifiergezuyvert te werden j op de boete van twee hondert guldens. XVIII. Item, foo yemandt eenige Zeep op 't Leger wilde voeren, om by de Soetelaers gefletente werden, fal hem moet en reguleren naer 't gunt hter voor en andere Seep'handelaers is te lafiegeleyt, uytghefondert dat hyinplaetfe ν an het Biljet by ^At te/falie vanden Commiffaris van de Schepen en Geweldige', of die by haer Hoogh Mog., of der Jè her Gedeputeerden als dan f dien werden ge feit, fal doen bij eken, dat de felve Seep a'ldaergekomen endegelofl(alzijn. XI  X. Alle ordinaris Mar£fc ende Veer-Schippers ful- len gehouden zijn in 't begin van elck termijn cautie te ftellen, darfe de Zeep daer op de ielvc afgefchre- ven zijn» ende by haer gevoert werden, getrouwe- lijck fullen beftellen ter gedeftineerde plaetiè, ende fullen volftaen mogen, midts dat fy.aile reyfe t'haer^ der wederkomfte met biljet vanden Pachter, of des ièlfs Colle&eur daer fy de Zeep fullen hebben gebracht, doen bJijcken aen den Pachter ofte Col- i ie&eur, daer iy deièlve Zeep fullen hebben inge- nomen

londertguldens.

X.

vwhen iullcn geen Zeepfieders, ofeenige Grof- nZeepj eenige Zeepmoghen uytleveren, ^ fdcfelve binnen 't Reflort van de Verpach- ψ Ij werc|en gefletcfl j of datfe binnen defe Pro- ^ of in andere van de Geünieerde Landen, JJS bnytcn fil werden ghevoerc, voor dat,hun ι van Tcrtoont ial werden een Biljet vanden ijLrhaefdef refidentie, inhoudende de quanti- J.U ende aen wien, ende op wat plaetfe de felve Korden gebracht, op de boete van fes hondert Sens, ende van hare Neeringegefufpendeertte Lentótijdt'van een geheel Jaer. (/) Endeiul- Vfl'de voorfz Zeepfieders en Grofliers, niet' min- St'effêns mogen verkoopen of uytleveren als een tóf Vierendeel of ew &*& Achtendeeltjen, op de hoctc van (»3 vier· hondert pil, c'elckens te verbeu- m Ende tot gerief van de Zeepfieders, iullende vichters gehouden zijn foo veel Collecteurs ende Comptoircn te ftcllen, als de refpe&ive Magiftra-

jcnfulbgoct vinden.

X I.

De Grofliers en Slyters van Zeep j en fulten geen fepmogheiïinflaen, voor ende al eer fy de felve aaiden Pachter of Col Iccteur hebben aengegeven; iMeecn biljet daer van gchaelt > mede op de boete 'm fes hongert guldens, •verbeurte van de voorfz 1 &j> ende van hare Neeringe geiïifpendeert te «nien den rijdt van een Jaer. XII. Ende Tullen de voorfz Grofliers moeten aenwy- iiiullcdcZeep, die fy ten ingangh van de pacht hficiihebben, om by den Pachter opgeteyekent te werden ι fonder eenige daer van te verfwygenj op de verbeurte van de Zeep, ende een boet*; van hondert guldens op elck Vat, dat fy veri wegen, en ét aengegeven hebben; van welcke Zeep de voor- idircve Grofliers fullen ghemaeckt werden Debi- itiirs, inidtigaders van de Zeep die fynae'datum «ont&Qgenèn inilaen, om de feive by afichry- vinge remoeten veran t woorden. r            xiii. km ep dat de Neeringh van dekleyne Kramers Mnjoude-iuerdai verkort, foo fullen geen Zeep- iï^ofteGrofflers minder Zeep mogen uytleveren \ j'«»m Vierendeel, of een Achtendeeltjen , op kS"È van W~- hondert guldens i'elcksns: En hiv(. -ltersKeen 'Zeeè mogen verkopen met eenige 2/ ρφεψ ofAchtendeeltjens, of meerder of "tótn, maer dff een, ende anders niet dan met S- \Ëlr ver^eurie van drie hondert guldens : {"i'ui de vaor/c&rev* Slyters geen Zeep mo- ii? ' ^rs, dan opeenbehoorl.yck hÏÏiet, m mT,mmete™ geheel of half'Kmneije te

rtgt, Hnde                  X l V' hipod is°Pdat;de fraude die tot noch toe in dcfên

*

tn, Γα

50 ï falbinncn de beflo\en"5tedeiiofVry-

■nZt

.len'(den Haegh daer onder gereedkenr)

tq, aisL",yem?ndtsHuys gebracht mogen wer-

Mtf ί

--., Arbeyders, opuv, ^» /W guldens , en verbeurte van de

M«D

-ocr page 907-

870                        Placaten.' 7.

Boeck. "f Tit:

nomen, dat de nombre van de ingeladen Seep al- dat voor de colle&atïe ende ontfangh í daer is gekomen ·, ende fal den Collefteur 't felve gen, gekort fal worden den achtften tJ*1 ^m ;' "           ■            ....."'                           XXII.       Ø$% 1 (V). Sol oock niemandt.» wie hy /W

ol

wefen, vermogen eenige FentjageryevanTm> doen-, of'defelve uyteenige Schepen , â «,/ƒ?") de Steden als ten plat ten Lande tekooL· of Á pen ■, op verbeurte van de voorfchreve heep 4 º Schepen, ende een boet e van fes hondert ïlu^n en boven.                                       'ãÖ*Ì XXIII, De gefworenSeep-werckers en fullen 2ååçòÑ binnenyemandts Huysof Erve, ofinceniacS^ pen, Schuy ten, Wagen of Karren mogen brCï ofwereken, ten zy dat haer daer van ghelev een Biljet * inhoudende de quantiteyt van dèT j die fyluyden wereken 5 op de boete van (Vi p dert guldens op elck Vat dar fy fender Cecfof S jet hebben gewrocht, ende gedeporreert te worden van haren dienft, of arbitrale correctie na deËrn heyt van faecken : Ende fullen de vooriz Arbev' ders gehouden wefen de Ccclen van de Seep '£* binnen de Sradt of Vryhey t van dien fal bljvca, dej anderen daeghs al-eer fy om ander werek mogen lo- ten, of in ander werek mogen treden, te brengen aen den Pachter of Collecteur, XXIV. De Seep-iieders fullen gehouden wefen alle Biljet- ten van de Seep die fy uytleveren mctlnftofroodc Aerde tedoortrecken , of ten halven te fcheuren, op dat men fienmach dat'ereens Seep opis uytghe- levert, ende alfoogecafïèert te leveren in handen van de gefworen Arbeyders; op de verbeurte van vijf en twintigh guldens van elck Biljet dat onghe- cafleert werdt overgelevert. XXV. Den pachter fal ten ingangh van fijn pacht mi alle Uytflyters, Bleyckers en Volders gaen pc? len, om den voorfz Impoft van de afgaendepach- ters te ontfangen, van alle de Seep die hy hoven 't Achtendeeltje tot haren Huyfefal bevinden, mits dat hy ten uytgangh van fijn pachtgelijckepcylinge moet gedogen. XXVI. Gelijck mede den pachter t'allen tyden1 als hem fulcks goedt ende noodigh dunckt, met Ì tm legale Getuygen fal mogen gaen peyleu, ende on- d&foeckinge doen tot alle (ƒ) ûÖ«™» Seep, Blcyckersen W^rx, fonder dat hem ycw^ daer tegen fal mogen ftellen, op de boeteøÕ» twee hondert guldens , en arbitrale(ctimtMt gent ie van faken. XXVII· DenPachtcrofColleacurvandefeitlmpo^

voerder in gebreecke bleven het Biljet of Biljet- ten over te leveren, binnen een maendt van't gene binnen de Provincie blijft, ende binnen twee rnaon- am van 't gene buy ten de Provincie gaet» fal ver- beuren voor de eerfte reyfe (o) vijftigh Caroli guldens , ende niet temindenacft-volgendereys hét Biljet of Biljetten acn den voornoemden Pachter of Colle&eur behandigen, op de boete van (p) hondert guldens \ Ende foo de felve voor de derde reysinfgclijcx in gebreke blyven, opfufpen- fie van haer Veer. x x..\ Item, ibo yemandt eenige Zeep quame te koo· pen, die hy ielfs in eenige flaetfn -van HoÜandt en ïFefl-FrieJlandt wilde voeren, of door eenander geënorditiarisMardbofVeer-ichipperzijndejdoen vervoeren, fal gehouden weien hem t'e addreiïè- ren aen den Pachter of Colle&eur van de Plaetfe daer hy de Zeep fal innemen , ende hem te leveren een Biljet van den Pachter of Collecteur van de Plaetfe daer hy de Zeep fal willen ièynden, of by ghebrcecke van dien , te verthoonen wettelijcke Atteftatievanden Schout ende Gerechte van de plaetfe daer hy woonachtigh ende iyne refidentie houdende is é 't welck verthoont zijnde, fai hem den Pachter daer van geven een Biljet, om de Seep te mogen laden ·, ende fal den vooriz perfoon ge- houden wefen wederom te leveren een Biljet of re- cepiflc (q) man den Ø acht er ofCol/eéJeur van de 'Plaetfe daer de voorfz, Zeep fal zijn gebracht, ende dat binnen dentij dt vaneen maendt daernaer j op een boet e van twee hondertguldens : Maer inghe- vallehy geen van beyde voor hem en brachte, fal gehouden welen cautie teilellen, dat hy de Zeep fal brengen ter plaetfe daer hy de ielve heeft doen affehryven, 't welck hy binnen den tijdt ende met recepifle als vooren lal moeten doen blijekén , (V) opghelijcke boete i ena'efal daer en boven den Cautionaris den Impoft daer van moeten betalen aen den Pachter, daer de Zeep is afgefchreven- XXI. Soo yemandt buyten den ringh van de Verpach- tinge daer hy onder lörteert, (ƒ) een Var Zeep, ende daer beneden, haelden ofontfingh, fal daer van den Impoft betaelt, of cautie daer voor geftelt moeten werden aen den Pachter ter plaetfe van de uy tleveringe, ten ware daer van aen hem gelevert werdecen Biljet van den Pachter of Colle&eur van de p]aetfe daer de felve geconfumeert fal worden : Ende ial den Pachter van deZeep, daer van hy den Impoft heeft ontfangen, moeten geyen een Biljet dat den Impoft daer van betaelt, of cautie daer vo- |

fal niet vermogen, geduyrcndefynepacW»

de

op

groflèryeofuytflytinge van Seep te d<

den aen den Pachter daer de Zeep fal worden ghe-1 verbeurte van twee hondert guldens.

bracht, al eer men de felve fal mogen opdoen op de boete van (7) hondert guldens : Ende ial | Van den pachter by hetaenbrengen moeten geven een wefen,

XXVIII

b0#

defen Impoft fal niemand vry noco» ,

dan die in de Generale Ordon

Üfop

Biljet van de Seep, die in de Steden ial worden begrepen i En fal den pachter van de cc ^

opgedacn, om by wrocht te worden

de sefwooren Arbeyders ghe- nachrinse eehouden wefen aen alle

3**3

Endefalallemaendcn, of foo Grofllers van dien, binnen de St

dickwils als 't hem goedtdunckt, den Impoft mo- pachtinge, te leveren een Ordonnantie r ^ f gen ontfangen van den pachter daer deSccpisghe- Impoft, opdatfenadefelvehaeri^w^^ieti

haelf, voor fo veel die by hem ontfangen is, midts reguleren, ende de Schippers, or die ñ r

r«*

-ocr page 908-

*

Gemene Middelen van Hollandt, Confumptie vande Zeep, 871

t'allen tyden fdes by de Pachters veribcht zijnde ) ial moeten openen -, op de boete van hondert guld. te verbeuren, lbo hy weygerigh is 'tièlve te doen j midts dat de boete die door het openen van de Rc- gifters werden ontdeckt en achterhaelr, gedeelt ful- len werden half en half. XXXII. Ende fullen die gene die by defraudalie ( dat is willens ende wetens, met op/et om den Impofi te profiteren ende die aen het Landt te om ree ken ) of ongeoorlofde ende by de Ordormantien niet gepermit- teerde compofitie het recht van 't voorfis Middel in 't geheel met hebben betaelt, boven de poenen ende hoeten in defe particuliere Ordonnantie uytghe- druckt, mede vervallen in de poenen en boeten, be- grepen in't Generael Tlacaet, op den opheve van desghemene Landts Middelen ge-emaneert, welck Tlacaet ten voorfchreven eynde alhier werdt ghe- houden voor ghe - infereert j T)och fullen die gene die de voorfihreve Ordonnantie alleen con- travenieren fionder defraudatie , vervallen in de voorfchreve boeten ende poenen in de felve Ordon- nantie begrepen ·> ende de voorfihreve boetenen poe- nen van 't voorfkGenerael'Placaet niet en der wor- pen zijni XXXIII Soö wie pachter blijft van defen Impoft, ial ge- houden weien alle acht dagen te betalen ten Com- toirevandenOntfanger .... eengereche acht en veerdghfte-part van fyne beloofde pacht, of by gebrcecke van dien, ial den Ontfanger 't felve mogen doen executeren ende innen aen den Pach- ter of fyne Borgen, na vermeldeen inhoudt van de Generale Ordonnantie. XXXIV· Endeialdepachtevandeièn Impoft ingaen op den eerften Oclober . . eerftkomende met der Sonnen opgangh, en weder eyndigen den eerften October . . daer aen volgende met der Sonnen opgangh. XXXV. Op de Conditien ende Voorwaerden , foo inde Generale als defe particuliere Ordonnantie begre- pen, is pachter gebleven van defen Impoft . . . voor den tijdt van een geheel Jaer, omme de fomme van .... Des t'oirkonden is defen geteeckent by den Ge- committeerden van de Heeren Staten, op den .

daer van onderrechten, op dat naer t 5°icrraandceeniSe ignorantie enhebbetepr» tenderen-                   XXIX,

___                   aen handen van ^nSmïtedenbchoorlijckc f noch niemandt van fynent wegen «niéten' endedathy, nochniemandtvan

fmcntwegi averen in eemger Pachter of Collefteur te executeren, als jegens den Len die met hem, of yemandt van fynent wegen Lpofitieofuytkoopacngaet : Ende indien ye- mandt van atkn Impoft compofeert, fiillen de an- dere Pachters de fel ve daer over mogen bekeuren, tnhunneaftietereerftefinftantie. mogen intente- jenvoordeEd. Mog. Heeren Gecommitteerde Raden in de refpective Quartiercn daerdecompo- lieisgedaenofgepleeeht. X X X. Den Pachter fal alomme daer 't hem goet dunckt fflwenftellenWachten, om te beletten ende te riferen of geen bedrogh en is gepleeght, op de tetevan vijf en twintigh guldens, iöo yemandt in'tguntvoorfz is weygerigh werdt bevonden : Tot wekken eynde alle Officieren, 'czy van wat Quartieren, Steden of Dorpen die fouden mogen zijn, belaft ende bevolen werdt op den Eedt by henluyden in 't ft uck haerder Officie ghedaen, dat ly tallen tyden ( desby den Pachter of Col lefteur verlbcht zijnde ) de felve fullen doen alle hulpe en afliftentie, daer inne iy volgens den Placate ende dele Ordonnantie gerechtight zijn.

yv Ë. J\. 1.

Den Pachter fal gehouden wefen in de

grootc

Steden daer de Heeren Commiiïariflên ende Ma- giftraten iülcks goedt ende noodigh vinden, te feilen een ofte meer Collecteurs apart, die ter plaetfe, ende op ililcke uyren als 't hen gheordon- Kcrtfal worden, te moeten iitte: i tot gherief van anycder, foo wel Burgers, Ingezetenen als an- dere; Ende fal daer bcneffens gehouden wefen te houden goedt ende pertinent Regifter van alle «Mepdieuytlijn bedrijf, foo wel binnen dele jrovincie, als in andere van de GeünieerdePro- maenfullen werden gevoert* welck Regifter hy

NOTA.

isflle'tgene metCurcijf-letterenfiaetgedmckt* ü in den J are i6j9 voor ampliatie by*

y rdonnatitievandenjareieji heeft gefiaen als met de volgende a, b, c, werdt aenghewefen. (b) Vifff0Ude" moSen werdcn gebrach.r, 't zy na advenant de Inlandtfche, of Spaenfche Zeep, W VlJrentwmtigh, (f) hondert, (V) hondert, (e)   £ . r ..                                       VII I. ^aodimoseniIen ä^çå Capitaliften hacr Biljet, ofeenigeZeep die fy daer op gehaelt hebben, aen dlcde iel ve nmP é , n' op dc bocre van twce n°ndertguldens te verbeuren i foo wel by den genen (f)   U é ä ht>a,s die de felve over-doct. , • øß InT 10Udcndc' (& duyièntften. ?dcn Impoft 1TS Ordon™ntie heeft alhiergeflaen, als alleen die gene die geen huys en houden, maer '«öcn alle Perfonn gfr^ck.ent worden onder de Familien daerfe woonen, of hunne koft koopen ·, Des Pateen Bdier ð if , ^aPlta,1ften °P de Lpe geftelt zijnde, midtfgaders die gene aen de welcke den ^"þçååç R ;' b^n ger°nde« > vry ftaen binnen fes Weecken naer het leveren vande Lijfte, en CO ol^1^ van den pachter, hen &c.                                                                  J er' (k) Binnen eenige v&n de Vereenighde Provin cien ofGeaflocieerde Landen, Doch

-ocr page 909-

•

%j%                        Pkcaten* 7. Boedk* 5-Tit. 2?f/^ volgende claufule ü in den Jare 16j$> uyi"gelaten. (7) Doch alfoo de Zeepfieders j egens Marcl-dagenxJp die manieren quaü jck gerij ft kotitizn w

fc

fuHenïy vermogen jegens fulcke dagen ren Comptoire vanden Pachter te vtrfoecken, dicoch ! ial zijn foo veel Biljetten te leveren, alsfy lullen begeren, open latende de name van den Sch^ plaetfe waer na toe, ende perioon aen wien de Seep gebracht ial worden s welcke Biljetten de ζ ^ ders gehouden fullen zijn te vullen, ende eene aen den Schipper relaten, midts aHiilcke ZeeailÈ gehouden werden de felve Zeep met gefworenArbeyders te laten wercken, ende binnen twee ί? eerft weder veribcht, ende in gebreecke gebleven zijnde, gehouden re werden als Fraudateurs, OKJbJftft

>

re werden met de boete regens de Fraudateurs, hier vooren geftelt. (m) Hondert, (n) Thien, (<?) Thien, ("ƒ) Vijf en twintigh, (q) Ende haer voorts moeten reguleren na 't gene dat in 't voorgaende Artieul den ordinaris Schi pers is geordonneert, op gelijcke boete.                                                                                 ^* (r) Of by faute van dien ial den Cautionaris , OQ Uy t eenige van de Geünieerde Provinciën endc Ceflbcicerde Landen, (0 Ses XIX. (f) Van alle Zeep die buyten de Geünieerde Landen ial werden vervoert t lal daer van moetenene. f oom worden een A&e van Convoy of Licent-meefters, dat het recht daer van is betaelt ofaengeteiccür al-eef dat daer Vart by den Pachter of Colle&eur een alilagh-ceel fal werden gegeven, XX. Item, ibo yemandt eenige Zeep op het Leger wilde voeren, om by de Soetelaers geileten te worden fal hem moeten reguleren naer dat andere Zcep-handelaers te lafte w ordt geley t, uy tgefondert dat liy ia plaetlè van 't Biljet, by Atteftatie van den Commifiaris van de Schepen, ende Geweldige, ofdieL haer Hoogh Mog. of der ièl ver Gedeputeerde als dan fullen werden ghefteldc, ial doen blijckcn de (elrc Zeep aldaer gekomen ende geloil te zijn. (/z#)    Thien, (x)    Met Notaris en Getuygen, (γ)    Allen den genen die haer met Zeep te yerkoopen generen, {z)    Vijf en twintigh, NOTA. 7)en Impofl van de 12 fiuyvers op elcke Tonne Seep > fiaetghedruckt hier naer vclgenè Tir. 7. Alfoo de felve Verpacht inge ingaet met prima Oflober.

Publicatie 'van de Staten van Hollandt ende Wefl-Vrieflank, mtr bj werdtgelafi dat geen Kramer of Winckelier Seep fal vermogen intefaeth om met depondt te verhopen, als met heek of halve Kinnekens. In date den feven Λ twintighfienjiily 1677* minften half Kinnetje tegelijck, van de Zeepfie- derof GroiÏÏer heeft gekocht, op een poene nn twee hondert guldens, te verbeuren by den genen die de voorfz Zeep defen contrarie komtin te men, foomenighmaelhy fulcks foudemogen doen» de voorfz pcene te appliceren d' eene helft tenbeliocve ν an den Aenbrenger of Pachter, en d'andere nette ten behoeve van den Officier. Ende op dat mf mandr hier van ignorantie en kome re pretender

IE Statenlandt,iien of•wetendat de WinckeliSteden ende tenZeep-verkoopenby haer ingeilagdie by den Over

begeren Wy dat defen alomme fal werden^ ceert ende geaffigeert daer het behoort, endein lijckegelegentheden te gefchieden getfPfL

dat daer door de peylingen van de Pachters vanden Import op de coniümptie van de Zeep geftelt, in- fruétueus gemaeckt, ende fy in den voorfz Import grootelijcks verkort werden. SOO I'S-T, Dat Wy genegen welènde daer inne te voorfien, goedt- gevonden hebben te ordonneren ende te ftatueren, gelijck Wy ordonneren en ftatueren by delen, dat geen Kramer of Winckelier, wie, of waer hy ibude mogen zijn, hem met het verkoopen van Zeep by de pondt, ende met kleyn Gewicht gheneerende, anders eenige Zeep ial mogen inflaen, als die hy op een bchoorhjck Biljet, met een geheel, of ten

van den Lande, den leven en cwintighften J»1 1677. Onder ftondt, Ter Ordonnantie van de Staten. Geteeckent, SimMV^e40sJ'

-ocr page 910-

Gemene Middelen van Hollandt \ Confumptie vande Zeep. $73 JSfteuwe Ordonnantie op de Confumptie vande Zeep, foo als de fehe over den Jare 1680, ende vervolgens ü geheven enghecolkÏÏeert. In date den derden Mey 1680.

I. jgjj Collefteur fal ten Impoft van de Zeep ontfanghen van elcke Tonne Zeep we- rende twee hondert en vcertigh ponden, die binnen Hollandten Weft-Vrieflandt laetfevanfynertfidentie fullen werden geile- - t\vaëlfgulden en fefthien ftuyvers, halve Va- ^Vierendelen en Achtendeelrjcns naadvenant; il L-en Impoft betaelt fal moeten werden by de Ι ie halve Capitaliften, kleyne Getauxeerdens de'kleyne Kramers , in manieren als hier nae ιjjt. Ende by de verdere Perfoonen Zeep ter confumptie op-doende, al-eer defelve fal mogen DKcdaeti werden, ter plaetfe daer die ghefleten ial worden} uytgefondcrt dat de Bleyckers van 'tgene defelve boven hare quotiiatie fullen inleggen, van èfenImpoftexempt' fullen zijn; Des dat de ièlve ijetEedefolemneel fullen moeten belooven geen Zeepaenyemandt anders te fullen over-doen ofte mkoopen, diredtelijck ofindireitelijck, en dat de raorfz Bleyckers, contrarie doende, nochful- lenverbeuren een boete van twee duyiènt guldens ·, ende Van elck pondt Spaeniche Zeep eenblanck, ionder onderfcheyt van Plaetfen of Quartieren, 'tzy dat defelve van buyten 's Landrs inghebrachr, of alhier op de maniervande Spaeniche Zeep ge- micckt werdt. II. YderHuyigefin 'twelck in denTwee-hondert- ften penningh fa! bevonden werden op twee duy- fentguldens ende daer boven, ende iulcks als heele" Capitalift gequotiièert te zij η, groot wefende acht Perfonen, twee Kinderen van acht /aren ende daer beden voor een ghereeckent, ende het oneffen Kint voor een halfPerfoon, falgeftelt wordenter confumptie op een Tonne Zeep, tot twaelf gul. en feraien ftuy vers , ende van minder ende meerder Perfonennaer advenant; namenthjek op elck Per- Joon, meerder of minder, de helft van een Kinnc- «of Vierendeeltje, meerder of minder, tot twee 'fflderngh ftuy vers, alles in een geheel Jaef j ™e fullen de voorfz Huyfgefmnen ghereeckent «wen naer het getal daer op defelve ten ingangh ™nct Sayfoen fullen werden bevonden; Wel- kende, dat het minfte van defelve Huyfge- ««enbctalen fal jegens vier Perfonen, ende iülcks ï!>nalveTon Zeep tot fes guldens acht ftuyv. Ρ , .              III s£* iullen op defelve wyfe de halve Capita- diiT tC Τ10'1' d*e gcne die °P duyfenrguldens in

werden gcrekent alle de gene, die noch voor hecle noch halve Capitaliften in denTwee-hondertften penningh zijn bekent, uytgeibndert die gene die van de Aelmoes leven, midtigaders de Familien daer Man ofte Vrouw, geen Beneficie van eenige Steden of Collegien zijn treckende, geen midde- len hebben, ende aleen moeten leven van hacr ey- gen handen Arbeyt ofHandtwerck, dat fydoen ibnder Knecht, Meyflèns of Leerlingen die in*;haer koft zijn, ofte niet; als mede de Familien daer het Huwelijck door overlyden vaneen vande Echt- genoten geicheyden zijnde, de langhft-levendeop gelijcke maniere de koft winnen moet, alle welcke in de Perfoonen van de kleyne Kramers geiament- lijck fullen werden getauxeert. V-             ■ v. Ende op dat de groofe vandevoorfe Familien perfeclelijck ibude mogen geweten werden, lbo ial daer van door Commiflarifien van haer Edele Groot Mog., met ende nevens Commiiïariflên uy t de refpeftive Steden ende Dorpen, een pertinente befchryvinge werden gedaen, ende die gene die volgens de ordre, daer toe gearrefteert, fijn Fami- lien quahjek fal aengegeven hebben, verbeuren als volght; iiamentlijckde heele Capitaliften duyiènt guldens, de halve Capitaliften vijf hondert guldens,. waer van de helfcc lal komen ten proffijte van den Aenbiengcr, ende de weder-helfte voor den Offi- cier die de calange doen fal, ende den Armen half ende half 5 ende opdat yderfoude mogen weten, of de voorfz Familien wel aengegeven zijn , foo fal een dubbelt van de Lijfte van de befchryvinge gebracht werden ter Sccretarye van de refpeclive Steden ende Dorpen, ende falclck diefulcks fal begeren, daer toe acces hebben. V I. Den Colle&eur fal aen yder van de gequotifeer- de Familie, heele, halve Capitaliften, ofte kleyne Getauxeerdens geven een groot Biljet, daer in ge- teeckent ial zijn de groote van yder Familie, midts- gaders hoe Veel Zeep daer op magh worden gehaeltj des fal het alle Perfoonen als heele, halve Capita- liften ofte kleyne Getauxeerdens, getauxeert zijn- de, binnen den tijdt van veerthien dagen, naedat fy de Biljetten fullen hebbenontfangen > voorde Heeren, by haer Edele Groot Mog. tot het for- meren van de Quohicrcn gecomnutteert, vry ftaen met Eede te verklaren, dat fyluy den foo hooghniec gegoedt zijnj ende ten refpccle van de kleyne Ge- tauxeerdens , dat fy van de Aelmoes leven, of geen beneficie van eenigeCollcgien of Steden treckende, alleen moeten leven van haer eygen Arbeydt ende Handt-werek, dat fy doen ibnder Knecht, Meyf- fens, of eenighe Leerlingen, het zy dat de ièlve

3fies

inTkiJldcrtftcn penningh zijn bekendt, in

«Ier -r Serai,xcert werden van het gene de ten mij* en fclluldigh fullen zijn, ende fulcx delZe" jP VierPerioonen, ende een Viere'n- milien ntD c Τ Sulden vier ftuy vers, grootcr Fa- '*" naer advenant.

Knechten, Meyiïèns of Leerlingen in haer koft zijn of niet} Des foo fal den Colle&eur in het uytgevert van het voorfz Biljet gehouden zijn daer inuytte drucken den dagh wanneer hy het voorichreve Bil- jet heeft uytgegeven , ende den tijdt binnen de welcke de doleantie moet werden gedaen.

eyne Getauxeerdens weder half foo

cel3]S(jeiC , yne GttaiiXfiwwiwa wtuctJU, ^deehi? pitaliften' ende fukks °P een lll0c veel IW?_P' ^ot cJfce e.n dertigh ftuy vers,

B^beftacn r n die Familie oock foudemo- - ' en lullen voor kleyne Getauxeedens

5O

Ende

-ocr page 911-

					Plaeaien. 7. Boeck. 5 * Ttt.
		874
						indireftelijck, door haer fel ven, of do0r VP anders, alwaer het ichoon dat de Zeep ^^ fy gequotifeert iouden mogen zij η, in haer ν* ?$ niet konde werden geconlumeerc, alles on dL van fes hondert guldens t'elckens te verbeu 3 · by diegene die de voorfz Zeepover-gedae^ by die gene die aliücke Zeep, overgenomen til Hagen ial hebben} ende fal den Colledtetir Va f inhouden van dit Articul mentie moeten ' in 't groot Biljet dat hy uy tgeeft. X I I Alle Koopluyden, Schippers, Wagenacrs Kar rcluyden, oi andere Perfonen, die mee eeni * gheiöden of Spaeniche Zeep uyc de Geünieerde Landen, tof van buyten de iel ve, binnen de Μ vincie van Hollandt en Weft-Vrieflandt inkomen' fullen de voorfz Zeepten platten Lande niet mo' genloflènof opdoen in grpoteof kleyne quami' tey t, maer alleenlijck binnen de befloten Sceden.op: de verbeurte van de Zeep , midtfgaders Schip, Schuyt, Wage, Karre en Paerden, waermede de Zeep ingebracht fal zijn, ende daer en boven era boete van fes hondert guldens te verbeuren by den Inbrenger en Indoender refpeftive. XIII. Ende en fullen de voorfz Koopluyden, Schippert Wagcnaers , Karreluyden of andere perfooncn, de voorfz Zeep in de befloten Steden niet mogen reppen of roeren, veel min loifen, voorenal-ccr de voorfz Zeep aen den Collecteur van de Los· plaets aéngegeven,ende een behoorlijck Biljet daer van gehaelt, en aen den Loilèr vertoont fal zijn, op gelijcke boete als vooren. XIV. Gelijck de voorfz Inbrengers met de voorfz Seep mede nergens fullen vermogen te vernachten, al-i waer her datfe hen fouden willen excuferen met de Seep voort te fullen varen, voor en al-eer die aen den CollecTreur van de Plaetfe daeriè vernachten, haer Biljet hebben verthoont, op de boete vanonc hondert guldens. XV. Alle Koopluyden, Schippers, foo wel ordira· ris Marlende Veer-fchippers, als alle andcrcoie van de Zeep-fieders of Groiliers binnen de HOj vincie van Hollandt ende Weit-Vneflandt:**; ge Zeep fullen willen innemen , omme b^ of buyten de Provincie van Hollandt ende UW Vrieilandt vervoert te werden, fullen de voo^ Zeep niet mogen fchepen of innemen, vo0t?' eer daer van gehaelt, ende aen de ielve verengo fal zijn een behoorlijck Biljet van den UölKW* van de plaetfe alwaer de voorfz Zeep ingcnoiw· worden , inhoudende de naem ™n?%tl
			VII Ën ibo wanneer de vooriz Gequotiiêerdens bin- nen de Jurifdidtie van hare woon- plaetfe Zeep ful- len willen halen, iullesj fyluyden met het voorfz groot Biljet gaen by den Colle£teur haerder refi- cientie, welcke op den rtigge van 't groot Biljet ial tekenen hoe veel Zeep fyluyden begeren te halen, en nevens dien geven een kleyn Biljet, inhoudende de quantiteyt van de Zeep,met den dagh en datum, en tot watZeepiicderof Groffier iy de ièlve fullen halen; en niemandc fal fonder't voorfz kleyn Biljet eenigeZcep mogen halen, of fijn groot Biljet onder den Groilier laten,op de boete van vijftigh guldens. VIII. Die gene die Zeep fullen willen of moeten halen buyten dejurifdi&ie van haer Woonplaets, fullen met het voorfz groot Biljet gaen by den Collc&eur in diejuriidiclie daer fy Zeep willen halen, dewelc- ke als vooren op den rugge van het groot Biljet ial moeten.teyekenen de quantiteyt van de Zeep die fy daer op lullen halen, met denominatie van den Zeepiieder of Groilier, alvoorens hy daer van een kleyn Biljet fal'vermogen te geven, op de boete van hondert gutdens,ende de voorfz aenteeckeninge op den rugge van her grooc Biliietgedaen zijnde,falhy nêffens dien oock geven een kleyn Billiet, inhou- dende de felve quantiteyt, omme daer mede by den Zcepfieder ofte Groilier te moghen halen , daer vooren hy ghenicten ial voor het fchryven van yder Biljet een halve ftuyver; Wel-verftaen- ,de,datdeHuyiluyden, Capitaliften, endekleyne Getauxcerdens ren platten Lande, haer groot Bil- jet aen den Collectcur van hare rciidentie fullen moeten exhiberen en vertoonen, om nae deop- teyekeninge van het ièlve de afreeckeninge te doen, op poene van by ghebreecke van dien te verbeuren vijf en twintich guldens. " "         I X. Indien de Gequotifeerdens haer groot Biljet op- gehaelt hebbende , meerder Zeep mochten van noodea hebben, fullen deiêlve haer Zeep byde kleyne Kramers mogen halen, of by een nieuw Bil- jet van den Colle&eur tot den Zeepfieder of Grof- lier, midts daer van betalende den Impoft als in het eerfte Articul, van een Ton Zeep twaelf guldens fefthicn ftuyvers, minder gedeelte naeadvenant. X. De Gequotifeerdens fullen alle drie Maenden een gerecht vierde-part betalen aen den Colleiteur van hare woon-plaetfe van 'rgenewaer op de felve gequotiièeet zijn, ten ware de ièlve alle haer Zeep te gelijck, of hetlaetfte voorde expiratie van de voorfz te rmyncn quamen in te leggen, inwelcken gevalle den geheelen Import ial moeten werden voldaen , foo ras als op het ièlvige de voorfz Zeep in 't geheel of't laetfte van dien ial werden gehaelt; endecnfalden Collcclreur nict> gehouden zijn aen die gene die in gebreceke blyven de betalinghe als vooren te doen, kleyne Biljetten te geven, foo lange de verloopen termynen niet en fullen wefen betaelt. X I De Gequotifeerdens fullen de Zeep daer op fy- luyden zijn gequoiifeert, of haer Biljetten aen nie- mandt, hetzy GequotifeerdeofOngequotiièerde 'mogen o ver-doen, of Zeep op haren naem in eens anders Huys mogen doen inilacn, dirccTrelijckoftc
							f	uy tlcveren,midtfgaders de quantiteyt ^nd^j Zeep, ende expreffie met wat Schipper, wat plaetfe de fel vige fal werden verfonden^ het binnen de Provincie verfondenwera > ^ foo het buyten de Provincie reriondem w de plaetfe'waer naetoeniet P^"frSdeS^ exprimeert te worden,op de verbeurte         ei$ midtfgaders Schip, Schuyt, ™Ψ%£&φ& ende daer en boven een boete van les w dens.                                                    En*

-ocr page 912-

Gemene Middelen van Hollandt, Confumptie vande Zeep.         87 5

XVI.

XXI I I.

ν jgfullcn de voorfz perfoonen de voorlz Zeep ι De voorfz Groffiers iullen ten ingangh van het

*jn ecmo2cnloifèn op andere plaetfèn, als waer

Sayiben moeten aenwylen alle de Zeep, die fy ten ingangh van het Sayiben fullen hebben , om by den Collecleur opgeteyekent te worden, fonder daer van yets te verfwygen, op de verbeurte van de Zeep, ende een boete van twee hondert guld. vanelck Vat dat fy verfwygen, en niet aengegeven hebben; van welckeZeep de voorfz Groffiers fullen werden gemaeckt Debiteurs, midtfgaders van alle de Zeep die fyluyden daer na lullen ontfangen en inilaen , om't felve by Biljetten van uytdoeninge en afichry vinge te verantwoorden, ende fullen van alle 't gene dat vermift werdt, den voorfz Impoft moeten betalen. XXIV. Op dat de Neeringe van de kleyne Kramers door de Groffiers niet iöude mogen werden ver- kort, lbo fullen de Zeepfieders en Groffiers geen minder quantiteyt mogen uytflaen aen de heele Capitaliften als een half Vierendeel, of een Achten- deeltje, en aen de halve Capitaliften en kleyne Ge- tauxeerdens een fefthiende-deeltje, zijnde half foo veel. XXV. Ende fullen de felve oock met geen kleyn- derMate, 't zy oock aen wie^hetzy, mogen ver- koopenof uytlevercn , alles op de boete van iès hondert guldens, ende voor een Jaer van hare Ne- ringe te werden gefufpendeert, ten wekken eynde de Collciteurs gehouden fullen zijn de Biljetten van de voorfz refpeóüve quantiteyten of Maten te geven, ende een kennelijck onderfcheyt te maken tuflchen de Biljetten die aen heclc Capitaliften, en die aen halve Capitaliften, als oock aen de kleyne Getauxeerdens gegeven werden, op de boete van hondert guld. XXVI. De voorichreve Zeepfieders of Groffiers ful* lcnalle de Zeep , de welcke volgende het Bil- jet is verimpoft, te ghelijck ende met der daedc moeten uytleveren, op de boete van hondert gul- dens, oock lbodanigh dat ter plaetiè daer de Magi- ftraten goed ibuden mogen vinden, de Groffiers te ordonneren, geen minder quantiteyt uyt te leve- ren als een halve Ton, het welck ter dilpofitie van de refpeclive Magiftraten vande Steden wertgela- ten , aldaer mede Zeep t'effens, ende te gelijck in conformitcyt van't gehaelde Biljet , met'er daed uytgeflagen fiü moeten worden, op de boete als vooren. XXVII. Niemandt fal vermogen als kleyne Kramer of* Uytflytcr, eenigeZeep in'tkleyn ofbydepond te verkopen, dan die daer toe by de Magiftraten van de refpeeüve Steden en Dorpen zijn gcadmit- teert, en Ëedtgedaen hebben, van den fel ven Im- poft niet te fullen frauderen, op de boete van twee hondert guld., en fullen de felve Kramers moeten voeren een kennelijck teecken ter plaetiè daer fy haer Neeringe doen op gelijcke peene. XXVIII. De'Jkleyne Kramers van de Zeep fullen yeder werden gequorifeert op ibodanigen tauxe, als de refpeftive Overluyden felfs, ende des noots, door de interventie van de Magiftraten vande Steden en j O 2                    Dorpen

'de'felvige aengegeven is, ende ten dien eynde '°PoorfzBi^et altijdt by de voorfz Zeep moeten ^.«ρραΩ6ίΐΐ8χ0νηι L :; \:\ Ende fullen de voorfz perfonen nergens met de nkZeep mogen vernachten, alwaer het datiè hun wilden excuferen, van met de Zeep voort te rib varen, voor ende al-eer de felvige aen den roHefteurvan deplaetiè daerfe vernachten, aen- jtocvcn is, op de boete van drie hondert gul- dens.                    XVIII. Ende fullen de voorfz perfoonen die Zeep inge- nomen hebben, om binnen de Provincie van Hol- lindtcnWeft-Vrieflandt te lollen, ter aengege- vencLos-plaetiè zijnde gekomen, gehouden zijn herte vinden aen den Collecteur vande felve Los- plaetfe) ende 't voorfz Biljet overleveren , ende de voorfz Seep nietmögén lollen, voor ende al-eer aen de felve daer van fal zijn gelevert een Biljet van denGolleéteur van de felve Los-plaetfe, beyde en vderpoinft van dien op de verbeurte van de Seep, 'midtfgaders Schip, Schuyt, Wagen, Karreen Paer- fci, waer in, ende waer op de voorfz Seep fal weien geladen, ende daer en boven een boete van fes hon- den guldens. XIX. Indebcfloten Steden van den ielven Lande ful- len zijn Seep-fieders, ende Groffiers van Seep, en kleyne Kramers, ende ten platten Lande alleen kleyneKramers, diehaer fullen hebben te dragen naliet volgende. X X. De Groffiers van Seep en fullen geen Seep mogen ïnüaen, ontfangen of opdoen binnen hare Huy fen ofpack-huyfen, voor en al-eer fy de felve den Col- lecteur van hare woon-plaetiè aengegeven, en van de fdvc een Biljet gchaelt hebben, innehoudende «quantiteyt van dien, omby den fel ven Colle- cte Boeckgeftelt te worden, op de verbeurte ^nde felvige Seep, en een boete van fes hondert SPcns, ende van haer Neeringe gefufpendeert ^worden den rijdt van een Jacr.

Oock

XXI.

en fullen de Zeep-fieders, of Groffiers U Pj £eenZeep mogen uytflaen ofte uyt- 5P» >tzY de felve binnen de Provincie van y^atende Weft-VrieOandc, of daer buyten «orden gevoert, of binnen dejurifdi&ie van confuVOOn'pIaets' °f dacr buyten iM werden gC" λ m^rt:> voor en al-eer dat haer daer van ver- deJrn^lziJn een Biljet van den Collefteur haer- dter/ 'e J innehoudende de quantiteyt van klve'n na jat Plaecfe > ende met wac Schepen de Raendp δ n gebracht' op de boete van't voor-

"ovincie

tui, doch foo de Zeep buyten de

niet

gaet, fal de phetfe waer na roe

'Venge-exprimeert te worden.

groot Bi? ZecP-fieders of Groffiers fullen het toügW £*. "\'ande Gequotifeerdens niet onder hun guldens " ' °P de boete van drie hondert

-ocr page 913-

Pkcaten. y, Boeck. 5.Tït.

%J6'

daer en boven arbitralijcken aen den Lyvc „ ft ende uyt de Provincie van Hollandt ende»r Vrieflandt te werden gebannen                  e^ XXXIII. Gelijck mede op de felve wyfe ghefrrafrf« werden die gene, dieeenige Zeep vanbuw · de Provincie van Hollandt ende Weft-Vriefl !f of van het platte Landt binnen debeiloteSrT^'

Dorpen, yder in den iynen fullen oordeelen , dat yder van de voorfz Kramers ial behooren te ver- antwoorden ten refpe&e van hare Neeringe, ende coniumptie voor die gene, die niet gcquotiièert zijn. XXIX. Den Collefteür ial aen yder van de voorfz kley- ne Kramers geven een groot Biljet, daer in gete- kcntfal zijnde quantiteyt van de Zeep waer op denfelven Kramer ten aenfien van fijn Coniumptie in fijn Neeringe fal weien geftelt, ende die op het voorfz Biljet lal mogen gehaek worden ·, Ende fal· den voorfz Kramer de Zeep, dewelcke hy op het voorfz Biljet fal willen opdoen, op de felve wyiè moeten inüaencnhalen, als ten refpe&e van alle de andere particuliere Gequotiièerdenshier voo- ren Articul negen ter neder gheilcldt isr -, Ende particülierlijck ióo wanneer de felve meerder Zeep quam te confumeren , als waer op hy getauxeert is, de ielve niet mogen infiaen, ibnder daer van by den Collecteur een Biljet gehaek, ende den Irnpofl: be- taelt te hebben, op de verbeurte van de Zeep, de boete van iès hondert guldens, ende fufpenfie van fijn Neeringe voor eenjaer. XXX. De kleyne Kramers "of Slyters van Zeep fullen ooek geen Zeep mogen in fiacn als ten minftcn met een heel of half Kinnetje te gelijck, op de boete van drie hondert guldens t'elckens te verbeuren j gelijdc de ielve ooek geen Zeep fullen mogen ver- kopen met Vierendelen of Λ chtendeeltjes5of meer- der cf minder Vaten, maer alleen of anders niet als met depondt, mede op de verbeurte van drie hondert gulden t'elckens te verbeuren. XXXI. Den Collefteur lal t'allcn tyden, als hem iulcks goedt en noodigh duuckt, met twee legale Getuy- gen gacn peylen ende onderibeckingedoen tot alle kleyne Kramers of Uytflyters van Zeep;, endede Volders, fonder dat hem yemandt daer tegen fal ftcllen, op de boete van twee hondert guldens, en arbitrale correctie na exigentie van iaken; En waer iy bevinden fullen niet meer als twintigh ponden, lullen iy vermogen de felve naer haer te ne- men, midts betalende ibo veel als het aen andere werd verkocht, fon der contradictie daer tegens te doen, op de boete van hondert guldens; ende foo wanneer fyluyden de voorfz kleyne Kramers fullen bevinden boven de peyl, fullen de felve verbeuren alle de Seep , die in Huys fal zijn, een boete

icn, 'gen·,

fonder de ièlve aen te geven, komen in tebfe„

ende fal ooek niemandt Zeep vermogen ék 'l van de vooriz Perfonen, aen welcke als vore?? Zeepte verkopen verboden is, opdeboetevlr hondert guld.                                       Vatllcs XXXIV. De Overluyden van de kleyne Kramers van Zeep, ende yder van de voorfz kleyne Kramers in het particulier, fullengeauthorifeertzijn, enfuh vermogen de bekcuringe te doen van alle, fo Zeep. ficders,Groiïïers,Bleyckers,als andere,die contrarie defe Ordonnantie Zeep verkoopen> of binnen de Provincie in de Steden of het platte Landtinbren- gen; ende fullen de boeten daer toe ffaende, voor de eene helft bekeert worden ten behoeve van die gene die de bekeuringeial hebben gedaen, endede weder-helft ten behoeve vanden Officier, die de calange doen fal, ende den Armen half en half. XXXV. Vandefen Impoft fal niemandt vryof exempt zijn dan die in de Generale Ordonnantie zijn be- grepen , ende de Bleyckers, ioo verre als het eerde Articul van de particuliere Ordonnantie is mede- brengende. XXXVI. Den Collefteur fal gehouden zijn ter expiratie van het iay foen oprechtelijck op te geven hergene hy minder fal ontfar.gen nebben, van die gene die gequorifeert zijn, als hare quotiiatiebedraeght, of hec gene ingeleyt mocht zijn door Pei ionen die niet zijn gequorifeert, en de felve opgcvinge met Ecde te itereken. XXXVII Den Collefteur falalomme, endeopaÏlepaiia- gien daer het hem goetdunckt, foo te Water sis te Lande, moghen ftellen alfulckeWadifj alsny tot belettinge en verhoedinge van fraude eniluyc- kcryen noodigh fal achten, de welcke gcanthori· feert fullen zijn om de Biljetten van de ingheladen Zeepafteeyilchen, ende te vifiteren, fonder dat yemandt daer tegens fal vermoghen tedoencemg belet of reftilentie, op de boete van hondertgut- dens, ende arbitrale corrcftienagelcgentheytv» faecken: Ten weieken eyndealle Officieren,n« zy van wat Quartieren, Steden of Dorpen die 10 den mogen zijn, beiait ende bevolen werv°P Eedt by henluyden in het ituck haerder ütttae, dacn, datfyt'allcntyden (des bydenW*°Z verfocht zijnde) de ièlve fullen doen W^v. aflïftenrie, daer in fy volgende den I lacate Ordonnantie gereditight zijn. ter Vergaderi ge van deHeeren Staten van Hollandt <

van iès hondert guldens,

ende van haer Neeringe

voor een Jaer werden gefufpendeert XXXII. Nicmandt, behalven de voorichreve Zcep- fieders , Groffiers endede kleyne Kramers, ial vermogen in de Steden, of ten platten Lande (de- wyle aldaer geene Zcepiieders ofte Groiliers , vermogen te zijn) eenighe Neeringe van Zeep te verkoopen te doen, of onder de hand ende ter fiuyck eenige Zeep te verkoopen ·, ende fulcks fal ooek nicmandt vermogen eenige Ventjagerye met Seep te doen, of de felve uyt eenige ichepen, foo wel binnen de Steden als ten platten Lande te verkoopen, ofdaer mede te koop omloopen, alles op de verbeurte van de Zeep, de fchepen en ichuy- tan, ende een boete van drie hondert guldens, en

Vrieflandt, in 'sGraven-Hage den dcrae,

1680. Staten.

Onder ftondt, Ter Ordonn

$$00'

Was geteeckent,.5»OT« van

-ocr page 914-

Gemene Middelen Van Hollandc, Heere-gek

877,

Waerfchouwinge van de Staten van Hoüandt ende Wefi-Vrieflandt * meckende hetColkBeren van de confumptievan Zouten Zeep. In date den negen tn pwintighflenMaert i6%o.

iïï Staten van Holiandt ende Weft-Vries- landt: Allen den genen die defen fullen fien ofte hooren lefen > Saluyt, Alfoo \Vy om feer goede redenen goedtgevon- u^cn, voortaen de Middelen van het Zout iS Zeep ter Confumptie, voor foo veel de Fa- ΐ nende Huyshoudinge van onfe Ingezetenen et nict £e Verpachten, maer te doen Col- f£cn' endchetvannoodenis, dat onfe goede Spenen weten, waer naer fyluyden haer in i win ende uy tflaen, midtfgaders aenge ven en be- l Sn van het Zoutende Zeepiullen hebben te re- Jeten, foo lange de quotifatie ende befehry vin- Letfahvefengedaen. S O O 1 S T, Dat |sallen ende een yegehjek by defen goedtgevon- èn hebben te adverteren, dat alle die gene die Kiiwh Zout ofte Zeep ter confumptie van hare fien fuüen willen in en uy tilaen, haer in het meren, in en uytilaen, halen van de Biljetten, tóngcalsanderfints, fullen moeten gedragen na èrcfpc&ive Ordonnantie, waer op in den voor- Wen jare de Middelen van het Zoutende Zeep zijn verpacht geworden , foo lange daer in anders

niet en is ghedifponeert geworden ·, alleen met dat onderfcheyt, dat de ièlve haer nu, voor foo veel deHuys-houdendeFamilienaengaet, fullen moe- ten addreflèren aen den Collecleur van wegen hec gemeene Landt daer toegeftelt: Ende voorioo veel het Zout t'Scheep, en tot Tonnen-vleeich geconfumeert, midtigaders by de Koehouders op- gedaen werden de, aen de Pachters, of der iel ver Colle&eurs, bydefelve Pachters tot dien eynde in de refpeclive Steden geftelt; ende dat het Zout ende de Zeep die de felve Ingezetenen na den laet- ilen deler maendt Maert, doch voor de ghcdane qu )tifatie fullen ingheleyt ende opgedaen hebben, op der felver quotifatie af-flagh ftrecken ial, Ende opdat niemandt hiervan ignorantie en komete pretenderen, foo begeren Wy dat delen alomme gepubliceert ende geaffigeert fal werden daer het behoort, ende in gelijcke faecken te ghefchieden ghebruyckelijck is. Gedaen ïn den Hage den ncgen-en-twintighften Maert 1680. Onder flont, Ter Ordonnantie van de Staten. Was getekent, Simon van Beaumonii

' Heere-geltv Cfiionnantknvan'tHeereof'Dknflbodengeltfzedert den Jare 167,6 tot den J'are 16$$, ende foo J vervolgens geheven ende verpacht tot den Jare 16j% incluys. Ordonnantie, waer op in den Lande van Holiandt ende Wejt-Vrieflandt ten behoeve van de Gemeene faecke ·> ende tot vervaUinge van de taffen van der Oorloge, van wegen ende volgende deRefolutie van den Staten van denfelve?i Lande verpacht ende geimetfal worden een Beer e-geit, in den Jare 1679.

III Des fal yeder' een die eenighe Dienft-boden lal hebben, gehouden wefen alle de ièlve met naem ende toenaem oprechtelijek den Pachter des bege- rende aen te geven, oppcene vanxxv. guldens te verbeuren by de gene die fyne voornoemde Dienft- boden bevonden fal worden niet oprechtelijek aen- gebracht te hebben, teappliceren eenderde voor de Officieren, een derde voor den Pachtcr,endc een derde voor den Aenbrenger. I V. Ende in gevalle in 't ommegaen, omme de op- teyekeninge te doen, eenige niet by huys, of anders niet by; de handt ghevonden mochten werden, of datoockyemandt binnen den voornoemden Say- foene van de pacht eenighe van de voornoemde Dienft-boden quamc in fynen dienft aen te nemen, de felve ial gehouden welen binnen den rijdt van veerthien dagen naer het voornoemde ommegaen, aen den Pachter de felveDienft-boden aen te geven* of foo haeft hyde felve in fynen dienft fal hebben gekregen, op pcene van vijf en twintighguldens. als vooren. Ende

I jAt alle de gene die eenige Domeftijcque Dienft-boden fullen hebben , die loon trecken, of dienft. doen aen hare Heeren, Meefters of Vrouwen, 'tzy Knechten, gegilden of Jongens, of andere, fullen gehouden nC[Cnaen den Pachter voor yeder van de voorfz ■fnft.boden, die fy binnen den voorfz Sayfoene ™"«en dienft ende koft fullen hebben, te betalen S γ t0t twintiSh ftüyvers, fonder 'c ièlve ^Voor^icnft-boden aen haer loon te mogen r en : Des werdt verilaen, dat de Bleyckers ^s drie Dienft-boden in dienft hebbende, ful- terdn CnJ0lftaCni midtS beta]cnde aen dcn Pach' öienft Pi ns> fonder meer, voor de felve drie kctfWi ' ende minder Boden hebbende, na 'Ooren nn dcfelve vooryedcr eengulde, als

II.

Η

% van J Z] de' ^ werden geheven voor den T^ïfeèfó,5' encle ^ dc Pachter met een Pu" uienft-bod°nie °ΡΓ(:ηι"Υvinge van de voorfchreve lh, ftP ? doen in 't laetfte vnn He Maendt van

:vanjunius.

-ocr page 915-

Placaten: 7.Boeck 5.Tit.

$7$

- Ende fuUert die gene dieby defraudatie (dat is willens en wetens, met opfet omme den Impofi te profiteren , ende die aen het Landt te ontreckeri) of ongeoorlofde ende by de Ordonnantien niet gepermit- teerde compofitie het recht van 't voorfz CMiddel in 't geheel niet hebben betaelt, boven de poenen ende boeten in defeparticuliere Ordonnantie uytgedruckt, mede vervallen in de poenen ende boeten , begrepen in het Generael Tlacaet, op den opheve van degemeene Landts Middelen ge-emaneert, welck Tlacaet ten voorfz eynde alhier wert gehouden voor geinfereert-} dochfuüen diegene die de voorfz Ordonnantie alleen contraventerenfonder defraudatie, vervallen in de voorfchreve boeten ende poenen" in de Jelve Ordon- nantie begrepen, ende de voorfz boeten en poenen van 't voorfchreve Generael Tlacaet niet onderworpen zijn. V. Wyders foo fal den voorfz Impoft aen de Pach- ters moeten werden betaelt op St. Jacobs dagh, na het ingaen van fynen pacht.

VI

Gelijck mede de Pachters aen de Omfangers fulien gehouden zijn haJl, ive

Pacht-penningen'te betalen binnenderm á Auguftusdaer aen volgende.                  nt!t

ta

V II. ø Des foo referveren haer Ed. Groot Ì dere interpretatie van defen aen haer Ed?' r n'

root

Mog, Vergaderinge.                        ' !

VIII.

OpdeConditienendeVoorwaerden f · Generale, als in defe particuliere Ordonnantil grepen, is pachter gebleven van defen Iirm0ft

voor den rijdt van een geheeljaer, omde van ...

fommt

Des t'oirkonde is defe geteyekent by de Geco

m-

mitteerden van de Heeren Staten, opden

NOTA. Het gene dat met Curcijfügedruckt, is Anno 1679 voor ampliatie bygehmen.

Ordonnantie van de Staten <íáç Hollandt ende Wefl-Vrkfianit op kt Heere-Geldt, foo alsdefelve inden Jare 1680, ende vervolgens is geheven enit gecollecJeert. In date den derden Mey 1680. te zijn, Koft-gelt ofte huyre in manieren vooren verhaelt ghenieten. Des fulien de Vrouwen of Kinderen van de voorfz Thuyn-luyden of Bedry- ven voor geen Knechts of Meyfens mogen worden gereeckent, fchoon fy haer Mans of Ouders inhaer werek fouden mogen helpen ende affifteren, ten ware die voorfz Vrouwen of Kinderen mede by- fbnderehuyr quamen te genieten. I I I. Van gelijcken fal 't voorfz Heere-geldtmede be- taelt werden van yder Bouw-Knecht ofteBomv- Meyt, midtfgaders Bley ckers-Knecht ofte Meyt, die yemandt de Bou w-neringe of Bleyckerye doen- de, in Loon ende Koft heeft, ofte in Loon Wc ende Koft-gelt geeft, ter fomme van drie guldens» 't zy dat die gene die de felve in dienft heefteen Ca- pitalift is of niet ·, des werdt verftaen, datiieöleyc- kers meer als fes Dienft-boden hebbende, lullen moghen volftaen, midts betalende voor yder dnc guldens, fondermeer. IV. Ende op dat het geral van de voorfdireveDienft- boden, ende andere Bedienden in yder Familie^

>Lle depennen bohareluyden in harehebbende, oft't zy dat het Koeen fomma mwefen aen dente betalen fes guDienft-boden,als vooren in hagene die in denofte wel benedevoor yder Diender dat fyluydeaen haer loon fu Ende dewylezetenen voor dftaen, tot hoeonder den naem

fecTrclijckfoude mogen geweten werden, «- van door Commiflariffen van ^tt^™ Mog., met ende nevens CommiflanfTenuyt fpe&ive Steden ende Dorpen, een.l*10"^ fchryvinge werden gedaen; ende diegene gens de ordre daer toe gearrefteert, ø j. qualijck fal aengegeven heBben, W*^ volghti namentlijck, eenheelcCapiO'"^^

nietfehenen begrepen te zijn, het voorfz Heere- gclt mochten fubjedt zijn·, foo fulien van nu voor- taen daer onder mede begrepen zij ç, ende vervol- gens het voorfchreve Heere- geit werden betaelt ter voorichreve fomma, van Staet-Juffrouwen, Gou- vernantes van mefnage ofte Kinderen, inwoonen- de Naeyfters, Minnens, Opfienders, Secretarif- ièn·, Pages, Pedagogen, Kamer-dienaers, Hof- meefters, Stal-meefters, Comptoir of Winckel- knechts, Winckcl-mey flens, Koetfiers, Thuyn- luyden, Bedryven, of wat nacm die oock fouden mogen hebben, lbo wanneer fy maer in geftadigen Dienft ende Koft van de voorfz Huyshoudcnde Familien zij ç, ofte in plaets van aldaer in de Koft

tot twee duyfent guldens ende daer boven

llllt.Il p«-"«'-"'f,-*D- ., j ff)tdU¥>(·^ guldens-, een halve Capitalift|^PgW guldens inden Twee-hondertften pen^BJ^ tauxeert, vijf hondert guldens; Mdf, *#

Pcrfoncn twee hondert en vijftich

VJ!>

-ocr page 916-

Gemene Middelen van Holkndt, Heere-seldt.

, jfcfaikomen cot profijt van den Aenbren- Hede wederhelft voorden Officier die de f>en. en fal, en den Armen half en half: Ende ê$$ yderfoude konnen weten of de vooriz 'jÏSncndeDienilboden wel aengegevenzijn, rLndubbelt van de Lijfte van befchryvinghe

VI. Gelijck oock alle degene» die tentydevande befchryvinge geen Dienilboden hebbende gehadt, binnen den vooriz Sayioene eenige van de voor- noemde Dienilboden of Bedienden komen in haer dienft aen te nemen; ofte die gene die ten tyde van de befchry vinge Dienilboden of Bedienden gehadc hebbende , binnen den vooriz Sayioene eenige meerder Dienilboden of Bedienden aennemen, de vooriz Dienilboden of Bedienden aen den Col- le£teur fullen aengeven, foo haeit als iy de fel ve in haren dienft mllenhebben ghekregen, endeden voorfz Impoit ter geordonneerde tijde te betalen > op de boete van vijf en twintigh guldens, VII Den voorfz Impoftialaenden Colle£leur moe- ten betaelt werden op St. [acobs-dagh , naer hec ingaen van deièn Sayioene, van foodanige Dienil- boden als ten beginne van het Sayiben in dienft be- vonden mochten zijn, ende voor Nieuwe-jaer van die gene die op nieuws ofte boven de befchry vinge aenghenomen , ende in haer dienft ghecreden zijn. Aldus gedaen ende gearrefteert ter Vergaderinge van de Heeren Staten van Hollandtende Weit- Vrieilandt, in 's Graven-Hage den derden Mey ió8o. Onder ftondt, Ter Ordonnantie van de Staten·. Was geteeckent, Simon van Peaumont.

Dorpen, ende lal elck die fulcks fal be- gereflj "*—                   y-

g

y;cnvemant met het begin van de aenftaende 'vaiiMey eenige van de voorfz Dienilboden TBedieiiden uyt fynen dienft licehtieerde, met r t|e van green ander in des felfs plaetiè weder ïicnemenTioo fal hy niet gehouden zijn voor ijodani^e gelicentiecrde in het Heere-gelt tebeta- len■ docliin gevalle hy van dit Sayfoen, beginnende petden eerften Mey toekomende, en eyndigende in lactften April daer aen volghende, wederom pandt anders in des felfs plaetfe quam aen te ne- bm, foo fil hy het volle Heere-geldt daer van tieten betalen, alwaer het dat foodanige Dienft- yraof Bedienden den laetilen April van 't voor- fcdrcrcSayfoen eeril in fijn dienft getreden mochte zijn, ende fulcks van 'c vooriz Heere-gelt niet be- nijdt zijn, ten warehy met de expiratie van het fcjTocn liifFifantelijck quam te bewyfen, dat.hy Ecduyrende 't gehcele Sayiben, nochte in eenighen lijdt van het ielvige, geen andere Dienft-bodeof Bediende haddegehadt.

Goude Laeckenen. f\Rdonnantienvan deGoude Laeckenen* f'zeiert den Jare 1605·tot den Jare i6ff. Sie Groot Placaet- ^Boeclc ι Vol. pag 1914. Ende alfoo vervolgens verpacht tot den Jare 16ƒ3 incluys, ende in den 7#nö/9 geamplkert met dit tiaervolgende Articid. Art. VIII Den Pachter fal over deib pacht met de Ingezetenen t'fynen ichoonfte mogen compoferen, of alleen, of ren overftaen van Schepenen Commiffariflèn van de refpective Diftricten, ibnder dat hy, of die gene 18de welcke gecompofeert is, eenige boete fullen verbeuren. Jjefin Impofl ü volgens Re fokt ie van haer Edele Groot Mog. van den 6 Maert 1680 afgejehaft, ende Win Yerpachtmge gebleven.

Van de Kaerfen en Smeer.

u

\[}Monnanttenop den Impofi van de Kaerfen, Roet en Smeer* Was-kaerffen, Toortfen* Flambeaux, kmüt^tden^arei6oe>totdenyarei6^· SieGl"ootPlacaet-Boeck 1 Vol. Pag. 1U6. Met Sr fjfdsrt&evallen W het 2 en 8 Art icul. Sie Groot Placaet- Boeck 2 Vol. Pag. 2947. Ende *mm $-&$even tot den Jare .167% incluys} endeinden Jare 1679 geamplieert. als hier naer

Mensmhet 3 t 4, j, ó, g5 en io Articukn alle verhooght tot 200giddens, ■ ^erkoon/' êe -drticulby-gevoeght defe claufide. Des dat de Koopluyden, haer met het maecken legende Α Va aerfi*cn mec Senerende, van buyteneenigh Roet, Talck, Smeer of Wafch ont_ w> eaengevingeen verdere inhouden deferOrdonnatie niet fullen zijnfubjed. ^ψβίβη ° ir tWaeffle Articulmet de Claufide tegens de opfettelycke Fraudatien, ende ongeoorlofde 8*fc Ot/ Gooren in de Ordonnantie op den Impofi van de Ronde Mate Fol: 822, ende andere ^eis£fehnOltm tefim tS- ^fa.hmn f 0}wantie, volgensRefolutievan den 6 Maert i<i8o, buytenFerpachtingegebleven> DEN

-ocr page 917-

88ï

DEN SES.DEN TYTEL;

Begrypende alle de particuliere Ordonnantien vanrfe Impoiltien van 't Sayfoen ingaende prima Augufti, met alle de Placa,

ten

Waerfchouwingen, Refolutien ende fuccefiive ver-

anderingen in, ende op de felve gevallen.

En Lefer ghelieve te weten, dat de naervolgende particuliere Ordonnantien op de gemene

%

T

^t'zedert het dmcken van de voorgaende Tlacaet'Boecken in train gheweefl zijnde, alhier lT"

;ijngefielt ■> dat de fuccelfive veranderingen tot den Jare 1681 incluys daer in bonnen çøden sh

vjien.

ende de meefi-veranderde in'tgeheel'doen drucken, met aenwyfinge 3 in wat Jaren de veranderingen

ghevallen ] ende de minfl-verander de alleen maer gefielt de veranderingefelfs , met relatie en amwrfjl

tot de voorgaende.

Ordonnantien op den Impoft van 't Gemael. /7) Rdonnantien , waer op ten behoeve van de gemenefaecke fzedert den Jare 160 f tot den Jare i$u is ^geheven den Impofi op het harde Koorn dat gemalen endegebroockeh werdt) Sie Groot Placaet-Boeck 1 Vol. Pag. 1772. Ende de ampliatie op de Ordonnantie van 't Gemael van den Jare 1655·, Sie Groot Placaet-Boeck 2 Vol. Pag. 2943. Ende alfoo ver volgens verpacht tot den Jare 1670 ·, ende inden]'m 1671 verpacht met veranderinge in 't achtfle Articul, gelyck met de Letter (a) in de volgende Ordonnantie i^Art. VII ß. wert aengewefen ■> Ende in den Jare 16j7 wedergeamplieert Articul veerthien, foo als kl volgende Ordonnantie met de Letter (b)Art. XIV. werdt aengewefen ·, Voorts alfo met defeverandering conform de voorgaende verpacht tot den Jare 1678 incluys $ Ende in den Jare 16 j9 verpacht mmmim hier naer volgende. Ordonnantie, volgende den welcken ten behoeve van de gemene ftudt. over-al'm den Lande van Hollandt ende Wefl-Vrieflandt, den ghemeencn hff- op het harde Koorn , dat gemalen ende gebroocken fal worden > foo wel in de Stek als ten platten Lande, van wegen ende volgende den confente van de Staten m den f elven Lande > vannuvoortae?igehevenende ontfangenfal worden, Vleckenaer advenant, ende dat foo wel van Ik Schep-Koorn als ander Koorn, hier voren geroot·,. wekken voorfz Impoft betaeltfal moeten worden voor ende aleer het voorfz Room ter Molen. * oock byde Grutters in hare huyfen gebracht» moeten worden. I II Ende omme te voorkomen allede difFerenten, de welcke dagelijcx tuflehen de Pachters van dcien Impoft en de Grutters zijn ontftaendc, aengaenw de Grutten die deGorters feggen ongemalentt« koopen, fal den thienden penningh koJentl(jc*f ren, ende haer geen affchryvinge werdeng » als alleenlijck van het gene datby I»llj« w ■ Pachter of fynen Colleöeur fal blijekenbyW^ gemalen uytgeflagen ende verkocht te ^ »-j

_, *&~"~0— —-          rvnrten map iiillen geen minder quantiteyt van öï?wj à U doen affchry ven als een Sack , ø® v .^ Pachter ofte Collecleur aen den Uy»1

Rogge, een endertigh guldens ièfthien ftuyvers: Ende van elck Laft Garfte, Gort van Haver ofte Garft, of Boonen die ge back e ç worden, een en twintigh guld. vier ftuyvers: Van elck Laft Boeck- weyt, negen guldens fefthien ftuyvers acht pennin:! Van Boeckweyt, hetzy binnen dcfe Landen ghe- rult, ofte buyten geruit, ende in deie Landen ge- bracht werdende, voor elck Laft (veertien Oofter- fche Smal-tonnen vooreen Laft ghereeckent) elf guldens vijfthien ftuyvers : Van elck Laft Amer geruit, thien guldens twaelf ftuyvers; ende van ongeruit, feven guldens twaelf ftuyvers acht pen- ningen , ende van kleyne Mate in elcke Stadt ende

den Impoft fal werden gereiUtueert, I V.

't hos·

van

Van Srijffel van buyten inkomende, dertpondt^J gulden5endevanBrooor, ^ Meel ende Koccken, foo wel »|E5 als andere, komende van buyten in o ^. den, 't zy of het gebracht wordt om £ ^ offelfs te coniumeren, in Steden, £0* Schepen, fal den Pachter ontfangenj Ñ ^ drie, fis gulden j ende van twee LaK» D ^

-ocr page 918-

Gemene Middelen van Holkndt, Gemael

8S

van buyten inkomende, fal betaek wor- ■0veel als van fes Laften ongebuyk Meel,

opgedaen fal wefen ·, op de verbeurte Van 't Meel» ende daer en boven van thien ponden: Maer foo verre uyt den Dorpe daer Koorn-molcns zijn, eeni- ge Greynen in een ander Dorp gebracht, ende al- daer gemalen worden, fal den vollen Impoft daer van met alleen betaek worden ter plaetfe daer 'tièl- ve fal worden gemalen, maer oock den felven Im- poft ter plaetfe daer't Meel ial worden geconfu- meert of verbacken j ofte van 't Broodt, indien het Meel buyten defelve Plaetfe verbacken > ende het Broodt aldaer ghebracht werde : Ende .en ial η ie- mand t ecnigh Koorn buyten de Provincie van Hol- landt ende WefteVrieflandt mogen doen malen, om aldaer gebroocken te worden, ende alfoo ghc- broocken, of Broodr ofte Bifchuyt daer van ghe- backen Zijnde, in de Provincie van'Hollandc ende Weft-Vr'icilandt mogen inbrengen, ofte doen in- brengen j op de boete van drie hondert ponden·, die alles onvermindert de gherechtigheydt van de Dvvangh-molens, die men by dcièn nieten ver- ftaet te prejudiciëren : Ende van het Broodt * Bifchuyt ende Meel dat van d'eenePlaetsind'an- dere gevoert ial worden, om aldaer te werden ver- kocht of gelevert aen de Schepen terKoopvaerdye, Viftcherye, Oorlogh , of andere» lal ter plaetfe daer't fclve aen de Schepen gelevert wordt, noch betaek worden halven Impoft, boven den vollen impoft, betaeltter plaetfe daer't fclve binnen den voorfchreven Lande fal zijn gebracht, midtfgaders boven alle laften die van te voren ten behoeve van de Steden of Dorpen in 't particulier daer opghe- fteldt mogen zijn, uytgefondert 't geen blijft bin- nen den ringhvande Verpachtinge daer 'cfèlveis gebroocken, 't welck meteene betalingevanden vollen Impoft fal mogen volftaen: Endefullcnde Backers van Wormer ende Jifp , ende andere Biichuyt inbrengende in andere Steden ende Dor- pen, ioo wanneer de betalinge van den Impoft, en de verhooginge in de Plaetfe daer 't Koorn is ghe- broocken geweefti by haer is gedaen, mogen vol- ftaen, betalende in de voorfchreve Steden ende Dorpen den halven Impoft als voor defen, fonder eenige verhooginge: Ende fullen alle Inbrengers gehouden zijn 't Broodt, Meel of Bifchuyt aen te geven ter plaetfe daer fy den voorfz Impoft (als vooren gefeyt is) gehouden zijn te betalen» en dat al eer fyluyden refpe£five 't voorfchreve Broodt, Meel of Bifchuyt fullen mogen opdoen ·, op de boe- te van twee hondert ponden, boven de verbeurte van het Meel, Broodt ende Bifchuyt: Ende die van de j^atte Landen cenigh Broot buyten de Pro- vincie van Hollandt ende Wcft-Vrieflandt in an- dere Provinciën fal vervoeren, fal van den voorfz halven Impoft vry zijn; midts dat hy 'cièlve als vooren aengeve, ende t'fijnder wederkomfte met wettige Atteftatiedoeblijcken, dat't voorfchreve* Broodt in andere van de Geünieerde Provinciën is gebracht ende ver tiert: Ende en fullen geen VenU jagers cenigh Meel\ Broodt of Bifchuyt binnen de Steden of ι e ten platten Lande mogen venten of ver- hopen, op de verbeurte vm hare Schepen ·, ende het Meel, Broodt of Bifchuyt, dat daer inne gevonden fal worden, midtfgaders een boete van drie hondert guldens: Wel-verflaende, dat onder de yentjagers niet fullen zijn begrepen die gene, die het Bifchuyt, by haerfelfs gebacken, en geen meerder Waren daer nevens, inde Steden of ten platten Lande willen

/°'an buyten inkomende} welckèn Impoft tealcn fal moeten, voor ende al eer 'c voorfz Ml Broot, BifchuytendeKoeckèn falmoghen ' ' At-icredaen · op de verbeurte van "t voorfz

ui Broodts Bifchuyt of Koccken, ende daer en ineen boete van drie hondert ponden op yeder ï*· Bndefullende Schippers die eenige Koecken kvten de provincie inbrengen, fio aen den Tckter als de Overhyden van het Koecke- hackers Clk of Backers Gilde, daergeenKoecke-bachers IGildêis, moeten aengeven by een billiet, hoe veel X hiden fy Mben ■> ende aen wie die befielt moeten -»<èn; op een boete van vijf en twmtigh guldens-, ftiiladefelve Koecken oock niet mogen werden

ielt, dan door eengefworen Telder -, opgelijcke ■γ o                                                                           - / llltt'                          y Een ygelijck Pachter ofte ColletTreur binnen de Sleden, lat 'den voorfchreven Impoft ontfangen vaalle't Koorn dat binnen fynen bedryve gebro- ken of gemalen fal worden, 't ζy of het fel veten Éten Lande fal worden gheconiumeert of niet: fndeindien 'tièlve Meel in een andere Stede bin- nen de Provincie vervoert werde, omme aldaer ceconiuraeert of verbacken te worden , of het Üroodt indeeene Stadt gebacken, in een andere Stade vervoert werde, omme aldaer geconiiimeert te worden, ial den Pachter ofte Collefteur van dier Stede dan noch eens halven Impoft daer van ont- tiogen; Endefullcnde Huyiluyden haer Greynen alleen binnen hare Doipen of den Steden moghen doen malen, ende haer Meel binnen hare Dorpen 'laten verbacken ofte confumeren ·, midts dat den Pachter van de Steden van 't geen hy ontfangen ial vande Ingezetenen van de Dorpen buyten fynen pachte, gehouden fal wefen Regifter apart te hou- den, ende daer van alle maenden te verantwoor- den aen den Pachter, onder wiens pach te 't voorfz Meel gebacken of geconfu meert fal worden, genie- tendevan dea Pachter dien hy 't uy tkeeren fal voor Ji'jn collcftcden twintighften penningh: Des fullen «Huyfluyden ten platten Lande, daer geen Mo- knsinhaer Jiiiifdiftie malen, hunluyder Koorn te J*en mogen brengen in de naefte plaetfe binnen *d voorlz Lande daer Koorn-molens zijn, bin- jndenringh van de Verpachtinge, ofte in een van «naefte beiloten Steden in dea felven Lande, JP beta'ende alleenlijck eens den voorfchreven «n Impoft, ter plaetfe daer 't Koorn gemalen J*°raen , daer mede fy t'haerder Wodnftede g mogen voliben : Ende falfoo wel van het

m

vande Dorpen ofte Plaetfen daer gcene "toomb" daCr ,Molens ziJn » ingncvalle hct ^chte lnn^a dc ^tec*en wordt gemalen, van den by jjg/ Van"e Steden genomen worden een biljet, _^geteeckent, daerinne verklaert ftaet de tp4e vo<T V? de ^revnen &e aldaer zijn gemalen, icn Vo]|;rCs d,at den Impoft van het Gemael daer af Se bJ ] °PrechtellJck fal zijn beraclt ·, welck Wchcü iViolcnaer ten halven fal worden ^peda^'Yfncle den Pacnter van den voorfz ^den^off gebadken ofte geconiiimeert fal

<»β

jÖnaedrttWOrden binnen vieren twintigh uy- at het ω ve Meel aldaer ingebracht ende

m

Ρ

gaen

-ocr page 919-

Pfacaten. 7. Boeck. 6. Tic

88z

gaen verkopen s behouddij ck dat fy met haer voorfz Btfchuyt in geen Steden of Plaetfen fullen moghen vernachten, ten zy Jyluyden defelve Bifchuyt den Ψ acht er ofColletJeur pallen hebben aengegeven, op de verbeurte van het voorfz, Bifchuft, ende daer en boven een boete van vijf 'en twintigh ponden, teap- pliceren als in het Placaet s ende Jal oock niemandt, wie het zy , die eenigh Meel van buyten de Provin- kie inbrenght, of van de eeneplaets na de andere ver- voert , met heivoorfchreve Meel nergens mogen ver-* ιmchten , fonder het felve alvorens te hebben aenge- geven oen den 'Pachter of Collettcur van deplaetfe daer 't felve vernachten jfal, op de verbeurte van het voorfz Meel 3 ende een boete van fes honderiguldens daer en boven ; t'appliceren als in 't Placaet : Sal mede geen Koorn uyt de belloten Steden gemalen mogen werden opeenige Molens ten platten Lan- de; op de verbeurte van 't Meel, ende tweehon- dertguldens over y der Sack, tot lafte van de geene die het iel ve hebben doen malen te verbeuren, ende privatie van hunne Neeringe voor eenjaer ende fes Weken: Wel-verftaende, dat daer onder niet en fullen werden begrepen de Molens die buyten de Steden, tot gerief van de felve Steden zijn geftelt; ende ial van gelijcken door de Backers ofte Slyters, hoe die mogen werden genaemt, geen Broodt ten platten Lande gebacken, te koop gedragen i ghe- bracht ofte gevent, of oock by de Ingezetenen ge- kocht ende gehaeldt mogen worden uytheteene Ambacht daer beyde Backers zijn in het andere; alles mede op de verbeurte van het voorièhreve Broodt, ende verbodt van Neeringe als boven; op de boete van twee hondert guldens by de Backers, ende hondertgiddens by de Ingezetenen te ver beur en^ ibnder dat nochtans hier mede fal werden vermin- dert de vryheyde , om uyt de beilooten Steden Broodt ten platten Lande te mogen halen, ofte te koop brengen, ghelijck tot noch toe is ghefchiedt: Indien verf!ande, dat de Ingezetenen van de Plaet- ieti ofte Gehuchten daer gheen Backers zijn , haer provifie van Broodt fullen moghen koo- pen ende halen , ofte doen koopen ende ha- len in een andere plaetfe onder den fclven ringh van de Verpachtinge daer Backers zijn woonende: Ende fal het Broodt dat ten plat ten Lande wert ver- kocht , niet anders mogen werden verkocht, als nae de fettinge die daer van by de refpettive Steden fuc- cejjivelijck fullen werden gedaen; op een boete van drie hondert guldens: Ende fullen de Backers ofte Slyters die defen contrarie komen te doen, daer en boven aengefien, endegecondemneert moet enterden als Fraudaieurs: Gelijck oock geen Broodt (Bi- ichuyt alleen uytgenomen) noch oock geen Meel van het platte Landt gebracht ial mogen worden binnen de befloten Steden (den Haegh daer onder gereeckent} op de verbeurte van 't felve Broodt ende Meel, oppcene van hondert giddens, en de ver- bod ε van Neeringe voor een Jaer ende fes Weken, van den genen die defen contrarie ial komen te doen : Ende fullen diegeene diedefen contrarie ko- men te doen, daer en boven aengefien ende gecondem- neert moeten werden als Fraudaieurs : Sul/en oock de Backers foo wel binnen de Steden als ten platten Lande, geen Semelen onder het Roggen 'Deegh ofte Broodt mogen vermengen, ofte eemge Semelen mo- gen in/Iaen: op de verbeurte van hondert guldens : Ende werden de Hooft ende Overluyden van het

Backers Gilden in de Steden midts defen rn d

authorifeert > omme de bekeuringe van de

m voort

verbeurtcn ende boeten te doen. V I. Ende opdat alle frauden ontrent deovetf varende Schepen te beter mogen werden verli j en fal geen Meel, Broodt off e Bifchuyt aen" ' Schepen ter Koopvaerdye, Viflïheryc, Oorf? ofte anders in Holiandt ende Weft-Vriefland,· geruft, komende van · buyten het Diftriii^ ^

Verpachtinge daer de Schepen zijn leggende

g

gen lecleur, in wiens Diftrid de Schepen gelegen zijn- en fal daer van aen de felve Pachters ofColleftCur vollen Impoft betaelt, óf bybilliet bewciènmoe! ten worden, dat in Holiandt ende Weft-Vriefiandt den vollen Impoft, volgens den inhoudevanhet tweede en derde Articül, daer van betaelt is, ende de voorfz betalinge of bewijs gedaen wefende, lal aen den voorfz Pachter ofte fynen Colleéteurnoch eens halven Impoft betaelt worden: DesfuJlcnde Haringh-fchepen van den voorfz halven Impoft vryzijn; ende fullen de Reeders vandefelve mo- gen volftaen , midts over-brengende bewijs van de volle betalinge van den Impoft van den Pachter van de Plaetfe daer het Meel ghemalen , ende Broodt ofte Bifchuyt gebacken is, beneffens certi- ficatie van de Magiftraet haerder refidentie, daer fy Reeders infulcke Haringh-fchepen zijn; op de boete, lbo yemandt contrarie deièn Art. bevonden mochte worden eenigh Meel, Broodt, of Befchuyt aen eenige der voorfz Schepen gelevert te hebben, van tv/ce hondert ponden, boven de verbeurte van 't Meel, Broodt of Befchuyt; des fal van het Broot 't welck aen de Schepen gebracht, of na-ghevoert wordt, uyt de Steden daer de felve Schepen t'huys hooren, of van waer defelveuytgevarenzijn, na de Reedeof Plaetfe, alwaerde felve ten vollen tot de voorgenomenereyfe worden toegeruft ende ge- laden , fchoon-ghenomen dat de Plaetfe of Reedc reforteert onder een ander Diftrict van verpachtin- ge, als by exempel van Delff of Rotterdam, voor den Brielof op Hellevoet-fluys, ende van Amfter- dam in het Texel of daer omtrent, gene andere aengevinge of betalinge moeten werden getoals in de voorfz refpeftive Steden, van waerdeijcne- pen afvaren, of daer defelve t'huys horende zijn, als voren; ende datfulcksdit Art. alleen te vereen is van foodanigen Broodt, 't welck na de benepen in voegen voorfztgebracht wordt uyt andere bte . ofPlaetfen daer de voorfz Schepen t'huyshooren, of afvaren.                                     · V I 1.

AengaendehetStijffef, Broodt p^f*,S welck uyt de Provincie van Utrecht in Hol™foudc werden gebracht (waerheenen het van da n mogen gaen) het felve fal voortaen acngn & ^ moeten worden tot Weefp aen den |ac - e|,: Wormer, offyneColleaeur, endeaïo^r^ een Biljet, inhoudende de quantiteyt va Stijffel, BroodtofMeel : Endcfullaag^ den voorfz Pachter van Wormer, *«* ^ lecteur moeten werden betaelt de t^vZ&ffti van ften, ghelijck vooren is ghefcy t; 1 c honcjfrt Stijffclvan buyten inkomende, van π v^. pondtfes guldens, ende van het brooui, ^

-ocr page 920-

Gemene Middelen van Holiant, Gernael                  8$ | . /gocckwey te-meel daer onder begrepen) Greynen (Impoft: ichuldigh zijnde ais boven )tet ι } \αη drie* fis goderts i ende die, midtsdat j Molen lenden of brengen, binnen of bityren de

kt Goede, het welck voort inHollandc hjer [Ι g werden ghebracht, reftitutie van den imnoft fal werden gedaen aen den Pachter, ^SljctodatLielveoUrfyncVej

Steden, noch oock de Grutters eenige Boeckwey c of Grutten in hare Huylèn, of elders waer het oock foude mogen ζ,βη, fullen mogen ioftaen» ten zy hec lel veeerif verimpoftis, ende daer van te hebben* een Brief ken van den Collefteur of Pachter, daer toe gerechtight zijnde, verkregen zy, inhoudende dequantieytenqualiteyt van den Koorne, ende by wat Molenaer 't felve fal worden ghebroocken* cDoch foo wanneer een Grutter eenigh Qraen foude mogen opdoen in eenigh Tackhuys, om 't felve we-> deromme te verhopen ·> dat de voornoemde Grutter infoodanigengevalle 'tvoorfz, Gr aen fal motten aen" geven, ende daer van halen een behoorlijck Biljet 3 ende wederom eenghelijck Biljet van affchryvinge moeten halen van het Graen dat den voornoemden· Grutter van daer komt uyt te flaen ·> opeenpeene vaw twee hondert guldens ·, ende fal den f achter f allen tydenfoodanige Tackhuyfen, daer de voornoemde Grutters foodanigh Graen hebben ingcflageny mogen peylen; Wel-verftaende dat lbo wel fil moeten aen- gebracht worden de qualiteyt en quantiteyt van 'c Koorn dat gemalen) ende niet verbacken fal wor- den, als van't gene dat verbacken, ende Impoft fchuldigh weien ialj 't welck den Pachter by fijn Biljet in het aengaen van lijn Pacht ial notificeren} welck Koorn daer 't Biljet van verkregen is^'effens mer der daet fal moeten ter Molen gedaen worden, fonder daer by, aen, of omtrent de Molens, by yemandt meer Koorn fal mogen gebracht worden als verimpoft, en in bet Biljet verhaelt is ^ op de verbeurte van het Kqprn, niet verimpoft, endaet en boven een boete van drie hondert ponden op elcke Sack j wclcke Biljetten men gehouden ial welen over te leveren aen de Cerchers of Opfien* ders, totdieneyndeaende Molens geilelt, om de aenteeckeninghe daer van te doen, ende dat voor en ai-eer het felve Koorn voor-by de Huyskens of Sit-plaetiènvande voorfz Opfienders ial werden gebracht, op ghelijcke boete, 't welck oock ghe- houden fullen wefen te doen devrye Huyfen; op de verbeurte van hare vrydommen, fonder daer van nochtans yet te betalen ·, fal oock niemandt eenigh Koorn ter Molen mogen ieynden, dan in Sacken elck met eenfienelijck Merck van Verwe van buytengeteeckent ■, op de verbeurte van yedcr on- gemerekte Sack, midtlgadershet Koorn in de ièl- vebevonden; endewerdtvorders alle Molenaers expreilèlijckgheordonneeert, 'tièlve Koorn niet anders als in een Sack ter Molen teontfangen; op de verbeurte van mede hondert guldens. Ende fullen de Brouwers , Backers , ötijffel-maeckers , ende Brandewijn-Branders, ghehouden zijn, aen den Ψ achter, des begerende, ten ingangh vanfijnpacht op te geven de Mereken die fy voor die Sacken fullen gebruyeken, fonder daer inne eenige ver ander ingetë maecken, anders als met bewilliginge van den Ψ ach* te?; op de boete van hondertguldens y Ende fulleri de Molenaers of hunne ge-cede Knechts gehouderl zij η het Koorn van de Backers felfs t'huys tcbren* gen, fonder dat de Backers, of yemandt van hunnen wegen, 't iêive fullen mogen doen, mde fullen de voorfz Molenaers, of hare Knechts, gehouden zij η 't Koorn, midtfgaders het Meel dat fy op} of van de Molen brengen, te laden op Wagens met opene Ladders* ofplatte open Schuyten, daer men Schuy* 5 Ρ                         ten m

vaen ha

^fe'^gclevert) ibnderdat het voorfz Stijf- t Loodt of Meel door andereWegen of Sluyp- in fals alleen over Weefp) in Holiandt fal mo- werden gebracht ·, op een boete vaadnehon- f rtoonden, boven de verbeurte van het Stijffel, r oodtof Meel: Ende wordt den Pachter van het voorfzDorp.als mede vanandere Stedenen Plact- geauthoriiècrt, degene die eenigh Stijffel, BroodcofMeel uyt de Provincie van Utrecht in HoUandt brengen , fonderhetfelve alvooren aen- geeeven,en daer van den Impoft betaelt te hebben, Jeniemogen halen, ende tot adjudicatie van de voarlz boeten te contenteren, felfsbuyten hecref- fartvan fyne verpachtinge : Werdende alle ende ecu veder van de Grutters binnen den Lande van Holiandt ende We.il-Vrieflandt mede gheau thori- fatj ghclijck de felve gheaiuhorifeert worden by tói, omme over alle contraventicn nevens den Pachter bekeuringhe te mogen doen, even als de Hooft ende O ver'luyden van het Backcrs Gilde,ten reguarde van den inhoude van het vijfde Art. deler Ordonnantiegeauthorifeert zijn : Ende teneynde ilefrauden en contraventicn die teghens het voorfis htdtMiculfoude mogen werden ter handt geno- 'fffSj te preventer en, dat der balven een Uyt legger fdmimgeleyt voor de Eems, en op de Leek-, ter fketfedaerde Quartieren van Holiandt tegens de 'Provincie van Utrecht naefi eyndigen ■, ende fal itn Ψ achter van 't Gemaelover Wormer daer op mo- [tnhsl/kn een Toefiender, om te attrapperen en aen ithèn het Stt/ffil, Broodt en Meel dat langhs die lhfagie foude mogen werden ingebracht -, endeful- Uegene die bevonden f oude mogen werden, het vurfi Stijffel, Broodt ende Meel langhs de voorfz voeren, mede verbeuren V voorfz Meel, mdaer m boven vervallen in een boete van drie hon- ^tvangelijckenfalwerdengeleyt een Uytlegger ydeRiviere, boven of omtrent Gomichem, daer <je?rowncie van Hollands naeft confineert met de "wmc'ie van Gelder landt, ende ftdlen alle degene totmigb Stijffel, Broodt of Meel langhs de voor f ζ ff' tfvan die zyde in deghemeïte 'Provincie ttou/mdt willen inbrengen, gehouden zijn het "ff^iiffih Broodt of Meel aen te geven aen den wjcteitr, die den'B achter vdn't Gernael tot Gor- Wm voornoemt op de voorfz Uyt legger fal willen i7T »/s van hem nemen eenpertinent Biljet, in- Sde<{mntiten van '*■νοοί^ Stijffel'Broot j ^>endefalaldaer aen den voornoemdenTach- iênh jnicbem offynen Collettcur moeten wer· ürHaet' T? weten, van 't hondert pondt Stijf- £n lf' en,van hondert P°ndt Broodt' B/f" Ql wl· Boeckr&eyt e-Meel daer onder ghere·

* l'wejesguL , alles op de verbeurte van het VtoweMeely ende een boete van drie hondert

voor

VIII

End

ec"/alniemandc, 'czy Molenaer, Backer, - .nareKnechten, er>de allen anderen* ÜUdc moScn zijn, eenige der voorfchrevc

-ocr page 921-

j. Boeck. 6 Tit:

Pkcateni

8&

ten ghebruyckt y vp de boete van hondertguldens Ende als fy eenigh Meel tot te Backers fullen te huys brengen, 't ièlve aen de Cerchers ende Op- fiënders aen te geven, met de quantitey t en quali- teyt van dien, ende tot wat Backers fy het felvc fullen brengen, om by de voorfz Opfienders afge- ièhreven te worden, ende dat al-eer't voorfz Meel voor-by de Huyskcnsof Sit-plaetfcn fat werden ge- brachtjof gevoert ·, op gelijcke boete: Sal niemandt, 'tzy Molenaer, Backer, hare Knechts, Burgers, of yemandt anders, mogen dragen of voeren langhs de Straten eenigh Meel of Koorn naer den onder- gangh, ofvoordenopganghderSonne, dan met ipcciael confènt van den Pachter ( de Brouwers al- leenlijck uytgefondert) dcwyle het in hun reguard niet practicabel is ·, midtfgaders deBorgers voor foo veel Cy eenigh Meel, in kleyne quantitey t, tot be- hoef van hare dagelijckiche huyshoudinge tot de Backers brengen, om gebacken te worden 3 of van de ièlve, of van de Kramers, ten behoeve als voo- renkomen te halen, op poene van de verbeurte van 't Koorn, endedaer en boven op een boete van vijf en t wintigh ponden, van veertigh grooten het pondt, t'appliceren als in het Placaet is gheroert; Sullen oock de Molenaers, ter plaetfe daer Schep- Molenszijn, het Koorn datfe's daeghs voorhaer maider-loon verdient, of ghefchept iiillen hebben, op de Molen niet mogen laten vernachten, maer 't lelvc des avondts met hem moeten t'huys nemen* op pcene ende verbeurte van 't felve Koorn, ende daer en boven van vijftigh ponden t'ekken te ver- beuren : Ende fullen gheen Backers malkanderen Meel mogen o ver-doen, Tonder confent vanden Pachterj op een boete van hondert ponden, van veertigh grooten ·, ende fullen oock geen Backers of Koorn-molenaers, of die geene, die volgens het fefthiende Articul Quarens of Molens in hunne Huyfen mogen hebben , of die haer gheneren om Gort, Boeckweyt, of Grutten te maecken, ofte Boeckvvey t of eenige andere Greynen met Paerde- molens of andere te breecken, defen Impoft mo- gen pachten, of Medeftanders van de Pachters wefen, of eenigh part of deel daer aen hebben ·, en die defen Impoft gepacht fal hebben, en ial geduy- rendc fyncn pacht geen Koorn mogen laten breec- ken , nochte verbacken, nochte Broodt koopen in het Diftrift van fijn, of andere pachters, om te verkoopen, of doen verkoopen voor hem felven,of yemandt anders5 oock en fullen de Koorn-mole-

buyten kamende, opleggen, gehouden f

uilen we.

fen 't felve den Pachter aen te geven, als fy d ilaen, ofte opdoen, Tonder datfe gehouden^" daer van Impoft te betalen, lbo lange fy dat bv k*ü behouden, of niet verfcynden in andere Lan? Provinciën, Steden of Verpachtingen * diesfaH?' affeynden nae andere Landen t Provinciën Sted of Verpachtingen, gcdaen worden bykenniiTep0 billiet vanden Pachter 5 alles op de verbeurte ν! het Meel, ende hondert ponden , van vcerr' ü grooten 'r pondt j ende byaldien het voorfehrcfe Meel, of een gedeelte van dien, werdtgekocht by Ingezetenen vandeplaetièn daer 't ièlve ison. geley t; fal 't felve niet moghen verbraeht, oftek den Koper ingeflagert worden, ten zy daer van al- vorens gehaelt zy een billiet op den naeni van den Koper ende Inflager ·, op poene van als Fraudateurs geftraften gemulc/teert te worden in een hete w twee hondert guldens. ■ X. Ende op dat alle frauden te beter mogen werden geweert, foo fullen alle Backers in handen van den Officier, ende die van den Gerechte Eedt doen, datfe 't Middelvan 'tGemaeldireftelijcknochin- dire&elijck fullen frauderen, noch door den haten doen frauderen, oock d'Ordonnantienvan'cGe- mael in allen deelen pun&uelijck onderhouden-,op pcene van fes guldens te verbeuren foo menigen daghiyhaer Neringebly ven doen, endeingebre- keblyven, daer toe vermaent zijnde als voorenj 't welck voortaen lbo ten platten Lande als inde Steden ftri&elijcken geobierveerc fal worden* en fullen de Pachters, om defe Ordonnantie wel te pra&iferen, den Eedt doen, conform het Formu- lier achter deiè Ordonnantie geftelt, midtfgadm gehouden zijn den voorfz. Bedt te'houden, binnen den tijdt van een maendt naer den ingangh vanlm pacht i op de verbeurte van twee hondert guldens. XI. Item, fullen alle Molenaers ende Knechts Eedt doen, in handen vanden Officier, ende die van den Gerechte , dat de felve Molenaer, iynen Knecht, noch niemandt van fijn Huysgefm, op haer Huyfen ende Schuyren, ofhaer Werven, ω haer Schuy ten, op haer Wagenen ende anders, m geender manieren, geen Koorn en fullen opdow» noch ontfangen ofte innemen, fonder bn"^" teyeken van den Colleaeur of Pachter van aen voorfz Impoft, inhoudende de quantiteyten ψ'

liteyt van het Koorn't welck verimpofl: μ « » fyluyden nae hare Molens, Huyfen, W^' Werven, in, ende op haer Schuyten, wa„

naersi geen Grutten-meel of 'andre Gorten van Meele danigh die oockgenaemt werden, mogen verko

ende anderfints Tullen brengen, of by ye rsxm ders gebracht fal worden * Ende in g^JS geringe van den voorfz Eedt te doen, ten van den Collefteur of Pachter, akvo*«* verbeuren alle daegh na de voorfz iniinu» ij^ of fy malen of niet, fes ponden muni ghelijck fyluyden oock verbeuren luliep dci van drie hondert ponden ™*nteV0 „'^4^ Sack t'ekken reyie als fyluyden ^"^ghe- voorfz is, bevonden fullen worden te π ^ φί, daen, alles t'appliceren als voren i grifte- taen foo ten platten Lande als in de o\ ψ lijck geobferveertial worden·, enW" jA^ lenaers mede Backers, noch Backer; χ& mogen wefen j op de verbeurte mp         $

noch oock eenigh Meel, als aUeenlijck van Rogge en Tarw vermogen te maecken , alles op verbeurte van fes hondert ponden, van veertigh grooten 'coondt. 1 X· Item, van elcke Smaltonne Meel, als mede alle Meel in packen, matten ofiacken, 'tzy Tarw of Rogge, die van buyten in Hollandt gebracht, ende aldaer gebacken fal worden, ial den Burger, Huys- man, Backer of Uytily ter van dien, voor het op- doen betalen van een Tonne Tarwe-meel of Mafte- luyn negen guldens, ende van een Tonrte Rogge- meel vier guldens thienfluyvers -, op de boete van twee hondert guldens; behoudelijck dat de Koop- luyden ofte Schippers, die het Tonne-meel, van

-ocr page 922-

Gemene Middelen van Hollandt | Gemaei.

88|

#

ei.fal hebben ghebacken, of eenBacker ^ Tal hebben gebrooeken, van twee hon" ^0°inn: Enaengefien defen Impoft werdtge- Pon jool dien de Backers ende Brandewijn- i 're woonplaetfe ten plattenj Lande nemen

meer: Ende dat de Brandewijn-makers onders de Brouwers niet en fullen zijn begrepen, maer beta- len als Backers, ende andere Huys-houdende Per- ionen voorfz.         , XIV. Item , fal deh Pachter ofte fynen Gecommit- teerden , iöo dick en menighmaels als 't hem goet- duncken fal, (£) foo wel alleen, als met Notaris ende twee Getuygen, ofte twee T^eurwaerders, de Molens, midtigaders de Huyfingen ende Schuy- ren van de Molenaers mogen onderibecken ende vificeren, fonder dat de Molenaer of andere, den Colledreur, Pachter, of hunne Gecommitteerde, fullen mogen doen eenigh belet in het onderfoec- ken van de fraude en fautc, die ial mogen gecom- mitteert worden in den voorfz Impoft, noch de felve eenighfints qualijcken toefpreecken ·, op de verbeurte van twintigh ponden, t'appliceren als voren, ende daer-en-.boven arbitralijcken gecorri- geert te worden, na gelegentheyt van der iaecken, fy) des dat de voorfz 'Pachter of fijn Gecommitteer- de het voorfz onder foeck alleen doende, de fraude of contraventie, daer van hy den Molenaer of andere f oude willen befc huldigen, na Rechten fal moeten verifiëren : Sullen oock de Molenaers van 't Mol- fter-Koorn den vollen Impoft moeten betalen , niet tegenfbende te voren daer van betaèlt foude mogen wefen : Gelijck mede geen Molenaers eenigh Meel of Koorn, haereygen toebehoorendr, in haere Huyièn, Schuyren, Keten, Molens» Wagens, Schuyten of anders fullen mogen heb- ben , fonder dat de felve ial zijn verimpoft, en dat fulcks door Biljet promptelijck lal blijeken·, opde poene van drie hondert ppnden,boven de verbeurte van 't Koorn of Meel. ' XV. Ende enfalniemandt, van wat conditie, quali- teyt, prof e ff ie of Neer inge hy oock foude mogen we- fen , vermogen eenige Quarens , Handt-molens, of andere Inflrumenten, of eenige gedeelten van dien-, die bequaem foude mogen zijn, ofin. 't korte bequaem gemaeckt engeapproprieert foude konnen werden, om eenigh Koorn., 'tzyhardt of weeck, infïjn Huyfent Schuyren, 'Packhuyfen of andere befloten cPlaetfen tt konnen verbreecken, of malen t in de felve fyne fluyfin, Schuyren, 'Packhuyfen of befloten Plaet · fen te hebben ■> te houden, of'te ghebruyeken -f ende in fo verre eenige der voorfz Quarens , Handt- molenscj(Inflrumenten, in'tgeheel qftendeelont- fiaapH of by een ge fielt. in yemandtsHuys, Pack- huys , Schuyr , Kelder, of in eenige andereplaetfe waer het oock foude mogen zijn , gevonden mochien werden , dat de felve boven de verbeurte van de voorfz Inflrumenten ende Gereetfchappen , fullen vervallen in een boete van twee dm Jent guldens, en daer en boven ten eeuwigen dage ghebannen worden uyt den Lande van Hollandt ende Wefl-Vriejlandt5 ende byfoo verreyemandt foude willen allegeren, dat alfhlcke Quarens, Handt-molens of andere Inflru- menten, buyten fijnkenniffe ende voorweten inde voor fis Huyfen, Schuyren, Kelders, Packhuyfen, of andere plaet f en verburgen, verfleecken of gebracht Jouden mogen zijn, dat oock alfulcke aÜegatie van genede minfte operatie falwefen, ten ware hyklaer- lyck, ende den Rechtengenoeghzijnde, kondedoen blücken, of bygebreecke van hetgerequireerde bewijs alle de T)omefti/cquen, van competenten ouderdom wefende

m

Koorn-molens,foo verbieden wy, dat voor- Brandewijn-maeckers ten platten Lande SScn woonen, ende geen Backers ten plat- l3binnende<Dorpenopvijftigh, endebuy- <<Dorpenop hondert Roeden nae by eenighe ** 0jens hare woonplaetfe lullen moghen φΐ!1'. 0p een poene van hondert ponden van xl. ®( ' gn!je dat fy echter fullen moeten verhuy- ^ofhareNennge verlaten. Λ 1 J. Oe voorfz briefkens fal den Molenaer, of des * Knecht, gehouden wefen, (indien by den tehteregeeo Opfienders ontrent de Molens ghe- izijnft'eynden ekke weecke wederom te bren- Uin handen van den Pachter, Collecteur offy- JciGccommitteerden, omme die by fijn Regifter éeboeck geconfereert te worden, ende alle frau · daiwn conterfeyten of anders voorkomen, of an- oden Pachter de voorfchreve fyne billietten iÖodickmaels vermogen te halen, als hem 't felve | toedtduncken fal, fonder dat hier onder begrepen teen de billietten gegeven van 'tKoorn, daer nnhet Meel in andere pacht gebracht werdr, alfoo tólveaenden Pachter aldaer, volgens het derde 1, gefcheurt moeten gereftitueert worden: Inde fullen de Molenaers ende hare Knechts t'al- intyden(des by de Pachter of fijn Geeommitteer- èverfocht zijnde) moeten doen aenwyfinge van 'tKoorn of Meel, datfe op haer Molens ofin haer Huyfingen zijn hebbende, ende wie 't felve, 'tzy mwer, Backer, of particulier Ingezeten toe- komt; opde peynevan drie hondert ponden j en 61 den Pachter in de Steden daer geen Hu/skens of Opfienders ontrent de Molens zijn, ende ten plat- ten Lande in elcke Molen vermogen te hangen een We,daeria de Molenaers ende fyne Knechts ge- Wen fullen zijn datelijck te doen de biljetten van fet Koorn, dat fyter Molen fullen hebben ont- *p* opde boete van twintigh ponden t'elcken verbeuren. XIII. «öjs foofullen alle Brouwers ende Brouwfters, walleandere, die haer felfs Koorn malen met ■'rj^p Molens, gehouden weien alle weke den 2Je»of Pachter aen te geven, endebyEede JjWfflcn, hoe veel Tarwe ofte Rogge fy die s««e gemalen fullen hebben, 't zy gemenght of J» menght, ghemout ofte ongemout, in wat STw manieren dac hec zy> daer van fy be- ie rtCWetetl' Van een Laft Tarweofte *n» v^B £ulden negen ft uy vers vierpennin- Pm™ gge' drie gulden negen ftuy vers vier Söim-fft' VanGerfteofteBoeckweyt, tweegul- 9& m yVerSi fulcks Γν oock mct gclijcken lm- Uir im°Sen Volüacn van hct Brouw-koorn k Um nCn Sebroocken -, Wel-verfhende, ascn VgrV,an G«ft gemaeckt, onder den Impoft ί bv A. k n° 1S begrepen, ende dat de Pach- S°«CanT?e fullen m°Shen afnemen den ^Wcn oorn» datby henluyden werdt %$ on rk kCene ^u^e ncgen ftuy vers acht pen- H«e brouwtc, ende daer beneden, fonder

I

-ocr page 923-

Placaicn. 7. Boeck. 6, Tit.

886

wefende, hooft voor hooft onder folemnelen Eede foude wiffen verklaren* dat alfulcke Quarens , Handt-motens of andere Inflrumenten buyten haer kenniffe ende voorweten in de voorfz hare Huyfen, Schuyren, Kelders, Tackhuyfen of andereplaetfen 'verborgen, vafhecken of ge bracht foude mogen zjn-y mde dat β daer van ten tyde van het achterhalen van de voorfz garens , Handt-molens of andere Inflrumenten geen kennijfe, immers geen drie dagen te voren kennifj"e haddengehadt j ende dat fy daer ■medegeen Koorn Qlmpoflfubjecl} hadden ghebro- ken of gemalen ·, des dat diegene van de voorfz E)o· meftijcqtien, die den voorfz, Eedt nietfonden willen pr•afteren: gehoudenf uilen werden aen de voorfz fa- ke fchuldigh te zijn, ende vervolgens tegens aefeive f al werden geprocedeert, als tegens diegene die het voorfz feyt geperpetreert, ten min ft en daer toe fijn hulpê , raedt of ajfiftcntie gege'ven fal hebben : Ende nademael den dienfl van den ataetfomwylen foude mogen komen te vereyffchen , dat 's Landts Militie te Velde zijnde, fich van eenighe Quarens, Hand-molens of andere Inflrumenten foude moeten bedienen, foo fullen die van de voorfz Militie in defe Erovincie geen andere van de voorfcbreve Quarens, Handt-molens of andere Inflrumenten mogen invoe- ren of inbrengen, dan diegeteeckent ofgemercktful- len zijn met het IVapen van defe Eroviucie, van de Heerm Stat en'van de andere r effect ive ''Provinciën, of van de Generaliteyt ·, endefuUen binnen den tijdt van drie dagen, na dat fy binnen defe Trovincie in' gekomen f uilen zijn, de voorfz §)uarens, Handt- molens of andere Inflrumenten moeten overleveren aen de Heeren Burger me efl eren ende Regeerders, of die van den Gerechte van de Tlaetfen daer fy inghe- komen fuüen zijn, op verbeurte endeflraffe als boven ι Ende f uilen de Heer en Burgermeefleren ende Regeer- ders, mïdtfgaders die van den Gerecht e voornoemt gehouden wefen aen die van de voorfz Militie voor de voorfz gjuarens, Handt-molens of andere Inflru- menten te doen redeltjcke vergoedinge, naer de waer- dye van defelve % ende die voorts overleveren binnen den tjdt van acht dagen daer naer, in handen van de Heeren Onfe Gecommitteerde Raden in de refpe- ctive Quartieren , om by defelve in 'sLandtsMa- gazy η gebracht, ende bewaert te werden : Ende alfoo daer aen ten hooghflen isghelegen , dat die gene die de voorfz Quarens, Handt-molens ofte andere Inflrumenten maecken, of onder haer heb- ben , mogen werden ontdeckt en de te voorfchijnghe - bracht, foo werdt by defen belooft een prcemie van duyfent Caroli'guldes voor alle diegene, diefullen komen aen te wyfen eenighe Huyfen, 'Eackhuyfèn , Schuyren, of eenige andere plaetfen daer in eenighe dervoorfz Quarens , Handt-molens of In (tr urnen- ten in 't geheel, of ten deekfèuden mogen werden ge- vonden, ofoock eenige Ψ er jonen die haer van defelve <$uarens , Handt-Molens of andere Inflrumenten (ouden mogen bedienen, fulcks dat. daer door dejchul- 'dige uytgevonden, ende aen de Juflitie bekentghe- maeckt f uilen worden ·, ende dat daer en boven de Naem van den Aenbrenger [alwerdenghefecreteert, met toefegginge van volkomen impuniteyt, indien de voorfx Aenbr enger daer aen medefchuldigh, ende fulcks in de voorfzpcene vervallen foude mogen zijn ·, 'Dat oock defelve prcemie, belofte vanfecretef/e, ende impuniteytplaets hebben en geprefleert fullen werden in regaard van Dienft boden of andere Domefi ij cquc?i

die fulcks ten reguarde van hare Meefiers V

rong-

en andere fullen komen te openbaren ' XVI. Stillen met te mm de Grutters die haer Ν ·

doen te

met Gort teynaecken, ende Boeckweytefi'

malen, in hare Huyfen mogen\hebben ί Quarens, {Handt-molens of Handt-9U onder niet begrepen, ende■ fubjett bly^n^l1 guarde van alle Eerfo?ien indiftinctelijck è > % flraffe in het vorige Articul begrepen ) ^Ά f t voorfz Gort te maecken, ende de mt% R ι weyte- Grutten te malen, die 'tfehe denCollZ ofEachterfuUen moeten aengeven, ombj hm geteeckent te worden j op de verbeurte van drie hè dert guldens. "Des fullen de voorfz Grutten 1 mogen hebben eenige andere of meer Stenen, dmï bcquaemzjn om den Boeckweyt te rullen, eniii Boeckweyte Grutten te malen s op de verbeurt^ twee duyfent guldens, ehdeeeuwigh updenul van Hollandt ende Wefl-Vrieflandt ghekmen ι werden : Sul/en oock de voorfz Grutters niet tmm hebben eenigh hardt Koorn in hare HujfmMuyrê ofEackhuyfen, ftaendein, aen, of 'omtrent de f 'kit fen daer fy de voorfz Molens of garens zijn htï bende ■> noch oock mogen verkopen eenige ferm Meel, Rogge-Meel of' Blom, op de verbeurteu fes hondert guldens j ende en fullen de voorfz Grut- ters voor Sonnen opgangh, ende naer Sormeu etiJerl ganghin demaendt van April tot September beyi' mcluys, ende van de maendt van Oclober tot Maat, mede beyde incluys, voor ten vfjfuyren des morgens, naer negen uyren des avondts met mogen malen, j eenige Grutten maecken, opghelyclie boete van fm hondert guldens. Ende fal denTachter of firn Gecommitteerden, foo dick ende mtnighmael m hemgoedt dunckenfal, foo wel'alleen ah met Km rü en twee Getuygen, of tweeDcnm&erders,h Huyfïngen, Schuyren en Eackhuyfen van de wtp. Grutters mogen onderfoecken en vifiterenfonder M deu Grutter of ander e, den Colleêteur, f achter ê hunne Gecommitteerde fullen mogen doen eenigh u- let in het onderfoecken van de fraude e* f mm m foude mogen werdengecommitteert ·, op de verkïïte van twee hondert ponden, ende daer en boven «r tralijckgecorrigeertte werden na gelegenmyt un faecken j Des dat den voornoemden fafep lf Gecommitteerde 't voorfz onderfoeck ^fT^ de fraude of contraventie, daer van k «» "·' , of andere foude willen befchuldigen, n*wDWi moeten verifiëren. XVII· Ende en fullen geen Slytersvan gjjjgjj Lande werdengheadmitteert tot M.F ^ voorfz Broodt, anders, dan met confent «p E achter} op de boete van BondertguL Geen Molenaersfullen vermogen ^Sfck!el>0 Brouw-goet en Backgoet, ^eJ-f^00- ' de Molenaers die Back-goet malen, niazff^ j leneeniehCHÏout 'tzy voor de Bm'f.^AL'ts endedeMolenaersdteM^

beurt e van 't voorfz Mout en ^oec^ j< ^. ende een boete van twee hondertgtddem > ^ ren f wel by den Molender die'tvoorjz^J^ Mout fat'hebben gemalen, ofontfwgmo φ

-ocr page 924-

Gemene Middelen van Hollandt, Gemael.

S87

direclrelijck mogen overdoen den Molenaers» noch den iëlven part of deel daer inne laten hebben, de welcke oock geen Colledleurs van de Pachters rul- len mogen zijn, ende geen Collecten, aengaende defen Impoft, in hare Huyfen fullen mogen laten doen j op pcene van vier hondert guldens by de Molenaers t'elcken te verbeuren : Endemllen de Pachters niet vermoghen den Impoft aen anderen over te doen, af te fctten, of eenighiints fmaldelenj op poene van achtien hondert guldens, volgens het twaelfde Articul in de Generale Ordonnantie be- grepen , midtigaders op pcene van iès hondert gul. iöo wel by den Pachter, als oock by den genen die methemeenigecompolitieof handelinge alsin de- iènaengaec, te verbeuren ·, alle welcke voornoem- de boeten en poenen gaen fullen, als in den Placate isgheroert : Ende fal den aenkomenden Pachter den afgaenden Pachter, ende den genen daer mede hy fal licbben gecompofeert, daer over calangeren, en de boeten van henluyden vorderen en ontfangen mogen, volgende den Placate met de Generale en particuliere Ordonnantie : Ende fal by fyne atKe dies-aengacnde per eerfter inftantie mogen inftitue- ren voorde Gecommitteerde Raden, foo veel de platte Landen aengaet. XX I. Van defen Impoft fal niemandt vry noch exempt wefen, dan die in de Generale Ordonnantie ftacn begrepen. J\. Λ. ί χ. Soo wie pachter blijft van deièn Impoft, fal ge- houden wefen alle acht dagen te betalen ten Com- roire vanden On tfanger .... een gerecht acht en vecrughite-part van fyne beloofde pacht, of by gebreeeke van dien, fal den Ontfanger 't ièlve mogen doen executeren ende innen aen den Pach- ter of fyne Borgen, na vermelde en inhoudt van de Generale Ordonnantie. XXIII. Item , foo fal den Pachter ten ingangh ende uy t- gangh van fynen pacht, op alle Molens , in alle Meel-verkopers, of met Meel omgaende Pachters hunne Medeftanders , Backers , Molenaers, en diergelijcke Huyièn mogen gaen, orarae 't gema- len van 't onghemalen Koorn te mogen afpeylen, teneyndehy, ende de voorgaende, midtigaders den navolgenden Pachter refpetlivelijck mach ghe- raecken t' fyner gerechtighey t; ende waer meer als eene Sack Meel bevonden werdt, ial daer van den Impoft aenden aenkomenden Pachter uytgereyckt enbetaelt moeten worden voor dit termijn alken, tereeckenen na de Ordonnantie vanhetjonghfte ge-expireerde termijn. XXIV. Ende fullen de Backers gehouden wefen tot allen tyden by de Pachters dies veriöcht werdende, te verklaren, van 't Meel dat binnen haren Huyfe be- vonden wordt, of 't felve henluyden, of andere daer voor fy het backen, toe-komt, ende voor wie, en het Broodt daer van gebacken, met een byfon- der Merck te teyekenen -, op pcene van gheftraft te worden als Fraudateurs: Is vorder goedtgevonden dat de Pachters by ymandt eenige quantiteyt Meel vindende, lullen vermogen aen den felven af te vorderen verklaringe, waer 't ièlve Meel is gema- len j ende dat die gene, die wcygerigh fullen be- vonden worden de ielve verklaringe te doen, ghe- acht

enen die het ter CMolengedaen foude mo~ . endebyal-dienineenige van de Steden ^fn^'twersjnBrandewijn-branders niet fou- ■ gevonden werden, die een Moknaer naer

met het malen

ffLde kennen onderh 4 ut dat mfodanigen gevalle, ende anders

0

Λη1i nlagifmten van de Steden een 'tMokn "'?' (kneren > alwaer het voor f & CMout-goedtfal [0ΐψί' Jengetttalen, latende den Molenaer van ^ülndevryheyt om oock Back-goedt te mogen 'Ί [onder dat de voorfz Brouwers of Brande- •*7/' 'iders haer CMout-goedt elders-, dan op dien $t U'fliên Molen futten mogen doen malen, of dat fm/kf Moknaers eenigh Cftiout-goedt fullen ' i/ialen, °P verbeurte ende boete als voren. a mk> in cas van noodt, de voorfz Magijka~

0110

ie Steden} eenighe van de Molenaers % die

umi Backgoet malen, β langh die noot duyrt, MiMthorifer.entothet malen van Brouw-goet, \$ém ΐachter daer van waerfchouwende, ende Vitwurjzauthorifatie falcejferen , fo haefi de "■'*"'■ xix.. % geen Molenaers, foo wel binnen de Steden als pleten Lande, voor Sonnen opgangh, of naer ^monkrganghfidlen mogen malen; op een boete Μ drie hondert guldens , ende fullen diegene , kèfin contrarie komen te doen, noch daer en bo· mmghefienengecondemneert moet en werden als {mkteun ·, doch indien de noot foude mogen komen üvirejfrcben, dat oock by nacht foude moeten wer- mcnmhh dat (kicks alsdan echter niet fal mo- ψ,-xakngedaen, danby fchriftelijcke Atie van thiffievm den Ψ acht er offynen ColleUeur -} of f o b.f achter of fynen ColleÏJeur fulcks buyten reden jié mogen iveygeren, by fchriftelijcke Acle van de Hmm Énrgermeefieren :van de refpeclive Steden ·, nitfctièrs van ie Schouten ende Gerechten ten plat - lm Lande, den'Pachter offynen Collecleur daer op ifarmgehoort zijnde ·, ende dat voorts oock aen den öiolenaervoorfiuyf^-meel niet meer fal mogen wer- h Revalideert dan anderhalfpondt op yeder fack ml. EndcftiÜen die gene die by defraudatie ( dat is viltens en wetens, metopfet om den Impoft tepro- 1 r** ende die aen 't Landt te ontrecken ) ofonghe- m»]ie en by de Ordonnantien nietghepermit teerde mpfitie het recht van 't voorfz Middel in 't ge- wniet hebben betaelt, boven depmnen en boeten ! ffart^Here Ordonnantie uytgedruckt, mede «tveuen in de panen en boeten, begrepen in 't Ge- ifji, ei> °P den opheve van des gemene Lands mi *lP'mmeert ■> welckTlacaet ten voorfz H' < Wert'gehouden voor geinfereert ·, cDoch m diegene die de voorfz Ordonnantie alleen con~ ^Tfm fin^er defraudatie, vervallen in de ma e,nenPmm in defelve Ordonnantie be- W' 7ω/ ^ Voorfz boeten enρoenen van 't voorfz e "maet niet onderworpen zijn. ^^^crblijfcvan defen Impoft, fal ge- «tioorli ?aC"handen vandenCommiftaris den *Ö ml !- ^edt te doen> ^at hy met niemandt

onniveren m eemger manie- ren ν η 0rclonnantie> dan dat hy 't voorfz

O

vcnin't

, fal onrf':1ngen; ende en fal oock den

g^ecl noch deel, direfteJijck nochin-

-ocr page 925-

Piacaten. 7. Boeck. 6.Tif.

888

achtende gehouden iulten worden alsofiyluyden van fraude in het felve Middel waren gheconvin- ceert. Die vande Weft-Indifche Compagnie is gecon- fenteert vrydom van defen Impoft van 't Meel dat iybuyten den Lande binnen de Limitenvan haer Oifcroy ieynden : Endeomme te voorkomen alle frauden, werdt verftaen, dat al Ie het Koorn dat by de voorfz Weft-Indifche Compagnie ter Mole werdt gedaen, lal moeten betalen den vollen lm poft van 't Gemael, ende daer van worden gehaelt behoorlijck Biljet, al-eer 't felve ter Mole gedaen fal mogen worden ·, edoch dat alle 't Meel dat by de refpe&ive Kamercn ter requifitie van de Bewint- hebberen by fchriftelijck Biljet aen den Pachter , ten minften by twee van de felve gheteeckent, lal worden gefcheept, om buy ten 's Landts binnen de Limiten van haer O&roy gevoert te worden , ge- daen fal worden in dubbele Smal-Tonnen, en met des Pachters teyeken ghebrandt, ende dat van alle 't felve den betaelden Impoft byden Pachter gere- ftkueert fal worden ·, het Meel te rceckencn vijf en veertigh hondert pondt voor 't Laft. XXVI. Ende en fullen de Bewinthebberen van de voorfz Wcft-Indiichè Compagnie gheen Oofters Tonne- méel mogen inneilaen, als in hare ordinaris Pack- huyièn, ende dat met kenniflè van den Pachter, ter plaetfe daer 't felve ingeflagen fal worden : Ge- lijck oockde felvegheenTonne-meel mogenuyt- fchepen, dan mee kenniiTe van den Pachter.

X X V I I. Ende fal de pachtc van defen ImnoftJft deneerftenAugufti. . eerftl^^ op

Sonnen opgangh, en weder eyhdieSS?^ Au^uih „ daer aen volgendemetd f4

opgangh.

xxviii.

OpdeConditienendeVoorwaerden r Generale als defe particuliere Ordo^· , i;

voor den tijdt van een geheel JaeTTöiS f,

tgre"

omnr Des t'oirkonden is defen geteeckent bv den cl committeerden van de Heeren Staten, opdcn Bedt te doen by de Pachten. \V/'T'beloven ende fleren, dat m. of Μ * Ύ on/e, ofyemandt van onfirmenn^ ntetnayiden Julien compofiren, 'tzA/qwit fcheldmge, toegifievan l/aten, Matmofli wtchte , direcielyck of indireMijck; maer beloven te ontfangen 't volle recht, Juias Μ by de Ordonnantie isgeftatueert ·, mèf^tri de Ordonnantienfcherpelijcken fachiervoktu ' fonder conniventïeofdtjjimulatïe. Soo waerlijck moet ons Godt Almachiigh' helpen.

x^AÜe'tgenemet Curcijf-letterenfiaetgedruckt, üin den Jare \6j$ voor amphtitbh

NOTA. gekomen.

(i) 'Ditüindenjare i6ji by-gekomen* (b) T>it is inden Jare 16j? by-gekomen*

Resolutie van de Staten van Hollandt ende Wefl-Vriefiandt, met infer tievandeInftmBievooTde ColleèJeursvan de vermeerderinge vandinlmfopaf het Gemael. In date den 29 Maert 1680.

en dertigh guldens fefthienftuyvers }'endevancick LaftMafteluyn, gelijcke een en dertigh guldeoi fefthien ftuy vers: Van elck Laft Rogge, vijhhien guldens achtien ftuy vers: ende van elck Lal: wr* fte, Gort van Haver of Garft, of Boonen diegfr, backen worden, thienguld.twaelfiluyvcrs-ν elck Laft Boeckweyt, vijf guldens drie &°Τ|Ώ vier penningen, Van Boeckweyt, het zy W" J defe Landen gheruk, ofte buytën geruit, «o

|E Heer Penfionaris ten Hove heeft uyt den name ende van wegen de Heeren ghefub delegeert by de Heeren haer Edele Groot Mog. Gecommitteerden, ter Vergade:- ringe gerapporteerc de confideratien ende hetadvis van de ghemelte Heeren Gecommitteerden, heb- bende in gevolge ende tot voldoeninge van der fel- ver voorige Reiblutie Commiflbriael, naerder ge- examineert de Inftruftie voor de Collefteurs vande vermeerdcringe van den Impoft op het Gemael ge- concipicert, ende brceder in de Notulen vanden feft en dcfes gemclt: Waer op gedelibereert zijnde, hebben haer Edele Groot Mo. de voorfz Inftrufrie gearrefteert, ioo als die aen het eynde defès ftaet gcinfereert. Infirutfie voor den Colleffeur van de verhooginge van 't Gemael. ΤΛΕη Colle&eur van de verhooginge van den -^-^impoft op het Gemael , fal voor de voorfz verhooginge ontfangen van elck Laft Tarwe een

defe Landen ghebracht wordende, vooreickj

li

(veerthien Oofterfche Smal-tonnen vooreen ghereeckent) vijf guldens feventhienitU)^. acht penningen : Van elck Laft Amer-genui, .

puldens (es ftnuvprs ·. ende van Ghserult,

nde«

guldens iès ftuy vers ; ende van ongi

dens fefthien ftuy vers en vier penningen»< kleyne Mate in elcke Stadt ende Plaetie naer nant,                                          , . .„/<», v*» Item, vanStijffelvanbuyten inkomen . π

fulcks tot dat anders fal Worden geordonn ^ Broodt, Bifchuyt, Meel ende KoccW"» ^ Boeckwey te-Meel, als andere, inkom" ([i

-ocr page 926-

Gemene Middelen van Hollandt, Gemael.

m

. ende van twee Laften ghebuylt Meel fo i^fLfesLaftenongebuyk Meel, alles vol- erde Articul vande Ordonnantie op het

ende de Bifchuyt-backers als hier vooren betalen moeten, daer,van geen verhooginge fal worden ge- geven. Den voorfz Collecteur fal moeten teyekenen al de Biljetten die ter faecke van 't Gemael door den Pachter of fynen Collecteur werden uytghegeven, ende fal vervolgens den Pachter of iynenColleóteur geen Biljetten vermogen uyt te geven, die by den voornoemden ColleóÏeur mede niet en zijn geteec- kent, op de boete van drie hondert guldens by de voorfz Pachters of Collecteur te verbeuren. Ende op dat de voorfz Collecte te bequamer iou- de konnen geichieden, iöo ial den Pachter aen den voorfz Collecteur plaets geven in iijn Comptoir van de Collecte, midts daer vooren in redelijck- hey t werdende gecontenteert. Den ontfangh van de voorfz verhooginge door den Collecteur, fal fijn aen vangh nemen met den achtftcn April 1680. Den Collecteur fal gehouden zijn v©or des ièlfs Collecte te ftellen goede en iuffifante cautie, ende t'eynden van alle acht daghen aen den Ontfanger van des felfs Diftrict vifie geven van des felfs Col- lect-boecken, ende overhandigen alle 't gene van den voorfz Impoil by hem fal ontfangen zijn, ofte daer vooren paratelijck werden ge-executeert, Onder ftondt, Accordeert met de voorfz Refolutien. /\ Geteeckent, Simon van Beaumont.

bcI

van alle het Meel of Broodt dat volgens - .-cjjcttfefteArcicul, meerder Impoft is ge-

te betalen 5 als ter plaetfe daer het gemalen f bekenis,ifaldenvoorfzCollecteurnochont- ! half foo veel» als hetfelve aen den Pachter tóipoft volgens het voorfz Articul verfchuldigt vtghefondert van de Backers van Wormer en ri ende andere, van de Bifchuyt die de felve in ndcre Steden inbrengen, fo wanneer de betalmge Ldo) Import, ende de verhooginge in de Plaetfe L het Koorn is gebroocken geweeft, byhaer is cdicn. daer van den voorfz Collefteur niet lal oEitfangen.                                                                          ι ' ' V ■'· - Gelijckmede de felve byprovifie, ende totdat adersfal worden geordonneert, mllen ontfangen sin elcke Smal-tonne Meel , als mede van alle MeclinPacken, Matten of Sacken,'t zy Tarw of tee, die van buy ten in Hollandt ghebrachten ilkrghebacken ial worden} Te weten, vaneen Tok Tarwe Meel of Mafteluyn vier guld. thien (lufvers, ende van een Tonne Rogge Meel twee guldens vijf ftuy vers, alles volghens het negende Articul van de Ordonnantie op het Gemael, ende ieneralijckover al, ende van alles de helfte van het «den Pachter ton Impoft van 't Gemael ontfan- gen moet, uy tgefonder t van het Boeckwey te Meel, (im'anhy fal ontfangen als in't eerfte Articul, en 'tgenede Brouwers volgens het derthiende Articul,

Gemael ten platten Lande. Ordonnantie, volgende den wekken ten behoeve van de gemene faecke, over het plat te Land t van Hollandt ende We ft - Vrieflandt, van wegen en de vol- gende den confente van de Staten vanden felven Lande, den Impoft van V Gemael van nu voortaen geheven ende ontfangen fal worden, volgens Refolutie van haer Edele Groot Mog. van denfeften Maert 1 ó8o, isgpedtghevonden ende verftaen den Impoft van 't Gemael over het platte Landt te innen by forme van- Hooft geit, in €onformité van de Ordonnantie hier naervolgende, blyvende de vooren-fiaende Ordonnantie over de Steden in fijn geheel.

III. Yder Familie fal voor elck Hooft dat in de voorfz Quohierenals een Perfoon uytghetrocken is, ter confumptie geftelt worden op een acht en twintig- fte gedeelte van een Laft Koorn, het zy Tarwe of Rogge. I V. Den Pachter fal gehouden zijn, aen yeder vande Huys-houders, welckers Familien in de voorfz Quohieren opgefchreven zijn, te geven een groot Biljet, inhoudende de nombrevan de Perfoonen die in defelve Familien fullen wefen begrepen ι midtfgaders de quantitey t van het Koorn waer op alfulckeen Familie fal zijn geftelt, in maniere als 'c felve aen hec cynde defes is geinfereert. V. Den Pachter fal geen van de ghequotiièerde Fa- milien in het Biljet van quotifatie, dat hy haer lal t'huysfeynden, hooger mogen ftellen als naer de vooriz proportie, op een boete van twee hondert guldens.

En Pachter fal ten Impoft ontfanghen over alle Speciën, 't Gemael fubject, fooveel als ten Impoft in de Steden over defelve Speciën werdt ontfangen, ende fich gene- ™ijck in alles reguleren naer de Ordonnantie, vol- gde welcke den Impoft van't Gemael over de toten Steden verpacht is, voor foo veel de felve and n*et ^^yck werdt gealtereert ende vér- Mw ndewylc op ordre van haer Edele Gr00t bïl rÏ'cren ziJn gheformeerc van alle Huys- Tond ■          en' dieop het platte Landt be- milip!"21^' Waer bydegroote van de felve Fa- Wfn Uick WOrdt uyegedruckt, foo fullen haad r?^M°hierenacnden Pachter werden ter dcnjj°"e^elc> om van yeder Perfoon of Familie Eenvvfr* jan>t ^emaed te ontfangen op foodani- *ertilr j c maniere, als by deie Ordonnantie crtter neder gcftelc.             J

-ocr page 927-

Sp

Placaten. ^.Boeck 6. Th.

I X.

VI

Indien yemandt fijn Koorn felfs fal willen vér- backen , ende 't felve binnen het Diftrift vafi fijn Verpachtinge laten malen, ibo fal hy, alvoörens het ièlvige ter Molen te brengen, fich moeten ad- dreflerenaen den Pachter of CollecÏeur fyrier refi- dentie, ende aldaer pertinente aengevinghe doen van de qualiteyt en quantiteyt van het Koorn, dat hy genegen is ter Molen te feynden, met oprechte èxpreflie van den naem van den Molenaer, die het ièlvige om te malen gegeven ial worden; endefal voorts by den Aengever van 't ièlve Koorn aen den voornoemden Pachter of des felfs Colleéreur ghe- exhibeert en overgelevert moeten werden 't voorfz groot Biljet, als wanneer den voorfz Colletteur eerft en alvorens daer op fal aenteyckenen de quan- titeyt en qualiteyt van de voorfz verimpoile ofaen- ghebrachte parthyen , met denominatie by wat Molenaer het felve gemalen fal worden, ende het ièlve ghedaen weiènde, aen den voorfz Aengever nevens de reftirutie van 't voorfz groot Biljet, te ge- lijck overleveren een kleyn Biljet, inhoudende de qualiteyt en quantiteyt van't voorfz Koorn, om het felve aen den Molenaer te behandigen, VII. Ende indien den voorfz Gequotiièerde des felfs Koorn wilde laten malen buyten het Diftritt van des felfs Verpachtinge in eenStadt ofPlaetfe, al- waer hy ahderfints volgens deOrdonnantie van het Gemael vermach te laten malen, foofalhy, alvo- rens het felve ter Molen te brengen, fich moeten addreflèren aen den Pachter, of des felfs Collecteur van de Plaetfe daer hy het voorfz Koorn fal laten malen, ende aldaer pertinente aengevinghe doen van de qualiteyt en quautiteyt van het Koorn dat hy genegen is ter Molen te doen, met oprechte èx- preflie van de naem van den Molenaer die het felve om te malen gegeven fal worden; en fal hy aen den voorfz Pachter of CollecÏeur overleveren 't voorfz groot Biljet, de wclcke als voren daer op fal moe- ten aenteyckenen de quantiteyt ende qualiteyt van 't gene ter Molen ghedaen fal worden, met deno- minatie, by wat Molenaers het felve ghemalen fal worden,' alvoörens hy daer van een kleyn Biljet fal veemogen te geven ·, op de boete van hondert gul- dens, ende de voorfz aenteyekeninge op't voorfz Biljet gedaen zijnde, fal hy nevens dien oock ge- ven een kleyn Biljet, inhoudende de ièlve quanti- teyt ende qualiteyt, om het ièlvige daer mede ter Mole gebracht te worden* Wel-verftaende,dat de voorfz Gequotifeerdens het voorfz kleyn Biljet by den Molenaer ten halven door-fcheurt, beneffens het groot biljet aen den Pachter of Colle&eur van fyne refidentie fullen moeten veithonen binnen vier en twintigh uyren, na dat het ièlve Meel aldaer ingebracht en opgedaen fal wefen -, op de verbeurte van 't Meel, en daer en boven van thien ponden.· VIII. Indien de Gequotifeerdens die felfs backen, de quantiteyt van het Koorn in haer groot biljetgede- termineert, opgehaelt fullen hebben, foo fullen dcfelve meerder quantiteyt moetende confumeren, daer van een ordinaris biljet moeten halen, en den Impoft betalen, ende dien-aengaende haer in alles gedragen als by de Ordonnantie en Placaten op het Gemael is gcordonneert. .

Edoch indien yemandt van de voorfz ghh, feerdePerfonengeengenegentheyt fo^ SN; hebben om fijn Koorn felfs te verbacken m fe

Huyfe vande Backers het Brood tot fyn co

. fes, Wh

rioodigh, wilde doenkoopen, foofalalll gequotifèerden Perfoon het voorfz Bilipr j Backer, ahvaer hyfijn Broodt fal ^knh J

't zy binnen het Diftrift van fyne VcrpacfirjW

daer buy ten, ter plaetfe al waer hy anderfints gens de Ordonnantie op 't Gemael, Broodt' v

mach te halen, overleveren, om daerop focceil

velijck by den Backer foo veel Koorn verimpoile" ter Molen ghebracht te worden, als den iuè van het voorfz groot Biljet fal komen te bedraden ende fal den Backer ibo ten reguarde van het felve groot Biljet, ende de maniere en forme van aeiwe· vinge, als het gene daer aen dependeert, fich foo'. danigh gedragen, als hier voren ten opficht vande Per foonen, haer taux felfs verbackende, is oc({a, tueert. X. Ende op dat de voorfz gequotiièerde Perfoonen met den Backer over en ter faecke vanhetgehaelde Broodt ten allen tyden bequamelijck foudekonnen af-reeekenen, fö ial de Gequotifeerde eenig Broodt tot den Backer halende, op des felfs Biljet doen ftellen, of by den Kerf-itoekaenteeckenendepon- den Broodt die hy gehaelt fal hebben, ende den Backer in de afreeckeninge aen de Gequotiièerde hebben aen te wyièn, dat door den felven Backer een Sack Koorn ter Molen ghebracht is, teghen foo veel ponden Broodt, by de Gequotifeerde tot den felven Backer gehaelt, als ter plaetfe daer liet Broodt gehaelt is, volgens het Taxatie-Biljet ge· reeckent werden in een Sack te gaen, minder of meerder quantiteyt naer advenant, of dat de Ge- quorifeerde ongehouden fal zijn aendenBackerbe« talinge te doen; ende fal den Gequotifeerde niet gehouden zijn aenden Backer meer voor liet Brood als de ordinaris fèttinge te betalen, nochdenBac- ker meerder of minder moghen eyflehen, op de boete in het vijfde Articul Van het Gemael daerte· gen geftatueert. X I. Ende ten eyndc een yeder foude mogenι weten» hoe veel ponden Broodt voor een Sack iulien wer- den gereeckent, foo fal het fel vige volgensüeLψ ite,nagelegentheyt vanyeder Plaetfe daer van te maecken, op het voorfz groot Biljet moeten uj gedruckt worden, volgens het Conceptaen f η de defes gcinfèreert. De Gequotifeerdens fullen in haerverman ^

houd

cn, om de voorfz Backers toodi;Snhcc

verlaten als het haer gelieft, wanneer W ^ groot Biljet te rugge fullen eyffchen, ende wederom aen foodanigh een ander J3a<*CI veren, als fy fullen gelieven te verlucien, Ende op dat de voorfz Gcquotilcerac *. ^ kelijcker vandenBacker foude fc^ïlJJjil· foo fal den Backer niet meer te OT^iLjc ** jet ter Molen mogen doen als een gag· hei> voor Broodcaen den Gequotifeerdegl»c* ^ bende, geen Koorn oP het felvigevei g^^ len mogen brengen, als weder een ?^' &ct

-ocr page 928-

		Gemene Middelen van Holkndt feilt vanden Gequotifëerde, of dat den Ψ ^ifecrde den Backer verlatende, niet ghe- ^fnfalzij11 aen den Backer yet te betalen, ten r htedat denBacker meerder Koorn op 't voorfz fvt er Molen gedacn, en vervolgens verimpoft Sthcbben, als by de Gequotifëerde Broodtge- (kliickmede ten fel ven eynde, ende op dat oock » Backer het Meel, dat by hem ten aenvangh Ldcnlmpoft in aenpeyl bevonden is , op de otfzBiljetten ibude konnen te pas brengen, den Pachter gehouden fal zijn, 't voorfz Meel ter con- currentie van den aenpeyl, waervanhem dtenlm- Doftbydenvoorgaenden Pachter uytgekecrè wert, Bippiiccrcn, ende aen te teyekenen op yeder van ivoorfzgroote Biljetten foo veel en lbo weynigh jjsden Backer nae fijn gerief fal begeren. Gelijck mede den voorfz Pachter foo nu en dan üsdenBacker daer om benoodight fal zijn, een SackKoorn die eer Molen gebracht werd, fal moe- icnverdeelen en opteyekenen op verfcheyde Bil- jetten, tot foodanigen quantitey t op yeder, als den Backer van noode ial hebben. XVI. DeGequotifeerdens die vanden Armen leven, ende by uytdeylinge van Brood onderhouden wer- en; fullenhaer groot Biljet ftellen in handen van deAelmoeflcniers, of die gene die haer fuftente- ren, die op het felvige Biljet fullen laten malen, en kt Koorn ter Molen gedaen, daer op laten aente- kenen, om ter concurrentie van 't gene daer op ge- malen is, aen de Gequotiièerdens afilagh te ftrec- keii; doek de Gequoeifeerdens die fubfidie van de Armen genieten in Geldt of andere Speciën, fullen hun met hare Biljetten moeten reguleren na al het gene andere Gequotifecrdens ghehoudenzijn te doen. XV I I Ende op dat niemandt vermeyne dat hy van fijn tauxcfalzijnontflagen, foo wanneer op't voorfz ■ ""iet in't geheel ;geen Koorn verimpoft was, of jninder verimpoft was als de voorfz tauxe of quoti- «tiekomt te bedragen, en alfoo de fincere intentie Tindefe Ordonnantie traclite te verydelen } foo ^ratwelexpreiTelijckgeftatueert, dat de voorfz fquotifeerdePeriöonen ter expiratie van het Say- «naenden Pachter fullen moeten betalen den 2JP°«ranfoo veel Koorn, als bevonden fal wor- en op het voorfz Biljet niet ter Molen ghebracht Sf' V^eeckent het Laft °P drie en tfeftigh *'jVaeltftuyvers, meerder en minder gedeelte «aeradvcnant. M                XVIII. bond enverilancle nochtans, dat foo wanneer Uni "ïn mochte worden, dat de Familien waer ^chïe e*VarCnde ofMiliterende Perfoonen zijn Br0ocjtVen' ter expiratie van het Sayfoen foo veel ^lgensf            hebben geconfumeert, en ver- %e nie°° Ve? ^°orn °P het Biljet van hare quo- ^felvp\tter en8edaen ial zijn, als waer op tcvancenTnAeftelt' een fesen vijftighfte gedeel- *an W„         y den Pachter afÜagh fal genieren **Ö2aP desfelfs Biljet noch open fal ftaen dle^e lelve ~Varende of Mihterende Perfoon , Cïnetdeughdelijcke ende legale bewyfen
				, Gemael ten platten Lande. 891 fullen weten aentewyfen, dat gheduy rende defl termijn van dat Sayfoen, twee of meer maenden achter den anderen, fonder eenigh interval buy ten het Landt geweeft zijn. X I X. Gelijck mede de voorfz Familien op yeder Per- loon die binnen de fes maenden na het ingaen van het Sayfoen met der woon buyten den ringh vande Verpachtinge komen re vertrecken of t'overlyden, een iès en vijftighfte gedeelte van een Laft afflagh door de Pachter fal gegeven worden, op 't gene ter expiratie van 't Sayiben op het Biljet van de quoti- fatie noch open fal zijn. X X. Diegene die door den Backer op haer groo t Bil- jet haer volkomen tauxe of quotifatie ter Molen ghedaen fullen hebben, fullen voorts haerBroodt tot den Backer halen op de fèlve wyfe als die voor deicn gewoon zijn geweeft,ende hebben vermogen te doen. j XXI. Debetalingevandenlmpoftover het gene tei Molen ghedaen werdt, fal by de GequotifeerdenS of Backers moeten gefchieden, volgens de Ordon- nantie op 't Gemael * ende indien het Koorn ter Molen gebracht werdt buyten den ringh van de Verpachtinge, ter plaetiè daer't felvige volgens de voorfz Ordonnantie ter Molen ghebracht mach worden, des dat den Pachter van de plaetfe5alwaeï 't felve gemalen werdt, van 't gene hy on r fangen fal op de Biljetten van de Gequotiièerdens, buyten fyne pacht woonachrigh, gehouden fal zijn te hou- den een Regifter apart, en daer van alle maenden teyerantwoorden aen den Pachter, onder wiens DiftricÏde voorfz Gequotiièerdens woonachtigh zijn, genietende van den Pachter dien hy 't uytke- ren fal, voor fijn Collecte den twintighften pen- ningh. XXII. Voorts fal niet alleen den Pachter, maer oock een yeder diedefèn aengaen mach, fich in alles moeten reguleren na de Ordonnantie endePlaca- ten op 't Gemael gearrefteert, ende fulcks oock in cas van fraude en eontraventie alle de poenen fub- jecl: bly ven, die in de voorfzOrdonnantie en Placa- ten uy tgedruckt zijn. XXI I I. Ende fal de pachtc van defèn Impoft ingaen op den eerften .... eeritkomende met de Sonnen opgangh, ende weder eyndigen den eerften . . . daer aen volgende met der Sonnen op- gangh. XXIV. Op de Conditien ende Voorwaerden, foo in de Generale, als in defe particuliere Ordonnantie , midtigaders in deOrdonnanrie van het Gemael, voor ίο veel de fèlve in defèn niet verandert werden begrepen, is pachter gebleven van defenlmpoft . * vóór den rijdt van een geheeljaer, om de fbmme van . . .
					Des t'oirkonde is dcfen gheteeckent by den Ge- committeerden van de Heeren Staten, op den . .
						fO_*
								Vormu-

-ocr page 929-

Placaten* 7. Boeck* S.Tit. Biljet voor | tptvoldoemngevandcrfelverRefolut· r

2p:

Formulier van e

foriael van den feventienden defer lopend )if* September , ge-examineert het neeen/Tendi van de Ordonnantie van den lm poft 0n't"c ÃÍ ten platten Lande, mede-brengende, dliÏÏ*1 yemandt van de ghequotifeerde Perfoon çß ghenegentheydt foude mogen hebben Koorn felfs te verbacken

'j Graven'Hage, als oock een Model voor andere gearrefiee? t. '~ ALfo volgens de ordre by haer Edele Gr. Mog. op -*·*·ïñ de inninge van het Gemael ten platten Lande beraemt N. M. des felfs Familie aenghegeven heeft op een ^erfoon, fo werdt des felfs Familie gheflelt op een acht en twintighflegedeelte van een Laf, maec- kende een Sack Haeghs. Indien den voor/is, N. N. felfs niet backt ■> f al hy in het aengeven van V Gemael fich reguleren naer de Ordonnantie, ende van het geene hy minder als een Sack Haeghsfalhebben laten malen» aen den "Pach- ter betalen naer advenant van drieentfefligh guld. twaelffluyv. op het Laf. Ende fal den voornoemden N. N. t'elckens als hy Broodt by den Backer haelt op dit biljet) of by de Kerfftock, latenteyckenen hoeveel ponden Broodt 'tzy Rogge o f Tarwe, hy daer opgehaelt heeft. Ende letten dat den  ackergehouden is hem het Biljet fodanigh ■weder over te leveren, dat teghens hondert twee en tnegentigh ponden Rogge, of twee hondertponden Tarwe Broodt, diehy NN.ghe- haelt heeft, een Sack Koorn Haeghs ter Molen ghe- daen is, minder ende meerder quantiteyt naer adve- nant. Want den voornoemden N. N. fal over het gene dat feyndenvan het Jaer minder door den  acker op fijn Biljet aen Koorn ter Molen gedaenfal zijn als defc taxatie bedraeght, aen den Ø acht er moeten be- talen naer advenant van drie en tfefiieh guldens twaelffiuyvers op het Laf. NOTA. Na dcfe proportie iiillen de Biljetten over al daer differente Maet is, uyrgegeven moeten werden.

vandeBackers het Broodt tot fyne coT/i ^ noodigh, wilde doen koopen, lbo fal a2fe gequotifeerdenPerfoon het voorfz Biljet ^a Backer, ahvaer hyfijn Broodt fal willen SiT 't zy binnen het Diftria van fyne VerpachtS daer buyten, ter pJaetfe al waer hy anderfints S gens de Ordonnantie op 't Gemael, Broodt' m mach te halen, overleveren, om daer op fucccir" vehjek by den Backer foo veel Koorn vcrirnpoft en ter Molen ghebracht te worden, als den inhoud van het voorfz groot Biljet fal komen te bedden Waer op gedehbereert zijnde, is goedtghevonden ende verftaen, dat die gene die ten platten Lande in het Middel van 't voorfz Gemael zijn ghcquoti- feert, geen Broodcfullen mogen halen, omme te werden afgefchreven op hare quotifatie, ende de Biljetten daer van uytgegeven, dan alleen binnen de Plaetfen of Parochien daer onder fy gequotifeert zijn; ende by aldien in eenige Parochien geen Bac- kers fouden mogen werdenghevonden, datfy in flikken gevalle haer Broodt fullcn mogen kien in de naefte Parochie onder het felve Diftrift van de Verpachtinge ghelegen, doch met kenniflè ende voorweten van den Pachter van 't voorfz Diftriél . Ende voor foo veel eenighe foodanige Parochien daer geen Backers gevonden worden, fouden mo- gen gelegen zijn aen of naer by eenige Steden, dat de voorfz Gequotiièerden in foodanigenghevallc haer Broodt fullen mogen halen in defclvc naeft- gelegen Steden, doch met kenniiTe en voorweten van den Pachter van 't Gemael» foo wel van haer Diftricl als van de Stadt daer fy het voorfz Broodt fullen doen halen : Ende dat het voorfz negende Articul van de voorfz Ordonnantie van't Gemael ten platten Lande naer 'c gunt voorfz is fal werden gereguleertendegeobièrveertj ende dat daer van oock denunciatie ial werden ghedaen op de acn- ftaende Verpachtinge. Onder ibndt, Accordeert met de vooriz Refolutien. Wasgeteeckent, SimonvanBemmont.

Naer der verklaringe van V negende Articul van de Ordonnantie op het Gemael ten platten Lande. Woonfdagh den 18 September 1680.' DE Heer Burgermeefter MuysvanHoly heeft ter Vergaderinge gerapporteert de confidera- tien ende het advis van de Heeren haer Edele Gr. Mog. Gecommitteerden, hebbende in gevolge en

Waerfchouwinge op het backen endeprys van het Broodt ten platten Lande van Holland enk ÏÏy' Vr ie f and, van den 8 T>ecember i6ff. Sie Groot Placaet-Boeck é Vol. pag. 17 8 3. Ordre op het Broodt-backen ten platten Lande, van den 21 Maert emj July 16 f<i. Sie Groot piaaet- 1 Vol. pag. 225©. <Placaet tegens het verminderen van hit Mael-loon in Rhijnlandt, van den 2 o July 16 tf. Sic Groo Placaet-Boeck-2 Vol. pag. 2479. Waerfchouwinge tot beter obfervantie van 't vijfde Articul van de Ordonnantie op den Éíöø. W Gemael, vanden lóAugufiióf/. Aldaerpag.2475?.                                                             j Waerfchouwinge opdefettinghvan'tBroodt ten platten Lande in Hollandt, van den fW Aldaer pag. 31 óf.

folés

-ocr page 930-

Gemene Middelen van Hollandt, Raeckehde 't GemaeL Sc? 3 Refolutie van de Staten van Hollandt ende Wejl-Vrieflandt, den Com*· mis van defettinge van 't Broodt^ inplaets van een, ïweefuyvers toegeleyt. In date den 2 5 September 1676.

Eeft onderdanighlijck te kennen Jacobus Hanenbcrgh, Commis 'over de Broodt- fettinge vanRhijnlandt, dat hy Suppliant, &c. Verfoeckende dat U Edele Mog.goe- e zy, de refpec~tive Backers, onder het

In margineflondt geappofiilleert, Werdt verftaen» dat den Suppliant desWeecks inplaets vaneene ftuyver, twee ftuy vers fal ont- fangen. Aftum den vijf en twintighften Sep- tember \6~6. Onder ftondt, Ter Ordonnantie van de Gecommitteerde Raden. Was geteeckent, Simon van Beaumont.

te

^Diftnft van Rhijnlandt reforterende Maneren» hem Suppliantinplaetsvaneen,ten -i twee ftuy vers ter Weeck voorTra&ement

e betalen

Dit doende, &c.

Wasgeteeckent, IV. v. Thiel, Procureur.

Waerfchoumnge van de Staten van Hollandt ende Wefl-Vriejlandt, ten platten Lande het Boeckweyte Meel in de Steden te mogen halen. In date den fe venden Febmary 1671.

voorfz Pachter of fyne Gemachtighde , exhibere een Biljet, inhoudende de verklaringhe van den Grutter of Boeckweyte-meel-Verkooper, van de welckehy het Boeckwey te-meel, daer over den Pachter als boven queflie loude mogen willen mo- veren , gekocht heeft, volgens het Formulier hier naer geiniëreert. JCk ondergefchreve Grutter-, ofBoeck- *-'weytc-meel-verkooperi woonende bin- nen de {Stadt van . . . atteflere ende ver klare by defen, op hnyden den . verkocht en gelevert te hebben aen often behoeve van..... NOTA. woonende in '....... Hier in te                Boeckweyte-meel, verklaren- voegen de deoockwyders in alle oprecht igheyt en quantiteyt waerheyt^ dat ick buyten de voornoem- van 't ver- de Stadt, nergens ten platten Lande kocht e Meel. eenige Grutterye en hebbe, of uyt eeni- ge verkoopinghe van Meel ten platten Landey ets diredlelijck ofindtreötelijck ben profiterende, noch oock daer mne eenigh part of deel hebbende-, bereydt zijnde 't een en 't ander f allen tyde met lij ffely eken Eede te bevefligen. Aclum in . . . . voornoemt, op den voorfz . . . Des dat, om alle fraude te voorkomen, iboda- nige Attcftatien, geen twee-mael vier en twintigh uyren oudr fullen mogen wefen, om tekonnenbe- vryden het Bocckweyte-meel, 't welck niet albe- reydts cenigen rijdt geweeft fal zijn in 't Huys waer na toe het by 't vooriz Biljet gepoièert werdt, ge- deftineert te weien : Verbiedende voorts midts defen wel expreilèlijck alle Grutters en Meel-ver- koopers binnen de Steden, eenige Grutteryen ten platten Lande te hebben ofte behouden, oock uyt eenige verkoopinghe van Meel ten platten Lande yets direcTrelijck of indirecTrelijck te profiteren, of wei daer inne eenigh part of deel te hebben directe- lijck of indirecTrelijck in eeniger manieren, op een pcene van fes hondert Caroli guldens by yder Grut- terinde Steden te verbeuren, iöo wanneer hy be- vonden fal werden daer jegens te hebben ghepec- ceert, ende voorts van hondert Caroli guld. voor ycdre

E Staten van Hollandt ende Weft-Vries- ( landt. Allen den genen die deièn fullen fienofhooren leien, Saluyt. 'Doen te weten : Aliö Wy op den twintighften December des voorleden Jaers, voor den noodigen (teilbanden Lande, ende tor gerief van de goede Ingezetenen van dien, goedtgevonden 5 verftaen, cndevcrklaerthebben, dat, blyvende het vijfde ■Articul van de Ordonnantie over den Impoft op ΊGemaelge-emaneert, in fijn geheel, iönder het fclveecnighiints te luxeren, Onie goede Inghcze- tcnen ten platten Lande, al-hoewci onder een an- derDiftiia van Verpachtinghe woonachtigh, fal «oden toegelaten, gelijck ^haerluyden werdt toe- gelaten midts defen, hacr Boeckweyte Meel te mogen halen uyt alle beflote Steden van onfen Lan- de» fondergehouden te zijn daer over eenigh Bil- («telichten, of oock eenigh recht daer van te be- *Ji nademaelde Grutters volgens het derde Ar- Bcu!vande voorfz Ordonnantie gene affchryvinge Jö.tgeneiyluyden gemalen hebbeo, werdt gele- |") endedatfyluyden den Impoft nevens den in- WVanhaerBoeckweyc gehouden zijn te vol- twf' ^aCr over 'n acbtinge genomen zijnde, ««unteyt van de voorfz onfe 'goede Inghezete- JJ «we met hoedanigh bewijs de felve Ingezete- fte C"rS,attcn Lande eenigh Boeckweyte-meel in UH , ,ndervandeBcftoten Steden in Onfen Slcko.cht hebbende, ende daer over by of pf*tfeh j Pachter van 'tGemael over de kllen m refidenrie aengefproken wordende, atrino(.0®Cnvoli'aen» om buyten ecnige bekom- latic. soo κ'0"'Va"'reffeadervoorfzRcfo" bonden Τ' Dac ^y dienthalven goedt- ïincjénJ Fordonnee«endegelratueert hebben, deièn ί!?' 0rdonneren ende ftatueren midrs Snerend Wafneer yemandt, affirmerende of feoStadr w 5?1! Bocckweyte-meel in een beflo- ^(l-Vrirn ? rovincie van Hollandt ende fa, 0m;"ai7ttc hebben gekocht, of doen ko- S te werdf Τ Lande geconfumeert ofghe- ^ervanip5 daeroverby, of van wegen den ^^fuiïlDtif. S!ae,i °Ver de PlaetrC in de Wdcke NPR**te Z° !lyti"ge ftaet te gefchieden, aen- ^faWZ^f'defelve aengeiproockene daer ^nvolftaen, dat hy alsdan aen den

-ocr page 931-

Placaten.' 7. Boeck." ύ Tit: Meel in deDorpen of Gehuchten ten platt.n T

ö?4 yeder Weecke die hy naer dedaer inne mochte komen te co

d

·

nerende en Hamerende daer en boven, dat de Grut- ters of Boeckweyte-meel-verkoopers die t'eenigen tyde bevonden iiillen werden eenige onwaerachti- ge Atteftatien over 't gene voorfz is, verleent, of wel eenige by haer gheteeckendc Formulieren die misbruyckt konnen werden, uyrghegeven te heb- ben , daer over voor altijdts van de voorfz Ncerin- ge ontièt, ende daer en boven > na de circumftan- tien van 't feyt als Falfariftèn geftraft fullen werden. Ende dit alles onvermindert ibdanige naerder pra;- cautien als büyten ienfible incommoditeytvande goede Ingezetenen noch wyders bedacht, ende by Ons naeder gearrefteert ibude mogen werden, tot voorkominge der frauden in't Middel op't Gemael, midtigaders tot verhoedinge-, dat het Boeckwcyte-

Steden gehaelt te zijn, jfo tot diverfie"

vanNee^,

uy t de Steden, als tot vermindering van 't Middel, van de voor-geroerde exernptic ïk kome te gaudcren. Ende ten eynde niemand van ignorantie praetendcre, nemaer alle «S yegthjck weten moge waer na hy hem hebbi f guleren; Ordonneren Wy, dat delen ajomm · publiceert ende geaffigeerc fal worden daerï" behoort, ende in gelijcke faecken teehefrlTr gebruyckelijck is. Gedaen in den HagSSÏS ien grooten Zegele hier aen gehangen, 0p den t venden February 1671. Onder ftondt, Ter 0" donnamie van de Staten. Geteeckent, ƒ//,' •uanBeaumont.

Placaet <van de Staten van Hollandt ende Weft-Vrieflandt, houdenk verbodt tegen t het maecken en gebruyek van Quarens en Handt-Molens. In dat den negenl kienden July 1675.

ge gedeelten van dien die bequaem fouden moglien zijn, ofte in 't korte bequaem gemaecktendegéap- proprieert fouden konnen worden, omeenighhar: Koorn in fyne Huyièn, Schuyren, Packhuyièn ofte andere beiloote plaetfen te konnen verbreecken of malen in de felve fyne Huyfen, Schuyren, Pack- huyièn ofte beilote plaetfen te hebben, te houden of te ghebruyeken, maer integendeel dat alle die- gene die onder haer foude mogen hebben eenighe der voorfz Quarens, Handt-Molens ofte Inftru- menten , 't zy dat de felve van den anderen ent· iloopt en verdeelt, of in een geftelt fouden mogen zijn, ionder ondcrfcheyt, wie die fouden mogen toekomen, binnen den tijdtvan veerthicn dagen nae de publicarie van defen Onfen Placate, de lek fullen moeten brengen ende leveren in handen van deHeeren Burgermeefteren, of die vanden Ge- rechte harcr reipecÜve Woon-plaets, ende dat Ij' haer onder folemnelenEede fullen moeten expur- geren, dat fy geen andere Quarens, Handt-molens of andere diergelijcke Inftrumenten, dan diegene, die by haer in voegen voorfz fullen wefen 0K$f' levert, hebben, behouden nochtc machügh bly- ven , ende in foo verre naer het verloopen van den voorfz tijdt eenige der voorfchreve Quatcns,Hant- molens ofte Inftrumenten in 't geheel of tendecie, ontfloopt, of by een geftelt, in yroants Huys.J ** huys,Schuyr, Kelder, ofin eenige andere placw. waer het oock foude mogen zij η, gevonden moei.· ten worden, dat de felve boven de verbeurte.van« voorfz Inftrumenten ende Gerecdchappen ,J» vervallen ineen boete van tvvee^u) if „^„κ ende daer en boven ten eenwigen wff&f ... * worden uytden Lande van Hollandt enac Vrieflandt, ende by foo verre Y^^tS^ 1™ d W^n. Air al fiilrke Oiiarcns,Hanat-» ,

|E Staten van Hollandt ende Wcft-Vries- landt, Allen den genen dicdefen iiillen iien ofte hooren leien, Saiuy t. Alib Wy in gewiffè ervaringe zijnghekomen, dat eenige ongehooriame ende baetiuchtige Ingezete- nen van defe Provincie dagelijcks alle hare gedach- ten infpannen, omme het Gemeene Landt in de invorderinge van hare Middelen ende Impoiiricn, ende wel ipecialijck in de executie van den Impoft van 't Gemael te verkorten ende te frauderen, ende dat fyluyden (Onaengefien fulcks lbo byonlè Or- donnantie op het vooriz Middel van 't Gemael fucceifivelijck ge-emaneert, als by vericheyde Pla- caten ende Reiblutien wel icherpelijck, ende op groote peyne is verboden) daer toe hebben uy tge- vonden endegcpraclifeert verfcheyde Handt-Mo- lens , Quarens en andere Inftrumenten, daer mede fyluyden het harde Koorn heymelijck in hare Huy- fen, Schuyren, Packhuyièn, ende andere verbor- gene plaetien, in een feer korten tijde verbreecken ende malen, ende daer mede dan komen te ont- gaen de betalinge van de Impofitie, die volgens de vooriz Ordonnantien ende Placaten op het vooriz Middel van 't Gemael gedaen moet werden: Ende alibo Ons niets ibo ieer ende met meerder nacdruck ter herten gaet, dan dat de Gemeene middelen, en onder die oock byfonderlijck het voorfz Middel van 't Gemael, tot onderftandt van 's Landts Fi- nantie, by de tegenwoordige bekommerlijck con- ftitutie van tyden endefaecken moghen blyven ge- conferveert, en dat vervolgens met allen meeften ernft ende vigeur moge werden voorghekomen en geweert, alle iborte van fraude (contraventie en quadepractijeq, daer door het ielve Middel ver- fwackt, verkort, gefraudeert of in fyneexecutie cenigermate belemmert, ofte difHcil ghemaeckt foude konnen worden : SOO IST; Dat Wy daer tegens willende voorfien, geordonneert ende geilatucert hebben , gelijck Wy ordonneren ende ftatueren midts defen, dat niemandt, van wat con- ditie) qualiteyt, profdïïeof Neringe hy oock foude mogen wefen , ial vermoghen eenige Quarens, Handt-molens, ofte andere Inftrumenten, of eeni-

ds

-ocr page 932-

Gemene Middelen van Hoïlandt, Raeckende 't Geniael. Sp f

het gerequireerde bewijs, alle de Dome- . van competenten ouderdom, wefcnde, ^oor hooft onder folemnelen Eede ioude Sn verklaren, dat al fulcke, Quarens, Handt- 1 ofte andere lnftrumenten) buyten hare (Te ende voor weren inde voorfz hare Huyfen, «Ïwfli > helders, Packhuyfen ofte andere plaet- - borgen, verfteecken of gebracht foude rao- !efl VeL ende dat ly daer van ten tyde van het ach- Sfi kn'van de voorfz Quarens, Handt-molens, 'fïdere lnftrumenten geen kenniflè , immers ndiie dagen re vooren kenniflè hadden gehadc, E dat fy daer mede geen Koorn , den Impoft nbieft, hadden gebroocken of gemalen} des dat diegene vande voorfchreve Domeftijcquen die den voorlchreven Eedc niet fouden willen prefteren, gehouden fullcn werden aen de voorfz iaecke fchul- Mte Zijns ende vervolgens teghens de ièlve fal worden geprocedeert als tegens die gene die 't voor· Breve feytgeperpetreert, ten miniten daer toe fijn hè, raedtof afliftentiegegeven fal hebben: Heb- tenvoorts mede wel expreiïèlijck geinterdiceert en raboden, verbieden ende interdiceren midts de- feti allen ende eenen ygelijcken, wie het oock iüude mogen zij η, in eenige maniere te verkopen, iüidtfgaders oock te maecken eenighe der voorfz (garens, Handt-molens, of andere dier-gelijcke Inllrumenten, anders dan (voor ibo veel 't voorfz maecken aengaet) alleen op expreflè ordre van Ons ofOnfe Gecommitteerde Raden in de refpe&ive Quarticrén, ende dan Oock noch niet anders dan midts dat de voorfz Quarens, Handt-molens of sndere lnftrumenten , openbaerlijck , ende ter plaetfe daer fulcks alderbeft fal konnen werden ge- lioij lullen moeten zijn geteyekent, engemerekt met het Wapen van Onfen Lande, of van de Ge- neralitcyt, mede op gelijcke peyne van twee duy- fetguldens vooryder Quaren, Handt-molen ofte ander Inftrumenr, dat defen contrarie verkocht of gemaeckt foude moghen zijn, ende daer en boven «Mwighgebanaen te werden uytden voorfz Onfen We; ende naedemael dendienft van denStaet lornvylen foude mogen komen te vereyflehen, dat ^Landts Militie te Velde zijnde, fichvan eenige vïïjrens, Handt-molens of andere lnftrumenten JJ moeten bedienen; foo ordonneren Wy by «fcomedc wel expreüelijck, dat de voorfz Militie NeleOnfc Provincie geen andere, van de voorfz gPrens, Handt-molens, of andere lnftrumenten mogen invoeren, of inbrengen, dan die geteyc- Onfe IgeïerckC fulkn ziJnmetheC Wapen van °i Lande, deHeeren Staten van de andere re-

in handen van de voornoemde Heeren önfè Ge^ committeerde Raden in de refpe&iveQuartieren > om by de ièlve in Ons Magazijn gebracht ende be- waert te werden : Endealfoö daer aen ten hoogh- ften is gelegen, dat die gene die de voorfchreve Quarens, Handt-molens, of andere lnftrumenten maecken, ofte onder haer hebben, mogen werden ontdeckt ende te voorfchijn gebracht; iöo wert by deièn belooft eenproemie van duyiènt Caroligul- dens , voor alle die gene die nae de expiratie van dó voorfz veerthien dagen iüllen komen aen te wyfert eenige Huyfen, Packhuyièn, Schuyren, of eenige andere plaetièn daer in eenige der voorfz Quarens, Handt-molens ofte lnftrumenten in 't geheel oftö ten deelen föude mogen werden gevonden, of oock eenighe Perfonen die haer van de felve Quarens, Handt-molens of andere lnftrumenten foude mo- gen bedienen, fulcks dat daer door de fchuldigc uyt- gevonden, en aen de Juftirie bekent gemaeckt (ui- len worden, ende dat daer en boven den naeni van den Aenbrengcr fal worden gefècfeteertj met toe- iègginge van volkomen impüniteyt j indien dé Voorfchreve Aenbrenger daer aen mede fchuldigh, ende fulcks in de voorfz peyne vervallen foude mo- gen zijn·, dat oock de felve preemie, belofte van fecretcile ende impüniteyt plaets hebben ende ghe- prefteert werden fullen, in reguardevan Dienft- boden of andere Domeftijcque, die fulcks ten re- guarde van hare Meefters, Vrouwen ende andere fullen konten te openbaren: Dat daer en boven alle de Smidts, in defè Provincie woonende j ende alle andere, die eenige der voorfz Quarens, Handt- molens of andere lnftrumenten fullen hebben ge- fabrieeert, gemaeckt ende verkocht, aen de Magi^ ftraten vande Steden haerer refidentie, des daer" toe aenfton ts na de publicatie van defen Placate ge- infinueert zijnde, in alle oprechtigheyt fullen heb- ben te verklaren, aen welcke Perionen ende Huy- fen fy eenige der voorfz Quarens, Handt-molens of andere lnftrumenten fullen hebben verkocht ofte gelevcrt, ende ingcvalle de felve Smidts, Fabrijc- quen of Verkopers, ofte eenige van dien weyge-^ righ foude mogen zijnde voorfz verklaringhete doen j dat als dan de felve van hare Neeringe fullen worden geiüfpendeert, tertijdt ende wylen toe fy de voorfz verklaringe fullen hebben afgeleytj des foo by aldien defelye Smidts, Fabrijcqiien ende Verkoopers naer den tijdt van de vooriz veerthien dagen, ende fulcks voor date van alfulcke infinüatie uyteyge bewcginge deKoopers ende Poilèfleürs van de voorfz Quarens, Handt- molens ende andere lnftrumenten fullen komen aen te brengen, iüllen genieten het ièlve efFe£r. van fecreteflê, als hier vo- ren inreguarde van alle andere Aenbrengersisbe-' loofc: Ende daer en boven de voorfz picemic ten reguarde van alle die gene die de voorfz Quarens, Handt-molens, of andere Infl"ujmenten hebbende laten maecken of gekocht, de felve binnen den voorfz tijdt van veerthien dagen aen de Heeren Burgermecfteren, of die van den Gerechte voor-1 noemt, niet iüllen hebben overgeleverd werdende alle Officieren ende Magiftraten in de Steden ende ten platten Lande gelaft de voorfz Onfen Placate met alle mogelijcke vigeur, ende fonder eenighe eonniventie of difllöiulatie ter executie te leggen, ende doen leggen, Ende op dat niemandt hier van ignorantie pretendere, neraaer een yegelijck weten moge

Eί V

Ηίη α ™?"-" i «Ji van ue vjencraiireyc, en aac L nnrac£ nJdt van drie dagen nae dat iy binnen 'Provincie ingekomen lullen zijn, de

^nirCnS' Handt"m°lens of andere ïnftru Wrm a moeten overleveren aen de Heeren SK^^l^ffcrdcffl, of die van den ) :! 4 en wpf010Van dcn Gerechte voornoemt, ge- »> aen die van de voorfz Militie voor

4 « ^

tCmen^'0115' Handt-molens of andere In- f^'acrdye ™,Cnrredelijckevergoedinghe * naer svCrcnbinnP , ciclve' ende die voorts over te en den öjdt van acht dagen daer naer,

-ocr page 933-

Placateiu. 7.Boeck. 6.Tic,

8<?6

moge waernaerhyhem defen acngaende fal moe- ι d

ten reguleren, foo begeren Wy dat defen alomme gepubliceert ende geaffigeert fal worden daer het behoort, ende in gelijcke gelegentheden te gefchie-

negenthienden Julij 1675-.

edaen in derf tt».,,

^ ., 'S- Onder ftonW Ordonnantie van de Staten. Was set ι SimonvanBeaumont.                        ?■ ac*eitf,

Placaet van de Staten van Hollandt ende Wefl-Vrieüandt, &\ 1 hetjelvefubjett. In date denfeventhienden Jnly 16-76.

>E Staten van Hollandt ende Weft-Vries- landt. Allen den generi die deièn fullen iien of hooren lefen, Saluyt. T>oen te weten : Dat Wyinervaringeghekomen zijnde, dat veele Capiteynenop Schepen van Oor- loge , Schippers op Koopvaerdy-Schepen, en an- dere » haer vervorderen Quarens of Hand-molens op haer onderhebbende Schepen, tot verkortinge van den Impoft op 't Gemael, te gebruyeken, en Koorn te breecken. SOOIST, Dat wy daer in willende voorfien, goedtgevonden hebben te fta- tueren, ghelijck Wy ftatueren by defen, dat het Placaet by Ons den negenthienden July 1675· ge- cmaneert, houdende verbodt tegens het hebben en gebruyeken van Quarens of Hand-molens,mede plaets fal hebben foo wel ten reguarde vande Oor- logh als Koopvaerdy-Schepen deler. Landen, dien- volgende dat niemandt, fo wel van de Capiteynen en andere Officieren , of gemene Soldaten en Ma- trolên, op de Oorlogh-Schepen of Commiffie- Vaerders, als Koopvaerdy-Schepen in dele Pro- vincie ghe-equipeerc , of daer uyt, of uyt eenige Havenen van dien varende,eenigerhande Quarens, van wat maeckièl die oock ibude mogen welen, by haer fullen mogen hebben, op de poene en ftrafFe in 't voorfz Placaet gementioneert \ Dat wyders de Capiteynen van eenige Oorlogh-ichepen of Com- miilie-vaerders, midtigaders Schippers der Koop- vaerdy-fchepen, gehouden fullen wefen terrequi- litie van den Pachter, haer met Eede iblemneel te expurgeren , dat de ièlve geen Quarens of Hand- molens binnen haer Schepen haers wetens zijn heb- bende , ende voorts onder den felven Eedt te belo-

ven, dat indien fy eenige Quarens of Hand-moler, inihare Schepen Jouden mogen vinden, fcfr 2 felve Quarens of Hand-molens niet en fullen 2hc bruyeken, of gedogen dat die, 't zy buytcn, \ l binnen hare Sehepen, gebruyekt werden, omdi van Meel te voorfien, op de poenen van mevnee dighey t, ende verdere poenen ende ftraffen in het voorfz Placaet ge-expreffeert, tegens die gene die 1 eenige Hand-molens zijn hebbende. Dat voorts geen vande voorfchreve Capitey, midtigaders Schippers, fullen vermogeneenighe' ongernale Rogge of Tarwe in haer Schepen, met1 haer te nemen of te voeren, anders dan de Tarwe of Roggedie fy niet ter confumptie, maer als Vracht·- Goederen in haer Schepen fouden mogen hebben geladen, op de poene van duyfcnt guldens, foo meenighmael fy bevonden fullen werden, defen con trarie eenige ongernale Tarwe of Rogge in hare Schepen te hebben gehadt j En dat de Officieren van den Lande, by de Pachters gerequireert zijnde, de vilite dien-aengaende fullen moeten doen, enè alle Capiteynen, Officieren, Soldaten ende Ma·· troièn, fulcks gehengen ende gedogen, oock den Pachter daer inne de behulpiame handt te bieden, op pcene van als wederhoorige, aen Lijf en Goed geftraft te worden. Ende op dat niemand hier van ignorantie en praztendere, ibo begeren Wyi «1 defen alomme ghepubliceert en geaffigeert lal w·· den daer 't behoort, ende in gelijcke gelegentheden te geièhieden gebruyckelijck is. Gedaen in <m

Hage den feventhiendenJuly 1676. °

Geteeckentj

ι

Ter Ordonnantie van de Staten. Simonvan Beaumont.

Kefoluiie van de Edele Mog. He er en Gecommitteerde Radenen® Staten -van Hollandt ende IVefl-Friefandt, houdende verhodt tegen het halen *A Broodt ten platten Lande. In date den derthïen den January 167 ?· fo als haer Edele Mog. ordonneren en jWJ' J defen', dat niemand, van wat ftaetofcondme, hy in Militairen dienft, of in geen Miliraircrα· foudemogenzijnV fich ^hebbentcrc^J· van buytcn 's Graven-Hage, ?[hM^m^ daer rondsomme gelegen, eenign gva » ■ ^ van wat natuyre het felve foudc mogen j ^ binnen te brengen om te werden geconmn

i Ot kennizijnde,hier in dende mMans als Vrouweden teneur van de't Gemael ge-emaplatte Landt rond

haer Broodt te halen, het ièlve binnen 's Graven- Hage voornoemt in te brengen en te conlumeren ; Is naer voorgaende deliberatie, ende in achtinge genomen wetende, dat het inbrengen van 't platte Landt van 't voorfz Broodt, ftreckt en redundeert tot groote priejudicie van des gemeyne Lands Fi- nancien , ende mede totconfiderable ièhade vande Backers Necringe alhier ter Plaetiè · goedtgevon- den ende verftacn, te ordonneren ende te ftatur ren,

met, w,,.,,.,., -..,,., r....~. - fonder den Pachter van den ν°οή*^οήιμ m alvoorens kenniilè gegeven, een Κ . ft c? nvghemeircni r ^ t Gemael daer van betaelc te hebben^ opP£ ^

g

Φ

e^'

voorfz Ordonnantie daer tegens &^&fi0* cas van onvermogentbeyt, daer ov          f & ment, acndcnLyve, of wd ander ft» φ

-ocr page 934-

jGemeae Middelen van Holiancit, Raeckeade het GemaeL 897 • rentte van iaeckenfal bevonden werden te ι doen, cnde reeckenichap te geven j dat deiè niec ^ te werden geftrafc ende ghecorrigeert. alleen van de Peuye van het Stede-huys van 's G ra-

ven-Hage, maer oock tot Loosduynen, Rijfwijck, Voorburgh en Scheveninge afghekondight, maer oock alomme tot een yeders informatie ende waer- ichouwingegcaffigeert 01 worden j Ende ten hee- ften mede voor de Compagnien Guardes te Paerd ende te Voet alhier Guarniiöen houdende, toe waerfchouwinge vande Officieren en Soldaten daer onder milirerende, fal worden voorgelefen. Onder ftondt, Accordeert met de voorfzReib- lutien. Wasgeteeckentj Herbl. van Beaumont,

^ö0r?crsdeBailliuwenvan-Rhijnland,Delfland Wyj.gage» MonfterendeRijswijck,fal wer- \é wÖa's<^e^elvewer^rge'a^nucisdelen, 01 · ftelijckte informeren, ofde Backers op de ^ct MWDen ende platte Land rondsomme den

. onder haerluyderreipe£tive DiitricTren ge- 'haeroock in het verkoopen van haer Brood '.., ■ .._..!«·./>»» ni Af Cffrincrp ιττη Ar* Qt-e>Ar*n .

jftSïreguleren na de fettinge van de Steden, Swclcicrs Diftri£t fy Backen gezeten zijn, en JdVhaerEdelef^og. van haerdebvoiren enon- ^vineedien-aengaéndeiüUenhebben, rapport te

Placaet '<van de Staten <van Hollandt ende Wejt-Vriejlandt, tegen 'ver- fcheydefluyehryen van 't Gemael, by nacht niet te malen , ordre op het Stuyf-meel en legens het ver backen van Semelen. In date den een en twintighfien Jiily i6jj

g—«jE Staten van Hollaridt ende Weft-Vries- I Üi landt. Allen den genen die defen iullen | WA lien of hooren lefen, Saluyt» ^oen te *""#!^ weten ; Dat Wy omme voor te komen Tctlc fluyekeryen ende frauden, die tot groot na* èl van 's Landcs Finantien, in ende omtrent den Impoft op het Gemael werden ghepleeght, goedt- Krondenj geordonneertendegeftatueert hebben, vindengoedr, ordonneren ende ftatueren by defen, dit geerr Brood van het platte Landt fal vermogen te werden gebracht binnen de befloten Steden, op eenpcenevan hondert guldens, boven de boete van het Placaet en de Generale Ordonnantie. DathetBroodt ten platten Lande niet anders fal mogen werden verkocht, als na de fettingen die dacrvanbyde refpedive Steden fucceflivelijck Tul- len werden gedaen, op een boete van drie hondert guldens, mede boven de boete van het Placaet en de Generale Ordonnantie, te verbeuren by den genen, die bevonden foude mogen worden, het voorfz Broodt anders verkocht te hebben. Dat de Backers geen Semelen onder het Roggen-deegh ofBrood(uilenmogen vermengen, op een boete wu hondert guldens : Dat de Molenaers voor Stuyf-meel niet meerder lal mogen valideren dan aiderhalfpondt op yeder Sack Meel ■■, En dat geen

Molenaers, foo wel binnen de Steden als ten plat- ten Lande, voor Sonnen opgangh,of naer Sonnen ondergangh fullen mogen malen , op een boete van drie hondert guldens, boven de boete van het Placaet en de Generale Ordonnantie: Doch indien de noodt foude mogen komen te vereyiTchcn, dat oock by nacht foude moeten worden gemalen, dat fulcks als dan echter niet fal mogen worden gedaen, dan by fchrifrelijcke A&e van admifïïe van den Pachter of fynen Collecteur, of iöo den Pachter of fynen Collecleur fulcks buyten reden ibude mogen wcygeren, by fchriftelijcke Afte van de Heeren Burgermeeiteren van de refpe&ive Steden, midiga- ders van de Schouten ende Gerechten ten platten Lande, den Pachter of fynen Collecleur aivooren daer op gehoort zijnde. Ende op datniemand hier van ignorantie prastendere, maer weten moge waer naerhy hem fal moeten reguleren > Sao begeren Wy, dat defen alomme gepubliceert ende geaffi- geert fal worden daer 't behoort, ende in ghelijcke gelegentheden tegefchieden gehruyckelijck is, Gedaen in den Hage onder het kleyne Zegel van den Lande, defcn 2tjulyi677. Onderilondr, Ter Ordonnantie van de Staten. Geteeckent, Simon van Beaumont.

Placaet <ναη de Staten 'Van Hollandt ende Wefl-Vrieflandt, tegens het halen en brengen van Broodt van 't platte Landt in de Steden. In date den vijf- thiendenSeptembcr 1677.

|gE Staten van Hollandt ende Weft- Vries- landt. Allen den genen die defen' fullen fien of hooren lefen, Saluyt. T>om te weten : DatWyinervaringe zijngeko- S d3tonaengefien Wy by Ons fpcciael Placaet a? R jM laetftle^en hebben geiratueert, dat E , °dt ?n het Pla«e Landt foude mogen in- ™tw0rden binnen de beflotc Steden, ende mow °TttCn plarten Lande niec anders foude daer * weruden,vcrkocht als naer de fettingen die SS 1 de rerPeftive Steden fucccffivelijck ESSr* ïet ecrfte °P een boete van hon- ΜηηΛ ?Τ hcc tweede op een boete van betPh« ertBÏdcns» alle» boven de boeten van ««ι ende de Generale Ordonnantie > echter

eenige Pertöonen haer evenwel veritouten binnen de voornoemde Steden van buyten komende, in te brengen meenichtevan alderhande Broodt, ende daf \Vy teer genegen zijnde 't felve ibo veel moge- lijckvoor te komen, goedtgevonden hebben de Overluyden van het Backers Gilde binnen de re- fpecTrive Steden te authoriièren , ibo als Wy de iêlve authoriferen by deicu, omme achterhalingen en calanges te mogen doen, ten lafte van die gene dieeenigh Brood van het platte Landt binnen de Steden fullen komen re brengen 1 ende mede de Backers ten platten Lande, omme de achterhalin- gen ende calanges te mogen doen, ten lafte van die gene* die tegens de Ordonnantie op hetftuck van tG.emaelge-emaneert, eenigh Brood van'tecnc ƒ R                     DiitricT;

-ocr page 935-

Placaten. 7, Boeck. 6,Tit.

Diilriifc iffhet ander fullen lcomen te brengen, of haer Brood beneden de ièctingen te verkoopen : Ende voorts geordonneert en geftatueert, foo als Wy ordonneren en ftatueren by deien, dat de boe- ten by de voorfz Placaten ende Ordonnantien ghe- appliceert, ten behoeve van diegene diedeach- terhalingen of calanges fullen komen te doen, aen de^vQornoemde Overluyden en Backers refpe&ive

fullen komen te volgen. Ende σρ daf - . hier van ignorantie kome te pmendere f *mrii ren Wy dat delen alomme gcpubliceerr' Τ ^ geert ÏM worden daer het behoort, ende ■ Rcaii ghelcgentheden te ghefchiedcn ghebruvrï Ψ^ Gedaen in den Hage den viifthienden « ^ 1677. Onder ftondt, Ter OrdonnantS*r Staten. Wasgeteeckent, Smonvandeau^

Placact <van de Staten van HolUndt ende Wefi-Vrteflandt, tot w ■ nxmfluyckeryen enfraudatien inM Middelvan 'tQemaek de Opgezetenen te ^ Lande te quotiferen ,de Molens ten platten Lande te amoveren , oock mede ί firaffe voor de Molenaers, en hare Knechts. In date den negen · en - t&mïlff

m

danige fraudens ende iluyekeryen komen tecoll» deren, dircdelijck of ihdireftelijck : Ende opdat de felve Onfe voorfchreve goede meyninge endc intentie niet foude mogen werden geilludeert, foo wel door de Molenaers diehaer eygen Molensbe- malen, als die gene die op Huyr-mokns fitten,door dien Wy by experientie bevinden, datdemeefte frauden en dieveryen worden gepleeght door die Molenaers die niet, ofweynigh hebben te verlie- ten: Soo hebben Wy wel expreflèlijck gewilt en geordonneert, dat alle Molenaers binnenveertien dagen nae de publicatie defes, voorden Gerechte van de Plaets daer de Molens zijnftaende, fullen moeten ftellentwee fuffifante Borgen, tot juftifi- catie van den fel ven Gerechte, voor defomme van vijf hondert guldens, om daer aen, foo verre de voorfz fomme van vijf hondert guldens ftrecken mach, te verhalen de voorfz pecuniele boete van duyiènt guldens, daer inne den Molenaerincas van eenige fraude ial komen te vervallen; en voor het gewijfdevan Schepenen-CommiffariiFen, of j van deHeeren Gecommitteerde Raden, dat daer over foude mogen volgen} Des dat de Molenaers die haer eygen Molens hebben, en de felvefo verre onbelaft poffederen, dat daer aen de voorfz fomme van vijf hondert guldens foude konnen werdenver* haelt, de felve Molens voor de felve Gerechten fullen mogen verbinden , en daer mede (ónder «f der cautie lullen mogen volftaen, ende tenirefpecre van het voorfz verbant vry zijn van den ve«[$·" ftenpenningh, die daer van anderfints foudeTnoc- ten werden betaelt: Dat voorts de ν&&™*® werden geappliceert een derde voor den ürrictj een derde voor den Aenbrenger, cri een oertë behoeve van den Armen van de Stadtot daer de fraude fal komen tegefchieden: uw ?

|E Staten van Hollandt ende We.ft-Vries- landt; Allen den genen die defen fullen fienofte hooren lefen, Saluyt; 'Doen te <weten, Dat Wy wel tot voorkominghe van de groote ende exceflive defraudatien en iluye- keryen, dieby veele baetfoeckende Menichen in het Middel van het Gemael werden gepleeght, om leer pregnante oOrfaecken hebben moeten goedt- vinden ende arrefteren, dat de Opgezetenen ten platten Lande in't Middel van het Gemael iiillen moeten werden gequotiièert; dat oock eenighe Molens ten platten Lande, meeft dienende om te frauderen , fullen moeten werden geamoveert; maer dat Wy echter noch met goede redenen be- ducht zijn, dat daer mede het effect vanOnie foo falutaire meyninge ende intentie niet foo volkomen fal geaflequeert zijn, als Wy ten beften van On fe goede Ingezetenen » ende coniervatie van het voorichreve Middel geerne fouden fien, en noot- facckelijckis, fo lange de Molenaers foo in de Ste- den als ten platten Lande (fonder welckers behulp foo openbare ende fchandclijcke dieveryen ende iluyekeryen nietfoudekonnen werden gepleeght} door meerder precautien ende fwaerder ftraffen, ais toe noch toe regens de felve zijn gedecreteert, niet konnen werden afgefchrickt en gedeterreert SOO IST, DatWy daer in met alle doenelijcke vigeur willende voorfien, wel expreflèlijck gewilt ende geftatueert hebben, fulcks Wy willen en ftatueren by defen, dat alle Molenaers ende hare Knechts, foo wel in de Steden als ten platten Lande, die in het toekomende, en nae de publicatie deiès eenige iluyekeryen of frauden in het voorfz Middel van het Gemael komen te plegen, of helpen plegen, fullen vervallen in een boete van duylènt guldens j ende dat de felve daer en boven felfs voor decerfte- mael, fonder eenige ooghluyekinge, als notoire Landts-dieven in het openbaer fullen werden gc- geeilèlt, ende voor altijdt uyt den Lande van Hol- landt en Weft- Vricflandt fullen werden gebannen ·, ende dat in gelijcke boeten fullen vervallen, en op de ièlve manier met gcefïèlinge ende banniilèment fullen werden geftraft diegene die tot Opfienders van de Molens werden geftelt, en die met de Mole- naers, hare Knechts ofte anderen, wie fy oock fouden mogen zijn, toe het doen van eenighe ioo- ·

dat een ygelijck van Onfe goede intentie en g* tcnabchooren foude mogen wefen Pj^L foobegeerenWy, datdefe alommePg^ ende geaffigeert fal worden daer het behoorc, in gelijcke gelegentheden te gefchieden ge . ^ lijck is. Gedaen in den Hage den J^Hfcj- tighften Maert ι Sp! Onder ftondt, 1 er nantie van de Staten. Was geteeckent, W Bemimont,

W]

-ocr page 936-

Gemene Middelen van Hoilandt, Raeckende Jt Gemael. 8<?£ Plataet van de Staten van Hoilandt ende Wefl-Vriejlandt > de Backers foo wel in de Steden als ten platten Lande , geen Semelen te mogen tnjlaen, of onder1 het Rogge of Tarwen\Deegh te vermengen. In date den negen en twmtighfen Maert ió8o.

jE Sraten van Hoilandt ende Weil-Vries- landc; Allen den genen die defen lullen fien ofte hooren lefen, Saluyt. 1)oen te weten : Αlfoo Wy dagelijcks meer en ,r ondervinden , dat onaengefien by 't vijfde f cul van de particuliere Ordonnantie, op den ilft van 't Gemael ge-emaneert, expreflelijck •Verboden, dat geen Backers, foo wel in de Ste- Lils ten platten Lande, eenige Semelen onder SjLeen Decgh of het Broodt vermogen te trmcnRcn, of dat de Backers eenige Semelen mo- rninilaen, op de verbeurte van hondert guldens ·, etditWy oock de Hooft ende Overluyden van de Backers Gilden in de Steden hebben geauthorifeert om de bekeuringen van de vooriz verbeurten ende boeten te doen ^Echter eenige baetfoeckende Bac- kers nietonderlaten in de felve foo fchadelijcke en mneufevermenginge, foo wel ten aenfien van de potendearme Ingezetenen van den Lande, als nnden voorfz lm poft op 't Gemael, te continue- ren) Ende ten zy de felve daer van door hooge en frarepcenedoor Ons afgefchrickt worden,' ipecia- lijckvermtdts dejegenwoordige verhooginge van den voorfz ïmpoft van het Gemael, in de voorfz vuvleende fchadelijcke bedriegeryen wel mochten coniinueren. SOO IST, Dat Wy, als een fake dicOnsten hooghften ter herten gaet, goedtghe- vonden, gcordonneert ende geftatueert hebben, fulcks Wy goedtvinden, ordonneren ende ftatue- ren by delen, dat van nu af aen, ende fulcks na de publicatiedeiès, geenige Backers eenige Semelen

iullen mogen kopen of inflaen, of onder het Brood dat iy backen, of onder den Deegh die fy maken , 'tzy Rogge of Tarwe, eenighe andere Semelen iullen vermogen te vermengen, als die gene die op de Molen onder 't fCoofn, daer van fyhaer Brood backen, ghemalen zijn, dire&ehjck of indireite- lijck in ecnigcr manieren, op een poene van duy- fent guldens, ende daer en boven arbitralijck naer ghelegentheyt van faecken ielfs aen den Ly ve fal, worden geftraft ·, t'apphceren de voorfz boeien een derde voor den Officier, een derde voor den Aen- brenger, een derde voor den Armen van de Stad of Plaetiè daer de voorfz koop, inflagh of vermen- ginge van Semelen fal komen te gefchieden i Endo werden boven de ordinans Officiers , de Hooft en Overluyden van't Backers Gilde in de Steden, midtfgaders diegenedietotdefettinge of het we- gen van het Brood zijn gecommitteert, mede ge- authorifeert, ingevolge van 't voorfz vijfde Articul, de bekeuringen vande voorfz vet beurten en boeten by prseventie te doen, Ende op dat een yegelijck van dele Ohfe ernftige meyninge ende intentie naer behooren lbuden mogen wefen gcinformeert, foo begeren Wy dat defen alomme ghepubliceert ende geaffigeert lal werden daer 't behoort, ende in ge- lijcke gelcgenthedcn te ghefchieden gebruyckclijck is. Gedaen in den Hage den negen en twihtighftcri Maert ió8o. Onder ftondt, Ter Ordonnantie, van de Staten. Was geteeckent, bimon van Beaumont.

Waerfchomvime vande Staten van Hoilandt ende Wefi-Vriefiandt*, raec** kende de quotifat ie der Opgezet enen ten plat ten Lande) ten aenfien van den Impofi op 't Gemael. In date den negentkienden 'july 1680,

aenteyekenen, haer op hare quotifatie afilagh fal ftrecken j ende dat den Backer daer het Brood ge- haelt is, voor den ïmpoft van't Gemael van het gehaelde Broodt igedebiteert fal worden, daer fy de vooriz aengevinge ende aentcyekeninge niet doende,, defommeopdewelcke iy in het voorfz Middel van 't Gemael fullen werden gequotifcert, in het geheel ende completelijck fullen moeten op- brengen , even als of fy op de voorfz qtiotifatie niets hadden aengegeven of betaelt: Dat de voorfz Quohieren gemaeckt zijnde, de voorfz quotiiatie ten behoeve van het gemene Landt fal moeten wer- den verantwoordt ·, ende dat voorts ten platten Lande verpacht fal worden dat ghedeelte van her. Koorn, dat ten platten Lande boven de vooriz quotifatien, of by andere daer in niet gequotifcert zijnde, foudemogen worden gebroocken, gema- len ofgeconfumeert, Ende op dat niemandt hier van moge ignorantie pretenderen, foo begeren Wy dac defen alomme ghepubliceert ende geaffi- geert fal werden daer het behoort, ende in gelijcke iaecken te ghefchieden gebruyckelijck is. Gedaen in den Hage den negenthenden July 1 óSo. Onder ftondt, Ter Ordonnantie van de Staten. Wasgc^ tekent, Simon van Beaumont. jRi             Placaet

JE Staten van Hoilandt ende Wcft-Vries- landt, Allen den genen die defen fullcn fien ofte hooren lefen, Saluyt. "Doen te weten : Dat de HeerenOnfe Commif- BrifTen wel befigh zijn met het formeren van de gieren der quodfatic van de Opgezetenen ten Patten Lande, ten aen fien van den ïmpoft opliet Gemael, doch dat de Quohiereii voor het expire- "nvandeaenftaende maend Augufti nietopghe- maeckt, noch de Gerechten vande Dorpen roe- geiondehfullcnkoni-ienwerdeti. SOO IST, ρ »y de voorfz Ingezetenen by defen wel heb- JJJjlcn verdacht maecken, dat fy oprecht fül- ™ ncuoen aen te geven 't gunt fy fullen doen ma- hft'R j °Precnte aenteeckeninge te houden van Ρ«öroodtdatfy tot de Backers fullen komen te JI ftn; dewiii het Meel dat fy met, ende naer den tmh gH-voorlzterMolcn fullcnhebbenla" daeriV^' m'dtS met cxcederende een Sack , ■*a ■'!?ecnmaendcceen Sack konnen confume-

Iwinen, erlmts niec meer als fy apparentelijck £5»? mnendt confumeren fullen, midtfga- M<S Td dac fy tQt dctiBackcr binnen het cnd'f Van.hareParochie fullen hebben gehaclt , Oor dcnBacker daer het gehaelt is, laten

■

-ocr page 937-

Placaten. 7. Boeck. ό.Ύίί. Placaet van de Staten van Hollandt ende Wefl-Vrkflandt

9°°

houi

ve

rbodt tegens het invoeren van Broodt ende Meel in de Provincie va u

en\ In,

efl-Vriejlandt■, uyt eenige andere Provinciën of Plaetfen van de Q ^ ate den derden Augtifli ió8o.                                                       ^%f,|

E Staten van Hollandt ende Weft-Vries- landt. Allen den genen die deièn fullen fien ofhooren leien, Saluyt. T>oen te •weten : Alib Wy hoe langhs hoe meer bemercken dat eenighe baetibeckende Menfchen van buyten in deiè Provincie inbrengen Meel ende Broodt, en daer mede defrauderenendeiluycken den Impoft van het Gemael by Ons opgheftek. S Ö O IS T, Dat Wy daer tegens willende voor- iien, goedtgevonden, geftatueert ende geordon- neerthebben , gelijck Wygoedt vinden, ftatueren ende ordonneren midrs deièn, dat niemant' wie hy oock zy, van nu voortaen eenigh Meel of Broodt van buyten binnen deiè Provincie fal mogen bren- gen , dat buyten de Geünieerde Provinciën, ende buyten het Reiïbrt van de Generaliteyt is gemalen, op de verbeurte van 't Meel ende Broodt, dat be- vonden fal werden inghebrachttezijn , ende een boete van twee duylènt guldens van een tot hon- dert pondt toe, ende voorts van noch gelijcke twee duyient guldens t'elckens op yder hondert pondr, boven de voorfz eerfte hondert ponden, en dat den Inbrenger van dien daer en boven noch ial werden geftraft by openbare geeflclinge,ende banniiïèment uyt den voorfchreven Lande van Hollandt ende ,Weft-Vrieilandr. Dat voorts niemandt wie hyoock zy, eenigh Meel of Broodt in eenige van de Geünieerde Pro- vinciën, ofte binnen hetReflbrt van de Generali- teyt gemalen of gebacken, uyt de ièlve Geünieerde Provinciën of uyt het voorfchreve Reiïbrt van de Generaliteyt binnen deiè Provincie ial mogen in- brenghen , anders dan door de Kille, langhs de Wael, langhs de Leek endede Vecht, als mede over de Zuydcr-Zee ·, ende dat die gene, die het MeelofBroodtuytde hodgh-gemelte Provinciën of het Reiïbrt van de Generaliteyt lullen willen vervoeren, gehouden fullen zijn op de eerile plaet- fehaerderaenkomfte binnen defe Provincie aen te gevende quantiteyt enqualiteytvandien : Ende datoock die gene, die eenigh Meel of Broodt uyt de hoogh-gemelte Provinciën, of het Reiïbrt van de Generaliteyt quamen te brengen in deiè Provin- cie door andere wegen ι dan die hier voren gefpeci- iiceert zij η, ende de ièlve wegen paflèerden ibnder liet vooriz Meel of Broodt in voegen vooriz aenge- geven, den Impoft van dien bctaelt, en daer van behoorlijck Biljet verkregen te hebben, fal verbeu- ren een boete van tweeduyïènt guldens als voren, van een tot hondert pont Meel of Broot toe, ende voorts van noch ghelijcke twee duyiènt guldens

t'elckens op yder hondert pondt, bov

en de ν

eerfte hondert ponden, ende daer en boven ? geftraft te werden met openbare geeffelineeen? niflement: Dat oock laetftelijck niemandt «· C oock zy, eenigh Broodt ofte Meel van 'S Landt fal vermogen te brengen binnen de bef0 Steden, of cle [urifdiftie van dien, opgelijckeb ten van twee duyfent guldens, en ftraffe van gee£ hnge ende banniiïèment als vooren* tapperen alle de vooriz boeten vooreen derde-part ten bc hoeve van den Officier, een derde voorden Aen" brenger, ende een derde voordeStadt ofPhetfe daer de fraudes fullen komen te gefchieden : \\i\ verftaende, dat hier onder niet begrepen fullen zijn* de Schippers die van eenige reyfenbuytensDuyns fouden mogen t'huys komen, ende eenigh Meel of Broot dat voor haer provifie foude mogen hebben gedient, met haer brengen; behoudelijck, dat de voorfchreve Schippers binnen den tijdt vanvier- en-twintigh uyren naerhaerarrivementj endcals vooren te mogen vernachten, gehouden iullen zijn aen den Pachter of fynen Collefteur, ter plaetlc van haer arrivement, aen te geven de qualiteytcn quantiteyt van het Meel ofte Broodt, dat fy met haer ibuden mogen hebben gebracht} ende dat fy niets van het voorfchreve mede ghebrachte Meel of Broodt fullen mogen reppen , roeren of lollen, ibnder het ièlve al voren aengegeven, den Impoft daer van betaelt, ende behoorlijck Billiet daer van verkregen te hebben, op een boete van ks hondert guldens t'appliceren als voren; ende dat hieron- der mede niet begrepen fullen zijn de Reyiigers, die een eenigh Broodt in haer Valife of Reys-iackfou- den mogen hebben : En ten eynde de voorfchreve recherche met des te meerder exaditude foude mo- gen gefchieden; hebben Wy boven ende behalven allen anderen die de calange moghèn doen, oock geauthorifeert, en authoriferen by defen, de Hooft- ende Over-luyden van de Backcrs-Gilden in de refpeftive Steden, omme de bekeuringe ovetdc voorfz verbeurten ende boeten te moghenflocn. Ende ten eynde niemandt hiervan ignorantie en pretenderen foo begeren Wy, dat defenalomme ecpubliceert ende geaffigeert Μ werden daer na behoort, ende ingelijcke faecken teghdehwg ghcbruyckelijck is, Gedaen in den W^T het kleyne Zegel van den Lande, den dero- Augufti 1680. *Onderftondt, Ter Ordonnantie van de Staten.           Was getceckent, SimommBmmon"

Refolutie van de Staten van Hollandt ende Wefi-Vrieftandt [ makers binnen defe Provincie in den Impofi van Ί Gemael alleen te ^eia'e,r Μ$$. guldens op yder Lafi, inplaets van de drie - en - tfefligh guldens ti&aejj J In date denfeflhienden Juk] 1680

teerden , hebbende in gevolge endem^L·^ ge van der ièlver Appoinftemcnt Corni van den thienden defer loopende ™®T*j£Vfe examineert de Requefte van de gheiam g^

E Heer Burgermeefter Muys van Holy heeft ter Vergaderinge gerapporteert de coniideratien ende het advis van de Hee- ren haer Edele Groot Mog. Gecommit-

-ocr page 938-

Gemene Middelen van Holkndt/ ÏUeckende 't Gemael. po i .maeckcrs in de Bannen van Ooft en Weft- (Gecommitteerde Raden geduyrigh moeyeliick te :t.~nrt»ittfo onder de Veroachtinee van vallen.

J

, «m, eehoorende onder de Verpachtinge van vallen, foo met het prefenteren ende vervolgen Van 000 * - Wormer ende Jifp, houdende, dat Requeften als anderfints, ende oock niet anders als met het Mineren van Proceflèn , tot der Supplian- ten exceilive ende onverdragclijckc koften, iöo al s noch in defen loopenden Jarc was gefchiedt: Ende

r

2CnS dende, niet alleen noyt meer hadden

Γ elcals vijfthicn gulden per Laft, maer dat oock ïcUpplianten in dat voorfz al-oude recht ende ge- hLdcfelfsby hacr Edele Groot Mog. altijdtwa-

alfoo het onredelijck, ende oock tegens de intentie van hacr Edele Groot Mog. ftrydigh was, dat de Supplianten (Öewelcke ten fine ende om redenen

hier vooren verhaelt, t'haren befte by haer Edele

Groot Mog. wierden ontlaft) door onkunde ende malitie van alfulcke Pachters als voorfz Was* ïn dier-voegen t'haren bederve, ende fonder yemants nntof voordeel, geduyrigh met alfulcke execifive koften fouden werden belaft ende gegraveert, ende daer door met der tijdtonbequaem gemaeckt om in de vooriz hare Stijffel-maeckerye als voor heen te konnen volherden, ende dat het voorfchreve in-^ convenient lichtclijck foude konnen werden wegh- genomen} Dat fy Supplianten derhalven verfoch- ten , dat haer Edele Groot Mog. de goetheydc fouden willen hebben, omme foo tot advertentie vanderdpedtive Pachters, ende verdere geruft- heydc van de Supplianten, als tot confervatie ende welftant van de gemeene Stijffel-maeckerye, voor het toekomende in de refpeftive Ordonnantien van het Gemael te doen influeren , dat de Supplianten ten reguarde van de Granen die fy tot het maecken van Stijffel verbefigen, van de betalinge vanden vollen Impoft tot drie-en-tfeftigh guldens twaelf ftuy vers per Laft fouden zijn ge-eximeert, en dien- aengaende alleen fouden moeren betalen vijfthien guldens per Laft als van oudts: Waer op gedelibe- reert zijnde, isgoedtgevonden ende verftaen, daÉ de Supplianten ende andere Stijffel-maeckers defer Landen, ten reguarde van de Granen die fy tot het maecken van Stijffel verbefigen , van de belaftinge van den vollen Impoft tot drie - en - tfeftigh gul- dens twaelf ftuy vers op yder Laft fullen zijnbe-* vrijdti ende dien-aengaende alleen fullen beta- len vijfthien guld. op yder Laft als van oüdts;en dat daer van denunciatie fal werden gedaen op de aen- ftaende Verpachtinge. Onder ftondt, AccordeerÊ met de vooriz Reïblutien. Was geteeckent, SitnonvanBeaumont.

rengecor

ferveertende gemaincTineert geworden,

b, ïanneer ende foo dickwils als daer over tuf- icn haer ende Pachters van 't Gemael different ojltfhen was geweeft, oock tot Γοο verre, dat haer Edele Groot Mog. den Pachter van het naeft-voor- pende Sayfoen ten reguarde van de Supplianten todden ghelieven te diipenlèren van den Eedt by hem als doen op de Ordonnantie gedaen, van niet andcrsalsdcn geheelen ende vollen Impoft tot drie eitfeftkh guldens twaelf ftuy vers per Laft te iüllen ODtfiflgcn, ende den felven Pachter gepermitteert, om van de Supplianten niet meer te vorderen als èvooriclireve vijfthien guldens per Laft, ende éialleen, om doch de gemelte Stijffel-maeckerye (diervan'tGemèene Landtjaerlijcks wel omtrent devijfnghduyfent guldens] profil j teerde) alhier te lande lbo veel doenlijck te conferveren, endede fclve tekonnen doen beftaen tegens die van Ham- burgh, Lubeck ende andere Plaetfen , 'twelckby {cnighedeminftc meerdere belaftinge, ibo als de Supplianten fuccellivelick hadden gedemonftreert, tiidcbevonden was, t'eenemaelonmogelijckfou- dewei'en ·, Dat de Supplianten derhalven oock van die voorlchreve exemptie tot foo verre wel altijdt hadden gcjouiflêert, dan dat fy mede fucceffiVe- lijck liet ongcluck hadden gehadt, dat fy Supplian- ten by aenkominge van nieuwe ende onbedreve Pachters, die dan van de voorfz der Supplianten Bö&e geen kenniflè hadden, ende die fïch dan tegens de Supplianten met de letter van de Ordon- ™iewilde behelpen, door de fel ve Pachters als ™ werden aengefproocken ende paratelijck ge- tsecuteert, om den vollen Impoft tot de voorfz «flc«n-tfeihgh guldens twaelf ftuy vers per Laft, wcdatfy Supplianten die faken dan wel t'elckens iS f^rmonteren , doch niet anders als met ««MeteGroot Mog., endeHcercn derfelver

Beitiael. MvwlR taer,by fe%£dMjfav 1605 tot den Jan \6$$ ende vervolgens ü geheven den lm* Gl0«naae7i£ gJT %f ,1^' Koeyen, Kalveren, Schapen, Lammeren, Var ekens , &c. Sic Λ-ι-DoecK ι Vol. Pag. 1794. JBretöyi verandert ende geamplieert alsvolght* Art. X.

?ePen- Soo nacht jual vt7 nocl1 e^mpt weien, dan die in de Generale Ord

onnantie ftaen

IL· ηοΨαη$> '4&Ά Tftle»'ionder7ir ffihefuhm ™njumeren, te doenfiachten binnende Huyjenen Plaetfen van hare

È

l *te

*"r«^, ofvem/Λ jj g / Lee'cn' mst vryaom als vor en lullen mogen halen, of door hare ^SiT^ ¥€η m depMijcque Halle, anders als daer van, gelückalle andere wouenlmpoflaendenÏ'achterbetalende.

In

-ocr page 939-

5>ox                         Placaten! y. Boeck. 6 Tit: In den Jare 16yjgeamplieert als -volght. Art. X V. De Speck-verkoopers ende Vareken-ilagers, lullen niet vermogen eenige Varekens in har ü Lootfen, Erven of Plaerfen in te ilaen, ten zy fyluyden daer van alvoren iiillen hebben gehacf ^1 flagh-cedulle van den Pachter of fy nen Colle&eur, op de boete van hondert ponden. Süd * *" Ô gene die haer generen met Speek te 'verkopen, f Allen tyde moeten fubjeB zijn de vifitatie ende tT^ ^ den 'Pachter, ende oock niet 'vermogen in hare Huyfen te Jachten of lat en Jachten eenige Varlk Ø "* alleen die Farekens die de voorfz Speek-verkopers jelfs toebehoren, aengaen, endefideks by haerTlf ■ haer eygen naem í er impoft zijn. ■                                                                                  J ften | Ende in den Jare 1679 doorgaens verandert als volght. Ordonnantie, volgende de welcke in den Lande <van HolUndt enktyi Frieflandt) van wegen ende volgende den confente van den Staten van den f7 Lande deri, Impoft op alle Beflialen , als Offèn, Koeyeu, Kalveren, s£S\ Lammeren, Var ekens, jongh en ondt, betaeltfal werden totfumilfenient Ti onkoften en laften van dm Oorloge. ,

by den Ferkooper ende Kooper refpecJive te verin. I

|E ColleSeur of Pachter falontfangen voor den Impoft van alle Oflèn, Koeyen, Kal- veren , VarckenS) jonghe ende oudt, die geÜagen of gefteecken mllen werden,den fevenften penningh van de fomme, daer voor de felve ingekocht fullen wefen ·, ende vanyeder Lam, ofSchaep, groot ofkleyn, jongh of oudt, vyfthi en ftufvers : Ende fullen geen Kalveren anders mogen •werden aenghegeven > dan naer de prijs die de felve effetli velijck hebben ge kof, of daer op die geprifeert zijn, fonder dat over den Impofl van de voorfz Kal- veren in 't gros geaccor deert, of den gener alen taux daer toe ghefieldt f al mogen werden; maer indien eenige der voorfz Beeften gefteecken of gheflagen worden by de gene, die de felve aengevoedet, of geweydet heeft, het zy Vlees-houwer of andere, fal van de voorfz Lammeren en Schapen de voorfz vijfthien ftuy vers, ende van het ander Befiiaelden ièvcnften penningh betaclt worden, na de eftimatic enpriferinge vandewaerdye der vooriz Beeften, die by den Pachter ghedaen fal werden·, Wel- verftaende, dat den felven Pachter de Beeften fal moeten aen hem nemen voor den felven prijs, fon- der yet vanden Impoft te mogen praetenderen, foo verre den Eygenaer de vooriz Beeften daer voor fal willen laten volgen , op de verbeurte van den Impoft ; dat mede de felve Pachters gehouden ful- len zijn binnen een uyrevoor't afleyden van de fel- ve Beeften, de betalinge daer af te doen in goeden ganghbaren gelde ·, ende ibo verre eenige Vlees- houwers of andere, byEede fullen willen verkla- ren den prijs, daer voren hare Beeften geweydet, ende vet zijnde om geüagen te worden, laetft by hem fullen zijn gekocht, fullen de felve daer mede mogen volftaen, midts dat fy de felve binnen veer- thien dagen, of drie weken naden koop ten langh- ftcn, fullen {lachten, of anders fullen iy de pryië- ringe fubjecl: zijn, als voorieyt is. II. Niemandt, fo wel binnen de Steden als ten plat- ten Lande, falvermogen eenige Kalveren te f/achten ofte dooden, fonder den Impoft daer van te hebben betaelt,onder prat ext dat het nuchtere Kalverenfou- den mogen zijn -, dan fullen fonder Impoft te betalen, die Kalveren, die men nuchtere Kalveren noemt, wel mogen werdenghedoodt, midts dat hét Vleefch daer van ten behoeve van Menfchen niet verkocht of ge · confumeert werde j op de boete van hondert guldens

ren.

I I I. Dieeenigh Beeft wil doen flaen of fteecJfen, het welckgeprifeert fal moeten werden, fal het {"elfde doen brengen terplaetfe daer 't felfde geflagen of, gefteecken fal worden, ende dan den Pachter ver- foecken, ommc daer van de pryferinge te komca doem I V. Ende in gevalle den Pachter of fynen Coramis geiniinueert zijnde om de voorfz pryferinge bin- nen eenige Steden(den Hage daer onder begrepen) te doen binnen den tijdt van drie ujren, en ten plat- ten Lande binnen vier en twintigli uyren ten lang- den j na de felve infinuatie van dies in ghebreecke bleve, fal den Eygenaer in iulcken gevalle fijn Beeft ' binnen de Steden by Deeckens ende Hooft-mans van 't Vlees-houwers Gilde, of andere by de Ma- giftratcn daer toe gheftelt, ende ten platten Lande by twee Gebuyren moghen doen pryferen, endej dienvolgende den Pachter den voorfz Impoft daer af betalende > daer mede mogen volftaen, ten ware den Pachter den twintighften penningh meer daer voor wilde betalen, ende het felvenaehcffi; nemen, hetwelckhy fal mogen doen·, endenadc pryferinge als vooren gedaen, fal den Eygenacrecn billiet van den Pachter moeten halen voor het ilaen van't Beeft i ende foo yemandt den Pachter ont- biet om de pryferinge te komen doen, c noen j Beeft daer nae niet bevonden en wordt, lalver " ren een boete van thien ponden van veertijpg ten, tenproffijte van den Pachter: Sal.nmw. cenigh Beeft , Kalf, Schaep, Lam,ofVarckm welck volgende defe Ordonnantie WmPg jeetis, mogen bloet-riften, voor en al eer c^ jet gehaelt, ende den Impoft betaclt ø \ °P r ,c. beurte van 't Beftiael dat fonder billet bl*c*». flagen of gefteecken, ende daer en toveréá «-j van vier hondert ponden, 1^lW^*tiÖ hondert guldens volgens het Generaei r.t< ^ fal binnen een Jaer geen Necringe mogen Elck Pachter fal den fevenften Ñåççß"É^> Beftiael mogen ontfangen, fooT?5S^3 van fynen ingepachten Dorpen,zlJp ^ g^<# geliick totnochtoegebruyektts: &"

by den Huys-luyden eenige Beeft

Schap

gtm

Koeyen, Varekens, Kalveren

-ocr page 940-

				Gemene Middelen van Hollandt, Beiliael.
									pm
		neen anders Pachters bedry ve foude mo- "? den gebracht, omrae aldaer geilagen ofte 'ft0* zjjnde, 't Vleeich daer af wederom in de *rC Parochie worde gebracht, fullen gehouden ï fevenden penningh daer van te betalen, fo ï Cn 1 anden van den Pachter van de Parochie f ftLc Beeft fal wefen geilagen ende gefteec- èet iSclcdacr het felve Vleeich ende Speckge- ^cn' \ 1 worden, mid tfgaders van alle Vleeich en ftcl! ^cvaH buyten] in yemandts bedrijf fal wor~ Gebracht, omme geconfumeert te worden, rifondert alleen, dat foo yemant van de Huys- ■ß of andere Opgefetenen ten platten Lande in Snijdt, ofte daerbuyten, eenigh geilagen vi êi kochte binnen den befloten Steden m de ui; alwaer 't rot heele, halve of vierendeelen van Men, ende die oock brachten buyten den Di- tóe vande verpachtinge, om gegeten te worden, evenwel niet mogen aengefproocken worden, om coch eens den Impoflte betalen, maer terplaetfe Tan haetder refidentie of confumptie , daer van wraen vry fullen wcfen, midts den Pachter daer 4 verwittigende , ende van wien ff het iêlve Vkcfcii hebben gekocht: Sullen mede geen Burge- itnoflnwoonderen binnen de befloten Steden, htt Beftiael buytcn op ecnige Dorpen moghen (ioeoilaenofiteeckcn, omme 't felfdegeilagen of Eileeckeii zijnde , binnen de vooriz Steden te kn^en, ten zy cerft ende alvooren te betalen den iknitenpenningh aen handen vanden Pachter derfciverStede, op de verbeurte van 't Beftiael, de een boete van twee hondert ponden ·, en ful- len dies-onvermindert den Pachter iïjngerechtig- hcydt, in wiens bedrijf't fel ve foude mogen wor- dengeflagen of gefteecken, moeten betalen. VI. Sal mede geen Vleefch noch Speek uyt eenigh Dorp, of van het platte Landt, in eenige Steden (den Hage daer onder begrepen) mogen worden gebracht, op de verbeurte van 't felve Vleefch ofte Speek, endc daer en boven een boete; van hondert ponden: Ende wat belanght het Vleefch of Speek ifmiteene'keflote Stadtnae de ander wert ghe- mUi het felve fal den voorf&Impofi'moetenbet'a- kmiènfachter van de Stadt, daer het Befliael øàßïç-ô'ö) ende daer en boven noch den voor fz, ■mfimoeten goedt doen aen den Ø acht er van de øøî daer het werdtgeconfumeert ·, op de verbeurte W i vooife Speek ende Vleefch, en een boete van mondmguldens. V l           V l l ^vangelijcken fal oock den fevenftcn penningh
							dert ponden, het wekk dadelijck ten dien fine by den Ø acht er fal mogen werden aengehouden ffonder dat hy daer van fal behoeven te/cheyden, al ware het dat daer voor cautte wierdegeprafenteert, ten wars Schepenen-Commiffarijfen anders mochten komen te verfiaen-, ende fullen degene, die het iel ve doen omme te confumeren, daer van fchuldigh weien den Irnpoft te betalen ·> ende de Vettewariers of andere, hun met de Koopmanfchap van het Speek generende, fullen hen vanden fel ven Irnpoft aen den Paèhter Debiteur maken, en den Irnpoft mede fchuldigh weien te betalen, uyrgeiönderr het gêne by kcriniflè ende billiet van den Pachter falwerden gebracht nae een ander Stadt,gelegen buyten het TH- firict van de verpachtinge daer hei is ingebracht, of in 'deTarochien, hoor ende onder het Reffprt van de Stadt van de voorfz, verpachtinge, welck biljet in het üy tvaren aen den Boom-wachter fal worden ge* levért/ viii. Sal oock geen Vleeich, het2y Tonnc-Vleefeh of andere, of Speek, komende van buyten het Di* ftriét. van de Verpachtinge daer de Schepen zijn leggende , aen eenighe Schepen ter Koopvaerdye > Vfffcherye, Oorloge, ofte anders in Hollandt ende Wefl-Vrieflandt toegerufl, ter plaetie van de felve toeruftitige mogen gelevert, of in de felve Schepen mogen ontfangen werden, danby billiet vanden Pachter ofColleclcur, in wiens Diftrid de Sche- pen gelegen zijn-, ende ial daer van aen den iel ven Pachter ofte Collefteur den vollen Irnpoft betaelr, ofte by billiet moeten beweièn worden, dat in Hol- landt ende Weft-Vrieilandt den vollen Irnpoft * volgende deiè Ordonnantie, daer van betaelt is, op de verbeurte van het Vleefch, het zy Tonne- Vleeich of andere, of Speek, ende daer en boven een boete van twee hondert ponden van veertigh groeten het pondt, f X. Ende fullen alle Koopluydcn,«Capiteynen, Uy t- rceders van Schepen, Schippers» ende alle andere die Vleefch van buyten het Reilbrt daer de Sche- pen leggen , brengen ende ontfangen in hare Sche* pen, gehouden zijn ter plaetfe daer't voorfchreve Vleefch t'fcheep ial werden ghebracht, ten ver- iöeckc van den Pachter dier plaetfe Eedt te doen, dat binnen defe Trovincie den Irnpoft ten vollen van het geilagen Vieefeh is betaelt, iönder daer van te zij ç gecompofeert, of directelijck ofindircire- lijck minder betaelt als de rechte prijs van de waerde van de voorlchreve geflachte Beeften; oock met verklaririge van de plaetfe dacrhetisgeilacht, op dat den Pachter, die ibüde moghen zijn gemteref· ièert, de iaeck mach onderibecken: Ende in cas be- vonden wordt eenigh Pachter gecompofeert te heb- ben , lal de felve verbeuren vier hondert guldens» met verbodt van nimmermeer weder te moghen pachten·, ende indien yemandtweygerigh is op de acnmaninge van den Pachter, den Eedt als voorert te doen; ial den felven voor y der dagh verbeuren fes ponden, foo lange hy in gebreke Ì blyven. Tv. Den Pachter ofColle&eur ial den derden pen- ningh van fyne ontfangen Pacht reftitueren van alle Vleefeh ende Speek, dat in fijn Bedrijf geflachter, ende van daer in andere van de Geünieerde Provin- ciën vervoert ial worden, om aldaer geconfumeert ofte
			^worden van Tonne-vleefch, ende alderhan \Mv ' nan buyfen den Lande van Hollandt en & ' 7i:landt hicr komende , ende [al midts SI ^ SPcckcnde Tonne^ Vleefch uyt Gel- Groen echt' Vriellartdt ende Over-Yiïèl, fcvSVj1 0mmclanden, ofte andere van 6 ieWiglrcLandcnkomende» terplaetfe daer Wnd? £ Landcvan Hollandt endeWeft- ^ïççé0ÃË?,çÃ? niet°™r&fit> veel min op- %% off        n 9? de ØÖ* > Schuyten, ^ndtofi Tr?,, daer mede het nae het f latte «? LJ!-/re ,n wrdtgevoert, dan by voor- ^ndcfenl mdebekomn BilJet vandenPach- Ø& ende VI ^rï ' °P de ver^mrte 'van \* voor f æ Ppwj ende een boete van twee hon-

-ocr page 941-

p&$                       Pkcaten. 7.Boeck ^Tit.

ofte vertiert te worden» midcsdatdenUytvoer- dcr vanden Pachter of Colle&eur fal halen een bil- jet , inhoudende de quantiteyt of qualireyt van het gene hy wil uytvoeren, ende dat hy binnen twee maenden by wettige Attëftatieial bewyfen, dat fijn uytgevoert Vieefch ende Speek in de voorfz Pro- vincie gebracht, ende opgedaen is, op de boete van twee hondenguldens.                               ; : r , .,.;■'.                 Λ i.:i f ι De Pareken - kooper s, Speek- verkoopers ende Varcken-flagers > lullen met vermogen eenighe Varekens in hare Huyfen, Lootfen, Erven ofte plaetièn in te flaen, ten zy fyluyden daervan al voren ftillen hebben gehaeldt een opflagh-Cedulle

■'t brengen van Jjetfilvê Vfètfch ter Balk njt 4e in ofopkomfie van dien^ aen de Tackel?* Coüetieurs te refiitueren het bitliet daervan { ' op poene, van contrarie doende, teverbeurJ!,,* den Impofi,f onder boete: SuUennietten^j1' fchreve Vleefch-houwers, en andere die Afeu*Ï" lm verkoopen, in de Slagh-tijdt, dat ü ζ f vyft kienden Oüober tot den laetflen Noveml cluys,in hare Huyfen^ ofterplaetje daer deel?' geflagen zijn, mogen verkopen Runt- vleefchenT ander, midtsmet minderverkofende'dan Α halve, vierendeelen, of halve vierendeelenvan Ζ Beefl tegelyck, ende aen een Ψ erfion of Familie l

faVt

, indien de voorfz Beeften, of de SJLj ■nietby'tfiuckzijnverkochu opgelijcketoetL

gen tens

vanden Pachter of fynen Collefteur» op de boete van hondert ponden: Sullen mede die gene die haer geneeren met Speek te verkoopen, t'allcn tyden moeten fubjeft zijndevifitatie ende peylinge van den Pachter ; ende oock niet vermogen in hare Huyfen te flachten, of te laten {lachten eenighe Varekens» dan alleen die Varekens , die de voorfz Speek-verkopers felfs tocbehooren, aengaen, ende fulcksby haer felfs, ende op haer eygen naem ver- impoftzijn, opeen boetevanfes· hondertguldens, te verbeuren by den Speek- ver haper. XII. Sullen mede geen Varcken-ilagers noch Speek- verkopers, vermogben malkanderen over te doen levendige of geflagen Varekens, in het geheel ofte deel, het zy halve, vierendeelen, minder of meer- der gedeelten van dien, ten zyfy fulcks al-vooren den Pachter oflywen CollccVjur füllenhebben aen- gegeven ende bekent gemaeckt, endedaer van ten Rcgiftre van den felven Pachter notitie laten maec- ken, op de boete van vijf en twintieh guldens. XI II. . - Sullen oock alle degene die hun generen met Beeitenteilaen, gehouden wefen Ëedt te doen in handen van den Officier of Magiftraet van de plaet- lè, ten overftaen .van den Pachter of Colle&eur, dat fy geen Beeften fullen flaen of fteecken, ten zy dat henluyden eerft gebleecken fal zijn bybilliet, dat het fel ve Beeft aengegeven zy > op de boete van vijf-en-twintigh ponden van veertigh grooren, te appliceren ende te innen alsvooreny welckbilliet ial blyven onderden Eygenaer, tot dat het Beeft fal wefen afgehouden, ende daernae by den Slager ghelevert in handen van den Pachter, binnen den tijdt vanvierentwintigh uyren; ende fullen van gelijcken alle Vleefch-homvcrs die ièlfs hunBce- iien üaen, gehouden wefên gelijcken Eedt te doen, fondcv te vermogen eenige Beeften te ilaenof tefte* ken, voor ende al eer den Impoft daer van is be- taelt, volgens de pryièringe, of den koop dacr van gedaen ak vooren: Ende fullen de Bceflen fio wel binnen de Steden als ten platten Lande, geflagen by de Vleefch-houwers ofte andere 'Perfinen, niet tot eygen ghebrtiyck, maer om verkocht, ende ter con- fumptiegefietente worden, nergens dan ter Hall e, of in een Huys, by de Heer en Burgermeefieren ende Regeerders van de rejpeclive Steden, ende Schouten ende Gerechten van de refpecfive 'Dorpen daer toe jpeciahjck te defiineren , mogen werden 'verkocht, of ter confiimptiegefleten, op een boete van twee hon- dert guldens i by den Kooper ende Verkoper rejpeclive te verbeuren : Ende fullen de voorfz Vleefch-hou- wers of Vleefch-verkopcrs gehouden wefen, nejfens

Sullen oock den Kooper ende Verkoper gehoud

en

wefen ter requifitier van den Pachter, den aeiroe ven prijs van hun Beftiacl byEedc te verfoei- ende in abfentie van den Verkoper, fal denKoopu gehouden zijn, boven fyne verklaringe, kt fdve te doen bhjeken by een Geeltje van des Verkopers handt, op de boete van vijfentwintig}]guldens; ende fal den Pachter t'allen tyden mogenviiiterca' de Huyfen van de Vkefch-houwers of Slachters, ende in ghevalle van eenige bevonden frauden, te procederen na den inhoudt deier Ordonnantie. XIV. ^De voorfz'Vlees-houwers of andere die Inde Ui- len of Huyfen tot het Vlees-verkopen ghedefimeert], Vlees verkopen, fullen niet vermogen eentgh Vlees uyt de voorfz Hallen of Huyfen f huys te hengen, of dooryemandt van haer KnechtS, Meyjfensofanien haer Bedienden laten t'huys brengen aen diegene éic 't voorfz Vlees hebben gekocht, of oock uyt de voorfz Holle brengen, oflatenéfengen, om befien te ver- den by diegene die het fouden willen kopen ·, ofè verbeurte van twee hondert guldens. XV. Ende als 't gebeurt dat een Vlees-liouwer een koppel OiTen t'famen ghekocht hebbende, eemge Van dien flaet, ende andere doet vervoeren» of uy tfeyndt, fal gehouden wefen by den Pachter de OiTen van dien ielven koppel by hem teflaen, te doen pryferen, op:de otdre ende boeten mn'nM twintighguldens : Item, als 't gebeurt dat vemanü gekocht hebbendeeen Vareken, endeW ver- impoft zijnde,gedaen flachten heeft, endeöcvorr den worde vuyl of gortigh, endedaerovcr i>y *. Koper aen den Verkoper wordt gcreft^'' van 't felveVarcken genen vorderen fflgP \ ge-eyfcht worden ter plaetfe ^^SU Verkoper ('tVarckcn wederom WJg£J£ aenncmen ) gebracht en geconfumeert ia midts alleenhjck den Pachter dier IP^ IJ brengende, dat den VQÜen Impoft ter ^ m 't eerft gefteecke^of vuyl of gortigh bevond^

betaelt is. X V *               htxi^P Vandefenlmpoftfal nieman^^oc - ftacn wefen, dan die in de Generale ^^Sa^ begrepen} foo nochtans, dat alle die % G^ in den Hage, achtervolgers de vdor^ft 0& Ordonnantie, vrydom van delen wιγ»^ & genieten, gehouden fullenïW «EKs** groot alskleyn, 't welck *ψ^Γ$φ*& ren, te doen flachten buinsn de Huyiea W φ

-ocr page 942-

Gemene Middelen van- Hollandt, Beftiael.

P05

We rcfidentie , Tonder dat fyluydcn eenigh

daer bovenghegouden heeft, ende foo verre die daer benedengegouden heeft> op de verbeurte en boete van gehjckejès hondert guldens, uytgeibnderr dat den Pachter Ievendigh aen denBalck, ofinde Halle, indien hy daer toe een verkoren plaetfi verkregen' heeft, of anders door yemandt vande Vlees-houwers aldaer een verkoren 'plaetfe hebbende , fal mogen verkopen hec Beftiael, op de pryferinge aen hem gelaten. Ende fullen die gene die by defraudatie ( dat is willens en wetens, metopfet omdenlmpofi tepro' fileren ende die aen 't Landt te ontrecken ) ofonghe- oorlofde en by de Ordonnantien niet ghepermit teerde compofitie het recht van' t voor f ζ Middel in 't ge- heel'niet hebben betaelt, boven de poenen en boeten in defeparticuliere Ordonnantie uytgedruckt, mede vervallen in de poenen en boeten, begrepen in 't Ge- nerael'Tlacaet, op den opheve van des gemene Lands Middelen ge-emaneert, welck Tlacaet ten voorfz eynde alhier wert gehouden voor gein f er eert ·, "Doch fullen diegene dJe de voorfz Ordonnantie alleen con~ travenier en fonder defraudatie, vervallen in de voorfz boeten en poenen in de felve Ordonnantie be-. grepen, ende de voorfz boeten en poenen van 't voorjh Generael'Placaet niet onderworpen zijn. XXI. Soo wie pachter blijft van deiên Impoft, fal ge- houden weien in handen van den Ontfanger . . te betalen binnen de maenden van Oftober ende November, elckemaendt een gerecht derde-part van fynen beloofden pachte, ende binnen de maen- den van Auguftus, September en December . ... midtfgadersjanuary, February, Maert, April Mey, Junius enjulius . . . elcke maendt een ge- recht thiende-part van het refterende derde-pare van de voorfz pacht, of by gebreecke van dien, fal den Ontfanger't ielve mogen doen executeren en innen aen den Pachter of fyne Borgen, na vermelde ende inhoudt van de Generale Ordonnantie. XXII Ende fal de pachte van deien Impoft ingaen op den eerften Augufli . . eerftkomende, met der Sonnen opgangh, en weder eyndigen den eerften Augufti . . . daer aen volgende met der Sonnen opgangh. XXIII. Op de Conditien ende Voorwaerden, foo in de Generale, als in defe particuliere Ordonnantie be- grepen, is pachter gebleven van deièn Impoft . . voor den tijdt van een geheeljaer, om de fomme van . . . Des t'oirkonde 'is defe geteyekent by de Gecom> mitteerden van de Heeren Staten, op den . Eedt te doen by de Pachters. W/Ίbeloven endef weer en y datwy, of de * * onfe, of yemandt van onfen wegen-, met niemanden fullen compoferen, 't zy by quijt- fiheldinge, toegift e van Vaten, Maten of Ge- wicht e , direclelijck of' indireffeUjck-, maer beloven te ontfangen 't volle recht, fulcks dat by de Ordonnantie isgefiatueert ·, midtfgaders de Ordonnantien fcherpelijcken t'achtervolgent fonder conniventie ofdijfimulatie. Soo waerlijck moet ons Godt Almachtigh helpen. ampliatiebygekomen.                 < $            Β.?β>-

0

; - L ffiet vcydom als voren, Tullen mogen ha- ■mui f>aer Bedienden, of yemandt anders

en? , joenhale

nindepublijcqueHalle, anders als daer

j^lc alle andere Ingezetenen, den vollen ^'LendenPachter betalende ·, behoudelijck, P? Lfgfaecke ten aenfien van de Hof-houdinge Μ „etjopgheyt den Heere Prince van Orange pen achtervolght denouden voec. rnde om me te voorkomen de menighvuldige föuslcn die in defen Impoft worden ghepleeght Lande wórden geflagen, ende om andere vcr/cneyde redenen·, is geordonneert, dat van nu

«ortaenniemandt ten platten Lande eenige Bee- Henfil mogen flaen, om in Tonnen te leggen, te fouten, teroockenofanderfints, dan tot fijney- fenprovific, fonder 't felve in Schepen buyten Lns tcmogen gebruyeken, op de verbeurte van 'tVleefch en Speek, dat men bevinden fal ten Éten Lande ghcflagen te zijn, ende anders ver- voert of verhandelt cc worden, ende daer en boven nadcfomme van hondert ponden, t'appliceren als roren. XVIII. De Pachters eenighe overtredinge bevindende Hnandere Pachters , fullen de bekcuringe mogen doen,oockbuyten den bedryve van hare Verpach- tinge, ende niet te min de poene profiteren; ende lullen de queftien daerom vallende, ftaen tot de- ciöc van de Gecommitteerde Raden , foo veel de fanden ten pjatten Lande aengact; des fo wan eer hecPachters zijn van een DiftricT:, de felve de cau- fuie fullen mogen doen voor de Gecommitteerde Schepenen, X I X. Den Pachter of Collecteur fal aen handen van i'nCoramiiTaris den behoorlijcken Eedc doen, dat fyi nochniemandt van iynent wegen, niet anders pde volle gerechtigheyt van defèn Impoil; fullen genietens ende dat hy, noch niemandt van fynent ^ïgen met niemandt en fullen compcferen ofcon- iferen in eeniger manieren, of de Beeften minder wopderechte wacrde te mogen pryferen> op de P«ne van twe hondert guldens, volgens hetfejiien - •Articulvan de Generale Ordonnantie, endeghe- ffw fate van twee hondert gulden s volgens het Ge- Wlacaet, foo wel jegens den Pach eer of Col- weurte executeren, als jegens den genen die met «wyemandc van fynent wegen compoiitie of Jtsoopaengaetj fonder dat den Pachter van defen Jltecnigeprstenfien fal mogen maecken, ter ftnd-n ordreoP den riJdc vanhetfteecken °fnoch ft Cncie Lammeren van nieuws gheftelt,, fteJrRvdae%Jenpachrer, Medeftander ofColle- van Bel c Im P°ft» hem met het verkoopen Ideren Jof|hei%n Vleefch of Speek mogen 4sho η lijckofindireaellick' °p P«ne Pochte virtnldcnS' endc de waer^ye van het % ijf ,\ cn Speck , ende daer en boven ^mm^,afdeA^ctilvan de Generale Or- ^fciielÊ jtrbeime Pide breucke van noch ^diefulUj lmpofi ™pacht fal worden, in- Jondert ponden te veert igh groot en ende Ulmjf'gedruckte is Anno 1679 voor

-ocr page 943-

Pkcaten. 7. Boeck. <5. Tic Refolutie van de Staten van Hollandt ende Wefi-Vrieflandt, fjji

5?ïé

f

te rechten in de Steden en "Dorpen daer die niet en '&n% voor den drie

en ti

Otlober 1681. In date denfeventhienden en achtienden July 1681.        ™m ber de vooriz Hallen of Huyfen opgherecht f moeten zijn j ende dat de verminderinee ë Impoft die aen eenighe Pachters van des Phem I,andts Middelen op haer doleantien «SS of gegeven fouden moeten werden, f0 WéJ 3? van het niet als later opftellen vande voorfz R ji als ter faecke van de öppofitie die de felvc pac! "' in de executie van de voorfz Ordonnantie fc£ mogen ontmoeten, fal moeten komen tbtlaftS de voorfz Steden en Dorpen in 't particulier í ï" foo veel de Hecren Burgermeeiteren endeRe^/ ders der voorfz Steden, en de Schouten endeGe* rechten der voorfz Dorpen, de voorfz Pachters irj de executie van de voorfz Ordonnantie nictfouden mogen hebben gemainclineert. Onder ftondt , Accordeert met de voorfz Refolutien, Was geteeckent, SimonvanBeaitmont.

JE Heer Burgeheeft ter Verconiideratienren haer Edeteerden , hebbende inge van der felver Refothienden defer loopendeerfte poinft van de jeraeckendc de Vcrpachtnaer ouder ghewoonteftaen verpacht te worImpoft van het Beftiaczijnde j Is goedtgevonnoch in conformité vRefolutie van den driein de Steden en Dorpezij ç > in gevolge van hOrdonnantie op hettwintighften van de ae

• \ . Bieren. " Ã\ Rdonnantien van de Binne-gebrouwen ende Uytheemfche Bieren, daer onder mede begrepen de Scheeps- ^ Bieren, van den Jare 1605- tot den Jare 1Ó57ineluys. Sic Groot Placaet-Boeck 1 Vol.pag. 1702. totpag. 17241. CMet de ampliatien fz,edertgevallen. Sie Groot Placaet-Boeck 2 Vol. pag. 2943. Ende vervolgens alfoo verpacht tot den Jare 1674 ineluys ·, ende Anno 16y f zpi de Ordonnantim af it Binne-gebrouwen en Uytheemfche Bieren gefepareert % ende verpacht in manieren hier naer volgende; enk alfoo vervolgens tot den Jare 1678 ineluys. Binne-gebrou wen Bieren 7 daer in mede begrepen fullen weien alle Sdieeps- Eieren , die foo wei-buyten als binnen deie Provincie gedroncken fullen werden, conform de Ordonnantie hierna geinicreert. Ordonnantie 7 volgende den 'wekken ten behoeve van de gemene puckc, over al in den Lande van Hollandt ende Wefi-Vrieflandt, foo wel in de Steden é ten platten Lande, van wegen ende volgende den confente van de Staten wvM f elven Lande, de gemene Impoft van alle Bieren in Hollandt ende Weft-Vnejtan gebrouwen , geheven endegeinnet fal werden y voor dentijdt van eengcheeijfo·,

Jngaende den eerften Augufti daer aen volgende.

ende expirerende den loet ft en Jw Bier-Tonnen. Ende fullen tot dien cynde gene groote noch kleyne Vaten uy t de Kuypcrs Hn * < of uy t de Brouwers Kuyp-Huyfen, noch oocM particulieren die haer eygen Vaet-wercfc g<-« . ken, in de Brouweryen mogen wrdengcwr * voor ende al-eer de ielve bchoorlyck fullen zij. ^ brandt ende geyekt alsvooren* op>$g1 twintigh ponden te verbeuren by acn die foodanigeongeyekte Vaten in iijn^ ontfangenfhebben, endcgeUjckctwm^: den by den genen die de fel vc in de JWgg ^ hebben gebracht, boven de verbeurte van & datinongeyekte Vaten geilagen fl^ Schceps enVuTchers-Bieren iff^L 0* in fulcke Vaten en Tonnen, als de: a^W^fa Viifchers goedt fullen vinden, ™f?°l f»*» Scheeps Impoft» naer advcnantüt gw

iEn fal binnen den Lande van Hollandt en Weft-Vrieilandt, gheen Bieren mogen brouwen, minder dan de grove Tonne van cene gulde, dertigh ftuyvers, twee guldens, ende foo voort opgaende tot fulcken prijs als men goedt vindt, uytghefonde.it de Scheeps- Bieren, die op de Schepen gedroncken ende ghc- confumcert werden, die gebrouwen fullen mogen worden totalfulcken prijs, als die by de Schippers de Brouwers acn-befteedtfullen worden; noch en fullen de voorfz Brouwers of Broufters geen Bieren mogen vaten of doen vaten, dan in Tonnen, halve Tonnen, Vierendelen en Achtendeeltjens ( ten ware met kenniile ende toeftaen van den Pachter, en dat daer van bleecke by Acle) welcke Tonnen, halve Tonnen, Vierendelen en Achtendeeltjens, eerft ende alvoren geyekt fullen moeten weien by dcnghefwoorenYcker, op dejuyfte maet van de

te reeckenea

D=

-ocr page 944-

Gemene Middelen van Hollant, Bieren.

pof

Gift-bruyloften, Rceders Van Schepen en Buyfen, op de reeckeninge of andere Compagnie ingheleyc werdende in Borgers of Huyfluyden Huyfen, ende totlafte van'tgeheeleGefelfchap of Compagnie * ende uyt gemene Bcurfe of penningen betaelt wer ■- dende. Ende mede van de Bieren die de Soetclaers of S oldaten van Compagnien te Paerdt en te Voet* Bieren om gek tappende, of Tafel-gaften om geit lettende of houdende, iuHen inleggen : Maer lul- len van Tappers Impoft vry wefen, de Bieren die tenHuyfe vande Schippers of Stuyrluyden wer- den ingeleyt, ende 't Boors-volck in het roeruftcn van de Schepen werdt geichoncken, ende by hec ièlve Boots-volck gedroncken. XI Wel verftaende, dat die tot gerief van de armé fchamele Menfchen, Bieren van twee , of teri hooghften drie guldens, het welck by niemandc lal mogen werden gedaen, als by die gene die daer toe hebben verkregen confent van de Magiftraet. (de Pachter aivoren daer op gehoort zijnde ) wil tappen, lullen daer van nier meer ten Impoft geven als de Burgers, midts datfe geen Wynen nochte fwaerder Bier inleggen noch tappen liillen mogen $ op verbeurte van de ièlve Wynen en Bieren, ende voorts oppeyne in den voorfz Placate begrepen. Ende lullen de ièlve oock niet vermogen eenige ge- lagen te fetten binnen hare Huylèn, op peyne van twee honderf ponden. Ende fullen gene, 'tzy Tappers, Taverniers, Drooge-gafteryc-houders of andere, den grooten Impoft fubjecT: wcle;ndes van de kleyne Tappers eenige Bieren mogen halen , by Kruycken, Kannen of anderiintS} op de ver* beurte van thien guldens te verbeuren. XII. Ten platten Lande lullen de Huyfluyden mogeri volftaen met den impoft die lyJuyden hebben be-» taelt van hare Bieren ter plactle alwaer fyluyderi woonachrighzijn, niet tegenftaende de fel ve Bie- ren in andereJuriidi£Hen in 't Veldt met Kruycken gebracht, ende by haer Arbeydts-vplck aldaer ge- droncken werden, ende anders nier. Ende fullen fulcksniet vermogen eenige Bieren met Kruycken, Fleiïèn en andere Vaten, uyt het reflbrt van een ander Pachter,of andere Quartieren daer delen Inv poft niet en werdt betaelt, te halen, om binnen hare Huylèn ■> of in 't Veldt geconfumeert te worj den-, oppeyne van twee hondert ponden, t'elck e reylè te verbeuren. XIII. Item, foo en fullen de voorfz Bieren niet mogen worden gheloft of ghekeldertj voor endeal-eerdë ièlve zijn aengegeven aenden Pachter of CollecÏeu? van de Plactle daer die opgeflagen worden, en dat daer van gehaelt is een Biljet, inhoudende de quan- titeyt en qualiteyt Van dien, en lullen 't ièlve BiljcC overleveren aen de gefworen Bier-werckerS, om de felve Bieren te wereken; ende lbo den Bierfteker, Faclroor öf Kooper van de Bieren , de ièlve inflaec fonder aengeven, fullen de Bieren verbeurt weien, endeden Bierfteecker, FaitoorofKooper vandö Bieren boven dien noch verbeuren de ibmme van fes hondert Caroli guldens, ende boven dien van hare Neeringegefuipendeert worden dfen tijdt van cenjaer. fS i                    Ën3é

II

η pachters fullen tot Impoft ontfangen van SdaiiaaHvcnant, die by de Burgers of Hiiys- Sen voor hun eygen provifie inghcleyc worden, ν kop de Scheeps Timmer-werven, ende op f 0°t'ninieren van de Schepen gedroncken wer- 'Kiulckshiernavolght^ ferft» daergeen eenparigen Impoft werdt be* jf van de Bieren van twintigh ftuy vers de Ton, illuvvers. Ende Tullen de Steden t'haren behoe- Sefoo veel daer op mogen ftellen, fonder meer.

1 V. Van Bieren van dertigh ftuy vers, twee en twin- Ibftuyvcrsi en fullen de Steden t'haren behoeve £CÏ opnoch mogen ftellen vier ftuy vers, ibnder jneer. V. VanBieren van twee guldens, dertigh ftuy vers. to lullen" de Steden t'haren behoeve daer op noch som ftellen acht ftuy vers, fonder meer. ^                      VI. Ende van de Bieren boven de twee guldens, drie ^Jensderthieniluyvers, fonder dat de Steden, kivendevieren twintigh ftuyversaen 't Landt ge- cedeert, meer daer op mogen ftellen als noch ghe- liickc vieren twintigh ftuy vers. VIL km, daer eenparigen Impoft wordt betaelt > Ellende Burgers en Huyfluyderi betalen van elcke groveTonne Biers die binnen den Lande van Hol- ujidr cndi Weft-Vrieflandtgebrouwen zijn, der- tyhiluyvers, Halve, Vierendelen en Achtendelen laadvenant. ν 11 i Ende de Tappers en Herbergiers, ibo wel van «Wynen en Bieren, als die Droge-gaiierye of Soetelarye by confent vande Magiftraet fullen hou- <«i) ende alle andere met de ièlve in een Huys honende, foo wel ter plaetfe daer eenparige als peenparigeImpoft werdc betaelt, fullen beta- Knvanelck Vatof grove Tonne Biers diefy inleg- geniuiien, van watpryfe de ièlve mogen wefen, '"'^gulden .'vcerthicn ftuy vers, boven't gene de «eden als voren daer op mogen ftellen. F                       l X «me fullen de Brandewijn-maeckers en Bran- y houden wefen den voorfz Impoft refpeftive ^talen van alle de Bieren,die fyluyden inleggen, jjorhetwareomtedrincken of te tappen byde Jfemrte' or*omgebrandewijn af te branden,

, areluyre, vaetlèen verlege Bieren, de weleke

Q

fc

ve Bieren, i i,Jlls.' ^lcn moeten vermengen met Water,

C

\Uif ''Ks> datfc ondrinckelijck zijn, volgens dewim jCUl van dePrdonnandc van de Bran- J '°Pde peyne van 2 5- guldens.

moeten

k*iZ

'orden

m vo!^ Tappers Impoft

van alle Bieren die by eenige Ver-

P

Gilden VainGefcirchaPPcn» als Schutteryen , wolven ofghemeneHuyfen, als Leer-

iingenvani huyfen » Doel-huyfert, Vergade-

y»nSchuttJ

ryen.

uydcn' Gerechten, Collegien

• of Rotten der fclverjGcbuyren,

-ocr page 945-

Placaicn. 7. Boeck. 6. Tit.

9<d8

de, haer moeten reguleren nae het gene d ft- · belchoyers in de Steden te lafte is geleyt h\ ι dat iy geen Bieren buyten hareParochienm8?

χ 1 v. Ende fullen alle Bier-befchoyers in de Steden en ten platten Lande, Fa&oors, Koopluyden, ende alle die haor met de handelinge van Bieren generen, moeten aenwyfen alle die Bieren die fyluyden ten ingangh van de Pacht in haer Huyfen, Kelders ofte Packhuyiën fullen hebben , om de felve by den Pachter offynen Commis gepeylt ende opgeteyc- kent te werden, iönder daer van eenigc te verfwy- gen5 verfteecken ofte gedogen datmlcksghedaen wert, op de boete van twee hondert ponden, mits- gaders de verfteecken Bieren, van welcke Bieren de voorfz Bierfchoyers, Fa&oors, Koopluyden, en alle die haer met de handelinge van Bieren generen, fullen ghemacckt werden Debiteurs, midtigaders van de Bieren die fyluyden na datum lullen ontfan- gen ende opflaen, omdeièlvebyaffchryvinghe te moeten; verantwoorden , midts genietende voor laccagie ende Drinck-bier een Tonne op 't Laft, veerthicn Tonnen handt-fteeck , ende derthien Tonnen duym-fteeck voor een Laft gcreeckent: Wel - verftaende nochtans , dat de voorfz Bier- fchoyers van de overgehouden Bieren geen profijt van den Impoft lullen genieten, alibo dickwils ge- beurt dat door grootc Neeringe de Bieren niet en werden gekeldert, maer by 't uytilaen uyt de Sche- pen gelevert werden, ende midts dien weynigh of geen. laccagie hebben. Ende fal den Pachter offy- nen Gemachtighden prefent mogen zijn , lbo wan- neer de Bieren ingeilagen werden, omtemoghen fien of de felve in quantiteyt ende qu al iteyt accor- deren met de Dam-cedullcn, en of de Vaten hant- fteeck of duym-ftecck zijn, om in het maecken van de reeckeninge van de vermifte Bieren daer op re- gard genomen te werden, fonderdatden Pachter of des felfs Gemachtighde, daer inne eenigh belet of verhinderinge lal mogen werden gedaen, op een boete van fes hondert ponden, «ende fal van 't gene vermift werdt, Tappers Impoft moeten werden betaelt; des fullen mede afilagh ftrecken die Bie- ren die gefpilt werden, midts dat men 't felve lbo hacft doenlijck, behoorli'ick fal moeten doen blijc- ken: Ende lullen de Bierfchoyers, Faftoors, Koop- luyden, ende andere haer met de handelinge van Bier generende, geenc Bieren met de kleyne maet, Kannen, Fleilen, of andere Inftrumenten, mogen uytleveren of verkoopen, op de boete van twee hondert ponden, ende van haer Neeringe gefu- ipendeert te werden den tijdt van een Jaer. Ende fal den Pachter gehouden zijn te ftellen een goet en ghetrouw Collecteur, die daer toe by de Heeren Magiftraten fal werden be-eedight, dat hy getrou- welijck alle de Bieren fal opteyekenen ende af- Ichryveri. X V. Ende fal de Pachter of fynen Gemachtighden , alle maenden ten Huyfe ende in de Kelders van de Bierlchoyers, Fa&oors ende Koopluyden, als vo- ren peylinge van de Bieren rn©gen doen, ende van den in en uytfiagh reeckeninge maecken. Ende lul- len de ièlvc Bier-befchoyers, Factoors ende Koop- luyden gehouden zijn, den Impoft van ihaer ver- mifte Bieren, in voegen als voren, prompte!ijck endefondereenigen uytftelaen den Pachter offy- nen Gemachtighde te betalen. XVI. .Endefullen de Bier-befchoyers ten platten Lan-

wicn fy haer Bieren hebben gelevert, en fi '1Cn de biljetten van den Collecteur haer rÉcgS haer uytgeleverde Bieren moeten verifiëren

len oock de CollecTieurs geen bülietten van af! vinge mogen geven, of doen geven i van Bieren ΐ gevoert werden buy ten 't Rellört van hareverna-h tinge, ten ware die gene die eenige Bieren beLer" den te halen buy ten het Diftricl van fynevena h* tinge, metfich bracht eenbilliet vandenPachtr· of Collefteur van 't Reflbrt van die verpachtinp' daer die Bieren fouden werden ghebracht, op dr dien Bierfchoycr die fulcke Bieren fal komen urne leveren , met dat billiet den Pachter van fijnRef. fort mach bewylënde Bieren aldaer ghebracht te zijn, ende daer door verminderinge genieten m die Bieren, daer voor hy Debiteur by 't veerthicn. de Ar tieul is geft el t, opdeboetevanop yder biljet thien gulden te verbeuren, aenden Pachter daer'de Bieren fullen werden gebracht. XVII. Item, foo fullen geen Brouwers, Broivwlters,of yemandt van haer Huysgelm Bieren mogen uytle- veren , 't zy of de felve Bieren binnen de voorichrc- ve Stadt of Reflbrt van dien geconfumeert fullen worden, ofte dat die binnen de Stede ofte Piaetfen van de Vereenighde Nederlanden, midtigaders buyten de Provinciën werden vervoert, of die te Scheep gedroncken endegheconfumcertwerdcB, voor ende aleer henluyden vertoont wert't billiet van den Pachter haerder refidentie , inhoudende de quantiteyt en qualiteyt van de Bieren, na welck billiet den Uytleveraer hem fal moeten reguleren, op de boete van fes hondert guldens, en van haer Neringe gefufpendeert te werden den tijde vaneen. geheel Jaer: Des fullen de Brouwers die hun Bieren uyt het Giel fcheepen, om op haer Bieriralfcf) te feynden (alibo fulcks by nachte of 's avóndcslpadc dickwils moet gefchieden) hun Bieren als fy boven 't Laft fcheepen, t'allen tyden mogen uyt hetGid fcheepen, als het beft gelegen komt, midts dat ω fulckenghevalleden Schipper of Innemer van de felve Bieren niet en fal mogen afvaren, voor en al eer de felve aenden Pachter zijn aengegeren, κ» veel de quantiteyt en qualiteyt aengaet ,en daer van verkregen behoorlijck billiet, op poeneals vooren. Ende fullen de voorfz Uytlevcraers gehoadcn*e- fen de büüetten van de Bieren, die binnendc im haerder reiidentie, of vryheydt van dien geco"^ meert worden, ten halven gefcheurt ofgcc3i* j leveren in handen vanden gefworen -ij**?^ ende daer van houden pertinent Regilter · fal den Pachter door fynen Comrms alle mog· een ceel, inde welcke de vooriz Uyti ^' len befchreven hebben de nombre en quauoy de Bieren, die fy met Tonnen, Ha,^"sen mindergedeelte, daeghs te voorenaen i jg^ Burgers hebben uytgelcvert, ten eynde ae\ alle fyne billictccn van de gefwooren /ir j^ mach bekomen ; ende dat ten reguarde η werden gepradifeert, dat de Brouwers Bg ^ verantwoorden, gelijck de Bicrbclcnp} ^^ ren moeten doen, op de boete van cm o ^

-ocr page 946-

Gemene Middelen van Hollandt, Bieren:

«té verbeuren» ten ware in de Steden daer ' f iteert worde, dat men onfelck werek dob- W de Biljetten van de ghewrochte Bieren door

X X. Item, ibo yemandt binnen eenighe Steden van deiè Provincie Bier quame te koopen, om in an- dere Steden ofPlaetièn van de voorfz Provincie te vervoeren, die geen ordinaris Bier-voerder is, ial moeten brengen een Biljet van den Pachter of Col- lefteur van de Plaetfe daer hy de Bieren ial willen brengen,inhoudende de quantiteyt ende qualiteyt van dien, welck Biljet by den Collecteur van de Plaetfe daer dc Bieren fullen worden ghehaelt, ial inghetrqcken worden, ende hem daer voorgeven een ander Biljet; inhoudende de felve quantiteyt, daer op hy tot den Brouwer, Bier-befchoyer, Fa- ctoor of Koopman van; de Bieren, Bier fal inladen, en fal den Pachter niet meer genieten voor 't ichry- ven van 't Biljet en Boeckhouden, van yeder par- th ye als een ftuyver, de welcke hem gerciritüeert ial worden by den Pachter ter plaetfe daer de Bieren fullen worden gebracht om gheconfumeert te wor- den ; maer in ghcvalle de felve geen Biljet van den Pachter of Collecleur voor hem en brachte, fal ge- . houden zijn te moeten verthoonen wetteiijeke At- teftatie van den Schout of Gerechte, daer by dat verklaert ende goede kenniile ghedaen ial worden, waer, ende op wat plaetic hy woonachtigh en iyne rciidentie houdende is, de welcke verthoont zijn- de , fal den Pachter of Collecteur daer op geven een Biljet ofDam-ccel, om de Bieren tot den Brouwer ofBieritcecker te laden, alle't welcke plaets heb- ben ial als men een half Laftt'eifens en daerboven wil vervoeren: Midrs dat binnen den tijdt van drie . Weecken, often langhilen eenMacndt, by den Haeldervtfn de Bieren» met Biljet van den Pach- ter beweièn ial worden dat de felve Bieren ter ghe- deftineerde plaetfe gekomen zijn, op gelijcke boete alsin'tvoorgaende Articul teghens de Schippers, varende op vafte BieHftallen, isgheordonneerti maer in ghcvalle het beneden 't half Laft ist fullen die gene die geen Biljet voor haer brengen , dert Impoit moeten betalen, of cautie daer voor Hellen acn de Pachters daer hy de Bieren inneemt; ende fal den Pachter hem daer van geven een Biljet, in- houdende de quantiteyt en qualiteyt van de Bieren die hy fal innemen, met verklaringe dat den Import daer van is betaelt, of cautie]daer vooren gheftelt -, welck Biljet den Halder van de Bieren fal moeteu leveren in handen van den Pachter ofColle&eur daer de Bieren fullen worden geconiümeert, ( al- eer men de voorfz Bieren ial mogen loilèn of in- ilaen ) op dc boete van twee hondert guldens, om by den voornoemden Pachter te boeck gheftelt te worden, om volgens dien den Impoft alle maen» den te ontfangen van den Pachter daer de Bieren zijngehaelt, voor ibo veel die betaelt is. Ende foo dc voorfz Bieren binnen de beilote Steden(den Haegh onder de felve begrepen ) worden opghe- dacn , fal daer van gegeven worden een Biljet, om by de gefworen Bicrwcrckers gewrocht te worden, ende fullen de Pachters voor haer Collecte, en den ontfangh van penningen genieten den twintighften penningh, fulcks dat hier by verftaen wordt, dat de Pachters alomrae in die gelegentheyt malkan- ders Colle&eurs fullen moeten wefen. Ende ial 't gene in dit, ende het naeft-voorgaende Articul is geordonneert, voortaen pracifelijck moeten wor- den naerghekomen, niet tegenilaendedaerinne, of

de* (fa

fworen Bier- werekers datelijck (na het werek ien) weder gelevert worden in handen van omOiis daer toe geftclt, alwaer men van het

je!1 h Boeckhouwen, en overleveren van de Ceelj ff'in ge-exempteert ende ontlaft ■, ende fullen de van de Bieren die uyt de Brouwerye gele-

η worden, met Incï of Roo-aerde werden door- Sen of ten halven gelcheurt, op dat men fien machdacdaereensBieropuytghelevertisi op de «te van xxv. guldens vanelck Biljet dat bevon- den lal worden nier gécaffeert te zijn. XV lil. GeÜick mede alle de Bier-befchoyers in de Ste- unende ten platten Lande, Facioors ende Koop- yen van de Bieren, egeen Bieren fullen mogen ntdeveren, voor ende aleer, henluyden verthoont ïcrchet Biljet van den Pachter haerderreiidentic, ianehoudende de quantiteyt ende qualiteyt van de Eieren, naer welck Biljet den Uy tleveraer hem ial weten reguleren; op de boete van fes hondert raden, ende daer en boven een Jaer van hare Ne- jtegefufpendeert te werden j ende fullen de Bil- jetten van de Bieren die uytgelevert worden, met tóof Roo-aerde door-trocken, of ten halven ge- lcheurt worden, op de boete van xxv. ponden van dek Biljet, dat in voegen als vooren niet gecafieert £tl zijn ·, ende fullen de Bier-befchoyers, Factoors ende Koopluyden van Bieren in de Steden, daer en taï'cn in hetuytleveren van haer Bieren moeten onderhouden alle 't gene dien-aengaende in het ïoorgaende Art. de Brouwers is ghelail ; op pecne sh in 't felvc Α rticu 1. XIX. DeSchippersofSchuytvoerders die binnen de Provincie van Hollandt ende Weft-Vrieflandt or- flüiaerlijck de Bieren voeren op vaire Bier-irallen, fooin de beilote Steden als ten platten Lande, iül- bgehouden wefen in't begin van elck termijn cau- tie te (lellen, dat fy de Bieren die by haer vervoert ïerden, tergcdeftineerdeplaetië fullen brengen, ende fullen alle reyfe harer wederkomfte met Biljet «nden Pachter van de Plaetfe daer fy de Bieren J*J hebben gebracht, moeten doen blijeken aen ^Pachter ofCollefteur daer fy de felve Bieren toten ingenomen, dat de nombre ende qualiteyt Jjndeingeladen Bieren aldacr is gekomen, .ende Wdcn voornoemden CollecÏeur het felve op fijn «pttcr moeten fuy veren, ende de Biljetten liafTë- 01 i oppcene foo den Schipper of Schuytvoerder m reecke bleef het Biljet over te leveren, fal ver- tcmCnJ00rdecerftereYs xxv· ponden» ende "iet in de naervolgendc reys, of andcrfinrs binnen PbStentCn dJdt met de afghelegenthcyt van de aS?' °P de welckc het Bier ghedeilineert was, Sn U*tC Wordcn » 'c welck fcf ftaen ter arbitrage séo22penen CornraiiTariiTen, het voorfz Biljet

^^wianriirr ëenj opde poenen van als Fraudateurs morden ; Ende fullen de voorfz Schip-

^

Ëff^y^oerdersgeen Dun, Scheyn Q£Sehïü> ^cre V°.CrCn'noch by dc Bier-befchoyers of dc, jn', Jlct denandelinge van Bier haer generen- de hiiagenmoSen worden} opde boete van £enondert ponden.

-ocr page 947-

Placaten, 7. Boeck. 6.ΤΊ1.

fullen moeten doen vernieuwen, ended fens gehouden zijneen Kanneof kennen ι ef* ken uyt te fteecken, op dat men weten n?0* daer een Tapper woont, op de boete van (ÏÏf- dert ponden. Ende indien yemandt h ^' wert tot de Sluyck-tappers fdagelijcks «^Ρ* of kennelijck tecckenals Tappers voordin *' gehangen hebbende) Bier gehaclt, of doen y e \ hebbe^oftotdeslelfthuysgelagofge,^: den te hebben,ial verbeuren gelijcke boete i hondert ponden; Ende fal den Pachter VèSlT met coniènt van een van de Burgermeeftcre hl ; Steden, ende buy ten de Steden, by kennifler den Officier, yemandt van den Gerechte of * den Secretaris of Notaris aldaer, tot de ΒιιγρΓ" Inwoonders ofte Hüyiluydcn Huyfen, wacrvl' hy met goede redenen vermoede van fraude heeft met den Officier of Secretaris, of Notaris ende Ge' tuygen, defeive Huyfen te doorfbecken, om te weten of alfulcke Bieren als op haren naem zijn aengegeven , tot haren Huyfen zijn ingebracht, fonder dat jegens de felve onderfoeckinge, eenigbe contravende ofte refiilentie fal mogen werden ge- daen, op de boete van hondert guldens t'clckens te verbeuren, ende de aengegeven Bieren daer niet vindende, fal by defeive Perfonen verklaring moeren gedaen worden, of de felve by haer Iaft,op haer naem zijn aengegeven, ende waer die zijn ge- bleven, op gelijcke peyne. XXIII. En omme te voorkomen alle bcdrogh, dat voor defen onder pretext van Dun, Scheyn ofScherbier, CuytdeBrouwerye te leveren) tot noch toeisge- pleeght, fullen van nu voortaen geen Brouwers of Brouwilers, het Dun, Scheyn ofScherbier mogen verkopen, ofte uytleveren, hoogcr als van twadf ftuy vers de Tonne. Ende fal her felve Bier gedra- gen moeten werden 'm Emmers of Vaten) hebbende maer eencn bodem, of foo het gedaen wort 'm Va- ten ofte Tonnen met twee bodemen /tillende felve Vaten ofte Tonnen met een itroowis tocgeftopt moeten werden, ibnder bonge te mogen gebruye- ken, op dat men het Bier uyt het Dun te beter» ρ konncn onderfcheyden, op de boete vandertiji, guldens, by den Brouwer, Brouwiter, ende die· het in andere Vatenhaekenontfanght, eJcksha.r en half te verbeuren. Ende die hen roet Uun, 'Scheyn ofte Scherbier te verkoopen generen, en fullen geenderhandeBieren (Impoft fubjeft z'Jnde/ mogen inilaen of verkopen, fonder tyec ^ °" fentvanden Pachter: Noch en füUèn iW*|F Tappers , Drooge-gafterye of Conimenfce!-n° ders eenigh Dun, Scheyn ofte Scherbicntiogen^ leggen} totf wekken eynde alle de l>ertonen'J ha voorfz Dun of Scherbier uyt de WjJTCjfc

ofin eenigh poiiicT: van dien, yewers ecnigh ghe- breck of naerlatigheyt foude mogen zijn geweeft of begaen. XXL De gefworen Bierwerckers en fullen geen Bieren mogen wercken, 't zy in Tappers of Burgers Huy- fen, voor ende al eer daarvan gelevert is Tappers of Burgers Ceelen j de welcke met onderfcheyt van Letteren of Teyckenen Tullen weien gemerckf, om deièlve billietten uyt den anderen te kennen, waer naede voorfchreve Arbeyders hun fullen moeten reguleren , op peyne Cfoo yemandt Bier werckt fonder billiet, oftedatfeop BurgersbillictBier in Tappers huyfen brengen} van te verbeuren een boete van twee hondert ponden van veertigh groo- ten'tpondt, gelijck de voorfchreve Bierfteeckers mede gehouden lullen zijn ten allen tyden des by den Pachter of fyne Gecommitteerde verfocht zijn- de, t'elcken ecnigh Bier by henluyden fal zijn ge- wrocht , moeten doen aenwyfinge, waer, ende wien fyluyden de felve Bieren nebben gebracht, en 't felve des noot, ende by den Pachter veriöcht zijn- de, metEedeial moeten verklaren, opghelijcke peynen, ende daeren boven noch gefufpendeert te werden van fij η Officie, ende fullen alle de billiet- ten van 't werek, dat fy des daeghs hebben gedaen, des anderen daeghs 's morgens, al eer fy wederom om ander werek fullen mogen loten, ofineenigh ander werek treden , moeten leveren aen den Pach- ter of fynen Commis, op de boete van thien pon- den , ende in de Steden daer geobferveert wert datie van yder werek dat by hun gewrocht is, de Ceelen of Billiettendatelijck aendenfclven overleveren, ililcks hier vooren in 't ièventhiende Articul wert gefey t * iüllen fy het ielve moeten nakomen, op de boete als vooren. XXII. Ende fal niemandt moghen ver-ïmpoften op yemandts anders nacm, alsopfijneygen, ende toe dien eynde felfs, of door lijn Dienftboden deCe- dullen doen halen, ende dat op den eygen naem daer het Bier fal worden ingeleyr: Ende fullen de Bierwefckers niet vermoghen het Bier in andere Huyfen te brengen, als tot den genen op wiens naem de Cedulle is gehaclt, en op fijn eygen naem Bier verimpoftheeft, ial 'tfelvealleenlijckiniijn Huys doen inleggen, ibnder dat hy in eeniger ma- nieren met Vaten, Kruycken,of andere Inftrumen- ten, den Tappers, Taverniers, Drooge-gafterye- houders, of andere met deièlve in woonende, het felve iabmoghen over-doen, ofte dat de Tap- pers , Taverniers, Drooge-gafterye-houders , ofte andere met de felve inwoonende het ièl- ve lullen overnemen, op de boete van twee hon- dert ponden t'elcken reyiè te verbeuren, foo wel by den Tappers, als andere contrarie doende. En op dat de fmockel-tapperyen geweert foude wer- den , ial geene Soldaten ■ werden toegelaten, wan- neer iyinde Hollandtiche Steden zijn leggende, eenige Soctelaryeof Smockel-tapperyen te mogen houden, en fal niemandt wie hy zy, eenige Bieren boven drie gulden by de hael-kannen verkoopen, voor ende al eer de felve hare Namen fullen hebben laten opfehry ven , by de genen die de Heeren Bur- germeefteren binnen de refpeftive Steden daer toe fullen hebben gecommitteert, ende van de felve ge- kregen hebben een Aftc, welcke Acte fy alle Jarcu

len of voeren , gehouden fullen wefenPachter verfochr zijnde, te verklaren >

iVaef)ena Ι gehad'

uyt wat Brouwerye, en voor wien fy tie)vC hebben, op gelijcke boete als vooren. X ^ I - 1 «nwffflötfc Den genen die fufpeft zijn van haer niet m

gaa>

larye te behelpen, fal men met kenmöe va

wey

giftraten derrefpoftive Steden, mof™cJ] billiet te geven van meer Bicrs in te *ei$ 'cfCi!i met haer eygen Huysgeiin konnen coniu

Λ Λ V

Elck Tapper fal fuffij&nttlijck moeten

-ocr page 948-

• Gemene Middelen van FïoIIandt, Bieren.

pil

minden fes-en-twintigh Tonnen in 't Jaer "'■ [l/J*                      - <        1 .- T^A^ iin'iitllMH «Aéij .■*-» u. aIIau         _

ipe&ive , ende daer en boven bevonden werdt, fal voor vol aengeteyekent endegereeckentwerden* midts dat de voorfchreve Tappers of Herbergiers, niet meer als van elcke foor te een ftaert fullen mo- gen hebben* Welcké peyl den afgaenden Pachter ial moeten betalen aen den aenkomenden Pachter, tenlanghften binnen een maendt nae 'tingaenvan de Pacht, ofte bygebrceckc van dien, ial hy hem daer vooren mogen doen executeren, volgende de rigoureufe letteren executoriael; ende indien den afgaenden Pachter ingebreecke blijft van 's mor- gens ce komen, ofdathy yemant van fynen t'we- gen daer toe heeft gecommitteert, fal den aenko- menden Pachter, met Notaris ende Getuygen, de peylingc mogen doen ·, welcke peylinge alfoo ghe- daen wefencie, gehouden fal werden vooreen au- thentijcq en wettelr ek peyl ·, ende fullen de voorfz Tappers ende Herbergiers (des by den Pachter ver1- . focht zijnde) alle hacr Bieren moeten aenwyitn, fonder eenige te verfwygen, ofanderlïntsibodaer nae meer Bieren bevonden werden, daer over wer- den gecauièert in de boete volgens den Placate. XXX. Sulten voorts mede de Pachters t'allen tyden ah 't hen goet ende tot haerder gerechtigheyt noodigh dunckt, met Notaris ende Getuygen ten huyfe van de Tappers mogen gaen peylen,om alibo verlchey- dpn frauden voor date defes (mét menighte van Wanne-tonnen, ende anders gepleeght) te ver- hoeden, tot wekken eynde fyde Tonnen fullen mogen vcribecken > ende indien eenige Tonnen of half-Vaten met water werden bevonden, die de vooriz Tappers ofte yemandt van deslelfs Huys- geiïn voor Bieren hadden laten peylen, fullen ver·» beuren opelcke Tonnc of half-Vat» tweehondert ponden. XXXI. SuWcn mede alle Schippers, ende andere hare continuele refidentie binnen Scheeps-boort hou- dende , defen Impoft betalen als andere Burgers en Ingezetenen: Maer de Schippers die binnen eenige Steden ofte Vleeken hare woon-plaetfe houden,ful- len van de Bieren die fy in hare Schepen fullen doen, omme geduyrende hare reyfe gedroncken te werden, alleen betalen twaelf ftuy vers van ycder Tonne, halve-Vaten, ende minder gedeelten nae advenant: Wcl-yerftaende , datfe geene gelagen fullen mogen houden binnen hare Schepen, noch Bier daer uyt binnen eenige Huyièn brengen, 'tzy by Kannen, Vaten of anders, fonder 't iel ve ecrit ver-Impoft te weien, op de boete van tweehon- dert ponden van veertigh grooten te verbeuren, ib

",,:,.,un't halve Jaer te fullen verimpoften, of ?f \n dien , ial hy daeromme mogen werden •^uteerts 'twelck den Pachter gehouden fal -^doen binnen viermaenden na de expiratie. ^f Pacht op peyne van verfteck,en daer na niet ^neyffihen. χ χ y ^ Voorts fuUcn alle Viffchers, die geen Bierge- ziin in Zee te voeren dan in Tonnekensvan Tifte ofte chien fto0Pen * ofce ten hooghften derhetïCinncken, vooralle hun Schecps-volck ftrenvolftaen, midts betalende halven Impoft alle Bieren van twee gulden de Tonne en daer °ïeden. die by henluyden of hunne Familicn ful- b werdengedroncken, fonder dat nochtans eeni- «Tappers wonende ineenige Dorpen of Viec- InopdeZeegelcgen, ofte andere Inwoonderen un dien, deiclve exemptie of vrydomme fullen

XXVII. Item, de Brouwers ende Brouwfters, fullen ia hier Drinck-bieren betalen in den Impoft van dekbroute, 't zy groot of kleyn, twaelf ftuy vers, 'idekfy gehouden fullen zijn ten verfceckevan ja Pachter of Colle&eur, by Eede aeate brengen, fader datdeiè vrydommen van de Brouwers an- feefullen genieten, als die felfs de Neeringe zijn knde, ende in de Brou werye woonen. Ende ful- bide Brouwers van de Bieren die fy buy ten hare Huvlingc daer fy woonen , in andere Huyièn of hetfen, ract vaten kleyn of groot inleggen, ge- budenwefeöden vollen Impoft te betalen, gelijck ijoock van alle andere Bieren, buy ten de Brouwc- mdaerinne fy woonen, gebrouwen, gehouden icn zijn te doen, 'tzyoffydieinhaer ordinaris 'oon-plaetfe ofte elders inleggen. Ende de Bier- fkeckers lullen voor elck hooft van haer Familie, rfjacroudt wefende, betalen acht ftuy vers ter wendt, of foo veel als fyluyden met den Pachter lüibkonncn accorderen. XXVIII. Sal oockniemandt Edel of On-edel, Burger of Huysnian, van wat qualiteyt of conditie hyzy , joonendein de Steden, of daer buy ten, eenigh «a'tzydickofdun moghen brouwen, of doen «ven, binnen fynen huy fe, of daer buytcn, by Jonnen,half-Vaten,Viei-cndeelen,mindercf meer- min Ketels, Tobben, Backen , of andere Inftru- pn, daer eenigh Koorn, Meel, Mouc, Hoppe, m» eemgeibortevan Suyckeren, SyYoopof

2 Redaen zy' °p ^ne van cwee nonderc n te verbeuren, foodick ende menighmael ι dickendcmenighmael yemandt bevonden fal wor

dtó V°kTen ^ wcr<^en foleks gedaente zijn, en j den contrarie gedaente hebben ·, onder de welcke

«medehctlelvegedaenfalwefn

ouw-gciuygh,! niet verftaen werden de Kley-lieden opdeYflLl,

Rhijn ende elders, nochte eenige Turf of Sant- fchuyten binnen Hollandt blyvende, nochte eenige

Endr               X X Ι Χ·

Ηιιγίς0 te?e5'n<^ecie peylingc binnen de Tappers Modder-fchuyten, Speel-ichuyten of Vifch-fchuy-

—ν ^v-uparighiijck endeopgelijcke ^^aclnverdengedaen, foo fal den aenkomen- ■*!*?£' ^η^η8ΗΓναη f?neipafhtC n^etCn CöUpaI ■ r den a%aenden Pachter of fynen

ren , de welcke geho

uden lullen wefen Burgeis

Impoft te betalen tcrplaetfó daeriè de Bieren in- doen, (Water-fchepen, Drif-fchuyten en Stael- lever-fchuyten uytghefondert) de welcke van de Bieren op hare reyièn in hare Schepen of Sehuyten te doen, fullen betalen den Impoft van de Scheeps- bicren ter plaetiè daerfe de Bieren in doen. Ende fullen de Schippers van de voorfchreve Schepen of Sehuyten binnen de Geünieerde Provinciën bly- vende,

- «dl miinue

-ren , om met hem

s morgens

siet de»· e

WS pPgangh te gaen peylen tofal Ie ^m-en ΐ^ erberSiers Hu)7fen, ende doen op- desdatde: V            Tonnen ende halve Vaten yaten daer inne drie vierde-parten re-

-ocr page 949-

Placaten. 7. Boeck. ó.Tit.

91 l· blyvende, niet meer voor haer provifie in elcke StadtofPlaetfe mogen innemen als een half Vat Bier t'cffens, ende lal den Impoft ontfangen wor- den ter plaetfe daer 't felve werdc ingenomen; maer by aldien de voorfz Schippers meer als een half Vat Bier begeren te laden of in te nemen, fullen móeten onderhouden alle't gene in het twintighfte Artieul tot lafte van de Bier-haeldcrs is geftatueert. Ende omme te verhoeden de frauden die hier inne foude mogen werden gepleeght, foo en fullen de voorfz Schippers op geen Bier-ftallen ten platten Lande, binnen of buyten de Provincie, Bier mogen halen, (ten ware de Schippers op de plaetfe daer fy 't Bier innemen, woonachtigh waren ) op de boete van hondert ponden op clck half Vat of minder gedeel- te te verbeuren, foo iulcks achterhaelt en bevonden wordt. XXXII. Alle Scheeps Capiteynen, Schippers en Stuyr- luyden, die ter Oorloge, om Koopvaerdye of ter Viilcherye buyten Duyns over de Zee varen, ful- len moeten beralen van elcke grove Tonne Biers, 't zy licht of fwaer, twaelf ftuy vers. Ende van de fmalle Tonnen, en grooter naer advenant. XXXIII. Ende op dit defen Impoft te beter fonder fraude fal worden gecolledteert ende ontfangen, foo fal de felve betaelt worden ter plaetfe daer de Bieren uyt de Brouweryen of van de Bier-ftallen iullen gaen, ende gelevert worden·, met dien verftande, datby iöo verre de felve worden ghebracht aen de voorfz over Zee- varende Schepen,teggende binnen ecnige andere Steden van Hollandt ende Weft-Vriefland, of aen de Hoofden , Palen, of dicht voor de felve, als waer die uyt de Brouweryen of van de Bier-ftal- len zijn gelevert, aen den Pachter van de felve Ste- den den voorfz Impoft fal worden gereftitueert, by den Pachter van de plaetfe daer de Bieren uyt de Brouweryen , of van de Bier-ftallen gehaelt zijn, mides dat den Pachter die de voorfz reftitutie doen fal, voor lijn Colledtc fal genieten van elcke grove Tonne een ftuy ver; toe welcken eynde de Pachter of Colledteur van de Plaetfe daer die Bieren als vo- ren uytghelevert worden, fal moeten houden een byfonderen pertinent Regifter van alle de voorfz Bieren, met aenteeckeninge van de plaetfe binnen of voor de welcke deMve hem aenghegeven wor- den , ter Schepe gedaen te fullen worden, en daer van maendelijck Extradt over fcynden aen de reipe- £Hve Pachters of Colledteurs van deFlaetièn op welcke de felve als voren aengegeven zijn , en daer en boven t'allen tyden (des by de felve Pachters of CoUedtcurs verfocht zijnde ) openinge doende van IweRegiftersofColledt-boccken, voor foo veel de voorfz aenghegeven Bieren ibude mogen aengaen·, op poene foo de felve daer van, of van eenigh poindt van dien ingebreeeke ofweygerigh foude mogen bly ven, van te verbeuren de fomme van hondert ponden : Des fullen niet te min de Schippers die de voorfz Bieren uyt de Brouweryen of vandc Bier-ftallen in hare Schepen fullen hebben ontfangen, de ièlve niet vermoghen in de voorfz over Zee-varende Schepen over te fettcn, foo wan- neer de felve ghelegen zijn binnen eenige Steden van Hollandt ende Weft-Vrieilandr, of aen de Hoofden, Palen, of dicht voor de felve, voor en al-eer fyluyden de felve Bieren aen .den Pachter of

Colledteur aldaer aengegeven, het Biljet,

vandcn

Pachter der Stellinge overghele vert, L· * felve Bieren een nieuw Biljet bekomen ÏP

ben; op poene van hondert ponden te χ]

op elck Vatte verbeuren. XXXI 'V.

Ivoren i

Ende op dat den Imbieren, gaende over Zee

^'■^-"i'-ufeeïf

fraudeert., foofalgheen Bier inde Provinci Τ Hollandten Weft-Vrieflandtgebrouwen riV^ mogen worden gedaen, voor ende al-eer de m/^ titeyt van dien, ende de Plaetfe van waer de^"" Bieren zij η ghekomen, den Pachter offyncn ς0? ledteur van de Plaetfe daer de felve Schepenbinne" de Steden, of aen de Hoofden, Palen, ofd i" voor de felve, of indien de felve verre vande Stede! zijn gelegen, aen den Pachter of CoMeurvande Plaetfe daer de Schepen uy tgeruft zijn, aengecevcn zijn, ende den Impoft daer van is betaelt, op de boete van hondert Caroli guldens op elck Vat,'t zv groot of kleyn te verbeuren; voor welcke boeten de Schepen daer mede de felve Bieren inghefcomen zijn, fullen wefen executabel. XXXV. Den Pachter fal ghehouden wefen in de groote Steden, ter plaetfe daer de Heeren Commiilariflcn ende Magiftraet fulex goedt endenoodigh vinden, teftellen een of meer Colledteurs apart, die ter fel ver plaetfe, ende op fulcken uyre als hem geor- donneert fal worden, fullen moeten fitten tot ge- rief van een yederj Ende fullen daer benevens ge- houden wefen te houden goedt ende pertinent Re- gifter van alle de Bieren die uyt haer bedrijf, foo binnen dde Provincie, als buyten in andere van de Geünieerde Provinciën fullen werden ghe- voert : Welck Regifter hy t'allen tyden (des by andere Pachters alom me verfocht zijnde} fal moe- ten openen, op de boete van hondert ponden te verbeuren, fo hy weygerigh is 't felve te doen; mits dat de boeten die door het openen van deRcgiffcrs worden ontdeckten achterhaelt,gedeelcfullen wor- den half en half. XXXVI. Ende fullen de Pachters alomme ende op alle paffagien, daer het hun goedt en noodigh dunckr, foo te Water als te Lande, mogen (lellen JA» wachte, alsfy tot belettinge van frauden noodig» fullen achten, de welcke geautborifecrtfulw» om alle Schepen, Schuy ten, Wagens of ^rren, daer de Bieren in, of op gheladen zijn, .tem?V doen aenleggen, ende de Biljetten van deingn den Bieren af te eyflehen, ende dienvolgens^ tellenende vifiteren, fonder dat yemandr m gen fal mogen doen eenigh belet of rcüJ:cnÏ'c0i. de boete van hondert ponden > ende **^^ redtie naer ghelegentheyt der faecke ~ „,^η, voorts alle Officieren, 'tzy van wJJiStóJ, Steden of Dorpen , op den Eedt by henlu}0 ^ 't ftuck van hacrluyder Officie gedaen, «J tf Pachters of Colledteurs (des verfocht »JJ"^ len doen alle hulpe endeaffiftenne, m g^ daer toe de felve Pachters, volgens den ι ,, defe, midtfgaders Generale Ordonnantie g tightzijn. XXXVI. . ndeBfln Den Pachter ende Colledteur f^Sfc den Heer Coromiflaris, of by des w» 0

)

-ocr page 950-

Gemene Middelen van Hollandt> Bieren,

9I3

, cctjepctten Commiflariflen daer onder iy re* 01 /lEnbehoorliickenEedtdoen, datiyde

nantie. Ende fal den Pachter Van de eerfte Ver- pachtingegehouden weien aen alle Brouwers ende Bierfteeckers, of Bier-beichoy ers, die in den ringh van iyne Verpachtinge woonachtigh zijn, te leve- ren een Ordonnantie van defen Impoft, op darfe na de felve hun fullen hebben te reguleren. Ende fullende voorfz Brouwers, Bierfteeckers ende Bier- befchoyers , de Schippers, ende andere Bieren halende cf voerende Periboncii, daer van ( ibo

fjïSftiêÖ in alderhande Poincten en Articuleii ifobfcrveren ende onderhouden, ende dat fy fefullen houden goedt ende pertinent Regifter, 1 kff cot a^en cyden C^es verfocht wordende) andere Pachters of Colleclreurs, of hare Col- iiien moeten openen, voor fo veel de queftieuie ithyenbelanghf, of by weygeringe van dien, ful*

Lrvlrken verbeuren hondert ponden van veer- veel hen aengact) wel onderrechten, opdat naer

• (Tfoocen'tpondt, ende arbitrale corredtie me £mheyt van faeckcn : Dat fy vorder, noch memandc van harent wegen, niet anders dan de Aeerechtigheyt van defen Impoft (lillen ghenie- of met yemandt en fal compoièren of conni- iïreniiieemger manieren; op poene van (ès-hon- dertCaroliguldens te verbeuren, foo wel jegens denPachter of Collc&eur te executeren, als jegens fejMëri die met hem, of yemandt van fynent Kggicompofitie ofuytkoop gedaen heeft. Ende ibdeilingcr-maenden worden geweert. Ende indien eenige compoièren van defen Impoft, iullen tóere Pachters de felve daer over mogen bekeu- /fj, endehunne aftie ter eerfter inftantie inftitue- KBïOorde Gecommitteerde Raden in de refpecti- TcQuameren daer de compofitie is gedaen, of ge- feckenis: Ende foo eenige Tapper ("onder priE- BtAtdeh Pachter met hem niet en wil compoiè- ren j geen Bier en fal willen inl leggen of tappen, het fel vc doende drie Weecken geftadigh, ial ver- kuren vijf en twintigh guldens, ende boven dien tinnen den tijde van driejaren geen Bier mogen tappen ·, op de verbeurte van drie hondert guldens, tn arbitrale correctie. χ χ χ V Τ Ι I. Van defen Impoft ial niemandt vry zijn, als die gene dieuytgedruckt ftaen in de Generale Ordon-

deiè niemandt eenige ignorantie en nebbe tepra:* tenderen. Χ Χ Χ ΙX, Soo wie pachter blijft van defen voornoemden Impoft, fal gehouden weien t'eynden alle acht dagen te betalen ten Comptoire van den Ontfan- ger , . . . een gerecht acht en veertighfte- deej van fynen beloofden pachte, of by gebreceke van dien, fal denOntfanger 't felve mogen doen executeren ende innen aen den Pachter of fyne Boi- gen, naer vermelden en inhoude van de Generale Ordonnantie. X L. Ende ial de pachte van deièn Impoft ingaen op den eerften Augufti . . eerftkomende met der Sonncn opgangh, en weder eyndigen den eerften Augufti : . daer aen volgende met der Sonncn opgangh. X L I. Op de Conditien ende Voorwaerden , ibo inde Generale als defe particuliere Ordonnantie begre- pen, is pachter gebleven van defen Impoft . . , voor den tijdt van een geheel Jaer, omme de fomme van , . . *

Des t'oirkonden is defen getceckent by den Ge- committeerden van de Heeren Staten, op den . .

Uy theenifclie Bieren.

Ordonnantie , volgende den wekken ten behoeve van de gemene faecke ] '%ver al in den Lande van Hollandt ende Wefl-Vrieflandt geheven endegeinnet fal worden den Impoft -van alle Uytheemfche Biereny die buyten de felve Trovincie van Hollandt ende Wefl-Vrieflandt gebrouwen, in de felveProvinciefullen werden in- gebracht : Jnnegaende met den eerflen Augufti . . ende expirerende den laet~ jien Julj daer aen volgende.

I I. Van dc Binnelandtiche gebrouwen Bieren, in fatsoen van Uytheemfche Tonnen gheilagen, dc voorfz Tonnen te reeckenen als vooren, mede; twaelf guldens thien ftuy vers j den Impoft van de Gylen mede daer onder begrepen, III. Van de Bieren gebrouwen in dc fes andere Geü- nieerde Provinciën, midtigaders binnen het reilbrt van de Generaliteyt, die binnen de Provincie van Hollandt ende Weft-Vrieflandt fullen worden ge- bracht , fal ten Impoft worden ontfangen, van elck Vac of grove Tonne Biers, die de Burgers ende In- gezetenen inleggen, ende voor haer ende hare Fa- milien fullen confumeren, terecckenen en roeyen nacr de HollandticUe Tonne x vier guldens twee 5 Τ                     ftuyv:

£ Pachters fullen ten Impoft ontfangen van alle Uytheemfche Bieren, gene ter Wereldtuytgefondert, dit ghebrouwen tndrli Zi^r buyten de Geünieerde Provinciën, E-™rCvandeGcneraliteyt, 'tzy dat die S WordenbyBui-gers, of by Tappers, om *at d/? Cndc 8hedr°ncken te worden , van Wen ; ?Waerde defelve buyten-ghebrouwen ^tS?P^0'** vanycdcr Tonne van ^tato } CCIVt)ieren, terecckenen en te roeyen Ans%TtCam dc Hollandtfche Tonnen, twaelf epdcUyth 7vers> den Impoft van de Gylen ^rend-mi^Τ ' daeronder begrepen·, meer- ^ ' "as;· qutmteyc van. dien naer adve-

-ocr page 951-

			Boeck 6. Tit. de mogen komen te doen, ende 't voorfz Bil' geven, fal het den voorfz Schipper vry ft™ jet t5 men een Atteftatie van Notaris en GetuyJ1 föne' houdende de voorfz quantitey t endenJr' 'm'
		piq,                   ,; Pkcaten; 7 ftuyvers, den Impoft van de Gylen daer onder begrepen ·,' meerder endc minder quantitey t naer advenant. I V. Ende by de Tappers ende Herbergiers, foo wel vanWynen ende Bieren, als die Droogc-gafterye of Soetelaryc by confent van de Magiftract fullen houden, ende alle andere met de felve in een Huys woonende, van yeder der voorfz Tonnen iiesgul. twee ftuy vers, den Impoft van de Gylen mede daer onder gereeckent. V. Sullen onder de Burgers niet gereeckent worden Vergaderingen van Geiëlfchappen,als Schutteryen, Gilden, Kolven, of gemene Huyièn, als Leer- Huyfen, Gilde-huyfen, Doelhuyfen, Vergade- ringen van Jonge Luyden , Gerechten, Collegien van Schutteryen, of Rotten der felver, Gcbuy- ren, Gift-bruylofcen , Reeders van Schepen en Buyfen , ten reguarde van de Bieren die op de reeckeninge of andere Compagnien ingheleyt wor- den in Burgers of Huyfluyden Huyièn, ende tot lafte van 't geheele Gefelfchap of Compagnie, ende uyt gemene beuriè of penningen werdende betaelt, ende alle Soetelaers of andere, Soldaten van Com- pagnien te Paerdt endc te Voet, Bieren om geldt tappende , of Tafel-gaften om geldt fèttende, of houdende, ende fpeciahjck oock niet die gene die het Bier met de hael-kan verkoopen. Om te beletten de meenichvuldige frauden die in delen Impoft werden gepleeght, iiillen gene der voorfz buyten· bieren , die binnen den Lande van Hollandtende Weft-Vrieflandt fullen werden in- gebracht , mogen werden gheloft, als binnen de bcfïote Steden ( denHage daer onder begrepen) op een pcene van duyfent ponden te xl. grooten, te verbeuren ibo wel by den genen die hetloft als die het ontfanght, boven de boete in het Generael Pla- caet, ende de verbeurte van de ingebrachte Bieren, als mede van de Schepen ende Schuyten, Karren ende Wagens, daer mede de felve iullen zijn ghe- voert. V I I. Den Schipper of Inbrenger van de voorfz Uyt- heemiche en Buyte-bieren, lal gehouden zijn ter i)laetiè van fyne eerfte aenkomfte, in eene der voor- chreve Steden van HollandendeW eft-Vrieilandr, aen den Pachter of fynen Colle&eur aen te geven de oprechte quantitey t ende qualitey t van alle fyne ingeladen Bieren , al-eer hy met de felve ial mogen vernachten, of vorder varen, voor en al-eer den Pachter of Colle&eur van die Plaetfe de voorfz Bieren heeft ghevifi teert, 't zy dat de fel ve Bieren als Koopmanfchap werden gevoert, of dat de felve aenyemandt anders zijn gheaddreilèert, of oock dat de felve voor eygenconfumptie om t'Scheep ef elders gedroncken te worden, iullen weien inghe- laden ν endc ial den Pachter of fynen Colle&eur gehouden zijn de voorfz viiitatie te doen binnen den rijdt van drie uyren naer dat den Schipper de voorfz Bieren fal hebben aengegeven , ende te ge- ven een Biljet, inhoudende de quantitey t en qua- liteyt van de felve Bieren ·, En by aldien den voorfz Pachter binnen den voorfz tijdt van drie uyren naer devoorfzaengevinge, de voorfz vifitatienietiou- f
				vooriz Bieren ·, welck Biljet of Atteftatie<fcn ƒ[■ per of Vervoerder van de fèlve Bieren, J| 1 ^ overleveren aen den Pachter vandePlaetsd00'0 Bieren zijn ghedeftineert, al-eer hy nietddV Bieren aldaer ial mogen vernachten; alles od riÜ lijeke pcene van duyfent ponden, boven deb van 't Placaet, endc verbeurte van de inMiebra? Bieren , midtfgaders van de Schepen, BéS W agens en Karren, daer mede de felve fulfeLl' gevoert.                                                  ' VIII. Item, foo en fullen de voorfz Bieren niet mogen worden gheloft, gheroert of gherept , noch uyt de Schepen ende Schuyten, Wagens en Karren uytgeflagen,nochteoock by yemandt, wie die oock foude mogen zijn,'in eenige Kelders,Huyfen,Pack- huyfen,of andere plaetfèn ingeilagen,voor en aker de felve zijn aenghegeven aen den Pachterof Colk van de Plaetfe daer die opgeflagen worden, en dat daer van gehaelt is een Biljet, inhoudende de quan- titey t en qualitey t van dien, en fullen 't felve Biljet overleveren aen de gefvvoren Bier-werckers, om de felve Bieren te wereken; alles op de boete van duy- fent ponden te xl. grooten, foo wel by den Schipper en Inbrenger, als Opdocnders van de Bieren te ver- beuren , boven de boete van 't Generael Placaet, ende verbeurte van de ingebrachte Bieren, mitfga- ders van de Schepen, Schuyten, Karren en Wagens daer mede die gevoert iullen zijn. I X. Endeommedemeyninge ende intentie van het achtfte Articul des te beter te expliceren, foo ful- len de particuliere Burgers ende Inghezetenen, de welcke eenigh Bier fullen komen in te leggen, van wat conditie die oock fouden mogen zijn, Coo wel Tappers als andere, gehouden wefen het Biljet in 't voorfz achtfte Articul geroert, te halen, ende te betalen den Impoft hier voorengemelt> aker iy de voorfz Bieren fullen mogen ίοίΓεη. Diegene die eygentlijck Koopluyden of ft* delaers in 't gros van de voorfz Bieren zijn, «ra» gehouden wefen te halen het biljet van de voonz bieren, in 't voorfz achtfte Articul gemelt, ww« echter daer van eenige peylinge of verantwo ge fubjeft te wefen ; des fal nieraaödcvo»w Koopman of Handelaer in't gros van dejiw bieren gehouden, ghereeckent ofg°eö) .„Ton, worden, dan die gene, die ten rainften vier ncn te ghelijck, en geen minder quantitey1 uytilaen. V Τ                                    ι . „« Kieren ν Diegene die minderquantiteyt «JjffijJ of- de voorfchreve vier Tonnen te gheïï j- de uyt-flaen, ende haer gheneren met »« ^ Tonne of half Vat te verkoopen.» «"«J flaCin gheconiidereert als Bier-belchoyers, ^ fy haer oock foude mogen geven , en , ^ ven gehouden zijn niet alleen te üaicnι ^ in het voorfz achtfte Articul geroa;»1^^ moeten aenwyfcn alle die Bierenm J \fcr$(fa insangh van de Pacht in haer Huyièn,^ pack.

-ocr page 952-

			Gemene Middelen van Hollandt, Uydieemiche Bieren. ρ ι f
		iWen ^lllen hebben » om de felve bY den Frhteroffynen Commisgepeylc cnde opgeteyc- Lnt te werden, fonder daer van cenigc te veri wy- verfteecken ofte gedogen datiülcks ghedacn tf' Gp de boete van duy fent ponden, midts- *dersdeverfteecken Bieren, van welckè Bieren f voorfchreve Bierfchoyers fullen ghemaeckt orden Debiteurs , midtfgaders van de Bic- * die fyluyden naer datum lullen ontfangen Seopflaen, omme de felve by affchry vinghe te moeten verantwoorden , midts genietende voor lactase ende Drinck-bier een Tonne op 't Laft, veerthicn Tonnen liandt-ileeck , ende derthien Tonnen duym-fteeck voor een Laft gereeckent: Wel-verftaende nochtans, dat de voorfz Bier- fchoyers van de overgehouden Bieren geen profijt van den Impoft fullen genieten. En ial den Pachter offyn Gemachtighden preiènt mogen zijn, fo wan- neer de Bieren ingeflagen werden, omtemoghen iienofdcfclveiii quantiteyt ende qualiteyt accor- deren met de Billietten, ende of de Vaten hant- feeck of duym-frecck zijn, om in het maecken van èreeckeninge van de vermifte Bieren daer op re- gard genomen te werden, fonder dat den Pachter ofdesfelfs Gcmachtighde» daerinne eenigh belet of verhinderingc fal mogen werden gedaen, op een bete van duyiènt ponden, ende fal van't gene Tcrmift werdt, ten refpecTe van de Bieren buy- ten deVercenighde Nederlanden, ende het ref- fort van de Generaliteytghebrou wen , den Im- poft daer op Iiier vooren gheftclt, ende van de andere Bieren in de andere les Provinciën en het voorfchreve reflbrt van de Generaliteyt gebrou- wen, de voorfz Tappers Impoft mede hier vooren gcftelt moeten werden betaclt · des fullen mede af- ïlagh ftreckén die Bieren die gefpilt werden, midts dat men 'tfelve foo baeft doenlijck , behoorlijck fal moeten doen blijeken : Ende fullen de Bier- fchoyers, ende andere hacr met de handclinge van Biergcnerende, geene Bieren met de kleyne maet, Kannen, FlcfTen, of andere Inftrumcntcn , mogen uytleveren of verkoopen, op do boete van duy- fent ponden , ende van haer Neeringe ghefu- jpendeert te werden den tijdt van een Jaer. Ende «I den Pachter gehouden zijn teftcllea een goeten ghetrouw Collecteur, die daer toebyde Heeren Magiftratcn fal werden be-cedight, dat hy getrou- welijck alle de Bieren fal opreyekenen ende af- fchryven. F .               XII. tnde fal de Pachter of fynen Gemachtighden > JllemaendentenHuyfecndeinde Kelders van de 0orjc'jrcve Bier· befchoyers , als vooren peylinge sn de Bieren tn sgen doen, ende van den in en uy t- jjhrekcninge maken. Ende fullen de felve Bier- v 'ch°yers.gchoudcn zijn , .den Impoft van haer entf r■ j *ercn' *n v°egen als voren, promptelijck naeiondcr eenigen uy tftel aen den Pachter of fy- ^Gemachtighde te betalen. Enriri.           XIII. de h n de Bier· befchoyers ten platten Lan- fefch aerm.oeten reguleren nae het gene de Bier- dat hlQTS n^e^teden tekfteisgeleyt, behalven" uyclev CCn en ^uyten hare Parochien moghen wienff j!n 5 ien zy fy aenwyfinge fullen doen, acn debiijLf ieren hebben gelevert, en fullen met J en Va» den Colleftcur haer rekeninge van
					haer uytgeleverde Bieren moeten verifiëren; rul- len oockde CollecTcurs geen billietten van affchry- vinge mogen geven, of doen geven, van Bieren die gevoert werden buyten 't ReÜört van hare verpach- tinge, ten ware die gene die eenige Bieren begeer- den te halen buyten het DiftricT van fyneverpach- tinge, met fich bracht een billiet van den Pachter of ColleeTeur van 't Reflbrt van die verpachtinge daer die Bieren ibuden werden ghebracht, op dar, dien Bierichoyer die fulcke Bieren fal komen uyt te leveren , met dat billiet den Pachter van fijnRef- ibrc mach bewyièn de Bieren aldaer ghebracht tq zijn, cnde daer door verminderinge genieten van die Bieren, daer voor hy Debiteur by het negende Articul is gheftelt, op de boete van op yder biljet thien gulden te verbeuren, aen den Pachter daer de Bieren fullen werden gebracht. X I V. De Koopluyden of Handelaers in 't gros van de voorfchreve Bieren -, of yemandt van haer Huysghefin, fullen geen Bieren mogen uytleve- ren , 't zy of de felve Bieren binnen de voorichre- veStadt of Rtflort van dien geconfümeert fullen worden, ofte dat die binnen de Stede ofte Plaetièn van de Vereenighde Nederlanden, midtfgaders buyten de Provinciën werden vervoert, of die te Scheep gedroncken endegheconfumeert werden, voor ende aleer henluyden vertoont wert 't billiet van den Pachter haerder refidentie , inhoudende de quantiteyt en qualiteyt van de Bieren, na welck billiet den Koopman hem ial moeten reguleren , op de boete van duyfent pond. en van haerNeringe gefufpendeert te werden den rijdt van een heel Jaer* Ende fullen de voorfz Koopluyden gehouden wc- fen de billietten van de Bieren, die by haer uytge- levert wordent, en halven gefchcurt ofgecafleert, te leveren in handen van den gefworen Bicrwercker, op de verbeurte van vijf en twintig ponden op elck biljet dat bevonden fal werden niet ghcicheurt te zijn, ende daer van houden pertinent Regiftqr ·, ende fal den Pachter alle morgens tot de voorfz Koopluyden doen halen een Ceel, in welcke de voorfz Koopluyden fullen gefchreven hebben de nombre ende qualiteyt van de Bieren by haer daegs te vooren uytgeflagen, ten eynde den Pachter fijn biljetten van de ghefworen Arbeydcrs mach beko- men , fonder dat echter de voorfz Koopluyden hier door eenige verantwoordinge of peylinge fub- jedt fullen worden. X V. Gelijck mede al de Bier-befchoyers in de Steden ende ten platten Lande, geen Bieren fullen mogen uytleveren, voor ende aleer henluyden verthoont wert het Biljet van den Pachter haerder refidentic, innehoudende de quantiteyt ende qualiteyt van de Bieren, naer welck Biljet den Uydeveraer hem fal moeten reguleren ·, op de boete van duy fent ponden , ende daer-en-boven een Jaer van hare Neeringhe ghefufpendeert te werden5 ende ful- len de Biljetten van de Bieren die uytghelevert worden, ten halven door-gefcheurt worden, op de boete van vijf - en - twintigh {ponden van elck Biljet, dat in voegen als vooren niet gecafièerc fal zijn ·, en fullen de Bier-befchoyers in de Steden, daer en boven in 't uytleveren van haer Bieren moe- ten onderhouden alle 't gene dien-aengaende in het fT 2                       yooi

-ocr page 953-

ρι 6                       Placaicn. 7-Boeck: ó.Tit. voorgaende Art. de Koopluyden is gelaft j op poene die gene die geen Biljet Voor haer brene

als in't ielve Articul,                                                    .........................xvi. De Schippers of Schuytvoerdcrs die binnen de Provincie van Hollandt ende Weft-Vrieflandt or- dinaerlijck de Bieren voeren opvafte Bier-ftalien, foo in de beflote Steden als ten platten Lande, ful- len gehouden wefen in't begin van elck termijn cau- tie te (tellen , dat fy de Bieren die by haer vervoert werden, ter gedeftineerde plaetfe Tullen brengen, ende fullen alle reyfe harer wederkomfte met Biljet van den Pachter van de Plaetfe daer fy de Bieren fulieh hebben gebracht, moeten doen blijeken aen den Pachter of Colle&eur daer fy de felve Bieren hebben ingenomen, dat de nombre ende qualiteyt van de ingeladen Bieren aldaer is gekomen, ende lal den voornoemden Collecteur het felve op fijn Rcgifter moeten fuyveren, ende de Biljetten liaflè- ren; op poene foo den Schipper ofSchuytvoerder in gebreecke bleef het Biljet over te leveren, fal ver- beuren voor de eerftereys xxv. ponden, ende niet te min de naervolgende reys, of anderfints binnen competenten tijde naer de afghelegentheyt van de Plaetièn, op de welcke het Bier ghedeftineert was, gebracht te worden, 't welck fal ftaen ter arbitrage van Schepenen Commiflariflen, het voorfz Biljet gehouden weien aen den voornoemden Collefteur te behandigen; op de pcenen van als Fraudateurs geftrafr. te worden. XVII. Item, fo yemandt binnen eenige Steden van defe ProvincicUy theems Bier quam te kopen,om in an- dere Steden of Plaetfen van de voorfz Provincie te vervoeren, die geen ordinaris Bier-voerder is, fal moeten brengen een Biljet van den Pachter of Col- lefteur van de Plaetfe daer hy de Bieren fal willen brengen, inhoudende de quantiteyt ende qualiteyt van dien, welck Biljet by den Collecteur van de Plaetfe daer de Bieren Tullen worden ghehaelt, fal inghetrocken worden, ende hem daer voorgeven een ander Biljet-, inhoudende de felve quantiteyt, daer op hy tot den Koopman van de Bie- ren , ofte Bier-befchoyer , Bier fal inladen , én fal den Pachter niet meer genieten voor 't fchry- ven van 't Biljet en Boeckhouden, van yeder par- fbye als een ftuy ver, de welcke hem gereftkueert fal worden by denPachter ter plaetfe daer de Bieren Tullen worden gebracht om gheconfumeert te wor- den ·, maer in ghevalle de felve geen Biljet van den Pachter of Colleiteur voor hem en brachte, fal ge- houden zijn te moeten verthoonen wettclijcke At- teftatie van den Schout of Gerechte, daer by dat verklaert ende goede kenniffe ghedaenfal worden , wacr, ende op wat plaetfe hy woonachtigh en fyne rcfidentie houdende is,dewelcke verthoont zijnde, fal den Pachter of Coll: daer op geven een Biljet of Dam-ceel,om de Bieren tot denKoopman van Bier of Bierftcecker te laden, alle'c welcke plaets heb- ben ial als men een half Laft t'efFens en daer boven wil vervoeren: Midcs dat binnen den tijdt van drie Weccken, of ten langhften een Maendt, byden Hacldervan de Bieren» met Biljet van den Pach- ter beweien fal worden dat de felve Bieren ter ghe- deftineerde plaetfe gekomen zijn, op gelijcke boete

Impoft moeten betalen, of cautie daer voorf 11 aen de Pachters daer hy de Bieren inneemt fal den Pachter hem daer van geven een Bi' ^ houdende de quantiteyt en qualiteyt van de S' ^ die hy fal innemen, mee verklaringe dat den Ïh2 daer van is betaelt, of cautie daer vooren ehrifi welck Biljet den Halder van de Bieren fal m leveren in handen van den Pachter ofCollcft^ daer de Bieren fullen worden geconfumeert f t eer men de voorfz Bieren fal mogen loffenof flaen) op de boete van duyfcnt guldens, mZ by den voornoemden Pachter te boeck gheftelt worden , om volgens dien den Impoft alle maen. den te ontfangen van den Pachter daer de Bieren zijngchaelt, voor foo veel die betaelt is. Ende foo de voorfz Bieren binnen de beflote Stedenfden Haegh onder de felve begrepen) worden opW daen, fal daer van gegeven worden een Biljet, om by de gefworen Bier werekers gewrocht te worden, ende fullen de Pachters voor haer Colleöe, en den ontfangh van penningen genieten den twintHiftcn penningh, Tulcksdat hier by verftaen word?, dat de Pachters alomme in die'gelegentheyt malkan- ders CollecTeurs fullen moeten wefen. Ende fal 't gene in dit, ende het naeft-voorgaende Articul is geordonneert, voortaen pracifelijck moeten wor- den naerghekomen, niet tegenftaendedaerinne, of in eenigh poin&.van dien, yewers eenigh ghe- breck of naerlatigheyt foude mogen zijn geweeftof begaen. XVIII. Niemandt van de Ingezetenen defer Provincie, en fullen vermogen Bier te gaen koopen of halen in eenige van de Geünieerde Provinciën, omme ten platten Lande ghedroncken te worden, of fullen gehouden wefen haer eerft ende al vooren te addref· feren aen den Colle&eur haerder woon-plaetfe, en hem aengeven de quantiteyt van de Bieren die fy van meyninge zijn aldaer te halen, endefuiienhet felve Bier niet mogen opdoen, voor ende aker fy den Impoft daer van hebben betaelt; op de boete van twee hondert guldens t'elcken reyfe te verbeu- ren. XIX. De gefworen Bierwerekers en Men geen Bieren mogen wereken, 't zy in Tappers of BurgersHuy- fen, voor ende al eer daer van gelevert is Tappers of Burgers Ceelen, de welcke metonderfchcytvai

Letteren ofTeyckenen fullen wefen gemerekt

om waer

de felve billietten uyt den anderen te kennen, naede voorfchreve Arbeyders hun fullen moeten reguleren , op peyne (foo yemandt Bier wercta fonder billiet, oftedatfeop Burgersbilhccftcnn Tappers huyfen brengen) van te verbeuren een boete van twee hondert ponden van veertig» gro ten 't pondt, gelijck de voorfchreve BicJwejT? mede gehouden iullen zijn ten allen ¥enu®~' den Pachter of fyne Gecommitteerde verfochczy de,, t'elcken eenigh Bier by henluyden ial zijn^ wrocht , moeten doen aenwyfinge, ^acr! en wien fyluyden de felve Bieren hebben gerent, 't felve dcsnoot,endc by denPacluerverleent/j^ de, met Eede fal moeten verklaren,^ op g^J^

peynen, ende daer en boven noch gefufp W' e ' werden van fijn Officie, ende fullen al(edC01.(,f)) ten van 't werek, dat fy des daeghs hebben^ g

als in'tvoorgaende Articul teghens de Schippers, varende op vafte Bier-ftallen, is gheordonneert ·, -maer in ghevalle het beneden 't half Laftis, fullen

-ocr page 954-

Geinene Middelen van Hollandt, Uytneemfche Bieren.         ρ ι j

krea &Φ3 's morgetts' al cer fy wederom '0 L· werclc fullen mogen loten, of in eenigh 00 rek treden, moeten leveren aen den Pach- ten Commis, op de boete vanthienpon- ï de in de Steden daer geobfer veere werc datfe ^'frwerek dat by hun gewrocht is, de Ceelen nietten datelijck aen den fel ven overleveren, cr vooren wertgefeyt» lullen fy het felve nakomen, op de boete als vooren.

l verbeuren, ende de aangegeven Bieren daer niet vindende, fal by de felve Perfonen verklarmghe moeten gedaen worden, of de felve by haer laft,op haer naem zij η acngegeven, ende waer die zijn ge* bleven, op gelijcke peyne. XXI. De Koopluyden of Handelaersin'tgros vandè voorfz Buyte-bieren, fullen over Impoft van het guntfy van het buyten-Bier confumeren, betalen, defomme van twaelf guldens thien ftuyvers eens 'sjaers, ende fullen de voorfz Koopluyden , van de Bieren die fy buyten hare Huy finge daer fy woo- nen, in andere Huyfen of plaetien , met Vaten kleyn of groot inleggen, gehouden wefen den vol- len Impoft te betalen, gelijck fy oock van alle Bie- ren hier te Lande gebrouwen, gehouden fullen zijn te doen, het zyof fy die in haer ordinaris woon- plaetie of elders inleggen. Ende de Bieifteeckers aie haer alleen met het verkopen van Uytheemiche Bieren generen, fullen voor elck hooft van hare Familie, twaelf jaer oude weiënde, betalen acht ftuyvers ter maendt , of iöo veel als fyluyden met den Pachter fullen konnen accorderen 5 ende indien fy haer generen met het verkocpen foo wel van bin- nen als buy ten-Bieren, volftaen met de vooriz acht ftuyvers eens, te betalen aen den Pachter van de biuncn-Bieren. XXII. Ende teneyndedepeylinge binhen de Tappers Huyfen, alomme eenparighlijck ende op gelijcke; voet mach werden gedaen, foo fal den aenkomen- den Pachter, ten ingangh van fynen pachte moeten gaen peylen, ende den afgaenden Pachter of fynen Colledleur infinueren , om met hem 's morgens met der Spnnen qpgangh. te gaen peylen tot alle Tappers ende Herbergiers Huyièn, ende doen op- fchry ven alle de hecle Tonnen ende halve Vaten j des dat de Vaten daer inne drie vierde-parten re- ipc&ivc, ende daer en boven bevonden werdt, fal voor vol aengeteyekent ende gereeckent werden j midtsdatde voorfchreve Tappers of Herbergiers, niet meer als van elcke foorteeen ftaert fullen mo- gen hebben. Welcke pey 1 den afgaenden Pachter fal moeten betalen aen den aenkomenden Pachter, ten langhften binnen een maendt nae 't ingaen van de Pacht, ofte by gebrcecke van dien, ial hy hem daer vooren mogen doen executeren, volgende de rigoureufèletterenexecutoriael; ende indien den afgaenden Pachter in gebrcecke blijft van 's mor- gens te komen, of dat hy yemant van fynen t'we- gen daer toe heeft gecommitteert, lalden aenko- menden Pachter, met Notaris ende Getuygen, de peylinge mogen doen; welcke pey linge alfooghe- daen wciènde, gehouden fal werden voor een au- thentijeq en wettelijck pey 1 ·, ende fullen de voorfz Tappers ende Herbergiers (des by den Pachter ver* focht zijnde) alle haer Bieren moeten aenwyièn, fonder eenige te verfwygen, of anderfints lbo daer nae meer Bieren bevonden werden, daer over werr· den gecaufeerc in de boete volgens denPlacate. XXIII Sullen voorts mede de Pachters t'allentydenals 't hen goet ende tot haerder gereehtigheyt noodigh dunckt

saoeten

* X X.

Vndefalnietnandt moghen ver-impoften op „Ldtsandersnaem, alsopfijneygen, endetot fiSSft. of door fijn Dienftboden deCe- ailen doen halen, ende dat op den eygen naem Lhet Bier fal worden ingeleyt; Ende lullen de «Jnrerckers niet vermoghen het Bier m andere Efcn te hengen, als tot den genen op wiens ^deCedulle is gehaelt,en die op fijn cyge naem lierverimpoftheeft, fel 'tfelvealleenlijckiniijn Uns doen inleggen, f onder dat hy in eeniger ma- stten mee Vaten, Kruycken,of andere Inftramen- n, den Tappers, Taverniers, Drooge-gafterye- toaders, of andere met de felve inwoonende» het live fel moghen ovcr-doen, ofte dat de Tap- ptsj Taverniers , Drooge - gafterye-houders , ét andere met de felve inwoonende het fel- velullen overnemen, op de boete van twee boa- ka ponden t'elcken reyfe te verbeuren, foo wel Wen Tappers, als andere contrarie doende. En φ dat de fmockel-tapperyen gewcert foude wer- en, falgeene Soldaten werden toegelaten, wan- aerfyinde Hollandtfèhe Steden zijn leggende, tenigc Soetelarye of Smockel-tapperyen te mogen kouden, en fal niemandt wie hy zy, eenige Bieren boven drie gulden by de hael-kannen verkoopen, Toorendealecr de felve hare Namen fullen hebben latencpfchryven, by de genen die de Heeren Bur- germeefteren binnen de refpeftive Steden daer toe liillcn hebben gecommitteert, ende van de felve ge- togen hebben een Afte, welcke AcTre fy allé Jaren tóen moeten doen vernieuwen, ende daer benef- [ens gehouden zijn een Kanneof kennel ijck teyc- ™uyttefteecken, op dat men weten mach dat üercenTapper woont, op de boete van twee hon- Rt ponden. Ende indien ycmandt bevonden Λ« tot de Sluyck- tappers f dagclijcks geen Kanne «kennelijek tecckenals Tappers voorde Deure Wn ebbende) Bier gchaelt, of doen halen te

<k,

w tot desfelfs huys gelag of gelagen gehou-

ntehebben,fal verbeuren gelijcke boete van twee J^Kat ponden; Ende fal den Pachter vermogen Std           neen van ^ε Burger meeiteren in de inOiÏCnde buytendeSteden., bykennine van , ^ihcicr, yemandt van den Gerechte, of met k,nCffCans of Notaris aldaer, tot de Burgers, Κ α °fte Huy%den, Huyfen, waer van ^ gpede redenen vermoede van fraude heeft,

^erf yi.cier°f Sccretaris, of Notaris ende Ge kïn ' c ,}vt Huyfen te doorfoecken, om te

U

:%2e°· ^e bieren als op haren naem zijn EEj? ' tot haren Huyfen zijn 'ingebracht, ^radift'^fS de felve onderfoeckinge, eenighe ^£η>οοΓκ ere^cntie fal mogen werden ge- P Qe boete van honder r guldens t'ekkens te

-ocr page 955-

					Boeck.ó.Tit. xx v. Ende op dat den Impoft van de ScW bieren, gaende over Zee, niet en foude werden fraudeert, foofalgheen Bier inde Provincie?' Hollandt ende Weft-Vrieflandt t'fcheep £& worden ghedaen, het welck in eenighe anefe van de Geünieerde Provinciën ofte daer bm' ten is ghebrouwen , voor ende al-ecrde q3 titeyt van dien, ende de Plaetfe van waerdefelvé Bieren zijn ghekomen, den Pachter of fynen Col. le&eu r van de Plaetfe daer de felve Schepen binnen de Steden, of aen de Hoofden, Palen, of dkhj voor de felve, of indien de felve verre vande Steii zijn gelegen, aen den Pachter of Collefteur vantfe Plaetfe daer de Schepen üytgeruft zijn, aengegeven zijn, ende den Impoft daer van isbetaelt, op de boete van duyfent Caroli guldens op elck Vat,'t» groot of kkyn te verbeuren; voorwdekeboeten de Schepen daer mede de felve Bieren inghckomen ziin, fullen wefen exccntabel. XXVI. Den Pachter fal ghehouden wefen in de groote Steden, ter plaetfe daer de Heeren CommüTariflèn ende Magiftraer fulex goedt ende noodigh vinden, teftellen een of meer Colkcteurs apart, die ter ièlver plaetfe, cnde op fulcken uyre als hemgeor- donneert fal worden, fullen moeten fitten tot ge- rief van een yeder·, Ende fullen daer bencvensgc· houden wefen te houden goedt ende pertinent Re- gifter van alle de Bieren die uyt haer bedrijf, foo binnen defe Provincie, als buyten in andere van de Geünieerde Provinciën fullen werden ghe- voert : Welck Regifter hy t'alkntyden Γ des by andere Pachters alom me verfocht zijnde) lal moe- ten openen, op de boete van hondert ponden te verbeuren, fo hy weygerigh is 't felve te doen; nuts dat de boeten die door het openen van de Regifters worden ontdeckt en achterhaelt,gedeelt fullen wor- ! den half en half. XXVII. Ende fullen de Pachters alomme cndcopaik. paiTagien, daer het hun goedt en noodigh dunckr, foo te Water als te Lande,' mogen ftellen fij* wachte, als fy tot belettiiige van frauden noodign fullen achten, de welcke geauthorifeert Ma/ , om alle Schepen, Schuyten, Wagens of Karre", daer de Bieren in, of op gheladen zijn,.«Jgζ doen aenleggen, ende de Biljetten van deflp» den Bieren af te eyiTchen, ende dienvolgens o f tellenende vifiteren, fonder dat yemandtdaer t
			ρ ι S                           Pkcaten, 7 dunckt, met Notaris ende Getuygen ten huyfe van de Tappers mogen gaen peylen,om alfoo verkhey- den frauden voor date defes (met menighte van Wanne-tonnen, ende anders gepleeght) te ver- hoeden, tot wekken eynde fyde Tonnen lullen mogen vcrfoecken j ende indien eenige Tonnen ot hal£ Vaten met water werden bevonden, die de voorfz Tappers ofte yemandt vandesfelfs Huys- Eefin voor Bieren hadden laten peylen, fullen ver- beuren opelcke Tonnc of half-Vat, twee hondert ponden. XXIV.
		Ende op dat defen Impoft te beter fonder fraude fal werden gecolkfteert ende ontfangen, foo fal defclve betaelt werden terplaetfc daer de Bieren uyt de Kelders of Packhuyfcn van de Koopluy- dcn , ofte van de Bieribllen fullen gaen , ende gelevert werden ·, met dien verftande, dat by foo verre de felve werden ghebracht aen de over Zee- varende Schepen, leggende binnen eenige andere Steden van Hollandt ende Weft-Vneilandt, ofte aen de Hoofden, Falen, ofte dicht voor de felve, als waer die uyt de voorfchreve Kelders ofte Pack- huyfen, ofte van de Bierftallen zijn gelevert, aen den Pachter van de felve Steden den voorichreven Impoft fal werden gercftïtueert by den Pachter van de Plaetfe daer de Bieren uyt de voorfchreve Kelders of Packhuyfcn, of van de Bierftallen ge- haclt zijn, midts dat de Pachter die de voorfchreve reftitutie doen fal, voor fijn collecte fal genieten van elcken Grof-tonne eenen ftuyver, tot wek- ken eynde de Pachter ofte Colk&eur van de plaetfe daer die Bieren als voorenuytgelevert wer- den , fal moeten houden een byionder ende per- tinent Regiftcr van alle de voorfchreve Bieren, met aenteeckeninge van de plaetfe binnen of voor dewelcke de felve hem aengegeven werden , ter Scheepe ghedaen te fullen werden, ende daer van maendelijck ExtracT: overfeynden aen de refpeftive Pachters ofte Colkcteurs van de Plaetfen op welc- ke de felve als voren aengegeven zijn, ende daer en boven t'alkntyden des by de felve Pachters ofte CoHeftcurs verfocht zijnde , openinge doen van hare Regifters ofte Colkctboccken, voor foo veel de voorichreve aengegeven Bieren foude mogen aengaen, op peyne iöo de felve daer van, ofte van eenfgh poind van dien ingebreeckeofweygerigh
								gen fal mogen doen eenigh bekt of «gggj de boete v?n hondert ponden , cnde aibigte*
				foude mogen blyven, van te verbeuren de fomme van hondert ponden : Des fullen niet te min de Schippers die de voorfchreve Bieren uyt de voor- fchreve Kelders of'Packhuyfen, ofte van de Bier- ftallen in hare Schepen fullen hebben ontfanghen, de felve niet vermogen in de voorfchreve over Zee- varende Schepen over te fetten , foo wanneer de felve gelegen zijn binnen eenige Steden van Hol- landt ende Weft-Vrieilandt , ofte aen de Hoof- den, Palen, ofte dicht voorde felve, voor ende aleer fyluyden de felve Bieren aen den Pachter of CoIIefteur aldacr aengegeven , 't billiet van den Pachter der Stellinge ovcrghclcvert, ende van de felve Bieren een nieuw billiet bekomen fullen heb- ben , op poene van hondert ponden te veertigh grooten op elck Vat te verbeuren.
							uu uuu. ν«». iivf'^y*- r"*"j~* b&tfg Gebieden redie naer ghelegenrheyt der **f ^^^, voorts alle Officieren, k %^^S i Steden of Dorpen i op den Eedt by htnmy ^ 't ftuck van haeriuyder Officie ^f'Jlhè Pachters of Colkaeurs (des verfocht:UH J len doen alle hulpe ende aflifteotie, m js a daer toe de felve Pachters, volgens oen          ,. defe, midtfgaders Generale Ordonnantie gn tightzijn.                              T XXVII I           0fa Den Pachter en Colletor iulf *C achtin? vande Heeren Commiflanflcn, ae i^. affiftcrende, ofte by der fel ver vertre> forteeni penen CommiflariiTen daer onder iy         aefl

-ocr page 956-

Gemene Middelen van Holiant, Uytheemfche Bieren. XXX.

9*9

t lüiidccn Eedt doen, dat fyde Ordon- "b · il-hare Poindtenende Arciculen fullen ^ inde onderhouden·, endcdatfy mede ^ficn epet endc pertinent Regifter, hec ^n r° rot allen tyden des verfocht werdénde, Ρ ï «aeintcreflèerde Pachters in den Impoft

Ende om te prevenief en ende voor te komen alle fraudèn ende compoiitien, werdt de Brouwers die byhet twaelfdé Artijckel van de Generale Ordon- nantie het pachten van de Importen op de Bieren is geinterdiceert, vry gelaten, omme delen Impoft op de Uytheemfche Bieren te mogen pachten, mits haer exa&elijck regulerende naer defe, ende de Generale Ordonnantie, midtfgaders naer het Pla- caetop den opheve van de Gemeene Middelen ge- emaneer t , welcke refpecrive Brouwers in allen gevalle, 't zy dat de felve dcfen Impoft fullen heb- ben gepacht ofte niet j bydefen expreifclijck mede werden geauthorifeertende gequaliflceert, om de fraudens ende compoiitien die in deièn Impoft, en tekens defe Ordonnantie foudc mogen werden be- gaen, te achterhalen de Fraudateurs ende Contra- yenteurs, ende die over defen Impoft fullen bevon- den werden te hebben gecompofeert, bencffens.de Hooft-Officieren re cauferen, ende in Rechten te vervolgen. Ende fullen de boetens foodanigh wer- den verdeelt, dat den Aeahaelder ende Caufatcur die de fraude achterhalen, ende de aftie vervolgen fal, daer inne fal genieten een derde, den Officier die hem fal aflifteren gelijcke derde, ende het refte- rende derde fal genoten werden by den Pachter en Armen, half ende half.

f

findC Sn openen, voor foo veel de queftieufe 1 Xlatighc, ofteby weygeringe van dien, ι,'^ eken verbeuren duyfènt ponden te vcer- * ° η'toonde, ende arbitrale Córre£he na «Sc van iaecken: Dat fy vorder, noch

WSw harei-TcVegen, niet anders dan de oheydt van defen Impoft füHen on t- - We met vemandten fullen compoferen Eivetn ineenighcr manieren,%op peyne

oiiC;Jduvfent ponden te veertigh grooten rS«S, Toonvel jeghens den Pachter 5 rollefteur te executeren, als jeghens den 1 die met hem, ofte yemant vaniynent we- >mpoCue ofte uyt-koop gedaen heeft: Ende

CL· foodanigen boven dien van hare Offi- t foofveemge bedienen, werdengepriveert» iïedeverklaert werden eerloos, infaem ende. Il om eenieeStaet, Ampt ofte Officie, in KnHollandc ende ^eft-Vnellandt te kdienen, ende indien eenige conipoieren over de-

folmpoft, fullen de andere Pachters defelvemo- pbekeuren, ende hunne adïic ter eerfter inftan- nnftkuerenvoorde Gecommitteerde Raden in dc'rcfpeftive Quartieren daerde compofme is ge- daen. XXIX. Geenc Koopluyden ofte Handelaars van Bieren h'tgros, of Bierfteeckers, fullen vermogen eenigc Uytheemfche Bieren-, te weten , die ghebrouwen liinbuyrcndeVereenighde Nederlanden, en het leffortvan de Gencraliteyt, vermogen in haer Kei- des of Packhuyfen te hebben, of uytteflaen in labdtfchefuftage, op de verbeurte van drie duy- fent ponden te veertigh grooten 'tpondc opyder Vat, dathy bevonden fal werden in fijn voorfz KéleroFPackhuys in Inlandtfche fuftage ,gehou- ficnofteuytgeflagen te hebben, ende daer en boven aibitralijckacn den Lyve, ten minften by openbare gsefiêïinge geftraft te werden ·, ende foo wanneer «fcnoot yemandt van haer foudc mogen obligeren «üde vóorfz Uytheemfche Bieren in Inlandtfche ·%, in haer Kelders of Packhuyfen te moeten overfteecken, datfy infulcken gevalle gehouden Mlcn zijn daer van aenden Pachter kenniffe te ge- yenbinnen den tijdt van twaelf uyren, naer dat hy 'tvoorfchreve Uytheemfche Bier op Inlandtfche J%overgefteeckcn fal hebben, fonder echter bfcli'c verder te mogen reppen, roeren of uyt- g, anders als met voor-kenniffe enconfentvan "«Pachter, op poene ende correctie als vooren.

X X X ï. Soo wie Pachter blijft van defen voornoemden Impoft, fal gehouden wefen t'eynden alle maenden te betalen ten Comptóire van den Öntfangcr . een gerecht twaelfde - part van fynen beloofden Pachte, ofte by gebreecke van dien, fal d'Ontfan- ger 't felve mogen doen executeren ende innen aen den Pachter of fynen Borgen, naer vermelden en inhoudt van de Generale Ordonnantie. XXXII. Ende fal de pachte van defen Impoft ingaen op eneerftenAugufti . . eerftkomende met der Sonnen opgangh, ende weder eynden den laetften Julij . - daer aen volgende met der Sonnen onScrgangh. χχχΙ„ Op de Conditien ende Vóorwaerden, foo in de Generale, als in defe particuliere Ordonnantie beerepen, is pachter gebleven van defen Impoit . . voor den tijdt van een geheelJaer, om de fomme van . . · ·'                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                           ■··...■.■".,■: Des t'oirkonde is defen gheteeckent by den Ge- committeerden van de Heeren Staten, op den . -

Mijnde Ordonnantie» van de Binnengehouden endeVytbeemfebe Bieren in den tyl$? geamf lieert foo als dcjehe bier naer volgen.'

Binnen-

-ocr page 957-

Placaten? 7. Boeck. é.Tit. Binnen-gebrouwen Bieren.

Ï?ZQ

Binne-gebrouvven Bieren, daer m mede begrepen fullen wefen alle $ch Bieren , die foo wel buy ten als binnen defè Provincie gedroncken iullen werden ^ conform de Ordonnantie hier na geiniëreeit. -·', Ordonnantie, volgende den wekken ten behoeve van de q-emene f 1 over alin den Lande van HoUandt ende Wefi-Vriefiandt, fio wel indeSt J ten platten Lande, van wegen ende volgende den confente van de Staten? Wt f elven Lande·, de gemene Impofi van alle Bieren in HoUandt ende Weh-Vx^i ff gebrouwen , geheven endegeinnet fal werden , voor den tijdt van eenpehedT* Ingaende den eerflen Augufii i6y$. ende expirerende den laetfienjuh daer aen volgende,                                                                      J J . ,

I. 't En fal binnen den Lande van HoUandt en Weft-Vrieilandt, gheen Bieren mogen brouwen, minder dan de grove Tonne van eene gulde, dertigh iluy vers, twee guldens, ende foo voort opgaende, tot fulcken prijs als men goedt Vindt, uytghefondeit de Scheeps- Bieren, die op de Schepen gedroncken ende ghe- confumeert werden, die gebrouwen iullen mogen worden tot alfulcken prijs, als die by de Schippers de Brouwers aen-beileedt ilillen worden $ noch en lullen de voorfz Brouwers of Broufters geen Bieren mogen vaten of doen vaten, dan in Tonnen, halve Tonnen, Vierendelen en Achtendeekjens ( ten ware met kenniiïè ende toeftaen van den Pachter, en dat daer van bleecke by A£te) welcke Tonnen, halve Tonnen, Vierendelen en Achtendeekjens, eerft ende alvoren geyekt fullen moeten weien by den ghefwooren Ycker, op de juyfte maet van (de Bier-Tonnen. Ende fullen tot dien eynde gene groote noch kleyne Vaten uyt de Kuypers Huylen, of uyt de Brouwers Kuyp-Huyièn, noch oock by particulieren diehaer eygenVaet-werck gebruyc- ken, in de Brouweryen mogen werden gebracht, voor ende al-ecr de felve behoorlijck fullen zijn ge- brandt ende geyekt alsvoorenj op een boete van twintigh ponden te verbeuren by den Brouwer, die foodanigeongeyekte Vaten in fijnBrouwerye ontfangen fal hebben, ende gclijcke twintigh pon- den by den genen die de felve in de Brouwerye fal hebben gebracht, boven de verbeurte van het Bier datinongeyekte Vaten geflagen fal zijn, maerde Scheeps en Viflchers-Bieren lullen gevaet worden in lulcke Vaten en Tonnen, als de Schippers ende Viiïchers goedt fullen vinden, midts betalende den Scheeps lnipoft, naer advenantde grove Tonnen te reeckenen, II- T)e Ψ achter s pullen eenparighpen Impofi ontfangen-, boven 't gene de Steden daer op mogen feilen, der- tighfiuyvers van elckegrove Tonne Bier·, halve Va- ten , Vier endcelen en Achtendeelen naer advenant·, die binnen den Lande van HoUandt en Wefi-Vries- liindtgebrouwen zijn, ende by de Burgers en Huys· luyden voor hun eygenprovifie ingeléyt, of oock op de Sc heeps-Titnmer-werven, ende op het vertimmeren van de Schepen gedroncken werden, III. ©at de Tappers ende Herbergiers, lbo wel van Wyncn ciide Bieren, als die Droge-galtcryc of

Soetelarye by confent vande Magiftraet fullen hou den, ende alle andere met de felve in eenHuvs woonende, fullen betalen voor elck Vat of grove Tonne Biers diefy inleggen fullen, van wat pryfe de felve foude mogen wefen, voor allenImpofi êcr> drie guldens thienfiuyvers 3 'Des fullen de Mmer- me e fiers en Regeerders van de refpetlive Steden mogen fteUen denprijs daer op de voorfzTappers het voorfz Bier fullen moeten verkopen, ende da fo wil binnen de Steden ais het "Difiricl vande Verpachtin- ge van des ghemene Landts Middelen, onder è voorfz Steden refor terende : Ende fullen de voorfz Tappers , Herbergiers , ende die 'Droogegafierje ende Soetelarye houden, niet vermogen het Bier tot meerder of minder prijs te verhopen, als waer op kt gefet/al wefeni op de verbeurte van vier hondengul- dens , ten lafie van diegene die het voorfz Bier tot meerder of minder prijs foude mogen hebben ver- kocht , boven 't gene de Steden daer op als vooren mogen Hellen. I V. Voor Drooge ga fier)'e-houdersfullen werden gire*

als andere Tappers defe Ordonn: fubjecïzifl} Maer die gene die houden vafie Commenfalen, die hier Kof by den jare, halfj are, of vierendeel jaers #- pen, fonder de felve by de maeltydt te reeckenen, mts niemandt anders logerende als vafle Commmftm fullen betalen Burgers Impofl -}gelijck mede -νοΰψαι Vrove-gaftery e-houders of Tappersféen fΜΜψ reeckent, die Slapers leggen, ofAmbachts-gejem of Schippers voor korten tijdt logeren, ende voor «e felve geen TVynen offware Bieren en tappen* nw dat de felve in hare Huyfin geen fVynen of J^ Bieren Men mogen hebben, fonder daer r^f" talen Tappers Impofl j op de boete van dm ^m guldens. v. Ende fullen de Brandewijn-maeckers enι»* ders gehouden wefen den voorfz Impou re ~ te betalen van alle de Bieren,dic $J3*?£Ï* 't zy of het ware om te drinclcen or ^fffT )(jcn, kleyne mate, of om gcbrandewiip :atie, kkc ten warefuyre, vaetfe en verlege »ie.re"» jj de de voorfz Branders terftondtna hc"n, °' ffrncfl felve Bieren, in pralende van den l acni , ^ Commis, fullen moeten vêrjnèngen w> de of anderfmts, datfe ondrinckehjCii zijn » peync van 2 f guldens.                                     Sa

-ocr page 958-

Gemene Middelen van Hollandt, Binne-gebfouwen Bieren; 92 1]

VI j nrdc- den vollen Tappers Impoft moeten leerden van alle Bieren die by eenige Ver- 2 Lc van Gefelfchappen, als Schutteryen , fff * Kolven of ghemene Huyfen, als Leer- GlÏ!' üilde-huyfen , Doei-huyfen, Vergade- van jonge Luyden, Gerechten, Collegien ^hutteryen > of Rotten der ielver, Gebuyren, ?ffbruyloften, Reeders van Schepen en Buyièn, de reeckeninge of andere Compagnie ingheleyt ordende in Borgere of Huyiluyden Huyfen, ende 5e van 't geheele Gefelfchap of Compagnie, 10deviytgemene Bcurfe of penningen betaek wer - rUde Hl1de ^edc van de Bieren die de Soetelaers fSoJdaféö van Compagnien te Paerdt en te Voet, Bieren om gel t tappende, of Tafel-gaften om geit jeitcndc of 'houdende, fullen inleggen : Maerlul- Icnran Tappers Impoft vry wefen, de Bieren die icnHuyfe van de Schippers of Stuyrluyden wer- ^ingclcyt, ende't Boots-volck inhettoeruften iandeScliepenwerdtgefchoncken, ende by het jèlfcBoots-volck gedroncken. Vil. ftl-verftaende, dat diegene die tot geriefvande mjchamele MenfchenBier van twee,of ten hoogh- fsirieguldenswitten tappen, dacrvan niet' meer 'tinhnpojl'fullengeven als de Burgers; 'Des dat nie- mndtjièks fal mogen doen dan diegene, die van Jitrtofjaerten inganghvan hetfayfoen van den Ιψβ van de Bieren daer toe ( den Ψ at hter daer op ■émtengehoorl zijnde ) hebben verkregen confent vmdèMagifiraet i op de boete van twee hondert liilèns. VIII. Oat diegene, de welcke het voorfz Bier met con- [at nis voren fullen willen tappen, jutten moeten wo- nen ten mkflen acht Roeden van een Herbergh, in iiwêke Wijn of Bier wertgetapt, mede op ae boete, mtm honden guldens. "Des dat dit Art kul fijn %'s nemen fd met den eerflen Mey 1680, ten ware wj/emandt die naeder. dan de voorfz acht Roeden eeneen Herbergh althans is womende, tujfchen dit tnieamvuorjkeerfien Mey quam te ver huyfen j in wlckengevdlegeen nieuwen Huyrder tot het verko- pm'twmjz Bierfal wer'den geadmit teert bin- nen devoorfz acht Roeden. m de Brouwers of Bierfieeckers gheen Schei'-

kocht, omtefien ofdefelve geen fwaerder Bieren dan van drie guldens de Ton hebben ingheflagen, of tappen} ende dat de voorfz Bier-verkoopers fulcks fullen móeten gehengen en ghedogen, fonder aen den voorfz ψ achter daer in eenige de minfte moleflie of refijlentie te doen -, op de boete van twee hondert gul- dens, X I I. T)at de voorfz Bier-verkoopers niet futten vermo- gen eenige gelagen te fett en binnen hare Huyfen, op de boete van twee hondert guldens $ ende dat gene, 't zy Tappers, Taverniers, cDruoge-gafterye-houders% of andere, den groot en Impoftfutjetl wejènde, van de voorjehreve Bier-verkoopers eenige Bieren fulien mogen halen by de Kr ny eken, Kannen of anderfint s '■- op de verbeurte van vier hondert gul., en fufpenfie van haer Neeringe voor een Jaer. Ende naer-dien men bevindt de Sluyck-tapperyen fo langhsfo meer toenemen, door dien eenige Burgers oflnwoonders van de Steden afplatte Landen,mits- gaders Soldaten, haer vervorderen Bieren in te leg· gen op Burgers Impofl, ende hetjelve uyt te tappen als Tappers met de kleyne Mate, ofby het fitten van gelagen, in,ofbuyt en hare Huyfen : So ordonneren eniebevelen wy allen Ojficieren binnen den voorfz Lande, alfulcke S'uyck-tappers ojTapfiers dateltjck te apprahenderen voor de boeten en poenen daer toege- ordonncert ·, ende indien fyluyden binnen driedaeen naer de apprahenfie niet en betalen defelve boeten en panen, fullen fy luyden daer voor openbaerltjck by leejjelinge > of ten minften by bannijfement uyt Hol- landt ende Wefl-l^riejlandt, ter arbitrage vanSche- penen-Commijfariffen, na exigentie vanfaeckenghe- firaft werden. Ende alfo mede bevonden wert, dat de deur e van fraude dagelijcks hoe langer hoe meerder wertgheo- pent, vermidts de meenichte van Bier-ftallen die ten platten Lande zijn opgejlelt ·, fo ordonneren wy, dat, aengaendede voorjζ Bierftallen, pracifelijck fal wer den achtervolght onfe Rejolutie van den acht en twintighfien Mey 16J9. XIII. Ten platten Lande fullen de Huyiluyden mogen volftaen met den Impoft die fyluyden hebben be- taek van hare Bjeren rer plaetfe alwaer fyluyden woonachtighzijn, niet tegenftaende defelve Bie- ren in andere}urifdidUenin't VeldtmetKruycken gebracht, ende by haer Arbeydts-volck aldaer ge- droncken werden, ende anders nier. Ende fal over fulcks buyten het voorjehreve voorval nie~ mandt vermogen eenighe Bieren met Kruycken, Fleiïèn en andere Vaten, uyt het reilört van een ander Pachter,of andere Quartieren daer defen Im- poft niet enwerdc betaek, te halen, om binnen hare Huyfen, of in 't Veldt geconfumeert te wor-

ten

Keayten, of Scherrebieren , noch Bieren Ψ mi!1(ler dan twee guldens, ende geen fwaerder jm dan van drie guldens deTonne fullen mogen ]^mj of uyt-doen aen diegene, die 't'voorfz Bier «fconjmt ds voren fullen willen tappen-, op de boete mfahondert gulden.

Λί

Ended

tjrj*'dat'dagene, die het voorfz Bier met con-

den ·, op peyne van twee hondert ponden, t'elcke

^ffvorenfullenwillen tappen, geen Scheynen, reyfe te verbeuren

XIV. <Dat mede tot beter verhoedinge van allefrauden, geen Schippers, Schuytvoerders, Wagen ofKarre- luyden, eenige Bieren geladen hebbende, en komende in eenighe Steden of'JPlaetfen, fullen mogen blyven vernachten, alwaer het fchoon dat fy hen wilden excuferen met de Bieren te willen voort-varenfbnder eerjlenalvooren den Ψ achter op henluyder aenkomfi te verwittigen van de \ Bieren die fy gheladen fullen hebben, ende dat op de boete van- vier hondert gul, i                               5 V                        ïelcken

rndejdi

1Scherrebieren, noch oock Bieren van

aZdaltWee guldens, ende (reen IVynen, noch itZni ndmvan drie gonsde Ton Jutten èfilv'"^m mch taiJpM 1 op de verbeurte van ri<inu«„ f'm,m Bieren, ende voorts op een boete *m^ hondert guldens.          ,         * f 2) t J en             XI. z) mt £tacker fallen f'ydm'het &y dleen'het ^m%tr j T!4^^uyg^^fal^ogengaenproeven at byde voorjz Bier-verkopers wert ver-

-ocr page 959-

			Placaten. 7. Boecfc.' 6. Tit.
		felcken reyfe te verbeuren by de Schippers of Voer- \ man, boven het Schip,Schuyt> Wagen of Karre, met het Gereetfchap van dien. X V. Item, foo fullen de voorfz Bieren niet moghen werden geloft of gekeldert, voor en al eer de ièlve zijn aengegeven aen den Pachter of Collecteur van de plaetië daer die opgeilagen worden , ende dac daer van is gehaelt een bil liet , inhoudende de quan- titeyt en qualiteyt van dien, en fullen't felve biljet overleveren aen de gefworen Bier-werckers, om de ielve Bieren te wercken; ende foo den Bierfteecker, Fattoor of Kooper van de Bieren > de ièlve inilaet ibnder aengeven, fullen de Bieren verbeurt weien, ende den Bierfteecker, Fa&oor of Kooper van de Bieren boven dien noch verbeuren de fomme van fes hondert Caroli guldens, ende boven dien van hare Neeringe gefufpendeert worden den tijdt van een laer. XVI. Ende fullen alle Bier-befchoyers in de Steden , en ten platten Lande, Fa&oors, Koopluyden, en alle die haer met de handelinge van Bieren generen, moeten aenwyfen alle de Bieren, die fyluyden ten ingangh van de Pacht in hare Huyfen, Kelders , ofPackhuyfen fullen hebben» om defelve byclen Pachter of fynen Commis gepeylt ende opgheteyc- kent te worden, ibnder daer van eenige te verfwy- gen j verfteecken, of gedogen dat fulcks ghedacn wordt, op de boete van twee hondert ponden , midtigaders de verfteecken Bieren ·, van welcke Bieren de voorfz Bier-befchoyers, FacTroors ende Koopluyden, ende alle die haer met de handelinge van Bieren generen, fullen gemaeckt worden De- biteurs , midtfgaders van de Bieren die fyluyden na datum fullen ontfangen ende opflaen, om de ielve by affchryvinge te mogen verantwoorden, midts genietende voor leckagie endrinckbier eenTonne voor't Laft, veerthien Tonnen handtileeck, ende derthien Tonnen duymfteeck voor een Laft ghe- reeckent ·, Wel-verftaende nochtans, dat de voorfz Bier-befchoyers van de overgehouden Bieren geen profijt van den Impoft fullen gemeten, alfo dick- wits gebeurt dat door de grootc Neeringe de Bieren niet werden ghekeldert, maer by 't nytilaen uyt de Schepen gelevert werden, en midts dien weynigh of geen laccagie hebben : Ende ial den Pachter of fynen Gemachtighde priefenc mogen zijn, fo wan- neer de Bieren ingheflagen worden, om te mogen fien of de ièlve in quantiteyt en qualiteyr accorde- ren met de Dam-ceelen, ende of de Vaten handt- ileeck of duymiteeck zijn, om in het maecken van de Reeckeninge van de vermifte Bieren daer op re- guard genomen te worden, ibnder dat den Pachter of des ièlfs Gemachtighde daer inne eenigh belet of verhinderinge fal mogen worden gedaen, op een boete van fes hondert ponden, ende fal van 't gene vermift wordt Tappers Impoft moeten worden be- taelt; des fullen mede afflagh ftrecken dé Bieren die gefpilt worden * midts dat men 'c ièlve ibo haeft doenlijck, behoorlijek fal moeten doen blijeken ·, ende fullen de Bier-befchoyers, Factoors, Koop- luyden ende andere, haer met de handelinge van Bier generende, geene Bieren met de kleyne Mate, Kanne, Flefïèn , of andere Inftrumenten mogen uytlèverenof verkoopen, op de boete van twee hondert ponden', en van haer Neeringe gefuipen-
						deert te worden den tijdt vaneen Jaer · end η Pachter gehouden zijn te ftellen eengoedtÏt5 trouw Colle&eur, die daer toe by de Hee giftraten fal worden be-eedight, dat hv J?^ hjck alle de Bieren fal opteyekenen en iE? XVII· "%ct
					Ende fal de Pachter of fynen Gemacht alle maenden ten Huyfe ende in de Kelders v- Bier-fchoyers, Fa&oors en Koopluyden als SI peylinge vandeBieren megen doen5en vanden in? uy tflagh rekemnge maken. En fullen de ièlye S befchoyers gehouden zijn , den Impoft Van wi verimile Bieren, in voegen als voren, prompteli J- ende fondcr eenigen uy titel aen den Pachter of f nen Gemachtighde te betalen. XVIII. Ende fullen de Bier-befchoyers ten platten Lan- de, haer moeten reguleren nae hetgenedeBier! befchoyers in de Steden te lafte is geleyt, behalven dat fy geen Bieren buyten hareParochienmofkn uy tleveren, ten zy fy aenwyfinge fullen doenden wien fy haer Bieren hebben gelevert, en-fuJlen met de biljetten van den Collecteur haer rekeninge van haer uytgeleverde Bieren moeten verifiëren·, ful- len oock de Colle&curs geen billiettenvan affchry- vinge mogen geven, of doen geven, van Bieren die ι gevoert werden buyten 't Reifort van hare verpach- tirtge, ten ware die gene die eenige Bieren begeer· den te halen buyten het Diftridc vanfyneverpach· tinge, met fich bracht een billiet van den Pachter of CollecTreur van 't Reflbrt van die verpachtinge« daer die Bieren fouden werdenghebracht, opdat dien Bierfchoyer die fulcke Bieren fal komen uytte leveren , met dat billiet den Pachter van fijn Rcf- fbrt _mach bewyfende Bieren aldaer ghebraclitte zijn, ende daer door verminderinge genieten van die Bieren, daer voor hy Debiteur by het ... Articul is gheftek, op de boete van op yder biljet thien gulden te verbeuren, aen den Pachter daer de Bieren fullen werden gebracht. X I X. Item, foo fullen geen Brouwers, Brouwfters, of yemandtvan haer Huysgefïn, eenige Bieren mogen uytleveren, 'tzy of de felve Bieren binnen de voorfz Stadt, of het RefTort van dien vverdenghe· confu meert, of dat binnen de Steden of Ρ'faeört van de Vereenighde Nederlanden, of oock buy- ten de Provinciën werden vervoert, oftbcneep gedroncken ofgheconfumeert, voorenal-eerlien verthoont werdt het Biljet van den Pachter hacKier refidentie, inhoudende de quantiteyt en quanteyi vandeBieren, naerwelckBiljet den Wfx* hem fal moeten reguleren, op de boete ïg^ dert guldens, ende van fyne Neeringe ghciuW■ deert te worden den tijdt van een gg|Cüja_ Des fullen de Brouwers die hunne öicren j. het Gicl fcheepen, omme op haer ^E* feynden (alfoo fulcks by nachte of 's avo^ dickwilsmoctgcfchieden) hun Β*Γεηα1χ^ 't Laft fcheepen, t'allen tyden mogen W"L& fcheepen, als het beft gelegen komt, «g^j fulckenghevalleden Schipper of Innem^oren2! felve Bieren niet en fal mogen afvaren, vod eer de felve aen den Pachter zijn aengegevcu ^ veel de quantiteyt en qualitey t aengaet, en ^^ verkregen bchoorliick billiet, op poene -,^| welck Biljet den 'Pachtergehouden μ ψ}* {φ

-ocr page 960-

Gemene Middelen van Holkndt, Binnen-gebrouwen Bieren. ' ρ % ι

kM&j Ende Tullen de voorfz Uytleveracrs - Arn wefen de Biljetten van de Bieren die bin-

Ende fal'den Τ'achter in de Steden, daer fulcks tot noch toe niet Jonde mogen zijngepraclifeert, gehow den wefentefiellenfo veelCollecJeurs opfoveelplaet- fiu, als haer by de Heer en Burgermee/leren ende Re- geerders van de voorfz Steden, tot meefle gerief van de voorfz Ingezetenen fal werdengeordonneert, alles bnyten lafie en kofle van defelve Steden. X X 1 1 De Schippers of Schuytvoerders die binnen de Provincie van Hollandtende Weft-Vrieflandt or- dinaerlijck de Bieren voeren op vaite Bier-ftallcn, lbo in de beflote Steden als ten platten Lande, ful- len gehouden wefen ia't begin van elck termijn cau- tie te ftellen, dat fy de Bieren die by haer vervoert: werden, ter gedeftineerde plaetfc fullen brengen, ende fullen alle reyfe harer wederkomfte met Biljet van den Pachter van de Plaetfe daer fy de Bieren iiillen'hebben gebracht, moetendoen blijeken aen den Pachter of Collecteur daer ify de ielve Bieren hebben ingenomen, dat de nombre ende qualireyt van de ingeladen Bieren aldacr is gekomen, ende fal den voornoemden Collecteur het lèlve op f jn Regifter moeten fuy veren, ende de Biljetten liaiïe- ren·, op pcene foo den Schipper ofSchuytvoerder in gebreeeke bleef het Biljet over te leveren, fal ver- beuren voor de eerfte reys xxv. ponden, ende niec te min de naervolgende reys, of andcrlmrs binnen competenten tijdt naerdeafghelegentheyt van de Piaetfèn, op de welcke het Bier ghedeftineert was» gebracht te worden, 't welck fal itaen ter arbitrage van Schepenen CommifTarifien , het voorfz Biljet gehouden weien aen den voornoemden Collecteur te behandigen; op de poenen van als Fraudateurs aengpfien, endeghecondemneert te moéten-worden : Ende indien bevonden wier de, dat defelve Schip- pers meerder Bieren hadde mede-gebracht, als het Biljet' van den Ψ acht er is inhoudende, fullen de voorfz Schippers verbeuren, boven Schip en Gereet- fthap, op y e der half Vat vijftigh Caroli guldens -, Ende fullen de voorfz Schippers of Schuytvoer- ders geen Dun, Schey η of Scharrebier mogen voe- ren , noch by de Bier-bcièhoyers of andere, met de handel inge van Bier haer generende, ingeilagen mogen worden s op de boete van twee hondert ponden. XXIII. Item, foo yemandt binnen eenighe Steden van dele Provincie Bier quame tekoopen, om in an- dere Steden of Plactfen van de voorfz Provincie te vervoeren, die geen ordinaris Bier-voerder is, lal moeten brengen een Biljet van den Pachter of Col- leftéur van de Plaetfe daer hy de Bieren fal willen brengen, inhoudende de quantiteyt ende qualiteyt yan dien, welck Biljet byden Collecteur van de Plaetfe daer de Bieren fullen worden ghehaelt, fal inghetrocken worden, ende hem daer voor geven een ander Biljet j inhoudende de fclve quantiteyt, daer op hy tot den Brouwer, Bier-befchoyer, Fa- ctoor of Koopman van de Bieren, Bier fal inladen, en fal den Pachter niet meer genieten voor 't fchry- ven van't Biljec en Boeckhouden, van yeder par- thye als een ftuy ver, de welcke hem gereilitueerc fal worden by denPachter ter plaetfe daer de Bieren fullen worden gebracht om gheconfumeert te wor- den; maerin ghevalle defelve geen Biljet van den Pachter of Collecteur voor hem en brachte, fal ge- houden zijn te moeten verthoonen wettelijcke At- 5"V 2                      teftatie

van

deStadthaerder refldentie

ren

éeflgeconfumeert werden, ttu ^«αηαι f aifeert te leveren m handen van de gefworen r· werekers > ende daer van te houden pertinent η 'fter I Eni^e ^ ^en ^acnter door fynen Com- alle morgens tot devoorfchreveUytleveraers TBroinversSoen halen een Ceel, in de welcke de rfz Uytleveraers lullen beschreven hebben de ireendequaliteytvan de Bieren, die fymet Tonnen, Half-vaten en mindergedeelte, daeghs te vooren aen Tappers en Burgers hebben uytgele- tencynde de Pachter alle fyne bülietten van dceefivooren Arbeyders mach bekomen; ende dat ten dien feguarde niet en kan werden geprafti- fcgrt, dat de Brouwers haer Bieren verant- woorden, ghelijck de Bicrbeichoyers als vooren moeten doen, op de boete van chien guldens i'clckens te verbeuren, ten ware in de S teden daer '«obferveert wordt, dat men om elck werek dob- belt, de Biljetten van de ghewrochte Bieren door tefwörcri Bier-werekers datelijck (na het werek van dien J) weder gele verf worden in handen van èiCommis daer toe geitel t, alwaermen van het voorfzBocckhouwen, en overleveren van de Ceel, ilzijnge-cxempteert ende ontlait j ende fullen de Biljetten van de Bieren die uyt de Brouwcrye gele- rert worden, met Inct of Roö-acrde werden door- boeken, of ten halven gefcheurt, op dat men fien raachdatdaereensBieropuytghelevertis·, op de boete van twee hondert guldens van elck Biljet dat bevonden lal worden niet gecaftèert te zijn. XX. Gelijckmedeal de Bier-beichoyers inde Sre- den ende ten platten Lande, Factoorsende Koop- Wcn van de Bieren', geen Bieren lullen mogen "actieveren, voor ende aleer hcnluyden verthoont werchet Biljet van den Pachter haerderrefidemic, innchoudende de quantitcyt ende qualitey t van de Bieren, rÉer welck Biljet den Uytleveraer hemfal roocten reguleren; op de boete van iès hondert ponden, ende daer-en-boven een |aer van hare Neeringhe ghefufpendeert te werden* ende lul- len de Biljetten van de Bieren die uytghelevert *°rden, met Inct of Roo-aerde doortrocken, *c ten halven door-ghefcheurt worden , op |C|D^e van vijf - en-twintigh ponden van

61

*Biljet, dat in voegen als vooren niet gecaffeert

Ψ; ende fullen de Bier-befchoycrs, Fa-

^rsen Koopluyden van de Bieren in de Steden, terireiH *n 'C UY ^ενειτη van naer Biercn moe- ^«Iiouden alle 't gene dien-aengaende in het •,L;^?e" cArt. de Brouwers isghelait; oppcene ^'tfelvcArticul.                       * fktm(Ulnimandt' f00"^1 inde Steden als ten tfoptd         verwogen eenige Bieren in te/Iaën, krofrTj Voor en at~ée*ff defihe aen den Ψ ach- xn 'ƒ ^fT van kar e refdentie hebben aengege- kèe d          mn &ehaelt u een BilJet' W$ü~ %mm e PjMtiteyt van dien, midtjgaders de

1de gene voor de welcke dieingePlagen, 1 van de Brouwers en Bierfeeckers, uyt 'tJktm' rT™ d^uytgetMgenfjillen werden \ op ^maeltTi^V00^Biers endeeenboete van i'dfiens op elck Vat', 'tzygrootofkleyn.

-ocr page 961-

Piacaccn. 7. Boeck; 6. Tit.

($0

ceftatie van den Schout of Gerechte, daer by dat verklaer t endc goede kennifle ghedaen fal worden, wacr, endeop wat plaetiè hy woonachtigh en fyne refïdentie houdende is,dewelcke verthoont zijnde, fal den Pach ter of Coll: daer op geven een Biljet of Dam-ceel » omme de Bieren tot den Brouwer ofBierfteecker te laden, alle'twclcke plaets heb- ben lal als men een half Laft t'effens en daer boven wil vervoeren: Midts dat binnen den tijde van drie Weecken, of ren langhftcn eenMaendt, byden Haelder van de Bieren » met Biljet van den Pach- ter beweièn lal worden dat de felve Bieren ter ghe- deftineerde plaetiè gekomen zijn, op gelijcke boete alsin'tvoorgaende Articulteghens de Schippers, varende op vatte Bier-flallen, is gheordonneert *, macringhcvallc het beneden 'e half Laft is, fullen die gene die geen Biljet voor haer brengen, den Impoit moeten betalen, of cautie daer voor ftellen aen de Pachters daer hy de Bieren inneemt j ende fal den Pachter hem daer van geven een Biljet, in- houdende de quantitey t en qualitey t van de Bieren die hy fal innemen, met verklaringe dat den Impoit. daer van is betack, of cautie daer vooren gheftelt; welck Biljet den Halder van de Bieren fal moeten leveren in handen van den Pachter ofColle&eur daer de Bieren fullen worden geconiumeert, ( al- eer men de voorfz Bieren lal mogen loflèn of in- flaen) op de boete van twee hondert guldens, om by den voornoemden Pachter te boeck gheftelt te worden , om volgens dien den Impoit alle maen- denteontfangen van den Pachter daer de Bieren zijngehaelt, voor lbo veel die betaelt is. Ende lbo de voorfz Bieren binnen de beflote Steden(den Hacgh onder de lèlve begrepen) worden opghe- daen , fal daer van gegeven worden een Biljet, om by degefworen Bicrwerckers gewrocht te worden, ende lullen de Pachters voor haer Collecte, en den ontfangh van penningen genieten den twintighilen penningh,, lulcks dat hier by verilaen wordt, dat de Pachters alomme in die gelegentheyt malkan- ders Colle&curs fullen moeten wefen. XXIV. De gefwooren Bicrwerckers fullen f dekens van Jaer tot Jaer op den ingangh van de pacht van de Bieren haren Eedt moeten vernieuwen inprafentie, ende ten by wefen van de Pachter en Colleéleur, ende fullen de felve Bier-werckers geen Bieren, mogen werekeri, het zy in Tappers ofte Burgers Huy- fen , voor ende al eer daer van gelevert is Tappers of Burgers Ccelen, de wekke met onderfcheyt van Letteren of Teyckenen fullen wefen gemerekt, om de felve billietten uyt den anderen te kennen, waer me de voorfchreve Arbcydcrs hun fullen moeten reguleren , op peyne (Too yemandt Bier werekt ibnd.er billiet, oftedatieop BurgersbillictBierin Tappers huyfen brengen) van te verbeuren een boete van twee hondert ponden van veertigh groo- tcn 't pondt, ende daer en boven, ghefufpendecn te werden van haer Officie ·> enae dat diegene, die de voorfz boete niet konnen betalen, daer over aen den Lyve fullen werden gheflraft ■ Gelijck de voorfz Bierwcrckers mede gehouden fullen zijn ten allen tyde des by den Pachter of fyn Gecommit: verlbcht zijnde, t'elcken eenigh Bier by henluyden lal zijn gewrocht, moeren doen aen wyfinge, waer, en aen wien fyluyden de felve Bieren hebben gebracht, en 't fel vc des noot, ende by den Pachter vedöcht zijn-

de, metEedefal moeten verklaren, c

W

peynen , ende fullen alle deBiliiettcn ν '" werek , dat fy des daeghs hebben ghedffhet anderen daeghs 's morgens, al-eer'fy l^ om ander werek fullen mogen loten, of1" ander werek treden, moeten leveren aen de ï^ teroffynen Commis, op de boete van thien den,cn arbitrale correctie naer gelegen thevrvr? kenj ende in de Steden daer geobfervcert werrJ,' van yder werek dat by hun gewrocht ι-

οί Billietten datelijck aendcnfelvcn overle^ fulcks hier vooren in't . . Art. wort gefcy^Li

fy het felve moeten nakomen, opdeketevar hondert guldens, endc daer en boven gkfufpené te werden van haer Officie ·, ende daUieJne dia voorfz boete niet konnen betalen, aen den Lm Π len werden gefiraft als voren, en arbitrale correiie XXV, Ende fal nicmandt moghen ver-impoften o yemandts anders naem, als op fijn eygen, ende tot dien eynde felfs, of door fijn Dienftboden de Ce- dullen doen halen, ende dat op den ey^cn naem daer het Bier fal worden ingeleyt : Ende fullen de Bierwerckers niet vermoghen het Bier in andere Huyfen te brengen, als tot den genen op wiens naem deCedulle is gehaclt,en die op fijn eyge naem Bier verimpoft heeft, fal 't felve alleenlijck in lijn Huys doen inleggen, fondcr dat hy in ecnigcr ma- nieren met Vaten, Κ ruycken,of andere Inftrumcn. ten, den Tappers, Taverniers, Drooge-gafterye- houders, of andere metdefelveinwooneride.hct felve lal moghen over-doen, ofte dat de Tap- pers , Taverniers, Drooge-gaiterye-houders, ofte andere met de felve inwoonende het· fel- ve lullen overnemen, op de boete vantweehon- dert ponden t'elcken reyiete verbeuren, foowe! byden Tappers, als andere contrarie doende. En op dat de fmockel-tapperyen geweert foude wer- den , falgeene Soldaten werden toegelaten, wan- neer fyinde Hollandtfche Steden zijn leggende, eenige Soetelaryeof Smockel-tapperyen te mogen houden, en fal niemandt wie hy zy, eenige Bieren boven drie gulden by de hael-kannenverkoopcni voor ende al eer de felve hare Namen fullen hebben laten opfehry ven, by de genen die de Heeren Bur- ger meefteren binnen de refpective Steden daer toe fullen hebben gecommitteert, ende van de felre ge- kregen hebben een Ade, welcke Aftefy alle jaren fullen moeten doen vernieuwen,' ende daer bener- fens gehouden zijneen Kanneof kennehjckteyc- ken uyt tefteecken, op dat men weten fnach dat daer een Tapper woont, op de boete van tweelion· dert ponden. Ende indien yemandt bcvonöCT wert tot de Sluyck-tappers ("dagelijcks ^f^m of kennelijck teeckenals Tappers voorde 13PF gehangen hebbende) Bier gehaek, oi doen naicn hebben,of tot des felfs huys gelag of gelagen gen den te hebben.fal verbeuren gelijcke boete vas ι _ hondert ponden; Ende fal den ^^cm% metconfent van een van de Burgermeefteren Steden, ende buytende Steden, by kcnniuc den Officier, yemandt fan den Gerechte, o den Secretaris of Notaris aldaer, WeJS,

Inwoonders efte Buyfluydenhy met goede redenen vermoed

» ofNotariscnde^; omlw

metden Officier of Secretaris,

tuygen, de felve Huyfen te doorioecKen

%Kitn

-ocr page 962-

		geiene Middelen van Holkndt,		øç                              9^ het verkopen van 'Dun, Scheyn ofStharrehia mogen generen» direcïelijek of indiretlelijck j op een boete van hondert guldens, en arbitrale correflie. XXX. Ende nadcmaelde voorfz'Dün, Scheyn of Schar* rpbieren alleen behoren gekocht en gehaelt te wordm tot gerief van de arme f'chameleGemeente j e,i dat veele baeijbeckende Luyden van goede middelen en gelegentheyt ztjnde, haer vervorderen tot verkortin- ge van den Impoft op de bieren, de voor/chreve cDun<) Scheyn en Scherrebierm te vermengen met bieren den Impofifubjefi zijnde; falderhalven niemandt wie hyfoude mogen wefen, eengeheele Capitaliflzijp.de> te weten, tot twee duyf ent guldens en daer bove?i in dé Spuohieren van den Twee-hondertflen penningh bekent, cenige van de voorfz *7)ééç, Scheyn of Schar- rebieren vermoghen uyt de brouweryen, of elders te doen halen of in te leggen, als met expres vónfent van de Magijlraet van de "Plaetsdaer de voorfz Per joon of'TerJonefiwoonachtighzijn, dewelcke {behoor- lijckreguardghenomen hebbende op degelegc?itheytt van de felve Terfonen ) gheauthorijeert werden , midts defen daer in te mogen conjentcren ten refpcdle van diegene, die tot twee duyj'entguldens endeniet hooger in de voorfz fjpuchi er en van dcnTwee-hon- dertfien pennhigh bekent fiaen, ende die de voorfz Scheyn óf Scherrebier en voor haer eygen ge bruyekfou- den wilten confumeren ·, midtfgaders oock aen andere die boven de í oer f æ twee duyj"entguldens op de voer- fchreve ffliiohieren bekentflaende, het voorfzIjtin , Scheyn of Scherrebier f'enden willen gebruyc ken vcor de ïdandiwercks-h'.yden binnen fjnen hjuyft werc- kende, midts dat diegene, dietot de wcorfziwee duy jent guldens of daer boven ghegoet zijn, met Eede fullen moeten beloven , het voorfz Scheyn, Dun, of Scharrebier niet te fullen mengen, of ge- dogen dat het gemenght wordt met Bieren den Im- poft fubjeil zijnde ·, op een boete van hondert gul- dens by de voornoemde Capitaliden, deien contra-s rie te verbeuren. XXXI. Den genen die fufpeft zijn van haer met fmocke- larye te behelpen, fal men met kenniflè van de Ma- giftraten derrefpedtive Steden, mogen weygeren billiet te geven van meer Bicrs in te leggen, als fy met haer eygen Huysgefin confumeren. XXX II. Eick Tapper fal fuffiiantelijck moeten caveren, van ten minften fes-en-twintigh Tonnen in 't Jaer, of derthien in't halvejacr te fullen verimpoften, of by faute van dien, fal hy daeromme mogen werden ge-execiueert, 't welck den Pachter gehouden fal zijn te doen binnen viermaenden na de expiratie van de Pacht, op peyne van hondert guldens en daer na niet meer te mogen eyffchen. XXXIII. Voorts fullen alle Viflèhers, die geen Bier ge- woon zijn in Zee te voeren dan in Tonnekensvan les, acht ofte thien ftoopen, ofte ten hooghilen onder het Kinneken, voor alle hun Scheeps-volck mogen volflaen, midts betalende halven Impoft van alle Bieren van twee gulden de Ton neen daer beneden, die by henluyden of hunne Familien ful- len werden gedroncken, fonder dat nochtans eeni- ge Tappers woonende inecnige Dorpen of Vlec» ken aen de Zee gelegen, ofte andere Inwoonderen van dien, de felve exemprie pf vrydomme fullen genieten. Item»
	f "Ifulcke Bieren als op haren naem zijn .**J °ren . tot haren Huyfen zijn ingebracht, ^jftt jegens de felve onderfoeckinge, eenighe tdc°0^e refiftentie &\ mogen werden ge- ^ de boete van hondert guldens t'elckens ce ^åç' % · ende de aengegeven Bieren daer niet W% Val by de felve Vcrfonen verklannghe needaen worden, of de felve by haer laft,op *yeL· zijn aengegeven, ende waer die zijn ge- fï ooEelijckepeyne. e mme te voorkomen alle bcdrogh, dat voor . ÏJjjnder pretext van Dun, Scheyn of Schcrbier, rdeBrouwerye te leveren) tot noch toe is ge- 'JLht, fullen van nu voortaen geen Brouwers of lo-nvirs, het Dun, Scheyn of Scherrebier mo- !n'verkoopen, ofte uytleveren, hooger als van L auldc de Tonne. Ende Üúï hen met Dun,' SdieynoiteScherbier te verkoopen generen , en1 lullen geenderhandeBieren (Impoft fubje£t zijnde) moren inilaen of verkopen, fonder fpeciael con- ta van den Pachter, op de boete van hondert Cirol'i guldens : Noch en fullen mede geen Tappers 3 Drooge-gafterye ofGommenfael-hou- teecnigh Dun, Scheyn ofte Scherbier mogen in- teoj op een boete van twee hondert guldens} iofwelckcn eynde alle de Perfoonen , die het voorfz Dun of Scherrebier uyt de Brouweryeha-' len of voeren , gehouden fullen weien, by den Pachter verfocht zijnde, te verklaren, waer, ende uvtwacBrouwerye, en voor wien fy 't felve gehaelt hebben, op gelijcke boete als vooren. T)es fullen k Brouwers met Eed e moeten verklaren, geen Bie~ m aft hare Browser ã en voor 'Dunnebieren, Schey- ra, Keuyten, of andere Bieren, den Impofi met [éjeiï, te fullen laten uytgaen, leveren of verko- fi«, ik in prijs hooger fouden werden ver kocht of gkwrt, dan tot de voorfz eenegul. X X V I 1 Qem Terfonen, van wat conditien die fouden ^mzijn, fullen vermogen eenigh Dun, Scheyn, Mméier, Keuyten, of andere dierghelijcke Bie~ ) rm, boe dtegenaemt fouden mogen wefen,geen ïm- pfifubjeclzijnde, uyt de Brouweryen te halen, als ^Vilmmtt eenen bodem; Te weten, met opene mren, Stof pen, Emmers of'diergehjeke, ende dat Wfsin Terfoon, of door be-eedighdePerfonendaer twi"efldt ende geor detineert ·, op een boete van vijf Wmitighgul. t'elcken te verbeuren. XXVIII. moock nïemandt eenighe van de voor â T)un, pPp'Scharrebieren, tot de quant iteyt vaneen wnaeel of 'Half-vat, endaeroovên mogen inleg- m mm als voorfz is, in Vaten hebbende maer «mbodem, of in k'aten of Tonnen met twee Bode- Ci n}^tsdat(tefilveVaten o f Tonnen met twee ttoSfl een ^TW'WW fitden moeten werden '£( Vt m^ieni€t meteenBonge : <Desdatde itfm áâÇ met iWee bodemen niet anders als door êtadT f'ra)enkers fullen mogen werden inghe- ieBttrrj ^ °? een &W& vanden 'Pachter van. i^limT ff toe&ehetlt i ø een boete van vijftigh m Jij-"$H ten lafievan die gene die het bier J^isdu'betbier ivgefiagenfalhehben. Gemb' á Ë· ×. É ×. 9//Ö $ÊÈfS °f bouwers-knechts fullen haer, 5 jdoot-haer Vrouwen of'Domefticauen met
							i

-ocr page 963-

Placaten.' 7. Boeck. 6 Tit: xxxvii i.

li

XXXI

ïterri , de Brouwers ende Brouwiters, fullen

Sullen voorts mede de Tachters f allen P

van haer Drinck-bieren betalen in den Impoit van \het hen goedig endet^jaerderghereckhh^^ elcke broute, 't zy groot of kleyn, twaelf ftuyvers, dunckt, met Notaris en Getuygen ten li£^M

Tappersmowngaenpeylen allerhande'foortl^T ren, omalfooverfcheydenfraudes,. voor <S meenichte vanlVanne-Tcmmi en anders pk^t te verhoeden 3 tot welcken eynde fy omtrent dp nenfodanigen onderfoeckfullen mogen doen l\ fullen' oordelen te behoren ·, ende indien haer * è voorfzpeylen of onderfoeck eenighe refiflènt^r\ mogen werdengedaen, fal diegene, die devml rejijïentie doet, oj affifieert, verbeuren een boeteen twee hondert guldens j ende indien eenigheTon· of Half vaten met Water werden bevonde» j- i- voorfz Tappers, of yemandt van desfelfs &».« f η, voor bier hadden laten peylen, Jullen Verüm op elcke Tonne of Half-vat tweehondertponden XXXIX. Sullen mede alle Schippers en andere, hare cm nuelerefidentie binnen Scheeps-boordt houdende L· f en Impofl betalen als andere Burgers en Ingbezete- nen, ende in cas van fraude en coniraventie oock de felve poenen fubjecl zijn i maer de Schippers die binnen eenige Steden ofl^lecken haer woonpkets hou-' den, fullen van de bier en die fy in haer Schepen β. len doen, omgheduyrendehaer reyfeghedronckente werden, alleen betalen twaelf ftuyvers van jedtr Tonne, Half-vat en en minderghedeell e naer adve- nant; wel-verfiaende, dat geen van bey de de foor- ten van de voorfz Schippers eenige gelagen fullen mo- gen houden binnen hare Schepen, oj eenighe bierm met grote ofkleyne Kannen, midtfgaders Glafm, η verkopen ofuytdoen, onder watpratext het oockfia- de mogen zijn, noch oock defelve by Kannen, Gk- f en of eenige andere groter ofkleynder Mate te verko- pen , of om geit te laten drincken ; op een boete van fes hondert guldens: Ende en fal niemandt, van wat conditie of qualiteyt hy oock foude mogen wefen, ver- mogen eenighe bieren met Kannen ofGlajen ψ di voorfz Schepen te halen, noch eenige bimn omgelt aldaer te drincken ·, op een boete van vijf en twintig) gul. voorde eerfle, vijftighgul, voor de tweede, f« hondert gul. voor de derde reys, te verbeuren l/J » voorfz Haelders ofDrinckers: Sullen oock demp Schippers geen bier uyt de voorfz Schepen binnen hare, of eenige andere Huyfen vermogen te brengt^ 'tzyby Tonnen, Vaten of anders, fonder 'trare eerft verimpoft te wefen, op de boete van«» penden van veertigh grooten te verbeuren, ^ dick ende menighmael yemandt bevonden tal wor- den contrarie gedaen te hebben; onder ae wc Ρ niet verftaen werden de Kley-licdcn opacï m Rhijn ende elders, nochte eenige Turfot aa» fchuyten binnen Hollandtblyvende,nochrex^ Modder-fchuyten, Speel-fchuyten of V'üch-kb ten , dewelcke gehouden fullcn ^.^Ε- Impoit te betalen terplaetfe daerfe de biea doen, CWater-fchcpen, Drif-fchuycen en.& lever-fchuyten uytghefondcrt) de weiC^ , ytcn Bieren ophare rcyfen in hare Schepenorbcy re doen, fullen betalen den Jmpoft van de &ug£ bieren terplaetfe daeriède Bierenmdoen. · fullen de Schippers van de voorfchreve ö " r, Sehuyten binnen de Geünieerde rr j ^ blyvende, niet meer voor haer proviiie v% Sradt of Plaecic mogen innemen ais cen m

't welck fy gehouden fullen zijn ten verfoecke van

den Pachter of Collcdeur, by Eede aen te brengen fonder dat defe vfydommen van de Brouwers an- dere fullen genieten, als die felfs de Neeringezijn doende, ende in de Bron wcrye woonen. Ende ful- len de Brouwers van de Bieren die fy buyten hare Huyfinge daer fy woonen , in andere Huyfen of plaetièn, met vaten kleyn of groot inleggen - ge- houden wefen den Vollen Impoit te betalen, gelijck fy oock van alle andere Bieren, buy ten de Brouwc- ryedaerinne fy woonen, gebrouwen, gehouden fullcn zijn te doen, 't zy of fy die in haer ordinaris woon-piaetfe ofte elders inleggen. Ende de Bicr- itceckers fullen voor elck hooft van haer Familie, twaelf jaer oudt weiènde, betalen acht ftuyvers ter maendtj of foo veel als fyluyden met den Pachter fullen konnen accorderen. XXXV. Sal oock niemandt Edel of On-edel, Burger of Huysrnan, van wat qualiteyt of conditie hy zy , woorrende in de Steden, of daer buyten, eenigh Bier het zydick of dun moghen brouwen, ofte hoeken, of doen brouwen, ofte doen koocken , binnen fynenhuyfe, üf daer buyten, by Ton-

nen

half-Vaten, Vierendeelen, minder of meer-

der, in Ketels, Tobben, Backen, of andere Instru- menten, daer eenigh Koorn, Meel, Mout, Hoppe, A\km,Tamarinde,ceMgc foort van Suyker,Syroop of Hoonigh ingcdacn zy,op pcenevan duyfent pon- den , te verhuren by degene die' bevonden foude mo- gen werden voor de eerfle-mael contrarie ghedaen te hebben, boven de verbeurte van het Brouw-tuygh, daer mede het felve ghedaen fal wefen j ende fal die gene, die de voorfz pane niet fal konnen voldoen, by 'publijcque gcejjelinge daer over werden geflraft -, ge- lijck mede by publijcque geeffelinge gheflraft fullen werden diegene, die voor de tweede- mael daer op fiude mogen werden gheattrappeert; ende fal den Ψ achter -vermogen met conjent van een van de Bur- germee ft eren mde Steden, ende buyten de Steden by kenniffe van den Officier, yemandt van den Gerech- te^ of met den Secretaris, of Notarts aldaer , tot de Burgers, InwoondersofHuyfluyaen, waer van hy eenigh vermoeden heeft, die defelve Bierenfoude mogen brouwen of koocken, ?net den Officier, Secre- tarie, of Notaris en Getuygen, de Huyfen doorfoec- ken, om te weten of aldaer bierengebrouwen ofghe- koockl werden, finder dat jegens de felve onderJoec- kinge eenige coniraventie ofr effent ie fal mogen wer- dengedaén j op een boete van ghelijcke duyfent gid- dens. XXXVI,            ■ :-,-ï\ Niemandt, wie hy oock fiude mogen wefen, fal vermogen eenigh Mout in minder quantiteyt te ver- kopen als tot een Lalt anders dan aen diegene, die hy weet brouwers of brandewijn-branders te wefen ·, op een poene van ι wee hondert gul, XXXVII. N'wmandt, wie hy oock foude mogen wefen , fal vermogen eenige Hoppe te kopen of verkopen, in min- der quantiteyt dan een halfSchippondt f effens-, op de boete van twee hondert guldens, f o welby den Koper als flrkoper te ver beur en,.

-ocr page 964-

Geinene Middelen van Hollandt, Binnen-gebrouwen Bieren, 927

len zijn gelevert, aen den Pachter van de ièlve Ste- den den voorfz Impoft fal worden gereftitueert, by den Pachter van de plaetfè daer de Bieren uy t de Brouweryen, of van de Bier-ftallen gehaelt zijn, midts dat den Pachter die de voorfz reftitutie doen ial, voor fijn Collefte fal genieten van elcke grove Tonne een ftuy ver; tot welcken eynde de Pachter of Collecteur van de Plaetfe daer die Bieren als vo- ren uytghelevert worden, fal moeten houden een byfonder en pertinent Regifter van alle de voorfz Bieren, rnetaenteeckeninge van de plaetfè binnen of voor de weicke de felve hem aenghegeven wor- den , ter Schepe gedaen te fullen worden, en daer van maendelijck Extract: over ièynden aen de refpe- ftive Pachters of Colle&eurs van de Plaetfèn op weicke de felve als voren aengegeven zijn, en daer en boven t'allen tyden (des by de ièlve Pachters of Collecteurs verfocht zijnde ) openinghe doen van hareRegiftersofColleft-boecken, voor foo veel de voorfz aenghegeven Bieren foude mogen aengaenj oppcene foo de ièlve daer van, of van eenigh poincr van dien ingebreecke ofweygerigh foude mogen bly ven, van re verbeuren de fomme van hondert ponden : Des fullen niet te min de Schippers die de voorfz Bieren uyt de Brouweryen ofvande Bier-ftallen in hare Schepen fullen hebben ontfangen, de ièlve niet vermoghen inde voorfz buyten^Duyns over Zee.-varende Schepen over te fetten, foo wannéér de ièlve gelegen zijn in eenige Steden van Hollandc enWeit-Vrieflandt, of aen de Hoofden, Palen, of dicht voor de ièlve» vooren al-eer iyluyden de fèlve Bieren aen den Pachter of ColkcTeur aldaer aengegeven, het Biljet van den Pachter der Stellingeovcrghelevert, ende van de felve Bieren een nieuw Biljet bekomen fullen heb- ben ·, op pcene van hondert ponden te xl. grooten op elck Vatte verbeuren. XLIII. Ende op dat den Impoft van de Scheeps- bieren, gaende over Zee, niet en foude werden ge-· fraudeertjfo fullen geen Bieren inde Provincie van Hollandten Weit-Vrieflandtgebrouwen t'fcheep mogen worden gedaen, voor enal-ecrde quanti-f tcyt van. dien, ende de Plaetfè van waer de ièlve Bieren zijn ghekomen, den Pachter of fynen Col- leclcur van de Plaetfe daer de felve Schepen binnen de Steden, of aen de Hoofden, Palen, of dkht voor de ièlve, of indiende ièlve verre vande Steden zijn gelegen, aen den Pachter of Colle&eur van de Plaetfè daer de Schepen uytgeruft zijn, aengegeven zijn, ende den Impoft daer van is betaelt, op de boete van vier honden Caroli gul. op elck Vat, 't zy groot of kleyn te verbeuren, voor weicke boeten de Schepen daer mede de felve Bieren inghekomen zijn, fullen weien executabel. X L I V. Den Pachter fal ghehoudenwefen in de groote Steden, ter plaetfè daer de Heeren Commiflariilèn ende Magiftraet fulex goedt ende noodigh vinden, te ftellcn een of meer Colledteurs apart, die ter fel ver plaetfe, cndeopiiilckenuyre als hemgeor- donneert fal worden, fullen moeten fitten tot ge- rief van een yeder, Ende fullen daer benevens ge- houden wefen te houden goedt ende pertinent Re- gifter van alle de Bieren die uyt haer bedrijf, foo binnen dcfe Provincie, als buyten in andere van de Geünieerde Provinciën iullen werden ghe- voert

'flens, ende fal denImpoft ontfangen wor- Bif'c Ljjg jaer 't felve werdc ingenomen·, maer ^ü' λ de voorfz Schippers meer als een half Vat

Leren te laden of in te nemen, fullen

moeten

&

■ρ

houden al 'c ger*e Φ 'c twee en twintigfte Art. ik van de Bier-hacldcrs is geftatueert. Ende te verhoeden de frauden die hier inne foude ®®t eerden gepleeght, foo en iullen de voorfz 3 crs 0p geen Bier-ftallen ten platten Lande, ·° ncn of buyten de Provincie, Bier mogen halen, Krcde Schippers op de plaetfe daerfy'tBier 'lemen, woonachtigh waren ) opdeboete>an !Ljert ponden op clck half Vat of minder gedeel- de verbeuren, foo fülcks achterhaelt en bevonden ÏQrdr.                        XL Ende teiieynde de pcylinge binnen de Tappers jjjyfcQ, alomme cenparighlijek endeopgelijcke wet mach werden gedaen, foo fal den aenkomen- jte Pachter, ten ingangh van fynen pachte moeten arapeykn, ende den afgaendcH Pachter of fynen Coiledeur infmueren , om met hem 's morgens Kt der Sonnen opgangh te gaen peylen tot alle Tappers ende Herbergiers Huy fen, ende doen op- i;hryvena!lcdehcelc Tonnen ende halve Vaten j iks dat de Varen daerirtne drie vierde-parten re- teftivc, endcdaer en boven bevonden werdt, fal roor vol aengeteyekent ende gereeckent werden·, midtsdatde voorfchreve Tappers o f Herbergiers, riet meer a!s van elcke foorteeen ftaert fullen mo- ra hebben. Weicke pcy 1 den afgaenden Pachter Mmoeten betalen aen den aenkomenden Pachter, Kil langhften binnen een maendt nae 'tingaenvan iePaclit, oftebygebreecke van dien, ial hy hem kx vooren mogen doen executeren, volgende de n»oureu(èletterenexecutoriael j ende indien den %cnden Pachter ingebreecke blijft van 's mor- ons te komen, ofdathy yemant van fynen t'we- gendaer toe heeft gecommitteert, ial den aenko- menden Pachter , met Notaris ende Getuygen, de peylingc mogen doen·, weicke peylinge alfooghe- weinvcfcnde, gehouden fal werden vooreen au- inentijcqenwettelijck peyl; ende fullen de voorfz "ppers ende Herbergiers (des by den Pachter ver- **« zijnde) alle haer Bieren moeren aenwyièn, wder eenigete verfwygen, ofanderfints foo daer jfemecr Bieren bevonden werden, daer over wer- ^mmidemneert in een boete van twee honden pms, All c L                                       ^* ιL 7eSchceps Capiteynen, Schippers en Stuyr- yn, die ter Oorloge, Koopvaerdye ofte ter «ciieryebuytenDuynsovcr de Zee varen, ful- K0!0^11 Stalen van elcke grove Tonne Biers, υι τ er'twaclf ftuyvcrs· Endc van de e onnen> engrooternacradvenant. {) Er?                X L I I, f Êl Wn^°P dat defen ImP°ft te beter fonder fraude i^.c CnFcolIe<aeert endc ontfangen, foo fal de Ufon» 0rden terP^ctfe daer de Bieren uyt hdesele Cryen ofvan dc Bier-ftallen iullen gaen, |^verrcdCrnVOrden'' metdien verftande, datby lü?er2ce-vC α WOrden ghebracht aen de voorfz indere Sr f Cnde Schepen,leggende binnen ecnige ψ aendeH11F?" HolIandt ende Weft-Vriefland, f^Waerdïf jn' P^len, of dicht voor de felve, üyc de Brouweryen of van de Bier-ftal-

-ocr page 965-

					Placaten. y.IJoeck. 6. Tic.
			5>zS
							ren) geen Bier en fal willen inléfgëtt &%* het felve doende drie Weecken geftadigh f Γ' beurenvijfentwintighguldens, ende boven Τ binnen den tijdt van driejaren geen Bier mZ tappen 5 op de verbeurte van drie hondert eulF en arbitrale corre&ie.                                buiu«is, Ende fullen diegene dieby defraudatie (dat ■ willens enwetens, met opfet omme den ImZl profiteren , ende die aen het Landt te ontrecken) f ongeoorlofde ende by de Ordonnantïen niet peperlul teerde compofitie het recht <van 't voorfz CMiddl in 'tgeheelniet hebben betaelt, boven dep&ien enè boeten in defe particuliere Ordonnantie uytgedrnck mede vervatten in de poenen ende boeten, bevrepm in het Generael Tlacaet, op den opheve van degetrigm; Landts Middelen ge-emaneer-t, welck Tlacaet tin' voorfz eynde alhier wert gehouden voor gemiereen-: doch fullen diegene die de voorfzOrdonnantiealkn contravenierenfonder defraudatie, vervallen hk3 voorfchreve boeten ende poenen inde jeke Ordon- nantie begrepen, ende de voorfz boeten enpmien ven 'tvoorfchreve Generael Tlacaet niet onderworpen zijn. x L y 11. Van defen Impoft fal niëmandt vry zijn, alsdic gene die uy tgedruckt ftaen in de Generale Ordon- nantie. Ende fal den Pachter van de eerfte Ver-1 pachtinge gehouden welen aen alle Brouwers ende Bierfteeckers, of Bier-befchoyers, die ia den ringh van fyne Verpachtinge woonachtighzijn, televe-* ren een Ordonnantie van delen Impoft, opdatlèj na de fel ye hun fullen hebben te reguleren, Ende' fullen de voorfz Brouwers, Bierfteeckers ende Bier· befchoyers , de Schippers, ende andere Bier halende of voerende Perfoonen, daer van ( foo veel hen aengaet) wel onderrechten, op dat naer dele niëmandt eenige ignorantie en liebbe te prx tenderen. X L V I I I. Soowie pachter blijft van defcn voornoemden' Impoft, fal gehouden wefen t'eynden alle acht dagen te betalen, ten Comptoire vandenOntftn·, ger . . . . een gerecht acht eri veejtighlte-; deel van fynen beloofden pachte, of by gebreke» van dien, fal den Ontfanger't felve mogen doen executeren ende innen aen den Pachter of fyncBor-, gen, naer vermelden en inhoude vandekencraic Ordonnantie. X L IX. Ende fal de pachte van defen Impoft mg»cn op dcncerftenAugufti . . eerftkomendemet, ; Sonnenopsangh, en weder eyndigcntfn™ ; Augufti \^ . daer aen volgendemetderSonM opgangh. Op de Conditien ende Voorwaardenfr foo w =· l Generale als defe particuliere Q*kggï | pen, is paditcr gebleven van delen imPoia(1ic; voor den tijdt van een geheelJacr, omxai van . ... t,an(.|w'dcn^e'! Des t'oirkonden is defengetcea<enti3ycn 1 committeerden van de Heeren Sw^n* f
		voert : WelckRegifterhy t'ailentydcn (des by andere Pachters alomnie vcrfocht zijnde ) fal moe- ten openen, op de boete van hondert ponden te %?erbeuren,'fo hy weygerigh is 'c felve te doen* mits dat de boeten die door het openen van de Regifters worden ontdeckten achterhaelt,gedeelt fullen wor- den half en half. /X L V. Ende fullen de Pachters alomme ende op alle paflagien, daer het hun goedt en noodigh dunckr, ibo re Water als te Lande, mogen ftellen fulcke wachte, als fy tot belettinge van frauden noodigh fullen achten, de welcke geauthorifeert fullen zijn, om alle Schepen s Schuyten, Wagens of Karren, daer de Bieren in, of óp gheladen zijn, te mogen doen aenleggen, ende de Biljetten van deinghela- den Bieren af teeyflehen, ende dienvolgens over tellenende vifiteren, fonderdatyemandt daer te- gen lal mogen doen eenigh belet of refiftentie -, op de boete van hondert ponden , ende arbitrale cor- rectie naer ghelegentheyt der faecke. Gebieden voorts alle Officieren, 't zy van wat Quartieren, Steden of Dorpen, opdenEedt by henluyden in 't ftuck van haerluyder Officie gedaen, dat fy de Pachters of Colle&eurs (des verfocht zijnde) ful- len doen alle hulpe endeafliftentie, in alle't gene daer toe de lèlve Pachters, volgens den Placate en defe, midtlgaders Generale Ordonnantie gherech- rightzijn, X L V I. Den Pachter en Collefreur fullen aen handen van de Heeren Commiflariflèn, de Verpachtinge afïïfterende, ofte by der fel ver vertreck, aen Sche- penen Commiflariflèn daer onder fy reforteren, den behoorlijckenEedt doen, datfy de Ordon- nantien in alderhande Poincten en Articulen fullen obièrveren ende onderhouden, ende dat fy mede fullen hou Jen goedt ende pertinent Regifter, het vvelck fy tot allen tyden ( des verfocht wordende ) voor andere geinterefleerde «Pachters inden Impoft van de Buy te-bieren, ende derfelver Collecieurs, iii Hen m oecen openen, voor lbo veel de queftieu ie parthyen bclanght, of by weygeringe van dien, ful- len t'elcken verbeuren duylènt ponden van veer- tighgrooten'tpondt, ende arbitrale correctie nae geJegentheyt van faecken : Dat fy vorder, noch niëmandt van harent wegen, niet anders dan de volle gerechtighey t van defen Impoft fullen ghenic- ten,of metyemandt lal compoferen of conniveren in eeniger manierenjop pcene van 600 ponden te xl. groten te verbeuren by den Pachter, Coll:, Brouwer en Bierfieecker, ende van drie hondert gul. by allen anderen geen brouwers, bierfieeckers, Ψ achters of CollecJeurs zijnde, die met den voorfz Ψ achter en CalkÏÏeur ,, ofte yemandt van fynent wegen compofitie of uytkoop ghedaen heeft. Ende lullen de flinger-maenden worden geweert. Ende indien eenige compoferen van defcn Impoft, fullen d'andere Pachters de lèlve daer over mogen bekeu- ren , ende hunne atlie ter eerfter inftantie inftitue- ren voor de Gecommitteerde Raden in de rcfpe£ti- ve Quartieren daer de compofitie is gedaen, of ge- bleecken is : Ende foo eenige Tapper (onder pras- tf%t dat den Pachter met hem niet en wil compofe-
									iBÖfr
								Uyd

-ocr page 966-

Gemene Middelen van Holkndt y Uytheemfche Bieren. Uytheemfche Bieren.

T~9

Ordonnantie , volgende den wekken ten behoeve van de gemene fetech 1 over al in den Lande van Hollandt mde Wefl-Vr ie [landt geheven endegeinnet fat worden den Impofl van alle Uytheemfche Bieren, die buyten defelve 'Provincie van Hollandt ende Wefl-Vrieflandtgebrouwen, in defelve Frovincieftilfen werden in- gebracht : Innegaende met den eerflen Augufti 1679 ende expirerende den loet· flen July daer aen volgende. ende alle Soetelaers of andere> Soldaten van Coni- pagnien te Paerdt ende te Voet, Bieren om gelde tappende, ofTafel-gaften om geldt ièttende, of1 hou lende: Ende en fullen diegene, die bier van drie gul. de Ton, en daer beneden, tot gerief van de arme fchamele Menfchen , met de hael-kan verkopen % gme Uytheemfche bieren mogen inflaen, noch op Bur- gers, noch op Tappers Impofl.

)E Pachtevan alleVVereldzijn buyJehetreflbrt vSeytworden«onfumcert en

at prijs °f waer(^e °"e ^ve buyten-ghebrouwen Bieren fouden mogen zij η, van yeder Tonne van (fcfoorfz buyten-bieren, te reeckenen en te roeyen oerdegroote van de Hollandtiche Tonnen, twaelf Ansthienfluyvers, den Impofl: van de Gylcn opdeUytheerniche, daer onder begrepen; meer- èrendeminder quantiteyt van dien naer adve-

VI. Om te belerten de mcenichvuldige frauden die in defen Impoft werden gepleeght, fullen gene det voorfz buyten-bieren , die binnen den Lande van Hol lande ende Weft-Vrieilandt fullen werden in- gebracht , mogen werden ghcloft, als binnen de bcllore Steden ( denHage daer onder begrepen} op een poene van duyfent ponden te xl. grooten, te verbeuren ib wel by den geaen die 't loft als die het ontfanghf, en verbeurte van de ingebrachte Bieren, als mede van de Schepen ende Schuyren, Karren ende Wagens, daer mede de felve fullen zijn ghe- voert. V I I. Pen Schipper of Inbrenger van de voorfz Uyt* heemiche en Buy te-bieren, fal gehouden zijn ter pi actie van fyne eerfte aenkomfte, in eene der voor*· ichreve Steden van Hollandt en Weft-Vrieilandt, ) aen den Pachter of fynen Collefteur aen te geven de oprechte quantiteyt ende qualiteyt van alle iyne ingeladen Bieren , al-eer hy met de felve ial mogen vernachten, of vorder varen, voor en al-eer den Pachter of Colle&eur van die Plaetfe de vooriz Bieren heeft ghevifi teert, 'tzy dat de iêlv e Bieren als Koopmanfchap werden gevoert, of dat de fèlve aen yemandt anders zijn gheaddrefleert, of oock dat de felve voor eygenconfumptie om t'Scheep ©f elders gedroncken te worden, iullen weien inghe- i\laden ·, ende fal den Pachter of fynen Colle&eur. gehouden zijn de voorfz vifitatic te doen binnen den tijde van drie uyren naer dat den Schipper de voorfz Bieren fal hebben aengegeven, ende te ge- ven een Biljet, inhoudende de quantiteyt en qua- litey t van de felve Bieren 3 En by aldien den voorfz Pachter binnen den voorfz tijdt van drie uyren naer de voorfz aengevinge, de voorfz vifitatienietfau- ■, de mogen komen te doen, ende 't voorfz Biljet te geven, fal het den yoorfz Schipper vryftaen te ne- men een Atteftatie van Notaris en Getuygen, in- houdende de voorfz quantiteyt ende qualiteytder voorfz Bieren j welck Biljet of Atteftatie den Schip- per of Vervoerder van defelve Bieren, fal moeten overleveren aen den Pachter van de Plaets daer die Bieren zijn ghédeftineert, al-eer hy met de felve Bieren aldaer fal mogen vernachten 5 alles op gelij- ke pcene van 1000 pond. en verbeurte van de inge- brachte Bieren, midtfg: van de Schepen,Schuyten, f W!                 Wagen

nant.

I I.

Van de Binnelandtfche gebrouwen Bieren, in fatcoen van Uytheemfche Tonnen gheilagen, de voorfz Tonnen te reeckenen alsvooren, mede twaelf guldens tbien ftuy vers, den Impoft van de Gylen mede daer onder begrepen, III Van de Bieren gebrouwen in de fes andere Geü- nieerde Provinciën , midtigaders binnen het reiïört van de Generaliteyt, die binnen de Provincie van Hollandt ende Weft-Vrieflandt fiillen worden ge- bracht, fal ten Impoft worden ontfangen, van elck VatofgroveTonne Biers» die de Burgers ende In- gezetenen inleggen, ende voor haer ende hare Fa- railieniulkn confumeren, te rekenen en te roeyen roerde Hollandtiche Tonne, vier guldens twee jjuyvers, den Impoft van de Gylen daer onder «grepen-, meerder ende minder quantiteytnaer tenant. I V. Ende by de Tapper s ende Herbergiers, foo wel ^n Wynen ende Bieren, als die Drooge-gafterye orSoetclarye by confent van de MagifttactTullen »°uden, ende alle andere met de felve in een Huys °onende, vanyeder der voorfz Tonnen/es gul. JJ ™yvers> den Impoft van de Gylen mede daer onder Êctceckent. Sll                     V·           ' ' γ.""^nder de Burgers niet gereeckent worden Gild 1 gen vanGerdi^appen,als Schilderyen, Hui?' lvcn» «f gemene Huyfen, als Leer- jj^'^'de-huyfen, Doelhuyfen, Vergade- Va^\vanI0»geLuyden , Gerechten , Collegien reii GUfCtryCn' of Rotten dcr fclver» Gcbuy- %fen U''lüi?ten » Reeders van Schepen en Wecken* 2?PregUarc3e van de Bieren die °P de ^S^nf'Ï^f inghelcyt wor- 'aftevan» ^Sot"uylluyden Huyfen, ende tot üjtgera ^, lce'p Gefelfchap of Compagnie, ende ebeuiiè of penningen werdendc betaclt,

-ocr page 967-

			p2o                        Flacaten; 7.Boeck ó.Tk.
							Tonnen duym-fteeck voor een Laft Wel - verftaende nochtans, dat de vlot -n^8 fchoyers van de overgehouden Bieren ρ ^er' van den Impoft fullen genieten. En ial §5?*$ of fyn Gemachtighden prefent mogen zijn f ■ neer de Bieren ingeflagen werden, omtemr^ iienofde felve in quantiteyt ende quaütev Ί deren met de Billietten, ende of deVacc ït fteeck of duy m-fteeck zijn, om in het maecken °!J dereeckeninge van de vermifte Bieren daer o gard genomen te werden, fonder dat den Pachf' ofdesfelfs Gemachtighde, daerinneeeniehbcW of verhmdennge ial mogen werden gedaen fonecn1 boete van duyfenti ponden 5 ende ial van W vernuft werdt, ten refpefte van de Bieren bu- ten de Vercenighde Nederlanden, ende het rei" fort van de Generaliteytghebrouwen , denim" poft daer op hier vooren gheftek , ende van de andere Bieren inde andere fes Provinciën en het voorfchreve reftort van de GeneraHteyt gebral wen, de voorfz Tappers Impoft mede hier vooren geftelt moeten werden betaek. des fullen medeaf- ilagh ftrecken die Bieren die gefpilt werden, midts dat men 'tièlve ibo haeft doenlijck , behooriijck ial moeten doen blij eken : Ende lullen de Bier- fchoyers, ende andere haer met de handelinge van Bier generende, geene Bieren met de kleyne macr, Kannen, Fleflèn, of andere Inftrumenten, mo^cn; uytleveren of verkoopen, op de boete van duy- iènt ponden , ende van haer Neeringe ghefii-. fpendeert te werden den tijdt van een Jaer. Ende; ial den Pachter gehouden zijn te Rellen een goeten ghetrouw, Colleüeur, die daer toebydeHeeren Magiftraten ial werden be-eedight, dat hy getrou- welijck alle de Bieren ial opreyekenen ende af- ichryven. XII Ende fal de Pachter of fynen Gemachtighden, allemaenden ten Huyiè ende in de Kelders van de voorfchreve Bier-fchoyers als vooren, pey- linge vande Bieren magen doen, en van den in en uy tilagh rekeninge maken. En fullen de felve Bier- befchoyers gehouden zijn , den Impoft van haer vermifte Bieren, in voegen als voren, promptelijck ende fonder eenigen uy titel aen den Pachter ot ly· nen Gemachtighde te betalen. XIII                   . Ende fullen de Bier-befchoyers ten platten Lan- de, haer moeten reguleren nae het gene de_ Bier- befchoyers in de Steden te lafte is gelcyt, benaiven dat fy geen Bieren buyten hareParochienmoghcn uytleveren, ten zy fy aenwy finge fullen doen, aen wicn fy haer Bierenhebben gelevert, en MJ»o» de biljetten van den Colleftcur haer rekeniflge m haer uytgcleverde Bieren moeten ^ineiQH· len oock de Colledeurs geen billietten van gHOT vinge mogen geven, of doen geven,Λ»&> , gevoert werden buyten 't R^**^2K tinge, ten ware die gene die eenige wfJJ^K. den te halen buytcnhet Diftrift van iyne'crF *,·„„« m»* r.X u^htor* hilliec van den ηρ"»
			Wagens en Karren, daer mede de felve rullen zijn gevoert. VIII. Item, (00 en fullen de voorfz Bieren niet mogen worden gheloft', gheroert of gherept , nochuyc de Schepen ende Schuyten, Wagens en Karren uytgeflagen,nochte oock by yemandt, wie die oock ibude mogen zijn, in eenige Kelders,Huyfen,Pack- huyièn,orandereplaetfeningeflagen,voor enal-eer de felve zijn aenghegeven aen den Pachter of Coll: van de Plaetfe daer die opgeilagen worden, en dat daer van gehaelt is een Biljet, inhoudende de quan- titeyt en qualiteyt van dien, en lullen 't felve Biljet overleveren aen de gefworen Bier-werekers, om de ièlve Bieren te wereken *, alles op de boete van duy- fent ponden te xl. grooten, foo wel by den Schipper en Inbrenger, als Opdoenders van-de Bieren te. ver- beuren, ende verbeurte van de ingebrachte Bieren, niidtigaders van de Schepen, Schuyten, Karren en Wagens daer mede die gevoert fullen zijn.
		I X. Endeommedemeyninge ende intentie van het achtfte Articul des te beter te expliceren, foo ful- len de particuliere Burgers ende Inghezetenen, de welcke eenigh Bier fullen komen in te leggen , van wat conditie die oock fouden mogen zijn , foo wel Tappers als andere, gehouden wefen het Biljet in 't voorfz achtfte Articul geroert, te halen, ende te betalen den Impoit hier vooren gemelt, al-eer fy de voorfz Bieren fullen mogen inilaen. X. r Diegene die eygentlijckKoopluyden of Han- delaers in 't gros van de voorfz Bieren zijn, fullen gehouden weien te halen het biljet van de voorfz bieren, in't voorfz achtfte Articul gemelr, fonder echter daer van eenige peylinge of verantwoordin- ge iiibjecT: te weien ·, des fal niemandt voor een Koopman of Handelaer in 't gros van de voorfz bieren gehouden, ghereeckent of gheconfidereert worden, dan die gene, die ten min iten vier Ton- nen te ghelijck, en geen minder quantitey t in en uytflaen. X I. Die gene die minder quantiteyt van bieren als de voorfchreve vier Tonnen te ghelijck in of uyt-ilaen, ende haer gheneren met Bier by de Tonne of half Vat te verkoopenj fullen worden gheconfidereert als Bier-befchoyers , wat naem fy haer oock ibude mogen geven , ende derhal- ven gehouden zijn niet alleen te halen het Biljet in het voorfz achtfte Articul geroert, maer oock moeten aenwyfen alle die Bieren die fyluyden ten ingangh van de Pacht in haer Huyfen, Kelders ofte Packhuyiên fullen hebben , om de ièlve by den Pachter offynen Commisgepeylt ende opgeteyc- kent te werden, ibnder daer van eenige te verfwy- gen, verfteecken ofte gedogen datiulcksghedaen wert, op de boete van duyiènt ponden, midts- gaders de verfteecken Bieren, van welcke Bieren de voorfchreve Bierfchoyers fullen ghemaeckt worden Debiteurs , midtfgaders van de Bie- ren die fyluyden naer datum fullen ontfangen endeopflacn, omme de ièlve by affchry vinghe te mogen verantwoorden , midts genietende voor laccagie ende Drinck-bier een Tonne op 't Laft, veerthien Tonnen handc-fteeck , ende derthicn
						tmge, met fich bracht een bilbec.. of Colleaeur van 't Reflbrt van die vffl^jζ daer die Bieren fouden werden ghcbia^, ^ dien Bierfchoyer die fulcke Bieren fal H&* y leveren, metdat billier den Pachter^JmW fort mach bewyfende Bieren ^f^SSst» «π zij η, ende daer door verminderinge ψ v^

-ocr page 968-

Gemene Middelen van Hollant, Uytheemfche Bieren.          9 i

ι

■ Reren) daer voor hyDebireurby het negende til is gM^c» °P ^e boete van op yder biljet frI1C_uiden te verbeuren, acnden Pachter daer de Sullen werden gebracht.

XVII. De Schippers of Schuytvoerdcrs die binnen de Provincie van Hollandt ende Weft-Vrieftandt or- dinaerlijck de Bieren voeren op vafte Bier-ftallen, foo in de beflote Steden als ten platten Lande, ful- len gehouden weien in't begin van elck rermijn eau* tie te Hellen, dat fy de Bieren die by haer vervoert werden, ter gedeftineerde plaetfe fullen brengen, ende fullen alle reyfe harer wederkomfte met Biljet van den Pachter van de Plaetfe daer fy de Bieren fullen hebben gebracht, moeten doen blijeken aen den Pachter of Colle&eur daer fy de felve Bieren hebben ingenomen, dat de nombre ende qualitey c van de ingeladen Bieren aldaer is gekomen, ende ial den voornoemden Collefteur her felve op fijn Regifter moeten fuyveren, ende de Biljetten liafle- ren; op pcene iöo den Schipper of Schuytvoerder in gebreecke bleef het Biljet over te leveren» fal ver- beuren voor de eer fte reys xxv. ponden , ende niet te min de naervolgende reys, of anderfints binnen competenten tijdt naer de afghelegentheyt van de Plaetfen, op de welcke het Bier ghedeftineert was» gebracht te worden, 't welck fal ftaen ter arbitrage van Schepenen CommifTarifièn, het voorfz Biljet gehouden weien aen den voornoemden Collcdfeur te behandigen; op de poenen van als Fraudateurs geftrafc te worden. XVIII. Item, ib yemandt binnen ecnige Steden van defê ProvincieUytheems Bier quam te kopen,om in an- dere Steden of Plaetfen van de voorfz Provincie te vervoeren, die geen ordinaris Bier-voerder is, fal moeten brengen een Biljet van den Pachter of Col- ledtcur van de Plaetfe daer hy de Bieren fal willen brengen, inhoudende de quantiteyt ende qualiteyt van dien, welck Biljet byden Colle&eur van da Plaetfe daer de Bieren fullen worden ghehaelt, fal inghetrocken worden, endehem daer voorgeven een ander Biljet; inhoudende de ièlve quantiteyt, daer op hy totden Koopman van de Bieren, ofte Bier-befchoyer, Bier fal in-laden; ende fal den Pachter niet meer. ghenteten voor het ichryven van 't Biljet ende Boeckhouden, van yeder par- thye als een fluy ver, de welcke hem gereftimeert fal worden by den Pachter ter plaetfe daer de Bieren fullen worden gebracht om gheconiu meert te wor- den ; maer in ghevalle de ièlve geen Biljet van dert Pachter of Coüe&eur voor hem en brachte, fal ge- houden zijn te moeten verthoonen wettclijcke At- teftatie van den Schout of Gerechte, daer by dat verklaert ende goede kenniflè ghedaen fal worden, waer, ende op wat plaetfe hy woonachtigh eri fyne reiidentie houdende is,dewelcke verthoont zijnde» fal den Pachter of Coll: daer op geven een Biljet of Dain-ccel,om de Bieren tot den Koopman vanBier ofBierfteecker te laden, alle't welcke plaets heb- ben fal als men een half Laft t'effens en daer boven wil vervoeren: Midts dat binnen den tijdt van drie Weccken, of ten langhften eenMaendt, byden Haeldervan de Bieren f met Biljet van den Pach- ter bewefen fal worden dat de felve Bieren ter ghe- deftineerde plaetfe gekomen zijn, op gelijcke boete als in't voorgaende Articul tcghens de Schippers, varende op vafte Bier-ftallen, is gheordonneert, maer in ghevalle het beneden 't half Laft is, fullen die gene die geen Biljet voor haer brengen, den Impoft moeten betalen, of cautie daer voor ftcllen fV/ ι                           aen

DeKoop'uyden of HandcJaers in 't gros van roorfchreve Bieren ; of yemandt van haer «heflOi iiillen geen Bieren mogen uytleve-

de

%zr of de fèlve Bieren binnen de voorfchre- * Siadl of Reflbrt van dien geconfumeert fullen V orden 5 ofte dat die binnen de Srede ofte Plaetfen w <je Vereenighde Nederlanden, midtigaders buvtcnde Provinciën werden vervoert, of die te Scheepgedroncken ende gheconiu meert werden, voorendc aleer henluyden vertoont wert'tbilliet van den Pachter haerder reiidentie , inhoudende de quantiteyt en qualiteyt van de Bieren, na welck billiet den Koopman hem fal moeten reguleren, opdeboetevan duyfentpond, en van haerNeringe eeiufpendeert te werden den tijdt van een heel Jaer; Ende fullen de vooriz Koopluyden gehouden we- fen de billietten van de Bieren, die by haer uytge- levertworden, ten halven gefcheurt ofgecaflêert, te leveren in handen van den gefworen Bierwercker, op de verbeurte van vijf en twintig ponden op elck biljetdatbevonden fal werden niet gheicheurt te zijn, ende daer van houden pertinent Regifter ; ende lalden Pachter alle morgens tot de voorfz Koopluyden doen halen een Ceel, in welcke de voorfz Koopluyden fullen gefchreven hebben de nombre ende qualitey t van de Bieren by haerdaegs tevooren uytgeilagen, ten eynde den Pach ter fijn biljetten van de ghefworen Arbcyders mach beko- men, fonder dat echter de voorfz Koopluyden lier dooreenige verantwoordinge of peylinge fub- ic&fullen worden. Gelijck mede alle Bier-befbhoyers geen Bieren Men mogen uytleveren, voor en aleer hcnluyden verthoont wert her Biljet van den Pachter haerder rcfidenticj inhoudende de quantiteyt en qualiteyt 'm de Bieren, naer welck Biljet den Uytleveraer "emfalmoeten reguleren; op de boete van duyfent ponden, ende daer-en-boven een faer van hare Neeringhe ghefufpendeert te werden ; ende ful- ien de Biljetten van de Bieren die uyrghelevert gorden, ten halven door-ghefcheurt worden, op 1 Ir rtC Van V^" en * tvvmt*gn Ponden van j?p Biljet, dat in voegen als vooren niet gecafleert JIZljn$ en fullen deBier-befchoyersindeSteden aerenboven in 't uytleveren van haer Bieren moe- fnonderhouden alIe 'c gen« dien-aengaende in het wgaendeArt.deKoopluyd en van de Bieren is tra; op poene als in 't felve Articul. Vir                  XVL                  -:- -

Pinten FZ7          > J oo wei. in ofoDt J         vermogen eenige Bieren int e flaen^ lerofcT-} V00r m d'eerfi defehe am dm :Pach' vtnaJj vmhare^fidentie hebben aengege- iequmtmvan&ehaeltΗ een Biljet, inhoudende

namen

S? e,n W^iteyt van dien, midtjgaders de

®ikdM^~ ™ gene voor de welcke die ingeflagen \ HkrenflmdenKoöPman °fHandelaer vm ύί Ψ f heil S'^efc^°Ier> ψ f wekkers Kelderen 'fytork. g %enfatten werden, op de verbeurte van ètkifaï-,' ende een boete van drie hondertgul. Hl ty groot of klem.

-ocr page 969-

			Placaicn. 7. Boeck. 6.Th·
		9V- aen de Pachters daer hy de Bieren inneemt j ende ' fal den Pachter hem daer van geven een Bilj et, in- houdende de quantiteyt en qualiteyt van dé Bieren die hy fal innemen, met verklannge dat den Impoft daer van is betaelt, of cautie daer vooren ghefteitj welck Biljet den Haelder van de Bieren fal moeten leveren in handen van den Pachter ofCollecïeur daer de Bieren (lillen worden geconfumeert, ( al- eer men de voorfz Bieren ial mogen loflèn of in- ilaen) op de boete van duyfent guldens, omme by den voornoemden Pachter te boeck gheftelt te worden, om volgens dien den Impoft alle rnaen- den te ontfangen van den Pachter daer de Bieren zijngehaelt, voorfoo veel die betaelt is. Ende ibo de vooriz Bieren binnen de beilote Steden^den Haegh onder de felve begrepen ) worden opghe- daen, fal daer van gegeven worden een Biljet, om by de gefworen Bierwerckers gewrocht te worden, ende fullen de Pachters voor haer Colledte, enden ontfangh van penningen genieten den twintighften penningh, fulcks dat hier by verftaen wordt, dat de Pachters alomme in die gelegentheyt malkan- ders Colle&eurs fullen moeten wefen. XIX. Niemandt van de Ingezetenen deler Provincie, en fullen vermogen Bier te gaen koopen of halen in eenige van de Geünieerde Provinciën, omme ten platten Lande gh droncken te worden, of (lillen gehouden weien haer eerft ende alvooren te addref- (eren aen den Colleeteur haerder woon-plaetfe, en hem aengeven de quantiteyt van de Bieren die fy van meyninge zijn aldaer te halen, ende fullen het felve Bier niet mogen opdoen, voor ende al-eer (y den Impoft daer van hebben betaelt; op de boete van twee hondert guld. t'elcken reyfe te verbeuren, X X. '               ,ï.r De gefwooren Bier-werckers fullen geen Bieren mogen wereken, 'c zy in Tappers of Burgers Huy- fen, voor ende al eer daer van gelevert is Tappers of Burgers Ceelen, de welcke met onderfcheyt van Letteren of Teyckenen fullen weien gemerekt, om de fel ve billietten uyt den anderen te kennen, waer naede voorfchreve Arbeyders.hun fullen moeten reguleren, op peyne (Too yemandt Bier wereke ibnder billiet, ofcedatfeop Burgers billiet Bier in Tappers huyfen brengen) van te verbeuren een boete van twee honden ponden van veertigh groo- tcn'tpondt) Gehjck de voorfz Bierwerckers me- de gehouden fullen zijn ten allen tyde (des by den Pachter of fynen Gecommitteerde veribcht zijn- de) metEedefal moeten verklaren, opghelijcke peynen, ende daer en bovengefufpendeerr te wor- den van haer Officie ·, ende dat die gene die de voorfz boete niet kan betalen,aen den Lyve fal wor- den geftraft·, ende fullen alle de Billietten van het werek , dat fy des daeghs hebben ghedaen, des anderen daeghs 's morgens > al-eer fy wederom om ander werek fullen mogen loten, ofineenigh ander werek treden, moeten leveren aen den Pach- ter of fynen Commis, op de boete van thien pon- denen arbitrale corrc&ie naer gelegentheyt van fa- kenj ende in de Steden daer geobferveert wert datiè van yder werek dat by hun gewrocht is, de Ceelen of Billietten datelijck aendenfelven overleveren, fulcks hier vooren wort gefeyt, fullen fy het ièive moeten nakomen, óp de boeteen arbitrale correftie als vooren.
					XXI, Ende fal niemandt moghen vc^mpoften * yemandts anders naem, alsopfijnevéerii P„i °P dien eynde felfs, of door fijn DienBèn de? dullen doen halen, ende dat op den ev^en η daer het Bier fal worden ingeleyt: Endeiülle2 Bierwerckers met vennoghen het Bier mande! Huyfen te brengen, als tot den genen op Wl naem de Gedulle is gehaclt, op de boete van tZ hondert guldens, ende daer en boven gefufpendem te worden van haer Officie voor den rijdt by Sche* penen Commiflariflèn daer toe te (tellen, ende dat die gene die de voorfz boete niet kan betalen, aen den Lyve fal worden gheftrafr ■, en die op Üm eS naem Bier verimpoft heeft, fal 't ièlve alleenlijckm fijn Huys doen inleggen, fonder dat hy in eenieer maniere met Vaten,Kruycken,of andre Inftrumen. ten, den Tappers, Taverniers, Drooge-gafterve- houders, of andere met de felve inwoonende, het felve (al moghen over-doen, ofte dat de Tap- pers , Taverniers, Drooge - gafterye-houders, ofte andere met de ièlve inwoonende het fel- ve fullen overnemen, op de boete van twee hon- dert ponden t'elcken reyfe te verbeuren, foowel byden Tappers, als andere contrarie doende. En op dat de fmockel-tapperyen geweert foude .wer- den, fal geene Soldaten werden toegelaten, wan- neer fyinde Hollandtfche Steden zijn leggende, eenighe Soetelarye of Smockel-tapperyen te mo- gen houden; ende fal niemandt wie hy zy, eenige Bieren by de hael-kannen verkoopen, voor ende aleer de felve hare Namen fullen hebben laten opfehry ven, by de genen die de Hcercn Bur- germeefteren binnen de refpeclive Steden daer toe fullen hebben gecommitteert, ende van de fdvc ge- kregen hebben een Afte, welcke AcTre fy alle Jaren fullen moeten doen vernieuwen, ende daer benet- fens gehouden zijneen Kanneof kennelijck tcyc- ken uyt te fteecken, op dat men weten mach dat daer een Tapper woont, op de boete van twee hon- dert ponden. Ende indien yemandt bevonden wert tot de Sluyck-tappers Cdagelijcks geen Kannc of kennelijck teeckenals Tappers voorde Deurc gehangen hebbende) Bier gehaelt, of doen halen re 'hebben,of tot des felfs huys gelag of gelagen genoo- den te hebben,fal verbeuren gelijcke boete van twee hondert ponden: Ende fal den Pachter vermogen met confent van een van de Burgermeeltercn m _ Steden, ende buyten de Steden, bykenmUejan , den Officier, yemandt van den Gerechte, orn» den Secretaris of Notaris aldaer, tij&fSfo Inwoonders ofte Huyiluydcn Huyfen > ^^ hy met goede redenen vermoede vanfraU Jyg· met den Officier of Secretaris, of Notarisenot ^ tuygen, de felve Huyfen te doorfoecken, ·. weten of alfulcke Bieren als op harcR'nXach{; aengegeven , tot haren Huyfen zijn m . . e fonder dat jegens de felve onderfoeckirige,. «■ J> contradidie ofte refiftenrie fal mogen wcwe^ daen, op de boete van hondert 8ulj?ens fl daer n£et verbeuren; ende de aengegeven Jtocr.          . vindende, fal by defelve Pcrfoncn v£™ |al£op moetengedaen worden, ofdcf?™ * diezijng6" haer naem zijn aengegeven, enae wu bleven, op gelijcke peyne. x Η * *         v<rms van de De Koopluydcn of Handelacrsm tgr° ^

-ocr page 970-

Gemene Middelen van HoUandt

, Uytheemfclie Bieren.            933 half-Vaten met water werden bevonden, die de vooriz Tappers ofte yemandt van deslèlfs Huys- gefin voor Bieren hadden laten peylen, fujlen ver- beuren op elcke Tonne of half-Vat j twee hondert ponden.             X X V. Ende op dat delen Import te beter ibnder fraude ial werden gecolle&eert ende ontfangen, foo fal defelve betaelt werden terplaetlè daer de Bieren uyt de Kelders of Packhuyfen van de Koopluy- den , ofte van de Bierihllen fullen gaen , ende gelevert werden ·, met dien verftande, dat by lbo verre defelve werden ghebracht aen de over Zee* varende Schepen, leggende binnen eenige andei ë Steden van HoUandt ende Weft-Vrieilandt, ofte aen de Hoofden, Palen, ofte dicht voor defelve, alswaerdieuytde voorfchreve Kelders ofte Pack·* huylèn, ofte van de Bieritallen zijn gelevert, aen den Pachter van de felve Steden den voorichreven Impoft lal werden gerellitueert by den Pachter van de Plaetfc daer de Bieren uyt de voorlchreve Kelders ofPackhuylèn, of van de Bierftallen ge- haelt zijn, niidts dat de Pachter die de voorfchreve reftitutie doen fal, voor fijn collede fal genieten van elcken Grof-tonne eenen ftuyver, tot welc ken eyiide de Pachter ofte Colle&eur van de pjaetfe daer die Bieren als vooren uytgelevert wer- den j fal moeten houden een byfonder ende per- tinent Regifter van alle de voorlchreve Bieren , met aenteeekeninge van de plaetfe binnen of voor dewekke defelve hem aengegeven werden , ter Scheepe ghedacn re lullen werden, ende daer van maendeÜjck Extra® overfeyriden aen de relpc&ivd Pachters ofte Colle&eurs van de Plaetien op welc- ke deièlve als voren aengegeven zijn, ende daer en boven t'allen tyden des by defelve Pachters ofte Colleéfceurs veribcht zijnde , openinge doen van hare Regiftersofte CoUeft-boecken, voor foo veel de voorlchreve aengegeven Bieren foude mogen acngaen, op peyne lbo de lel ve daervan, ofte van eenigh poinct van dien ingebreecke of weygerigh foude mogen bly ven, van te verbeuren de iomme van hondert ponden : Des fullen niet te min de Schippers die de voorfchreve Bieren üyt de voor- lchreve Kelders ofPackhuylèn, ofte van de Bier- Hallen in hare Schepen fullen hebben ontfanghens de ielvc niet vermogen in de voorfchreve over Zee- varende Schepen over te feiten , foo wanneer de felve gelegen zijn binnen eenige Steden van Hol- landt ende Weft-Vrieilandt, ofte aen de Hoof- den, Palen, ofte dicht voorde lèjve> voor ende aleer fyluyden deièlve Bieren aen den Pachter of Collecteur aldaer aengegeven , 't billict van den Pachter der Stellinge overghelevert, ende van de felve Bieren een nieuw billiet bekomen fullen heb- ben , op poene van hondert ponden te veertigh grooten op elck Vat te verbeuren. XXVI. Ende op dat den Impoft van de Scheeps- bieren, gaen de over Zee, niet en foude werden ge-< fraudeertjfb fullen geen Bieren in de Provincie van HoUandt en Weit- Vriefl: t'fcheep mogen worden gedaen,de welcke in eenige vande GeunieerdePro- vincien of daer buyten zijn gebrouwen, voor en al- eer de quantiteyt van dien,en de Plaets van waer de ielve Bieren zijn ghekomen, den Pachter of iynen Coll: vanide Plaetiè idaer de felve Schepen binnen de Steden, of aen de Hoofden, Palen, of dicht voor

Γ Bnyte-bicren, fullen over Impoft van het • - η het buyten-Bier confumeren j betalen Émlë van twaelf guldens thien ftuyvers eens ende lullen devoorfz Koopluyden, van

f

jjeBieren

diefy buyten hare Huyfmge daer fy woo-

andere Huyfen of plaetien , met Vaten gehouden welen den vol-

Sofgrootinleggcn, gehc

S

Wit te betalen > geujets fyoock van alle Bie- tste Lande gebrouwen , gehouden fullen zijn j η het zyof fydieinhaer ordinaris woon- Sof elders inleggen. Ende de Bierfteeckcrs i hacrallccn met het verkopen van Uythecmichc Ln peren» fullen voor elck hooit van hare Familie" nvaelf jaer oudt wcfende, betalen acht LrcrsW maendt , of foo veel als fyluyden met 2Pachter fullen konncn accorderen} ende indien f haergeneren niethetverkoopcn foo wel van bin- pals buyten-Bieren, volftaen met de voorfzacht invers eens» te betalen aen den Pachter van de aicn-Bieren. XXII I. Ende teneyndede peyhnge binnen de Tappers Huyfen, alomme eenparighlijck endeopgelijcke net mach werden gedaen, foo lal den aenkomen- in Pachter, ten ingangh van fynen pachte mogen ρ peylen, ende den afgaenden Pachter of fynen Collecleiir inlïnueren , om met hem 's morgens act der Sonnen opgangh te gacn peylen tot alle Tappcrsende Herbergiers Huyfen, ende doen op- ftr/ven alle de heele Tonnen ende halve Vaten} fcdatde Vaten daer inne drie vierde-parten re- jpUTCj ende daer en boven bevonden werdt, ial w vol aengeteyeken t ende gereeckent werden-, liëdatde voorfchreve Tappers of Herbergiers, ameeralsvanelcke foorteeenilaert lullen mo- ptebben. Welcke peyl den afgaenden Pachter ülaraen betalen aen clen aenkomenden Pachter» ttnUnghften binnen een maendt nae 'tingaenvan JlPacht, ofcebygebreecke van dien, lal hy hem »vooren mogen doen executeren, volgende de pMcufeletrerenexecutoriael·, ende indien den jaenden Pachter ingebreecke blijft van 'smor1 psteJcomen, ofdathy yemant van fynen t'we- P daer toe heeft gecommitteert, lalden aenko- ™ca achter, met Notaris ende Getuygen, de fyiiüge mogen doen; welcke peylinge alfooghe- P Wende» gehouden lal werden vooreen au- pijcqen wettelijck pey 1 j ende fullen de voorfz Jpers ende Herbergiers (des by den Pachter ver- J^'jnde) alle haer Bieren moeten aenwyfen, tem! eeJ!^eteverf\vygen, ofanderfints foo daer raccr Bieren bevonden werden, daer over wer- iwondenmeert in een boete van twee hondert XXI V. - toorts mede de Pachters t'allen tyden als ^ckt \TC t0t hacrdergerechtighey t noodigh ieXa >"lecNotaris ende Getuygen ten huyfe van * S m0gCn gacn PeyJen'om alio° verichey- Wr V°0r date deres Cmec menighte an |Λ "tonnen, ende anders gepleeght) te ver- Wq&3 welcken eyndc fy omtrent de Ton-

i

N&nooÜ? onderfocck fullen mogen doen, als Voorfz entebehoreni endeinclien haerin Metn&i?^ °fonderfoeck eenighe rcfiftentie ^riZref?anNVerden8hedaen, fal diegene die de ^*&3 * ofaülfl:eert:> verbeuren een

j en indien eenigeTonnen of

-ocr page 971-

Placaten. 7. Boeck. 6. Tk.

?34

voor de ièl vc, of indien de fèlve ν erre vande Steden zijn gelegen, aen den Pachter of Colle&eur van de Plaetfe daer de Schepen uytgeruft zijn, aengegeven zijn, ende den Impoft daer van is betaelt, op de boete van duyient Caroli guldens op elckVat, 'c zy groot of kleyn te verbeuren ·, voor welcke boeten de Schepen daer mede de felve Bieren inghekomen zijn, fullcn wefen executabel. XX VIL Den Pachter fal ghehouden wefen in de groote Steden, ter plaetièdaerde Heeren Commiflariflèn ende Magiftraet fulcxgoedt endenoodigh vinden, te Hellen een of meer Coüe&eurs apart, die ter felvcr plaetfe, ende op fulcken uyre als hem geor- donneert fal worden, fullen moeten fitten tot ge- rief van een yederj Endefullen daer benevens ge- houden wefen te houden goede ende pertinent Re- gifter van alle de Bieren die uyt haer bedrijf, foo binnen defe Provincie, als buyten in andere van de Geünieerde Provinciën fullen werden ghe- voert : Welck Regifter hy t'allen tyden f des by andere Pachters alomme verfocht zijnde ) fal moe- ten openen, op de boete van hondert ponden te verbeuren, fo hy weygerigh is 't felve te doenj mits dat de boeten die door het openen van de Regïfters worden ontdeckt en achterhaelt,gedeelt fullen wor- den half en half. XXVIII. Ende fullen de Pachters alomme ende op alle paiïagien, daer het hun goedt en noodigh dunckt, ibo te Water als te Lande, mogen ftellen fulcke wachte, als fy tot bclettinge van frauden noodigh fullen achten, de welcke geauthorifeert fullen zijn, om alle Schepen , Schuyten, Wagens of Karren, daer de Bieren in, of op gheladen zijn, te mogen doen aenleggen, ende de Biljetten van deinghela- den Bieren af te eyflehen, ende dienvolgens over tellen ende vifitcren, fonder dat yemandt daer te- gen fal mogen doen een'igh belet of reiiftentie j op de boete van hondert ponden , ende arbitrale cor- recTie naer ghelegentheyt der faecke. Gebieden voorts alle Officieren, 't zy van wat Qüartieren, Steden of Dorpen , opdenEedt by henluyden in 't ftuck van haerluyder Officie gedaen, dat fy de Pachters of Colle&eurs (des verfocht zijnde) ful- len doen alle hulpe ende aiïïftentic, in alle 't gene daer toe de felve Pachters, volgens den Placate en defe, midtigaders Generale Ordonnantie gherech- tight zijn. XXI X. Den Pachter ende Collecteur fullen aen handen van de Heeren CommifTariffen , de Verpachtinge affifterende, of by der fel ver vertreck aen de Sche- penen Commiflariflèn daer onder fy reforteren, den behoorlijcken Eedt doen , dat fy de Ordon- nantien in alle hare Poinften ende Articulen fullen obièrveren ende onderhouden ·, ende dat fy mede fullen houden goet ende pertinent Regifter, het welck fy tot allen tyden des verfocht werdende, voor andere gcinterefteerde Pachters inden Impoft van de buy ten-Bieren, ende der iel ver Collecteurs fullcn moeten openen, voor foo veelde queftieuie parthyen belanghr, ofteby weygeringe van dien, fullen t'elcken verbeuren duyfent ponden te veer- tigh grooten'tpondt, ende arbitrale correctie na gelegentheydt van faecken: Dat fy vorder, noch niemandt van haren t'wegen, niet anders dan de

volle gerechtigheydt vandefen ImpoftfelU- fangen, noch met yemandt, V ~; %% > enQnt· ' na de expiratie van haer pachten fullen c ^ $ ofte conmveren ineenigher manieren °mpo''C!ïn" van drie duyient ponden te veertigh°PfCSne

jeghens den ofte Colle&eurte executeren, als je&^ genen die met hem, ofte yemant tóaftS?

gen compofitie ofte uyt-koop gedaen heit· En^

indien eenighe compoferen over defen \m l fullen de andere Pachters de felve mn»n t Ju ' ende hunne adlie ter eerfter

Ar-         ·.. λ η inft3tltte; JËffiL· voor de Gecommitteerde Raden ïnderefbecÏ Qüartieren daer de compofitie is gedaen £?7 futtin diegeyie die de voorfz boete niet konnenktl len, aendenLyve, ten minften by 'openbare getffk liuge, werdengheflraft, ten ware Schepenen 'Cm miffartffen om merekehjeke redenen fouden mm goet vinden alleen tot bannijfement te procederen" ' XXX. Geene Koopluyden ofte Handelaers van Bieren in 't gros, ofBierfteeckers, of'yemandt anders^ het oockfoude mogen wefen, fullen vermogen eenige Uytheemfche Bieren; te weten, die ghebroinven zijn buyren de Vereenighde Nederlanden, en het reflbrtvan de Generaliteyt, vermogen in haer Kei- ders of Packhuyfen te hebben, of uyttellacn in Inlandtfche fuftage, op de verbeurte van drieduv- fent ponden teveerfighgrooten 'tpondt opydér Vat, dathy bevonden fal werden in fijn voorfz. Kelder of Packhuys in Inlandtfche fuftage ,geho den ofte uytgeflagen te hebben, ende daer en boven arbitralijck aen den Ly ve, ten miniten by openbare geeflelinge geftraft te werden; ende ibo wanneer de noot yemandt van haer foude mogen obligercn om de voorfz Uytheemfche Bieren in Inlandtfche· fuftage, in haer Kelders of Packhuyfen te moeten overfteecken, dat fy in fulcken gevalle gehouden fullen zijn daer van aen den Pachterkeuni/lcregc- ven binnen den tijdtvantwaclfuyren, naerdathy 'tvoorfchreve Uytheemfche Bier op Inlandtfche fuftage overgefteecken fal hebben, fonder echter het felve verder te mogen reppen, roeren of ψ- ilaen, anders als met voor-kennifTe en conlèntvanI den Pachter, op pcene ende corre&ie als vooren. | Endefullen diegene die by defrandatie ( W*\ willens en wetens, metopfet om den Imfëjt ίψ^\ fit er en ende die aen Η Landt te ontreckm ) W.*£3 oor lof de en by de Ordonnantien niett^^ffSj compofitie het recht van't voorfz Middel ifilL·. heel niet hebben betaelt, boven depten* en W*\ in defe particuliere Ordonnantie W^X^SJB vervallen in de pcenen en boeten, begrepen tn \ neraelTlacaeh op den opheve van desgemeneJQ^ Middelen ge-emaneert, welck'Placaet «f-^jL· eyndealhier wertgehouden voor gemfreert,) fullen diegene die de voorfz Ordonnantie aem ^ travenieren fonder defrandatie, ffjS$ k voorfz boeten enpwnen in de felve Oraonn, grepen, ende de voorfz boeten enpenenw» ^GeneraelTlacaet niet onderworpen zijn. XXXI·           , fflCfliIle Ende om te prevenieren ende voor g? ^ frauden ende compofitien, werden ÜL^ gïrd$i,

defen expreiTelijck geauthorifeert en geq ,

jj,m

om de Fraudateurs, Contraventeuts^, ^. die in defen Impoft fullcn bevonden wer ^ ι

-ocr page 972-

\

Gemene Middelen van Holkndt, Bieren.

fe&

XXXIII. Ende fel de pachtcran deièn Impoft ingaen op en eerften Augufti . . eerftkomendemetder Sonnenopgangh, entfe weder eynden den laetften Julij . . daer aen volgende met der Sonnen ondergangh. XXXIV. Op de Conditien ende Voorwaerden, foo in de Generale> als in deiê particuliere Ordonnantie begrepen, is pachter gebleven van deièn Impoft . * voor den tijdt .vaneen geheel Jaer, om de iömme van , *. .'

Ji cowpo^erc* beneffens rde Hooft-Officie-

fen^

cauferen, ende in Rechten te vervolgen. f lm de h??tenS {°°*αηψ eerden verdeelt, j η Aenhaelder ende Cauiateur die de fraude hirhalcn» endedeadlie vervolghen fal, daer Pg ghenieten een derde, den Officier die hem fffl"(lerenghelijckederde, ende het refterende l de ial genoten werden by den Pachter en Armen rfendetalf. χχχχΙ          ' Soowie Pachter blijft vandefen voornoemden I noftïft' gehouden wefen t'eyitden alle maenden eTtitenCornptoiteyandenOntfanger . . . 1 η gerecht twadfde - part van iynen beloofden hebte, ofte bygebreecke van dien, fald'Ontfan- (>((C\K mogen doen executeren ende innen aen 5en Pachter of fynen Borgen, naer vermeldenen ïhoadt van de Generale Ordonnantie.

Des t'oirkonde is deièn gheteeckent by d enGe- committeerden van de Heeren Staten , op den . .

xjfüe'tgenemetCurcijf-letterenflaet gedruckt > ü in den J ar e l6j$> -voer awpliatieby*

NOTA.

Twee ende drie ftuy vers op de Tonne Bier, tot lafte van de Brouwers te betalen. f\Rènn<mtien van twee en driefluyvers op de Tonne bier tot lafie van de Brouwers te betalen. Sie Groot ^PIacaer-Boeck ι Vol. Pag. 1750. Ende nader handt tot den Jar e 1674 incluys fonder veranderhigê ttiirktaelt tegens twee fluyvets} Ende in den J'are 16'7 f verdubbelt op vier Jluy vers, conform de Or* kuntie hier naer volgende. Ordonnantie} opdewelcke in den Lande vanHoüandt en Wefi-Vries·* landtgeheven fuif en werden de verdubbelde tweefuyvers opdeTonneBiers binnen defelve Trovinciegebrouwen, by de Brouwers te betalen, volgende het confent van de Staten der felver Landen : Innegaende den eerflen t^/iprtl 16j f.

I V. Van gelijcken, alibo tot gerief van de Haringh- vaert Viflcherye, de Scheeps-bieren in lhialle Ton- nen gellagen worden, om de ielve ledige Tonnen tot dcNecriiige van de Viflcherye te gebruyeken, lullen de Brouwers alfulcke Haringh-bieren, cfte Scheeps-bieren voor de Viflchers brouwende, de fèlve in fmalle Tonnen mogen doen ilaen, midts betalende deièn Impoft nae aavenant de groote van Smal-tonnen ; te weten, drie vierde-parten, als driegrooten Vlacms van elcke Smal-tomie.

I. )N den eerften, fullen alle Brouwers bin- nen de voorfz Provincie gehouden ende fchuldigh zijn te betalen, de verdubbelde twee ftuy vers van elcke Tonnc Biers, te acteren /bek of duymfticks , veerthien voor Waf volle Tonnen die fy brouwen fullen, 'tzy Pjtazijngrooteof kleyneBieren, of de felye, : weuythec Gijl komende gevatet, of by manie- ^anaenbrouwengebroocken, en tot bieren van

minder pryfe ghemaeckt worden , /Τ* daC eenige verdere leccagie in reeckeninge

Mit fal

'mogen werden. I I,

Ende omme te voorkomen alle bedrogh dié in den opheve vanden voorfz Impoft gepleeght foudc mogen worden, foo en falniemandt, wiehyzy, Edel of On-edel, binnen de Steden of ten platten Lande, ghcduyrende den tijdt van deièn Impoft, binnen iynen Huyfë voor hem iêlven particulier- lijck, ofvoorfyneVrundenenGebuyren, mogen Bier brouwen, maer fullen haer ingebrouwen Bie- ren die fy drïncken, moeten halen vandeJ3rouwers diedeNeeringe van 't brouwen exerceren, ende daer vooren bekent zij η j op de boete van drie hon- dert guld. te verbeuren, t'elcken reyiè als yemand bevonden fal worden contrarie van defen gedaen te hebben,ibo wel by den genen die binnen hare Huy- fen particulierlijcken gebrouwen, of doen brouwen fullen hebben, als dicfulcke gebrou we Bieren ghe-

De Β

rotnvers en fullen hare Bieren in anders pionnen of Vaten doen ilaen, dan iniulcke en na de gewoonte van de Steden coftumelijck TonngeW°|0nli'ck is te doen 5 te weten' Vaten of 85' jebi:)encle den brandt'ende keuren van Éten C' daerde bouwers die doen inflaen ofte \i/cj                III. ^kkis ^e' dat tot wat plaetfen gebruye- Nfiif 1 ^aert» of andere ty den des Jaers, WnofV gC tyden te conrerveren' dubbelde N^J^f' midtigadersPypen, Öxhoof- "*eSlI tcntegeb™ycken, fy'tfelve ful- M&taSi? midrsdatdenImpoft naer ad ve-

-ocr page 973-

Placatenl 7. Boeck> 6 Tk

■'9j£

haelt, of doen halen ,~ende inghcley t fullen heb- ben. VI. Van gelijcken en fullen, gheduyrende den tijde. Van delen Impoft, buyten de befloten Steden geen Brouweryen mogen gaen, noch geen Bieren ghe- brouwen worden, op poene dat de Brouwers ten platten Lande contrarie doende, t'elcken fullen verbeuren de boete van drie hondert guldens als vooren. " V I I. Ende om goede ordre te ftellcn, dat den voorfz Impoft niet verkort of gefraudeert en werde, foo enfalgeduyrendedentijdt van den voorfe Impoft geen Brouwers of Brouwfters felve, of door hare Opper-brouwers,Knechts of Meyfens, of yemandt anders, hare Bieren, 't zy groot of kleyn, mogen doen vaten door Kranen, of in Tonnen doen flaen, noch oock halve Vaten, Kinnekens, of andere Vaten, daer inne men Bier uytlevert, dan allen ter prceièntiè van de gefworen Ópilenders, of door de ghefworen Inflagers, ter plaetfè daer de Magi- ftraten fullen goedtvinden ghefworen Inflagers te gebruyeken, op de poene van vijftighCaroli gul- dens voor de eerfte reyfe, ende de tweede reyfe op dubbelde poene. Ende fullen de Inflagers of ghe- fworen Toeilenders ghehouden weien fchrifcelijck acn te teyekenen van dage te dage, tot wat Brou- wers , elck van henluyden te inilaen, of toe te fien, te beurte is ghevallen, ende daer van den Pachter elcken dage tot fyne vermaninge onder rechten·, op de boete van vijf en twintigh guldens by den Infla- gers of Toeiienders te verbeuren voor de eerfte rey- ic,ende voor de tweede reyfe dubbelde boete }ende privatie van haer Officie. VIII. Tot wekken eynde, daer Neeringe van Brou- weryeis, geordonneertfal worden, (voor het in- gaen van delen Impoft ) by de Magiftraten, in ge- valle fy fuicks goedevinden, feecker ghetal van ge- fworen Inflagers, of by gebreecké van dien, by de Pachters gefworen Öpfienders, veel of weynigh, naer advenant de Neeringe van brouwen, en fuicks dat fy de Brouwers bequameljjck mogen dienen en gerieven : Welcke Inflagers of Toefienders den Pachter gehouden fal zijn van elcke laft te betalen t wee ftuy vers, en minder naer ad veiiant. I X. Welcke Inflagers of Toefienders voor \ accepte- ren van haren dienft Eedt fullen doen in handen van de Gecommittteerden van de Staten, of by abfentie van de iëlve, in handen van den Officier, of Magiftraten van de Steden daer toe expreflèlijck gecommitteert weiende, ende dat in prasfentïe van iden Collctteur van den Iiupoft, dat fy elcke brouw- te Biers, 't welck hen te beurte fal vallen in te flaen, of op toe te fien, ghetrouweiijck fullen inneflaen , of daer op toefien; Ende datfy alle de Vaten ofte Tonnen, heelc, halve, Kinnekens, en andere naer advenant? van ftucken tot ftucken ghetrouweiijck fullen met Krijt opfehry ven en aenteeckenen, ende den Collefteur van den Impoft aenbrengen, ibnder 't felvc te laten om eenige oorfaecken. X. Ende fullen eenige van de feïve Inflagers of Toe- fienders,. tot dienfte ende gerief yan de Brouwers; dagelijcks gehouden zijn hen te vinden totfeeckere j

plaetfen, of in feeckere Huyskens da&tn donneren, van 's morgens dat de Sorm

Of.

tot 's noens ten twaelf

°Pgaet/

, uyren, ende wederon den een uyre na de noen, tot 's avondts datTc ^ ne onder gaet, binnen wekken tijdtdcB ' fullen gehouden zijn de Inflagers ofToèfiS

doen verfoecken, oock tot het Giel datfy

fullen doen wereken.

s nachts

X I.

Dewelcke,fo wanneer de Brouwer feyntom flager^ofToefiender te hebben,die fijn Bi^H

en inflaen, of daer op toefien fal, gehouden zijn daer omme te werpen, fonder dat fy in een ΐ werek fullen mogen treden, anders dan hun 29 werpe te beurte gevallen fal zijn. X I I. Tot wekken eynde binnen der Inflagers of Το-1 fienders Huyskens een groote Belle ghehangen S worden, die men luyden fal als een Brouwer ora een Inflagcr of Toeficnderfeynt jende fullen de In. flagers of Toefienders aldaer komende, alsdan omi 't werek werpen, ibnder dat fy fullen eenigh werek' by gebeur te mogen laten omgaen. XIII. Ende fal den Inflagcr of Toefiender die byhet werpen eenigh werek te beurte ghevallen is, geea: ander in fijn plaetfe mogen ftellen, noch oockom geen ander wefck mogen werpen, voor en aleer hy fijn werek van inilaen of toefien volbracht, ende het geheel broute Biers ingeflagen, of daer op toe- geilen , ende 't volle getal van de ingeflagen Vaten' of Tonnen, heele, halve, Kinnekens, endeallean- dere meerder of minder Vaten, by hem ftock ofte duyntftick gevaet, of fien vaten, aènghehrachtM hebben, ionder eenigh Bier in de Giel-kuyp onge- vaet te mogen laten. X I V. De felve Inflagers of Toefienders fullen gehou- den zijn op haerluyder Eedt, naerftighonderfocc^ te doen, en forghvuldelijck toe te fien j offergcen Bier uythet Giel datfy wereken de, ofdaeroctoc-i fiende zij η, by andere te vooren uy tgeflagen en $ of oock gedaen werdt naer dat het Giel ten vollen gevaet fal zijn, 't zy by verlegginge of andere, tn indien fy bevinden 't felve gedaen te zijn, oeracfr ters of Collefteur, of hare Commifen re/pccfive- lijck 't felve van ftonden aen te kennen geven» die expreflèlijck als dan gheauthorifeert v/erücn deHuyfen ende Kelders van de Brouwers κρ>; gen befoecken, ende oock voorts, öochafcdai"* . voorgaende communicatie vande Burgermcu - der Steden, alwaer de Brouwers vvoonen tfnj | tyde de felve onderfoeckinge te doen, rWMP den felven Pachter by de Brouwers, |»g JJ

of qi»'"*

hunne Dienaers, of Arbeydts-luyecn

eenigh belet of verhinderinge gedaen, . aengefproocken fal mogen werden ·, opö" te van vijfcigh ponden van xl. grooten.

X V. Voorts fullen de gefworen Inflagers

ofToe^ Ι»

dcrsf, eer fy uyt het werek f^^sSS» wefenneerftelijck te overtellendegeiict , halve, Kinnekens, en andere naer ad

henluyden ingeflagen, ende opgetey

«llti

ren gefèy t is, ende van den Btouwer οι ^ te nemen een Ccdullekeo, inhoudende ι ^

-ocr page 974-

Gemene Middelen van Hollandt, Verdubt* t wééftuy v, Bieren. |g $

,. ende den dagh dat het Bier innegeilagen f' eeckent by den voorfz Brouwer of Brou- rtf het Gelde van den voorfz Inipoft, ende r, Hiel Ι"-              r 0„11„Λ·0,„. „„,=.,. ri> 1/»*»>.ν»« .

met haren Opper-brouwers, Knechten, Meyièns ofte Dienft-boden fullcn mogen excuièren, maer fullen gehouden zijn haeduyder werek te verant- woorden , omme daer vooren inne te ftaen, indien, by den felven defe Ordonnantie te buyten gegaer? werde, ten ware die by henluyden aenden Rech- ter overghelevert, ende gefifteert werde , onl gheftraft te werden naer ghelegentheydt der faecken. XXII Soo veel aengaet den tijdt dat den Pachter ofte Colle£teur fitten fal, 'tverbodt van compofitie, endecenigh deel van de pachte vorder te verpach- ten, fal mende Ordonnaniie van den Impoft van de Bieren achtervolgen. XXIII. Den Pachter ofte Colle&eur fal niet vermogen* geduyrendefyne pachte ofte colle&e, de Neeringe van Bierbrouwen te doen, noch Bicrfteecker te zijn, noch oock part, deel, ofte Compagnie met den Brouwers of Bierfteeckers te hebben , ende 't felve byEedete affirmeren, ende te beloven. XXIV. Den Pachter ende Colleclreur fal aen handen van den Commiflaris den behoorlijcken Eedt doen, dac hy, noch niemandt van fynen wegen, niet an- ders dan de volle gerechtigheydt van defen Impoft ftillen genieten, ende dat hy noch niemandt van fynent wegen daer van met niemandert en ial com- poierenofteconniveren in eeniger manieren, op pcene in de Generale Ordonnantie begrepen, foo wel jegens den Pachter ofte Colleftcur te execute- ren , als jegens den genen die met hem, of yemant van fynent wegen compofitie ofte uytkoop aen- gaet. X X V. De boeten in defe Ordonnantie begrepen, fullen gaenals in'tPlacaetis ge-exprefleert. XXVI. Den Pachter ofte Collefteur van defen voor-* noemden Impoft, fal gehouden wefen t'eynden alle acht dagen te betalen ten Comptoire van den Ontfanger......■'·.■■ een gerecht acht-en-veertighfte deel van fynen beloofden pach- te, ofte by gebreecke van dien, fald'Ontfanger 't felve mogen doen executeren ende innen aen deri felven Pachter ofte fynen Borgen, naer vermel- den ende inhoudt van de Generale Ordonnantie. XXVII. Ende fal de pachte van defen Impoft ingaenop den eerften Augufti . . eerftkomende, met der Sonnen opgangh, en weder eyndigen den eerften Augufti ... daer aen volgende met der Sonnen opgangh. XXVIII. Op de Conditien ende Voorwaerden, foo in de Generale, als in defe particuliere Ordonnantie be- grepen, is pachter gebleven van defen Impoft . V voor den tijdt van een geheel Jaer, om de fomme vaii ...

;.w den voorfz Colle&eur over te leveren, \c -nftcn den vooriz Colle&eur te vertoonen, 33 Regeer aengeteyekent te worden , 'rfelvebiljet tot andere plaetlenlal moe-

iniieer

'crdc:

bewaert, eer fy om een ander werek

\Ψ

" oshen werpen, ten ware de Brouwer ofce ftct wey^erden ofte dilayeerden defen Impoft ïnftaenden voet te betalen, in welcken gevalle Κ inilager ofte Toefiender volftaen, midts

ofte Colleclreur 't felve terftont te ken-

iPactaer

enge'

ende , die den Brou wer met parate executie

Sögè fal bedwingen ,ende dat de felve Brou-

Giel weder en fal mogen laten dobbelen

:ergcen

kiereken, tot dat 't voorgaende is voldacn, op mt in 'ttwintighfte Articul uytgedruckr. ij                   XVI. Ende foo verre eenige van de felve Inneilagers of ïoefienders bevonden werden, contrarie haren éen Eedc, eenige Vaten ofte Tonnen, halve, lanekens, ende andere naer advenant, niet ge- sMwdijckacngebracht, maer verfwegen, of ach- ittgehouden te hebben, falhy als meyneedighen FaÊiisaenden ly ve geftraft werden. XVII. Maer ίο verre hy hem in eenige andere poin&en mia Ordonnantie ontginge, ende daer tegens tóe, fal hy van fynen dienft gepnveert , ende tovendiennaergelegentheydt van 't exces by hem Wreven, arbitralijcken geftraft worden tot difcre- tevan den Gerechte. XVIII. Ende tot meerder onderhoudenifte van de Infla- psOrdonnantie, fal in elcke Stadt in der Inflagers ofTocfienders Huysken, een fchriftelijcke Ordon- faüegehangen worden·, ende fal voor henluyden KflOverfteriiDeecken ofte Hooftman geftelt wor- <bi die op de onderhoudenifte van de Qrdonnan* liclcttenende opficht hebben fal. Ife x l x· Wel-verftaende dat in de Steden daer niet veel Brouweryen, ende dien-volgende weynigeInila- ||öfte Toefienders van noode lullen zijn, den «er felfs fal mogen inftaen, foo verre hy om 'ttdcUjck loon geen ander Inflagerofte Toefiender weet te vinden, ofte anderfmts foo hy ten mee-· ^diende, nut ende oorbaer vinden fal te be-

ören.

X X.

EndefuIlendeMagiftr aten van de Steden, voor yeV°Sren van ^c Ordonnantie, voor hun ont- y alle de Brouwers ende Broufters van der likKn?^ ^n *iet innouden van defe fcherpe-

fukkï. ouden> belaftende dat fy hun daernae S u ntCreSuleren> op poene dat de Brou- l;ck ° ΐ fuftcrs daer tegens doende·, als nament- I f8ln%rsofteToefienders gebruyeken- |^ pende pecuniele boeten hier voorenver- ?«bode π ^C Van een SeneelJaer naer Neeringe

Des t'oirkonde is defe geteyekent by de Gecom- mitteerden van de Heeren Staten, op den . . .

g                 Χ Χ Τ ψζ dat aUWckc Brouwers of Broufters hen

NOTA.

™ψ Ordonnantie ü in de volgende Jaren buyten verpachtinge gebleven en afgefchaft.

Ge

yX

-ocr page 975-

Placaten. I 7. Boeck. 6. Tit. Gemene Landts Renten.

£jS

ß~\ Rdonnantie tot betalinge van vierfittyvers op elcke Tonne Biers, tot lafie van de Tappen \ $rri van des gemene'Landts Renten, t'zedert den Jare 1583 tot denjare 15-8 y -3 Ende vand

vers op de Tonne Bier tot lafk als voren, t'zedert den Jare 160^ tot 16^ Sie Groot Ñ]

lacact.t

I Vol. pag. 174.6. Ende vervolgens alfo verpacht tot den Jare 167%incluys, als wanneer deÏT^ verpacht inge zijn gebleven , en gebracht in de Ordonnantie op de Bieren, in den Jare 1670 ll^ff' eridehier voren Fol. 920. tefien.

Den Impoft van 24 ftuy v. op de Toniie Bier. 01 "Rdonnantien van den Jare Jóojtotiójjincluys, volgens wekkefucceffiveltjck verpacht % én ï poft van de 2 4,ftuyvers op de Tonne Biers, boven de 3 guldensingekocht, by de Tappers, %n. Ô rye ofSoetetaerye-houdende, in te leggen. Sie Groot Placaet- Boeck 1 Vol. pag. 1748. EnievlSl '

■f?;?

verpacht tot den Jare 16ã& incluys, ende als-doen by het redres van de Ordonnantie op de Bietm i Jare 1679 buy ten verpacht inge gebleven. . Den Impoft van á ç ftuy vers op Tonne Biers. t~\Rdonnatien, volgende dewelcke den Impoft van 27 ftuyvers op y e der Tonne Biers Ì Éö vm ^de voorfz Tappers geheven ende geinnet is t'zedert den Jare 160$ tot denjare 1 óf f inckys. Siei Groot Placaet-Boeck 1 Vol. pag. 17 50 en vervolgens: Ende alfo vervolgens verpacht tot den Jan 1Ó78 incluys ·, behoudens dat in de laetfte Jaren het tweede Art. van de Jopen-bieren is uitgebleven ·, en ü iifi. Ordonnantie by het redrejferen vande Ordonnantie op de Bieren in denjare 1679 mede buy ten verpachting gebleven.

Ø lacaet op den Impoft van't opdoen van 't Koorn, inplaets van den dubbelden ftuy ver tenlafievanè Brouwers, ende de vier ftuyvers ten lafte van de Buyt e-bieren, midtfgaders van de tweeftuyvers ten km van de Brouwers, over de befwaernü van den Brandt, ende acht ftuyvers ten lafte van de Bujte-bierenvxr den Jare 16i f, ende t'zedert niet verpacht. Sie Groot Placaet-Boeck 1 Vol. pag. 1765. Ordonnantie van den Impoft op het Koorn, by de Brouwers, Azijn-maeckers en Brandewijn-hank opgedaen, in plaets van twee ftuyvers op de Tonne Biers, voor den Jare 1625)3 doch t'zedert met vety Sie Groot Placaet-Boeck 1 Vol. pag. 1766. Ølacaetjegens de Smockel-tappers endeftuyckeryen, van den 17 September 1620. Sie Groof Placaet- Boeck 1 Vol. pag. 1760.] 'Placaet, dat geene Brouwers ofBierfleeckersBrouwers-neeringe mogen doen, vandenibfoht. i6$fj Sie Groot Placaet-Boeck 1 Vol. pag. 2262. Ø lacaet raeckende het brouwen van Bieren, van den 18 January 15-45). Sie Groot Placaet-B 2 Vol, pag. 206©. Placaet van de Staten van Hollandt ende Weft-Vrieflandt, wrmltn

en

het brouwen van Bieren binnen de Huyfen. In date den achtentww July 1677.

deelcn, minder ofte meerder, in Ketels, To> Backen, ofte andere Inirrumcnten, Ìï «jb . Koorn, Meel, Mout,Hoppe» Alfem ƒ Wm te van Suyckeren, Syroop ofte Bonign 1 | . zy. Ende dat die gene, die bevonden g*"*H werden, defen contrarie te hebben gea^' de eerfte-mael falverbeuren een fommev fent guldens; Des dat die gene, dicd^"yb» pceneniet foudekonnen voldoen, %^$¢ GeeiTelmge daer over fullen werden g»g& w£f. mede by publijcque Geefielingegeltraje. den die gene, die voor de tweeden»*1 fouden mogen werden geattrapeert. _ jiarec0!i- Dat mede alle Schippers ende Ø^Æ^ tinuele refidentic binnen Scheeps-boor ^ defen Impoft fullen betalen als andere d» h ^

|E Staten van Hollandt ende Weft-Vrics- landt; Allen den genen diedeièn fullen fien ofte hooren lefen, Salut. cDoen te weten: Dat Wy tot ftyvinge van des ge- meene Landts Finantïen, ende omme voor te ko- men veele frauden, die men ondervintdat dage- lijcks gepleeght werden in en ontrent den Impoft op de Bieren gheftek 5 goetgevonden, geordon- neert ende geftatueert hebben, vinden goet, ordon- neren en ftatueren by deièn. Datnieraant,gecn pu- blijcque Brouwer wefende, Edel of on-Edel, Bur- ger of Huysman, van watqualiteyt of conditie hy zy, woonende in de Steden, ofte daer buy ten , ecnigh Bier, 't zy dick of dun fullen mogen brou- wen, of doen brouwen, binnen fynen Huyfe, of daer buyten, by Tonnen, Half-vaten, Vieren-

•

-ocr page 976-

Gemene Middelen van Hollandt, Bieren.

919

pers op de plaetfe daer fy het Bier innemen, woon- achtigh waren) op de boete van hondert ponden op elck half Vat, of minder gedeelte te verbeuren, ioo fulcks achterhaelt ende bevonden wordt. Dat voorts niemandt wie hy oock ibude mogen weien, eenigh Mout in groote ofte kleyne quanti- tey t fal mogen verkoopen, anders als aen die gene, die hy. weet Brouwers, Brandewijn-branders, ofte formele Koopluyden of Handelaers van Mout te weien, en dan noch aen de voorfz formele Koop- luyden of Handelaers in geen minder q'uantiteyc dan van een half Laft t'efFens, opeenpcene van; twee hondert guldens: Ende dat niemandt wie hy zy, eenige Hoppe fal mogen koopen ofte verkoo- pen , in minder quantiteyt dan een half Schip· pondt t'efFens, mede op pcene van twee hondert guldens. Datwyderstot het doen van de achterhalinghe ende calange in hetjegenwoordigh ons Placaet ver- meit , gequahficeert fullen wefen diegeene die be- voeght zijn in het ftuck van degemeyne Middelen aciiterhalinge ende calange te doen, ende fpecialijck oock de voorfz Brouwers·, ende dat de boeten by 'tièlvePlaeaetgeftelt, fullen worden geappliceerc voor deeene helft tenproffijte vanden Acnbren,, ger, ende voor de weder helfte ten proffijte van die gene die de calange fal doen. Sullen mede de gefworen Bier-dragers ofte Bier- werekers, op den ingangh van de Pacht van de Bie- ren, t'elckensin preientie ende ten by-wefen van den Pachter ofte fynen Colle£teür, moeten ver- nieuwen den Eedt, die fy gehouden zijn te doen. Endeop dat'niemandt hier van ignorantie preten- dere, foo begeren Wy, dat delen alom me gepu- bliceert ende geaffigeert ial werden daer het be- hoort, eningelijckegelegenthedente gefehieden gebruyckelijck is. Gedaert in den Hage den acht- en-twintighften Julij 1677. Onder ftondt, Ter Ordonnantie van de Staten. Was gheteeckent, Simon van Beaumont.

. en. maer de Schippers die binnen eenige ^fe f yiecken hare Woonplaetiè houden, ful- Je giere die fy in haer Schepen fu Hen doen, "^eduyrende hareReyfegedroncken te wor- *en betalen twaelf ftuy vers van yder Tonne, ι Vaten, en minder gedeelten naeradvenant: ί ventende, dariè geen Gelagen fullen mogeh den binnen hare Schepen, noch Bier daer uy t f en eenige Huyfèn brengen j 't zy by Kannen, f1"1 η ofte anders, fonder 't iel veeeril: verimpoft tfefen» °Pde te vantwee hondert ponden

vcertigh grooten te verbeuren, foo dick ende

*

tfHg

-.phedaente hebben} onder de welcke niet;

;tr(lzm worden de Kiey-lieden op de Yilèl, Rhijn de elders, nochte eenighe Turff- ofte Zant- icjiuyten , binnen Hollandt blyvende , nochte pre Modder-Schuyten, Speel - Schuyten , of iö-fchupën, de welcke gehouden fullen wefen teers Impoft te betalen, ter plaetfe daerfe de fojcn indoen (Water-Schepen, Drift-Schuyten ta Stael-lcver-Schepen uytgefonderr) de welcke TindeBierenophaerReyfe in haer Schepen ofte Schuyten te doen, fullen betalen den Impoft van de Scheeps-bieren ter plaetfe daerfe de Bieren in- doen : tnde lullen de Schippers van de voorfz Schepen efte Schuyten binnen de Geünieerde Pro- vinciën bevende, niet meer voor hare proviile in deke Staat ofte Plaets mogen in-nemen als een hilf.VatBiers t'efFens, ende falden Impoft ont- ÊHigen worden ter plaetfe daer het felvewerdt in- genomen ; maer by aldien de voorfz Schippers ra als een half-Vat Bier begeren te laden of in te «aen, fuüen moeten onderhouden alle 't gene B'ttwintighfte Articultot lafte van de Bier-haei- k is geftatueert: Ende omme te verhoeden de We die hier inne foude moge werden geple jght, te en fullen de voorfchreve Schippers op geen Bier-ftallen ten platten Lande, binnen ofte buy ten deProvincie,Bier mogen halen (ten ware de Schip-

tlacatategens het mtsbmyeken van de Brouwers Tonnen , van den 6 September 1580, 15 Novem- ,lWl' 3Üïïober 1612, 28 January 1620,22 January 1611, 20'December 1022,17Offober 1637, lojunj 164.0, 8Augufiii6ifi% ende 16Moert 165%. SieGrootPlacaet-Boeck 1 Vol.pag. 1207. Naerder Placaten van de Staten Generael der Ver eenigh de Nederlanden, jegens het misbruyeken van de Brouwers Tonnen. In date den vijfthienden Sep- tember 1666 en vijfthienden T)ecember i6j$.

|E Staten Generael der Vercenighde Ne- derlanden. Allen den genen die defen fullenfi-nofhoorenlefen, Saluyt. Alfo Wyuytverfcheydcnklachten, Ons van gr ® Steden der voorfz Vereenighde Neder- S?» ?eair°cieerdeLandtfchappen, ende Le- „ed an dlCil' nier behoorens , ende nu wederom Se Β "' VJcrnomen hebben, dat niet regenftaende feerlr r iAzi^n'Brouwers aldaerhareTo'inen» ^0 "ely«aer Bieren en Azynen doen vaten en fterek Τ' κ n raercken elcksmeteen feecker kn Jc^acr bY een yegelijck genoegh mach ende Tonnen? 1 Wacr' enc^e tot wat Brouwer de fel ve Tonnen r : Ende dat tcn cynde.de felve %S2bÏNranr?Cerry fëdighzijn, henluyden ^«achttoudenmogen worden, daer af fy

oock de Brengers ghewoonlijek waren te contente- ren, fulcks fy altoos1 hadden ghedaen, van hare moeyte en arbeydts-loon, tot rcdelijckheyt, ende daer mede de Brengers met reden behoren te vrede te zijn) ende dat fulcks niemandt en behoorde de iclveTonneninftuckenteflaen of iagen, en tot haerluyder eyghen profijt t'employeren, deièlve Tonnen nochtans tegens alle redenen ende billick- heyt als voren > de Brouwers, foo in de Steden als ten platten Lande, afhandigh ghemaeckt worden, door dien eenighe der fel ver verbrandt, andere Vaten daer van ghemaeckt ende tot Boter-vaten, Melck, ende Water-Vaten, ende andere dierghe- lijcke gebruyekt worden, oock mede daer van hare Heyningen maeckende. Dat oock fommige pogen de Boyemen van deièlve Tonnen omme te keeren 5 Χ ζ                     ende

-ocr page 977-

Placatea, η Boeck, 6 Tit.

94°

ende alfoo de mereken van de Brouwers te verduy-\ fleren, oock die te verkopen, of de felve Mereken oock bly vende, met andere Bier ende Azynen te doen vullen by andere Brouwers, de welcke de lel ■ ve Tonnen niet toe en komen, hoewel iy weten dat die henluyden niet toe en behooren, ende met de Bieren niet en zijn verkocht, ende daerom, de Bie- ren ende Azynen uytgedroncken of geileten en ge- confumeert zijnde, de Tonnen wel weder behoor- den tot den Brouwer te fchicken, of ten minften niet te beletten, dat by den Fa&eür en Toefiender van de Brouwers 't ièlve ghedacn mochte worden. Ende ghemerekt het felve hoe langer foo meer daer tegens gedaen ende gepleeght wordt, vermidts de dierte van de Tonnen, Hout en Bcrningh, mitiga- ders de grote petulantie ende dertelheyt van eenige die henluydert laten duncken datfy daer mede niet en mogen verbeuren, hoewel het felve ghenoegh fmaeckt na dieverye, ende niet alleen en komt tot grote enorme fchade en verlies van de voorfz Brou- wers -, maer oock van de geheele Gemeente j die haer Bieren en Azynen eensdeels daer naer moeten kopen: Willende daerom by Oniê nadere Brieven van Placate daer inne voorfien. SOO IST , Dat Wy de faecke voorfz overgemerckt,tot vorderinge des gemene welvaerts, op nieuws geinterdiceert en verboden hebben, interdiceren ende verbieden by defeneenenycgelijcken, vanwatflaet, qualiteyc of conditie de felve foude moge wefen, hen voort- aen te vervorderen de voor/z Brouwers Tonnen aen hen te houden, ende te ghebruyeken, 't zy tot ileygeringe of ftellagie, die te breecken, aen ftuc- kenteflaenoftefagen, of eenige andere Vaten of Kuypen daer van temaecken, of de felve te ver- bemen, of oock de Boyemen van de voorfz Vaten o mme te keeren ofte veranderen, of die tot andere Brouwers met Bieren ende Azynen te doen vaten, of met eenighe andere manieren de Brouwers hare Tonnen afhandigh te maecken -, op de boete van vijftigh Caroli guldens op yeder ftuck, t'elcke reys te verbeuren, ende nocharbitralijck ghecorrigeert te worden : De felve boeten t'appliceren de eene helft ten behoeve van den Officier, [ende de andere helft ten behoeve van den Aenbrenger. Verbieden- de ende interdicerende voorts allen Brouwers, te befigen, of met Bieren en Azynen te vollen andere

BrouwersTpnnenteontfangen, oockmedei, Tonnen ofHalfvaten uyt te letten of t^7 aré SfSoelingh, Wey of Boter-Vaten, nocht ^ ander gebruyek, in defen Placate verboden01 *?S oock de Tonnen ende Half-vaten met ha tor ' gemerekt zijnde, niet en fullen mogen 2τ^ of wechgeven of fchencken, directeliickof TU aelijckanwatmaniere'tfelvefoudemogenwe^ alles oP gelncke poenenen boeten, t'aprSiccrcnlb yooren. Ende op dat de voorfz 523 beter fouden mogen worden achterhacltJhu, Wy gelaft en geauthorifeert, laiten &4Sf ieren midts defen allen Officieren van de vZc Landen, ioo welPohtijcqueals Militaire, vrv'r! onbekommert door haer felven of hare Dien» Ί hen te mogen vervoegen endetevifiterenal{u|cw plaetfen, daer fy vermoeden hebben datTomv ofHalfvatenfouden mogen wefen geincorporem ende afhandigh ghemaeckt. Endeop dat dei V houde van defen mach worden achteirolght erde ge-executeert, ende niemandt hier van ignorantie en pmendere : Ontbieden ende verfoeckenWy: deHeeren Staten, Gecommitteerde Raden ende Gedeputeerde Staten van de * refpeclheTnvin- cien, ende de Jufiicieren en Officieren van dejekei Landen. Bevelen voorts alle andere Jufticieren en! Officieren, als oock allen anderen in Onfen dienft, ende onder Onfe gehoorfaemheyt wefendc, dat iy defe Oniè Ordonnantie alomme openbacrltjck doen verkondigen, uy troepen ende aenplackcn in alle Plaetfen van defe Landen, daer men gewoon is dusdanige verkondinge, uy troepinge ende aen- plackinge te doen; procederende en doende proce- deren tegens de Contraventeurs ende Overtreders van dien, ibnder ooghluyekinge, faveur, gunfte, diffimulatie of verdragh, want Wy fulcks ten dien· fte van de goede Inghezetenen van deièn Staet be* vonden hebben te behooren. Aldus gedaen 1 ge- arrefteert, gerenoveert ende geamplieert ter Vcr- gaderinge van de hoogh-gernelte Heeren Staten Generael. In den Hage den vijfthienden Decem-i ber 1673. Wasgheparapheert, Joh. Beek, vt, Onder ftondt, Ter Ordonnantie van de felve. Geteeckent, J. Spronffen. Zijnde op 'tfpattum gedruckt het Cachet van haer Hoogh Mog. opeen roodcn Ouwel, overdeckt met een papieren Ruyte.

Brouwers Tonnen, oftotdieneynde oock andere * Inplaets van dit Curcyfgedrmkte heeft in het Tlacaet van den ι f September 1666 $$$ "9? j volgende claiifuk. Provinciën refpecTrive vanGelderlandtende'tGraeffchapZutphen, Hollandt endeWeft-Vnö· landt, Zeelandt, Utrecht, Vrieilandt, Over-YiTel, ende Stadt Groningen ende Ommelanden, Ende was het felve Tlacaetgeparapheert, Es. Glinftra, vt. Endegeteeckent 5 N. Ruyich. Het verdereCarcijf-gedruckteüindenjarei6y'3 voor ampliatieb)gekomen." Tlacaet tegens die gene die onder pratext van Bierfteeckers, haer Bieren met groot e ende *p# · 6.3 enGlafenlaten halen, enmhaer ψ'ackhuyj"enende Kelders laten dr'incken , vanden 26 Sepw Sic Groot Placaet-Boeck 2 Vol. pag. 2£19.

flacttt

-ocr page 978-

				Gemene Middelen van Hollandt> Bieren*                  ñ 41 Placaet van de Staten van Hollandt ende Wep-Vrieflandt, raeckende ds Ordre op de Bierflallen ten platten Lande. In date den 28 Mey 1669,
		8EStaten van Hollandt ende Weft-Vries- landt, Allen den genen die defen fullen lïen ofte hooren leien, Saluyt. 'Doen te weten> Dat Wy ten befte van den voorfz f Lande in 't gemeen, ende tot commoditeyt OnfcOnderdanen, Opgezetenen ten platten He in 'åbyfonder» goedegevonden, geordon- JE ndegeftatueert hebben, vinden goet, ordon- nendc lbtueren midts defen, dat in den voor- 2  Onfen Lande van Hollandt ende Weft- ' Sntgeen Bierflallen, de welckeniec begrepen 3 'reetal vande Lyfte, die by fpeciale Brieven ïdatoddes, allen Schouten ende Gerechten in tefpeftive Dorpen, van meer-gemelcenOnfcn ladcaengefchreven is te formeren, ende binnen mijdt vantwee Maenden aen Ons over te feyn- j, niet zijn ge-exprimcert, fullen mogen wer- Bghemaeckt, ofte opgerecht, op poene in het tnerael Placaet over den opheve van Onfe ge- «neLandts Middelen ge-expreifeert, anders dan avoorgaende verkregen Octroy, ofte confent „Ons, ende dat de Bierflallen in de voorfchreve rftc nictbegrepen, die met exhibitie van 't voor- hrevcOftroy of confent of Copie authentijcq van cnntttMen konnen bswefen werden ,'gcmaeckt te opgerecht te zijn , t'allen tyde aenftonts de tic lullen werden ge weert. Endedat aen de andere zyde, mede tot voorko- inge van fraude in'sgemeene Landts Importen, fprovifie tot een preuve voor den tijdt van een Ki de Bierfteeckers ten platten Lande fal wer- ageinjungeert, gelijck haer werdt geinjmigeert lièdefen, ten eyndefyluyden alle Bieren die by ê ingeilagen fullen werden voor date vanjden iel- isinlkgh, cnde alvooren die te mogen reppen fit toeren, loiTen ofte kelderen, fullen moeten alen billietten van de quantiteyt ende qualiteyt andefelve Bieren, op de verbeurte van de voor- keve Bieren, ende daeren boven een boete van Mtighguldens voor yder Tonne Bier, die defen Wrarieingeflagen, ofgeloft fal zijn , (tweehal- t Varen altijdts voor een Tonne gereeckent, ende toö; gedeelten naer advenant) behalven de <tne van 'tGenerael Placaet, ende fufpenfie van t voorfchreve Neeringe voor den tijdt van een f» €!ide dat de voorfz Bierfteeckers fchuldigh *n zijn, van de voorfz Bieren by henluyden in- ia&enj van fes weecken tot fes weecken te beta- ■n' 100 veel alsbyde gemeene Burgers, of In- ÏÏ Jl£cenHerbergiers zijnde, inconformité ê de ordonnantie over de confumptie van de ^ ge-emaneert , voor Impoft moet werden gen, op pcene van daer over paratelijck re ;eho5dgenxecufe^rt· Ende dat den Pachter oock Wz f ë^° b*nnen geüjcke fes weken naer de rcipcftive ver val-dagen te vorderen ende te Eb tgUnthy totlaftevan de voorfchreve Bicr- *nmoatCr Van den õïïãÃæ ImPoft fal heb" ^denf?' ^P0^ van naer dien tijdt ter fake
								ende de penningen van dien ontfangenj ende by foo verre de voorfz Bieren aen Tappers verkocht ende uytgeflagen werden, de ielveTappers noch gehouden lullen zijn aen de Pachters promptelijck te voldoen, 'tgunt Tappers Impoft over de by haer gekochte Bieren meerder dan ordinaris Im- poft komt te bedragen j ende dat oock tot beter voorkominge van fraude, voor ende al eer de voor- ichreve Bierfteeckers eenige Bieren komen uytte flaen, een behoorlijck billict van den Pachter, of fynen Colledeur verfbcht, ende gehaelt ial moeten werden, ende dat die gene die de voorfz Bieren in Ingezetenen of Tappers Huyfen fullen inwereken, by de voorfz in te wercken Bieren fullen moeten hebben een biljet, welck biljet fal moeten zijn on-1 derfcheyden, endeten reguarde van de Bieren by Ingezetenen geen Tappers zijnde > ingeilagen wcr- dende, moeten zijn gedruckt met fwarten, en ten reguarde van de Bieren by Tappers werdendc inge- ilagen, met rooden Inckt j gelijck oock de Tonnen, halve Vaten ende Vierendeel en , diebyde voorfz BierftecckcFsaen Tappers fullen wefen verkocht, meteen bekent Teycken of Merck; te weten, met een groote T. fullen moeten weien ondcricheyden, van die gene die aen andere Ingezetenen verkocht fullen zijn, op pcene van dubbelden Impoft te ful- len moeten betalen, ende daer en boven noch een boete van fcs guldens voor yder Tonne, die of nier, of niet behoorlijck ghemerekt fal zijn·, ende fullen de voorfz billietten by de Bierfteeckers moeten werden bewaert, om t'allen tyde (des vereyfeht werdende} tegens des Pachters Boeck, tenaenfien van den inflagh naergheiien, ende geconfereert te werden. Ordonnerende ende ftatuerende voorts, dac de voorfchreve Bierfteeckers voor leccagie cnde drinck-bier fal werden toegeftaen op yder Laft Bierj dat by haer ingeilagen ial werden eene Tonne,veer- thicn Tonnen handtftceck ,endederthien Tonnen duymfleeck voor een Laft gereeckent, ionder bo- ven de voorfz Tonne op het Laft eenige pretentie te mogen maecken, 't zy van wanheyt, o vergiften, of andere leccagie, ten ware byongeluck van ex- traordinaris fpillinge, of van foodanige bedervinge van eenigh brouwt, of een goet gedeelte van dien, dat't fclve aen den Brouwer weder-gegevcn werde, 't welck den Pachter klaerlijck fal moeten blijeken, of by fyne kenniilè gefchieden, ende dat de voorfz Bierfteeckers voorts van alle hare vermifte Bieren iullen moeten betalen Tappers Impoft. Dat mede den Pachter alle Maenden tot de Bier- fteeckers , foo in de Steden als ten platten Lande, vifite of peylinge van hare Bieren fal mogen doen, op pcene in cas van weygeringe, als by de Ordon- nantie tegens de Tappers is geftatueert. Ende tert cynde niemandt hier van ignorantie pretendere, nemaer alle ende een yder weten moge waer nae hy hem hebbe re reguleren : Laften Wydatdeienal- omrae gepubliceert ende geaffigeert fal werden daer fulcks behoort, ende in gelijcke faken te gefchieden gebruyckelijck is. Gedaen in den Hage op deti acht-en-twintighften Mey des Jaers OniesHeeren ende Salighmaeckers Jefu Chrifti 1669. ■ Onder ftondt, Ter Ordonnantie van de Staten. Getcec- kent, Herbert vanBeaumont. Tlacael
			3i» alleen P„ r Ð ^cu lcSaci ™ypücncL,-q» ^S ' cribnele aftie totlafte vandenBier-
			Joft \f^SÏgen Sieren J n^t den betaelden Im- uilen moeten verkopen, uytleveren

-ocr page 979-

Placaten. 7. Boeck. 6. Tic.

94·*

Tlacaei van de Staten van Hol vermengen van Scheynen\ Keu

indatel7jf^l .Ende dat aenghefien de voornoemdeD„ Scheyn ofte Scharrebieren, alleen beha ' kocht en gehaelt te werden tot gerief vanίΓ" ge" fchamele Gemeynte, echter veele baetfoι ^ Luyden van goede gelegentheydt ende Sjf korting:

IE Staten van Hollandt ende Weft-Vries- landt, Allen dengenen diedefen fullen iienofte hooren leien, Saluyt» 'Doen te weten \ Dat Wy in ervaringe ghekörnen zynde, dat het gemeyne Landt in den Impoft op de Bieren merckelijck werdt verkort, door het vermengen van Scheynen , Keuyten met andere Bieren , daer van den Impoft moet werden be- taek. S O O IST, Dat Wy daer inne willende voorfien, goetgevonden, verftaen ènde geftatuecrt hebben , vinden goet, verftaen ende ftatucren by defen, dat van nu voortaen geen Per- lbonen van wat conditie die fouden mogen wefen» fullen vermogen eenighe Dun, Scheyn, Scherre- bieren, Keuyten, ofte andere dier-gelijcke Bie- ren , hoe die genaemt ibuden mogen wefen, geen Impoft fubjecl zijnde, uyt de Brouweryen fullen mogen halen als in Vaten met eenen bodem, te weten met open Staren, Storpen, Emmers of dier- gelijcke, als felfs in Perfoon, ofdoorbe-eedighde Perfooncn daer toe geftelt ende geordonneert, op een boete van vijfentwintigh guldens, t'elckens teverbeuren. Dat mede niemandteenige van de voorfchreve Dun, Scheyn ofte Scharrebieren, tot de quantiteyt van een Vierendeel ofte half-Vat, en daer boven, fal mogen inleggen, anders als voorfz is, in Vaten hebbende maer eenen bodem, ofte) in Vaten of Tonnen met twee bodemen, midts dat de fclve Vaten of Tonnen meteen Stroo-wis fullen moeten werden toegeftopt, en niet met een Bonge, in conformité van het negen-en-twintighfte Articul van de Ordonnantie op het Middel van de Bieren ge-emaneert ·, des dat de voorfz Vaten met twee bodemen , niet anders als door gefwooren Bier- werekers (uilen mogen werden ingebracht, ende dat op een Biljet vanden Pachter van de Bieren daer toe te halen, op een boete van vijftigh gul- dens , welck voorfz Billiet den felven Pachter fehouden Tal zijn te geven buyten koften van de ,uyden, fonder daer voor yets te mogen vorderen ofontfangen, Dat geen Bier-dragers ofte Brouwers-knecbts, felfs, ofte door haer Vrouwen ofte Domeftijcquen, haer met het verkoopen van Dun, Scheyn, ofte Scharrebier fullen mogen generen, direftelijck of indirectelijck, opeen boete van hondert guldens, en arbitrale correctie. NOTA.

z

van den voorfchreven Impoft oude R;PJ 8,

voorfchreve Dun

Scheyn ofte Scharrebii

ren, ,

ren, de

vermeni

derhalven memandt wie hy foude mogenwefen cm geheele Capitahft zynde $ te weten tot twee dm feflt guldens, ende daer en boven, indeQuohi ren vandenTwee-hondertften penningh bakent' eenighe van de voorfchreve Dun, Scheyn ófe Scharrebieren fal vermogen uyt de Brouweryen ofte elders te doen halen ofte in te leggen, als'mct expres confent vande Magiftraet van de plaets daer de voorfz Perfoon of Perfoonen woonachtig zijn , dewelcke behoorlijck reguardt ghenomen hebbende op de gelegentheydt vandefelvePcrfo· nen, ende van de befwaerniifederfelverFamilien ofte anderiints, geauthorifeert werden midts de- fen , daer inne te moghen confenteren ten refpeck van die gene, die tot twee duy fent guldens en niet hooger in de Quohieren van den Twee-hondert- ften penningh bekent ftaen, en die de voorfchreve Scheyn ofte Scharre-bieren voor haer eygen ghe· bruyek foude willen confumeren, midtfgadersoock aen andere die boven de voorfchreve twee duyfcnt guldens op de voorfz Quohieren bekent ftaende, het voorfchreve Scheyn , Dun ofte Scharrebier ibude willen gebruyeken voor de Handtwereks- luyden, binnen fynen Huyfe werekende, midrs; dat die geene die tot de voorfz twee duyfcnt gul- dens ofte daer en boven'gegoedt zijn, met Ecde fullen moeten beloven , 't voorfchreve Schep j Dun of Scharrebieren niet te fullen mengen, of gedogen dat het gemenght werdt met Bieren den* Impoft fubjeft zijnde, opeen boete van hondert. guldens by de voornoemde Capitaliiien delen con-f trarierende, te verbeuren. Ende op dat niemand c? hier van ignorantie en pretendere, fo begeren WTJ dat defen alommegepubliceert ende geaffigcertiai werden daer het behoort, endeingheyekege^ gentheden te gefchieden gebruyckelijck is. w> daeninden Hage denfeventhiendenJuU) 1670. Onder ftondt, Ter Ordonnantie van de öta Was geteeckent, 'Simon van Beatwont.

an de Wijnen ende Mee zijn fzedert aen j ^ ^.

jaerlycks tegens Augufli over de platte Landen verpacht nevens de Bieren, mutatis mutandis Steden tegens Oc~loi>er wertgedaen ·} flaendegedruckt hier naer volgende Tic* 7. Ordonnantien op den Impoft vande Schoenen. Ordonnantien, waer naer binnen den Lande van Vrieflandt ü verpacht ende geheven den Impofl op de LaerJen^etJv0 ende Muylen, van den 20 January ende ι $ July 1674 s nlct *? ■ denJare 16γ6 ·3 Endévervolgensalfooverpacht.

Μ

daer o:

Anyeder paer nieuwe Laerfen, 'tzy van Pruys, Spaenfch, Vet of Droogh Leer gemaeckt, gene uytgefonderc , van wat

couleurmede be Laerfen

die fouden moghen zijn, -£onlI0j -repen de Velt ende Reys, 9 t> U. , hoe die fouden werden ghenae 1

-ocr page 980-

Gemene Middelen van Hollandt, Schoenen.

m

zyde van het gewoonlijck Merck vanden Schoen- maecker ial irellen een merek of Teycken, met fóo- danige fpecie ende letter van yeder reifort der Ver- pachtinge,'t welck voor het verflyten van de Schoe- nen, Laerfen, Muylen, &c. niet uytgacn, door het Leer penetreren, of eenighilnts belchadigen en lal} En fullen de Schoenmaeckers defen contrarierendc, over yeder paer, boven de fufpenfie van fyne Nee- ringe, verbeuren de ibmme van hondert ponden te xl. grooten, boven de boete van het Placaet en Generale Ordonnantie. V. Ende en fal niemandt het Merck van den Pach- ter of Colletteur mogen naer maecken, ofte ver- mogen naer te laten maecken, op poene vanLijf-

P hteroffynen Commis moeten werden &niiic                                       8ftuyvers.

ι6'1 an yeder paer Mans of Vrouwen Schoe- m' Mans en Vrouwe Muylen, Schoen- ^ndeGaloiTen, 'tzy van wat couleur ofte 01 van yeder paer geborduyrde, geftickte rollagen Schoenen of Muylen betaelt wor- io0° „—                 —* - "s 4ftiry v. ï m van yeder paer Kinder Schoenen of Muy- r \ tot de groot e van thien kleyne fieecken, of %mwïi3 ;, -r r ' ,8Pen· fiv0 alle de voorfchreve Laerfen, Schoenen, hlfen, Muylen, &c die buyten de Vereenighde linciM gemaeckt zijnde, binnen deTrovincie

Hollandt ende TVeft - Vr ie [landt werden in- kathU egns foo veel■> ofte een dubbelden Im- 1 (*) (dl werden betaelt, maerfoo wanneer φ der voorfchreve Laerfen , Schoenen, Ga- f Muylen, &c. buyten defi -Provincie, doch in 'Jir andereGeünieerde Trovincien ofHeerlijck- faëemen exempt noemt gemaecktzijnde>,in defe mincie fullen werden gewacht , fullen defilve tmenckele Impofi mogen volftaen. Ende aengaende de voorfz Laerffen> Schoenen» èh\ ende Muylen, &c. die in de eene Stadt van fffroDmcieghemaecktjende tn de anderegeveylt, tMarcktgebracht of ver kocht fullen werde η, dat ir van dm vollen Impofi, foo ter plaetfe daer die erden verkocht, betaelt ial moeten werden. I I. Ende op dat alle frauden die jegens defen-Impoft jdekonnen werden gepleeght, mogen werden eprevenieerc, fullen alle Meefter SchoenmaecT rs, foo binnen de beiloten Steden als ten platten inde, voor de refpeftive Magiftraten haerder iidentie gehouden zijnEedt te doen, van geen raw-ghemaeckte Laerfen, Schoenen, Galoflèn, juylen, op of buyten haer Winckel temaecken doenmaecken, ende ghemaeckt zijnde, aen ye- andt te verkopen, of uyt te leveren, voor ende -ecrdefelvemet feecker kenbaer Merckteecken ilenzijngeteyekent. (f) Welck kenbaer Merck- weii, buiten op de kappe van beyde de Schoenen, toj'perfleofie buytenfte van beyde de Laerfen, en μ de Muylen gheflagen f al'moeien worden, foo- ®φ dathetfèlve Merck-teecken by γ der een f al minderden gefien: Ende fullen de IVinckels van Tj[feïiive Schoenmaeckers, die ingebreecke ofte «dlighzijn den voorfihreven Eedtte doen·, foo Wge/looten werden» ende geflooten moeten bly- n>tutdatjyluyden denfelven Eedt in handen van n^Ugiflraeten men er daedt afgeleght fullen

ftrarfe.

VI

Gelijck medeeenen yegelijcken werdt gcinter- diceert ende verboden , eenige der voorichrevy nieuw-gemaeckte Laerfen, Schoenen, Muylen, Gaiofien, &c. te koopen, ofte gebruyeken , vcor ende aleer dcfelve, ende yder van dien, met de refpeclive Mereken, foo van de Schoen-maecker, als van de Pachter fullen zijn geteeckent, op pcene dat contrarie doende, lal verbeuren de ibmme vaa hondert gelijcke ponden. VII. Ende orame voor te komen de frauden die in de quantiteytvandefteecken , oftegroote deriêlver, ibuden mogen werden gepleeght, loo ial den Pach- ter ofte Collefteür in fyne Huyfinge hebben een geapprobeerde Palier, ofte Voet-maet (b) tot thien kleyneJle e eken, ofh,t kleyne thientje: ^Desfullen dó Schoenen dewelcke zijn van de groot e van vier kleyne Jleeck ende daer beneden, vry ende exempt zijn: Ende fullen allede andere Schoenen de gerecht igheyt hier vorenge-exprejfeert, van vier tot de thien kleyne jheck 3 acht penningen moeten betalen. VIII. Dat geen Pachter nochte ColletTieur van delen Impoft en fullen vermogen eenige der voorfchreve 1 mpoftichuldigh zijnde Laericn, Schoenen,Ga- loflèn j Muylen, Sec. met hunne Mcrcken te recc- kenen, als die geen e die by Schoenmaeckers hun- luyden bekent, ende onder het Diftridt van hunne Verpachtinghe woonachrigh, ghemaeckt fullen zijn.                                    *■ Ende dat niemandt een anders Pachters Merck ial verrnoghen naer te druckên , op peyne van Lijf-ftraife. X. φ Geen Schoenmaeckers of Schoenverkopersfulkn vermogen eenige der voorfchreve Schoenen^ Laerfen·, Galojfen, Muylen, &c. defen Impofi fubjefö, ongC' merekt in hare Huyfen ofte Winckels te koop tejiel* len, in de Kramen voor tefetten, te venten, veylciï ofte verhopen, alles op pcene van hondert ponden tot veert iglo grooten 't pont felcken reyfe teverbeuren, boven de boete van 't Tlacaet, X I. Ende fal den voorfihreven Impofi niet mogken werden gepacht ,by, voor, ofte ten behoeve van eeni- ge particuliere Schoenmaeckers, ofte derfeher Gil- den ofte Societcyterh op poene tcgens diegene die by het fu'aef'

III.

End;

cd? ?ielck Scnocmaeeker op het doen vanden

Ψ Merck

moeten bekent maecken. IV. zijnde,

End

«tadier v

fullen

^ciioenmacckers voorliet uytleveren van

fSh0UT?et! ZlJndie te brengen tenhuyie van de ! dπ ters ofColleacurs haerder rcfiden- ii4c'vÏnn?nS Η" °ntfanghen Val1 de Bhe- aerfen ς u            n ' "üyten op de refpe£tive ïMort- f τΤ' Ml)ylen» &c. als boven met fe- K ot ^ftrument, onder, boven, of ter

-ocr page 981-

Placaten. 7 B°eck ó. Tit.

ρ^ή.

iwaelfde tylrticul Van de Génerale Ordonnantie ver- boden ü te pachten ■> geflatueert, hovende boet e van het Generael Tlacaet.                                    ; , XII. i Ende fal den Tucht er , die defen Impofi, ingangh nemende met den eerfien i^Augufli i6j6ijdlaen- fiaen, ter expiratie van fynen termijn, met den als dan aenkomenden ^Pachter moetengaen peylenten Huyje van alle Schoenmaeckers, en die hun met het verhopen van Schoenen, Laerfen, Aluylen, Galof- fen i &c'. geneeren, ende gehouden, zijn den Impofi van 't geen alsdan in peyl bevonden werft aen den volghenden ofte aenkomenden Tdchter uytte reyc^ ken, XIII. Ende lal den Pachter , CollecTreur, nochte Schoenmaecker niet vermoghen te compolèren, direct nochte indirect» op de boete van fes hondert ponden, lbo by den Pachter, als die met hem ge- compoièert lal hebben, te verbeuren. XIV. Den Pachter lal gehouden zijn lbo veel Col- le&eurs ofte Commiien te ftellen, als tot gerief van de Meefters Schoenmaeckers noo'digh lal zijn, op dat de voorfz Merck-teyckenen promptelijck mogen werden gedaen.

... « nsfcrii lm X-V. ' Soo wie pachter blijft van defen Vnn .Impoft , fal gehouden wefen tónSW den te betalen ten Comptoire van-denO*"' pSrtivanlynen belooaen^ach^S^ van dien, fal denOntfanger 'tfelve m«£!T executeren ende innen aen den Pachter off r n gen, naer vermelden en inhoude van H*r r Ordonnantie.                            van ^ Genera! XVI •Ende fal de pachtc van defen ïmpoftinp,» deneerftenAugufti . .^S^S^J Sonnen opgangh, en weder cyndigendeneerlW Auguih . . daer aen volgende met der Sonn opgangh,, XVII. Op de Conditien ende Voorvvaerden, f00 '\A Generale als defe particuliere Ordonnantie begre- pen, is pachter gebleven van defen Impoft ' voor den tijdt van een geheel Jaer, ommedefomme van ....

Des t'oirkonden is defen geteeckent by den Ge committeerden van de Heeren Staten, op den ,

NOTA, Inplaets van dit Curcijf-gedruckte heeft in de Ordonnantie vanden 20 Jakuary 1 ój^eefiam defè volgende Claufule.              ί,,                           , , > 1, :.,·.,, (α) Van de groote van vijf fteeck —- 8 pen, Ende boven vier fteeck, yeder in den lynen, ten pry fe hier vooren geftelt. * Inplaets van defe volgende Curcijf-ghedruckte claufulen heeft in de Ordonnantie vanden ipjé gefiaen het Volgende, Wel-verftaende , dat den voorfz Impoft op de Schoenen,'Laerièn, Muylen, &c. foo ter pkifc daer de lèlve worden gemaeckt, als daer die werden verkocht, betaelt fal moeten worden. f T>efe claufule ü den 15) July voor ampliatie by gekomen. (b) Inplaets van dit Curcjjfgedruckte heeft in de Ordonnantie van den 2 o January ι 6/4 gheflam kt· volgende. Van vijf fteeck, welcke Schoenen binnen de vijf fteeck werden bevonden, vry endeexemptfullcn zijn} ende vijf fteeck en daer boven, de volle gerechtigheyt moeten betalen. φ Tiefe Curcijf-gedruckte Articulen zijn den 19 July lóy^voor ampliatie bygekomen. Ende ü de felve Ordonnantie > volgens Refoktie van den 6 Moert 1.Ó80, buytenVerpachtingeg^m e?ide den Impofi afgefchaft.

Recreatie-geit. Ordonnantie, volgende den wekken ten behoeve van de gemene S^^ over al in den Lande van Hollandt ende Wefi-VriefiandU 'Van wegen WfÊ^. den confente van de Staten van denfelven Lande, geheven en^ei"eimfy07m. den het Middel van de Recreatie of Divertiffement-gelt, Tey/ter en*jgg£ dranck-gelt. In date den 2 o January 1674. Ende verpacht met m **} .■ bruary 1674 tot den laetflenjuly 1674. Ende vervolgens van den eenjten i 1674 tot den laetflen July]i6y f.

fontheytof ontnüchteringe het B^jfjjÖ ken, 't zy oudt Bier, Wijn, Biandcimjjggi Koffy,Soccolaty, of eenige *« Wateren, fal aen den Hofpes van c Hg α ^ fulcksdoet, ten behoeve van den f acn^' fijnvertceringe, fondereenigh tegenit»" betalen een halve ftuyver.                         0

jLle ende een yder wiehetoock foude mo- gen welen, die des voor-middaghs voor de kloeke twaelfuyren , tot Wijn-verko pers, in Herbergen , Brandewijn-winc- kels, DiftileerHuyfen, of hoe die genaemt iöu- den mogen zijn, eenige Morgcn-dranck tofghe-

-ocr page 982-

Gemene Middden vaft Hóüandc, Recreatie-ffelt

van dien niet praicife en vorderden, of anders aac hetfejve ontfangen zijnde, door de ièlve niettia behoqren verantwoordt wierde, ende fulcks hy doorde ièlve wierde verkort,.dat de foodanige t'al- len tyden op aenmaninge van den Pachter, of des felfs Geauthoriièerden gehouden fullen zijn haer met Eede daer van te expurgeren, x i. Ënde ten eynde den voorfz ontfangh ende ver-^ antwoordinge met een goede ordre moet gefchie- den, fullen alle Tappers, Herbergiers j Houders van Ordinariflèn of Drooge-gafterye, in hare Hüy- ien, op cen plactic daer toe bequaem zijnde, moe- ten hangen een Bordt, daér op ghefchreven ftaen de Namen van de fevcn dagen in de Weccke ko- mende , ende achter yeder dagh daer op teyekenen hoc veel Menfchen dien dagh aldaergheweeft zijn, die in den vooriz Impoft zijn verichuldight, iépa- rerende de ièlve fchreefjes in vier Klaflèn, als een van die twee ftuy vers verichuldight zijn, een van eene ftuy ver, een van een halve ftuyverj endeceri van een quartftüy vers, opdat denPachter aen de eene zyde mach naerficn wat de vóorfzTappers aen hem te verantwoorden fchuldigh zijn; ende we- derom aen de andere zyde deTappers, wat fy yeder dagh voor reeckeninge van denPachter ontfangen hebben. ψϊί. Den Pachter falibödanigen ordre mógen fteilen van toe te iien ende t'onderibecken dat hy in die Middel niet en werde ghefraudeert of verkort, als hy te rade worden ial, fonder dat hem daér inne door yemandt wie het zy, eenigh belet of refiften- tie fal worden ghedaen; op pcéne van drie hondert Caroli guldens, ende vorders arbitrale correctie na de qualificatie van 't gedane belet of de gepleeg- dereiiftentie; alles boven de poenen ende breiicken inde Generale Ordonnantie ge-cxpreileerti XIII; Ende op datdefè Ordonnantie iri alle fyne dcelert prascifc mach worden naerghekomen ende achter- vokht, ende den Pachter of het Gemene Landt niet gefrau ieert nochte verkort, föo fullen alle die gene die bevonden fullen worden contrarie gedaenj of eenige onttouwigheyt dicn-acUgaendegepleeght te hebben, voor de eerfte reyie verbeuren ceii boete . van hondert gulden» endegefufpendeert van hare Neeiïngen v©or dentijdt van iès Weecken, voor de tweede rcyfe twee hondert guldens, met iufpen- 11;van Neeringe voorden tijde van eenjaer, ende de derde reyfe in iès hondert guldens, met verbodt van Neeringe, en ibo wel ten aeniten van dceerftci tweede als derde geval, boven de ftraffe van dief- ftal ende begane ontrouwe, rer'diicretie van den Rechter te decreteren, midtigaders het viervout vande wacrde van 't gene door de ghepleeghde on- trouwe ial wefen ghenoren, t'applicercn als 'm an- dere Gemene Landts Middelen gebrdyckelijck isj Ende fullen in ghelijcke boeten van hondert guld. vervallen die genedie aen den Tapper, Herbergier' of Ordinaris-liQuder fal hebben gheweygert te vol· doenden Impoft daer inne hy volgens de Lijftc' hier vooren ghcroert, verfchüIdight ibude.'mogcn zijn, S Υ                          Dé

1 I; Alle ende een yeder die in de voor-genoemde

als mede die

' ' 0f Herbergen ovcr-ficten -1 - ' ! ■

SicMes voorriiiddaghs naer twaelf uyren la- nen fchenckenengaendrincken Spaenfche !ÏÏlem ij'1' ^0^'&c·rullcn betalen boven de Weenftuyver.^^ Sullen in't voorfz Middel mede gehouden zijn 11 en een yeder die des naer-middaghs naer twee 'Ln in Bier-Huy fen of Herbergen, in de geinene Keockcns of Heerden Bier gaen dnncken, ende bovenhareverteringhe aen denHofpes te betalen ^halveftuyver ■;. Alle ende cen yegelijck die in de Herbergen ende Bicr-Huyfen des naer-middaghs naer drie uyren in Kamers of elders haer diverteren gaen drincken, en cenapart Gefelfehap formcren,fulien betalen yeder eene ftuy ver, ;■                , ν Diegene die iri Wijn-Huyfen en Herbergen des saer-middagh mede naer drie uyren, haer komen Verterenende gefelfehap formeren, fullen beta- len twee fluy vers. V I. Een yeder die inOrdinariilèn gaen eten, ende desffiiddaghs voor haer maelnjdt moeten geven rnelf ftuy vers, en daer boven lullen betalen eene ihiyveryder.                   :;;1: vii. Die'smiddaghs inde Ordinarifen verteren vier I tatwintigh ftuy vers, ende daer boven fal yeder be- den twee ftuyvers. VIII. Diegenedie in een Herberge in Hollandt ko- men logeren ende vernachten, fullen eens aen den Herbergier daer fy logeren, betalen twee ftuy vers; Eodcbyaldien fy haer inde fclve Herberge daer fy logeren, of anders in een ander Herberge daer iy niet logeren, om te diverteren, of anderfin ts haer pveninComparitien of gheformeerde Gefel- 'fpeiij fullen fy daer over betalen foo veel als tajfcre die in 't Gefelfehap bevonden werde , ver- Khuldightzijn. W1 arjpers en Herbergiers fob van Wijn, Bier, Bnindewijn ende andere ghediftileerde Wateren, st%ders de Houders van Ordinariflèn en Dro- fgalterye, fullen nicmandt van de betalinge der wr-vej{iaelde refpe&ive tauxen mogen verfcho- _i ot minder ontfangen als daer voren gefpecifi- ΐί "'ιCnde ^ec voori~z Divertiifement-gelt in r^aijvoerfeontfangenhebbende, fullen het jaHe Wcecken aen den Pachter of des felfs Ge- i;npriferden toetert verantwoorden : Ende fal Άζ j y cr v7 ftaen,in cas yemandt daer van qua- i0«rt2a Γ0 m S^ebreecke, den foodanigen den acnd Vfn des ^s Neeringe te beletten, ter

Sibbe

2ngedaen.

Ily devooriz verantwoordinge

X.

%aldiend

en Pachter of des felfs Geadthorifeer-

t

fuiPicie mochte hebben, van dat de

lOótfei»,

^^Herbergiers

Houders van Ordi-

W

billen,

f?0°Se-pfterye,

ende die van hare Debiteurs

<wi voorfz Impoft

-ocr page 983-

\

Placaten; 7. Boeck 6. Tit.

946

xvii.

χ 1 V. De voorfz Tappers, Herbergiers, Ordinaris en Drooge-gafterye-houders, fullen Voor haren ont- fangh ende veran twoordinge ghenieten, ende aen den Pachter mogen af korten, den veertighften penningh van fijnen voorfchreven ontfangh , ende fal den Pachter ten ingangli vanfijnPachte, aen yeder van de felve ter handen (tellen een af- druckfèlvandejegenwoordige Ordonnantie, om by de fel ve in haer Voorhuy fen aengeplackt te wor- den, op dat een yeder mach weten waer naer hy fich lal hebben te reguleren. X V· De verpachtinge van 't voorfz Middel fal worden gedaen over yeder Sradc en Dorp apart-, ende die Pachter blijft, fal gehouden weien alle maenden te betalen een gerecht fèfte-part van fyne uytgeloofde pacht-penningen. XVI. Endefaldepachtevandeiènlmpoft ingaen op deneerilen . . eerftkomende metderSonnen opgangh, ende weder eynden den laetften . daer aen volgende met der Sonnen ondergangh.

OpdeConditienendeVoorwaerden fn' · Generale, als in defe particuliere Ord * begrepen, is pachter gebleven van defen W?^ voor den tijde van fes maenden, ommedefnl' ' van ; ν .                                 ucueiomme „J" t I                           't]·;-*;■■;3,- Des foirkonde is dcfengheteeckehtbvden r committeerden van deHeeren Staten, 0pden

Aldus gedaen ende gearrefteert terVercraderin.» van de Heeren Staten van Hollandt ende Wel Vrieïlandt, In 's Graven-Hage den twintighftea January ίογ^. Onder ftondt, Ter Ordonnantie van de Staten. , % Geteeckent,., SimonvanBeaumont.

κ

Ende'is de felve Ordonnantie in den Jare 16j6afgefchaft en buyten verpachtinge gebleven.

Waerfchoumnge van de Staten van Hollandt ende Wefi-Vriejlandt, ie 'Pachters vatft Recreatie-geit de Contraventeurs tereerfier inflantietebetmten voor de Edele Mog. Heeren Gecommitteerde Raden. In date den eenentwintig};· fienMaert 1674. ' v           ;, f,; v:;.r,-

Staten van Hollandt ende Weft-Vries- landt, Allen den genen die delen fullen fien ofte hooren leien., Saluyt. 'Doen te weten, Dat Wy door eenighe Pachters van den Impoit op het Recreatie of Divertifïèment geit aen Ons geremonftreert ende geklaeght zijnde, dat fy Supplianten't voorfz Middel niet konden heffen, vermidts de Herbergiers, Tappers ende Drooge-gafterye-houders onwilligh waren, om in conformité van de Ordonnantie op 't voorfz Mid- del ge-emaneert, denEedttedoen, voorgevende dat dePaflagiers ende andere weygerigh waren het Recht van 't voorfz Recreatie-geit te betalen, ende dien-volgcnde by haer oock niet konde werden verantwoordt ·, goedtgevonden ende verftaen heb- ben , dat, om des te beter 't voorfz Middel van Re- creatie-geit in train te brengen, de Pachters van 't felve Middel te authoriferen en qualificeren, om a) Ie Fraudateurs ende Contraventeurs van't voorfz Middel, ende van de Ordonnantie daer op gedaen emaneren, ende voorts generalijck alle Perfconen daer mede de voorfz Pachters ter faecke van 't ièlve Middel eenigh difpuyt of different fouden mogen

hebben, of in het toekomende krygen, ter eerflcr infrantie , foofyfulcks begeren, te mogen roepen ende in Rechte betrecken voor de wel-ghemelte Heeren Oniè Gecommitteerde Raden, ofdeghc- melte Heeren Onfe extraordinaris Gecommitteer- den, geduyrende den tijdt ende lbo lange derfelrcr Commiflieduyrenfal; met begeerte, dztdcMvc Heeren Gecommitteerde Raden ende extraordi- naris Gedeputeerden, daer vooren defaeckn als dan fullen wefen gebracht, de voorfz Pachters ful- len doen wedervaren kort ende onvertogen Recht ■, daer van Wy een yeghelijck by defen wel hebben willen waerfchouwen toe des felfs narichtinge, en op dat hy weten moge waer na hy hem dden-aen- gaende hebbe te gedragen. Gedaen m denHage 3en2iMaert 1674. Onder ftondt, Ter Ordonnantie van de Staten. Wasgeteeckent, Simonwn Beaam™1

DEN

-ocr page 984-

H7

pEN SEVENDEN TYTEJU iegrypende alle de particuliere Ordonnantien vande

Imp1

iltien van 't Sayfoen.ingaende prima Oclober > met alle de Placa*

ten, Waerfchouwingen, Refolutien ende fucceflive ver* anderingen in, ende op de felve gevallen.

D

FttLeftf ghelieQe te wet en, dat denaervolgendeparticuliereOrdonnantien op de gemene Middelen ^icrthetdruckenvdndevoorgaendeTlacaePBoecken in train gheweefi Zijnde, alhier foodamgh

. xfr, dat de fiicceffive 'Veranderingen tot den Jare ió8i incluys daer in konnen werdenghefien , / tl< f-ver ander de in 't geheeldoen drucken, met aenwyfinge, in wat Jaren de veranderingen zijn %oèlliï! ende de minfi-veranderde alleen maergefielt de ver ander ingefelfs ^ met relatie en aenwyfinge \k worgende. Ordonnantien op den Impoft vande Wynen f -         ende Mee. (MmUntie van den Impofi op de Wijnen, geheven fzédert den Jare 1607 tot denjare 1630. inclujs" v/Sic GrootTlacaet-Boeek 1 Vol, pag. 1660. Ordonnantie op 't felve fubjefl, fzedert den Jare 1631 tot den Jare ι <S 57 incluys, Sie Grcot Placaeü BoeckiYol. pag. 1668. Oodonnantie op den Impofi van de Wijnen ende Mee, fzedert den Jare 1658. Sie Groot Placaet-* Boecki Vol, pag. 2931. Ende alfoo vervolgens verpacht tot denjare 1669 incluys ^ Ende in den ]irn6jo achter het 3 f Articulgeamplieert met defe naervégende\Articulen. Art. XXXVI. Endeten eyndeaiiefrauden ende contraventien in'cvoorfz Middel des te beter vöörghekoftten ende vegh-genomen mogen werden, fal niemandt Wijn vermogen te tappen in de Steden van Dordrecht, Hacrlcm, Delff, Leyden, Amfterdanij Goude, Rotterdam, Alckmaer, Hoorn en Enckhuylen? nockeoock in 's Graven-Hage, of binnen de fes hondcrt Roeden van de fclve Steden en Plactfcn, te recckenen van de Muyren of Wallen van dien, ten zy den felvenTapper ten minften voor den Impoft rancgenOxhoofdenin'tJaer vaftfta, ende de felve verantwoorde) dat is, dat alle Tappers in de Sïcdcnpraeciièlijck iiillen moeten betalen volleTappers Impoft van alle de Wynen die de felve fullen ko- wnujtceilyten, ende alwaer 't iaecke dat de fclve Tappers in der waerheyt minder mochten komen tfconlurneren of uy t te fly ten dan negen Oxhoofden , dat de felve echter vollen Tappers Impoft aen de Pachter fullen moeten voldoen over negen Oxhoofden, fchoon de felve in 't geheel of ten deele niet ge* confumeett mochten zijn. XXXVII. Voorts in alle andere bemüerde Steden, *t zy de felve ftemme hebben in haer Edele Groot Mog. Ver* gideririgeof niet, en binnen fes hondert Roeden van de felve Steden, te reeckenen als vooren, fullen «Wijn-rappers ten minften voor den Impoft van fes Oxhoofden in 't Jaer mede moeten vaftftaen, ende * felve verantwoorden als vooren, midtlgaders ten platten Lande voor driegclijcke Oxhoofden, alles öpdenvoetals hier voren in het 3 6 Articul ftaet ge-exprefïcert ■" >■' ■■■                                                                                                            '- :■■■■■' '■ '■■"■ ;■ ■.■■.■:. ■.■.,"■■*..■: ''■';■■ / '^:'                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                          : f- '■.■■ iZeèrtalfoo verpacht tot den Jare 1678 incluys; Ende in den Jare i 6fp ende ι (581 niet Véranderinge ^hkrvolght, O rdonndntien«, 'Voor de Colletieurs of Pachters <Van dm Impofi <υαη de Wijnen en Mee% volgende de welcke ten behoeve van de gemene faecke in den Lande van Hollandt ende Wefi-Vriefiandi de gemene Impoft op de Wynen ende Met gehe- ven endegeinnét falworden> van wegen ende volgende den confente van de Staten derfelver Landen, fzedert prima OcJober lójptotden laetfien September i6§i. Ende van prima OcJober 16 81 ende vervolgens.

I Enfal voor den voorlz Impoft: beta- len van yeder ftoop Wijn , fqo wclRhijnfchc, Spaenfche, Mal- vefyen, Italiaenfche, Franfche als andere Wijn , die by de Tap.

pers of Herbergiers werdt ingcieyt, acht ftuy vers} ende fullen de Steden daer op mogen ftellen twee ftuyvers fonder meer : Ende fal van alle Vaten t 't zy Oxhoofden, Poiflbns, Toflanen of Tonne* kens, hoedanigh de fclve foude mogen ghenaemc worden, betaek worden na advcnant de groote van 5· Υ 2                         de

-ocr page 985-

Placaten; 7. Boeck. 7.Tit«

MJt

de felve Vaten, fonder dat de voorfzPachtersjnoch bende, komende in eenige Steden of Pi

hare Borgen, Medeftanders of Colle&eurs t'eeni-

1 gen vcrwauiuai 3 ai waer t datfy hen f k010* den excuferen met de Wynen ende Ì n *l!' voort varen, fonder eerft en alvorens à "ñ*'1'01 op henluyder aenkomfte te verwittig S f**** nen en Mee die fy geladen fullen «KÈft op de boete van hondert gulden, boven d ^ in de Generale Ordonnantie berepen, t'el t ^** te verbeuren by de Schippers of VöermÜ l re?s het Schip, Schuy t, Wagen of Karren fJÜS* reetfehap van dien. (b) SudenmedeZll?'; pers, Schipvoerders, Wagen ofKarrehyderu 2 een Biljet van affchryvmge ingeladen hebbin Æ Wijnen, om naer andere Steden of 'Tketftn t voeren, mogen vernachten in de ØÉáâøç vanT' inladinge, fonder daer van alvoren kemijfe aen T> Ø achter of Collecleur gegeven te hebben, op JE? beur te en pcene als voren -3 des fal den Ô achter pehm den zijn offelfs te blyven, of yemandt te laten m fijn Comptok, tot een uyr naer 'tfhyten van de Bo- men in de refpetlive Steden , omme de voorjehre-ve kenniffe'teontfangen, endaervanaenteeckeniiwk doen. VI. Item, (00 en (uilen geen KoopluydensFa&oors, Zee-handelaersofGroiïïersin Wynen, dewelcke niet minder als een Vat t'effens en daer boven aen een Perfoon uy tilaen ende verkopen, noch Wijn- verkoopers die beneden hetVat of vier Oxhoofden uytflaen, Wynen of Mee mogen opdoen, ktzy in hare Huyfen, Kelders of Packhuyfen, vooren aleer fy de felve Wynen en Mee aen den Pachiieroi Collecteur hebben aengegeven, ende een behoor- lijck Biljet daer af gehaelt ·, op de verbeurte van de felve Wynen en Mee, en daer en boven een boete van fes hondert guldens, ende van haer Neeringc gefufpendeert te worden den tijdt vaneengefccl Jaer. VII. Dat deWijn-verkoopers van de Wijn-tappers fullen worden gefepareert, en dat (a) alle In- kopers die een Kelder ofPackhuys met Jfijn beffen hebben,gelegen binnen de twintigh Roedenmefiem Herbergier of Tapper fullen met Eedefolemneetme· ten verklarenMtfy uyt die voorfz Kelder ofPaekt direclelijck ofindire£lelijck niet fullen kvereneMge Wyn, groot of kleyn, aen den voornoemden Htrto· gier,of Tapper die binnen de voorfz twintigh Roeden woonachtighüj tenware metfchriftelfïmm van Burgermee/leren, midtfgaders oockvanm Tachter} ende fal den Wijndmper die bevmaenm mogen werden dien contrarie eenighemjn^ voornoemden Herbergier of Tapper te >fbfP\ verty overofterfaeckevan dtvowfz&httow Wijngeen recht of aaie totlafievandmvooriw^ den Tapper mogen maecken, ende daer en W- beuren een boete van duyfint guldens. V Ô Ô Ô Ende fullen de voorfz Wijn-verkoopers m£ gangh van defe pacht aenwyfwge moeten^ ■ alle de Wynen en Mee die fy in haer Huyf >» ^ ders of Packhuyfen hebben leggen, omgy ^ Pachter gepeylt te worden, fonder dat1 eenigefuUenverfwygen.verfteccken^g^^ datfulcksghedaenwordtj opde ver^u;'honCfcri Wynen en Mee, ende een boete g*|^ guldens i ende fullen de voorfz Wijn-ôá ^

ger tijdt lullen mogen flingeren met de voorfz Wy nen en Mee, of yemandt op halven Impofl:, min- der of meerder gedeelte beneden den rechten Im- poft, eenige Wynen of Mee te laten volgen ·, op pcene, contrarie bevonden werdende ghedaen te zijn, dat Cy fullen verbeuren t'elcks in den iynen de fomme van drie duyiènt ponden van xl. grooten 't pondt, t'appliceren volgens de Ordonnantie, en dat boven de boeten hierna in het 4,6 Articul ghe- mentioneert. II. De Pachters of Colleiteurs fullen gelijckenlm- poft ontfangen van alle goede Wynen ende Mee, dieby Gebrandewijn-maeckers of Wijn-branders ingeleyt of opghedaen fullen worden : Des fullen alle de Burgers, Inwoonders en Ingezetenen, foo in de Steden als ten platten Lande, geen Tappers wefende, of Drooge-gafterye houdende, of Wijn en Mee verkoopende, van de Wynen en Mee die fy voor haer eygen Familie inleggen en confume- ren, volftaen, midts betalende half foo veel voor Impofl: als hier vooren is ghefpecificeert, wefende vier ftuy vers per ftoop * midts dat den vollenTap- pers Impofl: fal worden betaelt van de Wynen ende Mee die in eenige Vergaderingen van Jonge Luy- den, Gerechten, Collegien, Schutteryen of Rotten der fel ver, Gebuyren of andere Compagnien, in- gheleydt fullen worden in Burgers ofHuyfluyden Huyfen, ende tot lafte van'tgeheele Gefèlfchap of Compagnie betaelt worden. III. (a) Ende ten eynde omtrent de voorfz Vaten te minder fraude mach ghefchieden, fullen de Wijnko- pers gehouden zijn de O ÷ hoofden ofandere Vaten, diefy komen uyt te [laen, te doen roeyen ofrïtfen door eengefworen IVijnroeyer, ende die voorfz roeyinge of rïtfinge op de voorfz Ö ÷ hoofden of ander e Vaten doen ftellen. I V. Alle degene die met Wynen of Mee binnen eenige Steden of Plaetfen van de Vereenighde Pro- vinciën fal inkomen, 'tzy van over Zee, of uyt de Geünieerde Landen, of van buyten de felve, fal gehouden weien aen den Pachter of Colle&eur t'fy- ner eerfter aenkomfte aen te geven fynen rechten mem« Ende fullen gene der voorfz Schippers geen Wynen of Mee uyt hare Schepen mogen doen lof- ièn, of gedogen dat iulcks gedaen wordt, al waer het Bootfgefellen voeringh, voor ende aleer daer van gehaelt fal zijn een Los-ceelj op de verbeurte vande fel ve Wynen en Mee, doch fullen de voorfz verbeurde Wynen en Mee mogen worden gheredi- meert met de fomme van iès hondert ponden te xl. grooten 't pondt ·, ende fal den Pachter of fynen Commis daer by mogen komen, om op te teecke- nen alle de Wynen en Mee die gheloft fullen wor- den, en wie· dat de felve toekomen, of aen wat Fadtoors deiêlve worden verfchreven, en onder wien die fullen worden geley t, fonder dat hem ye- mandt daer tegens fal mogen ftellen} op ghelijcke boeten als vooren. V. Dat mede tot beter verhoedinge van alle frauden geen Schippers, Schuytvoerdens, Wagen ofte Karreluyden, eenige Wynen of Mee geladen heb-

-ocr page 986-

Gemene Middelen van Hollandt» Wynen en Mee.              p^p niet alleen ghemaeckt worden Debiteurs, Keur-meefters, daer toe te ordonneren, al-eeriy

ierV3nclcniede vanallede Wynen en Mee diefy- ^^aer na fullen inilaen, om defelve byuyt- £ affchryvinge te verantwoorden. , :,. ν                     Ι X, τνη Pachter fal mogen alle de Vaten die byde r Wnfl-verkoopers of Tappers, verkopende «Li het Vat, ingedaen fullen worden, en die ieroeyten zijn, te laten roeyen by den gezwo- To eropdcDortfche 0f Amlterdamiche nc- :fl enae fullen de voorfz Wijn verkopers geen IdérVaetjefls mogen uytfetten als vijf ftoopen Sjrtsofvierftoopen Amfterdams. pjf alle diegene die haer met het maecken van wneren, om te verkopen, niet minder ful- ffluydlaen dan de quantiteyt van vierftoop, en Nek geen Mee mogen uytflaen, noch oock wer- ^incrhellagen, dan voor en al-cer gehaelt fal zijn isioorlijck Biljet van de qualiteyt en quantiteyt, in Impoft daer van betaelt} op de peene als in CTardvandeiuiytflagh van Wynen fonderaen- Kiingeen halen van Biljet isgeftatueerc, .;, , X I. (2) 'Dat niemandt voor fijn particuliere confumptie mm Met fal mogen maeckenof brouwen,op de boete m twee hondert gul. XII. Wemndt fal eenige Mee by de kleyne maet mogen wbpen dan alleen diegene, die daer toe by de Magi- fmt van de refpeÏÏive Steden ende Schouten en Ge- tukten vanderefpeeïive cDorpen,fuüen zijn gh eau- hifeert} op de verbeurte van twee hondert gul· kt. X I I I. Den Pachter fal fes-mael des jaers mogen gaen b tot alle Wijn-verkoopers, die beneden het

defelve Moeren fullen uy tflaen,of daer van affchry- vinge mogen genieten. De Tappers en Burgers, foowel in de Stedert als ten platten Lande, en Tullen geen Wynen of Mee mogen mflaen of opdoen, voor en al eer fy deièJveaen den Pachter of Collefteur hebben aen- gegeven, ende daer van ghchaeltis een Biljet , lm houdende de quantiteyt ende qualiteyt van dien , midtigaders de namen van de gene, voor de welcke die ingeflagen, ende de namen van de Wij inkopers uyt wekkers Kelders die uyrgeflagen iöude mogen worden : (a) Endefal den Pachter ofJynenColle- êieurgeen Biljetten, als hier voren gheconditioneert* mogen uytgeven, op arbitrale correclie; ghelijck jy mede fbdanigheordre fullen moetenfiellen, dat de Burgers en andere Ingezetenen alleuyren van den dagh met noodige Cee ten gerieft werden 3 op de ver- beurte vande Wynen en Mee, ende een boete van ho idert guldens te verbeuren op elck Vat, het zy groot of kleynj ende iooden Pachter den Tapper nier en wil crediteren, ial by het inleggen van de Wijn en Mee den Impoft moeten betalen,of cautie daer voor ilellen, tot contentement van den Pach- ter ; Noch en fullen geen Tappers of Herbergiers, ofeenige andere Perfonen, eenige Wynen of Mee met Kannen, Fleflèn ofanderelnftrumenten, tot andere Tappers of Kelders mogen halen, of doen halen, om de ièlve uyt te tappen, macr felfs de Wynen en Mee moeten inleggen byVaerjens of Tonnekensj op de boete van tweehondertguld. t'elcken reyfe te verbeuren. , X V I. (V) Ende en fal niemandt mogen verimpofien op yemandt anders naem als op fijn eygen, ende tot dien eynde felfs % of door fijn ^ienjt boden de Cedullen doen halen, ende dat op de eyge naem daer de Wijn falwtrden ingeleyt j ende en fullen de Wijn-werckers niet vermogen de Wijn in andere Huyfen te brengen, als tot degene de welcke de Qt'duüe heeftgehaelt 3 en faldie gene, die Wijn op fijn eyge naem verimpojl heeft, het felve f fijnen Huyfe moeten inlegghen, en aen niemandt mogen overdoen, op een boete van twee hondert guldens i "Dochfo wanneer yemandt,buyten de befloten Steden wonende, eenige Wijn uyt defelve Steden mocht komen te ontbieden, fal den Wijnver- koper vermogen de voorfz ontboden Wijn te verimpo- fien , midts aen den Pachter thonende den Briejfof ander befiheyt, daer uyt blijeken kan dat de voor/si Wijn van buyten ontboden 14. ■., XVII. Binnen debeiloten Steden, ofte vryheydtvan dien ,.ende fullen geen Wynen ofte Mee, in, of uyt yemandtsHuys, Kelder ofte Packhuys mogen ge- bracht worden, dan door de gefwooren Wijnen

va

«als voren Wijn en Mee uy tiètten en verkoper·, cnde'tgcne dat vermift wort, en minder als by af- %vinge blijeken ial, fullen moeten betalen tct Tappers Impoft, midts daer van treckende alle fflaenden voor laccage een tnëgentigh fle- part. (») Endefo wanneer defejlepeylghedaenfalwe- w fal kn voornoemden Ρ achter noch ten PU&- W) alshenfutcks goedt dmekt, mogen dpen de (jjxndt peyl; Ende ten eynde de Wijn-kopers niet fmn mogen meynen na de voorfz laetftgedane feyl 'Milleverdere onderfoeck te wefenghelibereert, en ψ des te veyliger hetgemeyne Landts recht tekon- ^ verkorten^ullen de Magiftraten van de refpe&i- ^tedenvermogen aen denPachter f fijnen verfoec- v%wvanghefraudeerdeJufpicietoeteJlaenfoda- Tunderepeylinge, als tot voorkominge of ander- Wtomdeckinghe van allefrauden bevonden fal *««* te behoren,

Mee-werckers, opgelijcke boete als in het voor- gaende Articulisgefteltj noch en fullen de voorfz Wijn ende Meewerckers, geen Wynen ofte Mee mogenwereken, reppen ofte roeren, voor ende al eer dat iy daer van hebben ontfangen behoorlijc- ke Billictten, gequalificeertals inhetvoorgaende Articul, op de boete van hondert guldens, en gc-

toeten

mede de felve Wijn-koopers afilagh ghe-

jgwnde Wynenen Meedieverfuyren, of rot Ξ\Ψ ?eckt worden, ende 't gene daer verfpilt ^iden u1 ge van ^eepen, of andere mereke- K X , ck' midcs kernen het felve fal doen SSSr 1?iflèVan Bhefworen Wijn of Mee- •^Shele a? S0ealt ende onpartydigh bewijs, /

^"vercd^nt\e^t^er^aec^e' mi^fgaders vande fufpendeett te werden van haer Officie·, (zjenjuUeti 'r':'hoh,C^f eren,(^emecgeen Water, Spoe-1 diegene die geen gefworen Wtjnwerckerszijn, Wijn

frw£w

^•revüyligheyt vermenght zijnj ende I inwerekende, verbeuren een boete van twee hondert

g"Keurt fal worden by den ghefworen guldens > (b) die gefwooren Wijn-werckers zijn*

moe-

-ocr page 987-

■■■■ ■■:■ ;.                                             ww                          F.... ■ :. ,*-$ ■ Ti, .'s '                    ^               ■ ,.?»·. - Placaicn./ yl Boeck: y.Tit. die fy by haer ofte onder haer hebben 1

$5

moeten dragen een kennehjckTé

teeckenen; tot wekken eyndede"νο*ψ ,0Pte luyden , Meë-maeckers, Fa&oors 7 % laers, ofGroifiersin Wynen, fullennj ^*' wyfinge doen, in wat Kelder of Pai?el^H haer Wynen ende Me* hebben Mdffil· Ü eenighe daer van té veriwygeny op deb l' twee hondert guldens : (bj Stillen oockdT^ luyden, ■ Mee-maeckers, FatiOors, Zee-h ΙΆ of Groffiers in Wynen die met het Vat, vieZ Tl den als vooren ende daer en boven verhopen l ' den zijn binnen veerthien dagen naei hl\ ' van de Ψ'acht aen den Ψ achter bekentη ηι'β?Γ 2 23 Sïfe ?ClierS °fTackb«>'finfy haer /£ ende CMee hebben leggen, finder eenigedaervanu verfwygen, opgeljjcke boete van twee hondend dens, ende en f uilen oockgeen Koopkyden, Me'r maeckers, Facïoors, Zee-handelaers ofGrokené vooren, hopende de voorfchreve Ψ acht, teniet ΨΜ of Mee mogen inflaenof verkelderen, finderakC ren aen den Ψ acht er bekent ghemaeckt te hebben é plaetfe, Kelder of Tackhuys daer in fy devoorfè. Wijn of' Mee willev infiaen, 'op poene ais mSl ende en fullen oock de voorfchreve Koopluyden, Mm maeckers, FacJöors, Zeehandelaers of Groffiers in. Wynen, niet vérmogen eenige 'Packhujfen ofKe!<\ ders bejagen met Wijn, fonder verkelderkge, m andere over te doen, ten zy fy daer van aen dm Pachter kénniffe doen binnen den tijdt van 'm\ thien dagen naer de voorfchreve overdoenin^videl op peyne als vooren j ende fal den F achtergebidd\ zijn van de voorfz aengevinge te geven eenb Ijjck , doch ongezegelt billiet, buyten hfienwitë voorfchreve Aengevers, ende oock gehouden ψ binnen den tijdt van drie dagen na den ingangh w»j fijn.pacht 1 ditjegenwoordi&e Artimlbyaffixiewi, billietten op de Marckten en Beurfen van de refftffli*1 ve Steden aen eenyegelijck bekent te maeckeii, XX, Ende fullen de voornoemdeKoopluyden,Mcc*; maeckers, Faétoors, Zee-handelaers ofte Groflierf in Wynen, geen Wynen ofte Mee mogen inihen, voor en al eer daer van is gehaek een Inilagh-ceelof| Billiet, volgens het feite Articul) op welcke tel] de Wynen ende Mee fullen worden verdubbelt»! om van de gefwöoren Arbeydérs gewrocht, ende ingedaen te worden j endefal op den ruggen d£j fclve Ceel geteeckent moeten werden, hoe vet Wynen ende Mee daer zijn geweeft, enm wj Kelder ofte Packhuyfen de felve zijn «g£ Ende fullen de voorfz Wijn endc Mee-wercKcm foo rashetwerckgedaen fal zijn, de vooricw* Inilagh-celen moeten overleveren aen den^r^

mach fien ende weten dat-hetm bè-eedighdev Wijn- werckers zijn, op peyne als vooren; dat :dé vötirfz Wijnwerckers in handen van Schepenen Commiffa- riffen haren Èedt fullen moefen'Vernieuwtii:fende in eenigh w'errkgetreden zijnde;-}:- daer;ïrimöètènver· blyven totdat het laetfle Sttickof Fufl hetfyklèyn ofgrootgewerckt falzijn, fonder van heteeneofhet andere ingebreecke te blyven ψψ een boete <vafi twee hondert guldens s endeinghevalle yemandt fièh tot het voorfz Wijnwercken joudemögen laten gebruyc- keny die geen gefwöoren Wijnwércker was sende den voorfz Eedt met hadde vernieuwt, dat fiodanigen ÜPerfoon fal verbeuren een boete van twéé hondert gulden, ende daer en boven fonder eenige conniventie met openbare geefelinge fal werden gefiraft: X V I l L ■ · .v.......\.v. Ende Tullen de felve Wijn en Mee-werckëfs, om geen ander werck mogen loten of dobbelen, voor ende al eer dat de Billietten van het werck gebracht lullen zijn in het Huysken van de voorfz Wijnen Mee-werckers, omme by den Commis van den Pachter aldaer opgeteeckent fè worden, dewelcke de felve Biljetten fal leveren in handen van de ghemcke Wijn ende Mee-werckers ,<die het werck ghewonnen fullen hebben ·, welcke; Wijn ende Mee-werckers , tot de Wijn-koopers ko- mende , ende het werck niet gercet vindende-, ful· len de Wijn-koopers de Arbeydérs moeten geven , ende betalen voor hun verloren- gangh half Arbeyts- loon ; ende fullen de Wijn en Mee-werekers in lukken gevalle de Billietten datelijck weder moe- ten behandigen aen den voornoemden Gommis vanden Pachter, omme by den fel ven bewaert te worden, tot dat het felve werck falgereet zijn·, ten wekken tyde men daerom als dan weder fal moeten loten; ghelijck mede de voorfz Arbeydérs gehouden zijn alk Biljetten van de Wynen en Mee die gewrocht zijn, ibo ras als het werck gedaen fal zijn, te leveren in handen van den voornoemden Commis, die daer toe in 't Huysken van de Wijn ende Mee-werckers geftadigh fullen moeten wefen, aleer fy in ander werck Rillen moghen gaen en tre- den, of om ander werck mogen loten , op de boe ■ te van thien guldens ende arbitrale correctie, nae gelegentheydt van laecken : Doch fullen in des voorfz Wijnkoopers werck moghen blyven, als hem vertoont fal werden een Biljet, by den Pach- ter gegeven, ende den Commis gevificeert, ofte daer geen Commis en werdt geitel t, vermidts de kleynheydtvande pacht, fullen de voorfz Wijn ende Mee-werckers de Billietten terftont als het werck gedaen is, moeten fleecken in de Bufch, die den Pachter tot dien eynde in het Huyskeü van de "Wijnen Mee-werckers fal moghen doen hangen, of andedirits fulcks den Pachter ordonneert, datle de Billietten fullen moeten leveren aen den Pachter ofte fynen Collefteur des avondts, lönderdatde voorfz Billietten by haer fulkn mogen vernachten, opgelijcke boete en correctie als vooren. XI X. Den Pachter fal ten ingangh van fynen pacht, ten overitaen van den afgaenden Pachter , mogen gaen tot de Röoplüyden, Mëe-makers, Faftöors, Zee-handelaers , ofte Groffiers in Wynen, die met het Vat i vier Oxhoofden als vooren, ende daer boven verkopen, omme alle de Wynen en Mee,

ter ofte fynen Commis , om by defdveoP^ Koopmans, Mee-maeckers, Fa&oors» *™ΓΊ delaers, of Groffiers in Wynen, recckenmgn, boeck gheftek te worden, fonder dat oe > . Celen mede by haer fullen mogen y^a<S pcene als in 't voorgaende feventhiende atu ·

Item, foo fullen de voorfchreveKoopmj

cis

Mee-maeckers, Faftoors, ZeeJ^ Groffiers in Wynen, geen Wynen

ofreMee en» oft<

„.„ «^Afc^ verfenden, verkelder-

gen uytfetten ί v«-i^»«-»j · - ycmandt te tranfporteren, ortc «iwj. ^ zijn ,· het felve den Pachter ofte ryn^rkjafin aen te geven, ofte doen aengeven, π           ^

-ocr page 988-

Gemene Middelen van Hollandc, Wynen en Μee.          ^ g

«rat Kelder ofte Packhuys defelve fullen f«dacn, enaenwien, ofte op wat plaecfe η ghelevert, gerranfporteert ofte verfon-

lal hem dêri Pachter daer van geven eeii Biljet, :iri* houdende de quanriteyt en qualiteyt vandeWynert en Mee, ende dat den Impoft daer van isbetaelt, of cautie daer vooren ghefteldtj welck Biljet deri Haelder van de Wynen en Mee fal moeten leveren in handen van den Pachter of Golle&eür daer dé Wynen ende Mee fullen worden gheconfumeert, ( al-eer de felve Wynen en Mee fullen werden op- gedaen ) op de boete van vijft igh guldens, ommc by den voornoemden Pachter of ColledÏeur te Boeck ghcftelt te worden, om dien-volgens den Impoft alle maenden te gaen ontfangen van den Pachter daer de Wynen en Mee zijngehaelt, en afgheiehreven, voor foo veel den Impoft aen de Pachters betaelt is. Ende foo de voorfz Wynen en Mee binnen de beflote Steden (den Haegh on- der de felve begrepen ) worden opghedaen , lal daer van gegeven worden een Biljet, om volgens dien bydegefworen Wijn en Meé-wcrckers ghe- wrochr té worden : Ende fullen de Pachters voor haer CollecTe, en den ontfangh van penningen ge- nieten in plaets van den achtften, den twintighften penningh , iülcks dat hier by verftaen wordt, dat de Pachters alomme in die gelcgentheyt recipro» quelijck malkanders Colleclcurs fullen moeten wefen ι Ende fullen deCollc&curs alomme ten platten Lande Eedt doen aen de Schepenen Com- ïniirariflên daer onder fy reforteren, datfy de Or- donnantie in alle hare Poincten en Articulen fullen obferveren ende onderhouden i ende dat fymedc fullen houden goedt ende pertinent Rcgifter, het welck fy tot allen tyden, des verfocht werdende van andere Pachters of Colledteurs, fullen moeten openen, ofbyweygeringe van dient'elckenreyié te verbeuren hondert guldens, en correctie na gele- gentheytderfaecke. XXVI. Geen Wynen en Mee uytter Zee, Riviere, of per Aflé inkomende, en fullen mogen worden ge- loft, als in befloten Steden, op een poene van ics hondert guldens, te verbeuren foodick en mee- nighmael als bevondenfal werden contrarie gedaen te weien. XXVII. Den Pachter fal ten ingangh van fijn pacht met Notaris ende Getuygen, ten overftaen van den af- gaenden Pachter tot alle wijn en Mee-t appèrs,Her- bergiers, Droge-gafterye, en Tafel -houders Huy- fen mogen peylen, ende doen opfehryven alle de Wynen ende Meediealdaer bevonden fullen wor- den, ommealle maenden daer van te ontfangen den behoorlijcken Impoft : Ende fullen de voorfz Per- foonen moeten aenwyfen alle de Wynen ende Mee die fy in hareHuyièn of Kelders zijn hebbende j op de verbeurte van de Wynen en Meedieiyluy- den vèrfwegen of verfteecken hebben, ende boven dien op een boete van fes hondert guldens : Inige- lijcksfal den aenkomenden Pachter van de Mee vermogen ten eerften aenvangh van de pachtte gaen peylen tot alle de gene die eenige Mee met dé kleync Mate verkopen, ende van de felve Verko- pers voor de eerfte-mael ontfanghen voor yedcr ftoop Mee, de welcke in de ielve peyl aldaer be- vonden fal worden, voor den Impoft acht ftuy vers·, ende dat derhalven den felven eerften Pachterghe- houden of fubjedfal wefen aen den tweeden, of na hem komende Pachter uyc te keren ghelijcke acht ftuy-

XXII

leop

datdefrauden iüllen worden verhoet,

. Jet vervoeren van de Wynen ende Mee

or

leien isgheplceght ·, foo fullen van nu voor- in Wynen of'Mee mogen werden verfon- fverfcheept, het zy óf defelve binnen de ■niohde Provinciën, ofbuyten defelve ghe- \vorden, voor dat daer af gchaelt zy behoor- Billiettenvan affchry vinge van den Pachter jlietfcur van defen Impoft s inhoudende dé itevten qualiteyt Van dien, met expreflle op laefe aen wat Perfoonen, ende met welcke per defelve fullen werden verfojidenj en fal 'achter ontfangen van eleke parthye, zijnde hhooft en daer en boven eene ftuy ver, ende jinder een halve ftuyver. ,,„ XXI II. : Wynen ende Mee op de Kayen ende Vlot- ten leggende, de welcke noch op geen reee- ne van den inilagh van de Koopluydèn, -"maeckers» Fa&oors, Zee-handelaers, of fiers in Wynen, ende Wijn-verkoopers én geilelt, maer alleen ftaen op de uytleveringe den Inbrenger ofte Schipper, die de felve ien of Mee heeft gebracht V ende lullen mede verfcheept of verfonden worden fonder Bil- W, endeppdepcéne als vooren, metaenge- c, onder wiqp de felve gelegen zij n. XXIV. He ordinaris Marckt ende Veer-Schippers ful- ;ehouden zijn ten ingangh van de Pacht, cautie ellen, datfe de Wynen ende Mee, daer op de :afgefchreven zijn , ende by haer ghevoert 'L·, getrouwelijck fullen beftellen ter ghe- ineerde plaetfe, ende fullen volftaen mogen, ^ datfy alle reyfe t'haerder wederkom fte met wanPachter, ofte des felfs Colle£teur,daer Ie Wynen en Mee lullen hebben gebracht, moe- docfl Wijeken aen den Pachter of Colk£teür, ffydefelveWynen ende Mee fullen hebben in- OKien, datdenombreenquanticcyt van de in- een Wynen ende Mee aldaer zijn gekomen; «den voornoemden Collefteur 't felve op fijn püeimoeten fuyveren, ende de Bülietten Haf- | op poene foo eenigh Schipper of Schuyt- «teringebreeckebleven, het BillietofBilliet- °verreleveren, fal verbeuren voor de eer fte eftien guldens, ende niet te min de naeft- gendereyshet Billiet of Bülietten aen den voor- den Pachter of Collecteur moeten behandi- jjlr0^,de b°etc van vijf-en-twinrigh guldens, "°oacfelyevoor de derde reys inghebreecke Kn» op fufpenCc van haer Veer. · Item f           XXV·          ; : J < i[)cj ''100-yemandtvande Inghezetenen defer WrL n bekcnde Wijnkooper zijnde, of

'denri ι °P.cnvanWiJn generende, buy- neeni»nwV-an ^]Ώ verPachtinge wilde gaen ίφ: ;CHterofC !Jnc?fMee> engheenBiljet vanden tachte α ■ cur vanTijn woonftede voor hem ι, nc; ' i?en felsen fal den lmnnfl·

aen den Pachter ter Wynen of Mee haelt ·, en

l,eda«% de felve

-ocr page 989-

Böeck · 7. Tit. reaelijck, noch geen Herbergen rr™cn W ofte Wynen ende Mee met de kleyne rappen, op de verbeurte van fcs hönderr^iï

^£2?                         Placaten. 7 iluyvers per ftoop» dewelckcindenafenaenpeybevonden fal worden. XXV II I. - Den Pachter ialioodickwils als het riem göêdende noodigh dünckt, geailiiteer t zijnde met No

er

foo dick ende meenighmael bevonden f contrarie gedaen te zijn».                     a

taris en Getüygen, tot de voorfz Wijn ende Mee- tappers mogen gaen peylen, ende onderibeckinge doenj ofeenigeStueken of Vaten met Water zijn gevult > of dat eenige andere onbehoorlijckhey t zy gepleeght, fonder dat daer jegens gedaen fal mogen worden eenigh belet of refiftentie , op de boete van fes hondert guldens op yeder Vat, dat met Water of andere onbehoorlijckhey t bevonden fal worden gevult te zijn , bovenden impoft van de Wynen en Mee van't felve Vat, midtfgaders noch op de boete van twee honderr guldens, regens die gene die bevonden foude mogen worden daer in, of te- gens den inhoude van 't voorgaende Articul eenigh belet of refiftentie te hebben ghedaen, (b) ende noch op een boete vanghelijcke twee hondert guldens op yeder Fat ofFaetje, datin depeyl verf-wegen en met aengegevenfalzijn. X X I X, (a) ^Depeylingedie denT'achter■ door-een gefwören Roey'erin gevolge van de [eOrdonnantiemach doen·) fototlaflevande Wijnkopers als Wijn-tappers, f al gehouden werden voer legael, fchoon die alleen met twee Getüygen , fonder Notaris mocht komen te ge- fchieden -} behoudens nochtans, dat defelve Getuy- gen by de refpeclive Magiflraten in de Steden alvoren voor legAel aengenomen, ende vervolgens totdeajfi- fientie van depeyl behoorlijck gheadmitteert fullen zijn.                                               ί'Viv, τ XXX. (V) Ën nademael de peylinghe die de Wijnkopers en Tappers volgens defe Ordonnantie fiibjec~i zijn, veelttjdts werden ge-eindeer t onder eengefocht pre- text van abfentie, belet of onghelegenlheyt van die gene, den wekkers Huyfen , Kelders ofTackhuy- jen dejelve peylinge moeten werden gedaen, fofullen alle diegene, die de vootfzpeylingen fubjeel zijn, by haerluyder abfentie, belet of ongelegentheyt, altijdt fodanigh eenperfoon in hare Hm'fingen , Kelders of 'Packhuyfen moeten hebben , die nevens het waar- nemen van de Neeringe, oock tegehjek beqtiaem en bereytfal zijn, om aen de Ψ acht er s alfulcke aenwy- finge en onderrechtinge te doen, als tot uytvoeringhe van de voorfz peylinge eenighfintsfoude mogen wer- den vvteyfl j ende indienfoodanigen perfoon de Nee- ringe in voegen voorfz voor de abfenten waernemen- de, de voorfz peylinge onder eenigh pratext quam uyt te/lellen, of te dif kuiter en, dat alsdan een foda- nigh uytflel ofdijficulteytfal werden aenghefien, en fulcksgeflraft als openbare weygeringe, fo nochtans dat de voorfzpenejal'komen te c e fier en, f o wanneer yetnandt depeyl als vorenfubjeb! zijnde, geduyrende den tijdt van fijn abjentiefijn gehecle Neeringe liet fitilftaen·, ende diegene diegheduyrende den felven tijdt in het voorfz thiys, Kelder ofTackhuysfoude mogen wefen geftelt, hem met de voorfz Ne er ingh e in t geheel ^ noch ten deele quam te bemoeyen. XXXI. De Pachters of Colle&eursvan delen Impoft, noch Wijn-kuypers of Wijnverlaters, en lullen geen Koopmanichappcn of Neeringe van Wynen of Mee mogen doen , pare of deel daer in hebben, hetzy in 't kleyn of in 't groot, dircftelijck of indt-

φ x X.Ii... GeenWijnverkooperenfalCom,,, ; , gen houden, nochte yemandt logeren Gri mogen fetten, noch eenige Wijn of MvSï Kanne, Pint ofte Stoop uytdoen, onder WÏ text het felve foude mogen wefen, op een boete ν fes hondert guldens, ende een Jaerfufpenfie ft ken des geconvinceert zijnde > dat mede die eec die Herberge houden, niet en fullen vermoeh eenige Wijn ofte Mee uyt te flaen met grootorV kleyne Vaten, hoedanigh die foudenmoaer fen, op een boete van fes hondert guldens, ei eenjaer fuipenfie van hare Neeringe als vooren, XXXIII. . Gelijckde Wijnverkoopers mede niet en full vermogen by deKanne,Pinte,GlafenofteRomi of eenige anderegrootcr of kleynder mate in hu„ Huyfen, Packhuyfen ofte Kelders, eenigewi ofte Mee te verkoopen, ofte om geldt te lat drincken, onder eenigh pretext, volgens ende conformité van de Placaten dien-aengaende d feventhienden September 1658 ,endeeeriten] 16Ó9 ipecialijck ge-emaneert, fa) aen het van defe Ordonnantie gedruckt) die alhier we gehouden voorgeinfereert. XXXIV Dat alleenlij ck gelagen fullen mogen ièftendi gene, die openbaer Herbergh houden, die tot ai eynde gehouden lullen zijn een Eransofterw Pinten uyt te hangen, ende haer nacm bekent maecken ter Secretarye van de relpetlive Stede en Dorpen. XXXV Den Pachter fal gehouden wefen inde groot Steden, ter plaetfe daer de Heeren Commiir·' fen ende Magiftraten fulcks goet ende noodigh den , te ftellen een ofte meer Collefteurs apart, die ter plaetfe, endeopfulckeuyrealshsthengc- ordonneert fahvórden te moeten fitten totgnenc. van een yder, omme de felve met Biljetten otu> len te gerieven, foo Wel die buyten den nngn van fyne Verpachtinge, als daer binnen ff^n fullen daerbeneffens gehouden weien, κ«ou* goet énde pertinent Regifter van alle de Wynen™ Meedieuytiljn Bedrijf, lbo binnen dele WWi de, als in andere van de Geünieerde Provmciui. of buvten de feive fullen werden ^voerti eno--

ïen in ucieive iveguicia ,              wviiencn»· ende quantiteyt van de uytgeflagen wynu ^ Mee, mede aenteeckenen de lomtnc, fy voor hetrecht vanden Impoft/^; |Q ende Mee ί inhaerDiftriftgeconfume«M£ ^ ontfangen 5 welck Regifter hjtausD η by de andere Pachters verfocht zijnde:, » ^ ^ openen, opde boete vanhonder gj ^ beuren, foo hy weygerigh MffigLjft** midts dat de boeten, die doorhetopw Regifters worden onfdeckt endeachternaöt, deelt fullen werden half endehallv

-ocr page 990-

Gemene Middelen van Holkndt, Wynen en Mee.

9Ü

X L.

XXX VI. , ,iun de Pachters voorts alommc, ende op Endfkn vanelcke pachte, foo te Water als Ispa5 moscnfteilen alfulcke wachte, als fy U ι -L· ende verhoedinge van de frauden en fS21 noodigh fullenachten, dewelckege- y L·fullen zijn, orame de billietten van de ]th,°i η Wvnen ende Mee te eylTchen, ende de Pin vobendeoverfiènendevifiteren,fonder :lv ,! Wt daer tegens fel mogen doen eemgh be-

VOorts in alle andere bemiierde Steden, *tzyde felve ftemme hebben in haer Ed: Groot Mog. Ver- gaderinge of niet, en binnen fes hondert Reeden van de felve Steden, te reeckenen als vooren, ful- len de Wijn-tappers ten minflen voorden Impoft van lès Oxhoofden in het Jaer mede moeten vaft- ftaen,endede felve verantwoorden als voren* mirf- gaders ten platten Lande voor drie gelijcke Ox- noofden·, alles op den voet als hier vooren ia her.

,tofrefiftentie, -r - 'idensendc arbitrale correftie, nae gelegentheyt ft faecken > tot wekken eynde alle Ollicieren, y¥an Wat Quarrieren, Steden ofte Dorpen t fouden mogen zijn, belaft ende bevolen wert, den Eedt by henluyden in het ftuck haerder Lic "hedaen, dat fy t'allen tyden, des by den Pachter ofte Collefteur verfochc zijnde > defelve lullen doen alle hulpe en affiftenticdaer inne fy vol- Mis den Placate en defe Ordonn: gerechtight zijn. XXXVII. (a) Ttttritemandt met Wynen f al mogen beleggen me tkffin, Fackhuvfen, Kelders, Solders, of uwe andere?'laetfen, groot ofkleyn, daer toe een hm Herbergiers of Tappers acces oftetóegangh bmnm hében door, kleyne Stegen, Sloppen , 'Deuren, Vtnjhrs, Luycken, en and er e op eninge of te gaten, iffflfajmts, anders als door, ofte over publieke 's Huren Straten,                          , X X X V 1 I I. Ende fullen de Τ acht er s van den voor f & Impofl unie Wynen gehouden zijntemaeckenendetefor- wm een L0 van alle die gene , die in Huyfen twien daer Kelders ofte Fackhuyfen zijn, in de wlckelVynénofte Meewerdt geleght ,het zy voor, wèr, achter ofte nevens, fonder verfchooninge van jmndt, ende de voorfchreve Lijfi aen de Heeren hgermeefleren ende Regeerders van de refpeclive men over te leveren i ende fullen defelve Heeren h^emeeferen»of f elfS, of door Gecommitteerden , hn of de gelegent heydt van de voorfchreveF'erfio- tmkfnieren, ende op de informatten by haer Offi- cieren , ofte op rapport van hare Gecommitteerden, fcfehe ferfoonen op een en fee keren laerlijckfchen tm moeten doen feiten. * XXXIX. Ende ten eynde alle frauden ende contravéntien «het voorfchreve Middel des te beter voorgeko- men ende wegh - genomen mogen worden j fal itamndt Wijn vermogen te tappen inde Steden ^Dordrecht, Haerlenl, Delff, Leyden* Am- rdam' Goude, Rotterdam, Alckmaer, Hoorn rlfk yfen' nochte oockin'sGraven-Hage, rm* de fes hondert Roeden v^n defelve Ste- den Phetfen, te reeckenen van de Muyren of lm van dien, ten zy den felvcn Tapper ten V i α i den ImPoft van neBen Oxhoofdcn in is d π i? ende de felve verantwoorde; dat Ie' atalle, Tappers in de Steden pracifelijck ful- ty™^? betalen volle Tappers Impoft van alle aivtolr ,felve fullen komen uyc te flyten »en ^tmin? daC defclve Tappers in der waer- ^ilvrcn3erraochten kornenteconfumerenofuyt *Τ ne^en °^h°of<ien, dat de felve echter tenvl;apperS ImP°ft aen de Pachte'r fulIen moe" Tein^^/negenOxhoofdenjfchoondefel- tenzijf · ten detfenictgeconfumeert moch-

egen en dertigh/te Articul ftaet ge-expreilcert. X L I. fa) T>e Wijn-verkopers fullengëenfeparateKel- ers mogen hebben , daer uyt getapt werdt, noch de appers-Ne er inge buyten haer felvcn, door yemandt anden ha?en, het zy Prouw, Vader, Soon, ofte emandt anders van haer Familie, ofDoweflijcquen aten doen, ofte der f. lver namen daer in lm enghe- ruyeken , direèlelijck noch indiretlelijck s op een cene van drie hondert guldens: (b) Gelijck mede de appers geen feparate Kelders fullen mogen hebben, aer uyt Wijnkoperye inerdt ghedaen, noch de Wijn- opers Neeringe buyten haerfelven, door yemant Van en haren, het zy Vrouw, Vader j, Soon, o f yemant nders van haer Familie of 'Domefiycquen laten oen, ofderfelvér Namen daer in latengebrüyeken, ireSleltfck noch indireclelijck, op een gelijcke peyne an drie hondert guldens -, enful/en in defelve boete ede vervallen aUe Ψ acht ers ^ hare Borgen tMede- andërs en Collefleurs van defen Impoft >> de welcke nder eens anders Naem eemgeWtjnof Tap-nerivge komen te exerceren·, ofby den Wijnkoper en Tap/jer in- WQonen, ende daer en boven noch m de peyne in het Generael 'Flacaet begrepen, ende fullen in de voorfz eyne van drie hondert guldens mede vervallen alle Wiynkoopers die èy Tappers, ende alle Tappers die by WiinkooiJtrs imvoonen. X L Ι ί. (a) Ende fullen de Tappers zijn geauthorifeert > de calange tot laf te van de Wijn-verkoopers te mogen doen, de ■welcke contrarie de Flacaten dien-aengaen- de albereyts ge-emaneert, f ouden mogen Wijn tappen ofte gelagen (ètten · erïüe fullen oock tot allen tyden daer over, niet ajfïjtentie van den Officier, ofte een Gerechts-Bode van de Tlaetfè, ten Huyfe Van dé Wijnkopers vifite ende onderfoeckinge mogen doen, ende de Officiers ende Gerechts-Boden refpeclive- lijck gehouden zijn haer, des verfocht werdendet daer inne ten dimfie te zijn. XLIII. Sullen wyders alk Jaren, een maendt ( b naer) de Verpachtinge van de Wynen, ofte ten aenvangh van de Tappers-Neeringe, foo die hopende de Vacht mochten komen voor te vallen, de Herbergiers, die genegen zijn Wijn te verhopen, gehouden wefen te ^compareren voor hare Magiflraten, ende aldaer . (by haren rechten Naem ende Woonplaetfe aenge- ven., met verklaringe (a} datfe van meyninghe zijn Wiyn met de kleyne Mate te verhopen, ende gelagen te fetten, daer van als dan Actegemaeckt, ende aen den Fachter ofte Colle fleur overgeleven fal moeten worden, omfoodanige Perfoonen als Wijn-Tappers t-e erkennen j ende het recht van den Impoft, volgens de Ordonnantie,ten minflen tot het vborfz refpeclive getal, wel meer der, maer minder niet, te doèfi beta- len -, te weten, dat een der voorfz getallen van Ox- hoofden niet aengegeven werdende, het kort van dien

f Ζ           ·                  aUè

-ocr page 991-

			Ffacaten. .7. BoecL j.'Tit,
		9 Η alle halve Jaren [al moeten werden voldaen> ten minflen daer voorgeftelt fuffifantecautie, omw'cter expiratie van hetjaer dien-aengaende te werden ee liquideert. X L I V.1 Ende in gevalle eenige Terfoonen bevonden moch- ten worden, welcke in hare Huyfen Wijn quamen te tappen-toftete verhopen , die te voorengeenverkla- ringe aen de voornoemde hare Magifiraten hadden gedaen , van defehe Neeringe te jiilien doen ■, dat de Joodanigefullen verbeuren een boete van fes hon- dert guldens, diefy ten minflen binnen dentijdt van veert hien dagen na de Sententiefullen moet en beta- len , ofte by ontflentenijfe van dien, uyt den Lande van HoUayidt ende Wefi - Friejlandt werden ghe-> bannen.                      X L V. Ende fulkn alle Hooft-Officieren\ foobinnen de Steden als ten platten Lande, de voorfz ende andere haer Edele Groot Mug, er dr es»foo ten reguarde van het tappen, endefetten v^ngelagen by de Wijnkopersy als het verantwoorden van de voorfchreve quant iteyt van Oxhoofden > precifelijck doen nakomen, fonder dien-aengaende eenige compofltie of ooghluyckinge te laten plaetfe hebben, nemaer fullenteghensalle de Contraventeurs en Fraudateurs, fonder onderfcheyt-i wie het foude mogen wefen, iudifiinÏÏelijck voort procederen·, op fufpenfie enprivatie -vanhareAmp- ten·, nae gelegentheydt vanfaecken, X L V I. Den Pachter} fyne Medeftanders, Colle&eurs, midtigaders fyne Klercquen, Commifen ende an^ dere,hen met het oeffenen van de pacht bemoeyen* de, fullen aen handen van den Commiffaris den behoorlijcken Ecdtdoen,dat fy,noch niemandt van harent wegen, niet anders dan de volle gerechtig- heyt van defe Impoft fullen genieten en ontfangen, ende dat Cy, noch niemandt van harent wegen met niemandt en iullen compcferen of conniveren in eeniger manieren, (a) enfpecialijck niet over den tauxdaer op de Wijnkopers en Tappers zijn gheflelt} op poene van fes.hondert guldens te verbeuren, foo wel jegens den Pachter of Colle&eur t'executeren, als den genen die met hem, of yemandt van harenc wegen compofitie of uytkoop aengaen; wel-ver- itaende, dat de Medeftanders, CoUeéteurs, Gom- miièn en Klercquen, haer naer het vertreck van Comrniffariilèn openbaerde of gheftelt werdende , den vooriz Ëedt fuilen ghehouden wefen te doen aen handen van de Magiftraet van de Plaetfe, als daer toe midtsdefèngeauthprifeert : Ende indien eenige Pachter van delen Impoft compoieert, fal daer over vallen in een boete by het een entwintig- fte Articul van de Generale Ordonnantie ghefta- tueerc, ende daer en boven verklaert werden meyn- eedighen inhabil, om wederom te mogen pachten: Ende iullen de aenkomendc Pachters de felve daer over mogen bekeuren, en hunne a£tie ter eerfter inftantie mogen intenteren voor de Heeren Ge- committeerde Raden in de refpc&ive Quarticren, daer de compofltie isghedaenofgcpleeghtj Ende foo een Wijn ende Mec-tapper, onder pratext dat den Pachter met hem niet en wil compoieren, geen Wijn of Mee fal willen inleggen of tappen ·, \ ielve doende drie Wcecken gheftadigh, ial ver- beuren vijf en twintigh guldens, ende boven dien binnen den tijdt van driejaren glieen Wijn nochte Mee te mogen tappen, op de boete van drie hon-
							dert guldens, en arbitrale corrc£He · p*! alleflingei7eiiindefenImrx)ftvoorteWt'Ir'tl:c den afgaenden Pachter gehouden wefen r η 6l" fter van de drie laetfte maenden van ftnen ifg!* Copieauthenrijcq, en met Eedeghefterrlfr^y ven aen den aenkomenden Pachter, tor ΗΜί gc' dehjeke koften.                          ' totdesf*rc XLVII, Van defen Impoft fal niemandt vrv noch m^ welen, dan die in de Generale oSSSS?1 begrepen-, ende faiden Pachter van de eerfte w pachtingc ghehouden wefen aen alle KoooluvZ" Mee-maeckers, Factors, Zee-handelacrls, gS ficrsin Wynon , enWijn-verkoopers, bmnende Stade fyncrvcrpachtiBgewopnachtigh, te leveren een Ordonnantie van oekn Impoft, opdatfenaer de fclvc haer fullen hebben te reguleren : En fullen de voorfz Koopluyden, Mee-maeckers, Faftoors Zce-handelaers,Groilierin Wynen, en Wijnver- koopers, de Schippers, en Wijn of Mce-voerendc pcrlonen, foo veel hen aengaet^wel daer van on- derrechten, op dat na defe niemandt eenighe mQ. rantie fal hebben te pretenderen, XLVIII In ghevalle bevonden wordt dat eenighPachter, Colle&eur of andere Officiers, gheftelt zijnde tot verkenen van de Atteftatie, tot fuy veringe van de Dam-cedels dienende, hem fo verre quame te ver- lopen , dat hy eenighe valfche Atteftatie quamc te verleenen, of valfch of dubbelt Boeck quame te houden, fal daer over gegeefl elf, gebrandtmerekt, ende voort uyt de Geünieerde Provinciën gebannen worden.             X L I X. Ende fullen die gene dieby defraiidatie {dat ü willens en wetens, met opfet omme den Impoft te profiteren , ende die aen het Landt te ontrecbn) of enge oorlof de ende by de Ordonnantien niet gepermit- teerde compofltie het recht van 't voorfz (Midid in 't geheel met hebben betaelt, boven deptenenende boeten in defe particuliere Ordonnantie uytgedruckt, mede vervallen in de poenen ende boeten, begrepen in het Generael Tlacaet, ψ den opheve van degemeeve Landts Middelen ge-emaneert, wilek Tlacaet tin voorfz. eynde alhier wert gehouden voor geinfereert', doch fullen diegene die de voorfz Ordonnantie alleen €ontravenierenfmder defraudatie, hervallen mt voorfchreve boeten ende panen inde J'elve Ordon- nantie begrepen, ende de voorfz keten enpnenmn V voorfchreve Generael Tlacaet niet ondtrmp j2Dcn Colleaeur of Pachter fal ghehouden weien t'eynden alle maenden te betalen tetiComptjxrc
					vanaen^^n . . een gerecht tsvrf part:vanfynenbeloofdenpachte, ofbygebce^ van dicn/.fal denOntfanger Ïfclvc mogg£*J executeren ende innen aen den Collecteur, _ of fyne Borgeneer ver melden enmhouaev-* GeneraleOrdonnantie. Ende fal defen Impoft ingaen in de Steden mi dencerftenOaober, ende ten pJa]re" *f™nJ. deneerftenAugufti . - ·. ««SgSSK .gangh, rot wekken eyndedenColl^^^ ter ial moeten gaen met twee öcnep■ -yjfaff Stede of Pleckejen den tegenwoordigen^ fl ofPachter, die (des veribcht zijnde JBy^ I iullen wefen h?n te aflifteren^ feo m fa
				*'

-ocr page 992-

» Gemene Middelen van Hollandt, Wynen ende Mee.          955

n„feflEcnen> die hen generen met Wynen ^„Jpencnceflyten, alsoock tenHuyfe t Wiinkoopers, ende de Wynen ende Mee |IcrtenBuyfe bevinden, by degefworen ,Lers doen peylen en aenteeckenen, om Jin der maendtdaer van te mogen ontfangen ïhoorliicken Impoft ten behoeve van't ge- Landt , nae dat men als dan by peylmge als fnbevinden fal daer uytgetapt te wefen ·, en in Se Schepenen weygeren teaffifteren, (al het lefchieden by den Secretaris of fynen gefwoo- jflercq > ende twee gefworen Boden, ofte daer .Bodenzijn, met tweegeloofwaerdigc Getuy- . ende dat die gene die niet willen de peylinge

met het peylen; en ia! fbodanigen peyl gehouden werden voor goet en van waerden. LUI. Den Officier ende Magiftracen fullen allejaers den behoorlijcken Eedt doen, in geeridermanieren van 't middel van delen Impoft te compofèren, direcMiick of irjdireclclijck, noch gedogen by an- dere gedaen te werden. L I V. Op de Condirien ende Voorwaerden, foo in de Generale, als in defe particuliere Ordonnantie be- grepen, is pachter gebleven van defen Impoft . , voor den tijdt van een geheelJaer, om de iömme van'■'. ...f' .

' 0f de Wynen en Mee verfteecken, ver- hullen twee hondert guldens, boven de ver-

Des t'oorkonde is defê getcyekent by de Gecom- mitteerden van de Heeren Staten, opdert . \ Bedt te dom by de Pachters. ΛΛΤ Τ beloven endefweeren, dat wy,ofde * * onfe t of yemandt van onfen wegen^ met niemanden fullen compoferen, 't zy by quijt- fiheldiiïge', toegiftevan Vaten, Maten of Ge- wiekte j direclelijck of indireBelijck j moer beloven te ontfangen 't volle recht, fülcks dat by de Ordonnantie isgeftatueert *, midtfgaders de Ordonnantien fcherpehj eken fachterVolgent fonder conniventieofdifpmulatie. Soo waerlijck moet ons Godt Almaehtigh helpen.

temflèvande Wynen en Mee. Li 1· «nde fullen de Colle&eurs of Pachters ten Huy- andeTappers moeten gaen peylen> ten minften : maenden eens, en voorts foo dick en meenigh- el alsfyluyden goet bevinden lullen * behoude- icdat fyluyden daerinne alle goede difcretie , idcr yemandt met onnuttigen peyl te quellen, jniyckeniullen ·, ende fullen oock onderfoecken, srugeStuckcn met Water gevult ι of andere on- looriijckheydt ghepleeght foude mogen wefen·, ie fii den Pachter ten ingangh van fijn pacht aen Magiftfaet van de Steden ofPlaetfen fijns pachts ighen verfoecken, dat publicatie gedaen werdt, talicTappersvande Wynen ende Mee hen by ïsftillen houden, of yemandt gelaft laten, om peylinge te fien opnemen, of by gebreeckevan

as, dat den Pachter echter fal mogen voorrgaen Vtfearticulen ende woorden onder de letter (a) zijn'wdenjare 1679 voor ampHatiebygekomen. tyfeartictden ende woorden onder deletter (b) zijn in den Jare 16% 1 voor ampliatie by gekomen. Ordonnantien op de qmtifatie van den Impofl van de Wynen, van den Jare 16 f ι endei6jp, over de vermogende Burgerenende Ingezetenen mdeSte·* den ende ten platten Lande van Hoüandt ende Weft- Vrïeflandt, ende tot naerich- t inge van de 'Pachters van den/elven Βηροβ, omhaer daer naer foo wel', alsnaer de generale ende particuliere Ordonnantie op 't voorfz Middelte reguleren.

binnen drie maenden naden ontfangh vatt de pacht gehouden fullen zij η te betalen in handen vanden (c) Collecleur die daer toe fal werden geftelt, Α JL· Des fullen van de voorfz quotiiatie werden ge- eximeert ende verfchoont alle die gene» diebyde Generale Ordonnantie, of andere Placaten ende Refolutien van haer Edele Groot Mog., vryheydtr ende exemptïe van den voorfz Impoft hebben be- komen j doch fullen alle die gene j die maer tot feec- kere quantitey t toe van den voorfz. Impoft zijn be- vrijdt, .indien defeive inde jonghfte Quohierett van den Twee-hondertften penningh ter fommé van (d) drie duyiènt guldens Capitael» ofte daer boven aengeflagen zijn, ofte uyt andere circum* ftantien geoordeelt fullen werden ter voorfchrevc fomme toe in hare Middelen ende Ampten gegoet te weien, onder de voorfz quotiiatie ende tauxe werden ghebracht, ende in foo veel gequotiièert» als foodanige Perfonen boven hare immuniteyteiï ende vryheden, apparentelijck en by continuatie van hare voorgaende mefhage fullen confumeren. f Ζ a                       Dat

j At van nu voortaen alle Magiftraets-perfb- ' nen, Minifters, ende alle die gene die in eenigequaliteyc depeuderen aen de Re- geringe in de Steden, ftem hebbende in ,J geringe van de Heeren Staten vanHol- iend.eWelt-Vrieilandt, oftediedaeraenpar- ade zijn, midtfgaders alle die gene die als ; Jfncn-Commiilariilèn over de judicature van ïW?eneLants Middelen in de voorfz Steden 2?T geftelt' ofte naeniaelsgeftelt fouden mat r ende allc andcre Huyshoudende bVCn!lJot (a) Wie duyfqnt guldens ende daer wfjji*, (b) midtfgaders andere Ne- "W t α<fmen' die uyt haergelegentheytge- kfoe4mc ^Ünteconfwneren, fchoon defelve yiaj^&^ensmetgegoet, ofte daer voor en •fc msn^P1^ ^m Twechondertfienpenningh ^Ww mogen zijn, over de confumptie ** ende T^ \ ■Voor ^ en hare Familien > ge* ^eoftpi?11011^" fallen werden opfeeckere £edcïe"Werde fomxaQ, die fy Jaerlijcx

-ocr page 993-

Plaeaten. ^JBoeck- 7 Tic. ilhrevc ftopcn, ende midtsdien pp fc, tigh guldens fal werden Retauxcerr-· \ir_1

9l4

III-

-

ge-excuièert deHeeren Gedeputeerden van de an- dere Provinciën ter Vergadéringe van de Staten Gènerael > ende in alle de Generaliteyts Collegienj maer fullen alle de felve gehouden bly ven den vol- len Impoft van hare Wynen j in conformité van de Ördonnaniie daer van zijnde, te betalen. •I V.

, , , ^gctauxcert:We& de nochtans , mdicn de gequotifeerde ρ riV meerder quantiteyt van Wynen, dandw felve lullen weien getauxeert. drcuftö ï Ρ ren, datfy geho&nfi,lle„SSg» het Geldt van de voorfchreve hare nn™ ;r ■ Ve vollen Impoft te betalen, «ΕΞ dei

] de punftuehjck nae de voorfchreve Gen Sri Sullen wyders nietgequotifeert'wordqn de f^er- particuliere Ordonnantien te gedragen ^n^ bergiers, Wijn-tappers, Ordinaris ofte Drooge- opfichte van de gequotifeerde Perfoone

gafterye-houders, nochteeenige anderen die Wijn

andere Wynen orider de voorfz quoti&oc Ê pen fullen zijn als Franfcheende Rhijnichel? nen; ende dat yemandt van de felve eeniee 53 fche ofte andere Wynen «iffi^Sj^ boven devoofz quotifatie, den vollen Impoft fi moéten betalen; gehjek fy mede volgens het ceene voorfz ftaet, den vollen Impoft moeten baaien van ;alle de Franfche ende Rhijnfche Wynen die fy boven de quantiteyt van hare quotifatie of tauxe komcninteilaCn. VII. (g) En in gevalle yemandt f oude mogenmeyneni* de voorfz ftypttfatie te hooghaenghejlagentezyn, dat het de felve vry falflaen voor Bwgermeeflem vanderejpecjive Steden, en Schouten en Gerechte van de refpeclive 'Dorpen, ten eynde van 't Jaer, ei. fulcks in de maendt van September van het toekomen* de Jaer 16^0 te doleren, over de voorfz ghedaent} tauxatie, midts onderEedefolemneel verklarende] hoe veel Wijn hy geduy rende het Sayfoen van den eer- fimOttober 1679, tot den eerftenOUober ió8o/»= Jyne Huyshoudinge heeft geconjumeert, '/ zy mi fijn Familie alleen, of oock met andere t'fynen Hurfe, in wekken ghevalie de voorfchreve Quotifatie j'd werden vermindert, tot die quantiteyt van Oxhoif den die hy onder Eede als voren verklaertfal hebben in dat voorfchreve Sayfoen te hebbengeconfwneerty bly ν ende niet te min de felve §luoüfatie altoos Ut een: half O χ'hooft hooger, als 't gunt waer tip den Dokan· ei er by Eede verklaert heeft de voorfz fpe confump* tie te annotereni des dat die gene die op een halfOx- hooft ofte meer zijn ge fielt, van de voorfz §uotif<ttit \ fullen zijn ende bly ven ge-eximeert ende ontheven,, foo wanneer fy onder Eede als boven komenverw-j ren, in het voorfchrevegantfche Sayfoen geen Ιψ\ in hare Huyshoudinge!e hebbengeconfimeefht ® met haer Familie alleen, of oock met andere t ham Huyfe: Endefalinfiodanigengevalleaen devoot^ gequotifeerde Ψ'erfionen werden gerefiltiiemy ; gunt fy meerder hebben betaelt, als komttebedra§ , defomme diefy naer de voorfzgedane Mafe!J', voorfz £uotifatie fouden hebben W^fJT

't zy aen Tafel ofte daer buy ten voor Geldt verko pen ofte uy tilyten, niet tegenftaende de ièlvé in de Quohieren van den Twee-hondertften penningh, terlbmmevan (e)^wduyiènt guld. of daer boven aengeflagenlbudcmoghenzijn; maer fullen in re- guarde vandc ièlve, midtfgaders van alle andere ongequotifëerde Peribnen, iri volle vigeur ende ob- fervantie bly ven allede Ordonnantien, foo Gene- rale als particuliere, op den vooriz Impoft iüccef- iivelijck ge-emaneert, ende in fpecie'diePlacaten en Reiolutien die op den derrighften Julij des Jaers 16f8 tegens het fetten van Gelagen in 'VVijn-kopers Huyfen , Packhuyfen ofte Kelders gearrefteert, ende op den eerften Jun ij 16(39 gerenoveert zijn; midtigaders oock voor al de claufulein krachtè van deielve Refolutie van deneerftenjunij 1669 ^ende die van den een-en-dertighften Julij i.cï^-q., in de voorichreve Generale Ordonnantie gebracht, hou- dende , dat niemandt Wijn fal vermogen te tappen in de Steden van Dordrecht, Haerlcm, DelfT, Ley- den, Amftelredam, GoiidejRocterdamj Alckmaer, Hoorn ende Enckhuyiên,nochteoock in 's Graven* Hage, ofte binnen de fes hondert Roeden van de felve Steden ende Plaetfen, te reeckenen van de Muyrenofte Wallen van dien, ten zy den (elven Tapper ten minftcn voor den Impoft van negen Oxhoófden in 'tjaer vaftftae, ende de felve ver- antwoorde i dat is, dat de Tappers inde Steden precifelijck fullen moeten betalen vollen Tappers Impoft van alle de Wynen, die de ièlve fullen ko- men uy t te fly ten : Ende alwaer 't faecke dat de fel- ve Tappers in der waerheydt minder mochten ko- men te confumereji ofuyt te ilyten dan negen Ox- hoófden, dat de felve echter vollen Tappers Im- poft aen den Pachter fullen moeten voldoen over negen Oxhoófden, ïchoon de felve iri 't geheel of tendeele niet geconiumeert mochten zijn. (f) .V. ' Dat voorts in alle andere bemuyrde Steden, het zy defelveftemme hebben in haer Edele Groot Mog. Vergaderinge ofte niet, ende binnen iès hondert roeden van de felve Steden, te reeckenen als vooren, de Wijn-tappers ten minften voor den Impoft van fes Oxhoófden in 'tjaer mede fullen moeten vaft ftaen, ende de felve verantwoorden als vooren, mitfgaders ten platten Lande voor drie eeliicke Oxhoófden!         ~ *-- h ■                             VI. Ende ten eynde de te doene tauxatie op een feec- kere quantiteyt moge weien gêdetermineert, dat niemandt lager als ten pryfe van een halfÖxhoofr, continerende vijfrigh Dordrechtfche, ofte veertigh Amfterdamfche ftoopen, ende fulcks van acht gul- dens; ende wederom niemandt hoogerals op fes Oxhoófden, yder gereeckent op tachtigh der voor-

de voorfz dok* omdaernaercte^

Gjmtijatie te continueren

Jalverfirecken voor een regul tijatie in het toekomende te doen, maer mWL fkuotifatie voor het toekomende ge fWW * foo als dan bevonden fal worden te behoor

VIII'

Defgelijcks foo fullen de gequorifi«J**^ niet vermogen de Wynen5op IpgT 0fpJae£- tauxemgeifagen, elders dan ^Stcde» ^ fen alwaer fy gequbtifeert zijn, te con1 ^, buy ten de /blve Steden of Plaetfen ten platten g ^

-ocr page 994-

Gemene* Mid delen xan Holland^ Quotifatie van de Wpen; 9^7

felders te tranfportcren, of re vervoeren, itillenvan alle de Wynen dic fy buyten dt ffefaarerordinariswooninge ofrefidenue lul- •j|enopdoen, inilaen of confumeren, gehou-

alfulcke Wijn overgenomen, ingeilagen; of iich vande voorfz verkeerde aengevinge gedienc ial heb- ben.                                                              ;' XIII

, te betalen den vollen Impoft, oocbfchoon lZ^cnfyluydendequantiteyt van hare tauxe in pi -rfe vande voorgenoemde hare ordinaris refï- dïniec ten vollen quamen op te halen. I X. 1 roflinie te vermyden alle frauden die onder de ffequotifaticfouden mogen werden gepleeght, „equotifeerdePerfonen gene Wynen, foo wel 2„volgens den voorfz taux, als daer boven ful- n lillen confumeren, Tullen mogen inflaen,voor ^al.eerfyluyden defelve behoorlijck aengege- % endedaer van een Biljet verkregen lullen heb- %                       X: Endeten cynde't fclve ordentelijck mogeghe- ■liieden > ial den Pachter ghehouden zijn ten aen- aich van fyn pacht,aende gequotifeerde Periönen «rtelcvcren een Cedulle , houdende de fomme btropfyluyden, endc hare Familien refpedtive- jekgequotiieert fullen zijn, midtigaders de quan- licj't van de Wynen die iyluyden volgens defelve m, geduyrende den termijn van fyne pacht ful- :n vermogen in te ilaen, ende fal t'elckens ib wan- eer ecnige Wynen by de Gequotifeerde Peribnen engegeven fullen werden, aen den Pachter of fy- icnColleftcur de voorfz Cedulle werden overge- crert, om daer op by den iel ven, nevens het over- Ci'crcn van't voorfz billiet aengheteyekent te wor- bdequantiteytvan de Wynen, die volgens en aminderinge van de voorfz tauxe verimpoit fullen tijn, ende dat daer inne foo lange fal worden ghe- üntinueert, tot dat de quantiteyt van de voorfz amopgehaelt,- en fulcks de voorfz Cedulle vol- Ma! zijn. Ende fulen de felve ghequotilèerde Pcrfoncnin het aengeven van de Wynen, het ha- favan't voorfz Biljet, midtigaders het doen werc- tacndet'huys brengen van dien, ende voorts ten rcgMevan alle andere voorvallen en circumftan- ïien, iiacrfelven pun&uelijck reguleren naer de Generale en particuliere Ordonnantien, midiga- wsocPkcatcn daer van zijnde. XI. ν ^tdegequotifeerde Perföneri, de Wynen daer W'"Henwerdengetauxeert, aen niemant,'tzy puotifeerdenofonghequotifeerden, lullen ver- ogen over te doen, of op hare naem in een anders "uï's 1 Kelder of Packhüys te doen inilaen, dire- pmC? Hweaelijckdoor haer felven, of door g*n* anders, alwaer her fchoon dat de Wynen, taer°Pf Ι glleclllot!reerciotfden möghen ι zijn , by | Cöniti e^am^cn > nict konden worden ghe- «SP5* gclijckoock de voorfz gequotifeerde !cnn,jcn omogen op de voorfz Cedullcn te la- fcnof3enefnige Wynen, nochteBiljetten te ha- tademi n van Wyneo s die fy nieteffeftive pcrin/l ' y dat fulcks om denWijn-verko- "tttt&trooidinBe'vanfync vermifte wr taifoitf         t2y om andere redenen en■ infich- Vtnevaf10!Cn Werden ondernomen; alles op faernrA· ïondert guldens te verbeuren, foo by sieSdl evoorfzWiin;°vergedaen, of fijn :ocg€bruyckt, als mede by die gene, die

Endealibo daer aen ten hooghften is ghelegen, at de voorfz quotifatie ende Impoft van de wynen en vollen betaelt, ende alle compofitien , oogh- uyckinge ende conniventie daer omtrent met de yterfte vigeur gheweert moghe worden, dat de achters voor den aenvangh van hare pacht,in han- en van de Gecommitteerden op de Verpachtinge nder folemnelen Eede fullen beloven, datfy haer ra:cifelijck na de Ordonnantie en Refblutien van aer Edele Groot Mog. ghedragen, ende ibo wel andeghequotifèerde als ongequorifèerdePerfoo- en den vollen taux en Impoft refpe£tive invorde- en fullen, iönder met yemandt direcvtelijck of in- irecTrelijck te compoferen,overkomfte te maecken f voor minder Impoft als hier vooren, ende in de articulier Ordonnantie van de Wynen ftaet uyc- edruckt,aen yemandt eenige Wynen te laten vol- en } ende indien eenighe Pachter bevonden foude ogen worden, contrarie den voorfz Eedt, eenige ompofitie of overkomfte aenghegaen , of den oorfz Impoft aen yemandt in 't geheel of ten deele eremitteert te hebben, dat foodanigh een Pachter. vervallen in een boete van feshondertguldens» ndedaer en boven als een meyneedigen ende een contraventeur van de Ordonnantie arbitralijck aen denLyve, ofanderfints na exigentie van faecken geftrafc worden, (h) X I V. Dat mede Schepenen-Commiflarifïèn, ende alle de gene dic als Rechters over de judicature van her, voorfz Middel geftelt zijn, of voor het toekomen- de geftelt fullen worden, onder folemnelen Eede in handen van de Heeren Gecommitteerdenter Verpachtinge fullen beloven, dat fy iiillen doen kort ende onvertogen recht, ende na haer uytterfte vermogen het voorfz Middel, ende de Placaten, Ordonnantien ende Refolutien byhaer Edele Gr. Mcg. dien-aengaendegemaeckt, helpen handtha- ven en maintineren. (i) X V. Dat tydelijck voor het doen van de verpachtinge onder de Secretariflèn van de Steden, daer de fèlve verpachtinge fal gefchieden, fal worden ghebrachr," een pertinente Lijfte van alle die gene die onder de voorfz quotifatie begrepen fullen zijn, inhoudende de tauxen, daer op yeder van de felve fal weien ge-4 ftelt,'midtigaders de quantiteyt van de Wynen diede fèlve gequotifeerde perfoonen fullen vermo- gen in te flaen ende te confumeren, ende dat daer toe aen alle diegene die gadinge fullen hebben om den voorfz Impoft aen te ftaen, fal worden gegeven vry acces. XV I. (k} 'Den voornoemden Colleffeur fal de gequoti- feerde per fonen ter expiratie van de eerfle drie maen~ den van deÏ acht, voor de fomme begrepen in beur Cedulle van quotifatie, paratelt/ck, ende in confer- mité vande rigoureufe Letteren Executoriaelvermc- gen te executeren, ende gehouden zijnde felve execu:. t ie voor de expiratie vanfesmaenden na hethigacn, van de voorfzpacht te voltrecken, of by nalatighejt \ ende verf uym van de voorfz executiY,- fal na expira- tie van de voorfz fes maenden, de iiifolvcntie-enüë·

het

-ocr page 995-

7.Boeck. 7.Ti.t. tieniet zijn Verandert,Tullen blyvenin har-

Μ

PI

acaicn.

het vertreck van de gequot ifeer de Terfmen , enfchade daer uyt ontflaen % by den CoUeBeur ·, [oeenige refource of verhael, ghedragen moeien

ended zijn ren

at een yegelijck wie het oock ibude m ?!

h daernapunöueljjck falhebbend wj it

reguM

den. XVI I. Ende f al den voorfz CoUeBeur, de voorfz execu- . tïe binnen de voorjzfes maenden doende-, voor, en tot defomme daer op de voorfzghequot ifeer de 'Perfo- nen by de voorfz CeduUen zijnghetauxeert, hebben recht man preferentie op de Goederen van de voor/L· gequot ifeerde Perfonen, ende alleen affaghgenieten van , ende voor dte Terfonen die hy bewyjenjal bin- nen de voorfz fes maenden over de voldoeninge van de voorfz quotifat ie uytterlijck te hebhen gheexecu- teert , ende dat hy by preferent ie als voren niets van haer heeft kómen confequeren. X V I 1 I. _. ¥)ie gene die in het voorfz Middel niet fuUen zijn gequoti/eert , of meerder Wijn komen in teleggen^als 't gunt waer op'fy zijn gequolïfcert > fuUen gehouden we feu conform het vijfthieude Articul van den Im- pofi van de wynen, denfilven Irnpoflgereet te beta- len-, of indien het JVijn-tappers zijn-, daer voren tengenoegen van den Pachter Borge teJteUen, XIX. fDefimmen op de welcke de voorfz gheqwtifeerde *Perfonenfullen zijnghefielt', fuUen moetenwerden betaelt ende ontfangen door een CoUeBeur,, dóór de Heer en haer Edele Gr. Mog. Gecommitteerde Raden in de refpeBive T^ifriBen van de Verpachtingen met concert van Burgermeefleren ende Regeerders van de felve Steden aentefeilen.                        f . X X. Ende Jal den Pachter volgens de Ordonnantie van de Wynen procederen tegens alle diegene, fo <welge- quotifeerde als niet gequotifeer de^ die 't voorfz Mid> delfoude mogen komentefrauderen-, of de voorfz Or- donnantie te contr avenier en, engenieten de voorde- len en boeten in de ^^lacaten en Ordonnantien bcgre- pen-, even ende in fulchervoegen als of hy het voor- fchreve CMiddelin 't geheel ende abfoliitelijejk. hadde

Onder ftondt, Ter Ordonnantie van de Staten Geteeckent, Simnv^Beaumont: Inftructie voor de Heer en Com [ miiTariflèn, die tot het formeren van ril tauxe of quotiiatie van d^ftj^fifl Wynen, over de vermogende lnghczete « nen van de Provincie vanHollandr e-Z Weft-Vrieilandt Men worden £23 mitteert.                                ^ I. ΓΛ At de Heeren Commiflariflèn voor den aen* -L^vangh van hare befoignes, in handen van haer Edele Groot Mog. lullen afleggen den volgciwen Eedt : Namentlijek, datfygetrouwelijck, ende. in alleoprechtigheyr fullen naerkomen, voor ibo veel haer aengaet, de Ordonnantie, Refoluticn endelnftruftienop dequotifatie van de Wynen gemaeckt, ende haer in handen gelevert, fonder daer inne eenige gunft of wangunft teghebruyeken in eeniger maniere. II- Dat de lèlveacnftondts na het afleggen van den voorfz Eedt, haer lullen vervoeghen in de Steden ende Flaetièn van defe Provincie, ende dat op foo· danigen ordre, als de ièlve met hare coinmoditcj t, endemetdenatuyre van het voorlz befoigne beft fuljen konnen inichicken. III. Dat de felve haer neeritelijck ende met alle ex* a&itüde, fo uyt de Quohieren van den Twee· tan· dertften penningh, als uyt de Regifters van de pachters, ende alle andere cir'cumftantien, Mkn informeren op de middelen, qualiteyten, endecie apparente coniumptie die gefchieden fal in(*e ^?" den ende Plaecièn daer fy de tauxatie doen, bydc Perfoonen die volgens den voet in de Ordannanne begrepen, onder de te doene tauxatie ghecomprê- hendeert lullen worden, om daer op in 't formeren vandetauxen foodanige refleftie te nemen, ais iy inreden, billickheyt, endevooraltendienlteen nutte van 'sLandrs Finantie bevinden lullen behooren. I V Datdefelve CommiflariiTen dien-aeflgacftde|l·. len correfpondcren met Burgermeefteren enoc ^ geerders m de felve Steden, of met die g^cS haer daer toe foude mogen werden geccrnmi^· om met alleen van de felve te ontfangen de n™ & informatie ende efclairciflèmenten, mae^rfz ^ voorgaende concert met delèlvej dc v iöignes te perfeftioneren. Dat fy de Quohieren vanden voorizT^e-Iion- dertften penning wel Men infien vooi^^ middel van de te doene quotiiatie, ~Ljg^ ïs; uyt te fien wiequotilabel, of met q ^^ maer niet voor een Reglement» om , u0tj£t- Luydcn quoü&bdltenaedn., **JJφ. tietceximeren, fuldcs d?t haer uyt m ω10£

Fe,

acht.

XXL ^D'te gene die in het voorfz Middelvan de Wynen fullen werden gequot ifeer t» fullen op de voorfz quo tifatie mogen korten de IVijn diefy wel na den eerfien OBober 1679 toekomende, doch voor date van hare quotifatie inghèflagen, en aen den Ψ achter betaelt joude mogen hebben ·, en fal den voornoemden Ψ ach- ter gehouden wefeth aen den voornoemden CoUeBeur te reflitueren't gunt alfo betaelt fal zijn, mits voor fijn CoUeB-loon daer aen kortende den . . XXII 'Den Ψ acht er fal gehouden wefen vanfyne uyt te loven pachtpemiingenyeder maendt in handen of ten Comptoire van den Ontfanger van de gemene Midde- len te betalen een gerecht twaelfde-part. XXIII. Ende op dat niemandt vermeyne met het intro- duceren van de voorfz tauxe of quotiiatie , de Or- donnantien en Placaten op't ituck van den Impoft van de Wynen ge-emaneert , in eenige deelen ghc- luxeert, of van den inhoude van dien afghewekeu te zijn,ioo is haer Edele Groot Mog. cxpreflè mey- ninge ende begeerte, dat alle de felve Placaten en Ordonnantie, voor foo veel die door de oprechtnv ge ende invoeringe van de vooriz tauxe ofquoiiia-

-ocr page 996-

(Jeniene Middelen van Hotlant, Quotifatie vande Wynen.' 95ψ

nrfe onderrechtinge» uyt de gheiegenthey t, de Familien , ende apparente mde Ingezetenen in de Steden eon

op de refpeétive tauxen geformeert Tullen worden, fullen maecken een pertinent Regifter van yeder Diftrift van de Verpachtinge, onder de welck de

^

?pafrfuydendefelve, buyten refleftie op

te quotiièren Peribonen bevonden fullen worden te reforreren, ende dat daer van een Dubbelt of Du- plicaet geftelt ial worden in handen van Burgeme- fteren van de Steden of Plaetfen, daer men gewoon is Verpachtinge .van de Wyien te doen. Ondar ftondt, Ter Ordonnantie van de Staten, Geteec- kent, Simon van Beaumont.

f Quohicren, onderde voorfz quotifatie ^genbi^ngen, of daefaf laten. VI tdcvoorfzCammiiTariiTen van de ghequote- pefoonen» midtfgaders van de fomme daer

OTA Inpkets van dit Curcijfgedruckte heeft in den Jare 1671 ge ft aen , -(a) Vijf, [λ tyitQtrcijf-gedrückteismdenJarei6j$ voor ampliatie bygekomen. ,ènlare1671 heeftge$aeny                                                                 ^ ') rjc Pachter of des felfsColle&eur te betalen.           (d) vijf (e) vijf. sL· %re 1671 heeft geflaen het volgende Artiad, en in den Jare 1679 aytgebleven. "            '          "'                " Art. V.                        .            "                           ·: f) Van defequotifatie fiillen niet exempt zijn ende ghe-excufeert worden de Wijnkopers, maer

sa!

lêdefelve naer gelegentheyt van hare apparente confumptie ten vollen gequotifeert worden,fon~

ify den Pachter fulcks in de peyl fullen mogen aenreeckenen, dewyle verftaen werdt dat de voorfz iiimptic ial moeten gevonden worden uyt het tièftighfte-part, haer maentelijck volgens het dertien- Afticulvan de Ordonnantie op den Impoft van de Wyncfi ge-emaneert, voor jaccage toegheftaen ι iedatfyoockmidts dien, on-aengefien de voorfz quoti&tie over alle hare vermiflèn ten vollen Tap- sltnpoft fullen moeten betalen. Φ Isin den Jare 1675) bygekomen. \) Alhier heeft x^inno 16y 1 geflaen den volgenden Eedt, Formulier van den Eedt, te-doen by'de refpe&ive Pachters en Mede ftanders, van den Impoft op de Wynen, in te gaen den eerden Augufti, ende Oftober 16 j ι refpe&ive. itelooveendefweere, dat ickmyprazciièlijck fal gedragen naer de Ordonnantien ende Reiblutien aide Hecren Staten van Hollandc ende Weft-Vneilandt, over den Impoft op de Wynen,. ende op Qpifatie van dien by rny aengeftaen; Endedatickfoovandeghequotifeerde als onghequoriièerde ïiwn, den vollen taux ende impoft refpeftive invorderen fal, fondermet yemandr direttelijck of Mehjck te compoferen, overkomfte te maecken, of voor minder Impoft, als by de vooriz Ordon- laütnftaec uytgedruckt , aén yetnandt ecnige Wynen te laten volgen. So waerlijck moet ons Godt Almacht igh helpen, (i) yjlhier heeft geflaen den volgenden Eedt. Formulier van den Eedt, by Schepenen CommiffarifTen ende alle de gene die als Rechters geftelt zij η over de judicaturè van faecken, raeckendc den Impoft van de Wynen, te doen aen handen van de Heeren CommiiTariilèn van de Heeren Sta- ten van Hollandc ende Weft-Vrieilandt, tot de Verpachtinge van den voorichrevon Impoft, Htbcloovenendefxveerenwy, dat wy in alle faecken de welcke tot onle kenniiïè ende judicaturè wen ghebracht werden, raeckende den Impoft op de Wynen, fullen doen kort ende onvertogen ifeB ρ e.^at WY naer ons uyterfte vermogen het voorfz Middel, ende de Placaten, Ordonnantien itó ' b^ de ^eer€n Staten van Hollandc ende Weft-Vrieilandt, dién-aengaende foo op de f- llca^s °p de confumpde gemaeckt, fullen helpen handthaven en main&eneren. m i So waerlijck moet ons Godt Almacht igh* helpen. ijLL J ^"urcjjf-gedruckte is in den Jare 16j$ bygekomen t ende heeft in den Jare 16ji gheflaen het

Art. X V. Wen 7 λ ^ vermininge of vertreck van de gequotifeerde Inwoonderea in de Steden, Dorpen en ö^0JanJe^Provincie, midtfgaders by verandtinge van haer fortuyn endeghelcgentheyt, genö ?*ttïtp ] üfoieant^eby den Pachter ingebracht, ofdien-aengaendeeemgenafllagh of remiflie van ΚΟλf Pacnc-Penningen gepraitendeert mogen worden, foo fullen de Magiftraten in deSte- Nêtaa C-^e ^^aet^en van de Verpachtinge refpedivelijck gehouden zijn daer voor in te ftaen, dat ^He Τ er^c^eri*00ncn die op de voorfz Lijfte geftelt zijn, immers gheduyxende dentijdtvan *6itfo ^*01^ van ^e Pacnt m ^e &lve Steden, Dorpen ende Plaetfen eiie£t:ive gevonden worden ^ilSl^ vK» dat de fomme, waer op fyrefpeftivelijckgetauxeert zijn, aen haer verhaelt, of Υ executie, is't noodt, geconfequeer t fal konnen worden, tot fulcken eiFeite, dat by foo. verve

-ocr page 997-

Piacacen. 7. Baeck. 7.Τ1Γ*

<?6o

, verre in de voorfz tijdt van fes maenden yemandt van de ghequotifèerde Perföonen> pf [n k * ghevonden, ofwel bevonden mochte worden infol vent, oftothetopbrenghen vandevoo^ y machtigh te zijn, ofwel dat yemandt voor het expireren van de eerfte drie maenden fond λ^ van de ielvc quotifatie ghcdaen te hebben, mochte komen te vertrecken, iïiicks datde pt van de voorfz tauxe in der fel ver reguard in 't geheel 'of ten deele mochte wefen gefruilreert d j, Pachter vry fal ftaen de defcden van alfulcke ghequotifèerde Perföonen aen de Magiftraten in % ς l midtfgaders aen de Gerechten in de Dorpen, ende andere Plaetfen van de VerpachtingerefpccV r daer alfulcke defeften mochten werden bevonden, op te geven, die oock yeder in den haren h fullen zijn den ielven Pachter, met verhooginge vandealbereytsGequotifeerden, ofdooree ^ tauxe van ongequotilèerde Perföonen, daer van ter concurrentie van 't voorfz verlies te defdom «^i ende fchadeloos houden,                                                                                               m^ XVI · Des fal den Pachter de gequotiicerde Perfonen ter expiratie van de eerfte drie maenden van fVn r» f] ttiidts dat hy haer de Cedullen van hare quotifatie ten min ften fes Weeckeii te vooren lal hebben tèÏÏ den geftelt,voor deninnehoude van dien, paratelijck ende in conformité van de rigoureufc letteren · cutoriael, vermogen te executeren, en gehouden zijn de iel vc executie voor de expiratie van fes mae den na het ingaen van de voorfz pacht te voltreckcn, of by naiatighey t cndc verfuym van de voorfz - i cutie) darhy van de vooriz indemnité ende vaü alle regres teghens de Magiftraten fal wefen verfteeckc gehjek oock na'expiratie van de fes maenden deinfclventie ende het vertreck van de gequotifeerde Ρ' fonen, ende de fchade daer uy t ontftaen by den Pachter fondcr eenige refource of verhaelghedrapen moeten worden» Den Pachter fal gehouden weien van fyne üy t te loven paclit-penningen, ten opfichte van de onoli qüotifeerde Peribnen ende Familien, yeder maendt in handen of ten Comptoire van den Ontfaneei0 de Gemene Middelen te betalen een gerecht twaelfde-part. XVIII. Ende ten opfichte van de gequotifeerde Peribonen, fal hy inigelijcks gehouden zijn in de vijfde, fe ende levende maendt na den ingangh van fyne pacht, yeder van de felve maenden een gherecht derf* part van 't beloop van de Lijfte van de quotifatie in handen ende ten Comptoire vooriz te furneren

Ordonnantien op de quotifatie vanden Impofi*vande Wjnen, om vermogende Burgeren èndf Ingtzet enen inde Steden ende ten platten handt t JHo Handtende J¥efi-Vrie_fJavdt% ende tot naerkhtinge vandeTachters vanÜ f elven Impofi, om haer daernaer foowel', alsnaer de Generale ende f artkuh Ordonnantie op'tvoorfz Middelt e reguleren > fzedert prima OéïéenuL· en •vervolgens*

de voorfz quotifatie fal werden vermindert, fooi nigh, dat diegene, die fullen verklaren min quantitey t als een half Oxhooft als vooren geconfc meert te hebben > op een half Oxhooft fullen m dengheftelt diegene, die verklaren effen een ja Oxhooft te hebben geconfumeert, rnedc op cc half Oxhooft, ende die verklaren meermalse half Oxhooft, doch minder als een heel Oxhoo geconfumeert te hebben, op een geheel O*™0*[. ende foo voorts opwaerts, het minder gedeelten tijdts begrepen in het half Oxhooft, daer vann een gedeelte fal zijn, ende het wekke ten ÜP moeten betaelt werden j des dat die gene, o een half Oxhooft, ofte meer zijn geftdt» j*- voorfchreve Quotifatie fullen zijn ende bljve^ eximcert ende ontheven, foo wanneer .} ^,

I. £Èn Pachter iat ontfangen van alle de Per- fonen in de Quohiercn van de quotifatie gebracht foodanigen taux, als waer op de ièlve zijngequotifèert, ende dat over de Frahfchc, Rhijnfehe, Spaenfchc , ende andere Roelewynen, die de felve lullen inleggen : Wel- verftaende nochtans, indien de gequotifeerde Per- ibnen meerder quantiteyt van Wyncn, dan daer op de ièlve fullen weien getauxeert, quamen te con- fumeren, dat iy gehouden lullen zijn daer van, bo- ven het geit van de voorfz hare quotifatie, den vol- len Impoft te betalen, cndc haer dieh-aengaende pun&uelijck na de voorfz Generale en particuliere Ordonnantie te gedragen. ι i Ende in gevalle yemandt ioudeiiiogen meynen in de voorfz Quotifatie te hpogh aengheilagen te zijn , dat het de ièlve vry fal ftaen voor Burgermee- fteren van de refpeclive Steden, ende Schouten en Gerechten vande reipt cUve Dorpeneen eynde van het Jaer, ende lillcks in de maendt van September van het toekomende Jaer ιό82 te doleren over de vooriz gedane tauxatie, midts onder Eedeiolem- neel verklarende hoe veel Wijn hy geduyrende het Sayfoen van den eeriten Odtober 1681 , tot den cerften O&obcr 168 2 in fyne Huys4ioudinge heeft geconfumeert, het zy met fijn Familie alleen, ©f oock met andere t'fynen Huyiè»in welcken gevalle

Eede als boven konnen verklaren, »-■ gantfche Sayfoen geen Wijninhare WgJJ ge te hebben geconfumeert, *tzyrnetbaerr alleen, of oock met anderen t'harer1 Hu?^fer fal in foodanigen gevalle aen de vooriz geq» de Perföonen werden gereftitueert fFjy der hebben betaelt, als komt te bedragen oc.n, diefynaede voorfchreve ghedanc m™ |* voorfchreve Quotifatie iouden hebben^ ,eeefli^ talenwonder datden Pachter ^fVaptfft gedolcantientegenshetGemeeneUno . ^ doen» of afilagh te P<#f^ft&l^ verftaende, dat in gevalle haer fcdeie^ ^

-ocr page 998-

Gemene Middelen van Hollandt, Quotifatie yan de Wynen. pói

• den het Middel van de voorfz Quotifatie te ^neieO j de voorfz doleantie niet ial verftrec- ψ^ een regul» om daer na de Quotifatie voor ^ VO°kofflende te doen, maer dat de ièlve Qijoti- - ^or het toekomende gedaen fal worden; iö als ^bevonden fal worden te behooren; gelijck ten

gequotifcerden oforghequotiièerden, fullen ver- mogen over te doen, of op hare naem in een anders Buys j Kelder of Packhuys te doen inilaen, dire- tteiijck of indireetelijck door haer ièlven, of door yemandt anders ,-alwaer het fchoon dat de Wynen» daer op fygheqUQtifeert fouden moghen zijn, by haer of hare Famlien, liiet konden worden ghe- coniiimeert ·, gelijck oock de voorfz gequotifeerde niet fullen vermogen op de voorfz Cedullen te la* ten ftellen eenige Wynen, iiochte Biljetten te ha- len of doen halen van Wynen» die fy nietefFe&ive ende met der daet in haer eygen Huyièn of Kelders iullen inilaen, 't zy dat fulcks om den Wijn-verko- per in de verantwoordinge van fyne vermifte Wy- nen te fty ven 3 'tzy om andere redenen en infich- ten ibude mogen werden ondernomen j alles op poene van fes honderc guldens te verbeuren, foo by die gene die de voorfz Wijn overgedaen, of fijn naem daer toe gebruyekt, als mede by die geiie, die* alfulcke Wijn overgenomen, ingeflagenj officia vande voorfz verkeerde aengevinge gedient fal heb- ben» V ï f, ■■' Ende alibo daer aen ten hooghften is ghelegen, dat de voorfz quotiiatie ende Impoft van de wynen ten vollen betaelt, ende alle compofitien, oogh- luyckinge ende conniventie daer omtrent met de uyterfte vigeurgheweert moghe worden, dat de Pachters voor den aenvangh van hare pacht,in han- den van de Gecommitteerden op de Vcrpachtinge onder iblemnelen Eede fullen beloven, dat iy haer prdecifelijck na de Ordonnantie en Refoiutien van haer Edele Groot Mog. ghedragen, ende foo wel vandeghequotiièerde als ongequotiièerdePerioo- nen den vollen taux en Impoft refpe&ive invorde- ren fullen, fonder met yemandt direételijck of in- direetelijck te compoferen,overkomfle te maecken of voor minder Impoft als hier vooren > ende in de particulier Ordonnantie van de Wynen ftaet uyt- gedruckt, aen yemandt eenige Wynen te laten vol- gen j ende'indien eenighe Pachter bevonden foude mogen worden , contrarie den voorfz Eedt, eenige compofitie of overkomfte aenghegaen , of den voorfz Impoft aen yemandt in 't geheel of ten deele geremittcert te hebben, dat iöodanigh een Pachter ial vervallen in een boete van fes honderc guldens, ende daer en boven als een meyneedigen ende een contraventeur van de Ordonnantie arbicralijck aen den Lyve, ofanderfmts na exigentie van iaecken geftrafc worden, VIII. Den Pachter fal de ghequotifeerde Perfonen ter expiratie vandeeerfte drie maenden van de Pacht» voor de fomme begrepen in haer Cedulie van quo- tifatie paratelijck, ende in conformité van de rigou- reufc letteren Execütoriael, vermogen te execute- ren , ende gehouden zij η de felve executie voor de: expiratie van fes maenden, naehet ingaenvande voorfz Pacht te voltrecken. I X. Ende fal den Voorfz Pachter de voorfz executie binnen de voorfchreve iès maenden doende ,- voor, ende tot de fomme daer op de voorfz gequötiièer- de Perfonen by de voorfz Cedullen zijn getauxcert, hebben recht van prreferentie op de Goederen van

rcje van die gene, die in het voorlede Jaer

UVgcdoleert lönder nieuwe doleantien

de

• & Quohieren voor het tegenwoordige Say-

in haer geheel gebleven te

)ffe - - fcsnverftaen werden

f                   I I I. Dcftreiijcks foo fullen de gequotifeerde Perfonen «et igen de Wynen,op reeckeninge van hare «inKeuVen, elders dan in de Steden of Plaet- kalwaerly gequotifeert zijn, te confumeien, of btendefclve Steden of Plaetfen ten platten Lan- J of elders te trunfporteren, ofte vervoeren» ji lullen van alle de Wynen die fy buyten de piietfcharerordinariswooninge ofrefidentie ful- !en villen opdoen, inilaen of confumeren, gehou- den zijn te betalen den vollen Impoft, oock fchoon rciiomenfyluydendequantiteyt van hare tauxe in ÜePlaetfe vande voorgenoemde hare ordinaris refi- dentiemer. ten vollen quamen op te halen* 1 v. ' . . ü.itomme te vermyden alle frauden die onder de ïooriz quotifatie fouden mogen werden gepleeght, dêgcquotifcerde Perfonen gene Wynen, foo wel die ly volgens den voorfz taux, als daer boven iul- ka willen confumeren, lullen mogen inilaen,voor rade al-eeriyluyden dcfelve bchoorlijck aengege- tai, ende daer van een Biljet verkregen fullen heb-

sn,

V.

Endctcn eynde*t felve ordentclijck mogeghe- fchieden, fal den Pachter ghehoüden zijn ten aen- vangh van fyn pacht,aende gequötiièerde Perlönen over releveren een Cedulie , houdende de fomme dier op ly luyden, ende hare Familien refpeclive- lijck gequotifeert fullen zij n, midtfgaders de quan- weyt van de Wynen die iy luyden volgens de felve •taux, geduyrende den termijn van fyne pacht ful- ' kn vermogen in te ilaen, ende fal c'elckens fo wan- neer cenige Wynen by de Gequotifeerde Perfonen ingegeven fullen werden, aen den Pachter of fy- KftColleitcur de voorfz Cedulie werden overge- wert, om daer op by den fel ven, nevens het over- uren van't voorfz billict aengheteyekent te wor- eendequ.intitcyt van de Wynen, die volgens en «nunderinge van de voorfz tauxe verimpoit fullen lfh ende dat daer inne foo lange fal worden ghe- ^ntinueert, tot dat de quantiteyt van de voorfz TOpgehaelt, en fulcks de voorfz Cedulie vol- wlai zijn. Ende fulen de fe.ve ghequotifeerde gonen in het aengeven van de Wynen, het ha- £evant voorfz Biljet, midtfgaders het doen wèrc- ^ cn^et'nuys brengen van dien, ende voorts ten götae van alle andere voorvallen en circumftan- Gen' verrc^cn.Punauelijck reguleren naer de iki nien Particultere Ordonnantien, midfga- fMk^n daer van zijnde. |y. ,                  V I. οηΓ,,π,f^quotifeerdePerfonen, de Wynendaer

r1) lulle

-n werden getauxeert, aen niemant,'tzy I de voorfz gequotifeerde Perfonen 6 Α

Die

-ocr page 999-

Placaten. γ Boeck 7. Tit.

$6z

Χ.

XIII Ende op dat niemandt vermcync met k* · duceren van de voorfz tauxe of quotifati j ntr& donnantien en Placaten op 't ftuck van den' I van de Wynen ge-emaneert, in eeniee decW P? luxeert, of van den inhoude van dien afi,i, Te' tdzijn, foo is haer Edele Groot Mo enSffi^ mnge ende begeerte ·, dat alle de felve Placat y Ordonnantien.voor foo veel die door de opre h * ge endeinvoeringe van de voorfz tauxe SfeSSr tiè met zijn verandert, fullen bly ven in hacrLS ende dat een yegelijck wie het oock foudcmoT ι zijn,fieh daer na punauelijck fal hebben te remfcl

Die gene die in het voorfz Middel niet fullen zij η gequotifeert, ofte meerder W ij η komen in te leggen, als 't gunt waer op iy zijn gequotifeert, ful- len gehouden weien conform hec vijfthiendeArt. van den impoft van de Wynen, den fel ven Im- poft gereet te betalen ·, of indien het Wijntappers zijn, daer vooren ten genoegen van den Pachter Borge te ftellem X I. Eiide fal den Pachter volghens de Ordonnantie van de Wynen procederen tegens alle die gene, lbo wel gequotiièerde als niet gequotifcerdc, die het voorfz Middel fouden mogen komen te frauderen, of de vooriz Ordonnantie te contravenieren, ende genieten de voordeden ende boeten in de Placaten ende Ordonnantien begrepen. XII. Den Pachter fal gehouden wefen van fyne'uyt te loven Pacht-penningen ydermaendt in handen of ten Comptoire van den Ontfanger van de Ge- meene Middelen te betalen een gerecht twaeifde- part.

ren

Onder ftondt, Ter Ordonnantie van de Staten. Geteeckent, SimonvanBeaumona

Waerfchomvinge van de Staten van Hollandt endc JVefl-Vrieflanè,''M Impofl van de Wynen te doen verpachten niet de quotifati e voor gegoede Capitaliftml ■volgens de Ltjfle daer vangeformeert. In date den ν eert kienden July i6ji. daer onder de felve plaetièn reibrteren, aireede ge- reet leggen, ende te vinden zijn j ende in 't re- guard van de Plaetfen ende Piftri&en daer dePacht I eerft met 'tuytgaen van de volgende maendtSep-l tember fal komen te expireren , veerthien dagbenj voor de vooriz expiratie oock gereet fullen leggen," ende te vinden fullen zijn, continerende endc bc- heliënde de voorfz Quohieren denamen van alle § de peribonen, onder de voorfz quotifatic gebracht, met expreilïe van de ibmme, waer op de voorfe peribonen gequotifeert zijn, ten eynde die {pel die het ièlve ibude mogen aengaen, daer toe vry; acces ibude mogen hebben, omme hare reeckenin·\ ge daer op te maecken, ende de Pacht aengeiïaen j hebbende, oock vaneen dubbelt van dien, voor fqo veel haer DiftricT: concerneert t'haren koften gedient te konnen werden: Des foo fullen a"eciJc gene, die de vooriz Pacht iiilien aenftaen verdacht zijn, dat Oniè ferieufe wille ende crnftige begeerte is, dar alle compofirien, ooghluyckingc endecon· niventie ontrent het voorfz Middel geweert wer- den , ende dat tot dien eynde de Pachters voor den aenvangh van hare Pacht inJianden van pnieuc committeerden op de Verpachringe onder ioiem· nelen Eedc fullen moeren beloven, dat iy haer uau ontrent prccifclijck nae Onfe Ordonn?.ntiencnöv Rcfolutien iullen hebben teghcdragen, cnüe ü

E State landt fien o wetenbetcringeendevan den Impoftden dienft vanfolurie van degoetgevonden hende MiniftersOnie Vcrgaderals Schepenenvan Onfc gemeSteden ftaen, edePerfoonen,boven gegoedtvier-en-twintigWijn-koopersibodanige van dibmme gegoetrefpective Famdoenftellen enofre gedetermin"Wy totnaerichtenen, ende bymet het pachtevoornemen zijn

wel van de gequorifcerde als ongequotiti en den vollen Tauxende Impoft re^ deren fullen, fonder metyemandcdirew^

rie goetgevonden hebben bekent re maecken, dat nie$ alleen de Exemplaren van de Ordonnantie nicuwelijcks op het voorfz Middel van de Wynen

V

gemaeckt, macr dat oock de Quohiereri vanfoo- danige gequotifeercle Perfoncn by Onfe Gecom- mitteerden geformcert > voor foo veel de Plaetfen ende Diftriften belanght daer de Pacht van de Wy- nen met her uy f gaten van de jegenwoordige loopen- de maend ial komen te cxpireren3ter Secretarie van de Steden, daer men gewoon is de Verpachringe

of indireftclijcktc compoferen, ofte ovctkot te maecken, ofte minder fommc alslrtde,^ an Quohieren ende Ordonnantien is uyfê^^p yemandt wie het oock foude mogen zijn» ( fangen, ofte aen yemandt daer van jets tet ^ te remitteren: Ende op dat niemandt van ^ gezetenen fich ioude mogen komen in te o

• --·            ' i-r?·· r^i—gende, ais>v»*ci vr

111

van des gemeencLandts Middelen te doen, ende dathy meerder Wijn inlcgg

-ocr page 1000-

ggfaenë Middelen van Hollandt, Quqtifatie van de Wynen. pó|

r orfe Qüohieren is gheilek, van de felve *V'°Vijn geen IraP°ft ichuldigh iöude zijn: ;r »,«ι mi dat alle Pachters van de Wync'n ι Slietten die fy de goede, Ingezetenen, vol- teneur van Onfe Ordonnantie fullen ter

Onfe Ordonnantie hreeder ge-expreffeert, want Wy alle het felve, alfoo voorden dienft van den Lande bevonden hebben te behooren. Ende ten eynde niemandt van deièn ignorantie pretendere j laften ende ordonneren Wy , dat deien binnen den voorfz Onfen Lande fal werden ghepubliceert ende geaffigeert, aldaer men gewoon is publicatie ende afficTrie te doen. Gedaen in den Hage, ondei Onièn grooten Zegele op den, veerthienden Julij defesJaersOnfes Heeren en Salighmaeckers f6fï. Onder ftondt, Ter Ordonnantie van de Staten. Was gheteeckent, Herbt. van Beaumont.

(tellen, expreilelijck de voorfz Onfe goede

tenen daer van fullen hebben te waerichou- ^£ jpililcks indevooriz Billietten daer van

•h 0ientiete maecken: Ende dat voorts de d Pachters haer in alles conform de voor- de Onfe Ordonnantie pun&uelijck endeex- IckfuÜen hebben te reguleren en te gedragen ; S opdepeynenende boeten in de voorfchreve

fkaet tegens Compofitien ende uytkoop over den Impoflop de Wynen» vanden ïyOöïober 16^. Sie „ptPlacact-BocckïVoLpag. 1Ö80. ■" fkcaet tegens hetfetten van gelagen in Wijnkopers Huyfen <> vanden 30 July en 17 September 1658 eGrootPlacaet-Boeck 2 Vol. pag. 2 ƒ14. Naerder Placaet van de Staten van Hollandt endeWeji-Vrieflandt y tegens het fetten van gelagen en tappen in Wijnkopers Huyfen. In date den eerfien Juny \6<$$.

Staten van Ho Handt ende Weft-Vries* landt, Allen dengenen die defen fullen fien ofte hooren lefen, Saluyt. T>oen te weten: Alfoo Wy dagelijcks hoe langer De meerder in ervaringe komen, dat verfcheyde oaetwillige Perfoonen, Tonder praetext vanWijn- oopers'tezijn ) hare Wynen met Stoopen, Kan- enen Pinten, van de Luyden laten halen,als mede ihareHuyfen, Packhuyfèn ende Kelders in ghe- jekeMaten en Romers als openbare Herbergies i:en drincken, contrarie onfe Ordonnantie op het Middel van de Wynen ge-emaneert, ende niet'te- pilhende onfen Placate daer tegens ghcdaen pu- fceren onder date den dertighften July 1658, en bekende alle't felve niet alleen tot merckelijck '«val van't voorfz importante Middel , nemaer wcktotgrootc fchadc ende ruïne van de openbare fappers, SOO IST, Dat Wydcfaeckcnaeder wcrgfiemerckt hebbende, endeghenegen zijnde ie voorfz iluyckeryen en dcfraudatien te weeren, .'erboden ende geinterdiceert hebben, gelijck Wy 'crbieden ende interdiceren by defen, datgene β ijnkoopers binnen onfen Lande van Hollandt en iVcft-Vriefhndc, fullen vermogen 'eenige Wijn iet de Stoop, Kannen of Pinten te verkoopen, of Ψ tedocn, onder wat praetext het felve foude mo- •"igefchieden, nochte oock de felve by Kannen, ^Nfflafen, Romers, of eenige andere grooter JiileyflQer Maten in hare Huyfen, Packhuyfèn of

de expiratie van de voorfz fufpenfie, de peylinghc t'haren Huyle, even als in de Tappers Huyfinge, te moeten gedogen; en in reguard van de Haelacrs of Drinckers voorfz, op een boete van vijf en twm- tigh guldens voor deeerfte reys, vijftigh guldens voor de tweede reys, ende hondert guldens voor dederde reys; Alle de vooriz boeten te appliceren voor d'eene helft ten behoeve van den Officier en Armen van de Plaets daer de voorfz contraventie foude mogen voorvallen, ende de wederhelft ten behoeve van de Pachters ende Aenbrengers, elcks half en half. Ende ten eynde de voorfz frauden te beter foude konnen achterhaelt worden, hebben wy de Overluyden van de Tappers Neeringe in de Steden, daeriöodanigeOverluyden zijn, of an- derfints eenige van de principaelite Tappers, by de Magiitraten daer toe fpecialijck te committeren, midtfgaders oock de Pachters van de Bieren, geau- thoriieert ende gcqualificeeit, ghelijck wy de felve authoriièren ende qualificeren by defen, om de be- keuringe over tranigrcifren van defen onièn Placate by preventie te mogen doen, ende infulckenghe- valle te participeren in de boeten en poenen, in alles even ende in iulcker voegen als ten opfichte van de Pachters van de Wynen hier boven is ghefratueert. Aurhoriferen voorts ten line voorfz de Pachters van *t voorfz Middel van de Wynen, dat fy, geaffi- fteert zijnde met een Gerechts-bode, die fy daer toe fullen mogen aflumeren , tot alle de Wijnkoo-

riders te verkopen, of om geldt te laten drincken,

pers, op de welcke fy iufpicie foude mogen hebben,

3^ eenige gelagen aldaer te fetten in eeniger ma- van hare Wynen in voegen vooriz binnen hare Interdiceren ende verbieden mede, dat _ Huyfen, Pachuyfen, of Kelders om geldt te laten

ntemandc 5 van wat conditie ofqualiteythy foude ( ^genwefen, fal vermogen eenighe Wynen met «oopen, Kannen of Pinten uyt de Huyfen, Pack- ftuy en of Kelders van de Wijn-koopers te halen, Jol eeniohe Wynen om geldt aldaer te drincken ·, les, op een boete van fes hondert guldens, ende

drincken, vifitefullen mogen doen, fonderdatde Wijn-koopers 't felve fullen mogen weygeren, veel min feytelijck beletten, op pcene als vooren. Ende ten eynde mede de voorfz vifite en bekeuringe niet vruchteloos of illuibir foude mogen gemaeckt wor- den2, onder praetext dat de Luyden, aldaer gevon-

tfnjaer fufpenfie van hare NeeringcT, in reguarde I den werdende, fouden willen voorgeven, en hare I ^ijn-koopers, in wiens Huyfen, Packhuy-1 daer mede van de voorfz boete eximeren, als datfy- 1^ Kelders, de Wy η in voegen als vooren ghe- luyden aldaer gekomen fouden zijn omme Wijn te tofSedroncken foude mogen zijn, ende naer fayen, met intentie om een Vaetje, ten minften 6 Α 2                             van

-ocr page 1001-

Placaten. 7* Boeck y. Tit,

Ρ Η

van vier Stoop groot, te kopen ende in te leggen ·, Suilende, des veribcht zijnde, gehouden zijn in cas iy het iel ve niet en konnen proberen, met ib· lemnelen Eede te verklaren, dat fy aldaer niet ghe- komen zijn om eenige Wijn voor gek te drincken, dtreclrelijck nochindirectelijck, met dien verftande nochtans, dat by gebreecke van de voorfz probatie of weygeringe vanden voorfz Eedr te doen, de felve iniulcken geval voorichu'digh gehouden worden, ende incurreren fullen de boeten hier vooren ver- haeltj ende dit alles onvermindertdeboetebyon-

fen Generalcn Placate tegens alle de fraud ftacueert. Ende ten ey'ndc het inneho^i'" g'le" dcfen alomme onderhouden mach word V3n niemandt daer van ignorantie en pretender'

J OM.

bieden ende bevelen Wy, dat defen al werden gcpiibliceert ende geaffigeert daeS hoort, ende te geichieden gebruyckelijck Lr daen in den Hage onder Onfen grootenZeo' ι den eerften Junij 1669. Onder Monde T°P Ordonnantie van de Staten. Wasgeteè t β

Refolutie van de Staten <van Hollandt ende Wefl-Vrieflandt, denim β van de Wynen door eenigepracaulien te benefieïeren. In date den feventhi J

m

September 1676.

jYrefimipcie gedelibereert zijnde op't ad- vis van de Hccren haer Edele Groot Mo. Gecommitteerden, ingevolge ende tot voldoeninge van der ièlver Refolutien Commifloriael van datis den drie en twintighften ende achthienden November des voorleden Jaers, hebbende ghe-examineert ende overwogen de Re- queften vanCornelis Emaus, cum iuis, ende Carel jacot, ghewefêne, endejegenwoordige Pachters van de Wynen over Amlterdam» houdende dac iy tot hacr groot leetwefen ondervonden, dar niet alleen den voorfz Impoft van de Wynen van tijde tot tijdt vcele duyiènden was ghedaelt, fulcks dat daer de ièlve 'm voorgaende Jaren hadden gheren- deert twee hondert tachtich duy iènt guldens, niet tegenftaende de Bieren cock als doen veel hooger verpacht waren , als die nu verpacht zijn , den voorfz Impoft in den Jare 1674. was verpacht ghe- weeft voor de fommc van hondert drie en twintigh duyiènt guldens eens, ende fiilcks noch ièeckerlijck tot groot verlies, ende dat het felve oock van Jaer tot Jaer meer en meer ibude komen te verargeren > ja dat den voorfz Impoft in 'c korte t'eenemael tot niet, of ten minften tot een ilechte Compoiltie- pacht ibude komen te vervallen , indien niet promptclijck daer tegens wierde vooriien ; Dat alle het felve wel principalijck daer uyt was voortko- mende, om dat de Wijn-tappers omtrent hare Tap-huyfen huy ren, of door andere doen huyren Kelders of Packhuyfen, op denaem van deCc of van gene, die de iel ve in praeteniè qualiteyt van Groilier of VVijn-kooper,' beleggen met Wynen, ende waer uyt dan de Tappers niet alleen halen alle de Wyn die iy binnen hareHuyièn confumeren, miier waer uytfy oock andere mindere Wijn Tap- pers vooriien met foo veel Wijn, als iy tot hare Tapperyen van noödén hebben, ende dat door middel van FlciÏèn,die fy uyt hare Tap-huyicn met Wijn gheftadigh doen uycdragen, ende vullen op Vaetjens, die de Wijn-Tappers in hareHuyièn hebben, conmmcrende door die practijequen, fop wel den eenen als den anderen, alle hare Wynen, ibnder een ftuy ver van den Impoft te betalen, of fonder dat by de particuliere Ordonnantie op den Impoft vin de wynen ge-emaneert, tegens fbda- ïiigeiluyckeryenfuffiiantclijck werde ghêcavecrt, want of wel by het negende Articul van dien isghe- ftatueert, dat ièlfs de Kelders van de Groffiers op dertigh Roeden na acn den anderen niet mogen

zijn ghelegen, verre zy het daer van daen, dat de Tappers onder, beneifens, voor, of achter hare Huyièn fouden mogen hebben fodanigecorrefpon- derende Kelders of Packhuyièn, daer uyt fy naer hacr appetijt ende welgevalle, t'allen tyden konnen iluycken ; Dat de Supplianten echter de voorfz iluyckeryen tot hare irreparable fchade niet konnen voor-komen, weeren of fteuyten, dewyle de voorfz inhuyringe van Kelders, ende uytdraginge van Fleflèn dagelijcks hoe langer hoe meer isac- creflerende.zijnde door de Supplianten by fchrifte- lijcke Memorie of Lijfte opgegeven, ende nomi- 1 natim ghefpecificeert een fcer groot getal van Kei* 1 ders ende Packhuyièn, daer Tappers, naeft,boven, I voor, ofachterwoonen, endeopcorrefpondcrcn met Deuren, Venfters, Luycken ende diergelijcke openingen ende iluyp-gaten, fulcks dat indien daer tegens niet en wierde vooriien, den voorfz Impoft op de Wynen in voegen als voren, notoir geheel re niet ibude loopen,ende het Landt gefruflrecrt wer- den van ibo importanten en confiderablen Middel; dat de voornoemde Supplianten oordeelden) dat het voorfz inkanckerende quaedt uyt de voorfz Kelders voortkomende, feer bequamelijck foudc konnen werden tegen-gegaen, indien de Supplian- ten mochten werden geauthorifeert inflagh-Celen te weygeren aen die gene dewelcke eenige Huyien, Kelders of Packhuyièn, 't zy op den name van een Grofüer, Wijnkooper of anderimts wilden beleg- gen, of doen beleggen, onder, naefl, achter, or voor een Tappery, of tot dewelcke een Tapper acces oftoegangh is hebbende, doormiddel van kleyne Stegen, Sloppen, Venfters, Deuren, Lup ken, of andere openinge of gaten, ende in f gene" rad die niet van een Tappers Huys &*'MgcVf eenige Roeden afgelegen zijn, brecder oTOer w Notulen van den twaelfdcn defcr dopende m^ September gementioneert > hebben de Hcere de Ridderfchap ende Edelen, midtfgaders dcui deputeerden van de refpeftive Steden, ge«πι teert ende bewillight, ghelijck hacr Edele ur· *· confenteren ende bewilligen midrs delen, aar mandt in het toekomende, aen vangh iJgggL den eerilen Oftober 1676, met Wynen Wfflg1 beleggen eenige Huyfen, Packhuyfen» *« SokSs, of eenige andere Pbetfen, groot cW daer toe een of meer Herbergiers or 1 *m g' ■„, oftoegangh konnen hebben, door kley          , Sloppen, Deuren, Venfters, Luycken, ψ ^

-ocr page 1002-

					Gemene Middelen van Hollandt, Wynen.
									9&1
			f'atsn? ofandeffints, anders als door of ^M^nue^s Heeren ftraren* ende voor foo SSiand tonde mogen beleggen eenige Huyfen ïïuvfeflj Kelders, Solders, ofeenigcandere * erroot of kleyn} tot dcwelckecenighe
							I Mede op een peyne van duyfent guldens te ver- ' beuren, by den genen die weygerigh ibude mogen bly ven den voorfchrevcn Eedt te doen, de voorfz pcene te verbeuren half ren behoeve van den Offi- cier , ende half ten behoeve van den Pachter ·, ende dat den Pachter gehouden fal zijn binnen een maenc naer hetingaen van fijn termijn van Verpachtinge, ofte anders een maend naer dat yemandt begonnen fal hebben de Neeringh van Wijn-kooperye te doen, de voorfz Wijn-koopers den voorfz Eedt fullen moeten afvorderen, mede op een pcenè van duyfent guldens te verbeuren, de eene helft ten behoeve van den Officier , ende de andere helft ten behoeve van den Armen. Ende eyndelijck, dat daer-en-boven de Pach- ters, hare Borgen en Medeftanders, onder Eede fblemneel fullen moeten belooven ende fweeren, datfy geduy rende hare Pacht, diieittlijckoftein- direcielijck, door haer , noch door anderen, in geenderhande manieren eenige Wijn-kooperyeof Tapperye en fullen exerceren,plegen of laten doen, onder hoedanigh pretext fulcks oock foude mogen zijn, ende datfy van gelijcken aen Wijn-koopers ofte Tappers die den Eedt niet fullen hebben ghe- daen, niet en fullen geven, of doen geven, dirc&e- lijckofteindireftclijck, eenige Ceelen om Wynen te moghen uy t ofte inflaen, als mede niet en fullen favoriferen ofte gunft bewyfen, den eenen Wijn- kooper ofte Tapper meer als den anderen, in het doen betalen ofte Geldt af-nemen, maermet alle de fèlve handelen op een eenparigen voet ■, ende dat fy niemandt ter wereldt, van wat ftaet, beroep ofte conditie hy ibude mogen zijn, fullen eximeren of vry laten van de volle betalinge van deièn voorfz impoft; Datfy oock niet fullen geven aen yemanc wie hy oock foude weien, anders als die by de Ge- nerale Ordonnantie zijn ge-eximeert, eenige Ceel ofte Ceelen, tot fu leken effecte, om daer op gratis, en fonder voldoeninge van 's Landts volle gerech- tigheydt eenige Wijn te moghen inflaen-, Dat fy mede den voorfz Impoft eens wel betaeltzynde, niet fullen reftitueren of wederom geven, of ander- fints refcontreren, dire£telijck ofindire&elijck in eeniger manieren: Ende dat fyluyden, noch oock den Officier,, over frauden of con traven tien die fy fullen hebben achterhaelt, niet fullen mogen com- pofëren» anders als ten overftaen vanden Officier en Schepénen-Commiflariilèn, onder wekkers Ju- riidictie de voorfz frauden of contraventien fullen zijn achterhaelt, alles ende yder poin& van dien, boven "de ftraffe van nieyneedigheydt, op de ver- beurte mede van duyfent Caroli guldens , t'appli- ceren d'eene helft ten proffijte van den Officier, en de andere helfte ten proffijte van den Aenbrenger, ende ten reguarde van den voorfz Officier, anders als ten overftaen van Schepenen-Commiflarifïèn, compoferende mede op een boete van duyfent gul- dens 5 t'appliceren* d'eene helfte ten behoeve van den Armen, endede andere helft ten behoeve van den Aenbrenger; ende dat de Heeren haer Edele Groot Mog. Gecommitteerden , gaende op de Verpachtinge van des Gemeene Landts Middelen, den voorfchreven Eedt aen de voorfchreve Pach- ters , hare· Borgen ende Medeftanders fullen heb- ben af te nemen. -                            Placaet
		fulierePerfoonen, geen Herbergiers of Tap- P jjncjC) acces of toegangh kunnen hebben ÊjdcyaStegen, Sloppen, Deuren, Venfters, ickeiij andere openingen of gaten, of ander- S anders als door, of over pubhjeque's Hee- graten, dac de fel ve particuliere Perfonen ghe- Hknfalleiizijn, foo meemghmael denPachrer falcksbcecrenfal, haer metEede te expurgeren, L^nochyemandt van harent wegen, dire&e- rtofiiidireftelick hebben gehaelt of ontfangen, ^kniet halen of ontfangen fullen eenigerhande lliinin grooteof kleyne Mate, uyt eenige voorfz PickhuyTèn, Kelders, Solders, of andere plaetfen, tónec Wijn heilagen zijn, of daer toe fy door de m[ikleyne Stegen, Sloppen, Deuren, Venfters, iavcken,of andere openingen,gaten of anderfints, isiloorof over publijcque 's Heeren ftraten, toe- «nghof acces konnen hebben, fonder daer van als rooren een behoorlijck Biljet van den Pachter ghe- uclti ende den vollen Impoft van de felve Wynen en den voorfz pachter betaelt te hebben, op pcene btdiegcn&die fouden mogen in gebreecke bly ven len νοοή Eedt te doen, daer over fullen verbeu- {necnfomnie van duyfent guldens, t'appliceren leecne helft ten behoeve van den Aenbrenger, en iewedcr-helft ten behoeve van den Officier van de We, ten ware de voorfz particuliere per (bonen, ser hadden de voorfz Deuren, Venfters, Luyc- Mj andere openingen of gaten, gantfch en t'eene- udtotcontentement van den pachter, of difcre- svan Schepenen Commiflariflèn te ftoppen -, Dat oorts alle Wijn-koopers binnen defè. Provincie Én moeten afleggen, ende doen den naervolgen- aiEcdr.
				cï\dtf&>eere ick, dat ick geduyrende den tijd vnn mijn Wïjnkoperye, diretlelyck ofindi- Terteiijck, door my of door andere op mynen of c/> andere Namen , in geenderhande manieren « Tapperyefalexerceren, plegen, of laten doen, vwfpecialijck dat ick aen geen Tappers of an- «ereTerfonen, enoockaenniemandt van ha- fnt'megen toegangh falgeven tot de Tackhuy- M, Kelders of andereTlaetfen, indewelcke 'unmky my opgeflagenztjn, om defelve Ify- iimjerfleet ofconfimptie, fonder alvoren te tobben venhoont behoorlijck Biljet,af te halen; wdegeneralijck, dat ick aen niemandt, van jjfjtaet of conditie hy mocht e zijn, eenighe pVmfaltiytflaen, in het groot'ofkleyn, di- Welijck noch mdireblelijck, als doorghefwo- L· lj"'werc^rs, ende na dat van de nyt te γ*wynen behoorlijck Biljet van denTach- M ghethoont zijn s Ende dat ick oock geen p(^mTackhuyfen, Kelders, of andere Μ ψ m&efla&en» ende rny in eygendomyiiet borende, falverkopenby de kleyne Mate.x > ^o waerlijck moet my Godc Almachtigfi

-ocr page 1003-

Placaten. 7. Boeck. j.Tk.

$66

Placaet van de Staten.van Hollandt ende Wefl-Vrieflandt h h ΙΓ

van de heten. In date den achtiendsn September ι <Sjj

verhoogimev            ,              * an £endnl

E Staten van Hollandt ende Weft-Vries- landt. Allen den genen diedeièn fullen ilen-ofte hooren leien, Saluyt. 'Doen te weten} Dat Wy tot beneficie ende ver- beteringe van het Middel of den Impoft op de Wy- nen, goedtgevonden ende geordonneert hebben, vinden goedtende ordonneren by defen, dat alle die gene die de Rhijniè Wijn by minder quantiteyt dan een Voeder Vat, endede Franfche Wijn by minder quantiteyt dan een Vat van vier Óxhoof- den uytilaen , fubjeel fullen blyven de peyl ende verantwoordinge van het Vermis, by de Ordon- nantie op.den vooriz Impoft van de Wynen t'haren lafte geftatueert, midts daer tegens ghenietende maendtlijck een tfeftighfte part voor laccagie, en dat de Pachters willende peylen, akijdt een gene- rale peyl over alle Wijnkoopers fullen moeten doen} dat de Tappers ende Herbergiers infgelijcks jTubjecT: fullen blyven de peyl ende verantwoor- dinge, t'haren lafte by de voorlchreve Ordonnan- tie gheftelt; Dat de geldt-boeten, by den vooriz Generalen Placate ende Generale Ordonnantie, midtigaders by de voorfz Ordonnantie van de Wy- nen geftatueert, in het reguardt van die gene die ter faecke van fraude in 't voorichreve Middel van de Wynen fullen werden gecondemneert, een der- de-part hooger fullen moeten werden genomen als de lelve by den voorfz Generalen Placate ende Or- donnantie , midtigaders by de voorfz Ordonnantie van de Wynen zijn geftelt, en dat fulcks de vooriz Fraudateurs van 't vooriz Middel van de Wynen,* ten reguarde van de voorfchreve geldt-boeten in eenderde-part hooger als de voorichreve Placaten

en Ordonnantien medebrengen, $ècnnJ* liillcn moeten worden : Datde ϊ!β»! vooriz Impoftopde Wynen gehouden'ffi\P temaecken en te formeren een Lijfte van all·? gene dte in Huyfcn vvoonen daer Kelders of if huyfen zijn, in de weleke Wynen of fóftffi geleght, 'tzyvooren, onder, achter, ofnefe ionder verfchoomngevanyemandt, endedevo.' fchreve Lijfte aende Heeren Burgermeeftercn en Regeerders van de refpeftive Steden over te leve ren, en dat de iel ve Heeren Bürgermeefteren/ofe felfs, ofte door Gecommitteerden, haeropdeae legentheydt van de voorfchreve Perfoonen fulfen informeren, ende op de informatien by haer seno men, of op rapport van haer Gecommitteerden, de ielve Perfonen op eenen feeckeren jaerlijckfchen tausiullen moeten doenfetten; Endedat denim- poft op de Spacnfche ende Rhijnfche Wynenghc- fteldt, fal worden ge-egaleertendegelijdcgefteldt met den Impoft op de Franfche Wynen, ende dat midts dien ter faecke van de voorfz Spaenfcheen Rhijnfche Wynen geen anderen Impoft fal worden betaeltjdandievande voorfchreve Franfche Wy- nen betaelt werdt. Ende op dat niemandt hier van ignorantie pretendere, foo bcgeeren Wydatdefen alomme gepubliceert ende geaffigeert ial werden daer het behoort, ende in gelijcke gelegentheden tegeichieden gebruyckelijck is, Gedaeninden Hagè den achtienden September 1677. Onder ftondt, Ter Ordonnantie van de Staten. Wasgcteeckent, Simon van Beaumont,

Brandewynen. f\Rdonnantien van denlmpoflop de Brandewynen, t'zedert den Jare 15-83 tot den Jare 1621 > htjk

V

incluys. Ordonnantien op 'tfelvefubjefl, t'zedert den Jare 162 3 Ut den Jare 16 ff. Aldaer pag. ί 6fy· &Jl"e vervolgens alfo verpacht tot den Jare 1676 incluys \ Ende in Oclober 1677 geamplieert in mamerenhttf

naer volgende

Ordonnantie, volgende de weleke ten behoeve vande gemenefaech in de Trovincie van Hollandt ende Wefl-Vrieflandt van wegen ende volgende den ef- fent e van de Staten derfelver Landen, inyederStadt met fijn cDiflrt^^ ^φ. fal worden denlmpoji op de Brandewynen, t'zedert prima Qttobet 10? toU laetflen September I6y$, τ                                                                                                  j          Fndc^"!' vers per ftoop als voorfz is te vorderen. ~ ■ ^ alle Vaten te reduceren nae advenant, net _y felve Wynen met Alfeni, Anijs >Jf^fMh^ kei, of ecnige andere Speceryen of Kruyaei,ycfj danigh die oock ioüden mogen weien, waro getrocken ofte eebrandt. ,                               °                 TT Defen Impoft fal niet alleen betaeldt worden^ alle de Brandewynen die ter ct^nï vvkilandcf^ den Lande van Hollandt ende Wel*- ν ^ ^ werden verkocht, maer oock mede - g^y.

\%k Pacontfangof die avan buybrandt fullen woSpoelingh, Biervan elck ftoop Aibndereenigh öngere , Tappers ovan dien cenigen

-ocr page 1004-

Gemene Middelen van Hollandc, Brandewynen.

967

en die t'Scheep fullen werden gedroncken of ^ruïneert-, doch fullen van den lèlfden Impoft esempt weien de Brandewynen die gevoert ! top verre Dorts Aem ofcedacr boven mede nemende:

den Pachter of Colleclreur hebben aengegeven , en een behoorlijck billiet daer af gehaelt ^inhoudende de quantiteyten qualiteyt van de Brandewynen, op de verbeurte van de felve Wynen, ende daer en boven een boete van vier hondert gulden, en van hare Neeringe gefufpendeert te worden den tijde van een geheeljacr. V I Gelijck mede de voorfchreve Koopluyden, Factoors , Grofliers, als mede de Brandewijn- branders, geen Brandewynen of Gediftilecrde- wateren fullen moghen uy tflaen, fonder dat daer van isgehaelt een behoorlijck billiet: T>at oock nie* mandt eenige Brandewynen of Ge dïfiile er de-wate- ren fal mogen ver/enden, als op een billiet van af- fchryvinge^ daer toe van den Ψ acht er te haten ·, in- houdende de quant iteyt en qualiteyt van dien, midtf- gaders aen wie, of op wat pk et f e de felve fullen wer* den verfonden ·, ende dat die niet fullen werden ge- ar beyt als door gefwoore Wijn-werckers, op de boete als voor en. V I I Ende fal niemand eenige Brandewijn of Gedifti- leejrde-wateren in Vaten, groot of kleyn moghen wereken binnen de Steden, 'tzyin 't opdoen uyt eenige Schepen, Schuyten of eenige Wagens of Karren, of in 't inflaen in eenige Huyfèn, Pack- huyfen of Kelders, of oock in 't uy tflaen uyt eenige Huyfen, Packhuyfen ofte Kelders, in eenige Sche- pen , Schuyten, of op eeniglïe Wagens, Karren, als de gefwooren Wijn-werckers of Kraenkinde- ren binnen de felve Steden geftelt, op pcene dat de geene die geen gefwooren Wijn-werckers of Kraenkinderen zijn , fulcks doende, lullen ver- beuren een boete van vijf-cn-twintigh gulden op yder Vat, 't zy groot of kleyn, datTy lullen heb- ben gewrocht: Ende fullen de gefwooren Wijn- werckers of Kraenkinderen 't gunt voorfchreven is, mede niet mogen doen, ten zy haerluyden daer van gelevert zy een billiet van den Pachter ofre fynen Colle£teur daer toe verkregen, op pcene als voren, ende privatie van hun Officie , ende fullen die gene die eenige Gebrande wynen of Gcdiftileerde- wateren door yemandt anders, als doordegefwo- ren Wijn-werckers of Kraenkinderen doen were- ken , verbeuren een fomme van fes hondert guld. VIII. Alle Koopluyden, Fa&oors ende Grofliers, dio hen met Brandewijn generen, fo wel uyt defe Lan- den als Uytheemfche, midtfgaders de Brandewijn- branders lullen op't verfoeck van den Pachter moe- ten aenwyfen alle de Gebrandewynen ende Gedifti- lecrde-wateren , die fyluyden onder haer, ofte by haer hebben leggen, orame de felve by den Pachter te doen peylen, ende de quantitey t en qualiteyt van dien te doen opfehry ven, op pcene van twee hon- dert guldens op yder Vat ofte Vaetjen, 't welck fy in den peyl verfwegen ende niet aengeweièn fullen hebben,boven de verbeurte van de verfwegen Wy- nen. Ende fullen de voorfz Grofliers en Brande- wijn-branders gehouden wefen te refponderen, en, den Impoft te betalen, die by de peylirlge alle twee maenden te doen, bevonden fal werden minder dan by het billiet of affchryvinge vanden Pachter kan blijeken daer van uy tgeflagen te zijn, midts daer af treckende voor laccagie ter maendt een veertighfte part. Da

^tC

flijck mededeaf-fchryvinghe fullen genieten de ^odewynen die in qualité van vcertigh ftoopen 1 ofte twee-en-dertigh ftoopen Amftelre- fffls' a's Koopmanfchap over Zee, ende de Ri- ten opwaerts fullen werden mede-genomen, T'de daer van uytgaende Convoy werdt betaelt, "kits verthoonende aen den Impoft-meefter dq Mfdc Convoy-cedulle : Wel-verftaende, dat tot ljjfran.de Bootsgefellen haer voeringh, de voor- fehrevc quantitcyt fal mogen gefteeckeri werden in Yaetkcns van thien· ftoop Dons, ende acht ftoop kfterdams, ende de felfde Convoy-cedulle niet ïerdende vertoont, gehouden fullen zijn den Im- ii te moeten voldoen ende betalen. III. Allede geene die met eenige Brandewynen ofte jndcregediilileerde Wateren, binnen eenige Ste- en ofte Plaetfen vanHollandt ende Weft-Vries- lindtfullen inkomen, het zy van over Zee, ofte iiytde Geünieerde Landen, ofte buyten de felve;, fullen gehouden wefen aen den Pachter of Col- kfteur t'haerder eerfter aenkomfte aen te geven feiten rechten naem, ende fullen geene der iel ver Wjnenoftegediftileerde Wateren uyt hare Sche- pen, ofte van hare Wagens ofte Karren moghen KUj doenloflèn, ofte tot dien eynde reppen of weren, oftegedoogen datiiilcks ghedaen werde, wende al eer daer vangehaelt lal zijn een Los- Cïcl, op de verbeurte van de fel vc Wynen of Wa- Étn, endede ibmme van fes hondert guldens. We fal den Pachter ofre fynen Comrnisdacr by mop komen, om op te teyekenen alle de Wynen tnde Wateren diegeloft lullen werden, ende wie «felve toekomen, ofte onder wien de felve fullen werden geleyr, fonder dat hem yemandt daer te- gens fal moghen (tellen, op ghelijcke boete als

i'ooren.

I V.

Ende tot beter verhoedinghe van alle frauden, iuilengeen Schippers, Schuyt voerders, Wagen of we-luyden, eenige Brandewynen of gediftücer- ^ Wateren geladen hebbende, ende komende in *ψ Steden ofte Plaetfen van Hollandt en Wcft- ricilandt, fal daer mogen bly ven vernachten, al- lerhetdatiy hen wilden excuferen met de Wy- »te willen voortvaren, fonder eerft en»alvooren Μ achter op haerluyder aenkomfte te verwitti- 2Va"dcquanriteytenc|ualiteyt van de Wynen ζ? Wateren die fy ingeladen 'hebben , op een Se vf «ondert guldens, boven de poenen in de -nerale Ordonnantie begrepen. ,                     V. fc £?» fullen geen Koopluyden ofteFaftoors, B-anH · niet minc!er als een Stuck'of Quarteel teSiof Gediftileert-water, gelijck 't felve ^óone i°mt'tenCens mogen uy tflaen ende ver- cf Qua'1100! de Grofliers die minder als een Stuck * WÊÊt moSen uytflaen, eenige Brandewynen Schuw» ceride*VVaieren moghen opflaen uyt de ^ Hu'f yten' of van de Vlot-fchuytenin ^«rfvi n* ^e^crs°fPackhuyfen, voor ende Υ ae lelve Brandewynen ofte Wateren aen

-ocr page 1005-

							Piacaicn. 7. Boeck. 7. Tit.
		?Ó8
					I X.				lenaer 't felfde Koorn ter Molen niet mogen! : gen ofte ontfangen, voor hem het felfde bïllT^' gelevert, op poene als in 't fefte Articul v?n Si donnantie van 't Gcmael tegen hem is 2cfratu Γ' Nochte en fullen devoorfz Branders .ecenelT' ren, Mede ofte Spoelingh mogen innciïaen, fiJ?' de qnantiteyt van de felfde aen den Pachteroff Collc&eur aen te geven, omme uyt de felfde?" cie, midtfgaders van de Tarwe, Rogge, Mout f andere Granen ·, fyne reeckeningefioo heti;ooS te konnen maecken, hoe veel Wynen de voorl Branders hebben gebrande, om de felfde te verant woorden, op de boete van vijf en twintigh ou4' op.yder Specie t'elcken te verbeuren \ diefyWl met en hebben aengegeven : Wel-verftaende, dat die gene die de Brandewynen maecken, endede felfde by de Aem ofte Oxhooft verkoopen, fonder datfe in 't kleyn de felfde uytllyten, geen reeckenin- ge met de Pachter fal hebben te houden, andersals dat in 't uytilaen Ceelen fullen moet halen, als hier .vooren is uytgedruckt, fonder daer vooren yets te 'betalen. 'XII. De Brandewijn-maeckers fullen mogenvaetfe, ,verlege ende fuy re Bieren in doen, met kenniilè vanden Pachter, fonder Impoftdaer vantebeta-' len", midts dat de Bieren by den Pachter of lijnen Commis geproeftzijn , ende dat de Brandewijn- maeeker de Bieren terjftont in prafenrie vanden Pachter of fynen Commis fullen vèrmenghen met Water of anderfints, datfe ondrinckelijckzijn. XIII. Item, foo en fullen geen Wijnkoopers binnen hare Huyfèn ofce Sctauyren mogen branden, ofte eenige Ketels mogen fetten omme te branden) ware dat de felve Schuyre twintigh roeden van hare woonftede was gelegen, die gehouden fullen web t'ach tervolgen 't gecne in het laetft voorgaende Ar- ticul totlafte van. de Brandewijn-branders is gcftelr, op gelijcke pcene. XÏV'                « w Ende fal de Pachter gehouden zijn van alle w f nen die buyten fijn Diftrift fullen worden«wet» te houden een apart, goet en pertinent R.cgiucr,rn het khe t'allen tyden aen de omleggende Pachters promptelijck en fonder eenige dilayen tcopenöü op gelijcke pcencn. • XV."                 : , Sal oock yder een die Brandewynen ter hce^ confümptieinflaen, gehouden zijn terftonr,en* by het halen van't Billiet, aen den Pachter te oen· lenden vollen Impoft van de BrandewynenOTï fullen inflaen, ende by aldien ycmandteenigc»' ^ dewynen of Gediftileerde-wateren jug»' fl flaen , fonder te hebben behoorhjck Pr^ t'elckemacl verbeuren defomme van vier w guldens, en de ingeflagen Brandewynen,j- dat oock de felve Slyters eenige defifir" & vinge van haef ingeflagen Wynen lullen ιμ* , gemeten: T>at de ^^hteroffynenGeeom denfoodick ende meenighmael ah het Α.?<ΫΙ noodieh duncken fal tot de Tappen »JgÖ van %randewynenendeGedifiileerde,^2^ fifieert met Notaris ende β*Ή$"Ζ3φ» peylen, fonder dat hem daerinnejal ^'^n gedaen eentgh belet of reffft/e>f.T,###> drie hondertguldens-, ende fullengety^ [f0m
			De gene die hen voor Koopman ofte Faftoor willen houden, fullen niet min t'effens mogen verkoopenalseenStuck of Qoarteel, en fullen de felfde mogen volftaen met aenw) finge, fonderin \kort van pcyl gehouden té zijn. Ende wat aen- gaet de Groifiers, fullen niet minder mogen uy t- iètten als thien ftoop Dorts, of acht Hoop Amfter- dams '.·': Noelite fullen geen kleyné Maten binnen hareHuyfen mogen hebben, op de boete van vijf- tigh gulden t'elckcns te verbeuren: Wel-verftaende dac de Gebrandewyncn die buytcn de Provincie van Hollandc ende Weft-Vridlandt, in andere van de Geünieerde Provinciën werden verfonden ofte gehaelt, met geen minder quantitcyt fullen wer- den afgefchreven, dan Vaetjcns van thien ftoopen Dorts, ofte acht.ftoopen Amfterdams, ende dat den Uytleveraer van dien daer van gehouden ial wefen te halen, of doen halen een bilhet, metex- preiïè verklaringe, waer,en aen wien de felfde Bran- dewynen fullen worden gebracht en vervoert, öm by den Ψ achter voor den Impojl van defelve Brande- wynengedebiteert en Schtddenaer gemaeckt He wer- den , die hy gehouden fal zijn, ten vollen ie betakn, ten ware hy binnen den tijdt van drie maendenby <wettehjcke ende gerecht elijcke Atteflatie dedeblïjeu- ken , dat de voorfchreve Brandewynen ter plaetfe ivaerheenen fy afgefchreven zijn-, e/feólive waren gekomen ende ingejlagen. X. ' h · Ende om te voorkomen alle frauden en bedrogn* cniullen geen Brandewijn-branders of Brandrfters "ïnogen woonen dan binnen de befloten *Steden, dewelcke gehouden fullen wefen binnen diie dagen nae de publicatie ofte infinuatie van den Pachter, hem aen te geven fynen rechten naem ende woon- plaetfe, midtfgaders met hoe veel Ketels dat hy brandt, ombyden Pachter aengeteeckent te wor- den, midts datfe daer beneffens gehouden fullen wefen alle weecken aen den Pachter of CollecTreur aen te geven, ende te verklaren hoe veel Gebran* dewynen fyluyden van die weeck hebben gebrant, op de boete van vijf-en-twintigh guldens t'elcken te verbeuren: Ende fal de Pachter of fynen Gecom- mitteerden, foo dickwiis ende meenighmaels als hun goet ende noodigh dunckt te weien, tot de felf- de mogen gaen vifkeren cndepcylcn, fonder dat devoorfz Branders, ofteyeraandt van hare Fami- lie daer tegen fullen doeneenige refiftentie, belet ofte yerhinderinge, op gelijcke boeten : Gelijck oock mede den Pachter fal doen peylen enopteec- kenen alle Gebrande wynen die ten ingangh van fy- nen pacht, tot de felfde Branders bevonden fullen worden, en fullen de voodz Branders niet minder mogen verkoopen ofte afdoen fchryven, als hier' vooren in 't voorgaende Arricul den Groffiers wert toegelaten, fbnderdarfeGelagen fullen houiien of fetten,of kleyne Mate binnen hare Huyfen hebben, opgelijcke boeten als in het voorgaende Articul is seroert. X I De Branflcwijn.branders en fullen geen Tarwe, Rogge, Mout, ofce een ige andere Granen mogen doen malen, ibnder het felfde den Pachter van de Brandewijn, offynenCollecteuraen te geven, en daer van gekregen te hebben een billiec, fonder aen de felfde daer voor yet te b.talen, ende fal den Mo-

-ocr page 1006-

Geinene Middelen van Hollandt, Brandewynen^

koopende, dies by den Pachter geinfinueert zijnde, gehouden wefen in handen van de Magiftraet den behoorlijcken Eedt te doen, dat fy dit Middel di- reébelijck of indire&elijck niet en fullen frauderen j Ende en fullen de felve ^ noch oock deGroffiers, geen Pachter, Medeftander of Collecteur van de fen Impoft mogen wefen, op poene als vooren. XXI Alle de kleyne Brandewijn^verkoöpetsj, dieby de Stoop of Fleffe hare Brandewyn van Uytily ters in-halen, iüllen t'allcn tyden ("des by den Pachter of fynen Gecommitteerden verfocht zijnde) ver- klaringe moeten doen, tot wekken Uytilyter fy de Brandewynen hebben ghehaelt, op de boete van tfeftigh guldens t'elcken te verbeuren .'Alle welcke voorfchreve boeten fullen moeten bekeert worden een derde-part ten behoeve van den Officier die de executie doet, ende de refterende twee derde- parten ten behoeve van den Pachter ende Aen- brenger. XXII. Den Pachter lal aen handen van den Commifla- ris den behoorlijcken Eedt doen * dat hy met nie-> mandt en fal compoferen, op pcene foo in de Gei nerale Ordonnantie, als in den Placate is begre- pen. χ χ 11 i. Soo wie pachter blijft van defen Impoft, fal ge- houden zijn alle maenden te betalen een gherecht twaelfde-deel van fynen uy tgeloofden pacht. XX I V. Ende fal de pachte van defen Impoft ingaen op den eerften O&ober . . eerftkomende, met der Sonnen opgangh, en weder eyndigen den eerften October . . . daer aen volgende met der Sonncri opgangh, , XXV. Van defen Impoft fal niemand vry nóch exempc wefen, dan die.m de Generale Ordonnantie ftaeii begrepen. XXVI Op de Conditien ende Voorwaerden* foo ih de Generale, als in defè particuliere Ordonnantie begrepen, is pachter gebleven van defen Impoft . voor den tijdt van een geheel Jaer, om de fommé van . . . i■.

dengene die depeyl komen te weygeren, en

^lla^ogen. v r

Hen oock geene Grofiïers ofte Brandewijn-

dcrs eenigeBrandewynen met de kleyne Mate

j -iclTvtflvtcrs mogen verkoopen, tenzyde

R-ndewenofGioiTeryengclcgen ofte ftaeiidc zijn 7h roeden vandeplaetfe daerfy uytüyterye

eB

£S»fc, op p^bvooren. £flde tot meerder voorkominge van fraude, fiil- jenvoorraen geen Brandewynen ten platten Lande bvVaetiensofin Fleflèn verkocht mogen worden, rLrallecnby de kleyne mate, endeten Tap, om i-geconfumeerc te worden} op poene van vijf- wrhguldens t'elcken reyfe te verbeuren, boven de inc in den Placate ende Generale Ordonnantie *"■ xvni. De Pachter fal ten ingangh van fyne pacht gaen pevlen tot alle de Uytily ters , ende die de Brande- wynen by de kleyne Maet verkopen, om den Im- poft volgende d'ürdonnantie te ontfangen van alle '[ffeneboven de drie ftoopen Amfterdams by haer, *f«yin Fleflèn of Vaten bevonden fal worden , welck peyl den afgaenden Pachter hem gehouden lalzijnuyttekeeren binnen een niaendc na hetin- gaen van de pacht, dies fal hy weder ten uytgaen van/ïin pacht afpeyl gedogen. XIX. Niemand en fal (om defen Impoft te frauderen) tanen fynenHuyfe, Packhuys, Kelder of an- dere olaetiè, eenigeBrandewynen, 't zy in Vaten, ïlefTen of andere Inftr umenren, mogen verbergen civerfteecken, of gedogen dat fulcks gedaen wort, wer fal een yder gehouden wefen de felve Wynen den Pachter of fynen Gecommitteerden aen te ge- ren ende bekent te maecken, op de verbeurte van de Wynen, ende een boete van twee hondert gul- dens, foo wel te verbeuren by den genen de welcke de felve Brandewynen toekomt, als diefe berght, verfteeckt, ofgedooght datiülcks gedaen werdt ·, tot wekken eynde de Pachter metkenniffë vanye- raandr van den Gerechte, ten overftaen vanden Officierder Stede fal mogen onderfoeck doen, ter plïetledaerhy vermoede of fufpicie heeft eenighe Brandewynen verfteecken te zijn» X Xi Endeomme dit Middel te beter te beneficieren, jlen alle Brandewijn-branders, midtfgaders alle ^gene die Brandewijn by de kleyne Mate zijn ver-

Dest'oirkonde is defen gKeteeckcntby den Ge- committeerden van de Heeren Staten, op den . j

. ΛυΓΑ. ^IkHgcne'metCurcyf-letterenflaetgedruckt) üindenjare \6jj voor ampliatieby- IJmen; Ende alfi verpacht tot den laetflen September 1679 ·, Ende zijn de Brandewynen voor een Jaer1 vtpashiopnaervolgendeOrdonnantie, ingaendeOctober i6js>> 'Doch in den Jare 1680 en vervolgend «wrom verpacht op de vorenflamde Ordonnantie.

Ordonnantie, Volgende de welck ten behoeve van de gemene faecke in de "Provincievan Hollandt ende Wefi-Vrieflandt i van wegen ende volgende den confente van de Staten van den f elven Landen verpacht fal worden den Impofi van de Brandewynen ■> voor den tijdt van een jaer\-, Innegaende met den eerfien OcJo- ber 1675», ende expirerende den laetflen September 1680 daer aen volgende.

'§ë achter fal voor den voorfz Impoft ont- ajjgen van alle Brandewynen, 't zy of die "hier te Lande ghebrandt zijn, of van

buyten inkomen i midtfgaders die gebrande füllert werden van Tarw, Rogge;Mout, Spoelingh, Bier* Meed of andere materialen, van elcke ftoop Am

6 Β                         fterdam

-ocr page 1007-

Piacaten. 7. Boeck. 7. Tic.

JQ

fterdamfe maet, vier ftuyvers, fonder eenigh onder- icheyt te maecken tufichenBorgers, Brandewijn- verkopers, Tappers of Slyters , ofte ter iaccke van dien éenighen hoogeren Impoft dan vier ftuyvers per ftoop als voorfz is te vorderen : Ende van al ie Vaten te reduceren nae advenant, het Zyofde ielve Wynen met Alfem, Anijs, Genever, Venc- kel, ofeenige andere Speceryen of Kruyden, hoe- daeigh die oock ibuden mogen wefen, waren over- getrocken of gebrandt. Des lal van Voorloop van Brandewijn moeten werden betaelt fes ftuyvers op veder ftoop; ende in regüard van den in ende uyt- flagh van de voorfz Voorloop van Brandewijn, al- les voorts moeten werden gedaen, 't gunt omtrent den in ende uytflagh van de Brandewijn ghedaen moet werden. I I. Defen Impoft fal niet alleen betaeldt worden van alle de Brandewynen die ter confumptie binnen den Lande van Hollandt ende Weft-Vrieflandt fal werden verkocht, maer oock mede van de Bran- dewynen die t'Scheep fullen werden gedroncken of geconfumeert ·, doch fullen van den fëlfden Impoft vry en exempt wefen de Brandewynen die gevoert werden op verre reyfende Canael panerende, en een Dorrs Aem oftedaer boven mede nemende: Gelijck mededeaf-fchryvinghe fullen genieten de Brandewynen die in qualité van veertigh ftoopen Dorts, ofte twee-en-dertigh ftoopen Amftelre- dams, als Koopmanfchap over Zee, ende de Ri- vieren opwaerts fullen werden mede-genomen, ende daer van uytgaende Convoy werdt betaelt, midts verthoonende aen den Impoft-meefter de ielfde Convoy-cedulle, iöo wanneef de voorfz Brandewynen beneden het Aem en half Aem refpe- ftive werden uytgeilagen, midtigaders ib wanneer de Brandewynen die buyten 's Landts verfonden werden, alwaer het oock in minder quantiteyt als een Aem en half Aem refpeéfive» ghehaelt zijn tot een Brandewijn-verkoper, en dat den Brandewijn- ver kooper daer van affchryvinghe pretendeerde : Wel-verftaende, dat tot gerief van de Bootsgefel- len haer voeringh, de voorfz quantiteyt fal mogen gefteecken werden in Vaetkens of Fleilèn van tien ftoop Dorts, ende acht ftoop Amfterdams, ende d e ielfde Convoy-cedulle niet werdende vertoont, gehouden fullen zijn denlmpoft te moeten voldoen ende betalen. III. Alledegeene die met eenige Brandewynen ofte andere gediftileerde Wateren, binnen eenige Ste- den ofte Plaetlen van Hollandt ende Weft- Vries- landt fullen inkomen, het zy van over Zee, ofte uytde Geünieerde Landen, ofte buyten de iel vc, iullen gehouden wefen aen den Pachter of Col- kfteur t'haCrder eerfter aenkomfte aen te geven haren rechten naem, ende lullen geene der iel ver Wynen ofte gediftileerde Wateren uyt hare Sche- pen , ofte van hare Wagens ofte Karren moghen lollen, doen loflen, ofte tot dien eynde reppen of roeren, ofregedoogen dat fulcks ghedaen werde, voor ende al eer daer van gehaelt lal zijn een Los- Geel, op de verbeurte van de felve Wynen of Wa- teren , endede fomme van fes hondert guldens. Ende fal den Pachter ofte fynen Commis daer by mogen komen, om op te tcyekenen alle de Wynen ende Wateren diegeloft fullen werden, ende wie

de felve toekomen, ofte onder wien def ι werden gelcyt, fonder dat hem yemandtl ^ gens fal moghen ftellen, op ghelijcke b ■

vooren.

I V.

Ende tot beter verhoedinghe van alle

fraude

fullen geen Schippers, Schuyt voerders \ρ^Ή Karre-luyden, eenige Brandewynen oirll?^ de Wateren geladen hebbende, endefiS?1 eenige Steden ofte Plaetfen van Hollandt en Wft Vrieilandt, fal daer mogen biy ven vernachten ■ waer het dat fy hen wilden excuferen met de Br ^ dewynen en gediftileerde Wateren te wfflenvo^l varen, ibnder eerft ende alvcoren denPach!er r3 haerluyder aenkomfte te verwittigen van de aUJ riteyt en qualiteyt van de voorfz Brandewynen en" gediftileerde Wateren die fy ingeladen hebben op een boete van drie hondert guldens V. Alle "die gene die haer voor Koopluyden of Fa&oors van Brandewynen en gediftileerde Wate- ren lullen willen gedragen, lullen geen Brandewvn! ofghediftileerde Wateren tot minder quanritevt f t'effens mogen verkopen of uytilaen, alseenQuar- teel, Stuck, of ander Fuft, fo die uyt Zee komt, op de boete van vier hondert guldens op yeder Stuck, dat de felve minder als een Quarteel,Stuckofandcr Fufti, lbo die uyt Zee komt, uy tgheflagen mechte hebben. V I. Geen Perlbonen in Hollandt ende Weft-Vries- landtwoonende, Q de Brandewijn-verkopers en Brandewijn-branders alleen uytghefondcrt) fullen vermogen eenighe Brandewynen of gediftileerde Wateren in het kleyn of groot, om by de felve ter confumptie geileten te worden, ( alwaer het oock dat fy U ytflyteren in Brandewynen ofgediftileerde Wateren waren, ende de voorfz Brandewynen of gediftileerde Wateren by heele Quartelen,Stuckcn of andere Fuften, fooals die uyt derZeefomöi, t'effens wilden inflaen) mogen koopenofinflaen, anders dan van deBrandewijn-verkoopers·, op, de peene van drie hondert guldens. V I I. De voorfz Koopluyden en Faftoors fullen even- wel aen particuliere perfooneii, geen Brandewijn* branders of Brandewijn-verkopers of Slyfcs21)"* de, Brandewynen mogen verkopen ende: uyttlacn, ter quantiteyt van een Quarteel, Stuck of ru«, als die uyt Zee komt, ende niet minderornbuyt de Provincie van Hollandt ende wWgJJ verfonden te werden; doch fullen °?fn * uytflagh gheobferveert moeten werdende pw tien die in het 20 en 21 Art. defer Ordonn^ neder geftelr zijn. VIII. Item, fullen de voorfz Kooplüyc'efJ ofTaftoJ de welcke niet minder als een Stuck, Fuito,!/"rjc teel Brandewijn of Gediftileert-water, geUj» felve uyt de Zee komt, t'effens mogen Ψηζ* verkoopen, noch Brandewijn-branders ge%acn dewyncnof Gediftileerde-wateren mogenop uyt de Schepen, Schuyten, ofvandeVK»· 1. ten in hare Huyfen, Kelders ^^^fWSmm en al eer fy delèlve Brandewynen of watt den Pachter of Colic£tciir hebben f'Wy^

een

behoorlijck billicc daer af gehaelt, inno« u

-ocr page 1008-

Gemene Middelen van Holknt J Brandewynen, XI I.

Pfi\

^auantiteyteii qu

De Brandewijn-maeckers iltllen mogen vaet/èV verlege ende fuyre Bieren in doen, mee kenniflè van den Pachter » ibnder Import daer van te beta- len, midts dat de Bieren by den Pachter of lijnen Commis geproeftzijn, ende dat de Brandewijn- maecker de Bieren terftont in prieiènrie van den Pachter of fynen Commis lullen vermenghen mee Water of anderfints, datie ondrinckelijckzijn. XIII. Item, ib fullen geen Wijnkoopers of Brouwers binnen hareHuyfënofSchuyren mogen branden, of eenige Ketels mogen fetten om te branden r ten ware dat de ièlve Schuyre twintigh roeden van hare woonftede was gelegen, die gehouden fullen weien t'ach tervolgen 't geene in het laetft voorgaende Α r- ticul tot lafte van de Brandewijn-branders is geftelt, opgelijckepcene» XIV. Alle de gene die haer voor Brandewijn-verkoo- pers fnllen willen dragen, fullen gehouden zijn alle vierendeel-jaers ten minftcn twee Amen, of in het Jaer ten minften achtAmcn Brandewijn of Gedifti- leerde-wateren terconfumptie in te ilaen, en daer van den Import aen den Pachter te betalen, ende te verantwoorden, al was het dat de ièlve de vooriz twee Amen niet ingheflagen mochten hebben, of dat de ièlve de vooriz twee Amen ingheflagen heb- bende, de ielve m 't geheel of een gedeelte van dien by affchryvinge verfonden mochten zijn. X V. De voorfz Brandewijn-verkoopers fullen gheen Brandewijn of Gediftileerde-waren mogen inilacn, dan in ge-ijekte Vaten, ende in geen minder qnan- titeyt van de Koopluyden of Fadtoors, dan een Quarteel, Stuck of ander Fuif., foo die uyt Zee komt, t'effensi ende van de Brandewijn branders niet minder als een half Aem t'effèns; elck ende yder poinór. van dien op de boete van twee hondert guldens. X V I. Dé Brandewijn-verkoopers fullen geen Brande- wynen of Gediftileerde-wateren in hare Huyièn, Kelders of Packhuyfen mpgen mflaen, uyt eenige Schepen, Schuyten, Vlöt-fchuyten, Kelders,of waer van daen het mochte zijn, voor ende al-cer fjr de ièlve Brandewynen of Gediftileerde-wateren; aen den Pachter of Colleftcur hebben aengegeven, ende een behoorlijck Biljet gehaelt, inhoudende dequantiteyt en qualiteyt van de Brandewynen of Gediftileerde-wateren, die de felve fullen inilaen» ende voorts voor en al-eer de felve den Impoft vart de ièlve Brandewynen of Gediftileerde-wateren hebben betaelt, of voor de betalinge van dien ten behoeve ende ten genoegen van den pachter cautie geftelt j alles en yedcr poinct van dxen op de boete van twee hondert guldens. XV II. De Brandewijn-verkoopers iullcn hare Brande- wynen ende Gediftileerde-wateren mogen verko- pen by de groote en kleyne maté, aen alle endóecn yegelijck, wie dat het ibudc mogen zijn, particulier Perfoon of Slyter , naer haer welgevallen, ibnder eenige afichryvinge ofreftitutie te genieten van de Brandewynen of Gediftileerde-wateren, diéby de felvc aen de Brandewijn-ilyters of particuliere per- 63%                        foonen

i , beurtevandefelve Brandewynen engedifti-

ÏÏe Wateren,

ende daer en boven een boete van

Ihnndcrt guldens.

w

I X. pat mede de vooriz Koopluyden, Fa&oors , Ismedede Brandewijn-branders, geen Brande- nenofGediftileerde-wateren fullen mogen uyt- !' fond'er dat daer van is gehael teen behoorlijck Biliiet5. datoockdeièlve gheen Brandewynen of Gediftileerde-wateren fullen mogen verfènden, als opeen Biljet van aflchry vinghe, daer toe van den pachter te halen, inhoudende dequantiteyt ende diulireyt van dien -, midtlgaders aen wie, ende op vatplaerfede felvefuilen werden veriönden, ende datdienietiullen werden gearbeydt, als door ghe- firoren Wijn- werckers 5 op de boete als voren. X. Alle Koopluyden en FacTroors die hen met Bran- dewijn generen, foo wel uyt dele Landen alsUyt- beemiche, fullen op het verioeck van den Pachter moeten aen wyfen alle de Gebrandewynen ende Ge- diltilcerde-wateren, die fyluyden onder haer, of by haer hebben leggen, omme de ièlve by den Pachter indequantiteyt en qualiteyt te doen opfchryven, op pene van twee hondert guldens opyder Vat of Vjetjen, 't welck fy in de voorfz aenwyfinge yer- fwegcn ende niet aengeweièn fullen hebben, boven de verbeurte van de verf wegen Wynen, met welc- feïoorfz aenwyfinghe de voorfz Koopluyden of Faftoors fullen mogen volftaen, lbnder in het kort nnpeyl gehouden te zijn: XI. Ende om te voorkomen alle frauden en bedrogh, teiiillengeen Brandewijn-branders of Brandtfters Bogen \voon«n dan binnen de befloten Steden, (Wekegehouden lullen weien binnen drie dagen BJedepublicatie ofre infinuatie van den Pachter, m aentegeven fynen rechten naem ende woon- jWfej m'tdcfgaders met hoe veel Ketels dat hy NotrOffl by den Pachter aengeteeckent te wor- % midts datfe daer beneffens gehouden fullen eenalle weecken aen den Pachter of Col Icfteur Jtegeven, ende te verklaren hoe veel Gebran- *5ynen fyluyden van die weeck hebben gebrant, joeöocte van vijf-en-twintigh guldens t'elcken Jrbe"rcii: Endefal de Pachter of fynen Gecorn-

k\

Ce ' ^*00 dickwils ende mecnighmaclsals

4 m °fende noodl'gh dunckt te wefen, tot de felf- fcS*? d360 v^ltsren endepeylen, fonderdat 4; z Branders, of yemandt van hare Familie ierfiitiF" n doen cemgc refïftentie, belet of *S2T'op de boece van 3°° sul·: Gcliick lencn !i|fpCn ^ac^-tei' 61 doen peyïen en opteec- ^nnar! randewvnen d*e ten ingangh van fy- ]*£t> f' J0tdefe!fdc Branders bevonden fullen ^btï jΓ dat dc νοοΓ^ζ Brandewijn-branders faidevio? iiPeyl Sehouden fullen zijn > en ful- f^ of afJ Z ?andersniet minder mogen verko- Nerdatf fc5ryven' als een half Aem t'eftèns, ΐϊίηοΓνΓι"10 kleyne Mate fullcn m°gen uyr- ^offS Cnt******* Gelagen ful- %^nhebh              kleyne Mate binnen hare De«» op de boeten van 300 guldens. 1

-ocr page 1009-

Placatên; 7. Boeck, y.Tit.

972*

van copiegeven; ende foo eenigh SM& e Schuytvoerder in gebreecke bleve het Mr t

foonen binnenliet DifcricT: van hareVerpachtinge eefonden werden, XVIII. De voorfz Brandewijn-verkopers Tullen affchry- vinge of reftitutie geniecen van lbodanige Brande- wynen ende Gediftileerde-wateren, als by de ièive aen particuliere peribonen [of Slyters van Brande- wynenbuyten hetDiftricCfc van hareVerpachtinge komen gelevert ende verfonden te werden ·, doch iullen omtrent het veriêynden van Brandewynen of Gediftileerde-wateren, buyten het reflbrt van de Vcrpachringe, gheoblêrveerc moeten werden de praxautien , die het twee en twintighfte Art. is mede-brengende. XIX. Dat den Pachter of fynen Gecommitteerden, foo dick ende menighmael als hem goedt ende noodigh duncken lal, tot de Brandewijn-koopers , Tap- pers ende Uytflyters van de Brandewynen en Ge- diftileerde-wateren, geaflifteert met Notaris ende Getuygen, fal mogen gaen peylen, fonder dat hem daer in fal mogen worden gedaen eenigh belet ofte refiftencie, op een boete van drie hondert guldens-, ende fullen gèlijcke boete verbeuren die gene, die de peyl komen teweygeren, ende niet willen ge- dogen. X X. Dat de Brandewynen die buyten de Provincie van Hollandt ende Weft-Vrieüandt, in andere van de Geünieerde Provinciën werden ghefonden ofte gehaelt, met geen minder quantiteyt fullen werden afghcichreven, dan Vactjens ofte FJes- Kelders van. thien ftoopen Dorts, ofte acht ftoo- pen Amfterdams, ende den Uy tleveraer van dien daer van gehouden fal weien te halen, ofte doen halen een Billiet, metexpreife verklaringhe waer aen, ende door wien de felve Brandewynen fullen werden gebracht en gevoert : Ende in gevalle de voorfz Brandewynen tot een Brandewijn-verkoo- per iullen zijn ghekochc, ende door yemandt an- ders , als de ordinaris Marckt ende Veer-Schuyten fouden mogen werden vervoerc.dat den voornoem- den Pachter ongehouden fal zijn > het voorfz Billiet te geven, voor ende al eer hem is ghecoont een Binnelandts Pafport vanden voorfchreven te vervoeren Brandewijn, fonder dat de Kooplüy- den, Faftoors ende Brandewijn-branders hier me- de werden geauthorifeert Brandewynen in minder quantiteyt te moghen uytflaen, als in de voorige Articulen is uytgedruckt. XXI. Alle ordinaris Marckt ende Veer-Schippers, fullen gehouden zijn ten ingangh van de Pacht cau- tie te.ftellen, van datfyde Brandewynen daer op de felve afgefchreven zijn, ende by haer ghevoert werden, getrouwelijck fullen beftellen ter gedefti- neerdeplaetiè., ende fullen volftaen mogen, mits dat fy alle reyfe t'haerder wederkomfte, met bil- jet van den Pachter, ofte desfelfs Colleéteur daer fy de Brandewynen fullen hebben gebracht, moe- ten doen blijeken aen den Pachter ofte Qollecteur daer iy de felve Brandewynen iullen hebben inge- nomen > dat de nombre ende quantiteyt van de in- geladen Brandewynen aldaer zijn gekomen*, ende lalden voornoemden Colle&eur het felve op fijn Regifter moeten fuy veren, ende de billietten liaf- fecen, ende aen den Schipper, des begerende ,jdaer

biljetten over te leveren, fullen verbeu

•ren v00rcje

eerfte reyfe thien guldens, en niet te i

volgende reyshec billiet of billietten aen den ν noemden Pachter of Collefteurce moeten bA digen, op de boete van vijf-en-twintighguld!!' ende foo de felve voor de derde reyfe in ghebreeg blyven, op fufpenfie van haer Veer XXII • Soo yemandt van de Ingezetenen deferLandcn tzy Brandewijn-verkooper , Slyter ofte andere buyten den nngh van fyne Verpachting wilde gaenkoopeneemge Brandewynen, ende geen bil het van den Pachter ofte Collefteur van fijn woon ftede voorhemenbrachte, de felve fal den Impoft moeten betalen, ofte cautie daer voor feilen aén den Pachter ter plaecfe daer hy de felve Brandewy- nen haelt, ofte ial aen den Fatloor ofte Koopman, ofceBrandewijn-verkooper, al waer de voorfchreve Brandewijn-verkoopers ofce Slyters, ende andere Ingezetenen refpe&ivelijck volghens defe Ordon- nantie hare Brandewynen moeten halen ofte koo- pen, geen affchryvinge ofte reftitutie gedaen wer- den j ende fal hem den Pachter daer van geven een billiet, inhoudende de quantiteyt ende qualtteyt van de voorfchreve Gebrande wyncn, ende dat den Impoft daer van is betaelt, ofte cautie daer vooren geftcltj welck billiet den Haeldcr vahde vooiiz Brandewynen fal moeten leveren in handen van den Pachter ofte Collecleur daer de Brandewynen fullen werden geconfumeert, al eer de fel vc Brin- ] dewynen iullen werden opgedaen ·, op de boete van I vijftigh guldens, om by den vcorfchrevenPachter I ofce Colledxur te Boeckgeftelt te worden, omme I dien-volgende den Impoft alle maenden te gacn | ontfangen vanden Pachter daer de Brandewynen zijn gehaelt ende afgefchreven, voor foo veel den Impoft aen de voorfchreve Pachter is betaelt ■' Ende foo de voorfz Brandewynen binnen de bciloorcr. Steden (den Haegh onder de felve gherceckent) werden opgedaen, fal daer van gegeven worden cen billiet, om volgens dien by de gefwooren Brande- wijn-werekers gewrocht Ce worden; endefullende Pachters voor haer collefte ende den oiitfangh van de penningen genieren, in plaets van den achtiten, den twintighften penningh, fulcksdat:hierby ver- ftaen wert, dat de Pachters alomme in die gelegene heydt malkanders Collefteurs fullen moeten «cicn. Ende fullen de Collefteurs alomme «J.Pr Lande Eedt doen aen Schepenen-Comnuna" daer onder fy reforteren, dat fy de Or^nanw alle hare poinclen ende Articulen fullen00 le- ende onderhouden , dat fy mede u[Je" " ju-, goedt ende pertinent Regifter, 't W:i) \[CtS tyden (des verfocht werdende van andere ir ofte Colleaeurs) fullen moeten °PelS * beur»» 1 weygeringe van dien , t'elcken reyw= flJöCt j hondert guldens, ende gecorrigeerc ö^c gelegentheydt van faecken. XXIII- -( -alIeB^l Ende fal den ^^^^^S^^am^ dewynen die buyten fijn Diftnct -iuuen ^faL voert, te houden een apart, goet ende ρ' lcfrgcndc gifter, ende 't felve t'allen tyden aen de on ^ Pachters promptelijck ende fonder een* openen \ op gèlijcke peynen.

-ocr page 1010-

			Gemene Middelen van Hollandt, Brandewynen;
							m
		XX I V. He fal niemand eenige Brandewijn ofGedifti- f wateren in Varen, groot of kleyn moghen ι η binnen de Steden, 'tzyin 't opdoen uyt ■Schepen, Schuyten of eenige wagens of t^c 0f in 't inflaen in eenige Huy fen, Pack- ^TófKelders, of oock in 't uytflaen uyt eenige ι f Packhuyfen ofte Kelders, in eenige Sehe- Schuyten, of op eenighe Wagens, Karren, f L „gfwooren Wijn-werckers of Kraenkinde- bicnde felve Steden geftelt, op poene dat foeenc die geen gefwooren Wijn-werckers of Kinderen zijn , fulcks doende, lullen ver- tutcn ten boete van vijf-en-twintigh gulden op t- Vit, 't zy gr00t: °f kleyn, dat fy fullen heb- lieewrocht: Ende lullen de gefwooren Wijn- : |ers ofte Kraen-kinderen geen Brandewynen ^GedilUleerde-wateren mogen wereken , om β eenige Faftoren, Koopluyden, Braude wij n- fe3fldersOfte Brandewijn-verkoopers in ofte uyt- léeen te worden, ofte oock door de voorfchreve tóoors, Koopluyden, Branders ofce Brandewijn- verkoopers verfonden te worden, tenzyhenluy- èn daer van gelevert zyeenbilliet vandenPach- Kroftef/nen Colle&eur daer roe verkregen;gclijck mededeCelve geen Brandewynen of Gediftileerde- wateren, fonder 't voorfchreve billiet fullen mogen wreken, om tot particuliere perfonen ofte Slytcrs «(lacente worden, fo wanneer de lelve Brande- wncn of Gediftileerde-wateren van buyten den nngh van hare Verpachtinge werden opgedacn, op fcene als vooren, ende daer en boven arbitralijck anden Lyvegeftraft te werden : Ende fullen die jse die eenige Gebrandewynen of Gediftikerde- riteren door yemandt anders als door de gefworen Fijn-werckers of Kraen-kinderen doen wereken, Tcibeureneen fomme van fes hondert guldens. XXV, Ende tot meerder voorkominge van frauden , fcllcti voortaen geen Factoors of Koopluyden van Brandewynen, nochte oock Brandewijn-verkoo- pers ten platten Lande mogen woonen, ofte zijn, uiaeralkenUytilyters : Ende fullen geen Brande- wynen ten platten Lande by Vaetjens ofteinFlef- fenverkocht moghen worden, maeralkenby de WeyneMate, uytterlijck tot een half pintje ten «ooghften, ende ten tap, om aldaer geconfumeert têworden; op poene van vijftigh guldens t'elcken reyfe te verbeuren, boven de pcene van twee hon te guldens in het Generael Placaet begrepen, XXVI. L>e Slytcrs foo in dé Steden als ten platten Lande, lullen fo in de Herbergen als elders daer fy de Bran- ewyncn ilyten, niet meer te gelijck mogen heb- v^n5 iie7ccen > van Brandewijn als fes ftoop, en ^allerhande foort van Gediftileerde-wateren', fe Vlren,mcde niet meer als fes ftoop j op poene van von rtgUldens °P ydcr ftooP · dic meerder dan de te wordrCVeqUantitCyt by de felve Sevonden moch" n , XXVII. ofte pVi° cllreve Slyters fullen geen Koopluyden vatc         svan. Brandewyncn of Gediftileerde- GöiirV\mo%m ΖΨΛ 5 nochte oock Brandewynen of of 'tlleerde-wateren van Wynen, Brandewynen boetP!r jpecien overhalen ofte branden, opeen ^Kvandriehondert guldens: Ende fullen defelve
					hare Brandewynen en Gediftileerde*wateren ner- gens mogen halen ofte koopen, als tot de Brande- wijn -verkoopersj op de boete van drie hondert guldens. XXVIII. Alle Slyters fullen t'allen tyden (des by den Pach- ter of iynen Gecommitteerden verlbcht zijnde} onder folemnelen Eede verklaringemoeten doen, tot wekken Brandewijn-verkooper ly de Brande- wynen ofte Gediftileerde-wateren hebben gehaelt \ op de boete vantlèftigh guldens t'elcken reyletc verbeuren: Alle welcke voorfchreve boeten lullen moeten bekeert worden een derden-deel ten behoe- ve van den Officier die de executie doet, endede reftcrende twee derde-parten ten behoeve van dert Pachter ende Aénbrenger. < Λ -Λ. Ι Λ. Den Pachter lal ten ingangh van lijn pacht gaen peylen tot alle de Brandewijn-verkopers, Tappers, Uytilyters, ende alle die de Brandewynen byde kleyne maet verkopen, om den Impoft volgende de Ordonnantie te ontfangen, van alle *t gene bo- ven de drie ftoop Amfterdams by haer, *tzy in Fleflen of Vaten bevonden fal worden, wekken peyl den afgaenden Pachter hun gehouden fal zijn uyt te keren binnen een maendt nae het ingaen van de pacht > des lalhy weder ten uyrgacn van fijn pacht gelijcke afpeyl gedogen. XXX. DepeylingediedenPachrer door een gefworen Royer in ghevolge van defe Ordonnantie mach doen, foo tot lafte van de Brandewijn-verkopers als Slyters,lal gehouden worden voor legaeLfchoon die alleen met twee Gctuygen, fonder ^Notaris, mocht komen te gefchieden j behoudens nochtans dat de felve Getüygen, 'tzydat de peyl ghefchiet door een Notaris of niet, altoos by de refpeftive Magiftraten in de Steden alvorens voor legael aen- genomen, ende vervolgens tot aiTiftentie van den peyl behoorüjck geadmitteert fullen zijn, ende dat de Roeycr mede notitie van de peyl fal moeten houden, om tegens de Peyl-Cedulle geconfereert te worden. XXXI. Ende nademael de peylinge die de Brandewijn- verkoopers ende Slyters volgens defe Ordonnantie fubjedtzijn, veeltijdts werdenge-eludeert, onder een gefocht pratext van abfentie, bekt ofongele- gentheyc van de gene aen wekkers Huylèn, Kel- ders of Paekhuylen de lèlve peylingen moeten wer- den ghedaen -, foo ilillen alle die gene die de voorfz peylinge fubje£t zijn, by haerluyder abfentie, belet of ongelegentheyt, altijdtibodanigh een'Peribon in hare Huyfingen, Kelders of Packhuyfen moeten hebben, die nevens het waernemen van deNeerin- ge, oock te ghelijck bequaem ende bereyt fal zijn, om aen de Pachters alfulcke aenwy finge en onder- rechtinghe te doen, als tot uytvoeringe van de voorfz peylinge eenighfints ibude mogen worden vcreyfcht : Ende indien foodanighen Peribon of Pcrfoonen, de Neeringe ih voegen voorfz voor de Abfenten waernemende, de voorfz peylinge onder eenigh prattextquam uyt te ftellen, ofte difficulte- ren, dat als dan een fodanigh uy tftel of difficultey t fal werden aenghefien, ende fulcks geftraft als een openbare weygeringe ·, foo nochtans, dat de poene fal komen te cefieren, foo wanneer yemandt de peyl als

-ocr page 1011-

Placaten. 7 Boeck 7 Tit

974

alsvoorenfubjecÏ zijnde, gheduyrende den tijdt j ongeoorlofde, endeby de Ordonnans

van fyne abfentie, iyne gheheele Neeringe liet ftil itaen jende die gene die geduyrende den ielven tijd in 't voorfz Huys, Kelder of Packhuys foude mo- gen wefen gheltelt, haer met de voorfz Neeringe in 't geheel noch ten deelequame te bemoeyen. XXXII. Niemand en lal (om defen Impoft te frauderen) binnnen fynen Huyfe, Packhuys, Kelder of an- dere plaetfè, eenige Brandewynen, 't zy in Vaten, Fleflen of andere Inftrumenten, mogen verbergen of verfteecken, of gedogen dat fulcks gedaen wort, maer fal een yder gehouden wefen de felve Wynen den Pachter of fynen Gecommitteerden aen te ge- ven ende bekent te maecken, op de verbeurte van de Wynen, ende een boete van twee hondert gul- dens , foo wel te verbeuren by den genen de welcke de felve Brandewynen toekomt, als dieiè berght, verfteeckt, ofgedooght dat fulcks gedaen werdt; tot wekken eynde de Pachter met kennifle van ye- mandt van den Gerechte, ten overftaen vanden Officier der Stede ial mogen onderfoeck doen, ter plaetiè daer Iiy vermoede of fufpicic heeft eenighe Brandewynen verfteecken te zijn. XXXIII. Ende omme dit Middel te beter te benciïcieren, fullen alle Brandewijn-branders ende Brandewijn- verkopers, midtigaders alle de gene die Brandewijn by de kleyne mact zijn verkopende, in handen van de Magiftraetdcn behoorlijcken Eedt doen, dat fy ak Middel dire£tclijck of indirecÏelijck niet en ful- len frauderen : Ende fullen de Pachters verbonden zijn de voorfz Brandewijn-branders, Brandewijn- verkopers en uytflyrers tot het doen vanden voorfz Eedt te houden, Uytterlijck binnen den tijdt van eenmaendtnaerden ingangh van haer pacht·, op poene van vier hondert guldens; Ende fullen de ielve, noch oock de Brandewijn-verkoopers,geen Pachrer, Medeftander of Colle&eur van defen im- poft mogen wefen , op poene als voren. XXXIV. Den Pachter ial aen handen van den Commifla- ris den behoorlijcken Eedt doen, dathymetnie- mandt en ial compoiêren, op poene foo in de Ge- nerale Ordonnantie, als inden Placateis begre- pen. XXXV. Ende ilillen die gene die bydefraudatie £ dat is willens en wetens met opfet om den Impoft te pro- fyteren, ende die aen 't Landt te pntrecken) of

p

Middel in 't geheel niet hebben fafij£?ï; tFo°: poenen en boeten in defe particulieren l\n uytgedruckt, mede vervallen in de pjf°nn ^ ten, begrepen in'tgenerael Placaet o?^ heve van de gemene Lands Middelen ge e " welck Placaet ten voorfz eynde alhier werd den voor ghcinfereert; doch fullen dieSf voorfz Ordonnantie alleen contravcnieren f Τ defraudatie, vervallen in de voorfchrevc h en poenen, in de felve Ordonnanie begrepen^de de voorfz boeten en poenen van 't'voorfz G Μ Placaet niet onderworpen zijn               ent^l| XXXVI. Soo wie pacht er blij ft van delen Impoft f ι j houden zijn alle maeriden te betalen een iïelJ tvvaelfde-deel van fynen uycgcloofden rachr I XXXVII Ende fal de pachte van defen Impoft ingaen <J dcneerftenOdobcr . . eeritkomendc met deel Sonncn opgangh, en weder eyndigcndencerftetii Oftober . . daer aen volgende met der Sonncn ι opgangh. XXXVIII. Op de Conditicn ende Voorwaerden, foo in de Generale, als in defe particuliere Ordonnantie bc- grepen, is pachter gebleven van defen Impoft . j voor den tijdt van een geheeljaer, om de fommej van

Des t'oirkonde is defe geteyekent by de Gecom- mitteerden van de Heeren Staten, op den . . Eedt te doen by de Pachten. W/ïheioven endefweeren, dat wjt, of del * * on β, ofyemandt van onfen wegen, met niemanden (uilen compofuren, 'tzj/ 1>)ψιίβ_ fcheldinge, 'toegifte van Vaten, Maten of Ge wicht e , directehjck of indirellehjck ■, maf beloven te oni fangen 't volle recht, βκϊ m by de Ordonnantie isgefiatueert ·, midtfeadm de Ordonnantien fcherpelijcken f achtervolgen fonder conniventie ofdiffimuhtie. Soo waerlijck moet ons Godt Almachtigh helpen.

Koorn-Brandewynen.

Ordonnantie, waer opby de Staren van Hollandt ende Wf-V™*" landt ten behoeve van degemene faecke over de felve Landen, binnen Weef f # **t pacht den Impofl op het innekomen van de Koorn-Brandewynen, en Voorwfe Koorn-Brandewynen, de welcke uyt Duytflandt ende andere Quartieren f* ^ ten in de Trovincie van Hollandt ende Wejl-Vrieflandtwerdengehrachtojg. fzedert den J ar e 16Ö8 tot denjare als wanneer'tfelve buj'ten verpacaw.. gebleven.

buyten binnen de Provincie

vanHoliandcn^;

At van alk Koorn-brandewynen, en voor- lopen van Koorn-brandewynen, de welc- ke uyt Duytüandt en andere plaetièn,va#

Vrieflandt, werdenghebracht of ghevoet*' dell aldaerfullen werden gheloft of ontladen, ^ Pachter of fynen Colkaretirfahverdcnbctae.

-ocr page 1012-

Gemene Middelen van Höllandt Jj Kporn-brandewyncn^

re&ie, ende op de verbeurte van de niet aengege- ven Koorn - brandewynen , ofte Voor - loopen, midtfgaders verdere boeten in het voorgaende Articul breederge-expreifeert. V. Ende fal oockniemandt, wie dat hyzy, eenige der voorfchreve van buyten ingekomen Koorn- brandewynen, ofte Voor-lopen van Koorn-bran- dewynen , in fijn Huys , Kelder ofce Packhuys mogend inilaen, ofte laten inilaen, voor ende al eer het eerfte biljet aen den Pachter ofte lij η Col- le£teur fal weien vertoont, ende vervolgens van den ièlven bekomen fal zijn het voorfchreve twee- de billiet, waer by blijcken mach, dat den voorfz Impoft naer behooren is voldaen , op peyne als vooren. V  I. Ende fullen mede de voorfchreve Schippers, Wagenaers, Karreluyden, ende Inbrengers van de voornoemde Koorn-brandewynen, ende Voor- loöpen van dien, met de iel ve niet mogen vernach- ten, dan midtsdie cerft aen den Pachter ofce lijn Collecteur invoegen als vooren aengegeven ende bekent gemaeckt te hebben, op de boeten hier vo- ren nader ge-exprciïêert. V  I I. Den Pachter van defcr. Impoft: fal in handen van dcHeeren Commiiïariiïèn doen den behoorlijckeri Eedt , dat hy, noch niemandt van fynen wegen, niet anders dan de volle gerechtigheydt van deièn voornoemden Impoft volgende defe jegenwoordi- ge Ordonnantie fal ghenieten, fonder met ye- mandt ter wereldc ièlfs, of door anderen direéte- lijck of indirectelijck te compoièren, of te conni* veren in eeniger maniere, op pcene van ghelijcke duyiènt Caroli guldens. Ende fal in gelijcke pcene oock vervallen die gene, de welcke met den pach- ter, Collefteur, of yemandt anders van fynent we- gen directelijckof indire&elijck als boven compoii- tie ofuytkoop gemaeckt of gedacnlal hebben. VIII. Defe pacht fal ingaen den eerften Augufti naeft- komende . . . ende expireren den laetftert ïuly . . . IX. En de wie pachter blijft van defen Impoft, fal gehouden zijnt'eyndenalle drie maenden te beta~ len ten Gomptoire van den Ontfanger .... een gerecht vierde deel van fynen beloofden pach- te, ofte by gebreeeke van dien, fald'Ontfanger 't felve mogen doen executeren ende innen aen den felven Pachter ofte fynen Borgen, naer vermei den ende inhoudt van de Generale Ordonnantie. -&. Op de Conditien ende Voorwaerden, ibo in de Generale als defe particuliere Ordonnantie begre- pen, is pachter gebleven van deièn Impoft . . ! voor den tijdt van een geheel Jaer, omme de fomme van ....

te weten van dertighViertels, ofte fes en

K#>

WT'kftoopen Amfterdamfche maet Voör- ts^enü^tr00rn-Brandewynen , negen guldens

van

loop

(>n ftuy^ers > ende van gelijcke dertigh Vier- ■   ffes en tncgentich der fel ver ftoopen Koorn- ïSvnen, les guldens thien ftuyvers; minder Jeerdcrmatennaeradvenant. I I. inde op dat den voorfz Impoft bequamelijcken uL ende alle frauden daer innc voorgheko- ■   moeen werden, fofullen alle Schippers, Wa- Zm ende Karre-luyden, de welcke met eenige ndc voorfz Koorn-Brandewynen, ende Voor- wfl wn Koorn-Brandewynen uyt Duytilandt, Edere Plaetfen in defe Provincie inkomen, iudcn wefen binnen de eerfte Stadt van hare ikomfte, van den Pachter of fynen Colle&eur «erfoecken een billiet, inhoudende de oprechte Étiteytende qualiteyt van hare ingefcheepte of iden Brandewynen , ofte Voor-loopen van fei, voorts bekent-maeckinge van hare Namen, iJÉ|aders expreifie van den Peribon of Perfoo- saaen de welcke die fullen wefen geaddrefleert, Bdeeyntelijck nominatie van de plaetfe al waer fy- irdendefelve fullen moeten ofte willen ontladen, sde dat op de verbeurte van de ingeladen ofte in- scheepte Koorn-Brandewynen , ofte Voor- bopen van Koorn - Brandewynen ,. midtfgaders ra boete van fes hondert Carolus guldens, te ap- [feren als in den Placate, boven de boete van het fck Flacact. I I I, Datwydcrs geene Koorn-brandewynen, nochte ïoor-loopen van Koorn-brandewynen , binnen iProvincievan Höllandt endeWeftVrieflandt gekomen zijnde , uyt de Schepen, Schuyten, feen ofte Wagens fullen mogen werden geloft, pïpt oftegeroert, voor ende aleer het voorfz «omen billiet aen den Pachter ofte fynen Col- Rteur fal wefen vertoont, ende voorts van den itvenbekomen.fal zijncennaeder billiet of cedul- e ι waer by blijcken mach dat van die Koorn- itandewynen of Voor-loopen, ter dier plaetfe den , nz Impoft naerbehooren is betaelt, allesop ■ verbeurte van de felve Brandewynen en Voor- [J* k welcke bevonden fulkn werden in dier- en niet aengegeven, ende den Impoft niet Γ*& zijn, midtfgaders op de verbeurte van de ^pen, Schuyten, Karren ende Wagens, daer «edie gevoert fullen wefen, ende bovendien Jöoete van duyfent Carolus guldens by de Con- enteurs te verbeuren, boven de boete by de

jwrak: Ordonnantie ende Placate, tot Me

:van

^raudatcursgeftatueert.

tv.

Dat

|S^S denPachter, oftedcsfelfs geordon- %: o evoorlz ontladinge fal mogen prefeot ijijtJJ^^guard te nemen of de quantiteyt en óde V0 ?f deaengegeven Koorn-brandewynen, tctfte CnT Pen van dien, met het voorfchreve *a,fond ^j^ verkregen billiet accorderen of %ten f dat hem yemandt daer inne fal mogen e ^"hinderen, alles op arbitrale cör-

Des t'oirkonden is defen geteeckent by den Ge- committeerden van de Heeren Staten, op den . ,

Azijn·.

-ocr page 1013-

PkcatetL J. Böeck. 7 Tin Azijn.

7.4

í

ORdonnantien ende 'InfiruBien op den ophef van den ïmpofi op den Azijn, f zeden den Jare ô/^ Jare \6^mcluys. Sie Grootplacaet-Boeck é Vol. pag. 1Ó92 ; Ende vervolgens âç^!,!À¥,

•ringealfooverpacht-., .

Wende

Van den Tabacq. ORdonnantien op den Impoft van den tabacq, fzedert den Jare 162 3 tot den Jare i6^ifnr0 1 Sie Groot placaet-Boeck 1 Vol. pag. 1862.                                                                      f J Ordonnantie van den Tabacq van den Jare 1662. Sie Groot placaet-Boeck 2 Vol pag. 28ec. £?,É| ■*& ampliatie van den Jare 1663 in het 2 8 i>#f. Aldaer pag. 2 ñ f 1, £Wf *#J vervolgens verpacht ]*i den Jare 1674,, ende als-doen verandert als volght. Waerfchouwinge van de Staten van Hollandt endeWefi-Vriepndt^ noopende een nieuwen Impofi op de Confumptie van den Tabacq. In date den twiJm ß tighfimFthuaryiój^,

(E Staten van Hollandt ende Weft-Vries- landt. Alle den genen die delen lullen fien of hoeren leien, Saluyt. 'Doente weten : Dat Wy in Onfe Vergaderinge gedelibereert hebbende over een betere practijeque ende opbeuringe vanden Impoft op den Tabacq, hier bevoorens op het innekomen verpacht zijnde gheweeft, apparentelijck den lèlven Impoft met het ingaen van het naeftkomende Sayfoen vanVer- pachtinghe lullen doen heffen ende betalen.op de Confumptie , ende dat Wy den Pachter van den voorfz Impoft, op de Confumptie voor de eerfte- maelj volgens de Ordonnantie daer van geconci- pieerd lullen quaüficeren ende authoriferen, om van alle Winckeliers van Tabacq, ende alle andere den Tabacq in't kley ç verkopende, te ontfangen den Impoft van alle den Tabacq die de felve Pach- ter t'haren Huyfe, ten ingangh vande voorlz pacht, in Kelders of Packhuyfen in aenpeyl lal bevinden, fonder dat daer jeghen s eenige contradictie, by de Winckeliers ende Tabacq-verkpopers lal mogen Werden gemaeckt, ende dat die gene die on willigh

foüde mogen zijn de voorfchreve betalinge tf! doen, daer over by den vooriz Pachter paratclijcle Tullen mogen werden ge-executeerr·, fonder dat da groote Koopluyden, Fa&oors ende andere gehoui den fullen zijn, den peyl aen den voorfz PachtJ betaelt, aen de voorlz Winckeliers te reitituerenl Daer van Wy alle ende een yegelijck by defen wj hebben willen waerfehouwen ende adverteren tJ des Felfs naerichtlnge, ende om te dienen toe waai fchouwinge vooralle ende een yegelijck, omingcj valle Wy de voorfz Concepte Ordonnantie fout! mogen komen te arrefteren, fich daer naer te rcgiif leren. Begerende dat defen dcrhalvcn aiommegl publiceert ende gheaffigeert fal werden daer het bel hoort, endeingelijcke gelegenthcden tegefducj dengebruyckelijckis. GedacnindenHageondeJ het kleyne Æ egel van den Lande, den tvMigWicj February 1674. Onder ftondt, Ter Ordonnantie van debtatcn. Gcteeckent, SimoffHanBeatmn^

Ordonnantie, waer op de Staten van Hollandt ende W4'Vri^t% fuüen doen verpachten den Impofl op de Confumptie van den TfacliJ®Jci}i " metdeneerfienQttoberiS-jsn ende'vervolgenstotden Jare1677ayov f taek fal werden fes ftuyvers, ^*£jff£ pondt refpeaive, ordencehjck *j£gj , ontfangen, endedatalle fraudenindenW poft aen deeenezyde mogen werden**«*· aende andere zyde Ö%°^1á^ van den voorfchreven Taback:** m ^ werde gediverteert, fopU %&&,,*#* diftindie werden gemaeckt 1^ff$3» Faftoors, Grolliers van Tatac^·           m voorfz Winckeliers die den TabacK u verkoopen.                     ,                   , Ende fal die gene, die fich 4Ì*£^ man, FaaooFofGrofficr.mrt^B m quan iceyt Taback t'effens te ^W te ilaen, als hondert pont gcfpon«n ^

lEn Pachtde Koorinis, Cdie in CEnde van yder pote , foo wel die vLanden gewallèniet voor dat deFatloors j aen dgeheel ofte ten dekocht. Ende om denTaback, lbo wel'buy ten aen in def

-ocr page 1014-

fernene Middelen van Hollandt, Confumptie vanden Tabacq, ^77

V I I.

ïCaifèn ofGeel-rol Goet, eengheheel

minder als de ntegos ,

tó#

De vooriz Koopluyden, Grofliere en Faftoors lullen geen Tabacq uy tflaen onder het Difti'idt van de verpachtinghe daer de felve woonachtigh zijn, aeneenigeWihckeliers,Tappers Herbergiers, of yemandc anders, fonder alvooren te bebben geiieti het Biljet van den Pachter, om de felve ter W age of anders gebracht te werden, het welck haer door de koopers, als in 't eerfte Articul gemelt, lal moe- ten werden vérthoont. Endeömme alle frauden foo veel doenelijck te verhinderen, iöo iulkn geen Koopluyden, Groffiers en Faftoors oock mogen zijn Winckeliers, Tappers of Herbergiers, noch oock een Koopman, Groiller of Faftoor mogen wonen in een Huyiïnge met een Winckelier, Tap- per of Herbergier; ghelijck mede den Koopman, Groiller of Faftoor niet fal mogen nemen desielfs pachuys in de Kelder van een Huys daer inne een Winckelier, Tapper of Herbergier iswoonende, nemaer fullen de ièlve Packhuyièn en Groiïèryen ten minften van de Winckels en Tappers zijn geiè- pareert de fpatie van fes Huyièn VII I. Sullen mede de voorfz Koopluyden·, Groffiers enFaitoors, aen geen andere Koopluyden, Groi- ilers en Faftoors ecnighe Tabacq mogen leveren, fonder al voren te hebben verkregen een Biljet van den Pachter * inhoudende de. quantitey ten quali" tey t van de felve ·, op de boete van hondert guldenj ende fal voor 't felve Biljet mede betaelt werden twee ftuy vers. Ende fal het ièlve mede moeten ge- obferveert werden, ίο wanneer eenige Tabacq van decene Kelder of Packhuyièn in de andere ver- bracht werde j op pcene als voren. I X. Aengaende den Tabacq die meer-gemelte Koop- luyden, Groffiers, Fa&öors en andere willen ver- fenden in eenighe andere Steden of Plaetièn van Hollandt en Weft-Vrieflandt, buyten den Ringh van de Verpachtingedaerfy wonen, aen de Koop- luyden of Winckeliers, die hun met Tabacq in hec kleyn in andere Steden van Hollandt ende Weit* Vrieilandtgeneren te verkopen, fullen gehouden zij η de fèlve aen den Pachter aen te geven de quan - titcyt en qualitey t, de naem van den Peribon, aen wie die geibnden werde, ende met wat Schipper, ende daer van te verkrygen een Biljet vanden Pach* ter > op pcene van hondert guldens. X. Ende fullen de voornoemde Koopluyden ende Winckeliers van dier Stede, aen de welcke de Ta- bacq , in voren ghehaelde Biljet verhaelt, werdt geibnden , de felve Tabacq niet vermogen in te ilaen, nochtc doen inflaen in geenderhande manie- ren , voor ende al-eer fyluyden den iel ven Tabacq met de quantitey t en qualiteyt fullen hebben aenge-* geven, ende dat iy daer van fullen hebben verkre·» gen een behoorlijck Biljet van den Pachter ofCol- le&eur van dier Stede of Plaetië, ende dat by de Winckeliers den vollen Impoft is betaelt ·, op de verbeurte van den ièlven Tabacq, die iy ionder te verimpoften in of uytgeflagen fullen hebben, ende daer en boven een boete van vier hondert guldens* XI So werdt by deièn al len ende een yegelijck, wie hy zy, wel expreiïèiijck geinterdiceert ende verbo-* den, met eenige Rollekens of andere Tabacq, dooc 4 C                              de

'TJini-bladeren, oocK metf* ï«Jg drie hondert pondt l

^Gt? ofeenige andere Bladeren, geneuytge- »"! 'tzydefelve in of uyt Vaten inkomen, ■ flacren werden j .Item, niet minder als een TCooUcFerinisTabacq-, Ende laetftelijck, ? der als driegheheele Rollen Martinicos, iSSLf Braziliiè Tabacq, dire&elijck noch in- fteS En fullen de felve Koopluyden, Fa- wcnGrofliers by den aenvangh van den Pach- h er daer van voor de Magiftraet haerder refi- 5' S ofvoor die gene die by de Magiftraet daer !fulien\verdengheauthorifeert, gehouden zijn I0Ef ReJctc fuy veren, en na de expiratie van yeder Snaaiden, op aenmaninge van den Pachter ge- Enden zijn den felven Eedt te vernieuwen. Ende fullen al foodanige Verkoopers, die eenige jrtyc in't geheel of ten deel fullen hebben verkoft craterfleercghebruyekt te werden, de felve niet aanleveren buyten hareHuyfen, Kelders of tóhuyfen, voor ende al-eer haer fal zijn vertoont ffflbehóorlijck Biljet vanden Pachter, door den Kooper, inhoudende, dat dei Kooper den vollen topoft heeft bctaelt, of immers tot genoegen van; jen Pachter belooft heeft te betalen, ende als dan tcr/rna de Waegb, om te wegen, mach ghelevert [ coafget'oert werden, op een poene van ics hondert i nildens, boven de verbeurte van den Tabacq : Dcsfullen die gene, die haer met Tabacq-fpinnen peren, geenUytflyters mogen weien, maerals GrolTiersgheconfidereertwerden, mede oppcéne njfes hondert guldens ·, en dienvolgens de voorfz iacq-fpinders vermogen alle iborten van Blade-!' aiintcilaen, totgebruyek van hare Neeringe van Spinnerj', fonder yets meer te betalen als twee ftuy-, «fsvoorhetBiljet.                                           1 V.                                f Ende om den voorfz Impofr vanden Tabacq, Co *tlFerinis,Curacques, ende dierghehjeke, die in Canaftcrsover-komen, daer van iès ftuy vers per pondt ter confumptie fal werden betaelt, midtiga- ocrïcejj/fuyver per pond van allerhande iöorte van Weren, ordentelijck te konnen innen en ontfan- Pj ende dat acn d'eene zyde alle frauden in den jfren Impoft mogen werden gheweert, ende aen Wcrezydegheprocureert, dat de Negotie van ^Tabacqdaer door niet en werde ghediverteert, J» lullen alle diegene die Tabacq-VVinckels ter pehouden, ofnaerdefeh fullen verfoecken te tcf u °mmJt^eyn teverkoopen, gehouden i£fn"aer daer voor aen te geven, ende re laten ggvj» by de Magiftraet van de refpeftive Ste- gteerder woon-plaetfe, ende vervolgensgehou- g ljn te achtervolgen de Ordonnantie dienthal- gemaeckt, en hier na breder uytgedruckt, VI feèéïn]al!£,KooPluyden, Groffiers ende andere, k?Rn d ^ acclVan buyten of anderiints aen- }JHe ' ^fe've Tabacq nietvermoghenin haer feal-eerd 1Uyfen°fKelders °Pteflaen' Voor ;ο;β^ aer van te hebben verkregen een behoor- mSV3n en Pachtcr» niidts betalende voor iertgu]deJnettWecftuyvers, op de boete van hon- ^Qblv^5^6^'VOor diegene die in ghebreecke ™£felveBiljet als vooren tehalen.

-ocr page 1015-

978

PJacaten. .7 Boeck 7.

Iit.

de Steden of ten platten Lande aen deHuyfen,Her- bergen , of ander fints om te lopen of om te dragen, veylen ofte verkopen; op de verbeurte van den Tabacq, ende een boete van vier hondert guldens, boven de pceae van hec Placaet. XII. De Winckeliers die den Tabacq in het kleyn verkopen, en fullen geen afilagh van defen Impoft genieten van den Tabacq die by het Boots-volck

boven de boete in den Pkcate tot laftedateurs geftatueert.

vande pr

m.

XVI

Ende alfo bevonden is, dat over α υ 't voorgaendeJaer, ende bock?Snpoftd*

voensverpacht, deKo^^JP* den Pachter voor veder fier ÏÏSSS00*!

het<

endcdien-volgcnde alle haren Tabam d?? ÏÏ'

en andere mede werdt genomen, om in Zee of an-

ben uytgëflagen:

dere Stromen en Rivieren op haer rcyfe geconfu- meert te werden. XIII De Pachter,Borgen en fijn Medeftander, mitfga- dersden Collefteur van defen Impoft, ende des felfsKIercq, fullen aen handen van Commiflarif- ièn met iblemnclen Eede moeten verklaren, dat fyluyden, noch niemandt van harent weghen met niemandt fuHen compoferen of conniveren in eeni- gerhande manieren, dire&elijck ofindiredtelijck, maef dat fyluyden het volle recht van defen Impoft lullen ontfangen en ghenieten, ende met geen flin- geringh in 't uy tgaen, vande pacht fullen bemoeyen, of door een ander dies -aengaende yets fullen doen,' of doen doen ■, Ende indien eenige.Pachter van de- fen Impoft, of yemandt van fynent wegen quamen te compofèren,' en in 't uytgaen van de pacht eeni- ge flingeringe dede, ofdede doen, fal hy daer over verbeuren op elcke parthye daer van ial weien ghe- compofeert, of minder ontfangen, of doen ont- fangen heeft , als defe Ordonnantie mede-bren- gende is, een boete van vier hondert guldens, bo- ven de boete en poene in den Placate tot lafte vande Fraudateurs geftatueert. .. XIV. Ende fullen de aenkomende Pachters den afgaen- den Pachter, die eenige compoficic of tlingeringe, foude mogen hebben bcgaen, daer over mogen be- keuren, en hareaclie ter eerfter inftantie mogen interneren voor de Gecommitteerde Raden van de refpeclive Provinciën. XV. Den Pachter van delen Impoft fal ren ingangh van fijn pacht, geaflifteert met een Secretaris, fijn Klercq, een Notaris, of anders met een Deurwaer- der, een gefworen Bode, of twee geloof waerdige Getuygen gaen ten Huyfe van alle Winckeliers, die den Tabacq in 't kleyn verkopen, midtfgaders tot de Tappers endè Komens, die mede Tabacq flydende zijn, ende aldaer doen peylen, wegen en doen aenteeckenen, ib wel in de foorte als quanti- teyt, alle de Tabacq die defelve onder haer zijn hebbende, ten eynde de felve Tabacq by de voor- noemde Pachter, alle Tarra en Fuflage afgetogen zijnde, om het recht van den Impoft volgens defe Ordonnantie van de Winckeliers, die den Tabacq in 't kleyn verkopen, als van de Tappers ende Ko- mens , van 't gene fyluyden boven een pondt in de peyl fouden mogen hebben, dadelijck na de gedane peylinge, die voort na het ingaen van de pacht fal moeten gefêhieden, mogen ontfangen, fonderdat de vooriz Winckeliers ende alle andere, die Ta- bacq in't kleyn verkopen, eenigheTabacq fullen mogen verfwygen of verfteecken, of doen verfteec- ken, of ghedogen dat het felve by yemandt anders foude werden gedaen} op de verbeurte van de ver- fteecke Tabacq, op de boete van hondert guldens

aen de voorfz Winckilflyhcb- Hcrbergicrs vry hebben verkocht, fo SSf? fenverftaen, dat den Pachter van d2 }de; voor de eerfte-maei van alle de voorfz &δ en andere die den Tabacq in't kleyn verkonl ?, ontfangen den Impoft van allenTabacqdiéWL ren Huyfe ten ingangh van de voorfz pacht m Κ " 1 ders of Packhuyien peyl fal vinden?, Zfotf ecmgecontradidieby defelve fal wordcngeraacdrL Ende die gene die onwdligh foude mogenUiktm " de voorfz betahnge te doen, lullen daer over«n tehjek mogen werden ge-execurcert, fonder da't de grote Koopluyden, Faclroors als andere dr houden fullen zij η den peyl aenden Pachter betaelt aen de vooriz W inckeliers en andere te ceftitucren' Behoudelijck dat. de felve Winckeliers en andere' van'tcontenuvan'tjegenwoordige Art. byWacr'l fchouwinge en Publicatie van nu af aen fullen wer- den verwittightjop dat defelve daer na haer mefures mogen nemen.          XVII. De vooriz aenpeylinghe in voegen voorfz vcot decerfte-mael ghedaen zijnde, fal t'elckcn JareS de expiratie van de pacht by den aenkoniendd pachter ter eenre, ende den afgaenden pachter ter- andere zyde werden ghedaen, af en aenpeylingei en fullen defelve gaen ten Huyfe, Packhuyfe en Kelders, of andere plaetfen, van allede Wind liers die den Tabacq in 't kleyn verkopen, midr.f ders tot de Tappers en Komens, die mede Tabacq; ilijdende zijn, ende aldaer doen peylen ende doen aenteeckenen, fo wel in de /oortp aij quantitcyt, alle den Tabacq die de felve onder haer] zijn hebbende, ten eynde den fclvenTabacq by| den voornoemden Pachter, alle Tarra en Fultagi" afgetrocken zijnde, fuyver te Boeckgeilelt te ma gen werden, om het recht van den Impoft volg defe Ordonnantie, voor fo veel aengaet de Winc- keliers , die den Tabacq in 't kleyn verkopen, a! van de Tappers enKomers 't gene fy boven cc; pondt in peyl foude mogen hebben, by den acn- komenden pachter van den afgaenden pachter oct· fangen te werden, of by ghebreceke van dien daci over paratelijck te werden ghe-executcert, lonc dat de voorfz Winckeliers en andere die labs in 't kleyn verkopen, eenige Tabacq fullen moge! verfwygen of verfteecken, of doen ^ilaf^ of gedogen dat het felve by yemandt anders urn werden gedaen> op de verbeurte van a"edc? ' fvvegen en verfteecken Tabacq, en daer en w een boete van fes hondert guldens, boven aco - en poene in den Placate tot lafte van deirauo» geftatueert. X V I I 1-                 w Gelijck mede den Pachter of des Wjj*J5

feerdens t'alicn tijden als hen fulcksgoeai

π

dieh dunckt, tot de voorfz Winckeliers,

die'

Tappq

Tabacq in't kleyn verkopen, a ***^j en Komers in voegen vooriz iai mugv         ^

-ocr page 1016-

Geniën6 Middelen van Hollandt, deoock onderfoecken of geen Tabacq en is ^i^cken 0fverfwegen; Ende fullen die gene, f Zonden foude mogen werden eenige Tabacq f en of verfteecken te hebben, verbeuren een e van fes honderc guldens, boven de verfwe-

Confumptie vanden Tabacq. ρ γρ pachte, of bygebreeckevan dien, fal den Onr fanger 't felve mogen doen executeren ende innen aen den Pachter of fyne Borgen, naer vermelden en inhoude van de Generale Ordonnantie. XXI. Ende fal de pachte van deièn Impoft ingaen op deneerften O&ober . . . eerftkomende mee der Sonnen opgangh, ende weder eynden den eerften Odtober '. . . daer aen volgende mee der Sonnen ondergangh. Op de Conditicn ende Voorwaerden, fö inde Generale als in defc particuliere Ordonnantie bc grepen, is pachter gebleven van delen Impoft . voor den tijdt van een geheel Jaer, om de iomme van . . .

de boete en

of veri

eecken Tabacq, boven

F "'jJJen Placate tot lafte van de Fraudateurs itueertj En fullen in ghelijcke boete vervallen S£e gene die den Pachter in de voorfz peylinge ff hebben belet ofghercfifteert, en voortsarbi- iijckgtforrigeert na exigende van faecken. '                     XI X, VandefenImpoft fal niemandt vry zijn, dan d'eeencdie in de Generale Ordonnantie ftaen be- grepen.                       χ χ $0 wiepachter blijft van defen Impoft, fal ghe- kuden weien t'eynden alle maenden te betalen tcnComptoirevandenOntfanger..... een gherecht twaelfde-part van fynen beloofden

Des t'oirkonden is defen geteeckent by den Ge- committeerden van de Hceren Staten, op den . ,

Ordonnantie, waer op de Staten van Hollandt ende Wefi-Vrieflandt fullen doen verpachten den Impofl op alle den Tabacq, fo wel die binnen den voorfz » Lande gewonnen, als dievanbuyten den f elven Lande uyt andere <Provencien, midtfgaders den Tabacq de welcke uyt eenigeandere Landen, het zy over Zee of anders, in de f e 'Provincie van Hollandt ende IVefi-Vriejlandt gebracht foude mo- gen werden, endeand^rfnts : IngaendemetdeneerfenOclober i6jj.

midtfgaders in'tdiftridtvan de Generalitcyt ghe- wonnen, van wat ioorte de ièlve foude mogen zijn, 'tpondt                  ——           —           2 pen. Alles met delen verflande nochtans, dat van de hier boven gcfpecifïceerde ibortcn Tabacq, indien de felve foude mogen bevonden werden beichadigt te zijn, maer den halven Impoft fal mogen werden gevordert, midts dat den Pachter of fijn Gecom- mitteerde den voorfz Tabacq fal mogen viliteren door twee ghefworen Vifiteerders, hen des ver- ftaende, de welcke by deHeeren Burgcrmeefteren in derefpeclive Steden, nabehoorlijcke afneminge van den Eedt, daer toe lullen werden geftelt, ende fullen de on koften van 't vifiteren betaelt werden by den Pachter ende den Eygcnaer van den Tabacq half en half; ende lullen de Vifiteerders gehouden zijn van de befchadigb.deTabacq A£te te geven. Ende indien den voorfz Tabacq bevonden wierde t'eenemael verrot te zijn, fodanigh dat den Inbren - geribude willen weygeren den voornoemden hal- ven Impoft van den felven Tabacq te betalen, dat als dan de felve in priefentie van den Pachter of fijn Gecommitteerde in het Water lal moeten werden geworpen 1 fonder dat de felve Tabacq by yemand fal mogen werden opgedaen of ingeilagen. « Ende wat de Inlandtiche ongefponnen Bladeren belanght, die uyt defe Provincie naer andere Lan- den, Provintien of Steden lullen vervoert werden, ial voor yeder pondt van fodanigeloilè ende onge- fponne Bladeren, op den uytvoer moeten betaelt werden acht penningen -, tot welcken eynde den Vcrfender gehouden fal zijn, alvorens den felven Tabacq in eenige Schepen, Schuyten, Wagens of Karren te laden,vande Pachter te halen een behoor- lijck Biljet, behelfende de quantiteyt en qualiteyt vanden lel ven Tabacq·, op de verbeurte van den felven Tabacq, en een boete van fes hondert guld. óC 2                    Ende

** En voorfz Impoft lal aenftondts en nevens de aengevinge moeten betaelt werden als volghti Te weten, Voor de Caribiiche, ChriftofFelfche, Martenickfche, Guardeloupfche , en Stacyiche Tabacq, midtfgaders de verdere Tabacq die in de andere Caribiiche Eylanden werdt gewonnen, van teder Rolle, wegende vijftigh of tlèftigh pon- den ——-                .—=-,          f ft u y vers Voor de Brazilifche, Marioniche en Granpara- fcheTabacq, 'tpondt------           8 penn. VoordeBarmoediiche, Porterijckichc of Are- noeckfche Tabacq,'tpondt —          4 pen. Voor het pondt Bladeren van de Antigefche Ta- m                   .----.              " 4 pen. voor een Vat Virginifche Tabacks bladeren, ÜW twee hondert vijftigh tot drie hondert pondt, binder of meerder ------ 1 gul. ióftuyv. Voor de Virginifche Bladeren, buytcn Varen, tflosGoedt, als medeghefponnen Rollen, het

pondt                  _____                    ,

f pen.

VoordeVirinisofCanafter-tabacq, ende by- SJJteflj fondcrdat'erondericheytial werden ghe- f^kruycwatPlaetfe of Provincie den felven Ta- m m de Provincie van Hollandt en Weft-Vries- m fal werden gebracht, van yeder Canafter we- Pöetachtigh of tnegentigh pondt            3 guld. voorde Verinifche Tabacq of by-foorte,buyten ^anaflerszijnde, 'tpondt               fdcuyten. KeyiT •ÏanaUrchc' Cn anciereTabacc3 uJl het

tó

tpondt

*n ^e^c ^rovmcie werdende gebracht,

4 pen.

ΐΖ , Franfche Bladeren of Franfche RoK

3i

^ajsr*yandtfche Bladeren of Tabacq, foin

5 de fts andere Geünieerde Provinciën,

ι

-ocr page 1017-

Hacaten. 7. Boeck. y.Tit. I I.                                    Schip niet foude. mogen toebehoren voorfz boete aen het voorfz Schip off?         ^ Goederen niet foude konnen werden V^^6 queert, fal den voorfz Schipper ofte Calt °&'

$$ï

Ende op dat defèn Imder fraude foude mogenfullen alle Koopluy denderen , wie hy zy, die

den ly ve éÞ á j eenige conniventie werden geftraft V.

willen inflaen, het iy dat de ielve van over-Zee, uyt Weft-Indien, Brazilien, of andere Landen , als mede den Tabacq die uyt andere van de Geüni- eerde Provinciën in dele Provincie van Hollandt ende Weft-Vrieflandt wordt gefonden, dat fyluy- den den fel ven Tabacq niet en fullen vermogen in te flaen, noch doen inflaen , voor en al-eer datden felvenTabacq met dequantiteyt behoorlijck fal we- ien aenghegeven aen den Pachter of fynen Colle- clieur, van de 5 tadt of Plaetie alwaer den Tabacq op, of ingeilagen fal werden, met nominatie, waer van daen die is gekomen, 't zy te Water ofte Lan- de, met wat Schipper, Voerman, Schip, Jacht, Schuytj Wagen of Karre, ende dat fyluyden van den fel ven Tabacq, voor het inflaen van dien,'van den Pachter of Colle£teur fullen moeten verkrygen een behoorlijck Biljet, inhoudende dequantiteyt en qualiteyt van den aenghegeven Tabacq ( voor welck Biljet betaelt fal werden twee ftuyvers ) om aen den Schipper, uyt wiens Schip, Jacht, Schuyt, Wagen of Karre dat den Tabacq in 't ielve Biljet verhaelt, lal werden geloft, verchoont te werden, op dat hy foude mogen weten en kennifle hebben, dat den Tabacq, waer van het Biljet wert vertoont, behoorlijck en tonder fraude is acngegevcn. III. Maer by aldien by de voorfz Koopluyden, Fa- ttoors, of yernandt anders, wie hec oock ibude mogen zijn, contrarie 't gene voorfz is ioude mo- gen weien gedaen, ende eenige Tabacq of Tabac- quen foude hebben op ende ingeilagen, fonder de felve eerft ende al voren te hebben aengegeven, met dequantitey t en qualiteyt van dien, ende daer van verkregen een behoorlijck Biljet, fullen fyluyden daer over verbeuren den Tabacq, waer mede de fraude in eeniger maniere isgepleeght, ende daer en boven een boete van duyiènt ponden van veer- tigh grooten't pondt, boven de boete en pcenein het Generael Placaet begrepen. IV. Item, op dat alle fraude foude mogen voorgeko- men ende verhoedt werden, ibo lullen alle Schip- pers ende Capiteynen, die over Zee, ende van buyten deiè Provincie, eenighen Tabacq binnen defe Provincie van Hollandc ende Weft-Vrieflandt inbrengen, voortaen gehouden zijn terftondt, en fo haeft als fyluyden met hare Schepen voor of bin- nen de Palen van de refpe&ive Steden of Plaetfen zij ç gekomen, immers voor en al-eer eenigen Ta- bacq fal mogen werden geroert of gelofl:, alle den Tabacq die fy ter plaetie van hare ladinge of anders ingenomen hebben, de felve den Pachter of Colle- £teur pertinentelijck aen te geven, ionder eenighe Tabacq te mogen verfwyghen; op een boete van vijfthien hondert ponden van veertigh grooten het pondt, boven de poene van het Generael Placaet : Behoudens de Schipper of Capiteyn fijn regres je- gens de gene die hem de loflinge of verroeringe van den voornoemden Tabacq foude mogen hebben geordonneert·, Ende fal het Schip van den voorfz Schipper of Capiteyn voor de voorfz boete welen verbonden ende executabel ·, doch ßï hem 't voorfz

Welcke voorfz Schippers, Capiteyne^,

«h lij gens of Karren eenigen Tabacq iribrenoen ' fullen vermogen" Jachten, Schu_ of doen lollen,' noch te reppen of roeren ÃÞï×À doen reppen of roeren, of ghedogendatfukks bil yemancten anders fal werden ghedaen, voor ende' al-eer henluyden fal zijn verthoont een behoren J biljet van den Pachter of Collcfteur, daer by dat bhjekt dat den Tabacq die de voorfz Koopluyden Fadoors ende andere, de welcke fy fouden willen doen loflèn, in de quantitey t en qualiteyt behoor- lijck acngebracht is ? alles op pcenc ende boete als voorfz is, gelijck oock mede aenghegeven en ver- impoft fal moeten werden alle de Tabacq die by het Boots-Volck tot hare voeringh (yeder vijfen tvrinJ tigh pondt voor te ftelien) mede wert ghebracht, op pcenc als vooren is verhaelt, V I. Ende of het ghebcurdc dat eenige van de Koop-; luyden, Faftoors of andere, eenighe Tabacquen wilde veriènden naer eenige Koninghrijcken, Re-i publijcquen, Provinciën ende Landen, buytcn de Geünieerde Provinciën, foo lullen de felve Koop- luyden ende Facloors mede gehouden zijn van den Pachter of Collc&eur ter Stede of f laetic van waer hy die fal willen Verfenden, te verkrygen een bj> hoorlijck Biljet, waer in verhaelt fal moeten fben de quantiteyt en qualiteyt van de afgefcbrevenT; bacq, in Rollen , Vaten of Bladeren , wekken Tabacq daer van het Biljet is gehaelt, mede date·; hjck by den felven Koopman of Fa&ooruytgheHa- genende 't Scheep ghebracht fal moeten werden, fonder dat den afgelchreven Tabacq tTynenHuyfc of andere Huyfen enPlaetfen lal mogen vctiacW ten, ten zy hy den felven Tabacq wederom aen hadde gegeven, of om merckelijcke redenen èe den Pachter lullen moeten bekent ghemaeckt wer- den; op de verbeurte van den felvenTabacq m vernacht ende niet weder aenghegeven fal zijn» en daer en boven een boete van fes hondert ponden, te veertigh grooten 't pondt, boven de boete van het Generael Placaet, fonder dat eenige reftitutievan den Impoft fal mogen werden gepra:tcndeert.

fJ

VIL Ende wat aengaet den Tabacq die eenige Koop luyden, Fadoors, Winckeliers rfjggj

nen, binnen defe Provincie vanaeea^-- Plaetie na de andere fouden willen öÉûÑ^,

len de felve medeghehouden zijn van m' .

ofiyr de qualiteyt ende quantiteyt in Bladeren van den felven Tabacq, »-

:

wie

de, voor welck Biljet betaelt fal g^JS twee ftuyvers als voren; op de veio ctcVSs felvenTabacq, ende daer en boven eenoo twee hondert gulden.                         Q$$

-ocr page 1018-

			/jfliiene Middelen van Hollandf vni. remede de Koopluyden, Jr/aftoors, Winc- f andere Perfonen, aen de wekke den Ta- ^'rd'eene Stade of Plaetfe van defe Provincie WSqfal werden verfonden, infgelijcks ghe- Λ η lullen zijn, al-eer ίγ den iel ven Tabacq Sfkomenin te ilaen, van den Pachter of fynen - ur een behoorlijck Biljet, als ïn'tvoor- jcu] vernielt is, te halen, (mede onder		l Confumptie vanden Tabacq. 9 81 gehouden fuilen zijn te betalen —w— 2.5· guï.' Ende wat belanght foodanige Winckeliers, als jaerlijcx ten hqoghftcn.de quantiteyt van vier hon- dert vijftigh ponden Tabacq komen in te flaen, en van hetinflaenvan die quantiteyt verklaringe on- der Eede als boven voor de Heeren Burgermeefte- ren ende Regeerders in de Steden, ende onder het diitricf. van de Verpachringe quamen te doen, de; felve fuilen moghen volftaen met een jaerlijckiche betalinge voor haer vrye Negotie en Winckel-nec- ringemet           — '        4^ . 3 gul 3 ft. Ten ware foodanige Winckeliers onder de voorfz quantiteyt van vier hondert vijftigh pondt Tabacq jaerlijcks, volgens hare verklaringe onder Eede als voren te doen, quamen in te flaen hondert pondt: Verinifche Tabacq, in wekken ghevalle fyluyden mede als boven gehouden fuilen zijn te betalen —;                   —           — 12 gul. 12 ft. Ende in ghevalle de vooriz Winckeliers onder de voorfz quantiteyt van vier hondert vijftigh pon- den Tabacq jaerlijcks, volgens hare verklaringe als voren te dpen, quamen in te flaen vijftigh ponden Verinifche Tabacq, lullen in iukken gevalle ghe- houden zijn te betalen           —— 6 gul. 6'ft. Alle Herbergiers in de Steden ende ten platten Lande, Wijn ende Bier verkopende, fuilen infge- lijcks yeder voor hare jaerlijckfche vryheyt tenin- gangh van de pacht promptelijck onder Quirantie als boven betalen aen den voornoemden Pach- ter                    —-            -—             2 4, gul. Ten waredeièlve Herbergiers ibo in de Steden als ten platten Lande, midtigaders diegene die haci^ met het verkoopen van Brandewijn by de kleyne Mate, ende te ghelijck met het verkopen van Ta- bacq generen, binnen den tijdt van acht dagen nap gedane opfchry vinge of fommatie van den Pachter, voor Schepenen Commiflariflèn van'tdiftricT: van de Verpachtinge, onder folemnelen Eede als boven quamenteverklaren, dat fyjaerlijcks de quanti- teyt van negen Oxhoofden Wijn, of vijftigh Ton- nen Bier niet en confumeren, of geduyrende het naeft-voorgaendejaer ibodanigen quantiteyt van Wyn en Bier niet hebben geconfumeert, in wek- ken gevalle de felve iiillen mogen volftaen met een jaerlijckfe betalinge van ——-— 5) gul. ρ ft. Ende in 't reguard van de vooriz Brandewijn en tc gclijck Tabacq-verkopers, indien dc felve mede als boven onder iplemnelen Eede quamen te ver- klaren , dat iy 'm den jonghft-voorgaenden jare of iayfoen geen vijftigh ponden Tabacq hadden ge- ileten of geconfumeert, iullen de iclve maer alleen voor hare jaerlijckfe vryheyt ten ingangh van dele pacht gehpuden zijn te betalen — 3 gul, 3 ft. Alle de gene die'Coffi, Tee en Succolati in hare Huyièn verkopen, iullen mede voor hare jaerlijckfe vryheyt ten ingangh als voren promptelijck betalen eensdeibmmevan           -—           if gul. 15- ft. S 1 Van defen Impoft lal niemandt vry of exempt zijn, dan die gene die in de Gencrak Ordonnantie ftaen begrepen. XII. Den Pachter van deièn Impoft lal ten ingangh van de Pacht, ib in de Steden als ten platten Lande, behoorlijckgeaiTifteert: zijnde, vermogen te elpen annotatie ende opfehry vinge van de Koopluyden, Groifiers ende Spinders van Tabacq, midtigaders Wincke-
	e van twee (f uy vers) oock op de verbeurte ^enfelvenTabacq, ende een bpece van twee Endealfoo bevonden werdt dat veele perfoonen ,inven-orderen door de gantfche Provincie van iaende Weft- Vrieflandt, foo door de Ste- L als ten platten Lande te loopen met feeckere #,titeytilollekens, als anderen Tabacq, omme lieaen de Huyfen ende Herbergen, als mede gandere tc verkopen, fonder het iel ve den Pach- t of fynen Colledteur aen te ge ν en of bekent te «dun, veel min degherechtigheyt van dien te stalen; foo werdt by defen allen ende een yeghe- k wiehyzy, wel exprelïèlijck geinterdiceert adeverboden, met eenighe Rollekens Tabacq i»r de Steden of ten platren Lande aen de Huyfen Herbergen of anders om te lopen, of om te dragen, idieteriluyek te verkopen, op de verbeurte van in Tabacq, ende een boete van vier hondert pon- fa, tereertigh groten 't pondt, boven de pcene ta'tGeneraelPlacaet. X. Voorts fuilen alle Koopluyden, Groifiers ende Riders van Tabacq, voor hare vrye Negotie, ρ ten aenvangh van defen Impoft, aen den "erofColledleur promptelijck onder Qujtan- pinden Pachter of Colleclxur, moeten betalen jabdefommevan                     ------ 2fguld. Desdat de Spinders van Tabacq, in meer als een m of Kelder Tabacq fpinnende , of doende pen, gehouden fuilen zijn voor yeder van iöo- tóghHuys of Kelder te betalen gelijcke 2 f g. wvwdeig vijf en twintigh guldens vry ende WfflptfuHen zijn fódanige Koopluyden, die voor mTabacq indeièProvincie inkomende, Con- W ticent ende den voorverhaelden Impdlt op WWperbetalen,, ende niet in endeuyc verko- Winckeliers fuilen yeder jaerlijcx voor hare f^gotie enWinckel-Neeringe, mede promp- ƒ en onder Qüitantie als boven, moeten beta- P'nganghvap de pacht           —~~ 50 gul PM$»jr van ge-eximeert fuilen zijn fodamge c tkers, alsjgerlijcks ten hooghften de quanti- m negen hondert ponden Tabacq komen in |s ende van het in ilaen van die quantiteyt ^neeren Burgcrineefteren ende Regeerders JttiwT" \gide 0ndcr het Diftria van dc Vcr" *Με πι ar*nSe pndcrEede quamen tc doen, "ilinJ enm°gei1 volifaen meteen jaerlijckfe l van °r hare Vrye NeSotie en Winckel-nee- ^^c loodanjgeWinckeliers onder de voorfz j vol fg?n hondert ponden Tabacq jaer- fcdpen "S vcrkla"ngc onder Eede als vo- WÊfc^SË*^ in te flaen"hondert ponden Aaoacq, in wekken shevallefyluyden

-ocr page 1019-

Piacaten. 7-Boeck y.Tit.

p8t

fijn Comptoir dependeren, fai 0 , quantiteyt vanTabacqucn de KoniJ, j ^ ctoors of anderen fullen hebben 5288*» &] gegeven, om te ontfangen of in harp fit?r °f aen

WinckeliersJ Herbergiers, Brandewijn ende Ta- bacq- verkopers te ghelijck, als mede alle die gene die Goffi, Tee en Succolaci in hare Huyièn verko- pen, alle in't boven-ftaendethiende Articul breder ghemelt, fonder dat den fel ven Pachter daer inne eenigh belet of hinder fal mogen werden toeghe- bracht, byyemandt, wiehetoockfoudemoghen zijn, op de poene daer tegens by den Generalen iPlacategeftatueert; tot wekken eynde alleMagi- itraten en Officieren, van wat Quartier, Steden of Dorpen die lbude mogen zijn, belaft ende bevolen werdt, op den Eedt by haer op 't ftuck haerder Of- ficie gedaen, dat fy t'allen tyden ( des by den Pach- ter of Colle&eur veriöcht zijnde) de fel ve fullen doen alle hulpe en aiïïftentie , in 't gene daer toe fy volgens den Placate, en defe Ordonnantie gherech· 'tightzijn. XIII. Den Pachter, Borge, fyne Medeftanders of Colleéteur fal niet vermogen, dire&elijck of indi- reftelijck metyemandt wie het foude mogen zij α, te compoferen, of defen Impoft in 't geheel of ren deele te remitteren , of daer voor minder als hier boven vaftgheftelt is, vanyèmandt, wiehetoock foude mogen wefen, te ontfanghen, maer fal fijn volle gerechtighey t, hem uy t krachte van defe Or- donnantie competerende, moeten ontfangen van alle die gene die defen Impoft foo op den Invoer, als voor haer jaerlijckfche vrye Negotie, "Winckel· neeringe ende Vryheyt uyt kracht van defe Ordon- nantie fchuldigh zijn, alles op de poenen in de Ge- nerale Ordonnantie, fo tegens de Fraudateurs en Contraventeurs, als tegens de Compofiticn gefta- tueert; tot wekken eynde den pachter gehouden fal zijn den behoorlijcken Eedt in handen van de Heeren haer Edele Gr. Mog. Gecommttteerde Ra- den , of Gecommitteerden tot de Verpachtinge, af te leggen ; ende fpecialijck mede in handen als voren, by Eedc te beloven, dat hy aen niemandt buyten fijn Comptoir, ofbuyten diegene die van

deTs, Packhuyfen ofSoidersfcïflg^

**

doen.

Op r

of

XIV.

Soo wie pachter blijft van defen W ,j gehouden zijn t'eynden alle drie maendeS,S len ten Comptoire van den Ontfanger een gerecht vierde deel van fynen beloofden^ te, ofte by gebreecke van dien, fald'Ontfan3 't felve mogen doen executeren ende innen aen f felven Pachter ofte fynen Borgen, naervenï den ende inhoudt van de Generale Ordonnantie X V. Ende fal de pachtc van defen Impoft inaacnon; deneerftcnOaober . . eerftkomende, niet <2 Sonnen opgangh, en weder cyndi^en deneery Oftober . . , daer aen volgende met der Sonnen' opgangh. XVI. Op de Conditien ende Voorwaerden, foo in d? Generale als defe particuliere Ordonnantie begrel pen, is pachter gebleven van defen Impoft voor den tijdt van een geheel Jacr, ommedcfomm J van .... Des t'oirkonden is defen getccckcmby den Gel committeerden van de Heeren Staten, opden . Aldus gedaen ende gearrefteert terVergader'm^ van de Heeren Staten van Hollandt ende Wcftl Vriefiandt, in's Graven-Hagc den achthkndej September 1077. Onder ftondt, Ter Ordonnantie van de Staten. Wasgcteeckent, SimonmnBiamoa.

Ordonnantie waer op de Staten van Hollandt ende Wefi-Vriepdtféi doen verpachten den Impofl op de Confumptïe van den Tabacq, bjforme vm <m fat ie: Innegaende met den eerflen Oftober 167 8, ende alfoo vervolgens verpacht· tclijck, en onder Quitantie als boven, moeren te talen te ingangh van de pacht -—-, ^j>. Des dat daer van gc-eximeert fullen zijn hnow ge Winckelicrs , als Jaerlijcks .tenι hooienα quantiteyt van negen hondert ponden iJWj men in te flaen, ende van het inflacn van dieψ* titeyt voor de Heeren Burgermeefterenen Rcgc dersinde Steden, ende onder-hdΧ£**« Verpachtinge, verklaringe onder W«J doen, deweicke fullen mogen <ïffi^£3 Jaerlijckfe betalinge voor hare vtjeWjFjn Winckcl-neringe, van —7- u S ,' ι r0d Tenwarefoodanige Wmckehersonderde m fchreve quantiteyt van negen honder;/ def £oi bacqjaerlijcks volgens hare verklatinge on ^ als vooren te doen, quamen in κ» „^, ponden VerinifcheTabacq, i%Jg**E 25gu! luyden gehouden fullen zijn te ^"          | Ïnde wat belanght foodanige. W»*^ J ' jaerlijcks ten hooghften de quantitevi &ΐ

1

'!

5Lle Kovan Tgotiepoft ,promptelijck oCollecleur mo van ·—-.            Des dat de SHuys ofte Keldfpinnen, gehodanigh Huys ofDat van defeexempt zijn,haer Tabacq invoy, Licent,op den invoeverkoopen. Alle Winckyryc Negotie e

}■-

Β

-ocr page 1020-

reiene Middelen van Hollandt ■f sponden Tabacq komen in te ilaen, en I?1 "laen van diequantiteyt vcrklaringe onder j /"boven voor de Heeren Burgemeefters en &* irs in de Steden, cnde onder het Diftri£t Kvemckmgc quamen te doen, de ielve iüi- ï hen voltoen met een J aerhjckfche betalin-

, Gonfumptie vanden Tabacq. 9 8 j· pen, alle in't boven-ftaende eerfte Articul breedei ghemelt, fonder dat den ielven Pachter daer inné eenigh belet of hinder ial mogen werden tocghe- bracht, by yemandc, wie het ouek foude moghert zijn, op de poene daer tegens by den Generalen Placategeftatueert} tot wekken eynde alle Magi- ftraten en Officieren, van wat Quartier, Steden of Dorpen die fbude mogen zijn, belaft cnde bevolen werdt, op den Eede by haer op't ftuek haerder öf- iïcie gedaen, dat fy t'allen tyden ('des b-y den Faeh- terofCülledtiur vcriocht zijnde) deielve fullen doen alle huipe en ailifteiitie , in 't gene daer toe ly volgens den Fiacate,,en deie Ordonpantie gherccl^- tightzijn. I V. Ende alfoo bevonden werdt dat veele perfconen hun vervorderen door dc gantiche Provintie van Hollandt cnde Weit- Vricilandt, ióo door de Ste- den als ten platten Lande te loopen met feeckcre quantiteyt Rollckens, alsandcron Tabacq, onime de lelve aen de Huyfen cnde Herbergen, als mede aeaandere te verkopen, fonder het lelve den Pach- ter of .iynen Collecteur'aen te geven of bekent te maecken, veel min degherechtigheyt van dien te betalen; ibo werdt by dcfen allen ende een yeghc- lijck, wie hyzy, wel exprellclijck geinterdiceerc cnde verboden, met eenighc Rollckens Tabacq door dc Steden of ten platten Lande aen dc Huyfen Herbergen of anders om te lopen, of om te dragen, om die ter iluyck te verkopen, op de verbeurte van den Tabacq, cnde een boete van vier hondert pon- den, te veertigh groten 't pondt, hovende rCene van 't Generael Placaet. V. Den Pachter, Borgc, fync Mcdeftanders of ColiecTeur ial niet vermogen, directe.lijck of iudi- rctlchjck metyefnandt wie het fouilc mogen zijn, te compoferen, of defen Impoft m 't geheel of ten declc te remitteren , of daer voor minder als hier bovenvaftgheftekis, vanyemandc, wichetoock foude mogen weien» te omranghen, macr ial fijn volle gerechtighey t, hem uy t krach ie van dcic Ör- donnantiecompererendc, moeten ontfangc η van alle die gene die dcfen I mpoft fo op de Con iiimne, als voor haer jaerlijckichcvryc Negotie, Winckcl- uceringe ende Vryheyt uyt kracht van defe Ordon- nantie ichuldigh zijn, alles op de poenen in de Ge- nerale Ordonnantie, fo tegens dc Fraudareurs ert Contraventeurs, als tegens deCompofiticngcfra- tuecrtj tot welckcn cyndc den pachter gehouden ial zijn den behoorlijckcn Ecdt in handen van de Heeren haer Edele Gr. Mog. Gecommitteerde Ra- den, of Gecommitteerden tot de Vcrpachtingc» af te leggen; ende fpccialijck mede in handen als voren, by Eede re beloven» dat hyacn nicmandc buyten.rijnComptcnr, ofbuyten diegene die vari fijn Comptoir dependcren , fal openbaren de faecken van fyne voornoemde paehr,, wat daer van dcpendëcrr > of wat liy daer van re ont fangen cnde in te vorderen heeft, of ontfangènfiiUiebben. VI, Soo wie pachter blijft van defen Impoft, fal gehouden zijn t'cynden alle maenden te betalen tenComptoire van den Ontfanger . . . . . een gerecht twaelfd e deel van iyn beloofden pach- te>

I

hase vrye Negotie ende W inckel-ncepïnge

gul.

.3 iruyy.

VnwareToodanige Winckelicrs onder devooriz Sitevtvan vierhondertvijrngh pondt Tabacq

E; volgens hare verklap ^e onder Eede als E tcdoen, quamen in te Üaen hondert pondt fciml'Ae Tabacq, in wekken glievalle fyluyden Sibovea gehouden fullén zijn te betalen

12 gul. 12 ft. ffhevalle de vooriz Winckelieis onder

Endein

fóporiz quantitey t van vier hondert vijl ngh pon iTabacq jtierlijcks, volgens hare vcrklaringe als Liedeen, quamen in teflaen vijftigh ponden ftrinifchc Tabacq, fulleniniulcken gevalleghe- löadcnzijn te betalen             <------- 6 gul. d ft. Alle Herbergiers in de Steden ende ten platten lande, Wijn ende Bier verkopende, lullen inïge: Éfcyedër voor hare jaerlijckfche vryheyt tenin- bgh van de pacht promptelijck onder Quirantie | boven betalen acn den voornoemden Pach- l             -----           — _ 24 gul. Tefl ware de fel ve Herbergiers foo in de Steden aten platten Lande, midtfgaders die gene die haer Kthetvcrkoopen van Brandewijn by de kleyne Ik, ende te ghelijck met het verkopen vanTa- " generen, binnen den rijdt van acht dagen nae peopfchryvingè of fommatie van den Pachter, §Schepenen Commiiïariiïèn van 't diftricÏ van iTerpachtingë, onder folemnelen Eede als boven fan re verklaren, dat fy jacrlijcks de quanti- tpan negen Oxhoofden VVijn, of vijftigh Ton- ■KnBiernict enconiiimeren, ofgcduyrende het aiivoorgaende jaer foodanigen quantiteyt van pflen Bier niet hebben geconfumcert, in welc- fW|cvailcdcfelve fullen mogen volftaen met een NijcUdciaÜnge van         --"-—<■ 5) gul. 5? ft. *pei'olre|uaril van de voorfz Brandewijn en jSöJjcK Tabacq-verkopcrs, indien de ièlvc mede ^oreii onder folemnelen Eede quamen te ver- ψ]> W fy in den jonghft-voorgaenden jarc «ngecn vijftigh ponden Tabacq hadden ge- «n of geconfumcert, (uilen de fclve macr alleen tJiarejacrlijckfevryhevttcningangh van dcfe WWm zijn te betalen — 3 gul. 3 ft. J^egencdieCoffi, TeecnSuccolatunharc go verkopen, fullen mede voor hare jaerli jekfe &2?ηΐηδ3π£α als V°ren promptelijck betalen ^femmevan           _T ,                2fgul. % da ν "^P0^ ^ riiemandt vry of exempt '·' r* aicgent die in de Generale Ordonnantie bc£'epen.

m

guiiüteert zijnde, vermogen te doen fee5P?T^ge van dc Koopliiydcn, ^eiim upli]dcrs VanT-bacq' midtfgaders ".-verkoï Hcrb,erSicrs, Brandewijn ende Ta- CoiE, τ:stc|hc%ks alsmede alle diegene cc en Succolati in hare Huyfen verko-

-ocr page 1021-

-M'4

Pkcatenl 7 Boeck. 7 Tit. voordentiidtvaneengehceljaer.o^^^

te, ofte by gebrcecke van di't fèlve mogen doen executeren

van

lèlven Pachter ofte fynen Borgen, naer vermel- den ende inhoudt van de Generale Ordonnantie.

Dest'oirkondenisdefengetecckentby denr committeerden van de Heeren Staten o d Aldus gedaen ende gearrefteert terVert^ van de Heeren Staten van Hollandt «ff 55^· September 1Ó78.                              uj"cnaen Onder ftondt, Ter Ordonnantie van de Staten. Wasgeteeckent, SimonvanBeaumnt

VIL Ende fal de pachte van defen Impoft ingaen op den eerften O&ober . . eerftko mende, met der Sonnen opgangh, en weder eyndigen den eerften Oftober . . . daer aen volgende met der Sonnen opgangh. VIII. Öp de Conditien ende Voorwaerden, fop in de Generale als defe particuliere Ordonnantie begre- pen, is pachter gebleven van defen Impoft . . ,

Ordonnantie, waer op de Staten man Hollandt endeWefl-Vrkilanit

fullen doen verpachten den Impofi op alle den Tabacq, β wel die binnen den voo ï Lande gewonnen, als die van buyten den f elven Lande iiyt andere Trovenci midtfgaders den Tabacq de welcke uyt eenige andere Landen, het zy over Zee anders, in defe Trovincie van Hollandt ende ffefi- Vrie(landtgebracht foude m\ gen werden, ende anderfints : InnegaendemetdeneerfienOffober 167!. ΕηΊι vervolgens alfo verpacht:

',

u

te zijn, maer den halven Impoft fal mogen werden1 gevordert, midts dat den Pachter of fijn Gecom-; mitteerde den voorfz Tabacq fal mogen wfitercj door twee ghefworen Vifiteerders, hendesver-i ftaende, de welcke by de Heeren Burgermcefterciv in de refpe&ive Steden, nabehoorlijckeafneminge van den Eedt, daer toe fullen werden geftelt, ende; fullen de onkoften van 't vifiteren betaelt werdenbyi den Pachter ende denEygemer van den Tabacq half en half ·, ende fullen de Vifiteerders gehouden zijn van de befchadighde Tabacq Aéte te geven.- Ende indien den voorfz Tabacq bevonden wierdé; t'eenemael verrot te zijn, fodanigh dat den Inbren· ger foude willen weygeren den voornoemden hal- ven Impoft van den felven Tabacq te betalen, dat als dan de felve in praefentie van den Pachter of im Gecommitteerde in het Water fal moeten wde geworpen, fonder dat de felve Tabacq by yemandj fal mogen werden opgedaen of ingeilagen. Ende wat de Inlandtfche ongefponnen Bladeren belanght, die uyt defe Provincie naerandereLan- den, Provintiënof Steden fullen vervoert werden,. fal voor yeder pondt van fodanigcloflc endeonge-· fponne Bladeren, op den uytvoer moeten betam- werden acht penningen 5 tot wekken ψύ0^ Verfender gehouden fal zijn, alvorens den iciven Tabacq in eenige Schepen, Schuyten, Wagens ■ Karren teladen,vandePachter te haleneen beW lijck Biljet, behelfende de quantiteyt en quau* van den felven Tabacq, en daer en boven een boete van fès hondert guld. TT Ende op dat defen Impoft behoorlijck ende on- der fraude foude mogen werden gecolletfeer * - fullen alle Koopluyden, Factors,end" m deren ,>iehyzy, die eemgheTabacqu η willen inflaen, hetzydat de felve van,0«^. uytWeft-Indien, Brazilien, °j a"^deGeufi· als mede den Tabacq die uyt andere va.         & eerde Provinciën in defe Provincie van ^ ende Weft-Vrieflandt wtfdr gefonden, ^

En voorfz Impoft lal aenftondts en nevens' de aengevinge moeten betaelt werden als volght·, Te weten, Voor de Caribifche, Chriftofrelfche, Martenickfche, Guardeloupfche , en Stacyfche Tabacq, midtfgaders de verdere Tabacq die in de andere Caribifche Eylanden werdt gewonnen, van yeder Roïle, wegende vijftigh of tfeftigh pon- den           -=-—                ------          fftuyvers Voor de Brazilifche, Marionfche en Granpara- fcheTabacq, 'tpondt------           8 penn. Voor de Barmoedifche, Porterijckfche of Are- jnoeckfche Tabacq, 't pondt —          4 pen. Voor het pondt Bladeren van de Antigefche Ta- bacq                          ■—-                      4 pen. Voor een Vat Virginifche Tabacks bladeren, groot tweehondert vijftigh tot drie hondert pondt, minder of meerder —'— 1 gul. 16 ftuy v. Voor de Virginifche Bladeren, buyten Vaten, oflosGoedt, als mede ghefponnen Rollen, het pondc                 —               — 5 pen. Voor de Virinis of Canafter-tabacq, ende by- foorten, fonder dat'eronderfcheyt ial werden ghe·* maeckt uyt wat Plaetfe of Provincie den ielven Ta- bacq in de Provincie van Hollandt en Weft-Vries- landt fal werden gebracht, van yeder Canafter we- gende tachtigh of tnegentigh pondt            3 guld. Voor de Verinifche Tabacq of by-ioorte,buy ten deGanafterszijnde, 'tpondt               f deuyten. Voor de Hanaufche, en andei e Tabacq uyt het Keyfer-rijck, in defe Provincie werdende gebracht, het pondt                  ■ ■■ ■              —            4 pen. Voor de Inlandtiche Bladeren of Tabacq, fo in defe als in de fes andere Geünieerde Provinciën, midtfgaders in'tdiftri&van de Generaliteyt ghe- wonnen, van wat foorte de felve foude mogen zijn, 't pondt                  ——           —           2 pen. Alles met defen verftande nochtans, dat van de hier boven gefpecificeerde foorten Tabacq, indien de Cuvt foude mogen bevonden werden befchadigt

-ocr page 1022-

		gemene Middelen van Hollandt, f ken Tabacq niet en lullen vermogen in **n och doen inüaen, voor en al-eer dat den % hacq metdequantiteyt behoorlijck fal we- '^ hieven aen den Pachter of fynen Colle· *%?& Stadt of Plaetfe alwaer den Tabacq ΨΪ-S eilasenfal werden, met nominatie, waer ^lfl^die S crekomen, 't zy te Water ofte Lan- ^tenvatSchipper, Voerman, Schip, Jacht^ -\,yagen of Karre, ende dat fyluyden van ψ%' Xabacq, voor het inilaen van dien, van ρ hter öfCollcftcur fullen moeten verkrygen ^behoorlijck Biljet, inhoudende de quantiteyt ISeytvanden aenghegeven Tabacq (voor S? ï Bil et betaelt fal werden twee ftuy vers ) om Ripper, ƒ yt.wiens Schip, jacht, Schuyt, l' of Rarre dat den Tabacq m't ielve Biljet lelt, ial werden geloft, verthoont te werden, Sponde mogen weten enkennhlè hebben, LnTabacq, waer van het Biljet wert vertoont, pijeken fonder fraude is aengegeven. ferby aldien by de voorfz Koopluyden, Fa- s, of yemandt anders, wie het oock ibude η zijn j contrarie 't gene voorfz is ioude mo- pft-cfengedaen, ende eenige Tabacq ofTabac- nioudehebben op ende ingeilagen, fonder de ecerftende alvoren te hebben aengegeven, met iquanriteyten qualiteyt van dien, ende dacr van stegen een behoorlijck Biljec, fullen fyluyden rover verbeuren den Tabacq, waer mede de jeineeniger maniere is gepleeght, ende daer aken een boete van duyfent ponden van veer- igroocen 't pondt, bov en de boete en pcene 'm k&nerael Placaet begrepen. IV. fem, op dat alle fraude ibude mogen voorgeko - ende verhoedt werden, iöo iullen alle Schip- pendeCapiteyncn, die over Zee, ende van ^jten dcfe Provincie, eenighen Tabacq binnen «Provincie van Hollandt ende Weft-Vrieflandt engen, voortaen gehouden zijn terftondt, en Wals fyluyden met hare Schepen voor of bin ndchknvande refpe&ive Steden of Plaetfen ge/comen, immers voor en al-eer eenigen Ta- jll mogen werden geroert ofgcloft, alle den acqdiefy ter plaetie van hare ladinge of anders «omen hebben, de felve den Pachter of Colle- ^pertinctitelijck aen te geven, fonder eenighe %l3 te mogen verfwyghen; op een boete van ienliondert ponden van veertigh grooten het t> boven de pcene van het Generacl Placaet : 'Jucns de Schipper of Capiteyn fijn regres je- egenedie hem de loffinge of verroeringe van oornoemden Tabacq ibude mogen hebben Jnecrt, Ende fal het Schip van den voorfz ,JFrorCapiteyn voor de voorfz boete wefen fg e.nde execucabel j doch fo hem 't voorfz ■««Ktioude mogen toebehoren , of dat de wetc aen het voorfz Schip offyne vordere nüiet fou(le konnen werden gheconfe- ', ·'den voo.rfz Schipper of cc Capiteyn pu- ac "KkmetgeeiTelinge aendenlyve, fonder c««iniventie werden geftraft. κ.                   γ diemlTi2 SchiPPers, Capiteynen of ande- re pen' Jachten> Schuyten, Wa- neenigen Tabacq inbrengen, nieten
				Inkomen vanden Tabacq. ' p§M fullen vermogen eenigen Tabacq uyt hare Schepen» Jachten, Schuyten, Wagens of Karren te Ioilen, of doen loflen, noch te reppen of roeren, riochte doen reppen of roeren, of ghedogen dat iülcks by yemanden anders ial werden ghedaen, voor ende al-eer henluyden ial zijn verthoont een behoorlijck, biljet van den Pachter of Collefteur, daer by dat blijekt dat den Tabacq die de voorfz Koopluyden Facroors ende andere, dewelcke fy fouden willen doen loiTen, in de quantiteyt en qualiteyt behoor- lijck aengebracht is·, alles op pcene ende boete als vooriz is, gelijck oock mede aenghegeven en ver- impoil ial moeten werden alle de Tabacq die by het Boots-Volck tot hare voeringh (yeder vijf en twin- tigh pondt voor te ftellen ) mede wert ghebracht, op pcene als vooren is verhaelt, V I. Ende of hetghebeurde dat eenige van de Koop- luyden, Faftoorsnfandere, eenighe Tabacqiicn wilde verlènden naer eenige Koninghrijeken, Rc- piiblijcquen, Provinciën ende Landen, buy ten de Geünieerde Provinciën, foo lullen de ièlve Koop- luyden ende Fa£toors mede gehouden zijn van den Pachter of ColIecÏeur ter Stede of Plaetfe van waer hy die ial willen vcriènden, te verkrygen een be- hoorlijck Biljet, waer in verhaelt ial moeten ftaen de quantiteyt en qualiteyt van de afgeichreven Ta- bacq , in Rollen , Vaten óf Bladeren , wekken Tabacq daer van het Biljet is gehaelt, mede date- lijck by den felven Koopman of Factoor uytgheila- genende 't Scheep ghebracht ial moeten werden, fonder dat den afgefch re ven Tabacq t'fynen Huyiè of andere Huyien en Plaetien fal mogen vernach- ten , ten zy hy den ièlven Tabacq wederom aen hadde gegeven, of om merckelijcke redenen die den Pachter fullen moeten bekent ghemaeckt wer- den; op de verbeurte van den iel ven Tabacq die vernacht ende niet weder aenghegeven ial zijn, en daer en boven een boete van fes hondert ponden, te veertigh grooten 't pondt, boven de boete van het Generael Placaet, fonder dat eenige reilitutie van den Impoft ial mogen werden geprjetendeert. V I I. Ende wat aengaet den Tabacq die eenige Koop- luyden , Factoors, Winckeliers of andere Pcriö- nen, binnen defe Provincie van d'cene Stadt of Plaetie na de andere ibuden willen verfenden, ful- len de ièlve mede ghehouden zijn van den Pachter of fynen Collccleur te halen een Biljet,inhoudende de qualiteyt ende quantiteyt in Rollen, Vaten of Bladeren van den felven Tabacq, met expreffie aen wie, ende na wat plaetie hy denTabacq is fenden- de, voor welck Biljet betaelt ial moeten werden twee ftuy vers als voren j op de verbeurte vanden felven Tabacq , ende daer en boven een boete van twee hondert gulden. VIII. Gelijck mede de Koopluyden, Fadloors, Winc- keliers of andere Perfonen, aen de welcke den Ta- bacq uyt d' eene Stadt of Plaetfe van defe Provincie na d'andere fal werden verfonden, inigelijcks ghe- houden fullen zijn, al-eer fy den iel ven Tabacq fullen komen in teilaen, van den Pachter of fynen Colle&eur een behoorlijck Biljet, als in'tvoor- gaende Articul vermeit is, te halen, (mede onder betalinge van twee ftuy vers) oock op de verbeurte 6 D                             van

-ocr page 1023-

Pïacaten· 7. Boeck 7. Tit·

p86 van den felven Tabacq: hondert guldens.

ende een boete van twee IX.

buyten fijn Comptoir, ofbuytendie

gene die \

fijn Comptoir dependeren , fcU quantiteyten van Tabacquen de ?>*. Fadoors of anderen, fullenhebben v^P Uydt!!. aengegeven, om te ontfangen, of ;„ tmpoft(

Ende alfoo bevonden werdt dat veele peribonen hun vervorderen door de gantfche Provintie van Hollandt ende Weft-Vrieilandt, foo door de Ste- den als ten platten Lande te loopen met feeckere quantitey t Rollekens, als anderen Tabacq, omme de felve aen de Huyfen ende Herbergen, als mede aen andere te verkopen, iönder het felve den Pach- ter of/ynen Collecteur aen tegeven of bekent te maecken, veel min de gherechtighey t van dien te betalen ·, iöo werdt by defen allen ende een yeghc- Hjck, wie hy zy, wel expreiTelijck geinterdiceert ende verboden, met eenighe Rollekens Tabacq door de Steden of ten platten Lande aen de Huyfen Herbergen of anders om te lopen, of om te dragen, om die ter fluyek te verkopen, op de verbeurte van den Tabacq, ende een boete van vier hondert pon- den , te veertigh groten 't pondt, boven de pcene van 't Generael Placaet. X. Den Pachter, Borge, fyne Medeftanders of Coliefteur fal niet vermogen, direftelijck of indi- rectelijck metyemandt wie het foude mogen zijn, te compoferen, of defen Impoft in 't geheel of ten deele te remitteren , of daer voor minder- als hier bovenvaftghefteltis, vanyemandt, wiehetoock foude mogen weien , te ontfanghen, maer fal fijn volle gerechtigheyt, hem uyt krachte van defe Or- donnantie competerende, moeten ontfangen van alle die gene die defen Impoft op den Invoer van den Tabacq uyt kracht van defe Ordon- nantie fchuldigh zijn, alles op de poenen in de Ge- nerale Ordonnantie, fo tegens de Fraudateurs en Contraventeurs, als tegens de Compofitien gefta- tueert ·, tot wekken eynde den pachter gehouden fal zijn den behoorlijcken Eedt in handen van de Heeren haer Edele Gr. Mog. Gecommitteerde Ra- den, of Gecommitteerden tot deVerpachtinge, af te leggen; ende ipecialijck mede in handen als voren, by Eedc te beloven, dat hy aen niemandt /

^smteilacn,,

op te doen.

X I.

Sowiepachterblijftvandefenlmpoft, fiu houden wefen alle drie maenden te brL g e' Comptoire van den Ontfanger I                 ' een gherecht vierde - part van 'bjL LLc pchte.ofbygebreeckivand.nfStS fanger t felve mogen doen executeren enÖ aen den Pachter of fyne Borgen, naer vermelden inhoude van de Generale Ordonnantie X I I. Ende fal de pachtc van defen Impoft mm den eerften .Odober . . . eerftkomende m, der bonnen opgangh, ende weder cynden da eerften Oftober . . . daer aen volgende nu der Sonnen ondergangh. XIII. Op de Conditien ende Voorwaerden, fo inc Generale als in defe particuliere Ordonnantie L grepen, is pachter gebleven van deièn Impoft ,1 voor den tijdt van een geheel Jaer, om de fomo van ...

Des t'oirkonden is defen geteeckent by den I committeerden van de Heeren S taten» op den

Aldus gedacn ende gearrefteert terVergaderiia van de Heeren Staten van Hollandt ende Wff Vrieilandt, in 's Graven-Hage den feventhie» September 1678. Onder ftondt, Ter Ordonnantie van de Staten. Geteeckent, SmmwnBMW

Tabacks-Pypen. Ordonnantie ·> waer op verpacht fal werden denimpofl op de Tétem Typen, over de geheele Trovincie van Hollandt ende fVefl-Vriefiadt)^ tijdt van een Jaer: ïnnegaende den eerflen Off ober 1674.

het felve bekent te maecken, endeoptegejeaj oprechte quantiteyt ende qualiteyt der ϊψ■>, hy alsdan voor heeft te maecken, op F' twee hondert ponden, van veertighgroown r t'elckenby naelatigheydt te verbeuren, do confifcatie van de Py pen, die fonder »«3*. gevinge bevonden lullen werden gnemae» backen te weien. τ τ ι DePachter, desfelfs Commis ofteCc^ fal met affiftentie van een Deurjaeru ^ Gemeene Landts Middelen, ende: ren ^y van een openbaer Notaris, de weicl ^. van het wedervaren, volkomen gei

ülemandt fal binnen dè Provincie van Hol- landt ende Weft - Vrieilandt Tabacx- Pypen mogen maecken, van wat mate- rie ofte forme de ielve foude moghen weien, dan die hem alvooren aengegeven fal heb- ben aen de Magiftraetvande plaetièfynerrefiden- tie, ende doende den Eedt, dat hy deièOrdon- nantie getrouwelijck fal oblêrveren, ende achter- volgen. II. De Tabacx-pijp-maeckerial gehouden zijn aen den Pachter, desfelfs Commis ofte Collefteur, foo dickwils als hy fijn Oven fal willen ftoocken,

-ocr page 1024-

Gemene Middelen van Hollandc | Tabacks-Pypeni           $8γ

foodickmaels als het hem gelieven ial, 0^ ' te komen peylen ende vificercn, of de ^fzbekent-maeckingeendeopgevinge oprecht Α rgoeder trouwe is gefchiet, ionderdathem finneeenigerefiftentie ralmogen werdenghe- direftelijck ofte ïndiredtelijck, op poene van f^bondcrt ponden, by elck die daer inne fchul- fh bevonden fal werden te verbeuren, endear- £e cörreftie, naerexigentie vanfaecken. gilde in fulck geval de Tabacqs-pijp-maecker [eninftaen, ende executabel zijn voor alle de ^ffotien diehaerin 'c doen van iöodanige reiïften- t fitten bevonden werden te hebben laten ghe- DeTabadqs-pijp-niaecker achterhaelt werdende, tüiiètaengeven nietoprechtelijck te hebben gehan- & maerdaer inne getracht, 't zy in de qualiteyt s&dequantiteyt van de Py pen de Pachter te frau- |jtn, fal infgelijcks alle de Pypen van die Backt rcrbeuren, ende daer en boven noch betalen moe- ien tot een amende de fomme van een hondert

gehaelde Pypen, ende dat hy het ièlve billiet ten halven geichurt, onderden Tabacx-pijp-maecker ial hebben gelaten ,op dat die op 't doen van de pey- linge , il ch daer mede fel moghen behelpen, ende jegens den Pachter verantwoorden. XII. De Tabacx-pijp-maecker, Schipper, Voerman , of yemandt anders, wie 't oock foude mogen wefen, iïcli daer in vergrypende , fullen t'elckens hooft voor hooft verbeuren de fomme van vijf en-twin- tigh ponden. XIII. De Tabacqs-pijp-maecker ial geen uytflagh mo- gen doen, minder als van een gros Pypen, t'elc- kens op de verbeurte van hondert ponden, foo wel by den Tabacqs-pijp-maecker, als by den Kooper te verbeuren. XIV. Daer fullen geen Tabacqs-pypen van buy ten hier in deië Provincie mogen gebracht werden, of daer van ial moeten betaelt werden een dubbelden Im- poft, tot tauxatie van een Tabacqs-pijp-maecker hier in deiè Provincie, op fynen Eedt te doen, aen de welcke oock den Eygenaer vande pynen de ièlve ial mogen laten behouden voorden prijs daer op voorichreve pypen by hem fullen werden getaux- eert. X V. Alle Schippers, Voerluyden en andere, die haer tot hettranfport van Tabacqs-pypen van buyten deiè Provincie komende, iullen laten gebruyeken» fullen gehouden zijn ter plaetfe van hare eerfte aen- komite, daer de pachter,des ièlfs Commis of Col- lefteur te vinden ial zijn, daer vanbehoorlijcke aengevinge en veranrwoordinge doenj op de boete van vijftigh ponden, foo dickwils als fy bevonden iullen werden daer inne nalatigh te zijn gheweeft, of niet oprecht gehandelt te hebben, boven de ver- beurte van alle de Tabacqs-pypen, diefy in 't ge- heel oftendeele bevonden fullen werden nietaen- gegeven of verfwegen te hebben. XVI. Den Eygenaer van alfulcke pypenj ièlfs onichul- digh zijnde, lal fijn regres ende aftie van indemni- teyt tot lafte van den Fraudateur blyven ghereièr- veert, om de felve te infti tueren, daer, en fo hy te rade werden fal. XVII. Het fal den pachter, des ièlfs Colleclreur ofte Commis vry ftaen, met afliftentie ende ten över- ftaen als voren, over-al vifites te doen, daer hy ial meynen eenighen invoer van Tabacqs-pypen van buyten in defe Provincie te gefchieden, fonder dat henluyden oock daer inne eenige refiftentie ial mo- gen ghedaen werden} op poene van drie hondert ponden, tot lafte van alle ende een yegelijck die aen ibdanige refiftentie bevonden ial werden fchuldigh te weien , ende voorts op arbitrale correftie. XVIII. Den Pachter, fijn Commis of Colle&eur» of yemandt anders van des felfs wegen, ter eenre, en de Tabacqs-pijp-maecker of Inbrenger van de Ta- bacqs-pypen, of inighelijcks yemandt anders van der felver wegen, ter andere zyde, iullen over deiên Impoft niet mogen compoièren, maer den vollen Impoft moeten geheven ende betaelt werden, op de boete van iès hondert ponden, by yeder te ver- 6D 2                       beuren

V I. De Tabacqs-pijp-maecker fal aen den Pachter of dafelfs Commis ofte Colle&eur fchuldigh zijn te betalen voor den Impoft, t'elckens nevens yder hek, een gerecht thiende-part van de waerde van devoorfchreve Pypen, foo als hy die op den voor- fórerai Eedt verklaren ial te fullen verkoopen i èdatde koop-penningen daer mede tot lafte van h Kooper verhooght fullen werden. V I I. DenPachter, des felfs Commis of Colle&eur, Ecynende met de verklaringe van de Tapacqs-pijp- ruceker op de voorfz waerde gcdaen, befwaert re ψ, lal hebben recht van naeftinge, ende vermo- gcndePypen daer voor naer hem te nemen, VIII. Ende in gevalle de Tabacx-^pijp-maecker achter- dek komr te werden, de Pachter metiyne Vcr- kktin^e inde waerde te hebben verkort ofte gede- raudeert, met de Pypen hooger te verkopen, als Meierde van dien fal hebben opgegeven, fal tclckens daer voor verbeuren een fomme van vijf- Wuldcns, ende daer en boven fchuldigh zij η de I edefraudeerde pacht noch vier dubbele te be- ulen. ^cslal den Tabacx-pijp-maecker voor het breec- • ende andere laccagievande Pypen, moghen jroneen gerecht veertighfte part van de waerde, E!E y defelveopden voorfchreven fynenEedt ^.bbenge-eftimeert.

is

e k?men» fil hem op de peylinge geen ver-

kht Werden geleden> dan van de Pypen fkd, f,cen behoorlijck biljet van den Pachter, dommis ofte Collefteur ial hebben uyt-

>A»d«g7^Ïippers' Voerr"ofte ^Penfalm             Aabacqs-pijp-maeckereenige MoudenSen afhalen, dan op alfulckcn billiet, ae qualiteyt ende quantitcyt van de af-

-ocr page 1025-

Placaien. 7. Boeck. 7. Tic.

5>SS

beuren ten behoeve vanden Aenbrenger endeden Officier de calange doende, clck voor de helft. XIX. Ende alle boeten hier boven ende na ghefpecifi- 'ceert, fullen werden verbeurt, onvermindert de gene in het Generael Placaet geftatueert. XX. Den Pachter, fijnBorge ofMedeftanders, als mede der felver Commifen, Collecteurs of andere Bedienden, iiillen gheen Tabacqs-pypen mogen maecken, of eenige Neeringe daer mede doen; op pcene van drie hondert guldens. XXI. De pacht-penningen fullen moeten werden be- taelt tenComptoire van denOntfanger . . . met een gerecht twaelfde-partalle lopende maend, daer van de eerfte maendt verfchenen fal zijn op den laetften Octobereerftkomende.

XXII. Endefaldepachtevandefen Impoft ;„»,. deneerftenOftober . . emtóSf^en°P

Sonnenopgangh, en weder eyndigendeneJ^i Oftober. . daeraenvolgendemetdS opgangh.                                        ' wim x x 111. OpdeConditienendeVoorwaerden, fooinj ι Generale, als in defe particuliere Ordonn^i begrepen, is pachter gebleven van defen Impoft voor den tijdt van een geheelJaer , omdefomm, van                                                      m Ci

Des t'oirkonde is dcfen gheteeckentby den Ge- committeerden van de Heeren Staten, op den

NOTA. *Defe Ordonnantie is naderhandt buyten verpacht ingegebleven.

Papieren.

Ordonnantie , waer naer in den Lande van Hollandt ende Weji-VricsA landt fal werden geheven den Impoft op de Confumptie van allerhande Wit&uw \ ende Blaeuw 'Papier, ingaende den vyfihienden September 16j^. alle het pap ier , dat fy ghemaeckt in hare packiiur-

fen, Solders, of in Winckels hebben, denpach-i ter getrouwelijck aen te geven en aen te wyfen·, op pcene van alle het verfwegen of verborgen papierti verbeuren, ende daer en boven een boete van twin-j tigh guldens voor yeder Riem, minder enmeerderi quantiteyt naer advenant. V. Ende fullen de voorfz Grofliers geen papier» gen inflaen noch uytflaen, fonder het felve alvorei aen den pachter aen te geven, ende daer van verkre* gen te hebben een behoorlijck Biljet, inhoudend? de qualitey t en quantiteyt van het papier, midtigt ders de naem van plaets en Man, waer van daenj aen wien, waer na toe, ende van \vienfy nettelvl zijnontfangende, of uytflaende ofveriendende op pcene van te verbeuren allehctpapier, en m en boven twee hondert ponden, fo menignmamy in 't een of het ander der voorfz pointo ecflige w latigheyt fullen hebben gepleeght. Ende fal den pachter ten minffen eens alledne maenden, als 't hem fal ghelieven, w f(m packhuyfen en Winckels, midtfgadersopflcr j Solders, tot fynen kofte ende p^gg men peylen, om te weten wat pa pieriy 't voorfz Articul uytgeilagen of «W^fa mogenhebben, ende fullen diegene αι ■ een Riem, of meer, boven of ^WL· den fouden mogen werden, vJ^nlb\'at( twee hondert guldens, boven ^J^Ê neraleOrdonnantieteghensdetrauaai         | i tueert.

LErftelijck, fal voortaen in de Provincie van Hollandt ende Weil-Vrieflandt,geen Uytheemfch Papier, of buyten deiè Pro- vincie gemaeckt, 't zy Wit, Graeuw of Blaeuw, in Schip, Schuyt, op Karre, Wagen, of anders, mogen werden ingebracht, om te wor- den verkocht of verhandelt, in minder quantiteyt als van 20 Riemen t'effens, of in eener partye, op de verbeurte van 't felve, ende een boete van twee hondert guldens. II. ! Dat van alle Papier buyten Hollandt ende de Ge- ünieerde Provinciën gemaeckt, ende in Hollandt of Weft-Vrieilandt geconiumeert wordende, door de Kopers ter confumptie offleete voor Impoft fal moeten werden betaeltals volght. VanFijnofPoft-papier by de Boeck-verkopers verkocht werdende voor fes ftuyvers het Boeck, ende daer boven, fal betaelt werden twintigh ftuy v. van de Riem. Ende van alle Wit Schrijfpapier onder de voorfz prijs, twaelf ftuyvers van de Riem. Ende van alle Druck-papier, onbequaem om befchreven te wordcn,fes ftuyvers van de Riem. Midtfgaders van allerhande Graeuw en Blaeuw papier fes ftuyvers van de Riem. III. Ende fal van alle papier, fo Wit, Graeuw, als Blaeuw, in de Provincie van Hollandt, of in een . der Geünieerde Provinciën, ende den reflorre van dien gemaeckt, ende in Hollandt ofWeft-Vries- landt geconfumeert werdende, betaelt worden de helft van 't- gene in het voorgaende Articul ten re- guarde van papier buyten de felve Provincie ghe- maeckt, is geftatueert. IV. Alle Koopluyden in't gros met papier handclcn- de,fullen gehouden zijn ten ingangh van defc pacht

m

v 11.

«H

. Ende fullen voortaen gheen. papi papier-Molenaers, Koopluyden die in ^ papier handelen, noch hare Knecnrc ,^ # winthebbers in de Provincie vanin ^ Wcft-Vrieflandt,eenigh papier mogen φ

-ocr page 1026-

Gemene Middelen van Hollandt l Coniumptie vande Papieren. p8p

uantiteyt van twaelf Riem t'effens, of in «3^ iyejOpde verbeurte van't papier, en twee ö.daer en boven. ¥ I I I.

X. Ende of het quame te gebeuren, dat tuiTchen de pachter en den Koopman, papier-maecker, Boeck of Papier-verkoper, ofDruckers overdequaliteyc van 't papier eenige dilcrepantie quame te ontftaen, dat in fulcken geval geduyrende de vooriz dilcre- pantic den pachter het voorfz papier lal vermogen t'iynen peticule te doen arrefteren en lèqueftrereri, om door den ordiriarisende competenten Rechter getermineert en gedecideert te werden; Edoch lal den voorfz Eygenaer vermogen de vooriz papie- ren aen den pachter te laten, ten prylè daer op hy de

ivkniede in de Provincie van Hollandt geen rkopers, Boeck-verkopers, Druckers of ^^cenGroflierszijnde) vermogen fullen IS MCU 'tzyWif, GraeuwofBlaeuw, in IS van Hollandt, of buyten de felve Sekt, in teilaen, 'tzy ingroore ofkleyne rfcn voor en al-eer dat hy dacr van heeft ver- ?7 ee'n behoorlijck Biljet van den pachter van Kapoft» inhoudende de qualiteytvan'tpa- ende de quantiteyt van de parthye, raidtfga- E demem van plaets en perfoon, van de welcke Ïf papier zijn ontfangende, ende daer voor te Gffiaelt den Impoft Articui twee en driege- fleert ende begroot ; Des iiijlcn de kleyne Lers of Slyters die alleen by het Bladt of het ζ verkoopen, van het gene fy minder als een 'minhacrWinckelshebben, niet ghehouden ivan het felve papier andermaei den Impoft te Den pachter merckelijckc fuipicie hebbende van iübydeWinckeliers, Boeck-verkopers, papier- rerkopersofDruckers, omtrentdekn Impoft niet iekehandclr wordt, fel mede tot lynen koften en jcricule, in der ièlver λ¥ inckelen, Huyfen, pack- 'byienenSolders, onderfoeck mogen doen, mits inliet felve onderfoeck niet meer lal mogen ghe- iieden als eens ter maendt, om te weten wat pa- !öfy contrarie deiè Ordonnantie ibuden moghen Wfiagen hebben, endelullen de vooriz Wincke- is, Boeck-verkopers, papier-verkopers of Druc- jet, boven peyl of in faute gevonden werdende, iKeuren tweeliondert gul boven de poene gefta- cmtby de Generale Ordonnantie.

e-

felve fal hebben getauxeer t. X  I. Den pachter lal ten ingangh van dele pacht gaen peylen ten Huyiè van alle Winckeliers , papier- verkopers, Boeck-binders, Boeck-verkopers en Druckers, en alle andere, haer met papier te ver- kopen generende, geen Groffieren zijnde, endo van het papier in hare Huyfen} Winckelen, pack- huylèn, Solders of andere plactlèn bevonden wer- dende, ontfangen den vollen Impoft conform dele Ordonnantie, ende tenuytgangh van fijn pacht, gelijck in peyl als dan bevonden lal worden, aen den volgenden pachter, of aen het ghemene Landt uyt- keren.                                                              : XII. Van defen Impoft fal niemandt vry zijn, als die genacmt ende uy tgedruckt ftaen in de Generale Or- donnantie. XIII. Den pachter van die Middel lal ghehouden zijn het ordinaris rantlöen aenftondts naer de verpach- tinge in gereet gek te betalen. XI   V. Ende lal dele pacht ingaen op den vijfthienden September 1674.

NOTA. Defe Ordonnantie was in amodiatie uitgegeven, doch in dcnfelven Jare by haer Edele Gr. Mo. fzedertafgefchaft\

vers.

12

QRwinantie ende InftruBie op den Impofi van' de 1 %fi{iyyers op elcke %£ffle geep,, fZ.ed.ert den Jjire iïojtot den Jare ïóffinckys. SieGroot placact-Boeck 1 Vol, pgg. .12.4*^ $n$ey.eryfo,lge/js4lfi> tyubt ui den Jare 16/p ·,. ende φ doen verandert als fvolghp. Ordonnantie en Inftrüffiie, op de Qtntrépiiifi £%$£ Q$>h§ff $$& den I%t~ pofl van twaelffiuyvers op elcke Tonne Zeep, die van wegen de Staten van Hol- l.a%dieti4eJföfi'Pwfl#in4t, tot ^nderflandt van derOjrJöge in defe^ruvinciege- heven en ontfangen fal worden : Ingaendsdenee)flen Ofitybepiójp i Ende ver- volgens alf&verpacht.                          .

., ï II, JEnde^^ZfdeZeep van buyten indefe Trovincie innekomende, fal van eenTonneZeep van hondert y.eexiigh ponden φ voryen, meerder ^ndemnder Va- im n^er advenant >-ΐψφ werden jk&aefc Ιψ^ fliijvers.

Ndeneerften fal ten J-mpoit .bedelt ewer- uen op elcke Tonne Zeep,wegende twee h,Qnder,tien,vegr|igh ppn.den, cjie,b,kinen de Geünieerde Provinciënghefoo4en fa] 0 ,twaelfftuyvcrs i ende van halve Vaten, HdPn 7 " rn Achtendelen na advenant i welcke 1  cn 4*pfieder betaelt fal werden. Τ Τ inZceTrïfrauden te verhoeden, foo en fal Ρψη o α' u r^eeP by de ponden mogen uyt- Nernfer J 1 htC Van thien ponden, tegaen fulex

' I

I V. Ende omme te voorkomen alle fraude ende be- drogh diehier inne löude mogen gepleeght werden fo en fal geen Zecp-lieder eenige Zeep by de Keur- meefters en gefworens, of andere mogen doen vul- len of Vaten, ten zy dat hy ecnuyre daer te voren den Colleiteur of Pachter daer van geinlinueert en ver-

-ocr page 1027-

5^13»                        Placaicn. . y.'Boecfc 7*Tit.

verwittight heeft, op dat hy hem daer bymach vinden» of fijn Gecommitteerde ienden > om de Vaten aen te teyckenen, ende den Import daer van te ontfangen > iöo wanneer de "Ltt^gevaetfal zijn: Ende fal den pachter mogen gaen tenHuyfe van alleZeepfieders, orrime teilen of fyftoocken, ge- ftoockt hebben, of beginnen te ftoocken j oock om te befien hoe veel Tonnen fy van haren gheiöden Zeepgevaet fiillen hebben, om het recht van den Impoft na vermogen der Ordonnantie daer van te ontfangen j welck recht fy gehouden fullen zijn ter- ftondt te betalen} ende by gebreecke van dien, ial den pachter» met advis van Burgermeefteren, by een Stadts Bode den Keurmeefteren mogen in ter- diceren, ten Huyiè van de onwillige Betaelders geen Zeep te keuren, ter tijdt toe dat fy den pachter lullen hebben voldacn. V. Ende omme alle fufpicie te weeren, de Zeep- lïeder fal gehouden weien tot vermaninge van den Colleiteur of Pachter, by Eede te verklaren, dat hy geen Zeep meer uy t de zode gevaer, of doen va- ten heeft, dan hy aen den CoUe&eur of Pachter aenghegeven en heeft, midtigaders oock niet ver- handelt en hebben tot voordeel of praj udicie vande afgaende ende aenftaende pachter refpective, dire- ctelijckofindirectelijck} te weten, om minder te geven dan twaelf ftuyvers van deTonne·, op de verbeurte ende breucke van hondert ponden, van veertigh grooten te verbeuren,iö dickwils yemandt bevonden wordt contrarie gedaen te hebben, of in weygeringete wefen den Eedt te doen, en boven dien een Jaer gefufpendeertte werden van haer Ne- ringe. V I. Den Pachter noch ColletTreur en fal niet vermo- gen, geduyrê*nde fijn pacht of colleire, de Neeringe •vanZeepfiederyetedoen, noch oock part, deel of compagnie hebben met de gene die de ièlve Neerin- ge fullen doen , daer van hy gehouden ial zij η hem by Eede te purgeren, des vermaent of verfocht zijnde. VIL Van gelijcken en fullen geen Steden, Plaetfèn, Lichamen van Ambachten of Gemeenten, vermo-

Vilt Den Pachter>f Colle&eur ftï Ρρτ naeuwe toefichtte nemen op 't vaten ν ^ί" en in geender manieren toe te laten Τ eenige Zeep vuile of vate,fonder hem SnJm fulcks hy oock felfs fal mogen μ2££» yemandt committeren, om deZeen in?y° fien flaen, ende van alles goedt en tX^ at fier houden, op de verbeurte toÖT"* t'elcke reyfe dat hy bevonden fal WOrden l^ m gebreecke geweeft te hebben I X. Den Pachter of Colledeur en fal niet verm yemandtquijt te fchelden, compoferen T8 yemandt min te ontfangen dan den Impoft voL vghaeldt, oP de verbeurte van ho/dert g^ X. Alle welcke boete fullen gaen, een derden-dee ten behoeve van den Officier of Deurwaerder c? d'executie doet, een derden-deel ten behoeve va denColleaeurofPachter, en het derde derden! deel ten behoe ve van den Aenbreneer XI Soo wie pachter blijft van dit ghemeen Middel, fal gehouden zijn alle veerthien daghen te betalJ tenComptoire van den Ontfanger ... ,1 een gerecht vier en twintighfte-deel van iynen bel loofden pachte, of by gebreecke van dien, faidj Ontfanger 't ièlve mogen doen executeren ende innen aen den ièlven Pachter ofte fynen Borgen , naer vermelden ende inhoudt van de Generale Or™ donnantie. XII. Ende ial de pachte van defen Impoft ingaen op| den eerften October . . . eerft-komendcniEi der Sonnen opgangh, ende weder eyndigcnèt eerftenOftober . . . daer aen volgenden^ der Sonnen opgangh. XIII. Op de Conditien ende Voorwaerde/i, fooindsi Generale als in defe particuliere Ordonnantie bei grepen is pachter gebleven van defen Impoft .. I voorden tijdt van een geheel Jaer, om ae fomt van ...

gen defe pacht aen te ftaen, direclelijck of ihdirecle-

hjck in eeniger manieren : Ende ial den pachter gehouden zijn by Eede te verklaren, dathyden

Des t'oirkonden is defen geteeckent bjden Gc-i

felven pacht voor geen Steden, Plactfen, Lichamen committeerden van de Heeren Staten, opden van Ambachten of Gemeenten gepacht en heeft.

AUe 'tgene met Curcijffiaet gedruckt is in den Jare 16j$ voor ampüatie by gekomen. NOTA. 'De Ordonnantien op de Confumptie van de Zéepfiaen hier voren Tit.f', FoU*7- Van de Grove Waren. ORdonnantienopdenlmpofivande Grove Waren* fzedert den Jare 1607 tot den Jare ι V'^fr Groot Placaet-Boeck.i Vol. pag. 1924. Ende vervolgens alfo verpacht tot den Jare loJT* doen verandert als yolght.

Qrdoa^1*

-ocr page 1028-

Gemene Middelen van Hollandt, Grove Waren.

99 V

Ordonnantie, waer op alomme in den Lande van Hollandt ende Wefi- Vrieflandt verpacht fal werden den Impofi by de Staten van denfelven Lande geconfenteert , geheven te werden op verfcheyde fpecim van Grove IVaren , die in 't Landt geconjumeertfullen werden j midtjgaders de verhoginge op de Grove Wa« ren, van buyten in defe 'Provincie inkomende·,geflelt, ten aenjien van de verhogin- ge op den Brandt, die\binnen defe Provincie ingewiüight ende geheven werdt ·, En 'tgenetenopjien van de tweede verhooginge -, daer boven daer op noch ughefielt, Ende fullen de Contra ν enteurs aüeentijck verbeuren de boeten in defe particuliere Ordonnantiebegrepen, ende nietvan denTlacate en Generale Ordonnantie : ln- gaendeprima Üïlober 1677 ende vervolgens.

XI Van Vrieflche en alle Uytheemfche Klinckaert feve ftuyvers5 Behalven noch drie en een halve ftu- ver op de Vrieffche en Uytheemiche van nieuws geftek. XI. Van Inlandtfche onverghefde Pannen of Vorften van'tduyfent vijfftuyvers, en van Uytlanatfche thienftuyvers} van de gene die buyten de Provin- cie zijn ghebacken noch den feftienden penningh van de waerde van de Pannen, ende daer en boven noch feve ftuyvers acht pen: Behalven noch fes ftuy- vers op'de ïnlandtfche, en twaelfftuyvers op de Uytheemiche van nieuws geftelt. XII. Van Inlandtfche verglaeiüe Pannen of Vorften, van 't duykntfeveftuyvers acht penningen, van de Uytheemfchevijf thienftuyvers, ende noch van de Uytheemfche den fefthienden penningh als voren, ende [daer en boven noch twaelf ftuyvers vier pen: Behalven noch feveftuyvers acht pen: op de Inlant- fche, en vijfthienftuyvers op de Uytheemfche van nieuws geftelt. De halve Eflricken, Tuymelaers, Blockjes, en andere Vloer-fteeneny van buyten in- komende naer advenant. XIII. Van alderhande Inlandtfche Kalck, van 't Hoet eene ftuyver, en Uytlandtfche twee ftuyvers ·, Ende van de V ricflche en andere Uytheemiche Kalck, ,noch negeftuyvers vier pen: daer boven; Behalven noch drie ftuyvers op de ïnlandtièhe, fes ftuyvers op de Uytheemfche van nieuws geftelt. XIV. Van Tras, van deTonne anderhalve ftuyver. X V. Van Ludickfche Schalien, het duyiènt thien ftuyvers. XVI Van Fvhijnfche Coeverdack, van de Rijfte vier ftuyvers. XVII. Van Engelfche Schalien, van 't duyfent fes ftuy- vers. XVIII. Van Inlandtfche Tegclen, Eftricken, Plavuyfen en andere vergïaeftle of onverglaefde, gefchilderde ende ongefchilderde platte Steen, groot of kleyn, ende van alle harde Steen, wit, graeuw, blaeuw, of andere couleuren, gemaeckt of onghemaeckt den vijft ighf en penningh, ende van die , die van buy- ten inkomen, midtfgaders van de Molenfteenen, ende hier vooren in fpeeie nietghenomineert, den vijlen twintighften penningh van de waerde van dien, fulcks die ter coniiimptie of fleete fullen wer- den verkocht ·, uytgcfondert van Keyen en Kegel- fteenen

BEn Pachter of Colle&eur fal voor het recht vandcfenlmpoitontfar.gen van de naer- volgende Waren, die in fynen bedryve, endegeduyrende fyn pacht geconfumeert gen worden, alsvolght.

ί I. Van alle Lcor, van de hondert ponden vijf ftuy- I I I Van Luyckfche , Weerfche , ende Scichtfche enckcle Steen, van 't duyfen t twee ftuyvers veer- èimpenningen : Ende dacr boven van Vrieiïche eaStichtfchen enckelen Steen, t wee ftuyvers} Be- halven noch cwee ftuyvers , foo op de Inlandtfche alsUytheemfche van nieuws daer op gv ftek, Van dubbelde Leytfche eene ftuyver, ende Vrief- ick Steen, twee ftuyvers. En daer en boven noch φ Vrieiïche ende Stichtfchen dubbelden Steen itffiuyvers} Behalven noch eene Jluy ver acht pen. opde Inlandtfche, en driefiuyvers op Uy theemfe ra nieuws daer op geftelt. V. Van roode Leytfche Steen en Klinckaert, e ene hver achtpenningen .' Behalven noch eenefiuyv. ir/rt/w. op de Inlandtfche, en drie fiuy vers op de Uyüieemfche van nieuws geftelt. VI. Van Inlandtfche Moppen twee ftuyvers, en Sticht- fckMoppen vier ftuyvers : Ende van Stichtlche en andere Uy theemfche Moppen, daer boven noch fc/ruyvers : Behalven noch twee ftuyvers op de Inlandtfche, en fes ftuyvers op de Uy theemfche nn nieuws geftelt. V I I. wn Moppen Klinckaert , Inlandtfche twee Fjvers acht pen:, en van de Uy t landt (che vijffluy-

klinckaert, noch elf ftuyvers twaelfpen.'Behalvcn

Jlfiv(fiuyvers op de Uy theemfche van nieuws ge-

fielt.

V r             VIII. ^Inlandtfche YiTelfche Steen , twaelf. pen: um Ujtlandtfche eenefluyver acht pen: Be- m)J*oaieenefim'ver acht pen: op de Inlandtfe, uyvers op de Uy theemfche van nieuws ghe-

'£'■

ver " Yfl5^che Inlandtfche Klinckaert eene ftuy- Kcbê teUytlandtfche twee ftuyvers} behalve hvefs ι VertWaelfpen. op de Inlandtfche, drie geftelt. pen: V de Uytheemfche van nieuws

-ocr page 1029-

^m

Tit:

Bocck.

Placaten.

7

f? 9 æ                        riacaten. 7 fteenen die tot Straten gebruyckt wetden, die men verftaet van defen Impoft vry te weien : Behalven den twee en dertighften penningh daer mede de In- landtfche, ende denfeflhïenden penningh daer mede de Uytheemfche on verg' aeide Tegelen , E ftricken, Plavuyien. 8cc. ende den veert ighfenpen. daer mede de Inlandtfche, en den twintighfienpen: daer mede de Uyt landtfche Vergiaefde, &c op nieuws zijn verhooght; Ende nochfevefluyvers achtpen. daer mede de Uytheemfche onverglaefde 3 en twaelffiuy- vers vier pen: daer mede de Uytheemfche vergiaefde va?i nieuws werden befwaert. XIX, Ende omme den Impoft bequamelijck te mogen ontfangen en colle£teren, iullen de Grofficrs van Loot» van buyten inkomende, Yfer-kopers of Yier-kramers , Steen-backers , Panne-backers , Tegel, Eftrick of Plavuys-backers, Kalck-bran- ders enSchalie-koopers, gene der voorfz Waren mogen leveren aen den genen die de felve koopen, om in 't kleyn uyt te ilyten, of felfs te confumeren, ten zy henluyden ecrii endealvooren verrhoont zy een Biljet van den Pachter van hare Verkoopers re- iidentie, inhoudende de qualirey t ende qipntitey t van de Goederen, midtfgaders de plaetfe daer de Kooper de ièlve brengen wil, ende fal den Verko- per of Leveraer op den rugge van 't felve Biljet moeten teyekenen, dat hy 't felve Biljet ghellen heeft, op de verbeurte vande Waren en Goederen die hy contrarie van defen uytghelevert fal hebben, ende daer en boven xxv. ponden van xl. grooten 't pondt t'elcken te verbeuren : Ende fal de Koper de voorfz Waren fonder 'tièlve Biljet ontfangende, de voorichreve poene ende verbeurte mede iubjedr. weien. XX. Van ghelifcken fullen geen Schippers, Schuyt- voerders, Wagenaers , Karre-luyden , Slepers, of andere Arbeyders, geen der voorfz Waren in of op hare Schepen, Schuyten,Wagens , Karren, of Sleden mogen ontfangen of arbeyden, om te ver- voeren , ten zy henluyden 't felve Biljet verthoont ial zij ç; op de verbeurte van de felve Waren, ende daer en boven arbitralijck ghecorrigeert te worden na gelegentheyt ende exigentie van der faecke. XXI. Ende en ial nïemandt eenighe der voorfz Waren mogen opdoen in de Steden of daer buyten, ten zy hy't felve Biljet aen den Pachter of Colle&eur van de plaetfe daer hy die opdoen wil, hebbe verthoont een ander Biljet van den ièlven Pachter ontfangen, en den Impoft daer van betaelt, of hem Debiteur daer van ghemaeckt, ende daer geen Pachter of Collefteur is, fal 'cfelve Biljet verthoonen den

Bailliu, Schout, Gerechte of Seorf · Plaetfe, ende beloven 't felve den Pachr Van 4 lefteur aen te geven, op de verbeurteï? ?Fpol I ren, ende xxv. ponden daer boven ^deWa| XXII. Ende alle de gene die eenighe dervoorizW fullen opdoen, om die uyt te ilyten, of > É á1 te verkoopen, fullen den Pachter allé vemh ^"1 gen betalen 't gene fy aen particuliere ende?"dl 1 iumptie iullen hebben verkocht. Dics mi flagh ilrecken'tgene fy met kennifïè å×/À van den Pachter, buyten de Provinrin , !ct ? landt ende Weft-Vr^dtiullenheCÏÏ den, of aen andere UyrflyterentHevm lon'| XXII I Eridefal den Pachter ten ingangh van fijnpadJ tot alle Uytflyreren der voorfz Waren moicÆ2 peylen, ende henluyden daer van maecken SI teurs, ende den Impoft daer van gemeten als von ren.                                                          1 XXIV. Ende fal terexpiratie van fijn pacht, denaenbj menden pachter gelijcke peyl genieten XXV. Van defen Impoft ial de gemene faecke exemnl zijn, voor ioo veel haer Edele Groot Mog. allcïl voorfz Warenen Materialen, of eenigevandien i t'éeniger tijdt van noode fullen hebben,Dtothetna.| ken, of repareren van publijcque 's Landts Werc-1 ken, opdagh-gelden, ofopbeiteedmgen, fookl 'topenbaer als onder de handt te laten doen door i haer Edele Groot Mog. Gecommitteerde Raden in 't een of 't ander Quartier , als mede door dcj Heeren ende Meefters van de Recckcningcn van j haer Edele Groot Mog. Domeynen. XXVI. Defe pacht fal ingaen den eerften Oilober . naeftkomende, ende weder expireren den lactftcn j September . . . XXVII. Ende wie pachter blijft, ial gehouden zijn van | de beloofde penningen, te betalen aen den Ontfia· ger . . . alle maenden een gerecht twaelrawj part van dien. XXVIII. Op de Conditien ende Voorwaerden, (oo ia oö Generale, als in defe particuliere Ordonnantie begrepen, is pachter gebleven van defen impoft · voor den tijdt van een geheel Jaer, om de fom^e van . . .

 Ç

Ç

1

ÇÇß

ç

SB É

Des t'oirkonde is defen gheteeckcntby den Ge- committeerden van de Heeren Staten, op den,.

ß

W

• sujpHatit

NOTA. gekomen.

t^AUe't gene met Curcyf letterenfiaetgedmekti üin den Jare 1677 voor.

Steur en Salm.

r\Rdonnantien op den Ìñïâ'van deSteur en Salm, fzedert den Jare loof tot aen t · Qro0fp]acaet' yf Sie Groot placaet-Boeck 1 Vol. pag. iSjó; Ende geamplieert in den Jare 16^· W* Boeck 2 Vol. pag. 2 94 ƒ j Ende vervolgens verpacht als volght.

-ocr page 1030-

Gemene Middelen van Hollandt, Steur en Salm.             §9 5 Ordonnantie, <van de Meeren Staten *uan Hollandt ende Wefi-Vries- landt , op den Steur en Salm, die aldaer ten afflagh gebracht werdt, omme daer af fontfangen den Impoj'l van den negenderapemiingh, als hier naer volght. Commifïaris den behoorlijcken Eedt doen , dac hy, noch niemandc van fynen wegen, niet anders dan de volle gerechrigheydt van defen Impoft lul- len ghenieten, ende dat hy, noch yemandt van lynent wegen daer van met niemandt en lal compo- lercn ofconniverenin eeniger maniere; op fcene in de Generale Ordonnantie begrepen, foo wel je- gens den Pachter ofColkcteur te executeren, als jegens den genen die met hem of yemandt van iy- nent wegen compofme of uytkoop acngaet. .                           VI. Ende fal de pachtc van deièn Impc ft ingaen op den eerften O&ober . . , eerftkomende mee der Sonnen opgangh, ende weder eynden den eerften Odtober .' · . . daer aen volgende mee der Sonnen ondergangh. V l L Ende ial den Pachter of Colleeleur gehouden zijn , de fes laetftcmaenden, t'elcke maendt der fel ver te betalen een gerecht iéfte-part van den ghe- heelen pacht, aen handen van den Ontfanger van de gemene Middelen^daer onder de ièlve Verpach- unge ial gefchieden. > V I I■ I. Op de Conditien ende Voorwaerden, foo in de Generale, als in defe particuliere Ordonnantie be- grepen, is pachter gebleven van deicn lmpcft voor den tijdt van een geheeljaer, om de lommc van , . .

é W den eSeptempeen Sino^ennoch in dHitofgeconiuJxheflagheSlmcnSteur, ená Idens daer enSrra/ioch de vjjL, of Karr ø*.            Ende van alle Lt) fal by den genden penninjven Salm en Sjjlifen Kooper vjet, daer mede hpolklvrywefenindcbetalinge vaieeneuytden L Ende omme aafflaghghchoudeèi voorfz PachÉtcerden, dieüllcr uyrenop d

galden fel ven afflagh niec'verachtert en wordt, I V. Ende fal den eerften Kooper gehouden zijn, (van «fealinge te nemen een Biljet van den bctaelder^ loipoft, 'twelck den pachter htm gehouden fal ttfen te geven'; ende fal dien-volgende mede den kim en Steur, naer dat die afgheilagen, ende den Impoft daer vaq betaelt fal zijn, by yemandt.fonder tvoorlzBiljet daer nevens gaende, mogen gevoert gorden tervente, of om wederom te verkoopen, Steden en Plaetien van Hollandten tt«f-VrkÜandt, of oock daer buy ten, waer het °«fou.de mogen wefen, welck Biljet t'allen tyde moeten worden ge-exhibeert; op poene van f, cre v*iftigh guldens, boven de verbeurte van .P' Schuyt, Wagen of Karre, daer mede den «Wz Salm en Steur vervoert fal worden. Dcn Pachter of Collefteur fal aen handen van de

Des t'oirkonde is defe geteyekent by de Gecom- mitteerden van de Heeren Staten, op den . ; : Eedt te doen by de Pachters. ~VX Ô Ô beloven endef weer en é dat wy,ofde * * onfe j of yemandt van ïçâç wegen-, met niemanden fulien compoferen, 't zy tiy quijt- fcheldinge, ^oegifte van Vaten, Maten of Ge- wichte , direclelyck of indineBeltjck j maer beloven te ontfangen 't volle recht ,fulcks dat by de Ordonnantie isgeflatueert ·, midtfgaders de Ordonnantien fcherpelijc ken f achtervolgen ç fonder conniventie of dijfimulatie. .„ Soo waerlijck moet ons Godt Almachtig!» helpen.

Van den gefouten Haringh en Vifch. \mmnantien van den Impofi op den gefouten Haringh endegefouden Vifch, fzedert den Jare 16x 2 tot *Æô* xS^incluys· SieGrootPlacaet-Boeck 1 Vol.pag. 18 ƒ6, Ende vervolgens alfogeheven Jare 16j$, ende als-doen verandert als volght.

Ordonnantie,

6 E

-ocr page 1031-

Pkeaten;; 7. Boeck. 7.TL Ordonnantiey volgende de welcke ten behoeve van deqhem~~~~ over den Lande van Hollandt ende Weft-Vriefandt, β welbinne d f ten platten Lande» geheven fal werden den Impofi van den eefonten Η ·^* ü gefiuteVifchi volgende het confent van de Staten vandenfehenT^^ gaen met den ecrfien OcJober 1<S7Ö» ende expirerende den eerken Othb^* 'nt*<

1W4

ώί» volgende

Ι. |En Pachter lal van yeder Tonne Haringh of gefoute Viich, Oojters mede voorghe- foiiteVijihghereeckmt, tot Import ont- fangen twintigh ftuyvers, halve Vaten, Kinnekens ende minder gedeelte na advenant, loo vas ι den genen diehy de Burgers ende Huyfluyden ingeleyt werden, als van den genen die by Haringh enViich-koópers ter ileeteof confumprie verkocht werden.                            , ι I I • Ende van Stapel-Viich, dertigh Viiïchen voor een Tonne gereeckent, mede twintigh ftuyvers als yooren. III Orame te voorkomen de frauden die in 't heffen van den Import iöude mogen werden ghepleeght; lullen geenige perfoonen, 't zy Burgers of Uytüy- ters, vermogen eenige Tonnen of mindere gedeel- ten van Haringh, Viich of Oefiers ■> uyt eenighe Packhuylèn, Schepen* Schuyien, Wagens of Kar- ren reppen of roeren j of doenf reppen of roeren, voor ende al-eer fy een Biljet van den pachter lullen hebben verkregen, ende den Import daer van be- taelt, op de verbeurte van den 'ingeladen Haringh, Viich, ende Oefiers, ende een boete van twintigh guldens op yeder Var, 't zy groot of klcyn. IV. Ende lullen daer en boven de Uytllyters, 't ièlve Biljet verkregen hebbende, echter geenige Vaten, groot noch kleyn mogen in Huys doen, voor en al-eer de ièlve Vaten vanden pachter lullen weien gebrandt met fijn behoorlijck merek ·, op pcene van yeder Vat, 't zy groot of kleyn, te lullen verbeu- ren twintigh guldens, boven den Haringh, Viich of Oefiers, die fy contrarie defen lullen hebben in Huys ingeilagen. V.,' Sullen oock geene Koopluyden, haer met Ha- ringh, Vifchfη Oefier-koopen generende,.geen Haringh, Viich of 'Oefiers mogen verkopen of uyt- leveren aen eenighe Burgers of Slyters, voor ende al-eer hem verrhoont lal worden een Biljet van den Pachcer, inhoudende de quantiteyt van de Tonnen en minder gedeelte diehy verkocht heeft; op de boete van den Haringh, Vifch of Oefiers, en daer en boven fes en dertigh guldens op yederTon, 't zy groot of kleyn te verbeuren, boven de boete van den voorlz Placate. VI. Sullen oock in't halen van 'c voorfz Biljet gehou- den weien alle Reeders van Buyfen ende Vifch- Schepen , of die daer inne part of deel hebben, van den Haringh of Viich die fy uyt hare Schepen fou- den mogen krygen,· of van het Zeevarende Volck koopen, om in hare Huyfen in te ilaen» ommete

coufumeren, gelijck oock 't Zeevarende ièlve ordre iulien moeten weien ondcrwor ίΙ Den Pachter fal vermogen'in het Knkom fyne pacht tenHuyfe van aileUytflytJ peylem VIII. Ende wat hyin'tpeyl vindt, datcfijcfc of dj anderen-daeghs met fijn merek branden s '! oock de Slyters het voorlz pcyl moeten ghedcW foodickwils den pachter 't lel ve oorbaer vinden il ende des geverght zijnde, verklaringedoen of 2 meer Haringh ende Viich in hare Huyfen zijn hebl bende, als by henluyden in 'tpeyl aenghej werdt i op poene lbo contrarie bevonden werr VJ een boete van twintigh guldens op elck Vat/'tzv groot of kleyn te verbeuren, boven de verbeurte van den Haringh, Viich ofOefim, endede ρω· van den Placate, IX. Den afgaenden pachter ial ghehouden zijn doi. aenkomenden pachter, 't gun tin't peyl bevonctó fal worden, weder uyt te reyeken, en £udaim-! komenden pachcer vermogen te peyle/i tot een Kinneke incluys. 1                            X· Van defen Import fal niemandt vry noch exempt: zijn, dan die gene die in de Generale Ordonnantie ftaen begrepen. •                                       Λ 1. Soo wie pachter blijft van defen Import, fa! ghehouden weien alie maenden te betalen ten! Comptoire vanden Öntfanger . . een gherecht twaelfde-deel van fynen beloofcfert pachte, of by ghebreecke van dien, fal m Öntfanger 't felve rfiogen doen executeren m innen aen den fel ven Pachter ofte fynen Borgeni naer vermelden ende inhoudt van de Generale 0 donnantie. XII Ende fal de pachte van defen ImpoiHngaen op deneerftenOftober . . . eeril-koniende m« der Sonnen opgangh, ende weder eyndigcn<™: eerftenOftober . . . daer aen vofecno der Sonnen opgangh. X III Op de Condirien ende Voorwaerden, Γοοιηie. Generale als in defe particuliere Ordonnanue» grepen is pachter gebleven van defen Iflpo -M voorden tijdt van een geheeljaer, fiw u van ... Des t'oirkonden is defen geteeckent Ijd» \ committeerden van de Heeren Staten, f •               ■ · *

1 Het Curcijfgedruckte ü in den Jare 1679 bygekomen. Ende ü defelve Ordonnantie, volgens Refolutie van den 6 Maert 1 óSo, btiyten Ftrpdtit ende den Impofi afgefchafi.

fïüj

Iff

-ocr page 1032-

				gemene Middelen van HoIIan'dt, KaroiTen, Kalefïen, <3tc. 99 f τ noft van de Karoilèn, Kaleffen, Koeden, Wagens, Chaifen ende " Paerden, midtigaders van de Jachten ende Speel-Schuy ten, » %tua tot den ophef van een Impoft op de Schepen en Schuyten, fzedert denYfare ι Ó41 tot den &*#"» sie Gr£otJpiacaet_Boeck 1 Vel. pag.15,88.
			, mniien tot den ophef van een Impofl op de Karren, Wagens, Kalejfen, Karojfen, die met Taerdt Of Ρlprdenwerdengebruyckt, fzedertdenjare \ 64,1 tot den Jare 16+9. Sie Groot placaet-Boeck 1 1002) en 2 Vol. pag. 30x3. f Zedertbuyten verpachtingegebleven i ende Anno i6y1 weder ^SpvolgendeOrdomantte.                             ' Ordonnantie, volgende de welcke ten behoeve van de gemenefaecke van den Lande van Hollandt ende Wefl-Vrieflandt» van wegen ende volgens den con- fente van de Staten van den fe hen Lande, in y e der Stadt met fijtfDijtrttf verpacht f al'werden den Impofl op de Karojfen, Kalejfen , overdeckte ende opene Wagens > Chailên, Karren, Sleden ende Ry-Taer-den, midtjgaders op Speel-jachten, Felt- Schuytem Speel-Schuyten, Chaloupen ende alderhande Vaertuygh, dat tot eygen vermaeck of gerief gehouden endegebraycktfutten werden, voor den tijdt van een Jaer ; Ingaendedeneerflen Qötober i6yiy engeamplieert, 16jy; ende alfoo ver* volgens verpacht.                              *-,
					roilèn, Kaleflen, Wagens, Chaifen, Karren en Slee* denisgeièyt, fonder dat het voorfz pretext van'c noodtwendigh aenhouden van hare Peerden, haer in'tvoorfchrevegevalcenighfints falkonnen ver* fchoonen. Des dat van den voorichreven Impofl alleen ge- excuieercfullenzijn en blyven de Wagens, Kar* ren ende Sleeden die de Huyfluyden, haer mee den Landt-bouw generende, genootiaeckt zijn te houden, foo tot den voorfchreven Landt-bouw als Marft-gangh, fchoon-genomen foodanige de voorfchreve haer Peerdt ofte Peerden by gelegent-* hcydt oock onder de Zadel quamenteghebruyc- ken. Item, fullen in reguard van de Peerden, van delen Impofl; exempt zijn alle die gene die voor Ros-kammers, Peerde-koopers ofte Pcerde-tuyi- icherszijn bekent, ende die bevonden werden haer alleen daer mede te generen -, Behoudens nochtans foo deielve mede eenigh Ry-tuygh quamen te hou * den, dat daer van betaek fal worden lbo veel als hier vooren in reguard van de Brouwers, Mout- maeckers, Grutters, Olyflagers en andere van dier- gelijcke gelegcntheyt is geftatueerc. Ende op dat in het heffen van deièn Impoft geert abuyfen mogen worden begaen, ren reguarde van periöonen die verfcheyde Karoilèn, Kaleflen» Chaifen, Karren, Sleeden ende Peerden houden* foo lal daer van den Impoft worden gevordert, als volght. Namentlijck, als by een peribon verfcheyde Ka* roflèn i of overdeckte Kaleflen, Wagens, Chai/èn, of ander Ry-tuygh worden gehouden, dat dan van alle de iel ve alleen hec waerdighfte aengegeven en gereeckent fal worden, nacradvenanc depeerdèn, die by alfulck een perfoonj daer toe gehouden wor- den. Des dat het derde, vijfde of fèvende peerdt onder het Geipan van twee, vier of fes peerden ial worden ghecompriehendeert, fonder dat daer van den vooriz Impoft betaelt ial worden, ten ware het felve bevonden wierdt een Ry-peerdt te zijn, of tot de vooriz Gefpannen niet te behooren, als wan- neer van 't felfdc, boven den Impoft op de vooriz Gefpannen gheftek, aen den pachter den Impoft 6 E 2                              van
		ι.                         Γ 5En voorfz Impofl; ial ontfadgen worden * by den Pachter of Colle&eur in maniere hiernavolgende:                                     i "Naincntjijck , van een Karos' met fes Paer- den            —              —                 100 guldens. Vaneen Karos met vier Paerden 7 f guldens. Van een Karos met twee Paerden 50 guldens. Disfullen de overdeckte Kaleflen, in defen Im- foftmede voor Karoilèn gereeckent, ende na pro- k van de Paerden, als hier voren van de Karof- feisgefcyr,aengeilagen worden. Van een Koets of overdeckte Wagen met vier kam -------            —             6<$ guldens. Van een Koets, of overdeckte Wagen met twee Pierden-------            —.»            40 guldens. Van een open_ Wagen, Chaife, of Kaleflemet free Paerden------- .              3 o guldens. Van een open Wagen, Kalefls, Chaifs, Karre j «et/een Narre-Slede, foo wel open als overdeckti «meteen Paerdt getrocken werdt 2o guldens- Vaneen lly-paerdt dat onder de Man ofte Zael afgereden —------. ij guldens. ƒ d-verftaende dat den voorfz Impofl; alleen getfende gebeurt fal worden van aliülcke Ka- Wh Kaleflen, Wagens, Chaifen, Karren, Sleden E B^den, die tot eygen vermaeck of gherief «en en gebruyekt worden, ende geenfints op triTfrdervooriz Karoflen, Kaleflen, Koets en g** Wagens chaifen, Karren, Sleeden en Paer- U <!e ? \ ryr ëfaebruyekt worden, ende den lm- |U^ntVfrgeltichuldighzijn te betalen} Ge- Öen?imCifeVanderenltnPoftvry ende exemPc f% (laf Brouwers, Mouc-maeckers,Grutters <acrfrS' ende generalijck alle die gene die tot K2? Va"haer Neeringe of Koopmanichap- Wrimy j Jck Peerden moeten gebruyeken ·, Cr enocht3ns> indienyemandt van ib- Ug^00nen KaroiTen, Kaleflen, Wagens, ^vedaprren° cden <luamen te'houden, dat s°«b lri!00ren foo ho°gh aengheilagen fullcn ' nier Gooren in reguard van andere Ka-

-ocr page 1033-

Hacacen. 7. Bocck f.Tk, vaneenRy-peerdt» ter fomme van vijfthien gul-j felver Peerden en Ry-tuygen ·, ópWn dens betaelt ial worden ; Ende fal het waerdighfte hondert ponden voor yeder Karos Κ 1 sr** betaelt wefende, vande refterende Ry-tuygen Chaifi, Karre, Sleede of Peerdt dat velf ^

a

niet behoorlijck aenghegeven ial zijn SM foodanige verdere poenen, als in 'ty^iSN derde Articul tegens de Contraventeurs ζ * tueert-, ende fal daer van by den vooriz η V** Collecteur opteyekeninge ghedaen, e£ j ι Houder of Eygenaer van dien gegeven werdla danigheen Biljet, als waervaninhetvoorfeS Δ Articul is gefproocken; Ende aengaendedeh ■ hnge, lullen daer in de hier voren.gefte]de I nen moeten werden gheobièrveert, ten ware71 Impoft voor het verval vande vooriz vier maenrU quame te expireren, als wanneer de betaW ν het uytgaen van de felve pacht in handen vÜ del pachter ofColleclrcur fal moeten gefchieden · D fil niemandt de voorfz betalinge in 't geheel of ten deel vermogen te weygeren , ter oonleckc, of on'. der preetextvan dat van de voorfz gekochte ofverJ kregen KaroiTen, Kaleflèn, Wagens, Chaify Kar] ren, Sleeden of Peerden gheduyrende dien fdvej termijn in eenander, of oock in'tielveDiftd^ vande Verpachtinge, by den vorigen Poiltflcu; étji Impoft in 't geheel of ten deel mocht wcfen betadiy maerfaldes onaenghefien den voorfz Koopcrof nieuwen PoiïèiTeur den vollen Impoft in maniere* als vooren daer van moeten betalen. VIL Ende op dat alle misverftanden in de orc/rc tuf- ichen de Luyden ende dePachtersonderlinghop' de plaetfe van betalinge, mogen werden.gheprx· venieert, foo ial ten aenfien van die perfoonen die- in de vafte Steden woonachtigh zijn, nochtans r platten Lande hare Huyfwgen, Wooningen ofte HoiF-fteden hebben, ende aldaer Karoiïèn, fodefJ fen, Wagens, Chaifen-> Karren, Sleeden ofPccrdcn' houden, of doen houden, de aenghevinge end betalinge altijdt ghedaen moeten worden aen de pachters of Colledteurs vande Steden haerder ordi- naris refidentie, fonder den pachter van't Diftrift daer onder de voorfz Huyfen, Wooningen of Hof- fteden zijn gelegen, eenigh recht ofa£tietcgbms; de voorfchreve Perfoonen iullen veraogen tevaU- deren. VUL Ende alfoo mogelijck, orame de opreeftte mey-

geen Impoft gevordert worden, 11 I, Den pachter fal ten ingangh van fynen pacht,foo wel binnen de Steden als ten platten Lande, in den ringhvanfyne verpachtinge, iich vervoegen ter ■woonftcdc van den genen die hy mcynt aendeièn Impoft: fchuldigh te zijn, ende aldaer oprechte aengevinge vcribecken, midtigaders pertinente aenteyekeninge doen, van alle de Karoïïen, Ka leiïèn, Wagens, Chaïfen» Karren, Sleeden en Peer den die hem opgegeven fullen worden, ende dacr yan aen den Houder, ofte den Eygcnaer van dien geven een behoorlijck Biljet, inhoudende deqUa- litey c van het Ry-tuygh, het getal der Peerdemen de pertinente fomme die volgens het voerfz eerfte ende tweede Articul daer van betaelt moet worden. Des ial yeder een, ter manifle van den pachter» op- rechte verklaringe doen, van alle de Karoiïèn, Ka- leilèn, Wagens, Chaifen, Karren, Sleeden en Peer- den, diet'haren Huyie of elders byhaer worden gehouden; op pcene van twee hondert gulden voor yeder Karoflè, Kaleflè, Wagen, Chaifi, Karre, Sleede of Peerdt dat verf weghen of niet oprechre- lijck aengegeven lal zijn, en dat boven de verbeurte van de iel ve verfwegen of qualijck aengegeven Ka- ros, Kales, Wagen, Chaife·, Karre,Sleede of Peerd, midtigaders boven de boete begrepen in 't Generael Placaet. I V. Ende ial de beealinge van den vooriz Impoft aen den pachter of des ièlfs Colle&eur ghedaen moeten worden, voorde eene helft binnen twee maenden, ende voor dcweder-helft binnen vier maenden na dat de aenteyekeninge ghedaen, ende 't Biljet daer van in voegen vooriz bthandight ial weien. Ende of hetquame teghebeuren dat yemandt Karoiïèn,Kaleflèn, Wagens, Chaijen% Karren, Sleeden of Peerden houdende, fich uyc het eene Diftri£b van de Verpachtinge in een ander metter woon quame te begeven , iöo fal den fel ven , alvo- rens fich te verplaetièn, daer van den vollen Im- poft moeten betalen aen den pachter of Colledleur van het DiftricT: daer de opteyekeninge gedaen, en het Biljet uytghegeven ial zijn ; fonder dat indien gevalle de voorfz termynen fullen mogen worden uytgeftelt, of onder pretext van dien de betalinge verfchoven; Dat voorts't voorfz Biljet behoorlijck gequiteert zijnde, binnen veertien dagen na dat de lèlve perioon of periönen in een ander Diftricl: met der woon ghekomen fullen zijn, aen den pachter van 't ielve Diftrift verthoont ende overghegeven, mitigaders by den ièlven pachter een ander by hem gequiteert Biljet, dacr tegens uytgewiifelt fal wor- den j alles op pcene van twee hondert guldens. V I. Item, foo wie geduyrendedefen termijn eenige Karoiïèn,ΚaleiTen, Wagens, Chaifeny Karren, Sleeden of Peerden quame te kopen, of anderfints Eygenaer of poiïè/ïèur daer van te worden, ial den felven binnen den tijdt van acht dagen, aenden pachter of Collecteur iyner Woon of Reiidentie- plaetie, daer van pertinente aengevinghe moeten doen, met expriflïe van het ghetal en qualiteyt der

ninge van deiè Ordonnantie te eluderen, gbcjon-1

den foude konnen worden Luyden die ö»- KaroiTen, Kaleflèn, Wagens, Chaifen, Karren on Sleeden fouden houden ionder Peerden, om w

mede te accommoderen foodanigeperfoonci

fonder eenigh Ry-tuygh te hebben, P«^JL. den, defen Impoft ruet fubjecT: zijnde,offoodam^ Peerdt of Peerden, die niet hooger als i«*jy peerden aengeilagen zijn, foo fal een yege W > wat conditie of qualiteyt hy foude ^jjgjjt houden wefen in maniere, ende op den ν ^ poene als in't voorfz derde Articul breeet neder geftelt, vanille alfulcke Karoiïèn,w * Chaifen* Karren of Sleeden pertinente acife doen, ende daer vooren betalen; te wet . Vooreen Karos of overdeckte Kaies jjovil. Vooreen Koets of overdeckte ΨΨ ^

-ocr page 1034-

Gemene Middelen van Hollandt, Karoflen, KalefTen, êccl ppy

aen delen Impoft ichuldigh te zijn, cnde aldaer op* rechte aengevinge verioecken, midtlgaders perti* nente aenteeckeninge doen van alle Speel-Jachten * Speel-Schuyten, Chaloupen,Veldt of Wey-Schuy- ten, en ander Vaertuygh, 't geen by den lelven ge- houden foude mogen werden , om de vooriz aen* teyckeningeghedaen zijnde, alsdan den rijdt der vooriz tauxatie den vooriz Eygenaer of poileffeur beken tghemaeckt, ende dan verder tot het doen van de lèl ve, in gevolge van den inhoudc van het vooriz derde .Anicul gheprocedeere te werden % Des fal yeder een ter maniilë van de vooriz pachter oprechte verklaringe moeten doen van al de Jach- ten, Schuycen,Chaloupen, Veldt of Wey-fchuyten en Vaertuygen, die by haer werden ghehouden, met pertinente by voeginge van de plaetiê daer de ièlve by den pachter ghevonden fullen mogen wer- den , op pcene van twee hondert gulden voor yder Jachr, Schuyt, Chaloup of Vaertuygh dat verfwe- gen,nietoprechtelijck aengegeven, of daer van dë plaetie niet uyrghedruckt lal zijn, ende dat boven de verbeurte van 'c verfwegen of qualijck aengege- ven /acht, Schuyt, Chaloup of Vaertuygh, rnitiga- ders boven de boeten begrepen in het Generael PIa> caef» XIII. Welcke aengevinge en tauxatie geichiet zijnde» foo fal den Pachter daer van aen den Eygenaer of Poiïeiïcur van 'tgetauxeerde Vaertuygh geven een behoorlijck Biljet, innehoudende het beloop der voorfz tauxatie, ende van den twintighften pen- ningh , de welcke hy dien conformelijck fchuldigh- fal weien te betalen-, ende fal de beralinge van den vooriz Impoft aen den Pachter of deslèlfs Collc- cteurghedaen moeten worden voor de eene helft binnen twee maenden, ende de weder-helft binnen vier maenden, na dat de tauxatie gedaen, ende het Biljet daer van in voeghen voorfz overghelcvert lal zijn ; Behoudens nochtans, dat foo wanneer den geheelen Impoft niet falexcedercn dcibmmevan ièven ponden thien fchcllingen, alsdan de iclve lom me t'effcns, ende fonder fpliilinge, binnen de voorfz eerfte twee maenden opgebracht en voldaen lal moeten worden. XIV. Endeofhetquamc teghebeuren , dat yemandt eenige Jachten, Schuyten, Chaloupen, of ander Vaer-tuyghhoudende, fich uyt het eeneDiftridr; van de Verpachtinge, in een ander metter woon quame te begeven, foo fal den fel ven, alvorens fich te verplaetfen, daer van den vollen Impoft moeten betalen aen den Pachter of Colledtcur van dat Di- ftridtdaerdeaenteyekeninge en tauxatie ghedaen» mi dtlgaders het üpjet uytgcgcven fal zijn , fonder dat in dien gevalle de vooriz termynen fullen mo- gen werden uyrgewacht, of onder pretext van dien de betalinge verichoven. Dat voorts het vooriz Biljet behoorlijck gequiteert zijnde, binnen veer- thien dagen nadatdéfelveperioonofperiöonen in een ander Diftridi metter woon ghekomen fullen aen den pachter van den ièlven Diftri&e ver-

grecjenKoetfèn ende overdeckte Wagens» 3 ?rpaerden, fullen van defen Impoft exempt &Jrr joch fullen fchuldigh zijn te betalen het 'Jclti ibomeenighmaelmetdefelve ialwer- l^bereden, naer advenantvan'tgene over de f l van de Peerden betackfal worden, lUnopenWage           ------          8guld Vaneen Cfo»/<?, Karof Slee — iguld- nen voorfz Impoft van de Speel-Jachten,Speel- SÉfftcffij Chaloupen, Veldt of Wey-Schuyten, SiderVaertuygh, die tot eygen vermaeck, ge- nefofaebVuyck aengehouden lal of lullen werden, Lliereeckent ende ontfangen werden regens den tJj##en penningh van de waerde vandefelve faertuygen refpeótive , der Steden Jachten daer gfermede begrepen, maer fullen de ielve van het fwgeltzijnge-eximeert. Des foo fullen van den vooriz Impoft exempt en Icrrijdt zijn foodanigc SpeeI-Jachten,Speel· fchuy- 01,Chaloupen, Velt of Wey-fchuyten, en andere fertuygen; die te huyr werden gebruyekt, ende ifllmpoft van 't Veer-gelt ichuldigh zijn te beta- len , Gelijck mede alle foodanigc perloonen die tot deexercitie van hareNeeringe, Ambachten ende Koopmanfchappen, midtlgaders tot het tranfport ranlurcWaren,eenighVaeit'uyghünvermydelijck ililJen moeten gebruyeken. XI. Ende op dat de rechte waerde der voorfz Jachten üpeel-fchuyten, Chaloupen» Veldt of Wey-fchuy- £cn,ende ander Vaertuygh gheweten ibude mogen ttrden, foo fullen in yeder Stadt daer de verpach- te falgefchieden, by de Heeren Burgermeeile- tealdaer, aenghefteldt werden twee be-eedighde lauxateurs, die ten aenvangh van de vooriz pacht, ^lictverfoeckende in het by weien van den pach- ter, midtfgaders van de poiïèiïèurs of eygenaers der tofzjaditen en Schuyten ( indien de felve, of «ttgevan dien aldaer tegenwoordigh fouden wil- «Φ) de fel ve Jachten, Schuyten, Chaloupen endcVacituygeninfpeaeren, ende op haren Eedc ™cco/]/cientie» nac de oprechte wacrdye tauxe- ^wjien, om van het beloop der felver tauxatie, ^twintighften penningh by den pachter gebeurt "^oütfangente worden 5 welcke tauxatie een- lJ alJ* ghedaen weiende, niet alleen voor den penden termijn, nemaer voor noch vier daer LÏefdfJarengeftandtgedaen, en dien con- L™f de" twintighften penningh by defuccef- ï£ f sfhevenendeingevorderc fal moeten ?öorf7v- f? dat daer van voor :de exPiratie der èvnWJ!i η η' eeniSe nieuwe of her-tauxatie bv ^gendcPachters, oockde Eygenaers en pof- ClVma"deV00rfzJachten of Schuyten, vcr- «imogcnAverden ; welckeTauxateursby de

«deSircrec

ki

rciPe«ive Steden éhrfidüèïtiL·** &11™ „,„„

L·

'teden ghefularifcert fullen wer-

Ende 1             XII. b£n> °ηΡ,7 fen voorfz Impoft ordcntelijck g

z

thcont ende overghegeven, midtlgaders by den ^ , , , s, fel ven pachter een ander by hem ghequiteert Biljec %S^S^2ft -^ee^r™^**^ fichver- daer tegensuytgewiiTelt fel worden j alles op pcene O0n«ede vandegene diehymeynt van twee hondert ponden* f                                                                 Item,

Pk

-ocr page 1035-

Boeck. 7. Tic. ten aenfien van de perfoonen die in de val woonachtigh zijnde, nochtansttn dW 1 *" harcHuyfen, Wooningen of Hofifeden5 ïï* ende aldaer eenigh der voorfz VaertuypenïT' of doen houden, de aengevinge endeSS1

Pkcaten.

7·

χ ν. Item» lbo wie geduyrende defen termijn eenige Speeljachten , Speel-Schuyten, Chaloupen , Veldt of Wey-Schuyten,of ander Vaertuygh quam te koopen., ofanderfints Eygenaer ofte JPofièilèur daer van te worden, fal den fel ven binnen den tijde van acht dagen aen den Pachter of Collefteur fijn- der Woon of Refidentie-plaetiè, daer van perti- nente aengevinge moeten doen, met expreifie van de qualiteyt van't iel ve Vaertuygh , midtigaders van de plaetiè daer het ièlve te vinden foude mogen zijn , als mede van den prijs daer op het ièlve ghe- duyrende de pofièffie van den voorigen Eygenaer ftl weien getauxeert ·, op pcene van drie hondert ponden voor yeder Jacht, Schuyt of Vaertuygh die verfwegen, of niet behoorlijck aengegeven ial zijn, midtigaders ibodanige verdere poenen, als in het voorfz Articul jegens de Contraventeurs zijn ghe- ftatueert , ende fal daer van by den Pachter ofte Colle&eur opteyekenioge ghedaen, ende aen den Eygenaer of Poflèilèiir van dien een behoorlijck Biljet, relatij f tot de voorfz oude tauxatie, gegeven worden; Edoch in fo verre yemandt eenigh nieuw Vaertuygh quame te laten maecken, of gemaeckt zijnde, uyt handen van de Scheepmaeckers,Tim- mermans of yemandt anders te koopen, ibo fal den Kooper nevens de gerequireerde aengevinge, oock aen den pachter moeten bekent maecken den prijs daer vooren hy het iel ven foude mogen hebben ge- kocht , om daer van als dan by den Pachter, ibnder eenige verdere tauxatie, het Biljet opgemaeckt aen den Kooper overgelevert, ende den twintighftcn penningh der voorfz koop-penningen, tny den ièl- ven Kooper aen den Pachter betaeldt te worden ·, maer (b wanneer yemandt, geduyrende den vooriz termijn eenigh huyr of gebruyek Vaertuygh quame te koopen, ofanderfints daer van Eygenaer te wor- den , ende dat het ièlve uyt andere Provinciën ko- mende , of geduyrende de poiTèffie van den voori- gen Eygenaer, door desièlfsfaute, omillie, ofte anderfints, ongetauxeert mochte zijnghebleven, lbo ial de aengevinge daer van gedaen zijnde, ver- der ten opfichte van de te doene tauxatie, daer in gevolght worden ibodanigen voet ende ordre, als hier vooren in het derde en vierde Articul breeder isgeprasferibeert* Ende aengaende de betalinge, ibo fullen daer inne de hier boven ge-expreilèerde termynen moeten worden geobièrveert, ten ware aen Impoft voor het verval van de vier maenden quame te expireren, als wanneer de betalinge voor het uytgaen van de felve pacht, in handen van den Pachter of Colle&eur fal moeten gefchieden; Des fal niemandt van de betalinge in 't geheel of ten deel vermogen te weygeren, ter oorfaecke ofte onder prsetext van de voorfz gekochte Jachten, Schuyten, Chaloupen en Vaertuygen, gedurende den ièlven termijn in een ander, of oock in 't ielve DiftricT: van deverpachtinge, by den voorigen Pofièflèur den Impoft in 't geheel of ten deel mocht weien betaelt: Maer fal des onaenghefien den vooriz Kooper ofte nieuwen Poflèffeur den voorfz Impoft in manieren als vooren moeten betalen. XVI Ende op dat alle misverftanden ende dis-ordres tuflehen de Luyden en Pachters, of oock tuflehen de Pachters onderlinge, omtrent de plaetiè van de betalinge, mogen worden gepraïvenieert, foo fal

tijdtghedaen moeten worden~aendePaZ^*1' Collecleurs van de Steden haerder ordl ?ι<: dentie, fonder dat den Pachter van dat SaT onder de voorfz Huyien, Wooningen of S ƒr zijn gelegen, eenigh recht of aftie tegensd7Γ perfoonen fullen vermogen te valideren Rn Ï'C den Pachter niet befwaert en werdemetnnnJ$Γ onkoften, van de Tauxateurs uyt de Stede VÈ Dorpen van fijn Diftria te moeien öffil* ofdathy metgenootfaeckt werde de οβηΛ»1 andere Tauxateurs uyt fijn Diftricï te moeten2 deren } foo fullen de Eygenaers of Pofleffeural de voorfz \ aertuygen ten aenvangh vanden voorf" Impoft, ofanderfints foo haeft fy van ongetauxcer de Vaertuygen den eygendom of poiTèffie beko- men , gehouden zijn de fclve te doen brengen bin nen de Steden haerder refidentie, om aldaer in voe gen voorfz by degefworen Tauxateurs opgenomen ende getauxeert te worden : Gelijck mede alle die gene, die ten platten Lande woonende, aldaer eenigh van 't voorfz Vaertuygh fouden mogenhou. den, gehouden fullen zijn, opinfmuatievanden Pachter het felve Vaertuygh binnen de Steden van de verpachtinge te doen brengen, ommcaldaerin voegen vooriz ghetauxeert te worden} op pcene van twee hondert guldens, te verbeuren by den genen die binnen veerthien dagen naerdegedanc infinuatie, de vooriz Vaertuygen binnen de voorfz Steden niet gebracht, en aer? den pachter vertoont fullen hebben. XVII. Ende alfoo daer aen gelegen is, dat de volgende pachter kenniflè hebbe van de tauxatie der vooriz Vaertuygen (in voorige termynen ghedaen) om den Impoft naer advenant van de felve te moghen ontfangen, foo fal den afgaenden pachter gehou- den zijn , aen den volgenden op te geven een per- tinente Lijfte van alle de voorit hre /e Vaertuygen» onder fijnDiftridt gheweeftzi;nle, ende van de tauxatie daer van by de gefwooren Tauxateursghe- daen; op pcene dat den pachter in ghebreecke My- vendede voorfz Lijfte over te leveren , ofte daer in eenige poften verfwegen, of na de waerheytniet ge-exrendeert hebbende, fal betalen de boete van vier hondert guldens, boven de boete van't Gene» rael Placaet. x v 11 L , α. Den pachter of Collefteur fal in handen vanoc Comniiffariflèn doen den behoorlijcken Eedt, m hy, noch yemandt van fynent wegben, "JJJJ"? dan de volle gherechtighey t van defen Impj" ' gens defe jegenwoordige Ordonnantiegullenψ

nieten,

fonder met yemandt ter wereldt, 1«

door andere, direftclijck of indireaelijck te co poferen ofte conniveren in eeniger J13?!""'ij;c. pcene van fes hondert guldens ·, Ende ψ11 y \ kc pcene mede vervallen de gene die met ac ter, Colleaeur, ofyemandt anders van \jm of gjn, direftelijck of indireaelijck i-WJJSfc. uy tkoop gem aeckt fal hebben; Ende lai ... k é.*- «„ /~<„ii_ri____.λ,π*.., «-„.Λ-η Maer toeft*' --.^

geciteert zijnde) ten verfoecke van o ,Q]i^

-ocr page 1036-

{jeinene Middelen van Hollandt 3 KaroiTen, Kalcflen, &c. £<?£

wefeo, fidi met Eede te expurgeren, f met ïJiemandt, direaehjck of indirede- heeftficcompoföert, of minder ghe vordert ι £52 als fim yolle gerechtigheyc, en by f reinVoorfz Pachter of Colleéteur gecom- 15 hebbende, ofoock de Luyden die met den ofCoUeéteur gecompolèert fouden mogen . 'tfelvenaderhandtaendendagh quamen Κnrén, fullen de felve Aenbrengers ghenieten ΐ hdft van de boete, ende felf vandevoorfz ^eblyvenge-cxcufeerc.-g           / ;; ; Soo NVie pachter blijft van defen Impoft, fal ■ nfdvengchouden zijn te betalen in de twee eer-

X X. Ende ial de pachte van defen Impoir. ingaen op den eerften Oftober . . eerftkomende, metjJeJE' Sonnén opgangh, en weder eyndigen deneerfteri Oftober . . . daer aen volgende met der Sonnert opgangh, XXI. Op de Conditien ende Voorwaerden, foo in de Generale als deie particuliere Ordonnantie begre- pen , is pachter gebleven van defen Impoft . . * voor den tijdt van een geheel Jaer, omme de fomme van .v , . ,

Ïnermwdm, t'elckens de gerechte helft, tm Cofflptoire van den Ontfanger . . . :. !. , .

èk ghcbrceckc van dien, fal den Ontfanger \&κ mogen doen executeren ende innen aen den

Des t'oirkonden is defen getceckent by den Ge- committeerden van de Heeren Staten, op den . .

Μ Pachter ofte fynen Borgen., naer verrael- taendeinhoudt van de Generale Ordonnantie, Jlk'tiemmet Curcijfflaet gedruckl ü in den Jare 1677 voor ampliatie bygekomen.

Veer-gelt of Paflagie-gelt. Refolutk van de Staten van Hollandt ende Wefl-Vrkflandt, raeckendc het Taffagiegelt. In date den negentkienden Maert 1666.

van buyten defe Provincie inkomende, ende geen fints tot anderen, reyfende binnen de Provincie van d'eene plaets naer de andere, die alle een ghe- recht vierde· part van de uy tgeloofde Vracht-pen- ningen fullen moeten betalen, fonder onderfcheyc of't felve vierde· part mochte komen te excederen fes ftuyvers, of niet. Dat mede by de voornoemde Commiflariflen op de verpachtinge lal werden ge- denuncieert , dat gene Soldaten van 't vooriz Mid- del exempt zijn, ten zy de ielve met Patent van de Staten foude mogen komen te paflèren, in welcken gevalle fy luyden daer van exempt zijn, ende anders

\S, naer voorgaende deliberatie, goedtghe- vonden ende verftaen, dat door de Com- miflariien op de acnftaende verpachtin- ge tot clucidatie van de claufule voor de- fegcinflueert hebbende in 't eerfle Articul van de fefannantie op 't Middel van 't Paflagie· geldt; ge- naneert, ende nu meteenigh ghemaeckt redres gracht iir't derde Articul van de felve Ordonnan- Maerbyghefeghtwerdt, dat aen de Pachters ftnden voorlz Impoft betaelt fal worden een ghe- wlitvicrde-partvandeaiytgeloofdevracht-pcnnin^ Pi tenware hec felve vierde-part mochte komen ^cederen fes ftuyvers over yeder hooft, in welc- ^casdeMagiers echter met fes ftuyvers fullen Jjjfl i'olftaen, gedenuncieert fal worden, dat de ^izclauriile van met fes ftuy v. als boven te mo- Pvolitaen, alleenlijck applicabel is tot Jyuyden

niet.

Onder ftondt, Accordeert met de voorfz Refolutien. Geteeckent, JLerbt. van Beaumont.

O rdonnantie vorens de welcke ten behoeve van de gemene faecke, in den Lande van Hollandt ende Weft-Vriejlandty van wegen ende volgende den confente van de Staten van den (elven Lande, in yeder Staat metfijn IDiflricJ verpacht fat werden het Taffagic-gelt, voor den tijdt van een geheel Jaer: Ingaende den eerfien Afril\666. of de Schuyt afghehuyrt is of niet, fal betalen vijf

<n pachter fal van yeder perfoon die op

icen

aen de Voerman of Schipper, die daer van aen den

Wagen, of in een Schip of Schuyt op een geregulecrtVcer, in Hollandt énWeft- èd , anclt.SCV0Crt werdt, omfangen ter rj^c;jerdieaf-rijdt, ofof-vaert, eengherecht ten»?,van,|: gene die perfoon over vrachtloon Col g moctbeta^n»de Gabellen byde ïltó» 'llgu ^eerei1 getrocken \vordende,daer , gerceckent, fulcks dat elck reyfende per-

pachter een gerecht vijfde-part fal moeten verant- woorden in alle oprechtigheyt. I I. Ende fal inigelijcks van alle bedongen vrachten in Wagenen, op Karren, in Schepen, Schuyten of Sleden, met peerden getrocken.werdende, byeert of meer perfoonen buyten de gereguleerde Veeren by contract, of overeenkominge, in Hollandt en Weft-Vrieilandt afgehuyrt, ter plaetfe daer men af-rijdt of af-vaert, aen den pachter een gherechc I vierde-part van de uy tgeloofde. vracht moeten be- titelt

-.ÏzGah°iι"00'1 t0e 0ver vrac»t-^on buyten de fr«ht eJ if" hceft betaelt vier, voortaen over ^aeiairagie-gelttefamen, 'tzydeWage

-ocr page 1037-

Boëek 7. Tit

nood ' δ              Placaten. 7 caelt worden'. de Poft-wagen alleen uy tgefondert, in de welcke yeder perfoon ter faecke van defen Im- poft lal betalen de helft van 'cgëne voörlz ftaet, en fulcks een ghèrecht achtfte-part van't gene jegen- woordigh aén vracht daer toe geftelt is. III. Endefal voorts mede van alle perfoonen uyt an- dere Landen ende Provinciën meteen Vracht-wa- gen, op een Karre , in een Schip of Schuyt, of wel met een Slede die door een peerdt of peerden ghetrocken wordt, in den Lande van Hollandt en Weft-Vrieflandt komende , ter plaetie haerder aenkomfte, ende van alle perfoonen uyt defe Pro- vincie naer andere Landen verrreckende, ter plaet- ie van haer af-reyfe, aen den pachter van defen Im- port betaelt worden een gerecht vierde-part van de uyrgeloofde vracht-penningen, ten ware het felve vierde-part mocht komen te excederen fes ftuy vers over yeder hooft, in wekken cas fyluyden echter, te weten alleen de voorfz inkomende Luyden, met iès ftuy vers füllen mogen volftaen, in dien verftan- de nochtans» dat ten aenfien van de Paflagiers, ko- mende uyt de Provincie van Utrecht, of uyt an- dere Provinciën, alwaer het Middel van Paiïagie- gelt mede geheven werdt, ende dien volgende op het afvaren vande voorfeyde paflagiers betaelt heeft moeten werden, op het acnkomen van ibodanige paflagiers aen de eerfte Grenfen of Plaetlên van dc- iè Provincie den voorfchreven Impoit niet ghevor- dert fal worden. I V. De Schippers ende Voerluyden 't pafiagie-geldt in voegen voorfzontfangen hebbende, lullen het felve op haer wederkomfte ter goeder trouwe date- lijck weder uy tkeeren aen den pachter van de Stadt of Plaetlè daer fy luyden afgevaren ende afgereden 2ijn i maer de Schippers of Voerluyden aldaer niet woonende, of t'huys hoorende, fullen het paflagie- gelt moeten betalen eer datfe afvaren of afryden, of wel daer vooren cautie ftellen tot keure van den pachter. V. De Militie, foo te Water als te Lande, op pa- tent van de Heeren Staten, of andere publijcvjue ordre in,uy t, of door de Provincie gevoert worden- de, lal ν an delen Impoft exempt en vry zij n, VL                                                       I Ende op dat deiè Ordonnantie in alle hare Arti- culen, of gedeelten, ende elck van dien, wel mach werden gepractifeert, ende den pachter, noch het gemene Landt in hare refpecrive gherechtigheden niet gefraudeert, noch verkort, foo fullen de gene

diebcvondenfullen.werdencontrariec,^

•aen,"

eemge ontrouwighey t dien-aeneaendPr te-hebben 3 daer over voor de eerfte r^] gelufpendeert voor den tijdt van les \E% hare Veeren en Bedieningen, 0f wel Ζ ° v naer ghelegentheyt van faecken, en da* verbeuren een boete van vijf en tvugfaS* voor de tweede reys op ablölute verbeS? Veer ende Bediemnge, ende daerEZ*! op een boete van hondert guldens in κ 7 ,ηο vallen bo^dj^^Mh^g^ trouwe, ter difcretie van den Rechter te d ren, midtfgaders hetviervout vandewaerdeT t gene door de gepleeghde ontrouwe fal J£ nooten; alles t'appliceren foo als in bLrf 1 condemnatien over andere gemene Landts 1 len gebrnyckelijck is. V I I. Den pachter fal foodanigen ordre "moeen ftcli van toe te iïen, ende t'ondcrfoecken, dat by In' Middel niet en werde gefraudeert, of verkort, al hy te rade fal werden/onder dat hem door yeman wie hy zy, daer in eenigh belet fal mogen ghedat worden ■; op een boete van vijftigh Caroli gulder, ende vorders arbitrale correclie, naer de qualitev van 't gedane belet, of de ghepleeghde reiiftennéj alles boven de poene ende breucken in de Genen Ordonnantie ge-exprefleert. VIII. Soo wie pachter blijft van dit Middel, fal gdc houden weien alle maenden een gheredimracifclc! part van fynen uytgeloofden pacht, te betalenae den Ontfanger van 's gemeene Landts Middele over de Stadt ende 't Quartier van I X. En fal de pachte van 't voorfz Middel ingaen <r den eerften April . . eerftkomende met d Sonnen opgangh, en weder eyndigen den eerfte April . . daer aen volgende met der Sonn

zangh.

opg

X.

Op de Conditien ende Voorwaerden , fo hu Generale als in defe particuliere Ordonnantie i>£ grepen, is pachter gebleven van defen Impoft., voor den tijdt van een geheel Jaer, om de toom van . . . * Des t'oirkonden is defen geteeckent by deoGd committeerden van de Heeren Staten, op*

O rdonnantien volgens de vvelcke ten behoeve van degemeneJatw>m . Lande van Hollandt ende Wefl-Vrieflandn -van wegen ende wk^^S van de Stat en van den/elven Lande, inyeder Stadt met fijn ^W^IJ^ S iver den het Veer-geit, voor den tijdt van een geheel Jaer '· P0$^. Ottober 16j ι, ende in den Jare 16jp geamplieert als volght,

Schip;3

hy af-vaert of af-rijdt,het zy met eeniwj Jg Kage of ander Vaertuygh, meteen gPJJy hi,Jn: Karre, ofwel met een Sleede» «^

[En Pachter fal van yeder Schipper, Schuyt- voerder, Wagenaer of Karreman, ende verhuyrder van Chaifes, op alle Veeren van Hollandt ende WefiWrieflandt va- rende of rydende, het zy dat de felve gereguleerde of niet gereguleerde Veeren zijn, ter plaetfc daer

of meer peerden getrocken^verdencie,^^. een gerecht vierde-part van 't gene ny o ^ y loon fal moeten, of komen Kon^Oc volgens de Ordonnantie op de gcregw* β

-ocr page 1038-

Gemene Middelen van HoIIandt, Veer-geldt.

IOOÏ

of by Contract ende over-een-ko- m^hr)c het felve oock foude mogen wefen

voorfz Schippers, Schuytvoerders, Wagenaers- ende Verhuyrders van Chaifes, in gebreecke moch-, ten bly ven het voorfz Veer-gelt in voegen als voo- ren te verantwoorden, den Pachter of des felfs Ge- authorifèerden vryialftacn denfoodanigen aen te' houden, ter tijdt ende wylen toe dat de felve ver- antwoordinge ial zijn gedaenj endeby-aldien dert Pachter of des ièlfs Geauthoriièerde eenige fufpicie mochre hebben , van door de voorfz Schippers, Schuytvoerders, Wagenaers ende Verhuyrders van Chaifes, te zijn verkort, dat defèlve opaenma- ninge vanden Pachter of den voorfz Geauthoriièer- den, gehouden lullen zijn iïch met Eede daer van, te expurgeren, op een boete als vooren ·, maer de Schippers, Schuytvoerders, Wagenaers ende Ver- huyrders van Chaifes aldaer niet woonende, ofte t'huys hoorende, fullen het voorfz Veer-gelt moe- ten betalen eer datfe af-varen of af-ryden > edoch echter wegh-varende, ibnder aen den Pachter con- tentementoffatisfadtie te hebben gedaen, ial ibo- danigen Schipper, Schuytvoerder, Wagenaer,Kar- reman ende andere, in ïoodanigen gheval ten be- hoeve van den Pachter t'elckens verbeuren (boven het recht van't Veergelt, 't gene hy by't af-varen of af-ryden fchuldigh was ) een fomme van twee kondert guldens, 't welck den Pachter ial vermo- gen paratelijck te executeren, het zy aen der iè! ver Perfoon, Schepen, Schuyten,Jachten, Wagens» Karren, &c. I I I. Ende op dat het invorderen en verantwoorden: van 't voorfz Veer-gelt wel en getrouwelijck foude mogen ghefchicden , dat de voorfz Schippers, Schuytvoerders of Wagenaers , midtfgaders de voorfz Commiflariflèn , Toefienders, Cilde- knechts, of die de opficht van de Veeren aenbe- volen foude mogen weien, voor haren ontfangh, collecteren en verantwoorden van 't vooriz Veer- geldt fiillcn genieten, ende den Pachter daer aen mogen korten den veertighften pennirigh. , '· I V. Alle Schippers, Schuytvoerders, Wagenaers en Verhuyrders van Chaifes, fullen gehouden zijn voor het af-varen of af-ryden, 't zy met een ordi- naris of gehuyrde Vracht, het felve bekent tema- ken aen den Commiflaris, Toefienders, Gilde- knecht, of yemandt anders, die de toelicht op het Veer daer fy af-varen of af-ryden aenbevolen is, wat fy voor vracht hebben bedongen, daer geen gereguleerde Veeren zij η, ende daer geregu leerde Veeren zijn, hoe veel Menfchen fy hebben in hare Schepen, Schuyten of Wagens, of daer 't ièlve niet bequamelijck kan geichieden, op haer wederkom- üczengeven binnen den tij at van vier en twintigh uyren, op de boete van hondert guldens, hoeveel Menfchen fy ingehadt hebben, omme van haer ontfangen Vrachten aenftondts den vijfden pen- ningh uyt tekeeren aen den Commiflaris, of andere

if°feLllenby de Steden op eenige Veeren !ghe- liif-nsvcrdende, daer inne niet ghereeckent) f*°f jat veder Schipper, Schuytvoerder ofte '^rtSjacriV Verhuyrder van Chaifes, die tot

heeft jontfangen vier, voortaen over Xowfatigen lal vijf, 't zy het Schip, Kage, |S, Karre, Chaije of Sleden afghehuyrt lul-

0 Gf

, flófniet, die daer van aen den pachter fal 1 verantwoorden ende uytreyeken in alle op- Sieytëen gerecht vijfde-part, foweivan de %Sl'!irs diefy onder-weegh innemen, als van die léiop 't Veer aengenomen zijn s op poene in het t,(nieArticuluytgedruckt ·, in voegen dat alle de viacht-bonenop alle Veeren, 'tzy de felve vol-

.£

's Reglement, of by Contract endeover-een- ininge betaelt of bedongen fullen worden, buy-

[cnde voorfz Gabellen, ten behoeve van de ghë- leencfaecke, by defen voor verh'ooght gehou- den werden met een vierde-part, fonder dat den Schipper. Schuytvoerder of Wagenaer het felve raiidcLuydenfal behoeven te bedinghen, maer alicenlijck van de felve ontfangen of bedingen foo vedmeervoor vracht, als het voorfz vijfde-part ècrinnemedegereeckent, fal komen te bedragen Des Men hier van exempt zijn die Veeren oftt Vrachten, die minder dan een halve ftuyver oftt vierdeuyten fullen komen te bedragen, ende waer van dien volgende het vierde-part minder dan een dcuyt of twee penningen foude komen te belopen: Ekh wat aengaet de Poft-wagen tuflehen den Hage, Amfterdam en Haerlem, datyederperibon slaecke van defen Impofr. fal betalen acht ftuy- rers, fonder ondericheyt waer dj felve opgheko- taen of afghegaen ibude mogen zijn ·, des «dat in re- guirdvaneenafgehuyrdePoft-wagen, ten minften voor vier perfoonen betaelt fal moeten worden, en meerder in getale zij nde, voor yeder perfoon acht ftuyvers als vooren, (onder dat hier van exempt fullen zijn de Huyr-koecfen, en gehuyrde Speel- fcViuyt]ens, die mede den voorfz Impoft te betalen ftójecr fullen wefen; fo als oock zij η fullen de Wa- gens van de Steden, waer over foo meenighmael niet de felve fal werden ghereden, aen den pachter teaeltfal moeten werden het gherecht vierde-part "i'tgene over de huyre van de Peerden, waer jnede de voorfz Wagens getrocken worden, uytge- tooft lal zijn. y |eScJllPpers,Schuytvoerders, Wagenaers, of y<yrérjvan Chaifes, het Veergelt in voegen jooriz^ontfangen hebbende, fullen 't felve op haer Merkomfte ter goeder trouwe datelijck, immers wxnvierentwintighuvren, wederuytkeren aen ^ornrmffaris, Toefienders, Gilde-knechts, foud C hCOpde Voorfz Veeren aenbevolen

'eRchoudSiii,n' °P r boeïe?fn dondert guldens, ColleaeUrs daer toe geftelt, opgelijckeboet. 6^ luuaea lullen wefen de fdve af re vorderen J                                   D            ts J

e

ucaaer vooren forge te dragen, dat het felve wel voerder r0UwJCk by ^ voorfz Schippers,Schuyt- ttwiCps ' aSenaers i ende Verhuyrders van Werde VCrantWoorcJt, endeaenhaerovergelevert tervandePimeierVO,gensdaervan aen den Pas- teden 5'•cfedaeriyluyden afgevaren ende af- 12lJn> te verantwoorden i ende incas de

V. Ende naer dien eenighe Voerluyden om defen Impoft te eluderen, dereyfende Luyden wel fou- den mogen wyfen buyten der Steden Poorten, om de felve aldaer op te nemen, ende wederom te laten af-gaen, alvoorcnsdatdefelve gekomen zijn aen de Steden ofPlaetfendaerfy na toe ryden, dat de € F                         felve

-ocr page 1039-

Placaten. 7BoecL jTit.

\0P%

felve fullen incurreren de pcenen en correftien hier naer in het thiende Artieul gqftatueerr. „-Dat een Wagen afgchuyrt zijnde by den dagh

te hebben·, daer over voor de eerfte r gefufpendeert voor den tijdt van fes $£?*■ hare Veeren en Bedieningen, ofwel h n' naer ghelegeatheyt van faecken, en da ^**

uyt ende in, of gints en weder opdiverfche Ste-

v

voor de tweede reys op abfolute'vÏrbeun^^ 'evens ^

den, defen Impoft betaelt ial moeten worden ter

plaetfevan de af-huyringe , ende nergens elders;

V

des dat den Voerman een Bil jet van den Pachter, of van een van de voorfz CoIIecTreurs daer fyzijn afgereden, daer by blijeke van de gedane aengevin-

op een boete van 200 guldens, toïïE^ vallen boven de ftraffe van diefftal, endeff *ï trouwe. :

, ter difcretie van den Rech"^^00' ren, midtfciders het viervout SanfcS?! 3Q

ge, gehouden ül weien te nemen, ende aen de

andere Pachters of CoHefteurs te exhiberen» des geverght werdende. v ï i. Dat mede niemandt een Wagen na eene Stadt of Plaetfe af-huyrende voor feeckere ibmme» ende onderwegen of ter gedetineerde plaetfe in iijnaen- komfte met den Voerman komt te accorderen voor een geringe ibmme, over de wedcrom-rcyfe, den Impoft betaelt ial moe ten worden aen den pachter of Collciteur in die plaetfe, daer hy eerft afgehuyrt *$· 4 ;■■'·■■ 'j:\..: .;".: ι :'. !                                                                 : ..■'■■'■■■ι''f\, ι y V III. Ende ten eynde alle klachten van de reyiènde Luyden (komende in defe Provincie uyt een vande naeft-gelegen Provinciën , het zy 'cvooriz Veer; geit aldaer opgeftelt ende geheven ial worden of niet, ende wederom uyt deiè Provincie na eenigc van de andere Provinciën komende te vertrecken) voor te komen,. fal den vooriz Impoft betaelt moe- ten werden , daer de voorfz reyfende Luyden af- gaen , ibnder yets over den felven Impoft te beta- len ter plaetfe daer fy aenkomen. , Den pachter van defen Impoft ial over den iel ven niet vermogen te compoferen of accorderen met de Schippers", Voerluyden of Wagenacrs, ofte yemandt anders, dire&elijck of indire&elijck in eeniger maniere 5 op een pcene van twee hondert

't gene door de gepleeghde ontrouwe fal Jfr Vl nooten; alles t'apphceren foo als in regard ?" condemnatien over andere gemene Landts E? len gebruyekehjek is.                             u Den pachter fal foodanigen ordre mooenffeiw van toe te fien, ende t'onderfoecken, datfiv £?, Middel niet en werde gefraudeert, of verkort I hy te rade fal werden,fonder dat hem door yemandt wie hy zy, dier m eenigh belet ial mogen ghedaen worden} opeen boete van 300 Caroli guldens ende vorders arbitrale correclie, naer de qualitevc van 't gedane belet, of de ghcpleeghde «liftende alles boven de pcene ende breucken in de Genere' Ordonnantie ge-exprefleert. XI I. Soo wie pachter blijft van dit Middel, fal φ, houden weien alle maenden een gherecht twaclfdc- part van fynen uytgeloofden pacht, te betalen aea den Ontfanger van 's gemeene Landts MidJeta over de Stadt ende 't Quarcier van . , , X I IL En ial de pachte van 't voorfz Middel ingaen op den eerften O&ober . . eerftkomende met der Sonnen opgangh, en weder eyndigendericer/rcn 0£tober . . daer aen volgende met der Sonncn opgangh. X IV. Op de Condirien ende VoorWaerden, fo inde Generale als in defe particuliere Ordonnantie be- grepen , is pachter gebleven yan defen Impoft .. voor den tijdt van een geheel Jaer, om de fomme van ...

b

uldens te verbeuren, ibo wel by den pachter, als

rot lafte van den genen daer mede bevonden ial worden gecompofeert te weien. X. Ende op dat defe Ordonnantie in alle hare Arri- culen, of gedeelten, ende elck van dien,wel mach

werden gepra£tifeert> ende den pachter, noch het gemene Landt in hare reipeirive gherechtigheden

Des t'oirkonden is defen geteeckent by den Ge- committeerden van de Heeren Staten, opden..

nietgefraudeert, nOch verkort, foo fullen de gene die bevonden fullen werden contrarie ghedaen, of

eenigc ontrouwigheyt dien-aengaende ghepleeght NOTA. AUe'tgene met Curci/f-letteren flaet gedmekt, üindenjare i6j9<voor amfuttiêbjl^ komen.

OnRcfondeerde Proceffen.

ÏXRdonnantien, inhoudendefeeckere ρ tenen op Impofitie tot lafle van den genen dieeenige ^rtL^f ^ de TroceJJen infiitueren of vervolgen, fb wel voor de eerfe, tweede^ derde-, als verdere ϊηβαηηψ ^ den 3 Moert ifoffttf i6ffincluysver£act/(. Sie Groot placact-Boeck 1 Vol.pag. ij$f. ** volgens alfoogebleven.

folie

-ocr page 1040-

Gemene Middelen van Hollandt, Warmoes-Landen. WoJle Laeckeneft.

10

°3

nRionnantiènop den Impoft van de Wollè Laeckenen^fzedert den Jare 160 ^tot den Jare -(/gfuorPlacaet-Boeck j Vol.pag i<>oo, Ende vervolgens nlfo verpachttot den 'Jare 1

Si<3 <S8o incluys.

mmer de felve volgens Refolutie van haer Edele Groot Mog. vanden 6vMaert i<58o is ajgejchafi, 1 x.„ i/i>rbtifiht,m<re pebleven.                                            ...

t

φρη Verpachtinge gebleven

Warmoes-Landen,

η

akvoorenTit: f Fol. 845-. isgefeghtdat de Ordonnantie van deWarmoes-Landen /onder vërati- iï'tfiffë was gecontinueert, doch ts nader handt bevonden dat m den Jare 1659 eenige ver anderinghe

tfjtffitdrt. is gevallen,' f o als hier naer volght. Ordonnantie, op de verpacht inge van de verhooginge van de Verpdn- dinge over de Landen, die met Warmoes-vruchten werden bet eelt 3 ende bj> 'tre- dr es van de Verpondinge in den Jare 1632 voltrocken , als Warmoes-Landen niet zijn aengeflagen, w-aer van de eenc helft fal werden gedragen \by de Bruyckers van de voorfz Warmoes-Landen, ende 'de weder-helft by de Eygenaers , in dien ver- fiande nochtans, dat hetgeheele fatrwerden betaelt ofgeavaticeert by de Bruyckers^ ende de eene helft van dien by defelve wederom mogen werdenghekort tot laffe van de Eygenaers , ten ware taffchen de felve Eygenaers ende Bruyckers anders fpecia- Ujckwaregeconditioneert.             .·.--..                                    ^

Verpondingen gehouden weien, op des Pachters verfoeck, hen viiie te geven van de Qiiohieren van de geredrefiêerde Verpondinge, ende de felve daer üyt laten volgen Extract t'haren redelijcken korten* van de parthyen hen aengaende; Ende fullen de Eygenaers, Bruyckers of Huyrders, ter requifirie alsvoorenonder Eede hebben te verklaren, den rechten prijs van degemaeckte htiyredcrfelverj op poene van xxv. gul. te verbeuren. IV. DeSpeel-Thuynen en Speel-Hoven, of Boom- gaerden , daer in niet meer als hondert Roeden by de Eygenaers voor haer eygen gebruyek btzaeyc of beplant zijn, ende de Werven van de Woonin^ gen, voor foo veel dievan de felve niet afgefloten of afgefcheyden zijn, mede niet grooter wcfènde als hondert Roeden, met Warmoes-vruchten be- reelc werdende, alleen voor haer eygen Keucken, fonder daer van yets aen vreemde te venten of te verkopen, fullen bly ven fbo als de fel vc by 't redres van Verpondinge geftelt zijn, ende fulcks van deiên Impoft en verhooginge vry zijn. V. Ende op dat defèn Impoft oprechtelijck en ion.* der fraude fal mogen werden ghecolleeteert cnd& ontfangen ten behoeve als vooren, foo fal den Pach- ter terftondt ten ingangh fijnder pacht, ende ter plaetfè in fijn pacht begrepen, de goede Luyden daer onder gezeten, doen .waerfchou wen, dat iy binnen veerthien dagen nadeinfinuatie, haer Lan- den , met yeder groote van dien, die fyluyden t'zedert het voorfz redres hebben beginnen te be- planten ende beflaen, ende noch defèn loopenden jare by continuatie fullen houden beflagen, ofoock die fyluyden op nieuw in defèn Jare meynen te be- flaen met Warmoes-vruchten en Kruyden als vo- ren, gehouden fullen zijn denPachter van defèlve Plaets ghetrouwelijck acn te brengen tot fèeckeren bequamen 'plaetfè in de Kcrcken, ende oock by Biljetten te doen verwittigen, en dat yeder een heirt daer na fal hebben te reguleren} op poene van te verbeuren fès guldens van elck parceel die fy ver- 6 F 2                    fwepa

I. 5£n Pachter ial ontfangen de verhooginge van de Verpondinge, naer advenant den vijfden penningh van de Iiuyre, alvoren afgetrocken van den fel ven vijfden pen- isirigh, 't gene het ghemene Landt airede over de n'erpondinge is heffende, van alle Landen dieby nroorfz redres van de Verpondinge als Warmoes- I linden niet zij η aengeflagen ·, en t'zedert het ièl ve I redres ais Warmoes· Landen begonnen zijn beplant \ cabcflagen te worden, en noch defèn loopenden Jare by continuatie, of op nieuw alfoo beplant of Magen fullen worden met Roomiche en Turckfe «wen, Kooien, Pincxternakel-peen, Geele en WcPaen, Siiyckerey-wortelen, Beet-wortelen, Karaten, Artifocken , Pompoenen, Komkom- Posi Thuyn ofgerijfde Peulen, Knollen, Ajuyn, wende}, Tijm, Saly, Yfop, Scherley, Α Ifem, jApeigcs, Salade, Beete en andere dierghelijcke I wruditen en Kruyden, midtfgaders oock de r[ i'gcen Boomgaerden zijnde,met Aerdbefien> bellenen Kruys-doornen bejlagenof beplant} •«iuilenvan den voorfz Impoft exempt weien fanden die nae den Oogft met Stoppel-knollen, rmedc oeTeel-Landcn die om de vijf, fes of iève c" met Peen, Knollen en Kooien, alleenlijck Wvert te worden, 't zy de felve Landen daer Jüuyrtzijn, of by de Eygenaers felfs daer toe ™}'ckt werden. »jdeLanden die de Eygenaers felfs met War- Hmr? ende Kruyden alsvooren beZayen, Kenn?' fflencn winnen, fal den Pachter on t- ffSl VCnanc na ^denaeftgelegen War- tel?" va" §eIiJckenatuyre en qualiteyt in MS* % alles on vermindert de Ordonnantie «^czaeydcLanden. c                    Τ τ τ ^ÏÏatf!f iachters te beter tot kenniflè van ?4^erbch Landen komen, ende defen Im- ^ vorder ontfan8en ende gheinnet foude uen. foo fullen alle Colledeurs van de

I

I ■ in H

1 ! m

1 ■ ■

-ocr page 1041-

Boeck 7.T1U VII. So wiepachter blijft van defenlmpoft flI . houden wefen te betalen ten ComwiS * de eene helft St. Jan, ende de aidere&[?>" heyhgen daer aen.                              ' WtttAiLer-3 VIII. Ende faldepachte van defen Imooft ,„ deneerftenOaober . . eerftCent»1 Sonnen opgangh, en weder eyndigen denZt

1004.                       Placatcn. 7 fwegen, ende niet aengebracht fullcn hebben, ten behoeve van den Pachter , de welcke de ièlve boe- tm paratejijck fal vermogen te doen invorderen > Ende fal van djefen Imppft niemandt vry noch ex- empt wefen. ' Den Pachter of Colle&eUr fal aen handen van denCommiflaris den behoorlijcken Eedtdoen,dat hy noch niemandt van fynent wegen niet anders dan den vollen Impoft of gerechtighey t fal ghenie- ten, ende dat fyluyden noch niemandt van harent wegen en fal compoferen of conniveren in eeniger manieren i op pcene inde Generale Ordonnantie begrepen, foo wel jegens den Pachter of Colledteur te executeren, als jegens den genen die met hem of yemandt van fynent wegen compofitie of uyt- koop aengaet ·, Ende den Pachter van dcfen Impoft niet woonende ter plaetfe daer den Impoft geheven wordt,ende by hem gepacht is, fal aldaer een Col- leéteur ftellen, ofte, ten minften'drie daghennen Ingezetenen aldaer by openbare verkondinge doen waerfchouwen van den iitdagh, by hem te hou- den, ende boven dien des daeghs voor fijn iitdagh 'tièlvebygcklinckcn ommeroep te doen verkon- digen.

daer aen volgende metdcrSonÏÏI

Oftober .

opgangh.

I X. Op de Conditien ende Voorwacrdcn, fooin d< Generale als defe particuliere Ordonnantie beereJ pen, is pachter gebleven van dcfen Impoft voorden tijdt van een geheel Jaer,ommedcW yan .... Des t'oirkonden is defen getccckcnt by den Ge- committeerden van de Heeren Staten, op den., j

Oly en Traen.

r\Rdonnantien*op deConfumptie vandenOfy ende Traen, fzedert den Jare 1611 tot den Jare \6tf. *-^Sie Groot placaet-Bocck 1 Vol. pag. 18 50. Ende vervolgens alfo verpacht tot den Jare 168e j ds. wanneerHfelve volgens haer Edele Gr. Mog. Refolutie van den β Maert 1680 is afghefchaft, em'wnr. verpachtingegebleven.

Boeten. {\ Rdonnantien daer op ü verpacht de helft van het derden-deel van de heten ende breueïen > &e. S« ^-^ Groot Placaet-Boeck 1 Vol. pag. 15)8 f. Ende vervolgens alfoo verpacht tot den Jare i68oj ullt, wanneer 'tfelve volgens haer Edele Groot Mog. Refolutie van den 6 Maert 16'8o is afgefchaft ende bujM verpachtinge gebleven-

Peck en Teer. f\Rdonnantie op de confiimptie *uan Teek en Teer, in den Jare 1639 opgheflelt. SieGroo "ja°j*| >-; Boeck 1 Vol. pag. 185-2. Ende vervolgens alfoo verpacht tot den Jare 1680; ds -wanneer atjtmi Ordonnantie volgens haér Edek Gr. Mog. Refolutie van den 6 Maert ι ó8o is afgefchaft mat tyte» φί pachttngegebleven.

1

DE

-ocr page 1042-

1005

pEN ACHTSTEN TYTEL, wypende alle de Plaeaten ende Ordonnantien van den Twintighilen ende Veertighften penningh in Hollandt,

linjicaten-vanelenxfr-i xxxm-en ÷÷°ç· penningh, van den 2 2l)ecember 1598, \%1>ecember 1599> [%<December 16¼æ , 18'December 1604, 6Maert 16º 2, 8 Moert 1616, 7 Maert 1617,20ikferr fc,o \i Maert 1623* 19 Maert 1624, 17Ja/y 1632, 17Jufy 163?, lyjuly lodende den 1 f jfuly Wi SieGrootPlacaet-Boecki Vol.pag. i5>fz, totpag. 1976. \ \V0fchouwinge op't fluck van de CoÜateralefuccejfien, dat oock defeive moeten betaelt werden Jdfcendenri linea, van den.27September 16^3. Aldaer pag. 1967. jdidem> föo wel van nieuwe als oude bedyckte Landen, vanden ^oOöiober i6f%. Aldaer L IVaerfchouwinge, redutlievandetermynen, Erf-pachten, ére. jegens den penningh twintigh, ilmé November 16ft. Aldaer pag. 1969. f ffaerfihouwinge ende ampliatie van den xxm-penningh over Obligatien en Rente Brieven vati de hmnen, hetComptoir-Generael, Collegien ter Admiraliteyt, Steden, Societeyt van den Hage> Banck wUerimge, GodtsHuyfen, Gerechtenen Ambachten, Oofl-Indifche Compagnie, Grote Pijfcherye, 'hmaedtjehappen, "Polders, Waterfchappen, &c. van den 2 8 September 16 ff. Sie Grooc f lacaec- keeki Vol. pag. 2484,                                                 ; 6 Uderder ordre op de practijcaue van de Ordonnantie van den Impofl van den xlclu en xxfn- penningh, mkmijanuary 1659. Aldaer pag. 15-31. 7.   W&vrfibouwinge nopende het betalen van den xxm-penningh op de Collateralefucce£len in Hollandt 'm dm 19 November 16 60. Aldaer pag. 2 62 9. 8.   fkcaet en Reglement op het innen ende verantwoorden van deu xlm> en xxm· penningh, fpecialijck •mdeAchter-Leenen, van den 11 ^December 1660. Aldaer. p. Alteratie in hetfelve, met hetuytlaten van het twintighfe Articul, vanden 15- Jnly 1662. Aldaer pag. 295º. 10. fkcaet ende Ordonnantie van den xle"· en xxtn- penningh, van den 23 July 1664,. Aldaer

Ampliatie van de Ordonnantie van den xxen· penningh over de O ofi^ Indifche Atfien. In date den twintighfien december 1Ó64

II.

1^$E Staten van Hollandt ende Wefl> Vrieflandt. Allen den genen die defen fullen fien of hooren leien, Saluyt. T)oen teweten, DatWy voor den dienft van den Lande goedrgevonden, geordonncert en Patueert hebben, gelijck Wy goedtvinden, or- eren ende ftatueren midts defen; dat van nu pWacti alle Afticn in de Geoftroyeerde Ooft- Wilche Compagnie in de refpe&ive Kameren, EüÜru Stcden van0nfen Lande rcfiderende , «nlubjeawefendenlmpoft vanden twintigh- yni!in8hoPdeSucceirien in collaterali & af ÏðÃç ë ^ehevcn werdende, achtervolgende Nefc ó^         ienen AmPliatien van dien> vo°r j ç gedaen emaneren : Ende dat naeradvcnant I OT&yS' 7er 0p de fclve A<aien ten tyde van het yaeri der gener, daer van de erffeniflc gebeurt

fal worden, iullen bevonden worden gheweeft te zijn i ende op dat alle foodanige poenen en boeten, by de Contraventeurs van dien te verbeuren , als in Onfe voorfz Ordonnantie over den opheve van 't voorfz Middel van den twintighften en veertigh- ften pen: zijn geftatueert. En tencyndeniemandt daer van ignorantie en praetendere, nemaer alle en eenycgelijck weten moge, waer na hyheni hebbe re reguleren, laften Wy dat defen alomme ghepu- bliceert ende geaffigeert ial worden daer, fulcks be- hoort, ende in gelijcke iaecken te geichicden ge- bruyckelijck is. Gedaen indenHage den twin- tighften December 1Ó04. Onder ftondt, Ter Ordonnantie van de Staten. Geteeckent, Herbt. van Beaumont.

U,

Waerfchowwinge van de Staten van Hollandt ende Weft-Vriejlandt i houdende dat van nu voort aen uytgene Verbanden gent rael offpeciad, 't zy Sche penen-kennïffe, Notariale Obligatien of anderen, eenigeprdferent iefulkn hebben- ten zy den veer tighfienpenningh daer vanfalwefen betaelt, In date den vijfden, February 166 f.

-Staten van Hollandt ende Weft-Vries- Swi ,A1Ien den genen die defen fullen m nren lefenï Saluyt* ^Ø te e en, Dat Wy om gewichtige redenen

voor des Landts noodigen dienft, by den tegen- woordigen toeftandc van iaecken, tot egaliiatïe van 't Middel vanden veertighften penningh, ver- ftaen ende gheftatueat hebben, ghelijck Wy ver- ftacn

-ocr page 1043-

Boeck 7. Tit.

ioo6                       Placaten. y ftaen ende ftatueren midts deièn j dat van nu voort- aen uyt geene Verbanden generael of ipeciael, 't zy Schepenen-kenniiïèn, Notariale Öbligatien of an- deren , hoedanigh de iel ve oock iöuden mogen ge- naemt weien , eenige preferentie, 't zy op roe- rende , 't zy op onroerende Goederen, A&ien of Gerechtigheden, fal mogen genoten worden, dan byiöo verre, ende voor lbo veel den veertighften penningh, daer van ten tyde van't palieren der vooriz Verbanden ten behoeve van de gemene fake falwefenbetaelt, iulcks dat van nu voortaen buy- ten foodanige voorgaende betalinge van Onics Landts gerechtigheyt, gene prasferentie aen ye- mandt lal mogen werden geadjufteerr, oftoegbe- ftaen, dan alleenlijck uyt krachte van Verbanden, gedaen op Wees-kamers recht, ten voordeele van Wees-kinderen , welekers Goederen ter Wees- kamere gebracht, ende onder d'adminiftratie van Wees-meefteren gheftelt zijn, midtigaders uyt krachte van legaeï hypotheecq by de ghefchreven Roomiche Rechten geintroduceert, ende dien- volgende binnen deiè Landen in de praitijeque ge- recipieertjdaer onder gecompnrhendeert Bodcme- rye-Brieven gepaflèerc over penningen buyten 's Landts opgenomen, tot conibrvatie van Schip ende Goedt,tot inkoop van eenige noodtfakelijck-

heden midtfg

ofanderrintstotbevorderW^,

jadersoock op Juwelen, ObLI c

ÖJfl

alleandere Meuble-Goederen/alspS ien' - effe£tivelijck ghedepofiteert in de ^„ΐΐ Bancken van Leeningen, ofandcSH81 mitteerde Contracten den Credit-r,,*, y§lleF

geitel t, fonderdathetfelve, pndcr eenW pretext uyt gelijckheyt van reden off?

(

Verder ge-éxtendeert faj mogen $5$ fijl cafus in de welcke uyt krachte van een Jr8 tutien of Odroyen van Ons als Souven^2? Lande, van eenige Keuren van de Steden eenige ingevoerde Couftuymen, of3ia buyten de exprefie difpofitie vande Λ' fchreven Roomiche Rechten, pnefcjLfcfii 4 mogen plaetfc hebben; Alles op depecnen „h expreiTeert in de Placaten ende Ordonnantie^ Z, t voorfz Middel, hier bevoorens gedaen emaneren' Ende ten eynde memandt daer van ignorantie d3 tendere, ende alle ende een yegelijck weteniW waernaerhyhemhebbe te reguleren; laftenWyI dat defen gepubliceert ende geaffigeert fal worden alomme daer 't behoort, ende te gefchieden ehc bruyckelijck is. Gedaen in den Hage den vijfdei February 166ƒ. Onder ftondt, Ter Ordontund van de S taten. Getekenr., Herbt. van Bemmti

I 3. Verklaringe over V Placaet van den xl. -penningh op de nmritVtm banden, &c. In date den acht en twintighfien February 166 5. der anderen oock, notanter, begrepen zijn dckgalel hypotheecquen de refpecÏive Steden ten aenficiij van hare Accyfen en particuliere Middelen compe-i terende, volgens onfe Reiblutieindareden ipjulyi 162 f, midtigaders de nadere difpoiitieendepubli-| catie den negenden Augufti desjaers i6f$ daer orjf gevolght. Ordonnerende ende ladende On feGcï committeerdeRaden in de refpeftive Quartieren^ als mede de Pradïdenten en Raden vanbeydcOnfr Hoven van Juftitie , midtigaders allen andeten ]iH fticieren ende Officieren in OnfenLande, dat Γ hen daer naer, ende naerlde voorfz voorgaend Oniè Ordonnantie en Waerichouwinge praxilH lijck iüllen hebben te reguleren. Ende ten qm niemandt daer van ignorantie en prfftendereWaiten; Wy, dat defen alomme gepubliceert en g*^' fal worden daer fulcks behoort, endetegdchicöcj gebruyckelijck is. Gedaen in denHa&e den 1 February 166 f. Ónder ftondt, Ter Ordonnantie van de Staten» Geteeckent, Herbt.vmBedutnmi.

|Ede'Waervijfdenemanerepenninghdaer aenben , geldat het grende hevan den vvan geneende buygeftatueeden op Vpenen-kenaer de ppalieren,gepailèerhypothee

fpecialijck ge-excipieert ende ge-eximeert zijn, on-

Kefolutie van de Staten van Hollandt endeWefi^riepnèM

14..

dende dat alle Lt,j.................... . vier.en twintighjïen July χ 6jo. ter^i.ofoocïtweliiiifcfadenülii^^ benbeftaen, daer over foo wel als over Lo^ het recht van collaterale fucceiïïe, at ^", htzij„, ftenpenninghaen't^emene^n^t^. Lj.f.

|P 't gemoveerdvoorgaende dverklaert, gelwordt midts d

welverftaeiüc dat de waerdie van Jj^g^ renten > naer de compleétie ende oc ^

eenige Lijf-ren ten komen te erven, van Perfonen diehaerofgeheelijckniet, of alleenlijck in colla-

-ocr page 1044-

Raeckende den Twintighiteh

100^ 'c een en 't ander Quactier daer van kennifle ial wer- den gegeven r metprdredat iyluyden by 't fluy ten van de ötaten, oPt opnemen van de Reeckenin- gen exaitelijck fiillen hebben te beibrgen, dat hec gene voorfz is puri&uelijckachtervolght ende nae- gekomeni werde ; Gelijck't ieive mede expjiotc; ingelijft ende uytgedi ucktlal worden in 't Biljet,tot . iavordtriage van'e vopriz Middel, den 22 April lactftledenby haer.Edele Groot Mag. gearrefteert.' Öncier ftondt , . - Á ccordeert met de vooriz Refölutien. .,"... ;: '                    Was, geteeckent, Herht. van Beaumont.

f vpentjp de weleke de iel ve zijn ghecpn fH- ø h tauxatie van Schepenen der Plaetfewaer f2hlL is gevallen, gedetermineert ende be- Ãfº worden ; Daer van Aéte op de haem van Kje|c Groot Mog. ge-expedieert, ende by liiSonnanrie op 't Middel van dentwinciglilien recrrighftenPenni'ngilg€VoeShtt'nildcfeadcrS tiereipedi^e Secretariflen inde© Lande van alndrende Weit-Vrieflandt, als hebbende de Me van 't voorfz Middel,, toeghefonden ial I den · «et Jaft em*e ordre * om liacr in >1I?Iml iSielve Middel daer naer praecifelijck te regule- ■ Gelilde mede deHceren Gecommitteerden l^auditievan's gemene Landts Recckcningcn in

i<, Waerfchoumnge van de Staten van Hollmdt ende Wefi-Vriejlandt, den Twintighjten penningh over Lyj-renten te betalen, In date den vier en twin- tighflen July 1670.. . ..'■·..            .               . , *

E Staten van Hollandt en Weir-Vrieiland. Allen den genen die defen lullen fien of hooren lefen, Saluy t. 'Doen te weterii Dat Wy, naer voorgaende deliberatie, Loonden, verftaen endc verklaert hebben;, jiliick Wygoedtvinden, verftaen ende verklaren iidtsdcfen, dat alle de gene die eenige Lijf-renten Miejirc erven van Perionen die ha ·:■« of heel niet, 'dkëjckmcol/ateralt, ofoock wel indefcen- iihea-, mogen hebben beftaen, daer over foo lalsoverLos-rencen, het recht vanSucceffie, Jco twintighften penningh aen 'c gemene Landt jMlighzijn : Wel-verilaende, datdewaerdye [tóodanige Lijf-renten , naer de compledfie en 'iouderdom van de Lyven op de weleke de felve fconftitucert, by tauxatie van Schepenen der

Plaètië ahvaer't Sterf-huys is gevallen , gedeter- mineert ende begroot ial werden; Daer naer de reipecÏive Secretarilïcn die de colledte van 't voorfz Middel aenbevolen is, haer pi reciièlijck fullen heb- ben te reguleren. Ende ten eynde niemandt hier van ignorantie prartendere, nemaer. alle ende een ycgelijck weten moge waer naer hy hem hebbfi re reguleren, begeren wy dat dele alomnie ghepubli- ceert endegeaffigeert lal werden daer 't behoort, en in gelijcke iaecken tcgefchieden gebruyckelijck is. Gedaen in den Hage den 24july 1ój©. Onder/fppdt,,, :. u T,cr Qrcjonnantie van de Staten. Geteeckent, tt "■'::■"■ ■-                                      Simon van Beaumont:

16. Ordre aen de Ontfangers, tegens het frauderen van den %xmend,e xlen· Tenningh. IndatedennegenthiendenFebm#ryi6jo.

Hentfcite, Vrome, Difcrete goede Vrun- * den. Onder andere Middelen, dewelcke bydeHeeren Staten van Hollandt ende Weft-Vrieflandt, tot verval van de noo- |Bften van'tgemene Landt zijn inge voert, is ^vandeminfte het heffen van den Twinrigh- ynningh van alle Goederen de weleke yeoiant Khft 6n ae-n te kefterven } ende van den [f11? penningh van alle verkoopingen ende ^anenvanvafte, endefoodanige Goederen, JtJ veertighflen penningh moet worden j11 behoudelijck dat het fel ve wel ende mee «uaewerde^eheven, ende geobferveert by finri· klCe volgens d'Ordonnantie, ende •%iJ?iCn"afn8aendefie'cmanecrt» dcn íïèÃÃæ SSS °/Vcerfighftcn penningh refpeitive- Jibeii fchuldighzijn; ende naerdien ü E. JJffin à ,0nder des felfs Diilria goede forgc :4tiVa Ôinnenieü werde verfuymt, oock ;?oori7 CiA á1áðäåÃåç» ende in conformité van 6ccbn, °3nnanriecndeP1acaten «« exigentie or m f ^m> ende ^"-igeren Dat nadp |lg jyt' oirver%m in het ohder- u^raudateurs, defclvedickmaelsim-

puneonder haer bly ven behouden de penningen de weleke niet haer, maer'tgemecpe Landt mee der daetzijntoebéhoorendc) Ende om tebethooncn dat Wy aen onlèzyde trachten alle frauderi en cón- traventien in 't vooriz Middel, foo veel mogeJijck voor te komen, en te doen weeren, pock die gene, de welckegehouden zijn met nauwkeurigh onder- ibeck ten voorlz eyncje te vigiieren,daer toe te hou- den; Sop hebben Wy.om verièeckert te zijn, of fukks oock wel, ende' naerbehooren werde gedaen, goedtgevonden dat CJ £. nevens d'andere haer Ed. Groot Mog. Officieren, fJns binnen acht dagen na de receptie defes ial doceren, hpedanige.debvoiren dien-aengaende by'U.E. in.den Jarp ß ýâñ over des felfs Diftricl: zijn geadhibqert, ende ,clat U E, Ons met de expiratie van het ioopende Jaer mede van nieuws fal verwittigen van de debvoiren , die in 't voorfz Ioopende Jaer omtrent het iel ve iubjc6t;by U E. foude mogen\zijn te werekegeleght. Wy verwachten dat U E. van deièOnie begeerte na te komen niet ial bly ven in gebreecke; eijde bevelen U E. onder des de beicherminge Godes. Geichre- ven in den Hage den negentienden Fehruary 16yo, Re f on-

-ocr page 1045-

'"''

oo8         !              Placaccn. y.Boeck. 7·ÔÀß· 17. Refolutie van de Staten van Hollandt ende Wefi-Vriefiané^ houd datvan devafieGoederen van Luyden btty'ten de'Provincie van Hollandt mede den Twintighfienpemingh moet werden betaelt, hu date dm fir*6* i tighfienJul?i67Q.                                                                  Jse»tem.l van 't recht van Succeflie volgens a(u

foude moeten werden betaelt, dat het fel» over foodanige Goederen mede moet werden^ vordert, fchoon-genomend'E^^ buyten defe Provincie woonachtige foudemn* zijn. Onder ftondt Accordeert met de v<2? Refolutien. Geteeckent, Herbt. vanBummr '

Perfoonen buyten defe Provincie gezeten, komen te overlyden, naerlatende vafte of andere Goede- ren binnen den Lande van Hollandt ende Weft- Vrieflandt gelegen, of gevonden werdende, daer

I&. Ordonnantie , daer op binnen den Lande van Hollandt îçÜîøö Priefandt-, /al geheven wordenden VeertighflenTenningh^ van alleonroerende , : Goederen aldaergelegen-, foo Leen als Eygen* die in den J ar e . . . verkocht ende vermangelt fuUen worden: Infgelijcks van alle Knflhgh-kieveti' Los ende Lijf-renten, die van nieuws verkocht of'geconfiitueert fullen -smini Midtfgadersden Twintighflen penningh van alle onroerende Goederen, Oèligeii ende Kente-brieven dieyemandt ab inteitato, by difpofitie Teftamentaire, Fidei commiflaire, Codicillaire, Legaet ofte Gif te > uyt/aecke des dootsfullen ml men, van de nedergaende in de opgaende Linie, van de zy'deofte van vreep - Luyden. In date denjeflhienden April 16y é.

dat de Kuftingen ofte Jaer-penningentotgerct.' geit eerft fullen werden gereduceert, ende dat Renten die in 't verkoopen op de verkochte Goef deren iullen werden gehouden, 't zy dat die v* oudts daer op geftaen hebben, of van nieuws ge conftitueert fullen worden, gereeckent fullen wor. den als een gedeelte vanden prijs, endedatdae van den Veertighften penningh mede fal wd betaelt, fonder dat van de conftitutieofte verk pinge van dien, yet vorder falge-ey/chfwerd Gelijck mede den Veertighften penningh /al w . den betaelt van alle vafte Goederen vergeven o, derden levenden, ende van de laften van oud daer op ftaende, ofte ten ty de van de donatie d op gehouden. Het welck nochtans geeriplaets fal hebben, foo wanneer de felve donatiebcvon fal werden in de rechte linie te zijngefchiet, op dat derechte koop vande voorfi m*** mocht e geweten worden, /«Mf^ vande koop moeten verklaren* <»<*}*" notitie gehouden worden by den SefftW* ' gijïer van de Opdrachten.

\K Staten van Hollandt ende Weft-Vries- · landt j Allen den genen die delen fullen fien ofte hooren lefen, "Doen te weten:. Aliöo wytot veriëkeringe ende befcher- minge der Landen, ecnfamentlijck tot betalinghe van des Gemeene-Landts Renten, ende andere noodige laften, dienftelijcken bevonden hebben, als noch te continueren verfcheyde middelen van contributie, als onder anderen mede den opheve van denTwintighften en Veertighften penningh, foo van de opgaende als Collaterale iiicceiïen, als mede van de verkoopingen, vermangclingen ende befwaerniffen, van alle onroerende Goederen. I. SOO IST i Datwy oocknaer vericheyden gehouden deliberaticn, communicatien, ende ge- daen rapporten aen de Vroedtichappen van de Steden, eyndelijck tot dienfte der Landen, by continuatie geordonneert hebben, ende ordonne- ren by defen, dat van nu voortaen ingaenden den eerften Januarij . . > . . vande verkoo- pinghe ende vcrmangelinge van alle onroerende Goederen (d'Erf-pachten en Thienden onder de onroerende Goederen begrepen) ibo Leenen als andere in den Lande van Hollandt ende Weft- Vrieflandt gelegen -, Inigelijcks van alle Los ende Lijf-renten, die van'nieuws geconftitueert iullen worden, uytgefondertdiegeene, diebydeHee- ren Staten van Hollandt ende Weft-Vrieflandt, ofte den Steden der fel ver Lande», lullen worden verkocht, ende van alle verkoopinge ofte verman- gelingevan Logende Lijf-rente-brieven, inden Lande van Hollandt ende Weft-Vrieflandt hier voortijdts verleden, ende naemaels tcverlyden, die buyten conftreinte van executie Men worden gealieneert, betaelt fal wordenden Veertighften genningh van de koop ofte waerde van dien,d eene elft tot lafte vanden Kooper, endede weder- helft tot lafte van den Verkooper, ib menighmael dieiullen werden vermangekof verkocht midts

II.

Dat van de geheele Koop-P*»ngJS tighften penningh betaelt wdèndcij tutie van de Renten of MmgGS parthye van de Koop-penmngenvencu niet en lal worden betaelt. fen of overgeftelt werdende Wggy als aen den Verkooper felve, m c0^ andere, El van de felve ovc^f^^É gehetrecht van den Veertighften Ë|, maels betaelt moeten worden, w ,^# tari/fenwelfcherpelijckgelajt,^ ArtiadpracifetepraBiferen, gclinge van Kuftingh of J** Wf

-ocr page 1046-

				Raeciende den Twinn>hfr-en e		roop aireede getraniporteert zijnde, onaengefien par- thyen daernaer fraeraccordt komen te cefleren. XI. Als een Rente-brief of Kuftinge iïmulatelijck op yemanden getraniporteert zijnde, daer naer we- derom getraniporteert wordt op den genen die de Rente-brief, in der waerheydt toekomt, ial mede daer af den vooric hreven Impoft moeten werden betaek. XII. Een Pcrfbon geinftitueert zijnde univerièel Erf* genaem , onder conditie te moeten uytreyeken vericheyde Eegaten, die betaelt moeten worden een parthye aen Geldt, een parthye aen Landt, en een parthye aen Rente-brieven 5 ende daer naer tot voldoeninge van de vooriz Legaten, transpor- terende Landen of Rente-brieven, ial daer af den Veertighften penningh niet betaelt worden. λ 1 1 1.1 Twee Huyièn ende Erven tegens den anderen vermangek wordende, of Huys tegen Landt, Er- ven tegens een Huys ende dier-gclijcke, ende op het eene ofte andere eenige penningen voo r de bc- terichap toegegeven werdende, ial van de waerde van beyde de vermangelde Goederen den Veer- tighften penningh betaelt moeten werden. XIV. Eenige onroerende Goederen, Renten, ofte Kuftingh-brieven verkocht, ende aen een ander voorwettelijcktranfport, ofoock daer naer over- gelaten zijnde een ofte meer-malen, fal té menigh- mael de Goederen verkocht ofte overgelaten wer- den , mede daer af den Impoft betaek moeten werden. XV. Gelijck mede , dat foo menighmael de koop aengegaen wort van eenige Huyfèn, Erven, Ren- ten , of Kuftingh-brieven , niet tegenftaende den Kooper fijn beraetvooreenigentijdt behout, om den koop af te mogen gaen, op ièeckere peyne, of fonder peyne, den Impoft ial worden betaek_ a!s de koop aengegaen wordt, ende anders niet. XVI. Den Veertighften penningh ial mede betaeldc moeten werden, van't gene ten ran te, ocne worde bedongen, maer niet van 't gclagh, Treqk-pen- ningen ofte eenige Godrs-penningen, het welck mede (alibo de rangoenen een gedeelte van den prijs van de koop zijn} preciiclijck lal geobièrveerc werden, aengeiien anderiïnts, ende by inobièr- vantie van dien groote rangoenen bedongen wer- dende , het gemeene Lant voor een groot gedeelte van den Veertighften penningh kan werden gepri- veert. Ende fullen derhalven iöo wel d'Officieren, als Secretariièn daer voor hebben te vigileren, en daer benevens te beibrgen dat de gene die niet aen- brengen, 't gene ten rangoene, tot fpelde-geldt, ende vereeringe is bedongen, iiillen werden aenge- fproocken als Fraudateurs, ende iubjecT: weien de poenen tegens de foodanige by de Ordonnantie ge- ftatueert, . XVII. d'Erf-Chijnfen, Erfpachten, endegemortifl- ceerde Renten, op onroerende Goederen ftaende, wordende in 'tverkoopen gehouden tot lafte van den Kooper, fullen worden gereeckent, ende ber groot jegens den, penningh vijf-erKwinrigh. öG                    Eenige
			ygj$ verleden uyt faecke van eenige fchulden ^f indefl) Huyiën, Erven, of re andere onroeren- IGoederen > binnen de vooriz Landen gelegen $ . . Aon Xff*r-rtia\\(\pn nfnniiicrh \rc\n r?
		/fècckcrti den Veertighften penningh van de ff ofte waerde van dien, fal worden betaelt, als At van alle onroerende Goederen van defolare toeten» die by eenige Curateuren, 'tZy by wil- ! h decreet of anders [onder executie worden ver- t chtofte gelevert, Ende aengaende deverkoo- Le die by onwillige executie van de Hoven, of Idere Gerechten fal geichieden, dat daer van den Tachtichften penningh tot lafte van den Kooper g werden betaek- Ende indien boven de betalirj- gevande Crediteurs van de Ge-executeerden, ^penningen tot fynen proffijte oyerfchieten, dat van 'tiêlve overichot den Tachtighften pen- uinsh tot lafte van de Ge-executeerdc betaek ial worden. V. Pat van de Kuftingh^ ofte Rente-bricven ver- kocht, ende daer naer genadert zijnde, ende al iiicken nietgetraniporteert, maer gecailèert wer- dende, dm Veertighften penningh fal moeten worden betaelt, ende dat de Fraudateurs fubjeft zijn de poenen van 't Placaet. VI, Maer van Kuftingh ende Rente-brieven die by dengenen die daer van Debiteurs zijn, afgeloft en afgekocht worden, en la! men den voorfchreven Impoft niet fchuldigh weien te betalen. VII. Den vooriz Impoft ial mede worden betaelt van alleRenten of Kuftingh-brieven die infolutum ge- gevenfullen worden. VIII Gelijck den felven Impoft mede ial worden be- taelt van Schepen-kenniilên of Obligatien verle- den met fpeciale Hypotheecque van fekere ibmme Van penningen te betalen op dagen. n.                      l X- Datde fchulden die by vonniiïèof Ordonnantie oplaten geftelt worden, niet of fonder Renten, enoe/net Borgen, vry fullen wefen van den Veer- ngnften penningh, behoudelijck dat in fulcken gevalle daer uyt geen recht van praferentie, 'czy oproerende 't zy op onroerende Goederen, a£rien 0rgerechtigheden ial moghen genoten worden: maer van geftelde Hypotheecque, generael of par- ticulier, fal betaek worden den Veertighften pen- ι'ψ) tot lafte van den genen die d'atterminatie JJwi maer van Borgen vooreenighe Gehypo- weecqueerde fchulden omme hun te bevryden, ^nernende van de Crediteurs affionem ceffam, ïuTk PrinciPalc« Debiteur, fyne Erven ofte tZCA& eniulle" inden voorfz Impoft niet ™denzijn: Wel-verftaende, indienyemandc Re"JnLredireur belooft reilitutie van fchult ofte ίευΓϋρΛ',, nder HyPorneecque aen fynen Credi- Anfcl ·' maerdacrvoorenfteltBorgen, en indeiT,MVenprmcipaIen debiteur tot garandt, ofte lbo fa|dlteyLvan fiin Borge Hypotheecque ftelt, ^w^bS^Spenningh daer af mede nnde L? ΐ" V00rfz ImPoft fal worden betaeIt S} W-renten ofte Kuftingh-brieven,

-ocr page 1047-

								. Boeck. S\ Tit. werden getranfporteert, fonder V recht"«*, Impofi te betalen, fbo dat de Wees-Kind ^ vry en zijn vanden Veertighilen penning koopen ofte traniporteren van Rente K^ Kuilingh-brieven, ofte andere           'bï^% XXVI." Dat, omallefrauden te verhoeden, seenft· ven als pandt metter minnen, onder de hanA r voor Notaris ende Getuygen fullen to£S yemanden ter handen geitelt.            h Wo™en XXVII Ende werdt alle NotariiTen verbodeenden i terdiceert by defen, te ftft over eenige ftdg van Traniporten ende Hypothecatien gjg rendeGoedcren^ooLcenenalsEygcn,^ ofte Rente-brieven, op peyne van nullité, en νώτ de eerile reyfevan vij fcigh ponden, ende voorde tweede reyfe pnvatie van hun officie, hervvelckal •ommefal verkondight werden by de Magiftraten op dat de NotariiTen daer af geen ignorantie en bre' tenderen.                XXVIII. Ende fullen de Secret ar iffen foo van de Steen Leen-mannen ende andere Col/egien, als cockvm deT)orpen ende Gehuchtenten platten Lande geen Opdrachten, Kuft'mgh-renten, ofte andeie Brieven, mogen maecken ofte minuteren, voor dat daer'm den Veertighfien ofteTachtighfienpenmnghrefpeai- ve betaelt fy, (en vervolgens oock geen Brieven van Verlyen ofte Ceilien daer af den Veertighilen penningh als voren moet betaelt worden, bySck- penen mogen gezegelt worden, ten fy Ken i/yde en op den Brief geitelt fy dat den Veertigfiibpen- ningh daer van isvoldaen) op peyne van vijF-en- twintigh ponden te veertigh grooten t'clckcn reyfe by clcken Schout, Schepenen ofte Gefwobrciiste verbeuren. Ordonnerende oock alle Secrctatiilën, ende anderen eenigh bewint van den voorlchrerai Impoil hebbende, dat fyluydendefomrneviinde Tranfporten , ende Hypothecatien in de Brieven fullen hebben te exprimeren, ende onder aen de iclve Brieven teilellen Solvit, metexprefficvan de iomme van den betaelden Veértichftcn pen· ningh,, ende dien-onvermindert Quitantieacnde geenen diefulcks begeeren fullen, hebben te geven; En tot weeringe vanfrauden, fullen de Secretarii· ièn gehouden weien voor het Tranfport of Hypo· thecatie, de Brieven in een Regifter of Prothocollc teregiilreren, om in't doen van het Tranfport or verbinteniiTe, by den Officier ende twee vanden Gerechte in 't voorfchreve Regifter ofte Protnocoi ondergeteyekent te worden : Ende fullen de Wr venby Schouten Schepenen daer $Wg2 lijck is, of by den Schepenen alleen na ψ*Ψ* datdaerafinde Steden ende Dorpen ^f0^ houden, binnen veerthien ^agengezegciten^ gegeven moeten worden, voorw^f.0" -JtL. keningein den Regifter ofteProthocolle,ra"ln ders vSn de BrieveS, den Officier «ÉfflK Gerechten voorfchreve, genieten ful |ffi^ vers, boven haer gewoonlijck recht; £ v^ Schout, Schepenen ende Gefwoorensve^.,^ geen kenniife en hebben van de °fd0J ,eWfr're i felfs niet iefen konnen, ^IfffjS' Officieren ende Secretariflên midtsdeicng ^^ eynde fyluyden defelve op het gJSIefen, [ bedieninge, dit Arricul fullen hebben v° jnf0r- ende nae hare befte kenniife, haer daer ^m
		\0Ê$.			Plaeaten.*
			χ ν ι ί ι. Eenige onroerende Goederen , daerinne ver- ièheyden Eygenaers zijn, in 'topenbaer geveylt ende gemijnde zijnde by yemandt die daerinne eenigh gedeelteheeft! fal den Kooper mogen vol- ftaen, betalende den Veertighilen penningh, naer advenant van de gedeelte by hem gekocht, den Verkooper toebehoort hebbende. Χ Ι X. Van de onroerende Goederen , die in Erf pacht fullen werden gehouden, ende verkocht, ial mede gelijck van andere den Impoil voornoemt moeten betaelt worden. Λ. J\.. . . .........         /'.*/? Een Sterf-huys gevallen zijnde, daerinne eenige onroerende Goederen zijn, die by generale uyt- koop bly ven aen den langhfl-levenden, daer van fal mede den voornoemden Impoil betaelt worden van'tgeene gekocht of van de Erfgenamen over· ghenomen wordt: Wel-veritaende, dat van üyt- koop, died'Oudersmethaereygen Kinderenma- ken > geenen Impoil en ial werden betaelt. ι » ' , XXI-                 — Alle Huyièn ofte andere onroerende Goederen, Renten ofte Kuilingh-brieven verkocht ende op- gedragen , oock eenige paeyen daer op betaelt zijn, ende de Crediteurs of eerile Eygenaer in betalinge van fijn reilerende Kuilingh- penningen wederom over-neemt, de verkochte Huy (en, of andere on- roerende Goederen, Renten of Kuilingh-brieven, latende caflèren iyne Kuilingh-brieven,en royeren het tranfport daer af gedaen, ial mede den Impoil moeten worden betaelt. XXII. Indien yemandt in Brieven voor Schepenen of Wetten gepaflêert, boven iyne eygen Goederen -verbindt fyne toekomende Erffeniïlè van iyne Ou- ders ofte anderen, de fel ve pogende van nu af daer vooren te affecleren, endeiullenby die van den Wette fulke Brieven niet mogen werden verleden, ten zy (onvermindert dedifpute van validiteyt, of invaliditeyt van 't felve Contradl) daer af al voren den Veertighilen penningh betaelt werde van de ièhult penningen in den fel ven Brief begrepen. XXI I I. Allede Steden in Hollandt ende Weil-Vries- ïandt, fullen in 't koopen ende verkoopen van alle onroerende Goederen, gehouden zijn den Impoil van den Veertighilen penningh, foo wel als alle particulieren te betalen. XXIV. Sonder dat yemandt vanden voorfchreven Im- poftfalwefenexempt, als alleenlijckde Godts-huy- fen , ende de Armen van de Aelmoeffen levende, in voegen dat de Godts-huyfen, ende de Armen van de Aelmochen levende, fullen genieten vry- dom van haer helft , ende parthyen met lülcke handelende fullen betalen hacrluyder helft van den Veertighilen penningh. XXV. Ί)ε Wees-kamers fullen blyven behouden het recht van vrydom van defen Impofi, alleen van \ pnningen ter Wees-kamer vertichtight, ende ten behoeve van de Wees-Kinderen uytgefet op Wees- kamers recht : Maer en fal de felve vrydom niet mo- gen foo verre werden getoogen-, dat fulcke Wees- renten van 'teemKindtopeen ander fuUen konnen

-ocr page 1048-

Raeckende den Twintfghften opdat de ièlve preciièlijck nacrgekomen, f"nhet toekomende daer van geen ignorantie ^tendeert werde, opde panen hiervooren W eefC, jegens de naerJatighe Officieren ende r «riffen, foo wel, als jegens de Schepenen en Fiideoni me te voorkomen alle frauden die te- Μβ(ζ goede meyninge in'toprechtelijck beta-

en Veertighften penningh.' ion, dat fyluyden ibo wanneer "door fraude of verfiiym, den dubbelden Impoft volgens het voorizArr. voor de gemene faecke ial zijn vervallen, ende tot haer- der kenniflè ial zijn gekomen, gehouden fullen zijn den iel ven dubbelden Impofl, ibnder eenige con- niventie te innen ende verantwoorden} op pcene dat by mancquement of nalatinge van dien, den vooriz dubbelden Impofl: t'allen tyden aen haer ial werden verhaelt, ende tot haerder Jaften in hare reipecüve ftaten ial werden uytghetrocken ende verhooght. X X X Hebben voorts gheordonneert, ende ordonne- ren by deièn, dat alle Los ende Lijfrenten, oock Kuftingh-brieven die in den voornoemden Lande fullen worden verkocht of vermangelt, binnen ge- lijcken tijdt na de verkoopinge of vermangelinge, gerechrelijck in den vooriz Lande voor den Regi- fter-meefter ende Leen-mannen van haer Edele Groot Mog., ibo veel der iel ver Leenen aengact .·■ Inigelijcks voor de Leen-Heeren of Stede-houders ende Leenmannen van de Vaiallen , haer Leen aengaende, of voor den Gerechte van eenighStad of Dorp, met kenniflè van een Secretaris, aldaer fullen worden getranfporteert : Maer daer eenige Kuftingen of Renten, ftaende opeenighe Hypo- theecque alleenlijck iiillen verandert worden, als Kuftingen in Renten, of Renten in Kuftingen» ibnder mede te veranderen de Hypotheecque, of de fel ve te vermeerderen ofte verminderen, midts daer van geen veranderinge van Dominie en valt, iullen geenen Veertigften penningh ichuldigh zijn: Wel-verftaende dat het fulcke Kuftingen of Ren- ten zijn , daer den Veertighften penningh eens van /al weien betaelt, dan des nietghedaen zijnde, iiillen oock van fulcke veranderinge den Veertigh- ften penningh moeten betaelt worden. XXXI. Ende fullen mede van nu voortaen alle Tranipor- ten van Renten, Kuftingen en Lijf-rentebrieven, of andere van die nafuyre, moeten werden verleden en getraniporteerr in de Provincie van Hollandr en Weft-Vrieflandtj op poene van invaliditeyt. XXXII. Verklarende boven de voorfz pcene ende ver- beurde Importen, de vooriz verkoopinge en ver- mangelinge niet aengebracht, nochte den Impoit daer van betaelt, of de vooriz enregiftratie en on- derteyekeninge in den Regifter of Prothocolle , midtigaders van de Brieven by den Officier, ende twee van den Gerechte, of anders twee Schepenen als vooren, nul, krachteloos ende van onwaerde, iiilcks dar daer op by niemandt recht gedaen en ial mogen werden, ofdeüèlveBrieven voor valide mo- gen worden gehouden. XXXIII. Ende als den oprechten prijs van de verkochte of vermangelde Goederen nietgheweten en kan wor- den uyt de handelingc; hebben wy gelaft ende ge- ordonneert, laften ende ordonneren by deièn den Officiers van de Plaetiè daer onder de ièlve Goede- ren gelegen zijn, met twee uytten Gerechte, en de Secretariilèn, iulcke Goederen oprechtelijck op haren gedaen Eedt te taxeren, omme daer na den vooriz Veertighften penningh betaelt te worden. Ende of't gebeurde dat eenige roerende Goederen, neffens onroerende Goederen verkocht worden , 6 G ζ                         foo·

van de voorfz Impoiitie loude mogen jjjjtó, hebben Wygeordonneert, enordon- ?r n L· deièn. dat binnen fes Weecken na de ver- Serenj 'tzy Leencnöf eygen·, Item, van Los,

tf

Liif-renfcnofKuftingh-brieven, die Opdrachten, Maften, CeiÏÏen en Hypothecatien der felver, cite/iminften de Kerck-geboden,daer toe in eeni- (Quarrieren noodigh voor den Gerechte van der fciié daer onder de felve Goederen verkocht, ver- jpselt, ofte ter Hypotheecque te ftellen belooft, jbenzijn, van wegen denKooper of Verkoo- «Idlenmoeten werden gedaen, of verfocht na ècebruyeken van den iel ven Gerechte, ende al- worenaenonièColleiteur aldaer den vooriz Im- joll betaelt» met dien verftande nochtans , dat ileHuyfen of andere onroerende Goederen, die aden Winter verkocht werden, ende by de Koo- m Mejdacr aen cerft werden aengevacrt, fullen nogc/j roliraen, aenghebracht zijnde als boven,! niiltsd'Opdracht doende tegens Mey naer de ghe-y wonte, inOpdrachte ofCcilien van Huyièn ghe- byclcelijck. Ende fullen de gene die eenige van è felve Goederen kopen op een on bekende naem, lëuden zijn binnen den tijdt van drie dagen den za bekent te maecken, of felfs voor kooper hem iJocnteyckenen, oock aen genen anderen mogen wdoen/alvvaer 't voor den iel ven prijs daer voor taverkocht, ibnder den Veertighften penningh raraaels te betalen j alles op pcene in de Generale Ordonnantie van de gemene Middelen, jegens de «wtraventeurs der iëlver begrepen : Ende dat «vendelen den Kooper en Verkooper elcks fullen *uren de fomme van twee hondert guldens, ïnderden-deel voor den Officier die de caJange fdoe/i, ( totwelckecalange ibowel geauthori- nverden de Officieren daer de Perfonen die de * lullen hebben gecommittcert, zijn woonen- 1«'«diegene onder welckersdiftricT: de Goede- Fegenzijn, bypmrentie) een derden-deel jocn Armen van de Plaets daer fulcks vallende emen-deel voorden Aen brenger, midtigaders jJnJmPoftvoor de Gemene faecke : Ende

gene vooriz is by veele ièer quahjek werdt gpti alswerdendedeTranfporten dick- '"J^en en dagen na de verkoopingen ghe- ) endede betalinge van den Impoft daer naer orwo t>jn 'c geneel vergeten, immers niet «eer dn en(ie veeitiJdrs eerft betaelt, foo *ïéni C e Goederen nochmaels zijn ver- hol tvlTZff*' fuIcksdaf deTraniporten SeBBJr en Kooper werden gedaen, "^tove 1 Goederen °P onbekende namen, lèn tiidf ",V3n degekochte Goederen bin- ïjü werdVan IC dagen' waer door alfo veele ^jri(fen nKcpleeght, foo werden de voorfz ^deelen nÈ.r.e&htt> het &lve Articul PWciiMjck fe achtervolgen, ende

-ocr page 1049-

Placaccn. 7. Boeck. 8. Tic

ÏWiz

ibofulien de Verkooper en Kooper gehouden zijn den oprechten prijs van de koop aen te geven, met Inventaris van de roerende Goederen, ornme de felve roerende Goederen te laten taxeren,ten eynde den prijs van dien van de onroerende Goederen mach afgetrocken werden, ende alfooden juyften prijs van den Veertighften penningh van de on- roerende Goederen mach werden betaelt. Ende dewyle volgens den voorfz inhout in cas van nosdi- getauxatie, niet de onroerende, maer de roerende Goederen af-fonderlijck moeten werden getaxeert, 't gene mede op veele plaetfen tot groote in-obfcr- vantie is vervallen , tauxerende veeltijdts de Ge- rechten d'onroerende, ende niet de roerende Goe- deren, ende dat foojtangh dat het gemene Landt merckelijck aen haer gerechtighey t komt te verhe- ien ·, ende gelijck hier vooren mede geièyt wordt,· dat den Verkooper ende Kooper gehouden zijn den oprechten prijs van den koop aen te geven, dat omme daer inne te vooriien, de Secretariflèn ex- preflelijck fullen werden gelaft, ende werden ghe- laft midts deièn, in hare refpe&ive Staten den prijs altijdt uyt te drucken, ende haer te wachten van foodanige tauxatien, tegens den expreilen inhoudt van 't voorfz Articul meer te doen, ofgedogen ge- daen te worden. XXXIV. Werdende voorts alle Secretariflèn ghelaft prre cifelijck t'achtervolgen oniè Refolutie van den drie en twintighften Maert 1630, houdende in fubftan- tie dat den Tachtighften penningh moet worden betaelt van foodanige Goederen, de welcke ver- kocht ende den Veertighften penningh daer over betaelt zijnde, wederom by den Verkooper vande felve Goederen werden aenghenomen, door man- quementvan betalinge der uytgeloofde koop-pen- ningenby den Kooper, ende die van deneerften February iófi» tot confirmatie ende efclairciflê- ment van de felve daer op gevolght, dicterende da; van alle ibodanige verkochte ende weder aengeno- men Goederen moet werden betaelt eens den vol- len Veertighften penningh, in aenfien van de eerfte verkoopinge, ende noch eens den Tachtighften penningh, of halve Veertighften ter iaecke van de weder óverneminge der felver verkochte Goede- ren. XXXV. Yemandt aenghekocht hebbende eenige onroe- rende Goederen, gelegen in de andere van de Ge- ünieerde Provinciën, ende den Verkooper voor deevidtievandien eenige onroerende Goederen, 't zy Leen of Allodiael, binnen defe Provincie ge- legen, willende verbinden, wort by defen verftaen ende verklaer t, dat den vooriz Verkooper ter ia ke van foodanige verbinteniiïè als vooren, het Middel van den Veertighften penningh voor als-noch niet fchuldigh is te betalen ·, Edoch wort dei? Secretaris onder wekkers Diftrift foodanige vafte Goederen gelegen zijn, ende den Griffier van de Lecnen re- fpefltive gelaft, daer van, ende van den prijs van de voorfz verkoopinge, of van de fomme daer vo- ren het Goedt in Hollandt gelegen, wordt verbon- den , te houden goede notitie, ende te doen be- hoorlijcke aenteyekeninge, om t'allen tyden, foo "wanneer de voorfz Goederen voor de eviclrieaen- iprqocken en ge-executeert foude mogen werden»

als dan ter iaecke van dien den voorfz V penningh te vorderen als na behoor™ Cerii£^en XXXVI.

Is voorts by onfe Refolutie ende Ww, wwgevanden vijfden February l66..*** gelijck verklaert wordt by defen, dat ΜΨ^%

denfelven vijfden, uyt gene Verbandenïï? of fpeciael , 't zy Schepenen-kenniiTen gï^ nale Obhgatien of anderen, hoedanig ώ η oock fouden mogen ghenaemt tyjiï elJ'e preferentie, 't zy op roerende, 'tzv'nn^ rende Goederen, AÉHen of G«SjL^ fal mogen ghenooten worden, dan byfiojl ' ende voor foo veel den VeertighftenJpenni J daer van ten tyde van 't paiferen der vooéL· ve Verbanden ten behoeve vandeghemeneficdê fal wefen betaelt, fulcks dat van doen voortacn bu r ten foodanige voorgaende betalinge van Onto Landts gerechtigheyt, gene preferentie'aen Yc mandt fal mogen werden gcadjudiceert, oftoeU ftaen, dan alleenlijck uyt krachte van Verbanden gedaen op Wees-kamers recht, ten voordede vaa Wees-kinderen , wekkers Goederen ter Wees- kamere gebracht, ende onder d'adminiftratie m Wees-meefteren gheftelt zijn, midtfaders κ krachte van legael hypotheecqbydeghefchrevo Roomfche Rechten geintroduceert, ende m volgende binnen deiè Landen in de prailijcquegei recipieert,daer onder gecomprahendeertBodemc- rye-Brieven, gepaflèert over penningen kfm 's Landts opgenomen, tot confervarie nn Schipi ende Goedt,tot inkoop van eenige noodrfikdijcic· heden, ofanderiints tot bevorderingeran dercyfc| midtigaders oock op Juwelen, ObUgatien, end alleandere Meuble-Goederen, als pandt terrainne cfFecTivelijck ghedepofiteert in de gcautliorifecrd Bancken van Leeningen, ofanderiints bygheper mitteerde Contracten den Crediteurs in Iwdai geftelt, ibnder dat het felve, onder eenigernand praecext uyt gelijckheyt van reden ofanderfint; verder ge-extendeert fal mogen werden, totecnig caius in de welcke uyt krachte van eenigeConui tutien of O&royen van Ons als Souverain vand Lande, van eenige Keuren vande Steden, ν eenige ingevoerde Couftuyraen, ofanderfiiirs buyten de exprefle difpofitie vande gemelre^ fchreven Roomfche Rechten, preferentie/oud, mogen plaetfe hebben > Alles op de panen, gn exprefleert in de Placaten ende Ordonnantien ov 't .voorfz Middel, hier bevoorensghedaencnian

ren.

XXXVII.

onfe nad

Behoudelijck , dat in gevolgef®*™ Verklaringe vanden acht en twinDghiteni α» ■ daer aen volgende, ghedaen op de yxJM» fchouwinge vanden vijfdenFebruaridaerPevü dat het gene inde voorfz Waerfchou^e,^ rende het ftuck van de preferentie endeηα ^ van den voorfz veertighften penning"> s van generale ende fpeciale Verbande flop^ I ende buyten voonge dilpoime, &■ - _ 0 geftatueert is, alleenlijck geapplicee 1 . λ den op Verbanden generael ottj&W' of^er penen- kenniflen, NotarialeObUgajoffl0£D naer de publicatie van dien gePaIiec;jy00rbtö paflèren, ende niet op feodaleφ ,ζί&\^ gepaflèert zijn geweeft i Pat W&- ° W

-ocr page 1050-

			ftaeckende den Twintighften e	lorj deren, het vooriz Middel iubjecT: zijnde, fonder eenige detraélie, detaJcatie of vermmderinge van perfonele fchulden by den Overleden naergciaten, al waerhet iaecke dat de voorfz fchulden uyt de Mobile Goederen van den Boedel niet mochten- konncn betaelt worden, nemaer alleen ten aenüeri van ibodanige Renten en onbetaelde Kuftingen , de wekkeop de vooriz Immobilc Goederen, ïp'e* cialick voor de Gerechten van de Flaetien, al vvaer de fèlve ghelegen zijn, fullen weien gehypóihe* queert, oock in gevolge van onfe Reiblutie vanden twintighjlen September Ï6j 3, van Ren te-Brieven, foe> op 't Landt als op Particulieren, ende andere ge* hypothequeerde, oock Bijl Brieven, midtigader Obligatien tot latte van 't Landt ende de publicqué Comptoiren loopende, ende vermogens onïè na- dere Reiblutie vanden dertighflen Otiober daer aeri volgende, oock over nieuwe bedijekte Landen, onaengefien de ièlveniéuwe Landen by eenige Let- teren van O&roy van alleordinans Laften enlm- poiitien mochten weien ge-eximcert, ende voorts in gevolge van oniènoch naerder Reiblutie vanden acht en twintighflen September 16 f 7, dat het iel vë Middel niet alleenlijck lal werden geheven over dé vooriz Obligatien en Rente-Brieven, fpreeckende rot laite vande Comptoiren van de Gemene Mid- delen ,* maer oock over de Obligatien ende Rente- Brieven, ipreeckende totlaite van onièDomey- nen: Item, ophetComptoirvandenOntfangcr* Generael der Vereenighde Nederlanden, midtiga- ders op die van de refpective Collegien ter AdiM* raliteyt, in den Lande van Hollandt ende Wefl> VYieilandtrefiderende, alsmede tot Jafte van de Steden, van de Societeyt in 's Graven-Hage, van deBancken van Leeningen, van Godts-huyicn, of anderen daer voor de Steden itaen verbonden, van de Gerechten ende Ambachten, van de Ooft- Indilche Compagnie, van de Groote Viilcherye, van de directie der bewufte Equipagie ter Zee, van de Collegien van Heemraetichappen, van Polders, van Waterièhappen en diergchjeke, met bevel aen alle Secretariiién er) andere, die de Collecte van het voorfz Middel is aenbevolenj midtigadersalle On- derzaten ende Ingezetenen van den voorfz Lande, dat iy haer daer naerprieciiclijck iiillen hebben té reguleren; op de poenen en brcucken hier vooren ende in voorgaende Piacaten begrepen : Ende eyndelijck, datin ghevolge van onie Reiblutie van den rwintighilen December 1664, alle Actiën in dó Geoftroyeerde Ooft-Indiiche Compagnie in de refpedive Kameren binnen de Steden van Holland reiidèrendcfullen fubjecl: weien den voorfz Impoft van den Twintighften penningh op de vooriz Suc* ceiïïen·/» cottaterali en afcendenti linea geheven werdende, ende dat naeradvenant den prijs, daer opdefelvc Aclienten tyde van hetoverlyden der gener, daer van de erffeniiTè ghebeurt fal worden, iiillen bevonden worden gheweeft te zijn, ende op dat alle ibodanige poenen en boeten, by de Con- traventeurste verbeuren, alsindéjcgenwoordige Ordonnantie zijn geiratueert. X L. Dat yemandt by koop of erflèniiTe aengekomeft wefende eenige parthyen van Leen-goedereri, daer mede hy hem wil laten verlyden, niet tegenftaende een gedeelte van de iêlveLeen-goederen litigieus hangende waren, in ghevolge van oniè Reiblutie van
		ii^ccjuen die van de vooriz Ordonnantie ^•f kge^xcip'ieérc enc*ege-ex*mcert:zijn,on- ipeCÏenoock, wf^W* begrepen zijn de legale heccquén, de refpecTivc Steden ten aenfien ^u* Accvien en particuliere Middelen compe- f3fl ^volgens haer Edele Groot Mog. Reiblutie ieder) negcnthiertdenjuly 162 f, midtigaders f idere difpofitie ende publicane den negenden Wh desjaers itff8 daer opgevolghc. DeSecrctarilfen fullen ten aenfien van 'tmaec- fonvan de Reduien, hen in alles reguleren vol- Sdclnftruftien daer op airede ghemaeckt, of lulckeandere als de lelve van tijdt tot tijdt toege- Lde/i/iiüen worden. jimgaende den voorfz, Impofl van denTwintighflen penningh ^ ende de sdmmfiratie van den Tï&intighjien en Veertighfien penningh , oock eenighe Articiden raeckende den Twintighjlen en Veertighflenpenningh tefamen. XXXIX. Hebben mede geordonneert, ende ordonneren by defen, dat in den voorfzjare, beginnende met den eerften January vooriz, niet alleen van alle onroerende Goederen d'Erf-pachten ende Thien- den regens den penningh vijf en twintigh onder de roerende Goederen begrepen, in den vooriz Lande fanHollandt ende WenSVYieflandtghelegen, die pwnabintejtato of by diipoiitie Teitamentaire, Codicillaire, Legaet of Gifte uyt laecke des doodts ien aenkomen in afcendenti linea, dat is, in op- rende linie van de zyde, of van Vremde Luyden, wonder begrepen de Goederen die uyt conilitu- öcFidei-commiiiaire, ( al waren de ielve oock van Ouders door Broeder of Sufter, op eenen anderen Broeder of Sufter, of na de doodt van andere Col- laterale Vrunden ghe-erft,) den Impoft van den Twintighftcn penningh ial werden geheven'ende oetaekbyden genen die deiêlve erven of genieten fil, ende dat ter waerde van dien, fulcks die by «n Gerechte vanderPlaetfe daer onder die gele- genzijn, op haren Eedt expreflèlijck fullen wer- eengerauxeerr, lbnder dat daer van eertige defalca- üeoryerminderingegedaen fal worden, als alleen- m van de Renten en onbetaelde Kuftingen, daer |jP ipecialijck voor de vooriz Gerechten gehypo- aqueert, ende midtsde vertichdnge daer van pouden zijnde te laten doen binnen fes maenden, nulh [°0rfz Impoft vandenTwintighft-en pen- ζψ te betalen; oppcene van hondertguldcns, lm α PGeneVan >CPJacaet 5 MeÏexPreP ^erkla- mmt t^00^rYm ervaringeghekomen zijn, eenige de faecke niet nae behooren opnemende, {PiCiumerendedefelve onfe goede meymnge te P^Tr fchiJn of den voorfz Twmtighif en KS2 r° mogen onberaelt gehouden, of den 'ü α         n vermmdcrt of ingehouden wor- de fel °fer Pretext van perfonele fchulden, in cas %dcn · !^eubIe ^edwcii in den Boedel ge- Jijck ierylm? ™men werden vervallen, directe- rc*Slte 1 V00rik k,aren reXt' daC het VOorfz öcltWor(jr7oiSende den voorfz teneur moet be- en van alle onroerende en andere Goe-

-ocr page 1051-

Placaten. 7 Boeck $. Tit.

ft o 14.                        riacaten, y 7 van den vijfden^November 160Ί, van de geheele gekochte of ge-erfde parthyen» daer over het verly veribchtwerdt, voor ende al-eer het fel vete ver- lenen , ofte palieren den Twintighften ende Veer- tighften penningh reipeftive fal moeten betalen : In dien verftande nochtans, dat in gevalle by de- ciiie van den Rechter, de ièlve parthyen, of een gedeelte van dien, den genen die als Kooper of als JÊrfgenaem het verly genomen, ende dienvolgens het vooriz Recht van den Veertighften en Twin- tighften penningh betaelt heeft, mochte werden argheweièn, dat den iel ven in dien ghevalle vry ial ftaen fulcks aenonlè Gecommitteerde Raden tere- preiènteren, teneyndeommeop der iel ver ordre naer ghenomen berichtinge, daer ende foo het be- hoort reftitutie van de bctaélde penninghen, pro rato van de afgewefen parthyen ghedaen te wor- den. X L I. Dat Man en Wijf, Kindt of Kinderen hebben- de, malkanderen by Lijftochte, of anderfints van hare Goederen fullen mogen voordeel maecken, fonder in den^ voorichreven Impoit gehouden te zijn. X L I I. Ende indien Vader of Moeder by Teftamente, of onder difpofitie van den overleden Man ef Wijf, zijn gemaeckt Boelhouder of Boelhoudtfter, met laftomme alle de Goederen te bly ven beficten, de Kinderen mondigh te maecken, ende naer hare mondige dagen de felve eenige Goederen te laten volgen : Van welcke Goederen of onderhoudt de langhft-levende van de Ouders, vertichtinge doen- de op eenighe onroerende Goederen, of die daer vooren verbindende, fullen de ièlve van defen Im- poft vry weien : Gelijck mede byaldien eenige der felver Kinderen komen te fterven, alvooren fy- luyden"den eygendom ende poilèflle vande Goede- ren, hun aenge-erfr, fullen hebben aengevaerr, ende het recht van dien op de Broeders ende Sufters ial komen , fullen in deièn Impoit niet gehouden zijn. X L II I. Doch hebben wy by onfe Refolutie vanden der- tighftenjuly 1663 verklaert, fulcks wy verklaren by deièn, dat ibo wanneer ftaendeHuwelijck mf- fchen Man en Vrouw ecnigh Leen uyt den Boedel van de ièlve aenghekocht, ( midtigaders een van beydc, 't zy Man of Vrouw, daer mede verlijdt is, endenaderhant de voorfz Conthoralen elck ande- ren by generale difpofitie Efgenaem inftitueren, of anderfints 't vooriz aengekochte Leen in 't particu- lier d'eend'ander mochte komen te maecken, by ίοο verre die gene die met het vooriz Leen geinve- ftieert is, ende fulcks daer door den waren ende re- elen eygendom van dien geconièqueert heeft, eerft komt aflyvigh te worden, in iiilcken cas de langhft- levendeichuldighisaen'tghemeneLandt te beta- len den twintighften penningh, over de collaterale

de Eerfgenamen van d'cerft overleden f foude competeren, tot het reitoir0fSdc helft vande koop-penningen, waer g

voorichrevc Leen in voegen als'bqy7-' is. X L I V. Dat in gevolge van onfe Refolutie ,„ ften April 1669, foo wanneer inVjT*? nieuwe aengekochte Leenen, daer vanTï daen moet worden,den SucceiïèurFeuda 1 voorrecht tot foodanige Leenen fal kJ nuncieren, of anderfints te refuferend^

verlijdt te worden, ibnder dat hem

te

foodanige renunciatie of refus yetswerdti looft, of dat dien-aengaende eenige ovemii voorgelrofgratitüitejdire^lijckofiniS mterdiceert, xn fulcken ghevalle denvoUd SucceiTeur Feudael die den eerftcn in graede ér ordre van fucceflie in de Leen-goederen immcc telijck is volgende, met foodanige nieuw aene! kochte Leenen als vooren, diretleiijck ende i mediatelijck gein veftieert ial mogen worden £ der het cafits in linea defcendenti voorvallende 1 houden te zijn, daer over eenigh recht van C laterale Succeiïïe, Veertighften penningh, of; dere belaftinge boven deordinarisHeer-ghewac en Hof-rechten te betalen : Maer voor foo v( belanght de oude Leenen, daer van den Succel Feudael niet fchuldigh is eenigh reftoirtedoa dat het ièlve in haer reguard geen plaetfc heréc ial : Edoch ibo wanneer het verly van Γοοώ^ oude Leenen verlbchtial worden opyenradi an- ders , dan waer op het Leen naer rechtenencoftu- men defer Landen foude de vol veren, dat als-dar het verly niet anders dan eerft op den rechten end wettigen Succeflèur Feudael, ende vandefciri wederom op den genen die het verly ais bom i veribeckende, als by o vergifte ende rraniport van den vooriz rechten Succeflèur Feudael gcpaifcerti ende midts dien oockdaer over den Veenighften penningh betaelt fal moetert worden. X L V. Dat foo wanneer yemandt de lijftochte m eenige onroerende Goederen, in den voorfz Lané gelegen, gemaeckt is, ende op een ander (^ overleden vande zyde beftaende,of vreratwef») den eygendom, dat in fulcken gevalle degencdie de felve Goederen in Lijftocht ontfarA» g voorfz Twintighften penningh gehouden lal «len te betalen, behoudelijck dat fyne Erfgemwsn™ j deProprietaris voor de overleveringe vandie"'j reftitutie van de betaelde penningen gw worden. XL VI            Am hl Dat in gevolge van onfe Refolutie van den r en twintighftenjuly 1670 verftaen ende «^ » is, gelijck verftaen ende verklaert wordt py fen, dat fo wanneer eenige Perfoonen> üUP"er]3,s Provincie gezeten, komen te overlydcni. . tende vaftc of andere Goederen, binnen den *g

vanHollandtendeiWeft-Vrieilandtgclcgen^ gevonden werdende, daer van 'trcchnl tójA volgens d'Ordonnantie fal moeten ^g^ ende dat het ièlve recht over foo°*n%c ^ια® mede moet werden ingevordert, WffrESè* \ d'Erfghenameninfghelijcksbu;ten dcw hebbende remiifie van 't Ferfoneel recht, 't welck woonachtigh iouden mogen zijn.            ^|c

-ocr page 1052-

K_aëckende den TwintighftenX L V 11

ÏOI? huys gevallen is, binnen veerthien dagen de f aüxa- tie over reienden. Ende fullen de Schout, Ge- rechte ende Secretaris voor de tauxatie ghemeten, van elck parceel verfcheyden leggende, twee en dertigh ftuy vers; te weten, den Schout twaelf ftuy vers, elck Gefworen ofce Gerechteiês ftuyyers, ende den Secretaris acht ftuy vers, daer vooren hy de gedane tauxatie ial regiftreren, ende een A&e o ν er fenden als vooren. .                      LU. Ende iöo verre binnen den voorfz tijde van veerthien dagen naedeinfinuatie, de tauxatie niet enioudegedaen worden by den fel ven Schuut,twec van den Gerechte, ende Secretaris, of binnen acht dagen dacr naer, iiiilcn elcks verbeuren thienpon- den van veertigh grooten 't pont, ende niet te min de ièive tauxatie noch doen binnen acht dagen daer nae, iönder yr t voor de iel ve tauxatie te mogen ge- meten ·, ende by gebreeckc van dien, fullen daer nae tor haerluyder kofte Commiflarifien aldaer gefchickt worden, omme de voorichreve tauxatie te doen, endede voorfz boeten te doen innen ende executeren, t'appliceren als vooren. L I I I. Indien Man ende Wijf te /amen levende, in haren Boedel hebben roerende ende onroerende Goederen, als by exempel, les duyient guldens aen onroerende Goederen , ende andere iès duyient guldens aen roerende Goederen, ende een van bey- den ftervende, de langhftlevende maeckt Erfge- naem van alle de Goederen, midts aen Legaten of andere ma< ckingen uytreyekende vier duyient gul- dens, ibo werdt verftaen, dat den Twintighften penningh van de Succeflien van ter zyden, betaelt ial moeten werden by de Erfgenamen, die de on- roerende Goederen erft j maer voor lbo veel de Legaten of maeckingen ex cederen dewaerdevan 't recht, dar den Overleden in de roerende Goede- ren gehadt heeft, dat naer rate van dien aen de Le- gatariflen, ofte op wien de maeckingen komen, de ièive Twintighften penningh fal mogen werden ge- kort of gerepetcerr. L I V. Naedemaelondervonden wordt, datmeeftalle de Secretariilèn geen Regifter vanden Twintigh- ften penningh zijn houdende, het welcke noch- tans ten hooghften dienftigh is-, Isgoetgevonden ende verftaen, mirs deCen de Secretariilèn te ordon- neren ende te Jaften, ten eynde iyluyden, van alle d'erffeniflèn henaengebrachtwerdende, een apart ende pertinent Regifter fullen hebben te houden, endaerinned'aengcbrachte parthyen geregiftreere hebbende, defclvebyde Acnbrengers fullen doen onderteeckeoen, ende vervolgens daer aen regiftre- ren alle de rauxatiën van dé voorichreve aenghe- brachce Goederen gedaen, daer van de principale Aften, benevens hare ftaten, als voor deièn ter Kamere van de Reeckeninge werden overgheiön- den, ende bly ven heruiten j ende fullen mede ge- houden zijn, 'tfelve Regifter ten allen tyden den Officier te exhiberen, ende Extract daer van te verleenen, op de peyne in 't ieventhiende Articul van de Ordonnantie begrepen. L V. Ende fullen de Secretariilèn gehouden zijn den voorfchreven Twintighften penningh t'ekkens te verantwoorden 5 binnen 't Sayfoen daer inné de ver-

trénedieeeniglie L'ijf-renten komen te fcrfoonen die liaer of geheehjck met, kucfiJtaterdtii ofoock wel indefcen mogen hebben beftaen, fullen daer

ïvA

, 'lil\ nkDoverLos-renren, het recht van

ale'Succeifie, of denTwintighftenpen- en 't gemene Landt moeten beralen: Wel- de dardewaerdye van foodanighe Lijf- iirdccomple£tie en den ouderdom van

ff

«Β»

enop de welcke de felve zijn geconftitueert, Lic van Schepenen der Plaerie alwacr h# huys is gevallen , gedetermmeerc ende be- malle Goederen in 't negen en dertighfte Ar- hier boven gemclt, den Twintighften pen- fchuldighzijnde, die naer'toveriydcnvan dtgetnaecktzijn, te moeten komen op eeni- 'ts-huyfen, ial den voorfz Impoft betaelt dj worden. X L I X. ...■Steden en Dorpen fullen de GrafF-maec- alleWeeckeaenbrengen aen den Secretaris, rfoonéndie binnen haren bedryve in die ckegeftorven of begraven zijn 3 op een boete driepoten re verbeuren, voor elcke reyie ac/webracht, L ebben voorts geordonneert, ende ordonneren Mn, dat alle de gene die eenighe Goederen, ifoorizimpoft vanden Tvvintighften penningh jetzynde, inden Lande van Hollandtende jtfi-Vneilandt gelegen , in den voorichreven è wtefiato , by difpofitie Teflamentaire , ■cmmifaire, Legaet ofte Gifte, uytlaecke dtsin AJ'cendentt linea, vandezyde, ofte rraideLuyden fullen aenkomen, gehouden tfenbinnen drie Maenden, naer datdeerffe- oftc her recht hun is vervallen, defelve gc- «de verkregen Goederen, ofte de Aclie van pertinentelijck met goede belenden ende ■te» aen te brengen inde Secretarie der Stede naerfi daer 't Sterf-huys gevallen is, of daer p van de welcke de voorfz Goederen ghe~ wpn* fijn laetfte woon-plaetfe gehouden h ionder dat de voorfz Goederen aenghevaert pmogen werden, tenzy alvooren blijckeby Pvande betalingc vanden voorfz Twinrigh- Tnj' °PdePeyne begrepen in de voorfz JJ °™onnantie , ende boven dien twee tponden van veertigh grooten 't pondt, ten ^e van den Officier daer het Sterf huys geval- ' otebinnen welckersDiftriclrde vafte Goe- „2erpV3n,hel: recht vanden Tvvintighften β8ΕΗ5?' gcI?gCn Zijn b? Pre^ntie} ^,en lmpoft te verbeuren. ς*               LI· ( MenT 3ü de Plaetfe dacr in een Sterf- :|urf,fA' °\™ηι& Goederen binnen een 5*2? ZlJn Zek&n > fal overfchryven SnI1SuZ? de Plaetre α*™ de Goederen Si α ?.y den Schoutende twee van 'HtóZc klvtn fal kten tauxeren op haren VhenTfchrevcnSecretaris, Schout den SecriV gchouden Men wefentedoen, «te» van de Plaetfe daer het Sterf-

-ocr page 1053-

Boedt S.Tit. Datdevoorfz Secretariffen, tnde ι die de Collecte van de voorfz Midd 1 ^ eenige van dien is aenbevolen, inc!.Cf' ^ Reiblutievanden twintighften Dec ^

'ίοιύ                       Placateit. 7* Verftèrftenilïèn fiïUen zijn gevallen» ofte indien fy- Juyden dooreenigh merckelijck belet daer irme worden verhindert, foo fullen fy als dan in hare Haten daer van (métte redenen van de verhinderin- ge) by memorie mcntie hebben te maecken, ende

van tijdt tot tijdt, ende tenminfteniS H

ten-minften daer van verantwoorden inhetnaeft- volgende Say foen, op pcene dat iulcks niet gefchie- dende, ende fulcks den Twintighften penningh als vooren, niet geinnct 5 ende verantwoort werdende, niet tegenftaende de Goederen haer tydelijck, vol- gens d'Ordonnantie iöuden aengebracht weien, de voorfchreve Secretariilen daer over convenibel ful- len zijn, ende ter faecke van hare nalatigheyt incur- reren fiillen de pcenen tegens de naerlange Erfge- namen α latere ofte inafcendenü linea, in 'taen- brengen van de ge-erfde Goederen geftatueert. L V ï. 1 Hebben voorts tot de Collefte ende ontfangh Van de voorfchreve Impoften by provifiegecom- mitteert, ende committeren by delen, deOntfan- gers van de gemeene Middelen » in eicken Quar- tiere, foo verre een yegelijcks ontfangh is ttrec- kende. LVII. Ende tot particuliere CollecTre, in elcke Stadt den Secretaris aldaer, ende daer meer als een Se- cretaris is, iülcken als by den Burgermeeileren fal ■werden verkooren : Ende binnen elckenDorpe in haren Bedryve, den Secretaris aldaer, die gehou- den fullen zijn voor haren ontfangh te itelleniüffi- fante cautie, tot genoegen van Burgemeefteren en Gerechten refpettive. Ende dat alle de Secretarif- fenin'tZuyder-quartier, van nieuws aen in haer Ampt komende, daer in niet en fullen mogen tre- den , al-eer cautie te ftellen voor den Τ wintighften en Veertighften penningh : Ende dat voorts alle Secretariilen gehouden lullen zij η alle Jaren hunne cautie te vernieuwen ·, ende fal tot dien eynde aen de Ontfangers van de ghemene Middelen werden gefchreven, ende haer ipecialick gelaft, de Scae- tariflèn onder haer reiïörtbehoorende, daer toe te houden, dat fy hare cautien volgens't vooriz Art. jaerlijcksbinnende Maendt van January vernieu- wen , ende de felve in den beginne van de maendt van Maert daer aen volgende, aen oniè Gecom- mitteerde Raden compleet over te feynden, omme op de Lijften te maecken van alle de Secretariilen onder de renbe£tive Comptoiren van deOntfan- gers van de gemene Middelen reibrterende, ende d'adminiftratie van den Twintighften ende Veer- tighften penningh, hebbende aengeteyekent, en ordentelijck ter Secretarye van oniè Gecommit- teerde Raden gheliaflèert te worden ,* onder yeder Quartier daer onder de felve zijn behoorende,nuer dat noopende 't Noorder-quanier dien-aengaende de iaecken fullen worden ghelaten op de ordre by onfe Gecommitteerde Raden daer geftelt, L V I I I. De Secretariilen binnen den Steden ende ten platten Lande, fullen voor haerluyder ontfangh en verantwoordinge van den Twintighften en veer- tighften penningh refpe&ive, genieten den Veer- tighften penningh van den felven henluyder ont- fangh, die de Ontfangers henluyden fullen laten volgen.

van onfe gemene Middelen, ondTrdT

'crici

tantieiulien hebben te dernanueren ύ ningendieiyluyden uyt faecke voorfeÏ

lijcït fullen hebben .omfangen ; f* ^

dj?n eer ften April, 't gene m de Μκα£"!V cembcr, January endeFebruary )&** voorden eerftenjuly'cgene inde MaMr Maart 'r5P? C" e MCy lnSekom^ Ζ eerftenOftober, t gene m JuniorenAL ïsbetaelt, ende voor prima January, wf. beloop van haren ontfangh inde macridcavanS tember, O&ober ende November. Ende da felve SecretaniTen, ende allen anderen die voor-geroerde Collecte tocbetrouwt is, voorts houden fullen wefen, de Staten van haerluvder windt , over de voorfz Middelen(metfpeci6j expreffie van dagh ende date, wanneer fy over poften daer inne begrepen, ccnige'penningen fangen hebbende ) binnen twee Maenden,« expireren van yeder Say foen, ten Comptoire de felve Ontfangers der gemene Middelen, etó den fynen over te leveren; op een poene ran rr hondert Caroli guldens, ende dat fuicfo merg' ichiedende binnen de derde maendt,degebreeck' Secretariilen wyders tot een pcene lullen gehou wefen t'onièn behoeve te voldoen een vijf en tv"' tighfte-part meer, als de voorfz ftaten fulbi porteren, ende binnen de vierde maendt met rerende, noch ghelijcke vijf en twiniigliuV ende foo fucceflivehjek alle maenden, terceck van de expiratie der vooriz twee maenden, na uy tgangh van yeder Sayfoen, endedataJIcsfeo de vooriz eerfte boete van twee hondertCar guldens. L X. Ordonnerende voorts dat tot exa&c obferr van dien, de gemelte Ontfangers de voorfz bekomen hebbende, daer op fullen annoteren* ceptaden, &c. met expreflie van daghese en de felve ftaten in dier voegen aenftondts fondereenigh uytftel hebben over teitynaen onfe Gecommitteerden ter Auditie van sgcni Landts Reeckeninge in de refpeftivc UF» Bevelende de felve onfe Gecommitf^" defen wel expreifelijck, voor eerft en*™ letten, of de voorfz ftaten oock binnen,ασ^-, gepraefigeerden tijdt overgelevcttƒ]«' , inne eenighgebreck vindende, diet met de pcenen hier boven ge-expr^ei' gedaen zijnde, de felve voorts W®* optenemen, teiluyten, endene* aen de meer-gemelte Ontfangers ova^ die daer op gehouden fullen vf?^ van 't ilot van dien, ende fpecialijc^ ω .t bygevoeghdepoenen ^c^jZ^ ten, als daer mede verhooght luu» ,· noodt zijnde ) met executie, voW^£ ordre te vorderen, oock hareuytgeg- ^ tien in plaecfe van geldt treckendc, &· letten, ende uyt de refp^vd^v

-ocr page 1054-

			Raeckende den Twintighften en Veertighften penningh.
				nige Brieven van Verly, Conftitutie, Hypotheca- tie, of Tranfport, dat lyluyden de voorlz Brieven opgemaeckt, doch noch ongezegelt welènde, door de voorfchreve Secretarilèn in hare Prothocollen ■, of Regifters /uilen hebben te doen regiftreren, en op de rugge ofte plijeque van dien, metd'eygen handt van de felve Secretarifen, te doen Hellen ea teyekenen Solvit den Veertighften ofte Tachtigh- ften penningh, terfommevan .......als mede Regiji: Folio talt: Ende bevelende de voor- fchreve Leen-Heeren, hare Stade-houders, Regi- fter-meefters ende Griffiers, geene foodanige Brie- ven als boven te zegelen, voor ende al eer daer op de voorfchreve enregiftrature fal zijn gheteyekent, oock ten reguarde van die gene, alwaer 't recht van den Veertighften of Tachtichften penningh in con- fidentie komt, ten zy daer op ajs vooren geftek zy Solvit, &c. endeten reguarde van diegene, al- waer 't recht van den Twintighften penningh ftaet te confidereren, ten zy de Quitantie van de beta- linge van dien daer aen ly gehecht, alles op poene van hondert guldens bydevooriz Leen-Heeren, hare Stadthouders, Regifter-mecfters, Griffiers, of andere Bewindthebberen van Achter-leenen a verbeuren , t'appliceren achtervolgende het Pla- caet ende Generale Ordonnantie, over den opheve van Onlè gemeene Middelen ge-emancert, L X I V. Verklarende ende ftatuerende daer en boven, dat by mancquement van de voorfchreve teyeke- ningeder betalingeaende Secretarilèn gedacn, de Brieven fullen gehouden worden voor nul, krach- teloos ende van onwaerden, daer op over fulcks in rechten geen reguardt fal moghen werden geno- men. L X V. Ende lattende ten voorgeroerden eynde de voor- fchreve Secretarilèn, midts delen mede wel expref- fclijck, de voorfz Brieven van Verly, Tranfport, Hypothecatie, &c. van verftorven Achter-leenen, onder anderen mede in haerluyder Prothocollen by fommieren inhoudt te regiftreren, ende daer van als van anderepoften delèlve Middelen raeckende, in hare luccelnvc Staten, aen het Landt te verant- woorden. LX VI. Verbieden wyders de voorfchreve Leen-Heeren, hareStadt-houders, Regifter-meefters, Griffiers, ende allen anderen als vooren, hejtiluyden den ont- fangh van de meer-gemeke Middelen eenighfints aen te matigen, of haer daer mede vorder aan als voorfz is te bemoeyen, op pcenen als vooren. L X V I I. Ende ordonneren eyndelijck, dat alle de geene die voor date van delen, eenigen ontfangh ter iake van de Impoften van den Veertighften, Tachtigh- ften ende Twintighften penningh van Achter- leenen , buyten de voorfz Sccretarifen gehadt heb- ben, ofteeenighe penningen terlaecke van dien, onder haer zijn hebbende, daer van binnen den tijdt van twee maenden fullen hebben komen te reeckenen, en verantwoorden voor de voorlchreve Onfe Gecommitteerde, ter Auditie van des Ge- meene Landts Reeckeninge alhier in 's Graven- Hage, ofte in Weft-Vrieilandr, .en den Noorder- quartiere refpe&ive, op poene van twee hondert guldens als vooren. £ Η                    ) Ende
	... ie jegens de voorfz gheiloten Staten af te Μ of oock de penningen naer den tijdt dat de f£ffc boven effe&ivelijck ontfangen lullen zijn ^ft r'haren Comptoirén zijn gebracht, bin- ?Xgrmynen hier vooren ge-expreffeert, ende 831 e eenigh gebreck vindende, daer vanad- ^m"e te geven aen Onfe Gecommitteerde Ra- ^dercfpeftive quarricrcn, om daer over be- Sckccorrea-iete^decerneren. lallende wyders de voorfchrevc Ontfangers Jf in hare te doene Reeckcningen niet te bren- Kmemorieeenige Staten, 'tzy van Steden of nnrocn. dewelcke lyluyden voor het doen van \ reRecckeninge niet mochten hebben ontfangen; tralie Staten, die fy gehouden zijn op de re- iveSayfoenen van hare Reeckeningen te ver- woorden, te brenghen ende uyrte trecken in Ungh} ende derhalven tot dieneynde deghe- iteckige Sccretarifen aenftonts, -met d'expiratie Jjndevoorleyde twee maenden van elck Sayfoen, faaenghefien de voorfz geftatueerde poenen van seehondert guldens, ende een vijfen-twintighfte rartreipeitive) by executie t'haren kofte, tot het overleveren van dedcfecf ueufe Staten, metter daet teconftringeren, ende by onverwacht mancque- leiitvande overleveringe der fel ver, on vermin- dert de voorfchreve executie, oock bovendien , èer na in hare Maendr-ftaten, naer d'expiratie tan de voorfchreve twee maenden, t'elckens onder ctnexpres Articul fpecifique mentie temaecken, ombyOnie Gecommitteerde Raden na geïegent- kydt van faecken, ende des noot zijnde, noch na- èdaertegenste werden voorfien. L X I I Ende naedemael by experientie ondervonden irdt, dat het gemeene Landt in velen deele te tatgedaen wordt,ι immers nietverièeckert kan ïefen van de verantwoordinge der voorfchreve Middelen, tenaenficn van tranfporten ende be- Minp, midcigadersverfterf van Achter-leenen. S00 IST; dat Wyommedaer tegensfooveel Eogeïijcktevoorfien, deLeen-Heeren, midtlga- Ks liarc Stadthouders , Regifter-meefiers ende pfei hoedanige de felve zijnofgenacmtmo- iverden, die de'opficht of dirc&ie van foodani- Ijchtcr-lcenen toekomt, ofaenbevolen mochte Pi belaft ende bevolen hebben, gelijck Wy ■ lyelaften ende bevelen midts defen, ten eynde den over gcene Verlyen, Hypothecatien, con- gι van Renten, ofte reële verbinteniifen van looriehreveAchterdeenen , nochte oock over jjyrtcn van Renten, Hypotheecq, of andere ^öant-Brieven, fullen hebben te ftaen, veel min overeemge Brieven te doen, of laten zegelen, paleer henluyden van de betalinghe van den «f vanden Veertighften of Tachtighften pen- mcasvanverkoopinge, belaftinge oftranf- ,ls.öoven, ende van den Twintighften pen- r^as^verlterfbybekentenifle onder de ^de \ guatUre va"tieSecretarifen, daer arren p'erk;ochte> gehypothcq ueerdc oftever-
		•eren gelegen zijn, (als eygentlijck '•i:nRtbicccken Vancie voorfz Middelen) fal Wjn8cr„ . L X I.I I. 6 ende voorts de Verfoeckers van fooda-

-ocr page 1055-

					Placaten. 7. Boeck. S.Tit.
			iöiS
		LXVI II. ïe op dat te beter confteren moge, van de Êxaélè naerkominge van de vooriz ordre, foo wer- den de Sccretarifen midt's defen gelaft, achter alle hare Staten te ftellen, ende by Schout ende Sche- penen te doen teyekeninge, de verklaringe hier na geinfereert. LXI X. Wy ondergefchreven Schout, ende Schepenen tot.....attefteren ende verklaren, datWydeièn Staetvan 'tfayfoen ïngaende prima Aprilis, ende eyndigende ultima September . . . tegens het Prothocol van de Opdrachten, ende Hy- pothecatien, alle by den Schout ende twee Schepe- nen, volgens het twaelfde Articul van de Ordon- nantie geteyekent·, midtfgaders 't Regifter van de aengebrachte Goederen den Twintighften pen- ningh volgens d'Ordonnantie en Placaten fubjeft 'zijnde, gevifiteert ende met het voorfz Prothocol ende Regifter accorderende bevonden hebben , en dat (Onfes wetens) geen verder recht van Vecr- tighfte,Tachtighfte, ofte Twintighfte penningh in 't voorfz fayloen» by Onfen Secretaris is ont- fangen , nochte ten behoeve van het Gcmeene Landt vervallen, als in de felve Staet verantwoort is. A&um den Billiet ofte Sommatie-Cedulle thms tefenden aen die-gene die 'verfihul- dight zijn in den voorfz Twintigh- flen penningh. ALfoo r. . . . . . defer Wereldt is komen teoverlyden, werden des ielfs Erf- genamen , of die het bewindt van den Boedel foude mogen aenbevolen zijn , by dcfen geinfinueerr, omme in gevolge van den Placate van de Edele Groot Mog. Heeren Staten van Hollandt ende Weft-Vrieilandt, midtigaders de refpe&ive am- pliatien van dien, over het Middel van den Twin- tighften penningh, ter Secretarye van .... binnen den tijdt van drie maenden, naer het over- lyden van den voornoemden . . ... . . by onderteyekende ipecificatie effecÜve, over ende aen te brengen alle de Goederen, die by den over- leden zijn naergelaten, ende het voorfchreve recht Van den Twintighften penningh ten behoeve van den gemelten Lande fchuldighende fubjecVzijn. Als namentlijck, alle des felfs onroerende Goe- deren , foo Leenen als eygen, oock Achter-lcenen, Erf-pachten ende Thienden, midtigaders Nieuw- bedijekte Landen, onaengefien de ielve by Oftroy van alle ordinaris laften, ende Impoiïtien mochten, wefen ge-eximeert. Item, mede de Rente-briëven ende Obligatien, ίοο tot lafte van de Comp'toiren van de Gemeene Middelen, als mede aen de Domeyrien vaii den rneer-gemelten Lande. Gelijck dan oock de Rente-brieven ende Obli- gatien, tot lafte vanden OntfangerGeneraelvan de Gëneraliteyt , midtigaders van de réfpecKve Cöllègiert ter Admiraliteyr, binnen den felven Lande van Hollandt ende Weft-Vrieilandt refider rende j als mede tot lafte van de Steden, vande Sóciëtéyt in 's Graven-Hage, vandeBarickenvan Lëèniiigen , van de Godts-h'uyfen , ofte andere φις* vooren de Steden ftaen verbonden, vande
							Gerechten ende Ambachten , ya* _. Indifche Compagnie, vande GrooteVw* van de dire&ie der extraordinaris En °)'^ Zee, vande Collegien van de Heetn?agCfff pen, van Polders, vanWaterfchappeni?^ gehjeke.                                    rWtnkéu. Daer en boven mede de Rente-bricven andere gehypothequeerde-Brieven, totljL particuliere, midtfgaders Bijl-brieven Alsmede de Aftien indcGeoéfaoycerdeo ft Indiiche Compagnie, in de rcfpe&wKm binnen de Steden van den mcet-ghcmekenS renderende.                                             "uc Ende volgens Rcfolutie van haer Edele Gr Μ van den vier en twintighften July desjaers ij' dicterende dat alle die gene die eenigheLijf-rerta! komen te erven, van Perioonen-diehaerofgehce- 'Hjck niet, of alleenlijck in coliaterdi, ofocd wel in defcendenti linea, mogen hebben beftaen ilillen daer over foo wel als over Los-remen hit recht van CoÜateraleSücceffie, of denTwinti»!· ften penningh aen 't gemene Landt fchuldigh zifn ·, Wel-verftaende, dat de waerdye van foodaniehtj Lijf-renten , naer de compleftie en denouderdura;' van de Ly ven op de welcke de felve zijn^icconlW tneert, bytauxatie van Schepenen der Plaetfeah waer het Stcrf-huys is gevallen, gedetermineerd!!, begroot fal werden. Ten eynde daer op dan vervolgens van'de fch Goederen het voorfz recht van den Twinriciiftc penningh, ten behoeve als boven naer béomi moge inghevordert worden, 't zy dat de fclveofti eenige van dien yemandt zijn aenkomende, dcri overleden vremt zijnde, of dat die wel dcnfelvc| van ter zyde, als mede in de opgaende linie i Maeghfchap is beftaende; alles op poene foo jege de nalatige, als verfwygers van eenige der voor; ichreve Goederen by den opgcmelten Placategtej ftatueert. Aftum binnen . . ." By my Gerechts-B'ode, WjM w» * cretarye derfeher Stadt en f ketje. Alle welcke poinaenWy belaften, allen er, eenyegelijck die de felve, of eenigh poinfljj dien fal mogen aengaen, naer te komen enae achtervolgen, op de pcene voorfz. Ende ten eynde niemandt daer van onw fchap en praitendere, ontbieden «*l**nj dat het inhoude van defen gepubliceert»"" alomme binnen de Steden mdcW^iax Landen ·, daer men ghewoonlijck is Ρ ^ doen. Laftende ende ordonnerend^^, ren, Rechteren ehjufticieren derKJJ defeonfeOrdonnantie ende teyelenc* gen en doen achtervolgen.procederena ^ procederen tegens de Overtreders va der gratie, faveur of diffiniulatie.■ v* dcnW onder Ons Zegel *$*#" den 16 April ió/i.
								Onder ftondt,                AhMÏ Ter Ordonnantie vaodenoog Heeren Staten. Geteeckent, t

-ocr page 1056-

Raeckende den Twintighften en VeerrigKilen pennïngh; ι o r φ ■ <pycaetraeckende de exemptie vanden Veertighflenpenninghvande tranfporten en hypothecatien Ψα τ gs-renU'brieven op 't gemene Landt, van den 2 Juny 1672, Sie hier vooren 3 Boeck j Tit.

flaerder Tlacaet op 'tfelvefitbjebt, van den 16 Otlober 167 3. Mede aldaer. fplacaet waer byde voorgaende exemptte komt te cejjeren, van den 34 T)ecember 16f^, Sie m ede

ter.

Ordonnantie van den Veertighflenpenningh van alle Schepen, Schuyt en ende Jachten 1 van den 1622 j tot den Jare 16 f 5 mchys. Sic Groot Placaet-Boeck 1 Vol. pag. 1 $j6 en ipSp.

,j· Nieu'dugedreJJèerde Ordonnantie van den Veertighflenpenningh van Schepen, van den Jare 1679, JichiefVOoren/BoeckfTit. pag 4.89.

DEN NEGENDEN TYTEL, Begrypende alle de Placaten ende Ordonmntien op 't Kleyn Zegel. 1.   Tlacaten op'het Middel van't Kleyn Zegel, van den 13 Augnfli 162,4 en 13 July 1626. Sie Groot Placaet-Boeck ί Vol. pag. 195)4. 2.   fkcateft van den 16 Ociober en 1 o December 16i 7 pp 'tfelvefubjecj, Sie Groot Placaet-Boeck 1V0i.pag.2ooo. 3.   Adidemvan de Jaren ló^oende 1632. Aldaer pag. 2006. ψ, Ordonnantie nopende't Kleyn Zegel, van den laetfienjuly 16$^. Sie Groot Placaet-Boeck iVoipag. 225-4. f, Vlacmop'tfelvefiéjecT:, vanden Jare 163$, Aldaer pag. 2010, ί Tiacaetop't fiuckvan'tKleyn Zegel, vanden Jare 166f. Sie Groot Placaet-Boeck 2 Vol #3182. 7· Naerder Placaet van de Staten van Hollandt ende Wefi-Vrieflandt, raeckende 'tfelvefubjecJ. In date den acht en twintighflen Maert 1670,

<^E Staten van Hollandt ende Weft- Vrieilandt, Allen den genen die defen lullen hen ofte hooren lefen, Saluyt. 'Doen te weten, Alfoo Wy in feeckere ervaringe komen, dat foo nu foo dan aen de Heeren Oniè mmictcerde Raden by Requefte te kennen ,.fen werdt, dat, by inadvettende ofveifuym #e Obligatien, Huyr-cedullen, ofte andere Si die Vol8ens de Ordonnantie den fefthien- , uthober 1664 by Onsgedaen emaneren, ghe- ï" moii:en ziJn op bi zegcIc Papier of Fran- evonden werden gepafleert ende gecducheert *|εη°Ρ Papier of Francijn, waer aen het ge- - rcerde Zegel niet en is geflagen, met verfoeck clnUmmiiTaris over het Manuael van 't kleyn cJ'°ta»deren tot hetilaenvan'tvoorfchrcve S T\ ecrt ziinde' gcauthoriièert ibuden n.uir c™en» °m op de vooriz Aften als noch het

ftaen ende ordonneren midts deièn, dat van rtu vobrtaen op geene Aften, 't zy voor Notaris ende Getuygen, voor eenige pubJijcque Coliegién, ofte oock onder de handt gepaflèert, die albereytson- derteeckent , of gezegelt ende voltrocken zijn» eenigh kleyn Zegel ial mogen werden geflagen, als by Onlè fpeciale difpeniatie, endeopOnièordre, ofwel van de Heeren Onfe Gecommitteerde Ra- den in 'teen en't ander Quarticr, de welt ke Wy daer toe midts deièn fpecialijck authoriièren, mee expres bevel nochtans, van geene fodanige dilpen- fatien ende ordres re verlcenen ende te geven, dam midts alvoorens ten behoeve van de Gemeenefake doende betalen de reipecKve boeten by de vooriz Ordonnantie naerdegelegentheydt van de Inftru- meriten > Aften ende Schrifturen geftatueert 5 te weten, tenaenfien vanyederObligatie, volghens het vijfde Articul van de vooriz Ordonnantie, hon- dert Caroli guldens, ende ten aenfien van alle an- dere Inftr urnen ten, volgens het eerïre, ende meer

ven

U

• toe

ZeSel te flaen»cn(le datdienthal

geene

andere Articulen van de voorfz Ordonnantie, vijf. tigh guldens over yder Inftrument: Wel- veritaen- de, dat ingevalle bevonden wert dat de voorlchreve boete fou.de excederen het twintighfte part van de hooft- iömme in de Obligatien begrepen, of van de <SH 2                       waerde

n-v..e eenparige praftijequein Onièn •CCrï ^"andcende Wcft-Vrieflandt isge- ^voorf            IiST' Dat Wy daer innewil- ^eertïTkt Soetgevondcn, verihenendegc- "ebben, gelijck Wy goedevinden, ver-

-ocr page 1057-

Boeck. p.Tit. ' landt, tot het flaen van 't felve Zegel o op eenige geteeckende of gezegelde eWl8ciÏrt> Inftrumenten, eenigh kleyn Zegel te η ^ expreiiè difpeniatie ende ordre van o on^ de Heeren onfe Gecommitteerde r5' 0^enn of 't ander Quartier, op poene van daer ? 'teeQ ontrouw Dienaer, ende aen 's Landfs^^ heydt te kort gedaen hebbende, ilicoJ^' ende daer en bnven nnrliin „;«__ exporteert

io?,o                       Placaien. 7 Waerde der iake waer oycr de andere Inftrumenten gepaflèert zijn, als dan in die jégenwoordige cas-, te weten, als den Houder of Eygenaer van föodani- ge Obligaden, of Inftrumenten uyt eygener bewe- ginge, ende ibnder voorgaende calange komt te verlöecken difpenfatie ende admiiÏÏe, om op eeni- ge voltrockene Inftrumenten als noch het gerequi- reerde kleyn Zegel te doen flaen, de voorfchreve boete tot een gerecht twintighfte-part van de voor- fchreve hooft-fomme , ofte van de waerdye der iaecke als vooren gereduceert fal worden. Ende ten eynde het gene voorfz is, midtfgaders de geheele difpofitie vande voorfz Ordonnantie des te beter en te feecker naergekomen moge werden, iöo vinden Wygoetende ordonneren midtsdcfen denPraeii- denten ende Raden van beyde Onfe Hoven van Juftitie, midtfgaders alle andere Rechteren ende ƒ ufticieren, ten eynde de felve geenfints fullen heb- ben te gedogen, dat eenige foodanige Inftrumenten op ongezegelt Papier gefchreven, in rechten ge- produceert of overgeleyt werden, veel min daer op recht te doen, ofoock te gedogen daer op eenighe executie gedaen te werden, alwaer 't fchoon foo, dat daer op by inadvertentie, of anderfmts albereyts recht gedaen mochte wefen. Interdiceren voor es mede wel expreffèlijck den Commiifaris van het voorfchreve kleyn Zegel, ende allen anderen bin- nen Onfen Lande van Hollandt ende Weit-Vnes-

by de voorfz Ordonnantie op d'ong S Μ of Inftrumenten gheftelt gecond8em™^i den, t appheeren een derde-part voor den nou "L diedecalangedoenfaUndeïcfterendetiS:1 parten voorden Aenbrenger, volgende de dS tie van 't cerfte Articul van de felve Qrijg Ende ten eynde niemandt daer van ignorantie™ pretendere, nemaer alle ende een yetjlijck weten moge waer naerhy hem hebbe te reguleren- Soo begeren Wy dat dele alomrae gepublicecrtendeoc affigeert fal werden daer fulcks behoort, endene geichieden gebruyckelijck is. Gedaen in den HaoC onder Onien grooten Zegel op den achten tw. tighftcn Marti, in 't J aer Oniès Heeren ende SatishJ maeckers Jefu Chnfti 1670. Onder ftondt, Ter Ordonnantie van de Staten. 1                              Geteeckent, Herbt.vanBet

8. Nieuwe Ordonnantie <van de Heeren Staten van Hollanit tnitWé\ Vriejlandt·, waer op geheven falwerden het recht vah't Kleyn Zegel, over mir handeBewys-flucken, ASten·, Schrtftuyren, Confultatien , ObligAien^Bmt CeduUen, ende andere Schriften, hier naer breedergefpecificeeft. Beginnende da, 'vijfthienden Augufli 1677.

onder den voorfz Impoft foude konnen ende bcho-i ren gebracht te worden. SOO IS Τ, Dat W dien over-ghemerekt, ende infonderheyr op h verval van Onfe Finantien, by de tegenwoordig fwareconftitutie vantyden, de noodige rcflcÖv genomen hebbende, hebben goedgevondenen ghcrefolveert, de voorfz Ordonnantie in voege hier naer volgende te vernieuwen, t'altereren t'amplieren. • Eerftelijck,' Dat niemandt eenigh Kleyn Zeg^ fal mogen gebruyeken, dat niet fal wfcψΦ™ pheert of gheteeckent; ende dat het recht van κ voorfz Kleyn Zegel betaelt fal worden vana b,- hier naer gefpecificeerde A&en,Requeflöl> W tuyren, Inftrumenten, Bewijs-ftucW'" ^JJl mencen, hoedanigh, bywie, opwel* .^ midtfgaders aen, ende voor hoedanige ν uu gen, Collegien,Hoven,Recht-bancto^w % Wees-kamers, ende andere, foopW^ privé Perfoonen, de felve fullen ff^E^. teert, ingedient of verleden, ende ω^. pryfealsinde hier onder-geftelde Ar icu < Colomnen particulierder lal worden uyg *J ionder dat de felve anders gefchreven w ]t worden, als op een ghezegelt Papier J peyae Franchijn, geparapheert als νο0£%βί{εη &\ van hondertguldens, ende de tf^ 0M by Onfe Generale Placaten op de gen ^ lengedaen emaneren, brcederitaenb          $

|E Ridderfchap, Edelen ende Steden van Hollandt en VVeft-Vrieflandt, reprefen- terende de Staten van den felven Lande. Allen den genen die deien iüllen fien ofte hooren leien , Saluyt. ^Doen te -weten : Alfoo Ons verthoont is, ende Wy oock in feeckere erva- ringe gekomen zijn, dat door eenige baetiiichtige Luyden Onfe Ordonnantie van den fefthienden O&ober 1664 , ende het Placaet vanden achten twintighften Maert 1670, by Ons op het Middel van 't Kleyn Zegel gedaen emaneren, in verfchey- de Poincten en Articulen niet naer behooren wer- den geobferveert; Dat mede de felve Ordonnantie by veele foorten van Menfchen opfettelijck werdt tegen-gegaen, ende op de voorfz frauden ende con- trayentien, by Onfe Officieren ibodanigh een re- guard niet is genomen , als de importantie van het felve Middel wel hadde vereyfcht j Dat oock in eenige Poinften en Articulen van de felve Ordon- nantie den vooriz Impoft foo kleyn endegeringh is genomen, dat het gemene Landt ( fchoon de felve Poinften ende Articulen al ftri&elijck en na de letter gepraftifeert waren geworden ) evenwel daer van feer weynigh iöude hebben konnen profi- teren ·, Dat eyndelijck de vooriz Ordonnantie niet is uytgeftreckt ende gesextendeert tot veele ende yerfcheyde gevallen, die naer het exempel van an- dere Rijcken ende Staten, ende fpecialijck van de Nabuyrige Provinciën, van het Recht met goedt fucces, ende met groote nuttighey t van 't gemeen,

-ocr page 1058-

Raeckende het K «φηκ* opyeder A£te, Sehriftuyr, Requeft, 22*-' BeNVijs-ftuckofMuniment, dac ge- 5 ongezegde, ofte met met het daer toe gheor- FLer3e Zegel gezegeltfal zijn, te betalen fo by Γ Griffier» Secretaris, Advocaet, Procureur, iLvaerder, Notaris, ende voorts by alle die edie alfulcke defeftueufe of ongezegelde Aften, Sriftu\rfen' ^equeften, Inftrumenten, Bewijs- leken ende Munimenten refpeftivelijck ingeftelt, cfleden,gebruyckt of geproduceerc fullen hebben, ! mede by die gene die alfulcke defeftueufe ende gezegelde Aften, Schriftuyren, Inftrumenten, Bewiis-itucken ende Munimenten iiillen hebben aeneenomenendegeacquifceert, ende dat boven deernen ende ftraffen die hier na particulierlijck on£yeder Articul fullen wefen uytghedruckt; behoudens nochtans, dat de aentceckeningen van Jlaeckelaers, ende de Extraften die fydaervan tomen uyt te geven, het voorfz Zegel niet fubjeft lallen zijn > voor foo veel hunne handelingen als Jlaeckelaers aengaec, doch niet voor foo veel aen-

ïöiï demnatien gedecerneerc lullen mogen worden, als verklarende, dat van nu af aen voor het toekomen- de alle de vooriz ongezegelde of qualijck gezegelde Aften ι Schriftuyren, Requeften, Inftrumenten, Bewijs-ftucken en Munimenten iullen wefen nul, krachteloos ende van onwaerden, tot allulcken effefte, dat daer op gheen Appoi^ftement of Ap- poftille geftelt, daer uyt geen recht of aftie gepra> tendeert, veel min in het wylen van de vooriz Sen- tentien » Vonniflèn, Decreten , Appoinftemen- tcn, Intcrlocutien of uyrfpraecken, op deielve eenigh reguard genomen, Default of Verfteck ver- leent, of/uftitiegeadminiftreert lal worden; be- houdens nochtans, dat (blyvende de andere pey- nen in haer geheel ) het elfeft van de vooriz nuili- teyt ial vermogen te werden gheredimeert met een fÖmmevan hondert guldens, of van een vierde- part van het beloop, of inhoude van het Inftru- ment, omtrent her welcke de vooriz fraude of omiilieiöude mogen weien gepleeght. I I I.

neceenige Aften, Contraften of andere dierghe- ïjeke Inftrumenten, die gewoon zijn voor Schout, Schepenen, Gerechten, NotariflenendeGetuy- Pj of vooreenige andere Collegien of publijcque Perfoonen verleden ende gepailèert te worden. En lal de voorfz peyne ("voor ibo veel de judiciele of diflglifiichtige Aften., Stucken, Schriftuyren en Mu/iimenten (oude mogen aengaen ) by interlocu- ticvan de Rechters, voor de welcke de voorfz on- gezegelde of defeftueufe Aften, Requeften, Schrif- tuj'icn, Inftrumenten, Bewijs-ftucken ende Mu- lunentenoverghelevertofinghedient fullen zijn; pcifelijck enfondereenigeconnivende gedecre- ■fcrt, enoockaenftondtsdaerop paratelijck ghe- eecuteert worden.

Endefullen op een Zegel van drie ftuyversghc- ichreven moeten werden alle Requeften, Silppli- catien, Memorien, Remonftrantien, ende andere fchrifcclijcke Addrcflèn, diegeprefènteerten over- gelevcrr lullen worden aen Ons , aen Synej Hoog- heydt den Heere Prince van Orange, aen de Hee- ren Gecommitreerde Raden in het een ende in hec ander Quarticr, aen de refpeftive Hoven van Jufti- tie , aen de Kamer van Rceckeninge·, aen den Leen. ho ve van dele Provincie, aen de Raden van opgemelte SyneHoogheydt, raeckende of relatie hebbende tot des fèlfs Domeynen, in defe Provin- cie gelegen: Aen den Krijghs-Raedt inde Steden deler Provincie reliderende, ofte aldaer geconvo- ceert werdende, aen Burgermeefteren, Schepenen ende Raden in de refpeftive Steden, of aen eenige van de lelve drie Collegien iëparatelijck, aen den Houtvefter ende Meefter- knapen, aen Dijckgraef, Hoogh of andere Heemraden van eenige Landen, Waterlchappen ende Waerfchappye ·-, aen de re- iJDeftive Kameren van de Ooft-en Weft-Indifche Compagnien binnen dele Provincie reliderende, ende voorts aen alle andere Subalterne Kamers, Bancken, Collegien, Societeyten pfGilden, lbo in de Steden als ten platten Lande , binnen dele Provi ncie aengeftelt, of reliderende, die eenigh ge- fagh ofte authoriteyt fouden moghen hebben, of daer aen by yemant eenige fchriftelijcke verlöecken ende fupplicatien gedaen, of eenige Addreflèn ge- maecktlbudenmoghen worden, uytgenomen die Requeften, die om haer importantie wille, hier naer in het volgende Articul tot hooger prijs fullen worden uytgetrocken: Des fullen den voorfchreven Impoit niet fubjeft zijn, maer daer van bly ven ge- eximeert alle Requeften, Supplicatien, Memorien cnde Addrcflèn, die geprelentecrt fullen werden aende Hoeren Staten.Generael,den Rade van State, des Generaliteyts Reeeken-kamer, de Collegien ter Admiraliteyt, den Raedevart Brabandt, den Raedt van Syne Hoogheydc, ten reipefte van des lêlfs Domeynen, in defe Provincie niet gelegen, ende voorts gencralijck aen allé Collegien, dieby de refpeftive Geünieerde Provinciën albereyts zijn, 1 of naemacls ibuden mogen werden opgerecht. Onder

I I. Tcnwelcken'eynde geen Griffiers, Secretariflen, Adjunften, of eenige andere Perfoonen , eenige Aften, Schriftuyren, Requeilen, Inftrumenten, Bewijs-ftucken of Munimenten, 'tzy defelve in «ckenofBondels by-een ghedacn, ofwel onghe- wnden ende affonderlijck overgegeven, ghefur- *Wi ofgeprxfenteert fullen werden, fullen mo- ^acnnemen, fonder de felve alvoorens nagefien, ™e van de opgedruckte Zegels kennifTe genomen J™! > ende indien bevonden mochte worden jworfz Stucken, of eenige van dien, ten refpe- !an Voorfz Zegel niet na behooren tezijn ghe- weert, dat alsdan daer van aen den Rechter Jondts notificatie ghedaen, ende bydenCon- ESj de νοθΓ& peyne ilico, en ionder eenigh yvoldaen fal moeten worden. Dat voorts de ^nt% nochte oock de Arbiters of goede Man- gel!? f λ Van rubmiiTie of compromis, opal- S^rifjcaileui"e of ongezegelde Aften, Stucken, |jU|)i"yrcn» Inftrumenten , Bewijs-ftucken en ^nniifntClU in^ec wY&n van hareSententien, S#iïτ rrcten' APPoinftementen, Inter- r^uard f. 11 ? "Praecken, geen ander noch verder

Ute

4meW mCn' dan of defeIveniet in ■Gdiidfm jge'emPloyeert, of ingedient waren

°Pgeen onghezegel de Aften of In- * Coliel? *1°ν™ vanjuffitic, of by eenige

^cenbe-^"' Bancken of Subalterne Rech- 6 J«aicature exercerende, eenigheCon-

-ocr page 1059-

Placateti, 7. Boeck. 7 Tit.

sozi

Om van eenighe Wetten Rechten, Placaten ofR$jg tien te werden gedifpenfeert Om te hebben Adjunfteni,, ïaeckenvanRevmen.           f Om te hebben eenighe impj niteyt, Sauyeguarde ofteSaut conduit, voor iich felfs, of voor ^.andere.                               j

IV.

I .

Onder Welcke Requeften in het boven-ftaende Articul genoemt» met begrepen, nemaer aen hoo- ger Zegel ende Impoft verfchult iüllen wefende naer-volgende Requeften, die geichreven fullen moeten worden op foodanige Zegels, als hieron- der naeder fal werden aengeichreven. Om te hebben Oftroy tot ex-"1 emptie, vrydom ofremiflievan eenighe des Gcmeene Landts Impoften , Verpondinghen , Thienden, Chijnfen, Renten- ten, Recognitien, of eenige an- dere des Gemeene Lants laften, hoedanigh de felve oock fouden mogen zijn, Om te hebben Oftroy tot de bedijckinge of herdijckinge van eenige Landen, Polders t Gor- fingen ofPoclen. Om te hebben continuatie

Alle Brieven of Aften van Gratiën, o

royenj

nniffien, Pardonnen, Legitimatieii, Dil

tien

n, Confirmatien SeuméyVeniamtüSX niteyt, Surcheantie van executie, fubmiffie erdêj generalijck alle andere Aften, Brieven ende Del pefches, daer van de Requeften in hetvooreaei dj vierde Articul zijn gementionneert (geen van dien! uytgefondert) fullen voortaen gefchreven moeten worden op een Zegel, bedraghendedriemaelde] waerde, of het beloop van het Zegel, daerop del voorfchreve Requeften fullen weien geichrevenI behoudens nochtans, dat in reguarde van deafdoe'f ninghe van de Fideicommiflèn, midtfgadersd;l A£tens van confirmatie van Vicaryen, indiende felve in Capitael niet komen teexcederen dewaö· de van twee duylcnt guldens, als dan de Brra dien-aengaende te depefchcren, gefchreven iiilim werden op een Zegel van vier gulden. V I. Endealibo tot noch toegepracüfeertisgbvor· den, dat veele Reiblutien van Ons, ofOnfe Ge- committeerde Raden in beydc deQuanieren,dacr by norable furcheanticn ende voordeden aen de Supplianten zijn toegeftaen ende geaccordeerd opj demargine van der ielver Supplianten Requeficii zijn geichreven, ende het felve als nu ora't voorn Zegels wille niet wel doenelijck loudc zijn,lbo nil-j len voortaen geen Reiblutien van furcheanne» oraj van eenighe andere voordeden op demargine v' eenige Requeften by forme van Appoinftementoi Appoftille mogen werden geichreven, maer ν alle de felve ge-extendeert werden een lep» Afte, daer by in fubftantie verhaeltof gerecapf leert fal worden 't verfoeck by den Supplwnun felve Requcfte gedaen. VIL Ende fullen de Supplianten ofPreiènteerdersvar^ de voorfz Requeften, Supplicatie*l*553 ende Addreffen,1 gehouden zijn immediateiij£u 1 derdeplaetfe van het Zegeluytte 6^Ρ

Sullen moeten gefchrev'i 'Vfor, een, van fes guldens.

van voorgaende O&royen, ee- nige exemptien of vrydommen ingehouden hebbende.              - Om te hebben afdoeninge, of'converiie van eenigh Fideicom- mis, of^erbandt in linea colla-

'Mc'Re quefien, Snpplica tnn, Me-* marien ,e η esiddref-

teralh of Goederen van bezyden komende. Om eenige Vicarye of Preben- de te mogen verkoopen, de ièlve van natuyr te veranderen , of daer ontrent eenige indulgentie te mogen genieten. Om remiffie,gratie of pardon. Om Brieven van Legitimatie, Om te hebben Veniam atatü. Om te hebben Seureté du Corps, of continuatie van dien. Om in eenighe lübmiflie te ^werden ontfangen.                  J Om "tehebben remiiïïeof at-Sl terminatie van eenighe Pacht- penningen. Om te hebben furcheantie van executie tegensde Ontfan- gers van de Gemeene Mid- delen. Om te hebben afdoeninghe van Fidei-commis» inde op of nedergaende linie.

rechte waerde van de Goederen, νο«μ» van de Gerechten waer onder de Go£K zijn, is 't noot, daer van fy de ^""'S^Coi

Sullen moeten Kgefchreyë • worden op een Zegel van drie guldens.

Om in eenige Leen-goederen gheinveftieert te moghen wor- den. Om van Leen-goederen te mogen diiponeren, of om de fel- ve Allodiael > of van beter con-

\Alle Re- quefien, Supplka·. iien,Mc- morien ende Ad' drejfen

Verbandt, ende confirmatie van degene

ene

tie refpedivelijck fullen willen v^J^$ daer benevens ten refpe&e van de ti«j ^ ^j re Goederen in korte woorden esp ψi^ felve Goederen vande opgaende Lmicn *. of wel van bezyden zijn voortgejonJ' Lyiöfji uy t de valeur ende de natuyr van de ν tfdf? endeFidei-commm^aireGoederentenu»^^ of het Gemeene Landrtcnopficnw * ^pen daer op de Requeften fulleh ^S^SP5^ niet fal wefen verkort, ende oock op . moCK de Aftens en Brieven dienacngacndc^fficbcT0, werden gedepcfeheert, op poene d*·

ditie ghemaecktte hebben. Om Oftroy te hebben over 't drucken van eenige Boecken» Kaerten, Inventien, daer door de Supplianten alle andere van het voorfz werek verfoeefcen te mogen iècluderen. Om te hebben confirmatie van de collatie van eenige Vicarye.

-ocr page 1060-

Raecfcende 't Kleyn Zegel.

mê

h wercfcB , foo ten opfichte van de waerde, $® fcnatuyre der voorfz Goederen» een(be- É ^fcke ofte abulive verklaringe te hebben ge- ^ 'cie Telve niet alleen van het effed van Onfe *?' lal worden gefruftreert, nemaer daer en Κ verbeuren een poene van vier hondert gul- ik15'                         VII I. Tfli wekken cynde alle Requeilen, Supplica- geinorien ende Addreilen, daer van hier Ï'crtin het vierde Articul is gementionneert, Jorccn Advocaet, Procureur, Notaris, ofte een derpuHijcq Perfoon, fullen moeten werden on- fïteyekent, die dan oock fubjecï fullen zijn de Lcn ende poenen hier vooren ten aenfien van de «gezegelde, qualijck-gezegelde oftedefe&ueuiè jLeften, Supplicarien, Memoden en Addreifeu ^atiieert, foo by aldien bevonden foude moghen inilevoorfchrev.e Requeilen, SuppJicatien, il'nioricpende AddreiTen, of niet, oftcghensde Ζ vooren beraemde ordre ende forme ingheftel t csè overgelevert te zijn : Ende fal daer en boven «jiöodatiige Requeilen, Supplicatien, Memoden cidc Addreflcn niet gediiponeert, maer fullen de Bve (onder eenigh AppoincÏcment of Appoftille meegeven werden. IX. RoecJcende de Dingh-pliehtige ofte Gerichts- feeken, ende alle het geene daer toe met eenighe relatie (al konnen werden gebracht, daer innefal jètcrvolght werden, de hier achter-gefielde

iaecken f't zy als Eyflcher, 'tzy als Ver- weerder ibude willen aenbieden, verbeu- ren ,ial een peyne van twee hondert gul- dens. Alle Mandementen, Adlen van Citatie ende Daghvaerdinge in Rau adlie, mitfga- ders alle Aden van Arreft, Dagement of Gyfel-cedullen, 't zy voor welckeen Banck Rechter, Vierichaer ofCollcgieyemandt fijn parthye komt tev-daghvaerden , geen uytgefondert ι in iaecken van twee duyfcnt guldens ende daer beneden, tot twee hon- dert guldens excluys, fullen moeten wer- den gefchreven op een Zegel van —— o- 6-ö Ende de Requefte ten dicneynde inge- ilelt, op een Zegel van                    —- 0-3-0 Maer in foo verre de felve Mandamen- ten , Citatien, Daghvaerdinge, Aclen van Arreft of Dagement 1 ghedaen fouden mo- gen worden in iaecken de voorfz forti me van twee duyfcnt guldens excederen of dat yemandtdaer by gedaghvaert quam te wer- den, tot voldoeninge of prarflatie van eenigh feyt, foo fullen aUulcke Mandementen, Citatien, Adleii van Arreft of Dagement, ghefchreven moeten werden op een Zegel van                        --------■                   —— 0-12-Q Ende de Requefte ten dien eynde inghe- ftel t, op een Zegel van                 *— o- <>·ο Een Mandement, Citatie of Dagh- vaerdinge, om een Sententie, Vonniflë, Decreet of Ge wij fde van een lager of fubal - terne Rechter vernietight of gealtereert te hebben, 't zy by wegen van Appel, Re- formatie of anderiïnts, fal geichreven moe- ten werden qp een Zegel van            — 1- 4-0 Ende de Requefte ten dien eynde inghe· ftelt, opeen Zegel van                     — 0-12-0 Een Mandement van Anticipatie, waer by yemandt gedaghvaert werdt fijn grieven te proponeren , fal infgelijcks ghefchreven

L . γ s τ E. j\E Minuten van alle Procuratien adlitis ^lullen moeten werden ghefchreven op Μ van         .-----> "           ------o- Ëndehet Gros of principale Acte, die fervan fal werden uytghegeven, op een

6-0

3-°

%!van         .------                    —.

Θ-

Dcsfooialvoortaengeen Procureur, of fenundtanders voor een EyjTcher of Ver- Kvfcunlite, dat is foö hacft de faeck ter Kolfeisgebrachr, ende dat daer op eenigh ^'.ingehouden werdt, mogen occupe- ^iofecnigetermijn waerncmen, hoeda- JWcillveoock foude mogen zijn, ten Mefelve vooraf quame te exhiberen, yojί van een Procuratie, by een Secre- 2> SjbiUtuyt-Secreraris , Notaris of ppubkjcqPerfoon, m voegen voorfz ff^cnuytgegeveo, ende dat mits "netlelvegros met het voorfzZegel van BEs? ;vefrn gezcëeIt > ende dacr ponder het fpatmm van het Zegel toüriF g/0S \ by den voorfz Secretaris, Efii ° r dcr PubllJcq Perfoon ver- ^iahvefen, dac de M^nute dacr van KïftSP .^^ftuyvcrsisgefchreveni Λ1 lï\faeckcn daer foodanigh een S^JfewSaΡ R& een TSft£l^rdcnvertSont,bycon- ε dat π ndt m lite ware verfchenen, &u een rrocujatie tot ^ern^

moeten werden op een Zegel van —---- Ende de Requefte op een Zegel van

1- 4-0 o-ix-o

. Maer indien de voorfz Sententien.Von- niflèn, Decreten of Gewijfdensquamen te begrypen de prxftatie van eenigh fcyt, of cen condemnatie, excederende de fomme van twee duyiènt guldens, fo f allen a!s dan de felve Madementen, Citatien ofDagh- vaerdingen, midtigadersde Mandementen van Anticipatie dien-aengaende gheobti- neert, gefchreven moeten worden op een Zegel van                    —              —— ;

8ro

1-

Ende de Requefte op een Zegel van —

4-0

Ende info verre de felve Mandementen van Appel of Re formatie, of oock eenighe Mandementen van Rau-acüe, metcommit- timus aen d'een of d'andere Rechter een fubftanticel relief foude mogen contineren, foo fullen de felve geichreven moepen wer-

den op een Zegel van ■■ ■ - ·>■■ »——* Ende de Requefte op een Zegel van -

g- OiO I-I0T0

Alle Mandementen, Citatien en Bagh- vaerdingen incasvaninjurie, of pmme in eenighe pofieiïie geimmitteert, gemainti- neert of herftelt te worden, fullen moeten werden geichreven op een Zegel van —— 2- 8-0 Ende

-ocr page 1061-

Piacaten. 7 Boeck 9. Tit.

Hagedefe Ordonnantie aengaende m λ onder de groote Steden gereeckent ,Όη ΐ Zegel van               ------___; n Op peyne dat een Reauditie binnend ' daer toe beraemde tijdt op foodanieha Zegel niet verfocht zijnde , gehouden tl worden voor deièrt. Alle Relatien van de Deurwaerders Bo den, ofte andere daer toe gequalificirdc Perfonen, de voorfz Mandementen in caS d'Appel, van Reformatie, in cas Pofièflbir Pcenael, Arreft, Beneficie van Inventaris' van Ceflie, Induftie, Atterminatie, of eenk'. ge andere Mandementen,daer de ge-eyfehtê fomme boven de duyfent guldens komtte bedragen, ge-exploifteert hebbende, fullen moeten werden gefchreven op een Zegel

Ende de Requefte op een Zegel van - ι Des dat de Mandementen ofte Brieven vanComplainte en Spolie daer onder niet begrepen, maer defelvegefchreven fullen

- 4*°

i-o

moeten werden op een Zegel van — 6-

o-o o-o

Ende de Requefte op een Zegel van - 3 Een Mandement, inhoudende de Clau- fule van Pcenael, Arreft of Surcheantie, fal moeten werden gefchreven op een Zegel van           -—-----          —          3- 0-0 Ende inhoudende Claufule om ten dage dienende,deClaufulevan Pcenael, Arreft, Surcheantie , of inhibitie te veribecken, lal moeren worden gefchreven op een Ze- gel van               —                 —         i-io-o Ende de Requeften in een der voorfz twee ghevallen ingheftelt, op een Zegel van           —            ■—          -— t- 4-0 Dat alle de Ordonnantien van de Rech- ters, mede-brengende eenighe difpofitie, 't zy provifioneel of definitif, als by exem- pel, om te compareren voor Commiflarif ien met iürcheancie, om te daghvaerden voor den Rechter, en andere diergelijcke, niet fullen moghen werden gefchreven op de margine van de Requefte by Parthyen geprefenteert, maer lullen moeten werden gefchreven op een ieparaet papier,hebbende ïoodanigen Zegel, alsnaer de natuyrevan de difpofitie hier voorenis ge-ex prefièert, wekken omflagh fal moeten zijn vaftge- hecht acn het principale Requeft, ende ge- zegelt met het Zegel van den Secretaris het Appoin&ement geteeckent hebbende. Eer> Mandement van Purge, Beneficie van Inventaris, Debitis, van Cefïïe, van Indu&ie ofte Atterminatie , fal moeten

0-12-

Alle andere Relatien van de Deurwaer- ders, Boden, ende andere daer toe gequa- liflceerde Perfonen , de laetft- genoemde Mandementen niet concernerende, ende fulcks mede de Relatie die van gedane Ci- tatien, Daghvaerdingen, Arrefl, Gyfclinge, ende van alle andere Exploitlen, loo in de Steden als ten platten Lande fullen werden gedaen, fullen moeten werden gefchreven

op een Zegel van         ■—> ' —

0-

X. Ende indien yemandt, foo ten refpefte van de; vooriz Mandementen , Aden van Citatie ende 1 Daghvaerdinge,als tenopfichtevandevoorfchrcvc I Relatie van de Deurwaerders, Boden, ofcemgk; andere Perfonen, het Exploidl gedaen hebbende,. lich ineenige der vooriz poincten quarae tcmis- grypen, fulcks dat de voorfz Mandementen, Ci- tatien ende Relatien, in voegen ende met de Zege- len vooriz niet gezegelt iiillen zijn,faldaerovcrc boete van vijftigh gulden verbeurt worden, bydie gene die de voorfz ongeZegelde of qualijckgezegel- de Mandementen, Appoinctementen ende Aften; van Arreft, Citatie of Dagementen ghefchreven, midtfgaders by die gene die op foodanige ongere- gelde of qualijck gezegelde Mandementen, Ata van Arreft, Citatie ende Daghvaerdinge .eenighe Citatie of Daghvaerdinge gedaen, ofeenigconge- zegelde of qualijck gezegelde Relatien WF™ fullen hebben: Ende fullen de Rechtersge«n zijnnaeuw reguardt te nemen, of de voorfesAttcn van behoorliick Zegel zijn voorfien,en*dei»™* dige op haren Eedt in de voorfchreve boeten ι condemneren. X I. Ende fullen van alle Mandementen, Citatien ende Dachvaerdingen ΜεΤ00Γ foo veel oock in eenige Steden cnderiact· fen ghebruyckelijckfoude mogen zijn) v» Eyflchenende Conclufien, nevens*"-*

werden gefchreven op een Zegel van — Endede Requefte ©p een Zegel van -

- 0-0 •10-0

De Aften van Citatien, die uyt krachte van dien aen de Crediteuren ende Geinte- refïèerdens fullen werden ghedaen, fullen moeten werden ghefchreven op een Zegel van           —'■'— —          » — o- 3-0 Een Mandement of Appoin&ement van Revifie, fal moeten werden gefchreven op

een Zegel van------ —- 12- Ende de Requefte ten dien eyndeinge- ftelt, op een Zegel van           ·------          6-

0-0 0-0

Des iöo fullen onder de voorfz Citatien niet begrepen werden, de Citatien die gc- daen fullen werden in faecken niet excede- rende de fomme van twee hondert guldens, maer alle de felve Citatien, fonder onder- fcheyt, mogen volftaen, midts gefchreven zijnde op een Zegel van          ------·           o- 3-0 Alle Requeften Civile, ende oock alle Requeften in Jtidicio, fullen moeten wer- den gefchreven op een Zegel van — o-12-0 Alle veribecken vanReauditie voorde refpeftive Hoven van Juftitie, fullen voor- taen moeten ghedaen worden by overleve- ringe van een fchriftelijcke Memorie, ge- teyekent by den Procureur de Reauditie verfoêckende , ende ghefchreven op een Zege&van               ------          -—         0-12-0 Ende voor Schepenen in de Steden, den

tatie copien moeten werden overgciew'^

i«i

gefchreven zijnde yder op een Zegel van - Op een peyne van' twee hondert |uwero, totlaftevandie geene die eenighe IWj inenten ge-exploicTreert, ecmge Citatie Daghvaerdingen gedaen, en daer benw de Copien in voegen voorfz &ζ€&\φ de , niet overgelevert fal hebben: , fullen de Rechters gehouden zijn de m

-ocr page 1062-

Raeckende lie

10x5 Eyfch ende Conclufien gefchreven fullen moeten werden op een "Zegel van — 0-12-0 X V. Alle feparate Conclufien van Eyfch op 'J} een Requeft Civiel of Relief, fullen moe- ten werden ghefchreven op een Zegel van           r-t-----            ----- ■■ - o- 6-0 XVI Alle Antwoorden die nietimmediateen aenftonts nae het doen van den Eyfch, in korte Formulieren op de Rolle of ten Ver- bale van Commiilariiïên, Arbiters, of voor andere Recht-bancken fullen werden ghe- di&eert, f uilen moeten werden gefchreven op een Zegel van           -                 ——· o- 3-0 Over iülcks fullen·alle Antwoorden, daer toe te vooren termijn of dagh verfocht, ende geobtineert is, ofdie niet in eene ièiïie nevens den Eyfch fullen werden ghedaen ( hoewel om haer kortheydt wille monde- lingh foude hebben konnen werden ghc°- dicteert) in gefchrifte vervat, ende op het voorichreve Zegel van drie ftuyvers geftelt moeten werden-, edoch in ibo verre de felve komen te begrypen eenige verfoecken, Re- conventien, Relieven, Rcqueften Civile, Exceptien of Prazientatien, ofte wel dat de fel vc gedaen fullen werden over de praftatie van eenigh feyt, of tot refutatie vaneenige provifie van Arreft, Pcenael ofte Inhibitie, of dat daer by eenigh interdict in cas poilèf- ibir geredoubleert, of dien-aengaende mede eenige provifie verfocht mochte werden, fullen de felve moeten werden gefchreven op een Zegel van          ■ ■—■           —— o· 12-0 Soo nochtans, dat ten reguarde van de Vierièhare der Stadt Amfterdam, verftaen fal worden immediate ende aenftonts naer het doen van den Eyfch geantwoort te we- fen , ibo wanneer des Vrydaeghs van de felve Vierichaer geantwoort wort. XVII. Alle Conclufienvan exceptien van ren- voy} incompetentie jlitifpendentie, ende van andere exceptien, daer by den Exci- pient goetvint te petfifteren, lullen moeten werden vervat by geichrifte, ende geftelt op een Zegel van-------,·——· o- 6-0 XVIII. Alle verdere termynen, foo van Ant- woort op de reconventie, exceptien, relie- ven , preien tatien , verfoecken , als van Replijcq ende Duplijeq, foo in conventie alsreconvenrie, daer op refpeclivelijck te volgen, foo wanneer de iel ve niet ftaende Rollen, of geduyrende de comparitie voor Commiflariflèn, of Arbiters in korte For- mulieren werden gedi£teert, fullen moeten werden gefchreven op een Zegel van — o- 6-o Alledifpofitiven, die by verdragh van parthyen aenghenomen, of daer in dePro- ceflèn by appoinftement ofte interlocutie van den Rechter swerden geregüleert, fill- len werden gefchreven op Zegels van         o- 60 Ende fullen de ièlve by yeder van par- thyen Procureurs, binnen acht dagen nac 6 I                        het

kren Eedt in de voorfz boeten te pJP»· XII e]jjcken fullende Copien van alle ötcn of andere Befcheyden, daer

Sé veribeck of provi

fie fal werden

Copie nevens Shvaerdinge, ofwel m/^aenPar- ! leven, ofwel anderfintstotfonda- £ van de felve verfoecken vanprovifie £ werden overgeleyt, gefchreven moe-

(J-O

iden yder op een Zegel van — o- Bchoudens nochtans, dat in faecken daer fleyl'dite provifiede fomma van twee SèfliguUens komt, te excedercn, of daer kprovifie gecontendeert wert tot de prae- ftvanecnighfeyt, ofom in eenige pof- ^peimmitteert, gemaiotineert of her- M werden, de Copie van alfulcke Eyf- LCortciufienen Inftrumenten, ghe- ÈrcvcniüUen werden yder op een Zegel m____ -        ——·          '-------          0-I2-0 £nde fal op geene Verfoecken of Provi- fe, recht werden ghedaen, dan ibo wan- wbyRcccpiflê, of by Relatie van den {hirwaerder ghebleecken fal zij η, dat acn lirthyen een behoorlijke gezegelde Copie ée hrraft fal wefen bï:handight van het f, ofte Befcheyi daer op het Ver- lok ofte de Provifie ftact te werden ghe- tóeerf» XIII. W-verft aende, dat voortacn, voor ibo veel de kienende't platte Landt aengaet, de Copien van ê Aften van Citatien, Conclufien van Eyfch adieghclevert werdt, ende voor lbo veelde Gecommitteerde Raden ofte Hoven van Juftitie «ijpetde Aden van Citatie,Conclufie van Eyfch, «Relatie van die gene die het Exploi£t lal komen ïducn, van den anderen fullen werden gefepa- «■t, ende yder van dien gefchreven op een by- wZegel, fulcks ende foodanigh als tot yder W hiervooren is gheprcfcribeelt, op een peyne stwceJiondertguldens, te verbeuren by diegene W: voorfz Copie gecombineert, ende onder ™c 't felve Zegel opgemaeckt, of uy tgegc ven en. " XIV. ^Conclufien van Eyfch, 't zy de felve ςκη Rechter in de Recht-bancken,het m CommuTaYiflèn of Arbiters-, daer 'ty Adi'ocaer, Procureur, Notaris ofte ^raftizijns geageert ofgeoccupeert

"gedaen, fullen moeten werdene· Tft^P een Zegel van

n

o- 3-0

i κ dvc Eyifchen quamente Ie Α ïetzyten principale, 'czyby •ofi l ?ma van twce duyfentgui- H!tei£ y felvc gecontendeert wiert -iic|}ecmenite van ^niRh Relief, ofte ft*L:1,1£c'j ofcc rot de praftadc van KS , atdaerby verfocht moch- m " Ule Pom**»™ Inhibitie, ^nfiftee rTldeCOfinuacievandien» StiToir „ i,0p ecmShe Provifien in cas ' maileweickegevallende voorfz

-ocr page 1063-

lol 6                        Placatéiié *                                                                                         ι hetvoorfë Verdragh of Appoinftémenteh gelicht moeten worden -t öp poene van vijf- tigh guldens te verbeuren, by die gene van de feve Procureurs * die fulcks veriüyïrit en nagelaten fal hebben. X X. Alleinfinuatien die Parthyen, foo van van verfteck als anders malkartderen in Ut e fullen komen te doen, de Biljetten van Ci- tatie van Getuygen; Item j alle Aften van inthimatie, en fpeciaiijck mede die Aften daer by Parthyen gedaghvaert worden, om by 't hooren van Getuygen proefent te zijn, mitigaders de Copie die daer van de voorfz Citatien, als mede van de Vraegh-poinften of Interrogatorien fullen werden behan- dight; Item, deCopien van alle Contra- interrogatorien, fullen yeder aflbnderlijck ghefchreven moeten werden op een Zegel van                    —------

7.Boeck 9.Ti.

"ίσοbladeren ende dacfi boven 170 ende daer boven tot 100 toe

$ή*

So wan- neer het Gros komt te bedra- gen

50 ende daer boven tot 1 "ZZ i^'0 30 ende daer boven tot % 1 fU

50 toe                        leen Ze

i-,

4·:

Onder de 30 bladeren U/J tot 10 toe                 |U Onder de 1 o bladeren

0-U. 0-6-0

ι

XXIV.

De Advocaten, Procureurs, ende alk die ocn, die de felve Schriftuyren gemaeckt, gegroiïecnof gheteyekent fullen hebben, fullen immcdiateliidc onder het Zegel moeten ftellen de nombre van de Bladen, die de Schriftuyren inderwaerheytkoei3 te importeren·, ende fullen daerenboven delehj Advocaten, Procureurs, ofdie gene diede voord begrooringe fullen hebben gèdaen, gehouden ziJ t'allen tyde onder folemnelen Ecde te verklaren I dat fy in hare Rcgifters de vooriz Schrifturen voel geen meerder Bladeren hebben gedebiteert, als de voorfz annotatie komt te bedragen, nochooekèêj vooren direftelijck of indireftelijck ten laftenj hare Meefters eenige meerdere quantiteyt van B!j*| deren hebben ghevordert of ghereeckent, nochtq fullen vorderen of reeckenen ·, endcinfoorawoal denzonden mochte worden daer inne byyemarkirj captieuielijck, ofterquader trouwe teircfenghei handelt, of dat de voorfz Advocaten of Procureur»] van de voorfz Schriftuyren, (onder welckccnpnH text het oock foude mogen zijn ) meer quamen i genieten, of mochten hebben genoten, alsnaadj venant die annotatie, die fy ten refpefte van hel voorfz Kleyn Zegel fullen hebben gedaen, dat ■ als dan fullen verbeuren't viervout van betialarisj dat fy voor de voorfz Schriftuyren ontfangen, ij reeckeninge gebracht, of in hare RegiftcrsenM claratie-Boecken daer vooren uytghetrockenfuJi hebben, ende daer en boven een boete van rr hondert guldens. XXV. Ende in gevalle eenige van de voorfz ScnnWJ ren niet mochten wefen gearticuleert,nocnteco| van die ftellinge, die daer vooren bequame!^ mj het Bladt fal kohnen werden éhedaK!uE3 dat daer inne midts dien nictghcvocghHgaJ' W vooren gheobferveerde proportie ghem««» ^ konnenworden-, foo fullen alfulckeScft^f geièhreven moeten worden op fff^L^ gulde vier ftuy vers, ten warealiulcke on„ leerde Schriftuyren geffoployttjif^ den in faecken daer, dé fonimenloo ^^

- 3-0

# XXI. De Minuten van alle Verbalen, ibo voor CommiiTariiTen van de Hoven van Juftiiie in defe Provincie, als voor andere Rechters, Collegien en fubabalterne Recht-bancken te houden , fullen moeten werden gefchre- ven op een Zegel van                        — 1- 4-0 Ende dat boven het recht daer in de re- fpeftive Notulen en Dinghtalen in de voor- fchreve Verbalen vervat, affonderlijck vol- gens'de hier vooren-gheftelde tauxe zijn vervallen^ ende fullen van de iel ve Verbalen geen Extraften noch Copkn uyrgegeven worden, dan die ghefchreven zijn op een Zegel van                  —                — o- (J-o XXII Alle Aften judicieel, vervattende de Dinghtalen van Parthyen Contenderiten, fullen moeten worden ghefchreven op een Zegel van                    ■—■                    — o- 6-0 Sonderdateenighe andere Aften judi- cieel, dan die in voegen voorfz gequalifi- ceert ende gezegelt fullen zijn, ten Procefle gebruyekt, of ge-employeert fullen mogen worden. XXIII. Alle Schriftuyren van Merriórien, Aditien, Eyfch, Antwoordt, Refcriptie, Replijcq, Du- plijcq, Debath, Contra-Debath, Solutie, Super- Solutie, Salvatie, Reproche, Declaratie, Dimi- nutien , Contra-Diminutien , Demonftrantien , nieuwe feyten, Feyten poflèflbir, diftruftief, In- terrogatorien, Contra-Interrogatorien , Grieven Intendit, Inventaris van StuckenenMunimenten, Ampliatien van dien, Receuilen, Deduftien, Ad- vertifïêmenten , of Ampliatien van dien , ende generalijck alle Schriftuyren, van welcke benamin- ge of natuyre de felve oock foudeh moghen weien, geneuytghefondert, die Parthyen tot beweeringe van hare faecken, ende tot informatie van den Rechter, fullen willen overleggen, indiende Ad- vocaten , Procureurs of andere, de felve ingeftelt of gegrofïêert hebbende, haer Salaris daer van by 't bladt fullen willen vorderen, fullen moeten wor- den gefchreven,

als reconventie ge-eyfcht, te fanien q cederen de fomme van twee d^T^

lens»1 eenige

dat de queftie was over de praeftatieva ^^ of de voorfzSchriftuyren in een fow ^ ^ wierden ge-employeerr, als wann& %Μ fchreven fullen moeten worden ope twee gulde acht ftuy vers. XXVI.. .A<fc Alle fchriftelijcke Confuljatifl"1 en ^ % fullen moeten worden ghefchreven r van twaelf ftuy vers.

-ocr page 1064-

Raec/fende het XXVII. DeMiruiic η van alIeCompromiifèn ende Sub

101J een ilaet van een Proces de iel ve oock verleent ful- len komen te worden , iiiilen moeten worden ghe- fchreven op een Zegel van fes iluy ver«; Ende in- dien het iel ve Default of Verileck iïmpelijek, ende fonder een rijdt of termijn van purge, fal worden verleent, iöo ial niemandt tot een verioeck van purge van 't ièlve Default of Verileck worden ghe- admicteert, dan op ichriftelijcke Memorie» ghe- ichreven op eenZegel van eene gulde vier iluyversj Gelijck oock daer een Default of Verileck /αίνο purge verleent, endeden rijde of termijn van hec purge overilreccken iai weien , geen verioeck van purge van Default of Verileck ghedaen ial mogen worden, dan op het voor-ghementioncerde Zegel j Wel-verilaende nochtans, dat in de Steden, geen ilem in Sraet hebbende, midtigaders inde Dorpen ende Gerechten ten platten Lande, 't vooriz Zegel ten opilchte van de vooriz Defaulten, Verilecken en purges, betaeltial worden op de helft. XXXI. Alle Sentcnrien, Decreten ende Vonniilèn,iöo van Onië Hoven van Juftitie, als van alle andere Collegien, Bancken en Subalterne Rechters, daer onder begrepen de interpoiitien van Decreten, midtigaders deVonniflen of Afipraecken in cas van preferentie, fullen moeten werden gefchreven op foodanigh een Zegel, als hier ηaerparticulierder wordt gefpecificeert} Nametlijck,

ten aen Arbiters ofgoede Mannen, fullen moe

SP 10

werden geichreven op een Zegel van eenegulde

ftuyvers, ende ghepaifèerc vooreen Griffier, (Tretaris j Notaris of publijcq Peribon i ende ial h tGros van de felve Compromiiïën, midtigaders Lytfpraeckc van Arbiters, yeder feparacini ghe- Leven moeten worden op een Zegel van twaelf Lyers, ende op het ièlve Gros onder hetipatium η't Zegel, vermaeh ende aenteeckeninghe wor- Lghedaen, dat de Minute op het voorfz Zegel raneenegulde vier ftuy vers is ghefchreven} ende fi|voorwen in alle uytfpraecke by Arbiters, een verklaringe werden ghevoeght, dat/yin het doen m Aare uytfpraecke op geene Stucken, bewyièn, Aften, Schnftuyren of Munimenten reguard ge- nomen hebben, dan alleen op foodanige, xlie vol - «óf den inhoudc van dcië Ordonnantie ghezegelt, cndegequalificeert iullen zijn geweeit; ende iullen reen Hoven van Juftitie, noch cenige andere Rech- ters, cenigeCondem natie moghen decerneren op uytfpraecken, die niet in voegen voorfz ghezegel t ende gheclaufuleert fullen weien : Gelijck mede geene Aften van Subraiilie of Compromis, op het oerequireerde Zegel niet gheichreven zijnde, van eenige kracht of effect fullen wefen, omdaerop eenigecondem natie gedecerneerr, veel min eenige procediryrengehouden, ofuytipraeckegedaen te konnen worden. XXVIII. Ende fullen voorraen geen iaecken op eenighe Rollen mogen werden geprajiènteert, tot hoeda- ligh een termijn oock het fel ve iöude mogen ghe- Üiicden, of ial daer van alvoorens aen den Griffier, Secretaris of andere Perfoonen , tot het houden Tin de voorfz Rolle gequalificeerc zij nde, moeten ïerden ovcrgelevert een fchriftelijcke praièntatie, gtóelr op een Zegel van drie ftuyvers ·, op pcene (ktgeene priefentatien ter Rolle gebracht, aldaer Mghefchreven of opgeleièn iullen mogen worden, ω diegene die in voegen vooriz fullen weien geze- ik Des dat hier van fullen 2Ïjn ende bly ven ge- tttmecrtalleprreièntatien, ghedaen wordende in wctee/iier, excederendc de iom me van iès hondert ™,                XXIX. AlIcCopienib van Inventaris als vande Stucken ™e Munimenten , die parthyen malkanderen JwHingh of anders fullen overleveren, fullen wan dien gefchreven moeten zijn op een Ze- J^ndrie ftuyvers j Ende fullen de Procureurs iL ? Zl)n * °P den Principalen Inventaris van IJWycn te verklaren, dat fy geen Copien van itm · uende Munimenten, onder de felve In- KfPeproduceert, hebben ontfangen, dan ^«voorfzZegd fullen wefenghefchreven> 4^enbeb7roPden Inventaris de voorfz annotatie ma k' Seen reguard genomen, noch het Nen°tJrhoür,Iick geinftrueertgehouden fal ^hte w ηTeindlen beniger tijdt ondervonden trouwe e°H ί6 voori"z annotatie ter quader ^'ïlsdan 3 Γηδ°Ω8 de Wae*"heyt te weien gedaen, ι ^achriJr Procureur de voorfz valfche of on- pbet3lCn^nn0ratieSedaenhebbende, fal moe- ^ poene van twee hondert guldens.

In iaken van Reviiie'

24- O-O

In laken daer ibo in conventie als recon- ventie ghe-eyicht is tiamen deibmme van fes duy fent guldens,of daer boven, ofte daer yemandt gheconten- deert heeft tot de pre- ilatie van eenigh feyt in cas van injurie, of ineen materiematri- moniecl, voor Sche- penen ende hooger Recht-banckcn gem- tenteertjof poiïèiloir - In iaecken daer ibo

12- O-O

Een de-

als re-

Salmoe.

m conventie,

fi

j conven tie ge-eyicht is I 'f« wer- f StnmticA tTamen vier. duyfcnc ΓΛ» ghe-

Fonmjfe ufte 'De- creet

8- 0-0

guld. en daer boven J ƒ

op eenZe- gel van

In iaecken daer ge eyfcht isdrieduyiènt guld. en daer boven - In iaecken daer ge- eyicht is twee duyiènc guld. en daer boven - In iaecken daer ge- eyicht wordt duyiènc guld. en daer boven - Alle andere Senten- tien, Vonniilèn ende Decreten, en inipecie mede de Sententien, Vonniilèn en Decre- ten , daer by yemandt gecondemneert isge- tuygeniilc der wacr-

6- 0*0

3- 0-0

8.0

Alle

XXX.

Aften

van Defaultof van Verileck, in welck

J

ι- 4'θ Edoch

heyt te geven —

j,

61 2

-ocr page 1065-

Placaten. 7. Boeck. 9. Tit. noch eenige andere Aften vgn executie' Zegel te famen ghevoeght, of achter dei 2 *■ geftelt, maer yeder van dien feparateS m Zegel ghefchreven moeten worden · Suil °^ tea den Deurwaerders, Boden of andere', tot? 2?

IOlS XXXII. Edoch in reguarde van alle interloVÜSonele Sententien, Vonniflèndaerby yemandtby provifie eenigepenningen, of de verfochte prsftaFeyt, of eenighe andere iaecken (

van een executie ghequalificeerc zijnde _ J          Π___.....· _ Ti                  ·           f         >

v3Dke

felve oock fouden mogen weien ) fal werden ge- adjudiceertofontfeyt, iullen daer van de Senten- tien, Vonniflèn ende Decreten gefchreven moeten worden op een Zegel van half ίου veel Geldt, als in de vooriz Claflen van de definitive Sententicn, Vonniflèn ende Decreten is geftatueert. XXXIII. Alle Willige Condemnatien te decerneren op Obligatien, Contraften, Huyr-Cedullen, Com- promiflèn, Uytfpraecken, Verbalen, Accorden, endegeneralijckalle Aften, geen uytgheiondert, daer op de felve Condemnatien verfocht ende ghe- decerneert fullen worden, ibnderonderfcheyt by v/elck een HofF, Rechter of Banck her ielve lal ko- men te gefchieden, fullen moeten werden ghefteh op een Zegel van drie guldens, iönder daer onder te begrypen de Conderanatie by de voorfz Hoven ende Rechters te decerneren op eenighe judiciele termynen, ende de acceptatie ende verdragen by de refpeftive Procureurs dien-aengaende te maec- ken. XXXIV. Dat alle Sententien, Vonniflèn of Decreten ful- len moeten zijn ghefchreven op foodamgen Ζ gei, als hier vooren ten reguarde van de reipeftive Sen- tentien, Vonniflèn ende decreten is geordonneert ·, Doch werdt aen de optie van de parchye geinterei- ièertghelaten, van de vooriz Sententicn, Von- niflèn of Decreten te lichten een ghe-extendeerde Sententie, Vonnis of Decreet, of wel het iimpel Diftum van dien ·, behoude'ijck dat geen executien fullen mogen worden gedaen, noch eenige Appel- laticn of Reformacien aen een hooger Rechter ver- ibcht of verleent, dan op een lbodanige ge-exten- deerde Sententie, of het Diftum van. dien, ghe- fchreven opeen foodanigh Zegel, ende dat oock aen niemandt van de geintereflèerde parthyen, Co- pie van eenigh Diftum ial mogen werden uytgege- ven, dat niet ghefchreven fal wefen op het vooriz Zegel. XXXV. Alle Executorien, midtfgaders alle opene Let- teren Requiiitoriael, op de vooriz Sententien , Vonniflèn ende Decreten te depefcheren, iullen moeten worden ghefchreven op een Zegel van half lbo veel geldt of waerde, als hier vooren in reguard van de Zegels van de Sententien, Vonniflèn en De- creten is geordonneert. XXXVI. Alle Aften van fommatien, renovatien, arreft, gyfelinge, Proclamatien, Kerck-geboden, Publi- catien-, Aflefingen, ende generalijck alle andere of verdere Aften, gebruyekt wordende tot de execu- tie van een Sententie, Vonniflè of Decreet ('tzy het felve by een ordinaris Rechter, of wel by Ge- committeerde Vrede-maeckers , Commiflariflèn van kleyne faecken , of eenige andere Collegien iullen worden uytghefproocken ) fullen moeten worden ghefchreven yeder op een Zegel van drie fluy vers j Ende lullen dienvolvende geene Aften ym Somraatien, Renovatien» Arreften, Gyfelinge,

gedane Sommatie, Renovatie ende verdere ^ van executie, t'elckens een Copie moeten aen de Ge-executeerde, welcke medePcfdf1^ ial moeten worden op een Zegel vandneftj,? Des foo iullen voortaen geen Proclamatien m? catien, Kerck-geboden en Aflefingen geding' gen worden, als op Aftens die yeder aflonderliick op een feparaet Bladt en Zegel ghefchrevenof εΚ

druckt fullen zijn, ibnder opeen ende de felveclamatie, Publicatie, Kerck-gebodtenAflctwee of meer parthyen, faecken of parceele

ro- en ie

combineren; Ende iullen van gelijcken foodani^ Proclamatien, Publicatien, Kerck-geboden ende Aflefingen niet aengeplackt, noch ergens vaftohe- hecht mogen worden, dan die in voeghen voorfz gezegelt, ende by den genen die de felve afgeleien of gepubliceert fullen hebben, onderteyekent lul- len zijn ; alles op een pcene van twee hondertgul- dens, te verbeuren by den Schout, Griffiers, Se· cretariflèn, Notariflen, Boden, Deurwaerders, ende generalijck by alle die gene diedefentegen- gegaen, ende haer in het aflefen en aenplackendet voorfz Proclamatien , Publicatien ende Kerck- geboden na den inhoude defès niet praecifelijck ge- reguleerr fullen hebben ; Ende fullen deRechrers gehouden zijn naeuw reguard te nemen» of de vooriz Aftens van behoorlijck Zegel zijn voorto, ende de ichuldige op haren Eedt in de voorfz boete te condemneren ·, Des foo iullen hier onder niet worden begrepen de Proclamatien, Publicatien en I Aflt iingen die by executie of anderfints van wegen het gemene Landt iullen komen te worden ghc-1 daen. XXXVII. Ende alfoo dickmacls komt teghebeuren dat de J Rechts-pleginge by eenighe Corpora, Collegien, Societeyten, Gildens en andere ghecombineerdc Perfoonenge-entameert, ende midtsdien deRc- queften en andere volgende Aften op denaeinvan particuliere Perlöonen, met declaufuleawfiM oïcumfuü werden ingeftelt, foo fullen alIeReque- ften ende alle vordere judiciele termynen, Vmgü- talen, Infinuatien, Schriftuyren, midtfgadersauc Diftums, Sententien ende Executorien,> ainucrc gecompofeerde Collegien, CorpomofFeriaonen concernerende, moeten worden gheicn ave nw Zegels een derde-part meer bedragende,, aisi vooren in reguard van alle andere;Li^. Ώ ftatueert; Ende in cas darter ftaW*KSM foude mogen wefen, fullen danaifukkeAc verhooginge gefchreven moeten vverdei

in ranï

h de cerfte daer aen volgende.

xxxviii. Ori(cuo

Soo

wanneer eenige penningenon -^eRech

venvanJulHtie, of eenige andere ΗΙΒ* β^ ' ters iullen worden gheconfigneert> Aften of Recepiflèn van dfifclg op 5* penningen moeten worden geici" , oflfigneera gel van fes fluy vers, indie!\deSkotnen tebc" fomme geen vijf hondert guldens a'ldcnsCndaer; dragen; maer de felve vijf hondcrtp boyCfl

-ocr page 1066-

Raeckend e het Kleyn Zegel.                        ι ozjj iaportctcndc, iiillen gheichreven moeten , Steden van de Provincie vanHollandt en „0Ό een Zegel van twaelf ftuyvers ; Van ) Weff-Vrieflandt, midtigaders van eemgc *

boven

Subalterne Regenten, Magiftraten, Socie- teyten , Collegien , Hooft ende andere Oflicieren, particuliere Heeren, Am bachts- Heeren, ende generalijck van alle die gene die tot het vergeven van de ièlve Ampten fullen wefen ghequalificeert, niemandt uyrghciöndert, in lbo verre van de felve Ampten en OfHcien dependeert jaerlijcks een Wedde of Traftement van twee duy- fent guldens ende daer boven, fullen moe- ten werden gefchreven op een Zegel van 15Ό-00 Vijfthien hondert gulden en daer boven, op eeiiZtgelvan            —          — 120-0-0 Twaelf hondert guldens en daer boven, op een Zegel van ------         —— 100-0-0 Acht/hondert guldens ende daer boven,

raenio "en fal niemandt uyt krachte van eenige Pcfltjen0fVOnniflèn van preferentie, concur- ^ 0fanderfints eenige penningen mogen beu- ofontfangen, als opeenQuitantie, gefchre- Ïwefendeopeen Zegel van drie ftuyvers j op van twee hondert guldens te verbeuren by die ?"ediefonderde voorizghezegelde Aften orRe- S*eflj nndtfgaden» fonder foodanige gezegelde ffifltie, rcfpeftiveUjck de voorlz penmngen ge- jjjgneert, acngenomen, ontfangen en uy tgereït gibben. χχχιχ Edoch in ghevalle centge arme of miièrable Per- men, het zy als Eyflchers, het zy als Verweer- ders, dingh-plichtigh fullen komen te worden, en fïvandetiliechtereen wettelijcke permiilie fullen ytobekomeii, om gratisenaeproT)eo te mo- «eawerden gedient ·, Soo lullen de ièlve Perfonen Sed ende al vanden voorfz Impoft zijn en bly- rcngedilpenfcert, ende fal in haer reguard op alle ^enenjudicielcGefchrifrenLiw? Stgilli, geftek ïordenρηΊ>εο ·, Gelijck mede van den voorfz Impoft lullen weien ghe-exempteerc alle faecken iervijfentwincigh guldens ende daer beneden tillen worden gc-ey fchc, fonder onderfchey t voor wclckccn Rechter de ièlve Proceflèn oock fouden ws.cn «'orden ge-entameert. X L. Doch fal den voorfz Impoft mede moeten wor- ènberaelcbyalleBailluwen , Schouten ende an- èe Officieren van den Lande, ratione officii tegens pandt procederende, ionder dat iyluyden fullen sogen volftaen met te doen ichry ven op de Re- pen, Informatien of andere Adtens by haer pprsfcnreert, beleyt of overgegeven wordende, hoordenpro Jufiitia ·, op de poenen en boeten fa voorens tegens andere Contraventeurs ghe- Qpreflcert. X L I. Dat alle Rechters gehouden fullen weien de iuc- cumoereiideparthye altoos te condemneren inde Men van deZegels, endede voorfz koften t'ef- raisncraishetpronuncieren van de Sententie te öuxcren, fchoon defelve Rechters ibude mogen Ntvinden, omme redenen haer daer toe move- radc) de koften van den Proceflè te compenie-

op een Zegel van

fO-O-O 24-0-0

Van vier hondert guldens en daer bo ven op een Zegel van            *—          ------ Van drie honden guldens en daer boven

op een Zegel van

------ 1 80-0

Van twee hondert guldens en daer boven op een Zegel van         —-—------ 12-0-0 Van hondert guldens ende daer boven, op een Segel va»            ——·            —. 6-0-0 Van andere CommifHen* geen hondert guldens jaerlijcks bedragende, op een Sege* van                    —■                         — 3-0-0 Behoudens nochtans, dat de Commif- fien, daer van de Traftementen jaerlijcks geen dertigh gulden lullen komen te bedra- gen, volftaen lullen mogen met een Segel van                 ·—                        — 1-4-0 Ende fullen de Secretariflen of GrifBers van ftemmende Steden, midtfgaders Hoge Heemraedtfchappen van dele Provincie, voor het Segel van hare Commiflle of A&c betalen                -- ■ ■                 ·—— 70-0-0 Fnde van andere Steden                —■ 24-0-0 Endede Secretariflen van Dorpen ende Heerlijckhedcn           ------              — 12-0-0 Ende fullen mede alle Attachen, by önfe Gecommitteerde Raden op eenige Militai- re Ampten ghegeven wordende, moeten worden geichreven op een Zegel van .----» 24-0-0

Ende in reguard van Lieutenanten, Cof- netten en Vendrighs, fullen tot het doen van haren Eedr van fuy veringe niet worden gheadmitteert, als naer exhibitie van hare Acte, daer op gheilagen fal zijn een Zegel van                        ■-—                        —------12-0-0 Des foo lal niemandt tot eenige der voorfz Offi- cien, Α tripten of Bedieningen mogen worden aen- genomen of geadmitteert, ten ware hy daer van by de refpective Heeren Committenten met een ichriftelijcke, en in voegen voorfz gezegelde A£te> Attaché of Commiflle fal wefen voorfien. X L I I I. Van alle OfHcien, Ampten ende Bedieningen, concernerende of eenige relatie hebbende tot de Magiftraten in de Steden, Dorpen ende Plaetièn defer Provincie, fullen by de Secretariflen, Grif- fiers of andere Minifters in de ièlve Steden, Dorpen ende Plaetièn refpeftivelijck gebruyekt wordende, een korte A&eghe-extendeert, ende de ièlve aen de

rv                X L I I. uen voorfz Impoft fal oock moeten werden be- ^ over alle de volgende Aden en Inftrumen- ) die buyten de voorfz iaecken van Rechts- [Wopgemaeckt, gefchreven, gepaiTeert of ώ ^Cn ullen worden, ende dat op fodanigh een rtj1 pnjs, als in de hier ondergeftelde Lijfte bre- ^Wwordenacngewcfen.

h

L! L Υ S Τ E.

-Jj nmmiiIien vanOfficien en Amp- «snHnii juerende van de Heeren Staten Dkrdt>A Α Gecommitteerde Raden «t, Je Κ c<ïïartiereni Hoven van/ufti- , ^EdeïrCr van de Reeckeninge van **35^*Sf Do^nen,-v,an tla?i melen, ofvaneenighe

-ocr page 1067-

Pkcaten.

7. Boeck. <? Tit. XL VI Van gelijcken fullen alle Extrafonim A.n Regifters, midtfgaders Atteftatien of VP u°0p" gen, van dat eenige Huwelijckfe Geboden T?* clamatienin de Kercken of elders zijny jι ">' of datyemandt wettelijck is ghecrouwt gi' worden ghefchrevenopeen Segel vanfefT^101 op de boete van vijf en twintigh guldens, tevlï? ren ten latte van diegene die iöodanige /wJa ofAftenfonder'tvoorfz Segel fullen%^ ghegeven, als oock ven de Perfoonen die k

1030

de Peribonen, tot eenige der voorfz Offien, Arten of Bedieningen verkoren ende aehghefteltfende, terftondt naer der felver creatie of eleovergelevert moeten worden j en fuJlen de vooA&ens ghefchreven moeten worden op fbodanZegels, als hier na particulierder lal werden uydruckt, "Namentlijck, Een Bailliuw of Schout van een van de (temmende Steden in deiè Provincie, midtfgaders van een Bailliuw, Droitofte DijckgraefF van een Heemraedtfchap ofte

eenige maniere met de voorfz onghezegelde Aft ° fullen willen behelpen : Ende lullen allcPerfon Cuytgefondertdiegenedie vandepubHjcque Α ί moelTcn m t geheel of ten deele fullen worden οι derfteunt) gehouden zijn binnen den rijdt van veerthien dagen na dat deHuwclijcken beveiligt fullen zijn, de Verklaringen in voegen voorfz ge- zegelt zijnde , te lichten ·, op poene van vijf en twintigh guldens, ten lafte van die Perfoonen die haer in den Echten ftaet begeven, ende de vooriz Aften ende Atteflatien refpeftive η iet gelicht fullen hebben. X L V I I. Alle die gene die haer tei\ Huwelijck fullen vil- len bege ven , fullen hare namen ende Woon-llcè moeten flellenop een Memorie, opgcdii]cktiiii> bende het Segel van twaelfftuy vers, ende defekr Memorie moeten overleveren aen dieCollegien, ende de Peribonen in de refpedtive StcderijDorpen ende Plaetfen defèr Provincie, die totdeaenrerc- keninge van de Geboden of Proclariirrini fulkn wefèn gheqiialificeert 5 Doch byaldien de Ouders van den Bruydegom of Bruyt, of den Bruydtgom of Bruyt felfs, of yemandt onder haer, vilde ver- klaren dat de voorfz Bruydegom en Bruyr in de| Quohieren van den Twce-hondertften penmngh in 't geheel niet, of beneden de iömme van twee duyfent guldens ftaen getauxeert, foo fal de voorfz Memorie als dan ghefchreven moeten worden op; een Segel van fes ftuy vers j en fal niemandt eenige aenteyekeninge mogen doen , omme daer ορύί voorfz proclamatie te laten gaen, danopMeiw rien in voegen voorfz gezegelt ende gequalinortfi wefende. XL VIII. Dat voortaen de Minuten van alleHuweJijckie Voorwaerden, 't zy de felve voor Schour, icne- penen, Gerechten, Notaris endeGetuygen. W vooreenige andere Collegien of Perfoonen w worden gepafTeert, indien een van beyde de trahenten, of de Contrahenten recfoce^^ ineygendom, vrucht-gebruyek, ofopg^ 2 dere manieren geadvantageert komt or *■ worden met het beloop te famen v3fl.^7"^„ densende daer boven, ghefchreven ƒ ))en"ftm, worden op een Segel van twee g^cafltÖ versj ende daer de Donatien, yltcen komcntc advantages van beyde de Contrahenten,» ^^ beloopen drie duyfent guldens ende ^Voor- dat in dien gevalle de Minure van de vw ^ wacrden fal moeten worden gefc"re^ rxL·^· gel van twaelf guldens; Ende daer ucia ^ ^ tages wederzij dts te famen komen te .^nn, eenibmmevan fes duyfent guldens en u^en(ujr dat de Voorwaerden in dien gevalgi* ^n- len moeten worden op een Segel ν             ti§»

Diftridt, verfcheyde Dorpen en Plaetfen behelfende, ial moetem worden gefchreven op een Zegel van               -— — ifo-o-o Een A&e van een Bailliuw ofte Schout van een particulier Dorp of Plaets, midtfga- ders van een Bailliuw ofte Schour van een Stadt,geen item in Staet hebbende, fal moe- ten worden gefchreven op een Zegel van 12 -0-0 XL IV. Dat van gelijcken van alle mindere dienflen, die by Schouten, Burgermcefteren ende Gerechten in de Steden, of andere Subalterne Collegien, ful- len worden aengeftelt, fo de ièlve op eenige Emo- lumenten of Arbeydts-loonen bedient komen te worden , hoedanigh, ende van wat natuyre ofte benamingede ièlve Dienften oock fouden mogen zijn, by den Secretaris, of ander daer toe gequali- ficeert Perfbon, een Acte gemaeckt,ende de felve opeen Segel van twaelfftuy vers gefchreven, ende aen dePerfoonen, foodanighe Arnpten bekomen hebbende, t'haren kofte overgelevert ial worden·, Ende ial niemandt ibnder foodanigh een gezegelde A£Ve, tot het doen van den Eedt, noch tot de exer- citie van fijn bekomen Ampt of Bedicninge mogen worden geadmitteert j Wel-verftaende nochtans, dat van de vooriz A&ens fullen weien ge-excufèert alle die gene die onder de Lijfte hier vooren Arti- culo 42 en 4,3 geinfèreerr, zijn begrepen wekkers Commifïie volgens den inhouden van de ièlve Ar- ticulen albereyts met een hooger Segel, als in de voorichreve A£tens werdt vereyfcht, gezegelt fal zijn. X L V. Alle Advocaten, Procureurs, Notariiïèn, Deur- waerders, Landt-meeters , ende generalijck alle die gene die by de Hoven van Juftitie voor het toe- komende fullen worden geadmitteert of be-eedigt, iïillen voortaen van haren ghedanen Eedt, of van hareadmiffie, moeten hebben een Aclre van de ièlve Hoven, die bezegelt fal zijn ten refpe&e van de vooriz Advocaten en Procureurs, op een Segel van ièfthien guldens ·, Ende ten refpe&e van alle de andere Perfoonen of Suppooften, opeen Segel van acht guldens 5 gelijck mede ten reguarde van alle andere Deurwaerders, foo van de Gemene Midde- len , Comptoiren als andere , die hare Arnpten buyten admifïïe van'den Hove ibuden mogen be- dienen , midtfgaders van alle Kamer-bewaerders en Boden van eenige Collegien, Steden of Socie- teyten, fullen de felve hare Arnpten niet mogen exerceren, als op een Cammiflie gefchreven wor- dende op een Segel van acht guldens; op de ver- beurte van twee hondert guldens, voor diegene die bevonden fal worden eenige der voorfz Arnp- ten ibnder foodanigh een gezegelde A£fe te bedie- nen.

-ocr page 1068-

		Raeckende het • u \dcs$f Dit oock alle Invenca riffen, Memo- rie pecificacien ende alle andere A&en daer toe "^flöriz Huwelijckiè Voorwaerden fiillen weien idtf geichreven fullen moeten worden opeen ? 1 van orie guldens; Des dat, foo wanneer de fCmpts die wederzijdts Conthoralen komen te f teen» nieciu de Huwelijckiè Voorwaerden, r in een Acte apart, daer toe de vooriz Huwc- fckfeVoorwaerden zijn relatijf, fullen wefenge· • reflèert, de voorfz Huwelijckiè Voorwaerden fa! moeten worden ghefchreven op een Segel van Leuldens, ende de vooriz Aften apart op foo- danlen Segel, als hier yooren ten aeniien van de voorlzad vantages inde Huwelijckfe Voorwaerden iste/ongen, isgeordonneertj op poene van hon- dertguldens te verbeuren, by diegene diedefen contrarie eenighe Voorwaerden, invenrariiièn, ilemorien, Specificatien ende andere AcTrens ge- imnuteert ofgeichreven iullen hebben j Dat voorts m-rde voorfz Voorwaerden ende de voor-verhael- deAftens, opfoodanige Segels niet gheichreven zijnde j geen van beyde de Conthoralen eenigh recht of actie fullen konnen pretenderen, in allen ichijnofdcfelve voordeelen daer by nietgheftipu- lecrt, of dien-aengaende eenige conventien ghe- troffcn waren} Wel-verftaende nochtans, dat door deomiffie van 't voorfz Segel, de fecluiïe of intro- ductie rangcmeenft hap van Goederen, Winften ofConqtieften, die by alfulcke Voorwaerden ibu-. den mogen weien geitipuleert, niet fullen worden rernietight, maer de felvc onaengeilen het voorfz defect, van waerde fullen blyven , ende dat de Conthoralen ι of haer Erfghenamen binnen den tijdtvanfesmaendennaerher overlyden van een van defelve Conthoralen, de vooriz poene van nulliteyt iullen mogen redimeren, ten reipecte van 'tvorderegeconvenieerde alhier gemelt, met een fommc van hondert guldens, of met een gherecht fdte-part van het voordeel, 't gunt hy of iy anders daetuytfoudekomen te profiteren; Endeial van de voorfz Voorwaerden, binnen den rijdt van drie Weeckennaer het overlyden of pailëren van de fclve, acnyedervan de principale Contrahenten woeten worden uytgegeven een behoorlijck Gros, gefchre ven zijnde op een Segel, bedragende het vierde-part van 't gene daer op de Minute fal wefen ^rieden, endeial daer by met korte woorden yer- ^lghemaeckt worden van het Segel, daer op de le|ve Minure is gefchre ven; op pcene van vijftigh ^laens, te verbeuren by den Secretaris, Notaris «ander daer toe ghequalificeert Pcrfoon, die de oorfzGroiTcn binnen den voorfz tijdt in de voor- rcf Λ·^ε ^ormc n^et opghemaeckt, ende aen de ipcthve Contrahenten overgelevert fal hebben; gullen alle Huwelijckfe Voorwaerden, daer /ordemandCeen Filiale Portie of Kindrs-gedeelte ^/Bernaeckt, of een onfekerefommetoeghe- oeglit, gefchreven moeren worden op een Segel TanachtguldenS.                            · X L I X der?!tCn re8uarde van de Huwelijckfe Voorwaer- dthan^n^;voor pubiijeque Perfonen, maer onder dcf^ j ul'enw°rdengepaiïèert, precifelijck on- 4Π| I en*a' worden al het gene in't voorgaende dCnj /andePuhlijcque of Notariale Voorwaer-
								Kleyn Zegel.                        ro^r den haer fullen refereren, midtfgaders de poenen ftraffen ende redemprie ten aeniien van de Gontra- venteurs breder is gheftatueert; voorbehouwens alleen, dat van de vooriz Contracten onder de handt, fullen moeten worden ghemaeckt twee al- eens luydende ende behoorlijck onderteeckende Principalen, ende dat yeder van dien gheichreven ial moeten worden op ioodanigen Zegel, als waer op de Mii.uten van depublijcque ofte Notariale Voorwaerden hier vooren zijn getauxeerr. L. Dat de Minuten van alle Teilamenten, Codicil- len, ende alle andere foorten van uytrerileDiipo- fiten, foo beilooten als andere, middgadeis van alle Giften, Annotatien ende andere Acten, daer toe defeJvcTefhuTienien, Codicillen en andere uytterfte Difpofitien haer fullen komen te refere- ren , of die by den Teitateur uyt krachte van de reièrvatoireoi andere claufulen, in de Teilamen- ten , Codicillen of andere uy ttcrilc Diipoiitien gc- inièreert, iullen worden gemaeckr, indien de fclve maer alleen inhouden een inirituric ot verdcelinge van de Ouders onder hare Kinderen of Kindts- kinderen, of eenige Legaren ad pias caufas^ fullen moeten worden gheichreven op een Segel van vier guldens} maer in iöo verre in de ielve Teftamenten ofandereuytterileDifpoiirien, buytcn de voorfz inititurieendefimpeleverdeelinge onder de Kin- deren , geinièreert quamen te worden eenige clau- fulen vanFidei-commisoffubititutie , of dat daer by eenige Legaten of praï-Legacen acn eenige Co 1- legien of particuliere Peribonen, buyten de vooriz pieufe Difpofitien quamen te worden ghemaeckt, dat in dien gevalle de voorfz Teilamenten, Codi- cillen ende uytterfte Diipofiricn, midtigaders de Adiensdacr toe de ièlve fullen weien relatijf, ofte die uyt krachte vande voorfz refervatoire claufulen fouden mogen worden ghemaeckt, fullen moeten wórden geichreven op een zegel van acht guldens $ maer indien by de Teilamenten, Codicillen ende uy tterfte difpofitien der vooriz Teirateuren, alleen Zijd-Magen of vremde Peribonen of ColIcgien tot Erfgenamen gheinirirueert, of met Legaten voor- iien fullen worden, foo fullen alle aliülcke Difpo^ iitien, ende de Actcns daer toe relatijf, gheichre- ven moeten worden opeen Segel van twaelfguld. * des iöo fal het voorfz Articul maer alleen plaers hebben ten reguarde van dieTeftamenten,wekkers Boedel of alleen, of van Man en Vrouw te iamen, voor de iomme van vierduyient guldens ende daer boven in de Quohieren vanden Twee-hondertften penningh ial ftaen bekent, of dieiêlfs, of wiens Mans acn de Regeringe van't Gemene Landt, of van de Steden in de/è Provincie met eenige Gha- racter, 't zy als Regenten, 't zy als Minifters fullen participeren, of die met eenige Bedieningen, Amp- den of Officien in Wedde,of Tra&emenren vief hondert guldens ende daer boven bedragende, ful- len wefen voorfien, in welck vooriz gheval alleen het vooriz Articul ial worden geoblèrveert. LI Maer ten opfichte van alle andere Teilateuren, welckërs Boedel of alleen, of van Man en Vrouw tefamen, of niet, of beneden de vier duyiènt gul- dens in den voorfz Twee-hondertften penningh ial wefen bekent, ende die felfs, of wiens Mans aen de vooriz Regecringe met geen Chara&cr par- ticiperen
			fefe als*	van de Adlren daer toe de fclve Voorwaer-

-ocr page 1069-

Placaien. 7. Boeck. <?.Tit.

I$0jJfZ

' tieiperen ï oF geen der" voorfz Ampten, Officien *föf Benefieten bedienen» fullen de Minute van der ί fel ven: Teilamenten, Codicillen ende andere uyt- terfte Difpofitien, midtigaders van alle A£len ende Aenteyckeningen daer toe relarijf, ofdie uyt kracht

requireerde Segel zijn gezegelt, denTefc* houdende al hec gene daer toe volgensd f Vo0i nantie fal wefen vereyfcht, ende vorde P^· zijn in de Acle van endorfement te verS ^

de daer in geflooten difpofitie, vol

'

van eenige refervatoire claufulen inde voorizïefta- menten ende uytterile Difpofitien geiuièreert, by deTeftateuren worden ghemaeckt, gefchreven moeten worden yeder op een Zegel van drie gul- dens , ende dat fonder onderfchey t van Inilitutien, Legaten, Fideicommiiïèn ende andere claufulen die in de voorfz Teilamenten en uytterile Difpofi- tien ibuden mogen worden gebruyekt; Des fullen de Griffiers, Secretariiïèn, Notariilcn ende andere publijcque Perfoonen, voor de welcke eenige Te- ilamenten , Codicillen, ende andere Difpofitien van uytterile Willen fullen zijn gepaiïeert, mogen

gensi,ef3

ven van den Teftateur, behoorlijck is Γ3fD^ Ende indien hy foude mogen ondervind! ?!t 4 vooriz Tcilateur daer innè in 't geheel of Η te wefen gepecceert, foo lal hy eehoud™tCn d^le felve Teitament, Codicil of uytterileΓ>?">1 te iluyten in een Ommeflagh, daer op bo ' Segel van twaelfftuy vers, tot den ÓmadS j? hoorende, ooqk het gherequireerde Set* L· Γ Teilament fal weien geilagen, ende vervoW de felve Ommeilagh de vooriz difpofmc tS^ mieren; op poene van twee hondert Guldens verbeuren by den Secretaris, Notaris, üfdiegen

volilaen met in de voorfz Minuten immediatelijck onder het voorfz Segel aen te teyekenen de fomme, op de welcke den Comparant of Comparanten ful- len hebben verklaert indenTwee-hondertiten pen- ninsh gequotiièert te zijn. Lil. Wel-verilaende nochtans, dat de Minute van alle Teilamenten, Codicillen ende Difpofitien van uytterile Wille, tot het maecken van de welcke de Teilateuren by Onièn OcÏroye of diipenfatie fullen wefen gheadmitceert, 't zy daer by van Leen-goe- deren, Vicaryen, of contrarie hetPlacaet in den Jare 1674 tegens het teiteren van de Paus-gefinden ge-emaneert, 't zy op andere wyfen ende manieren tegens de gemene Wetten fal worden gcdifponeert, fullen moeten worden gefchreven op een Segel van twaelf guldens. L I I I. Ende fullen gene Erfgenamen, Legatariflèn of andere Perfoonen, uytkrachte van eenige Teila- menten , Codicillen ende uytterile Difpofitien,die niet punctuelijck naer het preeicript der vooriz Ar - ticulen fullen wefen ghemaeckt, gheminuteert ende ghezegelt, eenigh recht, a£tieof pranenfie konncn maecken, maer fal alles gehouden worden als of den Tcilateur ab ïnteficito, en fonder eenige difpofitie deièr Wereldt was overleden; behoudens nochtans, dat de Erfgenamen, Legatariflèn, Fidei- commiflarifièn, ofdie gene die daer by eenighfints fullen weien gegratificeert, binnen den tijdt van iès maenden na het overlyden van den Teilateur, de voorfz poene van nulliteyt yeder in fijnreguard fal vermogen te redimeren met een fomme van hon-

voor de welcke de voorfz Difpofitie fal wefen ν leden, foo wanneer bevonden fal worden het ver' eyfehte Segel aen de vooriz Difpoiïtie, ende oock aen de endoriane te deficieren, L V. ^ Dat alle Lij ilen ofBegraeffenis ende Brtiylofs· Ced uilen , volgens de welcke de Perfoonen m Begraeffenjs of Bruyloft veriocht of opghelefen lul- len worden, fullen moeten worden ghefchrera yeder op een Segel van drie guldens, ten ware è Overleden, de Erfghenamen, of die gene die de Begraeffeniflè of Bruyloft fal komen tebek'o%/], in de Quohieren van den Twee-hondcrt/fo pen- ningh niet ftonden bekent; Ende fullengeen Aen· fpreeckers, BegraefFenis-Bidders, ofycmanè an- ders, wie hy oock foude mogen zijn, eenigenoo- dinge of óplefinge mogen doen, als uyt CeduJIcn die in voegen voorfz fullen wefen ghequaiï5cecrr; alle het welcke de voorfz Aenfprecclcers ende Bc- graeflenis-Bidders, opadmiifievanharcBedicnin- gc, gehouden fullen zijn met Eede te beloven; op peene van vijftigh guldens, ende deprivatic van | haer Α mpt, die bevonden fullen worden contrarie te hebben ghedaen > Wel-verftaende nochtanj in het reguard van de vooriz BcgraeffcniiTen, dat allcenlijck een Segel van drie guldens fuBffl moeten ghebruyeken, die op fes duyfent guldens en daer boven in den Tvvee-hondertiten penmngh ghetauxeert flaen; ende den genen die onder de voorfz fes duyfent guldens contribueren, fullen tot de voorfz BegraefTenis geen hooger Segel van noo- den hebben als van eenegulde vierituyvers.

dene guldens, of met een gerecht feile-part van het

voordeel 't gene hy daer uyt foude komen te beu-

L V I

Wecs-

ren. L I V. Ende op dat niemandt door onkunde, ten fchade van iyne Erfgenamen foude mogen komen te ver-

Dat voortaen alle "kamers, Vooghden,

Curateurs over infol«i« Ambachrs-bewaerders»

of defolate Boedels,

van

van Hooge ende andere Heemraedtfchappen> Waerfchappye , Polder en Mole-medKf>■ Wel-geboorenMannen, van Pennu^„" fae van eenige Dijckagien, ende voorts van au & Corpora, Collegien en Sodeteywj. t) ^ Steden of ten platten Lande, geen "Ι*^^ daer by eenige gemeene adniiniftratjC) ^, ende uyrgifte fal worden verantwoord^. _ kent, fullen moeten worden gefc"?* | w0r- _;„ c—1- a]s hier onder particuliere 0

beuren , in reguarde van beflooten Teilamenten, Codicillen ende andere uytterile Difpofitien, die aen de Secretariiïèn, Notariflèn of andere publijc- que Perfoonen overgelevert fullen worden, om by de ièlve met de gherequireerde folemniteyten te worden verleden en gepafleert, lbo fullen de ièlve Secretariiïèn, Notariflèn ende andere publijcque Perfoonen , alvoorens eenige befloten Difpofitien te bekrachtigen, fich wel neerilelijck moeten infor- meren , of oock de fclvc Teilamenten ende uy tter- nftc Willen behoorlijck, ende met het daer toe ge- d

-ocr page 1070-

Raeckende liet Κleyn Zegel                          1" ι o|fj1 Ceflïen, Traniporteiï, Opdrachten, Verrichtin-

5 jjj guldens ende tot ioo guld. ioo guldens ende

o- 6-0

gen, Donatien ende overgiften van eenige Meuble-

Goederen, of van eenighe Kuftinghen, Renre-

tot 300 guld

— 0-12-0

bneven , Obligatien, Aftien ende Grediten, daer

Φ0 ktnh keen me}f tel

onder mede begrepen de Tranfporten van Aéiien

200 guldens ende daer boven tot loooguld. " -— 1000 guldens ende daer boven tot 3000 guld. ·—· 2000 guldens ende daer boven tot 6000 guld. 1— óooo guldens ende daer boven toti20öoguld.

1- 4-0 2- 8-0

in de Ooit ende YVeft-lndifcheCornpagnien, in- dien de iel ve, of eenige van dien, onder de handt, of voor Notaris ende Getuygen foude mogen wor-

den gepaftècrt, lullen moeten worden geichreven

0-0

op een Zegel van eene gulde vier ftuy vers; Des ia

ψ- (SI

foü verre de vooriz Brieven endeghemenrioneerde

6- 0-0

Inftrumcnten, iullen komen te begrypen meer als

eeneiömme van duyfent guldens, of dat den in-

12000 guldens ende daer boven tot 24000 guld. ------- Boven de 24000 guldens bedra- gende                       - "■

12- 0-0

koop van de voorfz ghetranfporteerde Goederen,

of deichuldt, tot wekkers quytinge of verminde-

24- o-

o

ringe het vooriz Traniport fal komen te gefchieden

de vooriz ibm me fal excederen, iullen de Minuten van alfulcke Κ uitingen, Rente-brieven, Tranipor-

Ende wat belafight de Ree

van

ten, Ceflien, Overgiften ende Verrichtingen ,

ien worden van de Reeder

Schepen ? dat defelveReeckeningen mede fullen moeten werden gheichreven op een Kleyn Zegel tier onder gefpecificccrc. ■

geichreven moeten worden op een Zegel van twee guldens acht ftuyvcrs; Ende voor foo veel eenighe der vooriz Inftrumcntcn, als mede de Wees-rente

brieven, niet voor Notaris en Getuygen , maei

3 5-guldens ende daer boven tot 100 guld. —" — 100 guldens ende daer boven tot 300 guld. .------ 300 guldens ende daer boven tot 1000 guld.          —— 1000 guldens ende daer boven tot 3000guld. ——■ 3000 guldens ende daer boven tot 6000 guld. ——«· 6000 guldens ende daer boven tot 12000 guld. ------ 12000 guldens ende daer boven tot 24000 guld. , ~~— Boven de 24000 guldens bedra- gende —. ——

voor Schepenen, Gerechten, Wees-mecflers, o andere'CoJlcgien mochten worden verleden, ende de Minuten daer van ingelijft in een inghebonden RegifterofProthocol, foo fal in dien ghevalle de felveMinute van 't vooriz Zegel worden ge-excu- ièert} Maer fullen als dan de Sccretarifièn, en alle andere, de vooriz Minute geregiftrecn hebberde, gehouden zijn daer van aenftondts een Gros ofte principatl Jnftrument uyt te geven, ende'tielve tcfchryvenopiöodanigenZegcl, als hier vooren mireguard van de Notariale Minuten is gheftaru- eert, op poene van twee honderc guldens te ver- beuren by den Griffier, Secretaris of Notaris, die iicli hier tegens ial komen te vergrypen > of eenige der vooriz Jnftrumenten, fonder de vooriz Zegels geminuteert of uytgegeven fullen hebben."

O-I2-0

Detr paarde mme keders 'tttit Mt.ils mfle kfom- man

ι- 4-0 2- 8-0 3- ° ° 6- o-o

12- O-O

24- 0-0 48- 0-0

Dcsfoo fullen alleen die Reeckenïngen, die by Mencjanten bly ven beruften, tot hare decharge opdevoorfz Zegelen moeten worden gheichreven; We fullen de Duplicaten van alfulcke Reeckenin- Jfnacndegeintereflèerdens overgeleverc vverden- *j mogen volftaen met het Zegel van drie ft uy- ws, indien het verreeckende by ontfangh ende 'Jeefgeenduyfent guldens komt te importeren ·,

L V I I I- . Item fullen opeen Zegel van twaclfftuyversge- fchrevcn moeten worden de Minuten van alle Koop-ccduilenvanHuyien, Landen of andere ie* Meubcle als Immeuble Goederen; Item, van alle Procuratien ad Negotiay Contracten, endeipe- cialijck daer onder mede begrepen de Contracten tufleheri Capireyncn, hoogere ende mindere Mi- litaire Officieren ter eenre, ende hare Solliciteurs

ter andere zyde aenghegaen wordende, Cherte-

griende

aelf ftuyvcrs, indien den felven ont-

uytgave de fomme van duyfcnt guldens

partyen, Atreilatien, Certificatien , Inilnuatien> Proteften, foo in materie van Wiifcl, overwey- gcringe van acceptatie of betalinge , als in andere iaecken ende voorvallen; Item, van alle Policien van Aftcurantie, endegeneralijck van alle andere Ailen, hoe die oock genaemt iöuden mogen wor- den , die hier vooren onder geen minder of meer- der Zegels explicite zij η begrepen, fonder onder- fcheyt of de felve vooreen Secretaris, Notaris of ander publijcq Perfoon , of wel onder de handc fullen wefen geichreven, L IX. Van gclijcken iullen de Minuten van alleHuyr- Cedullen van Huyièn, Landen, Schepen, ende andere Immeuble Goederen , *tzy deièlve voor, een Griffier, Secretaris, Notaris of ander publijcq Perfoon, 't zy oock onder de handt fullen worden- verleden, gheichreven worden op een Zegel van

je daer boven komen tebeloopen"; alles op een L"?" 1 -ondert gulcJens, te verbeuren by die Μ die als Rendanten eenigc Rceckeningen in S?1 Vr0rfz nictSezcgeIt zijnde, fullen hebben ^cnofovergclevert; Behoudens nochtans, dat 22? ψ"fameert fullen wefen alle Reeckenin- Goï8 ^Cn ful!en worden van eenige Kercke- ienWc f" VGaft"hu3T fcn' Wees-huyfen, Admocf- ^1 uv?/ Cn^Tic{u-huyfcn> Leproos-huyfen, %2T ' H71,gegeeft-huyfen , Diaconycn , ïicnendIr · α e Van aIIe andere Huyfen, Colle- ^enpie Γ τ Ken dic Van pubhjeque Aelmoef- ^MU, legaten of giften in't geheel of ten 1U,llei^vorden onderhouden. öcMin            L VI I Wbi>!tenvanal,cK^ingh, Schuldt ende SW&i midtfgaders van alle AcT: en van

6 Κ                            drie

-ocr page 1071-

Pkcaten. y Boeck 9. Tit.

10 34

drie ftuy vers, indien alle de Jaren huyr in de Huyr- Cedullen begrepen, te famcn beneden de vijftigh guldens fullen komen te bedragen j van fes ftuy- vers, ibo de fèlve boven de vijfrigh tot hondert guldens toe; van twaelf ftuy vers, indien defelve een fomme van hondert guldens ende daer boven, tot twee hondert guldens toe komen te importeren-, ende indien de fèlve de voorfz fomme van twee hondert guldens fullen komen re excederen , ibo fal als dan daer toe ge-employeert worden een Ze- gel van eenegulde vier ftuy vers; Ende fes hondert guldens ende daer boven komende te bedragen, een Zegel van drie guldens-, Behoudens nochtans, indien defelve Huyren een fömme van duyfènt gul. fullen komen te excederen, de voorfz Huyr-Oedul- len gefchreven fullen moeten worden op een Zegel van iès guldens : Ende fullen op de oude Huyr- Cedullen geen Huyren mogen worden gheconti- nueert ofgcprolongeert, maer fullen alle continua- tien en prolongatien van voorgaende huyren, op nieuws moeten worden gefchreven op een gclijcke Zegel, als hier vooren in reguard van de eerfte Huyre ie geftatueert; Des indien de voorfz Huyr- Cedullen van prorogatien ende continuatjpn een opfichte van allede/aren huyre, by den anderen gereeckent, gheen hondert guldens fullen komen te bedregen, als dan de felve fullen mogen volftaen midtsghefchreven wordende op een Zegel van drie ftuy vers j alles op pcene van hondert guldens, te verbeuren by den Griffier, Secretaris, Notaris, ende alkandere die defen fullen komen tecontra- venieren. Dat voorts uyt krachte van de Kuyr- Cedullen , in voegen voorfz niet ghequalificeert zijnde, den Verhuyrder geen recht fal hebben van eenigh Verbandt op des Huyrders Huysraet, Bee- ften, Vee, of andere Goederen, noch oock den Huyrder ende Verhuyrder cenighe Periönele ver- binteniflè tot malkanders laffen fullen vermogen te pretenderen, maer yeder van hun beyde foodanigh van alle Obligatien ende Verbinteniiïèn fal weien ontflagen, als of van de voorfz huyre noyt eenigh Contrair, of Conventie aenghegaen was* des dat van't voorfz Zegel exempt fullen zijn de huyren van Huysjes in de Sreden, die ghewoon zijn by de "Weeck verhuyrt te worden, midts niet hooger als tot drie guldens en daer beneden in de Verpondin- ge aengeflagen zijnde. L X. De Minuten van alle Obligatien, 'tzy defelve onder handt, of by een Griffier, Secretaris, No- taris , of ander pubhjcq Perfbon fullen worden ge- paflèert, indien de felve geen hondert guldens ful- len komen te bedraghen, fullen defelve moeten worden gefchreven op een Zegel van drie ftuy verss ende de voorfz ibmme excederende tot twee hon- dert guldens toe, op een Zegel van iès ftuy vers j ende van twee hondert guldens, tot üks hondert guldens toe, op een Zegel van twaelf ftuy vers ; Ende alle andere Obligatien, de voorfz ibmme van fes hondert guldens excederende, op een Zegel van eene gulde vier ftuy vers, op een pcene van vijfcigh guldens, te verbeuren by die gene die dit Articul dire&elijck of indirettelijck fal komen tccontrave- nieren, ende dat daer en boven op foodanige on- gezegelde of qualijck-gezegelde Minuten, nochte op de Groflèn daer van uytgegeven, geen recht ge- daen, noch a&iegeinilitueerc fal mogen worden

voor en al-eer het voorfz defe£t ghepur

de 21j

geert.

gherequireerdeZegels daer opgh£n>.«mfe n.                                                                    &en%j

LX I. De Minuten van alle Inventariffen endf Ail

icvdinpcn ende iuhdivifip» ,— .Λ«'

ca

van fcheydingen ende fubdivifien vanee dels, Sterf-huyfcn, of van eenige andSE?

ren

·-" uytwelckeeninficht, ende tot welck

bruyek de felve, 't zy onder de handt, of l?gC" een publijcq Pcrfoon fullen worden verleden 2* gemaeckt, fullen moeten worden ghefchreverfon een Zegel van eene gulde vier ftuy vers, indiei Kr beloop van alfulcken Inventaris of Acfe vanfd 'dingeoffubdivifie (delaften endefchuldenafeiï togen wcfende ) komt te bedragen van drie ίϊοη dert guldens tot twecduyfent guldens toe· endè de felve meerder komende te importeren, totviif duyfent guldens toe, op een Zegel van twee £uldl acht ftuy vers; Ende boven de voorfz vijf duyfcnc guldens bedragende, op een Zegel van drie gul- dens j Des foo wanneer de felve InventaniTen cf Aften van fcheydingen of fubdivifien geen drie hondert guldens fullen komen uyt te brengen, volftaen fullen mogen met een Zegel van drie Ituy. vers. L X I I. De Minuten van alle Atlen van cautie, guarand, indemnké, van aditie of repu diatic van eenige erf- fenifle, van authorifatie ofCommiflieopecire Vooghden ende Curateurs van Certiiicatienrande gemaeckte Tarra, van de lenghte, breere, ofte; valeur van eenige Laeckenen, ende andere Waren, by de Tarra-rneefters, foo voor den Geredite, als voor Notaris ende Getuygen gepaifeert wordende, fullen worden ghefchreven op een Zegel ran fes ftuyvers·, op pcene van vijfrigh guldens, te ver- beuren by die gene die de lelve Aftens invoegen voorfz niet gezegelt wefende, gefchreven of uyt* geven fullen hebben. Xj Λ. 111* Ende fullen van alle Adten, Inftrumenten enè obligatoire Befcheyden, daer by de Contrahentei J wederzijdts tot het een of ander te doen, te pra*· I ren, of te betalen fullen wefen geobligeert, um 1 defelve onder de handt fullen wefen ghemacdoe moeten worden gefchreven twceal-eeas-lurdcna j Inftrumenten of Exemplaren, ende ycdervan dien | gefteltop het Zegel hier vooren breederge-cxprxv-; ièert; Gelijck mede alle SecretariiTen,,W of andere publijcque Perfoonen, van alle de βw> ■ ten van de Aden, Munimenten, Bcwflff^ Contraaen, Obligatien, ^^f±lJ van alle andere Aften , hoedanigh,>cm j welcke benaminge de fèlve oock toüdffl,^JTl zijn, [gehouden fullen zijn «nfto^ «^μ j ren van de Minuy t, op te maecken p»>* j Gros; Edoch in reguard van de U^^

wederzijdts obligatoire Aden, Contra Inftrumenten, fullen daer van moeten

vorütf1

gemaeckt twee diftinO-e Groflèn, Ί^^ ^ gezegelt wefende op eefi Zegel» mS61*^"

vierde-part van 't geen daer o_pde w« ^

erdc-

ge-extendeert LDes foo by aMijJ»^bedragen

part geen twaelf ftuy vers foude ^» iulJcn ** als dan de voorfz GroiTen %ψ^5^^ den op een Zegel van twaelf ituyve . ^ de felve Groifen te ghelijck verkiacrt          0

-ocr page 1072-

Raeckende het Kleyn ZegeL

loli

jgniialiteyt van het Zegel daer op de Minu- geflagen, gefchreven moeten worden op een Ze-

^%

,-jjot wefen gefchreven: Dat oock byniemant, ! gel van twaelf ftuy vers, indien de ièlve boven de

vijfhondert guldens komen te beloopen jende van iès ftuy vers, foo de ièlve vijfhondert guldens ende daer beneden fullen komen te importeren, tothon- dert gnldenstoe} ende maer hondertguldens, ende daer beneden bedragende, fullen de ièlvegefèhre- ven werden op een Zegel van drie ftuy vers, op een pcene van hondert guldens, te verbeuren by die genedieopfoodanigh een Ordonnantie of Affig-

ie/1," ooCk foude mogen zijn, eenige authentijc- V!icoPiei1 of Extraften gemaeckt, of eenige Pa- Ψϋ Reaueften» Inftrumenten, Aften-, Ge- Γ ften} Munimenten, niets uytgefondert, van ie benaminge de ièlve oock fouden mogen ? fuJlen mogen worden gheauthentiièert, als

opeen

Zegel van Ces ftuy vers.

LXIV.

Dar alle Notariflèn alvoorens de Minuten van k Aften en andere Inftrumenten hier vooren ver- kit) teperfe&eren en te voltrecken, gehouden Mett'ziji op den Eedt ten aenvang van hun Ampc ie/), iet recht van 't voorfz Zegel te ontfangen, lader dat fy het felve Zegel aen de Perfoonen voor kf comparerende ,fullen vermogen te crediteren, der wat pretext het oock foude mogen wefen, op ppeyflcvan vijftighguldens, opyder A&eoftc grument daer van fy 't voorfz Zegel fouden mo- M hebben gecrediteert. Dat voorraen alle Declaratien , Specificatien, tóen van Befteck, ende aennem'inge van eenighe li'crcken, waer by yemandt over leverantien van laren, Koopmanfchappen , Materialen, midtf- pdersover verfteckte Arbeydts-loonen, Vacatien, ΰφφεα, Salaris of verfchot, ten lafte van het Gemeene Landt» van de Steden, van eenige Col- kgicn,Ambachten', Gerechten, Polders, Dijcka- giert, ofre van eenige andere Corpora, Societeyten BiieGildcnsjin defe Provincie refïderende, eenigh Ét lal komen te pretenderen , indien de felve KIen komen te importeren twee hondere guldens,

natie ongezegelt ofte quafijek gezegelt weiènde, eenige penningen ontfangen, of oock eenige beta- linge of overwyiingegedaen fullen hebben. L X V I. Dat alle de voor-verhaelde Aften, Inftrumenten ende Geichriften, hoedanigh die fouden moghen weien, fullen moeten worden gefchreven op her. Bladr, daer op de voor-verhaelde Zegelen füllen zijn gheflagen, fonder eenige omflagen te mogen gebruyeken, of eenige Aftensof Inftrumenten op eenige halve ofte door-gefheden bladen te moghen. fchry ven, op pcene van hondert guldens te verbeu- ren by die gene die delen fal hebben tegen-gegaen, ende boven dien voor een geheel Jaer van fijn Ampt ende Bedieninghe te werden ghefufpen- deert. L X V I I. Alle Verloven die voortaen aen de Militaire Offi- cieren gegeven ende gedepefcheert fullen werden, fullen moeten werden gefchreven in reguarde van de Collonels, Lieutcnant-Collonels ende Majors» omme buyten 's Landts te mogen gaen, mitfgaders van Rithmeeftersende Capiteynen, iöte Paerdc als te Voet, op een Zegel van acht guldens; ende

tèdaer boven, füllen moeten worden gefchreven I in reguarde van alle mindere Officieren, op een Ze- f een Zegel van fès ftuy vers j ende indien de felve j gel van vier gulden, op pcene dat de Verloven an- ders gefchre ven of gequalificeert zij nde, fqllen zijn

fΚ

onwaerde, en boven van hondert guldens, te verbeuren by diegene die fich van eenigh ongezegelde of qualijck gezegelde Verloven fullen hebben bedient. LXVIII Dat voortaen niemand t in defè Provincie fal ver- mogen te drucken eenige Billietten vanverkopin- gc of verhuy ringe van eenige Wooningen, Huyfên, Landen, Thiendcn, Gewaflen, Vruchtcn3Renten, Obligatien, Schepen, Meubile ofte Imraeubilc- Goederen, Aftien, Crediten, Waren ofte Koop - manfehappen, midtigaders pock eenige Billietten van befteedinge van eenige Wereken, of van eenige andere faecken, die publicquelijck by affixie ofte aenplackinge fullen werden bekent ghemaeckt: Item, van verfoeck ofnoodinge ter Bcgraeffeniffë, ten ware hy alvoorens in handen fal hebben een Mi- nu te, gefchreven op een Zegel van twaelf ftuy vers, ende onderteeckent by diegene die de felve ial wil- len laren drucken: Des ibo wanneer iöodanigh een Billiet fal komen tebegrypen meer als een parceel of parthye van Goederen, infoodanigh een geval de voorfz Minuten ghefchreven lullen werden op een Zegel van tweeguldcn acht ftuyversj ende ial den Drucker defel ve Minuten moeten by hem hou- den ende bewaren, ommet'allen tyden» als hem het gcdruckt Billiet vertoont lal worden, te konnen aenwyfèn, dat de Minute behoorlijck gezegelt, en 's Landts recht daer van betaelt is : Ende omme pertinentelijck te konnen weten, by welcke Druc- 6 Κ 2                           kers

«ckeningeende fpecificatie fullen weien beneden Kthienguldens, dat als dan de ièlve van hét voorfz %1fjllen wefen ge-eximeert, fonder dat van de Orènnantien ende Affignatien die op de voorfz Waratien, Specificatien ende andere A&ens hier |*rcn gementionneert, eenigh verder recht van «Zegelfal werden betaelt: Ende ten eynde hier ^e metmoge werden gefraudeert, ibo fullen die ψ die bevonden fullen worden een ongezegelde yiijck gezegelde Reeckeningh of Specificatie /ƒ Gemeene Landt, ofte de andere hier vooren «lonneerde Collegien te hebben overghele- hd fi mc^ een Vierde-Vart van nec portant " *icl]cReeckeninge of Declaratie, indien de Rondere guldens ende daer beneden fal komen |agpn; ende een fomme van vijf en twintigh ls' in gevalle de voorfz Reeckeninge de voor-

iNd

"ommc van hondert guldens fullen komen

^ erenj, Ende fullen in gelijcke pcene verval- i3egiCn^dieopalfulcke ongezegelde of qualijck f Ee · ckeningen ende Declaratien eenighe f iitajin Jntljn of Affignatieageflagen, ofte eenige Wn 11 Α" fullenhebben : Deigelijeks fullen ' ^voorfh onnanrienende Affignatien, die

--..v.ve gemeene Landt, de voorfz Ste- l*lyecni«rΙ λ ' Gericnten> Polders, Dijckagies, htcn, Έ atldere Corpora, Collegien en Socie- pln y^feeniB? andere refpeÖen of oorfaecken, en2ijn ge-excipieerCi fullen werden

-ocr page 1073-

Pkcatcn, y.Boeck p.Tit. den-, Degroote en kleyneSteden

1036 kers foodanige Brieven ende Bi

Sftfo

gedrucktj foo fuUendeiêlve Druckers gehouden zijn hare Namen ende Woon-plactfen onder de felve Billietten tedrucken, op pcene van honderc guldens te verbeuren by die gene die fijn Naem on- der devoorfz Billietten niet ial hebben gedruckt, of de voorfz Minute behoorlijck gezegelc zijnde, iiiet lal konnen exhiberen. L X I X. Alle inveftituren van Leen-goedercn, bedragen- de in waerden (es hondert guldens ende daer boven, tot duyfent guldens toe, fullen móeten werden ge- fchreven op een Zegel van ecne gulde vier ftuyvers; van duyfent guldens tot drie duyfent guldens, op een Zegel van drie guldens; van drie duyfent tot fes duyfent guldens, op een Zegel van fes guldens > van fes duyfent guldens, tot twaelf duyfent guldens, op een Zegel van twaelf guldens ·, ende alle andere Leenen de voorfz iömme van twaelf duyient gul- dens in waerde excederende, op een Zegel van vier en twintigh guldens. L X X. Alle Thol ende Poorters-brieven, fullen moe- ten werden gheichreven op een Zegel van drie ftuyvers. L X X I. Alle Atteftatien de vÜα, om daer op eenïghe Lijf-renten of Fenfioenen, 'tzy tenlafte van het Gemeene Landt, 'czy vaneenige particuliere Ste- den, Collegien of Corpora loopende, teontfangen, fullen moeten werden gefehreven, ibo de termy- nen van de felve Lijf-rente, die onder de voor- fchreve Atteftatien ontfanghen fullen werden, beloopen Ses«guldens, ende daer boven, op een Zegel van           ·——■                 *----- 0-3-0 Hondert guldens en daer boven, op een Zegel van------                ------ o- 6-0 Twee hondert en vijfcigh guldens ende daer boven, op een Zegel van ------ 0-12-0 Vijf hondert guldens ende daer boven, op een Zegel van           ——------1-4-0 Duyfent guldens ende daer boven , op een Zegel van           ——             ------2-8-0 Ende fal niemandt, wie hy oock foude moghen zijn, onder fyne Quitantie, fonder de voorfz At- teftatie de vitα, eenige der voorfz Lijf-renten ofte Fenfioenen mogen beuren of ontfangen, ende oock niet vermogen onder een ende de felve Atteftatie, verfeheyde cermynen te combineren, ten ware het Zegel, op de welcke de Atteftatie fal worden ghe- ichreven, naer proportie wierde vergroot, op pce- ne dat de Ontfangers, Thefauriers of andere Per- ibonen, de voorlz iiytgifce fonder devoorfz geze- gelde Atteftatie gedaen hebbende, de voorfz uyt- gifcen in hare Reeckeningen niet rullen ghelcden worden. L X X I I. Ende op dat dit Middel met den meeften dienft van den Lande, ende ionder fraude gepractifeert, midtfgaders alle moeyelijckheyt en onfeeckerheyt in het colleftercn van dit Recht wegh-ghenornen mogen worden, foo fullen tot het felve Middel ge- zegelde Blancken ghebruyeken, ende de Zegelen daer van by de Ed. Mog. Heeren Gecommitteerde Raden inde jreipe&ive Quarcieren bewaerc wor-

midtlgaders andere Collegi

tieren

foodanige quantiteyt Papieren endeFran Τ gefneden in forme naer het gebruyek vand S?*/ haerder refidentie mogen overfeynden ? ^ Zegel daer op ghedruckt te worden, IflfN t'haren behoeve fullen oorbaer vinden ma fel ve forterende, ende adviferende waer toe** t foorte dienen fal: Ende omme de defeften in dr te konnen fuppleren., fullen de ghemelteH Gecommitteerde Raden verforgen alle de F^^ chynen en Papieren die in voorraet lullen moSn worden gezegelt.                                    ™ L X X III. Dat alle de Secretariffen ende NotariiTen van Heerlijckheden, Ambachts-Heerlijckheden ende Dorpen , haer Billietten fullen halen inde Steden daer de Verpachtinge van de Gemene Middelen over haer ReiTort geichiet, op poene van lesron- den ;tc yeerrigh grooten 'tpondt te verbeuren op eick Biljet dzt contrarie gehaelt lal worden L X X I V. Den Commiimiïs van 't KleynZegel en fahen niemandt eenige kleyne Zegelen uyereyeken, ca | aen de refpe&ive Steden, of die by de Steden da toe zijn geauchorifeert, op privatie van fijn Ofe Des dat de Griffiers ende Secrctanilèn refpconc van de Ho ven van j uftitie, de Κ amcr van Reafe· ninge, ende Lecn-Kamer van de Graeffcli/dkn vanHollandt ende Weft-Vridlandt, midtlgaders de Secretaiiften van den Hage, haer Biljetten fuücn halen van den Commiflaris ·, ende de lelve Biljet- ten teyekenen, eer fy die uyfgevcn. L X X V. De voornoemde Griffiers ende Smartten refpecTrive van de Hoven van Juihrie·, Reedccn- kamer, ende de Leen-Kamer van de Gracfrelijck- hey t van Hollandt, eenige gezegelde Papieren en Franchynen van den Commiflans van het Kleyn Zegel ontbiedende of ontfangende, fullen gehou- den zijn daer van de betalinge te doen alsvolght: De gene die haer eygen Franchynen ende Papieren o vergefonden hebben, voor het recht van ιίψ alleen, ende die geen Papieren ende Franchmn overgefonden hebben, boven het recht van όψ, oock van de waerdye van de Papieren ende rwi- chynen diefe gezegelt fullen ontfangen hem· L X X V I. De Griffiers, Secretariffen ende ^°£." cTreurs, fullen verforgen, datfe t'allerrtyden* leyfoortenvangezegeltPapierendeFg^ voorraet hebben, om de NotariiTen m ö» deSecretarifleh op de Dorpen, ende?ie In ende Opgezetenen defer Provincie, t^ de foecke daer mede wel te konnen voorn > ^ welcke fy die fullen diftribueren, jn»* ^ voor betalen het recht van't ^leï'n „parque- daer boven de waerde van hetPapi * .'fa ment -, Ende fullen de Secretanfte\°*J enii

kladde of ghcfchcurdePapieren °m ci)jDJDii: reeckeninge mogen brengenden o ■· faris verwiflèlen.             ._ _ T L X X V11

Saioock niemandt, ^ieh

L^Qrad, tl) 'e

fich vermogen te dienen van een ra -j^, or of groot, dataf-ghefcheurt, do0*l om^éfC anderfmtsgevitieertbevondenword^         c?

-ocr page 1074-

Raeckende 't Kleyn Zegel.

2CBlancos, of ander ghefch reven Papier "^ 1 eken , gebruyeken, ofanderiints applicercn·,

Ordonnerende ende ftatuerende voorts, dat deiè Onfe Ordonnantie alomme in de Provincie van HoUandt ende Weft-Vrieiland t punftuelijck in alle fynePoinften ende deelen onderhouden ende achtervolght ial worden. Ende ten eynde den in- houde van dcfen alomme geobièrveert ende in het werek gheftelt mach worden, ende niemandt van 'tgene voorfz is ignorantie en praetendere j Ont- bieden ende ordonneren Wy de Praefidenten ende andere Raden van Onfe relpettive Hoven, ende alle Officieren en Magiftraten ·, dat iy dcfen jegen- woordigen alomme doen ende laten publiceren, ter plaetfe daer men ghewoon is publicatie te doen $ Laftende voorts den Advocaet-Fiicael ende Procu- reur-Generacl, ende allen anderen Officieren enefe Juiticicren deièr Provincie refpc&ivelijck, mulga- ders de Secretariilèn, ende andere dk tot de Col- lecte van het Kleyn Zegel in de refpective Steden ibuden mogen weien geordonneert, ende ipecia- lijck mede den Commiflans van het Kleyn Segel, allen ende een yegelijck op privatie van hunne Of- ficien ende Ampten, den ïnhoude van defen in alle iyne Articulcn ende Poindten, op de pcencn ende boeten hier boven vcrhaelt, nacr te komen ende te onderhouden, ende in cas van contraventic, de iclve te doen nacrkomen ende onderhouden, oock de calange teghens de Contraventeurs van defen, felisby praeventie te mogen doen* Alioo Wy tot den dienft van den Lande fulcks bevonden hebben te behooren ·, Aen Ons niet te min reièrverende denaerder interpretatie ende Ampliatie van dele Onfe Ordonnantie. Aldus ghedaen endegearre- fteert ter Vergaderinge van de Hceren Staten van HoUandt ende Weft-Viieflandt, in 's Graven- Hagcden2 3 July 1677. Onder ftondt, Ter Ordonnantie van de Staten. Gcteeckent, Simon van Beaumont.

j rwee hondert guldens op yeder foda- door-gheiheden of ghevitieert

ïïSiföb

cLl blancos ot Papier, ende boven dien als Sarbitralijck, ja felfs naer gelegentheyt van jtckcnacndenLyvegccomgecrt ende geftraftte *orden' LXXVIII' ''J ""■' De voorfz Collefteurs fullen genieten voor haer moeyte en on koften van de collecte, den veertigh- Lpenningh, boven de waerdye van het Papier, Ζ veder Zegel, daer voor by de Colle&eurs niet ^eer(omogen worden afgevordert als fespennin- m> fonderdiftinilie vankleyne ofgroote Zege- 'Cn'                   L X X I X. Dat alle de boeten ende poenen in deiè Ordon- nantie vermeit i fullen worden gheappliceerc een (ferdeten behoeve van den Aenbrenger, een derde ten behoeve van den Officier, ende een derde ten behoeve van den Armen. L X X X. Datboven de Officieren van den Lande, die de calange ordinaris competeert, de voorfz calange legensdeFraudateursofContraventeurs van deiè onfe Ordonnantie ipecialijck mede fal mogen wor- deng/jedaen by de Comniifiariflen van hetKleyn Zegel in de refpèctive Quartieren, als mede by alie ende een yegelijck die ioodanïge fraude of con- traventie foude mogen ontdecken of achterhalen Djprïventie. L X X X I. DatdefeOniè jegenwoordige Ordonnantie? be~ pa of aenvangh ial nemen met den vijfthienden vandeaeiiftaendc maendt van Auguilus defesjaers $11,

Waerfchomvinge van de Staten van HoUandt endeWefi-Vrieflandt , geen Landen, Huyfen of andere vafle Goederen te ver huy ren f onder Huyr-Cedulle met het behoor lij ck Zegel, in date den derden April 1677,

|E Staten van HoUandt ende Weft-Vries- Iandt; Alle de gene die defen fullen fien oftehooren leien, Saluyt. T>oen te weten: Dat Wy in ervaringe gekomen zijn, dat ïeelcPerfonen, fcgens Onfe goede meyninge en jjtoitic, hare Huyfen, Landen, ende andere vafte «oedercn verhuyren, endedeverhuyringen con- gjctco, fonder de Cedullen van dien te doen «lleii op een behoorlijck gezegelt Papier , ende [o ψ Scnegen zijn daer inne te voorfien: S O O r ' ?at ^Υ goetgevonden hebben te ordon- Λ te ftatuercn > gelijck Wy ordonneren «e ltatueren by defen, dat alle de geene die eeni- txTl Landen> of andere onroerende Goc g» Komen te verhuyren, van de voorfz verhuy- £ vam, trëaders vande continuatie of proroga- <tdullen iullen m°eten doen maeckenHuyr- ^ζΓ ! λ doen coucheren en fch ryvenop ^arreftep S °rdonnantie C°P huvden by Ons die ^vo^f'fJ^^ > °P Pane>dat die §ene *an dP »«?, ullen w°rden geene Huyr-cedullen ^tn^r^^y^11» Landen> of andere i* Goederen te hebben gemaeckt, fullen

verlieièn het effect van de voorfz verhuyringe, en noch tegens een derde recht van den Huyrdcr ver- kregen hebbende, noch oock tegens de Verhuyr- dersof Huyrders felfs fullen hebben eenighhetal- derminfte recht of adie, tot preftatie van de voor- fehrevehuyr, ofvoldoeningeder.beloofde Huyr- penningen, veel min van eenige retentie of legael Hypotheecq, uyt wat ooriaecke die oock ibude moghen fpruyren , ende fchoon de voorfchreve huyringe ende verhuyringe by den Huyrderofte Verhuyrder felfs ibude moghen zijn geadvoueert ende erkent, midtigaders op de pcene van twee hondert guldens daer en boven, foo wel by den Huyrder als Verhuyrder te verbeuren, Ende op dat niemandt hier van eenige ignorantie en preten- deren , foo begeeren Wy dat dek alomme gepubli- ceert ende geaffigeert ial worden daer het behoort, ende in gelijcke gelegentheydt te gefehieden ge- bruyckelijck is. Gedaen in den Hage den derden April 1677. Onder ftondt, Ter Ordonnantie van de Staten.               Gcteeckent, Simon van Beawmnt. DEN

-ocr page 1075-

103 DEN.THIENDEN TYTEL, Behelfende alle de Pkeaten, Ordonnantien, Rcr lutien ende Confenten op Jt ftuek van den Duyfentften, Vier-W dertften , Twee-hondertften , ende Hondertften penning in de Provincie van Hollandt ende Weft-Vrieflandt geheven.

Inflruiïie tot de quotifatie van den Tiuyfentften penningh voor den Jare 16 f 4, vak dm * δ 1 SieGrootPlacaet-Boeck 1 Vol. Pag. Γ520.                                                        SJWl

ï.

2.    Waerfchouwinge tot het invorder en van de refi'anten van den*Duyfentfien penningh) enéeh //1 Ontfangers geen Interefiente voldoen voor blijckvan de betalingen vanden i2januaryi(>6i. SkG l Placaet-Boeck 2 Vol. Pag. 2793. 3.    Waerfchouwinge nopende het exhiberen van de Originele Rente-Brieven, genegotteert op het Mi del van den'Dtiyfentflen penningh, vanden 13 January 1662, Aldaer. 4,. Waerfchouwinge van de Staten van Hollandt ëndeWefi-Vrkfanè op het betalen van den Twee-hondertflen jpcnningh. In date den derden Fe· bmary 166 f.

gedaen te hebbén, daer over naer exigentie van la- ken gecorrigeert, oock felfs by opfettelijcke over. tredinge, met effeftive caflatie geftraft lullen wor- den , fonder dat de ielve Ontfangers hier omtrent eenige uytibnderinge van Perfoonen, of ecnighe verichooninge van yemandt fullen hebben te doen, ofte admitteren. Ende in ghevalleyemandr, of eenige aen de Hooge Regeringe van Onfen Lande of aen de Magiftrature in de Steden participerende ofwel eenige Ampten of Bedieningen van Polkie of [uftitie van den Staet, of van de Steden bcklec- dende, buyten vermoede in ghebreecke mocfrrca blyven haren taux in't vooriz Middel, voor den voorfz eerften Mey toekomende te voldoen» dat alle foodanige naer den voorfz dagh, boven ende behalven haren taux gehouden fullen zijn totecne mulfte over hare nalatigheyr, noch een ghereck; vierde-part vanden felven taux op te leggen ende te voldoen, daer van de voorfz Ontfangers fullen hebben te verantwoorden, oock by naerlatigheft daer vooren in haer privé executabel wefeni op è& diegene, die anderen met een goedt exempel!!*■ hooren voor te gaen, felfs in geen faute bevOnden mogen worden. Ende ten eynde niemafldrdaer van ignorantie pr^tendere , maer alleende een yegeliick weten moge, waer naer hy J^PJvJ reguleren; Laften ende beveelenWy, datddea alommeghepubliceert ende geaffigeertial»wj" daer fulcks behoort, ende te gefchiedengeüruyc lijck is. Gedaen in dqn Hage den derdeatebtuary 166 f. Onder ftondt, Ter Ordonnantie van de Staten. Geteeckent, Herbt.-vanBemnont,

E Staten van Hollandt ende Weft- Vrieflandt. Allen den genen die defen iullen fien of hooren lefen, Saluyt. T>oen te weten. Alfoo tot verval van de groote koften en laften, daer mede den Staetdeièr Vereenighde Nederlanden beladen v/ert door den Oorlogh, die den felven Staet van het Rijek van Engelandt onrechtvaerdigh wort aengedaen, onder anderen by Ons goetgevonden ende inghewillight is, den opheffvan een Twee-hondertften penning over alle Onie Inghczetenen ende Onderdanen, midtigaders op de vafte Goederen, in den voor- ièyden Onièn Lande , Buyten-Gezetenen toebe- hoorende ; ende dat noodigh ende redelijck is, dat het felve Midde-l niet alleen ipoedigh, maer oock eenpaerlijck gedragen en opgebracht werde ·, SOO IST, DatWy omme 't voorfz falutair ooghmerck te conièqueren, goedtgevonden , geordonneert, ende geftatucert hebben, gelijck Wy goedtvinden, ordonneren ende ftatueren midts defen, aen geene ïnwoonderen van Onièn Lande van Hollandt ende Weft-Vrieilandt, of anderen, binnen den felven Onfen Lande Vafte Goederen befittende, naer den eerften Mey toekomende eenige Renten, Interef- fen, Tra&ernenren, Peniïoenen, Ordonnanten, of anderiints, eenigerhande penningen fullen be- talen ofte voldoen, dan midts henluyden alvorens hy Quitantie of Verklaringe van de reipeftive Ont- fangers van den Twee-hondertften penningh ghe- blecckenzijnde, dat de vooriz Perföonen effeiti- velijck ende ten vollen betaelt hebben 't gunt fyluy- den in den vooriz Twee-hondertften penningh hebben te gelden; op pcene dat die gene der vooriz Ontfangers die bevonden fullen worden contrarie

5. TVaerfchoumnge van de Staten van Hollandt endeWefi^riJ raeckende'tfelvefubjeB. In date denthiendenFebruaryifóó. E Staten van Hollandt ende Weft-Vries-   ofte laften van den Oorloge, *""**&. landt, Allen den genen diedefen fullen   derVereenighde Nederlanden, te ^0φ fien, ofte hooren lefen, Saluyt. Geënte   Lande, onrechtvaerdelijckisaengeg F^fecoS. weten ι Dat Wy tot verval van de koften   andere middelen, goetgevonden w ^φ

-ocr page 1076-

ftaeckende den Duyfentflen en Twee-hondertften penningh. Ί 03 ρ

wnindenopheffvan eenen Twee-hondert- ff penningh, toe bevorderinge van prompte vol- fn^ge van dien, geordonneertende geftatueert Ctben ordonneren ende ftatueren midts deièn; ceene Ontfangers van Onfe gemeene Landts u'ldclen) ende Rentmeefters van Onfe Domey- aen eenighe Inwoonderen van Onièn Lande 1101 Hollandt ende Weft-Vrieilandt, of anderen inden felven Lande, vafte Goederen befitten- i naer den eerften Mey toekomende, eenighe Lenj Intereflên, Traftementen, Penfioenen, Ordonnantie11 of anderfints, eenigerhande Pennin- ceniüllen nebben te betalen ofte te voldoen} dan midtshenluyden alvorens by Quitantie, of Verkla- tingevande refpeftive Ontrangers van 't voorfeyde pdel van den Twee-hondertften Penningh ge- fecken zijnde , dat de voorfchreve Perfoonen öfeftiTClijck ende ten volle» betaelt hebben, *t gunt frluydenin den felven Twee-hondertften penningh i#en te gelden, op poene, dat die geene der voor- fchrevc Ontfangers, die bevonden fullen werden contrarie gedaen te hebben, daer over naer exigen- lïyanfiecken gecorrigeert, oock felfs, by opfette- ïjeke overtredinghe met effecKve caifatiegeftraft fiillenwerden, fonder dat de ièlve Ontfangers daer ontrent eenige uy tfonderinghe van Perfoonen, of eenige verfchooninge vanyemandt, fullen hebben te doen ofte te admitteren.

Ende in ghevalle yemandt, ofte eenighe aen de Hooge Regeringe van 't Landt, of aen de Magiftra- ture inde Steden participerende, ofwel eenighe Ampten ofte Bedieningen van Politie of Juftitie van den Staet of Steden bekleedende, buyten ver- moede in ghebreecke mochten blyven, haren taux in 't voorièyde Middel, voor den vooriz eerften Mey toekomende, te voldoen, dat alle ibodanige naer den vooriz dagh, boven ende behalven haren taux, gehouden lullen zijn, tot eene mulclre over harenaelatigheydt, noch een gerecht vierde-part van den felven taux, op te leggen ende te voldoen, daer van de vooriz Ontfangers lullen hebben te ver- antwoorden , oock by naelatigheyt, daer vooren inhaer privé execurabel welen, op dat aliöo dw geene, die anderen met een goet exempel behooren voor te gaen, felfs in geen faultcn bevonden mogen werden. Ende ten eynde een yder weten moge, waer naer hy hem hebbe te reguleren ·, Laften ende bevelen Wy, dat defen alomme in den voorieyden Onlèn Lande gepubliceert ende geafligeert fal wer- den , daer fulcks behoort, ende in gelijcke faecken tegeichiedengebruyckelijck is. Ghedaen in den Hageden thiendenFebruarij 1666. Onder ftondt, Ter Ordonnantie van de Staten. Wasgctecckent, Herbt. van Beaumont.

6. Waerfchomvinge van de Staten 'van Hollandt ende Wefi-Vrieflandt, raeckende 't feheftibjeffl. In date den twïnttghflen Maert 1666*

E Staten van Hollandt ende Weft- Vries- landt, Allen den genen die defen fullen fien ofte hooren leien, Saluyt: T)oen te weten, Dat Wy tot verval van de fware kib} die den Staet der Vereenighde Nederlan- den genootdruckt wert te dragen, door den fwaren ende onrechtveerdigen Oorloge, daer mede den fcfren Staet lbo te Water als te Lande by continua- öewerdtgedruckt, naer voorgaende rypedelibe- ■jKie, hebben goetgevonden endegerefolveert, tot «n ophef van een Twee-hondertften penningh goorden toekomenden Jare 1667, met dien ver- ende, dat foo wel Burgemeefteren ende Regeer- *«mdcSteden, als Schouten ende Gerechten StCenLande, fullen werden gechargeert, ge- Fdefelve gechargeert werden bydeièn, ende icKs gehouden zijn te verantwoorden vijfmael j«»olle iloth van de Quohieren van den Duyfent- gpenningh inden Jare 165-4 geformeert, fonder Γ van yets te mogen defalqueren, dan alleenlijck öuxatie van Perfonen die t'zedert den voorfz c'ói+uyt de voorfz Steden, ende Jurifdiclien

iloth gevoeghlijck mogen ende konnenuytvinden ende opbrengen, foo authoriièren Wy defelve, om't kort daer aen jegenwoordigh bevonden wor- dende , in den haren by nieuwe tauxatie, verhoo- gingeende anderiints ibodanigh te mogen omflaen, als iyluyden'met demeefte eigaliteyt inallerecht- matigheydt fullen bevinden te behooren. Ende naerdemael de voorfz verantvvoordinghe van de Quohieren d'Annoic»^. als boven vaft- gefteldt zijnde, Onfe goede intentie indicndeele binnen het Diftritl: van eenige Dorpen niet foude konnen vverden voldacn, ten ware de iaecke by veranderinge van voorighe Reiblmie in date den thiendenjunij des voorleden Jaers, raetkcndcde Landen ende andere vafte-Goederen , Buyten- gezetenen toegekomen hebbende , eenigermatcn wierde gefaciliteert j Soo verftaen Wy , dat alle Landen, ende andere vafte Goederen of Gerech- tigheden , binnen den voorieyden Onièn Lande van Hollandt ende Weft-Vrieflandt gelegen, die voor ofte in den voorfz Jare 1654, ende fulcks ten tyde van 't formeren der Quohieren van den Duy- fentften penningh , Luyden buyten den ièlven Lande gezeten, aenghekomen hebben , ende die midts dien oock explicite in 't ièlve getauxeert zijn, ichoon genomen daer van naderhandt Oniè Ingeze- tenen of Onderdanen by koopofanderfints Eyge- n aers zij η geworden, dien-onaenghefien daer van den vooriz geconfenteerden Twee-hondertften penningh lal moeten worden betaelt, foorbehou- dens nochtans aen de Pofleflèurs van de ièlve hef recht vande ordinaris doleantie, by foo verre iy/ met Eede konnen verklaren, foo veel niet gegoed t *                                          te

K?en« Do,rPen met der woon vertrodcen zijnde, £n°a lhineeni8e andere Stadc >ofin eenigh w3 ν * η van °nfen JLaiïde van HolIandc cnde $dv& kdt W00naCnI:igl1 zijn » ende aldaer

^alvo aenSeweien werden, midts dat daer ^iolutip?nS aCn °ns gedoceert > ende daer op Striptt0t veriIllnderinge van 't eene, ende ver- "^ziin pVa!ï tandere Qü°hiergenomen ialmoe- iende S °P datde voorfeyde Burgermeefte- ^outcno f iders vande Stcden ' midtfgaders nüe berechten van de Dorpen, 'c voorfz

-ocr page 1077-

Boeck. 1 o.Tit.

194°                      Placaten. 7 te zijn, als iyibo over de Perfonele, als over de voorfz reële tauxatle hebben te gelden} Des dac den af-flagh door de voorfz doleantie vallende, niet ter plaetfe van hare Wooninge, maer ter plaet- fe waer de voorfz vafte Goederen gelegen zijn, min- der betaelc j ende oock wederom aldaergeiuppleert lal moeten werden. Edoch foo wanneer van ibodanige vafte Goede- ren naer date deifès, onie Ingezetenen ende Onder- danen by koop of anderfinrs Eygenaers lullen wor- den , dat de ielve dien-onaengefien 't Middel van den Duylentften ende Twee-hondertften penningh fubjedl: fullen blyven ·, fonder dat dienthalven eeni- ge doleantie plaetfe hebben fd,maer dat in 't rcguard van de doleantien, die de Poffèilèurs van Ibodani- ge Goederen naermaels mochten komen te doen, alleenlijck reguard genomen fil mogen werden op

defommediefy over hare perfonele tauv^ u ven de reële fchattmge over de voorfz vaftr ren gedaen, t'haerder Woon-plaerfe h2°*

talen»ende dat des niet te min de felve aen ^ Goederen, oock in de begrootinge van h ü Capitael, als een gedeelte van hare MiddTVi confidereertende gerekent fullen moeten \ X Ende ten eynde alle ende een yegcliick wJ waer naer hy hem hebbete reguleren, Γη ® lijckmedein 'ckoopen van eenige tAgÜS uyt handen van Buy ten-gezetenen, harc3 ningc daer naer maecken mogen; Laften Wv d ί defen alommegepublicecrt endcgeaffigcertfil^ den daer fulcks behoort, ende in geüjda&rfS ■gefchiedcngcbruyckchjckis. Gedaen in den hZ' den 2o Maert ι 666. Onder ftondt, Ter Ürdon

nantie van de Staten. Ger. Berk van Bem

mmnt.

7·

contrarie gedaen te hebben, daer overnai van laken gecorrigcert, oockfelfsby opfettcr.W' tredinge, met efreclive cafiatie geftrafc fullen wor- den , ibnder dat de felve Ontfangers hier οηη;κΙ eenige uy tfondcringe van Perfoonen, of ecni|ifj verfchooninge van yemandt fullen hebben tccW' of re admitteren; oock acn diegene die aen dei Hoogc Regeringe van Onfcn Lande ofte m k[ Magiftrature in de Steden participerende, ofwel 1 eenige Ampten of Bedieningen van Poficic tftel Juftitie van den Staet, of van de Steden bcUec-j den, eenigebetalinge alsvooren te doen, tenzyj henluyden alvcorens blijeke , dat de/ik/uren j taux in 'tvcorfz Middel voor den voor/z cerflcnj * Mey toekomende hebben voldaeii) ofdatfyaiv derfints, boven ende behalven haren taux nocaj een gerecht vierde-part van den felven taux fullaij SOO IST, dat Wy om't voorfz falutair oogh- i hebben becaelt: Gelijck dan voor defengeftatuca'

kdgtOhadRdtdo

merek te confcqueren, goedtgevonden» "geordon- J is, ende als noch vaftgheftek wordt by defen, m neertendegeftatueerthebben, gelijck Wygoedt- ; foodanige Regenten, Magiftraets-pcrfoonen,C'f| vinden, ordonneren ende ftatueren midtsdefen, · Bedienden als boven, voor den voorfz eéfPf dat de Ontfangers van OnfbGemeene Middelen, j * Mey toekomende, haren.taux niet betaelti»·]

bende, gehouden fullen zijn tot cene mulfcora hare naerlatighey t, noch een ghcrecht vierde# Variden felven taux daer en boven op te leggen WM te voldoen, opdat die gene, die anderen metern | goedtexempel behoorenvoortegaen, ™ffi®l fautc bevonden mogen worden : Ende!W> i refpeftive Ontfangers van 't voorfz WW "?! den Tweehpndertften penningh, daer ft

ende Rentmeefters van Oniè Domeyncn, aen geen Inwoonderen van Onlèn Lande van Hollandt ende Weft-Vricflandt voornoemt, of anderen binnen den felven onièn Lande bcfittende eenige vafte Goederen of Obligatien, Los ende Lijf-renten, loopende tot lafte ioo van de Gomptoiren in den ièlven onfen Lande, als van de Steden ende Dor- pen binnen defë Onle Provincie refi derende, On- |

gerealiièerde fchulden van particuliere Perfoonen j nentelijck hebben te verantwoorden, oOC ,^ alleen uytghefondert, naer den eerften * Mey pleeghde nalatigheyt daer voren in hacr pfl ς

cutabel welen. Ende ten eynde niemai ignorantie pra:tendere,maer alle en°ece^Jeri, weten moge waer naer hy hem hebbete r q,<··_ laften ende bevelen Wy, dat aden f^fK, bliceert ende geaifigeert lal worden »c" fö, hoort, ende tegefchicdengebruyckelij^· daen in den Hage den f 13 Fekmrj i&* Onder ftondt, Ter Ordonnantie van de btaten. Geteeckent, Herbt.wvB(J * November.        f i9^lfï6ê'

toekomende, eenighe Rcnthen , Intereflen ,Traite men ten, Penfioeiien, Ordonnanten, ofte anderfints , eenigerhande penningen fullen be- talen of te voldoen, dan midts henluyden alvorens by Quitantie of Vcrklaringe van de refpeftiveOnt- fangers van denTwee-hondertften penningh ghe- bleecken zijnde, dat de voorfz Perfoonen effecti- yelijekende ten vollen betaelt hebben 't gunt fyluy- den in den voorlzj Twee-hondertften penningh hebben te gelden; op peene dat die gene der voorlz Ontfangers of Rerïtm: die bevonden fullen worden , InhetTlacaetvanden i^July\66%heeftghefiaen

Voort ishetfelve conform het bovevflaende.

-ocr page 1078-

• Raeckende den TwGC-höndertiienpeftningh,             104,tj É Ordonnantie <van de Staten njan Hollandt ende Wefi"Vrieflandt j mier dm Qphejf van een Twee-ïoondertfien Êeimingh. In date den fes-en-t'win· tïghfien Vebruary i6yi.          h '                  ' · ■               * .*" · "

»E S&ten van Hollandt ende Weft-Vries- land! s Alle de gene die deiên fullen fien ofte hooren leien, Saluyt. 'Doen te weten: Dat ' Wy by de jegenwoordige gelegent- t-dt ende toeftant van tijdt ende faeckén, voor Siit van den Lande, goet ende nóodigh ghe- *\fn Rebben te doen heffen een Twce-hondert- ineoflingh'» uyterlijckendeflnalijck te voldoen iecrften Mey toekomende5 indien ver-

ièn alwaer de ièlve inmaniere voorizoriginelijck getauxeert zijn geweeft * Dat voorts mede ghelijck recht yanvervQlgh, ende executie lal mogen wer- den gebruyekt, ende m 't werckgeftelt, ten aenfien van alle nieuwe tauxatien, ende verhoogingen die bevondeniulicnwerden in, ofnaerdenjareióó'/ te weien ghedaen inkrachre van de authoriiatien, vervat in voorgaende Oniè Reiölutien van dates reipe&ive den twintighften Marti, ende veerthien- den Oétober 1666, endevijfthiendenMarti \66f in 'treguard van Peribonen ten tyde van het doen der voorfz nieuwe tauxatien, ende yerhoogiiigen ghewoont hebbende inde reipectiveSteden ende Plaetfen alwaer de ièlve nieuwe tauxatien ghe- daen zijn $ midtfgaders oock tegens hare Erfghe- namen, voor' fob veel defelve Periönen of hare Erfgenamen ten tyde van 't doen der voorlz execu- tie binnen mccr-ghemelten Onièn Lande van Hol- landt ende Weft-Vricflandt fullen werden ghevon- den, alles ter ibmme toe van het jonghfte billiet van iömmatie, haer voor haerluyder vertreck, ofte verhuyiinge toe-ghefonden gheweeft zijnde, ende voor foo veel eenige Periönen ofte Boedels in eefii- ge Stadt of Plaetiè van den voorichreven Onfen Lande van Hollandt ende Wcft-Vrieflandt perfo- nelijck getauxeert geweeft zijnde, binnen den iel- ven Lande noch vafte Goederen beiittende, haer metter woon buytende Provincie mogen hebben begeven, dat in't ièlve cas de voorfchreve Stadt ofte Plaetiè alwaer de voorfz tauxatie is gedaen, fal hebben ende mogen ghebruyeken recht van ver- volgh ende executie op de voorfz vafte Goederen, voor foo veel die de voorfz getauxeerde Perfonen noch zijntoe-behoorende, mitigaders oock voor ibo veel de ièlve Goederen haer noch toegekomen hebbende, ten tyde als fy hen metter woon buyten Onièn Lande van Hollandt ende Weit-Vrieflandt begeven hebben, bevonden mochten werden t'ze- dert by haer te wefen gcalieneert, naer dat Burger- meeftercn ende Regeerders, of Schouten, ende Ge- rechten van de Stadt ofte Plaetiè alwaer de voor- geroerde peribnele tauxatie is gefchiec, terfaecke van defelve Goederen overfchryvinge hadden ge- daen aen de Regeerders of't Gerechte van die Stad of Plaetiè , onder wekkers Jurifdi&ie de voorfz vafte Goederen zijn gelegen} midts datinaUede voorfchreve gevallen de voorichreve executie ghe- daen, ende voor foo veel het in de machtvan da Vervolgers fal zijn, voltrocken werde binnen den tijdt van een Jaer van den voorichreven vier-en- twintighften Decemberlaetftleden af tereeckenen: Ende dat alle Officieren, Magiftraten endejuiticie- renvande Steden ende Plaeticn alwaer de vooriz Periönen of hare Erfgenamen, ofwel hare Goede- ren binnen de voorfchreve Onièn Lande van HoU landt ende Weft-Vrieilandt, in voegen voorfic vervolght, ende ge-exeeuteert lullen werden op haren Eedt verplicht, ende gehouden fullen zijn^ niet alleenlijck de voorfz executie in den haren ef- feit te laten iörteren > maer oock die, voor ibo veel des noot zy, met hare authoritey t, ende krachrda- ] dige afliftenrie te handthaven, te fty ven, ende te 'ftereken. 6 L                         Ende

tode

<JatfoowelBurgermeefteren eride'Rcgcer-

M inde Steden, als Schouten ende Gerechten ^platten Lande, gehouden fullen zijn te verant- woorden vijfmael hét volle iloth van de Quo'hie- (nwndeö'Duyfcmften penningh , indcnjare .fu «formeert, ende dat op den voet ende naer ^proportie, volghcns de welcke de Anticipatie- tnningen hier bevoorens by Ons uytgefchreven mn, conform deLyfte daer van zijnde > daerte- ?ensdegemelre Burgermeeftercn ende Regeerders jade Steden, midtfgaders de voorfz Schouten en Gerechten inde Dorpen, om 't voorfz iloth ghc- roe^hlijckte konnen vinden, ende opbrengen , gc- authorifeert fullen zijn, gehjckdefelveipecialijck geauthori/êert werden by delen het kort, 'twelck daerae/ifoudemoghen werden gevonden, in den haren by nieuwe tauxatie, verhooginge ende ander- fiuts, iöodanigh te mogen omilaen, als fyluyden net de meefte egaliteyt in alle rechtmatigheydt b'inden fullen te behooren,' ibnder nochtans op tfondament of onder pretext van de voorichreve diorifatie haer te mogen aenmatigen de facültey t (aiyemandrbuyten voorgaende corporeleprefta- te» van den Eedt op 'tftuck van de doïeantien |arrefteert, binnen den tijdt daer toe geprefigeert, beden degedane tauxatie te verlichten, ofte ont- tób, dire&elijck of indirecl:elijck in eeniger ma- nkten·, Edoch om 't voorfz iloth destegevoegh- lijckcT te konnen vinden, hebben Wy aen Burger- roecfleren ende Regeerders in de Steden, midtiga- «rsaende Schouten ende Gerechten ten platten We, byfpeciale overgifteende authorifatie ver* m> ghclïjck lienluydcn refpectivelijck vergunt s'crdt by deiên, het recht van ver volgh ende execu- fc van alle foodanigePerfonen, en hare Erfgena- wh als in den haren gequotifeért ge weeft zijnde, «aerhant van daer zijn vertrocken, endle ten tyde Tjn tdocn der voorfchreve executie noch ineeni- pteden, en Plaetfen van Onfen Lande van Hol- lende Weft-Vricflandt fullen werdengevon- > ende dat in voegen ende manieren hier naer- 3rf"τ * tcwecen' datde Perfoonen die inden *» u [e *$$& indcn baren effeclivelijck ghe- Cfl          * ende tenfelven *yde aldacrinhct «cckl 'Cïf i^iddcl getauxeert zijn, midtfgaders öiixaf151? u gCnamen over 'c üeIooP van de voorfz «mot ζΓ ? mogen werden vervolght, ende des Wnü1 r ,metter daedc ge-executeert, alomme iJpP? °nfen Lande van Hollandt ende Tonden          dc daer defelve tollen werden ghe- koruKn -7Cn ende infuicker voeghen alsfoude ^rfcluevep^S^g^hieden, byfoo verre de *oonachf.' u erlonen » °fte hare Erfgenamen noch bwaren binnen dcStcdcn, cndePJaet-

-ocr page 1079-

;.ï 04Z                     Piacaten. 7. Boeck 1 o. Tit. Ende by lbo verre over, ofte jegens foodanighe j Jatenverhoogen, en het andere toter-l" executie eenige dilcrepantie, ofteoppofitiefoüde te laten verminderen, lulcksfalnK) ü|ilfflc mogen vallen , tuflehen die gene die uyt krachte [ met kenniflè, ende op voorgaendeQ1^'^ van de boven-gheroerde attthorifatie de executie 1 Refolutie, maer anders niet.         ^^jieflr 'J -'·          ' J ' 'M :n <:c f '           L Dat wyders de Steden van nu voorts t haren vryen wille met geobligeert gCS W4 gewoonelijcke anticipatien voor 'tpC -e; doen, veel min voor het felve olaLi T?lte' ftaen, maer datde Dorpen, endeS ?lc de geordonneerde anticipatie-penninpen ΐ c

lijck voor haer fouden gelieven te doen vrywilügh. houden wefenop'tfpoedighftcn K3£l gen , onder ghenot van gdijeken intereft £3 S reden daer voor profiterende zijn, ende dat ^e de executie teri platten Lande van wegen 'toZ - Landt, ofte van wegen de Steden die de Σ3 anticipatien fouden mogen hebben ghedaen, nir? anders fal mogen m 't werek gcffelt werden dan acn het Gerechte voor degeheele maffi, ende geen' iints aen de particuliere Ingezetenen hooft voori hooft, blyvende aen de Schouten ende Gerechten de facultcyt ende de macht om deinninge van dien! aen de felve particuliere Ingezetenen te doen opiö-J danigenwyiè ende maniere, alshetmctdemeeitej gevoeghlijckheydt, ende metdeminftc bef\w- niflè van de felve Ingezetenen falkonnengefée-j den. Ende tan ey ndc niemand daer van ignorantie I pra?tendere, nemaer een yegelijck weten moghcj waer naer hy hem hebbc te reguleren: Laitodc Wy dat defe lal werden gepubliccertcndcgcaffi-i geert alomme daer het behoort, endcin g/iclijckci faecken te gefchieden gebruyckelijckis, Gcdaertf in den Hage onder Onlen grooten Zegel op den | lès-en-twintighften Februari) des Jaers 1672. | Onder ftondt, Ter Ordonnantie van de Staten. Geteeckent, Herbt.vmBiitmonti

van de faecke in goede confeientie lullen vinden te behöoren, fonder nochtans haer om eenigerhande Oorlaeck , of op eenighe geallegueerde redenen, hoedanigh defelveoock fouden mogen wefen, te 'fullen mogen aenmatigen eenige diipofitie, waer door het iloth van eenigh Quohier, in den voorfz Jare ïö^gemaeckt, ineeiugen deele lbude wer- den vermindert, ofte waer door yets minder in de Beurfe van 't Landt foude komen acn het beloop van de volle iömme, waer naer de refpectiveanti- cipatien fucceilivelijck uytgefcbreven zijn, en dat de voorichreve deciilen ende Sententien van de voorfchreve Heeren Onfc Gecommitteerde Raden in de refpcctïve Qu>artieren fonder eenige pro voca* tie, revifie of ander remedie of redres van Rechten, of Politijcque diipofitie onderworpen te zijn , pundlruelijck ende precifelijck naegekomen, midtf- gaders uyt den naem en van wegen de Hooge O ve- righeydt metter daet ge-execuceert lullen werden. Alles met dien-verftande, dat by foo verre de Ma- giftraten ende Gerechten van beydede Plaetfèn; te weten, lbo die geene die de executie is dirigerende, als die gene onder welckers gefagh endejuriididie de executie lbude moeten gefchieden, met onder- linge over eenkomingegeraden ibuden mogen vin- den , -in plaetiè van 't voorichreve vervolgh ende executie re doen, ende te laten gefchieden , het eene Quohier ter concurrentie van de tauxatie te

Waerfchowwinge 'Van de Staten van Hollandt endeWe^Vrie^nitl Regenten gekeeckige in den Twee-hondertfienpenningh een vierde-fort meer tem talerh IndatedenfefihiendenAj)rili6-]2. mulcte over hare nalatigheyü, noch een ghcreckj vierde-part vanden lèlven taux op te leggen^ te voldoen, daer van de voorfz Ontfangers/^' hebben te verantwoorden, oock by naerlatigne daer vooren in haer privé executabci weet Lallen voorts ende bevelen alle Ontfangcrs w Onfe gemeeneLandtsMiddelen, W*W fters van Onfe Domeyiien, aen geene MTgl ren van OnfenLande van Hollandt ende vv ai Vrieflandt, of anderen befittende binnenden ven Lande eenige vafte Goederen fggg Losende Lijf-renten, WPK-feJÖ^· deComptoiren m den voorfz unp JTo^ Hollandt ende Weft-Vrieflandt,alsvan^

\E Statenlandt.iien of•meten :26 Februari laetftdoen heffen een Tlafte van Onfe goderen in Onlèn Lordre begrepennoemt daer overtot naerder efclaigevonden ende gende ordonnerenyemandt, of een't Landt, of aen

refiderende , ongcrealifcerde fel* fjjl^ culiere Perfoonen alleen uytghefondeft 5 j vijfthienden Mey toekomende, ecmg» ^, Intereflèn, Traftementen , PenΗψ££φ* nantien, of anderfmts eemgerhandc: r^άα te betalen , ofte te voldoen» dan mi^ ^η d- alvoorens by Quitaotie, of VerklaOT,■ $

ticiperende, of wel eenige Ampten of bedieninge van Policie, Juftitie van den Staet of Steden bekle- dende, buyten vermoede in ghebreecke mochten blyven haren taux in't vooriz Middel, voor den vijfthienden Mey toekomende te voldoen , dat alle foodanige naer den voorfz dagh, boven ende behalycn haren taux gehouden fullen zijn tot eene

-ocr page 1080-

'Raeckendc dm Twee-h

'Hl benvoldaen, ofdatiyanderiïnts , boven endebe* halven haren taux, noch een gerecht vierde-part van den ièlven taux fullen hebben betaelt, op dat die geene, die anderen met een goedr exempel bc- hooren voortegaen, ièlfs in geen faultcn bevon- den mogen werden. Ende ten eynde niemandt daer van ignorantie praïtendere, nemaeralle ende een yegelijck weten moge waer naer hy hem ial hebbe te reguleren j Laiten ende beveelen Wy, dat deièn gepubliceert ende geaffigeert ial worden alomme daer fulcks behoort, ende in ghelijcke iaecken te geichieden gebruyckelijck is. Gedaen in den Hage den ièfthienden April des Jaers ons Heeren ende Salighmaeckers ieithien hondert twee en tièventigh. Onder ftondt, Ter Ordonnantie van de Staten. Wasgcteeckenc, Herbt. van Beaumont*

r jÖntfangers van 't voorfeyde Middel van Twee-hondertilen Penningh ghebleecken -He dat de voorfchreve Per/bonen effeclrive-

S

h «ai

vollen betaelt hebben, 't gunt iy-

den in den felven Twee-hondertiten penningh E te gelden, op pcene, dat die geene der voor- AevcOfitfangers, die bevonden fullen werden Ltniriegedaen te hebben, daer over naer exigen- QiVanfaecken gecorrigeert, oock felfs, by opiètte- rdceovertredinghe met effeftive eaiïatiegeitraft ilefl werden, fonder dat de fel ve Ontfangers daer ontrenteenige uytiönderinghe van Perfoonen, of tfiikeverfchooninge vanyemandt, fullen hebben yggtj ofte te admitteren ; oock aen die geene (üeaen de Hooge Regeringe van 't Landt, of aen (kMagifttature in de Steden participeren, ofwel {üugheAmptert ofce Bedieningen van Politie of fiiüitie van den Staet of Steden bekleeden, eenige italiiw als vooren te doen, ten fy alvoorens ijcke,D dat de felve haren taux in 't voorfchreve Middel voor den eeritcn Mey coekomende heb-

10, Waerfchomvinge van de Staten van Hollandt endeWefl-Vrkflandt\Z tot het bet alen van een Capitale Leeninge van twee-mael den Twee-hondertfleri penningh, in Geldt of'gemaecktGout oj'Silver, voor uytgavgh AvgufiL In date den veerthienden Jufy 1672.

§E Staten van Hollandt ende Weft-Vrics- ' landt. Allen den genen die deièn iullen iienof hooren leien, Saluyt. T>oen te weten : Dat Wy naer rypen overlegh van tóen, ende menighvuldige deliberatien, oock tffloverftaen ende opdeièrieuie recommandatie Rnden Heere Ψηηεβ van Orange, gehouden over Èecuytvinden van gherequireerde prompte Geldt- middelen in den tegenwoordigen hooghdringen- dmnoot, tot beralinge van de Militie, endever- valv2nanderelaften vanden Lande, geconiènteert «ébewillighc hebben in een Capitale Leeninge, jyalledcvermogende Ingezetenen en Gegoeden a Wen Lande van Hollandt en Weft-Vnellandt ttffijcn, naer proportie van den taux waer mede TOemvoordigh in den Twee-hondcrtiren pen- Jjnaengheflagen zijn, totfulcken erMe, dat per van de Getauxeerde in 't vooriz Middel, by °rme van Leeninge aen den Lande fal hebben re gieren twee-niael de fommediehy in den ïwee- «Mcrrften penningh heeft te gelden ■, des dat de ^ungefal worden ghedaen in twee termyncn en jen, waer van de eerfte paye ter concurrentie ζΚΜηTwee-hondertiten penningh by deRe- E d ' TCnde de gene die aen de HooSe R egeringe , en Lande, of aen de Magiïtrature inde Ste- J'Partiaperende, of eenighe Ampten ofBedie- kf ^"Policie, ofjuftitie van den Sraet ofte iPpv°bekIedendcziin, invoegen als'de felve in Φ£μJcke Pubii«tien, noopende den opheff Hccifi Wee"llqnc'errftenipenningh breeder ftaen ζην ρ ,ceertJ w moeten worden voldaenvoor ^eGet e" Au&ufti acnftaende, ende by de an- oden a"ÏCL-rcie Ingnezetenen ende Gegoeden, hendel'J fhlenden Augufti daer aen volgende; %cürrc5t vcede Pa7e °f weder-helft, mede ter "e van een Twee -hondertiten penningh

byde Regenten, ende die aen de Regeringe als vooren participeren, prsecifemoeten worden op- gebracht voor den twintighften Augufti aenitaende, ende by de andere Inghezetencn ende Gegoeden, voor de expiratie van de felve maendt ·, op pcene dat diegene die voor de expiratie van de voorfz da- gen reipeitivehaer contingent niet iöuden mogcri hebben voldaen , gehouden fullen weien boven het iel ve noch daerby te voegen wegens het ghe- pleeghde vermym, een vierde-pact meer als de vooriz taux ial komen te bedragen, opyederver- fuymde termijn, fonder eenige korcinge, onder prajcexfvan doleantie, over hecMiddel vaneen Τ wee-hondertiteri penningh, ofanderilnts te mo- gen doen, midts daer vooren wegens de vooriz ge- fmneerdeCapitalcn, ghenietende intereft tcgens vier ten hondert in'tjaer; toe wekken eynde ren behoeve van de Furneerders van de vooriz Capita- lcn , ende hare Erfgenamen, of haerluyder A£tie krygende, fullen worden ghepaflèert Obligacien, of Rente-brieven tot lafte van ?tghemene Landt. Des dat liet de Ingezetenen van de reipeitive Ste- den en Plaetièn vry ial ftaen, haren voorfz taux of Leeninge van twee-mael een Twee-hondertftcn penningh te voldoen,-ende opbrengen in contant Geldt, ofwel ingemaeckt Goudt of Sifver, mee dienveritande, dat de felve voor deOnct-Goudr, in gevolge van Oniè Placaten vari date den vijfden Ocirober i 663 ghewierekt zijnde, fülleri ghenietea achticniveertigh guldens twaeïfftuyyers, en voor yeder Once Silvef vitii dë'groote Kèür drie guldens vijfftuyvers, 'mihifèi* ëïide meerdei' quanfiteyt, oock van beter 'énsiè^flechter Alloy haër advenant ghereedcentj Ende ψΐ tot den ontfangh van de Vootfz penningen'y bjFvan 't Silver als vooren, by de Magiftraten van de refpecl:ivë Steden, ende Ge- rechten ten platten Lande de noódige ordres ghe- *L ι                        ftelt

-ocr page 1081-

'ïö^f              . Placaten.' 7. ilelt, encïe'tJielVcverVcJgens ten Comptoirevan de Ontfangers Van de Gemene Middelen overghe- bracht worden. Des dat het Goudc en Silver we- gens het platte Landt» gefumeert ia! moeten wor- den ten Comptoire Generael, aen denOntfanger Mr. Maerten Pauw, ibnderdat terfaecke van de voor-geroerde CapxtaleLeeninge, eenige nieuwe Sommatie-Cedullen fullen worden uytgheibnden; maer ial een yeder hem hebbe te reguleren, ende de betalinge binnen den vooriz geprasrigeerden tijd hebben te doen, achtervolghende de Sommarie- Cedulle van het jonghfl: uytgefonden ende ontfan- gen Biljet over den Twee-hondertftcn penningh.

10.1%;

Boecfc

Ende ten eynde nicmatidt daer Van · praccendere , nemaer alle en een wfr*»* moge, waer naer hy hem hebbe te tl f tits% geren Wy, dat defen ghepublkeert8m' k' geert ial worden alomme daer iülcks bek?ge* in gelijcke faecken te geichieden eheSfi en(k 1 GedaenindenHageden 14 JifffiP^M Heeren en Salighmaeckers 1672. Jaei*Qnfes Onder ftondt, Ter Ordonnantie van de State. Geteeckent, Herbt.VanBeiumw

ÏVaerfchomvinge 'van de Staten vanHollandtendeWeft-Vriefki dt raeckende die meer der fullen willen betalen als hare quote. In date èi        '

II

f»

twintighflenjulyi6]2.                                                        "" t!e&en

onder wekkers reifort de furniiTementen van de penningen fullen wefen ghedaen : Maer dat oock alle degene, die boven de voor-gheroerde twee tauxatien in comptante penningen, Gout of Silver een derde meerder fullen komen tefurneren, der iêlver in voegen voorfz gefurnecrdcCapitalen, χ- genshaerluy der genegen theyt ende btgeerte met ί lullen mogen afgelofi; worden, voor en akeraiic de gene die hare tauxen alleen ende fondcr vciiioo- ginge fullen hebben betaclt» middgadcrsal/can- dere Capitalen tot lafte van den Lande op Rcntcot' Intereft loopende, afgheloft fullen we/en. Ende ten eynde niemandt daer van ignorantie pratende- ren, nemaer alle ende een yegelijck weten moge waernaer hy hem hebbe te reguleren; begeren Wy, dat defe lal worden ghepubliceertendegeaffigcerr, alomme daer het behoort, ende in gelijckefaecken te gefchieden ghebruyckelijck is. Gedaen in den Hagedcn 2<)July 16jz. Onder ftondt, Ter Ordonnantie van de Staten. Geteeckent, Herbt.<vanÜM"mt·

E Stïteri van'Hollandc ende Weft-Vries landt, Allen den genen diedeièn fullen fien, ofte hooren lelèn, Saluyt ~~

weten t Aliöo Wy met (onderlinge aen- genaemheyt in ervaringe komen, dat verfcheyde van Oniè Ingezetenen ende Onderdanen, in vol- doeninge van oniè jonghfl: ge-emaneerde Publica- tie van date den veertienden deièr loopende rnaent, over de te doene Capitale Leeninge van twee-mael den Twee-hondertiien penningh, daer op de fel ve ilacngequotilèert, meerdere fommen van pennin- gen zijn aenbiedende, om daer over volgens den voet van de voorfz Publicatie, Ren te-brie ven ofte Obligatien tot lafte van den Lande ontfanghen. SOO IST, DatWy, om tebetuygendatOns ïbodamge pralen tatien in aller manieren wel geval- ligh zijn, goedtgevonden ende geordonneert heb- ben , vinden goedtende ordonneren midts deièn ,· dat niet alleen de penningen de wekke boven de voor-geroerde twee tauxatien worden aengeboden, aengenomen, ende daer over Renté-brieven ofte Obligatien gedepefcheert fullen worden, tot lafte van de Comptoiren ende Ontfangers van Oniè Ge- mene Landts Middelen inde Steden» alwaer, of

Waerfchouwinge van de Staten <van Hollandt ende Wefi-VrHpnit, aengaende de doteantien van den Twee-hondertflenpenningh, In dattiwp®' t kienden <Augufli ï6y'x.

l L·*

de voldoeninge albereydts voor den vijftig Mey daer aen volgende hadde moeten weten gne- priefteert, geene doleantien gheadmitteert üu worden, onder hoedanigen pretext)B^rfo fundament het oockfoude mogen ^"1°^ noch worden verfocht, ten ware nochtans^8 ' diefoudenwiikndolerenbinnenfesVVeecKcnwa 'tuytfeynden en ontfangen van dcBiljcttcfl ^ daer over aen de Heeren OnfcGecomfflJ^ Raden in 't een of't ander Quartier > ofacn èa giftraten vandeFiaetfenhaerder *™άζα[^[ζ& iulcks volgens ordre van den Lande nwctg ^ den, fouden mogen hebben gcacidreileerr,

JE Staten van Hollartdt ende Weft-Vries - landt. Allen den genen die defen fullen fien of hooren leien, Saluyt. 'Doen te weten < Dat wynaer genomen ad vis van de Heeren Oniè Gecommitteerden, met rype deli- beratie van Rade reflecTrie maeckendeop de tegen- woordige conjunclure van tyden ende faecken, en op de doleantien de wekke fouden behooren gead- mitteert te worden van die gene, die fouden mey- nen in't Middel van denTwee^hondertften pen- ningh te hoogh^etauxeert te zij^ byOns in den vooriz toeftandt van faecken ingewillight en geor- donneert, te warden geheven, pgoedtghevonden ende verftaen hebben, datnoopendede betalinge van den eerften Twee-hondertften penningh den fes en twintighften February laetftleden, voor den loppendenjare by On$f gecon|èn.teert, waer van

voorkominge van een totael verval n \ m. Middel iutó perplexe cQpjun^iire, 0 l?c!ccfl

-ocr page 1082-

Raeckende den Twee-hondertfteii penningL

νώ alk & doleantien ten opfichie van de éénderde Twee-hondertiten penningh over ffoopenden Jare boven den voorfz eerf ten by £ eCConienteert, t'eenemael afgeiheden en van

Goederen ofteEfreéfcen opfoodanigen maniere in 't geheel hadden veriooren» t'zedcrt dendagh dat den laetftenTwee-hofldertftcn penningh by haer hadde moeten wefén voldaen» darde ièlve iniiilc·* ken gevalle, enopdevoorfe fundamenten en ve- rificarien tot de doleantien geadmitreert fullen mo- gen worden, midts dat de ièlve Ingezetenen ende Gegoeden binnen den bchoorlijcken tijdt, enfulex voor de reipeftive dagen op de wclcke de betajinge van den Twee- hondenften penningh ten uytter- ften fullen weien geftelc, de vooriz doleantien ko- men re doen -, Ordonnerende dat defbrme van de vooriz doleantien nopende het vordere by den ou- den voet ghelaren ial worden, in voegen dat die gene die beneden de twaelfduyfentCaroli guldens zijn getau xeert, haer addres aen de Magiftraten en Regen ten inde S tcden, en die daer bo ven aenghe- ilagen zijn, aen degemélte Hceren Oniè Gccom* mitteerde Raden gehouden iullenzijn te nemen ' Ende ten eynde de vooriz Oniè goede meyninghe puncTuélijck ge-executeert en nacrgekomen moge worden, ioo ordonneren en bevelen Wy, dat deiè alommegepubliceert en geaffigeert ial worden daer iulcks behoort, en in gelijcke iaecken te geichicden gebruyckelijck is. Gedaen in den Hage den 17 Auguiti desjaers Onics Heeren en Salighmaeckers ïójz.                                         * Onder ftondt, Ter Ordonnantie vande Staten. Geteeckent, Herbt.vaaBeaumont.

ïïdtgewefenfüiïenworden, gclijck die afge- Sn envan de handt geweien worden by deien , foo veel de ièlve doleantien ibuden mogen SfljffCfiindeêrt opdenaf-flagh van de waerde

iicterioratie van de Goederen, Huyièn, Landen,

en van andere eirè-

^.brieven of Obligarien

Ldiedegoede Ingezetenen en Onderdanen bin- idefcOfliè Provincie, of in de nabuyrige Pro- oien enDiftrita by de Vyanden geoccupeert, f!wck wel elders fouden mogen befitten, Tonder fliiien of de voorfz Landen geinundeert ende de afacGoedfireninigelijcks geincommodeert ofte pwoordigh buyren d'opfichc en de directie van fWgenaers fouden mogen wefengefteltofniet·, adat mede op 't felve fondament fullen worden Édneden alle doleantien van diegene, die binnen iteOnfe Provincie ghegoedt zijnde, elders hare rèon-p Iaetfen hebben i Edoch by aldien het mocht toen te gebeuren, dat eenige Oniè Ingezetenen é'Gegoeden binnen deiè Onfe Provincie hare do- iantieri komen te funderen op efFecüve fchaden, lede felftdoor riet af-branden vande Huyfen,ver- kiênra/inarc Goederen op Zee, door ghcleden kicqueroeten of ander fints fouden mogen hebben geleden, foodanigh dat de corpora of elïeiten t'ee- nemael ibuden weien gheperimeert en verimolten, nètbf de voorfz Ingezerenen en Gegoeden ten >ege bewefen konde worden, dat de fel ve hare

Waerfchowwinge <van de Staten van Hollandt ende Jfrefl-Vriefandt, van hetopbrengen van een tweede Capitale Leeninge van twee-mael den Twee f hondertjïen penningh, in Geldt ofgemaeckt Gotfdt ofsilver. In date den feveft entwintighften Augufii lóji.

I Staten van Hollandt ende Weft-Vries- landt. Allen den genen die defen fullen Ken of hooren leien , Saluyt. T)oen te weten} Dat Wy tot noodigh verval van ware lallen vanden Oorlogh, daer mede den tder Vereenighde Nederlanden in 't gemeen, WnOnfen Lande in 'tbyfonder, fonder op- engedruckt wert, goet ende noodigh gevon- .«wben, naer rypen o verlegh, ende met een- c foeftemroingc van de Ridderfchap en Ede- ' "»«tigaders de Gedeputeerden van de Steden, Jf" name ende van wegen de Heeren Burger- eren ende Vroetfchappen hare refpe&ive --palen, op de ièrieuie recommandatie ende ■■ n»nge van den Heer e 'Prince van Orange, ri rn ende derden Twee-hondertiten Ρ lullen werden geconverteert, foo als de S,??S? WQrdm bydefen in een CaPita" " znv^A yfde{lcbbenvan wegens de gcmelte ïdecS Rlddcrfchap ende Edelen, midtfga- • van u putePrden vande Steden uyt den name Wchar,^1!deHeeren Burgermccfteren ende ^fentt f" W#* Principalen voorfz, ^Canif r ^!11^ wordt by defen in de "**oenΙ α£&"&» by alle de vermogende ' £e doe,, G^oedenin den voorfz Onfea * Qae proportie van den taux waer

mede fy jegenwoordigh in den vooriz Twee- hondertiten penningh aengcflagen zijn, totiülckcn erleile, dat yder van de Getauxeerde, in 't vooriz Middel b^y forme van leeninge aen den Lande ial hebben te furneren twce-maelde ibmmedichyiri den vooriz Twee-hondertiten penningh heeft ts gelden \ Des dat de bcralinghe ial werden gedaen in twee termynen en paeyen, waer van de eerile paeye ter concurrentie van eenen Twee-hondertften pen- ningh ial moeren werden voldaen voor den eeriïen Oftober aenilaende; iullendc de tweede paeye o f wederhelft ter concurrentie van eenen Twee-hon- dertilen penningh mede precyie moeten werden opgebracht voorden eerilen December aenftaende, * op pcene dat die gene die voorde expiratie van de vooriz dagen reipective hare contingenten niet fou- den mogen hebben voldaen, gehouden fullen we- ien boven het felve noch daer by te voegen wegens hetgepleeghde verfuym, een vierde-part meer als den vooriz taux ial komen te bedragen, opyedee veriiiymde termijn, midts daer vooren wegens de vooriz gefurneerde Capitalen genietende Intereil tegens vier ten hondert in 'c Jaer, tot wekken eyn- de ten behoeve van de Furneerders van de voorÜ? Capitalen > ende hare Erfgenamen, of hacrluydei; aclie yerkrygende, fullen werden gepaifeert öbli- gatien, ende Renre-brieven ten Jafte van het Ge- meene Landr ? ende dat het aen de v<?or,C? Ingezc- terieft.

-ocr page 1083-

Pkcatert* 7. Boeck. 1 o Tic.

ßïøæ                          l

ver van de'groote Keure drie guldens viiffo-J mmder en meerder quantiteyt, oock iT6* Hechter AUoy naer advenant gereeckenr $ nl tot den ontfangh van de voorfz pennen et 't Silver als voren by de Magiftraten vltlW ve Steden de noodige ordrcgheftdt, ende'SJ vervolgens ten Gomptoire vandeOntfaneersvjL Onfe Gemeene Landts Middelen <m&£M werden. B-ndeopdatniemandtdaervanmnonjI tie pretendere, nemaer alle ende een yrafi' j| ten moge waernaer hy hem hebbe teScrcS Laften Wy, dat defe alomme gepubliceert endeec. affigeert fal worden daer fulcks behoort, eadefl gelijckefaecken te ghefchieden ghebruydrdiicfc 3 Gedaen m den Hage den fcven-eiHwinri°htW"

tenen die fulcks foude mogen goedtvinden, vry fal itaen den voorfz laetften termijn te gelijck met den eerften termijn tefurneren, ende betalen, ende dat fydcn voorfz Intereft daer van fullen genieten van -dendagh af dat iydevoorlz Capitalen gefurneert fullen hebben. Alles onder gelijcke verantwoordin- ge, met gelijck recht van vervolgh, ende voorts in allen deelemetdeièlve cauteelen, conditien ende claufulen , als breeder uytgedruckt ftaet in 't jongh- fte confent» op het heffen van den Ôwee-hondert- ften penningh den fes-en-twintighften February laetftleden gedragen ·, des dat de Ingezetenen van de refpedlive Steden en Plaetfen vry lal ftaen haren voorfz taux of leeningevan twee-maeleenTwee- hondertften penningh te mogen voldoen ende op- brengen in comptant Geldt, of wel in gemaeckt Gout of Silverj met dien-verftandc, dat de fel ve voor de Once Gout, in gevolge van het Placaet by Onsgedaen emaneren den vijfden O&obcr 1663, gewerekt zijnde, lullen genieten acht-en-veertigh guldens twaelf ituy vers , ende voor yder Once Sil-

Augufli des Jaers Onfes Heeren ende "

im·

maeckers 1672. Onder ilondt, Ter Ordonnantie van de Staten. Was geteeckent, Herk.vanBemmo

Placaet van de Heeren Staten <õáç Hollandt ende Wefi-Vrieflitni ge-emaneert, op het betalen van den Twee-hondertfienpenningh bjfome va Cd fttale Leeninge , voor den J'are 1Ó73 gbeconfent eert. In date den iiaM Januarj 1673.

'4-

S^^jE, Staten van Hollandt ende Wcft-Vries- Wm$l landt. Allen den genen die defen lullen %ÜssidÊ fien of hoeren lefen, Saluyt. T)oen te weten: AlfooWytotnoodelijckedefen- fie en befcherminge van den Lande, ende van de goede ingezetenen van dien, ghenootdmekt wor- den te moeten heffen een Tvvee-hondertilen peri- Jtiingh, by forme van Capirale Leeninge. S O O IS Ô, Dat Wy wel expreflelijck ghcordonneert> gheftatueert ende bevolen hebben , ordonneren, itatueren ende bevelen by defen, dat de Ontfan- gersj Thefauriers, Rentmeefters of andere, van wat qualiteyt die oock foude mogen weien, fbo wel van 't gemene Landt, van den Heere Prince van Orange, van 't Comptoir van de Generalitey t alhier in den Hage , van de refpettive Collegien ter Admiraliteyt in Onièn Lande van Hollandt ende Weft-Vrieflandtrefiderende, als van eenige Ste- den, Collegien, Heemraedt ofWaterichappen, Dorpen, Societeyten , of eenigerhande andere Corpora of Gemeynfchappen, gene uytgefondert, wie de fel ve oockfouden mogen zijn, dan alleen die van de Ge©£troyeerde Weft-Indifche Compa- gnie voor den eerften February toekomende, aen Onfe Gecommitteerde Raden in de refpe&ive Quartieren lullen moeten opgeven een pertinen- tenStaet van alleObligatien, Los en Lijf-Rente Brieven, die t'haren Gomptoire zijn loopende ; te weten, juyft niet met fpecifique uytdruckinge van yeder der voorfz Obligatien, Los en Lijf-rente Brieven, maer in het generael of in mafla, ende in eener fomme alleen, vervattende hoe veel Obli- gatien» Los ende Lijf-renten refpe&ivc ten laften van haren Gomptoire albereyts loopen, endefuc- ceffivelijck noch verder daer op fouden mogen ko- men* op poene van te verbeuren vijftigh guldens voor yeder dagh dat den voorfchreven Staet naer den voorfchreven eerften February toekomende

aendeghemelte Heeren Gecommitteerde Radq fal overgelevert zijn.

D;

t de Bewinthebberen van de Ooft-lndifdi

Compagnie defer Landen, ten aenficn van < Kameren in Onfen Lande van Hollandten Wel Vrieflandtrefiderende, infgelijcks aen de vooril Onfe Gecommitteerde Raden in de refpechv Quartieren, mede voor den voorfz eerften Fe bruary toekomende fullen opgeven in 'fgcneraelj of in mafla ende eener fomme, hoe veel Atticni yeder van de voorfz Kameren ten lafte van de &ö melte Compagnie zijn loopende5 op pceocr verbeurte als vooren.                     ¼ I Dat de Heeren Burgermeefteren en Rege van derefpeftive Steden, binnenden dVMPJ pcene ende verbeurte als vooren, ^*JJJE| Onfe Gecommitteerde Raden m ««JH Quartieren, fullen moeten opgeven inm» Verpondinge der Huyfen en Landen, * > nen het Diftrift van de voorfz Steden ggjJJ

thien-jarigen vrydom albcreyw^g^

d

weK

betalen, maer oock ten lafte van deHuy W

kers veerthien-jarigen vrydom noen ð expireert, ende die ^S&jSK die Verpondinge betalen} midtfgaders í fen, die t'zedert het maecken vanW .· , hier van de Verpondinge aenghctunn j j, expreffie ten aenfien van de^/3lSS» kersVerpondingcop'cvoorfzlaemj^^ niet en is ghebracht, tot wat tift« ^n haers oordeels inde Verpondingen hcoren te worden.          _ . n ö de Wj Dat de Schouten endeGerecwci ^ ftive Dorpen, binnen den »Jd^ec0iB2iit^ vooren, aen de ghemelw Onfe0* ñ

-ocr page 1084-

Raeckende den Twee-hondertften pennengb.

jn de reipedive Quartieren, Tullen over

Capitael ofHooft-ibmme van de vooriz Los of Lijfrente Brieven, ende te beiörgen dat byden voorfz Ontfanger op de voorfz Quitantie werde aengeteeckent, dat den Twee-Iiondeitlten penning by forme van Capitale Leeninge is betaelt van het Capitael'van de vooriz Los of Lijf-rente Brief, en dat ten reguarde van de voorfz Lijf-renten het Capitael indiftindtelick ende ibnder eenigh 'talder- minfte onderfcheyt alomme ende over-al genomen lal worden op twee-mael het Inkomen of Rente van de voorfz Lijf-rente Briefj ende dat fulcks een gulde jaerJijckfchc Lijfrente ten aeniien van den vooriz Twee-hondertften penningh gehouden lal worden waerdigh te wefen in Capitael thien guld. meerder en minder ibmrnena advenant. Dat die gene, opwelckers naem eenige Actiën in de refpectivc Kameren van de Ooft-Indiiche Compagnie defer Landen zijn ftaende, gehouden iuïlen weien den Twee-hondertften penningh van de iclve Adtien by forme van Capitale Leeninge te betalen, indien hy een Regent is, voor den vijf- thienden Fcbruary, ende de andere leghezetenen van den Lande voor den eerften Maert toekomen- de, ter Kamere daer de vooriz Actiën zijn ftaende, ende dat het Capitael van de voorfz Actiën, ten aeniien van den vooriz Twee-hondertften pen- ningh ibnder eenige diftindfie ial worden gerekent of genomen op vier honderc guldens Capitael, in voegen, dat hondert guldens oudt Capitael aen Actiën in de vooriz Compagnie, gereeckent lal we- ien waerdigh te weien vier honderc guldens. Dar alle die gene die den vooriz Twee-hondert- ften penningh van de voorfz Obligatien, Los ende Lijf-rente Brieven ,· ende Actiën voor den vooriz vijfthiêndcn February, ende eerften Martii toe- komende, niet fullen hebben betaelt, aen 't gemene Lande'fullen moeten goedt-doen indien de felve Regenten zijn, een vierde-part, ende de andere Ingezetenen van den Lande een achtfte-part meer- der als iy anderlints ter iaecke vanden voorichreven Twee-hondertften penningh fchuldigh ibuden zijn geweeft." Dat wyders den voorfz Twee-hondertften pen- ningh by forme van Capitale Leeninge, mede fal moeten worden betaelt van alle Huyièn, Heerlijck- heden , Landen, Thienden , Viilcheryen ende andere in de Verpondinge gequotiiècrde en contri- buerende Goederen, gene uy tgeibndert, niet al- leen ten aeniien van die Goederen, de wekke al- bereydts in de vooriz Verpondinge zijn ghequoti- ièerr ende contribueren, macr oock ten aeniien van

f gen'êen Quohier van de Verpondinge der Sn, Heerbjckheden , Landen, Thi'enden, V fchcryen en andere, in de Verpondinge gequo- f'crdeÈcontribuerende Goederen, niet alleen !1 aenficfl van de fel ve Huyièn, Heerlijckheden

è Verpondinge ghequorilèerde of contribuerende foederen'} öiaér oock van die gene, die door teisleOftroyen daer van fouden mogen zijn ghe- E£icert) ende die fuIc^ wor aIs nocIi Seen ^er" pdingecn foude mogen betalen. Pat Burgermeefteren en Regeerders der voorfz Steden> midtlgaders Schouten en Gerechten van devoorfzDorpen, infghelijcks voor den eerften Mot toekomende, op pceneals vooren , aen de pidteOnlè Gecommitteerde Raden in beyde de Quartieren fullen overfeynden het Quohier van h Twee-hondertften penningh over de voorfz Steden en Dorpen, geaugmenteert en vermeerdert net een feftc-part, ten aenilen van alle ende een Rgdijdc,die in het felve Quohier tot drieduyient füldenscnde daer boven, in den voorfz Twee- ionderften penningh ftaetgequotifeert. Datde voorfz Ontfangers, Thefauricrs, Rent- siecitcrs of andere, van wat qualiteyt die oock ïöii- demogen weien, medeoppcene en verbeurte als vooren, fullen hebben op te geven alle Traktemen- ten, jaerlijcks doende of gevende een fomme van vier hoiidert guldens ende daer boven, loopende, ofghegevcn wordende ten lafte, of by hetghemene landt, den hoogh-ghemelten Heere Prince van Orange, het Comptoir van de Generaliteyt alhier ideo Hage, de reipective Collcgien ter Admira- Stytin Onfen voorfz Lande refiderende, of oock silaiteofby eenigeSteden, Collegien, Heem- net ofte Waterichappen , Dorpen, Societey- iHj ofte eenigerhande andere Corpora ofte fencynichappen, gecne uytghefondert, mïdts- plers van alle de Traktementen die ghetroc- «nofgenoten worden by yemandt die aen de Re- l^ingcran den Lande, of van eenige Steden par- Wpcrcn, fchoonghenomen de felve gheen vier tondcrrguld. jaerlijcks quamen uyt te brengen. Dat alle Houders van de vooriz Obligatien, Los Bwc Lijfrente Brieven ghehouden fullen welen, *" voorfz Twee-hondertften penningh van de

, —|j«»ui) uua tuut juiji-i^iti,^ uu "Nvan Capitale Leeninge te betalen, ii

ven by dien de , ende

f

n zijn voor den ι f Februar

tji           —{jvijviviiwH Vcuiuui J-fdiiuv V uui lil. i ι ι

|,J?Maert toekomende, terplaetfe, endeaen ! die Goederen, dewelckeindevoorizVerpondin _ ontfanger, daer, ende by de welcke de Inte- j ge noch nieten contribueren, of door Octroyen Éjjc." ^enten van de vooriz Obligatien, Los j of anderfinrs daer van zijn ge-eximeert j ende dat

^ffM vooriz Obligatie te beforgen, dat op tfof p5W$* door den voorCz Ontfanger Wnaeft aen de laetftc gedane betalinge vande

| aendeHeeren Burgermeefteren ende Regeerders

van de Steden, midtlgaders Schouten ende Ge* rechten van de Dorpen, daer de vooriz onroerende Goederen gelegen zijn. Dat de Heeren Burgermeefteren ende Regeer- ders van de Steden, midtlgaders Schouten ende Gerechten van de Dorpen, gehouden fullen welen den Twee-hondertften penningh van de vooriz onroerende Goederen te vorderen, ende by forme van executie te innen van deHuyrdersof Bruye- kers van de voorfz onroerende Goederen j ende indien Burgermeefteren ende Regeerders» midtiga- ders Schouten ende Gerechten voornoemt, den vooriz

CV Cgheftdc > dat den Vooriz Tvvee- *£v 1 Penmn8h hY forme van Capitale Lec- *Wn? VT0C?rfz °bil8atie is betaek· Ende wat Wrr" ctT^frente ^even acngaet, dat de ^iicn ^ r          s van defelve Brievcn geh0U" ^lof ^nTtcdoenopmaecken de Quitantien k i5 p^nde^-renten, die fyluyden t'zedert ^hebben ? I673»totden 1^ February tö/4 IMcWn tc70Ïder™> fchoon die noch niet 1 mochten zijn, met cxpreilie van het

-ocr page 1085-

				Boecfe, lo.Tit. t pitaelfeflhien hondertguldens js daer vdn de Twechondertflenpenningh fal meten ν^ψί taelt} ende dat het inkomen van de vowfz ƒ f andere Goederen fdwerdenghecompnuir!?^
			ζ οψδ                        Placaten 7 vpprfz Twee - honderiflea penningh binnen devoórlz tijdt van een maendt van de voorfz Huyders of Bruyckers by executie niet ibuden konnebekomen j dat de felve als dan gehouden iülle
						twee en drie quanten honden op de waerdy ^'' Capitael s ende midts dien een Marge LmF^f vijf guldens doet in de Verpondinge, ende Je ^
		wefen den voorfz Twee - hondertften penningh binnen den tijdt vm noch een maendt mede by executie op de voorfz onroerende Goederen felfs» öf de Eygenaers van dien te verhalen. 3Dat de Eygenaers van de voorfz onroerende Goederen, die binnen veerchien dagen na de eerfte maent in de welcke de voorfz invorderinge vanden vooriz Twee-hondertften penningh by formevan executie regens de Huyrders ende Bruyckers van de felve onroerende Goederen moet gheichieden, den voorfz Twee-hondertftenpenningh voor foo veel die van de voorfz Huyrders ende Bruyckers «iet en fal wefen geconfequeert, niet en komen te betalen, indien de felve Regenten zij η een vierde- part, ende de andere Ingezetenen een achtfte-part meerder aen 't gemene Landt lullen moeten goedt <3oen, dan den voorfz Twee-hondertften pen- ningh van de voorfz onroerende Goederen, ander- iïnts ibuden hebben komen te bedragen. Dat de maendt binnen de welcke de voor- lchreve invorderinghe van den voorichreven Twee-hondertften penningh byforme van execu- tie tegens de voorfz Huyrders ende Bruyckers fal moeten geichieden , ingacn ende aenvangh nemen fal met den vijfthienden Fcbruary. toekomende en- de veerthien dagen, binnen de welcke de Eyge- naers den voorfz Twee-hondertften penningh lul- len moeten betalen, indien die by de vooriz Huyr- ders niet geconfequeert ibude mogen wefen, met den fefthienden Martii toekomende, ende dat Tulcks ten aenficn van de voorfz EygenaeiVt voorfz vierde en achtfte-part refpecKve, ten behoeve van 'c gemene Landt vervallen fal wefen, indien de felve Eygenaers den voorfchreven Twee-hondertften penningh niet en betalen voor den eefften April toekomende. ! ' *Dat het inkomen foo wel van de voorfz Huyfen als Landen , ende andere in de Verpondinge contri- buerende Goederen fal werden gereeckent of genomen 71a de voorfz· Verpondinge , tdefilve Verpondinge over de Huyfen ge-eftimeert zijnde den achtflen pen- ningh t ende van de \voorfz Landen ende andere Goederenden vijfden penningh van hetjaerlijckfche inkomen van dien,in voegen dat een Huysgetauxeert zijnde op acht guldens inde Verpondinge, meerder ende minder fomme naer advenant, ghereeckent fal werden te doen vier en tfefligh guldens in hayr, en daer aj'ghetrocken wefende den voorfz achtflenpen- ningh, in huyr noch te doen fes en vi/ftigh guldens; ende dat een Marge Landts ghetauxeert zijnde op vijf guldens in de Verpondinge, meerder en minder fomme naer advenant, ghe-eflimeert fal werden te doen vijf en tw'mtigh guldens in huyr, ende daer af ghetrocken wefende den voorfz vijf den penningh, noch tw'mtigh guldens in huyr ; ende dat dienvol- gende het voorfz inkomen van de voorfz Huyfen fal werdengereeckent tegen drie en een half tenhpndert op de waerdye van het Capitael, en fulcks een Huys dat acht guldens doet in de Verpondinge, ende alfoo vier en'tfefligh guldens, ende den voorfzachtjten 'penningh afghetogen, noch fes en vijftighguldens in huyr, gehouden falwerden waerdigh te wefen ten Aenfien van den Twee-hondertflenpenningh, in Ca-
					houdenjal werdenwaerdigiotezijn ten'miJt den voorfzTwee-hondertJienpenningh inCat't 11 feven hondert vijf en twmtigh guldens, ofdmm* trent, daer vrndenTwee-hmdertflenpenmnéffi moetenwerdeu betaclt.                            * -H Ende inghevalle bedongen foude mogen weren I dat de huyr van de voorfz Huyfen ende Lanen Μ voorfz Verpondinge afgetogen denfevenden en 4r J den pen: van dien·, ten aenfienvan eenige van Μ felve Huyfen ende Landen niet [oude kannen mt% brengen, dat in fulckengevalle Bnrgermeefleren en^ Regeerders van de refpeclive Steden, ten reguardk van de felve Steden, ende Schout ende Schepmeé van de rejpecfive 'Dorpen, ten aenfien vande voorjzk "Dorpen, yeder voor foo veelfijnDiflrittaengaeti midts defen werden geatithorifeert, otmne voor jon veel den Twee-hondertflenpenningh belandt, eniê verder noch anders niet, het kort van de -vwfqÊ Huyfen en Landen te brengen op die Huyfen en Lam den, die in de voorfz Verpondinge minder dan itm acht flen en vyf den penningh van de voorfz hup n\ Cpeclive zijn contribu erende, ende dat voor fi vti en voorfo verre de voorfchreve huyr meerder dm èrê voorfz acht flen en vijfden pen: refpeElive is kim gende. 'Des dat de voornoemde Schout en Schept· nen gehouden.f uilen wefen , de voorfz Quohiaeïïi over te brengen aen de voornoemde Onfe Gecomnul·, teerde Raden, om by de felve naergefien, ge-examï* neert, ende voortsgearrefleert te werden ah na bef horen. Doch by-aldien Burgermeefleren ende Re*-, ge er ders der voorfz Steden, midtfgaders Schout > Schepenen van de voorfz Dorpen, ende degtmèe Onfe Gecommitteerde Raden , ten aenfen van dm felveDorpen, den Twee-hondertjkn$mmn$Mft advenant hetjloth van het Quohier vandeworf^ Verpondinge defen onaenghefien niet fouden μ»λ| opbrengen, dat het felve als dan vryfalfiaen bj ét* leantieaenOns verminderinge teverfoecken tot«■ fomme, die in manieren voren vcrhaelt,opgeorAc | foude konnen werden, ende dat redenen daer mA!% nende, de voorfz doleantien fullen werden gmm <Dat'het de Eygenaers van de Landen endejh roerende Goederen vryfalflaen ten ^JmT m, Kuflingenen anderefchulden % ? die op "^Jjjjjjï
							ff ten aenfien van de voorfz,gehypotheWte^J^ den moeten betalen, te korten denT^ee-n _ ^ ji penninghfonder eenigh bekroon V^j^J 9f\ de voorfz haregehypothequeerde Creaueu ^ dat de felve haer met eenige mmf }^nv*U contrarieghedam foude mogen wejen > J ^ ^ J behelpen ·, ende dat infghelijcks diei£rJ,.en yeent Oofi-Tndifche Jclienjouden ^fftSSLjkp^ den Twee-hondertflenpenningh byliwj. & Aaienbetaelt, f al mogen kort en *ψΜ%φ de voorfz Actie competeert > voor je * β

-ocr page 1086-

Raeckende den Twee-hondertften pcnningh.                ï o^p der foude moeten bet alen, als komt te monteren het gunt waer opfy m't voorfz Quohier zjjngetauxeert, nietfuUen mogen volflaen metdequotifatie van het

_,, (eerder Jou*t daermede d'iE 'Ju -m ghe

dat eenige vafle Goederen voor meeraer fomme ■, voorfz §luohter te voldoen, moer effeclivelijck ful·

) movenvuefengehypothequeert o

of'verbonden,

&** tnnpten ç^øñ^óñç den Twee-hondertilen ven*

len moeten opbrengen den Twee-hondertften pen-

hier

Wj „Jgrdye van dien met de taux ofhetpeyl

Landen. Ende datalledie gene, die fullen willen aenwy- fen, datfy de voorfz perfonele quotifatie hebben vol- daen, met de betalmghe van de Aclien in de Oofl- Indifche Compagnie, ofObligatien ten lafie van het gemeene Landt, hoogh-gemeltefyne Hoogheydt,eeni- ge Steden, Collegien, Heemraet of Waterfchappen, Dorpen,Societeytent of eenigerhande andere Corpora, ofGemeenfihappenioopende ,rnetEedefolemneel, of ten reguarde van de Menno-gefinden,met ware woor- den inplaets van Eede, die nochtans van het felve effect als een corporelen Eedt fullen werden gehou- den é fullen moeten verklaren, dat de voorfz Aclien ende Obligatien haer ende niemand anders waerhjck ende met der daedt zijn toebehoorende, en dat fy oprechtelijck ende ter goeder trouwe de felve Aclien of Obligatien hebbengeacquireerti ende namentltfck mede dat fy de voorfz acquftie niet en hebben ghe- daen, omme daer door haer f elven van de voorfz perfonele quotifatie te eximeren, of die daer door te verminderen ·, ende voorfoo veel eenige van de felve Aclien of Obligatien eenige iPerfonen in gemeyn- ftha/jpen, of in Compagnie foude moghen aengaen9 dat als dan de voorfz Aclie of Obligatie aen de voor- fchreve Compagnie ge fament lijck afflaghfalflrecken op de quotifatie daer mede fyperfoneti/ck) aengeflagen zijn i ende dat diegene, die bevonden fouden mogen werden, defen aengaende een valfche ofonwaerach- tige Verklaringe te hebbengedaen, niet alleen ftUleïi incurreren dejlraffe van infamieen meyneedigheydt, maer daer en boven noch uyt hare middelen komen te verbeuren foo veel als komen te monteren de ^Attien of Obligatien, met de welcke fy haer alfoo valfeltjck ofte onwaerachteltjck fouden moghen komen te be- helpen. Dat voorts alle die geenc die eenige Traktemen- ten, jaerlijcks doende of gevende een iömme van vier hondert guldens ende daer boven, op nomina- ; tie, collatie, of" by beneficie van Ons, of eenighe andere, of oock van Strden} Corpora of Societey- ten zijn treckende of geniete nde, ten behoeve van degemeyne fakeiullen moeten betalen een vierde part van de voorfz Tradtementen ·■, te weten, yeder , vierendeel jaers een gerecht vierde-part van 't voor- ; fchreve vierde-part, londcr dat hier van yemandt ' exempt fal wefen, dan die gene, die in eenige Mili- taire, Kerckelijckcofte Scholaftique bedieningen zijn» doch dat allede ProfeiToreni üytgenomen alleen die van deTheologifche faculteyt,hec voorfz vierde-part fullen moeten goet doen, behoudeÜjclc dat alle die gene die aen deRegeringe van den Lan- de , of van eenighe Steden participeren, gehouden lullen wefen het vierde-part van de voorfz Trakte- menten mede te betalen, fchoon genomen de felve g^en vier hondert guldens jaerlijcks quamen uyt te brengen. Dat van de betalinge van den voorfz Twee-hon- dertflen penningh , foo wel ten aenfienvan de voorfz. Obligatien en Aclien als de voorfz onroerende Goe- deren vry ende exempt fullen wefen de Obligatien, Aftien ende andere onroerende Goederen* toebehoor 6 Ì                    rende

Jrtégefalt) komt uyt te brengen, datinfulc-, LèevalledenEygenaer van de felve vafleGoede- Muienfdwefenaen'tgemene Landt te beta- tien vollen Twee-hondertften penningh van die font voor de welde de voorfz, vafle Goederen ver- Litnztpi ende niet van diefomme daer op de\ ö mfle Goederen over de voorfz tauxofpeyl liervorengeftelt, fouden moeten werden genomen , 'j/saen dengenen, ten wekkers behoeve de voorfz Ittikn vosr de voorfz fomme zijngehypothequeert, kttnde den voorfz Twee-hondertften penningh op ItRmten ende Int er effen by hem belooft s endefulcx kkn tenfce Landen die over den taux hier voor en dekten aenfien van den Twee-hondertflenpenning itmckmt [ouden moeten werden waerdigh te we- h [even hondert vijf en twintigh guldens of daer attent, verbondenof gehypothequeert Jouden mo- mzijn voor een fomme van duyfentguldens, den 'ïm-hondertfen penningh by den Eygenaer van de wtkLitndenbetaeltfalmoeten werden, niet na dvrmi de voorfz feven hondert vijf en twintigh pulienu maernaadvenantde voorfz duvfent gul- ks, midts den voorfz Twee-hondertften penningh 'mie voorfz duyfent guldens kortende aen dtegetu\ Wmm behoeve de voorfz duyfent guldens op hei wfz Landt zijngehypot hequeert» ende dat op de toen en Intereffen die hy aen den voorfz fynenge- fyothequeerden Crediteur heeft belooft. T)(tt alle die gene, die bevondenfidlen werden in! kQuohieren van den voorfz Twee-hondertflen pen- iBjfö, roerhooght met eenfejie-part in maniere hier wmverhaelt te zijngequotefeert, gehouden f uilen Àöç den voorfz Twee-hondertften penningh te be- iihx* indien de felve Regenten zijn, voorden ïpènden Maert, ende de andere 1 nghezetcnen ttf Landen voor den eerftep April toekomende, tm defdve by faut e van dien aen 'teemene Landt

f-en moeten goet-doen, indien fy Regenten zijn, Ñ vierde-part, ende de andere Ingezetenen van Wen Lande een acht'fie-part meerder als fy ander- Yfter faecke van den voorfz Twee-hondertfl'en wuwhJouden hebben moeten betalen, met dien W<mde dat alle diegene, de welcke fullen konnen rlffadatfyterfaeckevan de Obligaties Aclien, j Wf ende Landen hier voren geroert, fo veel of Il f m ^enTwee hmdertflen penningh hebben ■*m dan't gunt waer opfyin 't voorfz Quohier z$JP°ti(eert, daer mede fullen mogen volflaen, fvrjdt ende gg-eximeerrt zijn van de voorfz O™*?» ende dat die gene die nietfuUen konnen ^}Ö veel in den Twee-hondertftenpenningh ter ^van de voorfz Obligatien, Actiën, Huyfen |St ** fatalen , ais't gunt waer op fy in het ^ff^hlerzijngequottjeert, komt te belopen, klmeten betalen datgene daer opfy in 't voorfz l^iffdfi^eltelt, voor J'o veel'tfelve meerder hien &en > dan gunt de voorfz Gequoti·

ti.

1 tnaenfien van hare voorfz Obltgatien,

( J*u?fiti en Landen komen te contribueren $ "«Oé/^·^' ^e Welcketerfaecke van de voorfz latten, Aclien, Huyfen en Landen meet'

-ocr page 1087-

Placaten. 7· Bocck. io.Tit.

10 f Q

cie refderende, ende BürgêrmeefierèntnP der voorfz Steden, midtfgaders Schouenflc rechten der voor f ζ Oorpen fullen werden 'Debiteuren van den Twee-hondert'flenf^^ï van alle Obligatien, Los ende Lijf-renu^\ Penfioenen of Tradementen, Atiie% 'kil™· Indifche Compagnie , ènde onroerende Go f fhaerder bewint, adminiflratie ende wi®M de 3 ende datfyluyden voorde voldoening <u{ncu\ /elven Twee-hondertfenpenni?ighfullenmT^

rendelen den Heere <Prince van Orange, de Vrouwe ffrmcejffé Douagiere van Orange, de "Defcendenten van den Heere "Prince Willem van Kaffan hooghr loffelijchr memorie,oftot de Ecclefiaflique ofGeefie- tyckeComptoirenfpecterende , mitfgadersde'PlaeU fin ende Landen y diebyde Vyanden van den Staet zijngeoccupeert ·, ende wat de Landen belanght, die ep ordre van den Staet zijn geinundeert, dat van de felve Landen alleenfal werden betaelt den Vierhon- dertfienpenninghν voor foveel'diegeinundeert zijn,

ende voor foo veeleenighe Ingezetenen defer Landen

executeert.

T> at de voor f ζ Ontfangers, Thefauriers, mL· meefleis of andere Admtmjhateuren, BewinèMM beren in de voorfz Kameren van de ghemelte Go/? J Indifche Compagnie binnen defe Onfe frovnlM refiderende, ende Burgirmeefieren enk RemderM der voorfz Steden, midtfgaders Schouten ende Gei rechten der voorfz 'Dorpen injgelijcksfuhi verdn: ghemaeckt 'Debiteuren van het vierde ende achtlia refpetlive, dat eenige Regenten ende bgfzetmA defer Landen, ten aenfienvan eenige'latere bet dim ge fchuldighfouden mogen werden. Ende darde Ontfangers van den Twtelmdm β en penningh refpetlive, mede fullen werden $1, maeckt Debiteuren vanhet ^uohiervandenjHveL Twee·hondertflen penningh haer executie aenbtm len, ende dat de felve gehouden fullen we/m, èM Van, mitjgaders van het vierde en achtfleref^emm dat eenige Regenten of Ingezetenen van onfen Lm de, ter fiecke van eenige latere betalingefcbldm fouden mogen werden aen de Η e er en Gecommitteerde Raeden in de refpetlive ^uartierca verantwoording ge te doen. Ende ten eynde de- voorfchreve Üriicl goede meyninge, puncluelijck ge-executcert endc|

geene andere Goederen fanden mogen pofjideren, dan die geinundeert zijn, dat op de doleantie dien-aen- gaendeby de felve Ingezetenen te doen , favorable refetliefal worden gemaeckt. T)at de voor [is Ontfangers, Thefauriers , Rent- me e fiers of andere van wat qualiteyt d/e oockfouden mogen wefen, foo wel van hetgemeyne Landt, den Heere Trince van Orange, van het Comptoir van de Geheraliteyt alhier in den Hage, van de refpetlive Collegienter i_Admiraliteyt in Onfen Lande refide- rende, als van eenige Steden, Collegien, Heemraet ofWaterfchappen, dorpen, Societeyten, ofeeniger- hande andere Corpora of Gemeynfchappen, ten aen- fien van de voorfz Obligatien, Los ende Lijf rent e- br-tevenι, Bewindt hebber en van de Oofi-ïndifche Compagnie, ten regmrde van de voorfz Oofl-Indife Adlien, ende Burger meefier en en Regeerders, mitfi ders Schouten ende Gerechten voornoemt, ten opfichte van de voorfz onroerende Goederen fidlen hebben op te geven, van wat Obligatien, Los ende Lijfrente- brieven, Α cl ten in de O ofl-Indifche Compagnie, en onroerende Goederen fhaerder bewint, adminifiratie ende direflie refpetTivefiaende, den Twee-hondert-

flen penningh voor den voorfz "J* vijfthiendeit Feb: I naer-gekomcn moge werden, ïbo ordonneren en ende eerften Martij refpeftive niet en is betaelt, j bevelen Wy, datdefealomme ghepublicecrtcndJ met exprejfie ende defignaüe fo veel' mogelijck is van ι geaffigeert lal werden daeriiilcks behoorr, en in gel

deTerfonen, aen dewelcke de voorfz Obligatien, jLos ende Ltjfrente-brieven,Atlien ende onroerende Goederen zijn competerende. T)at de voorfchreve Ontfangers, Thefauriers. Rentmeefiers of andere t^Admmifirateurs, Bewint- hebberen in de voorfchreve Kameren van degemeltt Οοβ-Indifche Compagnie binnen defe Onfe cJ?rovm-

daen in den Hage op den thienden Januarij, mfci Jaer Ons Heeren ende Salighmaeckcrs i6j$> Onder ftondt, Ter Ordonnantie van de Staten. Geteeckent, Simon vanBedummt·

Al't gene in dit voor en fiaende Tlacaet met Curcijfisgedruckt, dient alleen tot fuppkfflMtval volghende Tlacaet.

Ί 5. Placaet van de Heeren Staten van Hollandt ende WefiffitfyfA ge-emaneert op het betalen van eenen anderen, of tweeden ^wee/^fJV penningh, by forme van Capitale Leeninge. In date den negenden mat ' *'

den Lande tot een feer ellendige^^L^v^ gen, foo als de Romainen m ouden ψ'Απη<.: Carthago hebben getrafteert, eJ^°Leyvin-i

|E Staten van Hollandt ende Weft-Vrïes- landt, Allen den genen die defen fullen fienoftehooren leien, Saluyt: T>oen te

weten , Alibo de Vyanden van deièn

Ingezetenen van de ^ovltïCl^ Ji die voorif

Staet van meyninge en gerefolveert zijn een mach- tige Scheeps-Vloote toe te ruilen, omme daer mede defe Landen te Water op het alderkrachtighfte aen tegrypenende aen te taften, ende in het werekte ftellen ende uyt te voeren het voornemen, dat fy opentlijck betuygen, te hebben, van defen gehee- len Staet t'eenemael te willen ruïneren, ende te gronde te werpen, daer inne niet eenen Steen op den anderen, te laten > ende alle de Ingezetenen van

den geoccupeert de drovigeeftetten f* ^m RefolutiealbereytsdageUjcks ^S'^^! tegenftaendemenaendefczydehadaev ^ de voorfchreve Vyanden te f*f*%j fafrWf van Wapenen te Water j ende dat ^ i;fladigefl ghenootfaeckt werdende onder ^J°" e|cjngeze-| zegen ende byftant, denimevanat» teVCf.i tenen defer Landen, foo veel ™£l^a^l hinderen, endetep#encyndemeaet ^wm

-ocr page 1088-

Raeckendc den Twee-hondertften penningh,

teeqUiperen ende in Zee te brengen, ende

van de felve Adien» by forme van Capitale Lee- ninge te betalen, indien hy een Regent is voor den eerften April, ende de andere Ingezetenen vanden Lande voorden vijfthienden April toe- komende , ter Kamere daer de voorfz Aftien zijn ftaende, ende dat het Capitael van de voorichrevc ( Actiën ten aenfien van den voorfchreven Twee- hondertften penningh fonder eenige diftin&ie.ial worden gereeckent of ghenomen op vier hondert guldens Capitael, invoegen dat hondert guldens oudt Capitael aen A&ien in de voorfchreve'Com- pagnie gereeckent lal weien waerdigh te wefen vier hondert guldens, Dat alle die geene die den voorfchreuen Twee- hondertften penningh van de voorfchreve Obli- gatien, Los-endeLijf-rente-brieven, ende Aclien voorden voorfchreven eerften ende vijfthienden April toekomende, niet fullen hebben betaelt, aen het gemeene Landt rullen moeten goet doen in- dien de felve Regenten zijn , een vierde-part, ende de andere Ingezetenen van den Lande een achtfte-part meerder als fy anderfints ter faecke van den voorfz Twee-hondertften penningh fchuldigh fouden zijn geweeft. Dat wyders den voorfchreven Tweehondertften penningh by forme van Capitale Leeninge, mede 'al moeten werden betaelt van alle Huyien, Heer- lijckheden , Landen ,J Thienden, Viflcheryen, ende andere, in de Verpondinghe gequotifeerde ende contribuerende Goederen, geene uytgefon- deert, niet alleen ten aenfien van die Goederen, de welcke albereydts in de voorfchreve Verpondinge zijn geq uotifeert ende contribueren, maer oock ten aenfien van die Goederen, de welcke in de voorfchreve Verpondinge noch niet en contribue- ren, of door O&royen of anderfints daer van zijn ge-eximeert : Ende dat aen de Heeren Burger- meefteren ende Regeerders van de Steden, midts- gaders Schouten ende Gerechten van de Dorpen, daer de voorfchreve onroerende Goederen gelegen zijn. Dat de Heeren Burgermeeftcrcn ende Regeer- ders van de voorichrevc Steden , midtfgaders Schouten ende Gerechten van de Dorpen, ghe- houden fullen welen den Twee-hondertften pen- ningh van de voorfchreve onroerende Goederen te vorderen , ende by forme van executie te innen ten lafte van de Eygenaers van de ièlvè onroerende Goederen , het zy op de Huyrders ofte Bruyekers van dien, voor foo veel de felve eenighc Huyre ofte Pachte fchuldigh zijn, ofte anderfints ten lafte van de voorfchreve Eyge- naers felfs , ende indien de voorfchreve Eyge- naers Regenten zijn , voor den eerften Mey toekomende, ende indien die eenige andere In- gezetenen van den Lande toebehooren voor den vijfthiende Mey toekomende. Dat de Eygenaers van de voorfchreve on- roerende Goederen fullen moeten beforghen» dat den voorfchreven Twee-hondertften pen- ningh van de felve Goederen fal moeten wefen betaelt voor den voorfchreven eerften Mey toe- komende!» indien de felve Regenten 2ijn , ende indien die eenighe andere Ingezetenen van den Lande toe-behooren , voor* den voorfchreven vijfthienden Mey toekomende , op pcenedatde ielve Regenten anderfints een vierde-part, ende 6 Ì 2                      de

'^UaWande onkoften van dien andermael anderen of tweeden Twee-hondertften pen- mede by forme van Capitale Leeninge op Ï'eevanintereft tegens vier ten hondert in liet aisvoorheenente moeten heffen, boven en ,'lycn den eerftenTwec-hondertften penningh,

^Oitóhic

r bevorens albereyts geconfentcert ende

ïht,' geordonnccrc, geftatuecrt, ende be- ] ç hebben > ordonneren, ft atueren ende bevelen jydefen. rUt alle Houders van eenige Obligatien, Los l/endcLijf-rcnte-brieven > loopende ioo wel ten levaflhet Gemeene Landt, den Heere Pnnce 1 Oranje, 't Comptoir van de Generaliteyt al- iindcnDHage, dereipeftive Collegien terAd- rialiteytin Onfen Lande van Hollandt en Weit- fneÖaiidt renderende, a!s van eenige Steden, Col- «n,Heemraedt ofte Waterfchappen, Dorpen, kieteyten, of ecnigerhande andere Corpora of Gcmeynfchappen, e'geeneuyrgheibndert, wie de ie uockfoude mogen zijn (dan alleen die van de Geroyeerde Weft - Indifche Compagnie) ge- boden lullen zij ç den Twee-hondertften penning nndcfelve Obligatien, Los ende Lijfrente-brie- fenby forme van Capitale Leeninge te betalen, iadicii de ielve Regenten zijn voor den eerften Ibrili ende de andere Ingezetenen van den Lande iwrden vijftienden April toekomende, ter plaetfe tndeaen dien Ontfanger, daer ende by de welcke èkerefTen ende Renten van de voorfz Obligia- k, Los ende Lij frente-brieven werden betaeldt, rietenaenfien van de voorïz Obligatien te befor- fii, datopdefelvc Obligatien door den voorfz Ontfanger, dicht ofte naeft aen de laetile gcdaene blingevandelntereiTe werdegheftclt, dat den ïsorfz Twee-hondertften penningh by forme van Capitale Leeninge van de voorfz Obligatie isbe- þ. Ende wat de Los ende Lijfrente-brieven iffl$£t, dat de Eygenaers of Houders van de felve wievoigehouden lullen weien te doen opmaecken «Quiuntien van de Los ende Lijfrenten, die fy- øáé t'zedert den eerften April. 1673 , tot den jffften April 1674 iulleri hebben te vorderen, ™on die noch niet verfcheenen mochten zijn, «texpreffie van het Capitael, oftedeHooft- tame van de voorfchreve Los ofte Lijf-rerite- *'£n> en te beforgen dat by den voorfchreven J*Jngcr op de voorfz Quitantie werdeaenghe- f^nt, dat dèn Twee-hondertften penningh by ^ van Capitale Leeninge is betaeldt van het Ø*& van de voorfz Los ofte Lijf-rente-Brief, «datten reguarde van de voorfz Lijf-renten, J^pitaelindiftmaelijck ende fonder ecnigh het *ëð f^NN^eyt alomme ende over al ghe- I çåç ial berden, op thienmael het inkomen of ede 3tC r'an de voorfchreve Lijfrente - Brief $ WC cks een Sulde Jaerlijckfe Lijf-rente, jj£ n'ienvanden voorfchreven Twee-hondert- *5Êoi np ^ ^cnoucien fai werden waerdigh te irJn aP"ael thien guldens, meedcr en min- l0^enaeadvenant ' ;. 5i4rJc§nei opwelckers naem eenige A&ien ^'™e Kameren van de Ooft - Indifche ^à \vef ?r LancJenziinftaende, gehouden c" den Twee-hQndertften penningh

-ocr page 1089-

Pkcatetv 7 Boeck; 1 d Tit:

de ahde^e Ingezetenen vltt den Lande een achtfte- parc meerder fullen moeten goedt doen , dan den voorfchreven Twee-hondertften penningh

van de voorfchreve onroerende Goetbi* fmts fouden komen te bedragen*              at%l

NOTA, Alhier moet 'Volghen al het geene in het voorgaende TIacaet met ciècüfU ghedruckt. Beginnendemet'Pag. 104^ tot 10 f o,                                                                   lflnfim * In ditTlacaet moet inplaetfe van de f ewoorden flaen% worden eerfien Juny toekomende •f* In plaets vandefe woorden moet in dit Tlacaet fiaen terflen ende vijf ιkienden April eerli % pijfthiendenMeyrefpetlive.                                                   '                                         *' ^^ Endeteneyndede voorfchreve Oniè goede meyninghe punöhielijck ge-executeert ende nae t 1 men moge werden \ foo ordonneren ende bevelen Wy, dat defe alomme gepubliceert ende eeft0*

lal werden daer iiiicks behoort, ende in gelijcke faecken te gefchicden gebruyckelijck is Hageop den negenden Martij, in het Jaer Ons Heeren ende Salighmacc Ter Ordonnantie van de Staten. Wasgeteeckent, Herfr'vanBcaumont

ré* Placaef van de Staten van Ho Handt ende Wefl-Vruilmk hoc- doceren de betalinghe van de Terfonele Quotifatie. In date den d-rtwM Maert 1673.                                                                                     &J

i WÊ

|E Staten van HoÜandc ende Weft-Vries- landt. Allen den genen die defen fullen iien of hooren lefen, Saluyt. 1>oen te weten : Dat wy met rype deliberatie , overleyt ende overwogen hebbende, op hoedani- gen wyiède Ingezetenen van Onfcn Lande, den Twee-hondertften penningh van hare Landen, Huyièn, Obligatien, Actiën ende andere Gaede: ren, den Twee-hondertften penningh fubjeét, be- taelt hebbende, de felve betalinge aen den Ontfan- ger van den Twee - hondertftcn penningh , ter plaetfè daer de felve Ingezetenen perfoonelijek zijn gequotiièert, fullen moeten doceren ende bewyfen, ende haer verders met het overleveren der Quitan- tien , ofte anderfmts fouden moeten reguleren, midtfgaders aen wien den Eedt, van dat de Obli- gatien ende Aitien met de wclcke fyluyden fouden verftaen de voorfz perfoncle quocifatic te fuy veren, Jhaer in eygendom toebehooren, foude moeten werden geprasfteert endeafgelcyt 5 goetgevonden, Verftaen ende geordonneert hebben, vinden goet, ^erftaen ende ordonneren midts defen , dat die gene die perfoonelijckinhet voorfchreve Middel van den Twee-hondertften penningh zijn gequoti- feert, ende fouden willen bewyièn, dat fy't gunt waerop fybyde voorfchreve perionele qüotifatie zijngeftelt, in 't geheel ofte ten deele hebben vol- daen door de particuliere betalingen van den Twee- hondertften penningh der Obligatien , Actiën, Landen, Huyièn, Thienden, ende andere Goe- deren , den voorfchreven Twee-hondertften pen- ningh in fpecie iübjectgemaeckt, aen den voorfz Ontfanger van de perionele qüotifatie, uytterlijck voor den eerften Mey aenftaende, op de verbeur- te by Onfen voorgaenden Placate geftatueert, ful- len moeten exhiberen, ende vertoonen de originele Recepiflèn vande voorfz betalingen van den Twee- hondertften penningh der voorfchreve Obligatien,

der dat het echter vannooden fal wcfen, dat het 3 Papier op de welcke de voorfchreve authentijeque Copien ghefchreven fullen welen, mcthecklcya ■: Zegel gemunieert fal zijn : Ende dat den voorlz Ontfanger, op de voor iz originele Recepiflèn Ijl moeten ftellenhet woordt verieeckent-, Datwr- ders die gene die eenige Landen, Huyfen, oft* andere onroerende Goederen bcfitten, dewckkl door eenige fchulden aen anderen fouden moghen'i vvefen gehypothequeert, als mede diegene, fa eenige Actiën fouden mogen hebben beleent) yM houden fullen weien van den Ontfanger aen de wclcke den Twee-hondertften penningh van dei voorichceve gehypothequeerde Landen ,Huyien,| ofte andere onroerende Goederen, midtigadcrj vande voorfchreve beleende Actiën fihveièn bc4| taelt, teeyffchen tweederhande RecepuTcn; te weien, eene Recepiffè van 't gunt voorden eygertB dom van de felve Landen, Huyfen, ende andere onroerende Goederen, midtfgaders van de voorfz Actiën werdt voldaen, ende eene andere RccepiOc van 't gunt ter faecke van de voorfchreve genypfri thequeerde fchulden, ofte beleeninge °Ρ* "fl fchreve Α dien gedaen, werdt betaelt: Ende <M de Eygenaers vande voorfchreve Landen, Huy* ièn , ende andere gehypothequeerde Go|;der!"' j midtfgaders die gene die den Twee-nonderti en penningh vande voorfchreve Afticn hebben J^l taelt, de Recepiflèn van de betalinge by taajl· % daen , aen de Geintereffeerden fullen nwercn , overleveren voor den achtienden Apnl* l^jj gelijck mede de Huyrders van eenige ψψ?"1,£ f Landen den Twee-hondertften ρα^/ί' hebbende, de Recepiflèn van dien ^T^ naers der felver Huyfen ende Landen, *T^crcii den voorfchreven achtienden April to ^ fullen moeten ter handen ftellen, opF ^ voorfchreve Eygenaers, Beleenders van

.A&ien, Huy fen, Thienden, ende andere Goede- ren , den voorfz Twee-hondertften penningh in fpecie fnbject gemaeckt, ende vande felve Reci- piflèn aen den voorfz Ontfanger overleveren een authentijeque copie, houdende alle de Recepiflèn die aen hem fullen werden ge-exhibeert , achter ^lea anderen gefchreven ende gcauchentifeert, ion-

ende Huyrders refpeftive, •*1JMM*"7 aenmenö5 gementionneert in Onfen Placate^'^ dart ge-eraaneert, niet fullen mogen doen, ^ f van verfteecken blyven ·, gelijck 00c          _. die eenige Goederen den Twee-honaw m ninghin fpecie fubjeftgemaeckt, «Jg.^ fouden moghen befittcn, gehouden,^- φ

-ocr page 1090-

Raeckende den Twee-hondertften penningh.

fff/

4 lijcke ïtecepiilcn te nemen van ibodanige ι geilagenzijn, fullen willen iuftineren te hooghi in.

als VdC vau                   unie v-uiiipcieerc , p1^t jeöEedc hier vooren breedcr vermeit, lal n? crhedaen in handen van de voorfz Ontfan- n Üe perfonele quotifatie, op het Formulier f, cryafl woorde te woordegeinfereert

hare Middelen geftelt, oftegequotifeert te wefen, de doleantien die iy daer op lullen willen fonderen, fullen moeten allegueren ende doen aen Burger- meefteren ende Regeerders van de relpe£tive Ste- den onder de welcke fy ten aenfien van de Ver-

pachtinge des gemeene JLandts* Middelen reforte*. ren, indien deiomme daer op fy in het felve Mid- del zijngequotifeert, ende waer over fy haer be- ff\/lt jweere uk, uuuuc Λι,«η* tr««É?^c«- klagh willen doen, beloopt tot twaelfduyfent gul- D vatten > gementionneert inde Recepiffeby dens , ende daer beneden 5 ende aen de Heeren Onfe Gecommitteerde Raden in de refpeclive Quartieren , indien de ibmme daer op iy zijn ge- ftelt , ende waer over fy haer willen beklagen , boven de twaelf duyiènt guldens foude moghen komen te monteren. Ende ten eynde niemaiidc hier van ignorantie pretendere, nemaer alle ende een ygelijck weten moge waer naer hy hem hebbe te reguleren ; Laften ende beveelen Wy, dat deiè alom me gepubliceert ende geaffigeert lal wer- den daer fulcks behoort, ende in gelijcke faecken te geichieden gebruyckelijck is. Gedaen in den Hage den dercighften Maert 1673.

fo t%

klaren dat fy de felve voor haer reeckeninghe ende ter goeder trouwe hebben beleent. Ordonneren wyders de voorfz Ingezetenen van Oflfenlande, de welcke ten reguarde van de per- fonele quotifatie daer mede fy in het middel van fa Twee-hondertiten penningh belaft ofte aen-

Onder ftondt, Ter Ordonnantie van de Staten. Wasgctecckent, Herbt. van Beaumont.

ij, Rejolutie van de Staten van Hollandt ende Wefl-Vriefiandt y eene generale Obligatie te geven aen de Steden ende "Dorpen, voor den Twee-hondert- β en penningh by forme van Capitale Leeniage, voor den Jure 16 j 2 gefurneerty In date den vijft kienden April ibj^

Υ refumptie gedelibereert zijnde op het rapport van de Heeren PenfionnarisTen Hove, ende andere haer Edele Groot Mog, Gecommitcerden , hebbende in gevolgeenderotvoldoeuinge van der felverRefo- K CftmmiiToriael van den fefthienden der voor- We maendt Marti, overlcyt ende overwoghen, c niet tot beter gerief van de Ingezetenen, ende Were embaras ende confufie van 's Gemeene wndts Financien foude ftrecken, dat ten behoeve mt Steden ende Dorpen wierde gegeven eene %tie voor ende ten behoeve van de Irgezete- P jande felve Steden ende Dorpen, die in het jjödelvaride Capitale Leeninge vanden voor- te k C i'e^^en-rionderttwee-en-tfeventigh tot Khondert ofte meer guldens, ofte oockdaer gMnlebbco gecontribueert, ende dat de Inte- m vande voorfchreve Obligatien byhet Ge- gg tandt aen de voorfchreve Steden ende ml' ί"^ ^ haer aGn de V001^^^ Ingeze- %r! gcdaen' endetcn dien eynde by de

ten van de Dorpen refpe£tive fullen werden gelaft, gelijck de ièlve gelaft werden by delen, tenComp- toire vanden Ontfanger, onder de welcke fy ten aenfien van de Verpachtingc van 's Gemeene Lants Middelen zijn reibrterendc , over te brengen de Recepiflen by den Ontfanger Generael van hot furniflèment van de voorlchreyc Capitale Leenin- ge over de voorichreve Steden ende Dorpen , t'fynen Comptoire ghedaen, ten behoeve van de felve Steden ende Dorpen gepaftèert, ende dat de voorfchreve refpe&ive Ontfangers mede fal wer- den gelaft, gelijck de felve gelaft werdt midtsde- ièn, voor ofte inplaetfe vande voorfchreve Re- cepiifen, aen yder van de voorichreve Steden ofte Dorpen te geven eene Obligatie, gepaiïèert op de ordinaris wyfe ter concurrentie van die ibmme, waer op de Recepis ofte Recepiflen vanBurger- meefteren ende Regeerders van de voorichreve Steden ende Dorpen refpecüve fal komen te mon- teren , ende dat de voorfchreve Recepiflen van den voornoemden Ontfanger Generael, aen de voorfz Ontfangers voor een reeckenbaer Document lul- len verftrecken ; ende dat voorts de voorfchreve Burgermeefteren ende Regeerders van de voor- noemde Steden ende Dorpen refpective , yedér voor foo veel haer aengaet, foo veel mogelijck,, fullen trachten te combineren de Parthyen die in den haren ghefurneerc fullen wefen : Ende dat de voorfchreve Ontfangers gehouden iullen zijnde voorfchreve eerfte generale Obligatie die aen de voor-

J:fch T

In

e StedenendeDorpen ten behoeve van

m

gezetenen behoorlijcke Obligatien ge-

WftC a' breeder in de Notulen van den lsg0L en dacr aen-volghende gementionneert: ^apifl Tnde" ende verftacP» dat voor fo° veel ÉeS Τ ^"inge voor den voorfchreven voor- i9feDfefthien-hondert t wec-en-tfeven tigh <ίς Steden UrSermeefteren ende Regeerders van n> midtfgaders Schouten ende Gerech-

-ocr page 1091-

10.

Placatcii. 7 Bocck

Voorichreve Steden ende Dor

ofte daer oock ariderfints den dagh iiyl ^ moet werden , ten refpe&e van de vo^rf® generale Obligatie voor de voorichreve Stri Dorpen genomen fal worden, drie maend

behoeve van de Borgeren ende Ingezetenen van dien gegeven ial zijn, te fpliilèn in Obligatien van minder ίommen, foo meenighmael als 't felve aen haer by Burgermeefteren ende Regeerders der voorichreve Steden, midtigaders Schouten ende Gerechten der voorichreve Dorpen reipettive, tot gerief ende commoditeyt van de Burgeren ende Ingezetenen van dien ial worden geverght ·, des dat de voorichreve fpliiïïnge in geene Obligatien van minder fomme als van twee honden guldens lal mogen gefchieden; Ende aengaende de Poften die beneden de twee hondert guldens ïn. de voorfz Steden ende Dorpen mochten overblyven , dat de voorichreve Steden endei Dorpen de Intereilèn van dien , aen der felver Houders ende Eygenaers fullcn betalen uyt de Intereilèn, diedefelve in krachte van haer als dan noch overige Obligatie tenlafte van het Gemeene Landt fullen komen te ontfangen : Dat wydersBurgemeefteren ende Re- geerders der voorichreve Steden , midtigaders Schouten en Gerechten der voorichreve Dorpen, by verlèheyde Recepiflen, ende iulcks op diver- iche tyden hare Capitale Leeninge hebbende ghe- furneert, de vroeger ende later betalinge door den anderen gereeckent, ende daer uyt een dagh vaft geftelt ial worden, op welcke de vooriz Obligatien Tullen gedateert werden, ende de Intereilèn van dien aenvangh nemen> doch dat den voorfchreven dagh tenaeniien van de Steden endc Dorpen daer

V«H

gerals den dagh van de voorfchreve ReceA uytreeckeninge ghenomen foudemqeten vc d uyt ooriaecke dat de particuliere ftifjiiflèjS die acn Burgemecfteren ende Regeerders de fchre ve S teden, midtsgaders Schouten ende sÏ penen der voorfchreve Dorpen zijn gedaen 4 veel eerderby de Ingezetenen derièlverSted ende Dorpen zijn te berde gebracht, als die dot de voorfchreve Burgermeciteren endeReeeerde der voorfch reve Steden, ende Schouten endc Gê rechten der voorfchreve Dorpen aenderefpeftiJ Ontfangcrs hebben konnen werden gefurneertl endc dat over iulcks de voorfchreve Burgermeeile ren ende Regeerders der voorfchreve Steden midtigaders Schouten ende Gerechten der vooi fchreve Dorpen, aen de Burgeren ende Wezeto ncn aldaer, veel vroeger, ende iulcks meerder ïn. terefl: fouden moeten betalen, alsdeièlvcSredei ende Dorpen efFectivelijck van het Gemeen^ Landt fouden komen te ontfangen. Onder itondt, Accordeert met de voorfz Refokiea. Was geteeckent, Herbt.vanBemum

18. Placaet <van de Heeren Staten <van Hollandt ende Wefi-Vrkfaiê ge - emaneert ofi het betalen ΐ)α?ι eenen Hondertflen penningh, gevens · Geld In date den vtjfthienden Iunij 1673.

val van de onkoften van dien, eenen Hondcrf/h Penningh , gevens-Geldt, te moeten opheffer, geordonncert, geftatueert, ende bevolen hebber lbo als Wy ordonneren, ftatueren, ende bevel"· by deièn. At alle Houders van Obligatien, Los end Lijf-rente- Brieven, loopende foo wel ten laft van het Gemeene Landt, den HccrePrinccwj Orange, 'tComptoir van de Gcneraliteyt Μ in den Hage, de refpedive Collegien ter Adfluraüj tey t in Onfen Lande van Hollandt en WjvÏ landt refiderende, als van eemge Steden,Coilegie Heemraedt ofte Waterfchappen,Dorpent&m tey ten, ofte eenigerhande andere Corpo# ^ Gemeynfchappen, egeene uytgefondert» »! felve oock fouden mogen zijn (danalleen de Geoftroyeerde Wcft - Indifche Ugffg^ gehouden fullen zijn den voorfchrevenHon^ ften penningh vandefelveObliganen> ^ Lijf-rente-Brieven te betalen, voor ΰ ,. nflC [ulij toekomende,' ter plaetfe NP*g ^ 'fanger daer ende by de welcke de lntrei ^ j Renten van de voorfchreve Obligatie"» {β

JE Staten van Hollandt ende Weft-Vries- landr. Allen den genen diedefen fullen fien of hooren lefen, Saluyt. 1>oen te weten : Alib de Vyanden van dcièn Staet met machtige Legers te Lande, ende feer groote Scheeps-Vlooten te Water, deièn Staet aen alle kanten op het alderkrachtighfte aengrypen ende aentaften ·, ende alfoo metter daedt trachten in het werek te ftellen, ende uyt te voeren het voorne- men, datfy opentlij ck betuygen te hebben, van deièn geheelen Staet t'eenemael te willen ruïneren ende te grondt te werpen, daerinne niet eenen Steen op den anderen te laten, ende alle de Inge- zetenen van den Lande tot een feer ellendige ila- vernye te brengen, foo als de Romainenin ouden tyden die van Cartago hebben getra&eert ·, ende dat de arme Ingezetenen van de Provinciën , by de felve Vyanden geoccupeert, de droevige ef- fecten van die voorfchreve refolutie albereydts da- gelijcks gevoelen, door ongehoorde Schattingen uytgeput, ende met allerhande foulen ende excef- lèn overlaft werden, alles niet tegenftaende men aen defezyde hadde verklaert te vreden te zijn, jnetde voorfchreve Vyanden tot een ftilftant van Wapenen te Water, ende felfs oock te Lande, te komen; ende dat Wy derhalven genootfaeckt werden, onder Godes genadigen zegen ende by- ftant, de ruïne van de goede Ingezetenen defer Landen, foo veel mogelijck te verhinderen, ende ons in poituyr yan defenfie te ftellen, endc tot ver-

Lijf-rente-uneven weraen uw %β00$ aenfien van de voorichreve Obligatien ' ,c|ireTer dat op de felve Obligatien doordff%egd^ tfanger, dichte oftenaeftaende m J^

betalinee van delntereflènwerde fZfrvixM voorfchreven Hondcrftcn penning" Ψ (0

-ocr page 1092-

Raeckende den Hondertften penningh.

&00È En wat de Los en Lijfrente-br: datdeEygèflaers of Houders van de felve ^gehouden fullen wefen te doen oprhaecken nmlitienv»a de Los ende Li)f"rcnten» &Q fy- ■ Sedert den eerften July 1673 , tot den n Itily ï67+ fullen hebben te vorderen, " die noch niet verfcheenen mochten zijn > expreflie ™n hct Capitael, ofte de Hooft- /van de voodchrevc Los ofte Lijf-rente^ en te beforgen dat by den vooricb reven Jer op de vooriz Quitantie werde aengere- datden Hondertiten penningh is betaelr van Capitael van de voorfz Los of Lijf-rente- Brief, Jatten reguarde van de voorfz Lijf-renten , Capitael indiftin&elijck ende fonder eenigh het Jnfte onderfchcy t alomme ende over al ghe- jcnfil werden, op thienmael het inkomen of üente van de voorlz Lijfrente-Brief) ende dat Hg een gulde Jaerlijckiè Lijf-rente, ten aenfien jfa voorfchreven Hondertften penningh ge- adcnfel werden waerdigh te welen in Capitael »Q ouldens, meeder en minder fomme naead-

goedt doen dan den voorfz Hondertften penningh van de voorfz onroerende Goederen anderfints ibude komen te bedragen.» Des dat alle die gêne, de welcke voor den vooriz eerften July toekomende haer Hondertften pen- ningh fullenbetalen, daerop fonder onderfcheyt fullen mogen korten twee ten hondert. Des lullen de voorfz Eygenaers werden geautho** rifeert, gelijck de felve geauthorifeert werden by' defenOnfenPlacate, om van de Huyrders, Pach-' ters of Bruyckers van de voorfz Huyfen, Heerlijck-, heden, Landen , Thienden, Viflcheryen endè' andere in de Verpondinge contribuerende Goede-, ren, by middel van parate executie te mogen innen* invorderen't gunt de felve Huyrders, Pachters ot Bruyckers aen haer ter faecke van vervallene huyre of pacht liquide fchuldigh fouden mogen zijn. Dat oock de Heeren Burger meefteren van de vooriz Steden, midtfgaders Schouten en Gerech- ten van de voorfz Dorpen iiillen werden geauthori- feert, gelijck de felve geauthorifeert werden midts defen , omme foo wanneer iy fulcks dieniligh of

1 D

noodigh fouden moghen vinden, ten lafte van die gene de welcke in gebreecke fouden mogen bly ven binnen den voorfz ghepra?figeerden tijdt te betalen den voorfz Hondertften penningh van de voorfz Huyfen, Heerlijckheden, Landen, Thienden, Vif- lèheryen en andere in de Verpondinge contribue- rende Goederen, den fel ven Hondertften penning, midtfgaders de voorfz geiiicurrerende pcene te mo- gen negotieren, opnemende op foo hooge Interef- fen als fyluyden de Gelden fullen konnen bekomen, ende dat de hypothecatien ende tranfporten die ter faecke van de voorfzïGeldcn fullen werden gedaen, vryendeexemptfullen zijn vanden vooriz Veer- tighften penningh, ende de voorfz penningen oock voor allen anderen lbo ipeciale als legale hypothc- quen op de vooriz Goederen ftaende, ichoon ou-

Dat die gene, op wekkers naem eenige Aftien ilc refpeéhve Kameren van de Ooft - Indifche ompagnie defêr Landen zijn ftaende, gehouden Hen weien den voorfz Hondertiten penningh van xickA&ien te betalen voor den eerften July toe- oaiende, tcrKamere daerde vooriz Actiën zijn , ende dat het Capitael van de voorfchreve Ëen ten aenfien van den voorfchreven Hon- n penningh fonder eenighe diftincrie ial gereeckent of ghenomen op vier hondert *üens Capitael, in voegen dat hondert guldens ύ Capitael aen Aclrien in de voorfchreve Com- ^nie gereeckent fal weien waerdigh te wefen vier idett guldens. Dat alle die geene, die den voorfchreven

Hondertften penningh van de voorfchrevc Obli- der zijnde fullen werden geprxfcreert, endedatdc

pn, Los-endeLijf-rente-brieven, ende A&ien tooiden voorfchreven eerften July toekomende, TOlbhebben betaelt, aen het gemeene Landt Bh moeten goet doen de helft meerder als fy an- mts ter faecke van den voorfz Hondertften pen- ''#ichuldigh iouden zijn geweeft. Datwyders den voorfchreven Hondertften ^oinghmede fal moeten werden betaclt van alle jgj Heerlijckheden , Landen , Thienden, *heryen, ende andere, in de Verpondinghe jjtifcerde en contribuerende Goederen, geene JP>ndert,niet alleen ten aenfien van dieGoede- |*wclcke albereydts in de voorfz Verpondinge ■^EWuorifcert ende contribueren, maer oock gftliën van die Goederen, de welcke in de enreve Verpondinge noch niet en contribue- > ordoor Oftroyen of anderfints daarvan zijn g^rt : Ende dat aen de Heeren Burger- Èfc£ Cnde ^cReerders van de Steden, midts- ^choutenende Gerechten van de Dorpen, Dat ^°* onroerende Goederen gelegen zijn.

Gaerders van de Verpondinge gehouden ende geo- bligeert iiillen zijn , de vooriz Intereften jacrlijcks nevens de vooriz Verpondingen in re vorderen, ende aen de voornoemde Crediteuren buy ten hare koften te betalen. Dat het inkomen foo wel van de voorfz Huy ièn als Landen, ende andere in de Verpondinge con- tribuerende Goederen , fal worden ghcreeckent of genomen na de voorfz Verpondinge, deièlvc Ver- pondinge over de Huyièn ge-eftimeert zijnde den achtften penningh, ende van de vooriz Landen en andere Goederen den vijfden penningh van het jaerlijckiè inkomen van dien, in voegen dat een Huys getauxeert zijnde op acht guldens in de Ver- pondinge, meerder en minder fomme na advenanr, gereeckent fal worden te doen vier en tfeftigh gul- dens in huyr, ende daer af getrocken wefende oen voorfz achtften penningh, in huyr noch te doen fes en vijftigh guldens ·, ende dat een Marge Landts getauxeert zijnde op vijf guldens in de Verpondin- ge , meerder ende minder lommen naer advenanr, ge-eftimeert ial worden te doen vijf en twintigh guldeitsinhuyr, ende daer af ghecrqcken weiênde den voorfz vijfden penningh, noch twintigh gul- dens in huyr, ende dat dien-volgende het vooriz

/genaers van de voorfz' onroerende ^!veGn,ÏÏ.!0oi.Hondertften penningh van

ocderen fullen moeten betalen in twee

J^fti ^w,etcn> eenc helft voor den eerften

^Ptemb, eweder"helft voor denvijfthien-1 inkomen van de voorfz Huyfen fal worden gereec Wte γ Inkomende} op peene dat de felve kent tegen drie en een half ten hondert op de waer- an dlen de helft meerder fullen moeten <%e vanhetCapitael, ende fulcks een Huys dat acht

-ocr page 1093-

			/BoedL· ι o Tic haer met eenige renunciatie die defeir contr, daen ibude mogen weien * fullen mogen t? Ende dat nugelijcks die gene t die eenié Indiiche Aftien fouden moghen hebbei den Hondertften penningh by hem SLr; A&ien betaelt, fal mogen korten aenc" de voorfz Actie competeert, voor foo vc A&ie meerder ibude mogen waerdigh' 'c gunt daer mede die beleent is. Des dat in gevalle bevonden ibude mogen* den , dat eenighc vafte Goederen voor S ibmme ibude mogen wefen geiiypothequeett l verbonden dan de waerdye van dien metdc'fr ofte pey l hier Voren vail-gcftel t, komt uyt tebr gen, dat in fulcken ghevaile den Eygenaer i Lelve vafte Goederen gehouden fal welen aen 1, gemeene Landt te betalen den vollen Hondeuli penningh van die ibmme, voor de wclckedevoó fchreve" vafte Goederen verbonden zijn, endeni van die fomme daer op de voorfz valte Goedere over de voorfz tauxofte peyl hier vooren geftek fouden moeten werden ghenomen, midts aende genen ten wekkers behoeve de voorfchreve L· den voor de vooriz iomme zijn gehypotkquem kortende den voorfchreven Hondertlten penning' op de Renten enlntereflen by hem belooft, en' fulcks indien eenige Landen dieoverdenuuxlii vooren gheftelt ten aenfien van den Hondertil penningh, gereken t fouden moeten worden w dightc wefen feven hondert vijf en twintigh g# ofte daer ontrent verbonden of gehypothequic ibuden mogen zijn, vooreen fomme vanduyi guldens den Hondertften penningh, bydenty naer van de vooriz Landen betaelt fal msetepf den·, niet naer advenant de voorfz feven hon vijf-en-twintigh guldens, maer naer advenant voorfz duyfent guldens, midts den vooriz Ho dertften penningh van de vooriz duyfent guld kortende aen diegene, tot wiens behoeve de voo duyfent guldens op 'c vooriz Landt zijngeftvpotfl. queert, ende dat op de Renten endelntadfen hy aen den voorfz iynengehypothcqucetdenC diteur heeft belooft. ' Dat alle die gene die bevonden fullen werden de Quohieren van den voorfz Hondertlten pent» verhooght meteenfefte-partals voor delen te» gequotiieert, gehouden fullen wcfcndenvoci Hondertften penningh te betalen voor deneer Oaober toekomende, of dat de ièlve byfatite dien aen 't Gemeene Lant fullen moeten goeiα de helft meerder, alsfy anderfintsterfiecKc; den voorfz Hondertften penningh fouden η moeten betalen; met dien- verftande, dat au geene, de welckc fullen konnen bewyfen W faecke van de Obligatien, Aftien» Huylc»^ den hier voren geroert, foo veelof mcfmZ t Hondertften penningh hebben betaelt ><» gunt waer op iy in 't voorfz Quohier zijn g Η „ feert, daer mede fullen mogen vofftaen» «■ > ende ge-eximeert zijn van de voorfz quo-uu"■> dat die gene die niet fullen konnen Μ*** veel in den Hondertften penmngfater wcm , voorfz Obligatien, Aaien» Huyfip* eg« te betalen, als'tguutwaeropfyinftecyu $£ Quohier zijn gequotifeert komt te gM moeten betalen dat geene daer 9Μ£"$ Quohier zijn geiklr, voor foo, V& ¥&?*· kori
		ψ* f 6                          Racace», 7 acht guldens doet in Verpondinge, ende alibo vier en tièftigh guldens > cnde den voorfz achtften pen- ningh atgetogenj noch fes-en-vijftigh guldens in huyr, gehouden fal werden waerdigh te weien ten aenfien vanden voorfz Hondertften penningh in Capitael fefthien hondert guldens, daer van den Voorfz Hondertften penningh fal moeten werden betaelt: Ende dat het inkomen van de voorfe Lan- den ende andere Goederen, ial werden gecompu- teert teghens twee en drie quart ten hondert op de waerdy van't Capitael, endemidts dien een Mer- gen Landts die vijf guldens doet in Verpondinge, cnde aliö vijf en twintigh guldensj ende den voorfz vijfden penningh afgetogen twintigh guldens in huyre, gehouden lullen werden waerdighte zijn ren aenfien van den voorfz Hondertften penningh, in Capitael leven hondert en vijf en twintigh gul- dens of daer ontrent, daer van den voorfz Hondert- ften penningh ial moeten werden betaelt. Ende in gevalle bevonden foude mogen worden, dat de huyr van de vooriz Huy fen ende Landen, de voorichre ve Verpondinge afgetogen, den ièvendcn ende vierden penningh van dien, ten aenfien van eenige van de felve Huy fen ende Landen niet ibude konnen uytbrengen, dat in fuïeken gevalle Burger- rneefteren ende Regeerders van de refpeetive Ste- den t ten reguarde van de felve Steden, en Schout ende Gerechten van de reipecTrive Dorpen, ten aen- fien van de vooriz Dorpen yder voor foo veel fijn DiftriÉt aengaet, midts defen fuUenzijngeautho- rifeert, om voor foo veel den vooriz Hondertften, penningh belanght, ende verder noch anders niet het kort van de voorfz Huyfen ende Landen te brenghen op die Huyfen cnde Landen die inde voorfz Verpondinge minder dan den achtften ende vijfden penningh van de voorfz huyre refpeÖdvc zijn contribuerende, ende dat voor lbo veel ende voor foo verre de vooriz huyr meerder dan den voorfz achtften ende vijfden penningh refpcilive is bedragende: Des dat den voornoemden Schout en Gerechten gehouden fullen wefen de voorfz Quo- hieren over, te brengen aen Oniè Gecommitteer- den, om by de felve naegeficn , ge-examineert, ende voorts gearrefteert te worden als nacr behoo- ren. Doch by aldien Burgemeefteren ende Regeer- dersder voorfz Steden, midtigaders Schout ende Gerechten van de voorfchreve Dorpen, ende de gemelte onfë Gecommitteerden ten aenfien van de ielve Dorpen, den voorfz Hondertften penningh naer advenant het floth van het Quohier van de vooriz Verpondinge, defen onaengefien niet fou- den konnen opbrengen, dat het de ièlve als dan vry*fal ftaen by doleantie aen ons verminderinge te veribecken, tot die ibmme die in manieren vóoren verhaelt opgebracht ibude konnen werden, ende dat redenen daer toedienende de voorfz doleantie fullen werden geadmitteert. Dat het de Eygenaers van de Landen ende onroe- rende Goederen vry fal ftaen ten aenfien van de Kuftingen ende andere Schulden, die op de voor- fchreve onroerende Goederen zijn gehypotheec- queert aen de voorfz Kuftingen, midtigaders Ren- ten ende InterciTen, die fy ten aenfien van de voor- fchreve gehypothequeerde fchulden moeten beta- len , te korten den Hondertften penningh, ibnder eenigh bekroon of tegenfeggen van de voorfz hare gehypothequeerde Crediteuren, ofte datdefelve

-ocr page 1094-

Raeckende den Hondêrtilen penningh.

I 05^ , favorabie

te bedragen dan het gunt de vooriz Gcquoti· P*f ten aeniien van hare vooriz Obligatien.

gaende by de felve Ingezetenen te doen

refleéHe fal worden gemaeckt. Dat de Ontfangers, Thcfauriers, Rentmeefters of andere, van wat qualiteyt die oock iouden mo- gen wefen, foo wel van het gemene Landt, den lioogh-gemelten Heere Prince van Orange, van het Comptoir van dé Generaliteyt alhier in den Hage, vande refpective Collegien ter Admiralitey c in on- icn Lande reüdercnde, als van eenige Steden, Co 1- legien, Heemraedtof Warerichappen , Dorpen, Societeyten of eenigerhande andere Corpora ofte Gemeenfchappen ten aeniien van de vooriz Obli- gatien, Los ende Lijf-rente Brieven, Bewintheb- beren van de Ooft-Indiiè Compagnie ten reguarde van de voorfz Ooit-Indiiche Aclien, cnde Bur- germeefteren en Regeerders, midtigaders Scheu- ten ende Gerechten voornoemt, ten opfichte van Je voorfz onroerende Goederen fullen hebben op te geven, van wat Obligatien , Los en Lijf· reine Brieven, A£tien in de Ooit-Indiiche Compagnie cnde onroerende Goederen , t'haerder bcwindt, adminiftratie ende directie refpective ftaende, den Hondertften penningh voor den voorfz eerden July, eerften Augufti ende vijfdiienden Septem- ber niet en is betaelt. Ende dat iyluyden degelden die voor den voorfz eerften J uly betaelt iüllen zijn, ende daer op dien volgende de kortingevan twee per cenro ial wefen gedaen, fullen moeten betalen in handen van den Ontfangcr daer toe geitel t, voor den achtftenjuly toekomende, of dat aen haer de voorfchreve kortinge anderfints niet gheleden fal worden. Dat de voorfz Ontfangers, Thcfauriers, Rent- meefters of andere Adminiitrateurs, Bewintheb- beren in de voorfz Kameren van de gemelte Ooft- Indiichc Compagnie binnen defe onfe Provincie reiiderende, eude Burgermeefteren ende Regeer- ders der voorfz Steden, midtigaders Schouten en Gerechten der vooriz Dorpen, fullen werden ghe- maeckt Debiteuren vanden Hondertften penningh van alle Obligatien, Los ende Lijf-rente Brieven, Actiën in de Ooft Indifchc Compagnie, ende on- roerende Goederen t'haerder bewindt, adminiftra- tie cnde directie ftaendc, ende dat iyluyden voor de voldoeninge van den ielven Hondertften pen- ningh fullen werden ghe-cxectcert η Dat de voorfz Ontfangers, Thcfauriers, Rent- meefters of andere Adminiftrateuren, Bewint-

» α Huy'cn en^e banden komen te contribue-

λ- des ïfe hare Obligatien

e wekke ter faeckevan de A&ien, Huyfen cnde

iouden moeten betalen, als komt o teren 't gunt waer op iy in 't vooriz Qup- frZÜn getauxeert, niet fullen mogen volitaen tdcquotifatic van 't voorfz Quohier te voldoen, Jj eftcclivclijck iullcn moeten opbrengen den dertften penningh van de vooriz Obligatien, iien> Huyien cnde Landen. Endedat alle die gene dieiüllen willen aenwy- fadatfy de vooriz perfonele quotiiatie hebben Aen met de betalinge van de Acticn in de Ooft- ludilchc Compagnie, of Obligatien ten lafte van aneneLandt, hoogh-gemcltc Syne Hoogheyt, Jj~ Steden, Collegien, HeemraedtofWater- iiippen, Dorpen, Societeyten of eenigerhande dereCorpora, of Gemeenfchappen loopende, met Eede folemneel, of ten reguarde van de Mcn- H).»efindenmet ware woorden in placts van Eede, Ijienochtans van het felve effect als een dorporelen Edifüllen werden gehouden, iullcn moeten ver·

Itiarendatde voorfz Actiën cnde Obligatien haei Imdeniemandtanders waerlijck ende metterdaedt Izijntoebchoorendcj ende dat fyoprechtelijck en [ter goeder trouwe de felve Aflrien of Obligatien hebben gheacquireert, ende namentlijck mede lètiy de voorfz acquifitie nier en hebben ghedaen, pmedaerdoor haer fel ven van de voorfz perfo- [tilequotifatie te eximeren, of die daer door te ver- Ende voor foo veel eenige van de ièlve öien of Obligatien eenige Pcrfonen in Gemcyn- löappen of Compagnie foude mogen aengatn, dat lp de voorfz Aftie of Obligatie aen de voorfz [Compagnie gcfarnentlijck afflagh falftrecken op jKquotifatiedaer mede fy perfonelijck aengcilagen Iöjn, ende dat die gene die bevonden fouden mogen prden defen-aengaende een valiche ofonwaer- Uutigeverklaringe te hebben gedacn, niet alleen famcurreren de ftraffe van ïnfamie ende mcyn- Éoeytjiiiaer daer en boven noch uyt hare Mid- pen kómen te verbeuren foo veel als komen te Fntcrcnde Aftien of Obligatien, met de wekke l'jiacraifoo valichelijck of onwaerachtelijck foude pen komen te behelpen. ' Μ van de betalinge vanden voorfz Hondertften

Wngh, foo wel ten acnfien vande voorfz Obli- i liebbercn in de voorfz Kameren van deghemelte

icn Actiën als de voorfz onroerende Goede- W$ endcexemPt mlien xvc^n °^ Obligatien ,

Ooft-Indifche Compagnie binnen defeonfe Pro- vincie rcfiderende , endt Burgermeefteren ende Regeerders der voorfz Steden, midtigaders Scheu- ten en Gerechten der voorfz Dorpen infghelijcks

I

iWnde

eandere onroerende Goederen, toebe-

aen den hoogh-ghemclten Hcere Prince

iange, de Vrouwe PrinceiTe Douagiere van P1 deDefcendcnten van den Heere Prince

fullen werden gemaeckt Debiteuren van de voorfz hclfte die eenige Inghezetenen defer Landen, ten aenficn van eenige latere betalinge fchuldigh ibude mogen worden,

Uu α VanNaffau'hooghloffelijcker Memorie, mï Ecclcfiaftiquc of Gecftelijcke Comptoi-

Ende dat de Ontfangers van den Hondertften penningh refpective, mede fullen werden ghe- maeckt Debiteuren van het Quohier van den iel- ven Hondertften penningh, haer executie aenbe- volen, ende dat de felve ghehouden fullen weien daer van, midtfgaders van de voorfz hejfte die ,.,«,.,. eenige Regenten of Ingezetenen van onièn Lande, $ q renioc Ingezetenen defer Landen gene j ter iaecke van eenige latere betalinge fchuldigh föu- iüUnde° ven houden mogen poilideren dan die | den mogen worden, aen de gemelte onfe Gecom-' ertzijn, dat op de doleantien dien-aen- j mitteerdenverantwoordingetedoen. I                                 6 Ν                   Ordon

mvfife

-i.

-ocr page 1095-

Placaten. 7. Boeck. 10 Tit.

•ι 058

Ordonneren^nde bevelen wel expreftèlijck, dat Burgermecfteren ende Regeerders, midtfgaders Schouten ende Geaeehten voornoemt, aenftondts ordre fullen hebben te (tellen, dat den Hondertften penningh, yeder voor fooveel fijn Diftrict aen- gaet, lal konnen worden ontfangen·, op poene dat diegene die het felve niet fullen hebben ghedaen, verbeuren fullen vijftigh guldens voor yeder dagh dat fyluyden naer den twintighftcn defer daer over in gebreecke ghebleven fullen zijn -y welckc pcene fonder eenige verlchooninge van haer gevordert en gein net fal worden. Hebben voorts wel willen waerfchonwen allen endeeenen yegelijcken die het aengaen mach, dat Wy de poenen en boeten by deie Onfe Ordonnan- nantie tegens de trage of latere Betaelders ghefta-

tueert, fonder eenige conniventie oFdiffim

d0€J1%è. k ten ge-executeert ende naerghekomen moSF Soo ordonneren ende bevelen Wy, dat dele p* megepublieeert ende geaffigeert fal worden?'1 fulcks behoort, ende m gheüjcke faeckenteeh ! fchieden gebruyckclijck is. Gedaen in den h7J den vijfthienden J.uny 1673.                , Onder ftondt, Ter Ordonnantie van de Staten. Geteeckent, Herh.van Beaumon!.

I cj, Waerfchomvmtfe van de Staten van Hollandt ende Wefi-Vrieflinèl noopendede liquidatie van de Capitale Leeninge d'Anno 1672, betdiwt vandt reflanten 1673, ende ordre op het betalen van den Hondertfienpenningh. h étt den veert kienden Julij 1673.

Lijfrente-Brieven, opdeernftige initantievande Ontfangers van des gemeyne Landcs Middelen, den voorfz termijn fucceftivelijck wasgëprorógeeri tot den fefthienden defer loopende maendt, ende toegeftaen, dat de voorfchreve kortinge van twee. ten hondert tot den voornoemden tijde foude mo- gen werden gedaen: Dat Wy voorts geconfidcreert; hebben het te beduchten was, dat de voorfchreve prorogatie daer toe aenleydinge foude konnen go ven, dat eenige Ingezetenen van den Lande, ofte door verkeerde impreffte, ofuyt quaetwillighey fouden mogen differeren den voorfz Hondcrtlk

>E Staten van Hollandt ende Weit-Vries landt. Allen den genen die defen fullen' fien of hooren lefen , Saluyt. T>oen te weten ·, Dat Wy in achtinge ghenomen hebben, dat by Ons Placaet op den opheff vaneen Hondertften penning, gevens-Geldr, den vijftien- den Junij laetftleden ge-emaneert, wasgeordon- neert, dat alle de Houders van Obligatien, Los ende Lijf-rente-Brieven , loopende ibo wel ten lafte van het Gemeyne Landt, den-HeerePrince van Orange, 'tComptoir van de Generalitcyt aU hier in den Hagc, de rcfpeclive Collegien ter Ad- miraliteyt binnen deiè Provincie rtfiderende, als van eenige Steden, Collegien, Heemraet of Water- fchappen, Dorpen, Socicteyten ofte eenigerhande Gemeynfchappen , egeene uytgeibndert, wie de felve oockibuden mogen zijn, dan alleen die van de Gcodtroyeerde Wcft-Indifche Compagnie, als mede die gene op welckers name eenige Aclienin de refpective Kameren vande Ooft-Indiièhe Com- pagnie defer Landen zijn ftaende, ichuldigh fou- den wefen den Hondertften penningh van de voor- fchreve Obligatien, Los ende Lijfrente-Brieven, midtfgaders Actiën, te betalen voor den eerften Julij doenmaels aenftaende, ende dat de Eygenaers van de onroerende Goederen den voorfz Hondert- ften penningh fubjccl gemaeckt, de eene helft van den lèlven Hondertften penningh fouden moeten betalen voor den eerften Α ugufti, endedeweder- helfte van dien voorden vijfthienden September toekomende, op peyne dat die gene, die in gebreke fouden mogen bly ven den fèlven Hondertften pen- ningh voor 't expireren der voorfchreve termynen te betalen, ichuldigh fouden zijn, de helfte meer- der acn den Lande goet te doen als fy anderfmts ter iaeckc voorfchreve ibuden hebben moeten betalen; Des dat alle die gene de welcke voor den voorfz eerften Julij doenmaels toekomende, haren Hon- dertften penningh fouden hebben betaek, daer op fonder onderfcheyt fouden mogen korten twee ten hondert : Dat by Onfe Gecommitteerde Raden, ten acnfien van de betalinge van den Hondertften penningh der voorfchreve Obligatien, Los ende

ath-

penningh te betalen, in vertrouwen ende verwad tingc, dat de voorfz boeten niet fouden werde ge-exigcert, ende dat alfoo Onfe falutaireinfame ge-eludeert foude konnen werden ·, dat het dies- halven noodigh was dat by Ons dien-aengaend behoorlijcke ordre wierde geftelt · dat by dieocej fie aen Ons gereprefenteert is, dat by Onfe Ygf fchouwingemede van den voornoemden vijMie den Junij geordonneert zijnde,dat diegencdiei Twee-hond: pen: ende Capitale Leeningen,voo den voorledenJare 1072 ,ende deeerfleentweeö Capitale Leeninge voor defen loopenden I are in gewillight,noch niet fouden mogen hebben gj gehouden fouden wefen den felvenTwee-hondert ften penningh ende Capitale Leeninge te bèta voor den eerften Julij, doenmaels toekende midtfgaders over de pcrfonele qu°tlfatl7°0fre;it loopcnden Jare te liquideren , voor f*'(, Augufti, mede toekomende, op pevnedat0,f den voorfz tijdt overftreeckenzijnde,eens lo^ aen den Lande fouden moeten betalen, ais iy · fints fchuldigh waren geweeft, ende dat,:π - j voorfchreve difpenfatie ten aenfien van au j Hondertften penningh ghedaen, de vooi j amende mctdeuytterfte rigeur iuc1 en*< b^I dert, fulcks dat daer op van gelijcken naer ι diende geftelt te werden : ^tfet^ ) J Placaet den thienden Januari] hcti^ecmU ophef van de eerfte Capitale Lecmnbc g ^ ^j wclexprefrelijckwasgcordonneeit, ^m^i

ende Gerechten fouden hebben te

ei»;

ten

-ocr page 1096-

Raeckende den Hondertften penningh.

iof9

ife over te icndcn voor den eerften Februari) 5 van de Verpondinge, yeder voor lbo veel iijnDi- f maclsaeriftaende, de Quohieren van de Ver- ftrift aengaec, naer dewelcke den voorfchreven

; i2cn> volgens dewelcke den voorfchreven PJee-hondertftcn penningh fouden werden ge- eert» op de verbeurte van vijftigh guldens voo:

Twee-hondertften penningh van de voorichreve Capitale Leeninge, midtfgadersdcn Hondertften penningh van de onroerende Goederen ,den voor-

^rdagh dat de fel ve Quohieren naer den voorfz I (tenTebruarij overghebrachc fouden werden; Doch dat verfcheyde van de vooriz Schouten en Gerechten daer van al mede in gebreecken waren ^bleven > tot groote ongelcgentheyt van de voor-

fchreven laft fubje&gemaeckt, ial moeten Werden betaelt, oock ibodanigen ordre op den pntfangli van dien ftellen» dat de voorichreve Onfe goede Ingezetenen de voorichreve Capitale Leeninge, ende Hondertften Penningh willende betalen»

noemde goede Ingezetenen, de welcke daer door toornen was de macht om den Tweehondertften penningh van hare Landen onder de voorfz Ge- icchtengelegen, tekonnenbetalen, ende ibnder dat echter de vooriz boeten ten lafte van de voor- noemde Schouten ende Gerechten waren gc-exe- cuteert jende dat midts dien daer op infgelijcks na- derdiende te werden voorilen : SOÜ I S Ô, Dat Wy hebben goetgevonden ende verftaen, alle Ingezetenen vanden vooriz OniènLande, ende

dagelijcks daer toe moghen werden geadmitteerc, ibnder dat fy de meer-gemelte Onfe goede Ingeze- tenen, ende andere , genegen zijnde de voorichreve Capitale Leeninge ende Hondertften penningh te betalen, fullen moghen afwyiën, onderpreLext, dat fy de doleancien op hare Quohieren ofte remif- fie fouden hebben geformeert ofte veriocht ·, op poene dat de voorfchreve Schouten, Gerechten ende SccretariiTen, de welcke de voorichreve or- dre niet fullen hebben gheftelt, ofte afgeweien,

albanderen dien hecaengaen mach, bydeleOniè de voorichreve Onfe goede Ingezetenen ofte an-

dere , genegen zijnde de voorichreve Capitale Leeninge ende Hondertften penningh te betalen , gehouden lullen wefen, yder infilidmn, midts de eene voldoende, de ander ghevrijdt ial zijn, uyt hare eygen particuliere middelen te voldoen de peynenende mulden hier vooren tegetis de voor- noemde trage Betaelders gheftatucert , indien ende voor foo veel de voorfchreve Onfe Ingeze- tenen fullen konnen bewyfen , dat fy naer den twee-cn-twintighften defer loopendemaendt,aen de voorichreve Schouten ende Gerechten gepre- ienteert hebbende de voorfchreve Capitale Lce- ninghe ende Hondertften penningh te voldoen, daer toe niet geadmitteert zijn gheworden j ende in ghevalle de voornoemde Schouten, Gerechten ende Secrctariilèn , onmachtigh fouden zijn de ièïve poenen ende mulften uyt hare particuliere middelen te voldoen, dat de felve als dan daer over aen den Lyve andere ten exempel, fullen werden geftraft, met exprefle by voeginge, dat Wy ren aen- ficn van de peynen, boeten ende ftraffen hier voo- ren gementionneert, geene de alderminfte diiïi- mulatie, conniventie ofte verfchooninge fullen admittcren, maerdie niet allen ernft ende uyrterfte vigeur, tegens de gebreeckige ofte fchuldige doen executeren , ende uytvoeren : Ende ten eynde niemand daer van ignorantie praetendere, nemaer alle ende een yegelijck weten moglie waer naer hy hemhebbcte reguleren 7 £00 hften en bevelen Wy dat defen alomme gepubliceert ende geaffi- geert fal werden daer het behoort, ende in ghe- lijcke ghelegentheden te gefchieden gebruyeke- lijckis. Gedaen in den Hage den veerthienden Julij 1^73. Onder ftondt, Ter Ordonnantie van de Staten. Geteeckentj SimoftwnBtmniunt,

iceenwoordige Waerfchouwinge te adverteren en teVrmanen > dat fy als noch den voornoemden Hondertften penningh der vooriz Los ende Lijf- rente-Bricven ende Aftien, midtfgaders deeene hclftc van den Hondertften penningh der voorfz onroerende Goederen fullen hebben te betalen yoor den eerften Augufti, ende de weder-helfte vandcnfclven Hondertften penningh der vooriz onroerende Goederen voorden vijfthienden Sep- tember toekomende,op peyne van dat fy den voor- ichreve tijdt verftreecken zijnde, de helfte meerder falen moeten goet doen, dan den voorfz Hondert- ien penningh anderfints tot haren lafte foude heb- b komen te bedragen : Des dat die gene die als noch voorden vooriz eerften Augufti toekomende hvoorfchreven Hondertften penningfe komen te telen, daeropfonder ondericheyt lullen mogen tarten twee van het hondert: Dat oock alle die gene, die ter faecke van den Ô wee-hondertften penningh, midtigaders Capitale Leeningen in den voorware 1672, als mede ter faecke van de Ca- pitale Leeninge in defen loopenden Jare 1673 in- gewillighr, noch yetwes ichuldigh fouden mogen ZP» gehouden fullen wcfen liet fel ve te betalen moorden eerften Augufti , ende hare perfonele Nfatietenaeriilen van de voorfz Capitale Lee- ggen voor defen loopenden Jare geconfenteert, «liquideren voor den eerften September toeko- enae, op peyne datdcfelve den voorfchreven æ overftreecken zynde, aen den Lande eens ^veelfüllen moeten goedt doen, als fy ander-

, «ldigh fouden zijn gevveeftj ende datsech- F*PU ter faecke van de voorfchreve later beta- ïisf mogen zij ç voldaen, niet als een Lec- Jf' maei* als een boete ende amende werden pWereerc, ende dien-volgende wel ten proffi- feïw?* tenlafte vanden Lande komenTal: Én á Scll0lltcn> Gerechten ende Secreta- klir r relPeaive Dorpen, als noch ten fpoc- * lte« lullen hebben te formeren de Quahieren

6 Í 2                    Placaet

-ocr page 1097-

Placaten. 7-Boeck lo'.Tit. Placaten van de Heer en Staten van Hollandt mdé Wefi-^Ύ^η ge-emaneert op het betalen van eenenre^elenTwce-hondctumpQtimnJ. ' Geldt» over den Jare 16y^ op den aehtfien Otlober 1673; endeden twee f^ tighfien december 16j %geconfenteert voor den Jare 1674..                   η^·

ι$4φ

20.

'Ontfanger, dichte ofte naeft aen de ïaefl \ betalinge van de Interellen werde geftclt ff voorfz Twee-honderften penningh van de W? Obligatie is betaelt. En wat de Los en Êfcïï aengaet, dat de Eygenaers of Houders van <ffi Brieven gehouden lullen weien tedoenopmaecke de Quitantien van de Los ende Lijf-renten, dieft luyden t'zedcrt den eerften (e) Febrmry 1671 ft den eerfienFebruary 1675 iullen hebben rè vorderen fchoon die noch niet verlcheenen mochten zijn' met expreftie van het Capicael, ofte de Hooft' fommevan de vooriz Los ofte Lijf-rente-brievcn" ende te beforgen dat by den voorfz Ontfanger op de vooriz Quifantie werde aenghetecckent,dai den Twee-hondertften penningh is betaelt nw het Capitael van de vooriz Los of Lijf-renre-Btièf ende dat ten reguarde van de voorfz Lijf-renten', het Capitael indiftin&clijck ende fonder cen/eh het alderminfte ondcricheyt alommcendeoverai"he- nomen lal werden, op thienmael het inkomen of de Rente van de vooriz Lijfrente-Brief; ende dat fulcks een gulde Jaerlijckic Lijf-rente, ten aenfien van den voorfz Twee-hondertften penning ghe- hottden fal werden waerdigh te weien in Capind thicn guldens, meeder en minder fommenac ad- venant. Dat die gene, op wekkers naem eenige Afrien inde reipechve Kamercn van de Ooft - Indiichc Compagnie defer Landen zijn ftaende, gehouden lullen wefen den vooriz Tweehondertiten pen: van de ièlveA£Hcn te betalen voor den ccrttcü(f)Msirt toekomende, ter Kamere daer de voorfz Aflien zijn ftaende, ende dat het Capitael van de voorfz Acfien ten aenfien van den voorfz Twec-kw- dertften penningh fonder eenighe di/h'nclie fal worden gereeckent of ghenomen op vier hondert guldens Capitael, invoegen dat hondert guldens oudt Capitael aen Aftien in de voorfchreve Com- pagnie gereeckent lal wefen waerdigh te welen vier ■ hondert guldens. Dat alle die geene, die den voorfchrevefl T*ee- hondertften penningh van de voorfchreve Ob«p- tien, Los - ende Lijf-rente-brieven ende Am .

E Staten van Hollandt ende Weft-Vries- landt. Allen den genen diedefen fuilen iïenof hooren lefen, Saluyt, 1)oen te weten ; Alfo de Vyanden {a) defer Lan- t «^zblyven continueren in haer eens genomen op- fet, van in het werck te Hellen, ende uyt te voe- ren het voornemen, datfyopentlijck betuygente hebben, van delen geheelen Staet t'eenemael te ruïneren en te gront te werpen, daer in niet eenen Steen op den anderen te laten, ende alle de Inge- zetenen vanden Lande tot een feer ellendige lia- vernye te brengen, foo als de Romainen in ouden tyden die van Cartago hebben geria&eert ·, ende dat de arme Ingezetenen van de Provinciën , by de felve Vyanden gcoccupecrt , de droevige ef- fecten van die voorichreve refölutiealbereydtsda- gelijcks gevoelen, Cb) door fn'ar e Inquartieringen, Schattingen ende allerhande Foulesgequelt, ghede- vafleert, ende die Tlaetfen diefygenootJaeckt wer - den te verlaten, met onopbrengetijcke Brandtfchat- tingen befwaert, ende wtgeput werden , ende dat de voorfz, Vyanden per(ifle ren op de Vredehandelenge tot Coln aengeflelt, foo harde en ondragehjcke con- ditien oen den Staet voor tefchryven^ dac die niet en kunnen werden inghewilhght·, lbndcr hetgeheele Landt, ende alle de Inghezetcnen van dien, ten proye te geven aen de moetwille van de ielve Vyan- den : ende dat Wy dcrhalvcn genootlaeckt wer- den, onder Godes genadigen zegen ende byftant, de ruïne van de goede Ingezetenen deler Landen foo veel mogelijck te verhinderen, (c) defiiccejjen die Godt aen de Wapenen van den Staet onder het beleyt van fy?te Hoogheyt den Η eer e Trince van Orange heeft verleent, te vervolgen, ende ons in goetpofluyr van defenfie te ft eüen, ende tot verval van de on koften van dien, nochmael ccnen Twce- hondertften Pcnningh » Gevcns Geldt, te moeten opheffen, geordonncert, gcftatueert, ende bevo- len hebben, foo als Wy ordonneren, ftatuerenen bevelen by defen. DAt alle Houders van Obligatien, Los ende Lijf-rente-Brieven, loopende foo wel ten laite van het Gëmeene Landt, den Heere Prince van Orange, 't Comptoir van de Generaliteyt alhier in den Hage, de refpeftive Collegien ter Admirali- tey t in Onlèn Lande van Hollandt en Weft-Vries- landt reilderende, als van eenige Steden,Collegien, Heemraedt ofte Wateriëhappen, Dorpen, Socie- teyten , ofte eenigerhande andere Corpora ofte Gemeynfchappen, egeene uytgefondert, wie de felve oock fouden mogen zijn ^dan alleen die van de Geottroyeerde Weft - Indilche Compagnie} gehouden fuilen zijn den voorfz Twee-hondert- ften pcnningh van de lêlve Obligatien, Los- ende Lijf-rente-Brieven te betalen, voor den eerften Maert 1674 toekomende, ter plaetfe ende aen dien Ontfanger daer ende by dewelcke de Intreflènende Renten van de voorfchreve Obligatien , Los en Lijf-rente-Brieven werden betaeldt, endeten aenfien van de voorichreve Obligatien te beforgen, dat op de iel ve Obligatien door den voorlchrcven

voort

niet fuilen hebben betatk, "daer vooren p&KM ende fonder eenigh uytftel ofte connivenne ω werden ge-executeerc.                     , , j Dat wyders den voorfz Twee^ond^ pcnningh mede fal moeten werden betaelt «- Huyfen, Heerlijckheden, ^^^c

Vifrcheryen, ende andere, *2*J2££* gequotileerde en contribuerende ^^SL&J uytgeiondert,nietalleentenaeniicnv^

zijn gequotifeert endc contribueren j ^ ( ten aenfien van die Goederen, to™zLfa voorfchreve Verpoadiiigenochnict^^^^

, ofdoorOdroyenofanderfintsdaïr

ren

garneert : Ende dat.aen de,^»      ^ meefteren ende Regeerders van de wew ,       ( gaders Schouten ende Gerechten van at      ^ daer de voorfz onroerende Goederen p^     m

-ocr page 1098-

Raeckende den Twee-hondertftenpenningh.            10 6%

_ it Eygenaers van de voorfz onroerende densinhuyr, ende daer af getrockenweiènde den

Lenden voorfz Τ wee-hondertften pen: van1

voorfz achtften penningh, in huyr noch te doen

..goederen fullen moeten betalen voorden keerfe11 (h)Maert toekomende; op poene

fes en vijftigh guldens > ende dateen Marge Landts getauxeert zijnde op vijf guldens in de Verpondin- ge, meerder ende minder iömmen naer advenant, ge-eftimeert fal worden te doen vijf en twintigh guldens in huyr, ende daer af ghetrocken wefende den vooriz vijfden penningh, noch twintigh gul- dens in huyr, ende dat dien-volgende het vooriz inkomen van de vooriz Huyicn lal worden gereec- kent tegen drie en een half ten hondert op de wacr- dye van het Capitael, ende lulcks een Huys dat acht guldens doet in Verpondinge, ende al foo vier en tfeftigh guldens, ende den voorfz achtften pen- ningh afgetogen, noch fes-en-vijftigh guldens in huyr, gehouden fal werden waerdigh te weien ten aenfien van den voorfz Twee-hondertften pen: in Capitael fefthien hondert guldens, daer van den vooriz Twee-hondertften pen: ial moeten werden betaelt: Ende dat het inkomen van de voorfz Lan- den ende andere Goederen, ial werdengecompu- teert teghens twee en drie quart ten hondert op de waerdye van 't Capitael, ende midts dien een Mcr- gen Landts die vijf guldens doet in Verpondingc, ende alib vijf en twintigh guldens, ende den voorfz vijfden penningh afgetogen twintigh guldens in huyre, gehouden fullen werden waerdigh te zijn ten aenfien van den voorfz Twee-hondertftai pen: in Capitael feven hondert en vijf en twintigh gul- dens of daer ontrent, daer vanden vooriz Twee- h ondertften penningh ial moeten werden betaelt. Ende in gevalle bevonden foude mogen worden, dat de huyr van de voorfz Huyfen ende Landen, de voorichrevc Verpondinge afgetogen, den fevenden ende vierden penningh van dien, ten aenfien van cenige van de ièlve Huyfen ende Landen niet foude konnen uytbrengen, dat in fulcken gevalle Burger- mcefteren ende Regeerders van de refpedtive Ste- den , ten reguarde van de ielve Steden, en Schout ende Gerechten van de refpecTrive Dorpen, ten aen- fien van de vooriz Dorpen yder voor ibo veel fijn Diftriér, aengaet, midts defen fullen zijn geautho- riieert, om voor ibo veel den vooriz Twee-hond:

daer van in gebreecke blyvende, iyluy-

i

of wel de vooriz Goederen daer vooren para- 'Scfondereenigh uytftel of conn'iventie iullen ienge-executeert. l cjjat denvoorfz Twee-hondèrtfien penningh ■Aks voor den voorfz eer/ten Maertjalmoeien ^infotaelt van alle Ampten ende Offiaen, tot de t/ltkeenvafienffaende Traélement ugejiek. Des dat alle die gene, die harenTwee-hondert- ftapcnningh komen te betalen voor den voorfz Jen (0 February toekomende, vier ten hon- kt} die gene die haren Twee-hondertften pen- fdh betalen voor den vijfthienden der voorfz sicndt (k) February, twee ten hondert; ende die jenedie de ielve betalen voor den (l) eerflen Maert toorn., een ten hondert fullen komen te profiteren. Des lullen de voorfz Eygenaers werden geautho- lifccrt, gelijck de felve geauthoriieert werden by dciènOnien Placate, om van de Huyrders, Pach- tcfsoföruyckers van de voorfz Huy(en, Heerlijck- Jicden, Landen , Thienden , Viffcheryen ende andeteindeVerpondinge contribuerende Goede- ren! by middel van parate executie te mogen innen, en vorderen 't gunt de felve Huyrders, Pachters of Brnyckers aen haer ter faecke van vcrvallene huyre of pacht liquide ichuldigh iouden mogen zijn. Datoock de Heeren Burger meefteren van de toorfz Steden, midtfgaders Schouten en Gerech- ten van de voorfz Dorpen fullen werden geauthori- fert, gelijck de felve geauthorifeert werden midts tóen, omme foo wanneer iy fulcks dienftigh of aoodigh fouden moghen vinden, ten lafte van die ρ de welcke in gebreecke ibuden mogen bly ven tinnen den voorfz gheprazfi geerden tijdt te betalen den voorfz Twee-hondertften penn: van de voorfz Wcn,Heerlijckheden, Landen,Thienden, Vif- fcneryen en andere in de Verpondingc contribue- rende Goederen, den felvenTweehondertften pen: tcniogcn negotieren,opnemende op fo hooge Inte

u a^ de Gelden fullen konnen bekomen, I penningh belanght, ende verder noch anders niet ^cdatdehypothecatienendetranfportendie ter j het kort van de voorfz Huyfen ende Landen te Me van de voorfz Gelden fullen werden gedaen, ! brenghen op die Huyfen ende Landen die inde frpdeexerrjpt fullen zijn vanden vooriz Veer- j voorfz Verpondinge minder dan den achtften5 ende Pree penningh, ende de voorfz penningen oock vijfden penningh van de voorfz huyre refpeftive °°rallcn anderen ibo fpeciale als legale hypothe- \ zijn contribuerende, ende dat voor ibo veel ende jf"opde voorfz Goederen ftaende", fchoon ou-1 voor ibo verre de voorfz huyr meerder dan den

'Zi|nue fullen werden geprsefcreerr, ende dat de Wersvande Verpondinge gehouden endeghe- ^geert fullen zijn, de voorfz Intereflen jaerlijcks (jjns ® voorfz Verpondingen in te vorderen, ion3en, v°ornoemde Crediteuren buyten hare *ntebctalen.                                        ί iS HCt *nkomen ^00 we^van de voorfz Huyfen %e λ' en^ean^ere inde Verpondinge con- NnFen           ^eren' ^ worden ghereeckent of L, enna de \Oorfz Verpondinge, de feive Ver- I gemelte oniè Gecommitteerden ten aenfien van de ^jn^over de Huyfen ge-eftimeert zijnde den j ièlve Dorpen, den voorfz Twee-hondertften pen:

r-.Miugu, enae van üe vooriz Lanaen en goederen den vijfden penningh van het %wn omen van «dien, in voegen dat een Wit JaUXcerc ziJnde °P acht guWens in de Ver- SSffi ^erder en minder fomme na advenant,

I naer advenant het floth van het Quohier vand© vooriz Verpondinge, defenonaengeiïennietfou^ den konnen opbrengen, dat het de felve als daa vry fal ftaen by doleantie aen ons verminderinge te verfoecken, tot die fomme die in manieren vooren

i

n£ & worden te doen vier en tfeftigh gul- verhaelt opgebracht foude konnen werden, ende dat

-ocr page 1099-

Placatcn· 7. Boeek. 1 o Wit

ιο6ζ

dat redenen daer toe dienende de voorfz doleantie«,iw, w<*A-n oradmirteert.                                 I

guntwaeropfy in 't voorfz Quohïe7zijn 2*j leert, daer mede fullen mogen volftaen, bev? ende ge-eximeert zijn van de voorfz quotifatie IJ

fullen werden geadmitteert. Dat het de Eygenaers van de Landen ende onroe- rende Goederen vry fal ftaen ten aenfien van de JrCuftingen ende andere Schulden, die op de voor- Ichreve onroerende Goederen zijn gehypotheec- queert aen de vooriz Kuftingen, midtigaders Ren- ten ende Intercflen, die iy ten aenfien van de voor- lchreve gehypothequeerde fchulden moeten bèta len, te korten den Twee-hondertften pen:, fonder eenigh bekroon of tegenfeggen van de voorfz hare gehypothequeerde Crediteuren, ofte dat de felve haer met eenige renunciatie die delen contrarie ge- daen ibude mogen wefen, fullen mogen behelpen; Ende dat inigelijcks die gene, dieeenighe Ooft- Indifchc Adien fouden moghén hebben beleent, den Twee-hondertften ?pcn: by hem van de felve Adien betaelt, fal mogen korten aen die gene die de vooriz Adie competeert, voor ioo veel de felve Adie meerder foude mogen waerdigh wefen dan 't gunt daer mede die beleent is. Des dat in gevalle bevonden Ibude mogen wer- den , dat eenighe vafte Goederen voor meerder fomme foude mogen wefen gehypothequeert, ofte verbonden dan de waerdye van dien met de taux ofte peyl hier voren vaft-gcftelt, komt uyt te bren- gen, dat in fulcken ghevalle den Eygenaer van de ièlve vafte Goederen gehouden fal weien aen het gemeene Landt te betalen den vollen Twee-hond: penningh vandieibmme, voordewelckedevoor- ichreve vafte Goederen verbonden zijn, ende niet van die fomme daer op de voorfz vafte Goederen over de voorfz taux ofte peyl hier vooren geftelt, fouden moeten werden ghenomen, midts aen den genen ten wekkers behoeve de voorfchreve Lan- den voor de voorfz fomme zijn gehypothequeert, kortendeden voorfz Τ wee-hóndertrten penningh op de Renten en Intereflên by hem belooft, ende fulcks indien eenige Landen die over den taux hier voren geftelt ten aenfien van den Tweehondertften penningh, gerekent fouden moeten worden waer- digh te wefen ièven hondert vijf en twintigh guld., ofte daer ontrent verbonden of gehypothequeert ibuden mogen zijn, vooreen fomme van duyiènt guldens denTwee-hondertften penn. by den Eyge- naer van de vooriz Landen betaelt fal moeten wer- den ; niet naer advenant de voorfz feven hondert vijf-en-twintigh guldens, maer naer advenant de vooriz duyiènt guldens, midts den voorfz Twee- hondertften penningh van de vooriz duyfent gul. kortende aen die gene, tot wiens behoeve de voorfz duyfent guldens op 't voorfz Landt zijn gehypothe- queert , ende dat op de Renten ende Intereilèn die hy aen den voorfz fynen gehypothequeerden Cre- diteur heeft belooft. Dat alle die gene die bevonden fullen werden in deQuohieren vanden voorfzTwee-hondertften p: verhooght met een fefte-part als voordelen te zijn gequotifeert , gehouden'fullen welen den voor- fchreven Twee-hondertften penningh te betalen voorden eerften (m) April 1674, toekomende, of dat de felve daer vooren paratelijck fonder eenigh uytftel of conniventie fullen werden ge-

dat die gene die met lullen konnen bethounenfr veel in den Twee-hondertften pen: ter fake van d voorfz Obligatien, Adien, Huyfen ende Land

te betalen, als 't guut waer op fy In het: voorfchrev Quohier zijn gequotifeert komt te beloopen, iulieJ moeten betalen dat geene daer op fy ^Ί;νο 3 Quohier zijn geftelt, voor lbo veel 't felve meerde komt te bedragen jdan het gunt de voorfz Gequori feerden ten aenfien van hare vooriz Obligatien. ·* Adien, Huy len ende Landen komen te contribue» ;en5 des dat die gene de welcke ter iaecke van del voorfz hare Obligatien , Adien, Huyfen end^ Landen meerder fouden moeten betalen, alskomi re monteren 't gunt waer op fy in 't vooriz <wj hier zijn getauxeert, niet fullen mogen volilaen met de quotifatie van 't voorfz Quohier te voldoen maer effedivelijck fullen moeten opbrengen den Twee-hondertften penningh van de voorfz Obli gatien, Adien, Huyfen ende Landen. Ende dat alle die gene die fullen willen aenwy- Ccn dat fy de voorfz perfonele quotifatie hebben voldaen met de betalinge van de Adien in de Ooft- lndifche Compagnie, of Obligatien ten Me van 't gemene Landt, hoogh-gemeke Syne Hoogheyr, eenige Steden, Collegien, HcemraedtofWarcr- ichappen, Dorpen, Societeyten of eenigerhande andere Corpora, of Gemeenfchappen loopende met Ecde folemneel, of ten regnardc vande Men- no-gefinden met ware woorden in placts van Eede, die nochtans van het ièlve effcd als een Corporekn Eedtfiillen werden gehouden, fullen moeren ver-1 klaren dat de voorfz Adien ende Obligatien haer ende niemandt anders waerlijck ende metterdaedt zijn toebehoorenden ende dat fyoprechtelijck en ter goeder trouwe de ièlve Adien of Obligatien hebben gheacquireert, ende namentlijck mede dat iy de voorfz acquifitie niet en hebben ghedaen, omme daer door haer fel ven van de voorfz perio· nele quotifatie te eximere», of die daer door te ver- minderen; Ende voor ioo veel eenige vande ielve Adien of Obligatien eenige Perfonen in Gemey* fchappên of Compagnie ioude mogen aengafn, w als dan de vooriz Adie of Obligatie aen de voorn Compagniegefimentlijck afilagh fa ft«cken op dequotiiatiedaer medefy perfonelijckacngeua# zijn, ende dat die gene die bevondenfouden mo, worden defen-aengaende een valfche "°"*{ achtigeverklaringe te hebben gedaen, ««* fullen incurreren de ftrafTe van infemié «*°Jg, eedighey t, maer daer en boven noch »y ίβ» Β delen komen te verbeuren foo veel a» » j^, monteren de Adien of Obligatien, «"» foudc fy haer alfoo valichelijck of onwaeraebteuj» mogen komen te behelpen.              Twee-hon^: Dat van de betalinge vanden vOT **, obll.

penningh, foo wel ten aenfien vanaev ^^ gatien en Adien als de voorfijgg m^ ren, vry endeexemptfullen'we*e"V.en, roebc- Aden ende andere onroerende w „^ftincc

va»

hoor^deaendenhoc^^^

edv

van Orange, de Vrouwe Princelle^< * prificc ^^u^mvh,--------- ._,.......-------.....- , Orange, ^"^Γ^^' vooren gewrt, lbo veel of meerder in den Twee- Willem van Naffau hooghloitenj               0i

-ocr page 1100-

Raeckende den Twee-hondertften periningh.

é

Á Ecclefiaftique of Geeftelijcke Comptoi- Dat de voorfz Ontfangers, Thefauriers, Rent-

4

f e&erende, midtfgaders de Plaetfen en Lan- - - by de Vyanden van den Staet zijn geoccu- Je wat de Landen belanght die opordre aetzijngheinundeert, dat van deielve é denm plaetsvan den Twee-hondertften pen: iu fal werden betaelt den Vier-hondertitcn pen- \ ij voorfoo veel diegheinundeert zijn 5 ende !f|fo veel eenige Ingezetenen defer Landen gene !°JereGoederen fouden mogenpoilideren dan die fundeert zijn, dat op de doleantien dien-aen- [jende by de lelve Ingezetenen te doen, favorable Eticlal worden gemaeckt. Dat de Ontfangers, Thefauriers, Rentmeefters cfandere, vanwatqualitcyt die oock fouden mo- (oi welen, foo wel van het gemene Landt, den Kgh-gemelten Heere Prince van Orange, van het Comptoir van de Generaliteyt alhier in den Hage, paderefpeftive Collcgien ter Admiraliteytin on- fenLande refiderende, als van eenige Steden, Col- bien, HeemraedtofWaterfchappen, Dorpen, kieteytenofecnigerhande andere Corpora ofte Gcnieenichappen, ten aenficn.van de voorfz Obli- «tien, Los ende Lijf-rente Brieven, Bewintheb- ictenvande Ooft-Indife Compagnie,ten reguarde van de voorfz Ooft-Indifche Aclien, ende Bur- geraiedleren en Regeerders, midtfgaders Schou- tenendeGerechten voorneemt, ten opfichte van de voorfz onroerende Goederen fullen hebben op tcgeven, van wat Obligatien , Los eh Lijf-rente Brieven, Aftien in de Ooft-Indifche Compagnie de onroerende Goederen , t'haerder bewindt, idminiftratie ende dire&ie refpecüve (Lende, den Twee-hondertften penningh voor den voorfz (c) eerflen endeyyfthienden February, ende eer ft en mt niet en is betaelt. En dat fyluyden de gelden die voor den voorfz eerften (ojFebr: betaelt lullen. zijn,en daer op dien volgende dekortinge van vier percentofal wefen gedaen, fullen moeten betalen in Wen van den Ontfanger daer toe geftelt, voor fa%kfan(pjFebruary dzer aen volgende, ende diegdden die voor den (q) vijfihienden^ende den «firnMoert, van deielve fnaendt betaelt lullen ™') t'elckens binnen acht dagen na den voorfz Wjjfthienden Febmary ende eerflen Maert refpe- «Ni of dat aen haer dekortinge daer toe geftelt, Jffiiits niet geleden fal worden.

1 meefters ofandere Adminiftrateurs,"Bewintheb- beren in de voorfz Kamercn van de gemelte Ooft- Indifche Compagnie binnen defe onlè Provincie refïderende, ende Burgermcefteren ende Regeer- ders der voorfz Steden, midefgaders Schouten en Gerechten der voorfz Dorpen, lullen werden ghe- maeckt Debiteuren vandenTwee-hondertften pen: van alle Obligatien, Los ende Lijf-rente Brieven, Actiën in de OofMndifche Compagnie, ende on- roerende Goederen t'haerder bewindt, adminiftra- tie ende directie ftaendc, ende dat fyluyden voor de voldoeninge van den felven Twee-hondertften penmngh fullen werden ge-executeert. En dat de Ontfangers vanden Twee-hondertften penningh refpe&ive, mede fullen werden ghe- maeckt Debiteuren van het Quohier van den fel- ven Twee-hondertften penning, haer executie aen- bevolen, ende dat de felve ghehouden lullen weien daervanaende ghemelte onfe Gecommitteerden

verantwoording te doen. E/ Ordonneren ende bevelen wel exprefïelijck, dat Burgcrmeefteren ende Regeerders , midtfgaders Schouten ende Gerechten voornoemt, aenftondts ordre fullen hebben te ftellcn, dat den Twee-hon- dertften penningh,yeder voorfoo veel fijn Diftridt aengaet,fal konnen werden ontfangen, op poene datv d,e gene die 'tfelve niet fullen hebben gedaen, ver- beuren lullen vijftigh guldens voor yeder dagh dat lyluyden na den thienden (f) January 1674.toe' komende daer over in gebreke ghebleven fullen zijn, welcke pcene fonder eenige verfchoninge van haer gevordert en geinnet fal werden. Ende ten eyndc de voorfz onfè goede meyni nge pun&uclijck ge-executeert ende nagekomen moge werden ·, Soo ordonneren en bevck ç Wy dat deik alomme ghepubliccert ende geaffigeert fal worden daer fulcks behoort, ende in gelijcke faecken te ge- fchieden gebruyckelijck is. Gedaen in den Hage den (t) tweeen twintïghfien 'December 1673. Onder ftondt, Ter Ordonnantie van de Staten. Wasgetecckent, Herbt. van Beaumont.

NOTA. InhetTlacaetvandenachtfienOcJoberi67lheeftgeflacn alsmet deLetteren a> b, c 'witaengewefen.                                                                                              r '<'■■ ' W Van defen Staet Ë                                                             . .'„■           ,         „          '.Ë (*) Door ongehoorde Schattingen uytgeput, ende met allerhande foulen endeexceflen ovcrlaft, ^P'atten Landegcdevaftcert, endede Steden en Plaetfen die fy genootfaeckt fouden mogen worden platen, met een generale plondennge en brandtftïchtinge gedreyght werden, waer van eenige ooctc «fcydts de droevige effecten hebben gefmaeckt, ende dat de voorfz Vyanden op de V rede-handehnge ^olnaengeftclt, foo hardeen onverdraeelijcke conditien aen den Staet voorfchryven,

;a —-eonsinpoftuyrvandefcnfieteftellen,                                             ,^ôë

k) (h w (Þ (f)

December, (e) November 1673 tot den eerften November 1674. (J) December, December. (h) December. (0 November. fT) November. Wen twintighften November.                 O) January. terftcn, vijfchienden en vijf en twintighften November, .          (0) November. November. (¢ Vijfchienden en vijf en twintighften. (r) Vijf en twintighften.

Twintighften defer.          (i) AchtftenOaober 1673.

Refofatiê

-ocr page 1101-

Placaten 7 Botck. io.Tit.

χ o&f

zi

ejolutie van de Heeren Gecommitteerde Raden van de Staten Hollandt ende JVefi- Vrieflandt, houdende verklaringe wat Huyfen onder d van Godts-huyfènfullen werdenghereeckent , ende vrydom van de gheconf ^ Twee-hondertfle penningen. In date denfeven en twintighflen bebruanie^1 S gheleièn de Requeile van Zacharias de Dat oock daer onder werden ghecomprahe Η Swart, Ontfanger van den Twee-hon- de fiecke Gafthuyfen, daer inne Arme S 1^

Krancke en GequetftePerfoonen werden eebrach alleenlijck om te werden gecureert, endeiukksniJ om daer in te verbly ven, fonder dat eenige ander] Huyfen, van wat ioorte of conditie de fdieioud mogen wefen, bevoeghtzijn van den vooriz vrv· dom en exemptie te jouiffèrcn -, ende voorts soedt gevonden, dat van defen gefonden fal werden pJ trad aen den Ontfanger-Gcneracl Pauw, deOm fangers van de Gemene Middelen, ende den Twee. hondertften penningh in de Steden vandcfcn(W tiere, ende mede gegeven werden aen een yegelijci' die het fal komen te requireren, omme te dienei tot hare narichtinge. Onder ftondt, Accordeert met de voorfz Refolutiên. Getceckent, Simon van Bemmont,

dertften penningh alhier in den Hage , verioeckende ten eynde haer Edele Mog. gelieven te verklaren, wat Huyfen eygcntlijck on- der de benaminge van Godts-huyfen,aen de welcke volgens het Placaet van de Heeren Staten van Hol- landt ende Weft-Vrieflandt op den opheve van de twee jonghft-gheconfentcerde Twee-hondertften penningh ge-emaneert, ten aeniïen van de Goede- ren aen de felve Godts-huyfen gehorende, vrydom ende exemptie toegeftaen is, eygentlijck verftaen ende gecomprahendeert werden-, Is, naer voor- gaende deliberatie, goedtgevonden ende ghcrcfol- yeert, te verklaren en vaft te ftellen, foo als haer Edele Mog. verklaren en vaft ftellen by deièn, dat onder't voorfz woordt Godts-huyfen werden ver- ftaen ibodanige Huyfen, daer inne onderhouden ende opgevoedt werden Arme Kinderen, die om haer armoede anders niet fouden konnen beftaen;

1 z. Placaet van de Staten van Hollandt ende Wefi-Vriejlandt, houèniê or dr e tot het doen van een Capita/e Leeninge van vier-maei den Twee-hondertjtem penningh aen den Staet, tot verval van de'lajfen van denjegenwuord:genOorlogh:ï In date den [even en twintighflen Maert 1674.

[M Staten van Hollandt ende-Weft-Vries· landt, Allen den genen die deièn lullen fien, ofte hooren lefen, Saluyt. T>oen te weten, Dat Wy naer rype overweginge van iaecken, ende menighvuldige deliberatien ge- houden over het uytvinden van de gherequireerdc prompte Geldt middelen , tot verval van de laften van den jegenwoordigen Oorlogh, ende omme de iaecken van den Staet onder Godes genadigen Ze- gen verder te herftellen, niet hebben konnen af- zijnte confenteren ende bewilligen, ibo als Wy confènteren ende bewilligen by defen, in eene Ca- pitale Leeninge by alle de vermogende Inghezete- nen ende Gegoeden in den voorfz Onfen Lande aen het gemene Landt te doen, op den voet ende ordre hier naer volgende ·, Te weten, datBurger- meefteren ende Regeerders van de Steden, ende Schouten ende Gerechten van de refpe&ive Dor- pen van den voorfz Onfen Lande, (fonder dat de voorfz Burgermeefteren ende Regeerders der voorfz Steden, voor de voorfz Dorpen fullen be- hoeven in te ftaen, of meerder dan het iloth van hare Quohieren te verantwoorden ) over de Bur- geren ende Inghezetenen van de felve Steden ende Dorpen refpeelive, by forrney^n Capitale Leenin- ge fullenommeflaen vier-mael het volle ehdehet geheele iloth van de Quohieren van den Twee- hondertften penningh, op den voet als de vooriz Quohieren indenjare 16354. tem aenfien van den Duyièntftcn penningh zijn gherbrmeert, de eene helft van de vooriz Leeninge te betalen voorden eerften Mey, ende de wederhelft van dien voor den eerften July toekomende j des dat die gene de Welcke den voorfz eerften ende tweeden termijn

komen te betalen voor den vijfthienden April toe- komende , fullen genieren ende profiteren drie ten hondert ·, Ende dat die gene die alleen den voorfz eerften termijn mede voorden voorfz vijfthienden April, ende den tweeden termijn voorden eerften ] uny toekomende iullen komen te voldoet)} /uilen profiteren twee ten hondert·, Ende dat die gene de welcke den voorfz eerften termijn voor den voorfz eerften Mey, of oock den tweeden termijn voor den vooriz eerften July toekomende, met en iullen hebben gefurneert, fullen verliefen cen halfjaar Intereft van de Obligatien hier naer uyt- gcdruckt i E nde dat die gene die beyde de voorfz termynen niet fullen hebben ghefurneert voorden voorfz eerften July toekomende, een geheel Jaer · Intereft van de felve Obligatien fullen komen Ml verheien, ende dien niet tegenftaendefoowe! voor > den vooriz eerften als tweeden termijn naer nee verloop van den vooriz eerften Mey, MejS j July refpedive, in haer Perfoonen «gSjJJg fullen zijn verbonden ende executabel; &t o» ; niemandt van die gene, die in den Jure 1673 .· . ] Quohieren van den Twee-hondcrcftcn penmng^ gebracht, ofmeteenfefteverhooghtgeNvor^i ial vermogen ten aenfien van de voonZ^Fj Leeninge eenige doleantie te doen, maer 1 genftaendefyne voorfz-doleantie ^g^ tefurneren vier-mael de volle <-aPua\ v00rii\ van't gunt waer op hy ter faecke van α           j Twee-hondertften penningh inde K^t^l hieren van den Jare 1Ö73 is gheftelr -, » dcCgCfl/

gene die op de Quohieren ren ^

g&nl

woordige Capitale Leeninge

van nieuws

erhooght

mogen worden ghebracht, of daer op         ^

-ocr page 1102-

				Raeckende den Twee-hondertilenpenningh,
								io6f
	nüeri van 't gunt daer mede fy op nieuws ge- frofverhooghtfouden mogen worden, ende ^joch anders niet gheadmitteert fullen wor- joleantie» indien fy met Eede folemneel verklaren, dat het gunt waer op fy van
						daen te worden,- ende voor ibo veel eenige van de voorfz Burgeren ende Ingezetenen minder dan vijf hondert guldens fouden mogen komen tefurneren, dat aen de felve Burgeren ende Ingezetenen Obli- gatien met In tereft als vooren fullen worden gege- ven , by Burgermeefteren ende Regeerders van de refpective Steden, ende Schouten ende Gerechten van de reipecHve Dorpen, ende dat ten aenfien van de voorfz minder fommen, ende ter concurrentie van dien , Obligatien op de vooriz Comptoiren fullen worden ghegeven ten behoeve van de vooriz; Burgemeefteren ende Regeerders , midtfgaders Schouten ende Gerechten van de voorfz Dorpen : Ende dat de voorfz Obligatien ten lafte van den Lande in maniere vooren verhaelt te palieren, ful- len zijn een fpeciael onderpandt voor de vooriz Burgers ende Ingezetenen, die de voorfz mindere fommen dan de voorfz vijf hondert guldens fouden mogen hebben gefurneert : Dat voorts Burgerme- fteren en Regeerders van de Steden, midtlgaders Schouten en Gerechten van de Dorpen reipective, de penningen die voor den vijfthienden der vooriz maendt April ibuden mogen zijn betaelt, ende aen de welcke midts dien de vooriz drie ten honderc fullen weien gekort, ten Comptoire van der. Onc- fanger-Generael Pauw, voor ibo veel het Zuyder quartier aengaet, ende voor ibo veel het Noorder- quartier belangbt, ten Comptoire van de refpecÏive Ontfangers, fullen moeten furneren voor den een entwintighften vande felve maendt April, ende de penningen die na den voorfz vijfthienden April, ende voorden voorfz eerftenMey ten aenfien van deneerftcntermijn , ende voorden eerftenjuny ten aenfien van den tweeden termijn lullen weien betaelt voor den feften Mey ende J uny refpecÏive, mede ten vooriz Comptoiren iiillen moeten furne- ren j op pcene dat aen haer anderfints de vooriz kortinge van de voorfz drie cndc twee ten honderc refpe&iveniet en fal worden geleden ·, dac oockdex voorfz Burgermeefteren ende Regeerders van de voorfz Steden , midtlgaders Schouten en Gerech- ten van de vooriz Dorpen, ghehouden fullen zijn na den achtften van de voorfz maendt Mey ten aenfien van den eerften termijn, ende na den acht- ften vande maendt Julius ten aenfien van den twee- den termijn aende Heeren Gecommitteerde Raden in de refpe&ive Quartieren by Miffive bekent te maecken, ende op te geven de ibmme die naden voorfz eerftcn Mey noch fouden mogen hebben gherefteerc te betalen van den eerften termijn , midtfgadersna den vooriz eerften Julius de (omme die noch foude mogen hebben gcrefteert te betalen aen den fel ven eerften, oock aen den vooriz twee- den termijn ·, pp pene van dat de felve lullen ver- beuren vijfrigh guldens voor yeder dagh, dat fy naden voorfz achtften Mey ende achtftenjulyre- ipeicive in gebreecke foude mogen zijn ghebleven, 'c gunt voorfz is te hebben overgeichreven, en dat de voorfz penningen fonder onderfcheyt van Qujar- tieren fullen werden bekeert tot betalingevan de la- ften vanden Staet van Oorlogh te Water ende te Lande, midtlgaders van de fubfidien aen Geallieer- den i Dat wyders van nu af aen fal werden vaftghe- ftelt, gelijckvaitgeftelt wordt midts delen, datde intereflen van de voorfz Obligatien fullen worden betaelt, ende de vooriz Obligatien felfs afghedaen endegequeten uyt een Familie-geit of eenigh ander 6 O                  moderaet
			vszijngheitelt of verhooghr, met het gunt ** fy te voren zijn gequoriièert, t'famen ten JL van de jegenwoordige Capitale Leeninge MK belopen meerder dan viermael den Twce- Jettften penningh van alle hare Goederen ende Sten» in welckengevalle fyluyden naeradve- rtvanharcghedaneverklaringc ten aenfien van Swilatie ende Ommeflagh van de jegenwoor- JwCapitale Leeninge iiillen werden ghediminu- wtejide vermindert, wel-verftaende alleen ten re- garde van't gunt waer op iy van nieuws geftelt of Lhooghtioudenmogen zijn, ende verder noch aders niet; Ende dat ten dien eynde in het Biljet nero? de doleantie foude mogen worden ghefon- ^,ίιΐ moeten worden uytghedruckt, tot wat immeyemandt van nieuws gheftelt of verhooght fcude mogen wefen ·, Ende dat de voorfz doleantie flmoeten worden ghedaen uytterlijck voor den (tienjunytoekomende, wel-verftaende dat het ane'twelck door doleantie in maniere vooren ver- eelt, te doen op de quotifatie van de voorfz Ca- pitale Leeninge, ibude mogen worden vermindert, af/ïagnilrecken fal op den voorfz tweeden termijn; endedat mides dien onder dat prsetext de betalinge radeneerften termijn niet en fal moghen werden r/iffereert : Dat wyders aen Burgermeefteren en Regeerders van de refpe&ive Steden fal worden ter bdt ghefteldc een ghetalObligatien ten laftevan èn Lande op de Com ptoiren, daer onder de ielve Wen ende Dorpen ten aenilen van de Verpach- te zijn reforterende; Ende dat de voorfz Obü- ptien lullen zijn met open name en open ibmme, omme by de voorfz Burgermeefteren ende Rcgccr- ësdervoorfz Steden, voor lbo veel de felve Ste- den aengaet, ende voorts by de felve ter requifiric vmdeSchouten ende Gerechten van de refpecÏive ö»rp:n 5 onder de Verpachtinge van de ielve Ste- «G reforterende, voor foo veel de Inghezctenen wndienbclangbt, ghevult te worden : Des dat «voorfz Obligatien foo wel ten aenfien van yeder «voorfzSteden als Dorpen, ten reguarde vande kapitale fomme , niet fullen mogen excederen jer-mael het floth van de voorfz Quohicren van JvoorfzTwee-hondertften penningh, endeten *vaodevooriz Comptoiren geen minder ibm- ^Mlen mogen contineren als vijf honderc gui- ensCapitael: Ende dat dien-volgende de voorfz ^RiterenendeRegeerders der voorfz Ste- h iuuen moeten geven een Recepiflè van de b'ftlen ^ nacrontfangen, midtfgaders over- ggn een Lijfte van de Obligatien diede felve ^nge-extradeert, foo wel ten aenfien vande «jz Steden als Dorpen, behelfende de fomme ^Qewelcke yeder van de felve Obligatien komt ^nteren, midtfgaders den dagh opdewelcke Cmme is,betaek' reftituerende de Obligatien cr-geblevenfouden mogen zijn : Ende dat Uu°ple a"thentijcq van de voorfz Lijften fal ge- Sfe? aende refPc&ive Ontfangcrs der jplrt VomPt0iren, omme by haer in een Boeck k£la?CAende de beralin^e van de Intereffen voorlz Obligatien uyt de vooriz Lijfte ghe-

-ocr page 1103-

Placaten. yBoeck io.Tit.

ι.ο,66

moderaet ende dragelijck, en niet te min foodanigh middel daer uyt de voorfz Intereilèn betaelt, ende het voorfz Capitael in drie of vier Jaren uy tterlijck géqueten fal konnen worden.

ceiïïen, of in aflèndenti linea', alsmede* 1 den Vijftighften , Honderden, Twee^T ilen, Duyièntiten ende andere penningen Capitale Lecningen, in voegen dathaeFüddecl Mog. meyninge is, dat in gevalle de voorfz Ξ, J

van den Τ wee-hondertften penningh, of £f lijck fchattmgen werden re eel gemaeckt, dat de Houder van deiè Rente-Brief of Obligatie daer m exemptende bevrijdt fal zijn i Ende ingevajfc dL vooriz tauxatie perfonclijck mochte werden geconi tinueert, dat den Houder van dcfe voorfeObügJ tie, foo langh die duyren fal, fal mogen koncl aen de tauxatie van de voorfz fchattinge, foodanl ge fomme als die is mede-brengende : Voorts dat haer Edele Groot Mog. de voorfz Obligatie t*aUtr tyden tot foodanigh Capitael als indeielvc fuik, doen valideren, ende dienvolgens deafloifingbl doen; Dat mede defelve haer Edele Groot Mo| tot meerder verfeeckeringe van de Houders van d fe Obligatie, als nu, ende t'allen tyden haer voor., Capitael des aenghefproocken zijnde, op aliukki haer Edele Groot Mog. Domeynen ipecialijck fii len doen verfeeckeren, als fyluyden Houders ful len willen uytkicfen ende aenwyfen, fonder dacf van eenige Veertighfte penningh, of andere laftci te betalen als vooriz is ■, Dat mede dele Rente· brief of Obligatie, voor allen anderen, oock ouder wel fende, niet fpecialijck gehypothequeert zijnde fal zijn ghepriviligeert, niet tegenftaendccemgh PJacaten ende Ordonnantien airede gemaeckt ofo noch te maecken, die teghens dcfe belofte foud mogen ilryden. Ende tot meerderverfeeckerthey van al 't gene voorfz , hebben de ghemelte Heereffl Gecommitteerde Raden verbonden, endeverbin· den midts deièn haer Edele Gr. Mog. Domeynen, ende alle andere der iel ver Heerlijckhedcn, Goede- renende Inkomften, geene uytghefondert, allesj onderwerpende den bedwangh ende executie vaa haer Edele Groot Mog. Hoven, midtfgaders alle| Rechten en Rechteren Aldus ghcdaen onder de Signature van drie c£ ghemelte Gecommitteerde Raden; ende den ï*^ cretaris, defen Ter Ordonnantie van de Gccommittc Raden.

Vofejot het Formulier van de voorfz Obligatie by Onfe Gecommitteerde Ra- den tepajferen. Λ Lfoo de Staten van Hollandt endeWeft-Vrics- ■^■landt, byRcfolutie vanden 27 Macrt 1674. hebben vaftgheftelt, dat by Burgermeefreren ende Regeerders van de refpective Steden, midtfgaders Schouten ende Gerechten van de refpeclive Dor- pen , over de Burgeren en Inghczetenen van dien, foude moeten worden omgheflagen vier-mael het volle ende geheele iloth van het Quohier van den Τ vvee-hondertften penningh, op den voet als het Qnohier vanden Duyiêntften penninghin denjare 16 54 is geformeert i ende dat de penningen uyt den voorfz Ömmeilagh te procederen, ibuden werden ge-employeert tot verval van de onkoften van den Öórlogh, die den Staet ghenootdruckt werdt te moeten voeren, en dat aen die gene» die de voorfz penningen fouden komen te verilrecken, ter con- currentie van hare veritreckte penninghen, fullcn werden gegeven Obligatien ten lafte vanden ielven Lande, met belofte vanlntereft tegens den pen- ningh vijf entwintigh in'tjaer. S O O IST; Dat de Hecren haer Edele Groot Mog. Gecom- mitteerde Raden, in gevolge van de voorfz Reio- hitie, verklaren ende bekennen aen N. N. of den Thoonder defes, fchuldigh te zijn de fomme van .... belovende wel eipreiTelijck by deièn, dat aen den Thoonder van defe Obligatie fal worden beatelt Intereft teghens den penningh vijf en twintigh in 't jaer, tot*de effe&ueleafloiimge van de voorfz Capitale fomme van .■'"". .' toe, van wekken Intereff. het eerftejaer verfchenen fal zijn den eerilcnjuny 1675 toekomende, ende dit alles fonder eenige reduftie of kortinge, 't zy onder wat pretext van fchattinge, ter faecke van invafie, Oorlogh of anderiints, bedacht of onbedacht, hoe het oock ibude mogen weien, of aen 't voorfz Ca- pitael, ofaen de voorfz Intereflènt'eeniger tyden te fuUen mogen doen j of gedogen te gheichieden, daer van nu voor als dan, ende dan voor als nu haer Edele Groot Mog. renuncierende zijn midts deièn, ende dat de Intereilèn voor allen anderen jaerlijcks op den verfchijn-dagh door den Ontfanger van des gemene Landts Middelen fuyver iiillen worden betaelt. Dat mede de voornoemde N.N. ofden Toon- der defes, de gemelte Obligatie fullen mogen ver- koopen ende verpanden, met alfulcken recht als vooriz is, ende ipecialijck mede fonder dat daer van tot eeniger tyden fal worden betaelt, of dat men fchuldigh wefen fal eenigh recht van Verpon- dinge, ende Veertighfte penningh, wegens tranf- porten of verbinteniflèn, Τwintighften penningh ter fèecke van Zijdt-vallen, ofwel Collaterale fuc

Ende ten eynde niemandt daervarngnoa ^. prsetendere, nemaer alle ende een yegJP b moge waer naer hy hemhebhe te *β' rt geregnWy, ^dcLgepu^^i'jR}; fal worden alomme daer fulcks behoort»

ghelijckefaecken te gefchieden B^^j^ Gedaen in den Hage den feven en tWW

Maert 1674.

Onder ftondt, TerOrdoiwantievandeStatcfl. Geteeekent, n 0lO,

-ocr page 1104-

Raeckende deh Twee-höndeftilên penningh.'            \o6'f Placaet van de Staten van Hollandt en Wef-Vrieflandt\ raeckende het furneren van een Capitale Leeninge van twee-maet den Twee-hondertjten penningh, midtfgaders het bel;alen van een hahe Verpondinge.! In date den acht entivintighflenjufy 1674.

*?'.

E Staten van Hollandt en de Weft-Vries· jandt, Allen den genen diedeièn fullen iien, oftehoorenleien, Saluyr. T>een te weten, Dat Wy voor den nodigen dienft nfldeii Lande goedtgevonden, gheconlènteeert, φ geordonneert hebben, dat Burgermeefte- M ende Regeerders van de Steden, ende Schou» ffli ende Gerechten van de refpective Dorpen nadenvoorfz Onfen Lande, ( fonder dat de roorfz Burgermeefteren ende Regerders der roorfz Steden, voor de vooriz Dorpen fullen be- loeveninteftaen, of meerder dan het iloth van jare Quohieren te verantwoorden) over de Bur- geren ende Inghezetenen van de fel ν e Steden ende Dorpen refpeftive, by forme van Capitale Leenin- cciullenütnmeilaen twee-mael het volle ende het «heele iloth van de Quohieren van den Twee- honderden penningh, op den voet als de vooriz Quohieren in den Jare 16 f4 ten aenfien vanden Duyfentftcn penningh zijn ghcformeert, de eene helft van de vooriz Leeninge te betalen voorden cerire/jSeptember, en de wederhelft van dien voor| den eerften Nov: toekomende; des dat die gene de wlckeden vooriz eerften ende tweeden termijn tomen te bef alen voor den vijftienden Augufti toe- tomende , fullen genieten ende profiteren drie ten Dondert; Ende dat die gene die alleen den vooriz dientermijn mede voorden vooriz vijfthienden Augufti, en den tweeden termijn voorden eerften Ofto: toekomende fullen komen te voldoen,fullen profiteren twee ten hondert; Ende dat die gene κ welcke den voorfz eerften termijn voor den roorfz eerften Sept:, of oock den tweeden termijn voorden voorfz eerften November toekomende, met fullen hebben gefurneert, fullen verheien een raf/acrlntcreft van de Obligatien hier naer uyt- gedruckt ·, Ende dat die gene die beyde de vooriz ttrmynen niet fullen hebben ghefurneert voor den Toorizeerften Nov: toekomende, eeh geheel Jaer 'weft van de felve Obligatien fullen komen te Wen, ende dien niet tegenftaende iöo wel voor 2 voorfz eerften als tweeden termijn naer het wOQp van den voorfz eerften Septemb: en eerften m refpeftive, in haer Perföonen en Goederen . enziJn verbonden ende executabeb dat oock «nandt van die gene, die in den Jare 1673 op de «Mieren van den Twee-höndertften penningh jpcht,. of met een fefte verhooght geworden is, JJttmogen ten aenfien van de voorfz Capitale i^W^& doleantie te doen, maer niet te- P taende fyne vooriz doleantie gehouden wefen jaiercn twee-mael de volle Capitale Leeninge fL.KjWö' op hy ter faecke van den voorfz Wl j rtften Penningh in de voorfz Quo- tefl riCnJare l6n isgHeftelc'» Endedztdie iöordV° ρ e 9üom'eren ten aenfien van dejegen- ïw lge >"apitale Leeninge van nieuws föuden Cordcn ghebrachc, of daer op verhooght ^tfCnv£n't gunt daer mede fy op nieuws ge- verno°ghtfouden mogen" worden, ende

vorder noch anders niet gheadmitteert fullen wor- den tot doleantie, indien fy met Eede folemneel konnen verklaren, dat het gunt waer op iy van nieuws zijngheftelt of verhooght, met hetgunü waer op fy te voren zijn gequotiieert, t'famen ten aenfien van de jegenwoordige Capitale Leeninge komt te beloopen meer dan tweeemael den Twce- hondertften penningh van alle hare Goederen ende Effecten, in wekken gevalle fyluyden naeradve- nantvanhareghedaneverklaringe ten aenfien van de Quütifatie ende Ommeflagh van de jegenwoor- dige Capitale Leeninge fullen werden ghediminu- eert ende vermindert; wel-verftaende alleen ten re- guarde van 't gunt waer op iy van nieuws geftelt of verhooght iouden mogen zijn, ende verder noch anders niet; Ende dat ten dien eynde in het Biljet waer op de doleantie ibude mogen worden ghefon- deert, lal moeten worden uytghedruckt, tot wat iömmeyemandt van nieuws gheftelt of verhooght ibude mogen weien ·, Ende dat de voorfz doleantie ial moeten worden ghedaen uytterlijck voor den eerften October toekomende,wel-verftaende dar'et gene 't welck door doleantie in maniere vooren ver- haelt, te doen op de quotiiatie van de voorfz Ca- pitale Leeninge, foude mogen worden vermindert, afilagh ftrecken ial op den voorfz tweeden termijn} ende dat midts dien onder dat pretext de betalinge van den eerften termijn niet en lal moghen werden gediffereert : Dat wyders aen Burgermeefteren en Regeerders van de refpective Steden ial worden ter handt ghefteldt een ghetal Obligatien ten laftevan den Lande op de Comptoiren, daer onder de iêlve Steden ende Dorpen ten aenfien van de Verpach- tinge zijn reibrterende; Ende dat de voorfz Obli- gatien fullen zijn met open name en open ibmme, omme by de vooriz Burgermeefteren ende Regeer- ders der vooriz Sjeden, voor ibo veel de iêlve Ste- den aengaet, ende voorts by de fclve ter requifirie van de Schouten ende Gerechten van de reipecÜvc Dorpen; onder de Verpachtirige van de felvè Ste- den reibrterende, voor ibo veeldeliighezeténen ; van dien belanght, ghevuit te worden ; Des dat de vooriz Obligatien ibo wel ten aenfien van yeder der voorfz Steden als Dorpen, ten reguarde vande Capitale ibmme , niet iullen mogen excedëren twee-mael het iloth van de voorfz Quohieren van den voorfz Twee-hondertften penningh, ende ten lafte van de vooriz Comptoiren geen minder ibm- me fullen mogen ontinereri als twee höridert gul- dens Capitael : Ende dat dien-volgende de vooriz Burgermeefteren eridê Regeerders der voorfis Ste- den, fullen moeten geven een Recepiflè varl· de Obligatien by haeróntfarigèh, midtigadérs over- brengen een Lijfte van de Obligatien diedéièlvc hebbenge-extradéèrt, ibo wel ten aenfien vande voorfz Steden als Dorpen, behelfènde de ibmme tot de welcke yeder van de felve Obligatien kötöt te monteren, midtfgaders den dagh op de welcke de ibmme isbetaélf, reftitüerehde de Obligatien oïc över-gebleven fouden mogen zijn : Ende dat 6 O 2                        een

-ocr page 1105-

Placatetu 7 Boeck ιό. Tit.

ίο68

een Cppieauthentijcq van de voorfz Lijften fal ge- fönden worden aen de refpecüvc Ontfangers der voorfz Comptoiren, omme by haer in een Boeck apart gebracht, ende de betalinge van de Intercflèn op de voorfz Obligatien uyt de voorfz Lijfte ghe- daen te worden; ende voor foo veel eenigc van dd voorfz Burgeren en Ingezetenen minder dan twee hondert guldens fouden mogen komen tefurneren, dat aen de fel ve Burgeren ende Ingezetenen Obli- gatien met In tereft als vooren fullen worden gege- ven , by Burgermeefteren ende Regeerders van de refpective Steden, ende Schouten ende Gerechten van de refpe&ive Dorpen, ende dat ten aeniien van de voorfz minder ibmmen, ende ter concurrentie van dien , Obligatien op de voorlz Comptoiren lullen worden ghegeven ten behoeve van de voorfz Burgemeefteren ende Regeerders , rnidrigaders Schouten ende Gerechten van de voorfz Dorpen : Ende dat de voorfz Obligatien ten lafte van den Lande in maniere vooren verhaelt te pafièren, ful- len zijn een fpeciael onder pandt voor de voorfz Burgers ende Ingezetenen, die de voorfz mindere ibmmen dan de voorfz twee hondert guld. fouden mogen hebben gefurneert : Dat voorts Burgerme- ileren en Regeerders van de Steden, midtfgaders Schouten en Gerechten van de Dorpen refpe£tive» de penningen die voor den vijfthienden der voorfz maendt Augufti fouden mogen zijn betaelt, en aen dewelcke midtsdien de voorfz drie ten hondert fullen wefen gekort, ten Comptoire van den Ont- fanger-Generael Pauw, voor lbo veel het Zuyder quartier acngaet, ende voor foo veel het Noorder- quartier belanght, ten Comptoire van de refpe£tive Ontfangers, fullen moeten furneren voor den een en twintighften van de felve maendt Augufti, en de penningen die na den voorfz vijfthienden Aug:, ende voor den voorfz ecrilcn Sept: ten aenfien van den eerften termijn , en voor den eerften Oélober ten aenfien van den tweeden termijn rullen wefen, betaelt voor den feilen Sept. en Ofiobsr refpecTrive, mede ten voorfz Comptoiren fullen moeten furne- ren ; op pcene dat aen haer anderfints de voorfz kortinge van de voorfz drie ende twee ten hondert refpecTrive niet en fal worden geleden; dat oock de voorfz Burgermeefteren ende Regeerders van de voorfz S teden , midtfgaders Schouten en Gerech- ten van de voorfz Dorpen, ghehouden fullen zijn na;den achtften vande voorfz maendt Septemb: ten aeniien van den eerften termijn, ende na den acht- ften vande maendt Nov: ten aeniien van den twee- dentermijn aende Heeren Gecommitteerde Raden in de refpeilive Quartieren by Milïïve bekent te maecken, ende op te geven de fomme die na den voorfz eerften Sept: noch fouden mogen hebben gherefteert te betalen van den eerften termijn, midtfgaders na den voorfz eerften Nov: de ibmme die noch foude mogen hebben gereftcert te betalen aen den fel ven eerften, oock aen den voorfz twee- den termijn-, op pene van dat de felve fullen ver- beuren vijfcigh guldens voor yeder dagh, dat iy na den voorfz achtften Sept: en achtften Nov: re- fpective in gebreecke foude mogen zijn ghebleven, *t gunt voorfz is te hebben overgefchreven. Ende hebben Wy om redenen vooren gheroert, fnfghclijcks gheconfenteert ende bewillight in den

ophef van een halve Verpondinge vo0r def pendenjareiö74, boven de ghewoonuSVh , ; Verpondinge, over alle Landen en^S?* egene exempt, die voor date van defenloo ? ' Jare bedijektende getimmett zijngheweeft ■ dat dejaren of Oótroyen van de Vrydommên £ ordinans belaftingen over de voorfz Huyfèn I Landen albereydts zijn ghe-expireert of nlct· d datm tyden ende wylen de ghelegentheyc vai£ Staet,fulcks konnende lyden, hier op rCoUard Σ nomen fal worden, foo wanneer om redenen co rinuatie van den vrydom voor eenighe der voorfz Landen verfocht fouden mogen werden; Sullende de voorfz halve Verpondinge moeten werdenoo gebracht ende voldaen voor den uytgangh vande" fen loopenden Jare, ende dat tot laite alleen van de Eygenaers der voorfz Huyfen ende Landen· Endefiillen deHuyrders, des aenghefproocken' of met Biljetten om betalinge ghefommeert wer- dende, gehouden wefen de voorfz halve Verpon- dinge , in minderinge van hare Huyr-penningen te betalen, midts dat fy de felve aen de voorfz Ey- genaers fullen mogen korten ·, welcke Eygenaers de voorfz kortinge fullen moeten ghedogen, niet tegenftaendeeenigeHuyr-Cedullen ter contrarie, offtipulatieby de felve ten lafte van de Huyrders ghedaen, de welcke Wy uyt Onfe Souveraine macht ende authoritey t gederogeert hebben, ende derogeren by defen, als verftaende met de voorlz halveVerpondinge alleen de Eygenaers, ende niet deHuyrders te befwaren : Authoriferende ende laftende dien-volgende de Heeren Onfe Gecom- mitteerde Raden, op de invorderinghe van de voorfz halve Verpondinge foodanige ordre te (lel- len, als in reguarde van de ordinaris geheele Ver- pondinge gewoonlijck is te ghefchieden, ende ten reguarde van de halve Verpondinge, foo over den Jare 1653 als over de Jaren 1666 ende i66j ghc praftifeert isgeweeft

fc

Volght het Formulier van devoorj, Obligatie by Onfe Gecommitteerde Ra den tepajferen. Formulier van de Obligatie, Λ Lfoo de Staten van Hollandt ende Wel· ■^Vrieflandt, by Refolutie van derjacK en twintighften July 1674· W^ffE. ftelt, dat by Burgermeefteren ende: ΚΦ* ders van de refpeftive Steden, #g Schouten ende Gerechten vanfWÏ Dorpen, over de Burgeren jWgE van dien, foude moeten worden «jg^, twee-mael het volle ende 8**^%, het Quohier van den Twee 'J^nn penningh, op den voet als ^#Sf4 denDuyfentften penningh mdeiVar uyt isgheformeert, ende dal:de &£%&£, denvoorfchreveriOmmeflaghtepwc ^ fouden werden ghe-employeert to vandeonkoften va» den Oorlog > efl, Staet genootdrucktwerdt^nweUri.hre7e ende dat aen die gene , cue us ?%, ^

-ocr page 1106-

Raeckendeden Twee-hon

106φ Obligatie t'allen tyden tot lbodanigh Capitael als in de.felve fullen doen valideren, en dien- volgens de afloffinghe doen ; Dat mede de felve haer Edele Groot Mog. tot meerder verfeeckeringe van de Houders van defe Obli- gatie, als nu, ende t'allen tyden haer voor- ichreve Capitael des aengheiproocken zijnde, op alfulcke haer Edele Groot Mog. Domey- nen fpecialijck fullen dpen verièeckeren, als fyluyden Houders fullen willen uytkieièn . . ende aenwyfen, fonder daer van eenighe Veertighfte penningh , of andere laften te betalen als voorfz is ·, Dat mede defe Rente- brief of Obligatie, voor allen anderen, oock ouder weiènde, niet fpecialijck gehypothe- queert zijnde, fal zijn ghepriviligeert, niet tegenftaende eenighe Placatcn ende Ordon- nantien airedegemaeckt ofte noch temaec- ken, die teghens defe belofte fouden mogen ftryden. Ende tot meerder verièeckertheyc van al 'cgene voorfz, hebben de ghemelte Heeren Gecommitteerde Raden verbonden, ende verbinden midts defen haer Edele Groot Mog. Domeynen, ende alle andere der felver Heerhjckhedcn, Goederen ende Inkomften, geene uytghefondcrt, alles onderwerpende den bedwangh ende executie van haer Edele Groot Mog. Hoven, midrfgaders allen Rech- ten en Rech teren. Aldus ghcdaen onder de Signature van drie der ghemelte Gecommitteerde Raden, ende den Se- cretaris, defen . . . Ter Ordonnantie van de Gecommitteerde Raden.

•n(yenfoudcn komen te verftrecken, ter ^urrentie van haere verftreckte penhiri- ^ fullen werden ghegeven Obligatien ten U 'vanden felven Lande, met belofte van ttereft tegens den penningh ™t en twin- Shin'cjaer SOO IST» DatdeHee- haer Edele Groot Mog. Gecommitteer- TRaden , in gevolge van de voorfz Reiblu- verklaren ende bekennen aen N. N. of E Thoonder defes, fchuldigh te zijn de tomevan.....belovende wel ex- reflclijck by defen, dat- aen den Thoonder landde Obligatie fal worden betaelt Intereft Lhens den penningh vijf en twintigh in het :aer, totdeeffcftueleafloffinge vandevoor- fchreve Capitalefommevan . . . toe, van wekken Intereft het eerftejaer verfche- nen fal zijn den eerften O&ober 167 5- toeko- mende» ende dit alles fonder eenige redu&ie ofte kortinge, 'tzy onder wat pretext van fchattinge, ter faecke van invafie, Oorlogh of anderfints, bedacht of onbedacht, hoe het oock ibude mogen wefen, of aen 't voor- (chreveCapitael, of aen de voorfz Intcreiïèn fecnigcr tyden te fullen mogen doen» of ge- dogen te ghefchieden, daer van nu voor als dan, ende dan voor als nu haer Edele Groot Mog. renuncicrende zijnmidtsdefen, ende (kdelnterciïènvoor allen anderen jaerlijcks opden verfchijn-dagh door den Omfanger van des gemene Landts Middelen iuy ver lul- len worden betaelt. Dat mede de voornoemde N. N. of den Thoonder defes, deghemelteObligatie ful- len mogen verkoopen ende verpanden, met a!(ïi!cken recht als voorfz is, ende ipecialijck mede fonder dat daer van tot eeniger tyden fal worden betaelt, of dat men fchuldigh we- fen fal eenigh recht van Verpondinge, ende Vcertighfte penningh , wegens tranfporten of verbinteniiïèn , Twintighften penningh ter faecke van Zijdt-vallen, ofwel Collaterale fucceffien, of in afièndenti linea , als mede vry van den Vijftighften , Hondertften , T\vec-hondertilen,Duyfcntften ende andere penningen , oock Capitale Leeningen , in voegen dat haer Edele Groot Mog meynin- gcis, dat inghevalle de voorfz tauxatie van dcnTwee-hondertftenpenningh, ofdierge- l'jck fchattingen werden re-eel gemaeckr, dat den Houder van defe Rente-Brief of Obliga- tiedaer van exempt ende bevrijdt fal zijn ; Voo»s dat haer Edele Gr. Mog. de voorfz

Lallende allen ende eenen yegelijcken dien hec aengaen mach, haer daer na te reguleren. Ende ten eynde niemandt daer van ignorantie pratten- dere, nemaer alle ende eenen yegelijcken weten moge waer naer hy hem hebbc te reguleren; be- geren Wy, dat defen gepubliceert ende geaffigeert fal worden alomme daer fulcks behoort, ende in ghelijckefaecken tegefchieden gebruyckelijck is/ Gedaen in den Hage den acht en twintighften July 1674. Onder ftondt, Ter Ordonnantie van de Staten.

Geteeckent, S'imon van Beaumont

Notificatie

-ocr page 1107-

Placaten. 7. Boeck. lo.Tit.

ι°7°

Nottfii raeck

atie van de Staten van Hollandt ende We$~y · η 1

24.

?kende de bètalinge van de Capitale Leeningen , Hondertflen en Τ " fien penningh, Indatedenachtentwintighjtenluly 1674.          ^'wnderi?

ÏE Staten van Hollandt ende Weft-Vries- landt. 'Doen te weten; Dat W y gecon- fidereert hebbende, dat het voor de goede Ingezetenen van dei) voorfz Onfen Lande niet ondienftigh foude zijn , dat een generale regel wierde vaft-gheilelt, op de bètalinge van de Capi- tale Leeningen, Hondertften en Twee-hondert- ften penningh by Ons ingewillight, ende dieshal- ven betaelt moetende worden, van Goederen die in Lijftocht, of belaft met Fidei-commis , befet worden i vervolgens naer inghenomen confidera- tien ende advis van den Praiident ende Raden van Onfèn Hove, goedtgevonden ende vaftgeftelt heb- ben , gelijck Wy goedtvinden ende vaft-ftellen by deièn, Dat alle diegene dewelcke eenige Goede- ren met laft van Fidei-commis of in Lijftocht beik- ten, op de felve Goederen foo veel fullen mogen negotieren, ende de voorfz Goederen fpecialijck verbinden, als de Capitale Leeninge, Hondert- ften endeTwee-hondertften penningh, waer mede de ièlve Goederen zijn belaft, als zijnde re-eele Laften, fullen komen te importeren ; Wel-ver- ftaende, dat de Obligatien die van de Capitale Lee- ninge albereydts zijn, of noch in het toekomende foude mogen werden ghegeven, in de plaetfe van dien fullen fuccederen ende bly ven van de felve na- tuyre als de voorfz Goederen zijn} Des dat by die gene die foodanige Goederen in Lijftocht, of met

delaft van Fidei-commis is bcfittende d τ van de penningen, foo over de Camtai 1C ^ als Twee-hondertften ende Hondertften ZS gevensgelt, ghenegotieert, uyt hetinC'? de Goederen fullen moeten worden betaelr anderfints, foo wanneer eenigh Goedt daer ! quamelijck fal konnen werden verkocht óf Eygenaerdie hetexpeftatijf alsdan is hebben! daer inne confenteert, dat als dan den UfutW ris, of die gene de welcke het Goedt bcflt merl· van Fidei-commis, het felve Goedt, of een ei' deeltc van dien, fal mogen verkopen 5 Tew| naer proportie ende advenant dat de Capitale L ninge', Hondertften endeTwee-hondertften ningh fal komen te bedragen, ende anders of der niet. Ende op dat een yegelijck weten mo waer naer hy hem dien-aengaende fal konnen en. mogen reguleren, begeren Wy dat defen alorm fal werden ghepubliceert ende gheaffigeert daer h behoort, endeinghelijckegelegentheden cëgh fchieden ghcbruyckelijck is. Gedaen in den Ha< onder het kleyne Zegel van den Lande, den July 1Ó74. Onder ftondt, Ter Ordonnantie "van de Staten. Was geteeckent, Simon van Beautn

2 5. Refolutie van de Staten van Hollandt en Wefi-Vrieflandt, de Lania en andere ν aft e Goederen Buy ten-gezetenen hebbende toegekomen, endein'tQth hier ν an den Jare 165-4. in 't Middel van den Duyfentflen penningh ghetauxee doch nader handt aen de Ingezetenen gekomen zijnde, van den/elven re-ede» ' te ontheven. In date den dertkienden September 1674.

Quohieren van 't voorfz Familie-geit over de gÏ heele geftaetheyt fyner Goederen perfonclijckgj tauxeert zijnde > de voorfz Landen verftaen lullr worden mede daer onder begrepen ende gkcon prsehendeert te zijn. Ende fal de boven-ftaen Refolutie by Extract Authentijcq de Heeren te Edele Groot Mog. Gecommitteerden tot het Μ meren van de Quohieren toegefonden worden, of haer in hunne befoignes daer na te reguleren entl te gedragen als na behooren. Onder ftondt,                     ■,'< ... Accordeert metdevoorizRe»^ Geteeckent, SimonvanBedurmt.

IP 't gene de Heeren Gedeputeerden der Stadt Amftelredam ter Vergaderinghe hebben gerepraefenteert ·, Is, naer voor- gaende deliberatie, goedtgevonden ende verftaen, dat alle Landen ende Immeuble Goede* ren, voor defen Buyten-gezetenen toeghekomen hebbende, en in de Quohieren van den Jare 16 5-4, of daer naer, over't Middel van denDuyièntften penninghgetauxeertzijnde, noch naderhandt by koopof anderfints aen ingezetenen defer Provincie gekomen wefende, voortaen in 't maecken van de nieuwe Quohieren van 't bewufte Familie-geit, van den voorfz re-eelen Laft fullen zijn ende bly ven ontheven 5 ende dat over-fulcks yemandt in de

Ζ 6. Placaet van de Staten van Hollandt ende Wefi-Vrieflandt, fcjg

confent van twee-mael den Twee-hondertflen penninghgevens-gelt» #

m

nieuwe Quohieren van't Familie-_geldt. In date den vier enwinttR cember \6y^.

te moeten continueren, en om derhalven ^ Militie in poftuyr te houden ende κ: breng ^ aen de goede Ingezetenen defer Landen α defenfie te doen hebben, ende onder 00«^ digen zegen den Staet te helpen bevn/den

|E Staten van Hollandt ende Weft-Vries- laijdt $ Alle de gene die defen lullen fien ofte hooren lefen, Saluy t. 'Doen te weten: Dat Wy ghenootiaeckt werdende voor als-nochin den jegenwoordigen droevigen Oorlog

-ocr page 1108-

Raeckendc den Twee-hondertften penningh.

W0MS

„preien en overvallen, als aeriden fel ven fïin de voorleden Jaren zijn toegebracht, ende S Vvanden te permoveren ende bewegen, pra Lel een eynde van alle Qorloghs-elenden te JLmacckcn, cnde refolveren tot een goede, leende verfeeckerde Vrede·', met Ons en Onfe \leGealiieerden ·, oock ghenootfaeckt zijn ghe- edtOiilè ghcdachten te moeren laten gaen op * ddelen, uyt de welcke ibude konoen werden Jnllea'de laften, die tot executie van het gene Itfeisonvermydelijck zijngerequireert: Ende kfyderhalven hebben gheconie.nteert ende be- ïilightinden opheff van twee-mael denTwee- Jertiten penningh gevens-gelt, te betalen nae jfeQuohieren jonghft dien-aengaende ghemaeckt} Dcsdatdie gene de welcke foude mogen meynen toinhoogertezijnghetauxeertdan hare Goede- rende Middelen foudenniogen komen te belo- pen, ghelatenfal werden voor de eerfte-mael den η twee Maenden, ende daer naer den "rijdt

penningh lal moeten gefchieden in twee termynenj d'eene helft: voor den eerften Maert, en de weder- helft voor den eerften Mey toekomende, ende dat diegene diebeyde de voorfz termyncn voor den voorfz eerften Maert toekomende lullen komen te betalen, voor een preemie genieten fnllen drie per cento : Hebben wyders verftacn ende verklaert, vcrftaen ende verklaren midts defen, dat die gene» die haer met der woon buyten Onle Provincie van Hollandt ende Weft-Vrieilandt ibuden moghen komen te begeven, voor foo veel het voorlz Jaer ï Ó75 aengaet> lullen werden geobligeert omracte voldoen de tauxe daeropfy in de voorfz Quohie- ren fullen zijn geftelt; Ende dat de voorlz tauxatie lal werden gevonden, ende verhaelt op hare Pcrfo- nen ende Goederen, foo wanneer die in de voorlz Onfe Provincie van Hollandt en Weft-Vrieilandc ibuden mogen werden ghevonden of achterhaek: Ende ten eynde niemandt daer van ignorantie prte- tendere, ende een yeder weten moge waer naer hy

ianfcsWcecken na de receptie van de Biljetten, [ hem lal hebben te reguleren ·, Laften Wy dat dele

alommeghepubliceert ende geaffigeert lal werden daer lulcks behoort, ende te ghelehieden gebruj^c- kelijck is} Gcdaen in den Hage den vier en twin- tighften December in'tjacr onsHceren ende Sa- lighmaeckers 1674: Onder ftondt, Ter Ordonnantie van de Staten. Getecckent, Siman van Beaumont,

.„ ; hare dolcantien ten acnfien van de ghedane TOtie te mogen doen voor de Magtftraten van tefpeftive Steden, indien de voorlz tauxatie ter tamevantwaelfduyfentguldens, of daenbene- Woude mogen komen te belopen, en voor de Haren Onfe Gecommitteerde Raden van de refpeffive Quartieren, indien de fel ve tauxatie de rorfz fomme van twaelfduyfent guldens Ibude oogen komen te excederen; Ordonnerende voorrs ètde betalinge van den voorfz Twee-hondertften

Refolutie <van de Staten van Hollandt en We^-Vrieflandt, houdende Reglement op deforme ende maniere vandoleantun in denTwee-hondertfienpen* ningh. In date den tweerntwinttghflen janUary 167f.

17.

\S naer voorgaende deliberatie goetgevon- ende vcrftaen, dat die geene de welcke loude mogen willen doleren, ende fufti- neren inde Quohieren vanden Twee- ren penningh huyden gearreftcert, hoogcr "pn aengheflagen ende gequotifeert, dan fyne «delen effeftivelijck zijn bedragende, daer toe Röl werden geadmitteert, ten zy hy onder Eede *Mned kome te verklaren dat hy aen roerende ^onroerendeGoederen, Aftien, Creditenen narigheden« waer, ofte tot wat Plaetfe die ge- Éfir °^Ce "y^^11^ foude mogen zijn, geene Ρ crelt uytgefondert, 't zy dan dat die hen uyt |™Fgenen hoofde, of by errTeniffe of anderfints Jcbehoorende, minder is hebbende, dan het Jtwacr ophy in't voorfchreve Middel van den 1^'weven Twee-hondertften penningh is, ofte ^gequotifeert, ende dathy dewaerde van de I c"reve Goederen niet en heeft gereeckent nae pant van het inkomen ofte voordeel dat hy Lan c^ftivelijck is treckende of genietende, ES!kS ^Unt dacde voorfchreve Goederen ψψ befte weten, in der daedt ende waerheyt fcnp Z^n ' cnc*e Waer vooren hy die foude ^van7nendcoverIaten} dathy oock tcnaen- ^jndetweemael Tweehondertften penningh fc£ gearrefteert, van de Landen, Huyfcn, JJ n' Erf-pachten ende Obligatien op het ^evt tödfc' ofte eeni^e Steden > CorPora of en nier te Lande uytftaende, midtigaders

de Aftien in de OoftTndiiche Compagnie , de voorfz waerdye by fichfelven niet en heeft geno- men naer den prijs diedeielve Landen, Huyfert, Thienden , Erf-pachten ende Obligatien ofte Αdtien als nu fouden mogen wacrdigh zijn, maer naerdevaleur ende waerdye van dien, lbo als de fclvein den beginne vanden Jarefcfthien-honderc twee-en-dêventigh, ende fulcks voor date van de- len Oorlogh geoordeelt heeft wacrdigh te zijn, in- dien defelve in den voorfz Jare fefthicn-hondert twee en tleventigh meerder waerdigh fouden mo- gen zijn geweeft, als die nu zijn, ofte anderfints naer de waerdye lbo die nu is, indien de waerdye van eenigc van defelve Goederen althans meerder fouden mogen wefen, als die in den Jare lefthien hondert twee-en-tfeventigh is geweeft: Edoch dat deleclaufule in den Eedt van doleantie niet fal mo- gen werden gelaten, ten rclpette van eenigc Τ wee- hondertfte .penningen naer delen te confenteren, als by nieuwe Refolutie t'elckens daer toe te nemen: Ende dat de Heeren Burgemeefteren ende Regeer- ders van de refpeetive Steden, midtfgaders de Hee- ren haer Edele Groot Mog. Gecommitteerde Ra- den in de refpeftive Quartieren, op den Eedt ten aenvangh van hare Bedieninge gedaen, yder voor foo veel hen aengaet, niemandt tot doleantie ofte vermindcringe van de gedane tauxe fullen admittc- ren, dan die den voorfz Eedt in voegen vooren verhaelt, ftlfs perfonclijck ende corporelijck ko- men te prefteren, ende af te leggen nificaufam, en

.;

-ocr page 1109-

Pkcaten. 7. Boeck. 'lo.Tit.

IQJ%

rifeertj foo als de felve vefïbchÉ, gelaffienj thorifeert werden midts defen, haer foo 3, gevoeghlijck kan gefchieden, exaaelijck te kt meren op die gene die de felve fouden mo?he moeden, gene oprechte verklaringe defen ae!Vö de te doen, ofte hebben gedaen, endeteeh^ foodanige met allen ernften vigeur te pro^a^ ende doen procederen, als naer Rechten Onder ftondt, Accordeert mette voorfz Mk^

enMekstër confideiatievanminder-jarige, ftock- oude, impotente, en andere die haer eygen Goe- deren niet en adminiftreren, ende midts dien niet en kormén verklaren, welcketiare Goederen zijn. Eride naedemael niet en wert verftaen, dat men in cas van doleantie, naerde conftitutiedefer Landen kan, of vermaeh te vorderen ftaec ende Inventaris» foo lullen de gemelte Heeren Burgermeefterenen Regeerders van de voorfz Steden, ende de gemelte Heeren Gecommitteerde Raden in de refpe&ive Quartiefen werden verfocht, gelaft ende geautho-

Ζ8. Rejölutk <υαη de Heeren Gecommitteerde Kaden 'Van de Statmy HoUandt en de fiPéfi* Vriejlandï, Schouten ende Gerechten van de IDorpen ttn t cent o te mogen korten, ende als aen de Steden haer penningen gebracht zijn 1 vierde, ende de Steden een vierde guldensghekort werden. In date den fevin twintighflen Maert i&Jf.

,Si, navöorgaendedeliberatie, goedtghe- vonden ende gerefol veert, dat de Schou- ten ende Gerechten van de Dorpen, over ende ter faecke van het invorderen van denTwee-hondertften penningh, de welcke foo by' forme van Capitale Lceninge , als Gevens-gelt, inde Jaren 1672, 1673, endeió74, tot verval van de laften ende jegenwoordigen Oorlogh inghe- willight zijn, fullenkorten een vanhondertgul- dens , die by haer ten Comptoire- Geherael vanden Lande , of wel van den Ontfanger Mouthaen effe, ftivelijckzijnghtfurneert, ende voor foo veel de voorfz Schouten ende Gerechten de voorfz inghe- vorderde penningen niet aen de opgemelte Cornp- toiren, maer in de Steden daer onder reibrterende hebben ghebracht, dat dienthalven -vim de voorfz kortinge aen de Ontfangers van den Twee-hon- dertften penningh in de felve Steden fal werden toegeleght, foo als haer werek toegheleght midts deiën, van het hondert een vierde guldens, ende de voorfz Schouten ende Gerechten van de voorfz Dorpen van de mecr-ghemclte te korten gulden , van't hondert drie vierde; Indienverftande, dat

nochte de Heeren Burgermeefteren ende R ders van de refpe&ive Steden, nochte de voor Schouten ende Gerechten van de Dorpen eeniel kortinge fal werden toegeftaen, als vandepennin gen die effeclivelijck in baren gelde aen de voor" Comptoiren gefurneert fullen zijn, endedatfu! de voorfz kortinge niet fullen mogen werdengh extendeert over eenighe Ordonnantienofteande Documenten, die den Ontfanger-Generael Pau of den voornoemden Ontfanger Mouthaen in talinge zijn, of foude mogen werden overgegeven Ende fal van defen gegeven werden Excraft aenJ meer-gemeke Burgermeefterenen Regeerders va de voorfz Steden, Schouten ende Gerechten ν de voorfz Dorpen, des begerende, den voomor den Ontfanger-Generael Pauw, den voornoemde Ontfanger Mouthaen, de Commifen endeBocc houders van de Financie, om te dienen tot haren rkhtinge. Onder ftondt, Accordeert met de voorfz Refolutien. Geteeckent, simonvanBeaumont.

2 p. Placaet <van de Staten <van HoUandt ende Wefl-Vrieflandt, timp den ophef van ïwee-mael den Twee-hondertfien Tenningh, by forme vanU, tale Leeninge. In date den vier-en-twintighfien Mey 1675- de gedane tauxatie te mogen doen voor de Κ ftratenvanderefpeftive Steden, indien de voor tauxatie terfomme van twaelf duyfent jFf0*' daer beneden fouden mogen komen te W>°P ende voor de Heeren GecommitteerdeRa»enJ.

ende noo

derefpe&iveQuartieren, indien ^*£*5i de voorfchreve fomme vantwadMuy^S j foude moghen komen te excederen,uatc1 meefteren ende Regeerders vande refpc^1 den, midtfgaders Schouten ende ^re fni derefpeftive Dorpen, gehoudenm^^L aenfien vande voorfchreve Quohieren naer "^, fte devoir te doen, tot vorderinge van Wh voorfchreve Quohieren naer de voorienry dane doleantie , midtfgaders ^ttef^- poften, daer over af-fchryvinghe fouc* jcp vallen, fullen komen uy t te brengen gQi ningen daer van geprocedeerc teverant

logh , naer vöorgaende deliberatie geconienteert endebewillighthebben, gelijck Wy coniènteren ende bewilligen by delen, in den opheffvan noch tweemael denTwee-hondertften penningh, tefur- neren by forme van Capitale Leeninge, naer de Qijohieren jonghft op den opheff van 't voorfz Middel gearrefteert; des dat aen die gene, dewelcke fouden mogen meynen daer inne hooger te zijn ge- tauxeeit, dan hare Goederen ende Middelen fou- den mogen komen te beloopen, gelaten fal worden, den tijdt van twee maenden naer de receptie van de Billietten, ofte de publicatie dien-aengaende by de Steden te doen, om hare dokantie ten aenfien van

-ocr page 1110-

			Raeckende den f wee-honaertflen penningk
		Attïcfaetatingc van den voorfchreven Twee-hoii- jjftfcnpconingh fal raoecen gefchieden in twee ι rmynen, de eene helfte voor den eerften Augufti IC -komende, endede weder-helfte voor den eer- Ψ Oftoberj mede toekomende : Des dat die ediebeyde devoorfchreve termynen tegelijck f den mogen konten te furneren voor den ecriten Si toekomende, lullen ghenietcn, ende tot een «emic proffiteren feven ten hondert» diegecne febeydedevoorfchreve termynen komen te fur- neren wel naer den vooriz eerften J ulij toekomen- de doch noch voor den vij-fthiendeu van de ielve maendejuiij tot een proemie lullen genieten vij f ten taiertj ende dat die gene die den voorièhreven tartten termijn alleen komen te;betalen, voorden voorfchreven vijfthienden Julij tot een proemie jiillen trecken vier ten hondert, ende die :gene die den felven eerften termijn betalen voor den voorfz ieriten Augufti, Tullen proffiteren twee ten hon- dert 5 ende dat diegene die in ghebreecke fouden mogen bly ven den voorfz eerften tetmijn te vol- doen voor den voorfchreven eerften Augufti, ter- (bnt nae den ielven eerften Augufti daer vooren parateJijck fonder eenige diilimularicofconniyeh- tiefullen werden ge-executeeit ·, Dat die gene die den tweeden termijn van de vöorlchreve Capitale Leeninge komen te betalen voorden vijfthienden September, fullen genieten en proffiteren tot een proemie vier ten hondert, ende die gene die den felven tweeden termijn lullen betalen voor den voorfz eerften O&ober, lullen trecken tot een proemie als voorfz twee ten hondert, ende dat die gene die in gebreecken fouden mogen bly ven, den ïoorfz tweeden termijn te betalen voor den vooriz terften Oftober, terftont naerden felven eerften Oitober daer vooren mede paratelijck fondereeni- ge conventie of diflimulatie fullen worden ge- Kccutecrt                                                 . . Dat aendie gene die de voorfz Capitale Leenin- gekomen te furneren, nevens de betalingliefulleii werden gegeven Obligatie, ten lafte van den Lande totde vollefomme die fy fullen hebben gefurneert, invoegkn dat de voorfchreve Obligatie door de premie,die fy fullen hebben ghekort, nietfal mo- pwerden vermindert, maerdatde voorfchreve Oifeatien fullen moeten werden gepafleert, even jlsofde volle fomme fonder eenige kortinge aen fa Lande verftreckt was, dat de ielve Obligatien Men werden gedepefcheert in ghewoonelijckc for- ■«i ende onder belofte vanden intereft van dien teliillenbetalen tegens vier ten hondert in het Jaer, jjen voorfchreven intereft in tegaen, met den dagh We voorfz Capitale Leeninge aen de Ontran- pfs van dien fal wefen gefurneert, ende dat den prfchreven intereft ten verval-dage precijseven ydefelve manier als van andere oude Obligatien Wet eenige meerder aenfchry vinghe fal werden jjjdacn,by den Ontfanger van des gemeene Lants «welen van het Reflbrt in het welcke de voorfz uMe Leeninge fal wefen betaelc. twie voor foo yecl eenighe van de Ingezetenen ™aer dan twee hondert guldens, ter faeckevan ^voorfchreve Capitale Leeninge foüde mogen jgttte furneren, dataendefelve Ingezetenen ^^atien met intereft als vooren fullen werden £nh Burgermeefteren ende Regeerders van ,pe"ive Steden, ende Schouten en Gerech-
					ten van de refpe&ive Dorpcflj ende dat tenaen- fien van de voorfchreve minder lommen, endeter concurrentie van dien Obligatien op de voorfz Comptoiren fullen werden gegeven, ten behoeve van de voorfchreve Burgermeetteren ende Regeer- ders van de vooriz Steden, midtfgaders Schouten ende Gerechten van de vooriz Dorpen, ende dat die vooriz Obligatien ten lafte van deii Lande in maniere vooren verhaelt, te palieren, iuiienzijri een fpeciacl onderpandt voor de Ingezetenen, die de voorfchreve minder iomme dan de vcor- fchreve twee hondert guldens iouden mogen heb- ben gefurneert, Dat wyders die gene, die haer met der woon buyten de Provincie van Hollandt ende Weft- Vrieflandt fouden mogen komen te begeven, voor foo veel het voorfz jaer fefthien hondert vijf?ën- cieventigh aengaet» fullen werden geobligeert om te voldoen detauxe, daer op fyinde Quohiercn zijn gheftelt, ende dat de voorfchreve tauxe fal werden gevonden ende verhaelt op haerPerfonen ende Goederen , ibo wanneer die in de hoogh- ghemelte Provincie van Hollandt ende Weft- Vrieflandt fouden mogen werden gevonden ofte achterhaelt ; Ende dat van weghen haer Edele Groot Mog. ter Gencraliteyt alle meeft krachtige ende efficacieuiê devoiren lullen werden aenghe- went, ten eynde de andere Bondtgenoten, voor foo veel de refpeftive Provinciën, ende haer Ho. Mog., voor ibo veel 't Reflbrt van de Generali- teyt belanght , mogen accorderen ende toeflaen, dat voor lbo veel het voorfchreve Jaer fefthien hondert vijf-en-tfeventigh aengaet, die gene die haer uyt de hoogh-gemelte Provincie van Hol- landt ende Weft-Vrieflandt, in de hoogh-gemelte andere provinciën of Reflbrt van de Generaliteyt fouden mogen hebben begeven, aldaer oock ful- len. mogen werden aengeiproocken, ende geobli- geert tot voldoeninge van 't gunt Waer op fy alhier in den voorfchreven Twee-hondertften penningh zijngequotifeert, afflagh daer aen ftreckende, het gunt fy ter faecke van eenige perfonele quotifatie in de hoogh-gemelte andere Provinciën of Reflbrt van de Generaliteyt iouden moeten betalen. Dat Wy voorts de HeerenOnfe Gecommitteer- de Raden, in beyde de Quartiéren verfocht ende gelaft hebben, foo als Wydefelve verfoeckenen gelaften by defen, alle meeft krachtige ende effi- cacieufe devoiren aen te wenden, ten eynde de reftanten die noch fouden mogen uytftaen van den Twee-hondertften penninghen Capitale Leenin- gen van de Jaren 1672, 1673 ende 1674 fonder verder tijdt-verlies te berde gebracht, ende gefur- neert moghen werden, foo als Burgermeetteren ende Regeerders, midtfgaders Schouten ende Ge- rechten van de refpective Dorpen, by defen mede werden verfocht ende gelaft, ten reguarde van dea Twee-hondertften penningh in December 1674. geconfenteert eride ingewillight, alle ende ipecia- lijck die gene, de welcke de fel vc fullen oordeelen, dat de fomme daer op fy zijn ghetauxeert, wel korinen furneren, en echter daervaningebreceke bly ven, fonder eenighe diflimulatie of conniventic tot de betalinge van hare tauxe, by alle meeft krach- tige wegen van executie te houden en te obligèren. Dat Wy mede goetgevonden ende verftaen heb-ί ben, dat die gene, de welcke foude mogen willen 6 Ρ                       dok-

-ocr page 1111-

Piacaten. 7.Boeck lo.Tit.

doleren,ï ende fuftineren in de Quohiercn van den Twee r honderrftcn penningh hooger te zijn .aengheilagen endc gequotiiêert, dan iyné Mid- delen etTecüvelijck zijn bedragende, daer toe niet fal werden geadmitteert, ten zy hy onder Eede folemneel kome te verklaren dat hyaen roerende ende onroerende Goederen, Atlien, Crediten en ; gerechtigheden, waer, ofte tot wat Plaetfe die ge- legen , ofte uytftaende foude mogen zijn, geene ι ter 'Werelt uytgeiondert, 't zy dan dat die hen uyt iynen eygenen hoofde, of by Erffeniffe, of uyt hoofde van fijn Huys - vrouwe, of ouck by Fidei-commifle, of in Lijf toch te, of anderfints zijn toebehoorende, minder is hebbende, dan het gundt waer op hy in't voorfchreve Middelvan den voorfehreven Twee-hondertften penningh is, ofte ftaet gequotifeert, ende dat hy dewaerde van de voorichreve Goederen niet en heeft gereeckentnae advenant van het inkomen ofte voordeel dat hy daer van efte&ivelijck is treckende of genietende, maer naer het gunt dat de voorfchreve Goederen naer fijn befte weten, in der dacdt ende waerheyt waerdigh zijn , ende waer vooren hy die foude willen geven ende overlaten -, dat hy oock ten aen- fien van de tweemael Tweehondertften penningh huyden den vier en twintighften van demaendt Mey inghe willight , van de Landen, Huyfen, Thienden, Erf-pachten ende Obligatien op het Gemeene Landt, ofte eenige Steden, Corpora of Societeyten hier te Lande uytftaende, midtfgaders de A£ticn ïn de Ooft-Indiiche Compa gnie j de vooriz waerdye by fich ielven nieten heeft geno- men naer den prijs die de ièlve Landen , Huyfen, Thienden , Erf- pachten ende Obligatien ofte Actiën als nu iöuden mogen waerdigh zijn, maer naerdcvaleur endc waerdye van dien* fooalsdc felvein den beginne vanden farefefthien-hondert twee-en-tièventigh, ende fulcks voor date van de- fen Qorlogh geoordeelt heeft waerdigh te zijn, in- dien de felve in den voorfz Jare ièfthien-hondert twee en ticventigh meerder waerdigh fouden mo- gen zijn geweeft, als die nu zijn, ofte anderfints naer de waerdye foo die nu is, indien de waerdye van eenige van de felve Goederen althans meerder waerdigh fouden moghen weien, als die in den Jare 1672 zijn gheweeft : Edoch dat deiè

claufule in den Eedt van doleantie "niet f i" gen werden gelaten, ten refpefte van een^T,^ hondertfte penningen naer defen te conlnt als by nieuwe Reiolutie t'elckens daer toe ^' men. Ende dat de Heeren Bufgemeeft^f' Regeerders van de refpethve Steden, mid r ders de Heeren Onfe Gecommitteerde R T~' in de refpedive Qüarrierén, op den Eedt S aenvanghvan hare Bedieninge gedaen, yderv,

ibo veel hen aengaet, niemandt tot doleantie é? verminderinge van de gedane tauxe fullen admiJ ren, dan die den voorfz Eedt in voegen voore" verhaelt, felfs perforielijck ende corporelijck kc" men teprefteren, ende af te leggen mficauL en fulcks ter coniideratie van minder-jarige, ftock' oude, impotente, Sèfe andere die haer eyge'n Goe- deren niet en adminiftreren, ende midts dien niet en konnen verklaren, welcke hare Goederen zijn Ende naedemael niet en wertverftacn, dat men in \ cas van doleantie, naer de conftitutiedeièr Landen' kan, ofvermach te vorderen ftaet ende Inventaris foo lullendegemelte Heeren Burgermeeiterencri Regeerders van de voorfz Sreden, endedcgemeltc Heeren Gecommitteerde Raden inderefpective Quartieren werden verfocht, gelaft ende geaucho- riieert, ioo als de felve verfocht, gelaft ende geaii- thorifeert werden midts defen, haer foo vceflülcx gevoeghlijck kan gefchieden, exaclelijck teimfor-' meren op die gene die de felve fouden moghen ver-1 moeden, gene oprechte verklaringe defen aengaen-} de te doen, of te hebben gedaen, erideteghensdc| foodanige met allen ernftcn vigetir te procederen ι ende doen procederen, als naer Rechten. Ende ten eynde niemandt hier van ignorantie pra:tendere , nemaer eenen yegelijcken weten moge waer naer hy hem, tot nakominge van Onfe goede meyningeende begeerte, daer omtrent ial konnen en hebben te reguleren ·, Laiten Wy, dat m defen alomme ghepubliceert en geaffigeertial wer- den daer flilcks behoort, ende in gelijcke iaecken te | gefehicden gebruyckelijck is. Gedaen in denHagc-* den vier en twintighften Mey \6f$. Onder ftondt, : .; Ter Ordonnantie van de Staten, "Wasgeteeckent, SimonvanBeaurnvnt.

e\olutie <van de Heeren Staten van Hollandtende Wefi-Vrkpnit Het oude Mannen en Vrouwe Gafihuys binnen Amfierdam, ende anfrfJ:yh GaflofGodts-huyfen in andere Steden, vry vanden Twee-hondertfle^mh^ in Oclober ende december 1673 geconfenteert. In date den een en ψ* l \- November 1675. Heeren Gecommitteerde Raden hebberidoen by ken, dat de conftitutie van 't voorfz ^iU Λ zijn danighis, dat de voorfz Regenten &**!%& alle foodanige Amfterdamfche arme ouat w^ in te nemen, ende te doen anmenterer(t'e{j0nnen te vooren komen, fonder een iêkergeta . ^ vaft-itellemDat oock de felve oude W&^ wereldt daer voor aen 't voorfz Huys co ^^ ^ maer dat de felve, als wanneer naer uy * ^^ct anderfints eenighe Middelen °Rk°men \vederofl van eenigermaten te konnen fubfntere^ j ^ ja£ uyt het voorfz Gafthuys ghefee werden, ^

3°·

i;S ter Vergadede Heeren hcommitteerdvan het oudehuys binnen de Stadt Aten eynde haer Edele Gftaen ende te verklarenvooriz Gafthuys zijn vhondertften penninghdesjaersió/ggheconbereert, ende in achtiSupplianten voor Com

-ocr page 1112-

Raeckende den Twe

I07? Twee-hondertften penningh, ende dat alle andere Oude-Mannen of Vrouwen, ende Godtshuyfen in andere Steden > die van gelijcke natuyre en con- ftitutiezijn, mede yan de vooriz exemptie fuljen jouifieren. Onder ftondt, Accordeert met de voorfz Refolutien. Wasgeteeckent, ,.- dimowvan Beaiimont.

en boven het meefte innekomcn van'tmeer- ireGafthuys beftaet uyt Collecte ende verfa- ^Tneedie in de publijcque Kercken door de Dia- fjn werden gedaen, ende datdaerom 't voorfz Γ fthuys heefc de natuyre van alle andere Godts- fén] wekkers Goederen vanden voorfzTwee- Sdertftcn penningh zijn ge-eximeert; Is goedt- Jronden ende verftaen, dat het vooriz Gafthuys Izijnendeblyvenvry en exempt van den voorfz

21, Placaet van de Staten van Hollandt ende Wejt-Vrieflandt, houdende conjent van twee-mael den Twee^hondertjienpenningh, gevens-gclt-, In date den fwmtighjlen cDecember 16j f. - ■■-■■■■                                ..-■>,......■' ■--- «j ........                                                                ■ -                                                  ■ ;i u;&,Uf E Staten van Hollandt ende Wed-Vries- voorfz eerften termijn voor den voorfz twintigftcn landt, Allen den genen diedcièn lullen Maerc kermen te betalen, tot een preemie iullcn lien ofte hooren lelèn > Saluyt \jDoen te profiteren vier ten hondert, ende dat die gene die

den vooriz eerften termijn voldoen voor deneer-

tot

weten ,

Dat

nademael deièn Staet

iien April 1676 voornoemt, tot een pi cemie fullen

achroe in de jegenwoordigen Oorlogh tegens de

genieten twee ten hondert, ende dat die gene die in gebreke fouden mogen bly ven den vooriz eerften termijn te voldoen voor den vooriz eerften April, terftont naer den voorfz eerften April, daer vooren paratelijck fonder eenigediiÏÏmulatie ofconniven- tie fullen werden ge-executeer t; Dat diegene die den voorfz tweeden termijn komen te voldoen voor den twintighftcn Mey 1676, fullen genieten tot een proemie vier ten hondert, dat die gene die denfelven tweeden termijn komen te voldoen voor den. voorfz eerften Juny 1676, fullen trecken tot een preemie twee ten hondert ·, ende dat diegene die in ghebreecke foude mogen bly ven den voorfz tweeden termijn te betalen voor den vooriz cerfteri Juny, terftondt na denfelven eerften Juny, daer vooren paratelijck ibnder eenighe conniventje ofte diffimulatie fullen werden ge-executeert : Dat die gene die haer metter woon buy ten de Povincie van Hollandt en Weft-Vrieflandt ibude mogen komen te begeven, voor foo veel het voorfz Jacr 1676 aengaet, gehouden fullen zijn te voldoen de tauxe daer op fy in de quohieren zijnghcftelt, ende dat

K«fa«DKetBïlfea ajeè ötoft

rapcÖncQuaiticren, indien de fel ve tauxatie de de voorfz tauxe fal werden gevonden ende ver h «omevan twaelf duyfent guldens ibude komen te 1 op hare Perfbonen en Goederen, foo wanneer «cederen; Ende dat deHceren Bnrgermeefteren i in de hoogh-gemelte Provincie van Hollandt e

aelt die de

Regeerders van de refpecHve Steden, midtfga- j Weft-Vrieflandt t'eeniger tyde ibude mogen wer- ^Schouten ende Gerechten van de refpeclive j den gevonden of achterhaelt. pM) ten aenfien van de voorfz Quohieren, ! Datwyders diegene, dewelcke fouden willen ^l'ttcrftedebvoiren fullen doen tot vorderinge j doleren, ende fuftineren in de Quohieren vanden ζ ^gunt de voorfz Quohieren naer de voorfz ge- I Twee-hondertften penningh hooger te zijn aengc- * doleantie, midtfgaders aftreck van andere j flagen ende gequotifeert, dan fyne Middelen effe-

Fpi daer over affchryvinge foude

moeten val-

divelijck zijn bedragende, daer toe niet fal werden

geadmitteert, ten zy hy onder Eedc folemneel ko- mc te verklaren,dat hy aen roerende en onroerende Goederen, A&ien» Crediten en Gerechtigheden, waer, oftotwatplaetiè die gelegen ofuytftaende ibude mogen zijn, gene ter wereldt uytgcfondert, 't zy dan dat die hem uyt fynen cygenen hoofde, of byerffenis, of uyt hoofde van fijn Huys-vrouwe, of oock by Fidei-commifiè, of in Lijftocht, ofan- derfintszijntoebehoorende» minderis hebbende dan 't gunt waer op hy in 't voorfz Middel van den voorfz Twee-hondertften penningh is, of ftaet ge- quotifeert, ende dat hy de waerde van de vooriz Goederen niet en heeft gereeckent naer advenant van het inkomen of voordeel dat hy daer van effe- 6 Ρ 2                   cfive*

gullen komenuy t te brengen, ende de p

sennm-

Ovau-^procedeert, verantwoorden; Dat garage vanden voorfz Twee-hcndertftcn pen- ^"«Igcfchicden in twee termynen, d'ecne helft g*neerften April, endede weder-hel ft voor IjS^1 Juny 1676toekomende, ende dat die ►>i f °eyde de voorfz termynen fullen komen te ζ^.Voor den eerften Maert 1676 toekomen- £ l!jcnRhenicten tot een preemie achtten hon- %»k e^ene diebeyde de voorfz termynen %u 0nien *c voldoen, wel naer den vooriz eer- "^an d *?koraende' docn voor den twiutigh- ' n lcs ten hondert; Dat die gene die den

-ocr page 1113-

ioy:6                        Piacateri 7 Bocck. lö.Tït, ftivelijckistteckeiiicoigenieteadc, maer naer enCorporelijckkomefitepreftérener^iaf

't gunt dat de voorfz Goederen naiijn befte weten

ten ware

m^niohpnmfo.—j t.. . n

:e om eenighe onvermvdelürkf» ~ S^PN

in der daec en waerhey t waerdigh zijn , ende waer vooren hy foude willen geven en overlaten) dat hy oock tenaenfien van denTwee-hondertften pen- ningh, altans ingewillight van de Landen» Huyien, Thienden,Erf-pachten en Obligatien op 't gemene Landt, of eenige Steden, Corpora of Societeyten, hier te Lande uytftaende, midtigaders de Actiën in de Ooft-Indifche Compagnie, de voorfz waerdye byfichfelven niet en heeft genomen naer den prijs die de felve Landen, Huyfen,Thienden, Erf-pach- ten en Obligatien, of Acucn, als-nu föuden mogen wacrdigh zij n, macr na de valeur ende waerdye ν an dien, foo als hy de felve in den beginne vanden Jare X 6j 1, ende fulcks voor date van defen Oorlogh ge- pordeelt heeft waerdigh tewefen, indien de felve in den Jare 1672 meerder waerdigh fouden mogen zijn geweeft, als die nu zijn, of anders na de jegen- woordige waerdye, indien eenige vande ièlve Goe- deren althans meerder waerdigh foude mogen we- fen, als die in den Jare 1672 zijngeweeft; ende dat de Heeren Burgermeefteren ende Regeerders van de refpe&ive Steden, midtgaders de Heeren onfe Gecommitteerde Raden in beyde de relpeclive Quartieren, op den Eedc ten aenvangh van hare Bedieningen gedaen, yeder voor foo veel hem acn- g-iet, niemandt tot doleantie of verminderinge van de ghedane tauxe fullen admitteren, dan die den voornoemden Eedt in voegen voorfz Perfonelijck

als van

Minder-jarige, StockSfc^ anuere, die haer eygen Goederen nictadm rter

hare Goederen zijn: Endenademadnl^eS verftaen, dat men m cas van doleantie naer Η ftitutiedeier Landen kan of vermach revolt Staeten Inventaris, dat de ghemelte Heeren ffj germeefteren van de voorfz Steden, ende dc£| melte Heeren Gecommitteerde Raden in de XI dtive Quartieren, haer, voor foo veel fulcks X" voegtyijckkangefchieden, exaftelickfuUeninfoJ meren op die gene, die iy foude mogen vermoede geenoprechteverklaringedeièn-aengaendetedocni ofte hebben gedaen, endetegens de felve met all 1 vigeur en ernft te procederen en doen procederen als na rechten. Ende ten eyndc niemandt hier van ignorantie prztendere, nemaer een yegelijck we ten moge waer na hy hem, tot nakoroinge van onfe goedemeymngeende begeerte, daer omtrentί1 konnen en hebben te reguleren } Laften Wv, da:' defen alom me ghepubliceert en gea ffigeert /al wcr-:. den daer fulcks behoort, ende in gelijcke licekcn te gefchieden gebruyckelijck is. Gedaen in den Ha«e den twintighften December 16y 5. Onder ftondt, Ter Ordonnantie van de Staten. Wasgeteeckent, Simon van Beatimont.

32. 'Den 15· July 16j6ü medegheconfenteert ende bewillight, het heffen van twee-mael den Twt» hondertfienpenninghgevem-gelt, te betalen in tweetermyneny de eene helft voor den 1 j Jugufli, cna dtk ■weder-helfttoorden iy Oef ober 1676 , op gelijckepreemieals vooren. ■» 3 3., Placaet van de Staten man Hollandt ende JVefl-Vriefandt, boudenlti confent van twee-mael den Twee-hondertfienpenningh, gevens-gelt, In dat ι dennegenthienden Maert i6jy.

fomme van twaelf duyfent guldens foude komen te excederen; Ende dat de Heeren Burgermeefteren en Regeerders van de refpective Steden, midtiga- ders Schouten ende Gerechten van de refpe£tire Dorpen, ten aenfien van de voorfzQuohicrcn, haer uytterfte debvoiren fullen doen tot vorderingc,

|E Staten van Hollandt ende Weft-Vries- landt, Allen den genen die defen fullen fien ofte hooren leien, Saluyt: cDoen te weten , Dat nademael defen Staet tot noch toe in de jegenwoordigen Oorlogh [tegens de Koningen van Vranckrijek ende Sweden, heeft moeten continueren, ende dat in het voeren van den fèlven Oorlogh ièer fware laften ende onkoilen gedragen ende gedaen moeten werden. SOOIST, Dit Wy tot verval van de voorfz laften van den gemelten Oorlogh, naer deliberatie geconienteert ende ingewillight hebben, gelijck Wy confenteren ende 'inwilligen midts defen, den ophef van twee- mael den Twee-hondertften penningh gevens geit, te betalen naerdeQuohierenjonghft op 't voorfz Middel ghemaeckt : Des dat die gene de welcke fouden mogen meynen daer inne hooger te zijn ge- tauxcert, dan hare Goederen en Middelen fouden mogen komen te beloopen, gelaten ial werden den tijde van twee maenden naer de receptie van de Bil- jetten, of de publicatie dien-aengaende by de Ste- den te doen, om hare doleantie ten aenfien van de gedane tauxatie te mogen doen voor de Magiftra- ten van de refpeftive Steden , indien de voorfz tauxatie ter fomme van twaelf duyfent guldens of daer beneden ibude mogen komen te beloopen, en voor de Heeren Onfe Gecommitteerde Raden inde

van t

gunt de voorfz Quohieren naer de voorfz ge-

dane doleantie, midtfgaders aftreck van andere poften, daer over affchryvinge foude moetenval| len, fullen komen uyt te brengen, ende de pennin- gen daer van geprocedeert, verantwoorden) wt\ debetaHnge vanden voorfzTwee-hondertltcnpn- ningh fal gefchieden in twee termynen,dleencna s voor den eerften Juny ende de wedcr-heut o den eerftenjuly 1677toekomende, ende ax gene die beyde de voorfz termynen fullen Korm. |

de, fullen ghenieten tot een preemie acht ten dert, dat diegene die beyde de voort· fullen komen te voldoen, wel naer den voor ,

ei

ften Mey toekomende, doch voor &™K den van de felve maendt, tot «WgJSfcJ ghenieten fes ten hondert} Dat die g ..^rf voorfz eerfteo termijn voor den vooriz> j ^m Mey kernen te betalen , tot een-Pg^ ύ profiteren drie ten hondert, ende o* Qï%n&% den voorfz eerften termijn voldoen j^ r^

refpeftive Quartieren, indien de felve tauxatie de ften Juny 1677 voornoemt) tot een ρ

-ocr page 1114-

üaeckende den Twee-hondertften penningh.

't zy dan dat die hem uyt iynen eygcfïen hoofde, o^ by erffenis, of uyt hoofde van iijn Huys-vrouwe, ofoockbyFidei-commiiïè, of in Lijftocht, ofan- derfints zijn toebehoorende, minder is hebbende dan 't gunt waer op hy in 'c voorfz Middel van den vooriz Twee-hondertften penningh is, of ftaetge- quorifeertj ende dat hy de waerde vande vooriz Goederen niet en heeft gereeckent naer advenanc van het inkomen of voordeel dat hy daer van efre- cüvelijck is treckende of genietcnde,maer na 'tgunt dat de voorfz Goederen na fijn befte weten, inder daetenwaerheytwaerdighzijn, en waer voor hy dk foude willen geven en overlaten j dat hy oock ten aenfien van den Twee-hondertften pen: althans ingewillight van de Landen, Huyfen, Thicnden, Erf-pachten en Obligatien op 't gemene Landt, of eenige Steden, Corpora of Societeyten hier te Lan- de uytftaende, midtfgaders de A&ien in de Ooft- Indifche Compagnie, de vooriz wacrdye by iïch felven niet en heeft genomen na den prijs die de ièl- ve Landen,Huyfen,Thienden,Erfpachten en Obli- gatien of A&ien als-nuiöude mogen wacrdigh zijn, maer na de valeur en wacrdye van dien} lbo als de felvein den beginne vanden Jare 1672, ende iulcks voor date van defen Oorlog geooïdeelt heeft wacr- digh te wefen, indien de felve inden voorfz Jare ι 67 2 meerder wacrdigh foude mogen zijn gewceft, als die nu zij n, of anders na de jegenwoordige waer- dye, indien cenighe van de fclve Goederen althans, meerder waerdigh fouden mogen weien, als die in den Jare 1672 zijn gewceft ·, Dat de Heeren Burge- meefteren en Regeerders van de refpeftive Steden , midtfgaders de Heeren Onfe Gecom mitf. Raden in beyde de rcfpe&ive Quartieren, op den Eedt ten aenvangh van hare bcdieninge gedaen, yder voor (b veel hem aengaet, niemandt tot doleantie ofte ver- minderinge van de gedane tauxe fullen admitteren, dan die den vooriz Eedt in voegen voorfz peribne- ltjck en corporelijck komen te praeftcren ende af te leggen, ten ware om eenige onvermydehjeke oor- faken, als van minder-jarige, ftock-oude5impotente en andere, die haer eygen Goederen nietadmini- ftreren, en mits dien niet verklaren korinen welcke hare Goederen zijn „ Ende nademael niet en werdt verftaen, dat men in cas van doleantie, na de confti- tutie deièr Landen kan ofte vermach te vorderen Staet en Inventaris, dat de gernelte Heeren Burger- meefteren en Regeerders van de vooriz Steden, en de gernelte Heeren Gecommitf. Raden in de refpe- £Hve Quartieren haer,voor fo veel iulcks gevocgh- lijck kan geichieden, cxactclijck lullen informeren op die gene die fy fouden mogen vermoeden geen oprechte verklaringc defen-aengaende te doen,of te hebben gedaen, en tegens de felve met alle vigeur en ernft te procederen, endoen procederen als na Rechten. Ende ten eyndc niemandt hier van igno- rantie prietendcre, nemaer een yegelijck weten mo- ge waer na hy hem totnakominge van Onfè goede meyninge ende begeerte, daer omtrent fal konnen en hebben te reguleren ·, Laften Wy dat dciën al- ommegepubliceert en gheaffigeertial worden daer fulcks behoort, ende in ghelïjcke faecken te ghe-> fchieden gebruyckelijck is. Gedaen in den Hage den negenthienden Maert 1677. Qnderftondt, Ter Ordonnantie van de Staten. Geteeckent, Simon van Beaumoni·.

ten twee ten hondert» ende dat die gene die ^ClUhrekeibuden mogen blyven den vooriz eerften

^

te voldoen voor den voorfz eerften juny.

termijn

daer vooren

Stnaerden voorfz eerftenjmiy

te]ijckfondereenigediilimulatie otconniven- ^fulleii werden ge-executeert} Dat die gene die f η voorfz tweeden termijn komen te voldoen oorden vijfthiendenjuny 1Ó77, lullen genieten T eI1proemiedrie ten hondertj dat diegene die vnfelveii tweeden termijn komen te voldoen voor E eerften July ïójj , fullen trecken tot rtnprcemie twee ten hondert j ende dat diegene ^hebreecke foude mogen blyven den voorfz tfeeden termijn te betalen voor den vooriz eerften [plv, terftondt na den felven eerften July, daer

raoren paratelijck iönder eenighe conmventie ofte Ifimulatie fullen werden ge-executeert: Dat YVy Toorts de Heeren Burgermeefteren en Regeerders randerefpecTrive Steden, miJtfgaders Schouten en · Gerechten vande refpective Dorpen geauthoriièert £t] gequalificeerc hebben, ib als Wy de ièlve autho- lifaen en qualificeren by deièn,om ten lafte van die Ingezetenen, die, of door onwilüghey t, of door een niet m'antwoordelijckeonachtiacmheyt ingebre- kefouden mogen blyven haer Twee-hondertften penning na den vooriz eerften ju. iy, en eerften July refpeftire te voldoen, te mogen brengen den lntc- reilran den felven Twee-hondertften penningh, naadvcnant van les of acht ten hondertin 'tjaer, te rekenen na den voorfz eerften Juny en eerftenjuly refpciStive, by aldien, ende voor lbo verre de voorn: Hccren Burgermeefteren en Regeerders der voorfz Steden,midi(gaders Schouten en Gerechten vande voorfz Dorpen fulcks nae deconftitutie endeghe- legenrheyt van de voorfz trage Bctaelders fullen tomen goedt te vinden, ende de vooriz onwillige deonachtfamebetaelders, foo voor den vooriz Twee-hondertften penningh, als den voorfz Intc- ύ van dien te doen executeren, fonder dat ech- teree voorfz executie onder pretext van het beta- bdervoorfz Interflen fal mogen werden ghedi- layeert ·, Ends dat het gunt 'twelck vande voorfz liitcrdfcnfoude mogen werden geconfequeert, fal romen ten behoeve vande Steden en Dorpen refpe- «ive, fonder dat de felve gehouden fullen wefen J'an de voorfz Interefïènyets ten behoeve van den L»ndc te verreeckenen of verantwoorden. Dat die pe die haer metter woon buyten deProvincie van Hüllandt en Weft- Vrieflandt foude mogen komen Kbegeven, voor foo veel het voorfz Jaer 1Ó77 «ngaet, gehouden fullen zijn te voldoen de tauxe ^opfyiticlequohieren zijn gheftelt, ende dat ^oorfz tauxe fal werden gevonden ende verhaelt 0?narc Perfoonen en Goederen, foo wanneer die K^gh-gemelte Provincie vanHollandt ende ut-Vrieflandt t'eenigertyde loude mogen wer- enden of achterhaelt. Uat wyders die gene, de wekke fouden willen l„crcn' etideluftineren in de Quohieren vanden ,] "ee'"°"dertften penningh hooger te zijn aenge- ^''^eg^quotifeert, dan fyne Middelen cffc- ièïd · Z^n dragende, daer toe niet fal werden tug nntt^ert j ten zy hy onder Eede folemneel ko- Goed e ren,<^at ny aen roerende en onroerende !Sf Aftien' Creditcnen Gerechtigheden ide ^'^pketfè die gelegen ofuytftaende mogen zijn, gene ter wcreïdt uytgefondert,

-ocr page 1115-

Placaterju 7Boeck; JoTit.

1978

,34, Op den 30 July 1677 übydë Staten van Hollandt ende Wefl-Vrieflandt weder'gheconJeni(m ingewittight, het heffen van een-mael den Twee-honder tflen pennmgh gevens-gelt* te betalen y9 **£ eerflenOtlober 167ηr> op proemie<van achtpercent o, gereguleert invoegen als invoorgaendeTl^J ' 35.    Op den 2 2 december 167 7 is by de Staten van Hollandt ende Wefi- Vrieflandt weder'getmlm ende ingewillight het heffen vaneen Twee-hondertflen penningh gevens-gelt, te betalen voor % ψ '-. Maerti6y%i deprwmie en alles conform als voren.                                                                W,\ 36.    Opden zo Augtifli 1678 is by de Statenvan Hollandt ende Wefl-Vrieflandt weder imhewilli h het heffen vaneenTwee-hondertftenpenningh gevens-gelt, te bet alen voor den eerflen OcJober iö7g j proemie en alles conform als voren.                                                                                          ' f 37.    Op den 29 Moert 1679 is weder inghewillight het heffen van een Twee-honderifiên'pmninel gevens-gelt) te betalen voorden èètfienjuny 1675», voort mede conform als voren.                       ύ 3 8. Placaetvan dentalen van Hollandt ende Weft-Vrieflank, U fa Ontfangers geen Renten of Int er effen te betalen voor blijck van de betal'mge van dm Twee-hondertflenpenningh. In'date dcntwaelfden Augufii 1678.

E Staten van Hollandt ende Weft-Vries- landt. Allen den genen diedefen iüllen fien of hooren leien, Saluyt. *Doen te weten : Dataenghefien totOniè kenniflè gekomen is, dat vcele Perfoonen ingebreccke zijn ghebleven te voldoen, het gunt daer op iy inden Twee-hondertften penningh zijn getauxeerc, dat deielve echter nietnacrlaten hare Renten, Inte- tereilèn, Traktementen ende Penfioenen, van de 1 Comptoiren van het Gemeene Landt te vorderen, [ ende te ontfangen, ende dat Wy bevinden dat het! niet rcdelijck is dat de gene> die haer ontrecken het; draghen van de gemeene laften van het gemeene; Landt, hare voordeden daer van loudcn trecken. | S O O IS Τ y Dat Wy daer inne willende voor-j lien, goergevonden hebben , alle Onfe Ontfangers van des gemeene Landts Middelen, ende Rent- j meefters van Onfe Doméynen te bevelen, ióo als Wy de ièlve bevelen by deièn, dat fy aen niernant 1 van de Inwoondcrs van den vöorichreven Ohicn | Lande, ofte andere binnen den felven Lande vafte | Goederen beiittende, naer den eeriTen September toekomende, eenigeRenten, Intereflen,Traite- menten, Penfioenen, Ordonnantien ofte ander-S fints, eenigerhande Penningen fullen betalen ofte j voldoen, dan midts henluyden alvorens by Qui-1

tantie, ofte verklaringe van de reipectïve Ontfan- gers van den Twee-hondertften penningh gebleec- ken fal zijn, dat de voorichreve Pcrfonen efrefti· velijcken ende ten vollen betaelt hebben, hermunt fyluyden inden voorfchreven Twec-hotidertfrcn penningh hebben te gelden gehadt, metende t'ze- dertdenjare 1675- j op pcene dat die gene der voor- fchreve Ontfangers ofte Rentmeefters, die bevon- den fullen werden contrarie gedaen te hebben, daer over nacr exigentic van iaecken geconigeert, oock ièlfs by opièttelijcke overtredinghe, met efFcftivc caflafie geftraft lullen werden, ibnderdatdeiclvc Ontfangers ofte Rentmeefters, hier ontrent cenige uytfonderinge van Perionen, of ecnigc verfchoo· ninge van yemandt fullen hebben te doen, ofte te admitteren. Ende op dat nicmandt hier van igno- rantie en prerendcre, foobegeerenWy, ώΐάώ alommeghcpubliceert ende geaffigeert fal worden daer het behoort, ende ingelijcke faecken reghe- fchieden gebruyckelijck is. Gedaen in den Hage onder het Kleyn Zegel van den Lande, deièn twaelfden Augufti 1678. Onder ftondt, Ter Ordonnantie van de Staten. Wasgeteeckent, SimonvanBeaumont.

3 5?. Placaet van de Staten van Hollandt en Wefl-Vrieflandt, raeckw het betalen van den Twee-hondertflen penningh by 'Pcrfonen buyten defe Trovmcie vertrocken. In date den derden April 1677. tenen ontbloot, endeinde Contributien van des gemeene Landts laften merckclijck verkorf werr, maer dat het oock van de uytrerfte onredeliJcKneyi is, dat diegene, die in goede tyden faaCT?"L feer groote avantagie, hebben bedient van ae g gentheyt van defe Provincie, ende aldacrzij gF protegeert, byeen meer druckende ojdt cα men te ontrecken de plichten van een goct dacn, cnhareGoederenteeximererrvaridc:m £ die tot defenfievan haer ende hare Goederen ^ ben moeten werden gedaen, SOO 1 'jcnj Wyomme daer inne te voorfien, g°.eJglV-

|fJ||fï|Emen zijnhoudeniiverlcheytien op tehondertftende datren, veehaer buyrandere P

verltaen ende vertüaertneoDui, &ryJ . r„' ^at vinden, verftaen ende verklaren midts aeit. , alle die gene die in de Provincie van Hoiianu Weit- Vricflandtgcboorenzijn ,oUdaer ^

doordevoorfz laften teontgaen*, dat alle het felve niet alleen tendeert tot een merckelijck naedeel van defe Provincie, als die daer door van Ingeze-

-ocr page 1116-

Raeckende den Twee-hondertften penningh,                '1079

0

twintigh Jaren hebben gewoont, èndë in het of cenige van hen, noyt in defe Provincie, maer

Sti van den Twee-hondertften penmngh aen- altoos daer buyten hadden gewoont, fonder dat igen ofte gequotifeert zijngeweeft, endehaer fy, of haer Erfgenamen daer van door eenige pre- Ë den laetttcn December fefthien hondert een icriptie, ofte verloop van tijdt, hoe langh die ooek ntfeventigh hebben begeven buyten de felvePro- ι fcude mogen wefen, fullen konnen werden geli- iucie, ofopeemghe Plaetfen, daerfy Mineren | bereert of bevrijdt, hoe-wel de Erfgenamen van l-crvande betalinghe van den fel ven Twee-non- I die gene, die binnen defe Provincie mer der woon enpenningh te konnen excuferen, ende alloo ι gebleven is, ende fijn Twee-hondertfte peniiin-

jeVoorfz beralinge te ontgaen, ofte niet te doen, echter gehouden zijn effeativelijck den voorfchre- m Xwee-hondertften penningh te betalen over Mheele niaiTa ende gheftaetheydt van alle hare Cederen, tot foodanighen ibmmatoe, waerop jfiuyden in de refpe&ive Quohieren gequotifeert teoi ende dat van, ofte over elcken Twee-hon- ibtftcn penningh, foo meenighmael die in den Jarefeftliien hondert twee-en-tfeventigh, ende r'zedert vervolgens tot nu toe geconienteert zijn, ©dehier naermaels noch geconienteert foude mo- pwerden, foo lange Wy voorioo veePtvocrfz Bekomende aengaet, niet anders lullen hebben pefolveert, niet tegenllaende haer voorfzj ver- stek, oockniet tegenllaende de af-ichry vinge of aiijdlagh die aen haer by Ons, de Heeren Onië Gecommitteerde Raden, of Burgemet fteren ende Regeerders van de refpeftive Steden gegeven fou- tamogen zijn, ende dar fy daer voorenin haer Perfoonen ende Goederen lullen, moeten werden ^executeert, tot wat tijdt, ende opwatPlaetië die in defe Provincie geatirappeert, ofce gevonden buden raoghen ofte konnen werden ·, ende dat de Goederen van ibodanighe vertrockene Peribonen roordeachtcrftallige Twee-hondertfte penningen kgalijck fullen zijn ende blyven verbonden, voor Êoveel, ende voor foo verre die voorfz Goederen tietfpcciahjck op een goede, deughdelijcke, recht ende wettelijcke wylè aen een derde getranipor- teert,gehypothequeert, ofte ter handtgeftelt zijn. Datwyders de Erfgenamen van die gene, die in manieren vooren verhaelt, uyt dele Provincie ibu- Kn mogen zijn ontweken, mede lullen moeten be- ulen den Twee- hondertften penningh, die den Overleden,gequotifeert zijnde, onbetaelcgelaten Wc, tot luleken erFe&e, dat in gevalle den Over- wnecnighe Goederen in deiè Provincie ioude fogen hebben naergelaten, foo lange die niet ef- ;*velijck, ende met der daer zijn verdeelt, in ^ geheel fullen konnen ofte mogen werden aen- Flproocken, ende ge-executeert over den gant- m ende vollen Twee-hondertften penningh,die ^voorfchreven Overleden fchuldigh was>fchoon $$<· van de voorfchreve Erfgenamen buyten IC Provincie woonachtigh ibudenmoghen zijn; if?p *?G F'rrgenaem ofce Erfgenamen binnen Provincie woonachtigh, bereydt ioude mq- |.wefen haer contingent ofte hereditaire portie I>n v°orfchreven Twee-hondertften penningh Mm : Ende by aldien den voorfchreven uyt- W pClcenen Overleden geen Goederen binnen ^j^vincie ioude mogen hebben naergelaten, t*?erl(!i erfgenamen van den voorfchreven ^Wen echter in fulcken ghevalle , yeder lijn gjjs portie in den ielvcn Twee-hondertften W §J moeten betalen, fchoon fyluyden,

gen tot fijn overlyden gecontinueert heeft te beta- len, ter faecke

van de toekomende Twee-hon- dertfte penningen niets vcrfchuldight fullen wefen, foo wanneer fy voor den voorichreven Jare fefthien hondert een-en-tièventigh buyten deiè Provincie ibuden moghen hebben ghewoontj ende dat den Overleden geen onroerende ofte andere Goederen den Twee-hondertften penningh ten reguarde van Btiytengezetenen fubjecT:, alhiernaegelatenheiftj Dat oock de Erfgenamen van de voorfchreve ont- wekene Overleden, tot geen Ampten binnen deiè Provincie admiifibel, maer ter contrarie van hare Ampten ende Bedieningen, indien iy cenige (ou- den mogen hebben, geiufpendeert (üllen zijn ende bly ven, ter tijdt ende wylen toe fy haer hereditaire portie in den voorfchreven Twee-hondertften penningh van den voorlchreven Overleden lullen hebben voldaen : Ende dat die gene, die binnen deiè Provincie ghebooren zijn, ende haer metter woon naer cenige Plaetfen, lbo in als buyten Euro- pa , tot bevorderinge van hare Negotie, ofre an- derfints begeven hebbende, ende nae dele Landen te ruiige komende, in het Middel van den Twee- hondertften penningh binnen defe Provincie quo- tifabelfullen weien, ende daerinne cfre&ivelijck aenghellagen moeten werden, lbo wanneer fy op haer wederkomfte haer in eenige andere Provin- ciën ofte Plaetfen, als die van Ons, fouden mogen komen ter neder te ftellen ·, ende dat fyluyden, endc haer Erfgenamen die voorichreve Twee- hondertfte penningen lullen moeten voldoen, van den tijdt afdatiy daer inne gequotifeert lullen zijn geweeft, even ende in flikker voeghen, als hier vooren ten aeniïen van de voonfchreveuytgeweec- kene ofte vertrockene Peribonen is geordonneert» ibnder dat fyluyden, ofte eenige andere vremde Perfoonen, in defe Provincie komende, aenfpre- kelijck fullen zijn voor eeruge Twee-hondertfte penningen, gheconiènteert ofre ingewiJlight, eer fy binnen defe Provincie gekomen, ende in hec voorichreve Middel van den Twee-hondertften penningh refpeftive acngheilagen of gequotifeerr. zijn gheweeft. Ende op dat niemandt hier van ignorantie en komc te prarendere} foo begeren Wy dat dcfen alomme gepubliceert ende geaffi- geert fal werden daer het behoort, ende in ghe- lijcke ghelegcntheden te gefchieden gebruyeke- Jijck is. Gedaen in den Hage den derden April i6yj. Onder ftondt, Ter Ordonnantie van de Staten. Geteeckent, Sinm van Beaummt*

Placaet

-ocr page 1117-

Plaeaten. j.Botck. loTit·

ϊ-ο&ο

publicatie ende Waerfchouwinge van de Staten <Vdn Bolkna Weft-Vrieflandty houdende alteratie van'tboven-flaende'Placaetvandwj • \yiprili6jj. Indatedeneenentwintighflen^ecemberie^o. ninge tnaefixum 'Domicilium te nemen end fy , midtfgaders alle andere die haer Ι^Λ voorfchreven tijdt van tweejaren in deièlw \% mede metter woon iiillen komen te begeven fullen werden befwaert met eenige belaflino^cJ gheconfenteert ibuden mogen zijn, endebaS hadden moeten werden voor haer arrivement jl; hier, maer alleen met die belaftingen, die de ij ghezetenen van defe Provincie alhier lullen werden' opgeleyt, of betaelt moeten worden naer haer arrij vement alhier. Ende op dat een yegclijck hier van kennifle foude konnen hebben, ioo begeren Wvl dat deièn alomme gepubliceert ende geaffiaeertiJ werden daer het behoort, ende te gelchicden ghej bruyckelijck is. Gedaen in den Hageonderheè kleyne Zegel van den Lande, den een en twinridij ften Decem ber 1 ó 8 o. Onder ftondt, TerOrdonnantie van de Staten. Wasgeteeckent, SitnonvaiiBeaumont.

40.

ÏE Staten valandt. Afien of howeten :rype deliberatie ,daer toe moverendehebben, vinden gohet Placaet den derdneert op het ftuck vningh , te betalen bjProvincie hebben gden gealtereert, fodefen, dat het felvbuyten executie tegedel van den voorizgetauxcert ge weeft zProvincie gerctireerderom met hare gehvincie metter woonbinnen den tijdt vangeven , ter neder te

41, Placaet van de Staten van Hollandt ende Wefl-Vrieflandt, hmèm confent *van een Twee-hondenflen penninghgevens-gelt. In date den negen ei twinttghflen Maert 1673?. ten vallen, fullen komen üyt te brengen, endede penningen daer van gheprocedeert, te verantwoord den j Dat de betalinge vanden voorfz Twee-ho/k dertften penningh falghefchieden voor den eeriren: juny 1675) toekomende-, Des dat die gene die den voorfz Twee-hondertften penningh komen re vol·? doen voor den eerften Mey 16j9 toekomende, Μλ len genieten tot een proemieacht ten hondert * Dat diegene die den voorfz Twee hondenden pen- ningh fullen komen te voldoen wel na den voorfz eerften, doch voor den vij fthienden van de voort* maendt Mey toekomende, tot een preemie vm genieten fes ten hondert 5 En dat diegene die dei voorfz Twee-hondertften penningh komen te vol- doen, wel na den voorfz vijfchienden Mey> ** voor den voorfz eerften Juny, tot eenprceffiUUK len genieten twee ten hondert; Ende dat die gen, die in ghebreecke foude mogen blyven denvoonz Twee-hondertften penningh te voldoen voor o» eerften Juny, terftoudt na den felven ejW"» daer vooren paratelijck, fonder eenige a\wm ofconniventiefullen werden ghe-executeerι, ^ voorts de Heeren Burgermeefteren ende Pg dersvanderefpeftiveSteden, midtjg^3^,

ΚJLandrs Fvan de mden laetfthebben mte confenièntereneen Twebetalen ndel gemamogen mdan harekomen tetwee rnaede publicom haer dtie te mogIpe&ive Swoon zijnterfommneden, i

ten en Gerechten van de refpeftive I^Pjpj werden geauthorifeert engequalificeert»J; J . felve geauthorifeert en gequalificeert wewra1| fen, om tenflafte van de Ingezetenen, o* c onwiUigheyt, of door een nieCverantNVOor gr. onachtfaemhey t, in ghebreecke foude mu„ μ ven haer Twee-hondertften penningh ^breni- voorfz eerften iuny te voldoen, te m(f „n & den Intereft vanden felven Twee-hondenep?. ningh, na advenant van fes ofaCnt 5Lacn ffl# 'tjaer, te reeckenen naer den vooriz ee» ^

Heeren Gecommitteerde Raden in de refpe&ive Quartieren , indien de felve tauxatie de voorfz fomme van twaelf duyfent guldens foude komen teexcederen·, Ende dat de Heeren Burgermeefte- ren ende Regeerders van de refpeétive Steden, midtfgaders Schouten ende gerechten van de refpe- ftive Dorpen, ten aenfïen van de voorfz Quohie- ren, haer uytterfte debvoiren fullen doen, tot vor- deringe van 't gunt de voorfz Quohieren, naer de yooriz gedane doleantie, midtfgaders aftreck van andere poftejn daer over affchry vinghe foude moe-

-ocr page 1118-

Raeckende den Twee-ho

ió8k voor date van defen Oorlog geoordeelt heeft waer- dightewefen, indien deiclve inden voorfz Jare 16jz meerder waerdigh foude mogen zijn geweeft, als die nu zij n, of anders na de jegenwoordige waer- dye, indien eenighe van de felve Goederen althans meerder waerdigh fouden mogen weien, als die in den JareAièfthien-honderttwee enltfeventigh zijn geweeft} Edoch dat de voorfz claufule in den Eed c van doleantie niet fal mogen werden gelaten, ten refpeite van eenighe Twee-hondenfte penningen naer deièn te conlènteren, als by nieuwe Reiblu» tie daer toe te nemen $ Ende dat de Heeren Burge- mcefteren en Regeerders van de refpe&ive Steden, midtlgaders de Heeren Onfe Gecommitt: Raden in beydederefpeftiveQuartieren, op den Eedt ten aenvangh van hare bedieninge gedaen, yder voor fo veel hem acngaet, niemandt tot doleantie ofte ver- minderinge van de gedane tauxe fullen admitteren, dan die den vooriz Eedt in voegen voorfz perfone- lijck en corporelijck komen te prazfteren ende af te leggen, ten ware om eenigeonvcrmydelijcke oor-

uj0&} en voor foo verre de voornoemde Hee- ^gurgermeefteren ende Regeerders der voorfz creden} midtigaders Schouten ende Gerechten (jyvoörèDorpen, fulcks na de conftitutie ende ifflOitheyt van de voorfz trage Betaelders fullen komen goedt te vmden» ende de voorfz onwillige endeonachtfamebetaelders, foo voor den vooriz Xtfee-hondertften penningh, als den voorfz Inte- elt van dien te doen executeren, fonder dat ech- ode voorfz executie onder praetext van het beta- len der vooriz In ter flèn fal mogen werden ghedi- keerti Ende dat het gunt 'twelck van de voorfz {üterelTen foude mogen werden geconfequeert, fal komen ten behoeve vande Steden en Dorpen relpe- flire, fonder dat de fel ve gehouden lullen welen fandevoorfzlnterelïènyets ten behoeve van den Lande te verreeckenen of verantwoorden. Pat wyders die gene, de welcke fo uden willen doleren, ende luftineren in de Quohieren vanden Twee-hondertften penningh hooger te zijn aenge- flagenende gequotifeer t, dan fyne Middelen effe-

ftivelijckzijn bedragende, daer toe niet fal werden faken, als van minder-jarige, ftock-oude,impotente geadmitteert, ten zy hy onder Eedefolemneel ko- en andere, die haereygen Goederen nietadmini- jiere verklaren,dat hy aen roerende en onroerende ftreren, en mits dien niet verklaren konnen welcke

Goederen, Aftien, Crediten en Gerechtigheden

hare Goederen zijn ·, Ende nadcmael niet en werdt verftaen, dat men in cas van doleantie, na de confti- tutie deler Landen kan ofte vermach te vorderen Staet en Inventaris, dat de gernelte Heeren Burger- meefteren en Regeerders van de voorfz Steden, eh de gernelte Heeren Gecommitt: Raden in de refpe- £Hve Quartieren haer,voor fo veel fulcks gevoegh- lijck kangefehieden,exacT:elijck fullen informeren op die gene die fy fouden mogen vermoeden geen oprechte verklaringedefen-aengaende te doen,of te hebben gedaen, en tegens de felvc met alle vigeur en ernft te procederen, endoen procederen als na Rechten. Ende ten eynde niemandt hier van igno- rantie praetendere, nemaer een yegelijck weten mo- ge waer na hy hem totnakominge van Ome goede meyninge ende begeerte, daer omtrent fal konnen en hebben te reguleren} LaftenWy dat deièn al» omme gepubliceerc en gheaffigecrt fal worden daer fulcks behoort, ende in ghelijcke faecken te ghe- fchieden gebruyckelijck is. Gedaen in den Hage den negen en twintighften Maert 1679, .·■ Onder ftondt, Ter Ordonnantie van de Staten.             } Geteeckent, Simon van Beaumoni.

vaer

of tot wat plaetiè die gelegen ofuytitaende

foude mogen zij η, gene ter wereld t uytgefondert, 'tzydan dat die hem uyt fynen ey genen hoofde, of byerffenis, ofuyt hoofde vanfijnHuys-viouwe, ofoockbyFidei-commiilè, of in Lijftocht, ofan- derlints zijn toebehoorende, milder is hebbende dan'tgunt waer op hy in 't voorfz Middel van den voorfz Twee-hondertften penningh is, of ftaet ge- fiotifeert; ende dat hy de waerde van de voorfz Goederen niet en heeft gereeckent naer advenant wnhetinkomen of voordeel dat hy daer van effe- öivelijckistreckendeofgenietende,maerna'tgunt itde voorfz Goederen na fijn befte wdten, inder teenwaerheyt waerdigh zijn, en waer voor hy «lic foude willen geven en overlaten; dat hy oock ttnaenfien van den Twee-hondertften pen: althans jgewillight van de Landen, Huyfen, Thienden, Erf-pachten en Obligatien op 't gemene Landt, of enige Steden, Corpora of Societeyten hier te Lan- «uyt/taende , midtfgaders deAftien in de Ooft- «idifchcCompagnie, de vooriz waerdye by fich '*en nict en heeft genomen na den prijs die de ièi- VeLanden,Huyfen,Thienden,Erfpachten en Obli- m of Aaien als-nufoud e mogen waerdigh zijn, w&na de valeur en waerdye van dien, foo als de "«inden beginne van den Jare 1672, ende iulcks

4~ · Placaet van de Staten van Hollandt ende Weft-Vrieflandt, raeckende den ophef van een re-eelen Twee-hondertflen penningh, In date den een en dertigh- fienMeyi6%o.

|E Staten van Hollandt ende Wcft-Vries- landt. Allen den genen die deièn fullen fien of hooren lefen, Saluyt. T>oen te /Wen : Dat nademael het gemene Landt Sto; t0^ekifHsgebleveBmet feer importante SSS-' ,Seduyrende den laetften calamiteu- ^tenw !i onvermydellJck ghemaeckt hebben jfcl defcn ς * endc dat het voor heC welweien ^ς?6 ^^enhooghftennoodigh is, dat des ^«csFmantien foo veel mogefijck van

de voorfz fchulden ontheven werden. SOOIST, Dat Wy, naer voorgaende rype deliberatie ,gecon- iènteert en bewülight hebben, lbo als Wy coniën- teren ende bewilligen midts defen, dat een Twee- hondertften penningh eens lal werden geheven van alle Obligatien, Los ende Lijf-rente Brieven, loo- pende tot lafte van het gemene Landt, den Heere PrincevanOrange, hec Comptoir van de Gene- raliteyt alhier inden Hage, dcrefpeétive Colle- gienterAdmiraliteyt inden voorizOnfcn Lande $ q^                     refiedc

-ocr page 1119-

Placaten. 7. Boeck. io.Tït;

den , Landen , Thienden , andere in de Verpondinge gequotiieè]

redderende, eenige Stede/i, Collegicn, Heem- raedt of Waterfchappen, Dorpen, Societeyten,

buerende Goederen, niet alleen tenae

of eenigerhande andere Corpora of Gemeynfchap-

vasè

pen, geneuytgeiondert, wie de felve oock fouden mogen zijn ·, Behoudelijck dat hier onder niet ful- len zijn begrepen eenige Obligatien, Rente-brie- ven , ofLijf-peniioenen, die aen fyne Hoogheyt, of eenige Deièendenten vanden HcerePrince Wil- helmvanNaflau, hooghlofielijcket memorie, of oockaendeOrdre vandeHceren van de Ridder- fchap en Edelen, de refpective Steden, de Eccle- fiaftijcqueofKerckelijckeComptoiren, of Kerc- ken, ende de refpective Godts-huyièn fouden mo- gen competeren-, ende dat daer onder mede niet lullen werden ghecomprsehcndeert de Obligatien, diegeduyrende den jonghften Oorlogh zijn gepaf- ièert, met die fpeciale beloften , dat de felve van debelaftinge of betalinge van den Τ wee-hondert- ften penningh vryen exemptibuden zijn ·, mitiga- ders de Obligatien , die by Burgermeeiteren ende Regeerders van de refpective Steden, ende Schou- ten ende Gerechten van de refpective Dorpen lul- len werden ghepaiïèert over ende ter iaecke van de penningen, die de felve Burgermeeiteren ende Re- geerders , midtigaders Schouten ende Gerechten fullen komen te licjiten tot furniflement van de hal ve Verpondinge hier naer ver mei t, voor ib veel ende voor iöo verre de ièlve halve Verpondinge by Burgermeeiteren ende Regeerders , midtigaders Schouten ende Gerechten voornoemt ial werden geanticipeert, ende datdewaerdye van de voorfz Lijf-rente Brieven indiftinctelijck op een of meer Lyven ghenomen, of ghereeckent fal worden naer advenant van thien ten hondert van het gunt ter iaecke van de voornoemde Lijf-renten jaerlijcks moet worden betaelt, dat is, dat ceneguldejaer- Jijekfe Lijf-rente ten aenilen vanden voornoemden Τ wee-hondenden penningh gehouden ial werden in Capitael waerdigh te welen thien guldens. Dat den felven Twee-hondertften penningh inf· ghehjeks lal werden geheven van de Actiën inde Ooft-Indifche Compagnie, de felve Actiën in de voorfz Ooft-Indifche Compagnie ghereeckent in Capitael ter fomme van vier hondert gulden,yeder hondert guldens oudt Capitael. Dat voorts den vooriz Twee-hondertften pen- ningh mede ial werden geheven van alle Huyfen in den voorfz Onfen Lande, niet alleen ten aenilen van die Huyien, wekkers veerthien-jarigen vry-

felve Heerlijckheden, Landen, ThiendTV fcheryen, ende andere in de Verponding0) rifeeerde of contribuerende Goederen f!^ van die gene, die door fpeciale OftroyenL^ fouden mogen zijn ge-eximeert, ende fojSl* als-noch de voorfz Verpondinge niet fouden^ gen betalen, fonder mede eenighe gS^ minderingh, dan alleen ten aeniïen vandeHcr hjekheden, Huyfen, Landen, Thienden 2 anderediergehjckeGoederen, hoogh-gemekcfi-n Hoogheyt, of de Defcendentcn vanden Hei Prince Wilhem van NaiTau, oniterfft-Iijckcrme morie, tocbehoorende, oftotdeDonieynenvaj haer Edele Groot Mog.} deOrdre vandeHcerca van de Ridderfchap ende Edelen , derdpeelue Steden , de Ecclefiaftijcque ofte Kerckclücke Comproiren of Kercken , of tot de rtfpE Godts-huyièn refpecterende. Ende nademaeldc begrootinghc van derarde vande vooriz Huyfen ende Landen vanorootedif, flculteytenonkoftenis; datderhaknomvcorie komen de moeyelijckheden daeruyt Zullende ont- ftaen, den voorfz Twee-hondertften penningh ial worden ghereeckent te importeren de helfua de Verpondinge, waer op de voorfz Huyfenendc Landen zijn ghequotiièert, ende dat midts dra yemandt de vooriz helft vande voorfz Verpon& ge betaelt hebbende , verftaen fal worden daa mede den Twee-hondertften penningh ie he&a betaelt; ende dat Burgermeeiteren ende Regeer- ders van de voorfz Steden, midtigaders Schouica ende Gerechten van de voorfz Dorpen, de voorfz halve Verpondinghe byformc van executie fulte invorderen ten lafte van d'Eygenrersvandevooé onroerende Goederen, d'eene helft met den asm Anguftiiö8o, en dewedcr-helftniet^afilca Maert 1681 toekomende.                    ,. Dat wyders alle de gene, diejegenwoordtghui de Quohieren van den Twee-hondertftenpaininf zijn gequotifeert, fullen moeten betalen eenu?· hondertften penningh) met dien vctftande, fc alle diegene, de welcke. fullen komen te bffjw datiy terfaecke van de Obligatien, ActaW ende Landen hier voorengheroert, iooV",L meerder, in den Twee-hondertften penrad" ralen, dan'tgunt waerop fv m'c^iz

dom albereyts is ge-expireert, ende die dien-vol-

zijn gequotifeert, daer mede lullennogenvo

oori-

gens de Verpondinge eftectivelijck betalen, maer oock ten lafte van die Huyien, welckers veer- thicn-jaiigen vrydom noch niet en is ghe-expi- reert, ende die dienvolgens als-noch gheen Verpondinge betalen ·, als mede ten lafte van

ende bevrijdt en ge-eximcert zijn va^ ^^ perfonelequQtifaticj ende dat "^f^iW fullen konnen bethoonen foo veel» ^ ^ hondertften penningh ter faecke va '^,

betalen, als't gunt waer op fy in hctvScnmotf zijn gequotifeert komt te belr°^Peft'voorfz $M zijn geftelt, voor foo veel ^ζ^φοίύ^

die Huyfen, die jeghenwoordigh op de Quo- hierenvan de Verpondinge noch niet en zijnbe- bekent 5 ende dat midts dien van de felve Huyien door de Magifi raten van de refpective Steden ende

Dorpen eenQuohier gemaeckt fal moeten worden, met expreille tot wat prijs de felvehaers oordeels in

te bedragen, dan 't gunt de WjSL W*

ten aeniïen van hare Obligatie" > ja

des -fz hare

&

de Verpondinge behooren te worden geftelt, om

ende Landen komen te contribuerci

gene, de welckc ter fieefcevan de*oo ^ Katien, Actiën, Huyfen» f^^tcien

daer van naer advenanc van dien op den voet hier naer gemelt, den Twee-hondertften penningh ge-

g

foudenmoeten betalen, ^&P^t

heven te worden.

Dat infghelijcks den vooriz Twee-honderften gunt daer op fy in 't vooriz q—- _ penningh lal werden geheven van alle Heerlijckhe- niet fullen moghen voiihen π

-ocr page 1120-

Raeckende den Twee-hondertften penningh.

ioSs

quotiièerde of contribuerende Goederen, voor den rijdt van de voorfz twee Jaren betalende een halve Verpondinge van de voorfz Goederen , en iulck yeder van de voorfz twee Jaren een vierde-part van dien, de voorfz halve Verpondinge over de voorfz Huyièn in 'tgeheel, ende over de vooriz Heerlijck- heden, Landen, Thienden, Viffcheryen, ende andereinde Verpondinge gequotiièerde of contri- buerende Goederen, voor drie vierde-parten van een Verpondinge ial werden ghevalidecrt tot ver- minderinge van hare perfonele quotiiatie, en ver- der noch anders niet, even ende in fulcker voegen als of fy de vooriz Verpondinge vande voorfz Huy- ièn in 't gehcel,ende van de voorfz Heerlijckheden, Landen, Thienden, ende andere Goederen voor drie vierde-parten hadden voldaen. Dat alle die gene, die hier nae ghevordert fiillen worden tot eenige Ampten, 't zy Politijcq, Mili- tair, tot Capiteynen incluys, ofte van Juftitie , ilaende ter collatie of totlafte van haer Edele Groot Mog., of oock ia dek Provincie bekleedt en be- geven werdende by hoogh-gemeke fyne Hoogheyt van wegen deiè Provincie, de Heeren Gecommit- teerde Raden, Kamer van Recckcninge over Oniè Domeynen , of eenighe andere Collegien in deiè Provincie rcfiderende, daer onder nier begrepen de Ampten en Officien, daer van de Heeren van de Ridderfchap ende Edelen, Burgermeefteren ende Regeerders van de reipective Steden, of eenighe andere Collegien in de ièlve Steden, privativelijck dedifpofitiezijn hebbende, fullen moeten goedt- doen eens eenjaer van 't Traftcm: dat fy van't ièlve Α mpt zijn genietende ·■> ende indien 't vooriz Ampt in Emolumenten alleen ibude mogen beftaen, of oock ten deele in Emolumenten, dat de vooriz Emolumenten voor eenjaer fullen worden ghe- tauxeert, ende mede aen den Lande goedtghe- daen} foo nochtans, datdevoldoeninge van het voorfz een Jaer Traftement, ende 't gunt waer op de vooriz Emolumenten mede voor een Jaer zijn getauxeert, fal worden betaelt in vier Jaren, alle Jaer een gerecht vierde-part. Ende op dat niemandt hier van ignorantie en pretendere, foobegeeren Wy, dat deiè alom me ghcpubliceert ende gcaffigeert fal worden daer het behoort, ende in gelijcke faecken te gheichieden ghebruyckelijck is. Gedaen in den Hage onder het Kleyn Zegel van den Lande, den een en der- tighften Mey ι ó8 o. Onder ftondt, Ter Ordon- nantie van de Staten. Wasgeteeckent, Simon van Beaumont

, ^miohier te voldoen, maer effeclrivelijck ifntS opbrengen den Twee-hondertften ^^WzObligwicn.Aft^Hiiy. <en ende Landen.

die Tullen willen aenwy-

Endedat alle diegene,

fen dat fy de voorfz perfonele quoufane hebben oldaen met de betaling? van A£hen inde Ooft- IndifcheCompagnie, ofObligatien ten laftevan vahcmenc Landt, den hoogh-ghemelten Heere pSice van Orange, van het Compcoir van de Ge- neraüteyt alhier indenHage, van de voorfz Col- icKjcn rer Admiraliteyt in den hoogh-ghemeltcn onfcn Lande reiïderende , eenighe Steden, Col- kien, HeemraedtofWaterfchappen, Dorpen, Socicteyten of eenigerhande andere Corpora ofte Gcmeenfchappen loopende, met Eedefolemneel, oftenreguardevande Menno-gefinden met ware Woorden in plaecsvan Eede, die nochtans van 't fdve effect als een corporelen Eedt fal werden ge- houden, ftillen moeten verklaren dat de voorfz AcuenenObligatienhaer, endeniemandc anders waerlijckende mecterdaet zijn toebehoorende, en dacfy oprechtelijck ende ter goeder trouwe de ièlve Aftien ofObligatien hebben gheacquireert, ende naraentlijck mede, dat fy de voorfz acquifitie niet en hebben gedaen, omdaerdoor haer iel ven van de voorfz perfonele quotifatie te eximeren, of die daerdoor te veranderen. Ende voor foo veel eenige van de iel ve Actiën of Obligaticn eenige Peribnen in ghemeenfehap of in compagnie fouden mogen aengaen, dat als dan de voorfz Aftien of Obligatien aen de voorfz Com- pagnie ghefamentlijck af-flagh fal ftrecken op de quoriiatie, daer meaefy perionelijckaengheflagen1 zijn, Ende dat die gene, die bevonden iöuden mogen worden defen-aengaende een valfche of on waerach- tige verklaringe te hebben gedaen, niet alleen ful- len incurreren de ftrafFe van infamie ende meynce- digheyt, maer daer en boven nochuyt hare mid- delen komen te verbeuren, foo veel als komen te monteren de Aftien ofObligatien, met de welcke fyhaeralfoo vaJfchclijck of onwacrachtelijck fou- den mogen komen re behelpen, Dat van den voorfz Twee-hondertften penningh deenehelft fal worden betaelt voor den voorfz eer- ί !fAugufti Ió8° toek°mende, ende deweder- oeilt voor deneerften Maert ï 6 81. Dat wyders aen de Eygenaers van de voorfz Hoyfcn, Heerlijckheden , Landen , Thiendcn, Vrjcfleryen, ende andere inde Verpondinge ge-

43- Notificatie van de Staten van Hollandt ende Weft-Vrieflandt, rkr kende depruemie van vijf ten hondert over het betalen van de halve Verpondinge^ ende den Twee-hondertjienpenningh. In date denfeventhienden July 1680.

E Staten van Hollandt ende Weft-Vries- landt : "Boen te weten } DatWy naer voorgaende deliberatie goedtghevonden *«, diciwBr /"i*!»™* van vijf tënhon- lCC^aetftlffen ghenooten mach worden *n35S Τ WeLCke ,de halve Verpondinge, en dt,gadere by degene de welcke den Twee-

hondertften penningh, daer op fy perfonelijck zijn gequotiièert, betalen voor den eerften September beyde toekomende, noch ial werden ghenoten by die gene, die de voorfz halve Verpondinge ende re-eelen Twee-hondertften penningh voor den vijfthienden Augufti, ende de voorichreve perfo- nele quotifatie vanden ièlven Twee-hondertften penningh voorden vijfthienden September vooriz komen te voldoen j foo nochtans, dat Burger- meefteren ende Regeerders van de reipective Sta. 6 Q_a                       den

-ocr page 1121-

Boeck. 10 Tit. dat defen alomme ghepubl'iceert endeeW fel werden daerfulcksbehoort, ende te t den gebruyckelijck is. Gedaen in denlT^ feventhiendenjuly 1680.               ent%<iai Onder ftondt, Ter Ordonnantie van de Staten. Geteeckent, s^onvanBmmm

Γι 084                        Placaterh 7· den» midtigaders Schouten ende Gerechten van derefpeftiuc Dorpen ι igehoudcn fullen zijnde voorfz halve Verpondinge te anticiperen endefur- neren, voor, of op den voorfz eerften Augufti toekomende, in gevolge van de voorlz Onfe Re- folutie van den voorfz een en dertighften Mey left- leden : Ende daer van by defen aeneenyeder wel willen kenniflè geven tot hare informatie endena- richtinge dien-aengaende; Begerende dieshalven,

Refolutie van de Staten van Hollandt en Wefl-Vrieflandt de Ka bewaerders, Stadtsende'Dorpcn Bodens , Bodens van de K_Admiraiiten KI \' fielden , Trompetters, Franfcheen*Duytfche Sc koolmee fiers, foo in de Steden i dorpen , Vborlefers van de Gereformeerde Kercken , de Koffers, Binnt-v L· en Binne-moeders indeGodts-huyfen , Siecke-Befoeckers, KnechtsvanTï "

44.

&c. ge-eximeertvanden Twec-hondertfienpennïvgh van haerTracfom- In date denfefihienden Januarj 1681.

men, ten.

>Yrefumptieghedelibereert zijnde op het advis van de Heeren haer Edele Gr. Mog, Gecommitteerden, in gevolge ende tot voldoeninge van der lelver Refolutie CommhToriael van den elfden September fefthien hondert fes-en-tfeventigh , met ende nevens de Heeren Gecommitteerde Raden in bcyde deQuar- tieren, ge-examineert hebbende het Quohier van den Twee-hondertften penningh, laetft ghefor- meert over de Traktementen van de Officieren in de refpe&ive Steden van de Provincie van Holland ende Weft-Vrieilandt, ende ghevonden hebben- de verfcheyde kleyne Ampten ende Bedieningen die in de voorfchreve Quohiercn uytghetrocken eiide getauxeert ftonden, die daer nae by fpeciale Refolutien fo van haer Edele Groot Mog., als van de Heeren der fclver Gecommitteerde Raden ghe- eximeert, ende daer buyten gheftelt waren> ende dat in de felve Quohiercn noch boven de voorfz albereydts ge-eximeerde ende gemodificeerde Be- dieninge ende Traftementcn in den Twee-hon- dereften penningh noch ghequotiieert ftonden in het Zuyder-Quartier binnen de Steden van Dor- drecht, Delf, Rotterdam en den Hage, midtfga- ders in ^Noorde^Quartier de Steden van Enck- huyfen, Edam, Monnickendam> Medenblick en Purmereynde , de Kamer-bewaerders ende de re- ipe&ive Boden vande voorfz Steden endePlaetien, die teiamen quamen te beloopen ende uyt te ma- ken in het voorfchreve Middel van den Twee- hondertften penningh voor yder reys een ibmme van drie hondert entachtigh guldens, fonder dat nochtans in andere Steden van Hollandt ende "Weft-Vriefland de voorfchreve Ampten en kleyne Bedieningen, in de felve Quohieren getauxeert»

ofte uy tgetrocken waren ·, Dat oock in de Quohie- ren, gheformeert over de Sceden van Delf, Am- fterdam, Gouda ende Rotterdam , ghevonden wierden, uy tghetogen ende gherauxeert te weien Klockeftelders ende Trompetters, met der fclvec gheringe Traftementen , die wcderomme in de Quohieren van de andere Plactfen niet ghequon- feert waren; Dacoock in de voorfchreve Quohie- ren over de Steden van Gouda, Hoorn ende Mud- nickendam getaiixeert ftonden de Stadts Franfchc ende Duytfche Schoolmeefters, die mede op an- dere Plaetfen inde Quohieren nietuytghctrocken waren·, Is goedtgevondenendeverftacn, dat alk Kamer-bewaerders ende Stads of Dorpen Bodens, ende Bodens van de Collegien ter Admiralitcyr, midtsgaders Klocke-ftelders, Trompetters. als mede der Steden en Dorpen Franfchc ende Duyt- fche Meefters , ghelijck oock alle Voorlefers van Godts 'Heyligh Woordt in de Gereformeerde Kercken, de Kofters van de felve Kercken> Bin- nevaders ende Binnemoeders in de refpeuive Godts-huyfen, midtfgaders Sieckc-befocckcrs, Knechts van Diaconien, endealfulckeandetcm- fonenvandienatuyre, alswaer over by haer Edele Groot Mog. endede ghemeltc Heeren derlclvet Gecommitteerde Raden albereytsgedifponecrus, ofte uyt de felfde oorfaecke noch gedifponccrriou- de mogen worden , van de voorfz quotu^ den voorfz Twee-hondertiten penningh» j»*£ fien van de voorfz hare Traftementen, toU»») ende bly ven ge-eximeert. Onder ftondt,                      . Accordeert mette voorfz RdoWcn. Geteeckent, „ .

45. Publicatie en Waerfchomviwe van de Staten van HolwiA ^ Vrteflandt, raeckende'defoquiaatievdnelenTwee-hondertflenpe^ h ' den twee en twinttghflen Maert 1 ó81.

f E

de Ordre van de Heeren van de: RjAJ* Stc£J£nZ1 Edelen, midtfgaders van de reipecnv ^& d of dependeren* of eenighe Anip ten» ^^ Bed eningen binnen de felve I jW» hondefifto» ende die in het Middel van den 1*«·

landt. Allen den genen die defen fullen fien of hooren lefen, Saluyt. "Doen te weten : Dat Wy, n£ voorgaende delibe- ratie* goedtgevonden endegheftatueerc hebben, vinden goedt ende ftatueren by deièn , dat alle die

-ocr page 1122-

r-hondertften penningh.7           108? ende over den vooriz re-eelen Twee-hondertften penningh gheliquideert fullen hebben ·, dat voorts alle andere, die over den vooriz Twee-hondert- ften penningh in den voorfz Jare 1680 re-eelijck geconfenteerc, op hare perfonele quotifatien eenige liquidatien hebben te doen, de felvc liquidatie ful- len moeten doen voor den eerften Augufti toeko- mende ; op pcene dat de felve op de voorfz hare perfonele quotiiatie na den voorfz eerften Angufti toekomende in geen afflagh lullen mogen brengen 't gunt fy ter faecke van den voorfz re-eelen Τw ee- hondertften penningh fouden mogen hebben be- taelt , of noch foude mogen betalen, ende ver- volgens lbo wel over de voorfz re-eele als perfonele quotifatie fullen werden gc-executcert. Ende op niemandt hier van ignorantie foude mogen prxten- dcre, foo begeren Wy dat defen alomme gepubli- ceertende geaffigeert lal werden daer het behoort» ende te geicbieden gebruyckelijck is. Gedaen in den Hage onder het kleyne Zegel van den Lande* den 22 Maert 1Ó81: Onder ftondt, Ter Ordonnantie van de Staten. Wasgeteeckent, Simon van Beaumont,

Raeckende den Vie · hziinEequotifeert, den Twee-hondert- rSngh daer op fy zijn gequotifeert, ende by KSaeTen zijn geconfenteert ge weeft, fo wel ' Sperfonele, Tullen moeten voldoen voor ^rften Mcy toekomende, ende dat fy voor f f eiften funy daer aen volgende niet alleen iul- ïnoeten hebben voldaen, maer oock gheliqui- w«o den Twec-hondcrt-ften penningh m den ïïedenjarereeelijckgeconfenteeert, in voegen 7die Ecne, die van de Regennge als vooren iou- i tinosen zijn of dependeren, ot eenige Ampten, f Sdenof Bedieningen bekleden, uyt de voorfz ïLerincc, ende van de voorfz bekledinghe der Ljfeifinptcn, Officien of Bedieningen (uilen I reden gevveert ende gehouden» indien bevonden Lade mogen worden dat fyalle de vooriz Τwee- I kffl&rtfte penningen, die by Ons zij η gheconfen- [get, niec effeftivelijck emn waerheyt voor den I norfchtcven eerften Mey toekomende foude [togen hebben betaelt, ende voor den voorfchre- ToTeerilen Juny mede toekomende over den IroorfzTwee-hondercften penningh in den voorfz I |at 1680 re-eclijck gheconiénteert, foude mogen kbbengcliquidcert; alles ter tijdt ende wylen toe èt fy defclveΤwee-hondertfte penningen betaelt,

46. Placaetvande Staten van Hollandt ende Wefl-Vriejlandt, noopendè den ophef van een perfinelen Vier-hondenfien Tenningh. In date den elfden "December ió8i.

jE Staten van Hollandt ende Weft-Vries- kndt. Allen den genen die defen fullen fien of hooren leien <, Saluyt, Doen te •weten; Dac Wy al op den een en dcr- üghftenMey 1680 by Refolutie vaftgeftelt hebben, dit omtrent defen tijdt foude werden geheven een [{ttfonelcn Vier-hondertften penninghj dat Wy I eenvolgende als noch goedtgevonden ende bewil- I ligkhebben, foo als Wy goedtvinden ende be- tilligcnbydefen, datdenvoorfchreven perfonc- [ b Vier-hondertften penningh geheven ende ghe- ; Jjjnct fal werden in manieren hier naer volgende i I 2LWeten' dat die gene die in eenige Regcringe I wtmploy van het Landt, of van eenighc Steden i «Collcgicn zijn, ofte daer van dependeren, den ™ Vier-hondertften penningh fullen moeten I Stalen voorden eerften January 1Ó82 toekomen- Ι *) ende fulcks doende, genieten fullen een pree- ^ van vier ten hondert, van 't gunt fy ter faecke J» vn voorfz Vier-hondertften penningh moe- ™"«alen, ende daer van in gebreecke bly vende, I j? 5TCmic mcer fullen genieten, maer aenftondts ι «e tnaendc van Januarius fullen werden ge- '"cutcert : D" de andere Onfe Inghezetenen,

niet zijnde van de voorfz Regeringe, den vooriz: Vier-hondertften penningh fullen moeten betalen voorden eerften Maert 1082 toekomende, ende fulcks doende, mede genieten fullen een precmie van vier ten hondert, van 't gunt fy ter faecke vanden voorfz Vier-hondertften penningh moeten betalen; en daer van in gebreecke blyvende, geen picemie mcer naci den vooriz eerften Maert fullen ghenieten, ende met den eerften April van den voorfzJare 1682 toekomende voorde voldoenin- gevan den voorfz Vier-hondertften penningh ful- len werden ge-executeert. Ende op dat eenyeder foude konnen weten, waer naer hy hem delen- aengaende fal hebben te reguleren ·, Soo begeren Wy dat defen alomme ghepubliceert ende gcaffi- geert fal worden daer fulcks behoort, ende teghe- ichicden gebruyckclijck is. Gedaen in den Hage onder het kleyne Zegel van den Lande den elfden December 1681. Onder ftondt, Ter Ordonnantie van de Staten. Was getccckcnt, Simon van Beaumont.

I

47. Publicatie van de Staten van Hollandt ende TVefl-VrieJIandt, houdende dat ten opfichte van den Vier-hondertβ en penningh, laetfi geconfenteert, niet fal vjerdengerecedeert van het Formulier, dat tot noch toe ten aenfien van de dolean- tien in den Twee-hondertfilenpenningh 'mgebruyck is gevueefl. In date den tweeden

"January 1Ó82, H-Statenvan Hollandt ende Weft-Vries- anüt. Allen den genen die defen fullen ^flHtó«. Saluyt. Doen te im> Dat WY goedtghevonden ende

geftatueert hebben 1 foo als Wy goedtvinden ende ftatueren by defen , dat ten opfichte van den Vier- hondertften penningh, laetft geconfenteert, niet lal werden gerecedeert van het Formulier, dat tot noch

-ocr page 1123-

							Placaten. 7 Boeck. 1 o Ti;.
					Μ
			ÏO
		noch toe ten aenilen vande doleantie inden Twee- hondertiten penningh' in ghebruyck is gheweeft -, Te weten, dat die gene, de welcke fouden willen doleren, ende fuftineren in deQuohieren van den Vier-hondertftcn penningh hooger te zijn aen- geilagen ende gequociièert, dan fyne Middelen effeeÏivelijck fouden mogen bedragen , daer toe niet ial werden geadmkteert, ten zy hy onder Eede iblemneel -kome te verklaren dat hyaen roerende O oederen, A&ien, Crediten en gerechtigheden, waer, ofte tot wat Piaedê die ghelegen , ofte uyt- ilaende foude mogen zijn, gene uytgefondert, het ■zy dat die hen uy tfynen eygen hoofde, ofoockby Fidei-commiiïè, of in Lijf tochte, of anderfints zijn toebehoorende, minder is hebbende, danhcc gundt waer op hy in 't voorichreve Middel van den voorfchreven Vier-hondertilen penningh is , ofte ftaet gequotiièert, ende dat hy de waerde van de voorichreve Goederen niet en heeft gereeckentnae advenant van het inkomen ofte voordeel dat hy daer van effeftivelijck is treckende of genietende, maer naer het gunt dat de voorichreve Goederen naer fijn befte weten, inderdaedt endewaerheyt waerdigh zijn , ende waer vooren hy die ibude willen geven ende overlaten; dat hy oock ten aen- lien vandenÜVier-hondertften penningh althans inghewillight , van de Landen , Huylèn , Thienden, Erf-pachten ende Obligatien op het Gemeene Landt, ofte eenige Steden, Corpora of Societeyten hier te Lande uytftaende, midtigaders de Aftien in de Ooft-Indiiche Compagnie , de voorfz waerdye by fïchfèlven niet en heeft geno- men naer den prijs die de ièlve Landen, Huyièn, Thienden , Erf-pachten ende Obligatien ofte A&ien als nu fouden mogen waerdigh zijn, maer naerdevaleur en waerdye van dien, iöoalshyde ièlve in den beginne vanden [arefefthien-hondert twee-en-tièventigh, ende fulcks voor date vanden laetften Oorlogh gheoordeelc heeft waerdigh te weien, in dien de ièlve in den voorfz Jare fefthien- hondert twee en tièventigh meerder waerdigh (ou- den mogen zijn geweeft, alsdienuzijn, ofte an- derfints naer de jegenwoordige waerdye , indien eenighe van de ièlve Goederen althans meerder
									waerdigh ibuoWmoghen zijn* als d^· ·, ι6Ίτ zijngeweeft : EndatdcHeercn^fo fleren ende Regeerders van de refnPA ^* ende deHeeren Onfe G^Sjj in de refpective Quartieren, opdeTc^ aenvangh van hare Bedieninge gedaen j? * foo veel hen aengaet, niemandt tot dól ^ verminderingevandegedanetauxefuiL·?^ ren, dan die den voorfz Eedt in voT verhaeft, felfs perfonclijck encorporZU00^ te prefteren, enaf te leggen, tenware £2 onvermydehjcke oorfaken, als van minder 22 ftock-oude, impotente, en andre die haercJr* deren niet en adminiftrcren, ende midi?" en konnen verklaren, welcke hare GoedcrenTl Ende naederaael niet en wertverftaen, dat men cas van doleantie, naer de conmtιmεdeΓer^riö kan, of vermach te vorderenStacc ende hm tans van yemandts Goederen ende Eiïeften dr de ghemelte Heeren Gecommitteerde RadJn i de refpeftive Quartieren, haer, foo vee! Mas ghevoeghlijck kan gefchieden, exaftelijatciffl. formeren op diegene die fyfoudenrnoghenver- moeden, gene oprechte verklaringedefcnaengacn. de re doen, of te hebben gedaen, endeteghensé foodanige met allen ernftcn vigeur te procederen, ende doen procederen, als naer Rechten. Ende ten eyndc een yegelijck van 't gunt voort is, behoorlijck foude mogen wefen geinformeert j Soo begeren Wy, dat deièn alommeghepubü· ceert en geaffigeert ial werden daer fulcks behoort, ende in gelijcke faecken te gefchieden ghebrtijcte lijck is. Gedaen in den Hage onder het klep Zegel van den Lande, den tweedenJanuary ieSi.| Onder ftondt, Ter Ordonnantie van de Staten Wasgeteeckent, SimonvanBiawmt'.
										DENi

-ocr page 1124-

1087

pEN ELFDEN TYTEL, Behelfende alle de Placaten van de Ver^ pondingen, Sluys, Margen, en Haeitftede- gelt, &c. in Hollandt.

flacaet op 'tfluck van de geamortifeerde Goederen, Verpondingen , Schild-talen, Beden, &c «kfiéjuty ifif. SieGrootPIacaet-Boeck2Vol.Pag.2047. Naerder verklaringe op 'tfelve Tlacaet, van dm 8 September 1 fi 8. Aldaer Pag. 20$"ï. ! flacaet aengaende de Contributien over de onroerende Goederen, van den Jare 1583 ende ifó^,} JcrootPhcaet-Boeck 1 Vol. Pag. 15-08. flacaet, Extraordinarü Contributie over de onroerende Goederen van alle Steden en f latten Lande Ji Hollandt, van den 8 Me/ tfSf. Sie Groot Placaet-Boeck 2 Vol. Pag. 2187. t flacaet beroerende de Contributien op de Goederen van Luyden bujten de Trovincie, van den 16* Wióoo. Sie Placaet-Boeck 1 Vol. Pag. 1 ?io. i Verpondingen van nieuw-aenghewonne, ende andere noch niet ghequotifierde Landen. Aldaer Pag· ^12· 7.    Redw-generaelvan de Verpondinge over de Landen van Hollandt ende Wefi-Vrieflandt, van den ]Auguftii6i7. Aldaer Pag. 15-14, 8.    InflruÉlie op 't formeren van de ^uohieren van 't redres van de Verpondingen) van den 2 8 July \6i% Aldaer Pag. 1518. 9.   flacaet dat de verhuyrde Landen een geheel Jaer voor de Verpondingegeaffetjeert blyvcn , van den ι Αψβ ι óf 8. Sie Placaet-Boeck 2 Vol, Pag. 11x7. 10.   Ordre nopende het executeren van de Verpondingen, van den eerflen November i<5j"8. Aldaec Pag. 1129. 11.    Reeckeninge van de Verpondinge te doen 7net open "Deure, van den 18 September 1 <5oo. Flacaec- BocckiVol.Pag. 1520. 12. Inflruttie, waer naer de Commijfarijfen van de Heer en Staten vart Hollandt ende IVef-Vrieflandt, ge deputeert omme te quotiferen, of in Verpondinge te brengen alle nieuwe Huyfen ende Getimmerten in de Steden binnen den felveft Lande, tot noch toe in de Quohieren van de voorfz Verpondinge, fzedert het redres-generaelde Anno 163 2 niet bekent, haer in de voorfz befoignefullen hebben te reguleren. In date den 2 9 September 16 f 4,.

yets daer uyt te verfwygen, ftellendedaer inne de fuyvere huyren , fonder reguard fte nemen op Renten, ofte laften op de felve ftaende, nochte oock op reparatien of ledigh ftaen van de ielve, om na advcnant van dien den achtften penningh vande ordinaris Verpondinge, by't gemene Landt ghe- noten te werden ·, Ende fullen de vooriz Wijck- meefters, in handen van de voornoemde Commif- iariflènbyfolemnclen Eede beloven, dat fy daer naer fullen befoigneren, ende haer befbigne ghe- trouwelijck voltrecken, fonder gunfte ofongunfte in eenigen deele te dragen. I I I. Ende indien de voorfz Commiflariflèn , by overleveringe van de befoignes ende Quohieren van de voornoemde Wijck-meefters bevinden dac daer inne by mis -verftandt, of mal vcriatie geabu- feertis, fullen de ièlvc befoigne mogen doen her- vatten ende corrigeren, foo het henluyden goedt- duncken ial, doende in cas van malveriarie cauie- ren, die d ier inne fchuldigh bevonden fullen wor- den. IV. Deaenteycken:nge van de vooriz Huyièn, ende vandefuyvtrehuyre van dien, ial /onder eenigh onderfcheyt gedaen worden, onvermindert van Synej

[Nden eerften rullen de voorichreve Commiflariflèn in de Steden daer fyluyden geibnden worden, voor haer ontbieden de Magiftraten van de felve Steden, cndehenluy- den afVorderen Extract Authen- Jcq uyt de Quohiercn van de Verpondinge, hou- dende alle Huyfen ende Getim merten t'zedert het reares-generad op de Verpondingen geftek, ende «snoch re (lellen, met aenteyekeninge vandeJaren brES* ί fdve Zi^n volbouwr' ende affirmatie ,ί^αε, dat daer inne geen verminderinge is ge- gjT J^er dat die zijn in der daedt ende wacrhey t voofv °P dic inninSe ende ontfangh vande uoriz Verpondinge ter goeder trouwe, voor foo ^ceidegctauxcerde'Huyfen acngaet, werdtghe- I I

CndcdeV00rfz nie"we Huyfen endeGe-

flmmert

fullcn de Ma-

ÏS ^0rna!s»ochniet getauxeert

NificJp r Cn' committeren cenigeghe- temaS Crfü0nen roc Wijck-mecilers, om ^de Tu Purtl"entc ende oprechrc Quohicren ^iveHuylen ende Getimmerten, fonder I

*

-ocr page 1125-

Pkcaten 7 Boeck. ι ί, Tic

■io88

Syne Excell» Princè Maurits hooghl: memorie, in date dcji 27 November 1613» met dien verftande nochtans, dat genoten ial worden den veerthien- jarighen vrydom de refpe&ive Steden, by de vooriz uyfipraecke belooft» volgens ende incon- formité van de Refolutie by haer Edele Gr. Mog. opden 27 September 165-3 defen-aengaende geno- men,na wclcke Reiblutie de voorfz Commiiïarifen haer prazciièlijck iullen hebben te reguleren, ten wekken eynde de felve , hier na volgende, in be- hoorlijcke Articulen afghedeyk, van 'woorde te twoorde ftaet geinièreert. ExtraB uyt de Refoluüen <van de Heeren Staten van Hoüandt ende tv..                 Wefi- Vrieflandt, 'm haer Edele Gróót Mogende Vergaderinge geno- s                    men op Saturdagh den 27 September 16^, V. (T\P 'tgeene d'Heeren Gecommitteerde Raden ^"'voor deièn ter Vergaderinge hebben ghedaen preiènteren , is nac voorgaende deliberatie ende refumptie van de Refolutie by haer Edele Groot Mog. den tweeden ende derden Julij des voorle- den Jaersgenomen, op'tiübjeitvan 'tintroduce- ien der Verpondinge over de nieuwe Getimmer- ten , met 't gene daer aen dependeert, verftaen ende verklaren, dat allé foodanige Getimmerten, als t'zedert het jonghftc ghemaeckte redres van de Quohieren der Verpondingen van de grondt af aen nieuw gebouwt zijn, ibndereenigediftin&ie, of deièlveterplaetfe, daer voor date van dien, an- dere Getimmerten hadden gheilaen, of wel op opene Erven zijn getimmert, naer expiratie van den veertbien-jarighen vrydom , nevens andere Huyiên op de voorichreve Quohieren, naer be- hooren in Verpondinge gcftelr, ende de fel ve Quo- hieren daer mede verhooght fullen worden. VI. Wel-verftaende, dat in reguarde van foodanige Getimmerten, als gebouwt fullen weien ter plaetie, daer voor date van dien , andere Timmeragien hadden geftaen, alvoorens afgetogen lal worden 't gunt vvaer op de felve voorgaende Timmeragien in de Quohieren van de voorichreve Verpondin- ge geftelt zijn geweeft, na welcke Quohieren ge- duyrende de voorichreve veerthien Jaren, de voor- ichreve oude Verpondinghe betaelt ial moeten worden. V I I. Ende dat het gene aengaende den veerthien- jarigen vrydom wordt gheiêyt, alleen plaetfeial hebben over de Huyiên in de Steden, ende niet ten platten Lande, in conformité van de uytipraec- kc op den drie-en-twintighften November 1623, by Syne Excellentie den Heere Prince van Orange Maurits, ende geaflumeerde Heeren dien-aengaen- degedaen. VIII. Sullen de voorgeroerde Verpondinge, ofte de verhooginge van dien, over de voorfchreve niéuwe Getimmerten, die t'zedert hetjonghfte redres als boven, van de grondt af aen nieuw aenghebouwt, gndc fulcks op de voorfchreve Quohieren noch niet

gefteltzijn, geheveri ende betaeltL· t'zedert het dragen van 't Vöor&ÈXf ,-H, het nemen van de voorgeroerde RefQ] ·Πί4 vanden derden Julijdes voorfz iacrf>% nen. Edoch van alle foodanige Huvf ^ timmerten, als voor date van tu?^© jonghftc redres in de Steden, gebou??0^ weeft, ende midts dien oock £ <je „?!$t

Quohieren bekent ftaen, fal 't voorfcWÏS moeten worden betaelt, ende aen, oftetci u '

loert

dat de felve Getimmerten veerthien laren"? ' fullen zijn geweeft, endefukks nacrexfr"'1 den voor-geroerden vrydom af te rekenen 52 ftondt, Accordeert met de voorfz UJS* Endegeteyckent, Herbt.vanBeaumont IX. Ende fullen de mcer-ghemeJteComniilEriffi,! haer voorts generahjek ghedragen naed'ordre^ 't redres generael van de Verpondingen^/ rens by haer Edele Groot Mog. beraemt^enweic ken eynde haer ter handen fal wordenghcftdr, b Placaet op 't voorfz redres den derdenAngoiKiö? gedaen emaneren: Item, de refpeÖive küaStm voor de Commiflariiïèn tot het felve «db ende Wijckmeefters, ofte Gefwoorens,denvoorfchrc- ven derden Augufti ende een en twintighftcn De- cember daer aen volgende refpeéhvelijck geairc fteert, werdende by defen oock aen de meer-gcmelte Commiflariiïèn verkent en gegeven de felve macht ende authorilatie, die aen de voorfz voorgaende CommiflarifTen by den voorfz Placate ende In- ftru&ien verleent ende gegeven is geweeft, X. De voorfz Commiflariiïèn fullen henluydenb ibignes iècreet houden, tot der rijdt toe daer van aen haer Edele Groot Mog. rapport fal wcfenghe- daen.                         X I. Ende fullen alvooren eenigh Werck te beginnen opdefelnftruitie, den behoorlijcken Eedtdocn, volghens het Formulier daer van gemaeckti ende hier nae volgende geinièreert. Eedt voorde CommuTarilfen. WTbeloven ende/weeren, onsin'tvohmhne» nakomen van defe InfiruSlie, en'tgwm dependeer h vromelijck, oprechtelijckengeWtivtW^ te gedragen, /onder daer inne eenigegüWT*®' gun/e tegebruyeken, in eeniger manieren; 000 *3 Jijck helpe ons Godt Almachtigh. Eedt voor de Wijckmeefteren. WTbeloovén ende/weeren, ^gJJ Huy/en ende Getimmerten, **JT"L geaJTigneert, foo wel die ons by Ε^.*£$ρ uytte Quohieren overgelevert zpj féftt&x- /en, die wy aldaer meer/uilen bevinden ,J ^ tijck ende oprechtelyck/uilen '*"?**>^ffi0 acht/enpenningh van de fiiyverehujre>J ^ inne eenighe gunfie o/te wangmp teg< ^ ^ eeniger manieren -, Soo waerliJcK nep Almachtigh. Aldus gedaen ende gearrefteert den negp* twintighften September i6f4· Tet didgimidby *2Sii**

-ocr page 1126-

Raeckendede Verpondinge, <3cc.

ί 1:085;

Wavrjchomvinge van de Staten van Hollandt ende Wefi-Vriefidnêi 3 tegens het ?iemm van ColleÏÏ-ïoonen by de Gaerders van Verpondinge. In date den tweeden Augufli 1680.

ύ·

Staten van Hollandt ende Weft-Vries- iandt; Alle de gene die defen lullen iien ofte hooren leien, Saluyt. 'Doen te weten: pat Wy goetgevonden ende verftaen heb- ■ ordonneren, lbo als Wy goetvindenende «ftaen te ordonneren by defen, dat de Schouten Se Gerechten vanderefpeaive Dorpen, of die reene die by henluyden tot de garinge ende inninge 'LdeVerpondingezijnghcftelt, opde Reecke- „ijircn , Billiettcn of Sommatie-Cedullen , die ft aai den genen die de voorfchreve Verpondingh fdiuldigh,zijns moeten overleveren, perfeitclijck j'ullen hebben ,uyc te trecken ende te lpecificeren 'ietbeloop van de heele Verpondingh op yeder Margen Landrs, foo ende gclijck die ghebracht 2jjD in de Quohicren van de voorfchreve Verpon- tjj'nge, gcniaccktindenjare 1Ó32, ende t'zedert, voor foo veel aengaetde Landen in den felvenjare «och nier in de Verpondinge contribuerende, ende aacr de proportie fira.pehjck uyt te trecken het

belopp van de helft van de voorfchreve heele Ver- pondinge , omme by de Debiteuren van dien alflpo betaelt te werden,iönder daer by te mogen brengen of re doen betalen ecnige Collett-loonen, of de minife onkoileii, hoedanigh ende van wat nature die oock ibuden moghen zijn, als alleen de Inte- relïèn die rrage of later Betaelders van de voorfz halve Verpondinge fchuldigh iouden mogen zijn, tot haren laftcj op de poenen ende boeten in voo- rige Placaten gcilatucert tegens het invorderen van fopdanige onbehporlijcke verhooginge. Ende op dat niemandt hier van ignorantie ibude pretende- ren , ibp begeren Wy, dar delen alom me gepubli» ceert ende geafBgeerr lal werden daer het behoort, ende regelcbiedenghebruyckelijck is. Gedaen in den Hage den tweeden AuguiH 1680. Onder ftondt, TerOrdonnantie van de Sraten. Was gereeckenr, Simon van Beaiimont.

Publicatie van de Staten van Hollandt ende Wefl-Kriejlandt, nopende het doen van de Reeckeninge van de heek ende halve Verpondinge. In date den negen en twintighflen November 1 ó8q.

14..

)E Staten van Hollandt ende Wcft-Vries- landt. Allen den genen die defen lullen ficn of hooren lefen, Saluyt. Doen te •weten : Dat Wy , naer voorgaendc deliberatie , om goede redenen ende inlichten, goctghevonden ende verftaen hebben te Hameren, looalsWyftatuerenbydefen, dac van nu voort- icn deReeckeningen ioo van de heele als halve Verpondinge lullen moeten werden ghedaenop de ordreende forme by Ons daer omtrent hier bevo- rens vaftgeftclt, ende dat die voorfz Rceckeningen "iet anders fullen mogen contineren of vervatten m alleen den ontfangh van de voorfz Verpondin- gen ) en wat daer tegens ter faecke van de fclve Ver- pondinge uytgegeven is, met de noodige onkoften opde voorfz Verpondingen, ende de Reeckenin- p van dien vallende, fonder dat de voorfz Reec- ^ingen fullen mogen vervatten eenighe andere Pen, ende fpeciaiijck niet eenige pollen van «jclandtfchc onkoften, van wat natuyre die oock *dcn mogen zijn > Dat dien-volgende de Biljet- 2l t?tbetalinSevan de voorfz foo wel heele ™ve Verpondinge werden uytghefonden, niet

anders fullen mogen inhouden dan die fomme, die ter faecke van de voorfz heele of halve Verpondin- gen moet werden betaelt, ibndermeerj op poene dat de Gaerders van de voorfz Verpondingen uyt* iêyndcnde eenighe Biljcttea, andere of meerdere fommen behelfendc, of andere of meerdere lom- men garende, fullen verbeuren hondert guldens, ende de Gerechten de voorfz Reeckeninge anders doende, een fomme van drie hondert guldens, te appliceren een derde ten behoeve vanden Aenbrcn- ger, een derde ten behoeve van den Officier, ende een derde ten behoeve van den Armen. Ende op dat niemandt van 't gunt voorfz is ignorantie foude pratendere; foo begeren Wy dat delen alommc gepubliceert ende geafhgeert fal werden daer het behoort, ende in ghelijcke ghelegentheden te ge- iêhieden gcbruyckelijck is. Gedaen in den Hage onder het kleyne Zegel van den Lande, den 29 November 1080. Onder ftondt, Ter Ordonnantie "van de Staten. Was geteeckent, Simon van Beaumontl

Waerfchomvmge van de Staten van Hollandt ende Wefi-Vrieflandf% Nopende-het prompt betalen van de Verpondinge. Iu date den vier-m-twintigti* flenAugufii i58i.                                                                            '          '

H.

l ?en ?? HoI,andc ende Weft-Vries- lanot, Alen den genen diedefen fullen »2 ηIlQ9renlefen,Saluyt. Ί)een te -oratie 1\ Wy naer voorgaende rype Qtde'll gTndcnende gerefolveertheb- ^dCHeeren Burgermeeftercn ende Regeer-

ders van de reipcélive Steden, midrigadersSchou- ten ende Gerechten van dereipe&ive Dorpen, die hare Verpondingen tot den Jare 1680 incluilve ichuldigh ibuden mogen zijn» de iêlve verïchuJ- dighde Verpondingen voor het expireren vande maendt van September naeitkomeiKie, lullen moe- - -·. 6 R             ί'           ten

-ocr page 1127-

Placaten; 7. Boeck. 11 Tir<

ïopo

ten betalen, ende dat die gene die de voorfz Ver- pondinge voor dien tijde van de Schuldenaren van de ièlve Verpondinge niet foüden mogen hebben ontfangen, onvermindèrt ende fonder prsjuditie van de executie tegens de Debiteuren van dien, het achterftal van de vooriz Verpondinge ten lafte van die gene, die de fel ve foüden mogen zij η fchuldigb. gebleven , fullen moeten negotieren op een be- hoorlijcken ïncereft ■, voorts de goede Ingezetenen deièr Landen daer van bydè'fèn'tewacrfchouwen, ende vervolgens te bevelen, datiy de vooriz Ver- pondingen van den voorfzjare 1680 fullen hebben te betalen voor den twintighftcn van de voorfz maendt September toekomende., op pcenc, dat

de voorfz Verpondingen,* ten iafte v ,

£t>tè'

de felve Verpondinge voor den t\Vinti2

tember voorfz niet fullen hebben betaek

r

'<:■

van ignorantie foude konnen pralend™?? ^ geren Wy datdefen alomme fal werdemft ceertendegheaffigeert daer het behoort Sr gefchieden gcbruyckelijck is. GedacninSlt

o

AuguiH 1Ö81".                                ae,den Onder ftondt, Ter Ordonnantie van de Staten. Geteeckent, Simon-vanBmmmti

■τ

Waerfchomvinge van de Staten <van Hollandt ende Wefi-VruL·^ noopende de ingarwge van de Binnelandtfche Ommefagen, IrtdatUm&ck' ' den September 167 3. elckenjare, in het welcke de voorfz Binnclandtfc Ommeilagen refpe&ivelijck gedaen ende ghearrc- fleert fullen wefen, in voegen dat diegene? diedc voorfz Binnelandtfche Ommeflagen binnen den voorfz tijdt van twaelf maenden, naer ekken jare in het welcke die gedaen endegearrcftecrtzijninitt inghevordert of gecolle&eert iüllen hebben, geen recht fullen hebben om aen de Eygenaers, of her Landen,yets van de Binnelandtfche Ommeilagen des voorleden Jaers te eyifchen, ten ware iyluy- den binnen den voorfz tijdt behoorlijcke, enVt- telijeke executie fonder collufie teghens de Bruye- kers hadden ghedaen. Ende ten eynde nicmandt hier van ignorantie prsEtendere, ende een yeda- weten moge waer naer hy hem defen-aengaende hebbe te reguleren, Ordonneren ende laden Wy, dat deièn ial werden gepubliceert ende geaffigeert alomme daer het behoort, ende in ghclijckeghcic- gentheden te gefchieden gebruyckelijck is. Gedaen in den Hage onder het kleyne Zegel van den vooriz Lande, den achtienden September 1675.

16,

IE Staten valandt, Afien ofte hweten , Dzijn, dat vele endenelandtfche Ommede voorfz Ommeilavan de Eygenaren,ilagen op haerbehodat het daer door dide vooriz Eygenaerof Gaerders uyt onheyt de voorfz Ommde opghemelte Bruyventiegeraecktibudtalingc van de voorfendege-executeerten behoort. SOOinne te voorfien, ghebben, vinden godat alle die gêne, di

van eenige Binnelandtfche Omrririlagen aenbevo- len is, of naermaeïs aenbevolen fal werden, van nu voortaengehouden fullen zijn, de vocirfzBinne- landtfche Ommeflagen in te vorderen ende te col- lecteren binnen den tijdt van twaelf maenden, na

Onder ftondt, Ter Ordonnantie van de Staten. Geteeckent, SmonvanBeaumunt·

17· Ordonnantie ende'lnflruB'ie, waer naer alomme binnen den Urm van Hollandt ende Wefi-Vriefandt, fo in de Steden, op Sloten ende &rt*> * ten platten 'Lande, het Haertflede-gelt tot onder fiandt van den ΟοτΙψ ff^a Jdre 166 f óntfangen ende geheven,fal werden, volgende den confente V0 itón denfblven Lande, in date denfefen February 166 f.

wefen, fondereenigh onderfcheytte^ck •yeder Haerdtftedc heeft iijn eygen pyPc*J -n in fteen, danoftwee» drie of meer Ha ". een ende de felve py pe of Schoorfteej^V^ ende voorts alle plaetfen daer men vuyr ^^ kan, oock alderhande Ovens, torneyu- ,^ of Kacchels, SmifTen, als Gout{^Sro3eck€^ fmeden, Harnas· maeckers, vv j- . £Ci&, Yfer-fmeden, Sloot-maeckers, Mew Glafe-maeckers, Glafe-blaefcrs, M« ^ Qof^ backers, Brouwers, M°ucma jQoCk.Buflc^f

1 LErftelijck dat men in alie diligentie door goede ende ghetrquwe Perfonen in alle Steden, Sloten, Forten, ende ten plat- ten Lande daer toe te committeren, 'accu- ratelijck ende perfe&elijck ial doen opfehryven alle de Haerdt-ikden in de felve bevonden wordende; als te weten alderhande Haerdc-fteden, 'tzy tot cieraet, 'tzy tot gemack gebouw t ende ghebruyeke werdende, foo in Kelders, benede ende boven- kamers , op Soldcrs, als elders in Koock-huyièn,

Gtö'

Was-huyfen , of anders waer het foude mogen Verwgrs ende Tinne-gieferS >

-ocr page 1128-

Raeckende het Haertftede-gelt.                       ι op f;

• wn. Suycker-backers

, Cönfituriers, Ca-

defelvefalalleenlijck de eene helft van het vooriz

Middel tot lafte vanden Eygenaer betaek ende vol- daen werden.                                    o ü >

Steen-Ovens, Panne- Pottebackers-

* 3

s-Oens ^hande Difteleer-Ovetis

ens , ens, Brandewijn ende

VI.

Met dien verftande, dat, over de Packhuyfen ende Spijckers, die bevonden iullen werden als

,

ÖWlageΛ

Traen-maeckers, Bocken-droogers, ende

boven in 't geheel te hebben ledigh gtftaen, betaek

ial moeten werden naer advenant dat de ièlve daer te voren laetft hebben verhuyrtgeweeft, V I I. Ende wat belanght de Packhuyfen en Spijckers die niet verhiryrt, maer by de Eygenaers van de ièlve beleyt of ghebruyekt werden, de ièlve fullen werden ghetauxeert door Perioonen by de voor- geroerde Gecommitteerde daer toe te ftellen, ende te be-eedigen. VII I. Ende wat Haertiteden, Ovens of Schoorftenen bevonden fullen werden, iöo binnen de Steden als Jurilclidien van dien, daer van fullen de refpeitive Steden in't geheel ende ten vollen ibnder eenighe exceptie of onderfcheyt van Huyfen, ten behoeve van de ghemene iaecke moeten verantwoorden, midts dat hier van alleen exempt ende vry iullen wefen de Raedthuyfen, Wachthuyfen, Stadts Toorens, 's Landts ende Steden Hutten, dienende tot accommodatie van de Soldaten, midtigaders de deGodrs-huyièn, Leproos-huyfcn, ende dierge- lijcke Huyfen van Aelmiflcn levende, en die mede om Godts-wille bewoont werden, fonder dat den Eygenaer eenighe huyre ofte eenigh profijt daer af treckc. I X. Gelijckoock de Officieren ende Gerechten van alle Dorpen fullen moeten verantwoorden alle Haertfteden, Ovens, Roockgaten ende Schoor- ftenen, die aldaer bevonden fullen worden. X. Midts dat de Regeerders van de Steden ende Dorpen gheauthoriièert fullen weien in't reguard van de onvermogende Burgers ende inwoonders, defelve iboveel teverfchonen als iy fullen bevin- den, ten aenfien van hare armoede, te behooren. Ende fullen 't ièlve wederom over de Huyfen van fchoon de fclve geen Haerdtfteden of Schoorftenen de Rijcken ende Vermogende mogen vinden,ende zijn hebbende, geldende in huyre jaerlijcks vijf- daer op te meerder ommeilaen j Sullende de Ste-

Cg uy JSSIfpeveecflujiidinpbHgupl|aitfubtoüVPeGck

tiguguiuens en de daer beneden, betalen naer ad-

den ende Dorpen refpective gehouden weien te

verantwoorden aen deghemene iaecke hetgehcele getal van alle die Schooi fteenen ende Haertfteden in defelve, ibo binnen de Steden als ten'platter* Lande bevonden. X I. Ende op datde vooriz opfchry vinge wel, ghe- trouwelijck, ende op een cenparigen voet alomme binnen den gantfehen Lande van Hollandt ende Weft-Vrieflandc, ibo in de Steden ende deVry- heyt van dien, als ten platten Lande gedaen ende voltrocken werdc, fullen Burgermeefteren ende Regeerders inde refpeftive Steden, midtigaders de Officieren ende Gerechten inde Dorpen en ten platten Lande gehouden zijn te committeren een

Tenant van Die van ioo gulden tot —-

Schoorftenen. Schoorftenen.

Van ι jo gulden tot        — iöo gulden tot       —— ifo gulden tot       —— 300 gulden tot       — 400 gulden tot       — 500 gulden tot       —. 600 gulden toe       — 700 gulden tot       — 800 gulden tot ι___ 900 gulden tot       —. 1000 gulden tot ___ etndVQO°guldentot

3 4 f 6 7 8 9 10 11 12 !3 14 if Schoorftenen.

endcniethooger. ^%S"Uyfen' Packhuyfen of Spijckers fcndcrZnS!komcnde tot Mey 1666 in'tgeheel °^wooSnT? liïïemochan ledigh ftaen, en,,......... , „..,.„ .. -otonbeleytblyven, tcnreguarde van | cijs hare befoigne acn te vangen ύ R 2

erfonen, met den bequaem ghefwo- zijn alomme bin- ollandt endeWeft- y toekomende pre- endetedoeneen pi 9e-

-ocr page 1129-

					Placaten; 7.Boeck u.Tit.
			109^
						Officier, cnde het refterende derde- Armen vande Plaetfe daer hetcafusi? V00t(^ gevallen, alles onder parate executie Sf^"* ture, foo als ten aenfienvan deg^X^ geftatueert ende gebruyckelijck «         ^ XIV.' WydersfullenbyhaerEdeleGroot\u , committeert worden drie Pcrfoonen ν *** kinge, vanbeleyt, erde van pun^??***" om alomme binnen denvoorfchreveni Η** het voorfz praparatoir ende provilionedU°VCt eene reveue te doen, ende de voorfz Ou P* finalijck te voltrecken ende te fluvten          α XV. De voorfz Gecommitteerden van haer Ed Γ Mog.fullen metadvis van Burgermeeftertn ml Steden , midtfgaders van de Officieren endeG7 rechten ten platten Lande, verkiefenuytdercfne' clive Quartieren, Wijeken, Dorpen, Gehuch ten', ende Buyrtcn eenige vigilante Mannen, we- fendc goede Patriotten, de gemenefaeckebeheni- gende, ende door de fel ve de voorfz Haertfteden Ovens, &c. yeder in fijn Wijck ofBuyrte doen tellen ende opfehry ven, om vervolgens tegens de opgevingen by de Luyden felfs als bovenghedacn, geconfronteert, ende alfoo alle ormflienende frau' den, foo veel doenlijck ontdeckt ende aekrhaek te werden. XVI. De voorfz Wijckmeefteren fullcn onder ande- ren mede exacT: reguard nemen op alle Packhuyfen ende Spijckers, midtfgaders opdehuyrederfelra, ende voornamentlijck mede op foodanighe Pack- huyièn ende Spijckers als t'eenemael fouden mogen ledigh ftaen,of wel by den Eygenaerièlfsgebruyeke en de heilagen worden, ftellende de eerfte van dien volgen s 't voorfz feite Α rtieul naeradvenantdatè felve daer te vooren laetft verhuyrt zijn ghêfetftj ende de tweede volgens den inhoude van't teven- ftaende ièvende Articul, tauxerendenaerprooor- tie,van'tgunt fyluyden fullen oordelen dat foooari- ge Packhuyfen ende Spijckers in huyre fouden be- horen te gelden. XVII. De gemeke Gecommitteerden van haerEd. Gr. Mog fullen oock felver in perfoon, metaWpM van den Officier van de Plaetfe, in eenigeHujlen de Haertfteden, Ovens, &c. nanfcnen*a»; tellen, midtfgaders de huyre ofte waerdycvaiiüc Packhuyfen onderfoecken, oock anderen doorocn felvenOfficierdoennaerfien, naertellenJJ derfoecken, voornamentlijck omtrent toW daereenighe Mpïcie van omiifieof ίΓ3ΐ\οΠ5ςη mogen wefen , op dat in dier voegen J        I feeckerhey t betroffen moge werden, w j rechtelijck ende deughdelijck ^^^.L·^ lenthalven behoorlijcke eenpangheytge° is, ende dat alfoo de gemene ^SEke* queren fal, immersfooverrefulcksdoenuj mogeliickis. XVIII. .^.Ge- Indien de ghemelte haer ^^.^cn* committeerden door de voor-gncroe ^„^. tie, reveue,'naertellinghe, °*£Z^M fints ontdecken eenige gepleegnoe o ^ de felve daer van aenftondts ^f^L^0{ Officier van de Plaetfe, met laft om ^
		praeparatoireof proviponeleopfchryvinge van alle Haertfteden, Ovens, Forneyfen, Stoven of Kac- chels, Smiiïèn, Roock-gaten, ende voorts alle plaetièn daer men Vuyr in ftoocken kan, conform ''tgene in de boven-ftaende Articulen uytgedruckt ftaet, endedatopdeordre, forme ende maniere als hier onder breder ftaet ge-expreiïèert. XII. De vooriz Gecommitteerden iullen haer ten vooriz dage metgheprapareerde Boecken of Quo- hieren laten vinden op 's Stadts Huys,Dorps Huys, of in foodanige publijcque plaetfen als waer in men gewoon is 't gerecht te houden, of de Vierfchaer te fpannen-, EndeiullendeBurgermeeftercn enRe- geerdersin de Steden, midtigaders den Officier, cnde die van den Gerechte ten platten Lande, elck indeniynen, foodanigen ordre hebben teftellen, ende die voorfieninge te doen, datopdenvoorfz thienden Mey toekomende ende volgende dagen, alledelnwoonderen vandeHuyièn, ende Huyr- ders van Packhuyfen, ftaende in de felvc Steden, cnde de Vryheden van dien, midtigaders ten plat- ten Lande, elck foo verre haerluyder gefagh ende Jurifdiftie fich is extenderende, in goede ordre, met Wijeken of Quartieren voor de ghemelte Ge- committeerden compareren in eygener Pcrfoon, endealdaer oprechtelijck aengeven alledeHaertfte- den, Ovens, Forneyfen, Stoven of Kacchels , Smiiïèn, Roock-gaten, ende voorts alle plaetfen daer men Vuyr in ftoocken kan, bevonden wer- dende in de Huyfen die fyluyden refpe&ivelijck bewonen, met de appendentien ende dependentien van dien, midtigaders oock de huyre der vooriz Packhuyièn die fyluyden in huyre hebben, of wel datdefelvc Inwoondersen Huyrdersaendegemelte Gecommitteerden doen behandigen een Biljet met liare Handtteyckeninge ondergefchreven ende be- veftight, inhoudende perfeftelijck ende ipecifijc- quelijck'tgunt fyluyden anderiïnts als boven by monde aen te geven gehouden fouden zijn. XIII, Indien yemandtin de voorizaengevinge,ofte op 't voorfz Biljet een of meer Haertfteden, Ovens, Forneyfen , Stoven of Kacchels, Smiiïèn, Roock- gaten , of andere plaetièn daer men Vuyr in ftooc- ken kan, komt te verfwygen, ofte omitteren, fal deièlve daer vooren aengheilagen werden, ende moeten betalen iès-vout van yeder Haerdtftede, Oven, &c. die verfwegenofgeornitteerc fal zijn ·, Wel-verftaende dat by foo verre den Inwoonder is een Huyrnian, de fimple taux van 't gene verfwe- gen is mede voor de eene helft tot lafte van den Ey- genaer uy tgetogen ende geinnet, edoch het overi - gevijf-vout, als een poene alleenlijck tot lafte van denHuyrman die de faute ghecommitteert heeft, gevordert ende ge-executeert fal werden j Ende in ghevalle yemandt bevonden iöude mogen worden opfettelijck , met intentie om de gemene faeckete frauderen, in 't aengeven als boven, omiffie te hebben gepleeght, fal de felve tcrlaecke van dien ghe mul&eert werden in een boete van vijftigh Ca- roli guldens over yeder Haertftede, Oven, &c. welcke by hem verfwegen ial zijn, ende dat boven de boete van twee hondertguldens, teghens de Fraudateurs by de Generale Ordonnantie ghefta- tueert > deièlve boeten te verdeelen een derde-part yoor den Aenbrenger, een derde-pare voorden

-ocr page 1130-

Raeckende het Haerdtftede-srelt.1

ίο?;

committeerden, of van de Wijckmeefteren, of oock van den Officier vermaent zijnde, hare Slo- ten ende Huyfen te openen, midtigaders ghetrou- welijck en oprechtelijck aen te wyfen alle de Haert- fteden, Ovens, &c. in de voorizHuyièn bevon- den werdende, lunder eenige daer van te verfwy- gen, op pcene als voren. XX I II. Sullen oock de Gecommitteerden in de Quo- hieren aenteeckenen, of doen aenteckenen de na- men ende toenamen van de Eygenaers ende Bruyc- kers der fel ver, midtfgaders de namen van de gene die de aen wyiïnge ende verklaringe ghedaen iuJlen hebben, ende de quantiteyt en qualiteyt Jfeo fy die gevonden fullen hebben. XXIV. Ende fullen de vooriz Gecommitteerden in het werek treden, ibo haeft in de Stadt of t' Quartier, alwaerfy goedtghevonden fullen hebben haer be- ibigne te beginnen, de vooriz prasparatoire ende provifionele aergevirge ende opfehryvinghe vol- trocken fal zijn, ende voorts haren aenbevolen laft met alle nacriligheyt tot een ipoedigh eynde ver- volgen. XXV. Alle de gene die met woorden ofwereken inju- rieren de voorfz Gecommitteerden, of de Wijck- meefteren tot de Haerdt-tellingeghccommjtretrc zijnde, fullen arbitralijcken gecorrigeerr worden, ende fal men defelve Gecommitteerden of "Wijck- meefterengheinjurieert zijnde, daer af volkomen gelove geven, op haer verklaringe ende Ecdt. Aldusgedaen endegearrefteert terVergaderinge van de Heeren Staten voornoemt, m's Graven- Hage den iêften February 166 f. Onder ftondt, Ter Ordonnantie van de Staten. Geteeckent, Herbt, van Beaumont.

A-mefijw»1' of *ock foodanighe

omiiïïen

metintentie van ?ΨS fulcken'cas tegen de culpable te pro- pren tot executie van de muiden ende poenen iJcrvorengeftatueert^ ^ ^ Dcvoorfe CommiiTatiiTen/uilen in handen van wrEdeleGrootMog., ende degeftelde Wijck- ceflers in handen van hun CommiiTaniTen Eedt L· van dat fy de geordonneerde opfchryvinge S aetrouwehjck, ende oprechtelijck Tullen be- i,vden, ende doen, fondcr yemandtdaerinne te Sfchoneh, ende haer in allen deele naer defe Or- donnantie ende Inilruftie reguleren. Χ Λ. De meer-ghemelte Gecommitteerden fullen al- „mmevanhaerluyder gebefoigncerde, of van het ufluyt van dien maecken twee difrinfte Quohie- ren daer van het eene onder de Regeerders vande fffpccïive Steden, ende de Gerechten van de platte Landen ghelaten, ende het ander aen haer Edele Grout Mog. overgebracht fal worden. X X 1. Ende ten ey nde defclve Gecommitteerden öock rcneralijck in 't reguard van alle de Huyfen, nieuwe ende oude, weten moghen ten aenfien vanwelcke van dien het geheele, ende ten aenfien van welcke alkcnlijck het halve Haerdtftede-gelt , conform dedifpofitie van 't boven-iiaende tweede Articul, uvtgetogen ende gevordert fal moeren werden, foo fullen defeh'e oock meteenen in de Verpondingc kbben teftellen ende tetauxeren allede nieuwe Getimmerten, op den voet, ende volghens de In- ftfudie over 'c felve fubjeft den 2 ρ September des Jiers lóuberaemt ende gearrefteert. XXII Alle die gene die in eenige Huyièn. ibo binnen ώ Steden ende Vryheden van dien, als ten platten Lande zijn woonende, van wat qualitey, die oock zijn, fullen gehouden weien daer toe van de Ge-

18.

Refolutie van de Staten van Hollandt ende Wefl-Vrieflandt, in haer Edele Groot Mog. Vergader inge genomen, op het vinden van de onkojten, over het formeren van deQuohieren van 't Haerdtflede-gelt, ende van de nieuwe Getint- merten tenplatten Lande, In date den acht en twintighflen November 166 f.

JP 't gene de Heeren haer Edele Gr. Mog. 5 Gecommitteerden tot het formeren van de Quohieren van 't Haertftcde -geit, en van de Nieuwe Getimmerten, aen haer toele Groot Mog. voorghedragen hebben, noo- Ned;executie van haer Edele Groot Mog. Re- Wttie: ln date den tweeden Oftober laetftleden, geleende vande onkoften der voorfz Quohie- "lovcr het platte Landt behoorlijck te vinden, is wvoorgaende deliberatie goedtghevonden ende EEr f tdebelooningevan*tgene by Schout Γ;„Γίϋ,;π» Secreta"iTen, Wijckmceireren, Ito 1 formc^n var» de voorfz Quolneren, ibo i^ngevmge, als oock naderhandt van merel- l^£P/2CfndcerCfoude mogen werden, haer hnto ηreiet0e,telcomen' gnomen falwer- Poth dVrf rVlJA.tCnJ?°ndcrt van '£ bdooP van het kitvo,£fp€ reJQü°hierenvanhe£Haertitede- Nbet fiSÏTj dc m°ey ingenomen ter fake töïmcrcn der Quohieren van de Verpon-

dinge van de nieuwe Getimmerten daer innc mede fal zijn ghecompraihendeert; Wel-verftaende dac de voorfz vijf ten h onder c nieten excc derede iom- mevanhondertguldens, ende oock niet minder zy als dcfomme van thien guldens 1 ten ware het Quohier van de Haertireden iêlfs minder als thien guldens quame te bedragen, in weicken ghevalie het genomen fal werden op de ibmme van het Quo- hier der Haer tilcden fel fsj Alles te verdelen door de voornoemde Schouten ende Gerechten onder die gene die ontrent het werek van de vooriz Quo- hieren zijn ge-employeert geweeft, na foodanige proportie als de voornoemde Schout ende Gerech- ten in de meeite billickheyt ende reden fullen be- vinden te bchooren : Ende werden de ghemeltc Heeren haer Edele Gr. Mog. Gecommitteerden mits deièn geauthorifèert ende ghelaft, om t gene voorichreve ftaet, op de bequaemfte en ghevoegh- lijckfte wyfe te ftellen, ende te doea nellen ter executie. Extract

-ocr page 1131-

ï op4                     Pkcaten· 7 Boeck,

Tic

II

Extract uyt deKefolutien van de Edele Groot Mog. Heeren Staten van Hollandt ende Weft-Vrieflandty ghenomen op den tweeden Oclober 166 f. Τ En anderen, datdeonkoften, die wegen het formeren van de Quohieren, met den aenkle- ven van dien , in de Steden ende ten platten Lande

dragen fullen moeten werden; ende Lande tot lafte van de voorfz Dorpen ™?ι?^ werden, in voegen.dat de Sloten v2ίί f* ren aen het gemene Landt fuy ver, i0nd ^f· defalcatie fullen moeten werden verantv^ ^ Onder ftondc, Accordeert met de voorfz Rtfolutk Wasgeteeckent,

zijn gefupporteert, by de vooriz Steden felfs ghe-

I 5?. Kefolutie van de Gecommitteerde Kaden van de Heeren Staten <v Hollandt ende IVefi-Vrieflandt, aengaende het vorderen van het HaertfledSl In date den derthienden Janwry 1666,                                                      *e'!·

]E Gecommitteerde Raden van de Staten van Hollandt ende Wcil-Vrieilandt heb- ben in ghevolge ende toe executie van het gereiblveerde van haer Edele Groot Mo. van den 10 der voorlede maendt December, naer gehoudene communicatie ende overlegh met de Heeren Gecommitteerden tot het formeren van de Quohieren over het Haertftede-gelt, ende de Ver- pondinge ten aenfien van de nieuwe Getimmerten t'zedert den Jare 16 ?4 goedtgevonden ende gheor- donneerc, vinden goedt ende ordonneren midts delen, Dat de refpeétive Quohieren van 't voorfz Mid- del van't Haertftede-gelt ende Verpondinge over de Nieuw-getimmerde, door exprefle Boden van den Lande geibnden iulïen werden aen alle de Ste- den , Dorpen ende Plaetièn van den voorfz Lande, met veribeck, laft ende ordre reipeciivelijck, aen de Burgermeefteren en Regeerders in de voorfz Ste- den , ende de Schouten en Gerechten in de Dor- Ï)en, om achtervolgende de Quohieren aen hen- uyden over tefeynden, de invorderinge van het vooriz Haertftede-gelt te doen, beginnende met den eerften der toekomen.de Maendt February. Dat ten aenfien van de Dorpen, ende over het platte Landt fulcks gedaen fat werden door de Ge- rechten, die 't felve aen alle Huyfen en Wooningen door ycmandt van den haren, of die gene die fy- luyden daer toe iiillen goedtvinden te laften en te authoriferen, fullen doen vorderen ende ingaren in foodanigen maniere, dat d'aenfpraecke of fummatie tot de gerequïreerde betalinge, niet meer als twee- malen aen een ende het felve Huys of Wooninge gedaen ial werden 5 te weten de eerfte fummatie in 't begin van de volgende maendt Februarius, ende de tweede voor 't expireren van de felve maendt. Dat ten aenfien van de beflotene Steden,de Col- lefte gedaen fai werden op foodanigen wy fe, ende door foodanige Perfoonen, als de Heeren Burger- meefteren ende Regeerders aldaér goedtvinden en ordonneren fullen : Des dat iiilcks mede ghefchie- den fal aen alle de Huyfen op de wylè van de Dor- pen ende Wooningen ten platten Lande voren ge- roer t, ende binnen den voorfèydengepraefigeerden tijde. .: Dat de voorfz Colle&e, foo in de Steden als de Dorpen, ende ten platten Lande, fal moeten ghe- icbieden ende voltrockenweien binnen de maendt

van Februarius toekomende, in ililcker voegen dat foo wel de Steden als de Dorpen lüjfo 3L den wefen refpedtivelijck tenComptoire-Gencrad onder den Ontfanger Meefter MaertenPauw, foo als ten aenfien van de Verpondinge gebruvckèls;ck is, in baren gelde te furneren degcheeleïomme daer toe het Quohier van 't voorfz Middel van het Haertftede-gelt henluyden refpeftivelijck toe κ fenden, is beloopende, fonder van des te bJyren 'm gebreecke. Ordonnerende wyders in den name ende in krachte van de Authorifatie van haer Edele Groot Mog. als voren, dat alle de gene die binnenveer' thien dagen naer de tweede fummatie, de betalinge van 't voorfz Haertftede-gelt in ghebreceke/uilen blyven te doen,.fullen vervallen in de boete van ha dubbelt van dien, d'eene helft ten proflte vanden Officier over de Stadt ofte Pla'etfe, ende de weder- helft ten behoeve van den Armen aldaer, welde boete tot lafte vande voorfeyde gebreeckige,nevens den taux van 't voorfeyde Middel fal mogeninghe- vordert werden, achtervolgende de rigoureufc let- teren Executoriael, over de invorderinge vin do gemene Landt Middelen ge-emaneert, Ende fullen deGaerders of Collc&urs van het voorfeyde Middel van 't Haertftede-gelt voorCol· led-loon genieten mogen drie van 'thonderr: In- dien verftande nochtans, dat fulcks met lal göj bracht mogen werden tot lafte vanden Lande,« in minderinge van 't voorfeyde Middd.n^ het felve fal mogen ende moeten gevonden wer tot lafte van de refpeftive Steden, endebyomü# over de Huys-laften van de Dorpen.           , Ende ten eynde de voorfz Boejjgg RegeerdersJdeSteden, «^25*· Gerechten in de Dorpen,midtfga*rsalieen ^ yegelijckdiehetaengaen fal, mogen1» . naer de felve haer fullen hebben tetffl, goedtgevonden,datdefeinformeva 2^ s gegeven , ghedruckt, ende auc-w ά γ3&u Steden , Dorpen endePlaetien 1 f *^| HonandtendeWeït-Vrieflandtfahverden «* ■ fonden, tot haerluyder naerichtingc

'jfftrfc***

m

-ocr page 1132-

ΨΡΧ

HET ACHTSTE BOECK, Behelfende alle de Ordonnantien der

Gemene Middelen van Zeekndt, met den aenkleve van dien.

a\EOrdonnantienvan deGemene Middelenen deTrovincie van Zeeiandt verpacht endegeheven tot Vim Jare 1664. inckys, fiaetgedruckt Groot Placaet-Boeck 1 Vol. van Pag. 2o 17 tot 212 5 en 2 2 57; <Dtcb Jfo fzecert verft heyde veranderingen daer omtrent zijngfrevallen, fio ü beflgheoordeelt de felve ihicr compleet te laten volgen. Placaet ende Ordonnantie, op'tfluck van den opheve 'van de'generale ende gemene Middelen , by de Staten van Zeeiandt bewiüight tot onderjt'andt van de gemenefaecke, In date den drie en ïwintighhflen September 163 7.

werden getollereert : SOO IST, DatWyop alles rypelijck ghclet, en goede opficht ghenomen hebbende , gheordonneerc , belaft ende bevolen hebben, ordonneren, belaften ende bevelen by delen, allen Officieren ende Magiftraten van de Quartieren, Steden en Leden van dien , en allen anderen, van wat ilaet, qualiteytenconditien die zijn, hun niet te onder winden in eeniger maniere te beletten, verhinderen cf verachteren den een- parigen opheve van aliulcke Middelen en Contri- butien, als inden voorfz Lande tot noch toe zijn opgeilelt ofingewillight, ofnoch opgeftelc of in- gewillight fullen mogen worden, en die tot iubfidie van der gemene faecke, 'tzyby Colledbatie, Ver- pachtinge geheven worden, ofte namaels geheven lullen worden, 't zy op den naem en by forme van Importen, Accyièn, Ongclden of andere, höe- danigh die fouden mogen weien, of in wat maniere die geheven mogen worden, nochteden lèlven op- heve te verhinderen of beletten, directelijck of indire&elrjck, ofte de Pachters of Colleiteurs der ielverin't ghenieten en ontfangen van't gene hun verpacht ofte collecteren belaftÏis,ec nige verhinde- ringe of belet te doen, of gedogen gcdaen te wor- den by yemandt; maer ter contrarie de felve Pach- ters en Collecteurs met hunne authoriteyraiiifte- ren in 't volbrengen van hunnen laft; op poene dat de gene die hier tegen yet fullen doen, niet tegen- ilaqnde her pretext van hun Ampt of Officie daer inne iy zijn, in hunne privé naem te voldoen alle de ichade en intereilèn die de ghemene Saecke daer door Jyden fal, en vorder arbitralijcken geftraft en gemul&eert te werden , als naer ghelegetheyt der iaecke bevonden ial werden te behooren. Hebben voorts verboden en geinterdiceert, ver- bieden ende interdiceren by defen, alfoo wel Inge- zetenen als Uytheemiche in deièn Lande frequen- teren i oock alle Krijghs-luyden, hare Vyvandicrs ende Soetelaers ("daer by fpeciale Title ofte andere Ordonnantien egeen contrarie vrydommehun ex- prefièlijck toe-gelaten is) eenige Goederen of Vaa- ren hoedanigh die zijn, te verhandelen, gebruyc- ken, in te flaen, ilyten ofte eoniumeren, fonder daer van het volle en geheele recht der voorfchreve Gemeene Middelen, nae de generale en particu- liere

IE Staten 's Landts en Graef- felijckheyt van Zeeiandt. Allen dengenen die defen jegenwoordigen fullen iien of hooren leien , Salnyt : ΑΙΓ00 tot confervatie der Geünieerde Landen, ende omme te vervallen de on- kollen van het Volck van Oorloge en andere behoeften, noodigh rot de ver- fceckerthcyt van de felve, voor alle daer in voor- fien moet werden dat deghemene Middelen daer toebygemeen conlèntingewillight, metalfulcken adiorireyr, ordre en goede oplicht in treynghe- bcht en gehouden mogen worden, dat alle rrau- <te , ontrouwigheden ende onbehoorlijcke pra- jcquen die tor noch toe ghepleeght mogen zijn, tnde vorder ghepleeght foude mogen wórden , met m /Vare ftraffen ende poenen wegh ghenomen zijnde, d'Ingezetenen van den voornoemden Lan- jkdaerdoor van veeleandere latten mogen bevrijt «yven : Ende dat omme daer inne goede regel en Jfdre te (tellen, hooghnodigh is dat de opheve der toerghemene Middelen, of door Verpachtinge, «Uliefhtie ten meeften dienfte alomme in den K»r!z Lande op eenen een parigen voet gefchiede, jj de penmngen daer afkomende, ten gemenen Wfcvcrftreckt worden : Waer inne tot noch toe TOiongeregehheden ende fouten zijn ghepleeght, ^aoorconnivcntien, diffimulatien en compoiï- rbl dcColiedeurs ende Pachters daer inne ghe- fc2»ï*raIl00ckSardien dat Γ00 weld'Ingeze- ?" lSLandtSi alsdUythcemfche, byallc bcPraiti]cquen gearbeyt hebben om debetalin- ;indegemene Middelen te ontgaen, totgroote ^^nngevandefubfidiendiedaer^uytletroc-

Ntdai

!

eenigeextraordinaris Middelen tot meer-

*****£ Vanen La"de Shcbruyckt hebben ~Pw»en« l : at oock tot meermalen den 4?" fe Van devoorfz Middelen'ver- -m^r??m over de penningen daer .' £*n 2 met en is Sedaen gewedfab naer iS«meaêni3COtFootenintereft en nadeel van CKe» ketwelck niet langer en mach

-ocr page 1133-

Pkcaten en Ordonnantien. 8. Boeck,1

1096

Ende fullen de Tappers, foo als van Bieren, gehouden weien van Η yi3en metter Sonnen opganck, tot des S?0^ Sonnenonderganck, ofrehaiwn Jz , %<&,

liere Ordonnantie daer op gemaeckr, aen den Pach- ter ofte Colleiteur betaek te hebben. Op poene voor d'eerfte reyiè van twee hondert ponden van veertigh grooten 't pont; ende dat den genen die by contraventie ofte compofïtie het vöcarfchreve ïecht in 't geheel niet en fal hebben betaelt, egeen Neeringc binnen den voorfchreven Lande en fal mogen doen binnen 'sjaers, op gelijcke poenen, ende oock dathy geen Ampt ofce Officie binnen gelijcke rijdt, in den voorfchreven Lande en fal jrnoghen bedienen , op pcene als boven ·, voor de tweede reyfe, op poene van vier hondert ponden, en binnen twee Jaren egeen Neeringe te mogen doen^ ofte eenigh Ampt of Officie bedienen, op gelijcke poenen van vier hondert ponden,ibnder datyemant de voorfchreve poenen fal mogen ontgaen, of daer van excufabel wefen , onder prastext dat by fijn Huys-vrouwe , Dienaer, ofte yemandt van fijn Familie buyten fijn weten, de voorfchreve contra- ventie foudewcfen gedaen, tenware merckelijck bleke, darde Dienaer ofte yemandt, van fijn Fa- milie , buyten weten van lijn Meeiter fülcks gedaen hadde, ende dat de Mecfter of Vrouwe overleve- rende den Dienaer ofte Maeght, die fy feggen lul- len de fraude gepleeght te hebben; in wekken ge- valle de voorfchreve Dienaers of andere, den Frau- dateur daer van>by bannÜTement of andere arbitrale punitie, fullen werden geftraft. En foo wie bevon- den lal worden voorde derde-mael, defengecon- travenieert te hebben, fullen verbeuren fes hondert ponden, ende daer-en-boven ten eeuwigen dage uyt den voorfz Lande van Zeclandt ghebannen te werden; ende ditalles boven de boeten in de gene- rale en particuliere Ordonnantien begrepen: Ende fal niet te min in allen gevalle tegen den genen die de voorfchreve Goederen, Waren of Koopman- fchappen ingedaen, vervoert ofte verwrocht hebben in eenige Huyfen, Kelders, Pack-huyfcn, ofte in hun Schepen, op hun Wagens, Karren, of anders geladen hebbende, geprocedeert werden totcon- fifcatïe van hun Schepen, Wagens, Paerden, ende andere Gereetfchap, fonder eenighe diilimularie, ten ware dat de Schippers by de Koopluyden of Eygcnaers van de Goederen, behoorlijcke billiet- ten volgende de Ordonnantie waren gelevert, van eenige fooiten van Koopmanfchappen, die in Pac- ken of Balgn beiloten zijn, en dat de fraude ware gepleeght in de quantiteyt of qualiteyt van de inge- laden Goederen, in wekken gevalle de Schippers fullen mogen volftaenj midtsikhby Eede purge- rende, dat fy van de fraude niet en hebben geweten: Ende in gelijcke pcene fullen fuccelli ve vervallen de Pachter ofte ColleeTreurs, die met eenige Perionen direcMijck of indireclelijck fullen accorderen ofte Gompoferen, omme min dan 't voorfz recht van de generale Middelen t'ontfangen, dan de Ordonnan- tien inhouden, fonder dat de lêlve hen met eenige laftof bevel van de Magiftxaten,, fullen mogen ex- cuferen: Oock mede fullen in de voorfz poenen ver- vallen alle Groffiers van Wynen, Zyde of Wolle Laeckenen, Zout, Zeep, ende alle andere, die onder het deckfel, van dat fy hen dragen als Grof- fiets, den vrydom van hunne Kelders of WinckcJs genieten, indien fy bevonden werden eenige Goe- deren daer van eenige fublidie, *t zy van Accij ie of Impoft werdt getrocken, by dekleyne Mate ofte Gewichte verkocht, uytgeileten ofteuytgelevert hebben.

een Kanne, Krans, Bliek, of alferj?^ vander Piactfe, tot een teyeken dat di??^

Ende?^. ^enaerdien^

per woont, op een pcene t'elcken reyfe te verbeuren

bevint de Sluyck-tapperyen foo langhsfo -en, door dien eenige Burgers oft

nwoon-

dersvande Steden.

mde Steden, ofte ten platten La vervorderen Bieren in te leggen^pBurgeSi en de felve uyt te tappen als Tappende E Mate, ofteby 'tfetten vanGehgen, inofbt hare Huyfen. Sob ordonneren en bevelen wX Officieren binnen de voorlz Lande,alfulckeSl2 tappers of Ί aplters dadelijcken te apprehenderen voor de boete ende poenen daer toegeordonneert' ende indien fyluyden binnen drie dagen naerdean' prehenïie niet en baaien , de felve boeten ende poenen met de koften van de felve apprehenfie lullen fyluyden daer voor arbitralijck gheilraft werden. Ende alfoo bevonden werdt, dat den Impoft van de Bieren merckelijck werdt geilatueerc, doordc Vent-jagers , die haer vervorderen verftfcyden Bieren in haer Schuytcn of Schepen te laden of van buyten in den Lande te brengen, fonder te ver- klaren de feeckere plaetfe, daer fy de felve willen vervoeren, maer dat fy die willen veylen ende ver- kopen j daer fy de felve belt fullen konnen Venten. Soo werdt mede expreflèlijck gcintcrdicecrrcnde verboden, datniemandt van nu voorracnccrughc Bieren ial mogen koopen, ofte eenige Schepen of Schuytcn, ofte eenighe Wagensof Karren laden,

:\

oke inne nemen., omme binnen den Lande van Zeelandt invoegen voorfz te Venten, maerfullen degene die eenige Bieren fullen willen vervoeren, ofte van buyten inden Lande brengen, gehouden welen precyfelijckaen te geven, de plaetfe wacr dit zijn gedeilineert, op de ver beurte van de felve Bie- ren, Schepen, Schuyten, Wagens ofte Karren «er, andere boeten in defen Placate begrepen, Ende op dat de Onderzaten door de macht ende authoriteyt van eenige Pachters, niet en worde ver- kort of verdruckt; foo wordt voortaen verboden, datd'Officiers, 'tzyBaillmwep, Schouten,Kent- meeftersvan 'tGemeeneLandt, indeSrdwhun niet en fullen vervorderen eenige Gemcene Mi we- len te pachten, of in eenige Pachten pan ottc ace te hebben, direadijck of indireW; ™™ haren Ifaet ende Officie verlaten te !icb^g pcene om metterdaec vanharen ftaetenfle tevervallen, endedac 'tfelvevacantenimF- fal wefen, indien contrarie bevonden»°"J [£rs gepleeght te zijn, ghemercktdicf^w iich behoordenneutraeltehouden, tor ^ Landtsgcrechtigheyt, ende^Kom ^

van s.

te houden, dat niemandt en worde verkort ten platten Lande fullen de Oi&ieren k aeneaende reguleren volghendc den Γ ι peecvcs 1 Gecommitteerde op de W^^^|

worden. Allewelckepanen,correcri ^ fen ge-exeenteert fullen werden, OPJ ^ den genen die men bevinden Μ QP1^, frauderen van de voorfchreve Gernec^^^^ maer werdt cxprelfchjck veritacno* ^

-ocr page 1134-

(

Gemene Middelen van Zeelandt, Placaet.

1097:

rirtöidcinhaer vigeur, 'niet teghenftaende den 'i hte wefen gefuranneert or verjaert, dat ter Sfflcgcen proscriptie en valt binnen den tijd "if de ovïmidrs men dagelijcks bevindt dat ver- ie Goederen op fecr vremde manieren wer- Eackten vervoert, buytende gewoonlijckc ,'iere van Koopmanfchappenende handelingen Mêlver, 'twclck tot gecnen anderen eynde en Set, dan om't Landt te frauderen van de.be- Lliicke fubiïdien, ende cenige andere onbehoor- Shedeiibedecktelijck te plegen ende bedryven, L verbieden Wyoock ftnctelijck dat niemandt, nnvratftact of conditie hyzy, hemvoortaen en gordere cenige Goederen, Waren ofte Koop- manfchappen , hoedanigh die mogen weien, daer ranlmpoit, of andere ghemenc Middelen tot be- hoeve van den Lande worden betaelt, tepacken, ioflaen, of eenighfints te doen ineenighe andere Vaten, Packen , Tonnen, Manden, Korven, Kiften, of ecnigerhande andere forme dan de ma - iiiere ordinaris van de Koopmanfchap is mede- brengende, ten wafe'tielve den Pachter ofCol- Icfteur van de Plaetfe daer 't felve gefchiede, ende ècrdefelve aenghebracht worde, ghcadverteert verde, al-eer de iel ve packinge, infla>nnge, vervoe- ringe of opdoeninghe refpective ghefchiedc ·, op de verbeurte van alle de Goederen, Waren ende Koopmaniêhappen die anders fullen worden ghe- packten ingellagen, en daer en boven in de boete van twee hondert guldens, foo wel totlafte van den genen die 't foo packt ende wegh iènt, als van den genen die fulcksinilact of ontfanghc. Om het wclckc te mogen ontdecken, alle Officiers, Pach- ters, Colle&eurs en andere daer toe rcfpetüvc ge-' committeert, lullen vermogen in prsefentic van twcegeloofwaerdigeGeïuygen,dePacken, Vaten, Tonnen, Kiften en Koffers te openen, foodick- wilsalsfy eenighe merckeliicke fufpicie van 't gene voorfc is fullen hebben. Ende overmidts men da- delijck hcefr bevonden dat de voorgaende Placaten cndcOrdonnantien ten eynde eningelijcke faken alsdcfegcmaeckt, nietbehoorlijck zijn gheobfer- ^cert, ende dat de felveeenfdeels zijn ingebroken worilappigheytofonachtfacmheyt van fommigc ymcicrs, oock overmidts eenigc van dien verfton- •«n fulckshet ftuck van hunluyder Officie niet te •wreftcn : Soo hebben Wy allen Officieren, 'tzy 3!? 5tcdcn' Qüartieren of Dorpen, of hoeda- Jgn die foude mogen wefen, geordonneert ende TOa fcedt by henluyden in 't ftuck van de Officie y-oaen, beladende bevolen, bclaften endebeve- wöenfelven wel fcherpelijck midts defen, dat fy- aenffil , ?hcf van de gemene Middelen voort- n,ani, u pCn handthouden en vorderen in aller «i'Ordn moSeliJck zijnde, ende dat doende fcen °n"anuedaerop gemaeckt en noch te macc- buif ?Kk m'c"houden van defen te onder- ste SS Τ ondcrhouden > achtervolgen ende haffen r-Cr' j Contraventeurs achterhalen ende achter pndneTmaildcn *3Γ&ύ of Onedel, fa Sn ^ r n?r' of hoedanigh die foudc mo- Co^aven!ί ϊ           of de voorfz °rdonnantie v^draeh Cn · ' te doen ofte laten d°en eeni£h mulatle H'conniventie ofeenige fimulatie of diffi- 10tï^cbmTi:nnetegcbruycken' ofgedogen daer Sc^uycktteworden,direaelijckofnXdixeac-

lijck, doende den Pachters ende Collccteurs alle hulpeendeaffiftent ie, lbo dickmaels fy des verfocht fullen worden, in alle't gene daer toe fy van des Landts wegen, achtervolgende de Placaten ende Ordonnantien ghercchtight fullen mogen welen, fonder des te welen weygerigh of in ghebreecke in eeniger maniere, fonder oock van eenige boete met yemandt te compoièren of quijtfcheldinge te doen, maer ter contrarie doende alle executien der lèlver op 't fpocdighfte voleyndigen en uytrechten ; op pecne van metter daet te vervallen van hun ftaet en officie, ende dat den felven lal weien vacant en im- perrabel, ende daer en boven arbitralijck gecorrï- gcert te worden na ghelegenthey t vander laecken. Gebieden oock alle Secretariflèn ende hunneghe- fworen Klercken, alle gefworen Boden en Diena- ren van juilitie, 't zy van wat Steden, Quarticren of Dorpen dat die zijn , t'allen tyden , des by de Pachters of Colle&eurs verfocht zijnde, de ièlvc te affifteren, 't zy in 't nemen van eenige kennifle, bekeuringen, peylingen, executien ende anderfints, ende dit al tot hunne redclijckeSalariflen, alles op de verbeurte van hun Ampt en Officie, en arbitrale correctie. Ende om me alle Officiers, en alle andere gene Officiers wefende, te meer te verwecken tot goededebvoir en officien in'tftraffcn van de Con- tra venteurSjCiide op alles goede toelicht te houden 5 foo fullen voortaen alle boeten en brcuckcn teghen de felve Contraventeurs, 't zy Pachters of anderen, geftatueert, midtlgadcrs deconfifcatie van Schuy- tcn, Schepen, Wagen, Paerden,Koopmanfchap ca Goederen, oock alle de boeten cn breucken inge- fteltinde particuliere Ordonnantie, geappliceert cn bekeert werden voor een derden-deel van 't gene daer van fuyvers ( de koften afgetogen ) komt ten behoeve van de gemene faecke, ende den Armen half en half, ghelijcke derden-deel voor den Aen- brengcr, 'tzy Pachter, Collccteur of andere niet culpabel wcfende, en den Pachter half cn half, cn 't reftererende derden-deel ten behoeve van den Officier of Deurwaerder, by den wekken d'execu- ue werdt gedaen, 't welck oock pJaetfè hebben ial in alle boeten in de Ordonnantie begrepen, ten ware fpecialijck anders by cenige Ordonnantie ge- ordonneert ware. En ten eynde dat het inhoude van dcièn alommc onderhouden mach worden, ende niemandt daer van ignorantie en pratendere; ontbieden en beve- len Wy allen Officieren en Magiftratcn, dztfy dcf& jcgenwoordigc alomme doen en laten publiceren daer men ghewoon is publicatie te doen : Bevelen voorts alle Officieren en Jufticieren van den Lande van Zeelandt refpe£Hvelijek,en elck van hun in lijn reguard, op de privatie van hun Officie, mitfgaders allen anderen, en een ycgelijck die't aengaen mach, op de poene en boete boven verhaelt, den inhoude van defen naer te komen en onverbreeckelijck t'on- derhoudten,docn naekomen en onderhouden in alle fyne Pointten en Articulen, alfoo totdendienfte van den Lande, en bevorderinge der gemene Sake fulcks wort vereyfcht, en Wynoodigh bevonden hebben te geichieden. Αldus gedaen ende ghe- arrefteert ter Vergaderinge vande Edele Mo. Hee- ren Staten van Zeelandt, in 'cHofftot Middel; burghi den 23 September 1Ó37V Ter Ordonnantie van de felve. C.StaefveniJJe.

6 S

Ordow

-ocr page 1135-

• :' ' '■ :

Placaten en Ordonnantien. 8 Boeck Ordonnantie op 'tfluck van den opheve van de Generale ende Ρ Middelen, by de Staten^vanZeelandt bewillight, tot onderflantv j}nit% faecke. In date den dfie-en-twintighflen September 1637.          m e®1*% VIL Den Pachter fel gehouden weien 2&^> len vanelck pont Vlaems, dathvvoorS^ te pachte belooft heeft, twaelf gfS Vf1^

ΧορΖ

^N den eevérbeteende om

daer vandedriegrooten gaen fullen, tenfH ' van den Armen, binnen de Stede daer de V ? tingegefchieden fal, tenware binneneeniS pen daer onder gelegen eenige Armen waren /ï andere Toeiienders waren geitel t, tot wiensórT hout noodthjek moeite worden voorficn dieZ' uy t mede eenigh onderftant gedaen fal werden ^ diicretie van de Cornmifiariiiën op de VerpachtiT ge, ende dereite ten behoeve van de Gemeene* faecke,fondereenigh vorder rancoen, ofyetdaer voor te korten: Sullen daer beneftensoock verbon. den wefen alle de gene die eenigelmpoften packen" terftont voor hunne Pachte, Rancoen, fqfam ende andere gevolge van hunne Pacht refpedive, cautie fuffifant teitellen, ten contentemenr vanden Ontfanger. Voorts de Pachters die gehouden zijn Eedt te doen, wordt by defen op den Eedt by hun te doen, volgende 'f nieuwe Formulier achter defe Generale Ordonnantie geitelt, bevolen ende ochil, dat fy in 't innen van haren Pacht, lullen ontf^gen de juite gerechtigheydt van den Lande, achter- volgende d'Ordonnantieophare Pacht gemaeckt, fonder yemandt te moeyen ofte travaü leren, era meer dan de jufte gerechtigheyt te genieten, fonder oock met yemanden te conniveren of gratie tedocn, overkomiteofcompofitie temaecken, quijtfchel- dinge of eenige ichenckag;en te doen, ofinecnigcr manieren dircdtelijck of indirectelijck mindanè jufte gerechrigheyck te ontfangen, foo wel van den ïmpöft als van de Boeten 5 ende dat fydeiêk wer- telijck fullen doen innen ende executeren by den Officier van de Plaetfe, of by eenen Deurwaerdet, indien den Officier in eebreecke blijft, metderniii- ite koiten ende queftie van de Onderfaten, den welcken belaft wort alle goede devoirdaennne te doen. Dat fy oock niet en lullen pachten voor eeni- ge Collegien van de Magiftraten, van Srcden,jTr' pen, of anderen, nochte voor eemghe verboden Perfonen, Gilden, Gemeenten of Neenngcn, öic volgendedefe Ordonnantie verbodenisrepaciwi, dat de felve geen part of deel daer ^C^TZ de, ende dat fy den fel ven haren Pacht, of gedecw van dien, haer-licden niet en fullen wcrWK»; midtfgaders dat iy fullen houden ^«r^t nent Regiiter van alle 't gene aen hem JjTjJ, of oockvan 't gene hem aengegeven fw^ ^

duyfterheden ende contrarieteyten, die in de reipective Ordonnantien op yder fpecie ge- emaneert, werden bevonden, alle de voorfchreve Ordonnantien te doen revideren, corrigeren ende van nieuws drucken, foo fal van nu voortaenop gëene Ordonnantien recht ghedaen werden als die van nieuws zijn gedruckt> dragende date van den drie-en-1wintighften September 1Ó37, ofte eenige andere jonger date, alwaer het ichoon ibodatin eenige Ordonnantien geen corre&ie ofteverande- ringe waer gevallen. II. Ten tweeden, fullen de voorfchreve Middelen verpacht werden by feeckere Gecommitteerde van de Staten, ten overftaen ende by wefen van de Offi- cieren ende twee Sehepenen der Steden ende Vlec- ken, daer de ièlve Verpachtinge gefchieden fullen. I II. Ende oft gebeurde, dat in 't opveylen ofte af- flaen, twee of meer ghelijck Mijnden, fullen de voorfchreve Commiiïariflen met de Schepenen die fcennifle hebben, wie van hun-lieden eerit gefpro- ken fal hebben, dien de opgehangen Penningen of den af-geilagen Impoit volgen ial. Maer is't faecke dat fy niet onderfcheyden kon- ïienwievan hun-lieden eerit gefproken heeft, foo ial men 't felve weder op-veylenof af-flaen , ende laten volgen den genen die eerit befcheydentlijck Mijnt. V. Een yegeiijck die verhooght, fal gehouden wefen jfijn gebodt van verhooginge geftant te doen, foo lange de Gecommitteerde den lel ven Impoft fina- iijeken eenen anderen niet in Pachte gelaten, ende tot hunder genoegen verièeckertheyt genomen ful- len hebben, al hoe-wel de felve by anderen noch verhooght of tot meerderen pryfe in 't af-flaen ge- mijnt ware, alles tot diicretie van de voorichreve ComrniiTariiïèn ende Schepenen. VI. Voorts en fal niemandt eenige Impoften mogen Pachten of overnemen, dire&elijcken of indireóte- lijcken, in eenigher manieren, ten behoeve van eenige Steden, Dorpen, Vlecken, Gilden of Nee- ringen 9 dies fullen Groflïers ende andere Perion en, in 't feite Artijckel van de oude Ordonnantie ver- meit, den Pachte van hare Neeringe mogen pach- ten foo wel als andere, ten ware by fpeciale Ordon- nantie hun iulcks te doen wierdt verboden, uyt- geiöridert Molenaers, den welcken den Pachte van *£ Gèmael aen te gaen blijft verboden. Ende fullen niet mogen Pachten eenige Officiers, 't zy BailHu- wen, Schouten of Rentmeciters, of in eenighe Pachten part of deel hebben, direttelijckofindi- re&éHjck, nóch oock Borge voor eenigéPachters worden, fonder haren ftaet of Officie te vervallen: doch. fullen de Conimiflariflen, de Schouten ten platten Lande 1 om redenen 't ièlve moghen toe- latend                                                          /

fynen Bedryve vervoert te worden, en - .

,^ £

den anderen Pac

:hterstelullenopena.

getrouwe correlpondentie houden, ψ ^erc'nof Ordonnantie is geitatueert, fonder dtJ *\ ^rccl·

toekomenden Pachter te ver korren ^ ^ ^ tighey t, of by ge breecke van dien,ial rn ^ poft weder opveylen, ende indien de* (φ meer geit, en fal daer van niet geni eten, ^ watde felve min geldt, falde voorfcj* ^ Pachter gehouden wefen gereet te w» , ^ koiten daerom gedaen. Ende ioo verrer ^

Borge en ftelden, ende de voo

fullen tt

β^&ι

0β

belaitingenniet nae en quamej

-ocr page 1136-

				Gemëene Middekn van ZeeJandt s Generale Ordonnantie ι op ρ
			mogen worden geapprehendcrt , ende Tal				X I. Sullen de Pachters gehouden wefen alle fouten ende mefufen, die fy bevinden in her Collecteren ende opbeuren van hare ghepachte Impoflen, de Staten , haerlieder Gecommitteerde Raden, de voorfchreve Gecommitteerden, of de Magiftraten van de Steden daer de verpachtinge geichiedt is, binnen acht dagen naer dat die tot haerder kennifiè gekomen lullen zijn, aen te geven, op datdaer inne vooriien mach worden naer behooren. Ende ful- len de Pachters tot allen tyden (des van weghen de Staten verfocht zijnde ) gehouden wcièn de Re- gifteren van haren on tfangh den fel ven te openen, o min hare pretentie doorfien te worden, fonder dat nochtans de fomme van haren ontfangh, by de Ge- committeerde fal worden gemaeckt. X il Den Pachter foo wei in de Steden als ten platten Lande, fal mede gehouden welen alle conrraventie, breucken ende mefufen tot fijn kenniilè komende» aen te dienen den Hooft-Ofiicier van de Plaetie daer'tfblvegefchiet, ende den fel ven te vertonen alle bewjjs daer toe dienende, om fynegerechtig- heydtin de boeten endepcenen gelijckelijcken bjc den Officier vervolght ende ge-executcert te wor- den, fonder dat den Officier ibnderden Pachter^ en den Pachter fonder den Officier fullen vermogen, te compoferen , op poene van vijftigh guldens. Ende in gevalle den Officier bevonden werdt den tijde van drie dagen te wefen in gebreceke van bc* hoorlijck vervolgh of executie, lal den Pachter de fèlve mogen vervolgen, endebyeenen Deurwaer- der laten executeren, ende fal in fulcken ghevalle den Deurwaerdcr ghenietcn al fulckcn part in de boete endebreucke als den Officier gehad t foude hebben. XIII. Ende indien eenige differentie ter faecke van de vooriz verpachte Middelen, 't zy tuffchen den Of- ficiers, Ontfangers, Pachters, of eenige particuliere, op de boete, breucke, of anders in eenigh ghcfchil dependerende van de betalinge der beloofde pachte komen t'ontftaen, werden de Collegien van Sche- penen van de Steden geauthorifeert, ter decifie van de vooriz diffèrentien cerft fullen dienen, die gehouden iiillen zijn op ièeckeren dagh ter weecke daer toe te prasfigeren, parthyen fommarie ende deplano recht te doen, 'tzy abfolutieofcondem- natie, fonder de fèlve voor goede Mannen te ren- voyeren, oock fullen Schepenen geen langer uyt- ftel mogen geven dan van drie dagen tot drie dagen, of eenighe andere extraordinaris dilay of uytftcl ac- corderen , in dier voegen dat de faecken ten princi- palen fullen werden gedecideert binnen dentijdt van een maendc, nae de eerfte verdaghvaerdinge te reeekenen, ten ware den Pachter of Colledteur in ghebreecke bevonden werden fijn termijn waer te nemen, ende fijn iaecke te vervolgen. Ende in gevalle yemant by fententie van Schepenen mochte verftaen befwaert, of langer dan den vooriz tijde uytgeftelt te zijn, fal de faecke by provocat*ofte evocatie mogen betrecken voor 'tCollegie van de Gecommitteerde Raden, om die aldaerby den iel- ven getermineert te worden, naer dat fyluyden in conformité van de Ordonnantie fullen bevinden te behooren, Ende dat foo veel de Provocatie aengaer, binnen den tijdt van twee maenden tenJanghften,, 6 $ 2                             op
		S dat§en voorfchreven Impoft min gek, ver U worden aen fijn gereetfte Goederen, ίο verre Een** beeft, ende mdien mee, faldefelvege- £ftaTdegce>ffigcert worden tot arbitrage van de Wethouders daerdefelve Verpachtmgcghefchie- èm g, dien dejudicature toekomt. VII I De Pachters fullen gehouden wefen 't recht van den Impoit by hun Gepacht te ontfangen, tot fulc- jfcrphetren endeinder voegen als by de particuliere Ordonnantie op elckefpecie is geftatueert, ende baerlieden by de CoHimiflariiTen fal worden belail: Ende fullen de tegenwoordige tnde eerft aenftaen- dePachters, van alle Speciën die den peyl fubje£t zijn, gehouden zijn t'famen te gaen peylen ter eer- fteringanck van de Pachte, op fulckcn Uyre als den aenftaenden Pachter den voorgaenden fal infinue- renj op poene foo een van beyden niet en compa- reerde, lal evenwel geftant moeten doen 't peyl by dengoctwiHigcnghenomen endegedaen, welcke peyl "gheicliieden fal naer het ghebruyck van der Steden. I X. Item, foo wie Pachter blijft van eenigen Impoft, falgehouden weien de betalinge daervantedoen opfulcke termynen ende dagen » als in de Ordon- nantie van den fel ven Impoft begrepen is ι fonder cenige penningen te mogen houden uyt eenigcrley fiecken: Ende in ibo verre by fulcks nieten dede, filmen als dan den verfchenen termijn mogen exe- cuteren aen den Pachter of fynen Borgeals Princi- palen, ende aen hare Goederen, tot optie van den Ontfanger, fonder deGemeene iaecke by electie fónighfmts te prejudiciëren in haer a£tie, ende dat metheerlijcke ende reale executie mee der daedt, fondereenige vorder ibnimatie, niet tegenftaende ttnige appellatie of provocatie, ende on vermindert èen-volgende d'executorialen daer van ghemaeckt ofremaecken, fonder eenighfints te letten op het beneficie van excufie of di vifie, ende dit al tot kofte vandengebreeckige, foo wel van de executie als %intdaer aen kleeft. X. Des fal den voorfchreven Pachter ghelijck recht nebben tegen den genen die de betalinge van hare «npoften dilayeren of vertrecken ; Ende van ge- 9*®t8gensden genen die met hem part en deel inde Pacht heeft, midts dat de ielve Parteniers oor de CommiflariOèn terftontnaede pachtinge hl ui fu,leΩ, datfymede part ende deel in de hc hcf befi» als oock aen hare Borgen, foo verre 'goorden Principalen betalen moet, daer toe alle NpCieren °f Deurwaerders by de Pachters t'allen gaι verfochtpijnde, by defen wel expreflèlijcken B «a> geauthorifeert, om d'execueie te doen. cail00enfullende Panters ende hare Mede- ^5met,mcer voorclck Sayfoen in getale mo- Wf/ £ ^men achc Perfonen, daer inne 4mi Π Pachte^f Pachtere, welminmaer Ciicr Vul °f ^?ne fo° bevonden werdt darter f »*ter «S? ? us ziJn aIs acht' dac als da" den »ea^fn^ydcrMede^ceIdcralsdcsvoorfchre- ^artenL e eurenfulleneen boetevan twee HÖJS, ·' t'aPPlicercn als in het Placaet van wra°nnanae.

-ocr page 1137-

Piacaten en Ordonnantien 8. Boeck.1

IIOQ

op poene dat de provocatie gehouden fal worden deièrt} ende indien de verklaringe ghefchiet iste- gens den Pachter of Colle&eur, midts raiddeier- lijdt fuxcerende d'executie, ende indien teghens .eenige particuliere, midts namptiferendeaen Gout ofSilver, foo veel als tot voldoeninge der voorfz verklaringe noodigh fal wefen; ende 't gene by de voorfzGecommitteerde Raden, ("parthyen hinc inde gehoorr, uytghefproocken fal worden) fal voor eeritarreft gehouden worden, en fal party e iuccumberende, boven deièn noch vervallen in een boete van drie ponden Vlaems. of föo veel min als de Gecommitteerde Raden na gelegentheyt rullen arbitreren: Ende fullen de voorfz Gecommitteer- de Raden gehouden wefen parthyen recht te doen binnen veerthien dagen, na dat de faecke voor haer- luydengefurneertendein rechte geconcludeert fal zijn. Ende op dat parthyen met minder koften tot Jiacr recht mogen komen, fullen de voorfz Gecom- mitteerde Raden ten minden eenen dagh ter We- ke, te weten des Vrydaghs, vaceren, oranje par- thyen expeditie van recht op de voorfz faecke te doen. X I V. Ende indien d'Officier de boeten ende breucken in de Ordonnanre, op den opheve ende collefta- tie van de Importen ge-emaneert, begrepen, bin- nen veerthien dagen na dat hem gebleeeken fal zijn van de verklaringe van de Staten of hunne Gecom- mitteerde , of Magiftraten van der Steden daer on- der den Pachter forceert, van de ièlve Boete te mogen innen, niet executeert, foo fal den Pach- defelve mogen doen executeren by een Deurwaer- der, daer toe veribcht, die daer Inne genieten fal alfulcke quote ende portie als den Officier, indien hy d'executiegedaenhadde, ghenoten ibude heb- ben* ende dat in de plaetfè van fijn ialaris. Ende dit alles onvermindert de vordere poenen in het Placaet, midtfgaders Generale ende Particuliere Ordonnantie begrepen, die tegensd'O vertreders evenwel fullen worden ge-executeert; Wel-ver- ftaende, dat van weghen de Staten by faute dat d'Officieren of Pachters de voorfz poenen niet en executeren, de ièlve poenen in 'c geheel ten behoe- ve van de gemene faecke, fullen worden geinnet en ge-executeert. XV. Ende den Pachter die by hem felven of door fijn Volck achterhaelt eenige frauden, fal genieten de boeten en breucken by de Ordonnantie jeghens de Contraventeurs ende Fraudateurs geftatueert, en d'andere Pachters die de ontdeckinge niet en heb- ben gedaen, fullen alleen ghenieten het recht van minnen Impoft : Ende foo verre de ontdeckinge tot de gemene kofte werdt gedaen, fullen naer rate participeren, blyende de Steden nopende de frau- den , in hare Excyièn gecommitteerr, in hare ghc- rechtigheytj ende tot weeringe van alle compofi- tien die by eenige Pachters ibuden mogen werden ghedaen , isgeordonneert dat alle Pachters, al is't van vericheyde ipecien, of oock in verfcheyde Di- flxi&en woonende» den anderen fullen rftoghen eauferen over eenighe compofitien, met adjtmcüe van dien Officier daer decauferende Pachters woo- nen, ende dat tei* eerfter inftantie voor de Gecom- mitteerde Raden, in ghevalle parthyen zijn woo- ncode in verfcheyde Diftri&en» ende parthyen in

een DiftricT: woonende, voor den Ge den felven Diftri&e, omme te contente ,3a pcenenen boeten in 'tPlacaet, midtfgad^05^ rale en Particuliere Ofdonnantie beerL^ ^ XVI.            ^°' Voorts en fullen de Pachters van de vo rf poften geen afflagh mogen eyffchen uvr J„77 faecken, hoedamgh d,e felveoock m£C^ alwaer 't oock fo dat by Plapaet eenjgeLy(I ' van Waren, Goederen en Ammunitie^[Vailnngs logh verboden werde, uytgefondert alleenckr^" dxen den Vyandt ("twelck Godt verhoeden dadehjek eenige Dorpen of Vlecken nUame te J cuperen, daer over defe hare pacht is Hackende fullen als dan verder nier gehouden wefen te bèta' len, dan tot den dagh dat den Vyandt daer bi0nen ghekomen fal wefen, ende dieialblyvenoccupe-

ren

XVII

Item, foo fal een yegelijck Pachter d'Impofteu ontfangen, foo verre de Parochie van de Steden Vlecken, Dorpen by hem gepacht, ftreckendezijii op den Zeeuwfchen Bodem, fondcr reguard te ne- men op de Jurifdiclien. XVIII. Van de voorfz Impoflen fullen vry endecxempi wefen, Syne Hoogheydt den Hccre Prince van Orangc, ende andere Gouverneurs van de Provin- ciën , midtfgaders alle de Kinderen van vylenden Heere Prince Wilhelm, hooghloffelijckcr memo- rie , ibo wanneer fy binnen defe Provincie fuiJco wefèn, ende Hoff houden : Item,deHecraüm· bailadeurs van de Koninghlijcke Majefteyt van Vranckrijck en Groot Brittannien» ende dit aücs niet vorder dan tot behoeffelijclcheyt van haer cv· gen Hoff-gefin, tot haereygenLogyfen, endeiuet in Herbergen. ■Sullen mede op gelijckeconditienvjy wefen alle Gaft>huyfen, Leproos-buyfen, en anderedietge- lijcke van de Aelmoeffen levende, endevoortsalls andere Collegien ende Perfoonen in de particuliere Ordonnantie gementioneerr. Ende fullen de Pachters geen a£Ke van doleantie mogen fonderen op de Vrydommen.encxcmpnen. die ten behoeve vaneenige nieuweDijckagten w Odray van deMog. Meeren Staten vf zfT fullen werden verleent, alwaer het foo dat» voorfeyde Oftroyen lopende haren pachtgegevoi waren. X l X- , -. de Noch foo referveren de Staten rtjJSai interprastatie ende decifie van alle qaiïi®JS lenendequerellen, dieop eenighcWora* van de Impoften fullen mogen vallen WΜ & om by hen gedecidcertte worden -Jm ^^ vanden Hoogen of Provincialen Rade,i(r run andereRechrers, dacrvan «nfegj^ mogen nemen, of eenige provifie »^ o{ verlenen, ten ware by voorweten, wi« renvoy van de Staten. X             /-. 'fTiri/lêi1 % Item, foo en fullenegeeneCommi»·1^ plaetfe daer fy de verpachtinge d°cn£ceden, iW* wefende van eenighe Collega'der gJ^gA Rentmeefrers, Ontfangers, ot nar ^ mogen pachten of doen pachten, °Κ^ά> m eenige Impoflen, direcfelijckof^ „

-ocr page 1138-

Gemene Middelen van Zeelandt; Generale Ordonnantie. 11 o ι

van hondertgoudc Realen, ende arbitrale f ^f^ïOan fullen die van den Gerechte van Ff 'rffne ftiveliick in hare privé naem 'tfèlve RÏÏ&, ^to <V aU Schepen jene , *nf itidicature mogen nemen vande difficul- fefaTqUien op'eftuck vandevoorfe pach- gÏÏwta» bevallende. D-teenyegclijck Pachter ghehouden fal wefen ntnpicht te betalen in goeden ganghbaren gelde, Cdede permiifie, ende wefende van gewichte, ^ d'Oiitranger belaft is anders geen gek te ont- ^ennochuytteg^en. ^ ^             ... .. ;, Salecnyegelijck Pachter ghehouden wefen de ïmpoften binnen tyde fyner pacht ghevallen, te in- nen ende te doen executeren tenlanghften binnen yjermaenden t'eynde de expiratie van fynen pachr, Μ welcken tijde hy, noch de Borgen of Medeftan- idersgeen parace executie hebben en fullen, maer èerna fal hy gehouden Zijn , fyne gepretendeerde ichterwefen, by Ordinaris Rechts-plegingc te ver- 'tolgcn. Alle welcke Poinclen en Articulen, ίοό wel by de Pachters als alle andere, achtervolght fullen moeten worden, ibnder dat de Commiilariflèn caiige verklaringe ter contrarie fullen mogen doen, tenware de fclve ipecialijck by Initrudie daer toe

waren ghelaft} oppcene vandeièlve verklaringhe voor nul» ende van onwaerden gehouden te wor-; den.

Eedt voor de Pachters, <ΠΓ\Αί [weere ick tercaufe van de jen myneti 4ff gepachten Impofl» tnetniemandt te com- po/eren, diteclelijck ofindirettelijck, en dien- volgende geen quijtfiheldinge aenyemanden in ■ 't geheel of ten deel te doen, noch oqck te geven ghefchencken» veel min yemandeneximeren , dan degene diefpeciah] eken by het 18 t^Ar tieul van de Generale Ordonnantie werden^ uytghé- druckt, maer den vollen Impofl fontfavgheti fulcks die in degedruckte Ordonnantie is ge/la» tueert. Soo waerlijck moet my Godt Almachtigh helpen. Aldus gedacn ende gearrefteert terVergadcringe van de Edele Mog. Heeren Staten van Zee·* landr, in 't Hofftot Middelburgh , den ?■) September 1637. i ί Ter Ordonnantie van de ièlve. C\$taefvcnijfël· "\

3. Ampliatie, . by de Edele Mog. Heeren Staten van Zeelandt ghearre- fleert op de Generale ende particuliere Ordonnantie , by haer Edele Mog. op den op- heve van de gemeene Middelen ghe-emaneert. In date den een entwintigjoften iMaert 1642,

Ν den eerften is goedtghevonden en ver- ftaen, dat tot beter ende praecyièr obièr- vantie van de Placaten ende Ordonnan- tien op het ftuck van de gemene Midde- len ge-emaneert, ende omme de Gemeente met «ogoedt exempel voor te gacn, folemnelijck ful- tawerdenbe-ecdight, volghens de Formulieren «rcr achter geinfereert. De Edele Heeren Gecommitteerde Raden, van öcfcddi Mog. Heeren Staten van Zeelandt. ijdele Heeren vanrde Reecken-kamer van belandt. DeMagiftraten ende Officieren van de Steden i^uorpen. ÏSiinict alleen tot obfervan tie vande voor- h, il.?la Ordonnantien in haer particu- lier oock Ampts-haiven tot manutentie van ^SrS°rVS fullen werden be-cedight de 2 7Bt. ?ooft-nee«ngen, als Backers,Brou- ■«ko ei vJ k0Dpers' Wijn-werckers , Meei- ^^^^^^ RafflEZ Medffta^erS, de welcke met ^ ^Steêvoorfz 8hem?nc Mid- ft^SÖP9 ende oockdeOr- ^^Slnth0^CI]' doen obferveren woudenfooveehnhaerisi maer oock

in fpecie niet fullen compoièren over iöodanige fpe* cien van Impoften,over de welcke fulcks verboden is, direclfelijckofindiretrelijck. Endealiö nu en dan gebeurt dat eenigc Pachters haren pacht aen yemandt anders in 't geheel of ten deel zijn overlatende» naer dat de Heeren Comv- miflariflên zijn vertrocken ·, Is veritaen , dat den Overnemer binnen dentijdtvan vier en twintigh uyren, na dat hy Pachter of Medeftander geworden iSi ilch ial hebben te prslènteren aendeMagiftra- tenvandeStadt daer de verpaehtinge is ghedaen ί om mede al-voren be-eedight te worden j op pcene in gevalle hy des te doen in gebreecke is bly vende > daer over lal verbeuren deiömme van twee hon- dert guldens, te appHceren volghens de Generalei Ordonnantie j Ende iai dtó niet te min den eerftert of originelen Pachter verbonden bly ven, ende m ftaen moeten, voor alle 't gene by den overnemer tegen de Ordonnantie ibude mogen worden ghe- daen. In 't voorfz be-eedigen ial worden ghevolght en gepractiièert den naervolgenden voet. Dat d'Heeren Gecommitteerde Raden, ende d'Hceren van de Reecken-kamer by d'Edele Mog: Heeren Staten van Zeelandt, élfs be-eedight fullen werden. De Magiftraten ende Officieren van de Steden 7 als mede de Pachters,by de Heeren Commiilariflèn gaende op de Vcrpachtinge van dcGemeene Mid- delen , welcke Heeren Commiilariflèn gelall: ende geautheH

-ocr page 1139-

Piacatea en Ordonnantieri. 8, Boeck

'H0%

geaurhorifêert zijn den anderen den Eedc af te ne- men, foo wanneer yemandc vanhaeralsdenEedt in hare refpe&ive Collegien werdt geprefteert, niet preiènt foude mogen ge weeft zij n. Ende wat belanghc de Bewindthebberen van de Ooft ende Weft-Indiiche Compagnien, als mede de Hooft-Officieren, ende de Magiftraten van de Dorpen, defelve fullen uyt krachce van fpcciale deligatie van de Edele Mog. Heeren Staten van Zeelandt, werden be-eedight by de Magiftraten van de refpeftive Steden, yder over fijn reiört. Zijn voorts goetgevondendefe naer* volgende Øïßç£ßåç. |P\At de Heeren Commiflariilên gaende op de •^-^Verpachtinge], haer wel ende krachtighlijck lullen informeren, aengaende den eenparigen op- heve van 's Landts Middelen, ofte de Placaten en Ordonnantien, ßï Generael als particulier,wel wer- den geobièrveert, of gcene frauden, ooghluyckin- genen conniventien werden gepleeght, ende hoe nie geremedieert fullen konnen werden, ende in- ionderheytmedeofden Heer Ontfanger Generael, de particuliere Ontfangers van 's Landts Middelen, Item, de Pachters elck in het iyne werdengemain- tineert, latende van alles aen de Edele Mog. Hee- ren Staten van Zeelandt, endein haer Edele Mog. aWcntie aen de Heeren Gecommitteerde Raden ich-riftelijck rapport toekomen. Am^liatïe van de Generale Ordonnantie, ÔÃË At alle Meefters, Neringe doende, voor" de -*-^frauden van hare Knechts fullen moeten in fracn. Dat niemandt in een billiet meer Wijn, Koorn, Bier, of eenige andere Speciën, den Impoft van de Gcmeene Middelen fubje£t zijnde, fal mogen ver- impoften als hy t'eftens, ende nietftuckghewyfe fal willen op-doen, op de boete van twee hondert guldens voorde eerftereyiè, voorde tweedereyfe vier hondert guldens, ende voor de derde reyie op arbitrale correctie. Dat de Pachters tot collecte en opiicht van hare gepachte Middelen, tot haren kofte fullen moghen gebruyeken, iöodanige Perfonen als het haer ge- lieft. Dat ibo wanneer den Pachter eenighe frauden, meteenenPeyldcr ende Stadts-bode, ofteeenigh ander be-eedight Peribon ontdeckt fal hebben, het felve voor volkomen proeve ial werden gehouden, londer dat hy gehouden fal zijn eenigh ander bewijs by te brengen. Met dien-verftande, dat in de Steden al waer ge- bruyckelijck is, dat de peylinge by de Magiftraten ofte Wethouderen wertgedaen,het felve daer ahoo gepra&ifeert fal mogen werden. Dat in het verpachten vandeGemeene Midde- len geen treek of infèt-penningen meer fullen wer- den gegeven; ende dat voorts de Verpachtingeial werden ghedaen, met mynen of verhoogen, nae datfulcksbydc Magiftraten vandereipeftive Ste- den , oirbaer ende dienftigh fal werden gevonden. Dat geen Entreloopers foo wel in de Steden als

ten platten Lande, voortaen geduImF fullen werden, als allecnelijck op vrve !ft* leerde Marckten, ende dat op de verhp ^ Waren, ende de boete van twee honds^% fo dickwils alsfoodanige Entreloopers!^» Provincie fullen werden bevonden

Dat in plaetfevan arbitrale correfti, derdemael, fal werden ingeftdtfuftiRaüe ?rd ander Dubliick ichandael. n^r eetaLi

publijckfchandael, naergdel '^ exigentie van faken, tot difcretie vandenSj 'Impöfl of het Gcmael. ÔËÌ diegene die eenigh Meel uytter W yfanght, vanden Impoft Debiteur fa! Jl ghemaeckt, ende den felven moeten betalen ta ware hy van 't verfenden van het voorichreveMcd dede blijeken, buy ten 's Landts by hetBoecfc vaa de Convoy-meefters, ende binnen 'slandtsbyca binnelandtfche Palport. Ende dat tot dien eynde den Pachter vific ial hebben van het Boeck van den Convoy-meelk Dat de Capiteynen van de Schepen van Oorloge geen Broodt of Meel buyten 's Landts fullen raogea koopen , of opdoen tot hare ordinatis provilk, als in cas van noodt. ïVage. "\Ã\ At de natte ende drooge Huyden dcnlmpcil -■-^van de Wage fullen fubjc&zijn, alishetfw dat defelve by de ftucke, ende nietby depondt verkocht worden, Dat de Grofllersde Extra&en, diefy volgensbd tweede Articul van de Ordonnamie gehouden sja te leveren, aen den Pachter met Eede fullen moe' ten verklaren, deughdehjek te zijn, asmdca Pachter verfocht zijnde, ten waredevoorfdirere Groiïïer, liever hadden vifiefelfs van bare Boec- ken te geven.                                      f. Dat de Bewindthebberen vandeWelMnditoi Compagnie, aen den Pachter gehouden fulkoj te geven Extraften uyt hare Boecken, vanallee» Tabackdiefy met hare Schepen uyt der ZeeMS te ontfangen, met aehwyfmge van den voortw ven Impoft, Debiteurs lullen werdeng»W' ende den felven betalen moeten, WwrclJnhJ het verfenden doceerden als hier vooren van um Meel uytter Zee komende, is gefeghi. W*jn. DAt geene Kraen-kiriders meerij?gS3 werden gheftelt, als die,lefeDcnde^ konnen, nAtvan den Arfiidic^*JggJjS| *Aande Ooft-code Wefrl^ïH werden gekocht, aen den Pachter óé: ^ é foo wanneer den voorfe Azijn wcrai &^# den Impoft fal moeten werden ^ ^** aenden Pachter die Pachter f'K^M voorfchrevcn Azijn in de Kcd<f van de Compagnie werden gwp ■

-ocr page 1140-

Gemene Middelen van Zeelandt, Ampliatie.              χ ι ρ j Den f^eertighfienenÉet*Sefiighfien :Lg Tenningh.

T)m nertighCollat rxAtdic aktereeDmbT. in plaet,S enPCnninS&ïcnmte iJtVinrighften P

Ό'

t alle Marckt-ftucken ende toe-boeten > die

op de verkoopinghe van cenighe onroerende Goederen bedongen, ofte befproken werden, ίσο groot als kleyn, onder de gereede penningen fullen werden ghereeckent, ende den Veertighften pen- ningh daer van betaelt lal moeten worden.

li van alle Collaterale Succefficn alberey ts ge- dtaofonoch te vallen binnen dentijdt vaneen vSimcdiatelijck, naerdathet Sterf-huysis ge- in, behoorlijckcnftactfal moeten overgelevert «jen, omme daeroptauxatieghedaen zijnde, Landcsgerechtigheydt betaelt te werden, ionder h onder pretext eenighe Goederen difputabel 'in, of in proces hangen, of wel dat eemge on- ende fchulden fich fouden moghen openbaren, et faet overbrengen van den voorichreven ftaetfal ma werden gefuperfedeert oftegetardeertj met en verftande nochtans , in gevalle eenige parthyen η Goederen in den over-gebrachten ftaet begre- ji, foudemogen uyfgewonnen werden, ofte wel ' teenigeichulden in den ftaet nietgementioneert, er nae fouden moeten werden betaelt, datnae roportie reftitutiefal moeten werden gedaen over :c veel, teveel van her recht van de Collaterale "ucceffien foude mogen zijn betaelr,met den in treft fin dien, tegens vijf ten hondert.

Den twaelffien Penningh van bet ver» mangelen van de 'Paerden, TTYAtden Twaelfften penningh van het verkoo·' •*-^pen van de Paerden, direcrelijck noch indi- re&elijck niet ial moghen werden gecompofeert i doch wat belanght het vermangelen, daer ovef compofitie ial mogen vallen. Van alle welcke Poinclen ende Articulen de Edele Mog. Heeren Staten van Zeelandt , aen hacf ièlfs referveren de interpretatie > in ghevalle daer inne eenige duyftcrheydt foude mogen bevonden voorden. Aldus gedaen ende gearrefteert ter Vergaderinge van de Edele Mog. Heeren Staten van Zee- landt, in 'tHoff tot Middelburgh den een cn-twintighften Maert ι «342. Ter Ordonnantie van de ielve, C. Staefvenijjh.

4.. Ρlacaet van Ampliatie 3 tegens de menighvuldige gepraótifeerde Fr au·* denenSluyckeryen·) in 'tfluck van de Gemeene Middelen. In date den vier-en* twintighfien Maert 1664,.

1 Staten van den Landeende Graeffelijck- heydt van Zeelandt. Alle den genen die ' dcièn fullen iïen ofte hooren leien, Saluyt. Doen te weten: Dat Wy by defè jegen- oordige conftitutie van tydenendeiaecken, in de elckedcn Staetdefer Vereenighde Nederlanden, "rGodts onverdiende genade, met alle hare Na- yten cnde oude Vrunden, is ghekomen in ièer •Ijcke Tradaten van Vrede en Alliantie, niet ïderter herten nemen als het redres van Onfe Jjjnticn, die voormaels door den langhduyrigen . Wocdigcn Oorlogh met den Koningh van Span- > ende over eenighe jaren door rupture met de maclfchc Regeeringe in Engelandt, cnde on- uwitciuncnde ontrent den Oriiont voorgeval- > loomerckelijcken zijn befwaert, iaegedruckt °Τ'om defelve inden Vredigen rijdt we- ,# ioodanighte fubleveren en te herftelleni dat !S!^°Pkomende fwarigheyt ende onver- fe^grenieofteOorloge.capabelendefuirifant « mogen wefen, om nevensde andere Leden (f' den Staetdefer Landen, nevensde -dcl8eZetCnen,vandien' foote Water als te C*fl sbehoorlijck te defenderen ende irS;\8elljck °?fe Voorzaten Ons daer >^SiCeXC^elcn hebben "^gelaten: CooiS00 m?)0fWy fouden aW* T^ï^fr ^ckt' hadde» "iet eeni- I^^SfAdelS.ofe Me"*hen, door hare qua- yoacr toe m handen hebben, namenc-

lijck den opheve van de Gemene Middelen van confumptie voor hare langh gepractiièerde, ende noch dagclijcks toenemende frauden en iluycke- ryen, genoeghiaem vruchteloos gemaeckt, in voe- gen dat Wy verftelt ftaen, te fien hoe merckelijck de vooriz Middelen daer door zijn afgenomen, ende ongetwijfFelt tot verder verloop ftaen te ver- vallen , het en zy dat Wy daer in door precyfer ordreen vigoureuiêr ftraifen komen tevooriien j Daer toe Wy te meer werden geanimeert, vermits Onie goede en gehooriame Onderdanen, die de gemene Middelen getrouwelijck komen te voldoen en te betalen, wel konnen bemereken , en gelijck als met de handt taften, dat defe verkeerde cnde quaetwillige Menfchen aliéen d'oorfaeck zijn, waer door Wy belet worden, om die voarfz ghemene Middelen tot haer univeriêel ibulagement-in eeni- ge deelen te verminderen ·, Daer toe Wy anderfints ten uytterftcn genegen zijn, en oock nletter rijdt onder Godcs ghenadigen Zegen noch verhoopen te konnen volbrengen, door het intomen, cnde waer het mogelijck, weghnemen ■ van alle de vooriz menighvuldige frauden ende iluyekeryen, die nu eenige Jaren herwaerts lbo feer hebbpn ghedebor- deert, en overhandtgenomen; Tot wekkeneyn- de by Ons verfcheyde iblemnelebefoigncszijn aen- gefteltgeweeft : Hebben eyndelijck, na rype de- liberatie van Rade, ende daer op gehadt hebbende het ad vis vande Heeren oniè Gecommitteerde Ra- den, by forrne van Ampliatie van de Generale en ParticaJiereOrdonnantien, op hetftuck vande gemene Middelen ge^emarieert, op nieuws gefta- tueert

-ocr page 1141-

Fkcatén en Ordonnantien. 8 Boecki

tueert dePoin£ten€n Aït

m

wiet ucuuwiujt.s.s. uiicjcttc en CtrcUmfrt A' nemende naeuw reguard niet alleen od h ** nen en dagelijckfchecomporternenten ^ op alle circumftantien van de iaecken ύ ^^k De voornoemde's Heeren Dienaers> f

uytghedruekt , die Wy houden van foodanigen kracht en vigeur * als of die in de voorfz Generale en particuliere Qrdonnantien waren ge-infereert. INdeneerften, dat de Heeren Gecommitteerde Raden in het berichten en terrntneren van alle iaecken, die by appel, provocatie, ofvoorhen- luyden komen, betreffende het ftuck van de ghe- mene Middelen, haer voortaen pundhielijck lul- len reguleren naer den inhoude van het dertbiende Articül van de Generale Ordonnantie; cn fpecia- lijck gene inhibitie en fullen mogen verlenen tegen d'executien van Sententien,by eenige Pachters van de gemene Middelen by de fubalterne Rechtbanc- ken geobtineert, ten ware de felve bleecke van de pureen notoirenulliteyt daer omtrent ghepleeghr, jnidts verleenende de felve nier anders dan ad cer- lum deiim, en tot dat parthyen gehoort, nader of anders daer op fal werden geordonneert: Dat oock de wel-gemelte Heeren oniè Gecommitteerde Ra- den fullen letten op de bequame middelen, om aen parthyen te doen hebben kort en onvertogen recht, en wel voornamentlijck, dat door een goet Regle- ment al! e onnodige termynen ende dilayen werden afgefheden, die by de Procureurs tot exceilive on- koften en mattetinge van de Pourfuivanten door- gaens werden gepracTrifeert. I I. Dat de refpeftive Bailliuws en Officiers, veel min haer Schouten en Dienaers, voortaen niet cn fullen vermogen te compoferen over eenighe con- traventien, gepleeght in 't ftuck van de ghemene Middelen , dan ten overftaen van Commiflarif- len van de refpeilive Gerechten, daer toe fpeeïa- lijckgecommitteert ·, op pcene niet alleen van nul- liteyt van de voojfecompofitie, en verbeurte van de genote penningen, maer oock op de boete van gelijcke fomme , te bekeren d'eene helft ten profy te van den Acnbrenger, en d'andere helft ten behoeve van den gemenen Armen ·, Sullende oock de voor- noemde Bailliuws en Officiers met ièrieuiè en aan- dringende termen werden aenghemaent tot fincere en vigoüreufe maintenue, foo van de voorige Pla- caren en Ordonnantien op het ftuck van de geme· ne Middelen ge-emaneert, als van defe tegenwoor- dige Ampliatie. II I. De refpeitive Collegien van Schepenen lullen gehouden blyven, van hare zyde oock alles by te brengen dat mogelijck fal wefen, om de Officieren in't gene voorfz is promptelijck de handt te bieden, fondcrlinge daer toeveribcht en aengemaent zijn- de , ende voorts in het termineren van de iaecken in cas van fraude haer reguleren na de pertinente difpofitie van het twaelfde of laetfte Articul van de Genetale Ordonnantie. I V. Sullen mede in'tadminiftreren vandejullritie, In cas eenige frauden en contraventicn, |die gecom- mitteert mochten wefen by nachte en ontyde, by ghebreck van andere neutrale preuve, niet alleen dien-aengaende mogen geloven op haren Eedt, de

de felve in die Bedieningezijn, fullennVr* 5^ gen te tappen of Herbergh te houder,, 0f &" mede eemghhnts bemoeyen.                       ölCt V I. Geen Weerden of Herbergiers, item g^tu- of Bier-fteeckers, midtfgaders geen Cf Backers en Molenaers, en lullen vermotten ι ten, ofparthebben, direftelijck ofindireöS^"

in de Impofitien, particulierlijck conccrncre

nüe

harerefpeariveNeeringen; op pcenc van null

iteyt

van foodanige Pachten, en dat die andermad

hare fchade, ende mdt tot bate fullen werden

?er-

pacht; met verbeurte daer-en-boven voor d'ectüi mael, van een boete van twee hondertguldens de tweede-mael dubbelt, en de derde-mael op gelijcke boete en arbitrale correftie -, Sullende niet te min de Heeren ComnnilariiTen tot de verpachtingen eenigh inficht mogen nemen opde verpachting van't Gemael ten platten Lande, volgens de be- kende intente van haer Ed, Mog. VII. Dat voor het toekomende geen Herbergen cn fullen mogen werden opgerecht, of by continuatie gecollereert, nevens Wijn-kelders, Brouwcryen, ofBier-ftallcn, nochte oock het wViw/^eenige | Bier-ftallen, Brouweryen en Wijn-kelders mogen worden geleden nevens Herbergen, maer daer van defa&o gheweert, daertoedeJVfagiftratenvandc refpective Steden en Dorpen, fpecialijck worden gheauthorifeert, oock gehouden fulcks cfleclive* li'jck te executeren. VIII. Dat oock voortaen geen Brouweryen oftcBicr- ft allen ten platten Lande fullen mogen werden gc- dooghtcn toegelaten, dan binnen den ringh ende aenvajtgh van de Dorpen, of wel dicht aen de felve op de openbare 'sHeeren wegen, ende dat allcoe Bieren m de ielve gebrouwen en opgheflagcn, ten refpede van den Impoit van 's Laiidts ghercentig-1 hey t, by de refpefti ve Brouwers en Bterftcedcers fullen moeren werden verantwoordt, cndedicn· aengaendc t'allen tyden den pey! fubjedt weicr,ι: Sullen oock van daer geen Bieren, 't JT Sr0J^ kleyn, mogen vervoert ende ghcbrachtwci eenige Steden van defe Provincie. De Herbergiers of Tappers, g<^i2£ nen de Steden als onder her diftriftj gJEj «ffiwvandciave.enfultoto^^ ger noch minder mogen uy r-tappen ν ν r. dan ren pryfe daer op defclvejacruJ^j.. φ ftiveMagiftraten der voorfz Stede"ι, «gg ^ haren, na gelegc wheyt ende ώ fcgg ^ diverfiteytvandcWyneniaiwcrdeng^^ by een fpecialc Ade onder de handc ν         .η eretariflen werden bekentgemaecKt, μy^,

daer over voor d'eerfte reys te ver&^

è

Bailliuwen, Schouten, ende hare Stadthouders,

W\

van hondert en yij f en twintigh gL

tweede-mael dubbelt, met "P^^ndcrtk· Neeringe voor een geheel Jaeridatrv ^ fulcks pajtfal werdengeprofvtcert ^de Ψ Φ^

maer oock 's Heeren Dienaers, by haer in het ont- decken en achterhalen de voorfz frauden ende con- traventien ghebruyeke j gaendc njiec te min daer in

-ocr page 1142-

Gemene Middelen van Zeelandt > Ampliatie tegens de|Frauden 11 o $

-ufl wiUen inbrengen en met goede en fuffiiante ' 2enWyfen> al washec een geheel Jaer na

Wijn-koopers * Noch oockgeen Azynen, Bran- de wynen» Aliem-wynen mogen infiaen, om die

PaVulcksgebewtw^ ne™orfzHerbergiers of Tappers en fullen geen «ïïfBiermogen verkoopen ofuytgeven, dan "J..«. nvt haer eyeene Huyfen daer mne fy wo- W eSevoor dewelckehun by de Magiftraten Sderrefidentie toeghelatenisde Kroone uyt te Keu, oppoene als vooren, en veelminderden Serbergier of Tapperzen een ander van ge- fiNceringhe eenighen Wijn of Bier over te w, XI . Ende om de frauden in de Wynen des te beter, «ίο haer begin te weeren, foo lal voortaen gheen Wijn uyt de Schepen of Schuyten mogen worden Jptofgeroert, voor en aleer de quantiteyt daer ranby Biljet van den Wijn-kopers aen de Pachters fltt'ingethoont, veel minvandeKaeye, noch cockuyt eenige Pack-huyfen of Kelders vervoert,. ilsmet Biljet van den Kraen-meefter} op de ver- tere van de felve Wynen, ende van de Paerden, dietothec voorfz vervoeren fullen worden ghe- toyekt: Gelijck oock de Bierfteeckers geen Bie- renenfullen mogen loiTen, 't en zy den Laft-briefT ilvoorensinfgelijcks aen den Pachter ial wefen ge- exhibeertiop pcene als voren. XII. ! DeWijn-kelders, ibo in de Steden als ten plat- ten Lande, werden abfolutëlijck verboden, fonder èthet in't vermoghen van de Magiftraten van de Steden of Dorpen falftaen, die teadmitteren, of eenighfmts te conniveren *, Gelijck oock de vrye fijn-koopers gheenderhande Gelagen en fullen Termogen te fetten, noch de Bierftekers Herbergh houden, maer wel geobligeert zijn hare ingeilagen Bieren na behooren te verantwoorden; op pcene van te verbeuren de Acte die iy tot vrye Wijnkoo- petsen Bierfteeckers hebben geimpetreert, ende fevolgende opfehortinge van hare Neeringe, en daer en boven een boete vanhondert envijftigh Cyoli guldens. XIII. Gelijck oock voortaen geen Pachters, dire&e- |ckofindirecrelijck, en fullen vermogen te aeeor- tenmeteenighe vrye Wijn-koopers, en aen de fclvepermiiliete geven, om hare Wynen iöoaen ^gemene Borgers, als aen de Herbergiers te rao- Ef» verkoopen, buyten kennilTe en aengeven ten iJF0^' °P P^06 van ^aer over te werden ge- JMcteert, voordeecrfte-mael, met een fomme ^bondert envijftigh guldens, voor de tweede- el dubbelt, en voor de derde-mael, boven de ;!eboete, metarbitralecorreaie : Welckefoo «jegens de vrye Wijn-koopers als pachters fal ïerdenge-executeert. D                     XIV. «J^^1?*00!*18» t'elckens op het uyt- Eü*T -^t' enfuIie» "iet vermogen van ïondelf?1^VYynen0P tedoen, dan alvorenbe- « zijnde: hjydepeyl, wat Wynen fyalsdan ^hrSnOCVioudenm°gen «ebben i op pcene teyfedS8 dens voor deeerfte rcys, de tweede ^tStm ν' r?j°J?r de derde-mael op arbitrale WkU" hl£fcn?Qyl> foo veel moghelijck "gnepradifeert worden omtrent de groote

met de kleyne Mate te verkoopen , maer wel met Vaten, Oxhoofden en Stucken, en ten uy tterftcn genomen met Anckers van vijfthien a feftien ftoopi op poene als vooren .* En fullen oock niet de Ver* kopers, maer de Koopers de verkochte Wynen ten Comptoire moeten aengeven.

X V. De Pachters ilillen aenftondts by het inpachteri van eenige Importen gehouden weien den Eedt te doen in handen van de Heeren tot de Verpachtinge gecommjtteert, volgens het Formulier achter de Generale Ordonnantie geitelt j als mede de Mole- naers, foo in de Steden als ten platten Lande, mee eenige modificatie van den Eedt in 't ièfte Artkul van de Ordonnantie op'tGemael begrepen, die Wy daer omtrent op den derden November 166% om goede redenen hebben gherefolveert; nament- hjck dat iy fweeren fullen geen Koorn op hare Mo- lens te fullen nemen, veel min te breecken, dan alvoorens onifangen hebbende Biljet van den Pach- ter 'of iynen Collecleur, ende het Landt niet te fulkn frauderen dirc&eiijck ofindireclelijck» En dat fy voorts geen Molder van de Mole fullen laten gacn, als onder behoorlijck Biljet van den Pach- ter , en het Koorn oock voor geen minder loon, aJs naergewoonte komen te breecken : En in gevalle eenige van de Pachters of Molenaers mochten in ghebreecke bly ven, rer prsefentie van de ghemelte Heeren Gecommitteerde den Eedt behoorlijck te doen, fullen de Officieren gehouden wefen, tegens de felve in Rechten te procederen, iönder eenigfi uytftel, diflïmulatie , of conniventie , conform den pracyfen text van de Ordonnantie : En fullen oock de Magiftaten van de refpecTrive Steden ghe- houden wefen aen Ons, op Oniè eerfte by eenkom- fte, na de verpachtinge van de ghemene Midde- len over te brengen een A£te by hare SecretariiTen onderteeekent, daer by blijeken mach, dat de vooriz Eeden behoorlijck zijn gepra*iteert, en wat proceduren tegens de onwillige aengevangen ·, Tot bevorderinge van her welcke fy ghehouden werden, forghvuldighlijck de handt te houden : En fullen oock,op pceneals voren,alle Brouwers enBierfteec- kers, foo in de Steden als ten platten Lande, mede werden gebracht onder Eedt van het Landt, dire- itelijck noch indireeVlijck niet en iüllen fraude* ren. XVI. De Magiftraten van de refpedtive Steden Wer- den by delen uyt goede confiderarien gheauthori- feert, om de Herbergiers binnen haer diftrift, ten refpe&e van de Wynen en Bieren, te Hellen op een redelijcken faux van contumptie·, op pcene vaïi het felve niet parerende, hare Neeringe te fullen werden gcinterdiceert; des lbo fullen de ghemelte Magiftraten gehouden wefen hier in te gaen fonder eenigh faveur of gunfte. XVII. DeConcherge van OnfeGrieirelijcke Munte" werdt by defen wel expreflèlijck gheïnterdiceerr, geen Wijn of Bier aen de Borgers uyt te leveren p noch oock eenige Gelagen te iètten, als voor die van de Sermente,- op pcene van verlies vaa fijtt vrydom, ά Ί; .                    Endq

-ocr page 1143-

Placaten en Ordonnantien. 8 Boécfc;

XXI V. Werdende oock alle Balancen die f Lande fonder Oftroy werden ghebruv t ^ den, omby de Officieren yederinfiifi *** dieneynde te laten doen, èfmhmÈ^M geweert.                                     ■'^erdea X X V. Gelijck oock alle Ros-molens 5 ^0. . en Qucren-molens buyten G&rov eh,P*9 infgehjeks fullen werden verboden S5 by ordre als in het voorgaende A-rticul. Vccn XXVI. Alfoo Ons by verfcheyde Steden is ghcremn, ftreert, dat van Sententien by de Gerechten aJdT gewefen, m casvan fraude, ten rdpe&^i,*! Accyfen en Particulen, fomwylefl Ζ ml' abufivehjck was geappelleert, of geprovcWi, de Hoven vanjufhtie, totderfclvergtootckoflen en nadeel van de voornoemde Steden} feohebben Wy goedtgevonden en verifaen bydefen tererkh. ren, ter wyle in faeeken van gemene Middelen aen niemandt, alsaendeHeeren onfe Gecommitteer- de Raden en mach werden geaprxkcrtofgeprovo. ceert, dat oock het felve op catifammcumescitttm ten aenfien van de Accyfen en Particulen van de Steden, mede aliöo mpet werdenghepraftifcert; Interdicerende dienvolgens elders eenigefodanige provocatien of appellatien te interjeiteren, op pcene van nulliteyt. Ontbiedende medefpeeialijck de Hoven vanjuftitic, de felve voortaen te wil- len af wyièn, en aen deHeeren OnfeGecömrait· teerde Raden te renvoyeren. . XXVII. Alle de Godts-huyièn binnen Onfen lande ran Zeelandt, die Wy voormaels niet di verfchc Vry· dommen en exemptien liberalijck hebben gegrari- ficeerr, werden ghewaerfchouwt die niet re ais* bruyeken, ende ter contrarieghelaft, tcghensaïic exceilèn behoorlijck te voorfien sop poene van hare voorfz Vrydom men en ExempCien,anders doende, daer dpor te fullen verliefen. X XVIII. En al-hoewel Wy vertrouwen dat alle formele wel- bekende en geconvinceerde Smoatkcrsvpiet willende aflaten van haer fnoode pfflfy$«g*g de rigoureufeobferamie en executie van deie en Onfe voorige Ordonnantien fullen *ef"'T." toomt, en andemdoor haer exempel gPgP"

Epde om de yrye Wijn-koopers een convenable enruymelaccagetoeteitaen, fo hebben Wy haer vergunt, ten refpe&e van de Moer-Wynen twaelf, en ten aenfien vande fuy verc Wynen acht ten hon- dert, (ondermeer. Χ Ι X. Allede Opgezetenen ten platten Lande, wonen- de ter plaetie daer geen Molen en is, lullen gehou- den welen op dek fayioen of verpachtinghe voor haer een vafte Maelftede te kiefèn, daer van iy de Pachters van 't Gemael in de refpe&ive diftri&en , infinuatie en kenniflè fullen hebben te doen, uyt- terlijck binnen acht dagen naer den ingangh van de jpacht, of dat anderfints op het verioeck van de voornoemde Pachters, haer ter naefter endebe- quaemftergelegentheyt, een Molen falwerde ge- affigneertdoor deMagiftraet daer de Verpachtin- ge van dat Quartier ial wefen gedaen, waer naer iy gehouden iüllen weien haer te reguleren·, op poene van verbeurte van het Koorn dat fy elders ter Mo- len mochten brengen; Doch in de plaetièn daer de verpachtinge van het Gemael in vericheydegheiè- pareerde Quartieren en Parochien gefchiet, ial de keuiè van een Maelftede in her getal boven gemelt, namentlijck voor welcke geen Molen geftelt en is, moeten geichieden voor het doen van de, Verpach- tinge, X X. De Pachters van de bezaeyde Gemeten fullen gehouden Wefen hare Sit-dagen, om de voorfz be- zaeyde Gemeten over te nemen, voortaen eerft te beginnen met de maendt Januarius, en niet dade- lijck naer den ingangh van de pacht. XXL Aïfooveele frauden werden gepleeght door de particulere Gewichten die in de Buyten-ichepen en Vent-jagers werden gebruyekt, totgroote pra- juditie van Oniè goede Inghezetenen ·, foo hebben Wy goedtgevonden ende veritaen, foodanige Ge- wichten by deièn abiblutelijek teinrerdiceren en te werenj op poene die bevonden worden, fichdaer mede voortaen te behelpen, daer over te verval- len in een boete van vijftigh guldens voor de eerirc- mael, ende voor de tweede-mael dubbelt, ende voor de derde-mael op gelijcke boete, ende verbodt van met fijn Schip ofSchuyt noytmeer inde Ha- venen van Onièn Lande van Zeelandt te mogen komen. XX I l Gelijck Wy oock aen de voorfz Buyten-ichepen en Vent-jagers mede geheelijck verbieden eenige Goederen of Waren by de kleyne of ftucken uyt te venten, op pene als voren j daer op de Officieren mede naeuw reguard lullen nemen; ende fullen de reipecüve Gilden in de Steden gheauthoriièert we- fen , de voorlz Vent-jagers daer over mede voor haer intereft te calangeren. XXIII. En fullen oock uyt löodanighe Buyte-ichepen, Schuyten , of Vent-jagers, gene Waren moghen Worden gevoert, dan alvoorens ghebracht zijnde geweeft in de Bajance, en het recht daer toe ftaen- de, behoorlijck voldaen ·, op pcene als in het vier- de Articul van de Ordonnantie op de Wage uytge- druektftaet.

Soo hebbén Wy noch daer en boven g°f dT?° den, om dat haer quaedt bedrijf f*» JE in verfcher memorie, dat haer Namen cm , men jaerlijcks vande Peuyen van de bwm ^ daer men ghewoon is publicatie te** m goede Gemeente, fullen ^ftgSU haer temeer affchrick van iuicKe vui ρ«Ββ aerdige Menfchen, en fonderlmge jg^g re te doen hebben 5 Enter contrarie g"« , fnnidee worden om alle de vuyle iluyckeryerι e. ^ felfs mede te helpen ontdeckenenaeni ^ daer't behoort, om daer door de ghem ^ tien herftelt zijnde, daer van te tm»L· alkenc fame vruchten mede ifgkenietej> Β φ ^

door die quade foorte van MeiW1

:Ed*

hindert werd t

-ocr page 1144-

tf*

Gemene Middelen van Zeeland X XIX.

1107 verdjagh of conniventie daer omtrent te ghebruye- kenj op pcene van Onfè indignatie tegens die fich deiên-aengaende in fyne functie niet bchoorlijck mocht komen te quyten j alfoö ten dienile van den Lande fulcks terialderhooghften komt te vereyfc ichen. Aldus gedaen ende gearrefteert terVergader ingc van de Edele Mog. Heeren Staten van Zee* landr, in 't Hoff tot Middelburgh , den 24 Maert 1664. Ter Ordonnantie van haer Edele           - Mogentheden. . Ψ. de Huybert.

Pndeop dataen de vigoureufe executie van defe dereonfe voorgaende Ordonnantien, niet en

ei

Xkomcnteontbreecken, foo hebben allede S vanonfe Vergaderinge haer daer toe by een tondi«eeiKeIigieufe Ade fpeaahjck geobligeert : Cdück Wydan defelve ontbieden ende bevelen Lr dien conform getrouwelijck te reguleren. En Indatdaervanniemandt vanonfe andere Onder- doen eenige ignorantie mochte komen te preten- deren} Latten en ordonneren Wy alle onfe Offi- cieren, Jufticieren en Magiftraten defen alomme te"doen en laten publiceren en afhgeren terplaetfe daer men ghe woon is publicatie en afficüe te doen, cd voorts nacr fyne forme en inhoudt te executeren oitedoen executeren, fonder eenigedüÏÏmulatie,

JSfaerder Ordonnantie of Reglement Λ dienende tot korter en prompter expeditie van Jnftitie, in faecken raeckende deFraudcn en Contraventien van 's Landt sgemene Middelen i Imjtpfitieni midtfgaders de Ac cyf en en Tarticulen ; dié de Steden by Oëlroy van de Ed.Mog. tieeren Staten van Zeelandt zijn beffende. In date den vierden Oélober 1666. cyfen ter eeriler inftantic te betrecken voor de drie voornoemde Gecommirteerde Schepenen. V I. De voornoemde faecken in voegen voorfz voor dcghmelte drie Gecommitteerde Schepenen be- trocken werdende, ial het fclve geichieden in be- iloten Kamer, ibnder dat den Officier of Pachter-s aen de eene zyde, nochte de Gecauieerde of Ge- daeghdc aen de andere zyde ecnighe vooripraecke van Advocaten, Procureurs of andere loon-tree- kende Peribonen fal vermogen tegebruycken,maer fullen parthyen gehouden wefen yeder iijn faecke mondelingh voor te dragen en te defenderen, en tot dien eynde aldaer peribonelijck te compareren , behalven dat den Verweerder wert toegelaten een Domeftijcq of na beftaendeVrundt tot fijn afliften- tie mede te brengen: Ende fal voorts parthyen ge- hoort, de plano werden recht gedaen , volgens de voorgaende Ordonnantien, ibnder dat parthyen haer met eenige Schrift uyren tot aftruclie of dedu- ctie van haer iaecke fullen mogen behelpen, als al- leen met de beicheeden dienende tot verificatie van hctgeallegeerde. V I I. De citatien en weten fullen aen parthyen werden gedaen door een gefworen Stadrs Bode met Biljet enlnthimatie,. fullendevan yeder citatie en wete genieten drie ftuy vers, midts doende van fijn we- dervaren getrouw en fcbriftelijck rapport. VIII Op 't cerfte defaut ial werden verleent een twee- de citatie of wete, I X. Naer de tweede kcnnelijcke wete ial den Defail- liant werden gecontumaceert, en daer op ghecon- demneert volgens d'Inthimatie.

^NdcneeCollegivoormaisgedefegemene Middelenthorifeertjom driren, voor de welctan vanfraudengeventilcert. Tot wekken ecommitteerde Schtcfiminiren twee d«esvoorofnamidwyderStadt fal wquaemfte te weien Devoornoemdeen fullen oock wetaris of be-eedight««ghtalen te houdW geren aen parth^redeHjcken ko tv                J^voornoemde^iulJcn gehoudeuyrccompletelijkh r te mo&g^otandcre wc§£ ^^deplaJ Kn andcr werd Crlinnferdenaen, breuck

*k\vr ? achtcrhaIcn> f»nen gehouden wefen ^ft-ni0 gCns V00rSaende Ordonnantien, den ^ticvrïrVan dcP,aetfe' aen ^ welcke de ^tcdienl 8e?encMiddelen isghedefereert, ^alfooS metde b™yfm daer toe ipeöercnde,

X. De parthyen die haer by Vonniiïèn van de voornoemde drie ghecommitteerde Schepenen ful- len vinden befwaert, iiillen vermogen daer van te komen in reauditie voor het volle Collegie van Schepenen -t Suilende niet te min het gewijide van 6Ύ 2                            de

deSemencMiddelen, Impoiitien of Ac-

-ocr page 1145-

Pkcateti én Ordpmianueiif 8. Boécfc.1

«ioS

ReferverendeeyndeHjek de Heeren St» Zeelandt aen haer de interpretatie, ëóelka*3*

de gemelte dae ghecommitteerde Schepenen heb- » ben haer volkomen executie onder cautie, j Niemandt fal den Hooft-Ofïïcier, de gecom- mitteerde Schepenen . Secretaris, Klerck » ofte "Pachters» onbehoorlijck mogen bejegenen %i veel min in hare fun&ien injurieren; op pcene van daer over na ghelegentheyt van iaecken te fullen werden gecorrigeert en geftraft. .. | ;■"■ X 1» : ! j' ï Blyvende voorts alle voorgaende Ordonnantien op het ftuck van de ghemene Middelen en Irnpofi- tien voormaels ge-emaneert, in haer geheel, voor foo veel daer in by delen gene veranderinge en is gemaeckt.

nderinge of intreckinge vandefeöL ^ haerEdlMog. wcl-eevalleruen Ã^ºôØ®

mn

im

na-haer EdjMog. wei-gevallen^ fp^SS vanden Lande lal Jsomen te requireren, m

5, Aldus ghedaeri ende gearrefteert ter Ver? ringq van de Edele Mog. JMfegf Zcelandc, m'tHoif tot f î vtprr^n ÏË-nher ô /Ô/Ã/à                   *6U UCI1

Tér Ordonnantie van haer Edele Mogentheden. JttfiMdeHufiert,

6. ExtraB ujt de Notulen van de Edele Mog. Meeren Staten mZee- landt, raeckende de beneficie van 's Landts Middelen, In datedent^unt'é\u tighfien September 1670.

[Ochmaels gedelibêreert zijnde op hét rap- port van de Heeren Gedeputeerden, ghe- beiöigneert hebbende tot redres van de gemene Middelen; Is goedtgevonden en verftaen, dat de voorfz Middelen in alle Steden en Quartieren van deie Provincie op een gelrjcken en egualen voet lullen werden gheheven, iönder dat de Pachters, hare Medelanders, Borgen ofte Colleclreursdaerineenigh onderfchcyt fullen mo- gen maecken, maer fullen gehouden wefen en bly - vendelmpoiirien op de Wynen, Bieren,Gemael, en alle andere fpecien geftelt, te heffen en te innen fonder eenige remiiïie of quijticheldinge van de quantiteyt of qualiteyt, als mede fonder eenige di- ftinftieof nalatinge van foorte van Wynen, Bieren of diergelijcke, nochte oock met verminderinghe of vermeerderinge van gewichte, maer daer inne ftrictelijck volgen den inhoude van de Ordonnan- tien en Refolutien op het ftuck yande gemene Mid- delen ge-emaneert en genomen , die haer Edele Mog. verftaen by defen te brengen en te hcrftellcn æ in haer oude en eerfte vigeur : Tot wekken eynde de voorfz Pachters, hare Medeftanders, Borgen en Collecteurs, ghehouden fullen weien den Eedt te doen, by de voorlz Ordonnantien vermeit, fon- der eenige de minfte conniventie of difpenfatic daer omtrent te gedogen. Dat oock wyders de Heeren van den Rade en Reecken-kamer, als mede alle de Officiers en Magiftraten van de Steden en ten plat- ten Lande, midtlgaders de naervolgende Hooft- neeringen, als Brouwers , Wijnfteeckers , Bier- fteeckers en Herbergiers, inigelijcks den Eedt ach- tervolgens de Ordonnantien, tot ftriete obfervan- tie en naerkominge van dien fullen prafteren, met defe ampliatie, dat de voornoemde Hoofr-ncerin- gen , nochte yemandt anders, haer eygen Neerin- ge niet en fullen mogen pachten, of door andere voor hare reeckeninge doen of laten pachten,noch oock van eenige pachten,hare Neeringe raeckende. Borgen of Medeftanders te zijn, dire&elijck noch indireételijck. Dat voorts alle Aften van vrye Wijn-koopers fullen werden ingetrocken , en geen andere gel iten of op nieuws toegheftacn, als aen Perfoonen die volghende de Ordonnanriefdaer toe admiflibcl zijn. Dat gceneWeerden eenigen Wijn lullen mogen tappen of venten als in hare Herber-

ge , fonder die buy ten haer Hüys te moghen laten gaen. Dat daer en tcgens tot gerief van de Borge- ryen een matelijck getal vrye Wijn-keldersin derc- fpeclive Steden fullen worden toegelaten, om,be- talende Burgers Accijs van deo Wijn diealdaer jül worden inghedaen, de ièlve met gheen meerder quantiteyt uy t te venten, als met een Pinte, of ten hooghften een Kanne t'effens, fonder meer. Dat de Houderen van de voorfz Wijn-kelders daer en boven by Eede fullen moeten beloven, geen gela- gen in haer Kelders of elders te fullen fetten, noch oock eenige Wijn aen de Weerden te verkoopen· op pcene als fraudateurs vande gemene Middelen te fullen werden gecalangeert en geftraft: Gcïijck oack de Weerden iüllen werden gliehandelt, die eenigen Wijn uyt de voorlz Kelders fullen Jjcbbeji gehaelti of door andere onder bedecte nmen doen halen, en fal oock d'een en d'ander voorfjne Dicnftboden moeten inftaen ende verantwoorden, Is wyders goedtgevonden en verftaen, datter voort- aen gene Wijnfteeckers, of foodanige die den. Wijn by de Oxhoofdenen mindere quantiteyt «f j koopen, eenige Kelders benevens, achter ertegen over eenige Herbergen fullen mogen leencn, m' ren pf kpopen, om met Wynen beleyt te werden, | die airede gehuyrt of gelcent zijn, m'cr íø.

ghebruyeken als termaendt van O&ober

^redatdeWyncng j£L «Mas fcytelijckf ·

de Officieren uytfoodanige Í^|Ñ¿& I len werden geweert, en de Gebruyckers *P*»r |

gecalangeert als fraudateurs van de gemfj a*-X fen : Des foo fullen de Eygenaers van 1« Kelders, beneffens, achter, oFttg^vt»! Herbergen ghelegen, en meteygen WJ föHer· Eedt doen, dat fy geneWynen aen de w ^ dcpB. bergen en fullen leveren als tydaf' ft behoofi blijcqueStrate, en daer van °en lmP". ty^J lijck fal wefen betaelt·, en fullen «igS^Sytfakkej den mede Eedt moeten doen, geefl *JL· íåÐâÀ-1 Kelders te iullen opdoen, als benoor|j ^J poft; op pcene dat d'een en dander, ç doende, daer over mfghelijcks als rra» ^ de gemene Middelen fullen gorden g ^t mede verboden, dat geen w ip««J vem^ wijn of Azijn met de ^Sftoa^ * te verkoopen, nochte oock ecny          ^

-ocr page 1146-

			Gemene Middelen van Zeelandt l beneficie Middelen· 'ι τ ορ
		„. ^m ofTofliiekens boven de ordinaire en sSs& c^dt^1 te νΎooren' ° °vg re; S«ei aflchry vinge van eenige Wynen of Bran- Segedaen werden voor enal-eer bewefen fal /n SaC de fel ve gearriveert zijn ter plaetfe daer ibinnendefeProvincie nae toe ghefonden zijn, Sandtsgherechtigheytdaer yanbetaelt, alles kpalablcAttellaten van de Pachters. En door Slatfcn Lande niet veel Perfoonen te vin- ïflzijn!· beqiiaem tot het doen van de College nndepachten, foo fullen de School ra eeilers van èDorpen ■ daer toe van eenige Pachters verfocht ziindc, gehouden wefen haer daer toe te laten em- ployeren, midrs daer voor genietende behoorlijck ai. Is mede góéd (gevonden en vcrflaen, on- derfieiijeke pcenedatgeen Molenaer of fijnKnecht cewgheygenGraön op fijn Molen fal mogen ma- len, veel min, gemalen zijnde, verkoopen : En fullen voorts alle Molenaers niet alleen, maer oock kciCnechts, immediateüijck na de gedane ver- rachtinge gehouden worden den behoorlijcken Eedt te doen. Is wyders goedrghevoriden en ver- tel te verklaren, dat oniè meyninge is ghevveeft, ennochis, dat de ν afte Goederen, verkocht uyt gerepudicerde Boedels, mede fullen moeten beta- len den vijftighilen penningh : En belangende het recht van de Collaterale fucceillen, dat het fel ve voorraen met meerder precijsheyt fal werden gehe- ven, fonder dat over dit Middel direcTrelijck ofin- direftelijck fal mogen werden gecompofeert, maer dar het fel ve geheel ende volkomen fal moeten wor- den voldacn, volghens de Staten en Inventariiïèn dieuytdciterfhuyicn deughdelijck ende met Eede ffifterekt, fullen moeten worden overghegeven in landen van de Ontfangers van het voornoemde Middel, die oock ipecialijck fullen worden be- cedight, over dit Middel, niet te fullen compoièren. En lullen in het toekomende niet hooger worden gheülarieert, als met drie tenhondert van't gene bj haer fal worden ontfangen. En om voor te ko- men de menighvuldige frauden, die in 't recht van 'ckleyn Zegel worden gepleeght, is goedtghevon- jen en veiitaen, dat de Stempels van de Zegels op jfelnitrumenten fullen moeten worden gheflagen, fonderdathetgeoorloft fal weien die met papier- «ns daer op te placken. En voorts dat geen Secre- ten noch Notariflcn eenige Inftrumenten ful- » mogen uytgeven, of daer van eenighe Copien Wecken, iehoon die in rechten niet en mochten ^en, als daer het Zegel is opgeflagen> oppcene ■* voorfz Ordonnantie begrepen : En fullen ™ergensgheen Requeften orRemonftrantien abd P°mcn' Vecl min daer °P gedelibereert, Li„ ^SSeüs^pgeilagen, uytgenomen van ir 'I j flcn en Kelken-Raden. En fal voorts 4'f , *oorfz Ordonnantie punftuelijck wor- ïcnrlT^ , fondcr daer omtrent eenige conni- ttit^gncbruyeken : Gelijck mede het Zout- %fim0rraenmete!,ralwerden geheven naer de ^deTle'i maernaerde Hoofden en hetghetal OfdonnlT · .' achtervolgens den inhoude vande nnantlc^eropgemaeckt.
					Eedt te doen by de Heer en van den Rade en Reecken-kamer , midtfgaders Officieren en Magiflraten van de Steden en harpen. TjjIer fweere ick de Tlacaten, Ordonnantim iJ-en Lijflen, β Generael als Tarticulier, op den epheve van de gemene Middelen, alhier indefe'Provincie, by de Edele Mog. Heeren Staten van Zeelandt\gemaeckt enge-emaneert) of hier naer te maecken en emaneren, wet ende getrouwe!ij ck te fullen onder honden en nakomen fo door mijn felfs, als diegene van mtjn huyfger fin, mitjgadersdefelve te doen onderhouden en nakomen, voor β veelfulcks van mijn Ampt en Officie is dependerende, finder defelve Mid- delen in 't geheel of ten deel te frauderen of gedo- gen gefraudeert te werden, direclelyck ofmdi- retielyck. Soo waerlijck moet my Godt Almachtigh helpen. Eedtte doen by de Brouwers, Wijn-* Jleeckers, Bierfleeckers en Herbergiers. TTIerfweere ick de Tlacaten, Ordonnantim ** £ en Lijfien {fo Generael als Particulier } op den ophevevan degemene Middelen, by de Edele Mog. Heeren Staten van Zeelant alhier in defe 'Provinciegemaeckt enge-emaneert, of wel hier naer te maecken en emaneren, te obfir- veren en onderhouden, fo door mijnfelfs als die in mijn Familie en ΊΧίεηβ zijn, en met namen denlmpoflvan . . . finder den felven te frauderen, dirètdelijck ofindireclelïjck, Soo waerlijck moet my Godt Almachtigh helpen. .. JEedt te doen by de Pachters en hare Medeflanders. TLJIer fweere ick de Tlacaten en Ordonnan- 4 -* tien op 'tfiuck van de gemene Middelen ge- maeckt enge-emaneert, ende met namen op den Impofidie by my gepacht ü,t e fullen obfirverem en naer komen, doen obfirveren en naer komen, fonder den felven door mijn felven, noch door yemandt anders te frauderen of laten frauderen* direclehjck ofindirettelijck, dat ick over myne gepacht en Impafi met niemandtfaï compoferen, direclelyck of indireffehjek, en dien-volgende geen quijtfcheldinge aenyemanden ir* t geheet of tendeeletedoen, noch doen doen, noch oock tegevengefchencken, veel min yemanden exi- meren, dan degene diefpecialijcken by het 18 t^Articulvan de Generale Ordonnantie werdeti uytghedruckt, maer den vollen Impofi ontfan- gen , fulcks die in degedruckte Ordonnantie is geflatueert. Soo waerlijck moet my Godt Almachtigh helpen.                         . , Accordeert met de vooriz Notulen. Jufim de Muybert. ExtraB

-ocr page 1147-

11 ίο               PlacatenenOrdonnantien 8. Boeck,        ι - 7' 'ExtróB' uyt de Notulen <van de Edele Mog, Heeren Stat landt, raeckendehetfehefubjeff. IndatedeneerflenUovembe ^Λη^

ί Ochmaels wefèndegedelibqreert op het rap port van de Heeren Gedeputeerden tot de beibignesvan de ghemene Middelen-, Is goedtgevonden ende verftaen te verklaren dat by de laetfte Verpachtinge ,van de voorfz Mid- delen , de meyninge van haer Edele Mog. nier an- ders en is geweeft, en noch jegenwoordighis, als dat in gevolge van de voorgaende Reiblutie en pra- Éfcijcque daer op gevolghtj van de Rij niche Wynen geen hooger Impoft als van de Franiche Wynen lal werden ge-exigecrt. Dat de Herbergiers de rey- fende Luyden die by haer zijn gelogeerd lullen mo- gen gherieven met een, of uytterlijck twee Soopen Wijn, om op haer reyiè te confu meren ·, Gelijck mede de geadmitteerdevrye Wijn-Kelders fullen mogen doen; blyvende voorts de Reiblutie vanden twee en twintighften der voorlede maendt in het reguard van de voorfz vrye Wijn-Κ elders en Her- bergiers genomen» in haer volkomen vigeur. Dat roortaen over al Boeck lal werden ghehouden van alle de Wynen die te Water werden aenghegeven, met expreflie van de namen van de Af-fchepers, imdtigaders van de Perfoonen, aen de welcke de vooriz Wynen lullen werden geaddreiïèert. Dat van alle de Wijn en Brandewijn die teSchepe in- gheilagen en binnen de Havenen, of die gene die lpele varen binnen de ondiepten, gheconfumeert werdt, 's Landts Impoft ial werden betaelt. Dat volgens de oude ufantie de afgaende Pachters aen deaenkomende Pachters fullen moeten voldoen den Impoft van de Wynen en Bieren, die nae den j

«ingangh van den nieuwen pach

vande.

haer generen met Wynen en Bieren T^ uyt te ilyten,bevonden fullen worden S?tft de Bieren, is goedtghevonden ende verfH** yeder nae fijn ioorte ial werden verimooft i^ brecder m de Ordonnantie begrepen E? P* met deiè veranderinge, dat den Iferel ήΆ dens voor den felven Impoft van vijfadfit Tonne fal mogen verhooght worden 883 dens, Dat ten refpeéte van de Brouwers Κ enMeufelaer voorkleyn Bier, Iferel tfigS bio-voorgoedtBicrgpreeckent, en daerriS yeder brouwte moeten betaelt worden' S voortaen e en Bordeaux en HooghlandtsOxh^ Bier fal moeten betalen als van oudrs, enSS andere Fuftagie naeradvenant: Datnietaltófo gene, die Bieren tot gerief van de Burgers rappen en uytilyten van vieren twintigh ftuyversen& beneden, vry fullen zij n van de verlioogingcniaèt oock die gene die Meufelaer ende iferel unlm Winckekjesaen Burgers tappen en uytilyten. De verantwoordinge van de pcyl van de Bieren fal φ ichieden in conformité van hetdertighfte Amci van de Ordonnantie op de Bieren ghe-cmanccfi. i En fal defe Refolutie tot een yeders nacrichtinghe met den druck worden gemeen gemaeckt. Accordeert met de voorfz Notulen, JuJïïsdêBujkrL

8. Naerder ampliatie ende Qrdorwdiuie 3 <van de Edele Mot. Btrm Staten van Zeelandt, dienende tot verbeterivge van den opheve wél$etniM \ Middelen van Confumptie , fo binnen de Steden als ten platten Lané> mtjjjiitts de CoÜaterale Succejfien. ïn date den drieën twintighjkn September 1Ö73.

achtervolgens defe en voorgaende Ordonnantien» als Tappers, Herbergiers en andere, t^sm ge-excipieert, moeten ghedogen, ghccniints ca fullen vermogen haer daer teghens te opgg maer altoos moeren ghereedc ftaen, fl/ai™ fulcks begerende, om die te laten ®^dcajj pcene dat de gene die fulcks fal hebbenghc^cygaf. kiekens ten profy te van den Ma^gS vijf en twintigh guldens, en vyMg; Neeringe gheinterdiceert worden. J a den Schout, Stadthoudcr, *&&$££ Stadts Bode niet en fullen konnen ° ζ\^. ren, omdepeylinge te doen, {oo^l.Mè ters als dan daer toe mogen nemen een         .^ Notaris. En alfoo de onkoften in WËg'- fj0 wegens het doen van peyl wathopgn r^. werdt verftaen, dat daer over aen ™^φ der, Schout, 's Heeren Dienaer, ο^1^ fal worden gegeven, ter arbitrage v- Magiftraten. j χ I. De WnynJCeldersii^nin^^p Ordonnantie, van de Herbeigennw

|E Staten vanden Lande en Graffelijckheyt van Zeelandt. Allen den genen die de- len fullen fien of hooren leien, Saluyr. 1)oenteweten-} DatWy delibererende over 'tmaintienenbeneficieren van Onfe gemene Middelea van Coniiimptie, goedtgevonden heb- ben te ordonneren, foo als Wy ordonneren by deièn. I.                     '..,,L· ·. ... TN den eerften, dat de tauxatie of quotifatie op -■-de Wynen noch fal worden ghecontinueert voor den tijdt van fes maenden, ingaende met den eer- ften Oftober . . . en cyndigende met den lae ften Maert . . .En dat vervolgens de Magiftraten van de Steden gehouden fullen zijn, de Pachters by de voornoemde quotifatie, fonder eenige conniventie, ooghluyekinge of verminde- ringe, getrouwelijck te mainteneren. II j Dat de kleyne Wijnfteeckers binnen alle de Ste- den en Quartieren, gene uytgefondert, en gene- ralijck o ver-al in Zeelandt, die minder als een Oxhooft Wijn of Brandewijn uytflaen, den peyl fulleniiibjeftzijn, en alle de gene die den peyl,

f-

veert werden en bly ven.

-ocr page 1148-

terneene Middelen van Zeelandt, Verbeteringe Middelen.

I I 11

X I.

IV. nateecnKraenmecfters binnen defe Provincie JeenVijn, Brandewijnen Azy η fullen mogen Snoeken, noch eenige natte Waren denim- Sfubjcft, mogengherept ofghcroert worden, LderkenniflêenBriefken van den Pachter, qn Srdefelre natte Waren daer en boven niet en ful- L mogen werden gewerektengefleept, als door te eedighde Slepers en Wijn-werckers j op poene

Α hbo onder pretext van Yericli Vleeich feer Wordt gefraudeert^ ibowerdt by delen goedtghe- vonden, dat den achtften penningh, foo wel van het Yerfch als Hollandts Vleeich lal worden be- ta'elt, en dat oock defën Impoft ial w orden vol- daen , van 't Vleeich dat in 's Landts Oorlogh- Schepen en particuliere Commiilïe-vaerders ofte Koopvaerders ial worden opgedaen en ingcllagen, ge-excipieert ibodanigh Vleeich dat voor Carga- iöen om te verhandelen, werdt mede-gegeven. XII Niemandt ial eenige Boter, vanbuyten inko- mende, mogen reppen of roeren, als met een Biljet van den Pachter; op poene van verbeurte. XIII. Den Impoft op de Wollc, Zydeen Goude Lace- kenen, midtigadersop de Zeep, fullen achtervol- gens de Ordonnantien werden ingevordert en be- taelt, en de Magiftraten van de Steden gehouden zijn daer naer in cas van dÜpuy t oppolïtie, recht en Juftitie te adminiftreren. X I V. Tot meerder beneficie van het Recht van Colla- terale Succeillen,fullen de Ontfangers van 't vooriz Middel gehouden zijn binnen de ics Weecken, dat ibodanigeErffeniflènghevalIen zijn, de Erfgena- men te lommeren tot het overbrengen van een Stact en Inventaris van de Goederen van dé Afghe- ftorvene, van welck haer debvoir, iy t'elckens in hec doen van hare Reeckeninge behoorlijck fullen do- ceren ; op poene dat fy anderfints voor yder Weke dat iy langer mochten komen te wachten, verbeu- ren fullen twee ponden Vlaemsj en foo de Erfge- namen mochten in mor α bly ven vier weecken na de gedane infinuatie, den Inventaris van de nagelaten Goederen over te leveren, fullen alieweecke dat het langer aenloopt, verbeuren vijf ponden VJaems. De Schepenen en Secretariilèn die over dit Middel werden geroepen, fullen gehouden zijn, op den, Eedt in den aenvangh van hare Bedieninge gcdaen, pun&uelijck te achtervolgen de Ordonnantien en Reiblutien daer op gemaeckt en genomen, ibnder daer van te helpen difpenferen, of daer toe eenige aenleydinge te geven : Suilende oock jaerJycksaen de Reecken-kamcr eenLijfte van alledeDooden in de refpedive Steden en Quartieren vallende, werden overgebracht, om haer daer van in het op- nemen van de Reeckeninge fan de Ontfangers van dit Middel te konncn bedienen. X V. Eyndelinge ibo ordonneren endc begeren Wy, dat alle andere Poinclen ende Articulen van Onfê Ordonnantie, op het ftuck van de gemene Midde- len ge-emaneert, en Reiblutien daer op gevolght, voor ibo veel die niet en zijn verandert, prajcyië- lijck fullen werden naergekomen, gepractiièert en ge-executeert. Aldus gedaen ende gearrefteert ter Vergaderinge van de Edele Mog. Heeren Staten van Zee- landt, in 'tHoff tot Middelburgh, den 23 September 1673. Ter Ordonnantie van haer Edele Mogentheden. JuftwdeHuj/bert. Placaet

van van's

ontrarie doende, daer over als Fraudateurs Landts Middelen te fullen worden geftrafc :

Gdiickoock op de felve poene geen Kraenmeefters cemge Koopmanfchap of Neennge in Wxjn,Bran- èvvijn of Azijn fullen mogen doen. Geen Wijn of Brandewijn fal mogen werden af- gdchreven, als met bekentmaeckinge van dena- jnen van de gene die de ièlve verièn t, als mede van èPlaetsdaerdicnatoegaet, en van dePerfoon, ècraen die werdt geaddreflèert; op poene, foo een van defe drie conditien manqueert, dat de gene diedacr van de verfwygers zijn, of wel ghemaeckte ofralfchenamen gebruyeken, daer over als Frau- dateurs van de ghemene Middelen fullen worden Ecftrafc.                                ■,.·'. VI. Niemandt en ial binnen cenighe Havens met Waren den Impoft fubjeit zijnde, mogen ver- nachten, fondcr den Pachter daer van kenniflè te geven} op de verbeurte van de iclve Waren. V I I. Burgermeefters en Schepenen van de reipe&ive Steden, fullen op de aenklachte van de Pachters, aen de felve kort en onvertogen recht moeten ad- miniirreren, achtervolgens deOrdonn: , fondcr daer van te deflecteren, ofte bly ven in gebreecke. En fullen oockgeen Burgermeefters of Schepenen, «enige fraude achterhaelt, gefaifeert, of elders in tewaerder handt gebracht zijnde, mogen ontflaen, voor dat den Pachter daer over in Judicio contra- werk, fal zijn gehoort, veel min, dat ghedulr Joude worden datyemandcfoodanigen achterhael- * of ghefaifeerde fraude den Pachter metghewelt «we komen te ontvoeren ·, op pcene van daer J^alsghcweldt-dadigers te fullen werden ghe- n,                  VIII. .degene die Meufelaer fullen Brouwen, en de ^uytofin-ilaen, voor Val of Keute, fullen ^overals Fraudateurs van degemene Middelen nï!3engeklaeght en geftrafc ; en faloock nie-

-~ren genieten of toeghelaten worden, iör^ ee-n EnseIfch °fte

ïtodi»hKooPman isgeweeft, of noctiïoude pne- rentezijn,

IX.

^f7??erΫMolenaer» nochte °ock Panne- mS?lflcdccr> fel F«" noch deel in de pacht * «ιΰ?'/™" 'l Zout moSen bebbenj oock 01 "m eygcn Neeringe vermogen te

clner van 't Gemael, tegens, en voor het

. «SS?· -«:;7S

ta

-ocr page 1149-

			iii%         5 ; PlacateiienOrdonnantieri. S.Boeck 5?; , "Placaet ennaerder Ampliaüe tot waintien endt executie van H (\ donnantien en Refolutien by de Edele Mog. Heer en Staten van..Zeelandt September i6jj gearrefleert? op den ophevevan deghemeneMiddelen t$$ fumptie, tot voorkominge van alle frauden enfuyckeryen, mitfgaders tot %- miniflreren van prompt e expeditie vanjuftitie. In date dén achtien/ip* \ta*' ber iÖ7f.               '                             V                               -T^i». de fdvekortelijck te expediëren, en totdiency,^ op den Wceckehjcken Dagh daer f«&23 ofdiederomdeveelheyt van faceken feS ten van nooden wcfen ·, wel waer te nemen fomu die om eenige oorfaecken na te laten, felfs oock met als wy Staets-gewyfe vergadert zijn, om vervol gens aen parthyen kort ende onvertogen Recht en Juftme te doen, affnydende alle dylayen en onno- dige termynen en uyt vluchten, al was het dat tmer drie van de Heeren van den Rade prxfcnc waren overmidts Wy verftaen, en defelve by dtfen au- thoriferen, om met fulcken ghetal ten principalen Vonmfle te Wyiên. Des foo fal geen Gecommit- mitteerde Raedt mogen fitten overeen iaeck , die uyt de Stade van fijn prsefentatie, ofuytherQmr- tier daer onder gereforteert, fal voorkomen, maer daer van ge-excufeert zijn en blyven; En foo wan- neer Parthyen te vergeefs by den Raedt fouden ko- men aen te houden, om te hebben behoorlijeke expeditie van Juftitie , foo fullen die haer daer over aen ons mogen addreflèren, om vervolgens daer in te wordengeremedieert nabehooren. I V. Alle executien foo van gegeven Sententien, als die paratelijck lullen worden gedaen, fullen ghc- fchieden doorghefworen Deürwaerders, mctafli· ftentie van den Officier van de Stadt of Plaerie daer fulcks fal voorvallen, die oock vervolgens gehou- den fullen zijn daer toe de heerlijcke ende iterefce handt te bieden, door hare Perfonen als Dienacrsj op poene foo wanneer fy daer van fouden mogen blyven in gcbrcccke of in weygeringe, daer over na gelegenrgeyt van faecken, het ongenoegen van j de Regeringe te fullen ghevoelen, en ten mtnften gehouden worden in de fchuldt, waerovec deexc- cutic fal wefen verfocht. Doch alvoorens eenige executien te doen,* de voorfz Deürwaerders daer van «α?ζΚ ven aen een van de volgende Schepenen ui^. den; diedangehoudenfiillenzijn^°^ ^ waerders en Executanten» des veriocBc^uuv' behulpfame handt te bieden. En foo wanneer eenigh exces van tfjj^fo mogen worden voorghegeven, en <b ^ haer daer over fouden willen bclvrarcni ■. de de felve haer deswegen moeten ^df- %$& Heeren Onfe Gecommitteerde Ra**^ ^ die by haer zijnghewelèn» of die ι ^ ^. voorkomen uyt eenige V^&Sl óntfa^* daen fullen worden door dm gj* ^ Generael, en Rentmeefters van WÏÏL· gfet- gemene Middelen, en ^]kn^J%JtJf houden zijn daer over aenftondts^^ ^ neren : Gelijck Schepenen ^7"^ doen Ά faecken dieincasvanexcesv^fmi^ over Sententien by de felve g^velcn' ^\cn *£ mogen voorkomen, blyvende οηα          #
		gdd

-ocr page 1150-

Gemene Middelen van Zeelandt, Verbeteringe Middelen,

ï 113

X I.

kJiien tijd: de ohtgonne executie ghefur-

Maer op dat aen d'andere zyde de Pachters in het opbeuren en innen van hare wectelijeke gepachte Middelen met des te meer feeckerheyt en geruit- hey t mogen gaen, foo verbieden Wy dat memand de voorlz Pachters qualijck lal mogen bejegenen met ichelden of lafteren, veel min met drtygen of fmy ten ; op poene dat die laetfte als gheweldigers, en die de Hooge Overigheyt vvederftaen, aen den Lyve fullen werden geitraft, en deeerfte met een Geldt-boete van twee hondert guldess, en verbodc van hare Neeringe, iöo iy eenjge dcen, voor den tijde van drie maenden ; Én werden de Officieren en Magiftraren vdn de Steden enPlaeden byócien ernftelijck belaften bevolen, dit Articul op deaen- klachte van de Pachters fonder aei-ficn van yc mand tegcnsfuleke quaetaerdige en geweldadige Ingeze- tenen getrouwelijck te executeren. XI I. Om dat Wy vernemen datfèer groffelijck werdt gefraudeert metdeWynen en Bieren die men te Water aengeeft ·, iöo ordonneren Wy dat daer te- gens ftridelijck ial werden gheoblèrveert het vijf- thiende Articul van Onfe Ordonnantie op de Wy- nen ghe-emaneert, dat is dat daer van foo wel den Import ial worden betaelt, als of die aen het Landt gedronckenwierde, ge-excipieert alleen die Wy» nen en Bieren die tot een vordere reyfe Zeewaerts fullen medegenomen worden. XIII. Geen Wijn of Brandewijn en fal mogen van de eene plaetiè na d'andere verfonden worden, als met bekentmaeckinge van denaem diefe affendt, van dePlaetsdaerdienatoegact, en van de Perfoon dacraendiegheaddrefleertis·, en iöo den Pachter echter by her aengeven eenighe fufpicie van fraude heeft, ial den Veriender mogen conilringeren tot nampriiïèmentvandenlmpoft, om daer van we- derom reftitutie te bekomen als hy ial bewelèn heb- ben waer de Wynen of Brandewynen, by hem ver- ionden, fullen zijn gebracht, en dat die aldaer den Impoilhebben betaelt, of met kenniflè van den Pachter opgeflagen zijn. X I V. Geen Herbergier fal de Wijn minder mogen uyt-tappen,als tot vijf ituy vers de Pinte $ op pcene van twee hondertguldens, endc verbodt van fijn Neeringe: Gelijck Wy mede wel icherpehjck ver- bieden , dat geen Wijnkoopcrs eenige ghelagen in hare Kelders of Huyièn lullen mogen letten, of den Wijn of Brandewijn met kleyne mate uytventen j op poene dat d'een of d'ander die contrarie deiên lal hebben ghedaen, als fraudateurs van de gemene Middelen fullen werden geftraft, en haer Neering voor een Jaer ontiêgh t. X V. Allöo de fluyekerye ten platten Lande onder de Herbergiers mede feer in fwangh gaet,* en dat het ichijntdathet hooge poenael van vijf en twintigh guldens, dat aen de Ambachts-Heeren toegeftaen is tegens de Fraudateurs van hare Parochie Accyv fen te mogen ftatueren, niet te helpen, foo fullen de voornoemde Ambachts-Heeren alle Weerden die de gerechtigheden niet behoorlijck voldoen, of haren taux daer op Ïy ghefteltzijn» het Tappen moeten verbieden, 6V                           De

die ώ&ζ·                γ. ι I,

Pachter of Colle- fraude fal hebben achterhaelt, of die

Qoo vanneeJZ ccniee

££r voor houden fal, en dat de Fuftage, Sacken, ilLcn andere faecken, daer medede rraude föu- S begacn, in haer gewelf lullen hebben ghe- : n cninbewaerderhandt, foocnial tielve Sscen Burgermeefter of eenigh Wethouder, „ochteoockdoor yemandt anders mogen worden "dagen, of van daer gehaelt, voor dat den Offi- cier Pachter of Collectem· daer op alvooren m jStkM werden gehoort : En of het ghebeurdc ^tdefelve voor de Rechters van deeerite inftan- nequamentefecümberen, en dat vervolgens de aenschaelde Goederen en Waren wierden ontila- Ki), en fy haer daer van aenftondts verklarende, teappelleren, foo fullen de Reclamanten haer aen- rellagen Goederen en Waren niet wederom naer Lermogen nemen, voor dat fy voor de Jichtmge van dien lullen hebben gettelc luffiiante cautie, om dier aen de waerde- van de ontflagen Goederen en Waren tekonnen verhalen, in cas die inde tweede iuftantieaen den Officier, Pachter of Collecteur als verbeurt mochten worden toegewcfen. VIII. , Gelijck OnfenOntfanger-Generael rechtheeft van parate executie teghens dePadhters en Colle- fteurs van de gemene Middelen, midtigaders hare Borgen en Medeftanders; iöo verklaren Wy, dat è Pachters gelijck recht van parate executie heb- ben en gebruyeken mogen tegen alle Inghezetenen die aen haer in cas van de fel ve Middelen yets ichul- dighzijn, alleen met die diftinéHe, dat den Heer Ontfanger-Generael fijn parate executie iöo wel aendePerfoonen als Goederen vermach te dirige- ren j doch de Pachters en Colle&eurs van de geme- ne Middelen, alleene van de Goederen van de In- ghezetenen, die haer iimpelijck over de vooriz Middelen yets fchuldigh zij η ·, des foo fal de parate executie van de Pachters niet langer duyren als drie eenden na de expiratie van hare pacht. γ_                                 Ι   -Λ. , Den Pachter of Collefteur, geaffifteert met een notaris, Deurwaerder,'sHeeren Dienaer, Stadts **ι Peylder of eenigh ander be-eedight Perfoon ^>gcfraude byavondt of ontyde ontdeckende, ^arthye werdendcgheloochent, fullen meteen »ac voornoemde Perfoonen op haren Eedt wer- gelooft, en daer op oock recht gedaen. JJ,fo ^Υ in Onfe gemene Middelen mede veel- m werden verkort, dateenige Pachters t'famen pj'hcn,enmet ten anderen complotteren, om de te£°p een v?Ien PriJs te houden. e« foo wey- wedoen gelden als het haer felfs goedt dunckt, «raltooraeefters van'sLandts Middelen te Oal« W il, n Wv«iet alleengeordonneert, Wet lZl°rdo"nc™ bydefen, dat alle en een fct^en ^Γ van loodanige complotteryen fullen ^odIy^ °"thoude«> maer dat oock yemandt

p&

°"de" ordende, daer over naghele-

ftaft, " Tan laecken aen, den Ly vc fal worden ghe

-ocr page 1151-

Pkcaten en Ordonnantien 8. Boeck.

πι4

X V I. Dó Brandewijn-branders en Stoockers van fterc- ke Wateren, fullen met geen kleyne Mate mogen fchenckenofuytleveren : En fullen oock de Uyt-

geordonneert, dat eenige Brouwers betrap dende, het Bier alfoo uyt te leveren, en Λ- ftekershet Bier met dé kleyne mate uyt te^

g< ne Middelen ·, en dat om defe fraude f^SS te komen, alle Brouwers onder £ede fullen^01 gebracht, van geen Bier te fullen uytlevcrenSf*

tappers van de Brandewynen, niet minder mogen inflaen als vijfthien Stoop t'effens, en dienvolgen- de geen mindere quantiteyt met Pullen of" ander· iints mogen halen ·, op pcene dat d'een en d'andcr contrarie defen Articuibcftaende te doen, geftraft fal worden met twee hondert guldens> en verbodt van hare Neeringe. XVII. Daer én ialin de Steden geen Wynen of Brande- wynen mogen werden vervoert, als door Slepers of andere Arbeyders, alle daer toe be-eedight, X V III Den Pachter fal vermogen te vifiteren ende te doorfoecken alle Schepen, Schuyten, Wagens en Karren van buy ten inkomende, oock de ordinaire Marft en Beiirt-fchepen , alvoorens den Schippers ofVoermanafvorderen, wat Wijn, Brandewijn, of Bier hy in of opheeft, dar den Schipper ofte Voerman oock anderfints fal moeten doen en ver- klaren ; fonder den Pachter of fynen Collecteür daer over eenighfints qualijck te bejegenen; en foo den Pachter dan meerder quantiteyt daer in ofop- gheladen vindt, als den Schipper of Voerman lal hebben verklaert en aenghegeven, foo fal foodani- gen Schip, Schuyt, Wagen of Karre weien ver- beurt , oock het ingheladen Goedt, dat bevonden fal worden niet aenghegeven maer verfwegen te 2ijn. XIX, De Pachters fullen boven dien t'allén tyden mo- gen gaen peylen de Wynen en Bieren die den peyl iubjeft zijn, lónder dat te mogen tegen ipreecken, veel minder beletten, of daer tegens eenige fey te- lijckhey t te ghebruyeken ·, op pcene als in het elfde Articul uy tgedruckt ftaer. XX. GëenBrandewijn-verkoopers, Wijn, Bierfte- kersen Tappers, fullen eenigen Wijn, Brande- wijn en Bier binnen hareHüyfèn ergens anders mo- gen leggen, als alleen in hare gewoonlijcke Winc- kels, Packhuyfen en Kelders , op pcene lbo bevon- den mocht worden eenigen Dranek elders geleyt of verfteecken te zijn, dat die fal ghehouden worden voor verbeurt, eniöodanigeInleggers als frauda- teurs van de gemene Middelen geftraft.

112

de foorte dat die is verimpoft en aeneeffev™ * Bierftekers,dat fy het Bier met de kleyne £t? en fullen mogen uytventen; En in cas de be-eedieh!

dcZegelaersen Bier-werckershaer inhetuydevc ren van't Bier met behoorlijck en komen tequvten" foo fullen dieopdeghefondeerde klachten van de Pachter werden geremo veert, ende andere in haer plaetsgeftelr. XXIII. Tot voorkoniinge van de groote frauden, die in het Gemael werden ghepleeght, foo ordonneren Wy by defen, boven Onfe voorgaende ordres, die in haer geheel bly ven, dat niemandteenigh Koorn ter Molen fal mogen fenden of brengen, noch op den Werf fetten buyten of binnen de Steden, ten zy het felve eerft verimpoft is, en daer toe hebben een Brief ken van den Pachter of fynen Collecreur, inhoudende de qualiteyt en quantiteyt van het Koorn} daer op yeder Brief ken fal moeten paffen; en om te verhoeden dat met een en het felve Brief- ken niet verfchcyde parthyen en hiogen worden ter Molen gebracht, foo fal yeder Briefken t'elckens moeten worden overghegeven aenden Molenacr, die oock gehouden lal zijn de felve BriefKens in een beilotenBus , daer toe in yeder Molen expres ge- hangen , te fteecken, ten eynde den Pachter die alle Weecke of veerthien Dagen j of foo dickmacl als hy begeren fal, mach komen nae-tellen* enficn of die over een komen met de quantiteyt dk aen hem, of fynen Collecieür, fal zijn aengegeven 5 op poene dat foo Wel de Molenaer als andere, con- trarie defes doende, fullen worden gheitraft vol- gens de Ordonnantie, als fraudateurs van de ghe- mene Middelen; als mede foo wanneer een Mole- nacr bevonden fal worden ander Koorn als dat hem van de Ingezetenen gebracht fal zijn, op fijn Mok te malen, en fal dienvolgchde oeck het Koorn dat hy felfs mocht hebben gekocht, niet mogen breec- ken. xxiv. Delnghezetcnen ten platten Lande wooncnac daergheen Molen en is, fullen ghehouden weien voor yeder fayfoen een Molen te verkiefen > en die gene die buyten tegenfpreecken feer verre zijn ge- zeten van de Molen van haer Ambacht, ende ter contrarie heel dicht by een Molen ftaende op een ander Α mbacht, foo en fal de klve daer ewn-w niet mogen ter Molen gaen, als toet kernn ƒ ' den Pachter, en dat van de voorfz verreateeiegL heytenmoeyelijckheyt om fijn Koorn daer re

XXI. Den import op de Wynen, Brandewynen en Bieren, fullen over het geheele platte Landt van Walcheren, als mede over andere Quartieren daer het beqUamelijck ghelchieden kan, yeder in een pacht worden verpacht, ghelijck tenreipe&e van het Gemael in Walcheren gefchiet. XXII Alfoo denimpoft op de Bieren fèerwerdtghe- fraudeertjdoor dien de Brouwers in plaets van Iferel foetBieruytleveren, en in plaets van Meüièlaer ièrel, ende in de plaets van Val Keuy te of kleyn Bier, ja het eenige foo grof maecken, dat fy beftaen in plaets van Meüièlaer goedt Bier uyt te leveren: Dat inlgelijcks groote fraude werdt begaen door eenige Bierfteeckers, die foo wel als de Herbergen de Bieren uyt tappen i foo hebben Wy by defen

ten malen, volkomemlijck komt te H^n' in cas den verren afghelegcn Molenaer, Jicn wel daer over'foude willen befwaren, lal π<·" wegen in alle redelijckheyt door den anderen lenaer moeten laten contenteren. X X V. Geen Molenaer fal Collecïeur van ftjftg van 't Gemael mogen zijn: Gelyck oockrucn»" fij η eygen Neeringe fal mogen pachten. ^

-ocr page 1152-

Gemene Middelen van Zeeland

1115 Landen en andere vafte Goederen,' Afghczefenen van dele Provincie toebehoorende, door dien de Rencmeeftersfodanige Goederen admiriiftrerende aen de Ontfangers van het voornoemde Middel niet aen en brengen , lbo wanneer door1 het affter- venvan degene, dies Goederen fy adminiftreren en ontfangen, het voorfz Recht voor Ons geboo- ren wordt, foo ordonneren Wyby defen, dat alle Ren tmeefters en On tfangers, of die de adminiitra- t'te van eenige vafte Goederen hebben, toekomen- de Afgezetenen van defe Provincie, lullen gehou- den zijn, aen Onfe Ontfangers van 't Middel van 't Coljaterael aen te brengen, lbo haeft eenige van de ièlve fullen gheftorven zijn, en voorts die ken- niflê geven, die lyhebben* namentlijck, of hare na- ghelatene Goederen ghedeyolveert zijn tot eenige Coilateraie of andere Ürfghenamen ·, op poene foo wie van de voorfz Ontfangers of Admiriiftateurs , het felve te doen fal nalaten, over'sLandts Recht van Gollaterael, dat daer naer bevonden fal wor- den dooribodanigen affterven ghebooren te zijn» ièlfs fal aenfpreeckelijck, en in voldoeninge van dien gehouden zijn-, Sullende Onlè Ontfangers alle neerftigheyt hebben aen te wenden, om dat te ontdecken, ende te achtervolgen, ibnder daer in eenige negligentie of ilapheyt te gebruyeken. XXXIII. Eyndelingh foo ordonneren en bevelenWy, daÊ Schepenen, die Wy tot judicature van de gemene Middelen hebben gequalificeert, haer injudicando na deninhoude van defen Placate, en Onfe voor- gaende Ordonnantien, op het ftuck van de gemene Middelen ghe-emaneert, fullen hebben te regule- ren, en dat de Officieren en Pachters alle vlijt en neerftigheyt fullen moeten aenwenden, om die beter als voor heenen te executeren, en vervolgens alle bedenckelijcke toelegh te doen, om de franden en lluyckeryen te achterhalen, ibnder eenige oogh- luyckinge, en daer toe oock getrouwe Dienaers te ghebruyeken, die buyten alle fufpicie van eenighe Collufie zijn, ghelijckWy de vooriz Officie- ren en Pachters by defen Onfen Placate daer toe wel hebben willen animeren, en den wegh meer- der als voor defen openen en bequaem maecken, fo om de meenighvuldige frauden en lluyckeryen te kannen achterhalen en ontdeckcn,alsdaer op korte en promptejuftitie te erlangen,konnendede vooriis Officieren ende Pachters allcnthalven vafte ftaet maecken , dat Wy de lelve daer by fullen maintine- ren, en het efre£t van deiè Onfe Ordonnantie ende toefegginge doen genieten, om allo niet langer de gemene Middelen te lïen vervallen, maer ter con- trarie tot hare behoorlijcke geldinge en waerdye te brengen, en daer door met den tijdt bequaem te worden, om de goede Onderdanen en Inghezete- nen in deextraordinaris Schattingen te verlichten,; die Wy om anders geen oorfaecke lbo leer extraor- dinairlijckmoetenbelaften, als omdat Onlèghe- mene Middelen door alle de geinventeerde frauden en lluyckeryen tot fulcken declin en verval zijn ge-. bracht, daer van Wy vervolgens foo feer wenichen en begeren dat de Autheurs ftrengelijck moghen werden geftraft, alfoo Wy al het felve ten meeften dienfte van den Lande, en Onlè goede Onderda-, nen en Inghezetenen alfoo hebben bevonden te be- , óV 2                     hooren.

XX VI. f en refpe&e van den Import op de Wage ordon- otnWydat de Maeckelaers, die parthyen tuf- fen de Koopluyden tfluyten , over Waren de tpage fubjecr. zijnde, fullen gehouden 2Ïjn den Kooper t'elckeris by yeder Koop te noemen, en „,n den Pachter bekent te maecken. aen             -"X\X VIL 5oo wanneer voortaen fal veribcht worden eeni- geleverantieof tranfport van eenige Goederenjfoo Lenen als Allodiael, lbo fal door een Biljet van (jen Pachter of fynen Colleéïeur moeten blijeken, dat het recht van den vijftighften penning daer van isvoldaenenbetaelt. XXVI IL             η Alfoo Wy worden gcinformeert dat den Impoft ïandeHoorn-beefteriende bezaeyde Gemeten in eenige Quartieren defer Provincie, over hetWin- ter-iayfoen, maer voor de helft werdt betaelt, foo ordonneren Wy by defen, dat de Pachters defen Impoft foo wel over het Winter als Somer-fayfoen geheelijcklullen hebben te innen, en de Ingezete- nen oock'alfoo te doen betalen, achtervolgens de Ordonnantie«, op poene als fraudateurs van de ghe- meneMiddelen aenghefien ende gheftraft te wor- den, XXIX. Alfo© de Hemmende Steden defer Provincie by èOrdonnantie van den Impoft op den Turffghe- maeckt, maer en is gegeven de helft van den vooriz Impoft, van den Turffdie binnen de gemclte Ste- en verblijft, en aldaergeconfumeert wordt,- ibo lalden voornoemden Impoft ten platten Lande, faiyten debefloten Steden, in alle Eylanden apart TandeSteden verpacht, en alleen voor deProvin- degeprofiteerr worden. Om te beter te remedieren teghens de frauden, deinden Impoft op de Boter werden ghepleeght, iöo ordonneren Wy dat de Schippers van buyten defeProvincie eenige Boter inbrengende, gehou- den fullen zijn in handen van den Pachter of fynen GolleCteur, te verklaren hoe veel, en watquan- Neyt Boter fy in haer Schepen hebben gheladen, gooren al-eer fy in eenige Havenen defer Provincie Men vermogen te vernachten, met uytdruckinghe tolden Naera en Toe-naem van de Perfonen voor JöBieeckcninge fy de Boter brengen, ende aen } !en d'eisgeaddreflèert, en ibnder oock dexjuan- tteyt Boter by trappen of parthyen op verfcheyde TOe noemen , maer t'effens, entefamenj en m echter alsdan de voorfz Boter niet mogen «J> voor dat fy daer toe een Biljet vanloflinge 2«η Pachter of fynen Collefteur, fullen hebben

t

«omen Sooi

XXXI.

6ldefTann?Creenigc Boterfal wefenghcIoft' fo° SW "*etmogen werden vervoert, als door j*PC*j of andere Werckluyden, alle behoorlijck ^j^ be-Cedighti op pcene dat de Overtreders W* V00rSaende Articul, fullen worden ge- Middelrte" ^ei^ra^ a's fraudateurs van de gemene Icn> achtervolgens de Ordonnantien. ■ Α1Γ xit                   X I I· l^elntrKlbevindendathetRechtvan 'lColla" 1 be«oorlijck en werdt gevordert, van de

-ocr page 1153-

Pkcaten en Ordonnantien; 8. Boeck.

Ι' Μ β

Aldus ghedaen ende gearrefteerc ter V j ringe van de Edele Moe. Heerpn sl^ds' Zeelandt,i„-tHofft§, MiddelHF£ .- achtiertden September 16;y, ^ m Tei Ordonnantie van de hooeh- gedachte Staten.          ■ JufiwdeUuybett.

Jhooren. Ende op dat niemandt van defc Onfè Or- donnantie, wille en begeerte, eenige ignorantie fou- de mogen pretenderen, foo ordonneren Wy, dat defèn allomme fal worden gcpubliceert endegeafli- geert daer men gewoon is in Ons Gebiedt publica- tie en affi&ie te doen.

Extrafi; uyt de Notulen <van de Edele Mog: Heeren Staten van Zee- landt, raeckende het beneficierenvandé Gemeene ^Middelen. In date den f thienden September 1679.                                                               :'{■,

10,

Steden ofte Plaetfen daer tegens eenighe contrarie gewoonte mocht wefen ingekropen endeeeprafti fcert, die haer Edele Mog, by defen te nictedocfl* en daer tegens alle de voornoemde Speciën van Wijn, Brandewijn, Bieren en Gemael, brengen in het fpoor, en nae den taux en regel in de vcoriz Or- * donnantien begrepen ende uytgedruckt: Suilende 1 den voorfz Eedt gedaen worden van voorde tot woorde als volght. Eedt by de Pachters te doen. TCk beloove enfweere, datick mijn precife- ^ lijck fat'reguleren naer de Ordonnantien enit Refolutien vande Edele Mog. Heem Staten van Zeelandt op den Impojt van de Bieren ge- €maneert ende genomen, ende dat ick daer van den vollen Impofl naevolgende de Ordonnan- tien, finder eenighe verminderinge ofte ver- fchooninge van yemant , van aUeeneenyder f fal invorderen, en dat ick voorts niet en fel r doenj ofte ondernemen, datfoudehnnmfirec· ken tot naedeel vande Ψ'achters van het vol- gende Sayfien. Soo waerlijck moet my Godt Almachtigh helpen. ï)en Eedt OP den Impoft van ie Wynen fal ghedaen worden metèi ampliatieifoo als hier met Rotntp letterenfiaet uytgedruckt., TCk beloove endefweer e, dat ick mijnpruift· J-lijckfal reguleren naer de Ordonnanwtem Refolutien vande EdekMog: Heeren Staten van Zeelandt op den Imfofl van de Wynen g^ emaneert ende genomen, en dat ick mr denvoUenlmpofinavolgendedcOrdonnmw finder eenige verminderinge of-v^om&h vanyemanhvm alle en eenyderfai^dM die op geene tauxatie van ettehjeke uxn denw|nenzijngeftelt,volgenshet fe*, Articul van de Ordonnantie van den ^ den Martij 167*, «^^jSJV fevende Articul metenhouden · W» # voorts niet en fal doen ofte "*f«**fa foudekmnenjtreckentot naedeelwnttr ters van het toekomende Sayjoen. j. £00 waerlijck mo« «ny GodtAl^ helpen,                                    P«

lOortgegaen zijnde tot het derde poin£t van befchry vinge, raeckcnde den opheve en CollecTre van de CoUaterale Succeffien j is by allede Leden daer in eenparigh ge- feöniènteert, lbo als daerin geconfenteerr wort by defen, voor den tijdt van een geheel Jaer, opghé- lijcken voet ende ordre als in den ν oorleden Jaere, en wel fpecialijck dat gecne Inventariflèn van eeni- ge Boedels het recht van Collaterael lubjeit zijnde, lullen mogen worden aengenomen als by folemnee- len Eede geverifieert: Ende fullendeHeerenvan de Reecken-kamer wel toefien dat in het; opnemen van de Reeckeningen van de Ontfangers van de CoUaterale Succeffien, geene poften mogen wer- den gepafïèert, als die metbc-eedighde Inventarif- lèn worden gejuftificeert, ende dat oock alle Obli- gatien en Rente-brieven loopende tot lafte van de Provincie, volgensvoorgaendeReiólutien', fullen 2ijn getauxeert nae haer volle Capitael, die in eenige Sterf-huyfen ten overlyden van dePerfonen lullen gevonden worden, fchoon dienaderhandt ende voor het formeren vande Inventariflèn moch- ten zijn verkocht. Gelet op het vertoogh en verfoeck van den Lieü- tenant AdmiraelBanckert; Is goetgevondenende verftaen, dat vande twaelfponden Vlaems, die gemelten Lieu tenant Admirael voor fijn vrydom van den Impoft van de Wynen jaerlijcks bétaelt, aen den Pachter ten platten Lande lal worden gege- ven ten advenante van een Oxhooft Wijn, voor confumptie op fijn Buy ten-huys, ende het refteren- de Van de voorfz twaelf ponden Vlaems aen den Pachter binnen Middelburgh, volghens reiblutie vandenRaedt vanden ièventhienden Julij Iaetft- leden j het welcke alföo lal werden gheobferveert, ende de Pachters opdeaenftaende verpachtinghe aengefeght haer daer nae te reguleren. Den zi September 1679. TSnae het gedane Gebedt, naeder gedelibereert *op het doen van den Eedt, ende ftellen vanden tijdt tot de Verpachtinge van de Gemeene Midde- len ·, ende vervolgens goetgevonden ende verftaen, dat alle de voorfz Middelen lullen verpacht worden voor den tijdt van een geheel Jaer, ende dar oock de Pachters ende hare Medeftanders fullen worden be-eedight om de Impoften op de Wynen, Brande- wynen, Bieren, Gemael, enflaen van de Beeften, riaer-volgende den teneur van de Ordonnantien op die Middelen ge-cffianeert, in te vorderen, lönder daer van te difpenferen , fchoon binnen eenighc

-ocr page 1154-

Gemene Middelen van Zedandt, beneficie van de Middelen.

χι ι

De Vergaderxnge onderricht zijnde, dat de tauxa- > fchreve Accyfen ende Particulen kernen af teeyp • jaef op de Herbergen en Tappers in de Steden fchen, als wel in het leven van hare Mans, alsvry

ingeftelt, achtervolgens het levende Articulvan^Ordonnantie van den achtienden Martij 1072, ietbehoorlijck en wordt ge-executeert, door dien feshens de klare en duydclijeke woorden van het vWlz Articul, aen eenighe Tappers remifiïe van \c voorfz tauxatie wort gegeven, als fy onder Eede «Hen verklaren , foo veel Wijn als de tauxatie mede brenght, niet te hebben geconfumeert \ Is na deliberatie goetgevonden ende verftaen, dat foo- dmige Remiflien zijn enckele conniventien, ende dircftelijck ftrydigh tegens het voorfz levende Ar- licul) en vervolgens als noch te ordonneren, dat jiiemandt Wijn ial mogen tappen in de Steden van iMiddelburgh en Vullingen, ten zy den Tapper of Herbergier inftaet voorden vollen en completen Tappers Impoft van fesOxhoofdcn Wijn in 't Jaerj jnde Stadt Zierickzee voor den Impoft van vier Oxhoofdcn * ende in de Steden van Goes, Tholen ende Veere voor den Impoft van drie Oxhoofdcn, iet zy defelve Tappers of Herbergiers foo veel jaerlijcks eonfumeren ofre niet, ende die van haer veygerigh mochten, welen of worden , haer de voorfz onderfcheydene tauxatie te onderwerpen, ende die vervolgens te voldoen, fullen uyt 't Wijn- tappen moeten fcheyden, en haer Krans of Teyc- keu ingehaek worden. De Vergaderinge daer en boven onderrich t wor- dende, dat in eenighe vrye Wijn-kelders Gelagen worden ghefet, tot groote fraude van 's Landts Impoft op de Wynen, oock naedeelendeonder- kraypin^e van de Herbergiers » contrarie haer Ed: Mog: iterative ordres en bevelen daer tegens ghe- <kn j Is goedtgevonden ende verftaen , dat de Houders van de voorichreve vrye Wijn-keldcrs ecnige Gelagen in hare Kelders lettende, of doende tegen den inhout van haer Edele Mog: Ordres ende Refolutien van den twee-en-twintigften September cneerften November 1670, geftraft fullen werden ïlsFraudareurs van de Gemeene Middelen, achter- volgens de Generale en particuliere Ordonnantien op den Impoft van de Wynen ge-emaneert, ende dat daer en boven ibodanighe Wijn-kelders voor tiermaenden lullen moeten gellooten, endefon- oer eenighe uytleveringhe van Wynen moeten Myrai. Ende om dat niemanteenige ignorantie van dele Refolücien,raeckende de Quotifatie van de Wijn- oppers, ende de voorfz vrye Wijn-kelders, en bochten komen te pretenderen, foo fullen de twee joor-gemelte Refohmen in alle Vierfcharen daer ^aenftaende Verpachtingen fullen worden ghe- P$» tenaenhoore vaneenyder worden voorge-

geweeftzijnde van alle Stedelijcke laften; Is goet- gevonden ende verftaen, aen de HeerenvanMid- delburgh te recommanderen, daer tegens te willen vooriïen, ende alle löodanige Weduwen, lbo lan- ge die niet wederom hertrouwen aen Perfonendie vrydom niet hebbende, te laten jouiflèren ende ge* nieten alle iöodanige vrydommen en exemptien als hare Mannen, ten refpe&e van de voorgemelte Fun&ien in haer Ie ven hebben genooten, enfulcx by de verpachtinge van hare Accylèn aen de Pach* ters bekent te maken, het welcke gernelte Heerert van Middelburgh aengenomen hebben te doen. Oen %6 September 1679. Λ Liöo haer Edele Mog: in 't lèecke bericht wer- ■^den, dat door de vrye Huyièn ten platten Lan- de, die gelegen zijn onder een Ambacht, ofte op lèeckere Gemeet getalen, onder geen Parochie of Ambacht gelbrteert daer geen Molens en ftaen, en die derhalven de vryheydt hebben een Molen voor haer te verkielèn, grooteen menighvuldige frau- den worden gcpleeght, door dien door haer geen keulê van een Molen wort gedaen, foo als noch- tans by iterative Reiölurien ende Ordonnantienis geordonneert dat geichieden moet* Is goetgevon- den ende verftaen , dat alle Huyièn, ftaende op eenigh Ambacht daer geen Molen en is, ofte op feeckere vrye Gemeten, die de keuiè hebben om ter Molen te gaen daer het haer goetdunckt, eene vafte en lèeckere Molen voor her>aenftaende Say- foen voor een geheel Jaer, fullen hebben te kielen, daeropfy haer Granen fullen moeten laten breec- kenA ende op geen andere, op poene foo wie jn gebreecke ial bly ven, een iöodanige Molen te kie- len binnen de aenftaende maendt vanO£tober deiès Jaers, daer over lal verbeuren j te weten yder huy s de femme van thien gulden, ende voorts alle maen- den vijf gulden, foo lange de lèlve van des te doen rullen bly ven in gebreecke: Suilende deie Relblu- tieinalle Vierfcharen daer de aenftaende verpach- tinge lal worden gedaen, ten aenhooren vaneen yder werden voorgelelèn, ende daer op in casyan calange Recht endejuftitie gedaen. Den iS September 1679. TS na deliberatie goetgevonden ende verftaen, dajt * voor dit aenftaende Sayfoen de kantige ofte vefr dorven Wijn, daer van het blijekt 's Landts Impoft is betaelt door Borgersgeen Herbergiers zijnde, ftoop voor ftoop jegens andere Wijn fal moghen worden verwiflèlt, doch daer onder nietghereec- kent de Moer van Wijn, die derhalven in geen verwiflelinge fal mogen worden gebracht. Aen de Beurt-fchippers wordt tot naeder ordreghepermit- teert Wijn ende Bier, vry van Impoft ter confump- tie op hare reyien mede te nemen,doch anders geen. Den Impoft van 't Gemael van Broot en Beièhuyt, dat Schepe gebracht wort om over Zee te vervoe- ren , ial moeten betaelt worden daer de uytreedinge van de Schepen gedaen wort* allegemalen Meel dat uyt Vlaenderen ofte van elders uyt de naebuy- rige Quartieren op Stroom t'Schepe ghebrac(it wordt, ipnder aen den Pachter van 't Gemael daer de

ende daer op incas vancalange Rechtende

Jüftiti

egedaen.

Den 23 September 1679. f\Lfoo iterative klachten zijnghedaen, dat de ticulen die deHeeren

dr

and v^n belandt is heffende op de Wynen ende ia d* J?ecicn»Van de Weduwen wekkers Mans RJl Committeerde Raden, Admiraliteyt, . «Ken-kamer, ende Raden van Vlaenderen heb

-ocr page 1155-

ïfji

Placatcn en Ordonnantien. 8 Boeek;

de Schepen t'huys hooren aen te geven, fal niet al- leen wefen verbeurt, maer lullen foodanige Inbren- gers en hare Meefters met een dubbele boete van Fraude geftraft worden * en fullen de Pachters j om fodanigefrauden te ontdecken, allen tdelegh te Water ende te Lande mogen maecken. De KeUfe die Landtluyden, onder geen.Molen wonende of ftaende, van een Molen fullen moeten doen, vol- gens Refolutie van den %6 deler loopende maendt, fullen hareghedanekeufede Pachters, yeder van fijn Quartier moeten bekent maecken, binnen den tijdt, en op de boete in de gemelte Refolutie ver- nielt. Aengaende de Bieren lullen de Brouwers en Bierfteeckers onder?Eedt worden gebracht, dat fy geen Bieren van hoger prijs fullen mogen uy tge-

ven, als conform het Biljet daer op die &;„ geven. Van de Brandewijn fal a]leen vierft^" van de Stoop werden geheven. Dè ot»™»--. U^ers

Wijn-koopers fullen met een Stoop koelei8r t'effens mogen uytilaen. De Koopluyderi JS Kelders of Packhuyfen, die aen hareHu?fen Η zijn i Wijn of Brandewijn inflaen, fullen den jaerhjekfehen taux als vrye Wijnkoopers moet betalen. Geen Wijnpf Brandewijn en fal \neZ Havenen van de Steden mogen vernachten f η behoorlijcke bekent-maeckinge en aengeviwJl dePachters. ·                    p          8c«ngcaen -.:...>■ . Accordeert met de voorfz Notulen. JtifiwdeHujien,

-l J

en.

Ordonnantie, volgende den wekken ten behoeve van de gemene Sak over-al'ten platten Lande'van Zeelandt, denlmpofi op de Gebrandewpien, van wegen ende volgende den confente van de Staten van den felven Lande > eehevai fal werden. In date den drie en twintighflen September 163 7. gebruyeken, ten zy dat fy 't felve den Collcdreiir of Pachter eerft en alvoren aenghegeven, endedacr van hem den behoorlijckcn Impott betalen of doen aentcyekenen heeft, om na advenant hy binnen die weecke üytgheileten fal hebben, betaelt worden: Al op de voorfz boete, te innen ende te gaen als voren.

II;

'lYi

}En voorfzvan alle deAnnijs, Gdierghelijchoopt, 'tzy dat d

Meed, Tarwe, Rogge, of andere Greynen, als 'Annijs, Venckel, Genever-befien, of vaneenige Moeren of andere fpeceryen en materyen hier bin- denden Lande gemaeckt, of van buyten gebracht Zijn; te weten, vanelcken Stoop (te reeckenen naer de Mate van de plaetfe daer die geconfumeert werdt) ièfthien ftuy vers ·, van alle Mate meerder of minder te reduceren naer advenant.               ''. 7 ν,·;·! Ι/1 :: Ende omme te voorkomen alle fraude die hier inne fouden mogen gefchieden, foo en fal van nu voortaen by niemandt, 't zy Man of Vrou, in Zee- landt eenige Brandewynen uyt de vooriz Materia- len overgetrocken of gebrandt mogen worden van Wynen, noch van wat Moeren of Materie dat het zy, ten zy dat hy eerft ende alvoren kome by den Colle&eur of Pachter, en hem laten opteeckenen, en in hande van de Magiftraet, ten overftaen van den Pachter, Eedt te doen, dat hy alle weecke by de Colle&eur of Pachter kome, en hem by den ièlven Eedt verklaren fal, hoe veel Brandewijn hy van die weecke gebrandt, ende daer van verkoch t ende geilecen heeft, 'tzy by de kleyne Mate of grote, omme daer van volgende de Ordonnantie, den ïmpoft ontfangen te mogen worden j op de boete van drie ponden Vlaems; te gaen een derden- deel ten behoeve van den Officier of Deurwaerder, die d'executie doet, een derdendeel ten behoeve van den Pachter, met den Armen half en half, en het derde derdendeel ten behoeve van denAen- brenger, III. Item, foo en lal oock niemandt, vanwatquali- tey tof conditie hyzy, eenige Brandewijn van buy- ten komende, mogen indoen, 'tzy om de felve in 't gros, of by kleyne Mate te verkopen, of feifs te

·, j y Ende omme te beter alle fraude te verhoeden, fo en lullen geen Schippers, Schuytvoerders, nochte Wagenaers, eenige Brandewynen uyt hare Sche- pen, Sc'huyten, noch van hare Wagens mogen ontladen, noch oock de felve reppen of mam, noch oock in yemandts Huys mogen by yemandt ghebracht nochte ontfangen werden, 't zy by ken- niftè ende wete van den Collefteur of Pachter; op de poene en breucke van dertigh Schellingen Vlacms, ib wel by den brenger, als diefe ontfanghr, daer over te verbeuren, fo dick ende foo nieemgl· inael hy bevonden fal worden fulcksgedaen te heb- ben , te innen ende te gaen als voren. Sullen oock geen verlegen noch bedorven Bieren, Wynen noch Wijn-moeren mogen inne doen, om Gebrande- wijn af te maecken, fonder voorweten ende conffflt van den Pachters refpedivo op pcene van drie ponden Vlaems, ende de verbeurte van de VV ynen» Bieren en Moeren. Endeen fullen geenBrandewijn-maeto of Brandewijn-branders eenige Wynen noch f^n mogen inne leggen, ten zy fyluyden eerft enae a vooren daer van behoorlijcken Impott fo van Η ncn aen den Pachter van de Wynen als vanloer» ren , aen den Pachter van de Bieren bctaei fullen hebben, ende daer af't Biljet «**£ξ fullen hebben ontfangen. Ende om detraw1 defen voor te komenfwert alle Brouwers vloden, eenige Brandewynen te maecken, ende α kopen ■ op pcene als in de Ordonnantie oe refpeftive is begrepen. Ende ^tadeK

en

verlegen Wynen, midfgader

, blyvendc

£**

van den voorfz ïmpoft vry zijn

nochtans

-ocr page 1156-

Gemene Middelen van Zeekndt 3 Brandewyneiv           f tfê

liet vierde Arrkul Aier vooren ver-

Sonnen opgangh : Ten weJcken tyden denPachl ter fal mogen gaen metten gefworen Wijn-ichroyer of Wijn-verlater van der Stede of VIëcke, ende den regen woordigen Colle&eur of Pachter ( des verfocht zijnde) gehouden iullen weien hem te ailïfteren, ten huy ie van al de gene die haer generen met Brandewijn te tappen ende te ilyten, de Bran- dewynen die iy aldaer bevinden fullen, doen pey- len ende aenteyekenen, om van henluyden t'eJcke Weeckc den behoorlijcken Impoil, volgende de/è Ordonnantie, ontfangen te mogen worden, I X. Van deièn Impoil fal nicmandt vry noch exempt zijn, dan die in de Generale Ordonnantie ilaen begrepen. Aldus gedaen ende gearrefteert ter Vergaderinge van de Edele Mog. Heeren Staten van Zee- landt, in 'tHoff tot Middelburgh den ?| September 1637. *                                                                                                                                                                                        -y                             . ■'■■■ Ter Ordonnantie vande ièlve. ; CStaefveniJJe.

in

,,ochrans eifc

V I.

lienvangclijcken de gene diem eenige Steden, *u' 0f vJecken, fullen komen om Brandewijn ^deoopen, 't ièlve niet mogen opdoen,fonder wan eeril en alvoren betaclt te hebben den be- keken Impoil aenden Pachter ofColledteur ï°°nen de Steden, Dorpen en Vlecken, daer fy ffelve Brandewynen builen willen verkopen, of ininftcn den Pachter of Collecieur daer van ge-

cc hebben,

onfenteerc

■V I I.

So wie Pachter blijft van deièn vooriz Impoil, ai gehouden zijn t'eynden alle maenden te betalen v;omptoire van den Ontranger, een gherecht fefte-parc van fynen beloofden pachtc, of by ghé- treeeke van dien, ial den Ontfangcr 't ièlve mogen doen executeren en innen aen den Pachter of iyne

naer vermelden ende inhoudt van de Ge-

B

nerale Ordonnantie, VIII. Ende fal de Pachte van deièn Impoil ingaèn den cerften Ocbber ♦ . > eerftkomende, met der

Wyneri.

O rdonnantie voor de ColleBeurs of Pachters van den Impofi van de Wynen, volgende den wekken ten behoeve van degemene faecke in den Lande van Zeelandt denghemenen Impofi op de Wynen geheven endegemnet fal veer den, van- wegen ende volgende den confente van de Staten des f elven Landt s. In date den drie en twintighfien September 163 f.

IZ.

Sereeiche Secke-boot ial betalen, foo wel ten re»1 fpecte van de Tappers als Burgers twee hondert ftoopen. De Canarie pype hondert en vijf en tachtigh ilopen. De Pierre Semenes Pype hondert en vijf en tie* : . ventigh ftoopen, D'Anjou-pype hondert en tnegentigh ftopen. De Charante-pype hondert en tiêventigh ilopen De Conjack-Pype hondert en tfèftigh ilopen. Het Toifans Oxhuoft hondert en vijf en dertigh ftoopen. Het Pomfoens honderten twintigh ilopen. Het Bordeaux iesen tnegentigh ftopen. Het Sain&e Fois of Liborne vijf en tachtigh ito» pen. Het Hooghlandts tiêventigh ilopen, Coerten tnegentigh ftopen. Orlcantfche Wynen tnegentigh ftopen. Een Tiersken vijf en tieftigh ftopen. Dit alles te verftaen, 't zy of de voorfz Fuilagieri gekocht werden foo die uyttter Zee vallen, of van Wijn-kopers. V I Doch en fal niemandt ecnigheTonnekensghe^ bruyeken, dan die behoorlijckghe-yckt zijns o|» de verbeurte van de Tonnekens ende de Wijn» midtigaders de boete van thien guldens. VII. Den Pachter ial aen handen van de Cominiila* riffen den behoorlijcken Eedtdpen, dathy» noch niemandt

I. 1 En fal den voorfz Impoil: betalen van èlcke 1 Stoop Rhijniche of Spaenfche Wijn, te J rekenen naer de Mare van de Plaetiè daer diegeconiümeertwerdt, die by deTap- pejsopgedaen ial werden ('t zy dat die voor drinck- Wijflofflete-Wijningeleytwerdt) fes ftuyvers, toren't gene by de Steden daer op geitelt is. II. Van elckeftoop Franiè Wijn, 't zy root of wit, lidtfgadersvanMee die van Honigh ghemaeckt *ore, fes grooten fes my ten Vlaems. III. Item, fullen de voorfz Pachters ofCoIlecteurs Pfkenlmpoft ontfangen van allé goede Wynen JebjrdcGebrandewijnmaeckers, ofWijn-bran- ^ingcleytofopgedaen fujlen werden, volgende *f vijfde Articul op den Impoil van de Gebrande- "Jigcmaeckc. n                     IV. ^cs fullen alle de Burgers, Inwoonderen , en Jnczetenen C geen Tappers wefende, Drooge- ζψ houdende of Wijn verkopende ) foo bin- nen urcden als ten p,atten Lande'van dc wy- ftn' λ ' ^e^yvoorbun eygen Familie inleg- 'SritCOnfumeren» v°!ftaen, midrs betalende liiiJκ ι ^00P v^oro°ten > van Spaenfche ende jniche Wynen elf grooten van de iloop. Rn                     -             V· ®mtt°m dat m^s"ver^aEidt te weeren , op wat *örde Va? ftooPen yederFuilagefalghereeckent n> ioowerdtexpreiTeJijck verftaen dat een

-ocr page 1157-

			Placaten en Ordonnanticn. 8 Boeck
		II Ztf niemandt van iynent wegen anders dan de volle ge- rechcigheyc vaft defen Impoft fullen genieten, en dat hy» noch niemandt van iynent wegen daer van inet niemandt en fal compoferen of conniveren in ceniger manieren, als volgende het Formulier, ghefteldt achter de Generale Ordonnantie , op poene van felcke reyiè, bevonden zijnde, te verbeu- ien vijf en twintigh guldens, ibo wel by den Pach- ter,fijns laft hebbende, of onder winders van dien, als by de gene die met defelve de voorfz Compolï- tie fullenaengaen, de hel f tot profy te van den Aen- brenger, ende d'ander helft tot profy te van den Of- fïcer ende Armen. V * I L 1 Ende om alle frauden en bedrogh te verhoeden, fo en lal niemandt, van wat qualiteyt of conditie hy zy, eenighe Wynen uyt de Schepen, Schuyten, ,Wagen, Karren, Packhuyfen, Kelders of andere 'plaetlèn daer die zijn, mogen brengen, uytfetten, GVeriètten, opflaen, of eenighfints traaiporteren, wercken, of doen vvereken, of indoen, of doen doen, 't zy of de Wynen buy ten 's Landts in an- dere Provinciën, of oock van d'eeneStadt ind'an- dereghevoert lullen werden, of binnen de Stadt blyven, dan by den ghefworen Roeyers, Wijn- veriaters, of andere gezworen Wijn-werckers, die de lelve niet en lullen mogen wercken, voor ende al-eer hun gelevert fal zijn een Biljet by den Colle- éteur, Pachter, of hare Gecommitteerde getcec- kent ·, op de boete van veertigh guldens t'elcke réys opelckftuck Wijn 't zy groot of kleyn reverbeu- ren by den genen die contrarie doet of laet doen, en dat boven de verbeurniilè van de Wij ti. Maer en fullen geen Groiïïers, Kuypers, of hare Dieniï- boden, Biljet mogen halen; op de boete van xxv. guldens : Wel-verftaende dat de Wynen die op 't ftroome van een Schip overgeiec worden in 't an- der , om ftracks over Zee buy ten 's Landts gevoert te worden, lullen mogen overgeiet worden by hec Boots-volck na ouder gewoonte; midrs nochtans eerft en alvoren hebbende een Biljet van den Pach- ter, op de verbeurte als voren. Dies werdt de Ma- giftraten van de Steden ghecommandeert, dat de gefworen Wijn-werckers alle jaren haren Eedt ver- nieuwen , en dat in 't kiefen van de fel ve gelet wer- de op die gene die lelèn en fchry ven konnen. I X. Wclcke Biljetten inhouden fullen de qualiteyt ende quantiteytvande Wijn, die de gene die het Biljet haelt, gehouden falwefen te verklaren, en des verfocht zijnde, by fyncn Eede 't fel ve te fterc- ken, ende dat den Wijn-werckers overleveren, omme by henluyden den Collecteur of Pachter ge- reftitueere te worden, met verklaringe of'tlèlve ftuck Wijns conform gewceft is den Biljette, om Jjj fclve op lijn Regifters te mogen aenteyekenen. X. Item lbo en lal niemandt, wiehyzy, eenighe ."Wynen mogen brengen of wercken binnen ymants Huys, Erve, Schip, Schuyten, op Wagens, Kar- ren , noch geen Schippers, Schuytvoerders,Wagc- iuydenofKarre-luyden, en fullen mogen die in hare Schepen, Schuyten, op Wagen sof Karren ©ntfangen, nochteouck de aengebrachte Wynen reppen, roeren, of opdoen, laten reppen, roeren, of, opdoen, ten zy hy eerft en alvoren daer van nebbe penBiljec van den Colle&eur of Pachter van de
						Plaetfe daer den felven ingedacn, uyteevop gedaen of ingebracht fal werden, 'tzyonj, '°P' ofgeconiümeert te werden ; op de boete ν ^P guldens, by de Schippers, SchuytvoerderSi n luyden , Karre - luyden , Wijn - werek» · andere, wie die zijn, die bevonden iiilkn J W < contrarie gedaen of laten doen te hebben ν u■ Stuck Wijn te verbeuren.                   ' an*k XI. Tot wekken eynde fal een yegelijck dieeenieht Wynen begeert te vervoeren van d'een pJaetie d'ander, defelve niet mogen doen, of laren ren pen of roeren uyt eenige Huy fen, Kelders, pat f huyfen of andere Plaetfen, noch oock uyt ceniohe" Schepen, Schuyten, Wagens ofte Karren, ?ee zy hy eerft ende alvoren hebbe een Biljet vanden Pachter vande Plaetfe van waer den felven vervoert werdt, ende daer beneffens ghehouden zijn ver klaiïnge te doen, wanneer hy eenige Wynen van meyninge is te Schepe te doen, of uyt te letten Ende de Wynen ghekomen zijnde ter plaetfe daer die gedeftineert zijn, en fullen inlgelijcks de Sche- pen, Schuyten, Wagens, Karren, niet gerept ofgeroert mogen werden, Ibnder eerft daer van te hebben een Biljet van den Pachter der lel ver Placts XII. Voorts fo lullen alle Tappers die Tafel houden, gheen Wynen mogen indoen, 'tzy binnen haren Huyfe, of daer buyten, 'cenzydatfydclclvcdcn Pachter of hare Gecommitteerden doen aengevcn, ende oblerveren 't gene vooriz is, om by den felven opgeteeckent, ende den Impoft daervan ontfangen te werden, naer advenant by peylinghe bevon- den lal werden uytgetapt te weien; op deverbeurte van de W y nen die fy contrarie in delen gedaen (ui- len hebben, te gaen ende te innen als vooren, ende daer en boven arbitralijck ghecorrigeert te werden, na exigentie van iaecken. XII I. Ende omme voortaen de Groiïïers ofSlyters te mogen onderfcheyden, fullen alle de gene die met de Groiïïers begeren gehouden ende geieeckent te worden, gehouden wefen te verklaren by Eede ara deMagiftraet van de Steden daer fy woonachtigft zijn, of haren Handel doen, dat fyluyden g«n Wynen fullen verhandelen of uytfetten dan inliet gros, ende ten minften by Vaetkens van h (bop Rhijnfch, SpaenfchofFranfch, fonderdatfyluf
					den eenige mindere Vaetkens, Kannen ofPotten in haerluyderKelders lullen mogen hebben, ofte yemanden daer mede tegherieven-, °PPjfvaD thien guldens, ende de verbeurte van de V\ yflcn. XIV.                    . Werdt verftaen dat de voorfz Groiïïers van oe Wynen fullen geftaen, midts betalende foponac grootenVlaemsin'tJaer, boven de^f"™' tigh fchellmgen die fy ten behoeve f****m, ren moeten betalen voor haerDrincK^n11' fchoon datffy den opgheftelden taux van vv y hebben gefletén gehadt. Endeopdataliee^ en confufien ten defen ghepleeght, moge ηι voorgekomen, is goedtge vonden dat aiiei -* Aden voor defen verleent aen eenige vryc ^ koopers, fullen werden inghetroc^φη nietighr, en van nieuws wederom by öe g~ Magiftraten gheadmitteert alfulcke vyj ^ die jaerlijcks twaelf Vaten Wijns, wcifl"· rie£

-ocr page 1158-

Gemene Middelen van füllen ilyten ; wel-yerfiaende dat

IIZIj tie tuflehen den Pachters te mogen ontdecken de frauden die in defen foude mogen werden gepleegt, iüllen de Pachters en Colle&eurs gehouden weien te houden, ofbybequamePeriönen te doen hou-, den, goedt pertinent Regiiter van alle de wynen die in haren bedry ve geileten, aengebracht of uyt- ghevoert fullen werden gheduyrende haren Pacht» met aenteyekeninge van dagh, date, qualiteyt» Plaetiè en Perfoncn, ende 't ièlve den Pachter of Colledteurs van d'andere Steden of Plaetièn t'alien tyden openen als iy des verfocht werden; op de verbeurte van hondert guldens ίϋ dickwils fy des in gebreecke fullen weien. XVIII. De gene die eenige wynen breBgen of fenden, in of uyt eenige van de Geünieerde Provinciën, daer defe Ordonnantie niet en wordt geobferveerr, (ui- len inplaerfe van een Biljet vanden Pachter we- derom moeten brengen Atceftatie vande MagiftraeC of andere geloof waerdige Perfoonen daer hy de wy- nen aenbrenght of uy tvoert. XIX. Ende fullen de wijn-tappers enTafel-houders, of by de kleyne Mate en Kanne uyt-tappende, alle maenden den Collecleur of Pachter betalen van Impoft van de wynen die fy die maendt geileten en getapt hebben, ten ware fy die afghefteecken had- den met kenniiTe van den Collc&eur of Pachter als voren; en fullen oock gehouden zijn ten verioecke van den Collefteur of Pachter cautie te ftellen voor den Impoft van een Maendt; wel-verftaende, in- dien de Pachter eenige fuipicie van fraude hadde, ial't fel ve de Magiftraet der Stede aengeven, ten eyndc 't feive by hem met kenniiTe van de ièlve Ma- giftraet mach getekent, en den Impoft van 't eynde der maendt ontfangen werden. X X. Alle de wijn-kopers, 't zy Grofliers/Tavernicrs* Herbergiers, of hoedanigh die mogen wefen, die eenige wynen verkopen, en fullen egeene wynen mogen laten of fteecken ende verwereken in Tap- pers of Burgers Huyfen, dan naer d'opgangh, en voor den ondergangh van de Sonnc, by cenen g@- fworenwijn-wereker, die hem een Biljet vanden Colleftcur of Pachter fal verthonen; op de boete van veerthien guldens, ίο dickwils als hy bevon- den ial worden contrarie gedaen te hebben. XXI. Geen Herbergiers en fullen vermogen eenige wijn van andere Herbergiers by overlatinghe te ne- men of halen; te weten in Kruycken, Kannen» Potten, &c. op poene van vijftigh guldens. XXII. Ende om voor te komen alle frauden en bedrogh, ib zijn gehouden Eedt te doen acndeMagiftra- ten, inpraefentie van den Pachter, alle diegene die Neeringe van wynen begeren te doen, 'tzy, Taverniers, Herbergiers of Tappers, ende allen anderen, hoedanigh die wefen mogen, dat iy in alles iöo veel hun aengaet, fullen onderhouden, en by den haren doen enderhouden defe Ordonnantie, fonder metopiètte, wille, of ter quader trouwe » yet te doen, om des gemene Landts gerechtigheyt te frauderen direftelijck of indireitelijckjpp poene van vijf en twintigh guldens, te verbeuren t'elcke rey fe als fy contrarie bevonden werden ghedaen te hebben. 6 W.                     Ende

„iet minder ι nu*»· £j~-j * «"p"-;*""»· "« Smeten isgeoorloft Herberge oPTafcl te mogen ilden, Gelagen te fetten, of den Wijn by de J* neteverkopeni-op welcke admifliejaerlijcks finuatie fullen gehouden zijn te veribeeken, met "*' jijefcheyt ende bewijs dat fyluyden twaelf Va- Sijiis 't voorgaendcjacr hebben geileten ghe- iét voor haer eygen reeckeninge, fonder ymandts em eeleent te hebben, met vorder verklaringhe "IderlöleinnelenEede, dat fyluyden fullen belo- on de parriculiere Generale Ordonnantie, voor fo Lllumaengaet, naer te komen, ende daer niets rpien te doen, directelijck noch indire&elijck. X V · Alfo deièn Import veeltijdts ioude konnen wer- den gefraudeert, in gevalleeenige Wijn-fteeckers ofGrofïïers van Wynen ten platten Lande werden toegelaten, werdt wel expreilèlijck verboden ende pcinterdiceert, dat niemandt anders als inde beflo- jeti Steden eenigerhande\Vynen,metgeheele5halve Oühoofdcn, of minder mate, als Wijn-fteecker of Groifier van Wynen fal mogen uytflyten, ven- ten ot verkopen; oppcene van daer over te ver- kuren de boete van twee hondert guldens t'elcke iwfc als yemandt bevonden fal werden Wijn als Wijn-ileecker of GroiÏÏejj anders als in de Steden uytgegeven te hebben. GeenGrofliers, Tappers oFBurgers, fullen eenige Wynen mogen af-fteken ofuyt-fteecken ofuytleveren, ten zy hun getoont werdeecn Biljet van den Pachter der fel ver Plaetiè ·, en fullen oock gene Wynen binnen eenige Schepen ofSchuyten van Oorloge, of andere, ingeleyt of ghedroncken mogen worden, ten zy daer af den ïöorfzlmpoft na behoren fal zijn betaeldt; Wel- verftaende dat de Wynen die by eenige Schepen gaende op eenighe expeditie naer Weften voor-by Engelandt, om in plaets van Bier of andere Dranck op de ièlve reyiègebruyckt te werden» van deièn Impoft vry en exempt fullen weien. XVI. Den Pachter fal den genen die eenighe Wynen komen aengeven, om uy t d'eene Plaetiè in d'ander vandevooriz Provinciën te vervoeren, afnemen Mofte, dat hy binnen den tijdt van twee maenden ty Biljet vm den Pachter van de Plaetiè daer iy zijn gedeihneert, of ander behoorlijck bewijs fal doen Wijeken, waer, endeaen wien de ièlve aldaerop- geflagen zijn, inhoudende voorts de quan titeyt en quaïkeyc van cfe fel ve wynen, met dagh en maendt Wie voorfz wynen aldaer fullen zijn gekomen en opgeflagen, of by ghebreecke van dien, dat den tapoft van de voorfz wijn aen den Koper ( of al- jaergeen Koper en is geweeit) aen den Uy tfeyn- 3 enoockdenUytvoerder, tot keure van den «chter,verhaelt fal werden; wel-verihende dat fw gene die een Biljet brengen van den Pachter r^tyde wynen voeren, van de voorfz beloften m ongemoeyt. Ende fal de Pachter voor elck nejet Van ^Cn Ame °^ Oxhooft wijns ende daer be- ft cn genieten eene ftuy ver, ende daer boven twéé ,,JVcrsva" de wijnen die uyt fynen bedryve ver- Zn gorden, 't welck den Vervoerder fal werden ™titueertby den Pachter vandePlaetfen daer Bil ewy°enbrenght, by't overleveren van't iel ve

End

XVII.

e.°ni by middelen van goede correiponden-

-ocr page 1159-

PlacateftenOrdonnantieri. B.Böêck

1122.

denOntfanger, een gherecht fefte-part *. <· beloofden pachte, of by gebreecke van &Γ$* Ontfanger 't fel ve mogen doen executeren e° nen aen den Pachter of fynen Borge, n? ^' ende inhoudt van de Generale Ordonnanti^^ XXIX. Ende Tal defen Impoft ingaen od d™ ή Oftober . . . eerftkom?ndcm?tderSe en opgangh; Ten wekkentyde den Colleéw""?1 Pachter fal moeten gaen, met den jegenwoord^ Colleaeur of Pachter (desverfochtzi,ndeaSk den fullen wefen hem te aflifteren ÖfolT ander<als m de Steden gebruyckelijckis, ten Η fe van alle de gene die hun generen met wynen £ tappen en te Üy ten j ende de wynen die Λ-aldaer ren Huyfe bevinden, by den ghefvooreii E? fchroeyers doen peylen en aenteeckenen, oraL t'eynde der maendt daer van te mogen ontfanghen den behoorlijcken Impoft , ten behoeve van het gemene Landt, naer dat men als dan by peyUnaali voren bevinden fal daer^uyt getapt te weien: Ëndc dat de gene, niet willende de peykngegedogen, of defcwynen verfteecken, verbeuren fullen vijf'en twintigh guldens, boven de verbeurteni/Te van de wynen ·, wel-verftaende dat in de Burgers Huyftn, hen niet generende met wijn te verkopen of tappen geen peylinge gedaen ial werden. XXX. Ende fullen de Collefteurs of Pachters ten Huyfe van de Tappers ende Wijn-fteeckers mogen gacn peylen, ten minften alle maenden eens, en voorts foodicken menighmael als fyluydengoedtvinden fullen : Behoudelijck dat fyluyden daer inne alle goede difcretie, fonder yemandt metonnuttigen peyl te quellen , gebruyeken fullen : Ende fullen oock onderfoecken of eënighe Stucken mei water gevult, of andere onbehoorlijckheytghepiecgiit ibude mogen weien. Ende fal de Pachter ten ui· gangh van fyne pacht aen de Magiftraet van der Stede ofPlaetfe fijns pachts mogen verfoecken , dat publicatie gedaen werde, dat alle Tappers van de wynen haer byHuys fullen houden, of yemandt gelaft laten, om de peylinge te iien opnemen, ot by ghebreecke van dien, dat de Pachter echterfal mogen voort-gaen met het peylen : Ende fal foo- danigen peyl gehouden werden voor goedten van waerde. XXXI. Ende fal den aenkomenden Pachter den afgaen- den Pachter, ende de gene daer mede hy fal heb- ben gecompoièert, als voren daer over calangeren, ende de boete van haerluyden doen invorderen en ontfangen, volgende de Ordonnantie. XXXII.

XXIII. Ende alfo bevonden wort dat byde wijn-verla- ters of wijn-werckers onder deckfel van de hande- lingedie iy doen van Moeren, Leck-wynen, ofte diergelijcke,groote frauden in deièn werden ghe- pleéght,gemerckt oock dat op haer geloof en Eedt, het recht van defen Impoft werdt geheven, ende daerom fyluyden haer fel ven met defe Neringe niet en behoorde te ver mengen-, foo werden de wijn- roeyers of wijn-werckers voortaen de vooriz Han- delingeenNeeringe, midtigaders de Koopman- ichap van wynen te doen gantfchelijck verboden, ende in alles <3e(c Ordonnantie te achtervolgen, en den Pachter om redelijck falaris in 't ghenieten van den inhoude van defe Ordonnantie te aiïïfteren. XX I V. Item, op dat alle frauden te beter verhoedt mo- gen werden, fo fullen gene Schippers, Schuyt- voerders, wagen of Karre- luyden, eenigewynen geladen hebbende, komendein eenige Steden of Plaetfen, mogen blyven vernachten, alwaert dat fy haer fchoon wilden excuferen, metdewynen te willen door -varen, ibnder eerft ende al voren den Pachter te verwittigen van de wynen die hy ghela- den fal hebben ·, ende dit op de boete van twintigh guldens t'elcke reyiè te verbeuren by den ielven Schipper of Voerman, boven het Schip, Schuyt, wagen of Karre, met de Gereetfchap van dien. XXV. Van deièn Impoft fal niemand vry noch exempt zijn, dan die in de Generale Ordonnantie ftaen begrepen, midtigaders die van de Engelfche Court of Natie, refiderende binnen Middelburgh, ende die van de Schotiche Natie ter Veere} doch op ge- lijcke reftrinitie als in de Generale Ordonnantie is verklaert. XXVI. • Item fullen die van de Sermente van de Munte tot Middelburgh t'elcken Sayiöene van fes maen- den tot ièsmaenden vrydom genieten in defen Im- poft ; te weten, den Munt-meefter vijf Oxhoof- den wijn, Waerdeyn twee, Aflèyeur twee, Klerck een, Yièr-fhyderseen, Conciërge fes, midtsdat de Tappers binnen de Munte geen gelagen fullen houden, dan alleen voor die vande Sermente, daer op by de voorfz Tappers en die vande Sermente, binnen den tijdt van acht dagen na de verpachtinge den behoorlijcken Eedtgedaeniai moeten werden in handen van den Officier van de Plaetiè, ende ter prafentie van de Magiftraet ende den Pachter , midtigaders eerft ende al voren hebbende een Bil- jet van den Waerdeyn van de Munte i op de ver- beurte van hare Vryheyt. Item, (al den Heere Lieutenant-Admirael van Zeelandtin der tijdt we- lènde, t'elcken halvenJare ontftaen, midts beta- lende acn den Pachter fes ponden Vlaems, van wijn die by fyne Ed. opgedaen werdt. X XV I I. Ende om een yegelijck behoorlijcken te gherie- ven, fullen de Pachters of hare Gecommitteerden, gehouden wefen teutten tot iulcken Plaetiè ende tydenalsnaerdeghelegentheyt van elcke Stede en Plaetiè de Magiftraet der felver fullen bevinden te behoren. XXVIII. De Colle&eur of Pachter fal gehouden zijn ten eyndeillemaenden te betalen tenComptoire van

Geen Kuypers of wijn-werckers en fullen mogen

welen vvijn-koopers, of wijn-tappers i opeen i

c

Item, en fullen geen. van de Kaeye mogen werden ge

am

v

voorweten van den Pach ter ·, op gelijcke boer.

XXXIII· Den Pachter > Collecte, of fynen M«k»g der,en fal niet vermogen confent tedragen to. wiflèlinge van wynen voor date van K£5e opgedaen, onder wat prietext het felveoo» mogen geichieden.                                    gal

-ocr page 1160-

Gemene Middelen van

ψ&3 betalen als de Tappers, ende ial êeti Capiteyn maer mogen ftellen ende hebben een Soetelaer voor fijn Compagnie, ibo wanneer die in een Quartier ley r, daer vooren hy filgehouden weien te reiponderen voor den Impoft} daniiillen van Tappers Impoft vry weien de Wynen die ten Huyiè van de Schip- pers of Stuerman het Boots-volck in het coeruften van de Schepen wordt geichoncken, ende by het iêlve Boots-volck ghedroncken , midts by Eede verklarende, dat iy daer voren niet betalen, nemaer ghefchiedende in een Herbergh, fullen gehonden weien Tappers Impoft te betalen. Aldus gedaen endegearrefteert terVergadcringe van de Edele Mog, Heeren Staten van Zee- landt, in't Hoff tot Middelburgh , den 23 September 1637, Ter Ordonnantie van de iêlvc, C. Staefvenijfel

XXXIV. Sal van alle Wynen die by eenige Vergaderinge r3n Gefelfchappen, als Schutteryen, Gilden, Kol- ven , ofgemeene Huyfen, als Leer-huyfen,Gilde- huyfen» Doel-huyfen, endeanderedierghelijcke fjuyfengedroncken werden, ibo veel werden be- taelt als by de Tappers werdt gedaen * als oock den rollen Tappers Impoft als voren fal werden betaelt nn Wynen die by eenige Vergaderinge van Jonge- Luyden , Gerechten , Gilden , Collegien van Schurteryen , of Rotten der fel ver, Gebuyren, Gift-Bruyloften, Reeders van Schepen en Buyiïèn opdc Reeckeningen of andere Compagnien inghe- kyt werdende in Burgers of Huyfluyden Huylen, ende tot Jafte van 't geheele Gefelfchap of Compa- gnie, cnde uy t geinene beurlè of penningen heiaelt worden. Ende alle Soetelaers of andere, Soldaten van Compagnien te Paerdt ofte Voet, Wijn om gelr

pppende, ofTafcl-gaftenomgeltfettende, fullen I

van

·"" de Wynen die fy opdoen > fo veel voor Impoft I

—,----------------. 1 m+ , ■—1 12. Ordonnantie, waer op men van wegen de Staten van Zeelandt wèr* pachten fal eenen Impofl op de Wynen, tot betalinge van de Renten , tot lafle van den Landeflaende. In date den drie en twiuttghjten September 1637.

I; jEn Pachter van den vooriz Impoft ial ont- 1 fangen van yder Ame Rijniclie ofSpaen- fche Wij η, de iömme van chien ichellin- fen, ende van yeder Oxhooft Franiche imme van feve ichellingen iès grooten (;lacms 1 te betalen by de Tappers of Burgers, die de felve Wynen lullen opdoen -y behoudelijck dat degeadmitteerdevrye Wijn-kopers fullen mogen voiftaen , midts betalende vijfentwintigh ichel- lingen eens 'm het Jaer, ten behoeve van deièn Im-

I V. Soo wie Pachter blijFt van deièn voornoemden Impoft, ial gehouden wefen alle maenden te beta- len ten iComptoire van den Rentmeefter van de S raten, in de reipective Eylanden refiderende, een gerecht cwaelfde-part van fynen beloofden pachte, of by gebreecke van dien, fal den voorfz Rentmee- fter't fel ve mogen doen executeren, na vermelde ende inhoudt van de Generale Ordonnnantie. V.

poft,

Ende fal de 'pachte van delen Impoft ingaen > den eerften Oaober . , . met der Sonnen opgangh. Aldus gedaen ende gearrefteert ter Vergaderinge van de Edele Mog. Heeren Staten van Zee-

I I.

Den Pachter van defen Impoft fal hem reguleren naöe Conditien en Voorwaerden inde Ordonnan- tie van de Wynen begrepen. ν 1                   11J dJan/einImpoft fullen VI7 zi)n aIle diegene ÏÏL? Geilcrale Ordonnantie begrepen zijn, SSt         Hcer Lkutenant-Admi«el van

landt, in 'cHoiftot Middelburgh, den

23

September 1637.

Ter Ordonnantie van de felve C. Staefvenijfel

Biimen-gebrouwen en Uytheemfclie Bieren. 1f Ordonnantie \ volgende de wekke ten behoeve van derhemene faecke" over alm den Lande van Zeelandt, β welm de Steden als ten platten Lande rftt ^^endevogendedenconfintevandeStaten^^ Impofi van alle deBjeren bmnen de Geünieerde Ne^rLdifcbeTr^^T. ^™en,™dtfcaJersvanaUeUytheemfcheg ge mnetfal werden. In date den drie en twintighfien September 16^7

I.

Vaten of Tonnen naeradvenant : Des en fal men van voortaen gheen Bieren mogen vaten, dan in Tonnen, halve Tormen en Vierendeelkens, die£ lullen de Vierendeelenge-yckt mogen worden op achtten ftoopen, fonder dat het felve in confequen- tieghetrocken fal werden ten refpedte van de half- Vaten of Tonnen, dieeerftendeal ofvoorenge- 6Wz                      yckt

I ten ? ? °ίCol^cur, foo wel ten plat- «nLandie als in de Steden, fal den Im- Tonn0n«angCn van elck Vat of Grove 1dcnvoo?hnnrierS dieby de Bu»"gers ofHuys- ghc,endc a«c mindere of meerdere

-ocr page 1161-

Pkcaten eil Ordonnantien. 8 Boeck.

π"ζ4

yckc fullen moeten weien by den ghefworen Yeker pfBrander felve in Perfoon, die fpecialijck ghefet lal worden , ommegeen andere Vaten ofte Ton- nekens £ daer men gewoonlijck is Bier inne te va- ten ) te teeckenen of te branden -, op de verbeurte van de Vaten j Tonnekens, eg het Bier, midtiga- ders op een boete van thien guldens tot lafte van den Inlegger, t'appliceren als in de Generale Or- donnantie is geroert. I I. Eerft, van Bieren binnen de Geünieerde Ne- derlanden gebrouwen, geldende voor de Kuype vier Schellingen groten Vlaems, iès ftuy vers, III. Van Bieren boven de vier ichellingen voor de Kuype, tot feven ichell: incluys, van deTonne drie ichellingen vier groten. Ende en fal den Brou- wer of Bierfteeekcr niet vermogen defe Bieren te verbeteren, door het opvullen van fyn Kittc-bier j op pcene van daer vooren te betalen als by het vol- gende Articul wordt gcfeght voorlferel, ghelijck ooek niet op den Iièrel; op poene van te betalen als voor goedt Bier, boven vijfentwintigh guldens hy den Brouwer of Bicrfteecker ter oorfaecke van dien te verbeuren. I V, Van Bieren boven de feven fchellingen, tot thien fcheüingeη incluys, vijf fchellingen , daer inbe- grepen de Engeliè Bieren, koftende voor de Kuyp fes ichell. fterlinghs.                 > V. Van alle Inlandtiche Bieren boven thien fchell: van deTonne} te weten, Faro ende andere, feven fchellingen, daer in begrepen Engelfche Bieren, koftende voor de Kuyp acht fchell; fterlinghs. V I. Van alle fwaerder fo Engeliche als andere Uy t- fieemiche Bieren thien fchell. Vlaems deTonne. VIL Van een Oofter-vat Jopen-bier achtieri guldens, van halve Vaten en andere Vaetkens na advenant ·, ende dit van alle 't gene hier voren ghementioneert itaet, alles ten reguarde van den Burger j en fullen mede alle Inlandtiche gebrouwe Bieren, in fatfoen van Engelfche, LubeeekicheendeHamburghfche Tonnen geflagen, van deTonne betalen drie gul- dens. VII I. De Tappers en Herbergiers, ibo wel van Wy- incn en Bieren, als die Drooge Gafterye of Soete- larye by coniènt van de Magiftraten fullen houden, enae allen anderen metten iel ven in een Huys woo- nende, fullen betalen van elck Vat of grove Tonne Biers die fy inleggen fullen, van wat pryfe de felve weien mogen, feven fchellingen grooten Vlaems, ende van d'Engelfche en andere Uyrheemiche Bie- ren buy ten de Geünieerde Nederlanden ghebrou- wen, fal den Tapper betalen thien ichell. gtooten Vlaems, vanwatpryiedieoock zijn. En fullen de Brandewijn-maeckers en Brandewijn-branders gehouden wefen den Impoft te betalen van allede Bieren die fyluyden iüllen inleggen, 'c zy oft ware om tedrincken, ofte tappen by de kleyne Maet, of om Gebrande-wij η af te branden, ten ware de felve verlegen erjde onbecmaem waren omme te drineken.

IX Inghevalle eenige Bieren van minder* ■··, van vier fchellingen grooten Vlaems in oeï^ van Zeelandt gebracht worden, die fiiik l* van Impoft, gejijck de Bieren vanvieSir ^ Eade foo den Pachter achterdencken ££> m- Brouwer of Bierfteecker, dat hy eeShk?*1 ihiirJi- willen ,w«i μ >«r„i„_ r»J "Κ11 oedroeh

, ---------..^ ^iv.t vuor den nriiü hem aengegeven, mogen naer hem nemen II' 't felve terftondt betalende.                        ' m™ X. Sal mede van alle Bieren die by eenige Votade ringe van Gefelfchappen, als Schutteryen)Güden" Kolven of gemene Huy fen, Leer-Huyfen, Gilde' Huyfen, Doel-Huyfen, ende andere dicrgelijde Huyièn gedroncken werden, foo veel.werden bc taelt als by de Tappers werdtgedaen, alsoockden vollen Tappers Impoft als voren fal worden betadt van de Bieren die by eenige Vergaderinge van jon- ge Luyden, Gerechten, Gilden, Collegicnvan Schutteryen, of Rotten der felver, Gebuyren, Gifc-bruyloften, Reeders van Schepen en Buyffen, op de Rekeningen of andere Compagnien bgeleyt worden in Burgers en Huy iluyden Huyfen, en tot lafte van 't geheele Gefelfchap of Compagnie} en Uytghemene beuriè of penningen broeit werden; ende alle Soetelaers of andere, Soldaten van Com- pagnien te Paerdt ofte Voet, Bieren omgelt rap- pende , Drooge-gatterye-houders en Tafel-galfcn om gelr ièttende of houdende, fullen vawde Bieren die fy inleggen in de Steden ende Plaetfen van Zee- landt, foo veel voor Impoft betalen'als Tappers ι dan fullen van Tappers Impoft vry wefen de Bie- ren die ten Huyièn van den Schipper of Stuernian 't Boots-volck in het tderuften vande Schepen wort geichoncken, en by 't felve Boots-volck gedronc- ken , midtsbyEede verklarende dat fy daer voor niet en betalen, maerditgefchiedcndeineenHcr- bergh, fullen gehouden zijnTappersImpoft rebe- talen.                       XI Wel-verftaende, dat die tot gerief van de arme fchamele Menfchen Bieren van vier fchellingc!! willen rappen, fullen daer van ten Impoft ms meer betalen dan de Burgers , midts datfe geen Wynen, noch fwaerder Bier inleggen noch tappen iullen mogen} op de verbeurte van de felve w f nen en Bieren, ende voorts de poenen in de Gene- rale Ordonnantie begrepen : Ende iu'tlengeenan- dere Tappers, Taverniers, Drooge-gaftervc-noU' ders of andere, de Tappers Impoft iübjcft we» van de kleyne Tappers eenige Bieren iffifZ by Kruyeken, Kannen of anderfintsj op devcr' beurte van thien guldens yeder reyfe. XII. Ten platten Lande iullen de Huyfluyden mogen volftaen met de Impoften die fyluyden»«»» ben betadt voor hare Bieren ter plaetfe daer .^^ den woonachtigh zijn, niet tegenftaende Bieren in andere Jurifdiftien in 't VettMj»^'

ken gebracht, en by haer Arbeyts-vffl

Enfullf11

^

drpneken worden, en anders niet.

----         Flfflèïl^

niet vermogen eenige bieren metKruyckeji ^A of andere Vaten uyt het reflbrt van e"ian ^^n ter, of andere Quartieren daer defenlmp0^,^ ( werdt geheven, te halen, om binnen hare^ j of in 't VeJdt gheconfumeert te worden j ! ^ van fes Caroli guldens t'elcke reyfe te ?ef ^ [

-ocr page 1162-

				Gemeene Middelen van	IÏZ j? den Bierfleeckerof Biervoerder eenige Bieren on- der wegen wilde uytfetten, lal gehouden welen den Pachter van elcke plaetiè daerhyuyrfet, eerftver* toonen den vooriz brief ofte Atteftatie van den Brouwer, en oock op den rugge Jaten teyckenen de quantiteyt ende qualiteyt van de Bieren, die t'elc- ken uytgeièc worden, öf lbo de Pachter niet by Huysenis, fal 'tfelve daer lac§n opteyckenen by den Secretaris van de Plaetfe, ende by gebreke van dien by twee geloof-waerdige Perfonen, dieaen- nemen fullen hetièlveden Pachter aen te geven, welcke opfehryvinghe inhouden lal de namen van den genen die de Bieren gelevert fullen weten, met expreffie van de maendt ende dagh·, ende dit al op de poene van hondert guldens te verbeuren by den Brouwer, Koopman ,FacT:oor, Bier-iteeckerofte Bierkooper dieingebreecke bevonden ial worden te onderhouden alle 'c gene vooriz is, of in de quan- titeyt of qualiteyt van de Bieren eenigc frauden ge- pleeght te hebben, ende daer en boven noch gefu- ipendeert re worden van hare Neringe den rijdt van eenjaer: Endede Schippers ofteSchuytvoerders eenige Bieren uytvoerende, "of onderwegen uyt- ièttende, fonder te onderhouden het geene vooriz is, fullen verbeuren het Schip ofte Schuyt daer mede fy de Bieren ghevoert" hebben, ende daer en boven arbitralijck geitraft te worden naegelegent- heydt van der iaeckej alle't welcke plaets hebben en onderhouden fal worden,als men meer dan een Laft t'efrèns is vervoerende: Ende omme de frauden die tegens den inhouden van deièn, foo in de Steden als ten platten Lande gepleeght worden, te achterha- len ende itraffen, foo fullen de Pachters foo wel buyten als binnen den Bedry ve van hunne Pachten de Bieren mogen vervolgen, omme de frauden te onderfoecken, ende van 't gene fy bevinden, fullen de pcenen ende verbeurte komen tot haren pröffite. Inigelijcks referveren de Staten aen haer, omme door haerlieden Gecommitteerde, de Officiers van den Lande ende anderen gelijck vervolgh alomme te mogen doen, in wclcken gevalle de pcenen ende verbeurten fullen komen ten pröffite van de ièl ve. Inigelijcks fullen d'Officiers in beiloten Steden, die deContraventeurs cndeFraudateurseerft geattrap- " peert fullen hebben, deièkc vermogen te vervol- gen, oock buy ten hare Jurildiclie in anderei onder Zeelandt j met dien-verftande, dat by den Officier van de plaetiè daer de Contraventeurs lullen beko- men werden, d'executie fal werden gedaen, daer voor hy genieten fal d'helfr van de boeren den Offi- cier competerende, ende de weder-helft fal hebben den Officier diefe eerit gcattrappeert heeft, ende. fullen de Pachters ende Officiers haerpreciiènaer dit Articul reguleren, fonder pra:juditie van ymants serechrighcyt. XVII. Item, op dat alle frauden te beter verhoef mogen worden, ioo fullen alle Schippers, Schuytvoerdersr, Wagen of Karre-luyden, eenighe Bieren gheladen hebbende, komende binnen déiè Landen, in eenige Steden of Plaetièn daer deBieren fullen vernachten» of in 't geheel of deel geloft werden i het ièlve aen de Poorten of Boomen, terftondt den Pachter of
			XIII. ς jjen mede alle Sehippers ende andere,hare con- uelerefidentie binnen Scheeps-boort houdende, Γίίπ hnp0^ Deta*en a*s andère'maer de Schippers fnnen eenige Steden of Vlecken hare woonplaetfe l udendé, fullen vryende exempt wefenvande Bieren die fy in hare Schepen fullen doen, om ge- lerende haerlieden reyfe te drincken, maer vorder ;et; VVel-verftaende, dat fygeen gelagen fullen logen houden binnen hare Schepen, noch Bier S'ojg binnen eenige Huyfen brengen, 'czy by λ Kanne, Vaten, ofte anders, fonder hetfelvc rj| ver-impoft te welen, op de boete van vijf en fwndgh guldens te verbeuren lbo dick en menigh- niael yemandt bevonden fil worden contrarie ghe- (jaen te hebben i ende fullen de Contraventeurs «ben werden gecalangeert by den Pachter die jacrindecontraventieende frauden fullen bevon- den hebben. XIV. Ende om alle frauden vorder te verhoeden,fullen reene Schippers eenigeBieren binnen hare Schepen mogen doen, fonder al voren daer van te halen een billiet van den Pachter,om aen de quantiteyt van de Bieren te mogen hen, of de ièl ve aileenlijck ten be- hoef van de Schippers ende haer Schips-volck in- gedaen wort. XV. Ende omme te voorkomen alle bedrogh fullen Eedcdoen alle de gene die hem generen met Brou- wen, Bier-iteecken, Tappen, ofte eenige neeringe van Bieren doen ('t ζγ in de Steden of daer buy ten) datfy in alles, lbo veel hen aengaet, fullen onder- houden, ende by den haren doen onderhouden dele Ordonnantie, fonder metopfetten wille, ofte ter quader trbuwe yet te doen om des gemeene Landts gerechtigheydt te frauderen, of by haren Eedt te doen frauderen. Endeen fullen in geene Steden tot Tappers of Burgers huylèn Bieren mogen inneghe- bracht worden, dan by de gefworen Bier-werekers, op peyne van thien guldens , t'elcken te ver- wen, X V I. Ende alfoo men bevindt, dat door 't vervoeren τω de Bieren delen Impoit grootelijcks wordt ge- fraudeert, fullen van nu voorts aen geenderhande Bieren mogen worden vervoert uyt de eene Plaetfe md'andere, ten zy dat daer neffens wettelijcke Atteflatie of open Brief geteyekent by de Brouwer oftcBroufters, ende Bierfteecker naer behooren verleden, die de Bieren verkocht heeft, oftefelfs "ftfendetjovergefonden worde; inhoudende de «ombrevandeTonne, ende pryiè van de Bieren d«% verkocht ofte gefcheept heeft,'t welcke oock «fal hebben ten opfiene van de vremdeBie- '0η' "le Van d'eene plaetiè in d'andere worden ver- ™M?, by de welcke mede fal moeten weien cenen open bnef of Atteftatie van den genen diedefelve r® «ytgelevert ofte uytghefonden: Ende fal den nz brief of Α treftarieghelevcrt worden in han- en vanden Pachter ofre Colleftcur van denIm- teZTc! Stadtoffe Vlecke daer die Bieren in het Itvo dJllaetftoPgeflagcn fullsn worden} cnde,
		,or ende al eer die daer op-geilagen ofte over- CollecTrcur aengeven, met pertinente verklaringe ν1η»Α^^εη mogen worden, op de verbeurte van de qualiteyt ende quantiteyt der iêlve, midts* c°rtecV Cn(k ^e ieren' midtigaders arbitrale gaders van den Perfoon aen wien die gefonden wer-' ^ van de Contraventeurs : Ende in gevalle den5 ende fal dien-volgende byde Cerchersdaer die

-ocr page 1163-

Pkcaten en Ordonnantien 8. Boeck.

tl ZÓ

die zijn/ ofte anders byden Poortier ofte Boom- iluyter, daer van pertinente aenteyckeninge wor- den gedaen, omme met de felve aenteyckeninghe correfpondentie gehouden te worden, met den Pachter of Commis, die tot den opfichtevanden opilagh fal worden ghedaen van de Bieren die uyt d'eene Stadt ofte Plaetfe naer d'ander fullen wor- den vervoert, opde verbeurte van vijf-en- twin- tigh guldens. XVIIL Item, niemandt en fal eenigerhande Bier binnen fynen Huyfe mogen indoen, of doen doen, daer onder oock verilaen werden de Medeftanders van den Pachter van defen Impoft, hy en hebbe eerft endealvoorenbetaelt den Impoft hier voor en ver- haelt, ende daer van een billiet van den Colle&eur, Pachter, of fynen Gecommitteerde ontfangen*op poene van twintigh guldens t'elcke reyfe opelck VatBiers, 'tzygroot of kleynte verbeuren, iöo dickmaels bevonden fal worden, contrarie ghedaen te worden, te innen ende te gaen als voren. X I X. Ende en fal niemandt Bier mogen ver-impoften op yemandts anders nacm als op fijn eygen, en op iynen naem ver-impoft hebbende, lal 'c ièlve alleen- lijck in fijn Huys doen inleggen, ten ware de Pach- ter anders coniênteerde, ibnder dat hy in geender manieren met Vaten ,Kruy eken, of andere Inftru- menten de Tappers, Taverniers, Drooge-gafterye- houders, ofanderemetdeielveinwoonende, het lêlvefal mogen overdoen, of de Tappers, Taver- niers, Drooge-gafterye-houders, of andere met de ièlve xnwoonende, 't ièlve iullen overnemen, op de boete van veertigh guldens t'elcke reyfe te verbeu- ren, foo welbyde Tappers als andere contrarie doende ; ende indien yemandt bevonden werdt tot de fluyck-Tappers bier gehaelt of doen halen te hebben, ofte tot des fel fs Huys gelagh of gelagen te hebben gehouden, fal verbeuren Ces gulden ·, Ende fal den Pachter vermogen met confcnt vaneenen van de Burgermeefteren in de Steden , ende buyten de Steden by kenniile van den Officier, ymandt van de Gerechten, of Secretaris aldaer, tot de Burgers, Inwoonders, Huyfluyden Huyièn, daer van hy mede goede redenen van frauden heeft, met den Officier of met den Secretaris of Notaris ende Ge- tuygen, de fel ve Huyièn doorfoecken, om te we- ten of aliulcke Bieren, als op haren naem zijn aen- gegeven, tot haren Huyiè zijn ingebracht, ibnder dat jegens de felveondcribeckingheeenige contra- dictie of refiftentie fal mogen gedaen worden, op de boete van vijf-en-twintigh guldens t'elcken te verbeuren, ende deaengegeven Bieren daer niet vindende -, fal by den felven Perfoon verklaringhe moeten gedaen worden, of de ièlve by haren laft, of op haren naem zijn aengegeven, en waer die zijn gebleven, opgeiijeke poenen. X X. Endede Brouwer, Brouwfter, Bier-fteecker, Koopman van Bieren, Factoor, ende alle andere, met de handelinge van Bieren generende, en fullen geen Biet uy tleveren, 't zy om in de Steden geileten of ten platten Lande vervoert te worden, anders dan nae inhouden van 't billiet van den Pachter van de Steden of Plaetfen daer hy woonachtigh is ■, ten ware meer dan een Laft t'eflens als vooren werd,e yqr. voert, in wekken gevalle den. Bierftekerhem

fal reguleren nae 't gene hier voren in het vef»v de Artijckel tot lafte van de Brouwers iSo ^ neert, opgeiijeke poenen als in 'tfelve A^0"" zijngeftelt, op de verbeurte van vijfent?^ guldens, ende privatie van hare Neeringeνür* ïaer, of andere arbitrale corre&ie nae-r^u?^ heyt van fake.                                   m^· XXI. Welcke Biljetten inhouden fullen den prjjs de Bieren, die by de voorfchreve Uytleveraers β de Bieren fullen worden gelevert, de welckcgehcT den fullen zijn, op pcene als voren,die dele] vel/' ren van de ielve pryfe te leveren ofte doen leveren volgens 't inhouden van 't billiet, welck billiet b · denUytleveraerin 'tuytleveren van de Bieren ge- ilen zijnde, ial de felve gehouden wefen hetfelvè billiet met Inckt of roode Aerdete doortreckennf ten halven te fcheuren ende leveren in handen van den gefworen Bierwercker, Drager of Kruyerinde Steden, omme by den felven wedcrommegelevert te worden in handen van den Pachter desandcren daeghs voor de middagh, op poene van thien mtf. dens, ende arbitrale correctie-, ende fullen deel- heften by den Colle&eur, Excifenaer ofte Pachter binnen den voorfchreven tijdt ontfanehen moeten worden, ende in de Dorpen fal 't felve billiet b? den Haclder van de Bieren binnen drie dagenden Pachter ghelevert moeten worden, op ghehjeke poene. XXI L Saleenyeghelijck, 'tzy Burger, Landtliedcn, Tappers, of hoedanige die mogen wefen , ghc- houden zijn, als fy eenige Bieren min dan een Laft t'effèns van de Brouwers van de Steden of Plaetfen daer de felve fullen werden gebracht om gheconiü- meert te worden, gehouden wefen hun eer/r re vinden byden Pachter van de Plaetfe, hemaendie- nende de qualitey t en quantitey tvan de Bieren, en den naem van de plaetiè daer hy die begeert te ha len, waër van by den felven Pachter fal ghegevcn- worden een Biljet, met welck Biljet hy by den Brouwer, Bierfteecker of andere, fal gaen} om daer mede Bier te halen. De welcke gehouden fullen wefen de Biljetten van de Bieren !die teLan· dewaerts gebracht fullen werden, op den ruggerc teeckenen, often halven te fcheuren» op dat men weten mach datter eens Bier op 't ièlve Bi/jet uyt- gedaen is. Ende fullen de gene die op Mckn mm Bier gehaelt hebben, gehouden zijn 't felve Biljet te leveren aen den Pachter of fynen Gecommitteer· den; op de verbeurte van de Bieren diefontetriu- jet vervoert fullen wefen, ende daerenboven ffl een boete van thien guldens op elcke Tonne. ψj» en fullen geen Tappers,Herbergiers, ofdiergeiijcKc Bier-verkoopende Perfoonen, Bier mogen mr

gen

, anders als met hcele of halve Vaten ot ι on-

nen; op pcene van de ge/ie die contrariei\rLer verbeuren het Bier in mindere Vaten inghelu » en daer en boven twintigh guldens. ■\r "Υ" Τ Τ Τ Ende of't gebeurde dat yemandt eenigl^1^ in eenige plaetfe quam te koopen om te ver ^ daer op hy voor fijn uytrcyfe van Huys nic■ bedacht, fal hem vinden by den Pachter» ;^ Commis van der Stede of Plaetfe dacrjy geert uyt te voeren, ende hem aen(rlquanti- rechten naem ende woonplaetfe> oocK η ^

-ocr page 1164-

Gemene Middelen van Zeelandt, Bieren;

m%

en flualiteyt van de Bieren, met den naem Ïdeplaetfe daerhydefelve meynt te brengen, ÏÏSeö belofte dat hy binnen den tijdt van fes wLkcaMdoen blijcken by Biljet van den Pach- van de Plaetfe daer hydie fal hebben gebracht, ft hy die Bieren behoorlijck heeft aengebracht,en f Impoft daer van betaelt, daer van den Pachter ffynenCommishemeenBiljetgeyenfali op de zL· begrepen in de Generale Ordonnantie, ende Kerbeurte van twintigh guldens op elcke Tonne: ye indien yemandtecnige Bieren wiluytvoeren („ntcverkoopen, ter plaetiè daer hy die beft ial tonnen venten, fal inigelijcks het felve den Pach- tt van der Plaetfe daer hy die haelt, aengeven, onder belofte, biljet en pcene als voren, Ende ial iot gene plaetiè loilèn, fonder te onderhouden 'icenehier voren in 't ι <> Articul is geftatueert ·, op k pcene aldaergeftelt. v                XXIV. En om bymiddele van goede correipondentie piilchen de Pachters, te mogen ontdccken het be- itogh't welck in defen foude mogen worden'ghe- flccght, fullen alle Pachters, Colledeurs of hare Commifen, gehouden wefen te houden , of by pedePeribonen te doen houden twee goede ende 'pertinente Regifters, het eene van alle de Bieren ciein hun bedryve worden geileten, ende het an- te van de gene diehaer iullen wprden aenghe- bcht, volghende de voorgaende Articulen, om lytgheroert te worden, met aenteeckeninge van m, date, qualiteyt, quantiteyt,belofte, plaets taPetfoonen,' ende't felve den Pachter ofColIe- teurvand'andere Steden of plaetlèn t'allen tyden spenen, als fydes veriöcht worden} op de ver- brte van hondert guldens, ibodickwils fydes in jekccckefullen weien. en arbitrale correctie. XXV. Ende fullen voor elck Biljet de pachters, Colle- flturs of hare Commifen binnen de Steden, vol- zede twee voorgaende Articulen, by de Uyt- wrdersaenhunverfocht, niet meer ontfanghen m een halve ftuy ver, 't welck by den Haelder fal 'Ordenverfchoten, en by hem ghekort aen de be- Mgevanfynlmpoft, ter plaetfe daer hy de felve w%fildoen. „                X X V I. ^ochenfalniemandt eenighBier mogen bren- ■wwereken binnen yemandrs Huys, ten zy het Jöiervenmpoft, ende een Biljet daer van ver- ,.JnzynaDehooren} op poene ende boete van ES π S te vcrbeuren op elck Vat Biers, 't zy K°tk7n' dat bevonden fal worden fonder wngedaentezijn, te gaen ende te inncn als

den Impoft betalen, fonder dat iyluyden 'daer na eenige Bieren met Kitten, Kruycken of anderilnts iullen vermogen te leveren tot op-vullinghc van eenige Tonnen. X XVIII. Ende de Brouwer en Brouwfter fullen voor haer Drinck-bieren betalen in den Impoft van elcke brbuwte kleyn Bier thien ftuy vers, ende van elcke brouwtefwaer Bier twintigh ftuy vers, 't welck fy gehouden iullen weien ten verioecke vanden pach- ter of Collccleur, by Eede aen te brengen, iönder datdeic vrydommen vande Brouwers andere fullen genieten, als die felfs de Neeringe zijn doende, en in Brouweryen woonen : Ende iullen de Brou- wers van de Bieren die fy buyten hareHuyfinghe daer fy woonen, in andere Huyièn of plaetfen, mee Vaten kleyn of groot inleggen, gehouden weien den vollen Impoft te betalen ·, ghelijck iy van alle vremde Bieren ghehouden fullen weien den vollen Impoft te betalen, 't zy of fy die in hare ordinaris Woon-plaetiè of elders in-leggen : Ende de Bier- fteeckers, van elck Hooft van hare Familie, twaelf Jaren oudt weiende, acht ftuy vers ter maendt, of vanbeydts fooveel als fyluyden.met den pachter fullen konnen accorderen. XXIX. Sal oock niemant van wat qualiteyt ende conditie hyzy, woonende in de Steden of daer buyten* eenigh Bier 't zy dick of dun, mogen brouwen, of doen brouwen binnen fynen Huyie of daer buyten » by tonnen, halve tonnen, vierendeelen, of minder of meerdere, in Ketels, Tobben, Backen, ofte andere Inftrumenten, daer eenigh Mout, Koorn» Meel, Hoppe ende Alflem inne gedaen zy ·, dart iullen wel Scherrebier met Semelen of Kortmeeï mogen maken, op poene van twintigh guldens te verbeuren, fo dick ende menighmael als hy bevon- den ial worden contrarie gedaen te hebben, ende daer en boven op de verbeurte van de Brouw-tonne daer medefy het felve gedaen fullen hebben ·, alle welcke voornoemde boeten ende poenen gaen iul- len , als namentlijck, een derdendeel ten behoeve van den Officier of Deurwaarder die de executie doét, met den Armen half ende half, een derden- deel ten behoeve van den Pachter, 't derde derden- deel aen den Aenbrenger. XXX. Ende ten cynde de peylinge binnen de Tappers huyièn alomme eenpaerlijck ende op gelijcken voec mach werden gedaen, fal in 't begin ende eynde der vooriz Pachte, de aenkomende en afgaende Pach- ter ofte Colle&eur ter eerfter inganck van fynen Pachte of Colle&atie moeten gaen peylen tot allen Tappers huyièn, om den fel ven peylte verant- woorden , met iulcken Impoft als men daer van» volgende deiè Ordonnantie fchuldighis, ende da voornoemde peylinge te doen opfehryven in de Tappers huyièn, alle de vooriz Bieren, 't zy heele of halve Vaten, die vol bevonden fullen moghen worden, al wat drie vierendeelen en daer en boven is, voor geheel vol gereeckent die fy aldaer vinden fullen: Wel-verftaende, dat niemant meer kranen of fteerten fal mogen genieten, dan van elcke pryie ende iborte Biers een, ende indien daer meer be- vonden wort, fal hem daer van betalinge ghedaen worden by den voorgaenden Pachter, na advenant de quantitey t van de Bieren in peyl bevonden» ende dat

„En fuik

XXVII

E>i!eTnoockgheenBrouwers, Brouwfters , ^CKers binnen de Steden, nochte oock de ^ntao tCn plaCten Lande> eenighe Bieren u?tleve Cn' ^ dc ^cyne Mate verkopen ^ensfpi °PdcPoene van hondert Carolus ^ordenV u ren * fo° dickwils a!sfy bevon- S fiifep r gedaen te hebben, ende daer en ^een jr.niie Van «are Neeringhe voor den tijdt **ösinrf cSdefuIlen de Brouwers noch Bier- .^ofanH Cden ' noch ten Patten Lande, *% Volle" l' £eenBier mogen uytleveren, c> geheeleenhalveTonueni enfulcks

-ocr page 1165-

Placaten en Ordonnantien. 8 Boacfc

izS

dat tenlanghften binnen een maendt daeraen vol- gende, endedit alles op de poene in de Generale Ordonnantie begrepen·, wel-verftaende dat hy den voorgaenden Colledteur of Pachter van dien lal in- finueren omme met hem te gaen, of fynen Gecom- mitteerden daer by te fenden: Ende om te verhoe- den alle frauden ende compofitie , aengaende de Bieren die by de Burgers en Ingezetenen ingeley t zijn, en voortaen ingedaen fullen worden·, iullep de toekomende Pachters,bevindende dat binnen eeni- ge Huyfen van de Burgeren ofte Ingezetenen voor den inganck van haerlieden Pacht Bieren ingeleyt fullen zijn, daer van met den voorgaenden Pachter ioude zijn gecompofecrt, ofte den Impoft niet ten vollen betaelt de gerechtigheydt, ende gehouden zijn te procederen tegen de voorgaende Pachters, by den wekken alfulcke Frauden ende compofitien fullen zijn gepleeght, alfoo die felve Pachters tot behoef van de toekomende Pachters fullen gehou- den zijn te betalen de poene ende boete van hondert guldens, t'elcke reyfe als diergelijcke frauden fullen bevonden worden ·, ten eynde alfulcke frauden en compofitien, achtervolgende d'Ordonnantie Ge · nerael geftraft ende gheweert mogen worden, ten meeften dienfte van den Lande. Ende dat alle af- gaende Pachters van de Bieren, fullen gehouden wefen den aenftaende ofte volgenden Pachter ofte Colle&eur openinge te doen, ende extraft te ge- ven , indien den volgenden Pachter begeert van. fync Regifters dewelcke die afgaende Pachter ge- houden werdt te houden van alle die Bieren , iöo by de Tappers als Burgers binnen een maendt of iès weecken voor d'expiratie van fynen Pacht ver- impoft, op dat den volgenden Pachter fijn recht te beter foude mogen confequeren vanden afgaen- den Pachter, van alle volle Tonnen die hy ten in- ganck van fynen pachte, ten huy fe van de Tappers ial bevinden, op poene van hondert guldens, boven het intereft van den Pachter. XX XI. Sullen voorts mede de vooriz Pachters t'allen ty- den als 't hun goet ende haerlieder gerechtigheydt noodigh dunckt , met Notaris ende Getuygen mogen gaen peylen, om alfoo verfcheyden frauden by de Tappers voor date van deièn, met menighte van Wanne-tonnen ende anders gepleeght, te ver- hoeden , tot wekken eynde fy de Tonnen fullen moghen veriöccken. Sullen oock aen de Poorten van de Steden, Sluyièn, Stromen ende andere pafla- gien, moghen ftellen alfulcke Wachten ende cor- r$fpondentien, als fy tot verhoedinge van de frau- den noodigh fullen achten , by de welcke fy iullen moeen doen aenhouden alle de Bieren die contrarie rie defcr Ordonnantie vervoert worden, ibnder dat yem&ndt hem daer teghen fal mogen ftellen, om fulcks te beletten, of daer van in gebreecke blyven, op pcene van thien guldens te verbeuren, t'applice- ren als vooren, ende arbitrale correétie. XXXII. Den Pachter ofte Collefteur fal aen handen van den Commiflaris den behoorlijcken Eedtdoen, dat hy, noch niemand t van fynent wegen, niet an-

ders dan de volle gerechtighcydti van dcf fullen genieten, ende dat hy noch niemS ^ nent wegen met niemanden en fullen corr!c^' of conmveren in eenigher manieren; opntf Q t'elcke rey fe, bevonden zij nde te verbeure *n° twintigh guldens, foo wel by den Padiir r

n5

laft hebbende ,of onderwinders van dien, Α gene dje met de felve devoorfz compofoJfT16 aengaen, de helft tot proffite van den AenbreS ende α andere helrc tot Drnffirp mn^». rv«- . &">

ende d'andere helft tot proffite vanden OflV

eren

Pachter.                                                  l< XXXIII, Van defen Impoft en fal niemandt m noc exempt zijn, dan die in de Generale Ordonnantie ftaenbegrepen, midtfgaders den LieutenantAd miraelvan Zeelandt in der tijdt wefende, midtf. gadersdie van de Engelfche Court ofte Natie toi Middelburgh , ende die van de Schotfche Natie tot Veere. Al noch fullen de naervolgende Officie. ren van de Munte 't'elcken Sayfoen vrydom heb- ben by defen Impoft; te weten, den Miint-mecftcr fes Tonnen fwaer Bier, Waerdeyn drie Tonnen Aftayeur drie Tonnen , Yfer-ihyder drie halve Vaten, KlerckdrieiTonnen, Conciërge achtien Tonnen, midts dat de Tappers binnende Munte geen Gelagen fullen houden, dan alleenlijck voor die van den Sermente, daer op by den voorfchrevcn Tapper , ende die van de Sermente, binnen den tijdt van acht dagen nae de Verpachtinge, den behoorlijcken Eedt ghedaen fal moeten werden, in handen vanden Officier vandePlaetfe, ende ter prsefentie van de Magiilraet ende Pachter,mits- gaders eerft ende al vooren hebbende een billict van den Waerdeyn van de Munte, op de verbeurte van haerlieden vryheyt.                    -t XXXIV. Soowïe Pachter blijft van defen Impoft, fil ge- houden wefen t'eynden alle Maenden te betalen ren Comptoire van den Ontfanger een gerecht fefte- part van fynen beloofden Pacht, óf by gebreecke van dien lal den Ontfanger 't felve moghen doen executeren ende innen aen den Pachter ofte fynen Borgen, naer vermelden ende inhoudt van de Generale Ordonnantie. XXXV.               . Ende fal een Capiteynmaer mogen Hellenende hebben voor fijn Compagnie, foo wanneer de m in een Quartier leght, eenen Soetelaer ,*»**■

en

wekken hy fal gehouden wefen te relponaer voorden Impoft. XXXVI· Ende. fal de Pachte van defen W*2E opdeneerftenOaober . . . «flirt*»* metter Sonnen opganck. Aldus ghedaen ende gearrefteert wjjjj ringe van de Edele Mog. H^Vnr2b den Zeelandt, in 'tHoff tot Mg^f drie-en-twintighften September WJ' Ter Ordonnantie van de fclv^ C. Stift*1»''

OrJ^

-ocr page 1166-

Gemene Middelen van Zeelandt, Bieren*

1 ï2#

i^J>^ ^λ» verhooginge op de Bieren , tot lafie van de Tappers, fy date den drie entwintighfien September iC^J.

ï£

I.

I V. Soo wie Pachter blijft van defen voornoemden Impoft, fal gehouden wefen alle maenden te beta^ len ten Comptoire van den Ontfanger een gerecht iefte-part van fynen beloofden pachte, of by ghe^ breecke van dien, ial den voorfz Ontfanger 't lèlve mogen doen executeren aenden Pachter of iyne Borgen, na vermelden en inhoudt van de Generale Ordonnantie. V. Ende fal de Pachte van defen Impoft ingaen den eerften October . . , eerftkomende, met der Sonnen opgangh: t Aldus gedaen ende gearrefteert ter Vergaderinge van de Edele Mog. Heeren Staten vart Zee- landt, in 'tHoff tot Middelburgh den 23 September 1637. Ter Ordonnantie vande ièlve. . C. Staefveniffe.

ί Erft» °P ^e Condititn ende Voorwaarden jn de Ordonnantie van den grooten lm- poft begrepen, willen de Staten van Zee- landt fo wel binnen de Steden als ten plat- T ande, verpachten een Impofl; van feven fchel- [^ngrooten Vlacmsop eleke grove Tonne Bier, SWdeTappers, Drooge-gafterye of Soetelarye houdende, midcfgaders by eenigheCollegien of Vergaderingen, in de Ordonnantien van den gro- tenlnipoftge^P^^^» ingeleyt worden, foo Jan Binnen als Buytenlandtfehe gebrouwen Bieren Tan wat prijs dieoock zijn. Uytgefondert, dat die alleen tappen Bieren van rier en twintigh ftuyvers en daer beneden, van de- fcnlmpoft vry en exempt fullen zijn. Den Pachter fal Eedt doen dat hy noch niemandt van fynent wegen ter caufe van defen Impoft, met niemandt en fal compoferen in eeniger manieren ·, op poene in de groote Ordonnantie van de Bieren begrepen.

\

16* Impofl op de Bieren te Water gaende. In date den drie en tmntighflen September 1637. I I I. So wie Pachter blijft van defen vooriz Impofl:,' ial gehouden zijn t'eynden alle maenden te betalen ten Comptoire van den Ontfanger, een gherecht fefte-part van fynen beloofden pachte, of by ghe- brcecke van dien, fal den Ontfanger 't felve mogen doen executeren en innen aen den Pachter of iyne Borgen, naer vermelden ende inhoudt van de Ge- nerale Ordonnantie. I V. Ende fal de pachte van defen Impofl: ingaen den eerften April . . eerftkomende melder Sonnen opgangh.

Ïgrepen,binnen deenen Immeert weStadtofPbinnen aUytlandBier als a

cnde dat boven den Impoft die ten behoeve van de Rentieren betaelt wert, te betalen by den Brouwer otBierfteecker. II. Den Pachter fal Eedt doen dat hy noch niemand ï*n fynent wegen ter caufe van defen lm poft, met niemandt en fal compoferen in eeniger manieren-, PP de pcene in de grote Ordonnantie van de Bieren «grepen.

Aldus gedaen en ghearrefteert ter Vergaderinge van de Edele Mog. Heeren Staten van Zee- landt, in 't HofF tot Middelburgh, den 23 September 1637. . Ter Ordonnantie van de felve. C. Staefveniffe.

17* Ordonnantie waer op mèn van wegen de Staten van Zeelandt verpach- tenfal'eenen Impofl op de Bieren, tot betalinge van de Renten Ut lafie van den voorfz, Landefiaende. In date den drie en twintighflen September I637.

te van yeders pachtinge refpccKve verkocht j ghe- fchecptofuytghelevert fullen worden, van yedec Tonne fwaer Bier, boven de Meufelaer een ichcll. en fes grooten : Ende van een Tonne Meufelaer ende andere kleyne Bieren een fcheUingh grooten Vlaems ■> Ende dat by den genen die de vooriz Bie- ren opdoet j te weten binnen de reipcQiYC.Stedefl» 6X                           of

JEn Pachter van den voorfz Impoft fal ont- fanghen van yeder grove Tonne Biers, —β meerder en minder mate naer advenant, oockRin T1Inlandtfcne> Uytlandtfehe, als ^eBic In%7rOUwenBieren > midtfgaders van n te Wa^r gaen.de, die binnen den reflbr-

V

-ocr page 1167-

				Placaten en Ordonnaiitien, 8. Boeck.
			II 30 bfdie de Bieren uyt de refpe&ive Steden zijn ha- lende , maer van de Bieren die ten platten Lande fullen gebrouwen, of van buyten ingebracht wor- den, ialdefenlmpoft bècaelt en verfchoten wor- den by de Brouwers, iöo lange de felve ten platten Lande fullen werden ghetollereert, ende de Bier- fteeckers die hare Bieren met het verfchot van de- ièn Impoft fullen mogen verhoogen ,· fonder dat yemandt, wiehetzy, van defen Impoft exempt fal werden gehouden,                            ί · IX Item j fullen alle Schippers Koopluyden, ofte Bierfteeckers, ter eerfter aenkomfte , ende voor aller ftondtfyeenige Bieren fullen mogen uytfche- pen, gehouden zijn haer te vinden by den Pachter van de plaetfe daer fyeerft haer laft willen breken, den fel ven overleverende by gefchrifte, met fynen namegeteeckent, de jufte nombre en foorte van fijn-ingeladen Bieren. - I I;I. Endé fal den Impoft van de ingebroüwen Bieren betaelt worden ter plaetfe daerfe ghebrouwen ende geconfiimeert worden, ende van de andere Bieren buyten defe Provincie gebrouwen, ter plaetfe daer die eerft fullen aenkomen ende laft gebroocken en gheconfumert > maer van d'eene plaets in d'andere vervoert werdende, fullen gehouden zijn te beta- len daer die aenkomen, ende daer de lelve fullen worden eeconfumeert. IV. Ende om alle frauden te voorkomen, die in defe foude mogengepleeght worden, ibo en fal van nu Voortaen niemandt, wie hy zy, eenigerhande Bie- ren foo wel te Water als te Lande gaende, ten ware met voorwete en confent van den pachter, mogen loflen, anders dan ter plaetfe daer men coftume- iijck is opflagh van Bieren te doen ^ ende dat naer Voorgaende denunciatie of wete aen den pachter van defen Impoft : Wekken pachter ial vermo- gen ten platten Lande, daer de uytleveringhe van de felve Bieren langhfaemtoegaet, ende hem niet gelegen föude zijn t'elcken by de uytleveringe van de felve priefènt te zijn, ofanderfints oock inde Steden, daer fulcks tot defer tijdt coftumelijck is, de Schippers of Bierfteeckers af te eyfichen, om te hebben vifie, of indien 't noodt zy,overleveringhe vanden Bier-brief van den Brouwer, daer uyt hy öpteeckenenfal hoe veel Bieren,ende van wat prijs, het felve Bier-fchip aen Landt is brengende, vol- gens wekken den voorfeyden Bier-fteecker fal ge- houden zijn te betalen, ten ware dat hy konde be- wyfen eenigefuere of andere bedorvene Bieren we- derom gevoert te hebben, die hem in fulcken ghe- Valle afflagh fullen doen j op poene foo wie contra- rie van defen bevonden fal worden eenighe Bieren geloft of over-ghefcheept te hebben, of des ver- maent zijride, in weygeringe blijft om vifie van fynen Bier-6rieffte doen, verbeuren de Bieren die by hem anders geloft of over-ghefchept fullen zijn, of de waerde van dien voor d'eerfte reys, en voor de tweede en derde reys gelijcke Bieren of de waer- de van dien, ende voorts arbitrale corre&ie, ten Behoeve van den Officier die d'executie doen fal, het tweede ten behoeve van den Pachter, ende het derde van den Armen,
						Voorts worden de Brouwers ende Bn%ft icherpelijck gelaft, geen Bieren buytenhareR werye te laten gaen, voor endeal-eer fy *J£ ter van defen Impoft fullen een fchrifteliick fi[
							quantiteyt van de Bieren by haer t'elcken revil brouwen, 't wekk fy, des verlochtzijnde bv l pachter, met Eedeiüljen beveftigen} .op MS de Contraventeurs boven de verbeurte van de β ren een pecuniele boete van twintigh guldens end den tijdt van een geheeljaer Neeringefal verbod»! worden. V I. Sonder dat de Brouwers of Brouwfters hen met haren Opperbrouwers, Knechten, Meyfens ofe Dienftboaen fullen mogen excuferen ·, maerfüjlen gehouden zijn haerluyder werek te verantwoorden om voor haer fauten tegen defe Ordonnantiegfo. pleeght, inteftaen. i ■ r2' ' '>         VII. Den Pachter fal gehouden zijn gëreet te betalen van elck pondt Vlaems, dat hy voor defen Impoft tepachte belooft heeft, twaelf grooten Vlaems ·, De drie grooten tot behoeve van den Armen der Stede of Vlecke, daer over de felve verpachtinge ghefchiedenial, ende de negen grooten om daer mede te vervallen de onkoften van de Verpachtin- ge , ende dat iönder afilagh van fynen beloofden pachte. VIII. Sal oock gehouden zijn voor fyne pacht te ftclb fuffifante Borge, ten contentemente van den Rent· meefter van de Staten, in dien Q&articre, endat binnen's daeghsSonne-fchijn, ofte bygebrccckc van dien, fal men den felven Impoft wederom in 'tgebodt fteecken, tot fchade ende geen bate van deneerften Pachter, welckefchademenophcmiil verhalen met parate Executie. IX. Sal voorts fynen beloofden pachtegchouden zijn te betalen ten Comptoire vanden Rentmecfter van de Staten, in dien Quartiere , van maendt tot maendt, fonder eenige penningendaervanremo- geninhouden, uyt geenderley iaecke; op Ff foo hy van des te doen in gebreecke bleve, dat ny als dan den verfcheuen termijn of nfC^ mogen executeren, als in de Ordonnantie van grooten Impoft op de bieren isgeftatueert. Ende fal de pachte van defen Impoft if*°J den eerften April . : . eerftkomende, ■ der Sonnen opgangh. Aldus gedaen endegearreftecrtterVergac vandeEdeleMog. Hceren Sratejι va. landt, in'tHoifaldaertotMiddelbu^ 23 September 163 7. Ter Ordonnantie vin defeto C. Stofte'
		i-J

-ocr page 1168-

Gemene Middelen van Zeekndr, Gemael. Gemael.

IIjï,

18. Ordonnantie s volgende den wekken ten behoeve van denmem Sake" over-al in den Lande van Zeelandt den gentenen Impofi op deharde Koren dat et- malen engebroockenJa/werden, fo wet m de Steden als ten platten Lance van - wegen ende volgende den confente van de Staten vanden (elven Lande, 'van hu voortaen geheven endegeinnetfalwerden. Indate den arte entwinthhften Sep- tember 1Ó37,                                                                              & J ™»ύ

I. jEn vooriz Impoft ial ontfangen worden by den Collecte ur of Pachter van dien, de welcke in 't ontfangen Vanden Mael-gelde hem ial reguleren, naer de maniere ende 'f gebruyek van te voren in de Steden geobièrveert, ten ware hem anders ipecialijck om redenen worde geordonncert. ,                            n3 · :: X ; it"■                                                        ■■i'yfï": Ende ial ontfangen van elcke Sack Tarwe die binnen den vooriz Lande gemalen en ghebroocken ial worden twintigh ftuy vers -, van elcke Sack Ma- ftelüynghelijcke twintigh' ftuy vers, Rogge thien ftuy vers de Sack; ende van Gerfte, Haver, Bonen, eeneichellingh tweegrooten Vlaems, ende Boeck- weytongebroocken, en fulcksdie van de Marctko-

Middelburgh, de tweede binnen Vuiïïngen, de derde ter Veere, en foo voorts. Den pachter ren platten Landefal ontfangen deri Impoit van de Malerye, van alle JLuyden die wo- nen buyten de Poorten van de Steden in Walche- ren j Wel-verftaende dat aen den Pachter binnen Middelburgh betalen fullen die vanNoordt-mon* iterenHayman. Die van oude Vullingen aen den Pachter binnen VJjiiingen. Die van Sandt-dijck aen den Pachter binnen tei Veere, Aengaende de Opghezetenen buyten de Lange* vyeloorte, op de een hondert ende tweeeneen haliT Gemeten Ambachts queftieus, tuflehen de . Steden vanMiddelburgh ende Vliflineen fullen

,

men, negengrooten Vlaems defack, 't zy of die ter Molen gaendaer het haer gelieft, ende betalen

den Impoit aen den Pachter binnen MiddeJburgh. De andere vryeHuyfen, ende die woonen op Ambachten daer'geen Molens en zijn, willende binnen eenige Stadt rer Molen komen, fullen moe- ien halen Biljet van den Pachter ten platten Lande» en aen hem den Impoft beralen. De Molenaers iullen Eedt doen, van geen Grey* nen te malen, iönder alvooren ghefien te hebben Biljet van den Pachter van de refidentie der Eyge- naers van de Greynen. In de Eylanden van Schouwen, Zuydt-beve~ landt ende Tholen, fullen de Opgezetenen van de de Dorpen daer geen Molens en zi j n, haer moeten reguleren naer de reparatie by de refpe&ive Magi- ftraten voor defen gemaeckt of al-noch te maecken; Maer aengaende de Dorpen daer Molens zijn, ful- len geen Greynen binnen de Steden mogen gema- len worden, daer het Meel binnen aliulcke Dor- pen ial worden verbacken of geconfumeert, ten zy binnen de Steden daer de vooriz Greynen gemalen worden » van den Pachter ghenomen werden eert Biljet by hem geteyekent, daer inne verklaert ftaeü de quantiteyt van de Greynen die aldaer zijn ghe- malen , ende voorts dat den Impoft van 't Gemael daer af ten vollen en oprechtelijck ial zijn betaelt j welck Biljet den Pachter van den Dorpe ofte fyne Gecommitteerde vertoont en overgelevert ial wor- den , al-eer 't ièlve Meel aldaer opghedaen fal mo- gen worden; op de verbeurte van't Meel, daer en boven van thien guldens : Maer iöo verre uyt den Dorpe daer Koren-molen zijn, eenige Greynen in een ander Dorp ghebracht, ende aldaer ghemalen worden , lal den vollen Impoft daer van niet allen betaelt worden ter plaetiè daer'ticlve ial worden gemalen, maer oock den felven Impoft ter plaetiè daer het Meel ial worden geconiumeert ofvcrbae* ken, of van het Broodt, indien het Meel buyten de fel ve plaetiè verbacken, ende het Broodt aldaer gebracht werde; die alles onvermindert de gerech- . tigheyc van de Dwangh-Molens, die men by defen niet en verftaet te prejudiciëren. tfX ζ                       Ende

fclve tot meftinge gebroocken worden of nier, ende datalfoo wel van Scheeps-Koren als van ander Ko- ren hier vooren geroer t-, dies fullen ter Molen ge- daen mogen worden Sacken van Goeflche Mate, fonderdiena eenighgewichte, maeralleenlijckna de Mate ter Molen te brengen j op de poenen in het Placaet, midtigaders Generale Ordonnantie begre- pen·, ende van Broodt, Beichuyt, of Schotiche ofandereKoecken, inkomende van buyten den felvenLande, fal betaelt worden den feilen pen- ningh boven alle laften die van te voren ten behoe- ve vande Steden in 't particulier daer op geftelt mo- gen zijn j welcken Impoft men betalen ial voor en al-eer'tvoorfz Koren ter Molen ial mogen ghe- bracht worden. Ende en iullen geen Backers mal- fanderen Meel mogen orcr-doen iönder confent van den Pachterj op een boete van thien guldens. Ende en fullen oock geen Molenaers deièn Impoft mogen pachten, of Medeftanders van den pacht wefen, als op het fefte Ar ticul van de Generale Or- donnantie is gcièght.

III. Eenye^elijck Pachter ofCoIbaeur binnen de ^caen, lal den voorfz Impoit ontfangen van alle oFo^?' ^tbn™eniynen bedryve ghebroocken Lnrl nnral7°rden' >czy°f'tièlve ten platten Str? ^^"E^onrumecre of nier ? ende in- m1 tfdve Meel in een ander Stede binnen de Pro- 0 vereKn,VirVOertWordCï omaldaer geconiumeert r verbacken te worden, fal den Pachter of Colle- «ur van dier Stede noch eens halven Impoft daer I Cen ningCn τ En,de Van'üKoorndac*£de S^ K£S3 Lainde fal worden &edaen maIeil> en borden pleJ^' falden voIIen ImP°ft betaelt tai^^^i'^vegccxinrunSt wordt, W^vifiaftenL!lnde daer 'trclve ghemalen ««. fai^L 1-eiyetenPIatcenLandeinWalchc- eeme vcrPachtinge te doen binnen

-ocr page 1169-

Pkcaten en Ordonnantien· 8 Boeck;

m*

1 V.

of innemen fonder Briefken of teyck Colle&eur of Pachter van den vooriz j^ ^ diredlelijcknochindireftehjck f.illên S- -

Ende en fal niemand eenige der voorfz Greynen { Impoir. fchuldigh zijnde als boven ) ter Molen Jenden of brengen, noch oock op de WerfF iètten binnen of buyten de Steden, ten zy't fêlve eerft verimpoft is, ende daer van eerft hebbe een Brei- den van den Collecteur of Pachter daer toe ghe- jrechtight zijnde, inhoudende de quantiteyt en qualiteytrvaniiet Koren, op de poenein 't Placaet, midrigaders Generale en Particuliere Ordonnantie begrepen ; Welck Koorn daer 'c Biljet van verkre- gen is, t'effens metter daet fal moeten ter Molen ghedaen worden, midts dat geen Brouwers noch Backers eenigh Koorn ter Molen fullen mogen fenden, dan in Sacken, elcks met haer refpeclive Mereken gheteyekent : Ende fullen de Molenaers ofharege-eede Knechts gehouden zijn het Koorn van de Backers fèlfs t'huys re brengen ,N fonder dat

«fttflf

helpen frauderen den voorfz Imnort V I I. F C'

Ende in gevalle weygerigh vallen den vm c. te doen tenverföecke van den Pachte ρ r& cleurals voorfeyt is, iuUen verbeuren η ■ naer de voorfchreve infinuatie, 't zy 0ffS f3^

met

fes guldens.

VIII. Gclijck fy oock verbeuren fullen teiL fes guldens t'elckereyfe fyluyden contrar?,** voorfeyt is, bevonden fullen werden teheoi^ daen, alles t'appliceren als boven             ^' .-■·..·                                  ·Ι·Χ. " «η ι Ende en fullen geen Molenaers mede Backn* mogen wefen; op de verbeurte van ekkercvfe5

de Backers, of yemandc van harent wegen, 'c fèlve

tieh guldens, behalven de

: poene van de Generale

lullen mogen doen: Sullen oock de Molenaers ge- I Ordonnantie ende Placaet'; dies iuïlerrdefr; houden zijn de Collefteurs op hare Molens t'ad- | naers moeten inftaen voor hare Knechten end' mitteren; op de pcene in't Placaet, midtfgaders I t'elckcns als een pacht verandert, faldenvoorli in de Generale en particuliere Ordonnantie begre- Ί Eedt werden vernieuwt

X. Den Molenaer fal gehouden wefen deBriefkcns t'eynden elcke Weecke wederom te brengen in handen van den Colle&eur of fyncn Gecommit- teerde , om die by fijn Regifter of Boeck geconfc. reert te worden, en allefrauden van contrefeyten of anders voorkomen, of anders fal denPaclitcr de voorfz fyne biljetten foo dickwils vermogen te halen als hem 't felve goedtduncken fal. XI. Item, foo fullen alle Brouwers ende Brcw/te* ende alle andere die haer felfs Koren malen op fucr eygen Molens, ghehouden welen alle Weeckden Colle&eur of Pachter aen te geven, ende by Eedc te verklaren, hoe veel Tarwe of Rogge fy die We- ke gemalen fullen hebben, 't zy ghemengbt ofoa- gemenght, gemout of ongemonr, in wat Greynen of maniere dat het zy, daer van fy betalen lullca een derden·deel van den voorfz impoft) fuicKS ty ook met 't voorfz derde-part fullen mogen volta van 't Brouw·Koren op de Windt-Molensgheko- ken; Wel-verftaende dat de pachters in pfaetfcv» 't voorfz derden-deel by de Brouwte fullen moge afnemen den Brouwers van 't Koren dat by tacr- luydcn werdt ghebrouwen , van yedcr Brou* κ groot Bier vijf en twintigh ftuy vers, cnfanK Brouwte kleyn Biertwaclfenecn hatt> «J J, fwaer Bier fy daer van oock trecken, W'e' haer Koren gebruyeken of niet. Eftfcfffg dewijn-maeckers onder de Brouwers ηιε[^5 zijn begrepen, maer betalen ais Backers 0 Huys-houdende Perfoonen voorin Item, dat geen Molenaer of andere, denCol· leÉteur, pachterof hare Gecommitteerden,w mogen doen eenigh belet in het onderfoecw de fraude ende faute die fal niogenghccoin^ worden in den voorfz Impoil, noch ae ^ ^ fints qualijck toefpreecken; op de yem j ^ twintigh guldens, t'appliceren als ν ^ daer en boven arbitraïijck ghecorr^"1 na gelegentheyt van iaecken.                     guUfli

pen. Salmede niemandt, 't zy Molenaer, Knecht, Burger, ofyemandt anders, mogen dragen ofte voeren langhs de ftraten eenigh Meel of Koren, na den ondergangh, of voor den opgangh der Sonne, dan met fpeciael confent van den pachter, de Brou- wersalleenlijckuytgeibndert, dewylehetin haer reguard niet pra&icabel is} op pcene van verbeurte van het Koorn, ende daer en bov en een boete van drie guldens > t'appliceren een derdendeel ten be- hoeve van den Officier of Deurwaerder die d'exe- cutie doen fal, een derden-deel ten profy te vanden Aenbrenger, ende het derde derden-deel ten pro- fy te van de gemene faecke, ende den Armen half en half. V. Item, van elcke fmalle-tonne Meels, ende an- dere Vaten na advenant, 't zy van Terwe of Rogge, of andere Greynen, defen Impoft fubjedl, oock mede van Boeckwey te-Meel die van buyten den Lande van herwaerts over in Zeelandt gebracht, en aldaer gebacken fal worden, fal den Burger, Huys- man, Backer, ofUytilyter van dien, betalen dertigh ftuyvers; behoudelijck dat de Koopluy- den of Schippers die Tonne-Meel ,over Zee ko- mende, opleggen, gehouden fullen weien 't felve den Pachter aen te geven als fy datinflaen of open- doen, fonder datfe gehouden zijn Impoft te beta- len , ibo lange fy dat by haer behouden of verfen- denin andere Landen, Provinciën, Steden, of Verpachtingen; dies ialhetaflènden naer andere Landen, Provinciën , Steden of Verpachtingen gedaen worden by kenniile en Biljet van den pach- ter ; alles op de verbeurte van 't Meel ende thien guldens, midtfgaders de vordere boete in 't Placaet ende Generale Ordonnantie begrepen. Item, fullen alle Molenaers ende hare Knech- ten Eedt doen in handen vanden Officier ende van den Gerechte, dat de felve Molenaer, fyn Knecht-, noch niemandt van fijn HuysgheJdn, op hare Mo- lens, aen hare Huyfen en Schuyren, op hare Wer- ven en anders, op hare Wagens ende Karren in geendermaniereneenigh Koren fullen onrfangen

-ocr page 1170-

Gemene Middelen van Zeelandt,: Gemael.

1111

genen daer mede hy lal hebben gecompoièert, daer over calangeren , ende de boete van hunluyden vorderen ende ontfangen mogen, volgende de Ge- nerale ende particuliere Ordonnantien, ende hy ialfyneacliendien-aengaende ter eerfter inftantie mogen initi meren voor de refpeftive Magiftra- ten. J\. 1 Λ. Van deièn Impoft ial niemandt vry noch exempC zijn, dan die inde Generale Ordonnantie ftaen be- grepen s dies wort verftaen dat de Gaft- en Godrs- huyièn van delen Impoft vry zijn van 't Broodtdac binnen de Muyren van hare Huy/ên gebacken ende geconfumeert wordt, maer niet het Broodt dat toe probende of andere ichamele Menichen, buyten de Huyièn omgedeelt wordt. X X. Soo wie pachter blijft van deièn voornoemden Impoft, ial gehouden wefen t'eynde allemaenden te betalen ten Comptoire van den Ontfanger, een

XIII. c,!l,n oock de Molcnaers van het Molfter

ïrfMbwer den vollen Impoft moeten bèta· Set teghen&iïndc te vooren daer van berael. iVgenwcfen; op poene als voren : Des ial Ster op de Molens, ftaende binnen het fort iijnder Verpachtinge, mogen hebben een éosa deBricfkcns in te fteecken. fam. en falniemandt in fynen Huyfe mogen : >n eciiige Molens of Quarens, klcyn of groor, rmeneenigh Koren, 't zy hardr of weeck,mede toi of breeckenmach, behalven die gene die -ffopcflbaerJijck met het Gort ende Boeckweyt- ' fieeiicren. diesfullen de Gort en Boeckwey t- ders mede 'onder Eedewerden gebracht, dat Ρ hare Molens geen andere Greynen fullen brc- i Tenwelckenfinedevifieencalange van de ■tasfubjeft fullen weien, ten zy hy 't felve den iiecteur of Pachter aengegeven ial hebben, om

km opgetcyekent te worden} op de verbeurte gerecht ièfte-part van fynen beloofden pacht, of by

χχ, guldens t'appliceren als vooren. XV. Niemandt fal fijn Koren mogen doen malen «en den Ringh ofEylandt daerhy fijn woon- eifehecft, ten ware in't verpachten anders wort rdonncert, ende fal't felve plaetfe hebben foo lin'rreguard van de Steden als Dorpen daer in pen, die Schepen die in de Steden ter Koop· dye, Viflcherye, Oorlogh, of anders toege- . lollen worden; oppcene van den Impoft an- rnael te betalen, met de verbeurte van het Ko- . of Meel, en fes guldens, ibodick enmenigh- 1 't felve by haer gepleeght ial zijn. XVI. Soo wie pachter blijft van delen Impoft, fal ge- uden zijn aen handen vandenCommxflaris den h te doen, volgens het Formulier achter de 'ieraJc Ordonnantie geitel t. XVII. Alle welcke voorfz boeten en pcenen gaen fullen roeren gefeght is, ende en fal den fel ven in het cel of deel, directelijck noch indirectelijck mo- overdocn den Molenaers, noch den lèlven part JW daer inne laten hebben; alles op de pcene hondert goude Realen, foo wel de Pachters wk by den genen die met eenighc Compofitie «fcüngealsin defen aengaet te verbeuren. χ ν 111, we fal den aenkomenden Pachter ende den,

gebreke van dien fal den Ontfanger 'tiëlve mogen doen executeren ende innen aen den Pachter of fy- ne Borgen, naer vermelden ende inhoudt van de Generale Ordonnantie. XXI. Item, ibo fal den pachter ten ingangh en de uyü- gangh van fyne pacht op alle Molens, in alle Meel- verkoopers of met Meel-omgaende pachters, hare Medeftanders, Backers, Molenaers ende dierge- lijcke Huyièn mogen gaen, om me 'tgemaelen van 't ongemalen Κ oorn te mogen af-peylen, ten eyn- de hy ende den voorgaenden, midtigaders den na- volgende pachter reïpeclivelijck mach gheraecken t'fijnder gerechtigheytj ende waer meer als eenen Sack Meels bevonden werdt, fal daer van Impoft: aen den aenkomenden pachter uytghereyckt ende betaelc moeten worden. XXII. Ende ial de 'pachte van defen Impoft ingaen^ den eerften Aprilis . . . met der Sonnen opgangh. Aldus gedaen ende gearrefteert terVergaderingc van de Edele Μog. Hecrcn Staten van Zee- landt, in 'tHofftot Middelburgh, den 25 September 1637. Ter Ordonnantie van de ièlve C. Staefveniffe.

BeeftiaeL

ψ. Ordonnantie, volgens de mlcke in den Lande <υαη ZccLmdt&an wecrerï endevolgende den confente vandeStaten -van den/elven Lande, denlmpofi%an T/ef?'rf/s0fen> Koeym^ ^hapen, Lammeren, Var ekens jonghen. rZl fetaffflwerden, tot furnifement vande onkofien ende lafien vandm vorlogh. In date den drie entwinttghflen September 161,7.

E Colle&eu aS^ Lammeren ende Vare. . den1lglaSenoftc8^eecken Mkn Q lcvcaften Foningh die de fdve ghe-

kocnt fuIIen wei*en * fflaerindien eenige der voorfc óf andere, ial den ievenden penningh daer van be- taeltworden, na de eftimatie enpryièringedieby den pachter ghedaen fal mogen worden ; Wel-

verftaende

-ocr page 1171-

1X2 4                 Placatcn en Ordonnantien. 8 Boeck,

van wien hy 't felve Vleefch heeft

1 Verftaende, dat den Pachter de Beeften fal moeten aen hem nemen voorden felvenpryfe, fonderyet voor den fel ven Impoft te mogen pretenderen, ßüï Verre d'Eygenaer de voorfz Beeften daer vooren fal Willen laten volgen,op de verbeurte vanden Impoft, daer mede de ielve Pachters gehouden fullen zijn binnen een uyre voor 't af-fcheyden vandefelve Beeften, de betalinge daer van te doen in goeden ganghbaren Gelde: Ende fo verre eenige Vleefch- houwers of andere by Eede willen verklaren den prijs daer vooren hare Beeften beweydetende vet zijnde om geflagen te worden, laetft by hem fullen zijn ghekocht, fullen de felve daer mede volftaen, midts dat fy de felve veerthien dagen of drie weken naer den koop ten langhften fullen flachten, of an- ders fullen fy de pryferinge fubjeft zijn foo voor- fchreven is. II· 1 Die eenigh Beeft wil doen flaen offteecken, fal het felve doen brengen ter plaetfe daer 't felve gefla- gen of gefteken fal worden, ende van den Pachter verföecken om daer van de pryferinge te dóen. III. Endeinghevalle den Pachter of iynen Commis geinfinueert zijnde, om de voorfchreve pryferinge ten platten Lande te doen, binnen vier en twintigh uyren ten langhften naer de felve infinuatie van dies in gebreke bleve, fal d'Eygenaer in fülclcen gevalle fijn Beeft mogen doen pryferen by twee Gebuyren, dien-volgende de Pachter den voorichreven Im- poft daer afbetalende daer mede mogen volftaen, ten ware de Pachter den twintighften penningh meer daer voor wilde betalen, en het felve naer hem nemen, 'c welck hy fal moeten doen ·, en na de pry- feringe van de Gebuyren gedaen, fal den Eygenaer een billiet van den Pachter moghen halen voor het flaen van het Beeft -, ende foo yemandt den Pachter ontbiedt om de pryferinge te komen doen, en het Beeft daer naeniet bevonden en wordt, fal ver- beuren een boete van thien gulden, ten proffijte vanden Pachter. I V. Datelcke Pachter den fèvenften Penningh van het Beftiael fal mogen ontfangen, lbo verre de Pa- rochie van fyneingepachte Dorpen zijn ftreckende, endegelijck het tot noch toe gebruyektis. Ende foo verre by de Huyfluyden eenige Beeften, het zy Ofïèn, Koeyen, Kalveren, Verckeris, Schapen, of Lammeren, in eens anders Pachters Bedryve foude mogen worden gebracht, omme aldaer ge- flagen ofte gefteecken te worden, ende aldaer naer de felve Beeften geflagen of gefteecken zij nde, het Vleefch daer af wederom in de voorfz Parochie wierde gebracht, fullen gehouden zijn den fèven- ften Penningh daer van te betalen, lbo wel aen handen van den Pachter van de Parochie daer het felve Beeft fal werden geflagen ende gefteecken, als oock daer het felve Vleefch ende Speek gegeten fal worden ·, midtfgaders van alle Vleefch ende Speek dat van buyten in yemandts bedryve fal worden ge- bracht, om geconfumeert te worden, uytgefon- dert alleen foo yemandt van de Hüys-luyden woo~ tiende ten platten Lande, in de Slagh-tijdt, of daer buyten, eenigh Vleefch kochte binnen de befloten Steden in de Halle, om buyten gegeten te worden, van den feven ften penningh vry ende exempt fullen zijn, midts dea Pachter daer van verwittigende, en

mede geen Burgeren of InwoonL

,t: Ç

m

belloten Steden hare Beeftiael buyi Dorpen moghen doen flaen of ftekeCn°Peen!8^ geflagen ofte gefteken zijnde, ®2âÇ Steden te brengen, ten zy eerft ende \.V00lfe betalen den fèvenften penningh aen Â^Ð^ßÀ Pachter derfelver Stede, opdeverbt Ç Beeftiael, ende dics-onvermindertdenMH gerechtighey t, in wiens bedrijf 't felve S*f:

ÏBia,

gen werden geflagen ofgefteecken,

V.

yangelijckefaloockdenfevenflenpen^^ taelt worden van Tonne-vleefch endeSpcck buyten den Lande van Hollandt, Zeelandt'^ Vrieflandt hier komende* AlsoockvanhetOoiy fcheSpeek, ten waredat diredelijckindefepj vincie uy tter Zee quame, in wekken ghevalleèl vry fal zijn, maer anders niet. VI, Sal oock niemandt fijn eygen aengevoedet Becfli of dat hy van buyten alhier in den Lande lalhebQ doen brengen, mogen flaen of doen flaen, voorèi van dereftimatie den fèvenften penninghbetaekli, wefen ·, ende dit al op de verbeurte van't felve m ftiael of Vee, t'appliceren een derdendeel ten pm< fite van den OfHcier of Deur waerder die d'cxccutti doet, een derdendeel voor den Aenbrenger, ei 't derde derdendeel ten behoeve van dcGemi fake, ende den Armen vander Vlecke, ende en boven arbitralijcken gecorrigeert te worden gelegentheyt van fake. VI L Sullen oock alle de gene die hen generen as Beeften te flaen, gehouden wefen Eedttcdocni handen van den Collecteur ofte Pachter, dstffl geen Beeften fullen flaen of fteecken, ten zy ta luyden eerft gebleecken fal zijn by eenigh biiiicté teecken, dat van het felve Beeft den fèvenften pen- ningh betaelt zy, op de boete van vijf-en WW guldens, t'appliceren en te innen als vooren é \v' fal bly ven onder den Eygenaer, tot dat het II fal wefen af-gehouwen, ende daernaeby den* ger gelevert in handen van den pachter, binnen rijdt van drie dagen : Ende fullen van gelfKcp Vleefch-houwers die felfs haer Beeften «W houden wefen ghelijcken Eedttedoen., lonoc, vermogen eenige Beeflen te flaen oHtcwni ende al eer d'Impoft daer van is betaelt, W pryferinge en den koop daer van gedaen ai Ende fal den Koopcr ende Verkoper^0" fen ter requifitie vanden pachter deni*m prijs van haer Beeftiael by E^f'^fS in abfentie van den Verkoper fal den K«. den zijn-boven fijn verklarmge, na:* . bhjeken by een ceelken van des W^, faI op de boete als vooren ghefeyns. , fen Pachter t'allen tyden mogen íþÀ»».^ de Vleefch-houwersof Slachters, ^ga van eenige bevonden frauden» teP inhoudt defer Ordonnantie.

viii

Vleefch-hoö*'0

Endeals 'tgebeurdedateenVg> ^t koprol OfTen tTamen gekocht heDDen ^ dienflaet, endeden anderen doetreeflP^ feltof verkoopt, fal gehouden wcfen^I

-ocr page 1172-

Gemene Middelen van

11p: daerom vallende^ftaen tot decifie van de refpe&i ve Magiftraten, fo veel de frauden ten platten Lande aengaen, maer dat de pachters quade aftien infti- merende, fullen gecondemneert werden in de ko- llen , endeinfulckepcene als de vóorfz Magiftra- ten goedtvinden fullen. XII. Soo wie pachter blijft van delen voornoemden Impoft, lal gehouden welen alle maenden te beta- len een gerecht lèfte-part van fyne beloofde pacht, in handen van den Ontfanger, of by gebreecke van dien, fal den Ontfanger 't felve mogen doen exe- cuteren ende innen aen den pachter of fyne Borgen na vermelden ende inhoudt van de Generale Or- donnantie. XIII. Ende lal de pachte van delen Impoft ingaen op deneerften . . . eerftkomendemet.derSon- nen opgangh. Aldus.gedaen ende gearrefteert terVergadcringe van de Edele Mog. Heeren Staten van Zee- landt, in 't Hofftot Middelburgh 3 den 23 September 1637. Ter Ordonnantie van de lèlve, C, Staefvenijföi

. ofcn van den fel ven koppel by hem te flaen, %lTpryftren $ op de ordrc cnde poenen als voo-

ïta

1 λ.

Van defen Impoft lal niemandt vry noeh exempt dan die in de Generale Ordonnantie flaen be-

pjfli

„»«. wataengaet deGaft-endeGodts-huyfen, ■Ïgctraaeert werden als in 'c Gemael, Articulo

lijftbicn-

X.

Endeorome te voorkomen de menighvuldighe fruden die indefen,worden ghepleeght, door de ^temeemchtevanBeeften dieten plattenLande t^dengheilagen, ende om andere ve/fcheyde re- denen, isgheordonneert dat van nu voortaen nie- mandt ten platten Lande eenige Beeften lal mogen Haai om in Tonnen te leggen, te fouten, terooc- löiofanderfints, dan tot fijn eygen provifie; op verbeurte van'tVJeefch en Speek dat men bevin- cenfalten plattcnLande geflagen te zijn,en anders reri'oert of verhandelt te werden, en daer en boven ijefommc van vijf en twintigh guldens t'appliceren

vroren.

X I.

De'pachter eenige overtredinge bevindende van aiderepachters, fullen de bekeuringe mogen doen wek buyten den bedry ve van hare pacht, ende niet e min de pcenen profiteren} ende lullen de queftien

Zout.

2 0. Ordonnantie voor de F ach t ers of ColleBeurs van den Impoft van dè Confumpt ie van't Zout inden Lande van Zeelandt. In date den dtieentwin^ tighflen September 1637.

mandt anders mogen verkoopen, als aen den genen die haer verthonen liillen een Biljet van den Colle- fteur of Pachter van den voorfz Impoft, van dat ly hoofdelijck inden voorfz Impoft zijn getauxeert, midtlgaders oock aen de voorlz klcyne Kramers , ende de gene die't in hare Neeringhe verbefigen > midts dar fy van delèlvige fullen eyflehen en over- nemen Biljetten van de pachters, als bier na in het achtfte Articul wert gefeyt. V. Van geUjcken fullen de Grofliers haer Zout mo- gen verkoopen aen yeder die 't lel ve buyten de Pro- vincie van Zeelandt lal willen vervoeren, midts daC de felve aen de voorlz Grofliers fullen overleveren een Biljet van de pachters ofte Colle&eurs alleen # inhoudende de quantitcy t van den Zoute, 't welck fy fullen willen koopen endeuytvoeren, fonder dat de voorfz Grofliers anders eenigh Zout lullen mo-? gen uytdoen i op poene als vooren. V I. Ende lullen de voorlz Grofliers van alle hare ver- koopingen houden pertinent Regifter, inhouden- de den dagh ende maendt van yeder verkochte par- thye, midtlgaders de Perlbonen endeWoonplaets van den genen die de felve gekocht fullen hebben» teeckenen de lèlve verkoopinge op den rugge van de Biljetten, die de Koopers gehouden fullen zijn de Grofliers daer van te leveren als vooren. Ende

Ν de beflooten Steden van den voorfz Lande fullen welen Grofliers van 't Zout endeklcyneKramers, maer ten platten Lande alleenlijck kleyne Kramers ibnder Grofliers : Endeen fal ten platten Lande, nochtc buyten de befloten Steden geen Zout uyt de Sche- pen of Schuyten verkocht, noch uyt andere Pro- oien aldaeropgedaen mogen worden, in grote ofkleynequantiteyt, op de verbeurte van't Zout Welckereyfchondert guldens, te verbeuren by ; j» Vcrkooper ende Kooper, Inbrenger ende In- ööcnderrcfpeaivelijck. Tvr                     Π.         . /JGrofliers en fullen in 't opdoen van haer Zout m Impoft betalen, maer fullen evenwel 't felve JKtmogen opdoen, dan met kennüTe ende Biljet ^denPachterj opgelijckepoene. " Dr                llï- e Grofliers en fullen geen minder Zout mogen ^everen als een half Vat of andere Maten f daer oetweehondert, eenhondert Zoucs maken) Si λι ^1Jck dat de ^ene die ni« meer als *«£fc?ï*iï Sfk 5°uran docn hebben'r *«nÏÏ -jfó by den G roffiers fullen gerieft' ^^n geheele SaackVenWd ^^ *& Imp°ft

I V m> de Grofliers cafuijen haer Zout

aen nie-

-ocr page 1173-

Pkcaten en Ordonnantien 8. Boeck.

ii^ó

van de Groiïïers indefen wordt gcf

vil . Ende iullen gehouden zijn de vooriz Regifters j tot vermaninge van de Colle&eurs of pachters tot allen tyden te openen > op gelijcke poene. V I IL De voorfchreve kleyne Kramers die in de Steden ende oockten platten Lande, Zout by de kleyne inate iullen mogen verkopen, midtfgaders die het felve in hare Neringen Tullen verbefigen , ende hier jiae niet zijn ge-eximeert, en fullen geen Zout mogen koopen dan van de Groiïïers, Schippers, Pajjne-luyden ofte hare Factoors , binnen den Lande van Zcelandt woonende of leggende , ende iullen 't felve niet mogen reppen3roeren, of opdoen, fonder billiet van den Pachter aldaer, oock van den Pachter ofte Collefteur van de plaetfe daer fy het lèlve binnen den Lande van Zeelandt willen bren- gen, inhoudende de quantiteyt van dien, met dagh, maendt endejaer, ende dat den Pachter vanden Impoftis betaelt, op de verbeurte van't Zout dat iy anders gekocht, opgedaen fiillen hebben, ende gelijcke poenen van hondert guldens t'elcken reyiè teveibeuren, I X. Ende rullen de Groiïïers het uytghelevert Zout gehouden wèfen te teeckenen, op de voorfchreve billietten, met den dagh ende maendt van de ièlve uytleveringhe, ende fullen behouden de billietten van de Pachters van hare refidentie * ende d'andere billietten van den Pachter daer 't Zout gebracht en geconfumeert fal worden, fullen fy den Koper van 't Zout reftitüeren, met de vooriz opteeckeninge ©p den rugge van dien ghedaen, op de poene in het yoorgaende Artijckel geftelt. „r;;v                                             . X. De gene die hoofdelijck gliefteltzijn, en fullen geen Zout mogen halen of opdoen, halen of doen halen, koopen of doen koopen, fonder eerft ende alVooren benevens het billiet van dat iy hoofdelijck zijn geftelt, noch te hebben een kleyn billiet van den Pachter van haer refidentie, inhoudende hoe veel Zoutsfyvan meyninge zijn te koopen, ende uyt wat Steden, oppceneals vooren ; des op het grootfte billiet byden Pachter ten inganck van iy- 3ien pacht te geven, fal gheftelt worden, dat die genedenwelcken't voorlchreve billiet wort gege- ven, daer op geen Zouten ial mogen halen, dan eerft ende al vooren het voorfchreve tweede ende kleyn billiet van den Pachter of Collefteur ghe- haeit te werden. X I. De Zout-fieders of Panne-luyden en fullen haer Zout niet anders of buyten de befloten Steden mo« gen verkopen ende uy tleveren, dan als hier vooren vvan de Groiïïers isgheièytj ende fullen midtsdien gehouden welen na te komen, alle 't gene den Grof- lïers ten laftegeleyt is, alles ende een yder pondt, op gelijcke peenen als tegens de Groiïïers is ghe- X I I. Van gelijcken iullen oock gehouden zijn te doen de Schippers of Koopluyden, die met eenigh Zout in Zeelandt komen, of'c felve van d'eene Stadt in d'ander vervoeren, die 't felve niet anders alsin de ■ befloten Steden fullen mogen verkoopen, ende in geen minder quantiteyt als met een half quartier tTeffens, ende fullen voorts obfervercn alle't gene

ven dien t'elcken reyfe als fyin^M

feite

men , gehouden zijn de pachter Ir^fci binnen 's daeghs Sonne-fchijn aen te, pbe*i te quantiteyt van 't Zout, 'twelckfff*^· pen zijn hebbende , cnde 't felve Sc- haren Zout-brief, of brieven die fyto?5*^ den pachter fullen vertoonen endeoverl 5*· foode pachter fufpiriehadde'darfvl., · ',Ca Zout n.et oprechtehjek aenen g^& 't fynen kofte, fchade ende pericuWO gefworen Meters mogen doen meten, SS? quantiteyt meerder bevonden mtiJSSSt Schippers of Koopluyden is aengegeven,füQ felve verbeuren 't Zout ende Schip,of Sri, „S2 inne'tfelvegeladenis: ΕοΛίοώ^ Schippers ofte Koopluyden, fooM^W rechte aengegeven hebben , op haer vertreck I voorfz pachter overleverende de billietten van £ uytgelevert Zout, oppcene van hondertguldens als vooren, ende fal de pachter liet -uyaera Zout op den voorfchreven Zoür-briefofteirievcti teeckenen, in gevalle 't Zout in de voorfz Schenen of Schuyten geladen, niet ten vollenisuyrgclevcn; en de felve Zout-brief of Brieven alsdan de ScW pers of Koopman reftitüeren, ende foodevoonz Schippers, Koopluyden, Panne-luyden, Groffiers of andere, als kleyne Kramers eenigh Zout ten platten Lande brachten om me te verkopen, fullen daer over verbeuren 't voorfz Zout, midtigaders de Schepen, Schuyten, Wagens of Karren ende Pan- den, daer mede fy 't felve voeren of doen voeicn, ende daer ben effens eene poene van hondert Caro- lus guldens als vooren. XIII. De Stuyr-luyden ende VifTchers, en Men geen Zout mogen ontfangen of opdoen, tenzyfyluydefl 't felve eerft ende al voren fullen hebben actigtgercn, den pachter ofte Collecteur vanderplaetiedacrijf 't felve opdoen, ende van den felven bchoorlijcfc billiet ontfangen , op de verbeurte van 't Zout·, cu de Groiïïers, Ρ anneluyden ende Schipperde te Zoutin Zeelandt uyt andere Landen brengen, α fullen 't Zout aen de felve niet mogen leveren S* der het voorfz billiet gefien ende overghenomen te hebben, op de verbeurte vanden pnjsvanden Zoute, alle 't welck oock tuflehen de F^¥® ende den voorfchreven Schippers tercenrc, owco. Groiïïers ter andere zyde geobferveertial« ten reguarde van 'tZout dat bydeGro"^ kocht ende opghedaen fal worden, opgn pcene. XIV«

Den pachter fal ten Impoftonrfangen*^^ fchellingen grooten Vlaems van J0®'^® Cdaerv8andf hondert Vaten njj^ Zoutsgereeckentworden, date) -^ kleyne Kramers in den ringh van har: ν jg^ ge woonende, fal werden <y&WS£fli* gene fyluyden by peylinge onder             ^ kleyneKramersfillenbevindeninhetacn.

haren pachte

XV.

•Λ f· ft rjvan gelijk Den pachter vandefen Ι^ΙΚρί vermogen peylingetedoen aeη*"ζ- com0$ deBeen-houwers, defenpacht ^ξφ&ιζ ofparticulieregehadthebbeiide,nocn          |g

-ocr page 1174-

		Gemeene Middelen va		1137 geftelt in 't geheel of deel, dire&elijck of ihdire&e- lijck} op de verbeurte voor d'eerfte reyiè van hon- dert Carolus guldens, ende voor de tweede reyiè tweehondertguldens, en boven dien arbitralijck gecorrigeert teworden naer gelegcnthey t van faeo ken. XIX. Item, Reeders van eenige Haringh-ichepen 'f Buckingh - hangen, Vlees-houwers, Vercken- flagersi Huyde - zouters ·, Huyde-vetters, &c. Hullen gehouden wefen den Impoft te betalen, al waertelatfyvuyl of icherpZout quamen tcghe-; bruyeken 5 Μaer de vordere perfonen in de ielve Lijfte nietgheftelt, fullen gehouden zijn allehaet Zout te halen ten Huyiè van de voorfz kleyne Kra- mers, in Zeelandt woonende, ibnder dat fyluy- den van yemandt anders eenigh Zout lullen mogen halen, koopen of ontfangen, ten zy byfpeciael ende expres Biljet van den pachter; op poene van hondert guldens t'elcke reyfe te verbeuren. Λ Λ. De Huyilüyden ende andere die vier Mélcke- Koeyen ( twee Veerlèn die elck maer een KalfF gehadt hebben, vooreen Koe gereeckent} hébben» iullen over haer Huyshoudinge getauxeert werden» als hier vooren is geièyt, alwaeft ichoon dat fy op de voorfz Lijfte met waren bekent : Ende lullen boven dien taux op de voorfz perfoonen gheftelt» noch betalen over 't Zout dat fy tot het maecken van haer Suy vel confumeren, op yder vier Koeyen die iy melcken (twee Veerlèn die elck maer een Kalf gehadt hebben, voor een Koe ghereeckènt} die felve te reeckenen fülcks die weien fullen ten ingangh van de pacht, tot fes fchellingen grooten Vlaems, al waer het ichoon dat de Melck iöet ver- verkocht wierde, ende van meerder of minder ge- tal na advenant, alleenlijck uytgeiöndert die maer een Koe en melcken, die vanden taux vry iullen zijn, ende haer Zout moeten halen tot de kleyne; Kramers j des voor de ièlve Koeyen gehouden fal weien te verantwoorden, die gene ©p wiens Stat de felve fullen werden bevonden, ibnder hen te mogen excüiêren, van dat de voorfz Koeyen ver- icheyde andere perfoonen zijn toebchoorende, be- houden hem fijn regres tegens den eygenaer, waec voor fy op vier Koeyen een half Vat Zoürs vanden Groiïïers fullen mogen halen op haer Biljet} ende van meerder getal na advenant, ibnder yet van Im- poft te betalen j maer indien fy meer Zoüts als nae advenant vaneenhalf Vat op vier Koeyen behoe- ven , fullen 't felve tot de kleyne Kramers moghen halen, ofby een nieuw Biljet van den Pachter tor, de Groiïïers of Panne-luyden, midts betalende deft Impoft van 't Zout als kleyne Kramers, op de ver- beurte t'elcke reyfe van hondert guldens ï ende &ί den Pchtcr of fynen Collecleur in de Steden in fy- nen pachte binnen de eerfte maendt, in elck Dorp binnen de eerfte veerthien dagen gehouden weien * van 's morgens ten fes uyfen tot de middagh ten elf uyren, en van twee uyren tot fes uyren naer-mid- dagh te fitten, om het aenbrenghen van een yege- hjeks Huys-gcim ende Koeyen op te teeckenen, eti fal binnen den felven tijdt een yegelijck ghehouden weien oprechte aenbrenginge te doen 5 op de ver- beurte van dubbelden llmpoft, ende de boete vaa thien Carolus guldens te verbeuren by den geneit die binnen acht dagen naer de infinuatie vanden * * X          .         Pochte?
	L f, «hebben ί als mede van 't Zout dat onderde S ende Weft-Indifche Compagnien bevonden fbudé moghen worden, omdaer van het recht te oorfangen.            χ V Jè Van eelijcken fal hy ontfangen van yeder huys- houdende perfoon binnen denringhvan fynever- Mchtinge of Collefte woonende, ende het Huys- ffifin groot wefende acht perfonen ("twee Kinderen Siacfatjaren en daer beneden voor een gerekent) rijfthienichcllingen, ende meerder ende minder Hursgeiïnnen na advenant* die gereeckent fullen «orden na hetghetal elcx wefende ten ingangh van (Jcpacht : Wei-verftaende dat het minfte van de feh-eHuysgeiinnen betalen falie ven icheliingen ics etootenVlaemS} van wekken Impoft iy betalen llien t'elcke drie maendèjn een gerecht vierde-part Tan dien, ende van alle Herbergiers ende Drooge- gaftery-houders, boven den taux van haer Huys- geiln vijftien ichellingenVlaems voor haer Gallen,; diesfullen de felve perlbnen 'cZout tot hare Huys- houdinge noodigh, vry ende iönder eenigh Impoft tebctalen, mogen halen ten huyie van de Groiiïers ofPanneluyden,tot iülcken taux als fy na de groote ilsvooreniüllen hebben betaeldt; tot welcken eyn- xibdm Pachter of Collefteur haerluyden geven fil een Biljet daer toe dienende, inhoudende de quan- riteyt van het Zout, dat den Groilier of Panneman daer op lal mogen uytdoën, waer op iybyden GröïiierofPanne-man fullen doen teeckenen het gene fy van den felven koopen ende ontfangen : £nde fullen de felve Biljetten bewaren, ende tot allen tyden aen den Pachter gehouden wefen te rathoonen, op ghelijcke poenen ; Ende foo de voorfz Huysgeiinnen meerder Zout van doen had- den , fullen gehouden zijn 't felve te halen tot kley- ne Kramers voorfz, of by confent ende een nieuw Biljet van den pachter tot de Groiïïers ofte Panne- luyden, midts betalende naer advenant van de quantiteyt van^tZout, ende in allen gevalle niet min als een half Vat. XVII. Ende alfoo men bevindt dat in fraude van defen impoft veel perfoonen, gegoedt ende ghetauxeert gnoe, hun vervorderen het Zout dat fy meerder hebben opghedaen als fy van nooden hebben, aen andere ghetauxeerde of onghetauxeerde perfoonen over te laten mkoop, mangelinge, onderlinghe Jij"«erfints, wort by defen wel expreiTelijck nooden,dat memandt voortaen fulcksen fal ver- 2eTAen in e?ni&er ma"ieren, direftelijck of giddenT J °P vcrI?em'te van honde" ^roli iw' r χν in. bvWcTi2 taVxenfaInicc worden betaclt'dan tiifhl^^^^^^^Begoedt zijn' tot 2wXk ΤίΠ ïaCms ende daer bo™ * van PlaetS 7 tMaglftracen van de Sted™ ende fc vin den* ^^Mgeg&hiet, ten verfoec- bften^Pach,ter,,,endeiónder m of'sLandts g^fe?" £al WOrden een Pe«inente Lijfte, ««öaeckt ^ lng^1S gedacn» cndc het Q«ohier ^tenteren f ?*5β<ΐ€η Pachterhemfafmoeten ^SSgj.«der«a niemandt vorderen, dan die oplfelve fal wefen

-ocr page 1175-

w-mm

ïjS

Placaten en Ordonnantien» ?. Beeck. den Pachter van de plaetfe daet fvW geven, binnen .'sdaeghsSonnefchiinïf^fC komen füllen zijn, op de'verbeurte ?f^ Zout, enhondertguldensdaerenbov tïa°^ X X V.

pachter by Biljet t'iynenbreeckefullen blyven, ddoen. XX EndedeHüys-luyden

Bovendienfullenvandenvoorfchrw ι vry en exeöipt zijnallede genedieinSr** Ordonnantie van de getfeéne 133*8 gevrijc.'                                    UUCIÖr ^ertb „                XXVI. Dé Pachters, hare Medeftanders rfr\jt« enfullengeenZoutfelfs, tiggg^ verkoopen of doen verkopen, of inCt^0 van dien part of deel hebben, nöcftSffi of te koftgaen mogen by eenige kleyne g£ die Zout-neennge doen* ende en dQf t ontfangen van defen ïmpoft metnieimntZ compoferen, of eertigc quijtfcheldinee doen Τ reaelijckofindireaelijck, op poene vatidriehl dert guldens opyder verkopinge ofcompofitietc verbeuren -, ende fullen dcfè ende alle vowaeni pcénén defer Ordonnantie geapplkeert endever- deelt worden, als by de Generale Ordonnantie van degemeerie Middelen wert eeièvt xxvn!' Den Pachter ofte Collefteur van den ïmpoft; Μ gehouden zijn in elckDorp onder fijnVerpachtingé ofte Collefte gelegen , te ftellen een CoHefW tot gerief van de Irtwoonderen.          , Ζ 1 XXVIIÏ. De Pachter ofte Colleéteur fal gehouden wefèn in handen van de refpectivcOntfangersvandegc- meene Middelen in elck Quartier te betalen f elckc drie maenden een gerecht vierde-part van fyncn beloofden pafchte, namentlijck in de vierde maendt de drie maenden ten vollen, of bygebrceckevan dien fullen d'Ontfangers 't felve mogen doenexe- cuterert ende innen aen den Pachter, CoMeuroF) fynenBorge, naer vermelden endtinhoudtvandé Generale Ordonnantie. XXIX. Ende fal de pacht van defen ïmpoft iflgaenop den eerften April.....eerftkomendc, metter Sonnen opganck. Aldus gedaen ende garcftcat BJg ' deW var Je Edele M**« Staten van Zeelandt, in cH°«Jf Middelburgh den drieentwintig ftcn September 1637. JerOrdonnantievandefete. Getecckcnt,c,i/^#'

ten platten Lande woonende, die foo veel Koeyen niet en hebben, ende in de vöorfchreve Lyfte niet gheftelt en zijn, fullen 't Zout tot hare Huyshöu- dingërioodigh, van niemandt anders mogen halen, Jeopeh of oncfangen,a!s van de voorfeyde Kramers, bp pcene als voören. XXII- Den Pachter of Collefteur van den voorfchreven ïmpoft, fal tot allen tyden moghen belbecken de 2iout-kafIèn van de vöorfchrevekleyne Kramers, omnie by 't ièlve onderfoeck te ontdecken de frau- den die by de fel ve kleyne Kramers in deièn ïmpoft ibude moghen worden gedaen : Ende lal de ièlve Pachter ter expiratie van lij η Pacht, den navolgen- de Pachter uytkeeren 't peyl van 't Zout, het welck onder de kleyne Kramers, Vleefch-houwers, die van de Ooft- ende Weft-Indifche Compagnien ende andere den peyl fubjeit, als dan bevonden fal worden. XXIII, De, Schippers van eenigc Koopvaerdy- Schepenj en lullen van de Groflïers, Panneluyden, of Schip- pers, eenigh Zout in Zeelandt brengende , geen Zout tot vooriieninge van hare Schepen moghen fcoopen ende in doen, ibnder fpeciael billiet van den pachter of Collefteur van den voorfchreven ïmpoft ·, ende fullen aen den ièlven gehouden zijn te betalen den voorfchreven ïmpoft van alle het Zout dat in de vooriz Koopvaerdy-Schepen ter conïumptie fal werden opgedaeft ende vorder niet, pp pcene als vooreri. Γ                       XXIV. Van deièri ïmpoftlal vry ende ëxèrrtpt zijn het Zout 'twelck tot het Zouten vandenHaringh , Buckingh ,Bleyck-ftapel-viich, Cabbeljau, Scnel- yifch ende Schol, midtigaders Magge enGeepen ("wefènde Aes) verbeiight fal Worden; dies fullen alle degene die met de vóorfz Neeringe omgaen, gehouden weien by Eede te beloven, dat fyhet $5out 'twelck fy ten fine voorfchreven fullen op- doen, aen niemandt en fullen mogen verkoopen, wegh-geven, ofanderfints diftribueren, op poene . van meyn-eedigheydt, ende dat op ydèr Vat het welck iy yemandt lullen verkoopen j overdoen of overgeven» fullen verbeuren hondert guldens, en van minder mate naer advenant j ende tot meerder verfeeckertheydt fullen de Stüyrluydeii, uytter Zee komende, ende eenigh wit Zout van hare Neerin- ge overgehouden hebbende, gehouden zijn 'tfèlye

Azijn.

UB*

Zit

Ordonnantie en InflruBie, volgende de wlcke ten ^omt?^kn&

meene fake over al in den Lande van Zeelandt, van wegen

fente van de Staten van denfelven Landetgehevenendegeinneij®> ροβ op den tyiztjn. In date den drie en tw'mtighfien SeptemW ï03'* I.                                    gerekcnt^mderVatennaerad^^^nj Ν den eerften, fal ten ïmpoft betaeltwor- Zeelandt fal worden geileten» 00» ,daer0r#f | den van elck Oxhooft,foo Bier als Wijn- die op de Schepen gelevert lal worog^ ^ ψ& Azijn, drie half-vaten voor een Oxhooft I mede begrepen.de Schepen van

-ocr page 1176-

				Gemene Middelen van Z		11|5? 't felve andere Pachters van de ièlve Impoften in andere Steden t'haerder requifitie te openen» om. te mogen fienof niet gefraudeert en wordt j ende dit al op de verbeurte ende breucke van twintigh ponden van veertighgrooten te verbeuren, fo dick- wils yemandt bevonden wordt contrarie gedaente hebben. Ende en fullen geen Azijn-maeckers eeni- gen Azijn mogen uytlevercn min dan thien ftopen t'fefïens, om binnen den Steden ofte ten platten Lande ghefleten te worden, voor ende al eer hem vef toont werde een Biljet van den Pachter, dat den Impoft betaelt is) noch en fullen geen Schippers of Schuy t-luyden, Wagenaers of Karrcluyden, eenige Azijn mogen loflen, ten iy hem Cerft blijekt by een billiet als vooren; op de pcene van fes ponden te verbeuren, by elck Vat 't groot of kleyn. V. Ende als men meer dan thien ftoopen Azijn t'ef- fens wil vervoeren uyt d'eene plaetsin d'andere, fal daer nevens moeten gaen Atteftatie of Brief, ge- teyekent by de handt van den Azijn-maecker, Ver- koper of Uytfenderinhoudende dequantiteyt van den ielven Azijn, ende de gedeftineerde plaetiè 3 en in gevalle den Schipper, Schuy tvoerder of Wage- naer onderwegen eenigen Azijn wil uytfetten, ial gehouden welen den Pachter van elcke plaetfe daer hy den voorichreven Azijn uytfetofoverièt, eerft te verthoonen den voorfchreven Brief of Atteftatie, en op den ruggete laten teyekenen de quantiteyt van den uytgeiètten Azijn j ende komende ter ge- deftineerde plaetiè, en ial geen Azijn mogen op- ilaen , overiètten, of uyt de Schepen, Schuy ten of Wagens te lichten of loffen, voor ende aleer hy den voorfz Brief of Atteftatie' den Pachter van de ièlve plaetiè, of fynen Gecommitteerden in handen fal hebben geftel t; al op de verbeurte van den ingela- den Azijn, ende daer en boven den Azijn-maker» Α zijn-verkoper of Uytiènder, noch ial vervallen in een boete van hondert guldens, ende fuipentie van fyne Neeringe voor den tijdt van een Jaer: En de Schippers of Schuytvoerders, Wagen-luyden contrarie doende, fullen verbeuren haer Schip, Schuy t, Wagenenen Paerden, daer en boven ar- bitralijck gecorrigeert te worden, nagelegentheyc van deiaken. V I. Soo wie pachter blijft van deièn voornoemden Impoft, fal gehouden wefen t'eynde alle acht dagen te betalen ten Comptoire van den Ontfanger, een gerecht vier en twintighfte deel van iynen beloof- den pacht, of by gebreke van dien fal den Ontfan- ger't felve mogen doen executeren ende innen aert den Pachter of fyne Borgen, naer vermelden ende inhoudt van de Generale Ordonnantie. VII Den Pachter of fyne Gecommitteerde ial op de aenkomfte fyner Pachte tot allen Uytfly ters gaen peylen, om den voorichreven Impoft te ontfangen, van alle den Azijn in de peylinge boven het Achten- dcelken vaneen Ame bevonden, midts dat den Pachter ten uytganck fijnder pachte gehouden ial wefen gelijcke afpeylinge te ghedogen, en reftoir te doen van den Impoft in de felve peylinge bevon- den zijnde. VIII. Van gelijcke fal den Pachter of fyne Gecommit- teerde ten ingangh van iynen pachte, mogen gaen 6 Υ ζ                         ten
		. jriw-rnmnaenien, ende alle die op des Landts iïSSSSSi GotópagnicnWlltóghe 57tfS "iet de Schepen van Oorloge in Srs dicuft wefende) 'tzy of die buyten den iÜdefcl worden gernaeckt ofte daer binnen, fes- wnfchcllineen Vlaems, ende van minder Vaten SS vdete fefthien fchellingen by den Stel Kooper aleer hy de felve fal mogen opdoen, Lorden betaekterplaetfen daer die gefloten fal ïordcftj daerom toe hy den Pachter alvorenghe- Jouden fal zijn daer van te voldoen voor 't opilaen rti, den felven Azijn. 1 1. Dies fal geen Azijn-maecker of Groffier-Azijn bvdekleyne mate mogen verkoopen ofte uytleve- L min dan thien ftoopen, op poene van hondert mildens te verbeuren , foo dickwils fy contrarie jonden fullen worden gedaen te hebben, en daer en boven fulpentie van haer Nerïnge voor den tijde vaneen geheel Jaer, ten ware dat fyluyden van den Impoft van alle hare Azynen aenden Pachter be- pccrdente verantwoorden en die betalen, maerde Üytily ters ende die met de kleyne mate verkopen, en fal geen afichryvinge toegeftaen worden , al- wacr dat fy Mineren den Azijn met groiTe ver- kocht, ofte elders verfonden re hebben, 'twelck teer by defen wel expreifelijck werdt verboden, op pecne van den vollen Impoft te moeten betalen als vooren. 1 I I. item, niemandt 'tzy Uytilyter of andere, en fal eenigen Azijn by de Tenne, halve Vaten, Vie- raidcelcn, Achtendeelen, of ander meerderen of minderen maten mogen halen, reppen of uytdra- gen uytde Azijn-plaetfen, Kelders, Pack-huyfen, Schepen, Schuy ten , Wagens of elders daer fy fou- den mogen wefen, dan by gefworen Bierdragers, fonder eerft en al vooren den voorichreven Impoft betaelttc hebben in handen van den Pachter vander plaetfe der confumptie, ibo wel binnen den S teden als ten platten Lande, ende daer van een billiet van den fel ven Pachter ontfangen te hebben ·, welck bil- jet inhouden lal verklaringe van wien den Azijn is gekocht, ende van wat plaetiè de felve is gekomen, oppcencvanden Azijn, ende boven dien te ver- beuren foo wel by den Bierdrager, als by den Inleg- ger, die contrarie doet, opelckVat 'tzykleynof grootfes Carolus guldens. I V. Ende omme te voorkomen alle frauden ende be- drogh die hierinne foude mogen geplecght wor- *n, foo en fal geene Azijn-maecker,noch yemandt ♦aó-iyne Familie Pachter mogen wefen j ende fal ^ndie Azijn koopt om in een ander Stede te ver- jaren, enaldaer teilyten, gehouden wefen den penter van de plaetfe daer hy den felven Azijn ter Jntcrinftantie koopt, te leveren een billiet van «ai achter vandc plaetfe daer hy de felve wil bren- R 7 Sebreecke van dien, cautie te ftellen dat Ζ , vollen Impoft daer van fal betalen, by ^verrchy binnen een maendt by een billiet als *κη. met en doet blijcken dathy den felven
			SfiSKÜSvoorfchreven lmp°a gehou. Aziin dL h'i U^ enr?emnent **&** va« den JU diehenluyden fal aengebrachc worden, en

-ocr page 1177-

■Μ

Placaten en Ordonnantien. 8 Boeck

114-0 ten Huyiè van alle Azijn-macckersofGrofllers, en opteyckenen alle Azynen die fy by de ièlve fullen bevinden, om wederom ten |uytgangh vanfyften pacht met den iëlveh te reeckenen ende liquideren van bevonden peyl, als andere ingedaen of ghe- maeckten Azijn, teghens die uytleveringe * ende de Azynen die ten eynde de pacht fullen gebleven zijn : En indien bevonden wort 't fel ve grotelijcks te verichillen, meerder dan de laccagie en fpillinge löude mogen bedragen, faldenGroiÏÏer ofAzijn- maecker gehouden wefen den Pachter daer van te voldoen, fiilcks als by difcretie van de Magiftraet der Plaetiè daer 'tgefchiet, bevonden fal worden te behoren. Ende in gevalle den Pachter in d'uytfpra- ke van Schepenen hem vindt befwaert,fal hem daer van mogen conftitueren reformant aen 't Collegic van de Gecommitteerde van de Staten.

IX. Van defen Impoft fal niemandt vrv,„ welen, dan die in de Generale Q, * begrepen. X. Op de Conditien ende Voortrek r Generale als Particuliere Ordonnantieï"^ is pachter gebleven van defen Impoft »Z$**i vanfesmaenden.                     F Γ|ϊ<**4ο^ Aldus ghedaen ende gearrefteert ter V^j ringe van de Edele Mog. HeerenStSt

Middclbui^

Zeelandt, in 'tHoff tot

drie-en-twintighften September ^ dü! Ter Ordonnantie vandeiehe, G Statfvajfc

Confumptie van de Zeep.

Ordonnantie ende InflruBie, volgende de welcke ten behotveiisnk gemene Saecke over-al in den Lande van Zeelandt, man wegen endevslmdeden confente van de Staten van den/elven Lande geheven endegemnetfdiiittim ie» Impofi van vtffthienfc hellingen Vlaems, op de Confumptie van de Zeep, kèu den drie ent wint fghft en September 1637. (u mptie, ibo wel binnen de Steden als ten platten Lande, ende daer van een Biljet van den felvcn pachterontfangen te hebben: Wclck Biljet inhou- den fal verklaringe, van wien de Zeep isgekecht, en van wat Plaetiè de felve is gekomen. v. Ende omme te voorkomen allefrauden endcfac· drogh die hier inne foude mogen ghepleeght wor- den , foo en fal geen Zeep-zieder, noch ycmawit van fyne Familie, pachters mogen wefen; Ende fal een die Zeep koopt om in een ander Stede ofte ten platten Lande te vervoeren, om aldaer te flyten, ghehouden wefen den Pachter van der Plaetlcdacr hy de felve Zeep ter eerder infhntie koopt, te le- veren een Biljet van den pachter vandePlaetie,daer hy de felve wil brengen, of by gebreecke van dien cautie te ftcllen,' dat hy hun den vollen Impoitdacr van fal betalen, by foo verre hy binnen een njaena

1Z.

; Ν den eerftden van etweehondnen Zeelaof die buyten den Lbinnen, vijfthien fde Half-vaten, Vieadvenant : Welckeeerften Kooper, al-doen , fal worden beten worden, daer tohouden ial zijn daervan de ièlve Zeep. Dies fal geen Zeepgen uytwegen, nockens of anderfin ts te

by een Biljet als voren niet en -«- —, de ielve Zeep ter ghenomineerde plaetfe^ fleww» gebracht, ende den Impoft daer vanbetaclt:»»w iüllen alle pachters van den voorfz W^^l den wefen, te houden pertinent &Λ»v*Lu Zeep die haerluyden fal aengebracht worden, e» 't felve aen den pachter van den &*]££ andere Steden t'haerxler requifitieteopenco mogen fien of fy nietgefraudeerten «Bgv . dit alles op verbeurte enbreucke vaiU« h dens te verbeuren, foodickwi]syen33fldtt*H werdt Ende

heele Tonne, Halve, Vierendeelen of Kinnckens, fulcksdiegekeurt of gebrandt zijn, noch te en fal niet vermogen eenige Zeep uy t iynen Pothuyie of anders, aen fynen Huyiè annex zijnde, te moghen verkopen of laten verkoopen·, op de boete van 20 guldens, te gaen fulcks hier na volght. III. Item, fal noch van elck pondt Spaenfche Zeep, die in den Lande van Zeelandt ghefleten ial wor- den, by den eerften Kooper betaelcit worden een blanck. I V. Item, dat niemandt, 't zy Uytily ter of andere ·, en fal eenige gezode Zeep by de Tonne,Half-vaten Vierendelen, Achtendeelken, noch oock eenige Spaenfche Zeep, mogen halen, of uy t eenige Zee- peryen, Schepen, Schuyten of Wagens doen uy t- dragen, reppen, roeren of loiïèn, fondereerfteh alvooren den vooriz Impoft betaeldc te hebben, in handen van den Pachter van der Plaetfe der con-

gen uytleveren, min dan een Latt β q f binnen de Steden of ten platten La üacJ écm worden, voor en al-eer henι verthoom          . Biljetvan den pachter, datdenlmpou^ Nocht en fullen geen Schippers * ^n y ^ eenige Zeep mogen loflên, ^gS^ bycenBiljetalsvoren, datdenlmpo^ φ

-ocr page 1178-

Gemene Middelen va

II4Ï / daer en boven arbitralijck gecorrigeert te worden na gelegenthey t van der faecke. \ VI I. Soo wie Pachter blijft van defenlmpoft, fal ge- houden wefen t'eynden alle Maenden te betalen ten Comptoire vanden Ontfangereen gerecht ièfte- part van fynen beloofden Pacht, of by gebreecke van dien lal den Ontfanger Jt felve moghen doen executeren ende innen aenden Pachter ofte fynen Borgen, naer vermelden ende inhoudt van de Generale Ordonnantie. VIII. Den Pachter of fynen Gecommitteerde lal op de aenkomfte fyner pachte tot alle Uytilyters gaen peylen, om den vooriz Impoft te ontfangen van alleZeepindepeylinge boven het Achtendeeltje bevonden > midts dat den Pachter ten uytgangh fy- ner pacht gehouden ial weien ghelijcke afpeylingö te gedogen, ende reftoir te doen vanden Impoft in de ièlve peylinge bevonden zijnde. I X. . Van delen Impoft fal niemandt vry noch exempc zijn, dan die in de Generale Ordonnantie ftaen begrepen. X. Ende ial de Pachte van deièn Impoft inncgaen op den eerften April .... eerftkomendc, metter Sonnen opganck. Aldus gedaen en ghearreftcert ter Vergaderinge van de Edele Mog. Heeren Staten van Zee- landt, in'tHofftot Middelburgh, den 23 September 1637. LTer Ordonnantie van de felvc. C. Staefveniffe.

,,;< ondeboetevanfcsguldens, tevcrbeuren ^Va^czyg-otofkleyn. inde allo men bevindt dat door 't vervoeren van X» defenlmpoft grootelucks werdtghefrau- t dacrom van nu voortaen geen Zeep fal rao- **Ldco vervoertuytd'eene Plaets ind'andere, CrerderquantiteytdaneenLaftt'erTens, tenzy iSenswettelijcke Atteftatie of Brieft, gete- SbvdenZeep-ziederof Zeep-verkoper djede Zo verkocht heeft, of uytfeynt; overgefonden Je inhoudende de nombre van de fel ve Zeep, 2 waer die gedeftineert is. Eede in gevalle den Schipper of Schuytvoerdcr eenige Zeep onder- «J; wilde uytfetten ofoverfetten, gehouden we- fculen pachter van elcke Plaetfe daer hy die uy tfet, terft te verthoonen den voorfz Brief of Atteftatie, jade op den rugge te laten teyekenen de quantitey t randeuytgcfetteZeep> offoo den Pachter of fijn Gecommitteerde niet by Huys, of voor handen is, lal't fel ve daer op laten teyekenen by den Secreta- ris van de Plaetie; ende bygebreecke van den fei- ten , by twee geloofwaerdige Perfoonen, die aen- Eemen lullen 't felveden Pachter of fynen Gecom- mitteerde aen te geven : En komende ter gedefti- neerde plaetfe, en fal geen Zeep mogen opllaen of os-er Boort ferten,voor en aleer hy den voorfz Brief of Atteftatie den Pachter van der Plaetfe of fynen Gecommitteerde in handen fal ghelevert hebben; alopdeverbeurtevande ingeladen Zeep, en dat acren boven den Zeep-zieder of Zeep -verkoper noch falvervallen in een boete van hondretgulden, tnde daer en boven noch gheiufpendeert te worden van hare Neeringe voor den tijdt van een Jaer,ende de Schippers of Schuytvoerders contrarie doende, fullcn verbeuren haer Schip of Schuyt, daer mede fy de Zeep hebben vervoert, alles t'appliceren als in de Generale Ordonnantie is ge-expreflèert, en

Zeep van 12 ituyvers.

Ordonnantie ende Inflmiïie j op de contributie ende opheve vanden Impojt van de twaelfftiiyvers op elcke Tonne Zeep, van wegen de Staten van Zee- landt , in defelve Trevinciegeheven en ontfangen fal werden, Ingaenden den eer- fienOcJober . . . In date den drie en twmtighflen September 1637.

23,

ftuyversjfal daerom van de iclve Zeep by den pach- ter of Colledteur vande voorfz twaelfftuyvers geen Impoft werden ontfangen. 1 V. Ende omme te voorkomen alle frauden ende be- drogh, die hier inne foude mogen gepleeght wor- den , foo en fal geen Zeep-zieder eenige Zeep mo- gen vullen, doen vullen of vaten, ten zy dat hy een uyre daer te vooren den Collefteur of Pachter daer van geinfinueert ende verwittight heeft, op dat hy hem daer by mach vinden, of fijn Gecom- mitteerde fey nden, om de Varen aen te teyekenen en den Impoft daer van t'ontfangen, foo wanneer hydeZeep.uytleverenial : Ende fal den Pachter mogen gaen ten Huy fe van alle Zeep-zieders, ont tefien of fyftooeken, gheftoockt hebben, of be- ginnen te ftoocken y oock om te befien hoe veel Tonnen fy van hare gezoden Zeep uyrgelevert ful- len hebben 3 om 't recht van den Impoft na vermo* gen

JNden eerften fal ten Impoft betaelt worden van elcke Tonne Zeep, wegende twee nondertenveertigh ponden, die binnen de Geünieerde Provinciën ghefoden fal JORJeu1 twaelf ftuyvers, ende van halve Vaten, 5™ y ende Achtendeelen naer advenant, ^lckc by den Zeep-zieder, of den genen die Zeep J»buyten dcfe Provincie innebrenght, betaelt fal I I Jnn7l°man5fra^den teverhoeden, foo en ,fal Pn Zcep.^cder Zeep byde pondt mogen uyt- Cer°vP0ldgt0ete Van thlcn Buldens ■ "Wal* ^vfnciSkÏZeei Vanbuyten de Geünieerde ^Slk0mepnde 5 Schouden is te ^alen van ^ionnevoorConvoy-gektweeguldensthien

\ .

-ocr page 1179-

Placaten en Ordonna

té ■ eenige Zeep volle ofte vaten, ftU , geven; fulcks hy oock felve fal moEen !?^« of yemandt committeren, omde| ■ r%, fienilaen, ende van alles goet ende^1"'^' gifter te houden, op de verbeurte vailf11101^· dens , t'elcke reyfe dathy bevonden η n^* daer van in gebreeckegeweeft te hebben - » ί j\. Den Pachter fal aen handen vandor

gen der Ordonnantie daervanteontfangeniwelck recht fy gehouden fullen zijn terftont te betalen, en by ghebreecke van dien, lal den Pachter met advis van Burgermeefteren, by eenen Sudts Bode de onwillige Betaeldersinterdiceren, geen Zeep.uyt releveren, ter tijdt toe dat fyden Pachter fullen hebben voldaen, op de verbeurte van de Zeep, ende de boete van twintigh gulden van yder( Vat, dat hy contrarie het voorfchreve verbodt uytgele- verc lal hebben. V. Ende en ial niemandt eenighe Zeep binnen de Geünieerde Landen geiöden, binnen de Provincie van Zeelandt brengen ·, mogen loiïên, uytdragen, reppen ofte roeren, iönder dat het blijckt by billiet van den Pachter, defen Impoft betaelt te zijn i op de verbeurte als voren. V I. Ende omme alle fufpicie te weeren, de Zeep- 2Ïeder fal gehouden weien tot vermaninghe van de Colle&eur of Pachter, by Eede te verklaren, dat hy hem fal reguleren naerde Ornonnantie op de de Zeep, ende dat hy geen Zeepe meer uytde zode gevaet, of doen vaten en heeft, dan hyaen den Colle&cur ofte Pachter aengegeven en heeft, mitf- gaders oock niet verhandelt te hebben, tot voor- deel of praqjuditie van den afgaenden, en den aen- ftaenden Pachter refpeftive, dire&elijck of indi- recMijckj te weten, om minder te geven dan twaelf ftuy vers van de Tonne, op de verbeurte en breucke van hondert guldens te verbeuren, foo dickwils yemandt bevonden wort contrarie gedaen te heb- ben , of in weygeringe te weien den Eedt te doen, ende boven dien een Jaer gefufpendeert te worden van hare Neeringe. VII. Den Pachter noch Colleéteur en ial niet vermo- gen, geduerende fynen Pachte ofte Collecte, de Neeringe van de Zeep-ziederye te doen, noch oock part, deel of compagnie hebben, met de gene die de felve Neeringe fullen doen, maer gehouden zijn 't ièlve by Eede te vervangen, i VII I. Den Pachter of Colle&eur lal gehouden zijn naeuwe toelicht te nemen op 't Vaten van de Zeep, ende in geender manieren toe te laten, datyemant

risdenbehoorlijcken Eedt d

mandt van fynent wegen, anders dan L·

hni£

rechtighcytvan defen ImpoftfullengcnieJn^

dat hy, noch niemandt van

iynentwegendaervan

metmemanden en fal compoferen ófttcoS meeniger manieren; op pcene in hét ^-7 ArticulvandeGencraleOrdonnandegïï^ wel tegens den Pachter te executeren^2 genen die met hem, of yemandt van fynat J» compoiitie or uytkoop aengaet                  b X. Alle welcke boeten fullen gaencen derdendeei ten proffijte van den Officier of Deurwaerderdiede executie doen fal, een derdendeei ten behoeve van den Collecleurofte Pachter, ende herrefterende derdendeei ten behoeve van den Aenbrcnwr XI.                 b ' Soo wie Pachter blijft van defen voornoemden Impoft, fal gehouden wefen t'eyndenallemaendcn te betalen ten Comptoire van den Ontfangcr een gerechte fefte-part van fynen beloofden Pachte, of by ghebreecke van dien, fal den Ontfanger'ticlvc mogen doen executeren ende innen,'aen den Pach- ter ofte fynen Borge, nae vermelden endcinhoudc van de Generale Ordonnantie. X I I. Ende fal de pachte van defen Impoih'ngacn, den eerften October . . . met der Sonncn opgangh. Aldus gedaen endegearrefteertterVergadcringc van de Edele Mog. Hcercn Staten van Zee- landt, in 'tHoff tot Middelburgh, den 23 September 1637. Ter Ordonnantie van de felve C.Suefvtn'i*·

Wolle Laeckenen. Ordonnantie, volgende den wekken in den Lande van Zmmi 1 nu voorts aen den Impofivande Wolle Laeckenen, gheinnent enk<uiïpl worden. In date den drie en twintighflen September 163 7.

2 fa

fefthien gelijcke ponden ingekocf f>® ■ aen den Pachter betalen thienguldcnsj«» Laeckenen waerdigh boven ff vfS. \U ponden Vlaems, veerthien gulden "^V^ verftaende, dat van alle Lakcnen «'^ gekocht, de Verwe indepryfe ^^rf kenen fal zijn begrepen, welcke inkoWL^é fullen wefen, ten verioecke van den uw ^

jEfen Impoft lal betaelt worden by allen Laecken-koopers die Wolle Laeckenen by de elle uytflyten ende verkoopen, in voegen ende manieren als hier na volght. In den eerften, fullenfe van alle Engelfche Laec- kenen , 't zy Pack-Laeckenen, ofte andere> die fy voor fefthien ponden Vlaems of daer beneden lul- len ingekocht hebben, betalen lès guldens van het ftuck} en van Engellche Laeckenen betalen vier en twintigh ponden Vlaems, of daer beneden , tot

by Eede te vu n.»»"-" felve fulcks ter goeder trouwen, ]°™daV&ü fimulatie of collufie tot vermindermgc ^

-ocr page 1180-

				Gemene Middelen van Zeelandt, WoHe Laeckenen        114.3
							thien ftuyvers j ende op de Vlaemfche maniere negen ftuyvers. X V. Van de Haerlemfche Lappen achtien ftuyvers* van de Leydtfclie twaelf ftuy vers, van de Amfter- damicheende Rótterdamfche negen ftuyvers, erï van de Hollandtiche Bayen negen ftuyvers. XVI. Ende van alle andere Laeckenen buy ten de Pro- vincie van Zeelandt gemaeckt ende gereet, hief nietgefpecificeert, ial men betalen den veertigh> ften penningh. XVI I. Item, foo ial men betalen van alle ghemaeckte Kleederen, oude ende nieuwe, als Mantels, Geley- boxen, Mandilien, Wambayfen, Ncerhofen, en van alle andere Kleederen, die van buyten oen Lande van Zeelandt gemaeckt zijnde, alhier bin- nen den Lande gebracht worden, den negenften Penningh van dat de fel vegekoft hebben. ^ XVIII. Den'fel ven Impoft fal oock betaelt worden by allen anderen, geen Wanfnyders noch Laecken- kooper zijnde, die eenige der voorfchreve Lakens in 'f geheel of deel van buyten den Lande van Zee- landt doen komen, ofte van eenige Grofilers ofte Drappeniers die by der ellen niet'uyt en ilyten nóch verkopen, voorhaereygen iletetekoopen» die mede ichuldigh fullen weien, des verfochc zijnde, den inkoop by Eedete verklaren, opge- lijcke boete. X I X. Welcken voorichreven Impoft fullen gehouden wefen te betalen, op gelijcke boete, alle vremde Wanfnyders, die Wolle Laeckenen byder Ellen uytflyten , komende op eenighe vrye Jaer ofte Weeck-marckten. X X. Ende omme te voorkomen de menighvuïdighe frauden die in defèn tot noch toe zijn 'ghepleeght» foo wordt voortaen verboden, dat men geen Laec- kenen in den Lande van Zeelandt aenkomende, en ial mogen loflên of opflaen uyt de Schepen, Schuy- ten, Wagens ofte Karren, daer mede die aenko- men, ten zy dat men eerft ende alvooren den Pach- ters van de plaetiè daer die aengekomen zijn, aeit- diene de quantitey t ende qualiteyt van de ièlve La- kenen, ende den Perfoon ende plaetiè die de ielvc ontfangen, waer van hem by den Pachter gegeven ial worden eenbilliet, offalbydenopflaghtegen- woordigh mogen komen, ende de felve Loodes* indien't hem goetdunckt, op de verbeurte van de Laeckenen, fonder bil liet opgedaen. XXI. Uyt welcke plaetiè vanden opilagh deièlve La- kenen oock nieten fullen mogen worden uytgelc- vert ofte vervoert, ten zy met gelijck billiet, op poene van de verbeurte van de Laeckenen als voren, ende daer en boven van vijf en twintigh guldens op elck ftuck groot oftekleyn, te betalen foo wel by den Verkooper fonder billiet uytleverende, als Kooper fonder billiet 't ièlve verdragende, vervoe- rende, of doen verdragen of vervoeren ·, ende die fal worden geobièrveert, ibo wel by de Groiïïers als Uytily ters, fonder eenigh ondericheyt, die oock tegens de Pachters ftillen moeten verantwoorden van den Impoft van haer opgedaen Lakenen, mee billietten of met geit. i                                [Wet;
			ft^ff-hietis, op poene van vijPen-twintigh i^Sr4n,Pfoodick endemenighmaels \ ndt hier in breuckigh bevonden fal worden.
	II. tónalle Litloofcn, Koortwofeirers,Suffórne5 L KffiX>P-witte , 't ftuck drie guldens vijfthien ί ms ten ware 't felve gekocht f ware vooracht IL Vlaems, ofdaer beneden, fal men in dienj ES voor elck ftuck betalen twee guldens vijf Cers, dobbele Hulften, 't ftuck thien ftuyvers,; Ljedc halve naer advenant. **                     III.                                | Itero, van de Bredaefchc Cromlyften, Andrief-. ftenjThuynen, Meenfche, ende andere Vlaem-; HieLaeckenenvan diergelijcke, lanck zijnde on-; Lc derrigh ellen, als oock van de Puyckendie ïierte Lande gereet worden, drie guldens van elck Wecken,! Allckleyne Vlaemfche Laeckenen ·, te weten, Kepers, Ennekens,H. K. Cellen, Wolfkensende diergelijcke fmalle Vlaemfche Laeckenen, langh 2ijnde twee-en-dertigh ellen ofte daer ontrent, het ftuck dertigh ftuyvers, de halve naer adve- lunt.                           .. Item, vandeKempifche,Limburghiche, We· fdfche, Munfterfche, DufFelfche, ende andere diergelijcke Lakenenvangelijckewaerde, dertigh ihiyversvdn 't ftuck. VI                                I Van de Breede Hoorntgens, Maeftrichtfche en Miezeyckfche feven-en-dertigh ftuyvers ende een halve. VII. Maer van de Lappen, of die beneden de twiri-, tigh ftuyvers d'Elle gekocht worden, en fal niet' meerbetaelt worden dan vijrthien ftuyvers. VIII. Item, van de Engelfche Carfaeyen, van wat toukur die zijn, langh zijnde ontrent vijfthien ellen> fal men betalen vijfthien ftuyvers. IX. Endcalie Schotfche endeNoortfeheKarfaeyen, ende Oofenbrughfche graeuw Py-laecken, fullen ftywefen. . X. van de dobbel Dozijnkens van wat couleur die j?jn> langh zijnde ontrent twee-en-dertigh ellen, lal men betalen dertigh ftuyvers , de halve naer Mvenant.                          , .                         X I. sfc r 5'Van breede Baeven»Quincken, ende dier- plijcke Laeckenen, lal men betalen neasn X I I. aeuw-lyften, Voer-laecken, fes ftuy v. v j τ             Xiil. aJ^y^icfteendeNaerfchePuycken,lanck fcn, ι thlenelIen»fes ftuyvers middelbarcLaec- ώ a%hnziindeIals boven, ende Naerfche AmTi uneJfü7v^ ende eenblanck, ende van ^sd^che> endedier-gelijekeVoer-Laecke- V- . T          XIV. ^emSaecl?nen inHollandtgereedt, op de .^nfchc ofte Brabandtfche maniere, L·

-ocr page 1181-

					Placaten en Ordonn&ntien. 8. Boeck
			1144«
						buytendeiïLandevanZeelandt , de mogen opdoen, in eenigcrtaÏ^L,,· zyhyeerft ende al voren dcfS>Q Laeckenen betale den pachter 3π*β5 S ede aldaer dcsgemeneLandts&S^ felve platte Landen verpacht of gdfiNtf ende byBiljetdaeryanhlijcke^*-** DepachtersfullenEedtdoenièff manden over.de gerechtigheyt vanlfJ m "*· leen of ten overftaen vanden Colli ^W· aldaer de felve van den voorledeS"^^ werdt, gaen tot alle Laecke-kopers w ?"?* ende alle andere die met de Ellcilnii1 y** Notaris ende Getuygen, endeopt£&*§ Laeckenen, foo wel binnen de beflE ? 1 ren platten :Lande, die fy bevinde ïï?? WinckelenendeHuyfen, fo Jffife » * ^deheeleftucken,UWii& deLaecken-kopers jn de Verwe, SK elders buyten haren Huyfehebben, daer Ζ houden fullen zijn pertinente verklap te£ om by haerlu yden daer af den Impoft volge.2 vooriz Articulen betaelt te worden acndenPachS voornoemt, ten ware dat volkomelijckblekcofb Eedeof Manne-waerheytinplaetfevanEede ver klaert werde, dat den lmpoit van eenige der felver te voren ten vollen ware betaelt, diein fulckengbe. valle, midts de vorige betalinge vry en exernptful. Jen zijn. En indien yemand bevonden werd eenige Laeckenen verfvvegen,verfteecken, of achtergehou- den te hebben, ial zijn op de verbeurte van de fclrt achrergehoudc Lakenen, ende boven dien de f cent voren verhaelt. X X LX. Soo wie pachter blijft van defen lm poll, ial ge- houden weien in'alle Stedenrefpeftivetc fmcnwi den ontfangh van defen Impoft» tot iüickcn plactfe. en tyden, en oockmet alfulcken hulpe van Klere- ken en Commifen, als hem by de Gecommitteerde met ad vis van de Magiftraten der felver Steden, tor gherief van den Koopman te betalen gcordonncert fal worden,en t'eynden alle maenden tcbetaien tei Comptoire van den Ontfangcn eengherecht (ét- part van fijn beloofden pacht, of byghebreeckcwa dien, fal den Ontfanger't felve mogen doen execu- teren en innen aen den Pachter of fyne Borgen, iue vermelde en inhoud vande Generale Ordonnantie XXX Ende fal de pachte van defen Impoftingaen w deneerften . . . naeftkomende,engcduyrtn<k twee achter-een-volgende halfjaren, ter expira^ vanwelckepacht,defelvePachtermetdenmcu*ra Pachter hem ial vinden in deWinckels,Packbuytoi en andere plaetfen van de Laeckenfffi«g den felven Laecken-koper afrekenen«■•«g daen Lakencn, ende fullen by den aen omcn^ Pachter aengeteyekenten gelood wo^l^ Winckels ende Paekhuyfe* «ΛΚβΕΕ halve Lakenen zijnde,daer vandenlmpon aenkomendenpachternamaelsfalweraenv , Aldus gedaen endegearrefteert terVen?« van de Edele Mog. Heeren btacen landt, in'tHoffaldaertotMiddeW 23 September 1637· Ter Ordonnantie ^*^#.
		XXII "Wel-verftaende dat gheen aflchryvinge by Bil- jetten en fal ghefchiederi, als den Kaecken-koper, /fzyGroffiérofUytilyter min uytlevert dan een half Laecken t'effens, waer van den Impoftalle jnaendeneens by den felven Laecken-koper aen handen van den Pachter fal werden betaelt. XXIII Ende omme te voorkomen de menighvuldigc frauden , die door de vervoeringe van de Lakencn ioude mogen werden gepleeght, fo werdt verboden datniemandt, wiehyzy, eenige Lakenen lal mo- gen vervoeren in quantiteyt van een half Laecken of daer boven, fonder't felve aen ce geven den JPachtervandePlaetfe daer't felvê werdt wegh- gevoert, dien ial gehouden wefen te verklarende quantiteyt cnde qualiteyt van de Laeckenen, name van de Plaetiè endePerïönen daer die zijngedeiK- neert, ende ftellen cautie dat hy binnen een Maent hem ial doen blijeken by Biljet van den Pachter van de gedeftineerde Plaetiè, dat de Laeckenen aldaer Zijnaenghebracht, ende den Impoft daer van be- iael 11 ende daer voor te ftellen Borge, aen de welcke den Impoft der fel ver Laeckenen, by gebreke van 't vooriz blijeken verhaelt ial mogen werden ·, ende dit al op de verbeurte van de Laeckenen fonder Biljet vervoert, waer die fonder Biljet ghevonden worden, ende daer en boven van een poene van 2-f guldens op elck ftuck, ende op de verbeurte vande Schepen, Schuyten, Wagens en Karren, daer mede de Laeckenen fonder Biljet bevonden, wer- den vervoert, of fonder Biljet ontladen; voor welck Biljet betaeldt ial werden by den Pachter van de Plaetiè daer de felve fal werden aengebracht. .XXIV. Ende de Laeckenen ter gedeftineerde plaetiè aen- gekomen zijnde, fullen deièlve niet mogen wer- den gheloft of ontladen, ten ware by voorgaende "wetenièhap, ende met Biljet van den Pachter der lel ver Plaetiè, ende op poene als voren in het 20 Arc.isgeftatueert. XXV. Sullen voorts de pachters houden goedt en per- tinent Regifter van alle de Laeckenen die haer lul- len werden aengebracht, 't zy in 't öpflaen of uy t- Voeren, met de namen van de Perfonen en Plaets quantiteyt ende qualiteyt van de Laeckenen, met dagh en date, ende't felve den anderen pachter communiceren tot allen tyde als fy des by hem ver- iocht worden,in voegen, en op poeneinde Generale Ordonnantie begrepen. XXVI. Ende en fullen geen Verwers of Bereyders eenige •Laeckenen mogen onfangen, om te verwen of be- reyden, ten zy de felve by den pachter van de Plaetiè zijn geloodt, of gemerekt ; op de verbeurte Van de Laeckenen, ende dat den Meefter Verwer of Bereyder ial verbeuren de boete van thien gul- dens van elck ftuck: Tot wekken eynde den pach- ter hem fal mogen vinden tot allen tyden inde Ver- werven , Bereydt-plaetfen, Winckels, Ramen, cnde anderfints, om deièlve te mogen vifiteren , als hy eenige iufpicie van fraude is hebbende. XXVII. Ende alfo den Impoft alleen betaelt ial werden in bcfloten Steden, iooenfal niemandc, wiehy zy, eenige der vooriz Laeckenen, komende van

-ocr page 1182-

					Gemene Middelen van Zeekndt i Gonde Laeckenen 11ψ? Van de Goude Laeckenen. Ordonnantie, volgende de wlcke in den Lande <υαη ZeeUndt, <uan 'wegen en volgende den confente van de Staten des f elven Lants, den lmpoflyan de Goude* Silvere ende Zyde-Laeckenen, midtjgaders van Goude , Silvere, Fluweelerh ende Zyde-Tafementen, Spigïlien , Coorailien, ende diergelycke Koopmanfchappen én CManufaiïuren van Zyde gemaeckt, geinnet ende ontfangen fal worden. In date den drieën fwintighflen September 1637. fchuldigh te zijn : Soofal van nu voortaen den ge- nen die verkoopt aen eenen anderen Kramer, die wederom by der Ellen verkoopt en uytilijr, hetzy in fijn Woon-plaetfe ofdaerbuyten in eenige Ste- den van Zeeland , op een Cedulle opteyekenen des Koopers naem, fijn Wbon-ftede, de Specie» en de Ellen of Gewichte, en laten den Kooperhcc felve ondertekenen, om den Pachter 't felve over te- leveren als volght} maer foo yemandt verkoopt van de Waren in de Ordonnantie begrepen, aen Kra- mers buyten de Provincie van Zeeland, die mee der Ellen wederom verkopen en uy tfly ten, fal gelijcke opteyekeninge doen als voorfz is, ende daer nevens dat het is een Kramer ende Slyter hem wel bekent zijnde, ende fal deVerkoopcr de felveteyekenen, enwelcke weecke oft'eynde demaend als hy den Pachter betaelt, overleverende de voorfz Cedullen, en vry zijnde van de verkopinge, lbo den laetftert Verkoper daer van in Zeeland den Impoft moeten betalen en verantwoorden aen den Pachter; maer van wat Waren in deiè Ordonnantie begrepen die by der Ellen aen yemand anders verkocht worden, ial het recht nae inhoudt der Ordonnantie betaelc worden, iönder fimulatie. V. Ende ten eyndeden felven Impoft te beter naer behoorèn gecollefteert, ende alle frauden ende be- drogh belet ende voorgekomen mach worden, fal den Pachter of Collefteur van den iel ven Impoft al om me in de Steden, Vlecken in Zeeland, vermo- gen alle acht dagen foo dickwils hem 't felve nodigh ende goct duncken fal te gaen, ende hem te vinden inalleHuyfen, Kramen ende Winckels, fbowel van de Inwoonders als Uytheemfche Kramers, of andere hen daer mede in 't fecreet generende, om te beften of daer geen Koopmanfchappen of Waren en zijn die hem niet en zijn aengebracht.
			%ï<
		En Pacde endDamaZydeGrcynen, Zydrd'CammeloLdeende fmTrvpen: ItemFluweelen, PPometten, SpiManufacturenintfanghen vanin'tkleyn uytflningh van 't guWaren verkocofhareFaftooEcde, ofManèrfelver voornufacturen indhebben, om htaelt te wordennantie. Sullen oockvoorfz WarenLande van Zeefchuldigh zijn dbetalen, van hgekocht hebben Ende om allefouden moghememandt van nkenen, Warenanders in het klge Huyfèn, W
	& 't hcymclijck of in 't openbaer, ten zy dat hy eerft ende alvoren by den Pachter of Collefteur zy ghe- *celt, ende den felven aengegeven fal hebben de quamiteyt ende qualiteyt van allede Goederen, »aren ende Manufafturen, die hy van meyninge fopoFinrc doen, op de verbeurte van de felve La- moen ende Waren of Goederen j t'appl keren een lercndeel ten behoeve van den Armen, een vic- eMccl ten behoeve van den Pachter of Collefteur νΨ particulier, een vierendeel aen den Officier of ^urwaerdcr die d'executie doen fal, ende het W vicrendeel ten behoeve van den Aen- c                 IV Hjcbwlnf60 ?ePacht™i «η Impoft groote- iverflS//tidve Wederom ^rk°°P™ ""^exculeertjof perfuadeerc niet
							V I.' Item, ibo fullen alle* Uytheemfche Kramers, ende die van d'eene Stad in d'andere reyfen, ende alfoo Waren flyten, verobligeert zijn in alle Ste- den ende Vlecken daer fy met haer Waren aenko- men, haer by de Pachter of Collefteur te laten vin- den, ende den felven betalen van alle het gene hy aldaer verkocht ial hebben. V I I. Ende fullen alle Groifiers mede by de kleyfië Mate uytleverende gehouden wefen te betalen in handen van den Pachter of Collefteur, allé maend of weecke den Impoft van het gene iy binnen den felven tijd verkocht of gelletenfuUen hebben; fullen van gelijcke mede betalen alle Grofliers» niet met de kleyne Mateuyilytende, hetgenefy ten platten" Lande aen eenige Slyters verkopen, net recht van den Impoft van het gene fy in 't gros van de voorfz Waren of Goederen ten platten Lande, of op eenL <* Ζ                            ge

-ocr page 1183-

Placateü en Ofdonnaritien. 8. Boeck,

ίι^δ

êe Dorpen Verkocht moghen hebben, binnen den voorichrcven Lande, alles by verklaringe van Eede als voorichrcven ftaet, en op pcene van gheftraft te worden ghelijck meyn-eèHige by den private, of fuipenfie van hare Neerioge, ofte anders arbi- tralijcken. VIII Soo wie pachter blijft Van dêfèrt Voornoemden Impoft, ial gehouden weien alle maenden te beta- len een gerecht fefte-part van fyne beloofde pacht, in handen van den Ontfanger, of by gebreecke van dien, ial den Ontfanger 't ièlve mogen doen exe- cuteren ende innen aëh den pachter of fyne Borgen na vermelden ende inhoudt Van de Génerale Or- donnantie,

I X EndefaldepachtévandefenTn, deneerftenOftober .          n der Sonnen opgangh.

Aldus gedaenendeprrenec.tterVe^ van de Edele Moe. Heei-p* e. Wrm landt, in't HofFto. Midi £"'5· September 1637.               &α>«η2, TerOrdonnanticvandefehe, C, Staefvcnfa

Wage>

26- Ordonnantie ," volgende den wekken ten behoeve vdn de Getntm faecke in den Landevan Zeelandtt den Impofl van den Waegh-vdk,overalf welde Steden als tenplatten Lande, van wegende ende volgende dtn emfmtexm de Staten van den [elven Lande t van nu voort aen geheven enè tmtfmbm fd worden. In date den drie en twintighflen September i6^j.

Hennip Hcnnip-garen Wandt Vuyl-werck Drie                   *■* Hoppe Meede Mee-crappe Breilauiche Mede Paftel

jEn Pachter fal ontfangen van alle Waren ende Koopmanfchappen die men by Ge- wichte verkoopt, en gewoon is ter Wage te leveren, van elck hondert pondts Ge^ wichte, alsvolght.

iij grooten Vlaems.

een blanck j oortken viij gr. Vlaems

het hondert we- x fchel. vlaems ν ichel. vj gr. vl. vfchellirtgen ij ichel. vj gr. ij fchel. ij gr. ?iij ichel. iiij gr. ij ichel. vüj gr. j ichel. üijgr. j fchel. vüj groten Ζ j fchel. vüj gr: j fcjiellingh

Concenille,   fal betalen van gens                 ·——- Indigo,                    **tV"T ÏOelje,                       **i— Zyde                  — —-! Peper                     —-—' Nagelen                         ■ "■ Noten-Muicaten, * m Kaneel,                     ——. Gal-Noten              — Amandel                 — CaiÏÏe                      ·—■ Olyphants-Tanden Qmckfilver Alderley Suycker Root ende Geel Koper Alderley Metael Buskruyc                   "- Canary-zact               «*■

f ix grooten Flaems

*J

Stijffelende andere Waren

)

die ter Wage fubjeit zijn     , te komen, ende hier inne     f vj gr: Vlaems begrepen, hoedanighdie     j mochte weien.                    J Als Caftanien, huyden, foodrooge als natte, die met de ponden werden verkocht, ende ante Waren die met de ponden .gewogen en dcBabn· ce fubjea zijn,ftaende d'eene helft totlafte vanrfen Koper, ende d'andere helft tot latte nn da1 Ver- koper : Ende in ghevalle eenigeGoederenot W a- ren terWage gebracht worden om te ween· cnoc dat gefuftineert foude mogen wordende ielvW' nietverkochttezijn, falnicttemindengenen^ defelvepra;fentercnomgewogeiireworden(ra ten betalen den Impoft van het Waegb-g^ _ iullen de Yferc Gotelingenfo dickmacl m*™ talen als die verkocht worden3al worden die ■ ter Balance niet gewogen.

ichel:

U1J gr·

Annijs Commijn Corinten

χ grooten Vlaems

Gember Greyn Sulphet Wafch Rijft Taback Thin Salpeter Yfer oudt of nieuw Gotelingen           m

«at

II.

oteUjcks

Ende alfoo den voorfz Impoftf*

f tfget

gefraudeert, door dien vele van de voor ^ en Goederen binnen particuliere r**l.^ gewogen, alsghebieeckenisby *W> &

vüj grooten Vlaems

i

ij ichellingen j ichel: iiij gr: j Ichel: ij gr: ij gr: vlaems iij gr: Vlaems

klachten van de Pachters, werd een)

nietfi»5

n.idV.UtV.11 V4I1 Uk leun»·»               nfMpft

Groiïïer als andere, verboden» voorn ^ Ge wichts in particuliere Huyfen tW% ^ vijftigh ponden gewichts f effens,           an,^ vanGoederenaeneeneendeielvexv s ^

-ocr page 1184-

		Gemene Middelena'van j^TniDoit mede aen den Pachter fal worden 2T dacVroeden Verkoper gehouden fal zijn, S te houden, ende alle drie maenden aen den Kr, desverfochc zijnde , te geven Extraft S Boecken,van't gene hy fal hebben verkocht Adeuvcgclcvert, defenpacht fubjed zijnde, op de erbeurte van hondert guldens} maer iiillen van Men Impoft vry zijn alle parthyen die met vijf en wintigh ponden ende daer beneden, verkocht en ffidevertzijn : Ende fullen oock geenfintseeni- \goederen of Waren ghewogen mogen worden, ^nen eenigheSchepen, Schuyten, of andere èetfen, daer toe niet gedeftineert zijnde} op de Lbeurte van de voorfz W aren en Goederen, ende dacren boven thien guldens te verbeuren t'elcken jafe» t'appliceren als in de Generale Ordonnantie isgeftelt} Wel-verftaendedat in de Mee-ftoven, galenen Gewichten tot der fel ver ghericf fullen mo^en worden gebruyekt, als tot noch roe is grie- len, midts dat aldaer gheenMeede en fal mogen worden gewogen om gelevert te gorden , dan ten orerftaen of met voorweten van de Pachters, ende jjaalen het recht van den Import, ende dat van alle Meedc die uyt de Stoven binnen deie Landen fal woiden ghetranfporteert, die ghefuftineert ibude worden noch niet verkocht te zijn, den Impoft daer van fal worden genamptiiècrt aen den Pachter vande Plaetfe * midtsdatden felven gehouden fal zijn't felve te reftitueren, foo wanneer hem ial zijn geblcccken by de hand van den pachter van defen Impoit van de plaetfedaer de ièlve fal worden ghe- voert en verkocht, dataldaer den Impoft daer van ten vollen is betaelt. I I I. Alle Waren alleenlijck paiïèrende voorby eenige Stcdcn>fonder aldaer verkocht of anderfints vertiert te worden» fullen van den voorfz Impoft vry ende exempt weien, IV. Den voorfz Impoft fal betaeldt worden t'elcken reyfe, ende foo menighmaeï de voorfz Goederen verkocht, getranfporteert, overgcdaen, vaney- gendom veranderen, of gewogen fullen worden ; Wcl-verftacnde, dat foo verre de Koopluyden Anderen de Waren of Koopmanfchappen by Itapelingeverkoopen , de leveringe van dien niet en fal mogen gefchieden, fonder eerft ende al voren nclve den Collcfteur of pachter aen te geven,ende hemden Impoft van den Waegh-gelde te betalen·, opdc verbeurte van de Waren en Koopmanfchap- Ρεη» ίοο die te bekomen zijn, foo niet, dewaer- ,, ™> ^PP^cerenalsvooren. Werdtwel cxpreüeiijck verftaen, ende midts defen verklaert, m het recht.van den Impoft op de Balance ghebo- «™ «ut verfchenen is, met den dagh van de leve- 2iSi "? mC^den da8h van de verkopinge, ^gefondertalleendeverkopingedieghefchieden Smnl let Landt> °oft ende WÏft-Indifche CdengShWaer;an hfC fecht verfchenen fal zijn 4*0h^ndreyierk°opinge^aernahaerde 'Pcctive pachters fullen moeten reguleres.			114-y die leggen, verkocht worden j maer in gevalle die Goederen ende Koopmanichappen ter plaetlè daer die leggen, verkocht zijn, om in een ander Stadt gelevert te worden, fal daer van den voorfz Impoft betaelt worden ter plaetfe van de verkopinge, ende oock ter plaetfe daer die ter Wage fullen worden gelevert, fonder dat eenige Goederen uyt befloten Steden ten platten Lande fullen mogen getranfpor- teert of vervoert worden, om aldaer gewogen te worden, ten ware die eerft binnen de fel ve Steden den voorfz Impoft hadden betaclt. VI Item, foo en fal men geen Wage ghebruyeken dan in befloten Steden, maer indien eenighe Dor- pen of Vlecken recht ende gebruyek van de Wage voor date van de voorlede of tegenwoordige In- landtfchen Oorlogh gehadt hebbende, 't felve ful- len willen continueren, fullen gehouden weien den Impoft over haerluyder Dorpen, met die verpach* tinge van de Steden in een parthye mede te laren verpachten, ende anders geen dan gelijck Gewichc te mogen ghebruyeken ■, ende dat op de verbeurte van haerrecht van Wage te verheien, ende daer en boven noch hondert Goude Realen, t'applice- ren ende re innen als boven : Dan fullen alle Wa- gen, ftaende den voorfz Oorlogh van nieuws ten platten Lande opgeftclt, van nu vöortaen ceflèren* en niet ghebruyekt moghen worden , op pcene als boven, ten ware daer toe fpeciale privilegiën, voor date van den voorfz Oorlogh verkregen, ge-exhi- beert worden. V I I. Sullen geen pachters van defèn Impoft binnen noch buy ten de Steden mogen compofèrcn, ende minder nemen voor 't recht van de Waegh, dan na vermogen defèr Ordonnantie i ende dat mede op pcene van hondert Goude Realen, foo wel by den pachter te verbeuren, als oock by de gene die met hem eenige compofitie aengaet, t'appliceren als boven : Ende fal den pachter tot dien eynde aen handen van den Commiflaris den behoorlijcken Eedt doen, VIII. Item, fo fullen alle Pachters of Waegh-meefters van de Stede-waegh gehouden zijn, niet te wegen eenige Waren, hoedanigh die zijn, voörenal-eec fy daer van geadverteert fullen hebben de pachters van defen Impoft ·, op pcene van vijf en twintigh Goude Realen, t'appliceren als boven. I X. Soo wanneer den pachter meynt totyemandts lafte.eenige a&ie van gepleeghde fraude te hebben > foo falde ièlve actie moeten inftitueren, gheduy- rende fynen loopenden pacht, of ten minften vkr maenden na de expiratie van de pacht. X, Van defen Impoft fal niemandt Vry Zij η, uytgtf- fondert de gemene faecke, van liet wegen van grof? Gefchut, ende de Materialen daer toe dienende , midtfgadersgellagenWant, op de Schepen van Oorlogh dienende, die in de Generale Ordonnan- tie ftaen begrepen* X I. Defen Impoft fal oock betaek worden van alle Boter, Kaes, ende Speek* komende uyt Hol- landt of andere Provinciën, ten ware den Inbren- ger volkomentlijck doceerde dat het Speek* Boten *Z *                       ©f
			β dS°devGaöddcWage rasSES ^lltiïrCder?Z™°è™ Γ^η worden, de feIve Gocdcren «i andere plaetfen dan

-ocr page 1185-

-ftjspa

H48

Pkcaten en Ordonnantien. 8 Boeck.

öfKaes, óp fynennaem gekocht, totiyneprofite felevertware, ende dien-volgens 't recht van de ialance betaelt. XII. Den vooriz Impoft werdt verpacht over de Ste- den Middelbfirgh en Arnemuyden, gclijck fulcks in de voorfchreve twee pachten werden ghecombi- neert. XIII. Sal den pachter van defen Impoft gehouden we* fen alle maenden te betalen een gherecht feftc-part van fynen pacht, in handen van den Ontfanger van de Quartierenaldaer.

Χ Ι ν Ende fa! de pachte van defen Tm« i deneerftenOftober . . T»*» derSonnenopgangh. ■' * ^'^ Aldus gedaenendegearreitecrttcrVe^. van de Edele Moe. Heeren »JjWe landt, f'tHoKSS? September 1637.             ™ *° lJ TerOrdonnantievandefelvc

Ronde Maet. * '% 7, Ordonnantie, waer naer ten behoeve <van de gemene Smh tin*, den Lande van Zeelandt* volgende''tconfentvan de Staten desfelfsLmii pacht ende geheven falwerden den Impofi op de Ronde Maet, vmalk kw die met de Ronde Maet fullengemeten worden, % defe Ordonnantie kmpm «4 over Schouwen en Duyvelandt in eenenpacht : Ingaende den eerfleii (jfloh In date den drieën twintighften September 1637.

Runne daer van ghemalen, van

1. [Erft fal ten voorfz Impoft byden Pachter ontfangen worden van alle Waren die by de Ronde Maet verkocht of gelevcrt wor- den} Te weten, als die verkocht worden by een vierendel van een Laft, of in meerder quan- titeyt, ende die in minder qüantiteyt verkocht wer- den. Tullen per Sack betalen , ghelijck in dele Or- donnantie wort uy tgedruckt»

'tHoet                  —m

jftnjT.

Van Traen-fchors, ende Runnc van gemalen, 'tHoet.            —- jfo» Ende van meerder en minder Mate na advenant II. Ende fal den vooriz Impoft'betaelt worden by den Kooper,behalven hetgenedatopdeMarcktco tot een Hoettoe ende daer beneden, fal verkocht worden, waer van defen Impoft fal betaelt worden, by den Verkooper van de felve Waren» fooé'd'a menighmael de felve verkocht fullen werden, III. Sullen mede de gene die eenigeder voorfchreve Waren fullen verkoopenende opleggen,ommedic wedcromme met de kleyne Mate uyt teilyien, ψ houden zijn de felve den Pachter vandeplaeé haerder refidentie aen te geven, endeden Impot daer van te verantwoorden,midts dat hem daer*» afflagh ftrecken fal (voor foo veel de Greynesaa· gaet) 't gene fymet de laften fullen hebben ver- kocht, ende doen affchryven, ende gemeten m delaccagie een acht-en-twintighfleijptJJJ[JJ Laftj op poene voor den ^«Jjg blijft hetfelve aentegeven, tenlanghltobir,^ vier en twintigh uyren naer dattet opgdeyciaiz^» van den Impoft fes dobbel te betakn. Sonderdatdegene die de ^Φ^Ε bydekleyne Mate van flyters kopen, ft lullen betalen. Alle defc »&*m*ggtè

Van't Laft Tarwe          —- Van den Sack een halve ftuyver* Van Rogge, Gerft, Boonen,

22 ftuyv. 6 gr.

* van't Laft . \ r. iyftuyvers.

Boeckweyt,

Wieken, Haver, Spelt,              ƒ Van de Sack een Oorken; Van Mout, het Laft             ·——— Si'ftuyv. ^VanErweten, graeuw, wit of groen, : Kennip-zaet            —.—*           %z ftuyv. 6gr. Van de Sack een halve Blanck. Van alle rondt en phtZaet          — 3 6 ftuyv. Van de Sack een halve Brefpenningh. LVan Hoppe die gemeten wordt, van

4ftuyv. 2 ƒ ftuyv.

Hoec

ïVan 't hondert Zouts

Wel-verftaende dat den Panne-mün lal mogen 'yolftaen betalende aen den pachter naer advenant yaaden Impoft van 14 guldens die op'thondert Zouts, van de Denne gaende, die by de Generali- teyt werdt verpacht, daer mede den Panne-man ende den Kooper van de felve, voor de eerfte koop volftaenfal, ende fal den Panne-man hier in optie hebben.                      : V                             ij Van Tafras, VSn'fHöet &#«       4ftuyv. VanKalck, van'tHoet m f.m     2 ftuyv. | Van-Smee-kolen, Van'tHoet t*m       4ftuyv.! ^anSchocnmacckersSchors, ende

Landen'fullen inkomen, ïuucu v«» -·, #

poft wefenexempt voor uct VW"'V ^«ν»'* tegenftaende de felve gemeten PP^gJJfc & den, of daer naer by den EygaaffJJl Ί& andere Steden ghefcheeptfuUen J^fea

mede daer van vry fullen..-_ , die buy ten den Lande van ^f^ j$0 fc voert, daer van uytgaendeUQWvl taeltfalwefen.                                     m

-ocr page 1186-

			Gemene Middelen, van Zeelandt, Ronde Maet.
					mangelt zijnde,, gelevCre of van buyten komen $ aldaer opgedaen mogen worden,dan by voorgaen- de kenniflè van den Pachter van de Plaptfen, ofte fijn Commis ,dmede op de verbeurte van thien dubbelen Impoft j Ende dat de Kooper ende Ver- kooper, of Opdoender, contrarie doende , elcks noch daer en boven verbeuren fullen vijfentwin- tieh guldens. XI. Oock en rullen geene der voorfchreve Waren by verftapelinge, of ibnder te hermeten verkocht of hermeten rhoghen werden, dan by kenniflè van den Pachter ofte fyncn Colle&eur, die daer van den Impoft fal ontfangen , of de felve hermeten Waren, oppceneals in het voorgaande Artijckeï isgeftatueert. X I I. Alle de voorfchreve Waren die uyt de platte Landen in de Sjteden fullen worden gebracht, om opgeleght ofte verkocht te worden , fullen gehou- den wefen in de Steden den Impoft te betalen als die verkocht worden, ende eerder niet, fulcks dat de Landtluyden, of anderen,eenige Waren den Im- poft fubject weiènde , in de Steden ter Marckt brengende, ende die niet konnende tot haren wille verkoopen, de ièlve fullen opleggen, ofte defeive opièttcu by kenniflè van den Pachter ofte iynen Commis, of de ièlve wederom naer huys moghen vervoeren ibnder yet te betalen. XIII. Ende wat aengaet de voorfz Waren die in de Steden op de ordinaris weeck-Marckten in Sacken ter Marckt gebracht worden , ende met de Sacken ibnder meten gewoon zijn verkocht ende gclevert te werden, daer van fal den yoorfchreven Impoft moeten werden betaelc voor ende al-eer die van de Marcl fullen mogen werden gebracht * tot wekken eynde denPachter gehouden ial zijn ter plaetiè daer Koorn-marct gehouden wort, foo lange als de ièlve Maritis duyrende, te houden een, of foo veel meer Collecteurs>daer by den Koopman,Burger ofLant- man bequamelijck fullen mogen werden gerieft, en by gebreecke van dien fullen de Magiftratep van de Steden ibo veel Collefteurs mogen ftellen alsfy n^e de gelegen theyc bevinden te behooren, ende dat tqt kofte van den voorfz Pachter. XIV. Ende fullen alle de vooriz pcenen geappKceert worden achtervolgende het Placaetop*t ftuck van den opheve van de gemene Middelen ge-emaneerc. X V. Op de Conclitien ende Voorwaerden, foo in cfe Generale alsindefe particuliere Ordonnantie be- grepen , is Pachter gebleven van defen Impoft Aldus gedaen ende gearrefteert terVergaderingc van de Edele Mog. Heeren Staten van Zee- landt, in 'tHofftoc Middelburgh, den 25 September 1637. Ter Ordonnantie van de felve ,C. Staefvenife} }
		V I. vnAt fal den Pachter gehoudenwefen denvoor- E „Looft te reftitueren aen den laetften |hÏvanSe voorfchreve Waren,dien betaelc KSnde, <öo wanneer hem gebleecken fafzy η by if^nvoy ofLicent-cedulle, dat't recht van ^ofteLicentdae^vanbetaek^. «uilen mede daer van vry wefen de Lant-Iuyden ndc Granen die fyfelfs fullen telen, voorfoo '3 als fy met hare Familie daer van fullen confu- ercn· Wcl-verftande nochtans, dat alle Brou- L· Backers, Oly-flagers, Gorteren, Uy tilyters kdckleyne Mate, ende dier-gchjcke, die eemge Lroorlcbreve Waren, Impoft ichuldigh wefen- k van buyten den Lande van Zeelandt fullen cntfange", of felfs telen ende opleggen, gehouden in wefen defeive den Pachter binnen vier en ttfintigh uyren aen te geven, om van den Impoft jt verantwoorden! oppcenevan fes dubbelen Im- poftdaer van te betalen, midrs dat hem mede af- Ihgh ftrecken fal 't gene fy daer van fullen hebben «rkocht, ende doen af-fchry ven, als boven in het r^uard van de Uytflyters is geièght. VIII. Ende op dat den voorichreven Impoft te ge- voeghlijcker mach worden gecolledteert endeont- fangen, foo en fullen geen der voorfz Waren ver- kocht, vcrmangelt, gclevert of opgeleght mogen worden, ten zy de ièlve gemeten werden by de ge- fvoren Meters in de Steden geftelt ,of noch te ftel- Itn, tenware eenighe der vooriz Waren om den noot, het zy van warmte of dier-gel ij cke, geen Meters gereet konnen bekomen, opgeleyt werden met confent van de Pachters of Collectcurs, die 't ièlve niet fal mogen weygeren, des veribcht zijn- en, midts dat de Meter't ièlve gehouden fal zijn te Meten , foo haeft als het hem fal doenlijck wefen. I X. Sullende voorfchreve Meters gehouden wcfèn opbaren Eedtterftont naede metinge, foo verre 'ewcrek voorden onderganck der Sonnen isghe- <ken, ende foo niet, des anderen daeghs vroegh *oor acht uyren, of eer fy in een ander werckful- fcn mogen treden , den Pachter ofte Collecteur aai te brengen al 'tgenebyhenluyden gemeten faJ »jn , met verklaringhe van den Name van den kooper ende Verkoper, omm dien-volgende den ■Toorfchrcven Impoft ontfangen te mogen wolden, ottden Keoper gehouden ial wefen binnen vieren wïnögh uyren daer nae te betalen -, ten ware noch- «Bdat de Kooper den Impoft fchuldigh wefertle, ^ftendeplaetfedaerde leverantie gedaen werdt 'oorachtighware* in wekken gevallede voorfz ^«ers in het werek niet en fullen mogen treden, "jn met voorweten en kenniflè van den voorfchre- ^ Pachter : Ende en fullen de voorfz Waren J* mogen worden vervoert om in de voorfchreve teÏÏS VCrfonden> gebruyekt ende opgheilagen toUEl. tC"zyί^ΡοΛ claervanzybetaelt, «Ppcene van ttuen dubbelen Impoft te betalen. E^düVrCvlU γ? Van §^ckc tcn PIatten Lande \ «*τ voorfchreve Waren verkocht ofte ver-1
						Vcertighileri

-ocr page 1187-

_ Placacen en Ordonnantien 8. Boeck. ■Veertighften penningh. Ordonnantie, waer op binnen den Lande *uan Zeelandt f endegehevenixierden den Veertighfienpenningh van al/e onroer l i Zeelandt gelegen, die na den laetflen defer hopende maendt Mae f ^s<s h fullenwerden verkocht > vermangelt ofveralieneert, daer neffen ^!{<)"ë

ß 159,

m

confiitueert, naermaels werden verhandelt. ° In date dèndri^^11^

W«ft,

Se/Jtember é6$ã>

|E Staten 's Landts ende Graeffelijckheydc van Zeelandt ; Alfoo Wy omme tewe- derftaen de groote macht van den Koning van Spaigneende fyneAdherenten, befich zijnde om eenige nieuwe Middelen pp te i/tellen (gelijck Wy alredc gedaen) ende de oude in treyn wefende,te beneficeren, mede confideratie nemen- de van den Veertighften penningh, hebben goedt- gevonden de ielve te perpachten. CO O IST) Dat Wy navolgende den voet van ^andere nabuyrige Provinciën der Vereenighde Nederlanden, naer vericheyde deliberatien, com- municatien ende rapporten , daer op refumerende deArticulen van den Placated'Anno 15-5)0, ende d'Ampliatie d'Anno 1616 daer op gevolght, ende de felve aenftellende tot verpachtingh van den Veertighften penningh, in ftede van Collecte voor defen in dit Middel gebruyckt, als fullende na alle apparentie vruchtbaerder uytvallen voor de geme- ne iaecke, ial verpacht ende geheven werden den Veertighften penningh van de verkoopinge, ver- mangelinge of alienatie van alle onroerende Goe- deren, in den Lande van Zeelandt ghelegen, foo Leenen als eygen, daer onder mede begrepen Huy- lèn, ftaende op 's Heeren of andere Vroonen, foo binnen beilote Steden als ten plat ten Lande, Á m - bachten,Thienden, Molens, Erf-pachten, Erf- chijnièn, item Los ende Lijf-renten, als die komen in de tweede hand(^want die van nieuws werden ge- conftitueert, voor d'eerfte reylè vry zijn ) Leen- goederen die gehouden of verheven werden van eenige Valalle, Heeren, Capittelenj Stiften of Col- legien binnen of wel buyten den Lande van Zee- land gezeten; gelijck mede den Veertighften pen- ningh fullen fubjeci: weien alle Renten of onroeren- de Goederen, die werden vermangelt, of andere die in betalinge van ghekochteof vermangelde par- thyen werden gegeven, foo dickmael de felve Goe- deren buyten contraintc of dwangh van Juftitie werden veralieneert, of vaneygendom veranderen, . in-gbevolge van Contracten van Verkoepingen, Brieven van Tranfporten of anders,de helft vanden Veertighften penningh of weerde van dien te be- talen by den Kooper, en de wederhelft ftaende tot Idft van den Verkooper. Sal mede werden betaelt den Veertighften pen- ningh van alle Erf-pachten,iö in de eer fte inftitutie als Tranfport of Verhandelinge van de felve ·, item vanErf-chijnfen ejnde ghemortifkeerde Renten, onroerende Goederen befet de felve by tauxatie op den penningh twintigh. III. Soo wanneer de Verkoopinge of Contracten van allienatien behelfen termynen van betalingen of

payementen, &1 van de bedongen, gen, ende die betaclbaer gh«Tt£ffl* maendenincluys ; Item, Renten! ?ta kochte Goederen gehouden zijn da 2 *' krachte defer Ordonnantie iSfift ? Veertighftenpenningh en miStSt* payementen of Jaer-penningen, den fflg penningh half er.half, alsboven: dicsifg Koperende Verkoper tcn'verfoeckevandenp5 ter gehouden zijn voor Schepenen enby &Ð verklaren , dat fy den Koop ende Term n van * occalingeoprechtehjckaengeven^ondidepJ ter daer mede te verkorten. I V. Van de verkoopinge of inangeliiige van Taer- penningh of Paey-brieven, rechtelick verleden m faecke van eenighe fchulden, ende verfeeckert op eenige Landen, Huyfen, Erven of ander eonroe· rende Goederen, binnen den Lande van Zeelandt gelegen, fal den pachter medeontfangenden veer· tighften penningh van de koop ofwaerde van dien, Ende a^ngaende Verkoopingdidieghefchidenby executie of decreet van den Hove, als mede raa Goederen die gelevert ende ontfangen worden bj willigh decreet van Steden, Dorpen o( Una- Vier/charen, ial daer van by den Kooper bcudt worden den tachtichften penn:; Endcindicn boven de betalinge van de Crediteuren tot profite van de Ge-executeerde eenige penningen tot fynen profiie overichieten, fal van 't felve overfchot mededes tachtighften penningh worden geinnet, ende by de Ge-executeerde worden voJdaen. Des foo reicr· veren de Staten van Zeelandt aen haerEdcIcMog. den Veertighften, tSeftighftenendeTaenrighlto penningh van alle Goederen, foo Leenen ais Allo· diale, die van 's Landts wegen fullen worden ver- kocht , fonder dat den pachter daervan yetwes ù genieten. V. Niemandt en fal van den voorfz Impoft eoopt

wefen, als alleenlijckdeGodts-huyien._ <J> flfT va»de Admocflcnlevende, over haerlijr, wanneer fy eenige Goederen verkopen en**»*

niet.

VI

, Zeeland

Dochva„deGoedercj,hettan^w in eygendom aenkomende, ioo m é ^ ders, verkocht werden, daer van ial Y' den xl. of Jx penningh ontfangen. Ende omme te voorkomen f »£^|ß teyten ende verfuymeniiTen, ™W*j£fap neert* ende ordonneren mid"de 5"'ondert^ persnomme quo, met ende neftens         ,ö $ ninge van haregcko<AieParthycn»  ^ len zijn den naenx van den rechtend

-ocr page 1188-

Gemene

Middelen van Zeelandti Veertighften penningl

1151

als vooren, gedaen moeten werden aen den Pachter vanden Veertighften penningh, over den Quar- tiere ofte Plaetiè daer de Goederen gelegen zijn» ofte iynen Cölleclreur aldaer, ende fullen dOnt- fangers of Agenten van de voorfz Vaflalen en Col- legien, ibo van hare Penlioenen, of anderen hare innekomen , gehouden zijn den voorfchrever» Pachters of hare CollecTreurs, t'allen tijdt,dcs ver- lbcht zijnde, te geven vifie van hare Boecken van verpenfien ende Verlijt-brieven, ende ten minften alle Jare binnen een maendt nae den dagh van ver* penften geven Quohier of Extract, van alle partyen die binnen den voorleden Jare aldaer vervallen, vergeven, of veralieneert zijn geweeft, geattefteerc na behooren. XIII. Alle Traniporten foo van Renten,Paey-brieven, als andere onroerende Goederen in Zeelandt gele- gen, fullen verleent ende verleden moeten werden voor eenige van de Magiftraten van eenige Stadt of Dorp, met kennifle van een Secretaris aldaer, daer d'onroerende Goederen of Hypothequen gelegen zijn, ofwel voor Leen-mannen in materie van Lce- nen ·, interdicerende alle Rcntmeefters, ibo van Corpora als anderen, eenige betalinge aenyeraan- den dan op foodanige Traniporten te mogen doen» op pcene van die te royeren j van alle welcke Op- drachten, CeflienendeTranfporten, wy gelaft en geordonneert hebben, laftenende ordonneren by deièn den Secretarilèn in de Steden ende Dorpen» alomme goet ende pertinent Regifter te houden » ende over geen Tranfportcn, Ccffien of Opdrach- ten te ftaen of die te Bocck te ftellen, ten zy al voren haer blijcke by billietten van den Pachter , den voorfchreven Impoft is betaelt, of hem daer van behoorlijcke kennifle ghedaen, op verbeurte van haer Ofrkien, ende arbitrale correctie. XIV. Verklarende boven de voorfz poenen ende ver- beurde Impoften de voorfchreve verkoopingen en mangelinge niet aengebracht zijnde, ende daer van den Impoft is onvoldaen, als voor nul, krachteloos cnde van onwacrden, fulcks dat daer op geen recht gedaen fal mogen werden. x v. Verbiedende alle Notarifen ende andere private Perfonen, overdiergelijcke Tranfporten, Stipula- tien of fecrete Contraden te bcftaen,op pcene van nullitey t van de paflèringe, als boven, ende dat de voorfz Contraventcurs voor elck Inftrumen.t alibo ghepafleert, voor de eerfte reyiê fullen betalen de ïömme van vijftigh guldens ·, ende de tweede reyie gepriveert van hare Officien, ende vorder amende alsnaegelcgenthcyt ende merite van faken. XVI Ende als den oprechten prijs van de verkochte ofte vermangelde Goederen niet geweten en kan werden uyt de handelingen, hebben wy gelaft ende geordonneert, laften ende ordonneren by defen» den Officier van de plaetfe daer onder de felvc Goederen zijn gelegen, met drie, ten minften twee uyt den Gerechte , endeden Secretarifen fulcke Goederen oprechtelijckén op haren Ecdt te tauxe^ ren, omme daer naer den Veertighften penningh te werden betaelt ·, te weten, fal de tauxatie moe- ten gefchieden equitabelijck ten overftaen van den Pachter, ofte ten minften de felve daer opgehoorr, ful-

het fcheyden van den.Kooper

voor

juaecke

^cVcrkooper.

vin.

Voorts dat binnen fes wcccken naer deverkoo- I ofte mangelinge van eenige onroerende Goe- n verkoopinge van Brieven, van Paeyen ,ofte fndeLiif-renten, die Opdracht, Tranfportcn, ,endevan Paey-brieven van Hypoticatien; as de Kerckgebodcn (daer toe in eenige quar- Jn noodigh) voor den Gerechte van der plaetfe •e onderde verkochte, vermangeldeofte.Hypo- tecque beloofde Goederen gelegen zijn, by den ooper ende Verkoper ,1 of Contrahenten m man- genae den gebruyeke van den Gerechte iullen |n werden ge vordert, ende den voorfchre ven poft werden völdaen, of ten minften defelve extracten bekent gemaeckt lullen moeten wer- daer 't behoort; houden niet te min den voor- reven Impoft geboren te zijn, tenaenfien van Pachters, met date van de Contracte, op pcene de Generale Ordonnantie vande Gemeene Mid- teghensde Contraven teurs der felver begre- endedat boven dienden Kooper endeVer- ooper, eicks fullen verbeuren de fomme van twee honderc guldens, een derdendeel voorden Aen- toger, midtfgaders dubbelen Impoft voor de Gemeene faecke: Salmede ingeval van gelijcken raiuym, van alle mangelingen ende contra-mange- ljugen tweemael den Veertighften penningh wer- den betaelt, ten ware parthyen Contrahenten mal- bnderen binnen den tijdt van fes weken naer date, bv het Contraft hadden ontflaghen van eenigh TranfportofCeille, fonder eenige bate ofichade bydeielveontilagingetedoen, fullen daerom par- thyen Contrahenten gehouden zijn haer ten ver- faecke van den Pachter by Ecdete purgeren, dat fulcks nictgedaen is in frauden van defen Impoft. Χ Λ, Ende by aldicn eenen Paey-brief, fpruy tende uy ε koop van eenige Vafte-goederen, voor het verlijt aen den eerften Verkoper aen een apder, op wiens name men pretendeerde de Brieven te palieren, «are verkocht, fal in fulcken gevalle boven 'teerfte «cht, andermael acn den Pachter betaelt werden jen Veertighften penningh, voor foo vcelalsden KivcnPacy-bricf is verkocht geweeft. π- "               X' Oehjck oock den Veertighften penningh fal wer- den bcraelt van alle Brieven die onder pretext van ™ckennge, als Pandt metter minne, in handen werden gegeven, ende in der waerheyt verkocht m, wacroverd'een end'andcr ten verfoecke van kid        flchfalgchouden zijn te expurgeren

X I.

V;

eenen

"W

onder

Impoft aen den Pachter werden be-

ïaejt

wiens^Pacht defelve gelegen zijn,

toe

- by de rcfpeclive Rcm-mecftcrs ^Jgefai werden ghedaen van hare Tranfport-

X I I,

m iCSir5 Lcen-g^deren in Zeelandt ge-

NÏLmL8ehouden benende

cenighe particuliere V;

R

F«eaasastó&&

kennülè ende bctalinge

-ocr page 1189-

Placaten en Ordoiinantien. 8 Boecfc

# ι $$

lullende by faute contrarie bevindt van dien, op de klachte van den pachter, tot lafte van de voorfz Officieren prenalijcken daer inne geremedieert of verfien werden na behoren} ende lullen de Tauxa- teurs tot lafte van den pachter werden getraéteert, foo wanneer de verkochte of verraangelde partyen maerenbedracghttachtigh ponden Vlaems, ofte daer beneden, met twee grooten Vlaems van de pondt, ende foo daer over is bedragende, ende drie Peribonen daer toe ghe-employeert worden , fullen de ièlve genieten drie fchellingen voor een halve dagh, XVII. Tot het gene voorfz is, fullen mede gehouden wéfen de refpeéfcive Rentmeefters van de Domey- nen ende Leenmannen in marerie vanLeenen, in manieren, op pcene ende boeten als boven.

X Vin De pachters fullen gehoudenzijn iante cautie voor haren pacfct CnJ> den aen handen van den HeerQnt^^ verantwoorden een gerechtfefte.Païf ^ dongen pacht : Ende den pachtern^b

compoferen ter caufe van defen W

Ampoft.

*$fc

Aldus ghedaen ende gearrefteert te ν , nnge van de Edele Moe fi£?e ^*- Zeelandt, in'tHoflF tS S?*?ni drie-en-twintighftenSepteXf^ fe Ter Ordonnantie vandeièlve. c· 'St<tfmife,

Collaterale fucceffien.

Ampliatie r iy de Edele Mog. Heer en Staten van ldmk'umt. fleert den 1 f February en 2f July 16y 1, op den opheve van den 1 jtymL· va de Collaterale buccejjïen en Giften over de Donationes inter vivos, af.

zp.

aen yeder Provincie betalen * alsnaeradvoant de 'Goederen die aldaer gelegen zijn : Des foo üI nier alleen voor het toekomende, maer oock voor het gepaiïèerde van alle Goederen, gelegen en torn- den werdende in dcfe Provincie, en gehoorde aen Sterf-huyfen die in Hollandt ende andere Pro- vincien vallen, het Recht van Colktwl fubjeê zijnde , het felve Recht alhier binnen Zeelandt werden ge-exigeert ende ontfangen; naraentlija van alle onroerende Goederen, fooLeenaJs/Mic- diael, Erf-pachten, Thienden, alsmedenieuw- bedijekte Landen, onaengefiendefehebyOörov van alle ordinaris Laften en impofitien vryzijn: Item, van Reu te-brieven en Obligatien totlafte van 't Comptoir-Generael vandeDomeyncn oftt andere, als mede tot lafte van eenigeSteden» Bar* ken van leeningen, Ooft en Weft-Indifche Go* pagnien, of van eenigeandereCorporabinncndcfc Provincie ; Als mede van Ren te-brievenen andere ge-hypotequeerde Brieven tot lafte vaneenigettf· ticulierei Item, van Lijf-renten, daer m « waerdyc nae de complexie en ouderdomwvr

Extraél uyt de Notulen van de'Edele Mog. Meeren Staten van Zeelandt. \;             Den 25 February 1871. ■ .-.,.. . y j S wyders goedtgevonden encje verftaen de Ordonnantien van de Collaterale Succef- fien teamplieren metddDo^ationes inter vivos, iurmonterende in gelde ofte in waérdyeeenibmme vanvijftigh ponden Vlaems, als mede de Douariett, die uyt krachte van Huwe- ItjckJcheVoorwaerden werdengeprofi teert, om van het een en het ander te ontfangen den Vijfthienden penningh; daer toe noodige ordres aen de Ontfan- gers van dit Middel fullen werden afge/bnden, om haer daer na pracyiè te reguleren, ende te beginnen m et den eerften April naeftkomende. Den Z5 July 1671» /^ Edelibereert zijnde op de Requefte' van de ge- *-*mene Erfgenamen van wylen ElifabethVerhol- me, overleden tot Sommels-dijck, waer by de Sup- plianten veriöecken te verftaen, waer dat fy 't recht van het CoUaterael van de voorfz SucceJJte fullen moeten betalen, vermidts de Goederen van de Overledene, foo wel in Hollandt als Zeelandt ge- legenzijn : Waer op weiènde naerghefien de Or- donnantie van de Collateralefuccejk in Hollandt ge-emaneert, ende dat ondervonden werdt dat van alle Goederen in Hollandt gelegen, ichoon de lèlve toekomen de Boedels,alhier in Zeelandt gevallen, aldaer het Recht van 't CoUaterael moet werden be- taelt > Is goedtgevonden ende verftaen,dat de Sup- plianten haer daer na fullen reguleren, ende dien- yolgende over het Recht van 't CoUaterael foo veel

ven by tauxatie fal gereeckent worden, Ati νκα van Ooft en Weft-Indifche Aftien M**** binnen defeProvincie,bevondenwerde^eecng

Sterf-huyfen buyten Zeelandt toe«jg*^ iderdf

l

aen de Reecken-kamer, midtfgaders m *

na te reguleren.

Onder ftondt,

tfejprf*

Accordeert met de voort Geteeckeot»

Hooit

-ocr page 1190-

Gemene Middelen van Zeelandt, Hoorn-Beeiten en bezaeyde Landen,

W#

, o. Ordonnantie, volgende de wélcke ten- behoeve van de gemene faeckè in den Lande van Zeelandt, van wegen ende volgende den confente van de Staten des/elven Landts , om daer mede te vervallen de koflen van der Oorloge, over-al inden/elven Lande geheven ende gheinnetfal werden den generalen lmpoft op de Hoorti-beejten ende Bezaeyde Landen. In date den drie en twintighflen Septem* èeriótf. '..^ 11 i

Ën voorfz lmpoft fal on tfangen worden by den Collecteur of Pachter van alle Hoorn- beeften, driejaer ende daer boven oudt zijnde, en van elcks ontfangén tér maendt vier ftuy vers : Ende van alle twee-jarige Beeften, pende op het derde Gras, beginnende Meydagh nadat de ielve Beeften tweejaren oudt fullen zijn, allcenlijck twee ftuy vers ter maendt, die by de Meeftêrs of Eygenaers van den lelven betaelt fullen worden. Item, Men alle bezaeyde Gemeten voortaen laaien byfayióene, ende niet by miendenj Te tmn, van yeder Gemét Win ter-vruchten, voor het Winrer-layfoen eenefchellingh Vlaems, ende voor Bet Somer-fayfocrt twee fchellingen Vlaems ·, illcSomcT-vruchten j, voor yeder Gemet een fchcl. viergrooten Vlaems., uytghefondert Meede ν die foo Hes Somers als des Winters fal betalen voor ye- der Sayfoen van 't Gemet twee ichellingen Vlaems endedat foo van minder als van meerder maté hae advcnant 5Wcl-verftaende in gevalle eenige Vruch ten werden uytgheploeght, daer Van fal delen lm- poft niet worden betaelt. Ende fullen de Geniet- getalen van dien gereecként worden boven over en foo verre de Ploegh gaet, volgende het aenbrengen van den Bacndcr of Bruycker, of fal den Pachter hermeringe mogen doen, den Bruycker of Bacn- dcr daer over geroepen, tot koften van den genen dieongelijck heeft. Dat mede van alle Boilchen en Boomgaarden maer voor fes maenden in 't Jacr, als des Somers, den lmpoft fal ghegeven worden, nkttegcnftaendc die bezaeyt worden. ï I· ï*.n op dat den felven lmpoft oprechtelijck fon- der fraude fal mogen werden ghecolleileert en ont- ween ten behoeve als boven, foo fal den Pachter terflondt ten ingangh fijnder pacht, ende ter plaetfe Jdyncr pacht begrepen, de Huyfluyden daeron- <P gezeten, doenwacrfchouwen, dat fy binnen «sdagennadeinfinuatie, haer bezaeyde Landen dc "Ccften die fy in de felve parochie hebben, het lï! de Wey of op Stal j gehouden fullen zijn het pal van hare Beeften, ende ouderdom van dien, «Weop wat dagh die aldacrghebracht fullen zijn , Γ,ηΐ rrfge„nt0tfceckcre bequame plaetfe, bin- iiLrJ inar0chie : Ende dat <k Huyfluyden BJiouden fullen zijn, haer daer naer te reguleren·, ^ne^nteverbeureneeneguldevanelckBeeft UtilT Tn °f ^n^chc acnghebracht fullen f^2LC Ddee? guide van dck *emet LandtS)dat Ρ h£ rnfi 7OC;.rfZPnen rotPr^yte van den

De Huyfluyden of andere per/bonen, die huil niet iüilen gheruft willen houden met de aenteyc- keninge dieby de Pachters in hun Boeck ofRegi- fter ial werden gedaen, van hun aengeven van bc* zaeyde Landen en Hoorn-beeften, lullen vermo- gen den Pachter af te vorderen een Biljet onder fyn handt, hoe en wat het voorfz aenghegeven isghe- daen , ofwel felfs den Pachter een fchriftelijck Bil- jet ter handen te ftellen , welck den Pachter gehou- den tel zijn te exhiberen, ib wanneer over 'tvoorlz; aengeven qucftte ial ontftaen. "i-.-· I V. oi! ·              mm Defen lmpoft fal betaelt worden aendenPaeh- rer van de Plaetiè daer de Beeften ftalllen en t'huys oehooren, ende de bezaeyde Gemeten leggen s niet tegeniraende datie onder een ander Pachters bedrijf of reflbrtgaen weyden, of dat de Vruchten van de bezaeyde Gemeten in een anders reiTort i'huys ge voert werden* ν. Van welcken lmpoft niemandt vry noch exempt fal'weien dan de Gaft-huyfen, H. Geeft-huyièn, ende diergelijcke Arme-Huyfen) van de Aelmoeftè levende, eudeverftaende dat fyeven-wel gehou- den fullen wefcn de Aenteyckeninge daer van te la- ten doen; op de verbeurte van haer vrydommen» t Ende oock een vreemt Man alhier met Beeften komende om die te verkoopen, fal de ielve veer- thiendagen in een plaetfe moghen houden fonder daer van yet te betalen j maer indien hy defelve boven de veerthien daghen uy thoudt, fal daer van betalen als andere, fonder dat nochtans die Uyt- heemfche Perfoonen, komende in deiê Landen met magere Oflèn om die te verkoopen, gehou- den fullen wefen die felve aen te brengen, of den lmpoft daer van te betalen, ten ware iy de ielve deden weyden om vet te maecken, of de felve in een plaets langer als een maendt houden, in wcle- ben gevalle fyluyden daer naer de felve Oftèn fiillen aenbrengen, ende daer van mede den voorfz lmpoft betalen fullen, V I. Infgelijcks en fullen maer aengeteyekent worden fonder daer van te betalen, de Landen die 't Ge- met niet meer dan vijfthien ftuy vers 's Jaers en gel- den : Ende indien den Pachter fufpicie heeft dat tuflehen den Huyrder en Verhuyreer collufie ofte eenige praéHjcken ghebruyekt zijn, om de Huyre beneden de vijfthicn'ftuy vers 't Gemet te maecken, fal den Pachter op kofte van onghelijck, vanden Schout ende Gerechte oprechte tauxatie moghen

verfoecken, om daer naer den lmpoft te ontfan- gen. 7 Α                       Soq

-ocr page 1191-

Placatön en Ordonnantien. 8 Boecfe

VIL Soo wie Pachter blijft van deièn voorfz Impofl, fal gehouden wefen, na drie maenden van den in- gangh defer pacht» midtsdat hy gefijek recKt heb- ben fal tegen de gene die den fel ven Impofl: fchuldig zijn, te betalen ten ten Comproire van denOnt- fanger» een gherechte helft van iynen, beloofden pachte > of by ghebreecke van dien, &1 den Ont- iangef't ièlve mogen doen executeren en innen aen den Pachter of iyne Borgen, naer vermelden cnde inhoudt van de Generale Ordonnantie.

vin. ,

Ende fal de Paehte van defen lm

■Poft

op den eerften April . , méttcr Sonnen opganck./ T ' ; Aldus gedaen en ghèatrèiteert ter V vari de Edele Móg. Heeren q, landt, in 'cHofftötMidSefc^ September 1637. ·            'S"» <fea ij Ter Ordonnantie vandefclve.

- ; Μ " .                '->.·. i           β *.'.j ;„-· j            I1UJ ;                                        ï 1 1.,'! '.■ .1 . !, .' | Van de Paerden: Ordonnantie van de Paerden-, volgende den wekken in denhnk ν » . Zeelandt fal geheven werden den Impofl van alle Paerden die verh>cké%m geltwerdem, van wegen ende volgende den cênfentevande Staten mimfl·' Lande, totfurnijfement van de onkoflen en laflen van den Oorlof, ln fl 1* u drie en twintighften September 1637. ι Verkoper niet prafent en ware, fal den Koper es· I houden zijn den Pachter of Colle&eur te leveren een Biljet, by den Verkoopers handtgheteyekent, inhoudende den prijs of mangelinghe van de felve Peerden of Peerdt > ende waer dat yemandt mocht bevonden worden contrarie te doen, of gedaen te hebben binnen 's Jaers na de gedane frauden, lal het felve Peerdt of Peerden zijn verbeurt, ofdewaerde der ièlver foo die niet voor handen en waren, ende boven dien op elck Peerdt noch de boete van twin· tigh guldens, t'appliceren een derden-deel ten profijte van den Officier of Deurwaerder died'exe· cutie doet, een derden-deel voor den Aenbrenger, ende het laetfte derden-deel voor degemenenice, ende den Armen halfen half van den Plecke daer het gevalt, ende daer en boven arbitralijckgeilraft te werden na gelegentheytderfaecke. I'V. Ende en fullen geen Peerden uyt de voorfz Pro- vincie , 't zy voor of naer de Marften, mogen wer- den verkocht ofghclevert in eenige andere Steden of plaetfen buy ten den fel ven Lande van Zeelandt gelegen, aen Inwoonderen ende Ingezetenen rafl Zeelandt, of van andere Provinciën, ofvremfc Koopluyden, of yemandt anders, wiehetzy, us eeniger maniere, 't zy by forme van verkoop^

ι τ

>: En Pachtevoordenofoudt,felve in dmangelt, of in eydert, den twaelfdePaerden in koop gegde ièlve bevonden fuvan de Steden of Vlandert lullen wefènKooper, en d'andetaelt lal worden, ibnlen zijn de Paerden ddinge vanden langhftjnalkanderen gedeylders aen vremde verr                              - Ende op dat deiènden ontfangen endemandt, van wat quaPeerdt by hem gekogen, binnen iynen Hftallen, of in de WeSteden, Dorpen ofgaet, ftaet, of laten

vermangelinge, verhandelingh, fonder hctrecM vanden twaelfden penningh daer van te w aen den pachter of Colleta iijnder reiideni^ volgende d'Ordonnantie, uytgefonderta«* inaeoudegepriviligeerde en gepcrrnitteeree υ peerde-marten van de Steden enPlaetfen tan* dere Provinciën : Endeialinfulckenghe^ pachter, den Koper en Verkoper, i«W g Inghezetenen van Zeelandt zijn, or φ' ^ beydc die Ingezeten van Zeelandt is,*»?d ftringeren dat hy met Eede verklare dat.tetpeer voor date van de Mar£r niet en is verkocni. Ende fal den pachter niemandt ee" Wfjoik dinge mogen doen, maer gehoudenIl,hcn, op recht volgended'Ordonnantie teonttanj ν ^ poene begrepen in'tachtfte Articui v*

voren daer af betaeltial weien den twaelfden penn: van 't felve dat het Peerdt of Peerden zijn verkocht, of by mangelinge verandert, aen den Pachter ofte iynen Colle&eur. Den Kooper lal gehouden zijn terftondt naer den Contraéfe den pachter of iynen Colle&eur t'infinueren van den koop of vermange- linge} en fal het verkochte of vermangelde Peerdt aen den pachter voorden Impoft ipecialijck ver- j bonden blyven den tijdt van een maendt. III. Infgelijcks fel oock gehouden wefen te doen den Verkooper voor ende al-èerhy het Peerdt uyt fijn Huys óf Stalle fal laten gaen ofdryven uyt deWey- de, ende iullen de Koopers en Verkoopers gehou- den zijn, totrequifitie van den Pachter ofColle- &eur, by Eede te verklaren, het aengeven van de verkoopinge of mangelinge fulckste zijn geichiet als het aenghebracht wordt. Endè in ghevalle den

$ύ

Ordonnantie.

-ocr page 1192-

Gemene Middelen van Zeelandt, Paerden.

If«

I X.

ν i. cJ oock den eenen pachter den anderen van de frtvenciedefer Ordonnantie mogen bekeuren, jSp als binnen fynen hedry ve i En voor ^p^iyeMagiftraten pereerfter inftantie den ^eurderbetrecken.^ * ^ . · Efidcop dat mach bekent worden aen wiens han- den in elcke Steden den voorfz Impoft fal betadt lordenM de pachter in de Steden by klockgeilagh rerfoeckcngepubliceert te werden, ende ten plat- ten Lande laten af-roepen naer de pradicatic, of eeen prsedicatie ghefchiedende, aen de Schouten JLfcn, of andere plaetfen, daermenghewoon is Biljetten op te ilaen, notitie ende advertentie van fine Gecommitteerde tot den voorfz ontfangh ge- daen te worden, op dat niemandt hem hebbe te ontfciiuldigen. V XXX» Den pachter ial van deièn Impoft niet moghen «mpoièren * ende iöo yemandt bevonden werdt cenige compofitie gedaen te hebben, fal foo wel de pachter, als die met hem eenighe compofitie aen- raet, verbeuren hondert guldens van elckPeerdr, endcdaer en boven geftraft en gecorrigeert te wor- den na gelegentheyt van iaecken; t'appliceren de voorfz pecnen ten profytevanden Aenbrenger. En fal den pachter tot dien eyndeaen handen van de Gecommitteerde den behoorlijcken Eedt doen.

Van defen Impoft fal niemandt vry noch exempc zijn, dan dif in de Generale Ordonnantie ftaen begrepen, _ X. Soo wie Pachter blijft van ddèn voornoemden Impoft, fal gehouden weien alle maenden te beta- len ten ComptoirevandcnOntfanger een gerecht fefte-part van fynen beloofden pachte, of by ghe- breecke van dien, falden voorfz Ontianger 'tïèlve niogen doen executeren aen den Pachter of fyne Borgen, na vermelden en inhoudt van de Generale Ordonnantie. IX. Ende fal de Pachte van delen Impoft ingaen den eerften O&ober . . . eerftkomende, met der. Sonnen opgangh: Aldus gedaen ende gearrefteert ter Verga- deringe van de Edele Mog. Heeren Staten van Zeelandt, in 't HofF.toG Middelburgh den drie en twintich- ften September 1637. Ter Ordonnantie van de ièlve.

Getceckcnt,

C. Staejfenijfe:

Ordonnantie van de Paerden, volgende den wekken in den Lande van Zeelandt·, ten behoevevan degemenejaecke, van wegen ene'evolgende dencon- fente van de Edele Mog. Heeren Staten der felver Landen , over-al in denfelven Lande geheven engeimmfal werden den generalen Impoft op de Teerden, in date den drie en twintighflen September 163 7.

.              I I Lfoo net Middel op de verkoopirtge ende - Λ mangelinge van Peerden voor defen ghe- uUJs neven> in andere confideratieby ons ge- nomen is, hebben Wy, na rype delibe- ratie, goedtgevonden, de Ordonnantie daerop ghemaeckt, te doen cederen, ende in plaets van dien geordonneert en geftatueert, gclijck Wy Or- donneren ende ftatueren midts defen, dat van nu voonacn eenen anderen Impoft op de Peerden geheven fal werden, die verpacht of gecullecteert ial werden in maniere als volght. η                                     l l Den voorfz Impoft fal ontfangen worden by den f achter of Colleaeur van alle Peerden of Veulens mden bedryve van fijn pacht, hoedanigh die oock zijn; 1 c weten, van alle Peerden boven de twee Jaren oudt zijnde, eene fchellingh alle drie maen- SSié endeonderdetweeJarcnZiJnde, de E α λ             ll1 fonrW e °?A f d_fn fdven ImP°ft oprechtelijck 2ÊSSC WW* eerden ghecollcdleert wESuffi**^^- fijnder pacht, ende

aengeven ter plaetfc daer de Pachter of Colle&eut ' fijn Sït-plaetfe ial houden * op pcene, dat iöo ye- mandt vijfthien dagen daer na in ghebreecke blijft, fal verbeuren vijf ftuy vers, en noch andere vijftier» dagen daer na niet comparerende, ial boven dien noch betalen thien ftuy vers, ende vorder noch lan- ger in gebreecke blyvende, ial alle maenden boven dien verbeuren eenegulde voor yederPecrdt, te appHceren d'eene helft voor den Pachter of Colle- éteur, ende deweder-helft voor den Armen daet den Pachter of Collefteur woonachtigh is. I V. Den Pachter of Collefteur ial in handen van de Commiflariilèn den behoorlijcken Eedt doen, dat hy noch niemandt van iynent wegen, niet anders dan de volle gerechtighey t van deièn Impoft füllen genieten, ende dat hy, noch niemandt van iynent wegen met niemandt en fullcn compoferen ofcon- niveren in eeniger maniere. V. Soo wie Pachter blijft van deièn voornoemden Impoft, fal gehouden wefen alle drie maenden te betalen ten Comptoire van den Ontfangcr-Gene- rael defer Provincie de helft van fynen beloofden pachte, of by ghebreecke van dien, lalden Ont- fanger of particuliere Rentmeefters 't iel re mogen doen executeren ende innen, aen den Pachter ofte fynen Borgc, nae vermelden ende inhpude van dei Generale Ordonnantie. /Ai                         Ende

-ocr page 1193-

Plaeaten en Ordonriantien/ S. Boècfc·

X*ï<

VI.

de Edele Mog. Beenn &mS$j*** 'Den zo September iUl TN deliberatie geleght zijnde diveril J-raeckende het ftuck van de|®&j eemge van de Leden getnoveert, in S rihgévöo»gedi^,isgöedtgé^d^(^· ftacn, ten reipette van den Impoft op lp *' endatdienvoJgende foo wanneer SS,?*' van koop of mangelinge foude weien Eff* den pachter fulcksgebleecken, veriiSf recht van den voornoemden impoft tvP· fyte te zijn verfchénen, alwaer hetfcht»?^ de Contractanten den anderen vanden SSS koop of mangelingenaderhandt pfcSg gerenenquijtteichelden.                      * Accordeert met de voorfz Notulen.

Ende iaï de pSchte van 'defen Impoft ingïen, iefl eerftenQ&ober .., ... *,., met der Sonnen ppgangh. V II. • Op de Oondifien ende Voorwaerden, foo in de Generale als in de particuliere Ordonnantie begre- pen» is pachter gebleven van defen Impoft . . , voor den tijde van een halfƒaer, omme de lbmme van . 'ρ&%. ι . itmr, ...AWus gedaen endegearrefteert terVergaderinge van de Edele Mog. Heeren Staten van Zee- landt, in 't Hoff aldaer tot Middelburgh den ,u rii3 September 1637. Ter Ordonnantie van de felve Adriaen Veth.

Wit gerafineert en kleyn Zout

Flacaet van de Generale Staten derVereemghdeNederUnltn, U* roerende den Impofi van veertbienguldens op elck hondert Wit gherafmrt en m buyten in-gebracht Zout, midtjgaders negenguldens -van't kleyn Zout. Ujhe· geven dentwintighfienApnl 1^1%.

'3*

E Generale Staten der Vereenighde Ne- dedandtfcheProvinciën. Allen denge- nen die defen fullen fien of hooren leien, Saluyt : Alfoo Wygewillight endeghe- coniênteert hebben, geheven ende ontfangen te worden van elck hondert wit Zouts, 't welck inden voorfz Lande gherafineert fal worden, veerthien ponden Van vcertigh grooten Vlaems 't pondt, en van kleyn Zout negen gelijcke ponden, ende van andere meerder ende minder mate naeradvenant, te betalen by den eerften Kooper of Affcheper ; midtigaders gelijcke veerthien guldens van elck hondert wit Zouts, 't welck buyten de Geünieerde Landen gezoden, ende in de ièlve gebracht worde, om aldaer gheconfumeert, verkocht, ende andere Landen gevoert te worden, te betalen byden In- brenger, ende dat tot vervallinge van de tegen- woordige Oorloghs-laften : Ende dat daeromme noodigh is een goeden voet daer op te nemen, waer door alle fraudenen bedrogh voorgekomen mogen worden, SOOIST, DatWy,narypedeliberatie van Rade, geordonneert, geilatueert ende bevo- len hebben, ordonneren, ftatueren ende bevelen by defen 't gene hier na volght. I. T^Ndeeerft, Dat van nu voortaen geen Panne- •*-Jluyden of andere, hun fullen mogen vervorde- ren eenigh gerafineert Zout van de denne te laten meten, tonnen, ofaf-gaen, of van buyten inne- komende, loflèn, reppen of roeren, ibnder al- vooren een ichriftelijck Biljet, innehoudende de quantiteyt alsdiefeeckeris, midtigaders dequan- titeyt van den Zoute, van den Collecieur of Pachter vanden voorfzImpoft,of fynenCommis verkre- gen te hebben? waer by blijeke van fynen con- iente.

II Dat fy mede 't voorfz Zout niet fullen mogen uytleveren of af-fchepen, meten, of doen meten, 'rzyby hondert, half hondert, quartier of andere minder of meerder quantiteyt, met andere maten dan met heele Vaten als men ghewoonlijck is in elcke Provincie, Steden en Plaetfen een hondert Zouts te meten, en dat by ghefwooren Meetcrsof Zout-ftoters; op de verbeurte van't Zout, of de waerde van dien, ende twintigh fhiy vers op elck Vat daer en boven 't welck fonder Biljet of anders gemeten of gedaen fal zijn. III. Welcke gefworen Meters in de Steden en Plaet- fen refpedtive nu wefende, of die namaelsglicüeit fullen mogen worden, Wy willen ende ordorje- ren dat fy te famen, ende een yeder nnhh ^ vermaent zijnde, gehouden fullen ζψΑΨΨΨ van haerAmpt, te doen bchoorlijckcn W » handen vandc Officieren van de Steden eniöcüen refpedive, ofyemandtanders,dieWy,oW™ den Rade van Skaten daer toefuilen niogenauuo- riferen, datfy voortaen geen Zoutenfu»J' fteu r, Pachter of fynen Commis > J w» daertoegelevertis. I V, Ende dat fy voorts alle dagen **£S»of in handen van den voorfz Collectw ^ ^ fynen Commis fullen overbrengen, enuc^ ^ nevens op haren Eedt getrouwelycK ver ^ ^ aengevcn de jufte quantiteyt en 9W . a Zoute, die fy dien dagh ^SS fullen hebben, uyt wiens Kete,^^

felve ontfangen is; waer vooren n«» j ^,

Colledbeur of Pachter 1

etacltfahvo^ydflI

ten Vlaems van't hondert. BW*"? ^fa

-ocr page 1194-

Gemeene Middelen va „i^rrMirnirie Jcfcn gedaen, of qualijck gehan

Jï$f ende ten zy haer op den rügge van de voorfz Zout*

vers

t van den Pachter of fijn

*« hebben, fullen verbeuren tvvintigh ftuyver

Commis, dat den Impoft betaelt, of immers hy daer van gecontenteert zy, ende dat fy oock op niemandfs Eedtofverklaringhe de voorfz Zout- brieven en fullen zegelen ι dan van de Panne-iuyden of hare bekende Agenten $ ende voorts mede de felve, fo wel de quantiteyt als qualiteyt in de vooriz Zout-brieven begrepen, op haren Eedtfullen doen verklaren : Ende fullen de Zout-brieven by haer geftelt, /onder al vooren de voorfz belofte en Eedt

deItilivat'erTboven dien geftraft te~wordên als

^eyxicedigh.                y Verbieden voorts mede

datter geen Zout van

, KrtteofSaternetSchuyten, Schepen, Wagen f dos en falmoghen vervoert of verdreven HL fóndcr dat den voorfz Impoft volkoment-

v

rktetaelt, ofden Colleeteur of Pachter daer van

S- t-brieff vander Studt of Plaetfe daer de iel ve af- [ gedaen te hebben, gehouden werden vangeender *W . ___.._.,rj?,„..f VTF. nn nr&np oan 'fTnnf / waerde,

daer van gepaiïeert zy} op pcene van 'tZout && van dien, en tvvintigh ftuy vers op elck Vat, 'cwelck bevonden &1 worden contrarie ver- voert te wcfen.               . Welcke voorfz Zout-brieven Wy ordonneren cat voortaen by niemandt geichreven en fullen mo- p worden dan by de Secretariflen, of twee ten SooghftengefworenKlercken inelcke Stede ofte Pktiè daer toe geftelt, of noch teftellen : Ende inghevalleden iel ven Impoft lbude ghecollc&eert rorden, of de Pachter 'tfelve begeerde, dat de kivealvoren den Eedt (uilen moeten doen, datfy goedt pertinent en rechtveerdigh Regifter daer van iuilen houden, 't welck t'allen tyden ial moghen tiicnen voor Contre-rollc, daer voren henluyden refpc&ivc betaelt ial worden van elck hondert by kn opgefchreven, vier groten Vlaems, midts daer van Ie verende Authentijcq Extract onder hare hant desvermaeat zijnde : Ende voorts dat fy geene Zout-brieven en fullen ichry ven, dan ten veriöec- kc van den Panne-man, of iynen bekenden Agent, cnde wel icherpelijck fullen afvragen de jufte quan- titeyten qualiteyt van den Zoute by hun gelevert : En voortsdatfygeen Zout-brieven en fullen uyt- geven!, fonder de jufte quantiteyt en qualiteyt van den Zoute uyt te drucken, ende dat de Panneman de fclve quantiteyt en qualiteyt mede by Eede ver- keert heeft, ende niet mee opene plaetfèn om de quantiteyt en qualiteyt van den Zoute daer innete rcogen (lellen, fulckshier tevooren feer abufive- 'ijck in eenige Plaetfèn gefchiet is, dan alleenlijck t'elckcreyfcalsde Panneman ecnigh Zout gelevert ofgefchcept heeft, ende hem de rechte quantiteyt en qualiteyt aenghebracht zy, ende indien eenigh tytghcgeveven mogen zijn , dat fy de felve weder 'uilen innehalen, op arbitrale correctie van den genen die anders dan den voorfz Eedt ende belofte gedaen hebbende, cenige Zout-brieven fouden mo- rgeien re ven hebben, of met opene plaetfèn, en wöcr de quantiteyt ende qualiteyt uyt te drucken, enacnulhteyt van de felve. Va                    V 1 L Uideomt'eenemaelverfeeckert te zijn van de ^tycerdige betalinge van den voorfz impoft, foo td ή Τ°°Γϋα/η Sene Zout-brieven mogen geze- vanl°Q ^ ÓZr ^ een vande B""-germe?fters fcÏÏStede" of,PJf trenrefpedlive, daer JZ*» tcnftacn, die't fclve beft ghclegen fal komen .

VIII. Ordonneren ende bevelen voorts tot meerder verieeckertheyt van de betaling der vooriz Impoft» dat alle Schippers of Koopluyden die eenigh Zout Tuilen vervoeren, aengekomen weiende in de Ha- ven of Plaetfèn daerfy 't gemunt hebben , alvoren 't ielvete mogen uyr leveren, lofïèn, reppen ofte roeren , .den vooriz haren Zout-briefF, met de be- talinge daer op gheteeckent, fullen hebben te ver- thonen aen den Officier of Schout vander Stede of Plaetfe haerder aenkomfte j op de verbeurte van 't Zout. Verbiedende wel expreflèlijck hetiêlve Zout te loflèn aen eenige buyten-Goriingen, Dije- ken of Uythoecken, dan alleenlijck in de Haven en Plaetfe daer een OfHcier weien fal ·, op de ver- beurte van de Schepen en Schuyten, midtfgaders de geheele Ladinge van den Zoute ofwaerde van dien, ende twinfigh ftuy vers daer en boven op elck Vat 'tj welck contrarie deiën geloft fal zijn , of an- ders by de loffinge meerder quantiteyt bevonden fal werden , dan den Zout-briefF innehoudendc

is.

I X.

Ordonnerende voorts alle Convoy ende Licent- meefters,op den Eedt in 't aennemen van haer Offi- cien ghedaen, gheen Paiport van eenigh Zout ye- mandt te geven, 't en zy haer blijeke by de handc van den Pachter, Colleeteurof iynen Commis, dat het Recht van defen Impoft aen hem betaelt of gecontenteert zy : Sonder welck blijeken haer te ver thoonen, of in geval Ie van eenige achterhaelde fraude of vehemente fufpitie de voorfz Convoy of Licent-meeiterdenColle&eur, Pachter of fynen Commis daer van fal adverteren, ten eynde by hem tegens de felvige gebreeckige gheprocedeert ende de boete en poene in defe Ordonnantie begre- pen, ge-executeert mach worden als naer behoo- ren. * X. Ende op dat voorts door den voorfz Impoft de Neeringe van't Zout uyt defe in andere Landen niet gediverteert en werde, by 't inbrengen van eenigh vremt en buyten gherafineert Zout, foo ial van elck hondert wit Zout, buyten de Geünieerde Landen gezoden, en 't welck in de felve gebracht fal worden, in het innekomen tot Me van den In- brenger by de Convoy-meefters refpe&ive voor Convoyontfangen worden, defomme vanièven en derrigh guldens thien ftuyvers van elck hondert, boven defen Impoft. X I. En alfoo fonder merckelijcke'fbuden't voorfis genèrael Middel met goede opficht niet en ial kon- nen geheven werden van het Zout dat in de Zout- keten

t W?f Wy ordonneren'inTandben Van 7eL·

ene.

kZltff t0t COmrtere» & »», op den Eedt fi5Ï£?£? Id? fy geen Z°üt-brieven *Klerckln' f"**bydenSecretans of g^fwo- rckenj ^vooren gefchreven fullen zijn,

-ocr page 1195-

Pkcaten en Ordonïmntleri. S, Boeck.

ii5S

keten, verre van de Steden ftaènde, gezoden fou- \ de werden, of in andere Keten, de politie van de Zout-neringe niet onderworpen zijnde, fo hebben Wy verboden cnde verbieden bydeièn, datghe- duyrendedeColIe&e endeopheve van deièn Im- port gheen Zout ghezoden fal mogen worden dn Zout-ketcn niet ftaende binnen de Steden, of bin- nen een quartier van een mijl daer by, ende dat op de felve ïtetcn, pblitien van Zout-brieven, ghe- fworen Meeters en andere gehouden werden, als in alle gepolicieerde Steden daer Zout-neeringe in gedaen wordt. XII. Van'alle welcke vooriz boeten en breucken de fcerfte Tcenniflè fal zij η aen de Wethouders der Ste- «leof Plaetiè daer dè fraude of den Overtreder eerft: achterhaelt ial werden ·, ordonnerende ende beve- lende wel icherpelijck, dat fy de felve faecken ful- len hebben te decideren fömmierlijck of uytterlijck binnen veerthien dagen indien 'teenighfints doen- lijckis, met fententie condemnatoir of abfolutoir, ionder daer van te compoièren of laten compofe- xen, op depcene in de Generale Pkcaten van de gemene Middelen begrepen ende breder verklaert, 'c welck Wy boven deièn verftaen te bly ven in fijn vigeur, daer 't ièlve dit jegenwoordigh ons gebodt niet contravenieert. X I I I. * Ende fullen de voorfz boeten verdeelt worden, een derden-deel tot behoef van den Denunciateur, een derden-deel voor den Officier', Colledleur of Pachter die d'eerfte kenniffe daer van hebbende, de faecke eerft gheintenteert ial hebben, ende de ca- lange en gevolgh van dien doen ial, ende het rege- rende derden-deel fuyvers voor de gemene faecke, fonderdatdie in eenige ongelden ghehouden fal Zijn. '··                           XIV. Ënde Indien de Denunciateur vande voornoem- de fraude den Collefteur, Officier of Pachter, of anders de parthye hun by't Vonnis van de vooriz Wethouders fouden bevinden befwaert, of oock anders de iaecke te lange fanden mogen treyneren, lbnder Recht te wyfen, fullen daer van mogen ap- pelleren , of de faecke anders doen evoceren aen hetColiegie van de Gedeputeerde of Gecommit- teerde Raden van de Provincie of Qüartieren daer

fulcks vallen fal , de welcke W

yvan

jwiófi

donneren parthyen te doen Wmen

kort Recht ende expeditie van ïuftitin Τ Μ

tervolgende ende naer vermogen van !i ^ ende de Generale Ordonnantie A* 1 * V, delen. XV. Verbiedende voorts allen endeten

wat ftaet, natie of qualitcyt die ziin di·.,

Pachters ende andere Officiers van defcn eeniger maniere te injurieren, moleftereno. empeichement te doen in 'texecutere , l luyder Officie;, met woorden, werïlfr hntsj oppcene vanhondert BoudeRd?* ί daer en borenfarbitralijck gheftraft,»·* XVI.

me mach worden onderhouden, cnde *,-,, daer van ignorantie en hebbe te pretenderen ont biedenonfe lieve enfeer beminde, denStadth

der, Cancelier ende Luyden van den Radein Gel derlandt, endeZutphen, Stadthouder ende Ge deputeerde van de Staten van Holiandt, Gecom· mittêerde Raden van de Staten van Zeelandt, Stadthouder ende Gedeputeerde van de Staten van Utrecht en Vrieilandc, dat fy defe tegenwoordige met den eerften alom me doen, en laten publiceren in alle Steden en Plaetfen daer menghewoonlijckis publicatie te doen. Bevelende voortsdeAdvocaten- Filcaels, Procureurs - Generaels, BaiUiuwcn, Schouten ende alle andere Officieren enjuitiricren der voorfz Landen, dat fy een veder in fijnreguard totonderhóudinge vandefë onfe Ordonnantie en Placate doen alle affiftentie en behulp, hun ecnigli- fints mogelijck zijnde, alfoo den dienft vanden Lande fulcks is vereyfichende. Gegeven onda 't Zegel, &c. den twintighften April 1588. Aldus gedaen ende gearrefteertterVergaderin^ van de Edele Mog. Heercn Staten vanZa· landt, in 'tHofftot Middelburgh, den 2] September 1Ó37. Ter Ordonnantie van de felve C. Stufmi'·

Paflagie-gelt. '3 31 Ordonnantie, waer naer alomme binnen den Lande enk GrMjjp heyt van Zeelandt fal werden geheven een Tajfagie, Karoffe en Wi&H gens confent daer toegedragen. In date denfejlen Juny 166 f,

Φ

II.

I.

Defepenningen fullen werdenontÉfflgcn^ deCommiiTarilTen, die alrede op een gne in den Lande van Zeelandt de Vvdfa»^ woon zijn te ontfangen, cndedaerget ^ ^ fariiTen zijn, werden de Magiitratenj dengheauthörifeert, omeenigeuyt^ Gilden daer toe deipicicren. 0

^N den eerlten, fullen alle Paflagiers ende Reyiigers te Water gehouden welen op haer afvaren ten behoeve van hét gemene Landt te betalen een vierde-part boven deordinaris Vracht-loon; Als by exempel, yemand moetende betalen twéefchellingen voor vracht, fal daer en boven noch moeten betalen drie itüy vers, fcet mindere en meerdere na advenant*

-ocr page 1196-

[Gemene Middelen Van Zeelandt J Paflagie-gelt,

VIII. Van alle Caroflèn met twee Peerden binnen deit Lande van Zeelandt gehouden werdende, fal jaer* lijcks geheven ende betaelc wèrden vijf pondefl Vlaems, daer van het loopende Jaer 166f lal we* fènhet eerfte; Van een Speel-Wagen, 't zy open ofoverdeckt, met twee Peerden, twee ponden thien fchellingen Vlaems; van een Speel-Wagen meteenpcerdt, midrfgadêrs een Ry-Péerdt, een pondt vijf fchellingen Vlaems. IX. Alle de gene die meer als een Karoflè, Speel4 Wagen of Ry-Peerdt houdt, met Peerden nae ad* venant, fal gehouden weien van yeder van de fel vé naerdentauxin'tvoorgaendc Articul ghe-exprei* feert, te betalen. X Ende op dat defe Impofitie behoorlijck mochfi werden geheven, ibo werden de f eipediive Magi- ftraten van de Steden by defen expreflèlijck gheau- thorifeert', om van het getal van Karotten, Speel- Wagens en Ry-peerden met den allereerften een exa&e en getrouwe opfchry vinge te laten doen, fo binnen hare Steden en Diftriften van dien, als bin- nen de Quartieren, daer over aen de felve dejudi- cature van de gemene Middelen is gedefereert,fon» der daer omtrent eenigh faveur of ooghluyekinge W gedogen.; ;, X I. Ende iiillen dienvolgende beibrgen dat daer vat* op het fpoedighfte de Quohieren werden overghe- bracht in handen van de Heeren Onfe Gecommit- teerde Raden, omme vervolghens ordre tot een prompte inninge vandevoorfz Impofitie te wer- den geftelt. XII. Decolle&eofverpachtinge van'tPaflagie-geïti ibo te Water als te Lande, fal ingangh nemen met; den eerftenJuly i66f. Aldus gedaen ende gearrefteert ter Vergaderingë van de Edele Mog. Heeren Staten van Zee- landt , in 't Hoff tot Middeiburgh, den 6 Juny 166 f. Ter Ordonnantie vatihaer Edele Mogentheden, yu/lus de Huybertl

de

η hier van provenierende

JtoCSfc»· ^'enallemaendcn w ^bracht en betaelc aen den Heer Ontfanger- SSrdefir Provincie,ende in deandere Steden in SvandeRentmeefters van de gemene Mid- X, aicoc felve mede ghehouden fullen wefen pmmptclijcken ten Comptoue - Generael te vol-

doen.

IV.

Die van de rëfpeftive Schippers-Gilden fujlen roor ontfangh-loon gheniecen den twintighften Zunm, midtsbehoorÜjek forge dragende dat IcMiddelexaaelijck fonder fraude of verkortmge wihetghemene Landt werden voldaen ende be- . . .V.. Voor foo veel aengaet de Veeren en Paflagien te lande, fal van elcke Wagen, afrydcnde van Mid- deiburgh naer Vliflingen, en van Vliflingen naer Middeiburgh, Item, van Middeiburgh naer der Veere, ende van der Veere naer Middeiburgh, werden ge-exigeert en van den Wage of Voerman onrfangen drie ftuy vers of fes grooten Vlaems, die 5 gehouden fal wefen te betalen t'elckens als hy dé Poorten van de Steden of Bomen paflèrenfal, en daer en tegens van yeder Paflagier met fijn Wa- gen over-voerende, mogen af-eyfichen een halve lluyver, of een groote Vlaems, die by defen gelaft werden het felve medepLOmptelijck te doen. VI. Van alle binnen«Schuy tjens, varende van Mid- deiburgh op der Veere, ende van der Veere op Middeiburgh, fullen t'clckens by haer afvaren ge- houden zijn te betalen een en een halve ftuy ver, of drie grooten Vlaems·, des werden de Schuytvoer- dcrsbydefengeauthorileert, om het ièlve weder- om overde Paflagiers, by haer ghevoert werdende, ie vinden. VII. Belangende het Veer vanZiercxzee op Bome- iif) fullen de Wage-luyden, het ièlve bedienende, tnedeopeen convenablen taux werden geftelt, daer toe de Heeren van de Magiftraet van Ziericxzee voornoemt, by defen fpecialijck werden geautho-

Confumptie vanden Tabacq· 34·· Ordonnantie, wacr op de Stat en van Zeelandt fullen doen verpacht ten den Ιτηρββ op de confumptie van den Tabacq, ingaende met den eerfien Oftober\ In date den twee en twinighflen September 1674.

I En Pachter fal ten Impoft ontfanghen van deKoopersterfleete, voor yeder pondt permis, Curaeaufe of dierghelij cke Ta- bacq, diem Canafters overkomen, vijf

of Fa&oors aen de Winckeliers of Slyters in 'tgéj heel of ten deel ter Hete fullen werden verkocht· II. Ende om den voorfz Impoft van den Tabacq J foo wel van Ferinis als Bladeren, die van buyten

We™

^CcV0;nieTyedfr;poncit b,aderen vanal- aisdie in< w? ' 7° wd die van buyten inkomen,

aen in defe Landen komen, wacr van betaelt fil worden vijf ftuy veas, ende een ftuyver per pondt refpeftive, ordentelijck te konnen innen en ont- fangen, ende dat alle frauden in den felvcn Impofl

^datntr aninfTairenziïn» ceneftuy^^metvoordatdefelvedoordeKoopluy

ver, 'en

-ocr page 1197-

Piacaten en Ördonnantien. 8 Boeck.

Μ 66

iaeft de eene zyde mogen werden gheweert, ende lende andere zydcgheproeureert dat de Negotie Vanden voorfz Tabacq daer mede nieten werd e gedivertecrt, ibfaldienthalven alomme diftinclie werden gemaeckc tuficheh Koopluyden, Factoors, Groiïiers van Tabacq, entuiïchen de voorfz Winc- keliers die den Tabacq in 't kleyn verkoöpem r : iiaoi 1 II.             ilMSI na Ëndelal diegene die iich wil gedragen afsKoop- man, Fa&oorofGroiïïer, η iet -vermogen minder quantiteyt Tabacq t'effens tè verkopen, of uyt te flaen» als hondert pondt ghefponnen Tiibaéq in Vaetjens, Kaften of G eel-röl·goedt, een geheel I ^at Vergini-bladeren , oock niet minder·-als'de quantiteyc van drie hondert ipondtloilè Antegos, Hanoufe, of eenige andere Bladeren, geene uyt- gefondert, 't zy de felvein of uyt Vaten inkomen, crideingheflagen wordeni Item, niet minder als een geheele Rolle Ferinis Tabacq; En iaetftelijek, niet minder als drie gehele Rollen MartinicoSj Bar- bados ofBraziliiche Tabacq, dire&elijck noch in- direételijck : Ende fullen de felve Koopluyden, Faétoors ende Groiïiers by den aenvangh van de pachte, haer: daer van voor de Magiftraet haerder refidentie, óf voor die gene die by de. Magiftraet daer toe fullen werden géauthorileert, gehouden zijn met Eede te fuy veren, ende na de expiratie van yeder fes maenden, op aenmaninge van den Pach- ter ghehouden zijn deii felven Eedt te vernieu- wen, i 11 π".ο.":■:'■-i ι êhmim wJ\ ■ πύΐύϊ:-. ■ ι Ende iullën alle iöodanigé verkoopers, die eenige parthyein'tgheheeloftendeel iüllen hebben ver- kocht, om ter flete gebruyekt te worden, deièlve niet mogen leveren buyten hare Huyfen, I Kelders, of Packhuyièn, voor ende al-eer haer fal zijn ver- thoont een behoorlijck Biljet van den 'Pachter, door den Kopper, inhoudende, datdenKooper den vollen Impoft heeft betaelt, of immers tot ge- noegen vanden Pachter belooft heeft te betalen, fende als dan eerft na de Waegh om te wegend mach gelevertenafgevoertwerden j opeen peene van fes s hondert guldens, boven de verbeurte van den Ta- bacq : Des iüllen de gene, die liaer met Tabacq- ipinnen generen, gheen Uy tilyters mogen wefen, maer als Groiïiers geconfidereert worden ■, mede op de poene van fès hondert guldens, ende dienvol- gens de voorfz Tabacq-fpinders vermogen alle foorten van Bladeren in te flaen, tot gebruyek van Jiare Neeringe van ipinnery, fonder yets meer te betalen als twee ftuy vers voor 'tBiljet. ■ V... . ;,; | I jï. ;- Ende om den voorfz Impoft van den Tabacq, foo wel Ferinis, Curacquesen diergelijcke, die m 'Canaftersbver-komen, daer van vijf ftuyyers per ^pondtterconfumptieial werden betaelt, midtiga- ders een ftuy ver perpondt van allerhande foorte van Bladeren,ordentelijck tekonnen innen en ont- fangen, en dat aen de eene zyde alle frauden inden felven Impoft mogen werden gheweerr), ende aen d'anderezydegheprocureert, dac de Negotie van den Tabacq daer door niet en weide gédiverteert, foo fullen alle die gene die Tabacq-Winckels ter ileete houden, of na deièn iüllen verfoecken te hou- den, om in'£ kleyn tevërkoopen, gehouden we- ien haer daer voor aen te geven, endé te laten in- lèhry ven by de Magiftraet van de refpeclive Steden

haerder woon-plaetfe f ende vervol zijn te achtervöl^h 'de Ordonnan»oiièn

gemaeckt, en hier nabreederuvtaï^Wi

'ir:

, SïinenalleKooplüyden^Groflier, die eeriigeTabacq van buyten ofande/r ^ gen ί de felve Tabacq niet vermogen η ?^· ien, Pack-huyfen o?Kelders oflS^V ende al-eer daer van te hebben verkreo V00ï hporlijck Biljet van den Pachter 3°!?* * vöor'cfelve Biljet twee ftuy vers'; opd i?3^ hondert guldens eens, voor die' m 7°^'»»; bfeecke lullen blyv'en het felve Bil ίιΓ m^-

halen.

VII. pcvoorfzKooplBydpn, GrolfiersenΜ

oors

f

de Verpachtinge ;daer de felve .woonachtig. aen eenige Wmckeiiers, Tappers, HerL ' of yemandt anders, ionder al voorente hebben

fiehhct Biljet vanden Pachter, omÏe Set

Wage of anders gebracht te worden, 't welde door deKopers, als in het cerftc Articul eheraeït fal moéten worden yerthoont. Ende omme alle frauden foo veel doenlijck te verhinderen, foo (ui. len geen Koopluyden, Groiïiers en Faftoorsoodt mogenzijn Winckeliers, Tappers of Herbergiers,; nochteoock een Koopman, Groilier of Fattoor mogen woonen in een Huyiinge met een Wincke- lier, Tapper of Herbergier, ghelijck mede da Koopman, Groilier of Facloor niet fal mogen ne- men des lelfs Paclchnys in de Kelder van een Huys daer inne een Winckelier, Tapper of Herbergier iswoonende, nemaer fullep. de felve Packhuyièn en GroiTeryen ten minften van de Winckels cnè Tappers zijn ghefepareert de fparie van fes Huy· fen> ,u . \i :. h-w VIII 2j Sullen mede de voorfz Koopluyden, Groffie» ende Faitoors, aen gheen andere Koopluyden ι Groiïiers en Faftoors eenighe Tabacq mogen leve- ren , fonder alvooren te hebben verkregen cen Bil- jet van den Pachter,- inhoudendedequamitcyt ea qualireyt van de felve, op de boete van hondfrt guldens} ende fal voor 't felve Biljet mede tak worden twee ftuy vers s Ende fal het felve roede moeten geobferveert werden, ioo wanneercemgc Tabacq van d'eene Kelder ofPackhuyfen in d an- dere gebracht werden ·, op poene als vooren. IX Aengaende den Tabacq die mecr-gcmeltc Koop- luyden , Groffiers, Faftoorsenandere*^ feynden in eenighe andere Steden of fgjj -Zeelandt, buyten den ringh ffdejfegg daer fy woonen, aen Koopluyden of Wm*J J die hen met Tabacq in't kleyn «n80**^^ van Zeelandt generen te verkoop"»» lul V houden zijn de felve aen den Pachter aen ^ de quantiteyten qualiteyt, de nacm u foon, aen wien dicgefondenwerdt,cn _ Schipper, ende daer van teverkryg^* vanden Pachter} oppcenevanhondertg Ende fullen de voornoemde Koopluj ^ g ■ Wirickeliers van dier Stede, aen ae ^ Tabacq in vooren^gehaelde 8*Wgi 0 gefondrn, de felve Tabacq nietvcrm, ^

-ocr page 1198-

Gemene Middelen van Z

il 6 f den voornoemden Pachter, alle Tarra en Puftage afgetogen zijnde, omme het recht van den Impoft volgens defe Ordonnantie van de Winckehers, die den Tabacq in 't kleyn verkoopen > als vande Tap pers en Komens, van 't gene fyluyden boven een pondtin peyl fouden mogen hebben, dadelijck na de gedane peyhnge, die voort na het ingaCn vande pacht fal moeten geichieden, mogen ontfangen , fonder dat de vooriz Winckeliers ende alle andere, die Tabacq in 't kleyn verkoopen, eenige Tabaccf fullen mogen vcrfwygen of verfteecken, of doen verfteecken, of gedogen dat het iêlve by yemandt ander» foude werden gedaen ·, op de verbeurte van de verfteecken Tabacq, op de boete van hondert guldens bovende boete in den Placate tot lafte van de Fraudateurs geftatueert. XVL Ende alfoo bevonden is, dat over den Impoft die in 't voorgaende Jaer is verpacht, de Koopluy-; den en Faftoors mer den Pachter voor yeder Jaer hebben ghecompoiêerr, ende dien-volgende alle haren Tabacq die fy hebben uytgheilagen, aen de vooriz Winckeliers ende Herbergiers vry hebben verkocht, foo werdt by defèn verftaen, dat den pachter van deiènImpoft voorde eerftc-mael van alle de voorfz Winckeliers ende andere.die Tabacq in't kleyn verkoopen, lal ontfanghen den Impoft van allen Tabacq die hy 't haren Huyfe ten ingangh van de voorfz pacht in Kelders of Packhuyièn peyl fal vinden j fonder dat eenighe contradictie by de iclveial wordengemaeckt; Ende diegene dieon- willigh ibude mogen zijn om de voorfz betalinge te doen, fullen daer over paratelijck moghen wer- den ge executeert , fonder dat de groote Koopluy- den, Faftoorsals andere, gehouden rullen zijn de peyl» aen den pachter betaelt, aen de voorfchreve Winckeliers" en andere te reftitueren; behoude- lijck dat de felve Winckeliers en andere, van het contenu van 't jegenwoordige Articul, by Waer* fchouwinge en publicatie van nu af aen fullen wer- den verwittight, op dat de felve daer na haer fllefu- res mogen nemen. XVII. De voorfz aenpeylinge in voegen voorfz voor de cerfte-macl gedaen zijnde, fal t'elcken Jare by de expiratie van de pacht by de aenkomende pachter ter eenre» ende den afgaenden pachter ter andere zyde. werde gedaen afen aenpeylinge, en iulleti de lelvegaen ten Huyfe, .Packhuyièn en Kelders of andere plaetfen, van alle Winckeliers die den Ta- bacq in 't kleyn verkopen, midtigaders tot deTap- pers en Komens, die mede Tabacq fly tendc zijn» ende aldaer doen peylen, wegen endoen aenteyc- kenenvibo wel in de foor te als quantiteyt» alle den Tabacq die de iel ve onder haer zij η hebbende, tert eynde de felve Tabacq by den voornoemden pach* ter, alle Tarra en Fuftage afghetxocken zijnde, ftiyverteBoeckgeftelt te mogen worden, om net Recht van den Impoft volgens defcOrdonnantie» voor foo veel aengaet de Winckeliers die den Ta-, bacq in 't kleyn verkoopen, als van de Tappers en Komens 't gene fy boveneen pondt in peyl fouden mogen hebben, by den aenkomenden pachter van den afgaenden pachter ontfangen te worden» of by gebreecke van dien, daer over paratelijck te wer- den ge-executeert, ibnder dat de vooriz Wincke-* liers en andere, die Tabacq in 't kleyn verkoopen, 7 B-                       eenige

„och doen inflaen 111igeenderhande: manie-

ftaco>

oorendea]-eer fyluyden den felvenTabacq,

^'Z^aniitevtenqualiteyt fullen hebben acn- *■ q endedat fy daer van iüllen hebben ver- ^'ïübehoorlijck Biljet van den Pachter of ^fCvaXstedeofPlaetfe, endc dat by r&ckeUers den vollen Impoft is betaelt , op de ite vanden felvenTabacq, die fy fonderte !Spoftcn in of opgeflagen fuilen hebben, ende ^^boveneen boete van vier hondert guldens. Soowerdtby deien allen ende een yegelijck, wie kw. welexprciTelijckgheinterdiceert endever- ÜkL mee eenighe Rollekens of andere Tabacq, LdeSteden of ten platten Lande aen deHuy- Z Herbergen, ofanderfintsomteloopenofom ^gen, veylen ofte verkoopen, op de verbeurte m den Tabacq, ende een boete van vier hondert culdens, boven de poene van het Placaet. De Winckeliers die den Tabacq in 't kleyn ver- ioopen, en fullen gheenafflagh van defen Impoft Aenicten van den Tabacq die by het Boots-Volck Cl) andere mede wert ghenomen, om in Zee of an- dere Stromen en Rivieren op haer reyie gheconfu- meert te werden. XIII. Den Pachter, Borgen ende iijn Medeftander, imddgaders den Colle&eur van defen Impoft, en dcifelrsKIercq, fullen aen handen vanCommif- M0*cn by folcmnelen Eede moeten verklaren, dat iyluyden> noch yemandt van harent wegen met nicmandt fullen compoferen of conniveren in eeni- gcrmaniere, diredrelijck of indiredtelijck, maer ètfyluyden het volle recht van defen Impoft iiil- lcitontrangen en genieten, ende met geen ilinge- ringhin'tuytgaen van de pacht fullen bemoeyen , of door cen ander dies-aengaen de yetsfullen doen, of doen doen ·, Ende indien eenige Pachter van de- fen Impoft, of yemandt van iynent wegen quame tecompoferen, en in 't uytgaen van de pacht eenige iliogeringe dede, of dede doen, fal hy'daer over verbeuren op elcke part hy daer van fal wefen ghe- compofeert, of minder ontfangen of doen ontfan- gen heeft als defe Ordonnantie mede-brengende is, «en boete van vier hondert guldens, boven de boe- leen poene in den Placate tot lafte van deFrauda- ieursgeftatueert. ρ α r                  X l V' fcndc fullen de aenkomende Pachters den afgaen- jprachter, dieeenige compofitie of ftingeringe pc m°gen hebben begaen, daer over mogen be- tren, en haer aftie ter eerfter inftantie moghen «eren voor de gecommitteerde Raden van Wrovincie. ν.Ό           χ ν. uen Pachter van defen Impoft fal teningangh Ran »jnpacht, geaiïïfteertmeceen Secretarie ίί]η «cq, een Notaris, of anders met een Deur- *Ê*L· er?BhefwoorenBode, of tweegcloof- wBRi Ge™y&n f Β*»" ten Huyfe van alle Sfe ^^^Tabacqin'tkleynverkopen, ïffll ^ t0^deTaPP«sen Komens, diemede vJf zim» ende aldaer doen peylen, hebbende, teneyndedc felve Tabacq by

-ocr page 1199-

PiacatenenGrdónnantieri* S.Boed;

ι

'tmigeTabicq Tullen mogen verfwygen of verfte k€n, of doen verfteecken, of gedogen dat het fel ve 6y yemandt anders ibude werden ghedaenj op de verbeurte van alle den verfwegen ende verfteecken Tabacq, endaer en boven een boete van feshon- ders guldens, boven de boete ende poenen inden Placate tot lafte van de Fraudateurs geftatueert, XVIII Gelijck mede de Pachter of des ièlfs Geauthori- lèerdens, t'allen tyde als hen fulcks goedt en noo- dighdunckt, totde vooriz Winckeliers, die den Tabacq in't kleynverkoopen, als mede tot Tap- pers en Komens in voegen voorfz fal mogen doen peylen, en oock onderibecken, of geen Tabacq en is verfteecken of verfwegen j Eniullen diegene die bevonden ibude mogen worden eenige Tabacq verfwegen of verfteecken te hebben , verbeuren een boete van fes hondert guldens, boven den ver- fwegen of verfteecken Tabacq, boven de boete en pcenein den Placate tot lafte van de Fraudateurs geftatueert : En fullen in ghelijcke boete vervallen alle degene die den Pachter in de voorfz peylinge fullen hebben belet of gerefifteert, en voorts arbi- tralijck gecorrigeert na exigentie vaniaecken. XI X. Van deièn Impoft fal niemandt vry noch exempt weien, dan die in de Generale Ordonnantie ftaen begrepen. XX. Soo wie Pachter blijft van deièn Impoft, fal ge- houden weien t'eynden alle Maendén te betalen ten

Comptoire van den OntfW recht twaelfde ■ —-~ -B

ter ofte fynen Borgen, mer v ,^h houdt van de Generale OrdonZ?^ m

i

XXI.

Ende fal de pachte van defen T* « den eerften Ocfober ·***»**,

jonnen opgangh, ende'weder '

Bg

eerften Oftober . . (,,ΡΓ , derSonnenopgangh. ' aeraeH xxii. Op de Conditien ende Voorwan t Generale als Particuliere OnlS?^*. is pachrer gebleven van defen Impoft ^» voordentydtvaneengeheelJaerP,omdcfomE

van

Aldus gedaen ende gearrefteerttötW dennge van de Edele Mor h2 iten September 1674. Ter Ordonnantie vin de felre, Geteeckent, \JuflusitHuilntt.

TurfE Ordonnantie, waer op de Heer en Staten van Zeelandt, tm khmt van de gemenefaecke, fullen invoeren en heffen eenlmpofl opdenTtvf, ttb^m nen met den eerflen grilde/es Jaers 1674. In date dm drieentwintig January \6-j^

η

dat den voorfz Impoft na het loiïên van den Tuffj promptelijck ial worden voldaen. IV. In ghevalle bevonden raochte werden darden Turff-ichipper , Inbrenger of Eygenaer ran ψ Turff de quantiteyt ofqualiteyt vandeiarfingcnict oprcchteJijck foude hebben aengegeven, «*« van yets achtergehouden of verfwegen, @w« de verbeurte van degchcele Ladinge,noch™ boven als een fraudateur van de gemene Mi*»> achtervolgensde Ordonnantien werden geiwa- ofexemptwefen, uytghcnomenalleeniu ende Arm-huyfen, ^#^2^* endeMee-nceringen , voor foo veer« voorfz Neeringen fullen worden gebruycKC dersniet. V I Doch om alle frauden» die on &*£%£ deGodts en Arm-huyfen fouden mqp gepleeghc, voortekomen, ™*£#Μ vandeTurfFgehouden^jn, f^irV ladinge aen te geven ende defen I*p°lt ^ bctalln, desdataendenfelven daeraen ^

pErft fal den Colle&eur of Pachter van de- ièn Impoft ontfangen van yder Laft Hol- landtfchen Turff fes guldens, van yeder Laft Brabantfchen TurfFvier guldens, en van yeder Laft Vrieflchen, Groninghfchen, Over- yflelichen en diergelijcken TurfFt wee guldens. •    .11.              ■.?,,,;. Den vooriz Impoft fal betaelt worden by den Verkooper, ennamentlijck, ibo haeft alseenigh TurfF-fchip binnen de Haven van eenighë Stadt, PlaetfeofDorp met iyneladinge ial zijn ingheko- men, met intentie om aldaer laft te breecken, of wel dat den voorfz Turffmet Wagens of Karren in defe Provincie mocht werden ingevoert, III. GeenTurf-ichipper of andere Eygenaer vanden TurfF, fal vermogen eenighe laft te breecken, of eenigenTurffuytftjn Schip, of van fijn Wagen of Karre te venten ofte loflèn» voor datdegeheele laft van het Schip, Wagen of Karre, ionder daer van yets te verfwygen, niet alleen fal wefen aenge- geven, maer oock defen Impoft aenden Colle£beur of Pachter betaelt, ofwel tot contentement van .denColle&eur of Pachter fuffiiantc Borge gcftelt,

-ocr page 1200-

**.■*·■· *T,,r

ï 16:

Gemene Middelen van Zeelandt, Tiiïf£

voor-gemelte Steden alleen, ghefeparmt van an- dereSteden en Plaetfen, ende van het platte Landt, verpacht worden.                                         ..^m ·■                        IX. Den Colle&eür of Pachter fal gehouden zijn 'allo maendeneentwaelfde-partvan iynen ontfanghof beloofden pacht te betalen, fondcr daer van in ge·* breecke te blyven , op pcene van executie $ tot welcken eynde den vooriz Collecïeür of Pachten gehouden fal zijn fuffifante Borge te ftellen. Aldus gedaen ende gearrefteert terVergadering^ van de Edele Μ og, Heercn Staten van Zee-' landt, in 'tHofftot Middelburgh > den 2^ January 1674. Ter Ordonnantie van de ièlve Jufltis de Huykril

A| worden gegeven, als hy doordeughde- 5gï Irfennaderhandtbethoonen fal, aen de : ritbrcre Godts en Arm-huyfen te hebben ghe- fcrt.                  VII, rwf, indien yemandt, een van de voornoemde Seringen doende, eenigen Turff, van wat defelvefoudemogen wefen, fouden willen u-η, om in fijn menage, en op fijn Haert-ftede iSÏJckcn, fal gehouden zijn, daer van foo Seenign ander Burger ende Ingezeten, defen 'ipoft te betalen.           χ χ Endeovermidts de Steden van Middelburgh, ^ericzee, Goes,Tholen, Vlifiingen en Veere, Khelft van defen Impoft fullen genieten, voor ib ddeConfumptic binnen degemelte Steden aen-

endatde Provincie het geheel over al het re·

erende fal ontfangen, foo fal defen Impoft, in de

Boter. 11.'.·.-.'                                                                                                                                                                                                                                                                                                                       ■»■ %■ :■■■ ":. |? :*■»■,·■■.'■"■,■'                                                  .■■■,->■·'                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                  _                                 . , Ordonnantie, 'volgende, de welcke ten behoeve 'Van de gemene faecké 2 over-alinden Lande van Zeelandt fal geheven en verpacht werden den Imfeflop de Boter, van buyten 'm ttejh Trovi nek gebracht werdende. In date den derdeti ÓHaertióyi,

&

felve van hier over Zee of elders veribnden te heb- benden dat die dienvolgende alhier in de Provincie niet en is gheconfu meert, foo fal den Pachter ofte Collefteur gehouden wefen denimpoft daer vani genoten, wederom te reftitueren.

I.

^Ndeneerften, ial van alle Boter die van buyten in defe Provincie werdr gebracht, om aldaer verkocht ende gheconfu meert te worden, over yedcr Vat of Tonne, ■ s'cgcndc drie hondert en twinrigh pondt, by den \ Verkoper aen den Pachter of iynen Collefteur be- I taek moeten worden vier guldens, de halve Vaten I tn mindere ghedeelten naeradvenant : Ende van dcKopjcns-Boter een oortje oftweedeuytenvan 't pondt-, en foooock van alle andere Boter in Pot- ten of anderfints ingeleght, die geen ièker gewicht 01 houden, die derhalven alhier, op het begeren ra den Pachter fal moeten werden gewogen. Niemandt, wie hy zy, eenige Boter in defe Pro- pncie inbrengende, en fal vermogen de felve te »flcn, reppen of roeren, ten zyhy de felve eerft tndc al voren aengeve, ende vervolgens defen Im- m aen den Pachter ofCollcdeur betale·, op de wc»1 van twinrigh guldens voor d'eerfte-mael, de wccde-mael dubbel, ende de derde reyfe honderc gjras, alles boven de verbeurte van de Boter, ^bevonden fal worden niet behoorlijck aenghe- gWJtc zy η, te verdeelen in gevolge van de vorige urdonnantienvan de gemene Middelen ghcema- S λ r                 Ilï bnTt? rnbrengf vandc vooriz Boter nader- ^tbcwyfenmochte, eenige quantiteyt van de

i!

I V.

Doch onder defè Boter die elders veribnderi' mocht worden, en ial niet verftaen worden de gene die op de Oorlogh of Koopvaerdy-ichepen ial wer- den gebruyekt ende geconiumeert, alibo daer var» den jegenwoordigen Impoft mede fal moeten wer- den betaelt.                                                        , V. Den Pachter fal Eedt moeten doen, dat hy ovec deiè pacht met niemandt ial compofcren, op pce- ne van ièlfs voor een fraudateur aengefien ende als foodanigen geftraft te lullen werden. Aldus gedaen ende gearrefteert terVergaderingë van de Edele Mog. Heeren Staten van Zee- landt , in 't Hoff aldaer tot Middelburgh den 3Maert léyi. Ter Ordonnantie van haer Edele Mogentheden. Jttftm de HuyberL ·;

Kleyn

7 *?

-ocr page 1201-

PlacacenenOrdonnantiên S. Boecfc Kleyn Zegel. Ordonnantie , waer op binnen den Lande *õáç Zeelanit■ 7'/ werden het Recht ï/öç Impofi van 't Kleyne Zegel, in fa. , }*tó

IflMÊ

t%

tighfienjuly 165$.. I.

"?*«f

*%·

gingevandemaendten'tjaer, gg-i taux daer van is betaelt, met het SPA» yeelalsdentauxbedraeght : ffigggiS nflènof gciworen Klercken van ESSfe* yder hondert der vooriz Blancken J^0*1^ grooten Vlaems.                ^"'«^ò^ VI. De Pachters fullen ter expiratie ti é de Zegels wederom overgeven çÀ,ç^ Magiftraten vande prfniSSK** fy de felve ontfangen hebben : Ende É ,,"0 eenighe Â^ö^^^öê¢Ëß overigh hebben, fullen defelfe Âæ J* geven in handen van den navolgenden £g midts daer voor genietende als vooren Arffiy1 is ghefeght s behoudens datdefelvenietexcedcren hetgetal van thien hondertin Walcheren, y3 hondert in Schouwen ende in appcndoiticn m Zuydt-bevelandt vier hondert, cndeThöbia hondert.

}E vooriz Verpachtinge ial ghedaen worden voorden tijde van eenjaer, ende dat in vier Verpachtingen \ Te weten, een over geheel Walcheren, midtsdat in deSte- «Jefi daer in den pachter fyne relidentie niet en is houdende, by denièlvcn.eenColleitcur ial wor- den gheftelt, van allerhande bezegelde Blancken t'allen tyden wel verfien ; de andere Verpachtinge over de Steden van Ziericzee » Brouwers-haven, PuyvelandtenSommels-dijcki de derde over de Stade Goes, 'tgeheele platte Lande van Zuydt- bevelandt> met Noordc-bevelandc ende Wolfrers- dijck} de vierde en laetfte Verpachtinge over de Steden van Tholen, Rommers-wale en Maertens- dijck, midtfgaders 'tgeheele Lande van der Tho- len. II. Ende fullen de Inwoonders van de refpe&ive Quartieren der voorfz Verpachtinge van alderhan-

*»-JiiA^J3

de Inftrumenten den Impoft iubjeit zijnde, die binnen het DiftricT: der felver fullen werden ghe- ichreven, van de pachters aldaer moeten hare be- zegelde Blancken halen, fonder buyten hare reipe- £tive Quartieren van andere pachters eenige te mo- gen kopen, om binnen haer Quartier ghebruyekt te worden ; op poene van nulliteyc van de Inftru- menten die op de felve fullen worden gheicbreven, ende boven dien de boete van twee pondenVlaems ten behoeve van den pachter, ten ware de fdve ghepraiênteert wierden aen eenige generale Colle- gien van Regeringe, binnen de Provincie van Zee- lande, I I I. De pachters fullen de penningen vanharen be- loofden pacht betalen in handen van de refpective Ontfangers van de gemene Middelen vande voorfz Verpachtinge,ende dat alle maenden een fefte-part, en boven dien een fchellingh te pond van rantfoen- penningen, gelijck van alle andere Impoften» IV. De Zegels daer mede de vooriz Papieren ende Parquementen fullen werden bezegelt, (uilen aen den pachter behandight worden by de Magiftraten van de Steden daer de Verpachtinge ial gelchieden, ommetdeielvctedrucken of te bezegelen alle de Blancken dieby haer uycghelevert lullen worden j dies iöo ial den pachter gehouden zijn te ghebruyc- ken goede ende niet deurflaende papier en parque- menten, op behoorlijcke groote gheforteerti be- houdens dat een yder die fulcks ial willen, vermach aen den pachter te leveren alfulcke papieren en par- quementen als hem goedt duncken fal, om by den

VII Dejpachters fullen gehouden wefen wederom aen te nemen alle bekladde of verongeluckteBlanc- ken, midts ontfangende alleen de waerdederfdvcr, achtervolgens'c vierde Articul deiêr Ordonnantie» ende de felve overleverende ten minden veenhicn dagen voor 't expireren van de pacht. VIII. Ende werdt verftaen dat met hetgemeJtc%n Zegel iullen moeten bezegelt,ende't recht raadko, geaflubjefteerc worden alle Brieven van Verlyen en Traniporten , ibo van MeublealsInmcublc Goe- deren, A&ienenPantfchappen; Item,aldcrhande Inftrumenten van Teitamenten, Codicillen,Dora. tien, Huwelijckfe Voorwaerden, Huyr en Pacht· Cedullen, Procuratien, Certificatien, Tol-brk- ven en Zout-brieven, Atteitatien, Conmöcn, Staten en Inventariflèn, midtfgaders Rcc^»* gen die ter Wees-kamer worden overghcbrA Recolementen, Proteften, ScheydingcneoDs- linge, midtfgaders Vidïmus Authentiiatic, «de 'tzv by Copienof Extrafteri uyt eenighe boecken. RegiftersofandereSchriften; £n voorts ge* alle Notariale of andre Authentijque])ocu» die voor eenjgeHogeofSubaltemeColto^' miraliteyten, Magiftraten, Leen-mann^ de VafaÜen als Graeftelijekheyt,. I**JjSft Vierfcharen, Wees-kamers, W^OE ders Notariffen , LandtraccttSf é â*"^ P^queCoUegiencflPir^^^ authentifeertendeghefubiigneertf^^^ midtfgaders alle Obligatien en Wjgjfl** namaels verleden worden by_of van veg

pachter gedruckt of bezegelt te worden. V. De pachters en fullen niet vermogen eenige be- zegelde Blancken aen yemandt uyt te leveren, voor

Admiraliteyten, Steden, %Z**jXtt 'tzy vanDickagicn of an/crei,^^ö

meren van en

de Ooftof Weft-Éçþßh^jXfe cke^ofand^^^^

ende al-eer de felve by dehandc van Secretaris of I foude mogen weien ; !*»*«£·;? gefworenKlercqvandePlaetsdaerdeVerpachtin- Contracten , Obligatien ™.and" ^etfcegf ge gefchiet, geteyckent fullen wefen, met byvoe- ! verbande fullen in Rechten niet m g îö^

-ocr page 1202-

				Gemeene Middelen van Zeekndt, Kleyh ZegeL           Π16jf
						XII. En van alle parthyen hier voren Αή. 12 vermelfj komende te bedragen boven 1200 guld. 48 ftuyv* Midtigaders van Teftamenten, Codicillen, Uyt- terfte-wille, hoedanigen, ende van wat waerde dio zijn, fal van elcks betaelt worden             24 ftuy v* XIII. Naer wekke taux en proportie, Art. 12 ende ij vermeit,mede fullen onderworpen worden Impolt van 't Kleyn Zegel alle Obligatien, te verlyden by Steden, Dorpen en Corpora, hier voren Articul 9 breeder geipecificeert, als mede d'Attache van allo andere parriculiere Obligatien en Con traften, ίοα wanneer de ièlve in rechte fullen werden ge-exhi* beert.                    XIV. Van alle Oftroyen, Brieven van gratiën, RemiÊ iién, Pardon, geleden oïSeureté de Corps, en conti·* nuatien der felver, midtigaders met Huwelijckfche Voorwaerden, ial telcken betaelt worden 6 guld* XV. :' 't Voornoemde Recht fal ingangh nemen en alle- fints betaelt ofverfchoten moeten worden by de Requiranten,Supplianten, Impetranten enTrium- phanten, ende voorts gerecouvreert als na Rechte* XVI. Van alle welck recht niemandt exempt ial zijn 3 dan alleen Proteften in materie van Wifïèl, van weygeringe van acceptatie of van betalinge te doen» midtigaders de Requeften van bekende Arme be- hoeftige Peribonen, die 't Collegie aen't welck die gheprasiènteert worden» oordelen pro T)eo : Als mede van alle Inftrumenten die by 's Landts Offi- cieren ten dienfte van't Landt fullen worden inge- ftelt of gefchreven. XVII. Ende fullen de refpeftivc Pachters Eedc doen * van 't ièlve Zegel trouwelijck te moeten bewaren * ende voorts op trouwe en eere belooven, 't voorn; Recht conform d'Ordonn: behoorlijck t'ontfangen* XVIII. Ende indien bevonden endeontdeckt werde,dafi yemandt hem in 't gene voorfz ter quader trouwe ontgaen, of de gemene faecke dien-aengaendc er- gens in gefraudeert hadde * fal gcmulfteert worden ten profy te van den Pachter, met een boete van f Φ guldens, te verdeden in drie deelen,ten profyte van den Pachter, Aenbrenger ende Officier, y eder een derde-part. X IX. Eri iullen geenderley Stucken, Aften of Copicn' daer van uyt handen van Notariflèn, of andere pu- blijeque Perfoonen, mogen gaen, hoedanigh dia oock zijn, en waer toe oock de ièlve mogen ghe- bruyckt worden, het zy in rechte of daer buyten5ala die behoorhjck zijn gezegek,ende de gerechtigheye van dien betaeltj op pcene als in 't voorgaende Art. X X. Ende fal de padhte van defen Impoft ingaen ,' deneerften t » cerftkomende met der Sonnen opgangh. Aldus ghedaen ende gearrefteert ter Vergader- rirtge van de Edele Mog. Heeren Staten van Zeelandt, in'tHoff tot Middelburgh d$i 29 July 165-3. Ter Ordonnantie van de fclve. Adriaen Veth. Nieuwe,
		iwrf als metd'Attache vaneene bezegelde *"·! «ή een eeheel bladt, geteyckent als voren , Ö nHaftoe defelve w/rdt ghebruyckt, ^ L Se alle fodanige Brieven en Documenten Tfiiteloos en vanonwaerde, die met het moemdeZegel niet fullen zijn beveftight, en SSuvandien betaelt, metexpres verbodtaen ÏcollegienenMagiftraten gene te aenvaerden, S min Recht daer op tedoen, voor ende al-eer .T'tfelireZegel en de betalinge van dien fal zijn Seecken, en boven dien de boete van twee pon- den Vlacms. »£ Voornoemde Zegel ende *t recht van dien, ful- len mede fubjeft zijn alle Requeften die aen de voornoemde Heeren Staten van Zeelandt, hare Gecommitteerde Raden, of eenige andere Collc- rien of andere Corpora, hoogeenlege, gheprx- loiteert fullen worden, 'tzy dan by eenige Nota- riflèfl of andere Perfoonen, oock felfs by den Sup- pliant gefchrevenj defgelijcks alle Aften, fooyan [ondemnatien van namptiilèmenten , diffinitive VonnüTen , Ballinckfchappen , Affteecken , en dicrgelijcke andere executoriale Aften, hoe die eenaemt mogen weien, als mede van Appellatien, Mandementen en proviiie van Juftitie, daer onder begrepen fchrifcelijcke Citatien van Steden ende Landt-Rcchten. Item, alle Oftroyeri ende gratieuib ConcefTien, daerby en onder mede verftaen worden alle Com- miflien ende Officien, fo van de Ed. Mog. Heeren Staten van Zeelandt, haer Ed. Gecommitteerde Raden, als van de Magiftraten van de Steden, Heerlijckhcden ende Dorpen, Graeffelijcke ende VaiTalen Collegien, Wees-kamers, Landt-rech- ten , Heemraden of Dijckagien, ende andere Cor- pora, wie, ende hoedanigh die foude mogen zijn, voortacn te verleenen. X. Ende fal van alle Brieven* Aftien ende andere Imimimenten hier vooren vermeit, 'c voornoemde Zegel fubjeft zijnde, over't recht van dien tot pro- fytevandepachcereipeftive moeten betaelt wor- den-, Te weten, van alle Procuratien, Certifica- ticn, Atteftatien, Contracten, ende alle andere Inftrumenten ende Authentijcque Documenten , midtfgaders van alle andere Inftrumenten deièn Impoft fubjeft zijnde, hoe dieghenaemtfouden jnogen wefen, daer van hier naer geen particuliere yccificatiegcdaen wordt, midtigaders alle Reque- «cn, vanclcks                 —            xftuyvers. van executoriale Aften, foo van namptiflèment *diffinitive VonniiTen, midtfgaders interpofitie tan Decrcten5als parthye die ial willen lichten, een- ethiek van alle Verlyen en tranfpor ten, Gif- ten» Cefllen, Collatien van Beneficien, midtfgaders JJ'crlcveringe van den Inventaris, Recckenmgen, ζ Jtkoop, Schcydingen ende Deyiingen ter W ees- £"»<*· nietexcederendedertighguldens, fal als ^«1 betaelt worden                             4ftUVV
			ftiaer eixcedcrende dertigh guldens, tot twee hón- totrSi Cni 6Λ$7' ^ daer boven bedragende totf^ondertguldens            -           Sftuyv. ttontrSrSCX?,1erende feshon&rt tottwaelf itondcrtgulde^ fal betaelt worden 24ftuyv. k*£*T /rVa? ™™Όήύ0 Aaen kneden 06 «β gul, van defen Impoft niet fal betadt

-ocr page 1203-

Placaten en Ordonnantien. S BoecK JSHeuwe ende naerdere Ordonnantie, volgens de wdcke t ι van de gemenefaecke, van'wegen de Meeren Staten van Zeelandt / '

ΐϊ&δ

m

Λ/eg·. Trovincie, <?# -üéw λΊ? Hoven van Juftitiegeheven /αϊ^'Τ^^ van 't Kleyn Zegel van allerhande 'Documenten, Atien, SchrtftmH ^tltk tien, Huyr-cedullen en andere Bew^s-fiucken, hier naer breeds Γ In date den achtiendenOèlober 1670. /

E Staten van den Lande ende GraefFelijck- heyt van Zeelandt. Allen den genen die deièn lullen fien of hooren lefen, Saluyt: Alibo Wy tot Ons groot leetweièn dage- Jijcks meer en meer in ervaringe komen dat Onie Ordonnantie van den 2<? July 1653, end'Ampla- tic van den 2 2 Juny 16y6, op 't Kleyn Zegel ghe- emaneert, niet naer behooren, en gelijck Wy wel verwacht hadden, werdtnaergekomen enge-exe- cuteert, alfoo de ièlve Ordonnantien by veel Men- lchen opièttelijck werden tegen-gegaen, en op dé fraudenendecontraventien van dien ibodanigh re- guard niet is genomen, als de importantie van iiet lelve Middel wel komt te vereyiïchen; dat oock veel iaecken in de ièlve Ordonnantien zijn geomit- teert, die naer het exempel vande Nabuyrige Pro- vinciën met goet iiicces ende groote nuttighey t van *t gemeen onder den vooriz Impoft zijn gebracht; S O O IS Τ, Dat Wy naer iterative gehoudene deliberatien enrijpoverlegh, goedtgevonden en gerefolveert hebben) Oniè Ordonnantie en Am- pliatie vooren gemelt te derogeren, en in te tree- ken , ende vervolgens op nieuws te ordonneren en te ftatueren, iöo als Wy ordonneren en ftatueren by deièn, dat het voornoemde Middel van 't Κ leyn Zegel voortaen, te reeckenen met den cerftenja- nuary 1 680, geheven ial worden in voeghen ende manieren als hier naer breeder werdt ghe-expref- ièert. I. Tj1 Erftelijck, bly ven deièn lm poft geaiTu bje&eer t ■^allerley Requeften, Verioecken en Memorien (cker onder mede begrepen de Officieren en Pach- ters continerende eenigh veribeck) aen wie, ende by wie, oock op wat wyfe de ièlve fullen werden gepraiiènteert, ingedïent of verleden, geene Cor- pora , Collegien ofeenige perlbonen daer van uyt- geiöndert, vanwatftaet, conditie, beroep ofte qualiteyt de felve Corpora Collegien of Periooneh ©ockfouden mogen weien, en dat vervolgens ü- danige Requeften, Verioecken en Memorien niet anders als op Papier of Francijn, behoorlijck ghe- zegelt, fullen mogen ghefchreven en uytghegeveh worden j op pcene van vijftigh guldens te verbeu- ren op yeder Acte of Inftrument het welck onghe- zegelt, of niet gezegelt nae de gelegen theyt of im- portantie van faecken, in gevolge van dele Ordon- nantie ial bevQnden worden te zijn gefchreven, tot lafte van de gene die de felve Afrens of Jnftrumen- ten fullen gefchreven hebben, fich daer mede be- helpen of de felve overgeven, en fullen voortaen geen Requeften, Verioecken, Memorien of Ad- dreiïèn mogen aengenomen, veel minder daer op worden ghediiponeert, als die behoorlijck by een publiicq peribon fullen wefen geteyekent, of wel door den Verthoonder felfs,op pecne van nullitey t; interdicerendedaerom alle Collegien binnen defe Provincie, alsmede aen alleRechteren en Jufti- cieren, vanfoowelopdeongheteyckende, als de

ongezegelde, of niet naer behooren £L·* t ftrumenten gheen reflectie te mogen ï?^ eenigh recht daer op te doen, of ghedooen Ά Τ fel ve cemghfints in rechte geproduceert 1T leydt worden} op een ghelijcke boete van Sg guldens van yeder diergelijcke onghenmUsS AiteofInftument totlafte vandeg^

die de felve overleggen fal, te decretereninniiTen of Senten tien daer de felve foodaiè

on- fih over.

geleghcfullen worden 5 behalven datdaerop « reguard fal mogen werden genomen, alsnadathet behoorlijck Zegel daer op ial wefen eeftelt I I. En fullen met het Zegel van vier iluyversvver- den heilagen allerhande Requeften, Supplicanenj Memorien, Remonftrantien, Documenten, en andere ichriftelijcke Addreflèn, met de Stucken daer annex, diegeprsfentcert en overgelevertful- len worden aen Ons, aen de Heeren onfeGecom- mitteerde Raden, aen onfen Hogen en Provincia- len Raedt, aen de Reecken-kamer binnen defe Provincie, aenBurgermeefters, Schepenen ende Raden der refpe&ive Steden, de Regeerders van de Dijckagien, aen de reipeclive Kameren van de Ooft ende Wcft-Indifche Compagnie binnen defe Provincierefiderende ·, endevoortsaenallcandcte Subalterne Gerechten, Collegien, Societeytcn, fooin de Steden, als ten platten Lande binnen defe Provincie aengeftelt, die eenigh gefagh oïautho riteyt ibuden mogen hebben, of daer aen by yc« mandt eenige fchriftelijcke Verfoecken en Suppli· catien gedaen , of eenige Addreflèn gcmaccki toü- de mogen worden; op de boete als in I voorgaende Articuh Alle Brieven van Ö&royen voor Dijckagien tot bedijekinge, ofherdijckinge van eenigeLanden, Polders enGorfingen, oock tot cxemptie» vry- dom ofremiiÏÏe van eenige des gemene Landtsim- poften, ofvanThienden, continuatie van toot- gaendeOftroyen, cenighcexempücflotvryeoj- men ingehouden hebbende, om van MW^ ren te mogen tefteren, of die te tdTOfJE voor Steden, Brieven van meerderjanghf g matiejremiffie, gratie of pardon, Sureteau gg of continuatie van dien, afdoeninghe w commis over Goederen van b^gtt fullen moeten beftagenzijn meteen/.eg" guldens i op de boete als vooren.j Voorts alleandere Aften of Deplfejgï werdt verleent remiffie of attermu»^? pacht-penningen, furcheantie™&%1£# deOntfangeAinneaMP^^^S vanFidei-commisindeop or neae\ Boeckc» Odroyen tothetdrucken van/cn?oorallean^ Kaerten of nieuwe inventien, daer α ^, van 't voorfz werek werden geieciuu          0fti fade van eenige Wetten, Rechten» r ^

-ocr page 1204-

Gemene Middelen van Zeelandt; KleynZegeL

ïi.

De Commiflien en het RelaesVan Déuf- waerders, Quitantien van gedane betalin- ge, dieinjudicio werden ghe-exhibeerr, verblyven als voor heenen, den Impoft van 't Zegel fubjeft tot                             — -fitüj En lullen de Deurwaerders die op onge- zegelde Commiflien eenige judiciele dagh- vaerdmgen, iniïnuatien of relafen komen te doen of uyt te geven, daer over verbeu- ren de boete van vijftigh Caroli guldens , "tenlafte van de gene die de ièlve foude mo- gen hebben gefchreven of uytgegeven, of daer op eenige citatie of daghvaerdinge ge- daen; en blyven de Rechters gehouden hieropnaeuw reguard te nemen, endede ichuldige in de voorfz boeten, fonder aen- fien te condemneren ·, en fullen voorts alle andere die tcgens eenige poin&en van dit Articul komen te doen, mede in de voorn: boete vervallen. v i. Alle definitive Sententien, Decreten en Vonniflèn,geweien by Onfe Hoven van /u- ftitie ofeenihe Collegien, Bancken, ende fubalterne Rechters binnen Onfe Provin- cie rcfiderende, oock in cas van prasferen- tie ruflehen ParthycnContendenten gewe- ien, midtfgaders interpoficie van decreet» en diergelijcke, fullen werden gefchreven, op een Zegel als hier na particulierder werf, geipecificeert. In faecken daer ge-eyfcht is boven de dertigh tot hondert guldens             —■ ■ -"'* 4 ftu.

ri ,on Borghtochrendercomprable, die ten

0

e'van de Provincie ot K.eecKen-kamer C°m?witereyswordenmghedient, Conceflien ï£?fflie Accijnfen, Aden van NotarhTen ,

herders, Landtmeters, Vry-fchippers of uifchippersdie de Veeren voor eenighe /aren foor haer leven verkrygen, moeten werden ge- jepefcheerc op een Zegel van acht guldens. En op dat Onfe goede meyninge indefen te fa- ajlderfoudekonnen werden opghevolghten naer- Sojnen, fullen geen Refolutien rot eenige Vry- lompen ende Voordeelen in de twee voorgaende Articulen vermeit, op de margine van eenige Re- queften by forme van Appoin&ement ofAppoftille mecrmogen werden gefchreven, maer van alle de felve moeten ghe-extendeert worden een ièparate Afteof Inftrument, daer by kortelijck in fubitantie rcrhaeïr ofgherecapituleertfal worden, 't verfoeck k den Suppliant in de ielve Requefte gedaen * fui- fde op alles den taux hier vooren gheflrelt, fonder èminiteconniventie moeten werden afgevordert; bchoudelijck alleen dat in't reguard van afdoenin- pvanFidei-commis beneden de 2©oo. guldens, naerfai gebruyckt worden een Zegel van vier gul- dens. V. AcngaendedeGerechts-faecken binnen Onfen Lande van Zeelandt, en voor de Hoven van Jufti- rieberecht werdende, daer over ial het Zegel wor- den betaelt in voegen hier na volgende* Van alle Procuratien adlitesy die voor eenige Gerechten, of voorNotariflèn en Getuygen werden ghepaflèert, fal als dan, enfooracenighmaeldieuytghegeven wor-

In faecken van hondert tot vijf hondert guldens                ——                     ■—.«■... In faecken van vijf hondert tot duyiènt guldens                     —                 >—— In faecken van duyfent tot twee duyfent guldens

6üu. I2ÜU

den, werden betaelt voor deiën Impoft

4ftu:

Alle Mandementen, die vande Heeren Gecommitteerde Raden, midtfgaders van' tbHoogen en Provincialen Raedt, naer ficfen fullcn werden gherequireert, oock * Aften van Appel van fubalterneBanc- wnacn de Gerechten van de Steden, ful- lw werden uytghegeven , op een Zegel En alle judiciele en extrajudiciele proto- nen ende af-vragingen, op een Zegel

24, ftu.1 3 o ftu.

In faecken van twee duyiènt tot drie duy- iènt guldens                 ----- ——

In faecken van drie duyfent guldens tot fes duyfent guldens en daer boven ·—™—- Alles op de boete als in het voorgaende Ahicul. VIL Edoch in reguard van alle interlocutoire ofpro- vifionele Sententien, VonniiTeri of Decreten, daer ycmandt by provifie eenige fomme van penningen of de verfochte praeftatie van eenigh feyt, of eenige andere iaecken, hoedanigh de ièlve oock fbude mogen wefen, fal worden geadjudiccert of omfey t» fullen daer van de Sententien en Vonniflen gefchre- ven moeten worden op een Zegel van half foo veel gelr, als in de voorfz Claiïèn van de diffinitive Sen- ten tien, Vonniflen en Decreten is geftatueert. VIII. Doch in gevalle eenige arme ofmiferable pefib-*' nen, hetzyalsEyflchers, het zy als Verweerders, dmghplichtigh fullen komen te worden, ende fy van den Rechter een Wettelijcke permiflïe fullert hebben bekomen, om Gratis, ende Ψτο Ί)ίο te mogen worden gedient, foo fullen de felvePerfo- nen geheel en al van den voorfz Impoft zijn ende blyven gediipenfeert; en ial in haer reguard op alle Aften ende ƒ udici ele G efchriften Loco SigiUi gne_ ftelt

dftu. 4ftu. 8ftu.

van

AllefchriftelijckeConfuItatien en Advi-

J

een Zegel van

oeten werden ghefchreven op

ώ^occd"re" voor Arbiters en goede Ε**^&ρ0& ende alle nhZmn e,nLAaen ™<* dcfeIve, by 522 Se-exhïbeert endegeproduceert, ι ΜSb^ de->udlcieIe Proceduyren en | actiën gerequireert werden. CrXr * Arbfrsof Goede-mannen, ^S cJSrdenffPafcc voor een «ϊίίΞ&δ Notaris of Pub%q End V?p enZegelvan                 - (j Vane^Affchrifcen vandien op eenZe-

I2ftu. tfftu.

-ocr page 1205-

fi68

Placatcfi en Ordohnanticn. SBoeck;

ftek worden protkO) gelijck mede vanden voor- ichrevenlmpoft iullen weien ge-exempteert, alle( iaken daer vijf-en-twintigh guldens en daer bene- den iullen werden ge-eyfcht, fonder onderfcheyt voor welck een^Rechter delèlvc Proceilèn oock fouden mogen werden ge-entameerr. 1 X. De gerechtigheyt van 't Zegel van Inftrumenten en Aften in Judicio gedient hebbende, ial komen tot lafte van die in de koften wert gecondemneert, en in cas van compenfatie Kal 'tCelve mede voor ge- compenlèert werden gehouden. "" *                                  X. Den voorfz Impoft lal oock moeten werden be- taek over alle de volgende Aften en Inftrumenten, óic buyten de voorfz faken van Rechtspleginge, op- gemaeckt} geichreven, gepaflèertofte uytgegeven iullen werden, en dat op lbodanigh een voet ende prijs, als in de hier onder gheftelde JLijftebreeder lal werden aengeweiên. X I. Alle Commiiïlen. van Officien, Ampten, Bedieningen ende Beroepen, defluerende van de Heeren Stateavan Zeelantj de Hee- ren der fel ver Gecommitteerde Raden, de Reecken-kamer, of van eenige Steden van de Provincie van Zeelandt, mitigaders van eenige Subalterne Regenten, Societeyten, Kameren van de Ooft-ende Weft-Indifche .Cómpagnien binnen defe Provincie refide- rende, Collegien, Hooft en andere Officie- ren , Ambachts-Heeren, en generalijck van alle die gene die tot het vergeven of beroe- pen van de ielve Ampten, Officien ende jSedieningen iullen weien gequalificeert, niemandt van dien uy tgefondeert , in lbo verre van de fèlve Ampten, Officien, Be- toepen ofte Bedieningen dependeert een jaerlijcksTraftement of aen Emolumen ten twee duyferït guldens en daer boven, iullen moeten werden gefchreven op een Zegel -van                ------             —-—·          ifogul. Vijfthien hondert guldens en daer boven op een Zegel van ——. ■., ·\:—- 120 gul. Twaelf hondert guldens en daer boven op een Zegel van —— —— 100 gul. Acht hondert guldens en daer boven op eenZegelvan         *—·* fhv?,— 0§al ■ Van vier hondert guldens en daer boven op een Zegel van *——         —— Hgul. .Onder welcken laetften raux de Zegels van de Predikanten voor hare eerfte Beroe- pinge fiillen forteren. Van drie hondert guldens en daer boven op een Zegel van ——         ------ 18 gul. , Van twee hondert guldens en daer boven op een Zegel van           —— —— 12 gul. Van hondert guldens en daer boven op eenZegelvan         -—-           -— 6" gul. Op alle andere Commiffien geen hondert guldens jaerlijcks bedragende, ial werden heilagen met een Zegel van          *----- 3 gul. , Behoudens nochtans,dat de Commiffien daer van deTraftementen of Emolumenten . jaerlijcx geen dertigh guldens iullen komen te bedragen, volftaen fullen mogen meteen Zegel van           .'·"—-«           —· izftuy.

En fullen de PenfionariiTen, Secn* > Griffiers van de ftemmende StS01 werden gereguleert confornj de SJS fpecificeerde Lijfte , ten adverZ ge" hare Traftementen of EmoluraSïan m allen gevalle niet minder voor het 7 S van hare Commiffie of Aéfe betalen ak Endede vSccretariifen en Griffiers α ^ Subalterne Collegien in de Steden

tfgal

En van de Dorpen «*__,

Ende fyllen mede alle atrachenbyo"! Gecommitteerde Raden op eeniehe Mi taire Ampten van Collonels, Licutcran't Collonels, Majors en Capiteynen gegeven werdende, moeten werden gefchreven on eenZegelvan                ——. mm_mi

J4gul.

Ende van Lieutenanten, Cornettenc Vendrighs            ■------             .___ m Desioo fal niemandt tot eenige der voorizOffi aen, Ampten ofte Bediemnge rnooefl ^ genomen of geadmittcert, daer ranceni*h Trafo ment te ontfangen, tm ware hy daer toeby deHec- renOnfe Gecommitteerde Raden» met een fchrif- telijcke ende in voegen yoorfchreye gezegeideAfte Attaché of Commiffie ial wefenvoorfien: Ende ial een Collonel gehouden zijn, deLieutenantCoï- lonel, Major en Capiteyn, onder lijn Regiment komende , te waerfchouwen, gheen Tiaflc· ment te fullen ontfangen, voor datiyfoodanighe bezegelde Aftcns fullen hebben bekomen ·, gelijck oock de Rithmecfters en Capiteynen gcobïkcrt zij η het fel ve mede te doen, ten reguarde van hare onder-Officieren, oock der felver namen aen te brengen, op pcenc dat men aen de Ritmeefterscn CapiteynenTraftementjhetfelvenalateodCjkorten en inhouden fal, fesmaelfoo veel als de Zegels ra de Lieutenanten en Vendrighs fullen komen te be· loopen. , XI I. Alle Perfonen die van nu voortacn fullen worden verkoren enaengeftelt totBurger- meefterSjSchepenenjRaden'enThefauriers van de befloten Steden binnen defcProvin- cie, fullen voor de eerfte reyfe moeten wor- den voorfien met een A&euyt de Notulen, daer by van hare elegie blijeke, welck Ex· trad fal moeten heilagen zijn met een Ze· gel van                ——           *"*-"· ^ Χ 111. Van alle Officien, Ampten ende gingen, defluerende van de Magiitratenin deSteden, ι w- fauryen, Wees-kamers en Landt-rcchtxnjüoι, fal by de Secretanftên, Griffiers ofte ajJcM» fters van de fel ve Steden, eenkorte^ttew ge-extendeert, enaen defelvePertog^^ §er voorfz Officien, Amptenoflg^SS koren en aengeftelt wefende, -tab*Jg ^ ver creatie ofte eleclie, ovetgek^^ den, endefullen defelve Ata^W& tioneert conform de voorenflaendcuji , ^ doenelijck,wacrtoedeCoüegiendieac ge doen, bly ven geauthbrifèerr· Van alle mindere bedieningen, o^.^^^ ftaende Lijfte niet begrepen, WSS&* W deSteden, ofandcre toWWWJeEpS^ ven werdende, foo de felve op e«»gc

-ocr page 1206-

Gemene Middelen van Zeelandc) Kleyn Ze^ef.

r \ 6ρ

ièlve moeten worden geichreven op een Zegel van eene gulde vier ftuy vers ·, tot drie duyfcnt guldejns op een Zegel van ièsguldens j ende tot fes duyiènc guldens en daer boven, op een Zegel van twaelf guldens ·, op poene van hondert Caroli guldens, te verbeuren by diegene die contrarie dit ende voor- gaende Articul eenige Voorwaerden» Memorien, Specificatien of andere Aften ghemunieert of ghe- ichreven, ial hebben gepafleert, ofoocknaerfich genomen, XIX. Dat ten reguarde vande Hu welijckiè Voof waer- den, die niet voor publijcque Perfoonen, maef onder de handt fullen worden gepafleert, praciie- lijck onderhouden ial worden, al het gene inde

f Arbevdrs-loonen bedient komen te worden, Snkhindevanwatnaruyreofbenaminge de Sfeópc» mogen zijn, fal by den ! S^Srisofanderdaer toe gequahhceertPerfoon ; ÏriLffheinaeckt, ende de fclve op een Zegel

^ wacffftuyvefsgefchreven, en aen de Perfoo- ^ foodanige Ampten verkregen hebbende, tot

fal

Janikorteovergelevertmoeten worden; En ^

ISnandt fonoer foodanigh een ghezegelde Adle, rot het doen vanden Eedt, noch tot de exercitie wniiin bekomenAmpt of Bedieninge mogen wor- den geadmitteerr} op poene vanvijfngh guldens, dieanders dede. En op dat dit Middel met te meerder exaétitade

foude werden inghevordert, en Wy in ervaringe I voorgaende Articulen vande publijcque of Nota-

riale Voorwaerden, foo ten reipeéte van de quali- teyt van het Zegel, als van de Aden daer toe de fèive Voorwaerden haer iiillen refereren, midtfga- ders de poenen en boeten ten aeniien van de Con- traven teurs, breeder is geftatueerr j voorbehoudens alleen van de vooriz Contracten onder de handt fullen moeten worden gemaeckt twee al-eens luy- dende en behoorlijck onderteeckende Principalen , ende dat yder van dien beichreven fal moeten wer- den op ibodanigen Zegel, als waer op de Minuten van de publijcque of Notariale Voorwaerden hier voorenzijn getauxeert. X X. Voorts fullen de Minuten van allerhande Difoo* iltienTcftamentair, of Codicillair , ghepafleert werdende voor eenigh Gerechte, Notaris , ander pubJijcq Perfoon, of befloten , ende revocatien vandefelve, oock allerhande'giften ende andere Aften, daertoedcTeftamenten, Codicillen, en andere Uytterfte Difpoiitien haer fullen komen te refereren, mede moeten werden beilagen met een Zegel van eene gulde, midtigaders de Copien, Extraéten ofanderiints, foo menighroaeldie wer- den uytgegeven en gelicht, met een Zegel van fes ftuy vers} en fullen geen Notariflèn vermogende ièlveanders als op foodanigen Zegel teftcllen ofte te extraheren $ op poene van vijftigh guldens op yederlnftrument, 't welck contrarie van dien ial bevonden worden ghemaeckt of ge-extraheert te zijn. XXI. En lullen oock Erfgenamen, Legatariflèrt of an- dere Perfoonen , uyt krachte van eenighe Tefta- mentcn, Codicillen en andere Uytterfte Difpoii- tien, die niet punctuelijck conform deiên Articul fullen weien geminuteert, of geichreven en gheze- gelt, eenigh recht, adtie of pra?tenfie konnen ma- ken , ten zy alvoorensdaer op foodanigen Zegel zy geflagen : Sullende niet te min den Notaris of an- der publijcq Perfoon vervallen inde boete van hon- dert guldens, die bevonden fal worden foodanige Inftrumenten niet behoorlijck te hebben gheminu- teert, geichreven of gepafleert. XXII. De Minuten van alle originele Obligatiert, 'tzy die werden gemaeckt ten lafte van den Lande, Ste- den, Societeyten, Dijckagien, Collegien, Paro- chien, van Verbant, Schuit ende Rente-brieven, allerleyOrdonnantienvan betaünge, de Militaire foo te Voet als te Paert daer onder gereeckenf, mits- gaders de Traktementen van Hooft-Officieren, ial C                         moeten.'

komen zijn , dat het recht van 't Zegel ten aen jienvandeBeampte niet én isgheobferveert, als we]haddebehoort, is ten overvloedt by Onsgoet- ^evonden re verklaren, datden Pachter of Colle- Icur van dit Middel ial wefen gequalificeert, om van den genen welcke tot eenige bedieninge iönder bezegelde Aére foude mogen werden geadmirreert, lijn recht foo als foodanigen periöon volgens deiè Lijfte ver/chuldight fal ftaen, te mogen eyiichen, en fal foodanigen perfoon als dan gehouden zijn, of het Zegel te thoonen, of den taux daer toe ftaen- dejaen den Pachter of Collecteur te betalen. X V I. Van gelijcken fullen alle Exrra&en uyt de Doop- Regifters, midtigaders Atteftatien of Verklaringen ran dat eenige Huwelijckfè Geboden of Proclama- rienindeKerekenof elders zijn verkondight, of datyemandt wettelijck is getrouwt, moeten wer- den gefchreven op een Zegel van vier ftuy vers; op deboere van vijf en twintigh guldens, te verbeuren ten laile van diegene die foodanige Atteftatien of Aften fonder het vooriz Zegel fullen hebben uyt- gegeven, als oock van die Perfoonen die haer in eenige maniere met de vooriz onghezegelde Aden fullen willen behelpen. XVII. En terwijl niet tegenftaende Onfe gereitereerde Refolutien 'tgebruyck van het Zegel op de Minu- ten van allerjey Inftrumen ten niet en is naergheko- racnna behooren, foo wert hetfclve als nu echter gcrenoveert, engoedrgevondendatvannu voort- Wi ecrflelijck alle Minuten van Huwelijckfche loorwaerden, nietbehelfende eenige gheconve- weerdeofgefiipuleerde mede-gaven ofdonatien, goorde Gerechten, Wethouders ofte Notariflèn pileert, fullen gefchreven worden op Papier of «aaoja, hebbende het Zegel van twaelf ftuyvers, i«mh°PyLen' P^^en daer van, ofanderiints, ^eenighmael die werden uyrghegeven of ehe- &£? Cen,Z?.d Van fes ftuyvers ·' des «δ de WVanÏMemorien' Specificatien en In- S;n P? voorrzHuwelijckfe Voorwaerden ODttn Ja-UK! βρβήβνβέ moeten worden yder ^ngclijckZegel van twaelf ftuyvers. X V τ r r JjWnvanneer in de vooriz Huwelijckfè Con- ^v?nSeaïa,?gewordtbevoorwaert, voor ^bsSÏ C°ntheralen ofReciproce 'tzy ^S 7'u ^cht-gebruyck of eenige andere ^tl^T^ kan worden ώ ^t be- m duyfcntguldens en daer boven, feilen de

-ocr page 1207-

Placateh eaOrdonnantien, 8 Boecfc

moeten betaelt worden als voor defen·, van gele- verde Materialen aen Dijckagien» tranfporten van Aéfcien gepaflêert wordende op de Ooft- en Weft- Indifche Kamers alhier, tranfporten van allerhande Obligatien, die werden vernegotieert en verhan- delt, Obligatien gefproten uyt conditien van ver- koopingevan Huyfen, Landen, Schepen,of andere, foo Meuble als nvMeuble Goederen, ofwel ander fmts de Conditien felfs, als de koop daer op fal we- len doorgegaen ; als mede van alle Contraéten, en Notariale of andere Inftrumenten, geene uytgefon- dert, tenware daer van inde volgende Articulen naeder wierde ghedifponecrt > continerendc eene iömme boven de hondert tot drie hondert guldens, lullen voortaen moeten bezegelt werden met een Zegel van vier ftuyvers; van twee hondert tot fes hondert guldens met een Zegel van fes ftuyvers; van fes hondert guldens tot duyiènt guldens met een Zegel van thien ftuyvers ·, van duyfent tot twee duyiènt guldens met een Zegel van ièfthien ftuyv. ; van twee duyfent tot drie duyiènt met een Zegel van twintigh ftuyvers ·, van drie duyiènt guldens tot fes duyient guldens en daer en boven met een Zegel van dertigh ftuyvers, op poene dat by gebreck van foodanigen Zegel, daer op geene betalinge fal mo- gen werden gedaen. XXIII. Enfullen alle Obligatien, Contracten ende an- dere A&cn , die by particuliere onder de handt werden gepaflêert, en in judicio overgedient, mede moeten werden gefchreven op Zegels naer propor- tie als in 't voorgaende Articul wert uytgedruckt, op de voorgaende poene; alles nochtans met dien- verftande, dat de Minuten en Originele Stucken in deler manieren eensbehoorlijck bezegelt zijnde, de Copicn, Extracten en Afichriften daer uyt, ful- len werden gefchreven opeen Zegel van vier ftuy- vers , fulcks dat van de voorfz Adten en Stucken maer eenmael volgens de vooren gementionneerde calibre ,] het recht van het Zegel fal worden be- taelt. XXIV. Voorts fullcn alle Minuren van alle Hüyr-cedul- len van Huyfen, Landen, Schepen en andere In- meuble Goederen, *c zy voor een Secretaris, Grif- fier, Notaris, of ander publijcq Peribon, 'tzydie oock onder de handt fullen wefen verleden, alle de Jaren huyr daerinne vermeit, boven de vijftigh guldens beloopende, bezegelt werden met een Ze- gel van vier ftuyvers; boven de vijftich tot hondert guldens toe, opeen Zegel van fès ftuy vers; boven de hondert tot twee hondert guldens toe, opeen Zegel van twaelf ftuy vers; boven de twee hondert guldens tot Ces hondert guldens, op een Zegel van eene gujde vier ftuyvers; van fes hondert guldens en daer en boven, op een Zegel van drie gulden; en by foo verre alle de lèlve Jaren huyr een iömme van duyfent guldens quamen te excederen , lal moeten gebruyekt werden een Zegel van fès gul- dens, op poene en boete als in't voorgaende Arti- cul ; en fal den Pachter oock recht hebben om vifie van foodanighe Inftrumenten te nemen, foo als in het vijfthiende Articul van defe Ordonnantie is geftatueert, XXV. Ende op dat defe Onfe goede meyninge te beter moge werden opgevolght en naergekomen, fullen

nu voortaen op de oude Huyr-cedull ren mogen werden gecontinueert ofr?fn% geert; met dien-verftande nochtans f ™WÈt cedullen van continuatie ofteproloj · *%r· Jaren door den anderen gerceckent,?'^* guldens lullen komen te bedragen, ajs?nil0n<leri lullen mogen volftaen, midtsgefchrevT ^ivc de op een Zegel van vier ftuyvers all ^^ van vijftigh guldens te verbeuren! tSS^ Secretaris, Notaris, oock by den VP κ *'

nuyrucr uicucicocyae Articulen fullenï n

contravenierenjbly vende nochtansh

ucrvat){

^

de huyren van de Huyskens in de Sted

en· die voor

een genngen penningh, ende nietÏöveX .

guldens in'cjaer verhuyrt worden XXVI. Dat voortaen alle Reeckeningen van CaQ Socicteyten, Weeskamers, Dijckaglen) Co^n' Vooghden, Curateurs over infolventeofde&ï Boedels, het zy binnen de Steden oftcnXen Lande, geene uytghcfondert, dacrbyceiS meene admmiftratie , ontfangh ende uytavcl\ werden verantwoort ende verreeckent, fullen moe ten worden gefchreven op foodanigeZecclsalshier onder particulierder fal worden 'gefpeciikeert- te weten, daer den ontfangh en uy tgave t'famen'ko· men te bedragen loo guldens, en daer boven tot 3ooguld. tf|W 300 guldens, en daer boven tot 1000 guld, π ft 1000 gul. en daer boven tot 3000 gul. ι gul. 4ft 3 000 gul. en daer boven tot 6000 gul. 2 gul. 8 ft 6000 gul. en daer boven tot 12000 gul. 3 gul. 12 ft] 12000 gul. en daer boven tot 24000gul. óguld Boven de 24000 guld. bedragende j opeen Zegel van         — ------         π guld, En fullen de Duplicaten van alfulcke Reecke- ningen aen de Geintrcflèerdens overgelevert wor- dende, moghen volftaen met het Zegel van vier ftuyvers, indien het verreeckende by ontfangh en uytgave geen duyiènt guldens en komt reimportc- ren; van twaelf ftuyvers, indien den fclven ont- fangh ende uytgave de fontme van duyient guldens en daer boven komt te beloopen, alles op reene van twee hondert guldens te verbeuren, by degenedie als Rendantcn eenige Rekeningen invoegen roorfz niet gezegelt zijnde, fullen hebben gcdaenofovcr- gelevert; behoudelijck nochtans, dat hier van ge- eximeert fullcn wefen, alle Reeckeningen die ghc- daen fullen worden van eenige Steden, Parocnie Accijnfen, Arme ende KerckeGoederen, Utt- huyfen, Wees-huyfen , AelmoeiTeniers-huyien, Tucht-huyfen, Leproos-huyfen, D^f' Heylige-geeft-huyfen, ende alle andere, dieiuyi pieufe inlichten geftichtof onderhouden werden, in 't geheel of ten deele. XXVII· De Minuten van allelnventariflén» Aften**» Boedel-fcheydinge, Sterf-huyfen, of andere w* deren , allerhande Aften, Inftrumenten,, u» gatien en Befcheyden, daer by JJggS wederzijdts tot het eene of het andere *Q£ {ae teprafteren, fullen wefen geobligeert, » niet bequamelijck tot een feeckere ίοψΖ[ηζΓι, werdengheredigeert, verlyden vanAi^r &

-ocr page 1208-

Gemene Middelen van Ze

ÏI7I ten als in de voorgaende tyden eer de verhooginge van dien in de voorfz Comptoiren in train is ghe- bracht ·, op poene van vijftigh guldens te verbeuren by de Licent-meefters, fijn C'ommis, Controlleur of andere, haer Comptoir Waer-nemende , ende voorts te verbeuren by alle andere die contrarie dc- ièn Articul iullen doen : Dat alle Brieven,gedruckt of gefchr even, dienende tot publijcque opveyhnge» verkoopinge of verhuyringe van eenighe Huyièn * Hoven, Erven, Landen, Beftialen , Vruchten te Veldt, Huysraet en dierghclijcke, oocb van al·· derley Verhuyringe en Verkopinge onder de hand, niet anders en lullen vermogen te weiden nyrghc- lèt als op een Zegel van twee ftuy vers; op de boete van 2 $■ guldens. Alle Verloven die voortaen aen de Militaire Of- ficieren gegeven en ghedepeicheert fullen worden, iullen moeten worden geichreven in reguard vande Collonels, Lieucenant-Collonels en Majors, om buy ten 's Landt te mogen gaen, midtigaders van Ritmeeftcrs en Capiteynen, loo te Pecrdt als te Voet, op een Zegel van acht guldens, ende in re- guard van alle mindere Officieren op een Zegel van vier guldens ·, op poene dat de Verloven anders ge- fchreven of gequalificeert zijnde, fullen weien nul, krachteloos en van onwaerde, ende daer en boven van hondert guldens te verbeuren by] die gene die fich van eenige ongezegelde of qualijck ghezegeldc Verloven fullen hebben bedient. XXXI. Alle inveftituren van Leen-goederen , bedra- gende in waerde iès hondert guldens en daer boven tot duyfcnt guldens toe, fullen moeten werden ge- ichreven op een Zegel van fefthien ftuy vers) van duyfent guldens tot drie duyfent guldens, op een Zegel van twee guldens·, van drie duyfent tot Ces duyfent guldens op een Zegel van vier guldens ι van fes duyfent tottwaelf duyièntguldens opeen Zegel van acht guldens; en alle andere Leenen de vooriz iömme van twaelf duyiènt guldens in waer- de excederende, opeen Zegel van fefthien gul- dens. XX X IL Alle Atteftatièn de Vita<> om daer op eenige Lijf renten of Penfioenen, 't zy ten lafte van 't gemene Landt, 't zy van eenige " particuliere Steden, Collegien of Corpora, binnen dele Provincie loopende, te ontfan- gen, fullen moeten worden gefchreven, fo < de Termynen van de felve Lijf-renten* die onder de voorfz Atteftatièn ontfangen iul- len worden, beloopen 2 f guldens en daer boven op een Zegel van                   —— 4 ft u: Van hondert guldens en daer boven op een Zegel van          —                  ■ ■« óftu: Van twee hondert vijftigh guldens ende daer boven op een Zegel van            —-»— 12 ftu: Van vijf hondert guldens en daer boven op een Zegel van           —-—·          «—- lg:4ft: Van duyfent guldens en daer boven op een Zegel van               —— -.-■■.■■- 2g:8ft Ende fal niemandt? wie hy oock feude mogen zijn, onder fyneQuitantie, ibnder de voorfz Ar- teftatie de Vit o., eenighe der vooriz Lij f-ren ten o£ Penfioenen mogen beuren of ontfangen, tn oock 7C 1                         niet

, t,Mn van vafte Goederen, Contraften mQ$W™piteynen, hooge en mindere Mih- IJchende^F J               hare Solliciteurs ter ^oeïSSp^«tende· Thol-brievcn 'nderCS/bv de Steden werden gegeven, waer

m Je Schippers en Burgers haer vryheyt ende

joedc

Jnedoceren, CertificatjenenExtractenon- f Ks Zeeel van eenighe Gerechten verfoche, (lerbtaais f>cg j __ ^ r;^,.,.^ werden Phe-

f Minuten daer op Biljetten werden ghe- ïSS tot verkopinge ofverhuyringe van eenige „In, Huyfen, Aihen, Crediten, Waren of S aappen, befteedingen van Wercken, Koopnw rr f R hoedanigh dte ioude Ldackingcfullen werden bekent gemaeckt, iul- Soecen werdengheichreven opeen Zegel van feftuyve»» op de boeteen vyftigh guldens. Werdende ten defen eynde aen alle Druckers vcrboden, eenige Minuten t'aenvaerden, als die Lien wefen onderteyekent by die gene die de fe ve ja! willen doen drucken, enbehoorlijckgezegelt; Ende omme pertinentelijck te mogen weten, by welcke Druckers foodanige Brieven ende Biljetten fiillcn wefen ghedruckt, fullen de felve Druckers diouden zijn, hare namen en woon-plaets onder de fel ve Biljetten te drucken, oock de felve Minu- ten altijd onder haer in goede bewaringe te houden 5 oppcene van vijftigh guldens te verbeuren, by die nene die fijn Naem onder de voorfz Biljetten niet Il hebben gcdruckt, ofi:e de voorfz Minuten be- hoorlijck gezegelt zijnde, niet fal konnen exhibe- ren; en fullen oock gene Stadts-boden of andere publijcqne private Perfoonen, eenige ghedruckte of onghedruckte Biljetten, 't zy die van binnen of van buy ten ghedruckt of ghefchreven zij η, mogen affigcren, als waerop een behoorlijck Zegel fal zijn gedruckt, op gelijcke poene. Dat voortaen alle Declaratien , Specificatien, Aften van Befteck, ende aenneminge van eenighe Wcrcken, Verdient Salaris van Advocaten, Nota- ritTcn, Procureurs, Solliciteurs, Deurwacrders , ca alle, andere geleverde Materialen door Neringh- iuyden, gedaneVifiten, Curen, Medicamenten of Mcefter-loon, en voorts van allerhande Koop- manfehappen en Winckel-waren, monterende tot hondert guldens en daer boven, extrajudicielijck Jende refpeftiveDebiteuren wordende gelevert, lul- len moeten hebben een Zegel van vier ftuyvers, roidrs dat het felve d'eerfte reys werde gelaft by den Crediteur, en naderhandt de felve wederom wer- kende veriocht en gelevert, 't felve Zegel t'elckens tot lafte van de Debiteuren komen, en waer mede oefpecificatien tot Me van den Debiteur fullen mogen worden geamplieert, op de boete van vijf- ^guldens. X X ï X. Dat alle PafTeporten die de Ontfangers van de Unvoyen en Licenten.in defc Provincie refideren- % uytgeven, beneffens het Generaliteyts Zegel °ock fullen moeten worden beflaghen met een Ze- gel van defe Provincie, van gelijcke waerdye als dat andeGenerahteyt, namentlijck van twee ftuy- ƒ β.> desfoo fal voortaen op de Comptoiren van ^onvoyen ende Licenten, niet meer van yeder porten öllïet mogen werden ge-ey fcht en geno-

-ocr page 1209-

Placaten en Ordonnantien; 8. Boeck.

tijz

niet vermogen onder een en defelve Atteftatie ver- ïcheyde Lijfrenten of Penfiocnen te combineren, ren ware het Zegel, op't welcke de Atteftatie ial werden geichreven, na proportie wierde begroot; oppcenedatdeOntfangers, Theiauriers of andere Perfoonen j de vooriz uytgifte fonder de voorfz gezegelde Atteftatie ghedaen hebbende, de voorfz uytgiften in hare reeckeningen niet ial worden ge- leden j werdende echter van dit Articul ghe*exi- meert de Lijf-renten dietotlafte van dele Provin- cie loopentegens iès ten hondert. XXXIII. En ial dit Middel als voor-henen binnen Onfen Lande van Zeelandt in vier ondericheydene Ver- pachtingen werden uytghegevcn} Te weren, een over geheel Walcheren , midts dac in de Steden daer in den pachter iyne refidentie niet en is houdende, by denièlven een Collecteur ial wor- den gheftelt, van allerhande bezegelde Blancken C'allen tyden wel vcriïen; de andere Verpachtinge over de Steden van Zicriczee, Brouwers-haven', DuyvelandtenSommels-dijcki de derde over de StadtGoes, 'tgeheele platte Landt van Zuydt- bevelandt, met Noordt-bevelandt ende Wolffers- dijck; de vierde en laetfte Verpachtinge over de Steden vanTholen, Rommers-wale en Maertens- dijck, midtfgaders 'tgeheele Landt van)Tholen, en over het Eylandt van Philippilandr. XXXIV Des fullen de Inwoonders van de refpeitive Quartieren der voorfz Verpachtinge van alderhan- de Inftrumenten, denlmpoft fubje£r, zijnde, die binnen het Diftri£b der felver fullen werden ghe- fêhreven, van de pachters aldaer moeten hare be- zegelde Blancken halen, fonder buyten hare re- ipective Quartieren ghebruyckt te worden ; op pcene van nulliteyc van de Inftrumenten die op de ièlve fullen worden gheichreven, ende boven dien de boete van twee ponden Vlaems, ten behoeve van den pachter, ten ware de ièlve gheprasiènteert wierden aen eenige generale Colle- gien van Regeringe, binnen de Provincie van Zee- landt. XXXV. De Stempels van de Zegels fullen op de Inftru- menten ièlfs, en niet op een ommeilagh moeten geilagen worden, engedrucktop goede ende niet deuruaende Papier en Panquementen, op behoor- lijcke groote gheibrteert ·, mllen door de Magiftra- ten van de Steden daer de Verpachtinge ial geichie- den, aen de Pachters behandight worden , die ter expiratie van hare pacht de ièlve wederom fullen brengen in handen van de Magiftraten refpective, daer van iy de ièlve ontfangen hebben} behoude- lijcknochtans datyder eendevryheyt heeft, aen den Pachter te leveren alfulcke Papieren ende Par- quementen als hem goedt duncken ial, om by den pachter gedruckt of bezegelt te worden. XXXVI Ende op dat dit Middel metdenmeeftendienft van den Lande moge werden geintroduceert, ende alle moeyelijckheyc en onlèeckerheyt omtrent het wel invorderen van dit recht wegh-genomen, fullen voortaenalleSecretariflèn, Griffiers, Procureurs, Notariflen, Deurwaerders, en alle andere publijc- que Perfoonen, op het aenvaerden van hare refpe- dlive Ampten en Bedieningen Eedt doen , ende

belooven, van Onfe Ordonnantie & te fullen naerkomen; endefpeciali; ιS^fe&i derbande Aften ofInftrumenten,&%ei tie fubjeft zijnde, en fullen fchryven ?W ven, teeckenenofuvtgeven, iZj0*^ ofParquement, daeropditZettliZVVr naer fijn prijs en natuyrc, enfoo defri 'dcks tijdtbevondenmochten worden conrnZ* te hebben, fullen t'elckens verbeu

honderc guldens} en nieermaelsachfrfr¥afl dende,nochdaerovergecorrigeertwoï ,ö' men naer exigentie van faecken bevind n™ hooren ,'en iullen de fdvcrefpeSSf *J* Klercquen en Subfticuytcn moeteifc* den voorfcyden Lede mede gehouden Mie

'ven te

praifteren.                                       'j

XXXVII.

Dochnaerdien riiettcgenftaendeOnicfc*» Refolutienen Ordres, de pubhjequeBe Γη inie voonge Articul gementioneert, haer Fu ft albereyrsexercerende, totnochtoeinghebS gheblevenzijn, om den Eedt op deOrdoX van dir Middel te pra^fteren, fo werdtmidtsdeln expreflèhjckgeordonneert, dat alleSecrerarifièn Griffiers, Procureurs, Notariflen,Deurwaerders' en alle andere publijcque Perfoonen, hoe oock dé felvegenaemt mogen zijn, defe Ordonnantiefid- len hebben pracifehjck naer te komen en te onder- houden naer hare forme ende teneur, fonder eenigh naerlaten; als mede dat yeder van hun, naer dac defelvealommefalwefenghepubliceert, daer op den Eedt fullen hebben tepra-fterenaenden Hooft- Officier of Magiftraet daer onder fy reforteren ·, op pcene dat alle de vooriz publijcque Perfoonen, die daer van voortaen fullen blyven ingebreeclce, voor d'eerfte reys (des van den Pachter verfock enaen- ghemaent zijnde } fullen verbeuren een boete van vijftigh guldens, en voor de tweede reys daer bo- ven werden gefufpendeert van haer bedieninge. XXXVIII. Gelijck oock de reipecüve Boeckhouders op de Ooft-Indiiche Kamer binnen defe Provincie vace- rende , op den E cdt by het aenvaerden van der fel- ver Bedieninge geprazfteert, werdt aenbcvolen, op onbezegelde of qualijck ghezegeldeBefchedcn a!. daer geen betalinge te laten volgen 5 macr in tegen deel dat alle de felve wel fullen hebben naerteïïcn, dat geen onbezegelde Maendt-briefkens of Trans- porten en worden gepaflêcrt, en alle Inftrumenten, haer aldaer voorkomende, foodanigh bezegelt, als den inhoudt en teneur van defe Ordonnantie komt te vereyftchen. XXXIX·            _ ι Enterwyle vermidts denophevevanhetzegci op alderhandeMinutennoodigh wefenfal* <&"7 fommige voorvallen oock infpeftie vandereifj^vc Comptoiren werdegenomen, daerinnenoc metdemeefteomiichiigheyt, ten aeniien van?u gepaflèerdeInftrumenten, ende fW^I* dien, behoort te worden geproccdeert, ena echterfeerredelijckis, dat den Pachter, eenig fufpicie van fraude hebbende, ^Φ^Ια. wieilchtc addreflèren, foowort Haf^Km gevonden ende verftaen,datdefelveinioo^e£ ghevalfichfal mogen beklagen aen *fK£ van datDiftrift, die vervolgens 0Pf®J-Sühfc verfoeck alle publijcque Perfoonen Qi "^ tsjVA

-ocr page 1210-

Gemeene A4iddelen van Zeelandt, Kleyn Zegef.

l7l

r

l^jercquen, foo in de Steden als ten plat-1 te paflêren ι ten zy defelve behoorlijcksy bejie-

^Lande, lullen ordonneren acces te geren op :Π -Griffien of Secretaryen ende pubJijcque Com-

' gek : Laftende voorts alle OiBcieren, Jufticieren, Vafallen en Onderdanen van den Lande en Graef-

felijckheyt van Zeelandt, benevens allen anderen,

die deièn fouden mogen aèngaen, lbo wel hooge als lege Standrs-perioonen, niemandt uytghciön- dert, deièn Placate ende Ordonnantie in alle de

SS

ienendetranfporr temo^ennaerfier hprrechtvan^t Zegel volgens de Ordonnantie prx- S yoldaen zy, fonder daer van eemghfints te bly- veninghebreecke; oppoene van ρ guldens voor veder weygeringe te verbeuren. *                            Λ L·. Dar alle de boeten en poenen in defe Ordonnantie vermeit, fullen werden geappliceert een derde ten

vooriz Poinften en Articulen , en elcks van dien, vannuvoortaenonverbreeckelijck van poincT: rot poindf. te onderhouden en doen onderhouden, foo haeft defen jegenwoordigen ial weien gepubliceerr, ter plaetfedaer men gewoon is publicatie te doen ·, procederende ende doende procederen tegens de Overtreders van dien by executie van de poenen daer inne verklaert, fonder eenige conniventie , ooghluyekinge of diilimulatie, niet tegenftaende eenige coftuymen, uiantien of andere ftylen con- trarie de/en tot noch toe gebruyekt, die by deièn Placare en Ordonnantie werden gederogeert, al/bo Wy rot dienfte van den Lande fulcks bevonden hebben tebehooren* reièrverende niettemin aen Ons de interpretatie en verklaringe van alle duy- fterheden die uyt deièn Platate ende Ordonnantie foude mogen ipruyten, als mede deAmpIiatie, correctie en alteratie van dien.

, een derde ten be- eneenderde ten behoeve

behoeve van den Aenbre

hoeve van den Oificier van den Pachter Λ. Li J.. Allerley Inftrumenten, het Kleyn Zegel fub- jetzijnde, buyten defe Provincie gepaftèert, ful- len niet mogen in Rechte gheproduceert worden, ten zy alvorens een Kleyn Zegel, volgens defe Or- donnantie, na de natuyreder faecken daer op ghe- flagen zy; op poene als ter iaecke van qualijck- bezeeelde Inftrumenten is geftatueert. b                  X L I I Dat boven de Officieren van den Lande die de calange ordinaris competeert, de voori? calange regens de Fraudateurs of Contraventeurs 'van de/è Onfe Ordonnantie mede ial mogen worden gedaen by alle en een yegelijck die ibodanige fraude of con- rravenrie foude mogen ontdecken of achterhalen by preventie, X L I I I. Ordonnerende en bevelende aen die van Oniè Reecken-kamer, geen regiftratuyre van eeniger- bande/fuckenenbeicheden, haer voorkomende,

Aldus ghedaen ende gearreileert ter Vergade- ringe van de Edele Mog. Heeren Staten van Zeelandt, in 't Hoff tot Middelburgh den 18 Oftober 167.9. Ter Ordonnantie van de hoogh-gcmelte Heeren Staten. Jufiusde Huybert.

Regiiter vande Zegels in de vooren-iïaende Ordonnantie begrepen.:

Art.!, en

Α LlerIcyReqtteften,Veribccken

Proteilatien en afvragingen ►—· Confultatien en Adviién —— Inftrumenten en AcTren voor Ar- bitersgeproduceert, opgelijcke Art. ƒ. J Zegels, als de Judiciele Procc- duyren. Minuten van Compromiftên,&:c. En de Afichriften van dien -»-■— Compromiftèn ende Relaes van Deurwaerders, en Quitantien injuditioge-exhibeere ——— rSen ten tien, Decreten, Vonniflèn, Prxferentien, Interpofitie van Decreet, &c. . . te weten, in iaecken boven de f 3 o toe 100

4ftu] 8ftu.

4ftu:

2XJLcnMemorien                 —«.

Art ί. O&royen tot bedijekingen, vry dom- men van Leen-goederen, Meerder- jarigheyt, Legitimatie, Remiifie, Pardon, Seureté du Corps, ende contihuatien van dien, Fidei-com- «>is, &c.                         ------ 12 guld: % Rcmiflïen , Atterminatien , Sur- cheance van Executien, Fideicom- JRis in op of nedergaende Linie, Uctroyen van Boecken, Kaerten, &c. Borghtochten, Parochie Accy- Jen, NotarüTen , Deurwaerders , i?ndtmeters,Vryfchippers,Marft" fchippers                           ^_ 8gu,d HFidei-commiiren beneden de 2000. : β»****                                 -------- 4guld. I         Gerechts-faecken. fFf^atienadlites           ____: .ftu l^andementenen Aden van Appel öftu.'

12 ftu: tfftu.

4M

Art. 6.

j guldens             ——          *—.

4fhi: 6ftu. I2ihl. 24ifuJ ^oftu,1 3 guk'

van 100 tot foo guld. m—> van f 00 tot 1000 guld. b— van 1000 tot 2 000 guld. —— van 2000 tot 3000 guld. *—— „ van 2.000 tot óOoo guld. *-^— interlocutoire of proviiionele Sen- tentien, VonniiTen of Decreten, de helft van 't Zegel inde voren- ftaende Claiïèn geftatueert.

Art. 7.

AUcl

-ocr page 1211-

Plaatenen Ordonnantien 8. Boeck.

1174 Art. 8, Alle faecken va» arme Menfehen » en oock andere, beneden de 27 guldens ge-exempteert. Art. $. Zegels op Inftrumcnten in judicio gedient hebbende, tot wiens lafte die moeten komen.

'Minuten vanHuwelijckfcVoo, waerden niet bcheliènde eenW ; mede-gaven of donatien JJ Art. 17 J de Extraften of Copien m 5^ dien            —■—. Minuten, Specificatien en hni ^ tariffen toe de voorfz Huwelijk- ; L fe Voor waerden relatijf Λ." . fHuwelijcx Contracten metavan. I tagc tot 1000 guldens en daer Art.iS.j boven                        ^__ . j tot 3000 guldens         _ M' \ tot óoooguld. en daer boven 12^ Art. i> Hüwelijckfe Voorwaerden onder de handt op gelijcke Zegels.

e.

Buy ten Rechts-pleging

f Commifllen van Ampten, deflue- rende van de Heeren Staten, Gecommitteerde Raden, Re- ken-kamer, Subalterne Regen- ten, Ooft ende Wcft-Indifchc . Compagnie,Collegien,Hooft- en andreOfficiercn, Ambachrs- Heeren,8cc. daer van 't jaerlix / ,,r- Tra&ement en Emolumenten beloopt 2000 guldens en daer -' boven          «——           — ι fo gul ifooguld. en daer boven — 120 gul. 1200 guld. en daer boven —«100 gul. 800 guld. en daer boven — f o gul. 400 gul. en daer boven, onder welcke de Zegels vande Prae- dicanten voor haer eerfte Be-

Art. 20. en 21.

Minuten van Teftamenten, Co-

dicillen, &c.              —— iguld Alle Copien of Extraften van de . fejve .-----           __ óflu 'Minuten van alle Obligaticn tri] Rente-brieven                 J Allerley Ordonnantien van be« [ . taiinge.                           Uvoo Militaire Ordonnantien te Voet f delen en te Paerdt Traftementen van de Hooft- Officieren. Ordonnantien van gheleverdc, Materialen. Tranfporten van Actiën op de Ooft en Wcft-IndifcheConi- Art. 22 J pagnien. Traniporten van allerhande ObJi- gatien. Contra&en en Notariale of ande- re Inftrumcnten boven de 100 tot 300 guldens.           —■ 4·^ van 3 00 tot óoo guldens — 6 flu. van óoo tot 1000 guldens— 1° Jju van 1000 tot 2000 guld. — ii«n van 2000 tot jooógiiM. —* 2oiiu· van 3000 tot 6000 guld. ende daer boven                    " ?° f Obligatie^Contraeten en andere F Aften onder de handt in Judi- cio overgedient, na proportie, ate »■ Art. 23.I Doch de Mimiten gezegelt zijnde ven.

24 gul. 18 gul. 1 % gul. 6 gul. 3 gul. 12ftu.

Art. 10.. enii.^

roepinge fullen ibrteren, 300 guld. en daer boven ·

200 guld. en daer boven — 100 guld. en daer boven

Commifiien beneden de 100 gul. beneden de 30 guld.

Penfionarifen, Secretarifen, Grif- fiers van ftemmende Steden , gereguleert conform de boven- ftaende Lijfte ·, doch niet min- der als een Zegel van ■—- 2 f gul. Secretarifen en Griffiers van Sub- alterne Collegien in de Steden 6 gul. En van de Dorpen . —— 3 gul. Attachen van Colonels, Lieute- nant-Colonels, Majors en Ca- piteynen                      -■ ■— 24 gul. Lieutenanten , Cornetten ende Vendrichs                    -— i2guI·

Art. 12 .^urgermeefterSjSchepcneD,Raden en Thefauriers van de befloten Steden, voor de eerfte-mael          3 gul. 'Art. 13. Alle Officianten moeten meteen bezegelde Afte worden voorfien Art.i 4. Alle mindere Bedieningen by de Steden en Subalterne Collegien, vergeven wordende, op Emolu- menten of Arbeydts-loonen be- dient wordende               w# ■"■— I2ftu. Art. if.Beampte zijn fchuldigh acn den Pachter het Zegel te thoonen. Art. ió.Extraften uytDoop-regifters,Atte- * ftatien van Huwelijckfe geboden ofwettelijck getrouwe ''«-»**- ^ftu,

" ' fullen de Copien en Extracten,

48B.

I

moeten betalen een Zegel van

L Minuten van Huyr-cedullen w Huyfen,Landen,Schepen^ Meublen,dejaer-huyrento^ fc

depguld. beloopcnde boven efefo tot 100 gulj^

6 fa u 11» ig+f

Art.2*4<

boven de 100 tot 200 guiu-

boven de 200 tot éooguia -^ vanóooguld-endaerboven Jl boven de^ooogul^opecn^^ gel van Art. 2 f, Huyr-cedullen van ^uaü^ deJarendoordenanderen,g ^ iciguldensbeloopcnde          m

-ocr page 1212-

Gemene Middelen van Zeelandt, Kleyn ZegèL

''Alle Inveftituren van   Leen- Goederen in waerde 600 guld. tot 1000 guld. —— itfftü^ Art. 31.^ 1000 tot 3000 guld.        «——- 2 gul. • 3000 tot 6000 guld.            —■ 4 gul. 6000 tot 12 000 gul.            «— 8 gul. boven de 12 000 guld.       — ι δ gul. 'Atteftatien de vita om Lijf- rente teontfangen van 2 ƒ guld. tot 100 guld.             4 ftu.' van 100 guld. tot 2 f o guld.          6 ftu» Art. 32.^ van 2foguld. tot f00guld, 12 ftu. van foo tot 1000 guld            1 g. 4 ft* van 1000 guld. en daer boven 2 g. 8ft. Lijf-renten tot 6 ten hondert ten lafte van den Lande           -^-exempC Art. 33. Het Zegel falin vier onderichey- en34- dene Verpachtingen over de Provincie werden uyfgegeven. Art. 3 f. De Stempels van de Zegels moe- ten op de Inftrumenren fèlfs * en niet opeenOmmeilagh ge- Hagen worden. Art 3 6. AllepublijcquePeriöonen onder en 3 7, Eedt te brengen. Art. 38. Boeckhouders vandeOoft-Indifè Compagnie op den Eedt aen- bevolen,geen Traniporten,&c. ionder bchoorlijck Zegel te la- ten palieren. Art. 3<?. Hoemen by fufpicie van fraude aen de Pachters fal geven vifie van alle publijcque Inftrumen- ten. Art. 40. Applicatie van de boete, op poene in dek Ordonnantie begrepen. Art. 41. Inftrumenten buyten de Provin- cie gepaflèert, injudicio ghe- produceert werdende, moeten met een Zegel heilagen worden Art. 42. De Calange van fraude aen de Hooft-Officieren,en alle die de voornoemde fraude ontdecken. Art. 43. GeeneRegiftraticn terReecken- Kamer te doen, als van fooda- nige Stucken en Befcheeden , die behoorlijckzijngezegelt.

> üüVskens in de Steden, geldende *%& mHuyrniccbovendc 3°guIden in'tjacr                           —exempt ( Reeckeningen van Cöllegien,So- cieteyten, Wees-kamers, Dijc- kagien, Corpora, Vooghden, Curateursj &e. daer vanden oflffangh cnde uyrgeef t'iamen komt te bedragen

6 ftu. 12 ftu. ig.8ft. 3g.rrft 6 gul.

looguld. tot3ooguld. van 300 tot 1000 guld. van iooo tot 3 000 guid.

van 3000 guld, tot <5ooo gul. van óooo tot 12 000 guld. van 12000 tot 24000 guld.

Art, 2^

boven de 24000 guldens be- dragende "                          12 gul. 0e duplicaten, geen 1000 gulden verreeckenende               — 4 ftu. en boven de 1000 guld. -— 12 ftu. Rekeningen van Armen,Kercke- Goederen , &c.               — exempt fMinuten van Irrvenfarifien, Boe-" del-fcheydinge, A£ten,Inftru- menten, Obligarien, Verlyden en Tranlporten, Contraden van Officieren met

> 6 ftu.

Art.27. ^ hare Solliciteurs, Tol-brieven, Certificatien, &c. onder Stadts Zegel. Minuten daer op Biljetten wer- den gedruckt tot verkoopinge, vcrhuyringe,enbefteedingen. f Art,28. AlleDeclaratien, Speciffcatien van Wcrcken, Leverantien, verdien- de Salariflên, en voorts van al- lerhande Koopmanichappen en Winckel-Waren , monterende 100 guld. en daer boven ---- Art.29. Pailcporten vandeConvoyen ende Licenten                         «~—— Art.2p. Alle Brieven gedruckt of gefchre- ven tot publijcke opveylinge , verkoopinge of verhuyringe van Huyfen, Hoven, Erven, Bee- ftiael, Meublen, Vruchten,&c.

4 ftu.

2 ftu.

2 ftu.

f Alle Verloven, aen Colonels , Art-$o. V Lieutenant-ColonelsjMajors, f- Rirmeefters en Capiteyncn 8 gul. ^De mindere Officieren ----- 4 gul.

3?* Ampliatie van de Ordonnantie op den Impofl van' t ICieyn Zegel. Volgens Refolutie van denfeflen September 1680.

|E Staten van den Lande ende GraefFelijck- 1 tot den opheve van dien byOns op den 18 O&ober neyt van Zeelandt. Allen den genen die j des vfliorltfden Jaers ge-emaneert, by forme van delen fullenfien of hoorenlefen, Saluyt. j interpretatie te Amplieren,opalledePoinftenen °^het ■enfeweten [ DatWy, delibererende I Articulen in de voornoemde Ordonnantie begre- tKlevn7ainiienen^en^cerenvanden^mP0^0P Ρ6"» hiernaervolgendebreedergefpecificeert,die k yn-6egel,goetgevonden hebben de Ordonn. [ Wy willen en ordonneren dat van nu aen fullcn 1.                                                                    werden

-ocr page 1213-

Placaten en Ordonnantien. 8 Boeck

;ÏI7<*

Contraften behoorlijck fullen moet? zegelt, naervolgendeheti;, iSS^ik; van de voornoemde Ordonnantie^ i)9 ^«fa, wie hy oock foude mogen wefen, KS9^ fal konnen of vermogen te behelpen 5?**

werden in train ghebracht en ftri&elijckge-execu- teert jblyvende voorts de voornoemde Ordonnan- tie in iijn vigeur, om het Middel van 't Kleyn Ze- gel naer den inhoüde van de ièlve, ende defe geam- plieerde Articulen,voortaen pracüèlijck te worden geheven> en de Pachters van dien daer by gemainti- neert. En eexfi tot ampïiatk van Articulo 5. WErdt veritaen, dat ibo wel de Procuratien ad Negotia, Atteihtien en andere Inftrumen- ten, voor eenige Gerechten of publijcque Perfoo- nen gepaiïèert, als alle Procuratien ad lites, foo menighmaeldieuytgegeven worden, moeten be- flaghen werden met een Zegel van vier ftuy vers; dat voorts de Commiiïien van de Deurwaerders tot daghvaerdinge ïn Gyfelinge, Tullen moeten beila- gen zijn met een Zegel van twaelf ftuy vers, en op alle Commiiïien tot het doen van eenige Judi- ciele of andere daghvaerdingen» een Zegel van ver ftuyvers. \Art. 6. Dat alle Definiti ve Sententien, Decreten ende Vonniiïènin'tièfte Articul vermeit, fullen moe- ten beilagen worden met de Zegels hier na geipeci- ficeert ·, Te weten,

boeten m de voor-geroerde Articuk

e° <fe

ci%

m*

Art. 20. Sullen de Copien van allerhande Teftamentair of Codicilair, vernleLT0^' van de voornoemde Ordonnantie f °^- mael die worden uytghegeven, móeten ÏÏ^ worden met een Zegel van iès Ituyvers-, £& voorts fal worden verbleven byhet L«Sf .Cac van de oude Ordonnantie van den zjjuly i7-, Arf 2i, Gelijck de Minuten van alle ObliKatien :.. 22 Art. van de voornoemde Ordonnantie vel? naer proportie van het Capkael moeten wS bezegelt; Is goedtgevQndcn ende verilaen Z2 Originele Obligatien of Copien vandefelve\ü daer van werden ghemaeckt en uytgegeven, fulU

beilagen moeten worden met een Zegel van ν ftuy vers; behoudelijck d at op de Copien fal w

ter or-

den geftelt, dat het Zegel na proportie van het d pitael volgens het voornoemde 2 2 Art. van deur- donnantie op de Minuten behoorlijck is gbenVeii en betael t. Dat voorts alle Contracten en Nota- riale of andere Inftrumenten, gene uytgcfondcrt, (ten ware in volgende Articulen vande Ordonnan- tie daer over nader wierde gedifponeert) contine- rende een ibmme boven de 100 tot:00 guldens, voorraen fullen moeten bezegelt worden naer pro- portie als in het voornoemde 22 Articul brecder is ge-exprefleert. Art. 24. Dat alle Minuten vanHuyr-cedullen, vermeit in het 2.4 Art. van de voornoemde Ordonnantie, dien conform fullen moeten worden bezegelt, al* Jeene met die veranderinge, dat de gene die bene- den vijftigh guldens belopen, bezegelt fullen wor- den met een Zegel van vier ftuy vers, en voorts als in't voornoemde 24 Art. naerder ghefpecificeatt op pcenc van 2 f guldens : Ende fullen voorts alle de Zegels van Huyren ende Pachten van Huyfcn, Landen en andere Goederen, werden geregufeerr naer advenant de voornoemde Huyren en Pachten in vry geit komen te beloopen; en foo wanneer de Huyren ende Pachten op de oudeHuyr-ccdullen werden gecontinueert, datdefelve t'elckerconn· nuatie met het Zegel naervolgens dcOrdonnann* fullen moeten beilagen worden, Art. 16.                    . Isgoedtgevonden dat van alle Rce«en » het 26 Art vermeit, het Zegel dien conform Η I moeten worden betaelt, endatnaeradrenant denfuyverenontfangh, de rcftantenbyverhaci. uytgeven gebracht wordende, afgetroefcen. Sal mede prscifelijck moeten werden*? ^ Kleyn Zegel van alle Inventariflèn , Λ«ε %) Boedel-fcheydingc en andere, vervat» ^ Art. van de voornoemde Ordonnantiei»^, alle Weeskamers binnen defe Provincie g —

Niet excederende 30 guld. Van 30 tot 200 guld. Van loo tot 600 guld. Van600 tot 1200 guld. Van 1200 tot 2400 guld. Van 1400 tot 4800 guld.

4 ftuy 6 ftuy. 8 ftuy. 24ftuy go ftuy. 3 6 ftuy.

Van 4800 tot 10000 guld, en daer boven 48 ftuy. Ende dit alles op de boeten en poenen in het voor- noemde feite Articul van de Ordonnantie breeder vermeit. iArt, τι, Sullen alle Commiiïien van OfKcien, Ampten, Bedieningen en Beroepen, vervat in't elfde Art. van de voornoemde Ordonnantie, beilagen moe- ten worden met de Zegels aldaer vermeit; op poene datniemandtinfyne Bedieninghe fal mogen feiïïe nemen of geadmitteert worden, voor ende aleer 't Recht van 't Kleyn Zegel fal wefen voldaen ende betaelt. En fullen de Predikanten voor haer eerfte Beroepingc binnen defe Provincie, gehouden zijn op hare Acle van de Claiïlste laten flaen een Zegel van 24 guldens, te betalen aen den Pachter in het Quartier daer de Beroepingc geichietj en fal noch gelijck Zegel moeten werden betaelt, ibo wanneer een Praedicant van een Dorp tot eenStadtovergaer, maer niet foo wanneer hy vand'eeneStadt tot de andere, ofvan'teeneDorp tot het andere beroe- pen wordt. Art.17 > iSmip. Inigelijcks fullen met een Zegel van vier ftuy vers werden beilagen, alle Copien van de Memorien, Specificatien ende Inventariflen tot Huwelijckiche Voorwaerden relatijf weiende ï en fullen voorts de Copien van de Huwelijckiche Voorwaerden, foo menighmaeldie uytgegeven worden, moeten be- talen een Zegel van twaelf ftuy vers : Gelijck oock by deièn werdt verilaen > dat alle Huwclijcks-

-ocr page 1214-

Gemene Middelen van Zcelandt, Kleyn Zegel             1177 ,aerte reguleren; dat voorts alIeVerly- [ meteen Zegel conform het 32 Art. van de vooraf

?ffvanTranfporten ende Opdrachten van vafte Goederen', monterende van 30 toe 200 guldens, Jjjkn moeten beflagen worden met een Zegel

Ordonnantie. Art. 36".                               , i Is goedtgevanden dat alle Bearripten fuÜen wor- den onder Ëedt gebracht, en fpecialijck mede de Secretariiïên ten platten Lande, midtfgaders alle Nocariflèn en Procureurs. Reièrverefidc eyndeÜngh de Meeren Staten van Zeelandt aen haer de naerder interpretatie, amplia-

6üu. 8ftu. 24itU, 3011U. jóftu. 48ftu.

Van                 ""T,                           ___ Van 200 tof tfoo gold.           —- Van<i00ioti2ooguI(f. Vani200tot2400guId·                       *""" Van 2400 tot+SooguId.                    — Van48oo tot 10000 guld. en daer boven

tie, vermeerderinge of verminderinge van de Or- donnantie van deièn Impoit op 't kleyn Zegel ende defè Ampliatie, lbo, en ghelijck haer Edele Mog. tot meerder beneficie van 't voornoemde Middel iouden mogen oordelen en vinden te behooren. Ende op dat niemandt hier van eenïghe ignoran- tie en ioüde mogen pretenderen, iöo ordonneren Wy dat deièn fal worden gepubliceert ende gearB- geert alomrne daer fulcks gewoon is tegeichieden, Aldus gedaen endegearrefteert terVergaderinge van de Edele Mog. Heeren Staten van Zee- landt, in 't HofF aldaer tot Middelburgh den 6 September ió8o. Ter Ordonnantie van de hoogh-geftieite Heeren Staten. Juflus de Huyberti.

Art. 28. Dat voorfaen alle Declaratien , Specificatien , Aften van belleek, ende aenneminge vaneenighe Wercfcen, verdient Salaris van Advocaten, Nota- riflên, Procureurs, Solliciteurs, Deurwaerders, eedaneVifiten, Curen, Medicamenten of Mee- lier-loon, ghelevert wordende aen de refpe£tive Debiteuren, en voorts van alderhande Koopman- fchappen en Winckel-waren, geleverc wordende ucn de Ooft en Weil-Indifche Compagnien, ende anders geen, alle monterende tot hondert guldens en daer boven, extraj udicielijck aen de voornoem- de Compagnien en Debiteuren wordende gelevert, Men moeten worden beilagen met een Zegel van vieriluyvers, als in het 2 8 Articul van de voorn: Ordonnantie. Art. 32. Gelijck mede geen Steden noch andere Corpora cnfullen vermogen te betalen ecnighe Lijf-renten , tenzy de Atteitaticn de Yita alvooren beilagen zijn

4. ï. Placaet van belaft inge op eenige Waren en Koopmanjchappen, die door het Zype, het Slaeck, of door eenige andere Tajfagies van die kant, in de Trovincie van Zeelandtfiillen werden gebracht: Ingangh nemende met den eerfien Mey 16 8o*

^ E Staten van den Lande ende GraefteJijck- heyt van Zeelandt. Allen den genen die deièn fullen fien ofhooren lefen, Saluyt. 'Doen te weten: Dat Onfè Nabuyren haer van tijdt tot rijdt, endagclijcks meeren meer we- icn te prevaleren, en te bedienen van hare goede gelegentheyt, Situatie, Revieren en Pafiages, die door en over haren Bodem naer andere Provinciën «open met de inkomende en door-paflèrende Wa- renen Koopmanfchappen te befwaren, aen d'eene j^oejotgroot voordeel van hare Finantien, ende stonderezydc in faveur van veelderhande Ma- Wurcn, om die te meer aen te queecken, ende ^Manufacturen van hare Nabuyren t'eenemael ««*n vervallen : En overmidts het Ons niet min- ^incumbeert tot onderfteuninghe van Onfe Fi- Ekenhe.C weder-°phalen van de vervallen •'««„ren binnen Onfe Provincie te forgen, J£ric* met langer de beqüame Situatie, Rëvie- Cl 1JCbaf0nsen0nfe Ingezetenen meer SOO ie τ η " 'th Wd voorhec^n isgefchiet: ftljftcn Pn ï * L ,C Wy by defen ordonneren, ge- "o£del§heblCde"' ^tbyprovifievan alle de *5fc fel ^^^"^happen, diedoor fcht L™ m,defePr°vincie fullen worden *** te ;0£°m Ïer tC verb'y ven Md™ ver-

Namentlijck van yeder Oxhooft Franiè Wijn                  —                     —— 6 güL Van yeder Aem Rhijnfche Wijn ---- 3 guh Van yeder Stuck Brandewijn         —— 8 guL Van yeder Pype Spaeniche Wijn ■—- 8 gul Van yeder Oxhooft Azijn           ~ - 3 guL Van yeder Tonne Bier, 'tzy goedt of kleyn Bier           —                     ----- 4 gul* Van yeder Tonne ghezoute Viich ende Haringh ^ _-.1g.10 ft. Van yeder Tonne Zeep------ 5" gul- Van yeder pondt Spaenfche Zeep — 1 halve ft. Het minder en meerdere vande vooriz Fu- ftage en Waren na advenant. Van yeder Laft Tarwe en Kool-zaeü 1 g. 10 ih Van yeder Laft Rogge, Gerit, Haver en ander Gewas           —                    —■ i^ftu* Van yeder hondert wit gerafineert Zout 2 f guh Van yeder Aem Raep-Oly, en Lijnzaet* Oly                       —                    ---- 8 gul. VanjsederQuarteelTraen ·          — 4guL Van yeder Hoet om te dragen, een ièfte- parc van de waerdye. II Alles met dien verftande, dat de vooriz reipe* cHveTauxcn en Belaftingen foo wel fullen worden ge-exigeert en ontfangen van de Waren en Koop- manfehappen hier vooren gefpecificeert, die met 7 D                   Zeeulè

-ocr page 1215-

Placaten en Ordonnantien. 8. Boeck*

ï 178

met fpecificatie van alle hare Ladinge e ι deswegen by haer is betaelt, omopdeexif00^ dien daer mede allefints vryen vrancb in geadmitteert, oock toegelaten elders\J,%<itn vervolgen ·, Eniri ghevalle yemandtinoWfere mochte blyven de exhibitie van 't voorlzft ?e Certificatie te doen, fal deswegen *éri2!!? haeltendegeobligeert denvoor&Taux mtÉ drie-mael te betalen.                            Uit(^ VIII. Het heffen enontfangen van de voorfz Taux en Laften fal fijn begin en ingangh nemen met Ζ eerften Mey i68©naeftkomcn<ic, endeechtetz.m onvermmdert de Laften van de Cortvbyen, Licei ten en andere Impofitien van die natuyre, en tender eenige preejudme, afflagh of kortinge van dien, oi van eenige andere Laften die Wy by forme van Confumptie of anderfint in Ons Gebiedt komen te heffen, die Wy verftaen allefints te blyven in haer geheel. I X. In cas over de executie van dit jegenwoordigh Placaet eenige difpuyten, oppofmen of qucfticn viele, fal de klagende parthye fich mogen addrefle- ren aen de Heeren Gecommitteerde Raden, dsc by defen worden geauthorifeert, omparthyen ge- hoor t, de felve difpuyten, oppofiticnofqueftien de plano af te doen ·, Welcke Heeren oock wyders genouden iiillen zijn te forgen, dat den inhoudt van dit Placaet, enyeder Articul van dien, vol- komen ende fonder eenige conniventie werde ghc· executeert ·, daer toe gebruyekende alle (iilcke mid- delen , als van de meefte operatie en nadruck lul- len konnen zij η, om in defen de goede meyningc en intentie van de Heeren Staten vanZeclandc te bereyeken en te voldoen. En op dat niemandt hier van eenige ignorantie en foude mogen of konnen pretenderen, foo 61 defen alomme werden ghepubliceert en gcaffgn ter plaetfe daer men gewoon is publicatie en am&e j te doen.

iZeeuiche als met andere Schepen , Schuyten of Vaertuygen in defe Provincie fullen worden ghe- bracht, 't zy om daer te verbly ven of om elders ver- voert te worden. III. En op dat de executie van 't gene voorfz is γ wel 'en exa&elijck mach ghefchieden, foo werden by defen alle Schippers, Invoerders ende Inbrengers van de voorfz Waren ende Koopmanfehappen wel cxpreflèlijck gelaft, (fchoon eenige van die Beurt- luyden van eenighe Steden of Plaetfen fouden mo- menwefen) aen het Huys by de Zype, ofwelaen de Stadt Tholen, of aen de eerfte Stade of Plaetiè daer defelve binnen defe Provincie fullen aenko- men, of eerft voorby varen» alle de ièlve Waren en Koopmanfehappen aen te geven, en haer La- dingebehoorlijck te doceren, en vervolgens daer van te betalen de Laften en Tauxen hier vooren vermeit. IV. En by aldien de Opfienders die Wy daer toe fullen qualifkeren, eenige fufpicie fouden mogen hebben, dat'er yets van de Ladinge, 'c zy in qua- Hteyt ofquanticeyt, foude worden verfwegen of achter gehouden, fullen het geheele Schip,b>chuyt ofVaertuygh, daer op hetbedencken van fraude vallen mochte, over-alnaeuw en exact vifiteren, en voorts door en onderfoecken. V. En 't gene vervolgen s by het voorfz onderfoeck bevonden fal worden verfwegen of achtergehouden te zijn, fal worden aengeflagen en t'Onien profke gehouden voor verbeurt. VI. In cas het quame te gebeuren dat eenigh Schipper de ftoutigheyt ibude hebben, by occafie van de nacht, goede Windt of anderfints tergheordon·» neerder plaets niet aen te leggen, maer het door te laten ftaen, mllen vervallen in een boete van duy- fent guldens, daer toe foodanigen Schipper met fijn onderhebbende Schip, Schuyt of ander Vaer- tuygh paratelijck fal worden ge-executeert in alle Steden, Havens, Bayen, Rivieren en Reeden, daer defelve binnen defe Provincie fullen konnen worden geattrappeert. VII. Alle Schippers ende Invoerders van de voorfz Waren en Koopmanfehappen, fullen ter plaetfe daer die eerft fullen aenleggen ende de voorfz Taux en Laften volgens dit Placaet hebben voldaen ende betaelt, een behoorlijck Bewijs en Certificatie ne- men van Oniè Geauthorifeerde of hare Commifen,

rere:

Aldus gedaenende gearreftcert ter\ d?ringe van de Edele Mog. Heen Staten van Zcelandt, in't Hott' Middelburgh den π April i6bo. Ter Ordonnantie van de hoogh-gemdtc Heeren Staten. Geteeckent, Jufiusktty**'

m

q.z. Placaet en naerder Ordonnantie tegens de excefen, gtyH Jacht* Fïflcherye, en Vogelerye, &c. In date den izluny.

|E Staten van den Lande ende Graeffelijck- hey t van Zeelandt. Allen den genen die defen fullen fien of hooren lefen f Saluy t. Ί)oen te weten; Dat Ons veel ende ver- fcheyde klachten werden aenghebracht, over het violeren van de Jacht, Viflcherye en Vogelerye, door de gene die daer toe geenfints en zijn gequali- ficeert, als mede over de exceffen die daer in door eenige die Wy tot de Jachthebben ghequalificeert,

ten platten Lande foo veeljonden,            ^ den, en dat by nae een yeder fidwg ^p* o „ö„„ ι___k, L· \m>oen. en in tv eiUt nds*

Roers langhs de Wegen, en in ι * ^ waer door gefchapen is, dat al het H*^ ^ Pcrdnjs, en ander loopend enücvi ^ ^ t'eenemael ftaet gberuineertj c

Watergangen en 'Sluys-vlieterjj j ^ & ander Vifch ontbloot te worden , * ^

-ocr page 1216-

Raeckende de Jacht ende V nnmoraen die het recht en eygendom van de ------1,--------''-wclckemeeft

lijp te krencken, of het Veldt daer mede roskammen ·, op de verbeurte van de voorlz Steeck-garens endei andere verboden Inftrumenten, en daer en boven op de boete van 30 guldens voor d'eerlte reyiè, voor de tweede reyiè dubbel, en voor de derde reyiè op pcenevan uyt het Ambacht, daer defè tranigreflie lal zijn gebeurt, te worden gelet, of wel verboden daer meer in te komen, V. Alle die bevonden lullen worden eenige Strickeftt of andere Inftrumenten te lètten,of gefet te hebben* om eenigh Haes, Conijn, Perdrijs ofeenigh ander loopend of vliegend Wildt te vangen of te krenc- ken , fal voor de eerfte reyiè verbeuren een fomme van 2 f guldens, voor de tweede reyfe dubbelt, en het Ambacht worden ontlèght, en voor dederde- mael op gelijcke boete, en daer en boven corporele 1 punitie ·, en lbo bevonden wordt dat den Eygenaec of Pachter van eenigh Landt, daer fulcks lal wor- den gepleeght, daer aen lèlfs Ichuldigh of handf- dadighis, of het lelve van andere wetende* niet aen en brenght, lal met een dubbele boete en ftrafre, in defen vermeit, werden gecorrigeert > en lal aen den genen die eenigh Overtreder van dit Articul lal weten te achterhalen, en die aen denHooft-Ofti-: cier, Ambachts-Heer óf Schout aenbrengen, de

£Seryëdacr inne toekomt; ai ;y ι.. £L#to door dien Onfe voorgaende

v'croori

a€Cdietegensalle devoorfz violatien ende ^Shenoeghfaem hebben voorfien, niet be- w rliick en werden gc-exccuteerc, foo door de u oft Officieren als de Schouten of de Gecommit- «devande Ambachts-Heeren, die volgens voor- iVrndePlacaten enconftitutien daer van by pra;- S de calange hebben : SOO IST, Dat Wy daer in nader willende voorfien, goedgevon- den hebben te ordonneren enftacueren, ghehjck Wy ordonneren en ftatueren by defen. ;                          I V Etfteliick, dat alle de Officieren tot de kenhiiTe tüöpcalange van de Jacht, Viilcherye en Voge- ]crye gequalificeert, de voorgaende Placaten, die φ« by defen houden voor vernieuwt, midtfga- ders delen jegenwoordigen Placare, vigourcufelijck lullen hebben te executeren, of dat iy by gebreecke van dien, daer over felfsfoodanigh door de Heeren Onfe Gecommitteerde Raden lullen worden ghe- corrigecrt, als de fel ve fullen oordelen dat foodani- ec^hebrceckigc Officieren lullen komen te mirite-

fevD ren.

I I.

DeHooft-Ofnciers, die tot de Jacht, yeder in lijn Diftiiit, en riiet vorder, zijn gequalificeert, ful- Icndoor hare Dienders of Stadhouders, aldaer niet mogen jagen , maer alleen in eygen perfoon , of door hare Brood knechten, lbo en gel ij ckaen an- dere , die Wy door haer Bedieninge die Jacht heb- ben vergunt, is toegelaten, volgens het derde Art. van Ons Placaet van den 20 November 1660. Ge- lijck oock de voornoemde Hooft-Officiers, en alle die tot de Jacht door hare Bedieninge zijn toegela- ten, geneJacht-hondcn ten platten Lande buyten dePlactfen van hare rcfidentie fullcn mogen hou- den, ten ware fy elders Ambachts-Heeren zijn, en hare eygen Huyfen van plaifance ten platten Lande hebben. III GeenvandeOpgezetenen en Onderzaten ten platten Lande, fal eenige Baftaert-winden, Spil- loenen, Water-honden, of andere loorte van Hon- den, die het Wild fchadelijck konnenzijn, okh gen houden , veel min daer-mede in 't Veldgaen . op de verbeurte van de Honden, ende de boete van thien guldens., Ende foo wie evenwel fooda- "iigen Hond tot een Huys-wachter mocht van noo- ocn hebben, die fal den felvcn de Steert,en aen een vandc voorlte Pooten het cerfte Lid moeten a&ou- *cn> of op een ander wyiê t'eenemael verminckt rnaecken : En wie contrarie defe Articulen eenige Honden foude mogen houden, en door den Hooft- JJncicr, Ambachrs-Hcer, of Schout, yeder in fijn WHtriöcn Ambacht, geinfitiueert zijnde die wcgh fcdoen, ende'tfclve binnen twee-rnacl »4 uyren n»ct fal hebben achtervolght, fal niet alleen de boe- «* van thien guldens verbeuren, maer oock feoda- le Honden worden opgehacli, ofwel fcytclijck do°dtgefchoten. I V, Nicmandt en fal, fchoon wegens fync Bcdie- wngc door Ons tot de Jacht ghcqualificecrt, met eenSirïï5 ofanderc verboden Inftrumenten ^gh Wild mogen vangen, of anderfints trachten

helft van dele boete promptelijck worden betaelC: VI. Die eenigh Wildt uyt een Ambacht fal vervoe- ren , of elders na toe dragen, 't %t te Water of rei Lande, ibnder te konnen aen wyicn, dat hem het" fel ve is gegeven door eenigh Α mbachrs-Heer of fijn Geauthoriieerde, of door Perfooixn, tot de Jacht wegens hare Bedieninge ghequalificeert , die fal t'elckens worden ghemulcleert met thien guldens, boven de verbeurte van foodanigh Wildt, en lal oock na gelegentheyt van faecken het Ambacht of het Veer ontlèght worden. VII. Niemandt en fal vermogen met een Roer langhs de Wegen, veel min in 't Veld of Boomgaerden of Boiïchen te gaen, dan die daer toe behoorlijck is gequalificeert} op de verbeurte niet alleen van het Roer, maer oock op de boete in het vierde Art. van defen Placate, en fevende Articul van het Pla- caet van den J are 1660 vermeit. VUL· Soo wanneer de Heeren Onfe Gecommitteerde Raden ineenigheHeerlijckheyd, Ons toebehoo- rendc, totaenquekinge van het Wilt, de Jacht voor een geheel of gedeelte van een laylöen fullen willen opfehorten, of dat eenigh Ambachts-Heer in fijn Ambacht , of te farnen met andere aenpalende Ambachrs-Heeren in haer Ambachten 'tfelve oock fouden goedvinden te doen, foo lullen alle andere die tot de Jacht door haer bedieninge by Ons zijn gequalificeert, haer oock voor die tijdt van hec ja- gen moeten abflineren ; en fullen oock de Hoofc- Officieren, de Heeren Onfe Gecommitteerde Ra- den daer in moeten gehoorfamen, en oock de Ara- bachrs-Heeren, des verfoehtzijnde, daer in door haer felven, of hare Subftituy ten de handt bieden, ten cyndefulcken verbodt en opfehortinge van de Jacht behoorlijck mach worden nagekomen, daer van een yeder, in gheval van lbodanigen oplchor- tinge en verbodt > door Biljetten lal moeten wor-

den ghewaerfchouwt j alles op de poene en boeten 7D 2                       tegens

-ocr page 1217-

Placaten en Ordonnantien. 8 Boeck.

ιι8ο

Netten, Scharen, FuyckenenaUcaud. menten en inventien,daer mede Vifehk ^n,> nis en toelatmge vande Ey genaers ofhjjp"^0*

tegens de violatie en exceflèn van de Jacht ghefta- tueert. IX. En om de Ambachts-Heeren te animeren tot den aenqueeck van Faifanten, die voormaels in defe Provincie in abondantie plegen ghevonden te wor- den , en nu nergens door de ingtiebroocke licentie en moetwil, in 't Wilde te vinden zijn, ibo ordon- neren Wy by defen, fo wanneer eenigh Ambachts- Heerinfijn Ambacht, ofeenigecontermirierende Ambachts-tleeren met: malkanderen in haer Am- bachten willen refolveren Faifanten in haer Heer- lijekheden aen te queecken» dat nicmandt de fel ve fal mogen vangen of fchieten, felfs niet die, buy- ten de Heeren Onfe Gecommitteerde Raden, an- dcrfints tot de Jacht, wegens hare Bedieninge, door Ons zijn ghequalificeert. En fullen de ghe- melce Ambachts-Heeren yeder in fijn Ambacht, of wel te famen foodanigen vorderen ordre mogen ftellen, als de lèlve tot prseièrvatie en bewaringhe van'tvoorlz Wildt fullenoordeelen vanden mee- ften dienft en nadruck te weien, daer toe de lèlve, midtlgaders hare Schouten en Gerechten, by defcn fpecialijck, foo veel des noodt zy, worden ghe- authoriièert, en de Hooft-Officieren gelaft;, des verfocht zijnde, haer in allen defen de behulpfame en ftercke handt te bieden: X. Enovermidts het vangen van Vifch in 'sHeeren Watergangen, Weelen, Sluys-vlieten en andere Wateren en Poelen, daer mede gemeen leggende, den Ambachts-Heeren toebehooïende, als mede in de gegraven Vy vers en andere afgedamdeWate- ren, particuliere Inghezetenen toebehoorende, wederom feer doorbreeckt ·, foo ordonneren Wy by deièn, dat het thiende Articul van Ons voor- ghemeltePlacaet van den twintighften November 1660 daer tegensftri&elijck fal worden ge-execu- teert, oock de faftogheweert engebroocken alle

werd gevangen of bekhadight.

G<%kty'

"1*1$

verbieden, datniemandt, geen ouaiit * ** jacht, VilTclierye en VogeleryelC^^

yen Huyfe of onder ficli lal mogen hebbenlS

Inftrumenten bequaem tot de Jacht, Viffv

ie m

en Vogeleryc, op de boete als vooren.en verbÏÏ

van ioodamge Inltrumenten, die vervol^ de Hoofc-Ofllcieren, Ambachts-H^li* Schouten uy tde Huyfen van foodanigc ('uilen wf den gehaelt.                                              wor" X I. Endeop dat niemandt van defe On/en Placatc en allede Articulen vandefelve eenige mmmd en kome te pretenderen ·, foo ordonneren \W dat de felve alomme na gewoonte fullen worden gepu- bliceert, oock aldaer en allefmts ten platten Lande in yeder Ambacht geaffigeert : Gelijck Wy mede alle Hooft-Ofticieren, midfgaders de Schouten of Gecommitteerde van de Ambachts-Heeren by de- fen gelaften , in de executie van defen Placate niet te conniveren of traegh te zijn ·, op pcene als in het eerfteArt.ge-expreflèertftaet : Bevelende infghe- lijcks alle de gene die hier over de judicature com- peteert, prompte Juftitie te willen adminiftreren, en haer in judicando naer den inhoudc van delen Placate te reguleren. Aldus gedaen endegearrefteertterVergaderinge van de Edele Mog. Heeren Staten vanZee- landt, in 'tHoff tot Middelburgh, den α Juny 1675-. Ter Ordonnantie van de hoogh-gemdre Heeren Staten. JufimdtHüjbttt,

^f-tSk

HET

-ocr page 1218-

			λ,: ' '■■                                                                                                 ϊ ΤΡ 5? f. :flET NEGENDE BOECK, , Bchelfende de gemene Middelen, Verpondingen, Thiem den? Öffci ge-emaneert fzedertden Jare 1664.
		/τ Π domfantien van de Gemeene Middelen over Brabant en Vlaenderen, ftaen Groot Placaet-Boeck; WVol. van Pag- * 12 f toe 2 241» en Pag. 2 2 ?8 tot 2264, ende 2 Vol. Pag. 2 8^8,25)54 en 3057. Wynea Ordonnantien op de Wynen. Sie Groot Placaet-Boeck 1 Vol. pag. 2140, 2 Vol. pag. 2 309 en 30 5^ • itrt in den Jare lóji verandert als in de naervolgende Articulen is tefien , zijnde voyrts conform. VII.                                   m Welcke Biljetten inhouden fullen de qualiteyt ende quantiteyt van de Wijn, ciie de gene die 't Biljet hack, gehouden fal wefen te verklaren, ende des verfocht zijnde, by fynen Ecdt 't felve te itereken, ende dat den Wijn-werckers overleveren ten langhften binnen den tijd van twee-mael 24 uyren, om by Uluyden den Collefteur of Pachter gereftitueert te worden, met verklaringhe of'tfelve iluck Wijns wnform geweeft is den Biljette, om 't felve op fijn Regifter te mogen aenteyekenen. Ende op dat dit Micuite beter foude werden geobferveert, falden Ψ achter niet gehouden wefen eenighe Biljetten te laten ïokenaendefPtjn-koperS) ofaenyemandt van hare Familie, of van har ent wegen komende-, maer fullen kvoorfz Biljeiten moeten gehaelt werden by degene die de fVtjn inflaenfal, ofate vanfyne Familie daer Mtsgclafl.                                                                                                                                ■                                                           , -.-*■■ jL I. Den Pachter fal gehouden weien in 'taenkomen van fynen pacht op te ièhryven ende aert te teyekenen alle de Wynen die fullen bevonden worden, foo wel by eenigc Koopluyden hen met Wynen generende, ais Facleurs, ende den genen die voor Groffiers ghereeckent fullen worden, foo wel uy t defe Landen als Uytheemfche. Ende fullen de voorfz Koopluyden, Fa&eurs en Grolfiers gehouden wefen te refpon- dcren voor den Import van de Wynen, -by de Pachters refpeftivelijck aengeteyekent wefende, naer de quantiteyt die ten uytgangh vande Pacht fal bevonden worden min dan by Biljetten of affchry vinge van den Pachter blijeken fal daer van uy tgedaen te zijn, midts daer af treckende ter Maendt voor lackage op dek Voeder of Vat, houdende iès Amen O verlandts, fes ftoop Dordrechts, ende van minder of meer- der Vaten naer ad venant. Ende fal den Pachter gheduyrende fyne pacht mogen gaen peylcn tot allen Groiliers en Kooplvyden, hen met Wynen in 't gros generende, tot drie-malen in de fes Maendcn ge- duyrendc fynen pacht, daer inne niet gereeckent den peyl of vifitatie op 't ingaen noch uy tgaen van fyne voorfz pacht ·, ende indien yemandt de voorfz vifitatie of peyjinge weygerde, fal verbeuren t'elcken rey ie : f guldens·, boven de verbeurniflè van de Wynen. Ende lal den Pachter of fynen Gecommitteerde, t'allen tyden als 't hem gelieft, vermogen de Wynen die uytgeicheept worden, veribecken of proeven, otdiefulcks zijn als hem aengegeven, ende in de Biljetten, by hem daer van gegeven, vervat is; op de verbeurte indien contrarie t'aengeven bevonden wort, van Iqo veel Wijns als't Vat is compradiende- rende, ende boven dien op yegelijck Vat, 't zy groot of kleyn, 20 ponden van veertigh grooten. Om vtlcke peyl corre6l op te kormen halen, terplaetfe daer geen gefworen IVijn-roeyer oflVijn-fchroeyer en is, fullen de IVtjn-kopers in hare Kelders of Tackhu)'fen ghesngrote Vaten, meer als eenOxhooft houdende, mogn hebben, ten zy de felve zijngeijekt ofgebrandt, hoe veel Tot ten of Stopen de Vaten fiy'n inhoudende, of de Boete van drieguldens des daeghs, fo langefy de ongeteyc kende Vaten, na interdiffie van den Tach~ fff» in hare Kelders ofTackhuyfen zijn houdende. va                                                   XIII tnde omme voortaen de Groffiers of Slyters te mogen onderièheyden, fullen alle de gene die met de wofliers begeren gehouden ende gereeckent te worden, gehouden wefen te verklaren aen de Magiftraec vwdeStedendaerfywoonachtighzijn, of haren handel doen, dat fyluyden geen Wynen fullen ver- dien of uytfecten, dan in't gros, ende ten minften by Vaetjens van acht Totten Bredafche Maet: r ^5e^at de felve eenige Wynen, geloot weiènde, leggen hebben in eenige Kelders, die geen peyl se λ °^u^enmflaen> 'c zy °P hacr naem, of yemandt anders namen, fonder dat fyluyden eeni- ftWindere Vaetjens, Kannen of Potten in haerluyder Kelders iullen mogen hebben, of yemandea „ m^de gerieven. op poene van thien ponden van xL grooten 't pondt, ende verbeurte van deWy- ïidaer ° wanneer ^en Pachter, geaffifteert na behooren, komende in de Groffiers Huy fingen , ende ty|· rn^enc*e diverfche Perfoonen met den anderen fitten drincken, endedeKanne ofPintemet Groffi ^ kcbben(*e> ende het felve by den Groffier of andere Peribonen ontkent wordende; der» ^lcnh'VOOrant-WOOrdl:^even^ei ^ fchenck mijn Vrienden een dronck of Kanne Wijn, ( maer en k Vare161 lnJC n^er worden gereeckent de Koopluyden die haer Wynen uyt der Zee on tfangende, met Perfoo Π ^ruytflaen> ofoock de Groffiers die haer Wijn als Tappers verantwoorden) dat de felve oen gehouden Men wefen by Eede te verklaren voor Schout en Schepenen, of fyluyden de Wijn die

-ocr page 1219-

Placaten en Ordonnantien <?, Boeck.

ð8$

che fy aldaer driflcken» of hebben gedroncken, moeten betalen of niet, ende hoe fyluw

«ndb

betalen.

iöocreij

X V. Den Pachter fal den genen die eenigeWynen komen aengevenj om uyt d'eene Plaets' * of oock buy ten de Provincie, geven een Biljet, inhoudende de quantiteyt ei? öc *«

ver de

midts dat het nieten zy <

en Wim-kotervan /Tv» raJJMUi

Wijn-koper·íáçfijn fij2W*&

aen depend erende, maer den Voer of Buy te-manfelfs, die oock een Briefkenfutten moeten bren $ ^fr Ø acht er der Tlaetfe daerfy de Wijn willen brengen omgheconfumeert te werden} Of fi fy dur· Van^(n hefDiflricl vanden Staetfouden willen vervoeren, of dat de Wijn aldaer falwerdengeconh ^'Çç '/felve aen denVachter daer de Wynenvervoertfullen werden ^ te leveren , ten eynde'trecht ! lC^i poftdaemateontfangen. Endefal den Pachter voor elck Biljet van een Aem Wijn, enda%t w' genieten een ftuy ver, ende daer boven twee ftuy vers, van de Wynen die uytiynen bedrvv ' worden, 't welckden Vervoerder ial worden ghereftitueert by den pachter ,vander Plaetfe1d Ver,Voerc Wynen brenght , by het overleveren van" 't felve Biljet.                                                    aer "ï <fc XI X. Ende omme te voorkomen alle fraude en bedrogh, iöo word op den Èedt bevolen ende &) n· den genen die Neeringe van Wynen begeren te doen, 'tzy Groiïïers, Tavernicrs, Herbergier f Ô pers j ende allen anderen, hoedanigh die wefen mogen, dat fy in alles» foo veel hen aengact fiiil ^ derhouden , ende by den haren doen onderhouden defe Ordonnantie, fonder met opfetten'wille^r quader trouwe yets te doen om des gemene Landts gerechtigheyt te frauderen , dire&elijckof ind'wf' hjck ·, Ende werdt dienvolgende verklaert, dat de Wijn-kopers en andere, haer met Wynen mier Ô futten gehouden we/en, op 't verfoeck van den Ñ achterfolemnelijck Eedt te doen , dat â filvey ofoockd^' hare Vrouwen, Kinderen, Knechten, Meyfens, of ander e, wie het foude mogen wefen, niet en f'M

plegen % of laten plegen eenigefiuyekeryen, daertoe helpen, of'raedt geven > direttelijckofindtreEkliia· poene van 2 sponden van xl.groten te verbeuren, t'elcke reyfealsfy contrarie bevonden fullen werden 'the- daen te hebben, bo ven de boete van de Generale Ordonnantie.

■ · «'■ :■ Bieren. —-, ■ 2. Ordonnantie op de Bieren. Sie Groot Placaet-Boeck 1 Vol. pag. 21^4, 2168 en 2ï(jS.

Ampliatie van Articulen, om dagelijckfe fraude te voor*hmn> nouiè te voegen tot d'Ordonnantie op 's Landts Bieren over Brabandt> Vlaenderen ,enè generalijck over 't rejfort van de Generaliteyt, In date den eerfien Áøöß 16jo. fel ver Brouwers ende Brouwfters beilotene plaetfe, falmoghen doen openen ende vifiteren, meteen Deurwaerder of ge-eedt Perfoon» ende vindende meer dan de aenteyekeninge, of 't voorfebilJict ;s inhoudende, fullen boven de verbeurte van 't Bier, vervallen in de boeten als voren. III. Sullen oock in de pcenc'als vooren vervalende gene, die fullen weygeren t'opencn» ghclijckhicr boven } als mede foo wanneer bevonden»! werden in het tellen ende opteyekenen van de Bieren1, me- derhandt eenige verftompeltof vermift te wetaJjtot wekken cyndeden voorfz Pachter ende dciyncn, mede t'allen tyden fullen mogen gacn ten huyieran de Brouwers ende Brouwfters, endefygelw^ zijn haer alle, ende ygehjeken de Bieren aen re») ièn daer die fouden mogen leggen. Item, fo fullen de Brouwers en Ba»*»S gehouden zijn,' den tij t van drie uyren nacr > Geyl-bxerenÜtermaUanderenaftetonnc^er

?·

Mouts iy fullenvan fullen brougebrouwen zijnTonnen, of Gevan den Pachtervaet zijnde, fulop den ruggevmoeten teyekenièlve twee uyrenden eerften Arteerften Maert 1

met de felve Bieren geene oude Bieren ^ æ vullen of ververfchen, voor ende al eer;" 4 teytvande gevaette Bieren aen den lam over-gebracht, oppceneals vooren. Ende de BrouwersenBrouwftersen^"^ leek uyt hare Huyfen of Kelders laten íJW 't zy door den Burger of Tapper, ais          ^

op poenen als daer by geftatueert. II. Ende foo wanneer den Pachter eenighe fuipitie föude mogen hebben van meer Biers te zijn gebrou- wen en gevaet, als op het voorfz biljet foude zijn aengeteyekent, dat hy Pachter, ende de fyne t'al- len tyde, het waer oock by nachte ofte by dage, de Brouweryen, Huyfen, Kelders, ende andere der

-ocr page 1220-

Gemene Middelen van de Generaliteyt, Paerden.

I ï'ö-2

Aldus gedaen ende goedtgevonden in den Rade van State ·, In 's Graven-Hage den eerften Angufti lójo. HenrickvanRaesfelt,vt.

.1 bilietvandenPachter, fonder daer van noch- Sl* W betalen, cnde wie ieck mleyt, die fal

!SS3£b»inleggen: Oock fullen deBrou- c^ Β ouwftcrs geen leek in hare Brouweryen, *SS nf Huvfinge mogen laten leggen, als den IfvTn^

Ter Ordonnantie van den Rade van State.' G. van Slingelandtt

ais voren-

/ Vande Paerden. Ordonnantien op deTaerden : Sie Groot Placaet Boeck 1 Deel Pag. 2217. f ze der tin den Jar è verandert als volght. <, Ordonnantie, 'volgende den wekken van wegen de Hoogh Mog. Heeren Staten Getier ael der Vereenighde Nederlanden, binnen de -Steden, Forten en platten Lande van Brabandt en Vlaenderen » onder de gehoorfaemhejt van de Generaliteyt jlaende-, geheven ende geintiet fal worden den generalen ïmfofi op de Taerden{ Ingaende den eerfien Aprilis 1671.

4.

Ende dat de Edel-luyden, Burgers, Huyfluyden» ende alle anderen, Paerd of Paerden hebbende» gehouden iullen zijn hen daer nae te reguleren, op poene van te verbeuren een gulden ter maendt van elck Paerd die fy yerfwygen, of t'onrecht aenghe- bracht fullen hebben, t'appliceren de voorfz poenen ten proffijtevanden Pachter. IV. Ende fo wanneer voor de expiratie van de maent,' de Paerden onder den Bedry ve van een ander Pach- ter gebracht fullen worden, fal den Pachter naerad- venant van den tijdt, ende tot den uyterftcn dagh toe dat de Paerden elders ghebracht werden, het voorfz geit ontfangen : Ende fal den Eygenaerfijrt Paerd of Paerden in een ander Bedry ve verflaende, gehouden wefen binnen den tijdt van vier dagen na dat hy die verdreven fal hebben, 't fel ve aen te ge- ven den Pachter of Collecteur van beyde de plact- ien, op peync dat hy by gebrceeke van dien , aen beyde die Pachters het volle recht van de plaetfe fal gehouden zijn te betalen. Van wekken Impoft niemant vry nochte exempC ial weien, dan Godrs-huyien van de Aelmoefie le- vende, midtfgaders de genen die in het twee-en- twintighfte Arricul van de Generale Ordonnantie zijn ge-expreflèert: Wel-verftaende, dat iy even- wel gehouden fullen weien de aenteyekeninge daer van te laten doen, op de verbeurte van hare vry- domme. Ende oockeen vreemt of reysbacrMan alhier met e*en of meer Paerden komende, omme die te verkopen, fal de felve veerthien dagen in een plaetfe mogen houden, fonder daer van yet te be- talen , maer indien hy de felve boven veerthien da- gen uy thoudt, fal daer van moeten betalen als an- dere : Ende ial den Eygenaer of Huyrman van de Stal, daer dielangher als veerthien dagen ftaen» gehouden zijn 't ièlve den Pachter aen te geven. V I. Den Pachter of Colle&eur ial aen handen van den Commiftarisden behoorlijcken Eedt doen, dat hy, noch niemandt van fynent wegen, niet anders dan de volle gerecht'igheydt van dcfen Impoft iullen ge- nieten , ende dat hy noch niemandt van fynenc wegenmet yemanden en fal compoferen of conni- veren in eeniger manieren, op poene in de Generale Ordon-

I. Lfoo bevonden wert, dat den Impoft van den twaelfften penningh tot noch toe ge- lieven, van den verkoope van de Paerden in de voorfchreve Landen, den goeden Ingezetenen te ièer befwaerlijcken was vallende: Soois, omdaer in te doen eenighe bequame ver- lichtinge, ende midtsden fel ven twaelfften pen- ningh voorts aen fal ceilèren, in plaetfe van dien bewillight cenen veel gevoeghlijcker lm poft op de Paerden, de welcke geheven , verpacht of gecollec- icert fal worden in manieren als volght. II. Den voorfchreven Impoft fal ontfangen worden by den Pachter of Colle&eur, van alle Paerden in denbedryve van fynen Pachte, waerdigh zijnde boven de vijfthien gulden, in defer voegen: Te we- ten, vaneen Veulen ofte Paerdtoudt zijnde twee ]acr,niet·, en van eenPaertgaendeuytzijn tweede jaer, ende tredende in zijn derde jaer, eeneftuyv. terloopende maendt, zijnde den vollen Impoft, by deEygenaers of Meefters t'elcker loopender maent te betalen*, fullendedetauxatie van 'tPaerdrftaen aen den Pachter of fynen Colle&eur, midts den Ey- genaer vermogen fal voor de getauxeerdetwintigh guldens het Paerd aen den Pachter of fynen Col- lcftcur die de taxatie doen fal, te laten, foohem iulcksgoccdunckt. III. tndc op dat de fclve Impoft oprcchtelijck fonder fraude fal moghen worden gecollec'teert en ontfan- |cn ten behoeve als boven, foofalde Pachterter- l'Ont ten inganck zij nder pachte, ende ter plaetfe in lynepachc begrepen, de perfonen, het zy EdeHuy- jen, Burgers, Huyfluyden, of andere, Paerdtof eerden Hebbendes daer onder gefeten, doen waer- «ïouwen, dat fy binnen les dagen na de iniïnuarie, «getal van hare Paerden, die fy in den fel ven ring endar0dïehebben' 'czyindeWeye, op Stalle, ,c 0QJj* binnen vier dagen nae dat fy die uy t eens iu!l erl , ters bed«7ve,binnen de voorfz parochie d," .hebben gebracht, of doen brengen, met uyt- ™7np vanden ouderdom van dien, ende op c taagh die aldaer gebracht fullen zijn,aen tebren- 12 ρ k™ bequame plaetfe binnen den felven f «wucn in der Kercken te doen verkondigen:

-ocr page 1221-

Pkcaten en Ördonnantien, 9 - Boeck.

ii 84

Ordonnantie begrepen, fo wel jegens den Pachter of Collecteur te executeren, als jegens den genen die met hem, of yemandt van iynent wegen com- poiïtieofuytkoópaengaet: Ende den Pachter van deièn Impoft niet woonende ter plaetie daer den Impoft geheven wordt, ende by hem ghepachtis, ialaldaereenColle&eurftellen, ofte drie dagen te vooren den Ingezetenen aldaer by openbare kon- dinge doen waerichouwen van den iïrdagh by hem te houden, ende boven dien 's daeghs voor fijn fit- dagh 't felve by ommeroep doen verkondingen. VII. Soo wie Pachter blijft van defen Impofte > lal ge- houden weien alle maenden te betalen te Comp- toire van den On tfanger daer toe geordonneert ofte ordonneren een gerecht twaelffte-decl van fynen beloofden Pacht, of by gebreecke van dien, ial d'Ontfanger 'c ièlve mogen doen executeren ende innen aen denPachter of fyne

Borgen, naer vermelden endeinhon* nerale Ordonnantie.                      at van de Q, VIII. Ende fal de Pachte vandefen lm, α- dcneerftcnAprilis i . . eerl ngae»op der Sonnen opgangh, ende weder S*!*^

ften Aprilis der Sonnen opgangh.

daer £$$£*.

IX.

OpdcConditienendeVoorwaeid™ r ■ Generale , als in defe particuliere θ!? β* begrepen , is Pachter ghcblcven vanï"3?'10

pofte jaer, ommedeibmmevan

Des t'oirkonden is defen chetevch™ u ,

Gecommitteerden op den

Van den Taback.

Ordonnantie, waer op in het Diflriót van de Generalitejt macht fal werden den Impofi van den Taback -, fzedert den jare 166 8 verpacht,

6.

[En voorfchreven Impoft ial betaelt worden by den Inbrenger als volght. Te weten, van den Chrifioffelfchen Taback, ende die in de Caribiiche Eylan- den gewonnen wordt, van yder Rol wegende vijf- tigh a tfeiligh pandt, drie ftuyvers. Van den Taback die uyt eenighe van de Geüni- eerde Provinciën, of eenige andere Plaetiên.hoe die fouden mogen genaemt wefen, in het Diftrift van de Generalitey t werdc gebracht, van yder Rol we-' gende vijftigh a tièftigh ponden, vijf ftuy vers. Van Braziliiche Taback , yder Rol wegende vijftigh a tfeftigh ponden, twintigh ftuy vers : De kleynder Rollen naer advenant. Van een Vat Virgini bladeren wegende 2 f o a 300 ponden, drie guldens. Van de Verinas of Canafter Taback , ibnder datter onderfcheytfal werden gemaeckt, uyt wat plaetfe of Provincie den voorfchreven Taback in het Diftri£fc van de Generaliteyt lal werden ghe- bracht, van yder Canafter weghende tachtigha tnegentigh ponden, drie gulden; met dien-verftan- de nochtans, dat van de by foor te diewelinCana- iters komt, maer geen Verinisis, half recht fal moeten betael t werden. Maer aliöo daer vele foor ten van Taback komen iia ongewoonelijcke fuftagie of packagie, als in Va- ten , Kiften, Manden, en anders, als oock mede los goet, buy ten eenige fuftagie ende packagie, waer op den Pachter geen pertinent overflagh van ghe- wichte kan maecken ·, foo ial den Eygenaer gehou- den zijn de voorfz Taback te laten wegen in pree- fentie vanden Pachter, of fijn Gecommitteerde, des begerende, ende dat door een gefwooren "We- ger , tot koften van den Pachter. Ende ial voor Impoft van deri ièlvcn Taback moeten betaelt worden als volght: Te weten, van de Virginy-bladen ftrengh of handt-rollen, 't pondt drie penningen. Van Caribiiche Bladen loflè Tabacq of Handt- rollen , 'c pondt drie penningen.

Hetlnlandtfchegewafch hetgeeneindcNabuv- nge Provinciën ende Landen van Europa gewon- nen wort, ende met bladeren inkomt, ial van de ièn Impoft vry zijn, maer gtfponnen of gheperft ingebracht werdende, fal moeten betalen van yder pont eene ftuy ver. Van Braziliiche Taback in Mangetten of los goet, yder pondt een halve ftuy ver. Van het pondt Verinis of Canafter Taback, die buyterii Canafters bevonden werdt, yeder pondt eene ftuy ver. I I. Alle Schippers, Wage of Karre-luyden, en té len niet vermogen eenighen Taback uyt hare Schc- pen,of van hare Wagens of Karren te loiIên,nochte reppen of roeren, noch doen reppen of roeren, of ghedogen dat iulcks by yemandt anders fal werden gedaen, voor ende al eer henluyden vertoont pi zijn een behoorlijck billiet van den Pachter ofte Collefteur, daer bydat blijekt, datden Taback die de Koopluyden, Faftoors, en andere.de wclckc denfclvenTabackfouden willendocnloflcn, oitc mogen aengaen, in de quantiteyt ende quahtcyt behoorlijck aenghebracht is ·, op de verbeurte van twee hondert guldens, boven de boete van tbc- neraelPlacaet. III Ende op dat defen Impoft behoorlijck ende (on- der fraude ioude mogen werden gecollecieert enoc ontfangen, foofullen alle Koopluyden» Factoo s, en andere, wiehyzy, die eenigen Tabacqhm

willen infïaen, den felven Tabacq met vwnjB inteftaen , noch te doeninflaen, voor en» dat den felyen Tabacq in de ^^.JJJgii

den Tabacq op of ingcilagen ial fggj'^S & van verkregen zy een behoorlijck Biljet, ^ minatie waer van daen die is ghekpmed, &ζ wat Schip, Schipper, Wagen of Karrduydcn den felven Tabacq mede-gebracht.ie»»

-ocr page 1222-

Gemene Middelen van de IV. D «Pachterof Colle&eurialgehouden zijn acn α KooDluyden, Faftoors , Wmckeliers , cndc 1 andere die de Gerechtighey t van hun aengege- nTabacq betaelt hebben, te geven een behoor- Sfcljct, dat dm Irnpoft daer van ten vollen is betaelt.                      y - Maer by aldien by de voornoemde Koopluy den, Moors of andere, wie het foude moghen wefen, contrarie 't gene voorfz is, foude mogen wefen ge- iüen, of eenighen Tabacq ofTabacquen fouden hebben op of ingeflagen, ίonder de fel ve eerft en alvooren te hebben aenghegeven met de quantitey t cnqualiteyt van dien, ende fonder daer van ver- kregen te hebben een behoorlijck biljer, daer by Wijdce dat het recht vanden Impoft in de quanti- teytenqualiteyt ten vollen is betaelt, lullen fy- loydei) daer over verbeuren den felven Tabacq, wier mede de fraude in eeniger manieren is ghe- plceghc f en daer en boven een boete van honden en vijftigh ponden te veeirtigh groocen het pondt, boven de boete ende poenen in 't Generael Placaet begrepen. 6                         VI. Alle den Tabacq, van wat fóorte die fouden mogen-zijn, uyt andere Provinciën, of elders van <kn, op de Stroomen en Bodem van het Diftriel van de Generalitcy t gebracht werdende, om ver- handelt te worden, lal datelijck ende perfc&elijck indequantitcyt enqualiteytaengegheven moeten worden aen den pachter of ColledTeur van de plaers binnen welckers Diftridr. die leyt, om den vollen Impoft volgens defc Ordonnantie daer van ontfan- gen te worden. V I I. Den Pachter, Borgen, ende fyne Medelan- ders, midtfgaders den Collefteur van den Impoft, ende des felfs Klercquen, ende anderen, hen met hetocflrenen van den Impoft bemoeyende, fullen aen handen van de CommiiTarhTen onder Eede moetenbclooven, datfyluyden, noch nicmandt van harent wegen, niet anders dan de volle gerech- tigheyt van defen Impoft fullen genieten ende ont- nngen, ende dat fy, ooch yemandt Van harent we- gen, met niemand ;n fullen mogen compoferen of conniveren in eeniger manieren, dire&elijck oi iraircadijck i ende met geen flingeringe in'tuyt- pen van de pacht haer fullcn bemoeyen , of door pander perfoon dies-aengaende yets doen, of öocn doen; Ende indien eenige pachter \ an dcfen

aliteyt,1 Tabacq.            ii% Impoft, of yemandt van ^fynent wegen quame ter compoferen, of in 't uytgaen van de pacht eenighe flingcringe dede» of dede doen, fal daer over ver- beuren op elcke parthye daer van fal wefen gecom- poièert, of minder ontfangen alsdefèÖrdonnantie medebrenght, of waer mede fal zijngheflingert, een boete van vier honderc guldens, als mede ver- klaert worden meyneedigh ende inhabijl om we- derom re mogen pachten : Ende fullen de aenko- mende pachters de fel ve daer over mogen bekeuren en hare actie ter eerfter inftancie interneren voor de ghedelegeerde Rechters, ter plaetlè daer de com- politieisgedaenofghepleeght, Endeomme alle llingeryen in defen Impoft voor te komen, fal den afgaenden Pachter gehouden wefen fijn Regifter van de twee laetfte maenden van fijn pacht by Co- pie Authentijcq, ende met Eede gefterekt, tege- ven aen den acnkomenden pachter, tot des ièlfs re- delijcke kofte, des verfocht werdende. VIII. Den Pachter, fyne Borgen en Medeftanders * nochte de Collecteurs, Boeckhouders of Schry- vers, nochte yemandt die van den Pachter ghe·* bruyektwerdt, of in fijndienft is, enlalgeenige Nceringe, Handel of Negotie in Tabacq vermo- gen te doen, nochte onder yemandt te reforreren of participeren , diredtelijck of indirc&elijck in eenigerhande manieren ·, op reene van tweehon- dertCaroli guldens, onvermindert de poenen in hei Generael Placaet geftatueert. I X. Van deiên Impoft fal nicmandt vry ende exempt weien, dan die in de Generale Ordonnantie ftaeri begrepen. -?v. Soo wie pachter blijft van deièn Impoft , fal gehouden wefen alle maenden te betalen ten Conv ptoire van den Ontfanger . . . een gerecht twaelfde-part van fyncn beloofden pacht, of by ghebreecke van dien fal d'Ontfanger 't felve mogen doen executeren ende innen aen den Pachter of iy- ne Borgen , naer vermelden ende inhoudt van de Generale Ordonnantie. X I. Op de Conditien ende Voorwacrderi, foo iri de Generale als in dele particuliere Ordonnantie begrepen, is pachter ghebleven van dcfen lm-» poft . . . voor den tijd van een geheel Jaer, onime de ibmme van ...'.,. ,

Kleyn Zegel.

7· Ordonnantie op 't Kleyn Zegel van den \%Mey\ 63 f, Sie Groot placaet-Ëoeck ι Vol. pag. 222* • simpliatie op de voorfz Ordonnantie, In date demo Augufli 1639. Aldaer pag 2228

failiïfï AÏJacaten mPmde '^lejnZegel, in dates den 6 Augufii 164& t *ijunyi6*i ende

20

f '054. Aldaerpag. 2241.

10.

Placaet <van Waerfchoumnget noopende de introduëtie vande gooren* (iaende Ordonnantie op 't Kleyn Zegel. In date den een en twintighflen Mey 166 f. Pc

:

«&" /1Γο° wy in Scvolge va" Onfe voorgaende iterative Refolutien goedt ^erioodighgevondenhebben, dathet

Middel van 'c Kleyn Zegel voorts fal worden inge- voert in alle Steden, Kafteelen, Heerlijckheden, Vleeken, Dorpen ende Gehuchten, immediate- lijck reforterende onder de Generaliteyt, daer het

7 E                          felvc

-ocr page 1223-

Pkcaten en Ordonnantien. 9 Boeck,

ιι86

fëlve Voor als-noch niet en is gefchiet, of wel niet naer behooren en werde ghepractifeert. S O O IST, Dat Wy hier mede ndchmaels zijn waer- fchouwende alle Officieren , publijcque Perfonen, ende die t'eenighfints aengaen mach, vermeit ende ghenoemt in de Ordonnantie daer op huyden ghe- maeckt , dat fy de ièlve Ordonnantie fullen Sneb- ben prasciièlijck naer te komen ende te onderhou- den naer hare forme ende teneur > iönder eenigh nalaten, als mede daer op denEedt tepraïfteren aen den Hooft of ander Officier, daer onder iy re- forteren , terftondt naer de publicatie defes, ten bywefen vanden Commiflaris van't Kleyn Zegel, Johan Schimmelpenrtingh, die daer van notitie ial houden, om alhier overgebracht ce worden, ende te dienen fulcks ende daer 't behoort j op pcene van in d'een of d'ander gebreeckigh bly vende, te ver- vallen niet alleen in de boete en ftraffe in 't acht en dertighfte Articul van de voorfz Ordonnantie be- grepen , maer oock dat alle d'Officieren en publijc-

que Perfoonen, vernielt ende genoen» · Ordonnantie, die langer in gebreke of *&B fouden mogen blyven van den Volfffek fleren, daer toe van den voornoemden o lt^ ris aengemaent zijnde, boven de voorf, ?t"nina- ftraffen, voor d'eerfte reyfe van hare 2*^ fullen werden ghefufpendeert, ende nad '^ aenmaninge fulcks gecorrigeerc, zh WvTl^ gelegentheyt van faeckea betinden U\I *ιΤΓ4 ren. Aldus gedaen, gerenoveert ende eeanuS- in denHagc onder OnfenCachette, Ö** ende de Signature van Onfen Griffier 0D? ' en twinnghften Mey 166 f. Was «Ziï? Lv.Régersbergh, vt. Onder JegTg· donnantje van de hoogh-ghemelte Hee'ren Staten Generael. Geteeckent, N'. Ruyfch % α 'tfpatium gedrackt het Cachet van haWolK op een rooden Ouwel, overdeckt met een 'x»J' ren Ruyte.                                         ¥^K'

Ordonnantien, volgende de welcke ten behoeve van de renteene[acekt van wegen de Staten Generaelder Vereenighde Ne der landt fche Provincie^ binnm de Steden, Forten ende Landen van Brabandt, Over-Maze, de Lanen van Vroen· hove, Vlaenderen, ende de Landen van Cuyck, gecoUetleert [al werden 't recht van 't Kleyn. Zegel > over allerhande "Documenten, Bewijs-jhcïen^ Aiïcnmée publijcque Schriften. In dates den een en-twintighflen Cfrley i66)-, tnthicnin <d[mlis 1669, publijcque Inftrumenten, hoedanigh die oock ge- naemtzijn, mogen teeckencn, tenfy defelveop een behoorlijck Zegel, in conformiteyt van dele Ordonnantie geftek zijn: Ende fullen derefpe&ve boeten in defe Ordonnantie begrepen, zijn twee derden ten behoeve van den Commiflaris ofteCol- lecteurs die by Α eten van haer Hoogh Mog. in date den eerften Julij 1653 , tot het executeren der voor- fchreve boeten zij η geauthorifeerc, en het refteren- de derde voor den Aenbrenger. II Dit voorfz recht fal moeten betaelt worden tot drie ftuy vers van 't Zegel van alle Aclcn van Cita· tien, Gyfel-billietten endeDagemencen, Arreflw, oock op verfbeck van parthyen te doen, tot wat fa- ken dat het oock zy: Item, van alle Authenrifinen, Extracten uy t Boecken of Rcgifters: Item, van alle Daghvaerdingen (a) fowel uyt krachte van Man- dementen van Ceffien, beneficie van Inventaris, 0. Inductie , als alle andere , midtfgaders van aue Aften van infinuatien, fommatien ,reno vatten, en gyfelingen ,alsoockvan alleproclamatien.iwru geboden, Publicatie^ af-lefwgenendere!*™; Deurwaerders ende Boden, foo wc! m *f Wg' Dorpen, als ten platten Lande vallendeengeicnK dende(uytgefon5ertinpublicatientgemeene^

II

ι It recht falmoeten wceerde Inren, midftucken, 't zy de ièlgiett) Hoven, RechtNotaris, ende anddanigh die oock foude ièlve anders als ofullen moghen wermaer elck moeten wgentheyt en impovolght particulierlijvijftigh ponden topondt te verbeurenhet welck ongezeggelegentheydt of imvandeiè Ordonnangefchreven, tot lafteofte Inftrumenten fdat daer en boven gden gedaen: Interdiende Jufticieren, vgen doen, ofte gedRechten geproduce

een ghelijcke boete van vijftigh ponden van yder diergelijckeongequalifieeerde Acte of Inftrument, tot lafte van den Procureur, of die de felve voortaen overleggen fal, tedecreteren inde Vbnniffenofte Sententien, daer de ièlve foodanigh overgheleyt lullen werden, boven dat daer op geen reguardfal mogen werden genomen, ter tijdt toe het behoor- lijk Zegel daer op fal wefen geftelt. En fullen oock geene Officieren of Schepenen cenigeCertificatien, ofte Verklaringen, of andere

van wegen de Hooge y vc»S*Xlpfcn m0ghcn Ende fal niets ghepubliceert °[^™^0te 'lerparthyt fgelefen^rt, opeen fef^*g£S6

Fa

opftaet, gheftelt falmoeten zyn, foo f^A meer als een rjarthve onder efn^vS tP«erbeö·

palieren* op pcene van vijftighponou dcrSj| ren by de Schouten, Secretanfen, IA _ y^ Boden, Beryders, Schutters,ofanüe^F p^

-ocr page 1224-

''". (1

Gemeene Middelen van de G

tiSf cedullen van Huyleh, Landen, Scheden, Of anderQ MeubleofImmeuble Goederen, dieby, of voor Schouten, Schepenen, Griffiers, Secrctarifen , ofte andere publijcque Peribnen werden gématckt ofte gepaileert: Item,van Procuratienj, Gontra&én, Gerte-parthyen, Atteitatien, Certificatien, Tro- vifien·, Mandementen, Requeften Civile, <Pro- tejten in materie van Wiffel^joo van izeygeringe van acceptatie, a/s beta/inge, Troww-brieven , en alle andere wettelijcke Aéten , hoe die genaemtibuden mogen weien, die by ofte door Griffiers , Secreta- rieën, NotariiTen , Procureurs , Deurwaerders , Vorfters, Gercchts-boden, Groen-roeden, ofby eenige publijcque of andere Pcrfonen werden ghe- daen, of (c) daer hemyemandt in Rechten eenigh- fints mede ibude ibecken te behelpen, nicmandt uytgeibndert, inwatqualiteyt hyoock foude mo- gen weien, die in dePlaetfen gelegen onder de G&· neraliteyt zijn reibrterende, gelijck oock alle an- dere iaecken, daer mede in Rechten eyfch werdt gedaen, excederende de'fomme van twaelf guld., ende foo voorts tot de ibmme van ies hondert guld. incluys, behoudens iterative Requeften, die onder het Zegel van drie ftuy vers fullen mogen palieren. Item,van alle A£ien van opdrachten ende tranipor- ten , daer onder begrepen de (d) Kuftingenj Rente- brieven, foo menighmael het felve komt te geichicden, ende die hier vooren onder het Zegel van drie ftuy vers, ende hier naer onder het Zegel van meerder prijs nietgeipecificeertzijn: Item, van alle(V) Rente- brieven , Aften van cautie ende in- demniié, van alle Inventariièn en Reeekeningen s waer die fouden moghen werden ge-exhibeert, int de Steden ende Plaetfen onderde Generaliteytge- hoorendc, geene uytgeibndert: Item, van Aften van repudiatie, van Boedels die dciblaet bevonden werden, uytgeibndert van Wees-kinders, die maec tot twee hondert guldens ende daer beneden gegoet zijn, gelijck mede alle veilingen fullen en moetert gefchieden naer recht, coitumeendepoficflie, tert overftacn van Wethoudcren, benevens Schepenen ende Secretariflen, ende publijcque Inftrumentcrt ende wettige Opdrachten en Tranfporten, midtf- gaders Erf-declingen, Kuftingh-brieven, Hypo- thecatien, of andere Wettige befcheyden van ver- anderinge. van Domynieri, ende affe&atie van Hüy- fen, Landt, Roith i Geit \ Renten ende alle andere AcÏens in forma lullen moeten opghemaecktendö gefchreven werden op het Zegel van fes ftuy vers* ' .v:-:. : vï-ï i. Item, yan alle Aétcn van authorÜatie op Arbiters! ende goede .Mannen, Curateurs ende Vooghden van Weduwen ende Wees-kinderen, by wie die, gegeven of verleent (ouden mogen werden: Item, van A$cn van icheydingèn ende fubdivifien, foo menighmael dieghedacn·werden} ende komen te! gefchieden, alles op pey ne van hondert guldens, w appliceréh alsyboren- : *'.'.:■"■            VII t % Voorfz recht tot fes ftuy vers fal mede moerërf betaelt werden van alle Atteftaticn devita* orri Lijf-renteaof Lijf-penfioenen te ontfangen,welckö boven de vijftigh guld. monteren : Item, van allo- Obligatien, 'tzy defelve onder de handt, voor Notaris, of anderfints verleden werden, van twee hondert guldens tot fes hondert guldens incluys, op 7E ï                   pcene

ndbonenι, die contrarie defe Ordonnantie be- den fulleii werden te doen , tapphceren als voren.                     fII Van eeüicken fullen alle de Requeften en andere λ Sm of andere Munimenten, die aen de Staten f eneracl, Raden van State , des Generaliteyts Rcecken-kamer, de Raden van Brabandt ende Ylaendereii, midtsgaders de reipeftive Collcgien tCr Admiraliteyt, ende voorts de Krijghs-raden ÏÏfttsin de Steden ende Forten onder hetreiort m de Generalitey t behoorende, ende allen ande- ren, hoedanigh defelve moghen wefen, ftaende onder de Generalitey t, gepi aeiènteert of ingedienc lullen worden, gefchreven moeten zijn opgezegelt Papier, met het Zegel van drie ftuy vers : Ende in revalle eenige Requeften fonder het Zegel te heb- tal, worden gheprefenteert, foo faldaer op niet mogen werden gcdifponeert, maer fullen weder uytgbefonden werden, om op een gezxgelt Papier gefchreven te worden, fonder eenige bladen Papier om ecnigh ongezegelt lnftrument omme te mogen Sicn, enhetielvigc alibo 'tzyin Rechten als an- derfintstegebruyeken. Gelijck mede geen Rech- ters ecnigh rechc op de felve fullen mogen wyfen, op.de boeten als vooren, tenware daeropgheftelt was pro T)eo, ende dat by 't Collegie, aen 't welcke defelve geprefenteert was, geoordcelt wierde de felveom Godes wille aengenomen te werden: Ende foyemand daer toe verviele, dac hy een afgeicheurt Zegel quamc te placken op eenig blancke, ofander kfclireven Papier, fal daer over verbeu ren twee hondert guldens, t'appliceren als voren, en voorts aken Falfaris arbitralijck werden gecorrigeert. I V. Het voorfz recht fal moeten betaelt worden tot drieiluyvers van 't Zegel van alle Tol en Poorters- brievcn, midtigaders van Atteftatien de vita, om Lijf-renten of Lijf-penllocnen teontfangen, mon- icrcnde ter fomme van fes guld. tot (b~)vijftigh gul- flens ·, met dien-verftande, dat het een gequalifi- ceert of bekent Pcriöon vry fal ftaen, de voorfz AttciUüen felfs te fchry ven, of door een ander ge- dreven, te onderteeckenen, opeen Papier daer ίkleyn Zegel op ftaet, als voren is verhaelt, fonder aen een Notaris of publijcq Periöon ghebonden te ^j'i» in gevalle de facckefulcks anders niet en ver- eyfcht, maer dat echter nicmandt wie hy oock zy, onder fyne quitandealleen, fonder Atteftatie de J% lijn Lijf-renten of Lijf-penfioenen fal mogen «wangen \ gelijck oock de felve Lijf-renten of Lijf- pömocncn den Ontfanger in rekeninge niet en ful- ra werden gepaileert, ten zy de felve betalingein Rjjn voorfz met het kleyne Zegel werde gevcfi- JRi oppcene van hondert guldens, te applice- '«alsvooren. V. Het voorfz recht fal betaelt worden tot fes ftuy- gsvanalle Huyr-cedullen onder de hand, voor otans, ofte anderlints verleden, als de felve mon- cnvanvijfentwintigh tot hondert guldens, en talmV C ,?Ien de hondert guldens, fullen be- en tot twaelf ftuyvers, op poene van vijfcigh pon- *"> tapphceren als vooren. tr                       VI.

tot {ΡΤη°°ΓΓζ recht fal noch blc« %v. van het kleyn

worden Zegel van alle Koop*

-ocr page 1225-

Pkcaten en Ordónnantien. 9 Boeck

iS8

poene van gelijcke honde

derde iullen overghelaten worden !' °Fae/}eefl Overlater 't felve dede binnen den tS U'are <& Maendt naer den koopflagTi of acceVd $* ter Secretarye voorfz by oprechte verkl ^tkht annoteren, de iel ve koop VOor een andiïf f Perioon als hy nomineert, en niet voor r7kc!l

pis vooren. I X. Geen Profeiïbren, Advocaten en Rechts-ge- leerdcn en iullen vermogen eenigheichrif'celiJGkc Conmltatien te geven, als op een Zegel van fes ftuyvers * op poene van te verbeuren vijfentwin- tigh guldens op yeder Inftrumenc, t'appliceren als vooren. X. Noch lal het ielve recht tot Ces ftuyvers betaelt worden van alle Sententien, Vonniilèn definiti- ve of interlocutoire, Verklaringen, Interpoiitien van Decreten, of andrc deciiïen vanRechters iaken, waerdigh 600 guldens en daer beneden : Doch van alle Vonniilèn, houdendetwaelf guldens, en daer beneden, fullen mogen volftaen met het Ze- gel van drie ftuyvers 5 Item, van alle andere Aéten, Ëxtra£ren, van Vonniilèn van praferentien, en van alle Sententien ende Di£tums, ibo dickwils die ghelicht worden, 't zy by den Triumphant of Ge- condemneerde, al waer 'c dat de ièlve voor date de- ièr waren gewefen; Ende fullen de Griffiers ende Secretariflen, oock alle andere Perfoonen, die ge- qualificeert zijn om ibdanige Inftrumenten te con- cipiëren , copicren5 authemiièren of uyt te geven, gehouden zijn prascijs onder de ièlve aen te teecke- nen den dagh en datum, op de welcke de felvc foo geconcipieert, gecopieert, geauthentiièertofuyt- gegeven zijn; op poene van hondert guldens ,t'elc- kens en over yeder van de voorfz Inftrumenten te verbeuren, foo meenighmael bevonden lal worden dat eenige omiflie daer omtrent is ghcpleeght, t'ap- pliceren als vooren ·, Item, van allefchriftelijcke Munimenten van Rechten, alsEyfch, Antwoord, Replijcq en Duplijcq, met den aenkleve van dien, Produfticn, Reprochen en Salvatien, Memorien ende Additien; Item, van Compromiilen, Sub- miiïien en Verbalen , ibo in cas van conventie als reconventie, ende foo wei voor de Hoven vanju- ftitie ende de Subalterne Recht-bancken, als voor Wees-meeiieren overgheleght ende ghe-exhibeert werdende, fal van ghelijcken betaelt worden fes ftuyvers : Doch van alle Vonniflen in cas van con- ventie en reconventie, als.de ièlve in een Sententie of Extra&gecomprahendeerrzijii, fal niet meer als eens naer de waerde betaelt worjden. XI. '7 Ende fullen mede alle Aden cndeContra&en, van wat nature de ièlve zijn > .t'zedertd'introdudtie van 't Kleyn Zegel ghepaileèrt, door de Griffiers of Secretariflen binnen den rijdt van (f) fesmzen- den naer date defes, behoorlijck op papier öfFran- chijn,in confbrmité van*tvöorfzPlacaet en Or- donnantie, met het voornoemde Kleyn Zegel worden opgemaeckt, ende dat parthyen de fel ve Aften ende Contraden bitinen den (g) voorfz tijdt fiillcn hebben te lichten ·, op de boete begrepen in 't eerfte Articul, t'appliceren afs vdoréri : Ende by aldien eenige Goederen t'zedert: de introductie van *C voorfz Kleyn Zegel zijn gehypothequeerr, fende de beicheydenbinnen ks {h) Maenden niet en werden ghelicht, foo iald'executiedeiès Ordon- nantie opfde pandengefchieden. XII. Yorders dat gene veranderinge van Dominkn Van eenige Goederen, 'tzybykoopof anderfmts

gcdaen te hebben 5 ende by faute van dl?,1 Vc

CD. Bi

O^r/^r^ Koper felfdaer in eerftkl U veftight worden, ende daernawedercÏT goede^den anderen Perfoon falmoeten ο*?!?' ende het volle rechrs-loon van 'sLandtsZ ï f * ken reyie daer van betalen.                   s [ eic" XIII. Werdtmedegeinterdiceert endeverboden ,ιι ende een yegehjck, geen SecretarieZ1|nden f fonderheyt mede d Officieren,Schepenen Νοί fei,Procureurs,Boden en Roe-drager^devoot Dorpen ende Plaetfen, voortaen hunnietmeer I onderwinden te befchryven, ofte houden eeni e koopdagen of verkoopmgenvan vafteGoederen Huyfen, Landeryen, Erf-pachten, of onder hun te houden eenighe Contracten van Verkoopineen ende Accorden, van veranderinge van Dominien, van eenige Goederen diegeveft moeten worden a!s boven, maer falde felve mede binnen den tijdt van fes Weecken naer de publicatie defes, ter Secreta- rye daer de veftinge moet ghefchieden, in handen vanden Secretaris aldaer overleveren, ten cynde de veftinge van dien binnen den tijdt als voren wer· de voltrocken. XI V. Deigelijcks de SecretariiTen, daer geen veftinge werdt ghedaen, werden aenbevolen alle Koop- Cedullen ende Opdrachten onder hun bcruirende, over te leveren ter Secretarie daer de veilingen moeten worden ghedaen , of ten minffen Extract van dien} namentlijck denamen derContraihn· ten, de parthyen van Goederen, met hare plact- ièn ende Ringh-genoten eit Aengelanden daer die gelegen zijn, den Dagh, Maendt endejacr vandc felve Contracten» over den tijde van dertighji- ren herwaerts, ten eynde een yegelijck tot vaikn eygendom een yeder in'tfyne behoorlijck werde geveftendege-erfr, (k) alles oppxnevan tevcr- vallenelcken Contraventeur van elckhéW oi contraventie, in de boete in 'c eerflc Articul deler Ordonnantie begrepen i ende diegene die by re- rardatie tot een ander jaer in ghebreeckefrl blyven, fal vervallen in dubbelde boete, endefchuloW evenwel de veftingh tedoen, ende tebetalen öu> beltrecht van 't Kleyn Zegel; welcke boete para- telijck aen de Contraventeurs, oockxRf™T, naergelaten Goederen en Erfgenamen, ais η oock over elcke verfwegen ende aehtergen . Befcheyt, van koop of verandering nnuon nien voorfz, dat inderfelver StfgS ten bevonden worden, fal ge-execuceert «Md», XV                     u' Item, dat alle Koop-Cedullen, Opdracht^ ven, Hypothecatien, ^afP°fl^L·^ ge, of eenigeanderepublijcquelnftrupente^^ Secretarye tot date defes verleden °^f%0, \ t'zedertdelaeftepublicatiederPlacatcnvan . 1 fchouwinge van haer Hoogh Mo.jn de% ί&β& ende het be-eedigen van alle publijcque ί

-ocr page 1226-

Gemeene Middelen van de Ge

i ïEp datfullen begeren% accesfutten geven op hare Griffieft ofSecretaryen, om de Regifiers enAclens van ver- kopingen j alienatien en tranfporten van Goederen tot dien eynde te mogen naerfien-, om daer op te letten,

oocevolghtj Ibnder behoorlijck Zegel] daer IJligca, voortaen van nul en gcender waerde Sten ZÜn > voor endc al eer hct ν0ΟΓΓζ Zegel daer lalajnghcftelt, noch en fal niemant in Rech-

ihemdaer roede mogen behelpen, al vorens fy- I dat het recht van 't Zegel volghens d'Ordonnaktie Mdcnde'vuorizInftrumencenaendeColleiteurs, I pracife voldaen zy, /onder daer vaneenighfmts te der in fijn Diftrift, fullen hebben overgeieveit, j bly ven in gebreke, op poene van vyftighguldens over

elcke we)geringe te verbeuren, ten behoeve van de voorfz, ComtmjfarM ofCollecJeur als voorens. XXI. Allerley Aften ende Certificaticn van gemaeck- te Terra, van de Laeckenen, van de lenghte, breete of valeur , ende van eenige Waren, foo wel by de Terra-meefters, voor den Gerechte of andere pu - blijequePeriönen gepaflèert werdende: Item, van Vonniflen, van Accorden, ende om gctuygeniflè der waerheyt te geven, midtigaders compromiflèn ende uy tfpraceke van goede Mannen, fullen van ge- lijeken betalen fes ftuy vers (m) XXII. Ende werdt mede geordonneert, dat alle en ecfl yegelijck van wat itaet ende conditie hy oock foude mogen wefen, die eenige Contraften van koopen ende accorden, tranlporten of andere Bclcheydcn, dienende tot veranderinghe van eenighe der voorlz gefpecificcerde Goederen (n) ïri*t toekomende fou- den mogen komen te contracleren, ende aen tegaen 9 of willen doen fchryven door een Secretaris, prom- telijck gehouden lullen zijn de wettige overgiften

mme defelve aenden Commiflaris van 'cvoor Ihreve kleyn Zegel overgefonden te werden, ende hec behoorlijck Zegel daer op te mogen doen ilaen, ende den genen die het voorfz Inftrument of Inftru- penten heeft gepaflèert, die de boeten als vooren volgens de Ordonnantie van 'c Landt fal af vor- deren.                                , XVI. Dat mede alle verkoopingen van eenighe der voorfz Goederen, door de Gerechts-boden, Deur- waerderS) Groen-roeden, Vorfters, of yemandc anders, fo«dcr behoorlijck kleyn Zegel gedaen.nul, krachteloos en van geender waerde fullen wefen ·, rclijck mede iullen zijn alle oude en nieuwe verko- pingen, als oock alle Aften van veranderinge van Dominien van eenige Goederen, ibo de fel ve niet en werden beveftight binnen den tijdt van een Jaer, ende fullen haer daer mede in Rechten niet mogen behelpen, gelijck oock by eenige Schepenen op overjarige verkoopingen ende behoeften niet be- veftight als vooren, geen recht en lal mogen wer-

den gedaen

xvii·

ende veilingen daer van te concipiëren, regiftreren

Datgeene Arreften, Dagementen, Pandingen j ende palieren, ten overftaen van Wethouderen en of Commerflagen en fullen mogen gefchieden, dan j Secretaris ter Secretarie, daer naer recht endc ghe- met kennillè van den Officier, of fynenSubftiruyti I woonte deveftinge moetende behoorr te gefchie- waer vanbyde Officieren, Subftituyten en Vor- I den, binnen den tijdt van fes weecken naerhare fters, als andere fulcks doende, pertinent regifter | gedane koopen ofte accorden, (V) de veftinge van

ende notitie fal moeten werden gehouden,op pcene als boven, endc te vervallen van hare refpeftive Arapten. XVIII. Gelijck mede geene particuliere Peribnen eenige koopdagen fullen hebben aen te ftellen,fö van Huy- fen, Landen, Meublen, Goederen als anders, fön- deraffixie van biljetten behoorlijck op Zegel ghe- ftclt, conform dcfe Ordonnantie, of dat alle 't gene bevonden lal worden contrarie gedaen te zijn, van nul endc geender waerde fal weien. j (/) Ende fullen mede voortaen alle proclamatien tzy van verkoopingen van Goederen als anderfints, wdanigh die oockgenaemt fouden mogen wefen, en daer op 't voorfz kleyn Zegel naer behooren is ge/lelt, boeten gefchiedenvoor de Kerckeny alwaer deGoe- a^en zijn gelegen, ende verkocht fullen werden, of wderfints terplaetfen daer mengewoon ü depublica- 'fn te doen, te weten het originele biljet, waer naer teanderegefchrevcn of gedruck/fullen werden, fal &jWS**rt werden ter ghewoonlijckerplaetfe met het «pn Zegekfonder dat de copien fullen behoeven ver - mte zijn met kleync Zegels. XX. In cos dat den Commifarü of dm Colletfeur eenige me te mochten hebben, dat d'een of'd'anderhet Teftpudemogenhebbengefraudeert,falfichmogen

dien moeten komen doen ende voltrecken, ende Afte in forma met 't kleyn Zegel daer van te lich- tm ende betalen naer behooren, en op de veftinge te moeten exhiberen haerluydcr Contraften van accordt, tot bewijs van den prijs of iömmc van de fclve accorden of koop, omme het voorfz kleyn Zegel daer naer te reguleren ende ontfangen. (p) XXIII. Item, van alle letteren Requifitoir, Exccutoria- len, midtigaders Vonniflen aen de Executorialen gehecht, mhoudei de feshondert guldens en daec beneden, tot achtien guldens excluys, (al vangc- lijcken betaelt worden fes ftuy vers. XXIV. I Van alle Tranfporten, Giften, Ceffien, Kuftirtg- brieven, Rente-brieven, Collatien van bcneficicn % inveftiture van Leenen, midtigaders van alle ver- lyen voor Rechters : Item, van alle verrichtirigert voor Wees-meefteren gedaen ende.anders, mede waerdigh les hondert guldens ende daer beneden als vooren, fullen van gelijcken betaelc worden ièa ituyvers. XXV. Ende wat faecken hier voren verhaelt, en ondee' 't Zegel van iës ftuy vers begrepen zijnde, meerder: in valeur komen te bedragen als ies hondertguld.,' daer van fal t waelf ftuy vers betaelt worden. Ende fullen d'Inftrumenten, Aften en Schriftuyren daec van te maecken, moeten gheichreven worden opr Papier of Franchynert, op gedruckt hebbende heC Zegel van twaelf ftuy vers: Gelijck mede alle Huwe-

ZnJmiat ^tf"1*' «™ dewelck~e de Grtfiers, 22Π J °ffare MJteV"» *&* Kkrctpten,

| «e vetten als ten platten Lande, alsfyluyden UjckfeVooiwaerdcn,_Tcftamentcn, Codicillen,

ende

-ocr page 1227-

Placatcn en Ordonnantien. 9 BoeeL de, ende door den CommiirarisgC0id

tipo ende andere Uytterfte W

u

Wethauderen of Notariilen gepaflèert, iiillen ge- ichreven worden op Papier of Franchijn, opghe- druckt hebbende hec Zegel van twaelf ftuyvers , (q^) mïdtfgaders de Copyen> Extra ff en of ander- Jtnts, foo menighmael die werden uy(gegeven ende gelicht, twaelf ftuyvers. Ende fullen geen Nora-

meynen te behooren.                             'cero

XXXI. Alle de voorfz Griffiers, Secretarie ρ reurs, Notariffen, ende alle ander,'',^' Perfoonen van Heerlijckedcn , Ambacht§?* lijckheden ende Dorpen, hoedanighdjeoocku

den mogen wefen, ken gehouden zijn te halen by de'Collèft,

riiïin vermogen de lèlve anders als op foodanigen Zegel te ftellen ofte extraheren; op poene van vijf-

Β^ urs

tigh guldens op yeder Inftrument 't welck contrarie van dien fal bevonden worden ghemaeckt of ghe- extraheert te zijn , te appliceren als vooren. XXVI Alle AdvertiiTementen en Dedudlicn van Rech- ten, van gclijcken twaelf ftuyvers. XXVII. Van alle Sententien, Vonniflèn, Diftums, Comproraiilèn, Mandementen en executorialen van parthyen, thien duyfcnt guldens endedaer bo- ven importerende, fal betaelt worden vier gul- dens. XXVIII Van alle O&royen, Brie ven van gratie,remiftien, pardonnen, verloven, Suretéz de Corps,(r)vemam at at is, legitimatie, ontflaginge van Fideicommis, lal moeten betaelt worden achc guldens. Van gc- lijcken oock van allefoodanige Commiffien van Officien, de wclcke in ordinaris ende ftaende Tra- ktement tot drie hondert guldens jaerlijcks en daer boven importeren, het zy de felve by de Hooge Regeringe, of by eenige Collegien, Hoven, Steden, Quartieren, Hooft-Ohicieren of particuliere Hec- ren werden gheconfereert, fullen moeten gheftelt worden op een Zegel van twaelf guldens, ende de mindere Officien naer advenant. XXIX. De Steden gelegen (f) in het Landt van Cleve ende andere Bodemen, voor lbo veel den Krijghs- raedt belanghc, fullen mede gehouden weien het voornoemde Kleyn Zegel te gebruyeken, als oock de Steden , Plaetfen hier naer volgende; te weten 's Hertogen-Bofch, Peelandt, Kempelandt,Oofter- wijek, Maeilandt , Breda , Bergen , 't Marqui- faec, Grave, Landt van Cuyck, Lande van Over- Maze, ende Graefichap van den Vroenhove , Steenbergen, Princenlandt, Wedde en Wefter- woldingerlandt, Sluys ende 't Landt vanden Vrye, als oock de Polder van Namen, Aerdenburgh en Cadfandt, Huift ende Hulfter-Ambacht, Ylèn- dijck ende Ambacht, Sas van Gent, Philippine, Axel, terNeufe, Biervliet, Lillo ende Liefkens-

de Steden, ende Reilorteri van dien, daer o Τ fyzijngeftelti op poene van yederliribiimeotÏ verbeuren twaelf guldens; Ende fullen de voor/ Collefteurs voortaen gehouden wefen, alle har re lichtene Zegels aen den voornoemden Cammtf faris contant te betalen, midts daer voorgenieten' de den thienden penningh,op datals dan geen nieu- we reftanten en fullen werden gevonden, h) XXXII. Den Commiflaris van het voornoemde Kleyn Zegel lal moeten verforgen, dat hy tot allen tvden allerley foorten van gezegelt Papier en Franchijn ia voorraet hebbe, (v) omme de Collefteurs te voor- fieui op dat de voorfz Groffiers, Secretarieën > No- tarijfen, Trocuretirs, en alle particuliere daer door gedient mogen werden. .Λ. J\. Λ. lil, Endealfoo mede bevonden wordt dat by eenige Officieren ende Schepenen Trouwen ende Huwe- lijcken werden ghefolemnifeert, fonder dat relatie van de proclamatie ende affiéHe der Geboden wer- den gefien, of voor den dagh gebracht van de Ge- rechts-boden, echter geven daer over Aften-, Soo werdt midts delen expreflèiijck verboden, dat geen Huwelijcken en fullen werden gefolemniièerr, fon- der dat behoorlijck relaes van proclamatie, affiftie der Geboden , relatie van de Gerechts-Boden en Vorfter, op behoorlijck Zegel fal wefen vertoont; op pcene als vooren, ende van nulliteyt. XXXIV. De voorfz Griffiers, SecreraniTen, Procureurs ende NotarilTen, oock de Deurwaerders,Ingebiers, Vorfters, Berydcrs, Schutters, ende alkandere publijcquePerfoonen, fullen op het aenvaerden van hare refpeftive Ampten en Bedieningen Uut doen, ende beloven, van defe Ordonnantie ghe- trouwehjek te fullen naerkomen, ende fpccaüjcK dat fygeenderhande Aften of Inftrumenten, öoc Ordonnantie fubjeft zijnde, en fullen fchryven» doen fchryven, teeckenen of uytgeven, alsaiiec

— — — --——---. f■. '■*-----------------------------------                                                     ■ op Papier of Parquement daer op

dit Kleyn £Xl

ende geen

hoeck : Ende fullen over-fulcks in de Stempels) is gheftelt, elck na fijn prijs en natuyr, van de Zegels, de welcke fullen moeten gebruyekt andere mede als foodanige te ftellen, ver sa »w j worden, gefneden worden den prijs van drie, Ces, af-lefen, exploifteren of doen doen ι £"jencon, en twaelf ftuyvers, ende van vier, acht, en twaelf felve r'eeniger tijdt bevonden moente w ^^^q ftuyvers; gelijck de lèlve yeder van de natuyre van trariegedaen te hebben, fullen t 'elc ,"jloeve Van de Inftrumenten ende de laecken, in ghevolge van een boete van hondert guldens, ten -^ ^y^

den Commiflaris of Colle&eurs mogen komen te achterhalen, volgensgj{ Mog. Aftevoorfz, ende naermaelsghe^ | noch daer over ghecorrigeert « wo**"» |j te k- men naer exigentie van laecken bevinü ^ hooren; Ende fullen de felve "fc*|"^ifl/bcn, hare KlercquenendeSubftituyten ig^^ die den voorfeyden Eed mede gehouden ψ» te prseftcren.                                         En^

devoor-gheftelde Articulen lullen moeten worden '

geappliceert. Jv. Λ. Λ. Dcvoorlz Stempels fullen door een ghefwooren Graveerder gefneden, ende door de Gedeputeer- den van den Raedt van State, gheftelt worden in handen van den Contrerolleur, die van yeder foort van Zegels foo veel voorlieninge van tijdt tot tijdt fal doen, als hy tot gerief des van nooden hebben-

-ocr page 1228-

		Gemene Middelen van de Gs 'XXX V.··'^ Fndedcwyle veele van de voorfz publijcqueBe- j-rtdcn in de Steden, Quartieren en Dorpen van Generaiiteyt, hare Fundien albereyts cxerce- Sdeingevolgevandeordre van haerHo.Mog, ndePlacaten van waérfchouwinge dies-aengaende '„de voorfz Steden en Plaetfen ghepubliceerc, tot noch toe ingebreecke gebleven zijn, om den Ecdt „pde Ordonnantie van dit Middel te prafteren, en tierde voorfz hareFunctien teghens den teneur ran 't voorfz Placaet bly ven e xerceren; iöo werdc ^defenexprciïèlijck gheordonneert, niec alleen dit de voorlz Griffiers, Secrerariflèn, IJrocureurs eiideNotariflên in 'c voorgaende Articul ghemen- lionneert, maeroockfelfs dat de Officieren ende Rechteren, behoorende onder het reflbrt van de Generaiiteyt, alsmededatdeDcurwaerders, In- diërs, Vorfters, Roedragers, Beryders, Schut- jes ende andere Beampren; voornamentlijck die bydenLandtfchryverin de Dorpen ende Plaetfen plegen in den Lande van Cuyck, zijn aengelrelt, hoe oock de felve genaemt mogen zijn, dat fy defe Ordonnantie fullen hebben prcecifelijck naer te ko- men ende te onderhouden naer hare forme ende teneur, fonder eenigh nalaten, als mede naer de gedane proclamatie, daer op den Eedc lullen heb- ben te pntileren aen den Hooft-Officier daer onder fy refortcren, ten bywcfcn van den Commiflaris van 't voorfz Kleyn Zegel, de vvelckc daer van no- titie lal houden, om hem daer van te dienen, daer, cndefulcks het behooren fal·, op poene dat alle de voorfz publijcque Peribonen die daer van voortaen lullen bly ven ingebreecke, voord'eerftereys, des vanden voornoemden Commiflaris verfocht ende aenghemaent zijnde, van hare bedieninge fullen worden gefufpendeert ·, ende naer de tweede aen- maninge fulcks gecorrigeert, als naer gelegentheyt van faceken fal bevonden worden te behooren, in conformiteyt van de Placaten van Waerfchouwin- getendieneyndegerenoveertendegeamplieert. XXXVI. Ende op dat niemandt hier van pmendere igno- nntic, foo fullen de voorfz Placaten van Waér- fchouwinge tot obfervantie defer Ordonnantie, iiomme worden gepubliceert, ter plaetfe claer fulex noodighwefenfal. XXXVII. f·) T^en Colleffeurfal niet meer moven teniet en 'ξ μ recht van 't kleyn Zegel hier boven vermeit : ^endehetghezegeïdeTapier tot 's Landt* koften bm?7m ™er?m> άο^βΙναη het Tarquement «nnade waerde mogen doen betalen, XXXVIII. JJjfey Infiwwnten het Kkyn Zegel fubiett, gm«n*M hetreffonvanièenL·- 4mt™ M1m0gm in Rechten produceert wer- fiÏÏZt Hrfaecke Van ^KleynZegelisgh.			neraliteyt, Kleyn ZegeL        iipj Naerder Ampliatie> [';■ Vande Hoogh Mog. Heeren Staten Generael, op de Ordonnantie van 't Kleyn Zegel hier vooren van wegen de Generaiiteyt ge-emaneert, ende dat voor ioo veel belanght het ilaen van 't Kleyn Zegel op alle buyten- landtfche Pafleporten , Los ende Laed-Ce- dullen, Ballaft-Scheeps Paflèpoorren, Paf- poorten van't Paffagie of Veyl-gelt,Vifitatie- Brieven, of eenige andere Brieven of Biljet- ten , hoedanigh die oock fouden mogen wor- den genaemt, die op eenige Comptoiren der Convoyen of Licenten worden uyrgegeven. Γ\Ε Staten Generael der Vereenighde Neder- *~^landen, hebben naer voorgaende gedragen ea inghebracht confent van alle de refpc&ive Provin- cien, goedtgevonden en gereiolveert, midts defèn t'amplieren de Ordonnantie op 't ftuck van het Kleyn Zegel hier bevorens van wegens de Genera- iiteyt ge-emaneert , dat op alle buyienlandtfchö Palporten der Convoyen ende Licenten» als ooclc op alle inkomende Pafleporten > Los ende Laed* Cedullcn, Ballaft-Scheeps Pafleporten, Paflepor- ten van 't Paffagie of Veyl-gelr, Vifitatie-Brieven, of eenige andere Brieven of Biljetten» hoedanigh die oock ibuden mogen worden ghenaemt, die by eenige Convoyen of Licenten worden uytgegeven3 het Kl eyn Zegelfalwerden ge[lagen* I. Dien-volgens werdr expreflèlijck belaft ende be- volen alle Convoy of Licent-meefters, ofte hare Commifenofte Clercquen , dat fyegeenebuyten- landtfche Pafporten , Los ende Laedt-cedullen, Ballaft-Scheeps Pafporten, Vifitatie-brievert, Paf- porten van 't Paffagie of Veyl-gelt, ofte eenige an- dere Brieven of Biljetten, hoedanigh die oock fou- den mogen werden genaemt, die by eenige Convoy ofte Licent-meefters werden verleenden fullen ver- mogen uy t te geven ofte diftribueren, voor ende al eer daer op ghcilagen fal zijn't voorfchreve| kleyn Zegel van vier ftuy vers, op pcene, datfy contrarie doende, voor yder Buytenlandtfch, of andere Pal- porten , Brieven of Billietten hier vooren gefpeci- ficeert, fullen verbeuren vijftigh guldens voor de eerfte reyiè, ende voor de tweedc-mael honderc guldens; ende voor de derde reyiè fullen fy ipfa faclo geprivcert werden van haren ftaet ende Offi- cie, ende andere in de vacante plaetfen gefurrogeerc ende gecom mitteert, volgens d'ordre van het Lant» behalven dat op alle de voorfz Buytenlantfche Paf- porten, hoedanigh die ghenaemt fouden moghen werden» fonder Zegel, egeen Goederen en fullen mogen uytgevoert of getranfportcert werden, tec tijde endewylen toe dat het Zegel daer op ial zijn geftelt, met expreffcinterdiftie ende bevel op alle Commifen ter recherche, ende andere Lants Offi- cieren, in 't ftuck der Convoyen ende Licenten van de Pafleporten voornoemt, het voorfchreve kleyrt Zegel niet hebbende, egeen Goederen te laten paf» feren, op,boeten als vooren. Ende op dat de frau- den te beter fouden mogen achterhaelt werden, foc* werdt den voornoemden CommiiIaris,endede ver-
						dere Colle&eurs van 't voorfchreve kleyn Zegel geauthorxfeert, dat fy lieden mede de Goederen die niet

-ocr page 1229-

Pfacateft en Oi'donnantien, 9. Boeck,

lïietbehoorlijck zijn aengegeven, en met Pafpoort ende kleyn Zegel voorfien, fullen mogen achter- halen : Ende iullen fyltiyden vermogen alle de Liaf- 'fen van de Comptoiren der Convoyen ende Licen- ten daer de Palporten moeten werden aengeregen ·, tot allen tyden komen vifiteren : Ende fullen de reipeftive gcldt-boeten in defèn begrepen , zijn twee derden voor den CommiiKiris ofteCollecteiir bypreventie', ende het refterende derde voorden (V) Aenbrenger, II. De voorfchreve Convoy ende Licent-meefters fullen ibo veel van Pafporten, Brieven of Billietten, hier bevorens ge-expreflêert, mogen lichten, daer op het voorfchreve kleyn Zegel fal zijn geflagen en geparapheert, als haer tot voorfieninghe van der ièlver onderhebbende Comptoiren noodighdunc- kenial, midts kortende den twintighften penningh van hare Collefte, volgens de ordre van het Lantj dragende nochtans doorgaens fbrge, datie van Paf- porten in voegen alsvooren gezegelt ende gepara- pheert} genoeghfaem zijn voorfien. Cy) III De voorfchreve Pafporten die by de voornoem- de Convoy en Licent-meefters gelicht fullen moe- ten werden, ten nacften by gediitribueert wefènde, iullen andere tydelijck mogen lichten ende ontbie- den : Ende fullen de voorfchreve Pafpoorten by geene particuliere Druckers moghen werden ghe- druckt, als by Hillebrandc van Wouw, Ordinaris Druckers van de Generaüteyt, op pcene als voren; midrsdatde voorfz Convoy ende Licent-meefters in 't lichten der voorfchreve Pafporten, het Papier daer op defelve zijn gedruckt j mede gehouden fullen wefen te betalen, volgens de Refblutie dies- aengaende genomen, fonder dat daer over yets van de Koopluyden, of andere Perfonen, fal moghen werden ge vordert j op pcene als vooren. I V. De voorfchreve Ccnvoy ende Licent-meefters fullen voor de frau Jen ende contraven tien van der

felver Commifen, Klercken ofte £}■ Middel moeten inftaen, ende daer *S^**^ voor foo veel de pecuniele muiaeaenP°°r ^η' fich te moghen excuferen met het vel 'füildö felve hare Klercquen, Dienaren of andt?Vande I V, (z) VaH dejen Impofi fal niemandt vnï ι exempt wefen, dan die in de Generale CiJ u ] ftaen begrepen.                               υ^% | AcJum den thienden Aprilis 1669, fjen ·, Locheteren, vt.                                   ncl(vin Ter Ordonnantie vandeHeerenSi Ter Relatie van den Raden vsn State der felver Landen. G. van Slingelandt O rdr es vande Francymnkmlmètt ende breetens , met een maet bj den Dupn, ende hare pryfen, foo aende Colküeurs bo- ven het recht van 't Kleyn Zegel het aeh moe- ten werden. ρΐβ-h Num. 1. Maeghden Francijnjangh 20 iuym breet 14, duym, kof         ·—> 1- o-o Num. 2. Maeghden Francijnjangh ifdttym breet 13^ duym, kofi ·— o-1 tf-o Num. 3. Hoorn Francijn, langh 1 ƒ duym, breet 131 duym, kofi         — o- (J-o Num. 4. Hoorn Francyn, langh 13 duym, breet9jduym, kofi            —o- 3-a Num. f. Hoorn Francijnjangh \o\ duym, breet γ ι duym, kofi            —0-2-4 Num. 6. Hoorn Francyn,langh 9 dnym,brcct 61 duym, kofi ' — —o-on

NOTA. In plaetsvan het boven-fiaende Curcijfgedruckte dat met de letters a, b, c, vgeteken!, heeft in de Ordonnantie van den Jare \66 ^gefiaen het gene hiernaer volgende met defelve letters α, h e, •werdt aengewefen.

{aj Ende. (b) Vijfen twintigh.          (V) Hem.

Xé'iDgca.

(d) Anno 166f heeft hteïgeftaen A&en tfatiTranfporjen. (0oPdrachten> TranfportGn,Kum%cn. (f) Anne 166f heeft geftaen drie. (g) Tijdt van Ces Weecken. (h) Weeckenpm gg (k) Alles op pcene in de Generale Placaten op den opheve van des gemene Landts Middelen | pen, ende boven dien noch te vervallen.                                                                       jt-dm Cl) In plaets van defe twee Articulen heeft 'm den Jare 166fgéfiaen defe volgende vier drucum. f               '              '                                               ν τ y-                                                                  r Van gelijcken fullen geen Griffiers, SecretariiTen of Rolliers eenige faecken van relaes, rw ^ gebi'ers, Boden, Dcurwaerders, Groen-roeden, Vorfters, Beryders of Schutters, wieΨ^φ^ fbuden mogen wefèn, rolleren of aenteyekenen, voor en al-eer yeder parthye of faecke ne ^ Jp^ op een gezegelt bladt papier zy geftelt, ende 't felve mede aen haer fal wefen gebleecken j e ge-exhibeert; op pcene als vooren. Ende fullen mede voortaen alle proclamaticn 't zy van verkoopingen van Goederena Is an^ geftelt ι danigh die oock ghenaemt fouden mogen wefen, ende op 't voorfz Kleyn Zegel naer belti _ ^J^ moeten geichieden voor de Kercken alwaer de Goederen zijn gelegen, ende verkocht lu X %> !■                                 ,. . 0 of andere pB* Gelijck mede gene Officieren of Schepenen en fullen vermogen op eenige V erklarmge , ^g^biers 1 t>lijcquelnftrumenten, of op eenige gherollecrde faecken ende relafen, by de voornoemoc·.* &^η Boden, Deurwaerders, Groenroeden, Vorfters, Beryders of Schutters gcdaenj c^nJïC^cs jpartty tewyfen, noch gedogen de felve in Reenten worden gcpaflèert, fonder dat yedcrlaecK o               fc

-ocr page 1230-

Gemene Middelen van de Generaliteyt ] Kjeyh Zegel.'

ι τρ>

oorfloemde Pcrfoonen elck op een Zegel als vooren zy gheftelt, ende 't Mve haerluyden pertinent

%cten> op boete als vooren.

XXII.

f

Totineerdergheruitheyt van deiè Colle&e werdt midts defen oockgheordonneert endeaénbëvolcn»

*

G

^j.cc<**c. Serretariflên of hare Subftituvten ende Klercquen, ibo in de Steden als: ten platten;

talie

f" de dat fvluyden den voornoemden Commiflaris ende Colle&eurs tot allen tyden, Γj=,frhpvralsiyluydendatiiillenbegeren, acces fullen geven ophareGriffien of,Secrei

iènde met alle arien, omme

ÏRecifter* eride "Aétens van verkoopingen, alienatieiTende tranlporten van Goederen te mogen nae* f <m daer op te letten dat het Recht van 't Zegel volgens dOrdonnantie praecife yoldacri zy, iöndec Κ van eenighfmts te bly ven in gebreecke \ op pcene van vijftigb guldens over ekke weygerjnge te verj hlren ten behoeve van den vooriz Commiilaris ende Colle&eur als vooren. (m) Alhierheeft Anno lóófgeflaenhetvolgende Articul.                                        ...„■!„ .,....'·.,,/../·.? 1 ;                                                      XXI V. , Item, tot voorkominge van alle frauden, ende beter verièeckerïnge van alle Koopers van Huyien ea Linderyen, midtigaders voor Crediteuren, gelt-uytièttingeopintereftof eenighe hypotheecq of ver- bintcniflèvanHuyfenofLanderye.ri'j lbo werdt expreflèlijck verboden alle Griffiers ende Secretarifen, midtigaders alle Schepenen en Mannen van Leene onder de Generaliteyt gehoorende, voortaen eenigc overveitingcoferfdelinge, midtigaders hypothecatie of verbinteniilèn vanHuyièn, Landen en Gron- den van Erven te beichryven, overftaen ende wettelijck te paflèren, voordat deièlveVerkoopers, Erfdeelers of Debiteurs haer Schepenen, Griffier of Secretariflên ende Leen-mannen eerftelijck lullen liebbendoen blijcken, ende by hen geleien ende gefien fal zijn, de Originelen Veft-briefFoferfdeelinge, wettelijck gepaflêert, daer de veftingen van de felve Goederen ordinarisghedaen worden, dat de felve den Overvefter den Geftorven of Debiteur willende die hypothequeren of verbinden, deughdelijck met goeden titul ende eygendom zijn toebehoorende, ende daer de iel ve bewyfen manqueren, geen veftinge, erfdeelinge of hypothecatie of verbmtenifle der fel ver Goederen te befchryven, overftaen of paflèren, fonder ons voorgaende confent daer toe te impetreren en te blijcken; op pcene van nullitey t der Aétens» ende boven dien byyeder Wethouder, Schepen, Leenman, Griffier ende Secretaris, midtigaders de Comparanten contrarie doende, van yeder Afte te verbeuren de fomme in 't eerfte Articul deler Ordon- nantie begrepen. (») Met den anderen hebben aenghegaen, ende in het toekomende noch fouden mogen komen té contrafteren ende aen te gaen. In den Jare 166 f heeft geflaen het naervolgendö. {o) Midtfgaders van alle gedane opdrachten voorfz, daer tot noch toe geen veftinge vanenisghe* fchict, oock                                            ι (p) Daer nevens op de veftinge oock over te leveren fyne wettige gepaneerde Brieven of Beicheyden vande Goederen, titul ende aenkomfte van het verkochte of veralieneert Goedt. Inplaets van het Curcijf*gedruckte heeft ge flaen het volgende. (f) Soo als die voor Copien, £xtra£ten of anderfints werden uytghegeven, foo meenighmael die vorden gelicht. (r) Ende van de continuatie van alle dien.                  (f) Op d'eene zyde. CO Alhier heeft in den Jare 166 $ge'flaen het volgende Articul. r                                                          Χ λ .Χ. ν. tndealfoo de Stempels van de voornoemde Zegels, ende de pryfen, der felve fullen worden verari- oert, loo fullen allede voorfz pubÜjcqüecn particuliere Perfoonen geen oude Zegels van de voornoem- e^ommiuans of Collecleurs gelicht, na de gedane publicatie van waerfchouwinge defer Ordonnantie eer mogen gebruyeken, maer fullen gehouden worden voor nul en onwaerde, de welcke evenwel tot »m tyden by den voornoemden Commiflaris of Collcfteur na haren prijs of waerdye van dien, jegens 'cuwegeüagenc Zegels fullen worden verandert en verwiflèlr, die hy Commiflaris alsdan by fyne re- grunge aen des Generaliteyts Reecken-kamer fal hebben over te leveren. Inplaets van het Curcijf-gedruckte heeft Anno 166fgefiaen als volght. in de ς^Λ V°°rfz Pnffieri5> Secretariflên, Notanflèn, Procureurs, en alle particuliere Collefteurs ülac bteden daer van te kohnen voorfien. («0 Referverende niet te min de naerdere interpretatie van defen aen haer Hoogh Mog. d«tnden !dden « X^·™1^ van de Hoogh Mog. Heercn Staten Generael der Vereenighde Ne= TerOrdönJr,2L-7 1Τ^ ~ Wasgeparapheert, Jan vanlffelm uyden* vt Onder ftondt» ^I^SSESK η VC' 5cteAcken,c> N.R^fiA. Zijndeop'tfpatiumghedruckthetCacheï "oogti Mog, op een rooden Ouwel, overdeckt met een papieren Ruyte 0) Colledteurofte. 7 Ρ                           Pi

-ocr page 1231-

t ip4                 Placaten en Ordonnantièn 9, Boeck, ; Q*) Alhier'heeft;Anno 166'f gefiaenhet'volgendeArticuï. Ende tullen voortaen de fclvige Convoy en.de Liccnt-meefters geen oude ghezegeldfe jyu^ de publicaticvan Waerfchouwiflge defer Ordonnantie * ende naerderiAmpJiatiedaer on!w^CQti)0i denCommiflarisgelicht, meermogeiighebruycken» rnaerdefelveaen denGommi(Tar^l^!:»'1^ te leveren * ornme t'allen tyden andere nieuwe gezegelde Paiporten > naerdcn prijs of waen}00''1 te veranderen cnde te verwiflèlen, die hy Commiflaris als dan in gevolge van de voorfeyde (ƒ h^*01 byiynereèckeninge aendeGeneraliteyts Reecken-kamer lal hebben over te leveren/end ommit

woorden.

Zjvhg in 'ry;

;t«vetanc·

■■-"..Süii

Cs) Aldus gedaen, gérenoveerfc, ende naerdergeampliëért ter Vergaderinge vandehooeh Heeren Staten Gcnerael, den 21 Mey 166 f. Wasgeparapheert, Jan van ljfelmnyden vt rfl15 ilondt, Ter Ordonnantie van de felve. Geteeckent, N.Ruyfch. Zijnde op 't fpatium' eed Ï1" Gachet vanHaêtHóogh Mog. op een roöden Ouwel, ovèrdeekt met een papieren RirVft1 rU [ * !'■ Het verdere Curcijfgedrttckte dat met geen Letter werdt aengewefen, ü in den Jare i66^voor l tiëfoy-gekomem1 *                                                                       . ti.',Ί! . η               ;■ tli'

Pidcaet van de Staten Genetael der Vereenighde Nederlanden, hou

MM il

12»

dendenader ordre op't recht van 't Klèyn Zegel by Co/kéJe. In date den Uf

m

tw'mtïghflen Maert 166$.                ,

ÏOP

Verbieden mede wel expreflèlijck onfe Raden Van Brabant ende Vlaenderen, alle Collcgtcn die Recht of Juftitie adminiftreren, alle Schepenen, ende alle andere Rechtercn ende Jufticieren van de Landen, Steden, Kaileelen, Hccrlijckheden Dorpen, Gerechten, &c. immédiatclijckghelc- gen onder het reflbrt van de Generaliteyc, hoe die oockghenaemt mogen welen, geen recht te doen op eenige der vooriz Actcn, Sententien of Inftru- menten hier vooren ghenoemt, ende die met kt Kleyn Zegel niet beveitight en zijn, oock toe te laten dat de felve in Rechten worden gheprodu- ccert) opdepcenen in de voorfz Onfe Ordonnan- tie begrepen, oock gene Requeften aen te nemen daer het voorfz Zegel niet op en ftaet > ten zy dacr op geitel t ware "Pro "Deo,. ende dat by het Collcgic aen 't welcke de felve gheprsefcnreert is, gheoor· deelt wierdede felve om Godts-wille aengenomen te mogen worden. Ende op dat nicmandt igno- rantie daer van praïtendere, hebben Wy mede ge- laftendegheordonneert, lallen ende ordonneren midtsdeien , dat dit Placaetalomme daer men ge- woon is publicatie te doen, openbaer/jjek voor den Volckeafgekondijght endegeaffigeert falwor· den, ende yëder een gelaft hacr daer naer te regu- leren; want Wy'c felve alloo tenmecftendicnLe van den Lande bevonden hebben te behooren

Ë Staten Generael derVereenighde Neder- landen. Allen dengenen diedeiènful- ien lienofhooren lefen, Saluyt, UDoen te-weten: AliboWy tot meerder beneficie Van de Middelen gerequireert tot onderftandt van de gemene iaecke, goedtghevonden hebben, dat hec Middel van 't Kleyn Zegel, t'zederc eenigen tijdt herwaerts publijcquelijck verpacht, wederom gecolle&eertfalworden, aenvangh nemende met den eerften Aprilis defesJaers. SOO 1ST, Dat Wy inhererende de Ordonnantie dies-aengaende van onfent wegen jonghft ge-emaneerr, gelait ende geordonnéert nebben, lallen en ordonneren midts defen, dat gene Griffiers vanden Raedt van Bra- bant of Vlaenderen, geene Ontfangers vanCon- voyen of Licenten, gene Secretariflén van Steden, 'Collegien, gene Commiien ter Recherche, geen Advocaten, Notarifièn, Procureurs, of andere particuliereInghezetenen, dieeenige publijcque, wettelijcke,of oock Notariale Aften of Inilrumen- ten depefcheren, Requeften inftellen > of die ap- poftilleren, geen Aden, Inftrumenten, Senten- tien, Vonniflèn, Verlyen, Teftamenten, Codi- cillen , Huwelijckfche V oorwaerden, Contracten, Charte-parthyen, Huyr-cedullen, Cognoflemen- ten, Procuratien, Atteftatien, Certeficatien, Au- thoriiatien, Recollementen, Paipoorten, Citatien, Dagementen, Conlulratien» Extra&enuytBoec- ken of Regifters, of eenige andere, hoe die oock fouden mogen ghenoemt worden , uyt te geven, danopFranchijn of Papier met het voornoemde Kleyn Zegel bezegelt, ende namentlijek met een Zegel waeropgegraveertftaet hetjegenwoordigh Jaer 1669, ionder eenigh ander Zegel te mogen gebruyeken; op pcene in de gemelte Ordonnantie ge-expreflèert, ende te vervallen in de boete jegens de Fraudateurs daer by geftatueerr*

Mog. Heeren Staten Generael der Verccnigh Nederlanden. Ter Relatie van den Raedt

in

State der felver Landen.

Geteeckent, G.wn$HeUnil

Veei

-ocr page 1232-

Ccmene Middelen van de Genèraliteyt, Veertighften penn: \i t$f Veeitigliiten penningh.

<Placaten van de Staten Generael, van den Vyftighflen penningh over het tranprteren van de ' I?' ^Goederen in Brabant ende Vlaenderen, van den 2 f Febrmry en 2 f Mey 1662. $ie Grooc ËSe©* 2 Vol. pag. 2 818 j ende in den Jare 1669 verandert als volght.

Placaet ende Ordonnantie <van wegen de Hoogh Mog> "Reeren Staten Generael der Fereenighde Nederlanden, by deliberatie van dm Rade van State der felver Landenghemaeckt en uytgegheveny waeropy endewaernaerindeSteden> Tlaetfen en Landen, reforterende onder de Generaliteyt, falingevoert en geheven werden den l· eert ighften penningh, van alle onroerende Goederen, foo Leen als E/gen, in de voorfz Steden, Ψiaetfen ende Landenghelegen, de welcke van mi voortaenverkocht ι ν er mangelt of vervremt fullen werden -, Injghelycks van alle Hypothecatien, Kufiingh-brieven , Los ende Lijfrenten, de welcke van nieuws geconflitueert of verkocht fullen -werden. In date dm negenden February 1669. tegenseenHuys, ofdiergelijcke, en op *teen of 'c ander eenighc penningen voor de beteriêhap toe- gegeven wordende, fal van de wacrde van beyde de vermangelde Goederen, den Veertighften pen- ningh betaelt worden ·, welcke vermangelde Goe- deren aenftondts aen den Ontfanger fullen moeten worden aengebracht; Ende als den oprechten prijs van de verkochte of vermangelde Goederen niet ghevveten kan worden uyt de handelinge, hebben Wy gelaft en geordonneert» laften en ordonneren by defen de Officiers van de Plaetièn daer onder; de fel ve Goederen gelegen zijn, met twee uycden Gerechte ende een Secretaris , fulcke Goederen oprechtelijck op haren gedanen Eedc te tauxeren» om me daer naden Veertighften penningh betaelc te worden : Ende of't ghebeurde dateenige roe- rende Goederen nevens onroerende verkocht wor- den , foo lullen Verkooper en Kooper gehouden zijn den oprechten prijs van den koop aen te bren- gen, met Inventaris van de roerende Goederen, om de ièl ve roerende Goederen te laten tauxeren, ten eynde den prijs van dien van de onroerende Goederen mach afghetrocken worden, ende alfoo denjuyften prijs van den Veertighften penningh van de onroerende Goederen mach worden be- taelt. Ende foo wanneer eenige fodanige verkoopinge* vertieringe, vérmangelinge , of andere alienatie

14.·

[Erft fal vaneerftcn Aptaelt wordvan alle oalsEygen (Erf-paonder de onroereverkocht, veraliedaer van de poflêffihetpublijcquelijckby mangelinge, ode mogen wefenvan 'cfelve by pklacrt, entegelijraekaen de Ontfahef van dit Middeken na het ingaen vlinge, vertieringeop poene van te bevan by de SecretarOpdrachten notithelft van den Velade van den Kovanden Verkoop Gelijck mede dfal worden van allnen Schult-brievegatien, de welck

len worden met fpeciale hypotheecquen van feke- j als boven foude mogen gheichieden van Goederen

betalen.

en van penningen, op tijdt of jaerlijcks te I daeropeenigheCapitalen ftaen gehypothequeerr»

in'cas den Kooper of Acqiiiiïteur van de voorfz; Goederen, defelve gehypothequeerde Capitalen mochte nemen tot fynen lafte, ende over-fulcks den prijs alleenlijck ibude mogen worden geconfli- tueert naadvenant van 'tgene de vafte Goederen boven den voorfz laft eygentlijck waerdigh zijn»

I I I.

Infgelijcksfal van verkopinge of vérmangelinge J^Kuftingen, Schepenen-kenniiïè, Schepenen gwi ofjaer-penningh-brieven rechtelijck verle- "uytfaecke van eenighc fchulden op Landen,

fc} r Erven, ende andere onroerende Goe- foo fal in dien gevalle niet alleenlijck vanden voorfz h t ^lnmn de v?or^z Landen ghelegen ) ver- j geconi ritueerden prijs, maer oock daer nevens van J*Wj den Veertighften penningh van de koop i het Capitael, over het verkochte of anderfints ge- end*0 van ^cn betaelt worden, binnen den tijd ! alieneerde geveftightals boven, en midtsdien van

goederen, die by eviftie fullen worden

ren- de geheele waerdye van 't goet, iiilcks als het ièlve

ver-

buyten eenige belaftinge waerlijck foude hebben

li jek den Tachtighften penningh, tot

ghegolden, of waerdigh zijn , den Veertighfter* penningh worden betaelt als vooren. v * Ende indien den voorlz Ontfanger foodanighe tauxatien als voren foude mogen meynen gedaen te zijnj, verre beneden de oprechte waerdye van de 7F *                    ghepri:

lift

van den Kooper

I V

Eeni

d£££          ?Ω die by «angelwge d'een tegen S f ™Ïgelt Worden» ^ Huyfen en Erven mm anderen, ofHuys tegens Landt, Erf

-ocr page 1233-

Pkcateft en Ordonnantieri. 9. Boeck.

feepriièerde Goederen, en derhalven die tauxatien iouden willen verhoogen met een derde of vierde- part meerder in den prijs, ial het aen den ièlven vry flaen, ende wort hem toegelaten midts deièn, die foodanige geprifcerde Goederen met verhooginge vanden derde-part te mogen aennemen, ten ware iaeeke dat den Kooper vande voorfz Goederen lie- ver het recht van dit Middel betalen wilde nae de voorfz tauxatien, met verhooginge van een derde- part by den Ontfangergedaen, in wekken cas de lèlve daer inne voor den voorfz Ontfanger fal bly- ven geprafercert ; blyvende in fulcken ghevalle al- leen gehouden dubbel recht van de geheele waerdy te betalen. VIL Eenige onroerende Goederen, Renten,Chijnicn, Schepenen-kenniilè of Schepenen Schult-brieven verkocht, en aen een ander door Wettclijck trans- port,of oock daer na een of meermalen overgelaten of verandert wordende, ial ibo menighmaeï als de felve Goederen verkocht, overghelaten ofghena- dert worden , den Veertighften penningh betaelt worden, VIII.                            , Eenige onroerende Goederen daer in verfchey- denEygenaers zijn, in'topenbaer gheveylt ende gemijnt zijnde by yemandt die daer inne eenigh ge- deelte heeft, fal den Kooper mogen volftaen, be- talende den Veertighften penningh naer advenant van de gedeelte by hem gekocht, den Verkooper toebehoort hebbende. I X. Van onroerende Goederen die in Erf-pacht ful- len worden gehouden en verkocht, ial mcdeghe- lijck van andere den Veertighften penningh wor- den betaelt; alsmede van alleLeen-goederen die by coniènt van den Leenhove van d'een op d'ander verfet, verkocht, getraniporteert of vermangelt worden.                       X. Een Sterf-huys ghevallen zijnde, daer in eenige onroerende Goederen zijn die by generalen uyt- koop bly ven aen den langhftlevenden, daer van ial mede den voornoemden Veertighften penningh betaelt worden van 't gene verkocht, of van d'Êrf- genamen overghelaten wort; wel-verftaende dat van uytkoop die d'Ouders met haer eygen Kinde- ren maecken, geen Impoft fal worden betaelt. X I. Die eenige der voorfe Goederen koopt op een onbekende naem , fal binnen den tijdt van twee Weecken (te reeckenen van den dagh vanden ecr- ftenkoop) gehouden weien den naem bekent te maecken, of felfs voor Koper hem te doen teecke- nen, oock aen genen anderen te mogen overdoen, alwaer 't voor den felven prijs daer voor het is ver- kocht , fonder den Veertighften penningh noch- maels te betalen ï op pcene van hondertguldens, ende den dubbelen Impoft van den Veertighften penningh by de Gontraventeurs te verbeuren. XI I. Als Huyfen of andere onroerende Goederen , Renten of Kuftingh-brieven verkocht en opgedra- gen, oock eenige payen daer op betaelt zijn, ende de Crediteurs of d'eerfte Eygenaer in betalinge van fijn refterende Kuftingh-penningen weder over- neemt de verkochte Huyièn of andere onroerende Goederen, Renten of Kuftingh-brieven, latende

caflèren fyne Kuftingh-brieven, ende tranfport daer af ghedaen, fal mededeS^ ften penningh worden beraek            viftt^ χ 11 i. Den Veertighften penningh fal ι worden van 't gene ten rantcoene weidtE

maer met Godts-penningen

lach, treek-penningenSS1

85

XI V.

Goederen beneden de vijftigh guldenSgcldendl

lullen van den Veertighften penningh ex™

:emp

u-e.

fen5 indefen verftande nochtans, dat Go5 met parceclen verkocht wordende, en wta lerei!

minder als vijftigh guld. geldende \ vana£L ceelen na datfe hebben gegolden, den.VeertighL pen mngh fal betaelt worden, ten ware dat het een parceel was, daer geen andere mede vermenehc ware, ende alleen verkocht wierde. X V. Alle de Steden, Plaetfen ende Landen, refor- terende onder de Generalitey t, lullen in 't kopen* en verkoopen van alle onroerende Goederen als voren, gehouden zijn den Veertighften penningh te betalen, fonder dat yemant vanden voorfz Veer- tighften penningh fal exempt wefen, alsallcenlijck de Godts-huyièn ende de Armen, vande Aelmoti'. ièn levende, die den vrydom van haer helft genie- ten füllèn, ende Partliyen met haer handelende, haer wederhelft betalen. XVI. Ende omm e te voorkomen alle fraude die regens de goede meyninge van haer Hoogh Mog. in het oprechtelijck betalen van 'tvoorlz Middel foude mogen worden ghepleeght, foo wort midts defen geordonneert, dac terftondt, of ten langhlfcn bin- nen fes Weecken na deverkoopinge, vermange- linge, alieneringe, vertieringeofanderfints, van eenige onroerende Goederen, 't zy Leen of Eygcn, midtfgaders van Schepenen-kenniiTe,en Schepenen Schult-brieven, de opdrachten, tranfporten ende ceflïen voor de Schepenen van de Hooft-Stcden, of den Gerechte van de Plaetfen daer onder de felve Goederen (verkocht of vermangelt als boven) lul- len zijn ghelegen, van wegen den Kooper of Ver- kooper fullen moeten worden gedaen, ende oock alvoorens den Veertighften penningh aen den Ont- fanger betaelt; op pcene van hondert guldens by den Verkooper ende Kooper elcks te verbeuren, een vierde-part voor den Officier, ende een ana^ vierde-part voor den Ontfanger de welde relpeai· velijckcalange fullen mogen doen, ( ,w *~*Τ calangeoockmedegeauthorifeertwordenioo^< de Officieren daer de Perfonen die defedef k

hebben ghecommitteert, zij η wou..

gene

onder wekkers Diftridt de Goederen g

de Ar-

by preventie ) een vierde-part v<

en een vierde-

men van de Plaets daer fulcks ν alt,Μ*^ partvoorden Aenbrenger; Endefaldaetcn eendubbelden Impoft van denVeertignttenp

en·

ningh moeten betaelt worden.

traflfp°r- laften

Van alle welcke opdrachten, ceffien^

ten, Wy geordonneert ende -elalt teww^ ende ordonneren midts defen de öecre p)aet. Steden, Dorpen, Heerlijkheden er[^ Mjt fenen Landen, reforterendeonderoe ,oudem als voren, alomme pertinent Kenter ^

-ocr page 1234-

Gemene Middelen van de Generaliteyt, Veertighflefi penn. | {$%

Over de Grave, en Lande van Cuyck, C. Scotte,'. Over deStadt ende't Landt van Steenbergen, Mr. Pieter Schagen. Over 't Princelandt, Over de Landen en DiftricTre vanden Vrye,. Ste\ den van Sluys, Aerdenburgh en Ocftburgh, Jacob vander S wal me. Over Huift, Hulfter- Αmbachc, 't Sas van Gene, Philippine, Jacob Pezijn. Ende over 't Quartier van Wcfter-woldinger- landt, Johan Verrucius. Die daer van nevens haren verderen ontfangh fullen gehouden zijn te verantwoorden aen den Ontfanger-Generael, en voor de moeyte van defen ontfangh en verantwoordinge van penningen daer van provenierende, ghenieten den Veertighfteri penningh van den fel ven haren ontfangh. XXIV. Ende tot prompte exeentie van dit Middel, wer- den alle Officiers en andere by defen gelaft, de Ont- fangers van dit Middel de behulpfame handt te bie- den , om de quaetwilligen en Fraudateurs van het idve promptelijck, fonder eenige forme van proces te doen betalen, immers ίο verre dat'er configna- tie van penningen ter concurrenter fcmmen by den Atngcklaeghden (al moeten worden gedaen, midts daer na en daer tegen gheadmitteert te worden, in oppofitic voor de gedelegeerde Schepenen van het: reilört daer de Goederen ghelegen zijn, en daer de queftie mocht komen te ontftaenj en van daerby appel voor den Raedt van State der Vereenighde Nederlanden, indien fulcks geraden vinden : En fullen de breucken daer van te procederen, geno- ten ende gedeylt worden een vierde-part voor den Armen daer de fraude ghefchiet, een vierde-part voor den Officier, engelijcke vierde-part by den Ontfanger die de ealanges doet, ende 't refterende vierde-part by den Aenbrenger. XX V. Ende fal den Ontfanger alle les maenden aen de Heeren Gecommitteerden op de Verpachtinge ko« mende, moeten leveren pertinenten ftaet van deiè fynen ontfangh, ghejuftificeert met Extra&en der Prothocollen van de Secretariflèn daer de verkoo- pinge, vermangelinge, vertieringe of anders foude mogen zijn gelchiet, ten eynde van tijdt tot tijde blijeke, wat van dit Middel gekomen is, ende daer van vanJaer tot Jaer te verantwoorden. XXVI. Ende ten eynde niemandt daer van onwetenfehap pretenderen} ontbieden ende bevelen Wy dat dit Placaet ende Ordonnantie alomme in de Steden, Dorpen, Heerüjckheden cnanderePlaetfcnetide Landen, reforterende onder de Generaliteyt, ge- fonden ial worden, omrne aldaer ghepubliceert* geaffigeert, ende alioa by een yeder des-aengaende naegekomen te worden.                              a': Aldus gedaen, goedtgevondén ende gearréfteeri in'sGraven-Hageden negenden February 1669. Wasgeparapheert, C.njan Vr)'berge , vt. Ondes ftondt, Ter Ordonnantie van de Hoogh HAog. Heeren Staten Generael der Vereenighde Neder- landen. Ter Relaiie yan den Racdc van State der felver Landen. Geteeckent, G'.wnSlingelan<li* Tvvu>

. treeën Verlyen, Tranfporten , Ceflien C*» orf Aoden te ftaen, ofte Boeck te ftellcn, alvorens behoorlijck blijck te hebben gefien ten %n Ontfanger, dat de verkochte, vermangel- Ψ „eralietieerde of vertierde Goederen als voren, f/den voorfz Ontfanger zijn aenghebracht, ende lvVeertighftctt pennmgh daer van is betaelt Ge- SmedegeneMagiftratenovereen.geOpdrach- JL Ceflien, Tranfporten of anders iujlen mogen

ten, Jlaen

ofeenige Brieven doen zegelen, ten zy dat

vden werde gethoont een Biljet van den Ont-

dat den Veertighften penningh is betaelt; He reys, en daer

henlu; ÏSnV

vihondert guldens voor de tweede reys, en daer na van arbitrale correftie daer en boven, over yeder vin foodamgeaeïien te verbeuren. "           b X V I 1 I. Verklarende boven de voorfz pcenen en verbeur- de Impoftcn, de voorfz verkoopinge, vermangelm- EC veralieneringe, vertieringe, niet aenghebracht, noch den Impoft daer van betaelt zijnde, nuhkrach- tdoosen van onwaerde, fulcks dat daer op by nie- niandt recht fal gedten mogen worden, of de iëlve Brieven voor valide mogen worden gehouden. XIX. Item, fullen de Secretariilên, ibo van Steden, Leen-mannen en andere Collegien, als oock vande Dorpen ende Gehuchten ten platten Lande, ^een Opdrachten, Kuftingen of andere Brieven mogen maecken,of minuteren, voor dat daer van den Veer- tighiten penningh is betael t} op poene als voren. X X. Tot wekken eynde mede alle Notariflcn verbo- den werdt te ftacn over eenige fulcke alienaticn, tranfporten of vertieringen van onroerende Goe- deren, foo Leen als Eygen als voren j op poene van nullité, ende voor d'eerfte reys gemuldteert te wor- den met een boete van 2 $■ guldens, en voor de twee- de reys met privatie van. haer Officien, en voorts te worden ghecorrigeert, foo als men bevinden ial te bchooren. X X I. DcSccretariflcn fullen als vooren gehouden zijn goetendc pertinent Regifter te houden van allede onroerende Goederen die in haren bedryvever- bcht,vermangelt,veralieneert,overgelaten,ofmet hj'pothecatien beiwaert fouden mogen worden, en tot allen tyden aen den Officier enden Ontfanger of des felfs Colk&eur acces daer toe geven, ende de jclvcdesverfochtzijnde,van Extracten uy t de (d- ve dienenj op pcene als vooren. XXII. Ende fullen daer en boven alle maendt aen den jooriz Ontfanger pertinenten ihet van't geen in naren bedryve gevallen is, pertinentelijck inghe- '«nttc, ende by hun geteeckent, overleveren} op P«nc van twintigh guldens i'elcke maendt van na- «ngneyt te verbeuren. Pu           xxiii Hebben voorts tot de Colleae en den ontfangh ™ t voorfz Middel by provifie ghecommittcert, 01 committeren bydefen, CnrIS -diSu,dicn Meyerye van 'sHertogen-bofch ^ornehsKuchlinus. Ov(

m> ^lelcluorBaftingius: ver de Baronny e van Breda, Fr. van Hoven.

-ocr page 1235-

....

M9%

Pkcaten en Ordonnantien. 9. Boeck. Twintighften Penningh.

ïf. *Placdetende Ordonnantie van denTwintichflen Termingh van Erfeniffen, Oand ffK 16f 7- Sie Groot Placaet Boeck Pag. 2485), en Anno 1669 verandert als volght, fti0^«*·.

\6· Placaet ende Ordonnantie van'.wegen de Hoogh Mo?.}]eSr ,. Generael der Vereenighde Nederlanden , by deliberatie van den Raedt !ttl derfelver Landengemaeckt eude uytgegeven, waer op, ende waer nae' Ja^ts!i Tlaetfen ende Landen, refort erende onder de Generaliteyt, fal wgevoert fm ■ werden het Middel op de CoUaterale Sncceffien, als mede in afcendenti I ^ ï7i voegen en manieren , als hier na is volgende. In date den nee enden Febn, '"^'m *r

hoe oock de felve /ouden mogen zijn κηορη,» ^ niet^enftaendedeCorporLniel^ welcke fodanige Goederen behoor» mochten w gen buyten het voorfz Reflbrt van de Generalij ial het voorfz Middel van den twintkhftcn oen mngh oock moeten werden betaelt, foodicS ende memghmael als fullen komen teovcrhdcnof verplaeft werden de Abten, AbdiOèn.Prooflcn' Decanen, ende andere Priéuren, of Superieuren van die Corpora, tot de welcke fodanige vafte Goe- deren onder het diftricT: van de Generaliteyt j-de- gen, fpecleren mogen, uytgefondertalleen, dat daer van vryendeexempt fullen zijn die Abtenen Abdiflèn, de welcke hebben acnghenomen ende ondejteeckenthet Accordt over het fubjeir van het Collaterael met den Heer Α mbafladeur van Spangie gefloten den een-en-twintighften Septemb. itföo V, Ende fal in allen defen geene exceptie werden acngenomen ten reguarde van plaetfe, het zy buy- ten of binnen 'sLandts, alwaer denEygenaervan eenige iöodanige onroerende ende vafte Goederen mochte komen teoverlyden, maer alleenlijck re- guard genomen werden op den grondt ende fitua- tie van de voorfz Goederen felve, om daer van het voorichreve Middel van den twintighften penning te doen betalen, onder het Reffort daer het felve lal bevonden werden te zijn gelegen. Soo wanneer yemandt de Lijftocht van eenige onroerende of vafte Goederen onder het diftrift van de Generaliteyt gemaecktis, ende op een an- der dm Overleden beftaende of vremtzijnde,_ den eygendom werdtgelaten, infulckengevalfcfiltfe gene die de felve Goederen 'm Lijftochteontfanght, den voorfz twintighften penningh gehouden welen te betalen-, behoudejijck dat aen iyne Etfgenamtii voor de overleveringe van de Goederen reftiiuoe van 't betaelt Middel fal gedaen werden. VIL Behoudelijck oock dat Man ende Wijf», gj* of Kinderen hebbende, mallwndeien W*" te, ofanderfmts vanhare Goederen«g^S voordeel maecken, fonder in den jjd*W» gehouden te zijn, maer alffer geene m*r*£Z foo fullen die Goederen fietMiddel van dclcni, tichften penningh oock fubjecT: zijn. Indien Vader of Modder by Tefe«nen« g dère difpofitic van den overleden Man o ^ zijn gemaeckt Boelhouder of Boelhoume , laft om alle de Goederen te bly ven Wg^ deren mondigh te maecken, ende nae m

i An alle onroerende of vafte Goederen, foo Leen als Eygen, Erfpachten, Chijnfen en Thienden, tegen denpenningh twintigh gecalculeert onder de felve begrepen, in de Steden, Plaetfen ende Landen reiörterende on- der de Generaliteyt gelegen , de welcke yemandt ab mteflato, of by difpolitie Teftamenf aire, Codi- cillaire, Legaet, ofgifteuyt faecke desdoodts fullen aenkomen van ter zyden, of van vremde Luyden, daer onder mede begrepen de Goederen, die uyt conftitutle fidei-commiflaire Malwaren deielve oock van Ouders door Broeder of Sufter op eenen anderen Broeder of Sufter, of nae de doodt van andere CoUaterale Vrunden ge-erft) fal voortaen beginnende meeden eerften Aprilis 1669 betaelt werden by den genen die de felve erven of genieten fullen, voor Impoft ten proffijte van den Lande den twintichften penningh van de waerde van dien, fulcks als die by de Gerechten van de Plaetfen daer onder die gelegen zij η, op haren Eedt expreflelijck fullen werden getauxeert,fonder dat daer van eenige defalcatie of minderinge gedaen fal werden, als al- leenlijck van de Renten ende onbetaelde Kuftin- gen, daer op fpecialijck voor den voorfz Gerechte gehypothequeert, I Den felven Impoft van den twintighften pen- ningh ial mede betaelt werden van alle Kuftingen ende Bijl-brïeven, oock van alle gehypothequeerde Rente-brieven, foo tot lafte van 't gemcene Landt, en de Comptoiren van de Domeynen en Beden, als tot lafte van particuliere loopende, midtigaders van de Obligatien op de publijcque Comptoiren ftaende : Ende ial dien Impoft; voortaen ibnder ondericheyt oock betaelt werden, niet alleenlijck over Succmen in Collaterali , of Erffeniflèn van ter zyden aenkomende, maer oock in afcendenti linea, dat is, indeopgaendelinie. I I I. Indien yemandt by fijn leven iyne Goederen cedeert of tranfporteert, met foodanigen laftdat deVerkrygers van de felve geduyrende fijn leven heniullen moeten onderhouden, foo fullen oock die getranfporteerde Goederen het recht van dit Middel fubtecT: zijn.                             _ * .<>, I V, Van de onroerende of vafte Goederen, ibo Leen als Eygen, Erf-pachten, Öhijnfen ende Thienden, Kuftingen, Biji-brieven, Rente-brieven ende Obli- fatien, als boven in de voorfchreve Plaetfen ende iahden gelegen ende refbrterende, de welcke mo-

gentoeoenooren aen eenige iioayen, rroosayen,

Decatlyen, of andere Geftichten, of Fundatien, j ge dagen de fclvc eenige Goederen te la ^

-ocr page 1236-

Gemeene Middelen van de Generalkeytj Twintighilén penn: ι1 ρψ α Α t van die Goederen, of van dut ónderhdadi, j banden genen die de vooriz Goederen Iferven^i

fSftlevende van de Ouders, verticlKÜigê;dOer ^nkeoflroerende Goederen, of die daervöor °PS, foo fullen de fel ve van defen Impoftvry f' celiick pede by aldien eenige der fel ver Kin-

naegelatcn > of verlatende gë-evacüeert hebberig oppcene begrepen in den Plaeafe· en Generale GW:-· dóninantie tegensdc Fraudaceürs van de gèmeénc Middelen ge-emaneeft» ende daer én boven vafi tweehóndert guldens ten proffite vanden Officier daer het Sterf-huysgevallen is, of binnen wekkers DiftricT: de vafte Goederen, daer van 't vooriz rechc gcfraüdeer t is, gelegen zijn, byprawentie,eridaii noch'den Twintighften penningh dobbel te moeten betalen van de hecle ErfrcniiTen, indien 'taenbren- gert van de iëlveirf 't geheel, of van eenige parthye van dien in 't byibnder mochte hebbgngenegligeerè of naegelatem                          ' ' & Ι Ι Ι Ende fullen vervolgens al die gene die in confof- miteyt vanden vöorfe Articul eenigelbodanighe Goederen by verfterfof evacuatie verkrygen, ge- houden wefen hare vooriz particuliere eftimaüert binnen den voorfz tijt van fes weken j over te bren- gen aen den Gerechte alwaer de Goederen gelegert zijn, om deièlve noehmaels aldaer op nieuwste doen tauxeren, ende beyde de vooriz tauxatie aen den Önrfanger over dit Middel gefteït, binnen deti vooriz tijdt moeten overbrengen , ende daer be- neffens datelijck dat recht voldoen eer iy in de pofleflle van de ge-erfde of ge-evacueerde Goede- ren fullen mogen intreden. ".,—s:            xiv. Ende indien dtn voorfz Ontfanger foodanighë tauxatien foude mogen meynen gedaen te zijn verre beneden de oprechte waerdye van de gepryièerde Goederen* ende derhalven die vooriz tauxatien foude willen verhoogen meteen derde of vierde- part meerder in den prijs, ialhet aen deièlve vry ftaen, ende werdt hen toegelaten midts delen die foodanighe gepriièerde Goederen met verhoogert vaneen derde of vierde-part te mogen aennemen* midts daer van betalende nae rato dit Middel van den Twintighften penningh ten behoeve Van het. Gemeen, ten ware iaecke dat den Exfgenaem of Sücceflèur van de voorfchreve Goederen liever het recht van dit Middel betalen wilde i nae de voorfz tauxatien,met verhooginge van een derde öf vierde- part by den Ontfanger gedaen, in wekken casde fel ν e daer in voor den vooriz Ontfanger ial bly yeo geprefereert. JC V. De voorfz tauxatien fullen rfioeferi gedaen wer- den by Schout ende Schepenen, met den Secreta- ris, ende fal den Schout alvorens de Schepenen op haren Ecdt vermanen, dat iyhaer nevens hem irt aüeoprechtigheydtdaer infullen quyten; ende ful- len de Secretariièn daer van houden goet ende per- tinent Regifter, ende alledrie maenden Extract authenti'jccj daer uyt aen de reipe&ive Önrfangerè van dit Middel overiènden, als in 'tnaevolgendö ncgenthiende Articul wert geitatueert. XVI. Voor het doen van welcke tauxatien, règiitra- turen ende overleverirtgë der Authentijcque Extra-' dien, yeder Gerechte, te weten Schout en Sche- penen met den Secretaris te iatnen» iulien genieten van elck perceel vedèheyden leggende j dertigli iruyvers, d'eene helft te verdelen onder den Schout en Schepenen, en d'ander helft voor den Secreta- ris, by de Erfgenamen of SueceiTeiirs van de voorfö Goe-

?

iCrendom ende poflèifie van de Góéderen haer

«SiSS fullen hebben aenghevaert, ende het hc van dien op de Broeders en Sufters fal komen> Sn in defen lropoft medeniet gehouden zijn. I 2v. Indien Man ende Wijf te famen levende, in ha- Boedel hebben roerende ende onroerende Goe- deren, als by exempel fesduyfent guldens aenroé- rende Goederen, en andere fes duy ient guldens aen onroerende Goederen, en een van beyde ftervende, den langhftlevenden maeckc Erfgenaem van alle de Goederen, midts aen Legaten of andere macckin^ een uytreyekende vier duyfent guldens i foo werdt verftacn dat den Twintighften penningh van de jucceflie van ter zyden, betaelt lal moeten werden by de Erfgenamen die de onroerende Goederen erven, maer voor foo veel de Legaten of maeckin- gen excederen dewaerde van 't recht 'twelekden Overleden in de roerende Goederen gehadt heeft, dat na rato van dien aen de Legatarifen, of op wien demaeckingen komen, den felvenTwintighften penningh fal moghen worden gekort ofte ghere- peteert.                                 , . Dit Middel fal mede geheven werden van alle onroerende Goederen, die naer *toverlydenvan vcmandt gemaeckt zijn te moeten komen op eenige (jodts-Ijuyfen, alsoock van alle nieuwe gemaeckte ende bedijekte Landen, alwaer 'toock fooj dat defelve meteenigh Octroy defen contrarie moch- ten wefen vooriieh. X I, Ende fal 't recht van defen Twintighften rten- ningh moeten betaelt werden van alle die vooriz onroerende, ende andere Goederen, fonder eenige detra&ie, defalcatie of verminderinge van periö- nelcfchuldcn, by den Overleden, of den Verplaet- ftcn naergelaten, alwaer het faecke dat de vooriz fchuïden uyt de mobile Goederen van den Boedel niet mochten konncn betaelt werden-, maer alleen tenaenfienvan foodanige Renten endeonbetaelde Kuftingen, de welcke volgende het eerite Artieul opde voorfchreve immobile Goederen, fpecialijck voorden Gerechte van de Plaetfen alwaer de iêlye gelegen zijn, fullenwefengehypothequeert. XII. Sal dien-voigens een yegelück de welcke eenige Jfocderon verkrijght, die defé betalinge van defen wintichften penningh in conformiré van de voor- gcllelde Articulen fubjecl zijn, defelveGoederen ^«expreflle in watSteden of Parochie die gelegen, anwiediege-erft, hoe groot ende belantmerckc n, daer by gevoeght den prijs of oprechte eftima- "*i nae fyne beite kennifle ende weten- lenbrengenaenden Ontfanger over

gevallen^ , of aen den Ontfanger van dat Re Erffcni^r0nc?iev3fte-Gorcdeféil ^n^odanigcf rende ede fodamScn Corpora als boven fpefte-

iereeck^gCn"KCKencn f

'zederthet overlyden ofverplaetfen

-ocr page 1237-

					Placaten en Ordonnantien. 9 Boeck
			I ZOO
		Ι Ooe<Jejcn aen de voornoemde Gerechten endeSe- .^retariflen fonder eenighe detraclie te betalen}.-ten . ware vanlErfteniflen of SucceiTien van geringe im- portantien, ende niet excederendc een lornme van hondert guldens eens, en daer van de parthyen niet gantfch verre af van den anderen gelegen zijn, van welcke niet meer als dertigh ftuy vers eens fulïen be- taelt worden ·, En fullen de Gerechten en Secreta- riflèn niet vermogen (uy t wat laecke het oock fou- de mogen wefenj yets meer te eyflehen, of de vooriz onkoften van tauxatie met eenige gelagen of onnodige verteringen te befwaren j op een poene van 2 ^ guldens t'eleken reyfe contrarie doende te verbeuren, t'appliceren ende-executeren als hier na Articul 22 gelèyt wordt ·, En foo de ièlve Goe- deren in eens anders Diftrid onder de Generalitey t reiörterende, mochtc gelegen zijn, fal den voor- noemden Ontfanger, in wiens Diftridr. het Sterf- huys ghevallen is, overfchry ven aen den genen al- waer de voorfzge-erfde Goederen ghelegen zijn, om in conformiré als vooren de vooriz tauxatien gedaen, en defen Impoft betaelt te worden. XVII. Ende op dat dit Middel eenpariger en iönder fraude geheven foude mogen worden, fullen geen Schouten,Schepenen,Secretar: 5<Notar of andere blijeque Perlbonen, foo binnen de Steden als ten platten Lande, onder de Generaliteyt reiörterende, vermogen over eenighe fchydingen, deylingen, tranlporten ende alienatien van verftorven Goede- ' ren, delen opheve fubje£fc, te ftaen, die te ver - leyden of palieren, ten zy hun eerft en alvoorens blijeke dit Middel voldaen te zijn, of dat iy in plaets van de vooriz Erfgenamen 't felve prompte- lijck fullen moeten voldoen, ende vorders worden gemul&eertfulcksenfoo bevonden lal worden te behooren. XVI I I. Alle Kofters, Graef-maeckers of Doodt-gravers, fullen gehouden zijn alle maenden aen de refpecri- ve Gerechten of Secretariflèn van het Diftridr. waer onder yemandtfterft, of eenighe vafte Goederen gelegen heeft, over te brengen een pertinente Lijfte van alleibodanige Perfoonen als binnen dientijdt in hare refpedtive Plaetfen overleden zijn , met pertinente aenwyfinge op haren Eedt,, voor lbo veel hare kenniflègedraeght, wat Ouders, Kinde- ren , Broeders, Sufters of andere naefte Bloedt- verwanten yeder vande vooriz Overledenen nala- ten , ten eynde de vooriz Secretariflèn van Gerech- ten daer uyt behoorlijcke informatien bekomen mogen > Ende om de vooriz Kofters ende Graf- maeckers in delen te meer te animeren tot debvoir, werdt aen de lèlve midts defen belooft en toeghe- voeght den twee-hondertften penningh van fooda- nigen recht van collatoialiteyt, of twintighften penningh als het Landt door haer adrelïèende aen- wyfinge foude mogen conièqueren ·, ghelijck ter contrarie mede, loo de felve in ghebreecke bleven van den inhoudt deièr Articulen praecife te achter- volgen, de felve fullen worden ghemulfteert met een vierde-part van hareTra&ementen yder maent van naerlatigheyt te verbeuren, ende des noodt oock met fufpenfie ende calïatie, naer exigentie vaniaecken. Ende werdt by defen aen de refpe- ftive Secretariflèn, oock aen de Ontfangers gede- fcreerc, om de Kofters prascife tot dat debvoir te
							houden, endebyontftentenuTe daer* tegeven aen haer Ed. Mog., endebv flfli^ betalinge van hareTradtementen totl PïVllie <fc en diipofitie te doen furcheren             er wdtg XIX. Van gehjeken fullen de Secretariflèn ν rechten gehouden zijn alle de voorfeL"? Ge* haer door de voorfchreve Kofters ter hand 2Ctl midtfgadersdeLijften van tauxatien A». ftclr' melt, alle drie Maenden aen de Omfc l1 Ver" toe geflelt, te doen overbrengen, daer by£% 't gene van hare naerdere kenniireofconn? zijn mochte, ofTer eenighe onder deDoode aUe die eenige vafte Goederen nalaten, waerdcVi^ gelegen ofte vinden zijn, endeinfpecieofd;!?'6 ophefvanditMiddel fubjeft zijden Ά Ontfangers haer inde executie van dit Middel d natebeterregulerenrnogen-.EndeincasdevoóriV Secretarifen van fuleks punctueel te achtervolgen mochte bly ven in ghebreecke, fullen t'elcker drie maenden daer over verbeuren een fomme van viif- tigh guldens, en daer en boven byfommarie re novatieendegyfelinge, foo tothetpr«fteren'vari defen haren fchuldigen plicht, alst'ekkenstot de voorfz mul&e van vijftigh gulden paratelijck door de Ontfangers mogen worden geconftringeert, die oock daer toe fpecialijck by defen gelaft endegeau- thorifeert worden. X X. Sullen noch daer en boven d'öntfangers elcks in lijn Diftricl: hebben acces tot alle Regifters, EJro- thocollen, Qgohieren, ende fpecialijck tot publjc- que Inventariflen van de verftorvene Boedels, om uyt de felve (foo veel doenlijck) alle fraudesont· deckt te konnen worden. XXI. Ende tot prompter executie van dit Middel wer- den alle Schouten, Schepenen van Dorpen,Secrc- tariflèn, Vorfters, enGerechts-boden, by defen expreflèlijckgelaft, de Exploidteurs van dirMid- del by Ons airede aengeftelt, of noch aen te (lellen, opeenredelijckfalaris, in con formiié van Onfc Reglementen van den thienden Augufti 1657 de hulpfame handt te bieden; op poene van arbitrale correctie regens de nalatige, na gclegenthcytende ondervindinge van faecken by Ons tcdeaerertn* ende tot noch beter man tenue van het felve, aujen de calanges van de frauden, ende van dcrcfpettivc boeten hier vooren ge-expreflêert, worden gedaen byyederOntfangerelcksinfynDiilria,wacrby fleh den Officier over deStadt en't Landt fal mo- gen voegen paratelijckd&fkm, fonder eemgetor- me van proces, foo verre dat'er conflgnane van penningen ter concurrenter fommen ^«Ρ" klaeghde fal moeten worden gedaen i« fn ƒ ™ de voorfz Ontfangers of Officiers, miAj <&*** ende daer 'tegensfullen geadmitteerc gorden,w°Y pofitie, eerft voor deghedelegueerdeScbep van'treflbrtdaerhetSterf-huys fijgFjJ» Jg of daer dequeftie mogekomen ^ °ntitacn, van daer by appelle voor den Rade 1%**^ Vereenighde Nederlanden , indien iuWg» geraden vinden j En fullen de brcucken dg ' feprocederen fr^"f^£$& vierde-part voor den Armen daer de WJW .fl of de voorfz muiden vallen, &J**?£Li die Officier, gelijck vierde-part by den untr b è

-ocr page 1238-

Betreffende de Verpondingen van de Generaliteyt.             é æ © j dir Placaet ende Ordonnantie alomme in de voorfö Steden, Plaecfen ende Landen ghefonden worden, om aldaer ghepublïccert > gearfigeertj ende allöc* by een yeder des-aengaende naerghekomen te wor·*

langesdocde^Acnbrcnge Fndc fullen

Tn aen deHeeren Gecommitteerden op de Shringe komende, moeten leveren per tinen- VCr£tvandefenharen ontfangh, ghejuihfieeert ^particuliere Staten van de voornoemde Ge- UreSendeSecretarifen, ten eynde van njdttot * \t bliicke, wat van dit Middel gekomen is, daer nfvelcks voorts alle Jaer in hare Reeckemnge SoSrUjck fullen hebben te verantwoorden. Ende op datdit Middel oprecht geheven, ende nicmandt daer van onwetenheytpratendere, ial

den. Aldus gedaen, goedtgevonden ende gearrefteert in 's Graven-Hage den negenden February 1669. Was geparapheert, C. van krybergen, vt. Onder ftondt, Ter Ordonnantie van de Hoogh Mog. Heeren Staten Generael der Vereenighde Neder- landen. Ter Relatie van den Raedt van State d er iel ver Landen. Geteeckent» G. van Slingelandt

Verpondinge.

Tlucatenvan de Verpondinge over't Rejfort van de Generaliteyt. Sie Groot Placaet-Boeck yj pag, é ñ 3 en vervolgens : Item, 2 Vol. Pag 246^, 3472, 2481, 2506, 2527012691. 18. Inflruffiie 'van de Hoogh Mog. Heeren Staten Generael, ivaer naer de Gecommitteerde van den Raedt van State der Vereenighde Nederlanden, uyt kracht e ende ingevolge van de Refohitievan de Hooge Mogende Heeren Staten Ge-· neraelvan den elfden t'ebruary 166jfidlen doen formeren ende opmaecken de nodige Quohieren tot hei introduceren van een capitale Schat tinge over de ^uartieren en Steden van 't reffort van de Generaliteytgherequireert ; Ende dat van de waerde van alle roerende ende onroerende Goederen, Renten, Rechten, ASlien, Schul~ den, Credit en, Schepen, Koopmanfi happen, Geit, Vaifeüen, Jnweelen., Meu·* blen, Gagien ·, Trallementen ende andere Goederen, gene uytgejbndert, van alle degene die onder 't voor f æ reffort van de Generaliteyt woonen , o f Goeder en aldaer ghelegen hebben, foowel in de Steden als ten platten Lande ·, Te wet en, van de gene diegegoetzijntott wee duyfentgiddensCapitael en daer boven : Ende over·* ftdeks in de Stadt ende Meyerye va-t 's Hertogen-Bofch, in de Stad-t ende het Mar- quifaet van Bergen opZoom ·, mdtfgaders IViüemfladt, ende de Finaert, inde Ótadt ende de Baromiye van Breda, in de Stadt Gr ave ende het Landt van Cuyckj ■midtfgaders Gennep etide Ravefleyn, inde Stadt van Maeft'richt, het Graeffchap van den Vroenhove, ende de Landen van Over-maze ·, in de Stadt ende het Land van Steenbergen , ende het'Princclandt, in de Landen ende 'DiflricJe vanden Vryen , inde Steden van Sluys , Aerdenburgh , Ooflburgh, Hulfi, Hulfler- Ambacht, 't Sas van Gent, 'Rhilippine, ende in de 'Dorpen, 'Polders en platte Landen, rondommede voor f æ Steden onder het rejfort vande Generaliteyt g^leo-en, Axel, Ter Neufe. Biervliet ende Lillo ·, oock in de Wedde ende Weji-woldivger Landt. In date den negenthiendenFelruary 1665. # ■

van conftrainclre daer toe te hpuden, dat de goede intentie van haer Ho. Mo. in defen voldaen worde» ende ibodanige gequalificeerde Peribonen daer toe gecommitteerzijnde, rullen deièlve moeten Eedt doen in handen van de Gecommitteerde van den Raedt, dat fydefelve in hetbeleyt, ended'exe- cutie van defe Commiflie getrou welijck fullen aiïi- iteren; ende fullen de Gecommitteerde voorts t'haerder afliltcntie mogen nemen den Secretaris van de fel ve S tadt of Plaet fe, by henluyden mede te be-eedigen na behooren. II * Van den voorfz taux fal nicmandt ( wie hy zy ) exempt wefen, in confiderarie van den hoogen noodt van den Staet» ende het intereft dat alle ende een yegelijck hebben inden jegenwoordigen Oorlogli met Engelandt , als alleen de Godts- huyfen. ã G                           · .Jn,

Nden eerden , fullen in de Steden of Plactfen daer fy gheibnden worden tot uytvoeringe van haren laft, naer voor- gaendecommunicatie met deMagiflra- icn ende Regeerders aldaer, verftecken dat de iolve «nige ghequalificeerde Periöonen uyt den haren willen committeren, de wclcke haer omtrent het ^Jeytended'executie vandefe Commiflie mogen aflifterenj enfal aendievooriz Magiftraten ende Regeerders by exprefle aenfchry vinge ghelaft wor- <Jen, dat iy foodanige nominatie van gequalifkeer- oePerfuonen, fondereenigh uy titel doen; Oock a«cfints tot uytvoeringe van defe Initruftie de Ge- committeerde f/desverfochtzijnde) alle behoor- de addrciTe geven, ende ailiftenticdoen, ofby ontltentenuTe van dien, fullen de Gecommitteerde ËË- K^Selaft zijn om haer voor eerft by in- ^we, eade vervolgens by behoorlijcke middelen

-ocr page 1239-

jPIacaten en Ordonnafttien. 9 Boeck.

%ζο%

VIII. Voorts fullen in de Steden, by advisy3 α giftraten en Regeerders, ende de Dor Jj,^3* vande Schouten ende Gerechten, 0fa^Η ^ Gecommitteerde iüllen goedtvinden te^^ ren, de felve Steden ende Dorpen JS^6" 2,3»4»f»^7» Si io, i2, endemeerderi6?"1 of Quartieren, na degroote ende meeniri ' de Inwoonderen aldaer.                        tc %

III.

In defe tauxatie fullen alle Tra&emen ten, Pen- sioenen, Wedden, Ampten en Officien, meerder opbrengende alsdeforame van drie hondert guld: jaerlijcks, ghereeckent worden tegen Lijf-renten <deft penningh twaelf , foo dat hondert guldens 's jaers genomen fal worden 'm capitaél voor twaelf hondert guldens, ende meerder of minder naer advenant : Ende fullen tot dien eynde by de Ma- giftraten van de Steden, midtfgaders Schouten en Gerechten in de Dorpen, aen de Gecommitteerde van den Raedt overghelevert worden pertinente Lijften van de Amprcn, Oflicien ende Beneficien in hare Steden ende Bedry ven bedient wordende , metexpreffie by wien, ende tot wat Weddens -, midtfgaders op wat Tra&ementen of Penfioenen de ièlve bedieningen worden ghedaen, oock met begrootinge van de onieeckere emolumenten ende profyten van dien j alles fonder onderièhey t of de voornoemde Ampten, Officien ende Beneficien, bydenStaet, Steden, Collegienen Kamers, of wel by eenige Heeren, Vrouwen, of andere parti- culieren gegeven worden. I V. Maer alle de de Militaire Tradtementen te Wa- ter ende te Lande, als van Overften, Collonellen, Ritmeefteren, Capiteynen, Officieren en Solda- ten , dk effeftivelijck dienft met de Wapenen doen, fullen in defen niet getauxeert worden, maer daer van vry en exempt zijn. /V. Gelijck mede daer van vry ende exempt fullen wefen de Tra&ementen van de Bcdicnaers des Goddelijcken Woordts, foo binnen de Steden als ten platten Lande. .                       V I. De Traktementen van de Commiflariilcn vande Monfteringe, van de Commiièn, Contrerolleurs, Opfienders van Magazynen, ende dierghelijcke, fullen alle getauxeert worden gelijck vande andere, vervat 'm het derde Articul hier voren geièyt is.. • VU: Ende op dat de vooriz Gecommitteerden hare befoige met vrucht mogen aenvangen, fullen in hare handen doen leveren, voor foo veel noodigh is, by de Regenten van de Steden ende Dorpen reipeétive, deRegifters, Boecken, Quohieren of Cedullen, daer op de Verpondinghen, Maendt- geldeflf Weeck-gelden, Wacht-gelden, Schot- gelden en andere omflagen over de Ingezetenen en ïnwoonderen aldaer ghecollecteert worden j ende onderibecken of daer in alle delnwoonders geitelt zijjQj doende daer byftellen allen den genen, foo abiènten als prafenten, die in defen taxabelzijn, ende voorts mogen ghebruyeken, ende haerdoen dienenvan foodanigePerfoonenen befcheyden als iyiuyden iüllen oordelen in defen dienftig te weien: Sullen fpecialijck voor haer doen komen· de Pen- ningh-meefters van de Polders ende platte Landen, ende alle andere, de welcke eenige publijcque be- dieningenhebben vandieNatuyre, dat uyc hare Regifters ende uyt haer bericht kan bekomen wor- den^ foodanige kenniflè als tot het formeren van defe Quohierengerequireert werdt: Ende ds felve onwilligh zijnde, daer toe houden', invoegen als hier voor in 't eerite ArticnJ is gefegh t.

IX.

linde datgedaen zijnde, fuofQuartier, naervoorgaende

alIenuyteickeWiick ^nderiöccLhv.r

als vooren, verkiefen, 't zy van de jeaenii r Regeerders of Gerechten, of andere ,\eee ge lifkeerde Mannen, de ghemene faecke, cnèT Gereformeerde Religie wel roegedaen, e/jded^ by voegen een Secretaris, Notaris of K|crcq ' door de felve te doen formeren diflinfte Quohi ren van alle Per foonen, de welcke in de reipc&vë Wijeken of Quartieren woonen, ende ioodanie? gequahficeert zijn, dat fy de Middelen ende ordres van defen taux moeten iubjeclzijnj enfulleniiai. luyden alvooren afnemen den volgenden £edr. λ. [Wy beloven ende/weeren, dat wj allen den genen die wonen in die Quartieren of Wijden onsgeaffigneert, diewy aldaer fullen èevinèn, 't zy of de felve gebouwde Terfönen, IVeduve- naers, IVeduwen, Weef en, eenlopende, haf ofheelbeforven, of andere Per/onenzijn, w goettot de waerde van twee duyfentguldens in Capitaéleens■, of meer, 't zy in roerende of on- roerende Goederen, bedijekte Meeren, Gorfin- gen of Landen daer in begrepen, on-aengefmi de or dinar ü OcJroyen die dien-aengaendc f er- kent fouden mogen zijn, Renten, Geltffime- /en, Penfioenen, Gagien, Vaijellen, Koopman- fchappen, Schepen, ^cjien, Crediten of andere Rechten of Goederen, geen uytghefondert, β binnen als buyten dit Reffort wefende, na onfe befte wetenfehap oprechtelijck en getrouwhjck fullen feiten tot watfomme ff gegoet zijn, fon- der daer in eenigegunfi ofwangunfi te gebrul· ken. 1>at wy oock fullen aentejekenen wet Terfönen boven de twee dujfint guldens\ght- goet, aldaer woonende, althans kjtmdefi Xaanden zijn, hoe hoogh diegegoet zijh οβψ ten defe Landen woonende, en dbierggpj i ' En dat wy onfe befoigne in düigentit afgMM hebbende, Ίfelve by onsgeteyekntm^tl· brengen in handen van de Commi^r¥n> r ' der daer vanyet onder ons te houden. •Soo waerlijck moet my Godt Almachtig helpen. X I Ende by foo verre die gMualifKte*^|

in de refpeftive Wijeken en Quxüf n/e3a(t mochten difficultey t maecken, om foodamg ^ op haer te nemen, of fouden ^/ζ*?0^ ft!- foignes den voorfz gepr*rlgeerden W w ' ^ len de Gecommitteerde van aen Raedt eu y^ duétie, <inde vervolgens by behoorUjcfcci» - van conftrainfte de ièlve daer toe houia»r^ .fl goede intentie van haer Hoogh Mc-g- F defen achtervOlght en voldacn worde.          ^ξ

-ocr page 1240-

Betreffende de Verpond/nge van de Genèraliteyt.1

MtfJ

X V.

X II pevoorrzQuohieren ibo gefbrraeert, ende de rauxatienin de ièlve gedreflèert» ende by de vooriz Luaüficeerde Tauxateurs, ende de bygevoeghde Secretariifen» Norariilèn ofKiercquen geteeckcnt ziiride, fullende Gecommitteerde noch apart aen dcMagifrraten ende Regeerders, en voorts alle- fin» aen alle particuliere Ferfonen daer het te pa/Te jal komen, ende daer het van dienft ial konnen zijn, by bequame middelen den tegenwoordige η (bet der Landen rtpi*fen teren , ende de Ièlve ibo veel docnlijck induceren ende bewegen, ten eynde fy den gemenen Vaderlande, ten beften heniuyden h- bcralijck willen verklaren op de gelegentheyt van hare Goed», ren. Sullen oock aen de ielve mogen doen eenige nieu we redelijcke voorflagen, ende op Êacr willige verklaringe, of in cas van excufe of wcygeringe, na genomen informatie van de voor- noemde Tauxateurs, of oock van andere naer haer welgevallen, ende iiilcks naer haer kenniflê ende difcretie, de iel ve nader mogen ièttcn of tauxeren, cndeeyndelijckdeQuohieren ibo gheformeert te jatnen onderteeckenen, ende ibo overbrengen. XIII Ende foo yemandt even wel hem over de gedane fetcingedaer na noch föude willen beklagen, die ial gehouden wefèn 't felve te doen binnen den tijdt van iès Weecken daer naer,ende by Eede verklaren tot wat ibmme hy alle fyne Goederen, gene uyr- gefondert, ibo binnen het reiïbrt vande Genèrali- teyt als daer buyten begroot, waer na hy getauxeert ial worden; midrs dat hy gehouden ial worden voor eerloos ende meyneedigh, indien hy quade verkla- ringe doet, ende ichuldigh weien te betalen vier- macl foo veel als hyeerit geftelt is gheweeft, daer van hem goede onderrichtinge gedaen > ende per- tinente notitie van iyne verklaringe gehouden ial worden, alvorens eenige veranderinge van tauxatie temaecken; Ende na de vooriz iès Weecken /ui- len gheen klachten ontfangen worden, ten ware yemandt wettelijcke redenen van abiènfie hadde : EndefulJenin fuleken ghevalle, ende binnen den tijdt van iès Weecken als boven, de gene die bene- den de vier duyfent guldens zijn getauxeert, haren fcedt mogen doen voor de Magiftraet daer de Quo- ta gemaeckr zijn, die de Raden van State ten eertten daer van fullen adverteren ·, maer die boven de vooriz iomme getauxeert zijn, fullen haer moe- en addrefTeren aen de Heeren Raden van State word' 0m 9idsettotb3iTGaEcdt gheadmitteert te X I V. relvEeÏi°OVfndc Menno1ï^nden aengaer, de «w feilen volfraen met verklaring op hae? Manne ΙΧΓ.ί*?"? in P,aetfe van Eede; doch S3SJfi?faïte d*tMcks> » ■«* van fraudatie, lSZf endc geftfaft worden aIs meyneedigh, u'toegen als vooren,                                   °

De Gecommitteerde fullen voorts onderlbeck doen in de refpeirive Quar tieren, wat onroerende Goederen, Renten, ofInkomilenaldaerhebben eenige Periönerï, woonende buyten bet reilört van de Genèraliteyt, van wat conditie of qualiteytde ièlve mogen Zijn, ende ipecialijck door den Rent- meeitervandeGeeilelijcke Goederen, en andere 's Landts Bedienden, haer doen informeren op de Gronden, Thiendcn, Renten, Chijnièn ofan* dere Jnkomiren de welcke aldaer mogen compc- teren aen eenighe Geeftelijcke Corpora of andere Collcgien buyeen hetvoorfz reiïbrt behoorende, ende daer van mede maecken een pertinent Quo- hier of Declaratie apart, ende de felve mede ghete- kentover-brengen. XVI Ende irfdien aen de Gecommitteerde eenige ίσο- danige vafte Goederen van Gronden, Thiendcn, Renten f Chijniên, of van andere diergelijcke in- komilen voorkomen, de welcke competeren aen eenige Ingezetenen vande Geünieerde Provinciën» in de welcke dierghelijcke fchattingen als bydeièn mochte geheven worden, fullen de ièlve echter mede laten ftellen in de Quohieren, maer daer van aenteyekeninge doen 'm margine, om t'iyner tijdt behoorlijck daer op gelet te worden. XVII. Noopende de Goederen by yemandt in Lijf- tocht bezeten, de felve fullen ghetauxeert worden nadewaerde van dienj ende ial den Lijf-tochter den taux van dit Middel moeten verichieten", ende lelfs daer in dragen naer advenaiit dat de Vruchten van de felve fullen uytbrengen, in datJaer dat defe taux betaelt fal worden, gereeckent zijnde het Ca- pitael van die Vruchten tegen negen-mael ibo veel j Ende 't gene dewaerde daer en boven foude mo- gen excederen, falhy, of iyne Erfghenamen ten afgaen vande Lijf-tcchten.aen de Eygenacrsmo- gen konen. XV III Formulier van Eedt voor de Commijfdrifetn VIT'T'beloven by den Eedt byonsghedaen» dat wy getrouwelijck fullen naer komen, ende naer ons vermogen doen naer komen de Re* folutie ende Infruilevan de Ho.Mog. Heeren Staten Generael, op defe quotifatie gemaeckt» ende ons in handen gelevert, finder daer innê eenige gunfle of wan-gun fie teghebruyekenift eeniger manieren, Soo waerlijck helpe ons Godt Almachtigh; Aldus gedaen endegearreireert tetVergaderingc van dehoogh-ghemelre Heeren Staten Generael, in den Hage den 19 February 166 f. Was gepa- rapheerr, β. h Mulert, vt. Onder ftondt, Ter Ordonnantie van de felve. Getekent, N. Euyfch. Ζijnde op 't fpatium gedruckt het Cachet van haer Ho.Mog. opeen roodenOuwel, overdeckt met een papieren Ruj te.

7G 1

Placaet

■ ■■ <

-ocr page 1241-

χζρψ                 Hackten enOrdonnamien. 9 Böeck.

iS Plac .:. ■:■'■■                                     :

',<%w 'uartMi, isuu^u χνχυ^. uccren ot men Kscneraei der'V, Nederlandeni noependeden ommefaghvan eenhalve Verponding , *Sri$Jdt Re fort van de Generaliteyt. In date den vier-en-twintighfien 6ïpr^ ^&W

E Hoogh Mogende Hëeren Staten Gene- van den' Colle&eur \ Burgërrneefter m

daer aeh fy die 5 yeder ïn den haren °v^

5&ε

gewoonelijck gebruyektebVengeh'fcrJfr kt ünde fullen U L. voorts'de bèulpénff 2i^ daer toeèieden aén c!e Vöornöemcle% 'f *^1/^^ Burgermeefters, dat de voorfchreve ijj > ^f betalinge paratelijck'voltrocken Svefdén"??^

ben by Refolutie van den twaelfdendefer vaft geftelt , dat over het geheele Reflort ;Van de Generaliteyt een extraordinariièn taux ial -werden geheven, by forme ende op den voet van een halve Verpondinge, om daer uyt voor een ge- deelte mede té vervallen defeerfware ende onge- jiieene lallen, dewelcke inde jegenwoordigebe- jcQmmerlijcke confHtutie van den Staet moeten ge- dragen werden: Ende hebben by hare voorichreve Refolutie expreflèlijck verklaert, dat fy den fel ven doen vorderen voor dit Jaer ten refpecte van den •gróöten noodt van 't Landt» ehde dat fy niet ge- meent en zijn de fel ve te brengen tot een ordinans ofte loopent Middel, gelijck by fommigen gevreeft is : Ende daer en boven, dat haer Hoogh Mog. met de uytfchry vinghe van dien extraordinariien omflach, niet en verftaen eenige prazjuditie te leg- gen aen eenige Vryheden,Exemptien of Octroyen, de welcke by eenige Steden, Quartieren,Dorpen of Pöjders van het ReiTort van de Generaliteyt moch- ten werden gepretendeert: Ende hebben Ons ver- ibcht, dat Wy de felve hare Refolutie op het fpoe- diglifte ter executie (oude leggen, met aenfchry vin- ge aen de Steden, Quartieren ende Dorpen , ende met begrootinge vanden taux de welcke de fel ve refpe&ivelijck daer in fouden te dragen hebben, op foodanigen voet, als gereguleert was in de fpecifi- catie daer van gedrefleert, ende met ordre aen een yder daer het behoort, dat fy naerftelijck willen beforgen, dat die refpe&ive tauxen binnen den tijt van een maendt nae dele uytfchryvinge ibude mo- gen geinnet, ende ten Comptoire van den Ontfan- ger Generael Doublet gefurneert werden. ' Soo dient derhalven defen, om ièer ernfblijck te begeren, ende oock U L, te beladen, dat met den eerften nae den ontfanghvan deièn, fult uyt- fchry ven de betalinge van een halve Verpondinge, over alle de Dorpen ende Gehuchten van .... ftaende onder U L. adminiftratie , ter fomme van . . . . · ... Ende dat tot dien eynde ten eerften lult doen aenflaen billietten van waerfchou- winge,in alle de Dorpen van het voorfchreve Quar- tïer , oock by twee Sondaeghiche proclamatien, fult doen afkondigen ende bekent maecken daer het behoort, dat een yder de voorfchreve fyne halve Verpondinge binnen den tijdt van veerthien dagen nae de laetfte proclamatie kome betalen in handen

fclve daer door bequacm ghemaeckt

.onimct'd

en

aidereerften diegécolkcWde pehfe L. over te brengen 5 daer toe oock «fth?

Colkéteurs, BuU L, fullen geh

r

■ ,             · tencyIKjerjj oock die penningen damvoorts teneeïften m ι furneren ten Comptoireva« den öntfi

rael Doublet .

Ende (uilen tot dien evn^H,:

willige ende dcfetluëüfe, foo particulieren SS" voorlz CollecTreurs, Burgemeeiïers of Onlfai daer toe brengen by parate executie, volghens d" Regkmenten op dehöplieff van degemeeneMjdV delen ge-emaneert: Alles met defen verilande dat den ophefF van defe halve Verpondinge fatircdiri geert werden tot lafte van de Eygcnaete van de Landen, Gronden , Thienden , Molens, &c ende niet rot laile van de Pachters} maer datciè alleen fullen gehouden zijndefen taux byprovifie te verfchieten , om ken de Eygenacrs weder gekort te werden : Ende dat over fulcks geenereflexie gc- maeckt fal werden over eenige Erfpachten , oftq amodiatien, ofte over eenige baten, maer op de Gronden,Huyfen, Thienden, Molens, &c. daer over die Verpondingen altijdt zijn omgheilagen -, fulcks dat den Colleclcur, BurgermecfterofteOnt- fanger van dien, by wanbetalingejdireitelijckmacr ial gaen ende procederen op die panden fclve, ίοη- der eenige reflexie te maken, of fich te bemocyen met eenighe verfchillen ofte queftien, de wdcice over defe betalinge foude mogen ontilaen, tuflehen de Eygenaers, ende de Pachters ofte Amodiatcur, ofte tuflehen de Bcfitters ende Houders vaneenige van de felve baten. Wy fullen Ons daer toe verla- ten, dat defe Onfe ordresop 't fpoedi^hfte fullen achtervolght ende ter executie geleght werden Ende onder des fullen U L. Gode bevelen. Actum Hage den vier~en-twintighften Septem- ber 1665-. Was geparapheert, Φψ Roden- burgh, vt. Onder itondc, Ter Ordonnantie van den Raed van State der VereenighdeNedctlanden. In abfenrie vanden Secretaris, Was getceckeot, A. van 'Dalen.

Placaet van den Raedt van State der Veremiahde Nederlands w«& by de Ontfangers en Verpondingh-beurders over de CMeyerye van 's Η^ψη" j . geen verder recht van preferentie op de verfchulde Goederen, °f°Prj-fnM van'dienfullen'hebben, als van drie achter βaUige Jaren* boven enkna loopenden J ar e. In date denfefien Aprilis 1680. Ons hebben geremonftreert, dat de Verpa^ beurden ende Burgemeefters, iöo wanneer ec> Huyfen, Landeryen, GrondenivanÉJyen, 1 lensofteThienden, ende wat Verponding ^

*9

[En Raedtderlandenfullen fieAlfoo deJflaetfen der Meyer

tributien , ende fulcks 'si

andts ende Geniep

-ocr page 1242-

Betreffende de Verpondingen ia de Meyerye vanden Bofch.

i

len bj den Eygenaer moeten worden Betaelt, of by>: nalatighey ε van dien, defel ve op de ghemeke hare Goederen by executie willen verhalen, vermidts ioolyièggen, die ν afte Goederen daèrvoorver- bonoen ïuuden zijn* Verfoeckende de Remon- itranten voornoemt, nademael uyt het gunt vooriz is, dagelijcksveleinconvenienten quamen te /pruy< ten, endenoch meer te verwachten ftonde, dac daer jegens na behooren mochte worden vooriien: isOti JST» Dat Wyiiaer rype deliberatie, ende gelet op 't veriöeck van de meer-ghemelte Rernon- itrafJticn, hebben goedigëvohden ende verftaen te verklaren, gelijck Wy verklaren midts delen, dat de Verpondingh-beurders ende Burgermeefters tér iaecke van hunne aehterftaende Verpondingen » Contributieh, 's Landts ende Gemeyntes Laiten» geen vorder recht van praeferentic op de verichulde Goederen, of Eygenaer van dien en fullcn hebben, als van drie achterftalligeJaren, boven ende behal- ven den loopenden Jare, fonder dat den fel ven Eygenaer of fyne Goederen daer voor langer ver- bonden , adtionabel of relbonfabel fullen wefen voor hunnen Gebruycker of Pachter, alsden tijdt vooriz te betalen ·, ende binnen wekken tijdt van drieachterftallige, ende den loopenden Jare, de Verpondingh-beurders ende Burgermeefters alleen maer fullen hebben parate en re-ele executie, toe lafte van den Eygenaer» ende by ghebreecke van ber^linge hare Goederen daer voor te mogen ver- koopen, iniöodanigen voegen als deOntfangers ende Rcntmeefters tot inninge van 's Landts pen- ningen dat recht zij η hebbendej bchoudelijck dac den Eygenaer fijn regres ende guarant, tegens fynen Pachter of Bruycker gereferveert blyve, fulcks als fel ven te rade lal vinden. Aldus gcdaen in 's Gra- ven -Hage den feften April 1680. Wasghcpara- pheert, J. v. Borffele vander Hoogt·', vt. Onder ftondc, Ter Ordonnantie vandenRaedt van State. Geteeckenc, G. vanSlmgelandt.

^

^Efgen^rs van dien werden verkocht

Üntsb

J)'enningpa daer van geprocedeerc, veel tij rs

mlL

op

de pf

° iïerftal van Verpondingen, Contf ibu tien,

come

SndrsïndeGemeynts Laftên vooriz, lulline- * ide daer mede voor allen anderen,felfs oock voor Üldcrcecliypothcquectdc Crediteuren ghepnefe- reert te moeten worden* dat oude die Verponding- lurders ende Burgermeefters, de Gcbruyckm L, luicke vafte Goederen menigrwnael Tonder haer Lr de Verpondinge , 'sLandrs endeGemeyms yien te manen, iêer lange onghcmolefteert latenj ë&dn tot armoede vallende, of uyt de huyre ihcydende, komen Mineren, dar alle de achter- jbepde Verpondingen ende Laften vooriz, op den jiygenaer offyne Huyfen, Landen, Erven, Molens* liuenden en andere vafte Goederen mogen verha- len» 't gene dick wils oock foo verre exxedeerc, dat eenigcHuyrlingenende Gebmyckers van Hoeven, Huylènof Erven, iucceiÏÏvelijck die Goederen, jèlfs oock byverfterf van hunne Ouders of Voor- zaten die blyvende bcfitten in pachtinge of huyrin- gèj ende naderhand t komende aflyvigh te worden, often lacdhn uyt armoede, of andeiiints van die foo lange gebruyekte Goederen komende te fchey- den, de iel ve Goederen dick wils bevonden wor- den, thien, vijfthien» en meerjaren aen de Ver- pondinge , Contributien, 's Landts ende Gcmey-n- tes Laften verfchulc ende ten achteren te welen, 'tfdvefpccialijckgecauièert wordende, en voorts komende daer uy t,dat de ièlve Verpondingh beur- dersende Burgermeefters, of met de Gebruyckcrs der Goederen conni veren, ofwel in 't manen van defdvellniuleren ι ende dien niet teghenftaende dieGoedcren verkocht wordende, of de Gebmyc- kers der felver ftervende, of anderfints uyt de buyre fcheydende, fy Verpondingh-bcurders en Bargermecfters fuftineren, dat alle de achterftai-

ι

Placaet ofOrdonnantie <van de Staten Generael der Vcreenighde Neder* landen, dat in de Meyerye van 's Hertogen-bofcb in materie van eviBiegeprocedert zijnde tot verhuyringe van de Huyfen of Gronden van Erven binnen de Meyerye voorfz, men de felve niet langer fat mogen continueren als een Jaer uytterlyck. In date den 12 April ι 68o.

20.

|E Staten Generael der Vereenighde Ne- derlanden. Allen den genen die deien fullen fien of hooren lefen, Saluyt: Ί)οεη teweten, Dat Wyontfangen hebben de ., 'licatie van de Regeerders der refpective Plaet- Jn van de Meyerye van 's Hertogen-Bofch, ten- «öende om te hebben een egalen voet in de voorfz %crye, teneyndedege-evinceerden Goederen g een Jaer verhuyringe, te mogen verkoopen : 4ί Τ acnBemerckt» ende daer op inghenomen J™cndc de confideratien ende 'tadvis van den SfvanBrabsint. SOO IST, Dat Wy ten * wnende tor welvaert van de Inghezetenen van ^voornoemde Meyerye van'sHercogen-Bofch,, ^rgevonden hebben te ordonneren ende ftatuc idn α         Y ordonneren ende ftatueren midts Pror^f g· * ch» m materye van eviftic ge- gE? Z,Jnne tot v^huyringe der Huyfen of «en deffi3" Tn binneu de Meyerye voorfz , c°ntinurtnC ,verh7nnge niet langer fal mogen kiveWr! a^een/aeruytterlijck, ende dat het •Wroverfhrcecken ende gc-eyndight zijnde,

tot finale verkoopinge der felver Huyfen of Gron- den van Ervenefal worden gheprocedeert, volgens de manieredien-aengaende toc'sHertogen-Boich, en in verfcheyde Plaecièn in Kempelandtgebruyc- kelijck. Ende op dat niemandc van 't gene voorfe is ignorantie hebben te pretenderen, ende dat deiè Oniëmeyninge ende intentie by een yeghehjeken exa&elijck naergekomen ende achtervolght werde» willen ende begeren Wy, dac niet alleen inde Stade» nemaer oock alom me in de Steden, Vry heden, Dorpen endePlaetfen van de vooriz Meyerye van 's Hertogen-Bofch publicatie ende afEctie van de- ièn ial werden gcdaen, ter plaetfè daer fulcks ghe- bruyckelïjck is. Gegeven in den Hage onder het Cachet van den Staet, de Paraphure van den Heer Prafiderende in Oniè Vergaderinge, en de Signa- ture van een van Onfe Griffiers» op den twaelfden April i68o. Wasgeparapheert, ΗSwartte,vt, Onder ftondt, Ter Ordonnantie van de hoogh- gemelte Heeren Staten Generael. Geteeckent, Hl Fagel. Zijnde op'tfpatiumghedruckt het Ca- , chet van haer Hoogh Mog. opeen rooden Ouwel» overdeckt met een papieren Ruy te, Thiendeö

-ocr page 1243-

ιζοά                Flacacen ea Ordonnantien. 9. Boeck. Thienden ende Geeftelijcke Goederea JI Placaten van de Edele Mog. Heer en Kaden van State derV de Nederlanden, op het Verpachten der Generale Geeflelycke ofarij i^ï®' in de Meyerye van 's Hertogen-bofch, ende verdere IDijlricïen, gehooTl m Generaliteyt ende VajJ'alJen, Heerlijckheden. In dates den mentk^^ brmrij i6yif endetwintighfienCiïley 16/5;.                           % m^ft.

|En Raedt van Srate der Vereenighde Ne- derlanden, hoe langer hoe meerinerva- ringe komende» dat alhoewel by verichey- den Placaten, Reglementen ende Ordon- nantien als onder andere dat gene van. date den negenthiendenFebruarij \6j\. nu in eenige. po inffen zyndegeaddeert ende verandert ,fio volghty preciie- lijck belaft ende bevolen is geweeft allen den genen die fchuldigh zijn Thienden van de Vruchten van haer Gronden, van Erven ende Landen wallend·.*, ofte by hen in pachtinge gebruyekt werdende, oock van krytende Vee, Lammeren, ende wat des meer is, ibo wel aen het gemeene Landt als particulieren te betalen, fo wel in de Meyery der Stadt 's Herto- gerrboich, als in de Heerlijckheden, ende in andere Quartieren onder de Generaliteyt jaerlijcks Ver- pacht , ofte anderiïnts Gecollecteert wordende, dat fy die deughdelijck, ende londer eenige frau- den en iubftracTien louden betalen en laten volghen ten behoeve van de Eygenaers, Erf-gerechrighde, of Pachters der ielver Thienden; des niettegen- ftaende verfcheyde Invvoonderen der voorichreve Meyerye, oock in de Heerlijckheden ende andere Quartieren onder de Generaliteyt hun gevordert, ende ondernomen hebben daerinne te plegen meni- gerley abuyfèn, frauden en ongerechtigheden, als mede te ufèren diveriè quade practijcque, miiïufes ende inventien van t'iamen rottinge dei· Ingezete- nen , complötteryen, monopolien ende anderfin ts jnalkanderen verpeenen in efrecTe niet ofte niet ho- ger alsièeckere kleynefommen te bieden, daer door belettende dat de Thienden niet tot hare waerden enkonnen werden verpacht, omme alfoodeftlve Thienden ten behoeve van degeheele Heerlijckhe- den, Dorpen , Gehuchten of Gemeenten , ofte oock wel voor eenighe weynige onder haer fel ven voor lage ende vylen pryfen te houden, ofte te be- komen , midtlgaders oock wegh-voerende haer Kooren, Graen, of andere Thientbare Vruchten uy t den Velde, voor ende nae den Sonneichij n, by nachten ontyden, fonder de felve behoorlijck te doen, ende laten Verthienden of Thientbaer te maecken; dat fy daer en boven oock tot de ftoutig- heydt vervallen zijn, om de albereyts gedane pu- blijcqueVerpachtinge te doen vernietigen, ende de Pachters die de ièlve aengenomen hebben te dwingen, dat fy die wederom op nieuws ende on- der de handt voor alle Man moeten doen ophan- gen ,aficheyden, ofte fulcks daer van afftant doen* ende dat alle het gene voorfz is, niet alleenlijck wordt ondernomen by eenige particuliere, op haer privé Namen, maer dat felfs Schepenen ende Re- geerders van eenighe Plaetfen daer aen tramperen, kennifle hebben, of daer aen ichuldigh fouden zijn , ende ibodanige quade actiën met hare kennifle lou- den helpen beleyden, ende met hare directie ilyven tegens haer Ampt ende Eedt, waer mede fy noch- tans voor de Hoogheydc, Heerlijckheydt ende

Rechten van defèn Stact zijn verplicht- ν dere voorts metdreygementen, endeancXï* Pachters van de Thienden, ofte diegene r den mogen wefen omme de felve tepachte? den belet h ende afk eerigh gemaeckt, dat £ de?' Thienden voor haer fel rai of in het particulier r

en derven pachten , ophalen iSJSÖ andere tegens die Mandamenten ende Statuten d Keyfers, als Hertogh van Brabandl upèeThi'Jl oude ende nieuwe, tegen die Geefielijcke ofiearmn Corpora ofte doode-handen ge-emaneert, van datt rejpeclive den/ef en en negenthienden Otfoèer ι «0 Nu die Hof-thienden wel fouden willen betalen een- die Geefelycke, moer niet aen die IFeerlijcheofhaer HooghMog: Vafd-Heeren recht tot die Thienden hebbende: Alles tot onlydelijcke i'chade, intereflè ende nadeel van het recht van het gemeene Landt, ende andere Eygenaers ofte Erf-gerechtighdc der voorfz Thienden, ende noch meer zijn, ende hoe langer hoe meer met ongeflrafte ftourheydr daer in ioudevoortgegaen worden, indien daerinne niet en wierde vooficn : Waer'omme fio ifi, Dat den Raedt heeftgoctgevondtn ende veiifaen,met noch meerder ièecktrheydt ende vooribrge dac r tegen te rerrrcdieren ende iiilckste verbieden, endeteinter- diceren , gelijck verbiedt ende interciïccert wel expreilelijck bydeiè, aen al Ie ende een ycgelijckcn van wat flaet of conditie hy zy, dat hy ten behoeve vaneenige Heerlijckheden, Dorpen,Gehuchten, Corpora, ofte veelvoudige by een gevoeghdePer- ionen in 't gemeen geenderhande Thienden en (al ofte en fuüen vermogen te pachten, ofte by andere gepacht zijnde, fal of lullen vermogen over te ne- men , oock voor ofre nae het verpachten der voorfz Thienden en fal ofte en fullen vermogen te pachten, ofte by een ander, of andere gepacht zijnde, filot ful len vermogen over te nemen, of daer aen «om deel hebben, anders als diegene, die hm tf de Thient CeduUetot borge hebber,tgeflefaocaroor* naer het verpachten der voorfz Thienden eenige t'famcn -rottinge der Ingezerenen/tzyrangtneeie Heerlijckheden,Dorpen,GehuchtenofteCorpo«> ofte veelvoudige Perfonen te maecken ,orteara fints by alfulcke Compagnien die n?.ggg" fmaecken, t'famen te rotten, oftenial^n, of den cenen den anderen te gcloown ijjg niet ofteniethooger,als tot weymgef^" den pacht der Thienden te bieden,eflde 1100 dat onwettelijck middel die Pachten f»*g Thienden beneden hunne waerdc. en Gemeente, ofte voor hen particulier> ° ^ voor hare Borgen te houden, veel WEL* ten, feytelijckheden, ofte anderfints e ^, om foodanigen Pacht onder de bant wc         ^ tenopveylen, ofte anderfmts daer van te ^ van eenige Dorpen, W^|ij

meenten

. nfrpnnrk aen andere paru·-          -

-ocr page 1244-

getrefïènde de Geeflelijcke Tliieaden van de Generaliteyt. ι ζ 07

Collecleurs der felvert'aller tijdt fullen hebben të doen genoeghfaem ende willige aiïïftentie, omme te wederiken het gewelt of beletfel 't welck hun ir» 't ophalen van de vooriz Thienden ibude mogen aengedaen worden, of dat fy by nalatentheyt van dien lullen gefifcalifèert worden ende vervallen in de felve pcene, ende tegens hun mede fal ge proce- deert worden als Myneedigers, ende Overtreders, ende Contraventeurs van dit Placaet. (*) Ende dat wat belanght die fmalle Thienden voor ibo veel deLammer-thiende, Varckens-thiende , ende hét Thiende den Byen-zwarmen aengaet, ibo fullen die Lammer gethient worden eens desjaers» na dat de Thiende lal zijn gepacht, teneynde dat elck Pachter desjaers eens de Lammer-thiende mach komen te profiteren, wacrnaerdeThient-* gevers haer oock punttuelijck iiillen hebben te re- guleren, fonder eenige Lammeren te verdonckeren ofverfwygen, alles op pcene als boven j ende als de Thiendenaers fullen komen thienden, ib fullen de Eygenaersder voorfzLam meren eerft vier Lam- meren mogen uytkiefen, ende fal als-dan aen den Thiendenaergeoorloft zijn uyt de refterende iès Lammeren een uyt te kielen tot Thiende Lam, en op de voorfz wyfe of maniere daer in continueren tot dat die Lamineren alle fullen gethient zijn: Ten ware den Thiendenaer anders met de Thient- gelder in geld wilde accorderen, dat alleen blijft ter geliefte van den Thiendenaer, en niet den Thienc- gelder. Ende wat belanght de Thienden van jon- ge Varekens, en zwarmen van Byen» ibo worden de Thiendenaers midts defen gelail ende geautho- riieert, datfy tot aller tijdt in het Jaer van haer Thient-pacht of Thient-heffen haer niet anders als met het thiende Vareken, of foohet tot de thien Varekens niet komen kan, niet minder als met den rechten prijs vanden thienden penning die de jonge Lammers , Varekens en Bye-zwarmen beneden het getal van thien fullen mogen waerdigh zijn, ter difcrete effimatic van de Thient-heffers , of des noodt zijnde, van den Officier ende twee van de Hertoghs Leen-mannen of Laet-hofs-mannen, in Eedt van den Hertoch of des felfs Vaflal-Heer zijn- de, ende dat daer thien Varekens of thien Swar- men iiillen zijn, den Eygenaer daer van oock vier voor-uy t- kieiènde, daer na oock ten Thiendenaer van de fes naer fijn vernoegen fal kiefen mogen , welcke Thienden van Varekens, Byen, en wat des meer is, voor de Pachters der thienden fal ex- pireren op (f) St.Jan^ofaem^Juny. Ende want oock van tijdt tot tijdt in de Genera- liteyts Landen ende Vaflallen, Heerlijckheden hoe langer hoe meer d'Inwoonders van dien» veel van hare gronden bygroote ende mindere ftucken in- fteecken ende beleggen met Hoppe, ende onder prstext van dien van Vruchten van de felve Lan- den geen thiende geven, 't zy om dat de Hoppe niet kan in Gcrven en Bandt ghebracht worden οι anderfints* ende dat haer Ed. Mog. nochtans ver- flraen de Thienden in defeniet genègligeert te wor- denofte blyven inwatvoorTerritoiren hef oock wefen moge,geen privilegift van vryhey t van Tien- den hebbende, ibo worden de Thiendenaers mede gelaftende geauthorifeert dat fy eens in't Jaer mede niet anders als met den rechten prijs van den thien- den penningh fullen ter difcrete iftimatie varid^ Thiet-hcfFersofoock (des noodt zijnde) vanden Hertoghs

'oen} op poene dat een yder die bevon- jrden c

155wo

S cqueltjck fondereenige conmventie fel wor-

Ϋ

lelijck

S«Sfiii den lyveeen ander ten exempel, of

L

tdSfl»arbitralijckgecomgeert, feomen,naide «ftandieheden ende exigenne van faecken fal be- ien tfi behoorenj Interdicerende ende verbie- ïndeinisclijcks aen allen in het generael > en elck Teen veEclijck in 't byfonder dien 't aengacn mach SïE*, belecfel of opftacckel aen de Thien- ïnaers, Thienden-pachter of Collefteurs der fel- verThienden te doen, op poene van honderr gou- de Realen t'elckens te verbeuren by elck een die be- vonden fal worden daer aen fchuldigh te zijn, t'ap- DÜceren heteene derden-deel ten behoeve van het Landt, het tweede voor onfen Officier die d'exe- curie fal doen, ende het andere derde-part voor ctaiAenbrenger, wiens naem fal worden gefeere- teert, ende noch daer en boven oock arbitralijck éeftraft ende ghecorrigeert te worden, naer den eyfch vande faecke. Belaftende daer en boven aen alle Schepenen en Regenten van Heerlijckheden, Dorpen, Gehuchten of andere Plaetfèn, op den Eedt by haer in 't ftuck van haer Officien refpecli- yeüjckgedaen, dat fy niet alieenlijck alle foodanige monopolienj t'famenrottinge en overlaft als voorfz met alle mogelijcke debvoiren fulïen helpen voor- komen ende beletten, maer oock dat yers daer van tothare kennifle komende, fy het felve aenftondts met alleomftandigheden endedefignatie van Per- iooncn fullen hebben bekent te maecken aen den Hooft-Officier van de Heerlijckheyt, Plaetie of Quartiere ·, op pcene dat contrarie daer van yets tot haren laftegevonden wordende, tegens haer oock (alworden geprecedeert, effenopdeièlve manier en met de iel ve ftraffeals vande Delinqiiantcri hier voorisgeftatueert, en dat oock die gedane fèhade mallen gevalle (al worden verhaelt ende goetghe- daen, by de Generaliteyt van de Dorpen of Heer- lijckheden, daer die moctwilligheyt fal weien be- gaen, tot dat den fchult - plichtighde of fchult- plïchtighden fal zijn ghedecouvreert of uytghevon- i*n. Tot dien eyndedoen noch interdiceren dat r.ictnant hem en vervorderde eenigh Koorn,Graen of andere Thientbare Vruchten te vervoeren , traniporteren of verdragen, ten zy de felve alvoren gevonden, en inHoopen, GaftenenThienlingen gefteltzijrijeri dat daer af aen deThienden-Hcffers, Pachters of Collefteurs bchoorlijcke wete zy ghe- &en, tijdtenplaetfebeteeckent om hen aldaer te «ten vinden, ende die Schoven endeHoopert te «oen tellens op pcene als boven : Ende dat fy en ocGemeynten van de Plaetfèn voor alle foodanige «raacn ende intereflên fullen moeten inifcten ende Verantwoorden, fender daer tegensontfangen te jpogen worden in oppofitie ten zy de voorfz pcene, 'waden ende interenen alvorens fijn gerramptifeért *Ahanden van de geintereiTeérde ter eftimarie van ^econpartydigc Perfonen by den Raedt,of wel de roor-gemeke gedelegeerde Rechters of onpartydi- geiKThepenen in onfe VaiTallen, Heerlijckheden °jer toe te ordonneren na optie van den Aenlegger ordonnerende voorts aen de Officieren ende Re- Mas of Bedienden in Eedt zijnde alleffints in tot' Heerlijckheden, Vryheden en Dorpen, 2 en elck van hun in 'tbyfonder (dêsverfocht me) aen de voorfz Thiendenaers, Pachters of

-ocr page 1245-

Placaten en Ordonnantien. p.Boeck.

ιζο8

Hertoghs of Vaflallen Officier, ende twee van des Hertoghs Schepenen, Leen-mannen of laer-Hofs- mannen mede in Eedt van den Hertogh ofte des lèlfs Vaflal Heeren» zijnde de vrucht van ioodani- gen Hop-landt, ende wat daer vorder op is gezaeyt ofte gheplant op Eede eftimeren mogen, tot korte ende lafte vanden genen die of wel te veel ge-ey ft heeft aen d'eene zyde, ofwel tot kofte of lafte van den genen die te weynigh aen de Thient-heffer ge- boden heefc , welcke eftimatie in ghelijcke ma- niere oock fil moeten geièhieden, tot lafte van den genen die ongelijck heeft, in reguard van allede voorichreve andere Thiendcbare iaecken. Ende op dat dcfen onièn Placate ende Ordonnantie in allen Jfyne declen van nu voortaen onverbreeckelijck mach onderhouden, ende de Delinquanten naer behooren geftraft worden; foo hebben wy al vorder geftatueert dat den Hoogh-Schout der Hooft-Stad, en over de vier Quartieren der Meyerye van 's Her- togenbofch, oock by preventie fal mogen atlione- ren ende boeten, alle Delinquanten die bevonden fuüen worden tegens den inhoudt van defèn Placa- te in eenigh deel te hebben gedelinqueertj ende dat oock de vier Hooft ofte Quartier-Schouten der voorfz vier Quartieren elck refpective, oock by preventie fullen mogen aclioneren alle Delinquan- ten die bevonden ilillen worden tegens den text van delen Placate in eenigh poin&of deel te hebben ge- delinqueert, ende dat de vier Hooft-Schouten van de refpeffive vier Quartieren, niet alleen mede en fullen gequalificeert zijn te mogen procederen voor de voorfz gedeligeerde Rechters, tot maintenue ende executie van het voorfz Placaet, macr oock dat d'eene in het Quartier van d'andcre lönder eenige conniventie, ende op haer refpeclive Eeden by preventie, oock fal of fullen mogen a&ioneren alle Delinquanten die teghen deièn onfen Placate doen , ende de boeten daer by geftatueert, genie- ten foo wel als in haer Quartier ièlfs, ibnd.er con- tradictie van yemandt} ende of het gebeurden dat d'een of d'ander Rentmeefter onder de Generali- tey ts Landen Thienden ontfangende by de Heeren oniè Gecommitteerde!?, ofwel door ordre van den Raedt ièlfs afgeiönden wierdc in d'eene of d'andere Vryheydt, D©rp of Gehuchte , noch hoorende onder de Hoogheydt, Heerlijckheyt en Jurisdictie van deiè des Hertoghs Landen of Domeynen, ofte oock felfs in andere hooge Heerlijckheden, gehoo- rende onder oniè voorichreve Vaiallen ende hare Bedry ven ofjurifdictien, ten eynde om haer te in- formeren , doen ofte lateiï informeren op de voorfz monopolien ofte delicten, ende dat het eene iaecke is raeckende de Hoogheydt van deièn Staet, dat de Placaten, Ordonnantien ende Bevelen, van de ièlve punftuelijck onderhouden worden naehareforme ende teneur. Soö hebben wy al vorder geftatueert, dat haer Edele Mog. Heeren Gecommitteerden t'aller tijdt d'een of d ander van de refpedrive Rent- meefters fullen rnogeri· authoriiêren. in foodanighe kleyne Steden, Vryheden óf Dorpen , ofte oock hooge Heerlijckheden daer"ombragen van delicten tegens den voorfz Placate fullen weien, aenftonts den Officier van dé plaetiè te moghen verfoecken, volghens de Jürifdi&ioneele Rechten van deiè des Hertoghs Landen, ten eynde omme in de Kercke of andere bequame plaetfe door den Officier aldaer te doen leggen eene gemeene waerhey t met kiocke-

flagh, ofte andere nadere citatie des omme alle Ingezetenen op die tj^^^M} te doen compareren, ende elckvaXT^We byfonderop het aenmanen des Ofe l^h door den Officier onder Eede te doen ^ datfyniemandten kennen ofte wctjj^^a

den inhoudt van het voorfz PjaC;

i dle te

m&

n

ben; alle het welcke fal moetenifS^^ Onderfaten promptelijck fonderyGrde ^

ge, maÜverfatie of uytitel, ofteXbTn^' heyt van dien den Officier van de Pb JrΤ ot* toe datelijck, ofte aenftondts op £f***4** vijftigh guldens eens voor d'cer&rcjièSÏÏ tweeden dagh opeen poene vanhondertgll! S ende ten derden dage haer by gyfelingedaer Si hebben te conftnngeren tot d'effcdhielc voSoT

mnge toe van defeonfePlacate, fonder oockee gedemmftediffimulatie ofte quijtfcheldinEhevan de voorfz pceneofte boeten, ofte relaxatieuvtde

voorfz Gy fehnge voor geploghe obedientie Oock ten eynde de genegene 'PachttrsmdeThien- denfekerenfiaet mogemaecken, opdefeeckerheytvan die te doene Verpachtinge , foo umede νφφΜ dat van nu voortaen geene van 's Landts 'Thienden meer %yt de handtfuUen gelat en, of\e anderfints aen- gefchreven worden den meeflen Bieder feker f achter fal zijn ende bijv en ·, ende fop yemandt wegensφ. pacht e Thienden moe/ewf/é gebeurden, fal dat ten- fionts bekent maecken aen den Rcnimeefier mier wiens Reffort dat behoort, omme dan noch met breede informatie haer Edele Mog. Heeren dm Raedt van State overfenden, omme daer in te ietn foo''t behoort. Ende op dat dcfe onfe voorfz Placate en Ordon- nantie iöo wel onder de Hooge Heerlijckheden-en Jurisdictie, gehoorende onder de Vaflaiienvande Generaliteyts Landen , als in de voorfz andere Steden, Vry heden, Α mbach ten ende Dorpen on- derhouden en ter executie geftelr. mogen worden: Soo ontbieden ende bevelen wy by defe oockonfc voorfz Vaiïal-Heeren, hare Oificieren en bedie- nende Schepenen, dat fy in haererefpcéhVehooge Heerlijckheden ende Bedryve van hare relpcaive Officieren gelegen, infgelijcken oock alfoo doen op de voorfz poene endc middelen van Rechte, volgens hare Privilegiën ende verbintenjiTe, na mede fy aen den Staetdefer Landen verpkteendc met Eede verbonden zijn. Bevelen totdicnonle voorfz VafTal Heeren, dat fy elck over haren bedry- ve defe onfe Ordonnantien, Bevelen endc naa- ten doen publiceren ende arTigeren, w^J" plaetfedaerhet behoort: Ende op dtf hier mengt van ignorantie en pretendere, oock alle nen van wat ftaet ofte conditie diezyn, om Reiïort van defen Staet gehoorende, w<™ hout vandefen Placate W&£^HS ordonneren, Menendeautlwrjto^J™**. Schout der Stadt ende Meyeiy w?»J*%άα bofch, naer publicatie in de felw MC> ) ^ des felfs Officie gehoorende, mi^mi foo ofte Quarticr-Schouten in de VP«gais den in haer Diftrift alsby prcvem^u nn^g Fifcael over de hooge Heerlijckheden ^ & iicht op het geene voorfz is te ne: >' ^ fchuldtge Onderfaten ende Q*$$£Eri** voor foo veel die iaecken des gerneci ^

-ocr page 1246-

Betreffende de Geeftelijcke Thienden van de Generaliteyt. 120^

ende in alles werde betracht den gemeenen dienii van het Landt in 't generael, ende elck des particu- liere Thient-heirerenof Gerechtighde totdefelvè Thienden in het Byfonder. φ Gedaen ende geam- püeert in den Raedt van State in 's Graven-hagè den fwintighflen Mey 1679. J. van BORSSELE vander HÖÖGE, vfc Ter Ordonnantie van den Raedt van State der Vereenighde Nederlanden. G. van SLTNGEt/ANDT.

fanden, ende der felver opkorhften concerne- Γ desnoodtzijnde, iüllenmogenbetrecken f r^entie voor haer Ed. Mog. Heeren den Racd )T?qL? eedeligeerde Rechters ofte Schepene ZdcillvoSv^dt Gelijckoock in andere Quar- Teln, ofte hooge Heerlijckheden onder de Gene- S ccvt, dacr van 's Landts wegen ende anderfints oor Wallen, ofte andere Thienden geheven of Lroacht werden,de Hooft-Officieren of DroiTaerts derfelver Heerlijckheden, fülcks des noot zijnde, fflcdefullen hebbenofte vermogen te doen, op dat

de Schuldige geftraft mogen worden nae behooren, Alhetgeene met cnrcyfügèdruckt in de vowen-flaende Ordonnantie, it ik den Jare 1675» voor amplia*· iiebygehmen. <Derepenodm%ijnindenJare\6i9uytgebieven.                                    , . , .                , * Ordonnerende voorts op pcéne ende ftraife, ofte correctie als boven j dat die Borgen der Thiende- naren diede Thiende gemijnt fullen hebben, geen deel of mede Pachters in de felve gemijnde Thienden fullen mogen zijn, inhetfelveJaerdatfyalsBörgenopdePacht-cedullen fullen aengetccckent zijn, en heer voor Borgen verbonden hebben. f Den laetften Augufti ofte September üytterlijck ofte ten langhften. . ± Gedaen in den Raedt van State in's Graven-Hage den negcnthienden Februari; i6ji. Hend, van Raesfelt, vr. Ter Ordonnantie van den Raedt van State der Vereenighde Nederlanden: G. van Slingelandt.

% % Copie ujt de Mandemente, aengaende den Statuten onlanghs gemaeckt: Eerfl op die Leen-goeden, Erf-goeden iChynfen, Eygen-goeden, Rent'en, of 'andere onberoerlijckeGoeden, gelegen in den Lande van Brabandt, Limborght Vlaende* ren, Hottandt, Zeelandt, ende over die MazeS&c. %>at men die felve voort oen niet en fal mogen verhopen, opdragen, tranfporteren, vertieren, ofte permitteren, eenige GeefielyckeTerfonen ofteGadts-huyfin, ende onlanghs ghepublic eer tin de Stadt van Antwerpen, ende anderen Hooft-Steden van Brabandt. In date den negenthiendenOc~ioberi<j[io.

van Brabandt, van doen voortaen geen goeden en ibuden mogen verkrygen in den fel ven Lande, het ware bytitele van koope, gifte, opdrachte, of an- dere contrafte, noch oock by fucceflien, verfterf- ten 1 Teftamenten, en Ordonnantien van uy tterfte wille, of by inteftator, ende dat wy by anderen onfen openen Brieven * inhoudende die Articulen van additien van onfer blyde inkomfte vanBrabant. Gegeven in onièr Stad van Brugge den fes en-twin- righften van April, in 't Jaer ι f 15. Confirmerende en approberende die voorichre* ve Ordonnantie van Hertoge Philips, onder ande- ren 'oock geordonneert ende geftatueert hadden, dat die voorfzGeeftelijckePerfonen geen Goeden enfouden mogen verkrygen inden fel ven Lande j Verbiedende alle Officieren ende Wethouderen, de ièlve Geeftelijcke Perfonen daer toe niet te ont- fangen, noch geen ont-erffenifle of errTenifle te paf- fèren tot haren behoef, fonder expres endegemeyn coniènt vanOns, en van den Rechteren of Wet* houderen van de hooft-Steden, dacr onder fulcke Goeden gelegen ende forterendefoudenzijn, op pcene van onter indignatien, ende verbeuren een marck Goudrs, foo dickenc ende menighwerven als fy ter contrarien doen fouden. Ende hoewel die vooriz Ordonnantie ende Ver- boden , behooren te ftrecken ende te verftaen, ibo wel op die Leen-goeden.ende Erven,gelegen onder die voorfz VaiTalen als andere, gelegen onder Ons ende voorfz Hooft-Steden van Brabandt , met min ovérmidts der claiSfele inhoudende» dat die voorfz 7 Η                        ont-

JAerlc by der gratie Godfs, gekoren Rooms Koningh , toekomende Keyfer, altijdt vermeerder des Rijcks, Koningh van Ca- ftilien, van Lcon, van Grenaden, van Ar- ragon, van Navarre, va*n beyde Cecillien, van Jeru- falem, van Valence, van Majorque, van Sardeinne, vanCorfice»Scc. EertzHertoge VanOoftenrijck, Hertje van Bourgondien, van Lothrijck, van Bra- bandt, van Stiere, van Carinte, van Gram, van Limborgh, van Lutfenborgh, en van Gelre,Grave van Vlaendercn, van Habsburgh, van Thirol, van Arthoys, Van Bourgondien, Palts-grave, en van Henegouwe, Landtgrave van Elfaten, Princevan Swave, Marckgrave van Bourgaw, ende des Hey- %en Rijcks, van Hollandt, van Zeelandt, van Phiot, van Kyeburgh,van Namen en van Zutphen, Gravc, Heere van Vrieflandt, van des Windifchen Marck, van Portenaw , van Salins , ende van Mecheien. . Allen den genen die defen onfen Brief mllen fien, Saluyi, Die Edele ende VaiTalen ons Landts ende Hertoghdoms van Brabandt, hebben ons teghen- Vöordelijck doen vertoonen ende te kennen geven* noewyknHertoge Philips van Bourgondien, van ^bandt,&c. naer onfen ouden Groot-Vader zalr. gedachten, by fynen openen Brieven, in date van m. twmnghften dage van Septembri in den Jare W» ende by den laetften Articule van fynder wyder mkomfte van Brabandt, onder anderen ge- SS ende geftatueert hadde, dat die Geeftc- wm ierfoonen van onfen voorfchreven Lande

>

-ocr page 1247-

Placaten en Ordonnantien. * 9. Boeck,

III O

dragen fullen worden van d'eene handtjnd. die Meere van den Leene mogen aenva α ' behouden, 't iel ve Leen vooriulcken f^^e verkoch t ende opged ragen ibude welen f S'let al te voorilen ende doen expediëren onfeCn °P Brief in behooriijeker forme.                n°penen

onterfreniffe ende erffeniftè niet gefchien noch roe- gelaten en fouden worden, ibnder gemeyn cóniént, van ons» ende vanden vöorliHooft-ftede, ende dat daer in geen mentiegemaeckt is van de voorfz Vaflallen, noch vanharenconiènte, die Prelaten endc andere Geefteljjcke Perfoonen willen mainte- neren, dat die Goeden onder hen ghelegcn ende ibrterende» daerin niet begrepen en ibüd«n weien. Ende dat meer is*, die vooriz Prelaten ende Gcefte- lijciie Luyden, onder't deckièl dac by feecker Adte by hem verkregen , iindert die cönceflïe vander voorfz Ordonnantien, die vooriz vande Steden ongehoort,ofcen minilen ibnder haer coniènt daer toe gegeven te hebben, gheappoincteert ende ver- klaertis, dat men die executie der felver Ordon- nantien in ftaet en mrchcantie houden ibude, tot ander ftondt dat parthyen gehoort, ende hare ticule ende muriimentengefien, anders daer op gcordon- neert ibude worden ■, hebben géprietendeert ende pra:-enderen Goedr ende Erve te mogen verkrygen inden vooriz Lande van Brabant, ioowel onder öic vooriz Vaflallen als onder Ons ende de vooriz Steden, in alder voegen ende manieren alsof hem 't fel ve by die voorfz Ordonnantie en blyde inkom - fte niet verboden en ware. Ten anderen lbo is t'Onier kenniflè ghekomen, dat veele ende diveriche Leenen, gehouden en roe- rende van ons ende van onfer voorfz Vaflallen ende haren Heerlijckheden,belaft ende gehypothequeert zijn van oude parragicre endeghedeeldc Renten, die niet te loilèn noch te quyten en ftacn ·, ende dat . die felve Leenen noch dagelijcks meer en meer bc- laft worden van ander onquijtbaer renten en andere laft,n, tot groote diminutie ende minderinge van de fel vc Leenen. Men bevindt oock dat in vecle en diveriche Lan- den endc Qüartieren, alseenigeLeenen verkocht, opgedragen of verandert worden van d'een handt in d'andcre, die Heeren daer onder fulcke Leenen gelegen ende roerende zijn, hebben optie endcfa- cultey t die te aenvaerden, te behouden indien hen goedt dunckt,voor fulckcn prijs als die verkocht en opgedragen worden. Ende midts de redene voorfz isgrootclijck van noode, oorbaerlijck en genoegelijck, dat de voorfz Ordonnantie en Artieulen vander blyderinkomfte onderhouden ende achtervolght worde. Ende ten eynde dat die oude fundatien ende provifiender Gecftelijckhcyt verleent, oock te bad t onderhou- den mogen worden van de Goeden daer toegheor- donneert. Is oock van npode te ordonneren endc verbieden dac van nu voortaen geen nieuwe Kercken, KIoo- fteren, Capellen of Fundatien in onfen vooriz Lan- de van Brabant ende O ver-Maze ghemaëckt noch ge-exigeért en worden) Ende voorts dat die voorfz oude partagiere ende gedeelde Renten ende andere dienietteloflèn noch tequyten enftaen, losbaer ende quijtbaer fullen wefen by deHeercn van de Leenen, daer fulcke Renten opgeitt, gedeyken verkocht zijn of fullen worden, voor een redelijc- ken prijs; Endc dat van nu voorraen gh.een ander onquijtbaer renten op die voorfz Leenen verkocht noch gehypothequeert en iuHen mogen worden. « Ende voorts tot allen tyden als van nu voortaen eenige Leenen in onièrt vooriz Lande van Brabant ende O ver- Maze verkocht, verandert of opg-he-

SOO IST, dat Wy deiaecken voorfz

overge.

merekt, fonderlinge die grote menkhte van I goeden, Erf-goeden en andere die de Geeirdi f* Perfoonen befitten en gebruyeken in Onfen vS Lande van Brabant ende Over-Maze dac ?a fy hem redelijck, eerlijck tófiffifigafl^g onderhouden: Aenmwckcoockdegrote^ van Kercken, Klooileren, Godts-huyib Co venten, Capellen , ende Fundatien die in dVeht Landen zijn, daer mede die Gemeynte feer belaft wordt, ende daer van Wy deughdelijck ende ten vollen geinformcert zjjn ·, willendehicrinnevoor- fien, tot wclvaert ende o.ntlaftinge van Óns, Onfe voorfz Vaflallen ende Onderzaten, ende dat die voorfz blyde inkomfte metter Ordonnantien by Ons daer op gemaeckt, alibo voorfz is onderhou- den , geobferveert endc haer volkomen clfeft ior- teren. Wy hebben uy t Onfe rechter wetenheyt, authoriteyt, by groote ende rype deliberatie van Rade voor Ons, On iè Erven ende Nakomeren van Hertogen ende Hertoginnen van Brabant ende van Over-Maze geordonneert,geftatueert en verklaerr, ordonneren, ftatueren endc verklaren by forme van eeu wigc r con fti tu tien ende edicte, midts defen on- (en Brievo, dat van nu voortaen niemandt, wie hy zy, en fal mogen verkopen, opdragen, rranfpor- teren, vertieren of permuteren, te wat titule, co- leur of conditie, noch om wat faecken, redenen of occafie dat hef zy, eenighc Leen - goeden, £rf- goeden, Chijnièn, eygenGoeden, rentenofati- der onberocrlijcke Goeden, gelegen inonicLande van Brabant, Limburgh endc Over-Maze, onder ons, onfe voorfz Vaftallen ende Steden van den ièlvcn Lande, tot behoef van eenighe Klooileren, Kercken, Collegien, Conventen,Godrs-huyfen ofGeeftelrjckePeribonen ende in dooder handt» ibnder expres ende gemeyn confent ,· willeen wete van ons, van de vooriz Vaflallen, ende van den Wethouderen van de Hooft-fteden , daer onder fulcke Goede/i ghelcgen fouden wefen ·, Ende dat geen Stcdchouderen, Leen-marinen, Schepenen, Wethouderen of andere Rechteren en Officieren, oveiftaen noch en gedogen dat fulcke verkoopin- ge, opdrachten endepermuratien indoodec handt gheichien, endencch die voorfz Getftehjckheyt daer in ontfaogen of ge-erft worden ·, optone fan Onfer indignatie, ende van een Marck Gouts te verbeuren tot Onfen profyte, by dengenen diear con traric doen ibu den,                            ^„n-a Endc of 't gebeurde dat eenige ^ f^S ricgedaen, ende geattemptcert worde,}<J _ ben datalnu voor cfan, ende dan *Wp*g5 ende verklaren eirene ende van omvaeroe, e lendatdefelvxoverfu^ksgehoudenendegeacny tot eeuwigen dage , niet tegher.flaendc ω ^ verkregen, ter contrarie by de Prelaten, felve GeeftelijckeLuyden van onfen vooriz ^ van Brabant, foo voorfz is} Wekte Agg£ üen dat die felve Geeftelijcke W^SL· conceflïe van dier, gheendebvoirnocjι αακ^ gedacn cn hebben, daer op te komen com ^

-ocr page 1248-

			Betreffende de Leen en Erf-Goeden^ &c. in de Generalitey t iziï de appoinderen met de vöorlz Steden, ende , ken pryiè als in den voörièyden Lande loopendé f^onfenTdacrtoeteverkrygen na inhoudt van j cours hébben ial y ten dage vander quytinge ende 5aerC noch geen ftadcgrypen noch forteren willenj j Ioifinge. Behoudelijck nochtans; dat de gene dié
		maer hebben om die redenen voorfz wederroepen, ghecaflèert ende te niete gedaen, wederroepen, cailèren ende doen te niete midts defen, Item, dat geen onberoerhjeke Goeden by gene- rale of particuliere fuccefïïen, verfterften, Tefta- menten, Ordonnantien, Giften, of by inteftate aenkomen, fuccederen, vervallen noch devolveren en fullen aen eenige Kloofteren, Collegien, Cap- pitrelen, of andere dooder handt, verklarende op die pcyne ende verbeurte als vooren, allc'rgeene dat men ter eontrarien foude mogen doen atternp- teren, ordonneren of diiponeren, bywien, ofte om wat ooriaeeke of occaiïen dattet zy, nul en van onwacrden, ende over iïilck gehouden en geacht te worden ten eeuwigen dage als voor. Ende op dat die oude Kercken,Klooiteren,Con- venten, Godts-huyièn, Capellen , ende andere plaetièn,geordonneert endegedcditeert rotter fun- datien vanden Goddelicken dienft, te badt onder- houden mogen worden van haren ouden fundatien endedotatien, ende dat de nieuwe conftru&ien, edifiticn ende fundatien niet vermindert noch ge- korten worden. Wy hebben oock geordonneertengeftatueert, ordonneren ende ftatueren midts deièn, dat van nu voortaen niemandt wy hy zy, en fal moghen doen timmeren, funderen, erigeren noch doteren,eenige nieuwe Kercken, Gappellen, Collegien, Capitte- lcn, Kloofteren, ofte Conventen in Onièn vooriz Lande van Brabandt, Limborgh ende Over-Maze, op poene vanthien marckGoudts te verbeuren tot Onfen proifijtej ende daer toe dat die Kercken, Kloofteren, Capellen, Godtshuylèn en Conven- ten , diemen contrarie ende in prejuditie van deièn gemaeckt, ge-edificeert ende getimmert ibude heb- Ικη, ibomenighwerf ais 't ièlve gebeuren ibude, gcdcmolieert, afgebroocken, ende te niete gedaen tollen worden. Item, dat van nu voortaen alle manieren van de oudeeriFeJijcke partagiere, gedeelte endegeipleten Renten, ende andere onquytbare Renten, gecon- «itueertende geaiïïgneert op die Leenen van On- jen voorfz Landen van Brabandt, Limborgh ende wer-Maze, of eenige van dien, gequeten en geloft lullen mogen worden, bydie Proprietaris enEy- genaers van den ièlven Leenen; te weten, die par- «giere en gedeelde Renten, als men die by koope, gwe, opdracht, permuratie,of anderiints in vremde randt (tellen of opdragen foude, voor fulckcn prijs 11 <f verkocht, gegeven,opgedragen en vertiert •ouoen worden. Ende in gevalle datter geenen ge- «mtteerden prijs en ware, foo fal men die moghen torlij Joirenomckn penningh vijfenrwin- W- fcnde als van andere Renten, oockgeconfti- S f rbTewefe«opdie voorfz Leenen fortder UT'' ie Hcercn van den Leene fullen oock die JST*·· 1οίΓεη ende aen vaerden ,niidtsop- ^ende de principale penningen daer voor die fcl- 2n v«kocht ende geconftitueertzijn, of mi eerden· - *c? mdiendae' oock geenen gdi- 5SKÏ5loil χνΓ°^Ω om den penningh viif wmtigh, ende met fulcken gelde, ende tot fulc			( devoorièyde partagiere éhde gedeelde Renten te* genwoordelijck houden e»deghcbruyeken, midts- gaders hare Erven van hen komende * de ièlve Ren* ten fuUcn moghen behouden ende daerafuieren, genieten ende diiponeren, ibo lange die niet ver- kocht , opgedragen of vertiert en worden in vrem-* de handt. Item, dat van nu voortaen niemandt wie hy zyV fijn Leenen ial mogen belaften met eenige onquyt- bare Renten, maer alleenlijck met quytbaerendé Los-renten den penningh twintigh ende daer onder. Item, dat ipo wanneer eenighe Leenen van mi voortaen verkocht, opgedragen ende vertiert ful> len worden van d'een handt in d'ander, iöofal die Heere van den iêlven Leene 't felve moge aenvaer- den ende behouden, ende dat voegen ende applice- ren aen fijn Heerlijekheydt of principael Leen, in- dien 'c hem goet dunekt i midts opleggende en be- talende den iel ven prijs daer voor 't voorfz Leen verkocht ende opgedragen ibude worden: Behou- dende ende gereièrveerc den naeften Erfgenaem van den Verkooperc fijn recht van naerhey t, fulex als hem naer de coftuyme van den Landeichuldigh ial zijn te volgen ende toe te behooren. Ontbieden daerom ende bevelen Onièn lieven ende ghetrouwen die Carrcellier ende Lieden van Onièn Rade, Sradthöuderecn Mannen van Leene van Onièn Leenhove van Brabandt, Droflaert vart Brabandt, Meyer van Loven, Amman van Bruflèle, Schoutyan Antwerpen, ende Marck-grave Ons Landts vanRyen, Schout van den BoiTche, Drofc iaert van Limborgh, Valckenborgh ende Dalem,en allen anderen Onfen ende der Vaflalen en Smaelre- Heeren, Rechteren , Jufticieren, Officieren ende Ampt-luyden, endeelcken van hem byibndereibo hem toebehooren ial, datfydeiè tegen woordighe Declaratie,Conftitutie, Edifte en Ordonnantie» ende al 't inhouden van dien, vanftondenaenre-' giftreren, publiceren, kondigen endeuytroepen, of doen en laten regiftreren, publiceren, kondigen ende uy troepen elck inden Bedryvc, endeDiftri- cte vaniïjnder Officien, daer men gewoqnlijck is iülcke uy trocpingc ende publicatie te doen, op dat niemandt des ignorantie pretendere gaet : Ende die ièlve onderhouden, obferveren ende achter- volgen, doen ende laten onderhouden , ob- ierveren ende achtervolgen onverbreeckelijck naè hare forme ende inhouden, ibnder tot eenigen tyde yette doen ofte laten gefchien ter eontrarien, iti wat manieren dattetzy, procederende ende doen procederen tegen die Overtreders ende Inbrekers van dien, byinningeende executie van de pceneti vooriz, ende anderiints rigoureufelijck endefon- der verdragh, faveur ofte diilimulatie, want Ons alioo gelieft. Des r*oirkoftden foo hebben Wy on- ièn Zegel hier aen doen hangen. Gegeven in On- ièr Stadt van Tricht der) negenthienden dagh van OcTrobri, in'tJaerOns Heeren 15-20, ende van Onièn Rijcke; te weten,van den Roomfen tweefte, ende van Caftilien, Scc.'t vijffte. Aldus gefchre- ven boven op de ploye van den ièlven Brieven, By den Koningh, endejby den Secretaris ·, getekent,
						7 H2                   Hanaton*

-ocr page 1249-

Pkcatén én Ordonnantien 9. Boeck.

12Ι Ζ

Hanaton. Ende op delèlve ploye over d'andere zydevandenZegeleftaetaldusi Op heden twaelfi dagen in Novëmbri in 't jaer ι f 20, zijn defe opene' Brieven, achtervolgende des bevelen Ons alder- genadighfteHeeren desgekoièn Keyièrs, openba- ren inden Rade geordonneert, in Brabandt ten tijde vander audientien van den voorfz Radegele- fen ende ghepubliceert gheweeft, daer ghy Heer Jheronimus vander Noot, Riddere, Canceüer, Mcefter Leenaert Contreau, Anthonis Heenkens- hpoft , Lodewijck van Hcylwygenj ende meer andere van den ielven Rade by waren* Gedaen te Brüflèl op den dagh en in *t Jaer voorfz. Getekent, H. Huioel: Op de felve ploye ftaet noch gefchre- ven, defe opene Brieven zijn gepubliceert geweeft inden Leenhove van Brabandt, ten tijde vander audientien des felfs prefentién, van mijn Heeren die Stadthoudere ende Mannen van Leene., in het Gerechte aldaer dienende, vergadert wciènde in der Stadt van BruiTcl, op den thienden dagh van Novëmbri Anno 1 ƒ20. Onderteeckent, ^.Middelborgh.' Cope uyt dm Mandemente, amvaende deStatuten, gemaeckt op dieThiendenij te wet en, dat voortam geen Geeftelijcke, Terfonen inden Lande van Brabaadt, Limborgh ende Over-Maze, endefullen mogen eyjfchen noch ontfangen eenighe nieuwe Thienden» weer dan haer Voor- zaten hier voorty den gedaen hebben. Aerle by der gratie Godts, gekoren Rooms Koningh , toekomende Keyfer, altijdt vermeerder des Rijcks, Koningh van Ca- ftilien, van Lepn, van Grenaden, van Ar- ragon, van Navarre, van bcyde Cecillieri, van Jeru- falem, van Valence, van Majorquc, van Sardeinne, van Corfice»&c. Eertz-Hertoge vanOoftenrijek, Hertoge van Bourgondien, van Lothrijck, van Bra- bandt , van Stiere, van Carinte, vanCram, van Limborgh, van Lutiènborgh, en van Gelre,Grave van Vlaenderen, van Habsburgh, van Thiról, van Arthoys, vanBourgondien, Palts-grave, en van Henegouwe, Landtgrave van Eliaten, Prince van Swave, Marckgrave van Bourgaw, ende des Hey- ligen Rijcks, vanHollandt, vah2eelandt, van Phiot, van Kyeburgh,vari Namen en van Zutphen, Gravc,Heere van Vrieflandt, van des Wirïdifchen Marck, van Portenaw , van Salins * ende van Mechelen. Allen den genen die defen onfen Brief fullen Tien, Saluy t. Al is 't foo dat van ib lange tyde dat vandcr cóntrarien geen memorieenis, het ftuck van den Thienden, die welcke worden genomen ende op- geheven op die Landen, Erven, Poflèffien van Onièn Landen ende Heerlijckheden van herwaerts over, foo wel voor die Geeftelijcke Peribonen, als andere, hebbende 't recht*van de voorfz Thienden: Heeft gereguleert ende geordonneert gheweeft in elck Landt ende Quartier naedienatuyrevanden felven, ende dat daer en boven die voorfz Geefte- lijcke Peribonen zijn geweeft by Onfen Voorzaten ende andere, hare fundaturen verfien endegedo- teert van veel fchoon goeden van grooter waerden, ende Jaerlijcks inkomen, met den wekken fy haer

eerlijck, redelijck ende genoegh mogeQonfi, , den, infuicker voegen, dat in goeder Τ u* hem fouden behooren te vreden te houd en ^ oock gedaen hebben gehadt van allenoud' Pf* haer Voorzaten, ende hem van geenenrι ίtydcn geoorloft en zy op te letten, ende te exW h der nieuwe taillenende exa&ien. mtc\ renean* Onfer Onderzaten laften.           ' "Unieile^

Defen nochtans niet tegenftaende hebben die Capittulen, Prochianen, ende andere Geeft?-1

wefende met den genen de welcke hem als voor™

voorfz Thienden ende Fundatien, endefuleW* gelijcke als die voorfz haer Voorzaten hebben ehe

van der felve Thienden, of op de Vruchten kom de van den Landen ende arbey den, die welcke ge- daen worden binnen die felve Onfe Landen, hen hebben gevordert ende noch dagelijcks vorderen te willen conftitueren, exigeren ende opheffen ver' fcheyde nieuwe Thienden, van veel manieren van Vruchten, ende andere Goeden ende fubftantien 5 Ende onder d'andere vorderen, hen op te heffen en te exigeren Thienden van Houte,Hooy,Kruyden, Weyden, ende van alle vette Höorn-beeften, Scha- pen, Lammeren, Wolle, Varekens, Kalveren, Ganfen, ende andere diergelijcke ·, met oock van Rapen naeveaux, Radyfen, Saladen, Ajuyn, Ap* pelen, Peeren, Noten, ende andere gelijcke Vruch- ten : Ende generalijck mainteneren het recht van den Thienden , hen fchuldigh te fyne van allen manieren van Goeden, waflènde endeghekomen zijnde uyt der Aerden. Ende om daer toe te komen,ende onfe Ondera- ten ende haer Goeden daer toe te fubmitteren ende eygen te maecken, hebben die voorfchreve Capit- tu!en, Prochianen, ende andere Geeftelijcke Per- fonen, hen gevordert ende vorderen die felve Onfe Onderzaten te doen dagen en Rechte te betrecken in de Geeftelijcke Hovcn,of voor hare Geeftelijcke Rechteren hengunftigh ende favorabcl velende, alle tot Onfen grooten verfmadccndcveraiindenn- ge van Onfen Domeynen, Beden en anekreRech- ten, bederffeniftèn ende oppreiïïen van den voorlz onfen Onderzaten, interefte endefchadevander gemeynder welvaer t, ende noch meer zijn foude, foo verre by Ons daer cp niet en worde voorüen, foo Wy verftacn. Waerom,                ,,. SOO IST, Dat Wy defen aengefien,* de voorfien ende remedieren die voorfz abuyien, en verlichten die voorfz onfe Onderzaten van o» voorfchreven nieuwigheden ende onbchoorUjcw exaflien ·, ende na dien Wy daer af behoorlijcKZi η geinformeert, hebben met grooter enderypea^u heratienvan Radeby Onfer wel-wcccntheyt»*· thoriteyt endeeygender beroerten\$f^^L ende geftatueert, ordonneren endeitatuaa j maniere van conftitutien, ende openbaren wigen edifte bydefen Onfen tegenwoord^en

ven, dat geen Geeftelijcke Perfoonen en & j pen, AbTen, Prelaten , Prooften, De dn ; Canonijcken, Capittekn, Rel^^^g

ten , Provrforen,Prochianen, *Wggü* andere, van wat ftate, conditien ot d,SmrJ, fl0C}i zijn, ende van wat authoriteyt fy &b™1c™ ' hei> oock de Leecke ende Weerhjcke Perfoon^ >

-ocr page 1250-

Betreffende de Leen en andere Goeden, ócc. inde Generaliteyt \.% ι 3

Ende by alfoo eenige twijffele ï diificukey t of qtte- ftie porre, by redenen van de vooriz nieuwe en dé exrraordinariiièn Thienden, ende oock op dk: dik fimulatie van den tyde der voorfz veertigh Jaren en daer boven, en andereclaufule begrepen. In defe oniè voorfz Brieve willen wy en ordon- neren dat die kenniffè, decific, declaratie ende in- terpratatie» daer af blyve onièn lieven ende getrou- wen den Cancellier ende andere Lieden van anfèn Rade, geordonneertin de voorfz oniè Landen van Brabant, Lirnburgh ende andere van Over-Maze » de wclek wy daer toe geauthorifeert hebben, ende authoriferen by deièn. Ontbieden■daerommè ende bevelen allen ande*· ren onièn ende der Smalre - Heeren, Rechteren ende Officieren der felver onfer Landen van Bra^ bant, Lirnburgh ende andere van Over-Maze, dat fy ende een yegelijck van hen, iöo hen toebehoort» defe onfe tegenwoordige Conftitutie, Edid·, Or- donnantie ende alle d'inhöudt van dekn publiceren ende doen publiceren, een ycghelijck van lien ter plaetfe ende Jimiten van fyner JuriiüicHen, daer men ghewoonlijck is uytroepinge ende publicaticn te doen van onièn weghen, in Tukker voegen dac niemandt daerafpraetendere en mogen te hebben iaecke van ignorantie, ende die ièlve Conftitutien» EdicT: ende Ordonnantie regiftreren, bewaren en onderhouden > ende doen regiftreren, bewaren en onderhouden onverbreeckelijck. Bedwingende daer toe die Inbreeckers en O vertreders rigoureuie- lijck by der manieren als boven, fonder drachte, gunfteofdiffimulatie, want ons alfoo gelieft ι En om dat te doeiii geven wy hen macht, authoriteyt ende byibnder bevel. Ende want men van delen onièn tegeriwoordigen Brieve fal behoeve in verfcheyde Plaetfen 4 willen wy ende ordonneren, dat den Vidimus van den felvengemaeckt, onderzegeltauthentijcq, of der Copien gecollationeert'ende getecekent by eenen van onfen Secretaris-ordinario, of in de Kamer van onièr Reeckeningen in Brabant>gelove zy gegeven, ghelijckdeièn regenwoordigen originalen. Ende des t'oirkonde foo hebben wy onien Zegel hier aen doen b.angen. Gegeven in onièr Stadt van Loven fes dagen in O&obri in'tjaer ons Heeren duyfent vijfhondcre endetwintigh, ende van onfen Rijcke> te weten, van den Roomfchen Rijcke het twee fte, ende van Caftilien, &c. 'tvijffte. Aldus ge/chreven op de plijcquevandenKoningh, ende getecekent, H. Huioel. Op de felve plijeke ftondt gheichre ven, LeBa &publkat'aw plenoconcilie Brabant ie. Ten tyde vander Audientien van den voorfz Rade, daer ghy Heerjheronimusvandcr Noot, Ridder, Can- celier j Meefter Lenard Coterau, Anthonis Heen- kenshooft, Francoys vander Huift, Adolfvandcr Noot, alle Radcn-ordin&ris in Brabant, ende meer andere by waren, iès dagen in Novembri inheC Jaeripo, Endegeteeckent,. H,Huioel,

Kpnde poflêffie van eenig h en fulkn van nu

, en mogen voortaen nemen, heffen,

Lrm ontCinghcn ende opbeuren ofeyffchen Sfen on'fen voorfz Lande van Brabant,Limburgh ; de andere onfe Landen van Over-Maze ende Heerliickheden.eenige nieuwe Thienden of andere Sten en rechten, hoedanigh die zijn, ende van Lfoortm ende natuyren van Goeden dat het ψ, nders dan ly. ende hare Voorzaten hebben ghcplo- 2 gehadt te nemen ende te hebben over veertigh laren ende daer boven j maer hen houden te vreden met de Thienden en ordinare Rechten, de welcke < frgcliadt, ontfangen ende opghebeurr hebben ge- iidti en van den wekken fy deughdelijck hebben ecufcerc en gebruyekt voor den voorfz tijdt van 40 Len. Verbiedende expreffèl: alle onfe Onderzaten der felver onièn Lande van Brabant, Lirnburgh ende ander van Ovcf-Maze, dat ly de voorfz Gee- jklijckeenWeprlijckePerfoonen, anders niet en ooralen van die voorfz Thienden ende ordinaris code van oudtsgewoonlijeke Rechten, ende dat ff y redenen van de vooriz nieuwe Thienden, ende onbehoorlijcke exacüen niet en compareren, noch en antwoorden voor de voorfz Geeftelijcke Rech- teren, vanwatauthoriteytfygebruycken : Ende welcke Rechteren wy oock verbieden meer te ge- ven ofte decemeren eenige Citatien, Monitien of andereprovifien» om voor hem te doen citeren, convenieren ofte rechte betrecken die vooriz oniè Onderz: by redene van de ièlve nieuwe Tienden en onbehoorlijcke exacHen, hen expreiTel; ordonne- rende daer af te ceflèren, revoceren, te caflèren en te nietc te doen alle próceduren voor hen gedaen en begunft, by redenen als boven, ende hen te ver- draghen meer eenigh bericht of kenniffè daer af te nemen, in wat manier dat het zyj Willende ende ordonnerende dat om dat te doen ende te gedogen ·, ende oock om tëcaffèren en te annuferen die vooriz pceduren, niet alleen die voorfz Geeftelijcke en; WereldclijckePcriöonen, de welcke hem fouden willen vorderen op te beuren en exigeren de voorfz nieuwe ende extraordinaris Thienden, met oock de voorfz Geeftelijcke Rechteren, de welcke daer affoudea willen kenniffè nemen, worden bedwon- gen reaJijck ende met fey te, by aentafte enhandt- nemingc van haren temporden Goeden, by die Officieren van de Plaetfen daer die*faute enabuièn iullen worden ghecommitteert, foo dickwilsende raeemgh werven als't felve gebeuren fal. Den wclcken onfe Officieren wy om dat te doen ghegeven hebben, ende geven by defen volkomen Jicht, authoriteyt ende fpeciael bevel, niet tegen- wende eenige oppofitie of appellatie gedaen, of te aocn ter contrarie, ende om die welcke wy niet en »»tai noch en verftaen effeft en executie van defer onler tegenwoordiger Ordonnantie eenighfints te ιΨ vertrocken of verachten-; maer willen ende oraonneren dat die voorfz aentaiten ende handtne- Tf ftadthouden, alfoo lange ende tot der tijdt £. 3r V00rfz faure' abuyfe« ende attemptaten n ce"eren ende volkomen zijngherepareert.

^c

w 1439· 1440· 147 f·en vervolgens, 1 f 82 ende vervolgens} Item' 2 u?**$Ïf$K 265$ ende 2662".                                               ·

enGtoot Placaet-

Vol Pag. 1147.

Verklaringt

-ocr page 1251-

Piacaten en Ordonnantien. 9 Boeck Verklaringe van den Raedt van State der Vereemghdc |§a 1 op het betalen van den Brabantfchen fwygenden Landt-thol vanQtj ^en, eene Ttaets na de anderegevoert werkende. In date den negenden 2\fo,ff? Van é zijnde, fchuldigh ende gehouden ziin aen den Pachter in der tijde, den voo f m fwygenden Landt-Thol, volgens de L ?°°1εΐ1 van zijnde, inder voegen als dievanon?^ is betaelt ende ontfangen gheweeft « 0n λ ^ in 'tPlacaet ende Ordonnantie beareJf ^01 verftaende dat alle eygen Gewafch, ηο£'λ fte handt ende onverkocht óf onverhandek Τ * van defen Thol vry ende exempt fat S ZWC ' gedaen in 'sGraven-Hage den negenden NoW ben677. Wasgeparapheert, m&a t

rii^

23»

En Raedt vderlandenHuyfluydren van Bteren van d'eene Pvan te willen betafwygenden Landt-TGewafch, niet tegdie verkocht of verhandt van den EygDatom daer tegen t

Onder ftondt, Ter Ordonnantie vanden Ü van State. Geteeckent. G. van Slm^t

Raedt verklaert by defen dat alle Goederen die van d'eene Plaets in d'andere door den Lande van Bra- bant vervoert fullen worden, Koopmanlchappen

NOT

Ά. *De Lijfle ende 't gene den Brabantfchen Landt-ThoU cuncerneert, fiaet 'Groot Placaet Vol. Pag. 1577 ende vervolgens, ende 2 Vol. Pag. 25-01.

Baeek

Ordonnantie vanden Raedt van State der Vereenighde'Nederlanden op hetfiuck van de Zee-wercken in Vlaenderen. In date den thiendenMej 1669.

[En Raedt van Srate der Vereenighde Ne- derlanden. Allen den genen die defen fullen fien of hooren leien, Saluyt. 'Doen te wetïn j Dat Wy gelet hebbende op de groote koften vande lange uy tfteeckende Hoofden» Bermen, Duyckelde Zee-weeringen, ende andere Zee-wercken, die naeuwelijcks en konncn onder- houden worden, fonder van Onweder ende fware ftormen van de Zee- baren onftucken gheflagen te worden, endefomtijdts wel Seffensgheruïneert : Ende in ervaringe gekomen zijnde, dat vele quade Menfen niet weynigh 't verderf van de fèlve Werc- ken cauieren, door het trecken van Moffelen, ende om die te beter te bekomen, de Thuynen opbreec- ken die het Werck t'famen binden ·, welcke vaftig- heyt van de Rijs-wercken benomen zijnde, dan door de fware Zee-baren met groote ftucken ende heele maffen oplichten ende wegh-dry ven j waer door op Winter-ftormen ende Waters-noodt van hooge Vloeden , de Gronden uyttermaten fèer ontroeren, ende onder de wereken inkanckeren ende doen verloopen. Ende alföo dagelijcks mede gebeurt, dat Mans, Vrouwen en vele Kinderen het fel ve opghebrooc- ken Rijs komen rapen, onder fchijn dat het uy t de Zee daer aen gedreven is, ende dan veele, dat noch vaftis, lofïèr maecken, uyttrecken ende uytbre- ken, w,aer door de Zee-wercken bederven. SOO IST, DatWy ( om daer tegen te voorfien) ten dienfte van den Lande, ende tot befcherminge van Onfè Zee-plaetfèn in Vlaenderen, hebben gheor- donneert endegeftatueert, ghelijck Wy ordonne- ren ende ftatueren midts defen, datniemandc wie hyoockzy, en lal vermogen eenige Moiïèlen te trecken ofte te rapen, op, voor of by de Rijs- wereken 't gemene Landt aengaende, nochte geen Rijs, Gaerden of Staken rapen, noch binnen de Steden of Forten voorby de SchiUewachten en brengen, die gchaekzijn van defelveZee-werc- ken i op de boete van vijf Schellingen grooten VlaemsvQord'eerirereyfèj de tweede reyfe thien

fchellingen Vlaems, ende boven dien vergoeden de fchade die bevonden fal worden daer aen gedaen te zijn; en meermael daer op bevonden wordende, geftraft of gemulfteert te worden naer bevindtvan laecken : In welcke boete ende vergoedinge van fchade de Schippers mede fullen vervallen, die aen fulcke Zee-wercken ende Ryfen-hoofdcn buyten ordre aenleggen ende aenloopen, daer geen Meer- palen en zijn, nochte tot geen Veer-hoofden ofte Bergh-hoofden om aen te leggen gemaeckcen zijn, welcke het meeren endeftooten van de Schepen niet en konncn lyden ·, ende fullen alle Schildwach- ten op alle 't gene voorfz is gehouden zijn toelicht te nemen. Ende op dat defè Onfe Ordonnantie fc beter maqh worden gheobfervcert ende nagekomen ·, la« ften en authoriferen Wy Tr.Mmte&u vanTakm, ordinaris Ingenieur ( alföo fy ne particulieren inte- reft daer mede eenighfints aen gelegen is) de be· fbrginge van de Rijs-wercken , ende alle andere Zee-wercken met den aenkleve van dien te doen, ende doen doen, gelijck den dienft van den Lande vereyfcht, met fpeciael bevel aen alle Officieren van de Militie, en andere die het aengaenmachj den felven Ingenieur (in'tgenevoorfzj geen be- let of verhinderinge te doen of te latengefchieden, maer (des verfocht zijnde) allehulpeenbytondt te bewyfen, oock ftraffc teoeffenentegendui- treders van dcfe Ordonnantie naer exigentie van la- ken, alfo Wy 't fel ve ten den dienfte van den Lanoe alfoo hebben bevonden tebehooren. Aldus gnc· daenende ghearrefteert indenRadevanbtate, «> 's Graven-Hageden thienden Mcy i^9- Wasgeparapheert,                 * Th, ZoetedeLaekevanViWh^ Onder ftondt,                 c Ter Ordonnantie van den Raedt van btate. In abfentie van den Secretarie Geteeckent, mJ Koe»

-ocr page 1252-

Gemene Middelen van de Generaüteyt, KarofFen, &c.          ï ζ i \

τ Α cDefè drie volgende Órdmnantien hadden behoren te volgen achter de Qrdórniantïen van Μ ji'hier voren Fol: 12 oi j 'Z>^ »* /^ afdrucken van de voorgaende eerfgearreflt 'Ifdve alhiergeflelt.

Koets en Paërde-geldt. Ordonnantie, rokende demlcke ten behoeve eüande Gefnetne fdecke\ van wegende HoogbMog. Heef en Staten Gerierael der Fereénighde Nederlanden 'Verpacht f al'werden den Impofl op de Kar off en, Kaleffen, overdeckte en opene Wa^ Wens, Chaifen, Karren, Heden en Ry~ Paer den ·> midtsgaders de Speet-Jachtep, Feit-Schuy ten ■> Speel-Schuyten, Chaloupen, ende alder bande Vaertuygf.'?, die tot ejgen vermaeck ofte gerief gehouden ende gebruyekt fullen worden, voor den tijdt wneerijaér, ' In date den eerfien Aprih6%i.

H'

I SEn voorfz Impoft fal ontfangen worden by ' den Pachter of Cölle&eur in maniere hier nae volgende. Namentlijck, van een Karos mecies ------              _-----. looguld. Van een Karos met vier Paerden          7 f guld. Van een Karos met twee Paerden         f o guld. Des iüllen de ovcrdeckte Kaleflen in delen lm- aoft mede voor Karoflen ghereeckent, ende naer ïoportievande Paerden, als hier voorenvande KarofTenisgefeyt, aengeflagen worden. Van een Koets ofte overdeckte Wagen, met nerPaerden         —-         ------ <*fguid. Van een Koets ofte overdeckte Wagen met W Paerden ------         —~ 40 guld. Vaneen open Wagen, Chaiie ofte Kaleflè met wc Paerden         ------          ------ 3°guld- Van een open Wagen, Kaleflè, Chaife, Karre, Slede ende Narre-Slede, foo wel open alsover- deckt, die met een Paert getrocken wort 20 guld. Van een Ry-paerdt dat onder de Man ofZael ratgebruyekt ·—-------------15-guld. Wel-verftaende, dat den voorfz Impoft alleen geheven ende gebeurt fal worden vanaliulcke Ka- raffen , Kaleflen, Wagens, Chaiièn, Karren, Sle- den ende Ry-pacrden, dierateygen vermaeck of gerief gehouden en gebruyekt worden, ende geen- üntsop foodanige der vooriz Karoflen, Kaleifen, Küets-cnde andere Wagens , Chaiièn, Karren, Sleden ende Paerden, dietehuyr gebruyekt wer- te, ende den lm poft van he t Veer-geldt ichuldig ψ te betalen ·, geJijck dan mede van defen Impoft wyer.deexemptfullen zijnalle Brouwers, Mout- rakers,Grutters, Oly-flagers, ende generalijck sfcdiegene, die tot de exercitie van haer Neeringe m Koopmanfehappen, onvermydelijck Paerden fiioetcn ghebruyekeni wel-verftaende nochtans, radicnyennndt van foodanige Perfoncn, Karoflen, «igens,Chaifen, Karren ofte Sleden quamen te «•Wen, dat de felve daer vooren ibohooghaen- |%n fullen worden, a!s hier vooren in reguar- :van andere Karoflen, Wagens, Chaifen, Karren «Meden isgctcyt, fonder dat het voorfz pretext ■ï» tnooiwendigh aenhouden van hare Paerden, .win't voorfz geval eenighilnts fal konnen ver- ^sdat van den voorfz Impoft oock ge-excufeert Ö"lRCi#^cn de Wagens, Karrenende ÏÏÜÏ ^uyfluy^en haer met den Lancbou w

Item j fullen in reguarde van de Paerden van de feil Impofl: exenipt zijn alle die gene die voor Ros- Kammers» Paerdc-koopers, ofPaerde-tuyflchers zijn bekent, ende die bevonden werden haer alleen daer mede te geneeren * * behoudens nochtans, foo deièlve medecenigh Ry tuygh quame re houden 3 dat daer van betaek fal worden foo veel als hier voo- ren in reguarde van de Brouwers, Mout-macckers» Grutters, Oly-flagers, en andere van dier-gelijcke gelegentheydt is geftatueerr. II. . Ende op dat in 'c heffen vandeien Impofl: geeh . abuyièn mogen werden begaen, ten reguarde van de Perfoorien die verfcheyde Karoflen, Kaleflen, Chaifen, Karren, Sleden ende Paerden houden, ibo ial daer van den Impofl: wórden ghevördérr als volght. Namentlijck, als by een Peribon vericheydè Karoffèn ofte overdeckteKaleflen, Wagens,Chai- fen , of ander Ry tuygh worden gehouden, dat dart van alle de felve alleen het waerdighfte aengegeven en gereeckent ial worden, naer advenant de Paer- den , die by aliülck een Perfoon daer toe gehouden wordenj desdarhet derde, vijfde, ofte ièvendc Paerdt onder het gefpan van' twee, vier of Ces Paer- den ial worden gecomprehendeert ^ fonder dat daer van den voorfz Import betaelt ial worden, ten ware het felve bevonden wiert een Ry paert te zijn, of tot de voorfz gefpannen niet te bchooren, als wan- neer van het fèlve» boven den Impoft op de voorfz Gefpannen gheftelt, aenden Pachter den Impoft vaneen Ry-paerdtter fomme van vijfchien güld. betaelt ial worden; ende ial het waerdighfte alibo betaelt weiende, van de voorfz Rytuygcn geen Impofl; gevordert worden. III Den Pachter fal ten ingangh van fyv.c Pacht, foö wel binnen de Steden als ten platten Lande, in den ringh vanfyne Verpachringe, fich vervoegen ter Woonftede van den genen die hy meynt aen deCen Impoft: ichuldigh te zijn, ende aldaer oprechte aen- gevinge veifoeckcn, midtsgaders pertinente aen - teeckeninge doen van alle de Karoflen, Kaleflen, Wagens, Chaiièn, Karren, Koets-karren, Sleden ende Paerden, die hem opgegeven fullen worden, ende daer van aen den Houder, ofte den Eygenaer van dien geven een behooriijck billiet>inhoudende de qualiteyt van het Ry tuygh, het getal der Paer- den, endede pertinenteibmme, die volgens het voorfz eerfte ende tweede Articuldaervanberaclc moet worden: Des ial yder een ter maniffè van den" ι Pachter oprechte ver klaringe doen van alle de Κ a-

*QQ

*· /τ ί, nootraeckt Z1in te houden> foo ren indtbouw als Marektg^ph , fchoonge-

^bvEcl ! i"Scde vo°rfz haer Paerdc of Paer- roiTcn, Kaleflen, Wagens, Chaifen, Karren,51e- |tbruyciiee8em ydt °0cIc ondercicMai1quamte den ende Paerden., die t'haren Huyfen of elders by hacr

-ocr page 1253-

Placaten en Ojrdonnantien. <? Boeck,

%\6

haer worden gehouden, op pcene van twee hon- dert guldens vooryder Karoflè, Kaleflè, Wagen, Chaiiè, Karre, Slede ofte Paerdt, dat verfwegen, of niet oprechtelijck aengegeven lal zijn, éndc dat boven de verbeurte van de felve verfwegen, of qua- lijck aengegeven Karos, Kalcs,Wagen,Chaife, ÏCarre, Slede ofte Paerdt» midtfgaders boven de boete begrepen in 't generael Placaet. IV. Ende fal de betalinge van den voorfz Impoft aen den Pachter, ofdesièlfs Colle&eur gedaen moe- ten worden, voor de eene helft binnen twee maen- den, ende voor de wederhelft binnen viermaen- den, nac dat de aenteyckeninge gedaen , en het billiet daer van invoegen voorfz behandight ial wefen, V; Ende of *t qüame te gebeuren, dat ycmandt Ka- roflen, Kaleflên, Wagens, Chaifen, Karren, Sle- den ofte Paerden houdende, fichuyt het eeneDi- ftricT: van de Verpachtinge, in een ander metter woon quamc te begeven, foo fal den fel ven, alvoo- rens fich te verplaetfen, daer van den vollen Impoft moeten betalen aen den Pachter of CollecTieur van , dat DiftricT: daer de opteyckeningh gedaen, ende het biljet uytgegeven fal zijn, fonder dat indien gevallede voorfz termynenfullen moghen werden uytgewacht, ofte onder dat pretext van dien de betalinge verfcho ven : Dat voorts het voorfz billiet behoorhjck gequkeert zijnde , binnen veerthien dagen nae dat de iclve Perfoon of Perfonen, in een ander Diftri£t metterwoon gekomen fullen zijn , aen den Pachter van het felve DiftricT: vertoont ende overgegeven, midtigaders by den lel ven Pachter, een ander by hem gequireerc billiet daer tegens uyt- gewiflèlt fal worden j alles op poene van twee hon- dert gulden. V I. Item, foo wie geduerende deièn termijn eenige Karoften, Kalcflèn, Wagens, Chaifen, Karren, Sleden ofte Paerden qüamentekoopen, ofander- llnts Eygenaer ofte Poüèfièur daer van te worden, fal den felven binnen den tijdt van acht dagen, aen den Pachter ofte Colletleur fijnder Woon ofte Refidentie-plaetie, daer van pertinente aengevin- ge moeten doen, met expréflie van het getal ende qualiteyt der fel ver Paerden ende Rytuygenj op pcene van twee-hondert ponden voor yder Karos, Kales, Wagen, Chaife, Karre, Slede of Paerdt dat verfwegen en niet behoorlijck aengegeven fal zijn, midtfgaders iöodanighe vordere poenen als in het voorenftaende derde Articul tegens de Contraven- teurs zijn geftatueert j en fal daer van by den voorfz Pachter of Collefteur gedaen, ende aen den Hou- der of Eygenaer van dien gegeven worden foodanig een billiet als tvaer van in het voorfz derde Articul

Karren, Sleden ofte Paerden, gcdu ver termijn, in eenander ofte «J^E Diftrict van de Verpachtinge by dW mhet kh

feflèur den Impoft in 't geheel JfelTinPof

rfald^nn^Z^^lcni

te wefen betaelr, maer fal des onaenoer

lOCfl.

fchreven Kooper of nieuwen Bófl§3 Impoft m manieren als vooren daer■

ω da

betalen.

ΐ1η «aotttft

VI I. Ende op dat alle mis-verftanden in, <. fchende Luyden ende dePachter" ondn ^ de plaetfe van betalinge mogen worden T® °P nieert, foo fal ten aenfien Van die Perfnnïï?'^'0" de vafte Steden woonachtigh zijn,Τ ningcnoftt

tsssss^sssssassië

doen houden, deaengevingeendebetfc ·:■■; ghedaen moeten worden aen de Pachters of Colic iteurs van de Steden haerder ordinaris refidsntic" fonder den Pachter van dat Diftrift, daerondcrUc voorfz Huyfen, Wooningen of Hofftedcn zijn ge- legen , eenigh recht of aftie tegens de voorfz 1?{· foonen fullen vermogen te valideren, VIII Endealfoomogelijck omme de oprechte mev- ninge van de(e Ordonnantie teeluderen, ghevoe- den fouden kunnen worden, Luyden die maera!- leenKaroflèn , KaleiTen, Wagens, Chaifen, Kar- ren of Sleden (ouden houden fonder Paerden, om daer mede te accommoderen foodanigeperfoonen, die fonder eenighRy-tuygh te hebben, PacrJcn houden, delen Impoft niet fubjeel: zijnde, offco· danigh Paerdt of Paerden, die niet hoogerals voor Ry-paerden aengeflagen zijn, foo faleenyegelijck van wat conditie en qualiteyt hyoockfouae mogen zijn, gehouden wefen in maniere ende op den voet en poene als in 't voorfz derde Articul breeder 'isret neder geftelt, van alle alfulcke Karaffen, Kakflhi Wagens, Chaifen, Karren of Sleden pertinente aengevinge doen, en daer voor betalen; tewctcs voor een Karos of overdeckte Kales l$m Voor een Koets of overdeckte Wage 11 ψ De Steden Koetfen en overdeckte Wagens fonder Paerden, fullen van defen Impoft exempc wcicm doch fullen de felve fchuldigh zijn teberalcn Act Veer-gelt, foo meenïghmael met de felveΜwor- den gereden, na advenant van 't gene over de huy re van Paerden be taek fal worden,             * . ^an een open Wagen            **"·"" Van een Chaife, Karre of Slee - η I X Den voorfz Impoft van de Speeljachten, S^d· Schuyten, Chaloupen» Vcldi°mUaZ of ander Vaertuygh, die tot *Bf3jKïSfc riefofgebruyekaengehoudenfal o» cntvin. fal gereeckent en ontrangen w0'd cn^cfclveVacf

isgeiproken : Ende aengaende de betalinge, fullen

daer in de hier Vooren gheftelde termynen moeten tighften penningh van de waerde van ^-^ ^

werden geobièrveert, ten ware den Impoft voor fhet verval van de voorfchreve vier maenden quame te expireren, als wanneer de betalinge voor het uy t- gaen van de felve Pacht, in handen van den Pachter of Colle&eur fal moeten ghefchieden; Des; ial nie- mandt de voorfz betalinghe in het geheel ofte ten deele vermogen te weygeren , ter oorfitecke of on- der pretext van dat van de voorfz gekochte of ver- kregen Karoflèn, Kaleflètt, Wagens» Chaifèn,

mede begrepen» maer fullen de felve v; geit zijn ge-eximeert. Des foo fullen van den vooriz W^^g» bevrijdtzijn foodanigeft^gSjEi cei ten, 'Chaloupen % Veldt of f^S^ andere Vaertuygeu die te huyr wogEJ . φ, ende den Impoft van'tVeer-gclticb«W

-ocr page 1254-

			Gemene Middelen van de Ge ι « · Geïiick mede alle foodanige Perfoonen WpNeerinp-e. Ambachten	Hl/ te koopen, of anderfints daer van Eygenaer te wor- den , ende dat het felve uy t andere Provinciën ko- mende , of geduyrende de pofleflie van den voori- gen Eygenaer door des felfs faute, ormflie of an- derfints ongetauxeertmochte zijn ghebleven, foo lalde aengevinge daer Van gedaen zijnde, verder ten opfichtevande te doene tauxatie daerinnege- volght worden löodanigen voet ende ordre als hier vooren in het derde en vierde Articul brecder is ge- praefcribeert : Endeaengaende de betalinge. foo lullen daer inne de hier vooren ge-expreflèerde ter- mynen moeten worden geobferveert, ten ware den Impoft voor't verval van de vier maenden quame teexpireren, ajs wanneer de betalinge voor'tuyt- gaen van de felve pacht, in handen vanden Pach- ter of Collecleur fal moeten gefchieden : Des fal niemandt de betalinge in 't geheel of ten deele ver- mogen te wygeren, ter oorfaecke of onder prsetext van de voorfz gekochtej achten, Schuyten, Cha- loupen ende Vaertuygen gheduyrendc den felven Termijn in een ander, of oock in't felve Diftri£t vande verpachtinge by den voorigen Poflèflèur den Impoft in 't geheel of ten deele mochte wefen be- taeft} maer fal des on-aengefien den voorfz Kooper of nieuwen Poflèflèur den voorfz Impoft in manie- ren als vooren moeten betalen, XIII. Ende op dat alle misverftanden ende dis-ordres tuflehen de Luyden ende de Pachters, of oock tuf- fchen de Pachters onderlingh omtrent de plaetlè van de betalinge mogen worden gepravenieert, foo lal ten aenfien van de Perfoonen die in de vafte Ste- den woonachtigh zijnde , nochtans ten platten Lande hare Huylèn, Wooningen, of Hoffteden hebben, ende aldaer eenigh der vooriz Vaertuygh houden of doen houden, de aengevinge ende be- talinge akijdt gedaen moeten worden aen de Pach- ters of Colle&eurs vande Steden haerder ordinaris refidentie , iender den Pachter van dat Diftrift daer onder de voorfz Huylèn» Wooningen of Hof- fteden zijn gelegen, eenigh recht of aftie tegens de felve Perfoon fullen vermogen te valideren : Ende op dat den Pachter niet befwaert en werde met on- nodige koften van de Tauxateurs uyt de Steden in de»Dorpen van fijnDiftricT: te mogen tranfporteren, ofdathy niet ghenootlaeckt werde de tauxatie van andere Tauxateurs buyten fijnDiftricT: te moeten vorderen i foo fullen de Eygenaers ofPoflèflèurs van de voorfz Vaertuygen ten aenvangh van den voorfz Impoft, of anderfints foo haeft fy van onge- tauxeerde Vaertuygen den eygendom ofte pofleflie bekomen, gehouden zijn de felve te doen brengen binnen de Steden haerder refidentie, om aldaer in voegen voorfz by de gefworen Tauxateurs opge- nomen ende ghetaxeert te worden ·, ghelijck mede alle die gene die ten platten Lande woonende, al- daer eenigh van 't vooriz Vaertuygh fouden mogen houden, gehouden fullen zij η (opinfinuatie van den Pachter ) 't felve Vaertuygh binnen de Steden van de verpachtinge te doen brengen, om aldaer in voegen voorfz getauxeerc te worden ·, op poene van twee hondert guldens te verbeuren by degene die binnen veerthien dagen na de gedane infinuarie de voorfz Vaertuygen binnen de voorfz Steden niet ghebracht, ende aen den Pachter verthoonc fullen hebben. »                                    7 I                        Den
		•nf d'exercitie van hare Neennge η Sopmanfchappen, midtfgaders tothet tran- flreren van haer Waren, eenigh Vaertuygh on- iWeHjckfuUenge^ruycken. Pnde op dat de rechte waerde der voorfz Jachten, ςηΜΐ-fchuytcn, Chaloupen, Veldt of Wey-fchuy- teVende ander Vaertuygh gheweten foude mogen worden, foo fullen in ycder Stadt daer de verpach- Lefalgefchieden, bydeHeeren Burgermeefte- rcn aMaer aengheftelc worden twee bc-eechghde Tauxateurs, die ten aenvangh van de voorfz pacht op het verfoeck en in het by wefen van de Pachter, midtfgaders van de PoiTeiTeurs of Eygenaers der voorfchreve Jachten en Schuyten (indien de felve of eenige van dien, aldaer tegenwoordighfoude willen zijn) de felve Jachten, Schuyten, Chalou- pen ende Vaertuygen infpe&eren, ommevanhet beloop der felver tauxatie den twintighften penn, by den Pachter gebeurt cndeontfangenteworden} wclcke tauxatie eenmael alfoo ghedaen wefende, niet alleen voor een loopenden termijn, nemaer voornoen vier daer aen volgende Jaren geftant ge- daen , ende dien conformelijck den twintighften penningh by de fucceflive Pachters geheven ende inghe vordert fal moeten worden, fonder dat daer van voor d'expiratie der voorfz vijfjaren eenighe nieuwe of hertauxatie by de volgende Pachters, oock de Eygenaers ende Poflèflëurs van de voorfz Jachten of Schuyten veriöcht fal mogen worden. Item, foo wie geduyrende delen termijn eenige Speel-jachten, Speel-lchuyten, Chaloupen, Veldt of Wey-fchuyten of ander Vaertuygh quame te koopen, ofanderfints Eygenaer of Poflèflèur daer van te worden, fal den felven binnen den tijde van acht dagen aen den Pachter of Colle&eur fijnder woon of refidentie-piaetfe , daer van pertinente aengevinge moeten doen, metexpreifie van de qualitey t van het felve Vaertuygh, midtfgaders van de plaetfc daer 't felve te vinden loude mogen zijn, als mede van den prijs daer op het felve geduyrende depoflèilic van den voorigen Eygenaer fal wefen getauxeerc j op poene van drie hondert ponden voor ycder Jacht, Schuyt of Vaertuygh dat verfwegen of niet behoorlijck aengegeven fal zij η j midtfgaders foodanige verdere pcenen als in het voorfz Articul tegensde Contraventeurs zijn gheftatueerr : Ende £1 daer van by den Pachter of Colle&eur opteyeke- ninge gedaen, ende aen den Eygenaer of Poflèflèur van dien een behoorlijck Biljet (relatijf tot de voor- fchreve oude tauxatie) gegeven worden j Edoch mfo verre yemandt eenigh nieuw Vaertuygh quam te laten maecken, of ghemaeckt zijnde, uyt han- den van de Scheep-maeckers, Timmermans ofte yemandt anders te koopen, foo fal den Kooper nevens de gerequireerde aengevinge oock aen den racnter moeten bekent maecken den prijs daer vooren hy het felve foude mogen hebben gekocht, omdaer van als dan by den Pachter fonder eenighe vordere tauxatie het Biljet opghemaeckt aen den Kooper overgelevert, ende den twintighften pen- mngh der voorfz Koop-penningen by den felven kooper aen den Pachter betaek te worden·, maer toe, wanneer yemandt geduyrende den voorfz ter- toijn een gchuyrt of ghebruyekt Vaertuygh quame

-ocr page 1255-

Placaten en Ordonnantieri. 9, Boeck.

1Z18

XIV. Den Pachter of Colledleur lal aen handen van den Commiiïaris den behoorlijcken Eedt doen, dat hy noch niemandt van fynent wegen niet an- ders dan de volle gerechtigheyt van deien Impoft, volgens deie jegenwoordige Ordonnantie lullen ge- nieten , ibndcr met yemandt ter Wereldt felfs of door anderen, dire&elijckofindire&elijcktecom- polèren of conniveren in eeniger manieren; op pcene van iès hondert guldens 5 ende ial in gelijcke poene mede vervallen die gene die met denPachter, Collecleur of yemandt anders van fynen wegen, di- recTrelijck of indirectelijck , compofitie ofte uyt- koop ghemaeckt lal hebben : Ende lal den Pach- ter ende Col le£teur t'allen tyden ("daer toe rech- telijck gheciteert zijnde ) ten verfoecke van den Officier gehouden wefen fich met Eedete purge- ren , dat hy met niemandt, directelijck of indire- cTrelijck heeft gecompolèert, of minder gevordert ofte ontfangen als lijn volle gherechtighey t -, ende by lbo verre den voorlz Pachter of Colle&eur ghe- compoièert hebbende, of oock de Luyden die met den Pachter of Collefteur ghecompofeert fou- den mogen hebben, hetfelve naderhandt aen den dagh quamen te brengen, fullen de lèlve Aenbren- gers genieten de eene helft van de boete, ende felfs van de voorlz poenen blyven ge-excufeert.

X V. Soo wie Pachter blijft van defen WftP houden zijn te betalen in de twee eerftc- ge" den, t'elckens een gerechte helft, ren n'10^· van den Ontfanger                          ^0ηιΡ% gebreecke van dien, fald'Ontfanger'tfelve °f^ doen executeren endeinnen aen denPachte T^ Borgen, naer vermelden ende inhoudt van? 5?c nerale Ordonnantie.                          4"aeU« XVI. Ende lal de Pachte van defen Imnni>;« deneerftehAprilis . . . ^StsS^ der Sonnen opgangh, ende weder eynden £&

ften Apnhs . . ■'·;■■'

daer aen volghende.mer

der Sonnen opgangh.

• XVII. OpdeConditien endeVoorwaerden, fooin(j. Generale , als in defe particuliere Ordonnantie begrepen , is Pachter ghebleven van defen lm pofte .. „ . , voor den tijdt van eengeheel jaer, omme de lomme van Des t'oirkonden is defen gheteyekent by den Gecommitteerden van den Raede van State op den                                                      '

7.;;;/:'; Veer-gelt ζ 5. Ordonnantie, volgende dewelcke ten behoeve vandegemeenefaecke van weghen de Heeren Staten Generaelder Vereenighde 'Nederlanden, verpacht fal werden het Veer-geldt, voor den tijdt van een Jaer. In date dm eerfien 'April rè%%.

men zijn, op pcene in het thiende Articul uy tghe- druckt; in voegen dat alle de Vracht-loonen op alle Veeren, het zy de lèlve volghens Reglementen, ofte by contract ende over-ecn-kominge betaelt of bedongen fullen worden, buyten de voorfz Gabel- len , ten behoeve van de Gemeene faecke, by de- len voor verhooght gehouden werden met een vierde-part , ionder dat den Schipper, Schujt· voerder, Wagenaer of Karreman, hetfelve van de Luyden fal behoeven te bedingen, macralleen- lijck van de felve ontfangen ofte bedingen foo veel meer voor Vracht als het voorfz vijfde-part, daer inne mede gereeckent lal komen te bedragen: Des fullen hier van exemptzijn die Veeren of Vrachten die minder dan een halve ftuyver ofvierdeuyten fullen komen te bedraghen, ende waer van dien- volgende 't vierde-part minder dan een deuytofte twee penningen foude komen te beloopen; Jonde dat hier van exempt fullen zijnde huyrKoetien» en gehuyrde Speel-fchuytjes, die rnededen voow Impoft te betalen fubjeft fullen wefen f°ffj£Ï zijn fullen de Wagens van de Steden of Dittnaeij, waer over foo menighmael met de felve lal wera gereeden, aen den Pachter betaelt fal moeten wu den her gerechte vierde-part van 'cgeene?!refe hüyre van de Paerden, waer mede de JJgfó Wagens getrocken worden, uytgelooitiaizij . II. DitVQorfzPairagie-gcitTalbetaeltmoeten^

SE Pachter fal van yder Schipper, Schuyt- wIÉSf 1 voerder, Wagenaer ofte Karreman, en hls&S' verhuyrder van Chailès , op alle Veeren in het Quarrier van de Generaliteyt va- rende of rydende, het zy dat de felve gereguleerde of niet gereguleerde Veeren zijn, ter plaetlè daer hy afvaert ofte afrijt, het zy met een Schip, Schuyt, Kage, ofte ander Vaertuygh, met een Vracht of Poft-Wagen, Chaiiè, Karre ,Koets-Karre, ofte wel met een Slede, door een ofte meer Paerden ge- trocken werdende, ontfangen een gerecht vierde- part van het geene hy over Vracht-loon lal moeten ofte komen te ontfangen, het fy volgens de Ordon- nantie op de gereguleerde Veeren gemaeckt, ofte bycontrafte ende over eenkominge, hoe het lèlve oock ibude mogen welen (de Gabellen by de Ste- den op eenige Veeren getrocken werdende, daer inne niet ghereeckent) lülcx dat yder Schipper, Schuyt-voerder ofte Wagenaer, Karreman of Ver- huyrder van Chaifes, die tot noch toe over Vracht- loon, buyten de voorfz Gabellen heeft ontfangen vier, voortaen over Vracht lal ontfangen vijf, het | zy 't Schip f Kage, Wagen, Karren, Chailèn of Sleden afgchuyrt fullen worden of niet, die daer van aen den Pachter lal moeten verantwoorden en uytreyeken; in alleoprechtigheyt een gerecht vijf- de part, fo wel van de Paffagiers die iy onderweegh innemen, als van die gene die op 't Veer aengeno-

-ocr page 1256-

Gemene Middelen van de G

111? de Luyden afgaen, fonder yets over den ièlven Im- poft te betalen ter plaetiè daer fy aenkomen. VIII.

, jjyde Paflagiers aen den Pachter of fijn Col - I fteur, eer dat niet de Wagens, Karren of Chaiiès mo^en afryden of met de Schepen afvaren.

opdc boete van vyf-en- tvvmtigh gulden; des Tal den Pachter of fynen CoIIe&eurgehouden zijn aen de Poorten of Boomen op te paflèn, om het vooriz eek te ontfangen, ende de Paflagiers niet op te houden.                  TT Τ Alle Schippers, Schuyt-voerders, Wagenaers, JCarre-luyden , ende Verhuyrders van Chaiiès, fiilien gehouden zijn voor het afvaren of afryden, kt zy piet een ordinaris of gehuyrde Vracht ·, het fcjve bekent te maecken aen den Pachter of fynen Collecfeur, wat fy voor Vracht hebben bedongen, daer geen gereguleerde Veeren zijn, ende daer ge- reguleerde Veeren zijn, hoe veel Menichen fy heb- ben in hare Schepen, Schuyten, Wagens of Kar- ren j of daer 't iel ve niet bequamelijck kan gefchie- den, ophaer wederkomfte aengeven binnen den lijdt van vier-en-twintigh uyren, op de boete van vijf en twintigh gulden, hoe veel Menichen iy in- gehadthebben, om vanhaerontfangen Vrachten aenftonrs den vijfden penningh uyt te keeren aen den Pachter ofte fynen Colleclbcur daer toe geftel t, op eelijeke boete. *                          IV. Ende naer dien eenighe Voerluyden omdefèn Impoft te eluderen, de reyfende-Luyden wel ibu- den mogen wyfen buyten der Steden Poorten, om defclve aldaer op te nemen, ende wederom te la- ten afgaen, alvoorens datdefelve ghekomenzijn aen de S teden of Plaetfen daer fy na toe-ryden, dat defelve fullen incurreren depceheende corre&ien liicrnae in het negende Articul geftatueert.

Den Pachter van defèn Impoft fal over den fèlvcn niet vermogen teconipoièren of accorderen met de Schippers, Voerluyden, Wagenaers,Karre-Juyden ofyemaridt anders, dire&elijck ofindiredtelijck in eeniger manieren ; op een pcene van twee hon-. dert guldens te verbeuren, foo wel by den Pachter als tot Jafte van den gene daer mede bevonden lal worden gecompofèert te zijn. IX. Ende op dat defè Ordonnantie in alle hare Arti- culen of ghedeel ten, ende elckvan dien wel mach worden gepracTrifeert, ende den Pachter, nochte het gemene Landt in hare refponfèrcnde gerechtig- heden nietgefraudeertnoch verkocht, lbo lullen de gene die bevonden fullen worden contrarie ghe- daen , of eenige ontrouwigheyt dien-aengaende gepleeght te hebben, daer over voor de eerfle reys worden gefuipendeert voor den tijdt van fes Wecc- ken van hare Veeren en Bedieningen, of wel ghe- caffèert, nagelegentheyt van iaecken, ende daer en boven verbeuren een boete van honderr gulden y voorde tweede reys op d'abfoluce verbeurte van haer Veer en Bedjeninge; en daer beneffens noch op een boete van twee hondert guldens ; In beyde de gevallen boven de ftraffen van dief dal en begane ontrouwe, ter difcretie van den Rechter te decre- teren , midrigaders het viervout van de waerde van 't gene door de gepleeghde ontrouwe fal weien genoten ; alles t'appliceren lbo als in reguard vandc condemnatie over andere gemene Landts Midde- len gebruyckelijck is.

X. Den Pachter fal fbodanigen ordre mogen ftellen van toe te fien ende t'onderiöecken, dat hy in dit Middel niet en werde gefraudeert of verkort alshy te rade fal worden, ionder dat hem door yrnandt wie het zy, daer in eenigh belet lal mogen gedaen worden; op een boete van drie hondert Caroli gul- dens, ende vorders arbitrale correctie na de quali- tey t van 't gedane belet, of de gepleeghde reiïften- tie; alles boven de poenen en breucken in de gene- rale Ordonnantie ge-expreffeert. XI. Ende wie Pachter blijft van dit Middel, lal ge- houden wefen alle Maenden een gerecht twaelfde- part van fyne uy tgeloofde Pacht te betalen aen den Ontfangervan'sghemene Landts Middelen over de Stadten't Quartier van . . , XII. Ende lalde pachte van't voorfz Middel ingaen op den eerften April . . .' eerftkomende met der Sonnen opgangh, ende weder eyndigen den eerften April . . . met der Sonnen opeangh» XIII. Op de Conditien ende Voorwaerden, foo in de Generale als in deiè particuliere Ordonnantie be- grepen , is Pachter gebleven van defèn Impoft . . voor den tijdt van een geheel Jaer, om de lömmc van ... Des t'oirkonden is defèn gheteeckent by de Ge- committerden van den Raeat van State, op den . .'

Dat van een Wagen afgchuyrt zynde by den dagh jrtende in, of gints ende weder op diverfche Ste- den, defen Impoft betaeltfal moeten werdenter Ptetfe vande afhuyringe , ende nergens elders; «$ dat den Voerman een biljet vanden Pachter, otevancen van de voorfz Collefteursdacrfy zijn gereden, daer byblijcke van de ghedaneaenge- vingh, gehouden fal wefen te nemen, ende aen de Mdere Pachters of Collefteurs te exhiberen, des^ geverghtwerdende. «H? Τ 7 Icmand£ een Wagen of Karre nae de TOM orPlactfcafiiuyrende voor feeckerefom- 5ini0ndnrwegen ofter gedeftineerdc Plaetiè, d naenkomfte met den Vo°erman komt te accor- C dPnrTeen KngC f0mme «ver de wederom 8lffl?5Ef ueClC,£ faImoeten ^rdenaen

^h»oUedêui indiePJactfc *****

VII.

4den VTneynd? alIeLklachten van de reyfende 3S*2ïme"deinïetd^iavandeGenerali- 332SSïi f^elegen Provinciën 'tzy fil*ordennfn gClUldaf°Pgeilelrendegeheven ^na2SS2 ? Wederom u>7c *"* voorfz Dl· ,e^treckcn7f a,ndreProvinciën komende rt taaelmLt?°r te ^°men * fal den voorfz lm- U moete« morden daer de vooriz rey fen-

yl %

Heer

re

-ocr page 1257-

Pkcatcn enOrdonnantien. 9 Boeck. Heere-gelt.

I2ZO

Ordonnantie, volgende de mlcke ten behoeve van de qtmtnrf van wegen de Heeren StatenGeneraelder Vereenighde Nederlanden yd. f* •worden het Hetre-geltt voor den tijdt van een Jaer : Innegaende tntu $

26.

«rjïfti

Mey 2ÓS2,

bode diefy verfwygen, boven de boete van'tC rael Placaer.                                           uenc* I V. Indien yemandt met het begin van deaenfbenrU Maendt Mey eenighe van de voorfz Dienft-bode of Bedienden uyt fynen Dienft licentieerde.metuw

ï I. 5L de gene die eenige DomeftijcqueDienft- boden in haren Dienft ende Koft hebben, of aen die fy Koft-gelt geven, 'tzy dat het Koft-gelt apart betaelt worde, of in een lomme met de huyrc is begrepen, lullen ghe- houden welen acn den Pachter of fynen Colle&eur over het Heere-gelt te betalen voor yedcr van de voorfz Dienft-boden die fy binnen den voorfz Say- foene als vooren in haren Dienft fullen hebben drie guldens; fonder dat fyluyden het felve hare voorfz Dienftboden aen haer Loon fullen mogen korten. I I. Ende dewyle tuflehen de Pachters ende d'Inge- zetenen wel lichtelijck difpuyten foude konnen ontftaen; tot hoe verre verfcheyde Bedienden, die onder de naem van DomcfticqueDienft-boden niet fchenen begrepen te zijn , het voorfz Heere-gelt mochtenfubjedtzijn, foo fullen van nu voortaen daeronder mede begrepen zijn, ende vervolgens het voorfz Heere-gelt werden betaelt ter voorfchre- vefbmmevan Staet-Juffrouwen, Gouvernantes, van Menage of Kinderen, inwoonende Naeyfters, Minnens, Opfienders, SecretariiTen, Pages, Pe- dagogen, Kamer-Dienaers, Hof-meefters, Stal- meefters, Comptoir of Winckel-Knechts, Winc- kel Meyfens, Koetfiers, Thuyn-luyden, Bouw- meefters, BedryvenofCafteleynen, of wat naem die oock ibude mogen hebben, ib wanneer fy maer in geftadigen dienft en koft van de voorfz Huys- houdende Familien zijn, of in plaets van daer in de Koft te zijn, Koft-gelt of Huyre in maniere voo- ren verhaelt genieten : Des fullen de Vrouwen of Kinderen van de voorfz Thuyn-luyden bedry ven, Bouw-meefters of Cafteleyns voor gheen Knechts of Meyfens mogen gereeckent worden, fchoon fy haer Mans of Ouders tri haer werek fouden mogen helpen en ailifteren, ten ware die voorfz Vrouwen of Kinderen mede byfonder Huyr quamen te ghe- genieten j doch fullen de Boere-Knechts en Mey- den die alleen tot den Landt-bouw en't gene daer aen dependeertgebruyekt worden, weien ge-exi- meert ·, maer de Bleyckers fullen van yder van hare Knechts en Meyfens moeten betalen eene gulde thien ftuy vers. III. En op dat het getal van de voorfz Dienft-boden en andere Bedienden in yeder Familie perfectelijck foude mogen geweten worden, fal den Pachter den eerften Sondagh na den ingangh van fijn pacht ter plaetfe onder fijn pacht begrepen, de Luyden doen waerfchouwert, daer men aldaer gewoon is publi- catie te doen, dat fy binnen de volgende fes dagen hare Dienft-boden getrouwelijck fullen hebben aen te geven ; op pcene van 2 ƒ guldens op yder Dienil-

te nemen, ioo fal hy niet gehouden zijn voor fo0. danige gelicentieerde in het Heere-gelt te betalen · Dochinghevallehy vanditSayfoen, beginnende met den eerften Mey toekomende, en eyndigende den laetften April daer aen volgende, wederom yemandt anders in des felfs plaetfe quam aen tenc- men, foo fal hy het volle Heere-gelt daer van moe- ten betalen, alwaer het dat foodanige Dienft-boden of Bedienden den laetften April van 't voorfz Say- foen eerft in fijn Dienft getreden mocht zijn, ende fulcks van't voorfz Heere-gelt niet bevrijdt zijn, ten ware hy met de expiratie van het Sayfocn fuffi- fantelijck quam tebewyfen, dat hygheduyrende 't gehele Sayfoen, noente ineenigen tijdt van het felvige geen onder Dienft-bode of Bediende hadde Sehadt· ν Gelijck oock alle de gene die op den eerften Mey geen Dienft-boden hebbende gehadt, binnen den voorfz Sayfoene eenige vande voornoemde Dienft- boden of Bedienden Komen in haer Dien il aen te nemen, of die gene die op den eerften Mey Dienft- boden of Bedienden gehadt hebbende, binnen den voorfz Sayfoene eenige meerder Dienft-boden of Bedienden aennemen, de felve aen den Pachter of fynen Colkaeur fullen aengeven, foo haeft alsiy de felve in haren Dienft fullen hebben ghekreeen, ende den voorfz Impoft ter geordonneerde tijdt te betalen j op de boete van 2 f guldens. VI. Den vQorfzImpoft fal aen den Pachter efów Collefteur moeten betaelt worden op Srjacoto· dagh, naer het ingaen van defen Sayfoene van 00- danige Dienft-boden als ten beginne van tbayioen in dienft bevonden mochten zijn, en voor Nieuw- Jaer van die gene die op nieuws, of boven atw fchry vinge aengenomen, en in haer Dienit getreue zijn. Op de Conditien ende Voorwaerden, AjA Generale alsindefe particuliereOflgJ^ grepen , tsPachter gebleven van » ^ voorden rijdt van . . . www»* > iömmevan . . . Des t'oirkonden is defen gheteyekent g* £ committeerden van den Raedc η den ...

HET

-ocr page 1258-

						Ï22I
		HET THIENDE BOECK, Saecken van de Zee ? 'Admiraliteiten 0 Convoyen, Licenten> Tilotage> OofiendeWefl-Indifche Compagnie', ende Koophandel betreffende. '_______________________™________________________________________—----------- . -—————ι-------------------------------------------------------------------------------------------- ■ »i ■ ' —-------- DEN EERSTEN TYTEL, Admiraliteyten , Zee-Rechten ende Manninge van Schepen. i. InflruBie van de Staten Generael-, voor de Coïlegien van de Admiraliteyt van de refpeflive Pro- vinciën , concernerendedeadminiflratievanjuflitie, endeordres op de Zee-faeckeny vanden 13 Au- nfli 1 f5>7- Sie Groot Placaet-Boeck 2 Vol. Pag. 1529 en volgende. 2. Tlacaetop'tfluckvandeZee-rechtenvanKeyferKarel) van den ipjufy iffi- Sie Groot Placaet-Boeck 1 Vol. Pag. 782. 2. Staiuyt ende Eeuwigh Ediöl van Koningh Thilips» rioopende het fait! van de Zee-vaerty van dan lattften OBober 1 f63. Aldaer pag. 796. 4. Ordonnantie ende Statuyt van Koningh "Philips> op'tfiuckvande Ajfurantien, van den 20 Ja- nuarj 15-70. Aldaer pag. 8zg. <). Verbodt vannietteverfeeckerenopSubjectenvan Spaignen} van den eerflen April'1622. Aldaer pag. 840. 6.   Otlroy voor die van Amflerdam, tot oprechtinge van de Kamer van AJfurantie, van den 17 July 1611. Met de Ordonnantie daer opgevolght. Aldaer pag. 842 en 846. 7.   Ordonnantie op de AJfurantien tot Rotterdam, van den 12 Maert 1604. Aldaer pag. 8 58. 8.    Ordonnantie op 'tfelvefubjecl tot Middelburgh, van den 30 September 1600. Aldaer pag. 866, 9.    Placaten van de Staten Generael, op de Wapeninge ende Manninge van de Schepen, foo ter Koop- merdyeals l^ijjcherye} ende ordre van de Admiraelfchappeni ende beleyt van dien, van den 9 April 1Ó03 ilFebruary 1607, 21 July 1625·, i6january 1627,17Maert i6iyy 20 OcJober 1628,1οMaert 1629, ïtfDecember 1630, 11 Maert I632> en ι September 1643. Aldaerpag. 876. 10. Naerder Placaet van de Staten Gemrael der'Vereenighde Nederland '■'."■             dent op de groot e Equipage, Monture, Manninge ende Admiraelfc happen der Schepen, varende door de Strate van Gibratter, naer de Middelandtfche Zee, en op de Levant en. In date den tweeden "December 166 j.
					byprovifie ordre te ftellen. SOO IST, Dat Wy, naer voorgaenderypedeliberatie, endere- ^umptie van Onfe voorgaende Placaten op 't voorfz iübjeclrgeënianeert, wederom van nieuws geordon- neert ende geftatueert hebben, ordonneren ende ftatueren by defen, dePoinften en Articulen hier naer volgende. I. Ü Erflelijck, dat gene Schepen na de Middelandt- ■■--'fche Zeefullen mogen bevracht of geladen wor- den om Stuck-Goederen van vericheyde Koop- luyden te Jaden, of in te nemen, ende in eenigc Haven of Plaetiè aen de voorfz Middclandtiè Zee gelegen, te vervoeren, ten zyde felve groot zijn honden tachtigh Laften, ende ghemonteert met vier en twintigh Gotelingen, de kleynfte ièhietende vijfpondtYfer, ende andere Amunitie naebeho- ren, ende ophebbende vijftigh Man, twee of drie Jongens daer onder begrepen, alles wel meerder, maer niet minder, Ende dat foodanigh Schip niet
			^^s^^g^^^ quaet-gunltige en niet wel «é^^»3s>3 geaffe&ioneerde defer Lan- den haer ter Zee ftcreker maecken, om de Schepen ^deTrafficquanten van de feive Landen te vero- veren , ende van alle Commercien ter Zee te hero- ën, oockoraLijf, Goedt enBloet te brengen, "Uondcrheyt die door de Strare van Gibralter op «Landen aen de Middelandtfche Zee ghelegen , cndcopdeLevanten, haer Negotie dry ven j ende w ydacr om me noodiqh hebben ghevonden, tot 117mG Van deScheepvaert ende Commercie ^rdcvoorfzStraet, 0pde equipage ende mon- van de beliepen derwaqrts gaende, van nieuws

-ocr page 1259-

Placaten en Ordonnantien. 10. Boecl

IZZZ lal mogen rerzeylen, ten zy twee gelijcke Schepen in fijn Compagnie, ende de felve met vaft Admi- raelfchap aen den anderen verbonden fullen wefen-, alles op poene van by de Schippers te verbeuren ha- re vrachten die fy fouden mogen verdienen, ende daer en boven van duy fent guldens, op Schip ende Goederen te verhalen. II. Item , dat geene Schepen by particulieren be- vracht , ende met Granen of andere Waren ghela- den fullen mogen worden, ten zy de felve gemon- teert ende gemant zijn na proportie van hare groote als volght j Te weten, een Schip van hondert La- ften met thien Gotelingen en twintigh Eeters ·, een Schip van hondert tot hondert envijftïghLaften , met twaelf Gotelingen en vier en twintigh Eeters ·, een Schip van hondert vijftigh tot twee hondert Laften met veerthien Gotelingen en tweeender- tigh Eeters ; de voorfz Gotelingen de minfte fchie- tendevierpondtYfers, ende vorder alle Ammu- nitie naer advenant ·, Wel-verftaende, dat de felve Schepen oock geen Stuck-goederen van yemandt particulier fullen mogen innemen, foo lange andere Schepen, als in 't voorgaende Articulgemontecrt, tot ladinge van Stuck-Goederen hun praïfènteren , of daer op aenleggen : Ende fullen oock geene an- dere Schepen, als ten minften gemonteert en ghe- mantzijnde naer inhouden van dit Arficul, in eeni- ge plaetfen aen de Middelandtfche Zee, of andere Golften of Wateren daer op uytkomende, eenige andere Goederen mogen laden als Zout; op de verbeurte van de Vrachten die fy daer aen foude mogen verdienen, ende daer en boven van duyfent guldens, op Schip en Goederen mede te verhalen. II I. Van gelijcken fullen alle andere Schepen uy t defe Landen varende na Vranckrijck, Engclandt, Yr- landt, Terra Nova, of andere Plaetïen, om van daer voorts naer ende door de voorfz Straet te ver» zeylen, gehouden weien haer te reguleren, monte- ren ende mannen, gclijck in 't voorgaende Articul is geordonncert, IV, Ende indien eenige Schepen, anders als vooren ge-equipeerr, gemonteert endeghemant, onder· ftaen door de Straet in de Middelandtiche Zee te varen, verftacn ende ordonneren Wy, dat op de fèlvegeen ailcurantie of verfeeckeringe ghedaen fal mogen worden: Ende indien eenige gedaen werde, verklaren Wy de ièlve van nu ende als dan nul, geen ende van onwaerde, begerende dat daer op gheen recht fal worden gedaen. V. Doch fullen de Geaffureerdens van de Goederen in particuliere bevrachte Schepen geladen, tegens hare Affeuradeurs mogen beftaen, by aldien fy by A£te van vilicatie doen blijeken, dat het Schip na behooren gemonteert ende gemant is bevonden. V I. Ende fal oock op de Schepen die publijcquelijck op Stuck-Goederen leggen, geen nulliteyt vanaf- feuranticplaets hebben, alwaer'tdat by de Schip- pers eenige faute of nalatighey t in de vifite, montu- re ende manninge werde gepleeght, alfo de Koop- luyden niet mogelijck is daer voor forge te dragen, ende genoeghfaem daer inne voorfien wert,dat vol- gens dit Placaet geen Schepen óp Stuck-Goederen mogen aenleggen, die niet naer behooren gemant

endeghemonteerten zijn, ende dat d c daer van vifite moeten verfoecken e %Pcrs VII. Geene Maften, Tou-werck; Item v andere Ammunitie van Oorlogh f dae ' ^cn ciael confent foude mogen zijn gegeven^0?8 %" gefcheeptendegheladen mogen worden · nuu andere Schepen als die in AdmiraelfchanT11^ ren fullen varen, ende haer naer 't K^hl Vo°' aengaende in 't eerfte Articul geftatLrT f1" menthjek reguleren 5 op de verbeurte Sin deren, of de waerde van dien, die contrarie» ?" fen geladen of vervoert fullen worden VIII. Alle Schepen uyt defe Landen naer A-M\u landtfcheZee varende, fullen haer SiSdc' Zee-Havens te famen in een bondigh Adnnrac? fchap moeten verbinden, met uytfluytmgev nal ongemonteerde, ende niet genoeghfaem Λ™ teerde Schepen. Gelijck hen oock in Zee Τ

in

eenige vrye ende neutrale Havenen, narent heyt, fooveeldoenhjckis, te famen voegen «, m Admiraelfchap verbinden fullen alle Schenen uyt verfcheyde Zee-Havens defer Landen komen de, ende na de Straet willende. IX. De Schepen van Levanten herwaerts komende fullen van haer laed-plaetfeniet mogen vertrecken als met foo veel Compagnie als fy met vier of vijf Weecken naer elckanderen te wachten, fullen kon- nen hebben : Ende alle degene die van byOoften de Golfte van Venetien komen, fullen gehouden zijn aen te loopen op Xanten, alwaer de Schepen in de Golfte van Venetien ladende, oock fullenge- houden wefen aen te loopen, aldaer veerthien da- gen naer elckanderen wachtende, indien daer ap- parentie is van eenige Schepen toe te komen, ende van daer ten minften met drie of vier wel-gemon- tcerde Schepen, t'famen ophebbende tfeventigh oftachtigh Gotelingen, in compagnie herwaerts komen, ende fwacker van Gefchut zijnde, tot Li- vorno aenloopen; Daer oock fullen moeten aenlo* pen alle Schepen komende van alle Plaetfen by Wcften de Golfte van Venetien, ende aldaer veer- thien dagen na compagnie wachten, ende d'eerile Schepen aldaer veerthien dagen gewacht hebbende, fullen als dan alle de Schepen die fich daer by elck- anderen vinden, te famen in een goede, vallende bondigh Admiraelfchap herwaerts komen; alles op poene van duyfent guldens by een yeder te ver- beuren , die ter contrarie van defen gedaen fal heb- ben.                           X. Ende op dat de Admiraelfchappen by Ons als vooren geordonneert, te beter onderhouden mo- gen worden, verftaen Wy, dat de Schepen in Ad- miraelfchapgheconjungeert, haer by den anderen fullen moeten houden, fonder dat yemandt, tzy in 't gaen of komen, van de Vlootfal mogen tcney- den, voor datfe gekomen zijn op foodanige l;oog - te, daer nootfaeckelijck veranderinge vanι cours voor eenige Schepen werde vereyfcht : wf, len alidan d'andere die noch langer by vfef*™ konnenblyven, gehouden wefen fulcKS te foo lange als doenlijck fal wefen. Ende lalo^ niemandt van de Vloot mogen Μη^Μ* confent van den Admirael 5 op poene to°JS3 buy ten tijdts, of fonder confent vanden Aam of tegens de ghenomen, ordre het AP^JJ

-ocr page 1260-

Betreffende de Equipagie, iVIonture, Manninge van Schepen. é ÷ æ j

zijnde, gehuyrtende aengenomen hebben, omme met haer de aenftaende voyage te doen; Belaftendc alle Schippers, Commiiën, Stuerluyden en andere eenigh bevel op de voorfz Schepen hebbende, de voorlz vifit atie van ende in hare Schepen te ghedo- gen, fonder eenigh belet daer tegen te doen, of te laten gelchieden} op poene van arbitrale correctie, ende daer en boven tot vervallinge van de onkoften van de voorfz Gecommitteerden, aen de lèlve te betalen foodanigen taux, als met kenniflè en goet- vinden van de voorlz Magiftratcn daer over lal worden beraemt j welcke penningen by hare Bela- ders of Bevrachters, of die de Goederen ter gede- tineerde plaetlè lullen ontfangen-, aen de voorfz Schippers of Commiiën lullen worden ghereftitu* eert. Ende lullen de voorlz Gecommitteerden ge- houden welen datelijck, ten overltaen van de voor- fchreve Magiftratcn» of hare Gecommitteerden , tereeckenen ende verantwoorden naer behooren, oock Notule van hare vifitatie houden , ende daer van AcÏe aen de Schippers, ende allen anderen die fïilcks veribecken, geven. Dat voorts alle Schip- pers van de Schepen uyt dciè Landen na de voorlz Geweftenghedeftineert, endealdacr arriverende gehouden fullen zijn aen den Conlül van de Plaetlè t'exhiberen een Biljet van. de Directeurs van den Levantfchen handel, ende Navigatie in de voorfz Middelandtiche Zee, waer by blijcke dat de lèlve hier te Lande ghevifiteert zijn, ende Onfè ordres voldaen hebben, ende bevonden werdende van fo- dariigh belcheyt niet te wefen voorfien, door de voorfz Confuls in de boeten daef toeftaende, he- ilagen lullen worden, ende dat daer van by de felve Confuls aen de voorlz Directeurs advertentie lal worden ghegeven, om by der lel ver wederkomfte hier te'Lande, tot betalinge van dien te worden ge- houden. Ende op dat niemandt hier van ignorantie hebbe te pretenderen * Ontbieden ende verfoecken Wy de Heeren Staten, Gecommitteerde Raden, ende Gedeputeerde Staten van de Provinciën re- fpe&ive van Gelderlandt ende'tGraeffchap Zut- phen, Hollandr ende Weft-Vrieilandt, Zeelandr» Utrecht, Vriellandt, Over-Yflel, StadtGronin- gen ende Ommelanden, ende allen anderen Jufti- cieren en Officieren, dat fy defe Onlè Ordonnantie van Honden aen alomme doen verkondigen, uyt- roepen, publiceren ende affigeren in alle Plecken van onlèn Lande, daer men gewoonlijck is duida- nige uytroepinge, publicatie ende affi&ie te doen. Laften ende bevelen voorts de Raden ter Admira- liteyt , de Advocaten-Fifcaels , midtfgaders de Admiralen, Vice-Admiralen, Capiteynen, Offi- cieren ende Bevelhebberen, defe onlè Ordonnantie te achtervolgen; procederende ende doende pro- cederen tegens de Contraventeurs en Overtreders van dien, ionder gratie, ooghluyekinge, faveur, diifimulatie of verdragh, want Wy fulcks ten dien- ftevan den Lande hebben bevonden te behooren. Aldusghedaen endegerenoveert ter Vergaderinge van de hoogh-gemelte Staten Generael: In den Hage op den tweeden December 166j. Was ge- parapheert, Å.Ä.ÂáôïçÜâØáúÉáçß^ vt. Onder ftondt, Ter Ordonnantie van delèlve. Getekent, N. Ruyfch. Zijnde op 't ipatium gedruckt het Cachet van haer Hoogh Mog. op een rooden Ou- wel, overdeckt met een papieren Ruy te. TWEEDE

,„.,..r!,H,, datdefelve fal gehouden wc Mioevc van de andere Schepen m tAdmi

qUainet

an

SSS, te betalen alfulcke fomme var „iSalsfyonderlingefulIen hebben geftipu- £ End im van dilay of weygennge, fullen fschip of Schepen die haer het Admiraelichap benontrocken, by provifie en paratehjck daer !nr mogen ge-executeert worden; alles boven, ïfonderverminderinge van de verdere poenen Sftaffcninonfe voorgaende Placaten geftarueert, Se dat foodanige Schepen het Admiraelfchap 5-icnde, geen prote^e van Ons, nochtevan Jg Schepen van Oorlogh fullen hebben te Ver- achten of te genieten. JN I. Verbieden mede wel expreiTclijck , dat geenc Maften, Riemen, Touwen,Gotelingen, Kruyt, rfandere Ammunitie van Oorlogh lönder Ons be- toorliickconfent by yemandt op Salé, Algiers , Tunis ende Tripoli iiillen mogen vervoert ende eebracht, nochte in Zee of eenige andere Havenen oiiderwegens van andere Schepen overghefcheept ïoiden, omme in de voorfz Plaetfen te brengen, éreftelijckofindire&elijck» of onder hoedariigen prstext het foude mogen wefen; op de verbeurte van Lijfen Goet, al waer 't dat den Gontraventeur na verloop van eenige Jaren wierde onrdeckt; ende liillendenAenbrengerof A'enbrcngers, indien fy medefchuldigh zijn geweeft, daer van gepardon- ncert, endeanderfints na behooren gherecompen- feert worden.                          ■- XII. Ende op dat dek Onfe Ordonnantie te berer na- gekomen , ende de Contraventeurs foude mogen ontdeckt worden, ordonneren Wy , dat alle Schippers, willende varen naer de Middelandtiche Zee, 't zy met Stuck-Goederen, of door particu- liere Koopluyden bevracht zijndo, om hier,' of el- ders uyt dcfe Landen te laden, gehouden lullen ujnvilke te verfoecken aen de Gecommitteerden daertoegcftelt, eer fy van hare Laed-plaetlèn, of daerhare Schepen uy tgeruft worden, fullen mogen vertrecken ·, op verbeurte van al hare te verdienen Vrachten,ende daer en boven van duyiènt guldens; ^lcke poene fy mede verbeuren lullen, by aldien ^bevonden werden, naer gedane vifite, eenighe Wftninderinge of fraude in de monture ende man- "jingehaerdcr Schepen gedaen te hebben} ende fal «ftlve, als oock alle andere boven-ghefchreven Ñêðáé, daer in by de Admiraelfchappen nietan- *0 en is bedongen, verdeelt worden een vierde- Pavoorden Á en brenger, een vierde-pare voor ^Officier die de calange lal doen, een vierde- W voor den Armen, ende 't refterende vierde- g totprofyte van de laft-gelden : Ende 'op dat 2?ooriz vifite na behooren mach gefchieden, or- ^nneren Wy, dat de Magiftratcn van de Steden, «aer de Schepen naer de Middelandtfe Zeebe- ^htof afgeladen fullen worden, uyt de gequali- 2 L KooPluyden eenighe fullen committeren ^ebe-eedigen, omme in de Zee-Havenen on- n\f ^e^oen °P^cgroote Equipage, Monture ^nninge van de voorfz Schepen, of de Schip- SdJ!°°ck ^mShe Mortepayen hebben í welcke úïïßÃßåç ^ des vermaent zijnde) haer aen de exrZ becom,mitteerden by Eede fullen moeten "Stten, datfy hec Volck op hare Schepen

-ocr page 1261-

2,24

DEN TWEEDEN TYTEL, Inftru&ien voor de Ontfangers , Commifen. Generaelende particulier, Colle&eurs, Cherchers, &c.

i. Infimffievoor deGeneraleCommifenvan deConvoyen in elcke Trovincie} vandeniif / SiegrootPlacaet-Boeck2Vol.pag. 2175-,                                                                  iV^T* 2.     Inftruèfien voor de Generale Commifen van de Convoyen ende Licenten, van den j 0Μη ende 11 July ι ^97. Sie Groot Placaet-Boeck 1 Vol. pag. 231e.                                                  Mstó 3.    Inftruclievoor de CoUecleurs, 'Pachters, ContreroUeurs en Klercquen in ekke Stede of'futr vanden%0c~loberi^96eniijnlyi^6j. Aldaer pag. 2318.                                         ί nJ*> 4.     Inflruclienvoor de Cherchers ofToefienders op het recht van de Convoyen ende Licenten vand

p October 1 f96 *» 11J»^ * 55>7· -Aldaer pag· 2330

Infiruclien voor de Convoy-meefiers, ContreroUeurs en Commifen ter Recherche van de Convoyen

f# Licenten

tenplatten Lande onder de Generaliteyt, van den 31 Mey 1649. Aldaer pag. 23 34

6* InftruBie voor den Ontfanger-Generael van de Convoyen en Licmm ende andere Middelen van de refpetlive CoUegien van de Admiralitejten. In date deneenentwintigh(tenjanuaryi62%, I I.                             V. Te verifiëren met de Prima fomma. Reeckeninge van de f ar- Ander ontfangh van ticuliere Ontfangers der penningen, ghekomen felver Comptoiren > als vandevordreComptoy- voren.                                  renj onder'tCollegietot Alfoo defen ontfangh Amfterdam reibrtcren- fuyver behoort te blyven, de. fullen die Heer en Raden              VI. terAdmiraliteytgeenOr- 2. Somnw. donnantie meer op de voorfzpartkulitreOntfan^s verkenen j maer alleenlyck ordonneren op dtfa Rendant, als Ontfanger-Generael, die als dan mt, fijn quitantie ofdefchargefalafiigneret op de worp particuliere Ontfangers, ende wanneer'deRtew· ningen van defeparticuliere Ontfangersfullenwejti opgenomen, fuUenfyluyden met den Rendant bm liquideren, ende hemfyne quitantien of éejtb&p geven in betalinge, inplaetfevangelt, endewij met een afreeckenen de Traktementen VfMf ** hareContreroUeurs en Cherchers-, mf&m^ fchryfleon van hare Reeckeningen, W**££*

ju                «JJV-jyhoorlijckVolmacKamereprxfenteken fulexin wekkfelven tijioeckennen toed Vide olEn temogen idat requ

kofi'eh en andre ordinam en extraordimrtsonWm welckallefyfuUen brengen by delarff W«j "Declaratiefal den Rendant C^ad^dm^d felve&lvoorenfalhebbenge-exammerh gmji ) leert en gefloten, en Ordonnantie duerop va* / inghelijcker voegen in betalinge ^nnem^et(. voorfzfyne quitantien ende « dpmw fte voor 'tontfangen ingelt > mdeJZhe- liere Ontfangers in de refpeBwe |m^M hjeke Reeckeningen, of ten mtnp !f?J* % reeckeningen met Eedt(purgeren. ^ ^ j penningen, Jg^

ende contentement van de Provinciën noodigh is, fo fat daer inne hebben té volgen 't Formulier, hem bydeièngegeven. . III. DeCapitrelenfalhyftellendiftin&elijck, ende inder befter forme, repartierende ende articuleren- de de fel ve na ftylc van Reeckeninge , ende fal hy tot verificatie van dien exhiberen de Documenten by de meer-gemelte Appoftillen, hier na volgende, geordonneert. I V. Ontfangh. I. Te verifiëren met del Ende eerft, van pen- maendtlycke Quohierm ningen, by defen Ren- vande particuliere Reec- dant in qualiteyt alsOnt- keninge defes Rendants fanger particulier van de by de Raden f er'Admira- Convoyen ende Licen- liteytgehoort endeghefio- ten tot Amfterdam ont- ten,                               fangen.

PrinfenenJ

ren.

II L Te verifiëren met den fiaet ende inventaris, by de

-ocr page 1262-

Tnftrü&ien voor de Ontfangers en Gornmifen-Generaels, &cc: ι %% $

XIII. 4 Zta. Van penningen, ghe- procedeert van verkoch* te Vivres, Scheeps-pro» vifie ende neceffiteyten van de Cajuyt. XIV. f Zta. Van penningen, ghe* procedeert van verko- pinge van allerley Mu· nhien van Oorlogh. XV. ' 6 Zta: Van penningen, ghc· procedeert van verkoo*· pinge van alle andere Materialen enBchoeften van de Equipage, onder de voorgaende ipecicn niet begrepen. XVL 7 Zta. f Somma. XVII Den JRendant maken* de ontfangh vaneenighe termynen van defe ver- kochte Goederen, ial op den eerften termijn ver- klaringedoen van de ge- hele iomme , voor de welcke de iel ve Goede- ren zijn verkocht; mits- gaders op wat termynen, ende aen wien, fonder nochtans meer uyt te trecken als den fel ven eerften termijn of ont- fangen paye ·, maer als hy vanden tweeden ial ver- antwoorden , lal hy ghehouden zijn in den text menf ie te maecken j waer, of in wat reecke- ninge endebladt hyvart de eerfte in manieren als vooren heeft gherefpon- deert, ende ioo vande andere naevolgende ter- mynen naer advenant. XVIII. Ander ontfangh, ghe- procedeert van de rant- coenen, byden Equipa- gie-meefter of Vendue- meefter in 't verkoopert van 's Landts Goederen bedongen. Χ Ι Λ. 6 Somma. Ander ontfangh van rantsoenen van Gevan- gens.

j Comtnis of Schryver van'tSchip, Schepen of VMe met kenniffe van den Generael, Captteyn of rlitemen (defe<Prinfen enBeuyt-goedereninghe- hmcht hebbende) daervangemaeckt, ende melde Unit -van den Generaeh Captteyn ofCapiteynen Zrfz ■ midtfgaders desfelfs Commis of Schryver, nkoockmet de handt -van den Schipper of Officiers Ln'teenomen Schip ( die verflaen werden den In- lentaw mede tefuUen teyckenen φ wanneereenige Goederen uyt hun Schepen werden overghenomen) meerteyckent, ende aen de Raden ter Admiraliteyt mie brengen van defelveTrin/en ende Beuyt-goe- kren overghelevert} midtfgaders met ExtraéJ uyt ie Rolle ende Contre-r olie van de venditie geaut/yen- lifeert ende onderteyckent, als op het eerfle Capittel-, iiiaerfo verre geen 'Goederen zijn overgenomen ende

he

~„ι,ΟΛ/ο 'Pri-nCi* mrt lipt Schió u ifwhebracht % Cal

géeele Trinfe met het Schip u mghebracht, Jat

kfen ontfanghgheverifieert worden met den Inven- \etiSi die de Heer en Radenfelfs, ofeenigevanhun- luiden ten minfien twee» ten overfiaen van den Fifi caelt in'taenbrengenvan devoorfz,Goederen daer mngemaeckt, hebben onderteyckent als voren, ende mts met de Rolle ende Contre-rolle van de venditie

fo&efeght is. IV. Te verifiëren met per- tinente fiaet eninventa- rif, Copie vande Sentin- tie van den Raedt, ende Extraêl uyt de Rolle en„ Contr e-r olie van de ven- ditie, alles gein fereert en onderteyckent als voren. Vide hier op Jt negende Art. ende volgende Art. vandelnftruclie van de Raden ter Admiraliteyt. V. Te verifiëren met het Regijler of Notule, by den Raedt of den Equipagie- meefier van defe verko- fmge gehouden, of met ExtrdiAut hentij cq van dieriibyeen of twee vande Raedt over de openbare mkopinge gheflaen heb- knde-, midtfgaders den Epipage-meefiergeteyc' NOTA. ÏÏefenont- faghfalghebracht wer- Wi by Sommetten , als "jer ter zyden , welcke mrnaer op den anderen mfommcert, de vijfde fimma fidlen maecken , /« oock defehefuy ver ge- acht werden , fonder ^khedetraclievanon- Wm, alfoo men verfiaet g de ankofien behoren te urnen in den uytgeef.

VIII. Ander ontfangh van penningen , ghekomen van verkoopinghe van Goederen , die ter oor- iaecke van fraude aenge- haelt en gheconfiiqueerc zijngeweeft. 4 Somma.

I X. Ander ontfangh van faecken, de equipage ra- kende. Eerft, van penningen, gheprocedeerc van ver- kochte Schepen, Schuy- ten en Tachten. X. Prima Zta.

Van penningen, ghc- procedeert van verkocht Hout, Maften enaller- ley afval van 's Landts Timmcr-werf. χ Zta. XL ; Van penningen, ghe- komen van verkochte Zeylen, ende allerhande Tou-werck en ghcilagen Wandt. XII. 3. Zta. Van penningen, ghe- procedeert van verkoch- te Anckers cndeallerley Yfer-werck.

VI. Te verifiëren met dé documenten cp voorgaen* deCapittelen verhaelt.

VII. Te verifiëren met 'het fchriftehjck Appoincle- ment, daer van by den Raedt gemaeckt i onder- teyckent als voren.

^K

7 Som-

-ocr page 1263-

Placatën en öfdöfinancien. ι ó Boeck.

13«Ά Ο

νϊίϊ.                  xx. 7 Somma. Te verifiëren by Anten- Ander ontfangh van tijcque Affevancondem- poenen ende boeten aen natte der Heer en Raden handen van defèn Ren- térAdmiraliteyt, ofvan dantbetaelt, bydeCol- mijn Heeren Staten Ge- le&eurs, Commifen , nerael, indien de faecke Cerchers en andereOffi- van haer Hoogh Mog. is eieren van defeCollcgie geventileert.                      over de contraventie, meiüfen ende malverfa- tien jegens haerluyder Eedtenlnftrudliej mitf- gaders de Ordonnantien en Placaten der Heeren Staten Gener. gepleeght 8 Somma. IX                            XXI. Te verifiëren by Auten- Ander ontfangh van tijcque Copie, Ordonnan- penningen van iübiidie. tien ende Letteren van 9 Somma. authorifatie der Heeren St at en Generaelof particulier ·, waerop de pennin- gen in dit Capit tel vervat, ten behoeve van 't Colle- eie aen de (es Rendants handen zijn betaelt. X.                             XXII. Te verifiëren met de Ander ontfangh van ρrincipaleAt~len,ofiAt~ien penningen byden Ren- vanAuthorïfiatie der Hee- dantop intereit gelicht. ren Staten Generael» of 10 Somma. ten minfien dubbelt vatt dien, by den Secretaris gheauthorifeert ende onder- teeckent ·, en fullen mede de namen van de refpet'H- vë Crediteurs , en date van yeder Obligatie in re· kettïnge gefipecificeert j en daer by de Regifirature van aeaggreatiefi óp de refpeclive Obligatien, by den Raedtgedaen, overgebracht worden. Notandurri. Ï>at nu door prac~lijcque werdtge* permitteert de Obligatie?} op te maecken op blinde» oock fonder namen j doch mogen geen penningen ghe- negot'teert werden, dan met exprefife voorgaende or- dr e vaH haer Hoogh Mog, als by derfelver Refolutie in date den negentkienden April 1Ó24,, t_Artmilo ultimo. XXIII.

onkoften in uytgeve onder hare dmihft. foo dat behoort.                                lntte CïP«iekn X X V. Ende oft gebeurde, dat den Rendant der voorfchreve Parthyen geen ontfangh k^c gehadt, by tyde fijnder reeckeninghel, Sf dien-onvermindert de felve nochtansel< behoorhjeke plaetiè brengen , by memo,

ende

dat van reeckeninge tot rceckeriinee ksJüi Cil1 den text der ielve, foo 't behoort Ccndeierid« XXVI." Ende fal hyde voorfchreve Memorien tf, geen ontfangh bewyfen ^by Atteihüe ofeJr rapheerde Aden van den Raed onder de handE L haer E. Secretaris, als vooren, Uytgeef. XXVII. Den uytgeef fal den Rendant verifiëren met deughdelijcke ende wel ge-extendeerdc Ordon- nantien , die in hare fommen niet vermindertnoch vermeerdert* noch in den text van dien niet ghe- cancelleert en zijn, goedt reguardt nemende,'dat in de felve Ordonnantien niet gecombineert, noch- te vermenght worden faken, van divcrfcheranircj dat oock de felve altijdt relatijf zijn tot de gcatta- cheerde Documenten, ende voorts conform hec feven^en-vijftighfte Articulvande Mruftie d« Collegie ter Admiraliteyt. XXVIII Van gelijcken fal den Rendant daer opletten» dat hy tot bewijs fijnder uytgeve niet en brenge eenige Ordonnantien van de voorgaende, of natil· volgende Jaren; maer alleénlijck die gene, die ver- leent zijn binnen den tijdtfyner reeckeninge, endê mede, dat hy den text fijnder uytgeve extendcert, ganrich conform de felve Ordonnantien) exprime- rende wel klaerlijck de natuyr van de faeckedacr inné vervat, fonder mede te verfwy gen, ottc ach- ter te houden de ftucken ende behoeften, daer hen die Ordonnantien toe zijn refererende. XXIX. Oock en fal hy geen Ordonnantien overbrengen, fonder behoorlijcke quitantic; ende fullen de ielve quitantien fpecifice inhouden degeheele fomme, in de Ordonnantie vervat (ende niet het gedeelte van dien) midtsgaders dagh ende date , wanneer* penningen den Houder des felfs zijn aengeteit;daec benevens oock moeten onderteeckentzijn, metac eyge handt ende naem van de Perfoonof Periojen, aen de welcke den Rendant geordonneertwordtee betalinge te doen, ende niet met de haflt vg eeni- ge vrernde, wiens naem ofte namen iö de ftantie niet ghcfpelt en wordt, ten f Kü*™r tranfport haddè vande gheiiomineerde, ottei minften laft ende procuratie, wekk tranfport, la e ofte procuratie den Rendant in allen Seval*ng houden Μ zijn den felven af te ey«*en, en de Ordonnantien aen te hechten, om allo tei rergeléverttewordensn-

Te verifiëren na de na' ture van parthyen by be- hoorljcke acquiten als voren.

Ander ontfangh van penningen , ghekomen van parthyen, die onder voorgaende Capittelen

niet hebben kunnen ghe- bracht worden. 11 Somma. 24 Somma totalis. Gencraüjck falden Rendant'verdachtzijn, alle de voorfchreve Parthyen fynes ontfanghs ten vollen te verantwoorden * dat is voor foo veel een yder Parthyeih 'tgeheelis bedragende, ibnder eenige detra£tiè of verminderinge : By exempel , den Admirael heeft fyrïe portie in Pririien , den Fifcael van 'tCollegie,j de Commifen - Generaels ende particuliere van gelijcke hare gedeelte in de confif- catien, ende fooiride poenen ende mul&erinacr advenant; nochtans fal den Ontfanger foodanige hare refpeclive aenparten, ende andere onkoften daer op loopende, van den ontfangh niet möghen affonderen ·, maer de fel ve geheel ftellen als ydorfz is, brengende niet te min de betaelde portien, ende

ghevalle dePerfoon

fchryvenkonnen^S

nantie ophoüt, niet

dant die felve met het ft^Ien van hacH«» ^ moghen laten volftaeiu midts dat cc mC andere Perfönen vaiigoeden nameen ^r^ met haer eygen handt ter zyden vank het rechte attefteren, dat foodanigen mercKoov ^^

-ocr page 1264-

Inftruaie voor de Ontfangers en Commifen-Gener

iziy binne-Wateren, met op- gelden ende verhoginge alsvooren. By fommetten als op 'teerftecappittel. 2 Somma. XXXVII. Andere betalinge van de ibldye van nieuwe en extraordinaris aengeno- men Capiteynen ende Boots-volck. 3.  Somma. XXXVIII. Andere betalinghe van Koft-gelden der or- dinaris Capiteynen, die- nende ter Zee. By ibmmettcn uc fupra. 4. Somma. Ë. Ë -Ë é Á.. Andere betalinghe van Koft - gelden der ordinaris Capiteynen , dienende op de binne- Wateren. By ibmmetta als vo- ren. f. Somma. XL. Andere betalinge van Koft-gelden aen de ex- traordinaris en nieuwe aenghenomen Capitey- nen. 6 Somma. XLI. Andere betalinge, ge- daen tot rembourfement van vericheyde extraor- dinaris onkoften, byde Capiteynen geduyrende haerluyder dienft gehadc ende verfchoten. 7 Somma. LXII. Andere betalinge van Koft ende Dranck-ton- nen en Vaten, Keucken, Gewant, neceiïïteyten van de Cajuyt, ende andere diergelijcke pro- vifie tot der Oorlogh- Schepen behoef. 8 Somma. Andere betalinge van Medicamenten ende no- delijckheden , tot fur- njflèment van de Chi- rurgynen Kifte. S> Somma.

joierck isvan alfulcken Peribon of Peribnen, met naem ende toenaein, ofte dat in iyne of haerJieder prefcnfie 't felve merck bydevooriz Peribon ofte peribnen is geftelt. "V "V V Ë Ë. Ë. Endegemercktin des Rendants uytgevc komen verfcheyde termynen van betalinge, gedaen aen de Capiteyneh of hare Weduwen * midtlgaders oock termynen van den inkoop van diveriche Schepen, Ammunitien van Oorloge, ende andere Behoeften ende Materialen van de Equipage} foo fal den Ren- dant daer op letten; dat} wanneer hy den tweeden of derden van eenigeder voorichreve termynen in uytgeve brenght, hy in den text der fel ver fal aen- wyfên, in wat reeckeningc ende folio hy den voor- gaenden termijn fal hebben ghebracht, conform 't gene hem hiervooren op 't vijfde cappittelvan den ontfangh is geordonneert. XXXI. Het wekkc gepermitteert, fal hy voorts den uy t- geeffynder recckeninge ftellen, diftindtelijck ende inder befter forme na de Lijfte van de volgende ca- pit telen, ende dat van reeckeninge tot reeckeninge, fonderveranderinge, invoegen gelijck 'cfelve op den ontfangh is verklaert, naerftelijck acht nemen- de, datingenc derfelver Capittelen en (lelt par- thyen, met het hooft van dien niet gemeens heb- bende , ofte by faulte of poftpofirie 't vervolgen der felver niet en confondere, op pcene van dat hem het felve fal werden geroyeer t. „. J *·                        XXXIÏ. Te doen Uijcken met de Eerft, van de betalinge

I I I. doen blycken

Te fupra.

ut

IV. Te doen blycken met de Monfier -rofle ende Or- donnantie van den Raedt ende voorts met de Qui' tantien ut fupra.

W · Te doen blycken ut fupra.

hooftelyck betalinghe, by dm Raedt geconfirmeert endegetekent volgens het 4-7 art: van de InfirucJie* midtfgaders met Ordon- nantie ende quitantie ab naefyle.

vande.maentlijckefoldie der ordinaris Capitey- nen, ende haer onder- hebbende Scheeps volck, dienende ter Zee, met de opgelden en verhoginge der felver ibldie.

VI.

f

By fommetten. òÃ_            Prima fomma. × × × Ô Ô Ô Den Rendant fal gedencken alle de betalingen aen de refpedive Capiteynen, en haer onderhebbende Volck gedaen, fucceflivelijck achter den anderen ÏÏKfS^ achterdc^tfte.betalinge plaets Ste £ hllf Ã"65' end,e ve^olgh?ns oock Ê ï aIfo° Tn verftaet'dat yd« Capitevn een tomraetta apart fal hebben.                    picynecn XXXIV. venanià                     " j°nger iicnfte nae"d' ' X X ~)C í 4^ç^Ãåçç^ç fuUen Jnhouden «Wchten ^ie isaS; \V!nendc totde^elckedebe- ï Volck gendrl· het%eturndc Hoofden van SCwae?oni ç em e"dc ^mem van ^ * pIae^ePfl?PiT^dicntheeft' °°<* vaUen                °ntreye daer dcn di<*ft is ghe-

V I I. Te doen bltjcken met declaratie ende Specifica- tie van de felve onkofieni midtfgaders Ordonnan- tien.

VIII. Te doen bltjcken met Specificatie by de Leve· raers geteyekent ·, midtf- gaders Ordonnantien en §hiïtantien.

IX.

II.

xxxvi Andere betalinge van de maendelijcke foldye der ordinaris Capirey- nen, dienende op de

)*dfen,Ordonnantien m$$itantien,

7K

Andere

-ocr page 1265-

ô Placaten en Ordonnantien» laBoectó

\%éÆ

XII.

X.                           XLIV. ·, Te doen blijcken met de Andere bcralinge van Koop-cedelsfDeclaratien, faecken , de equipagie ende fpecificatien daer raeckende. van zijnde ;midtfgaders Ordonnantien en voorts foodanigh andereTDocumen· ten , daer toe de Ordonnantien zijn relatijf conform ö Mijftve van de Heer en Staten Generael van den 2^05foberi6o^. cDdnwortverflaèn, datnadefen, om veel'onno- digeonhoflen voor te komen, de Schepen op voorgaen- de befleckpublijckelijckfullen werden befleet. Ë. L V- Ende eerft, van de ge- kochte Schepen, Schuy- ten, Jachten, &c. Prima Zta. XLVI. Van inkoop van Hout, Maften,Peck,Teer,Roet Loot, Riet, Mofch , "Werck en andere dier- ghelijcke Behoeften van de Timmer-werf. XLVIL .. Van den inkoop van Anckers ende allerhande groot ende klcynYfer- ' ►cv ?-f. y\'"■■■■'                            werck. • í, 3 Zta. XLVI.II. Van den inkoop van allerhande Doeck ende Zeylen, met de appen- dentien van dien. 4 Zta. XLIX. Van den inkoop van allerhande Touw-werck engefiagen Wandt. f Zta. - Tien inkoop van defe                   L. aengehaeldeGoederen fal Van den inkoop van gejchieden by twee Gede- allerley Amunitie van puteerden uyt den Raedty Oorlogh. prafent den Equipagie- éZta. meefler. LI. *Debetalinghe vande Van dagh-huyren en 'Arbeyts · luyden fal den arbeyts-lonen van Tim- Rendant bewyfen met de mer-luyden,Hout-fagers Ceduüen van dagh-huy* Taeckelaers ende andere ren , by den Equipagie- Arbeyders. meefter, ende een of twee 7 Zta. 'uyt den Raedt ( oockpra-          10 Somma. fent geweefl zijnde als de betalinge gedaen werden") geattefieert ende geteec- kent s voorts met de Ordonnantie ut fupra, enoock met de guitantie, ü Ç doenlijck, getekent. XI-                             LIL Te doen blijcken byfpe- Andere betalinge van cificatie, Ordonnantie , huyre van Schepen, Quitantie en T)ocumen- Schuyten, Peerden, van ten, ut fupra.                 Lichters endePackhuy- ièn, van Kraen-gelden,Wacht-geldenende andere onkoften vande equipage, en 't gevolgh van dien. 11 Somma.

. Ë ÚºÉÔ Andere betaW. Mututictotdef^i^11 fchepen behS*?· voorgaende r jfÏr !2 Somma. LIV.

XIII.

Te doen blijcken met \ Anderen

uytgeef

van aen

Ordonnantie ende Qui- penningen, betaelt

tantte.

XIV.

aen den OmWG'S neraelvandeVereemghl de Nederlanden, of ten denOntfanger-Generael vande andereCollegien lubfidie derfelver, vol- \\ gendehet27ArticulYan de InftrucKe. -<'                             13 Somma. LV. Andere betalinge van tra&ementenderHeeren Raden ter AdmiraUteyr, ende andere Officieren i.ü·                               defer Collegie, Byfommetten ut fupra. 14. Somma. LVI. Den Rcndant fal de i Tra&ementen van de HeerenRaden en andere Officieren deferCollege, vervolgens achter den anderen brengen) fulcks als die aen yeder vande Heeren ende Officieren iucceflivelijck zijn be- taelt , ende achter de laetfte betalinghe plaets laten totdefornmetten, fonder daer onder te ver- mengen derfelver Hee- ren Raden endeOfficic- ren vacatien,reys-koften ende andere diergelijcke extraordinarife faecken, die men verftaet, dat on- der een ander Capittel • apart behoren tekomefl. XV.                            LVIL. Te doen blijcken met de Andere betalmgevg Ordonnantien, guüan- ^e neceili^ dcrs tten endeTiocumentenna Collegiet n ° cü. de nature van de faken, .gratuitey m w°™V . fen en andere divericns refpe&en.

XVI. Te doen blijcken met

é'*£çéé l Andere betalinge^

-Jtoftcfl

declaratien ende Ordon-  vacatien» &Ö nantie daer opghedepe-  enBode-loonen. fcheert,mitfgaders jgiti* 16 Somma. tantienals voor en.

Andere

-ocr page 1266-

Inilrtïdie voorde Ontfangers en Commifen-Generaels, <3cc.

XXIII.                    ψχν·. Te doen blij eken na den      Andere betalinge van voet van het tegenwoor-  faecken, die onder voor- digeFormulier, endede  gaende 'Capittelen niet natuyre van de faecken $  nebben konnen begrepen midtfgaders de verteerde  worden. Gelagen, ende andere po-       2 3 Som m a.

LIX Andere betalinge: van 't cureren van ghéquetfte Soldaten en Bootsgeièl- len.. 17 Somma.

xvn.

XVIII·

LX.

β en , aldaer opght'bracht byjpecificatie^Ordonnan tien ende Quitantien. XXIV.

LX VI. Andere betalinge van, hetTraftement van de-

UetOrdonnantien en Andere betalinge van L„üm als voren ut mifenvanjuftiue. 18 Somma. LXI. Andere betalinge van reftitutievan Convoyen endeLicenten. 19 Somma.

Qé fftimÏ(r

fen Rendant, midtfga- - ders iyne vacatien, grof- ièren en dubbleren van de Rekeningen. 24, Somma. Somma totalk LX Vil. · Den Rendant fyne reeckeninge aldus gcformeert hebbende, fal na de ordre van de Capittelen, Som- men ende Som metten, hiergeftelt, oock dreflè- renhétBordreel, ende't iel ve neffens deReecke- , ninge ende het dubbelt van dien overleveren. LXVIII. Sal oock in 't fêlve Bordreel ftaet maecken vanden geheelen ontfangh ende uytgeef, om de Reecke- ningen gehoort ende ghefloten zijnde, 'tflotvan dien daer tegen te confereren. Ende'refèrveren de Hoogh Mog Heeren Staten Generael aen haer de veranderinge, verminderinge ende vermeerderinge van defè tegenwoordige In- ftruftie na eyfch ende gelegenthey t der laecke. Aldus gearrefteert ter Vergaderinge van de Ho. Mog. Heeren Staten Generael, in 's Graven-Hage den een en twintighften January 1622. Was ghe- parapheert, Bar tolt van Gent. Onder ftond t, Ter Ordonnantie van de hoogh-gemelte Heeren Staten Generael.

ufireert , midtfgaders Qrènmntien en$mtan- W«tfiipra. XX. f e doen blij eken met \korlijckeQuitantie der Ojjinereti refpeflive. AAL fe doen bitjeken met

LXII. Andere betalinge aen den Admirael, Fifcael, Commiièn - Generael, Cherchers cnde andere, over haerluyder reipedti-

mwyfinge van de folio , ve portien én gedeelte in kr 't capittelin ontfang dePrinfen ende geconflf- jswrantwoordt, op af queerde Goederen, tyde hfinge te exhiberen de defer reeckeninge geval- (llsligatie met de ghein- len, en by den Rendant btfttrde Quitantie van hier vooren foo

ten vollen in ontfangh gebracht. 20 Somma. .C/ LXIII. Andere betalinge van intereften, Byfommetten als vo- ren. 21 Somma. LXIV. Andere betalinge van penningen van verhael. 22 Somma.

$mt betalinge.

XXII.

Ende wasonderteeckent,

Aerffens.

Provifie voorden Ontfanger-Generael ende Convoy-meefiers van de extraordinarls Middelen, In date den derden Otlober 1673.

jYrefumptieghcdelibereert zijnde op het gerapporteerde van de Heeren van Beu- ningen, ende andere haer Hoogh Mog. Gedeputeerden tot de faecken, raeckende epwifie van een half per Cento, vanden ont- «nghderextraordinarisfubfidien, ende hoe de joorlz faecken ten aen fien van alle de Ontfangers - SF? Van de rcfpeftive Collegien ter Admira- al? 00 voor het gepaneerde als voor het toeko- o«e, omtrent de voorfz provifie van een half MjdÜT0* V4n den omfangh der extraordinaris aeien ter Zee, geconfidereert ende gerefolveert noort te worden, breeder in de Notulen van den « den Augufttlaetftleden vermeiti Is, nade-

gers-Generaels, aendewelcke overeenigen tijde der voorfz Jaren airede de boven-genoemde provi- fie van een half ten hondert, in reeckeninge is ghe- pafïèert, byafkortinge in den uytgeef of extenfie in den ontfangh van harer volgende reeckeninge fal worden gerepeteert, ende foodanigh gedreflèert, datefgalijck get;e van de voornoemde Ontfangers Generaels, voor de voorfz gepaflèerde Jaren, wer gens haer voren-ghemelte adminiftratie* meerder komen te genieten ende profiteren als vijifiriiyvers, of een quart ten hondert; Dat voorts in r]et toeko- mende , te reeckenen met den beginne defes loo- penden Jaers 1073 , de voorfz Ontfangers-Gene- raelsovermeer-gemelte adminiftratie, inigelijcks niet meerder in uytgeeflf van hare Reeckeninge fal worden geleden, als vijf ftuyvers of een quart gul- dens ten hondert} Ende onder dien verftande, dat lbo wanneer de voorfz provifie van een quart ten hondert foudt komen te excederen de Tra&emen- ten ende Gagies van de voornoemde Ontfangers- Gene

j^iveunrrangers-Generaels van de refpeftive ^nuni£lter Admiraliteyt > weghens hare voorn.

Ifii

S Worden ' ΙΤΕ den Jare ! <5<S+ tot 167 2 incluys, m&S* B den een <luart> of vijf ftuyvers van m^ndCrtgmdens. ende dac vin deyontfan-

I

-ocr page 1267-

Placaten en Ordonnintien io.Boeck. z.Tit:

ιζ%ο

Gcneraels, hare Commilèn of Klercquen refpefti- ve, als dan by defakatie fal worden ghedrefièert ter fomme, als de felve Öntfangers-Generaels re- lpeftivelijcken over hare refpeftive adminiftratie, totTraftementen en Gagien is toegevoeght ende geleden} te weten, van den Ontfanger-Generael van het Collegie ter Admiraliteyt tot Rotterdam, negen hondert , ende van fijn Commis of Klercq drie hondert guldens j Tot Amfterdam iêfthien hondert guldens, ende van fijn Commis of Klercq op twee hondert guldens j In Zeejandt op gelijcke iommereipeftive, als den Ontfanger-Generael tot Rotterdam; In 't Noorder-quartier op negen hon- dert guldens, ende fijn Commis of Klercq op twee hondertguldens j Ende in Vrieflandt op acht hon- dert guldens, ende voor fijn Klercq op twee hon- dert guldens : Dat vorders de reipeftive Collegien ter Admiraliteyt, totdeordinaris en voorichreve extraordinariste doene adminiftratie, buyten de yooriz Öntfangers-Generaels, en van twee onder defelve ·, te weten, tot Rotterdam en Amfterdam,

die tegelijckoock Convoy-meeftW fullen vermogen te committeren, riem nieöla«<f welcke airede tot yetwes, 't gunt voo?»00^ ris en extraordinaris bewint van de 7L ctot^ gers-Generaels, ende Convoy-meefte ^ eenighfintsisconcernerende, mocht™tifptöivc authorifeert ofgheeommitteert, É/Src & Bedieninge fullen worden ontflagen e ^{^ alfoobyexperientieis bevonden, datVc?*0*' byforsdere adminiftratie,tot merckdiicU j·^ ende nadeel vaneden Lande ftrecfen oT^ de meer-ghemclte Collegien ter Adminiu ?dc van Extract toeghefonden worden, ora Sa naer te reguleren} als mede foodanigh Ex 5v de Heeren Gecommitteerden indesG^Ir ι Reecken-Kamer, tothaerE. naericht?1? omme wyders te dienen fulcks ende daer'rU, Wasgheparapheert, J. * gjgSS* Onder itondt, Accordeert met het voor?? as? fter. Getceckmt, KFagel. etV00rfzReS><

8. Ordre ende Lijfié, waer naer het recht van den Secretaris in 't Coll

wie

ter Admiraliteytvan't Noorder-quartier van deTiepefchen, Ordonnantien en ander fint s, f al'werden betaelt ende ontfangen, In date den achthienèn JanuJt

den gecompraéendeert en begrepen, eens een fom- me van               —              _— Um\ VII.                   6 Van Sententien dehnirijf fal betaelt worden VIII. Van interlocutoir             —            8 ftu. I X. Van Aften ende Letteren executoriael en dra- toir                     —               —          18 ftu, X. In cas de Sententien waren van importantie, en de condemnatie monteerde tot hondert guldens, of dat het waren criminele ge-extendeerde Sententien daer by de criminelen in vermogen, in de koffca mochten zijn gecondemneert, ial betalen J p· IJ Ènde de materie bedragende twee honc/errguïd. of de waerdye van dien             —·■ 3°^' XII.                      ' Bedragende drie hondert guldens         * %ύ· XIII. Van drie hondert tot duyfent guldens toe XIV.                      . En boven de duyiènt guldens XV Van de Commiffien van de Commifen-Gene- raels en Öntfangers-Generaels, terdifcretie. XVI Vande Commiffien voordeCommiiTantfenJ de Monfteringe ende Recherche. ■XVII                    ^ VandeCommiilïai voor deCherchers *B

lErftelijck, van Apoftillen , van Authori- iatientot Arrefti voorts van allerley ghe- meen of fimpele Apoftillen * Item, Pra> fentatien, Arreften en diergelijcke kley- nigheden, ten verfoecke van Parthyen op de Rol, ofte Boeck te ftellen, ial betaelt worden 2 ftuy v. II. Ten ware de gearrefteerde penningen quamen te excederen deiommevan 2 f guldens, in wekken gevalle fal betaelt worden — —-         6ftuyv. I I I. Van allerley ge-extendeerde Apoftillen of Ap- poinftementen, Aften van reftitutien, ende aller- ley vordere Ad:en te depefcheren 5 midtfgaders Refolutien, Proteften ende allerley dierghelijcke vordere Aften tot yemandts verioeck te Boeck te ftellen         ——              *—*                 Sftuyv. I V. Ten ware d'extenfie merckelijck langh vielc, of dat het reftituerende Licent of Convoy mon- teerde ter iömme van hondert guldens, in wekken gevalle ial betaelt worden           ■ ■ ■■- f 12 ftu. V. In foo verre óock de Depefchen ende Reiblutien mochten flaen meer als op een Pcriöon, lal betaelt worden dubbelt recht. VI Yeder Capiteyn die in dienft van den Lande ge- bruyekt wort, of van 't iêlve Jaer in dienft ial zijn geweeft, lal aen den Secretaris ten tyde van Nieu- wejare, en met ingaen vanjanuarius, totveree- ringe gehouden welen te geven vooralleDepeichen die voorde Capiteynen in een gantfehJaer byden Secretaris fullen wefen ge-expedieert, alle d'Or- donnantien, als van koft-gelt en andere f behalven vanSoldyen) daer buyten gefloten, die in het ne- gen en twihtighfte ende navolgende Articulen wer-

Van de Commiffien voor CoiW*-»*1 Licent-meefters téregiftreren

jogul.

Ende

-ocr page 1268-

Inilruchen voor de Ontfongers en Commiiêh-Generaels, &c. 12 3 r

xix. den Contrerolleur van deConvoyen

X         '

Λ. J. yv. Van alle Ordonnantien Q bchalven Ordonnan- tien van Soldyen enbetalinge, bydeHeeren ofte Equipagie-meefters aënde Arbeydts - luyden te doen ) lal betaelt worden, foo als volght. XXX. Voor eerft, en fal geen recht ghenomen of ont- fangen worden van Ordonnantien, of Aében van Aelmoeilèn, of penningen yemandr uyt commife- ratie toegeleyt. XXXI. Gelijck mede niet lal gegeven nochte ontfangen. worden, van alle Ordonnantien die beneden de tlèftigh guldens fullen zijn} van allerley vordere Ordonnantien lal betaelt worden als volght. XXXII Van tfefligh guldens af tot drie hondert guldens toe           '—                      —                 8ftu. XXXII I. Van drie hondert rot fes hondert gul. toe 12 ilu, XXXIV. Van fes hondert tot tvvaelf hondert gul. 18 ftu. XXXV. Van twaelf hondert guldens tot vieren twintigh hondert guldens top -—           1 gul. loflu. XXXVI. Van vieren twintigh hondert guldens rot de hooghftefomme                      ——-           3 gul- XXXVII. Dat alle Convoy-meefters voor hare Ordonnan- tien, apoftillercn, dreflèren, en hetflot van Reke- ninge te vorderen, den Secretaris naer diièretielul- len betalen. XXXVIII. Van alle't gunt inde boven-ltaende Articulen niet en is begrepen, of dat daer mede geen gemeen- fchap ofgelijckenifle is hebbende, lal betaelt wor- den ter diièretie van parthyen, tot dat op fulcke iaecken naerder lal weien gedilponecrt. Aldus gedaen, ende met rype deliberatiegearre- fteert, ter Vergaderinge van de Gecommitteerde Raden ter Admiraliteyt voornoemt, op den 18 January 162 9. Was geparapheert, T. v. Waltafft*

En Je van

8 gul.

X X.

Rricren vanadvife, van recommandatien, re- qUI|oireendiergel|kex χ ■ — iJoLfftl Ten ware voor Collegien, ofSocieteyten, of tod'inhoudt ofd'extenfie ware van londerhnghe Spoitanric, In wekken gevalle fal worden betaelt „aergelcgentheytenafcretie^ Van 't extraheren ende copieren uyt de refpeai- veRegifters of andere Schrifturen ende Stucken i jBidti&dersd'Extraacn ofCopien tegens deRe- eiftcrs of Schrifturen te collationeren, ende te au- ihentifcren van yeder bladtszydearticulacimghe- fchreven                       -"*'                   óftu' XXIII, Encompresgcfchreven —-             8ftu. XXIV. Vangheconiigneerde, ghefequeftreerde, of ghe- nimptifecrde penningen of Goederen, als volght. Van een hondert guldens tot vijfhondert guld. vanhethondert                -—                   3 gul. XXV. Yan vijfhondert guldens tot duy fent guldens toe» ten hondert              ----         ——           2 gul. XXVI. Vanduyfentguldens en daerboven, dentach- tighften penningh. XXVII. Midtsdatby-aldienverftaen werde die pennin- gen te mogen vVordenghelicht onder cautie, den Secretaris tot fynen lafte, fal hebben hem te voor- fien in dier tijdt, van behoorlijcke cautie en verfe- kcringc. XXVIII. Ende wat van ghenamptifeerde penningen hier vooren isghefeyt, lal oock verftaen worden, van aücdie penningen, die den Secretaris op verfoeck Tan parthyen fal ontfangen , of oock die hy, part e éfente, iönder laft fal ontfangen, inghehouden

en bcwaert hebben, tot dekomfte vanden genen j Onder ftondt» Ter Ordonnantie vandeGecom die de ièlve penningen lal moeten hebben, en liil- ! mïtteerde Raden, bymy inabièntievandenSe- kndaeromme alle alfulcke penningen den Secreta- cretarisgeteeckent Cornelu de Huybert. ω ter handen geftelt worden.                               I

Particuliere InflruBie <voor de Commifen ter Recherche, refor ter ende onder 'tColIegie ter Admiraliteyt, refiderendc tot Amflerdam, binnen de fe/ve Stadt hare Officien bedienende, In date den vtjft kienden Febrnary 16 f 2.

amende van vijf en twintigh guldens, de tweede rey ie hondert guldens, ende de derde reylè als on- bequaem tot haren dienit, verlaten te worden. III. Sullen geduyrende den vooriz tijdt geftadigh op hare Wacht- plaetièn moeten bly ven, fonder daer vanteabfenterenalsmet voorgaende kennilïè van denRaedt, Advocaet-Fifcael ofCommis-Gene- rael, ten ware fulcks gefchiede omeenigeaenghe- haeldeGoederen aen'tPack-huys te brengen, ia wekken geval foodanigeri Chercher de wachte aen lijn Compagnon foo lange alleen bevelen lal, ter* ftondt daer na weder-kerende j op pcene van (fon- de£

|Erftelijck, fullen de voornoemde Commi- ièn haer prazciielijck hebben te reguleren na de Iriirru£tie den elfden July \S97 bv odI a^^00SnMog. Heeren StatenGenerael pnaer dienft gemaeckt, voor foo veel de felve hier Kr«edepraaiCabelis. t?                II. opcnnde fu!Icn dienvoIgensTonder faulte, voor het |Ez van de Bomen maecken op hare Wacht- % de nte We^en' endc aldaer te verbly ven rotter itjf^. c|eu°ten fullen wefen-,ορ pcéne van con- °εηαε, γΟ0Γ d'cerfte rey fe te verbeuren een

-ocr page 1269-

Placaten en Ordonnanties ίο Boeck. iTit.

ία 3 » der confent abfenterende ) voor de eerfte reylè ye- de fel ve brengen in 't Packhuys, oma der uyr een Rijcxdaelder te verbeuren, den twee- \ rapport in 't Collegie, daer van ghedü "^Q den dagh dubbelt geldt, ende den derden dagh ver- worden, oock geen Goederen diPL· C^ t<

mogen wegh-voeren, of elders, alsin?^8» Packhuysopilaen, deEygenaers, foofr?V<Xlliz klagen , wyfende aen 't Collegie, ende ^ felve geenfints compofèren , fonder w, m i{ kenniiïc of confent van den Raedt, wTf4- beklagen of niet, op dat van alle bcnafaï ι Kl müe werde bekomen, op poene van EER recue,                                                 ""iccor- X. Sullen geen Lichters, Kagen, Zeyl-fci1UYten Vlot-ieluiyten, Steyger-fchuyten, bfe JSS tuygh, daer op cemghe fuipine foudc konnen len, laten door de Bomen varen, fondervifiorV maer de felve doen aenleggen ende behoorlek Re chercheren, doende de Luyckén van de Plechten openen, ende befiende alle plaetfen daer cenioh goedtgeberghtfoude konnen worden, fonder de Pafporten of Los-cedullen door de Soldaten ofte Büom-fluyters te laten over-nemen, ende in de Huyskens brengen, maer perfonelijck optepaffen} op arbitrale correctie. XI. Doch eenighe Lichters op'cVlaeck ofPampos geloft, of uyt het Noorder-quartier komende met Goederen, op nader verklaringe fonder Los-cedu'- len, fullen de felve doen fchieten onderde Wachr, ter plaetlè daer toe geordonneerr, of noch teordon- neren, fonder te ghedogen dat de felve van plaesfc veranderen, of om te lofïcn gerept of geroert wor- den, voor ende al-eer daer toe nodige Losceduüen fullen worden .uytgebracht, daer op de vifirattc fal konnen gefehieaen, en of tot dien eynde een ghc- meneSchuyt vereyfcht ende toegheiïaen vierde, fullen de felve doen leggen in haer gelicht, op dat gene Goederen daer van ghclicht worden, fonder behoorlijck aengegeven, en verklaert te zijn. X II Maer een Lichter binnen komende met Koop· manfehappen van eenigerhandefoorte» een Koop- man of Compagnie toebehoorende, fullen na ver- thoninge van de Los-cedul, de felve vifiteren en laten varen, ter plaetfc daerfe ghcloft fal moeren worden; Edoch foo door volladinge ofadetim de vifitatie niet genoegh foude konnen Êg^J fullen de Lichters confenteren voor hetPacknuys daerfe ontladen fullen te varen, ende haer ηοψ vervoegen by de loiïïngc $ ende fraude bevinden^ de verfwegen Goederen in arreit nemen, orcrnc daer tegens naer gelegentheyt geprocedeertte« den. ;- 0%'m \ Χ Τ I I

laten te worden als vooren, ende daer en boven te verliefen fijn aenpart in't gunt onderwylen aenghe- haelr. iöude mogen worden. IV. Ende op dat des te beter kenniiTe bekomen mach worden van de nalatigheyt dieeenighe Cherchers fouden mogen plegen, worden de felve refpccTrive- lijck.op haren Eedt gehouden van 't gunt daer inne met haer weten pafleert, terftondt notificatie te doen aen den Advocaet-Fifcael ende Commis- Generael, op ghelijcke ftraffe} ende fullen oock alle uyrgaénde Pafporten of Los-eedullen by twee Cherchers, t'famen de wacht hebbende, geteyc- kent moeten wordenj of in cas door een van beyder abientie, maer een alleen komt te teyekenen, fal daer byftellen de redenen waerommcj op poene als vooren. V. De verplaetfinge ial gefchieden by beurten, vol- gens de ordreende voet den 28 Juny desjaers 1640 daeropberaemt, en'tzedert geobièrveerr; Doch fal den Commis-Generael op fufpitie van fraude of andere redenen, hem daer toe te moveren, dies- on vermindert eenige verwiiïèlinge der voornoem- de Gom miie vand'eene plaetsop d'ander mogen doen, voor den rijdt van eenighe uyren of dagen , jnaer voorvallende ghelegentheyt, midts d'occafie ceflèrcnde, de voorfchreve ordre weder achtervol- gende....' , .,                '..;                 ·::··? il VI. Den Commis-Generael uyt eygener beweginge, buyten fpecialedenunciatie, begerende te vilkeren eenighe Schepen voor de Palen leggende, fal daer toe employcren de Cherchers op de Gelderiè Kay, of van eenige andere Landt-wachten, daer 't min- fte verfuym kan vallen, latende nochtans altoos een op de Wacht bly ven, om geen ongherijf voor dé Koopluyden te cauieren; ende fal de confifcatie in die occafie vallende, foo wel by d'een als d'ander worden geprofireert, als offe beyde prsefent waren ge weeft 5 doch op fpeciale denunciatie eenige vifite doende , ial den Aenbrenger tot fijn behulp mede nemen, ende't gunt in die occafie voorvalt, oock verdeelt worden in maniere als vooren. V I I. De Cherchers op de Rouaeniche Kay de Wacht hebbende, fullen niet vorder inwaert aen Ronde doen, als tot aen Jan-Roopoorts -Toorn, endede recherche op de Appel-marcT: en daer omtrent laten voor de Wacht aen den Emfter-boom. VIII Sullen geen Pafporten of Los-cedullcn, daer op

Ende op dat hier inne te beter o

ghe-

-yets uytgevoert ofinghebracht is, by haer op de Boomen houden of bewaren, maer achter opghe- teyekent hebbende 't gunt vereyfcht wordt, de fel- yeaendeKoopluyden, Faétoorsof Schuytevoer- ders, diefe haer behandightfullen hebben,terftont ite rugh geven,»ende daer op niet meer en refteer t, de vifitatieaehter op de Pafporten (tellen, ende de Los-cedullen met In£t of Rood-Aerde terftondt doorfchrabberi en op de penne flaen. I X. 'U Sullen by haer ièlven geen Vaten of Pack-Goe- deren uyt fufpicje van fraude mogen openen, rhaer

Recherche,

haer

houden, fullen deGommifen ter

*"—, Crhuff-

felfs, ende alle Schippers, Lichter-luyden,^^^ voerders, ende andere praxifelijek regu conformitévan'tPJacaetvandenjare 1f? t^ foo veel het felve in praeïijeque is) igj f ^ Onfe Ordonnantien uyt krachte van men , r defeStadtsgelegentheytghemaeckt enaei maeckèn.

De voornoemde ploiclen door haer g„ doen aen den Commis-Generael

0

-ocr page 1270-

Inftrutfie voor de Ontfangers en Commifen-GeneracIs,-&c.

- den Ad vocaet-Fifcaelj fonder daeromme van Se Wachten te abfenteren, 'tzy onder pretext de faceke in judicio te vervolgen, ofanderfmts, tenware defelve expreflelijck daer toe ontboden Uden» op poene als vooren.

defelve kiekens op de eerfte Vergaderinghe naer Nieuwe-jaers-dagh moeten vernieuwen, en noch cautie ftellen voor een fomme van drie duyfent euU dens, mede beneffens den Eedt te vernieuwen , daer van in cas van mafverfatie, by yemandt van

X V.

haer te plegen, duyfent guldens gheapplicecrc fullen worden voorden Acnbrenger, endederefte voordeghemenefaeeke, daer uyt den Advocaet- Pifcaelfiil wordengeconfenteertj desfullen fyïuy. den refpectivchjckeenigeomrouwigheyt van d'een

Die op den tijdt van fijn Wacht in een Herbergh of op den Boom droncken of ilapende bevonden wordt, fal daer over van fijn Ampt enBedieninge vorden ghcdeporteert; ende om alle occafien te

vermyden, fullen de voornoemde Commifenhaer | of d'ander vernemende , fulcks niet moren ver gcduyrendc dien tijdt, van Wijn ende allerhande j fwygen, maer in den Racdt moeten bekent maec- ftcrckcndranck onthouden, fonder onder pretext i ken j op poene van nevens de fdveineeliickeftrafie van procfjens,of anderfmts, haer daer mede te laten j te vervallen. Aldus gedaen ende gearrefteert terVerrade- nnge vande Hecren Raden in 't wel-gcmel- te Collegie den vijfthienden February Anno 165-2.                                             *

bnf

ren aldaer opwachten tot de lefte fluytinge toe, om reguard te nemen dat aldaer geen Koopmanichap- pen, onder préecext van Bagagie, werden in of uy t- gebracht, Eyndelijck fullen de meer-ghemelte Commifèn tot meerder verlèeckeringe van haer wel ende be- lioorlijck in haer beroep re quyten, behalven den Ecdt voor den aenvangh haerder Officie te doen,

Was geparapheerf, Willem van Lyere, vt. Onder ftondt, Ter Ordonnantie van de lelve. Geteeckent, "DaviddeWildt.

Extract uyt haer Hoogh Mog. Refolutien y houdende bégrootime van. deGagies, Huys-huyr ende Facatien van de Raden, Ftfcaels ende SecretariCen In date den negent kienden April 1624.                                                      J

10,

|5*$ Ynde voorts gecöntinueert in de befoignes ™ van de meinage, ende by de handt geno- men , 't gene geconcipieert is, raeckende de Collegien ter Admiraliteyt; Is ver- flacn ende gerefolveert, datdefe Collegien haer ftriftclijck lullen reguleren «ac haere InftrucHe; ende orame 't fel ve te beter te mogen doen, fullen de Raden, die tot lafte van de Gencraliteyt byde refpeclivc Collegien betaelt worden tot Rotter- dam, Amftcrdam, Moordt-Hollandt ende Doc- ciim, voor tra&emcnt genieten, elcks fhien non- derc guldens 's Jaers, ende totHuys-huyr binnen Amfterdam vier hondert guldens, tot Rotterdam twee hondert en vijftigh, in Noordt-HolIantXwee tandert guldens , ende tot Doccum hondert en vijftigh guldens: Wel- verftaende, dat de gene die inpublijcque, ofteHuyfen de Steden toekomende woonen, geen Huys-huyr en iullen genieten. Boven welck Traftement ende Huys-huyr fy nieten fullen mogen genieten cenige Emolumen- tcn» Sayfoen-gelden , Nieuwe-jaren , Konijn- gelden , Leggen, Equivalen ten ofte eenige andere voordcelen, hoedanigh die zijn, ofte ghenaemt Jogenworden, direftelijckofindire&clijck, on- «er wat pretext het oock foude mogen weien} tot Weken eynde der fel ver Commiflien ingetrocken, Jwc in plaetfe van de woorden Baten, Proffiten en emolumenten, daer in geftclt fal worden Eer, Fm- ClninenrieendcDigniteyt.. ^Sullen noch aen malkanderen, noch acn anderen «nighc gratificatie tot lafte van den Lande mogen **Gj maer merckelijcke dienften te Water ghe-

daen, inde redelijckheydt alleenlïickmoehenre- cumpenleren. Sullen tot lafte van 't Landt, onder pretext van reparatie van haer Woonmghe, 't Landt ofte de Steden toekomende, geen Kiften of Kaften laten maken, ofyetwesanders mogen brengen, alsal- leennoodigereparatien, byfpecificatie, ende on- der behoorlijcke Atteftatien , ende iülcke als een Eygenaer die foude behooren te dragen, oock geen meuwc timmeragie van Huyfen doen, fonder ken- niiTe van haer Hoogh Mog. rofiterc ^ ^ ^"^" °DCk geen voorded moScn Sullen geen onkoften van Maeltyden of Teer- koften mogen doen, oock door hare Conchereen geen provifien van Wijn, Bier, of anderfmts laten inleggen tot lafte van den Lande. Sullen uytreyiende, boven Wagen en Schceps- vrachten gemeten vier guldens 's daeghs, ende een guldcvoorde Bode, en daer op haer eygen Teer- koften doen, fonder om eenigerhande oorfaecke hoe die oock foude mogen zijn, de dagh-gelden te mogen verhoogen. Sullen vermaent werden den Staet ende Inven- taris van het geleverde Gefchut ende Munitiente doen examineren, ende'cfelve behoorliick tedocn reftitueren. De Raden fullen haer niet langer mogen abfente- ren j te weten, die uyt andere Provinciën komen, als voor den tijdt van fes wcecken 'm 't/aer, ende die van binnen de Provinciën drie weecken, ende voortaen niet langer aen den anderen als drie ofte 7 L                       vier

-ocr page 1271-

Pkcaten en Ordonnantien. ioBocck. zTit.

Π34

vier dagen, midts datondertuflchen debefoigne ' nen Amfterdam drie hondert gulden niet en fal ftille ftaen, ende dit alles op pcene, dat terdam twee hondert vijftigh guldens f0t ^** het felve aen haer gagie fal werden gekort, waer van Hollandt twee hondert guldens ώνί —^* cum hondert en vijftigh guldens : Vel Γη ^" foo fy niet en woonenin publijcque, 2 uk> de Steden toekomende, daervoor (va^ huyre fullen genieten, foo fy daer in JSiV Boven weicke Traktementen ende Hn\ fynochiullen mogen genieten, ïi£fofn™"Φ Prinfen, als Depêches haer wert toS&f* refpeclive Inftruélien, daer na fy hWS^

rep- zyvan Sayfoen-gelden, NSènSSgS^ gelden , Leggen ofte eenighe andere voord?!!" hoedanighdie zijn ofte genaemt mogen wcnS1 direOehjck of indire£telijck, onder wat pretext b* oock foude mogen wefen. Alle weicke poinden de Coïlegien ter Admira- hteyt fullen werden genotificeert, metlaftornoo den Eedt in 't ftuck hares Offici gedaen, haer m- cifelijck daer na te reguleren: Ende fullen de Fiica len, Secretariflèn, Ontfangers, Equipage-meefiers ende anderen, haer in 't inkoopen ofadminiftreren van de penningen bemoeyende, van nieuws ge- cdicht werden, om haer precife na hare Indraaien te reguleren, metexptes verbodt, dat by de Offi- cieren van der Admiraliteyt geen leverantiencn fullen werden gedaen. Sal mede ghelet worden op de Lieutcnants- Admiraels, omme hen te reguleren na de Mrnftie ende teghens de felve geen meerder Bedieninge, Emolumenten, of anders te mogen genieten, ende aftefchaften dubbelde Capiteynfchappcn, in foo verre die tot noch toe zijn toegeftaen. Op 't extraordinaris van de Scheeps-Capitcynen falnaeuwe toefichtghenomen werden, ende daer van tot lafte van den Lande niet geleden, dan het gunt met deughdelijcke Documenten fal werden geverifieert. De vacatien van de Admiraels tot lafte van het Landt, foo ly eenige genoten hebben, fullen voor* taen ceflèren. Die van de Admiraliteyt en fullen niet vermogen yet te doen negotieren tot opnemen van penningen buyten de fomme, ge-expreflèertin harelnflruenc» dan met exprefle voorgaende ordre van dcGene·

De felve en fal geen inkopingen doen, dan ter preièntie van eei>ige van de Raden, by 't Collegie expreflèlijck daertoe gecomrnitteert, noch oock felfs eenige verkoopinge ofte leveringe aen 't Landt doen, direftelijck noch indireftelijck , op poene van datelijck gecaflèert te werden. Op den inkoop in voegen als voren gedaen, en iiillen geen Ordonnantien moghen worden ghepaf- ieert, dan op fpecificarie van de gekochte parthyen, inhoudende de quantiteyt ende qualiteyt van de Goederen, ende den prijs, gevcrifieert by iïgna- ture van de Raden, die over de koop geftaen heb- ben , ende van de Equipagc-meefter; ende de felve en fullen mede niet voldaen mogen werden, dan op een pertinente quitantie van de verkoopers. Alle dienften ingevoert regens de Inftruftie, lul- len werden afgedaen, ende fulcks mede hetftellen van den Penningh-meefter tot Amfterdam, dewyle iülcks het èygen werek van den Ontfanger en fyne Commiièn is. De Inftru&ie vanden Ontfanger fal werden ge- refumeert, ende fulcks geftelt, dat hy geen beta- lingeen maeh doen, dan opbehoorlijcke Ordon- nantie, inhoudende uyt wat faecke, ende aen wien de felve penningen werden betaelt, ende daertoe nemende quitantie van den ièlven, iönder te mo- gen betalinghe doen op eenige Ordonnantien, in- houdende blinde poften, Emolumenten, Vereerin- gen , Gratificatien aen de Raden, ofte anderen te d; ftribueren, Sayfoen-geldt ofte anders, wat naem 'tfelve ook foude mogen hebben,of gegeven worde. De Advocaten-Fiicaels ende Secretariflèn, fullen tot Trafrement genieten tot Rotterdam, Amfter- dam , Noort-Hollandt ende Doccum, elcks negen

hondert guldens 's Jaers, ende tot Huys-huyr bin- raliteyt

Formulier van Eedt} voor de Heer en Kaden ter Admiralitvfh γ vierden Jutyfeflhien hondert vijf-en-dertigh 3 geformeertupbettfefiigbp^ culvande Inflruffiie.

II

fvarcndci

jCk beloove ende fweere, dat ick de Hee- ren Staten Generael van de Geünieerde Provinciën, zijnde ende bly vende by de Gereformeerde Religie, houw ende ghe- trou w fal wefen -, oock dat ick de felve Heeren Sta- ten Generael in hare bevelen, conform mynen laft ende Inftruclie ial refpe&eren, ende gehooriamen nabehooren} Dat ick fonder faveur, ofteaenlien van den Lande of Perfonen, of den Quartiere, daer ick fal reiideren, in alles handelen , ende eenen ygelijck Rechtende Juftitie fal doen ende admini- ftreren naebehooren, volgende de Ordonnantien ende Placaten, gemaeckt ende als "noch te maken ·, dat ick dire&elick of indire&elick niet en ial reeden

in eenighe Schepen, ten vry-bcuyre uyi

goederen of Ordonnantien, Aften, Cr»w ^ andere Goederen, die de Gemeene W® menof fchuldigh fal moghen wefen'dn° hebbcrii

yemandt part of deel in eenighe van dien ^ dat ick voorts niet en fal ontdecken, πμ ^ leren eenige communicatien, ^c"J!er?liin0Ienic' folutien inden Rade vallende, die ^^ creet gehouden te worden, of tot ve^a ^lier- foude mogen ftrecken, oock niemanat ρ ^φ lijeken ten dienfte fal ftaen, ofte aen y ^fc bonden wefen, raeckende faecken van ^ aefl. liteyt, Convoyen ende Licentcn, & $$#

-ocr page 1272-

jnftru&ien voor de Ontfangers en Commifen-Genemel, 6cc. ii^ of Waren ι die aen de gemene iaccke verkocht /ui- len worden ·, Ënde voorts dat ick my ial reguleren na uycwyfèn deler Infïruftie, ende na mijn vermo- gerfalles ial doen, dat een goedt en getrouw Raedc iëhuldigh is, en behoort te doen.

, - «5E SnemDi™k\ hebof Co

ne Middelen, nochte oock in eenighe leverantie nKruyt, Scherp, Gcfchuc, Wapenen,Boter, Kies of cenige andere Vivres, Koopmanfchappen

Soo waerlijck moet my Godt Almacht igh helpen.

ExtrattuytdeInftruttie voorde refpeéthe Collegien ter Admirali*

12.

teyt. L X V I I.

niet en fullen Reden in eenige Schepen , ten vry - beuyte uy tvarende ·, nochte oock kopen ofte doen kopen, eenige Buyt-goederen, ofte Ordonnan- tien , Actiën, Creditcn ofte andere Goederen, de ghemene faken toekomende ofte fchuldigh ial mo* gen weien, nochte met ymant part ofte deel in ee- nige van dien.hebben j dat iy voorts niet en fullen ontdecken, nochte reveleren eenige comniunica- tien, delibratien ofte Refolutien, in den Rade val- lende, die behooren iècrect ghehouden te worden, ofte tot ymandts nadeel foude mogen ftreckenj oock niemandt particulierlijck ten dienfte fullen ftaen, ofte aen ymandt verbonden weien, rakende deiaken van de Admiraliteyt, Convoyen ende Licenten, met den aenkleven van dien} nochte oock van niemandt en iüllen nemen of ontfangen eenige Giften of Prefènteiii dat fy mede diréclre- lijck ofte indire&elijck en /lillen hebben eenige portie of deel in eenige Pachten of Colle&en vande Convoyen of andere gemene Middelen, nochte in eenige leveringevanKruyt, Scherp, Geichut, Wapenen, Boter, Kaesofte eenige andere Vi~ vres Koopmanfchappen ofte Waren, die aen de ghemene faken verkocht fullen worden ·, ende voorts dat fy haer fullen reguleren na uytwyièn dc- fer Inftruftie, ende nae haer vermogen alles doen dat goede en getrouwe Secretarifen fchuldigh zijn, en behooren te doen.

f? E SecretariiTen fullcn doen gelijckcn Eedt, als hier vooren van den Raedr is geordon- neert, in alles mutatis mutandis , ende SorBvan te achtervolgen defe Inftruftie, foo veel hen acngaet, ende al te doen dat een goet ende ge- trouw Secretaris fchuldigh is ende behoort te doen. Dien volghcns worde den Eedt ordinaris by de Sccretariflèn gedaen in defe naevolgende maniere. De voorfchreve SecretariiTen fullen beloven ende fwccren in handen van de Staten, ofte van den ge- nen die fy dacr toe authoriferen fullcnj dat dien den Staten Gcnerael van de Geünieerde Provinciën, zijnde en blyvendeby de Gereformeerde Religie, houwende getrouw lullen weien j dat fyluyden de Heeren Staten Generael in hare bevelen, conform haren lait ende Inftructie fullen refpe&eren ende gehoorfamen nae behooren s dat fy fönder faveur ofte aenficn van den Lande ofte Perfoonen, of de Quartieren daer fy refideren, in alles fullen hande- len nae behooren, volgens de Ordonnantien ende Placaren, gemaeckt ende als noch te maken, voor foo veel de felve hacr concerneren; dat fy oock op het fpoedighfte eenen ygelijck fyne Depeiche lullen overleveren, ende doen overleveren, in dier voe- gen als haer byden Raedr ter Admiraliteyt ial zijn aenbevolen, ofte de ordre van de Juftitie ial komen te vereyiTclienjdat fy dire&elijck ofte indirêctelijck

Extraóï uyt het Regifler der Refolutien *υαη de Hoogh Mog, Heeren Staten Generael der Vereenighde Nederlanden. In date den dertighjlen Maert i66f.

fcN deliberatie geleyt zijnde; Is goedtghe- vonden ende verftaen , midts defen te amplieren, ende op nieuws te arrefteren het Formulier van den Eedt voor de Ra- den ende Suppooften in derefpe&ive Collegien ter Admiraliteyt, den fcithienden defes gearrefteerc, invoegen ende manieren als hier na volgende van voorde te woorde ftaet geinfereért. JC£ beloove ende f weer e, noyt te fullen leveren, noch oock eenige portie of deel te fuif en hebhen dueHehjck ofindireBelijck yin eenige lever·αη- tjevan Hout, Zeylen, Touw-werck, Kanon wkruyt, Scherp of eenige andere Behoeften, WepenmofAmunitkvan Oorlogh, Bier,Bo- ert Kaes, of eenighe andere Vtvres , noch wtvaneenigerhande andere Waren of Koop- wnjcbappent hoedanigh de felve oock foude .JP*ghenaemtzyn> diëten behoeve vande &**mefwkei of oock wel by Capiteynen of\

andere Officieren, refirterende foo onder dit $ als onder de andere Collegien ter Admiraliteyt, ingekocht fullen werden s dat ickoockuytfoda- ntge verkopingen of eenige befledingen niets en fal profiteren, direiïelijck ofindireifetyck, in e eniger manieren ·, dat ick mede direileUjck of indireflelyck niet en fal Reden in eenighe Sche* pen, ten vry beuyte varende, noch oock kopen of doen kopen eenige Schepen, Beuyten, Waren ende Koopmanfchappen, ofeenigerhande Goe- deren , hoedanigh de felve oock foude mogen we- fen, die by of van wegen de ghemene faecke on·* der de opficht ende de directie, fo van dit, als de andere Collegien ter Admiraliteyt, fullen verkocht werden, noch oock eenige Ordonnans tien, Refl-CeduUen, AcJienofCrediten, die totlafie van de felve Collegien Jouden mogen lopen, offlaen te vorderen, oock met niemand anders, direÏÏelijckofindirectelijck daer inne 7^ ζ                          part

-ocr page 1273-

Piacaten en Ordonnantien. ΐ o. Boeck. %. Tit Des fal aen de Raden van alle de vn

I236 part of deel te h'vee/'in my is,

g

ï£. den Eedt alfoo gedFeflèert zijnde"^"'diCh3« ende formelijck fullen hebben af telee"J* doen afleggen aen alle hare Suppooflf?\ 00ck m de voorfz haer Hoogh Mog. £efoE **

tegenflaen, dat yemand van de mede-Raden . in dit CoUegie, den Advocaet-Fifcael, Secre- taris, Ontfanger, Convoymeeflers, Equipagie- meeflers, Commifen, Tenningh-meeflers, of eenige andere Suppooflen van'tgemelte CoUegie jets van 't gene voorfz is, f oude mogen komen te doen, of te committeren, directelifck ofin- direclelijck, in eeniger manieren

fefthienden defes vermeit; Ende wierden 7\^ ren alhier aenwefende Gecommitteerde meer-gemelte Collegien ter Admiralitevr! ?,* den fel ven Eedt aen haer Hooph Mn„ ïï: ,rlochr»

Soo waerlijck moet my Godt Almachtigh helpen. °° '■

Eedt by de Raden, Ftfcaels, Secret ar iflen, Ontfangers ende Sm pooflente doen. IndatedentwaelfdenMaert 166$.                               Γ

of eenige andere Suppooflen van 'tgemelte Cel legieyets van 't gene voorfz ü, jbudm mmn komen te doen, ofte committeren, direMia of indireffelijck in eeniger manieren. Soo waerlijck moet my Godt AlmachtH helpen.                                 D Alles boven den generalen Eedt by de voornoem- de Raden, Advocaten-Fifcacls > Ontfangerscnde Secretariflèn doorgaens met eenige referve of rela- tie tot depraftijcqueafgheleght werdende, ende dat oock dienvolgende uyc den voorfz generalen Eedt mogen werden gelicht de perioden ende ck· iülen, die in fubftantie niet anders behelfen dan het gene in 't boven-gheinfereerde Formulier brceder ftaet ge-expreflèert. Dat voorts mede de refpe&ive CoUegie ter Ad- miraliteyt by haer Hoogh Mog. gelaff mogen wer. den, den fel ven Eedt mede folemnelijck en corpo- relijck te doen prajfteren by d' Equipagie-mceirers, Klercquen en andere Suppooflen van de felve Col. legiendependerende, oock van nu voortacn alle Commandeurs, Lieutenanten, Commifen, Pen- ningh-meefiers, Klercken , Kamer-bewaerders, Boden, ende generalijc kalle andere die by de ghc- melte Collegien tot eenighe Charge ofBedieninge te admitteren , folemnelijck ende corporelijck te doen afleggen den Eedt van fuyveringc, op 't For- mulier hier na geinièreerr. JCk ver klare endefweere, dat ia ommte be- komen het, &c. niet belooft of gegeven hé- be, noch beloven of geven fal èeni$i Gtften, Gaven of Gefchencken aen eenigef#J*' 't zy van buytendefen CoUegie wefmt, w** clelijck of indireBelifck in eeniger meieren. Dat oock tot onverbreeckelijcker obferrannevan dien, de Raden op de praefentatie van haer Jwc _ Groot Mog. in dcghemelce Collegien |$W£ teert werdende, alvorens daer toe ter Generaii j^ te werden voorghedragen, den voorfz Eedt ffl alhier ter Vergaderinge folemnelijck fotten m

, S, na voorgaendc deliberatie, om goede ende pregnante redenen op den dienft en de reputatie van den Staet, midtfgaders op de eere en 't refpecl van de refpé&ive Collegien ter Admiraliteyt reflectie hebbende, verftaen ende gherefolveert, dat van wegen haer Edele Groot Mog. ter Generalitey t lal werden be- vordert , ten eynde de Raden in de voorfz Colle- gien , midtfgaders d'Advocaten-Fifcaels, Secreta- rieën ende Üntfangers van de ielve, corporelijck ende formelijck, iönder eenige referve of relatie tot de praftijeque of't ghebruyck, in handen van den Heere Frauderende ter Vergaderinge van haer Hoogh Mog. mogen afleggen den naervolgenden Eedt, Τ Ck beloove ende fineer e, noyt te fullen leveren, *-noch oock eenighe portie te fullen hebben direffelyck ofindirefleltjck, in eenige leveran- tievan Hout, Zeylen, Touw-werck, Kanon Buskruyt, Scherp of eenige andere Behoeften, Wapenen ofAmunitie van Oorlogh, Bier, Bo- ter, Kaes , of eenighe andere Pivres , noch oock van eenigerhande andere Waren of Koop· manfehappen, hdedanigh defelve oockfoude mogen ghenaemt zijn, die ten behoeve van de ghemenefaecke, of oock wel by Capiteynen of andere Officieren, r efort erende onder't CoUe- gie ter Admiraliteyt, refderende tot . . . . inghekocht futten werden i dat ick oock uyt foodantge verkopingen niets en fal pro- fiteren , direclelijck ofte indireflelijck, in eeniger manieren ·} datickmededireöïelyck of indireBelfjck niet en fal Reden in eenighe Sche- pen* ten vrybeuytevarende, noch oock kopen of doen kopen eenige Schepen, Beuyten, Waren ende Koopmanfchappen, ofeenigerhande Goe- deren , hoedanigh dejelve oockfoude mogen we· fen, die by of van wegen de ghemene faecke on- der de opficht ende de diretlie, van het voor- fchreve Collegien ter Admiraliteyt, fullen verkocht werden, noch oock eenige Ordonnan- tien, Refl-Ceduüen, Aclienof Credit en, die totlafie van 't voorfz CoUegie fouden mogen lopen, cfjlaen te vorderen, oock met niemand anders, direttehjckofindirectelijck daer inne part of deel te hebben- Ende dat ick mede foo veelinmyts, fal helpen beletten, weeren en tegenflaen, datyemandt van de mede-Raden in'tvoorfz CoUegie, den Advocaet-Fifcael, Secretaris , Ontfanger, Equipagie-meeflers,

't gunt Godt verhoede, over eenige ghepl^ contraventie gefuipe&eert\verdende,haerdie v*r

-

ven vrywillighlijck fubmitteren en onaeirc'ftcr de judicature van foodanigen ordinaris^ binnen defe Provincie, als haer Edele Groot rwg fullen verftaén te behooren, ende fpec'a1^ van den Prafident ende Raden van deni#ve·

-ocr page 1274-

Inflrudlicn voor de Ontfangers en Commifen-Generael, &c.

llo7

Eedt by de Raden ter Admiraliteyt te doen f onder eenige refervatis* In date den een entwintighflen 'December 164. f, . _

i5·

veen fal met geen Commiffic werden voorfien ·, En wat belanght eenige kleyne formalia, niet wefendc eilèntieel, geinièreert in de InftrucTie voor de Hee- ren Raden ter Admiraliteyt, daer aen eenige Hee- ren haer ibmwylen fchynen te floten, de ielve ful- len worden nacghefien, ende ge-examineert door de Heeren Bronckhorft, Wimmenum, Vet, van- der Hoolck, Roordo, vander Beecke, om naer ingenomen rapport van dien, by haer Hoogh Mo. gerefolveert te worden, op den voet van modifi- catie der voorfz formalia.

IN deliberatie gheleyt zijnde -, Is goedtghe- vonden ende verftaen, dat de Heeren, die voortaen op nominatie vande refpecli- ve Provinciën, ende Collegien ter Admi- lfevt refiderende ia 't een of ander quartier, tot Raden van dien by haer Hoogh Mog. worden ghe- Lmitteert, gehouden fullen zijn te doen den Fedc fimpelijckophet Formulier daer toe ghe- dreflêerc, fondereenige interpretatie, exceptie

reftrictie of mentale refèrvatie} ende

limitatie

die gene die den voorfz Eedt dienvolgens in 't ge- heel of ten dele foude verweygeren te doen , de iel-

Refolutie van de Heeren Staten van Hollandt ende Wefi-Vrieflandt} HoUandtfche Radenpracife naer te komen, ende te executeren alle de Refolutien ende Ordres, voortkomende uyt den boefem van haer Edele Groot Mog, In date den twee en twintighflen February 166 j.

16.

jYrcfumptiegedelibereertzijnde op 't ad- vis van de Heeren haer Edele Groot Mo. Gecommitteerden, hebbende in gevolge ende tot voldoeninge van der iel ver Re- folutie Commifloriael in date den negenthienden September laetftlcden, naerder ghen fumeert de voorflagen hier bevoorens by Commiflariflen van her Edele Groot Mog. gcdaen, in wat voegen de Collegien ter Admiraliteyt tot beter correfponden- tiemetdeRegeringe, ende tot naerkominge van de Refolutien by de ièlve met kenniflè van faecken genomen, fouden konnen worden ghedifponeert ·, ende namentlijck wat voet ende ordre ten aenfien van de HoUandtfche Raden inde Collegien ter Ad- miraliteyt binnen dcfè Provincie refiderende, be- nemt foude konnen ende behooren te worden ; tnde in achtinge ghenomen dat de fieckte waer toe her Edele Gr. Mog. behoorlijcke remedien foee- Kö te applicercn, voornamentlijck haren oor- jpronck heeft ghenomen, ende daer uyt voortge- komen is, datd'lnftructieindenjare 1597 voor «gcmclte Collegien ter Admiraliteyt provifione- lijclcgcarrefteert, door verloop van tyden en ver- wringe van faecken , niet alleenlijck in vcele Articulen op de jegenwoordige tyden nietquadre- Ijjjfci maeroock felfsde huydendaeghfche ordre «de geïntroduceerde obfervan tie in ecnighe poin- «encontrarierendeis, ende dien-volgende mede de Raden in de voorfz Collegien gecommitteert «tanders en werdt, noch oock bequamelijck en «n werden befworen, dan voor fooveel de felve Qp^tijcq ISjen jegenwoordigh wortgeobferveert; knffl^' dathetgewoonlijck Formu- terf I · by dc opgemelte Raden geprefteert aaende^s mede-brengende, dat de felve Raden fcann C?5eneraeI' &c· in haer bevelen conform nncrMaft ende Inftrudtie fullen refpeéteren ende Ü£ λ' endcdatover-fulcks de voorfz In- ftliSl "?eer-8hemelte Raden aen d'eenezydc, EvUTf■ ? 1S'.niet vcrder oWigerende, dan voor «nd'andèQp he»hyden werdtgepraftifeert, *tonncnT Z^denochtans fchijnt gc-employeert iivatiι 1 n' omme haer onder pr^rcxt van tnaerkomen der Refolutien en Bevelen

van haer Hoogh Mog. teexculèren; Is goedrghe- vonden ende verftaen, dat van wegen haer Edele Groot Mog. ter Gencraliteyt de faecke daer henen fal worden gedirigeert, ten eynde de voorfz Inftru- ftrucTie ten fpoedighften door haer Hoogh Mog, gerevideert, ende na de jegenwoordige conftjturie van tyden en faecken gedrefleert zijnde, de Raden in de meer-gemelte Collegien ter Admiraliteyt als dantotprecifèobfèrvantie van dien gheobligcert, midtfgadersoockdeMinifters van de felve Colle- gien tot haer debvoir gehouden moghen worden, ende dat tèn dien fine de gemelte Initruftie prapa- ratoirljck geftelt fal worden in handen van de Hee- ren van Dordrecht, ende andere haer Edele Groot Mog. Gecommitteerden tot de faecken vande Zee, omnaerexaminatie vande felve een ghedreflèert Concept van dien voor haerluyder ad vis aen haer Edele Groot Mog over re brengen. Dat vvyders alle de Raden op dc prsfentatie vart haer Edele Groot Mog. in ghcmeïte Collegien ter Admiraliteyt binnen defe Provincie refiderende» by haer Hoogh Mog. albereyrs gecommitteert, en die van nu voortaen op ghelijcke prafèntatie in de ièlve Collegien gecommitteert fullen worden, ge- houden fullen wcfen aen haer Edele Groot Mog. te beloven pun&uelijck ende exa&elijck te fiillen naerkomen ende executeren, oock voor fooveel in haer is doen naekomen ende executeren alle Re- folutien en Ordres, voortkomende uyt den Boe- /am van haer Edele Groot Mog., ende by delibe- ratie vanderfclverVergaderinge ter Generaliteyc genomen en beraemt, die d'opghemelte Collegien by of van weghen de Vergaderinge van de Heeren Staten Generael, fulcks ende in der voegen als de ièlve ordinarie is gecompofeert, aengefchreven en bekentgemaeckt fullen worden, fonder haer felven daer van onder cenigerhande pretext, hoedanigh het fèlvc oock foude mogen wefen, in eeniger ma- nieren tedifpenfèren, of van 't gunt voorfz is in ge- breecke te bly ven ·, ende in cast'eeniger rijdt d'exe- cutie van alfulcke Refolutie door d'een ofd'ander accident verhindert of naerghelaten ibude mogen w©rden, dat de ièlve Raden in fulckcn geval daer yanacnftondts aen haer Edele Groot Mog. adver- tentie

I

-ocr page 1275-

Ptacaten en Ordonnantien. ïo. Boeck. z.Tit:

1138

houden zijn van nu af aen folemnelijck uL gelijck fy overgeven ende beloven by del ?ven' lèlve foodanige der voorfz Raden uvtri e Ordreende Vroetfchappen refpeaiVeL?r fe!vcf voorfz employ gecommitteert, op't air i!ot het ende ter begeerte van haer Edele Groot Ì r5 der eenige verfchoninge of nadere indaatie^ r kenvoorgerevoceert houden, er.de t^Zt deren in der fel ver plaetfen te nomineren J ilaen fullen ·, Ende fal Extrad van £E2 ft haer Edele Groot Mog. Refolutie aen deHo!l S* fche Raden, jegenwoordigh in de voorfz5 gien ghecommitteert, byMiffive toeghefondeà midtfgaders aen alle de gene die voortaen inde felvi Collegien ghecommitteert fullen worden, bv het

tentie iiillen geven» met byvoeginge van de oorfa- ke waer uyt de voorfz non-executie voortgekomen fal zijn. Endc ten eynde in 't gene voorfz is gene inbreuck en kome te gefchieden, of yets in het toekomende jegens de voor-geroerde gedane belofte ghepexeert te worden, datoyer-fulcksvannuaf aen fal wor- den vaftgeftelt, gelijck vaftgeftelt wordt bydefen, dat alle foodanige der voorfz Raden die bevonden fullen worden aïfulcke Refolutien endeOrdres als voorfz is j contrarie hare gedane belofte niet naer- gekomen, ende foo veel in haer is ge-executeert te hebben , daer over ter Vergaderinge van haer Ed. Groot Mog. fommarie gehoort zijnde, ende by de ièlvegeoordeeltwerdendedaer toe redenen te die- nen, metter daet van defelve hare Bedieningen fullen geremoveert worden. Ende iiülen tot volkomen vaftigheyt van dien de Heeren van de Ridderfchap, midtfgaders Bur- germeefteren ende Regeerders van de Steden, ge-

doen van haren Eedt alhier ter Vergaderinhanden geftelt, om te ftrecken tot der felve

'ge ter t ðáå-

richtinge, ende om haer daer nae precifelijckteTe' guleren. Accordeert met de voorfz Refolutie,

É J* Refolutien van de Hoogh Mogende Heeren Staten Gemrad der Ver* eenighde Nederlanden, raeckende 'tftuck van de Revifen voor de Admirditmm. In dates den 2 6 Augufli 1624, 6 Mey 1641,4 OcJober 1667,28 Martii, 5 Apil^ 17 Julij ende 24 Oclober 167 f.

;Yn gelefen de poïnclren aen haer Ho. Mog. ■ overgegeven den vijf - en - twintighften Julij laetftleden, van wegen de Gedepu- teerden van de refpettive Collegien ter Admiralitey t, om daer op te verftaen haer Hoogh Mog. Refolutien, ende is by provifie, ende om met de Heeren Ambaffadeurs van Vranckrijcken Groot Brittannien daer op te komen in befoighes, goedtgevonden ende gerelolveerr, gelijck op elck pointe in margina van de felve is aengeteeckent.

Landt falveerden, tot geene kenniffc en kon nen geraecken, wie haer* haerluyden Schip foude moghen afhandigh ghe- maeckt hebben. 2. Ten tweeden, fo wan- neer uyt de examinatie van de opghebraclite Koopluydcn,Schippcrs, ; Cognofcementen,endc 1 Bocckenvandeladmgc, j als oock uytde circum- ftantien van de Schepen, ] ende ingeladen Goede- ren bevonden wcrti <«t 't Spangiaerden, Spaen- fche Schepen, en Span- giaerdenGoederenzijn·, Sftedienictnacr'tcoitc defaut by *** Ø ïñÌßÌø* f0U!r moghen verkocht ^ den , alfoo het Boots- volckqualijckkonn^ nadefolemnttey fj alledefauten(d £ driemaendenacalog verwachten , gj" fifickt werden figg thyentoteenc|^f.| prijsuyt de handje^ rele queftienen t^ anders met°nv;, & lijckehevigheyt^^j

Op het tweede, de Ge- committeerde Raden ter Admiraliteyt werden ge- atithorifeert, de ØÞçâç% nae het eerfle defaut ad opus jus habentis te mo- gen verkopen ,fo wanneer fy uyt de examinatïen vande Koopluyden,Schip- pers ende Cognofcemen- ten, ofte ander [int s, in haergemoetfullen oordee- len, dat defelve Trinfen Spaenfche Goederen zijn.

Eerftelijck, of mende fauten of termynen te- gens de gene die te be- fchudde foude moghen komen, van eenige Goe- deren ofSchepen, die op Neutrale, Geallieerden, ofte Vrunden deler Lan- den mogen gefufpieïeert werden, verovert te zijn, niet en foude behooren te prolongeren in plaetfe van veerthien dagen op eenmaendt, alfoodick- wils de principaelfte Koopluyden niet en werden aen Landt ghe- brachc, jae in onbeken- de plaetfen te Lande ge- ftelt, fulcks dat iydoor ongemack, ofghebreck Van geit, in lange te rech- ten niet en kohnen ko- men, ofoock dat fy niet haren Boot haer uyt vre- fe van in handen van den Turck te vervallen» aen

Op het eerfle hebben haer Ho. Mog, verftaen, dat om redenen in defe verhaelt,de termynen en van de fauten fullen ghe- lecht werden , inplaetfe van veerthien dagen, op een maeridt^ maerbyfoo verreyemandom te recla- meren hemprefenteerts de felve fal de iermynen van veerthien dagen moghen houden, om tot korte ex- peditie te komen.

-ocr page 1276-

Inftrtidtie voor de Ontfangers en Commifen-Gencraels, <3cc. ia 3 9

ten van den Rade rot ex- peditie van Juftkie im- portuneren, ende'met groote jnfolentie langhs de Steden en Landen loopen, onnuttelijck in de Herbergen verteren- de, het welclc fy met groote moeyten beko- men hebben. 3<

Martïs den 6 Mey 1641.

TSgehoorthet rapport van de Heeren Croocken *Donckel, de Heer Weede abiênc wefende, ach- tervolgens haer Hoogh Mog. Refolutie van den derden delès, gevifiteertende ge-examineert heb- bende den Brieffvan 't Collegie ter Admiraliteyc in Zeelandt, gefchreven tot Middelburgh den fes en twintighften Αprilis laetftleden, by wekken BriefF geremoveert worden eenige twijffelachtig- heden in 't ftuck van de Revifie over Senten tien, die by de Collegien ter Admiraliteyt, in cas van Prinfen worden geweien, welcke twijfrelachrighe- den geconfereert weiende, door de gemelte Heeren haer Hoogh Mog. Gedepu teerden regens de gene- rale Ordre, in het ftuck van de Revifie den iès en twintighften Augufti 1624 gearrefteert: Is na voor- gaende deliberatie goedtgevonden ende verftaen, midts defen te verklaren, dat ioo wanneer als yemandt fich fal ftellen Revident over eenige Sen- tentie , van wat natuyre de fel ve foude mogen zijn, by de Collegien ter Admiraliteyt reipective gewe- fen, nevens de ièlve verklaringe fal moeten config- neren, in handen van een Secretaris van het Colle- gie daer de voorfz Sententie ial zijn ghewefen, de ibmme van twee hondert guldens, ten fine als in de voorfz generale Ordre ·, ende ial den Revident de Quitantie daer van moeten annexeren aen de Re- quefte, die hy foude moghen preien teren aen haer Hoogh Mog., om te hebben Mandement in cas van Revifie, fonder dat nochtans hier door ver- kort werdt de tijdt van vier maenden, binnen de welcke de Revifie van de voorfz Sententie, naer dat de felve fullen zijn gepronuncieert, mach wor- den gheinterjefteert: Vorders wat belanght hec tweede poindt, verklaren haer Hoogh Mog., dat de executie over de Sententien, in cas van Revifie over Prinièn by de Collegien rer Admiraliteyt ge- weien , iullen moeten geichieden onder cautiq, nas behooren. Menens den 17 f ulij 1665. 1S ter Vergaderinge nochmaels voortgebracht de ■•-Mifllve van 't Collegie ter Admiraliteyt in het Noorder-quartier, gefchreven toe Hoorn den elf- den defes, houdende in effect, dat haer E. ontfan- gen hadden haer Hoogh Mog. Refolu rie van den ncgenthienden Junij laetftleden, genomen op de Memorie van den Heere Refidenc Aitzma, wegens het confifqueren van eenige Engeliche Goederen > geladen geweeft in het Boeyer-Schip, genaemtde Nephtunus, by eenige Viflchers van Petten in Zee verovert, ende tot Hoorn voornoemt opgebracht j waerover eenighe Reclamanten wilden komen in Revifie, met ordre, dat haer E. indien gevalle alle de felve fimul&femel fouden hebben tehooren? dat haer E. niet anders en hadden konnen oordelen, dan dat haer Hoogh Mog. opeen quaet te kennen geven foodanigh hadden gelieven te refolveren, na- demael de gemelte Reclamanten geen eene fake en hadden, nochte van gelijcke natuyre, oockniet gelijckelijck voor haer E. proces geiuftineerr,noch- tc een en de fèlvc Advocaten gebruyekt, maer dat ydcr van de felve begeert hadde, fijn faeck van den anderen te hebben geièpareert en gediftingueert, ende dat'erloo veel Advocaten als Reclamanten waren

Op kt derde vert ver-

Tenderden, alfooby

kenl'fio f emandt eenige de Inftrudtie van de re- Jtvifiewil verfoecken, fpeftive Admiraliteytcn int hy alvorens gedepo- geenen feeckeren tijdt wat hebbende twee hm- gefteltenis, binnen de fat guldens bjden Secre- welcke de Reclamanten itrit van 't CoÜegie daer van de Prinfen (lbo wan- itSententie is gepronun- neer fy van de Sententie titert, gehoudenf al zijn teghens haer gepronun- 'tfelve verfoeck te doen cieert, hebben gherevi- tinnen den tijdtvan vier deert,) gehouden zijn menden naer deproniin- haer Revifie te doen die- datie van de Sententie, nen, het welcke groote in fal de voorfz depofitie confufie caufeert, uyt van tweehondertguldens diende parthyen trium- iienen tot een boete voor pheerde in de poflèffie het Landt, byaldiende van het gewijsde niet en Revifie niet verder en konnen ("ibnder cautie te werat vervolght, maer ftellen} gheadmitteert vervolghtwerdende ,ful- werden, alibo de Goe- len de felve twee hondert deren daer inne iy gewe- luldens, neffens andere ièn zijn, gerechtight te jenningen , by hem te zijn , alle Meuble Goc- verfchteten , tot verval deren zijn, en de Matro- mi de onkofien ge-em- fen inibnderheydt voor phyeertwerden·, Is voorts haer gerechte derde-part virftaen, dat l/innen twee geene Borgen en weten menden, naer de ge impe- te ftellen, over fulcks treerde Revifie) defaecke half rechteloos , ende \ύ werden ghebracht tot onverduldigh loopen, mclufie , ende in flaet of haer Hoogh Mog. tot vm wjfen, ende dat bin- beter expeditie vanJufti - nen een maendt daer naer tie niet en iöuden goedt- verfocht /uilen moeten vinden, als dat parthye werdenAdjmcl'en , ende fyne. verfochte Revifie ufaeck voorts fulcks ge- fal doen dienen binnen W'genteert, dat die bin- 'sjaers, endeeenMaent m twee andere maenden naerd'Afte van conclu- «ser aen volgende, mach fie, te verfoecken Ad- 'sxrien geuyt'et ·, Ende junften, endrieMacn- vertjrftaen,datdeRe- den, te reeckenen van nejalgefchiedenbyfe- d'Afte difpofuijf te ver- vjnQecommitteerde Ra- volgen d'uytinge van de mι van het CoÜegie daer Revifie, op poene van V Ae bent enne is ghepro- niet meer ontfanckelijck LCmrl· mdebyfa™ tezijn,endeverfteecken MjunHcn, endeincas te moeten blyven, ten ml/* Cfe&iefler^er ware om belet van den ™ htewefeningetaUls Hove. fnfeven, fal het fehe )W%te alleen feven uyt *«r middel tot de Revi- Pecemmitteren , opdat U met de Adjunclen W, ofte in nombrejre- lyckzijn.                &

-ocr page 1277-

Placaten en Ordonnantien lo.Boeck. 2.Tit:

IZ40 waren; dat haer E,

eten Reviièurs tot haren koft haer felvS, *Μμ· den ende Dienaers fullen hebben te veri ^°" gene defroyementen op koften van part|?\en lullen moeten laten aendoen-, des fullCn J ^ aer koften van Schuyt endeWagen-vrachten λ γ fs" Heeren Adjuncten Revifeurs inghevoWv ï'e felver fchriftelijck opgeven ende Declaratie^*1 den gevalideert ende goedtgedaen : Ut£% boven-ftaende Reglement byde refpeaiveC 11 gien ter Admiraliteyt, in cas van RevifiepunA hjck geobferveert ende onderhouden worden · Τ welckeneyndeoock aen de felve hier van Ext ft gefonden fal worden, met ordre, om hun nad inhoude van dien prxcifelijck te reguleren. Wa s geparapheert, Tijonfimdi vt. Lager ftondt, Accordeert met het voorfz Regifter. Getecckent, N.Rujfé, Jovis den 28 Mdert 16*7 j. TS nochmaels ter Vergaderinge voortgebracht het ■■■rapport by de Heeren Raedt-Penfionarie Fagel, ende andere haer Hoogh Mog. Gedeputeerden tot de fac eken van de Zee, den achtienden December laetftleden gedaen, doenmaels gevifiteert ende ge- examineert gehadt hebbende, onder anderen 'tgène de Heeren Gedeputeerden van de Provintie van Holland t en Weft - Vriefiandt op den expreiien kil van de Heeren hare Principalen den derttghftcn November mede laeftleden, alhier ter Vergade- ringe hadden geurgcert, nopende 'c ghetal van de Adjuncten Revifeurs van de Sententicn, byde re- fpedtive Collegien ter Admiraliteyt uytgefprokcn; oock dien-aengaende gehoort ende ingenomen de hooghwyfeconfideratien, ende 'tadvis vanSync Hoogheyt den Heere Prince van Orange : Waer opbyreiumptiegedelibereert zijnde; Is, ineon- formitévan'thooghwijs advis vanhoogh-gemeltc SyneHoogheyt, goedtghevonden, gcreiolvecrt, ende vaftgeftelt, gelijck goedgevonden, gercfo- veertendevaftgheftclt wort roidtsdefen, dat alle Revifien die voortaen fullen wefen verfocht van eenige Sententien by degemcltc refpective Colle- gien ter Admiraliceyt gewefen, fullen worden ge- termineert door feven Raden uy t de Collegien ter Admiraliteyt, van wekkers SententieiRcviüw wefen verfocht, ende acht Adjuncten by naerno. Mog. tot dien eynde te committeren,' #fS de ielve Revifie tot noch toe dooreen &ψ*Κ van feven Raden, en kven Adjuncten »W daen geweelt; ende dat de ghemelte UiKg

gehouden» ge-examineert ende gefentemieert , de welcke contcquentelijck dan oock alfoo moeiten werden ghepourfuiveert, ende willende komen in Revifie, ydervoorfichfelfsy^/w^/V/z de boeten iöuden moeten configneren, ende afibnderlijck van de anderen ageren·, dat oock een yder van buyten komende , fich behoorde te laten contenteren, wanneer hy was genietende de fel ve Rechten, Vry- hedenende Privilegiën, de welcke d'Ingeboorne deiêr Landen waren genietende : Waer op gede- libereert zijnde i Isgoedtgevondcn ende verftaen, dat alle de voorfe faceken iuccefiivelijck d'een naer d'ander, door een ende de felve Adjuncten, breder gementioneert in haer Hoogh Mo. Refolutien van den negen en twintighften juny laetftleden, ende tweeden dcfes, fullen werden afgedaen·, midts dat derefpeclivelmpetranten van Revifie yedervoor haer hooft, ende éicksfeparatim fullen hebben te configneren, de boeten hier boven vermeit; Sul- lende de Extraften van defe haer Hoogh Mog. Re- folutie gefonden worden aen 't voornoemde Colle- gieter Admiraliteyt, om te ftrecken tot haer E. naerichtinge.                                                     \ Accordeert met het voorfz Regifter.

<ö\4artis den 4 OBober 1667. gehoort het rapport van den Heere Huy-

pijnde

'gens, ende andere haer Ho.Mo. Gedeputeer- den tot de faecken van de Zee, achtervolgens der felver Refolutie van den 25; September laetftle- den, gevificcert ende ge-examineert hebbende de Miiïïvevan Praefident ende Raden vanden Hoo- gen Rade over Hollandt, Zeclandt en Vrieilandt, ghefchreven alhier in den Hage den ièven en twin- tighften der felver Maendt, houdende reiponfive op haer Hoogh Mog. Bricff van den twintighften dito, raeckende het inftellen van een Concept van Reglement, waer mede de vacatien van de Heeren Raden ter Admiraliteyt, ende Adjuncten, Revi- feurs der Sententien van de refpedtive Collegien ter Admiraliteyt,.midtfgaders de Reys en Teer-koften van de felve Heeren Adjuncten Reviièurs ghe- reguleert foude worden ·, Is, na rypedeliberatie, goedtghevonden ende verftaen , dien-aengaende midts deièn t'arrefteren tot een vaften voet ende reglement voor het toekomende, dat de voor- noemde Heeren Raden ter Admiraliteyt, ende Ad- juncten Reviièurs , als mede de refpedtive Secreta- riftèn van de ghemelte Collegien ter Admiraliteyt genieten fullen voorvacatien fes guldens daeghs,de beibignes genomen op twee uyrenvoor, en twee uyren nae de middagh, ende fulcks op vier uyren *s daeghs, en langerduyrende, nae advenant een daeldcr, ofdertigh ftuyuersvooryeder uyr; fon- der dat meer-gefcyde Raden ter Admiraliceyt, of hare Secretariien, eenige Reys of Teer-koften ful- len vermogen in te brengen, of haer van Parthyen te laten defroyeren ·, Ende fullen de voornoemde Heeren Adjuncten Reviièurs, boven de voorfz va- catien tot Teer-koften voor haer, gheduyrende de befoigne, ende voor de dagen van haer komen en gacn, daer en boven genieten acht guldens, ende voor hare Dicnft-boden of Knechts eene gulde des

Admiraliteyt, endeinfonderheyt ^tin,^ C

en

rcfiderende, haer daer naer fulleni«f*J~'

occa-

d

tradt toegefonden lal worden: Zijndeby * 'Sc ni

λ

f

Zeelar

aen 't gemelte Collegie terAdmir;

dat de felve den dagh van ^enTesentwin^^

van de loopendemaendt, diegej denaenvangh, ende voortgangh ν

flg^- ^^ an

in de faecken van Pieter Courcelles,' * *jmpe. woonende tot Nieupoort in Vlaewα -^£#0- trant, op, ende jegens Mr. Daniel i's         atl.

-ocr page 1278-

Inftmdtie voor de Ontfangers en Cömmifen-Generaels, &c. 12 4, ί

o. Gedeputeerden van dcrcfpëctive Pro·' vincien,ende dat den ièl ven achtften Heer Adjunct fal hebben ende houden de laetfte plaets of rangh, fonder mede eenigh reguardt te nemen, by welckc Provincie de felve genomineerr, of in wat Verga- deringe of Collegie die ieilie foude mogen hebben i Dicnvolgende is by de Heeren Gedeputeerden van de Provincie van Gelderlandt, als hebbende de eerfte tourbeurte tot achtfte Adjunct in deiaecke van Jaqucs Tery, Koopman tot Amfterdam > ghenomineert, ende vervolgens by haer Ho. Mo. gecommitteertden Heeren Mr. Anthony Perfijn, Raedt Ordinarisin den Rade ende Leenhove van Brabant, om met, ende nevens de ièven Heeren Adjuncten, in haer Ho. Mo. Refolutie van den fes en twinrighften January laeftleden vermeit , de vooriz iaecke te helpen revideren} Ende van ghe-

is verftreecken, haer E. ten dien eyn- >

fh'oe eer foo beter een anderen dagh willen bera- men ende przfigeren, ende haer Hoogh Mog. die nfpocdighftcnoverichryven, om daer van aen ïeHeeren Adjuncten Revifeurs kenniifc gegeven ,e gorden tpr der fel ver naerichtinge, ende om den te peeren dagh waer te nemen. Accordeert met het vooriz Regiiter.

l^enem den jAp'il ió>j... TS naer voorgaende deliberatie , goedtgevonden lende verftaen, dat de acht Heeren Adjuncten, die by haer Hoogh Mog. inconformité van der fel- ver Refolutie vanden acht én twintighften Maert

laetftleden, voortaen lullen werden ghecommit- ί γ^ρβ hebben de Heeren Gedeputeerden van de

teert, ende aengheftelt tot de Revifien van eenige Sententien, by de CoUegien ter Adthiralireyt ge- wefen, ende noch nier getermineert ende afgedaen, fullen werden ge-el igeert ende aengheftek, in ma- niere naervolgende; Te weten, dat de Heeren haer Ho. Mog. Gedeputeerden van de refpective Pro- vinciën, yeder een Heer AdjuncT: fullen nomineren, ende dat diein conformiré van haer Hoogh Mog. Reiolutie van den elfden September 1666 ül hebben ende houden den rangh van de Provin- cie, dacr uyt die ghenomineert, ende vervolgens by haergecommitteert is, onaengefien in w*at Ver- gaderinge en Collegie de gemelte Heeren Adjun- öen, of eenige van dien ieilie fouden mogen heb- ben , en dat den achtften Heer AdjuncT: fal worden genomineert by tour-beurten, by de Heeren haer

Provincie van Hollandt ende Welt- Vrieilandt op haer tourbeurte tot achtfte Adjunct inde iaecke van Pieter Courcelles, Koopman totNieupoort, ge- nomineert den Heer en Mr. H. Hop, Raedt Ordi- dinarisin den Hogen Rade over Hollandt en Zce- landt, de welckc dienvolgende by haer Ho. Mog. rnidts deCcn oock wert ghecommitteert, om met, endenevens de ièven Heeren Adjuncten in haer Ho. Mo. Refolutie van den vijfden October laetft- leden vermeit, de vooriz iaecke te helpen termj- neren ; Sullende hiervan kennifie gegeven worden aen de gemelte Heeren Perfijn ende Hop, omme te ftrecken tot der ièl ver naerichtinge. Accordeert met het vooriz Regiftcr.

18. Refolutie van de Hoogh Mog. Heeren Staten Generael der Vereenighde Nederlanden, de Fifcaels vermogen niet tecompofiren, fchoon den Raedt haer voor goede Mannen renvoyeert. In date deneerfien julij 164. f.

maeckt; ende dat hy midts dien tegens de Reedcrs, tot de pcenevanfes duyfent guldens heeft moeren concluderen ·, Ende dat de iaecke voorhetgemehe Collegie foo is uytgevallen, dat de Raden van het felve Collegie hebben gcordonneert, datparthyen hincinde voor feeckere goede Mannen, by haer genomineert, fullen moeten compareren, ten fine van accordt; daer op hy verfoeckt te verftaen haer Hoogh Mog. goede meyninge ende intentie: Waer op gedelibereert zynde } Is goedtgevonden ende verftaen, dat aen den voorfchreven Fiicael fal wer- den gereicribeert, dat hy met de voorfchreve Ree- ders gantfch nier fal compoferen, maer afwachten de Sententie van 't meer-gemelte Collegie, ende in gevalle hy hem daer by iöude mogen vinden gegra- veert, dat hy dacr foude moghen komen inre- vifie.

$Ntfangen

een Mifllve van Mr. Pieter

Crap, Advocaet-Fifcael van 't Collegie ter Adniiraliteyt in 't Noorder-quartier, gefchreven tot Hoorn den negen en twin- tighften Junij laetftleden , houdende in effe&e, <öt de ftoutigheydt van eenen Andries Gerritfz van Hoorn, Schipper op den Schepe de Lange Berck, foo groot is ge weeft, dat hy ongeacht het verbodt, by die van de Adniiraliteyt, uyt den naem van haer Hoogh Mog. gedaen, doordeCommi- sen ter Recherche hem aengefey c, van niet te mo- gen varen nae Noorwegen , fonder nader órdre;

eenwel op den vijfden Maert laetftleden, uyt het jp nae Noorwegen is verzeylt, ende met een nout-ladinge tot Hoorn weder-gekeert; ende dat y Fifcael hem daer over gefocht lieeft te apprehen- ^cn, maer dat hy hem in tijdts heeft wegh ghe-

[9' Refolutie van de Staten Generael der Vereenighde Nederlanden, Ra- den ter Admiraliteytniet bevoeght, omgeconffqueerde Goederen te laten redime- meren. In date den acht kienden december 16^.

E. Heeren Bronckhorft, Marcellis en van- der Hoolck, hebben tot voldoeninge van haer Hoogh Mog. Refolutie van den elf- dendefes, overgelevcrt derfclverfchrif-

telijck rapport, raeckende feeckere aengehaelde, ende by het Collegie ter Adniiraliteyt in Zeelandt geconfifqueerdc, en naderhandt van 't felve, fonder fubhaftatie geredimeerde Goederen , vanfekeren 7 Μ                 Vlaem-

-ocr page 1279-

Placaten en Ordonnantien. ι o, Boeck. ζ. Tit:

IZzJ-Z

ende mfol vent ge worden; aen d'andere, Goederen van andere Koopluyden gekot» * noch niet betaelt zijnde,, de ftraffe van h ƒndc door de eondemnatoire Sententie, 0f e'^> goureus op den Schipper, of ©p deonf κΐ·"" Koopluyden ibude komen te redunderen di ^ tot de voorfz redemptie is ghekornen het £S vande Officieren, m de confifcatie portir hJT, Ende dat fy Heeren haer Ho. Mo.GeStf '5 wel ge-examineert hebbende de InftruiHc >T Raden ter Admiraliteyt, hebben bevonden^ de Heeren Raden van de Admiraliteyt, by de fel, na gegeven eondemnatoire Sententie, tot toeft»' vanredemptienietenzijn geautorifeert, veel min dat de felve de voorgaende gegeven Sententie fcu den mogen mitigeren of modereren, ghelijek den Advocaet-Fifcael allegueert, by fornmige Raden te worden ghefuftineert; Ten anderen, dat haer Hoogh Mog. Placaten, op 't ftuck van deLicenten endeConvoyenge-emaneert, verbieden, dat re- guard foude werden genomen, of de gefraudeerde Goederen den Schipper of Koopman toekomen veel min, dat men Ibude mogen aenfien, of den Schipper arm of befchadight is; Ten derden, en bevinden de meer-gemelte haer Hoogh Mog. Ge- deputeerden niet, dat de Officieren van 't Landt portie in de voorfz geconfifqueerde Goederen heb- bende , eenige redemptie mogen toeftaen of con- niveren·, veel min over de portie van't Gemeync Landr/><?rindireclum■&tacitediCponeren : Waer op gedelibereert zijnde; Is goedtgevonden en ver- ftaen, dat aen het Collegie ter Admiraliteyt in Zeelandt voornoemt fal worden ghefchreven, om deredenen boven geallegueert, datfeniet bevoeght en zijn eenige gheconfifqueerde Goederen te laten redimeren, als fulcks ftreckende tot merckelijcken ondienft van het Landt, ende grootc praejuditie van dengenen dieAmpshalven in de felve con- demnatiezijngheraeckt; Voorts hebben haer Ho. Mog. gherefol veert, dat aen de andere Collegicn ter Admiraliteyt, op voorvallende faecken, van gelijcken fal worden gefchreven,

Vlaemfchen Schippers houdende in effbft het voornoemde rapport, dat fy Heeren haerHoogh Mog. Gedeputeerden hebben bevonden, dat de Heeren Raden in het gemelte Collegie, de voorfz Goederen by Sententie eondemnatoir, verklaert hebben van goeden prinfe ende geconfïiqueert; Op verfocck van de Koopluyden ende Schipper , de de ièlve Goederen toekomende, by naerder Refo- lutie van de felve Admiraliteyt, met meerderhey t van item men, is toegeftaen geworden, datdege- confiiqiieerde Goederen fouden mogen werden ge- redimeert; tegen welcke redemptie de Heer Schaep mede Raedt in defelve Admiraliteyt, fichheeft geoppoiëert, ende met proteilatie nietkonnendc vorderen, aen haer Hoogh Mog. gcklacght, fufti- nerende de redemptie niet mochte worden toeghe- ftaen, om dat niet alleen de Heeren, foo over de condqmnatoire Sententie hadden gezeten, prafènt en waren, ende de ièlve occafie icheen te weien gecapteert ; dat oock iöodanige redemptien niet en gefchieden > als met nadeel van 'c Landt, ende die gene fbo op de geconfisqueerde Goederen eenig recht hebben verkregen, waer door dan mede de Officieren van 't Landt, portie daerïnne hebbende, worden ghedifcourageert, ende ter contrarie de Fraudateurs een voet ghegeven, oock niet iönder blafmeendequaet achterdencken te doen hebben van de Heeren Rechters, die over de redemptie fitten ·, Ende is den Advocaet-Fifcael van de felve Admiraliteyt» in fijn gegeven berichtacn haer Ho* Mog, van 't felve ghevoelen, als de Heer Schaep, dat de redemptie niet en behoorde te werden toe- geftaen , ten ware de gheconfifqueerde Goederen waren van kleynen pryfe, of genen koopdagh kon- den uytwachten ·, eenige Heeren van de Admirali- teyt , in het gegeven bericht aen haer Hoogh Mo., ter contrarie fultineren, dat de redemptie , met pluralireyt van Hemmen, heeft mogen worden toe- geftaen, om redenen, den Raedt daer toe move- rende; na mendij ck, om dat den Schipper aen de cenezyde, doordeFranfchen , ende Syne Hoog- heyis intocht in Vlaenderen, is ièer befchadight

Re fokt ie *uan de Staten Generaeldér Vereenighde Nederlanden, de Collegien ter ^Admiraliteyt 'vermogen niet te difpenferen van haer Hoog Mog. tla- caten, ende over het verflant van dien twijfelende, moeten verfoec/tw M«& ρ wachten haer Hoogh Mogende elucidatie. In date den negen-en-twintighjien April 16 ju

20.

mogen volftaen met de betalinge van 's Landts ge- rechtigheyt, voor defen op het inkomen der Ham- men geitelt, ende van de nieuwe belaftinge bJy ven ontheven; ende by die occafie geremarqueert oe- fende, dat het Collegie ter Admiraliteyt tot Am- fterdam, by Refolutie van den derthienden Mart laetftleden, op 't verfoeck aen haer gedaen, door Johannes Golfteyn, Koopman tot Amlterdam, goetgevonden hadden den voorfchrevcnGoiiteyn» ten aenfien van de Hammen by hem PWWZJL defe Landen inghevoert, te ontheffen Van de oew ftinge van vijf en twintigh ten hondert, jP~j: 't Speek, en andere Waren van buyten *f °*en dJ ende hem te laten volftaen met te betale^mCn oudeordre, in confideratie dat de ièlve π ^ inghebracht fouden zijn ee? ten ^0IDp^crnheiii

\$ gehoort het rapport van de Heeren van Heuckelom, ende andere haer Hoogh Mo. Gedeputeerden tot de prjecife naer- kominge, ende exafte executie van de Placaten op de Brandewynen,FranfcheManufactu- ren, ende belaftinge vande UytheemfcheBoter, Kacs, Speek ende Vleefch ge-emaneert, hebbende ingevolge, ende tot voldoeninghe vanderfelver Refolutie Cemmifïbriael van date denfeven-en- twintichften defer, gevifiteert ende ge-examineert feker Memoriael van den Refident vander Veecke·, verfoeckende omme de redenen daer inne verhaelt, dat Herman Boeckelcamp, Burger van Wefter- houdt, in het Stift Recklinghuyfen, Onderdaen van den Heere Churfurit van Keulen, &c. hier te Lande eenige Hammen gebracht hebbende, foude

-ocr page 1280-

nftruclicn voor de Ontfitngers en Commifen-Generaels, Sec. izm

I

Aernhem kennifïè gekomen was van de refolutie Άη haer Hoogh Mog. > dicterende, dat de Ham- men de vooriz belaftingevan vijf en twïntigh ten hondertmedefubjea fouden zijn; Waeropgede- libereerti. ende in achtinge ghenomen zijnde, dat . van gene Placaten ende Ordonnantien door haer j Hoogh Mog., naer eene gemeyne bewilliginghe cnde overg'ifte van allede Bondtgenoten gearre- fteert ende gepubliceert, by yemandt anders als by haer Hoogh Mog. felfs, ende dan noch niet anders als meteen eenparige ende confonante toeftemmin- <tf van alle de refpective Provinciën kan werden ge-

totgroore blaefme ende ondienffc van den Lande j Is goetgevonden cnde verftaen, dat aen het gemche Collegieter Admiraliteyt tot Amfterdam mem- ftige termen fal werden gereprefenteerc, hoe fèer haer Hoogh Mog. over de voorfchreve difpofitie misnoeght cnde ontfticht zijn, oock aengefchreven dat het ielve Collegie fonder uytftel fal hebben nae te fien, ende aen haer Hoogh Mog bekent te maec- ken, wat Raden over 't nemen van de voorfchreve Refolutie prelent zijn* geweeft; ende dat voorts hec ghemelce Collegie, midtfgaders Mr, Wighboldc Slicher, Ontfanger van de Convoyen ende Licen- ten tot Amfterdam, van den voornoemden Johan- nes Golfteyn fal hebben te vorderen, en doen vor- deren fes guldens van yder Schip-pondt,meerder en minder quantiteyt naer advenant, van de voorfe Hammen byhem inghebrachtj ofte in gevalle de voorfchreve Johannes Golfteyn niet te vinden, óf1 infolvent foude mogen zijn, dat als dan 't gcmclte Collegie, endeden voorfchreven Slicher de beta- ünge van de voorfz fes gulden van yder Schip.pont, meerder ende minder quantiteyt naer advenant, fal hebben te exigeren, ende doen exigeren van de Ra- den ter Admiraliteyt, die ten tyde van de vooriz difpofitie prxfènt zijn geweeft} ende dat foo't ge- melte Collegie ter Admiraliteyt, als den voorfz Ontfanger Slicher, binnen den tijdt van veerthien dagen naer de receptie deiès, aen haer Hoog Mog< fullen hebben te verifiëren ende doceren, dat de voorfchreve betalinge waerlijck, reëlijck ende met der daedt is gefchiedt, op dat haer Hoogh Mog. by onverhoopte onftenteniifè van dien niet ghenoot- faeckt werden daer ontrent eenige naerder Refolu- tie te nemen, of difpofitie te doen : Ende fal den voornoemden Ontfanger Slicher ©ock gehouden zijn in de reeckeninge van fynen ontfangh, perti-· nente ende ipecificque mentie vanden ontfangh van de voorfz parthye te maecken, endedeièhaef Hoogh Mog. Refolutie niet alleen toeghefbnden werden aen het gemelte Collegie ter Admiraliteyt tot Amfterdam, en den voornoemden Ontfanger Slicher, om haer daer na te reguleren, maer oock aen de Gencraliteyts Reecken-kamer, om in het vifiteren ende examineren van de voorfz Reecke- ninge van den voornoemden Ontfanger Slicher daer op reguard te nemen, midtfgaders oockaert alle de andere Collegien ter Admiraliteyt, omme te dienen tot hare naerichtinge ende waerichouwin- ge, van dat haer Hoogh Mog. niet fullen difllmu-' leren ofte conniveren, maer met allen ernft weren cnde tegen-gaen de difpoiitien die by eenige Colle- gien ter Admiraliteyt, tegens de Placaten ende Or- donnantien, bydcgeiamentlijcke Bontgenoten ge- arreftecr t, fouaen mogen gedaen werden.

tjifpenfeert, ende dat vooral geene fubaltefne Col legien, dewelckeop haren Eedt gehouden zijn, haer, 'tcafus voorvallende , naer de voorfchreve placaten ende Ordonnantien te reguleren, en daer

\ jiaer

te vonniifen, uyteenige confideratien, hoe-

danigh die oock fouden mogen zijn, vermoghen van de felve Placaten te difpenferen, yemandt dacr van te ontheffen, of de felve door conniventic of diflimulatie, onge-executcert te laten j ende dat de felve fubalterne Collegien fèlfs, oock dan, foo wanneer fy over het verftant vaneenigh Placaet of Ordonnantie fouden moghen komen te hallucine- ren ofte te twijffelen, gehouden zijn daer op alvoo- ren eenighe difpofitie te doen, te veribecken ende af te wachten de elucidatie van haer Hoogh Mog., ende dat in defen niet gehallucineert of ghetwijfFclt kondc werden, of de inkomende Hammen,notoir- lijck eenghedeelte van Speek zijnde, waren ten miniten fubjeft de felve belaftinghe, die by haer Hoogh Mog. Refolutie van den tweeden ,ende de Waerichouwinge vanden twee- en:twintighften Januari) laetftleden, op het inkomende Speek ghe- ftelt was} ende dat het van de alder-uyttcrfte con- fcquentie is, dat de refpeftive Bondtgenoten, na rype overweginge van alles, dat geconfidereert be- hoorde te werden voor den dienft van den Lande, eenige Placaten ofte Ordonnantien hebbende gear- refteert, endegedaen publiceren, ende haer dan op de voorforge te dragen, by die gene die de exe- cutie van de voorfchreve Placaten incumbeert, ge- ruft houdende, t'elckens door fodanige difpoiitien, van haer ooghmerek gefruftreert fouden werden, ende de voorfchreve Placaten alföo alleen van het goedt-duncken ende wei-behagen van de vooriz fubalterne Collegien dependeren louden : Dat oock daer door , ende op foodanige exemplen, andere Collegien haer van haer plicht ingelijcke, ende andere faceken komen te emanciperen, ende midtsdien veroorfaeckt werdt, dat de Ingheze- jenen niet alomme eenpaerlijck, foo als nochtans Dihoort,getracT:cert ,de Placaten ende Ordonnan- sen onge-cxecuteert gelaten, endede falutairein- tentien van den Staet t'elckens ge-eludeert werden,

Refolutie van de Staten Generael der Veréenighde Nederlanden^ ra~ kende'tfilvefubjefö. In date denjefihienden Mey i6ji.

21,

ψ gehoort het rapport van de Heeren van Heuckeiom, ende andere haer Mo. Mo. Gedeputeerden tot de prajeife naekomin- ge, ende exa£te executie van de Placaten ppjj' deUytheemfche Brandewynen, en Fran- se Manufacturen , midtfgaders tot belaftinge van

verfcheyde Uytheemfche Eet-waren ge-emaneerr, ende de fucceifive Refolutien daeropghevolght, hebbende in gevolge ende tot voldoeninge van der felver Refolutie Commiflbriael van den derthien- den deièr, gevifiteert en ge-examincert een Miffi vc van het Collegie ter Admiraliteyt tot Amfterdam, 7 Μ 2                   ghefchre-

-ocr page 1281-

Placaten en Ordonnantien. ι ο Boeck.

1244 Bhefchreven aldaer den twaelfden daer bevoorens,. ^oudende refponfive op haer Ho. Mo. Brieffvan ^cn negen en twintighften vande voorlede maendt, raeckende de gerechtighey t van 't Landt , Van de Hammen van buyten deië Landen inghebracht, voor reeckeninge vanJohannes Golfteyn, Koop- man ter vooriz Stede: Waer opgedelibereertzijn- de ; Is goedtgevonden cnde verftaen, dat aen het voorfz Collegie ter Admiraliteyt tot Amfterdam fal worden gerefcribeert, datde voorfz Hammen , fchoon die inde Reiblutie ende Wacrichouwinge van den tweeden en twee en twintighften January Jaetftlcden, de voorfz belaftinge op eenighe Uyt- heemfche Eet-waren introducerende, met het uy t- ghcdruckte woordt van Hammen niet zijn ghe- noemt, echter, evidentehjek onder het woordt van Speek begrepen en gecompriehendeert waren, niemandt fullende konnen in controverfie trecken, dat de Hammen mede een gedeelte, foo niet, het befte ende voornaemfte van het Speek zijn; ende dat haer Ho. Mo. hebbende goedtghevonden, tot bcneficieringe van het Inlandtfche Speek en Vlees, hetUytheemfche te belaften, die belaftinge niet foude moeten gaen over het befte en voornaemfte, maer alleen over het ilechtfte gedeelte van 't voorfz Speek, fonderlingc daer het Speek by fijn felven, ten opiichte van de Rederye der Schepen, en con- fumprie van't felve, onder het geringe Volck, van ■ favorabelderreflectie ge-eftimeert kondewerden, als wel de Hammen, die dan om de voorfz redenen oock in de ordinaris Lijfte van de Convoycn ende Licenten onder het Speek, ende immcdiatelijek daer achter, tegen vier iluyvers het hondert pond, of cwaelf ftuy vers het fchip-pondt belaft zijn, daer het Speek daer by alleen met negen ftuyvers het ichip-pondt, of drie ftuy vers de hondert ponden befwaert ftaet, ende niet om dat de Hammen iöu- denzijngeconfidereert, als van het Speek gefepa- reert, endogeen Speek zijnde; dienvolgende dat buyten allen twijftel het Speek belaft wordende, fonder dat van de Hammen fpecialijck wierde ghe- mentioneert, de Ham men die iel ve belaftinge me- de onderworpen moeiten zijn; ende dat midtsdien de voorfz Hammen niet konden worden ge-exi- meert van de voorfz belaftinge, onder pretext dat eerft op den een en cwintighften February daer aen volgende was gedeclareert, dat de voorfz Hammen de voorfz belaftinge van het Speek mede onder- worpen waren, nademael 'c voorfz declaratoir niet nieuws medebracht of introduceerde, maer alleen expliceerde, 'tgeen oock fonder die explicatie by fich (elven notoir ende evident was; ghelijck oock bydeGccommirteerdensuyt alledeCollegien ter Admiraliteyt in Hollandc refiderende , ten tyde van de deliberatie, gehouden over de voorfz expli- catie, geadvoyeert ende bekent wierden; Dat daer en boven het ghemelte Collegie ter Admiraliteyt tot Amfterdam, gemeynt hebbende dat eenighe twijftelachtigheyt in de voorfz Reiblutie van den tweeden, ende Waerfchouwinge van den twee en twintighften January laetftleden ten reguarde van de Hammen refideerde, niet en vermocht uyt haer felven de voorfz Hammen van de voorfz laft te ont- heffen , maer geobligeert ende verbonden was, al- vooren yets te diiponeren, te verfoecken de inten- tie van haer Hoogh Mog. te verftaen, aenghefien uyt der iel ver Vergaderinge proflueren en voort -

komen moet 't geen de geiamentlijckcBontot, ten in't gemeyη oordelen voor dendietift , j°* Lande te zijn, tenaenfien van belaüinphen3*1 5°

exemptien,inkomende o

Vcfbodcn

te decreteren

1 .????_<!?_ie rerF^ive'Coik?ien

ter Admiraliteyt by de ghefamentlijckeBondt noten die authoriteyt is ghedefereert; Dat h Hoogh Mog. wel konnen toeftacn , dat de S fpeclive Collegien ter Admiraliteyt oock zijnen compofeert uyt gequalificeerde Ledenvan de Re" geringe, die by Commiffie aldaer voor eenWn tijdt vanjaren feflie hebben, ende de handt eeerne daer aen lullen houden, dat de felve Collegien van het gefagh haer by hare Inftruftie door derefpecU ve Provinciën gheconfereert, fonder eenigen in- dracht komen te jouiiTeren, maer nietfulb kon- nen aenfien of ghedoogen, dat de felve Collegien hacrfouden aenmarigen de macht, om van de Ph- caten ende Refolutien by de gefamentlijckeBondt- genoten gcarrefteert, genomen, ende uyt der fel ver name de refpective Collegien ter Admiraliteyt toc- gefonden, om ge-executeert te werden, te difpen- iêren, ofte daer van in eenigerleywyfeterelache- ren, ofte yemandt daer van te ontheffen, om wat redenen fulcks oockibude mogen zijn, dewylede deliberatien van die natuyre alleen zijn gereièrveert aen de Vergaderinge van haer Hoogh Mog.; ende dat de gefamentlijcke Bontgenoten goergevonden hebben, dat over foodanighe iaken aldaer gercfol- veert, ende 't gereibl veerde oock van daer aen de reipecüve Collegien ter Admiraliteyt , om ge- executeert te werden afghcfonden foude werden; ende dat midts dien, ióo wanneer de ghemelte Collegien, op 'teen of t'ander voorval, eenighe fwarigheydt of ièrupule ibude mogen voorkomen, deièlve verbonden zijn daer van aen haer Hoogh Mog. kennifle te geven, op dat de meyninge ende hetgoedtvinden vandeghefamentlijcke Bondtgc- noten opdevoorichreve gemoveerde fwarigheden ende fcrupulen, ordentelijck ende na de forme van de Regeringe ingenomen, verftaen, en de refpecli- ve Collegien ter Admiraliteyt bekent ghemaeckt mach werden, om die volgens haer Inftru&ie dan te volvoeren ende volbrengen 5 dat oock de Rege- ringe van den Lande anderfin ts niet buyten confu- fte gehouden, en de goede Ingezetenen niet efga* lijck getra&eert konnen werden, aengeiien de ge- famentlijcke Bondtgenoten haer geruft houdende) op het geen in de Vergaderinge van haer Hoogh Mog., ontrent faken van die nature werdtgerelol- veert, ende vertrouwende dat de executie van dien door de ghemelte Collegien ter Admiraliteytgc- efteclucert fal werden, haer daer van menignmaei i'ouden vinden verfteecken, indien dcgemelteuoi- legicnter Admiraliteyt vermochten over het ger - folveerde van haer Hoogh Mog. nieuwe delibera- tien aenteftellen, of het felve g^dolveerd^3t

terpreteren, amplierenbftedimunieren; en dan felfshec gereiolveerde van haer Hoognfl«V Vergaderinge, dickmaels tegens hetgereiolveer^ van de gemelte Collegien,jae hetgerefoiyceroe ν heteene Collegie tegens dat van het andere^ gie aenloopen foude, ende dat dan die ^%.%α de Refolutien van haer HooghMog. pun^"^ executeerden, de Ingezetenen van den yae, ]£^η haer Reflbrte gehoorende, veel meerder ^^

-ocr page 1282-

Jpftru&ien voor de Ontfangers en Commifen-Generaels, Öeè;

{jefwaren, dan die gene'de welcke de felve Reiölu tie flappelijck uytvoerden, of daer omtrent con- „iveerden, tot, ende dat daer uyt nootfaeckelijck foudemoeten volgen, datoock de andere Colle- eienopdat felfde exempel deReiblutien van den Staetonge-exccuteert foude moeten laten , om te ontgaen de rechtvaerdige klachten van de Ingheze- tenen van den Staet, onder haer reforterende, en dat tnidrsdien gene Reiblutien van deghefament- jijeke Bontghenoten ge -effectueert, of in 't werek gefteltfouden kon nen werden, hoeernfttgh ende hocyverigh de felvc Bontgenoten fulcks oock fcu- den mogen hebbeh, ende begeren; ende dat over fulcks haer Hoogh Mog. als-nöch perfifteren by de ' voorfz Refolutie van den negen en twintighften

April laetftleden, met begeerte, dat de felve in alle fyne poinften ende delen ge-effcc~tueert ende naergekomen fal worden ·, Ende fal voorts Copie van de voorfz Miflïve van 'r ghemelte Collegie ter Admiraliteyt tot Amftcrdam, van den twaélfden defer, midtfgaders van defe haer Hoogh Mog Re- folutie, geienden werden aen de andere Coliegien ter Admiraliteyt, omtne te ftrecken tot hare nae-^ richtinge. Wasgeparapheert, B. Gruys, vt. Onder ftondt, Accordeert met het voorfz Regiftef. Geteeckent, Ga/p. FageL

Refolutte van de Staten Generael der Vereenighde Nederlanden \ Fi/caels, en Commifen-Generaels, vernemende dat by de AdmiraUteytengepleeghtt werden eenighe contraventien ofconniventien tegens de 'Placaten van den Lande, moeten aenJtondts daer van aen haer Hoogh Mog. kenniffegeven} tot wekken eyn* de aen haer toegefondenfullen werden alle haer Ho. Mog. Kefolutien der felver be* dieninge concernerende. In date den een en twintighflen Maerl 166 j. voyen ende Licenten, aen alle de fèlve Commifen I geiönden fullen werden, om te ftrecken tot hunne naerichtinge; midtfgaders omme den inhoudt van dien, voor iöoveelhen aengaet, ter executie te ftellen: Des fal foo aen de voornoemde Commifen- Generaels , als aen de ghefamentlijcke Advocaten- Fiicaels van de refpective Coliegien ter Admirali- teyt , geichreven werden, dat fyluyden vernemen- de eenighe contraventie of conniventie, die byde felve Coliegien tegens dePlacaten van het Landt gepleeght foude mogen worden, daer van aenftonts advertentie fullen hebben te geven aen haer Hoogh Mog., fonder van des te doen eenighfints in ghc- breecke te bly ven; ende wert daer mede den voor- noemden Commis-Generael -iEmilius midts defen gedimitteert.

Teil*

}E Heeren vaHoogh Moh ken van dedat haer E.Refolutie van denhadden den peribonmis-Generael der Cdcpoin&en tot fynenonexecutie van hahet inbrengen van Eders , hier bevorenspreflèert in haer Ho28 February laetftledzijnde·, Is goedtghvoortaen haer Hoogde executie mede is f

fedicninge van de Commifen-Generaels der Con-

O rdonnantie , waer naer de Roeyers, die ghebruyekt fullen mr den ^^^^^/Λ^»«Ρ^«. Indate dennegenden

lófÏÏnge is, te verthoonen, om te beften wat fv aen Boort brengen, ende infgelijcks in 't afvaren. Sullen oock niet vermogen aen Boordt van eeni- ge Schepen, vanboven of beneden komende, te varen, of op ftroom aen Boordt brengen, voor en a|eer fy daer toe confent hebben verkregen van de Commifen ter Recherche. V. Noch en fullen oock fonder confent en voorwe- ten van de Commifen ter Recherche niet moeen varen aen Boordt van de Schepen, diebymalkan* der leggen, om te Ioflen ofte laden. VI De voorfz Roeyers en fullen oock hare Schuyten met mogen leenen, om yet te attenteren tegens de Ordonnantie van de Heeren Gecommitteerde Ra- den ter Admiraliteyt; op poene van te vervallen m de

Kl ri ycrs althans in dienli' zii»cic ? fi| f dle noch aenghenomen fullen worden, |$|$ fullen gehouden zijn den Eed te doen aen U *· dc,Gcc°mmitteerde Raden ter Admira- teyt in Zeelandt, dat fy niet en fullen attenteren delen           ™ hecinnekomen der gemeneMid- ub_ Koevers fullen moeten voorfien zijn elck litnn?^q?ame Sch"Y*> die'sWinter-daeghs etonwedcr kan verdragen, en fullen hare Schuy- ^moeten open zijn, fonder gefloten Denne. Va                   III fcsJwï ^m™dt™te Vloote komende daer Wfvni0i5n e"de laden> iuUenfy gehouden 4 m?A ae"Boordt va" eenighe Schepen leggen, ^aendenCommis ter Recherche, die bf de

-ocr page 1283-

Placaten enOrdonnantien. ίο. Boeck, z.Tic.

11^6

X I I. DeKoopluyden, Fa&oors, hareKnecW Schippers, die willen komen aen Boordt ^ ^ Schepen die lollen en laden, fullen aen deR ^ ^e betalen elcke reyfe voor yeder Perfoon, φΛ* aen als af-varen, een halve ftuy ver. XIII. Sullen de voorfchreve Roeyers niet verm

de felve boete die verbeurt fal hebben die fulcks fal hebben gheattenteert, blyvende niet te min den principalen Overtreder ftrafbaer na behoren. VIL Ende fullen des nachts altemael hare Schuyten met Yfere Ketenen aen malkanderen gemeert, aen 'c Hooft vaftgemaeckt, ende met een Slot toeghe- iloten moeten worden, op dat niemandt 's nachts diefoudelos-maeckenengebruycken, op de ver- beurte van de Schuyten die des nachts onghefloten fullen gevonden worden. VII I. Sullen oock niet vermogen des nachts buyten 't Fort van Lillo teblyven, of haer laten buyten lluy ten, om alibo by nacht of ontyde in de Vloote aen ende van Boordt van de Schepen te varen ·, op poene van caffatie en arbitrale correcüe. I X. De voorfz Roeyers fullen oock niet vermoghen eenige Soldaten of andere Perfoonen, niet ghead- mitteert, noch fpecialijck hier toe be-eedight zijn- de, tot haer hulpe te nemen of ghebruyeken * op pcene van caflatie. X. Voor elck Perfoon die de Roeyers aen Boordt van de Schepen in de Vloot leggende, brengen, of van Boordt aen Landt halen , lullen fy »ontfangen eene ituy ver, foo wel 's Winters als.Somers, fonder aenfien van Weer. X I. De Commiièn ter Recherche uyt haefte, of om ' andere redenen, met andere Perfonen aen Boordt varende, en fullen daer voren niet hebben te beta- len , ten ware dat fy exprefièlijck alleen aen Boord begeerde te zij n, in fulcken gevalle fullen fy gehou- den zijn te betalen als andere.

;cn

eenigen Handel te dry ven, of Koopmanfcha? doen van eenighe Goederen, hoedanigh de fel

e

louden mogen zijn ·, op pcene van daer overarb'

tralijck geftraft te worden na bevindt en 2heWP, heytvanfaecken.                               h gent' X I V. Sullen infgelijcks hebben punttuelijck naer te komen de Bevelen en Ordres van den Generael en Commiièn ter Recherche,ftreckende totdienft van den Lande; op pcene van voor den tijdt van fes Weecken van haren dienft te fullen gheiüfpendeert worden. X V. Ende boven dien noch verbeuren van elcke reys dat fy deiè Ordonnantie fullen komen te overtre- den twintighfchellingen Vlaems, t'appliceren de eene helft voor den Generael endeCommifen ter Recherche, ende d'andere helft voor den Armen van Lillo. Aldus gedaen ende gearrefteert, narefumptie, in den Raedt ter Admiraliteyt tot Middelburgh den negenden Mey 16 6 f. Was geparapheert, G.Ingelsy vt. Onder ftondt, Ter Ordonnantie van den Raedt voornoemt. Geteeckenc > J. Sieengracht. Ter zyden was gedruckt het Cachet van den gemelten Raedt op een rooden Ouwel.

2 ±. Ordonnantie, by de Heer en Gecommitteerde Raden ter Aimirditejt in Zeelandtgemaeckt, op het loffen en laden van de Goederen en Koopmanfehappen, over en weder varende door de Moot e op 't Sas van Gent, met het gene daer aen de· pendeert. In date den negenden Mey 166 f.

XfoodeHooghMog. Heeren Staten Ge- nerael der Vereenighde Nederlanden goedtgevonden hebben, by der felver Re· iolutie vanden feventhienden April laetft*

doende, te fullen verbeuren voor de eerite reys t % guldens, voor de tweede reys % f guldens, en voor de derde reys haerluyder Schepen of'Schuyten : Van waer de felve Schepen oock niet fullen vermo- gen fonder fpeciael confent van de Commnen ter Recherche van beneden opwaerts, noch van boven benede waerts in de voorfz Vloote op en af te dry- ven i op pcene als voren. De Loffinge en ladinge'vande Goederen fal ghc' fchieden benoorden de Brugge aen de Boheemse Poort, tot wekken eyndc men derwaerts tti »t komen twee of meer Schepen, nagel^Wv te loffen en te laden, die gehouden !^*2|* avondtenmiddagh, gheduyrende hetUuy»s de Poort, vanden anderen tefchieten^naen eerfteLegh-plaets, uytghefondertdebcwpt boven komende, fullen mogen volftfn **, k| leenlijck's middaghs fchietendeaenden 1JJF" . tuflehen de voorfz Brugge ende Redoute tac - Geduyrende wekken tijdt van het m*$ Poorten geen Roey-fchuy ten of ander ν ^^ fullen vermogen in de voorfz Vlote van ^

leden,

wederom te introduceren het Verbodemen

der Goederen en Koopmanfehappen, paflèrende langhs de refpetlive Vloten voor Lillo ende op het Sas van Gent, fullende fynen aenvangh nemen met den thienden defer maendt Mey. S O O IS Τ, Dat de Gecommitteerde Raden ter Admiraliteyt in Zeelandt, na rype deliberatie van Rade, geor- donneert: ende geftatueert hebben, ordonneren en ftatueren by deièn de poinften hier na volgende, om voortaen onderhouden te worden, op pcene en boeten daer toe geftelt. I. TT\ At alle Schepen en Schuyten met Goederen -*-^en Koopmanfehappen geladen, ende komen- de uyt deiè Geünieerde Provinciën in de Vloote binnen het Sas van Gent, gehouden fullen wefen haer Legh-plaets te nemen beneden deVifch-mardt of Yfere Handt, ende die van Gent buyten aen de Redoute of Yfere handt j op poene van, contrarie

-ocr page 1284-

			Inilrua-ien voor de Ont&ngers en Commifen-Generaël, Sec, ι t^y
		waerts, noch van boven beneden waerts op en fee varen s op poene endc boeten in 'c voorgaende Irticulgeihtueerc. ^ b ^ Ende hare Goederen geloft of geladen hebbende fullen datclijck, of ter eerfter gelcgenthcy c, gevifi- reert zijnde» uytde Vloot wederom vertrecken5 endc indien de voorfz Schepen op eenen dagh niet en konden gheloft of volladen worden, fullen in fulckengevalle mogen blyven leggen tot haer volle ladinge of loiïïnge toe, midts dat de begofte Sche- pen elck na fijn gedeftineerde plaetiè eerft fullen ge- Lefcheert zijn, eer dat'er andere fullen mogen 3en-leggen. Ende fullen de Comrniièn ter Recher- che gehouden zijn de Schepen die aen malkande- renleggenorn te loflèn ofte laden, eerft te viiïce- ren, eer de loiïïnge of ladinge fal mogen begonnen worden. I V. De Schepen in voegen voren verhaelt, gheloft of gheladen zijnde, fullen niet mogen vertrecken, fondereerft ende alvoren ghevifireert cezijn van de Commifen ter Recherche, om verfeeckert te zijn, offjrby iïniftre wegen gheen andere onverklaerde Goederen geloft en geladen hebben. V. De Schepen van buyten inkomende, fullen niet vermogen van de voorfz Redoute binnen te ichic- te%t veel min haer ingeladen Goederen gerept of ontladen worden, voor en al-eer de felve ten Com- ptoirevandeLicenten behoorlijck fullen op't Sas zïjnverklaertenacngcgeven·, op verbeurte van de felve Goederen: En in gevalle by faute van Advis- farieven of andere Befcheyden geen rechte verkla- ringeibude konnen worden gedaen, fullen de felve Goederen metkennifle van de Commifen ter Re- cherche wel mogen geloft worden, ende gebracht in het Commifen Huysken, of andere fccckerdcr Ractfen, omaldaerghcfequeftreert te blyven tot dat de rechte verklaringe vande felve ten Comptoi- refal wefen ghedaen, midtigaders het loflcn of la- den mogen aenvangen fonder fpeciael confent van de Commifen ter Recherche. VI. De Schippers fullen oock gehouden wefen alle haer verkregen Pafporten gelijckehjckaende Com- fflifcn over te leveren, of dat anders geen reguard al ghenomen worden op die fy naderhandt lullen Komen over te geven. η c                       V l L Ue Schepen van boven of beneden in de Vloote Komende, fullen niet vermogen voor of na Sonne ondergangh, of op de middagh, geduyrende her iluycenvandePoorte, eenige Goederen te loflèn w te laden} op de verbeurte van de felve Goede- jj"» ende de boete van 25- guldens. Gelijck fy «ede niet fullen vermogen des nachts van de plaers S l es dae£hs fullen hebben gelegen, te dry ven. °Pdeboetevan2f guldens.                          '"/ η c1             Viii niet bcllePen hare Goederen oritloflènde, fullen Ven vemi°gen op zyde van een ander Schip te dry- endi °m^de reft uyf te ,oflcn i dan met voorweten fallen d!1Q nt Van de Commifen rer Recherche, en Vota rhipPers i contrarie doende, verbeuren Mcrreyfe vier ponden Vlaems.
					I X. Sullen oock de be-eedighde Vloot-werckers ge* houden weien in't loflèn van de Goederen ende Koopmanschappen goede notitie te houden van 't getal van deWaren die by getal verklaert worden s ende andere Goederen by den ftucke naer haer na* tuyre» doch fullen de voorfz Vloot-werckers geen Kiften, Packcn, Fardelen, of andere toegellagen Waren mogen openen of doorfien, dan met ken- niflè van de Comrniièn ter Recherche, op de boete van 50 guldens en arbitrale eorre&ie. X. Ende alib door faute van tellinge dickwils grote abuyfèn fouden konnen ontftaen, tot nadeel van de ghemene faecke, endeverhinderinge van den Koopman, foo wort de be-eedighde Vloot-werc- kers bevolen, fcherpe toelicht in het tellen te ne- men; op poene, dat, indien fy bevonden worden vallch of onrechtgetal overgebracht te hebben, of daer van overtuyght worden, fy daer over fullen verbeuren 20 fchellingenvanelckereyfè, 'rwelck byhacrdatelijck aen de Comrniièn ter Recherche ial betaelt worden, voor ende al-eer iy toteenigh werek fullen worden geadmitteerc. XI. Op dat geen onverklaerde Goederen uy t het ge- welt van de Commifen ter Recherche vervoert en werden, foo wert de Schippers verboden eenighe Waren of Goederen te loflèn, die haer van den Generael of Commifen ter Recherche verboden fullen zijn te loflèn, op de boete van % f guldens s Boven dien dat hare Schepen noch fullen aenfpre- kelijck zijn voor de waerde van de felve Goederen, die de Comrniièn ter Recherche in dier voegen lul- len ontweldight weien. X II. Alle kleyne Schuy ten daer mede eenige Goede- ren, niet behoorlijck verliccnt zijnde, lullen ver- voert wefen, of van het eene Boordt of Lande aen het andere Boordt ghebracht, fullen zijn ver- beurt.                                ' XI I I. Alle Schepen die de Comrniièn ter Recherche buyten ordre, of op onbehoorlijcke plaetiè vinden leggen, fullen datelijck, of na geltgentheyt moe- ten verleggen i op de verbeurte van vier ponden Vlaems. XIV. Geen Schepen of Schuy ten en lullen haer ver- vorderen boven-waerts noch beneden-waerts uyC de Vloot te varen, voor en al-eer Cy van de Com- rniièn ter Recherche ghevifiteert zijn, ende daer toe confent fullen hebben ·, op de verbeurte van vier ponden Vlaeras, ende voorts op arbitrale cor- rectie, naexigentie van faecken. X V. De Schepen die van de Comrniièn ter Recher- che geviilteert engeklaert zijn, fullen gehouden wefen datelijck, ende fonder vertoeven buyten de Redoute, of naer de Comme te fchietcn» op de verbeurte van 2 f guldens, en voorts arbitrale cor- rectie na bevindt van faecken. XVI. De be-eedighde Vloot-werckers wordt expref- fèlijck verboden, van niemandt boven haren taux yet af te vorderen, het zy onder pr&text van fby- gelt, de Kanne yan den Wijn uyt den Schepe $ Yifcil

-ocr page 1285-

Pfacaten en Ordonnantien. ι o'. Boeck. z, Tit: laden, ten zy fy luyden alvorens henVhebb gefproocken, ommc van hem te verftaen Tf?^* mede gaen of niet; op de verbeurte van US^ guldens.                                           " Vl%ii XXV.

1248 Vifch uy t de Watpcene van 2 f guldgentievanfaecken . Ende of het gev

van kleynder waerdye,om de geringe vracht, wey- gerden in te nemen, waer door de Schepen, de ièl- ve in-hebbende, langh fouden moeten bly ven leg- gen 5 foo werden de Commiiën geauthotïieert, de Schippers die op haer beurtc leggen, te mogen com- manderen ende bevelen, dierghelijckc Goederen in te nemen, ofbygebreecke van dien, dat fy hun t oock fullen mogen Verbieden eenighe andere Goe- deren te laden, ja geheelijck voor die rey fe van haer beurteverfteken, endeden naeft-volgende fulcks laten aenvaerdenl· XVIII. De Schippers een ige Goederen in dek Provincie geladen hebbende, omme by overfchepinge of an- ders , door de Vloote te worden uytgevoert, wert verboden eenige Goederen of Koopmanfehappen in te nemen, om op 't Sas van Gent te brengen met Binnelandtiche Pafporten, enaldaer aen Lande te ilacnj op pcene van connTcatie^ XIX. . Geen verklaerde Goederen die naer Vlaenderen zijngedeftineert, of van daer in-komen, fullen op het Sas van Gent aen Landt gedaen ofgeflagen mo- gen worden; op de verbeurte, van de ielve Goe- deren , ten ware dat de Riviere by harde Vorft toe- lagh.... ·,. ..             ·.", Λ tr.;. XX. De Schippers op het Sast'huys hoorende, mllcn niet vermogen met hare Schepen van daer na Hol- landc of Zeelandtaf te varen, of van daer komende eenige Goederen te loilen, Voor ende al-eer hare Schepen ofSchuyten door de Commifen ter Re- cherche fullen geviiiteert weien, tot wekken eynde fy de voorfz Commifen ter Recherche in tijdes ful- len hebben te waerichouwen» en contrarie doende, fullen verbeuren vier ponden Vlaems. X XI. Sullen oock geen andere Schuy ten mogen ghe- bruyekt worden, om aen, en van Boordt van de Schepen, in de Vloote leggende, te varen, dan de gene die daer toe geordonneert ende be-eedight fullen wefen; op de verbeurte van de Schuyt. XX II. Ende op dat den Raedt te meer mach verfekere zijn van de getrouwigheyt van de voorfz Vloot- werekers, foo fullen de Commifen ter Recherche niet vermogen yemandt anders, tothetover-werc- ken der Goederen in de Vloote te admittcren, als die al voorens den behoorlijcken Eedt van getrou- wigheyt aen deièn Rade fullen gedaen hebben.

Ende alfo de Commiiën ter Recherchedi t' '1 lichtvaerdelijckuyt hare Wachte over ende*'ï loopen, fulcks dat den meeflen tijdt haer ρ]ί maer met een van hun en blijft voorfien, μ , ten ondienft van 's Landts Middelen 5 Soo wm°d" vooriz Commifen ter Recherche expreflèlijck > boden, niet uyt hare Wachten te vertreden 7* met fpeciale lalt ende Aite van defen Rade, opnf vatievafihaerluyder Officie, ende voorts' arbi-rt lijck gheftraft te worden, na bevonden (al ^£ te behooren; welcke Atle fy datdijck.na haer acn- komfteiullen leveren of verthonen aen denPisfes van het Collegie, midtfgaders aen denGcnerael· op pcene als voren.                                       '> XXVI. De Commifen ter Recherche op 't Sas fullen ge- houden zijn t'famen opitroom te gaen, en by het lüflen en laden praeiènt te wefen, ende niet by ge- beurte; op de boette van 50 guldens voor d'eerfte rëy fe, ende voor de tweede op gelijcke boete ende privatie van haer Officie. XXVI  I. Sullen oock gehouden zijn indorfo van de Pas- porten , die hun overghelevert ende ge-exhibeert werden, te teyekenengeviiiteert, ende niet ghe- paflèert) ende voorts op den dorfiim van alle Pas- porten van uytgaende Goederen teyekenen den dagh van de loflinge der Goederen ·, op pcene van deportement. XXVII  I. Geen Goederen en iullen de voorfz Commifen ter Recherche mogen laten palieren, opPafporten daer op niet gheteyekent ihtet .by de Cherchers van de Steden of Piaetfen daer de ladinge is gefchiet, de vifitatie aldaerghedaen te zijn , maer lullende fel ve datelijck opfenden·, op pcene van privatie van haer Officie. XXI X. Gelijckfy mede niet en fullen vermogen eemge Pafporten wederom te rugge te feynden, onder wat pmext het oock foude moghen weien, aen den Comptoire daer die uytgegaen zijn, of elders, dan met voorweten en confent van denGeneraeb op pcene als in 't voorgaende Articul gefeght. " .                     XXX Eenige Pafporten in de Vloot komende, daer van de Goederen by de Pafporten niet gcronaej wierden, maer eenigen tijdt na datum volgen; wert den Commifen ter RechercheverMcn,iu|- Gocderen op 't voorgaende Pafport te laten ρ . maer fullen alle de felve Goederen date

4*. -ί* χ χ j..                                         iwj, luavi. iuueii duc utiii".""'-" Officie Infghelijcks foo fullen de voorfz be-cedighde opfeynden> op pcene van privatie van haer υ Vloot-wcrckers gehouden wefen de Bevelen ende ten zy dat op't voorfz Pafport ten dage vanüe

Ordres van den Generael ende Commifen ter Re· cherche , ftreckende tot dienft van den Lande , puncluelijck naer te komen·, op pcene van depor- tement. XXIV. De Commifen ter Recherche op 't Sas van Gent leggende, foo wanneer den Generael in haerluyder quartier falzijn, en iullen niet vermogen aen Boord van de Schepen te varen, om die te lollen of te

Goederen o?Koopmanfchappen geladen zijn, %ζ teyekent ftaet, dat alfulcke Goederen oi * ^r manfehappen , om redenen in 'tafvaren Schepe noch niet ingeladen waren. Den Generael, in de Vloot zijnde, # *gj£ datelijck, als'themgoedtduncken mi öyr;enen ren in de vooriz Vloot zijnde, te doen »» ^

-ocr page 1286-

Inftrudxo voor de Ontfangers en Commifen-Gencraefs, &c. 11,

, ten ware om eenige voorvallende iakcn het f te niet doenlijck en ware : Ende fullen, die haer ï er tegens oppoferen, verbeuren de boete van 2 f Pen Licent-mecfter en Contrerolleur op het Sas van Gent werdt ftrittchjck bevolen, dat fy geen pafporten fullen uytge ven fonder renverfael, het velckby de Commifen ter Recherche fal worden bevaert, ende maendelijck aen de Reecken-kamer oversefonden, iniulcken forme en maniere, als het hun by het derde Art. haerderlnilructie werdt belaft'            xxx in. Alle Boeten ende Breucken deièr Ordonnantie, fullen bekeert worden d'een helft tot profyte van de

gemene faecke, ende d'anderc helft voor den Ge* nerael ende Commifen ter Recherche, op het Sas leggende 5 Ende daer de Commifen ter Recherche felfs in faute zijn, fal cPeene helft blyven als voren, ende de andere helft voor den Generael en Armen van de Plaetfc daer de faute fal weien gfiecommit- teert. Aldus gedaen ende gearrefteert, narefumpfie» in den Raedt ter Admiraliteyt tot Middelburgh den negenden Mey 166 f. Was geparapheert, G.IngelS) vt. Onder ftondt, Ter Ordonnantie van den Raedt voornoemt. Geteeckent , Jt Steeneracht. Ter zyden was gcdruckt het Cachet van den gemelten Raedt op een rooden Ouwel

2, f. Ordonnantiey by de Heeren Gecommitteerde Raden ter Admiraliteyt in Zeelandtgemaeckt, op het loffen en laden van de Goederen en Koopman/etappen^ over en weder varende door de Vloot e voor Lillo, met het gene daer af η depen deert, In date den negenden Mey 166f.

dat de felve alvoorens door de Commifen ter Re- cherche fullen geviiiteert worden, eer dat de loiïïn- ge of ladinge fal mogen begonnen worden : Ende haer Goederen geloft of geladen hebbende, fullen datelijck, of tereerfter gelegentheyt, gevifiteerc zijnde, uyt de Vloot wederom vertrecken ·, ende indien de voorfz Schepen op eenen dagh niet kon- den gheloitofvolladcn worden, fullen iniulckeft gevalle mogen blyven leggen tot hare volladinge of loflinse toe, midts des nachts van malkanders Boordt fchietende, ende iullen geen andere oock mogen acnleggcn, voor ende aleer dat debegofte Schepen elck na fijn gedeftineerde plaets eerft ful- len gedepefcheert weien. II I. De Schepen in voegen voren verhaelt, gheloft of gheladen zijnde, fullen niet mogen vertrecken, fonder eerft ende al voren ghevifi teert te zijn van de Commifen ter Recherche, om verfceckert te zijnt of fy by ft niftre wegen geen onverklaerde Goede- ren overgenomen hebben. IV. De Schepen , van boven af-komende , fullen niet vermogen haer Ancker te lichten, of na bene- den op zyde van eenige Schepen dry ven, om haer ingeladen Goederen te loflën, veel min vermogen by yemandt gherept of geloft werden, voor ende al-eer de felve ten Comptoire van de Licenten al- daer behoorlijck fullen zijnverklaert en aenghege- ven, de Pafporten aen de Commifen ovcrgelevert, ende confent daer toe verkregen te hebben j op de boete van vijf en twintigh guldens, ende verbeurte van de Goederen die ter contrarie van dien fullen geloft wefen. Ende in gevalle by faute van Advis- Brieven, ofandereBefcheydcn, geen rechte ver- klaringe foude konnen worden gedaen, iullen dö felve Goederen wel metkenniiïe van de Commi- fen mogen werden ontladen, doch gebracht wer- dende op 't Schip van Oorlogh of andere verfeker- de plaetfen, om aldaer geièqucftreert te blyven tot der tijd t ende wylen de rechte verklaringc van de felve fal wcfen gedaen. I                                 7 Ν                          Toe

LfoodeHooghMog. Heeren Staten Ge- nerael der Verecnighde Nederlanden goedtgevonden hebben, by der felver Re- solutie vanden ièventhienden April laetft · leden, wederom te introduceren het Verbodemen der Goederen en Koopmanichappen, paflèrende langhs de reipecHve Vloten voor Lillo ende op het Sas van Gent, fullende iynen aenvangh nemen met den thienden defer maendt Mey. S O O IS Τ, Dat de Gecommitteerde Raden ter Admiraliteyt in Zeelandt, na rype deliberatie van Rade, geor- donneert ende geftatueert hebben, ordonneren en Hameren by defen depoin&en hier navolgende, om by een yeder diefulcks aengaen fal,voortaen na- ghekomen ende onderhouden te worden·, op de pecne en boeten tegen de Contraventeurs van dien daeringeftacueert. I.

D

Α talie Schepen ende Schuy ten defcr Landen,

met Goederen en Koopmanfchappen geladen, komende van beneden in de Vloot voor Lillo, ful- len komen ten ancker beweften het Schip van Oor- logh, leggende tuflehen Lillo en Liefkenshoeck·, te weten , beneden of omtrent de Yfere Handt, ftaendeop'tContrefcharp aldaerj Endede Sche- pen en Schuy ten van boven, uy t Brabant of Vlacn- derenkomende, beooften't voorfz Schip, infge- lijcks voor, of omtrent de Yfere Handt, ftaende op de Contrefcharp aldaer ·, op poene van te verbeuren voord'eerftereystwaelfguldens, voorde tweede reys vijf en twintigh guldens, ende voor de derde reys haerluyder Schepen of Schuyten : Ende bc- noorlijck geanckert zijnde, fullen de felve Schepen "iet vermogen van beneden opwaerts, noch van Doven'benedcnwaertsindeVloot af en op te dry- ven > op poene als voren. Dat deloifinge en ladinge vin de Goederen fal gefchieden benoorden het Schip van Oorlogh, tuf- lenen Lillo en 't voorfz Schip> tot wekken eynde men der wacrts, foo van boven als beneden, uyt de Vloot fal laten komen twee of meer Schepen, na gciegenthcyt, om te loifen ende te laden, midts

-ocr page 1287-

Placaten en Ordonnantien. ioBoeck. 2, Tic

1250

Oorlogh-fchepen betaelt fal worden in {,anrf de Commifen ter Recherche» uytdepen · afl gekomen van de loffinge in 't generael,dii^Cn» wederom Tullen mogen korten aen denne ^vc de faute gecommitteert fullen hebben flCn ^c XI. Op dat geen onverklaerde Goederen uvth welt van de Commifen ter Recherche vervof^"

v.

. Tot wekken eynde oock de voorfz Schippers, als mede die van beneden komen» gehouden fullen wefen alle de Pafporten aen de Commiièn over te leveren , of dat anders geenreguard genomen fal worden op die fy naderhandt fullen. komen te over- geven. VI.

w

De Schepen van boven of beneden in de Vloote

" ' foo wert de Schippers verboden *2 ?

Waren of Goederen te lofïèn, Generael of Commifen ter RecherchVvérb l fullen zijn te loffen, of gedogen dat by yemanck *'

komende, fullen niet vermogen voor of na Son- nen Ondergangh , eenighe Goederen te lollen ofte laden i op de verbeurte van de felve Goede-

an-

ren , ende de boete van 2 f guldens. Gelijck fy mede niet fullen vermogen des nachts van de plaets daer iy des daeghs fullen hebben geanckert gelegen, te dry ven, ende willende uyt de Vloot loopen,ful- len haren rechten cours houden, fonder aen eenige Schepen of Schuy ten aen te leggen ·, op de boete vap gelijcke 2 f guldens. V I I. Den Capiteyn van den Oorlogh-fchepe werdt exprefïêlijck belaft , alle de Schepen ende Zeyl- Schuyten van Lillo ofLiefkenshoeck, komende vanboven of beneden, te doen ftrijeken aen de Handt, als andere Schepen, fonder de felve te la- ten voorby lopen, en aen 't Hooft komen, dan na dat de felve by de Commifen ter Recherche fullen wefen gevifiteert, foo in 't aenkomen als afvaren, gelijck fulcks mede aen de voorfz Schippers werdt geinterdkeert 5 op de verbeurte van vier ponden Vlaems. VIII. De Matroien van den Schepe van Oorlogh en lullen de Schepen die aen Boordt gheloft hebben, aen een ander Schip niet mogen laten dry ven, om de refte uyt te loilên, dan met voorweten en con- fent van de Commiièn ter Recherche} ende tullen de Schippers, contrarie doende, verbeuren yeder rcys vier ponden Vlaems. Ι Λ. Sullen oock de fèlv£ Matroien gehouden zijn in het loilên goede notitie te houden van 't ghetal van de Waren die by getal verklaert worden, ende an- dere Goederen by den Stucke na haer natuyre, ib wanneer de Commiièn daer niet geftadelijck kon- nen by weien} ende fullen de voorfz Commiièn ter Recherche gehouden weien, fö wanneer iy fèlver in peribon niet mogen het lofïèn by-blyven, de voorfz Matrofèn over te leveren pertinente fpecifi- catie van alle de ftucken van de Goederen, die in de Pafporten gefpecificeert ftaen -, Doch fullen de Ma- troien geen Kiften, Packen, Fardelen of andere toegheiloten Waren mogen openen of doorfien , dan met kennifïc van de Commifen ter Recherche; op de boete van vijfcigh guldens ende arbitrale cor- rectie. X. Ende alfoo door faute van tellinge dickwils grote abuyfenfoudenkonnenontftaen, tot nadeel van de ghemene faecke, ende verhinderinge van den Koopman , foo wordt de Boots - ghefèllen bevolen , fcherpe toelicht in het tellen te ne- men} op poene, dat, indien fy bevonden worden valich of onrecht getal overgebracht te hebben, of daer van overtuyght worden, fy daer over fullen verbeuren 20 fchellingenvanelckereylè, 'cwelck J dadelijck by den Capiteyn of Hoofc-Omciervande j p

ders geloft of geladen werden; op de boete van 2 Boven dien dat hare Schepen noch fullen aenfn kelijck zij η voor de waerde van de felve Goederen" die de Commiièn ter Recherche daer ^oor fullen ontweldight weien. XII. Ende dewyle dickwils by nacht en ontyde de on- verklaerde Goederen uyt de aengeilagen Schepen gelicht, met Schuytjens vervoert ende verwiiTelt worden, fullen die vandenOorlogh-fchepe, des van de Commifen ter Recherche gelaft wefende gehouden zijn. in de felve Schepen datelijck en per- fonelijck te waecken * des bly vende de Commifen ter Recherche verplicht, den Capiteyn of Hooft- Officier van de aenilaginge tewaerfchoiiwen, ter- ftondt naer dat d'aenflagingeisghefchiet, metver- klaringe, op wat parthyen het waecken noodigh zy. XIII. Alle Schepen die de Commifen ter Recherche buytenordreofbehoorlijcke plaetfe bevinden ge- anckert, fullen datelijck, of na gelegentheyr, ten minften met het eerfte getyde moeten verleggen; op de verbeurte van vier ponden Vlaems ende arbi- trale correctie, na eyfch van faecken, XIV. Geen Schepen of Schuyten en fullen haer ver- vorderen bovenwaerts noch benedenwaerts uyt de Vloote te varen, voorenal-ecr fy Van de Commi- fen ter Recherche ghevifiteert zijn} ende daer toe confènt verkregen fullen hebben ·, op de boete van vier ponden Vlaems, ende arbitrale correftie, na exigentie van faecken. X V. Alle kleyne Schuyten daer mede eenige Goede- ren, niet behoorlijck verlicenc zijnde, luJ!cnveJ* voert wefen, of van het eene Boordt of Landt aen het andere Boordt ghebracht, fullen zijn ver- beurt. XVI. Gelijck mede alle Schepen en Schuyten die bj nacht of anders van boven beneden-waerts, orva beneden op-waerts door de VI oot ongheviiiteerx fullen komen door teloopen, of fulcks onaerno- nen hebben te doen, fullen wefen verbeurt. XV I I.                    t De Schepen die van de Commifen ter &<&**£ gevifiteert ende verklaert zijn , fullen gen wefen datelijck en fonder vertoeven uyt de nanu^ fchieten; op de verbeurte van 2 f guldens en trale correctie, na bevindt van faecken. XVIII           ^w,lex- DeGaftenyanhet OorlogsschipJortw^ea taux

-ocr page 1288-

Mrudtie voor de Ontfangers en Commifen-Gcneraels, &c

illi

faux Y&s ^ te vorderen» 'c zy onder pmext van foy-cclc, de Kanne van den Wijn uyt den Schepe, Vifch uyt de Water-fchepen, of diergelijcke. × É X. En a!fo het gebeurt, dat de Schippers Goederen van kleyndcr waerdye,om de geringe vracht, wey- geren in te nemen, waer door de Schepen, de fclre in-hebbende , Iangh moeten blyyen leg- gen j foo werden de Commiiêngeauthoriièert, de Schippers die op haer beurte leggen,te mogen com- manderen endc bevelen , dierghelijckc Goederen in te nemen, of by gebreecke van dien, dat fy hun oock fuHen mogen verbieden eenighe andere Goe- deren re laden, jagehcelijck voor diereyfe van haer beurte verfteken, ende den naeft-volgende fuicks laten aenvaerden. X X. Wordt oock verboden dat'er geen Schepen ofte Scbnytcn aen't Hooft ofConcreicharp van JLillo en fullen mogen aenleggcn ende blyven, dan de Sclujy ren van 't Fort, om te verhoeden de frauden die dacr dcor konnen gepleeght worden ; op de boete van twee ponden Vlaems. XXI. De Schippers eenige Goederen in defè Provinciën geladen hebbende, om by overfchepinge of anders door de Vloote uytgevoerr te worden, wordt ver- boden eenige Goederen of Kooproanfchappen in te om me toe Lillo of Liefkenshoeck met In

XXV. De Schepen de Vloot frequenterende, foo wel die van boven als beneden komen, fiillen niet ver- mogen eenige Boots by haer te hebben, op de ver- beurte van de ièlve, uytgefondert de foodanige die by haer Hoogh Mo. Reglement zijngepermitteert de Vloote te paflèrenfondcr verbodemens wclcke Boots fy echter niet lullen vermogen te gebruyeken om in de Vloote van haer Boordt aen, en van hec Landt te varen. Boven dien ßï fullen fy oock ge- houden weien de felve Boots des avondts nae Land te doen voeren, om aldaer aen 'c Hoofc neffens de Schuyten van de be-eedighde Roeyersaen eenYfe- re Kcringh vaftgefloten te worden 5 op de verbeur- te vande voorfz Boots. X X VI. De Officiers en Boots-Volck van den Oorlogh- Schepe werdt oock belaft, föm wylen na 't opfettcn van de Wachte, als'er eenige Schepen in de Vlote komen, die Boots by haer hebben, met haer Cha- loupe in der nacht onder de Schepen te roeyen, en te letten of die Boots van de nieuwe acngekomea Schepen aen Boordt zijn of niet, omdaerdoor te verhoeden de frauden die gepleeght worden. XXVII. Soo wanneer de Matrofên van het Oorlogh- Schip fullen fien, of hun aengedient werdt, dat en den Doel, ende andere omleggende plaetfen,

n

meer of andere Schepen leggen, dan de getolkreer- de, fullen de felve met hare Chaloupe datelijck daer af-halen, endeaen den Raedt opfenden» om

landtfche Pafporten te brengen, op pcene van con- fifcatie, uytgefondertdefodanige de welcke fullen

wefen tot provilie ende gebruyek van de Ingezete- daer teghens volgens ordre gheprocedeert te wor- nen der voorfz twee Forten > welcke voorfz Paf- den. f é - " · · ...                                                     X X V 1 1 1, Die van het Oorlogh-fchip en fullen niet toeftaen dat eenige Schepen van den Doel en andere omleg- gende Polders en Forren af of aen varen, voor en al-ecrfy tot Lillo aengeweeft, ende van de Com- mifen ter Recherche gevifitcert fullen zijn, rnaer fullen, die contrarie doen, datelijck naer roeyen en opbrengen ten fine voorfz. Ende fullen die fon- deralvorcnsgevjfiteerttezijn, pogendoor te va- ren, verbeuren f o guldens. XXIX. Geen Goederen en fullen de voorfz Commilên ter Recherche mogen laten palieren, op Pafporten, dacr op niet geteyekent ftaet by den Cnerchers van de Steden of Plaetfen daer de ladinge is gefchiet, de vifitatie aldaer gedaen te zijn } maer fullen de felve dadelijck opfenden; op pcene van privatie van haer Officie.

mtgrtoowta g Vttus

× × ô ô ô &r£a00rfSc0fuSchipPc/s fulIen ™nogen met *rSc epen of Schuyten den Schepe, die van bo- CdtiSfdenkomen' tegens te varen, of aen Re ; e^°me"» vo,or cn al-eer de Commifen ter

XXX. DenGeneraeJ, in de Vlote voor Lillo zijnde , fal vermogen dadelijck, als't hem goedt duncken ial, de Goederen in de voorfz Vlote zijnde, tedoen

loflênen laden, ten ware om eenige voorvallende

£Ïê^ÂïïÃÀzijn geweeftj of ten minfte« ã V" ô xr iLie^lLiefi,enshoeJck en fu,I^geen Schuy- *3££?? Worden> om «cn Boordt van toeJSlaenofaf te varen,

faecken 't felve niet doenlijck en ware. En fullen die hun daer tegens oppoièren, verbeuren de boete van 2 f guldens yeder reyfè. XXXI. De Commifen ter Recherche tot Lillo leggende, fo wanneer den Generael in haerluyder quartier fal zijn, en fullen niet vermogen aen Boordt van de , Schepen te varen, om die te loflèn of te laden, ten

toe 1a" "*w1 õé Ëß ce varen.' ^an ^e 8ene die daer j zy fyluyden al voren hem hebben arngefproocken j gcordonneert en. be-eedight fullen wefen ■, op I om van hem te verftaen of hy fal mede-gaen of niet

*·"erocurtc van de Schuyte.                                        o

op de verbeurte van 50 guldens. 7N

Endc

-ocr page 1289-

Placaten en Ordonnantieri. ι o, Boeck. %. Tk poorten fullen uytgeven fonder renverf, ι wckkby de Commifen ter Recherche 1' hct

X Endealfo de Colichtvaerdelijck uytloopen, fulcksdatmacr met een van h

bewaert, ende maendelijck aen de Reecke ^

atner I

het hun by het derde Art. haerder inftm? belaft.                                                 K XXXVII.

Er ei als

ten ondienfl: van 's JLandts Middelen j Soo weit de voorfz Commifen ter Recherche expreflèlijck ver- boden , niet uyt hare Wachten te vertrecken , dan met fpeciale laft cnde Acte van defen Rade, op pri- vatie van haerluyder Officie, ende voorts arbitra- lijckgheftraftte worden, na bevonden lal werden te behooren ·, welcke A&e fy datelijck na haer aen- komftefullen leveren of verthonen aen denPrarfes van het Collegie, midtigaders aen denGenerael} op pcene als voren. XXXIII. De voorfz Commifen ter Recherche iullen ge- houden zijn t'iamen óp ftroom te gaen, ende op 'tloflèn en laden praeiènt te weien, ende niet by gebeurte; op de boete van 50 guldens voor d'eerite reys, ende voor de tweede op gelijckc boete, en privatie van haer Officie. X X XI V. Sullen oock gehouden zijn in dorfo van de Pas- porten, die hun overghelcvert ende ge-exhibeert werden, te teyekenen gevifiteert, ende nietghe- paflèertj ende voorts op den dorfiim van alle Pas- porten van uytgaende Goederen teyekenen den dagh van de loflïnge der Goederen -, op pcene van deportement. XXX V. Sullen oock niet vermogen cenige Paipoorten wederom cerugge telenden, onder wat praztext het oock foude mogen zijn, aen de Comptoiren daeriè uytgegaen zijn, of elders, dan met voor- weten en confent van den Generael ·, op pcene in 't voorgaende Articul geftelt. XXXVI, Den Collefteur ende Contrerollcur tot Lillo, werdt itri&elijck bcvoolen , dat fy gheen Paf·

*etdt

Ende alfo dickwils gebeurt dat tot Lillo Pnf

rpor.

ten komen , daer van de Goederen by de Pi ten niet gevonden wierden, ende dat de Γ ? ren na datum volgen j foo wert den CommifcnT

Recherche verboden, fulcke Goederen od't" ΚΓ gaendePafportnictte laten paiTercn, mllJT' alle de felve Goederen datelijck opfeS pcene van privatie van haer Officie, tenzvdir°P 't voorfz Pafpoort ten dage van de viiitatie V 2 Cerchersder Steden of Plaetfen daer de Goederen of Koopmanfchappenjgheladen zijn, ghetevclZ ftaec, dat alfulcke Goederen of Koopnanfiw pen, om redenen in 't afvaren van den Schepenoch niet ingeladen waren.                            ^ XXXVIII. Alle Boeten ende Breucken deièr Ordonnantie fullen bekeert worden d'een helft tot profyte van de ghemene faecke, ende d'andere helft voor den Generael ende de Commifen ter Recherche- Ende daer de Commifen ter Recherche fclrs in faute zijn, fal d'eene helft blyven a!s vooren, ende de andere helft voor denGenerael en Armen vandePlaetfe daer de faute falwefen ghecommit- teert. Aldus gedaen ende gearreiteert, narefumptie, in denRaedt ter Admiraliteyt tot Middelburgh den negenden Mey 166f. Was geparapheert, G. Ingels, vt. Onder flondt, Ter Ordonnantie van den Raedt voornoemt. Geteeekent, J. St eengracht. Ter zyden was gedrucktheyCachct van den gemelten Raedt op een rooden Ouwel.

2 6. MflruBie voor de Ontfangers van Ί Lafl ende VeyUgelt, van den 8 Febrnary 1 öif. Sie Groot Placaet-Boeck 1 Vol. Pag. ppf. :]2j, TrovïfioneleInfiruflte, van den 31 Mey 1Ó49. Aldaer Pag. 2334,.

DEN

-ocr page 1290-

		DEN DERDEN TYTEL, I georypende de Placaten > Ordonnantien , Refolu- tien, Verdragen, Accorden, endeLijilen op't iiuck van de Convoyen, Licenten ende Veyl-gelt ge-emaneert.
			Ordonnantie op 'tftuck van de Convoyen ende Veyt-gelden op de inkomende en uyigaende Koopman- fchafen, vanden 20 Jtdij ι f8o. SicGrootPiacaet-Boeek r Vol. Pag. 2264. τ,1 Placaet op de onderhottdtnge van de boven-fiaende Ordonnantie, van den 4 Februari] 1581. Α1- 'I dasr P^iv 2270. 2 Placaettot■ voorkominge-vanallebedrogh inde betalinge van de Convoy ofVeyl-gelden, vanden iLjuhjiCH- Akker Pag. 2272. I L. Ordonnantie nopende de betalinge der Concoyen en Licenten, van den laetflentyfpril ι $%6. Al- 1 dacrPa^.2274· I <■. placaten nopende den uytvoer van dé Binnelandtfche Gewajfen, Granen , ende tegens de defrau- % fatienvan de Convoyen ende Licenten , begrijpende mede ordre waer na een yegelijck in 't aenbrengen van • fa Goederen hem falhebben te reguleren, vanden 24. Juli) 1596. 2^Jtdi] \«j9j, en j November 159$. Aldaer Pag, 22 80. 6, Placaet op 't betalen van de Convoyen van alle inkomende ende uytgaende Goederen, als mede van BefiialenbinnendeTrovmciegeweyt, ofdiedaeruytgedrevenwerden, vanden 6 Mey 1614. Aldaer I Pag. 2292. I 7. 'Placaet van retorfie, dat alle Goederen van Neutralen , gaende na defe Landen, mede Licent Men betakn, van den 14 Augufli 162 τ. Aldaer Pag. 2358. I 8. Placaet teghens het tranfpurt der Goederen 3 Koopmanfchappen en Befiialen over de Veeren langhs i èMaes, vdn demo Mey 1633. AIdaer2294· 9.    Verbodt van eenigh Gewas op Contributie-Landen vallende , in Vy andlijcke Steden te voer enfin· ér■Licent tebetalen, van den 12 November 1633 , 1 o February 162,4, en 11 Augufii 164.2. -Aldaer Pag .2294^ 2296. 10.  Placaet, verbodt van op de Zee-firanden of andere omwege Goederen , Waren of Koopmanfchap- ptnuyttevoeren, ont het recht der Convoyen en Licenten te frauderen, van denfefien Mey 15- 8 9. Sic Groot flacact-Boeck 1 Vol. Pag. 2302. 11.  Placaetop'tfiuckvan de Binnelandtfche Pajporten, ende het fuy veren van dien, van denfefien Mey 1623. Aldaer Pag. ζ304. 12.  Ordonnantien tot verpachtinge van een vierde-part der'Convoyen en Licenten, van den 19 Junij en 16 Augufli i62f, 23 Augufli 1628 , il "J ulij 1631. Aldaer Pag. 2348. 13.  Ampliatie van den 18 Augufli 1631. Aldaer. 14 Naerder ampliatie op 't vierde Articul, van den 18 Augufli 162 7. Aldaer Pag 2 3 f6. 15. Ordre over de Comptoiren der Convoyen langhs de Maes, van den 20 Mey 163 3. Sic Groot Pla- caet-Bocck 2 Vol.Pag. 2347. ï 6. Placaten tegens de moetwilligheden der Schipperen in 't Vlie en Texel, jegens de Commïfen der Re- cherche, van den i^^April 1620, 10lyiprilen6Cfrley 1630, iyLMaerti6$f, eni-y Februarij 164.2. Sie Groot Placaet-Boeck 1 Vol. Pag. 2 344. 17.  Placaet op 'tfelvefubjecJ, nopende het inkomen en uytvoer en der Goederen op neutrale Pïaetfenper Axe, van den 23 September 1643. Aldaer Pag. 2308. 18.  Verbodt, met ÏVaren ofKoopmanfchappente varen door het Juffrouwengat, Houtskerck, Zuyd- iitp, ende 't Gat van Coxie, vanden24November1648. Aldaer 1^.2310. 19.    Lijften van de Convoyen ende Licenten van de Jaren 1Ó09, 162 5- en \ 6 f 5. Sie Groot Placaet- Boeck 1 \ oj, van Pag. 2 361 tot 2 5-5-5- incluys. 20.    Lijflen van 't Veyl-gelt, van den 2 2Öc~lober 1643. Aldaer Pag.-iooo. Van den 9 Mey 164,5, Aldaer Pag. 25-58. Envanden 13 Maert 1652. Aldaer Pag. 2569. Meer andere faecken, betreffende de Convoyen en Veyl^elt, te veelom alhier te noemen, frijn te vinden mvoorgaende Eerite ende Tweede Deelen van 't Groo^Placaet-Boeck. 11. ProvifiomelAccord, gemaeckt tujfchen de gefamenflijcke Provin- ciën , over de betalinge van 's Landts inkomende, en uytgaende Rechten ven de Goederen, ÏVaren en Kooprnanfihappen, de rejpeliiye Ρrovincienpajj'erende, met den aenkleve van dien. In date den derden July 1 f97, J^f-loo feecltere ghefchillen ende di^er enten gerefen Ijjn, noopende den ontfangh "vatt de C owvoyen ende Licenten, ende dat oinme dejeivigegefchillen ende differenten te weemgen ende beflichten y diverfibe conferentten ende commmncatien tnffchen de Gecom- mitteerden

-ocr page 1291-

£.&££            Placaten en Ordonnantie^ io'Boeck. g Tic. mitteerdenvandeProvmaengehoudenTjjngeweeftHjjndefefoke byproui/ïem j

in der manieren naervolgende < als te weten 3

'*leit

»At alle Goederen, Waren en Koop- manfchappen, die in de Vereenigh- de Nederlanden fullen werden ge- fcheept op Zeelandt, vry, fonder eenigh Convoy of Licent te beta- len , te namptiièren, of borge te ftellen, ilillengaenendepaflèren ; ende dat mige- lijcks fal ghebruyekt werden van alle Goederen, Waren en Koopmanfchappen, die in Zeelandt op de Vereen ighde Nederlanden gefcheept fullen wer- den , ende dat alle beleefden, beloften, arreften ende cautien ter contrarie gedaen, fullen af ende te niete weien. Ende aengaende de Goederen, Waren en Koop- manichappen, die in de Vereenighde Nederlanden ghefcheept lullen werden, om door Zeelandt met de felve Schepen of by overfchepinghevan'teene Schip in 't ander, met andere Schepen ghevoert te werden op Engelandt,' Vranckrijck, Spaignen en andere Rijcken, Ey landen of Havenen buyten de Nederlanden, dat daer van het geheele Convoy volgende de Lijfte fal werden betaelt ter plaetfe van de eerfte ladinge, fonder dat in Zeelandt daer van eenigh Convoy fal werden betaelt j Ende dat infge- lijcksgedaen fal worden van de Goederen, Waren ende Koopmanfchappen die in Zeelandt gefcheept fullen worden, om door de Vereenighde Neder- landen met de felve Schepen, of b~y verfchepinge van't eene Schip in'ι andere met andere Schepen ge voert te worden, op andere Rijcken, Landen of Havenen als van de Nederlanden. Ende beroerende de Goederen, Waren ende Koopmanfchappen die in de Vereenighde Neder- landen ghefcheept fullen worden, om met de ièlve Schepen , of by overfchepinge van 't eene Schip in 't andere door Zeelandt ghevoert te worden, na de Steden, Haycnen en Plaetièn van de Nederlanden, wciende in 't gewelt des Vy andts, ende op de Ri- viere van de Schelde ende Honte, of omleggende Wateren gelegen, dat daer van d'cene helft van de Licenten betaelt fal worden ter plaetfe van de ladin- ge , ende d'andere helft op een vande Comptoiren in Zeelandt-, Ende dat van de Goederen, Waren en Koopmanfchappen, komende uyt de Landen by de Vyanden geoccupeert, varende door Zeelandt na de Vereenighde Nederlanden fonder op of aen Landt te flaen of laft te breecken, d'eene helft van de Licenten in Zeelandt, ende d'andere helft ter plaetfe van de ontladinge (al worden ontfangen, en dat van gelijcken gebruyekt fal werden nietalleen- lijck van alle Goederen, Waren ende Koopman- fchappen in Zeelandt ghefcheept, om door de Ver- eenighde Nederlanden naer Vyanden Landen ghe- voert te worden , maer oock van de Goederen, Waren en Koopmanfchappen komende uyt Vyan- den Landen, door de Vereenighde Nederlanden na Zeelandt. Dat voorts goede ordre fo wel over alle de Ver- eenighde Provinciën , als op de Revieren, in de

pen uyt eenighe der Vereenighde Nede^ door Zeelandt, ende uyt Zeelandt, door n Provinciën varende, dire&ehjck of indir^, re niet meer fullen worden ghemolefteert nf Tk reyfegheretardeerti als de Schepen Γη!5 e Waren ende Koopmanfchappen die in dn"' Provinciën refpectivelijck lullen werden ί ι den.                              ·                             gneJa- Ende omme te voorkomen het bedrogh dar h regens (oude mogen werden gepleeght, werdΓ* flaen, datinghevalleeemgePerfoonen harcGot deren, Waren en Koopmanfchappen in de VV eenighde Nederlanden op ZeelandtgefcheeprneT bende, bevonden worden, de felve Goederen in 't geheel of deel met de Schepen daer innediesela den zijn, of by overfchepinge van't een Schip in 't andere ( fonder die in Zeelandt op ofacn Landt geleyt te hebben ) op Vyanden of andere Landen buyten de Nederlanden gelegen, te vervoeren, dat van de felve Goederen in Zeelandt de helft van de Licenten van't gene vervoert wort, in Vyanden Landen, middgaders de geheele Convoyen van 't gene op andere Landen vervoert fal worden, tot profyte van de andere Collegien vandeAdmirali- teyt in de andere Provinciën fal werden ontfangen·, ende fal van gelijcken gefchicden van de Goederen,' Waren ende Koopmanfchappen, in Zeelandt op de Vereenighde Nederlanden gefcheept, ende be- vonden in 't geheel of deel op eenen Bodem of by overfchepinge van 't een S chip in 't ander ( fonder in eenigeder Vereenighde Nederlanden op of aen Landt geleyt tq zijn ) op Vyanden of andere Lan- den vervoert te worden. Ter contrarie, in gevalle eenigePerfoncn hare Goederen, Waren ende Koopmanfchappen in eenigeder voor fz Provinciën gefcheept, endoor des anders Provincie op Vyanden, of in andere Landen buyten de Geünieerde Provinciën gedefti- neert hebbende, de felve hare Goederen in de Pro- vinciën, daer door de Goederen paiTeren. komen op, of aen Lande te flaen, foo fal denfelvenPer- foonreftitutie werden gedaen van't geheele Con- voy of halve Licent by hem refpective betaelt ter plaetfe daer de ladinge is gefchiet. Dat mede over al in de voorfz Vereenighde Ne- derlanden , de Lijften van de Convoyen ende Li- centen eenparighlijck fullen werden achtervolght, ibnder dat yemandt van de Staten m't particulier daer inne veranderinge fal mogen doen- Item, dat alomme behoorlijcke ordre gheitelt worden tegens de frauden die gepleeght worden, in 't onderhouden van de voorfz Lijften. Endeom't gene voorfz is t'effeteen, en doen effectueren, fullen uytHollandtendeWeft-Vnes- landt, middgaders uyt Vrieflandt, Collewu.5, Contrerolleurs, Cherchers endeComnulenwer- den gecommittcert, omme foinZeelandtabi Vloten beneffens de Colletars, ContrerolW Cherchers ende Commifen van Zeelandt tot n^

Vlooten en elders gehouden fal worden byd'Offi- cieren aldaer, totdenontfangh, vifitatie ende re-

eherche geftelt ende noch te ftellen, dat de voorfz

, ende c<^j£A

Schepen, Goederen, Waren ende Koopmanfchap- Hollaadt, Weft - Vrieflandt

)

-ocr page 1292-

					Behel/ènde de Convoyen , Licenten en Veylgelt.
							heden ende Gerechtigheden, ende ibnder praeju- ditiederièlver. Onder ftondt, Aldus gedaen ende gerefblveert terVergaderinge van de voornoemde Heeren Staten GeneraeL In 's Graven-Hageden derden Iuly
		«idMeis op de Stromen en Schepen van Oorlo- aldaer mogen werden gheftelt, al ten meeften §Jer,ite van den Lande. End-dit alles voor den tijdt vaneen Jaer eerft- komende, behoudens dei-Landen verfeyt, Steden Steden van dien, haerLuyden refpedhve Vry-
				2 z. Naerder projeff van conciliatie, by deHeeren Gecommitteerden uyt de rejpective CoUegien ter Admiraliteyt tot Amfierdam ende in Vrieflandt, op ap- probatie van wederzijdts CoUegiengearrefieert. In date den 2 9 Mey 16ff.
							VIII. Dat de Officieren en Cornmiièn tot de tonende recherche verordonneert, belaft ial worden, de Goederen in conformitey t van der ièlverlnftruclie, met alle voorfichtighey t te vifiteren, ende niet te mishandelen, oock io veel doenlijck, op gelijckc maniere als die zijn gepackt, ( buy ren die bevon- den worden in fraude wederom in te packen } by poene van de ièlve, fullen moeten refunderen alle ichadedoordemishandelingegecaufeert, en dacr en boven arbitralïjck gecorrigcert. I X. Dat de Commiièn-Generaels, ièlfs de recherche doende, ende fraude ontdeckende, gehouden rul» len wefen deGoederqn ter judicature te ftellen voor dat Collegie, daer de fraude is gepleeghr. X. Dat beyde de CoUegien fullen infifteren by haer Hoogh Mog. op de fuy veringe der Binnelandtfche Pafporten, om als noch te mogen hebben eoniigna- tie van penningen, in plaets van cautie. X I. Datgelijckevseribeckial werden geiniïfteert op de efguale praeïijeque van de generale verklaringe t onder Eede te doen, gerequireert by de Ampliatie van haer Ho. Mog. Placaet, fub date den 20 Oclo- beritfn. XII. Als mede dat by haer Ho. Mog. werde vaft-ge- ftelt, dat al het gene op eenige Koopmanichappcn bevonden werdt, te weynigh, of niet te recht aen- gegeven te zijn, ibnder eenige conniventie of vcr- dragh ial werden geconfiiqueert. XIII. Endeeyndelijck, ten eynde in'tVlic ende op andere Plaetièn, de Officieren tot de recherche ge- qualificeert, ièrieuièlijck belaft ial werden om de recherche ftri&elijck en exactelijck te doen, by pri- vatie van hunne Ampten. A£tum ter Vergaderinge binnen HarHngen, in kenniiïè onièr Gecommitteerden handen, defen 2p Mey Anno t6ff. Ondertekent» Harmen van Ewijck, Jacob van Coever- den> R. T>. Mepfike-, Ψ eter Haelboonti Ψ. I. Overwater, BartelKleyfer Lautius% Fr. Canter Medius. Accord
			L ?<£ At voor taen geen andere ordinaris recher- "T|^ chein't Vliefal werden gedaen, als door ** de drie Cornmiièn, aldaer reilderende, ende de Commifen -Generaels. II. Dar de vifitatieop de ftromen j behorende onder liet Diirrift van defen Collegie, als daer zijnde iettingh Abt, 't Amelander Gat, midtlgaders de Oofterfe Wadden ende Stromen iampt, de Reede langhsde Vriefche Kuiten Weihvaerts, na ouder ghewoonte, ghedaen fa! worden by de Officieren onder 't Collegie ter Admiraliteyt in Vrieflandt re- forteren de. III. Dat de gefraudeerde Goederen en Sc hepen, by de Commifen in 't Vlie ontdeckt ende achterhaek werdende, terjudicaturegeitelr, endeopgefonden lillen worden aen 't Collegie van waer de ièlve af- varen, en fpccialijck verconvoytfullen zijn. IV. Dat de Schepen ende Goederen, onder fraude achterhaek op de vooriz Stromen, onder 'topge- melte Collegie in Vrieflandt reibrterende, aldaer terjudicacure fulJen moeten ftaen -, Wel-verftaende dat aen de Eygenaers van deaengehaelde Goederen notificatie na ouder gewoonte lal werden ghedaen, endehaerluyden comperenten tijdt vergunt, om de Goederen te komen reclameren, en haer defeniïe te doen. V. Dat het ondertuilchen, volgens deAmpliatie vanden twinrighftenOftober 16j$, endediverfe andere Placaten en Refblutien, de refpe&ive irau- den te achterhalen, te ontdecken, de Officieren van (ferefpeftive CoUegien vry ial ftaen. V I. ( Dat de Schepen ende Goederen het Texel ende tVlie, als op gemene ftromen inkomende, ende op de ièlve ftromen ontladende, ende laftbreec- «nde, 'sLandtsgerechtigheyt fullen betalen ter PJactfedaer de felve Goederen ghedeftineert fullen Jjn, exempt 't geen op den Bodem ial overkomen, g ter plaetfe van de eyndelijcke ontladinge betalen Uat de Schepen ende Goederen op de vooren- pentioneerde ftromen, onder 't Collegie ter Ad- g^uteyt in Vrieflandt behorende, lichtende, of S Τckende» het volle inkomende recht aldaer luI|e« betalen.

-ocr page 1293-

PlacatenenOrdonnanrien ίο.Boeck. 'j.Tit: Accord tujfchen het Collegie tot Amflerdam en het Noorder-

1256

zj,

martij

ten reguarde van Goederen over Swol f offerende, beriuóo.

In date den

yi 4 Ehoort het rapport van de Heeren Langc- ' wagen, Jonck-knechtj Fudiès,deHuy- bert, den Advocaet-Fifcael de Groot, en Secretaris van Neck, in gevolge van haer Edele Mog. Refolutie CommiiToriael in date den vijf en twintighften der voorlede maendt, zijnde ghetreden geweeft in een minnelijcke conferentie mctdenHeerevanAfperen» Wittens, endeden Secretaris de Wilde, Gecommitteerden van haer Edele Mog. de Gecommitteerde Raden ter Admi- raliteyttot Amfterdam, ommemet verdragh , in minne ende vrundtfchap ter neder te leggen de dif- ferenten ende misverftanden, tuflchen beyde t'ze- dert eenigen weynigen tijde herwaerrs opgeborrelt ende gerefen, zijn deopgemelte Heeren voor haer genomene moeyten , en aengewende debvoiren, hertelijck bedanckt* Ende is voorts goedtgevonden en gereiblveert, het. gebefoigneerde van de meer- gemeke Heeren Gecommitteerden volkomentlijck ende in allen deelen teavoueren, lauderen en ap- proberen, gelijck het felve gcavoueert, gelaudeert ende geapprobeert werdt midts defen > te weten, Eerftelijck, dat van nu af aen, ende in het toe- komende de Goederen by Winter-iayfoen en on- gelegenthcyt van Vorft, van Amfterdam per Aflè ghevoert werdende na Swol, ende van daer met Karren of Wagens, binnen den tijdt van acht da-

gen buyten 's Landts weder vervoert, indie desLandts uytgaende recht van Convov?

naer den achtften dagh dat de Goederen Sr ptoire tot Swol fullen moeten aengeecven α ende aldaer 's Landts recht voldaen· èril!·.

, '

tot dien eynde alle foodanige Goedcre'n £*

Comptoire tot Swol moeten bekent ghetZj worden.                                              &"cmacckt Ten tweeden, dat de Goederen per Maze Amfterdam naer Swol gefonden weidende omm voorts verionden, of aldaer opgeOagpn te worden omme die ter gelegener tijdt naer andere Rijcke' Provinciën ende Plaetfen te doen vervoeren ten Comptoire tot Swol fullen moetensengheiven worden, ende aldaer's Landts recht, alsvooren betalen.                                                               ' Tenderden, dat's Landts uytgaende recht van Goederen, de welcke in den Jare 16^ tot Arafter- dam ende Swol beyde zijn aenghegeven, tufichen beyde de Collegien half en half fal worden geprofi- teert ·, ende dat het felve recht tot Swol fal werden gevordert ende ontfangen, dewyle by de Heeren Gecommitteerden van Amfterdam wierdeopenin· ge gegeven, ende verklaert, aldaer de reftitutieacn den Koopman gedaen te zijn.

24* Accordy aengegden tuffchen de Collegien terAdmira!iteyt,.refide- rende binnen Amjterdam-> ende in het Noorder-quartier> over ktalingevmès Landts rechten-, van de Goederen het Vlie of Te xeL inkomende. In date den film- den Augufli 1667,

promptelijck wierde voorden; foo zijn deondcr- gefchreve Gecommitteerden van demeer-gcmelte Collegien reipeclivelijck, tot weghneminge ende verhoedinge van de voorfz verfchillen endeonghe- macken, uy t den name ende van wegen de Heeren hare refpe&ive Committenten dienthalven roet den anderen in der minne verdragen endegeaccor- deert. I. Dat onvermindert de difpofitie van 't voorfz Placaet, ende onverkort yeder Collegie fijngoet recht, by provifie, ende tot naerder ordre vanden Staet, het Nieuwe Diep aen de Helder, falajn ende bly ven als voor defen, ende tot nochι toe» een bergh-plaets, tot dienft der Koopvaerdy-icnepen, behoorendc onder het Diftrift van het een en nei ander Collegie, fo in't inkomen alsw ™ΊΨτ* fonder dat de Iichtinge van een gedeelte der tóorn· ge, 't zy om daer binnen te komen, « *J* fij uyt te korten, of anderfints voor Wj^JU werden genomen, of aen yemandt recm »" . . 's Landts Convoy, ofeenige andere gf <*"*·„ den van fodanige Schepen, of van haer lading , 't geheel, of voor een gedeelte te »°gCT-vSLc maerdatfulcksghelatenfal werden>aen ^ |e daer de Schepen zijn afgevar en, of werwa gedeftineertzijn.                                          ycor·

Aerdemael feeckerè difcrepantien en ver- fchillen ontftaen ende opghereièn waren, tuflohen het Collegie ter Admiraliteyt rc- iïderende binnen Amfterdam, ter eenre, ende het Collegie ter Admiraliteyt, refiderende in Weft-Vrieflandt ende 't Noorder-quartier, ter andere zyde, over de ware meyninge ende rechte praitijeque van het ièfte Articül van't Placaet, over den ophef der Convoyen ende Licentcn, ge-ema- neert den levenden November desjaers 15-58, ten reguarde van de Schepen het Vlie, of Texel inko- mende, ende na Amfterdam ofSaerdam gedefti- neert, midtigaders van de verfprecken ofconven- tien dienthalven tuflchen de gemclte Collegien na- derhandt gemaeckt en opgerecht, foo verre dat by faute van gelijckformige interpretatie van dien ver- icheyde Schepen naer Amfterdam ghedeftineert, ende de Havenen van Weft- Vrieflaendt ende het Noordet-quartier door noot aengedaen hebbende, om de volle betalinge van 's Landts recht van hare inhebbende Goederen waren aengehouden, daer door vele onluften en verwyderinge tuflchen beyde de meer-ghemcltc Collegien waren te beduchten, 'tot nadeel ende dis-reputatie vanden Staet, infon- derheyt tot ongherief endeexceflive fchade van de traffijequerende Ingezetenen van dien, ten ware daer inne by minnelijck verdragh, tuflchen de felve Collegien of by andere behoorlijcke middelen,

-ocr page 1294-

			Belielfcndé de Convoyen, Licenten en Veylgelt.1           1257
		11. Voorbehoiidelijck, dat eenige Goederen van het Landt j aen de Helder infoodanighc Schepen celaden» ofuyt de felve aldaer geloft ende opgeila- gen wordende, 't zy om aldaer verkocht, gecon- fumeert of vervoert, ofoock wel om wederom te fcheepghebracht en geladen te worden, daervan 'sLandts recht betaelt fal moeten werden aen den Commis op de Helder voorfz, ten behoeve van het Wel-ghcmelte Collegie ter Admiraliteyt in Weft- Vricüandt ende 't Noorder-quartier, die daer van behoorlijck blijek ter handen ftellen fal aen de Schippers, omme te dienen tot haerder defcharge, ter plaetfe daerie ontladen fullen. F                       III. Wyders, dat eenige Koopvaerdye-fchepen uyt Texel of Vlie opzeylende, nae de Steden of Plaet- fen werwaerts de felve ghedeftineert zijn, iönder hoogh-dringenden noot, opde ftromen of Reden, buyten de Havenen van Weft- Vrieflandt ende het Noorder-quartier, voor fo veel de felve naer Am- fterdam gemunt hebben, midtfgaders op de Stro- men of Reede van Amfterdam, voor iöo veel die naer Saerdam ghedeftineert zijn, een gedeelte van hare ladinge lichtende, om des te beter voort te gheruecken, dien-aengaende by niemandt van de gelofte Goederen, ende veel min van de gehele ladinge, eenigh rech t fal werden gevordert; maer datfudanige Schepen met hare Lichters onbekom- mert hare reyfe fullen mogen vorderen na de Plaets tot hare loflinge gedeftineert, I V. Edoch dat ten reguarde van de Schepen uyt der Zee komende, die door ftorm- winden, Ys-gangh, of andere ongelegentheden , de voorfz Havenen aendoen, ende omme daer binnen te konnen ghe- raecken, een gedeelte van hare ladinge lichten, en vervolgens binnen korten ·, van alle't gunt in fulc- ken gevalle in Lichters of Kagen geloft fal weien, 'sLatidtsrechtbetaelt fal werden tenComptoire, onder wiens DiftricÏ de lichtinge gefchict, alwaer 'tfchoonfo, dat de gelichte Goederen daer ter plaetfe nietopgeflagen, maer vc-orts naer de Ste- den en Plaetfcn daerfe gedeftineertzijn, vervoert wierden. V. Maer dat van foodanige betalinge ge-excufeert cndcongemoeytghelaten fal worden» de vordere kdingedieop den Bodem van 'tgroté Schip fal bly- ven,omtergedeftineerde plaetie al voren gebracht te worden. VI. Maer in gevalle oock daer van een gedeelte , of •Kt geheel, binnen foodanige Haven foude mogen werden geloft, dat als dan van 't felve gelofte mede SLandts recht aldaer fal werden betaelt, endedat jan'toverige 'twelck infulcken cas noch op den Bodem van 't grote Schip foude mogen blyven, de «ene helft van 's Landts recht, betaelt fal worden ter plaetfe daer delaft-breeckinge binnen de Haven «gchiet, ende de wederhelft ter Plaetfe daer de «yndelycke ontladingc gefchieden fal, F Ά                    V * L tndeopdatfulcksmethetminfte ongerief, en 'oovceldoenlijck, buyten fchade der Koopluy- w moge gefchieden, dat over-fulcks de Convoy- Cclters «» Weft-Vrieflandt ende het Noorder-		quartier , nevens de Lichters ofgrote Schepen, die aldaer in maniere als voren fchuldigh fullen wor- den, in't geheel, of voor een gedeelte te betalen, overfenden fullen een Paiport, tot nader verklarin- ge; in gevolge van 'twelcke de Commifen van het ielveQuartier, tot Amfterdam reiiderende, het recht van't wel-gemeke Collegie in Weft-Vries* landt ende het Noorder-quartier aldaer fal invor- deren , die daer inne oprechtelijck gefecundeert en gemain tineer tial worden. VII I. Dat de felve ordre mede gehouden ende gepras- fteert fal worden, tenaenfien van de Schepen die de Reede van Amfterdam pafleren, en na Saerdam gedeftineert zijn, 't zy op de Reede lichtende, of binnen de Havenen komende, in maniere als hier voren is gefcyt j fullendein dien gevalle den Con- voy-meefter tot Saerdam voornoemt, het rechc voor't Collegie ter Admiraliteyt tot Amfterdam vorderen, ende aen haer verantwoorden naerbe- hooren. Van alle't wekke de voorgemelte Gecommit- teerden reciproquelijck aengenomen ende belooft hebben, terftondtna harekomfte ter plaetfe van harerefidentie, deapprobatie ende ratificatie van deHeeren hare Committenten te lullen bevorde- ren, ende daer van ter wederzyden advertentie te doen geven, om vervolgens daer van de gerequi- reerde AcTre, fonder uytftel, tcgens den anderen uytgewiflèlt te worden. Aldus gedaen en geaccordeert in 's Graven-Hage den ipMaert 1663. Was geparapheert, G. Cincq. 1). de Wildt) Qlaes de Jager> IVillem van Neck. Ondet ftondt, Accordeert met de originele Minute, geteeckent als boven , onder my ondergeichreve beruftende. Was onderteeckent, JohandeWitt. Approbatie cp Yvoorenftaende Accord. "P\E onderghefchreffe Gecommitteerden uyt de -■-^Collegien ter Admiraliteyt, reiiderende bin- nen Amfterdam, ende in Weft-Vrieflandt en den Noorder-quartiere, naerder gefien ende overwo- gen hebbende de Afte ende Articulcn van Con- ventie , opgeftelt by den Heer Raedc-Penfionaris deWitt, in's Graven-Hage den negenthienden Maerc 1663 , tot weghneminge van verfcheyde difterenten, tuflehen de wel-ghemelte Collegien hangende , breder daer inne vermeit, ende toe noch toe buyten practijeque gehouden ·, Verkla- ren uyt fpeciale laft van de Heeren hare Commit- tenten refpecTrivelijck de voorfz AdTre ende Articu- len, fulcks als die leggen, teample&cren, ende vigourcufelijcktedoenpraftiferen} by allen ende een yeder dient behoort,fonder eenige con travende te gedogen , of laten gheichieden; des fullen de penningen die by d'een of d'ander zyde, contrarie 7 O                           de

-ocr page 1295-

Placaten en Grdonnantien. ia. Boeck. ^.Tit. . den fefthienden Augufti \66y, Wasgete f,. Boet zeker., Hendrkk Hooft, %aJ§ujS Micolaes Opmeer, Willem van Neck.

de vooriz Convepntfangen , blyvqten Comptoire da

tegens nul ende van onwaerde weien, alle cautien die ten refpe&e van foodanige vereyfehte betalinge op 't een of't andere Comptoir mochte wefen ghe- ftelt, ende tot date defes buyten executie gebleven. Des ten oirkonde zijn twee aleens-luydende Aften gezegelt, ende by de wel-gemeke Hccren Gecom- mitteerden onderteeckent, A£him Amfterdam

Onder ftondt, Naercollatiemetdeprincipale, aJÏ den te accorderen.               otl* Was geteeckent, ^.deWildt.

% 5. Ampliatie van voorgaende generale ende particuliere Placaten, op den ophef van de Convoyen ende Licenten ge-emaneert. In date denfeventhien- den Apil'167f.             ':

te brengen daer het behoort onder gelijckebenefi. cien, als of 't felve binnen het voorfz Diftriftohè'. fchietware. I I. Ten tweeden, ordonneren ende fïatueren Wy, dat de Schippers, foo haeft de felve met hare Sche- pen op ftroom ten Aricker gekomen of vertuyt ful- len zijn, ende Weder en Wint haer fulcks niet en belet, of foo wanneer fyluyden indeHavens van de Steden fullen zijngearriveert, gehouden fullen wefen over te geven een generale Lyfte van alk ha- re ingeladen Goederen, diefy binnen Gaets fullen hebben ghebracht: Ende fullen de Schippers ende Stuyrluyden byhaer Manne-waerheydt inplaetfe van Eede, aen de Ontfangers ende Contrerolleurs ofte die hare plaetiè repreienteren, verklaren dat daer inne met haer weten geen fraude en is ghe- pleeght , geene Goederen daer op zijn verfwegen, ofte ondernomen ende gepooght daer door, di- rectdijck of indire&elijck 's Landtsgcrechtighcydt te verkorten i op pcene dat den Schipper ial ver- beuren een fomme van vijf hondert guldens, waer vooren het Schip fal wefen aenfpreeckelijck ende executabel, ende den Stuyrman in cas van contra- ven tie , fal daer over in een amende van drie hon- dert guldens gecondemneert, ende voorts foo wel Schipper als Stuyrman, nae gelegentheyc van fa- ken arbitralijck geftraft te worden: Dat f.en reguar- de van den tijdt in dewelcke de Schippers en Stuyr- luyden hare generale aengevinghe fullen moeten doen, by de refpeftive Collegien foodanigenorare fal werden geftelt, alsnaeconftitutie;engelegenc- heydt van de refpedive Diftncten, tot voorKo* mingevande frauden, enconfervatievan sLants recht, fullen bevinden tebehooren. Sullen000c de Schippers, Stuyrluyden, of hare Ferionenre- preiènterende, geene Goederen buyten fcfleep boort vermogen teloiTen, fonder dat dm™J» van is vertoont behoorlijcke los-Ceduile, ρ . felijck over een komende met harcgeneraiever ^ ringe, op pcene van te vervallen in «n .g vijf hondert guldens, daer voor het bcnipm' zijn aenfpreeckelijck ende executabel. Ten derden, fullen deSchippesmh«^g«m gekomen zijnde ontrent de uytteritei' ,·^α& Commifen van Recherche zijn gcite/c, o ^ felve tot beter voorkominge van .^au^e" ^nckerte len werden, gehouden zijn in tijdtsna1             . laten vallen, ofteom in haer reyie»"»- ^ά&χ1

ι E Staren Generael der VereenighdeNeder- landen: Allen den genen die defen fullen lien of té hooren leien, Saluyt. 'Doen te weten: DatWy by de jegenwoordighe conftitutie van tydenendefaecken Oniè gedachten hebben laten gaen, wat tot verbeteringhe van de Middelen en Convoyen ende Licenten, midtiga- ders tot wceringe van alle frauden ende contraven- tien, daerinne hoelanghs ende meer ghepleeght werdende, gedaenende gecontribueerc iöude be- hooren te worden > ende vervolgens goetgevonden Onie Ampliatie van generaleen particuliere voor- gaende Placaten op den opheff ψη de voorichreve Convoyen ende Licenten gc-emaneert, van dato den twintighilen Oftober 1653 te renoveren, ende ineenige vanfyne Poinften ende Articulen wat te elucideren, gelijck deiëlvehiernae ftaenuytghe- druckt·, houdende de voorfchreve Poinftenende Articulen van lbodanigen kracht ende vigeur, als of die in de vooriz Placaten waren geinièrcert, de welcke aenvangh fullen nemen met den thienden Mey naeft-komende nieuwen ftijl.

E' Erftelijck, authoriferen Wy mïdts deièn de re- 'fpe&ive Collegien ter Admiraliteyt, om behal- ven de vifiten ende fundtien van de Commifen- Generaels der Convoyen, door Heeren uyt hacr middel, of der felver Advocaten FiicaelsendeSe- cretariiïèn acces tot den Raedt hebbende, en daer toegecommitteertwefende, vry acces fullen heb- ben , omme te vifiteren op alle Comptoiren, de Regifters van de Convoyenf nde Licenten, fonder daer toe confent van eenigh Collegie, daer fooda- nigh Comptoir onderis reforterende, teverfoec- ken: Ende fullen allen Ontfangers, Contrerolleurs enCommifen, op het vertoonen van fbodanighe Conimiilie, Vifie, ende (des noot) Extraftvan hare Regifters hebben te geven, op kofte van die gene die foodanige Extraclen komen te veribecken: Inviterende ende noodigende tot dien eyndeoock eenen yegelijck, fchoongeen Chercher ofte ander Officier ofte Minifter van 't Landt zijnde, met be- lofte van recompenfe, omme aen te brengen ende teontdecken'tgunt hem bekent ibude mogen zijn in fraude van de voorfz Middelen te wefen ghe- pleeght j permitterende midts dien oock de Com- miièn ter Recherche, omme felfs buyten 't ordina- ris Diftrift van 't Collegie daer onder de felve refor- teren, alle frauden te ontdecken, ende de felve aen

-ocr page 1296-

			Behelfendé deConvoyen, Licenten en Veylgelt.1          ii^g
		««fcertte worden, tydelijckeen Zeyn te doen met hrtuvtftekcnvancen Riem, of ander Zeyn-teec- V \m eynde de voorichreve Chcrchers datehjek afkomen, om de felve Schepen te vifiteren. Sui- lende de Schippers ende de Stuyrluyden mede met een Atteftatie, door beyde geteeckent, volghens de Formulieren die de ielve Chcrchers haer lullen exhiberen, verklaren dat in hare Schepen geene andere ofte verdere Goederen met harekenmfle zijn geladen, dan in de Pafporten daer op de felve ineefchcept zijn, bevonden werden ge-exprefTeert tetvefen : En fullen geene Schippers noch Stuyr- luyden 5 noch yemandt anders op de Schepen ghe- ftelt, gedogen of toelaten dateenige Goederen in de felve werden geladen, fonder daer van al vooren acn haerluyden behoorlijck Pafpoort overghelevert te zijn, op poene van te vervallen in een boete van vijf hondert guldens. Gelijck oock vorders de Schippers wederom komende , gehouden fullen zijnaen de Comptoiren daer de oncladinge fal ghe- fchieden, te vertoonen A£te van vifiratie, by twee Chcrchers geteeckent, van dat fy op haer uytvaren behoorlijck zijn gevifiteert geweeft, op de uytter- fre Wachten; ten wekken eynde d'Officieren van de Convoyen en Licenten wel expreilHijck werden gelaft ende bevolen de vooriz Schippers niet te ex- pediëren, voor en aleer aliülcke Acte vanvoor- gaende vifitatie henluyden vertoont fal zijn : Sul- lende de felve Schippers daer inne, ofte ineenigh poinct van dien nalatigh blyvende, daer en boven gecondemneerc worden in een iömme van noch drie hondert guldens, daer vooren refpeclivelijck de Schepen fullen zijn executabel. I V. Ten vierden, dan alfoo verfcheyde bedencke- lijckheden vallen op de executie van 't gunt voorfz is,ende iniönderheydt dat de Schippers, al hoewel het voorgeroerde Zeyn-teecken gebruyekende, om daer door de Commifenter Recherche te doen af- komen , echter door traeghey t, veriüym, ofte na- latigheydt vandeièlve, in hunne reyfe door ver* loop van ge ty de, van goeden Windt, ofteander- fintsmerckelijckfoudenkonncn werden gheretar- deert, tot graote interefïè ende exceflive fchade van de felve, midtfgaders van deReeders, ende de Koopluyden die de voorfz Schepen fullen heb- ben bevracht : Soo hebben wy orn te prajvenieren het retardement der Schippers als vooren, door «alatighcytderCommiièn tot Recherche, in het waememen van hare Officien, in de uytterfte Zee- gaten, goedt-gevonden, dat de Officieren aldaer tothundcbroirwel fcherp ende ernftclijck fullen verden aengemaent by de Collegien ter Admirali- teit tot Amfterdam, in 't Noorder-quartier, ende in Vneflandt refpedHvelijck, daerfe onder reforte- ren, metpermiilie aen de Schippers, datfe (de voorfz Officieren in mancquement blyvende) haer talie» hebben te addrefièren aen den Capiteyn van Jen Uytlcgger, die geaurhoriièert werdt midrs de- Td W fulcken gevalle de Schepen te vifiteren, en Awe van expeditie te verlenen, dewelcke nader- ftandt aen de Schippers wederom hier te Lande ko- mende, fal dienen tot defcharge op de Comptoi- nlderC,onvoyen, ende door de Officieren ghe- om ?nin handen van de Advocaten-Fifcaels, rme ^dienen tot Inftrumenten, daer mede datfe vooriz Chcrchers fuUen konnen calangeren :
					Doch alfoo in de Maze ende Wielingen (* alwaer s gene Uytleggers in 't uytterfte vande Zee-gaten en werden ge· employeert, maer de Recherche uy t de naeft-gelegen Steden moet geièhieden) de vooriz Middelen niet louden konnen werden gebruyektj iöo hebben Wy oock goedtgevonden midrs delen te ftellen, ende te laten ter difpofitie van de Colle- gien ter Admiralireyt van dien reforte, het intro- duceren van foodanige ordres, als haer E. totvoor- kominge van frauden dienftigh fullen oordelen. V. Ten vijfden, alfoobefpeurtwerdt dat eenighe Commifen ter Recherche in hare functie niet iöda- nigh en vigileren als 't wel behoort, iöo is oniè ernftige wille ende intentie, dat alle de felve Com- mifen gehouden fullen zijn, van de Hec ren Raden van de refpeétive Collegien ter Admiraliteyt, met den aenvang van yder Jaer te verfoecken continua- tie van hare Bedieningen, om als dan door de lèlve Collegien op hare comportcmenten behoorlijck gelet, ende iyluyden naer ondervindinge van faec- kengecohtinueert, ende op nieuws be-eedight, of wel gelicenticert of verplaetft te worden, fulcks als naer ghelegentheyt, ende ten meeften dienfte van den Lande bevonden fal worden te behooren. V I. Ten feilen, nademael by experientie bevonden wort, dat in de Steden, op hec executeren van haer Hoogh Mog. Placaten, ίο over onrdeckinge van frauden als anders, tuflchen de Magiftraten, ende d'Officieren van de Convoyen ende Licenten veledis-gunftcnontftaen : Dat mede de iel ve Of- ficieren door die van de Militie, ende anderen in dicnit van de Generaliteyt zijnde, by wylen de handt foodanigh niet en werdt gheboden, als den dienft van 't Landt wel vereyfcht $ foo hebben wy tot voorkominge van dien, goedtgevonden midts deiengantich vrundt ende ernftclijck te verfoecken de Heeren Staten van derefpectivc Provinciën, de Heeren haer Edele Mog. Gecommitteerde Raden, of Gedeputeerde Staten, ende de Magiftraten van de Steden ende Plaetièn, door hare Officieren die van de Convoyen ende Licenten, in alles debe- hulpelijcke handt te willen doen bieden en houden. Van ghelijcken laften ende bevelen wy oock wel fcherpelijck alle Politijcque ende Militaire Officie- ren, in Eedt van de Generaliteyt zijnde, de voorfz Officieren vande Convoyen ende Licenten in alles, des by haer verfQcht wordende, behoorlijcke afïï- ftentie te doen. Endeopdatniemandt van deiè onfe Ampliatie van voorgaende Placaten , op liet ftuck van de vooriz Convoyen ende Licenten ge-emaneert , eenige ignorantie en hebbe te pretenderen 5 foo ontbieden ende verfoecken Wy daerom de Heeren Staten, Gecommitteerde Raden, ende Gedepu- teerde Staten vande Provinciën reipecfive van Gei- derlandc, ende't Graeffchap Zutphen, Hollandt ende Weft-Vrieilandt, Zeelandt, Utrecht, Vries- landt, Over-Yflêl, Stadt Groningen ende Om- melanden , ende allen anderen Jufticiercn en Offi- cieren, datfyde felve Ampliatie vanftondenaen alomme doen verkondigen, uytroepen, publice- ren ende affigeren in alle Pleckcn van deCe Landen, daer men ghewoonlijck is duidanige uytroepinge, publicatie ende affiilie te doen. Laften ende be- 7 O 2                      velen

-ocr page 1297-

Pkcaten en Ordonnantien. io.Boeck, 3, Th: Aldus gedaen endegearrefteert terVWu van de hoogh-gemelte Staten Generael i

ιιόο

velen voorts de Radevocaten-Fiicaels, endien het eenighiints a

H

Was k parapheert, J. van Gent, vt. Onder ft St Ter Ordonnantie van de fel ve. Geteek' N. Rujtfih. Zijnde op 't fpatium gedruckt £ Cachet van haer Ho. Mog. opeen grooten^! Ouwel, overdeckt met een papieren Ruyte.

pliatie te achtervolgen, ende doen achtervolgen, procederende ende doende procederen tegens de Contraventeurs en Overtreders van dien, fonder gratie, ooghluyckinge, faveur, diiïïmulatie ofte verdragh, want wy fulcks ten dienfte vanden Lan- de hebben bevonden te behooren.

2 6. Placaet ende Ordonnantie *υαη de Hooge ende Mogende Heerm St ten Generael der Vereenighde Nederlanden , ep'tfluck van de Binnekndtfh Tafporten, met den gevolge ende aenkleven van dien. In date denfeventhietd- April 166 f.                                                                                      *

\E Staten Generael der Vereenighde Ne- derlanden. Allen den genen die defen fullen fien óf hooren lefen , Saluyt. 1)oen te weten j Alibo Wy dagclijcks bevinden dat hetPlacaet op den feilen Mey 1623 ge-emaneert ophet ftuck van de Binnelandtfche Pafpoorten, en de fuyveringe van dien, niet, of foo het wel behoort wert gepra&iièerr, maer het Landt in den ontfangh van fijn Middelen der Convoyen en Lic enten daer doorgrootelijcks wert verkort, ende veel eerlijcke Koopluydenbefchadight. SOO IST, Dat Wy om daer jegens nader te voorfien , ten dienfte van dn Lande, ende tot beneficicringe van de vooriz Middelen, goedtgevonden hebben het vooriz Pla- caet by defen te renoveren, en te interpreteren in maniere als volght. DAt niemand t na den thienden Mey naeftko- rnende des jaers 1665 in deiè Vereenighde Nederlandtfche Provinciën, eenighe Goederen, Eet-waren ofKoopmanichappen, hoedanigh die zijn; in Schepen, Schuyten, op Wagens of Kar- ren ial mogen laden, óf doen laden , om uytd'een der voorfz Provinciën in d'andere vervoert te wor- den, ja niet inde iêlvcProvincie vand'een Stadt of Plaetfe in, of naer d'andere, fonder alvoren van de felve in, of op te laden Goederen, Eet-waren of Koopmanfchappen, volgens onfe voorgaende or- dreopd'uytgaende Goederen geftelt, gehaelt te hebben een Inlandts Pafport ('t welck om de min- fte koften verleent fal worden ibnder kleyn Zegel, of yetwes voor d'expeditie te betalen ) inhoudende de gerechte quantitey t en qualitey t van de Goede- ren , midtigadersdenombresende de mareken van dien} omnaconfignatievan'sLandtsrecht, ende ghedane vifitatie vande Commifen ter Recherche, (oockfonder daer voor yets te betalen) vervoert te worden : En fullen de voorfz geconiigneerdepenn: gereftitueert werden, foo haeft 't voorfz Pafpoort zijnde ge-endorfeert,met de behoorlijcke Atteftatie van een der Officieren van de Convoyen ende Li- centen ( foo ter plaetfe van de loilïnge eenige zijn) of anderfints van den Officier van de Plaetfe, weder ten Compcoire van d'aengevinge gebracht ial we- fen , binnen alfulcken bequamentijdt, als in het voorfz Pafport gepraefigeert of geftelt is; naer de diftantie van de plaetfe of fayiben van-'tjaer : Sul- lende de Koopluyden, Schipperen, Wagen of Karreluyden, voor hetiuy veren vande Pafporten, midtfgaders de reftitutie der geconfigneerde pen- ningen, aen de Ontfangers vandeConvoyeo en

Licenten betalen twee ftuy vers, fonder yets meer ter fake vooriz te mogen eyiTchen of pretenderen De Goederen, Eetwaren of Koopmanfdiappen ter gedeftmeerde plaetfe gearriveert zijnde, Sllen de ielve nier mogen gerept, geroert, veel min se. loft worden, dan na dat den Cherchers(indien ter felver Stede of Plaetfe eenige zijn ) verthoontis het Binnelandrs Pafport, op welcke de Goederen, Eet-waren of Koopmanfchappen zijn gefcheept of geladen, de welcke na de loilïnge ópdenrughvan 't voorfz Pafport, buyren laftc van de Houders, met hun handteyeken beveiligen fullen dat alle de Goederen, Eet-waren of Koopmanfchappen, van de felve Pafporten, aldaer behoorlijck aen Landt opgeilagen ende geloft zijn, met uytdruckinge van dagh, maendtendejaer ; Ende in gevalle eenige foodanige loilïnge gefchiet ter plaetic daer geen or- dinaris Comptoir of Officieren vande Convoyen ende Licenten en zijn, fal de Koopman, Schip- per, Schuytvoerder, Wagenaer ofKarremange- houden weien daer van de verklaringe a!s voren te doen aen den Officier of Magiftraet van de Plaetfe, ende van de ielve, of van den Secretaris aldaer, na gedane Atteftatie, nemen een behoorlijck Befcheyt of Atteftatie, in doriö van haer byhebbende Paf- port , daer voor betaelt fal worden twee iluyvcrs eens, welcke Pafpoort en Atteftatie de Koopluy- den, Schippers , Schuytvoerders, Wagen ofte Karreluyden moeten reftitueren den Convoy- meefter of Officier, gelijck als hier vooren breeder geordonneert is : Maer die fondereerften alvoren ioodanighInlandts Pafport gelicht, endeaendie vande Recherche verthoont te hebben, eenighe Goederen, Eet-waren of Koopmanfchappen fal hebben geladen, of trachten te vervoeren, falda- delijck verbeuren alle de felve in, οί opghdada» Goederen, Eetwaren of Koopmanfchappen» en daer en boven noch de andere pcenen» volgende den Placate in den Jare ifo8 op't ftuck van de Convoyen ende Licenten by Ons gemaeckf^ fcn _ op dat op de fuyveringe vande voorfz &mti^ Pafporten behoorlijck fal mogen gheletworden1, fullen de Convoy-meefters die de felve PaïP0^ uy tgegeven, ende 's Landts recht ontfangenl· ben, moeten houden perfect ende pertinent o gifter, by forme van balance, ingeftelt van JJ uy tgegeven Pafporten, ende de reftitutie ν daer tegens, om het overige te veranwoor hetCollegie ter Admiraliteyt, onder tvw reforteren.                                              y^

-ocr page 1298-

Behelfende de Convoyen, Licenten en Veylgelt.          1ι 61

te worden gebracht, fullen moeten by haer hebben en behouden de Pafporten van betalinge ter eerfter Comptoire gelicht, om ter plaetfe van de lofllnge daer op gevificeert endegerechercheert te worden j Ten wekken opiïchte Wy verftaen , dat de vry» heytaen de Veer-fchepen, en gefworen Wagen of Karre-luydcn verleent,by defèn wertgereftringeert en bcpaelt. Ende ten eynde defèn Onfèn Placate en Ordon- nantie alomme inde Vereenighde Nederlanden, na den thienden Mey toekomende, f met de wclc- ke Wy verftaen dat de fel ve aen vangh fal nemen ) mach werden onderhouden ende achtervolght j Ontbieden en veriöecken Wy daerom de Heeren Staren, Gecom mirteerde Raden, ende Gedepu- teerde Staten vandeProvinciën refpe&ive van Gel' derlandt ende 'c Graeffehap Zutphen , HoIIandt ende Weit- Vrieflandc, Zeelandt, Utrecht, Vries - landt, Over-Yflel, Sradt Groningen ende Omme- landen , ende allen anderen Officieren en Magi- ftraten , dat fy defè jegenwoordige alomme doen en laten publiceren, daer men gewoonlijck is pu- blicatie te doen, ten eynde niemandt hier van igno- rantie en prerendere. Bevelen voorts de refpeeïive Collegten ter Admiraliteyt, Advocaten-Fifcacls, Commifen-Generaels van de Convoyen ende Li- centen, On[fangers, Contrerolkurs, Chcrchers, en allen anderen dien dit ecnighfinrs aengaen mach, dat fy in 't effectueren van den inhoude van deicn Placate ende Ordonnantie, hen na de fel ve in alles reguleren, op de privatie van hare Officien, cnde boven dien het interefl: ophaerluyder Perfbon en Goederen in privé verhaelt te worden, alföo Wy tot fonderlingen dienft van den Lande bevinden, fulcks te behooren. Gedaen, gearreftcertendegerenoveert in onfc Vergaderinge, in 's Graven-Hage den feventhien- den April lóöf.Wasgeparapheer^y·^^ Gent,vt. Onder ftondt, Ter Ordonnantie van de hoogh- gemelte Heeren Staten Generael. Geteeckcnt, N. Ruyfch. Zijnde op 't fpatium gedruckt hec Cachet van haer Ho. Mog. opeen rooden Ouwel, overdeckt met een Papieren Ruyte.

\r η de roorfzFafpoorten te moeten hebben, , Ilvrr cnde exempc wefen de geauthorifeerde • bndtichc Veer ende Marft-fchepen ende Kren, foo wanneer fy haer ordinaris Veer bc- 1 1 cnanders niet} behoudelïjck dat de Schip- seri Schuyrvöerders van de felveals voren, aen f Ζ rtTpcftiie Magiftraten fullen Eedt doen, dat /"een Goederen, Eet-waren of Koopmanfchap- 5.„ hoe die oock fullen mogen zijn} fullen mla- f of loflên, als ter Plaetfe van hun ordinaris Veer, Lder die in 't geheel noch deel onderwege te lof- L of laten loiTen,, aen't Landt, of over haer Boorde aen een ander Boordt; op pcene van hare Schepen of Schuyren daer in die geladen worden , te verbeuren, ende vorders als meyneedigc geftrafc κ worden, tot arbitrage van de refpeihve Colle- (uw ter Admiraliteyt, inwelckers DiftncT: fulcks pcichiet. Ende fullen de voorfz Schippers moeten exhiberen A&e van de Magiftraet, van de wélckc fyluyden zijn geftelt, ende van de opgemelte Col- lecien ter Admiraliteyt daer op veriöecken Afte m approbatie, die t'elckens na 't verloop van twee Jaren vernieuwt fullen moeten worden} op pcene van het efrecl van dien te verheien. Ende dewyle by tyden van Vorft, ende als de Wateren gefloten zijn, de Vecr-fchepen noch Schuyten niet en kon- ncnvaren, foo fullen de Wagens, Karren ende Siccden die de voornoemde Veerluyden dan fullen moeten ghebruyeken om de voorfz Waren te ver- voeren , midtfgaders alfulcke andere Wagen ende Sleede-luyden, als derefpedive Magiftraten naer haer difêretie fullen goedt ende dienftigh vinden in voegen als voren teeeden, geduyrende denfel- ven tijdt van de beiloten Wateren de voornoemde Goederen binnen 's Landts mogen vervoeren, fon- (ierPafport te nemen, midts alvooren bewyfende dat fy ge-eede Voerluyden zijn, of den Eedt als voren gedaen hebben. En indien fyluyden tegen den voorfz Eedt doen, fullen fy gheftrafc worden metverbeurte van Wagens, Karren, Sleden ende Paerden, ende voorts als h.er vooren op de Veer- luyden isgeftatueert; met dien verftande nochtans, dat alle de Koopmanfchappen die van buyten inko- men, endeinde voorfz Veer-fchepen, of op Wa- gens werden geladen, om ter gedefinieerde plaetfe

2 7. Waerfchowwinge van de Staten Generael der Vereenighde Nederlanden^ houdende verbodt tegen hetfiuyeken en loitrendraeyen in het recht der Convoyen en Licenten. In date denfeventhienden April 166 f.

|E Staten Generael der Vereenighfte Ne- % j derlanden. Allen den genen die defen ËJHg fullen fien ofhoorenlefen, Saluyt. <Doen te weten i Alfbo contrarie Onfe diftinÓte fiacaten van de Convoyen ende Licenten, ende Ampliatic van dien, midtfgaders jegens de Lijfte cndeverhoogingevandefelve, opdeinninge van «e voorfz Middelen ge-emaneert, zijnde daer by 2.1e Waren en "Koopmanfchappen op foo lyde- "KKcnendragelijcken tauxgeftelr, als een yeder joEoir en kennelijck is,echter dies niet tegenftaende v';cibaetfoeckendeMenfchen allefnoode praftijc- ^enzijn gebruyekende, om dooronbehoorlijcke pgen cnde middelen Ons van't feJve Middel der convoyen ende Licenten tcfruftreren, met hare

Goederen niet aen te geven als het behoort, ofwel geheel te vcrfwygen, daer toe gebruyekende eenige Karren of Voerluyden, diehaerin'tguntvoorfêyt weten te affineren, ja haer daer op laten aennemen en verhuyren, tot merckelijcken ondienft van hec Landt, en verkortingevan haer Middelen, onder anderen mede tot defenfie vanden Lande opgcitelt, midtfgaders tot bedroeftheyt van eerlijcke Koop- Juyden en Negotianten, die haer met foodanighc Lorrendraeyeryen van quade pra&ijcquen niet konneride of willende behelpen, jegens liilcke qua- de en baerföeckende Menfchen geen mare! konnen houden. SOO IST, Dat Wy daer jegens be- gerende te voQrfien, alle ende een yeder by defen wel hebben willen waerfèhouwen , om iich pras- ciiè

-ocr page 1299-

PlacatencnOrdonnantien. ioBoeck. 3 Tit.

ïz6z

cife te reguleren na de vooriz Onfe Placaten en Ly- , te Paerdt ·, welcke ftercke handt Wy ^n

ften op de inninge van de voorfz Middelen ge-ema-neert, fonder tot dien eynde Ons of onfe ■Officie- ren daer toe geauthorifeert, daer van te frauderen,

by defen ordonneren aen alle Gouvcra Commandeurs van de Frontieren van desverfocht wordende, haerionderu

ξΩ' Cil&

:nStaec,

of daer inne te verkorten, eenige zijdt-wegen of fluyp-gaten te gebruycken j op pcene dat alle Goe- deren , Waren en Koopmanfchappen , midtiga- ders Wagen en Karren , die op andere als gewone Heerbanen en ftraten, daer wy oniè behoorlijcke Wachten en toeficht hebben geordonneerd bevon- den fullen worden, dac de felve door oniè voorfz Officieren, ofwel by de Militie van 't Landt fullen worden aengetait, en opgebracht daer het behoort, om daer jegens geprocedeert te worden door het Collegie ter Admiraliteyt onder wiens reilört de foodanige aenhalinge fal zijngcfchiet, inconfor- mité van Onfe PJacaten en Ampliatien van dien. Verbieden voorts wel expreflèlijck allen Voer en Karreluyden , dat fy haer in geenderhande manie- ren fullen hebben te verilouten en laten aennemen ofverhuyren, om de Luyden hare Waren, Goe- deren en Koopmanfchappen op te nemen, en quafi te beloven de felve na deiè of gene, Plaetiè van onièn refortein te brengen, en de alfoo fulcks notoirlijck met hare kennifiè 't Landt te frauderen van haer. recht j op pcene van daer over andere ten exempel aen den Ly ve geftraft re worden. Waerichouwen mede een yeder, dac Wy tot voorkominghe van alle quade gangen, Onfe Gouverneurs ende Com- mandeurs van de Frontieren van den Staet, mitiga- ders andere Bcvelhebberen van de Militie van het Landt hebben geauthoriièqrt, om door de voorfz Militie, en met uy tiendinge van de felve, pnecife op alle Lorrendraeyers acht te doen nemen, ende eenige foodanige attrapperende, die met haer by- hebbende Goederen, alfoo alle enorme iluyekeryen voorghekomen te worden. Lallende mede wel lcherpclijck alle Commiièn-Generaels der Con- voyen ende Licenten, ende allen anderen Officie- ren ende Commifen ter Recherche, om op alles een naeuwe toeficht te nemen ende te doen nemen, daer inne tot haer ailiilentie gebruyekende, des no- digh weiènde, de Militie van 't Landt te Voet en

leenen, om de voorfz Militie niet alleen tcL? ^" ken, voor, of omtrent de Steden en FroJ^" maer oock over al ten platten Lande, tciS daer de Geauthonfeerde van Onfe Admiralitei Commifen-Generaels , en alle andere Office en Commifen ter Recherche , tot ontdedd^ van allefrauden en iluyekeryen, fuUcn MftJ JJ noodigh en dienftigh te wefen.% Ende op dat nic mandt hier van eenige ignorantie en pmendere · Soo ontbieden ende verfqecken Wy daeromme de Heeren Staten, Gecommitteerde Raden en Ge- deputeerde Staten van de Provinciën refpeftivc van" Gelderlandt ende 't Graeffchap Zutphen, HoJlandt ende Weit- Vrieilandt, Zeclandt, Utrecht, Vries- landt, Ovcr-YiTel, Stadt Groningen en Omme- landen , ende allen anderen Juilicieren en Officie- ren, datfy defeOnfe Waerfchouwinge van Hon- den aen alomme doen verkondigen, uytroepen, publiceren en aiïigeren in alle Plecken van defe Landen, daer men gewoonlijck is dusdanige uyc- roepinge, publicatie ende affidtie te doen. Laflen ende bevelen voorts de Raden ter Admiraliteyt, den'Advocaten-FifeacIs, ende allen en eenyege- lijck die het eenighfints aengaen mach , defe Onfe Waerfchouwinghe te achter volghen ende doen achtcrvolghen ; procederende ende doende pro- cederen tcghens de Contraventeurs ende Over- treders van dien , ibnder gratie , ooghluyc- kinge, faveur, diffimularie of verdragh , want Wy fulcks ten dienfte van den Lande hebben be- vonden te behooren. Aldus gedaen endegearre- iteert ter Vergadcringe van de hoogh-gemeke Sta- ten Generael, in den Hage op den fevemhienden April 166f. Wasgeparaphcert, J. van Gent, vt. Onder ftondt, Ter Ordonnantie van de felve. Geteeckent, N. Ruyjch. Zijnde op 't fpatiura gedruckt het Cachet van haer Hoogh Mog. op een rooden Ouwel , overdeckt met een papieren Ruyte.

2 8. Waerfchouwinge op h et lichten} lojfen en laden der Goederen joo ι nen als buyten Amfterdam. In date den •vijfthienden Fekuary 16jt.

. fulckeendiergelijckefaecken, nevens & geboden van hare hoogeOverigheyt : Soo bevinden wy nochtans, dat dies niet tegenitaende eenige quacr- willige baetfoeckende Menfchcn , haer niet en ontfien by allerhande finiftre wegen ende prawu quen 's Landts Middelen, ten eynde v°°™°w itineert, fraudaleufelijck aen haer cc trecKen ^ merckelijckeongelegentheyt voor og^L^, bederf van andere vrome goetwillige W"Y J cn die nevens foodanige Fraudateurs g» &ea. konnen houden : Omwaerinnetennieeira fte van den Lande, ende met dep"jSTj Dat deringe doenlijck te verfien. S Oy         > Wy uy t krachtc van 't Placaet van deWJ!, Heeren Staten Generael deferVercemghdc ι ^ landen den fevenden November dcsjae.& ?> ^^ beneficie van 'tMiddel der Convoyen ge'cni fl2

}E Gecommitteerde Raden ter Admirali- teyt refiderende binnen Amfterdam. Al- len den genen die defen jegenwoordigen fullen fien of hooren lefen, Saluyt : Al- hoewel degroote laiten die in defe bekommerlij cke tyden ghedragen moeten worden tot de equipage van veel extraordinaris Schepen, om te defende- ren ende protegeren de Commercie deièr Landen, óver Zee gedreven werdende, allen ende een yder daer by geintereilèert zijnde, behooren te bewegen om oprechtelijck ten Comptoirc daer toe geordon- ncert, aen te geven ende verklaren hare Koopman- fchappen , diefe van buyten ontfangen, of van hier willen verfenden, om daer van te betalen den taux daer op geitel t, tot vervallinge vande voorfz laiten, behalvcn dat den plicht van alle goede Onderzaten vereyfcht de betrachtinge van gchoorfaemheyt in

i

-ocr page 1300-

			Behelfende de Convoyen «a voorwende rype deliberatie, goedgevonden !ndeeerefolvcerchebben, alleKoopluyden, Fa- Lors, Schippers, Schuytvoerders of anderen diefulcks fouden mogen aengaen, bydefen te or- donneren ende Waerfchouwen. Eerftelijck , datfe geen Waren of Koopman- fchappen, diefe van buyten krygen, of fullen be- geren te verfenden, fullen onderitaen te lollen of te laden j doen lpflèn of laden, fonder die al voren" tcnComptoire der Convoyen perfecTrelijck ver- klaert, en daer toe noodige Los-cedül ofPaipoort bekomen te hebben s welcke Los-cedulle of Paf- poort, 't zy in't inkomen ofuytvaren, nevens de Goederen daer toe dienende, gelevert ial moeten worden aen de Commiièn tot de Recherche, de wacht hebbende op de Boom daerfe inkomen of aytvarenfullen, omdaeropdevifitafiegedaen en in dorfo gheftek te worden na bevindinge van faec-						Licenten en Veylgek.           ï ζ 6$ gemene fchuyt van node foude weien om een yeder- aen 'tfyne te verhelpen, fal na bekomen confenr by den Advocaet-Fifcae! ofte Commis-Generael de lichtinge endeloiiinge moeten gefchieden onder de Chercher-wacht, ommeelckeparthye die wegh- gehaelt wort tegens de Los cedullen te confereren, endede bevindinge dacr van in dorfo te.teyckenen, en of al fchoon fodanige lichtinge een Koopman of Compagnie mochte toebehoren, endede fluagie fulcks waer, dat. de voornoemde Commiièn op de Los-cedullen aen haer te behandigen, de recherche niet ghevoeghlijck fbude konnen doen, fullen fy, om voor te komen dat de Lichters van fbodanigen ftuagie onder de Wacht niet behoeven gheloft te worden, yemandtvanhunluyden fenden aen het Packhuys ter plaetfe daer de loflinge gefchieden fal, omdaeropreguardtene.men, en eenigh verfchi) of fraude bevindende, 'c gunt niet wel vei klaerc is, in arreft nemen, ibnder dat daer tegens eenige op- pofitie of contradictie ial mogen vallen. V I. Item, dat geen Waren of Koopmanfchappen uyt eenige fchepen voor dele Stadt leggende geloft fullen mogen worden in eenigh zeylend Vaertuygh 't zy groot of kleyn, hoedanigh 't itlve mochte we- fen , om daer mede binnen de Palen ghebracht of vervoert te worden, fonder dat voor den aenvangh van foodanige loflinge de Cherchers op den Boom daer naeft aen wefende, daer van gewaerfchou wt en de Los-cedullen aen haer verthoont lullen weien, om daer op in doriö naer gelegentheyt van faecken geteyekent te worden, ende voorts reguard te ne- men op de loflinge felve, ende de Los-cedullen te konnen intrecken, fo 't Goederen zijn die vervoert fullen worden ·, oppcenedatanderünts de Goede- ren gehouden fullen worden als fonder Los-cedul- len geloft, ofal fchoon de felve in blanco daer be- neffens gevonden worden. V  II. Alle Vlot-ichuyten, Steyger-fchuyten of andere, . uytvarende om eenige Goederen aen Boordt te brengen, of met gelofte Goederen inkomende, ful- len niet anders geladen of beleyt mogen worden als foodanigh, dat de Luycken op de Plechten of voot de Plechten vry zijn, in dier voegen dat de Cher- chers daer onder, ende oock in 't ruym de vifitatie lullen konnen doen, of anderfinta fullen de Schuyt- voerders gehouden wefen.ter begeerte vande Com- miièn voorfz, de felve tot haren kofte te laten op- ruymen , ten eynde als voren, fonder haer daer te- gen te mogen oppoferen, of eenige onwilligheyt te bethonen. VI  I I. Geene Waren ofKöopmanièhappen fullen naer 't Boom-fluyten gheloft of geladen mogen worden uyt of in eenige Schepen, buyten of binnen eenige Palen leggende, al waer 't fchoon met behoorlijcke Los-cedulle ofPafpoort, fonder daer toefpeciael coniènt verkregen te hebben, 't zy onder wat prac- text fulcks foude mogen wefen. I X. Ende dit alles onvermindert het vooriz Placaet; op poene van confifcatie der Goederen, midtiga* ders de Schepen ende Sehuyten daer mede eenige fraude fal wefen ghepleeght, of arbitrale correctie ende
				ken.
						II.
		Datoock geen Waren of Koopmanfchappen ge- bit ofgheladenfullen mogen worden, uyt of in eenige Schepen, binnen de Stadt leggende, 'tzy van waerfe komen of werwaerts datfe ghedeftineert zijn, fonder dat de Los-cedullen of Paipoorten daer toe dienende, alvooren tenComptoire ghe- licht ende gheftek fullen wefen in handen van de Comraifen ter Recherche daer omtrent de wacht hebbende, ten eynde als vooren. III. Dat geen Smal-fchepen, Damloopers, Kagen, Zcyl-fchuyren of ander Vaertuygh, bequaem om tezeylen, 't zy hoedanigh het felve mochte wefen, «ytgefondert de Beurt-fchepen, allecnlijck in het bedienen van haer ordinaris Veer en anders niet, de Bomen fullen mogen inkomen ofuytvaren, fonder aen te leggen ende gevificeert te worden, 'czy van waerfe komen, of werwaerts de felvegemunt moch- ten hebben, maer geh ouden fullen weien haer Lu- ken te openen ende devoorfz Commiièn tot der felver Recherche gelegentheyt te geven, oock in cas van iüipicie, foo lange te bly ven leggen tot datfe confent om wegh te varen, bekomen fullen heb- ben. I V. . Eenige Smal-fchepen of anderen voor 't Vlaeck of Pamphus gelicht hebbende, of komende uyt het Noorder-quartier met Koopmanfchappen, uyt eenige Schepen aldaer gelicht, om alhier by d'Ey- pnaers of Fadtoors nader verklaert te worden, ful- en in 't inkomen bekent maecken de namen van "are (chippers, mi Jtfgaders de naérn van den fchip- per en't ièhip daerfe uyrgelicht fullen hebben, als mede fx> veel haer mogelijck is, dequantiteyt van ae gelichte Goederen felve, ende als dan provfio- nehjek hun plaét's moeren nemen by de Commiièn er Recherche op denBoom daerfe inkomen fullen, nanaentewyfen, fonder van daer te varen om te Pen, voor en al-eer dat aen die van de Recherche Los-cedullen, daer toe vereyfcht wordende , overgebracht fullen wefen, omdaerop devifitatie geaaen wefende, voort inwaert te varen ter plaetfe Qaer de loflinge fal gefchieden. Ve fu ?I]nde ecn Lichter metftuck-goedereri, wicheyde.Koöpluyden toekomende, daer toe een

-ocr page 1301-

χζόή.            Placatcn en Ordonnantien 10. Boeck. 3. Tit:

ende ftraffè aen den lyve na gelegentheyt van faken, breder by 't meer-ghernekePlacaet ge-expreiïèert, daer naer llch een yeder die fulcks aengaet, fal heb- ben te reguleren, tot verhoedinge van fchade ende ongelegentheyt.

Aftum ter Vergaderinge van de & „Λ , Heeren Raden op den ι 7 Februarv <_A. v, Gennep, vt. . **· Ter Ordonnantie van de felVe Vavidé WiUt

lp. Refolutie, houdende ordre op de groote der Brandewijn - flucke ' In date dentwaelfden November 1636V mengelen ende een halve Pin te, ende ontrenteen half mutsken , uytbrenghende fes-en-tnesentieh ftoop, gelijckhetfelveblijckt by gedruckte Ms Courant, daer den prijs van de Brandewynen wort gheftelt, op het Oxhooft van dertigh Viertels- Waerop gedeübereert zijnde, Isgoedtgevonden ende verftaen , dat yeder Oxhooft Brandewijn foo wel in het uytgaen als inkomen refpeftive' 'sLandts gerechtigheydt fubjecT: fal zijn ende bly- ven te betalen , nac advenant fes-en-tnegentigh ftoop, of dertigh Viertels} ende 't gene de Ox- hoofden of Vaten grooter zijn, daer van fal naer, advenant aen't Lant worden betaelt, tenreguarde van de overmate ; Ende fal defe haer Hoogh Mog. Reiblutie aen de refpe&ive Collegien ter Admira- litey t worden overgeibnden, ende daer nevens ge- fchreven , dat fy refpe&ivelijck elcks onder fijn Refort den inhoudt van de voorfz Refolutie, by afExie van billietten willen bekent maecken aen alle Koopluyden, om hun daer naer te reguleren; op poene dat de Conrraventeurs in conforrniié van haer Hoogh Mog. Placatenop den ophef der Con- voyen ende Licenten fullen werden geftrafc. Was geparapheert, N.vanBoeckhorfi,vt. Onderitont> Accordeert met 't voorfz Regifter.

[Ein date deovergeleCommisten, aenhoudenddeNantivoyen engeconfidde Brandlijck foodat de Kprincipalgrooter hde vier eeeen Vat ude grootftden gelijftopentoOxhoofdveertighEnde op

ge in geen confufie in haren handel ibuden verval- len , hebben fyde Brandewijn-Oxhoofden gere- duceert op dertigh Viertels, zijnde elck Viertel Ces

Geteeekent, ComelisO/lufch.

30. Refolutie, Oofi-Fndifche Compagnie, ende alle andere particuliere Koopluyden, moeten de in en uytgaende rechten betalen van alle Juwelen-, 'Peerleti, Gefieenten ende Mufcus die β ontfangen ende ver/enden. In date den meeden Mey 1637. fullen werden gebracht, ofte die oock by derfelvcr Schepen van hier uytgevoert fullen werden s ver- klarende haer Hoogh Mog. verder, dat alle parti- culiere Koopluyden , van der felver koftehjckc Gefteenten Juwelen ofte Mufcus, Kooprmnfcwp wefende, foo op't inkomen als uytgaen» ge»F recht gehouden zijn te betalen.

i Yvier ftuy vde waerdkoftelijck

van de Mufcus, die by hare Schepen hier te Lande

g/olutie, Schepen ende Goederen van den Vyandt hernomen, tm bergh-loon betaelt hebbende, echter f chuldigh te betalen de inkomenderechten. date den derden Junij 164,1.

31

door Schepen van Oorlogh indienftdefer^ den voorfz Vyandt ontjaeght* vanwelcfcea" pen en Ladinghe het bergh-loon betaeItJe'0fen,' ten behoeve van de Capiteynen ende mi\ conform haer Hoog Mog. Placaten dien-aeng ^ de ge-emaneert, ende by de Eygenaers ν vooriz Schepen ende Ladinge, rmdts dien g ^

^«fs^Ntfangen een Miifive van 't Collegie ter lH^ Admiraliteyt tot Amfterdam, ghefchre- ven aldaerden dertighften Meylaetftle- den, houdende inefreft, dat onder het ghemeke Collegie zijn opgebracht eenighe Koop- vaerdye-Schepen derwaertsgedeftineerc, die bevo- rens in Zee by den Vyandc waren verovert, ende

-ocr page 1302-

Behelfende de Convoyen, Licenten en Veylgelt.           ï 2 65

ghemaeckte Goederen ter Zee x herwaerts binnen defe Landen gebracht ende opgellagen wordende, ichuldigh zijn ende bly ven, te dragen ende betalen 's Landts inkomendegerechrigheydt, ende lal het felve aen het ghcmclte Collegie werden gerefcri- beerr,

jvertwordt, dat de fel ve hier te Lande met en bc- hooren beiwaert te worden met de betalinghe van 1 ^Landcs recht op de inkomende Goederen geftelt: Waer op ^delibereert, ende in confideratie geno- men weidde, de redenen ten wederzyden op die fubiect ioopende; Isgoetgevonden ende verftaen, dacdegheberghae, ende in 's Vyandts macht vry-

Refolutie, Geen vrydom van V Landts recht te verlenen van Amtt- nitie van Oorlogh'ofandere Waren, werdende ten behoeve van eenighe Koningen, 1Jrineen > &c uytgevoert} Admiraliteyten oock ongebonden de voor/h comejjk te pareren. In date den een en twintighfien Juni/ ι Ó44.

31·

ten , van wat uytgaende Munitie van Oorlogh of andere Waren en lal werden geconlen teert of gbe- accordeert, uyrgefondertde Wynen, volgens de Lijfte die daer van beruft ter Griffie van haer Hoog Mog., ten reguarde van dekleyne importantie van dien, als haer voren over den tijdt van drie Jaren ftaetaenghemerekt; Doch lal dien on vermindert nopende de Conceifie van de vrye Wynen, een bondigh bcloigne werden geformeert; ende in cas dat by inadverrentie, ofby expreflè Reiblutie, hier naer eenige Munitie van Oorlogh of eenige andere Waren in het toekomende werde gheconlènteert vry uyt te voeren ;fo fullcn de relpeótive Collegien ter Admiraliteyt ongehouden weien, delelve vrye Concellicn te relpe&eren en pareren : Ende lal van dele haer Hoogh Mog. Refolutie aenlchryvinge werden gedaen aen de reipecüvc Collegien ter Ad- miraliteyt , om haer daer na te reguleren, en doen reguleren alle de gene die onder der iel ver relpedi· ve DiftricT: geilelt zijn.

fNtfangen eenMiffive van't Collegie ter Admiraliteyt tot Amfterdam, gefchrc- ven aldaer den lèventhienden delès, hou- dende in effieft, dat de Inkomften van het felve Collegie feerwert vermindert, door de conceiliendiehaerHo. Mog. ib nu ende dan doen aeneenige, metexemptieenvrydom van Convoy over uyegaende Amunitien, Wynen ende andere Waren; welckConvoy tefemen bedraeght t'ze- dert den vijfthienden Juny 164,1 tot den vijfthien- den deies, zijnde drie Jaren, fes en tnegentigh duyfentachthondcrtfevenen tfeventigh guldens; te veten, drie en tnegentigh duylent twee hondert leven en tfeventigh guldens terlaecke van Amuni- tie van Oorlogh en andere Waren ; ende drie duy- fent fes hondert guldens ter fake van vrye Wynen : Wacropgedelibereert zijnde; Is goedtgevonden ende verftaen, dat aen gene Uytheemiche Konin- gen, Princen, Republijcquen of Staten voortaen eenige vrydom van recht van Convoyen of Licen-

3 3. Refolut ie, Schepen over Zee ingekomen, en lafl breeckende, moeten betalen t er plaetfe daer haer Ιαβ eerfigebroocken hebben, fchomi degeheele ladinge ghedeflineert is naer hetDifiriêï van eenander Collegie. In date den thienden Mey 164.5.

ijnde ter Vergaderinge gheJelèn de nadere '-' Requefte aen haer Hoogh Mog. ghepra?-

brooeken gehadt, niet tegenftaende dat hy alle- gueert, ende oock in der daet waer mocht zijn > lulcksuyt noodt gclèhiet te zijn, ipnde te hebben moeten doen, al-eer hy Schipper met de lel ve lyne ladinge heeft konnen komen ter ghedeftineerde plaetle van lyne ontladinge; Ende lal dienvolgens gelchreven worden aen den Convoy-meefter tot Medenblijcq, als oock die van de Directie binnen de lelve Stadt, dat ly aen den voornoemden Sup- pliant relpe&ivelijck fullen hebben, te reftitueren, 't gene dat fy ter laecke van 's Landts inkomende gerechtigheyc, ofDire&ie-gelt hebben ontfangen ende genoten, over ende ter laecke van de laft van fijn voorlz Schip, daer mede hy voor hetineeren- deei aldaer is gearriveert, ende dat ten reguarde van de boven-verhaelde betalinge aen die van Doc-

femeert uyt den naem ende van wegen Pieter Corneliiz Coorn van Langereys, onder het Diitri£fc van Medenblicq, Schipper van den Schcpe ghenaemrde Koorn-fnyder; Is, naer voorgaendedeliberatie, om de redenen en moti- venindevoorfz Requefte geallegeert, goedtghe- ïonden ende verftaen, midts delen te verklaren , dat de Convoy-meefter van't Collegie ter Admi- raliteyt tot Doccum, ende die van de dire&ie in Vricilandt refpe&ive, wel ende te rechte zijn be- voeght, om te behouden 's Landts inkomende gherechtigheyt, als oock Dire£tie-gelt, by hun refpeiflivclijck ontfangen, ende dat ten inlichte, Jat den Schipper lijn laft, onder het DiftricT: van

het Collegie ter Admiraliteyt voornoemt beeft ge- cum ter iaecke als voren gedaen 34.. Refolutie, Goederen over Zee uytghevoert werdende} betalen ter plaetfe haer dereer fier afladinge, fchoontnet Lichtersghevotrt werden aen Boordt van Schepen* leggende onder het 'Diflricl van een ander Collegie, In date den twaelfden September 164,7.

^^|Ynde gelioort het rapport van de Heeren ' W Eek, ende andere haer Hoogh Mog. Ge-

Refolutie van den levenden delès , ende eeni- ghe voorgaende van dien , in conferentie ghe-

deputeerden, in krachte vanjder1èiver| weeft zijnde met de aenwelênde Heeren Gecom- 7 Ρ                        Mi?

-ocr page 1303-

1166          Placaten etiOrdoftnantieri. iö. Boeck. ^Tit:

mitteerde Raden uyt de Cöllegien ter Admiraliteyt tot Rotterdam, Amfterdam ende in Zeelandt re- fpedive; Is naèr vöorgaende deliberatie goetghe- vonden cnde verftaen, dat de Waren, Goederen énde Koopmanfchappen, iullen moeten worden aengegeven, oock 's Landts uytgaende Recht van Convoy betalen , ter plaetfe daer de felve werden afgefcheept, het zy dat fulcks gefchiede datelijck in de Schepen felfs, die de voorfchreve Waren, Goederen en Koopmanfchappen over Zcefüllen tranfporteren,of dat defe Goederen geladen worden in Lichters of andere Binnenlandtfche Scheperi,om de voorfchreve Waren, Goederen ende Koopman- fchappen te brengen aen Boort van de voorfchreve

Sch epen, om in de felve geloft of overeef f,

worden

' * --" en dat al is het ichoon dat de SS ίlpt tc

feve

ΛΤΡ1·

Schepen over Zeegaende, gelegenzijnbUyte: ReiTorc van 't Collegie ter Admiraliteyt Τ voorfchreve Waren, Goederen endeKo ^e fchappen worden afgefcheept} alles in eb2?i van de Placaten defer Landen, ende de prafti' "C dien-volgens by de refpeftive Cöllegien ter a?^ raliteyt daenngevolght, volgens cfe verklaring van de Gedeputeerden van de Cöllegien ter Ad raliteyt in Zeelandt, ende in het Noorder-quar!?1" refiderende , daer op mede fpecialijck gehoorde

Refolutie, Goederen uyt Zee komende, betalen ter gedefileerde Lo plaetfe. In date den feventhienden September 164.7.

?*·

ïYnde gehoort het rapport vandeHceren Eek, ende andere haer Hoogh Mogende Gedeputeerden, achtervolgens der iel- ver vöorgaende Refolutien, in conferen- tie ghe weeft zynde met de alhier aehweiènde Ge- committeerden van de Cöllegien ter Admiraliteyt refiderende tot Rotterdam en Amfterdam refpefti- ve ·, oock de felve over ende weder over gehoort ende verftaen, noopende het different tufTchen bcyde de gemelte Cöllegien opgereièn, over ende ter faecke van de betalinge van 's Landts gerechtig- hcyt van Goederen, Waren ende Koopmanfchap- pen , uytter Zee binnen defe Landen komende j Is nae vöorgaende deliberatie goedtgevonden ende verftaen, midts deièn te verklaren, dat de voorfz

Goederen, Waren ende Koopmanfchappen, uyt- ter Zee binnen defe Landen komende, 's Lams L'. rechtigheydt fullen betalen, ter plaetfe daer de felvê wordenontloft ende ontladen, inconformité van haer Hoogh Mog. vöorgaende Placaten, waer na Parthyen weder-zydts haer punftuelijck fullen heb- ben te reguleren : Ende werden de gemelte alhier aenwefende Gecommitteerden vanbeyde deop- ghemelte Cöllegien, verfochtendebegeert, haer Hoogh Mog. te dienen van fchriftelijck advis, hoc men de defraudatie in 't ftuck van 's Landts gerech- tigheydt, die het Collegie ter Admiraliteyt rot Rotterdam is alleguerende ende voorwendende, beft ende gevoeghlijckft foude konnen voorkomen ende weeren.

3 6. Refolutie , Goederen ter Zee uytgaende, betalen ter plaetfe haer der afladinge, fchoon met Lichters gevoert werden aen Boordt van Schepen, onder bet ΉιβΐΊΒ van een ander Go liegt e leggende. In date den negenthienden Septem- ber 1647.

[Ynde ter Vergaderinge gherefumeert het rapport van de Hecren Eek, ende andere haer Hoogh Mog. Gedeputeerden, den twaelfden defes gedaen, in krachte vander felver Refolutie van den ièvenden der fel ver maent, énde eenige vöorgaende van dien, in conferentie ge weeft zijnde met de aenwefende Heêrên Gecom- mitteerde Raden , uyt de Coilégien ter Admirali- teyt tot Rotterdam, Amfterdam ende in Zeelandt refpe&ive; Is haer vöorgaende deliberatie goedt- gevonden ende verftaen, dat de Waren, Goederen ende Koopmanfchappen, die aengegeven worden over Zee te fullen gaen, fchuldigh zijn te betalen 's Landts uytgaende recht van Convoy, ter plaetfe daer defelve worden afgefcheept, het zy dat fulcks gefchiede datelijck in de Schepen felfs, die de voor-· ïchreve Waren, Goederen ende Koopmanfchap- pen, over Zee fullen tranipoftëreh , ofte dat defe Goederengcladenwarenin Lichters, ofte andere

Binnenlandtfche Schepen , om de voorfchreve Waren , Goederen ende Koopmanfchappen te brengen aen Boort van de voorfchreve Schepen, om in de felve gheloft of overgefcheept te worden: Ende dat al is het fchoon , dat de voorfz Schepen over Zee gaende, gelegen zijn buyten het Reifort van het Collegie ter Admiraliteyt daer de voorfz Waren, Goederen ende-Koopmanfehappen wer- den afgefcheept \ alles in conformité van de Placa- ten defer Landen , ende practijeque dien-volgens by de refpeftive Cöllegien ter Admiraliteyt daer ingevolght, volgens de verklaringe van de Gede- puteerden van de Cöllegien ter Admiraliteyt in Zeelandt , en in't Noorder-quartier refiderende, daer op mede fpecialijck gehoort zijnde; Ende werdt hier mede haer Hoogh Mog. Refolutie van den twaelfden defes voornoemt ge-elucideert ende verandert.

3 y. Refolutie, Wit Naèy-garen, betaelt uytgaende dertigh fiuyvers vM yeder hondert ponden wegens. In date den fes en twintighflen Me/ 16 ƒ' · S gehoort het rapport vande Heeren Huy-I achtervolghens der felver Refolutie 'JjJL^ï. gens, ende andere haerHoogh Mog. Ge- | vijf-en-twintighften defes, gefproocken o|||g_ deputeerden tot de iaecken van de Zee, 1 de met de aenwefende Gecommitteerden1 .^

-ocr page 1304-

BeheHè'nde de Convoyen fneérivc Collegien ter Admiralireyr, op het gene ao gifteren by de Heeren ex traordi naris Gedepu- teerden van de Provincie van Holbndt endc Weft- Vrieflandt, met endenevens de Heeren ordinaris Gedeputeerden van de ièlve Provincie, is gerepre- fenteertendegedcduceertgeweeft, rakende de be- laftinge van het wit Nay-garen, het wekkc in de betalinghe van de gcrechtiglieydt van Convoyen, achtervolgens de voorgaende Lij fte van de voor- noemde Convoyen, in het Hooft onder de letter G. in 't uy tgaen altoos betaelt hebbende eene gulde thien ftuy vers van yder hondert ponden, by de je- genwoordige nieuwe Lijfte vanden ièften April ïöf ι, in het Hooft onder de letter G. als nu is uyc- celaten, ende in plaetfe van dien gheftelt S wart; doch daer nae in den negenden poft, onder de felve letter G. geftelt, dat het felve wit Nay-garen, dat met de ponde verkocht werdt, van de waerdevan fes gulden, fal betalen van uy tgaen vier ftuy vers: Wacropgedehbereert zijnde; Isgoedtvondenen verftaen, dat de betalinghe van de voorfz vier ftuy- versper pondtals voren, volgens den voorichreven negenden poft, by provifie gefurcheert ende in ihte I gehouden fal worden; ende vervolgens gelaten op

, Licenten en Veylgelt,-           ï 2 6γ den ouden voet, iöo als die voor de voorfz vernieu- winge is geweeft, totter rijdcdar de re/pech ve Col- legien ter Admiraliteyt al voorengehoort endevcr- ftaen hebbende de corfideratien van de Generails van de Convoyen, ©p het gene voorfz is naeder lul- len hebben -gcadvücerr, dewelcke veribcht fullen worden binnen den tijdt van drie maenden, of eer- der, ibo fulex docnlijck is, ter Vergaderinge van haer Hoogh Mog. , hacradvisdeièn aengaendein. te brengen; ende fal tot der iel ver naerichringc aen de gemeke Collegien toegeibnden worden Copie van de Requcfte, op het voorichreve iubjcftaen de Heeren Staten van Hollantende Weft-Vrieflanc geprefenteert; als mede van het advis van de gemci- te Generaeisden ieventhienden December 1^33 , ende van de Gecommitteerden uyt de reipetlive Collegien ter Admiralireyr, den vierden December 1648, endc op den dertighften December 16 f o, op het felve fubjectter Vergaderinge inghcdient; Ende fal deiè haer Hoogh Mog. ReibJutie onder voorgaende reiumptie uy rgegeven, ende de meer- ghemclte Collegien worden toegeibnden, onime haer nae den inhouden van dien te reguleren.

28. Refolutie, Camericx - doeck inkomende, betaelt acht β wevers van yederftuck, endetiytgaende exempi?., uytgefonder t de Zondt ρ offerende. In date den negen en twintighfien Maert \ 6<ji.

uytgaende vryghdaren, uytgefondert in het paf- ièren door den Oriibndt, ten réfpt&x van liet welcke de felve met vier ftuy vers fullen bclaft worden.

jjffi^lN deliberatiegeleyt zijnde ; Isgoetgevon- Ifl ffi' e veri*aen»^at by provifie v°or lijp den tijdt van eenJaer de Camericx-doec- ken, inkomende als voor defen, befwaert Men worden met acht ftuy vers perftuck , ende

Refolutie „ De Placaten en Lijfien in V aengeven pmótuelijck naer te komen, als mede de T)iffwfitim en Sent entten van de Admiraliteyt en. In date den twaelfdenTiecember 16 f7.

3?·

\E Raedt-Peniïo naris heeft ibmrnierlijck gerepraienteert , de difcrepanrien ende ghefchillen, eerft tuftchen de Stadt van Nymegcn, ende naderhandt de Heeren Staten van Gelderlandt ter eenre; midtigaders het Collegie ter Admiraliteyt tot Rotterdam ter ande- re zyde, ontftaen over het aenhalen van ièeckere een en dertigh Kopere Vaten, by den Com mis ter Recherche de Stercke , in February laetftleden achterliaelt, ende noch jegenwoordigh onder het Fort Gennip in arreft leggende : Waer op gedeli- oereert, ende gelet, dat by voorgaende Refol utien vanhaer Hoo^h Mo. in dateden twintighften Sep- tember ende ieventhienden October beyde mede tetftleden, die van Gelderlandt voornoemt albe- feytsfop verre was te ghemoet gegaen, dat jegen - Woordighdefaeekegeheelijck daer op aen quam, j« de voorfz Kopere Vaten onder, of ionder cautie, "Ftden voornoemden arrefte ibuden werden ont- ken , h verftaen ende gerefolveert, dat van we-

gen haer Edele Groot Mog. ter Generaliteyt de fa- ke daer heenen ial werden gedirigeert» ten eynde dehoogh-gcmelte Heeren Staten van Gelderlandt, om alle gevoeghs-wille daer mede mogen worden geaccommodeert, dat de voorfz ontfiaginge ghe- lchiede ibnder cautie; ende dat daer toe de verey fte ordreaen'cgemclteCollegie ter Admiraliteyt toe- geibnden werde; behoudelijck nochtans, dat voor het toekomende peremptoirlijck vaftgcftelt, ende van wegen de wel-gemelte Provincie van Gelder- landt mede toegheiraen ende overgegeven worde, dat van nu yoortaen in reguard van de betalinge van 's Landts gerechtigheyt, ende fpecialijck mede over Kopere > d'ordrc van 't Landt, ende de Lijile van de gemene Middelen te Water» by haer Ho. Mog. gearrefteert, alomme punftuelijck enpraeci&lijck achtervolght; midtigaders de difpofitien ende icri- tentien vande Collegien ter Admiraliteyt dienthal- ven fonder eenige oppofitie achtervolght ende na- gekomen worden.

'Refofc

7 V %

-ocr page 1305-

Placateii en Kefolutieru ι o. Boeek. 3 Tit. Refolutie ■> raeckende hetjefoefubjeót* In date den derthknd-

ιι68

4<3.

WDa.

cember 16 f/.

midtsdcfent'accommoderen, dat de ν ilaginge gefchiede fonder cautie, tot \vcld° °nf' aen 't gemelte Collcgie terAdmi>aliteVt JÏÏ,eynde fal worden, dat haer E., de voorfz Kon ν η

lijnde ter Vcrgaderinge nochmaels voort- gebrachtde diicrepantien ende gefchillen eerft tuflchen de Stadt Nymegen, ende naderhandt de Heeren Staten van Gel- derlandt ter eenre, midtigaders het Collegie ter Admiraliteyt tot Rotterdam ter andere zyde ont- ftaen, over het aenhalen van feeckere ecnender- tigh Kopere Vaten, by den Commis ter Recher- che de Sterckein February laetftleden achtxrhaelt, ende noch jegenwoordigh onder het Fort Gennip in arreft leggen de : Waer op gedelibereert, oock gelet zijnde, dat by haer Ho. Mog. Refolutien van den tvvintighften September ende ieventhienden Oclrobcr bcyde laetftleden, die van Gelderlandt voornoemt albercytsfbo verre was tegemoet ghe- gacn, dat jegenwoordigh de iaecke geheelijck daer op aen quam, of de voornoemde Kopere Vaten onder, oflonder cautie uyt den voorfz arrefte fou- den worden on tflagen ·, Is goedtgevonden enver- ftacn, dat de hoogh-gemelte Heeren Staten van Gelderlandt, om alle gevocghs-wille, daer mede

aenftondts fonder cautie, als vooren, |f| f oniilaen, ende dienvolgens aen den ComminH tot Gennip aenfchryven de felve Kopere|1

;en iocn feu) en

aen de geintereffeerde te laten volgen, LI j langer in gebreecke te bly ven. Des wort voor h

toekomende vaft-geftelt, gelijck ooc/κ *$JL, de wel-gemelte Provincie van Gelderlandt ηε# deandere Provinciën tocgeftaenendeovemePev^n wordt» dat van nu voortaen, in reguard van d betalinge van 's Landts gerechtigheyt" ende foeóa hjck mede over Kopere Vaten, d'ordre vanhec" Landt, ende de Lijftc van de gemene Middèlente Water, by haer Ho Mog. gearrefteerr, alomme punctuqhjck achtervolght, midtfgaders deDifpo- fitien en Sententien van de Collegienter Admirali- teyt dienthalven, fonder eenige oppofltie achter" volght en nagekomen fullen worden.

4.1. Refolutie, Goederen met de Retour-Schepen ujt Οοβ-Indien kommie moeten betalen 's Landts recht terplaetfe alwaer dieghedefiineert zijn, fchoon è Schepen onder het ^ïfirici vaneen ander Collegie komen m te vallen en te Wen. In date den dertighflen July 166$.

lS ter Vcrgaderinge nochmaels voortghe- bracht het advis by de Heeren alhier aen- weiènde Gecommitteerden van 't Col- legien ter Admiraliteyt, op 'tgepropo- n eerde van de Heeren Gedeputeerden van Zeeland gheformeerti dal' namenthjek de-Ooft- Indifche Retour-ièhepen, by noodt moetende inloopen in een Haven van een ander Diftrict defer Landen, als daer die t'huys hoorende, en uytvarende zijn, al- hoewel komende laft te breecken, echter het in- komende recht van 't Landt foude werden betaelt aen 't Collegie ter Admiraliteyt, of der felver Offi- cieren, uyc wekkers DiftricT: de foodanige Retour- Schepen uytgevaren zijn : Waer op gedelibereert zijnde ·, Is goedtgevonden ende verftaen, tot voor- komingc van alle onluften en difputen, onder de

refpettive Collcgien ter Admiraliteyt.in het toeko- mende als een vatte Weten Ordre midts defen te ihtueren en vaft te ftellen, dat foodamge Retour- Schepen komende by noodt te vervallen in een an- der Zee-gat defer Landen, als daer de felro Sche- pen zijn gedefbineert, echter 's Landtsgerechtig- heyt over hare inhebbende Retouren betaelt lal worden aen foodanigh Collegie ter Admiraliteyt, of der felver Officieren daer de voorfz Retour- Schepen eygentlijckzijnghedcftineert; ende niet (aen foodanigh Collcgie, onder wekkersDiftrift fy, alsvooren,, by noodt fouden mogen komen te vervallen, of moeteninloopenj Totwelckcn eynde defe haer Ho. Mog. Refolutie gefonden ial worden aen alle deCollegien ter Admiraliteyt, om te ftrecken tot haer E. naerkhtinge.

42. Refolutie, Goederen uyt de Levant komende, betalen tenhehom van de cDirec~teurs een per cent o, maer derwaertsgaende, van de voorfz betdi^ exempt. In date den eer/len February 1666.

plaetfe dat den ontfangh van den Taufaoftelrripo- fiticvaneen tenhondert voor uyrgaen, engcujcke een ten hondert voor inkomen, breeder gemen- tioneert in haer Hoogh Mog. Refolutie vanden eerftcn December ióü>, tot noch toe tot Snurna ende Aleppo was geheven geweefhals nu herwas getranfporteert, ende vervolgens allede P*^* iche Goederen, egeene uytgeiondert, (00 die_ Water als te Lande in defe Vereenighde PfOVjn'

E Heeren Huygens, ende andere haer Ho. Mog. Gedeputeerden rot de iaecken van de Zee , hebben ter Vergaderinge ge- exhibeert, oock vervolghens doen leien het advis van de acnwefende Heeren Gecommit- teerden uyt alle de Collegien ter Admiraliteyt, geformeert alhier inden Hageden acht-en-twin- tighften Januarij laetftleden, op de'Requefte den twee-en-twintighften der felver maendt aen haer HooghMog, geprefenteert, uytdennaem en van wegen de Dire&eurs over den Levantfchen handel, ende Navigatie op de Middelandtfche Zee,- ver- ibeckende om de redenen daer inne verhaclt, dat in

a

worden, om redenen daer toe dienende, van voorfchreve belaftinghe ge-eximeert mochten ) ven, foo ende gelijck in den Jare 103 3 ^'as g e^e'

-ocr page 1306-

Behelfende de Convoyen, Licenten en Veylgelt.

1169

mcynert Je fy Supplianten, dat dit het eenighfte en feeckcrfte middel foude wcfen, waer door men weder tot rembouriTement van de uyfghefchoten penningen foude koniien geraecken, ende echter de Negotie niet meer worden befwaert, alfoodielaft doen albereydts op de felve was leggende:. Noch geleien de nadere Memorie, totelucidarievan de voorfz Requefte, ofte gedane verfoeck by de voor- noemde Directeurs, aen deghemelte aenwefende Gecommitteerden, uyt de Collegien ter Admirali- reyt overgegeven , ghclijck de ièlve Memorie hier naer volgende van woorde te vvoorde ilaet gheiniè- reert. De Directeuren vanden Levantfchen Handel, ende Navigatie in de Middelandtfche Zee, defen dagh voor Ij Edele Mog. zijnde befcheyden ghe- wcêft» op het fubjedt vanfeeckere Memorie, by hacr den twee en twintighften deiès aen-haer Hoog Mog. overghclevert, orame te hebben elucidatie vanhetveriöcck, by hacr daer by ghedaen, in het reguarde van den ontfangh van feeckere Tauia of Impoficie, van twee ten hondert op alle Levantiche Waren, foo te Water als te Lande, in dèfe Pro- vinciën en het ReiTort van dien komende gebracht re werden; hebben rer requiiltïe van U Edele Mog. fulcks by defen revcrenteiijek willen doen, beftaen- dein her naer-volgende} dat, namentlick de voor- fchreve twee ten hondert iöude werden betaclt van deonderftaende Goederen. Van alle Periïaenfche, Cyperfche, Soriaeniche, ende Paleftiniche Zyden, als ArdafTe, Cattoene-garen, Rijs, Machiaren. Ardaflètte,Geyte-vvol, Soda, Legie, Kemels-hayr, Poraich, Cordoanen. Serboflie, Tappiiïêryen, Carob, Burme, &c. Gallen, Hous, Segreyn-Leer. Vooralle Turcx-garen, Drogues,Zout: Midtigaders alle andere genaemde cndeönge- naemde Goederen, Waren ende Koopmanfchap- pen, uyt de Levant, die als vooren hier te Lande iuilen komen ende worden gebraeh t. Dat den iel ven ontfangh ibude behooren te wor- den gedaen, ende geheven by de Minifters van de refpective Collegien ter Admiraliteyt op de re- .fpedrivc Comptoiren, volgens ende in conformité van de Ordonnantien enLyftenopde Convoyen ende Licenten, even ende opdenfelvenvoet als 'sLandts Rechten al daer werden ontfangen} ende ihtde Contraventeurs ibuden incurreren de felve poenen ende boeten die tegen de Fraudateurs van <* voorfchreve Rechten zijn geftatueert} Datwy- ders degemelte Minifters fouden gehouden wefen, vanden voorfch re ven ontfangh te houden feparate reeckeningc, ende de felve over te brengen aen de

refpect tye Collegien ter Admiraliteyt, omme door haer aeade Directeuren te worden behandight, midtigaders door de ièlve opgenomen ende geflo- ten, oock de penningen vanharen ontfangh te la- ten vallen in handen vande mcer-gemelte Directeu- ren } midts dat de voorichreve Minifters daer voor, ende ter iaecke van hare genomen moey te, fuilen werden geialarieert ende ghenieten een ten hon- dert. Waer op gedelibereert zijnde, IsgoetgeiOnden ende verftaen, dat alleenlijck een ten hondert van alle die Goederen, inde boven-ftaende Memorie geipecificeert, de welcke uyt de Levant binnen de- le Landen, foo te Water als te Lande gebracht fhl- len werden, hier te Lande voortaen ontfangen fal wordenj ende dat de Goederen die van hier der- waerts vervoert fuilen werden, van de voorfz be- laftinghe in het geheel ge-eximeert ftillen blyven » des fal het ièlve Middel van een per cento, tot qui- tinge vandeLaften daer op geaftècteert, midtiga- ders vande Praïiènten diedéghemekc Directeurs mits defen geordonneert werden aen Joris Croock, gcdefigneerde Refident van defènStaet, aen hec Hoff van Conftantinopolen ter handen te frellen t ende mede te geven ibovecl langer aen de directie van de ièlve Directeurs gccon,tinucert ende gelaten wo,rden : Ende ial Extract van dele haer Ho. Mog. Refolutie aen de refpective Collegien ter Admira- liteytgheionden werden ; met veribeck endebe- geerre, dat haer E. den opheffvande voorfz een per cento, alommè onder haer Diftridt in train willen brengen, endeexactelijck doen obièrveren, midtigaders de penninge^ daer van próvenierende, ibnder eenige diverfie doen vallen in handen van de voorfz Directeurs, mitsdeOntfangers van de Con- voyen ende Licenten (die benevens het innen van 's Landts Middelen, oock tot den ontfangh van de voorfz een per cento, van de Goederen uyt de Levant komende, midts deièn worden geauthori- ièert) daer voor beloonende meteen van het hon- dert van de penningen, dié fy ter iaecke van hec Ièlve Middel fuilen komen te ontfangen, onder pertinente rekeningeende notitie daer van te hou- den, ende de ièlve overfèndende, ombydemeer- gemelte Directeurs opgenomen ;en gefloten te wor- den ; Sullende tot dien eynde oockdeiè haer Ho. Mog. Refolutie aen de felve Directeurs, ais oock aen den voornoemden Refident Joris Croock ver- handtreyekt worden, om te ftrecken tot der iel ver naerichtinge. Was geparapheert, J. van Gent, vt. Onder ftondt, Accordeert met hec voorichreve Regifter. Geteeckent, N, Ruyfih.

Refolutie, Hout-laft en komende uyt Noorwegen, betalen 's Landts recht na proportie van de Meet- CeduUen van de Schepen. In date den tweeden Augufti 1669.

Vr

S gehoort het rapport van de Heeren van Heuckelom, ende andere haer Ho. Mo. Gedeputeerden tot de faecken vandeZee, achtervolgende derièlver Refolutie van

refpective Collegien ter Admiraliteyt, gefbrmeeit alhier in den Hage den vijf en twintighften der fel- vermaendt, tot voldoeningè van haer Ho. Mog. Refolutie van den felven date, ghenomen op de Miilive van het Collegie ter Adm'iraliteyt tot Am-

<fen feven

en twintighften July laetftleden, gevifi-

, t ende ge-examineert hebbende hetadvisvan j fterdam, raeckende hdt verkorten van 's Landts· aenwefende Heeren Gecommitteerden uyt de I inkomende Recht, ten reipecte van de Koopvaer-

-ocr page 1307-

Pkeaten en Refolutien. ι o, Boeck. g. Tit. mende Recht van de Hout-laften te doen h na proportie van de Meet-ccdullen <t ?iaiCö pers der voorfz Schepen bchandight\vord,Jp"

1270 dy-fchepen, die met Hokomen te arriveren, byklaringe van de grooteomtrent oock groote dif

betalende, met ordre, dat yeder Colle^fr 2JJn nigenpra&ijcque, als een feeckerc wct^n " in den haren fal hebben te obferveren W te^ ' rapheert, J.Tieterfon, vt. ÓnderftS" Accordeert met het voorfz Rcpifter fë*£ 1 ' N.Rujfih. ,                        h "· ^teeckent,

de, in de refpe&ive reflbrten van de voornoemde Collegien ter Admiraliteyt: Waeropgedeliberecrc zijnde 5 Isgoedtgcvonden ende verftaen, dat de meer-ghcmelte Collegien, by fèrieufè aenfehry- vinge geordotincerc fal worden, ghelijck defclve geordonneerc worden midts deièn, 't voorfz isko-

44.. Refolutie, Schippers ende der Matrofen Voeringh afoefchaft. / date den een en fwintighflen February i6ji.

trocketï, ende buy ten executie gekten fal worden Maer dat oock acn de refpeftive Collegien ter Ad miraliteyt daer van by acnfchryvinge kenniflè eht geven fal w orden, met verfoeck en fcricufe begeer" te, om in conformité van de voorgaende haer Ho" Mog. Refolutien van den vijfden April i%endc' den veerthienden Augufti 16yo, in der felver Di- ftricleaby provifie, ende toe dat anders by haer Ho.Mog.lal worden goedtgcvonden, foodaniKe ordre te ftellen, ende die voorfieninge teduen, ten eynde by de Ontfangcrsende Coliecleuren van de Con voyen ende Licenten, het volle recht van het Landt ghevordert werde, fonder eenige komn«e meer, ten reguarde van de voorfz vrye Voering in te willigen, ofte ghedogen ·, ende dat haer Ho. Mog. verwachten, dat de felve Collegien ter Ad- miraliteyt, daer van in geen gebreecke fullenbly- ven, dewyle gene van de voorfz Collegien in het byfonder, noch oock alle de felve ghefamentlijck bevoeght zijn, daer inne eenige verandcringe te maecken, iönder voorgaende Refolutie van haer Hoogh Mog. Wasgeparapheert, J.vwGent,vt. Onder fton d r, Α ccordeer t met het vooriz Iiegi- fter. Getecckent, Gafy.Fagel.

jS ter Vergaderinge gelcfcn fekere Remon- ftrantie van de aenwefende Gedeputeer- den uyt het Collcgie ter Admiraliteyt tot Amfterdam, ghefchreven alhier in den Hage den ièventhienden defer, houdende in effect, dat iy haer gelaft vonden, by fpeciale aenfehryvin- gevan de Heeren hare Committenten, haer Ho. Mog. wederom voor te brengen de Memorie, aen deiclvegepreicnrecrt door dé aenwefende Gede- puteerden uyt alle de Collegien ter Admiraliteyt, in date den veerthienden November laetftlcden, coiiccrncrende de obfervantie van de Schippers Voeringen, met gamfêh dienftighverfoeck, dat daer op mocht weiden gedifponeert, en de voorfz Collegien geautnorifcert, om in den haren weder- om te praftiferen het Placaet, óp het fubjccTt van de voorfz Voeringe den 22 February 165-7 ge-ema- ncert: Waer op gedelibereert zijnde; is dé voorfz Remonftrantic byde rc^eélive Provinciën over- genomen , om in den haren breedcr ghccoriimuni- ceert te worden ·, Ende dien-cnvermindert goedt- gevonden ende verftaen, dat het voorfz Placaet op het fubject der Voeringe den 22 February io?7ge- emancert, niet alleen byprovifie, ende tot anders by haer Hoogh Mog. fal zijn gerefolveert, inghe-

4.5% Refolutie, Hammen van buy ten inkomende-, yeder Schip-pondt met elf guldens belafi. In date den vyf en twïntighfien April \6ji. reipe£tive Comptoiren \ an de Convoyen ende Li-, centen, en werdegeheven de belaftinge óp de'Ham- mengheilelti maer dat op fommigc Comptoiren gevordert wordt van het Schip-pondt, ofdriehon- dcr r pond t Hammen, niet alleen fes guldens, maer oock noch daer en boven vijf en twintigh guldens van hondert guldens die de voorfz Hammen waer· digh zijn, en op andere Comptoiren maer alleen les guldens van yder Schip-pondt j Verfoeckendc der- hal ven haer Hoogh Mog. naerdere interpretatie} namentlijck, of der felver intentie niet en is, da de Hammen van buy ten inkomende, fülleii moge volihen, midts betalende van't Schip-pS«™*F de fes guldens, by haer Hoogh Mog. vooriz VV aer- fchouwinge van den twee ea t\vintighftcn J^nu 7 op yder Schip-pondt Speek gheftelt, door dien uc gemel te haer Hoogh Mog. Refolutie van^denca entwintighiten February is dinerende, dat in

van haeJanuaryde BoteWaerfcfelve magevolgelutie Coviiiteerbannesvoyen eondervwingelaetitledlaftingeMog R

voorfz beiaftinee onder de benaniïnghe van op

de

bruary daer aen volgende, dier by de Hammen in de voorfz belaftinge onder de benaminge vanSpeck worden gecompradiendeert, niet egualijck op de

mede zijn gecortipriEhendeert de W3111111?11?··,^^ dat dienvolgende de felve Hammen van gW-, fubjed zijn de voorfz belaftinge, by de v00^^

-ocr page 1308-

Behelfende de Convoyen ]

ityi van wat natuyre en conditie die fouden mogen zijn, of onder wat naem, en onder wat pretext die (ou- den konnen gevordert worden; Ende fal defè haer Hoogh Mog. Refolutie, de refpe&ive Collegien ter Admiraliteyt werdervroegeibnden, om tëftrec- ken tot haer naerichtinge. Was geparapheert, Johan van Reede, vr. Onder ftondt, Accordeert met het vooriz Regifter. Geteeckent» Ga/p. Fagel.

f ltitie en Waerfchouwinge op 't Speek geintrodu- ceert : Waeropghedelibereert zijnde 5 Is goedt- gevonden ende ver ftaen, midtsdefèn te verklaren, dat van al!e Hammen, binnen deCe Landen inge- voerrwordende, falmoeten werden betaelc voor 'r recht van inkomen elf guldens eens voor 't Schip- pondt, of de drie hondert ponden, meerenrnin- cjerquantiteyrnaadvenant; en dat met de vooriz bctalinge fullen komen te ceflèren alle andere bela- ftinge op 'c inkomen der voorfz Hammen gheftelt,

Refolutie} Goederen te Lande inkomende, ende in Veer-fchepen ge- laden , om ter gedefinieerde Los-plaetfen vervoert te werden, moeten by haer heb' ben detPafpoorten ter eer ft er Comptoire ghelicht, fchoon ettelijcke dagen in de Tackhuy/en opgefiagen zijnge weefi. In date den vijf en twintighfien Junij 1671.

46.

,S gehoort het rapport van de Heeren van ■^ Beuckelom, ende andere haer Hoogh Mog. Gedeputeerden tot de prxcïfe naef- komingeende executie van 'tPlacaetop de Uyrheemfche Manufa&uren ge-emaneert ,ende deRefolutienvan haer Hoogh Mog. daeropglre- volght, hebbende in gevolge ende tot voldoeninge van der felver Refolutie Commiflbriael van den twee-cn-twintighften defer , gevifiteert ende ge- cxamineert het geen by de Heeren Gedeputeerden van de Provincie van Zeelandt ter Vergaderinghe was ghereprefenteert ; namcntlijck, dat door de frauden van tijdt tot tijt meer ende meer gepleeght werdende, ten aenfien van de fine ende koftelijcke Waren ende Koopmanfchappen , komende uyt Brabandt, Vlaenderen ende elders, per Aiïchetot Breda, willende naer Hollandt, ende d'onlyde- lijckc conniventie die ontrent de voorfchreve frau- den werdt gepleeght, depaiïagie over het Sas van Gent, ende van de Vlootetot Lillo, t'eenemael werdt voorby gegacn, ende vervolgens het inko- men van het Collegie ter Admiraliteyt in Zeelant t'eenemael bedorven ende geruïneert; Dat haer Hoogh Mog, by Placaet van den feventhienden April 166 f dacrteghens wel eenighfints hebben voorfien , maer dat,der fèlver falutaire intentie, doordegroote collufieen correipondentic onver- mocyelijck gehouden wordende,, tuflehen de Offi- cieren van de Convoyen ende Licenten, de Magi- itaet, ende andere tot Breda, t'eenemael werdt ge- eludeert, ende de Karreluyden ièlfs tot die ftoutig- heydt gekomen zijn, dat fy de voorfchreve Goe- deren ende Koopmanfchappen tot haren pericule aennemenvoor een ende een half, ende twee per Cento te leveren, tot over den Dorpel der Koop- 'uyden Packhuyfen tot Amfterdam, Rotterdam, tndeandere Steden; ende fpecialijck mede, dat wen het voorfz Placaet trachte teeluderen, met tetgeen daer bygedifponeertis, vandatdeGoe-· öeren van buyten inkomende, foude moeten zijn ^deblyven gemunieert metdePafporten van be- .ta«nge, tereerfterComptoirégéiicht, tot dat die op haer waregedéftineerdeXos-plaetfe foüdën zijn gikomen, foodanigh re-in verteren, dat de voorfz oederen gekomen zijnde op de ëerfteplaetiè van ^«rarnvcrnènt, het voorfz Pafport niet meer van ^°ooe foudehebben, foo wanneer die aldaereenige j ^'^Pgc^uden ofte opgefiagen waren geweeft, * aer naer, naer hare gedetineerde plaëtiê ver

ibnden wierden; veribeckendc dat niet al leen het ' voorfchreve Placaet van den feventhienden Α pi jl j66f naerfyneforme ende inhouden geobièrvcerr, ende de preciiè naerkominge van dien, de reipecii- ve Collegien ter Admiraliteyt ten ernftighfren aen- bevolen, maer oock dat noch meerder praxautien en fwaerder poenen regens de Contraventcurs van dien geitatueerc mochten werden, op dat het Col- legie ter Admiraliteyt in Zeelandt op het exempel van de andere Collegien, daer ontrent conniven- tie gebruyekende , nietgeobligeert en genootiaeckt werden gelijcke conniventie te plegen, ende de Goederen en Koopmanfchappen langhsde Stro- men en Rivieren, voor noch minder, jaeibndcr helder noch penningh te betalen, te laten pafleren: Waerop gedeliberccrt, ende in achtinge genomen zijnde, dat het aen de cene zyde in de macht ende facultey t van de refpecKve Collegien ter Admirali- teyt niet is, omdePlacaten by haer Hoogh Mog, metgemeyneconcurrentie ende bewilliginghe der gefamentlijcke Bontgenoten gearreiteert, by inter- pretatie te ampliercn, limiteren, ofretegens den waren ende gemeynen fin van dien, ende de be- kende intentie van de felvc Bondtgenoten te re- ftringcren; maer dat de fèlve Collegien gehouden zijn ('t cafus voorvallende) naer den Text van de felve Placaten recht te doen, ende te ièntentieren} of indien de felve Collegien daer ontrent, ende over het ware verftant van dien , fouden mogen hallu- cineren, als dan te veriöccken de meyningeende intentie van haer Hoogh Mog. te verftaen, op het geen waer over gehall urineert ofte get wijffclt wert; ende dat aen de andere zyde by haer Hoogh Mog. niet gedefinieert ofte gefen tendeert kan werden over de particuliere voorvallen die tuhehen deOffi- cieren van het Landt ter eenre, ende de Koopluy- den ende Fadtorcn ter andere zyde komen te ont- ftaen, over het acnhalen of het reclameren van ee- nige Goederen·, maer datderefpe&ive Collegien ter Admiraliteyt de voorfz particuliere voorvallen, naer wettigh verhoor van parthyen, ten wcderzy- den by Sententie moeten definiëren ende determi- neren , lbo als fy op haren Eedt als Rechters, naer den teneur ende inhouden van de vooriz Placaten, in goede confcientiefullenoordeelen te moeten ge- fchieden; ende dat het voorfz Placaet den ièveh- rhienden April 166$, op het ftuckderBinnclant- fche Pafporten gc-emaneert, waerlijck ende on- twijffelijck dicTreert ende mede brénght, dat fonder diilinclrie

-ocr page 1309-

Pkcaten en Ordonnantien. io BoecL 3 Tit. gevonden ende verftaen, dat de refnpfl

diftinctie alle Koo

inkomen, ende in Veer ofte Mar£t-Schepen»of op Karren ofte Wagens werden geladen, om ter ge- deftineerde plaetfe te werden gebracht, fulien moe- ten by haer hebben ende behouden de Pafporten vanbetalingé, tereerfter Comptoire gelicht, om ter plaetfe van de loflinge daer op gerechercheert en gevifiteert te werden ·, ende dat ten dienïniïchte de vryheydt aen de Veer ende Mar£t-Schepen, en gefworen Wagen ofte Karre-luyden verleent, ge- reftringeert en bepaelt werdt i ende dat midts dien alle Goederen van buyten inkomende , ende gela- den werdende in eenige Veer ofte Marit-Schepen, ofte op eenige Wagens ofte Karren, gemunieert moeten zijn met de voorfz Pafporten , loo lange de fbbe Goederen niet zijn gekomen op haer ware en reële gedeftineerde Los-plaetfe , lönder dat het yoorfz Placaet eenigh onderfcheyt maeckt, of de voorfz Goederen aenftonts, ende foo haeft die in een plaetfe gearrivcert zijn, gefcheept of op Wa- gens geftelt werden, dan of die ter plaetfe van haer arrivement eenige dagen opgehouden of ingcilagen zijnde, daer naer, naer haer ghedeftineerde Los- plaetfen vervoert werden, maer klaerlijck exigeert, dat de voorfz Goederen , foo langhe die tot haer gedeftineerde Los-plaetfe niet zijn gekomen, met het voorfz Pafport gemunieert moeten zijn; ende dat oock anderfints het voorfz Placaet t'eenemael ge-eludeert en vruchteloos foude konnen worden ghemaeckt, foa wanneer de voorfz Goederen van buyten inkomende, ter plaetfe van haer eerfte ar- rivement , maer voor eenige dagen opgehouden of opgeflagen fouden mogen zijn geweeftj Is goedt-

g

ly haer nae 't voorfz Placaet van den fc» T"'^ April idófpraecifelijck en pmiS^SjN»

g

of de Goederen van buyten inkomend» '■- - " ' "                        fr^Oifton plaetfe van haer eerfte arrivement "voor ™ °

, ts

og

gen opgehouden ofopgeflagen, en daernS ware en reële gedeftineerde Los-plactszii» if r den j maer alleen te examineren, of dei r waer de voorfz Goederen &qmajg^ waerachtigeenre-e« Los-plaetfe, alwaer de voorf · Goederen effe&ivehjck, en nietlimuIateJii7 gedeftineert, ende datfy de particuliere vo2 len daer omtrent voorkomende, naerwettiah Ζ7 hoor.van parthyen, tenwederzydenbySenten,t definiëren ende rermineten, fodanighalsfyonhl renEedt, als Rechters, naer den teneur éndein' houden yan 't vooriz Placaet, endeden hier voren ge-exprefieerden waerachtigen en ontwiiffelbaren fin van dien, in goede confeientie fulien oordelen te moeten gefchieden: Ende dat dien-onramin- dert het voorfz gheproponeerde fal worden gefon- denaeade refpe&iveCollegien terAdmiralitcyt, om haer Ho. Mog. ten fpoedighftcn te dienen van advis, door wat meerder ende nacrder wegen, mid- delen ende pracautien de contraventien tegens het voorfchreve Placaet fouden konnen worden ghe- weert.

J^efoltftte, Court-waren moeten *s Landt s rechten ten vollen kt alm. In date den veerthienden April 1674.

47·

Waer op gedelibereert zijnde; Is goedtgevondeo ende verftaen, dat aen het ghemelte Collegie ter Admiraliteyt op de Maze ende tot Amfterdam ge- refcribeert, ende de andere Collegien ter Adniira- liteyt, neffens toeièyndinge van Copie van de voorfz Mifliven aengefchreven fal worden > dat de felve het volle Recht vanden Lande van alleijto- mendeWaren en Koopmanfchappen fulien hebben te vorderen en doen betalen, fonder eenigh onder- fcheyt tcmaecken, of de vooriz Waren en Koop- manfchappen zijn Court-waren of andere, geparapheert, W. van Beuningeti) vt. u ftondt, Accordeert met het voor&W0· Geteeckent, H.Fagel.

§NtfangentweeMifliven, d'eene van het Collegie ter Admiraliteyt op de Maze, gefchreven tot Rotterdam den twaelfden defes, ende de andere van het Collegie ter Admiraliteyt tot Amfterdam, ghefchreven al- daer infgelijcks den twaelfden van defe maendr, en beyde in fubftantie mede-brengende, dat, vermits de ghemaecktc Vrede tuflehen den Koningh van Groot Brittannien ende defen Staet, dagelijcks veel Engelfche Manufacturen quamen te arriveren, welcke voorCourt-war: wierden aengcgeven,en die men praetendcerde dat daeromme van de exemptie van *s Landts inkomende Rechten van Convoy, ende een derde verhooginge, moeiten jouiilèren :

48. Refoluüe, GoederenlanghsdeRhteren, ofperJffckin^)'^ gevoer t werdende, met een derde verhooginge belafi» uytgefoniett dtf Zwijn en het Sas pajjeren. In date den negenthienden Juni/1 ο74·

d

conce,rneraiuSi--r: , Maze, e Rivieren en Stromen, uycgcfondcrtac_ ^^ der felver confideratien omtrent |g^ja$ lel ^ ..........._ _                                     , <

Penfionaris Fagel, ende andere haer Ho. Mog. Gedeputeerden tot de faecken van Zee, hebbende in gevolge ende tot vol- doeninge van der felver Refolutie CommÜlbriael van den 31 Mey laeftleden, gevifiteert ende ghe- examineert de Miffive van het Collegie ter Admi- raliteyt op de Maze, ghefchreven tot Rotterdam

d

ende tofdat anders faïwefengheo

mende ^

Waren eqKoppmaafcbappcn» W°

-ocr page 1310-

Behelfende de Convoyeh, Licenten en Veylgek,

lijck het enckelde Convoy, ende't felveVeyJ-gclc te voldoen : Ende fal Extract van deiè haer Ho. Mog. Refolutie geibnden werden aen de reïpcdVive Collegien ter Adrriiralirey t, om te ilrecken tot der ièlver naerichtinge , end_e haer punctuelijck daer na re reguleren, ende oock alle die het aengaen mach, daer na te doen reguleren. Was gepara- pheert, M.vanCrowmon> vr. Onder liondtj Accordeert met het voorfz Regifter. Geteeckent, „'" H.Fagel.

waende, foo per Aflc als langhs de Rivieren en ISioraen, cgualijck fullen werden befwaert mee de riederen, Waren en Koop manfehappen, wek- ten over Zee inkomen endeuyrgevoert worden; namcntlijck, mee het betalen van het enckclde fconvoy endede derde Verhooginge, midtfgaders het halve VcyJgd t} maer dat de Goederen, Waren ende Koopmanichappen, die de refpective Vloten voorLillo, het Zwijn ende't Sas van Gent komen te paiferen, van de voorfz derde verhooginge Tul- len werden ge-eximeert, ende volftaen met alleen-

Refolutie 3. waerby alle de Placaten endenejOlut ten, verbiedende den invoer van de Franfche KoeiMnde Brandewynen, Azynen, Canefaffen, Ta- pieren, Caflanien, als mede dmfelafiinge op het Zout, ingetrocken werden·, daer en tegens y e der l^at der voorfz, Wynen ende Azynen belafl met feflhienguldens', ende daer van niet te difpenferen, op de poenen vervat in haer Hoogh Mog. Refolutie van den twaelfden Februari] feflhien hondert vier en tfeventigh. in date den negen- den Oclober 1674;

4?·

S, naerdeliberatie, omverfcheyde rede- nen, dienftigh geoordeelt, oock vervol- gens goedtgevonden endeverftaen, dat alle de Placaten hier bevoorens by haer Hocm Mog. ghcdaen emaneren, met de Refolu- lien daer op lüccefllvelijck genomen, tegens den Invoer cnde Confumptie van allerhande Brande- wynen , midtfgaders van Franfche Koele-wynen, Azynen, Canefaflèn, Papieren ende Caftanien i alsmcdedebclaftinge op het Franfche Zout, ghe- mortificeert ende ingetrocken fullen worden, ghe- lijck alle de ièlve Placaten, ende fucceffi ve Refolu- ticn ingetrocken worden midts defen, ende fulcks wederom toegelaten, de voorfz Speciën met den aldereerften binnen deiè Landen in te brengen, te vertieren ende te confu meren, even ende in fulcker voegen, als voor het emaneren van de voorfz Pla- caten is geweeft5 Des dat over ende ter faecke van veder Vat Brandc-wijnen f twee Stucken, van wat Fuitagie, groot of kleyn, hoe diefouden mogen wefen, voor een Vat gereeckent) cnde yeder Vat Franfche Koele-wynen ende Azyn, dat als boven binnen deiè Landen fal worden ingebracht, op de refpective Comptoircn van de Convoyen ende Li- centen, byprovific voor een Jaer, tot de proeve, ten behoeve van de gemene faecke betaelt fal moe- ien worden fefthien Caroliguldens : Des dat om- trent de felve bctalinge een generale en vafte practi- que geobierveert fal moeten worden, fonder dat te omtrent eenige de minfte difpenfatie verleent Jal mogen worden, anders als volgens ende in con- formité van haer Ho. Mog. Refolutie op het verle- en van difpenfatien, in'trcguard van de voorfz Placaten den twaelfden February laeftleden gheno- I men; en by aldien buy ten vermoede eenige difpen- I «tien dien contrarie fouden werden verleent, ghe- teeckent of uytgegevcn by de Hecren Gedcputcer- I pmdefehacrHo.Mog.Vergaderinge, inden ^de van State, Gecommitteerde Raden, Gede- puteerde Staten van de refpcftive Provinciën, Coi- Jegien ter Adnuraliteyt, ende de Minifters van de

hoogh-gemelte Vergaderinge ende Collegien, of eenige van dien, of oock by yemandt anders, wie hy foude mogen zijn; of dat oock omtrent de exe- cutie van'c gene vooriz is, eenige de minfte difll- mulatie ofconniventie by de Rechteren of Officie- ren van den Lande, wie hy oockjfoude mogen we- ien , iöude mogen zijn ghebruyekt, dat in lukken ghevalledeHeeren of Minifters, midrigaders de voorfz Rechteren cnde Oflicicren van den Lande, ende alle andere die over de vooriz difpeniatie pra> iènt zijn geweeft, de Acte geteeckent of uy tghege- ven, of de vooriz difllmulatie ofconniventie ge- pleeght fullen hebben, metter daet ende ipfofaclo vervallen fullen zijn, ende vervolgens geremoveert werden van haer refpeclive Bedieningen, fonder daer toe wederom te mogen werden geadmittcert * cnde dat dien-onvermindert voor der ièlver com- petente Rechters fal worden gheprocedeert tegens haer, als die gene die haer een onrechtmatige au- thoriteyt, in praïjuditie van de Wetten vanden Lande, hebben geaifumcert ende aenghenomen: Wyders is mede gereibl veert ende voorbehouden, dat, in cas de Provinciën eenige of een van dien, de voorfz belaftinge van fefthien guldens op ycder Vat Brandewijn, Franfche Koele-wijn of Azijn, voor expiratie van 't voorfz Jaer, ja felfs al ware het bin- nen weynige dagen, mochte komen tegen te fpre- ken, ende dien-aengaende deiè Reiblutic te dis- avoueren, de felve belaftinge generalijck aenftonts ial worden afghefchaft, ende ipfofaclo komen te ceflèren ; Sullende van 't mortificeren ende intree- ken van de voorfz Placaten ende fucceffive Reiölu- tien, ende betalinge als vooren, by publicatie ken- niile gegeven worden alomme» iöo, ende daer het behoort} ende ondertuflehen dat die afghcdruckt werdt, om tijdt te winnen, hier van Extract ghe- fonden aen de Collegien ter Admiraliteyt, ten eyn- de de ièlve haer na't gunt voorfz is, hebben te re- guleren en te doen reguleren allen den genen dien het aengaen mach,onder hare directie en reipective diftricten gehorende.

7 Q_                 Refolutie

-ocr page 1311-

PJacaten en Refolutisn, é o. Boeck, 2. Jig Kefoktie, <ywr $| ^ belafiwge op de Suycker-Syrot>en van hahefluyver 'vermindert werdt, blyvende de,poenen omtrent de voren. In dateden vieren-twintighfien^December16 ja. ....... *WW|i§

1274

5o.

^N deliberatie geleyt zijnde, hoe, ende in wat voegen de belaftinge van een ftuyver, by voorgacnde Refolutie van defe Verga- deringe in date den 2 6 Oftober des Jaers 1673 , ende die van haer Hoogh Mog. daer op gevolght, geftelt op yeder pond Suycker-Syropen die van buy ten binnen dcic Provincie werden inge- bracht , beft ende bcquaetxielijckft foude konnen werden geheven, raid tigaders voorgekomen alle diverfic die door eenc ineiguale pradlijcque vanden voorfz ophef in 't ftuck- van de Rufinadcrye vaggfe goede Ingezetenen defer Provincie foude konlfên worden ghecauieert ; Is goedtgevonden ende ver- ftaen, dat van yeder pondt Suycker-Syropen, die als vooren van buyten binnen de Provincie van Hoilundt ende Weft-Vrieflandr. van nu voortaen ingebracht fullen worden, in plaetfe van de voorfz ftuyverperpondt, alleenlijck lal werden geheven een halve ftuyver, de ordinaris belaftinge op 't in- komen ftaende, onder de voorfz halve ftuyver me- de begrepen zijnde, 't zy dan dat de felve Suycker- Syropen ibuden mogen werden ingevoert van buy- ten 's Landts, ofoockwei uyt het Reftbrt van de Gcneraliteyt, of uyt eenige van de andere Geüni- eerde Provinciën, ibo nochtans, dat ten aenüen van de hoogh-gemelte andere Geünieerde Provin - cien, midtigaders 't Reftbrt van de Generaliteyt , ial worden vaftgeftelt, ibo als vaftgeftelt wort by deièn, dat de vooriz halve ftuyver per pond ial wor- den gereftitueert aen diegene, die met deughde- üjeke ende fuffiiante bcicheyden fouden konnen verifiëren, dat de felve halve ftuyver per pond in de hoogh-gemelte andere Provinciën, of't reftbrt van de Generaliteyt vvaerlijck ende met der daedt ten behoeve ende profyte van den Lande is betaeltj ende dat niet alleen van dat Qnar teel, of van die Qnartelen Syroopen die in dele Provincie werden ingevoert, maer indiftin&elijck van alle deSyro- pen, die met eenigh Schip o f Schepen, Karren of Wagens in de hoogh-gemelte andere Provinciën, of Reftbrt vande Gcneraliteyt zijn ingebracht, fon- der dat dien-aengaende yets het minfte verfwegen, of niet ten vollen, ende niet in het geheel aenghe- geven is geweeft, met expreflie vande namen van de voorfz Schepen » Schippers, Kar - ende Vber- Juyden, de vooriz Syropen ingebracht hebbende, midigaders van hare inladingc, aengevinge ende betalinge, endefpedfïjcq, deughdelijck enfufti- fant bewijs van dien allen} Ënde in gevalle yemand foude willen fuftineren eenighe Suycker-Syropen, die aen hem geconfigneerc komende, binnen deiè Provinciën fouden mogen werden ingebracht, niet van buyten ingekomen, maer hier te Lande ghe- maeckt, ende dienvolgende de voorfz belaftinge van een halve ftuyver per pondt niet fubjeft te zijn, dat hyfulcks mede met fuffifante en deughdelijcke befcheyden ial moeten bewyièn, ofanderfints daer van de voorfz belaftinge betalen i ende op dat om- trent de felve betalinge een generale ende vaftc pra -

tijeque mogen worden gepbfervéert, faA ti en mede fai worden vaftgeftelt, eÏÏS na- telt werdt by defen, dat daer oüJtSSS*· (té diipenfatie verkent fal mogen word™ ?m' aWi

dien contrarie foude mogen "werden °v^ geteeckent of uytgegeven, by yemand À*

É e

oock foude mogen zijn, haer ÊKS ** hct

alleen uytghefondert, of dat oock omtrentdee/ curie van't gene voorfz is, eenige de minfodiffiJi" latieofconniventie by de R echteren of Officieren van den Lande, wie iy oock ibuden mogen \v4n gebruyektfcude mogen zijn, dat in lukken avaijé deHccren ofMinifters, midtfgaders de vooriz Rechteren en Ofticieren van den Lande, endeallen anderen die over de voorfz diipenfatiepraï/ênt zijn geweeft, de Ade geteeckent of uytgegeven, of de voorfz diifimulatie of conniventie gepleeght fullen hebben, met der dzet ende ipfofa&o vervallen ful- len zijn, ende vervolgens gheremoveere worden van harerefpeclive bedieningen, fonder daer toe wederom te mogen werden geadmuteert; En dat dien-onvermindert voor der felver Competente Rechters fal worden geprocedeert regens haer, als die gene die haer een onrechtmatige auchoriteyt ia prasjuditie van de Wetten van den Lande befebea geaftiimeert ende aengenomen; en in gevallemcde buyten vermonden, on-aengeiien de voorfz pcena. liteyt, daer omtrent eenige diipenfatie, corowen· tie of diifimulatie wierde toegeftaen ofghepleeght, ende dat iulcks de Ingezetenen van d'een oftfasdet Plaetfe van defe Provincie, de voorfz halve ftuyver op yeder pondt als voren geftelt, effeclivelijckniet en quame te betalen, of dat de voorfz belaftinge door eene contrarie obfervantie in d'een ofd'aiidere Plaetfe van dek Provincie niet geheven endeingc- vordert wierde, dat als dan by haer Edele Groot Mog. daer tegens de nodige remcdien fullen ver- den geadhibeert ende ghebruyekt 5 Ende by-aldien 1 dies niet tegenftaende de vooriz belaftinge echter ! aldaer effeftivelijck niet en foude worden gtano- duceert, datin foodanigen gevalledeandereinr zetenen defer Provincie mede ipjofÜh iaBf** daer toe eenige nackreordre van den Siaci van de te hebben, van de betalinge der voorfz bAttJg ontheven fullen zijn en blyven \ Ende dit mi

provifie voor den tijd van een Jaer tot een proc*' · Ende is noch wyders mede goedtgevonden â · ftaen , dat defe haer Edele Groot Mog, Rdmuj

fonder uy tftel fal worden geiönden aen dcHoiianu fche Raden ende Minifters in de Colkgien ter au

miraliteyt binnen defe Provincie reiiderenö-j eynde de felve de voorfz Refolutie in den 6*rw aftelijcken praecifelijck, op de poenen en ^ hier boven vermeit, fullen hebben tec%QA g ende voltrecken. Ende dat daer van Ê*ð þ worden gegeven terGeneraliteyt» 'æþËâß' I Bontgenoten oock daer van mogen wew & I verteert, en geinforraeerr. 1                            0m

-ocr page 1312-

Behelfende deConvoyen, Licenten en Veylgelc.           12,75? *V. iLefolutie > Marfiliaenje Zeeep, inkomende met een derde verhooghts daer ttgens de Inlandtfche uytgaende, een derde •vermindert. In date den negen' denjanuary i6j f. ghevonden ende verftaen , dat alle Mariïliaenfche Zeep, vanbuyten binnen deiè Landen ingebracht wordeinde, belaft iullen worden, lbo die belaft worden midts deièn met een derde-part hooger als de ielve Zeep jegenwoordigh gechargeert is, ende de Inlandtfche Zeep ter contrarie in het uytgaen nier een gelijcke derde-part vermindert: Sullende Extract van deiè Reiblutiegheibnden werden aen degemelrerefpecHve Collegien ter Admiraliteyt, om haer daer naer ten reguarde van de voorfz ver- hooginge ende verminderinge rcfpective te regule- ren, en te doen reguleren allen dengenen die het aengaenmach, onder haer diftrict en bewindt ge- hoorende; blyvende hetboven-ghementioneerde Octroy in fijn geheel.

OwRRaenfche Zde Spaen'sLandtsvaneenigden tijdereguardeverkent,laetitledenmentionevan 'tadvde rcfpect

December 1 ©"73 dien-aengaende gcformeert, goet-

ji. ÜLefolutie;, Uraen, Wahifch-jpeck, Bderden, &Ό. by Ingezetenen defer Landen gevangen, inkomende-, vry ·, daer tegens by Uytheemfche gevangen , eens foo veel'verhooght. In dat e den negenden April ïójf.

jE Heeren Gedeputeerden van de Provincie vanHollandtendc Weft-Vrieflandt heb- '4 ben ter Vergaderinge gecommuniceert en laten leien de Requefte aende Heeren Sta- ten hare Principalen , jegenwoordigh Staets-ge- wyfe vergadert, geprojienteert by of van wegen degefamentlijcke Geintereflèerdens van de Wal- vilch-vangeryeder Vereenighde Nederlanden, op ende omtrent Groenlandti houdende, hoe dat de Supplianten voor delen vericheyde-malen ver- toont hebben, datdegemelte Viilcherye was, en noch is, een van de grootfte Gout-mynen deièr Landen, ten opfichte »van fo veel duyienden Men- fchen, die door des felfs efquipagien leven* ghe- merekt ycder Schip door malkanderci acht a thien duyfent guldens onder de Gemeente brenght, al ift fchoon datter niec een Vat Speek ghevangen wort, behalven de jaerlijckfche vermeerderinge der Ca- pitalen, dieinhetherte vanden Staet influeren, door veel Tonnen-Gouts, die den Traen en Baer- den komen te renderen, de welcke meeft door vremde van hier gchaelt worden} ghelijck fy Sup- plianten mede verthoont hadden, hoe dat de Na- buyrige en andere Potentaten, met jaloufie bevan- gen zijnde , beweeghtzijn gheworden, de voor- noemde Viilcherye te ondermynen ende na haer te trecken, wacrom de felve niet op een plaets, maer 100 wel in Vranckrijck, Engelandten de Vlaemfe Steden, Embden, Bremen, Hamburgh, Lubeck, Dcnemarcken als Noorwegen, de Viffcherye uyt- terZee komende, vry en onbelaft gelaten hebben, om haer Onderdanen de voornoemde ViiTcherye looimaeckclijck te maecken , dat de Ingezetenen ende Vrcmdelingen , tot voortfettinge van dien aenghelockt fouden worden; ende alfoo door de droevige Zec-Oorlogen die defe Landen overghe- komenz.jn, deViiTcherye foo veel-malen verbo- oen is geworden, dat men voor oogen heeft moe- renlUen, dat den aenwafch van de voornoemde ν Ulcherye by de Nabuyren foo groot is geworden,

cnde voornamendijck by die van Hamburgh, dac de felve weynigh min als hondert Schepen alleen van daer ter Viilcherye laten gaen $ vorders, dat in plaets van uyt defe Landen jaerlijcx eenige duyiènt Vaten Traen te halen, die door hare Canalen op* waertsgaende, gheconiumeert wierden, nu door haereygen vanghilen niet alleen tot nootdruft ver- forgen, maer daer en boven noch veel duyfenden QuartelenTraen in defe Landen ièndcn, waer door de ingewanden der Gelt-middelen van den Staet nu foo veel verfwackt worden, als voor heenen de ièlve vermeerdert zijn, daer uyt in het korte ftaet te volgen de geheele ruine en ondergangh van deiè Vificherye, daer voor de Supplianten te meerder vreièn, om dat de ièlve met groot leetweièn moe- ten ièggen, dat de Ingezetenen defer Landen foo flaeuwhertigh en moedeloos zijn, van de voor- noemde Viilcherye teblyven exerceren, dat men verneemt dat op verre na de helft van de Schepen ter Viilcherye niet ghedeftineert worden, als wel by de voorgaende Jaren plach tegefchieden/twelck" (onder correctie} naer het oordeel der Supplianten ontftonde , om dat alle andere Viilchers meina- gc ufer konnen viflèhen als de Supplianten in deièn, door dien de ièlve gheen lallen te dragen hebben, waer door de couragie en liefde tor de VilTcherye, hier te Lande merckelijck verdwijnt; midts wek- ken fy Supplianten goedtghevonden hadden tege- moet te voeren, dat het heel nootfaeckehjek was, de gemelte Viilcherye, beftaende in Traen, Wal- viich-Speck, Baerden, Walrus-Tanden en Robbe- Vellen, wederom vry en onbelaft van inkomende Convoyen geftclt wierde, naer het exempel van alle andere Vifïcheryen, felfs in defe Landen, ge- lijck oock geweeft is deiè Walvilch-Viilcherye in den eerften aenbouw , wefende defe belaftinge voortghebracht by de GeocTrroyeerde Noordtfche Compagnie, als in recompenfe van het verkregen Oftroy, 't welck (onder verbeteringe) doenmacls mede had bchooren op te houden, aJs, en wanneer 7 Qjs                          hec

/

-ocr page 1313-

1176                Pkcaten en Refolutien. ioBoeck, j'Tit. het voorfz Oclroy is komen te cefTêren, ende defe . vanghfre werdt vermeerdert; dat deS

onfeeckereZee-VuTcherye zijn aenvangh quant te

vertrouwden, dat dit alles wel aengeme^112^ reguard foude werden genomen opdefe^Zljnde»

nemen fchen door de gernelte vryftellinge ende ontlaftinge der Convoyen veel meer aenghemoedicht fullen worden tot de Efqmpagie van de ViiTcherye , als wel anders 5 indien de felvebelaiKnge blijft conti- nueren,ende dat mede het eenichfte middel /al zijn, waer door andere vremde Vifichers doodt gevaren fullen worden, daer ter contrarie alle vremde Vif- ichers, aen het viflchen bly vende, ende defe Inge- zetenen haren geeft dagelijcks meer en meer uy tge- bluft wordende, binnen korte jaren fal worden ge- fien, dac van andere Plaetfen hier te Lande ghe- bracht fal worden fo veel Traen en Walvifch-Baer- den als men door onie Canalenial konnen coniii- meren, waer door niet alleen verloren fal worden de Equipagie van defe ViiTcherye, macrooek het meerder gedeelte vandeZee-vaert defer Landen, en de fleur van de Landeryen, dat om alle de rede- nen te noemen, het gedult te veel geverght fbude zijn; want als men reguard nam op meerder dan twee-mael hondert duyfenrVaten, die jaerlijcks ter ViiTcherye plachten tegaen, item, wat Schepen dat vereyicht worden, om alle de Hout-waren te halen, en alle andere Materialen tot de Viflcherye nodigh, wat inkomen het Landt daer van treckt, alvoorens de Ingezetenen daer van konnen profite- ren, foo van Sehuyt-Voerders, Vlot-Schuyren, Dam-Loopers, Lichter-Luyden, endeeyndelijck het perfectioneren van de Vaten van de Sloepen, Lenièn, Harpoene, Lijn-draeyers , Lijn-banen, ende wat daer aen dependeert; ende ten opfichte van de Landeryen, foo van Erten, Bonen, Gort, Boter, Kaes, Vleefch, ende andere Victualiën, dieiöodanige Eiquipagie vereyflehen, ende door weiekers coniumptie de Landeryen, foo die be- bouwt als bewey t worden, in hare waerde bly ven ·, Soo gaven de Supplianten in bedencken, of het voor den S taet niet beter en was, dat de belaitinge op een onfeeckere vanghft van omtrent de hondert en tvvintigh Schepen wiert afgefchaft, als dat ghe- mift wiert de Efquipagien van ten minften hondert tachtich a twee hondert Schepen, die wel achthien a twintigh Tonnen Gouts onder de Gemeente brengen, ende van welcks nootwendigheden niet weynigh 's Landts Comptoiren genieten, behalven die rijekdommen, waer van den Staet door de

portantieder ViiTcherye, omdefelve

«iets!];

doen maintineren door de Supplianten in?ite maer wel te encourageren alle Inghezetenen Si Landen, door het ontlaften en vry-ftellen I inkomende Convoyen der ViiTcherye. h2, in Traen, Walvifch-Speek , BaerdenCf" Tanden ende Robbe-vellen als boven · \y S" gedelibereertzijnde, ende in achtingeIteomS wefende, de voor-verhaelde redenen, ende w l andere meer, diedewel-ghemelte Heeren Ged pureerden van de hoogh-gcmelte Provincie vat Hollandt ende Weft-Vrieilandt, op expre/Tenlaft van de Heeren Staten hare Principalen, <jaer u noch mondelingh hebben gededuceerc ende ehe- voeght; Isgoedtgevonden endeverfhen, datby provifie voor den tijdt van een jaer, van nu af aen te reeckenen, vaftgeftelt ial worden, gelijck vaft. geftelt wort midts defen, dat alle den Traen, Wal- vifch-Speck, Baerden , Wal rus-Tanden, ende Robbe-Vellen, in defe Landen uytter Zee ghe- bracht wordende, met Schepen hier te Lande gc- efquipeert, ende ter Walvifch-Vanghft uytgeva- ren, in het inkomen fullen zijn ende blyven vry ende exempt van alle recht op het inkomen van de voorfz Traen, Walvifch-Speck, Baerden, Walrus- Tanden ende Robbe-Vellen geftelt; ende dat voor gelijcken tijdt van een jaer naeftkomende het recht van inkomen ten lafte van foodanigen Traen,WaI- vifch-Speck, Baerden, Walrus-Tanden en Rob- be-Veile als door andere Schepen, ofanderfintsin defe Landen mgevoert ibude mogen worden, lal worden verdubbelr, iülcks dat daer van op de Com- ptoiren van de Convoyen ende Licenten, eens foo veel fal worden ge vordert ende ontfangen, als voor deiènplaghtegefchieden : Sullende hiervan E x- tract ghefonden worden aen alle de Collegien ter Admiraliteyt, totderièlvetnaerichtingc, en om haer daer naer te reguleren, ende te doen reguleren allen dien het aengaen mach. Was geparapheert, I.FimiWi vr. Onder ftondt, Accordeert met het voorfz Hegifter. Was eeteeckent,

53. Refoktie, Quickfiherinkomende<vry, endeuytgdende-,in'tConvoy tot drie guldens verhooght, In date den derden December 16j f · ende bevrijdt, midts dat wederom ^"jS* recht van Convoy, in places van vijf en numu ftuyvers op yeder hondert po«dt wegens, g J het jegen woordigh bédelt, fal i^jSSJ, drie guldens, Ende fal hier van bggjgj kennifle werden gegeven aen de repv          m gicn ter Admiraliteyt tot hare naericntmge, haer daer na te reguleren.

\lieven tever, vangedelibefhen , d

mende, van alle belaftingen fal worden ge-eximeert

-ocr page 1314-

Behelfende de Convoyen '7 Licenten en Veylgelt.            12 77 Refolutie, Conventie over de betalinge van 's Landts rechten, van de Goeder en ■> <werdende bydeOofl-Indifche Compagnie ontfangen ende verjonden Jn date den vijfden Maert 1678.

Η·

nant van deprijs die de voorfchreve ghedaelde Wa- ren by verkoopinge lullen hebben gerendeert, lal werden betaeldt, afgetrocken een vijfde-part, Dat voorts alle on-afgedanc faken , noopende het gepalïèerde tuflehen de gemelte Collegien ter Admiraliteyt ter eenre, ende de voorlz Com- pagnie ter andere zyde, wederzijdts fullen zijn, ende welen ge-extingueert, gemortificeert en ver- nietight, gelijck delèlve ge-extingueert, gemor- tificeert, ende vernietight werden by delen. Ende naedemael de ghemelte Collegien ter Ad- miraliteyt , met de gemelte Heeren Bewmdthebbe- ren zijn geaccordeert en vergeleken, over 's Lants gerechtigheydt in de Prinlèn, door de ghemelte Compagnie gedaen, t'zedert denjare 10"f 1, tot denjare 1Ó74 incluys, dat.de voorfz Conventie fal zijn onvermindert, ende fonder eenigh hec minfte praejuditie van het recht van de ghemelte Collegien ter Admiraliteyt, ende van de gemelte Compagnie voor het toekomende. Dat de voorichreve Conventie, ten oplicht van de gemelte Collegien ter Admiraliteyt gefchiet, op goetvinden van haer Hoogh Mog,, welckers ap- probatie de ghemelte Heeren Gedeputeerden uyc delèlve Collegien ter Admiraliteyt, daer toe ful- len verlöeckeii, lal werden geapprobeert. Aldus ghedaen, gheaccordeert ende overgheko- men, ende in oirkonde geteeckenc delen vijfden Martii 167$. Ende was onderteeckent, Gerb. Zas, v.B.N. tenHove, W.vanTeffekn, Α. vander eDuffent H. de Wildt, Anth. Boffer y J. L.vanTankujs, Johan de Moor, Johan Ho- vius-i t^Adr. van Heert, Johan van 'DHni'er, Α. Α dim, Jeronimo de Hazen , %_Akxander de Muncq, Φ iet er van Loon, M. R. Meerman, Cor~ netüMent, T.vanDam. Waer op ghedelibereert zijnde , hebben haer Hoogh Mog. de voorfchreve Conventie in allen deelen geapprobeert , ghelijck de felve geappro- beert werdt midts delen ·, ende voorts goed tgevon- den ende verftaen, dat de gemelte refpeétive Col- legien ter Admiraliteyt, ende de Geoctroyeerde Ooft-Indiiche Compagnie, haer naer den inhou- den van dien precifelijck ende punctuelijck fullen hebben te reguleren ·, ende dat de gerequireerde A£te van approbatie in behoorlijcke forme gede- pefcheertlal werden s oock hiervan Extract ghe- lönden aen de ghemelte relpcctive Collegien ter Admiraliteyt, ende de praifidiale Kamer van de voorichreve Geodtroyecrde Ooft-Indifche Com- pagnie, totnaerichtinge, ende om verders te die- nen foo en daer het behoort. Accordeert met het voorlz Regifter.

5 ter Vergadcringe ghelefen de Memorie van de aenwefènde Gedeputeerden van de refpe&ive Collegien eer Admiraliteyt, en van de Geodtroy eerde Ooft-Indifche

deler Landen, houdende in effect,

Compagnie

ditfehare onderlinge gefchillenby Conventie ten cvnde hadde gebracht, endeverfoeckende dien- aLaendehaerHo,Mog. approbatie, volgende de voorfchreve Conventie hier naer vanwoorde tewoordegeinfereert. Λ LiöotuiTcheneenighe Heeren Gedeputeerden /^van de gefamentl: Collegien ter Admiraliteyt tereenre, ende eenige Heeren Gedeputeerden uyt de Vergadcringe van de Seventhienen van de Ge- oilroyeerde Ooft-Indifche Compagnie deler Lan- den ter andere zydc, op den thienden Julij des voorledenJaers 167/, was aengegaenlèecker Ac- cord ofte Conventie, waer naer by de Heeren Be- windthebberen van de felve Compagnie, voortaen foude werden gcdaen verklaringe van hare Koop- manfehappen, komende ende gaende uy t, ende naer Ooft-Indien, ende dat het voorfchreve Ac- cordt ofte Conventie, noch niet en wasghebracht totfyne volkomene perfectie, foo, vermidts de on-afgedane faecken, noopende het ghepaflêerde tuflehen de gemelte Collegien ter Admiraliteyt ter

cenre,

ende de gemelte Compagnie ter andere zy-

de, daerby bleven gerelerveert tot naederby-een komftc) ende dat oock tot noch toe niet hadde konnen werden vaft-geftelt, wat volgens het voorlz Accordt ofte Conventie, terlaecke vanhetVeyl- geldt fouden werden betaelt, over die Waren ende Koopmanfchappen die in prijs lager zijn ghedaelt, alsdefelve op de Lijft van het voorfz Veyl-gelt zijn uytgedruckt. SOO IST; Dat de Heeren acnwelènden Gedeputeerden uyt de gemelte Col- legien ter Admiraliteyt ter eenre, endedeaenwe- fcude Heeren Gedeputeerden uyt de gemelte Ver- gaderingeder Seventhienen ter andere zyde, met den anderen geconvenieert ende verdragen zijn, convenierenen verdragen midts delen. Dat het voorfz Accordt ofte Conventie van den voorfchrcven thienden Julij 1677 fal zijn ende Hyvcninhacr geheel, volle kracht endewaerde·, ende dat foo wel de gemelte Collegien ter Admira- «tcyt, als de ghemelte Heeren Bewindthebbcren vande ghemelte Compagnie haer daer naefullen reguleren. Dat voorts het voorfz Veyl-geldt van de gedael- * Waren, beneden de Lijftedaer van zynde, hier ooren, ende in het voorfchreve Accordt ofte Con- cncie naerdergementioneert, niet naer advenant f deP"Js» ώ de voorfchreve Lijft van het voor- de Veyl-geldc uytgedruckt, maernaeradve-

Refofo-

-ocr page 1315-

ι ζ78              Placaten en Refolutien. ι o. Boeck. 5. Tit. evolutie ρ Gouverneurs-, Commandeurs, &c< niet bevotaL·

te tree ken dejudicature van de Goederen, by de Militie te Water am l

}(te?

moeten die opfendén terjudicature van de refpetlive Admiraliteiten

*^<

hl

«tedm

veerthienden^/lpriliój^.

\S terVergaderinge gelefen feeckere Memo- rie, by de Gecommitteerden uyt het Col- legie ter Admiralitey t tot Amfterdam aen haer Edele Groot Mog. gheprafenteert, houdende dat alhoewel aen't felve Collegie onder anderen mede by haer Hoogh Mog. is aenbevolen de executie van't Placaet op den fes en twintighften Augufti laetftledcn by de ielve ghedaen emaneren, tegens de mutuele Commercie , met die gene die onder den Vyandt reforteren, met bevel, om te- gens de Contraventeürs van dien te procederen, en doen procederen, tot de poenen ende correttien in't felve Placaet begrepen·, ende dat byghevolge dejudicature over foodanige co η tra ven tien, aen die van't voorfz Collegie niet en kan werden ghe- difputeert ·, echter den Heere Grave van Styrumb, althans commanderende over de Steden Muyden ende Weefp, met de onderhoorige Poften j met eenighghecommandeert Volck op de Kuite van Gelderlandt, omtrent.Nieuwkerckc hebbende ge- daen aenhalen, ende tot Muyden opbrengen eenige Schepen, die met Pafport van 't wel-gemeke Col- legie ter Admiralitcyt derwaerts waren ghevaren, om gevluchte Perfonen ende Goederen af te halen, inconformirévandefpecialc Adte van authorifatie ende permiflle, by Syne Hoogheyt den Heere Prin- ce van Orange daer toe verleent, van intentie was, om de felve Schepen en Goederen voor den Krijgs- raedt van Muyden voornoemt te recht te ftellen, ende tegens de geintereflèerde Perfoonen en Goe- deren Militair procederen, tot een notoire infra&ie van de Jurifdictie, het meer-gemelte Collegie ter Admiraliteyt tot Amfterdam competerende, ende difturbatie van alle goede ordre; behalven de be- kommerlijcke confequentie daerinne refiderende, by aldicn dat de Commandanten van Plaetfen, aen de Zuydcr-Zce ghelegen, ende fulcks ibo wel aen

die van Blockziel ende de Cuvnder ,1 den, foudevryftaen de Schepen 'Γ?1^ Zee aen te taften, ende tot hare refJfl?L p,UyÏr" op te brengen, ende aldaer voor den KriïoiT d en de veliditeyt van de Pafporten te difpuS'T het meer-ghemelce Collegie derhalven et L^ kannen onderlaten haer Edele GrooiZf' vandevereyfte kennifle tegeven, metveled datdefelve den wel gemeltenHeerGravevansV iffiSteïï? ?ichryven} de *«* aenge ïaeiüe f erlooncn , Schepen en Goede™ voor r wel-ghemelte Collegie ter Admiralitcyt te recht te ftellen, behoudens fijn recht van aenhalin- ge : Waeropgedehbereert zijnde* Is goedtghe- vonden ende verftaen , dat van het gene voorfz is uytdennaem ende van wegen haer Edele Gr Mo' aen den meer-welghemelten Heere Grave van Sri- rumb kennifle fal gegeven worden ·, met laft ende ordre, aenghefien alle Perfoonen, Schepen ende Goederen, genomen, ofaengehaeltwerdendeop eenige Wateren of Stromen, achtervolgens het notoire , onbekende ende onwederfpreeckelijcke recht van den Lande, geftelt moeten worden ter judicature .van de Collegien van de Admiralitcyt; dat hy derhalven de vooriz Perfbnen, Schepen en Goederen, ibnder uy titel, fal hebben op te fendcn, ende te rechte te ftellen voor 't meer-gemelte Col- legie ter Admiraliteyt tot Amfterdam, die de ju- ! cature daer over eygentlijck iscompeterende; be- houdelijck nochtans fijn recht vanaenhalinge, ende aenpart in de confifcatie, indien de iaecke daer toe gediiponeert, ende de vooriz Schepen vervolgens voor goeden priniè verklaert fouden mogen wor· den i Ende ial de boven-ftaende Refolutie by Ex- | tracl; Authentijcq, mede gefonden worden aen het

meer-wel-gemelte Collegie ter Admiralitcyt, om te ilrecken tot der fel ver naerichtinge.

5 6. Refolutie} Gouverneurs, Commandeurs ^ 65V. niet bevoeght tot bet verlenen van ψ as-Cedels, tot den in ofuytvoervan eenigeGoederer,., Teerden ofBeflialen ·, noch om de Officieren van de Convoyen eentgh empefihiment met woorden ofwereken aen te doen. In date den eerfien September 16]$-

deabfentievandenfelven Ontfanger, de Wetten endeOrdres van den Lande Averden overtreden ·, wat indrachten den Gouverneur ende de Militaire Officieren , midtfgaders de Magifrraten wn * Steden, indefaecken raeckendedeMidaeJCil^! de Convoyen eiide Licenten, dageüjcfes komen bedryven, hoedanigh 'sLandtsmiddeleJiencic^ komften werden vermindert, den &oop uyt haer Hoogh Mog. Gebiedt gediveertee^^ geweit ende overlaft de Officieren door de Mil * inplaetfe van haer te affifteren, *^"S«s£ verfoeckthet gemelte Collegie te; Alja ) dat haer Hoogh Mog. uytde Wf^Léas vanden voornoemden Ontfanger Lus, mi „ Refolutie van de Magiftraet der Stadt s nc ^ bofch, endede fchriftelijcke &ff*jS& 5 klachten van Steven van Roièndaelj ^ Rech£r.:

INtfangen een Mifllve van 't Collegie ter Admiraliteyt op de Maze, ghefchreven tot Rotterdam den een-en-dertighften Augufti lactftleden, houdende in eftecT;, dathetaleenighe maendenwas geleden, dat den Gouverneur van 's Hertogen-boich , op eenighe frivole pmexten, Pieter Lus, Ontfanger van de Convoyen ende Licenten, binnen de voorfz Stadt hadde doen verfëeckeren, ende laten brengen naer Gornichem , omme aldaer voor den Grave van Hoorn, ende den Krijghs-Raedt te recht te werden gheftelt} dat den voornoemden Ontfanger, niet tegenftaende alle bedenckelijcke inftantien ende deroiren, tot noch toe geene expeditie van Juftitie, nochte ontflaginge uyt fyne detentie hadde weten te bekomen, hoedanige klachten hy daer over aen haer Ed. komt te doen ·, ende in wat voegen door

-ocr page 1316-

BeheJfende de Cónvoyen > Licenten en VeyJgelt.           ι zjq

datditiaecken zijn, die in een Landt van Juftitie niet en konnen, noch en mogen worden geleden j. of verdragen > Is goed tghe vonden ende yerftacn, dat geièhreven ia) worden aen den gemeken Grave van Hoorn> dat hy den voornoemden Ontfanger Lus ilico, endeaenftondts, onder handtaftinge, uyt fyne detenfieial hebben te ontilaen, fonder eenige hsefiratie of tergiverfatie, op dat hy Ontfan- ger fijn Ampt wederom totdienft van den Lande» kan, ende mach gaen waernemen, naer behooren, Ende in reguard van het gewelt ende overlaft, doof den voornoemden Major Uytenhove, aen Steven Roièndael, Commis ter Recerche tot 's Hcrtogen- Boich voornoemt, met vilaine woorden en aftiert het meer-ghemeke Cpllegie aenghedaen, dat den voornoemden Major, ende Commis ter Recher- che, ten fpoedighften herwaerts te komen, rullen worden ontboden, om me voor haer Hoogh Mog. of eenige Heercn der (el ver Gedeputeerden te wor- den gehoort; Eyndelijck, dat alle Gonverncurs en Commandeurs van Steden, Plaet/èn ende Fron- tieren, wel ernftelijck en fcherpelijck ial worden aengheichreven, datie haer fullen hebben te ont- houden van het verlenen van eenige Pas-Cedels, tot het uytvoeren en inbrengen van eenige Warert of Koopmanfehappen , Paerden ende Beftiaïen» geconfidereere't felve gene Militaire Officieren is concernerende, maer alleen , aidc privativelijck betreft de Officieren van de Cónvoyen en Licen- ten j oock de voorfz Officieren in't exerceren van haer Ampten, met woorden of wereken niet te beledigen, flaen of injurieren j maer ter contrarie- de felve bewyfen ( des veriöcht zijnde j deghere- quireerde hulpeen afliftentie ; alles op poene van, contrarie doende, t'incurreren haer Hoogh Mog. indignatie, ende by gevolge daer overaenghcliert en ghecarrigeert, oock naer exigentie van iaecken geftraft te worden als wederhoorige vande publijc- que bevelen van den Staet. Sullende hier van het meer-gemekeCollegie ter Admiraliteyt, tot haer E. uaerichtinge, Extract toegeibnden worden.

herchc binnen de voorfz Sradt, alle nevens bare SSfcMiffiveovergenomen, nader ghelieyen re rZ- Voegende het mccr-ghcmelteCollcgie ter Admiralireyc daerby, dat haer Hoogh Mog. wel tonnen oordelen, foo wanneer de Officieren van Tconvoyai en Licenten, betrachtende haer Eed η Inftf uftic, tot confervatie van 's Landrs Midde- len en Wetten, haer (tellende regens de ongeoor- fdea&icn der Gouverneurs van de Plaetfen haer- dcrRcfidenrien , waer van velej ende mede die van 's Hertogen-Bofch laten inbrengen Wynen, Rrandewynen, ende andere Waren by haer Ho. Mog. PJacaten verboden, de gepermitteerde Wa- ren doen inbrengen ende uytvoeren, by hare Pas- Cedels ι fonder betalinge van 's Landrs rechten, en alsdan daer over door de Gouverneurs middelen worden gepra&iièert ende in hec werek geftek, om foodanigen Ontfanger te betichten, in gevanckenis te werpen, daer vele maenden te houden, fonder te verlenen expeditie van Juftitie, waer door cer- lijcke Officieren, niet alleen worden verdrietigh endemifmoedighgemaeckt, macr gheruïneert in haer Eer en tydelijcke Goederen} ende als de Offi- cieren van de Recherche verfoecken affiftemie van de Militie, door de Μ ilitaire Officiers worden ge- fchopt, met ftocken geflagen, geweldt ende o ver- hit aengedaen, dat her dan onmogelijck is de Wet- ten van den Lande te mainftineren, ende 's Landts Inkomften te conferveren5 dat dienvolgens alles in confuiic, dis-ordre, ende tot ruine van den Staet ibude komen te vervallen j want de Militaire Offi- cieren haer niet alleen nierontfien, de Officieren van de Cónvoyen ende Licenten alle overlaft, ge- welt en outrages aen te doen, maer foo wanneer de felve Officieren voorgeven, hare klachten aen het meer-ghemelteCollegie ter Admiraliteyt te fullen overbrengen, ommegemainéHneert, ende tegen gewelt en overlaft bevrijdt te worden, dat den Ma- jor Uytenhoven haer E. met vilaine woorden en cxadienderf vilipenderen ende verachten : Waer opgedelibereert, ende gheconfidereerc wefende,

5 7. ■ Kefolutie, Gouverneurs> Commandeurs of Alagiflraten haer niet te bemoeyen of aen te trecken het werek wan de Cónvoyen ende Licenten, maer dé Tafpoorten te refpetleren. In date den negen en twintighfien October 1674.

\S, na deliberatie, goedtgevonden ende verftaen, aengefien de Stadt Grave door Godesgenadigen zegen onder de macht van delen Staet isgereduceerc, dat der- halven in gevolge van haer Hoogh Mog. Reiölutie vandenachtften Mey laetftleden, de Riviere de Maze fo wel als de andere Rivieren wederom open geftelt fal worden, ghelijck de felve open-geftelt wort midts defen, lulcksdat de Commercie van allerhande Waren en Koopmanfehappen, fonder onderfcheyt, daer langhs wederom gedreven fal gorden, even ende in foodaniger voegen als voor dato van den jegen woordigen Oorlogh is gepraéH- ieert, ende dat hier van ten fpoedighften alomme by publicatie kenniftê fal worden gegeven, tot een yedersnaerichtinge, met iterativen expreflèn laft aen alle Gouverneurs ende Commandeurs van de frontieren, midtfgaders aen de Magiftraten in de

felve Plaetfen, dat fyluyden haer in geenderhande manieren fullen hebben te bemoeyen of aen te trec- ken hec werek van de Cónvoyen ende Licenten, als privativelijck aen de Collegien ter Admiraliteyt. gcdefereert} ende dat dienvolgende alle ende een yegclijck Paiport, die door de Officieren van de Licenten, in den name van haer Hoogh Mog. wer- den gegeven, by een ycder vanhenluyden fullen moeten worden gcreipe&eert, fonder datiyluyden onder 'teen of 't ander opgheraept praetext, den cours van de Commercie lullen hebben te irrerrr- men, maer gehouden ζ ijn de Koopluyden, de Li- centen betaelt hebbende, het effe& van de verkre- gen Pafport ionder eenige verdere belaftingc te la- ten genieten. Was geparapheert, B.vanVry* bergen, vt. Onder ftondt, Accordeert met het voorfz Regifter, Greteeckent, ?. Sprot?f en,

Pla&teS

-ocr page 1317-

izSo             Piacaten en Refolutkn lo.Böeck. 3. Tit:

*)%. Placaet, 'Wmr byaUe Rivieren, uytghejondert'de' 2\4

WKje.

geftelt worden, metverbodt aen alle Gouverneurs, Commandeurs ende Μ ^* ten j fichte bemoeyenmet het wenk der Convoyen ende Licenten, % %'fira- achtften Mey 1674.                           .                                               dm aen de Collegien ter Admiraliteytgedefer dat dienvolgende alle ende een νε^ΙϋΓ^ηΤ' etl diedoor de Officieren van de Convoyen e Γι ·' centen in Onfen name en van Onfent

|E Staten Genderlanden.fullen fien of hte weten : Da

denghegeven; by ƒ en yeder van heniuyden^

gaendedeliberatie, goetghevonden hebben, aen- gefien door de genadige en wonderbaerlijck beftie- ringe van God Almachtigh de Provinciën van Gel- derlandt en Over-Yflèl door de Vyanden van den Staet ge evacueert ende verlaten zijn, datderhal- ven alle de Rivieren indiftin&elijck wederom open geftelt fullen worden, gelijck die open geftelt wor- den midts defen, ten fulcken effe&e dat de Com- mercie van allerhande Waren en Koopmanfehap- pen , fonder onderfcheyt, daer langhs wederom gedreven fal worden, even ende in fulcker voegen als voor date vanden jegenwoordigen Oorlogh is gepractifeert, uytghefondert alleenlijck dat de Ri- viere de Maze voor als-noch ghefloten gehouden 3 ende alle Commercie daer op verboden fal worden, gelijck verboden wort midts defen, ter tijdt ende wylen toe de Stadt Grave mede door den Vyandt verlaten weien ial : Ende voorts noodigh geacht, daer van ten ipoedighften alomme by de jegen- woordige Onfe Publicatie kenniiïè tegeven tot, een yeders naerichtinge, met expreflè laft aen alle Gou- verneurs ende Commandeurs van deFrontieren, niitfgaders aen de Magiftraten in de felve Plaetfen, dat fyluyden haer in geenderhande maniere fullen hebben te bemoeyen, of &en te trecken hetwerek van de Convoyen ende Licenten, alsprivativelijck

moeten worden gcrefpe&eert, fondet

en

onder 't een of't ander opgheraept praecextdê'cc van de Commercie fullen hebben te ftrem maer gehouden zijn de Koopluyden, 'sLancS rechtigheyt van de Convoyen en Licenten betaelr hebbende, het effe£b van de verkregen Pafpoorte fonder eenige verdere belaftinge te laten genieten " Ontbieden ende verfoecken daeromme deHecrcn Staten, Stadthouderen, Gecommitteerde Raden ende Gedeputeerde Staten van de refpeftive Pro- vinciën , ende alle andere Officieren ende Juiticic- ren van den felven Lande, datfy dejegenwoordige Publicatie van ftonden aen alomme doen verkon- digen," uy troepen , publiceren ende affigeren in alle Steden en Plaetfen, daer fulcks nodigh wcfen fal, ende men gewoon is lbodanige publicatie ende affietie te doen, op dat een yegelijck daer van ken- niflfe mach bekomen. Aldus ghedaen endegearre- fteert ter Vergaderinge van de hoogh-gemelte Sta- ten Generael, in den Hage den achtften Mey 1674. Was geparapheert, Math. Tpmpe, vt. Onder ftondt, Ter Ordonnantie van de felvc. Geteec- kent, J, Spronffen. Zijnde op 't fpatium gedruckt het Cachet van haer Hoogh Mog. op een rooden Ouwel, overdeckt met een papieren Ruy te.

55?, Publicatie, waer by de Rivier e de Μαζβ opengheflelt werdt, met verbodt als veoren. In date den negen en twintighften October 1674. |E Staten Generael der Vereenighde Ne- I eieren van de Convoyen en Licenten in Onfen na- derlanden. Allen den genen die deièn l meen van Oniènt Wegen werden gegeven, byeen fullen fien of hooren lefen, Saluy t. "Doen yder van hen luyden fullen moeten worden gerefpe- te weten : Dat Wy .huyden naer voor- ■ cteert, fonder dat fyluyden onder 't een of't ander gaende deliberatie, goedtgevonden hebben, aen- opgheraept praetext, den cours van de Commercie gefien de Stadt Grave door Godes genadigen zegen fullen hebben te ftremmen, maer gehouden zijn de onder de macht van den Staet is gereduceert, dat Koopl, 'sLandtsgerechtigheyt van de Convoyen derhalven in gevolge van Onfe Refolurie en Publi- j en Lic betaelt hebbende, 't effect van de verkregen catie van den achtften Mey laetftleden, de Riviere Pafport fonder eenige verdere belaftinge te laten ge- de Maze fo wel als de andere Rivieren weder open nieten. Ontbieden ende verfoecken daeromme de geftelt fal worden, ghelijck de felve open-geftelt \ HeerenStaten,Stadthouderen,Gecommitt:Raden, wort midts deièn, iulcksdat de Commercie van ende Gedeputeerde Staten van de refpefHvePro- allerhande Waren en Koopmanfchappen, fonder vincien, ende alle andere Officieren endejufticje- onderfcheyt, daer langhs wederom gedreven ial ren van den felven Lande, dat fy de jegenwoordige worden, even ende in foodaniger voegen als voor I Publicatie van ftonden aen alomme doen verkon- dato van den jegenwoordigen Oorlogh is gepra&i- j gen, ay troepen, publiceren ende afrigeren inal

leert vende voorts nodigh geacht.daer van ten fpoe- j Steden en Plaetfen, daer fulcks noodigh weien ïai,

dighften alomme by de jegenwoordige Onfe Pu blicatie kenniiïè te gevcn,tot een yeders naerichtin- ge ·, met iterativen expreilèn laft aen alle Gouvern: en Commandeurs van de Frontieren, midtigaders aen de Magiftraten inde felve Plactfen,dat fyluyden haer in geenderhande manieren fullen hebben te be- moeyen of aen te trecken het werek van de Con- voyen ende Licenten, alsprivativelijck aen de Colk

ende men ghewoon is foodanige publicatie ende afhclie te doen, op dat eên yegelijck daer van ken- niiTe mach bekomen. Aldus gedaen ende gearre- fteert ter Vergaderinge van de hoogh-gemelte sta- ten Generael, inden Hage den 29 Oftober 16/4· Was geparapheert, B.v. Fry bergen, vt. f>n ftondt, Ter Ordonnantie van de felve. wtecc- kent, J. Spronffen Zijnde op 't f patium gedrucw

ter Admiraliteytgedefereert; ende dat dienvolgen- I het Cachet van haer Hoogh Mag. op een roo de alle ende een yegelijck Pafport, die door de Ofti- Ouwel, overdeckt met een papieren Ruyt^^

-ocr page 1318-

Behclfende de Convoyen , Licenten en Veylgelt.            1281 6o* Placaet 3 verbiedende aen alle Gouverneurs ende Commandeurs 9 eenige Foyen of Vereeringen van de Schippers ende Koopluyden te vorderen, of die, mck aen haer te geven. In date den eerflen February 1676.

IE Staten Generael der Vereemghde Ne- derlanden. Allen den genen i die defen fullen fien ofhooren lefen, Saluyt. Doen te weten ι Alfoo Ons onder anderen niet meerder ter herten gaet als de confervatie ende ver- meerderinge van de Commercie ende Traffijcq, Sderlinge op ende langhs de Rivieren van den Utuinende Maze gedreven wordende, nademael ffl acn voor denjdienft van den Staet, ende de wdvacrcvan degoede Ingezetenen defer Landen, ten allerhooghften is ghelegen. Sao hebben Wy, naervpe deliberatie, ende refumptie van ünlen voordienden Placatedentwaelfdcn Augufti 16y 1 Ec-cmaneert, ende'tfelve inhererende tot des te meerder bevorderinge van dien, goedtghe vonden endenoodigh geacht op nieuws te verbieden, ge- lijckWy wel expreiTelijck verbieden en mtcrdice- ren by defen, aen alle Gouverneurs, Comman- deurs ende Majoors, in de refpeftive Steden ende Plaetfen , ghelegen op of omtrent de voornoemde Rivieren van den Rhijn ende Maze, met Guarni- foen van defen Staet befet, datfe geene Foyen of Verceringen, onder wat pretext het felve loude mogen zijn, direfteiijck noch indirearelijck en ful- len mogen vorderen noch ontfangen, doen vorde- ren noch ontfangen , in geit of gelts-waerde, hoe kleyn oock het felve foude mogen wefen, van eeni- ge Schippers of Koopluyden, de meer-genoemde Rivieren frequenterende, op ende af-varende, maer defelveiuftelijck en vredelijck te laten paiTeren en repailëren, fonder haer eenighfints op te houden, of in hare reyfe te verhindcre α ·, op pcene van, con- trarie gefchiedende, ende de voornoemde Schip- pers en Koopluyden yetwes contrarie defe Onië goede meyninge ende intentie afgeperft zijnde, dat men 't felve niet alleen aen de Gagien van de gene, desgedaen endeghenoten hebbende, fal doen kor-

ten ende reftitueren, maer oock teghen de Dadera overfulckeongeoorlofdeiaecken, fal doen proce- deren tot behoorlijcke ende arbitrale correctie en ftrafFe ·, Verbieden ende interdiceren oock van ge- lijcken expreflelijekaen de meer-genoemde Schip* pers en Koopluyden eenige fulcke boven-genoem- de Foyen of Vereeringen aende voornoemde Gou- verneurs , Commandeurs en Majoors te geven of doen geven, directelijck of indire&elijck, op ρ ce- ne van viervouc ten behoeve van de gemene faecke te betalen, ende daer en boven arbitrale correclie enftraffe, maer degene diefulcks iouden mogen konien te vorderen en eyflehen, aen de Overig- heyt bekent te maecken, om daer regens te voorficn na gelegcntheyt van faecken, op dat ioodanige on- behoorhjekheden cefierende, de Commercie ende Traffijcq op en langhs de meer-ghenoemde Rivie- ren van den Rhijn ende Maze, niet enwerdever- fparret, maer hoe langhs iöomeer florere en ver- meerdere. Ende op dat defe Oniè expreiïè mey- ninge ende intentie by een yeder des-aengaende mach bekent zijn, ende exactelijck naeghekomen ende achtervolght werde; Ordonneren en bevelen Wy, dat defen Onfen Placate alomme in de Steden en Plaetfen met Guarnifoen van defen Staet befet, gelegen op of omtrent de meer-ghenoemde Rivie- ren , als mede ten platten Lande, fal werden ghc- iondeh, omaldaergepubliceertengheafligccrt te Worden, daer des behoort, ende noodigh zijn fal. Aldus gedaen, gearrefteert ende gerenoveert ter Vergaderinge vandehoogh-gemelte Heercn Staten Generael ,rin den Hage den cerften February 16j6. Was geparapheert, CMath. fFompe, vt. Onder ftondt, Ter Ordonnantie vandefelve. Geteec- kent, J Spronjjen. Zijnde op 't fpatium gedruckt het Cachet van haer Hoogh Mog. op een rooden Ouwel, overdeckt met een papieren Ruyte.

61. Placaet 3 verbiedende aen alle Gouverneurs en Commandeurs, eenige Pafporten te verkenen, offich met het werek van de Convoyen en Licenten te be- moeyen, of eenige Foyen of Ver eer ingen te vorderen > of die aen haer te geven. In date den vijfden Augufii6j%.                         ·

[E Staten Generael der VereenighdeNeder- landen, Allen den ;genen die defen fullen fien ofte hooren lefen, Saluit. Doen te weten, Alfoo t'Onfer kennifle komt, dat cenighe Gouverneurs ende Commandeurs onder- ftaen ende haer aenmatigen, tot groote kleynach- ünge ende verminderinge van de publijcque autho- riteyt defer Landen, niet alleen te geven ende te verkenen Pafporten aen Perfoonen, Schepen ende Goederen, maer noch daer en boven haer verftou- ten, in vilipendie van Onfen voorgaenden Placate vandeneerftenFebruarij 1676, de Schippers ende Koopluyden eenigh Geit, Foyen ofte Vereerin- gen af te vorderen ende te extorqueren, daer die met anders als 's Landts gereehtigheydt moeten voldoen. SOO IST, Dat Wy daerinnebege- rende te voorfien, voor eerft verklaert hebben, en Verklaren midtsdefen, alle dier-gelijckePafpoor-

ten, die by de voornoemde Gouverneurs en Com- mandeurs albereyts uy tgegeven zijn, of noch uy in- gegeven foude mogen werden, te wefen nul ende van geender waerden , ende als of diegene, die die verkregen hebben ,' geen en hadden : Ordon- nerende ende gebiedende wel expreffelijcken alle Gouverneurs ende Commandeurs, op te houden ende te defifteren van nu voortaen op haren naem eenige Pafporten aen eenige Perfoonen, Schepen ofte Goederen uy t te geven dire&elijckcn ofte indi- re&elijcken, onder wat pretext het foude moghen wefen, op poene dat de geene die de voorfchreve Pafporten verkregen fullen hebben, gehouden ful- len werden als geene Pafporten te hebben -, End© indien fy daer over van het Krijghs-volck in dienfte defer Lande wefende , te Water ofte te Lande achterhaeltofte aengetaft werden, dat hare Per- foonen fullen weien ranfoenabel» ende hare Goe- 7 R                     deren,

-ocr page 1319-

Placaten en Refolutien, ι o Boeck* 3 Tit.

'η 8 a

deren, Schepen, Wagen ende Paerdengecönflf- queérr, als of iy geen Paiport hadden ·, ende dat de geene die de iel ve uytgegeven hebben, ful'lèn arbi- tralijcken geftraft werden naer gelegentheydt van deiaecke, ende boven dien gehouden zijn in haer èygener Perioon vierfchat te reftitueren, alle het I geene voor 't recht van Pafport, of anders > onder j wat pretext 't iel ve foude mogen welen, daer van j ontfangen fullen hebben. Ten anderen^ ibo heb- ι ben Wy nae refumptie van onfen voorgaenden Placate, den eerften Februari] 16j6 tot weeringe | vanhecgeven ende afvordercn van eenigeFoyenofte Vereeringen ge-emaneert, ende't felve inhe-rerende j tot des te meerder bevorderinge van dien,goetgevonden endenoodighgracht, op nieuwsteverbieden, gelijck Wy wel expreilelijcken verbie-den by deicn, aen alle Gouverneurs ende Com-mandeurs, datfe geen Foyen ofte Vereeringen» onder wat pretext het iel ve Joude mogen zijn, di- recÏelijckenofteindireclelijcken fullen mogen vor- deren noch ontfangen, doen vorderen, noch doen ontfangen in Geit ofte Gclts-waerde, hoe kleyn oock 't ielve ibude mogen wefen, van eenige Schip- pers ofte Koopluyden, ofte der iel ver Koopman- ichappen ende Goederen, maer de felve ruftelijck ende vredclijck te laten paflëren ende repaiïèren, lönder haer eenighfinfs op te houden, of in haer reyiëte verhinderen, veel min haer met 's Landts Convoyen, Licenten, ofte andere rechten eenigh- fints te bemoeyen, maer de forghe van die te laren aen de refpeftive Admiralitcyten, ende der iel ver Officieren en Bedienden daer toe geordonneert, ende die daer inne, des veribcht zijnde te afllite- ren -, op pcene van contrarie geichiedende, ende de voornoemde Schippers ofte Koopluyden, yetwes contrarie deiè Oniè goede mcyninge ende intentie, afgevordert ofte afgeperft zijnde, dat men 't ielve

niet alleen aen de Gagien van de gecne λ ende genoten hebbende fal doen korten!ψ^ tueren, maer oock tegens de felve overal?u ^' gcoorlofde faken fal doen procederen tori00' hjeke ende arbitrale corre&ie ende ftrafft 5 · den ende interdiceren oock van gelijcïccn *" lijeken aen de voornoemde Schipper8enfteirc- luyden, eenige iulckeboven-gemelteFoY^2 | Vereermgen aen de voornoemde Gouvcrnn, Commandeurs te geven, ofte te doen «SpP reftelijcken ofte indireaelijcken, SS&S viervout ten behoeve van de genieene faceketeh/ I talen, ende daer en boven arbitrale correftie d : ftraffe ; maer die geene die fulcks fouden mogen b { men te vorderen ende eyiTchen, aendcO^hevt I bekent te maecken, om daer tegens te voor/in na I gelegenthcydtvaniaecken, opdat foodanbheon | behoorhjckhedenceflèrende, de Commercie ende ! Traffijcq niet en werdc verfparrer, maer hoc langhs I foo meer florere ende ver meerdere. Ende opdat defeOnfefalutaire meyningeende intentie by een yeder des aengaende mach bekent zijgende exa&e- lijcken naerghekomen ende achtervolghc· werden Ordonneren ende bevelen Wy, dat dcien Onfen Placate alomme in de Steden ende Plaetfcn met Guamiiöen van defen Staet befet, als mede ten plat- ten Lande fal werden gheibnden, omaldaergepu· bliceert ende geaffigecrt te werden daer het behoort ende noodigh we/en ial. Aldus gedacn, gear- refteert ende gerenoveert ter Vcrgaderingevande hoogh-ghemelte Hecren Staten Generacl, inden Hage den vijfden Augufli i678.Wasgeparapheert IV. van Heeckeren, vt. Onder ftondt, Ter Ordon- nantie van de ielve. Ende was getekent, ft. Fagel, Zijnde op 't ipatium gedruckthet Cachet van haer Hoogh Mog. op een rooden Ouwel, overdeckt met een Papieren Ruyre.

6l. Refolutien, waer by de GeoBroyeerde TVefi-Indifche Comfagnieghe- authorifiert werdt te ontfangen het Convoj, Veyl ende Lafi-gelt van de Schepen ende Goederen naer haer "Dïfiriffigaende, en van daer komende. In dates den ι <? July, 9 en 12 KAugujü, 2o November 16y f, ende den 2 6 September 1676. fulcks alle de Onderdanen van den Staet daer van egalijck over der ièl ver protectie in't toekomende foude jouifleren, doch aengefien de Heeren Gede- puteerden van de Provinciën van Hollandten uz· landt de gedachte Memorie doenmaels mede bad- den aengenomen, om me in den haren brecdcrge· communiceert te worden i ende dat de»najeiv.e- folutie daer op te nemen, over-fulcks uycg» was tot nacrder deliberatie ν ίο verfochten de voo *

den, aeMacrt larecht vathans gecognitiepen , va

I1UCU1UC UCWIUUKUÜCICII J U*l ww-- ν λ i geliefden daer op, fonder verder dilay f oywci» favorabeltedifponeren, om vericheyde conuoc- ratien en redenen, by de felve Memorie in t gededuceert, endefpecialijck, dataenghelicnχκ. Godt Al mach tigh niet gelieft hadde £ l°^iz deflèyn te laten reuflèren, en over-fulcks de v^ reden van veranderinge daer door alsnU^ nie£ te houden, de intentie van haer Hoogb wιο&^ gheweeft was, de jegenwoordige Gec-c.r elj. k, Compagniefonderreden, nut ofnoottóecKe j heyti van flimmer of erger conditien te αν*. als de voorgaende, bydewelckedeieive ^

mogen gelaten worden aen, ende ten behoeve van de jegenwoordige op nieuws ge-erigeerde ends ge- o&royeerde Compagnie, in voegen het felve by de voorgaende concepte Oftroyen op den vijftien- den February en vier en twintighften Maert beyde des voorleden Jaers 1674, was ter neder geftelt, en waer inne by het Oetroy eenige alteratie fcheen ge- bracht te weien, uyt ooriaecke alleen» da| men doenmaels tegemoet wasfiende dat de vooriz Ey- landen door de expeditie vandenHeer Lieurenant Admirael de Ruy ter onder de gehoorfaemhey t van defen Staet foude werden gebracht, ende dat over-

-ocr page 1320-

Behelfende de Convoyen

128j brengende van de Plaetfen onder 't gem el te Oirroy gelegen, waren pretenderende vryte weien van alle uytgaende en inkomende's Landts Rechten * ende dat de fel ve het voornoemde Oftroy daer op nagefien hebbende, wel hadden vernomen uy t het thiende Articul van dien, dat ibodanige Schepen en Goederen wierden exempt geftelt van uytgaen- de ende inkomende Convoyen, maer dat daer in geen mende wierd gemaeckt van de andere 't Lams Rechten, byfonder niet van het Veylgelt, 't geen van foodanige Goederen doorgaens plecght te wer- den gegeven, en waer omtrent in het gemelte Art. niet wel naer haer meyninge icheen te wefen gedi- ftingueert. Waeropgedelibereert, ende geconfidereert we- iènde, dat hetboven-gementioncerdc thiende Art. van 't Oitroy mdiftmcÏelijck is mede-brengende, dat alle de Goederen die de gemeke Weft-Indifche Compagnie uyt dcfa Landen fal voeren naer de Quartieren van Weft-Indien, Africa ende andere, binnen hare Limiten ghclcgen, ende die fy van daer in defe Landen fullen inbrengen, fullen we- len vry van uytgaende en inkomende Convoj en 5 Isgoedtgevonden ende verftaen , midts defèn te verklaren tot interpretatie van 't voorfz thiende Articul (al- hoewel ten overvloet) dat onder de generale cxpreilie mede is, en wertgccompradien- deert het voorfz Laft en Veyl-geltj iiilJende hier van Extract ghefonden worden aen de reipeftive Collegien ter Admiraliteyt, om haer daer naer te reguleren, ende doen reguleren allen den genen die he'teenighfints acngaen mach, als mede aen de Pracfidiale Kamer vande meer-gemeltc Weft-Indi- fche Compagnie, tot der fel ver naerichtinge. Was geparapheert, Johan Baron van Reede, Vryheer van Renfwoude, vt. Onder ftondt, Accordeert met het voorfz Regifter. Was geteeckent, J. SproHffen.

• nldidc waren ontfangen en genoten geworden, cf d' Jh,t furniiTemenc cnde deBylage door de •iu'e Participanten tot oprechtinge vande voorfz rTmpagnie moetende ghcfchieden, wel voorna- iScfc* endeinfonderheytgegrontveft op het Sur, ende de proteftie van haer-Hoogh Mog. Lrfgadersdateenyegcljjck van hun verwachten- ^was, dat haer Hoogh Mog., conform der fel ver erfeeckeringeende belofte in't Iaetfte Arcicul van l voorfz Octroy gemelt, alle de voorgaende Pri- vilegiën , Vryheden ende Rechten, de ielve Com- oaenicniftelijck en vredelijck fouden doen en laten ehenieten 5 Waer op de voornoemde Bewintheb- beren dan wilden hopen ende vertrouwen, dat haer HooghMog. goedertieren ende «quitabel reguard fouden nemen, en vervolgens by naerder Refolutie ofAmpliatievan't voorfz O&roy, aen dejegen- woordige Compagnie gratieufelijck vergunnen en toeftaen, 't voornoemde recht van Convoy vande Schepen en Goederen, varende op de Caribifche Eylanden voorfz,te mogen vorderen en ontfangen, fonder dat de felvc rechten aen de Collegien ter Admiraliteyt, daer foodanige Schepen zijn uytva- rende, foude behoeven betaelt te worden, fulcks, endcin dier voegen, als voor defen in 't reguard van de voorgaende Compagnie altijdt ghebruyckelijck was ge weeft : Waer op zijnde ghcdclibereert} Is goedegevonden ende verfiaen, midts defen toe te Ihen ende t'accordcren, dat alle d'Ingezetenen van defen Staet, willende varen ende trafficqueren op de Caribifche Eylanden ,*in plaetfe van hetordina- ris recht van Convoy, dat fy, volgens het O&roy jonghftaen die van de ghemelte Compagnie ver- leent, foude moeten voldoen aen de Collegien ter Admiraliteyt daer fy uy tgevaren zijn, geduyrende dentijdt van het voorfz Oftroy, en fulcks tot den J.irc fevenchienhondert incluys, aen die vande lêlve Compagnie fullen moeten betalen vijf guld. per Laft, vande Schepen op de voorfz Caribifche Eylanden varende, of lbo veel meer o f min, als by naerder difpofuie van den Staet in tyden en wylen nagelegen theyt foude mogen werden gheftatueert. Was gheparapheert, i>. van Wijngaerden, vt. Onder ftondt, Accordeert met het voorfz Regifter. Geteeckent, H.Fagel. tiener is den o ^ugufii ι6γρ *:\ TSter Vergaderingenochmaels voortgebracht het rapport van de Heeren vander Nyenburgh, ende andere haer Hoogh Mog. Gedeputeerden tot de laecken vande Weft-Indifche Compagnie, de Heer τωlEckjegenwoordigh noch abfentzijnde, den cerftendefesgedaen achtervolgens der fel ver Refo- lutie van den 27 July laetftleden, gevifiteert ende p-examineert hebbende de Miffive vande Bewint- flebberen van de Weft-Indifche Compagnie ter jraifidialè Kamer tot Amfterdam, gefchreven al- "aerdenaf dito, houdende in ghevolgc ende tot voldoeningc van haer Hoogh Mog. Brief vanden *t der voorfz maendt, der fel ver confideraticn en gericht op de Miffive van 't Collegie ter Admirali- «ytmZeelandt, in date den 26 Mcy laetftleden, ^ioeckendeinterpratatie van het thiende Articul ^nnetOarroy, aen de voornoemde Compagnie erleent, ter oorfaecke dat al daer Schepen quamen, "«.Behandelt hebbende, ende Goederen mede-

Lune den 11 ^Augufii

[675,

TS, na deliberatie, goedtgevonden ende verftaen *midts delen te verklaren tot nader elucidatie van haer Ho. Mog. Refolutie van den negenden van de loopende maendt; dat de Geoétroyecrde Weft- Indifche Compagnie deièr Landen isbevoeght en gequalificeert, om te mogen trecken, heften ende jouiflèren vanhetVeyl-gelt, inalledegelegenthe- den, in de welcke de gemelte Compagnie bevoeghc is te mogen trecken, heffen en jouiftèren van de Convoy-gelden} Sullende hier vanExtradlgefon- den worden aen derefpective Collegien ter Adrni* ralitey t, omme haer daer na te reguleren , en allen den genen die het eenighfints aengaen mach, als mede aen de Pr«fidiale Kamer vande meergemelre Weft-Indifche Compagnie, tot der iêlver naerich- tinge. Was geparapheert, G.Sloeti vt. Onder ftondt, Accoordeert met het voorfz Regifter. Geteeckent, J.Spronffen. ^7\4ercunïden 10 November i6j^f TS ter Vergaderinge nochmaels voortgebracht de -*-Remonftrantie van de Bewindthebberen der Ge- o&royeerde Weft-Indifche Compagnie defer Lan- den hier bevorens gepreiènteert, houdende, dat alhoewel haer Hoogh Mog. op den negenden* Au- 7R· 2                       gufti

-ocr page 1321-

Placatcen en Refolutien. 1 o. Boeck.

ί 2/84«

Tit:

3

guftilaetftleden hadden goetgevondente'verklaren, 1 van de Convoy-gelden, even end

voet ende maniere als de Coïleeieit°^%fen tcyt 't voorfchreve Veyl-gdthieFbcvS0^* getrocken ende genoten; ende' dat de U bbejl gien ter Admiraliteyt, nevens dcCc Reiolutie,fal werden aeneefchrevl l!le ïan ghemelte Wcft-Indifche ca™^*** fecTivelijck enfonder eenige moW fvï" dennge te doen ende laten jouiflèren.            ^" SabbathidertiS SeptemberióV JSter Vergaderinge nochmaels voortbracht ^emonftrantie, byde BewindthebbSn■ generale GeodWerde Weft-Indlrc£*g* gniedeler Landen, den .... iJ^, f' aen haer Hoogh Mog. gheprefentèm, hoS klachten, van dat het Collegie ter AdmiraUccyc t0 Amfterdam, fuihnerende dat de voorfchreve C pagme niet bevoeght was te trecken de drie Ζ cento, die de Goederen naer nieuw-Ncderlandc ende van daer wederom herwaerts gebracht wer' dende, fchuldigh zijn aen de voorfz Compagnie re betalen, volgens het Oftroy aen de voorfz Com. pagme verleent, dan alleen, foo wanneer de voorfz Goederen niet direclelijck van hier naer nieuw- Nederlandt voornoemt, ofte van daerherwaerts gefonden wierden, maer over Engelandt na nieuw · Nederlandt voorfz quamen gevoert, of van daer over Engelandt herwaerts gebracht te werden, en dat het voorfz O&roy va» de gemelte Compagnie, tot het heffen van de voorfz drie per cento indiitin-

dat onder de generale immuniteyt van uytgaende en inkomende Convoyen aen de gemelte Weft- Indifche Compagnie by her thiende Articul aen haer vergunt, mede was en wierde gecomprehen- deert bet Laft ende Veyl-gelt·, endeop dentwaelf- den Au gufti daer aen volgende tot naerdcr elucida- tic van dien» daer by te voegen, dat de gh'emelre Compagnie was bevoeght ende gequalificeert, om te maghen trecken endejouiflèren van de Convoy- gelden ; ende alhoewel haer Hoogh Mog. de re- Ibedive Collegien ter Admiraliteyt hadden geor- donneert, haer daer naer te' reguleren, ende doen reguleren allen den genen dien het foude raoghen aengaen; echter het Collegie ter Admiraliteyt tot Amfterdam, in plaetfe van de voorfz Refolutien op te Aolgen, by Miflive van den een en twintigh- ilen van de voorfz macndt Aiiguftus aen haer Ho. Mog. hadden gerefcribeert, dat de felve de voorfz Refolutien buy ten effe£t fouden laten, ende fo wel de voorfz Compagnie als andere particuliere Nego- tianten's Landts recht van Veyl enLaft-gek doen betalen, tot dat op de voorfz faecke naeder foude zijn gerefol veert·, dat haer Hoogh Mog. op de re- ceptie van de voorfz Miiliven, ende midts dien dentwee-en-twintighften daer aen volgende heb- bende gheperilftcert by de voorfz Relolutien] van den negenden en twaelfden Augufti voorfz, ende goetgevonden, fulcks het ghemelte Collegie ter Admiraliteyt tot Amfterdam andermael aen te ichry ven, met ernftige begeerte, dat de felve haer naer den inhoudt van dien iöuden reguleren, ende

doen reguleren, allen ende een yegelijck onder haer ftelijck qualificerende , fy Bewindthebbers

ver-

fochten, daer by te mogen werden gemainctinceri: Waer op gedelibereert zijnde; Isgoedtgevondcn ende verftaen, dat de ghemelte Compagnie door haer Hoogh Mog. fal werden geniainctineert by haer voorfz Odroy, ende fulcks de refpective Col- legien ter Admiraliteyt, ende namentlijck het ge- melte Collegie ter Admiraliteyt tot Amfterdam aengefchreven, dat de felve de voorfz Compagnie fullen laten genieten, de drie per cento die de Goe- deren naer nieuw-Nederlandt, ende van daer we- derom herwaerts ghebracht werdende, fchuldigh zijn aen de voorfz Compagnie, volgens het voor- fchreve Oclroy te betalen , foo wel wanneer de voorfz Goederen dirc&elijck van hier nxnieuw- Nederlandt voornoemt, of van daer herwaerts ge- fonden werden , als wanneer die o ver Engelandt na nieuw-Nederlandt voorfz ghevoert, of vandacr over Engelandt voorfchreve herwaerts ghebracht werden.

Diftrict behoorende, die fulcks foude mogen aen- gaen ·, de voorfz Bewindthebberen niet anders hadden verwacht, of 't gemelte Collegie foude de voorfz foo ferieufe ende iterative ordres hebben achtervolght, fonderlinghe dewyle de ghemelte Compagnie van die voorfz praï.rogativen jouiiiëren in, ende onder de Diftri&en van de andere Colle- gien ter Admiraliteyt ·, dan dat fy haer daer van tot noch toe gefruftreert vindende, ver föchten, datïe eenmael hetefreftvan 't voorfz Octroy, midtiga- ders van de voorfz Refolutien in het voorfz poin£fc fouden mogen bekomen: Waer op gedelib: zijnde; Is goetgevonden en verftaen,dat vaftgeftelt fal wer- den, gelijck vaftgeftelt wertmirsdefen,datdegem: Weft-Indifche Compagnie het effect van 't voorfz Oclroy fal ghenieten, ende fulcks mede trecken, heffen ende jouiflèren van het voorfz Veyl-gelt, in alledegelegentheden·, in welcke de voorfz^ Com- pagnie bevoeght is te trecken, heffen en jouiflèren

63. Tlacaet van Waerfchauwinge, dat alle Lïcentcrti Laft en VeyΊ-gelden in''treguardvande Lan- den van Over-Mazeafgedaen zijn } van den 23 February 1664. Sie Placaet-Boeck 2 Vol- Pag 3T42- Ó4. Naerder Placaet vJh Waerfchomvinge 3 raeckende 'tfofo* ρψ®· In date den veerthienden February 1681. |E Staten Generael der Vcreenighde Ne- ende vernieuwen het Placaet van Waerfchouwingi-

by Ons den drie en twintig'hften Februarij 16 W daen emaneren, tot bevorderinge van ψζ befte van Onfe Ingezetenen ende Onderdanen ^

derlanden; Allen den genen aic defen ful- len fien ofte hooren lefen, Saluyt. 1)oen te wetm : Alfoo de Hoogh-Schouten,

Burgermecfteren , Schepenen ende Raden der de voorfz Stadt, ende van de Landen van va i^ Sfadt, Maeftricht, ons met onderdanigh refpeft burgh, Daelhemende 's Hertogenrade, en ^ hebben verfocht, dat Wy fouden willen renoveren, I fondcrlijck om uy t en door de felve Lauw ^CK

-ocr page 1322-

				Behelfende de Convoyen > Licenten en Véyfgelt*           1285 4„rWGeweftenteÏaciliteren het acces, toevoer, I by Sittart de Graet-heydc, endefoo voort door de
					an          ~- ·            ..,f1_i____I_ VT7___,„ R^SUn *»n		Bancke, of langhs het Dorp van Beeck over de Ruyter-baen, of door andere Dorp-ftraten, tot op deSteen-ftrate, leydende van Meeiifen tot binnen de voorfz Stadf Maeftricht, of de felve Driften en Karren fullen konnen komen over Scherperfeel tuflchen den Brandenburgh ende den Overften Stock, foo ende gelijck den wegh aldaer door de Heeren Gedeputeerden vanden Heere Koningh èvan Spangien ende van deièn Stacr, in denjare 1663 is gedeiigneert, endeafgebaeckent opHeiie ofte Schaetsberger-grondt , ende foo voort door Herlcover, ende door de Bancke van Climmen ovfr de ordinaris wegh , mede leydende tot de voorfz Stadt ; of eyndelijck fullen de felve Drifren en geladen Karren konnen komen uyt of langhs de Stadt van Aceken, door de Banek van Vaalft, Hol- ler en Vylen, over Wetten op Gulpen, en fo voorts door ende over de ordinaris wegen op Maeftricht, fonder deMaze ter zyden van de voorfz Stadt te mogen paflèren ·, midts dat de felve paflerende Kar- ren van den eenen neutralen Bodem nae den ande- ren aen het 'sLandts Comptoir binnen Maeftricht vooriz fullen moeten betalen een Paffage-gelt, fon- der meers te weten, een halve Rijcxdaelder over ofte vooryder Karre meteen Paert getrocken, wer- dende, een geheele Rijcxdaelder voor een Karre getrocken werdende met twee Paerden, ende vier guldens op een Karre, die met meerder Paerden getrocken werden, fonder dat de Karreluyden dit vooriz Paflagie-gelt, door 'taf-fpannen van hare Karre-paerdcn, voor of ontrent de voorfchreve Stadt, of door het ontladen of herladen binnen de felve Stadt fullen vermoghen te frauderen, op de verbeurte van de Paerden : Ende dat van yeder Schaep of Vareken, die met Driften door de voor- fchreve Stadt paflèren, fal betaelt werden een halve ftu yver: Wel -verfta ende, dat alle ibodanige Goe- deren , Koopmanfchappen ende Beeftialen , die door de meer-genoemde Stadt fullen gepafïeert we- ien , ende daer nacr de Meyerye van 's Hertogen- bofch, het Marquifaet van Bergen op den Zoom, endede Baronnyevan Breda, ofte anderfints het Diftriét van defen Staet fullen komen aen te doen', van alle andere Landts gerechtigheden, nieten fullen weien exempt, maer gehouden zijn de felve aen de Comptoiren aldaer te voldoen, volgens en in conformitey t van de Placaten ende Ordonnan- tien dies-aengaende ge-emaneert: Dat mede het fèlve Licent-ende Veyl-gelden fullen continueren afgevordert te werden van alle Waren ende Koop- manfchappen, die deMaze op en af voor by Mae- ftricht werden gevoert, foo ende ghelijck tot noch toe, in conformiteyt van de vooriz Placaten is be- taelt geworden, ibnder dat de Goederen van boven af, of van onder opkomende, om de Stadt voor by te paflèren, fullen vermogen met Stöot-Karren of anderfints, door de felve Stadt onghefoldert en ongemerekt, of ongevent aen d'andere zyde van de Stadt wederom ingeladen te worden, omme3foo doende het Paffage-gelt, of's Landts gcrechtig- heydt van 't water te frauderen, op poene dat ibo- danige Goederen fullen verbeurt wefèn; ende die alles by provifie, ende tot dat den dienftvanden Lande anders foude komen te vereyflehen. Ende op dat een yder, ende ioibnderheydt deTrafE- quanten, Handeiaers ende Karreluyden hier van ken-
		ëndc paflagie van allerhande Waren , BeiHalen en Koopmanfchappen, geeneuyrgefondert, naeren door de voorfz Stade Maeftricht, waer door aller- hande Neeringh, Negotie ende welvaert binnen de felve Stade moghe komen te wackeren endeaente waflen, ende defelve in frequentie van Inwoon- ders toe te nemen, het welck η iet kan gcfchieden , ren zy dat alle beladingen van Licenten, Lalt- ende Veyl-gelden, met den aenkleven van dien, werden en blyven wegh-ghenomen , foo wel binnen de vooriz drie Landen onder het Diffri£fc van defen Staet, als binnen de voorfz Stadt Maeftricht: En dat tot meerder bevorderinghe van den voorichre- ventoegangh ende paflagie, oock ten hooghftcn noodigh is, dat alle argeiètene Koopluyden, Han- deiaers ende Negorianten, ibo wel in de Duy tfche Geweiten, als in de gemeene Nederlanden, ende cenige deelen van Vranckrijck, die met den ande- ren hare Commercie ende communicatie konnen hebben en nemen, open door de voorfz Stadt en Landen van Over-Maes mogen en konnen weren, dat fy defelve Landen konnen aendoen, enpaflê- ren over den Bodem en hetDiftridt van deièn Sraet, ter exchifie van het Territoir van den Heere Ko- ningh vanSpaigncn; ende midts dien fonder ceni- ge belaftingc van Licenten of andere Paflagie-gel- den acndie zydc te betalen. SOO IS Τ ·, Dat Wynacringenomen advisvanecnige Heeren Ge- deputeerden uy t het midden van Onlè Vergaderin- ge, ende van de Gecommitteerden vanhetCoile- gie ter Admiraliteyc refiderende toe Rotterdam» goetgevonden hebben 't voorfz Placaet van Waer- ichouwinge by deièn te renoveren, ende dat dien- volgende het defêr-zijdts OverMaze Comptoir van Convoyen en Licenten , en van Laft-en Veyl- gelden , oock het Comptoir van de Laft en Veyl- gelden binnen de voorfz Stadt Maeftricht, fullen zijn en blyven geamoveert ende gemortificeert: Ende dat de In-ende Opgezctenen van de voorfz Stadt Maeftricht, ende de voorfz drie Landen on- der het Diftrid van defe Staet gehorende, ende alle andere met de felve handelende en trafhjcquerendej gelijck oock de gene die de voorfz Landen over het ι Dtftria van defen Sraet, na de Stadt van Nimegen ι fullen komen te paflèren, & vice ver/a, binnen de j felve Landen vry ende exempt fullen zijn ende bly- ven van alle Licenten, Laft- ende Veyl-gelden, midtigaders van alle aengevinge , Jichtinghe van Pafporten, of Volgh-brieven van alle Recherche cnViikatien, foo in'tinkomen als in't uyrgaen, overenterfaecke van alle bare Waren, Beeftialen ende Koopmanfchappen, hoedanigh die moghen Benoemt werden, in wekkers reguard de voorfz atad ende Landen gehouden en gecon fidcreert wor- *η, als alle andere neutrale Landen enPlaetfcn, Jiet gemeen hebbende met de belaftinge van defen jaet: Ende op dat een ygelijck moge weten, wat Regenen paiïages, door de voorfz Landen over den "odem van defen Staet konnen genomen werden, jwyren belaftinghe van den Heere Koningh van ^SPit1 ' enc*e ommc fe beneficeren de voorfz »wfc Maeftricht, ende de Ingezetenen van dien: ^oiullenvoortaenalle Driften van Schapen ende Uvtd r? ' Cnde aIle êeladen Karren * komende Gul' ? Iyt^ciie Geweften door den Lande van lc"> vermoghen aente doenende te pafferen

-ocr page 1323-

Pkcaten en Ordonnantieiv é o, Boeck. 4.. Tk.

ßæ8<5

kenniile mogen bekomen 5 lbo ordonneren Wy, dat defe Qnie Waerlchouwinghe alomme in den Lande, ende Hertoghdomme van Brabandt, als mede in de voorfz Stade Maeftricht, ende in de drie Landenvan Over-Maze, onder defen Staet gehoorende, fal werden gepubliceert ende geaffr- geert, daermen gewoon is publicatie endearfixie te doen. Gegeven in den Hage, onder Onièn

Cachette,- Paraphure, ende de Signature í Griffier? op den veertienden FebruarjPn°nfc" Was geparapheert, Johan Baron van iee) 6l1· heer van Renfwoude >vt. Onder ftondt Ø Ty' donnantie van de hoogh-ghemelte HeeL ? 0f" Generael. Getekent, H.Fagel. Zijnde oo?f· gedruckt het Cachet van haer Ho. Mop q m Rooden Ouwel,overdeckt met een papile j^

DEN VIERDEN TYTEL Behelfende de Pilotage , Lootfen ende Vuyringelanghs de Stranden.

1.    Placaten op 't ftuck van de Pilotage, waer na all» Lootfluyden tot Petten-, Huyfduynen, op Texel Vlielanat ende ter ScheUingh haer moeten ghedragen, met den aenkleve van dien, *uan den 19 ^December jóij.enzi Juli/1617. Sie Groot Placaet-Boeck j Vol. Pag. 1033. 2.    Placatenvanden20 April 1619, 2pOc7oberi620, 4, Oc7oberi62$, 1 Augufli 1624, ^Mey 1627, 1 Augufli 1628, 1 Augufli 1630, 1 Januarij 1634, ijjulij 1635-, ende iq September 1638» raeckende de Piloten tot Petten, Huyfduynen en Texel. Aldaer Pag. 1036. 3. Placaten van den zo April 161 ñ, 2±Oc~loberi620, ^September 1623, ï Augufli 1624,16Mey 16*27, 1 Augufli 1628, 1 Augufli 1630, 1 January 1634., ijjuly 1635-, enden é ï September 16 â, raeckende de Loot s-Boots op VlielandtendeTer ScheUingh. Aldaer Pag 10 p.            ...■·',..', 4.. Ordonnantien ende Inflruclien} van de Staten van Hollandt en Wefi- Vrieflandt, beroerende hetfluck van de Pilotage ende aenkleve van dien, waer na alle aengenomen Lootftuy den op Huyfduynen, Helder, Petten, Calens-ooge, Texel, ende andere Plaetfen daer omtrent haer fullen hebben te reguleren. In dates den een en twintighften September 1668, een en dertighflen Mey , ende achttienden 'December 1680.

in eenige Schepen mogen begeven, omme deièlvc binnen deZee-gaten defer Landen, aen deZuy- der-Zce ftreckende, te brengen, ten zy dat hy daer toe al voren na examinatïe by de voorfz Com» miflariflèn, of de gene die in plaetfe vande felve by derefpe&ive Zee-Steden fullen worden gheeom- mitteert, fal zijn geadmitteert, fynen naem heb- ben laten aenteeckenen, en een Lootsmans-tcken, ende numero van dien door de Officieren Hier toe fpecialijck doen maecken, ial hebben ontfangen, midtfgadersbyEede fel hebben belooft, dejegen- woordige Ordonnantie en Inftru&ie, foo veel hem aengaet, na fijn vermogen te onderhouden. Ende fullen de voorfz CommtflariiTen niemandt tothetLoots-manfchap admitteren of promove- ren dan klocckeMans-perfoonen, boven vijt en twintigh, ende onder de tfeftigh jaren oudt zijnac, de welcke ooek de Zee-gaten den tijd van vier'acn- ter-een-volgcnde jaren ten minften foUen heroën gebruyekt, en die daer beneffens kenniflc hewwi van de Texel-ftroom op te zeylen. Ô Ô Ô Sullen mede de Stuyrluyden vin de Galjoten 0^ Loots boten, tot vermydinge van alle onjuifo0ts. oneenigheden, een van de gbeadmitteéý&æ>^

E Staten van Hollandt ende Weft- Vrieflandt ·, Verftaen hebbende demenighvuldigedis-ordres ende exceflèn naeft eenige Jaren her- waerts in 't ftuck van de Pilotage ghepleeght, ende noodigh bevin- dende daer inne te doen voorfien, hebben gecom- mitteertendegeauthoriièert de Heeren T>irck van Outshoorn , Heer van Wefterdijckshorn 5 Otto Hinlopen, Burgermeefter ende Raedt der Stadt Hoorn-, Florentins Florifz, Burgermeefter ende Raedt der Stadt Enckhuyièn} ende Johan de Zee, Dijck-Graeffvan Medenblicq, ende dq vier Noor- der-Koggen , omme tot Huys-duynen , Helder, Petten, Calans-ooge, Texel ende andere Plaetièn daer omtrent, op het ftuck van de voorfz Pilotage endeaenkleven van dien behoorlijckeordre te (tel- len, midtigadersgeordonneert, als fy ordonneren by defen, de poiniten ende Articulen hier na vol- gende , omme by allen en een yegelijcken die fulex machaengaen, naegekomcnendeachtervolght te worden. I, EErftclijck, falhemniemandt, 'tzy van Huys- duynen , Helder, Petten, Calans-oogh, Texel, of andere Plaetièn daer omtrent, van nu voortaen

-ocr page 1324-

			Beiielfende de Pilotage, Lootfen, en Vu/ren langbs 't Strandt. j ζ g/
		t 'den, welcke fy voor de bequaem fte ful len hou - Ψ mo'gen overferten ofte lallen over te gaen in 't Schip 't welck ial dienen ingebracht, fonder dat de ndere haer tegens 't fel ve fullen mogen onderwin- den! oppocne van fesguldens, ten zy de Schipper efn ander uytdeLoots-Schuyt begeert, I V, Welcke gheadmitteerde Loöts-luyden tot een teyeken van hare admillie het Loots-mans-teyeken vooren geroert, fullen moeten dragen, ende het felvcaen den Officier van dePJaetfe haerder refï- dentie, (a) of die by de Commijfarijfen daer toe fullenwerdengecommit teert, reftitueren, fowan- neer fy op Ooften, Wetten, of eenige andere Plaet- fen willen varen ·, op poene van les guldens binnen drie-mael vier en twintigh uyren te verbeuren by den genen die daer innegebreeckigh bevonden fal worden; ende fullen de fel ve Loots-luyden, weder t'huysgekomen zijnde, niet vermogen te lootfen voor dat fy het voorfz Teyeken wederom fullen hebben ontfangen, op poene van vier en twintigh guld.j doch fullen hier van exempt zijn deLoors- luyden die met de Kruyflèrs of Oorlogh -Schepen in Zee gaen, als mede die ten Haringh of Varfehen varen, of diegheionden worden om de Ooft ende Weft-Indifchc Schepen te foecken , ende by de Bcwinrhebberen van de Ooft ende IVeftTndifche Compagnien daer toe fpecialijcken worden aenge- nomen, midts datfe fullen gehouden wefen, eeriè uytvaren, een A£te daer van te verthoonen aen den Officier tot Huys-duynen of op Texel, en anders gene; gelijck mede de Weduwen of Erfgenamen van de overleden Loots-luyden het voorlz Teye- ken fullen moeten reftitueren, op pcene van fes guldens als boven ; waer van de Officieren van Huys-duynen ende Texel gelaft worden pertinent Bocck te houden, die van yeder Loots ghenieten fullen thien ftuyvers, al lbo geen Loots-luyden Yoortaen fullen mogen wefen, 't zy op Huys-duy- nen, de Helder, Texel, Petten, Calans-ooge, of daer omtrent, dieeenige Schepen fullen vermo- gen binnen de Gaten te brengen, fonder al vooren wel ge-examineert te zijn by de Overluyden van Huys-duynen of Texel, ende aen de voorfz Offi- cieren behoorlijcken Eedt ghedaen te hebben, die daer toe geitel t zij η by deCommiiïariiïèn tot voor- tominge van eenigh ongeluck aen Schip en Goedt, Lijf en Leven} op pcene van vier en twintigh gul- dens als boven. V. Ende fullen deghecommitteerde Loots-luyden naerLoots-mans-Teyckcn niet vermogen te ver- letten, veralieneren of te verdrincken ·, op pcene als m 't derde Articul van de gemelte Ordonnantie isgcftatueert. * VI. Des fullen gene andere Lootfluyden als de gene we in manieren als vooren aenghenomen ende be- JMightzijn, midtfgaders het voorgenoemde Te- Ken ontfangen hebben, in of uyt de voorfz Zee- gaten ecnighe Schepen mogen lootfen of brengen, t 4 , eycken mecde Ordonnantie de geadmit- jerdeLoots-luyden oock aen de Schippers gehoU- y zijn te verthoonen, eer fyluyden eenige Sche- en m of uyt de voorfz Zee-gatcn lootfen en bren- gen-, op poene van vieren twintigh guldens, foo		dickwils fy ter contrarie ghedaen fullen hebben * ende foo wanneer aen andere eenige overtredinge defes bekent is, ende fy bef den Officier niet ert openbaren, die fullen van ghelij eken hooft voor hooft elck vieren twintigh guldens verbeuren \ welcke voorfz boeten den Officier aen den Stuyr- man van 't Galjot loo dickwils fal verhalen, als by yemandt die met hem gevaren heeft, eenige over- tredinge gcpleeght of verfwegen lal welen,die ooclc daer en boven het ontfangen Loots-gelt (in cas van contraventie) fal doen reftitueren * als mede fal den Officier uyt de boeten die door fijn debvoir of* dooriijnGecommitteerdegevordert wordt, ghe- nieten een derde-part, ende d'andere twee derde- parten fullen welen voor ikeke ende behoeftige Zeevarende Luyden, als mede Gevangenen of an- derfints, 't welck fal ftaen tot de difpofirie van de refpeclive Officieren» ende beneffens haer van jacr tot jaer een regerende Burgermeefter, ende een van de Overluyden, die hier toe by defen werden geauthorifeert, om den ontfangh en diftributie van defe penningen te hebben : Ende fullen de Ox?er- treders haer boeten datelijck iönder eenigeRechts- vörderingein handen vandc Geauthoriiéerde voor- fehreve moeten betalen} op pcene dat de onwillige dubbelde boeten verbeuren lullen, waer roe alle de Loots-luyden gehouden zijn de gebrekige te open- baren, of by faute van dien gelijcke boete mede te betalen. VII De Loots-luyden fullen fehuldigh weien de Schepen ordinarie te brengen over het Vlaeck, maer indien de Schippers verder ver foecken ghe- brachc te worden, fullen de Loots-luyden het felve niet mogen weygeren, maer niet te min boven het gefteldc Loots·mans-geit van de Schippers betaeit worden; Te weten, indien fy een, twee, of drie dagen opzeylen, mee de iömme van fes guld. eensj uytghelèyt dat van Schepen met Stuck-Goedercn geladen negen guldens betaeit fullen worden j wel- verftaende dat alle Schepen buy ten defeVereemgh- de Provinciën toebchoorende» in plaetfe van fes guldens mede negen guldens fullen betalen, exempt de Oflèn-Schepen $ en langer onder wegen zijnde, boven de voorfz fes of negen guldens, met noefl· twee guldens daeghs ·, doch doorVorft of Ys-gangh het Schip drie dagen op een goede Reede vertuyt zijnde gheweeft, fal hetLoots-mans-gek verdient: zijn, ten ware den Schipper den Lootsman to t twee guldens daeghs als voorfchreve wilde houden : Ende indien het mochte ghebcuren alleen door faute van den Schipper, dat den Loots-m^rï het Schip over het Vlaeck gebracht hebbende t aldaer niec betaeit en wierdt, het zy door j dien den Schipper geen gek byhemhadde ofan- | ders, fulcks, dat daer door den Loots-man ghe-, nootfaeckt wort met het Schip te moeten opvaren, /al daer voor den Schipper gehouden zijn den Loots-man te betalen boven hetLootsmans-gelt, noch twaelf guldens, mits dat den Schipper als dan I3I vermogen de Loots-man te gebruyeken tot de plaetfe van fijn arrivement, ende als het ghefchiec door faute 'van dat den Loots-man niet uyt het Schip kan raecken door gebreck van Schuyten, fal den Schipper als dan niet gehouden zijn meer als 't Loots-raans-gelt te betalen. Itenu

-ocr page 1325-

Pkcaten en Ordonnantie

4. Tit. den't felve aen Commijfarijfen bygefchrifte feynden. XI.

1x88

VIII. Item, fullen de Lootfluyden gehoudenwefen een mijl buyten de Gronden aen boort te komen j ende wie van haerluyden binnen de eerfte Ton aen boort komt, fal de ièlve maer half geit voor fijn loon ontfangen. I X. Alle de Schepen en Smacken van Weften,Ooften, •Levant, Barbarye,Genua, deEylanden vanCa- naryen, Spaignen, Vranckrijck, Engelandt, Mof- covien , Groenlandt, Denemarcken, Sweeden, Koninghsbergen, Dantzick, Riga, Bergen, Dron- them, Nileus, Hamburgh, ende de andere Plaetfen daer ontrent komende, ende diep gaende thien voeten ende daer boven, het zy wat Natie de felve zijn, foo wel Vreemden als Ingeboorncn, oock de Smacken met Kolen gheladen, willende het Texel inkomen, fullen gehouden zijn de Loots- luyden te gebruyeken, ende te betalen volghens de Ordonnantie, indien de felve haer buyten de Ton- nen aen boort komen, en haren dienit preiènreren : Wcl-verftaende, dat de Noortvaerders fullen beta- len (bj eenegtdde vierfiuyvers van de voet tot voor het Nieuwe-diep, (V) of op de Koopvaerders Reede, ende aldaer vry zijn, (ja) maer over het Vlaeck ge- bracht zijnde, e ene gulde veert hienfluy ver $ van de voet i de Schepen komende van Normer, Dront· hem en Romfdael, geladen met Packen, Yier, Traen, ende andere Stuck-goederen, fullen be- talen iöo veel Huyr-loon als de Oofter-vaerders, fonder eenige exceptie·, maer Smacken diep gaende thien, minder of meerder voeten', komende uy t de Eyder, Jutlandt, Noorwegen, het zy, met Ballaft of met Ofïèn, fullen gehouden wefen te betalen vijfthien fluy vers van de voet, indien de Loots- luyden buyten Gaets aen boort komen, ende bin- nen op de Koopvaerders Reede ghekomen zijnde, fullen fy uyt de Schepen mogen vertrecken $ maer wat Loots-man eerder uyt de Schepen len vervor- deren fal te gaen, fal verbeuren twaelf guldens j Te weten, vier guldens voor den Armen, en acht guldens voor den Officier; Doch foo de Schippers de Loots-luyden begeren te houden tot. over het Vlaeck, fullen aen de Loots-luyden noch vijf ftuy- vers van de voet, boven de vijfthien ftuyvers moe- ten betalen , ende by weygeringe fal den Loots- rnan den Schipper tot de plaetfe van fijn arrivemejit toe mogen vervolgen, om daer fijn betalinge met dekoftedaeromghedaen, te confequeren, voor welckc koften hy genieten fal twaelf guldens ·, een derde-part geladen met Stuck-Goederen, fullen be- talen als Art. 24. alles wat met den Cornaet over-

ö%ff

Ende in ghevalle het mocht gebeuren ( \ w

Godt

odt verhoede) dat eenigh Loots· man een Tu-

eenSchi,

by ongeluck, forghloosheyt, of quadegtf&,1Ka p de Grondt quame te zeylen, fal foodanige by C miffariiTen na genomen kenniflè, 't zy met mSf deportement, of fwaerder ftraffe j oock aen & Ly ve ghecorrigeert worden > doch indien daer toe redenen van merckelijck ongeluck, iufaite verande ringh van Weder en Stromen of andere, excufè meriterende, mochten dienen of by gebracht eer- den , fal by Commiflariflen fulcks worden ghemo- dereert, als na gelegentheyt bevonden fal worden te behooren : En werden by defen derefpeöive Officieren gelaft, hun aengaende dusdanige excef- ien behoorlijck te informeren, de informatien aen deHecren CommiiTarifen over te feynden, ende ( desnoodigh zijnde ) de Loots-luyden die de voorfz excellcn fouden mogen ghepleeght hebben in verfeeckeringh te doen nemen, oock vervolgens tegens de felve naer exigentie van faecken te proce- deren. X I I. Ende by aldien eenighe queftie of misverftant (f) quame teryfentujfchen de Schippers of Εψ- naers van degeberghde Goederen* en de Lootjluydm, Schuytvoerders, Kaeghluyden of Bergers, over het Bergh-loon van Schepen oj Goederen du in Zee dry- vende, reddeloos of 'befchadight, ofoockupgefonc- ken Schepen, ofgeberght of 'binnen-gefleept werden, juüenfodanige quefiie werden afgedaen by den Com- mijfaris, fo de Schepen ontloffen daer een Commiffa- rü woont, of by goede Mannen die den voornoemden Commiffaris ordonneren fal ·> ende [uilen de voorfz, Commiffaris of goede Mannen die de voorfz que/tien afdoen, voor haer moeyten of falarü trecken twee fluy vers van degulde j Te weten, eeneftuyver van de Eygenaers van 'tgeberghde Goet, en eenefiuyver van de Bergers ·, en fullen de Schippers, (g )Bergers, ende Lootfluyden, of Eygenaers van de Schepen of geberghde Goederen voor den Commiffaris of goede Mannen moeten verfchynen , ende drie-mael door een Notaris (h) of Bode tot haren kofle ghedagh- vaert zijnde , en niet comparerende , by default werden rechtgedaen en in de koflengecondemneert, fonder dat daer van eenigh Appel fal vallen anders als aen Onfe Gecommitteerde Raden in Jfefi-Vries· landt en den Noorder-quartiere, die hier toe exprtft- lijck werdengecommilteert, waer naerfo welde ber- gers als Eygenaers van degheberghde Goederen haer

gehijfl:, en met de handt overgegeven werdt, 't zy I fullen moeten reguleren ·, ende in ghevalle terplaetje " '             " '         " ' '                           " daer de voorfz Schepen lofen, geen Commipru'Jou- de mogen zijn, fullen de voorfz queflien werden ge- termimert by het Gerechte van deTlaets daer het Schip of Goet fhuys behoort, of komt te lof en, Jon- der dat de Lootfluy'den of Bergers fullen vermogend Schip, Wrack,ofAncker-Touw, of eenigh ander Goedt of Goederen by haer te houden, tot datfnf Accordghemaeckt fal wefen j maer fullengehoiM» zijn op hetfpoedighfie alle hulp en afflftentiete m?' fin (i) in het brengen der gheberghde Gogücki ter plaetfe daer de felve behooren, of den Eygena" ial believen ·, oppoene van vijftighguldens η™η, fchade die daerfal komen te ontfiaen, door dien m Goedt ter plaetfe daer het fhuys behoorde,nmi

Tvae mvgtvzmw

-ocr page 1326-

Behelfënde de Pilotage, Lootfen en Vuyringe langhs \ Strandt, ι % $p

Berger, fal daer van mogen provoceren aen 't Col- lcgic van de Gecommitteerde Raden van den Noórder-quartiere, de welcke in fulcken ghevalle tot afdoeninge van defelve queftien by provifiege- authoriièert werden. %                         X V I. Ballaft-fchepen en Boeyers uy tvarende, fullen betalen totthien Voeten toe,acht ftuyvers de voet, elf voeten negen ftuyvers, twaelf thien ftuyvers de de voet, ende meerder voeten, twaelf ftuyvers de voet, en by weygeringe fal den Schipper, wederom komende, door den Loots-man tot fijn arrivement toe mogen vervolght worden, omme aldaer fijn voorfz betalinge met de koften daerommegedaen, teeonièquerën; voor welcke koften hy nochghe- nieten fal twaelf gul. j waer van de Noortvaerders in't uytzeylen ge-eximeert zijn·, van de Schepen een derde-part Stuck-Goedcren inhebbende, ende daer en boven, fullen de Lootsiluyden ghenieten voor uytbrengen als volghc; Namentlijck van een Schip, diep-gaende

kracht; wel-verflarade, dat byaldien het Schip Τ te Lande niett'huys en. hoorde, en weder uyt fefe datfukksdaer bydenaefl gezet en Ge- Zchte%l^erden afgedaen; linde werden φ Ber- ber of Bergers gheauthorifeert, om een Schip ofte Schuyt re mogen huyrcn totlaite van den.Eyghe- naer om her geberghde Goede daer mede te i eyn- den daer het behoort, midtfgaders een Perioon daerbyteftellen ofièynden, om het Bergh-loon teontfanghen, welcke voor lijn Reys ende Teer- koften, boven het Bergh-loon, lal genieten twee guldens desdaeghsj ende fal voortaen niemandt, hetzymetGaljot, Kaegh ofSchuyt eenigh Anc- ker of Touw vermogen op te viflehen, Tonder con- fenr van den Schipper, Scuyrman of hare Geiubfti- tueerde ·, op pcene van hondert guldens hooft voor hooft te verbeuren ·, gelijckoock niemandt iïch fal vervorderen eenige Boeyen of Bocy-reeps van eenigh Ancker af te fnyden, veel min te verduyfte- ren, nochte eenigh Ancker te mogen ontftocken ·, op de verbeurte van ghelijcke hondert guldens als voren van yederBoey ofBoey-reep endeAncker- ftock, t'appliceren als Art: fes; Ende lullen de Bergers gehouden zijn datelijck het Ancker ende Touw acn het Schip te brengen , ende in 't minne- lijckfte met die van 't Schip te accorderen, is 't mo- ghelijck, foo niet, een of twee Mannen in haer Schuyt te nemen, om aen Landt op de naefte Plaets datgefchil voor den Gerechte aldaer af te handelen, nagelegentheyt van faecken. X III Endeopdatdevoorfz ende volgende poin&cn beter fouden mogen werden onderhouden, fullen de voorfz Commiflariièn en Gerechte refpe&ive, daer de Schepen, Wracken, Anckers, Touwen, en andere Goederen t'huys behooren, vermogen de voorfz (k) Eygenaers van degheberghde Goederen^ Piloten en Bergers voor haer te citeren, ende be- dwingen voor haerluyden te compareren, en oock de Vonniflèn in de vooriz faecke te wylen, tegen de ièlve ter executie te ftellen» daer inne de Officie- ren en Magiftraten van die Plaetiè refpe&ive, daer onder de voorfz (l) Eygenaers van 'tgheberghde Schip ofGoedt woonen, en oock de' Piloten 'en Ber- gers woonachtigh zijn, (m) gehouden fullen zijn den Schipper ofEygenaer alle behoorhjeke hulpe en afliftentie te bewyièn, foo fulcksaen haer by den Commiflaris wort verfocht. XIV. Ende fullen niet te min de vooriz Officieren ge- houden wefen haer behoorlijck te informeren (n) volgens het elfde Artieulhier voor aengheroert* en daer na op ordre van Commijfarijfen procederen tekens alle Ψ Hot en en Bergers, onder hare refpefïive JurifdicJie woonendey die defe Ordonnantie fouden mogen contravenieren^ terfaecke vande boeten^ poe- nen endeflrajfen die fy door de overtredinge van defe vtdonnantienfotide mogen verbeurt of ver dient heb- wn, als mede tegens de Loot'Jh)'den die uyt de Sche- lmvertrecken, eer de Schepen in't uytzeylen vol- komenilijckin Zeezijn. XV. Ende foo hem yemandt foude mogen befwaert vinden, 'tzydat het Proces langer als fes Weken nadedriecitatien komt te duyren , 'tzy by Von- tuueopdeaenklachte vaneenige der voorfz Offi- cieren gewefen, defelve, 't zy Officier, Piloot of

CO Voeten 8 eneenhalf         ·—U        — 5» en een half        ——         ·— loeneenhalf       , —«—       ■ ii eneenhalf        —       ·——·'"' ia en een half        —■         —- 13 m een half         —r*         *~— 14 en een half       —-         —— ι ƒ en een half ——         — ιό                    * ' '·■                      «■"■ - ■—' loeneenhalf «—— —— 17 en een half —■ —» —— \% en eenhalf ·——» <——* loeneenhalf             ■«—-

&«i- fiuyv. 6- — 0 6- — 10 7~ ~* 0 7- — IO 8- — 0 9- - 0 io- — 0 II — — 0 12 — — 0 I3- - 0 14- - 0 tf~r — 0 16- — 0 18- — 0 20 — — 0 22 — -10 2f- - 0 27- - IQ 30- - O 15- - O 40- — O 44- - O 48- ~, O n~ - O 58- - O

Ende dieper, van y der voet twaelf gulden ss en halve voeten fesguldens·, voorquartier-voeten niet tereeckenen. xvii. Sal oock niemandt van de Schuytvoerders ofte Lootiluyden, als de Windt goet waeyt, vermo- gen meer als een Schipper die hy uytzeylen lal met fijn Schuyt aen Boordt te brengen s op de boete van negen guldens, by de gene te verbeuren die 't fel ve contrarieert; dan jfp het geviel dattcr eenige Schip- pers in defelve Schuyt quamen, iullcn gehouden weien elck een Loots-man mede te brengen, om haer Schepen uyt te zeylcn, ten ware de Schippers verklaerden haer Lootiluyden binnen Schecps- Boordt te hebben, ende oock metnaem en toenaem de ièlve Lootiluyden wiften te noemen; op pcene dat die contrarie doet ζ iöo wel, de Schuytvoerders 7 S                                a&

-ocr page 1327-

Placaten en'OrdonnantienV é o. Boeck. 4. Tit:

1190

ù

als Loots-man ) 't zy wetens of onwetens, door ' iichtvaerdigheyt, anders van elcken Schipper die hy fonder Loots-man aen boordt brenghr,, verbeu- ren fal negen guldens, oock den Schuyt voerder aen Landt komende, fal gehouden zijn den Officier de namen van de Schippers die hy aen Boordt ghe- bracht heeft» -neffens de namen van de Lootihfy- den die in de Schepen zijn, pertinencclijck pp te geven; op de verbeurte van achthien gul.» t'apph- ceren als Art. ó\ X VIII. De Lootfluyden fullen gehouden wefen terfront na datfë de Schepen aen Boord fullen gekomen we- fen > den Schipper of Stuyrman af te vragen, hoe diep dat het Schip gaet, en den Schipper of Stuyr- nian oock gehouden zijn daer op pertinente en op- rechte verklaringc van hetdïep-gaen van't Schip te doen i oppcencvan ióguld. XIX. Ende fullen de Lootfluyden van de inkomende Schippers het hier na gespecificeerde Loots-mans- geltontfangen na de Schepen diepgaen, de Oor- logh-fchepen daer inne mede begrepen, (p) by heele en halve voet-talen te reeckenen, 't welck de Schippers oock gehouden fullen wefen de Loors- luyden te betalen, exempt deNoordt-vaerders , als Art. 9. ,0                         X X. Namentlijck voor Somer-loon, beginnende van den eeriten April tot den eerften Seprember, (q) als wanneer het Schip over't Vlaeckzeylt> het bomer of Winter-loon zijn begin Jal nemen, en niet Ie reeckenen na den dagh dat het ingekomen is. V^anjeder Schip ofSmae,^ diep gaende

Fan yeder Schip\ofSmacJ^ diepgmide

Voeten 7,8,0*7210 to en een half 11 en een half 12              — 12 en een half 13               ------- 13 en een half 14 en een half if            -7 fy meen half 16             ——- loensen half 17                 — 17 en een half i$en een half i9            :—· é ñ en een half 20                    -

•tf!

Jp—-10. iï—10 Ç— ï W*~, o 28- o 31-· o 34— b 3*-io 43 — o 48 — ro f4— o 63— o 72-- o 82—0 $2—. o 103—10 Mf— O 127—10 14.0— o

XXII. Des fullen de Schepen, boven de tvvintigh voet diep gaende, van yeder voet beven de twintigh voeten betalen vijf en twintigh guldens, ende lal de boven-ftaende befalinge maervan (f) gehele en halve voeten werden betaelt , fonder quariitr- voeten te mogen reeckenen; op ñ mie van imntigh guldens. XXIII. Sullen mede de Ooft-Indifche Retour-fdiepcn uyt Indien komende, moeten betalen in platts van twee gulden Ces guiden, waer voor de Lootfluyden gehouden fulien zijn twee wei-ervaren engtadmit- teerde Lootfluyden op yeder Schip over te keten, iönder daer voor yets meer te mogen genieten, op pcene als boven; maer fbo meerder Lootfluyden verfbcht werden, fullen deiêlveoock ghehoud.cn zijn over te komen, yeder Loots-man ( buyten de twee voornoemde) voor enckel loon ·, en lullen alle de fel ve gehouden zijn in de fchepen te biy ven tot op Pampus, ende dat voor het felve loon alhier uy tgedruckt ·, ende in gevalle het mochr gebeuren, datter eenige Ooft-Indifche of andere fchepen voor 't Landt komende, een of twee Lootfluyden, met believen vandenfehipper, ftuyrman of Commis in yeder fchip over-ghekomen waren, ende door contrarie Windt of itromen Texel voorby dryven- de, foo op 't Vlie, Amelander-gat, of andere Plaetfèn mochten komen te vervallen, dat net fchip by andere Lootfluyden binnen gebracht wicr- de, fullen evenwel de eerfle Loots-man of Loots- luyden voorhaer moeyteen tijdt-verfuym g"·^1**" ten de helft van 't geheele Loots-mans-gelt; geüjcK oock in gevalle de fchepen voor 't Vlie ghefcotnen zijnde, na Texel of andere Plaetfèn door ue voonz intervallen q uame te geraecken, ende alfoo me door andere Lootfluyden inghebracht «-**SJ de eerfte over-gekomene Lootfluyden infgi W*_ de helft ontfangen fullen van de iommem * ^e donnantie ghefpecificeert; ende fullen de _ Lootfluyden, die het fchip fuUcn fairin» W\{.

Voeten «7,8, gen 10 10 en een half 11                      — 11 en een half 12 12 en een half *3 13 en een half 14 é geneen half é ten een half 16 ÷ 6 en een half 17 17 en een half 18           —« iS en een half 19 ip en een half 20        r:*5ff?è*'

gul. fityv.

12 — 0 13 — 10 If — 0 16— 10 18 — 0 10 — 0 30----- 0 23---- 0 26 — 0 20 — 0 32 — 0 3<i — 0 40 — 0 47 — 10 ff**r ' 0 63-~ 10 72 — ■ 0 8l — 0 po— ' 0 100— ■ 0 ÉÉÏ — * 0

XXL Voor Winter-loon , beginnende den eerften September, tot den laetften Mae rt daer aen vol- gende.

-ocr page 1328-

Behelfende de Piiotage, Lootfen en Viijmnge ianghs''t Strandt

1

________ IZQl -----                       V-J                                                                                          ■* ingebracht hebben, boven hetordinaris falaris noch iöo veeJ meer iulien genieten, als hun by den Com- miflaris of goede Mannen, (v) by den Commiffaris

gen ende genieten het volle Loots-mans-gelt ιm maniere , ende alfoo gelijck of de eerfte Loots- luyden in het Schip nietgheweeft en waren s doch ofeenigeOoft-Indifche Schepen in Zee ghelopen

waren, ende door conrrarie Windt of ander onge- val weder genootiaeckt wierden binnen te kómen, fal van de iëlve over Loots-mans-gelt niet meer ontfangen worden als van andere particuliere Sche- pen , in conformité van defe Ordonnantie, betaelt moet worden. XXIV. Alle Schepen uyt de Levante , Barbarie, de Eylanden van Canarien, Spaignen, Vranckrijck, Engelandt, Mofcovien, ende alle Plaetfen, als Art.p; Wcl-verftaende dat alle Schepen uyt defe Quartieren komende, ende een derden-deel Stuck- Goederen geladen hebbende, of meer, fullen voor Stuck-Goederenghereeckent worden, ende beta- len mplaets van twee, drie gulden, midts dat de refte met Zout, Kurckendiergelijcke flechte Wa- ren geladen zy} wat Schepen beneden een derde- part Stuck-Goedcren zijn, fullen betalen volgens de voorgaende voet-talen, in de Ordonnantie be- grepen. XXV. Ende alle de Schepen uyt Guinea komende, ful- len betalen van

te ftellen, ial goedrgevonden worden. XXVII. Sullen inighelijcks ajle Lootfluyden gehouden zijn de Schippers of Schepen, binnen de Gaten leg- gende Cdes veriöcht zijnde) voor een redelijck loon, (w) volgens de voorgejlelde Ltjfle Art, 16. in Zee te brengen, maer 'sLandts ichepen, diep gaende veerthien Voeren, fullen in het uytzeylen betalen acht guldens, ende dieper gaende iöo veel als andere uytzeylende ichepen naer de Mate der voeten; wel-verftaende, datiè half iöo veel fullen geven als de ftuck-goedr- vaerders, ibnder meer als een ichip t'cftens aen te mogen nemen, op de boete van drie guldens; ende fal oock niemandt eenigh fchip aengenomen hebbende, aen een ander over- doen ; maer de Loots-man fieck wordende, ial den Schipper mogen huyren wien hy wil; op de boete van fes guldens, t'appliceren als Art 6: XXVIII. Indien eenigh Schip voor het Landt komende by nacht of anderiints, ende geen Lootfluyden iiendeof bekennende,eenige Viflchers (geen gead- mitteerde Lootfluyden zijnde ) mochte vernemen

of bejegenen, ende verfoeckende van de felve bin- nen de Zee-gaten ghebracht te worden, fullen de Viflchers gehouden weien 't felve den Schipper te kennen te geven, of anderiints, om reden voorfz haer in de Schepen, van welcke veriöcht werden, mogen begeven; behoudelijck darde geadmitteer- de Lootfluyden naderhandt de felve Schepen aen Boordt komende, ende haer dienft preienterende, voor den Viflcher daer binnen zijnde, fullen moe- ten gepraïfereert en aenghenomen worden, ende den vooriz Viflcher gehouden zijn hem weder uyt het Schip te begeven, ten ware hy met de naeghe- komen Lootfluyden het Loots-mans-gelt half en half begeerde tejparriciperen ende genieten , het welckdeneenen endeden anderen vry ialftaen te doen. XXIX. Maer in ghevalle den Viflcher het Schip binnen de eerfte Tonne gebracht hadde, voor endeal-eer de voorfz ordinaris Lootfluyden aen Boordt kom- men , fal dan den Viflcher niet gehouden we/en te ruymen, nochte van het halve Filorage-gelt afftant te doen. XXX. Item, iulien alle ichepen, in noodt zijnde, twee Lootfluyden mogen veriöecken ende in nemen, en de fèlvedubbeltgelt betalen, maer indien buyten des Schippers veriöeck meer Lootfluyden als een in het Schip overkomen, fullen deielve niet heb- ben te pretenderen, ten ware hen yetswerdege- ichoncken. XXXI De Lootfluyden wanneer iy een Schip binnen gebracht, ende haer verdiende ialaris ontfangen hebben , iulien den Schipper daer van quitantie moeten geven, inhoudende de diepte van't Schip, ende de iomme van haer ialaris, ontfangen byhaer Naem, Merck, of yemandt anders van narene wegen geteeckent; welcke Quitantie de Schippers mede van de Lootfluyden gehouden fullen weien te vordgren, om dienvolgende het Loots-mans- 7$ 2                          gele

CO Koeien

8

8 en een half 9 $ en een half 10 io en een half II 11 en een half 12 12 en een half *3 i$ en een half 14 I4i» een half if         ------ 1 jen een half 16             ___ ï 6 en een half *7en een half 18          -__, ïl en een half 19 19 m een half 20            »,___. £eroy„;t^Slen» B[a^', of Fan dc K"ften GoeïïS hkoi?ende> halfgheladen nfttiStai- Wn, foM™ïi Wtft-I,ndien' of uyt de Straec & Ancker ÏÏ^^1,001^0™ «fonweder; ««««· Maft, Touw of Roer-loos fullen

I

-ocr page 1329-

■                                                                                                                                                                                                                                                                                                                         _ .                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                                     .. - ■ Placatcn cn Ordonnantien. ioBoeck. 4Tit.

mans-gelt, t'appliccren als Art.6; en

geltvandeKoopmyden wederom te mogen ont-

Werdt

ver*

Fangen, of fullen de Koopluyden anders niet ghe- houden zijn eenige reftitutie te doen ·■> endedaeren boven fal den Schipper en Loots-man elck verbeu- ren fes guldens. XXXI I. Ende fullen geen Lootfluyden haer vervorderen in eenige fchepen te gaen, om de felve uyt of in te ïootfèn, droncken zijnde > noch geen meer als een Schip in een Vloot mogen aennemen ; op poene van iés guldens yeder reyiè te verbeuren, ende daer en boven les Weecken te wefen ghefufpen- deert. XXXIII. Sal oock niemandt eenige van de geadmitteerdé Lootfluydcn opcntlijck op de Straten of Stranden, of in de Huylen of Herbergen wegens haer Officie mogen naeroepen, befpotten,injurieren, dreygen of eenigh letfel aendocn met woorden of wercken-, op poene van 6 gul. voor d' eerfte reyfe, voor de tweede reyfe 12 guldens cn arbitrale correftie, en voor de derde reyiè 18 guldens, ende dacr en boven voor ' twee Jaren by den Gerechte uyc den Lande, Ey lan- den of Plaetfen van hare refidentie ghcbannen te worden , ionder binnen den voorfz tijde daer we- der te mogen inkomen, op Lijf ftraffe. XXXIV. Alle wclcke voor-verhaeldc pecuniele boeten fullen komen ten profyte van de Officieren die de Contraventeurs lullen hebben gecaufeert. XXXV.· Of het gebeurde dat eenige Schepen door con- trarie Windt of anders, deZce-gaten in quamen , ende wederuyc wilden,fullen de felve betalen voor Loots·mans-gelt van de gulde vijfthien ftuyvers, maer die over hetVlaeck gebracht willen zijn, ful- len het volle geit moeten betalen j en föo wanneer den Loots- man met advis cn toeft emminge van de Schipper ende Stuyrman, alsmede door höogh- dnngende noot van Weder en Windt, het Schip in falvo gebracht fal hebben in 'c Amelander Diep, ial de Loots-man gehouden zijn aldaer te blyveh leggen tot des Schippers believen, ende dat het Weder en Windt is, daer den Lootsman voor fijn legh-gelt genieten fal de lömme van (x) acht guld. eens, ende Koft en Dranck binnen fcheeps-boort, om alfbo dan voorts de reyiè met het Schip te ver- vorderen. XXXVI. Voorts foo eenige begeren dat haerluyden Sche- pen in de Balgh gebracht (uilen worden, fullen de Lootfluyden gehouden zijn het felve te doen, mits genietende voor yder voet diep gaende eene gulde 5 van gelijcken weder uytbrengende, wederom foo diep als iy clan gacn , van de voet eene gulde ·, ende de Lootfluyden zijn gehouden de Schepen ib verre in de Balgh te brengen, als deSchippers,Stuyrman, of haren Gommis believen ia!·, en alfbo in de Balgh vericheyde fchuyten om voor de groote fchepen te zcylen gebruyekt worden tot verfèeckeringe vande felve, fal vo or yeder fchuy t, het zy die met een of meer Peribonen ghemant is, noch twee derde- parten van 't voorfz voet-gek betaelt worden; wel- verftaende dat fy van een fchip met Stuck-goederen volgende het 34 Articul, een derde-part rheer ful-

ftaendatfoo wanneer een fchip byY$.panev believe vanden fchipper,ftuyrmanofComl ' Cjn Balgh is gebracht, het Loots-mans-gelc fal 2ij! ftaen , endatdaernaevoor'tlootfcn uytdeB n! over het Vlaeck , weder half Loots mans-adfri worden betaelt                                    ° lal XXXVII. Werdt vorder wel expreffelijck alle Lootfluyden verboden tegens defe Onie Ordonnantie eenieh complot of gemeenfehap te maecken, om ineen beurfe te varen, maer iullenwel ineenGaliot of fchuy t haer mogen begeven ·, op de boete van 1* guldens voor d'eerfte reyfe, de tweede reyfe yomjl dens, de derde reyfe 100 guldens, en dacr en bovciï arbitralijck nagelegcntheyt van faeckengeffrafr te worden ·, maer de fchuyten gelijckeüjck afvarende of t'famen in Zee zijnde, fullen vermogen foot'fa- mentÜjck t'accorderen, datfehaer totdienft vande kleyne fchepen foo wel als de groote fchepen een. paerlijck fullen laten gebruyeken, op dat die alle met de Lootfluyden geholpen mogen worden , ftreckende alleen tot dien eynde, dat fy malkande- ren dan niet in perieul niet prang van Zeyl brengen, ende aen Landt komende , lullen fy als dan dat Loots geit t'famen gelijckelijck als uy teen beurfe te deelen hebben. XXXVIII. De fchepen van Ooften , Noorwegen en daer omtrent komende, en een Loots-man metconfent van de Gecommitteerde voor Stuyrman en Loots- man gehuyrt hebbende, fullen evenwel gehouden wefen voor de Zee-gaten een Loots-man over te nemen, ende den felven het loon te betalen, vol- gens defe Ordonnantie, fullendedit Loots-mans- gelt half en half ghenoten worden, midts dat den Lootsman diemeteenGaljot aen Boordt gheko- men is, op de Koopvaerders Reede vry fal zijn. XXXIX. Ende fal yeder Loots-boot moeten voeren een wit Vlaggetje op de Maft, daer de nombrc groot en klaer in gcfien kan worden van 1, 2 > 3 j 4» f» tot het getal van de Loots-mans-fchuyten toe, of de nombre in 't groot Zeyl met bruyn Teer geftelc hebben, yeder letter twee voeten groot bovenin 't Zeyl na de Maft toe} ende wat Loots-Boor de kleyne fchepen voorbyvaerr, en na de groote fene- penzeylt, fal by den fchipper aengeklaeght wor- den , en fal dan yeder Loots-man hooft voor hooit voor fijn boeten 25- guldens verbeuren, als oock die fonder Vlagge-teecken op de Maft, of nombrc in 'c Zeyl met een groot en klaer norober als yootu vaert,gelijcke 2 f guldens hooft voor hooft, teen derde-part t'appliceren als Art <5, fal yerbcure°^ en in fes Weecken niet vermogen te lootten[» e oock andere die'tfien, en den Officier;»«#*="; brengen binnen achj dagen, fullen in gel'Jcke D0C vervallen. X L Ende ten eyndede voorfz Ordonnantie te beter onderhouden en naegekomen mach vroraeni de voorfz CommifTarifTen, of het meerendcci defelve (;) ten minften een reyfe:des jaers 1^ vervoegen totHuysduynen, midcfgaders, ι noodt) op de Ey landen van Texel, OIDnl^oock informeren of de iezenwoordis:eOrdonn<

.........                 „ -.„ . m,-

len genieten, dit alles fonder eenigh tegen-fèggen·, I

©p de boete van twaelf guldens boven haer Loots- werdt achcervolght, het getal van de l·.^^^^

-ocr page 1330-

Behelfende de Pilotage, Lootfen, r 't noodigh) te vermeerderen, en voorts op alles nders het ftuck vande Pilotage aengaende,behoor- lickc ordreteitellen, midtfgaders het falaris hier Haaren aefpecificeert, te vermeerderen,™ fyluyden «vteelelentheyt van faecken, tyden ende ichepen fullen bevinden te behooren : Ende werdt midts dien allen en een yegelijcken, defen komende te ra- ken ofaen te gaen, bevolen, hem na den inhoudt van de voorichreve Poincïen en Articulcn te regu- leren ■ (z) Gedaen in den Hage onder Onfen Zegel den ^'December 16So. Onder ftondt, Ter Ordonnantie van de Staten, Geteeckent, Simon van Beaumont.

en Vuyren langhs \ Strandt. j 2 9 3 Q_U ITANTIE, Dienende ioo ten behoeve vande Schippers alsJLootfluyden. TCk ondergefchreven Loots-man, woonende ■*·                           bekenne ontfangen te hebben uyt handen van de Schipper woonende tot deiömmevan gulden» over Pilotage-gelt, van't Schip ■ diep gaendc                  Voeten. A£fcum

NOT A. In plaets van het Qurcijf-gedruckte in de boven-flaende Ordonnantie heeft in denjare 1662, inde de Ordonnantie vanden 31 Mey l6%o geflaen als met de Letteren at by c3 vervolgens werdt aen~ cewefin.

fa) Is den 31 Mey 1680 voor ampuatte bygekomen, (f) Heeft in den J'are 166%geflaen eenegulde. (c)  Is den 18 'December bygekomen. (d)  Heeft in den Jare 166 8geflaen eene gulde thicn fl uy vers. (e)  Is den 18 December bygekomen. (ƒ J| Heeft in den Jare 166% geflaen als volght. Tuflchcn den fchipper, Loots-man of d'Eygenaers van de geberghde Goederen,ende de Bergers, by cenigen gevalle quame te ryfen, ial fulcks by Commiflariflèn, of in abfentic van de felve by den Gerechte daer't fchip of goedt t'huys behoort, of komt te loflên, worden neder geleyt en gedecidcert, iöndcr dat de Loots-luyden of Bergers fullen vermogenhctfchip, Wrackof Ancker, Touw , ofecnigh ander Goedt of Goederen, byhaer te behouden, tot dat eenigh Accord gemaeckt ial weien, maer iiillen ge- houden zijn op 't lpoedighftealle hulp ende afliftentiere bewyfen j op pcene van vijftigh guldens,boven de fchade die daer ial komen te ontftaen, door dien het Goedt ter plaetiè daer het t'huys behoorde, niet en is gebracht- : Wel-verftaende, indien 't fchip hier te Lande niet t'huys behoort, en weder uyt wilde gaen, dat fulcks dan by den naeft-gezeten Gerechte ial worden afgedaen. (i) ö3} (0 ?s den 18 December bygekomen. CO CO ijn) Is den 31 Mey bygekomen. (n) Heeft in den Jare 1668, en 11 Mey 1680geflaen als volght, Ende procederen tcgens alle Piloten ende Bergers, onder hare refpe&ive Jurifdi&xen woonende, die defe Ordonnantie fouden mogen contravenieren, ende tot dien eynde vermogen de felve Piloten ende Bergers by preventie voorde reipe&ive Gerechten van hare Plaetfen te cauferen, ter faecke vande boete, poenen en ftraffen diefy door de overtredinge van deiè Ordonnantie foude mogen verbeurt of verdient hebben : Α Is mede tegens de Loots-luyden die uyt de ichepen vertrecken eer de ichepen in 't uy tzeylert volkomentlijck in Zee zijn. (0) Heeft in den Jare 166%geflaen de volgende Lijfte.

7  of 8 voeten <?  voeten    — 10  voeten    — 11  voeten    — 12  voeten    — 13   voeten    — 14.  voeten    — if  voeten    —

6  guldens 7  guldens 8  guldens 10 guldens 12 guldens 14 guldens 16 guldens 20 guldens

16  voeten «—«— ■ « 15· guldens 17  voeten —— — 30 guldens 18  voeten —— ·—— 40 guldens lp voeten - ■■■— ■ ■ - 48 guldens 20 voeten —— —— 58 guldens Ende dieper, van yeder voet 12 guldens meerder

0) Ir den 31 Mey 1680 verandert, en heeft in den Jare 1668 geflaen by geheelc voet-talen. {(f) Is den 31 Mey 1680 bygehmen, en de volgende Lijfte verandert.

Nament-

-ocr page 1331-

Placaten en Ordonnantien lo.Boeck. ^.Tit:

Namentlijck voor Somer-loon , beginnende van den eerften April tot den eerften Septembris, Van yeder Schip of Smack diep gaende 7, 8» p, ie? voeten — —— 12 guldens Van 1 r voeten     ——    ——— 1 5· guldens Van 12 voeten    ——    —-■-» 18 guldens Van 13 voeten    ——     ——» 20 guldens Van 14 voeten    ——    ——1 26 guldens Van 15- voeten-------    — -» 32 guldens Van 16 voeten     ——--------40 guldens Van 17 voeten    ——    ■ ■■■ ff guldens Van 18 voeten    —~—     -— 72 guldens Van ip voeten     ——    —— po guldens Van zo voeten    ——    —— noguldens

Voor Winter-Ioonïbeginnendedffle. a tember, tot den laetftcn Martij daer a*ΓΤn ScP J ogende, Van yeder Schip ofte Smack dien

gaende 7,8,

P» 10

voeten —

18 gulden 21 guldens 24 guldens 28 guldens 34 guldens 43 guldens Η guldens 7* guldens i>2 guldens 11 f guldens HogüJdcns

Van 11 voeten Van 12 voeten Van 13 voeten Van 14 voeten Van 1 f voeten Van 16 voeten Van 17 voeten Van 18 voeten Van ip voeten Van zo voeten

(f) Is den 31 Mey aldus verandert, en heeft in den Jare 166 8 gefiaen als volght. Gefieele voeten, en niet na ad venant dat de ichepen minder zijn, 'tzy vanhalve ofvierendeelen Voeten, mogenge-eyichtofomfangenworden-7 op pcene van twintigh guldens. (/) Den 31 Mey 16S0Ü defe Lijfie verandert, en heeft in den Jare 166%gefiaen als volght.

Ende alle Schepen uytGuinea komende , fullen betalen van

13   voeten 14  voeten 15·  voeten 16  voeten 17  voeten 18   voeten jp  voeten 20  voeten

42 guldens f'guldens óf guldens 81 g^dens 108 guldens 138 guldens 172 guldens 210 guldens

2 o guldens 23 guldens 27 guldens 3 2 guldens, 3<5geldens

8 voeten Ρ voeten 10  voeten 11   voeten 12   voeten

(v~) Is den 3ι Mey 1680 verandert, en heeft gefiaen als volght. By de Magiftraten van de relpecHve Zee-fteden. (ïc) Is den 18 December bygekomen. (x) Heeft in den Jare 166% > en$i Mey 168 o gefiaen les. (y ) Heeft hier in den Jare 166 Sgefia en als volght. Of foodanige als in plaetiè van haeduyden by de refpe&ive Zee-iteden fullen worden gecommitteerr. (V) GedaenindenHageonderoniènZegeledenai September 166%. Ter Ordonnantie van de Staten. Geteeckentj Herbt.vanBeaumont.

5. Ordonnantien ende InfiruBien, *uan de Staten van Hollanit en Wefi- Vriefiandt, beroerende hetfiuck van de ePilotage ende aenkleve van dien, w4iï m alle aengenomen Lootflu)'den opVlielandi"ende ter Schellingh, haerfaïïmhmen te reguleren. In dates den een en twintighften September 16685 een en dertigh- fienMeyy ende acht kiende η December 1680.

!E Staten van Hollandt ende Weft -Vries- landt ·, Verftaen hebbende demenigh- vuldige dis-ordres ende exceiïèn naeft eenige Jaren herwaerts in 'tftuck vande Püotage ghepleeght, ende noodigh bevindende daer inne te doen voorflcn, hebben ghecornmit- teert ende geauthoriièert de Heeren Dirck van Outshoorn i Heer van Wefterdijckshorn} Otto Hinbpen, Burgermeeiler ende Racdt der Stadt Hoorn ·, Florentim Florifz, Bureermeefter ende Raedt der Stadt Enckhuyièn; ende Johan de Zee, Dijck-Graeffvan Medenblicq, ende de vier Noor- der-Koggen, omme tot Vlielandt ende der Schellingh, op het ftuck van de voorfz Pilotage ende aen kleven van dien behoorlijcke ordre teftel- Jen, midtigadersgeordonncert, als iy ordonneren

by defen, de poinften ende Articulen hier na vol· gende, ommc by allen en een yegelijcken die «ito mach aengaen, naegekomen ende achtervolgd worden. üErftelijck, falhera niemandt van Welandc of -^vanderSchellingh, van nu vooreen u> cewg Schepen mogen begeven, ommedefelveDinn Zee-gaten defer Landen, aen de Zuyder-Z-ce: rav kende, te brengen, ten zy dat hy daer toe m na examinatie by de voorfz CommiflariJen> gene die in plaetfe vande felve by de reipectι Steden fullen worden ghecornmitteert, ""gJJJk admitteertjfynen naem hebben laten aente ^ en een Lootsmans-teken, ende numero          ^ door de Officieren wier toe fpecialijcK docu «^

-ocr page 1332-

Behelfende de Pilotage, Lootfen, en Vuyringe langhs 't Strandt, izp 5

tot jaereen regerende Burgermeeftcr, ende een van de Overlüyden p dié hier toe by deièn werden geauthorifeert, om den ontfangh en diftributie van defè penningen te hebben : -Ende fullen de Over-

.M β! hebben ontfangen, midtfgaders by Eede Snebben belooMejegenwoordigcOrdonnantie en Inftruftie, foo veel hem aengaet, na lijn vermo- gen te onderhouden.

Ι Γ.

vorderinge in handen vandcGeauthoriièerde voor- fchreve moeten betalen, oppcene dat de onwillige dubbelde boeten verbeuren fullen, waer toe alle de Loots4uydenjgehouden zijn de gebrekige te open- baren , of by fautc van dien gelijcke boete mede^te

Endefullen <je voorfz CommifTarifïèn niemandt torlict Loots-manfchap admitteren of promove- ren dan klocckcMans-peribonen, boven vijf en twintigh, ende onder de tfeftigh jaren oudt zijnde, je wclcke ooclc de Zec-gat.cn den tijd van vier ach- tereen-volgende jaren ten miniten fullen hebben gebruyekt, endiedacr beneffens kenniflè hebben van de Vlie-ftroom op tezeylen. Welckegheadmitteerde Loots-luyden tot een teyeken van hdre admiille het Loots-mans-teycken vooren geroert, fullen moeten dragen, ende het felve aen den Officier van dePiaetfè haerder relï- dentie, (a) of die by de Commiffariffen daer toe kllen-^er den gecommitt eert, refti meren , fo wan- neer fy op Oaften, Weiten, of eenige andere Plaet- fen willen varen, ten ware dat eenige toegelaten wierde by de Gecommitteerdens ·, op poene van ks guldens jegens den genen die gebrceekigh bevon- den fil worden 't felve Teyeken in maniere als vo- ren overgelevert te hebben voor fijn vertreck; en fullen de felve Loots-luyden, weder t'huys gheko- menzijnde, niet vermogen telootfon voor datfy kt voorfz Teyeken wederom fullen hebben ont- fangen, op poene van vier en twintigh guld.; ge- lijck mede de Weduwen of Erfghenamen van de overleden Loots-luyden het voorfchreve Teyeken fullen moeten reftitueren , binnen acht dagen nae derfelveroverlydenj oppcene van fes guldens als boven ■, waer van de (b) Gecommitteerdens belaft worden pertinent Boeck te houden , die voor het uytgeven van yeder Loot genieten fullen thien Ihiy vers. I V. Des fullen gene andere Lootfluyden als de gene die in manieren als vooren aenghenomen ende be- eedight zijn,- midtfgaders het voorgenoemde Te- ken ontfangen hebben, in of uyc de voorfz Zee- gaten ecnighe Schepen mogen lootfen of brengen, wekk Teyeken met de Ordonnantie de geadmit- tcerde Loots-luyden oock aen de Schippers gehou- den zijn te verthoonen, eer fyluyden eenige Sche- pen in 'of uyt de voorfz Zee-gaten lootfen enbren- ϋ^η; oppcene van vier en twintigh guldens, foo «ickwils fy ter contrarie ghedaen fullen hebben ·, ende foo wanneer aen andere eenige overtredinge mts bekent is, ende fy het den Officier niet en openbaren, die fullen van ghelijcken hooft voor «ooft elck vieren twintigh guldens verbeuren

betalen.

V.

De Loots-luyden fullen fchuldigh wefèn de Schepen ordinarie te brengen over het Vlacck, maer indien de Schippers verderveribecken ghe- bracht te worden, fullen de Loots-luyden het felve niet mogen weygeren, maer niet remin boven hec gefielde Loots-mans-gelt van de Schippers betaelc wordens Te weten, indien fy een, twee, of drie dagen opzeylen, met de iömme van fes guld. eens, uytgheièyt dar van Schepen met Stuck-Goederen geladen negen guldens betaelt fullen worden ·, wel- verftaende dat alle Schepen buyten defèVereenigh- de Provinciën t'huys behoorende (exempt die met Oflèn geladen zijn)in plaetfè van iès guldens mede negen guldens lullen betalen i (c) ende foo de felve Buytenlandtfche-fchepen met Stuck-Goederen gela- den zijn i full'en fy bel alen derthien guldens thien jluyvers, ende langer onderwegen als twee α drie da- genzijnde , fullen boven hetgheflelde Loots-mans- gelt noch met twee gulden thien fiuyvers des daeghs werden betaelt) boven-haer or-dinar-isgeit. V I. Item, fullen de Lootfluyden gehouden wefèn een mijl buyten de Gronden aen boort te komen} ende wie van haerluyden by de eerfte, tweede , derdeen vierde Tonne aen boordt komt, (d) f al maer vijf thien fiuyvers inplaets van eene gulde ge* nietenden indien den Loots-man door ongelegentheyt van Storm,ofdattergeen Vaertuygenzyn,op'tl^laeck gekomen wefende,uyt het Schip niet kangeraeckenfal als dan byfodanigen toeval wederom eenegulde in de plaetsvanvtjfthienfiuyvers genieten ·3 doch indien het f chip in 't inkomen door Ts-gangh verhindert wierdt, en vier dagen in 't Ruys of de Slootgeberght, ende wel vertuytfal hebbengelegen, fofal 't Loots- mans -geit verdient zijn, ende den Schipper ghe- houdeni&efen den Loots-man fijn verdiende geit te betalen, ende daer en boven noch voor fijn vier legh- dagen de fomme van drie guldens eens} doch indien den fchipper de Loots-man aldaer langer wilde hou- den, dat den Loots-man boven Kof en IDranck daer voorfalgenieten vijf thien fiuyvers des daeghs-s doch

*elcke voorfz boeten den Officier aen den Stuyr- I indien den fchipper hetfchip over 'tVlaeck wilde man van 't Galjot foo dickwils fal verhalen, als by gebracht hebben, foo fullen delegh- dagenjn 't opzey- yernandt die met hem gevaren heeft, eenige over- len datelyck cejferen, ende fal den Loots-manfuïcx

jpdinge gepleeght of verfwegen fal weien ,die oock gehouden zijn te doen voor vijf thien fiuyvers de voet

iWi? dat van nu voort aen niemant als geadmitteerdë Lootfluyden de Schepen van 't Tiere-velt, deVlie- flromen moghen opzeylen·, op de boete van vijf en twintigh guldens, fo menighmaelals fulcksgefchiet te verbeuren) t'appliceren de voorfz boeten als Art, 4. fiaet. VII. Alle de Schepen van Ooften» Weften, Mofco- vien of daer omterenc, als mede van Bergen , •                                Dronthern,

^«cren boven hetontfanpen Loots-tïelt f in cas vancontraventie) fal doen reftitueren ·, als mede fal jen Officier uyt de boeten die door fijn debvoir of ^r fijn Gecommitteerde gevordert wordt, ghe- jjieteneenderde-part, ende d'andere twee derde- P«en lullen wefen voor fiecke ende behoeftige «eyarende Luyden, als mede Gevangenen of an- tfiints, 't welck fal ftaen tot de difpofitie van de

-pettive Officieren, ende beneffens haer

vanjaer

-ocr page 1333-

ι ζγ6         : Pkcatenèn OrcMnantienl! ι d Boeclc. ^. ɧg

Dronthem, en van Nileiis komende, achtybeten • diep gaende enctedaer boven, oock deSmacken met Kolengheladen, willende.hetVHeinkpnien» fullen gehouden zijn de Loots-luyden tegebruyc-j ken, die haer dienft prseiènterejn, fchoon fy een Loots-man uyt de Zont, of elders ingenomen iou- de mogen hebben, endeiullen de fclve niet mogen weygeren, maer moeten betalen volgens defc Or- donnantie i ende bywygeringe fal dcnLpots-man den Schipper, ter plaetiè daer hy aenkomj (tempe- len vervolgen , om fijn betalinge, met de kafiendaer- omghedaen, te confequeren, voor welcke koften hy gemeten faltwaelfguldens; Wel-verftaende, [ dat de Smacken vier, vijf, en fes voeten djep gaende, midtfgaders de Noordt-vaerders, fullen betalen tot voor de Sloot (f) eenegulde vier ftuyvers voor de voet, endanvryzijn, endeover't Vlaeck eenegul. veert hienfiuyvers voor de voet} de Schepen komen- de van Normer, Dronthem,. en Romfdael, gela- den met Packen, Ylèr, Traen, Deelen ende andere Stuck - goederen, fullen betalen foo veel JLoots- loon als de Ooftcr-vaerders, fonder eenige exceptie} maer de Smacken, diep gaende thien, of minder voeten, komende uyt de Eyder, Jutlandt, Noor- wegen, het zy met Ballaft of met Oflen, fullen gehouden weien te betalen vijfthien ftuyvers van de voet, indien de Loots-luyden buyten Gaetsaen boort komen, ende binnen op de Sloot ghekomen zijnde, fullen fy uyt de Schepen mogen vertreckeni maer wat Lootsman eerder uyt de ichepen hen ver- vorderen fal tcgaen, fal verbeuren twaelf guldens, t'appliceren foo het vierde Articul mcdebrenght ·, Doch ibo de Schippers de Loots-luyden begeren te houden tot over het Vlaeck, fullen aen de Loots- luyden noch vijf ftuyvers van de voet, boven de vijfthien ftuyvers moeten betalen ·, (gjvangelijc- ken met Stuck-Goeder en geladen zijnde, fuUen haer reguleren na het 10 Art'., exempt Hout, Ballaflen (Wen. VIII. De Lootfluyden fullen gehouden weien eens ter maendt de Gaten in ende uyt te zeylen, de diepte van defelve te peylen, midtsgaders op de Zee- gaten goede acht te nemen, endenaeuwreguard te hebben op de Tonnen en Kapen, of die oock verdreven , ende of de Gronden oock verlopen zijn, het welck iyluyden oock daer en boven fullen moeten doen, ibo menig&mael het een Storm ge- wacyt fal hebben, en t'elckens hare ondervindinge op geichrifte ftellen, met by voeginge van dagh en datum, Qf) omme 'tfelve alle twee maenden pra- cïfe aen deHeerenCommiffarijJenovertefeynden, ende van haer naerfiigheyt te doen blyeken. # Ι Λ. Ende in ghevalle het mocht gebeuren ( 't welck Godt verhoede) dat eenigh Loots·man een Schip by qngeluck, iörghloosheyt, of quade giflïnge aen de Grondt quame te zeylen, ial foodanige by Com- miflarnTen na genomen kenniiïè, 't zy met fufpenfic deportement, of fwaerder ftraffe, oock aen den Ly ve ghecorrigeert worden ·, doch indien daer toe redenen van merckelijck ongeluck, fubite verande- ringh van Weder en Stromen of andere, excuiè meriterende, mochten dienen of bygebracht wer- den , fal byCommiflariflên fulcks worden ghemo- dereért, als na gelegentheyt bevonden fal worden te behooren : Kr werden by deièu dereipeitivc

ieji behoorhjck te informeren, de info!Sf08^ .de.Heeren CommifTarifen over te feVnI?aUCn aen

voorfz exceffen fouden mogen gheplcëLÏu de in mfèeckeringh te doen nemen/oock vLvTn' tegens defelvenaerexigentievaniaecb» S£r* deren____ ..■./.                                    ^cntepr0ct,

X.

. .|nde by aldien eenighe queftie of mi»^ (r) quame teryfintuffchen *&kl£2g* naers van de geberghde Goederen, en de il f Ψ Schuy tvoerders> KaeghluydenofBtrms ;/?' h^„l /„„____. r„ /. .Ά.. ,,^ f ""&&*) over hit

Bergh-loon van Schepen of Goederen die in ZmJ" vende reddeloos of befchad^t, &&£& kmSchepen, ofgeberght ofbrnnen-gefeeftllZ fullenfidantge quefite werden afgedaen IL rfj miffaris, f o de Schepen ontkjfen daer unCmmifo ruwoont, of"bygoeae Mannen die denvoormJL

η         tr■■■*■ ■r            ,. ,           --'voornoemden Commiffans ordonnerenfals ende fullen de voorl· Commijfarts of goede Mannen die de voorfz mjtïm afdoen, voor haer moeyten offalaru treeïm tute fiuyvers van de guldei Te weten, eènt'flunervan aeEygenaersvan'tgeberghdeGoet^neeneRüyver van de Bergers} en fullen de Schippers, (k)Bereers, ende Lootfluyden, ofEygenaers van de Schepen of geberghdeGoederen voor den Commijfarts of goede Mannen moeten verfchynen, ende drie-maeViw een Notaris (1) of Bode tot haren 'üflighed^h- vaert zijnde , en niet comparerende, by dejsé werden rechtgedaen en in dekofiengecondemnmt, fonder dat daer van eenigh Appel fal vallen anders als aen Önfe Gecommitteerde Raden in Weji-Vries- landt en den Noorder-quartiere, die hier toe exprtffe- lijck werdengecommitteert, waernaerfowel de ber- gers als Eygenaers van degheberghde Goederen hatr fullen moet en reguleren} ende in ghevalle tcrplaetfe daer de voorfz Schepen loften, geen Commiffansfiu- de mogen zijn, fullen de voorfz queftim werden es- ter mineert by het Gerechte van deflaets daer het Schip ofGoet fhuys behoort, of komt te lojfeth fon- der dat de Lootfluyden of Bergers fullen vermogen het Schip, Wratk, ofAncker-Touw, of eenigh αΦ Goedt of Goederen by haer te houden, tot dat eenigh Accordghemaecktfalwefen; maer fullen gehouden- zij η op hetfpoedighfie alle hulp en aβflentitteèt^' fin (m) in het brengen der geberghde Goederen ter plaetfe daer de fclve behooren, of daer het lcbip ghedeihnecrt was te loflènj oppme ναηΐήρψ guldens boven de fihade die daer fal komen teont* fiaen, door dien het Goedt ter plaetfe daer hett hup behoorde, niet en isgebracht ·, wetverftaenae, in- dien het Schip hier te Lande niet fhuys en behoord en weder uyt wildegaen, datfulchdMfyfemf\ gezeten Gerecht e f al werden afgedaen; En wfT- de Berger ofBergersgeauthorifeert, omee η bc nip of Schuy t te mogen huyren tot lafte van den fcYg " naer, om het geberghde Goedt daer mcde^eS," den daer het behoort, midtfgaders een FerK»' daer byte ftellen of feynden, om hetBer|S, teontfangen, welcke boven fijn Reys- ende koften, boven het Bergh-loon, fal genieten t gul.dcsdaeghsi en fal van nn voortaen meman , hetzymetGaljot, Kaegh of Schuy c eenigh J* ker of Touw vermogen op te viflchen> ,0J, ^i. fent van den Schipper, Stuyrman, of nare ^ tuecrdcj oppecne van hondertguW· "° ^00ft

-ocr page 1334-

Behelfende de Pilotage, Lootfen, en Vüyringe Ianghs *t Strandt, 1| ρ j

gul. fiuyv. 10— — 0 11 — — 0 12— — 0 1.3- — 0 14- — 0 ytrr _ 0 '16— — 0 18- - 0 20 — - 0 22 — -IO 2f — - 0 27- -10 30 — - 0 3f— - 0 40- - 0 T*T - 0 48 — - 'Ό'<* n- - o 58- - 0

Voeten II 11 en eeri half 12                ----- 12 en een half i3 en een half 14 14 en een half 15· en een half ιό           -----

gelijck oock niernandt fich Μ

hooft

vervorderen eemge Boeyen of Bocy-reeps van eenigh Ancker af te fnyden, veel mm te verduy Ite- ren, nochte cénigh Ancker te mogen ontftocken; op de verbeurte van ghelijcke honden guldens als voren van yederBoey ofBocy-reep endeAncker- flock, t'appliceren als Art:vier; Endefullen de Bergers gehouden zijn datelijck het Ancker ende Touw aen het Schip te brengen , ende in 'minne- Jijckftcmecdievan 't Schip te accorderen ,*is 't rao- ghelijck, fooniet, een of twee Mannen in haer Schuyt te nemen, om aen Landt op de naefte Plaets datgefchil voor den Gerechte aldaer af te handelen, nagelegentheyt van faecken. Λ 1. Ende op dat de voorfz ende volgende poinctcn beter fouden mogen werden onderhouden, fullen de voorfz CommïiIariièn(>z)enGerechte refpedive dacr de Schepen, Wracken, Anckers, Touwen, en andere Goederen t'huys behooren , vermogen de vooriz (o) Eygenaers -van degheberghde Goederen, Piloten en Bergers voor haer te citeren, ende be- dwingen voor haerluyden te compareren, en oock de Vonniilèn in de vooriz iaecke te wyfen, tegen de fel ve ter executie te fteilen, daer inne de Officie- ren en Magiftraten van die Plaetiè refpeiKve, daer onder de voorfz Piloten, Eygenaers ende Bergers woonachtigh zijn, den Schipper of Ej'gcnaer alle behoorlijcke hulpe en affiftentievan Rechten ge- houden fullen wefen tebewyfen, des verfocht zijnde. X I I i Ende fullen niet te min de vooriz Officieren ge- houden wefen haer behoorlijck te informeren (p)volgcns het negende Art ieul hier voor aengeroert, en dacr na op ordre van Commijfarijfen procederen tqrns alle Ψ Hot en en Bergers, onder hare refpective Jurifdittie woonende, die defe Ordonnantie fouden mogen contravenieren, terfaecke νande boeten, fioe- nen endejlraffen dief/ door de overtredinge van defe Ordonnantienfoude mogen verbeurt of ver dient heb- ben, alsmedetegensdeLootfuydendieuyt de Sche- pen vertrecken, eer de Schepen in 't uytzeylen vol- kmem'lijekin Zeezijn. 0) XIII. Baüaft-fchepen en andere ilecht-geladen Schepen en Boeyers uytrvarende, fullen betalen tot thien Voeten toe, acht ftuyvers de vóet,elf voeten negen «uyvers, twaelfvoeten thien ftuyvers de voet, ende meerder voeten, twaelfftuyversdevoet, en by weygeringe fal den Schipper, wederom komen- de» door den Loors-man mogen vervolght wor- den tot dep] aetfe van fijn arrivement toe f>) in momtté van 'tfevende Articul, waer van de m^dt-Vaerdersin't uytzeylen ge-exiineert zijn. «P,erhePen ende boeyers een derde-part of meer fUcli-wedemt ghehden hebbende , fullen betalen VsnA>5>6i7en........ Weten " '____         _ &Ï &**'

16 en een half *7 ijen een half 18 18 en een half i9                — 19 en een half 20                     —

Ende dieper, van yder voet twaelf guldens, en halve voeten fes guldens, meerder t e betalen. X IV. De Lootfluyden fullen gehouden wefen terftont na datiè de Schepen aen Boord fullen gekomen we- fen, den Schipper of Stuyrman af te vragen, hoe diep dat het Schip gaet, en den Schipper of Stuyr- man oock gehouden zijn daer op pertinente en op- rechte verklaringc van het diep-gaen van 't Schip te doen, ende (des veriöcht zijnde} bygeichrifte onder fijn Handt-teeckeninge aen hem Loots-man over te leveren j en indien den Schipper of Stuyr- man eenige (f) heele of halve voet-talen van het diep gaen van fijn Schip komt te verfwygen, fullen vooryeder voet, de halve voeten na advenant te re· kenen, verbeuren 16guldens de voet, tenprofyte van de Lootsman, fal van de inkomende Schippers, fo Oofers als Noordt-vaerders, het hier na volgende Loots-mans-gelt moeten werden betaelt, nadat de Schepen diep gaen, de Oorlogh-fchepen mede daer in begrepen, by heele en halve voettalen tereeckenem 'Doch defmacken vier, vijf en fes voeten diepgaende ende Noordt-vaerders,fullengereguleert werden als in hetfevende i^Art. hier voren is uytgedruckt. ;, xv. Te wetm, voorfomer-loon, beginnende vanden eerfen April, by aldien het fchip op dien daghover 't Vlaeck zeylt, want van nu voort aen fal V Somer en Wint er-loon gcreeckent worden na dien dagh, dat het fchip over 't Vlaeck zeylt, en niet na dat het inge- komen of uytgegaen is. Vanyedtr Schip ofSmac^ diep gaende

Voeten 7>$>enp ρ en een half 10 10 en een half 11 en een half 12----- 12 en een half 13           ~—. ι geneen haf

gul. 12· 12

fiuyv], - o -10

13—  o 14—  o ■if— o 16 — 10 18—  o 19—  o 20—  o 22.----- o

en een half $tn een half

O-----IO 7—< o 7—ro 8—^ o 8—io

een. half

7 Τ

-ocr page 1335-

ι%6% 'voeten 14 x^en een half *f ζ geneen half 16 16 en een half h

Piacatcn en Ordonnantien. ioBoeck. ^Tit.

gul. fluyv. 26— o 2Q^<- O 32— o 36— o 40— o 47—10 ff™ o 63 —10 72— o i 81----. O po— o IOO----- O 110— o

datter èenige Ooft-Indifche of andere fchepe 't Landt komende, een of twee LootfluyJen V00r believen van den fchipper, ftuyrman of (Ij ff in yeder fchip over-ghekomen waren, end?'8 contrarieWindt of ftromen Texel voorbydn de, foo op 't Vlie, Amelander-gat, óf IJS Plaetfen mochten komen te vervallen dat h fchip by andere Lootfluyden binnen gebracht wi de, fullen evenwel de eerfteLoots-man ofioo?' luyden voor haer moeyte en tijdt-verfuyra gheiT ten de helft van 't geheele Loots-mans-gelt fgelii t oockin gevalle de fchepen voor 'c Vlie ghékome zijnde, na Texel of andere Plaetfen doordevoorfz intervallen q uame te geraecken, ende alfoo mede door andere Lootfluyden inghebracht wierden de eerfteover-gekomene Lootfluyden infgheliicks de helft ontfangen fullen van de fomme in dcOr- donnantie ghefpecificeert; ende fullen de laetfte Lootfluyden, die het fchip fullen binnen brengen ontfangen ende genieten het volle Loots-mans lelt in maniere, ende allöo gelijck of de eerde Loots- luyden in het Schip niet gheweeft en waren} doch of eenigeOoft-Indiiche Schepen in Zee ghelopen waren, ende door contrarie Windt of ander onge- val weder genootfaeckt wierden binnen te komen, fal van de felvc over Loots-mans-gelt niet meer ontfangen worden als van andere particuliere Sche- pen , in conforrnité van deiè Ordonnantie, beraelt moét worden. XIX. Alle de Schepen van Weften , Ooften, uyt Levante, Barbarye, Genua, de Eylanden van Ca- naryen, Spaignen, Vranckrijck, Engelandt, Mof- co vien , Groenlandt, Denemarcken, Sweedcn, Koninghsbergen , Dantzick, Rybergen, Dron- them, Nileus, Normer, Romsdael, en andere Plaetfen komende, geladen, 't zy met Traen, Yfer, Packen, Sacken, Loot, ende alle't gene met de Cornaet overgehijft, en met de handt overgegeven werdt, 'cwelck voor Stuck-Goederen gereeckent fal worden, exempt alle Hout-Waren, die voor geen Stuck-Goederen fullen gerekentworden5 ful- len gehouden weien van twee, drie guldens te be- talen} Wel-verftaende, dat alle fchepen uyt defe Quartier en komende, ende een derdendee! Stuk- goederen geladen hebbende, en meer, fullen voor Stuck-goedcren gereeckent worden, midts dat de refte met Zout, Kurck endiergelijcke flechte Wa- ren geladen zy> wat Schepen beneden eenderde- part Stuck-Goederen zijn, fullen betalen volgens de voorgaende voet-talen, ia de Ordonnantie be- grepen. f» AneSchepenuytGmne&enWé^ai;fêt Vlie inkomende·., fullen voor Loots-mans-geltw lens als volght; namentlyck diep gaende,

3 7 ?# een half x% 18 en een half ip           — 1 pen een half 20               -Μ.     ,

X VI. Voor winter-loon^ beginnende met den eerflen Sep- tember f o het Schip over V Vlaeck zeylt, ende dat f al duyren tot den laetjlen Maert daer aen volgende. f^dn yeder Schip ofSmac^, diep gaende

gul. fiuyv. 18- — 0 18- — 10 19- —10 20- — f 21- -*» 0 21- — 10 24- — 0 2€l •ai O 28- — O 31- — O 34" — O 38- — ΙΟ 43- — O 48- — IO f4- — O *t- — O 71- — o 82- — O S>2- ---- O IO3- ---- O Ilf- — O I27- — IO I40- -* O

Voeten 7,$,enp                     —- ρ en een half ■              - ίο en een half               -—. 21 en een half         *-*—- Tieneen half            » 13 en een half        ■*— laf eneenJfalf             ;»——■ if            —                 — is en een half         —*—f 16 en een half          * ij en een half              ■:«\ - » 1% en een half    y —■» ip en een half         -^.

XVII. Des fullen de Schepen, boven de twinrigh voet diep gaende, van yeder voet boven de twintigh voeten betalen vijf en twintigh guldens, (f) ende fal de boven-flaende hetalinge maer van geheele en halve voeten weiden betaelt , fonder quartier- voeten te mogen reeckenenΗ op poene van twintigh guldens. XV1I1. Sullen mede de Ooft-Indifche Retour-fchepen uyt Indien komende, moeten betalen in plaets van twee gulden iès gulden, waer voor de Lootfluyden gehouden fullen zijn twee wei-ervaren en geadmit. teerde Lootfluyden op yeder Schip over te fetten, fonder daer voor yets meer te mogen genieten, op poene als boven ·, maer foo meerder Lootfluyden verfocht werden, fullen deièlveoockghehouden zijn over te komen, yeder Loots-man C huyten de twee voornoemde} voor enckel loon > en fullen alle de feive gehouden zijn in de fchepen te bly ven tot op Pampus, ende dat voor het felve loon alhier uy tgedruckt ·, ende in gevalle het mocht gebeuren,

Voeten 8 % en een half 9 peneenhalf 10 10 en een half 11                        - 11 en een half

& 102l~ 232f— 17 19 3Z

- O -10 o o —- o —ψ O θ

34-r

-ocr page 1336-

β ehelfende de Pilotage, Lootfen en Vuyringe langhs 't Strandt. 11 o§

3<i~- ö 39 — 0 42— 0 46—- 10 51 — 0 58 — ó <Jf— 0 73 — 0 81—■ 0 94 — io 108-— 0 123 — ó 138 — 0 iff—- 0 172 — 0 ipi — 0 . 2ΙΟ-— idien, E • 0 razil,

het Schip te begeven, ten ware hy met de naeghe-* komen Lootfluyden hec Loots-mans-gelt half en half fbegeerde te participeren ende genieten , het welck den cencn ende den anderen vry fal ftaen te doen. XXIII. Maeringhevalleden Viilcher het Schip binnen de eerfteTonnc gebracht hadde, voor endeal-eer de voorfz ordinaris Lootfluyden aen Boordt ko- men, ial dan den Viilcher niet gehouden weien tó ruymen, nochte van het halve Pilotage-gelt afftant te doen. XXIV. Item, fullen alle fchepen, in noodt zijnde, twee Lootfluyden mogen veriöecken ende in nemen, en de felve dubbelt geit betalen, maer indien buyten des Schippers verfoeck meer Lootfluyden als een in het Schip overkomen, fullen defelve niet heb- ben te pretenderen, ten wave hen yets werde gc-

ïï j 2 en een half geneen half \ifCii een half i<eneen half %6en een half iyen een half 18          ------■ 18 en een half ip en een half ίο «-----

Des lullen de Schepen uyt Weft-Indien, Brazil of van de Kuiten daer omtrenc komende , half geladen met Stuck-Goederen, betalen alsdeGui- nees-vaerders, maer die met Zout uyt Weft-Indien of uyt de Straet komen, fullen alleen betalen als andere Zout-fchepen, volgens defe Ordonnantie. XX. Wel-verftaende dat de Lootfluyden van de fche- pen j welcke zijn in een groocen ftorm of on weder; itcmAncker, Maft, Touw of Roer-loos fullen ingebracht hebben, boven het ordinaris falaris noch lbo veel meer fullen genieten, als hun by den Com- müïaris of goede Mannen, (w) by den Ommijjam te ftellen, ial goedtgevonden worden, X X I. * Sullen infghelijcks alle Lootfluyden gehouden zijn de Schippers of Schepen, binnen de Gaten leg- gende C^es veribcht zijnde) voor een redelijck

fchoncken.                                , XXV. De Lootfluyden wanneer fy een Schip binnen gebracht, ende haer verdiende falaris ontfangen hebben , iiillen den Schipper daer van quitantie moeren geven, inhoudende de diepte van't Schip, ende de fornme van haer falaris, ontfangen byhaer Naem, Merck, of yemandt anders van narene wegen geteeckent; weJcke Quitantie de Schippers mede van de Lootfluyden gehouden fullen weien te vorderen, om dienvolgende «et Loots-mans- gelt van de Koopluyden wederom te mogen ont- fangen , of fullen de Koopluyden anders niet ghe- houden zijn eenige reftitutie te doen ; ende daer en boven fal den Schipper en Loots-man elck verbeu- ren fes guldens. XXVI. Ende fullen geen Lootfluyden haer vervorderen in eenige fchepen tegaen, om de fclve ,'uyt of in re

l

?3- in Zee te brengen, maer 's Landts fchepen, diep

gaende veerthien Voeten, fullen in het uytzeylcn lootfen, droncken zijnde, noch geen meer als een

betalen acht guldens, ende dieper gaende ibo veel Schip in een Vloot mogen aennemen } op pcene

van fes guldens yeder reyiè te verbeuren, ende daer en boven fcs Weecken te wefen ghefufpeu- dèert. X X V Ι Γ. Sal oock niemandt van de Schuytvoerders ofte Lootfluyden, als de Windt goet waeyt, vermo- gen meer als een Schipper die hy uytzeylen fal, met fijn Schuyt aen Boordt te brengen; op de boere van negen guldens, by de gene te verbeuren die 't felve contrarieert; dan (o hec geviel datter eenige Schip- pers in de felvc Schuyt quamen, iiillen gehouden weien elck een Loots-man mede te brengen, om haer Schepen uyt te zeylen, ten ware de Schippers verklaerden haer Lootfluyden binnen Scheeps- Boordt te hebben, ende oock met naem en tocnaem de iel ve Lootfluyden wiften te noemen; op pcene dat die contrarie doet Q ibo wel de Schuytvoerders als Loots-man ) 'tzy wetens of on wetens, door lichtvaerdigheyt of anders, van elcken Schipper die hy ibnder Loots-man aen boordt brenght, verbeu- ren fal negen guldens, oock den Schuy tvoerder aen Landt komende, fal gehouden zijn den Officier de namen van de Schippers die hy aen Boordt ghe- bracht heeft, neffens de namen van de Lootfluy- den die in de Schepen zijn, pertinentelijck op te geven ·, op de verbeurte van achthien gul., t'appli- ceren als Art. 4. 7T 2                    Sullen

als andere uytzeylende fchepen naer de Mate der voet-talen; wel-verftaende, datfë half ib veel iiillen geven als de ftuck-goedt-vaerders, ibnder meer als een ichip t'cffcns aen te mogen nemen, op de boete van drie guldens; ende fal oock niemandt eenigh fchip aengenomen hebbende, aen een ander over- doen ; maer de Loots-man fleck wordende, fal den Schipper mogen huyren wien hy wil; op de boete van drie guldens voor den Aenbrengcr, ende drie guldens voor den Armen op VHelandt ofte der Schellingh. XXII. Indien eenigh Schip voor het Landt komende by nacht of anderiints, ende geen Lootfluyden fiendeof bekennende,eenige Viflchers (geen gead- mitteerde Lootfluyden zijnde) mochte vernemen of bejegenen, ende verfoeckende van de felve bin- nen de Zee-gaten ghebracht te worden, fullen de Viffchers gehouden wefen 't felve den Schipper te kennen te geven, ofanderfints, om reden voorfz naer in de Schepen, van welcke veribcht werden, mogen begeven; behoudelijck datdegeadmitteer- ae Lootfluyden naderhandt de felve Schepen aen Boordt komende, ende haer dienfr prefenterende, voorden Viffcherdaer binnen zijnde, fullen moe- ten gepraefereert en aenghenomen worden, ende en voorfz Viilcher gehouden zijn hem weder uyt

-ocr page 1337-

Placatteii en Ordonnantien, io» Boeck. 4.. Tit:

of c'famen in Zee zijnde, fullen vermo»enf mentlijckt'accorderen, datfehaer.tot|e0ft ^ kieyne fchepen ibo wel als degrootc fchet)/3^ paerliickfullen laten gebruycken, op dat$ ecn" met de Lootfluyden geholpen mogen \y0'5 ^e ftreckende alleen tot dien eynde, dat fy hmÊ ' ren dan niet in pericul ç iet prang van Zeyl bre ende aen Landt komende , lullen fy a]s ^ç' Loots geit t'famen gelijckelijck als uyteenbeurf deelen hebben.                                       nete XXXV. Pe fchepen van Ooften , Noorwegen en da

XXVIII. Sullen mede de Stuyrluyden van de Galjoten of Loors-boten totvermydinge^van alle onluften en oneenigheden, een van de geadmicteerde Loots- iuyden, welcke fy voor de bequaemfte fullen hou- den j mogen overfetten * óf laften over te gaen in 't Schip, welcke f$l dienen ingebracht, ionder dat de andere haer tegen 'tfelve lullen mogen onder- winden-, oppcenevanfesguld., ten zy den Schip- per een ander uyt de Loots-fchuyt begeert. *V                       XXIX. Ende fullen de gheadmitteerde Loots-luyden

omtrent komende, en een Loots-man

haer Loots-mans-Teyeken niet vermogen te ver-

metconfcEc

fetten, veraliéneren of te verdrincken ■, op pcene als in 't derde Articul van de gemclte Ordonnantie jsgeftatueert. XXX. Indien yemandt niet geadmitteert zijnde tot het Ofticie van 't Loptsmanfchap, hem onderwonde eenige Schepen in of uyt te lootfen, ial verbeuren vier en twintigh guldens, t'appliceren als Art. ö. XXXI. Sal oock niemandt eenige van de geadmitteerde , Lootfluyden opentlijck op de Straten of Stranden, of in de Huyfen of Herbergen wegens haer Officie mogen naeroepen, befpotten,injurieren, dreygen of eenigh letfel aendoen met woorden of wereken j op pcene van 6 gul. voor d* eerfte reyfe, voor de tweede reyie 12 guldens en arbitrale correctie, en voor de derde reyfe 18 guldens, ende daer en boven voor twee Jaren by den Gerechte uyt den Lande, Eylan- den of Plaetfen van hare refidentie ghé bannen te worden , ibnder binnen den voorfz tijde daer we- der te mogen inkomen, op Lijf-ftrafTe. XXX II. Alle welcke voor-verhaelde pecuniele boeten rullen komen ten profyte van de Officieren die de Contravcnteurs lullen hebben gecauièerf. XXXIII. Of het gebeurde dat eenige Schepen door con- trarie Windt of anders, de Zee-gaten in quamen, ende weder uyt wilden,fullen defelve betalen voor Loots-mans-gelt van de gulde vijfthien ftuyvers, maer die over hetVlaeck gebracht willen zijn, ful- Jen het volle geit moeten betalen j en ibo wanneer den Loots-man met ad vis en toeftemminge van de Schipper ende Stuyrman, alsmede door hoogh- dringende noot van Weder en Windt, het Schip in falvo gebracht ial hebben in 't Amelander Diep, ial de Loots-man gehouden zijn aldaer te blyven leggen tot des Schippers believen, ende dat het Weder en Windt is, daer den Lootsman voor lijn legh-geldt genieten fal de fom me van acht guldens eens, ende Koft en Dranck binnen fcheeps-boort, om alfoo dan voorts de reyfe met het Schip te ver- vorderen. XXXIV.'

van de Gecommitteerde voor Stuyrman en W man gehuyrt hebbende, fullen evenwel gehouden weien voor de Zee-gaten een Loots-man over t^ nemen, ende den felven het loon te betalen j vol- gens defe Ordonnantie, fullende dit Loots-mans- gelt half en half ghenoten worden, midtsdatden Loots-man die met een Galjot aen Boordt gheko. men is, in de Sloot vry fal zijn. O) XXX V I. Ende fal yeder Loots-boot moeten voeren een wit Vlaggetje op de Maft, daer de nombrc groot en klaer in geilen kan worden van 1, 2, 3, 4, *, tot het getal van de Loots-mans-fchuyten toe, of de nombre in 't groot Zeyl met bruyn Teer geftelt hebben, yeder letter twee voeten groot bovenin 't Zeyl na de Maft toe * ende wat Loots-Boot de kieyne fchepen voorby vaerr, en na de groote fche- pen zeylt, lal by den ichipper aengeklaeght wor- den , en fal dan yeder Loots-man hooft voor hooft voor fijn boeten 25 guldens verbeuren, als oock die ibnder Vlagge-teecken op de Maft, of nombre in 't Zeyl meteen groot en klaer nomber als voor- fchreve vaert, ghelijcke 25 guldens hooft voor hooft, t'appliceren als Articul vier lal verbeuren, en in fes Weecken niet vermogen te lootfen, ende oock andere die'tiien, en den Officier niet acn- brengen binnen acht dagen, fullen in gclijcke boete vervallen. XXXVII. Ende ten eynde de voorfz Ordonnantie te beter onderhouden en naegekomen mach worden, fullen de voorfz Commilïariflen, ofte het meerendccl van defelve (V) ten minften een reyfe des jacrs haer vervoeghen tot Vlielandt, ofte tcrScncl- lingh , midtfgaders omme haer te informe- ren of de jegenwoordighe Ordonnantie oocic werdtachtervolght, het getal van de Lootüuyden (is 't noodigh) te vermeerderen, en voorts od alles anders,het ftuck vande Pilotage aengaende.benoor- lijckc ordre te ftellen, midtfgaders het fiJam ma vooren gefpeciflceert, te vermeerderen,na W^ uyt gelegentheyt van iaecken, tyden endciewpf» lullen bevinden te behooren : Ende «w* nudts dien allen en een yegelijcken, defen komcflöc^tcr-^

Werdt vorder wel exprelfèlijck alle Lootfluyden |verboden tegens dele Onie Ordonnantie eenighcomplot of gemeenfehap te maecken, om ineen beurlè te varen, maer lullen wel in een Galjot of fchuyt haer mogen begeven} op de boete van æ f guldens voor d'ecrfte reyfe, de tweede reyiè 50 gul- dens, de derde reyie 1 oö guldens, en daer en boven arbitralijck na gelegentheyt van faecken geftraft te

van de vooriehrevePoincten en Amculen leren.                                                ó i O) Gedaen in den Hage onder Onfin^g^ 18 'December 1680, Onderfiondt, Ter Ordonnantie van de State* Geteeckenty Simonvan

da

worden ·, maer de febuyten gelijckelijck afvarende

NOTA·

-ocr page 1338-

		Behelfendc de Pilotage, Loorfen, en Vuyringe kïlghs 't Strandt, t"fck NOTA In plaets van het Qurctjf-gedmckte in de boven-flaende Ordonnantie heeft in denjare 1663) Jje de Ordonnantie van den 31 Mey löSogejiaen als met de Letteren at b, c, vervolgens merdt aen- gewefen-                                                                                                                          ,,„.,„.„»... ,_. ^ , . (4) Is den 31 Mey 1680 voor atnpüaüebygekomen.                 i. - H) HeeftmdmJarei66Sgejlaen Officieren. .; , ;           , " " rj) /ώ# 166%gefiaen, ende langer onderwege zijnde, boven de voorfz les of negen guldens, nie£ noch twee guldens thien ftuy vers 's daeghs. (d)  Heeft in den Jare 166%geflaen, fal maer vijfthien iluy vers in plaetfe van eene gulde ontfangen, nde buyren de vierde Ton aen Boordt komende, fal de Schipper betalen ihien ftuyvers de voer. Ende indien de Loots-man op het Vlacck uyt het Schip niet kan komen, fal hem vijfchien ftuyvers vande voet betaelt werden .' Doch indien het fchip in't inkomen door Ys-gangh verhindert, ende vier dagen in.'c Ruyfchofde Sloot opgehouden wordt, fal de Loots-man fijn Loots-gek verdient hebben. En indien hy daer na het fchip over het Vlaeck brenght, lal hem daer en boven thien ftuy vers voor de voet betaelc worden.                                                                                                              , (e)    Ismededen 31 Mey 1680 verandert > en heeft in denjare x66$gefaen als volght. Ende fal deichippcr gehouden wefen den Loots-man te betalen, met de kofte van dien, volgens het levende en twinrighfte Arricul van defeOrdonnantie. Cf) Τ wintigh ftuyvers, ende over het Vlaeck dertigh ftuyvers voor de voet, ende in de Sloot vty zijn.                                                                   - :.,η·;..:         .,..·...... *.- C σ ) Is den 31 Mey 16 8 o verandert, en heeft in den Jare 166 S ge/l aen als volght. Ende by wcygeringe fal de Lootsman den fchipper tot de plactic van lijn arnverhent toe mogen ver- volgen, omaldaerfynebetalinge, met de koften daerom gcdaen, te confequeren j voor welcke kofte hy genieten lal twaelf guldens. Van gelijcken m et Stuck-Goederen geladen zijnde, fullen haer refereren op het twintighfte Amcul, exempt Hout, Ballaft ende Oflèn, Ch) Is den 18 December 1 ó8o verandert, en heeft in den Jare \66% , en 31 Mey 16%ogeflaen» Om het fel vc (des vermaent zijnde J aen de Heeren CommiiTariiTen te konnen vertoonen, ende van hare naerftighey t doen blijeken. (V ) Is in den Jare ι <S8o verandert, en heeft in den Jare 166%gefiaen als volght. Tufiêhen den fchipper, Loots-man ofd'Ëygenacrs van de geberghde Goederen,cndede Bergers, by cenigen gevalle quame te ryfen, ial fulcks by Commiflariflèn, of in abfentie van de felve by den Gerechte daer'tfchip of goedtt'huys behoort, ofkomt te lollen, worden neder geleyt en gedecideert, fonder dat de Loots-Iuyden of Bergers fullen vermogen het fchip, Wrack, Ancker,Touw, of eenigh ander Goedt of Goederen, by haer re behouden, tot dat eenigh Accordgemaeckt fal weien·, maer fullen ge- houden zijn op 't ipoedighfte alle hulp ende affiftentie te bewyfen} op poene van vijftigh guldens,boven de fchade die daer lal komen te ontftaen, door dien het Goedt ter plaetfe daer het t'huys behoorde, niet en is gebracht : Wel-verftaende, indien't ichip hier te Lande niet t'huys behoort, en weder uyt wilde gaen, dat fulcks dan by den naeft-gezeten Gerechte ial worden afgedaen. (A) CO Cm) 00 C°) Is den iS December bygekomen. '■ (ƒ>) Is den Jare 1680 verandert, en heeft in den Jare 166% gefiaen als volght. r Ende procederen tegens alle Piloten ende Bergers, onder hare refpedivejurifdiitien woonende, die defe Ordonnantie fouden mogen contravenieren, ende tot dien eynde vermogen de felve Piloten ende Bergers by preventie voorde reipe&ive Gerechten van hare Plaetfen te cauferen, ter iaecke vande boete, poenen en ftraffen diefy door de overtredinge van defe Ordonnantie iöude mogen verbeurt of verdient hebben : Als mede tegens de Loots-luyden die uyt de ichepen vertrecken eer de fchepen in 't uytzeyïen volkomentlijck in Zee zijn. (q) Alhier heeft in denjare j66Sgefaenhet'volgende Articuh enden 3 Γ Mey\6%Quytgebleven. ν λ                                                         XIII Ende foohem yemandt ibude mogen befwaert vinden, 'tzydat het proces of goemanfehap langet alsfesWeeckennaededriecitatienkomtteduyren, 'tzyby vonniflè opdeaenklachte van eenige der voorfz Officieren gewefen, de felve, 't zy Officier, Piloot of Berger, fal daer van mogen provoceren aen "ttConegic vande Gecommitteerde Raden vanden Noorder-quartiere, de welcke in fulcken gevalle fot afdoeninge van de felve queftien by provifie geauthoriièert worden. 00 Is den 3 ï Mey 1680 verandert, en heeft 166%geflaen als volght. Om aldaer fijn voorfz betalinge, met de koften daer om gedaen, te conièquercn ·, voor welcke koftc öy noch genieten fal twaelf guldens, waer van de Noordt-vaerders in 't uytzeyïen ge-eximeert zijn. Van fchepen een derdepart ftuck-goederen geladen hebbende, ende daer en boven, iullen de Lootiluyden Stieten voor uytbrengen als volght ; Namentlijck, van elck fchip diepgaende, 7 of 8 voeten

-ocr page 1339-

ijox            Placaten ea Ordoiinanttien; ι o. Boeck, 4.Tit.

7  of 8 voeten 5>  voeten    — 10  voeten    — ii  voeten    ■— 12  voeten    — 13   voeten    *· 14,  voeten    '*$ ι f  voeten    —

6  guldens 7  guldens 8  guldens 10 guldens 12 guldens 14 guldens ï<5 guldens 20 guldens

16  voeten 17  voeten 18  voeten 19  voeten 20  voeten

— — 4igulS

Ende dieper, van veder voet h SïS meerder

(f) Isden $iMeyA6$o-verandert, en heeft in den Jarè 166% gefiaen alsvokht :.b Voet-talen van 'tdiep-gaenhaerderfchepenquamen te verfwygen, fullen voor yeder vo* f, ι ί den veriwegenverbeuren feftienguldens, tot profyte van de Lootfltiyden. EndcfullendeTy5en%" van de inkomende fchippers het hier na gefpecificeerde Loors-mans-gelt ontfangen naer de f Ü° yden gaen, d'Oorlogh-fchepen daer inne mede begrepen, by voet-talen tereeckenen} Doch ,ïïe\dieP vier, yijfen fes voeten diep gaende, endedeNoordt-vaerders, alsArr.7ge-eximeert         lraackn, X V I.                                                    XVII NaraentHjek voor Somer-Ioon , beginnende , Voor Winter-loon,beginnende den eer/U c Van den eeriten April tot den eerften Septembris, | tember, tot den laetften Martij daer aen ν ?Ρ*

Van yeder Schip of Smack diep gaende 4,5,6, 7, 8,p, io

Van yeder Schip ofte Smack diep gaende 4,f, <J, 7, 8,5), 10

12 guldens if guldens 18 guldens 20 guldens 26 guldens 32 guldens 40 guldens 5· f guldens 72 guldens po guldens 110 guldens

voeten Van 11 voeten Van 12 voeten Van 13 voeten Van 14 voeten Van 15-voeten Van 16 voeten Van 17 voeten Van 18 voeten Van 15» voeten Van 2 o voeten

voeten .—

18 guldens 21 guldens 24 guldens 28 guldens 34- guldens 43 guldens 54 guldens 72 guldens 91 guldens π <j guldens 140 guldens

Van 11 voeten Van 12 voeten Van 13 voeten Vani 4 voeten Van 1 j voeten Van 16 voeten Van 17 voeten Van 18 voeten Van 15) yoeten Van zo voeten

(f) Heeft in den Jare uS6%gefiaen het volgende. Ende fal de boven-ftaende betalinge alleenhjck van geheele voeten, ende niet na advenantdat de felve minder zijn, 'c zy van halve of vierendeelenvan voeten mogen ge-eyfchtof ontfangen worden; ooncene van twintigh guldens.                                                                                   D                 yr (v) Is den 31 Mey 1 d8o bygekomen, en de. volgende Lijfie verandert.

E nde alle Schepen uyt Guinea en Weft-Indien in' t Vlie komende , fullen betalen van

13 voeten -— — —— 42 guldens 14 voeten -—. —— ρ guldens 15 voeten <-----. - . - ó'f guldens 16 voeten - ■ 81 guldens 17 voeten — —— 108 guldens 18 voeten ------ . 138 guldens ip voeten — ■ 172 guldens 20 voeten ——* —— 210 guldens

8 voeten Ρ voeten 10 voeten n voeten 12 voeten

2 o guldens 23 guldens 27 guldens 32 gulden» 3ógeldens.

s

) Is in 'December 1 <?8o verandert, en heeft in den Jare 166% enixMyi 680 nffaen,

lydeMagiftraetvanderefpeftiveZee-ftedcn                                  ·',.:■ (,v) Zr den 31 Mey 1680 bygekomen. _0 ) Alhier heeft 166%gefiaen het volgende Articul, en 1680 uyteebleven X X X V J I            ■ £ Soo wanneer een Schip met Ys-gangh in 't Vlie gebracht, ende vier dagen in de Sloot geberght ende welvertuytfal zijn, fal het Loots-mans geit verdient wefen, en den Schipper gehouden zijn de Loots- man te betalen ï voor welcke vier dagen de Loots-man genieten lal drie guldens · Midts dat de Schip- per den Loots-Man langer fal mogen houden, daerdeLoots-man (boven Koft en Dranck) voorge- nieten fal vijfchien ftuy vers 's daeghs i Wel-vcrftaende, dat opzeylendededaghgelden datclijck ceiTe- ren fullen : Maer mdién de Schipper den Loots-man verfoeckt het Schip voort over 't Vlaeck te bren- gen , lal de Loots-man voor thien ftuy vers de voet gehouden zijn 't felve te doen. (z) Alhier heeftin den Jare 1668 gefiaen het volgende, offoodanigealsinplaetfe wnh****" by de refpective Zee-fteden fullen worden gecommitteert. f>) GedaenindenHageonderonfcnZegeledenai September iCTó^. Ter Ordonnantie van de Staten. Geteeckent, Herbt. van Beaumont. 6 Placaet

-ocr page 1340-

			Befelfende de Pilotage, Lootfen, en Vuyringe langhs 't Strandt, ι \ o j κ Tlacaten van den 21 OSiober i6i6> ende 2f ,7^' 1621, aengaende de Lootfluyden op de Maze tnde't Goereefche Gat. Sie GrootPlacaet-Boeck % Vol Pag. 1066. 7 Ordonnantie op 'tfltick van de Tilotage van de Maes en 't Goereefche Gat, van den 1 Offober 1661 Sie Grooc Placaet-Boeck 2 Vol. Pag. 2^1. 8. O rdonnantie van de Staten van Hollandt ende Wefl-Vrieflandt 3 noo~ pende het vuyren, door laf van haer Ed. Groot Mog., by derfelver Commijfarifen over 'tfltick vandèTilotage op eenige Tlaetfen van de Èee-flranden in treyn *ghe~ bracht; midtfgadersophetVuyr-geltwelcke tot dien eynde·, als mede tot het re- parerenfoo vandeVuyr-boeten en Kool-huyfn, alsoock van Brandaris op der Schellingh, voor drie achter-een.volgende Jaren betaelt Jat'moeten worden &c. In date den negenthienden december 1668.
		\LC00 de Staten van Hollandt ende Wefl- Vrieflandt noodigh hebben ghevonden, totdienfteen bevorderinge vandeZec- vaert * midtigaders tot voorkominge van meniehvuldige ongelucken, naerder ordre te doen iMlpn on het Vuyren langhs de Zee-ftranden be- noorden de Maze. S O O I S Τ , Dat de voornoemde Staten goedtgevonden hebben voor den tijdt van drie achter-een-volgende Jaren, aen- vanck nemende met den eerften Januari] des aen- (taenden Jaers 1669 te arrefteren de poin&en ende articulen hier naer volghende, reneynde deièlve alonime genotificeert, endede Contributie dien- volgcnde punftuelijck geheven moge werden. EEritclijck, fal van nu voortaen in de Dorpen en Plaetfen hier naer volgende, op de Vuyr-baec- kens aldacr zynde, alle nachten ghe vuyrt worden, van den eerften Septembris tot den eerften Aprilis daeraen volgende, van den donckeren avondttoc den morgen toe> te weten, tot Egmont op Zee met twee Vuyren nevens den anderen; ende totSche- velingen, Huysduynen, ende op het Ooft-eynde van Vlielandt, met een Vuyr-, op het Eylandt van derSchellingh,meteen Vuyr; midtsgaders noch een licht van Kaerilèn of Lampen op de Brandaris} ende &p het Eylandt van Urck, het geheele Jaer door met een Vuyr. II. Ende fal de befteedinge van de vooriz Vuyren, ende boven-gemelte reparatie van de Vuyr-boeten, Koolhuyfcn ende Brandaris, gedaen worden by alfulcke Gecommitteerden, ofte een van deièlve, als daer toe voor defen zijn gelaft gcweeft,dcwelcke aen de Inwoonders van de voorfchreve Dorpen, of andere, de befteedinge in het openbaer, of uytter handt fullen moghen doen, op alfulcke Conditien alsfy dienftigh ende geraden iüllen vinden, ofte anderfints felve foodanige ordre ftellen, als fy oor- delen fullen te behooren. III. . Welcke Conditien bydercfpecHveAennemers punctuelijck naergekomen fullen moeten worden, tnacnamentlijck het Vuyren den geheelen nacht wer by haerlieden gedaen, ende een Perfoon daer JFaltijdts gehouden, op pcene van fes gulden voor e eerfte reyfe te verbeuren, ten proffkte van de ^öicieren; voor de tweede reyfe twaelf gulden, en joor de derde reyfe ter contrarie doende, arbitra- HJtt gecorngeert te worden. i' Λ         lv· ΛΤ ™ al Je Schepen in het Texel, Vlie ofte cröcnellmghinkomende, tot vervallinge van de
					koften aireede gedaen, ende die vorder" gedragen fullen moeten werden, betalen ter plaetfe daer de felve loilèn, naer den eerften Januarij toekomende, naer advenant hare laften, volgende de Lyfte hier onder ftaende, die by Ons ten fel ven eynde is gear- refteert. V. ■ Welcke vooriz ibmme, voor yederlaft daer op geftelt, de Schippers datelijcken na haer aenkomfte gehouden fullen wefen te betalen : Ende indien yemandt daer inne nalatigh ofgebreeckigh moehte gevonden worden, of wederom afvaren, fonder al- vooren betaelt te hebben, of de laften teweynigh aengegeven te hebben , fullen boven het voorfz Vuyr-gelt verbeuren voor d'eerfte reyfe twaelfgul- den; ende voor de tweede reyfe vier-en-twintigh guldens, d'eene helft ten proffijtc van de Officieren, ende d'andere voorde Collefteurs. V I. Van gelijcken fullen de Schippers die met hare Schepen het Texel, Vlie ofte der Schellingh in- komen , fonder verder op te zeylen, maer die van daer weder komen uyt te loopen, gehouden wefen vanyderlaft, naeradvenant van de vooriz Lyfte, te betalen aen de Commiflarifièn die van wegen de Admiraliteyten in Texel ende Vlie leggen, fonder onder feheyt te maecken of fy met de geheele, ofte gedeelte van de Laften weder uy tzeylen. VII. De Schippers fullen vermogen het Vuyr-gelt by haerluyden betaelt van de Koopluyden, Faftoren ofte Bevrachters, naer advenantydersingheladen Goederen, weder te eyflehen, ofte aen de felve in reeckeninge te brengen. VI I I. Ende ial den generalen ontfangh hier van gedaen ende verantwoort worden by den Heete t^dndries de Graeff', Raedt ende Oudt-Burgermeefter der Stadt Amftelredam, hier toe ipecialijcken by defen gecommitteert, 'tzyopdeConvoy teontfangen, of anderfints by die gene die hy daer toe ial ordon- neren , tot dat by de Heeren Staten anders daer in- ne ial zijn gediiponeerr. IX. Ende wordt over fulcks allen ende een ygelijcken belaft, foo de vooriz Zee-gaten van het Texel, Vlie ende ter Schellingh inkomende, als die defen eenighiihts fal komen te raecken, bevolen hen nae den inhouden van de vooriz poinclen, Articulen en Lyfte hier nae volgende, te reguleren. Lijfle

-ocr page 1341-

Placaten en Ordonmntien." 10 Boeck. ^.Tit.

, 'vvder naer alle Schepen in het innekomen naer advenant hare Laflen in 't Vuyr-geldt f uilen gehouden wefen te bet aten.

í Lyfle

njck, Engelandt, Schotlandt ofte YerJ , van waer het ioude mdghen wefen, wL , ir> of per Laft          .------ ----        Jj. C\^alca Alle fchepen uyt Ooften, Denemarcken ^v· wegen, Sweeden, endeandere Plaetfenu \°°r" landt, hier vooren niet ghefpecificcert , *

Ë LleSchepen uytOoft-Indien komende, fullen "^~^in het inkomen betalen voor yder Laft naer de groote van haer Schepen------ xvj ftuyv. Alle Schepen uyt Aleppo,Cypres, Alexandretta, Alexandrien, ende daer ontrent geladen komendei fullen betalen per Laft         ——-          xij ftuyv. Alle Schepen uyt Venetien, Livorno, Genua, j MarfiUa, Malgom, ende andere Plaetfen in Intalien geladen, ende uyt de Strate komende, fullen betalen per Laft          UML------           x ftuyv. Alle Schepen van Guinea komende — ÷ ftuyv. Alle Schepen van Wcft-Indien ende Caribifche Eylanden komende —— —— vj ftuyv. Alle Schepen uyt Spangien, Portugael, ende de Plaetfen daer ontrent komende, fullen betalen per Laft          ——· ---- —— iiij ftuyv. Alle Schepen van Mofcovien, Groenlandt, ofte daer ontrent geladen komende, fullen betalen per Laft          ------         —— — iiij ftuyv. Alle andere Schepen van Weften komende, en hier boven niet gementionneert, 't zy uyt Vranck-

die fouden moghen komen Alle fchepen met Zout geladen Ten wj Jhv·

Goederen inhebbende, 'tzy van watO^»^ck" die komen, fullen betalen per Laft —.?■ ^ ea Ende fullen alle fchepen gereeckent worden, degroote van de fchepen, ende niet naeradveç fy fouden moghen ingeladen hebben, hetzvül? volladen zijn of niet, maer de fchepen meeftuÔ Goederen geladen, ende Zout inhebbende fï voor het Zout naer advenant de lallen daer inne 0 laden, betaelt werden twee ftuy vers ·, ende voord refterende laften, nae de groote van de fchepen0 fulcks hier boven is verhaelt. Gedaen ende Sar refteert in de Vergaderinge van de Ed. Groot Mo»· Heeren Staten van Hollandt en Weft-Vrieflandr In den Hage den negenthienden December 1668 Onder ftondt, Ter Ordonnantie van de Staten. Wasgeteeckcnt, Herbt. van Beaumont,

Ordonnantie <van het Kape-Vujrboet ende Tonne-^elt op de Maz>e. fa date den twaelfden Qffober 1670, :

jUrgermeefteren ende Vroedtichappen der Stadt van den Brielle, hebben goedtge- vonden ten behoeve van deièlve Stadt, van nu voortaen te laten collecteren ende ontfangen, des voorfz S.tadts-recht, van 't Kape- tonne ende Vïer-gelt op ter Maze, ibo conform de Ordonnantie by de refpedtive Maes-Steden van Delff, Rotterdam, Schiedam ende Brielle, op den f.iven-en-t\vintighften April ióifgemaeckt, ende tot heden toe achrervolght ende geobfèrveert, als ingevolge vanden Contra&e ende Ampliatievan de voorfz Ordonnantie, by de voorfz Steden nu joiighft op den thienden Oiiober 1670 ghemaeckt ende gefloten, foo nopende het af baeckenen ende beneficieren van het nieuwe Staeldiep in de voorfz Ri viere van de Maze leggende, als voor twee weec- ken vroeger, ende twee weecken later ftoocken op de refpecfive Bakens en Vyer-boeten by de voorfz Stadt te doen.                               . Ende werden derhalven alle Schippers ende Stuyrluyden, van nu voortaen met hare fchepen de Riviere van de Maze in ende uytzeylende, by defen gelaft endegeordonneert, voor KapC-tonne ende Vyer-gelt aen handen van de Colle&eursende Gemachtighden der voorfz Stadt van den Brielle, te famen ende in alles te betalen als volght. Va,n Schepen van tièftigh Laften en daer en boven, foo als volgens de oude Ordonr nantie van den Jare 1615: tot nu toe be- taelt-         's'-rT": , ~"" 1 r ■ f-iz-8; Voor de nieuwe verhoogingh 2-16-4. Voor het langer vyeren ô— ï- 3-4 Ende fulcks te famen —- 8 -12 ü

Van Schepen beneden de tfeftighLaften, tot twee en dertigh Laften toe, volgens de voorfchreve Ordonnantie         4, - f -14 Voor de nieuwe verhoogingh 2 - 2 - r f Voor het langer vyeren             0-3-3 Ende fulcks mede te famen 6-12-0 Van Schepen beneden de twee en dertigh Laften, volgens de voorfchreve oude Or- donnantie         —— —- 2-18-8 Voor de nieuwe verhoogingh 1-9-4 Voor het langer vyeren ---- 0-4-4 Ende mede te famen — 4-é2-ï Van alle Buyfen voorde teek volgens de oude Ordonnantie           ■          3-0-0 Voor de nieuwe verhoogingh 1- 10-0 Ende fulcks van het langer vyeren ge- cxempteertzijnde, defelveteiamen 4-10-0 Van de Boots-pincken ende Korvers, voor de teelt, volgens devoorfz oude Or- donnantie            'ß" ,«. —ô— 3-8-0 Voor de nieuwe verhoogingh 1- 4"° Mede cxempt zijnde, van het langher vyeren, fullen te famen betalen —- 3"n *° Van de Krabbe-fchuy ten, is tot noch toe voor de teelt betaelt, volgens de oude Or- donnantie          ——. .. ' —- 1-10-0 Voor de nieuwe verhoogingh o-1 i*0 Exempt zijnde van 't langer vyeren, lul- ^ len nu te famen betalen ——          *" «V Wel-verftaende dat het voorfz Kaep-ionne enae Vyer-gelt, volgens de voorfz Lijfte aen handen vao devoorfz Colle£teurs'ende Gcmachtighedcnw Stadt van den Brielle, in der tijdt zijnde ende aen niemandt anders fal moeten werden ^voldaen, Schepen van Boven komende, foo drac de jg|pf*

-ocr page 1342-

Behelfende de Pilotage, Lootfen, jÉtiviere afkomen, ende de Stadtvanden Brielle komen te genaken : Ende van inkomende ichepen, voor en al eer de iel ve voor by het Hoofc der vooriz Stadt Brielle fullen komen te paneren. Ende by aldien eenigh Schipper of Stüerman,de Stadt van den Briclle quame te paneren, en in- Zee teloopen, lönder het vooriz Kaep-tonnc en Vyer- gelt, in voegen als voorenbetaelt te hebben, ofte oock des vermaendt zijnde daer van onwilligh cf in gebreecke ware, dat den fel ven daer over verbeuren lal, voor de eerftemael een boete van vijfentwin- tigh guldens, voor de tweedemacl vijfcigh guldens, ende voor de derdemael op arbitrale correctie; welcke boeten nevens het voorfz recht van Kaep- tonne ende Vyer-gelt, by pandingh ofte andere parate executie, defatlo van den fel ven ial werden afgevordert. Lallende voorts mede wel expreilèlijcken, allen Schipperen ofte Stuyrluyden, hare namen, midtf-

en Vuyren langhs 't Strandt. ι ι o f gaders denamen endedegroote. haerder ichepen, aen de voorfz Collccleurs pcrtinentelijckenenop- rechtelijcken aen te geven» op dat het voorichreve recht van Kaep-tonne en Vyer-gelt, met beter ordre ende oprechrelijck daer naer mach worden ghevor- dert endeoncfangen, op pcene dat by verfwyginge van den naem, ende groote van de ichepen als bo- ven, foodanigen Schipper ofte Stuerman, als een Fraudateur lal werden beklaeght ende gcaccu- feert. Aldus gedaen ende volgens Accorde byde vier Maes-iteden, Delff, Rotterdam, Schiedam, ende Brielle onderlinge gemaeckt, gearreileert ende ge- renoveert den twaelfden October 1670. Ter Ordonnantie van Burgermeefteren ende Vroetfchappen voornoemt, •1                           2λ v. Riek

Placaet houdende verbodt voor de Lootfluyden, geen Koopvaerdy- Schepen noch Groenlandtsvaerders in Zee te brem en nh Ai„ ^ j η r ™ Cherchers in de Zee-gat en zün ?e expedieert ^MdtlÊ^^^^ m Januarj 1674,.                       & ™peateert. In date dm vtfmtwmtghflm

ίο.

IE Staren van Hollandt ende Weft-Vries- landt. Allen den genen die deièn fullen fien ofte hooren leien, Saluyt. 'Doen te weten : Dat Wyingewifle ervaringege- bmen zijn, dat, aliöo vermidts het Winter-fayfoen geen Wacht van Oorlogh-fchepen in het Vlie,ende andere Zeegaten van den voorfchreven Oniën Lan- deenwerdt gehouden, eenige van de Commifèn ter Recherche in de ièlve Zeegaten de Lootfluyden hadden afgemaent eenige Koopvaerdy-fchepen in Zee te brenghen, ibnder dat die by haer waren ge- cxpediccrt, dewyle geen ander middel aen de hant was om te effectueren de executie van de Placaten tcgens het uytvarcn der Schepen ge-emaneert, dan dat de vooriz Lootfluyden iëerweynigh daer aen gedefercert ·, ende dien-onaengefien onderfchey- dene Schepen, oock Groenlandts-Vaerders met hare Chaloupcn, ibnder dat de felve by de vooriz Commifèn ter Recherche zijn ge-expedieertghe- weeft, in Zee gebracht hadden, ende dewyle het gunt voorfchreve is, directelijcken ftrijdt tegens Onfe goede mcyninghe, intentie ende begeerte. SOOIST} DatWy daer inne voor het toeko- mende willende voorfien, goedtgevonden hebben allede Lootfluyden in den vooriz Oniën Lande by defen wel fcherpehjck te verbieden , geene Koop- vaerdy-ichepen, endcinfpeciegcenc Groenlanrs- vaerdersin Zee te brengen, als diegene, die door «e voornoemde Commifèn ter Recherche in de

uytterfte Zeegaten fullen weien ge-expedieert, op de verbeurte vanhaer Loots.-botcn, midrfgaders een boete van twee hondert vijfcigh guldens, ten lade van die gene die defen contrarie eenigh Schip of Groenlants-vaerderin Zeefoude mogen hebben gebracht, of ondernomen te brengen, ende dat die gene die niet machtigh fouden moghen wefende voorichreve boete te betalen, daer over aen den Lyve, ten minden by openbare geeifelinge fullen werden geitraft : Ordonnerende ende beveelende by deièn, alle Onfe Officieren, foo in de Stedenals ten platten Lande, naeuwreguardt te nemen, dac het jegenwoordigh Ons Placaet na fijn forme ende inhouden moge werden ge-exëcuteert ende naerge- komen, ende teghens deContraventeurs van dien ibnder eenige conniventie ofte diflïmulatie te pro- cederen. Ende ten eynde niemandt hier van igno- rantie pretenderen, nemaer alle ende eenen ygelijc- ken weten mogen waer naer hy hem deièn aengaen- de hebbe te reguleren; Soo laften ende bevelen Wy dat defen alomme ghepublieeert en geaffigeerc fal werden, daer het behoort, ende in gelijckeghele- gentheden tegefchieden gebruyckelijck is. Gedaen in den Hage onder het Cachet van den Lande den vijf-en-twintighirenjanuarij 1674,. Onder itondr» Ter Ordonnantie van de Staten. Ende was getceckent, Simon van Beaumont.

7 ν

DEN

•

-ocr page 1343-

Ί

13 o6

DEN VYFDEN TYTEL Saecken raeckende de Ooft-Indifche Compagnie.

ï, Otfroy voor de Öofl-Indifche Compagnie, van den 20 Maert 1602,. Sie Groot Placaet-Boeck Boecki Voï.Pag. 5-25).                                                                                 0'.             * 2.    Continuatie voor 21 Jaren , ingaende den 1 January 1623. Aldaer Pag. 5-38, 3.    Reglement en Limitatie> vanden 22 ^December 1622. AldaerPag. 539. ^ 4.    Naerder Ampliatie van den 13 Λ?«0? 16 2 3. Aldaer Pag. 5643. ƒ. Continuatie voor den tijdt van 2 <$ Jaren, vandemijuny 164.7. Aldaer Pag. 54,0, ó. c^Sfc voor de Οοβ-Indifche Compagnie, waer by verboden werdt buyten de Compagnie niet te hun· delen op Oo(ï~Indient van den 1 July 1606. Sie Placaet- Boeck 2 Vol. Pag. 1323, 7.    Tlacaet dat geen Ingezetenen buyten dienfl van de Compagnie fich vervorderen te varen voor&v de Caep de Bone Efperance , of door de Straet van Magallanes, den 9 September 1606. Aldaer Pag, 54,7, 8.    Tlacaet, verbiedende in FremdeToïéntatendienJhiaerOofl-Indien te varen, van den decem- ber i6\ 6. Aldaer Pag. 5-49. 9.    Naerder Tlacaet op'tfelvefubjecJ, van den 13 Attgufii 1674. Sie hier voren 3 Deel, 1 Boeck Tit. 7.F0I.244. 1 o. Renovatie van V vèörfz, Tlacaet. Aldaer Fol. 14Ó. 1r. Tlacaet·, vangeenVokk in vremdendienfl aen te nemen, noch na Ooft- Indien te varen bupm confent van de Compagnie, den 14 'December 1617. Gerenoveert den 4 CMey 1632. Sie Placaet-Böeck 1 Vol.Pag. 0%.                     '''            ι 12. Tlacaten , daer by verboden werdt aen Boordt van de Oofl-Indifche Retour-fchepen met wnt$ Vaertuygh, buyten confent van de Bewinthebberen te komen, van den 13 Mey 1634) <&» 26 7«»; 163 j, ende 13 Mey 1Ó42. Aldaer Pag. 573. 13. Naerder Placaet op 't fehefuhjeSf, . In date den vier en tmntïghfim September 1671.

eenige Perfoonen, van wat ftaet of conditie die oock fouden mogen zijn, haer fullen vervorderen: met hare Lichters, Kagen, Schepen, Schuy ten, Loots, Vifch-Boots, of andere Vaertuygen, hoe die oock genaemt fouden mogen zijn,buytenordre of.confent van de gemelte Bewinthebberen vanoe voorfz Ooft-Indifche Compagnie, of hareGecom- muteerden of Gemachtighden, te komen aen de Schepen van de voorfz Ooft-Indifche Compagnie, gedeftineert naer Ooft-Indien te vertrecken, too wanneer de felve Schepen in het uytzeylen, or oock buyten de uytterfte Ton , of anders buyten Gaets, ofeldersinZec, waer het oockfoudemo- gen wefen, fullen zijn, veel min daer aen te wen- gen of voeren eenige Perfonen; Brieven otooc* deren, in Vaten, Sacken, Packen, Kaffen, MW* of waer in het oock foude mogen wefen, oock on- der wat fchijn, deckfclende jaraeccxthecoocK^ de mogen gefchieden» opentlijck nochp^ec lijck in eeniger maniere j op verbeurte niet van de Lichters, Kagen, Schept» Sdgg» Boots ende andere Vaertuygen > maer dat o» g die de voorfz Lichters, Kagen, Schepen,*^ > Boots en andere Vaertuygen, als Sniyriuy Schippers, Lootfluyden, ofdiederfelver^c fouden mogen bekleden of repr^fenteren, en ^ mede te varen, noch fullen verbeuren een a ^^ van duy fent Caroli guldens, ende daer en ^

IfljE Staten Generael der Vereenigde Nederlanden. Allen den'genen die defen lullen fien of hooren lefen, Saluyt. 1)oen te •weten : Alibo Wy in ervaringe komen dat de SchippersjLootfluyden, Viflchers, ende andere Zee-varende Luyden hun vervorde- ren met hare Schepen, Lichters, Kagen of ander Vaertuygh, buyten ordre of confent van de Be- winthebberen van de Ooft-Indifche Compagnie dcfer Landen, aen de Schepen van de meer-ghe- melte Compagnie te varen, verfcheyde Goederen, Brieven en Perfonen te voeren ende brengen, ibo wanneer de voorfz Schepen in het uytzeylen ofte buyten Gaets in Zee zijn, ende dat het felve alleen gepractïièert wordt, om Goederen en Koopman- schappen in de voorfz Schepen, tot nadeel, ende in prajuditie van de ghemeke Compagnie over te geven, defelve Compagnie van haregerechtigheyt te ontfetten, ende eenen ongeoorlorden, ende by Onièn Placate verboden handel te dry ven. SOO IS Τ, Dat Wy daer jegens willende voorfien, en de voorfz ongheregekheden ende bedriegelijcken ■handel weeren, goedtgevonden hebben te ordon- neren ende ftatueren, foo Wy ordonneren ende Hameren by deièn, dat gene Lichtei-luyden, Kaeg- luyden , Schippers , Schuy te-voerders, Loots- luyden, Viflchers of andere Zeeluyden» of oock

-ocr page 1344-

Saecken raeckende de O Is Helpers en Fraudateurs van openbare ftuycke* rve en dieverye, arbitraiijck aen den Lyve, ten iinfteby openbaregeeflelinge fullen worden ghe- flraft; de vooriz cortfifcatie ende amende in 't ge- heel ré appliceren aen den Officier, de welckc de voorfz Contraventeurs eerft geattrappeert, achter- haelt ofgecalangeert ial hebben, midtigaders oock aen de Capiteynen die foodanige Contra ven teurs fouden mogen komen aen te taften of op te iènden$ Endefal de judicature over't gene vooriz is, ftaen aen den ordinaris competenten Rechter van de ièl- ve Contraventeurs , midtfgaders oock by preven- tie aende Gecommitteerde Raden ter Admiraliteyt daer de felve foude mogen werden opgebracht. En op dat niemandt hier van ignorantie en kome te prarrenderêi Ontbieden ende verfoecken Wy de Hecren Staten, Gecommitteerde Raden, ende Gedeputeerde Staten van de Provinciën refpe&ive van Gelderlandt ende't Graeffchap Zutphen, Hol- land c ende Weft-Vrieflandt, Zeelandr, Utrecht, Vrieflandt, Over-Yiïèl, midtigaders Stadt Gro- ningen ende Ommelanden, ende allen anderen Ju- fticieren ende Officieren van de ièlve, dat fy deien

oil-Indifclie Compagnie.1          ί | oj OnfenPlacate vanftonden aen alomme doen ver* kondigen, publiceren ende,afïigeren in allen Plaet·» ièndaérfulcksnoodigh weien ial, ende men ghe- woon is foodanige publicatie en afric"tie te doen i Laften ende bevelen voorts de Raden ter Admira- liteyt , de Advocaten-Fifcaéls , midtigaders den Admiraelsj Vice-Admiraels > Capiteynen, Offi- cieren ende Bevelhebberen, defe Oniè Ordonnan- tie t'achtervolgen ·, Procederende ende doende pro- cederen tegens de Contraventeurs van dient iondei conniventie, ooghluyekinge, faveur, diffimuiatie ofverdraghi want Wyfulcks tot vorderinge van de faecken van de meer-ghemelte Ooit-Indifcheu Compagnie bevonden hebben noodigh te zijn aliö tebehooren. Aldus gedaen ende gearrefteert in 's Graven-Hagein oniè Vergaderinge, onder On- fen Cachette, ende de Signarure van Onièn .G-rif- fier, den 24September 16j 1. WasgeparapheerC H.TerBorgh, vt. Onder ftondt , Ter Ordon- nantie van de ièlve. Gcteeckent, Gajp. FageL Zijnde op 't fpatium gedruckt het Cachet van haer HooghMog. op een rooden Ouwel, overdeckc met een papieren Ruyte.

14. Tlacaet tegens het verhopen en tranfporteren der Attien in de Oofi-Indifche Compaenk, van den 27 February 161 o. Groot Placaet-Boeck 1 Vol. Pag. 55-3. ïf. Nader-Tlacaetop'tfelvefubjetf, den3 Juny 1623. Aldaerpag. <ff, 16. Noch naerder Ptacaet} raeckende het verhopen vanOofl-lndifche Aftien. In date denfeflhienden September 16jy.

J^E Staten van Hollandt ende Weft-Vries- landt. Allen den genen die defen jegen- woordigen fullen fien of hooren lefen , Saluyt. 'Doen te weten : Alfoo totOnfe kenniffeghekomen is, dat niettegenftaendever- lcheyde voorgaende Placaten, betreffende het ver- koopenvan Actiën in de generale Geo&royeerde Üüft-Indifche Compagnie , als noch dagelijcks vecle en verfcheyde Perfonen haer onderftaen heb- ben ende onderitaen^te verkoopen groote fommen van Actiën* monterende tot eenige Tonnen Gouts, dewelcke fyluyden daer inne niet hebben noch par- ticiperen , maer alleen foecken loopende den tijde van de Leverantie en opdracht van de felve Aftien, doorfiniftre pradijequen en onbehoorlijcke mid- delen , de Actiën tot veel minderen en lageren prijs als die waren ten tyde van de verkoopingen', af te jagen , ende neder te dringen , valfchelijck uyt- itroyende ende difieminerende veel fchadelijcke en nadeeiigegheruchten ende tydingen, foo wel tot achterdeel van den Staet ende de Regeringe in het gemeyn, als van de voorfz Compagnie in het par- ticulier, alles tot grooten ondienft van den Lande, dis-reputatie ende dis-ercdit van de felve Compa- gnie, ende verachteringe van den goeden voort- gangn. van dien, foo binnen als buyten'sLandts, ais mede tot groote fchade van Weduwen, Wefen, .ende allen anderen, dewclck niet ghelegen zijnde !n ?n Cenden tiJdt van de «ytdcdiSge by de wJln m?agniecedocn' genootfaeckt werden alfi,l X 1nde A£tien in de voortfz Compagnie tot S?W laB?^steve*oopen. SOOIST, ZZlT fukkLe fchade%ke praaijequen ende «achinatien wegh te nemen ende voor te komen ,

hier in willende voorficn,op nieuws verboden ende geinterdiceert hebben, verbieden en interdiceren midts deièn een yegehjck, van wat qualiteyt ofte conditie hy zy, van nu voortaen, en na de publica- tie deiès te verkoopen cenighe Actiën in de vooriz Compagnie » 't zy op dagh of om gereet gek, dan die hy of die gene op wiens Naem of Commiffie hy die is verkoopende, ten tyde van de vooriz verko- pingeishebbende, endere-eelijckinderdaetende waerheyt participerende ende heriderende in de voorfz Compagnie 5 oppcene dat de voornoemde Verkoper verbeuren fal een vierde-part van de be- dongen prijs, te bekeren eenderde-part van dien ten behoeve vanden Aenbrengcr,het tweede derde- part ten profyte van den Armen, en hetrefterende derde-part ten profyte van den Officier die de exe- cutie doen ial j Ordonnerende voorts dat die gene die van nu voortaen fullen verkopen hare Acüen ir» de yooriz Compagnie, of eenige Kameren der fel- ver, gehouden fullen weien die te doen acnteecke- nen, leveren ende opdragen ter Kamere van do Compagnie, daer onder de voorfchreve verkochte Acüen reibrteren} te weten binnen veerthien da- gen indien de verkochte parthye werdtghepartici- ■ peert in de Kamere, ende ter Stede daer de verko- pinge werdt gedaen, en binnen een maendt indien de opdracht elders anders als ter plaetiè van de ver- koopinge moet worden gedaen, te reeckenen van den dagh van de ν erkoopinge af; op gelijcke pcene van te verbeuren hec vierde-part van de bedongen prijs» te verdeden als vooren; behoudelijck, dat in gevalle de Koop-penningen belooft zijn op dagh betaelt te worden, de voorfz Verkoopers niet tg» genffaende de vooriz leverantie en tranfpoi'ten < 7V1.                hebben

-ocr page 1345-

Placaïen en Ordonnanties ι o. Boeck. 5. Titl

1308

meerder verhoedinge van de vooriz qua^e

hebben en behouden fullen op de verkochte Actiën rechtvanhypotheecq, ter tijdt en wyle toe iyluy- den van hare beloofde Koop-penningen vernoeght ende betaelt fullen zijn, ende in gevalle den Koo- per ten verfchijn-dage van de betalingc in gebreke mochte wefen , fyne beloofde Koop-penningen aen den Verkooper promptelijck te voldoen , fal den voornoemden Verkooper op de voorfz getran- sporteerde Parthye vermogen tot uytwinningc of decretatie te procederen» of oock de ièlve weder na hem te nemen, ende die op fynen· naem en re- keninge te doen herftellen> midts daer toe verfoec- kende authoriiatie van de Gerechten van de Steden daer het tranfport is gedaen, welcke authoriiatie de Verkopers op fimpele Requefte ial worden ver- - leent ·, ende lullen dienvolgende de voornoemde Verkoopers haer betalinge daer aen mogen vinden totiulckefommc, als de voorfz Adticn ten ver- ichijn-dage van de batalingeder Keure of Marct- ganghs bevonden fullen worden waerdigh te weien, gereferveert niet te min de ièlve Verkoopers haer vordere Α ciien op de Peribon ende andere Goede- ren van de Koopers ·, Ende alfoo Wy bevinden dat voor dcfen de Contracten van de verkoopinge der Actiën, ghedaen tegens de verboden van de voor- gaendeFlacatentotilluiie ende vernietinge van de Effecten van dien, hebben ingehouden ièeckere Claufule, waer by den Koper t'eenemael de ièlve Placaten en het recht van aenwyfinge, te eyfïchen is renuncierende: SOO IST, Dat Wy mede verbieden voortaen eenige ibodanige renunciatien van dcfen Onfen Placate diredtelijck of indirecte- lijefc te doen, verklarende de ièlve en alle andere renunciatien dienaengaende gedaen, van nu af aen voor nul ende van onwaerden , als onbehoorlijck en ftrydende metOniè goedemeyninge en inten- tie , ende den dienft van den Lande en der goede Participanten in de vooriz Geoctroyeerde Compa- gnie ; ende ial den Kooper niet tegenilaende de vooriz renunciatie gehouden zijn, binnen den tijdt van veerthien dagen, den Verkooper tot aenwy- finge en opdracht lbo als vooriz is te vorderen en conftringeren, ende fich punctuelijck naer den in- houdedeiêsPlacaetsreguleren, op gelijcke poene en verbeurte van't vierde-part des bedongen prijs, als hier voren ten aenfien van de Verkoopers is ge- itatueert j gelijck oock gehouden fullen zijn te doen alle de gene de welcke eenige Actiën voor deièn ge- kocht en verkocht hebben inde vooriz Compagnie, daer van noch geen aenwyfinge of opdracht is ghe- daen, wciènde Oniè meyninge en verftant, dat alle verkoopingen en koopingen van Actiën in de voorfz Compagnie op rijdt hier voormaels gedaen en ghecontraéteert, in kracht iullen bly ven ende voortgangh hebben, midts datiè mede fullen moe- ten werden acngeweiên ende bekent gemaeckt op de Boecken van dè Compagnie, daer onder die verkochte Actiën reforteren i te weten binnen 14 dagen naer de publicatie van deièn Onfen Placate, foo die gekochte Actiën wert geparticipeert in de Karnere ende ter Stede daer de verkoopinge is ge- daen , ende binnen een maendt indien die elders als terplaetiè van de verkoopinge moet ghedaen worden, alles mede op de pcenen hier voren gefta- tueert, op de Actiën dié hier namaels fullen wor- den verkocht, aen de welcke deièn in allen deelen worden gelijck ghemaeckc midts deièn i ende tot

quen, nr^nnncwn pr\r\p Ιιρ\τρ1ί>π ΛΙ?.. ,P'aéu

Ψ*

iviaecKelaers, de welcke voortaen over ee^' ÖVV',t: koopinge van Actiën in de vdorfz Compa?eVer" len ftaen, ende de parthyen daer van fftpEfu!" gefloten, lullen vermogen te geven of leV(

ge Contracten, de welcke innehouden eenieeT'* fulen van renunciatie deies,of die in eenieenlan· tegens den inhoude defes Onfes Placaets ftrydcT zijn; op pcene van gepriveert te worden, en dar lijck vervallen te zijn van haer Maeckelaers.Aro °" ende dat die gene die geen Maeckelaers zijn J? fulcks fouden mogen ondernemen, daer over arb[ tralijck naerexigentie van. faecken fullen worden geftrafc; foo W y oock op gelijcke verbeurte als vo- ren ordonneren dat iöo eenige Eygenaers voor de« ièn op hare Actiën eenige penningen van andere" Lieden hadden opgelicht of laten belenen, of naer deièn quamen op te lichten ofte laten belenen en die dienvolgende op de reeckeninge courant van de Beleenders waren ghetranfporteert, de Bvq Actiën binnen de vooriz tijdt van veerthien da^en of een maendt refpective, op de Boecken vande Compagnie, op de Reeckeninge van tijde van de Eygenaers die de felve hebben doen belecnen, ful- len moeten worden geregiftreert, ende aldaer ver- bonden ftaen aen den genen die daer op geit gedaen fal hebben j ende dat geen parthyen op reeckeninge van tijdt ftaende, en fullen mogen worden ver- kocht of gealieneert, voor dat die gene aen de welc- ke de ièlve zijn gehypothequeert, daer van en is voldaen, en dienvolgende van de reeckeninge van tijdt van den eerften Perfoon daer die te voren op ftonden, op fyne Reeckeninge courant fal weien gebracht, op gelijcke pcene als vooren, ende den Eygenaer ten verval-dage in ghebreecke blyvende de geleende penningen te voldoen, fal de Beleen- der de ièlve Adticn naer hem mogen nemen voor de waerde die fy als dan gelden, midts daer toe ver- ioeckende authoriiatie van de Magiftraet, in con- formité van 't gunt hier vooren van de verkochte parthyen is geftatueert: Ordonneren en iratueren mede wel exprefièlijck, dat alle onfe Officieren en JuiHcieren, haerexactelijck fullen informeren en doen informeren op die gene, de welcke defen on- fen Placate iöuden mogen komen te contravenie- ren, of eenige ichadelijcke en nadeelige geruchten ende tydingen , foo wef tot achterdeel van den Staetendede Regeringe in het gemeyn, als vande vooriz Compagnie in 't particulier , valfchelijck difleminerenen uytftroyen, ende tegens de voorfe Contraventeursvan deièn Onfen Placate naer den irrhoude van dien, ende tegens de voorfz Uvt- ftroyers ende Diilèminateurs van de voorfz valfche ichadelijcke ende nadeelige geruchten en tydingens als Verftoorders van de gemene rufte, fullen pro- cederen ende doen procederen iönder cenigh ver- treek , dilïimulatie of conniventie als W behoorefli opprivatie van haer Ampten enOfhxien. Ende ten eynde niemandt hier van ignorantie en praten» dere, foo begeren Wy, dat defen alommegepu* bliceert ende geaifigeert fal worden daer 't behoor * ende in gelijcke faecken te gefchieden gebruycg- lijck is. Gedaen indenHage den 16 September 1677. Onder itondt, Ter Ordonnantie van & Staten. Getceckent, SimonvanBemwW'

-ocr page 1346-

Saecken necfcende de Ooft-Indifche Compagnie            r j op τ τ. Tlacaet, verbodtjegens hetinbrengen van Toederen, Tepdr. Not*„ μΖά >.*· · ,

Specer)

en, vandenztfanuarfl6i7. SictίrootPJacMt.Bo^ίvi^^7ί^, *"*'*'Mdete

18, PW iw* Staten Generaelder Vereenighde Nederlanden, hou- dendeverbodt tegen het inbrengen vanftchte en verbrande Τeper m Engdmdt

E "Staten Generael der Vereenighde Nederlanden. Allen den 'genen die defen jegenwoordige fullen fien of horen leien j Saluyt. Ί)οεη te weten-, Alioo Wy in 'tfeecker bericht zijn, ende inder daet bevonden u'ort, dat uyt Engelandt in delen Landen is inge- bracht een goede parthye verbrande Peper, dewelc-

daer en boven byibo verre de contraventie in eene confiderable quantiteyt ial weien gepleeght; op de verbeurte van noch eene iömmc van iêshonderr, gelijcke guldens voor yeder Baei» t'appJiceren een derdendeel daer van ten behoeve vanden Aenbren - ger, 't zy de ièlve in Eedt ende bedieninge van hec Landt foude mogen zijn of niet, het tweede derde- deel ten behoeve van den Officier die de calange en executie doen ial, ende het refterende derden-deel ten behoeve van de gemene iaecke. Ende op dat niemandt hier namaels eenige ignorantie kome te pretenderen i Ontbieden ende verfoecken Wy de Heeren Staten, Gecommitteerde Raden ende Ge- deputeerde Staten vande Provinciën reipeétive van Gelderlandtende't Graefichap Zutphen, Hollandc ende Weft-Vrieflandt, Zeelandt, Utrecht, Vries- landt, Over-Yfïèl, midtigaders Stadt Groningen ende Ommelanden, ende allen anderen Jufticieren ende Officieren van de ièlve, dat iy dele Onië Or- donnantie ende Ver bod t van ftonden aen alomme doen verkondigen, publiceren ende affigeren in alle Plaetièn daer fulcks noodigh weien ial, en men gewoon is fodanige publicatie ende afïïdtie te doen. Laftcn ende bevelen voorts de Raden terAdmira- liteyt, den Advocaten-Fiicaels, midtigaders Ad- miraels, Vice-Admiraels , Capiteynen, Officie- ren ende Bevelhebberen, als mede de Commüla- riflen ende Commifen ter Recherche, iöo inde Zee-gaten als elders, deiè Oniè Ordonnantie te achtervolgen ende doen achtervolgen ; procede- rende ende doende procederen tegens deContra- venteurs van dien, fonder ooghluyckjnge, faveur, diffimulatieofverdragh, want Wy iulcksaliöoren dienile van den Lande bevonden hebben noodigh te zij n. Aldus gedaen ende gearreftcert ter Verga- deringe van de hoogh-gemelte Staten Generael, in den Hage den 16 September ι66γ. Was gepara- pheert, Br.d'Afperen, vt. Onder ftondt, Ter Ordonnantie van de felve. Getekent, N.Ruyfch. Zijnde op 't ipatium gedruckt het Cachet v*n haer Hoogh Mog. op een rooden Ouwel, overdeckc met een papieren Ruyte.

kein den jonghften ichrickelijcken brand van Lon- den geweeft zijnde, alleenlijck de ghedaentevan Peper, doch geenfin ts eenige kracht of fmaeck, ter contrarie niet als een vuyIe lïanck behouden heeft, die midrs dien nergens anders toe kan dienen, dan om weghgeworpen, ende t'eenemael vernietight te worden, endedat evenwel eenige vuyle baetfoec- kende Menfchen daer op uyt zijn, om de iel ve on- derde goede Peper te vermengen, die daer mede te vervalfchen, ende voorgoede Koopmanichap te debiteren, waer door veele Luyden ftaen bedro- gen , ende de Peper van de geodtroyeerde Ooil- Indiiche Compagnie defer Landen buyten 's Lands tot een initalligheyt gebracht te wórden. S O O IST, Dat Wy tot verhoedinghe van iöodanige vermenginge, midtigaders om de vooriz frauden voor te komen, als mede de Peper vandegemelte Ooft-Indifche Compagnie in de oude reputatie te conferverenj goedtgevonden hebhen te interdice- ren ende verbieden, gelijck Wy interdiceren ende verbieden midts defen allen ende een yegelijck/t zy Koopman, Schipper, Voerman of andere, wie die fonde mogen wefen, eenige van de voorfz ver- brande Peper uyt Engelandt of andere Landen, in de voorfz Vereenighde Nederlanden, t'Scheep, te Wagen, tePaerdt, of op den Hals, ineeniger manieren te brengen, hier te Lande te verkoopen, onder andere Peper te vermengen, of van hier uyt te voeren naer andere Landen, by verbeurte ende connicarievan de voorfz niet alleen verbrande Pe- per, maer oock d'andere daer onder de felve foude worden bevonden vermenght te wefen , 'tzy in grooteor kleyne quantiteyt, ende van de poene van fes hondert Carolus guldens, tot Me van den inbrenger of Uytvoerder , of die de felve foude «ogen komen te verkoopen ofte vermengen, ende

I9' Naerder Placaet, tegens van Toeder, jkchte Teper, ber J66p.         · E Staten Generael der Vereenighde Ne- derlanden. Allen den genen die defen jegenwoordigen fullen fien of horen Iefen, &fe' e"de bycxperientiebevon- 22ί?ΐ? met te§enftaende Onfe Placaten, mm* irJanU/y·16?^ en 3o November i6y6 Öt ,nLH nden Ρ dfVereenighde Provinciën ^nden ende ingebracht worden veelPaille, Pe-

het inbrengen vanVernilje, Ρ ever el, β of &c. In date den twee en twintighflen Novem- verel, Stoffende Poederen van Peper, Notenen Macis, die hier te Lande onder de Speeeryen ver- menght en verkocht worden ·, Ende dat door iiilcke vervalichinge niet alleenlijck die Bewinthebberen vande Ooft-Indifche Compagnie geblameert, de Koopers van iöodanige Speeeryen grootelijcks ge- fraudeert , maer oock alle de Speeeryen van de voorfz Compagnie in merckelijcke dis-reputatie ghebracht worden, daer nochtans die vooriz Be- wint-

-ocr page 1347-

Pkcaten en Ordonnaïitien. ι o. Boeck. $. Tit:

winthebberen} tot verhoedinge vanibodanige ver- menginge ende vervalfchinge, altijdts gewoon zijn geweeft, en noch zijn, haer Poederen in 't Water te doen fmyten, ghelijck als mede doen die Portu- gefen ende Caftilianen, fonder yets daer van te be- waren , of aen yemandt te verkoopen. SOO IST} Dat Wy, omme de voorfz frauden en in- convenienten voor te komen, ende de Speceryen van de voorfz Ooit-Indifche Compagnie in reputa- tie te houden énde confervereft} na refümptïe van de voorfz Onfe Placaten, op nieuws verboden en geinterdiceert hebben, verbieden ende interdice- rcn midts deièn allen ende een yegelïjck Koopman, Schipper, Voerman, of anderen, wie die zijn, niet alleen eenigePaille, Pevérel, Stoffende Poe- deren van Peper, Noten, Macis, ofvaneenighe andere Speceryen inde voorfz Vereenighde Neder- landen t'Scheep, te Wagen, te Paerdt, of op den Hals, in eeniger manieren (als gene loyale Koop- manfchap wefendej te brengen, ofvanhieruytte voeren naer andere Landen, maeroock die onder hun te hebben noch houden, veel min verkoopen, of onder de Speceryen te vermengen, by verbeurte ende confifcatie van de voorfz Poederen, en daer en boven van de ibmme van hondert goude Ry- ders tot lafte van den Inbrenger of Uytvoerder, ende die gene die de felve onder hun hebben, houden, verkoopen * of onder de Speceryen ver- mengen 5 t'appliceren een derde-part daer van tot behoef van den Aenbrenger, het tweede derden- deel tot behoef vanden Officier die de calange doen fal, ende hetrefterende derden-deel tot behoef van den Armen van de Plaets daerflilcke Poederen ach- tcrhaelt fullen worden. Ende op dat hier van niemand: L'se namaslseenige ignorantie konte te

pretenderen} Ontbieden ende verfoecken trr Heeren Staten, Gecommitteerde Raden? ƒƒ deputeerde Staten vande Provinciën refnS■ * Gelderlandt ende 't Graeffchap Zutphen w «^ ende Weft-Vrieflandt, Zeelandt, Vttttl^ landt, Over-Yflel, midtfgaders StadeθίΓ** ende Ommelanden, ende allen anderen Λ*?* ende Officieren van de felve, dat fy ïfcn? Ordonnantie van ftonden acn alommc doen kondigen, uytroepen, publiceren endeaffiJï inallePlecken van defeLanden, daer fuJg digh wefen fal, ende men gewoon is fodaniee ÏÏ" roepmge, publicatie ende affiaie te doen Τ ftcn ende bevelen voorts de Raden terAdminr" teyt, den Advocaten-Fifcaels, midtfgaders Ad miraels, Vice-Admiraels, Capiteynen Offirir

renende Bevelhebberen, dek Onfe Ordonnant

ie

te aehrervolgen etfdoen achtervolgen ; procedc rende ende doende procederen tegens de Contra" venteurs ende Overtreders van defen , tot de voorfz poenen , fonder gratie, ooghluyckihge faveur, diffimulatie ofverdragh, wantWy totdc welvaert van den Lande, ende de goede Ingheze- tenen van de felve, fulcks hebben bevonden te behooren. Aldus gedaen , gearreftcert, ghere- noveert ende geamplieert in Oufe Vergaderinge onder Onfen Cachette, Paraphure endedeSigna- ture van Onfen Griffier, ih 's Graven-Hage den twee en twintiahften November 1669, Was ge- parapheert, A.vanSixmay vt. Onder Mondt, Ter Ordonnantie van de hoogh-ghemelte Heeren Staten Generael. Getekent, N.Ruyfch. Zijnde op 't fpatium gedruckt het Cachet jvan haer Hoogh Mog. op een rooden Ouwel, overdeckt niet ecu papieren Ruyte.

20.    ABe vanverklaringeóp'tfluck van deSucceffien der gener dieuyt defe Landen naer Οοβ-Indien varen,van den 2 december ι Ó34. Groot Placaet-Boeck 2 Vol. Pag. 1322. 21.    Oölrcy repende het recht vanfucceffie ab inteflato in Oofl-Indien, en op de reyfegints m hefwdèrts vanden %®JiJMary ï66ï. AldaerPag. 2634. ,4Z. OStroy voor de Öofi-ïndifche Compagnie defer Landen, om Cur&- teurs te mogenfteïïen over Boedels van hare'Dienaers in Indienflervende. hdate den fes en twintighften November i6y1. ;È Staten Generael der Vereenighde Ne-    wanneer de felve in Indien voornoemt geen Kin- derlanden. Allen dengenen die defen    deren, Weduwen of Erfgenamen fullen komen na fullen iïen of hooren lefen, Saluyt. 'Doen    te laten, ende dat fylüydenniemandt hem in-Indie te weten' : Dat Wy hebben ontfangen en    voornoemt onthoudende, tot Executeur van haer

geleien feeckere Requefte, aen onsgheprajfenteert    by of van weghen de Bewinthebberen van de Ge-

j, ciiduiciiiaire jL/iipoiiLie or nuuiuii"""1-· haer naegelaten Boedel en Goederen fullen hebben gefïelt} Des dat de ghemelte Compagnie haer Be- dienden in Indien voornoemt eens voor al falhco- ben te ordonneren ende te laften, in fukken geval daer toe altoos te verkiefen een vandealder-capa· belfte, fuffifantfte endeghctrouwftePerfonen die gevonden fullen worden ter plaetfe daer den voortz haren Dienaerfoude mogen komen te ferlJa™ of daer fijn naelatenfchap ghercddctfoude moeten wordeu.                                              .. g^ Dat voorts de voorfz Curateurs fuUen^zije^^^- qualificeert ende geauthorifeert, omme uC huyfen van de voorfz Dienaren van de vooricw ^ Compagnie te doen redden, de faecken van o verrichten, de proceffen, fo aftive als #$W c, ^ of tegen den Fifcael of andere particulier <e g^ teren t waer te nemen ende te vervolge » ^

oclrroy eerde Ooft-Indiièhe Compagnie defer Lan- den, tenderende om teobtineren Oftroy tot het itellen van de Curateurs over de Boedels van hare Dienaers aldaer komende te overlyden , fonder Kinderen, Weduwe of Erfgenamen in die Gewe- flen na te laten; Wekken aenghemerekt ende in achtinge genomen wefende dat de voorfz praftijc- que albercyts den tijde van vijftigh Jaren ende meer in Indien met goet fucces haer executie heeft ghe- hadt : SÖO IST, Dat Wy Ons ten verfoecke vande voornoemde Bewinthebberen van degemel- te Ooft-Indifche Compagnie ghenegen vindende, de felve hebben gcoctroyeert, ghelijck Wy haer O&royeren midts defen, omme indiftin&elijck in Indien Curateuren te frellen over de Boedels van hare Dienaren, aldaer komende te overlyden, iöo

-ocr page 1348-

Saecken raêefeende de O oil voorts gcneralijck te doen alles 'c gunt de Erfgena- men prsfent wefende, Tullen konnen of vermogen pat wyders de voorfz Curateuren gehouden rul- len weien 't geen van de voorfz Sterf-huyièn onder hare adminiftratie geitel t

ïrj 11 Compagnie aengeftelde Curateurals-dan aldaer al- berey ts gedaen ende verricht ibude mogen hebben. Dat het wyders aen de gemelte Erfgenamen, 'of andere by de vooriz Boedel geinterefièerde „vange- lijcken vry fal ftaen, van de voorfz by de ghemelte Compagnie aengeftelde Curateur in indien te vor- deren ot door den genen die fy goet fouden mogen vinden, daer toe in Indien voornoemt te commit- teren , te doen vorderen reeckeninge, bewijs ende reliqua van fyne adminiftratie, ende te eyilchert vergoedinge van de fchade, die fy door fijn toe- doen ende negligentie ibuden mogen hebben gele- den. Doch datdefelveErfghenamen, of andere by den voorfchreven Boedel geintereficerden van de voorfchreve Curateuren hier te Lande, of elders buyten Indien gekomen zijnde, focdanige reecke- ninge, bewijs ende reliqua, midtigaders vergoe- dinge,nietfiiiien mogen vorderen of doen vorderen

tenj ten fpoedighften m Indien voornoemt aen de gemelte Compagnie goet te doen, ten cynde het lelve herwaerts over-gemaeckt, ende vervolgens mede aen de rechte Erfgenamen , of de gene die daer toegerechtightfoude mogen zijn, uyrgereyckc werde.                                            · , Datde voorfz Erfgenamen, ende oock memandt anders, wie hy oock ibude mogen, zijn, ergens buytenIndien voornoemt ial mogen querelleren, of hem oppoferen in eeniger manieren in Rechten of" daer buyten, tegens 't gene by de voorichrevc Curateuren alibo in Indien ghedaen of verricht fal wefen. Dat het niet te min aen de voorfz Erfghenamen of andere Geintereflèerden, haer buyeen Indien voornoemt onthoudende, vry fal ftaen ib wanneer fykenniilëkrygen, datyemandt van de ghemeke Compagnies Dienaers in Indien overleden, wiens Erfgenamen fy zijn , of pretenderen te zijn, of by wekkers Boedel fy anderlints fouden mogen zijn geintereifeert, een peribon te committeren ende te itellen, omdenBoedelendenalatenfchap van de voorfz Overleden in Indien te redden ende admi- niftreren, voor ibo veel ende lbo verre die by de voornoemde Curateurs op ordre van deghemelte Compagnieaengeftelt,alsdan aldaer nietalbereyts gereddet foude mogen zijn. Ende dat die voorfz by de voornoem deErfghe- namen, of andere by den voorfz Boedel geinteref- feerden te committeren Peribon, hem in Indien

in eeiuger maniere.

Ende ten eynde 't gene voorfz is volkomentlijck mach worden gheobferveert ende onderhouden j ontbieden ende verfoecken Wy de Heeren Staten van de Provinciën rcfpe&ive van Gelderlandt ende 't Gracffcbap Zutphen , Hollandt ende Weft- Vriellandc , Zeelandc , Utrecht , Vrieflandt , Over-Yilèl, ende Stadt Groningen ende Omme- landen ; Laften ende bevelen voorts alle Admira- len, Overften, Lieutenant ende Vice-Admiralen» Gouverneurs ende Commandeurs van Steden en Plaetfen , alle Rirmecfteren ende Capiteynen te Water ende te Lande, midtigaders allen Officieren, Jufticieren en Ingezetenen der voorizVereenighde Nederlanden, hun hier naer te reguleren , fondcr daer tegens yets te doen of gedogen gedaen te wor- den , want Wy fulcks ten meeften dienfte van den Lande, ende tot bevorderinghe van de welvacrt

'ö' adminiftreren, en metterdaet daer toe aldaer pro-, van de goede Ingezetenen van dien bevonden heb- cederende de Funftie van de voorfz by de ghemelte j ben te bchooren. Gegeven onder Onfen Grooteti

Compagnie aengeftelde Curateur fal cefleren ende ophouden; blyvendeniet te min in fijn volle kracht en waerde'tgeen de voornoemde by deghemelte

Zegele, Paraphurc, ende de Signature van Onfen Grifiier, in den Hage op den iès en twintighften November i6ji.

2}. ArücuWBnef van de Geo&royeerde Nederlandtfche Oofi-fndifche Compagnie, opdewelckeaengenomenendebe-eedightfuUen werden alle Ter lonen die htm voort aen mdienfi van de generale Nederlandtfche Geoclroyeerde Oofl-Indi- Jche Compagniefidlen begeven, om met hare Schepen naer Oofi-Indien te varen , die deHooghMog. Heeren Staten Generael der Vercenighde Nederlanden ■ den UoorlurttigenHoogh-geborenVorfiendeHeere, Heer WilhemHcnnck, by der gratie GodesTrmce van Orangeendevan Naffau, &c. ende de Bewint hebber en van de gemelte Oofi-Indifthe Compagnie ordonneren en bevelen, dat eheduyrend* devoorfzreyfeendedienfl, footefVater alste Lande, onderhoudend nagekomen Jullen werden, by allediegene die by de voorfz Bewinthebberen indienffvan de opgemelte Compagnie vervolgens fnUm komen aengenomen te werden. In date den derden September 1072.

EERSTEN TYTEL yandeOverheyt, haer authoriteyt, ende Wat g^orfaemheyt aen haer eenyederfchul- digh is.

Inftru&ie voor den Gouverneur - Generael ende de Raden van Indien , by de Hoogh Mog. Heeren Staten Generael derVereenighde Neder- landen, gheapprobcert endegheconfirmeert, toe Gouvcrneur-Generael in Ooft-Indien laeft geftelt, gecommitteert en geauthoriièert is den Erentfeften Manhaften ... ibo iulien alle Koopluydea Schippers, Onder-Koopluyden , Adfiftenten , Siuyrluydcn, Schceps-Oftkieren, Bootsgcfellen, Ca-

>N den eerften, Alfoo by de Bewintheb- beren van de ghemelte Compagnie, uyt krachte van 't Oftroy, midtfgaders de

-ocr page 1349-

					Piacaten en Ordonnantkn ι o. Boëck. 5. Tic:
			f j r 2t
						of hooger Officieren over de Soldaten' a- refpecfeive Schepen in de Vloote varende ie'°P:(fe den fullen worden, in wekk CollegieJ^!0tIi mandeur praefideren, ende by gelijckheyt v? am men, dobbele ftemme hebben lal.            an"en*' VIII. Aengaende de ordre op de Juflitie, den Κ handel, ende wat daer aen dependeert,. affi* ders het verzeylen en aendoen van eenige P]ae !r tot volbrenginge van de reyfe, met den gevoW5' dien, daer van fullen de beibndere Inftruirie Zeyn-brieven by de Bewinthebberen daervan" i? maeckt of noch te maecken, by den Conimanf midtigaders den breeden Scheeps-Raedt, ack^' volght worden, in allen fchijn of de klvein defΓ" Artieul Brieff mede waren begrepen, I X. Op dat alle disordre geweert, endegoedejuftitie geadminiftreert foude mogen worden, f0o jSop yeder Schip een Collegie van vijf Perfoonen als Rechters gheordonneert, met volkomen macht om over alle Civile en klcyne misbruyeken Juilitie te adminiftreren, en recht te doen $ te weien de Koopman op fijn Schip als Prieiident, de Schipper de Onder-Koopman, de Opper-ftuyrman, ende de Hoogh-Bootsman, ende by gebreecke van een of meer van de ièlve, de naeft in ordre of rangh vol- gende Orficieren. X. Ende aengaende de capitale of hals-iaecken, die lullen by den Fiicael in Ooft-Indien beklaeght, en by den Raedt van Juftitie of andere geordonneerde Rechters , ter plaetfe van haer aenkomfte aldaer afgedaen en bericht worden. X I. Wel-verftaende, by aldien eenige confpiratie, of andere notoire hals-faken in deuytofwederom- reyfè in de Schepen mochten voorvallen, dat de ièlve naer behoorlijcke genomen, en bygefchrifte gheftelde informatien, op de aenklachten van den Fifcael, of den genen by den Scheeps-Raedt in des lèlfs plaetie te committeren, datelijck bericht ende ge-executeert fullen worden, fonder, ghelijck als Voor deièn gebeurt is, de mifdadige tot groot pe- riculvandelchepen in verièeckcringe te houden, om in Ooft-Indien, of na huys te brengen,en aldaer haer verdiende ftraffe te doen ontfangen. XII. Geen Vergaderinge of by-een-komite uyt het 'eene Schip in't ander, fal in de Vloot gehouden worden; oock niemandt, vanwatconditie^ofqua- liteyt hy zy, vermogen van 't eene Schip in 'fander te gaen ibnder expres bevel van den Commandeur, die alle by-een-komften fal beroepen; oppcene van een maendt Gagie t'elckens te verbeuren, die be- vonden fal worden yets ter contrarie gedaen te heb- ben. XIII.                     . , Den Koopman, Schipper ende Commandeur over de Soldaten, daer eenige op de Schepen zijn, fullen ordre ftellen, dat alle nachten drie oi vier- mael in alle Quarticren de Ronde onder en bovc in de Schepen wert gedaen, by den genen die fyl«r den daer toe by beurten fullen committeren, omm^ allé onraet, dis-ordre, en inlbnderheyt alle tiim^ rottingen ende conipiratien onder 't Volck te ν komen.                                                  £nde
		Capiteynén, Krïjghs-Ofticieren, Soldaten,ende alle.andere in den dien ft van de voorfeyde Compa- gnie uytge varen Peribnen, niemandt liytgeibndert, ■gehobïlamen> ende den Eedc van ghetrouwigheyc endegêhoorfaemheyt moeten doen, naer 'tFor- mulier by de hoogh-gemelte Heeren Staten Gene- rael daer toe geordonneert, aen den voornoemden . . . ende by des fel fsafiyvighey tof revocatie, aen den genen die by de Bewinthebberen alhier, en byghebreecke van dien, by de Raden van Indien aldaer, in des fèlfs plaetie fal werden en wefen ver- koren ende gefurrogeerr.         — I I. Voorts fullen alle Scheeps-Ofhcieren en Boots- gefellen hare Schippers, ende de Soldaten hare Ser- geanten ende hoogere Officieren, ende de felve alle te /amen, midtigaders oock de voornoemde Schip- pers , Sergeanten ende andere hooger Officieren, Onder-Koopluyden, Adiiftenten, haren Koop- man , of by gebreecke van den iel ven den Schipper getrouw en onderdanigh zijn, in alles wathyhaer ghebieden fal, fonder weder ipannigh te vallen in eeniger maniere. I I I Des fullen de Schippers 't gebiedt hebben over 't Scheeps-Volck, ende de Regeringe van dien ·, als van Zeyl te maecken, 't felve te verminderen of vermeerderen; courlèn te iètten, ofte veranderen; alles volgens, de fchriftelijcke ordre ende Inftructie van den Breeden en Scheeps-Raedt, midtigaders oock d'Inftru£tieop de vordere Regeringh van het Scheeps-Volck geftelt, ende de refpe&ive Schepen mede-gegeven. . IV. Maer de Schippers ende Stuyrluyden in hare courièn en giilïngen differerende, fullen gehouden weien naer te komen 't gene by de meefte ftemmen van de Schippers en Stuyrluyden, ten overftaen van den Commandeur of Scheeps-Raedt fal wor- den geordonneert. V. Ende ib wanneer de Sch epen fullen voor Ancker leggen, om te ververfchen of handelen, lbo fal de vooriz ververichinge, midtigaders de plaetie waer men ververichen fal, ende hoe lange men daer lal blyven, ftaen tot difcretie van den Commandeur ende den breeden Raedt, ende de ièlve gebrekende, aen den dagelijckichen Scheeps-Raedt. V I De Schippers fullen geen Schuyten of Boots met eenigh Volck van Boordt mogen ièynden, ibnder daer van den Koopman eer ft te verwittigen, ende daer toe coniènt te verkrygen. VII. By verfterven ( datGodtverhoede) van den Commandeur ( by aldien daer een over eenighe Schepen geftelt mochte wefen) fullen de Koop* hiyden van 'de refpeclive Schepen naer de ordre in denZeyn-Brieff ge-exprefièert, beart om beurt, bydeWeecke, Maendt of veerthien dagen, com- manderen, ende de Vlagge voeren; Alfoo Wy verftaen ende begeren, datter altoos(eenigeSche- pen vandeièCompagnie by malkanderen zeylen- de) een Commandeur over de Vloote weien lal, midtigaders eerten breeden Raedt, die beftaen lal uyt al.e de Koopluyden, Schippers,Önder-koop- luydcn, Opper-ftuyrluyden > ende de Sergeanten,

-ocr page 1350-

Saecken raëckende de Ooft-Indiiche Compagnie."             ij ï φ

XIV. Ende Cao wie eenige conipiratie of voorgenome muvterveontdeckt, ende aen den daghbrenght, indienhymedeaendefelvefchuldighis, fal vry van ftrafl-e wefen, ende noch twintigh Realen van achten daer en boven genieten; by-aldien hy aen defelveconfpiratieonichuldighis, fal met vijftigh Realen van achten vereert, ende daer en boven tot het eerfle vacante Officie, tot het welcke hy be~ quaem mochte wefen, geadvanceert engeyordert werden : Diergelijcke vereeringe ende advance- ment fal oock die gene genieten, die cenigh voor- genomen verraet of conipiratie m eemgh Port of Comptoir van de Compagnie in eenige Plaetfe van Indien fal ontdecken of uytbrengen. TWEEDE Τ Υ Τ E L. J/ra-jdenGodts-dienft, Ρ radkanten ende Sieclten-tröofteïs. X V. Niemandt fal des Heeren Nacm ydelijck mogen misbruyeken, 'tzy met vloecken, fweeren, lafterlijcke propooften, geckeryen of anderfintS} OD de verbeurte van thien ftuy vers en arbitrale cor- rc£tic na gelegentheyt van de lafteringen, die ghe- feyten gefprooeken fullen zijn. XVI Sal oock niemandt iïch vervorderen den Prazdi- cant ende Vermaender van Godts Heyligh Woord teberifpen, befchempen, turberen, ofineeniger manieren in de bcdicninge van fijn Ampt of Beroe- pinge te beletten i op poene van arbitrale correctie. XVII Voorts foo wanneer 's morgens voor deVroegh- koft, en 'savondts voor't Avondtmael, vanye- mandt daer toe gecommitteert zijnde, de Gebeden gefprooeken, of Godes Woordt gheleièn wordt, ial een yeghelijck, van wat qualiteyt hy zy, iïch fchïcken, omme 't ièlve met eerbiedighey t te hoo- ien. XVIII. Ende lbo iïch yemandtabiènteerde, als het teec- kenwortgedaen (ten ware met confent) fal ver- beuren voor d'eerftc reyfe Ί Wijn-ramenen, ende cene gulde daer en boven j voor de tweede-mael het dubbelt, en fal de derde-mael daer over bekeurt zijnde, van het Quartier geleerft worden. Χ Ι X. Niemandt fat eenige queftien of difputen van Religie moveren of voorbrengen, op pcene van t'elcken reyfe een maendt huyr te verbeuren, ende wo uytdefelvedifpuyten eenige haet oftwift ont- ironde, fullen de Autheurs, boven de voornoemde verbeurte3arbitralijck geftraft worden. DERDE TYTEL. Ordre die men in ende op de Schepen inver- ftheyde faecken houden fal-, als oock van de Maent-gelden) en diergelijcke.

noodige timmeringe en calfateringe der ielve, dan by advisende coniènt van den Koopman ende den Schipper. XXI De Koopluyden ende Onder-koopiuyden iuliett gehouden zijn goede reeckeninge van hare ladinge ende loflïnge, als oock van haren vorderen handel ende ghebeiöigneerde te houden ; ghelijck mede de Schippers ende Stuyrluyden hare Scheeps-joUr- nalen die iy aen den Gouverneur-Generacl en Ra* den van Indien, of hare Gecommitteerde aldaer» ende aen de Bewinthebberen t'haerder wederkom* fte in Nederlandt, t'allcn tyden gehouden fullen weien over te leveren ·, op pcene van fes maenden Gagie voor de Koopluyden ende Onder-koopluy- den, ende voor de Schippers en Siuyrluyden van twee maenden Gagie, by den genen te verbeuren die daer van in gebreeckeial blyven. XXII. Niemandtial vermogen hier te Lande op d'uyf.- reyiè, of oock op de wederom-reyie in Ooft-Indien ibnder confent van Bewinthebberen, vanden Gou- verneur-Generael ende Raden van Indien, of van hare refpective Gecommitteerde eenighe andere Kiften , Tonnen of onnodige Bagagie t'feheep te brengen, als die by haer of haer Gecommitteerden refpedtivelijck zijn gheconiènteert, ende andere, of meerder Tonnen, Kiften of Vaten, &c. fondcr coniènt als vooren overbrengende, fullen de iclve met alle 't gene daer in bevonden wert, ten profy te vande Compagnie aengeilagen ende geconfiiqueert werden en blyven, ibnder eenige excuiè of conni- ventien. XXIII Geduyrende hetverblyven in Ooft-Indien, fal niemandc, wiehyzy, vryeLuyden, ofindienft van de Compagnie zijnde, geen uytgefondert, ver- mogen eenige Waren, Stoffen, Vruchten, Fray- icheden of Rarit e/ten herwaerts over teièynden* onder wat tytel of pratext, of aen wien het oock ibude mogen weien j op pcene van confiicatie der voorfz Waren. XXIV. Niemandt ial op de wederkomfte eenighe Sche- pen, Schuy ten, of Volck aen Boordt laten komen, dan alleenlijck Lootiluyden en andere met ordre van de Bewinthebberen komende, op de verbeurte van de halve Maendt-gelden op de wederom-reyfe verdient, en die daer en boven in Zee, of voor de komfte vande Bewinthebberen of harcGecommiti ί aen Boort eenige Goederen,Packen of Waren inde vooriz Schepen , Schuyten of Vaertuygen komt uytteloiièn, of aen de ielve over te doen, of oock eenige Feribnen, 't zy Compagnies Dienaren, of vryeLuyden, in de vooriz Schuyten of Vaertuy- gen laet over-gaen, ial boven de verbeurte van alle iyn Maent-gelden ten behoeve van de Compagnie» noch gehouden zijn alle de fclve Goederen,Packen of Waren in handen vande Bewinthebberen, of def ielver Gecommitteerde te brengen j op pcene van daer over arbitralijck gecorrigeert te worden, voor alle 't wekke de Schippers en Officieren verbonden fullen wefen in te ftaen ende te verantwoorden.

Ende en fal oock niemandt in het uytzeylen ofte

E

oock buytcn de uytrerfte Ton, of anders buy ten cn nieuwe Timmcragien fullen binnen de Gaets, ofeldersinZee, waer het oock ibude mo-

G

ctiepcn werden gemaeckt buyten de ordinaris gen wefen, buyten ordre of coniènt vande Bewint- 7 W.                             heb-

-ocr page 1351-

Placaten en Ofdonnantien? iö Boëck. 5. Tit.

1514

heliberen vermogen eenige Schepen, Schuytéttöf ι

Volek aen Boordt te laten kómeri, Veel min over te nemen eenige Perfoiien, Brieven ©f Goederen, in Vaten 1 Packen, Kaiïên, Kiften, of waer'in het oock foude mogen wefenΗ oöck onder wat fchijn, deckfel of prsetext het foude mogen gefchiè- den, opcntlijek noch bedecktelijck in eenigérhande manieren, niet alleen op poene van ghedëporteert te worden yan fyne Bedieninge , maer oock inder daet inhabil te zijn tot alle andere Bedieninge,ende daer en boven verbeuren een amendevan duyiènt Garoli gul.d'eene helft te gaen mn behoeve van den Fifcael, of ander Officier die de calange doen fal, én d'andere helft ten behoeve vanden Aenbrenger. XXV. Sullen mede op de wederom-reyfe niet mogen loopcn met hunne Schepen in Vranckrijck, Enge- landt, of eenige andere vremde Landen, ten ware foy alder-uytterften noot, omme Schip, Lijfendc Goedt te bergen, waer voor den Scheeps-Raedt lal gehouden zijn te verantwoorden , onder fpe- ciaei verbant van hare Gagien, Perfonen en andere Goederen. ' XXVI. De Schippers fullen gehouden wefen voor haer vertreck van Batavia, of van andere Plaetfen naer ocCe Landen, aen de Gecommitteerden over d'e- quipagic, en aenkleven var! dien, over te leveren alle 't gene fy te veel, of overigh hebben, volgens d'Inftruclie ten dien eynde by de Bewinthebberen gemaeckt, ende aen de Overheyt aldaer toegefon- dén, waer van fy gehouden fullen wefen vifitatie te ghedogen, ende te brengen recepiflè by de voor- noemde Ovcrheyt of Gecommitteerde onderteec- kent, alles op pcene van drie maenden Gagie te ver beuren by den Snippers, die bevonden fullen worden contrarie ghedaen, of yets daerinnever- fuymt te hebben. XXVII. Alle Perfoonen in dienft van de Compagnie va- rende, fullen gehouden wefen in Ooft-Indien te bly ven, van 't eene Schip op het andere te gaen, ende aldaer dienft te doen, te Water ende te Lande, dentijdt van vijfjaren, fonder den tijdt van het gaen en keren daer in te reeckenen ·, uytgefondert de Schippers, Stuyrluyden, Bootsgefellen, ende j andere Scheeps-Omcieren en Zee-varende Perib- j nen, die alleen voor driejaren in't Landt te bly- vcn, verbonden fullen zijn j Maerwat aengaetde Jongens die hier té Lande van vier tot iès guldens rnaenddijek aen Gagie bedongen hebben, de lelve fullen gehouden zijn in Indien teverblyvén den tijdt van thïen jaren, midts na expiratie vande cerfte vijfjaren foodanigh ïn hare Maendt-gelden verhooght werdende, ghelijck als dan bevonden fullen werden te meriteren} Ende die boven de fes tot thien guldens ter maendt komen te verdienen, al is'tichoon datiè Zee-varende Peribonen zijn, fullen gelijck andere, den tijdt van vijfjaren mede in't Landt moeten bly ven i Verftaendedit alles van diegene, die fonder haer Huys-Vrouwen en Fa- rhilien van hier derwaerts gaen·, maer belangende de getrouwde Luyden, deWelcke met hare Fami- lien van hier vertrecken, oock mede alle andere Vrouwen en jonge Dochters, aen de welck pafla- gié foude mogen werden vergunt, de felve fullen in 't reguard van de tijdt van haer verblijf in Indien*

ehdé reglement, als by de Bewintheb^?50^6 op albereyts is beraemt, of na defèn noch foü? daeE

gen beraemt worden XX

VI IL

Alle die gene die voor d'éxpiratie van b* bonden tijdt, fortder confent van dén Gouvero Generael ende Raden uy t Indien ovfer-komen1^" len verbeuren allé hare Maendtgèldëö die fv ZL!?" Compagnie te goedt hebben, waer dat R Si* f Scheep of té Lande , fouden mogj^ hebben, de wclcke ten behoeve van de ghe ι Compagnie fullen zijn enblyven géc0nfiL2!te Gelijck medeniemandt, buyten confent als VOcIV fal vermogen over té komen» al waer· 't dat h? dm verbonden tijdt uytghedient hadde j ende diébm ten confent haer inde Schepen verfteecken,en od d Monfter-rolle niét en ftaen, fal men op de Schepe ^ geen Goederen voor de Maft laten verkopen, noch fchulden maecken, alfo de felve op de t'huys-revfe geen Gagie fullen verdienen.                       ' X X IX. Niemandt, hoedanigh hyoockzy, fynen tijde in Indien uytgedient hebbende of niet, fal vermo- gen hem fonder confent te begeven in dienft van eenige vremde Natiën, of op andere Schepen, dan die van deiè Compagnie; op de verbeurte van alle fyne Maendt-gelden, daer hy die verdient, ofte goede foude mogen hebben; en boven dien ver- vallen in de pcene van 't Placaet op het ftuck van de Wegh ende Overloopers gemaeckt: Gelijckmede niemandt, 't zy Nederlander of Uytheemiche, hem eenmaelin dienft van de Compagnie begeven hebbende, fal vermogen, felfs naer voltreckinge van dien, · en dat hy weder hier te Lande fal zijn gekomen, aen te nemen, ofte treden in dienft van eenige Koningen, Princen, Potentaten of Natiën, om voor haer, en in der ièlver dienft, 'tzy te Wa- ter of te Lande, na Indien te gaen-, op pcene van arbitrale eorreclic, ibo fy luyden in Indien of naer- maels hier teLande weder gevonden enachterhaelt worden. XXX. Inlgelijcks fal niemandt, fonder expres enfpe- ciael coniènt van de Vergaderinge van de Seven- thiene vermogen nae d'éxpiratie van fynen verbon- den tijde , over Landt, 't zy over de Kuft van Cor- mandel, Suratte, Perfien ofanderfmts, herwaerts aen na Nederlandt te keeren, onder wat prstext het felve foude mogen wéièn j op de verbeurte van alle 't gene hy aen de Compagnie té goede, of van

en

de felvëf te pretenderen foude mogen hebben daer en boven arbitrale correctie*

Υ Υ Υ Τ Sonder dat nochtans dé Bewinthebberen gehou- den fullen weien den genen die haeronder *f^ckerc tijdt vanjaren verbonden hébben haren verbonden tijdtin Indien te laten uytblyven, ende in nne dienft te continueren; maer ghelijck den Go^ neur-Generael ende Raden , de felve naer fluy fullen mogen fenden, foo fullen oock de» hebberen t'allen tyden als 't haer beliefd /°°Γη|, wederom 'na huys mógen ontbieden, ^n^cr|,^ houden fewefén daèr vanyemandt, wieny zy? eenige reden te geven.                                ζω

-ocr page 1352-

Saecken raeckendede OöM

pil weten mach wat iöodanige overleden Periboaen tö goede hebben. XXXVIII. Als yemandt op de reyfe van 'teene Schip op het ander wert gheftelt, of van de Schepen worc geordonneertopeenige Plaetfen in dienft van de Compagnie aen Landt te bly ven, of van Landt nat de Scnepen gaet, 't zy om naer Huys te keren, of* elders te varen, foo dickmael 't fel ve gefehiet, ia! gehouden weien te vorderen Extract van fijn Re* keninge, om uyt de felve volgens d'Inftruftie te Boeck gebracht te worden, op het Schip of Com- ptoir daer hy over-gaet, ende by gebreck van dien* ende dat de Bewinthcbbers niet hebben de Boccken vande Schepen of Plaetfen daer de Perfoon geweeffc is, foo fal men hem niet meer betalen, dan van 't gene hy beicheyt brenght, en fal van de refte pa- tientje moeten hebben totdat de Scheeps-Boecken en andere befcheyden overgekomen fullen wefen. XXXIX. So wanneer in tijdt van noodt de Trompet wort gefteecken, ofden Trommel gheflagen, ial een yeghelijck met alle diligentie voortkomen op lijf» ftraffe, om fich terftont onder fijn Quartier in de- fenfie te ftellen, ende alibo met goede ordre den Vyandt te refifteren. λ Li. Onderexprefle belofte, dat deGequetfte met goede middelen van Chirurgijns fullen ghecureert worden na behooren, en lbo eenige Perfbonen in den aftuelen dien ft van de Compagnie, ende in heC executeren van haer laft, Ampt of Bedieninge mochten verlcmpt, verminckt, of anderfintsvan hare ghefontheyt berooft worden, fullen de felve weder hier te Lande ghekomen zijnde, ghenieten alsvolght. Voor 't verlies van de rechter Arm, acht hondertgul. Voor deflincker Arm, vijf honden gul. Voor 't verlies van een Been, fes hondertgul. Voor beyde de Beenen, twaelf hondertgul. Voor 't verlies van een Ooghy vier hondertgul. Voor beyde de Oogen> twaelf 'hondertgul. Voor 't verlies van de rechter handt, fes hondertgul, Voor deflincker Handt * vier hondertgul. Voor beyde de Handen^ twaelf hondertgul* Vorders van alle andere verlemptheden, vindc welcke yemandt gecureert en geneien zijnde, noch echter van fyne vorige gcfontheyt iöüde mogen be- vonden worden berooft, verminckt of veriwaekf, ende daer door van 't vorige gebruyek fyner Leden ghepriveert te zijn, fal daer van totdifcretievan goede Mannen, of Doftoren, Chirurgijns ende andere, hun dies verft aende, naer voorgaende in- fpeftie voldaen werden $ midts altijd t verthonende en met hun brengende Afte van haerOverigheytj datfyluydendequetlüre in't executeren van haer Ampt ende Bedieninge, tendienfte van de Com- pagnie gekregen hebben * d'Overheyt, voorwien de Certificatie fal moeten werden gepaflèert, om vooreenige verlemptheden, volgens defen Articul- Brief, vergocdinge te pretenderen, wertverftaen te wefen te Lande, den Commandeur ende iynea Racdt, of die 't opperfte gebiedt in die Plaetfe heb- ben , en t'Scheep,den Koopman met den Schipper en andere Scheeps-Raden te iamefl} DesfuUcn de 7W ζ                      ghe-

XXXII r So0 wie by den Vyandt over-loopt, fal aejiden j ve geftraft, en verltaen werder*van alle Maendt- Jplden vervallen te zijn, gelden vc           χ 'χ Χ Ι Ι I. Soo wie de twee maenden Gagie, of eenigh Loop-eek ontfangen hebbende, daer mede wegh- loopt, Si aen den ly ve arbitralijck geftraft worden, ende dubbelt van dien moeten reftitueren. VIERDE Τ Υ Τ E L. V~M den ingangh ende rvervai-dagb,mitjga- ders betalinge der Maendt-gelden ■> ende Hypotheecque derfelver. XXXIV.

D

E bedongen Maendt-gelden Tullen ingaen ende

haren aenvangh nemen, als de Schepen buy ten GaetsinZee, om harereyfè te vervorderen ghe- zcylt, ende eyndigen als de aengenomen Perfonen afgedancktiullenzijn; Behoudelijck dat de heta* linge van de voornoemde Maendc-gelden aen een veder hier te Lande t'fynder wederkornfte, of nae de expiratie van den vooriz tijdt die hy verbonden is, op des felfs ordre aen fijn Huys-vrouw, Kinde- ren of andere Vrundcn, fchriftelijck laft of procu- ratie verthoonende, gedaen fal worden, of oock, als men tydingh fal hebben, dat het Schip daer me- de yemandtuytgevarenis, in Ooft-Indien ter ge- detineerde plaetfe aenghekomen fal zijn, van de Maendt-gelden op d'uytreyiè verdient, midts ne- vens den fchriftelijcken laft, verfoeck of procuratie, overfeyndendede Reeckeninge of ander genoegh- factn befcheyt, wat hem, geduy rende den eerften verbonden tijdt} of d'uytreyiè, per reftfyner ver- diende Maendt-gelden is competerende : Wel- verftaende dat alle de voornoemde ende vorderen Maendt-gelden of Gagien vanMinifters en Die- naers vandefe Compagnie betaelt fullt η werden by de reipecTivc Ka meren daer de fel ν e eer ft afgevaren zijn, alwaer 't oock dat de Perfbonen op de Sche- pen van andere Kamers in Indien gevaren, of aen Landt gelegen mochten hebben. XXXV. De Maendt-gelden ioo wel op de uy treyfe als binnen 'sLandts verdient ι iiillen in Ooft-Indien niet mogen af-betaelt worden, fonder voorgaende coniènt van die Kamer, van welckedePerfoonen uytgevaren zijn. X X X V ï. Endeop dat de Leeningen in Ooft-Indien met ordre mogen gedaen worden, £il niemandc op fijn verdiende Maent-gelden jaerlijcks meer verftreckt mogen worden, als tot fes maenden Gagie ·, opdat de V rouwen, Kinderen en andere in 'c Vaderlandr, de beloofde fubfidie van twee of drie maenden des jaers, fonder fchade van de Compagnie volgen mach. XXXVII Endeby aldien yemandt voor d'expiratic van den verbonden tijdt quame te overlyden, des lèlfs maendt-gelden fullen aen fijn Weduwe, Kinderen of Erfgenamen onder goede fbiftfante cautie voor alle naemaninge, betaelt werden, foo haeft als de Reeckeningen of andere genoeghfame beicheyden ^ytOoftr Indien ghekomen zijn, uytwelcke men

-ocr page 1353-

			Placaten en Ordonnantien. ι o Boeck. i Tit
		ghequetitePerfoonen gehouden zijn datelijck de voornoemde Certificatie te verfoecken van de voorfeydeOverheyt, foobaeft fy ghequetft wor- den s midts alvooren verthonende de verlchewon- de en quetfure, allo Certificatien van oude lempten ende quetfuren niet en fullert gelooft, noch by de Överheyt mogen verleent worden, maer andere fecrete /leekten', ghebreecken en quetfuren, van watqualiteytdieioudenmogen weien, item, ge- fcheurtheyt, en voort alle andere verlemptheden, waer van geen behoorlijck befcheyt van dengheor- donneerden Scheeps-Raedt uyt Indien wordt ghe- bracht, fo, endegelijck hier boven isgeordonncert, maer waer van alleen föude blijeken by ilmpele At- teftatien hier te Lande, of elders by particulieren gepaflèert, of oock alleen by Lidt-teeckenen fon- der lempte of vermincktheyt, 't zy onder of buyten de Klederen, daer van, en van alle dierghelijcke, fal geen vergoedinge ghedaen worden j Blyvcnde tot defe vergoedinge verbonden, ende tot een on- derpandt, het Schip daer fy op gevaren ende ghe- dient hebben, midtigaders de ingeladen Goederen, Koopmanfchappenendegereede Penningen, iöo die zijn geweefl: ten tyde van 't ongeluck, X L I. Indien eenige Schepen in perijckcl gheraeckten, ofhaeryetsquameteontbreecken, daer mede iy iöuden kunnen of mogen behouden werden, fullen d'andereallemogelijcke vlijt aen wenden, om mal- kanderen te helpen, ende tegens alle Vyanden te adfifteren, op datelijcke Lijfitraffe, en verbeurte van alle Maendt-gelden. x L11.: Ende op dat alle die gene die op eenige Schepen van de Compagnie varen» des te beter lörge mogen dragen, om de fel ve voor brandt, alle Zee -noden en andere fvvarighcdert te helpen bewaren, ial een ycder tot verfeeckeringe iyner Maendt-gelden, ten onderpande hebben 't Schip daer hy mede vaert , midtigaders de contante penningen, Goederen en Koopmanfchcppen ("foo daer eenige in gheladen zijn) ende anders noch vorder niet} fulcks dat een yeder 't perijckel fyner Maendt-gelden ial loo- pen op 't Schip en Goederen daer hy op vaert, en dien volgende 't felve Schip met alle fyne ingeladen Goederen ('t welck Godt verhoede^) komende te verongelucken, oock alle fyne Maendt-gelden, Aftien van verlempt ende vermincktheden, of ter faecke van eenige ordinaris of extraordinaris dien- ilenopde felve Schepen ende ingeladen Goederen gedaen, verheien, ende dies-aengaende tegens de Bewinthebberen geen vorder recht of adlie behou- den , als alleen op 't geen van de felve verongcluck- te Schependen Goederen boven hetBergh-loon en andere noodige onkoften, mochtegheproccdeert, ende in hare handen gekomen zijn, fonder noch- tans op de voor date van het ongeluck uyrghelofte Goederen en Contanten eenigheaétie të hebben, ofte me wen pretenderen ·, alle 't welck mede plaets hebben ial, niet alleen over de Schepen, maer oock de Goederen van de Compagnie, waer die op de rcfpeclive Comptoiren ende Refidentien van de felve te Lande Coude mogen weien, die fy nae uyt- terfte vermogen gehouden iullen weien, mede te helpen bergen, bewaren ende beneficieren, als hier boven geièyt is.
					XLIII. Soo hetgefchiede dat eenige Schepen of G0pa„ ren op den Vyandt verovert wierden, fülU j" Commandeurs , Koopluyden , Schippers en? Boorsgefellen, Capiteynen, Soldaten ende atE die de Pnnfen hebben bekomen, voor hare ciuor ende aendeel in de felve veroverde Goederen rv goeden prinfe, alvooren wetteJijck verklaert zfin de) hebben ende genieten, eerft ende alvooren* afgetrocken zijnde de gerechtigheyt van't Landt bedragende een vijfde-part, ende daer en boven eendertighftVpart voor SijnHoogheyt, alsIAd mirael-Generael, beyde van'tgehe el, midtigaders de onkoften die gedaen fullen worden in'cbenefi- eieren van de voorfz veroverde Goederen , als mede defchadeaen het Schip of Schepen en Goe- deren geleden, daer mede de Prinfe bekomenis* den fefthienden penningh, fullende de Reeeke' ninge , tauxatie ende eftimatie der Goederen te Lande, ende in handen van de Koopluyden van de Compagnie weiëndc, naer den prijs en waerdy der iel ver daer te Lande gemaeckt, ende een yeder fijn aenpart op fijn Reeckeninge geftelt endegoet- gedaen worden ionder dat yemandr, op verbeurte iyner Maendt-gelden, en arbitrale correeïie, ver- mogen fal in Zee eenighe deylinge van Prinfen te veriöecken, of yets op reeckeninge van fijn aenpart uyteygenauthoriteyt naer hem te nemen, of by hem te behouden, anders dan de plunderagie by yemandt van den Vyandt verovert. X L I V. Wel-verftaende , ^dat onder plunderagie niet verftaen worden begrepen te zijn Koopmanichap- pen, gemunt of ongemunt Gout, Silver, Peerlcn, Gefteenten of andere Goederen, maer alleen de Klederen van 't veroverde Volck. VYFDE TYTEL, f/~an de 'verheteringe dergenër die in booger zsimpten ge'fielt werden. XL V. "DY verderven van eenige Dienaers van de Com- •'--'pagnie van hooge of lage qualkeyt, foo wel die tot den Handel ais Oorlogh ende andere Scheeps- dienftenaengenomenzijn, of daer toegebruyeke worden, fal by den Gouverneur-Generael,of Com- mandeur ende Breede Raedt, by de Praefente van 't Collegie daer het voorvalt,een ander in die plaets. Officie ende Staer van den Overleden geftelt 'ende gepromoveert werden : Gelijck mede gefchieden ial> indien yemandt fich in fijn Officie qualijck droege, of door onervarentheyt, langhduyrïge opgekomen natuyrlijcke fieckte, kranckiinnigney t, offwackheyt, niet konde voldoen in 't gene hyuch verhuyrt heeft, dewelcke, om de Compagnie van onnutte Dienaers te ontlaften, alle Paflagiers fon- der Gagie met de Sententie en beicheyden t'haren lafte, naNederlandtgeibnden fullen worden· X L'V I                   r Die gene die op eenige Binnelandtfche Plaet.sn inOoft-Iudien te Water of teLande, binacnW verbonden tijdtin hooger Ampt of Officieghdteit- fal worden, fal tot verbeteringe ghenieten de neJrn van fijn cygen, ende de helft van de Gagie van ae gene, in wiens Ampt en, Plaetiè hy fiiccedcert en

-ocr page 1354-

Saecken raeckende de Ooft-

lP7 luyden daer op by de Bewinthebberen albereyts gegeven, of die hun naermaels noch gegeven ful- len worden ·, op poene van te vergoeden, of dat op hareReeckeninge c'haren lafte fullen afgefchreven worden alle ibodanige verbeteringen als iyluyden boven en contrarie defêlve Inftru£tie aen yemandt fullen gedaen ende toegeleyt hebben. i~t, Soo yemandt in dienfl van de Compagnie zijnde, eenige gefchencken in Geldt, Koopmanfchappen, of yets anders, hier niet uytgedruckt ftaende, van Koningen, Princen, Gouverneurs of andere Per- foonen , van wat qualiteyt die fullen zijn, komt te verkrygen, de felve fullen in Indien aen den Gou- verneur-Generael en Raden overgelevert werden, om ten profyte van de Compagnie gebmyekt ende gebeneficieert te worden. L I. Soo wie in den dienfl: vande Compagnie te Wa- ter ofte Lande, in'tbefchermen van eenige Sche- pen, Forten of Goederen van de Compagnie, ge- vangen werdt, fal tot fijn verloffinge» en'tot be- talingevan fijn rantsoen, uyt ende op afkortingc fyner Maendt-gelden, by hem tot den dagh fyner gevanckenifle verdient, uyt de comptante pennin- gen in de Comptoiren van de Compagnie wefende» by leeninge mogen ontfangen als volght; Den Gou- verneur-G enerael gevangen zijnde, tweeduyfent Realen; alle particuliere Gouverneurs, of andere hooger Officieren en Raden van Indien, duyiêne Realen ; een Koopman, Schipper ofte Capiteyti vijf hondert Realen 5 een Onder-Koopman, Lieu- nant, Vaendrager, Stuyrman, twee hondert Rea- len van achten; alle andere mindere Officiers, Ad- fiftenten, Soldaten ende Bootsgeièllen, ibo veel als drie manden Gagie iöude mogen bedragen, ibn- der meer; En fullen de bedongen Maendt-gelden van alle ibodanige Gevangens ceflêren ende ophou- den van den tijdt haerder gevanckenifie, tot dat fy wederom gerelaxeert fullen wefên, midts dat hun- luyden alleenlijck tot haer onderhoudt, geduyren- de den tijdt haerder gevanckenis eenige penningen iullen werden ghefurneert by leeninge , ende op reeckeningevan hare verdiende Maendt-gelden,

& et uytgefondert de Krijghs-OiEcieren en 0Yyncn 'dewelcke in hooger Arnpten fuccede- ϊέτ ftllen treden in de Gagie van den genen, in nlaetfe fy overgaen ende fuccederen; Gelijck lV1?S,cfeIve gheen plaetfë nebben fal in de Koop- f Üfen en Önder-Koopluyden, midtigaders Adfi- f ten gaende naer India , ende vvederkeerende Π Nfeaerlandt, de wekke in 't gaen ende keeren fien gehouden zijn te dienen voor aliülcke Ga- n als fy gaende of keerende, t'Scbeep gheko- ^Srijn» ende tevooren gehadt ende bedongen hebben, ibnder daer vooren eenige verbeteringc L Gaeicte mogen pretenderen. vifl *             XL VIL De verlatene, of van haer Ampt gedeporteerde perfoonen, tollen daer na niet vermogen in eenige aetflacen of veriamelinge van den Raedt te com- pareren, gefach hebben, of eenigh Officie inde Vlootc bedienen, ten ware de afgeiètte hem alfoo beterde, datdeiiGouverncur-Generael ende Ra- den van Indien, of den Gouverneur particulier pan de plaetfen, des felfs Raedt, of den Comman- deur ende Breeden Raedt te Water, of lager Over- Wr, dk het deportement ghedaen heeft, een roctghenöegen daer aen hadde, ende't felve alfoo ordonneerde, in wekken geval die van den v©or- noemdeflRaedt, den felven wederom fullen mo- ren gebruyeken endeaennemen infoodanigequa- lueytals iyluyden ten meeften dienfl: van de Com- pagnie, des Raedtseere ende reputatie, ende tot confervatic van 't refpecl: ende authoriteyt,van hare naermaels in ghelijcke of andere faecken te geven btenüe>bevinden fullen te behooren. X L V I I I. Niemandt fal vermogen naer dato fyner aenne- itiinge, (in wat Ampt, qualiteyt ende bedieninge k aengenomen of uytgevaren zy ) 'tzy in de uyt ofwcderom-reyie, of binnen 'sLandcs, gheduy- rende lijn verbandt, dire&elijck of indire&elijck, eenige andere Gagien, conditien of verbeteringen teeyfichen, pretenderen of oock te bedingen in ceniger manieren 5 op poene van nulliteyt; maer fo ycmandt op fijn ver treek uyt Indien eenige pra- tende van extraordinaris dienften, overige gedien- den tijdt als anderfints, wat ende hoedanigh het oock foude mogen wefen, op de Compagnie had- de, fal gehouden wefen fijnacTrie dien-aengaende sen den Gouverneur-Generael ende Raden van Indien bekent te maecken, om daer innegedifpo. Beert te worden, volgende d'ordre daer toegege- ven, fonder dat yemandt ial vermogen de felve tot fijn komfte in Nederlandt te referveren, om ter Vergaderinge van de Heeren Sevcnthiene voor op poene van daer van altijdt verfteken teblyven. XL I X. Maer by aldien yemandt in Ooft-ïndien, in dienfl: !3n de Compagnie wefende, gefintware, of ver- sie wierde, om me naer de expiratie vaniynen «bonden tijdt, noch eenige ^aren in dien ft te jjitinueren, fal van dien tijdt af dat fijn verbandt ^tjit te.eyndigen (ende eerder niet j ibodanige pMeringe mogen ghenieten alshy van den Gou^ ^neur-Generacl ende Raden van Indien falkon- •^oedingen; wekken Gouverneur-Generael en adenoock gehoudeu fullen wefen deièn-aengaen- . te volgen ende nae te komen de IuftrucTuen hen-

S E S T'E TYTHb.

Van den particulieren Koophandel, d

'er

getier die in den dienfl vande Compagnie varen^ Item, hoe Jy het op haer ver treek uyt Indien met haer overige Geldt ende Goederen fullen hebben aen te leggen.

LIL XJIemandt van wat qualiteyt of conditie hyfou- •*-^de mogen weien, van den miniten tot den meeften, ial vermogen eenigen particulieren han- del te doen, gcduyrende den tijdt van fynen dienfl: yets te koopen of verkoopen, hoedanigh het ibude mogen weien, in Koopmanfchappen, anders als voor de Compagnie alleen j Gelijck hy oock uyc Ooft-Indien niet ial mogen uytvoeren noch mede brengen, 't zy gemangelt, gekocht, by vereeringe» of eenigh ander middel verkregen, * meer dan drie maenden Gagie weerdigh zijnde , naer de prijs dat foodanige Goederen by de Compagnie hier te Lande

-ocr page 1355-

Placaten en Ordoiinantien. loBoeck. 'iTitl

4§i8

ken, tot confervatie van de ghefontheyt,' fel een yegelijck te vreden moeten zijn met foodanieh Rantsoen als hem by de Gouverneur of Comman

Lande verkocht fullen worden ·, op de'verbeurte vaa alle foodanige Goederen, gene uytgefondert, ten profyte van de felve Compagnie. LUL Ende fal daer omme een yeder moeten gedogen) foo wel in Ooft-Indien als hier te Lande, behoor- lijck ondcrfoeck ende vifitatie van fijnPerfoon, Kiften ende Goederen, eer hy fal mogen aen Landt gaen, ende fijn mede-ghebrachte Bagagie ontfan- gen. L I V. Niemandc uyt Ooft-Indien vertreckende, foo wel in als buyten dienft van de Compagnie zijnde, fal vermogen eenige Juwelen, Gout, Silver, ge- munt ofonghemunt, over te brengen, maer fal een yeder't geen hy by, of onder hem overigh heeft, geven moeten aen het Comptoir-Generael van deCompagnie op Batavia, om daer voor, of in plaetfe van dien, totlafte van de gemelce Com- pagnie hier in Nederlandt, Afllgnatien ofWiilèl- brieven t'onrfangen, die hem, of fyne Erfghena- men fullen worden goetgedaen en betaelt inde felve fpecie en quantitey t, als hy aen 'c Comptoir-Gene- rael als vooren fal aenghetelt hebben} als nament- Jijck voor hondert Realen, gelijcke hondert Rea- len, ende foo voorts in alle andere fpecien : Doch dit alles in 't reguard van de Compagnies Dienaers, met dien verftande, indien, ende voor foo veel fy op de voorfz aentellinge fullen kunnen doen blijc- ken, dat fy daer van deughdelijcke PoiTeiïèurs zijn, en fulcks 't felve met of door goede middelen heb- ben gheacquireert; Ende fal dit plaets hebben niet alleen ten opfichte van de levendige, of die in het leven blyven, maer oock van die gene die in Indien voor haer vertreck van daer komen te overlyden, ende by of onder de welcke eenige middelen fullen worden gevonden} namentlijck dat alvooren de felve op hare Reeckeninge fullen worden goedege- daen, of yetwes daer van aen hare Erfghenamen uytghekeert, de deughdclijckheyt daer van voor den Raedt vanJuftitie op Batavia fal moeten wefen gejuftificeert. L V. Sal oock niemandt eens anders verdiende Maent- gelden, noch in Ooft-Indien wefende, mogen ko- pen , nochte met foodanige gekochte Reeckenin- gen mogen overkomen, of.de felve overfenden, om alhier te worden ontfangen; op verbeurte van

deur, ende in fijn afwefen by de Koopluyden Schippers en Scheeps-Raedt geordonneert lal we' fen, die foo veel den noodt en gelegentheyt lyderï kan, den Rantcoen-brief fullen volgen·, op pcene van twee maendenGagie te verbeuren by de gene die hem tegens't gefieldeRantsoen fal oppoferen of hem daer mede niet en fal vergenoegen. L VIII, Sal oock een yegelijck gehouden wefen het Rant- soen van Wijn datclijck te drincken, fonder 't felve te mogen fparen, of aen yemandt anders te verko- pen } Ende fal het Rantsoen van den genen die het niet en begeert te drincken, in 't Vat bly ven, fonder de felve portie namaels te mogen cyflèhen. L IX. Niemandt fal eenige Wijn mogen heymelijck halen; op de verbeurte van twee maendenGagie; maer fal de Wijn en Victualie alleen ghetapt ende gehaelt worden by den genen die daer toe van den Koopman en Schipper lal worden geordonneert. L X. De Koopluyden en Schippers fullen forge dra- gen , ende goede ordre ftellen, dat de Kafcn op hare Schepen, die voor provifie mede-ghegeven worden, onder het Volck mogen verdeylt, ende by een yeder wel ghefuy vert ende bewaert wor- den. L X I. Niemandt fal vermogen eenige Victualiën, als Vleefch, Kaes, Broodt of anders, over Boordt te werpen, onder praetext van niet goedt te wefen, 4 dan met ad vis van den Koopman ende Schipper, tot wiens kenniflè het fal ftaen, of de Victualiegoet ende eetbaer is of niet; op pcene van elcke reyfe een maendt Gagie te verbeuren.

ACHTSTE TyTeL- Van de Wapenen} ende Scheep* Infirumenteu. L X I I. Alle Officieren, Soldaten ende Boots-gefellen, iïillen crphnudsn weten ioro-fi re drasen dat het

de felve gekochte Adtien, Reeckeningen enObli-

I

gatien. L V L Om alle 't welcke voor te komen, de Perfoonen in Ooft-Indien tot haer onderhoudt, foo in Klec- dinge, als mede by ongeval van fieckte en ander- fints, yets van doen hebbende, nae gelegentheyt van faecken, by leeninge op haer verdiende Maent- gelden geadfifteert fullen werden by den Koopman of Raedt ter dier Plaetfe wefende, volgens de or-

fullen gehouden wefen forge te dragen Geweer daer een yeder op geftelt is, fchoon ende klacr gehouden werdt; Infghelijcks oock ^ψ' reetfehappen, op dat in tijdt van noodt, alle din- gen gereedt mogen wefen, waer op de Koopluy- den ende Schippers ghehouden fullen φig0^ toeficht te nemen, ende alle Weecke yeder een fijn Geweer te doen verthoonen; op de boete van een halve maendt Gagie yeder reyfe te verbeuren.

dre daer van zijnde.

L X I I L Niemandt fal eenighe Inftrumentén of Gert*** fchappen, dienende voor Timmerluyaen» ötuy ' luyden, Bos-fchieters, Kocks ofte CbwW™ mogen verleggen, verwerpen of verfte«*cn $ t» pcene van gelaerft te worden voor de Ma»·

S ΕΫ.Έ Ν ρ E Τ Υ Τ E L. Van de Botteliers, ^uartier-meefiers ende van het Rantfoen. * "Ó Nde alfoo op een langhduyrige reyfè van noode ■*—'is i goede prdre te houden in 't eten ende d jine-

1

*

*

-ocr page 1356-

					Saecken-raeclcendedéOöil-ind/iclie Compagnie:          qu m
		UE6ENDE TYTEL, fitn het Grof Gefchut 3 ende fchi'eten van Eer-fcheuten. L XI V. NIemandt fal vermogen eenigh grof Gefchut binnen Schëéps-boordt, nOchte oock ie Lande jos te doen ichieten, dan met behoorlijck bevel van den Commandeur, Koopman ende Schipper ·, op pcene van een maendt Gagie te verbeuren. L X V. Sullen mede de Commandeurs, Koopluyden, Schippers en andere Officieren, haer hebben te wachten , eenige onnodige Eericheuten ré doen; op pcene van een maendt Gagie vooryder fcliéur te verbeuren by ydérOlBcier diêdaer toe laft gegeven, ofconfent foude mogen gedragen hebben, en dat om voor te komen vecleonghelucken ende andere onghevallen, die men daer uyt te verwachten heeft. ' Τ Η I E Ν D E TYTEL. YW de Steden, Barbiers, éirde wat daer
									ELFDE Τ Υ TtE L Van de Teflamenten ende XJytterfie Willen> midtfgaders Goede reu der Overledene. L X X. Λ Lic Koopluyden en Schippers fullen op de x -Verbeurte van tweemaenden Gagie, hebben forge te dragen , daf op hare refpeftive Schepen alle des Volcks Teilamenten ende Uytterfte Wil- len perfeftelijckin een Boeck werden ghefchreven, ende tenminften met twee Getuygen, behalven den Schryver van het Teftamcnt of uytterfte Wille onderteyekent; op pcène dat de geinftitueerde Erf- genamen of Legatariffen aen den Schryver, voor de wclcke hetTeftamentof uytterfte Wille gcpafïcterfc is} ende aen des felfs Gagie ende Maendt-geldeh fullen verhalen de fchade, die fyluyden by gebreke endëfaute van dien, fouden mogen lyden, gelijck fy mede gehouden fullen wefen, haer ioo defen aengaende als artderfihts te reguleren na d'lnftru&ie ende Ordre op 't hoüdten van de Scheeps-Soldye en Guarniioen-Böéefcén airede ghemaeckt, of noch te maecken; ënde dat op de boete daer toe ftaende. L X XI, Van gelijcken fullen alle Kleederen, Juweelen, Geit, Obligatien, ende alle andere Goederen van de Overledene , behoorlijck werden geinventari- feert, ende in'tfèlve Boeckgeregiilreert, endede Boecken in Indien aen die gene daer 't aen behoort overgelevert, om Jaerlijcks van daer herwaerts overgeiönden te worden, L X X 11. Ende' 't gene by yemandt op de wederom reyfe, fijnHuyfvrouw, Ouders, Kinderen, ofte andere Vrienden , van fijn Goederen binnen Scheeps- boort zynde, fal wéfen befproocken, fal by den Scheeps-Raedtin bewaerder-handtgeftdt, enter Weder-komfte aen de Bewindthebberen overgele- vert werden, omme naér voorgaende vifitatiede felve aen de Gerechtighde te laten volgen, of an- ders daer inne te dilpoheren als nae behooren. L X X I I I. Sulcks dat binnen Scheeps-boort, ofte aen Lant, geen van des Afgeftorvens Goederen fullen werden verkofr, anders als'tgeene tot des .Afgeftorvens ly ve behoort fal hebben, het welck voor de Maft aen de meeftbiedende Verkocht lal worden, voor welcke verkochte Goederen, deKooper op fijn Reeckeninge Debiteur, ende de Overledene op fijn Reeckeninge Crediteur Tal ghemaeckt wer- den. L X X I V. Doch fullen geen Weduwen ofte Erfgenamen betalinge mogen eyflehen, van eenige penningen vandesOverledcns verkochte Goederen ghepro- cedeert, foo lange de Boecken ende Reeckeningee niet en fullen overgekomen zijn, waer uyt meri bevinden kan wat penningen van de verkochte Goederen geprocedeertende ingehouden zijn, en dat de Debiteurs van de Overleden, noch iboveel aen de Compagnie te goede hebben, als de pen* ningen fullen mogen bedragen. L X X V. Ten wekken eynde alle Koopluyden en Boecfc- houders van de Compagnie in Indien belaft wordt, geen Goederen aen yemandt te laten mynen, die niet
				verder toe behoort.
			L X V I. ALle Barbiers ende Onder-Barbiers fullen ghe- houden wefcn tendienfte van de Vloot," hun goedtwilligh te laten gebruyeken> fonder daer vo- ren eenige Vordere recompenfe als hare Maendt- gelden te genieren ; ende by foo verre iyluyden van yemandt eenigh geit of belofte van betalingheont- fangen, lullen gehouden weien het ontfangene te reftitueren, ënde de belofte Fal van geender waerde zijn; ten ware van onreyne fieckten ende quetfu- ren, die buyten Scheëps-dienft fouden mogen ge- kregen wefen, daer af fyluyden betalinge ontfan- genlullen tot dilcretie van de Opperhoofden» ,ende niet meer. L X V I I. Sal mede een yegèlijcks quartier gehouden we- fen dé Krancken onder lijn Quartier forrerende, onderftandttedocn j de felve bewaren , ende in alles behulpfaem te zijn; waer toe den Scheeps- Raedt uyt elck Quartier daer toe nomineren fal, die't ièlve eenigen tijdt met ordre van den voorfz Raedt fullen bedienen, tot dat andere weder' in de plaetfe geordorineert worden. L X V I I I. Ende ten eynde door ftanck gheen iïeckte foude raogen ontfteecken» fullen alle Quartieren 's mor- gens de Schepen reynigen, en van buyten ende van biqnenwaiTchen. L X I X. Niemandt fal vermogen fijn ghèvoegh te doen, noehtéoöck fijn Water teraaecken of loiTen bin- den de Schepen, anders dan tëf plaetfe daer toe gcordonneefti ëndedaêr het toegelaten is, noch °ock fijn Klederen nat ghemaeckt hebbende, fon- der uyt te trappen, in 't Schipjtê laten leggen; op Qc boete van thieh ftuy vérst'elcken reyfe te verbeu- ren.                       3

-ocr page 1357-

Placatcen en Ordónnantien. -io. Boeck. 5.Tit:

niet ten minften foo veel aen de Compagnie ce goe- de heeft, ende defelve datelijck op derKoopers Reeckeninge af ce fchryven, ende wel diftin&elick, 'mee expreflie van elcke parchye, hiec naem en toe· naem van elck Kooper apart te Boeck teftellen, ende by gebreck of verfuyrn van dien eenige fchade vallende, fal defelve aen Ibodanige Koopluyden ende Boekhouders Maendt-gelden ghekortende afgefchreven worden.          *                            ; LXXV I. Alle Koopluyden, Onder-koopluyden, Adfi- ftenten, ende andere de Boecken houdende, wort expreiTelijckghelaftende geboden, datfyperfe&e notitie fullen maecken , op de felve Boecken, als dePerföhenzijh overgegaen op andere Schepen, omme ten contentemente van die gecne diedaer aen gelegen is, te mogen iïen waer der felver Reec- keninge vervolght, midtigaders dat de penningen die d'een d'ander by Teflamente fal befpreecken, of oockdc Legaten die aen den Armen of andere gemaeckt werden, iöo wei in des Overledens de- bet , als credit van den geenen diefe gemaeckt wer- den , falleenlijck per memorie) iönder eenighe fomme uy t te rrecken, geftelt werden ·, wie daer in nalatigh is, fal voor een amende verbeuren twee maenden Gagie.                             ..,..,.v, ...■■,

met een Mes door fijn handt aen de Maflgenagelr werden, ende aleJaer foolanghe ftaen, totda?K nee ielve door treckt; en yemandt quetfende fal kielt worden, en daer en boven fes maenden Ga£ verbeuren,                                                   °ie LXXXII. Ende foo wie yemandt doode, fal rnet den Do den levendigh over boort gefet worden, ende rW Maendt-gelden verbeuren.                           y Lj j\. λ u\ lil, Niemandt fal vermogen met eenigh vuyrofte licht in het Ruym, Scheeps-Bottelerye, of Kruyt- kamcf te gaen, nochte eenigh Vuyr ofte Kaerflcn te gebruyeken, dan met coniènt van den Koopman ende Schipper, óp pcene van een maendt Gagie-tc verbeuren, ende voorts arbitralijck gecorrigeert te werden naer gelegentheydt van iaecken L X X X I V. Ende om voor te komen de periculen van brant die men door Toeback-drincken, en verkopen van de felve is onderworpen, fal niemandt wie hy zy eenige Toeback mogen koopen ofte mangelen' nochte oock den felven nuttigen anders als by da<*e, metconfent endekennifle vanden Koopman ofte Schipper, ende dat alleenlijck op het Boevcnetj en voor de groote ^laft, op de verbeurte t'elckens van

een maendc Gagie. LXXXV. Werdt mede een yegelijck, niemandt uytgcfon- dert, verboden eenige brandende Lonten, KacriTen ofte ander Vuyr, hoe dat genaemt kan werden, te gebruyeken, ofte by hem te dragen, ten ware tot haer AmptendeScheeps-behoeften, ende dat met kenniiïè van de Officieren, alles op poene van acht dagen in de Yfers te fitten, ende daer en boven noch eenraaendt Gagie te verbeuren, 'tweJckby den Koopman, ofte onder-Koopman pertinente- lijckfal werden aengeteeckent, ende op des boet- fchuldigen Reeckeninge geftelt, ende foo wie het zy Koopman, of onder-Koopman ofte Provocft, hier inne verfuymelijck ware, die fal verbeuren ge- lijcke boete; van welcke boete de Provooft fal heb- ben ende genieten den feden penningh. LXXXVI. Niemandt (alvermogen van boort te varen, om te erkennen eenigh Lant, dan met confent van den Commandeur > ende daer toe bevel ontfangen heb- bende , fal niet vermogen aen Landt te vernachten, noch in andere Schepen, dan met coniènt, ten ware door noot of dwangh, op arbitrale corre&ie. L X X X V 1 I. Nae bcfette Wacht, fal niemandt vermoghen eenigh geraes ofte getier te maecken; maer/aleen yegelijck bewaren alfulcke Plactfen, als hem van den Commandeur, Koopluyden, SchipperSiSmyr- Iuyden ofte Quartier-meefters wert belaihop poene van daer over als ongehooriame aendenlyve» als anders te werden geitraft. LXXXVIII.             . - Sullen oock de Wachters, by dage noch by nacn- te niemandt aen boort laten komen, dan met ef- fent van den Commandeur, Koopluyden en Scnip* pers,oplijf-ftraffe. L Λ Δ Λ 1 X.          e„. Niemandt fal vermogen eenighe Koye of biaep-.

TWAELFDENTY Τ E(L. Ordre enfirdffeover ■verfcheyde delïBenen andere inordentelijckheden op de reyfe 'voor-vallende. LXXVIL ENde alfoo door dobbelen ende ipeelen veeïe on- gelucken gefchieden, fal niemandt eenige Dob- belfteenert, Kaertfpel, noch eenige andere ïnftru- menten daer toe dienende, binnenScheeps-boort brengen noch maecken, op pcene van acht dagen te Water ende te Broode in de Yfers gefet te werden ·, nochte oock de felve mogen ghebruyeken, op de boete van twintigh ftuy vers t'elcke reyfe te verbeu- ren , ende boven dien 't felve Spel over boort ghe- worpen te werden. L X X V I I L Ende wat yemandt geduyren.de deReyiê, van den anderen met fpeelen of wedden fal winnen, lal de Verltefer ongehouden wefen te betalen, ende be- raelt hebbende, de Winner moeten reftitueren, of aen fijn Maent-gelden laten korten. L X X I X. Soo yemandt in de Vloote, ofte aen Landt hem begave tot droncken drincken, fal t'elckens verbeu- ren een maendt Gagie, ende daer en boven nae ge- legentheydt van faecken geftraft werden. L X X X. Ende op datter onderlinge vrede ende eendracht mach werden onderhouden, foolanghe de Reyiè fal duyren, fal niemandt binnen Scheeps-boortof aen Landt gekomen zijnde, eenige queftie mogen maecken, op pcene van door fijn quartier gelaerft re werden. L X X X I. Soo wie Plockhairc, ofte met Vuyften flaet ,i fal drie dagen te Water ende te Broode in de Yfers ge- flagen werden, ende wie eenigh Mes treckt met toorn, om yemandt leet te doen, ofte quetfen, fal

plaetfe in te nemen, fonder confent van ^en£j00Pf

man ofte Schipper, nochte oock in cfc felve rj

Stroy

-ocr page 1358-

			Saccken raeckende de Ooft-Indifche Compagnie.
		Stroy hebben} Ende ibo wie ter contrarie dede, fal verbeuren een maendt Gagie, ende boven dien ge- jiouden zijn ruyminge te doen. X C. Sullen voorts de Koopman, Schipper, en andere Officieren van de refpeótive Schepen, iorge dragen, ende geen fints toe ftaen, nochte gedogen, maer ter contrarie in aller manieren beletten ende verhinde- ren , dat eenige onbevaren Perfonen, op de hoogh- te van de Zorles in Zee gedoopt werden j op pcene van een maendt Gagie by yder Officier te verbeu- ren , voor elcken Periöon die op eenighe Schepen gedoopt fal wefen, ende dat die gene die fulcx fou- degedaen hebben, ofte gepooght te doen, arbitra- lijckenaende Ly ve geftraft, ofte in hare Maendt- gelden gemul&eert lullen werden, naer gelegent- heydt van faceken} rnidts dat in plaetfe van 't lel ve doopen, de Schepen ter gewoonlijcker Doop-plaet- fe gekomen zynde , yder Back een Flap-kanne Wijns gegeven fal werden. X C I. Sal mede een ygelijck gehouden zijn alle journa- len, Kaerten, Schriften of aenreeckeninge van Ree- den , Stroomen, Havens, Kapen, Hemels-tekenen, Courflên, midtfgaders alle appendentien van de Zee vaert op defe Voyagie gemaeckt, geannoteert, gefchreven ofte verkregen, getrouwelijck over te geven in handen van den Gouverneur Generael, of deBewindthebbers alhier, ten zy datiê daer toe ver- focht werden of niet, op de verbeurte van drie maenden Gagie, ende vordere correfrie, nae gele- gentbeydt. X C I ï. Niemandt' van hoedanigh Ampt ofce qualiteyt liy zy, 't zy in Politijcque ofte Kerckelijeke, ofte eenige andere Bedieninge, van den minften tot den meeften, in den dien ft van de Compagnie in Ooft- Indien zijnde, fal vermogen aen eenige fyne Vrien- den of Bekenden, ofteyemandtanders, ièlfsvan de Bewindthebberen in 't particulier, eenige Brie- Ven te fchry ven, ofteeenigh advis tegeven van de gelegenthcydc van den handel, Oorloge, compor- tementen van eenige Dienaers van de Compagnie inOoft-Indien, ofte yetsde Compagnie concer- ncrende, maer alleenlijck aen de Bewindthebberen in 't generael, ofte aen de refpe&ive Kameren daer hyuytgevarenisi op de verbeurte van drie maen- den Gagie, die bevonden lal werden contrarie ge- rente hebben. X C I I I. Ten wekken eynde, ende op dat men mach we- ten of het vooriz Articul niet werdt overtreden, niemandt in den dienft of Eedt van de Compagnie wefende, op de verbeurte van de Maendt-gclden op de t'huys-rey fe verdient, vermogen fal eenighe Brieven uyt Ooft-Indien over te brengen, en hier te Lande te beftellen ·, maer gehouden wefen de fel- Ve aen den Directeur Generael, ofte andere het ppperile gebiedt hebbende, ter plaetlè daer hy left inOoft-Indien af vaert, omme naer huys te komen, over te leveren, om by hem nevens de Brieven aen de Compagnie gcaddreiïèert, in een Doofe gelecht, e»de aen de Compagnie gefloten ende verzegek overgefonden te werden. X C I V. Ende fullen alle particuliere Brieven by de Compagnie geopent, gelefen ende gevïfueert,QOck
					by haerlüyden moghen in 'c geheel ofte deel opge- houden, of overgelevert werden , naer dat fyluy- den tot dienft van de Compagnie bevinden fullen tebehooren. DERTHIENDE Τ Y/TEL. 't Onderhouden van den ArtifckeLUrieff: Item t van de executie van alle Sententien j als oock vanden Trovoofi. X C V. Λ Lle diegene die de Juilitie bevolen ist fullen z_ xgehouden wefen forge te dragen, ende behoor» lijeke toelicht te nemen, dat alle de Articulcn ende Ördonnantien hierinne begrepen, Wel ende vol- komentlijck werden achtervolght, onderhouden, ende d'Overtredersderfelver metter daedt geftrafc naer behooren. XCVt Sullen oock die van de Juftitie, Breede, nochte Scheeps-Raden, geen faecken ter Werelt, hoe die fouden mogen genaemt werden, open ende onge- decideert laten ftaen, maer gehouden zijn alle faec- ken , foo wel Criminele als Civile, en geldt-bocten af te doen by Sententie of Accordt, ende dat in het geheel, fonder yetwes te referveren, alles op de boete van twee maenden Gagie van yder laecke, by elck Pcrfoon te verbeuren, die Ampts- hal ven daer inne foude hebben mogen of moeten befoigneren. XCVH. Welcke Sententien by den Provooft, fonder fimulatie ofte uytftel fullen werden ge-executeert, ende ibo wie hem tegens 't uytvoeren ofte execute- ren van de Juftitie, ofce der fel ver Vonniffe oppo- feerde, fal verbeuren vier maenden Gagie, en daer en boven aen den Ly ve geftrafc worden. X C V I I I. Wie in de Yfers gheflooten wordt, fal aen den Provooft betalen j te weten, een Bootsman en Sol- daet iès ftuy vers, ende een Officier thien ftuy vers, voor fiuyt-gelt: Ende fullen alle die in de Yfers ge- llagen worden, verbeuren ibo veel dagen of maen- den Gagie, als fy daer inne ghelèten hebben, dat haer ïn de betalinge fal werden afgekort. X C I X. Belangende de geldt-boeten ofte verbeurte van Maendt-gelden, fullen by den Commandeur ende by den Breeden Raedt niet moghen geremitteerr, werden, alwaer het oock foo, dat den Delinquant fwaerder aen den Lyye geftrafc wierde, op pcene, dat men de boeten verhalen, ende op de Reccke- ninge ftellen ial van den genen die de lel ve geremit- teert lullen hebben. C. Yemandt de Gevangenen met Spijs, Dranekof andere middelen adfifterende, ial verbeuren een maendt Gagie,ende achc dagen in de Yfers fitten op Water ende Broot. C I. Ende op dat den Provooft met refpccTrcndeau- thoriteyt lijn Ampt bedienen mach , fullen alle Scheeps Officieren gehouden wefen den Provooft te amfteren ende by te ftaen » fonder dat hem yemandt fal mogen verhinderen, in't apprehen- deren, veel min den Gevangenen helpen, op peyne van aen den Ly ve geftrafr te werden, 1 7 X                  V E E R3

-ocr page 1359-

		\l%%                PlacatenenOrdonnan VEERTIENDEN TYTEL.			ïo.Böedt. 5.Tit: c ν 111. Alle Krijghs-Officierèn ende Soldaten, als oock (des noot zijnde) alle anderen in den dienft van de Compagnie weiênde, geenuytgheibndert, fulfen gehouden weien, ibo wel tot haerj verfeeckeringhe en deferiiië, als tot den dienft van de Hoogh Mög. Heeren Staten Generael, ende de Compagnie, ter Ordonnantie van den Göuverneur*Generael, ende; Raden van Indien * als oock van allé andere over haer geftelde Overheden ende Bevelhebberen tear- beyderi aen het maken chde repareren van Forten, Bateryen én Loop-Schanfen, ofte andere Werc- keri, föiidér daer voor meer dan den vryenkoft, gedtiyrènde den tijdt van 'tarbeyden, boven haer bedongen Gagie té genieten. C I X. Een yder ial op fijn Geweer geftelt worden, en ter ordonnantie vanden Gouverneur Generael en Raden van Indien, ofte oock van fijn Capiteyn, van 't Geweer moeten veranderen ; Ende ial een yder naer huys keerende, ofte komende te overly- den, fijn Geweer wederom afgenomen, endeaen de Compagnie gereftitueert werden. C X. Geen Krijghs-Officieren noch Soldaten, noch oock eenige andere Perfooncn, van wat foorte ofte qualiteyt datiè zijn, in dm dienft van de Com- pagnie wefende, fullen vermogen buyten ordre en expres bevel van degenen die over hun geftelt zijn', de Indianen ofte Inwoonders daer te Lande, eenige overlaft ofte gewelt te doen, 't zy aen hare Perfoo- ncn of Goederen, Vrouwen of Kinderen, hoeda- nigh het oock mochte zijn·, ende hun voorts in alles gelijck andere in den dienft van de Compagnie we- iénde , moeten reguleren na den genei alen Articul- brieff, midtigaders de Inftru&ien ende,Ordonnan* tien by de Bewindthebberen, of oock by den Gou- verneur-Generael ende Raden van Indien aireede gemaeckt, ofte noch te maecken > voor foo veel de ielve haer aengaen; op poene van naergelegenr- hcydt van faecken aen den Lyve, ofteanderiïnts, volgens den Articul-brief geftraft endegemiilcleert te weiden. VYFTHIENDEN TYTEL: Aengaendede vrye Luyden in Indien, CXI. ALle vrye Luyden fullengeduyrenden den Ojc van twee Jaren, onder de Compagnie moe- ten laten ftaen iès maenden van hare verdiende Ga- gie , de welcke geduyrende den voornoemden tijd van twee Jaren in Indien niet en fullen mogen wer- den betaelt, als naer voorgaende coniénten autno- rifatie re verfoeckenvan yder Kamer daer de rer- ioon of Periönen uytgevaren zijn. CXII. Maer naer expiratie van de voorfz tweeJ argj indien den vry-geworden Perfoon ondertuiicn^ goede teeckenen van getrouwigheydt gegeveiiι hebben, fullen de voornoemde fes maende/rbef mogen werden aen iödanige vrye Luyden, «e te Lande geen Vrouwen nochte Kinderen **? ^ verftaende dat aen diegene die hier te Lande ν' wen ende Kinderen hebben, geen νΓ^^Λ Jvc ftaen fal mogen werden, en dat om de vooric
			i^an de Soldaten, er» 'tgcene defihepar- ticulierltjck aengaet. e ι χ ALle iaecken de Soldaten concernerende, iiil- len by den Krijghs-Raedt, beftaende by den Koopman, Schipper, Sergeant, öf hooger Krijghs- Officier, Corporael ende Lanfpaflaet verhandelt en afgedaen werden, ende van geheel fwaren gcwich- te wefende, bydenBreeden Raedt, ioo wanneer daer twee ofte meer Schepen in Vloote by den an- derenzijn. C I I I. Alle Krijghs - Officieren ende Soldaten fullen over al op de Schepen van de Compagnie van Spijs ende Dranck, gelijck alle andere in dienit van de Compagnie weiénde, verforght werden } maer te Lande boven haerrancoen foodanige Leeninge in gek, of anders op afkortinge haerder Maendt-gel- den ontfaflgen , als den Gouverneur Generael en Raden van Indien fullen ordonneren, waermede iy haer moeten vergenoegen. C I V. Doch foo yemandt in 't Vaderlant, Vröüw noch Kinderen hebbende, na d'expiratie Van iynen Ver- bonden tijdt, byden voornoemden Gouverrieur- Generael ende Raden toeghelaten werde, aldaer buyten dienft als vry Man te blyven» ende iich te erncren, fal de foodanighe de refterende Maendt- gelden, toe op fes maenden nae, in Indien (de verftreckte Leeningen hier te Lande afgetrocken} betaek worden. CV. De Soldaten ilillen van den dagh haerder aenne- minge hetgewoonlijcke Loop-gek ·, te weten, een Soldaet fes ftuy vers, ende een Officier thienftuy- vers daeghs öntfangen, totdatfyaen Boort van de Lichters, ende tot des Compagnies koft ihllen we- ien , ende fullen als dan op haer vertreck, ende eer- der niet , twee maenden Gagie op de handt voor af, op afkortinghe haerder te verdienen Gagie, ont- fangen. C V I. Eenigh Krijghs · Officier komende op de uyt- reyfe te iterven , ofte hem fulcks te verloopen, dat hy daer over by den Raedt van fijn Ampt gedepor- teert mcichte werden , ial by den voorichreven Raedt een ander in des afgeftorvens, ofgedepor- teerdens plaetfé geftel t werden, die den voornoem- den Raedt bcquaemft ial vinden, ende hem in den dienft van de Compagnie beft gedragen en geque- ten hebben, de welcke de fel ve Gagie fal genieten, die den Overleden of Gedeporteerden, in wiens plaetiè hy gefuccedeer t is, gehadt heeft, ibo en ghe- lijck hier vooren mede isgeièyt. C VI I. De Krijghs-Officieren ende Soldaten fullen foo wel als het Boots- volck in qüartieren verdeelt ende geftelt worden, om elcks hare Wacht te bewaren, te Roer ende te Waeck te gaen j ende voorts oock niet alleenlijck altijts, als den noot fulex vereyicht, maer oock wel al temet buyten noot alleSeheeps- werekdoen, op dat iy foo wel tot den Seheepsals ■Landt-dienft ervaren ende bequaem moghen wer- den.

-ocr page 1360-

Saecken raeekende de Ooft-Indifchc Compagnie.

frouwen en Kinderen daerdoor van de beiprooc ken iaerlijckiè fubfidie niet te fruftreren. C X I I I. Pe vrye Ltiyden in India nadefe Landen keren- de, ende de voornoemde fesmaenden voorhaer ver treek aldaer in Indien niet ontfangen hebbende, fullen de fèlve hier te Lande aen haer goedtgedaen werden, midts behoorlijck befcheyt mede-bren- gende, ende verchoonende dat iy aldaer in Indien niet betaelt zijn. SESTHIENDE TYTEL. paritobfeweren en be-edigen/eferArtkul- Briefi en van de Inflrutlie vanden Breden ende particulieren Scheeps-Raedt. C X I V. ALIe welcke Articulen die gene die hun in dienft van defe Compagnie begeven, gehou- den fullen wefen een ycder ibo veel hem aengaet, getrouwelijck ende gewillighlijck inallePoincten naer te komen, en daer op, ten dage van de mon- fteringe, of korts daer naer» aen handen van den Officier, ten overftaen van twee Schepenen, ofte andere Overheden, volgens gebruyek in de Steden vanderefpe&iveKameren, nevens eenige van de Bewinthebberen te doen behoorlijcken Eedr. een yeder naor de refpeftive Formulieren van Eed daer toe geordonneert, en vervolgens in defen Articul- briefgeiniëreert. CXV. In wekken Eedt, ende onderhoudt der voorfz Articulen, foo wel die gene fullen gehouden we- fen , die ten tyde van de monfteringe ende van het voor-lefèn van den Articul-brief niet prseient zijn geweeft, of priefènt zij nde, op den Heer Officiers woorden ende vragen niet mochten gheantwoordt, gefproocken, nochte haer handen opgeheven heb- ben , als die gene dieprasfent zijn geweeft, en met opgeheven handen ende vingeren den voorfz Eedt folemnelijck hebben gedaen. C X V I. DeKoopluyden ende Schippers fullen beforgen dat defen Arricul-brief,fbo haeft de Schepen in Zee fullen wefen, ter eerfter gelegentheyt van Weder en Windt, ende voorts daer na alle vier of iès We- ken, of ten miniten de korte Marginale Annota- üen, ende eenige particuliere Articulen , die fy- toyden naer gelegentheyt van faecken noodigh iiil- fen achten, voorgelefen, midtfgaders de befondere föede-ghegeven ghe-extraheerde Articulen aen de Maft,ende andere behoorlijcke Plaetfen gheflagen, inde al-te-met vernieuwt worden; op dat 't Volck defelvewel in memorie mach houden, ende haer daer na te beter mogen reguleren. C X V I I. , Sullen mede (na de eerfte gedane le&ure van den Articul-brief) de Koopluyden, ofte op Schepen j«cr gheen Koopluyden zijn, de Schippers inde Cajuyt doen vergaderen die gene die hier vooren , «te byde Inftruftie vandenScheeps-Raedt, tot jcheeps-Raden zijn gheftelt, ende haer de voorfz Anftruttie, met het Formulier van den Eedt daer jnder ftaende, diftinftelijck voorgelefen hebbende, «Uen fy 't voorfz Formulier fel ver eerft teyekenen, Ne in haer aller praefcneie opentüjck beloven den

felven Eedt ende Initruftie, foo veel in hun is, nae te komen, ende henluyden voorts altefamen her. ièi ve Formulier mede doen onderteyekenen, ande gelijcke belofte by handttaftinge afnemen. G X V I I I. Gelijcke ordre en maniere in 't voor-lefen, on- derteeckenen en afnemen van de beloften, fal oock ter eerfter Vergaderinge van den Breeden Raedt (de Schepen in de Vloote varende, ende fonder verhinderinge van dereyiè by den anderen bly ven- de , by den genen wiens beurte als dan wefen fal te commanderen) gevordert worden, al-eer de felve Raedt in eenigh werek ofte befoigne fal mogen tre- den; als oock by den Gouvcrneur-Generael ende Raden van Indien : Des fullen die van den Bree- den of Scheeps-Raedt, ende alle andere, lbo wel te Water als te Lande vallende Collegiale Verga- deringen al rijdt voor den aenvangh haerder Verga- deringe Godt met den anderen hebben aen te roe- pen , volgens de ghedruckte Formulieren van Ge- beden, de Schepen mede-gegeven. Eormulier-van Gebedt, Om voor de Vergaderingen t'Scbeep gedaen te worden. ILTEereGodt Hemelfche Vader t ghy ztjt de <* 4 Fonteyne aller wijsheyt, naer dien het U belieft ons teflellen over het beleyt ende rege- ringe van Schip ende aenghenomen reyfe, ten dienfie van de Oofl-lndifche Compagnie% waer toe wy fonder dyne Goddelijcke hulpe niet en vermogen, foo bidden wy, dat ghy ons tegen» woordigh met uwe Vader lycke genade wilt by- woonen, ende met uwen Heyligen Geefi in onfe Vergaderinge prttfideren , op dat ons duyfler verjiant verlicht, ende wy van alle Menfche- lijclie ajfefien mogen reyn wefen ·, Waer door wy alle onfe handelingen foo befiieren ende be- jlttyten mogen) dat het alles mach ge/chiedem ter eer en uwes Heyligen Naems, welflant der ware Religie, ende onfes lieven Vaderlandt. 1)it alles, ende wat ons meer van nooden ü, befluyten wy met het volmaeckte Gebedt, de welcke Jefüs Chriftus onfen Heere en Saligh- maecker ons alfoo heeft leeren bidden, Oniên Vader, &c

OKMÜLIER VAN EEDEN.

E Ν

Ν den eerften, fal den Gouverneur-Generacl in handen van de Hoogh Mogende Heeren Staten Generael, of derfèlver Gecommit- teerde) indien hy hier te Lande is, en van hier na Ooft-Indienwortgefonden, foo niet, maerdathy inOoft-Indienwefende, tot het voorfz Ampt gc- promoveert mocht worden, in handen van de Ra- den van Indien, die daer toe by Hoogh Mogende fpccialijckzijn gelaft ende geauthorifeert, foo Cy ghelaftendegheaurhorifeert worden rmdts defen, doen ende pr^fteren defe naervolgendea Eedt.

Bedt

7X %

-ocr page 1361-

Placaten en Ordonnantlen." ι e. Boeck. 5. Tit.

m§-

Eedt vaor den Gouverneur-G, ener del. \ fufie, tot ondienft, fchade en pericul van de Com. pagnie mochte komen te ryièn.

1

Η den eerften foo belove ende fwepre ick» dat ick

Eyndelijck ibo belove ende fweere ick, dat

ïck

den generalen Articul-brieff, midtigaders alle dae in ghementioneerde, foo generale als particuliere Inftruc"tien, Zeyn ende Rantcoen-brieven, ende andere Ordonnantien aireede by de Bewinthcbbe- renghemaeckt of noch temaecken j endeaenmv onderde Signature van de Bewinthebberen alsvo- ren by hare Brieven ter Vergaderinge vande Seven- thiene geteyekent, overfenden, getrouwelijckna mijn vermogen fal onderhouden ende naerkomen· ende foo veel in my is doen onderhouden en naer- komen by allen de gene die onder mijn gebiedt ee- fteltzijn, ofnarnaelsgheftelt fullenworden, een yederin'tgenehemconcerneert endeaen»aet· en generalijck my in alles te dragen en quytenalseen getrouw Gouverneur-Generael fchuldigh ende ge- houden is te doen, fonder't felve te laten om lief of leet, uyt vreefe van verlies van Lijf of Goedt · gelijck ick mede ibnder voorweten enkenniiTevan de gemelte Vergaderinge der Seventhiene om gee- nige confideratien ( hoedanigh de felve mochten weien) mijn dienft fal verlaten. Soowaerhjck helpemy Godt Almacht igh. ΤΛΕ Raden van Indien fullen gehouden wefen ■*-< aen handen van den Gouverneur-Generael in der tijdt, die daer toe by de Hoogh Mog. Heeren Staten Generael wert gelaft endegeauthorifeert, fo hy mede geauthoriièert endeghelaft werdt midts deièn, of die hy daer toe committeren fal 3 te doen defen naervolgenden Eedt. Eedt "voor de Raden '<van Indien. In den eerften, ibo beloove ende fweere ick de Hoogh Mog. Heeren Staten Generael van de Vcr^ eenighdeNederlanden, als myne hooghfte ende Souveraine Overheyt, Syne Hoogheyt den Hcere Prince van Orange, als Gouverneur, Capiteyn ende Admirael-Generael, ende de Bewinthebbe- ren van de Generale Geocïroyeerde Ooft-Indifche Compagnie in de ièlve Landen, midtigaders den Gouverneur-Generael in Ooft-Indien gehouw en getrouw ial wefen, den felven alle behooriijekege- hooriaemhey t, eere ende refpecl bewyfen, ende dat ick nevens den felven Gouverneur-Generael j midtlgadets myne mede-Raden, in alle oprechtig- heyt, getrouwigheyt ende naerftigheyt naer mijn uytterfte vermogen, alle d'affaircn ende iaecken van de gemelte Compagnie,foo wel in den Handel, Politie als Oorlogh fal helpen dirigeren ende beley- den, oock by des Generaels iieckte of overlyden , tocdattereen ander Gouverneur-Generael provi- fionelijck ial zijn verkoren. Ten anderen, dat ick van niemandt 'ondermijn ghebiedt ende gehoorlaemhey t of directie ftaende, eenige giften of gaven fal nemen, direftelijck noch indireéteUjck, noch oock ten aenfien, of om de hoope der felver, nochte om eenige gunfte, feveut of andere particuliere confideratien , 't ψ J.m Maeghfchap, Vruntfchap, Vyantfchaporander- fints andere tot eenige Ampten, Officien en d - dieningen fal helpen ftellen, ende daer toe mijn ftemme of advis geven, als den genen die ickv5* ftaenende bevinden faldevroomite, getrost

de Hoogh Mog. Heeren Staten Generael van de Vereenighde Nederlanden, als myne hooghfte en cjouveraine Overheyt, Syne Hoogheyt Wïlhem Henrick, by der gratie Godts Prince van Orange ende Nailau, , &c. als Gouverneur , Capiteyn ende Admirael-Generacl, ende de ïiewinthebihe- ren van de Generale Geoftroyeerde Qoft-Indiiche Compagnie in de ièlve Landen, gehouw ende ge- trouw ial zijn > ende dat ick in alle oprechtigheyt, getrou wigheyt ende naerftigheyt na mijn uytterfte vermogerj alle affairen ende iaecken van degemelte Compagnie lal dirigeren ende beleyden» ίοο wel in Handel als Oorlogh, midtigaders in alle 'tgene de Regeringe van de Landen, Steden, Forten of Plaetiên, als mede de generale direétie van de Comptoiren, Goederen en Negotie van de voorfz Compagnie is betreffende, foo. als by my en myne bywefende Raden nagelegentheyt van faecken be- vonden ial worden ten meeften dienfte van de Compagnie te bchooren. Ten anderen, dat ick geduyrende mynen dienft van niemandt onder mijn gebiet ende gehoorfaem- heytftaende, eenighe giften of gaven ial nemen, directelijck of indire&elijck, nochte oock ten aen- ilen, of om de hoope der felver, nochte om eenige gunfte, faveur of andere particuliere confideratien, 'c zy van Maeghfchap, Vrientfchap of anderfints, andere tot eenighe Λ nipten, Officien ende Bedie- ningen onder mijn Gonvernement fal helpen Hel- len , als die gene die ick verftaen ende bevinden ial de ervarentfte,vroomfte,getrouwfteen bequaemfte tot de felve Ampten te weien. Ten derden, dat ick geduyrende mynen dienft, direftehjek noch indiredlelijck, door mijn fel ven noch door anderen, in het minfte genen particu- lieren handel voor my, den mynen, ofyemandt anders ial doen of dry ven, nochte by mijn weten laten geichieden; noch oock eenige andere Goede- ren my of yemant anders aengaende, als alleen'van de Compagnie, verienden, of gedogen dat yemant 't felve by mijn confent, kennifle of conniventie ibudedoeni macr dat ick ter contrarie alle iboda- nige particuliere Handelaers en andere , hun qua- lick, ontrouwclick ende onvromelick, 'tzydefen aengaende of anderfints, in den dienft van de Com- pagnie dragende, ibnder eenigh rcfpe£fc ofte aen- ichou fal helpen mulcteren ende ftraffen, van haer AmptendeBedieninge, foo iy eenige hebben, de- porteren) ende voorts geftraft, geièntentïeert en geniulcteerf naer haer mcriten, met de ièlve Sen- tentien ende daer toe dienende Informatien en con- fcflien f indien fy het fchuldigh zijn) naer Huys lenden. Ten vierden, dat ick by Miflïve van de Gecom- mitteerde Be winthebberen ter Vergaderinge van de Seventhiene, of'tmeerendeel van dien onder- teeckent, gerevoceert zijnde, my datelijck op den ontfangh van de felve Miffive, metd'eerfte na het Vadcrlandt kerende Schepen na huys ial begeven, ftellende al vooren provifionelijck met advis vande pradente Raden van Indien, goede ordre op 't ge- nerael Gouvernement, volgens de InftrucÜe daer van zijnde, op dat by faute van dien, onder de Dicnaers van de Compagnie geen dis-ordre en con-

-ocr page 1362-

			SaecJcen raeckende de Ooft-Indifche Compagnie.
						Hi1
				eenighe confideratien , hoedanigh die mochten weien, verlaten. # Soö waerlijck helpe my Godt Aïmachtigh. ΤΛΕ Vice-Gouverneurs ende Dire&eurs fullen J-^gehouden wefèn aen handen van den Gouver- neur-Generael in der tijdt, die daer toe by de Hoogh Mog. Heeren Staten Generael fpecialijck is gelaft engeauthorifèert, ibohy mede geautho- rifeert ende ghel aft werdt midts defen, of die hy daer toe committeren fal, te doen defen naer vol- genden Eedt. Eedt voor de Jfke-Gowvemeurs, ende Di- retfeurs over de Forten, Tketfen ende Compto'tren aldaer. In den eerften iöo belove ende fweere ick, dat ick de Hoogh Mog, Heeren Staten Generael van de VereenighdeNederlanden, als mynehooghfte en fouveraineOverheyt, SynHoogheyt den Heere Prince van Orange, als Gouverneur, Capiteyn, ende Admirael-Generael, ende de Bewinthebbe- ren van de generale GeocTroyeerde Ooft-Indifche Compagnie in de iel ve Landen, midtigaders den Gouverneur-generael in Ooft-Indien gebouw ende getrouw fal weien, den felven alle behoorlijcke ge- hooriaemheyt, eere en refpect bewyfen, ende dac ick nevens de felve Gouverneur-generael, midtiga- ders myne mede-Raden, in alle opreehiigheyt, getrouwigheyt en naerftigheyt naer mijn uytterfte vermogen alle d'affairen ende faecken vandeghe- melte Compagnie fal helpen dirigeren ende beley- den, foo wel in den Handel, Politie als Oorlogh, gelijckbygemeynadvisvan myne bywefende Ra- den ende Koopluyden , ende in Krijghs-faecken oock van de pra:iènte Capiteynen ende andere Krijghs·Officieren, naghelegentheyt van tijdt en occurrentie van iaecken bevonden lal worden te behooren. Ten anderen, dat ick van niemandt onder mijn gebiedt ende gehoorfaemhey t of direclie ftaende, eenige giften of gaven fal nemen, diretleiijck ofte indircftelijck, noch oock tcnaenfien, of om de hoopederièlver, ofomeenigegunfte, faveur of andere particuliere confideratien, 't zy van Macgh- fchap, Vrundtfchap, Vyandtiehap of anderfints, andere Peribonen totecnigeAmpten, Officien en Bedieningen onder mijn Gouvernement of dire&ie ialftellen, of helpen ftellen, en daer toe ftemme of advis geven, als den genen die ick verftaen ende bevinden fal de vroomftc, getrouwfte, ervarentfte ende bequaemfte tot de felve Ampten te weien. Ten derden, dat ick geduyrende mynen dientt, dire&elijck noch indire&elijck, door myièlven, noch door anderen, in het alderminite geen par- ticulieren Handel voor my, den mynen, ofyemanc anders fal doen of dry ven, nochte by mijn weten laten ghèfchieden; nochte oock eenige Goederea veriènden, of gedogen dat yemandt anders 't ièlve by mijn coniènt, kenniffe ofconniventie ibude doen > maer datick ter contrarie alle foodanige par- ticuliere Handelaers ende andere, haer qualijck, ontrouwelijck ende onvroomelijck defen· aengaen- de, of anderfin ts, in den dienft van de Compagnie dragende, fonder eenigh reipecl of aenfehouw fal helpen mulcleren en ftraffen , van haer Ampten ende
		ervarenfte ende bequaemfte tot de ièlve Ampten te wefen. Ten derden, dat iek gheduyrende mynen dienft dire&elijck noch indire&elijck, door mijn felven , noch door anderen , in het alderminfte geen particulieren handel voor my, den mynen, of yemandt anders fal doen of dry ven, noch by mijn weten laten gheicbieden ; nochte oock eenighe Goederen my, of yemandt anders aengaende, als alleen die van de Compagnie verfenden, of gedo- gen dat yemandt 'tfelve by mijn confent, kenniiïè ofconniventie ibüde doen; maer dat ick ter con- trarie alle foodanige particuliere Handelaers ende andere» hacr qualijck , ontrouwelijck ende on- vroomelijck, 'tzydeièn-aengaende, of anderfints, in den dienft van de Compagnie dragende, fonder eenighrelpeftofaenfchouw fal helpen mul&eren en ftraften, van haer Ampten en Bedieningen, foo iy eenige hebben, helpen deporteren, ende voorts geftraft, geièntentieertende gemulcleert na haer nieriten, merde felve Sententien , endedaer toe dienende informatien ende confeiïïen, indien iy het verdienen, na huys fènden. Ten vierden, dat ick op den ontfangh van de ordre ende revocatie van de Bewinthebberen, ofte oock op den laft ende bevelen van den Gouverneur Generael ende Raden (fêlfs oock voor de expiratie van mynen verbonden tijdi) my datehjek met de eerfte Schepen na 't Vaderlandt keerende, ibiïder eenigh tegen ipreecken, moeyten of murmureren naer huys fal begeven in fulcken ^mpt ofqualiteyt alsdenGouvemeur-Generael ende Raden, of de Bewinthebberen fullen ordonneren; van gelijcken oockt'allen tyden als hetmy by de voornoemde Bewinthebberen geordonneert, of by den Gouver- neur-Generael endeiRaden van Indien belaft. ial worden, mijnPlaetsende Relidentieverlatenden gheduyrende mynen verbonden tijdt in iÖodanigh QuartierofPIaetfègaen, omme aldaer foodanigh Ampt te bedienen als my belaft ende bevolen ial worden. Ten vijfden, dat ick den generalen Artkul-brief, midtfgaders alle daer in gementioneerde, föo gene- rale als particuliere Inftruéïien, Zeyn-brieven , RantcOen-brieven ende Ordonnantien, aireede by de Bewinthebberen gemaeckt, of noch te maken, getrouwelijck in alle poindten na mijn vermogen fal onderhouden en naerkornen. Eyndclijck belove ende fweereick, dat ick by 'toverlyden van den Gouverneur-Generael, in de Verkieiinge vaneenen nieuwen Gouverneur-Gene- rael my fal reguleren na d'Inftru&ie, daer op by de Bewinthebberen voor defen gemaeckt, of die fy- luyden naermaels anders föuden mogen geven; ende dat ick op't hooghfte ial letten, om de ghe- trouwfte, ervarentfte ende bequaemfte Perfoon, ende die van de Gereformeerde Religie zy, te hel- pen verkieièn, ende aen geen anderen, dan die vk verftaen ende in goede conferentie gheloven en Reenen fal foodanigh te weien, mijn ftemme fal geven; ende dat ick voorts generajijck in alles ghe· duyrende mynen verbonden tijdt, my fal gedragen ende quy ten als een getrouw Raedt fchuldigh ende gehouden is te doen, fonder 't felve te laten om lief h '. l,yt vrees van verlies van Lijf ende Goedt ; "at ick mede voor d'expiratie van mynen dienft «aeruytnieten fal fcheyden, nochte de felve om

-ocr page 1363-

Placaten en Ordonnantie^ ι o Boeck. 5. Tit. rullen hier te Lande aen handen van den

1326 ende Bedieningen, fo

ofte in Indien aen handen van den Gouverneur f den genen die ter plaetfe daeriè aengenomen, ende tot hare refpe&ive Ampten gepromoveert worden het gebiedt heeft, gehouden wefen te doen den nae- volgenden Eedt. Eedt voorde Commandeurs, Koopluyden ende onder-Koopluyden, Capiteynen, Schippers en andere Officieren, Predikanten, Sieken- Trooflers ende Adfijtenten. Wy belooven ende fweeren, dat Wy de Hoogh Mog. Heeren Staten Generael van de Vereenighde Nederlanden, als onfe hooghfte en Souveraine Overheydt, fijn Hoogheydc denHeerePrincevan Orange, als Gouverneur, Capiteyn ende Admirael Generael, de Bewindthebberen van de generale , Geoftroyeérde Ooft-Indifche Compagnie in defe Landen, midrgaders den Gouverneur Generael en Raden van Indien, en voorts alle Commandeurs ende Bevelhebbers, dieghcduyrendedefereyfe te Water ofte Lande over ons geftelt iullen worden, gehou wende getrouw iullen zijn, ende ons (een yder naer fijn uytterfte vermogen) in onferefpecli- ve Ampten ende Bedieningen, die Wy aengeno- men hebben, ofte daer inne Wy naemaels by den voorfz Gouverneur-Generael ende Raden gheftek mochten werden, wel ende ghetrouwelijck in alle behoorlijcke onderdan igheyt quy ten en draden. Ten tweeden, Dat Wy den Articul-bricf, ende alle andere Bevelen , Inftru&ien , Zeyn- ende Rancoen-brieven, ende'andere Ordonnantien in den voorfchreven Articul-briefF gemeotioneerr, byde op-gemelte Bewindthebberen, als oock by denGouverneur-generael ende Raden alreedege- maeckt ofte nochte maecken, elcksin lijn Ampt endeBedieninge foo veel hem aengaet, iullen on- derhouden, ende getrouwelijck in alle poin&en, nae ons vermoghen naer-komen, ende ioo veel 'm ons is, by de gene die onder ons ghebiet gheftek fullen werden, doen obièrveren ennaerkonien. Ten derden, Dat Wy oock voor al genen par- ticulieren handel fullen dry ven, direttelijck noch indirectelijck, voor ons iel ven, nochte voor yemant inofbuyten den dienft van de Compagnie wefen- de, laten doen, of dry ven by ons kenniife of weten- fchap, maer 't ièlvc naer ons vermogen beletten en ftraffen, ofte den genen aengeven die't fel vete ftraifen bevolen ial weien. Ten vierden, dat wy geen giften noch garen fullen nemen, nochte om de ièl ve, om faveur ot gunfte, om vientfehap noch vyandtfehapgeen an- dere fullen promoveren tot eenige Ampten, als den genen die wy verftaen fullen de ervarentfte en be- quaemfte daer toe te weien, ende daer de Compa- gnie beft van ial gedientzijn. Ten vijfden, dat wy niet weder fullen kceren, nochte uyt onfen dienft icheyden, voor en al-eer wy defe aengenomereyfe, ende onièn verbonden tijdt met Godes hulpe volbracht fullen hebben, ten. ware wy voor dato by de voorfz Bewinthebberen fouden mogen worden gherevoceert, oiccbfdsn Gouverneur-Generael ende Raden van Indien | or andere over onsghefteldeDirecTreurs, Comman- deurs, of andere Bevelhebberen wederom na huys gciönden, welcke refpedtive revocatie of wederom·

deporteren, ende voorts gheftraft, gefententieert endegemul&eert naerhaer merken, metdefelve Sententien, ende daer toe dienende informatien en confelïïen die het verdienen, naer Batavia fenden, ofte met de informatien, beneiFens myne en myne byhebbende Raden, adviièn aen den Gouverneur- Gencrael ende Raden van Indien renvoyeren, om by haer E. in de faceke gediiponeert te werden, foo alsnae meriten der ièlver fullen bevinden te be- hooren. Ten vierden, dat ick my begeren falin fooda- nigh Gouvernement, Comptoir ende Plaetfe , midtfgaders oock op alle ibodanige exploiften,'t zy te Water ofte Lande, als my by den Gouverneur- Generael ende Raden belaft ende bevoolen fal wor- den, fonder oock in mijn Quartier of Gouverne- ment eenige Plaetfe te verkielèn nae mijn ghemack ofte playfier, maer over al gaen ende bly ven, fulcx den meeften dienft ende proffijt van de Compagnie fal vereylTchen. Ten vijfden, Dat ickop den ontfangh van de ordre ende revocatie van de Bewindthebberen, ofte oock op den laft ende bevel van den Gouverneur- Generael ende Raden (felfs oock voor de expiratie vanmynen verbonden tijdt) my datelijck met de eerfte Schepen naer 't Vaderlandt keerende,, fonder eenigh tegenibreecken, moeyten of murmureren, naer huys fal begeven, in fulcken Ampt of quali- tcyt, als den Gouverneur-Generael ende Raden, ofte de Bewindthebberen fullen ordonneren ; van gclijcken oock t'allen tyden, als'tmy bydevoorfz Bewindthebberen geordonneert, of byden Gou- verneur ende Raden van Indien belaft ial worden, mijn Plaetfe, Gouvernement ende Refidentie ver- laten , ende geduyrende my nen verbonden tijdt, in foodanigh Quartier ofte Plaetfe gaen, om aldaer foodanigh Ampt te bedienen, als my belaft ende bevolen ial worden. Ten ièften, Dat ick den generalen Articul- brief, met alle daer in gementioneerde, foo generale als particnliere InftrucTien, Zeyn ende Rancoen-brie- ven, midtfgaders alle andere Ordonnantien alreede by de Bewindthebberen ghemaeckt, ofte noch by henluyden, of oock by den Gouverneur-Generael endeiyne Raden te maecken, getrouwelijck in alle poiniten naer mijn vermoghen fal onderhouden en «aerkomen, midtigadersdoen onderhouden ende «aerkomen, by alle den genen die onder mijn ge- biedt geftelt zijn, ofte naermaels geftelt ftillen wer- den , een yder in hetgeene hem concerneert ende acngaet. Éyndelijck, dat ick in alles geduyrende mynen verbonden tijdt, my fal dragen ende quy ten als een getrouw Vice-Gouverneur ende Dire&eur ichul- oigh ende gehouden is te doen, fonder 't lèlve te la- ten om lief ofte Ieet, uyt vreeiè van verlies van lijf ende goet ·, Dat ick oock voorde expiratie van mynen dienft, daer uyt niet en ial fcheyden j nochte de iel vc om eenige confidcratien, hoedanigh de Zel- ve mochten weien, verlaten. Soa waerlijck helpe my Godt Almachtigh. Λ Lle andere Commandeurs, Koopluyden, Ca-

piteynen, Schippers ende andere Officieren,

Predikanten, Sieckcii-croofters ende Adftftentcn,

-ocr page 1364-

Saecfcen raeckende de Ooft-Indifche Compagnie."            r j 27

fendingcAV7 prompceJijck en ibnder eenigh tcgen- fpreecken of murmureren beloven naer te komen, endeonsmetdecerftenaer't VaderJandt keerende fkfagbtm infoodanighAmpt endequaliteyt, als oüs by den meer-gemelten Gouverneur-Generael ende Raden of andere Be velhebberen geordonneerc λj NVOrden, ofoock wel felfs fonder qualiteyt naer jiuys fullen begeven, ende wydersgeduyrende on- feti verbonden rijdt in foodanighe Quartieren ofre PJaetièn gaen, om aldaer foodanige Ampten te be- dienen, ende fulcks re verrichten als ons belaft en bevolen ial \vx>rden; ende eyndelijck voorts alles te doen dat goede en vroome Officieren en Dienaers fchuldigh en gehouden zijn te doen, 't welck wy niet fullen laten om lief of leet, door vreeiè van verlies van Lij f en Goede, of om eenigerhandc re- denen of conlïderatien. Soo waerlijck help eonsGodt Atmachtigh.

Α Lle Boots-gheièllen ende andere Zee-varende £ -^Peribonen lullen in 'c uytvaren aen handen van den Officier, ende*n praiièntie van Schepenen of andere Overheden, alshiervoorengefeytis, doen defen naervolgenden Eedr. Eedt voor de Boots ge f ellen. Wy belooven ende fweeren, dat Wy de Hoogh Mog. Heeren Staten Generael van de Vereenigh- de Nederlanden, als oniè hooghfte ende Souvc- raine Overheydt, iyne Hoogheydt den Hecrc Prince vanjOrange , als Gouverneur, Capiteya ende AdmiraeJ Generael, de Bewindthebberen van de generale Geoétroyeerde Ooft - Indiiche Compagnie in deièlve Landen, midtigaders den Gouverneur-Generael, fijn Vice- Gouverneurs over de Landen, Steden, Forten, ende andere PJaetièn in Ooft-Indien, DirecTteurs over dere- ipective Comptoiren van de Compagnie, ende voorts alle andere Raden van Indien, daer onder Wy ter voorièyde Plaetfen gearriveerc zijnde, fullen komen gheftelt te worden, als oock de re- ipeclive over ons, ibodaer, als onder weghen op defe Schepen gheftelde^ ofte naemaels in eenige andere Plaetfen te ftelJen, Commandeurs, Koop- luyden, Schippers , Capireynen, ende andere oniè reipe&ive Overheden ende Officieren, ghe- houw, gherrouw endegehooriaem fullen weien p tot uytvoeringhe van den dienft ende voyagie* daer toe Wyaengenomen ende uytgeiönden wer- den. Ten anderen, Dat Wy den hier vooren-ftaende* ende Ons wel duydclijck voorghelefen Artijckel- brief, ende alle andere Beveelcn, InftruÓrien, Zeyn - ende Rantsoen - brieven , ende andere Ordonnanrien in den voorichreven Arrijckel-brief gementioneert, byde gemeltc Bewindthebberen gemaeckt ofte noch te maecken, ofte die, het zy te Water op de Schepen, ofte te Lande by oniè Commandeurs, Koopluyden, Schippers ofte an- dere Bevelhebbers ghemaeckt lullen werden, elck in fijn Ampt iöo veel hun aengaet, fullen gehoor- iamen, ende naer ons uyeterfte vermoghen in alle poin&en ghetrouwelijck naerkomen : Dat Wy oock niet weder-keeren, noch te onièn dienft ver- laten , ofte daer uyt icheyden fullen, voor dar de voorichreve oniè voor-genomen reyiè ("met Godes hulpe volbracht) ende onfen verbonden tijdtge- expireert ial zijn, ten ware Wy eerder by de Be- windthebberen werden gerevoceert, ofte by den Gouverneur-Generael ende Raden van Indien, ofte andere over ons gheftelde Bewindthebberen nae huysgheiönden , wekker reipe&ive revocatie ende wederièndinge Wypromptelijck, ofte ion- der eenigh murmureren of tegen-feggen beloven naer te komen, ende ons voorts in alles te dragen als goede, vroome ende ghetrouwe Onderdanen fchuldigh ende gehouden zijn te doen, fonder het felve te laten om lief of leet, door vreeiè van ver- lies van Lijf en Goet, nochte om eenigerhande ooriaecken ofte confidcratien. Soo waerlijck helpe ons Godt t^ilmachtigh.

D

Ie vanden Breeden en dagelij ckièh en Scheeps- Raedt fullen naer gedane lefture vanhaerluy-

derrefpective Inftruftien, aen haerluyder Com- mandeurs ofKoopluyden byhandt-taftinge ende onderteeckeninge doen endeprasfteren defen naer- volgenden Eedt. Eedt voor den Breeden ende dagelijcltjbhen Scheeps-Rdèdt, van de Schepen naerOofl- Indien varende ·, ais oock voor de Raden in de refpet'iive Comptoiren, Forten 'enandere 'Plaetfen in Oofi- Indïenwefende. Wyonderghefchreven belooven ende fweeren midts deièn, ons met eygen handt hier onder ghe- ftelde Merck of Onderteeckeninge, endeby den , Eedt die wy op den Articul-brief hebben ghedaen, dar wy den inhoudt van de boven-ftaende Inftru- ftie naer ons vermogen ghetrouwelijck in alle poinden fullen naerkomen, in alle Civile en Cri- minele iaecken die ons mochten voorvallen, een ycdernaer onfe befte kenniftè ende wetenfehap , ionder cenigh faveur, gunfte ofdiillmulatie, goet Recht endejuftitie adminiftreren > Dat wy oock in (fit CoJlegie onder malkanderen, en met alle an- dere , in den dienft van de Compagnie weiènde, goede eenigheyt, vrientichap en correipondentie fullen houden, ende voorts op de regeringe van het Folck, foo van oniè reipeétive Schepen, Comptoi- ren, Forten, als op de Schepen , Vivres ende in- geladen Goederen, midtigaders oock op de regie- ringe ende direftie van de geheele Vloote (foo lan- ge de Schepen ibnder eenigh verlet vande Reyiè by den anderen fullen konnen blyven) ende op alle Plaetfen, Forten, Comptoiren , Schepen ende Goederen, dacr over wy geftelt mochten worden, m lange de iel ve tot onièr bewaringe, ordre ende difpofitie ful len ftaen, daer over behoorlijcke toe- fcht nemen, ende alle foodanige goede ordre ftel- feii als eenighfints mogelijck ial weien, ende ons in alles quyten als goede Raden ten beften van de poft-Indifche Compagnie gehouden zijn ende be- "Qörentedoen. Soo waerlijck moet ons Godt Almacbtigh helpen.

De

-ocr page 1365-

					Pkcaten en Ordonnantien. io.Boeck. f*ïli&
			éñ8
							keeren tot dat de reyfe (met Godes hulpe) vol bracht fal wefen, ende Wy den verbonden tijdt van vijf Jaren uytghedient fuilen hebben ten ware Wy daer tevooren bydc Bewindthebberen gerevoceert , ofte by den Couverneiir-Generael ende Raden , ofte andere over Ons gheftelde Gouverneurs ofte Bevelhebberen naer huys ohe- fonden, of van Onien dienft ende Eedt ontflaeen werden, welcke weder-roepinghe ende wederien- dinge Wy promptelijckendegewillighlijck, fon* dereenigh murmureren of tegenfpreecken, fu]jen* naerkomen, ende Ons voorts in alle noot te Wa- ter ende te Lande geen pcrijckel ontfien, maer Ons dragen en quy ten alsvroome Soldaten en Krijehs. luyden fchuldigh ende gehouden zijn te doen, fon- der het felve te laten door vreefe van verlies van Lijf of Leven, ofteom eenigerhande oorfaecken hoedanigh de iel ve oock fouden mogen wefen. Soo waerlijck helpe ons Godt t_Almachtigh. Aldus gedaen endegearrefteert ter Vergaderingc van de hoogh-ghemelte Heeren Staten Generael, in 's Graven-Hage den derden September 1672. Wasgeparapheerr, Isbr.vanVierJfen^n. Onder ftondt, Ter Ordonnantie van de felve. Geteec- kent, H.Fagel. Zijnde op 'tfpatiumghedruckt het Cachet van haer Hoogh Mog. opeenrooden Ouwel, overdeckt met een Papieren ruyte.
		De Soldaten fuilen deicn naer- volgenden Eedc doen. Eedt voor de Soldaten. Wy beloven ende fweeren, datWydeHoogh Mog. Heercn Staren Generael van de vrye Ver- eenighde Nederlanden , als Onfe hooghfte ende Souveraine Overheydt, fijn Hoogheydt den Hcere Prince van Orange > als Gouverneur, Capiteyn en Admirael Generael, de Bevvindchebberen van de Generale Nederlandtfche Ooft - Indiiche Com- pagnie in de felve Landen, midtfgaders den Gou- verneur Generael over d'Ooft-Indien geftelt , ende noch te ftellen, gehouw ende getrouw fuilen zijn. ende allenden genen die over Onsgheftelt fuilen werden, wel ende ghetrouwelijck lullen dienen$ den hier vooren-ftaenden, ende Ons wel duyde- lijck voorgelefen Artijckel-brief, ende alle andere Inftruftien ende Ordonnantien bydevoorfchreve Bewindthebberen, ofre oock by den voornoem- den Gouverneur-Generael, ende Raden van In- dien aireede ghemaeckt, ende die by haerluyder, ende alle andere Onfe Commandeurs ende Bevel- hebberen , gheduyrende^efen Onfendienft ende reyfenoch gemaeckt fuilen werden, naerOnsuyt- terfte vermogen naerkomen·, oock in alles volgen de ordre van den gemelten Gouverneur- Generael ende Raden, midtigaders Gouverneurs, Capi- teynen ende andere Bevelhebberen over Ons ghe- fteldt, ofte noch te ftellen , ende niet weder-
								DEM

-ocr page 1366-

HW

DEN Saecken ra

SESTEN TYTEL, ckende de Weft-Indifche ompagnie.

ι, Oltroy van de Staten Gen erael aen de Wefi- Indifiche Compagnie verleent, van den 3 Junij \6iil Sic Groot Placaet-Boeck 1 Vol. Pag. f6f. 2. Verbodt van den Handel'op tVefi-Indien ± van den 9Juny i6zi. AldaerPag. 57/, Gerenoveerd fan 26November 1621. Aldaer pag. f81.

5' 4.

Verbodt van de Sout-vaert op :Pun£lo del Rey, van den 1 o Juni] \6n. Aldaer Pag. 5-79. Ampliatie van het Oclroy, van den ι 3 February 1 ét j. Aldaer Pag. f83.

Accord tujfchen de Bewinthebbtren ende Hooft-participanten, van den 21 Junij 1623. Aldaer Pa<7.5-85- en volgende 6.    Continuatie van het O£lroy voor de Wefi-Indifiche Compagnie t van den^Jidy 1647. Aldaer Pag. j9 f- 7.    Verbodt van Volck aen ie nemen, endefich in dier.fi te begeven naer Wefi-Indien, /onder confent van de Compagnie, vanden 24M7 1624, ende den 14 Juny1 632, Aldaer Pag. 59 f. ■ 8, Ordre ende Reglement dat aüeghemontcerde Schepenfitllen mo^en varen infieckerghedeelte van de limit en van hetOclroyvan deWefi-IndificheCompagnie, van den ι φ Mey 163 2, iW* 15 Jidij 1633. Aldaer Pag. f 5)9. <?. Reglement op den Handel van Farnambuco en Brazil, van den 9 January 1(534. Aldaer Pag. 603. 10.    Vryen Handel om te mogen halen Hout-, Tabacq, Catoen en allerhande Waren en Koopmanfchap- pn , vallendebinnenfieckereItmit en van't Oclroy, van den 6 January 1635, ende 16 Oéiober 1637. Aldaer Pag. Ó07, 11.    'Provifioneelaenftellen van den Handel op Brazil, van den 29 April ι638. en 1 o Augufii 1Ó48. Aldaer Pag. 609 ende 614. 12.    Vryen uytvoer van Eet-waren op Brazil, vandeniiTtecember 1649. Aldaer Pag. 617. 13.    Silver-mynen voor eenyeder opcn-geftelt, <&# 31 Augufti 1 <S 5 2. Aldaer 14.    J/z vit at ie ende Ordre op het bewoonen en cultiveren der Landen > van den 16 Otlobcr 16$ o. iW<? :ó /f/77/ 1Ó34. Aldaer Pag. 619 en <521. 1 f. Verbodt van met eenigh Vaertuygh aen de R et o er-fchepen te komen finder confent, van den 14 Mey 1Ó3 2 > 21 September 1641, 28 y^/y 1642. Aldaer Pag. 65-9. 16.    Atticul-Brieffvoor de Wefi-Indifche Compagnie, van den 24 November \ 647. Aldaer Pag. 62 f. 17.    'Flacaten op 'tfiuck van 't verkopen en tranfiorteren vandeActiën in de Wefi-IndiJ'che Compagnie*

Aldaer Pag. 661.

•vanden ij July ió2ï) en 20 Mey 162^.

18. Prolongatie van V Oclroy van de Wefl-htdifche Compagnie voor dm tijdt van acht maenden. In date den vier en twintighfien 'December 1671.

|E Staten Generael der Vereenighde Nederlanden : Allen den genen die defen jegenwoordighen lullen fien of hooren lefen, Saluyt. T)oen teweten, Dat wy ten meeften dicn- ile van de Ingezetenen defer Lan- den, by provifie voor den tijdt van acht Maenden, innegaendc met den eerften Januarij 1672 toeko- mende , gecontinueert ende geprolóngeert hebben, continueren ende prolongeren by defen het OcTrroy aen de Weft-Indilche Compagnie voordelen by Ons vergunt, onder de liraitatie ende reftri&ie , breeder vervat in Onfe Relblutie van huyden date dcfesaendeBewindthébbcren vandcfëlve Wcit- Indiiche Compagnie ter handen geftelt: Ende ten cyndeniemandt hier van ignorantie kome te pre- tenderen , foo Ontbieden ende verioecken Wy de Hceren Staten, Gecommitteerde Raden ende Ge- ,deputeerde Staten vande Provinciën refpe&ive van GeWerlandt endo 't Gracffchap Zurphcn, Hollandt

ende Weft-Vrieflandt, Zeelandt, Utrecht, Vries- landt, Over-Yilel, midtigaders S tadt Groningen ende Ommelanden, ende allen anderen ƒ ufticieren ende Officieren van de felve , dac fy deiè A£te van de voorfz Onfe provifioncle continuatie ende prolongatie van ftonden aen alomme doen ver- kondigen , publiceren ende affigeren in alle Plaet- fen, daer fuicks van noode weien fal, ende men gewoon is fodanige publicatie ende affiéfcie te doen. Laftcn en bevelen voorts de Raden ter Admirali- teyt, den Advocaten-Fiicaels, midtigaders Admi- raels, Lt. en Vrice-Admiraels,Capiteynen, Officie- ren ende Bevelhebbcren, defe Afte van de voorfe Onfe provilionele continuatie naer te komen, en te doen nacrkomen, procederende ende doen- de procederen tegens deContravcnreursvandien, ibnder ooghluyekinge , faveur, diilimulatie, ofte verdragh, want Wy fuicks ten dienfte van den, Lande, ende ten bellen van de goede Inghcjse- tenen van dien, bevonden hebben te behooren. 7 Υ                     Geg.

-ocr page 1367-

"■f"

Piaeaten en Ordonnanttien. 1 o. Boeck. 6. Tit.

20

*9* Gegeven in den Hage onder Onfen Cachette, Pa- raphure ende de Signature van Onfen Griffier, op den vier en twintighften December 16y i. Was ge- parapheert, G. van Hoolck, vt. Onder ftondt, Ter Ordonnantie van de hoogh-ghemelte Heeren

Staten Generael. Getekenc, Gafp.EageL Zim^g op 'c fpatium gedruckt het Cachet van haerHoooI Mog. op eenrooden Ouwel, overdeckt meteen papieren Ruyte.

lp, Naer der prolongatie voor den tijdtvan acht maenden. In ddte denfeven en twintighflen Augufli ι6γζ.

|E Staten Generael der Vereenighde Ne- derlanden. Allen dengenen die defen je- genwoordigen lullen fien ofhoorenleien, Saluyt. cDoen te weten, Dat Wy ten meeftendienftevan d'Ingezetenen deferLanden, by provifie voor den tijde van noch acht Maenden, ingaende metdeneerften September toekomende, gecontinueert ende geprolongeert hebben, conti- nueren ende prolongeren by defen, het Odtroy aen de Weft-Indifche Compagnie voor defèn by Ons vergunt, onder de limitatte ende reftridlie, bree- der vervat in Onfe Refolutie vanhuyden datode- iès , aen de Bewindthebberen van de felve Weft- Indifche Compagnie ter handen geftelt. Ende ten eynde niemandt hier van ignorantie kome te pre- tenderen ·, Soo ontbieden ende verfoecken Wyde Heeren Staten, Stadthouderen, Gecommitteerde Raden, en Gedeputeerde Staten van de refpeétive Provinciën, ende allen anderen Jufticieren ende Officieren van den iel ven Lande, datfy deicActe van de voorfchreve Oniè provifionele continuatie ende prolongatie van ftondèn aen alomme doen verkondigen , publiceren ende affigeren in alle

Plaetièn daer fulcks van nooden wefen fal, ende men gewoon isfoodanige publicatie ende affixie te doen : Laften ende bevelen voorts de Radentcr Admiraliteyt, d'Advocaten-Fifcaels, midtfgaders Admiralen, Lieutenant ende Vice'Admiralen Capiteynen, Officieren ende Bevelhebberen, deiè Afte van de voorfchreve Onfe provifionele conti- nuatie naer te komen, ende te doen naer-komen procederende ende doende procederen tegens de Contraventeurs van dien, fonderooghluyekinge, faveur , diffimulatie ofte verdragh , want Wy fulcks ten dienfte van den Lande, ende ten beften van de goede Ingezetenen van dien, bevonden hebben te behooren. Gegeven in den Hage onder Onfen Cachette, Paraphureendede Signaturevan Onfen Griffier, op den feven-en-twintighften Au- gufli 1672. Was geparapheerr, I. van Reigers- berghyyt. Onder ftondt, Ter Ordonnantie van de felve. Getecckent, J. SpronJJen, Zijnde op het fpatium gedruckt het Cachet van haer Hoog Mog. op een rooden Ouwel, overdeckt met een papie- ren Ruyte.

Noch naer der prolongatie van het Oföroy voor acht maenden. In date den derdentighflen Maert 167 3.

20.

IE Staten Gcnerael der Vereenighde Ne- derlanden : Allen den genen die defen jegenwoordighen fullen fien ofte hooren lefen, Saluyt. 'Doen te weten, DatWy ten meeften dienfte van de Ingezetenen deièr Lan- den , by provifie voor den rijdt van noch acht Maenden, ingaende met den eerften Mey toeko- mende , ende fulcks tot den uyt-eynde van defen loopenden Jare 1673 toe, verder gecontinueert en geprolongeert hebben, gelijck Wy verder conti- nueren ende prolongeren by defen , het Octroy aen de Weft - Indifche Compagnie der voorfchreve Vereenighde Nederlanden voor defen by Ons ver- gunt, onder delimitatie ende reftricTrie, breeder vervat in Onfe Refolutie van huyden datodefes aen de Bewindthebberen van de ièlve Weft-Indi- ichè Compagnie ter handen gheftelt: Ende ten eynde niemandt hier van ignorantie en kome te praztenderen * Ontbieden ende verfoecken Wy de Heeren Staten, Stadthouderen, Gecommitteerde Raden ende Gedeputeerde Staten van de refpeéti- ve Provinciën, ende allen anderen Jufticieren en Officieren van den ielven Lande, dat fy defe Acte van de voarizOnfe verdere provifionele continua-

tie ende prolongatie van ftonden aen alomme doen verkondigen, publiceren ende affigeren in alle Plaetfen daer fulcks van nooden wefen fal, en men gewoon is fodanige publicatie ende affiótie te doen. Laften ende bevelen voorts de Raden ter Admira- liteyt , de Advocaten-Fiicaels , midtfgaders Ad- miralen, Lieutenant en Vice-Admiralen, Capi- teynen, Officieren en Bevelhebberen, defcAfte van de voorfz Onfe verdere provifionele continua- tie naer te komen, ende te doen naerkomen; pro- cederende ende doende procederen tegens de Con- traventeurs van dien, fonder ooghluyekinge, faveur diffimulatie of verdragh, want Wy fulcks ten dien- fte van den Lande, ende ten beften van de goede Ingezetenen van dien bevonden hebben te behoo- ren. Gegeven in den Hage ondei Onièn Cachette, Paraphure, ende de Signature van een van Onfe Griffiers op den dertighften Maert ι<>73· ^as geparapheert , J. de Maureguault, vt. Onder ftondt, TerOrdonnant van de hoogh-ghemelte Heeren Staten Generael. Getekent, J· SpronJJen. Zijnde op *t fpatium gedruckt het Cachet van haer Hoogh Mog. op een rooden OuweJ, overdeckt met een papieren Ruyte.

pMcatv

-ocr page 1368-

			Saecken ïaeckende de Weir-Indifche Compagnie!               i^t 11. PMcatte , n.oopende het meuw-werkende OBroy. Jn date den twintighfien September 1674.
		|E Sraten Generael der VereenighdeNeder- landen, Allen den genen die defejegen- woordighe fullen fien ofte hooren leien, Saluyt. T)oen te weten, DatWybyex- pcrientie bevonden hebbende, dat de welflant van dcfe Landen, door de Navigatie ende Commercie van de goede Ingezetenen merckelijck werdt be- vordert, midtigaders oockdat defelve Navigatie ende Commercie feerbcfwaerlijck op verre afgele- gene Landen ende Dillridten kan werden voort- gefet, befchermtende gemaintineert, buytenge- jneene hulpe cnde onderlinge aillilcntie vaiiver- fcheyde confiderable Ingezetenen, tot ibodanigen eynde te iamen vereenight; ten wekken opfichre Wy oock albereydts voor veeleJaren by ipeciael Odlroy een generale Well - Indiiche Compagnie onderde voorichreve Ingezetenenopgerechtheb- ben gehadc: Doch ghemerekt de faecken van de felve Compagnie door verlcheyde defaftres, in ibo- danigen verloop zijn geraeckt, dat des felfs Parti- cipanten t'eenemacl ongenegen zijn geworden om de voorfchreve Compagnie te continueren , waer door Wy delaerfle prolongatie van herghemeltc O£lroy met den laetlten September 1674 ilaende te expireren, goergevonden hebben het felve 0£lroy verder niet te continueren, maer degemelte Weit- Indifche Compagnie te diilölvcren ende te vernie- tigen ; niet te min begerende dat de voorfz Onle Ingezetenen» ende ipecialijck de Participanten en Depoiitanten van de voorgaende Compagnie niet alleen by hare voorgaende Navigatie, Traffijcque ende Hanteringe werden geconièrveert, maer oock dat haer Traffijcque, alsmededeZee-vaert, ende hetdebitder Manufacturen deler Landen, ibo veel mogclijck ibüde moghen toenemen, byfonderin conformiteyt van de Tradiaten, Alliantien, Ver- bonden ende Entrecourflcn op de Traffijcque ende Zeevaert met andere Princen, Republijcquen ende Volckeren eertijdtsgemaeckt, die Wy in allen dee- len verilaen punctuclijck onderhouden endeach- tervolght te moeten worden, S O O IS Τ, Dat Wyinbehoorhjcke achtingegenomen hebbende, dat fonder gemeene hulpe, afllftentie ende midde- len van een generale Compagnie, niet vruchtbaer- lijcks in de Quartieren hier naer gedefigneert, ghe- dreven, befchermt en gemainctineert kan worden, mits de groote avonture van Zee-roveryen, extor- fienende anderilnts, die op lbo groote ende verre reyfen zijn vallende, om de voorfchreve, ende uyt verfcheyde meer andere pregnante redenen ende confideratien Ons daer toe moverende, en hoogh- dringende oorfaecken, met rijpe deliberatie van Rade, op een nieuw wederom goetgevonden heb- "βη ,dat de Scheepvaert, Handeünge en Commer- cie inde Quartieren van Weft-Indien ende Africa, cnde andere hier naer gedefigneert, voortaen niet anders enfalwerden gedreven, dan met gemeene Vereenighde macht vandegheweièn Participanten ende Depofitanten van de voorgaende Compagnie, dewelcke daer toe berey twilligh ende ge-encoura- geerthallen zijn, endeindergebrceckigen plaetien, «ie, ofte niet iöuden konnen ofte willen haer Gel- den fourneren, de verdere Koopluyden cnde Inge-			zetenen defejr Landen ·, ende dat tot dien eynde op- gherecht fal worden een nieuwe generale Weft- Indiiche Compagnie, die Wy uyt ibnderjinghe affectie tot den gemeynen weftandt, cnde om me de Ingezetenen van dien te conièrveren in de goede Neringe ende wclvacrt, fullen maintineren ende veritereken met Onfe hulpe, faveur cnde ailiften- tie, voor ibo veel den jegenwoordigen ftaet ende gcilalrenillè der Landen eenighfints kan verdragen, ende daer toe voorfien met behoorlijck Octroy, en met Privilegiën en Excmptien, brceder in 't felve Octroy huyden by Ons gearreileert, ge-extendeert ende ge-expreilèert; ende onder de fel ve die gene, hier naervolgende: Te weten , dat binnen den tijc van dcfe loopende Eeuwe, ende over fulcks tot den Jarefeventhienhondert incluys, nicmandt van de Ingeboornen of Ingezetenen deièr Landen, anders dan alleen uyt den naeme van de voorfz Vereenig- de Compagnie, uytdefe Vereenighde Nederlan- den , nochte oock van buyten dcfe Landen , ial moghen varen ofte negotieren op de Kuilen ende Landen van Africa,*te reeckenen van dcnTropico Cancriaf, tot de hooghtevan dertigh graden be- zuyden de Linie iEquinocliael, met alle de Ey lan- den in dat Diftrict,ondcr de voorfz Kuilen gelegen, ende in fpecie mede de Eylanden Sint Thomé, Annebon,Iile de Principe, ende Fernande Polo, midtigaders de Plaetfen van lièkebe, endeBauw- merona, aen het vailc Landt van America gelegen, als mede de Eylanden Curacao, Aruba ende Buo- nairc} des dat de verdere Limiten van het voorige Octroy acn alle de Ingefetenen van defen Sraet ion- der onderichey t, open fullen zijn, om by de felve naer haer wel-ghevallen bevaren ende behandelt te mogen worden} Behoudelijck nochtans, ende in delen verilande, dat ibo wanneer de Geoctroyeerde Ooft-Indifche Compagnie deler Landen, de Ey- landen tuflehen de Kuilen van Africa en America gelegen,beginnende met den Alcention zuytwacrts aen, of eenige van dien foude mogen komen te be- varen , en voor alle andere te occuperen aen de felve Ooft - Indifche Compagnie, daer van privatif Odlroy, met uytfiuytinghe van alle anderen, fal worden gegeven, voor ioo langen tijde als fy de ef- fective befittinge falblyven continueren} des dat fulcks oock aen de ghemelte Weil-Indiiche Com- pagnie vergunt fal worden, byaldiendelèlvevan de voorfchreve Eylanden, ofte eenige van dien, de eerlle dadelijck poilèilie komt te nemen ende te behouden, ende dat by ontllenteniilè vanbeyde, ofte vcrlatinge van poflelTie, de gemelte Eylanden fullen blyven, ofte weder vervallen tot de plaetlc van de tweede Clailë die by Particulieren onder re- cognitie fullen moghen werden bevaren : Dat het oock in Onfe faculteyt ende macht fal wclèn,andere particuliere Ingezetenen defcr Landen , eenighe Colonien in het voorfz Diilrict van het jegenwoor- dige Octroy willende oprechten ter plaetledaer de' felve Compagnie geene reële of dadelijcke poflciïie heeften behoudt, dien-aengaende ibodanighte octroyeren als Wy te rade fullen worden. Des dat de voorfchreve particuliere Handelaers ,* fonder Ons particulier Octroy, inde voorfzDi- f Υ 2                      ftricteri

-ocr page 1369-

			Placatten en Ordonnantien. 10. Boeck. ó.Tit;
		ftriften hier voren gemenrioneert, Traffijcqueren- de, ten dien opfichre de gheraeke Weft-Indifche Compagnie fallen moeten erkennen» endefulcks geobligeert bly ven aen de felve voor recht van Con- voy, ende voort by forme van recognitie te geven, als jegenwoordigh bydegemelte Compagnie uyt den voorfz Handel werdtgeproffiteert·, te weten, van de Goederen naer Nieuw-Nederlandt, en van daer wederom hcrwaerts ghebracht wordende drie per cento ·, en van de Waren gaende nae de Weft- ïndien, ende van daer wederom in deië Landen komende twee per cento, ende voorts vijf guldens per Laft van de Schepen varende op de verdere Plaetfen van America in 't oude Octroy begrepen, foo van uytgaen als van inkomen refpective, ofwel foo veel meer of min als by onfe naeder difpoiïcie 'm tyden ende wylen nae gelegentheydt foude mogen werden geftatueert; foo nochtans, dat de voorfz vijf guldens per Laft nietfullen mogen werden ge- vordert van de Schepen varende op de Caribifche Eylanden, de wekke het ordinaris recht van Con- voy lullen betalen aen de Collegien ter Admirali- teyt daer die zijn uytvarende* ende dat de voorfz particuliere Handelaers boven dien oock gehouden lullen wefen ten genoegen varjde ghemelte Com- pagnie te ftellen lüffifante cautie, dat fy met hare Schepen niet iiillen bevaren , ofce doen bevaren eenige Plaetfen onder de eerfte Claifè begrepen, ende fulcks aen de ièlve Compagnie privativelijck, met feclufie van allen anderen geconcedeert. En ib wie fonder eonfent van defe Compagnie>hem fal vervorderen te varen ofte negotieren op eenige Plaetfen binnen de voorfz Limiten dele Compag- nie geaccordeert, dat fal zijn op de verbeurte van de Schepen en Goederen die bevonden füllen wor- den op de voorfz Kuiten ende Geweften te hande- len , de wekke datelijck en al omme van wegen de voorfz Compagnie aengetaft, genomen, ende als verbeurt, ten behoeve van de lel ve gehouden fül- len mogen werden. Ende in cas ibodanige Schepen of Goederen verkocht mochten wefèn, of in ande- re Landen of Havenen ingeloopen, fullen de Ree- ders ende Participanten voor de waerde van de lèlve Schepen ende Goederen mogen werden ge-execu- teert: Nochte en lal geen Geldt of Goedt op Bode- merye, ofteeenighgedeelte van winfte gegeven, of eenige alfeuranrie op Plaetfen daer de Compag- nie den privativen Handel toegheftaen is, gecon- traclreert mogen werden met yemandt ter Werelt, 't zy Onderdanen van defen Staet, ofte Vreemden, op pcene van conflfcatie van de ièlve Gelden ende Goederen, ten proffitevan degemelteCompagnie, Ende by aldicn eenighe van de voorfz Contracten met of voor Vremden mochten aengegaen zijn, op poene van foodanighe lommen als het Capitael van de voorfz Contracten bevonden wort te beloopen, te executeren ten Iafte van almlcke Ingezetenen of Onderdanen de welcke foodanige Contraden met of voor Vremden ghemaeckt hebben. Ende fullen alle Schepen die dek Compagnie fal employeren, omme eenige van hare Goederen, f'tzy Negros, ofte eenige andere KoopmanfchappenJ) te brengen, ofte retouren te halen naer ende uyt eenige Limiten van Oftroy, iiillen moeten zijn eygen Schepen van de Compagnie, ofte ten minften foodanigh fullen moeten bevracht worden, dat de Schippers, Stuyr- luyden ende Matrolên by de Compagnie fèlfs aen- geftelt ende betaek worden.
					Alle welcke Privilegiën, Vryheden en exempti-e en de verdere, die als boven verhaelt,* in't Q£h·^ huyden by onsgearrefteert, breeder itaenge-exte deert en ge-exprelfecrt, mitigadersalle RdblmieJ" en andere difpofitien by ons van tijd tot tijdaen d' voor deièn ge wefen Compagnie in haer faveur ver! gunt, de welcke wy verftaen, van die kracht end* vigeur te zijn, als of de felve al te famen ende pam. cuïier inden voorfchreven Odtroye, ende hierin op nieuws mede waren geinièreert, en die affiften- tiehier vooren verhaelt, in alle hare voorfchreve Poin&en ende Articulen Wy defe Compagnie met goede kenniiïè van faken hebben gegunt, verleent belooft ende toegefeyt, gunnen, verlenen ende toe- feggen hen midts defen, beloovende henluyden de felve te doen, en laten genieten, ruftelijck en vrede- Jijck. Ordonneren oock dat die fullen worden on- derhouden ende achtervolght by alle Overigheden Officieren ende Onderfaten van defe Vereenighde Nederlanden, lönder daer jegens te doen direfte- lijck of indirecÏelijck, fo weynigh binnen als buy- ten defe Vereenighde Nederlanden, op pcene van daer over als Beletters van het gemeene welvaren defer Landen, ende Overtreders van onfe Ordon- nantie gheftraft te werden aen Lijf ende Goedt. Belovende daer en boven, dat Wy de Compagnie inhetinnehoudenvanden voorfchreven O&roye fullen maintineren ende ftaende houden by alle Tradaten van Payfen, Alliantien ende Entrecourf- ièn met de Naebuyrige Princen, Rijcken ende Landen , fonder yets ghedaen ofte gehandelt te werden, dat tot verminderinghe van den felven Octroye foude mogen ftrecken. Laften daer omme ende bevelen wel exprefielijck alle Gouverneurs, Juiticieren, Officieren, Magiftratenen Invvoon- deren der voorfchreve Vereenighde Nederlanden, dat fy de voorfchreve Compagnie, ende de Be- windthebberen van dien , ruftelijck ende vrede· lijck laten gebruyeken het volkomen effecT: van den voorfchreven O&roye, Confent ende Privilegiën, ceilèrende alle contradictien ende empefchemen- ten ter contrarie. Ende op dat niemandt hier van ignorantie en pretendere, Ontbieden ende verfoec- ken Wy de Heeren Staten, Stadthouderen, Ge- committeerde Raden ende Gedeputeerde Staten van de refpective Provinciën, ende allen anderen Juiticieren ende Officieren van de ièlve Landen: Laften ende bevelen voorts de Raden ter Admira- liteyt, midtfgaders allen anderen Rechteren, Juiti- cieren ende Officieren onder onfe gehoor&emheyt ftaende, defeonièPublicatie, wefende'tfornmicr inhouden van den voorfchreven Octroye > aen- ftonts alomme doen verkondigen, uytroepen ende affigeren, daer men ghewoon is verkonding^ uyt- roepinge ende affixie te doen, want Wy hct: *elve voor den dienft vanden Lande, ende tptbevor- deringe van de welvaert van de goede Ingezetenen van dien bevonden hebben alfoo te behooren. GedaenindenHage onder onfen Cachette, Paft- raphure endede Signature vaneen van onieü« ' fiers, op den twintighften September io74- Wasgeparapheert, Gafp.Fagel, vt. Onderftont. Ter Ordonnantie van de hoogh-gemelte ö«*«g
						Staten Generael. Geteeckent, ff. Fage op'tfpatium gedruckt het Cachet van baer no°^ Mog. opeen rooden Ouwel, overdecktmet ee. papieren Ruyte. ·                                 oa.oy

-ocr page 1370-

					Saecken raeckende de Weft-Indifche Compagnie.            ί 3 f'ί 2 2. OBroy voor de nieuwe Weft-Indifche Compagnie, In date den tmn- tighflen September1Ó74.
				"gÊ^t E Staten Generael der Vereenighde Ne- η ) derlanden. Allen den genen die defen l^^y jegenwoordigen Tullen fien of horen lefen, éxrO&Êfr Saluyt. 'Doen teweten : DatWybyex- perientie bevonden hebbende, dat den welftant van defe Landen door de Navigatie endeCommer- cje van de goede Inghezetenen merckelijck wordt bevordert, midtfgaders oock dat de felve Naviga- tie ende Commercie iêer befwaerlijck op verre af- gelegene Landen en Diilricten kan werden voort- gcfet, befchermtendegemaintineert, buyten ge- mene hulpeen onderlinge afïïftentie van verichey- de confiderablelngezetenen,tot hoedanigen eynde te famen vereenight; ten wekken opfichte Wy oock voor veele Jaren by fpeciael O&roy een gene- rale Weft-Indifche Compagnie, onder de voorfz Ingezetenen opgerecht hebben gehadt : Dochge- merekt de faecken van de fclve Compagnie door vericheyde difaftres, in foodanigen verloop zijn geraeckt, dat des lelfs Participanten t'eenemael on- genegen zijn geworden om de voorfz Compagnie re continueren; vvaer door Wy de laetfte prolonga- tie van'tgem:0£troy met den laetften Sept. 1674 ftaende t'expireren; goedtgevonden hebben 'tfelve Oftroy verder te continueren, maer de ghemelte Weft-Indifche Compagnie te diftblveren ende te vernietigen; niet te min begerende dat de voorfz onfe Ingezetenen, ende fpecialijck de Participan- ten ende Depofitanten van de voorgaende Com- pagnie , niet alleen by hare voorgaende Navigatie, TrarficqueendeHanteringe werden geconfèr veert; maer oock dat haer E.Traffijcque, als mede de Zee-vaert, ende het debit der Manufafturen deièr Landen ib veel mogelijck ibude mogen toehemen, byfonder in conformité van de Tradaten, Allian- tien, Verbonden, Enrrecomilèn op de Traffijeque ende Zee-vaert met andere Princen, Repubhjc- quen ende Volckeren eertijdts gemaeck t, die Wy in allen deelen verftaen punctuelijck onderhouden endeachtervolght te moeten worden. SOO IST; DatWy in behoorlijcke achtingeghenomen heb- bende, dat fbnder gemene hulpe, afïïftentie ende middelen van een generale Compagnie niet vrucht- baerlijckft in de Quartieren hier naer gedefigneerr, gedreven , befchermt ende gemaintineert en kan worden, midesdegrooteavonture vanZee-rove- ryen, extorfienendeanderfints, dicopibogroote én verre reyfen zijn vallende; om de voorfz ende uyt vericheyde meer andere praïgnante redenen en confideratien Ons daer toe moverende en hoogh- dringende oorfaecken , met rype deliberatie van Rade op een nieuw wederom goedrgevonden heb- ben, dat de Scheepvaert, Handelinge ende Com- mercie in de Quartieren van Weft-lndien en Africa ende andere hiernaghedefigneert, voorraen niet anders en fal worden ghedreven dan metghemeene vereenighde macht van de ghewelen Participanten ende Depofitanten vande voorgaende Compagnie, de welcke daer toe bereytwilligh ende ge-en co ura- geert fullen zijn, ende in der gebreeckigen plaetfè, die of niet fouden konnen öf willen haer Gelden fourneren, de verdere Koopluyden ende Ingeze- tenen defer Landen ; ende dat tot dien eynde op-
							gherecht fal worden een nieuwe generale Weft- Indifche Compagnie, die Wy uyt fbnderlinge affeclie tot den gemeynen welftandt, ende omme de Inghezetenen van dien te conferveren in goede Nceringe en de wel vaert fullen mainftineren ende verftereken met onfe hulpe, faveur ende aififtentie, voor fbo veel den jegenwoordigen flaet ende ghe- ftaifenifTe der Landen eenighfints kan verdragen , ende daer toe voorflen met beh oorlijck Octroy, en met de Privilegiën ende exemptien hier naer vol- gende ; Te weten, dat binnen den tijdt van defè loopende Eeuwe , ende over-fulcks tot den [are feventhien hondertincluys, niemandt van de Inge- borenen of Ingezetenen defer Landen, anders dan alleen uyt den name van defe vereenighde Com- pagnie, uyt defe Vereenighde Nederlanden, noch oock van buyten defe Landen fal mogen varen ofte negotieren op de Kullen ende Landen van Africa, te reeckenen van den Tropico Cancri af, tot de hooghte van dertigh graden Bezuyden de Linie ^Equinocliael, metallcde Eylanden in dat diftrift, onder de voorfz Kuilen gelegen, en in fpecie mede deEylanden St. Thomé,Annebon,Iile de Principe end e Fernando Polo, midtfgaders de Piaetfen vrn IfckepeenBauwmerona aen het vafte Landt van America gelegen, als mede de Eylanden Curacao, Aruba ende Buonaire: Des dat de verdere Limiten. van het'voorige Oclroy aen alle de Inghezetenen vandefènStact, fondcronderfcheyt, open fullen zijn, om by de felve na haer welghevallen bevaren ende behandelt te mogen worden ; behoudelijck nochtans, endein defen verftande, dat fbo wan- neer de geo&royeerde Ooft-Indifche Compagnie deièr Landen, de Eylanden tufïchcn de Kullen van Africa ende America gelegen, beginnende met den Aicention Zuydtwaerts aen, ofte eenighe van dien foude mogen komen te bevaren j ende voor alle andere te occuperen aen de felve Ooft-Indifche Compagnie, daer van privatif Oclrroy, met uy t- fluytinge van alle anderen, fal worden ghegeven, voor foo langen tijdt als iy de effeclive befittinge ial blyven continueren; des dat fulcks oock aen de ghemelte Weft-Indifche Compagnie vergunt fal worden, by-aldien de felve van de voorfz Eylan- den , of eenige van dien , de eerfte dadelijckc pofïciïïe komt te nemen ende te behouden; ende datbyontilentenifïèvanbeyde, ofverlatinge van poiTeffie, de gemelte Eylanden fullen bly ven, of weder vervallen tot de plaetfe vande tweede Clafïè, die by particulieren onder recognitie fullen mogen worden bevaren; dat het oock in onfe faculteyr en macht fal wefen andere particuliere Inghezetenen defer Landen eenighe Colonien in het voorfz Di- ftriitvanhetjegenwoordige Oftroy willende op- rechten , ter plaetfè daer !de fèlve Compagnie geen re-eele ofdadelijckepoflèfïïeheeft ende behoudt» dien-aengaende fbodanigh te oclroyeren, als wy te rade fullen worden. Des dat de voorfz particuliere Handelaers fbn- der Ons particulier O&roy in de voorfz Diftriélen hier vooren^ghementioneert, trafriquerende, ten dien opfichte de ghemelte Weft-Indifche Com- pagnie fullen moeten erkenaen, ende fulcks gheo- bligeerc

-ocr page 1371-

Placaten en Ordonnantien. ioBoeck. 6Tii

T3 54 obligeert blyven aen defelve voor recht van Con- voy, ende voort by forme van recognitie te geven, als jegenwoordigh by degemelte Compagnie uyt denvoorfz Handel werdt geproffiteert t te weten, van de Goederen naer Ν ieu w-Nederland t, en van daer wederom herwaerts ghebracht wordende drie per cento -y en van de Waren gaende nae de Weft- Indien, ende van dacr wederom in defe Landen komende twee per cento, ende voorts vijf guldens per Laft van de Schepen varende op de verdere Plaetfen van America in 't oude Octroy begrepen, lbo van uytgaen als van inkomen refpective, ofwel foo veel meer of min als by onfe naeder difpofitie in tyden ende, wylen nae gelegentheydt foude mogen werden geftatueert; foo nochtans, dat de voorfz vijf guldens per Laft niet fullen mogen werden ge- vordert van de Schepen varende op de Caribifche Eylanden, de wekkehet ordinaris recht van Con- voy lullen betalen aendeCollegien ter Admirali- teyt daer die zijn uytvarendej cnde dat de voorfz particuliere Handelaers boven dien oock gehouden fullen weien ten genoegen van de ghemelte Com- pagnie te Hellen fuffifante cautie, dat fy met hare Schepen niet fullen bevaren , ofte doen bevaren cenigc Plaetfen onder deeerfte Clafle begrepen, ende fulcks aen de felve Compagnie privativelijck, met feclufie van allen anderen geconcedeert. Ende iöo wie ibnder confent van defe Com- pagnie , hem fal vervorderen te varen ofte te ne- gotieren op eenighe Plaetfen binnen de voor- fchreve Limiten defè Compagnie geaccordeert, dat fal zijn op de verbeurte van de Schepen ende Goederen die bevonden fullen worden op de voorfchreve Kuilen ende Geweften te handelen, de welcke datelijck ende alomme van wegen de voorfz Compagnie aengetaft» genomen, ende als verbeurt, ten behoeve vandelelve gehouden ful- lcn mogen werden. Ende in casfoodanige Schepen of Goederen verkocht mochten weien, of in ande- re Landen of Havenen ingeloopen, fullen de Ree- ders cnde Participanten voor de waerde Yan de ièlve Schepen cnde Goederen mogen werden ge-execu- teert: Nochte en fal geen Geldt of Goedt op Bode- merye, ofteeenighgedeelte van winfte gegeven, of eenige aflèurantie op Plaetfen daer de Compag- nie den privativenHandel tocgheftaen is, gecon- tract eert mogen werden met yemandt ter W erelt, 't zy Onderdanen van defen Staet, ofte Vreemden, op pcene van confiicatie van de felve Gelden ende Goederen, ten proffite van degemelte Compagnie; Endeby aldicn eenighe van de voorfz Contracten met of voor Vremden mochten aengegaen zijn, op pcene van foodanighe fommen als het Capitael van de voorfz Contracten bevonden wort te beloopen, te executeren ten lafte van alfulcke Ingezetenen of Onderdanen de welcke foodanige Contracten met of voor Vremden ghemaeckt hebben. Ende fullen alle Schepen die defe Compagnie fal employeren,

"Ό Nde op dat defe nieuwe generaleWcit-In<j;r l -'-'Compagnie, die wy niet verftaen metdeou/ en nu ghedifiolveerde Weft-ïndifcheCompap C eenige gemeenfehap te hebben, als mede niet vorf desfelfs fchulden aenfpraeckelijck te zijn, Γοη(ι/ eenige fchijη van meilange of vermenginge van/ effecten, of oock belaftinge van de oude Com^ gnie mach aengevangen worden. Soo hebben Wv geordonneert ende begeert, begeren ende ordon- neren midts defen, dat gene Goederen en Effecten" by defe nieuwe Compagnie van de oude Compa- gnie en fullen mogen geaen vaert of overghenomen worden, als onder behoorlijcke eftimatie en tauxa- tie te maecken by die gene de welcke Wy mllen goedtvinden daer toe te committeren. Sullende wyders allede verfchene endeonbetael- de Intereifen teghens twee ten hondert in't jaerge- reeckent, die de oude Compagnie van hare Cre- diteuren uyt hoofde van verleden Obligatienfchul- digh is, door alle de Kameren op een gelijcke wyfe moeten betaelt worden tot den laetften December 1Ö71, als wanneer het voorgaendc O&roy isge- expireert, als van welcke tijdt af wy verftaen dat de 'oude Compagnie van alle de Capitalen tot lafte van de felve op InterciTe loopende, ontheven is ge- worden ; met dien-verftande nochtans, dat alle de Adticn der Participanten fullen werden gewaer- deertente Boeckgefteltop vijfthien tenhondertj ende dat alle de Capitalen van de voorfz Crediteu- ren tegens dertigh ten hondert ghewaerdeert, in Actiën geconverteert, ende fulcks tegens dubbelt Capitael-adtien van de oude Compagnie, met ge- lijck recht in defe nieuweCompagnie overgebracht, en op de Boecken van de felve acngetecckcnt fullcn worden. Ende op dat de voorfz Crediteuren van de voor- ichreve Intereifen in alle rechtmatigheydt mogen gecontenteert worden, fullen de Bewindthebberen van de oude Compagnie in de refpective Kameren, meteenyegelijckderièlver Crediteuren afreecke- nentotden voorfz laetften December 1671, ende van het beloop der fel ver paflèren Acte, onder date den eerftenjanuarij 1672 , innehoudendc ïntereft tegens vier ten hondert in 't Jacr, met verbandt fa voor ïntereft als Capitael van alle het gene in dit .„Articul is aengeweien, niets uytgefondert, midtf- gaders allede verdere Effecten van de oude Com- pagnie , tot het welcke te doen Bewindthebberen voornoemt midts defen worden geauthorifeert. Ende om de voorfz verfchenen ende onbetaeldc IntereiTen, foo veel doenlijck , promptelijck in comptantgclt, ende wyders op de gereetfte wyfe te voldoen, fo begeren Wy wel expreifelijck midts defen, dat alle dé gelden, procederende van de Goederen en Effecten dewelcke defe nieuwe Com" pagnie van de oude door koop of onfe eftimatie en tauxatie (tot het doen van dewelcke drie Com- miiTariiTen by Ons fullen worden gheauthorifecre

om me eenige van hare Goederen, ('t zy Negros, die tot haer fullen aflumeren drie ervaren Koop- ofte eenige andere Koopmanfchappen) te brengen, luydenofPerfoonen, hen des verftaende) falko- ofte retouren te halen naer ende uyt eenige Limiten men over te nemen, ende onder fich te nemen, toe

betalinge derfelver intereflèn fullen wordenghe- employeert, foo als na verhoor van de gheinrerl- feerde Depofitanten by de gemelte Comimffamien fal worden gereguleert} ghelijck mede alle gelden. komende ofuytmillioen Zout (voor foo veel de

van'tOctroy,fullen moeten zijn eygen Schepen van de Compagnie, ofte ten minften foodanigh fullen moeren bevracht worden, dat de Schippers, Stuyr- luyden ende Matrofen by de Compagnie ièlfs aen- geftelt ende betaelt worden*

-ocr page 1372-

			Sa'ecken raeckcnde de Weft	H0 concipieert hebbende, de felve daer na by ons ge* approbeert, ende Commiflïe gegeven fal worden 5 ende dat voorts ibodanigen Gouverneur-Generael foo wel als andere Vice-Gouverneurs» Comman- deurs ende Officieren gehouden fullen wcfen den Eedt van getrouwigheyt te doen aen Ons, en oock aen de'Compagnie. I V. Ende indien de voorfz Compagnie op eenige der vooriz Plaetlèn in fchijn van vrundtïchap be- drogen of qualijck getra&eert mochte worden, of dat de ibhe in het vertrouwen van eenighe pennin- gen of Koopmanfchappen geen reifitutie of beta- linge daer van quam te ghefchieden, fullen fyin fulcken gevalle de fehade na gelegentheyt der laec- ken, ende na dat fy beft fullen vermogen, doen re- pareren door alfulcke middelen als men ghevoegh- lijck fal konnen uy tvinden. V. Ende allöo tot plantinge, verlècckeringe ende defenfie vandefen Handel, oock noodigh lalzijn eenigh Krijghs-Volck mede te nemen, lullen Wy na de conftitutie van het Lande, ende de gelegen t- heytvan iaecken de voorfz Compagnie vooriïen met foodamgh Volck van Oorlogh, van Comman- dement, en van Forrificatien, als noodigh lal we- ien , mits dat die by de Compagnie iiillen worden betaelt en onderhouden. V I. De welcke boven den Eedt die fy aen Ons ("ende SyneHoogheyt} hebben gedaen, oock iweeren fullen het Commandement van de voorfz Compa- gnie te volgen, ende hare iaecken helpen bevorde- ren na haer befte vermogen. V II. Dat deProvooften van de Compagnie aen Landt fullen mogen appra^henderen het Krijghs-volck, ende ander Volck van Oorlogh dat hen in dienft van de voorfz Compagnie begeven heeft, ende deGeappraïhendeerde t'Scheep te brengen, 'tzy in wat Steden, Plaetfen of Jurifdiftie van ddb Landen de ièlve bevonden mochten worden, mits dat de Provooften te vooren lullen aenlpreecken de Officiers en Magiftraten van de Steden en Plaetfen daer fulcks valt. VIII. Dat wy geen Schepen, Gefchut of Ammunitie van defe Compagnie tot dienft dcfer Landen en fullen nemen, dan met confent van de ièlve Com- pagnie. I X. Hebben voorts deiè Compagnie geo&royeert, gepriviligeertendegegunt, oftroyeren, privilige- ren ende gunnen midts defen, dat fy met alle hare Schepen ende Goederen vry fullen mogen paflèren voor-by alle Thollen , eenige der Vereenighde Provinciën toekomende, en dat fy de felve vryheyt fullen gebruyeken in rukker voegen, als de vrye Ingezetenen van de Steden defer Landen daer in hare vrydommen zijn genietende, oock niet tegen- ftaende eenige onvrye Periöonen in deiè Compa- gnie zij η participerende. X. Dat alle de Goederen die defe Compagnie fal uyt defe Landen voeren na de Quartieren van Weft- Indien ende Africa, ende andere binnen de vooriz Limiten begrepen, ende die fy vafl daer in deiè Landen
		oude Compagnie daer in gerechtight is ) of van de noch refterende ende onbetaelde Gelden van de JCrooiic van Portugael, of vande prsetenfien op de Ooft-Indifche Compagnie, niet anders als tot de voorfz betalinghe lullen mogen werden befteet, endefullen aenyderder Depoiïtanten fulcks bege- rende , door Commiflariilèn daer toe te deputeren, gegeven werden de noodige AcTetts, om ièlfs des Compagnies aenpart in het voorfz millioen Zouts jaerlijcks af te halen, nae proportie dat yder in de ghemeke Kameren is geinterelïèert; des fullen de voorfz Aétens foo haeft die ge-extradeer t zijn, de Compagnie voor goede betalinge valideren, en of tegens alle verwachtinge rnochte komen te gebeu- ren , dat de vooriz aengewelèn Middelen niet fuffi- fanten waren, om de voorfz betalinge ten vollen tequyten en af te doen ·, ibo fullen alle de Recogni- tie-gelden, dcwelcke bydeiè nieuwe Compagnie ontfangen fullen worden, daer vooren fpeciael ver- bonden ende executabel blyven, ter tijat ende wy- Icn toe dat de voorfz Intereflên volkomentlijck af- geloft ende betaelt fullen zijn; alles nochtans met dien-verllande, dat uyt de voorfz inkomende Ef- feften de A&ens van foodanige Intereflèn eerft ful- len moeten betaelt worden, als de Crediteuren van eenighe Kameren meerder als de Crediteuren van de Kamer, die het langhfte betaelt heeft, ten ach- teren zijn ftaende. II. Dat voorts de vooriz Compagnie op onièn name ende authontcyt binnen de Limiten hier vooren geitel t, falmogen maecken Contracten, Verbin- tcniilèn ende Alliantien met de Princenen Natu- rellen van de Landen daer inne gelegen, midtiga- ders aldaer eenige Fortreflèn ende Verfeeckerthe- denbouwen, Gouverneurs, VolckvanOorloghe ende Officiers van Juftitie, ende tot andere noot- faeckelijcke dienften, totconlèrvatie van de Plaet- fen, onderhoudinge van goede ordre, Politie ende Juftitie aenftellen ; fullende alle de Sententien ge- wefen binnen de Limiten van den O&roye, foo tuifchen de Ingezetenen tegens malkanderen, als tuilchen de Ingezerenen ende Vremden, midtlga- ders over alle contraventien van den O&roye on- dernomen , gehouden worden als Sententien alhier gewefen by Rechters van het hooghfte reiïbrt, ende waer van alleen Revifie fal mogen veribcht worden aen ons, of onfe Gedeputeerden, fonder dat ecnigh Rechter daer over eenighe verdere judicature fal competeren, eenfamentlijck tot vorderinghe van deNeringe ftellen, deporteren ende af-ftellen, en wederomme andere in hare plaetfen furrogeren, na fyluyden na gelegentheydt van laken fullen bevin- den te behooren > voorts populatie van vruchtbare ende onbewoonde Quartieren mogen bevorderen; ende alles doen dat den dienft der Landen ; profijt ende verrneerderinge van den Handel fal verey- fchenj ende fullen die van de Compagnie ons fuc- ceffivcljick communiceren ende overleveren fooda- nige Contraften en Alliantien, als fy met de voorfz "ineen ende Natiën fullen hebben ghemaeckt , raidtigaders de ghelegentheyt van de Fortreflèn, j erfetckertheden en Populatien byhenluyden ter flanden genomen. III. Behoudelijck dat fyluyden eenen Gouverneur- ^enerael verkoren > ende voor hem Inftru&ie ge-

-ocr page 1373-

					Pkcaten en Ordonnantien. ι o BoecL 6 Tit.
		W
						peteert heeft, ge-eligeert te worden éénderden"' deel uyt de ghemelte oude Bewinthebberen derde uyt de Depofitanten, ende een derde iivtd* Hooft-participanten, die Bewinthebberen 'vanden nieuwe Compagnie voor de eerfte-mael fullenzü Ρ ten ware in eenighe Steden of Kameren1, om het minder ghetal der Bewinthebberen, dé verande- ringh in voegen voornoemt niet gevoeghlijck fou- de konnen worden gedaen: In welcken gevalle de Magiftratcn refpecKve van de aliülcke die twee Be- winthebberen in de oucie Compagnie zijn hebben- de, fullen gehouden zijn daer van eene in defe nieu- we Compagnie over te brengen, en den anderen of oock die gene die maer eenen hebben, daer in vermogen te doen, het zy met de felve te continue- ren of dis-continueren, ende een ander in de plaets tefetten , foo als fy voor den meeften dienfte van de nieuwe Compagnie fullen bevinden te behoren · met dien verftande nochtans, dat alle de ouwe Bewinthebberen die by defe electie in de nieuwe Compagnie niet lullen konnen werden deieeerfte- rnacl over-gebracht, lullen bly ven by haer refpeft, titul, rangh, doch alleen in de funftie, 't gefagh ende bewint omtrent de oude Compagnie, om aldaer te liquideren, Boeckcn te fluyten ende te vereffenen, ghetauxeerde EfFeftcn over te geven, ende generalij ck alles te doen dat haer als Bewint- hebberen is aenbevolcn, ende aldaer foude mogen .worden ghcrequireerr, om, lbo haeft mogelijck, die Compagnie in effenheyt te brengen j des dat byaf-fterven, ofafgaen van die gene van de oude Bewinthebberen, die als Bewinthebberen uyt de oude in de nieuwe Compagnie fullen zijn gebracht, in des lêlfs plaets of plaetfen eene, of meer andere uyt dele oude Bewinthebberen fullen moeten wor- den verkoren en aengeftelt, foo lange yemandt der fel ver in 't leven fal overigh zijn·, ende dat daer en boven de voorfz oude Bewinthebberen tot de andere vacerende plaetfen, als Hooft-participanten mede nominabel en eligibel fullen zijn·, fuilendc voor Tra&em: uyt de nieuwe Compagnie genieten ende met alle de nieuwe Bewinthebberen cgualijck verdeylen de eerfte portie ofte helft van de thien per cento, in het negen en cwintighfte Articul te ipecificeren, ende noch daer en boven uyt de oude Compagnie trecken een fomme, uytniaeckendc de wederhelft, omme onder haer naer proportie dat yeder in de oude Compagnie fal hebben gheva- ceert, uytghedcclt te worden, op dat yeder der oude Bewinthebberen, voor fo veel die ter eerfter inftantie in de nieuwe niet fullen konnen worden overghebracht, in eer ende emolumenten met de andere volkomentlijck moge gelijck ftaen, tertijdt endewyle toe, ten reguarde van delelaetftehelit de genoeghfamc verefreningh fal zijn gedaen, ofte by ons anderlints daer in 61 welen voorfien j midts dat niemandt tot Hooft-participant of Bewintheb- ber in de Kamer van Amfterdam aengenomen lal worden, dan die gene die in de felve Kamer van de Compagnie voor lijn eygen fal participeren ter fomme van vier duyfent tweehondert guldens ca- pitale Ad-ien, in de Kamer van Zeelandt ter lom- me van acht en twintigh hondert guldens, endei de Kamer van de Maze ende het Noorder-quartier ter fomme van ghelijcke acht en twintigh non£e guldens capitale Aftien, als de felve tot dertig» en vijfthienrefpeftive, ghelijck in het eerfte Amcu
			Landen fullen brengen, fullen weien vry van uyt- gaende ende inkomende Convoyen gheduyrende defen O&roye. XI. EndeopdatdefeCompagnie foudemogen be- ftaen by een goede Regeiïnge, ten mecften profyte ende conrentemente van alle de Participanten ·, lbo hebben Wy geordonneert, dat de lel ve Regennge lal bcftaen in vijf'Kameren van Bewinthebberen j als een binnen Amfterdam, die hebben fal de ad- minift ratie voor vier negende-parten, een Kamer in Zeelandt voor twee negende-parten, een Kamer op de Mazc voor een negende part, een Kamer in 't Noorder-quartier voor een ncgende-part, ende de vijfde Kamer in Stadeen Lande mede vooreen negende-parf, op de conditie ten relpecte van de oude Compagnie, voordelen in het Regifter van onfe Rèfolutien gheftelt, ende de Acte daer van verleden : Ende lullen de Provinciën ende Steden in de welcke gceji Kameren en zijn , met iboveel Bewinthebberen werden geaccommodeert , ende in fulckc Kameren verdeelt, als fyluyden in d'oude Compagnie zijn verdeelt endegheaccommodeert geweeft.                   XII. Dat de Kamer van Amfterdam fal beftaen uyt thien Bewindthebberen, boven die gene die uyc andere Steden of Provinciën onder de iclve Kamer refbrtefen , de Kamer van Zeelandt uyt fes, de Kamer van de Maze uyt fcven, en van het Noor- der-quartier uyt foo veel als fyluyden onderlingh den anderen lullen verftaen, ende de Kamer van Stadten Lande, uyt foo veel Bewinthebberen als van oudts aldaer zijn geweeft, of anderfihts uyt fo veel Bewindthebberen, als de Heeren Staten van de ielve Provincie fullen goedtvinden in de voor- noemde Kamer aen te ftellen : Ende indien na- maels bevonden wort, dat de faecken van de voor- noemde Compagnie niet anders dan met meerder getal van Perfoonenuy tgevoert foude konnen wor- den, falinfuickenghevallehetvoorfz ghetal met kenmftè van deThienen, ende metoniëgoetvm- dirige ende anders niet en mogen werden vermeer- dert ·, fuilendc de refidentien van de voorfz Kamers zijn in de Steden daer defelve refpedtivelijck zijn geweeft, of ter plaetfe daer diegeintereiTeerde Ka- meren malkandercn fullen verftaen. XIII. Ende werden de Staten van de refpeetive Ver- eenighde Provinciën geauthorifeertj het zy door hun Edele Mog., haerOrdinarisGedeputeerden, of door de Magiftraren der Steden harer Provin- cien,foodanigen ordre te ftellen op dcaentekeninge der fourniilèmenten, midtfgaders de verkicfmge van de Bewinthebberen (na voorgaende nominatie van een tripel ghetal door de Hooft-participanren pp te ftellen j als ly na de conftitutie van defelve hare Provincie, fullen bevinden tebehooren·» des dat een derde-part van de jegenwóordige Bewint- hebberen over defe nieuwe Compagnie tot Bewint- hebberen aengeftelt, endeten dien eynde alle de jegenwóordige Bewinthebberen als een tripelgetal voor ghenomineert ghehouden fullen moeten wor- den; lullende gelijcke tripel getal foo uyt Depofi- tanten als Hooft-participanten refpecTrivc by die daer toe gequalificeert zijn, werden voorgheftelt, omme daer uyt by den genen, die in de voorgaende Compagnie de eleftie van Bewinthebberen gecom-

-ocr page 1374-

						<
			Saccken raeckende de Wéft-Indifche Compagnie*            r $% f
					cabelzijn, blyvendc iucteiïivelijck de refterende Bewindthebberen eligibel, als voren gefeyt is. Gelijck mede de Hooft-participanten in alle Ka- meren lullen vermogen aen te Hellen by pluraliteyc van ftemmen buyten haren Hooft-participants Be- windthebber, een Profes, Vice-Prsefes, Scriba, en twee Reecken-Meefters, fco iy tot haren dienft fullen bevinden te behooren. Soo wanneer de Thienen fullen komen te verga- deren, fullen de Hooft-participanten van yeder Kamer haren Hooft-participants Bewindthebber mogen eligeren, om te weien eene van de vier Be- winthebberen in de ièlve Vergaderinge van wegens de Kamer van Amfterdam te compareren; gelijck mede de Hooft-participanten van Zeelandt haren Hooft-participants. Bewindthebber fullen moghen kiefen, om te weien een van de twee Bewindtheb- beren van wegens hare Kamer in de Vergaderinge van de Thienen te compareren *, ende fullen dacr bendïens de voorfz Hooft-participanten , foovan de Kamer van Amfterdam, als van Zeelandtj noch mogen eligeren elck een uyc hare Reeckcn-meefte- ren, om de voorfz Gedeputeerden elcks in den iy- nen met een adviiêrende item me te adfifteren in de voorfz Vergaderinge, fonder dat nochtans de felve Geaffecteerde concluderende ftemmen apart fullen hebben. Ende ten eyndede andere Kameren mede ken- niflè van iaecken op de ièlve Vergaderinge verhan- delt mogen hebben, fal die Gcaflbciecrde van de Kamer van Amfterdam, der Hooft-participanten van het Noorder-Quartier, ende van Stadt en Lan-< den , ende die Geaffecteerde van de Kamer van Zeelandt, dicvandeMazeadvifèren, van het ge- befoigneerde ïn de voorfz Vergaderinge, voor lbo veel het felve communicabel fal zijn. Ende en fal niemandt tot Bewindthebber mogen werden ge-eligeert, die in dienft van de Compagnie van Ooft-Indien is; lullen oock die in opgaende en ncdergaende Linie malkanderen beftaen, geene Be- windthebber te gelijck moghen wefen, noch oock geen Schoon-Vader met fijn Schoon-Soon, noch die malkanderen in den vierden graed in bloede be* ftaen. Dat in alle Vergaderingen daer Bewindthebbe- ren ende Hooft-participanten t'famen, ofte daer de Hooft-participanten alleen ende apart, ibndef de Bewindthebberen lullen belbigneren, alle No- minatien , Deputatien cnEIeöien, met een Name t'effens fullen gefchieden, met gefloten briefkeng denPraefiderendein handen te geven, ofte op an- dere iecrete manieren ; wei-ver ftaende, dat de Ka- mer van Stadt en Landen voornoemt, defen allen aengaende ial ver bly ven by haer oude gebruyek, ten ware de hoogh-gemelte Heeren Staten van Stadteri" Landen fouden mogen goedevinden in het ièlve ge- bruyek , voor lbo veel de lel ve Kamer aengaet eeni-* ge veranderinge te maeeken, welcke veranderinge in foodanige gelegentheyt lal moeten werden ach- tervolght. XVI. DatmededeReeckeninghevan eiquipage encfe uytruftinghe van Schepen, meede dependentiën van dien, fullen moeten werdenghedaen alledrie maenden na het vertreck van de Schepen, ende een maendt dacr naer Copien aen ons, ende aen de re- fpettive Kameren geiöndcn, endevandeRetou- 7 Ζ                     ren,
		geféght is, gercducecrt fullen zijn! Ende wat aen - ümt de Kamer van Stadt en Lande voornoemt, dat ■in de felve Kamer geene diftinétie tuflehen Depofi- tanten ende Participanten ial werden gemaeckt, en dat de keure van de Bewindthebberen , middga- dersde qualificatie der Hooft-participanteninde felve Kamer, ial werden gelaten opdenvorighen voet, of anderfmts ftaen ter difpofitie van de Hee- ren Sracen van Stadr ende Landen voornoemt. Ende wat belanghthet continueren oftedifcon- tintteren, ende aenftellen van nieuwe Suppooften, dacdevoorfz continuatie of difcontinuatie en ver· anderinge ial moeten gefchieden, met concert fbo wel van alle de oude als nieuwe Bewindthebberen, ende in ghevalle de felve den anderen daer ontrent niet en iöuden konnen verftaen, dat het different alsdan fal worden getermineert by de HeerenSta- ten van de refpc&ive Provinciën daer de Kameren redderen; wel-verftaende, datiöo haeft de admi- nistratie ende bewint van de voorfz oude Bewindt- hebberen fal komen op te houden, de felve oude Bewindthebberen als dan geene difpofitie meer ful- len hebben ontrent, ofte over de voorfchreve Sup- pooften , maer dat de voorfchreve difpofitie van dien rijdt af alleen fal zijn ende blyven by de Be- windthebberen van de voorfchreve nieuwe Com- pagnie· XIV. Dat de Bewinthebberen fullen dienen hacr leven langh geduyrende, ten ware eenige Provinciën, Steden, Kamer, ofte Kamers defen aengaende, in eenander gebruyek mochten zijn, dewelcke by hare couftuyme in defen fullen vermogen te conti- nueren j ende dat in plaetfe van den genen die fou- de mogen aflyvigh, ofte om andere reden verlaten worden> voor lbo veel het ielve in 't voorftaende Articul niet is gelimiteert , by Bewinthebberen, middgaders by de Hooft-participanten die in Per - ibone, ende. op haren kofte, daer by fullen willen komen, drie andere fullen worden ghenomineert, uyt welcke de voorfz refpedfive Provinciën, Gedc- puteerdens ofte Magiftraten, nieuwe ele&ie van Be windtbebbers fullen doen, ende de vacante plaet- ien fuccefïïvelijckfuppleren·, doch ial altijdtgeob- ferveert moeten werden, dat de meerder helft der Bewindthebberen .ervaren Negotiantcn enKoop- luyden zijn. Dat niemandt het Hooft-participants Recht van defe nieuwe Compagnie ial mogen ghenieten, dan die van den beginne nceft ingeleyc, ofte anderfinrs· twee Jaren op de Boecken bekent is, voorfijn ey- gen reeckeninge in defe Compagnie ib veel te heri- deren, als voren gemelt is, behalven dat Kinderen ende alle andere Erfgenamen die op eenen naem de refpecüve volle ibrame voor haer eygen Erven, datelijck nae de ErfTeniilè ghequalificeerc fullen zijn. De Hooft-participanten fullen yder in hare Ka- meren een Bewindthebber abfbluyt aenilellen by pluralitcyt van ftemmen, ftaende onder den ièlven Eedt, hebbendeadminiftratiealsdeandere Bewint- «ebberen, ende ial gehouden zijnde Hooft-parti- ^panten te communiceren het gene haer aengaet» haer recht in de ielve Vergaderinge van Bewindt- hebberen te bewaren naer gelegenthcydt van iacc- *en, deièlvcte convoceren, ende ibccialijckaen de voorfz Hooft-partieipanten verbonden en revo-

-ocr page 1375-

Placaten en Ordonnantien. io Boeck. ó.Tit.

33«

ren, midtfgaders van de verkopinghe der fel ver, t ren ten voorfz eynde aengewcnt, rapport aen ri fullen de Kameren (foo dickwilsWy dar goedtful- Vcrgaderinge der Hooft - participanten moetc6 len vinden, ofte fy van de Kameren daertoever- doen* op poene alsin'creguardvanBewinthcbbe11

iocht worden) ftaet aen ons, ende aen malkanderen            oyerfchicken. Alle welcke Rekeningen fullen gedaen worden merftyle van Negotie, aen de Gecommitteerden by de Hooft-participanten te nomineren, ende on- der Eede te admitteren; welcke Gecommitteefden de luil oock aenbevolen zy, dat de voorfz Reecke- ningen van tijde tot tijdt behoorlijck opgemaeckt, ende verantwoort worden; ende van welcke hare verrichtinge ende deboir fy gehouden Tullen zijn t dekens rapport aen de Vcrgaderinge der Hooft- participanten te doen, fonder evenwel yets in het byfonderteontdecken, maer alles fecreet: houden dat Bewinthebberen iècreet moeten houden.          ; Dat de felve Gecommitteerden fullen hebben en: exerceren het recht, om alle de Boecken,Fa£turen, Brieven, Bylagen, Notulen ende verdere Docu- menten , tot harer beliefte te mogen naefien, ende de Koopmanfchappen vifitcren. Dat mede alle inkoopen fullen moeten ghedaen worden ten overftacn van twee of drie Bewintheb- beren j ende dat by abfentie of andere onghele- gentheden van Bewindthebberen, by allum- ptie of anderfints de be - eedighde Gecom- mitteerdens der Hooft-participanten, door Be- winthebberen daer toe v.erfocht fullen moeten wor- den, fonder dat oytdaer toe cenige Commifen of andere Suppooilen lullen mogen werden ghe-em- ployeert > ende iülien fyluyden gehouden zijn al- rijdt de Inlandtkhe Manufacturen , zijnde van de ièlve gebruyek, voor alle andere in haer inkoop te prefereren. ■                          XVI

ren geftatueert is. XVI I. Niemandt fal gheduyrende den tijdt vandcfen Oftroye fijn Capitael, of ingeleyde penningen uw defe Compagnie mogen trecken jgelijck men oock geen nieuwe Participanten fal mogen innemen, dan indien ter expiratie van dele Eeuwe mochre gotdt- gevondeh worden defeCompagnie te continueren of een nieuwe op te rechten, lal finale reeckeninge ende eftimatie by deThienen met onfekenniflè ghedaen worden, van alle 't gene defe Compagnie is toebchoarende ·, als oock van de nootfat ckeHjcke kollen die by de felve zijn gedaen, ende dat yeder een fal mogen na de voorfz afreeckeninge endeshe- dane eftimatie fync penningen lichten, of in de volgende Compagnie, na advenant van dien, in 't geheel of deel te continueren of participeren·, en fal in fulcken ghevalle de volgende Compagnie de reftantcn, die volgens de Reeckeninge en eftima- tie bevonden fullen worden, tot haren lafte moeten aennemen, endede Participanten dieindeCom- pagnie niet fullen goetvinden te continueren, haer contingent betalen op alfulckc termynen , als de Thienen met onfe kennifle ende goetvinden fullen bevinden te behooren. XVIII. Dat foo dickwils het van nooden fal zijn een ge- nerale Vcrgaderinge van de voorfz Kameren te houden, 't ielvelalgeichieden by thicnPerfpnen, daer in uyt de Kamer van Amfterdam fullen com- pareren vier,uytZeelandt twee, uyt den Noorder- quartier een, uyt de Maze een , midtfgadcis uyt Stadt en Landen een* Wel-verftaende, dat de thiende Periöon, of foo veel meer als Wy t'elckens fullen goedtvinden, by ons ial werden ghcdepu- teert, om in de voorfz Vergaderinge de faceken van de Compagnie ten beften te helpen dirige- ren. XIX. Door welcke generale Vergaderinge van de voorfz Kameren, alle iaecken defe Compagnie aengaende, verhandelt ende befloten lullen wor- den ; Wel-verftaende, dat in faecken van. Oorlogh op genomen Refolutie, verfocht fal worden Onfc approbatie. :, χ x. De voorfz generale Vergaderinge belchreve» zijnde, fal te lamen komen, omme te refolveren wanneer men ial equiperen, hoe veel Schepen men op elck Quartier fal fenden, de Compagnie in het gemeen betreffende, fonder dat d'cen oftfandete Kamer yets fal mogen aenrechtcn buytende voortó gemene Refolutien, maer fullen gehouden zijn de ièlve t'effeftueren ende in't werek teftellcn; ende indien eenige Kamer bevonden werdcingebreccKe te zijn, de gemeene Refolutien t'achtervolgen, o de felve te veranderen ende tecontravenieren, η 't gehandelde in 'c reguard van de Compagnie zijn nul ende van onwaerden ·, doch fullen de Bewi, - hebberen van de felve Kamer in haerparficuiira daer over comptabel en aenfpraeckelijck ffl ^ de gemene Compagnie, voor een poene ter o vanduyfentpondenVlaems ; Ende.hebben_vvy de felve Vergaderinge geauthoriièert>cn VereI1

Dat yeder Kamer alle Jaren een Staet in de eerde Vergaderinge der Thienen, die alsdan gehouden fal worden, fal moeten overbrengen ende open- leggen van alle fyne ichulden, en weder-fchulden, ende verdere Effecten hier te Lande, omme vol- gens dien een eigualiiacie tuflehen allede Kameren te maecken, ende daer naer de volgende equipa- gien te reguleren. En dat alledriejaren nieuwe Boecken gemaeckt, ende de generale Reeckeninge van alle uytreedin- gen ende retouren, midtfgaders van winfte ende verlies van de Compagnie; te weten, een van de Negotie, ende een ander van den Oorlogh, elck apart gedaen worde; welcke Recckeningen in het openbaer fullen worden ghedaen na voorgaende af- fi£tie van Biljetten, ten eynde yeder een daer by intereft hebbende, op het hooren van de felve Re- , keninge fal mogen komen ·, ende indien voor de expiratie van 't vi erdejaer de Reeckeningen in ma- nieren voorfz niet en worden ghedaen, fullen Be- winthebberen verbeuren hare provifien van alle de vóorigc tijdt harer bedieninge, die tot profyte van den Armen fullen worden bekeert, ende fyluyden evenwel gehouden blyven hare Reeckeningen als vooren te doen binnen fulcken tijdt, ende op foo- danige poenen als by ons regens de gebreeckigen fullen worden geftatueert·, ende tot wekkers nae- kominge de be-eedighde Gecommitteerdens der Hoofr-pariicipanten mede fpeciael gelaft worden te vigilcrcn, ende fullen fy in tijdts van haer debvoi-

-ocr page 1376-

			Saccken raeckende de Weft		mn gene ter faecke van dien ingheieyt Μ moeien wor-» den* endedatde gemeke Bewindthebbcren geen meerdere Aclien fulien mogen verkoopen, als ver- kocht fulien moeten worden, om den voorfz inlegh te konncn conlequeren, de refterende onverkochte Actiën blyvende aen diegene, die daer van Ëyge- naers zijn gheweeft ·, ende dat oock'tgene byde verkoopinge daer van eenighlints meerder lbude mogen welen geprocedeert, als den vooriz inlegh komt re monteren, naer aftreck van de koften van de verkoopinge, aen de Gcinterefiierde fal worden gereftitueert, fonder dat nochtans 't ièl ve lal places hebben in uythdinghe, tot welckcrs kenniile de voorfzaifictie inden tijdt vandtie maenden niet en kan komen. X X V, De Schepen van de reyfe wedcr-komende, ful- ien wederom aenkomen ter pi act fe daer ■fyafghe- zeyltzijn, ende of door fortuyne van Weder en Windt, de Schepen van 't eene Quartier uyrghe- zeylt, quamenh. het ander, als die van Anilter- dam of van 't Noorder-quartier in Zeelandt of inde Maze, ofdic van Zeelandt in Hollandt, ofte die van Stadt en Lande in een ander Quartier ·, dat niet teminelcke Kamer de adminiftraae endebcwindt van hare uytghefbndene Schepen ende Koopman- fchappen fal behouden, fonder dat eenige andere Kamer, fich met de fel ve Goederen of Schepen lal bcmoeyen, veel min de felve onder lich Üaen ofte behouden, op wat prajtext het iclve oock loude mogen wefen; ende dat fy de felve fulien vermo- gen te verfenden of vervoeren naer de Quar tieren daer de Schepen waren uyrghezelt, het zy met de felve ofandere Schepen; midts dat de Bewindt- hebbcren derièlver Kamer gehouden fulien zijn haer felfs in Perfoon te laten vinden ter placriè daer de Schepen of Goederen aenghekomen zijn, ende geen Factoors daer over fulien mogen ftellen; maer in ghevalle haer feifs niet gelegen en ware te reyièn , dat fy als dan de Bewindthebbcren van de Kamer daer de Schepen ghearriveert zijn, tot de admini- ftratie fulien committeren. XXVI. Als d'ecn of d'andere Kamer eenige Koopman- fchappen of Retouren uyt die Quarderen binnen de voorfz Limiten begrepen , verkregen heeft , daer van dat de andere niet en is verfien, fal gehou- den welen die Kamer die ongheprovideert is, op haer verfoeck naer gelegentheyt van laccken te pro- vidcrencn 'tGoedt telenden, ende als fyuyt-ver- kocht fulien hebben, noch meer te fenden. Dat van ghclijckcn de Bewindthebbcren van de refpeétive Kameren , eenighe Perioonen tot de Equipage of anderfin ts uyt andere Steden daer Ka- meren of Bewindthebbcren zijn, van nooden heb- bende , daer toe Bewindthebbcren van defe Com- pagnie fulien moeten veribecken en employcren, fonder eenige Factoren daer toe te mogen gebruye- ken. XXVIL Ende indien een van de Provinciën goedt-von- deneenen Agent te ftellen, om die penningen uyt haer Ingezetenen te veriamelen, ende in eene mafla in eenige Kamer in te leggen, ende van de uyede- linge betalinge te vorderen, fal die Kamer gehou- den zijn alfulcken Agent toe te Jaren acces in de felvcKamer, om aldacr gheinformeert te worden 7Z ï                        van
		fi'ferenbydeferj, omme foodanigh ghebreck ende conrraventie met den eerften te doen repareren, waer inne Wy, des verfocht zijnde, haer fulien afilftcren. XXI. De felve generale Vergaderinge fal gehouden worden de eerfte fes Jaren binnen de Stadt van Am- fterdam, ende twee jaren daer na in Zeelandc, en foo voorts van tijdt tot tijdt inde voorfchreve twee Plaetfen. XXII. De Bewindthebbcren die van weghen de Com- pagnie gecommitteert zijnde, van Huys fulien rey- ièn , 't zy op de voorfeyde Vergaderinge of elders, lullen voor haer Teer-koften ende Dagh-gelden hebben vier guldens daeghs, boven de Sehuyc en Wagen-vrachten; Wel-verftaende dat die gene. die van d'ecne Stadt naer d'andere reyièn, on? die Kameren als Bewindchebberen ende Regeerders te frequenteren, egeen Dagh-gelden of Reys-koften en fulien ontfangen tot lafte van de Compagnie. - XXIII. Ende of't gebeurde dat in de voorfeyde generale Vergaderinge eenige wichtige laccken voor-vielen, daer inne fy niet wel en konden verdragen, of dat fylèlfs hun iöuden mogen befwaert vinden omme elckandcrenteoverftemraen , dat het felve ghela- ten fal worden tot Onfe decifie, ende 't gene dien- aengaende goedtgevonden fal worden , lal achter- volght en naergekomen worden. XXIV. Ende fulien die Participanten van defe nieuwe Compagnie, by openbare afÏÏttie van Biljetten binnen den tijdt van een Maendt na date van dolen teafEgcren, gewaerfchouwtworden, dat ly bin- nen den tijdt van drie maenden, innegaende den eerften Oetober 1674 , gehouden fulien zijn ter Kamere daer iy participeren., iich te verklaren, of fy met haer geheel Capitael, foo veel fy 'm de oude en voorgaende Compagnie ghewceft , of wel voor hoe grooten gedeelte van't lel ve fy in deiè nieuwe Compagnie ilillen willen participeren. Ende lullen fy hunne penningen die fy fulien wil- len inleggen, moeten opbrengen infeven termy- nen; namentlijck een per cento, te weten over het oude origineel capitael voor den cerftenjanuary van het aenftaende jaer 1Ó75·, ende boven dien drie per cento te ferncren alle vierendeel-jaers daer aen volgende,op yeder drie maenden een half per cento over de capiralen, die ly verklaert fulien hebben in deiè nieuwe Compagnie te willen participeren; en fulien die praeeilè voor de vervallcnetermynen hare penningen furneren , ghenieten voor rabath over prompte betalinge acht per cento; ende by-aldien yemandt hebbende belooft te furneren, fijn termijn niet en quame te voldoen, lbo fal de Kamer waer innehyparticipeert, ten Janghftcn fes Weccken naer den vervallen termijn fyne Actiën, waer over hy op dien tijdt hadde moeten furneren, publijcq opveylen en verkoopen -, ghelijck 'mede de Actiën vandiet'cenemaelinghebreecke blyven de voorfz verklaringe ende furniilèmenü binnen den voorfz tijdt te doen; foo nochtans dat die gene, die niet genegen fouden mogen zijn hare Aétien in het ge- heel, maer alleen ten deele te houden, hare overige A&ien fulien mogen verkoopen, ende dat de Ko- pers van dien gehouden fulien zijn in te leggen het

-ocr page 1377-

					PiacateaenOrdonnantien^ ι o. Boeck. 6. Tit.
			11 ^σ
		vandenftaet van denuytgeve ende inkomen, uyt ebde in-fchulden; behoudens dat de penningen by alfulckeri Agent ingebracht, fullen bedragen hon- dert duyiènt guldens en daer boven. X XVI II. De Bewindthebbers fullen voor bare Provifieof Tractement gcfamentlijck, ende in het gemeen ge- meten thien per cento, van het gene Jaerlijcks, of als het cle Kaiïa fal komen te lyden , aen de Partici- panten effectivelijck faluytghedeelt worden, ten ware de voorichreve thien per cento qua me gheia- racntlijck te excederen in 't jaer de fomme van tiès- tigh 'duyiènt Caroli guldens, als welcke iomme voor Tractement van Bewindthebberen jaerlijcks genoeghfaem ghereeckent wort, hoe groot de uyt- deelingen oock mogen komen te vallen ·, wel-yer- iraende, dat totgeene deliberatie ofteconcluiie van uy tdeelinge getreden fal mogen worden, voor en al eer de Boecken van de Compagnie tot dat jaer gefloten fullen zijn: Ende datalfoode voorfz uyt- deelinge door eenigheuytde Hooft-parridpanten onder Eede tegens gelijck getal van Bewindthebbe- ren gecommitteert, gcfamentlijck vaft-gefteltzyj doch fal noyt eenige uy tdeelinge mogen geichieden van het fonds, dat bevonden fal werden noodigh te zijn y om de Negotie ruym te konnen dry ven, ende fal op iijn minfte het nieuwe ingeleyde Capitael al- tijdt in fijn geheel moeten werden geconièrveert. Ende fullen Reecken-meefteren van de Hooft- participanten (de welcke akijdt ervaren Koopluy- den fullen moeten zijn} in het gemeen uyt de uyt te deelen winilen trecken twee derden-deelen, van het gene yder Bcwindthebber in de felve Kamer ial komen te genieten ■, bchoudelijck, dat ten aeniien van de Kamer van Stadt ende Landen voornoemt, werdt vaft-geflelt, dac de felve Kamer fal genieten een gerecht negende-part inde voorichreve thien ren hondert, ofte in de voorfz tièftigh duyiènt gul- dens refpective ·, ende dat het ièlve negende-part ίο wel onder de Bewindthebberen, als onder de Re- ken-meefteren in de vooriz Kamer fal werden ge- repartieert, ende verdeyk ter arbitrage ende dilpo- fi rie van de hoogh-gemelte Heeren Staten van Stad ende Landen.                            . ' XXIX. Endeomdevigilantie van de Bewindthebberen in de andere Kameren te meerder te exciteren, fal de helft van 't gêne over de thien per cento van de uy rdeelirge by de ièlve ial worden genoten , by alle de Bewindthebberen, na proportie van yder Kamer ineiguale deelen werden gheproffiteert, ende de weder-helfte alleen komen ten voordeele van de genen die de Vergaderinge, ende de befoignes heb- ben waer-genomen> naer proportie datyederBe- windrhebber fal hebben ghevaceert, waer van tot dien eynde exacte notitie fal werden gehouden} des fullen de Bewindthebberen dieafgegaen ofaflyvigh gheworden zijn, oftederfelver Erfgenamen,inde deelinge van de eer fle helfte, naer rato vandetijt van yder bedieninge,mede moeten komen} ende in de tweede helfte naer proportie als fy refpectivelick hebben gevaceert■:■ Soo nochtans, dat de Bewindt- hebberen die gecommitteert worden uyt eenighe Steden al waer geene Kameren en zijn, ende naer haer overlyden haer Erfgenamen, foo wel ontrent de verdeelinge van de eene als de andere helfte van de voorfz thien per cento, gheconfidereert fullen
							werden als of fy de voornoemde Vergaderinge ende beiöignes continuelijck , ende iönder intermiflïe waer-genomen hadden. XXX. Den Advocaet, Commifen, Boeckhoudcrsende verdere Suppooiten, fullen tot laile van de Com. pagnie gcialarieert werden. » XX X I. De Bewindthebberen noch eenige Suppooften van de Compagnie, en fullen geen Schepen, Waren ofte Goederen, haer in het geheel ofte deel toe* komende, aen dek Compagnie mogen verhuyren leveren ofte verkoopen, nechre van de felve Com- pagnie (uyrgeiondert in publijcque opveylingen en verkoopingen) eenige Koopmanfchappen of Wa- ren koopen, ofte doen koopen$ noch portie of ge- deelte daer in hebben ; nochte en fullen fy geen han- del mogen dry ven op eenige Plaetfen in het Diftrict van defen Oclroye gelegen, noch voor haer nochte voor anderen, het zy direct o.fte indirect; nochte en lullen geen Bewindthebberen ofte Kamers eenig Geldt op Bodemerye vermogen te lichten, het zy Schip ofte Goedt, of eenige Contraéten met Par- ticulieren te maecken, om eenighe Plaetfen te be- handelen , daer de Compagnie den privativen han- del heeft : Endeby aldien eenige mochte gefchic* den , fullen de felve lichtinge van Bodemerye, en degemaeckte Contracten zijn nul en van onwaer- den, in het reguarde van de Compagnie, ende daer voor alleen aenfpraeekelijck, ende gehouden we- ien de^Bewindthebberen de welcke de felve fullen hebben pnderteeckent; ende indien mochte bevon- den worden, dat eenighe Schepen ofte Goederen komen te varen, ofte ghevoert te werden binnen eenige Limiten van defen Oclroye, in 't geheel of tendeele Bewindthebberen ofte Suppoftenvande Compagnie toekomende , ofte waer in fy door eenige Contracten direct ofte indirect participeren, dat de vooriz Bewindthebberen ende Suppooften, boven depcenevan confiicatie hier voren Articul een geilelr, van hare Charges ipfofaBo fullen we- ien vervallen, ende daer en boven noch meteai iömme van ies hondert guldens ten proifite van den Armen gemulcteert werden : Ende fullen ten dien eynde de Bewindthebberen ter requifitie van de Vergaderingh der Thienen > ofte oock wanneer het by een yder Kamer in het particulier begeertwerdc den Eedt van purge moeten doen, waer toe de Sup- pooften mede gehouden fullen zijn, ièlfs ter be- geerte van de Hooft-participanten van de Kamer waer onder fyluyden reiörteren. XXXIL De Bewindthebberen fullen gehouden weien by affixie van billietten te notificeren, foo dkkwus als fy eenige Waren en Koopmanfchappen fullen van meyninge zijn te verkoopen.» ten eynde een yge- lijck daer van tydelijcke kenniilè mach hebben, ai eer tot eyndelijcke verkoopinge ial worden gne- procedeert. XXXIII Ende of't gebeurde dat onder d'een of dodere Kamer yemandt van de Bewindthebbers JJjjgJ: ken ftaer gcraeckten,dat hy niet en konde 70100 het gene hem fijn eer ofadminiftratieaengaen > vertrouwt ware, endedat daer door eenige10 *_ mochte komen, dat de felve fchade wÊpSL-^ Jaitevan diegene- diealfulckeBcwindtheDDeren

-ocr page 1378-

				Saecken raeckende de Weft-Indifche Compagnie. χ L.
							ttt
			jjebben in de C
					Ende in gevalle door een machtigh ende gcduy- righ belet mde vooriz Zee-vaert en Traiftjcquc, de faecken in de limiten van defe Compagnie wier·* den gebracht tot een openbaren Oorlogh ·, foo ful- len Wy de fcJre Compagnie, foo veel 'sLandts gelegentheytcenigbiints ibude toelaten, tot haer afliftentie geven iefthien Schepen van Oorlogh,hec minfte groot hondert en vijfrigh Laften, met vier goede wd-bezcylde jachten, het minfte groot vcertigh Lailen, zijnde bchoorlijck ghemonteert, ende voorfien van alles, oock van Metael ende an- der Geichut , ende behoorlijcke quanriteyt van Amur.itie, mi-Jtig-adersvan dubbeltloopende en ftaende'Wande, ZcyJage, Touwen, Anckcrscn andere toebehcoren, iulcks die op alfulcke groote expeditie bchooren voorfien en ghebruyekt te wor- den j behoudens, dat die voorts fullen worden be- mant, gcviduailleert ende onderhouden tot koften van de Compagnie, ibo veel haer doenlijckj ende dat de Compagnie gehouden fal zijn daer by te doen foo veel Schepen van Oorlogh en Jachten, bchoorlijck gemonteert ende voorfien, als in haer vermogen, fal zijn, om gelijck totdefenfie van de Traffijcque, ende alle exploiclen van Oorlogh gc- bruyekt te worden ; midts dat alle Schepen van Oorlogh, ende de Koopmaerdy-fchepen die mede iulcks fullen worden toegeru ft ende gemant als het behoorttfullen ftaen onder een Admir. by Ons daer over te ftellen, na voorgaende ad vis van de vooriz generale Vcrgaderinge, en fullen volgen Oniè com- mandementcn, midtigadcrsdeReiblutie van de Compagnie (om des noot zijnde) gelijckelijck ten Oorlogh ghebruyekt te worden; fulcks nochtans, dat de Koopvaerdcrs buyten noodt haerLadinge nieten fullen hazarderen. X L I. Ende in gevalle ibude mogen gebeuren', dat de Landen in hare laften merckelijcK fouden worden verlicht, ende dat defe Compagnie in fware laften van Oorlogh ibude komen re vervallen j ibo hebben Wy belooft, ende beloven midts deièn, de voorfz fubfidien ibodanigh te vermeerderen, als den ftaet van den Lande /al mogen lyden, ende de faecken van de voorfz Compagnie fullen komen te vereyf- fchen, X L II. Hebben voorts geordonneert, dat in gevalle van Oorlogh alle Prinien die op de Vyanden, of oock op de Zee-rovers binnen de voorfz Limiten by de Compagnie > of by den genen die den ièlven t'haren aiÏÏftentie worden by-ghevoeght, fouden mogen worden verovert * oock de Goederen die uyt krachte van Onfe Placaten fullen worden aenghc- haelt, naer aftreckinge van alle noodelijcke koften, als oock de fchade die de Compagnie in het vero- veren van elcke Prinfe ibude mogen hebben gheie- den, midtigaders de gerechtigheyt van Sync Hoog- heytalsAdmirael, inconformitévanOnfo Reib- lntie dienthalven op den eerften April 1602 gene-» men, ende het thiende Articul van de Officiers , Boots- Volck ende Soldaten, die de Prinfen ghe- daen fullen hebben, fullen blyven terdifpofitievan de Bcwinthebbers vande voorichreve Compagnie, midts dat daer van ghehouden fal worden reecke- ningh apart» ende gefcheyden vandcReeckenin- gen van de negotierende Commercien > ende. dat het
		j,are adminiftratie fpecialijcken zijn verbonden ·, jee welcke oock plaetiè fal hebben ten refpefte van allede Participanten die uyt ooriaecke van koop van Goederen of anderiïnts» Debiteurs van de Compagnie fouden mogen weien : Ënde fal ghe- reeckcnt worden in allen ichijn,. of haer ingeleyde penningen tcghens 't gene fy de Compagnie fchul- <ji<*hzijn> van aenbeginne waren gecompenfecrt, ende by reicohtre gedoodet. XXXIV. DcBewindthebbers van derefpcctiveKamercn fullen refponderen voor hare Kaffiers ende Boeck- houders. XXX V. Patalle Waren van defe Compagnie die by den Gcwichte verhandelt fullen worden, fullen wer- den verkocht op eenderleyGewichte * te weten , opde iwaerte van 't Gewicht van Amfterdam, en dat men alfulcke Waren fal mogen overflaen bin- nen Schecps-boordt, of in de Pack-huyfèn, ion- der daer van eenigh Accijs, Impoft of Waegh-gelt te betalen, midts dat de felve verkocht zijnde>niet anders fullen mogen worden gelevert dan ter Wa- ge, ende midts betalende den Jmpoft en Wacgh- geldt foo dick wils als fy worden gcalieneerc, ghe- liick andere Goederen die Wage fubjeft zijn. XXXVI. Dat men de Peribon of Goederen derBewindt- liebberen niet fal mogen arrctteren, beletten ofte bekommeren, om van hen te hebben reeckeningh van adminiftratie van de Compagnie, noch oock ombeialinge van Gagicn, of Loon van de gene Óic fy in dienft van de Compagnie ghebruyekt hebberj; maer de gene diefulcks yet op henluyden fal willen pretenderen, fullen gehouden zijn deiêlyete be: trecken voor hare ordinaris Rechters. XXXVI I. Soo wanneereenige Schepen van de reys fullen weder-keeren, fullen de Generaels of Comman- deurs over de Vlooten in Schip of Schepen, ghe- houden zijn binnen thicn dagen na haer aenkonifle aen Ons komen rapport doen van 'tfucces van hare Reyièn , ende't iel vefchriftelijckover-geven, in* dien de iaeckeiiilcks vereyfeht. XXXVIII. Ende of't gebeurde ( dat Wy gcenfints en ver- vachten) datyemandtdeScheepvaert, Negotie, Handelinge of Traffijcque van deiê Compagnie, contrarie het algemeene Recht, of oock jegens het inhouden van de voorfz Tra&aten, Verbonden en Entrecourièn, in eeniger maniere wilden beicba- digen of hinderlijck weien, fullen hen daer tegens Kogen defenderen en reguleren, in conformiteyt van de Inftrn&ie by Ons daer van te geven, XXXIX. Hebben voorts belooft en beloven midts deièn, dat Wy defe Compagnie tegens eenyegelijck iul- kn maintineren ende defenderen, in de vrye Zee- vaert en Traffijcq, ende ten dien fine de felve te "ulpe komen met twee hondert Man van Oorlogh onder haer behoorlijcke Officieren, op den Staet van Oorlogh deièr Landen te (lellen, ende die pro- ^fionelijck voor den tijde van acht eerftkomen- Je jaren te onderhouden op die Kuiten, daer y.vermeynen der fel ver dienft van noode te zijn.

-ocr page 1379-

Pkcaten en Ordonnantie^, ι o. BoecL meefte proffijt van de Compagnie, endederfelver

I34Z het provenu van ds

fchade befchutten foo veel mogelijck fal ζΐΓη""^*"^ fyden meefte van de Participanten in 'topbrenop3 ende uytdeelinghe van de penningen, niec mg voordeel en fullen doen als den minitenj datfvi^ 'tinnen ende ontfanghen van de uytftaende fchul- den, den eenen niet meer als den anderen fullen verfchoonen ·, dat fy voor haer eygen reeckeninghc participeren, ende gcduyrende haer Bevvindtheb- berfchap fullen blyven participeren alfulcken fem- me van penningen, alsby deièn Oftroye zijn<»e- ordonneert, midtfgaders datfy alle ende een yder van de Poinften ende Arricukn indelen vermeit ende verders alle Reglementen ende andere difpo- fitien by ons, of de Heeren Staten van de refpe&i- v e Provinciën, voor deièn in faveur van de voor- gaende Compagnie verleent, oftenae deièn noch te verkenen, voor foo veel haer aengaet, iullen naekomen ende onderhouden naer haer uytterfte vermogen. X L V. Alle welcke Privilegiën, Vryheden ende exem- ptien, mitfgaders alle Refolutien, ende andere Difpoiitien by Ons van tijde tot tijdt aen de voor defen gheweiène Compagnie in haer faveur ver* gunt, de welcke wy verftaen, van die kracht ende vigeur te zijn, als of de felve al te famen ende parti- cuiierlijck in defen Oitroye, op nieuws mede wa- ren ghcinfereert, ende die ailiftentie hier vooren verhaelt, in alle hare voorfchreve Poin&en ende Articulen Wy defe Compagnie met goede kenniflè van faecken hebben ghegunt, verleent, belooft ende toeghefeyt, gunnen, verkenen, ende toe- feggen hen midts defen, beloovcnde henluyden de felve te doen, en laten genieten, ruftelijck en vrede- lijck. Ordonneren oock dat die fullen worden on* derhouden endeachtervolght by alle Overigheden, Officieren ende Onderfaten van defe Vereenighde Nederlanden, ibnder daer jegens te doen dire&c- lijck of indireftelijck, foweynigh binnen als buy- ten defe Vereenighde Nederlanden j op pcene van daer over als Beletters van het gemeene welvaren defer Landen, ende Overtreders van onfe Ordon- nantie gheftraft te werden aen Lijf ende Goedt. Belovende daer en boven, dat Wy de Compagnie in het innchouden van den voorfchrevcn Oftroye fullen maintineren ende ftaende houden by alle Travaten van Payfen, Alliantien ende Entrecourf- fen met de Naebuyrige Princen, Rij eken ende Landen , fonder yers ghedaen ofte gehandtlt te werden, dat tot verminderinghe van den felvcn Oclroye foude mogen ftrecken. Laften daerommc ende bevelen wel expreffelijck alle Gouverneurs, Jufticieren, Officieren, Magiftratenen lijwoon- deren der voorfchreve Vereenighde Nederlanden, dat fy de voorfchreve Compagnie, ende de Be- windthebberen van dien , ruftelijck enue vrede· lijck laten ghebruyeken het volkomen effect van defen Oftroye, Confent ende Privilegiën, cei- ferende alle contradifticn. ende empekhernenten ter contrarie. Ende op dat nicmandt hier va ignorantieen pretendere, foo hebben jWJriJ dat hetibmmier inhouden van defen Octroy y pulicatie of affiftie van Biljetten fal worden gKno- tificeert, daer, ende foo't behooren fal > ^antVn het felve voor den dienft vanden Lande bcvonoen hebben te behooren.                                    Ge-

employcert rot de Efquipagien van de Schepen , en betalinge van hcc Volck van Oorlogc,Fortificatien, Beièttinge, endediergelijckefaeckcn van Oorloge, ende defenfie te Water ende re Lande dependeren- de, fonder dat men daer van fal doen eenige diftri- .burie, ten ware dat het felve provenu foo groot werde bevonden, dat men fonder verfwackinghe vandefeh'C defenfie, endenaer dat de koffen van Oorloghe fouden zijn betaelt, eenige merckclijcke parthye foude mogen uytdeclen, de welcke geichie- denia'l apart, endeghefcheyden van de diitributie van de Commèrcien ·, ende iat de verdeelinghen gedacn worden een thie'nden-dcel voor degemeene iaëeke van de Vcreenighde Nederlanden, ende de reft aen de Participanten van defe Compagnie, elck pondtsgelijcke, nacr rato van fijn. ingheleyde Ca- pitael. XLIII. Behoudelijck nochtans, dat alle de Prinfen ende Goederen, uyt krachte van de Placaten aengehaelr, ingebracht ende te recht geftelt fulleh moeten wer- den, ter judicature van den Raedc ter Admirahteyt van de Quartieren daer fy inghebrachcfullen zijn, om by de felve kenniiTe genomen, ende gefenten- tieertte werden op de deughdelijckheydt ofte on- deughdelijckheydt van de iel ve Prinfen; blyvende niettemin hangende den ProceiTè, d'adminiftra- tie van de ingebrachte Goederen by de Compagnie, ende dat onder bihoorlijcken Inventaris; ende be- houdens de revifis vanden genen die by Sententie van de Admirahteyt gegraveert foude megen zijn,

m

conformiteyt van de Inftriiftic aen die van de

Admiraliteyt gegeven j wel-verftaende , dat den Vendu-meefterende andere Officiers van de Ad- miralueyten, geen recht fullen genieten die by defe Compagnie fullcn welen gebenefïcieert, ende daer in fy niet en zijn ge-employeert. Bewindthebberen en iullen geen penningen op Interefle of α depofito mogen lichten, nochte eenige Obligatien ten lafte van de Compagnie paiTeren, voor verdiende Gagien, Salaris, ofte eenige ach- tcrfrallige fchulden, of uyt wat hoofden dat het zy, als met gemeen advis ende confent van Bewindt- hebberen en Hooft-participanten. Infgelijcksen fullen geenc nieuwe Capitale-actien mogen werden gemaeckt, ofte de oude verhooghr, dan met gemeen conient als voören, op pcene dat alle de Obligatien ende A&ien anderfints gepaflècrt ende ghemaeckt, fullen zijn alleen ten privé laften van die Bewindthebbers die de felve fullen hebben onderteeckenten verleent. Indien eenige faecken voorvallen, daer uyt Pro- ceffen fouden mogen verryfen tot ondienite van de Compagnie, fullen Bewinthebberen in alle manie- ren arbeyden, de felve in het minnelijcken neder te leggen (foo doenlijck) indien niet, de faecken communiceren met de Hooft-participanten, om met gemeen advis daer in ghedaen te worden, foo als ten mèeften diende van de Compagnie bevon- den fal worden te behooren. X L I V. De Bewindthebbers van defe Compagnie iullen fülemnccl beloven ende fweeren, dat iy humn hare administratie wel ende getrouwelijck iullen dragen, goede ende deughdclijcke rekeningc doen van hare handelinghci datfy in alles fullen bevorderen het

-ocr page 1380-

Saecken raeckende de Wel

'34-? van de hoogh-gernelte Heeren Staten Generael» Geteeckent, H. Fagel. Hebbende onder uyt hangen het Zegel van haer Hoogh Mog. in rooden Waflèhe, aen een rooden Syden Bandt.

Gegeven onder Onièn grooten Zegele,Cachette, fararaphure ende de Signature van een van Onfe Griffiers , in 's Graven-Hage opdentwinrighften September 1Ö74. Wasgeparapheerc, Ga/p. Meh vt. Onder ftondt , Ter Ordonnantie

Refolutie <van de Staten Generael der Vereeni^hde Nederlanden $ tot ampliatievan't Oclroy aen de Weft-Indifche Compagnie verkent den 20 Se; tzm* ber 1674,, nopende het bevaren vande Curagaoflhe lylanden door 'Particulieren* In date den vijfden April 1675-,

^

ren te zijn, welcke volle iommen ghcconfidereerC lullen worden als levendigh ende vruchtbaer Capi-« tael, fonderdacuyt hoofde van dien eenigh fur- mflèment fal behoeven te gefchieden, maer in alles van gelijcke recht en nature, en gehouden worden als de AcTien, waer over het voorfz furniflemenc is ghcdaen $ fullende oock defe Iaetft-ghenoemde Crediteuren die liberteyt hebben van foodanigen Kamer te verkicicn , om als participanten wegens haer fchult ingheichreven te worden, als fyluydeii goedtvinden ; desdatdaer onder nieten fullen zijn of worden begrepen de lntereilcn van de Gevers der penningen α depofito, de welcke in gevolge van verfchcyde voorgaende haer Hoogh Mog. Refolu- tien hadden behooren ge-cgaliiêert te zijnj maer fullen de felve met Obligatien, houdende intereiïè tegens vier ten hondertin't jaer, en tequytenüyc de eerile winfte van de nieuwe Compagnie bctaelc ende voldaen moeten worden. Dat voorts op het voorfz tweede poincT, tot voorkominge van alle inconvenienten en cor.fufie, die fich in de uytwerc- kinge van't voorfz 24 Articul van 'c voorfz nieuwe Oclroy ontwijffelijck fullen komen te openbaren 1 de voorfz Bewinthebberen fullen worden geautho- riièert, foo als de fclvc geauthori leert worden mits defen, om alvorens te procederen tot verkoopinge van de Aclien der gener die in ghebreecke bly ven

χ(|Υ refumptie ghedelibereert zijnde op het tijgt Regiiler vande confeptcReiblutien van j§ de Vergaderinge van de Thicnen der * Weft-Indifche Compagnie, midtfgaders yerfcheyden Requeften, daer nevensghevocght» raeckende, eerftelijck het overnemen en tauxeren van de Effecten vande oude Compagnie, ende converfie van de fchulden der Crediteuren in AcTien; ten anderen, d'ordre op't verkoopen of bclecnen der A&ien van die gene , de welcke ach- ter volgens het ζψ Articul van 't nieuwe O&xoy de be wu lic inlage niet en komen te furncren ·, ten der- den , het bevaren van de Cura^aofche Eylanden door Particulieren $ endeten vierden, hettrecken van recognitie van Schepen die naer de Caribifche Eylanden varen, in de Notulen van den 21 Maert hetftleden vermeit: Is, na voorgaende deliberatie foedtgevonden en verllaen, dat op 'c voorfz eerile poincl. alle de onbelafte ende eygen Effe&en.van de oude Compagnie, gene iiy tgefondert, dooreen generale eftimatie by haer Hoogh Mog. fullen wer- den ghetauxeert, gelijck die ghetauxeert worden midts defen , even foodanigen fomme waerdigh te zij η, als de oude Compagnie boven en behalven depenningen ten lafte van de felve α depofito ghelo- pen hebbende, ende albercytsjegens een reducTie vandertighpercento in Actiën zijnde gheconver

teert, noch aen hare Crediteuren geen fpeciaclhy- de bewufte inlage re doen, de fclve Aclien daec

potheccq hebbende, of nergens op geveit zijnde, ichüldigli en ten achteren is; met dien verllande nochtans, dat de Bewindthebberen van de nieuwe C nnpagnie, de poiïèdle van de voorfz EffecTen bekomen hebbende, een yegelijck van de Credi- teuren der voorfz oude Compagnie blijck brengen- de, datdesfelfs fchult door Bewinthebberen van de felve oude Compag: behooriijck is gejuftificeert in voldoeninge der voorfz tauxatie op de capitale Boeckcn van de nieuwe Compagnie,als Participan- ten fullen hebben te crediteren als volght ·, te weten de Crediteuren, fooder eenige foodanigc mochten \veièn, wiens fchulden ghemaeckt zijn voor den J are 16$6, en by gevolge van gelijcke nature, als de voorfz penningen α depofito, met dertigh per cento van haer gejuilificeertachterwefen; des dat fy gehouden fullen zijn haer fchult in te brengen en aen te ge ven, uyttcrlijck binnen den tijdt van fes maendetyi op poene van nadere laps van de voorfz tijdt van haer recht ende acTie verfteecken te zijn, ende een yeder van hen géimponeert te werden een ceuwighfwygenenfilentiumi ende de Crediteu- ren welckers fchulden na den voorfz jarezijn ont- flacn, midtfgaders de Gevers der voorfz pennin- gen α depofito wegens hare achterftallige IntereiTcn, met de volle fomme die fyluyden refpecTivelijck in maniere voorfz bevonden fullen worden ten achte-

yooren aen een yeder die daer toe ghenegenthcyt foude mogen hebben, te preefenteren, en beleencn op de conditien hier na van woorde te woorde ghc- infereert. Conditien op de welcke eenyegelijck> genegentheyt daer toe hebbende, gcad- mitteeert fal worden, om in plaets van deTarticipanten der generale Geoctroy- eerdeWeft^IndifcheCompagnie^nghe- breeeke blyvende, van ingevolge van het 2 4. 'Art. desOffrojf, debewufie en aldaer ghefpecificeerde bylage te doen, de gerequir eer de penningen, op en over derfelvergebreeckJgenAtJien te mogen f urneren. UErilelijck, fullen de Bewinthebberen vande -■-^voorfz Compagnie in de rcfpecTive Kameren, een pertinente notitie van het beloop der AcTien en Obligatien, op de Boecken van de oude Compa- gnie bekent Maende, en waer over op den 15- Fe- bruary aefes loopenden jaers, geen furniflement en fal zijn gedaen, geformeert hebbende ·, een ye- gelijck Ingezeten van defen ftaet, die daer toe ge- negen ibude mogen zijn, admitteren, omme over een, of foo veel als de felve fal willen, duyfenden pon-

-ocr page 1381-

			Placatteft en Ordonriantien. 10. Boeck. 6. Tin
		154.4. ponden Vlaenis, oudt origineel Capitael, vier per cento te furneren tot het fonds of Capitael, by den Oftroye weidende gerequireert, om den Handel binnen de Limiten, de Compagnie geconcedeert, vallende, met genoeghiame vigeur te konnen dry- ven en voordètten, ten profy te alleen van de Par- ticipanten , ende van den genen die als vooren in derlèlver plaetiè komen in te leggen, midtsdat den felven Furneerder totonderpandt en verièec- keringe loude hebben de ghebreeckige Actiën, en oock iijneygenfurniflèment, ommedaeraen,iülcx te rade werdende, fijn ingeleyde penningen, met den avance van dien, te verhalen, fulcks ende in voegen hier na volgende uy tgedi uckt ftaet. Ten tweeden fal die gene, die in maniere vooriz komt te furneren, ghenieten de held in de winfte, de welcke de Compagnie C onder Godcs Zegen ) met de nieuwe bylage fal komen te doen; ende fal de wederhelft daer van werden toegheleyt aen de Eygenaers van 't voorfz oude Capitael; met dien verftande nochtans, dat de vooriz helft, aen den Furneerder belooft, in de Kamer van Amfterdam minder dan acht, ende in de andere reipective Ka- meren minder dan thien per cento in 't jacr gereec- kent, komende te beloopen, het te kortuytde andere helft van de winfte, de geièyde Eygenaers toegheleyt, ghefuppleert fal worden j in dier voegen dat den Furneerder, de winften groot val- lende , wel meerder, maer niet minder dan acht of thien per cento jaerlijcks refpective, van lijn uyt- gefchoten penningen fal genieten. Ten derden fal aen den Furneerder de faculteyt gelaten worden, van alle driejaren door Bewint- hebberen vande voorfz Compagnie ( diedesver- maent, het felve gehouden fullen weien te doen ) ib veel levendige, en door'tfurnifiement bequaem gernaeckte Actiën, als waer over hy gefurneert ial hebben, publijcqtedoenopveylen enverkoopen, om daer aen te verhalen fijn verftreckte penningen, met acht of thien per centp avance in 't jaer, volgens de voorgeroerde diftinctiè, by-aldien, envoorfoo verre die uyt de winfte ende uytdeylinge, door de ièlve Compagnie niet voldaen noch betaelt mocht weien. Ten vierden fal tot meerder verlêeckerthey t van den Furneerder d'eene helf van de uytdeelingen die de Compagnie in tyden en wylen ial komen te doen, niet als ter expiratie t'elckens van drie jaren* en dat den felven Furneerder ftilfwygende van het hypoteecq, 't welck hem op de vooriz helft midts delen gegeven wert, fal hebben gerenuncieert, aen de originele Eygenaers mogen werden uytgereyckt, ncmaer iöo lange in deKaflèvan de Compagnie moeten blyven ledigh leggen -, weddende verftaen, de geièyde renuntiarie gheichiet te zijn, indien de Bewinthebberen fes Weecken voor het expireren van de driejaren tot het doen van de verkoopinge niet te zijn aengemaent. Ten vijfden fullen de Bewinthebbers als vooren aengemaent zijnde, binnen veerthien dagen na de expiratie, t'elckens voor driejaren, ibo veel leven- dige en bequaem gernaeckte Actiën publijcquelijck te doen verkoopen, als die gene, die de ièlve aen- maninge fullen hebben gedaen 1 in maniere vooriz tot onderpandt is hebbende, om uyt het procedido Van dien, midtigaders uyt de helft van de uy tdey- lingen die van te vooren gedaen , ende ten behoeve
					van dé'originele Eygenaers, in de Kaifë van d Compagnie foude mogen zijn , den Furneerde? te voldoen, ende aen den ièlvenfyneingheieV(/ penningen mec de avance jegens acht of thien D e cento jaerlijcks, onder diftindtien als boven,ind^ ende voor ibo verre de vooriz avance uyt de vori Π uytdeelingen niet foude mogen zijn gequetcn}fuf lende als dan 't meerder ende furplus, dat de voorfz A&ien komen te gelden, aen de Eygenaers worden uytgereyckt. Ten feilen, fullen de Bewindthebberén in ma- niere vooriz eenige verkoopinge komende te doen gehouden zijn altijdt eerft te verkoopen de Aftien van die gene die alderminft, het zy uyt hoofde van Actiën of Obligatien, in de Compagnie zijn participerende, doch niet met gebroocke en kleyne partij q es, maer met t'famen-gevoeghde parthyen, uytmaeckendealfulcke ibmrnen, als iy Bewintheb- beren na tijdts ghelegenthey t fullen oordelen meeft gewilt, en profitabel!!: voor de gheintereflèerden te zijn. Ten fevenden ial een yeghelijck, wiens A&ien op voorige wyfc door een ander levendigh en be- quaem gemaeckt zijn, verftaen, van alle fes jaren de felve Actiën te mogen redimeren ende vrykoo- pen, met aen Bewinthebberen acht dagen voor het uytgaen van het feftejaer, het Capitael dat daer over fal wefen gefurneert, op te brengen met den avance van dien, jegens acht of thien per cento in 't jaer gereeckent, met onderfcheyt als vooren, by- aldien , ende voor foo veel de voorfz avance uyt de voorige uy tdelingen niet en mochten zijn voldaen. Ten achtften fullen de Bewinthebberen eenige penningen in dier voegen ter vooriz en behoorlijc- ken tijdt komende te ontfangen, gehouden zijn dé felve te employeren tot betahnge en afloiïïnge van den genen, die het alderminfte op ghebreeckige Actiën fal hebben ghefurneert ·, en dat ter concur- rentie van de vooriz opghebrachte ende ontfangen penningen, ten eynde de originele Eygenaers hare gheredimeerde Aétien, nu levendigh en bequaem gemaeckt zijnde, in 't geheel en volkomen op hare Namen en Reeckeningen mogen krygen, fonder eenigh het minfte uy tftel. Ten negenden en tenlaetftcn ial aen den Fur- neerder en andere originele Eygenaers bovendien de faculteytgelaten worden van hare ghefurneerde penningen en oude Actiën binnen den voorfz tijdt van drie en iès jaer refpe&ive, fulcks te rade wor- dende, gefamentlijck, en oock yeder apart, ten deele of in 't geheel te mogen verkoopen, tranfpor- teren, en daer van diiponeren iulcks en in dier voe- gen, als van andere Actiën ghewoon is tegeichie- den. Tot naerkomingc der boven-ftaende Conditien, en tot meerder verfeeckertheyt van den Furneer- der, werden Bewindthebberén by haerHo. Mog. midts defen geauthoriieert, aen ende ten behoeve van den ièlven Furneerder fpecialijck en alleenlrjck te Verbinden de gebreeckige Actiën, ende het fur- nifiement by hen daer op gedaen, omme daer aen* fulcks te rade wordende, de ingeleyde penningen» met den avance van dien, te verhalen, byaldien en voor ibo verre de voorfz avance uyt de voorige uytdeelingen niet mochten wefen voldaen » ten wekken fine aen hem de naevolgendc A&e ■**woc" dengegeven,                                           ^

-ocr page 1382-

Saeckeri raeckende deWeft- Aéte obligatoir wegens de ingeleyde met de avance. Γ

mi cialijck, en alleenlijck de boven-gemelte . . duyiènt pond: Vlaems oude Aétien, midtiga- ders de ibmme daer over gefurneert, om aen de ièlve by verkoopinge door ons, ies Weec- ken voor het expireren t'elckens van drieja- ren (des vermaentzijnde) moetende ghe- ichieden, te verhalen de vooriz gefurneerde ibmmemet , . . per cento avance, by aldien, endeibo verre de ièlve uyt de voorige uytdeylingen niet en mochten zijn betaelt en gequeten; verklarende in alle verdere poin- c~ten ons praciiè te fullen reguleren na den in- houde van de meer-ghenoemde Reiblutie » en die Conditien daer by ter neder geftclr, in allen deelen op te volgen ende naer te komen. Acïumden .... Op'c voorfz derde poincT:, aengefien de vooriz

Λ Libo de Hoogh Mog, Heeren Staten Ge- •^-nerael der Vereenighde Nederlanden, by der iêlvernaerder Reiblutie van den . . . 1675". Bewindthebberen der Generale Ge- oétroyeerde Weft-Indifche Compagnie heb- ben ghelieven te authoriferen, om een yege- lijck Ingezeten van defenStaet, diedaer toe ghenegentheyt fal hebben, in plaetfe van de Participanten der dpgemelte Compagnie, 'm gebreecke bly vende van de gerequireerdc by- Jage, conform het 24 Articul des Odtroys,op den 20 September 1674 aen de iel ve verleent, tot het furnifièment van vier per cento, pver eenofmecrduyfcnden ponden Vlaems oudt origineel Capitael, te mogen admitteren.

SOO IST, datwyondergefchreveBewint- I Eylanden fonder den ópen handelden het vry acces

van andere Natiën, gene het alderminfte voordeel de Compagnie konnen toebrengen,nemaer deielvc een laft zijn} ende dat over-fulcks te beduchten is» dat de Colonie op gedachte Eylanden alberytsghe- ftabilieert, niet alleen met geen confiderabel fuc- cesvoortghelet, nemaer mogelijck t'eenemael fal komen te verloopen, by-aldien den Handel, op en van de felve vallende, gefloten gehouden wordt 1 dat derhalven aen die van de voorfz Compagnie, by ampliatie van 't voorfz Oftroy toegheftaen fal worden, gelijck de felve toegeftaen wordt in krach- te defes, de meer-gemeltc Eylanden, of felfs te be- varen en te behandelen, of door andere Particulie- ren te laten bevaren en behandelen, fulcks ende in dier voegen, als fyluyden naer tijdts gelegentheyc ten beften van de vooriz Compagnie , ende tot voortfettinge van hare Traflïjcque en Hanteringe, bevinden fullen te bchooren; en fpccialijck mede om aen de voorfz Eylanden oock anderen en vrem- de Natiën te admitteren, om de Slaven die van de Kuftevan Africa der waerts werden gevoert, af te halen, en die aen de ièlve tegens Contanten of In- diiche Waren te verhandelen ende te debiteren : Ende belangende het voorfz vierde poinft, raec- kende het trecken van eenighe recognitie van de Schepen , varende op de Caribiiche Eylanden } is de finale Rcfolutie daer op te nemen uytgheftelt tot naerder deliberatie. Accordeert met het voorfz Regifter.

hebberen ter Kamere . . . als daer toe ipecialijck zijn gecommitteert, achtervolgens en in conformité der opgemelte Reiblutie, by deièn verklaren ende bekennen ontrangen te hebben uyt handen van . . . eenfomme van . . . zijnde vier per cento van . . duyfent ponden VJaems oudt origineel Capi- tael } belovende wel expreffelijck , dat aen fijn E., of aen die gene die door deughdelijck j traniport fijn E. recht of a£tie ial hebben be- komen , t'elckens als de vooriz Compagnie eenige uytdeylinge komt te doen, uytghe- reyckt en betaelt fal worden de gerechte helft van dien, hoe groot de voorfz uytdeylinge oock ioude mogen komen te vallen j ende in- dien de voojfz helft minder dan .... per cento over de ghefurncerde penningen in 't jaergereeckent,mochten komen te belopen, dat als dan het te kort uyt de andere helft van de geièyde uytdeylingen in de KaiTe van de Compagnie ten behoeve van de Eygenaers bewaert wordende, gefupplecrt en volmaeckt ial konnen worden, in fulckervoegen, dat fijn E. of des ielfs recht en actie bekomen heb- bende, wel meerder, maer niet minder dan . · . per cento jaerlijcks van fijn uytghe- ichoten penningen ial genieten} tot naerko-) mingc van 't welcke, als mede tot meerder! verièeckeringe , verbinden wy uyt krachte. van de voorfz haer Ho. Mog. authorifatie fpe-1

Refolutie van de Staten Generdel der Vereenighde Nederlanden ] tot ampliatie van'tOtlroy aen de Wefl-Indifche Compagnie verleent den 20 Sept. 1674, noopende het recht van Convoy van de Schepen en Goederen* varende op de Caribifche Eylanden. In date den negenthienden July 16j f.

»4.

\S ter Vergadcringe nochmaels voortghe- brachtde Remonftrantie van de Bewint- hebberen van de generale Geoftroycerde Weft-Indiiche Compagnie deièr Lan- den, aen haer Hoogh Mog. ghepriefenteert den een en twintighftcn Maert laetftleden, concernerende verfoeck, dat het recht van Convoy het welck de voorgaende en althans ghediiïbl veerde Compagnie by forme van recognitie hadde vermogen te vorde- j"en van de Schepen varende op de Caribifche Ey- ianden,, fouden mogen gelaten worden aen > ende

ten behoeve van de jegenwoordige op nieuws ghe- erigeerde ende geoftroycerde Compagnie, in voe- gen het felve by de voorgaende Concept-O&royen op den vijftienden February, en vier en twintighft: Maert beyde des voorleden jaers 1674, was ter neder geftelt; ende waer by het Oftroy eenige alte- ratie fcheen ghebracht te wefen, uyt oorfaecke al- leen, dat men doenmaels teghemoetwasfiende, dat de voorfz Eylanden door de expeditie vanden Heer Lieutenant-Admirael deRuyter, onder de gehoorfaemheyt van dekn Staec fouden werden 8 Α                       ghc

-ocr page 1383-

Placaten en Ordonnanttien; ίο. Boeck. ó.Tit.

134.6 -ghebrachtj ende dat over-fulcks alle de Onderda- nen van den Staet daer van eiguaüjck onder der iëlver protectie in hec toekomende louden jouifïc- rcn ; doch aenghefien de Heeren Gedeputeerden van de Provinciën van Hollandt ende Zeelandt, de ghedachte Memorie doenmaels mede hadden overgenomen, om in den haren b reeder ghecom- municeert te worden, ende dat de finale Reibutie daer op te nemen, over-fulcks uytgheftelt was tot naerder deliberatie: So verfochten de voornoemde Bewinthebberen, dat haer Hoogh Mog. geliefden daer op fonder verder dilay ofuytftel favorabel te difponeren, om verfcheyde confideratien en rede- nen by de felve Memorie in'tbreede gededuceert, ende fpecialijckj dataengefien het Godt Almach- tigh niet gelieft hadde 't voor-geroerde deflèyn te laten reufieren, ende overfulcks de voorfz reden van veranderinge daer door als nu quam op te hou- den, de intentie van haer Hoogh Mog. niet ghe- weeft was, detegenwoordige Geoclxoy eerde Compagnie fonder reden, nut, ofnootfaeckelijck van flimmer of erger conditie te maeeken als de voorgaende , by de welcke de felve recognitien altijdc waren ontfangen ende genoten gheworden , zijnde het fürniiïèment ende de bylage door de nieuwe Participanten , tot oprechtinge van de voorfz Compagnie moetende ghefchieden , wel voornamentlijck ende infonderheyt gegrontfeft op hec faveur ende de protectie van haer Hoogh Mog. midtfgaders dat een yegelijck van hun verwachten- de was, dat haer Hoogh Mog., conform der fel ver verfeeckeringe ende belofte, in 't laetfte Articul van 't voorfz nieuw OcTxoy gemelt, alle de voor- gaende Privilegiën, Vry heden ende Rechten, de

felve Compagnie ruftelijck ende vredelijck fouden doen ende laten genieten; waer op de voornoemde Bewindthebbercn dan wilden hoopen en vertrou, wen, dat haer Hoogh Mog. goedertieren ende aequitabel reguard iöuden nemen, ende vervoWns by nader Refolutie of ampliatie van 't voorfchieva Qctroy, aen de jegenwoordige Compagnie era* tieufelijck vergunnen ende toeftaen 't voornoemde recht vanConvoy van de Schepen en Goederen varende op de Caribilche Ey landen voorfz, temo* gen vorderen ende ontfangen, lbnder dat de felve Rechten aen de Collegieïi ter Admiraliteyt daec foodanige Schepen zijn uy tvarende, fouden behoe- ven betaelt te worden, fufcks ende in dier voegen als voor defen in het reguarcj van de voorgaende Compagnie altijdc gebruyckelijck was gheweeft ; Waer op gedelibereert zijnde; Is goedtgevonden ende verftaen, midts defen toe te ftaen ende te ac- corderen , dat alle de Ingezetenen van defen Staet, willende varen ende trafficqueren op de Caribifehe Eylanden, in plaets van het ordinaris recht van Convoy, dat fy volgens 't O&royjonghft aen die van de gemelte Compagnie verleent, fouden moe- ten voldoen aen de Collegien ter Admiraliteyt daec fy uytgevarenzijn, geduyrende dentijdt van hec voorfz Oftroy, ende fulcks tot den Jare 1700 in- cluys, aen die van de ièlve Compagnie fullen moe- ten betalen vijf guldens perLaft van de Schepen, op de voorfz Caribifehe Eylanden varende, of iöo veel meer of min, als by naerder difpoiitie vanden Staet in tyden en wylen na gelegenthey t foude mo- gen worden geftatueert. Accordeert met het voorfz Regiiter.

2 f. Ψ lacaetjegens het aennemen van dienfl onder Vremde en Uytheemfche Ψ r ineen naer Wefl-Indien e f op de Kuflenvan Africa, van demyjanuary 167 f. Sie hier vooren Derde Deel, Eerfte Boeck, Tit. 7. Fol. 245-. 26. RenovatievanrtvoorfzTlacaet. Aldaer Fol. 246. 27, Articul-Brief van de generale Nederlandtfche GeottroyeerdeWeft- Indifche Compagnie, ter Fergaderinge van de Thienen derfelver Compagnieghe- arrefleert) ende by de Hoogh Mog. Heeren Staten Generael der Vereenighde Ne- derlanden op den twaelfden t^Aprilióyf geapprobeert engeconfirmeert.

itrucüe, tot Rechteren geordonneert, met volko- men macht omme over alle Civile en kieyne mis- bruyekenjuftitie te adminiftreren en recht te doen* macr de Capitale en Hals-faecken te refereren, daer een Vloot in Zee by malkanderen is, aen den Ad- mirael ende Raden, of aen of by Landt wefende, aen de hooghfte Overigheyt aldaer % onder en tuf- fchen de Delinquanten endePerpetranten in vafte hechtenifiè wel bewarende, endeter naefter plaets gevangen overleverende, om over de iêlve behoor* lijeke Juftitie ende ftraffen te exerceren. 1 ! I' Soo wie eenige Confpiratie, o/voorgenornen

pf^P,Erftelijck fullen alle de gene, die in dienfl:

pEfpl van de voorfz Compagnie uytvaren

van

1^1 wat qualiteyt of conditie de felve oock mogen weien , by Eede aen den dienfl: ende getrouwigheyt van de voorfz Compagnie zijn verbonden, gehoorfaem weien ende obedieren de Oppcr-hoofden ende Officieren over henluyden geftelt, of geduyrende de reyie noch te ftellen, iöo te Water als te Lande, ende foo wel d'een als d'an- der naekomen ende achtervolgen den inhoude van defen , ende van alle andere Ordonnantien, Inftru- £tien ende Bevelen die henluyden toegeftelt ende mede-gegeven fullen worden, ende naer inhoudt van de felve. I l Ende opdat alle disordre foude mogen geweert, cnde goedeJuftitiegeadminiftreertworden, iöois op elck Schip een Collegie van feecker aental van Perfoonen, alsnaerderbydeScheeps-Raedts In-

Muy terye ontdeckt ende aen den dagh brenght; Water ofte te Lande 5 indien hy mede daer ---- fchuldighis, falvryvanftraffewefen, ende,n^T twintigh Realen van achten daer en boven gnen ten ï ende by-aldien hy aen de felve confpi»·»:»« fchuldighis, falmetvijftigh Realen vereert, <

daer en boven tot hec eerfte vacante Officie

toe

-ocr page 1384-

			Saecken raeckende de Weft-Indifche Gömpagnie^
		toe hy bequaem mocht wefen, gheavanceert wor- den. -IV. Niemandt en ial des Heeren naem ydelijck mis- bruycken mogen, 'tzymetVloecken, Sweren j Blaiphcmie, Geckcryen of anderimrs, op de boete van thien ftuyvers, en arbitrale corre&ie, nae ge- legen theyt van de lafteringen en blafphemien die gefey t of gefproocken iullen zijn. Alle degene diehaer abiènteren, als de dage- lijckfche Gebeden des morgens en des avondrs ge- daen worden , of haerdaerin niec reverentelijck en dragen, iullen verbeuren t'elcken male thien ftuy vers ten behoeve van denProvooft, ofte daer die niet en is, ten behoeve van den Armen. V I. Alle Scheeps en Krijghs-Oificieren , Soldaten ende Bootsgeicllcn, iullen gehouden wefen, als fy belooven by deièn, naer den Trommel-ilagh, op fulcken tijdt ende dagh als uyrgeroepen, of ander- ilnts bekent gemaeckr ende aengefèght wordt , haer t'Scheep of in de Lichters te vervoegen; op pcene van een Maendc Gagie te verbeuren, fonder eenigh tegen-ipreecken of uyt vlucht." V II. Niemandt ial vermogen fonder confent van de Bewindthebberen, andere Kiften ofte Tonnen t'Scheep te brengen, als by Bewindchebberen daer toe zijn doen maecken, die een yegelijckgehouden fal wefen te betalen, of die byyemanden ièi ver 2xj η beitelt, welcke oock niet grooter iullen mogen zijn dan als 't de Compagnie belieft, en andere of meer- der Tonnen, Kiften of Vaten, fonder coniënc als vooren overbrengende, fullen de felve met alle 't gene daer in bevonden wort, ten profy te vari de Compagniegeconfifqueert ende aengeilagen wor- den. VIII. Niemandt ial op de wederom-komftecenighe Schuyten, Schepen of Volck uyt Engelandt, Vranckrijck, of uyt d;fè Landen aen Boordt laren komen, dan alleen Loors-Iuyden j veel min eenige mede-gebrachte Goederen verthoonen, voor en al-eer eenige Bewindthebberen t'Scheep gekomen zijn, ende op alles goede ordre gheftelt hebben, noch hare Kiften, PJunderagien, ofyetwes het welck daer in mocht wefen, uyt-doen, of felver uyt de Schepen fcheyden, of yemanden aen Landt fenden, voor co al-eer de felve b .-hoorlijck gevifi- teect, endedoor Bewindthebberen , ofyemandt van harent wegen, ghelïcenrieert zijnj op de ver- beurte van de halve Maendt-gelden, daer voor de Schippers ende Officianten verbonden fullen we- fen in te ftaen, ende te reiponderen. I± Alle Perfoonen in dienft vande Compagnie uit- varende , fullen gehouden weien op de reyie te bly- ven, van 't eene Schip op het ander te gaen, ende aldaer dien ft te doen, te Water en de te Lande,den tijdt van vier jaren, daer inne niet gereeckent het gaen en keeren; of foo veel tijdts min of meer, als den dienft van de Compagnie fal vereyflèhen % op poene dat de gene die middelerwyle uyt den dienft komt te loopeiijverbeuren fal alle fijn Gagie,Macnt cndeBeuyt-geïden.
					SonrJer dat noch de Compagnie aen denfeiverï tijdt fal weien gehouden, maer het Volck tot allen tyden fal mogen revoceren ende licentieren : Ge- lijck de Opper-hoofden de felve oock altijdt fullen mogen te rugh ende naer huys iènde, ibnder daer van aen yemandc eenige reden te geven, XI. Ende felfs oock riaer expiratie van den voorfó verbonden tijdt, ial oock niemandt vermogen, fonderbehoorlijckelicentie vande hooghfteÜve· righeyt, te vertreclccn, uyt den dienft te icheydeii) of fich in eenige Schepen te veifteecken, of met andere over de plaetien te reuylen ofte te wiilclen > het zy voor ofnacr de expiratie van den verbonden tijdt i op pcene van alle de verdiende Gagien ende Bcuyt-gelden.                     '. <                        ·- χ ι i. Alle de gene die met eenige Schepen of Jachten van de Kuiten daer fy varen ofkruyilen, af-dryven, ofte ibnder ordre af-loopen , onder pretext van af-gedreven te zijn ·, fullen alle hare GagienjMaenE ende Beuy t-gelden verbeuren ten behoeve van de Compagnie, XIII, Soo wie by den Vyandt ovef-loopt, fal boven de verbeurte van alle fyne Maendt-gelden aen de Compagnie, ten eeuwigen dage uyt deLimitcn van'tOftroy, als een meyn-eedigen fchelm ghe^ bannen worden : Ende iöo hy daer naer in handen vande Compagnie quame te ghcraecken, ial hy fonder eenigh aeniien mecter doodt gheftraft wor* den, X I V, Soo wie de twee maenden Gagie, of eenigh Loop-geit ontfangen hebbende, daer mede wcgh» loopt, falaendenLyve, of arbitrahjek gheftraft worden. X V. De Gagien, Maendt ende Beuyt-gelden, dis om delicten of quade co m porre men ten ten be- hoeve van de Compagnie geconfiiqueert, ofanders verbeurt worden, iullen by recht van retentie aert de Compagnie blyven, in allen ichijn als of de ielve noyt verdient waren geweeft. XVI. De bedongen Maendt-gelden fullen ingaen ende haren aenvangh nemen , als de Schepen, om de reyfe te vorderen, buyten de laetfte Tonnen, ende in Zee gekomen iiillen weien, ende eyndigen, als de; aengenomen Periboncn door Bewindthebbe- ren of hare ordre afgedanckc fullen zijn -, behoude- lijck, dat de betafinge van de voorfz Maent-gelden aen ycder hier te Lande, t'fynerwederkomfte, of na de expiratie van den verbonden tijdt of dienft, op des felfs ordre aen fijn Geordonneerde fuifiian* te ichrifrejijeke laft of procuratie verthoonende* gedacn fal worden, fonder dat yemandt alvooren, ende op de reyie, eenige afreeckeninge of betalinge fal mogen eyflehen of pretenderen, op Lijf-ftrafre * ten ware de Compagnie, in 'treguard van d'een ofd'andereKuftofPlaetfe, anders ordonneerde, of daer te Lande de betalinge wilde laten doen, tot keure van de Compagnie. Ende de Gagie van de Overledene op de reyie, fullen onder fuihiante cau^ tie voor alle naemaninge betaelt worden als de Schepen hier te Lande gearri veert, ofte deöoeo 8 Α ι                           ken

-ocr page 1385-

				PlacateiienOrdonnanikiiI ioBoeck* 6 Tit χ ix. Indien yemandt van fijn Schip genomen worde
		ken of hare Doodt-reecklen wefen ; Ende indien
					ende op een ander Schip geftelt, welck langcr 0ft* verder reyfè mochtdoen, fal hy fijn keure hebben of hy fijn rifico wil loopen op het Schip daer hy Uy J of daer in gaet, ende daer van op de Boeckenaen- teeckeningelatendocn, maer geen verklaringe oi* verkiefinge ghedaen hebbende, fal altijdt verftaen worden den rifico met hem ghenomen te hebben- maer over-gaende op Schepen of Jachten die na het Vadcrlandt keeren, fal als-dan de voorfz keure geen plaets hebben, maer de vooriz rifico op de felve herwaerts komende Schepen of Jachten moe- ten loopen. X X. Ende indien yemandt ter ghedeitineerde Plaetfe gekomen zijnde, of oock daer na, van fijn Schip aen Landt, of op eenige Schepen, Jachten ofVaer- tuygen, die op de Kuit dienen, ghcordonneert worde, fal den fodanigen mede fijn vrye keur heb- ben, ofhydeGagie ende anders als vooren, op het felve Schip verdient, fal willen reficqueren op het Schip daer hy uytgaet, dan of op eenander Schip of Jacht, het welck vroeger na 't Vaderkndt mocht keren, ende daer van mede opdeBoecken aenteyekeninge laten doen : Maer oock daer van geen verklaring gedaen hebbende, fal verftaen wor- den de rifico gelaten te wefen op het Schip daer hy van af· gaet. X X I. Ende in gevalle yemandt in 't Vaderlandt mocht komen te arriveren, of oock na den verbonden tijdt noch langer uy tbly veude , Reeckeninge" mocht komen over te feynden, om hier te Lande betaelt te worden, ende noch eenige rifico was loopende op Schip of Schepen die dan noch uyt en in dienft wai'en, foo fal als dan den felyen rifico moeten lo- pen op het Schip daer mede foodanigen Perfoon herwaerts komt, of anders fyne Reeckeninge over fendc, XXII. De Landts ende Krijghs-Officieren en Soldaten iiillen van hare Gagien geen langer rifico loopen, dan van de uyt ende t'huys-reyfc i gelijck oock van de Varende Luyden, die van Scheeps in Landts ende Militair Volck abfolutelijck veranderen, ende aen Landt geleyt worden, en terwijl fy daer dienft doen , den rifico fal cefTeren, ter rijdt endewyle dat fy wederom t'Scheep gaen, als wanneer fy we- derom rifico fullen loopen als vooren. Als oock de Varende en Scheeps-perfoonen, die op de re- fpecHveKuilen, op.deSchepen, Jachten, Bare* quen, Chaloupen, Boots ende diergelijcke ? ψ fuffifantc Vaertuygen dienen, in dien tijde> ende voor foo lange het felve is geduyrende, geen rifico fullen loopen, maer die gene die van eenige Kuiten ofPlaetfen op verre Voyagien uytghefonden wor- den ) fullen als dan wederom rifico loopen als te
			naer over-ghekomen Reeckeninge ende bejfcheyt, al- eer de Schepen gearrivcert waren, betalinge ver- focht ende bequam , de felve fal voor AiTurantie betalen of gekort worden, over de Zuyd-Zee thien, ende ov er de andere Kuiten ende Geweiten fes ten hohdèrti XVII. - Eenyegelijck fal te vreden moeten zijn met de betalinge van de Gagie, die de Bewindthebberen eenmael ter goeder trouwe fullen hebben ghedaen, op de verklaringe ten miniten van twee Getuygen, dat de gene die de Gagie komen eyflehen, zijn de naefte Erfgenamen van de Overleden» ende op lienluyder beloften van de penningen ten allen tyden ( des vermaent zijnde ) wederom te refti- tueren > ten ware dat de gene die in dienft zijn,yoor haer vertreck hadden verklaert, aen wienfy wilden dat de betalinge naer hun overlyden ibude worden gedaen , ofdattydelijck voor de gedane betalinge de Bewindthebberen geblcecken mochte zijn, van eenige difpofitie van uy tterfte Wille -, ende volgens d e voorfeyde ftipulatie de betalinge eens ghedaen hebbende, fullen de Bewindthebberen daer mede mogen volftaen, fonder dat yemandt naerder:ofte beter recht hebbende, of pretenderende, de felve daer >voor fal mogen aenfpreccken, maer fijn re- gres fal moeten nemen tegens die gene die de pen- ningen fouden mogen ontfangen hebben, of tegen hare Borgen, foo eenige geftelt mochten zijn ·, ten ware dat de betalinge gedaen ware tegens den wille van den Overleden , voor fijn vertreck aen de Be- windthebberen geopenbaert, of dat de Bewindt- hebberen te voren genoeghfaem ware ghebleecken van de difpofitie des Overledene ·, in wekken geval de betalinge aen de rechte Erfgenamen fal ghedaen worden · voorbehoudens de Bewinthebberen haer regres aen de gene die fy de penningen t'onrecht fouden mogen hebben getelt. XVII I. Alle de gene die op eenige Schepen vande Com- pagnie varen, fullen tot verfèeckeringe van hare verdiende Gagie, ten onderpande hebben 't Schip, contante penningen, ende mgheladen Goederen, daer fy mede varen, ende anders noch verder niet, daer op fy den rifico vart dien fullen loopen* ende dienvolgens het felve Schip, met alle fijn inghe.la- den Goederen komende te verongelucken, oock alle hare Maendt-gelden, a&iê van Verminckthe- den, of voor eenige ordinarilè of extraordinarife dienften, verheien* ende dies-aengaende teghens de Bewindthebberen geen verder recht of actie be- houden, dan alleen op het gene van de felve ver- ongheluckte Schepen ende Goederen, boven het Berghloon ende andere noodige onkoften, mochte gheprocedeert, ende in Bewindthebberen handen gekomen wefen j fonder nochtans op de voor date van 't ongeluck uytgelofte Goederen of Comptan- ten eenige actie te mogen pretenderen. Dies ful- len die gene, wiens Schepen in ofFentie, haer wel quytende in het gevecht, inde grondt ghefchoten worden, of komen te verbranden , tot diicretie van de Compagnie, hier van exempt wefen, ende hare Gagie ende anders als vooren, daer mede niet verliefen ·, maer wel de gene die hare Schepen haer laten ontnemen of ontweldigen,
						vooren.
							XXIII. Voor foo dickwiis als yemandt op de Reyfe van Landt of Schip verandert ende over-gaet, fa'jp houden wefen te vorderen Reeckeningen van «jn verdiende Gagie, met infertie van de voorfzkeur, den rifico aengaende, behoorlijck gheteyekent, welcke hy fal moéten bewaren, ende met nem t'huys brengen, of by ghebreceke van dien, en

-ocr page 1386-

			Saecken raeckendede Wefl-Indifche Compagnie,1
						lH9
		Jat de Bewinthebberen niet en hebben de Boecken «0 de Schepen of Plaetfen daer hy geweeil is, da,t nien hem niet meer'bcralen ial, dan daer van hy be- febeyt brenght, ende vande reft patientie ial moe- ten hebbsn, tot dat de Schepen en andere noodige befcheyden over-gekomen fullen zijn. ' XXIV. Soo wanneer in tijde van noot de Trompet wort gefteecken, of de Trommel geilagen, fal een eyge- jijck terftondt voorts komen op Lijf-ftrarïè, met alle diligentic, om hem terftondt onder fijn Quar- tier in defenfie te ftellen, ende allbo met ordre den Vyandt alle mogelijcke afbreuck ende tegenitandt te doen. XXV. Onder expreiïè belofteniflè , dat de Gequetften met goede middelen van Chirurgijns, fullen ghe- cureert worden naer behooren; ende foo eenighe Perionen in den actuelen dienil vande Compagnie, ende ίη 't executeren van haren Laft, Ampt, ofte Bedieninge, mochten verminckt, vcrlempt, ofte anderfints van hare gefontheyt berooft worden, de fclve fullen genieten als volght: Voor't verlies van de rechter Arm acht hondert gul. Van de [lincker Arm, vyf hondert ξηΐ. Voor 't verlies van een Been, vier hondert en vijftigh gul. Voor beyde de Been en, acht hondert gul. Voor 't verli-es van een Oogh, drie hondert gul. Voor beyde de Oogen, negen hondert gal. Voor de flinchr Handt, vier hondert gul. Voorde rechter Handt, fes hondert gul. Voor beyde de Handen, duyfentguldens. Voor't verlies van alle andere Leden ende Ver- lemptheden, waerdooryemandc volkomentlijck gecureert ende geneièn zijnde, noch echter van fij η voorige gefontheyt fouden mogen verftaen, ende bevonden worden berooft, verminckt, ofte daer door van 't voorige ghebruyck iyner Leden ghepri- veert te zijn 5 fal daer voor tot difcretie van.goede Mannen, of Doctoren, Chirurgijns, of andere hun dies verftaende, naer voorgaendc inipectie, vergoedt worden} midrsaltijdtverthoonende, en met hem brengende Acte van haer opperile Over- heden , die ten tyde van hare Quetfure ende Ver- minckthede, 't Commandement hebben , ende 't Scheep van den geheelen Scheeps-Raedt, op ver- fcherdaedt bekomen ende verleden, dat fyluyden deQuetfiirc in't executeren van haer Ampt ende Bedieninge, ten dienftc van de Compagnie gekre- gen hebben, ibnder dat Atteftatien van minder Officieren of particuliere Perioonen, of die niet terftondt naer de verwondinge ende verminckinge verfoebt, of die hier te Lande bekomen zijn, ful- len mogen gelden, of oock van Gefcheur.theyt of andere Verlemptheden, waer van geen behoorlijck blijck als boven en is, of daer van maer alleen by Lidt-teeckenen, ibnder verlempt ofte verminckt, het zy onder Klederen of daer buy ten, of andere inwendige gebreken, of die van ongeiönde Lucht, Venijn ofClimaet voort komen , ghehjck als de Worm in Guinea of diergeJijcke, eenige vergoe- ö.ienge ial mogen ge-eyicht of gegeven worden.		XXVI.. By veroveringe van eenige Prinièn vande Vyanj en, fullen de gene die de veroveringe gedaen heb·* en, daer onder gereeckent alle die onder deièlve lagge behooren, ende die voor date van de ver- veringe van eenige Vyanden mochten ghevangen ijn, naeraftreckingevan alle noodelijcke onko- en f als van fchade die de Companie aen 't Schip f Schepen ende Goederen, in'e veroveren van lcke Prinie hebben geleden, ende de onkoften die hedaen fullen worden in het beneficieren van de eroverde Goederen } voor haer quote ende aen- eel in de fclve veroverde Goederen hebben ende henieten den thienden penningh, volgens het wee en veertighfte Articul van 't Octroy, daer van e reeckeningh, tauxatie ende cftimatie vande oederen buy ten defc Landen, in eenige Steden of laetfen in handen van de Koopluyden of Commi- fen van de Compagnie wefende, gernaeckt fal wor- en , naer den prijs ende waerdye daer te Lande, ende een yeder fijn aenpart als-dan op fijn reecke- ningegeftck, endegoedtgedaen worden. XX V I I. De veroverde Goederen buyten 's Landrs niet getauxeert zijnde, ende hier te Lande in behoude handt komende, fullen naer waerdye worden ge- tauxeert of verkocht, ende in voegen als boven haer goedtgedaen worden, ibnder dat yemandt (op de verbeurte fyner Maendt-gelden, en arbitrale corre- ctie ) vermogen ial in Zee eenige dcylingc van de Prinièn te vcrioecken, ofyetop reeckeninge van fijn aenpart, uyteygenerauthoriteyt naer hem te nemen, en by hem te behouden} ende ial midts dien een yegelijck te vrcden moeten zijn met den accorde daer over tuflehen de Heeren Bewindtheb- beren ter eenre, ende hare reipective Officieren, totdeHoogh-Boots-Iuydenincluys,ter andere zy- de te treffen > fonder daer tegens eenige cavillatie of querelle te maecken , of yets te doen of te laten doen; op de verbeurte van alle hare Gagien ende Beuyt-gelden. XXVII I. Wel-verftaende, dat dePrinfe of Prinièn ver- deelt fullen worden over alle de Schepen van de felve expeditie, alwaer 't iöo dat eenigh Schip ofte 'Schepen in't veroveren nietpraiênt en ware} ten ware klaerlijck bleeck, dat fulck abiènt Schip ofte Schepen, moetwillens, of door verfuyminge van de andere geweecken waren, in fulcken geval fou- den die Abiènten niet genieten : Edoch het Schip of Schepen dio de veroveringe doen, fullen voor haer alleen behouden de plunderagie van de ver- overde Schepen, midts dat niemandt eenige pjun- deragie ial hebben van Koopmanfchappen, Gout, Silver, gemunt of ongemunt, Peerlen, Gcileen- ten of andere Goederen, jnaer alleen de Klederen van't veroverde Volck. XXIX. Ende op dat alle het Boots ende Krijghs-volck te meer geanimeert ende gecourageert mach worden , om hun in alle Gevechten ende Exploicten te beter te quytén, ial aen degene die by refcontre ende aentreffinge van eenige Vyandtlijcke Armaden of Vlooten, der felver Admirael de Vlagge komt af te halen} Item, die hem komt te Lande wel te quy- tén, ende de eerfte op eenige Forten, Kaftelenof
							Steden

-ocr page 1387-

Placaten en Ordonnantien. ι o BoecL 6 Tit." Wapenen of andere Goederen hier te Lande srh

350

Steden met beklimmen

koft hebben. XXXV. Alle Perfoonen in dienft van de Compagnie fende , fullen op de verbeurte van hacduvrf6" Maent-gelden gehouden wefen, in cas van SclÜ breuck, pcrijckel of eenige andere noodt ofonJ^" val, de Schepen of Goederen van de Compagnie overkomende, of yetwes ontbreeckende, hetzv Volck, Proviande, Ammunitie van Oorlogh Anckers, Touwen, ofyetwesdierghelijcke, foo wel die gene daer fyluyden op varen, ende daer van hun de iörge ende adminiftratie bevolen is, als an- dere, by of omtrent haer, ende in haer compa- gnie welènde, ibowelinZee, als op eew'we R^e. den, Havens of Plaetfen, te water ende te Lande in eenige Comptoiren, Packhuyfen of eenige an- dere Plaetfen, nae haer uytterfte vermogen te hel- pen falvcren, tegens alle Vyanden belchcrmen bergen, bewaren ende beneficieren, fonder ter fake van dien , of om eenigh verlies van haer eygen Goedt of Klederen, om eenigh geleden kommer ofonghemack eenigh Bergh-loon of ander recom- peniê te pretenderen, alwaer 't oock foo, datter meer gheberght mocht wefen, als de Maendt-gel- den der gener die op de verongeluckte Schepen ge- varen, daer op, ende op de ingeladen geberghde Goedéren hun hypoteecq genomen hebben, foude mogen bedragen; midtsgenietende haerbedonge Gagie ende Maendt-gelden, foo verre de gebergh- de Schepen en Goederen fullen konnen ftreckenj bly vende vorder alle recompeniè ende vereeringe tot enckele difcretie van de Bewinthebberen; doch ibnder eenigh verbandt of obligatie, als hier voren gefeytis. XXXV I. Niemandt van de Dienaren van de Compagnie, van watqualitcyt die iöuden mogen wefen, van de meeftetotderninfte, en lal vermogen eenige par- ticuliere Handelingc of Negotie te doen, eenigh Geldt, Koopmanfchap of andere Waren mede te nemen, of in de Schepen te laden, voor hem fel· ven of andere, noch aen yemandt op intereft op de reyfe, opWiiTel of op Bodemerye, noch eenigh gedeelte van winile, geldt te geven of nemen·, op verbeurte van 't ièlve Geldt, Koopmanschappen of andere Goederen, contrarie defen ghedaen, daer- en-boven van fynen dienft af-gefet, ende iijn ver- diende Maent-gelden aen de Compagnie verbeurt; ende iulcks niet vermogen anders als voor de Com- pagnie yetwes uyt te voeren, noch wederomme te brengen, 't zy gemangelt, gekocht, of by vereerin- ge verkregen, endefaldaerom eenyegelijckmoe- ten gedogen behoorlijck onderfoeck endevifitatic van fijiiKifte ende Goederen, eer hy fal mogen aen Landt gaen, als vooren gefey t ist X X X V I 1. Niemandt fal vermogen aen Landt ι ofte op de Reyfe, fyne Klederen te verkoopen, vcrmangelen, verrcuylen voor eenige Waren, noch oock te ver- drincken.} op arbitrale corre&ie. XXXVIII. Sal oock niemandt eens anders verdiende Maent- gelden of Traftementen te Water ofte Lande mo- gen koopen, nochte met foodanige gekochte ive- keningenofteTeftamenten overkomen, orte ac felve pverfenden, om alhier te ontfangen) op p0211^

ven worden toe een vereeringe vijftigh Realen van Achten, ende geichoten wordendei fal 't iêlve aen hunne Vrouwen of Erfgenamen echter uytgekeert worden. X X X. -De gene die ergens te Lande ofopeenige Sche- pen op de refpe&ive Kuftcn ende Qüartieren» bin- nen fijn verbonden tijdtin hooger Anipt of Officie gefteltwort, fal tot verbeteringe genieten de helft van iijn eygen, ende van des genes Gagie in wiens Ampr en plaetfehy fuccedeert, alwaer't ielve oock gehalveerde Gagiegeweeft. XXXI. Midrs dat het felve geen plaecfe en fal grypen in 'treguard van Krijghs-Officieren ende Soldaten, de welcke in hooger Ampt fuccederende, des ge- nes Gagie fullen genieten, in welckers plaetfe iy- luyden fuccederen; met dienverftande nochtans, dat noch fyluyden, noch oock teSchepe, een Per- foon twee Ampten bedienende, de volle Gagie van beyde de Ampten niet en fullen mogen ghenie- tcn. XXXII. Niemandt van 's Compagnies Dienaers van de hooghfte tot de laeghile graedt, fal binnen fijn ver- bonden tijde van yemandt anders als van 't Coüegie van de Bewindthebberen, Collegialiter vergadert zijnde, direftelijck of indïre&elijck eenige andere Gagie, Conditie of Verbeteringen mogen eyf- fchen, belooven, of belooft worden, als daer hy voor aengenomen is j op pcenevan nulliteyt; En in gevalle yemandt der fel ver Dienaren ,direcT:elijck of indirectelijck, eenige andere Gagie of verbete- ringe op de reyfe. quame te bedingen, eyiïchen of pretenderen, als die hem t'fyner aenneminge hier te Lande van de Bewindthebberen belooft en toe- gheftaen zijn, ende de verbeteringe hier vooren verhaek, fal des-aengaende geen recht of a&ie te- gen de Compagnie mogen hebben of pretenderen, alwaer't fchoon dat yemandt fulcks mocht preten- deren over eenige extraordinarife dienften dcCom- pagnie gedaen. XXXIII. Maer fal de belooninge van foodanige extraordi- naris dienflen ftaen (doch fonder eenigh verbandt of obligatie} aen de pure liberaliteyt ende difcretie van de Bewindthebberen, die daer in fullen doen, foo als fyluyden ten meeften dienftc van de Com- pagnie , ende naer de meriten ende ghelegenthey t van faecken fullen verftaen te behooren; fonder nochtans daer in gehouden te weien, of by middel Van rechte, anders daer toe geconftringeere te mo- gen worden. XXXIV. ' Indien yemandt eenige Gefchehcken van eenige Koningen , Gouverneurs, of andere Perfoonen verkregen, de felve fullen aen Bewindthebberen overghelevert worden, ende ten profyte van de Compagnie wefen : Van ghelijcken foo yemandt verkrege eenige Goederen in mangelinge, recom- peniê, ende wederfchenckinge van eenige Wape- nen , als Harnaflèn, Pardeianen, Roers of andere Goederen, wat het foude mogen wefen, fullen de Bewindthebberen de felve Geichencken, geman- gelde of gekochte Goederen mogen aenvaerden en behouden ·, alleenJijck betalende 't gene de voorfz

-ocr page 1388-

				Saeckeft raeckende de Weft-ïndifche Compagnie.'          «ijlt
		v3n nulliteyt van foodanige verkoopinge, en dat de Koopers uyt krachte van de felve Contracten jiict iiillen mogen eyflchen, ende op de verbeurte van de gekochte Actiën, Reeckeningen,Teftamen- ten enfe Obligatien; tot welcken eynde alle Com- jnifen en andere Schry vers verboden wordt, eenige lYanfporten of andere A£ten van diergelijcke ver- koopinge te pailèren. XXXIX. Eenyeder ial moeten te vreden weien metiöo- danigh Rantfoen van Spyiè en Dranck, als by de Opperhoofden, na gelegentheyt van tijdt en iaec- ken ial worden geitel t, Ibnder iich in eeniger ma- niere daer tegens te oppoieren, of eenige Spijs of pranck te fnoepen , heymelijck te halen, mis- bruyeken, mishandelen of over Boordt te werpen, onder deckfel van niet goede te wefen, of anders, of de felve te verkoopen, verfpelen, verruylen , of anders te verquiiten; op pcene van veertigh da- gen in 't Galliosn te Water ende te Broodt gefteldt te worden. X L. Alle Officieren, Soldaten ende Boots-ghefellen fullen gehouden weien iorge te dragen dat het Ge-
						geinventarifeert, de gene die aen yemandt hiedë aldaer wefende, gemaeckt ende gefproocken zijn, aen de felve behandight, ende de ongedifponeerde en refterende, voor de Maft, of püblijcquelijek verkocht worden, de Koopers voor hun gekochte gedebiteert, ende den Overleden op fijn Reecke- ningh gecrediteert, om hier te Lande , alken het gene de Koopers op haer Reeekeninge wel tegoet hebben, ende meerder niet, na dat de Boecken ende Reeckeningen van dien hier te Lande alvoo- ren wel overkomen iiillen zijn, benevens de refte- rende Gagie» aen de Erfghenamen, of die daer toë gerechtight zijn, uytgekeert te worden, ibo daè de Compagnie vande voorfehreve koop-penningen meerder niet ial goedt doen, dan 't gene daer van wel ende te goedt, ende in fal vo is, daer van de Erfgenamen of andere Aftionariièn fclfs den rificQ fullen loopeni X L V. Maer indien yemandt begeerde dat fijn ha te h- tene Goederen in 't geheel of deel hier te Lande aen fijn Weduwe of Erfgcnaem, of andere, overghe- bracht ende overgelevert fouden worden, de ièlve iiillen by de O verigheyt in bewaringe ghenomen, ende naer behouden overkomfte aen de Bewindt- hebberen behandight worden, om na voorgaendé vificatieghelevert te worden aen die gene die daer toe gerechtight fullen zijn. X L V I Niemandt ial fich vervorderen eenighe DobbeU fteenen, Kaert-fpelen en diergelijcke lnftrumen- ten van tuyflcherye binnen Scheeps- Boort te breng- gen, maecken of gebruyeken, op verbeurte t'elcken reyiè van twintigh ftuy vers> ende dat het gehe daer mede, ofoock met wedden, ghewonnen is, fai worden ghereftitueert ende van geener waerde we- fen. X L V I I. Die met droncken drincken queftien en difptlten moveren, andere fchelden ende injurieren, moey- ten ende onluiten aenrechten, te Water ofte Lan- de, iiillen daer over naer gelegentheyt van iaecken gemultteert worden j ende die pluckhayrt of mee vuyften ilaet, ial drie dagen te Water en te Broodt in de Yfers gheftelc > ende die een Mes treckt om eenander tequetfen, fal met een Mes door fijn Handt aen de Maft genagelc worden, tot iöo langh hy't felve door· treckt j ende yemandt quetfende* ial gekielhaelt worden, verbeurende niet temin fes maenden Gagie. X L V I I I. Ende ibo wie yemandt doodt, ial met den Doö" den levendigh over Boordt gheworpen worden, ende alle fync Maendt ende Beuyt-gelden verbeu* ren. X L I X. Om ibo veel doenlijck alle periculen van brandt voor te komen, als mede alle qUanièlerye die door ende met Tabacq-drincken en verkoopen geichierj fal niemandt Tabacq mogen verkoopen, koopert noch mangelen, nochtc oock nuttigen , anders als by dage, ter plaetfe daer het toegelaten is ·, noch meteenighVuyr ofte Licht tegaenin hetRuyirij Scheeps-Bortelerye of Kruyfckamer , of eenighe brandende Lonten, Kaerflen of ander Vuyr te ge- bruyeken , of by hem te dragen, noch by dage noch by nachtj anders als tot fijn Arapt en Scheept
			weerj klaer gehouden wort, inigelijcksoockalle Gereet- ichappen, op dat in tijdt van noodt alle dingen ge- reet mogen weien $ waer op de Officiers gehouden fullen wefen goede tocfichc te nemen, ende alle 14 dagen elck een fijn Geweer te doen verthoonen ; op de boete van een Maendt Gagie t'elcken male te verbeuren, daer van de Commiièn ende Supra- cargos notitie iiillen houden, of by faute van dien felfseen Maendt Gagie verbeuren. X L I. Niemandt fal eenige Initrumenten ofGereedt- fchappen mogen verleggen, verwerpen of verfte- ken» dienende voor Timmerluyden, Stuyrluyden, Bos-ichieters,Kocks, of Chirurgijns} op poene van geleerft te worden voor de Maft. X L I I. De Chirurgijns fullen baer uytterite beft doen, om de Siecken ende Gequetften, in den dienft van de Compagnie te cureren, ende dat alleen voor de Gagie die iy verdienen , · ibnder de iülcke daer voor yets anders af te eyflchen of nemen, anders als van otireyne fieckten of quetfuren, buyten Scheeps- dienft verkregen 1 daer van iy betalinge fullen ont- fangen tot difcretie van den Scheeps-Raedt, of de twee voorfittende uyt de felve. Ende fal voorts een yegelijck naer Scheeps-ordre, hem tot afliften- tie van de Siecken ende Gequetften ,· ende tot het rcynigen van de Schepen laten gebruyeken; ende tot voorkom inge van ftanck ende vuyligheyt, fal nicmandt lijn Gevoegh doen, noch fijn Water loflèn, dan ter plaetfe daer toe geordonneert. X L I I I. De Teftamenten ende Codicillen van de Tefta- teuren, wel ende behoorlijck ghefchreven, voor denCommis, Schipper, Supra-cargo of Schry vers, tnde twee geloof waerdige Getuygen gepaifeert, en door den Teftateur ende de andere alle onderteec- kent wefende, fullen in het Boeck gheregiftreert worden, foo te Water als te Lande. X L I V. De Goederen van de Overledenen t'Scheep of te Lande naergelaten» fullen terftondt behoorlijck

-ocr page 1389-

Placaten en Ordonna

ïo Boeck. 6.Tit. L V I. Ende fullen alle particuliere Brieven by de C pagniegeopent, geleien endêgevifiteert, endeb" haerluyden in't geheel of deel opgehouden 0 gelevert ende getrafteert worden, na dat fyluvdT" ten dienftevan de Compagnie bevinden iuUen V* behooren. Gelijck mede alle Brieven die uyt Μ Landen aen eenige van's Compagnies Bedienden in 't diitriit van den Oclroye werden gefonden, ten fine als vooren, aen de refpedlive Directeurs, Com- mandeurs ende Opper-hoofde van de Kuiten For- ten ende Plaetfen in 't voorfz Diftritt verthoont erï overhandight fullen moeten worden. L V 1 I. Niemandt fal vermogen de Provooft in 't uytvoe- ren van fijn Ampt tegen te ftaen of beletten, maer faleenyegelijckghehouden wefen, totonderhou- dinge van goede ordre, de handt te kenen, tot be- vorderingevandejuftitie, ende tot executie van opgheleyde ftraffeder Delinquanten-, of foo hem yemandt daer tegen rebel ftelde, of tegens het exe- cuteren van de Juftitie of Sententie oppofeerde, of den Gevangen met Spijs en Dranck,ol andere mid- delen adfi fleerde, die fal verbeuren vier maenden Gagie, ende daer en boven aen den Ly ve ftrafbaer wefen, 't zy binnen Scheeps-boordt of op de uyt- rey fe, ter plaetfe daer fy komen te arriveren. L V I I I. Het fluyt-gclt voor den Provooft fal wefen vars een Officier thien ftuyvers, ende van een Boots- gefel of Soldaet fes ftuyvers j ende fullen de Gevan- genen geduyrendc den tijdt van hareappraherifie, geen Gagie verdienen, maer op hare Reeckeninge daer voor gedebiteert worden. L IX De Krijghs of Militaire Officieren en Soldaten fullen, t'Scheep varende , mede de apprshenfie ende judicature van Scheeps ende Krijghs-Raedt onderworpen zijn, doch met voorgaende advis en overftaen van haren hooghften Officier aldaer ·, En te Lande, als oock in formeeleVlooten,op /ukken voet ende ordre , als dien-aengaende by ipcciale Inftruuie t'ekkens geftek fal worden. LX. Aengaende de verbeteringe die yemandt in fijn voorige dienft blyvende ('t zy overmidts de dierre der Plaetfe daer hy licht, of om eenigh perijckel, arbeydt, gedaen werek, of om eenige oorfaecken ) toegevoeght fullen worden, de felve fullen ceiTeren foo haeft hy van de Plaetfe vertrecken fal, daer hem of fijn Voorzaet, in wiens plaetfe hy gefuccedeert is, foodanige verbeteringe toegefeyt was. L X I. De Krijghs-Officieren ende Soldaten t'Scheep, fullen foo wel als Boots-vokk in Quartieren ver- deelt ende geftelt worden, om elck haer Wacht te bewaren, en te Roer ende te Waeckgaen, fchoot ende fmijt waer te nemen, ende voorts oock door- gaens, fonderonderfcheyt, uytvlucht of exceptie (als expreflelijck daer toe oock acngenomen) alle ende geen uytgefonderde Scheeps-wereken doen, min noch meer dan alle Boots-gefellen,ende na de maniere der felver, ende inib-nderheyt oock op de ordre ende bevcelen van de Scheeps-Officianten.

135* behoefde, ende met ordre als voorenj alles op ar- bitrale corre&ie. L. Niemandc en fal vermogen fonder behoorlijck confent van het Schip aen Landt, ofte aen andere Schepen te varen, op arbitrale correctie, en veel minder te vernachten·, oppcene van veerthien da- gen in de Yfers te fitten te Water ende teBroodt, en twee maenden Gagie te verbeuren. L 1; De Wachters fullen noch by dage noch by nacht niemandt aen Boordt laten komen, dan met con- fent ende ordre van de Overigheyt} noch oock na befette Wacht eenige by-een -komfte of eomplotte- ryen maecken, maer fal een yeder fijn aenbevolen plaetfe ghetrouwelijck bewaren, ende die van de Wacht niet en zijn, terftondt na hare plaetfe ver- trecken > op arbitrale correctie. L I I. Niemandt fal op de hooghte van de Sorles, ofte andere Plaetfèn gedoopt worden , op de verbeurte van een Maendt Gagie op yeder gedoopt Peribon, voor yeder van de Officieren die daer in geconfen · teert fullen hebben, midts dat in plaets van 't felvc doopen, terghewoonlijckerDoop-plaetfè, yeder Back een Flap-Kanne Wijns ghegeven fal wor- den. LUL Sal mede eenyegelijck gehouden zijn alle Jour- nalen, Kaerten, Schriften of Aenteeckeningen van Reeden, Stroomen, Havenen, Kapen, Hemels- teeckenen, Couriïèn, midtigaders alle appenden- tienvandeZee-vaert, op de Voyageghemaeckt, geannoteert, gefch reven ofte verkregen, getrou- welijck over te geven in handen van de Overigheyt aldaer, ofdeBewindthebberenalhier, 'tzy datfe daer toe veribcht worden of niet } op verbeurte van drie maenden Gagie, en vordere corre&ie na gelegentheyt, L I V. Niemandt, van hoedanigh Ampt ofQijaliteyt hy zy, van de minfte tot de meefte, in den dienft van de Compagnie van Weft-Indien varende, en fal vermogen aen eenige fyne Vründen of Bekende, of aen yemandt anders, felfs aen de Bewindtheb- beren in 't particulier eenige Brieven te fchry ven, of aen yemandt yets mede te geven van de gelegent- heyt van den Handel, Oorlogen, Comportemen- ten van eenige Dienaers van de Compagnie, of van yets, de Compagnie concernerende, maer alleen- lijck aen de Bewindthebberen in 't generael, of aen de refpe£tive Kameren daer fy uy tgevaren zijn > op verbeurte van drie maenden Gagie, die bevonden fal worden contrarie gedaen te hebben, tv. Tot wekken eynde, en op dat men weten mach of het voorfz Articul niet en wordt overtreden , niemandt in den Eedt of dienft van de Compagnie wefènde(op de verbeurte van de helft fyner maent- gelden) vermogen fal eenige Brieven van ginder op te brengen, en hier te Lande te beftellen, maer gehouden wefen defelve aen de hooghfte Overig-

heyt daer hy laetftafvaert om nahuys te komen,

fonder dat fyluyden, noch hare Officieren, haer daer tegens fullen mogen oppoferen ; fullen oock: de Krijghs-Officieren haer devoir docn,het Boots-

overleveren, om by hen neffens de Brieven aen de Compagnie gcaddreifeert, ende aen de Compagnie beiloten overgefonden te worden.

-ocr page 1390-

			Saecken raeckende de Weft-I ndifche Compagnie.             104
		Volek in de Wapenen te oeffenen , dié haer daer toe oock gewilligh begeven iullen. L X I I. Alle Krijghs-Officieren ende Soldaten, als oock f des noodt zijnde 3 alle andere in dienft van de Compagnie wefende, geen uytgefondert, ilillen gehouden wefen, tot haer eygen verfeeckeringe en defenfie, als oock ten dienfte van de Hoogh Mog. Heeren Staten Generael, ende de Compagnie, ter ordonnantie van hare Overheden ende Bevelheb- beren, tearbeydenaen'tmaecken ende repareren van Forten, Batteryen ende Loop-fchanfen, ende andere Wercken; ibnder daer van meer dan de vrye Koft, geduyrendeden tij dt van 't arbeyden, boven haer bedongen Gagie, te genieten ·, ten ware de Opper-hoofden ende hooghfte Officieren ende BevelhebberenCdewelckefulcx alleen toe (al ftaen» ende niet aen eenige andere mindere of Subalterne Officieren ) om eenige merckelijcke reden en con - fideratien geraden mochten vinden , de Arbeyders noch yets daer boven tot een vereeringe toe te leg- gen } daer in fyluyden de mate niet en iullen exce- deren. LXIII. Een yeder ial het Geweer daer op hy ial gheftelt worden , op afkorringe van fijn Maend gelden van de Compagnie ontfangen ; doch ter ordonnantie van fijn Overigheyt, van Geweer moeten veran- deren ; ende ial een yeder, naer Huys keerende, of komende teoverïyden, fijn Geweer wederom afgenomen > ende de helft op iijn Reeckeningh af- gelchreven worden, daer voor de Commifen ende Supracargosforge iullen dragen j op poene van het felve byfauce van dien, uyc haer eygen Beurfe te vergoeden. LXIV. Geen Krijghs-Offtcieren ende Soldaten, noch oock generalijck alle d'andere Peribonen, van wat foorte of qualitey t datiè zijn, die hun in dienft van de Compagnie begeven, en iullen vermogen , an- ders als by coniènt ende expres bevel van de gene die bevel over haer hebben, de Inwoonderen van de Quartieren daer fy komen, of andere, eenige overlail te doen, of ghewelt te bedry ven, 'tzy in hare Perfoonen of Goederen, Vrouwen of Kinde- ren, incenigerley manieren, ende voorts hen in alles, gelijck als andere, in den dienft van de Com- pagnie weiende, moeten reguleren na den Gene- ralen Artieul-Brief, InftrudiieendeOrdonnantien by de Bewindthebberen, ofte oock by deOpper- Hoofden aireede ghemaeckt, of noch te maecken, voor iöo veel de ielve hen aengaen machj op pcene van na ghelegentheyt van iaecken aen den Ly ve, of anderjfints na inhouden des felven geftraft ende ge- mul&eert te worden. .                   L X V. Soo wanneer de Compagnie gheraden fal vinden de Officieren, Soldaten, Boots-geièllen, ende alle andere, in't geheel of deel te Hellen op haer eygen Koft , fullen iyluyden (fondereenigh tegenipre- ken ) gehouden weien 't felve goedtwilligh aen te nemen ende te gehooriamen, op foodanigen voet ende conditie, als aireede beraemt is, of noch be- zemt fal worden*· LXv'L Op alle welcke Af ticulen de aengenomen Perib- βεη refpeftivelijck gullen doen, de naervolgende
							Eeden; In welcke oock gehouden ilillen zijn die op de Monileringe niet preeient geweeft, als oock die na de Monileringe aenghenomen zijn, gelijck haer op de aennemingc wort voorgehouden. Eedt voor de Officieren ende Boots- gefeUen, W Τ beloven endefweren, dat wy de Hoogh Mog. Heeren Staten Generael der Ver- eenighde Nederlanden, alsonfeHooge ende Souveraine Overigheyt, Syne Hoogheyt den Heere Prince van Orange, als Gouverneur , Capiteyn ende Admirael-Generael', midtfga- ders de Bewinthebberen van de Geoftroyeerde JVeft-Indifche Compagnie inde felve Landent ende onfi over-gefielde Opper-hoofden, Overhe- den ende Officieren, f o te IVater als te Lande % getrouw ende gehoorfaemfullen wefen, tot uyt- voeringe van den dienfi en Foyage daer toewy uytgejönden en aengenomen werden. Ten anderen, dat wy den hier voren-gefiel· den, en ons op huyden weiende duydeltjck voor- gelefen Articul-brief, en alle andere Beveelen ende InfiruéJien, Zeyn en Rantfoen-brieven > tn andere Ordonnantien inden voorfz Articul- Brief ghementioneert, by de Bewinthebberen van de Wefl-Indifche Compagniegemaeckt , en die by henluydenhals oockgeduyrende defe Voya- gie, 't zy te Water op de Schepen, ofte Lande by onfe Opper-hoofden-, Overigheden en Bevel- hebber en ghemaecktfullen werden, elck in firn Ampt en Officie, enfo veel ons aengaet, fullen gehoorfamen, ende in alle Ψoincl en getrouwe- lijck naerkomen j "Dat wy oock niet wederom fullen keer en, noch onfen'Dienfi verlaten, of daer uytfchey den , voor dat de voorfz aenge- nomen Reyfe met Godes hulpe volbracht, ende onfen verbonden tijdt ge-expireertfalzyn, ten warewy daer te gooren by de Bewinthebberen werden gei evoceert, ofby onfe Opper-hoofden^ Officieren en Bevelhebberen naer Huysghefon- den} welcke rejpeclive revocatie ofwederfen- dinge, wy promptelijck (fonder eenigh mur- mureren en tegen f eggen) beloven naer te komen % ende ons voorts teghedragen alsgoede, vrome enghetrouwe Onderdanen fchuldigh en gehou- den zijn te doen -, T>at fullen wy niet tuten om liefofleet, door vrefe van verlies van Lijf of Goedt, noch om eemgerhande oorfaecken. Soo waerlijck helpe ons Godt Almachtigfh Eedt voor de Officieren ende Soldaten. WTbeloven endefw eren, datwyde Hoogh Mog. Heeren Staten Generael der Ver* eenighde Nederlanden, als onfe Hooghfie en Souveraine Overigheyt, Syne Hoogheyt den Heere Prince van Orange, als Gouverneur Capiteyn en Admirael-Generael, midtjgaders de Bewinthebberen van de Geoftroyeerde Weft~ lndtfche Compagnie in de felve Landen , de Opper-hoofden, Overigheden ende Officieren al- rede gheftelt, en noch tefteüen, gebouw ende ghetrouwfullen zijn, ende alle de felve onder 8 Β                          het
					i

-ocr page 1391-

Placaten en Ordonrianticn. io. Boeck. 6.Tif.

ÏM

hetghebiedt van de Compagnie, ende andere Officieren die over onsghefielt fullen werden , wel en ghetrouwelijck fuUen dienen, den hier voren-geftelden, en ons op huyden diflinBelijck en wel voorghelefen Articul-brief, Ordonnan- tienen andere Infimclien en Β'eveelen, by de voorfz Bewinthebberen, ofte oock by Opper- Hoofden, Overigheden en Officieren aireede • gemaeckt,. en die by haer luy den, en aüe andere onfe Commandeurs en Bevelhebberen gheduy ■ ■rende de f en on f en Tiienfl ende Reyfe noch ghe- maecktfullen werden, nae ons uytterfle vermo- gen naerkomen, oock in alle des voorfz, mitjga- ders onfer Officieren ende des Krijghs-Raedts ordrevolgen, en nietwederfullen keeren, tol dat. onfe Reyfe met Godes hulpe volbracht f al wefen, ende wy den verbonden tijdt uytgedient fullen hebben, ten ware wy daer te voren by de Bewinthebberen ger evoceert, ofby onfe Opper- Hoofden, Overigheden en Officieren nae huys gefonden, of van defen onfen Eedt en "\Dienfl ontflagen werden ·, welcke weder-roepinge ende weder-fendinge wy prompt elijck, fonder eenigh murmureren oftegenfpreecken fullen obedieren en naerkomen , ende voorts in aüe noodt te Wa- ter ende te Lande, geene perijckelen ontfien, maerons dragenen quyten als vrome Soldaten en Krijghs-luydenfchiddigh ende gehouden zijn te doen, fonder 'tfelve te laten door vreefe van verlies van Lijf of Leven,, ofomeenigerhande oorfaecken, Soo wacrlijck moet ons Godt Almachtigh helpen. Aldus ghcdaen ende gearrefteert by de Gecom- mitteerde Bewindthebberen uyt de refpe&ive Ka- meren van de generale Nederlandtfè Geo&royeer- de Weft-Indiiche Compagnie , ter Vergaderinge van de Thienen, binnen Amfterdam, den fefthien- denjanuary 1675·. Ende by de hoogh-ghemelte Hceren Staten Generael geapprobeert ende gecon- iirmeert, in's Graven-Hage dcntwaelfden April des fel ven Jaers.

ExtraB uyt de Notulen <van de Ho, Mog. Heer en Staten Cenerael der Vereenighde Nederlanden. Venerü den τ t April j 675·. TS ter Vergaderinge nochmaels voortgebracht de ■^•Memorie van de Bewindthebberen van de Gene- rale Geo&royeerde Weft-Indifche Compagnie de- fer Landen, veriöeckende om geallegeerde redenen dat den Articul-brief inde voorfz Memorie geroert met die alteratie, als fy Bewinthebbers by de jegen- woordïge conftitutie van faken noodigh hadden ge- acht daer in te brengen, by haer Ho. Mog. mochte werden geapprobeert en geconfirmcert, totonder- houdinge van goede ordre en difcipline onder de Officieren, Matrolèn en Soldaten, midtfgaders alle andere die hun voortaen in dienfr, van de voorfz Compagnie ibuden komen te begeven, om mee der fèlver Schepen na de Kuilen ende Landen van Αfrica of America, en elders in't Diftricl: van het Octroy aen de Compagnie verleent, te varen ·, Dat haer Ho. Mog. oock foodanigen ordre wilden ftel- len, ende die voorfieninge doen, dat de bewufte 200 Man van Oorlogh aen de voorfz Compagnie, tot maintien ende defeniie der vryeZeevaert ende Traffijcque, achtervolgens ende in conformité van het % 9 Arcicul van 't voorfz Otlroy, fonder eenigh hinder of empefchement mochten volgen, iöoende gelijck als de Heeren haer Ho, Mog. Gedeputeer- den tot de iaken van de meer-gemelte Compagnie albereytshadden geoordeelt rechtmatigh en billick te wefen: Waer op gedelibereert zijnde, hebben haer Ho. Mog. den voornoemden Articul-brief ge- aggre-cert, gearrefteert ende vaftgeftek, ghelijck de ièlve geaggre-eert, gearrefteert ende vaftgeftek werdt midts defen, in voegen ende manieren als den fel ven Articul-BriefF hier vooren van woorde te woorde ftaet uytgedruckt. Was geparapheert, F.Junius, vt. Onder ftondt, Accordeert met de voorfz Notulen. Geteeckent, H. Fagel.

2 8 · Waerfchouwinge 'van de Staten Generael der Vereenighde Nederlan- den , houdende dat diegene die noch y ets te vorderen ofte pretenderen heeft, van degediffolveerde Wefi-indifche Compagnie, haer fullen moet en vervoegen aen de felve Compagnie binnen een Jaer en fes fVeecken j op poene van verffeck. In date denfevenden'December i6j%<

van de jegenwoordige Compagnie ghecrediteert worden, in iuicker voegen als by de voorfz Relo- lutie is ter neder geftelt. S O O IS T, Dat Wy allen ende een yegelijckcn dien het aengaen mach, ende yetwes te eyiïchen ©fte te pretenderen n^DjP^n van de voorfchreve ghediftblveerde Weft-Indnche Compagnie, midts defen wel hebben willen waer- fchou wen, oock expreflèlijck laften ende bevelen, datfe haer aen de Bewindthebberen van de felve ge- diflölveerde Compagnie, ter K#mere *l**£i£ Schultfoude mogen wefen- gecontrafteert, mlien hebben aen te geven, ende defelve Schuldt mee de gerequireerde Bewyfen ende Documenten in

1É Staten Generael der Vereenighde Ne- derlanden. Allen den genen die defen fullen fien of hooren lefen, Saluyt. £W« te weten : Alibo het noodigh is s dat de jegenwoordige generale Geo&royeerde Weft- indifche Compagnie defer Landen prascifèlijck wete, wat, endehoedanigefchuldentotlaftevan de voorgaende, ende in den Jare 1674 ghediflbl- veerde Compagnie noch fouden mogen uytftaendc Wëfen, als moetende de refpeclive Crediteuren en jParticipanten, achtervolgens ende in conformité VanOnfeRcfolutie vanden vijfden April 1675", voor de voörfz Schulden op de Capitael· Boecken

-ocr page 1392-

Saecken raeckende de Weit brengen, binnen eenJaerenièsWeecken naer'de publicatie defes} op pcene van na de expiratie van die tijdt verfteecken te wefen van alle a&ie, recht ende prsetenfie, hunluyden in foodanigen ghevalle van nu af aen imponerende een eeuwigh fwygen endefilentiurn. Ende op datniemandt hier van ignorantie en prjetendere} Ontbieden ende ver^ foccken Wy de Heeren Staten, Stadthouderen , Gecommitteerde Raden , ende Gedeputeerde Staten van de refpedf ive Provinciën, ende allen anderen Jufticieren ende Officieren van defclve, dat fy defe Onfe Waerfchouwmge van ftonden acn

-Indifchc Compagn ie.             &$ί £ alomme doen verkondigen , publiceren en affige- ren in alle Plaetièn, daer fulcks noodigh wefen ial7 ende men ghewoon is ibodanige publicatie ende af- fi&ietedoen. Gedaen in den Hage den levenden December fefthien hondert achc en tlèventigh. Was gheparapheerc, L. Altmg·, vt. Onder ftondt» Ter Ordonnantie vandehoogh-gemelté Heeren Staten Generael. Geteeckent, H. hagel. Zijnde op 'tipatium gedruckc het Cachet van hacr HooghMog. op een rooden Ouwel, ovcrdeckc met een papieren Ruy te.

Waerjchomvinge v<w de Staten Generael der Vereemghde Nederla?i- den, houdende verbodt tegen het aen Boordt komen van de Retour-jchepen der IVefi- Indifche Compagnie, In date den feven en twintighften January 1680.

2f?.

|E Staten Generael der Vereenighde Ne- derlanden. Allen den genen die deièn fullenfienofhoorenleien, Saluyt. 'Doen te weten} Dat alfoo ten dienfte van de Generale Geoétroyeerde Weft-Indiië Compagnie hoogh-nodigh wordt gheoordeelt, dat allerhande Vaertuygh van Boordt der Retour-fchepen vande gemclte Weft-Indifchc Compagnie wert gheweert ende afgehouden. S O O IS Τ, Dat Wy daer tegens willende voorfien, huyden goedrgevonden hebben allen ende een yegelijcken by deièn te waer- fchouwcn, ende meteenen wel expreflelijcken te interdiceren en te verbieden alle Lichter-Luyden, Kaegh-luyden, Schippers, Schuyte-voerders , Loots-luyden, viilchers ende andere Zee-luyden, met hare Lichters, Kagen, Schepen, Schuyten, Loots-Vifch-Boots , Steyger - Boots , of andere Vaertuygen, buytenordreofconfent vandeghe- melte Weft-Indiiche Compagnie, of hare Gecom- mitteerden of Gemachtighden, te komen aen de Retour-Schepen der fel ver Compagnie 't zy cygen of bevrachte, anders dan denLoots-man die de felve Schepen lal inbrengen, veel min daer uyt over te nemen, aen Landt of elders wegh te voeren eeni- ge Periöonen, Brieven of Goederen, in Vaten, Sacken, Packen, Kaften, Kiften, of waer in het mochtewefen, oockonderwatfehijn, deckfel of pretext het mochte ghefchieden, opentlijck noch bedecktelijck in eeniger manieren; op de verbeur- te van de voorfchreve Lichters, Kagen, Schepen,

Schuyten, Boots, of andere Vaertuygen; d'ecne helft ten behoeve van den Officier die de calange doen fal, ende de andere of weder-helft ten be- hoeve van de Compagnie, ende daer en boven ar- bitrale correctie nacr ghelegentheyt van faecken. Ende op datniemandt hier van eenige ignorantie praïtendere; Ontbieden ende verfoecken Wy de Heeren Staten , Gecommitteerde Raden , ende Gedeputeerde Staten van de Provincie refpecÏivc van Gelderlandt, ende het Graeffchap Zutphcn , Hollandt ende Weit - Vrieilandt , Zeelandc, Utrecht, Vrieilandt, Over-YiTcl , Stadt Gro- ningen ende Ommelanden , ende allen anderen Jufticieren ende Officieren van den fel ven Lande, dat fy defe Oniè Waerfchouwinge van ftonden acn alomme doen verkondigen, publiceren ende affi- geren in alle Plactfen daer fulcks van noode weien ül, ende men gewoon is ibodanige publicatie ende affi&ie te doen. Aldus ghedaen ende gearrefteert onder het Cachet van den Staet, de Paraphure van den Heere Preluderende in Onfe Vergadcringe , ende de Signature van een van Onfe Griffiers, in den Hage den feven en twintighften January 1680. Was gheparapheert, FranpysVerbolt, vt. Onder ftondt, Ter Ordonnantie vandehoogh- gemelté Heeren Staten Generael. Geteeckent, H. Fagel. Zijnde op 't fparium gedruckt het Ca- chet van haer Hoogh Mog. op een rooden Ouwel» overdeckt met een papieren Ruyte.

DEN

8B 1

-ocr page 1393-

1556 DEN SEVEMDEN TYTEL, Betreffende den Levantfchen, Mofco- vifchen en Noortfchen Handel en Vaerten,

i. Ordre en Reglement op het bevaren van de CMiddelantfche Zee, endehet Zont halen in Weft* Indien, van den χη Oclober 1621. Sie Groot Placaet Boeck 1 Vol. Pag %pó. 2.    Tlacaten van den 10 Oclober 1627, 27 November 1627, 14 Oclober 1641, 22 iSeptemb. 164,6, mx6i_s4prili6j2. Op de Equipage, Montuere, Manninge ende Admiraelfchappen der Schepen, doorde StraetvanGibralternaedeMiddelantfcheZee ende op de Levant en. Aldaer Pag. 906. 3.    Naeder ^Placaet op 'tfelvefubjecJy van den %Maert 1663. Sie Groot Placaet Boeck 2 Vol. Pag. 2894. 4.    JVaerfchowwinge op *t felvefubjeB ·> van den 18 Augufli 1663. Aldaer Pag. 3039. 5·. Item , van den 21 September 1663. Aldaer Pag. 3050. 6. Noch naeder ^Placaet ende Reglement op'tfelvefuyjeöï) van den 2 'December 1667. Sie hier bevooren 1 o Boeck 1 Titel Fol. 1211;

Publicatie Vdnde Staten Genérael der Veféenïghde Nederlanden, op het bevaren van de Middelantfche Zee. In date den derthienden Decemb. 16 6 8.

7*

.t

|Ë Staten Gencrael der Vereenighde Nederlanden, Allen den genen die defen lullen fien ofte hooren lefen · Saluyt. cDoente<weten, Alfoo Wy om te cultiveren, conferveren ende mainteneren de Schip - vaert ende Commercie voor de goede Ingezetenen defer Lan- den, door 'tnaeuw van Gibraltar, indeMidde- landcfche Zee ende Levant, den achtften Martij fefthien hondert drieën tfeftich hebben gerenoveert ende geamplieert de voorgaende Ordres ende Re- glementen, hier bevoorens op 't bevaren van de voorichreve Gewcften ge-emaneert. Dat Wy oock by Onfe Waerfchouwingen van den achtienden Augufti, endeeenentwimighiten September des fel ven Jaers, allen ende eenen ygelijcken die fulex aengact, wel ernftigh ende feer icherpelijck hebben bevolen ende geordonneert, haer daer naer in allen dcelen precifelijck te reguleren. S O O IST, Dat Wy huyden goetgevonden hebben, door deiè Onfe publicatie, mede alle Uy theemfche Schepen te wacrfchouwen, niet anders als gemant ende ge- monteert, in cönformité van het voorichreve ge- renoveerde ende geamplieerde Reglement voor de Ingezetenen defer Landen als vooren op het beva- ren van de Middelandtiche Zee gearrefteert, ende ge-cmaneert, met eenige Waren ofte Koopman- schappen geladen, door het voorfchreve naeuw van Gibraltar, binnen defe Landen te komen, op de verbeurte van hare bedongene Vrachten, ende an- dere poenen in het felve Reglement ge-expreifeert.

Ende op dat niemandc hier van eenige ignorantie en hebbe te pretenderen, Ontbieden ende verfxc- ken Wyde Heeren Staten, Gecommitteerde Ra- den , ende Gedeputeerde Staten van de Provinciën refpe&ive van Gelderlandt ende't GraeffchapZut- phen, Hollandt ende Weft-Vrieilandt, Zeelandt, Utrecht, Vrieilandt, Over-Yilël, StadtGronin- gen ende Ommelanden, ende allen anderen Jufti- cieren ende Officieren, dat fy defe Onfe Publicatie van ftonden aen alomme doen verkondigen, uyt- roepen ende affigeren in alle Steden ende Plactiën, daer men ghewoonlijck is dufdanige uy troepinghe ende affixie te doen. Laften ende bevelen voorts de Raden ter Admiraliteyt, ende den Advocaten Fiicaels, als mede Onie CommiilariiTènenCom- miièn ter Recherche, foo in de Zeegaten als elders, defe Onfe Publicatie te achtervolgen, ende doen achtervolgen, procederende ende doende procede- ren tegens de Contraventeurs en Overtreders van dien, fondergratie, ooghluyekinge, faveur,dif- fimulatie ofte verdragh, want Wy iulex ten dienfte van den Lande bevonden hebben te beh@oren. Aldus ghedaen ter Vergaderinge van de hoogh- ghemelte Staten Genérael, In den Hage den der- thienden December 1 6 6 8. Was geparapheert, Johan Baron van Reede tot Renfwoude, vt. Onder itondt, Ter Ordonnantie van de felve. Getekend N. Ruyfch. Zijnde op 't fpatium ghedruckt het Cachet van haer Hoogh Mog. op een rooden Ou- wel , overdeckt met een Papieren Ruyte.

8. Tlacaet op de vaert naer We fien door de Straet of enghte van Gibralter op Levant en, ende op ds Rijcken van denGrooten Heer tot Lonfiantinopolen-, of mede binnen dekraet op Vranckri/ck en Italten > van den 21 Μimij 1623, en 24 Juni) 62 f. Sie Groot Placaet-Boeck 1 Vol. Pag. 910. 9» Ordreop het betalen der La[t-gelden voor de felve, van den 27 November 1625), 4 September 16309 i 8 January en 8 September 163 3,2 Mey 16 3 6 , en 27 July 164 f. Aldaer Pag. 914, 916 en v0%eiJ ƒ' 1 o. 'Placaten, Ver bot voor de Handelende, Varende, Traffijcquerende op Levant en en d'Archepelago geen Granen of andere verboden Koopmanfchappen in te nemen in Havenen of op Tlaetfen onder 't Ge&ie van den Groten Heer tot Conftantmopolen, fonder expres confent van den f elven Groten Heer» ^ari dm 3 February 16 2 2 , en λ Mey 163 2. Aldaer Pag. 922. Placaet

-ocr page 1394-

Raeckende den Levantfen, Moicovjfen en Nobrtfen Handel. 13 57 11. Placaet van de Staten Generael der Vereenighde Nederlanden, hou* dende dat alle Schepen, komende van Salé of andere Tlaetfen met de Tejl befmet» fes Weeckenfullen moeten bijven leggen, alvoorens te lojfen. In date den negenden September 16 γρ.

jffSJBE Staten Generael der VereenighdeNeder- I Hl landen : Allen den genen die defen fullcn |j|Py| fien of hooren leien, Saluyt. 'Doen te we- ten: Dat Wy in aehtinge genomen heb- bende , dat verfcheyde Plaetfen aen, cnde ontrent de Middclandtfche Zee gelegen, ende byfonder- lijck mede Salée met de Peftilentiale Siecktevan Godt den Heere Almachtigh zijn befocht, ende dat verfcheyde Schepen van daer dagelijcks werden verwacht, ende dat de voorfz Sieekte (dat Godt crenadelijck verhoede^ daer door van daer lichte- Fijck hier te Lande ibude konnen werden overghe- bracht: Ende dat Wy genegen zijnde daer inneib veel mogelijck te voorfïen; goedtgevonden hebben te ordonneren ende ftatueren, iöo als Wy ordon- neren cnde ftatueren midts defen, dat de voorfz Schepen, Perfonen ofte Goederen, komende van Saiée ofte ecnighe andere Plaetfen, die bekent zijn voor hecverzeylen van de voorlchreveSchepen van daer, met de Peil befmet te wefen, niet fullen mo- gen komen binnen cenige Steden ofte Plaetfen de- fer Landen, ende dat oock niemandt fal vermogen uytfijn Schip ofte Schepen, 'tzy mediatdijck of immediatelijck, eenigede minfte Waren ofte Goe- deren binnen cenighe van de voorfz Steden ofte Plaetièn in te voeren, of te doen invoeren, maer dat defelve Schepen, Perfonen ende Goederen , dentijdt van volle fes weeckenfullen moeten bly- ven leggen, op foodanighe plaetfen als haer by de refpe&ive Collegien ter Admiraliteyt ten voorfz cynde fullen werden aengewefènj ende dat fy on- trent het fuy veren ende verluchten van haer Perfo- nen , ende van de voorfz Goederen, fullen moeren volgen foodanige ordres, als aen haer by defelve Collegien ter Admiraliteyt fullen werden voorghe- fchreven, ende ter expiratie van de vooriz fes weec- ken oock van daer niet moghen verzeylen, voor haerPerfoonen vertrecken, ofte eenigc Goederen verfenden, dan met fchriftelijcke A&e vandege- melte Collegien *, ende of het gebeurde dat yemant van defen onfèn Placate onkundigh,nader aen eeni^ ge Steden ofte Plaetfen defer Landen gekomen föu- den mogen zijn, dat de felve aenftonts naer beko- men kennifïê, gehouden fal weien fieh naer de voorfz Plaetfen, by de gemclte Collegien gedefig-

neert te vervoegen, ende de voorfz ordres op het fuy veren ende verluchten van de voorfz Perfonen ende Goederen te volgen j ende dat de ghcmelte Collegien ter Admiraliteyt de voorfz Plaetfen ten fpoedighften fullen defigneren, ende de noodighe ordres tot het füy veren en verluchten van de voorfz Perfonen ende Goederen ftellen, ende daer van by publicatie kennifïê geven, midtfgaders die voor- fieninge doen, dat de inkomende Schepen daer van mogen worden gewaerfchouwt. Ende op dat nie- mandt hier van ignorantie pretendere: Ontbieden ende verfoecken Wyde Heeren Staten, Gecom- mitteerde Raden, ende Gedeputeerde Staten van de Provinciën refpedHve van Gelderlandt ende hec GraeffchapZurphen, Hollandt ende Weft-Vries-< landt, Zeelandt, Utrecht, Vrieflandt, Over-Yffel, Stadt Groningen ende Ommelanden, ende allen anderen Jufticieren ende Officieren van de felve Landen, datfydefèonfen Ordonnantie ende Pla- cate van ftonden aen alomme doen verkondigen, publiceren ende affigeren in allen Plaetfen, daer fulcks van noode wefen fal, ende men gewoon is foodanige publicatie ende affixie te doen : Laften ende bevelen voorts de gemelte Collegien ter Ad- miraliteyt , den Advocaten Fifcael, midtfgaders Admiralen, Vice-Admiralen, Capiteynen, Offi- cieren ende Bevelhcbberen, defen Onfe Ordon- nantie ende Placate te achtervolgen ende doen ach- tervolgen, procederende ende doende procederen tegens de Contra venteurs van dien, fonder oogh- luyekinge, faveur, diffimulatie ofte verdragh, wane Wy fulcks alfoo ten dienfte van den Lande, en ten befte van de goede Ingezetenen van dien bevonden hebben te behooren. Aldus gedaen endegearre- fteert 'm den Hage, onder het Cachet van den Sraet, de Paraphure van den Heere Praefiderendein Onfè Vergaderinge, ende de Signature van een van Onfe Griffiers, op den negenden September 16yp, Was geparapheere, J. van Gent, vt. Onder ftondt, Ter Ordonnantie van de hoogh-ghemelte Heeren Staten Generael. Ende was geteeckent, H. Fagel. Zijndeop 't fpatium gedruckt het Cachet van haer Hoogh Mog. op een rooden Ouwel, overdeeke met een Papieren Ruyte.

12. Ordre op het bevaren van Archangel'in Mofcovien, van den 19 t_sfpril 164,3, ?n § **%&/ Ί$Μ1 Sie Groot Placaet-Boeck 1 Vol: Pag. $»30 en 032, I ?. Placaet van de Staten Generael der Vereenighde Nederlanden f <waer by geordonneert werdt dat voort aen alle Schepen defer Landen, op Mofcovien han- delende·) alle geleek als voor defen, en vanoudtspracife op den eerfen September ouden fiijl, van de Riviere van Archangelfuüen moeten vertrecken, &c. In date den tweeent wint ighflen April167'o.

der vooriz Vereenighde Nederlanden in het uy t- terfte gevaer komen te gheraecken van aldaer op de Riviere te bevrieicn, ende door hetYs te veron- geluckenj dat oock de Schepen verfcheyde-malen genootfaecktzijn gheweeft aldaer te overwinteren, of al binnen defe Landen komende, met haer La- dinge te bly ven leggen tot hec Voor-jaer j alles niet alleen

^I^E Staten Generael der Vereenighde Ne- Γ,8||π derlanden. Allen den genen die defen IJIËê fullen fien of hooren lefen, Saluyt. cDoen te wet en-, Al foo Wy in 't fèecker bericht borden, dat deghewoonlijckcJaer-mar& totAr- changcl van jacr tot jaer later en later wordt gehou- den, ja foo naer aen de Winter > dat de Schepen

-ocr page 1395-

13 $8           Placaten en Ordönnantien! io.Boeck J.Th.

alleen tot onwaerdeerlijcke fchade van de gcinteref- feerde Negotianten, nemaer oock voorden Koop- handel en Scheepvaert naVranckrijck, Spaigne, deSrraet, en elders om deWeft, fulcks dat den Mofcoviien Handel door de voorfz late jaer-martT; tot Archangel , met de uy tterile ruïne wordt ghe- dreyghr : S O O IS Ô, Dat Wy daer inne, voor fooveel onsaengaet, willende vooriien tot con- fervatie van 's Landts Convoy. ende Koopvaerdy- ichepen , ende op dat den voorfz Mofcovifchen

ignorantie ù Jicbbc te pretenderen; Ontbieden en verloecken Wy de Heeren Staten, Stadthoud Gecommitteerde Raden, en Gedeputeerde St^"* van de refpe&ivc Provinciën, en alle andere fuif" eieren en Officieren van defelve, datfy defe ç'ß" Ordonnantie en Verbodr van ftonden aen alom" doen verkondigen , publiceren ende afrK.renmc alle plaetlën daer fulcks noodigh wefen fal j U mT gewoon is ibodanige publicatie en affidtie te doen ^ Lafren ende beveelcn voorts de Raden ter Admira-

Handel met geruflheyt mach worden ghedrevcn, j liteyt, den Advocaten Fifcael, midtfgadcrsAdm" vaftgeflelt ende geordonneert hebben, gelijck Wy I raels, Vice-Admiraels , Capiteynen, Officieren vaR-ftellea en ordonneren midts defen, dat voort-1 ende Bevelhebberen, defen Onfen Placate t'achtcr- aen al Ie de Schepen defer Landen, op Moicovien volgen en doen achtervolgen -} procederende ende handelende, alle Jaren (ghelijck a!s voor defen; doende procederen tegens de Contraventeurs van

envanoudts) precife op den eerflen September | dien, Tonder ooghluyckinge, faveur, diffimülat

ie

ouden ftijl, van de Riviere van Archangel fullen1 ofverdragh. want Wy fulcks alibo ten dienft

e van

moeten vertrecken, ende dat niet alleen yder Schip- per, ofdie het Schip commandeert, een Ingeze- ten deler Landen zijnde, die op de voorfz Rivit re van Archangel boven de voorfz tijdt fal bly ven leg- gen , fal verbeuren een ibmme van fes duyiênt gul- dens tot een arnende en pcene, maer dat de lel í e amende en pcene oock fullen verbeuren de Ham- burgers en andere Uytheemlchc Natiën ibnder on- 'derfcheyt, dienaer den voorfz tijde van Archan- gelvoorfz fullen afvaren, ende alhier binnen defe

den Lande, ende welftandt van de goede Ingeze- tenen van dcfen Staet bevonden hebben noodigh te zijn. Aldus gedaen endegcarrefteert ter Vcrgadc- ringevandehoogh-gemelte Hccren Staten Gene- raejj inden Hageden twee en twjntighften April 1679, Wasgeparapheert , 2ë v. Leydenvan Leeuwen, vt. Onder ftondt, Ter Ordonnantie van defelve. Was geteeckent, H.Fagel Zijnde op 't fpatiumgedruckt het Cachet van haer Hoogh Mog. op een rooden Ouwel, overdecktmeteen

Landen inkomen· Ende op dat nicmandt hier van papieren Ruyte.

ß Þ.. Naer der Placaet op V VQorgaendefubjecl·. In date den een en dertig fienMaert\6%\.

rt0it E Staten Generael der Vereenkhde Ne- ...feSll dcrlandcn. Allen den genen die defen É Ué^A fullen fien of hooren lefen, Saluyt. %)ïåç é " "' te weten : Al Ã00 Wy by Onicn Placate van den 2 2 April 16f9. ten ve rfoecke van de Gcin- •tereffeerden in den Handel op Moicovien hadden geordonneert en vaftgeflelt, dat alle Koopvaerdy- fchepen uyt defe Landen op Moicovien varende, allejaren op den eerflen September ouden ftijl, van de Riviere van Archangel herwaertsaen foude moeten vertrecken ·, ende dat het voorlz Placaet in praftijequ î gebracht wefende, bevonden was dat daer inne ecniglte inconvenienteri rcfidcerden ten ( plchte van den Handelen Schipvaert die van hier ;op de voorfz Landen wierde ghedrevcn ende ghc- exerceert , dewijl de Ruilifche Koopluydcn niet voor het laetfle van Augufti op de Marcl: tot Ar- changel quarnen, en midts dien den Handel aldaer niet eerder wierde begonnen; dat oock de /uchten daer in welden principaelften Handel wierde ghe- drevcn , ende inigelijcks de Sibkiiche Pelteryen,tc nieermaleneerfl: naden eerflen September, ende fulcks naer dat de voorfz Koopvaerdy-fchepen van Archangel voorfz gehouden waren te vertrecken, aldaer ter Marcl; wierden ghebracht, ende dat daer tfoor wierdeghecaufeert, dat de Schepen van de Ingezetenen defer Landen moefl.cn vertrecken op den tijdt, ende genoeghfaem eerder als den voorlz Handel van de voorfz Waren wierde begonnen. S O O IS Ô; Dat Wy daer inne willende voor- ,fi?n, goedtgevonden hebben, het voorfz Placaet van den 2 2 April 1679 te renoveren, ende voorts valt te ftellen en te ordonneren , gelijck Wy vaft- itellen en ordonneren midts defen, dat voortaen

alle de Schepen defer Landen, op Mofcovien va- rende, allejaren op den 2 f September nieuwen ftijl, van de Riviere van Archangel fullen moeten vertrecken, en dat niet alleen yeder Schipper, of die het Schip commandeert, een Inghezeten defer Landen zijnde, die op de voorlz Riviere van Ar- changel boven den voorlz tijdt fal bly ven leggen, lal verbeuren een ibmme van fes duyfent guldens tot een amende en pcene j maer dat de lel ve amende ende pcene oock fullen verbeuren de Hamburgers en andere Uytheemlè Natiën ibnder onderfcheyr, die naer den voorfz tijdt van Archangel voorfz ful- len afvaren, en alhier binnen dek Landen inko- men. Ende op dat niemandt hier van ignorantie en hebbe te pretenderen 5 Ontbieden ende verfocc- ken Wy de Heeren Staten , Stadthouderen, Ge- committeerde Raden, ende Gedeputeerde Staten van de refpeftive Provinciën, ende allen anderen Jufticieren en Officieren van defelve, dat fy deiè Onfe Ordonnantie en Placate van Honden aen al- omme doen verkondigen, publiceren en afFigerer» in alle PJaetlèn daer fulcks noodigh wcfen fal, ende men ghewoon is foodanige publicatie ende affi&ie te doen : Laften ende bevelen voorts de Raden ter Admiraliteyt, den Advocaten-Fifcaels, midtfga- ders Admiraels, Vice - Admiraels , Capiteynen, Officieren ende Bevelhebberen, defen Onfen Pla- cate t'achtervolgen ende doen achtervolgen ·, pro- cederende ende doende procederen tegens de Con- tra venteu rs van dien, ibnder ooghluyekenge, fa- veur , diffimulatie of verdragh, want Wy fulcks alfoo ten dienfte van den Lande, en welftandt van de goede Inghezetencn van defen Staet bevonden hebben noodigh te zijn. Aldus gedaen endegne- atre*

mmm

«■

-ocr page 1396-

Rakende den Levantfen, Μ oicovifchen en Noordtièn Handel 12 <$p

arrefteertterVergadcringc van de hoogh-gemelte jjeeren Staten Generael, in den Hage den een en dertighften Maert feftien hondert een en tachrigh. Wasgeparapheertj Johan Baron vanReede Vry- heeranRenfwoude'-, vt. Onder ftondt, Ter

Ordonnantie vandefelve. Was gheteeckent » H. Fagel. Zijnde op 't fpatium gedruckt het Ca- chet van haer Hoogh Mog. op een rooden Ouwel, overdeckt met een papieren Ruy te. *

1 f. Ordonnantie tot verfeeckeringe van de Schepen op Ooflen en Noorwegen, van den 4 Junij 162 2.' Sie Groot Placaet-Boeck r Vol. Pag. 916. 16.    Ordonnantien , Lafèx-geltvan de Schepen naerde Zont,Οοβ-landt endeNoorwegen, vanden 3 ;!ƒ<?ƒ 1632. en--\zMey 16^. AldaerPag.5>3(>eni>38. 17.    Waerfchowwinge, nopende de bei'alingevan den Tholin den Orizont, van den 22 Cfrlcy 1646. AldaerPag. 938. 18.    Lijfte en 'taux van denfelven Tholly van den 13 K_Aagufli 1^45". Aldaer Pag. 940. '19. (Placaten tot naerichtinge voor de Koopvaerdy-fchepen in 'tpajfèren van den Orizont en Belty van den 1 April 165-1 en 17 Mey 16 52. Aldaer Pag. 948 en 95-2. 20.    Oclroy voor de Noordtfche Compagnie y om te mogen viffchen en handelen op de Kuften van Nova Sembla, van den 2 7 January 1614. Aldaer Pag. 670. 21.    ^ί??ι? voor de Noordtfche Compagnie, om in tij dl van noodt met haer Schepen de Havenen in het OBroy van de Oofi-Indifche Compagnie te mogen aendoen , van den 2 April 161 f. Aldaer Pag. 6 71. 22.    ASte voor de Noordtfche Compagnie van Zeelandt3 om benejfms die van Hoüandt op Mauritius Eylandt de Walvifch-vanghfi te mogen doen.y van demüCMey 1622. Aldaer Pag. 672· 2 3. Waerfchouwinge <van de Staten Generael der Vereenighde Nederlan- den y noopende de meetinge van de Schepen, die t'fyner tydt naer Noorwegen/ui- len varen i ende de betalinge van de Thollen aldaer, met den gevolge ende aenkleve van dien. In date den negen en twintighflen Maert 1666.

datfe aen de Collegien ter Admiraliteyt in de refpe- cTive Quartieren dcièr Landen fullen hebben be- kent te maecken de legh-plaetièn hunner Schepen, voor den thienden April naeftkómende nieuwe» ftijl, ende te verforgen, dat in de Schepen die noch geen Ballaft in hebben , Hellingen worden ghe» maeckt, cm die des tcbequamer te konnenmee- ten} oock voorts haer gereet te laten vinden, om de meetinge by te weien, de welcke foo haeft doen- lijck aengevangen, ende in de voorfz maeiidt Api il naeftkómende voltrocken fal worden doorGecom- mitteerden, by of van wegen den hooghft-gedach- ten Koningh, cndcOns daer toe te ordonneren, die de tauxatie ende begrootinge der Laften doen fullen: Wel-vcrftaende dat de voorfz meetinge fal gefchieden buyten laft ofte befwaernifle der Schip- pers ende Reeders, fonder dat de felve nochtans, ten reguarde van de Schepen van meerder dracht- baerheyt fullen bevonden worden , van den gepaf- ièerden tijdt over eenige na-betalinge vangep ofy- tcerde Thollen eenighfints gemocyt, ofprsEtenficn in 't publicq of byfonder gemoveert fullen worden, ende van de alfoo te doene meetinge, yckinge, en begrootinge der Schepen , fullen aen de Schippers by de voor-gemelte Gecommitteerden behoorlijo- ke Brieven, orarae in Noorwegen te verthoonen, verleent, ende wederzijdts Regifters ghemaeckt worden, om te dienen naer behooren , ende vol- gens den inhoudt van dien, Brandt-teeckens op de S tevens achter en voor gedaen worden, om tegen de Yck-brieven, de Thol-verwalters iiilcks bege- rende , geconfereert te worden. Des fal voorraen tot den voorfz Jare 168 f ten behoeve van iyne Ko- ninghlijcke Majefteyt, Thol betaelt worden, vol- gens ende in conformiré van 't voorfe naerder Tra- ftaet van den elfden February laetftleden, 't welck by de Negotianten deièr Landen, 't ielve van noo- dehebbende, gevonden, endegefien fal konnen worden op de refpe&ive Comptoiren der Con- voyen

J£||?S|E Staten Generael der Vereenighde Ne- ip§ jj derlanden. Allen den genen die defen %}g%m fullen fien of hooren lefen, Saluyt. 'Doen te weten : Alfoo tuifchen den Kpningh van Denemarcken, Noorwegen, «Sec. ter eenre, ende den Staet der voorfz Vereenighde Nederlan- den ter andere zyde, den elfden Febru aryleitleden alhier in den Hage is gemaeckt ende gefloten feker Tra&aet van Elucidatie, redres en alteratie, van hetvoorigeTra&aet van den TJ2 February fefthien hondert iêven en veertigh, naer het welcke de Thollen van Hout-Iailen in Noorwegen geheven fullen worden tot op den^ Augufti des Jaers feftien hondert vijf en tachtigh. Ende dat daer by onder anderen is geftipuleert, dat tot verhoedinge ende corre&ie van alle mis-verftanden of ghepleeghde frauden tegens het voorfz Tra&aet van denjare fefthien hondert feven ,en veertign, iöo ten opfichte van de meetinge der Schepen ielve, op Noorwegen varende, als door den aenbouw van ièeckere foorte Van Schepen, die ten tyde van het aengaen van het ielve Tra&aet niet bekent en zij η ghe weeft, en or- dinaris genoemt worden van de nieuwe Fabricque, een nieuwe meetinge van de Schepen, op de be- quaemfte, gevoeghlijckfte en feeckerfte maniere doenlijck zijnde, fal gefchieden, in dier voegen, dat de Hout-laften van de Schepen fullen worden uytgcvonden, ende begroot op vier duyiènt pon- den ghewichts, iiilcks dat ibo dickmaels als een Schip vier duyfent ponden fwaer aenHout kan in laden, het feive voor ibo veel Laften fal worden gcreeckent ende getauxeert. S O O I S Τ , Dat Wy in gevolge van hetgeconvenicerde, opdat de Voorfz nieuwe meetinge bequamelijck gedaen mo- geworden ende effect forteren, goedtghevonden hebben midts defen, daer van alle Nederlandtfche Schippers, dieghemunt hebben t'fynertijdt met «are onderhebbende Schepen op Noorwegen te Varen, te waerfchouwen, ende te ordonneren ,

i

-ocr page 1397-

Pkcaten en Ordonnantkn ί o. Boeck. y. Tit:

ijóo

twintighften Maërt 1666. Wasgheparaohivi-i· · J. de Merode, vt. Onder flondt, Ter Ordo . nantie van de hoogh-gemeke Heeren Staten Q^n' rael. Geteeckent, N.Rujfch, Zijnde op het fpatium gedruckt het Cachet van haer Hoogh Mo opeen rooden Ouwel, overdecktmet eenpapie.' rcnRuyte.                                                * "

yoyen ende Licenten, binnen de Steden, gelegen bequaem tot de Navigatie ende Handel over Zee·, waer naer een yegelijck die het eenighfints aengaen mach, fich'priecifelijck en pun&uelijck lal hebben te reguleren ende te ghedragen. Gedaen in den Hage, onderOnfenCachettc, Paraphure, ende de Signature van Onfen Griffier, op den negen en

Ζ ά.. Naerder Waerfchoumnge van de Staten Generael der VereenïMe Nederlanden , op het veorgaende fubjetJ. In date den vijf en twintighfien Fe- bruary 1669. I kent te maecken de legh-plaetfen hunner Schepen," op poene van voor yeder Schip hondert Rijcxdael- ders te verbeuren; Datfe oock voorts haer ghereec fullen moeten laten vinden , om de mcetingc by te wefen, de welcke foo haeft doenlijck aengevangen en voltrocken fal worden door Gecommitteerden, byof van wegen den hooghft-gedachten Koningh, ende Ons daer toealbereyts ghecommitteertende geauthoriièertjdie de tauxatie ende begrootinge der Laften doen Tullen ·, ende van de alfoo te doene meetinge, yckinge, ende begrootinge der Sche- pen , fullen aen de Schippers by de voor-gemelte Gecommitteerden behoorlijcke Brieven , omme in Noorwegen te verthoonen, verleent, ende wederzijdts Regiftcrs ghemaeckt worden, om te dienen naer behooren , ende volgens den inhoudt van dien, Brandr>teeckens op de Stevens achter ende voor ghedaen worden, omme tegens de Yck- Brieven, de Thol-verwalters fulcks begerende, gecon fereert te worden. Des ial voortaen tot den voorfch reven Jare 168 y ten behoeve van fyne Ko- ninghlijcke Majefteyt, Thol betaelt worden, vol· gens ende in confbrmité van 't vooriz naerder Tra- étaet van den elfden February 1666, 't welck by de Negotianten defèr Landen, 't felvevan noo- dehebbende, gevonden, endegefien fal konnen worden op de refpeftive Comptoiren der Con- voyen ende Licenten, binnen de Steden ghelegen bequaem tot de Navigatie ende Handel over Zee, wacr naer een yegelijck die het eenighfints aengaen mach, fich prascifelijck ende pundhielijck fal heb- ben te reguleren ende te gedragen. Gedaen in den Hage onder Onfen Cachette, Paraphure endede Signature van Onfen Griffier, op den vijf en twin- tighften February 1669. Was gheparapheert, J.vanGent, vt. Onder ftondt, Ter Ordon- nantie van de hoogh-gemeke Heeren Staten Gene- rael. Geteeckent, N.Ruyfch. Zijnde ophec fpatium ghedruckt het Cachet van haer Hoogh Mog.opeen rooden Ouwel, ovcrdcckt mee een papieren Ruyte.

SlS?^SifiPJΜΜ~Ζώvan Denende deden teralhier inTra&aehetvoohondertThollenfullen whondertanderencorrc&ifraudenfefthienvan de mvarendevan Schfel ve Tdinariseen niequaemftdoenlijcdat de Huytgevden ghSchip vladen,gereeckWy invoorfzge wordhebbenSchipponderhnochmdatfe bdefes ae

ftive Quartieren defer Landen fullen hebben be-

DEN

-ocr page 1398-

			é j <5 f : DEN ACHTSTEN TYTEL, Raeckende de Groenlandtfche Vaert ? Walvifch- vanghft, Groote ende Kleine ViiTcherye ter Zee, alsmede in de Rivieren ende Binne- Wateren.
		é. Placaet, beroerende de groote Vijfcherye en Haringh-vanghfi, van den 9 Maert 1580; by rena* wtte van twee voorgaende Tlacaten van den Jare 154 5- ende 1564. Sie Groot Placaet-Boeck 1 Vol. Pag. 684,.                       .;, 2.    Tlacaet op 'tfelvefubjecl, van den é 9 April 15-5)7, Aldacr Pag, 690. 3.    Tlacaten op't felvefubjecl, van den 20 Maert 1611, 12 Mey 1620 ende 12 Mey 1629. Aldaer Pag. 692. 4.    TlacatentotverfeeckeringevandenHaringh-vanghfi, vandeni^Mey 1596, 9 Juny 1621 ende 9 Juny 1622. ËIdaer Pag. 71 o en volgende f, Tlacaten, beroerende de Boots-gefeilen die hun met de Stuyr-luyden ten Haringh verhuyren, van den9 Maert 1 ?8o, 2/ April 15*82, 12 April 1588, 2 April 1605· en 1 f February 1619. Aldaer Pag. 696 en volgende. 6.    Tlacaten, hoe de Inghezetenen defer Landen haerfullenghedragen tegens de Viffchers van Schot- landt , by de Staten Generael, van den f Juny 1618 , é o Mey 162 5*, f» Staten van HoUandt, À>þ» */(?# 7 J$jj$ 1618, f» 6 Miy 162 3. Aldaer Pag. 70ü en 708. 7.    Ordonnantie, ^ë/ de Stuyr-luyden of Vijfchers haergevangen Haringh en Vifch in HoUandt ofte Zeelandt moeten opbrengen, fonder eenige in Zee te verkopen ofoverfetten, van den 9 Maert 1 ƒ 8 o. Al- daer Pag. 714. 8.    Tlacaten op'tfelvefubjetf > endedatgeenVentjagers de Schepen in Zeemogen volgen, van den 24 'April 1614, <?» é Ì7 1621. Aldaer Pag. 730. 9.    Tlacaet op 'tfelvefubjecl, van den 1 f Aferf 1663. Groot Placaet-Boeck 2 Vol, Pag, 2 897. 1 o. Tlacaet, beroerende het maecken, keuren en branden van de Haringh- Tonnen, tijdt van V vangen, fouten) havenen enpacken, van den 27 April 1^2, 24 Mey 15-84^001 Placaet-Boeck 1 Vol Pag. 718. 11.     Ampliatie, verbodtvan het Haringh-vangen voor St.Jan, en 't vervoeren na Hamburgh ende Bremen, niet te verkopen als thien dagen na Sint Jan, van den é y Maert 15-5)3. Aldaer Pag. 72 6. 12.    Tlacaten, beroerende het maecken, keuren en branden van de Haringh-tonnen, van tien Jare 1.607 , 26 Juny 1619 en 12 Mey 1620. Aldaer Pag. 728. 13.    Tlacaten ende Ordonnantien, beroerende het vangen[$ fouten, havenen, keuren, packen, op- hogen ende leggen van den Haringh, iw» <&» 2 2 Ë/ß?/ 16¼4, 2 2 Mey 1606, 12 January 1607} 22 Maert 1612, i&Mafirf.iexfri \2Mey 1620, i2Af<y 162 1 en 30 April 1652. Sie Groot Placaet-Boeck 1 Vol. 14.    Tlacaet, geenonfuyvereofvremdeHaringh, uyt andere Landen komende, tepacken of branden, noch geen vremtSout, van geen Sout gefoden, in HoUandt'te brengen, van den 9 Maert 15 80. Aldaer Pag. 748. 15'. Tlacaet tegen den Bandten Brandt van den Haringh-vanghfl, vanden 9 Maert 1595. Aldaer Pag-750- ' °                           , ;','.'·'' '. é ; { .                          'ƒ.>'*' 16.    Tlacaten tegen den uytvoer van heele en halve ledige Haringh-Tonnen, als van 'Duygen tot foo- danige Tonnengeprapareert, en Kruys-Wandt, van den 19 July 1606, lóMaert 1607, 28 January i624.cn 12 Juny 1638. Aldaer Pag. 754» 17.    Verbodt van hValvifch-Keeringhvan Nova-Sembla tot FretumDavids , van den 11 CMaert 1633. Aldaer Pag. 6"8ö. 18.    Groenlandts-vaerders hier te Lande met haer gevangen Vis en Traen te komen, fonder eerf elders te mogen zeylen, van dentj Mey 165º. Aldaer Pag. 68 2. ip. Tlacaten tegens het verhuyren van Schepen en Volck aen Uytfj.eemfche Natie ter Walvis-vanghfi, van dm 6 Maert 1 ó 5-3 en 17 Maert 16 f6. Sie Groot Placaet-Boeck 2 Vol. Pag. 301. De verdere Placaten ende Waerfchouwingen, op't vooren-ftacnde fubjeft t'zedert denjara 1664 ge-emaneert, ftaen gedruckt als hier naer volght. 20.    Tlacaet, houdende verbodt tegens den uytvoer van Gereedtfchap ende Vifch-tuygh tot de Walvis- Vanghfi'gerequireert, van den 2 6 January 166 j. Sie hier vooren 3 Deel 1 Boeck 11 Tit. Fol 291. 21.    'Placaet tegens de Vaert en ViJJcherye op ende omtrent Groenlandt, van den 14 UHaert 166 f. Aldaer Fol. 292.                                                                                      '             . .22. NaerderTlacaetop'tfelvefubjeB, vanden ^otMaert 1665. Aldaer Fol. 29$. 23. Tlacaet op 'tfelvefubjécl, van de Jaren 166 5 en 1666. Aldaer Fol. 25)3. 8 C                           Placaet

-ocr page 1399-

Placaten en Ordonnantien. ioBoeck. 8 Tit.

ι$6ζ

24. Tlacaet, waer by alle Contracten en Verbonden by het Zee-varende Volck met de $chippers ry hyden ende Reeders van Schepen op Groenlandt aengegaen werden,, verklaert voor nul ende van oww'a T"" vanden f April 1665, ■ AldaerFol. 294.                                                                  ·           Υ ' 35-, Tlacaten, houdende verbodtvan de Groenlandtfe Vaert, van den ι f'December χ 665· enj February 1666. AldaerFol.296,                                                                                         e 27 Ζ 6. Placaet van de Staten Generael der Vereenighde Nederlanden houdende dat ge en Ingezetenen de/er Landen eenige Gereetfchappen tot de Wafaü vanghfi dienjtigh, 't zy Chaloupen> Vaten> Lynen^arpoenen, of ander Tuygh,hol 't felveghenaemt mocht e wefen, hier te Lande f uilen mogen ofkoopen ten behoeve van andere Natten, om buyten 's Landts vervoert te worden, In date dm vijfden April 166$.                                            .                                          JJ

|E Staten Generael der Vereenighde Nederlanden. Allen den genen diedefen fullen fien of horen lefen Saluyt. 'Doen te voeten : Alfoo Wy in geWiflè ervaringe zijn geko- men, dat, niettegenftaendeOnfe Placaten vanden veerthienden December 1Ó63, ende fes en twintighften January 1665 verfcheyde Ingezetenen deler Landen haer vervorderen, ten behoeve van andere Uytheefnfche Natiën, alhier te Lande in te koopen alderhande Vifch-tuygh, en. andere behoeften, tot het vangen van Walviflchen gcrequircert werdende, tot groote prasjuditie van de goede Ioghezetenen defer Landen, die de voor-gemelte Viflcherye met groote koften en pe- ne uien in train hebben gebracht, en totdejegen- woordige bewuftegelegentheyt hebben doen toe- nemen , daer inne, rot voorkominge van meerder fchade en diverfie dient te worden voorfien, SOO IST, Dat Wy, naer voorgaende rype deliberatie, enderefumptie vanOniè voorfz Placaten, goedt- gevonden ende gerefolveert hebben op nieuws te interdiceren ende te verbieden , gelijck Wyinter- diceren ende verbieden by deièn, datgeene Gereet- fchappen tot de voorfz VilTchcrye dienftigh, 't zy Chaloupen, Vaten, Lynen, Harpoenen of ander Tuygh, hoedanigh het felve genaemt mochté we- fen, uy t defe Landen naer andere Nabtiyrige P-laet- fen of Natiën fullen mogen worden uytghevoert, onder eenigerhande praetexten; op pcenevan con- fifcatie der voorfz Gereetfchappen die bevonden fullen worden afgeicheept of geladen te Wefeh, om buyten 's Landts vervoert te worden. Sullende van de voorgefïelde poenen een derde-part geappliceert worden voor den Aenbrenger, wie de felve oock fouden mogen weien , een derde-part voor den Officier die dccalangedoenfal, en het refterende

derde-part voor de gemene faecke. Ende op dat niemandt hier van ignorantie en. nebbe te preten- deren i Ontbieden ende verfcecken Wy de Heeren Staten, Gecommitteerde Raden, ende Gedepu- teerde Staten van de Provinciën refpe&ive van Geiderlandt ende het Graeffchap Zucphen Hollandt ende Weft - Vrieflandt> Zeelandt' Utrecht, Vrieflandt, Over-Yffel, midtfgaders* Stadt Groningen ende Ommelanden , ende allen anderen Jufticicren ende Officieren van de felve Landen, dat fy defen Onfen Placate van ftonden aenalomme doen verkondigen, publiceren ende affigeren in allen Plaetfen daer fulcks noodigh we- fen fal, ende men gewoon is foodanigen publicatie ende affi&ie te doen. Laften ende beveelen voorts de Raden ter Admiraliteyt,de Advocaten-Fifcaels, midtigaders Admiraels, Vice-Admiraels, Capi- teynen, Officieren ende Bevelhebberen, als mede de Commiilariflèn ende Commifcn ter Recherche, foo in de Zee-gaten als elders, defen Onfen Placato na te komen, ende te doen naekomen; Procede- rende ende doende procederen tegens de Contra- venteurs van dien, ibnder ooghluyekinge, faveur, diffimulatieof verdragh, want Wy fulcks alfoo ten dienfte van den Lande , ende ten beften van de goede Ingezetenen van dien, haer met de Walvis- vanghft generende, bevonden hebben noodigh (e zijn. Aldus gedaen, gearrefteert en gerenoveert ter Vergaderinge vande hoogh-gemelte Staten Ge- nerael , in den Hage den vijfden April 1669. Was geparapheert, Jacob van Coeverden , vt. Onder ftondt, Ter Ordonnantie van de felve. Wasge- teeckent, N. Ruyfch. Zijnde op'tfpatiumghe- dntckt het Cachet van haerHoogh Mog. op een rooden Ouwel, overdeckt met een papieren Rüyte.

2*7. Piacaet van de Staten Generael der Vereenighde Nederlanden s houdende verbodt datgeenTerfoonen (Ingezetenen van defen Staet zijnde ) haer fullen mogen verhuyren by vremde Natiën» om tot de Walvis-vanghfisge-employeert . te worden. In date den vijf den April xtóy.

mogen worden verhuyrt, om by Uytheemkhc Natiën, of voor haer reeckeninge» tot de Walvis-, vanghft te worden ge-employeert, midtfgaders dat geene Gereetfchappen tot<j de Walvis-vanghft oc- hoorende, uy t deiè Landen fullen mogen worden, uy tgevoert, ende dat oock geene Ingezetenen van defen Staet haer fullen vermogen by andere Natiën tót de voorfz Walvis-vanghft te laten gebruyeken ·, alles op feeckere fwate ftraffen daer toe geftatueerc.

FfpEfë E Staten Generael der Vereenighde Isfe- yif4iï; derlanden, Allen den genen die deièn wJ-Èsm fullen iien ofhooren lefen, Saluyt. Doen te weten : Alfoo Wy werden gheadver- teert, dat, niet tegenftaende Ons Verbodt ende Placaten van Waerfchouwinge den ncgenthienden Maerti66i, en vier en twintighften Maert 1663 ge-emaneert endegepubliceert, dat geen Schepen, tocbehoorended'Ingezetenen deler Landen, fullen

-ocr page 1400-

Raeckende de Groenkndtfe Vaert, Groote en Kleyne Viiïerye. ,126 i

foon die tot dien'eynde fal weien ingehuyrt. Ont- biedende en verfoeckende alle Magiftraten binnen de Steden ende ten platten Lande, niet alleen deièn Placate alomme te doen publiceren ende affigeren daer het van noode weien fal, maer hare Ingezete- nen , 't zy Commandeurs, Harpoeniers, Srierders, Kappers, Traen-ftoockers, ende alle andere Per- foonen, in de voorfz Walvis-vanghft geoefTenc» voor haer te'ontbieden, ende haer den inhouden van defen wel fcherpelijck. voor te houden, ende de Contraventeurs londer eenighe conniventie te ftraflen. Ende ten eynde niemandt van deièn ignorantie en hebbe te praetenderen -, Ontbieden ende verioecken Wy de Heeren Staten, Gecom- mitteerde Raden ende Gedeputeerde Staten vande Provinciën reipe£tive van Gelderlandt ende het GraeffchapZutphen, Hollandtende Weft-Vries- landt, Zeelandt, Utrecht, Vrieflandt, Over- Yflel, midtigaders Stadt Groningen ende Omme- landen, ende allen anderen Jufticieren ende Offi- cieren van de felve Landen, dat fy defen Onièn Placate van ftonden aen alomme doen verkondi- gen, publiceren ende affigeren in allen plaetfen daer fulcks noodigh wefen lal, ende men gewoon is ib- danige publicatie ende affiitie te doen. Laftenen bevelen voorts de Raden ter Admiraliteyt, de Ad- vocaten-Fiicaels , midtigaders Admiraels, Vice- Admiraels, Capiteynen, Officieren ende Bevel- hebberen, als mede de Commiflariftèn ende Com* mifen ter Recherche,ibo in de Zee-gaten als elders, deièn Onièn Placate na te komen ende te doen na- komen i procederende ende doende procederen tegens de Contraventeurs van dien, ibnder oogh- luyckinge, faveur, diffimulatieofverdragh,wanc Wy fulcks alfoo ten dienfte van den Lande, ende ten beften van de goede Ingezetenen van dien, haer met de voorfz Walvis-vanghft generende, bevori- den hebben noodigh te zijn. Aldus gedaen, gear- refteertendegerenoveert ter Vergaderinge van de hoogh-gemelte Staten Generael, in den Hage den vijfden April 1669. Was gheparapheert, Jacob van Coeverden» vt. Onder ftondt, Ter Ordon- nantie van de felve. Geteeckent, N. Ruyjch, Zijnde op 'tfpatium gedruckt het Cachet van haer Hoogh Mog. op een rooden Ouwel, overdeckt met een papieren Ruyte.

Pat echter veel Perfoonen , Inghezetenen defer Landen {door belofte van groote belooninge) by Uytheemiche Naden haer komen te verhuyren, om op de voorfz Walviich-vanghft te worden ge- employeert, tot merckelijcke praejuditie van de vooriz goede Ingezetenen deièr Landen, die mee groote kollen ende periculen de vooriz Walviich- vanghft hebben by der handt genomen, ende daer inne tegenwoordigh zijn ervaren ende geoeffenti Omme dan daer tegens te voorfien, ende het va- rende Volck in de voorfz Walviich-vanghftgeoef- fent, binnen deiè Landen te behouden, ende te pra^enieren, dat de felve haer in dienft van Uy t-. heemichc Natiën tot de vooriz Walviich-vanghft niet en komen te begeven. S O O IS Τ, Dat Wy by deièn renoverende ende confirmerende de voorfz Placaten van den negentienden Maert 1661 ende vier en twintighften Maert 1663, willende dat de ièlve in allen deelcn punctuelijck werden achtervolghr ende naergekomen·, vorders wel ex- preilêlijek interdicerende ende verbiedende * gelijck Wy interdiceren ende verbieden by delen, aen alle Onderdanen ende Inghezetenen van den Staet der voorfz Vereenighde Nederlanden, 'tzy Commandeurs, Harpoeniers, Srierders van Cha- loupen, Kappers, Traen-ftoockers, ende .allen anderen hen op de voorfz Viflcherye verftaende, ende hen daer mede generende, dat niemandt van ibdanige conditie hem fal mogen begeven in dienft van vremdeNatiën $ op poene van ftraffe aen den Lyve, ende van banniflèment tegens diegene die haer in dier voegen buyten deiè Landen in dienft fullen komen te begeven, te'redimercn met de iöm- rae van duyfent Carolus guldens , by die gene die vermogen ende, genegentheyt fouden mogen heb- ben om fulcks te doen, ibnder dat eenige Officie- ren hier over fullen vermogen eenighe overkomfte ofcompofitie te maecken, maer gehouden weien daer over Sententie van den Rechter, ende execu- tie van dien te vorderen, als naer behóoren, tegens die gene die haer in dier voegen buyten deiè Lan- den in dienft lullen komen te begeven. Verbie- dende mede aen alle Koopluyden, Fa&oors ende Maeckelaers, haer te laten gebruyeken om fooda- nige Peribonen in te huyren, om Uytheerafche Natiën ©p de Walvis-vanghft te dienen ; op de' verbeurte van vijf hondert guldens voor yeder Per-

28. Renovatie van voorige Verbodt ende Placaten van Waerfchouwingé •van de Staten Generael der Vereenighde Nederlanden, van den 1 ρ Maert 1661, 24 Maert 1663, en f April 1669. In date den derthienden Febraary 1670.

\ E Staten Generael der Vereenighden Ne- derlanden. Allen den genen die deièn fullen iïen of hooren lefen, Saluyt. 1)oen te weten : Alfoo Wy werden gheadver - teert, dat niet tegenftaende Ons Verbodt en Placa- ten van Waerichouwinge, den 10 Maert 1661, 24 Maert 16Ó3, en f'April 1669 ge-emaneert en gepubliceert, dat gene Schepen , toebehoorende de Ingezetenen deièr Landen, fullen mogen wer- den verhuyrt om by Uy theemfche Natiën, of voor hare reeckeninge, tot de Wal vis-vangft te worden ge-employeert, midtigaders dat gene Gereetfchap- pen tot de Walvis-vanghft behoorende , uytdeiè fanden iullen mogen worden uytgevoert* en dat

oock geen Ingezetenen van defen Staet haer fullen vermogen by andere Natiën tot de voorfz Walvis- vanghft te laten gebruyeken} alles op fekere fware ftraflen daer toe geftatueert : Dat echter veele Per» foonen, Ingezetenen defer Landen, door belofte van groote belooninge, by Uytheemfche Natiën haer komen te verhuyren, omme op de voorfz Walvis-vanghft te worden ghe-employeert, tot merckelijcke prajuditie van de voorfz goede Inge- zetenen defer Landen, die met groote koften ende periculen de voorfz Walvis-vanghft hebben by der handt ghenomen, ende daer inne tegen woordigh zijn ervaren ende geoeffenr : Omme dan daer te- gens te voorfien, ende het varende Volck, in de 8C 2                    voorfö

-ocr page 1401-

Placaten en Ordonnantien. ι o Boeck. 8' Tit.

ι^4

voorfz Walvis-vanghft gheoefFcnt, binnen defè Landen te behouden, ende te prsvenieren, dat- de felve haer in dienft van Uytheemfche Natiën tot de voorfz Wal vis-vanghft niet en komen te begeven. S O O IST ·, Dat Wy by defen reno- verende, ende conflrmerende de voorfz Placaten vanden ipMaert 1661, 24 Maert 1663, ende 5- April 1669, willende dat de ièlve in allen deelen punciuelijck werde achtervolght en naergekomen: Vorders wel exprefïclijck interdiceren ende verbie- den , gelijck Wy interdiceren en verbieden by de- fèn aen alle Onderdanen en Ingezetenen van defèn Staet der Vereenighde Nederlanden, 't'zy Com- mandeurs, Harpoeniers, Sticrders van Chalou- pen , Kappers , Traen - (loockers , ende allen anderen hen op de voorfz Viflcherye verftaende, ende hen daer mede generende, dat niemandt van fodanige conditie hem fal mogen begeven in dienft: van vremdeNatiën} op pcene van ftraffe aen den Lyve, ende van banniflèmenc tegensdiegene die haer in dier voegen buyten deiè Landen in'dienft fullen komen te begeven, te redimeren metdeföm- mc van duyiènt Carolus guldens , by die gene die vermogen ende genegentheyt foudeo mogen heb- ben om fulcks te doen, ibnder dat eenige Officie- ren hierover fullen vermogen eenighe overkomftc ofcompoficietemaecken, maer gehouden weien daer over Sententie van den Rechter, ende execu- tie van dien te vorderen, als naer behoorën, tegens die gene die haer in dier voegen buyten defè Lan- den in dienft fullen komen te begeven. Verbie- dende mede aen alle Koopluyden, Fa&oors ende Macckclaers, haer te laten gebruyeken om föoda- nige Perfoonen "in te huyren, om Uytheemfche Natiën ©p de Walvis-vanghft te dienen j op de verbeurte van vijf hondert guldens voor yederPer- fbon die tot dien eynde fal wefèn ingehuyrt. Ont- biedende en veribeckende alle Magiftraten binnen de Steden ende ten platten Lande, niet alleen delen Placatealommetedoen publiceren ende affigeren daer het van noode wefèn fal, maer hare Ingezete-

nen , 't zy Commandeurs, Harpoeniers, SrièPdoQ Kappers, Traen-ftoockers, ende alle andere Ρ foonen, in de voorfz Walvis-vanghft geoefTe *"" voor haer te ontbieden, ende haer den inhoud * van defèn wel fcherpelijck voor te houden Gi ή de Contraventeurs ionder eenighe conniventie ftraffen. Ende ten eynde niemandt van deffe6 gnorantie en hebbe te pretenderen ; Ontbieden ende verfeecken Wy de Heeren Sratcn, Gecom- mitteerde Raden ende Gedeputeerde Staten vande Provinciën refpeftive van Gelderlandt ende het GraeffchapZutphen, Hollandtende Weft-Vries- landt, Zeelandt, Utrecht, Vrieflandt, Over- I Yffel, midefgaders Stadt Groningen ende Omme- landen , ende allen anderen Jufticieren ende Offi- cieren van defclve Landen, dat fy defèn Onfen Placate van ftonden aenalomme doen verkondi- gen, publiceren ende affigeren in allen plaetfen daer fulcks noodigh wefen fal, ende men gewoon is fo- danige publicatie ende affiefte te doen. Laften en bevelen voorts de Raden ter Admiraliteyt, de Ad- vocaten-Fifcaefs , midtigaders Admiraels, Vice- Admiraels, Capiteynen, Officieren ende Bevel- hebberen, als mede de CommifTariiTèn ende Com- mifèn ter Recherche,lbo in de Zee-gaten als elders, defèn Onfèn Placate na te komen ende te doen na* komen-, procederende ende doende procederen tegens de Contraventeurs van dien, ibnder oogh- luyckinge, faveur, difïïmulatieofverdragh,want Wy fulcks alfoo tendienfte van den Lande, ende ten beften van de goede Ingezetenen van dien, haer met de voorfz Walvis-vanghft generende, bevon- den hebben noodigh te zijn. Aldusgedaen, gear* refteertendegerenoveert ter Vergaderingevan de hoogh-gemelte Staten Generael, ia den Hage den 13 February 1670.           Was gheparapheert , IV. de Na/faut vf. Onder ftondt, Ter Ordon- nantie van de felve. Getceckent, N.RwJch. Zijnde op 't fpatium gedruckt het Cachet van haer ! Hoogh Mo|. op een rooden Ouwel, overdeekt 1 met een papieren Ruyte,

Tlacaten, houdende verbodt van de Groenlandtfche Vaert en Walvis -vanghfl voor de Jaren 1673, en l674*· Sie hier vooren 3 Deel 1 Boeck 11 Tit. Fol. J02.

2p. l6jl)

30.

Placaet van de Staten Generael der Vereenighde Nederlanden, hou-

dende vervodt tegen het uytvoeren van allerhande Haringh-tonnen, Buys-hoepeth midtfgaders Kruys-ijvant. In date denfejten july 16y 3.

ceert hebben, verbieden ende interdiceren by defens in defe Vereenighde Nederlanden, ofte eenige Ste- den , Havenen ofte Plaetfen der fel ver, eenige ledi- ghe Haringh-Tonnen, Halve, ofte Duygen tot Haringh-Tpnnen, ofte Half-Vaten geprepareert, Buys-Hoepen, nochte eenigh Kruys-wandt m eeni- ge Schepen te doen brengen ofte ontfangen»om de ièlve uytdefè Provinciën op andere Landen ofte Plaetfen te brenghen, voeren ofte tranfporteren > onder wat pretext 't felve foude mogen wefen, geen uytgefondert j op de verbeurte voor de eerfterej'e van de felve , als mede de Schepen daerinne de voorfchreve Haringh - Tonnen, halve Jonnen» ofte de Duygen tot Haringh-Tonnen,.oftOaive geprepareert, Buy s-Hoepen, mitfgaders het Μ.^"

[E Staten Generael der Vereenighde Ne- derlanden ·, Allen den genen die defèn ful- len fien ofte hoorenlefen, Saluyt. IDoen te weten, Nadcmael Wy bericht werden, dat eenighe Perfonen ondernemen uytdefe Landen nae andere Quartieren ofte Plaetfen te tranfporte- ren Duygen tot Haiïngh-Tonnen, hier te Lande »emaeckr, oock halve .Haringh-Vaten, in andere Vaten gëflagen, ende Buys-Hoepen, midtfgaders Kruys-wandt 5 waer door de goede Ingezetenen de- fer Landen werden befchadight. S O O I S T, Dat Wy daer tegens willende voorfien, allen ende een ygelijck foo Ingezetenen, Inwoonders als Uyt- heemfche, ende andere defe Vereenighde Neder- landen frequenterende, verboden ende gheinterdi-

-ocr page 1402-

Raeckende de Groenlandtfe Vaert, Groote én Kleyne Vifleiye» i ï 6 j

waiidt fal bevonden worden gefcheept te wefen, en noch een boete van twee honderr Nederlancfche pucaten·, voor de tweede reyfè, boven de voorfz verbeurte van Schip ende Goeden, van vier hon- dert Nederlandtfche Ducaten ·, ende voor de derde reyfe, boven gheiijeke verbeurte van Schip ende Goeden, van iès hondertder voorfchreve Ducaten, ende arbitrale correctie, nae gelegentheyt en con- ftiturie van faecken: Alle welcke verbeurten ende poenen bekeert ful'.en werden een derden-deel tot proffijce van den Officier, daer de voorfchreve cor- reiïie fal werden gevorderc. Ende lullen daer inne vervallen, niet alleen die gene, die voortaen op de daedt bevonden fullen werden> ofte binnen 's Jaers, maer oock die veele Jaren naer het Feyt daer over wettelijck fullen werden geconvince'crt} Doch by aldien eenighe van de Complicen der Contraven- teurs, ofce die de lel ve in eeniger manieren direcle· lijck ofte indireclelijck foude moghen hebben ghe- dient, 't fel ve komen aenbrengen , de felve niet al- leen van de poenen ende correctien in defèn Placate begrepen, weien bevrijdt, maer oock genieten het derden-deel van de poene, 'twelck den Aenbren- gerin defèn toe-ghevoeght werdt. Ende op dat niemandt hier vaneenige ignorantie hebbete pre- tenderen, Ontbieden ende verfbecken Wy de Hec- ren Staten, Stadchouderen, Gecommitteerde Ra-

den , ende Gedeputeerde Staten van de refpèftivè Provinciën, endealle andereJufticierenende Offi- cieren van de fel ve Landen, dat fy defe OnfêOiv donnanrie ende Verbodtvan ftordenaen alommö doen verkondigen, publiceren ende affigeren in alle Plaetfen daer fulcks noodigh wefèn fal, ende men gewoon is fbodanige publicatie ende affixie te doen* Laftenende bevelen voorts de Raden ter Adrnira- liteyt, de Advocaten Fifcaels, midtfgaders Admi- raels, Vice-Admiraels,. Gapiteynen, Officieren eri Bevelhebberen, als mede de Commifïariflèn ende Commifèn ter Recherche, fbo in deZee-gatcn, als elders, defe Onfë Ordonnantie ende Verbodc na tö komen, ende te doen nakomen, procederende en doende procederen tegens de Contraventeürs van dien, fonder ooghluyekingej faveur, diffimulatiö ofte verdragh·, want Wy fulcks alibotendienitd van den Lande, ende welflant van de goede Inge- zetenen van dien bevonden hebben nudigh te zijm Aldusgedaen en gearrefleert ter Vergaderinge van de hoogh-gemeltc Heeren Staten Generael, in den Hage den feilen Julij '673. Was geparapheert* C^latt.'Pompe, vt. Onder flondc, Ter Ordon- nantie van de felve. Geteeckent, J. Spronjjen. 'Zijnde op 'tfpatium gedrutkthet Cachet van haer Hoogh Mug. op een rooden Ouwel, overdeckt met een papieren Ruy te.

31.     Tlacaet renovatie van voorgaende Tlacaten, &c. van den laetfim Maert 1074,. Sie hier voo* ren 3 deel 1 Boeck 11 Tit. Fol 304. 32.    Waerfchouwmge , noopende vrye Harmgh-vtffchcrye, van αφ ι September 167$, Aldaer Fol. 30 f. 3 3. Placaet vm de Staten Generael der Vereen•ighde Nederlanden, hou* dende verbodt aen alle Ingezetenen defer Landen, hare Terfhonen of Schepen niet te verhuyren of laten gebruveken ten dienfie van Vremde Natten, om tot de Groen - landt fche Vijfcheryege-empAoyeert te werden. In date denfejlhienden April 1 ó 81.

jE Staten Generael der Vereenighde Ne- derlanden. Allen den genen die defèn fullen lien of hoorenlefen, Saluyt. 1)oen te weten, i Dat Wy bericht worden dat verfcheyde Schepen in defe Landen werden ghe- equipeert tot de Gfoenlandtfche Viflcherye, met abfoluyt voornemen om met de vanghfl: van dien niet wederom herwaerts, maer naer andere Gewe- ften te keeten : Dat mede veel Perfoonen, iöo Commandeurs, Harpoeniers, alsMatrofèn,haer begeven in dienft van Uytheemfche Natiën, om haer te laten employeren tot de voorfzGroenlandt-, fche Viffcherye, beyde diredlelijck tegens Onfe voorige Placaten : Ende alfoo daer uyt feeckerlijck ftondt te volgen een mcrckelijcke diverfic in de voorfz Viflcherye, ende daer tegens willende voor- fien. SOO IST, Dat Wy, renoverende de Placaten by Ons op 't voorfz fiibjeér. voor defèn ite- rativelijcken, en namentlijck den 31 Maert 1661, 24 Maert en 14, December 166$ , endeden vijfden April 1669 ge-emaneert, midts defen interdiceren ende verbieden, dat geene Onderdanen of Inghe- zetenen defer Landen, de Schepen haer toebeho- rende, fullen mogen verhuyren of laten bevrach- ten om by Uytheemfche Natiën, of voor haer re- keninge tot de voorfchreve Walvis-vanghfl: ghe- employeert te worden, dire&elijck of indire&e-

lijek} op pcene van confifcatie der voorfchreve Schepen die bevonden fullen worden daer toeghe- ernployeert te wefen, ofdewacrdye van dien, by aldien de felve naer de gepleeghde contraventie * hier te Lande niet foude weien aen te treffen , daer voor de Schippers ende hare Reeders aenfpraecke- lijclc fullen zijn : Dat oock gene der voorfz Onder- danen of Ingezetenen, 't zy Commandeurs, Har- poeniers, Stierders van Chaloüpen , Kappers , Traen-ftoockeis» of andere, haer op de voorfz Viflcherye verftaende, of hen daer mede generen- de , haer Perfoonen tot fulcken eynde fullen mogen verhuyren, ofby andere Natiën daer toe laten ge- brüyckenj opftraffe aen denLyve, ende bannif- fement tegens diegene die gheckeert zijnde, haer in Rechten niet fullen fjfteren, ofte albereyts ttri voorfz eynde buyten's Landts ghereyft wefènde, daer van niet fullen defifleren ende weder-kecren» of haer tot andere geoorlofde faecken begeven, te redimeren met de fomme van duyfènt guldens, by die gene die vermogen of genegenthey t foude mo- gen hebben om fulcks te doen, iönder dat eenige Officieren hier over fullen vermogen eenige over- komfteof compoiitie te maecken , maer gehouden vvefen daer over fententie van den Rechter, ende executie van didn te vorderen, als naer behooren* tegens die gene die haer in dier voegen buy ten defë Landert

-ocr page 1403-

Placaten en Ordonnanttien; ïo. Boeclc S.Tit.

§0

Landen in dienft fullen komen te begeven j ende Ontbieden ende veribccken alle Magiftraten ^ dat mede geen Koopluy den, Fa&oors, Maecke- nende Steden ende ten platten Lande, niet alle"" laers of andere Onderdanen, Inghezetenen of In- het voorfchreve Placaet alomme te doen publicer^ woonders defer Geünieerde Provinciën, haer ful- i ende afligcren daer het van nooden wefen fil m^a

haer Ingezetenen , 'tzy Commandeurs, fja{! niers, Stierders, Kappers , Traen-ftoockers ene?* alle andere Perfoneninde voorfchreve Walvin vanghft geoeffent, voor haer te ontbieden, endè den inhouden van den voorfchreven Placate wel fcherpelijck voor te houden, ende de Contraven- teurs fonder eenige conniventie te ftrafFen. Encje opdac niemandc hier van ignorantie hebbe te pre- tenderen , ontbieden ende verfoecken Wy deHee- ren Staten, Stadthouderen, Gecommitteerde Ra- den, ende Gedeputeerde Staten van de refoeiHve Provinciën, ende allen anderen Jufticieren en Offi- cieren van de felve, dat fy defe Onfe Qrdonnaoeie endePlacate van ftonden aen alomme doen verkon- digen, publiceren ende affigeren in alle Plaetfen daerfulcks noodigh wefen fal, ende men gewoon is foodanige publicatie ende affixie te doen: Latten ende bevelen voorts de Raden ter Admiraliteyt,de Advocaten-Fifcaels, midtfgaders Admiraels,Vice- Admiraels , Capiteynen, Officieren ende Bevel- hebbéren, defen Onfen Placate t'achtervolgen, en doen achtervolgen , procederende ende doende procederen teghens de Contraventeurs van dien, fonder ooghluyekinghe, faveur, diiïïmulatie ofte verdragh, want Wy fulcks alfoo ten dienftevan den Lande, endewelftant van de goede Ingezete- nen van deien Staet, bevonden hebben noodigh te zij n. Aldus gedaen ende gearrefteert ter Vergade- ringe van de hoogh-gemelt Heeren Staten Gene- rael, In den Hage op den fefthienden April 1681. Was geparapheert, CM. Tels, vt. Onder ftondt, Ter Ordonnantie van de felve. Was getceckemt, H.Fagel. Zijnde op het fpatiumgedruckt het Ca- chet van haer HooghMog. op een roden Ouwel, overdeckt met een papieren Ruy te.

len mogen laten employeren om eenige Schepen of cenigcfoodanige Perfoonen ten eynde als voren in te koopen, te bevrachten ofte huy ren ·, oppcene van duyfent guldens te verbeuren ter concurrentie van yeder Schip, ende vijf hondert guldens voor yederPerfoon die bevonden fullen worden byyc mande ten eynde als vooren ingekocht, bevracht, of gchuyrt te weien ·, ende voorts nochmaels wel expreiTelijck ordonneren en bevelen aen alle Schip- pers defer Landen, die haer Schepen 't zy voor reeckeningc van haer Reeders, of in dienft van andere Ingefetenen fullen employeren tot de vooriz ViiTcherye, dat zy ten Comptoire der Convoyen ter plaetfê of in het Diftricl: daer fy uytgeruft fullen wefen, ende afvaren, cautie fullen hebben te ftei- Icn ter fomme van fes duyfent Caroli guldens, tot verbant dat fy met haer gevangen Walvifch-Speck, of den Traen daer van, 't zy binnen Scheeps-boort of aen Landt gekoockt, midtfgaders de Baleynen of Baerden daer van komende, binnen defe Landen iiillcn wederkeeren, fonder de ièlvc elders te ver- voeren , of aen andere Schepen over te gèvenj om elders gevoert te werden, daer van de voorfchreve Schippers ten voorfchreven Comptoire AéTre ful- len moeten lichten, ende die voor het uytzeylen exhiberen aen de Commifen ter Recherche in de uytterfte Zee-güten, die daer op de vifiratie ful- len teyekenen, omme t'haerder wederkomfte ten Comptoire daer fy haer inhebbènde Walvifch- Speck of Traen fullen aengeven, te konnen exhi- beren , op verbeurte van de voorfz fes duyfent gul- dens ; daer van, als mede van de voor-gefteide pey- nen, een derde-part fal werden geappliceert aen den Aenbrenger, wie die oock foude mogen zijn, een derde-part voor denOfficier die de calange doen fal, ende een derde-part voor de gemeene faecke:

34,. Placaet van de Staten van HoUandteitdeWefi^Vrieflandt, op'tfiuck van *ï Vijfchm en Vifch-Wandt langhs de Zee-flranden van Hollandt. In date den thïenden September 1676.

\ ryen ftaet bedorven, jae al de Vifch van de Wal af gejaeght, ofte immers ontydigh opgevifcht, ende vernietight te werden , gelijck die oock alreedc voor hecmeefte· gedeelte verdorven , ende gerui- neert is, vermidtsfelfs het Zaet der Vifldiendaer door t'onbruyck wert gemaeckt, 't welckdan oock redenen heeft gegeven, om felfs ten opfichre van de Haringh-vanghft (^die verre van defe Kuiten af gefèhiet, ende daer in voor defen een diergelijcke misbruyek ichijnt geweeft te zijn} geordonneert is, dat niet als met gekeurt Haringh-wandt ghevifchc mochte werden, en dat Wy genegen zijnde daer inne te voorfien, goetgevonden hebben te ordon- neren ende ftatuëren , foo als Wy ordonneren en ftatueren bydefen, dat niemandt falmoghcn vii- ichen ofte in Zee varen, dire&elijck ofte indire&e- lijck, geengelegenthedenuytgefondert, als alleen dat men onder het Landt, ende binnen deBanc- ken fal mogen varen, om met een lichte Sayghor Korde, Garnaette mogen viflchen, met eenigh naeti"

Staten van Hollandt ende Weft-Vries- landt, Allen den genen die deièn fullen . iien , ofte hooren lefen, Saluyt. ^Doen te weten^ Dat Wy in achtinge genomen hebbende,dat voor defen de Zee-Dorpen van Hey- de,S.cheveninge, Catwijck op Zee, Noortwijck op Zee, Zantvoort, deWijckopZee, ende Ég- mont op Zee, altijdt, ende boven memorie van Menfchen, gebmyckeJijck is geweeft > dat niemand en vifchte met kleynder ofte n&euwer Wandt, als Schol-wandt, zijnde een foorte van Wandt ofte Netten die gebreydt wierden op eenSpaen, ghe- naemt een Acht-en-twintigh, waer door dan de Viiïcherye behouden wiert in haer fleur, enbuy- ten ruïne van de kleyne en oneetbare Viflchen} en dat het nu eenige Jaren herwaerts hadde geluft aen iommige baetfoeckende Menfchen, op hoope van particulier gewin, te viflchen met veel naeuwer ibort van Netten, jae felfs met Schrob-Netten, waer door in het korten niet alleen alle de Viflch'e-

-ocr page 1404-

Rakende de Gróenlantfche Vaert, Groote en Kleyne ViiTcherye ï 3 6j

naeuwer Wandt, ofte Netten, als opeen Spaen vaneen voile Acht-en-cwintigh gebreyt, op de ver- beurte van de voorfchreve Netten, midtigaders de Schuy t daer inne die gevonden fouden mogen wer- den , ende een amende van fes hondert guldens by yder van de Contra ven teurs vanden voorfchreven Placate te verbeuren: Voorts by defen allen Onièn Officieren wel fpecialijck te gelaften, defen Onièn Placate met allen ernftende rigeurte executeren, ende te doen executercn,op privatie yan hare Amp- ten ende Officien. Ende op dat niemandt hier van

' ignorantie pretendere, ibo begeren Wy ,dat deiè« alom me gepubliceert en geaffigcert fal werden daer het behoort, ende in gelijcke iaecken te gefchieden gebruyckelijck is. Gedaen in den Hage onder hec kleyne Zegel vanden Lande, den thiendenSep- tember 16 j 6.             · Onder ftondt, Ter Ordonnantie van de Staten. Ende was geteeckenr, Simon van Beaumont.

3 3. Ampliatie van 't vooren-fiaende Placaet. In date den twee en twin- tighflen January ι 6jj. ' directelijck, geen gelegentheden uytgeibndert, als alleen dat men onder het Lande, ende binnen de Bancken ial mogen varen, om met een lichte Saygh of Korde Garnaet te mogen viilchen , en dat men bock fal mogen gebruyeken Tonge-wandt, gebreyt op een Spaen van een twee en dertigh, met eenigh naeuwer Wandt of Netten, als op een Spaen van een volle Acht ent win tigh, gebreyt; maeroock dat niemandt, wie hy oock foude mogen wcfèn, met eenigerhande Schrob-nettea , ichoon gebreyt opeen Spaen van een volle Achten t win tigh, door het inhangen van fwaerte of anderfints tot Schrob- netten ghemaeckt, ial mogen viilchen, noch in Zee varen} op de verbeurte van de voorfz Netten, midtigaders de Schuyt daer inne die gevonden fou- den mogen worden, ende een amende van fes hon- dert guldens byyeder van de Contra ven teurs van den voorfz Placate te verbeuren. Voorts by defen allen Onfen Officieren wel fpecialijck te ghelaften, deièn Onièn Placate met al lenern ft ende rigeurte executeren, ende te doen executeren, op privatie van haer Ampten ende Officien; foo nochtans, dat het jegenwoordigh Ons Placaet eeriteftect ibrteren ende fulcks de executie van dien te werek geitelt ial worden den vijfthïenden Juny toekomende. Ende op dat niemandt hier van ignorantie pretendere} foo begeren Wy, dat deièn alomme ghepubliceert ende geaffigeert fal worden daer het behoort, ende in gelijcke faecken te gefchieden ghebruyckelijck is. Gedaen in den Hage onder het kleyne Zegel van den Lande x den 2 2 January 1677. Onder ftondt, Ter Ordonnantie van de Staten. Geteeckent, Simon van Beaumont*

hebbendede, Schop Zee,op Zee, agebruyckmet kleyzijnde eebreyt wietvvintighwïerdt ikleyne eneenigeJabaetfoeclier gewiNetten ,het kortedorven,immers oden, gedeelte vehetZaetgemaeckgeven om(die verrvoor deièweefttegekeurt Hende datgoedtghetueren,deièn > d

2 6. j Renovatie ende Ampliatie van devoorgaende Placaten. In date den ··          twintighflenuAprilie-j^.

i mandt en viichte met kleynder of naeuwer Wande als Schol-wandt, zijnde een iöorte van Wandt ofte Netten dieghebreyt wierden op een Spaen, ghe- naemt een Achtentwintigh, waer door dan de Viflcherye behouden wiert in haer fleur, ende buy ten ruïne van de kleyne en oneetbare Viüchenj ende dat het nu eenige Jaren herwaerts hadde gbe- luft aen fommige baetfoeckende Menichen, op hoope van particulier ghewin, te viflehen met veel naeuwer

\ E Staten van Hollandt ende Wcft-Vries- land t. Allen den genen die defen fullen fien of hooren Jefen, Saluyt. 'Doen te weten·, Dat Wy in achtinge ghenomen hebbende dat voor deièn in de Zee-Dorpen van de Heyde, Scheveninge, Catwijck op Zee, Noort- wijck op Zee;, Zantvoort, de Wijck op Zee, en Egmont op Zee, alrijdt, ende boven memorie van Menfchen, ghebruyckelijck is gheweeft, dat nie-

-ocr page 1405-

Piacaten en Oixlonnantien. lo.Boeck. S.Tit:

1368

ten, midtigaders de Schuyt, daer inne die die- vonden fouden mogen worden, ende een aménde van fes hondert gul: by yder van de Contraventeurs vanden voorfz Placate te verbeuren: Verklaren dat de voorfz pcene en verbeurte placts fal hebben fo wel ten reguardc van die gene, die met de voorfz Netten fouden mogen hebben ghevifcht, als ten reguarde van die gene die daer mede niet hebben gevifchr, foo wanneer de vooriz Netten maer al- leen in de Schuyten werden gevonden, of dat be- weièn kan worden dat yemandt de voorfz Netten inde vooriz Schuyten heeft gehadt, fchoon niet bewefen mocht worden dat daer mede was »he- vifcht 5 ende dat de Officieren die in haren bedry- ve, of in Zee langhsharenbedryve, eenige van de Contraventeurs van den voorfz Placate op de daer, of de voorfz Schrob-netten voerende, of daer mede varende, konnen attrapperen of achterhalen,tegen de felvc iullen mogen procederen by preventie : Voorts by defen allen Onfe Officieren wel fcherpe- lijcktegelaften,defen OnfenPJacate met allen ernft en rigeur te executeren en doen executeren, op pri- vatie van haer Ampt en Officie, Ende op dat nie- mandt bier van ignorantie praetendere ·, foo bege- ren Wy dat defen alommeghepubliccert en geaffi- gcert fal worden daer 't behoort, ende in ghelijcke iaeckentegefchiedenghebruyckclijckis. Gedaen in den Hage onder het kleyne Zegel van den Lande den twintighften April 16j$. Onder ftondt, Ter Ordonnantie van de Staten. Geteeckent, Simon van Beaumont

naeuwer foorte van Netten, ja ièlfs met Schrob- Netten, waer door in het korten niet alleen alle de ViiTcheryen ftacn bedorven, ja al de Viich van de Wal afgejaeght, of immers ontydigh opgevifcht, en vernietight te worden, ghelijck die oock airede voor het meefte gedeelte verdorven en gheruïneert is, vermidts felfs het Zaet der VifTchen daer door t'onbruyck werdt ghemaeckt ·, 't welck dan oock redenen heeft gegeven j om ièlfs ten opfichte van de Haringh-vanghft ( die verre van defe Kuilen af ghefchiet, en daer in voor defen een diergelijcke misbruyek fchijntghe weeft te zijn) geordonneert is, dat niet alsmetghekeurtHaringh-wandt ghe- vifcht mocht worden ·, ende dat Wy ghenegen zijnde daer inne te voorfien ·, goedtgevonden heb- ben te ordonneren ende te ftatueren, foo als Wy ordonneren en ftatueren by defen, dat niet alleen niemandt, dire&elijckofindereftelijck, geen ge- legen thedenuytgeibndcrt, als alleen dac men on- der het Landt, ende binnen de Bancken fal mogen ν a ren, om met een lichte Saygh of Korde Garnaet te mogen viiTen, en dat men oock ial mogen gebruy- ken Τ ongh*Want, gebrey t op een Spaen van een Twee en der f igh, met eenigh naeuwer Wandt of Netten, als op een Spaen van een volle Achten twintigh ghebreyt; maer ooek dat η iemandt, wie hy oock foude mogen wefen, met eenigerhande Schrob-netten, fchoon ghebrey top een Spaen van een volle Achten twintigh, door het in hangen van fwaerteof anderfints tot Schrob-Netten ghe- maeckt , ial mogen vifTchen , nochte in Zee varen; op de verbeurte van devoorichreve Net-

3 γ. Refolutie <van de Staten <uan Hollandt ende Weft-Vrieflandt > raec- kende het Vijf en langbs de Stranden. In date denfefihienden Maert 168o. Briel ende Landen van Voorne, midtigaders den Schout van Swartcwael, de Schouten ende Bail- liu wen der Steden Delff, Rotterdam, Schiedam ende Vlaerdingen , den Bailliu van Delflandt, midtigaders den Schout van Maeflandt-fluys, den Bailliuw van Monfter, ende Schout van de Heyde, den Bailliu van 's Graven-Hage, ende Schout van Scheveninge, denBailüuw ende Schout van Cat- wijck, den Bailliuw vanNoortwijck, den Bail- liuw van Brederode, en Schout van Santvoort, denBailüuw vanBloys, en Schout van Wijck op Zee, den Bailliuw van de Egmonden, ende den Schout van Egmont opZee , deHoofc-Oirkieten ende Schouten van Enckhuyfen ende Me,deablicq, van Petten, Huyfduynen en Wieringen, midtiga- ders den Bailliuw van Texel, der Scheljingh ende Vlielandt, om het voorfz Placaet als noch na fyne forrae ende inhoudt praecyiclijck te executeren en doen executeren, endeibnder eenige diflimulatie

>bende inver Apo£c-examrefpëjÓrivGroot Mgen vifTcdie ghebTwee enveel en vPiacatencmaneerhaer Edfelve peten , *t vbiedend

ende conniventie in eeniger manieren j en daerorn de publicatie van het voorfz Placaet in de voorfz Steden en Dorpen nochmaels te laten doen, met authorifatic, om alle die, die fy fouden mogen vermeynen dat met Gorden foude mogen viilctien langhsdeZydc, foo verre het Territoir van_ dele Provincie is ftreckende, aen te halen, ^p» bren- gen ι decalangeren, ende volgens den vooriz Pla- cate te ftrafFen, niet alleen in den bedty ve van hare refpetuve

dat eenige Exemplaren van het Placaet dien-aen- gaende jonghft ge-emaneert, midtigaders van defe haer Edele Groot Mog. Refolutie, fullen werden gefondén aenden Bailliuw van Bommenede , den Ruart van Putten, Bailliuw ende Schout van Goe- derede, Bailliuw, midtigaders de Schouten van Sc. Adolfs-Landr, gefey t de Plaeo, Middelharnis, Dircxlandt ende andere Dorpen, ghelegen inliet Êy landt van Over-Flacqué, den Bailliuw van den

-ocr page 1406-

Rakende de Groenlandtfe Vaert, Groote en Kle.jrnè ViiTeherye: r 3 6<?

fcCpeStiveJurifdi&ien ende Reilörten, maer oock daer buyten by prseventie ·, dat de voorfz Officie- ren daer omtrent fullen hebben te gebruycken allen enift j ende dat die gene die bevonden fullen gorden daer omtrent te hebben geconniveert, het yoorfz Placaet niet ge-execu teert, ende fulcks het viiTchen met de voorfz Cordens, voor foo veel m haer is , effecli velijck ende met der daet gheweert, of immers die daer aen fchuldigh zijn,gecalangeert, ende tegens de fchuldige voor den Rechter de fake teiHiytterften vervolght, van haer Ampten ende Bedieningen lullen worden gedeportcert; Ende dat den Advocaet-Fifcael ende Procureur-Generael fal worden gelaft, foo als hem ghelafl: wort by defen, fich van tijdt tot tijdt met denuytterften ernft op foodanige Officieren te informeren, ende tegens diegene die bevonden fouden mogen worden om-

trent de executie van het voorfz Placaet te connive-' ren, of tot het executeren van dien geen behoor- lijekedebvoiren te doen, totdeportcment van haer voorfz Charges ende Bedieningen ., mede fonder eenige difïïmulatie of conniventie te procederen ; Ende dat den Pjsefidentende Raden vanden Hove* mitfgaders den voorfz Advocaet-Fifcael ten voorfz eynde oock Copie van deiè haer Edele Gr. Mog. Refolutie fal worden toegefonden tot hare narich- tinge ; Endefuilen de voorfz Viiïchers haer Ed. Groot Mog. over het vernietigen of fuipenderen van 't voorfz Placaet niet meer moeyelijck hebben te vallen. Onder frondt, Accordeert met de voorfz Refoluticn. Was geteeckent, Simon van Beaumont.

3 8. Tlacaet op 'tfluck van 't viffen ende Vis-wandt op de Rivieren, Meeren en Birme-wateren in Hol- landt ende Wefl-Vrieflandt, geremveert op den 2 2 January 1677; mutatis mutandis als 't Tlacaet van den 13 Maert 16φ. Sie Groot placaet-Boeck ι Vol. pag. 12 76.

DEN NEGENDEN TYTEL, etreffende allerhande Commercie en Koophandel in't gemeen. 1. Koopluyden ende Schippers Recht in 't bevrachten van Schepen ·, Tlacaet van Koningh Thilips, van den leflen Oclober 1563. Sie Groot Placaet-Boeck 1 Vol: pag. 796, 1. ' Verfcheyde Tlacaten tegens den uytvoer van Taerden na de Vyandt, Neutrak en andere Tlaetfen Aldaer pag. 1146 tot 1154. 3.    Ventjagers alle uytvoer van Waren, Bieren, Granen, Laeckenettf &c, verboden in het Generael Tlacaet van de gemene Middelen, Aldaer pag. i6~19. 4.    Tlacaet tegens defrauden der Ventjagers, van den 3 Augufii 1657. Groot Placaet-Boeck 2 Vol. pag. 1479.         "                                ; f. Ventjagers de Haringh-Buyjen niet te volgen, van den 24 April 1614, en ι Mey 1621. Groot Placaet-Boeck 1 Vol. pag. 730. 6. Ad'idem% vanden 1 ƒ Maert 1663, Groot Placaet-Boeck 2 Vol: pag, 2877. j. Placaet <υαη de Staten Generael derVereenighde Nederlanden, noo~ pende den Handel van Calmijn^ tot beneficieringe van de Kooper-wercken. In date den vijfthienden February 1667,

wefen opghemaeckt, of dat alle de gene die voort- aen in defe Landen hare Kooper-wercken of Wa- ren, met andere Calmijn gemaeckt, daer in fou- den mogen doen brengen of door-pailèren, gehou- den fullen wefen boven de ordinaris rechten te be- talen van yederhondert pondt vijfthien ftuyvers. Ende dat omme alle contraventien dienthalvcn té voorkomen, alle foodanige Kooper-Waren vari elders hier te Lande gebracht wordende, alvorens fullen moeten worden aenghegeven aen Francoys vanWachtendonck» Agent,wegens defen Staet, tot Aecken redderende, entJe daer van Pafport ge- licht , midts alleen voor het fclve betalende fimpcï fchrijf-gelt} op de verbeurte van alle de Kooper- wercken, die contrarie defen OnfenPlacate hier te Lande in-gebracht of door-ghevoert fouden mo- gen worden 5 te verdeelen ende te appliceren een derde-part voor den Aenhaelder of Aenbrenger , 't zy hy in Eedt en Bedieninge van den Lande fou- de mogen zijn of niet, een derde-part ten behoeve van den Officier die de Calange en executie fal heb- ben ghedaen, ende het refterende derde-part ten 80                      behoeve

E Staten Generael der Vereenighde Nederlanden. Allen den genen die defen fullenfien ofte hooren Jefen; Saluyt. *Doen te weten-, Aliöo Wy met den Heer Pradaet ende de gefa- rifei^fe^P^ raentlijcke Wcl-geboorneCapitu- laren van Cornelis Munfter, hebben gemaeckt en geflooten feecker provifioneel Accord en Verdragh vaor den tijdt van acht naeftkomende Jaren, noo- pendedeniiandei van Cal mij η tot benefkieringe van de Kooper-wercken tot Vaals , Lande van s'Hertogcnrade Over-Maze, refort van defen Staet. §00 IST, Dat Wy tot des te meerder bereyekinge van Onfe goede meyninge ende inten- tie noodigh hebben geacht, te interdiceren ende te verbieden, ghelijck Wy wel expreffelijek interdi- ceren ende verbieden midtsdefèi dat geduyrende denfelven tijdt van acht Jaren, gene ghemaeckte Kooper-wercken, in hetgebiet vandefen Staetge- bracht , des felfs Bodem pafferen, nochte uytdeiè Xanden over Zee ghevoert fullen mogen worden, dan foodanige, die met den vooriz CaJmijn fullen

-ocr page 1407-

itfo             Placaten en Ordonnantien. ïo. Boeck p.Tit: behoeve van de gemene faecke ·, Wel-verftacnde voorts de Raden ter Adiniralitevt/den >U datditPla^eteerfteffecl fal forterenwee maen-1 Fifcaels, Μ^ώ^^Μ^ί^

dennaerde publicatie van dien. Ende op dac niemandt hier van ignorantie en hebbe te pretende- ren, nemaer een yegelijck weten moge waer naer fy hun fullen hebben te reguleren ·, foo ontbieden ende verfoecken Wy daeromme de Heeren Sta- ten , Gecommitteerde Raden , ende Gedepu- teerde Staten van de Provinciën refpective van Gelderlandt ende 't Graeffchap Zutphen , Hol- landt ende Weit-Vrieilandr, Zeelanac, .Utrecht, Vricflandt, Over-Yflel, Stadt Groningen ende Ommelanden, ende allen anderen Juftieieren ende Officieren , dat fy het feJve Placaet van ftonden aen alomme doen verkondigen, uytroepen, publi- ceren ende affigeren in alle Pleckcn van defe Lan- den , daer men gewoon is dufdanige uytroepinge, publicatie en affixie te doen. Lallen ende bevelen

eenighfints aengaen mach , defen Onfeh PU te achtervolgen ,|ende doen achtervolg n cederende ende doende procederen tegensdeCn°" traventeurs ende Overtreders van dien (Ld gratie, ooghluyekinge, faveur , diffimtibfe^ verdragh , want Wyfulcks ten dienfte van r£ Lande hebben bevonden te behooren. Aldus&e daenendeghearrefleert ter Vergaderinge van dè hoogh-ghemelte Staten Gcnerael, In den tW denvijfthiendenFebruary 1667. Wasgepara- pheert, E. A. Baron de Tallant, vt. Onder ftondt, Ter Ordonnantie van de felve, Getekent N. Ruyfch. Zijnde op 'tfpatium ghedruckt het Cachet van haer Hoogh Mog. op een rooden Ou- wel , overdeckt met een papieren Ruyte

8. Placaet van de Staten <vanHollandt endeWejl-Vrieflandt, tot con- fervatie van de Β leyck-Neeringe. In date den acht en twintighflen Maert 1667. weynighMelck zijn gevende, ibo datdeLijnwa- ten dickwils daer na moeren worden opgehouden, fonder tydelijck daer inne te worden geftelt: Alles tot groote verkordnge der voorichreve Blcyck en Lijnwaet-neeringe, tot noch toe in ende buyten 's Landts ibo vermaert ende ge-eftimeert geweefr. S O O IS Τ, Dat Wy, om daer inne behoorlijck te voorfien, tot confervatie van de voorfz Nceringc ende den Koophandel daer medeghedreven wor- dende, geordonneert ende geftatueert hebben, or- donneren ende ftatueren bydefen, dat voorts-aen geen Lijnwaten, Ammelaeckens, Servietten of andere Lijnwaten mette Schiet-fpoele geweven, op de Bleyckeryen ghebracht, of doen brengen, leggen, of doen leggen fullen mogen worden, vroe- ger in 't Voor-jaer als den thienden April nae den nieuwen ftijl, ende in 't Nae-jaer geen der voorfz rouwe en onghebleyckte Lijnwaten op nieuws op den Bleyck uytgeley t fullen mogen worden na den leilen Augufti} Wel-verftaende dat het Kamericx- doeck, ende de Lijnwaten de name van Kamericx- doeck hebbende, defc Ordonnantie niet en fullen zijnfubjeit, maer dat de ièlve fonder eenige limi- tatie van rijde, in 't Voor-jaer of nae-jaer gebleyckt fullen mogen worden, alswefênde van andere na- tuyre ende ghelegenthey t als de voorfz Lijnwatenj op pcene van foo dickwils contrarie gedaen werde, van hondert guldens te verbeuren voorelck ftuck Lijnwaet ·, t'appliceren een derde voor den Officier, een derde voor den Aenbrenger, ende 't andere derde voor den Armen van de Plaetiè daer de ycr- beurteniire vallen fullen : Ende fullen de Meefters en Meefterflên van de Bleyckeryen voor haer Kin- deren , Boden, foo Knechten, Maeghden, Jon-

Iklachtenvincie gAmmelaLynde-lniet en vals behoovallen,de felve ghoe langfeert hevoor-jaeter bleycniet alleefayfoenefchcurt ebreeckekèn prinLoogegpeert woden , didertighmeerderhoudente bleycdeurbreinconveIdatter vlcen, enende ha(d'andere

gens, als andere in haren dienft wefen3e, moeten verantwoorden, ende voor de voorfz verbeurten executabel weien. Des fullen de Huyiluydenbun eygen Ljjnwaet t'hunnen behoeve bleyckende , onder defe niet mogen gecomprsehendeert worden- Ende ten eynde niemandt van den inhoude van de- ièn hebben te pretenderen eenige ignorantie; Ont- bieden Wy ende bevelen den Prafident ende Ra- den ;in den Hoogcn Rade, den Ëerften ende an- dere Raden van Onfen Hove, den AdSJccJ

van hun werck, in den voorfz tijdtfoo onmachtigh worden, datfè als de warme dagen aen-komen, en het- werck op 'c drockfte is, fieck ende onpafïèlijck worden j Daer door dan gebeurt dat de Neeringe niecgaende enkanghehouden worden, noch be- hoorlijck gedreven ende gevordert; Öaer by nocb "korrit, dat oock cle MelcK (weiènde een fubftantie die men in 't bleycken niet en mach ontbcren)voor de maendt van Mey ièer ichrael ende quaetom te bekomen is, midts dien de Koeyen, op ftal ftaende,

-ocr page 1408-

Raecfcende allerhande Commercie en Koophandel in*t gemeen* \6jX

begrepen j alfob Wy fulcks voor den dienft van den Lande goedlcgevonden hebben. Gegeven in den Hage den 2 8 Maert 166 j. Onder ftondt, Ter Ordonnantie van de Staten. Getceckent, Simon van Beaumont*

jFiibael, Procureur-Generael, ende allen anderen Onfe Officieren ende Jufticieren, deièn ghedaen publiceren zijnde , datfe procederen ende doen procederen jegens de Overtreders van de felve, fonder eenige gunfte, faveur, ilmulatie of diffi- mulatie, ende allen ende eenen yegelijcken Oniè Onderzaten defen aengaende, hen hier naer te re- guleren j op de ipoenén ende verbeurten in de ièlve

o Tlacaet, waer by verboden werdt dat de Capiteynen ap Qoflogh-Jchepen geen Keepmanfchdppen mogen voeren, vandemj Augufli\6<)i. en 8 Maertï<5fi. Sie Groot Placaet-Boeck 1 Vol. pag. 5)62. 10. NaerderTlacaetop't■ felvefubjeft ^vanden 21 Augufli lófó. Sic Groot Placaet-Boeck 2 Vol. pag. 494·                                                                                                                                         ■--■ ï;» 11. Noch naerder Placaet van de Staten Generael der Vereenighde 2Sfe~ der landen , op 't felvefubjeff. In date den veerthïenden November 1670.

E Staten Generael der VereenighdeNeder- landen : Allen den genen die defen fullen fien of hooren lefen, Saluyt. 1)oen te we- ten : Alfoo Wy hoe langhs foo meer in ervaringe komen, dat eenige Capiteynen ter Zee, inOniëndienft weiènde, fich derven verftoucen, contrarie Ónfe voorgaende Placaten ende Ordon- nantien , en fpecialijck die van den achtften Maert 165-2 > ende 21 Augufti 165-6, met haer onderheb- bende Oarlogh-fchepcn over te voeren, ende,te tranfporteren Koopluyden Goederen, aen d'eene zyde tot groot nadeel van 's Landts gerechtigheden die door dat middel merckelijck werden ghefrau- deert, ende aen d'andere zyde tot grote prazjuditie van de Koopvaerdy-ichepen, die daer door van hare Vrachten en gehoopte winften werden ontièt, behalvendegroote ongelegentheyt van de voorfz Oniè Oorlogh-fchepen, als daer door onbequaem wordende gemaeckt, tot het gene waer toe de felve zijn gedeftineert. SOO IST, DatWy, wil- lende dat onfe vooriz Placaten ende Ordonnantien preciièlijck werden naergekomen, inhererende de felve, goedrgevonden hebben op nieuws te inter- diceren ende verbieden, gclijck Wy wel expreflè- lijckende fcherpelijck verbieden ende interdiceren by defen On fenPlacate, aen alle Capiteynen van de Schepen, Jachten ende Fregatten van Oorloge, tegenwoordighin dienft: zijnde, ende nochftaen- de te komen, van in de ièlve haer onderhebbende Schepen, Jachten of Fregatten te laden of over te nemen, 't zy in 't gaen of komen naer of van eenige Landen , Steden , Plaetièn, Baeyen , Havenen of Rivieren, cenighGout, Silver , ghemunt of ongemunt, oock gene andere Waren of Koop- manfehappen, hoe die ghenaemt fouden mogen worden : Ende tot dies te beter en meerder bevor- dcringc van defe Oniè goede meyninge ende in- tentie , ordonneren Wy oock, dat de Capiteynen, Lieutenanten ende Schippers, als mede de vordere Officieren, is het noodt, door de Collegien ter Adrniraliteyt , of hare Gecommitteerden fullen Worden gebracht onder Eede, van geen Koopman- schappen in de Schepen van Oorlogh te fullen la- den, of aldaer ontfangen, 'tzy voor haer eygen reeckeninge , of voor andere , diredtelijck noch indireételijck in ceniger manieren, op privatie van haer Ampt, ende datfy daer en boven als meyn- cedigers, andere ten exempel fullen worden ghe- ftraft. Dat wyders aen de Officieren ende gemene Matrolèn cen gerecht vierde-part lal worden gege-

ven van alle de Koopmanichappen die fy fullen ontdecken en aenbrengen, dat in eenige Oorlogh- ichepen fullen zijn geladen of ingefcheept, iönder dat daer in eenige conniventie, gratie of remiifie fal mogen werden ghebruyekt of toegeftaen. Dat daer en boven alle Oorlogh-ichepen in het uytZey- len en inkomen van de Gaten deièr Landen, dooi* de Advocaten-Fiicaels, Commiièn-Generaels, of andere Officieren van de gemelte Collegien ter Ad- miralitcyt, of wel door eenige uyt de Collegien ièlfs, iüllen werden ghevifiteert endconderibcht > of daer in geene Koopman fchappen zijn gheladen » 't welck de Capiteynen en andere Officieren oock gehouden fullen wefen by folemnelen Eede te ver- klaren. Ende op dat niemandt hier van ignorantie pratendere} Ontbieden ende veribecken Wy de Heeren Staten , Gecommitteerde Raden , ende Gedeputeerde Staten van de Provinciën refpeclive van Gelderlandt, ende het Graeffchap Zutphen „ Hollandt ende Weft - Vrieflandt, Zeelandt > Utrecht, Vrieflandt, Over-YlTcl , Stadt Gro* ningen ende Ommelanden , ende allen anderen Jufticieren ende Officieren, dat iy defe Oniè Or- donnantie ende Placaet van ftonden aen alomme doen verkondigen , uy troepen, publiceren ende affigeren in alle Pleckcn van dele Landen, daer men gewoon is iöodanigc uy troepinge, publicatie ende affictie te doen. Laften ende bevelen voorts de Ra- den ter Admiralitcyt, den Advocaten-Fiicaels» midtigaders Admiraels, Vice - Admiraels, Capi- teynen, Officieren endeBevelhebberen, deiè Onfe Ordonnantie ende Placate t'achtervolgen en doen achtervolgen $ procederende ende doende procede- ren regens de Contraventeurs ende Overtreders van defen, tot de voorlz poenen, fonder gratie , ooghluyekenge, faveur, diffimulatieofverdragh, want Wy tot welvaren van den Lande, ende de goede Inghezetenen van de felve, fulcks hebben bevonden te behooren. Aldus ghedaen, gearre- ileert , gherenoveert ende gheamplieert in Oniè Vergaderinge, onder Onfen Cachette, de Para- phure, endedeSignature van Onièn Griffier, in 's Graven-Hage den veertienden November 1670. Was gheparapheert, J.Isbrandts> vt. Onder ftondt, Ter Ordonnantie van de hoogh-gemeltc Heeren Staten Generael. Getceckent, Inabièntic van den Griffier, J. Spron(fen. Zijnde op 't fpatium gedruckt het Cachet van haer Hoogh Mog. op een rooden Ouweljoverdeckt met een papieren Ruyte.

Pubhco'

8D 2

-ocr page 1409-

Placaten en Ordonnantien^ ίο. Boeck. ρ. Tit. Fubhcatie van de Staten Generael der Vereènighde Nederlanden :' raeckende het halen van Smt tot Setubal in Tortwael. In date den vh* A. * · * tighfienT>ecemberi669.                                5                          Kf^'-

ΛΛ$ψ

Ι Ζ.

\E Staten Generael der Vereènighde Ne- derlanden. Allen den genen die defen füllen fien of hooren lefen, Saluyt, "Doen te weten : Dat, in gevolge ende tot vol- doeninge van het laetfte Tracfaet gefloten met de Kroon van Portugael, van nu af aen tot Setubal in Portugael foodanigen quantitey t Sout gereet is leg- gende , om aen de ordre van defen Staet ghelevert te werden, ende voor taen gereet fal werden gehou- den , dat de Ingezetenen van deièn Staet om Sout jkomende , promptelijck aen haer ladinge fullen konnen geholpen worden. Doch alibo by 't voorfz Traftaet Art. 3. wel expreffelijckis bedongen, dat het voorfz Sout aen iöodanige Schepen fal werden gele ver t, als door Oniè ordre derwaerts fullen ge - fonden werden : Soo werdt een yegelijck die van intentie mochte zijn, om een of meer Schepen tot afhalinge van Zout derwaerts tefenden, by defen gewaerfchouwt, belaft ende bevolen» ikh voor het ■vertreck van Schip of Schepen, t'addrefièren aen Bewindthebberen van de Geo&royeerde Weft- Indifche Compagnie, ter Stede van waer de vooriz Schepen fullen willen vertrecken} al waer hun ter handt gheftelt fullen worden Onfe vooriz ordres.

Sullende het een yeder vry ftaen, de betalingc ν het Zout, Thollen ende onkoften (bedragend11 t'famen voor yeder Mudde veerthien hondert ^ tachtigh Rees ) in Portugael in handen van Onièn Refident, ofdes felfs Geauthorifeerde te doen of welin handen van Bewindthebberen van de Weit Indifche Compagnie voornoemt, ter Stede al waer de Schepen van daen vertrecken : In wekken laet* ften gevalle alhier fuffifante cautie fal werden ghe- ftelt , dat de ladinge Zout, gerekent yeder Mudde als voren, ten arrivemente van foodanigh Schip of Schepen, ofwel op het verthoonen van de Re- cepifle, door de Schippers in handen van den voornoemden Onièn Refident, of des felfs Gcau- thorifeerde tot Setubal te leveren, promptelijck fal werden betaelt. Aldus gedaen ende gearrefteert ter Vergaderinge van de hoogh-ghemelte Heèren Staten Generael, In den Hage den vierentwin- tighften December 1669. Was gheparapheert, W. de Naffait, vt. Onder ftondt, Ter Ordon- nantie van de felve. Was geteeckent, N. Ruyfch. Zijnde op 't fpatium gedruckt het Cachet van haer Hoogh Mog. op een roden Ouwel, overdeckt met een papieren Ruyte.

I j ·■ Naerder Waerfchoumnge van de Staten Generael der Vereènighde Nederlanden, op'tfelve fubjecJ. In date den tweeden January 1671.

|E Staten Generael der Vereènighde Ne- derlanden. Allen den genen die óekix fullen fien ofhooren leien, Saluyt. T>oen te weten : Alfoo de Kroon van Portugael by het derde Articul van het laetfte Tradtaet met de felvige op den een en dertighften /uly 166<? geflo- ten , niet alleen belooft hebbende eeri millioen gul· dens, aen Ons in Zout tot St.Übes in Portugael te betalen, en 't felvige Zout aen ibodanige Sche- pen te fullen leveren, a!s door Oniè ordre naeSt. Ubes fullen werden gefonden, maer oöck aireede een aenvangh van betalinge hebbende beginnen te maecken, aen iömmige Schepen die aldaer met Onfe ordres zijn gearri veert, ende dagelijcks daer inne ftaende te continueren ·, Wy in ervaringe ko- men, hoe dat niettegenftaende Onfe Publicatie en Waerichouwinge op den vieren twintighften De- cember 1669 gedaen, eenige Ingezetenen van deiè Vereènighde Provinciën haer hebben verftout , hare Schepen na St. Ubes om Zout te iènden, ion- der daer toe Oniè ordres te lichten, ende 't Zout 'rgecnfe aldaer quamen te ontfangen, aen Óns, of Oniè ordre te betalen, maer ter contrarie hare Schepen aen particuliere Koopluyden aldaer heb- ben geaddrefleert, om de betalinge van het Zout dat aldaer by haer geladen foude werden in de Kof- fers van de voorfz Kroon, waer door de betalinge van 't vooriz millioen t'eenemael tot groote praeju- ditievandeGeintereflèerden, werdt verachtert : SOO IST, DatWy daer inne willende voor- fien, by defen nochmaels aen alle Onderdanen en Ingezetenen deièr Landen» die voortaen Schip of Schepen naer St Ubes, of eenige andere Plaetièn

j onder het gebiedt van de Kroon van Portugael be- hoorende, om Zout fullen komen tekenden, ge- waerfchout, belaft ende bevolen hebben, gelijck Wy de felve nochmaels waerfchouwen, belatten ende bevelen by defen, datfe voor het vertreck van haer Schip of Schepen haer fullen hebben te ad- dreflèren aen Bewindthebb: van de Geoftroyeerde Weft-Indifche Compagnie, ter Stede of Kamer van waer de.voorfz Schepen fullen vertrecken, en aldaer te lichten, gelijck hun aldaer ter handen ge- ftelc fal werden, Onfe Biljetten of Afte van ordre aen Onièn Refident in Portugael, om uyt des felfs handen hunne ladingen Zouts te ontfangen uyt het Zout, 't geen by de Kroon van Portugael als voren tot voldoeninge van 't voorfz derde Articul van hec voorfz Tra&aet betaelt werdt} ende datiè dien- volgende ten ièlvigen eyndehare Schepen aen den voornoemden Refident fullen hebben te addrefiè- ren, ende de betalinge van het Zout, Thollen en onkoften (bedragende t'famen voor yeder Mudde veerthien hondert en tachtigh Rees ) in portugael in handen vanOnfen Refident, of des CéhGc- machtighde te doen, indien fyluyden van meynm- ge zijn het Zout aldaer te betalen, of anders alhier te Lande in handen van Bewindthebberen van de Weft-Indifche Compagnie voornoemt, ter plaetie alwaer de Schepen van daer vertrecken, midts in allen gevalle alhier fuffifante cautie ftellende, dat de ladinge Zout, gereeckent yeder Mudde als vo- ren , ten arrivemente van foodanigh Schip of Sche- pen , ofwel op het verthoonen van de Recepiiie door de Schippers in handen vanden voornoemden Onfen Refident of des felfs Geauthorifeerde^°j

-ocr page 1410-

Betreffende allerhande Koophandel en Commercie ia 1 gemeen, m y$

Sctubal te leveren, promptelijck fal werden betaelt: Verklarende by deièn, dat alle de Schepen, die Con- trarie deiè Onfe goede meyninghe derwaerts fullen vertrecken , ibnder Oniè voorichreve Billietten, ofte Actens van ordres te lichten, endedebetalin- ge in maniere als voorcn te doen, met de ladinghe van dien, verbeurt ende geconfiiqueert rullen wer- den ; fullende de voorichreve boeten bekeert wer- den een derde part ten behoeve van den Officier die de calange doen fal, een derde part ten behoeve van die gene, die tot het voorichreve Millioen gerech- tight fullen werden bevonden, ende het refterende derde-part ten behoeve van den Aenbrenger: En ten eyndeniemandt van deièn ignorantie en hebbe te pretenderen, ontbieden ende verfoeckcn Wy de Heeren Staten , Gecommitteerde Raden, ende Gedeputeerde Staten van de Provinciën refpe&ive van Gelderlandt, ende 'tGracfichap Zutphen, Hollandten Weft-Vrieflandt, Zeelandr, Utrecht, Vricilandt, Over-YfièJ, midtfgaders Stadt Gro' ningen ende Ommelanden , ende allen anderen Jufticieren ende Officieren van de ielveLanden, dat fy deiè Oniè Waerichouwinge van ilonden aen alomme doen verkondigen, publiceren endeaffi-

geren in alle PJaetfen daer fulcks van noöden wefert ial, ende men gewoon is iöodanige publicatie ende affixie te doen : Laften ende bevelen voorts de Ra* den ter Admiraliteyt, d'Advocaten Fifcaels, midrf- gadersAdmiraels, Vke-Admiraels, Capiteynen » Officieren ende Bevelhebbers, als mede de Com- miiïariilèn ende Commifèn ter Recherche, foo 'm de Zee-gaten als elders, defe Onfe Waerfchouwin- genae te komen, ende re doen naer komen , pro- cederende ende doende procederen tegens de Con* traventeurs van dien, ibnderooghluyekinge, fa- veur , diffimulatie, ofte verdragh, want Wy iulcx alfoo ten dienfte van den Lande, ende ten beften van de goede Ingezetenen van dien, bevonden heb- ben alfoote behooren. Aldusgedaen endegearre- fteert onder. Onièn Cachette, Paraphure ende de Signature van Onfen Griffier, in den Hage den tweeden Januarij 1671. Was geparapheert, Scdko vanGockingay vt. Onder ftondt, Ter Ordon- nantie van de hoogh-gemelte Heeren Staten Gene- rael. Geteeckent, In abièntie van den Griffier, J. Spronjfen. Zijnde op het fpatium gedruckt hec Cachet vanhaerHoogh Mog. opeen roodenOu- 1 wel, overdeckt mee een papieren Ruyte.

Placaet van de Staten van Hollandt ende Weft-Vrieflandt3 tegens den uytvoer van Taerden, In date den negenden Maert 1671*

|E Staten van Hollandt ende Weft- Vries- landt, Allen den genen die defen iullen fien , ofte hooren lefen, Saluyt. Ί>οβη teweten* Alibo Wy voorden dienft van den Lande, by den tegenwoordigen toeftan t van tijdt ende faecken noodigh achten, dat de Paerden buyten den voorfchreven Onièn Lande niet ver- voert, endede Militietot ondienft vandenStaet daer door van bequame Paerden ten Oorloghc ge- deftitueert werde S O O I S Τ, Dat Wy, omme foo veel in Ons is, daer teghen te voorden, goedtgevonden ende geordonneert hebben, vinden goedt ende ordonneren midts defen, dat van nu voortaen, niemandt wie hy oockzy, eenige Paer- den buyten den ièlven Onfen Lande fal mogen ver- voeren , doen ofte laten vervoeren, dire£telijck of indirecTelijck in eeniger manieren, op de verbeurte van defelve Paerden, ende een boete daer en bo- ven van twee honderten vijftigh ponden van veer- tigh grooten ten ponde, voorelckPaerdt, datuyt ie voeren ondernomen, en achterhaeltfal werden,

ren proflïjte van den Aenbrengei ende van den Of- ficierdie de calangie dienthalven doen ende opvol- gen fal half ende half: Indienverilandenochtans, dat de Paerden, dewelcke aen de Militie in Eede van defen Staet zijnde, ofte ten dienfte van het Leger fouden mogen verkocht werden, daer onder niet fullen wefen begrepen, nemaer dat daer van be- hoorlijck bewijs overgebracht zijnde aen Onfe Ge- committeerde Raden, op der ièlver conient uyrge- voert fullen mogen werden. Lallende allen ende. eenen ygeÜjcken dien het aengaen mach, haer daer nacr te reguleren, ende dat defe tot dien eynde fal werden gepubliceert ende geaffigeert alomme daer het behoort, ende in gelijcke gelegentheden te ge- fchieden ghebruyckelijck is. Gedaen in den Hage op den negenden Maert des Jacrs Onfes Heeren en Salighmaeckers 1673. Onder ftondt, Ter Ordonnantie van de Staten/ Ende was onderteeckent, Herbt .van Beaumontl

ι 5. Waerfchouwmge van de Staten van Hollandt ende Weft-Vrieflandt, houdende revocatie van V Verbodt tegens den uytvoer van Taerden. In date den fes-en-t-w'mtïghfien Otlober 1673.

E Staten van Hollandt ende Weft-Vries- IH ) landt, Allen den genen die defen fullen

Ende op dat een yder daer van moge werden gead- verteert, iöo begeren Wy dat defen alomme ge-

fien ofte hooren lefen, Saluyt; 'Doen te weten, Dat Wy op den negenden Martij laetft leden goedtgevonden hebben, den uytvoer van Paerden uyt deiè Provincie by een fpeciale Pu- blicatie te verbiedeu , jegenwoordigh om goede redenen Ons daer toe moverende, verftaen ende gherefolveert hebben, dat het voorfz Verbodt fal werden gerevoceert ende ingetrocken, gelijck het %e werd rgerevoceert ende ingetrocken by defen;

publiceert ende geaffigeert fal worden daer het be- hoort, ende in gelijcke gelegentheden tegefchie- den ghebruyckelijck is. Gedaen in den Hage dea fes-en-twintighften Oifcober 1573. Onder ftondt, Ter Ordonnantie van de Staten Was geteeckent, Simórivan Beaumönt.

ÏFaer*

-ocr page 1411-

ï374               PlacatenenOrdonnantien. 10.Boeck. p.Tit: V 6. Waerfchoumnge <van de Staten Generael uder Vereenighde Nederlan- den » daer by alle Uytheemfche Boter, Kaes, Speek, Hammen* Vleefch, op iJe[ -ni menwerdt belafi met itjper cento i Sweedtfehe, Trfche, en andere oneetbare Boter met i<5guldens het Vat ·, groene en witte Kaes het fchip-pondt met 6guldens · een Tonne Vleefch met fy guldens ·, alsmede eemfiuyver op deSuycker-fyropen! lu date den twee en twïntighflen January 16 j 1.

IE Staten Generael der Vereenighde Ne- derlanden. Allen den genen die defen fullen fien of hooren leien, Saluyt. 1)oen te weten} Dat Wy den tweeden der loo- pende MaendtJanuary albereyts gerefolveert ende vaftgheftelt hebben, dat de Uytheemfche Boter, Kaes, Speek, ende Vleefch, van buytenin defe Landen ingevoert werdende, belaft fullen werden, gelijck de ièlve by Onfe Refolutie ten voorfz dage genomen, belaft zijn gewor den, met vijf en twin- tighguld: van't hondert vandewaerdye van dien, ende fulcks de Boter; Sweedtfche,Noordtfche, En- gelfche, Yrfche, ende alle andere van buyten 's Landts inkomende, midtfgaders de witte oneet- bare Boter, 't Vat van drie hondert ponden inko- mende met fefthien guldens * de Kaes, groeneen witte Canter»Kaes en diergelijeke, 't fchip-pondt of drie hondert ponden inkomende metfesguld,, het Speek 't fchip-pondt, of drie hondert ponden, inkomende met fes guldens i ende hetVleefch de Tonne inkomende mei vier guldens : Dat oock de belaft inge van eenftuyver op yederpondtvan alle Uythndtfche Suycker-fyropen, van buyten in defe Landen gebracht werdende, fal blyven con- tinueren ende geheven werden, ende dat daer van alleen exempt lullen zijn, ende uytgefondert wer- den de Spaenfche Back - fyropen, komende van Mautril ende Palermo, by-aldien de ièlve direfte- lijck uyt Spaignein defe Landen inghebracht wer- den , ende anders niet : Van alle 't welcke Wy huyden goedtgevonden hebben een yegelijcken te Waerfchouwen. En ten eynde niemandc daer van

ignorantie en hebbe te pretenderen ; Ontbieden ende verfoecken Wy de Heeren Staten , Gecom- mitteerde Raden ende Gedeputeerde Staten vande Provinciën refpe&ive van Gelderlandt ende het Graeffehap Zutphen, Hollandt ende Weft-Vries- landt, Zeelandc, Utrecht , Vrieflandt, Over- YiTel, midtfgaders Stadt Groningen ende Omme- landen, ende allen anderen Jufticieren ende Offi- cieren van de felve Landen,dat fy defe Oniè Waer- fchouwinge van ftonden aen alom doen verkondi- gen, publiceren endeaffigeren in allen plaetfcn daer fulcks noodigh wefen fal, ende men gewoon is lö- danige publicatie ende affiflae te doen. Laften en bevelen voorts de Raden ter Admiraliteyt, de Ad- vocaten-Fifcaels, als mede de CommiiT. enCom- mifen ter Rcchcrche,foo in de Zee-gaten als elders, defe Oniè Waerfchou wingc na te komen en te doen nakomen 5 procederende ende doende procederen tegens de Contraventeurs van dien, fonder oogh- lüyckinge, faveur, difllmulatieofverdragh, want Wy fulcks alfoo ten dienfte van den Lande, ende ten beften van de goede Ingezet: van dien, bevon- den hebben te behooren. Aldus gedaen ende ge- arrefteert onder Onfen Cachette, Paraphure ende de Signature van Onfen Griffier, in den Hage den tweeen twintighftenJanuary 1671. Was ghepa- rapheert, tJk.Tieterfzon , vt. Onder ftondt, Ter Ordonnantie van de hoogh-gemelte Heeren Staten Generael. Geteeckent, Gajp. Fagel. Zijnde op het fpatium ghedruckt het Cachet van haer Hoogh Mog. op een rooden Ouwel, ovér- deckt met een papieren Ruyte.

ί y. Naerder Placaet op V voorgaendefubjeól·. In date den tivaelfden Fe- bruary .1674.

(E Staten Generael der Verecnighdc Ne- derlanden ·, Allen den genen die defen Tul- len fien ofte hooren leien, Saluy t. T)oen te weten , Dat Wy by defe jegenwoordi- ge conftitutie van tyden ende faecken, ende om vericheyde pregnante redenen ende confideratien Ons daer toe moverende, tot bevorderinge van den meeften dienfte vanden Lande, nochmaels inhe- rerende de Waerfchouwinge by Ons den twee en twintighften January 1671 ghedaen, dienftigh ende noodigh gevonden hebben, dat de Uy theem- iche Boter, Kaes, Speek, Hammen en Vleefch, van buyten in defe Landen ingevoert werdende , belaft fullen werden, ghelijck de felve nochmaels belaft werden midrs defen, met vijf en twintigh guldens van 't hondert van de waerdye van dien, ende fulex de Boter, Sweedtfche, Noordtfche, Engelfchc, Yrfche , ende alle andere van buyten's Landts in- komende, midtfgaders de witte oneetbare Boter, 't Vat van drie hondert ponden inkomende, met ièfthien guldens i de Kaes, groene en witte Canter- Kacs, ende diergelijeke, 't fchip-pondt, of drie

hondert ponden inkomende, met fes guldens j het Speek't fchip-pondt, of drie hondert ponden in- komende met fes guldens j ende het Vleefch de Tonne inkomende, met vier guldens. Dat oock de belaftinge van een ftuy ver op yeder pondt van alle uytlandtfche Suycker-fyropen, van buyten in defe Landen gebracht werdende, fal blyven con- tinueren ende geheven werden, ende dat daer van alleen exempt fullen zijn, ende uytgefondert wer- den dé Spaenfche Back-fyropen , komende van Mautril ende Palermo, by-aldien de felve direcle- lijck uyt Spaignen in defe Landen ingebracht wer- den, en anders niet. Ende op dat niemandt hier van ignorantie en pmendere ·, Ontbieden ende ver- foecken Wy de Heeren Staten, Stadthoudcren » Gecommitteerde Raden , ende Gedeputeerde Staten van de reipeftive Provinciën, ende allen anderen Jufticieren ende Officieren van de mrc ( Landen,dat fy defenOnfen Placate van ftonden acn alomme doen verkondigen , publiceren en **°8?" reninalIePlaetfen, daer fulcks noodigh/«en lal ende men ghewoon is foodanige publicatie cn^L."

-ocr page 1412-

Raeckende allerhande Commercie en Koophandel in 't gemeen? 'iffi

fiftietedoen. Laften en bevelen voorts de Reden rer Admiraliteyt, de Advocaten-Fifcaels, midtiga- ders Admiraels, Vice - Admiraels, Capiteynen ·, Officieren ende Bevelhebberen, als mede de Com- jriiflariflèn ende Commiièn rer Recherche, ioo in de Zee-gatcn, als elders, defenOnfèn Placatenate komen, ende te doen nakomen, procederende en doende procederen tegens de Contraventeurs van dien, iönder ooghluyckinge, faveur,diilimuJatie ofte verdragh; want Wy fukks alfoo ten dien ile van den Lande, endcwelftant van de goede Inge-

zetenen van dien bevonden hebben te behooren. Aldusghedaenendegearreileert onder Onicn Ca- chette, Paraphure, ende de Sighature van een van Oniè Griffiers, in den Hage den twaelfden Fe·, bruary j 674, Was gheparapheert , ÏMati, Tompe, vt. Onder itondt, Ter Ordonantie van de hoogh-gemeke Heeren Staten Generael, Ge- teeckent, H.Fagel. Zijnde op 't fpatium ghc- druckthet Cachet vanhaerHoogh Mog, op een rooden Ouwel , overdeckt mee een papieren Ruyte.

17. Placaet van de Staten van Holiandt ende Wefi-Vricflant, tekens het naer-maecken ende contrefeyten van de Stempels en CMercken op V Twijn-garen. In date den fw'mtighfien Jamiartj 16 $o.

|E Staten van Hollandt ende Weft-Wies- landt. Allen den genen die defen Tullen fien ofhooren leien, Saluyt. T>oen te weten-, DatalibOnsby die vandeTwijn- Neeringe binnen de reipeclive Steden van den voorfz Onfert Lande vertoont is, dat t'zedert eeni- gentijdtherwaerts verfcheyde quaetwillighe ende baetfoeckende Menfchen, haer niet ontfien heb- ben de eygen ende alomme bekende Mereken van eenige Gilde-Broeders, die feer goede endedeugh- ddijeke Garens fabriceerden , ende daer door goe- de aftreck ende confumptie buyten 's Landts had- den , naer te maecken ende te contrefeyten, met ib weynige veranderinge daer in,dat als men ièer naeu en fcherp reguard op de vooriz Mereken quam te nemen, wel konde iien dat tuflehen het originele en gecontrefeyte Merckeenighondericheyt, 't zy van Letter ofte yets anders wierde bevonden, maerfoo kleyn, dat het onmogelijck was dat de duyièntfte Menfch, ende voornamentlick de Luyden buyten 's Landts, het voorlchreve ondericheyt fouden kon- nen remarqueren, alleen om onderden ichijnvan het*· gecontrefeyte Merck d'onkundige Menfchen met een groote valshey t te bedriegen, en daer mede haer voordeel te doen,gclijck iyluyden dan tot dien eynde onder de vooriz gecontrefeyte Merckcn veel Hechter Garens waren veriêndende, als d'Eygenaers vande originele Mereken wel waren ghewoon te doen, endede felve weynigh minder in prijs debi- teerden, als de befte Garens, die onder het origi- nele Merck verkocht wierden; dat daer door de voorfz originele Eygcnaers van de Mereken in hare fabricque, dieiè doenmaels met veele moeyten en koften tot eenige perfectie hadden ghebracht, ièer nialitiëufelijck ende met groote ontrouwe wierden verkort, dewyle de ièlve hare goede Garens tot foo weynïgh prijs niet konnende geven, als de vooriz malitieufe Menfchen de hare, die foo deughdelijck niet waren, en echter om het gecontrefeyte Merck, als even foo deughdelijck wierden verkocht, ende voor minder prijs wierden gegeven, het debit van de deughdelijcke Garens t'ecnemael onder de voet ghefmeten wierde; dat met eenen oock de goede fuyden, die alleen op het Merck aengingen, door een valfch ofte gecontrefeyt Merck zijnde miüeyt, uvdedeught van de Garens door de vooriz valiche ende gecontrefeyte Mereken wierden bedrogen, en "iet konnende orïdericheyden, dat 'e iel ve door het Mrogh van üét Merck wierde veroorfaeckt, de

goede Garens onder het originele Merck tegelijck metdequade, onder het valfche Merck teninilal wierde gebracht, ende aliöo de eerfte Fabricquer in fyne Neringe bedorven; dat het felve eenquade onbehoorJijcke praftijecfuc ende valshey t was, die niet alleen tot fchade van de particuliere eerlijcke Gilde-Broeders ftreckende, maer oock bequaem wasomdegeheele Twijn-Neringe alhier te Lande te bederven, ende naer andere Landen te diverte- ren; dat Wy voorde/en tegens foodanige valshe- den van het nae-makenvan Stempelsen Mereken in het generael al eenige voorlleninge hadden ghe- daen, ende datfy Supplianten dacrom genootfaeckc waren , tot behoudenifle van de voorfz Twijn- Neringe in defè Provincie, haer aen Ons re addref- ieren, ende onderdanigh te veribecken, dat Wy tegens het naer-maecken ende contrefeyten van de voorfz Mereken, ten fpoedighiten iöuden willen vooriïen, het zy met het renoveren van het Placaet by de ièlve op den elfden Macrt 1613, op 't vooriz fubject ten deele ge-cmaneert, ibodanigh geam- plieert j alsna de conftitutie van de klachten van de Supplianten bevonden foude werden te behooren , ofte by een nieuw Placaet op der Supplianten Ne- ringe alleen applicabeJ; ende dat fpecialijck in het te maecken Placaet mochte influeren, dat alle die gene, die de Twijnders-Neringe binnen defe Pro- vincie exerceren, opfekere boeten, hare Mereken diefe tegenwoordighgebruyeken, binnen fekeren korten tijdr ibuden hebben op te geven aen de Ma- giftraten ofte Overluyden van het ièlvige Gilde, ter plaetfedaerfyluyden woonachtigh ibuden zijn, en dat de iel ve Magiftraten of O verluyden bevinden- de , dat onder die opgegeven Mereken eenighe mochten zijn, geen kennelijck ondericheyt heb- bende , de felve door die gene die ibodanigh Merck hetlaeffte gebruyekt heeft, fouden moeten doen veranderen% ibodanigh als iyluyden fouden oorde- len te behooren: Dat oock alle die gene, die hier na de Neringe van Twynen ibuden willen doen,mede gehouden fouden zijn, de Mereken die fyluyden willen gebruyeken, ter vooriz Plaetièn op te geven, om by de Magiftraten ofte de O verluyden geappró- beert te Werden, ibnder dat yemandt eenigh ander Merck foude mogen gebruyeken, dïreérelijck noch indircclelijck, als het gene aen de voorfz Magiftra- ten ofte O verluyden opgegeven endegeapprobeert foude zijn,op een hooge boete daer toe te ftatueren} ende foo wanneer byde Magiftraten ofte Over·-, luydeu

-ocr page 1413-

1376               Pkcatcn en Ordonnantiexi, 1 o Boéck. 8 TTit»

Vyden van de eene Stadt een Merck afghekeurt mochte zijn, dat het felvige door de Magiftraten ofce Overluyden vaneen andere Stadt nietfoude mogen gcadmitteert werden. S O O 1S Τ, Dat "Wy daer inne willende vooriien, goedtgevonden Jiebben te verbieden, foo als Wy verbieden by de- len , het naer-maecken ende contrefeyten van de voorfz Mereken, opeen boete van duyfent gulden» en daer by wyders vaft te ftellen, dat alle die gene, diede Twijnders»Neringe binnen dele Provincie

t'introduccren, dat den felven alvorens "ehoud fal wefen, 't felve over te leveren aen de Overl den van't voorfz Gilde ofte Confrerye, alwae f woonachtigh zijn, die het voorfz Merckalsd fullen moeten overleveren, neffens haer bericht de Magiftraten van de PJaetfenalwaerfyrefi.jeacn omme by de felve overghefondenïte werden aer/d' Magiftraten van allede refpe&ive Steden in Hof- landt, om binnen den tijdtvan veerthien daohe* haer belangh te mogen inbrengen, ende der live"

exerceren, hare Mereken diefejegenwoordigh ge- j oppofitie fonderen", foo daer jegens eeniulïè'fcud

mogen hebben ·, ende in cas binnen den voorfzTijdc van veerthien dagen geen belangh ofte redenen van oppofitie foude mogen werden ingebracht, of over- gelanden, dat als dan 't felve Merck fal werden ge- houden voor geaccordeert ·, doch in gevalle dat<e- gens het maken ende introduceren van foodanioh nieuw Merck binnen den voorfz tijdtvan veerthien dagen eenigh bericht foude werden bvergefonden ofte oppofitie geformeert, en dat daer over eenieh difpuyt tuiTchen eenige Steden foude mo»en val- len , daer inne die den anderen niet fouden konnen verftaen, dat in fulcken gevalle die queftie, en het declaratoir over het maecken ofce niet maecken van 't voorfz Merck, fonder eenigh figuer van Proces fal moeten werden verbleven aen de Magiftraten van een van de Naebuyrige Steden ·, ende in gevalle de difiëntierende Steden, den anderen in dicver- kiefinge niet fouden konnen verftaen, dat devcr- kiefinge van dien als dan fal werden getermineèrt by blinde lotinge, ende fulcks dat den uytflagh van 't voorfz lot fal aenwy fen, aen wat Magiftraten de voorfz differenten verbleven, ende by wie die-ver- volgens getermineèrt fullen moeten werden. Ende op dat niemandt hier van ignorantie pra^fendcre-, foo begeren Wy, dat deièn alomme ghèpubliccerc ende geaffigeert fal worden daer het behoort, ende in gehjeke faecken te gefchieden ghebruyckelijck is. Gedaen indenHage den twintighften januari] fes- thien hondert tachtigh. Onder Öondt, Ter Ordonnantie van de Staten, Getceckent, &imon van Beaumont.

bruyeken, binnen den tijdt van fesweecken fullen moeten opgeven aen de Magiftraten ofte Overluy- den , ofte de Confrerye van 't Twij nders Gilde, ter plaetfe daer fyluyden woonachtigh zijn , opeen boete van hondertvijftighgulden, t'applicerende cene helft ten behoeve van 't voorfz Gilde of Con- frerye, endede weder-helfte tenproffijtevanden Officier van hare refpeftive Woon-plaetfen ; dat als dan de refpecTrive Magiftraten ofte Overluyden, bevindende dat onder de opgegeven Mereken eeni- ge mochten zijn, geen kennelijck onderfcheyt heb- bende, gehouden fullen weten, de felve door die gene, die ibodanigh Merck hetlaetfte ghebruyekt heeft j te doen veranderen, foodanigh als fyluy den fullen oordeelen te behoorent Dat oock alle die gene die hier naedeNeringe van 'tTwynen fullen wil- len doen, mede gehouden fullen zijn, die Mereken die fyluy den willen ghebmyeken, aen devooriz Migiüxaet ofte Overluyden van hare Woon-plaet- fen op te geven, om by de felve geapprobeert te werden, lönderdat yemandt eenigh ander Merck fal mogen gebruyeken, dire&elickof indire&elick, als het gene aen de voorfz Magiftraten ofte Over- luyden opgegeven, ende by haer geapprobeert fal zijn, op een boete van fes hemdere gulden, teap- pliceren als vooren ; ende foo wanneer by de voor- ïchreve Magiftraten ofte Overluyden van de eene Stadt een Merck afgekeurt foude mogen werden, dat als dan het felve Merck door de Magiftraten of Overluyden van een andere Stadt niet fal moghen werden geadmitteert ·, ende in gevalle het quame te gebeuren, dat yemandt fijnMerck quame te ver- anderen , ende een nieuw Merck wilde maken, en

18. Placaet 'van de Staten vanHollandt ende Wefl-Vrieflandt, tègtns het naermaecken ende conterfeyten van *t Merck van de Thee-potten, by OBroy hier te Landegemaeckt werdende, In date den twintighfien J-anuary 168o.            )

gelijckby hare voorige Requefte hadden ghedaen, verfochten, datWy, ten eynde de goede Ingheze- tenen in het koopen van de voorfznaer-gemaeckte Thee-potten niet mochten werden bedrogen, aen de Supplianten foude willen verlenen O&roy > om voor den tijdt van vijfthien achter-een-volgende Jaren alleen hier te Lande te mogen maecken ende verkoopen de voorfz naer-gemaeckteThee-potten, met verbodt aen alle andere, van 't felve te mogen doen, of indien haer Supplianten 't voorfz verfoeck niet foude konnen volgen, dat Wy als-dan j. aen- ghefien niemandt hier te Lande de gemel te Thee- potten tot de voorfz waerdigheyt foude konnen naermaecken, ende dat eenige nydïge en quaef wil- lige Perfoonen, dies niet tegenftaende hadden on- derftaen hare Thee-potten naer te boot&tit ende

)E Staten van Hollandt ende Wcft-Vries- landt. Allen den genen die defen fullen fienofhooren lefen, Saluyt. 'Doen te weten ·, Dat allo Ons by eenige Meefters Ρlatteel-backers alhier te Lande, verthoont is, dat fy Supplianten by voorige Requefte aen Ons had- den verthoont, dat fy Supplianten hadden uytge* vonden het nae-maecken ende conterfeyten van de Ooft-Indifche Thee-potten , foodanigh, dat de felve nacr-gernaeckte Potten in valeur ende waer- digheyt niet behoefde te cederen aen de oprechte Indiaenfche*, gelijckoock de Supplianten niet twy- felende of't felve was oock foodanigh by de Heeren Onfe Gecommitteerden tot het examineren van de Voorfz naer-ghemaeckte Thee-potten ghe-experi- menteert > dat fy Supplianten daerorame als-noch,

-ocr page 1414-

Ιψΐ*

Betreffende allerhande Koophandel en Commercie in 't gemeen. 13 y'j de felve foo veel doenlijck naer de felve forme naer J den geadmit teert * ende in gevalle het quame te ge

beuren, datyemandt fijn Merck begeerde te ver- anderen , ende een nieuw Merck wilde maecken» •endeintroduceren, datdenièlven alvoorens ghe* houden fal wefen 't felve over te leveren aen de Overluyden van 'c voorfz Gilde, of Confrerye, alwaer iy woonachtigh zijn, die het voorfz Merck als dan fullen moeten overleveren, r.effens haer be- richt, aen deMagiftraten van de Plaetfen alwaer fyrefideren, ommc bydeièlveoverghefonden te worden aen de Magiftraten van alle de refpcclive Steden in Hollandt, omme binnen den tijdt van .veerthien dagen haer belangh te mogen inbrengen, ende der fêlver oppofitie funderen ibodacr jegens eenige fouden mogen hebben ·, ende in cas binnen den voorfz tijdt van veerthien dagen geen belangh of redenen van oppofitie foude mogen werden in- ghebracht ofoverghefonden, datalsdanhetièlve Merck lal werden gehouden voorghcaccordecrt j doch in gevalle dat jegens het maecken ende intro- duceren van foodanigh nieuw Merck, binnen den voorfz tijdt van veerthien daghen eenigh berichc foude werden overgeibnden, ofoppolitien gcfor- meert, ende dat daer over eenigh difpuyt tnilchen eenige Steden foude mogen vallen, daer inne die den anderen niet fouden konncn veritaen, dat in fulckcn gevalle diequeftie ende hetdeclaratoir over het maecken of niet maecken van't voorfz Merck , fonder eenigh figuer van proces fal moeten werden verbleven aen de Magiftraten van een van de Nae- buyrige Steden·, ende in gevalle de diflèntiereude Steden den anderen in die verkiefinge niet fouden konnen veritaen , dat de verkiefinge van dien als dan ial werden ghetermineert by blinde lootinge , ende iulcks dat denuytilagh van 't voorfz loth fal aenwyfcn aen wat Magiftraten de voorfz difteren- ten verbleven, ende by wie die vervolgens gheter- mineert fullen moeten worden. Ende op dat nie- mant hier van ignorantie en kome te pretenderen, ioo begeren Wy dat defen alomme gepubliceert en geaffigeert fal werden daer 't behoort, ende in ghe- lijcke faecken te ghefchieden ghebruyckelijck is. Gedaen in den Hage den twintighenJanuary 1680. Onder ftondt, Ter Ordonnantie van de Staten. Ende was geteeckent, Simon van Beaumont

te maecken, als mede de voorfz Thee-potten van de Supplianten te verkoopen, aen de Supplianten fouden willen vergunnen, dat fy hare Thee-potten föuden mogen mereken en teyekenen metièecker kennelijck merck, met imerdictie aen alle Inghe- zetenen, opgroorejreene, regensdeHoogeOve- righeyt te verbeuren , van eenige Thee-potten met hecielve merck re mogen teeckenen, cnde alfoo geteeckent te verkoopen ende verhandelen. SOQ IS Τ ·, Dat Wy daer inne willende voorfien, goec- ghevondenhebben te verbieden, foo als Wy ver- bieden by defen , het naer-rnaecken ende conter- feyten van de voorfz Mereken, op een boete van duylènt guldens; en daer by vvyders vaft te /tellen, dat alle degene die deThee-pottebackers- Ncerin- de binnen ddè Provincie exerceren, hare Mereken diefe tegenwoordigh gebruyeken, binnen den tijde van fes Weecken fullen moeten opgeven aen de Magiftratcn of Overluyden , ofte de Confrerye van het Thce-pottebackers Gilde, ter Plaetfe daer fyluyden woonachtigh zijn; op een boste van hon- derten vijfdgh guldens ι t'appliceren deeenehelft ten behoeve van de voorfz Gilde of Confrerye, ende de weder-helft ten profyte van den Officier van hare refpeétive woon-plaetfen ·, dat als dan de felve Magiftraten of Overluyden, bevindende dat onderde opgegeven Mereken eenige mochten zijn geen kennelijck onderfchey t hebbende, gehouddn fullen wefen de felve door die gene die foodanigh Merck het laetil ghebruyekt heeft, te doen veran- deren , foodanigh als fyluyden fullen oordelen te behooren. Dat oock alle die gene die hier naer de Neeringe van het backen van Thee-potten fullen willen doen, gehouden fullen zijn die Mereken die fyluyden willen ghebruyeken, aen de voorfz Magiftraten of Overluyden van hare woon-plaet- fen op te geven, om by de felve gheapprobeert te worden, fonder dat yemandc eenigh ander Merck fal mogen gebruyeken, direclelijck noch indirefte- lijck, als 't gene aen de voorichreve Magiftraten of Overluyden opghegeven, ende by haer gheappro- beert fal zijn ; opeen boete van ics hondcre guld. t'appliceren als vooren : Ende lbo wanneer by de voorfz Magiftraten of Overluyden vand'eene Stad een Merck afgekeurt ioude mogen werden, dat als dan het lèlvc Merck door de Magiftraten of Over- luyden van een ander Stadt, niet fal mogen wor-

lp. „. Tlacmt <van de Staren Generml der Ver eenigh de Nederlanden , tegens het bevaren van eenige Havens, Bayen, Steden, ofte Tlaetfen met de ψββϊ- lentiale Sieckte befocht. In date den derden Maert 1681.

Lande foude konnen werden overgebracht. S O O IS Τ: Dat Wy daer tegens begerende te voorfien, wel exprefïèlijcken geinterdiceert ende verboden hebben, interdiceren ende verbieden midts defen» aljen ende ygelijcke van de Ingezetenen deler Lan- den , van wat ftaet ofte conditie hy zy, eenige Per- fonen, Schepen ofte Goederen herwaertstedoen komen, ofte in eenighe Havens, Bayen, Reeden, Steden, ofte Plaetfen defer Landen te doen invallen ofte inkomen, uy t eenige Havens, Bayen, Steden ofte Plaetfen met 'de voorfz Peftilentiale Sieckte befocht, ende by Oüs voor geinfe&eerde Plaetfen 8 E                            te

^E Staten Generael der Vereenighde Ne- derlanden, Allen den genen die defen fullen fien ofhooren leien, Saluyt. 'Doen te weten : Alfoo het Gadtde Heere Al- Wachtigh gelieft heeft verfcheyden Havens, Bayen, Steden, ende Plaetfen met de Peftilentiale Sieckte te befoecken, ende dat dies niet tegenftaende de Ingezetenen deler Landen haer vervorderen haer Commercie op foodanighe geïnfecteerde Havens, Bayen, Steden ende Plaetfen voort te fetten, tot grooten ondicnfl van den Staet, aenghefien daer door de voorfchreve Peftilentiale Sieckte hier te

-ocr page 1415-

Hacaten en Ordonnanttien. ι o. Boeck. 8. Tit.

jH96 te verklaren, by publijcque Waerfchouwinge daer van nader te emaneren,op poene van confifcatie van de voorfchreve Schepen endc Goederen. Ende opdat niemandt hier van eenighe ignorantie pr£E-, tenderen, Ontbieden endc veriöecken Wy de Hee- ren Staten, Stadthouderen f Gecommitteerde Ra- den , ende Gedeputeerde Staten van de refpe&ive Provinciën, ende allen anderen Jufticieren ende

Provinciën j onder Ons Gebiedt wefende, nro derende, ende doende procederen tegensdeC^" traventeurs en Overtreders van dien, tot de v0c° f" peyne ende ilraffe, aenghefien WyhecfelVet dienfte van den Lande bevinden alfoo te behon Cn

Aldus ghedaen ende gearrefteert ter Vergaderj.n van de hoog-gemelte Staten Generael, in den Hale den derden Maert 1681. Was geparaphecrc Η

Of

Swarte, vt. Onder ftondt, Ter Ordonnantie* van defelve. Was geteeckent, H.Fagel, Zijndeoo digen, uytrocpen, publiceren ende affigeren in alle I 't fpatium gedruckt het Cachet van haer Hooeh Plaetfen, daer men ghewoon is foodanige uy troc-I Mog. ap een rooden Ouwel, overdecktmeteen pinge, publicatie ende affi&ie te doen; midtigaders } papieren Ruyte. in de Steden ende Plaetfen buyren de Vereenighde Eynde van het thiende Boeck.

*^«aaöfc©é&

HET

-ocr page 1416-

ELFDE BOEC

Appendix ofte By voeghfel van de Pk- caten en Ordoiinantien^ &c in de voorgaende Boecken cnTituIen vergeten te ilellen, ende 'tzederthet drucken van de felve ge-cmaneert, vervolgens op hare reipective dates.

Waerfchomvmge van de Staten Generaelder Vereen ιφ de Nederlanden, wekende het ver bodemen van de. Goederen ende Koopmanfihappen paf erende voor by de Vloot van LiUo , ende 't Sas van Gent. In date den fivmthienden April i66f.                                                                        .,._..

i.

>E Staten Generael der Ver- eenighdc Nederlanden. Al- len den genen die defen ilil- len Hen ofte hoorenlefen, Saluyt. 'Doen te 'weien : Dat Wy om vericheyden goede redenen, raeckende den dienft: en voordeel van de Schipvaert, ende Com- mercie deler Landen, midtigaders om te beneficie- ren 'sLandts Middelen > door 'tontdecken ende ftuyten van menighvuidige frauden;, goetgevon- den hebben, dat wederom geintroduceert, ende in train ghebracht lal werden, als voor defen»de ver- bodeminge der Goederen en Koopmanfchappen, paflêrende langhs de refpettive Vlooten voor Lillo, ende 't Sas van Gent, inganck te nemen met den thienden Mey naeftkomende nieuwen flijl. Ende op dat nicmandt hier van eenige ignorantie hebbe te pretenderen·, Ontbieden ende verfoecken Wy de Heeren Staten , Gecommitteerde Raden, ende Gedeputeerde Staten van de Provinciën refpettive van Geldetlandt,ende 't Graeffchap Zutphen, Hol- landt ende Weft-Vrieilandt , Zeelandt, Utrecht, Vrieilandt, Over-Yflêl, midtigaders Stadt Groe- ningen ende Ommelanden, ende allen anderen Ju-

fticieren ende Officieren van de iel ve, dat fydefe Onfe Waerlchouwinghe van Honden aen alom me doen verkondigen , publiceren ende affigeren in alle Plaedcn daerfulcks noodigh wefenfal, ende men gewoon is lbodanige publicatie ende affixie te doen: Laftcn ende bevelen voorts de Raden ter Ad- miraliteyt» den Advocaten-Fifeaels, midtigaders Admiraels, Vice-Admiraels , Capiteynen , Offi- cieren ende Bevelhebberen, als mede de Commif- fariiïèn ende Commiflèn ter Recherche, iö'o in de Zeegaten als elders» defe Onlè Waerfchouwinghe te achtervolgen, ende doen achtervolgen » proce- derende ende doende procederen teghens de Con- tra venteurs van dien, iönder ooghluyekinge, fa- veur, diflïmulatie ofte verdragh, want Wy fulex ten dienfte van den Lande bevonden hebben noo- digh te zijn. Aldus ghedaen ende gearrefteert ter Vergaderinge van de hoogh-gcmelte Heeren Sta- ten Generael, In den Hage den feventhienden Aprilis 166 f. Was geparapheerr, J. van Gent > vt. Onder itondt, Ter Ordonnantie van de felve. Geteeckent , N.Ruyfch. Zijnde op 't fpatium gedruckt het Cachet van haer Hoogh Mog. op een rooden Ouwel , overdeckt met een papieren Ruyce.

Reglement & O rdonnances du Confetl dEflat des Provinces Unies du Tays-bas potirles mineraux, & hoüilleries du Tays, 'φ Compté deT>aelhem Outremeufe. T>atele i%Feburier\66%.

2.

jEConfeild'Eftat des Provinces Unies du Pays-bas , Α tous ceux qui fe prefentes verront ou lire orront, Salut. Scavoir faifons, Comme il eftainfi, queRutger van Ylem*, Receveur desDomaines de la Villen Pays&Comté de Daelhem Outremeufe, nous a remonitré, que dans ledit Pays, ■& Compté de Daelhem» partage de leurHautesPuiilances,il ie trouvent diverfès terres beneficiées de quelquesfor- tes des mineraux, comme Plomb, Fer, Soufre, Couperofe, Allun, Stautres, Nous les avons oftroyées 1c 2 3 Dccembre 166 f. aJean Joachim de

facobi, & les Conforts} Etd'autant qu'iceux ont faitdesplaintes a caulè des troubles, empefche- mertts, &inlblences a euxifaites aupres quelques folies faits pour chercher, & tirer Iefdits mineraux, & autremenc, avec humble priere, qu'il nous pleuft y pourvoir, & qu'a cette fin fut fait, 6c eitably un reglement, felon lequel les defdommagements pourroient eftre regies, comme on fait en toua lieux, beneficiez de mineraux, &que cela lèpour- roit faire en tous les lieux, & places» ou Iefdits mineraux doivent eftre ccrchézi fofioyéz & tirez.

8 E 2

Surj

-ocr page 1417-

Placaten en Ordonnantien 11. Boeck.

rj7*

roües, ou autres mftrumentsjufquesauxdites m' nes des hoüilles, & toutes veines d'icellcs           *" V I I I Comme aufly en vertu de la prefente ièra perm'

Surquoynour ayants ferieufement deliberé, Sc veu l'advis.dudit Receveur van YJern, & eftant in- forméz par luy qu'au partage defdits Terres & Comté de Daelem fe trouvcnt plufieurs veines des hoüilles, Sc Gharbons, & qu'on tiroit les Charbons de de la, fans payer les droits appartenants aux- dits Domaines dudit Pays & Comté de Daelhem , ce que ledit Receveur van Ylem nous a aufly re- monilré Ie 12 Janvier 1664. Et en apres par noftre ordre du 2 f dudit mois a nous! monftré par divers advisdes Advocats, Sc Certïfications par luyïm- petrées,que touchant Ie fufdit droit appartenant aux Domaines dudit Pays Sc Comté de Daelhem. Et ledit Receveur van Ylem ayant aufly requis pour Ie fervice de l'Eftat Sc lebien commun no- ftre Reglement Sc Ordonnance fur cela. I I I. Si eft ce que Nous difpoiants premierement fur la tres-humble Requefte dudit Jean Joachim de Jacobi» Declarons, que les mineraux O&royez audit de Jacobi, & Conforts au partage de leur Hautes Puiflances dudit Pays Sc Comté de Dael- hem, pourrontcftecherchez, travaillez & tirez foubs les terres &: heritages d'un chacun refortants ibubs ledit partage de leur Hautes Puiflances,neant- moins ibubs tels rembourièments des pertes cau- iëcs, comme deflus, ainfi comme cy apres par ce Reglement & Ordonnance fera reglé, ordonné Sc diftingué. IV, Aufly confideré, que routes les veines des hoüil- les fe trouvent fuffoquéez des eaux, de fortequelles nc peuvent eftre travaillées, quepar grandes dcpen- ces, Sc qu'on ne mette bien profond ibubs la terre des X horrées, Sc Aqueducs, qui font defia tirez, Sc baftis, 011 qui par occttrrance audit partage de leur Hautes Puiflances pourront eftre tirez, & eri- gez, pour defcharger les eauxdefdites veines aux revieres. V. En apres confideré aufly, que ceux qui ont con- quefté,» Sc conqueftent les veines des hoüilles, & Charbons, que les veines furmergées, perdues, & inouvrables defchargent de leurs eaux» & conië- quem ment ièchen r, Sc renden t ouvrables pour tirer au jour. V I. Si eft ce, que nous ayants meurement confideré ceque deflus treuvons tres neccflaire pour Ie prof- fit deidks Domaines, Sclebiendupublioq, qu'au partage de leur Hautes Puiflances dudit Pays , Sc Comté de Daelhem, fur les houlleries faites, ou a faire, Xhorrées Sc Aqueducqs erigez , ou a eriger, foit eftably un bon & ferme Reglement Sc Ordon- nance, afin que les Entrepreneurs des hoiülleries, Xhorrées Sc Aqueducqs, & des autres appartenan- ces aux mines, les uns Sc len autres ne foyent trou- blés, ny empefchés. VIL Donnons a cette fin par cette noftre Ordonnance plein pouvoir, Odtroy & permiflion a tous ceux qui auront entreprins cy devant des foflfés, des hoüilles , des Xhorrées & Aqueducqs, pour les pourfuivre, &mettreenbon eftat leurs ouvrages pour defcharger les inondations óqs eaux, par

atoutes ou

autres perfones, de queUe condition eft 1S

qualité qu'ils puiflènt eftre, de pouroir eriger & conduire en tous lieux du partage de leur Hautes Puiflances autres Xhorrées Sc Aqueducqs a rnefrae fin que deflus. ^ IX. Α condition toutefois, que de temps en temps ils donneront cognoiflance au Receveur defdits Domaines de leur Hautes Puiflances, ou en fon ab- fence a fon Commis, des lieux, ou ils voudront commancer a travailler, afin que ledit Receveur ou fon Commis puiflènt bien examiner, que rien ne foit entreprins au prejudice des autres hoüille- ries , Xhorrées & Aqueducqs, quiauroientdtfia efté commanccz, erigez Sc conduits. X. Ettouts, Sc chacuns, qutauronterigé, &con- duir au devant de leurs ouvrages telles Xhorrées & Aqueducqs, ouqui les erigeront, 6c conduiront encore, demeureront proprietaires des vaines des hoüilles, qui par Ie moyen de leurs Xhorrées & Aqueducqs font defchargez de leur eaux, & pat ainfi conquefré, Sc auront tels Conquereurs des vaines des hoüilles la hberté de pouvoir pourfuivre lefdites vaines conqueftées en tous lieux. X I. Comme mefme foubs les biens, Sc heritages de tels proprietaires, qui dans trois mois apres la pu- blication de la prefente n'auront par mefme moyen des Xhorrées Sc Aqueducqs, comme deflus ten- dantes a defcharger les eaux des veines des hoüilles, qui s'eftendent parmy leurs biens, & heritages, & qui n'auront ainfy leidites veines des hoüilles ren- dues capables,' pour les tirer au jour, & de pouvoir travailler, ou faire travailler. X I I. Profiteront neantmoins lefdits Proprietairs du huiftiefme pannier, ou rrait francq, &librede toutes hoüilles, ou charbons, foit gros ou menu, quiièronttirés au jour parmy leurs dits biens Sc heritages, & auront lefdits Proprietairs leur chois libre pour recevoir leur dit droit en argent, ou bien defdit.es hoüilles» & charbons en cfpece. XIII. Bien entendu toutefois, que lefdits Proprietairs des terres fournies, & beneficéez des hoüilles Sc charbons, ne tireront leur tantiefme exprimc: dans rArticle cy deflus, fi hon qu'auparavant lbiest payez les droits cy apres ipecifiésau Receveur, ou fon Commis, hors de la maffe generale des hoüil- les, δε Carbonstirés au jour. X I V.                          . Alors fera permis auxdits Entrepreneurs & Mai- ftres deiditcs veines des hoüilles, Sc Charbons con- queftez, ou a conquefter, pour au commance- ment d'ouvrage, oud'ouvcrture defdites veines, prendre toutes commoditez fur les biens, Sc ncri- tages de tous Proprietaires quelconqui s, pour en- fonfer leur foflesau moindredommage > quc tairc fepourra, auxdites terres Sc heritages d'autruy, tant fur les veines, qu'au reipefl: des fofles de air, Scautrement.                                            Sous

-ocr page 1418-

						D I X.
			ΑΡΡΕΝ
				l379 I                                XXI. ' Sans lcquellcs raifons legitimes il fera permis au- ' dit Reccveur de faifir, & prendre afoy, pourlc proffi t defdits Domaines, tous lefdits ouvrages re- tardéz, Sc les donner aux autres, en cas que lefdirs Entrepreneurs Sc Maiftres defdits ouvrages ne ie purgent dans quinze jours apres ledit faififlèment de leur retardement, &payer les fraix, que ledit Reccveur a efté obligé de faire. XXII. Etd'autantqu'enconformité duPlacart de leurs Hautes Pui/Tances en datte du 2f Juillet 1661. il nc nous eft pas apparu qu'aucuns Seigneurs, ou Vaflaux au partage de leurs dittes Hautes Puiflances du Pays, & Comté de Daelhcm, auront aucun droit aux veines des houilles fondéesaudit partage, ibubs les chemins communs Sc publicqs,ny aux fonraines, Sc les rivieres, qui en font formeez. XXIII. Si eft ce,que Nous ordonnons bien expreflèment a noftre dit Receveur des Domaines de ladite Ville, Pays & Comté de Daelhem, d'a voir bien foing, de conlèrver, & maintenir exaétement les droits Seig- ncuriaux de leurs Hautes Puiflances audit partage. XXIV. Et confequemment demander, Sc faire payer le£ dits Maiftres des houillerks, lehuidtkfme & quin- ziefme dernkr franc argcnt, pour les houilles, Sc Charbons tirés deiïbubsks Chemins publicqs, & commutantez, & qui font vendus depuis Ie 12 De- cembre 1663. &ainfi apres Ie faififlèment fait par ledit Receveur van Ylem fur lefdites houillerks, fans aucunediminution quelconque. XXV. Comme aufli Ie quinziefine denier de tous Char- bons, & houilles tirez en general depuis ledit 12 Decembre, & ledit faiflemenr > dcflbus quclques terres, Sc heritages qu'il puiflè eftre, & ce pour 1c droit appartenant audits Domaines pour la dechar- ge, & cours del'eau par les Xhorrées & aqueducqs duquel foffé, ou houilleric que ce ibic, tant au dit partage de leurs Hautes Puiflances, comme auffi de ceux, qui iè trouveront eftre fcituez fous la jarif- di&ion du Roy d'Ëfpagne, ou autres terntoires quelconqucs, foitd'Ëmpire, oude Liege, quitó trouveront dechargés, ou avoir decharge leurs eaux dans les rivieres fcituées audit partage de leurs Hau- tes Puiflances. XXVI. Ordonnons aufll, qu'aprcs la publication de eet- te nulles houillerks au partage de leurs Hauies Puiflances au Pays Sc Comté de Daelhcm ne fe fe- ront, ne foit, que les Entrepreneurs & Maiftres dlcelksfoflèz auront fait notification audit Rece- veur , ou en (on abiènce a fon Comrnis, &au Con- trolleur Herman van Leeuwen, afin d'enregiftrer leidittes fofles & houillerks commancées, Sc les contreroller, apeine, que lefdits Entrepreneurs & Maiftres de telles fofles Sc houillerks n'cftant poinc notifiécz , perdront Ie droit de leur veines con- queftéez Xhorrées & aqueducqs, & encore eftre obligéz a payer la fom me de cinquante Patacons au proffit decelluy, qui aura donné notification de ceftetranigreffion, XXVII Comme auffi qu'aucuns Entrepreneurs ou Mai- ftres des houiUcries fcituez hors ledit partage de leurs
		χ ν.                      Sous declaration touttefois, Sc noftre Ordonnan- ce, que pour la rupture de la fuperficie de ia terre, la ou la foilè fera enfonféc iiir la veine des hoiiillcs, & Charbons, qui vkndront a eftre tirés au jour, iêra payé la iömmc de trois Pattacons, une fois,hor- jnis qu'encore pourl'extention, oul'argeur de la- dite hoüillerie, &juiquesla, que la terre, pierres & houilles, ou Charbons tirées au jour couvriront a l'entour de ladite hoüillerie lefdites terres, on payera doublé pour ledit dommage ièlonl'iarereft au denier .vingt de ce que ladite terre en pourra rendre, en cas qu'ellc fuc vendue pour argent, & ainfi point a proportion du louage, ou ferme de la- dite terre. XVI. Mais touchant la rupture de la fuperficie au regard des diverics folies de l'air requifes a coflé des Xhor- rées & Aqueducqs, on payera une fois un Pacacon & demy pour chacune foilè de l'air qu'on y enfon- fera,hormisauilï (comme il eft declaré & ordonné dansl'artkle cy deiïiis) que pour l'extention > &lar- geur deidites foflès, & j uiques la , que ia terre, pier- res & autrement, tirez de hors defdittes fofles, cou- vriront la terre a l'entour deidittes foflès de Pair, Ie dommage fe payera auffi doublé a raiibn, comme deiïiis, èc jufques a ce que Ie touc lok remis en bon eftat. XVII. Comme auffi confideréeque les hoüüles & Char- bons doivent eftre chariées, &chargéus par les ter- res Sc heritages de divers Proprietaires, fi eft ce,que voulants auffi prevenir a toutes confufions, en ce re- gard. Avons ordonné que kfiits Entrepreneurs Sc Maiftres defdites houillerks pourront mefurer,uièr, & faire ufêr fans aucuntrouble unchemin, oupaf fage pour leurs houillerks, par deflus & parmy des terres Sc heritages d'autruy quelconqucs, fauf,qu'ils feront bon, & payeront fèulement fimple les dom- mages caufès aux fruicïs, ou iuperficie, & point pro raca des interefts, comme il eft declaré & ordonné cy deilus au regard de la rupture de la iuperficie, & jetture de la terre, pierres & autrement. XVIII. Eten cas qu'ilarrivat (comme on voitfouvant) que tcls Entrepreneurs & Maiftres des houillerks ayanterigé leurs Xhorrées Sc Aqueducqs, & pour- fuivi jufques a la veine des houilles & Charbons, les caux fe defchargent de loing de laditte veine, & avant main. XIX. En tel cas nuls Entrepreneurs ou Maiftres des houillerks, de quelle condition Sc etf at qu'ils pour- ront eftre, ne feront enfonfèr aucunes foflesdes houilles furie cours de telles Xhorrées & veincs , a peinedepayeraudoubJeles dommages & interefts caufees pour ce fujet, Sc d'une amande de cent Florins d'or pour Ie proffit des Domaines de leur Hautes Puiflances. X X. Et lefdits Entrepreneurs & Maiftres des houille- rics entretiendronc leur Xhorrées Sc Aqueducqs nets, Sc en bon eftat, afin de pouvoir tousjours la- ^ourer, ou faire labourer fans cefie les veines des houilles par eux commancéez, il cc n'eft par raifons «gitimes d'une fubite guerrea ouparfauted'airau Moisd'Aouft.

-ocr page 1419-

Pkcaten en Ordonnantien, 1 τ. Bocck,

1380

leurs Hautes Puiflances, foit fouslajourifdicTrion dudit Roy d'Efpagne, ou autres territoires de l'Em- pire, ou Pays de Liege} ne conduiront aucunes Xhorrées ou aquedncqs aux Rivieres dudit partage de leurs Hautes PuifTarices audit Pays & Comté de Daelhcm, fans donner auparavant advis audit Re- ceveur ou en fon abfence afon Commis, & audit Contrerolleur, a tel Ie fin, que deilus, apeine, qu'icelles Xhorrées & aqueducqs feront eiloupés & ruïnes, comme aufïi, que les Entrepreneurs & Maiftres d'icelles, feront arreftables, Sc leurs biens rechercbables fous noftre jurifdicTion , pour pareille fommedecinquante Pattacons, comme dit eft en Partiele cydeflus, au proffit de celluy, qui aura donné lanotification. XXVIII. Le tout pour empefcher toute fourbe Sc fraude auxdïts revcnus & droits Seigneuriaux, qui feront contenus cy apres a eftre payés, comme dit eft, & comme auffy icy plus amplement Sc diftin&ement fera ordonné & declaré. XXIX. S^avoir de toutes hoüilles ScCharbons, qui ont efté tiréesaujour, Scatirera jour au deflbubs les Chemins publicqs Sc communicautésle hui&ieime denier argent franc fans aucune diminution, Sc a concurrencedesdroiftscydeflüs fpecifiez, Sc or- donnez pour les Proprietaires desterresfournies Sc beneficiécs des hoüilles & Charbons, auify lc quinziefme denier pour le droit de decharge des eaux defdits Chemins publicqs Sc communautés Sc comme il eft ordonnë Sc declaré cy defïus a la con- currence dudit huiftiefme denier permy les terres fournies, Sc bencficiez des hoüilles Sc Charbons des particuliers, Sc des hoüilleriesfcituées hors dudit partage de leurs Hautes PuifTances qui dechargent neantmoins leurs eaux aux Rivieres dudit partage. X X X. Lequel quinziefme denier pour droit de decharge des eaux fèra payé hors de la mafïè generale de tou- tes hoülles Sc Sc Charbons tirez,Sc a tirer de quinze a quinze jours ou de mois en mois, au plus tard au- dit Receveur devant que lefdits Proprietaires def- ditcs terres fournies, & benefkiéez des Charbons, tireront leur tantiefme du hui&iefme denier cy def- fus ordonné Sc fpecifié. XXXI. De forte que par cettes on entantl, Sc ordonné, que lefdits Proprietaires des terres fournies Sc be- ncficiées des hoüilles Sc Charbons payeront auffy bien ledit quinziefme denier de leur huicliefme part, que lefdits Entrepreneurs Sc Maiftres des hoüilleries payeront de leur feptiefme a la hui- cliefme part, ainfy comme ils font chargez par la prefente. XXXII. Demeurant ainfy lefclits Maiftres de töutes les hoüilleries 5 foit foubs Ia jurifdiition Sc territoire de leurs Hautes PuifTances, ou autres, obligez, recher- chables Sc executables, pour ledit droit du quin- ziefme denier competant aux Domaines pour la decharge des eaux, hors de la mafïè generale de toutes hoüilles & Charbons tirées, Sc a tirer, ce que lefdits Maiftres pourront aufïy repeter, rechar- ger Sc tirer defdits Proprietaires des terres fournies, Scbeneficiéez des hoüilles Sc charbons ou pro rata

deleurdithuiftiefme, ou autres portions par eu# proffitéez.                                             F * XXXIII. Et il fera permis audit Receveur de mettre fur chacque foflè des hoüilles, ou charbons, foit queI- lcsfoyentfcituéesdedans, ©u dehors le territoire de leurs Hautes PuifTances qui dechargent neant- moins leurs eaux dans les rivieres, deux ouvriers jurés, qui feront payèz des Maiftres defditcs hoüil- leries pour leur ouvrage. XXXIV. Comme aufïy feront tenuz, Sc obligez chacun des Entrepeneurs, Maiftres Sc Vifireurs defditcs hoüilleries, chacun en fon particulier;faire ferment entre les mains dudit Receveur > qu'ils ne fraudront poinc lefclits droits appartenants aux Domaines füfdits par queJques moyens premeditez, ou a me. diterdire&ement, nyindireftement, mais qu'ils le payeront fincerement. XXXV. Et en cas, qu'aucune perfonnc tranfgreffat cefte ordonnance , on procedera contre luy criminelle- ment, avec confifcation des fofiès, ou hoüilleries, Sc dependences d'icelles fcituez fbubs la jurifdiftion de' leurs Hautes PuifTances ·, comme aufïy en cas fufdit feront ruinecs les Xhorrées Sc aquiducqs des fofïès, ou hoüilleries fcituez hors le territoirs de leurs Hautes Puiiïancesj Sc neantmoinsjetteront, Sc dechargeront leurs eaux dans leurs Rivieres, Sc feront encore les Maiftres defditcs fofïès Sc hoüille- ries rcprehenfibles dansladkejurifdi&ion de leurs Hautes PuifTances, Sc leurs biens y fcituez con- fifques a la Concurrance de la valeurdeleurdites foflès, Sc hoüilleries, Sc dependences d'icelles. XXXVI. Toiisceux qui feront notification defditcs frau- des audit Receveur, aurontincontinant pour une recompance la fomme de cent pattacons, ou va- leur, Sc ordonnons audit Receveur de payerladite fomme incontinant fans autre ordre, Sc en apres nous en faire une ample notification. XXXVII. Et d'autant que nous fommes auffy informez,qus dans lePays Sc Comté de Daelhem on eftaüccou- ftumé, Scqu'il y eft ufité, que les biens immcubles par feparation du liet, quoadpropriet'atem, viennent iür les enfans, Sc que Tufufruit feul demeure au der- nier vivant. XXXVIII. Et ayant auffy meurement confideré, que la re- cherche des hoüilles Sc Charbons, Sc efabliflêment des hoüilleries, comme aufïy lesconduits foubte- rains Sc l'eftablifferaent des Xhorrées Sc Aqueducs, requierent de grandes fommes, Sc que les acquiïi- tions des veines des hoüilles confument quantite d'argent. XXXI X.                ... Etqu'en fuitte, pour prevenir beaucouo d'inu- tiles, Sc ruineufes procedures, il eft neceflaire de declarer Sc regier lefdits acquets entre les meublcs, ainfy comme on l'a reglé Sc ordonné en mei me oc- cafion auPays de Liege.

Si eft cc, que nous declarons &G^Sl°^0ml- uiffi

la p

ieriesiciïuéesaudit partage ^mrs^a]XtC^^r &

-ocr page 1420-

		ΑΡΡΕΝ fuccederont au dernier vivant, Sc pour l'autre moi- tlé aux heritiere du defunft. XLI. Comme aufly confiderc, que les terrcs vinfent a eftre pires aux quelles on fait, & enfonfe les fofles des hoüilles & beurres de l'air, a caufe de la diftan- ce des places, la oU les hoüilleries, & fofles ont eflé cnfoniées, Sc par la rupture de la fuperfice, & mou- vement de terre, me pcuvenr avoir leurgraiflè, ny humidiré. XL II. Il eft ordoriné par ces preien ces, que Ie proprie- taire > Sc uiufructuaire jouiront , Sc pofièderont chacun d'eux la moitié des revenus dudit rembour- fement doublé annueley devant remarqué, Sc or- donné a celluy, qui fouffrira au fuperfices de fes terres, comme aufly des troisPattacons cydeiTus ordonnezpourlarepture de la fuperfice des hoüil- leries, Sc du Patracon & demy ordonnépourchac- quebeurre de l'air. X L I I I. Caflbns Sc annulons tous les ContracTscy devant faits entre les Maiftres des hoüilleries, Sc des Pro- prietaires des terres fournies , & benefïciez des Charbons Sc hoüilles, Sc les avons reglez Sc ordon- nez felon ce reglement Sc ordonnance, d'autant que ledit Rcglemeut pourroit contrarier. X L I V. Et s'il arrive, que quelques uns des Proprietaires defdkes terres fournies, & benefïciez des Charbons & hoüilles vinfent a doubter, que leidits Maiftres des fofles, & hoiülleries fuiïènt avancezjuiques au delloubs de leur terres, il fera permis en tel cas auxdirs Proprietairs, dedemander jour audit Re- ceveur, pour les faire meiiirer, a quoy ledit Re- ceveur coniëntira au requerant, mais fera tout avec la plus grande commodité deidits Maiftres des fof- fes accuiëes. X L V. Auquel temps ladite meftjre fe fera en preiènce dudit Reecveur» ou de ion C om mis par un des deux Meiureurs a ordonner, Sc jurer par ledit Re- ceveur, & ce a Ia charge de celluy, qui aura torc, pourlequel mefurage icMaiftre, ou Maiftres des hoüilleries, ne refuferont point Jes inftruments,Fqui feront preiênts, & propres pour ledit mefurage,ou autrement ils ièront fournis par Ie Proprietaire , ou bien, par Ie requirant. X L V I. Et en cas de quelque mes-intelligence entre ledit Proprietaire» ou requerant, Maiftre ou Maiftres des hoüilleries, ledit Receveur fera toutc diligence pour accommoder ce differant entre les parties, s'il eft poflible, XL V I I Et en cas de refus les renvoyer au Droflard de la- ditteVille, Pays&ComptédeDaelhem, parlc* quel Droflard Sc ledit Receveur avec aflbfiation des Jurisconfultes Maiftres Jean Rufius, Jean Peilers, Sc Cafpar de Hoogendorp avec l'Ingenieur des mi- nesjean Joachimdejacobi, commeperionnesa ce fpecialement ordonnées, feront de plano decidées toutes les queftions Sc differans, meus a l'excluiion de toutes autres juftices.
				D I X.                        13S1 XLVIII. Mais en cas, que l'un ou l'autre de deux parties s'imagineroit d'eftre gravé par ladite decillon, il luy fera permis de pouiiuivre la reformation devant Nous, voire que par provifion ladite deciiïon aura ncantmoins ίοη execution. XLI X. Et s'il arrive", que Iefdits Entrepreneurs & Mai- ftres des fofles, & hoüilleries viennent a defcouvric par l'enfonfement de leurs fofles, & beurres de l'air, ou par la pouriuite des veines des hoüilles, quel- ques autres mineraux, foicplombjeftei^fer, iöu- fre, allun, oufemblables, i!s ièront tenus, & obli- gez de donner notification de tout cecy audic Rece- veur incontinant, ou au plus long dans trois jours, apeine d'eftre confiderez comme Ufurpateurs des Domaincs Sc regeaux de leurs Hautes Puiflances, &qu'eniuitte contretels Ufurpateurs fera agi, & procede criminellement par ledit Droflard. L. Afin, que ledit Receveur ypuiflè avoir leibin , comme des regaux, qui ne font point comrauns avec Charbons, hoülles, ou iemblablcsproflirsdes iiibjects. L I. Et au regard , que les fofles, qui par la recharge defdks mineraux doivent eftre foilbyées Sc enfon- fées, ne peuvent eftre coniiderécs, com me les fof- iès enfonfées fur lts Charbons, rant au regard, que lefdirs mineraux ont leur refpeft a la Souveraineté de leurs Hautes Puiflances, & font d'une aurre na- ture, que Charbons, ou hoüilles, Sc par conic- quent ne doivent eftre tant chargcz, comme aufly, que la recharge des mineraux eft fubjete a mille fois plus des perils, Sc hazards, que Ia recharge des Charbons, écquepourtant ne ièroitpoflible aux o&royez pour la recherche deidits mineraux de continuerpour leièrvice de l'Eftac auxdits ouvra- ges en cas qu'ils foyent cgalcs avec leidits Entrepre- neurs , Sc Maiftres des hoüilleries pour Ie rembour- ièment des dommages fufdits. LU. Si eft ce» que nous reglons & ordonnons les dommages faits au reguard defdirs mineraux, pour rembourfement fimple pro rata du Ioüagc, ou ferme des terres, & heritages, qui fera payé juiques a ce, que ledit dommage vienne a ceilèr, & que tout icra redrefie tant qu'il icra poflible, Sc mis enEftat, comme il eftoit auparavan r. L I I I. Eten cas, que pour eet eflecT;, feroient meus quelques differants entre ledit proprietaire, ou pro- prietaires des terres, ou heritages fournis, & be- nefices de quelques fortes de mineraux, Sc Iefdits octroyez, en tel cas tous ledits differants ièront de plano decidez par ledit Droflard Sc Receveur de la- dite Ville, Pays & Com té de Daelhem, Sc ieront Juris-Confultes Maiftresjean Rufius, Jean Peilers, & Caipar de Hoogendorp par eux en ce cas appelés L I V. Reiervantneantmoins a Nous Ia cognoiflanceen cas de reformation, qui fera aufly permiiè, com me deflus aux parties en ce cas, voire ians aucune für- ceance de l'execution. Avec

-ocr page 1421-

t|I-i

Placaten en Ordonnantien 11. Boeck.

L v.

enpaoquettéz nefoyent pefés en prefencc dudit R ii ceveur, ou de fon Commis, & dudit Contrerl leur,lefquels mettront leur marques refpectiVemcnr* lur lefdits tonneaux, & pour cette fin il fera ddivr' audit Receveur un fer portant les armes de ]a G ° ncralké, & audit'ConrreroUeur, unfercontenant les armes du lieu la ou lefdits mineraux ont cflé ri rez&atirer.                                      ......         l" L X. Outrcce, feront encore lefdits o£troyés l'Incre nieur des mines fon afilftant, ou autres conftituez" ou a conftituer par lefdits Oftroyez pour les mines' ou mineraux pour Infpe&eurs, ou Diredeurs obli- gez a livrer a chacque fois audit Receveur, & Con- trerolieur un billet en forme d'atteftation des Mar-" chands pour la quantité des mineraux rafinez, ou point raficez, par eux achetez, comme auiTy le pris defdits mineraux font achetez; afin que ladite quantité, Öcprixfoyentenregiftréspar lefdits Re- ceveur , & ContreroJleur, & portés au contrerolle, & que le droit de leurs HautesPuiflance ne foit frau- de en ce regard. L X I. Comme aufly ledit Ingenieur des mines Jean Joachim de Jacobi, fon afllftant, ouautresconili- tuez, ou a conftituer, par lefdits oftroyés pour In- fpe&eursou Direfteurs, feront obligez a faire fer- ment entre les mains dudit Receveur, qu'ils ne frauderont dire&emenr,ny indireclement ksdroits exprimés par noftre o£troy , mais de le payer en toute fincerité, Scfidelité, &afin, que perfonne ne pretende caufe d'jgnorance de la prefente: Sicft ce, que nous ordonnons, que la prefente foit pu- bliés dans la Ville de Daelhem, comme aufly aux Bancques de Trembleur & Olne, & dans les Sei- gneuriesdeBombais, &Fcneur, Pays de Daelhem Outremeufè. Fait alaHaye, le 18 de Feburicr 1668. Fut paraphé, J. van Borffele vander Hoo- gen, vt. Plus bas eftoit efcrit, Par l'Ordonnance du Confeil d'Eftat des Provinces Unies. Et figné, G. van Slingelandt. Ayant fur lefpace preflé 1 e S^eau dudit Confeil d'Eftat en eire rouge, couvert avec un quereau de papier blanc.

Avec quoynous prenons en noflrre prote&ion finguliere, Sc fauvegarde les foffes des hoiülles , beurres de Pair, Xhorrées & Aqueducqs, fairs, & erigez rant pour les mineraux, que pour les veines des hoiülles, ou encore a faire, & a eriger, comme aufly toutes les mines fans exceprion, & tours les harnaps dependants d'icelles , Ordonnonsen fuitte apeine de la mort, qu'aucune perfonne, que ce foir,n'entreprene alesenclommager en aucune fa- ςοη diredtemenr, ny indireitement. LVI. Ordonnons biens expres audit Droffard dudit Comté de Daelhem de proceder crim'mellement fe- lon l'exigence de lacaule, contre tels Delinquants devant la Haute Juftice de ladite Ville, Pays & Comté de Daelhem., la ou Nous entendons, que ces procedures apparuennent, aurefpeft desDo- maines & Regales del'Eftat, pour autant que juf- quesicy on n'apoint conftituéencorcun Baillif des mines audit partage de leurs Hautes Puifiances au- dit Comté de Daelhem. L VI I. Aufly nous interdifons bien expres, que l'Inge- nicur des mines Jean Joachim de J acobi aiïïftant,ou quel que autre perfonne qut lconque, qui auront efté conftituez par les oftroyez pour ïnipedteurs ou Di- re&curs defdites mines, ou a conftituer encore cy apres. L V I I I. Que leftlits o&royez, ny ledit Ingenieur des mines yaiüftant, nyaucuns autres Infpe£teurs ou Directeurs conftituez ou a conflituer, n'entrepre- nent de charrier, ou de porter des mines, cu l'hui- fumes, aucunes fortes des mineraux foit rafinez, ou point rafinez , lans la preallable cognoiffance dudit Receveur,. ou de ion Commis, & dudit Contre- rolleur, pour enregiftrer la quantité deidits mine- raux tant rafinés,que non rafinés,chacun en ion par- ticulier , & les porter au Contrerolle. L I X. Et ordonnons en fuitte que les mineraux , qui font mis en tonneaux,foit rafinez ou non rafinez, ne fe tranfporteront point aufly des mines , ou des riiuifiimesjlans qiie preallablement lefdits tonneaux

j. Ordonnantie op 'tfluck van de Zee~wercken in Vlaenderen. In date den ihtenden Mey 1669.

hetwerekt'famen binden, welcke vaftigheyt van Rijs-wercken benomen zijnde, dan door defware Zee-baren metgroote ftucken en heele maflèn op- lichten ende wegh-dry ven, waer door op Winter- ftormen ende Waters-noodt van hooge Vloeden de Gronden uyttermaten feer ontroeren, en onder de wercken inkanckeren ende doen verloopen. Ende alfoo dagclijcks mede gebeurt, dat Mans, Vrouwen en veel Kinderen het felve opgebrooeke Rijs komen rapen, onder den fchijn dat het uyt de Zee daer aen gedreven is, ende dan veele dat noen vaft is, loiTer maecken, uy t-trecken ende u7}p^ ken, waer door de Zee-wercken bederven. SOU

lEnRaedtvan State der VcreenighdeNe- derlanden. Allen den genen die delen fuHcnficnofhoorenlefen, Saluyr. 1)oen te weten, Dat Wy gelet hebbende op de korten va η de lange uy tfteeckende Hoofden, Ber- men, Duyckelde Zee-weeringen ende andere Zee- "wereken óie nacuwclijcks en konnen onderhouden worden, fonder van Onweder ende fware ftormen vandeZee-barenonftuckcn ghefiagen te worden, ende fonitijdts wel t'effensgruineert : Ende in er- varinge gekomen zijnde, dat veel quade Menichen niet weynigh het verderf vande felve Wercken cau- ieren door het trecken van Moffelen, ende om die te beter te bekomen , deTuynen opbrcecken die

-ocr page 1422-

Α Ρ Ρ END IX.

ïjSj

j Ende op dat deiè Onfè Ordonnantie te beter 'j mach worden gheobfer.veert endenaerghekomen j Laften ende auchoriferen WyTr.Mant eauvan T)alem, ordinaris Ingenieur ( alföo fynen particu- lieren intereft daer mede eernghfints aen ghelegen is} de beiorginge van de Rijs-wereken-ende alle andere Zee-wercken met den aenkleve van dien te doen, ende doen doen, gelijck den dienft van den Lande vereylcht, met fpeciael bevel aen alle Offi- cieren van de Militie, ende andere die hetaengaeu mach, den ièl ven Ingenieur (in't gene voorfz ) geen belet of verhinderinge te doen ofte laten ghe- fchieden, maer (des verföcht zijnde ) alle hulpe endebyitandttebewyièn, oock ftraffe te oeffenen tegen de Overtreders van deiè Ordonnantie naer exigentie van faecken·, alfo Wy 't fèlve ten dienfte van den Lande alfo hebben bevonden te behooren. Aldus ghedaen ende ghearrefteert in den Rade van Statein'sGraven-hage den thienden Mey 1669. Was geparapheert, Th. Zoete de LaekevanVittcrs, vt. Onder ftondt, Ter Ordonnantie van den Raedt van State. In abièntie van den Secretaris, A. van "Dalen,

15 Τ, Dat Wy (om daer jegens te voorfien) ten dienfte van den Lande, ende tot befcherminge van Ook Zee-plaetfen in Vlaenderen, hebben gheor- donneert engeftatueert, gelijck Wy ordonneren en ftatueren rnidts defen, dat niemand wie hy oock zy, en fal vermogen eenige Moffelen te trecken of te rapen, op, voor of by de Rijs-wereken 'tgeme- nè Landt aengaende, nochte geen Rijs, Gaerden of Sfaecken rapen, noch binnen de Steden of For- ten voorby de Schildwachten en brengen dieghe- haeltzijnvandc felve Zee-wercken} op de boete van vijf fchelüngen groeten Vlaems voor d'eerfte reys, de tweede reys thïcn fchell in gen Vlaems, en boven dien vergoeden defchade die bevonden fal worden daer aen gedaen te zijn ; ende meer-malen daerop bevonden werdende,· ghcftrafc of gemul - deert te worden na bevindt van faecken. In welcke boete ende vergoedinge van ichade de Schippers mede fullen vervallen die aen fulcke Zee-wercken endeRyfen-hoofdenbuyten ordre aen leggen ende aenloopen, daer geen Meer-palen en zijn, Ecchte tot geen Veer-hoofden of Bergh-hoofden cm aen te leggen gemaeckt en zijn, welcke het meeren en llooten van de Schepen niet en konnen lyden; en fullen alle Schillewachten op alle't gene voorfz is gehouden zijn toeficht te nemen.

Waerfchoumnge van de Staten van Hollandt ende Weft-Vrieflandt, aengaende deningangh van devrydommen de welcke over Β e dijekingen van Mee- ren of Gronden Jutten werden verleent.               In date den een en dertighfien July 1671.

. E Staten van Hollandt ende Wefl-Vries- landc, Allen den genen die defen fullen fienofce hooren leien, Saluyt; T)oen te weten, Alfoo op den vijfthienden July desjaers 1662 by Ons was ghenomen ièeckere Re- folutie, aengaende den ingangh van de vrydommen de welcke over Bedijckingen van Meeren of Gron- den by Ons fouden werden verleent, welcke Re- folucie tot noch toe niet ghepubliceert is. S O O IST, DafWy, otnme allen ende een yegelijck Onfe goede mtyninge dienthalven bekent te ma- ken , als noch conform de voorfz Onfe Refolutie om wichtige redenen ende oorfaecken Ons move- rende , verftaen ende gherefolveert hebben, dat van nu voortacn ten aenfien van alle O&royen by Ons uy t te geven tot bedijekinge van eenige Gor- fen, Meeren of andere Gronden , waerby aen de Impetranten van dien geconfenteert werdteenighe exemptie van Verpondinge of andere Middelen geprzcfigrert fal worden feeckeren preciièn, ende indifputablen dagh nae de gelegentheytende appa-

rentie vanyeder voorgenomen Dijckagic te bera- men , op de welcke de voorfz exemptie ingangh fal nemenj ende iöo wanneer denfelvenprasciien ende indifputablen dagh ten tyde van het verföec- ken ende verkenen der voorfz O&royen niet be- quamelijck uytghedruckt fal konnen worden , dat als-dan het effeft van de voorfz Oftroyen niet fal werden genoten voor en al-eer op naeder vertoogh van de Supplianten den prsecifen ende indifputa- blen dagh ge-expreiïèerc fal weien. Ende op dat niemandt daer van ignorantie pmendere, nemaer alle ende een yegelijck weten moge waer na hy hem hebbe te reguleren jLaften Wy dat defen alomme gcaffigeert ende gepubliceert fal worden daer fulcks behoort, ende in ghelijcke faecken te ghefchieden ghebruyckelijck is. Gedaen in den Hagc op den 31 July 1671. Onder ftondt, Ter Ordonnantie van de Staten Wasgeteeckent, Herbt .van Beaumonti

5. Reglememt voor de Meeflers-Chirurgijns te Velde. In date denfeven en twintighflenFebruary 1677.

Lfoo de experientie geleert heefr, dat door de negligentie ende onbequaemheyt van eenighe Chirurgijns in het cureren der krancke en gequetfte Soldaten, ende het verwaerlofen van de Medicamenten als anders, die van 'sLandtswegen jaerlijcks iöo in het Hofpitael,

als aen de Regimenten te Velde worden verftreck*» verfcheydeneabuyfenzijn gepleeghts ende meer- der fouden konnen komen voor te vallen 5 en om daer inne iöo veel in Ons is te voorfien 1 is goedt- gevonden ende verftaen:

8 F

Ecrft

-ocr page 1423-

Pkcaten en Ordohnantien.' 11. Boeck.

1384

Eerft ende vooral, dat die van het Hofpitacl, foo Doftor, Chirurgijn als Intendant ende alle an- dere gediende die omtrent het ielve worden ghe- bruyclcr, ficli pertinentelijck fullen hebben te regu- leren nae de ordre ende het Reglement daer op ge- maeckt en noch verder te maecken. Ende opdat in hetfelveHofpitael, ende door het gantfche Leger alles met behoorlijcker exafti- tude, ende neerftiger opfieht mach naergekomen worden ·, foo vinden Wy goedt, dat voor het toe- komende tot meerder afllitentie van den Doftor en Chirurgijn*Generael, ende utiliteyt van het gant- fche Leger voor den tijdt van feven maendèn fullen werden aengeftelt ende gebruyckt noch vier goede bequame ende .wel-ge-experimenteerde Meefters Chirurgijns, yeder met een goedt Knecht voor- lien, die hun geduyrcnde de gantfche campagne, of eënige belegerïnge fullen moeten laten vinden by of omtrent het gefeyde Hofpitael omtrent de Bri- gades of elders, foo en gelijck hun by den Generael van 'c Leger fal worden geordonneert. Welcke Chirurgijns by fêparatie of verdeelinge omtrent de Brigades door een Hofpitael-Meefter of Intendant onder behobrlijcke recipiflè met ken- niflè van den Doftor en Chirurgijn-Generael van behoorlijcke Medicamenten en andere behoeften na gclegenthey t van tijdt en faecken iiillen worden voorden, Ende fa! yder van deiè vier Meefter-Chirurgijns voor hem ende fijn Knecht alle loopende maendt gednyrende den tijdt van feven maenden, of foo veel langer als fy met de Armee in'tVeldtfullen werden ge-employeert, ghenieten een fomme van tfeftigh ponden tot veertighgrooten't pondt. Ende iullen tot verval van defe onkoiten yeder Collonel te voet, of den gene die het Regiment fal commanderen, in dienft van den Staet zijnde, 'tzy dat het Regiment te Velde of in 't Guarnifoen ghe- bruyekt werdt, alle loopende Maendt betalen eene fomme van fes gulden, of twee en tfèventigh gulden in'tjaer. Welcke voorfz ibmme de Capiteynen van het Regiment yder na proportie aen den Collonel fon- der düay ofuytvlucht fullen hebben te reftitueren; op poene van paratelijck daer voor ge-executeert te werden, ende hooghfte indignatie. Boven en behalven defe vier Meefter-Chirurgijns fal yeder Collonel ten dienfte van fijn onderheb- bende Regiment fich mede moeten voorfien van een goed, bcquaem en expert Meefter-Chirurgijn, dicoock C des verfocht werdende ) gehouden fal wefen aen den Doftor en Chirurgijn-Generael van fijn capaciteyt reeckenfehap te geven. Aen wekken Chirurgijn-Major den Collonel allelooperide maendt fal betalen een fomme van ... . Welcke penningen de Capiteynen van het Regiment nae proportie fullen reftitueren aen den Collonel, iöo ende ghelijck hier boven ten re- guarde van de vier Meefter-Chirurgijns isgefeght. Ende alioo het niet mogelijck en is, dat een ge- heel Regiment by den Chirurgijn-Major alleen be- hoorlijck kan werden bedient, foo fal yeder Com- pagnie (is'tdoenlijck) alsvanoudts, of immers

rurgijn-Majorveriöchtwerdende, den felven ful> len moeten aillfteren in alle occafien en oock buv- ten de Compagnien die fy bedienen.           £ * Yeder Chirurgijn van particuliere Compagnien fal dagelijcks aen den Ch irurgijn-Major, gheli'<ck oock de Chirurgijns- Majoors, foo dickmaels doen· lijck, ièlfs of door yemandt anders aen den Doftor of Chirurgijn kenniflè geven van de quantiteyt en qualiteyt van de Siecken ende Gequetften die on- der het Regiment dat hy bedient, gevonden wor- den. Ende fullen de Chirurgijns-Majoors, konnende van hun Regimenten abfenteren, gehouden wefen deChirurgijns-Generael, of van de Briguades te aflifteren. Ende fal den Chirurgijn-Major tot affiftentie van den Chirurgijn-Gener. of Brigades ge-employeere of elders gecommandeert werdende, eenen ande- ren van de bequaemfte onder de Compagnien van het Ree iment» gheduyrendefyneabfentie infync plaecfe vermogen te ftellen, met denfelvenlaÜen authoriteyt als hy felfs heeft. Alle de Chirurgijns fuilen haer felven tot hunnen eygen kofte moeten voorfien van goede en bruyek- bare Inftrumenten tot hun Handcwerck en Kunde dienftigh en bequaem, die fy oock ten allen tyden aen den Chirurgijn-Generael, van de Brigade of Chirurgijn-Major gehouden iullen wefen te ver- thoonen, oock van hunne bcquaemheyt cnexpe- rientie aen de felve reeckeafchap te geven -, en iiil- len gefeyde Chirurgijns eènige onbequaem vinden- de j daer van aen den Collonel of Capiteyn, wiens Compagnie hy bedient, kenniflè geven, met re- commandatie, 'dat daer omtrent met een bequamer Chirurgijn aen te ftellen, werdt voorfien.! Ende op dat yeder Regiment behoorlijck werde bedient, iöo fal yeder Chirurgijn-Major voorfien worden vaneen Kifte met Medicamenten, Lijn- waet als anders ghefourneert, benevens eenLijfte van'tgenedaerinneisgheftelt die onder Recipiilè van den Chirurgijn, gebracht fal werden in handen van den gefeyden Collonel, of den genen die het Regiment commanderen fal, ommeten dienfte van de Soldaten van het Regiment ge-employeert te werden, Ende fal gefeyden Collonel, of die gene die het Regiment fal commanderen, beibrgen datdeovcr- ghelcverde Medicament-kifte op een van fijn Wa- gens of het Schip dat hem fal dienen, werde mede gevoert, werwaerts het Regiment fal heenen tree- ken of marcheren, ende forge dragen dat gene Me- dicamenten buyten noodtfaeckelijckheyt werden geconfumeert. En fal daerom yder Chirurgijn-Major gehouden weien te verantwoorden van die Kifte ende 't gene in de fel ve is; op pcene dat het gene komt vernuft of onnuttelijck buyten de cure van de Soldaten ver- quift te werden, aen fijn verdiende Traftement gekort, of ander sop fijn Perfoon ende Goederen verhaelt fal werden. ■                             , . En fal beneffens d'overleveringe van fijn Kute gehouden wefen Atteftatie van den Collonel of uen genen die het Regiment commanderen β'» tc

twee Compagnien van een Chirurgijn moeten we feë voorfien.

overbrengen, dathy 'sLandtsMedicamenten en Behoeften behoorlijck ende meinageerlijck neen

Welcke Chirurgijns ghefitmentlijck of ten deele verbruyekt na gclegenthey t van tijdt en faecken, van den Cbi- Den Chirurgijn-Major fal gehouden wefen

foo dick-

•

-ocr page 1424-

APPENDIX

dickwjls den Do&or van't Leger , Chirurgijn- Génerael, ©f van de Brigade Tullen requireren, fijn aenbetrouwdeMedicament-Kifte te openen ende teJaten yifi teren. De Chirurgijns van de Brigades ende de Chirur- gijns-Majors iullen Eedc doen in handen vanden Raedt van State, of den genen by haer Edele Mog. daer toe te committeren, dat iy den Lande houw ende getrouw lullen wefcn, de Siecke en Gequetfte nae hunne befte wetenfchap en kenniflè traderen en cureren, 's Land ts Medicamenten, Linnen en andere Behoeften die haer ter handen zijn of fullen geftelt worden, ten meeften oirbaer en ten dienfte

van de Soldaten employeren> fonder die elders te confumeren ofghebruyeken, endefich, voor foo veel hun aengaet, te reguleren nae defê boven- ftaendeordre, offbodanigen anderen Reglement: als haer fal werden ter handen geftelt i ende voorts alles te doen 't geen fy ( hunne Kunft aengaende ) beften falutairft fullen oordelen, Aldus ghearreileert inden Rade van State, in 's Graven-Hage den 27 February i6jj. Brakel. Ter Ordonnantie van den Raedt van State. »                    G.vanSlingelandi

6. Ordonnantie ende Waerfchoumnge van de Staten Generael der Ver- eenighde Nederlanden, noopende de addrejfe van Brieven van. en naer Sweden, ende tegens de correfpondentie buyten faecken van Koepmanfchafr &c. In date den twaelfdenjunyiójj.

oock van eenige andere ftofïe erfde materie zijn, anders dan va n't gene bloot en alleen concerneert hareHandelingc, Traffijcq ende Redderinge van hare particuliere affaires, fonder daer onder eenige nieuwe tydingen of faecken van andere ftoffe te vermengen i op poene dat die gene, die bevonden fullen werden defen contrarie te fullen hebben ghe- daen, fullen werden gheftraft foodanigh, als naer exigentie van faecken bevonden fal worden tebe- hooren, Ende ten eynde niemandt daer van igno- rantie praitendere, ende een yeder wete moge wacr naer hem te reguleren; Soo ordonneren ende laften Wy, datdefènfal worden ghepubliceert endege- affigeert alomme daer het behoort, ende te gefchie- dengebruyckelijckis. Gedaen in den Hage den twaelfden Juny 1677. Was gheparapheert , J.Steyny vt. Onder ftondt, Ter Ordonnantie vande hoogh-ghemelte Heeren Staten Generael. Gerceckent, H.Fagel. Zijnde op hetfpatium ghedruckt het Cachet van haer Hoogh Mog. op een roodenOuwel, overdeckt met een papieren Ruyte.

|E Staten Generael der Vereenighde Ne- derlanden. Allen den genen die defen fullen fien of hooren lefèn, Saluyt. 'Doen te weten : Dat alibo van nu voortaen alle de Brieven,' foo die den Staet, alsdiedeKoopIuy- den ende Ingezetenen defèr Landen willen laten af- gaen naer Sweden, gefonden fullen worden op het Poft-Comptoir tot Amfterdam, om van daer naer Sweden veribnden te worden : Dat van gel ij eken de Brieven die uyt Sweden naer dele Nederlanden fullen afgaen, ghefonden fullen worden tot Stock- holm, of tot foodanige andere Plaetiè alsfyneKo- ninghlijcke Majefteyt van Sweden goedtvinden fal, om van daer herwaerts aen gefonden te werden. SOO ISTi Dat Wymidts defen allen ende een yegelijcken vande goede Ingezetenen ende Onder- danen defer Landen daer van wel hebben willen verwittigen, ende daer nevens oock wel expreftè- lijcken interdiceren ende verbieden, te handelen, te traeteren , of oock te mentioneren van eenige faecken, diedeconftitutie ofgelegentheytvande jegenwoordige tyden foude mogen raecken , of

7. Placaet van de Staten van Hollandt ende Weji^Vrieflandt f waer hy werdt verfiaen dat het een indifputabel'recht is, dat geene Ingezet enen van dem felven Lande, nietfugitifwefende, nochte oock in flagranti deXx&ogeattrappeert werdendc) geapprahendeert ofte te rechtgheftelt mogen werden anders dan voor den\ Officier, ende voor den Rechter beyde in haer reguardor dinar is t dageltjcks en com- petent zijnde. Indate den vyfthienden September i6jy.

Ende op dat alle Officieren ende gemeyne Ingeze- tenen dien-aengaende behoorlijck ibuden mogen wcfen geinformeert tot hare naerichtingèï Soo be- geren Wy, dat defèn alomme gepubliceert ende ge- affigeert fal worden daer het behoort, ende in ge- lijckegelegentheden te gefchicden gebruyckelijdc is. Gedaen in den Hage, onder het Xleyne Zegel van den voorfz Lande, den ι f September è 1677« Onder ftondt, Ter Ordonnantie van de Staten', Ende was onderteeckent» Simm van Beaumont,

|E Staten van Hollandt ende Weft-Vries- landt, Allen den genen die deièn iullen fien , ofte hooren lefen, Saluyt. 'Doen te wet en i Dat Wy, naer voorgaende de- liberatie , goedtgevonden ende verftaen hebben te verklaren, foo als Wy verklaren by defen, dat het binnen Onfen hoogh-gemelten Lande van Holland ende Weit-Vrieilandt een indifputabel Recht isf dat geene Ingezetenen van den felven Lande, niet fugitif wefende, nochte oock in flagranti deliclo geattrappeertwerdende, geapprahendeert ofte te recht geftelt mogen werden, anders dan voor den Officier, ende voor den Rechter beyde in haer reguard ordinaris, dagelijcks en competent zijnde.

8F 2

PVaer*

-ocr page 1425-

i-j86'                PlaëateüetiOrdonnantien. ii.Boeeki               / ' S·. Waerfchoumngé van de Staten Generael der Vereenighde Nederlanden' beheljende ordre op 't jqffen van Slaven^ tot Algiers gevangen zijnde. In date den negen en twinttghften'December 1677.

|E Staten Generael der Vereenighde Ne- derlanden. Allen den genen die defen fullen fien ofhooren lefen, Saluyt. 'Doen te weten: Dat alfoo met de Regeringe van Α lgiers is gheconvenieert, dat een Slaef voor om- trent een derde minder als voor defen ial konnen geloft worden, midts betalende ghereet geit voor uyt, ende dat de uytterfte minite prijs door de Commiflariiïen tot Algiers fal veriörght worden, dat by yeder afreeckeninge fal blijeken. SOO ISTj Dat Wy allen ende een yegelijck van de Inghezete- nen chde Onderdanen defer Landen daer van wel hebben willen waerfchouwen, ende daer nevens ooek veribeeken die gene die yers tot lofÏÏnge van een Slaef gheteeckent hebben, of noch fullen teec- kenen, het geteeckendegereedt te geven, opdat den armen Gevangen niet blijft gefruftreert van het voordeel, bydevoorfz conventie bedongen * En dat Johannes Hees, Koopman tot Amfterdam, woonende op de Oude Schans, ende Louys d'Aze- vedo , Koopman, woonende op d'Anthonis Bree- ftraet tot Amfterdam, by ons zij η gheej ualificeert, om de penningen tot loilinge der Slaven ghedeiti- neert» te ontfangen, ende de felve op het fpoe- dighfte op Marfeille of Livorne te remitteren, om van daer over Zee overgefonden te werden op Al- giers, midts het geldt doende verfeeckeren, hier of elders, met goede Aflèuradeurs op hetprofite- lijckite, ende voor haer adminiftratie ende bewint ftellende goede en fuffiianie cautie. Dat omme alle bedrogh in't colligeren vande gelden voor te ko- men , de voornoemde Johannes Hees of Louys d'Azevedo oock by Ons zijn geauthorifeert, om als fy fuicks fouden mogen goedtvinden, de Boeck- jens van de Luyden af te eyfïchen, om te fien op de Rolle, of den Slaef noch leeft, en wat geit daer

is ontfangen, ende noch gheteeckent ftaet·, ende. dat dan ooek tot meerder geruftheyt door de voor- noemde Johannes Hees of Loüys d'Azevedo in de Boeckjcn sgeteecken t fal werden dat de Slaef noch leeft : DatdeLuyden die eenigh geldt opgaren, werden gelaft, fulcks op het fpoedighfte te doen, ende 't gunt fy ontfangen hebben, te brengen aen de voornoemde Johannes Hees, of Louysd'Azevedo, neffens hare Boeckjens, om t'examineren of den ontfanghmetde royeringe accordeert, ende dan 'tfelve in hare Boeckjens te teeckenen : Dat die gene die bevonden fouden mogen worden hier inne ter quader trouwe te hebben gheprocedeert, daer over anderen ten exempel rigoureulêlijck fullen. werden geftraftj Des dat de Heeren Burgermecfte- ren ende Regeerders vande refpeftive Stedenjende Schouten en Gerechten van de refpeétiveDorpen, binnen de welckeeenige generale Colleile tot Ιοί- linge van Slaven fouden mogen zijn ghedaen, of noch gedaen werden, iullen behouden de facukeyt om te mogen ièggen wat Slaven fy verftatn dat uyc de vooriz gecollecteerde gelden fullen werden ghc- loftofgerancoeneert. Endeopdatniemandtbier van ignorantie praetendere, ende een yeder wete moge waerna hy hem hebbe te reguleren; lbo be- geren Wy dat defenalomme gepubliceert endege- affigeeit fal werden daer het behoort, ende in ghe- lijcke gelegentheyt te gefchieden gebruyckelijck is. Aldus ghedaen ende gearrefteert ter Vergaderinge van de hoogh-ghemelte Staten Generael, in den Hageden 20 December 1 6yj. Wasgeparapheert, Johan Baron van Reede, Vryheer van Renfwotide, Onderfrondt, Ter Ordonnantie vande felve. Geteeckent, H. Fagel. Zijnde op 't fpatiuni ge- druckt het Cachet van haer Hoogh Mog. op een rooden Ouwel,overdeckt met een papieren Ruy te.

TraBaet van Vrede ende Vrundtfchap, ghemaeckt ende ghefioten tot Nyrnegen den Ί\ Oflober 167$, tuffchen den Koningh van Sweden tereenre, ende de Heer en Staten Generael der Vereenighde Neder hnden ter andere zy de.

ïn den name van de Alderh'eylighfie ende ondeelbare J                   tDrievuldigheyt. f Ennelijc^; zy allen ende een yegelijcken die het aengaen maeh, of ecnighfïnts iöude mogen raecken> Nadat hetvuyrvanden Oorlogh in Europa mede hadde ingewic- kelt dén Alder - Doorluehtighften ende Groot- maehtighfteirPrinsenHeer, Heere Κ Α REL, door Godes genade der Sweden, Gotten en Wen- den Koningh, Groot-Vorft vanFinlandtj Hertogh vianSchonen, Eften,Lijflandt,CareIien,Bremen, Verden,·, Stettijn, Pomerenv Caffiiben en Wen- den, Prince van Rugea , Heere van Ingerman- landt ende Wifmar > ooek Païrz-Graef aen den Rhijn·, Hertogh Van Béyereny Gulick, Cleefen Bergh : Ende de Hoogh Mogende Heeren Staten Generael dei Vereenighde Nederlanden; ende dat fy fiefa als Vyandèntegens den anderen hadden ge- dragen i foo is echter evenwel die innerlijcke gene-

gentheyt ghebleven, dat fy de herftellinge van de oude vrundtfchap ten wederzyden wenfehten, en felfs gheduyrende den Oorlogh hare Onderdanen volkomene vryheyt van Commercie ende Naviga- tie ten wederzyden toe-ftonden j waer van daen eyndelijck gebeurt is, dat door de lofféHjcke voor- fieninge ende mediatie van den Alder-Dooriuch- tighflen Prins en Heere, Heere Κ AREL de II» Konmgh' van Groot Brittannien, by onderlinge conventie vanalledcftrydendcParthyende Stadt Nymegen tot de t'famen-komfte der weeren Pleni- pötentiariflèn tot de generale Vrede is verkoren en aengenomen -, Ende dat wederzijdes aldaer cornpa·' rerende Extraordinaris Ambafladeurs ende ^fn^ pötentiariflèn \ en van wegen fyne Koninghh^KC Majefteyt van Sweden de Heeren BenediB^ Qxenfiierna, Grave van Kexholm ende Waza» Baron van Morby ende Lindholm, fcc- ^6éJ"e vim Kapuria en Ketila % Raedt van fyne Koningh- - lijcke Majefteyt, ende van het Rijck van Sweden,

-ocr page 1426-

			AP Ρ E		ÏJS7 fal gedogen dat aen dé andere eenige fchade of over- laft, heymelijck ofte opentlijck, diredelijck ofte indirectelijck, door de iyne ofte door anderen aen- gedaenwerde: Ende ial geen Alliantie, contrarie deic Vrede, met des anders Vyanden mogen aen- gaen, ende oock niets ondernemen of doen onder- nemen , door hem felfs of door anderen, het welcke foude ftrecken tot verminderinge vanden Scaet en iccuriteyt, foo wel van den eenen als van den an- deren ; maer fullen beyde de Parthyen het voordeel, eer, ende welvaren van den anderen , op de befte maniere met raedc ende daedt in alle occafien, ende over al procureren ende voortietten. 1 V. Tot meerder beveftingeende voortièttinge van de voorfz Vrundtfchap, fullen vernieuwt werden de voorgaende Tradaten ende Verbonden, in de Jaren 1656 ende 1667, tuflehen fyne Majefteyt van Sweeden ter eenre, ende de Hoogh Mog; Heeren Staten Generael der Vereenighde Nederlanden, ter andere zyde gemaeckr, in iulcker voegen dat de felve hare voorighe kracht ende vigeur in alle ende ygelijcke poinden füllen obtineren ende behouden, uyrgenomcn alleen 't gene de Conditien en Wetten van weder-zijdts Commercie ende Navigatie con-» cerneerr, daer over nu oock huyden by ipeciaei Tradaet geconvenieert is. V. Geen van beyde de Parthyen fal naer delen ver-^ mogen eenigh Verbande ofte Tradaet te maken, of* in eenige Negotiatie te treden, die foude moghen ftrecken tot fchade ofte pnEjuditie van den anderen» maer ial veel meer fulcks tegen gaen > ende gehou- den zijn den een den anderen vlytighendegetrou* wclijck bekent te maken 't gene hy fal komen te we- ten , dat door anderen tegen hem gemacbineert en ondernomen foude mogen werden. V I. Indicnder eenige Gevangenen van d'een of d'an-* derezyde noch foude mogen gevonden werden, dié lullen ionder betalinge van eenigh rancoen 'm voo* rige vryheydtgeftelt werden. VIL Syne Koninghlijcke Majefteyt belooft naer be± hooren te fullen voldoen de pretenlien van de Inge- zetenen der Vereenighde Nederlanden, nacr hard waerde *, ende fal tot dien eynde aenitonts naer de Ratificatie ordonneren fekere Commiflariilèn, die de vooriz pretenlien fullen gehouden zijn te exami* neren, in fulcker voegen % dat fy de pretenlien die liquide zijn * geea verder onderlöeck fullen onder- werpen , maer fullen binnen den tijdt van fes weec- ken over de prompte latisfa&ie met de Eygenaers» of die Commiiïïe daer van hebben, gehouden zijn teconvenicren en te accorderen: Ende wat de ande- re illiquide pretenlien aengaet, fullen de felve Com- miflariilèn gehouden zijn, inden tijdt van drie of vier maenden, te rekenen van date van de gegevene Commiiïïe, de felve te revideren ende rekeninghe daer van op te maken, jae ielfs over de beralinghe vanyder fomme, de welcke liquide bevonden lal werden, met de Proprietariflen ofte Eygenaers ge- houden zijn te convenieren ende te accorderen j en fal hetvry ftacn aen den Minifter van de Heeren Staten Generael, in hetHoff van Sweden refide- rënde, van wegen de voorfz Ingezetenen der Ver- eenighde Nederlanden de voorfz liquidatie ende con-
		en Pr£eiidentin den Hoogen Raedt tot Wifmar, als oock opperften Wet-gever vanlngermanlandten Kexholm j ende den Heer Johannes Vaulinus Olivenkrans, Heere van Ulfhal endeHofmanftorp, Raedt van iyne Majefteyts Cancelerye, ende Secre- raris van Staet, ende Ordinaris Rechter van het Landtfchap Widboen : Ende van wegen de Hoog JVIog. Hecrcn Staten Generael der Vereen ighde Nederlanden, den Heere Hieronymus van Bever- ningk, Heer van Teylingen ,j Curateur van d'Aca- demie van Leydën, voor deien Raedt ende The- laurier Generael der Vereenighde'Nederlanden 5 en de Heer Willem van Haren, Grietman van de Bilt, Gedeputeerde ter Vergaderinge van haer Hoogh Mog. van wegen de Provincie van Hollandt ende Vrieilandt» getracht hebbende de intentie en gene- gentheyt van de hoogh-gedachte Heeren hare Prin- cipalen , door hare refpedive Officien tot een ghe- wenfcht eynde te brengen} ende tot dien eynde hare "Volmachten (waer van de af-fchriften aen het eyn- de deiès Tradaers van woorde te woorde geïnfe- reert zijn) gecommuniceert, ende daer over met den anderen geconfereert hebbende, eyndelingh ter eere van Godrs Heylige Naem, en ten beften van 't gantfdieChriftenrijekgeconvenieert ende over een gekomen zijn> iöo als ly volkomentlijck convenie- ren cnde over·een-komen midrs defen , indenae- volgende Conditien van Vrede en Vrundtfchap. I. Daer fal in toekomende tüifchen fyne Koningh- lijckc Majefteytende des ielfs Succefteurs, ende de naevolgende Koningen vanSweden ende van het gemelte Korioghrijck, midtlgaders haer ondcr- hoorige Landen ende Provinciën, ibo in als büyten het Rijck gelegen» ter eenre ·, ende de Hoogh Mog. Heeren Staten Generael der Vereenighde Neder- landen ter andere zyde; een oprechte, on verbrecc- kelijckc, ende eeuwige Vrede weien, ende fullen deiiialvcn ccflêren ende ophouden alle aften van hoftiliteyt, hoedanigh die fouden mogen zijn, foo wel te Water als te Lande, in alle ende ygelijck van weder-zijdts Koninghrijcken , Staten, Landen en Provinciën, cndetullchen alle ende ygelijcke der feh'er Onderdanen ende Inwoonders, van wat qua- liteytende conditie die fouden mogen zijn, fonder uytneminge van eenige Plaetfen of Perfonen. I I. Daer lal van wederZyden wefefi een eeuwige ver- getenheydtendeamneftie van al het gene voorde fen Vyandtlijck in den tegenwoordigen Oorlogh gedaen is, in wat maniere ende op wat plaetiè fulex foude mogen zijn gefchiet $ lbo dat den eénen den anderen over diergelijcke faken, ofte om wat óor- faceke ofte pretext het foude mogen wefen, eenighe ade van Vyantfchap ofte overlaft, onder ichijn van Rechten, ofte by wegen van feytelijckheydt fal m ogen aendoen, ofte door de fyne of anderen döcn aen doen ·, ende fullen allen en yegdijeke van we- qcr-zijdts Onderdanen van deiè amnëflie joüif- iêren. i 11 f)aerfalvoörfaén tuilchcride VereenighdiëPar- tnyen een ware, getrouwe, oprechte ende récipro- que Vrundtfchap en goedeCorrefponderïtie weien, \ in ende over alles te Water ende te Lande, foo wel in als buyten Europa i foo dat de eene Parthyc niet

-ocr page 1427-

			Piacaten en Ordonnantien» 11. Boeck.
		I388 conventie te mogen by-woonen ende aflïfteren ·, ende fal alle 't gene dat alibo wederzijdes gedaen en vaftgeftelt ial zijn» ibndereenige exceptie of uyt- fteltergefetter tijdtiijη effeft forteren : Ende fal daer en boven fyne Koninghlijcke Majefteyt befor- gen, dat aen de Onderdanen van de Heeren Staten Generael, die by voorgaende Sententie fullen kon- nen bewyfen , dat haer van fyne Koninghlijcke Majefteyts Onderdanen yets moet betaelt of gege- ven werden, prompte ende parate executie aen- ftondts nae de Ratificatie van dit Tra£taet verleent ial werden, in fulcker voegen, dat de executie van alle gheweiène iaecken binnen den tijdt van twee maenden , na dat de iel ve veribcht ial zijn, t'eene- mael gcadimplcert ende geperfeclioncert ial moe- ten weien. VIII. Endealfoo fyne Koninghlijcke Majefteyt ende de Heeren Staten Generael danckbaerlijck erken- nen de krachtige en ernftige oificien die den Door- luchtighften Koningh van Groot Brittannien door iy nen goeden raedt ende ad vis, tot het bevorderen van de gemene ruft en Vrede gecontribueert heeft: Soo is ten weder-zyden gheconvenieert, dat den hooghft-ghedachten Koningh met fijn Rij eken en Landen, op de befte form ende manier doenlijck, in dit jëgenwoordigh Tra&aet ial begrepen zijn» en da*t om de obiervantie ende executie van het vooriz Tradtaet door fyne fpeciale guarantie foo veel te meer te verfeeckeren. IX. In dit Traftaet van Vrede en Vruntfchap iullen van wegen fyne Koninghlijcke Majefteyt van Swe- den geincludeert zijn, ïpecialijck den Alder-Chri- llelijckften Koningh, ende den Hertogh van Sles- wijck, Holfteyn, Gottorp ·, Gelijck oock daer in begrepen iullen zijn den Keyfer, en alle de Chur- Vorften, Princen ende Staten, die in de Vrede, met haer gemaeckt, begrepen zijn ·, met en nevens de Hanze-Steden, inibnderheyt Lubeck en Ham- burghi eyndelijck fullen daer in ghecompraïhen- deert werden (lbo fy daer in begrepen willen zijn} den Koningh ende Republicq van Polen, ende alle andere Koningen, Princen, Staten, Steden ende particuliere Periöonen, de welcke'op haer veriöeck binnen fes maenden na deièn te doen, fulcks vanden Koningh van S weden toegeftaen ial werden. X. Inigelijcks fullen van wegen deHeeren Staten Generael ingefloten zijn denRoomichenKeyièr, den Alder-Chriftelijckften Koningh , de Cheur- Vorften van Ments, Trier ende Brandenburgh, den Hertogh van Lottharingen, den Biflchop van Paterborn ende Munfter, den Hertogh van Nieuw- burgh, de Hertogen van Bruniwijck, Lunenburgh tot Oihabrugge, Zei en Wolffenbuttel ·, vanghe- lijcken alle Koningen, Cheur-Vorften en Princen, Geallieerden van de Heeren Staten Generael, die in de Vrede, met den Koningh van Sweden ghe- maeckt, inghefloten willen zijn $ als oock de Re- publijcque van Switièrlandt en hare Geallieerden, den Furft van Ooft-Vrieflandt, de Steden Lubeck, Bremen en Embden, ende alle andere Staten, Ste- den ende particuliere Perfoonen, de welcke op haer verfoeck binnen fes maenden, naer deiè te doen , fulcks vande Heeren Staten Generael toegeftaen fal werden»
						X I. Het tegen woordigh Traclaet fal ghcratificeerc werden by folemnele Aclen van fyne Majefteyt ter eenre, ende van de Heeren Staten Generael der Vereenighde Nederlanden ter andere zyde, in fulc- ker voegen dat de voorfz Aften van Ratificatie ia behoorlijcke forme tot Stockholm, binnen de tijde van drie maenden , te reeckenen van den dagh der onderteeckeninge, of eerder ( foo het gefchieden kan ) ten wederzyden uytgewiilèlt fullen werden -, ende fal de uytwifielinge gefchiet zijnde,het voorfz Tra£taer van Vrede ghepubliceert werden in alle Landen ende Plaetfen, de reipeclive Parthyen toc- behoorende, foo haeft fulcks ηa de afgelegentheyc van de fel ve Plaetfen fal konnen gefchieden; ende fal vanden dagh vande onderteeckeninge fijn kracht ende effecÏ in alles forteren. Ten oirkonde van 't gene voorfz is, hebben wederzij dts Extraordina- ris Ambafladeurs en Plcmpotentiariftèn uyt kracht van hare Volmachten, dit tegenwoordigh Tra&aee van Vrede met hare eygen handen ende Zegels be- krachtight en beveftight. Aldus ghedaen tot Ny- megen den %\ O&ober 16j$. Wasgeteeckent, (L. S.}    Benediclm Oxenflierna. (h. S.}    Johan ΨαηΙιη Olïvenkrans. ( L. S.)    Hieronimm van Bevemingk. (L.S.)    Willem van Haren.
					Volght den inhoudt van de Volmacht van den Koningh van Sweden. WY Κ Α R E L, by der gratie Godes der Swe- den, Goihen ende Wenden Koningh,Groot- Vorit van Finlandt, Hertogh van Schonen, Eften, Lijflandt, Carelien, Bremen, Verden, Stettin, Pomeren, CaiTuben ende Wenden, Prince van Rugen, Heere van Ingermanlandt ende Wifrnar, oock Palts-Graeffaen den Rhijn, Hertogh van Beyeren, Gulick, Clecff en Bergh, &c. 'Doen te weten : Allen ende een yegelijcken die het aen- gaen mach, ofeenighfints foude mogen raecken , dat alib Wy niets meer wenfehen als dat den tegen- woordigen Oorlogh, waer mede de geheele Chri- ftenhey f als noch gedruckt werdt, met am eerften in een redelijcke en eerlijckc Vrede mocht veran- dert werden ·, ende dat Wy over-iulcks met een danckbaerghemoetverftaen hebben, dat door de loffelijcke iörge ende mediatie van den Doorluch- tighften, Groot-machtighften Koningh van Groot Brittannien , het daer toe ghebracht was, dat met toe ftemminge der ftrydende Parthyen,de Vredens- Trattaten en Conferentien totNymegen fouden aengeftelt werden. Sooifi·, Dat Wy tèer geerne willende contribueren alle 't gene in Ons is, om dt gemene rufte van de Chriftenheyt te bevorderen ? ende Ons verlatende opdevoorfichtigheyt, erva- rentheyt, ende trouwe van den Heere BenediBus Oxenflierna, Grave in Kexholm ende Waza » Baron in Norby ende Lindholm, Heere in Kapuna ende Katila, Onfen ende Onfes Rijcks- Raedt, ende Prasfident in den Hoogen Raedt tot Wifrna*» ende Opperften Wet-gever van Ingermanlandt en Kexholm j als mede van den Heer Johannes Ψ au* Imm·

-ocr page 1428-

		ΑΡΡΕΝ liniïsOlivenkrans, HcerinUlfhal endeHofman- ftorp , Onièn Cancelerye Raedr, Secretaris van Sraec» ende Ordinaris Rechter van het Territoir vanWidboenj de ielve hebben genomineert, ge- eJigeert ende geconilitueerr5foo als Wy de iel ve no- mineren, eligerencnde conftitueren midtsdeièn, tot Onfe Extraordinaris Ambailadcurs ende Pleni-". potentiariilcn tot de voorfz by-een-komfte ende Traftaten van Vrede tot Nimmegen aen te ftellen j dewelcke Wy ovcrfulcks belafteo, ende fpecia- Jijck bevelen, dat fy haer (foo haeil doenlijck) nacr de voorfz Stade begeven, omaldacrde Vredcns- conierentien, het zy dircftelijck, ofïe wel door de interventie ende hulpevanderefpeftive aengeno- me Mediateuren aen te ftellen, ende met de Am- baiïadeurs, Gedeputeerden, endeCommiilariilen van de HooghMog. Heeren Staten Generaelder Vereenighde Nederlanden, ende der fel ver Gecon- federeerden, verfien met behoorlijcke Volmacht, den tcgenwoordigen Oorlogh te termineren, ende de openftaende verichillen door een goede en vafte Vrede ter neder te leggen: Gevende rot dien eynde volkomen ende abibluten macht, authoritey t ende laft aen Oniè vooriz Extraordinaris Ambailadcurs endePlenipotentiariflen gefamentlijck3ofte wel aen een alleen, de andere abfent ofteanderfints belet zijnde, omvanOnfèntwegenenuytOnfen naem de Traftaten van Vrede tuilchen Ons, ende de hoogh-gemelte Heeren Staten Generael, ende der felver Geallieerden aen te gaen; als mede alle Aften die rot dien eynde gerequireert ibuden mogen wer- den te maken, t'expedieren, uyt te wiilelen, ende vervolgens alles te doen, te beloven , te ftipuleren, te concluderen, ende te teyekenen alle Aden, De- claratien, ende Conventien uyt te wiilelen, en alles te doen het vvelck tot de voorizNego tiacie behoort, niet foo vryen macht ende auchoriteyt, als Wy felfs in Pcrfoon prefent zijnde, ibuden doen of konnen doen, ichoon ghenomen daer toe fpeciaelder ende uytdruckelijcker Volmacht mochte van noodc zijn, alsindefen vervat ïs : Wy beloven daer en boven, cndc verklaren op Onfc Koninghlijcke Trouwe en Woordc, dat Wy fullen aengenaem, vaft en bon- digh houden alle het gene by Onie vooriz Extraor- dinaris Arnbafiadcuis cndePleniporentiariflen, of t'famen, ofwel by een alleen, by abfentie of andere ongelegentheydt van den anderen, gedaen ,gec@n- cludeert,geteeckent, ge-exrradeerten uytgewiilèlt ial zijn, Ons by deien oock verbindende tot het de- pefcheren van Oniè Afte van Ratificatie in behoor- lijcke en iólemnele forme, binnen den rijdt die daer toe beftemt ial zijn. Ten oirkonde van 'tgeene voorfz is, hebben Wy dcfe tegen woord ighe met Onfe handt onderteyekent, en met Ons Koningh- lijck Zegel doen beveiligen. Gegeven in Ons Ka- ftecl Stockholm den twaelfden April ió~6, Wasgeteyckent, (L: S:) KAROLUS. Onder ftondt, F.JoelQrnfted. Volvht de Volmacht van de Heeren Staten Generael. T\Ë Staten Generael der Vereenighde Nederlan- ■*" den: Allen den genen die deiè tegenwoordighe fullen fien, Saluyt. 'Doen te weten t DatalfoWy niet meeren wenichen, als dat den tegen woordi-
				D Ι Χ.                  0β gen Oorlogh, wacr door de geheele Chriftenhey t gedruckt werdt, tnet den eeriten in een cerlrjcke en redelijcke Vrede mochte verandert werden} ende dat Wy over üilcks meteen danckbaergemoet ver- ftaen hebben, dat door de loffelijcke ibrgeenme- diatie van den Alder-Doorluchtighften ende Groot- machtighften Koningh van Groot Brittannien, hec daer toe gebracht was, dat met toeftemminge van de ftrydende Parthyen dehandelingeendeconfe- rentien overde Vrede tot Nimmegen foude wer- den aengcilelc. S O O I S Tj Dat Wygcerne willende contribueren al het gene in Ons is, om de gemeenerufte van de Chriftenhey t te bevorderen j ende Ons verlatende op de voorfichtigheydr, erva- rentheydc, ende trouwe van de Heeren Hieronj' mits -van Bevemingky Heere van Teylingen, Cuia- teur van d'Academie tot Leyden, voor defen Raed van State, en Thefautïer Generael der Vereenigh- de Nederlanden; ÏVilhem van Ναβαη, Heere van Odijck ende Corteigne, &c, Premier Noble, ende rep: icièn terende den Adel inde Verg: vande Heeren Staten,en in de Gecommirt: Rad: van Zeelandt; en Willem van Haren, Grietman van de Bilt in Vrief- landt, Gedeputeerde in Oniè Vergaderinghe van wegende Heeren Staten vanHolIandt, Zeelandc ende Vrieilandt j de ièlve hebben genomineert, ge- eligeert ende gecommittecre, foo als Wy haer no- mineren > ehgeren ende committeren midts deièn» tot Onfe Extraordinaris Α mbaffadeurs endePleni- potentiariflen tot de voorfz t'iamen-komfte, ende Vrede-handelinge tot Nimmegen, haer belaftende, ende fpecialijek bevelende, dat fy (iöo haeil doen- lijck) haer na de voorfz Stadt begeven, om aldaer de Conferentien van de Vrede , hetzy direftelijck» ofte door bemiddelinge van de Mediatcurs ten we- derzyden aengenomen, by te woonen, ende met de Ambailadcurs, Gedeputeerden, ende Comniif- iariilèn van den Alder-Doorluchtighften Heere» Heer Karel, Koningh van Sweden, Gotten ende Wenden, &c. Sec. Sec. ende des felfs Geallieerden» veriien met behoorlijcke Volmacht, te handelen overde middelen, om den jegcnwoordigen Oor- logh te termineren, endede differenten die daer uyt zijn ontftaen door een goede ende vaile Vrede ter neder te leggen: Wy geven over- iïiicks volko- men en abfolute macht ■> authoriteyt, ende laft aen Onie voorfz Extraordinaris AmbaiTadeurs ende Pienipotentiariilen, om alle drie t'famen, ofte wel twee van de felve by abfentie, ileckte, of andere ongelegentheydt van oen derde, ofte een alleen, by abfentie van de twee anderen, in gelijcke geval van fieckte ofte andere ongelegentheydcj het voorfe Traftaet van Vrede van Onfent wegen met hoogft- gedachten Koningh , ende des felfs Geallieerden aen te gaen, te iluyten endete teyekenen j oock om alle Aften die tot dien eynde gerequireert ibuden mogen werden, te maecken, te depefcheren, endei uyt te wiilelen, ende generalijck alles te doen, te beloven, te ilipuleren, te concluderen, en te teye- kenen alle Aften, Declaratien, ende Conventien uyttewiiïèlen, ende alles te doen het gunt tot de voorfz handelinge behoort, met foo vryen ende abiblute macht, als Wy felfs preiènt zijnde, fouden doen ofte konnen doen, ichoon genomen daer toe ipecialer ende uytdruckelijcker laft, als in deicn is vervat, mochte van noode weien: Wy beloven daer en boven, ende verklaren ter goeder Trouwen ende

-ocr page 1429-

					Placaten en Ordonnantien. 11 Boeck.
			139°
		cnde opOnsWoordt, dat Wy voor aengenacm, vaft ende bondigh fullen houden, alle het gene by degemeke Oniè Excraordinaris AmbaiTadcursen Plenipotentiariflèn geiamendijcken, ofte by twee van de ièlve 'm cas van abièntie , fieekte, of andere ongelegehtheydt van den derden, ofteby eenal- leen, by abièntie van de andere twee, inghelijck geval van fiecktc ofte andere ongelegcntheydt ge- daen , geconcludeert, geteyckent, ge-extradeert en uytgKewiflèlt ial zijn > Onsby deièn oock verbin- dende tot het depefcheren van Onfe A£te van Rati- ficatie, in behoorlijcke en iölemnele forme binnen den tijdt diedaer toe beftemt fal zijn. Ten oirkon- de hebben Wy defen door den Priefiderende in Oniè Vergaderinge doen parapheren, en by Onfen eerden Griffier onderteyckenen. Aldus gedaen in 's Graven-hage den vierden Januarij 16y6, Was geparapheert, E. Bootfma> vt. Onder ftondt, Ter Ordonnantie van de hoogh-gemelre Heeren Staten Generael. Ende geteyckent, H. FageL, Volght de Ratificatie <van den Ko- ningh van Sweden , op het Traffaet van Vrede.                           \ < ·: Vy Υ Κ Α R E L, by der gratie Goés der S we- yy den, Gorten en Wenden Koningh, Groot- Vorft van Finlandt, Hertogh van Schonen, Eften, Lijflandt, Carelien , Bremen, Verden, Stettin, Po- meren »Cafuben en Wenden, Prince van Rugen, Heere van Ingermanlandt en Wifmar, oock Palrs- Graef van den Rhijn, Herrogh van Bcyeren, Gu- lick, C leef en Bergh. T)oen te weten; Allen ende een yegelijck die het aengaen mach, ofteeenigh- iints foude mogen raken, dat alfoo tuflehen Ons ter eenre, ende de Hoogh Mogende Heeren Staten Generael der Vereenighde Nederlanden ter andere zyde, door wederzijdes Extraordinaris Ambaila- dcurs ende Plenipotentiariflèn tot de Vrede-han- linge tot Nimmegen, uyt krachte van hare refpetli- ve Volmachten, acn het eynde deièsgeinfereert, den twaelfden Oftober 1675) tot Nimmegen voor- noemt isopgerecht hetTra&aet van Vrede ende Viundtfehap, volgende hier nae van woorde te Voorde geinièreert. Soo hebben Wy het voorfz gemaeckte Tra&aet in alle fynePoin&en ende Articulen geapprobeert, geconfirmeert endegeratificeert, ghelijck Wyde felve approberen , confirmeren ende ratificeren midts deien: Belovende ende verklarende op Ons KoninghlijckWoordt, allede Poin&en ende Ar- ticulen 'm 't voorfz Traéteet vervat, heylighlijck en oprechtelijck te fullen onderhouden ende naer- komen, ende te doen onderhouden ende naerko- men, cnde niet te gedogen dat de fel ve by yeman- den, direcTrelijcken ofte indirecTrelijcken, onder wat pretext 't oock fbude mogen weien, gekrenckt ofte ghebroocken worden. Ten oirkonden der waerheydt, hebben Wy defen met Öniè handt onderteeckent, ende Ons Koninghlijck Groot Ze- gel dacr aen doen hangen. Aldus gedaen tot Stock- holm den twee-en-twintighftenMaert 1681. Was geteeckent, KAROLUS. Ende onder ftondt, H, Hoghtijen.
							Volght de Ratificatie van de Hee- ren Staten Generael', op het Traffaet van Vrede. V\ E Staten Generael der Vereenighde Nederlan- *ff- den. T)oen te weten: Allen ende een ygclijck die het aengaen mach} dat alfo tuflehen den Alder- Doorluchnghftenènde Groot· machtighften Prince ende Heer, Heere KAREL, der Sweden, Got- ten, ende Wenden Koningh, Groot-Vorft van Finlandt, Hertogh van Schonen, Eften, Lijflandt Carelien, Bremen, Verden, Stettijn, Pomeren' Cafluben en Wenden, Prince van Rugen , Heere van Ingermanlandt ende Wifmar; oock Paltz- Graef aen den Rhijn ; Hertogh van Beyeren Gulick, Cleefende Bergh, ter eenre, ende Ons ter andere zyde} door de Heeren Benediflus Oxenflierna, Grave van Kexholm ende Waza, Baron van Morby ende Lindholmen , Heere van Caprarie en Kerila, Raedt van fyne Koningh- lijeke Majefteyt, ende van het Rijck van Sweden, en Prsefident in den Hoogen Raedt tot Wifmar, als oock Opperften Wet-gever van Ingermanlandt en Kexholm} en door den Heer Johannes Tanlinus Olivenkrans, Heere van Ulfhal endeHofmanftorp, Raedt van fyne MajefteyrsCanceleryc, ende Secre- taris van Staer, ende Ordinaris Rechter van het Landtfchap Widboen, in den name ende ran we- gen hooghft-gedachte fyne Koninghlijcke Maje- fteyt van Sweden: Ende door den Heere Hieronj- mmvan Beverningk, Heere van Teylingen, Cii- rateur van d'Academie tot Leyden , voer defen Raed ende Thefaurier Generael van de Vereenigh- de Nederlanden ; ende door den Heere Willem van Haren, Grietman van de Bilt, Gedeputeerde in Onfe Vergaderinge van weghen de Heeren Staten van Hollandt ende Vticilandt, Oniè Extraordina- ris Ambailadcurs cnde PlenipotentiariiTen op de Vrede-handelinge tot Nimmegen, in Onfen naen ende van Oniènt wegen uyt krachte van hare rc- fpe£tive Volmachten, aen het eynde deièsgeinfe- reert, tot Nimmegen voornoemt, den twaelfden Oclober Anno i6js> isopgerecht het Tradtaet van Vrede ende Vrundtfchap, volghende hier nae van woorde te woorde geinièreert. Ende aliöó daer by mede is geaccordeert en ver- dragen, dat de Aften van Ratificatie van't voorfz Tra&act tot Stockholm in behoorlijcke forma bin- nen den tijdt van-drie maenden, tereeckenenvan den dagh ende onderteeckeninge, of eerder, is het doenlijck, ten weder-zyden uyrghevviflêltiouden werden: Soo hebben Wy in voldoeninge van 't fel- ve verdragh het voorfz Traclaetin alle fyne Poinc» ten en Articulen geapprobeert, geconfirmeert ende geratificeert, gelijck Wyde fel ve approberen, con- firmeren ende ratificeren midts defen j belovende alle de PbincTren ende Articulen in het voorfchreve Tra&aetter nedcr-gheftelt, heylighlijck cnde op- rechtelijcken te onderhouden ende naer te komen, ende te doen onderhouden ende naer te komen, en niet te ghedogen dat het felvc by yemanden diretfe- lijeken ofceindireftelijcken, onder wat pretext het oock foude moghen weien, ghekrenckt ofie ver- broocken werde. Ten oirkonden hebben Wy de- fen met Ons Groot Zegel doen bekrachtigen, en door den Prsfidcrendc in Onfe Vergaderinge laten parapheren > endo door Onfen eerftcn Griffier doen reec-

-ocr page 1430-

APPENDIX.

fpecialijck daer over geconvemeert, dat fyneKo- ninghlijcke Majefteyt van Sweden,op het verfoeck van de gene die daer by geintereffcert zijn, in fijn Raedt fal doen revideren ende examineren de Sen- tentien die over de drie voorfz Schepen ghewefen zijn} ende dat daer en boven oock fal beibrgen, dat op de over te geven Bewyfen en Documenten recht gedaen fal worden binnen den tijdt van twee maen- den , te reeckenen van den dagh dat het voorfz verfoeck gedaen fal zijn} ende aengaende de vier laetfte Schepen, dewyle die faecke twijiïèlachrigh

teeckenen. Aldus ghedacn in Oniè Vergaderinge Jen 18 December 1079. Was gheparapheert, ff. de Najfau, vt. Ónder ftondr, Ter Ordon- nantie van de hoogh-gemelte Heeren Staten Gene- rael. Geteeckent, H.Fagel.

Separate Articulen tot het Traffiaet van Vrede.

Ν

Aedemael de vryheyt van Navigatie en Com-

is, ende dat daer van niet'klaer genoegh en blijektj foo is goedtge vonden, die queftie ter arbitrage van anderen te ftellen : £nde is men over-fulcks geae- cordeerr, dat binnen den tijdt van fes Weecken, tereeckenen vanden dagh van de Ratificatie van het tegenwoordige Traclaet, foo wel van wegen fyne Koninghlijcke Majefteyt, als van wegen de Heeren Staten Generael, een of meer Arbiters ful- len werden genomineert, de welcke Parthyen ge- hoort hebbende, binnen den tijdt van twee maen- den, te reeckenen van den dagh dernominarié, de voorfz faeck in der minne fal of fullen accorde-

mercie by fpeciale Conventie tuilchen fijn Ko- ninghlijcke Majefteyt van S weden, ende de Hoogh Mogende Heeren Staten Generael der Vereenigh- de Nederlande, felfs gheduyrende defen Oorlogh (dienu onder Godts Zegen gheluckigh is ter neder gefet) vaft-gefteltis, fonder dat nochtans de exe- cutie daer van foo exa&elijck heeft konnen onder- houden worden,dat niet ten opfichte van den fel ven Oorlogh oock eenige lchade door 't wegh-nemen van eenigeSchepen en Waren ten weder-zyden gc- daen ende gheleden ibude mogen zijn , de welcke de billickheyt felfs komt te vereyffchen , dat fonder

ren voorfz faecke nae rechten en billickheyt decideren 5 in fulcker voegen, dat het gene in der minne geac- cordeert, of by Sententie gedecideert fal zijn, aen- ftondts fonder eenige exceptie of uy tftel, effecT: fal forteren. III. Dewyle oock verfcheyde Schepen van de Inge- zetenen der Vereenighde Nederlanden, door de Onderdanen van fyne Koninghlijcke Majefteyt tot Straelfondt opgebracht, ende de Waren en Koop- manfehappen daer in geladen, aldaer gcloft, ende ten dienfte van fyne Majefteyt gebruyekt zijn} en dat den Heer GraefFKonincxmarck by Obligaticn belooft heeft, dat fyne Majefteyt deièlve met den gevolge van dien fal voldoen ende betalen. Soo is 't> Dat fyne Majefteyt fich daer van willende degage- ren, bydefèn belooft aen de Proprietariflèn ofte Eygenaers van de voorfz Schepen ende Goederen, ofaenderfèlverVolmachtighde, in gereetgelt te fullen betalen haer rechtmatige pmenfieji, mitiga- ders haregeleden fchade,.met den intereft van dien, binnen den tijdt', te reeckenen van de Ratificatie, tot den eerften January toekomende, volgens ende in conformité van de Lijfte der voorfz priaetenfien, die onder beneficie van de gegeven renverfalen bre- der werden ge-exprimeert, de welcke goedrgevon* ven is hier te infercren.

uy tftel vergoet behoort te worden: Soo is tuilchen wederzijdts Extraordinaris Ambaffadeurs ende Plenipotentiariffèn by dit tegenwoordigh Articul geconvenieerr, dat alle Schepen ende Goederen, die alfoo ghenomen en opgebracht zijn, met den alder-eerften, foo het mogelijck is, fullen worden gereftitueert, foo niet, dat de rechte waerde daer van, met de gewoonlijcke intereft van dien, binnen den tijdt van twee of drie maenden, te reeckenen van den dagh van de Ratificatie, in gereetgeltfal betaelt worden. - I I. Ende alib de Heeren Staten Generael ipeeialijck veriöeht hebben de reftitutie van ièvcn Schepen, waer van de namen zijn den Moufhaen, de Buys, de Hoop, deSt.Jacob, de'witte Roos, de Bood- fchap Marie, ende het nieuwe Heere Logement, van de welcke dedrieeerftc bySweedticheCom- miilie-vaerders, met Commiffie van fyn Koningh- lijcke Majefteyt van S weden verfien, ghenomen, ende te gelijck met hare Waren en Koopmanfêhap- pen by Sententien aen de Nemers toegewefen zijn} ende de vier laetfte door andere met Franfè Com- miffie zijn genomen, tot Calmar opgebracht, ge- berght, en aldaer eyndelijck op ordre van fyn Ko- ninghlijcke Majefteyt van Sweden ten profyte van deFranfchen, met ende nevens hare Waren ende Koopmanfehappen ontladen en verkocht} Soo is

Schipper Tymen Ackerman, geladen hebbende en tot

monterende volgens reeckeninge

laft laft laft laft

Straelfontgeloft Teunis Lambertfz SimonHermenfz SimonMoen

72-Rogh laft 120-Rogh laft 17-Tarw 80-Rogh laft 37-Tarw 112-Rogh 29-Tarw 141-Rogh laft pf-43-Rog-Iaft ιό-Tarw laft

fc. fc. fc. fc. fc. fc.

6973- 3-0 14173,14-0 134,66-16-0 16056* 0-0 ïjf 17- 2.9 114,87-23-0 Ewout

ρ. 87- 12' ft-

■93 -31 83

26—81 83—39 21-—80 104------%ft 7*—$7 11

} }

Jacob Cornelife Matke — laft Sander Goraelifz ^— laft

8 G

-ocr page 1431-

1392,                   Plaeaten en Ordonnantien ii.Boeck, EwoutBarentfc ••^—laft Sf-Rogh laft 59—41 fc. Ê           i ·^. ■ 1 20-Tarw             14—26          >                   '*'\u 1105-5)- ^. ñ Douwejaarts ——* laft i$-<S-Rogh           115-—9? fc. ?             ■i-J...·■"'? i: Dirck Reyckerfe laft 72-12 Rogh         71— 41 fc. 7 .V; ■ >.'v. 10-foTarw          8------8 £                                 -«W^-p' Endte Reyndertlz, tot Elbingh            r? o

geladen laft Fockejarickfe laft 'é· ' Foppe Simoniz laft Barent Simoniz laft Andries Simoniz laft E wout Jacobiz, juyft Dantzigh geladen tot laft

80-Tarw laft    59—36 fc. O ____ 3y-Rogh .   26—-34 æ t$o$è- ÷. ï 20-Garft            14.— 88 J 30-Tarw laft    22 — 65 fc>

80- Rogh           60 — 29

4                      ■" - -'*'■; ïyó§4-i<> éø

24-Garft           22 —12 40-Tarw laft    29—— 8 fc. 40-Rogh           %9------8 /                                  u6 jf-Garft             11 —13 3 " 7 ' 30-Tarw laft    21 — 81 fc. } 28-Rogh            20—64 i               m-------           8382-23-1* ijr-Garft              11 — if )           <i                          J ' * 20-Tarw laft 14—77 fc. 1 40-R0gh           2P —63        >       ,'i^-i.-----,           7750-27-12 20-Garft            14—90         J                                    77^027-12 79-13-Tarw laft 5-9—-89 fc.    ç

58-2-Rogh 42-63         C          ,„-------------21009. 7-u 13-21-Garft          9—85"        3 Sybrant Dirckfz, tot Colbergh geladen laft 33'-R°gh laft 3f—4§ fc- ------             -------4f7g. 9. 0 Meyndertjafperfz laft 30-Rogh jaft 30—- o fc.    ->            ., , UL% ,            4.90*7- y i          " "'                        3-TarW                3---- O         >                                   .,·.",; Jan Hiliebrantfz Roos,                                                                           ■ .., ,           i , tot Revel geladen laft 112-Rogh laft 80—54 fc. ,                  ,               1085-4-1?- o AiTeurantie van 109696 a 4percento- 4387-25'- o                       -                     219392-12« 2 van ——1 109696 a 2percento- 2191-12- o                                        ... m            —■ 1 .11 — — -1 —11 1 m f 1 1 ,.«.ini m.m-mm — .            6^8 1-22' 9

22 ƒ974-4-II

Heflèl Cornelifz, tot Revel geladen laft 120-Rogh laft 90—21 fc.          ——          o . 19940-0-0 Cornelisjaniz Beftevaer, totDanzighgeladen-laft 65-- 5'-Tarwlaft 47—17 fc. ? _                  >           ,„ 99-29 Rogh 74—41          J                            ; — 2 901-20-9 Hendrick Jacobiz, tot Elbingen geladen laft 49-Tarw laft 35"—75- fc. ñ tP-Rogh           37—92          f —         —i 15-657-21- 9 ClaesBoeff, tot Dantzigh                                                   J ingeladen               laft 59-Rogh laft 43 — 7* fc.             _^           __ $â' ?a 0 Cornelisjaniz Gras-                                                                                            (, mayer                    laft 37-17-Rogh laft 26—89 fc. ■ . ■' »—--           $"47 ƒ - °* °- 35-PackenVlas, uyt Teunis Lammertiz, en Simon Hermenfz geloft                      ». .ja-i               » '' ■*                   «i«               -. .,—              1608-20- o 100 Steen Vlas, en 73 fc. Heerfe Grutte uyt Fockejarechiz ——                     *—*                      «*-—■·                   ■ ■           973-7*° Aflèurantie van 2 8179 a 5- per cento - 1409- o van mm 28179 9,21 per cento - 704-15                                                            2113-ïf- °

«·*

Pools 306969- ƒ-» Endc

Rijcxd: ï02323.

-ocr page 1432-

				Ν D I X               tl9i Defe feparate Articulen fulien weien van de ièlve kracht en vigeur, als of die in 't principael Tra&aet geinièreert waren, en fullen op de ièlve wyfe, tijdt ende plaetfë geratiflceert werden. Ten oirkonde, ende tot meerder feeckerheyt, hebben wederzijdis Extraoïdinaris AmbaiTadeurs ende Pienipotcntia- riflèn uyt kracht van haer Volmachten, de voorfz ièparate Articuleft met hare reipeÖrive onderteec* keninge ende Zegelen beveftight. Aldus gedacn tof Nymegen den T* O&ober 16j$* Wasgcteeckent, CL. S.)    Benediffus Oxenfiiema. (L. S,J    Johan Taulin Olivenkrans. (L. S.)    Hieronimus van Beverningk. (L. S.)    Willem van Haren, Volght de Ratificatie van den Ko* nïngh van Sweden, op de feparate Ar- ticulen van het Tratlaetvan Vrede. WY Κ Α R E L, by der gratie Godes der S we- den , Gotten ende Wenden Koningh,Groot- Vbrft vanFinlandt, Hertogh vaa Schonen, Eften, Lijflandt, Carelien, Bremen, Verden, Stettm» Pomeren, Cafluben ende Wenden, Prince van Rugen, Heere van Ingermanlandt ende Wifmar, oock Palts-Graeffaen den Rhijn, Hertogh vtn Beyeren, Gulick, CleefFen Bergh. · Doen te 'we- ten : Datalibo nevens het Tractaet van Vrede en Vrundtichap, door Onfe refpe&ive Extraordinaris Ambaiïadeurs ten wederzyden, met behoorlijcke Volmachten voorfien, gemaeckt ende gefloten tot Ny megen den _* Oftober 1679, tuflehen Ons ter eenre, ende de Hoogh Mog. Heeren Staten Cene- rael der Vereenighde Nederlanden ter andere zyde, van gclijcken mede de naer-volgende feparate Arti- culen vaft-gefteltendegeteeckent zijn. Soo hebben Wy de voorfz ièparate Articulen ge- approbeert, geconfirmeert ende geratiflceert, ge- ' lijck Wy de ièlve approberen, confirmeren ende ratificeren midts defen, in fulcker voegen, dat die fullen zijn en gehouden moeten werden van de ièl- ve kracht ende vigeur, als of die in 't voorichreve Traftaet geinièreert waren} belovende daer bene- vens de voorfchreve Articulen oprechtelijcken en ter goeder trouwe te onderhouden en doen onder- houden , ende niet te gedogen dat daer tegens eeni- ghe contraventie geichiede. Ten oirkonde der waerheydt, hebben Wy deièn met Oniè handt on- derteeckent, ende Ons Koninghlijeke Zegel daer aen doen hangen. Aldus ghedaen tot Stockholm den twee en twinpghften Maert 16 81. Was geteeckent, KAROLU& Ënde onder ftonde, IMiughufin. 8G 2                γ0ψ
		Α Ρ Ρ Ε - Ende op dat fyne Koninghlijeke Majefteyt dies te meer mach doen blijeken, met watgenegentheyt ende prom ptitude de felve genegen is, dat deCe fake geaccompüiïèert ende voldaen werdc, indien buy- ten verwachtinge mochtegebeuren, dat de voorïz betalinge binnen den gefetten tijdt niet mocht wer- den geclaen : S, O O 1S Τ, Dat hooghft·gedachte fyne Majefteyt in ibodanigh geval belooft ende toe- ftaet, datdenThol, die betaek moet werden van alle Waren cndeKoopmanfchappen, die mee de Schepen van de Onderdanen van de Heeren Staten Generael, of met Sweedtièhe Schepen of met an- deren , uyt de Landen van de Heeren Staten Ge- nerael in 'S weden of in andere Provinciën , fyne Koninghlijeke Majefteyt toebehoorende j getran- fporteert werden, ial ftrecken tot betalinge, ende ingehouden mogen werden, t'zedert den eerften January , tot de volle voldoenende compeniatie vandevoorizprajtenficn; ende lal tót dien eynde den voorfz Tol in de Collegien der Admiralitey ten van de Vereenighde Nederlanden gheconfigneert werden» foo dat de voorfz Collegien der Admi- raüteyten fullen verleenen A£fcen , daer.by dat blijckt dat de voorfz penningen geconfigneert zijn ten behoeve van de Schepen, die uyt hetGebiet van de Heeren Staten Generael, in dat van fyne Koninghlijeke Majefteyt , cenige Waren ofte Koopmanschappen willen traniporteren » welo- ke AdÏen by den Minifter van fyne Koningh- lijeke Majefteyt daer toe geordonneert, mede gheteyekent zijnde, iiillen alsdan van de Cher- chers ofte Toefienders van de Tollen, in 't Gebiedt van fyne Koninghlijeke Majefteytaengeftelt, voor valide erkent en niet anders gehouden werden, als of den Thol felfs met gereet geit betaelt was: Ende indien op deie wyiè de volle betalinge van de voor- fchrevepretenfien binnen den tijdt van een jaer, te rceckenen van den eerften Januarij eerft-komende, niet foude konnen verkregen werden, foo fai de compenfatie van het gene dat dan refteert, ten eyn- de van het naeft-volgende jaer mogen gefchieden, door af-kortingeeninhoudinge der Thollen, oock van die Waren ende Koopmanichappen, die uyt Sweeden endede onderhoorige Provinciën inde Landen ende Provinciën van de Heeren Staten Ge- nerael vervoert werden} ende iiillen tot dien eynde de Cherchers ofte Toefienders van de Sweedtièhe Thollen gehouden zijn, de Schepen die uyt het Gebiedt van fyne Koninghlijeke Majefteyt in de Landen van de Heeren Staten Generael eeni- ghe Waren ofte Koopmanfchappen vervoeren, te voorlien met behoorlijcke Aften, volgfoens de welckc in de voorichreve Collegien ter Admira- liteyt fullen geconfigneert ende betaelt werden de Thollen, die de voorfz Waren ende Koopman- fchappen in 't Gebiedt van fyne Koninghlijeke Ma- jefteyt gehouden fullen zijn te betalen > daer en boven fal fyne Koninghlijeke Majefteyt ioodanige voorfieninge doen, dat de ftipulatie by dit Articul ter neder-geftelt, dat noch by wege van compen- fatie , noch retentie of arreft, vruchteloos gemaeckt fal werden, infulcker voegen dat geen compenia- tie , retentie, ofte arreft tegen de Eygenaers van de voorfz pretenfie, ofte der felver laft en ordre heb- bende, plaetsfalgcypen, tenware overichultdie hy felfs foude mogen gemaeckt hebben.

-ocr page 1433-

Placaten en Ordonnantien,

t:m

Boecl

t.

I I

Folght de Ratificatie van de Heer en Staten Generael, op de feparate Arti- culen van het Traclaet van Vrede.

Verkondinge van het Traclaet , van VredeV den -\ October 1679 f0 lemnelijcken gefloten tocNimmcgen tuflchen den Koningh van S wccden' ter eenre; ende de Staten Generael der Vereenighde Nederlanden, ter andere zyde; daer op wederzijdts Ratificatie» in'behoorlijcke forme den 27 April ouden, ofte den 7 Mey 1681 nieuwen ftijl, tot Stockholm ge-extradeert en uytgewiflèltzijn. MEnlaet eenyegelijckmidtsdefen weten, dat tot lof ende eere van Godtden Heere Al- machtigh, wel-ftandt, ende bevorderinge van het gemeyne befte van de Vereenighde Nederlanden in 't generael, en van de goede Ingezetenen van dien in 't byfonder, den -\ O&ober ι6η9 binnen de Stad Nimmegen gemaeckt, en gefloten is een Tra&aet van een goede, vafle, getrouwe endeonverbreec- kelijcke Vrede, tuflchen den hooghft-gedachten Koningh van Sweeden tereenre, ende de hoogh- gemelte Heeren Staten Generael der Vereenighde Nederlanden, ter andere zyde ; daer op weder- zijdts Ratificatien in behoorlijcke forme den 27 April ouden, ofte den 7 Mey 16 81 nieuwen ftijl, tot Stockholm voornoemt zijn uytgewiflèlt: Der- halven laft ende beveelt men expreflelijck midts de- ièn allen en een ygelijcken, iöo Onderdanen ende Ingezetenen van de Nederlandtfche Provinciën, als die gene die onder haer Hoogh Mog. onderda- nigheydtendegehoorfaemheydt zijn gefeten, het voorfz Tra&aet van Vrede ende Vrundtfchap, ende alle den inhouden van dien onverbreeckelijc- ken te onderhouden ende nae te komen, fonder daer tegens yets te doen ofte te laten geichieden, op pcene van geftraft te werden als Perturbateurs van de gemeyne rufte, iönder eenigegenade, faveur, verdraghofte diflimulatie. Aldus gearrefteert en befloten ter Vergaderinge vandehoogh-ghemeke Staten Generael, in denHageden 21 Junij i<S8r. Was gheparapheert, 2λ van Wijngaerden, vt. Onder ftondt, Ter Ordonnantie van de felve. Geteeckent, H. Fagel. Zijnde op 't fpatiura ge- druckt het Cachet van haer Hoogh Mog. op een rooden Ouwel,overdeckt met een papieren Ruyte.

DE Staten Generael der Vereenighde Nederlan- den. Ti oen te weten-, Allen den genen dien Jiet eenighfints aengaenmachj dat alfoo nevens het Tra&aet van Vrede ende Vruntfchap tuflchen den AlderOoorluchtighften ende Groot-machtighften Princc ende Heer, Heere Κ Α R E L, der Swe- den, Gorten ende Wenden Koningh, Groot-Vorft van Finlandt, Hertogh van Schonen, Eften, Lijf- landt, Karelien, Bremen, Verden, Stettin, Pome- ren, Caiiiben ende Wenden, Prince van Rugen, Heer van Ingermanlandt en Wifmar, oock Palts- Graef aen den Rhijn, Hertogh van Beyeren, Gu- lick, Cleef ende Bergh, tereenre, ende Onster andere zyde j door Onfe refpe&ive Ambaffadeurs ten wederzyden met behoorlijcke Volmachten ver- fien, den ? Oftober 1679 tot Nymegen opgerecht ende gefloten, de naevolgende ièparate Articulen mede vaft-geftelt ende geteeckent zijn. Soo ift, dat Wy de vooriz feparate Articulen heb- ben geapprobeert, geconfirmeerC ende geratificeert, gelijck YVy de ifelve approberen, confirmeren, ende ratificeren midts deien, in fulcker voegen , dat die iullen zijn ende gehouden moeten werden van de fcj ve kracht ende vigeur, als het Traclaet felfs, be- lovende daer feeneffcns de vooriz Articulen oprech- telijckendeheylighlijck te onderhouden, ende te doen onderhouden, ende niette ghedogendatde felve van yemanden ghekrenckt ofte verbroocken werde. Ten oirkonde hebben Wy deièn met Ons groot Zegel doen bekrachtigen, en door den Pra> iiderendeinOnfe Vergaderingc laten parapheren, ende door Onièneerften Griffier doen teeckenen. Aldus gedaen in Onfe Vergaderinge, den achtien- den December 1679. Was geparapheert, fV.de Najffau, vt. Onder ftondt, Ter Ordonnantie van de hoogh -ghemclte Heeren Staten Generael, Geteeckent, H.Fagel.

Traffaet van Commercie, Navigatie ende Marine, ghemaeckt en ghe floten tot Nymegen den g OBober 16yp, tujfchen den Koningh van Swedm ter eenre, ende de Heeren Staten Generael der Vereenighde Nederlanden ter andere zyde.

IO.

S weden, ende hare onderhoorige Landen en Pro- vinciën , foo binnen als buytcn het Rijckgelegen, ter eenre: Ende de Hooge en Mogende Heeren de Staten Generael der Vereenighde Nederlanden, ter andere zyde j een oprechte ende' eeuwigh-duy- rende Vrede op heden is gemaeckt en geteeckent, ende een oprechte ende getrouwe Vrundtfchap te11 weder-zyden herftelt, alle haet ende Vyandtfchap, ter oorfaecke van het gene tot noch toe is voor- gevallen , gantfeh en t'ecnemael wegh-ghenornen zijnde, in fulcker voegen, dat een yder vannaer voortaen gehouden fal zijn des anders voordeel, eercenwd&mt, feo veel ia hem is, tebevorden*

[Ennelijck zy allen ende een yegelijck die hetaengaen mach, ofte,eenighfintsibude mogen raecken, dat tuflchen den Alder- Doorluchtichften en Groot-machtighften Prins en Heer, Heere Κ Α REL, der Sweeden, Gotten ende Wenden Koningh, Groot-Vorft van Finlandt, Eften, Lijflandt, Carelien, Bremen, Verden, Stettijn, Pomeren > Cafluben ende Wen- den, Prins van Rugen, Heer van Ingermanlandt ende Wifmar\. Palts-Graef aen den Rhijn, Her- togh van Beyeren, Gulick, Cleef ende Bergh ,en de Kinderen ende Succeflèurs van SyncKoningh- lijcke Majefteyt ende van hec Koninghrijck van

-ocr page 1434-

			Μ D I X.                   ii9f tijdt van negen maenden naer de voorlz rüpture,om haer met hare Goederen ende Middelen te begeven daer het haer goedt duncken fal, als mede om hare roerende ende onroerende Goederen vry ende fon- dereenige verhinderniiïe te mogen verkopen en ds te veralieneren, fonder dat men hare Perioncn ofte Goederen, gedüyrcnde dien tijdt, fal mogen ar- refteren, detineren, of bekommeren. III." Dat de Onderdanen en Ingezetenen van hoogh- gemeke fyne Majefteyt, en van de hoogh-gcmelre Heeren Staten Generael, voortaen geene violen- tien ofte hoftiliteyt te Warer ofte Lande,op de Ri- vieren , Reeden ofte iöete Wateren, onder wat pre- text het foude mogen wefen , teghens malkander fullen plegen, in fulcker voegen, dat de Onderda- nen van fyne Koninghlijcke Majefteyt gecneCom- miflien ofte Inftru&icn tot particuliere Scheeps- uytruftingen ten Oorlogh, ofte Brieven van Re- prefialicn van andere Princen en Staten, die Vyan- . den van haer Hoogh Mog. zijn, lullen mogen acn- nemen ·, noch oock deghemelte Onderdanen ende Ingezetenen van de Heeren Staten Generael, uyt krachtevan ibodanige Commilïïen of Brieven van Reprcflalien, turberen, infefteren ,oftceenighfints befchadigen, ofte diergel ijekeuytruftingen exerce- ren, ofte daer mede in Zee te gacn» oppcenevan als Zee-Rovers te werden vervolght ende geftraft; 't welck mede by de Onderdanen ende Ingezetenen van de Vereenighde Nederlanden ten opfichte van fyne Majeftey ts Onderdanen ende Ingezetenen re- ciproquelijck fal werden geoblèrveert: Ende lullen tot dien eynde t'elckens, als fulcks fal werden vcr- focht, ten wederzydcninallcder felverrcfpedlive Landen fecr fb iele ende preciiè Placaten werden ge- publiceert ende vernieuwt, inhoudende verbodt van fich van foodanighe Comnuflien ofte Brieven van ReprelTalien in ecnigerhande wylè te bedienen, op de boven-genbemde pcene, de welcke ftrenge- lijck tegen de Contraventeursfal werden in 't werek geftelti ende fullen de felve daer en boven gehou- den zijn te reftitueren , ende volkomen farisfaclie te geven aen die gene, diefyeenighe fchade lullen hebben toegebracht. IV. Alle Brieven van ReprelTalien die voordelen zijn verleent, uyt wat oorlaccke het oock foude mogen wefen, fullen voor nul werden verkiaert* ende lul- len ten wederzyden geen nieuwe werden verleent, tot hinder of nadeel van des anders Onderdanen, ten ware alleen in cas van een notoire verweyge- ringh van Juftitie, de welcke niet voor bewelên lal werden gehouden, voor ende al eer het Requeft van die gene,die de gemelte ReprelTalien verfoeckr, fal zijn gecommuniceertaen den Minifter die aldaer refideert van weghens den Staet, tegens welckers Onderdanen de felve verfocht werden, opdathy llch binnen den tijdt van vier maenden, of oock wel eer, lbo't mogelij ck is, het contrarie kan bewylèn of het compliment van Juftitie procureren. Daer fal geen a&ie moghen werden geinftitueert tegens de particuliere Onderdanen van fyne Maje- fteyt , noch ecnigh arreft op hare Perfonen of Goe- deren verleent, ter faecke van yetwes dat fyne Ma- jefteyt foude mogen Ichuldigh zijn: Van gelijcken lal geen foodanige a&ie moghen werden geinfti- tueert
		Α Ρ Ρ Ε ] wcshalven fyne Koninghlijcke Majefteyt genegen zijnde de voorfc Vrede ende Vrundtfehap te beve- iligden ; ende de Heeren Staten Generael oordee- lende dat fulcks niet veyliger konde gelchieden,< als foo wanneer wederzijdts Onderdanen door de vry- heydt: van Gom mereie aen den anderen verbonden, ende tot dien eynde de Navigatie ende Commercie door Wetten tot wederzijdts voordeel ftreckende, geregulcert wierden, op dat uyt foodanige ver bin- teniilè van mutueel voordeel en proffijt, oockeen beter ende vaftcr vereeniginghe der gemoederen mochte komen te ontftaen : Soo hebben iy goedt- gevondenende vaft-geftelt, over de voorfchreve Wetten en Reglementen van Navigatie en Com- mercie met den anderen te convenieren ·, ende heb- ben fulcks aenbevolen hare Extraordinaris Ambaf- iadeurs ende Plenipotentiariffën tor dit Vredens- Traftaet ·, te weten,aen de zyde van fyne Koningh- lijcke Majefteyt van S weden aen de Heeren Bene- diffus Oxenflierna , Grave van Kexholm ende Waza , Vry-heer van Morby ende Lmdholm, Heere van Kapurien ende Karila, Raedt van fyne Koninghlijcke Majefteyt» Praefident indegroote Vierfchaer van Wifmar, en Opperfte Wet-gever van Ingermanlandt en Kexholm > ende aen de Heer Johannes Taulïn Oiivenkrans, Heer van Ulfhal ende Hoffmanftorp, Raed van fyne Koninghlijcke Majefteyt, Secretaris van de Cancelerye en Staet, Ordinaris Rechter van 't Landtfchap van Widboe: Ende van wegen de Heeren Staten Generael, aen de Heeren HieroninmsvanBeverningk) Heer van Teylingen, Curateur van d'Univeriiieyt tot Ley- den , voor defen Raedt ende Thefaurier Generael der Vereenighde Nederlanden; ende aen Willem van Haren ■> Grietman van de Bilt, Gedeputeerde ter Gencraliteyt van wegen de Heeren Staten van Hollandt ende Vrieflandt, de welcke na dat fy hare Volmachten ten weder-zyden hadden gecommuni- ceert, ende verfcheyde conferentien gehouden over de navolgende Articulen van een onderlinge Com- mercie ende Navigatie , zijngeaccordeert en over een gekomen. I. Dat het fondement ende grontveft vanditTra- itact fal zijn een réciproque en volkomen vryheydt in 't ftuck van de Navigatie en Commercie door alle de Koninghrijcken, Staten, Landen ende Pro- vincien,die fyneKoninghlijckeMajefteyt van Swe- den, ende de Hooge ende Mogende Heeren Staten Generael der Vereenighde Nederlanden,in Europa befitten, en dat ten opfichte van alderhande Koop- manfehappen, voor foo veel als defe réciproque en abfolute vryheydt by de volghcnde Articulen niet gelimitcert noch bepaelt is, I I. Ende op dat de Commercie en Vrundtfehap tuf- fchen de Onderdanen ende Ingezetenen van de hooglvgemelte Parthyen voortaen veyligh en vry van alle verhinderniiïe en moleftie mach zij n·, foo is geconvenieert ende vaft-geftelt, dat in gevalle eenig misverftant, rupture, ofte interruptie van Vrundt- fehap tuiTchenfyne Koninghlijcke Majefteyt, het Koninghrijck van Sweden, en tuflchen de hoogh- gemeke Heeren Staten Generael der Vereenighde Nederlanden ('t welck Godt verhoede)quam voor te vallen, lbo fal aen de gemelte Onderdanen ende■■■ Ingezetenen ten wederzyden gegeven werden den)

-ocr page 1435-

Placaten en Ordonnantien.

BoecL

lf$

II

tueert, of eenigh arreft gedaen regens de particu- ι ImpofitienopPerfoonen, Goederen, Koopm liere Onderdanen van de Heeren Staten Gencracl, j fchappen, Schepen of Vrachten, 'tzy in 't inko ^

ofuyrgaen, ofmeteenigediftindhe Van Munt of op wat manier,; of onder wat naem, titul of crae text het foude mogen wefen, alsby decyaene J natuyrhjckc Onderdanen van d'een of d'andere parthye fullen worden betaelt : Het fal mede aen geen van beyde de parthyen geoorloft zijn eeniee beneficien, immuniteyten, vry willige giften of prerogativen in preejuditie ende tot nadeel van defe réciproque vryheyt, en van d'Onderdanen van de ander Staet, aen fyne Onderdanen te vergunnen · ende fullen over-fulcks fpecialijck cefferen ende op- houden alle foodanige Thollen ende belaftirsin die t'zedert het Jaer 1656 tot Riga, Revel, Wi- burgh en andere Landen in Sweden, in de Ooft- Zee zijn opgeftelt op de Schepen vande Vereenigh- deNederlanden, fchoon de felve Balhft-fcheers waren, ende geen ladinge in hadden , ende waer van de Sweedtiche Schepen vry waren : Dan alfoo by de Τ hol-Ordonnantie van den achtften Decem- ber iÖ4f eenige inegualiteyt is geintroduceert en ingevoert, ten reguarde van de Schepen met Goe- deren geladen, met onderfcheyt te maecken iuf- fchen de S weed tfcheOorlogh ende Koopvaerdye- fchepen, en Uy theemfche Koopvaerdye-fchepen5 foo is men over-fulcks geaccordeert, dat voomen in Eilen, Lijfiandt, Ingermanlandt, de Pomerfche ende Meckelenburghfche Havenen, midtf aders alle de Dominien, Landen ende Provinciën onder fyne Koninghlijcke Majeftey t gehoorende, of die na defen daer onder fullen komen ζ uy tgefendere alleen het Koninghrijck van Sweden ende Fin-

wegens pubiijeque fchulden die hoogh-ghemeke                                          Heeren Staten hebben gemaeckt. V I. De Onderdanen ende Ingezetenen van iyn Ma- jefteyt ende van de Heeren Staten Generael fullen met malkanderen in alle goede vrundtfehap en cor- rei pandende leven , converferen en frequenteren: Oock fullen de felveghenieten de réciproque vry- heyt van Commercie en van Navigatie in Europa, eninalIedeKoninghrijcken, Landen enPlaetfen van beyde de parthyen, ende dat van alderhande Goederen ende Koopmanfchappen } ende ial de Commercie ende het tranfport van de ielve niet mogen gheinterdiceert of verboden werden» ten ware foodanigh verbodc gedaen wierde generalijck aen alleo , lbo wel Onderdanen als Vremdelin- gen. VIL Ende fullen tot dien eynde de Onderdanen van fyne Majeftey t ende die van de Heeren Staten Ge- nerael, de Landen, Steden, Havenen, PJaetfen en Rivieren van d'een ende d'ander Staet, met hare Schepen ende Koopmanfchappen vry ende onbe- fchroomt mogen aendoen en frequenteren ·, alder- hande Goederen, waer van den in ende uytvoer volgens den inhoude van't voorgaende Articul niet verboden is, dcrwaerts te brengen en verhandelen, mirs obièrverende de Wetten ende Statuyten van veder Piaetiê, foo wel de Koopmanfchappen als andere Rechten concernerende, in fulcker voegen dac de Onderdanen van den eenen in des anders

Komnghrijcken, Provinciën ende Landen de fel ve landt) geen onderichey t meer tuflchen de Schepen vryheyt, privilegiën, exemptien ende commodi- j van fyne Koninghlijcke Majefteyrs Onderdanen,

ende van de Ingezetenen der Vereenighde Neder- landen gemaeckt fal worden j in fulcker voegen dat nicmandtgehouden fal zijn voor de Goederen qf Koopmanfchappen die met de Schepen van de In- gezetenen van de Vereenighde Nederlanden op den S weedtfehen bodem werden gebracht, of van daer vervoert, grooter of meerder Tollen te beta- len , als by de Onderdanen van fyne Koninghlijcke Majefteyt, voor de Goederen en Koopmanfchap- pen die met hare Schepen derwaerts ghetranfpor- teert, of van daer uy tgevoert werden ·, maer in het geheele Koninghrijck van Sweden, ende't groot Hertoghdom van Finlandt, fal 't onderfcheyt tuf- fchen de ghemelte Schepen, ren opfichte van de betalinge der Thollen voor de Goederen en Koop- manfchappen blyven iubfifteren, ende foodanigh zijn , als is mede- brengende de tauxatie die in den Jare \66% isghedrucktendegepubliceert, uytghe- fondert alken defe vier foorten van Goederen 5 na» mentlijck, het Hout, Graen, Peck, Teer ende Affche, omtrent welcke Waren het ondeitfchcyt van Thollen, ten opfichte van deKoopvasrdye- fchepen vande Onderdanen van fyne Koninghlijc- ke Majefteyt, ende van delnghezetenen vande Vereenigde Nederlanden geobièrveert fal werden, 't welck in de tauxatie van den jare 1659 ge-expref- ièertftaet, in fulcker voegen, dat men geenftnrs daeropfalfien, of de Goederen aen de Onderda- nen van fyne Majeftey t, of aen de Heeren Staten Gencracl toebehooren, alfoo het gemelte onder- fcheyt van Tollen alleen de Schepen fal concerne- ren § oock iaTt felve niet verder als de ghemeite tauxatie

tcyten (uilen genieten en gebruyeken als haer eygen ende ingebooren Onderdanen hebben en genieten, voor iö veel foodanige efgale vryheyt geobièrveert kan werden, ibnderprasjuditie van de privilegiën aen de Stedcu en Havenen verleent: Derhalven lul- len ceflèren en ophouden alderhande befwaerniflcn en ongelijckheden, diebyConftitutie, Refolutie of ghewoonte t'zedert het Jaer fefthien hondert ies en vijftigh, om de mutuele vryheyt in te binden ofte befhoeyen, bevonden fullen werden inghe- voért te zijn; ende iniönderheyt ial het aen de On- derdanen van de Vereenighde Nederlanden, die haer onder't gebiedt van fyne Koninghlijcke Ma- jeftey t van Sweden fullen bevinden, t'allen tyden ende over al in alle Koninghrijcken, Domjnien , Landen en Provinciën van iyn Koninghlijcke Ma- jeftey t van Sweden gheoorloft zijn foo wel Zout, Hop, Haringh, als alderhande andere Waren, in de Huyfen, Kelders of Packhuyfèn te mogen hou- den , ende daer uyt te koop veylen; ende fullen wederzijdts Onderdanen gehouden zijn te betalen de Thollen, beladingen, ende de inkomende en uytgaende rechten dieby fyne Koninghlijcke Ma- jefteyt, of by des ièlfs Succcfleuren, of by de Hee- ren Staten Generael in hare refpedtive Landen op- geftelt zijn, of noch opgeftelt fbuden mogen wer- den ; ende op dat de gemelte bctalinge ten weder- zyden op een vaften voet fbude mogen geichieden, ibq is befloten ende vaftgeftelt, dat de gemelte On- derdanen ten wederzyden niet gehouden fullen zijn,dire&elijckofindire£telijck, te betalen meer- de* en andere Knechten, Bclaftingen, Gabellen of

-ocr page 1436-

			ΑΡΡΕΝ
						Ι Χ.
									\197
		tauxaden, te weten» op de vier foorten van Goe- deren hier vooren gemelc, niet boven de Tol van 't jaer 16 fp, ende op alle de reft niet boven de taux van hetjaer 166$ geextendeert mogen werden; en in gevalle t'zedert die tijdt eenige meerder bela- dingen op de gemelte Schepen of Goederen moch- ten zijn geftclt, of hier naemaels gheftelt werden, foo fal altijdn fudanige efgualitcyt daer omtrent ge- obfefveert werden , dat het gemelte ondericheyt daer door noyt grooter fal mogen werden ; ende fal alle foodanige veranderinge efgualijck concerneren ende raecken de Goederen en Koopmanfchappen die fo wel met Sweedtièhe als Nederlandfche Sche- pen of ingebracht, of uytgevoert fullen werden : Ende op dat men foude mogen weten hoe veel yder of voor het invoeren of voor het uytvoeren van fyn Goederen en Koopmanfchappen, iöo in Sweden endeFinlandt, als in andere Sweedfche onderho- rige Provinciën, midtigaders in de Landen van de Heeren Staten Generael, volgens ende in confor- miré van 'c vooriz ondericheyt van Schepen, ter faecke van den Tol fal moeten betalen : Soo fullen fyne Majeiteyt ende de Heeren Staten Generael, yeder aen hare zyde ibrge dragen, dat een Lijftc gemaeckt ende gcdruckt fal werden, daer by yeder een fal konnen iien wat hy voor allerhande ioorte van Goederen gehouden is te betalen : Ende aen- gaende de Oorlogh-fchepen, fullen diegene voor foodanigh gehouden werden, die vier en twintigh Stucken fullen ophebben, ende die op de maniere van de Oorlogh-fchepen, die gelijckgetal van Ge- fchut voeren, ghemaecktzijn, alsmede wekkers Gefchutvandeièlvegroote ende gewicht fal zijn, als in de Oorlogh-fchepen gebruyekt werdt: Oock is wyders geaccordeert, en als een generale regul vaftgeftelt, dat de Onderdanen van fyne Majefteyt in alle Plaetfen en Landen onder het gebiedt van de Heeren Staten Generael behoorende, ende dat van gelijcken de Onderdanen van de Vereenighde Ne- derlanden in alle Plaetièn, ende Landen, onder het Gebiedt van fyne Koninghlijcke Majefteyt gehoo- rende, ten opfichte van alle Rechten, Impofitien ofte Tollen, concernerende Perfoonen, Goederen, ende Koopmanfchappen, Schepen, Vracht-gelden, Navigatie ende Commercie, ten minften van de felve Privilegiën, Vryheden, Immuniteyten, ende Concefllen fullen jouiiïèren, ende de ièlve gunfl; ende faveur in alles iiillen genieten, als aen de befte Uythcemfchc Vrunden ende Natie wert toeghe- ftaen, ofte in toekomende toegeftaen foude mogen werden. VIII De Oorlogh-fchepen van d'een ende d'ander ful- len de Reeden, Havenen ende Rivieren, altoos vry en open vinden, om aldaer te niogen aen ende in- komen , ende foo langh ten Ancker bly ven als haer noodigh fal zijn; midts conditie nochtans van die vryheydt met difcretie te gebruyeken, ende door een al te langh ofte geaffefteert verblijf of ander- fints, geen oorlaeck van offenfic ofte van fufpicie komen te geven : Ende fullen oock de Capiteynen van de voornoemde Schepen gehouden zijn, de oorfaeck van haer aenkomfte ende verblijf aen de Gouverneurs van de vooriz Plaetfen ende.Have- Ren bekent te maecken. I X. De Oorlogh-fchepen van fyne Majefteyt, cnde j		van de Heeren Staten Generael, midtigaders de Schepen die by particuliere Perfonen ten Oorlogh zijn toegeruft, lullen de Schepen ende Goederen diefy van hare Vyandcn hebben genomen , in alle veyligheydt mogen geleyden daer het haer gelieft; ende fullen niet gehouden zijn te betalen eenighe Rechten aen de Admiraliteyten, ofte aen eenighe andere Rechters; ende fullen de vooriz Schepen of Prinicn in de Havenen van fyne Majefteyt, ofte van de Heeren Staten Generael aen ende inghekomen zijnde, oock niet mogen werden aengehaeltofge- arrefteert; de Cherchers ofte andere Officiers van die Plaetfen, iiillen geen kenniflcvandevaliditeyt der gemelte Prinfen mogen nemen, maer fullen de felve ter contrarie tot alle tyden in alle vryheydt moghen vertrecken, ende naede Plaetièn in hare Commiflien vermeit, ge voert werden, de wclcke de Capiteynen van de voorfz Oorlogh-fchepen ge- houden lullen zijn te vertoonen; doch ter contrarie fal in hare Havens geen toevlucht ofte vertreck- plaets mogen werden gegeven aen die gene, die eenige Prinièn op de Onderdanen van fyne Maje- fteyt, ofte van de Heeren Staten Generael fullen hebben gedaen; ende indien de felve by nood-weer ofte ftormdaeringeloopen zijn, ial men haer hoe eerder mogelijck van daer doen vertrecken, uytge- fondert nochtans ten wederzyden de Schepen van de Koningh rij eken ende Staten, aen de welckeby voorgaende Allianfien het aen ende inkomen in wederzijdts Havenen is toegeftaen geweeft. X. In ghevalle eenigh Burger ofte Onderdaen der Vereenighde Nederlanden in de Koningh rij eken ende Provinciën van iyne Majefteyt, daer 't S weet- iche recht in gebruyek is, ibnder Kinderen of Erf- enamen , of ibnder een Executeur van haer Uyt- terftewiile te hebben genomineert, komt reover- lyden, ial de Magiftraet van de Plaetfcdaer de ielve verleden is, gehouden weien Regifter van hare oederen, Geldt ende Schulden te houden, als mede hare Schult-boecken met hare Brieven ende Documenten, dooreen Notaris ende fyne Getuy- en onderteeckent, te bewaren, ende aenftondts an de doot van den Overleden tot twee verfchey- e-malen toe kennifle te geven aen de Magiftraet an de Stadt ofte Plaets, alwacr den Overleden jn Domicilie hielt, ofte recht van Burgerfchap adde, ten eynde de felve den wettigen Erfgenaem ekent maecke, dat hyde Erffenifle, hem in het oninghrijck van S weden ende des ièlfs Provin- iën te beurte gevallen, moet komen aenvaerden innen de tijdt van een jaer en dagh, te rekenen van en dagh af dat foodanigh overlyden aen de vooriz agiftraet byMiflive ghedaenfal zijn; indien hy innen den beftemden tijdt gekomen ial zijn, ende et goede en ontwijfFelbare bewyfen van de Magi- raet van de Plaets daer den Overleden fijn reiiden- e hielde, eer hy fich na Sweden begaf, fal hebben oen blijeken dat hy den rechten Erfgenaem is, foo lhydeghemelte fuoceflieofte erffenifle moghen nvaerden; in fulcker voegen nochtans,dat, indien en Overleden een Burger of Onderdaen van iyne ajefteyt was, den Erfgenaem gehouden fal zijn betalen het gewoonlijeke recht, (midts dat het lve niet boven het derde-part van de ErfFenifle ial edragen) aen de Stadt daer den Overleden geftor; en is, eerhy fyne Erf-goederen buy ten de Stadt
								ende

-ocr page 1437-

Pkcaten en Ordonnantie^ 11. Boeck.

1398

ende het Köninghrijck fal hebben vervoert, ofte aldaer verhandelt, waer mede dan alle Rechten die fyne Majefteyt ende des felfs Köninghrijck van fo- danige Erifcnifièn plegen te trecken, fullen ophou- den en vernietight zijn ·, ende in gevalle den Over- leden alleen een Faftoor ofCommis van eenOn- derdacn of Borger van deHeeren Staten Generael is geweeft, fal de Magiftraet vande Plaets daer den felven overleden is> van gelijcken gehouden zijn by Miifive tor twee-mael toe daer van kenniiïè te geven aen de Magiftraet van de Stade, al waer den Overleden Fadtoor hadde bekent gemaeckt, dat den Eygenaer vande Goederen die hy verhandelde, fijn refidentie hielt, of dat men 't felve uyt de Boec- ken of Papieren van den O verleden, of andere be-' fcheyden quam te vernemen,ten eynde den rechten Eygenaer. mach werden bekent ghemaeckt hoe noodtfaeckelijck het is, dat hy fijn Goederen en EifecTren kome naer hem te nemen j endeinghe- valle hy felfs peribnelijck, of door Gevolmach- tighde ghenoeghfaem komt te bewyfen dat hy den rechten Eygenaer is van de naeghelaten Goe- deren, iöo ial het hem vry ftaen alle fyne Goederen ende Efre&cn na hem te nemen, en de ièlve ibnder eenige afkortinge te verkopen ofwegh te voeren : En lullen de Onderdanen van fyne Majefteyt in de Provinciën van de Vereenighde Nederlanden op de ièlve Wyiè ende maniere werden getradfceert, ende de Ièlve Rechten en Vryheden genieten, foo ten opfichte van de Erffeniilèn die haer aldaer mo- gen te beurte vallen, als vande Goederen en Koop- manfehappen, die aen haer Commiièn of Fa&oors toebctrouwt zijn ·, fullendc inigehjex de Magiftraet van de Plaets, daer den Eygenaer of fijn Factoor overleden ial zijn, gehouden weien by Miiïïve tot twee-mael toe te laten weten aen de Magiftraet van de Plaets daer de Erfgenamen of die gene woont, die de Goederen aen den Factoor toevertrouwt heeft, dat fy het hare by den Facloor naergelaten, ibnder eenige afkortinge konnen na haer nemen, ende de Errtenifle fonder eenigh belet, volgens de Wetten ende Coftumen van't Landt aenvaerden* ende fal de Magiftraet van de Plaets (claer toe ver- focht zijnde) gehouden wefen de behulpiame hand te bieden. X I. Soq wanneer de geladene Schepen van d'een of d'ander zyde voor-by des anders Kuiten komen te zeylen, ofby ftormofanderfints in desfelfsRee- den of Havenen komen te loopen, fullen de ièlve niet gehouden zijn hare Goederen, of een gedeelte van dien, aldaer te lollen of te verhandelen, of oock eenige Rechten te betalen, tenware iy hare Waren aldaer vry willigh quamen te ontladen ·, het fal echter geoorloft zijn naer verkregen permiflie van die gene, die over de iaecken van de Zee ghe- ftelt zijn, ibodanige quantiteyt van de ingeladen Goederen te loflen en verkopen, als van noden ial zij η om het Schip te calfateren en vi&uailleren, in welck gheval de geheele Ladinge van 't gemelte Schip de betalinge van den Tol nietfubjecl: fal zijn, maer alleen dat gedeelte't welck ontladen en ver- kocht fal weien. X II. De Schippers, hare Stuyrluyden , Officiers, Spidaten, Matroièn, ende andere Zee-luyden , doek de Schepen felfs met hare Ladinge, fullen niet

mogen werden gcarrefteert of aengehouden w\ kracht van'een generale of particuliere ordre van wie het foude mogen zijn, ofomwatoorfaeck of onder wat prajtext het zy : Wydersfalgeneraliick niets metgewelc aen wederzydts Onderdanen wer- den afgenomen of afgeperft, maer fal alles gerech- telijck ende deughdelijck moeten werden betaelt ï waer onder echter niet verftaen werden begrepen te zijn de arreften of faififtèmenten, door ordre en authoriteytvandejuftitie, enby ordinaire wegen van Rechten, ter faecke van deughdelijcke fchul- den of deliden gedaen 5 wekken aengaende by forme van Rechten, volgens d'ordinaire Rechts- vorderinge, fal werden geprocedeert. x n 1. Alle Onderdanen en Ingezetenen van fyne Ko- ninghlijcke Majefteyt vanSweden, ende van de Vereenighde Nederlanden, fullen met hare Sche- pen ende Goederen in alle veyligheyt en vryheyt mogen varen ende handelen, fonder onderlcheyt te maecken wie dat d'Eygenaers vande felve fouden mogen zijn, van hare Havenen, Koninghrijcken ende Provinciën , als mede van de Havenen ende Koninghrijcken van andere Staten en Princen, na de Plaetien van die gene die reedts verklaerdcn Vyanden foo van Sweden als van de Vereenighde Nederlanden, of een /an beyde te zijn, of die het foude mogen werden : Oock fullen de fdve On- derdanen en Ingezetenen met de voorfz veyligheyt en vryheyt met hare Schepen en Goederen mogen varen en handelen, fonder onderichey t van wie der fel ver Eygenaers ibuden mogen zijn, vande Plaet- fen, Havenen en Reeden van die gene, die Vyan- den van beyde de Parthyen, of van een van beyde in 't byibnder zijn , fonder tegen-feggen of hinder- nuTe, van wie het foude mogen wefen, niet alleen α droiture van de vooriz Vyandthjcke Piaeifen nac een Neutrale, maer oock van d'een Vyandthjcke Plaets na d'andere, het zy dat de felve onder Jurif- diélie van een of van verfcheyde Princen foude mo- gen gelegen zijn : Wyders fal het aen de voorfz Onderdanen ende Ingezetenen vry ftaen, met de de felve fecuriteyt ende vryheyt hare Goederen en Koopmanfchappen aen neutrale fchepen te betrou-

wen.

ora de fel ve van een Vyandthjcke Plaets nae

een Neutrale, of van een Neutrale na een Vyant lijeke, of eyndelijck van een Vyandtlijcke na een Vyandthjcke te tranfporteren, fonder onderfcheyt te maecken of die Plaetien onder dejurifdidtie van een of van vericheyde Princen gelegen zijn. x ι v. De voorfz vryheyt van Navigatie en Commer- cie ialfich tot alderhande ioorten van Kooproan- ichappen extenderen, uytgeibndert alleen die gene die in 't naeft-volgende Articul onder de naem van Contrabande aengeweièn werden. XV.,            f . , Onder defèn naem van Contrebande of verbode Koopmanfchappen werden alleen begrepen alder- hande Wapenen, als Muiquetten, Gefchur, Vuyr- Roer smet hare Sloten, ende anders daer toebe- hoorende, Vuyr-wercken, Krüyt, Lont, Kogels, Hellebacrden, Lancen, Piecken, Bylen, Mor- tiers , Petarden , Granaten , Forquet-ftocken , Β andeliers, Salpeter, Piftolen en Mufquet-kogels, Storm-hoeden, Heimetten, HarnaiTen, Degens met hare Dracgh-ianden, ende diergelijcke «agh

van

-ocr page 1438-

			APPENDIX.
								*3P?
		van Wapenen, midtigaders wat tot uytruftinge van Peerden noodigh is, Piftool-holiters en alder- hande andere Oorleghs-Inftrumenten* XVI. Doch onder de gemelte verbodene Goederen fullen dele volgende geenfints werden begrepen * alsnamentlijckTarw, Garft en allerhande ioorte vanKoorn ende Granen , Olie, Wijn, allerley Zout, en generalijck alle Eetwaren die tot onder- houdt des Μenfchcn levennodigh zijn, als mede niet het Yfer, Koper, Metael, en al'tgcne dat tot den aenbouw ende toeruftinge van Schepen van noodenis; alsnamentlijck Kennip, Zeyl-doeck, Peck, Teer , Maften , Bakken j Kromhouten , Deelen, Kabels, Anckersende alle gedeelte van dien, nocheenigeandere Koopmanfchappen, de welcke geen form tot een Landt of Zee-Oorlogh gekregen hebben, en veel minder die gene die reeds toteenigh ander gebruyek zijn toegeftelt of ver- vaerdigh t, de welcke onder de vrye Goederen ful- len werden gereken t nevens alie andere Goederen en Koopmanfchappen, de welcke in 't voorgaende Articul niet en zijn gecompra;hendeert, in lulcker voegen, dat de ielve door wederzijdts Onderdanen na Vyandtlijcke Plaetfen ( uy tgefcndert alleen die oie gene die belegert, berent of omcingelt fouden mogen zijn) in alle vryheyt fullen mogen werden getraniporteertende vervoert. XVII. En op dat al het gene voorfz is, te beter ende te naeukeuriger geobferveert en ter executie gheftelt foude mogen werden, foo is geaccordeert, dat alle groote ende kleyne Schepen met hare ingeladene Goederen, fyne Majefteyts Onderdanen toebe- hoorende, de welcke in eenige Zee-havens van de Héeren Staten Generael ingelopen zijn, ende van daernae Vyandtlijcke Plaetfen fullen willen gaen, alleen gehouden fullen zijn aen de Officiers van de Plaetfen en Havenen daer fy van daen fullen varen, te toonen hare Pafporten, inhoudende fpecificacie van hare ladingen met het gewoonlijck en erkende Merck en Zegel van de Magiftraet of Officiers daer toe aengheftelt in die plaetfè daerfy eerfl: van daen gevaren zijn, met de expreilie van de plaets, wer- waerts fy gedeftineert zijn, ende dat in de gewoon- lijcke forma, ibo als in yder plaets gebruyckelijck is ·, na welcke exhibitie der Pafporten in de voorfz forme fyluyden niet meer fullen mogen werden ge- molefteert, gevifïteert, of in hare reyiè opgehou- den , onder wat pretext het ibude mogen weien. XVIII. De Schepen van de Onderdanen en Ingezetenen van fijn Koninghlijcke Majefteyt van S weden ko- mende aen eenighe Plaetfen, hoorende onder het Gebiedt van de Heeren Staten Generael, edoch geene Havenen willendeaendoen, ofdaerinnege- loopen zijnde, niet willende haer ingeladen Goe- deren verkopen of verhandelen, fullen niet gehou- den zijn eenige openingh van hare Ladinge te ge- ven, ten waredeièlve fufpe£fc waren van eenighe verbodene Goederen aen de Vyanden van de hoog- gemelte Heeren StatenGenerael te willen tranipor* teren.                      XIX. En in cas van de voorfz notoire fufpicie, fullen de voorfz SweedtfcheOnderdaneh en Ingezetenen gehouden zijn hare Pafporten in de Havenen op de hier voor-verhacldc wyfe te verthoonen.
							XX.
					Ende in gevalle de voorfchreve Sweedtfche fchepen de Oorlogh - fehepen van de hoogh- ghemelte Heeren Staten Generael, of van particu- liere Armateurs, hare Onderdanen, het zy op de Kuft, of in volle Zeekomen te ontmoeten, foo fullen de felve Oorlogh-fchepen om alle onheyl voor re komen, buyten fèhoot van 't Kanon bly- ven, en een Chaloup aen boorde vandeSweedt* fche Onderdanen of Ingezetenen fenden , ende al- leen met twee a drie Mannen daer in gacn, aen de welcke door de Schipper van 'tvooriz Sweetfche Schip getoont fullen werden de Pafporten invoegen als in de voorgaende articulen is gefeght, als mede de Zee-brieven, geconcipieert na de forme achter aen dit.Tra&aetgeitelt, uyt de welcke bÜjcken kan, te weten uyt het Pafport van de. ladinge, ende uyt de Zee-brieven van de woon-plaers in Sweeden* midtfgaders vandenaem van den Schipperen van het Schip , ten eynde door dele twee middelen mach werden gheweten orfcr eenighe verbodene Koopmanfchappen in zijn, ende oockghenoegh- faem blijeke de qualiteyt van liet Schip ende van den Schipper, aen welcke Pafporten en Zeebrie- ven volkomen geloof ial werden gegeven, te meer dewijl foo wel van de zyde van fyne Koninghlijcke Majefteyt, als van de Heeren Staten Generael ge- . contrafigneerde Certificatien fullen werden ver- leent , op dat men de validiteyt van dien foo veel te beter foude kennen, ende de fêlve niet vervalil fouden werden. XXI. Ende in gevalle eenige van de vooriz verbodene Koopmanfchappen in de Schepen van de Onder- danen van fyne Koninghlijcke Majefteyt van Swe- den, gedeftineert nae de Havenen, toebehorende de Vyanden van de Heeren Staten Generael, in maniere voorfz wierden gevonden , fullen de felve' ontladen, en voor de Admiraliteyten der Vereenig- de Nederlanden, ofte voor een anderen competen- ten Rechter aengeklaght en geconfifqueert wer- den , fonder dat nochtans het Schip ende de anderei Goederen en Koopmanfchappen die vry ende ghe- permitteert zijn, ende in het Schip overblyven, in eeniger manieren daerom aengeflagen, of geconfif- queert fullen werden. XXII. Wyders is geaccordeert, dat al 't gene bevonden ial werden door de gemelte Sweedtfche Onderda* nen en Ingezetenen geladen te zijn in fchepen van die gene die Vyanden van de Heeren Staten Gene- rael zijn, fchoondathet gene verboden Goederen zijn, met alle de andere die in 't voorfz fchip gevon- den fullen werden, fonder eenige exceptie ofreièr-· vatie fullen werden 'geconfifqueert * ende dat ter contrarie vry gelaten en gerelaxeert fal werden al 't gene in de fchepen van de Onderdanen van fyne Koninghlijcke Majefteyt fal zijn geladen, fchoon de Ladinge of een gedeelte van dien, deVyanderi. van de Heeren Staten Generael toebehoorde, uy t- gefondert d» verbodene öoederen % welcke aen- gaende geobfërveer t ial worden her gene in de voor- gaende Articulen vaftgeftelt is ·, ende is wyders tot meerder elucidatie van dit Articul geconvenieert, dat in gevalle beyde de Parthyen, of een van de iêlve, in Oorlogh quam tegeraecken, de Goede- ren echter van de Onderdanen vande andere Party, 8 Η                   . m

-ocr page 1439-

Placaten en Orcbnnantien. · 11. Boeck.

14°°

die in de fchepen van een derde gevonden werden, de welcke Vyandt van beydeof van een vande twee Parthyen geworden is> geenfmts fullen mogen wer- den geconfifqueert onder die fchijn of dat pra*cext , dat de felve in een Vyandtlijck fchip geladen of ge- vonden zijn) en lal dit niet alleen werden geobfcr- veert, indien de voorfz Goederen voor de denun- ciatieofverkiaringe van den Oorïogh waren gela- den, maeroock in gevalle fulcks na de voorfz de- nunciatie was gefchiet, midts dat het binnen de jiaevolgende tijdt of termijnen in 't werck was ghe- fleltj namentlijck, indien de voorfz Goederen in eenigePlaets of Haven van de Ooft of Noordt-Zee tufïchen de Soundings en ter Neufe in Noorv/egen binnen den tijdt van les Weecken na foodahige de- claratie waren geladen, binnen den tijdt van twee maenden tuffchen de voorfz Soundings ende de Straet van Gibralter; bintien thien Weecken in de Middelandcfche Zee tot de Linie Equino&iael; en eyndelijck binnen den tijdt van acht maenden aen gene zyde van de voorfz Linie, in wat plaets van de Wereldt het foude mogen zijn, foo dat de Goe- deren van de Onderdanen van iyneKoninghlijcke Majefteyt van Sweden , in hoedanigh Schip of Vaertuygh, toebehoorende de Vyanden van de Heeren Staten Generael, binnen den ghemelten tijdten termijn de felve genomen of bevonden ful- len werden, onder dat pretext, dat het Vyandt- lijcke fchepen zijn, niet en fullen mogen werden geconfifqueert, maer ter contrarie lönder uytftel de Eygenaers ghereftitueert, ten ware de voorfz Goederen na den voorfz refpe&iven tijdt ende ter- mijnen waren geladen, midts conditie nochtans, dat men gene contrebande Goederen (fchoon de -felveom de voorfz oorfaeck geen confifcatie fubjecT: zijn ) naer gene Vyandtlijeke Plaetfen fal mogen brengen ·, ende gelijck nu acngaende de Schepen en Goederen is geftipuleert, dat de vrye Schepen oock de Goederen fullen vry maecken ·, foo is oock vervolgens gheaccordeert, dat de voorfz vryheyt mede fal werden ge-extendeert» tot de Perföonen die met een vry Schip varen, in dier voegen, dat fchoon de felve Vyanden van beyde de Parthyen, of een van de ièlve mochten wefen, fy echter uyt het voorfz vry Schip niet fullen mogen werden ge- gelicht , ten ware fyluyden Soldaten en in efre&i- ven dienft van de Vyanden waren. X X I ï I. De Onderdanen en Ingezetenen van de Heeren Staten Generael fullen de felve Rechten, Vryheyt en Exemptie in hare Navigatie en Commercie,foo in de Havenen en op de Kuilen , als in volle Zee, ende de Landen van fyne Majefteyt reciproquelijck genieten, de welcke, iöo even geièght is, dat des felfs Onderdanen, ten opfichte van de Heeren Sta- ten Generael en in volle Zee ghenietcn ·, ende fal

van de Heeren Staten Generael foo veel te bete fouden werden verfeeckert, dat haer geen leer. te wereldt door de Oorlógh-fchepen van iyn Konins- lijcke Majefteyt fal wedervaren, foo fal aen alle de Capiteynen van deKoninghlijcke fchepen, mitfea, ders aen alle enycgelijck Onderdaen van fyne Ma- jefteyt, welexpreflelijckgeinterdiceert ende ver- bodenworden, geen ongelijck of fchade de felve aen te doen·, oppcene van arbitrale corre&ie ende vergoedinge, ende reftitutie van alle fchade ende intereilèn, onder verbandt van hare Perföonen en Goederen, 't welck oock aen de zyde van de Hee- ren Staten Generael alfoo fal werden naergheko-· men.                     XXV. Om de felve oorfaeck lullen alle Capiteynen van fchepen, by particulieren op haer koften ten Oor- ïogh uytgeruft, gehouden zijn eer fy hareCom- miiïien ontfartgen, fuffifante cautie, teribmmevan vijf thien duyfent guldens, of fes duyfenc Rijexd. voorden competenten Rechter te ftellen, dat fy alle fchade ende ongeluck, die fy of haer Volck te- gens dit Tra&aet en de Placaten van fyne Koningh- lijcke Majefteyt van Sweden, de welcke uyt kracht ende volgens den inhouden van dien fullen werden gepubliceert, fouden mogen komen te veroorfaec- ken, infolidum fullen vergoeden; op peene van revocatie en cailatie van hare Commiflien, 'c welck mede van de zyde van de Heeren Staten Generael fal worden geóbferveef t, XXVI. In gevalle eenige van de voorfz Capiteynen, in dienft van d'een of d'ander Parthy zijnde, een fchip met verboden Goederen,als voorengefeght, quam t'achterhalen , falhydaerom deLuvcken van het ièlve niet mogen openen, of de Kiften, Kaften, Packen of Vaten ontfluyten of aen ftucken flaen, oPt minfte gedeeltedaer uyt nemen, vervoeren, verwiiïèlen, of in eenigerhande maniere vervrem- den, voor dat de gantfche ladinge van dien in pra> ièntie van de Officiers, gefteltover de faecken van de Zee, aen Landt ghebracht, ende geinventari- ièert fal zijn -, doch in gevalle niet alles, maer alleen een gedeelte van de ladinge in verboden of contre- bande Goederen beftondt, ende dat den Capiteyn van't fchip, prazfènterende de felve goedtwilligh aen den Nemer diefè gevonden heeft, over te leve- ren , foo fal in dat cas den voornoemden Nemer den ièlven niet dwingen, om na d'een of d'ander Haven, die hem beft aenftaet, met hem tegaen, maer ter contrarie hem aenftondts loslaten, en fyne reyfe niet langer ophouden. XXVII. Syne Koninghlijcke Majefteyt van Sweden ge- negen zijnde de Onderdanen van de Heeren Staten Generael gelijck fyne eygene Onderdanen in alle fyne Landen te begunftigen, fal foodanige nodige

defe réciproque cgaliteyt in alles ten wederzyden en krachtige voorfTeninge doen, datoverdegenc-

menefchepen en prinfen goedt Rechtende Juftitie door onverdachte en ongeintereflèerdc Rechters gedaen werdej fal mede wel ernftelijck belaften , dat de albereyts geweiene, en noch te wyfene Sen- tentien, volgens derfelver inhoudt, behoorlijck ter executie geftelt worden, ende haer effe# forte- ren.                    X X V I I 1 In gevalle de Ambafiadeurs ofanderepublijcque Minifters van de Heeren Staten Generael aen het HoffyanfyneMajefteytrefiderende, over derni- .* - J                                  qmteyt

werden verftaen,alwaer het felf dat de Heeren Sta- ten Generael naderhandt Vrundtfchap of Neutrali- teyt met eenigh Koningh, Prins of Staet hadden, die in Oorlogh met fyne Majefteyt of het Koning- rijck van Sweden fouden mogen komen} en fullen beyde Parthyen de felve conditien en limitatien ge- nieten, die in de voorgaende Articulen zijn ge- exprimeert. XXIV.                   ! Ijnde op dat de Onderdanen ende ingezetenen

•

-ocr page 1440-

			Α. Ρ PEN D I Χ.
							$$φ
					ibuden mogen weien, inhareHavens ghedogenj ofoocktoeftaendatymandt van hare Onderdanen of Ingezetenen de felveontfangenv niaer ter con- trarie fullen die doen oplöecken, gevangen nemen, na vèrdienfte ftraffen, ende uyt hare Havens vér- dry ven·, oock de Schepen, Goederen en Koop* manfchappen door de iëlve genomen, die noch in weien zijn, aen de rechteFygenaers aenftondtsf en fonder eenige formè van proces of koilen doen reftitueren.               XX XI IL De Onderdanen ende Inghezetenen fullen ten wederzyden over-al in de Landen, hoorende onder de gehooriaemheyt van fyne Majefteyt ende van de Heeren Sraten Generael, · mogen ghebruyeken foodanige Advocaten, Procureurs, Notariiïèn ende Sollicitcürs, als 'thaer goedt dunckt ·, ende ial men beforgen dat binnen den tijde van twee maenden na de gheweièn fententie, de executie daer van haer volkomen effect ibrteren; tot wekken eynde de iëlve door d'ordinaire Rechters, des noodt daer toeveribcht, fullen werdengecommitteert j oock fal het haer geoorloft zijn, ter plaetfe daer fy woo- nen haer Boecken van Negotie ende Commercie, midtigaders hare Brieven te houden en te fchry ven in ioodanigen Tael, als 't haer belieft fonder een igh onderibeck of moleftarie. XXX IV. Het fal mede aen fyne Koninghlijcke Majefteyt, ende aen de Heeren Sraten Generlei vry ftaen, toe gerief van hare Onderdanen traffiquerende in der ièl ver reipeftive Koninghrijcken en Landen, Na- tionale Confuls aen te, ftellen, de welcke die Rech- ten, Vryheden, en Immuniteyten fullen genieten, die haer van Ampts - wegen toekomen ·, fullende echter over de Plaerièn daer de felve fullen werden aengeftelt, moeten werden gchandelt. XX X V. Syn Majefteyt ende de Heeren Sraten Generael fullen niet gedogen, dat op haer Kuiten , in haer Havenen ende Rivieren, de Schepen of Goederen van hare refpe£tive Onderdanen worden genomen doordeOorlogh-fchepen of andere Schepen , die voorfien zijn met Commiffie, ende ten dienfte van een ander Prins, Republijcq of Staet, wie die oock zyi ende by-aldien iulcks mocht gebeuren, fullen dé felve ten vvederzyden haerauthoriteyt interpo- neren, ende alles aen wenden, ten eynde de gelede fchade werde vergoet. XXXVI. Indien het gebeurde dat by inadvertentie ofan- derfints, eenige contraventie van dit Tra£taet aen de zyde van fyn Koninghlijcke Majefteyt ende des felfs Succeifeurs, of aen de Heeren Staten Gene- rael worden gepleeght, foofaldaerom devrundt- fchap ende goede eenigheytnietaenftonds verbro- ken worden ; maer fal dit Tra&aet in fijn volle kracht en vigeur blyven jende fal men beforgen dat vergoedinge van de, Contraventie ghedaen worde, en indien de Onderdanen van d'een of d'ander par- thye fchuldigh bevonden worden, fullen de felve ftrengelijck worden geilraft. XXXVII. Dit Tra&aec van Navigatie ende Commercie fal duyren vier en twintigh Jaren na de teeckeningh defes} ende fullen de Ratificatien van wederzyden in goede forme binnen den tijde van drie maenden, te reeckencn van den dagh van d'onderteeckeninge 8H 2                            of
		fluiteyt van de geweien Sententien quarnen te kla- gen, faliyn Majefteyt de felve in fynenRaedf doen revideren ende examineren, om te iïen of de con- diiien ende prascautien, in dit Trattaet Vervat, na behoorenzijngeobferveert, ende behoorlijck ef- fe£t hebben gehadt, ende fal van gelijcken beforgen datdaer inne voorfien, en aen yeder Klager goedt recht binnen den tijdt van drie maenden ghedaen werde, fullende ondertufïchen de Goederen in queftie, voor of nadefententie, geduyrende de revifie, niet als met confent van de Geintereiïèer - den mogen verkocht of geloft worden, om alfoo alle fchade voor te komen. Χ X 1 JfUt>1j So wanneer een Sententie in een Proces tuilchen de Nemers der Prinien ter eenre, ende de Recla- manten ter andere zyde, in faveur van yemandt van defe laetfte ial zijn geweien, foo ial de voorfz Sententie onder behoorlijcke cautie ter executie geftelc worden, niet tegenftaende den Nemer daer van heeft geappelleert, het welck echter geen plaets fal hebben, lbo wanneer de iententie cegens de Re- clamanten fal zijn geweien; ende fal 'c gene, ibo in ditalsindevoorgaendeArticulen isgheièyt, van goedt en* prompt Recht enjuftitie te laten weder- varen aen de Onderdanen en Inwoonders van de Vercenigde Nederlanden omtrent de Prinièn door de Onderdanen van fyne Majeiteyt gedaen, mede werden gheobferveert aen de zyde van de Heeren Staten Generael omtrent de Prinièn, door haer Onderdanen genomen. Χ Χ X. Het fal aen fyne Majefteyt ende aen de Heeren Staten Generael t'allen tyden vry ftaen, foo veel Oorlogh ende Koopvaerdy-fchepen in malkanders Gebiedt te laten maecken ende te huyren, als haer goedc-duncken ial, midtigaders alderhande Oor- loghs-Munitien aldaer intekoopen} ende fullen de fel ve beforgen, dat den inkoop en de Ie veringh van de voorfz Schepen, Goederen ende Munitien, tot een behoorlijcke prijs ende ter goeder trouwe gefchiede; midts conditie nochtans, dat foodanige vry hey t aen d'een of des anders Vyanden, die Ag- grefièurs zijn, niet en ial werden vergunt. XXXI. In gevalle eenige Oorlogh of Koopvaerdy-fche- pen , door on weder of ander ongeluck, op eenige Klippen of Rotiën omtrent de Kuiten van d'een ofd'anderParthyequamen te ftranden en te ver- gaen, foo fal al 't gene van de voorfz Schepen ende der fel ver Toebchooren, midtigaders van de Goe- deren en Koopmanfchappen geberght fal zijn, of het provenu van dien, aen de Eygenaers ende Re- clamanten, of der felver Factoren ofCommiièn, binnen den tijdt van een jaer en dagh ionder eenige forme van proces, werden ghereftitueert, midts alleenjijck betalende de onkoften in 'c brengen van de fèlve gevallen, tot iodanigen prijs, als ten weder- zyden voor Bergh-loon fal zijn beraemt : Ende by contraventie fal fyne Majefteyt, endede Heeren Staten Generael beforgen, dat hare Onderdanen ilrengelijck fullen werden geilraft, die aen fooda- nige onmenichelijckheyt fchuldigh bevonden lul- len worden. XXXII. Syne Majefteyt endede Heeren Staten Generael fullen gene Piraten ofZec-Rovers, wie die oock

-ocr page 1441-

j^oi'                Pkcatcn en Ordonnantien. 11 Boeck.

van 't Zegel ende ondertêyckeninge van 'diert< authenticq by allen ende eenen yegelijcken diedefen eenigermaten aengaen mach , volle kracht en effect erlangen moet. Datum &c Formulier van de Zee-Brieven 3 aen de zyde van de Heeren Staten Gene' rael.

of eerder ( foo het mogelijck is) tot Stockholm werden uytgewiflèlt. .Ten oirkonde defes, ende tot meerder bekrachtinge van 't bovenftaende ·, fqo hebben wederzijdtsd'ExtraordinansAmbailadcurs ende Plenipotentiariiïèn uy t krachtc van hare Vol- machten deië Articulen van onderlinge Commer- cie en Navigatie met hare eygen Handen en Zegels onderteyckent en beveftighr. Aldus gedaen tot

Nymcgen den T; O&ober 1679. Wasgeteyckent

Λ Lder-Doorluchtighfte, Doorluchtighfte,

Benediflus Oxenfiierna. ^ohan Taulin Olivenkrans. Hieronimus van Beverningk. ÏViUemvan Haren.

•^^Doorluchtige,Groot-machtighite,Groot- machtigen, Hoogen, Wel-geboren, Wcl- Edelen, Erentfefte, Achtbare, Wyfe, Voor- fichtige Heeren, Keyferen, Koningen, Re- publijcquen , Princen, V01 ften, Hertogen, Graven, Baronnen, Heeren, Burgermee- fleren , Schepenen , Raden , midtfgaders Rechteren, Officieren, Jufticieren ende Re- genten aller goeder Steden ende Plaetfcn, 'tzy Geeftelijcke of Wereldtiijcke, die dek opene Letteren fullen fien of hooren lefen : Doen wy Burgermeefteren ende Regeerders der Stade . . . te weten, dat fchipper . . . van * ï ; ï ■C voor ons comparerende) by iolemnelen Eede verklaert heeft, datliet ichip genaemt . . . groot omtrent . . . Laften, het welck hy althans voert, in de Geünieerde Provinciën t'huys behoort : Soa waerlyck moefl hem Godt Almachtigh helpen. Ende want wy den voornoemden fchipper geerne gevordert fagen in fijn rechtvaerdige faecken; foo is ons veribeck aen allen voor- noemt, endeyder in'rbyfönder, daer den voorfz ichipper met fijn ichip ende ingeladei e Goederen komen ial, dat de fclve ghelievcn den voornoemden fchipper goedelijcken te ontfangen , ende behoorlijck te traite ren ·, gedogende hem op fijn gewoonlijcke Tholkn ende Ongelden, in het door ende voorby- varen, hare Havenen, Sromen en Gebiedt te pailèren, varen ende frequenteren , om fyne Negotie te doen daer ende foo hy te rade vinden fal j 't welck wy geerne willen ver- fchuldigen. Des t'oirkonde defer Stede Zegel ter ooriaecke hier aen hangende. Gedaen. den .-· . . Anno . . . Formulier van de gecontrafigneerde Certificatien. Υ17Ύ . . , certificerenbydefen, dat * " defc tegenwoordige Zee-Brieven waer- Jijck ende fèeckerlijck zijn verleent ende uyt- ghegeven by ende van wegen competente Burgermeefteren ende Raedt der Staat . . . ende dat de felve als oprecht, en ten opfichte van 't Zegel ende onderteeckeninge van dien, authentijcq by allen ende eenen yegelijcken dien deièn eenigermaten aengaen mach, volle kracht ende effect erlangen moet. Datu m 1 &c. Volght de Ratificatie van den Ko- ningh van Sweden , op het TraBaet van Commercie en Navigatie.

Formulier van de Ze e-Briefen aen de szyde vanden Kaningh van Sweden. ALder-Doorluchtighfte, Doorluchtigh- fte, Doorluchtige, Groot-machtighfte, Groot-machtigen, Hoogen, Wei-geboren, Wel-Edelen, Erentfefte, Achtbare, Wyiè, Voorfichtige Heercn, Keyferen, Koningen, Republijcquen, Princen, Vorften, Hertogen, Graven, Baronnen, Heeren , Burgermee- fleren, Schepenen , Raden * midtfgaders Rechteren, Officieren, Jufticieren ende Re- genten aller goeder Steden ende Plaetien, en de Haven- meefters, diedcfêopene Letteren fullen fien of hooren lefen : Daen wy Burger- mecfteren ende Regeerders der Stadt . , . te weten, dat Schipper . . . van . . . voor ons comparerende, by iolemnelen Eede verklaert heeft, dathetfehip, genaemt . . . groot omtrent . . . Latten, het welck hy althans voert, in de Rijcken ende Provin- ciën van fijn Koninghlijcke Majefteyt van Svveden, onfèn genadighften Heer ende Ko- ningh , t'huys behoort : Soa waerltjck moèfl hem Qodt Almachtigh helpen : Ende want wy den voornoemden ichipper geerne gevor- dert fagen in fyne rechtvaerdige faecken j foo is ons veribeck aen allen voornoemt, en yeder in 't byfonder, daer den vooriz fchipper met fijn ichip en ingheladen Goederen komen lal, dat de iel ve gelieven den voornoemden ichip- per goedehjek te ontfangen, ende behoorlijck te tra&eren, reguard nemende op yeders ftaet en conditie, gedogende hem op fijn gewoon- lijcke Thollen ende Ongelden, in het door ende voorby-varen, hare Havenen, Stromen ende 't Gebiedt te paflèren, varen ende fre- quenteren om fyne Negotie te doen, daer en lbo hy te rade vinden ial, 't welck wy geerne willen verfchuldigen. Des t'oirkonde defèr Stede Zegel ter ooriaecke hier aen hangende, midtfgaders met des Stadts Sehryvcr eygen onderteeckeninge bevtftight. Gedaen den . . . Anno . Formulier van degecontrafigneerde Certifcatien. VX/Y · · · certificeren by defèn, dat Κ· λ defè tegenwoordige Zee- Brieven waer- lijck ende feeckcrlijck zijn verleent ende uyt- gegeven by ende van wegen competente Bur- germeefteren ende Raedt der Stadt . . . ende dat de felve als oprecht, en tsn opfichte

WY Κ Α R E L, by der gratie Godts der!

den, Gotten en Wenden Koningh;

CtOOt-

Vorft

-ocr page 1442-

Α· Ρ. Ρ Ε Ν D Ι Χ.

140J

Vorft van Finlandc, Hertogh van Schonen, Eilen, Lijflandt, Carelien, Bremen, Verden, Stettin, Po- nieren , Cafuben en Wenden, Princc van Rugen, Hcere aen Ingermanlandt en Wifmar, oock Palrs- GraeF aen den Rhijn , Hertogh van Beyeren, Gu- lick, C leef en Bergh. 'Doenteweten} Allen ende een yegelijck die het aengaen mach, ofreeenigh- fints loude mogen raken, dat alfoo tuilchen Ons ter eenre, endede Hoogh Mogende HeercnStaten Generael der Vereenighde Nederlanden ter andere zyde, door wedcrzijdts Extraordinaris Ambafla

/ Cafliibenen Wenden,'Prince van Rugen , Heere van Ingermanlandt ende Wifmar} oock Paltz- Graef aen den Rhijn} Hertogh van Beyeren, Gulick, Cleefende Bergh', ter eenre·, ende Ons ter andere zyde} door de Heeren Benediclus Oxenflierna, Grave van Kexholm ende Waza, Baron van Morby ende Lindholmen , Heere van Caprarie en Ketila, Raedt van fyne Koningh- lijcke Majeiteyt, ende van het Rijck van Sweden, en Prajfidentin den Hoogen Raedt tot Wifmar, als oock Opperften Wet-gever van Ingermanlandt en

deurs ende Plenipotentiariflèn , den T* Oélober 1679 tot Nimmegen is opgerecht het Tra&aet van onderlinge Commercie ende Navigatie, volgende hierna van woorde te woorde geiniereert. Soo hebben Wy het voorfzgemaeckte Traftaet in alle fyne Poin&en ende Articulen geapprobeert, geconfirmeert endegeratificeert, ghelijck Wyde ielve approberen , confirmeren ende ratificeren midtsdefen, met die conditie nochtans, dat de Claufuledie in het levende Articul is geiniereert, van dat wederzijdts Onderdanen ende Ingezetenen in yeders refpeclive Landen ende Plaetièn iiillen jouifleren ende genieten de felve Privilegiën ende Vryheden , omtrent alle Rechten , Impofitien, ende Thollen, cohcernerende de Navigatie ende Commercie, als de befte uytheemfche Vrunden genieten, of in toekomende iiillen genieten, geen- iints fich fal extenderen tot die conventie, de welc- ketuiTchen Ons ende den Alder-Doorluchtighften en Groot-machtighften Koningh van Denemarc- ken over de Commercien tot Lundenden ièven en twintighften September Ouden ftijl, Anno 1675) is opgerecht; maer dat de voorfz Claufule t'eene- mael uy t het vooriz ièvende Art. van 't vooriz Tra- ftaetfal werden gelicht: Belovende en verklarende op Ons Koninghlijck Woordt, alle 't gene* verder in 't voorfchreve Tra&aet is vervat, heylighlijck en oprechtelijck te fullen onderhouden ende naer- komen, ende te doen onderhouden ende naerko- men, ende niet te gedogen dat de felve by yeman- den, direclelijcken ofte indiredtelijcken, onder wat pretext 'c oock foude mogen weien, gekrenckt ofte ghebroocken worden. Ten oirkonden der waerheydt, hebben Wy deièn met Oniè handt onderteeckent, ende Ons Koninghlijck Groot Ze- gel dacr aen doen hangen. Aldus gedaen tot Stock- holm den twee-en-twintighftenMaert 1681. Was geteeckent, KAROLUS. Ende onder ftondt, H. Hoghujen. Volght de Ratificatie van de Hee- ren Staten Generael, op het Trattaet van Commercie ende Navigatie. ;Γ)Ε Staten Generael der Vereenighde Nederlan- den. T^oen te weten: Allen ende een ygelijck die het aengaen mach; dat alfo tuflehen den Alder- Doorluchtighften ende Groot-machtighften Prince ende Heer, Heere Κ AR EL, der Sweden, Got- ten, ende Wenden Koningh, Groot-Vorft van Finlandr, Hertogh van Schonen, Eften, Lijflandt, Carelien, Bremen, Verden, Stcttijn, Pomeren,

Kexholm} en door den Heer Johannes Tatdinus Olivenkrans·, Heere van Ulfhal endeHofmanftorp, Raedt van fyne Majeftey ts Canceleryc, ende Secre- taris van Staet, ende Ordinaris Rechter van IiGt Landtfchap Wïdboen, in den name ende van we- gen hooghft-gedachte fyne Koninghlijcke Maje- ftey t van Sweden: Ende door den Hcere Hierony- mm van Beverningk, Heere van Teylingen, Cu- 1 rateur van d'Academie tot Leyden , voor deièn Raed ende Theiaurier Generael van de Vereenigh- de Nederlanden -,ende door den Heere JViliem van Haren, Grietman van de Bilt, Gedeputeerde in Onfe Vergaderinge van weghen de Heeren Staten van Hollandt ende Vrieilandt, Onfe Extraordina- ris Ambafladeurs ende Plenipotentiariflèn op de Vrede-handelinge tot Nimmegen, in Onièn naem ende van Onfent wegen tot Nymegen voornoemt, den twaelfden Oftober Anno 1Ó79 is opgherecht het Tradtaet van onderlinge Commercie ende Na- vigatie , volghende hier na van woorde te woorde geiniereert. Endealibodaer bymede is geaccordeert en ver- dragen, dat de Aden van Ratificatie van't vooriz Tradhec tot Stockholm in behoorJijcke forma bin- nen den tijdt van drie maenden, te reeckenen van dendagh der onderteeckeninge, of eerder, is het doenlijck, ten weder-zyden uytghewiflèkiöuden werden: Soo hebben Wy in voldoeninge van 't ièl- veverdragh hetvoorfz TradTaet in alle fyne Poinc- ten en Articulen geapprobeert, geconfirmeert ende geratificeert, geljjck Wy de felve approberen, con- firmeren ende ratificeren midtsdeièn} belovende alle de Poin&en ende Articulen in het voorfchreve TraóTraetter neder-gheftelt, heylighlijck ende op- rechtelijcken te onderhouden ende naer te komen, ende te doen onderhouden ende naer te komen, en niet te ghedogen dat het ièlve by yemanden direfte- lijcken ofte indireitelijcken, onder wat pretext het oock foude moghen weien, ghekrenckt ofte ver- broocken werde. Ten oirkonden hebben Wy de- ièn met Ons Groot Zegel doen bekrachtigen, en door den Prazfidcrerïde in Onfe Vergaderinge laten parapheren, ende door Onièn eerften Griffier doen teeckenen. Aldus ghedacn in Oniè Vergaderinge den 18 December 1679. Was gheparapheert, W. de NaJJau, vt. Onder ftondt, Ter Ordon- nantie van de hoogh-gemelte Heeren Staten Gene- rael. Geteeckent, H.FageL Separaet Articul tot het TraBaet van Commercie. Λ Lfoobyhet fevende Articul van hetTra£taet ■^■•van Commercie een Clauful is geiniereert, dat de wederzijdes Onderdanen ende Ingezetenen van de felve Privilegiën ende Vryheden in elck anders Plaetfen ende Landen, aengaende alle Rechten, Impo

I

-ocr page 1443-

			Placaten en Ordonnantien; 11. Boeek.
		: H°4 ^.Impoiitien ende Thollen , de Commercie ende ^ JSTavigatie concernerende, fullen jouiilèren als de 'befte Uytheemiche Vrunden genieten, of in het toekomende fullen genieten* ende dat echter van wegen de Heereq Staten Generael niet en is gere- nuntieertaen de belaftinge » waermededeGoede- ren,of Schepen'« die door de Zondt of Belt gaen en "keeren, meerder beiwaert werden als die gene, die na andere gedeelten des Wereldts zeylen, en van daer wederkomen·, ioo is daerom by die Articul yerklaert ende gheaccordeert, dat aengaende het . afichaffen van de voorfz belaftinge met den eerften nadere conferentien in den Haegh fullen werden acngcftelt, ten eynde oock dit different voor den eerften Mey ι 681 werdr. afgedaen; ende op dat fijn Koninghlijcke Majefteyt geenprjejuditie hieruyt foude lyden, .dat ae vooriz belaftinge uyt krachte van de vooriz réciproque Claufuien , van te genie- ten de Privilegiën van de befte Vrunden, voor als- noch exprefleiijck niet wegh-genomen is ·, ende of het echter, buyten vermoeden, quam te gebeuren, dat de vooriz belaftinge binnen den vooriz dagh niet wegh-genomen wierde, lbo ial in ditcasde vooriz Clauiüle van de befte Vrunden hare kracht ende vigeur, fonder eenige verdere conventie, ko- men te verheien, als of de ièlve in 't voorfz Articul noytwasgecornpradiendeerti en fal ondertuilchen van d'een of d'andcr zydegeen innovatie gemaeckt werden tot pra:juditie van de vooriz Clauiüle, om- trent hec genieten van de Privilegiën van de befte Vrunden j alfoo mede in 't voorfz fevende Articul noch een ander Claufule geftelt is, dat alderhande lallen ende ongelijckhedcn, de welcke tot vermin- deringh of bepalinge van de voorfz mutuele vry- lieyt, na het jaer 16^6 by Placaer, ofby gewoonte bevonden lullen worden inghe voert te zij η, fullen moeten ophouden : Ende ghemerekt deHeeren Staten Generael veribcht hebben, dat de vooriz caffacie en abolitie tot het jaer 1640 ioude werden teruggegetrocken, ten minften in de Provinciën, Landen ende Plaetfen , die fijne Koninghlijcke Majefteyt buyten het Koninghrijck van Sweden onderworpen zijn, en dat de Extraordinaris Am- bafladeurs en Plenipotentiariilèn van fijn Koning- lijcke Majefteyt, bymanquement vanordre, dit veribeck vandeHeeren Staten Generael geweygert hebben in te willigen : Soo is eyndelijck geaccor- deert, dat over deiê faecke mede nadere confcren- tien en befoignes fullen werden gehouden, ende dat de felve inigelijcks voor den eerften Mey 1681 fal werden afgedaen : Ende fal dit ièparaet Artcul van alfulcken kracht ende vigeur zijn, als of het in het Traclaet van Commercie felfs was geinfereert; ende fal oock op de felve wyfè, tijdt en plaets wer- den gcratificeert. Des t'oirkonde, en tot meerder bekrachtinge, hebben wederzijdts Extraordinaris Ambaiïadeurs ende Plenipotentiariilèn dit tegen- woordige ièparaet Articul onderteeckent, ende met de Cachette van hare Wapenen bezegelt. Tot Nymegen den -\ Oftober 1Ó79. Was geteeckent, ( Li S. )    Benediclus Oxenfliema. (L. S.)    Johan ΦαιιΒη Ólivenkrans. ( L. S.)    Hieronimus van Beverningk. (L. S.)    Willemvan Haren.
					Volght de Ratificatie van den ICo- ningh van Sweden, op het feparaet Ar~ ticulvanhet Traclaetvan Commercie ■■ ende Navigatie., WY Κ Α R E L, by der gratie Godes der Swe- den , Gotten ende Wenden Koningh,Groot- Vorft van Finlandt, Hertogh van Schonen, Eften, Lijflandt, Carelien, Breinen, Verden, Stettin Pomeren, CaiTuben ende Wenden, Prince van Rugen, Heere van Ingermanlandt ende Wiiinar, oock Palts-Graeffaen den Rhijn, Hertogh van Beyeren, Gulick, Cleeif en Bergh. T)oen te we- ten: Dat alfoo nevens het Traclaet van Commercie en Navigatie, door Onfe refpe£tive Extraordinaris Ambafladeurs ten wederzyden, met behoorlijcke Volmachten vooriien, gemaeckt ende gefloten tot Nymegen den -l October 1670, tuffchen Ons ter eenre, ende de Hoogh Mog. Heeren Staten Cene- rael der Vereenighde Nederlanden ter andere zyde, van gelijcken mede het nae-volgende feparaet Arti- cul vaft-geftelt ende geteeckent is. Soo hebben Wy het vooriz ièparaet Articul ge- approbeert, geconfirmeert endegeratificeert, ge- lijck Wy het felve approberen, confirmeren ende ratificeren midts defen, 'm fulcker voegen, dat het vooriz feparaet Articul ial zijn ende gehouden moet werden van de ièlve kracht en vigeur j als of het in 't vooriz Tradtaet geinièreert ware ·, belovende daer benevens het ièlve Articul oprechtelijcken ende ter goeder trouwe te onderhouden en doen onder- houden , ende niet te gedpgen dat daer tegens ceni- ghe contraventie gefchiede. Ten oirkonde der waerbeydr, hebben Wy defèn met Onfe handt on- derteeckent, ende Ons Koninghlijcke Zegel daer aen doen hangen. Aldus ghedaen tot Stockholm den twee en twintighften Maert 1681. Was geteeckent, KAROLUS. Ende onder ftondt, H. Hoghufen. Volght de Ratificatie van de Heeren Staten Generael', op het feparaet Arti- cul van het Traclaet van Commercie en Navigatie. ΤΛΕ Staten Generael der Vereenighde Nederlan- -L^den. T>oen te weten; Allen den genen dien heteenighilnts aengaenmach; dat alfoo nevens het Traclaet van Commercie en Navigatie tuilen aen Alder-Doorluchtighften ende Groot-machtighften Prince ende Heer, Heere Κ Α REL, der Swe- den, Gotten ende Wenden Koningh, Groot-Vorft van Finlandt, Hertogh van Schonen, Eften, Lijf- landt, Karelien, Bremen, Verden, Stettin, Pome- ren , Caiiiben ende Wenden, Prince van Rugen, Heer van Ingermanlandt en Wifmar. oock P<uts' Graef aeri den Rhijn, Hertogh van Beyeren, Gu- lick, Cleef ende Bergh, ter eenre, ende Ons ter andere zyde j door Oniè reipective Arnbafladeurs ten wederzyden met behoorlijcke Volmacnten ve5" fien, den £ Odober 1675? tot Nymegen opgerecM ende gefloten, van gelijcken het naevolgende ie- parate Articul mede vaft-geftelt ende geteeckent^

-ocr page 1444-

APPENDIX

I40?

machtigh, wel-ftandt, ende bevorderinge van het gemeyne befte van de Vereenighde Nederlanden in 't generael, en van de goede Ingezetenen vari dien in 't byfonder, den -l Oftober τ ó/p binnen de Stad Nimmegen gemaeckt, en gefloten is een Tra&aec van Commercie ende Navigatie tuiïchen dm hooghft gedachten Koningh van Sweden ter eenre, ende de hoogh-gcmelte Heeren Staten Generael der Vereenighde Nederlanden, ter andere zyde i daer op wederzijdts Ratificatien in behoorlijcke forme den 27 April ottdeh, ofte den 7 Mey ió8 r nieuwen ftijl, tot Stockholm voornoemt zijn uyt- gewiiïèlt: Derhalven laft ende beveelt men expref- felijck midts deièn allen ende een yegelijcken, foo Onderdanen ende Inghezetenen van de Neder- landtfche Provinciën, als die gene die onder haer HooghMog. onderdanigheydt endegehoorfaem- heydt zijn gefèten, het voorfz Traétaet van Com- mercie ende Navigatie, ende* alle den inhouden van dien onverbreeckelijcken te onderhouden ende nae te komen, fonder daer tegens yets te doen ofte te laten gefchieden, op pcene van gheftraft re wer- den als Perturbateurs van de gemeyne rufte, fon- der eenige genade, faveur, verdraghofte diilinm- latie. Aldus gearrefteert ende beflpten ter Verga- deringe vandehoogh-ghemelte Staten-Generael, in denHageden 21 Junij 1681. Was ghepara- pheert, cJD.vanlVijngaerdeni vt. Onder ftondr, Ter Ordonnantie van de felve. Geteeckent , H.Fagel. Zijnde op'tfpatium gedruckt het Ca- chet van haer Hoogh Mog. op een rooden Ouwel, overdeckt met een papieren Ruyte.

Sooift ,"dat Wy het voorfz feparaet Articul heb- ben geapprobeert, geconfirmeert ende geratificcertj gelijck Wy het felve approberen, confirmeren,ende ratificeren midtsdefen, in fulcker voegen, dat het felve ial zijn ende gehouden moet werden van de felve kracht ende vigeur, als het Tra&aet felfs ·, be- lovende daer beneffens het vooriz Articul oprech- telijckcnde heylighlijck te onderhouden, ende te doen onderhouden, ende niet te ghedogen dat het felve van yemanden ghekrenckt ofte verproocken werde. Ten oirkonde hebben Wy defen met Ons groot Zegel doen bekrachtigen, en door den Pras- fiderendeinOnfe Vergaderinge laren parapheren, ende door Onfeneerften Griffier doen teeckenen. Aldus gedaen inOnfe Vergaderinge, denfeftien- den December 16j$. Was geparapheërt, W. de NaJfauyVt. Onder ftondt, Ter Ordonnantie van de hoogh-ghemeite Heeren Staten Generael. Geteeckent, H.Fagel,

Verkondinge van het Tradïaet van Commercie en Navigatie, den T* Oclrober 1679 fplemnelijcken geflo- ten tot Nimmegen, tuiïchen den Ko- ningh van Svveeden, ter eenre; ende de Staten Generael der Vereenighde Nederlanden, ter anderezyde; daer op wederzijdtsRatificatien in behoor- lijcke forme den 27 April ouden, ofte den/Meyï68i nieuwen ftijl, tot Stockholm ge-extradeert ende uytge- wiflêltzijn. En laet een yegelijck midts deièn weten, dat tot lof ende eere van Godt den Heef e Al-

Μ

11. Waerfchoumnge van de Staten Generael der Vereenighde Nederlan- den , voor de Ψ net endenten van de Kroon Sweden , volgens hetfevende Articul van het Traclaet van Vrede. In date denfeflhienden Oclober 16 81.

wen, ten eynde fy, offèlfs, of door hare Gemach- tighdens, hare praïtenfien ibuden konnen laten vorderen, ende aen de voorfz hare Gemachrigh- dens, midtfgaders den vooriz Refidentt, voor ióo veel des noodjgh raochte zijn, fbodanige infor- matien ende befcheyden, als fy tot juftificatie van de voorfz hare prsetenfien fullen oordelen aldaer noodigh te zijn. Ende op dat niemandt hier van ignorantie foude mogen pretenderen, ontbieden ende verfoecken Wy daeromme de Heeren Sta- ten , Gecommitteerde Raden » ende Gedepu- teerde Staten van de Provinciën reipeftive van Gelderlandt ende 't Graeffchap Zutphen , Hol- landt ende Weft-Vrieftaudt, Zeelandt, Utrecht, Vricflandt, Over-Yfïèl, Stadt Groningen ende Ommelanden, ende allen anderen Jufticieren ende Officieren van de felve Landen, dat fy defè Onfê Waerfchouwinge van ftonden aen alomme doen verkondigen, publiceren en affigeren in alle Plaet- fen daer iiilcks van nobde weien ial, ende men ge- woon is föodanigè publicatie, ende affixie te doen. Aldus gedaen ende géarreftecrc onder het Cachet van den Staet, de Paraphure van den Heere Pra- fiderende in Onfè Vergaderinge, ende de Signaturcr van OniènGriffiier, in den Hagedenfefthienden Oftober

E Staten Generael der Vereenighde Ne- derlanden. Allen den genen die defen eenighfintsaengaen mach, Saluyt. 'Doen te weteni DatWy by hetfevende Arti- cul van het Traclaet van Vrede tuiïchen fyne Ko- ninghlijcke Majcfteyt van Sweden en defen Staet op den twaelfden Oclober 1679 tot Ny megen ge- floten, hebbende geftipuleert, hoedanigh de In- gezetenen defer Landen fullen voldaen worden van iöodanige praitenfien, als de felve tot lafte van de Kroon Sweden, of des felfs Inghezetenen ibuden mogen hebben, als bree Jer by het vooriz Articul, aen het eynde defès geinfèrecrt, is te fien j vervol- gens op exprefle ordre aen den Rcfldent van den Staet aen het Hoff van hooghft-gedachte fyne Ko- ninghlijcke Majefteyt van Sweden refiderende, gegeven hebben, om alle de Ingezetenen, die in eonformité van het vooriz fevende Articul, haer praztenfien aldaer komen te vorderen, in alles de behulpfarne handt te bieden, ende met alle meeft- krachtigc debvoiren te feconderen, ten eynde de vooriz Geintercilêerdens in conformité van het Voorfz gheconvenieerde,contentement mochten erlangen : Ende dat Wydaeromme alle ende een ycder daer van by deièn hebben willen waerichou-

-ocr page 1445-

Flacaten en Ordonnaatien. 11. Boeck.

1406 Oftober 1681. Was geparapheert, L. Lycklama aNyeholt, vc. Onder ftondt, Ter Ordonnantie van de hoogh-ghemelte Heeren Staten Generael. Wasgeteeckent, H.Fagel. Zijnde op 't fpatium gedruckt het Cachet van haer Hoogh Mog. op een roden Ouwel, overdeckt met een papieren Ruy te.

keninge daer van op te maecken, jaefilfs over de betalinge vanyederfomme de tyelcke liquide bevonden /al werden, met de Troprietariffen of Bygenaers gehouden zijn te convenieren ende te accorderen ·, ende fal het vryfiaen aen den Mi- nifier van de Heer en Staten Generael, in het Hojf van Swedenrefider ende, van wegen de voorfz Inghezetenen der Vereenighde Neder* landen de voorfz liquidatie ende conventie te mogen bywoonen ende ajfifter en : Ende fal alle 't gene dat alfoo weder zij dtsgedaen ende vafi- geftelt fial zijn, fonder eenige exceptie ofuyt* jM,tergefetterti<dtfijnejfeffforteren : Ende fal daer en bovenfyne KonwghltjckeC^lajefieyt beforgen, dat aen de Onderdanen van de Hee- ren Staten , dieby voorgaende fint ent ie Jullen konnenbewyfen, dat haer van fine Koningin lijcke Majefteyts Onderdanenyets moet betaelt' afgegeven werden, prompte ende parate execu- tie , aenftondts na de Ratificatie van dit Tra- Baet, verleent fial werden ·, infulcker voegen, dat de executie van allegemefiene J'aecken bin- nen den tydt van twee Maenden na dat de Jelve verfochtfial zijn, t'eenemael geadimpleert en geperfeftioneertfalmoeten wefien.

Articul.

7-

CfFne KoninghlijckeMajefleyt belooft nae be· M horen te fullen voldoen depratenfien van de Ingezetenen der Vereenighde Nederlanden na hare waerde ; ende f al tot aten eynde aenjtonts nae de Ratificatie , ordonneren feeckere Com- mijfarijfen , die de voorfiz pratenfien fiullen gehouden zijn te examineren, infulcker voegen dat β depratenfien die liquide zijn , Juli en on~ derwerpen> maer Jutten binnen den fydt van fes Weecken over de promptefatisfaèJie met de Eygenaers, of die Commiffje daer van hebben, gehouden zijn te convenieren ende te accorde- ren : Ende wat de andere illiquide pratenfien aengaet, fiullen de fielve Commijfarijfen ghe- houden zijn in den tijdt van drie of vier Maen- den, te reec kenen van date van de ghegevene ComniiJJie, de Jelve te revideren, ende de Re-

12. Traótdêt <vanVrede ende van Commercie tufjchen de Hoogh Μov. Heer enStaten Generael der Vereenighde Nederlanden, ende fijn Hoogheyt den Heer e Trince van Orange ter eenre, ende de ^Doorluchtige Heer en Ifimael Bajfa, Hadgi Mahomet 6Day, Baba HaJJan,Gouverneur, Aga, de overige van de viclo- rieuje Militie, ende de Groot e ende Kleyne vande Stadt en van hetKoninghrijck van Algiers ter andere zyde, door de vlijt ende toedoen van Thomas Hees ende Jacob de Tas, Commijfarijfen van de hoogh-gemelte Heer en Staten Generael. In date dendertighfient^Aprihóyp. Cen van dat Koninghrijck vinden, foo ora aldaer

, S vaft-geftelt ende beiloten, datter in het toekomende tuflehen de Hoogh Mog. Heeren Staten Generael der Vereenighde Nederlanden, endelijnHoogheydt den PJeere Prince van Orange ter eenre, ende de Door- luchtige Heeren Ifmaël Baiïa, Hadgi Mahomed Daij, Baban Haflan, Gouverneur, Aga^ de refte van de vi&orieufé Militie, de Groote ende Kleyne van de Stadt en van het Koninghrijeke van Algiers ter andere zyde, een goede, vafte ende on verbreecke- jijeke Vrede ial zijn, dewelckehaer aenvanghfal nemen vanden dagh af dat de Ratificatie van het regenwoordighe Traftaet van wegen de hoogh- geftiel te'Heeren Staten Generael, in handen van de wel-gcmejte Heeren van de Stadt en van 't Ko- ninghfijck van Algiers ial zijn gekomen endeover- gelevert, fullende alle aften van hoftilitey t van die tijdt af van weder-zyden ceffèren ende ophouden, werdende liet tegen woordighe Traftaet door de wéi-ghemelte Hceren van Algiers van nu af aen in alleen yegelijckefyne deelen en articulen behoor- lijck geapprobeert, geratificeert ende geconfir- meert. I I. De Schepen of andere Vaertuygen van de hoog- gemelte Heeren Staten Generael, of die van hare Onderdanen ende Inwoonders, foo Chriftenen als Joden, fullen altoos een vrye intrede binnen de Jleedc en Haven van Algiers, of in anderePlaet-

op Ancker iöo langh als 't haer belieft, teblyven, als om in alle vryigheydt te negotieren, koopen en verkoopen, midts betalende thien ten hondert, voor de rechten der Koopmanfchappen, die ver- kocht fullen werden, fonder meer, onder wat naein» titul of pretext het foude mogen wefen, doch de gene die niet verkocht fullen werden, fullen in alle vryigheydt werden terugge gebracht, ende her·· fcheept| fonder eenige Rechten of Impofitien daee van te betalen, en fullen mogen vertrecken als het haer belieft, fonder eenige ophoudinge ofverhin- deringe: Ende aengaende de Waren van Contre- bande, als Buspoeder, Sulpher, Yfer, Deelen, en alderhande Scheeps - Timmerhout, Touwerck, Piek, Teer, Roers, ende andere faeckentotden Oorlogh dienende, fullen de Inwoonders van de gemclte Vereenighde Nederlanden nietg'houden zijn eenigh Recht aen die van Algiers te betalen* III. De Schepen of Vaertuygen, fo die van de hoog- gemelte Heeren Staten Generael, of van yeraandc van hare Onderdanen, als die van het Koninghr rijeke ende van de Inwoonders van Algiers fullen de Zee mogen bevaren ende negotieren, fonder de een door de andere te werden geviikeert, opge- houden ofte gemolefteerti oock fullen alle_Pc«o- nen en Pailagiers, van wat Landtfchap of Natie oe , felve mogen zijn, met alle haer Geit, Goederen, Koopm anfehappen en Meublen, in eenige van de

boven-

-ocr page 1446-

			APPE		1407 VIII. Geen Schepen van Algiers, het zy gróót of kleyn, fullen mogen kruyilèn, ofteop beuyr varen ontrent de Reeden, Havenen, Steden of Plaetièn ,ftaende onder 'rGebiedt van de hoogh-ghemelte Heeren Staten Generael. I X. Inghevalle eenigh Schip van Zalée, Tetuan, Tunis, Tripoli of andere Plaetfen, die Vyai .den van-de hoogh-ghemelte Heeren Staten Generael zijn, eenigh Schip of Schepen, Volck of Goederen, yemantvande Onderdanen van de hoogh-gemelte Heeren Staren toebehoorende, tot Algiers, of in eenige andere Plaetièn van dat Koninghrijck quam op te brengen, iiillen de Heeren Gouverneurs van de voorfz Plaetièn niet ghcdogen , dat foodanigh, Volck, Koopmanfchappen, of Goederen aldaer verkocht, ofte gediftra heer t werden. X. In gevalle eenige Oorlogh-fchepen van de hoog- gemelte Heeren Staten Generael in de Haven van Algiers, of in eenighe andere Havens of Plaetièn van 't felve Koninghrijcke met eenige Prinfen qua- men in te vallen, fullen fy de voorfz Prinfen in alle vryheyt aldaer mogen verkopen, of daer van nae haer goetduncken difponeren, fonder door yemant te werden gemolefteert, wie het oock foude mogen zijn} daer en boven iullen de Oorlogh-fchepen van de hoogh-ghemelte Heeren Staten niet gehouden zijn eenige Rechten of Gabellen te betalen , maer ter contrarie in gevalle haer eenige Vivres mochten ontbreecken, iüllen fyal't gene fy van nooden ful- len hebben, vryelijck voor couranten prijs mogen koopen. X I. Soo haeft als eenigh Oorlogh-fchip van hoogh- gemelte Heeren Staten Generael op de Reede van Algiers fal arriveren, endatdenConful der Ver- eenighde Nederlanden, of den Capiteyn van 't ge- melte fchipaen de principale Gouverneurs van Al- giers daer van kennifte fal hebben gegeven, fal het felve werden gepubliceert, op dateenyeder fyne Slaven beware; doch in gevalle des niet tegenftaen- de eenigh Slave quam te eichapperen , of datter vermoeden was, dat yemand ge-efchappeêrt mocht wefen, fullen de gemelte Heeren van Algiers niet toelaten, dat ter dieroorfaecke eenige infolentie tegens den voornoemden Conful, of eenigh aiider Onderdaen van de Vereenighde Nederlanden , als- dan binnen Algiers wefènde, werde ghepleeghr,. maer fullen aen de Meefters van foodanigen Slaef of Sla ven belaften, datfy de felve met allediicre- tie van den Capiteyn of Commandeur, by wiefy* haer fouden mogen hebben gefalveert, afvorderen j en in gevalle dien Officier fulcks ftantvaftelijck ont- kende , of dat men geen volkomen kenniflè daer van hadde, fal den Meefter of Meefters gehouden zijn, volkomen gheloof aen de woorden vanden voornoemden Officier te geven, ibnder daer over den Conful, of de voorfz Onderdanen in eeniger- hande manieren te mogen molefteren ·, niet te min indien het fcecker was, dat ibodanigen Officier de waerheyt van de faeck quam. te verbergen , fullen de Heeren Gouverneurs van Algiers als-dan den voornoemden Conful verfoecken, daer over aen de Heeren Staten Generael te fchryven, op dat fatisfa£tie fonder uyrftel aen de Meefters van föoda· nige ge-efchappeerde Slaven gegeven werde. 8 I                        Van
		boven -ghemclter Schepen bevonden werdendc, t'eenniael vry zijn, en van geen van beyde zyden mogen werden gearrefteert,aengehouden, berooft, oif eenighfints befchadight. I V. De Oorlogh-Schepen van Algiers, of andere Vaertuygen, ontmoetende in de volle Zee, ende buyten de Plaetfen dependerende van de hoogh- ghemelte Heeren Staten, eenige Koopvaerdye of andere Schepen van de Onderdanen van de hoogh- cemelte Heeren Staten Generael, fullen aen boort van de gemel te Schepen der Vereenighde Neder- landen mogen fenden haer Sloep, alleen met twee Man, de welcke in de gemelte Sloep fullen treden, behalven de Roeyers, en fal vervolgens geen meer- der getal van Volck, als die twee Mannen in eenig Koopvaerdye of ander Schip, fonder permiifie van den Capiteyn of Schipper mogen overgaèn, de welcke haer een behoorlijck Pafport getoont heb- bende , fal de voorfz Sloep gehouden zijn aenftonts te vertrecken, ende ial het gemelte Kocpvaerdye- Schip fyne reyfe ionder eenige hinder ofte belet vervolgen; ende reciproquelijck in gevalle ecnigh Schip of ander Vaertuygh van de hoogh-gemelte Heeren Staten Generael quam te ontmoeten eenig Schip ofte Schepen van Algiers, ende den Capiteyn van een van de voorfz Schepen hebbende vertoont een behoorlijck Pafport, by de Heeren Regenten van Algiers onderteeckent, nevens een Certifica- tie van den Conful van de hoogh-gemelte Heeren Staren, als dan tot Algiers refiderende, foo fal het ghemelte Algiers Schip of Vaertuygh fyne reyfe yryelijck mogen vervolgen. Geen Capiteyn of ander Perfoon van eenigh Al- giers fchip of Vaertuygh fal vermoghen te lichten uyt eenigh fchip, de Onderdanen van de hoogh- gemelte Heeren Staten Generael toebehoorende, eenigh peribon ofte perfonen, wie het oock foude mogen welen, om elders heen te vervoeren of doen vervoeren, en om aldaer te werden ge-exarnineerr, of onder hoedanigh pretext het ibude mogen we- ien , veel min fal het haer geoorloft zijn, de torture of eenigh ander gewelt te exerceren tegens eenighe Perfonen, van wat Natie of conditie delelvefou- den mogen zijn, de welcke in eenige fchepen, de Onderdanen van haer Hoogh Mog. toebehoorende, gefcheept fullen wefen, onder wat pretext of voor- wendinge het o©ck fou Ie mogen zijn, V I. In gevalle eenighe fchepen of Vaertuygen van hoogh-gemelte Heeren Staten Generael, of van yemandt van hare Onderdanen en Inwoonders op de Kuilen van Algiers komen te ftranden, fullen de voorfz Schepen met hare Gereetfchappen en toebe- hooren, Goederen en Ladinge niet werden gecon- fifqueert, noch 't Volck tot Slaven gemaeckt, maer fullen ter contrarie alle de Onderdanen van Algiers gehouden zijn alle mogelijcke devoiren aen te wen- den , om het Volck ende de Goederen te bergen. VU. Geen Schip of Vaertuygh van Algiers fal vermo- gen te gaen nae Zalée, Tetuan, Tunis, Tripoli, of nae eenighe andere Plaetièn» die met de hoogh- ghemelte Heeren Staten Generael in Vyandtfchap zijn, om aldaer tot het nemen van de Schepen van de Onderdanen van de hoogh-gemelte Heeren Sta- ten Generael te dienen.

-ocr page 1447-

		14.08                Placaten en" Ordonn XII Van den dagh af dat de Ratificatie van het tegen- woordige Traftaet van weghen de Heeren Staten Generael aen de Heeren Gouverneurs van Algiers fal zijn overgegeven ende ge-extradeert, rullen gcene Onderdanen of Inwoonders der Vereenigh- . de Nederlanden, foo Joden als Chriftenen, binnen de Stadt, of in het geheele Koninghrijcke van Al- giers tot Slaven ghemaeckt mogen werden, onder wat pretext het Ibude mogen welen; daer en boven fullen de hoogh-ghemelte Heeren Staten Generael uytkrachte van dit Trafraet van Vrede geenfints gehouden zijn, eenige van hare Onderdanen ofte Inwoonders, zijnde tegen woordigh inflavernye, of die voor het uytwiflèlen van gemelte Ratificatie daer toefouden mogen komen te vervallen, vry te koopen, maerfalhet abiöluyt aenhaer vrye wille dependeren, iönder eenighe limitatie of reftri&ie van rijdt, haer medogentheyt in 't werek te ftellen, cnde iüodanige, ende lbo veel t'allen tyden als het haergoedtdunckenfal, teverloflèn, midts condi- tie van over den prijs van haer ran^oen met haer Meefters op de redelijckfte maniere t'accorderen, ionder dat men haer fal mogen conftrin geren eenige tegens haer danck te loflèn, hetzy van de Slaven van de Beylecq, of van de Galeye, hetzyjvanjde gene die de Heeren Bafla, Day, Gouverneurs, Aga, of wie het lbude mogen zijn, toebchooren* niet goedt-vindende, omveele redenen teftipuleren, dat de Meefters gehouden fouden zijn haer Slaven, zyndehaereygen goet, voorden prijs van haren eerften inkoop te moeten afftaen, nochte oock dat de hoogh-gemelte Heeren Staten gehouden fouden zijn, ibodanighe aen" te nemen, als men haer met gewei tibude willen doen loflèn ·, belovende de ge- melte Heeren van Algiers hare authoriteyt in deiè faeck te fullen employeren, om beyde de parthyen te vreden te ftellen; ende is vervolgens geaccor- deert, dat alle de Slaven, zijnde Onderdanen ende Inwoonders vandehoogh-gemelte Heeren Staten Generael, teroccafievan hareloilinge , fullen ge- nietenhet proffijt, endede emolumenten vanden afilagh of verminderinge der Rechten, die aen het Koninghlijcke Huys toekomen, gelijck oock van de andere bnkoften, midts voor de lèlve betalende foo redelijcken prijs als eenighe Slaven van andere Natiën, ten opiichte van hare loilinge, hetzy na den gefloten Vrede, of by wegen van Aelmoeflen, gewoon zijn te betalen·, wel-verftaende, dat foo- danige Slaven, Inwoonders der Vereenighde Ne- derlanden , die dit emolument lullen willen genie- ten , door de Commiflariflèn Thomas Hees ende Jacob de Paz, of eenigh ander Minifter van den Staet der Vereenighde Nederlanden, die na defen binnen Algiersfoude mogen komen, fullen moe- ien werden geloft,fullende andere Slaven, Inwoon- ders van de hoogh-ghemelte Provinciën, die dat voordeel der gemelteRechten niet fullen willen ge- nieten, hare vryheydt door andere perlbnen, lbo fy te rade fullen werden, mogen procureren ·, de voornoemde Commiflariflèn, of andere publicque Minifters, die nae defen van weghen de hoogh- gemelte Vereenighde Nederlanden tot Algiers fou- den mogen werden aengeftelt, fullen de vryheydt ende de macht hebben van voor haer, of voor haer Seeretariflèn Contracten en Accorden te doen paf- feren, opene BjievenenaijrJere Depefchesin haer
				antien» iï.Boeck. namen te verkenen, en vorders te doen al het gtmt totdeloflinge ende het vertreck der gelofte Slaven van nooden fal zijn, fonderdat yemandt, wie heg oock foude mogen wefen, fich daer tegen fal mogen ftellen, of de gelofte Slaven molefteren: Wyders fullen de voorlz Minifters met al lbo veel authori- teyt als eenige Minifters van andere Princen of Po- tentaten vermogen te maecken, ende voor haer te doen palieren alderhandc Inftrumcnten en Con- tracten , ten behoeve van andere Chriftenc Narien, oock mogen verleenen Pafporten, ionder contra- dictie van yemandt, XIII, Indien het gebeurde, dat eenighe Onderdanen van de hoogh-ghemelte Heeren Staten Generael binnen de Stadt, of in eenige andere plaets van het Koninghrijck van Algiers quam te overlyden, lul- len des lèlfs Goederen of penningen door de Gou- verneurs , Rechters of andere Officiers van Algiers voornoemt, niet mogen werden aengeilagcn, ielf en fal niemandt van de gemelte Gouverneurs ofte andere Officiers daer van kennifle mogen nemen , of daer ontrent eenige de miofte recherche werden gedaen» maer lullen lbodanige Goederen en pen- ningen werden aengevaert by die gene die den Overleden tot fijn Erfgenaem of Erfgenamen by Teftamente lal hebben geinftitueert, in gevallede felve terplaetlè vanden Overleden mochten we- ien j ende indiende Erfgenamen aldaer niet pre- fent fouden mogen zijn, fal den Executeur van het Teftament, door den Overleden behoorlijckgein- ftitueert , nae dat hy een perfetten Inventaris van allede naegelate Goederenen penningen ter goe- der trouwen lal hebben gemaeckt, deielveibnder eenigh belet in fijn beWaringe nemen, ende lal be- forgen, dat alles in handen van de ware en wettighe Erfgenamen door veylige wegen gcftelt werden j maer indien yemandt van de voornoemde Onder- danen ibnder Teftament quam te overlyden , fal den Conful der hoogh-gemelte Vereenighde Ne- derlanden lbodanige Goederen ende penningen on- der een behoorlijcke Inventaris aenvaerden, om de lèlve aen de naefte Vrienden ende Erfgenamen der Overleden ter handt te ftellen. X I V. De Koopluyden, lbo Chriftenen als Joden, van hoogh-ghemelte Vereenighde Nederlanden, de welekehaer binnen de Stadt, ende het Koningh- rijck van Algiers fullen bevinden, fullen gcenfints gehouden zijn Goederen tegen haer danck te koo- pen , maer fal altijdt tot haer keure ftaen lbodanige te kopen, alsfyoordeelen fullen haer dienihghte zijn} van gelijcken ial geen Capiteyn of Schipper vandehoogh-gemelte Provinciën gehouden zijn, eenige Goederen tegen fijn wille in te laden , om de fel ve te vervoeren, ofte om een reys te doen nae eenighe Plaetfen daer hy niet foude willen varen: Oock fal den Conful van de hoogh-gemelte Pro- vinciën niet gehouden zijn eenige fchulden van een ander Onderdaen van de felve Provinciën te beta- len , ten ware dat ten dien ooriaecke eenige borgh- tocht of cautie by publijcque Adlegefteldt ware. X V. De Onderdanen, foo Chriftenen als f oden, van hoogh-gemelte Heeren Staten, fullen in cas van PleydoyenofProceflèntot Algiers, of binnen des felfs Territorie, niet gehouden zijn fich te fubmir-

-ocr page 1448-

teren onder eenige andere JuriiHiirie als die van den

Perfoon of Goederen, die hyinVgemelte fchip

pay en Douane, uytgefondert nochtans, inclien'er ■wareneenige queftieh, fooCivile als Criminele, tuifchén die van de Natie van de Vercenighdc Pro- vinciën alleen, in welcken gevalle fy niet gehou- den fullen weien te compareren voor een ander Rechter, als voor haren Conful, de welcke fal hebben volkomen authoriteyt, om te termineren alle differenten, foo in 'tCivil als 'cCrimineel, als Doodtilagen, Quetfuyren, en andere Deli&en, en te procederen volgens de Inftructie enOrdres van de hoogh-gemelte Heeren Staten Generael. XVI. In geval eenigh Onderdaen van hoogh-gemelte Heeren Staten Generael, lich bevindende in'cKo- ninghrijck van Algiers, een Turck of Moor quam te beledigen, te quetièn of neder te leggen, ende foodanigen Delinquant gekregen wierde, ial hy op defelvewyiè, en niet ftrenger als een Turck werden geitraft, indien hy diergelijcke mifdaden begaen hadde ·, doch by ίο verre hy quam ze eichap- peren, ial den Conful noch eenige andere Onder- danen van de ghemelte Heeren Staten daerom niet mogen werden geinquieteert noch genioieiteerC. XVII. Den voornoemden Coniul van de hoogh- gemelte Heeren Staten tot Algiers refiderende, fal aldaer woonen in alle vryighey t en veyligheyt, foo tenaenlïen van fijn Perioon5aIs van fijn Goederen, en ial hy vermogen fijn Tolcken Makelaer te ver- kleien , oock tegaen aen Boordt van alle Schepen ii de Havenen, of op de Reede ten Ancker leggen- de, foo menighmael als'them believen fal, als oock door het Landt reyièn ; daer en boven ial het hem vry ftaen ende gepermirteert zijn, publljcke- lijckinfijnHuys te doen oefFenen ende exerceren de Chriitelijcke Gereformeerde Religie, iönder eenige vexatie of moleftatie, 't zy met woorden of met wereken, van wie het oock ioude mogen zijn. XVIII. Is mede geaccordeert ende geconvenieert, dat niet alleen gheduyrende de continuatie van Vrede en Vrundtichap, maeroock in cas van eenige in- terruptie of rupcure van de felve, tuiTchen hoogh- gemelte Heeren Staten Generael, en die van het Koninghrijck van Algiers, den Conful en andere Onderdanen van de meer-hoogh-gemelte Heeren Staten in't Koninghrijck van Algiers woonende, te weten, fo wel in tijdt van Oorlogh als van. Vrede, fullen hebben volkomen vryheyt, om fich na haer eygen of andere Landen te begeven met iöodanige Schepen, van wat Natie het zy, als 't haer goedt duncken fal, ende hare Goederen, Familien en Dienaers met haer te nemen, fonder dat haer daer omtrent eenige hindernis mach worden toeghe- bracht. XIX. Geen Onderdanen van de hoogh-gemelte Hee- ren Staren Generael,'t zy Jood of Chriften, zijnde Paflagier, gaende of komende met'fijn Bagagie van of na eenige Haven, lal mogen werden gemole- fteert, ichoon ibodanigen Paflagier in een Vyand- lijck Schip van die van Algiers was; van gelijcken ial geen Paflagier van Algiers, zijnde in een Vyand- Jijck Schip van de hoogh-emelte Heeren Staten, in

eladen ial hebben, mogen worden gemolefteert* X X. Soo'haeft als de Ratificatie \'an het gemelte Tra- öaec van wegen de hoogh-gemelte Heeren Staten Generael tot Algiers ial zijn aengekonien, en aen de voornoemde Gouverneurs der geieyde PlaetS over-gegeven, fullen alleinjurien en ichadenj ten wederzyden geleden, in een eeuwige vergetenheyc geirelt en gehouden worden, en fullen allerhande hoifiliteyten en violentien ten weder-zyden cefle- ren , en ial deiè Vrede in haer volkomen kracht en vigeur blyven , en voor altijdt continueren : En in gevalle na den dagh dat de vooriz Ratificatie in|handen van de gemelte voornaemfte Heeren van Algiers geftelt ial zijn, eenigePriniènofichaden ten wederzyden quamen voor te vallen , voor dac de Vrede aen yeder der Onderdanen bekent was, fal daer van een prompte iatisfactie gegeven wor- den. XXL In gevalle dat by inadvertentie, of anderfint^ eenige contraventien in het tegenwoordige Tra- eÏaet van wegen de hoogh-gemelte Heeren Staten Generael, of van gemelte Heeren van Algiers voor vielen, lbo fal echter de voorfz Vrede in fijn volle vigeur blyven, fonder dat men daerom tot rupture van de vooriz Vrede, Vrundtfchap en goede Cor- refpondentie ial komen ; maer fal de bcledighde- Tarty een prompte reparatie van ibodanige contra- ventie in der minne vorderen, al vorens.tot de Wa- penen te komen : Ende in gevalle iulcksby eenige particuliere Onderdanen mocht by-komen, ful len fy als Infractcurs van de Vrede, ende Vcrftoorders van de gemene rufte, fonder .eenige connivenrie, daer over worden geitraft. Aldusgeconfirmeert, geteeckent en gezegelt, inpraeiènrievanGodt, den dertighflen dagh van April in'tjaer der Genade 1675), zijnde omtrent ter halver Maén Rabia Elouel, in 'tjaer j 0510 van Hegira. Byvoeginge van het TraBaet van Vrede, tu([chen de Hoogh Mog. Heeren Staten Generael der Vereenighde Ne- derlanden , ende de Gouverneurs van i^Algiers. Λ Engefien het eerfte ende twintighite Articulen •^vanditTraftaet, na dat het ièlve geteeckent endegeratificeert is geweeft, in allen deelen niec enzijngeobierveert, ibo is men daer na veraccor- deert, dat de gemelte Vrede fijn begin foude nemen van dien dagh af, dat het Oorlogh-fchip van de hoogh-gemelte Heeren Staten Generael met de PrasientenopdeReede van Algier ten ancker ge- komen isj te weten van den 22 dagh van April 1680 nieuwen ftijl; endc ial vervolgens al Ie'tgene na den voorfz dagh incluys genomen iöude mogen weien, ter goeder trou we werden gereftitueert. Tot verklaringe van het twaelfde Articul, wec- kende het poincl: van de verminderingh van de Rechten, die men fchuldighis aen het Koningh- lijcke Huys van Algier, als mede van andere koften die ter occafie van de vrykoopinge der Slaven be-

81 2                  :, taek

-ocr page 1449-

PkateflenOrdonnantien, u Boeck;

/i4*<s

taelt wórden i is gheconvenieert, dat de Slaven, zijnde Onderdanen en Ingezetenen van de hoogh- gemelte Heeren Staten, fullen betalen na dat fy vry gekocht zijn, aen 't gemelte Huys in't geheel de lomme van negen en dertigh en drie vierde ftucken van Achten, fonder meer, en fonder gehouden te wefen eenige andere Rechten te betalen, van wat η aem het oöck iöude mogen wefen ·, daer en boven indien eenigh Slaef of Slaven van allerhande Na- tien,zjjnde vry-gekocht door den Confui of eenigh ander Minifter van hoogh-gemeltc Heeren Staten Generael, Jüch tot haer tranfport moeiten embar- queren in een Franfch of Engelfch Schip, of van eenige andere Natiën, fullen de felve geenfints ge- houden wefen te palieren eenige Afte van Obliga- tie voor de Minifters van de gefeyde Natiën, van wat Caraiter fy [oock fouden mogen wefen, maer aen haer hebbende betaelt de Gefont-brieven,fuUcn fy vryelijck ende fonder eenigh hinder mogen ver- trecken. Daer is mede veraccordeert, dat alle 't geit, het Welck de hoogh-gemeltc Heeren Staten.of hare

Onderdanen na Algier fullen feynden; ommege; employeert te worden tot vrykoopinge van hare Slaven , aen 't gemelte Konincklijck Huys geen Rechten en ial betalen, maer daer van feenemael vry en exempt wefen. Geen Patronen van Algier fullen vermogen hare Slaven, zijnde Onderdanen ende Ingezetenen van de hoogh-gemelte Heeren Staten Generael, te ver- koopen aen andere Natiën, noch die elders te tran- fporterenom verkocht te worden. Aldus gefloten, geteeckent ende gezegek in de tegenwoordigheyt van Godt, op den eerften dagh van Mey in 't jaer der Genade 1Ó8o,zijnde omtrent het eynde van de Mane Rabia Elouel in't jaer 1091 van Hegira. Was getekent en gezegek, (L.S.) Thomas Hees. (L.S.)    .   .    . (L.S.)    .    .    . f L.S.) JacobdeTaz. (L.S.)    .    .    . ' (L.S.)    .    .    .

Flacaet of Ordonnantie vande Staten Generael der VereenighdeNeder- landen, noopende de gevinceerde (Goederen in de Meyerye van 's Hert ogen-B ofch. In date den twaelfden April 1680.

IJ.

|E Staten Generael der VereenighdeNeder- landen, Allen den genen die defen fullen fiën of hooren leien, Saluy t. *Doen te we- ten , Dat Wy ontfangen hebben de Sup- plicatie van de Regeerders der refpe&xvc Plaetfen van de Meyerye van 's Hertogen-bofch , tende- rende om te hebben een egalen voet in de voorfz Meyerye, ten eynde de ge-evinceerde Goederen, naer een Jaer verhuyringe, te mogen verkoopen: Wekken aengemerekt, ende daer op inghenomen hebbende de confideratien ende 't ad vis van den Rade van Brabandt. SOO IST, Dat Wy ten beften ende tot welvaren van de Ingezetenen van de voornoemde Meyerye van 's Hertogen-bofch, goedtgevondeft hebben te ordonneren ende ftatue- ren, gelijckWy ordonneren ende ftatuerenmidts defen, dat van nu voortaen in de geheele Meyerye van 'sHertogenbofch, in materie van evióHc ghe- procedeert zijnde tot verhuyringe der Huyfen ofte Gronden van Erven binnen de Meyerye vooriz, men defelve verhuyringhc niet langer fal mogen continueren als een Jaer uytterlijck, ende dat het felve Jaer overftreeckem endegc-eyndight zijnde, tot de finale verkoopinge der felver Huyiingen ofte

1 Gronden van Erven fal werden geprocedeert, vol- gens de maniere dien-aengaende tot 's Hertogen- bofch , ende in vericheyde Plaetiën in Kempelant ghebruyckelijck. Ende op dat niemandt van het geene voorfchreve is ignorantie hebben te preten- deren , ende dat defe Oniè mcyninge ende in ten tie by een yegelijcken exadtelijck naerghekomen ende achtervolght werde, willen ende begeren Wy, dat niet alleen in de Stadt» nemaer oock alomme in de Steden, Vryheden, Dorpen ende Plaetfen van de voorfz Meycrye van 's Hertogen-bofch publicatie ende affixie van defen fal werden gedaen, ter placife daer fulcks ghebruyckelijck is. Gegeven in den Hage onder het Cachet van den Staet, de Para- phure van den Heere Praefiderende in Onfe Ver- gaderinge, ende de Signature van een van Onfe Griffiers, op den twaelfden April 1680. Was geparapheert, H, Swarte, vr. Onder Mondt, Ter Ordonnantie van de hoogh-gemelte Heeren Staten Generael. Geteeckent, H.Fagel. Zijnde op het fpatium gedruckthet Cachet van haer Hoog Mog. op een rooden Ouwel, overdeckt met een papie- ren Ruyte.

Flacaet <van de Staten van Hoüandt ende Wefi-Vrieflandt J verbie- dende de SanderyeninGoylandt, &c. ende alle Sant-vaerdersgelafii haer Sant te halen omtrent Naer den, In date den derden Augufii 16 8 o.

14*

|E Staten van Hollandtende Weil-Vries- landt, Allen den genen die defen fullen fienofte hooren leien, Saluy15 1>oen te weten -, Dat Wy om goede redenen goet- gevondenhebben, alle de Sanderyen in Goylandt ende aen Muyderbergh in 't geheel by deièn te ver- bieden i en voorts te itatueren en te ordonneren,

dat alle de Scheepjens, om Sant varende, ter groote van vijfthien Laft en daer beneden, nergens anders haer Sant tot ballaft fullen vermogen te halen, als totNaerdenj dat den Sluys-wachter aen ^"JrJ derdamgeen Schepen, eenigh Sand inhebbende,ial laten paflèren j ende dat den Sluys-wachter tot Sparendamgeenfchepcn, met Sand geladen, iai

-ocr page 1450-

í

Á Ñ Ñ ■ Å Í D É ×.

ÇÐ

ders de Sluys tot Muyden, vry fullen zijn van de Gabelle en Schut-gelt, op de vooriz Vaere ende de voorfz Sluys reipe&ive werdende geheven; alles voor den tijdt van een jaer, ingaende twee maenden na dat by publicatie en waerfchouwinge van delen kennifle gedacn fal zijn. Ende op dat niemandc hiervan ignorantie pmendere; foo begeren Wy dat defenalommegepubliceert ende gcaffigeert fal worden daer het behoort, ende te gheichieden ge- bruyckelijck is. Gedaen in den Hage den derden Auguflii68o.                                             r Onder ftondt, TerOrdonnantie van de Staten Wasgeteeckent, Simon vanBeaumont.

'door-laten» als die gene die grooier zijn als vijftien lallen, en vervolgens onder het voorfz verbodtniet begrepen zijn; endé dat de Heeren Onfe Gecom- mitteerde Raden de Haven van de voorfz Stadt Naerden , midtfgaders de Treck-vaert tuflehen Naerden en Ìuyden, tot foodanigen bequamen diepte fullen doen brengen en houden , dat de voorfz fchepen van vijfthien laften t'allen tyden al- daer fullen konnen vloten, midtfgaders verforgen, dat de gelegenthey t om het Sand totNaerde voorfz te laden, foodamghwerdegeapproprieert, dat de voorfz fchepen aldaer foo fpoedigh en gemackelijck konnen laden, als op andere plaetfen daergefand wort} en dat de voorfz Sand-fchepen, paiTerende de Va'ert tuifchen Muyden en Naerden, midtfga-

I 5. Flacaet van de Staten Generael der Vereenighde Nederlanden, iw- - biedende aen alle endeeenyegelycken van deOnderdanen ende Inghezetenen defer Landen, haer van nu af aen te hegeven in eenïgen vremden dienft, &c. In date den acht ft en Oölober 16 8 o.

den naeftkomende, alles op pcene datdeContra- venteurs aen Lijf ende Goedt, ende de Abfenten by banniffement gheftraftfullen werden. Ende op dat niemandt hier van ignorantie en hebbe te pre- tenderen , ontbieden en vcrfocckcn Wy de Hecren Staten, Stadthouderen,Gccommitteerde Raden,en Gedeputeerde Staten van de Provinciën refpeitive van Gelderlandt, ende 'tGracfichap Zutphen, Hollandten Weft-Vrieflandt > Zcelandt,Utrecht, Vrieflandc, Over-Yflel, midtfgaders Stadt Gro- ningen ende Ommelanden ," dele Onfe Ordon-r nantie ende Waerfchouwinghe van ftonden aen te doen verkondighen , publiceren ende affige- ren in alle Plaetièn daer het noodigh wefen lal, ende men ghewoon is ibodanighe publicarie ende aifixie te doen : Laften ende bevelen voorts de Ra- den ter Admiraliteyt, ende d'Advocaten Fifcaels, de goede handt daer aen te houden, dat die effeft fortere naefijnforme ende teneur, procederende, ende doende procederen tegens de Contraventeurs ende Overtreders van dien, fonder ooghluyckitage, faveur, difllmulatie, ofvcrdragh, wantWy fulcx bevonden hebben alfoo te behooren. Aldus ghe- daen ende ghcarrefteert ter Vergaderinge van de hoogh-ghemelte Staten Generael , In den Hage denachtften October 1680. Was geparapheert, EverhardRam, vt. Onder ftondt, Ter Ordon- nantie van de fel ve. Geteeckent, H. Fagel. Zijnde op 't fpatium gedruckt het Cachet van haer Hoogh Mog. opeen rooden Ouwel, overdeckt met een papieren Ruyte.

|E Staten Generael der Vereenighde Neder- landen , Allen den'genen die defen fullen fien ofte hooren lefen, Saluyt. Doen te •weten, DatWybydefe jegenwoordighe conftitutie van tyden endefaecken, tot confervatie endebehoudenüTe van alle goede intelligentie met Onfe Bondcgenooten, Vrienden ende Nabuyren, goetgevonden hebben te interdiceren ende te ver- bieden, geUjckWywel expreifelijck interdiceren ende verbieden midts defen, aen allen endeéeen yegelijcken van de Onderdanen ende Ingezetenen defer Landen, haer van nu af aen te begeven in eeni- gen vremden dienft, wie die oock fouden moghen wefen, om opdesfelfs Commiflïe ofanderiints aen te taften, te veroveren, of eenighfints te belet- ten ofte te incommoderen de Schepen, Goederen ofte Koopinanfchappen , toebehoorende eenighe van de hooghft-ghemelte Onfe Bondtgenooten, Vrienden ende Nacbuyren, ofte hare Onderdanen ende Ingezetenen, tot wat Plaetfen fy de voorfz Schepen, Goederenofre Koopinanfchappen fou- den moghen refcontreren of bejegenen : Hebben voorts mede geordonneert en geftatueert, ordon- neren ende flatueren midts defen, dat oock de gene die hun albereytsin foodanigen dienft hebben laten acnnemen, by foo verre defelveuytdefe Landen noch niet zijn vertrocken, den voorfchreven dienft datelijck fullen hebben te verlaten, ende daer van afftaen·, ende dat die gene die aireede ten voorfz eynde vertrocken zijn, gehouden fullen wefen den voorfchreven dienft te verlaten, ende in defer Lan- den weder te kecren binnen den tijt van drie Maen-

ifj. Waerfchouwinge van'de Staten van Hollandt ende Wefi-Vrieflandt, waer by wert verfiaen f dat denTwee-hondertfien penningh endeCollateraleSuc- cejjlen van de Obligatien van afgiften van de Aclien in de Ooft-Indifche Compa- gnie foo wel moet werden betaelt als alle andere Obligatien. In date den veertien- aenFebruary 1681. E Staten van Hollandt ende Weft-Vries- is, dat den Tweehondertften penningh jonghft by landt. Allen den genen die defen ful- Ons geconfenteert, niet was noch wierde ingevor- len fien ofte hooren lefen, Saluyt. "Doen dert van de Obligatien laetft ghepaflêert by de Be- te weten, dat tot Onfe kennifle gekomen windthebberen van de Ooft-Indifche Compagnie deler

-ocr page 1451-

Placaten en Ordönnantiên ι τ. Boeclc.

14ψ defer Landen, ten behoeve van de Participanten in de voorfchreve Compagnie·, ende dat gefuftineert wierde dat die voorfz Obligatien mede waren vry ende exempt van het Middel van de Collaterale Suceeflie, ten opfichte dat die voorfchreve Obli- gatien nietfoudenkonnen werden geconfidereert als Capitael, maer alleen als Vruchten of Afgiften van de voorfz A&ien, die eygentlijckhet Capitael ibudewefen : Welcke fake by Ons in nader over- legh en deliberatie gebracht zijnde hebben Wy goedtgevonden te verklaren , foo als Wy verkla- ren by defen , dat foo wel van de voorfz Obligatien by de voorfz Bewindthebberen laetft gepafieert, als van alle andere Obligatien die tot Jafte van de voorfz Compagnie zijn loopende , den Twee- hondertften penningh, midtfgaders het recht van

de voorfz Collaterale Suceeflie moet'werden be taelt ende ontfangen; op de pcenen ende boeten geftatueerf tegens die gene die den Twee-hondert ften penningh niet betalen, of het voorfz Mrddel van de Collaterale SucceiÏÏe frauderen. Ende op dat hier van niemant ignorantie iöude konnen pri- tenderen, foo begeren Wy dat defen alomme ge- publiceert ende geaffigeert fal worden daer het be- hoort , ende te gefchieden gebruyckelijck is. Ge- daen in den Hage onder 't kleyne Zegel van den Lande, den 14 February 1681. Onderftondt, Ter Ordonnantie van de Staten. Geteeckent, Simon van Bedumóni.

Reglement voor den Tck-meefier van de Mejerye van 's Hertoven- Bofch. Indate4entwintighflenMaert\6%\. "

'7«

I.

VI. En foo de fêlve op hare behoorlijcke groote niet werden bevonden, datvoor'therftellen van dien fal worden betaelt voor yder ftuck een ftuy ver V I I. Dat voor 't branden of teeckenen van alle Koorn of drooge Maten, gelijck als van oudts gebruyc- kelijck is , fal werden betaelt; namentlijck voor een Sefter acht ftuyvers, voor een Loopens of Vat fes ftuy vers j voor een half Vat vier ftuyvers, voor een Kop drie ftuyvers, voor een halve Kop twee ftuyvers, voor een Kan eene fluyverYen voor een Maetje defgelijcks, en een halfMaetje acht pen- ningen, voor een Molenaers Mofter-pan ics ftuy- vers j en foo wanneer Hoevenaers , of yemandt anders, onder prastext van geen in of uytkoop te doen, van Koorn , Boeckweyt, of ander Zaet, 't felve quamen te ontfangen of uy t te leveren, fon- der Maet, met den behoorlijcken jaer en datum , dat de felve vervallen fullen in een boete van fes guldens; voorts foo eenige Maten, indelen, Art: vermeit, op hare behoorlijcke groote niet worden bevonden, dat voor 't herftellen van dien fal wor- den betaelt volgens Art: een. VIII. Dat voor een heele Bier-Ton, volgens gebruyek van drie tot drie jaren fal worden beraelt vijf ftuy- vers, van een halve Ton vier ftuyvers, en voor een vierendeel Ton drie ftuyvers. I X. Ende dat geen Brouwer of Tapper eenigh Vat, 't zy groot of kleyn, in fijn Kelder of Kelders Cal mogen gebruycken, fonder behoorlijck Merck en Jaer-datum; op pcene van twintigh guldens voor yder ftuck; ende foo 't mocht komen te gebeuren, dat eenigh nieuwe of ouwe Bier-Vaten gemaeckt, of vermaeckt wierde na den ordinaren Yck van dat jaer, fy gehouden fullen zijn fulcke Vaten ten Huyiè van den Yck-meefter te brengen, om als dan geteyekent te worden; op pcene van fes guld: yder ftuck. x· Soo wanneer een Tapper of Brouwer een quar- tier-uyrgaens, minder of meer, van den 1 yck- meefter fijn ordinaire ofte aenghewefen fit-plaets 0                 woo-

||regfi||Oor eerft, dat alle Gewichten, 't zy groot q4^#|| ofkleyn, beneden de io pondt, fullen ΙΙΙ^ΕΙΙ moeten betalen vier penningen, en van 1 o tot f o ponden, yeder ftuck een halve ftuy ver, en van 50 tot 100 ponden yder ftuck een ftuy ver, en voor 't verfwarcn of lichten, dat fynen eyfch niet heeft, fal betaelt worden dubbelt loon, na proportie als vooren. I I. Dat geen Gewicht in yemandts Winckel, ibn- der behoorlijck teecken, by 't welck den laetflen Yck gefchiet is, fal worden gebruyckt-, op de boete van eenegulde'tliien ftuyvers-, maer dat fulcken Gewicht door onfen Yck-meefter of desfclfsGe- machrighde lal moeten getekcnt zijn j op de boete van eene gulde thien ftuyvers. III. Ende foo wanneer yemandt na den tijdtdat den ordinarisYck ghefchietis, eenigh nieuw of oudt Gewicht mocht kopen, fonder behoorlijck teken, dat deiulcke fullen gehouden weien, 't felve Ge- wicht ten Huyiè van den Yck-meefter voornoemt te brengen, ten eynde om daer getekent te worden, op de boete van drie guldens. I V. Dat voor 't Pegelen van yder Aerde Kan, Men- gelen of Snellen fal betaelt worden eene ftuy ver, en voor een opgaende Pegel eene ftuy ver vier pen- ningen ; ende foo eenige Kannen, Mengelen, en meer andere Maten of Gewichten tot 's Hertogen- Bofch, Eyndhoven, Helmont), of elders geyckt, mochten gekocht zijn, dat de gerechtigheyt daer toe ftaende, aen oniën Yck-meefter evenwel be- taelt fal worden : Oock fullen alle Kannen, Men- gelen ende verdere Maten, die in de voorlede jaren door LambercSlecher geyckt zijn, nu met fulcken teycken moeten verfien zijn, als nu den Yck-mee- fter gebruycken fal; op de boete van twee guldens voor yder ftuck. .|M "                          V. Dat van alle Tinne, Kopere, BlickeofHoute Oly-maten, voor yder ftuck, volgens oudtghe- bruyck fal worden betaelt een halve ftuy ver.

-ocr page 1452-

			ΑΡΡΕΝ D IX.
		wooncnde, gehouden fullen zij η buy ten des Yck- rncefters korten hem iönder. ophouden op 't fpoe- dighfte met een Kar te doen halen van fijn fit-plaets tot haren Hu yfe, of van haren Huyfe te transpor- teren tot een ander Brouwer of Tapper, na eyich der faecken, en by gebreeeke van dien dubbelt loon {uilen betalen voor yder ftuck, dat dat jaer den Yck of Feyl fubjecT: is, ende een boete van fes guldens. XI. Dat geen Brouwer of Tapper, of Winckelier eenige Kannen,Mingelen of andere kleynder Mate in hare Ηuyfen fullen mogen gebruyeken, fonder DGhoorlijck Teecken of Pegel, daer toe ftaende, op pcene van eene gulde thien ftuyvers yder ftuck en Maet. X I I. Dat alle Wïnckeliers, Kramers en Wevers Ellen, niemandt uytghefondert, iiillen betalen voor het ceyekenen van een nieuwe Yière El drie ftuy vers, en van een nieuwe Houte El twee ftuy vers, ende ibo aen de felve yets moet verandert worden, twee ftuy vers. XIII. Dat alle de gene die Brouwen,Tappen of Winc- kel houden , fullen gehouden zijn haer Kelders en Winckels te openen, de Gewichte te thoonen foo dickwils als onfen Yck-meefter ial oordelen nodigh te zijn i op een poene van vijftigh guldens. XIV. Dat den Yck-meefter ial mogen volftaen, met te fitten opfulckenDorp daer de Dingh-banck ghe- houden wordt, en iboder twee of meer Dorpen onder eene Dingh-banck hoorden of reibr teerden, de fulcke hare Maten, Ellen, Vaten en Gewichten van dien fullen moeten brengen daer de fit-plaets gehouden wort -f op pcene van thien guldens. X V. Dat de refpecÏive Dorpen den Yck-meefter ful- len arhouden allefodanige koften die door Schout, Schepenen, Vorfter en andere in't doen van den Yck fullen worden gemaeckt, en dat fyluyden het ièlve fullen hebben te eyflehen van de Dorpen ende Gerechte daer de fit-dagh gehouden wordt, ende de Gerechten van de reipedtive Dorpen wordt ge- ordonneert, dat fy den Yck-meefter met fijn by- hebbende Materialen ter behoorlijcker tijdt weder fullen doen traniporteren, buyten fyne koften op de naeft volgende fit-plaets} op pcene van twintigh guldens. XVI. Soo wanneer't Dorpen zijn die andere Maten hebben, als tot 's Hertogen-Bofch, Eyndhoven, en Helmont gebruyckt worden, dat die gehouden fullen zijn hare geiwooren Dorps-Maten den Yck- meefter ter handt te ftellen, als wanneer hyaldaer befich is met hecYcken, of by manquement van dien, dat de felve onderworpen lullen zijn fooda- nige Mate, als in de Hooft-plaets haerder Quartier gebruyekt. wordt, en vorder hare voorgaende Ma- ten verandert na behooren. XVII. Soo eenige Bier-vaten, 't zy groot of kleyn, fon- der des Yck-meefters Merck te kleyn bevonden fullen worden, dat dien Brouwer, Tapper, ofye- mandt anders, in wiens Kelder die fullen leggen, fullen verbeuren een boete van twintigh guldens.
					f			XVII I. Dat de Huyfluyden van de reipe&ive Dorpen
						gehouden rullen zijn, opibodanigetyden en uyre met hare lege Bier-vaten en vordere Maten, Ellen endc Gewichten te komen als den Yckmeefter in fyne Biljetten heeft doen expreflèren} op pcene van te verbeuren een boete van thien guldens. X I X. Den Schout, Secretaris, of yemandt van den Gerechte, door den Yck-meefter veriöcht zijnde, fullen gehouden zijn op te geven een Lijft van de namen der Brouwers, Kramers, Wevers, Mole- naers, of yemandt anders die met Maten, Ellen, of Gewichten handelen, ende in wat Hoeck ofte Gehuchte van't Dorp de ièlve woonachtigh zijn j vorder wort den Vorfter gelaft, de fulcke haerder vwooningh den Yck-meefter aen te wyfenj op pcene van vijf en twintighguldens. , XX. Op de Dorpen of Hecrlijckhedcn daer den Yck door onfen Yck-meefter geïchiet, iullen de verval- len boeten oock mogen wegens de felve ge-cyfcht worden.                                                        ..,, ' XXI. Soo wanneer het gebeurde dat eenige Moetwil- ligersden Yck-meefter eenige Materialen quamen re ontweldigen, of hem, ofte fijn byhebbende Knechts eenigh Goedt quamen te roercn,dat fulcke Dorpen of DiftricÏ daer 't ièlve geichiet, daer voor fullenaenghefproocken worden, ende gehouden fullen zijn de Ichade en koftcn te voldoen na eyfch derfaecke. XXII. De Gerechten van de refpedtive Dorpen daer den Yck-meefter fit·plaers lal houden, fullen ge- houden zijn den Yck-meefter een bequaem Loge- ment te bcforgen, alwaer hy in rufte en vrede het Ycken kan doen ·, op pcene van twintigh guldens. XXIII. Dat de Biljetten, aengaende het doen vanden Yck, gepubliccert fullen mogen worden, iönder 's Landts Zegel, gelijck die van de Ontfangers en R,ent-meefters ordinaris gefchiet. XXIV. Dat alle de voorfz boeten en breucken'(waer van een derde-part geappliceert fal worden tenprofyte van den Officier, een derde-part ten profyte van den Yck-meefter, ende een derde-part ten profyte van den Aenbrenger} aenftondts aen den Yck- meefter iiilleri moeten worden betaelt, iönder eeni- ge Rechts-pleginge daeromme te doen, of by ge- breck van dien, dat de voorfz breucken en poenen den Yck-meefter pararelijck door een 'sLandrs Deurwaerder of Vorfter fal mogen doen execute- ren. XXV. Dat alle Steden ende Dorpen het Ycken van on- fen Yck-meefter fubje£t fullen zijn, ten ware de felve aen ons konden verthoonen, by Privilegie ge- rechtighc te zijn, felfs een Yck-meefter te mogen ftellen.' ' XXVI. Dat dit Reglement ial worden gedruckr ende ge- ionden aen de vier Quartier-ichouten vande vooriz Meyerye, met ordre om 't ièlve te doen publiceren? daer 't behoort. Aldu

-ocr page 1453-

1414                Placaten en Ordonnantien. 11: Boeck.

Aldus gedaen ende gearrefteert ter Vergaderinge ;van de Hoogh Mog. Heeren Staten Generael der Vereenighde Nederlanden, in den Hage op den twintighften Maert 1681. Was gheparapheert >

Was geteeckent H. Fagel. Zijnde op \ fpatium gedruckt hcc Ca-' chet van haer Hoogh Mog, op een roden Ouwel overdeckt met een papieren Ruyte.

Ί), van Wijngaerden , vc. Onder ftondt, Ter

I 8. Publicatie van de Staten <van Hollandt ende Wefi-Vriefiandt 3 Scfou-

berióSi

WWS*fi Staten van Hollandt ende Wcft-Vries- ffJosJ landt. Allen den genen die defen fullen ^jggSS fien of hooren leien, Saluyt. *Doen te weten; Dat Wy goedtgevonden hebben alle ende een ycgelijck by deièn te waericho.uwen, dat fy aen de Heeren Burgermceiters ende Regeer- ders van de refpeftive Steden, midtigaders Schou- ten ende Gerechten van de reipeccive Dorpen ful- len hebben op te geven wat Perfoonen fy weten dat tot Algiers gevangen zijn, met aenwyfinge binnen wat Stadt of Dorp van defe Provincie die voorfz Perioonen geboren zijn en t'huys hooren, en van waer, ende op wat Schepen die voorfz Perfoonen uy tgevaren ende genomen zijn, met de verificatien foo van de voorfz geboorte- plaets en in wooninge, ten tyde als fy uy tgevaren zijn, als van dat fy op de voorfz Schepen, daer op fy feggen uy tgevaren te zijn, effecTivelijckzijn uy tgevaren ende genomen; dat die voorfz Lijften met de voorfz verificatien door de voorfz Schouten ende Gerechten fullen

moeten werden overgefonden aen de voornoemde Heeren Burgermeefteren ende Regeerders van de Steden, daer onder de voornoemde Dorpen in het reguard van de Verpachtinge reibrteren ende door de voornoemde Burgermei fteren ende Regeerders van de reipective Steden, benef- fens de voorfchreve Lijilen ende verificatien ghe- maeckt ende overgegeven voor diegene, die bin- nen de voorfz Steden geboortigh ende t'huys hoo- ren, tot Slaven gemaeckt zijn, aen de Heeren oniè Gecommitteerde Raden, ten eyndedaeropin face loflèn van de felve Slaven behoorlijcke rcflefrie moge werden gemaeckt : Begerende dat defen ten vooriz eynde alom me gepubliccert ende geaffigeert fal worden daer het behoort, ende te gheichieden gebruyckelijck is. Gedaen in den Hage onder het kleyne Zegel vanden Lande den vijf en twinrigften September 1681. Onder ftondt, Ter Ordon- nantie van de Staten. Ende was geteeckent, Simon van Beawmont.

lp. Publicatie van de Staten van Hoiïandt ende Wejl-Vrieflandt, hou- dende vrydom van twaelf Jaren van alle extraordinaris Laflen ende Schattingen, voor die van de Gereformeerde Religie, uyt andere Geweften fich hier te Lande * tranfporterende. In date den vijf en twintighften September 1681.

i E Staten van Hollandt ende Weft-Vries- Jandt. Allen den genen die deièn fullen fien of hooren lefen, Saluyt.. "D]oen te weten s Dat Wy om goede redenen, ons daer toe moverende, goedt-gevonden ende vaft- geftelt hebben, goedt-vinden ende vaft-ftellen by defen, dat aen alle Familien van de Gereformeerde Religie, die uyt andere Geweften fouden moeten vertrecken, ende haer henvaerts willen begeven , om te ontgaen de ongernacken die haer ter iaecke van haer voorfz Religie werde ghedaen, ende die vervolgens haer met haer gcheele vafte Wooninge binnen deiè Provincie fullen willen neder-ftellen , ende haer als foodanige aen de Magiftraten. van de refpe&ive Steden enPlaetièn daerfy fullen willen rcfidcren, komen aen tegeven ende laten in fchry- ven, ende voorts publijckque Profefïïe van de ge- mehe Gereformeerde Religie doen, voor den tijdt

van twaelfjaren vry ende exempt fullen zijn ende gelaten werden van alle extraordinaris Laften ofte Schattingen, die Wy genootdrucktiöuden mogen worden op te ftellen, van wat natuyre die voorfz extraordinaris Schattingen oock fouden mogen zijn. Ende op dat een yeder van Onfe boven- gemelte Rcfolude ende goedtvinden nae behooren geinformeert, ende ten genoegen verfeeckertfoude mogénzijn-, iöo begeerenWy dat defen alom me gepubliceert ende geaffigeert fal worden daer het behoort, ende te ghefchieden ghebruyckelijck is. Gedaen in den Hage onder het Kleyne Zegel van den Lande, den vijf en twintighften September 1681.                                                                 :: Onder ftondt» Ter Ordonnantie van de Staten.' f. Getegckent, SimonvanBeaumont.

2 o. Notificatie van de Staten van Hollandt ende Wefi-Vriefiandt, hou- dende dat de Slaghtijdt nu ende hier naer geheel Hollandt door fal werden genomen endegereeckent van den vijfthienden Oölober Pot Kerfmis daer aen volgende. 'M date den vijf en twintighften September 16 81.

tie, goedtghevonden hebben te ftatueren endete verklaren, dat de Slaghtijdt nu ende hier naer ge- heel Hollandc door fal werden genomen endeghe- reeckent vanden vijfthienden O&ober tot Kerfmis

E Staten vart Hollandc ende Weft-Vries- landt. Allen den genen die deièn fullen fien of hooren Men, Saluyt. T>oen te wetens Dat Wy> na voorgaende delibera-

-ocr page 1454-

AP ΡΕ Ν D I Χ.

daer aen volgende, en voorts mede te permitteren dat de Vlees-houwers binnen deië Provincie, dien tijdt geduyrende; dat is vanden voorfz vijfthienden O&ober af tot Kerfmis voorfz toe, Rundt-vleefch ende geen ander Vleefch in haer Huyièn fullen mo- gen verkopen, doch alleen met foodanige en geen andere gedeeltens als waer van de verkoopinge aen haer by het derthiende Articul van de Ordonnantie op den Impoft van het Beitiael ge-emaneert, toe- gelaten is, fonder dat de voorfz Vleeshouwers die voorfz gedeeltens, die fy volgens het vooriz der- thiende Articul mogen verkopen, fullen behoeven te doen Wegen ter Wage, midts dat fy gehouden fullen zijn aen de Pachters vande voorfz Wage haer volle gerechtighey t te betalen op haren Eedt, ende tot allen tyden als iulcks van de Pachter werdt be- geert, onder folemnclen Eede te verklaren, dat fy den vooriz Pachter vande Wage in haer aenge-

ven 'm fijn gerechtighey t niet hebben verkort of ge- fraudeert in eeniger manieren, direcTrclijck of indi- refrelijck; dat fyluyden oock gehpuden fullen zij α aen't gemene Landt af te houden de doleantie dié de vooriz Pachters van de Wage hier over fouden willen formeren -, ende dat fy Vleeshouwers haer in alle andere poin&en pïxdCc fullen hebben te regu- leren naer de vooriz Ordonnantie. Ende op dat een yeder hier van behoorlijck ibude zijn geinfor- meert, ibo begeren Wy, datdefenalommegepu- bliceert en geaffigeert fal worden daer het behoort, endetegefchiedengebruyckelijckis, Gedaen in den Hage, onder het kleyne Zegel van den Lande* den vijf en twmtighften September ió81. Onder ftondt, Ter Ordonnantie van de Staten. Geteeckent, Simon van Beaumont'.

Placaet van de Staten van Hollandt ende Wefl-Vrièflandt, verbie-* dende het drucken van eenigerhande fchandaleufe offameufe Libellen > 'tzymet of fonder naem vanden Drucker, &c> In date den acht en iwinmlken No- vember 1681.                                                                             *

ZI.

E Staten van Hollandt ende Weft-Vries- landt. Allen den genen die deièn fullen fien of hooren lefen, Saluyt. T)oen te weten ■, DatWy, na voorgaende delibe-

Memorien , Refolutien ende andere faecken, de Regeringe van den Lande, ende des felfs Vrunden en Geallieerden concernerende, iouden willen ver- kopen, met Eede folemneel foude willen verkla- ren, datiynietwiften, dat de voorfz valiè of ghe- fingeerde naem een valfê of gefingeerde naem was, enkonde aenwyfen, dat fydc vooriz Gefchriften van een bekent Boeckverkooper of Bock-drucker haddeontfangen, ofdatfy van denontfangh van dien kennifle gegeven hebbende aen de Magiftraeti van de Plaets van hare refidentie , van de ielve per- mifïïe hadden bekomen, om die te mogen verko- pen $ alles op poene van contrarie doende , daer over aen den Lyve $ ten minfteby openbare geeflè- linge te werden ghcilrafr, Ende op dat niemandc hier van ignorantie prietendere, nemaer weten mo- gen waer naer hy hem defen-aengaende fal hebben te reguleren, foo begeren Wy, datdefenalomme gepubliceert ende geaffigeert fal worden daer het behoort, ende te ghefchieden ghebruyckelijckis., Gedaen in den Hage den acht en cwintighften No- vember 1681. Onder Sondt, Ter Ordonnantie van de Staten. Geteeckent,1 Simon van Beaümontl

ratie, rende

en om goede redenen, Ons daer toe move-

goedtgevonden hebben , midts delen te verbieden hetdrucken van eenigerhande fchanda- leufe offameufe Libellen, 'tzy met of iönder naem van den Drucker, of oock het drucken van eeniger- hande andere faecken, de Regeringe vanden Lande ende des felfs Vrunden ende Geallieerden concer- nerende , iönder daer onder te itellen den waren en eygen bekenden naem van den Drucker van dien , oock het -verkopen vaneenige foodanige ichanda- leuiè offameufe Libellen, 't zy met of fonder naem van den Drucker, ofeenigeLibellen , Memorien, Refolutien ende andere faecken, de Regeringe van den Lande, ende des felfs Vrunden ende Gcalleer- den concernerende, onder de welcke 'geen naem, ■i of anders een valfche of gefingeerde naeni van den Drucker foude mogen iraen, ten ware die gene die, de voorfz Libellen, Memorien, Refolutien ende I andere faecken, de Regeringe van den Lande, ende des ièlfs Vrunden en Geallieerden concernerende, foude willen drucken, daer toe hadden bekomen permifïïe van de Magiitraet van. de Plaets van fyne refidentie,ende dat die gene die de voorfz Libellen,

Placaet van de Staten Generael der Vereenighde Nederlanden, tegens eenigegeconterfejtefilvere^Ducatons. Indatedenfeventhiendenjanuary 1682.

ZZ.

E Staten Generael der Vereenighde Ne· derlanden. Allen den genen die defen eenighfintsaengaenmach, Saluyt. 1)oen ie weten ·, Α Ifoo Wy in ervaringe zij η ge-

van Gelderlandr, met de datums vande Jaren 1668» 1670 ende 1680, wegende yeder ftuck door mal- kanderen omtrent 18 Engelfen i 1 Afên, ende van feerilcchtealoye, dienvolgens het ftuck niet meer" waerdigh als 45· ftuy vers en 7 penningenHollandts; Na die van de Provincie van Weit-Vritflandt, mee de datums van de Jaren 1673 en 167 6, wegende den eenendoor den anderen omtrent ipEngelien 7 Afen, en van het ièlve aloy, dienvolgens mede 8 Κ                     raaer

komen

, dat binnen de vooriz Vereenighde Ne^ derlanden, Geaffocieerde Landtfchappen, Steden ende Leden van dien, uyfgegeven werden fèeckere foorte van vervalfchte Silvere Ryders, zijnde ghe- conterfeyt naer de Silvere Ryders van de Provincie

ι

-ocr page 1455-

		1416                 Plaeaten en Ordon maer waerdigh 45- ftuy v. 12 penningen Hollandts: Na die van de Provincie van Zeelandt, met den datum van den Jare ι 664, wegende door malkan- deren 19 Engelièn 13 Alen het ftuck, en oock van feer Achten aloy, dien-volgende yeder ftuck niet meer waerdigh als 47 ftuy vers 13 penn: Hollandts: , Na die van de Provincie van Utrecht, met de da- tums van de Jaren tófp en 1679, wegende door rnalkanderen omtrent 1 η\ Engelfen het ftuck, en öock van feer flechten aloy , dien-volgens maer waerdigh yder ftuck 41 ftuy vers een penn: ichaers: Na die van de Provincie van Over- Yflèl, met de datums van de Jaren 1673 , 16j6 ende 1679, we- gende door malkanderen omtrent 19 Engelièn 14 Afen, mede van ièer Hechten aloy, en dien-vol- gendeyder ftuck maer 46 ftuy vers 13 penningen Hollandts waerdigh j Van alle welcke Penningen de Figuren hier onder aen ftacnopgedruckt: Welc- ke valiche Silvere Ryders konnen worden onder- kent door hare gladdigheyt, rondighcyt van lic- haem in de letters, oock de bruyneaerdachtigheyt van het Bruflèls Sant, waer in die zijn ghegoten, oock aen de kleyne Hamerilagh op de kanten j waer door de lèlve netter als andere met den Hamer ghe- flagen zijn, zijnde oock eenighfints witter van couleur\ doch in defnede van de Stempel na geel- achtigheyt treckende: Ende alibo het felve is ftreo kendetotmerckclijckebedriegerye der goede In- gezetenen van defen Staet, ende tot confufie van de goede Gelden van defer Landen Munten. SOO IS Τ; Dat Wy begerende daer tcgens te voorfien, alle ende yegehjeken der voorfz Penningeri ver- klacrt hebben, ende verklaren midts delen voor billioen ende niet ganghbaer* verbiedende over- fulcks allen ende een yegelijck wei exprcffèlijcken, eenige der voorfz Penningen binnen defer Provin- ciën, of der feller Geaflbcieerde Landtfehappen, in te brengen, ergens, of aen Wien het oockioude
				aantien. 11. Boecfe. m ogen weien, uy t te geven of te ontfangen, mier de lèlve fo fy eenige van dien fouden mogen in han- den hebben, te brengen aen de Wifièl-bancken of Munt-meefters, omme terftondtgebroocken ende gefmoiten te werden, ende van de felve te ontfan- gendeinnerlijckewaerdye derfelver Penningen % op pcene van anders doende, als Complices ende Mcdeftanders van Munt-vervalfchinge gehouden, ende verders gheftraft te worden indeamende by voorigc Μ unts-Placaten geftatueert. Ende op dat niemand daer van ignorantie en kome te pretende- ren ; foo ontbieden ende verfoecken Wyde Hee- rên Staten , Gecommitteerde Raden , ende Ge- deputeerde Staten van de Provinciën reipe&ive van Gelderlandtende't Graeffchap Zutphen, Hol- landt ende Weft-Vrieflandt, Zeelandt, Utrecht, Vricflandt, O ver-Yflèl, Stadt Groningen ende Ommelanden, det^oven vanjuftitie, ende Re- geerders in de Steden en ten platten Lande, defen Oufen Placate alomme daer lülcks gewoon is ghe- daen te worden, te doen publiceren, afkondigen en aenplacken ; ende tot beter obfervantie van dien, elcks inden fynen de Ontfangers Generael ende Particulier van de gemene Middelen, Thefauriers ende Rentmceftcrs, man'ierende ende verhande- lende's Landts en andere publijcque Penningen , tot haerdebvoir in defen'pecialijck ende fcherpe* lij ck te vermanen ende te laften. Gegeven in 'sGra- ven-Hage in Onfe Vergaderinge onder Onfen Ca- chette, Paraphure, endede Signature van Onfen, Griffier, op den feventhienden January 1682. Was gheparapheert, Gijsb. Cuper, vt. Onder ftondt, Ter Ordonnantie van de hoogh-ghemelte Heeren Staten Generael. Geteeckent, H.Fagel. Zijnde op'tfpatium gedruckthetCachetvanhaer Hoogh Mog. op een rooden Ouwel, overdeckt met een papieren Ruyte.

-ocr page 1456-

APPENDIX.

ι4·ιΖ

Zji Ordre ende Reglement, waernaer fich de Troupes foo te Voet als té Taerdt van 's Landt s Militie, marcherende of logerende op ende over den Bodem van den Staet, pracifelyckfidkn hebben te reguleren. In date den een en twin- tighflenjanuary 1682,                                                                              ■

YneHooghcyt willende voorkomen ende beletten de foules, exa&ien ende des- ordres ghecommitteerc werdende by 's Lands Militie op hunne marches ; Or- donneert hier mede, dat by de Militie voornoemt punfluelijek fal werden geobfèrveert de ordres hier

VII. De Officieren fullen alle hare verteeringen, mitf- gaders die van hare Vrouwen, Knechts ende Paer- den, voor haer rertreck gehouden zijn felfs te be- talen , ofte fullen de koften daer van mede als boveri aen den Commanderenden Officier mogen werden verhaelr.                                                           '·, VIII. Een Ruyter fal fich hebben te vreden te houden binaen de vier en twintigh uyren met fèfthien pont Hoy, ende drie boften Stroo, foo goet ende quaet als het den Huysman daer hy gebilletteert fal wefen* fal hebben, fonder eenigh Hoy te moghen ftroyen onder de Peerden, of te te vernielen. I X. Sal oock gehouden zijn de Haver, die hy wil voe- deren t met fich te brengen, ofte foo daer eenige te" bekomenis, dietekoopen, endeaenftonts te be- talen. X. Sal oockï den commanderenden Officier voor- noemt gehouden zijn te betalen de Karren en ver- teeringen die boven het getal hier vorens ge-expref- feert, fullen wefen genomen ende ghedaen, ofte immers daer van pafleren eene Obligatie onder fijn handt, yder Karre gereeckent reghens vijf gulden 'sdaeghs, daer onder gereeckent den tijde van hec wederom komen der fel ver; fullende foodanigher Obligatien by de Solliciteurs, daer op de Houders van de felve fullen werden geaffigneert5uyt de eerfte penningen moeten werden voldacn, fonder eenigh tegen-feggen. XL De Regimenten ofte Compagnien, geene Solli- citeurs hebbende, fullen op de refpe&ive Comp- toiren van hare betalinge de voornoemde verteerin- gen gehouden zijn te affigneren : Ende iüllen de koften vereyfcht werdende omme die te bekomen , moeten werden voldaen ter tauxatie van de Com- mifen op de felve Comptoiren. XII. Werdende wel exprefièlijck verboden, dat geen gecommandeert Volckeenighe Karren fullen ver- mogen te vervorderen, dan midts betalende ·, ende dat geen Karren, Eten of Drincken fal werden ge- geven ten behoeve van eenighe Vrouwen ofte jongens.                                                  < XIII. SuÜèn oock geene Karren, onder watpratext het fbude mogen wefen, verder moghen werden mede genomen, als ter plaetfe daer de Trouppen voornoemt van eenige plaetfèn vertrocken zijnde *, den fèlven avondt fullen komen te vernachten, uy t- genomende foodanige, de welcke particulierlijck zijndeingehuyrt, in voeghen als voorfchreven is, fullen moeten werden betaelt. XIV. Sullen mede op yder der voorichreve Karren niet meerder moghen werden gheladen als fèvcn hondert ponden gewicht, het zy aen Menfehen of t Bagagie. 8 Κ 3                            Irt

naer volgende.

I.

EErflelijck, Tullen gene Troupes van de Militie 'voorfzj foö te Voet als te Paerdt, op eenige Dorpen mogen worden gelogeert, fonder dat aen de Regenten van ibdanige Dorpen alvoorens mllen weien verthoont hunne Patenten, midtigaders aen defelvebekentgemaeckt denaem van degene de welcke iöodanige Troupes leyt en commandeert , midtigaders hetghetal van Menfehen enPaerden, daer uyt de felve zijn beftaende , gheteeckent by den felven commanderenden Officier. I I Op de felve bekent-maeckinge fullen by de Re- genten vooriz aen de voornoemde Troupen moe- ten werden aenghewefen bequame Logementen , waermede de ièlve fullen gehouden wefen lich te contenteren, fonder daer tegens eenige verande- ringe te mogen maecken. Geene Officieren, Ruyteren of Soldaten van de Trouppen voornoemt,fullen vermogen eenige des- ordres of krackeelen aen te vangen in de huyièn daer de felve fullen wefen gelogeert, maer vermeynende dat fyluyden werden verongelijckt, daer over aen den Officier hun commanderende gehouden zijn te klagen, de welcke als dan te iamen» ende nevens de Regenten voornoemt, ende nietaffonderlijck, of naer lijn particulier goetvinden fal ftellen de noodi- ge ordre, op poene van caflatie voor de Officieren ter contrarie doende , en van Lijf-ftraffe voorde gemeyne Ruyteren ende Soldaten. Geene Officieren, Ruyteren ofte Soldaten van de Troupen voornoemt, fullen vermoghen yets te vorderen, ofte met fich te nemen, fonder 't ièlve alvoorens tot contentement van de Huyiluyden te hebben betaelt. V. Ende fullen de felve Officieren, Ruyteren ofte Soldaten, op peyneals voorichreve, nietwesmo- gen vorderen ofte aennemen, onder pretext van dat goet Huys fullen hebben gehouden ende desordres geweert. V I. Ingevalle dat yetwes meerder fbude komen ghe- vordert te werden, dan voor yeder Ruy ter ofte Sol- daet een KanneBier, twee ponden Broodt, een half vierendeel Boter, ofte een vierendeel Speek voor yeder maeltijdt ·, endc een Karre met een Paert voor yeder Compagnie ·, dat fulcks voor het ver- treek der Trouppen ofte Militie voornoemt van yder plaetfe fal moeten werden betaelt, ofte dat de betalinge daer van aen den Commanderenden Offi- cier, tot des felfs koften fal mogen werden verhaelt.

-ocr page 1457-

Piaeaten en Ordonnanties ri. Boeck.

l/f-IS

woordige Reglement, omme 't felve aen de Dor- pen weder-ommete werden goetgedaen, in dier- voegen als nader fal werden vaft-geftelt endegere- folveert. XVII. De Quartier-meefters Gencrael fullen aénde refpe&ive Officieren de Plaetfen ende Quartieren waer door de marche fal komen te vallen, tydcliick daer van advertentie gheven, omme by de felve de noodighe ordre te konnen werden gheftelr. Gedaen in 's Graven-Hage den een en twintighften Januarij 1Ó82. Wasgeteeckent, G. H. Trinced'Oravge. Onder ftondt, Ter Ordonnantie van SyneHoogheydt. Gecontrafigneert, C. Huygens.

XV. In ghevalle den Officier commanderende de Trouppen voornoemt, mochte weygeren de voor- fchreve betalinge te doen, ofte daer van een Obli- gatie te pafferen, Γ00 fal echter de verteeringhe voorichreve ghereeckent werden byde Regenten van de Plaetièn alwaer defelve fal wefen gefchiet j de welcke op baerluyden Eedt fullen meriteren ge- loove} ende fullen daer op de felve verteeringen by de Solliciteurs ofte de Comptoiren moeten werden goetgedaen,ter fomme als de Regenten voornoemt iullen verklaren die te beloopen, met de koften als voorfz is. XVI. Den Officier commanderende, fal niet vermo- gen te vertrecken, fonder alvoorens diftin&elijck in gefchrifte by hem onderteeckent over te geven, hoe veel Karren, Broodt, Bier , Boter ofte Speek, ende Hoy fal wefen ghelevert, volghens het jegen-

24. Refiolutie van de Edele Mog. Heer en Gecommitteerde Raden van de Staten van HoUandt ende Wefi-Vrieflandt , noopende het betalen van de Verpon- dinge opfeeckere Termynen. In date den twee en twintighflen Januarij 1682,

|P de iteratïve klachten, haer Edele Mog. voorgekomen vanonderfcheydeneSchou- ten en Gerechten van Dorpen, Ambach- ten ende Diftri&en, ten aenfien van de groote onkoften die de felve jaerlijcks, onder pre- text van proceduyren van executie, over het furne- ren ende opbrengen van hare refpe£tive contingen- ten in de Verpondingen, te dragen ende te betalen hadden aen de Deurwaerders van het Comptoir- Generael van den Lande, by haer Edele Mog. in deliberatie geleght zijnde , ofte niet generalijck ecnige termynen in liet jaer fouden konnen ende behooren te werden vaft-geftelt, op de welcke de voorfz Schouten en Gerechten hare verfchuldighde Verpondingen fouden mogen betalen, en daer me- de volftaen, fonder {de gemelde termynen exafte- lijck obferverende) als dan in eenige der voorfchre- ve onkoften van executie ofte ahderfints gehouden te zijn; is na voorgaende deliberatie goetgevonden ende gerefolveert, dat als wanneer de voorfz Schou- ten ende Gerechten van de voorfchreve Dorpen, ofte de Gaerders van de Verpondingen, in der fel- ver name van hare verfchuldighde Verpondinghen van yder voorgaende jaer fullen betalen op de vol- gende termynen; als te weten, een derde-part voor den eerften April, het tweede derde-part voor den cerften Augufti,hetlaetfte derde-part van dien voor deneerften December, daer mede fullen moghen volftaen; voorts te verklaren ende te ftatueren, dat de meer-gemelte Schouten ende Gerechten ende Gaerders van de voorfz Verpondingen, de voorfz

termynen exa&elijck waer-nemende, ongehouden zijn, oock niet fullen vermogen ter faecke van de voorichreve Verpondingen, direclelijck ofte in- diredelijck, onder wat pretext het oock foude mo- gen zijn, yetwesaen de voorfchreve Deurwaerders te betalen, ende dat de voorfchreve Deurwaerders ter dier fake oock niet van de voorfchreve Schou- ten ende Gerechten van de voorfchreve Dorpen of Gaerders van de voorfz Verpondingen over de voorfz Dorpen fullen vermogen te vorderen, veel min te ontfangen, onder wat pretext en voorgeven het oock fbude mogen zijn, dire&elijck ofte indi- re&elijck, op pcene van hondert Rijcxdaelders, ende arbitrale correctie, iöo wel tot lafte van de voorfchreve Schouten encje Gerechten , ofte de voorfchreve Gaerders, als dan yetwes aen de voor- fchreve Deurwaerders ter fake voorfchreve betalen- de , als by de voorfchreve Deurwaerders, yetwes ter faecke voorfz van de gemelde Schouten en Gerech- ten, ofte de voorfz Gaerdera ontfangende, te decre- teren j ende fal van defen gegeven werden Extra£t aen den Ontfanger Generael Mr. Cornelis van Aerfïèn, midtfgaders aen de voorfz Schouten ende Gerechten van de voorfz Dorpen, ende de voorfz Deurwaerders, met laft van haer praecifelijck daer na te reguleren. Onder ftont, Accordeert met de voorfz Refölutien, Was geteeckent, Simon van Beaumoni.

Flacaet van de Staten van HoUandt ende Wefi-Vrieflandt, verbie- dende het uytgeven van de Camper LeewwendaeldeT) alspiedede Camper en Swolje Florynen. In date den vyftkienden CMey 1682.

%%

E Staten van HoUandt ende Weft-Vries- landt, Allen den genen diedefèn fullen fienoftehooren lefen, Salut. T>oen te we* ten* Dat nacr dien Onsdagelijcks veele

klachten zijn te voren gekomen over fekere nieuwe gemunte Leeuwen-daelders op de Stadts Munte tot Campen geflagen, daerom dat de felve zijn be- vonden van hare oude voet en inftitutie te wijdeen

om-

-ocr page 1458-

APPEN

r + ip ende daer van het uytgeven ende ontfangen verbie- den bydefen, midtigaders te ordonneren, dat die gebracht fullen moeten werden in de Wiflcl-banc- ken, of aen de Wiflèlaers binnen de refpe&ive Steden. Ende op datniemandt hiervan ignoran- tie kome te pretenderen, lbo begeren Wy, dat defen alomme gepubliceert ende geaffigeert fal wor- den daer het behoort, ende te gefchieden gebruy c - kelijck is. Gedaen in den Hage onder het Kleyne Zegel van den Lande den vijfthienden Mey fciticn hondert twee en tachtigh. Onder ftondt, Ter Ordonnantie van de Staten. Geteeckent, SimonvanBeaumont.

omtrent drie quart ten honderts dat inlgelijcks de nieuwe ghemunteSwolfche of Camper Fiorynen zijn bevonden mede vanharen ouden voet afghe- weecken te zij η een en een fe ven achtfte-parten van een gulde ten honderc, ende dat de felve Fiorynen na den voet van den nieuwen Staten drie gulden verreeckent weiènde, daer van noch afwijcken ruym een half ten honderrj in voegen dat de voorfz penningen cours blyyende behouden, de voorfz nieuwen Staten Gulde niet foude konnen werden gemainteneert. SOO IST, DatWydaerinne willende voorfien, goedtghevonden hebben de vooriz Leeuwen-Daelders, Camper en Swoliche Fiorynen of Acht-en-twintigh ftuyvers te decriè- ren, ende het ontfangen ende het uytgeven van dien te verbieden, iöo alsWy de felve decriëren,

2 6. Placaet ende Ordre op het ftuck van de Jacht in de Klingen, als mede verbodt op't Haes jagen, of 'Hoen vliegen, voor den tijdt van vijf 'jaren, ére. Indateden negenden July \6%2. .

ilILHEM HENRICK, by der gratie Go- des Prince van Orange en Naflau, Grave vanCatzenellebogen, Vianden, Diets, Lingen , Meeurs, Bueren, Leerdam, &c. Marquis vander Veere en Vliiïïngen, Heere ende Baron van Breda, der Stadt Grave ende Lande van Cuycq, Dieft, Grimbergen, Herftal , Kranen- donck, Warnefton, Arlay, Noièroy , St. Vith, Daesburgh, Folanen, Willemftadt, Niervaert, Yflelfteyn , St. Maertens-Dijck, Steenbergen , Geertruydenbcrgh, de Hooge en Lage Swaluwen, Naeldtwijck, &c. Erf-Burgh-Gravevan Antwer- penende Befan^onjErf-Maerichalck van Hollandt, Gouverneur, Erf-Stadthouder, Capiteyn-Gene- rael ende Admirael » midtfgaders den Prarfident ende Raden over Hollandt, Zeelandt ende Vries- landt ·, den Deurwaerder of gefworen ExploidHer van den Comptoire des Ontfangers vande GraefFe- lijckheyts VVilderniflln in Hollandt : Saluyt. ^Doentewetm ·, Dat Wy in ervaringe komen, dat doorhetmenighvuldigh ftroopen en jagen te be- duchten is , dat de Wilderniflè omtrent den Hage, genaemt de Klingen, gantfehfouden mogen wor- den gebloot van Wildt, ende te vrefen is dat die inkorten tijdt voorts daer van t'eenemael fbuden worden gedepeupleert, ten zy door goede ordre daer teghen te ftellen, intijdts daer inne wïerde voorfien : SOO IST, Dat Wy hier op gehade hebbende het advis van den Houtvefter ende Mee- fterknapen van Hollandt ende Weft-Vrieflandt, 't felve by goede middelen willende voorkomen, op datdejacht in de voorfz Klingen niet mochte komen t'eenemael te vervallen, u ontbieden ende bevelen, daer toe committerende midtsdeièn, dar. ghy treckt ter plaetfe daer 't van noode wefen fal, ende men gewoonlijck is publicatie te doen ·, ende daer by u roepende den Officier vander Plecke (is 't noodt) van wegen de Hoge Overigheyt ge- biedt ende beveelt eenen yeghelijcken, van wat ftaet of conditie hy zy, hem te reguleren naer de Poinften ende Articulen by Ons geftatueert,fulcks hier nacr volgen.

I. Eerftelijck, dat de Placaten ende Ordonnanticn op 't ftuck van de Wildernis eertijdts gepubliceert» in alle hare poin&en en Articulen ( voor foo veel die by defen niet en worden gealtereert) praeciic- lijck en onverbreeckelijck fuilen worden'gheobfer- veert, ende de Contraventeurs gheftraft ibndcr conniventie of diiTimulatie : Dat voons in de voorfz Klingen, ende dat binnen dcCe naervclgen- deLimiten j te weten , Ooft ende Weftwaerts van 's Gravenhage, beginnende van 't Ooftrn van 'tHuys te Perfijn, royendeNoordtvvaertsaen op deWooningevanMeefterJan in'iHoef-yier, en Adriaen Vermeeren, en foo tot inde Zee, ende langhs de felve tot in de Maes, en langhs cle Maze tot Maeflandt-iluys, en van daer langhs de Gaegh, die door Maeilandt ende Schipluy loopt tot Dclff, en van de Stadt Delff langhs de Haeghfche Vaere door den Hage, ende van daer langhs denZuydt- houtfehen Wegh tot den voornoemden Huyfe te Perfijn, niemandt, van wat ftaet, quahteyt ofce conditie hy zy, geeneuytghefondert, hy zy dan Edel of on-Edel f en ial mogen op Haes jagen, of Hoen vliegen, noch met hare Honden in de Duy- nengaen, binnen den tijdt van vijfjaren eerft- komende j oppcene dat die gene die contrarie be- vonden werdt te doen, vervallen fal voor d'eerfte reys in een boete van vijf en twintigh ponden, toe veertigh grooten 't pondtj voor de tweede reys vijftigh ponden, ende voor de derde reys honderc ponden. II. Endebyibo verreyemandt, van wat qualiteyt hy zy, bevonden werdc een Haes of meer gevan- gen te hebben, of Hoen gevlogen, ial boven de poene hier voorenverhaelt, voor d'eerfte reys hec Veldt verboden worden voor een tijdt van drieja- ren } voor de tweede reys ten eeuwigen dage \ en tot meerder reyfebevonden zijnde, ial arbitralijck geftrafc worden totjudicature van Meefterknapen van Hollandt ende Weft-Vrieflandt. Dat

-ocr page 1459-

Pkcaten en Ordonnantien. ïi^ Boeck.

14.Z0

III. Dat hae de expiratie van den voorfz tijde van vijf jaren niemandt in de voorfz Limiten fal mogen ja- gen op Haes of Patrijs, dan Edelluyden die notoir- lij ck voor Edelluy den zijn bekent, ende hen voor fulcks zijn dragende, ende andere Perfoonen, ter Jacht gheadmitteert, beginnende als dan met den fefthienden Augufti, volgens de Ordonnantie op de Wilderniflè ge-emaneert : Dat de felve oock niet fullen mogen jagen dan felfs in Perfoon, ende hare Kinderen of Huys-gebrooden Taeffel-dienaer ten minften achthien jaren oudt zijnde j Ende dat niet dan van Allerheyligcn tot Vaften-avont toe·, op poene voor deeerfte reys van vijf en twintigh ponden* voor de tweede reys van vijftigh ponden; ende voor de derde reys van hondert ponden. IV. Verbiedende voorts wel exprefifelijck een yege- lijck, van nu voortaen met Roers, Buuen of Bo- gen in de felve Klingen t'eeniger tijdt ie gaen , of eenige Strickentefêtten of ftellen, oock Rennetjes of Netjes die men in de Paden hanght, onder pre- text om daer mede Sneppen te vangen, in of om- trent de voorfz Klingen, ende byfbnder oock in 't Koorn, Rogge of eenigh ander Gewafch, als mede op Paden-, Wegen, Hecken, Dammen of daer omtrent, overmidts tot nu toe veele Hafen, Konynen, .ende ander Wildt, daer mede is ver- nielt} op de verbeurte van de Roers, Buflenende Bogen, die haer metter daet fullen afghenomen worden, ende daer en boven vanvijfentwintigh

ponden, gelijck mede voor elckeStrick, en daer en boven voor elcken Haes die men bevinden fal gefchoten of met Stricken gevangen te zijn, d'eerfle reys vijf en twintigh ponden; voor de tweede revs vijftigh ponden, ende de derde reys op de verbeur- te van hondert vijf en twintigh ponden, al-mede van veertigh grooten 't pondt, en arbitrale correcte totdifcretie van Meefter-knapen voornoemt. Voorts dat alle de gene die van de voorgaende Houtvefter, ende de Heeren Princcn van Orangen, fyneHoogheytsVoor-Ouders, eenige A£te ofte Aftens om te mogen jagen, mochten hebben, niec ter Jacht fullen worden geleden, noch hare A£tens werden gerefpe&eert, ten zy fy haer alvooren aen den Houtvefter hebben verthoont, en hare A&ens gedaen regiftreren. Ende op dat defe Onfe Ordonnantie te beter in alle hare Pointlren mach worden geobfervcert ·, foo ontbieden ende bevelen Wy allen Officieren,]ufti- eieren , Dienaren ende Ingezetenen der Graeffe- lijckhsyt van Hollandt ende Weft - Vrieilandt, datfyudit doende emftelijckverftaen, obedieren ende alle hulp en byftandt doen, fonder des te laten in eeniger wijs. Gegeven in den Hage, onder het Zegel vanjuftitie van den voorfz Hove hieronder op-gedruckt, den negenden July 1682. Onder ftondt, In kennifte van My, Ende was geteeckent, t^Anthony van Kinfchot

27. Waerfchomvïnge van de Staden van Hollandt endeWefl-Vr'iefiandt, houdende dat Ψ er foonen of Famïlien die uyt eenige Ψ laetf η foo inde Steden als ten platten Lande zijn vertrokken, naer het verloop van een Jaer, niet meer te behoo- ren tot die Tlaetfe van waer de felve vertrocken zijn. in date den achtfien κ^ίιι- gnfti 1Ó82.

|E Staten van Hollandt ende Weft-Vries- landt. Allen den genen die defen fullen fkn of hooren lefen, Saluyt. 'Doen te weten i DatWy, naer voorgaende rype deliberatie, voor een Reglement vaftgeftelt ende gearrefteert hebben, foo als Wy vaft-ftellen ende arrefteren by defen , dat alle foodanige Perfoonen die uyt eenige Plaetfèn, fo in de Steden als ten plat- ten Lande, fouden mogen zijn vertrocken, naer verloop van een Jaer, fullen werden verftaen niet meer te behooren tot de Plaecfe van waer de felve vertrocken zijn, tot (ukken effefte, dat die Plaetfe van waer de felve vertrocken zijn, niet fal konnen geobligeert worden, om aen foodanige Perfoonen ofderfelverFamilien teprajfteren die officien van barmhertigheyt, die de felve aen de Ingezetenen van hare Plaetfèn ghewoon zijn te laten ghenieten-, ende fulcks dat foodanige Perfoonen, naer dat de felve een Jaer uyt eene Plaetfe vertrocken zijn, fieck of fuchtigh werdende, of komende te 'overlyden, ende Kinderen naer te laten fonder middelen, waer uyt de felve Kinderen onderhouden en ghealimen- teert fouden konnen werden, de voorfz Perfoonen felfs, of hare voorfz Kinderen niet en fullen mogen werden ghefonden naer die Plaetfe toe, alwaer de felve van daen vertrocken zijn > om aldaer in de

Gafthuyfengelpgeertofgealimenteertte worden, het zy dat de voorfz Kinderen inde voorfz Plaetfèn van waeriè vertrocken zijn, geboren mochten zijn of niet -/Dat oock eenige Perfoonen 't zy van Vrun- den van foodanige overlede Perfoonen of andere » foodanige Kinderen naer haer ghenomen, en een Jaer gealimenteert ende onderhouden hebbende, de voorfz Kinderen naer het verloop van het felve Jaer niet weder fullen mogen abandonneren, om tot lafte van de publijcquc Godts en Arm-Huyfen gebracht te worden ·, maer nae het verloop van het voorfz Jaer gehouden bly ven het onderhouden en alimenteren van de voorfz Kinderen t'haren lafte tebeforgen : Ordonnerende hier mede allen ende een yegelijck dien het aengaen mach» haer daer na te reguleren. Ende op dat een yeder wyders van de boven-ftaende Onfe intentie foude zijn geinfor- meert ·, foo begeren Wy dat defen alomme gepubli- ceert ende geaffigeert fal werden daer het behoort, endetegefchiedengebruyckelijck is. . Gedaen in den Hage onder het Kleyne Zegel van den Lande, denachtften Augufti 1682. Onder ftondt, Ter Ordonnantie van de Staten. Was geteeckent, Simon van Beaumont,

-ocr page 1460-

/

APPENDIX,

I4.lt

ζ 8.          Refolutie <υαη de Heer en Staten van Hollandt ende Weft-Vrieflandt* de Regenten van de Wees-huyfen, Diaconen van de Gereformeerde Religie, t^Aet- moejfeniers van degemeyne Armen en Huyjfitten, mogen de Erffeniffen de Weefen ende Armen aen-beflorven aenvaerden, fonder verder in fchulden gehouden te zij'n> als naer het beloop der Cftïiddelen, midts maeckende Inventaris ten overflaen van Schepenen. In date den f evenden Maert ióSo.

men ende Huys-fitten, foo wel binnen de Steden als ten platten Lande, ten proffijre van de voorfz Wees-huyfen ende Armen, de Erffeniflen die haer by Teftament, Codicil, ofte andere Difpofirien werden gemaeckt» of die oock by verfterff aen haer komen te devolveren, fullen mogen adieren ende aenvaerden, ibnder aen eenige Schulden, Laften, ofte Borgh-tochten verder gehouden of verplicht te weien, als de fuy vere Efteiten ende Goederen des Boedels mede-brengen ende konnen uytreyeken * midrs dat de vooriz Regenten, Diaconen, en Ael- moeflèniers refpedtive, ten overftaen van Schepe- nen , fullen moeten maecken een Scaet ende Inven-1 taris van de Effe&en , die op de voorfz Wees- huyfen of Armen door de voorfz fucceiïïe komen te devolveren * ende dat daer van by aenfchry vin- ge kenniilèfal werden gegeven aen de Praïfidenten en Raden van den Hoogen Rade en Hove, om haer daer nac te reguleren : Ende dat wyders door de Heeren van de Ridderfchap , ende andere haer Edele Groot Mog. Gecommitteerden tot de faec- ken van de Juftitie, met ende nevens eenige Hee- ren Gecommitteerden uytden ghemelten Hove , naederfal werden overleyt ende overwogen, mits- gaders de Vergaderinge van advife gedient, of de. voorfz conceflie niet foude konnen en behooren te werden ge-extendeert oock tot eenige andere ende hoedanige Godtshuyfcn.

jY refumptie ghedelibereert zynde op de Miffive van den Prasiident ende Raden van den Hove, gefchreven alhier in den Hage oen twee-en-twintighften Januarij laetftleden·, houdende, dathetghemekeHoffge- examineert hadde de Requefte by ofte van wegen de Diaconen van de Gereformeerde Nederlantiche Kercke der Stad Amfterdam, aen haer Ed: Groot Mog. geprefenteert, verfoeckende om Oftroy en confent te hebben, waer by fy Supplianten ten prof- fijte van de Gereformeerde Armen de Erffeniffen, die haer by Teftament , Codicil, ofce andere Dii- poiitien werden ghemaeckt, ofte oock by verfterff aen haer komen tedevolveren, mogenadieren en aenvaerden, fonder aen eenige Schulden, Laften, ofte Borgh-tochten verder gehouden ofte verplicht te weien, als de fuy vere Effecten ende Goederen des Boedels mede - brenghen, ende konnen uyt- reyeken, breeder onder de Notulen van den ne- genden Februari] daer aenvolgende gementioneerc: Hebben deHeeren van de Ridderlchap ende Ede- len, mitfgadersde Gedeputeerden van de rcfpedli- ve Steden, in den name ende van wegen Burger- meeftefen en Vroedtfchappen vandefelve Steden geconienteert ende bewillight, gelijck haer Edele Groot Mog. confenteren ende bewillighen midts defen, dat de Regenten van de rcfpe&ive Wees- huyfen, de Diaconen van de Gereformeerde Kerc- ken, endede Aelmoeflèniers van de gemeene Ar-

Refolutie van de Heeren Staten <van Hollandt ende Wefl-Vrieflandty de Officieren van de Tlaetfenofte Heerlijckheden daer de Heeren ofte Vrouwere zijnveorfienmet de Hooge., Middele, ende Lage JurifdicJie, haertemoghenvoe' geninfaecken vanfrauden van de Ordonnantien van de Gemeene Middelen. In dato den thienden Julij 1682.

zp.

felijck omtrent heteyndedifterende, dat de voor- fchreve boetens getrocken moeften worden doof de Officieren die de execucie waren doende, welcke executie dan immers notorie maer konde geichie- den door den Officier van die Plecken die met Hooge , Middele , ende Lage Jurifdi&ie waren voorfien, ende door geen anderen die in de vooriz JurifdidHen nietwes en hadden te feggen, ende fon- der de grootfteconfufie ende difordre in de voorfz Heerlijckheden nieten fouden konnen werden ge- leden i ende dat fy Supplianten midts dien om alle moeyten ende onluften te ontgaen, verfochten dat haer Edele Groot Mog. byeennaeder declaratoire Refolutie, voor foo veel des noots, gheliefden te verftaen, dat in voegen als vooren, een indifpma* bel recht in Hollandt ende Weit-Vrieilandt was» dat in alle iaecken van fraudes ende contraventien van de Ordonnantien van de gemeene Middelen, de Officieren van die Plaetfen of Heerlijckheden daer de particuliere! Heeren en Vrouwen waren voorfien met de voorfz Hooge, Middele, ende Lage Jurifdicltie, in de voorfz qualiteyt moeften . zijn

ΙΥ refumptie gedelibereert zynde op deRe- quefte van verfcheyde notable Ingezete- nen van Hollandt ende Weft-Vrieflandt, voorfien ende verlijd met Heerlijckheden foo io het eene als het andere Quartier, daer inne fy Supplianten exerceerden, ende altijdt ge-exer- ceert hadden Hooge, Middele, en Lagcjurifdi&ie, houdende', dat of het wel was een indifputable faecke, dat eenige fraudes of contraventien in cas van gemeene Middelen in de voorfchreve Heer- lijckheden voorgevallen, ende aldaer achterhaelt wefende, de Officieren van die Heerlijckheden, Dorpen of Plaetfen daer de felve waren gepleeght, in cas van Proces, doorgaens ende altijdt wierden gebruyekt, ende haer felfs ftelden als Gevoeghdens, ende in die qualiteyt ghenoten haer aenpartinde boetens, over de vooriz fraudes ende contraventien by Schepenen Commifiariflen van de refpe&ive Steden aen de Pachters geadjudiceert werdende, inconformité niet alleen van het negen-en-twin- tighfte Articul van de Generale Ordonnantie, maer óoek in gevolge vanhetGeneraclPlacaet, expref-

-ocr page 1461-

ι^,ιζ                PlacatencnOrdonnahtien· u.Boeck;

iaecken van fraudes ende contraventien van deOr- donnantien van de gemene Middelen, de Officie- ren van die Plaetièn ofte Heerlijckheden, daer de particuliere Heeren ende Vrouwen zijn voorfien metdevoorfchreveHooge, Middele, endeLaee Jurifdiftie , in de voorfz qualiteyt moeten zijnGe- voeghdens» ende volgens de Órdonnantien ende Placaten moeten participeren in de boeten ende breucken daer over te vallen ofte adjudiceren , mee laft aen een yder die het aengaen mach, fich daer na te reguleren, ende alle infra&ie, hinderende be- let, datfooin'tZuyder als Noorder-quartier daer tegens foude mogen worden gedaen, met der daee te doen cefïèren en ophouden.

zijnGevoeghdens, ende volghens de refpeclive Órdonnantien ende Placaten moeten participeren in de boetens en breucken daer over te vallen ofte te adjudicdren j ende fulcks dat de voorfz Órdonnan- tien ende Placaten, ende voornamentlijck 't vooriz negen en twintighfte Articul ter voorfz faecke per- tinetttelijck ende pun&uelijck moeten werden ach- tervolghtendegeobferveert, metlaft aeneenyder die het foude mogen aengaen, fich daei naer te re- guleren ,. ende alle infra&ie, hinder, ende belet, datfooinhetZuyderalsNoorder-quartier daer te- gens foude mogen werden gedaen, mecder daette doen cefleren ende ophouden : Is goedtgevonden ende verihen midts defen te verklaren, dat in alle

Refolutie van de Staten van Hollandt ende Wefi-Vrïefiandt:, De Hooft-Officieren in de Steden en 'Dorpen, midtfgaders de Ψ achter s, niette mogen compoferen of accorderen overfrauden in den ophef van de gemene óiiddekn ghe- pleeght. .IndatedenvijfthiendenJulyiC&i.

30.

hebben haer Edele Groot Mog. verftaen ende ver- klaert, verftaen en verklaren by defen, dat noch de voorfz Hcoft-Officieren , noch de voorfz Pach- ters , over eenige frauden of contraventien van de Placaten en Órdonnantien op den ophef vande ge- mene Lands Middelen ge-emaneerr,met de vooriz Fraudateurs of Contraventeursdb wel inden Zuy- der als Noorder-quartiere, fullen mogen compoiè- ren of accorderen, anders dan mee mutueel conienc en bewilliginge, in faken daer compofitie of accord plaets foude konnen hebben·, op de poenen ende boeten tegens haer refpedtivelijck by 't voorfz Pla- caet ende Ordonnantie geftatueerc} dat de vooriz Pachters eenige fraude of contraventien tegens het voorfz Placaet of Ordonnantie ontdeckc of achter- haek hebbende, de bewyfen by haer dien-aengaen- de gerecouvreert, aen de voorfz Hooft-Officieren moeren communiceren,en op de vooriz frauden of contraventien geen rechts-pleginge mogen begin- nen of ver volgen, anders dan met voeginge vanden Hooft-Officier van de Plaets daer de voorfz fraude < of contraventie foude mogen zijn gefchiet ·, dat de voorfz Hooft-Officieren haer portie in de boeten 3 poenen, amenden en confifcatien, ter iaecke van de voorfz frauden en contraventien vallende, moeten trecken, ende de voorfz Pachters fulcks 00 ck moe- ten gehengen en gedogen j ende ifpecialijck mede, dat de voorfz Officieren trecken ende genieten de helft van het aenpartdat het gemene Lande voor defen in de voorfz boeten, poenen, amenden confif- catien quarn te ghenieten, de weder-helft van die voorfz portie komende aen, en ten behoeve van de vooriz Pachters·, ende dat niet alleen de vooriz Hooft- Officieren, midtfgaders de vooriz Pachters, . haer daer na fullen moeten reguleren,rnaer dat ook de Heèren haer [Edele Groot Mog. Gecommict: Raden, en Schepenen Coramiflarifen over des ge- mene Landts Middelen,foo wel in *t een als 't ander Quartier,de vooriz Hooft-Ön?icieren,midtigaders de voorfz Pachters, daer na fullen doen reguleren * · ende de felve refpe&ivelijck by de voorfz hare ge- rechtigheden maintineren en doen maintineren 5 ende dat de Heeren haerEd. Gr. Mog. Gomrruttt Raden, gaende op d'aenftaende Verpachtingevart 's gemene Landts Middelen,daer van tentydevan de vooriz Verpachtinge fullen laten doen denun- ciatie, endedefe haer Edele Groot Mog. Refdutie opentlijck doen lefen.

\S terVergaderingegelefen deRequefte van de Hoof t-Officieren, Γ00 over de Steden als over de Heerlijckheden, hooge Jurif- 'diftie hebbende ten platten Lande , in Weil-Vrii ilandc ende den Noorder - quartiere, houdende dat de Pachters van des ghemene Landts Middelen aldaerhaer vervorderden en 'm pra&ijc- que brach-en, wanneer eenige frauden of contraven- tien tegen de Órdonnantien op de voorfz Middelen wierden ghcpleeght, ende dat iy daer van kcnniilè bequamen , of de voorfz Fraudateurs of Contra- venreurs achterhaelden, dat fy als dan met de voorfz Fraudateurs ende Contraven teurs accordeerden en compofeerden , ibnder aen de Hooft-Officieren van de Plaetfe daer de voorfz fraude of contraventie gefchiede, eenige kennifTe te geven, veel min ter handt te ftellen het bewijs, dienende om van de voorfz fraude ende contraventie te doenblijcken , ende alfoo volgens 't voorfz Placaet ende Ordonnan- tie tegens de vooriz Fraudateurs en Contraventeurs te procederen; Ja dat de voorfz Pachters haer nietoncfagen, felfs , ende fondcr interventie van de f voorfz Officieren, proces te en tameren voor Sche- penen Com miflarifen van de vooriz Steden ·, dat de fel ve Pachters noch daer en boven het aenpartdat de voorfz Hoofr-Officieren ende den Armen in de boete daer in de vooriz Fraudateurs en Contraven- teurs ter faecke van de voorfz frauden en contraven- tien wierden gecondemneert, aen de ielvc Officie- ren ende Α rmen niet lieten toekomen, alles dirc&e- lijck tegens het voorfz Placaet, ende het negen en twintighfte Articul van de Generale Ordonnantie ·, ende'dat fy Supplianten, hoe veel debvoiren ende moeyten fyoock hadden aenghewent om fulcks te weeren ende voor te komen, echter daer toe niet hadden konnen gheraceken ·, ende dat de voorfz Pachters oock niet obedieerden de Reiblutie van haer Edele Groot Mog. genomen op den achthien- denjuly des voorleden Jaers 1681 , by de welcke was verftaen dat het fefte-part van de boetens, den Lande competcrende, foude worden gedeelt ende genoten by den Officier en den Pachter half en half) ende dat fy Supplianten derhalyea veribchtqn, dat by naerder ordre of declaratoir foude mogen worden vaftgeftelt, dat de voorfz Pachters haer pun&uelijck fouden hebben te reguleren na het voorfz Placaet,de vooriz Órdonnantien enRefoIutien volgens de let- ter van dien, op de poenen', boeten ende verbeurte

daer by geftatucert; Waer op gedelibereerd zijnde,

-ocr page 1462-

APPENDIX.

'.4*3

3 Ι. Flacaet van de Staten Generael der Vereenighde Nederlanden > teven deprophanatie van des Heer en Riifl-daghy onder het T>iflriB van de Generaliteyt. In date den vier entwintighflenjuly 1682.

SË Sfaten Generael der Vereenighde Neder- landen. Allen den genen die defen fullen iïen of horen lefen, Saluyt. 'Doen te weten: Alfoo Ons voorkomen menighvuldighe klachten van deprophanatie van des Heer en Ru ft- dagh, door het houden van Verkoopingen, Gela- gen fetten , Quan fel-bieren, &c. de welcke dage- lijcks meer en meer toenemen -, S OO IS Τ, Dat Wy daer inne willende voorfien, wel expreffelijck ι geinterdiceert ende verboden hebben, gelijck Wy interdiceren ende verbieden midts defen , dat van nu voortaen gheen Perfoonen, 'c zyjongh ofoudt, wie 't felve ioude mogen zijn, des Sondaghs 'smor- gens, of's avondts, voor of naer de Pradicatie , eenige Waren fullen mogen verkopen, of doen ver- kopen , veel min eenige oeffeningen van ongheoor- lofden Arbeydt, Neringen ende Hand-wereken te plegen, ende tebedryven, ende voornamentlijck in de Herbergen en Tapperyen Gelagen te fetten , Bier, Brandewijn of Tabacq te verkoopen, ende diergelijcke, op verbeurte van alle de voorgeftelde Waren, die met der daet by de Officiers ende Die- naers van dejuftitie fullen mogen wegh-gehaelt, en van goeden pryfe gemaeckt worden, ende voorts de

fchuldige gemulfteert inde fomme van drie guldens* Ende op dat niemandt hier van ignorantie en hebbe te pretenderen , ende dat dek Onfe meyninge en intentie by een yegelijck exa&elijck nagekomen en achtervolght werde, willen ende begeren Wy * datdefealommeinhetdiftrift van de Generaliteyr, reflört van defen Staet, gepubliceert ende gheaffi- geert werde rer plaetfe daer men gewoon is publica- tie ende affiftie te doen : Ordonnerende ende be* velende voorts alle Officieren, Juftiaeren en Die- naren, dat fyluyden jegens de Con traven teurs en Overtreders van dien procederen fonder eenighe gunft, faveur of diffimulatie, warltWy'c iel veten dienfte van den Lande bevonden hebben te behoo- ren. Gedaen in den Hage onder 't Cachet vanden Staet, de Paraphure van den Heer Prefiderende iri Onfe Vergaderinge, ende de Signature van Onfen Griffier op den 24-July 1682. Was geparapheert > I. van Haarfolte, vt. Onder ftondt, Ter Ordon- nantie van de hoogh-gemelreHeeren Staten Gene- raeL Geteeckent, H.Fagel. Zijnde op'tfpatium gedruckt het Cachet van haer Hoogh Mog. op een rooden Ouwel, overdeckt met een papieren Ruyte,

32. Renovatie, Flacaet van de Staten Generael der Vereenighde Neder- landen , Verbiedende aüe Capiteynen ter Zee, met hare onderhtbb ende Oorlogh* Schepen over te voeren ende te tranfporteren eenige Koopluydtn Goederen. In date den drieentwintighfien September 1682.

E Staten Generael der Vereenighde Neder- landen. Allen den genen die defen fullen fien of horen lefen,Saluy t. T)oen te weten: Alfoo Wy hoe langhs fo meer in ervarin- ge komen, dat eenige Capiteynen ter Zee in Onfen dienft weiendc, fich derven verftouten, contrarie Onfe Placaten en Ordonnantien , ende fpecialijck die van den achttien Maert 165- 2, 21 Augufti 165-6 ende den 24 November 1670, met haer onderheb- bende Oorlogh-fchepen over te voeren en tranfpor- teren Koopluyden Goederen, aen d'eene zyde tot groot nadeel van 's Landts gerechrigheden, die door dit middel merckelijck worden ghefraudeert, ende aen d'anderezyde tot grote prejuditie van de Koop- vaerdy-fchepen, die daer door van hare Vrachten en gehoopte winften worden ontfet, behalven de groote ongelegen theden vande voorfz onfe Oorlog- fchepen , als daer door onbequaem wordende ghe- maeckt tot het gene waer toe de felve zijn ghedefti- neert. SOO IST, Dat Wy,willendedat Onfe voorfz Placaten en Ordonnantien precifelijck wor- den naegeko men, inhererende de felve, goedtge- vonden hebben op nieuws te interdiceren ende ver- bieden, gelijck Wy wel expreffelijck en feherpelijck verbieden ende interdiceren by defen Onfen Placa- te, aen alle Capiteynen van de Schepen, Jachten ende Fregatten van Oorloge, jegenwoordigh in dienft zijnde, ende noch ftaende te komen, van in deièlve hare onderhebbende Schepen, Jachten en Fregatten te laden of over te nemen, 't zy in't gaen

of komen, na, of van eenighe Landen, Steden, Plaetfen, Bayen, Havenen of Rivieren, eenige Waren of Koopmanfchappen, van wat nature die oock fouden mogen zijn, of hoe die oock genaemc fouden mogen wefen, op privatie van haer Ampt, en dat fy daer boven als meyneedige fullen worden geftraft andere ren exempel, Gout of SilverenKIey* nodyen, gemunt of ongemunt geen uytgeibndert: Ende tot des te beter en mt erder bevorderinge van defe onfe goede meyninge ende intentie ordonne- ren Wyoock, dat de Capiteynen, Lieurenanten en Schippers, als mede de vordere Officieren,dooc de Collegien ter Admiraliteyt of haer Gecommit- teerden fullen worden ghebrachc onder Eede, van geen Koopmanfchappen in dt voorfz Schepen van Oorlogh te fullen laden, ofaldaer ontfaiigen, *tzy voor haer eygen rceckeninge of voor anderen, dire- élelijckofindireitelijckineeniger manieren : Dac wyders aen de Officieren en gemene Matrofen fal worden gegeven een gerecht vierde-part van allede Koopmanfchappen die fy fullen ontdecken en aen- brengen ,¥ datin eenige Oorlogh-fchepen fullen zijn geladen of mgeicheept, ofvandewaerde van dien, te voldoen by de voornoemde Capiteynen van de voornoemde Schepen van Oorlogh, fonder dac daer in eenige conniventie, gratie of remiffie ial wordenghebruyeke ofcoegheftaen : Datdaer-en- boven alle Oorlogh-fchepen, in het uy tzeylen ende inkomen vande Gaten defer Landen,door de Advo* caten-Fiicaels,Commifen-Generaels, ende andere 8 L                    Offici-

-ocr page 1463-

Placatèn en Or'doiinantièn. - 11. Boeck

ϊφζ4-

Bcrgh-loon van Gout, Silver', Juwelen en Kley* nodien komen te ghenieten, foo nochtans , dat de Capiteynen die het voorfz voorige Placaet fouden mog^n hebben gecontravenieert of overtreden, hier door niet verftaen fullen worden in eenigen deele direftelijck of indireftelijck ge-eximeert of be- vrijdt te zijn van de poenen en mulcten, waer infy door de voorfz co ntraventien zijn vervallen, alfoo Wy wel expreifelijck verftaen , dat de felve Con- traventcurs by de Advocaten-Fifcaels vande voorfz- CoUegien fullen moeten worden gecalangeert, ende by de gemelte CoUegien ter Admiralitey t geftraft en gecorrigeert na den inhoudt van de voorfz Placaten, fonder cenige verfebooninge of conniventie, of dat ten voordeele van de voorfz contraventie fal mogen worden geallegeert, of in eenige confideratie ghe- trocken, dat hec voorfz Placaet nu Wederom van nieuws lal worden of is gepubliceert. Ende op dat hier van niemand ignorantie en pretendere , ont- bieden en verfoecken Wy de Heeren Staten , Ge- committeerde Raden ende Gedeputeerde Staten van de Provinciën van Gelderlandt, ende 't Graef- fchap Zutphen, Hollandt ende Weit-Vrieflandt» Zeeland, Utrecht, Vrieihnd, Over-Yifel, Stad Groningen en Ommelanden, ende allen anderen Jufticieren en Officieren, dat fy defe onfe Ordon- nantie ende Placaten van ftonden aen alomme doen verkondigen, uycroepen, publiceren en affigeren in allen Vlecken van defe Landen, daer men ghe- woonisdufdanigeuytroepinge, publicatie en affi- £tie te doen·: ■ Laften ende bevelen voorts de Raden ter Admiraliteyt, de Advocaten-Fifcaels, midtfga- ders Admiraels , Vice-Admiraels , Capiteynen , Officieren en Bevelhebbercn, deie onfe Ordonnan- tien ende Placaten te achtervolgen, en doen achter- volgen, procederende en doende procederen jegens de Contravcntéurs ende Overtreders vandei'en tot de voorfz poenen, fonder gratie, ooghluyekinge, faveur, diflïmulatie of verdragh, want Wy tot wel- varen van den Lahdê, ende de goede Ingezetenen van de felve, fulcks hebben bevonden te behoren. Aldus gedaen, gèarrefteert, gerenoveert ende ge* amplieert in Onfe Vergaderinge onder 't Cachet van den Staer, de Paraphure van den Heere Pfijéfi- derende in Onfe Vergaderinge, ende de Signature vanOnfenGriffier, op den 23 September 1682, Wasgeparapheert, E. Tamminga, vt. Onder irondt, Ter Ordonnantie van de hoogh-ghemelte Heeren Staten Generael. Geteeekent, H, Fagel. Zijnde op't fpatiüm gedruckt het Cachet van haer Hoogh Mog. op een rooden Ouwel, overdeckt met een papieren Ruyte.

Officieren vati de gemelte CoUegien ter Admirali- \ teyt, of wel door cenige uyt de Colkgien felfs iul- lcn worden gevifiteert ende onderfocht, ofdaer in geen Koopmanfchappen zijn geladen, 'c welck de Capiteynen ende andere Officieren oock gehouden lullen weien by fo'lefnnelen Eede te verklaren : Or- donneren ende ftatueren wyders » dat den Eed hier vooren gementioneert, van geen Waren of Koop- rnanfchappen te fullen laden , t'elckens op het aèn- vangen van eenighe Reyfen of Convpyen , by de voornoemde Capiteynen, Lieutenants, Schippers, en andere Officicren, aen de gemelte Collegicn ter Admiraliteyt, of hare Gecommitteerden, lal moe- ten worden gepreftecrt en afgheleyt; Ende dat het voorfz Placaet oock aen de grootc Maft in 't Schip fal moeten worden geaffigeert ende aengeplackt tot een yeders naenchtinge : EndenademaelWy hier vooren aen de voorfz Capiteynen hebben gheper- mitteert te mogen ovet-brenggnlGout, Siiver. Ju- welen en Kleynodyen, gemunt en ongemunt yfoo is Oniê meyninge ende in.tentiq ^ dat fulcks fal moe- ten gefchieden invoegen enfngniere riaevolgende·, Namentlijck dat de verantwobrdinge van.de Vracht van dien lbo wel ten refpefite van de refpeftiye Col- legicn ter Admitajiteyt, als ten behoeve van de Koopluyden daer omtrent geintereiTeert, roet alle exaftitude ende opreehtighey t fal moeten worden gedaen, ende dat midts dien van alle het Gout en Silver, gemuit en ongemunt» midtfgaders van de voorfz Juwelen en Kleynodyen die de voorfz Capi* teynen fouden inladen, fullen moeten worden ghe- rnaeckt behoorlijcke Manifeftcn en Cognofcemen- ten; dat alle ende een yeder der voorfz Cognofce- tnenten geboeckt enaengheteyekent fullen moeten worden, niet alleen by de voodz Capiteynen, maer oock by de Lieutenanten, Schippers en Stuyrman, die gewoon is Bueck te houden, ende den Schry- ver, alles op den Eedtby haer afgeleyt, fonderdat fy, ende een yeder van hun daer van lullen mogen bly ven in gebreke, op poe o e als vooren : En dat de refpetlive CoUegien ter Admüaliteyt, van waer de voorfz Capiteynen uytgevaren zijn, de vooriz Ma- nifeften van de voorfz Capiteynen, Lieutenanten, Schippers of Stuyrluyden, die Boeck houden, en de Schryvers , op haer wederkomft niet alleen ful- ïen moeten afvorderen, maer oock van de vooriz Manifcften en Boeeken vifie ende acces tot de felve lullen moeten geven aen de Koopluyden die daer by zijngheintereffeert : Dat wyders de voornoemde Capiteynen opghelijcke wyfe en pcene fullen moe- ten verantwoorden alles wat fy op hare reyie voor Packhuys-huyr (foo hetghenaemt wort) ofwel

3 ρ Ociroy of fondament ele Condttien, onder de welcke haer Hoogh Mog. ten beften ende voqrdeele van de Ingezetenen defer Landen y de Colonie van Suri- name hebben doen vallen in handen, ende onder de direclie van de Bewint hebber en van de generale Neder landtJ-che GeoBroyeerde Wefl-Indifche Compagnie, In date den drie en twintigh/kn September 1682.

gelegentheytis, dat de felve in niet veeleJaren tot een confiderable Colonie van defe Landen gne- maeckt foude konnen worden, doch dat het ielvè met weynigh hoop van fucces kan werden onderncv- men, 'by-aldicn den Ondernemer fich niet getrooft van

; E Staten Generael der Vereenighde Neder- landen. Allen den genen die defen fullen lien of horen leien, Saluyt. T>oen teweten: Nademael Wy in die perfualie zijn, dat de Colonie van Suriname van foodanigc conftitutic ςη

-ocr page 1464-

		Α Ρ Ρ Ε, Ν D Ι Χ. van in den beginne groote koften te fupporteren, eeuwigen dage niet bevoeght fal zijn, of vermogen alleenlijck op verwachtinge van na verloop van ve- eenige deminfteveranderinghe^te brengen in dac
		Ie jaren de Vruchten van fijn uytgefchoten geit en arbeyt te genieten, ende dat een Colonie noodtfa- kelijck in fijn geboorte moet fmoren, indien men de Coloniers in den aenbeginne fwaerder belaft als (y bequaem en machtigh zijn te dragen, in plaetfè vandefelvedoorhulpe ende afliftentie te onder- fteunen , midtfgaders door Privilegiën ende fun- damentele Wetten te verièeckeren, datfe in het toekomende in gheen ondragelijcke laften fullen worden geinvolveért i want door foodanigen ma- maniere van doen de albereydts aenwefende Colo- niers onder gehouden, en alle andere afgefchrickt worden, omme tot voortfettinge van foodanigen Colonie» ende op hoop van hec doen van voordeel en van welvaren, ende van het paifibel jouiflèren van dien, fich mede derwaerrs te begeven; en dat ter contrarie, indien men de Coloniers in den aen- beginne fachtelijck, en felfs methulpe ende affi- ftentie handelt, midtfgaders dat men haer volko- men geruftheyt geeft, datfe voor het toekomende, als fy in ftaet van middelen ende welvaren fouden mogen wefen gekomen, niet en fullen worden ge- exa&ioneert, of metfehattingen uytgheput, een Colonie op een wei-gelegen plaetfè gefondeert we- weiènde, van een kleyn begin in korten tijd door toevloeyinge van alle kanten tot eenbyibnder en groot werek ghemaeckt kan worden·, ende dat de generale Geoftroyeerde Weft-Indifche Compa- gnie defer Landen, fich niet ongenegen en thoont, om op foodanige gronden en andere fondamentele en onveranderlijcke conditien de beicherminge en den opbouw van de voorfz Colonie van Suriname, door de Heeren Staten van Zeeland eenighe Jaren geleden, ondernomen, ten beften van defe Landen ende van de ghemelte Weft-lndifche Compagnie verder voort te fetten, enfo mogelijck, onderde genadige toelatinge en zegen van God Almachtigh tot het gewenfcht en beooghmerekt eynde te bren- gen : SOO IST; Dat Wy mede confidereren- de dat het voordeel ende welvaren, dat in gevalle van verhoopt fucces van de felve Colonie fal pro- flueren, door accres van Commercie ende Navi- gatie, door het debit van veelderhande Manufactu- ren ende Vruchten, door het Manufa&ureren van de rouwe Waren, dewelckevandaerin Retouren herwaerts gebracht en gemanufaftureert wefende, wederom in andere Landen ghedebiteert ende ver- handelt worden, door den continuelen aenbüuw ende reparatie van Schepeti, derwaerts varende , en van de Worm aldaer opgegeten werdeftde, door het aenqueecken van Zee-varent Volck en bequa- meMatrofen, ende uyt andere Hoofden meer ial komen, aen alle de Ingezetenen gefamentlijck, en fulcks vervolgens aen den Staet felve, goedtgevon- den hebben, ghelijck Wy goedtvinden by defen , de voorfz Colonie van Suriname, met allq hare appendentien en de pendentien onderde conditien en fondamentele onveranderlijcke Artieulen hier na volgende te cederen en over te geven aen de ghe- melte generale Weft-Indifche Compagnie defer Landen, om by de felve geaenvaert te worden, met alfulcken recht als de voorfz Compagnie is hebben- de op alle hare Conqueften, gelegen in de Limiten van den Oftroye aen haer verleent, met dat onder- fcheytalleên, dat de meer-gemelte Compagnie ten
				gene, 't v^elck by de volgende Artieulen bepaelc en gelimiteert ftaet, dewyle Wy de voorfz Artieulen gunnen, eonfenteren èn accorderen, gelijck Wy doen by delen, ah een 0£troy of Privilegie, ghege- ven ten voordele en tot gerufthey t van alle die gene dewelcke fich op de voorfz Colonie albereydts ter neder hebben geftelt, of noch fullen komen te be- geven, fonderdatdaervanoytofoyc felfs by de Machten van defe Landen, ten naerdeele van dé Opghezetenen aldaer, fal mogen worden gherece- deert. I. ΤΓ\ At de Edele Mog. Heeren Staten van Zeeland *~*dc voorfz Colonie van Suriname met haer Ge- ichut, Α munitie van Oorlogh, ende wat des meer zy, midtfgaders alle vordere appendentien ende dependentien van dien , en in dier voegen, als de gemelte haer Ed: Mog: de felve Colonie althans be- fitten, fullen overleveren aen de gemelte generale Geoftroyeerde Weft-Indifche Compagnie , met dien verftande, dat alle laften en voordelen of pto- fyten van de voorfz Colonie, fullen komen ende begonnen hebben te loopen voor reeckeninge van degefeydeCompagnie, op dendagh dat het Oc- troy fal werden gearrefteertj en dat alle voorgaendé laften en gemaeckte fchulden, 't zy Soldye var/ de Militie, Gagien en Traftementen* of andere, uyt wat hoofde dieibude mogen voorkomen > en vart wat natuyre die foude mogen zijn, geen uyrgefon- dert, ter verantwoordinge en laften fullen blyveri vandegemeltehaerEd.Mog., (onder dat oyc of oyt de voorfz Compagnie terfaecke van dien aen- gefproocken en gemolefteert, of by eenigh Rechter als fchuldigh ial mogen werden aengefien, en veel min geoordeelt. II Dat de voorfz Compagnie gehouden fal zij η voor den tijdt van ihien achter een volgendejaren, aerï alle de Coloniers en Opgezetenen aldaer, indiftin- érelijck te verlenen exemptie ende immuniteyt van alle laften, waer mede althans befwaert zijn, üyt- genomen alleen het Laft-gelt van de Schepen, en het Waegh-gelt, in voegen als het felve by 'tvierde Articul fal ghereguleert werden tot voorkominghe van frauden en dis-ordres dewelcke als nu ten merc- kelijcken nadeele van de Colonie felfs aldaer in fwanghgaem III. Dat oock alle die genen de welcké hier na fich op de voorfz Colonie fullen komen ter neder te ftellert voorghelijckethien Jaren fullen hebben ghelijeke" vryhey t en exemptie. ι                               IV. ! Dat de voorfz eerfte thien [aren ghe-efcoüleerÉ wefende, de ghemelte Compagnie niet en fal ver- mogen oyt of oyt eenige Laften of Impofirien op te ftellen, ofte heffen buy ten die gene de welcke in die Articul fpecifiquelijck ftaen ter neder geftelt, teil ware uyt noodt, ende fe ghelijckelijck met vry en libereonfent van den Gouverneur ende den Poli- tijequen Raedt aldaer , dewelcke mede ten diett eynde door de Coloniers felve, en uyt de befte on- der haer, gheformeert fal worden ·, Ende nament* lijck fal de voorfz Compagnie noyt meer moghem trecken als drie guldens voor yder laft dat een Sehipf 8L 2                         grooi

-ocr page 1465-

			Placaten en Ordonnantie^ 11 Boeck.
		14,16 groot is, vooruytgaen, en ghelijcke drie guldens voorinkomen, wegens hetLaftgek van de Sche- pen , en voor de binnen-laften niet anders als vijf- tigh pondt Suyckervooryeder Opghezeten, loo Blancken als Negros, wegens Hooft-geit jaerlijcks, en twee en een half per cento van #!è waerde van alle Goederen, de welcke van daer na defe Landen lul- len worden verfonden, ofaldaer verkocht, wegens Waegh-gelt, lullende ten dien eynde, ende fpe- cialijck mede tot voorkominge van veel frauden ende dis-ordres aldaer een of meer Wagen werden opgerecht, ende by yeder Wage geftelt een bequa- me Kcur-meefter, die de Suyckeren fullen moeten keuren, of die bequaem zijn om ghelevert te kon- nen worden ·, ende fullen aldaer alle Goederen by betalinge of afleveringe t'elckens ende foo menigh- mael als verkocht of van daer na dele Landen ver- fonden worden, het voorfz Waegh-gelt van twee en een half per cento fubjeft zijn, ende moeten werden gewogen en overgeflagen. Dat de voorfz Compagnie nu door'defe over- dracht Meefter en Eygenaer werdende van de ghe- feyde Colonie, niet en fal vermogen ten regoureu- ften te procederen tot inningc van de fchulden , de welcke aldaer wegens reeds aengebrachte en ghele- verde Slaven uytftaende heeft ·, maer dat tot geruft- hey t van fodanige Coloniers, de welcke tot promp- te betalinge onmachtigh zijn, defelve fal ghédaen werden in drie termynen , yeder van twaelf maen- den, cnwaer van de eerfte falwefen verfchenen twaelf maenden na dat de Compagnie in de re-eele poiTefïïe van de gemelte Colonie falwefen gheko- men. V I. Dat dewyle ghemelte Colonie niet wel kan wor- den voortgelet, dan door middel van fwarte Slaven of Negros, ende dat niemandt buyten de voorfz Compagnie in defe Landen bevoeghtis eenige Sla- ven te halen van deKufte van Africa, alwaer al- leen in gehandelr worden, foo lal de voorlz Com- pagnie geobligcert zijn aendegelèyde Colonie jaer- lijcks te leveren fodanigen aental Slaven, als aldaer fullen wefen gerequireert. VI I. Ende op dat tot byfondere voortlèttinge van alle Werckenen Plantagien aldaer, een yegelijckCo- lonier of Planter, en fo wel de kleyne of onmach- rigen, alsdegroote of machtigen, van haer nodige Negros moghen werden voorfien, fal de ghemelte Compagnie gehouden zijn de Negros, de welcke van tijd tot tijd fullen werden aengebracht, publicq te verkopen, en by twee fluck t'effens op te veylen; wcl-verftaende, dat defelve Compagnie, omver- fceckert te zijn van de voldoeninghe van den prijs die voorde voorfz Negros fal werden uytghelooft, by het verkopen van de voorfz Negros fal moghen bedingen foodanige feeckerheyt als de lèlve fal oor- delen tot haer geruftheyt dienaengaendete konnen ftrecken. VIII. Dat de betalinge der alfo publijck verkochte Ne- gros lal gefehieden in drie termynen , yder van fes maenden, gereguleert na de tijdt dat de Suyckeren bequamelijckft ghelevert kunnen worden; des lal als dan de vooriz betalinge precife moeten werden gedaen, enby nalatigheyt van diendegebreeckige
					by weghen van parate executie, en fonder eenighe Rechts-pleginge tot een cffe&ive voldoeninge ge- compelleert worden ·, met dien verftande evenwel dat het den Gouverneur vry lal ftaen, ter requifitie van de Coloniers en Planters te verlenen provisio- nele furcheantie vande voornoemde executie, doch niet anders dan om merckelijcke redenen, dewelcke herijdaer toe ibude mogen brengen, en op fpeciale approbatie van de Heeren Bewinthebberen van de voorfz Compagnie. I X.            i Dat dewyle tot den aenbou w der voorfz Colonie mede ten hooghften nootfakelijck is, dat het getal der blancke Menfchen aldaer, fo veel enfpoedigh. mogelijck geaugmenteert werde -, fo fal de Compa- gnie beforgen, dat derwaerts uyt defe Landen foo veel Peribnen mogen werden getranlporteert , als de voorfz Compagnie fal konnen en bequaem we- len uyt te wereken. .             u s X. Dat ten dien eynde alle Schepen uyt dele Landen derwaerts aenleggende, gehouden fullen zijn (in- dien de ghefeyde Compagnie fulcks foude moghen begeren} yder twaelf Perfoonen óver te voeren, voor een fomme van dertigh guldens voor yedec Perfoon, wegens tranfporten koft· geit te genieten, te korten aen haer Laft-gelt in het uytgaen en inko- men half en half, twee Perfonen voor een, indien beneden de twaelf jaren zij n. X I. Dat om de voorfz Colonie krachtelijck ende fo veel mogelijck voort te fetten, ende om alle voor- delen, de welcke by verhoopt] fucces van defelve fullen komen af te vloeyen, te doen vallen inden fchoot van de Coloniers en Planters aldaer, ende van de Ingezetenen vandefenStaet, den Handel en Trafficque op Suriname, ende van daer indi- ftin&elijck liber en open fal zijn aen allelnghezete- nen van defen Staet, bly vende niet te min geobli- geert in conformité van den O&roye van de voor- noemde Compagnie, de felve Compagnie te erken- nen , en aen haer by forme van recognitie te beta- len het Laft-gelt in 't vierde van defe fondamentele Articulenge-exprelïêert, en daer en boven te ftel- len cautie, van niette fullen komen op deKufte van Africa, of alle de Plaetfen alwaer de veorfz Compagnie den Handel privative heeft, en rnet uytfluytinge van de Inghezetenen van defen Staet, ende dat fy met de voornoemde hare Schepen en Ladinge wederom in defe Landen fullen retourne- ren, fullen de voorfz Schepen, het gefeyde Laft- gelt betaelt, ende cautiegheftelt hebbende, aen- ftondts t'haerder requifitie aen hare Pafporten en Commiflien, door de gemelte Compagnie gehol- pen en ge-expedieert moeten worden, ten eynde in haer voorgenomen reyfe niet mogen belet, of m faveur van andere Schepen opgehouden worden * daer en boven tot particuliere gheruftheyt van ghe- melte haer Edele Mog. de Heeren Staten van Zee- landt, werdt mede vaftghcftclt, dat der fel ver In- gezetenen in'tgaen en weder-komen, en aldaer te Lande behouden fullen ten allen tyden de vrye en onbekommerde Navigatie, Commercie ende inwooninge, ionder dat die oyt fal mogen werden gefloten, of in eeniger manieren hooger,fwaerder, of meerder lullen mogen werden bélaft» gelimiteere of in hare vry heyt bepaek, als ten aenfien van eerug

-ocr page 1466-

				Ν D ι x.                i4i7 naerghekomen; lbo lal den Gouverneur endeden Politijcquen Raedt, in voegen de felve hier naer fullen worden aengeftek j gehouden zijn op haren Eedttejbgforgen,: datdaerjegeus geen inira&icn komen gemaeckt te worden. XVII. Sullende den Gouverneur die 't hooghftegefagh fal competeren, by de Compagnie abioiure aenge- fteit worden, midts de felve, ende oock fynela- ftruétie by hoogh-gemclte haer Hoogh Mog.werde geapprobeert, en dat hem by de felve haer Hoogli Mpg., endefyne Hoogheyt den Hecre Prince van Orange, denodigeCommifliegegevenfaim .e,en worden.                                           . , X VIII. Dat den voorfz Politijquen Raedt fal beftaen en\, ghecompofeert wefen nu voor de eerfte-mael uyt thien Peribneri , en by vervolgh van tyden naheÉ accrois van de Colonie, de inclinatie van de Inge- zetenen, of om andere redenen op het welgevalje en goedtvinden van de voornoemde Compagnie moghen werden verhooght tot veertigh Perfonen, incluys.                                                       , ,- x ι x. Sullende de voornoemde Raedts-perlbnen uyt de aenfienlijckfte, yerftandighfte en moderaetire onder de Coloniers, haer leven langh gediiyrende, toe de voorfz Raedts-plaets beroepen werden ·, Te wetendoor pluraliteyt van ftemmen van alle de Coloniers een dubbelt getal genomineert wefende, fal den Gouverneur daer uyt eleftie doen, wacr in byafftervingh of vertreck tot fuppletie gheconti- nueert fal werden, ter tijdten wyle hetghetal der Coloniers fo groot fal wcfen , dat het felve niet wel als met een dis-ordre foude kunnen werden gepra- cüfeert, als wanneer de Compagnie op approbatie van haer Hoogh Mog. fal mogen ordonneren, dac de nominatie tot de voorfz fuppletie jaerlijcks op een va ft-geitel den dagh gefchiede door de overge- bleven Raedts-perfonen alleen j fullende echter de voorfz veranderinge niet mogen werden gemaeckt, als daer het getal der Raedts-perfonen ten minilcn, tot dertigh Perfonen fai wefen geaugmenteer t,, X X. Datal-hoe-weldengemeltenGouverneur in alle faecken, ib Politijcq als Militair, het opperfte ghe- fagh fal hebben, 1b fal hy evenwenwel daer omtrent in faecken van eenigh aenbelanghghehouden zijn den ghemelten Raedt te convoceren, de faeckeal- daer voordragen, ende in deliberatie leggen, ende het befluyt formeren, fo( ende in dier voeghen als by pluraliteyt van ftemmen oirbaer en dienftigh ge- oordeelt ial wefen, lullende fodanigh Ébefiuy t, fo als het foude mógen leggen, door den ghemelten Gouverneur moeten opgevolght en getrouwelijck ter executie geleyt werden.                         . . X X I. '                JA Behoudelijck nochtans, dat den Gemelten Gou* verneur, midtigaders den Raedt ghefamentlijck, ende yder in het byibnder, in alle faecken, indefè fundamentele Articulen nietfpecialijck gelimitteert en bepaelt, gehouden fullen zijn te obtempereren» ende op te volgen het bevel ende de ordres dewelc- ke haer van tijdt tot tijdt door de gemelte Compa- gnie ghegeven ende gheprefcribeert fullen werden, ende dat op den Eedt by hun refpectivelijck ten in- gangh van hunne Bedieninge gedaen, ende fulckg dac
		Α Ρ Ρ Ε Ingezeten van Holiandt, of van eenigh ander Pro- vincie fal vermogen te ghefchieden; maer dat alles op het fundament van dit Odroy aen de Ingezete- nen van alle de Provinciën eigael fal zijn, fbo wel delaften als de voor-recht en, fpnder diftin&ie, en onder eeliicke verbin tenifïe, XII. Dat den Handel ende Vaert op en van de voorfz Colonie, alleen fal mogen gefchieden direftelijck uyten na dele Landen, ende dat oock vervolgens alle de Vruchten, Waren en Gewaflen, nergens heen, alsdireftelijck op defe Landen fullen mogen werden gefonden, midtfgaders oock alle Behoeften voor de voorfz Colonie gerequireerr,uyt dele Lan- den, ende nergens anders van daen derwaerts wejr- den gebracht.. XIII. Ende op dat de voorfz Inghezetenen, derwaerts traffiquerende, geruft mogen geftelc weien, dat fy inde voorfzlibetteyt van derwaerts en herwaerts te navigeren, door de Schepen van de Compagnie niet en fullen werden geprejudicieert door de avan- tagïen die de felve Compagnie aen haer eyghen Schepen foude ghenegen mogen zijn te geven ende toe te brengen, foo fal de gemelte Compagnie by delen aennemen, van geen meerder Schepen der- waerts te fullen feynden als die gherequireert fullen werden en machtigh zijn, om de nodige Negros daer na toe te voeren, ende de Suyckeren en andere Waren door den verkoop der voorfz Negros, of doordeopghefteldelmpofirien eygen gheworden aen de voorfz Compagnie, van daer af te halen,, fullende de voorfz Compagnie geen Goederen van Particulieren in hare Schepen vermoghen te doen laden en overvoeren, als alleen in de Schepen die Slaven daer hebben gebracht. X I V. Dat de Koopluyden daer te Lande aengekomen wefende met hare Schepen ende Goederen, fullen mogen gaen leggen op alle föodanige plaetfèn , als fy fullen oordelen voor haer commodieuft en profl· telijckft te weien , midts daer inne aen de Compa- gnie felve, of aen andere Opghezetenen geen be- lemmeringekomen te geven, en dat daer door de gemelte Compagnie in haer Impofitien en Gerech- tigheden niet en werde verkort, waer op den Gou- verneur en Raden feer exaftelijck fullen hebben te refle&eren. X V. Dat gelijck het yder een vry ftaet, met fijn Per- ίοοη, Familie, en Goederen in de voorfz Colonie te komen, het oock alfo fal weien ghepermitteert aen een yeghelijck, de welcke airede fich daer ter neder gheftek heeft, of fal komen te ftellen , ten allen tyden van daer te vertrecken met hare Slaven, Beeften, en verdere roerende Goederen, ende dat na föodanige andere Plaetfèn of Eylanden als het haer fal believen,konnende tot het voorfz tranfport, huyren, of koopen alfulcke Schepen of Vaertuygen als fy tot haer voorfz defleyn hen fullen oordelen dienftightewefen. X VI. Ende op dat de Coloniers ende Planters in Su- riname, midtfgaders de Inghezetenen deler Lan- den met de felve cornmercierende, volkomen ge- ruft moghen zijn, dat de voorfz exemptien ende privilegiën effe&ive fullen worden aditervolght en

-ocr page 1467-

		142,8                Placaten en Ordonn dat de voorfz hare befluyten alleen plaets fullen ! hebben in alle faecken, de welcke in defe Articulen als Privilegiën bevat zijn, en verders in alle andere faecken, waer omtrent den gemelten Gouverneur gheen fpecialelaftenordre of Inftru&ie fal hebben bekomen.                                .,               , ,v XXII. Dat oock den gemelten Gou verneur ende Raden fullen moeten vaceren tot het adminiftreren van alle criminele Juftitie. XXIII. Dat in reguard van de Civile Juftitie, afgefbn- dert van het voorfz Crimineel, de felve gheadmi- niftreert ende waerghenomen fal werden door den gemelten Gouverneur, benevens fes aenfienlijcke ende verftandige Perionen, om de twee Jaren daer toe op naervolgende wyfè, 'tzy uyt het midden van den voorfz Raedt, 't zy uyt de Coloniers ofte Planters te verkiefen, fullende in defe, gelijckoock in de deliberatien van den Politiquen Raedt, met de meefte ftemmen gheconcludeert werden, ende den ghemelten Gouverneur niet meer alseenftem hebben ·, doch in cas van efguakteyt van ftemmen aen wederzyden, fal met het advis van den Gou- verneur geconcludeert werden, XXI V. Dat de voornoemde fes Periönen twee Jaren als Rechters en Radenghedient hebbende, deeene helft van de félve fal moeten af-gaen om plaets te maecken aen anderen, de welcke haer in het voor- noemde employ volgen fullen, om voor twee volJ gende Jaren benevens den ghemelten Gouverneur, ende de drie aenghebleven Raden van Juftitie de voorfz Recht-Banck te beforgen, fullende de ghe- gemelte Raden van Juftitie aengheftelt werden als volght ·, Namentlijck, door den Gouverneur en den Politiquen Raedt, by pluralitey t van ftemmen, voor d'eerfte-mael twaelf Pcrfonen, en vervolgens van twee jaren tot twee jaren, op den eerften dagh vanjanuary fesPerfonen ghenomineert wefende, fal den Gouverneur daer uyt voor de voorfz eerfte- maelfes Per ionen verkleien, en vervolgens voor de voorfz twee tot twee jaren drie Perfonen, ende uyt de oude Raden van Juftitie mede drie Perfo- nen , om benevens hem als voren voor twee jaren Recht en Juftitie te adminill reren. XXV. Dat de ge mei te Raden van Politie van meerder rangh en refpedt fullen wefen als de voornoemde Raden van Juftitie, doch dat in de voorfz refpe£ti- ve Collegien die ghene onder de felve de preieance ende voor-rangh lullen hebben voor d'eerfte-mael dieoudtft vanjaren ftillen zijn, ende vervolghens die eerft tot de ghemelte Digniteyten en Bedienin- gen fullen wefen beroepen, mee die diftin&ie even- wel, datin het ghemelte Collegie van Juftitie, de Raden van Politie dewelcke daer toe foude mogen werden beroepen, altijdt uyt refpeft de preieance en voor-rangh fullen hebben: XXVI. Dat de ghemelte Raden van Politie en Juftitie refpeftive, de voorfz hare Bedieningen fullen moe- ten waer-nemen, fonder daer voor eenige Weddens of Vergeldingen te genieten, maer alleen uyt liefde ten beften van 't gemeen.		ntien, Ί1 Boeck. XXVII. Dat het onderhout van de FortreiTe aen deRi* viere van Suriname , midigaders het maecken en onderhouden van alle verdere Fortificaticn, by aldien fulcks bevonden foude mogen werden te we- ien gherequireert, ial zijn ten lafte van de voorfz Compagnie, gelijckoock het Gefchut, de Amu- ! nitie van Oorlogh, de Soldyen en het onderhoudt van'tGuarnifoen, ende alles wat relatie heeft tot befcherminge ende defenfie van de voorfchreve Coloniè.": XXVIII. Dat de ghemelte Bewinthebberen fullen moeten beforgen dat de Coloniers t'allen tyden zijnvoor- fien van een of meer Bedienaers des Goddelijcken i Woordts, na dat de gelegenthey t van de Colonie het foude mogen komen te vereyflehen, ten eynde de Coloniers ende de verdere Opgezetenen aïdaer in de vrefe des Heeren,ende de Leere ter Zaligheyt geleytendeonderweièn mogen werden, midtfga- ders tot het ghebruyck der Heyiige Sacramenten bequame occafie hebben, fullende de gemelte Pre* dicanten niet by de voorfz Compagnie, maer by de Coloniers en Opghezetenen felve onderhouden werden, uyt een middel of fonds dat den gemelten Gouverneur ende Raden daer toe op approbatie van Bewindthebberen fullen moghen ordonneren en heffen. XXIX. Dat oock den ghemelten Gouverneur en Raedt, op approbatie van Bewindthebberen fullen mo- gen ftellen eenighe kleyne en modicque laften, tot verval van de nodige koften van de ghemelte refpe- £tive Collegien van Raden en Rechters, midtfga- ders tot onderhoudt van Kercken-dienft, School- meefters en dïergelijckc, voor iö veel 't felve foude mogen werden geoordeelt nootfaeckelijck of dien- ftigh te wefen. XXX. Dat den ghemelten Couverneur en Raden niet en fullen wefen bevoeght eenige Impofitien of La- ften te mogen ft ellen of heften anders als op fpeciale approbatie van haer Ho. Mog., en vandeHeeren Bewindthebberen, ten eynde de gemelte Coloniers oock mogen weien geruft ten refpefte vandebuyte» fporigheden, waer in de gemelte Raden felve ioude mogen komen te vervallen. XXX LI Dat den gemelten Gouverneur fal wefen gehou- den Eedt van getrouwighey t aen haer Ho. Mog. » midtfgaders aen de Bewindthebberen van de ghe- melte Compagnie te doen, ende de ghemelte Ra- i den ende Rechters ghelijcken Eedt, naer feecker Formulier daer van te beramen, in handen van den voornoemden Gouverneur $ ende dat de Sol- daten , Matrofen, ende verdere Bedienden, de welcke by de ghemelte Compagnie fullen werden gefoldyeert en betaelt, alle aengenomen ende be- eedight fullen werden op, en volgens de generale Articul-brierFvan de Compagnie; fullende alle de Opghezetenen en Coloniers mede Eedt van ghe- trouwigheyt aen den Staet ende Compagnie moe- ten doen opeen particulier Formulier, daer van inighelijcks te beramen, naer het exempel van de Eeden der Burgeren en Ingezetenen defer Landen.
					Laet-

-ocr page 1468-

APPE

1429 oock de vryheden ende exemptien, in Voegen en manieren boven verhaelt , €0 welde gemelte Weft- Indifche Compagnie defer Landen, als die gene die fich als boven albereyts op de voorfz Colonie hebben ter neder geftelt, of fich noch fouden wil- len terneder Hellen, doen, laten, en ghedogen ruftelijck, vredelijck en volkomentlijck genieten endegebruyeken, fonder aen de felve, of hier tegen te doen ofte Jaten gefchieden eenigh hinder , letfel of moeyeniffè ter contrarie, wantOnfe ernftighe meyninge iülcksis. Gegeven indenHage onder het groot Zegel van den Staet, de Papaphure van den Heer praefiderende in Onfe Vergaderinge , ende de Signature van Onfen Griffier, op den 2 3 September 1682. Wasgeparapheert, A. Gerla- cius, vt. Onder ftondt, Ter Ordonnantie van de hoogh-gemelte Heeren Staten Generael. Was geteeckent, H. Fagel. Hebbende onder uyt han- gen het Zegel van haer Hoogh Mog. in rooden Waflche, aen een roden Zyden Bandt.j

XXXII. Laetftelijck , dat indien by experientie van cenige Jaren foude mogen werden ondervonden , dat de voorfz Colonie te laftigh ibude vallen voor de geièyde Weft-Indiiche Compagnie, ibdanigh datdeBewinthebberen en de Hooft-participanten fouden mogen oordelen, dat het verder aenhouden Van de gemelté Colonie voor de felve Compagnie foude wefen focr nadeeligh en ruïneus, in fulcken gevalle het deghemelte Bewinthebberen fal wefen ghepermitteert, van de voorfz Colonie- by aban- donnement afftandt te mogen doen, met alfulcken effeit, dat den Staet omtrent de beiörginge van de voorfz Colonie, als dan ghehouden fal zijn ordres re (lellen buyten degcfeyde Compagnie. Weshalven Wy ontbieden en verfoecken, oock lattenen bevelen allen ende een yeghelijck die dit eenighfints aengaen mach, datfy van dit Ons Con- fertten Odtroy, en van allen den inhoudt van dien,

Brandewynen. In de Ordonnantie van de Brandewynen, fiaendehierbevoorens Pag. $69, is inden f are 16U. gevallen defe volgende verandenngc.

grepen } foo als mede voortaen gheen Brandewynen ten platten Lande by Vaetjens of in Fleflën vet- kochtyuilen mogen werden, maer alleen by de kley- ne Mate^ende ten Tap, om aldaer gcconfUmeert te werden, oppcene van vijfcigh guldens t'elcken reys te verbeuren, boven de pcenen in den Placate ende Generale Ordonnantie begrepen.

Art: XVII. Ende tot meerder voorkominghe van frauden » fal voort aen niemandt van de Brandewijn-verkopers ten platten Lande varlekke foorte, 't zy Brandewy- nen ofgediflileerdeWateren,meer vermogen in teflaen als een half (^Ancker t''effens of 'tegelijck, op de boete van vijftigh guldens i'elckens te verbeuren, boven de poenen in den Tlacate of Generale Ordonnantie be-

KarofTen, Kaleflen, <3cc. Inde Ordonnantie van de Karoffen, KaleJJen, &c. flaendehier bevoorensΡ*ag. oojr, is mden Jarei6%i. int eerfte Art. gevallen de volgende ver anderinge.

Wel-verftaende, dat den voorfz Impoft alleen Geheven en gebeurt fal werden van alfulcke Karof- fen, Kaleflen, Wagens,Chaifen, Karren, Sleden, en Rypaerden, dieiot eygen vermaeck of gherief gehouden en gebruyekt worden, gen eenighfints op foodanige der voorfz KaroiTen, Kaleflen, Koets en andere Wagens, Chaifen, Karren, Sleden en Paerden die te huyr gebruyekt worden, en den Im- pofl: van 't Veer-gelt fchuldigh zij η te betalen : En fuïïen alle die gene die eenigh Karaffen, Caleffen, Chaifes* Karren* cPaerden, Schuyten, Jachten, Speel· fchuyten en ander Ry ofVaer-tuygh houden om te verhuyren, binnen den tijdt van acht dagen na de verpacht inge van het voorfz Middelt of binnen den tijdt van acht dagen na dat fy foodanige Ry ofVaer- tuygen hebben doen maecken of kopen, omter huyr ge- bruyekt te werden, aen Burgermeefleren en Regeer- ders van de refpeclive Steden,ofSchouten en Gerech- tenvan de refpeclive Tiorpen haer moeten aengeven ende bekent maecken voor bekende ende effecJive Ver- huyrders van de voorfz Ry enVaertuygen, en ver- volgens mede binnen den voorfz tijd van acht dagen voor haer Htiyfenuytfleecken een publijcq teecken, van dat fy fodanige Verhuyr der s zijn $ en fn l/en dr e

gene. die nietfchriftelijck en futten konnen doceren en aenwyfen datfy haer voor foodanige Ferhuyrders hebben aenghegeven, en daer toegeadmilteert zijn, en datfy dien-volgende het voorfz publijck Teecken effeclivelijck en met ter daet voeren, voor geen ver- huyders ten refpeeïevan'tvoorfz Middel konnen ofmoghen wordengeconfidereert', maer gehouden we- fen den voorfz Ινηροβ aen den Ψ achter vandien effe- ctHvelijck en met ter daet te voldoen, fonder dat daer tegens eenige oppofitie ofcontradiBie fal werden ge- admitteert' : Des fullen gheen Chaifen voor Huyr- tuygh worden ghereeckent of geconfidereert, om van defen Impofl: ghe-eximeert te zijn als die gene die aen de (Perfonen, hier vprengementioneer t, toe* beboren, ende vervolgens daer achter op met grootë letteren gerekent en gefchreven ftaet Huyr-chaize, ende die daer en boven met kennelijcke Merckea van de Pachters van defen Impofl en van bet Veer- gelt refpc&ive ghetekent fullen zijn, fonder dat de Verhuyrders van Chaifes in gebreke fullen mogen blyven hare Chaifes in maniere vooriz te doen Mcrcken en Teyckenen, op de verbeurte van drie hondertguldens, boven de boete van't Generael Placaet ; Gelijck dan mede van defen Impoft vry

en

-ocr page 1469-

Placaten en Ordonnantien. 11 Boeck,

Η3 en exempt fullen zijn alle Brouwers, Moutmakers, Grutters, Oly-flagers, en generalijck alle die gene, die tot de exercitie van haer Neringe of Koopman- fchappen onvermydelijckPaerden moeten gebruye-

de felve daer vooren foo hoogh aengeflagen fullen worden, als hier vooren in reguard van andere Ka- roffen, KakiTen, Wagens, Chaifen, Karren en Sle- den is erheleyt, fonder dat het voorfz pretext van

Chaifen, Karren of Sleden quamen te houden, dat I fchoonen. ________

j ± Waerfchmm we van de Staten Generael der Vereenighde Neder lan- 5                   den, noopendthet heffen van denVhol van Stockholm en Gottenburgh. In date den derden Ottober 1682..

een ameftde en pcetie fullen verbeuren'een fomme van vijf hondert guldens, ende dat de betalinge van de voorfz Thollen fal moeten worden ghedaen aen den Ontfangher die de GeintereiTeerden tot dien eynde onder de voorfz Collegien ter Admiraliteyt fullen willen aenftellen, of daer gheen foodanigen Ontfanger foude mogen zijn aengheftelt, aen den Onrfanger van het Collegie ter Admiraliteyt daer de voorfz Schepen fullen uytvaren. Ende op dat niemandc hier van ignorantie foude mogen preten- deren, Ontbieden cnde verfoecken Wy de Heeren Staten,Gecommitteerde Raden ende Gedeputeer- de Staten van de refpedtive Provincièn van Gelder- landt, ende'tGraefichapZutphen, Hollandt en Weft-Vrieilandt, Zeelandt, Utrecht* Vrieilant, Over-Yflèl, Stadt Groningen en Ommelanden, ende allen anderen Jufticieren en Officieren vande felve Landen, dat fy defeonfe Waerlchouwinghe vanftonden aen alomme doen verkondigen, pu- bliceren en affigeren in alle plaetfen daerfulcks van noode wefen fal, ende men gewoon is lodanige pu- blicatie enaffi&ie te doen. Aldus ghedaen ende gearrefteert onder't Cachet van den Staet, de Pa- raphure van den Heer Prefiderendein Oufe Verga- deringe, ende de Signature van Onfen Griffier, in den Hage den derden Oftober 1682. Was ge- parapheert, W. Baron van Heeckeren, vt. Onder ftondt, Ter Ordonnantie van de hoogh-ghemelte Heeren Staten Generael. Geteeckent, H. Fagel. Zijnde op'tfpatium gedruckt het Cachet van haer Hoogh Mog. op een rooden Ouwel, overdeckt met een papieren Ruytc.

'E Staten Generael derVereenighdeNedcr- " landen, Allen den genen die defen fullen fien of horen léfen, Saluyt. "Doen te weten: Dat alfoo de Ingezetenen defer Landen, geintereffeert in hetaenhalen ende opbrengen van hare Schepen en Goederen tot Straelfont, met den Heere Guldenftolpe, Exrraordmans Envoye van Syne Koninghlijcke Majefteyt van Sweden aen de- fen Staet.gefproken hebbende over de voldoemnge van haer achterwefen, in krachte van de Travaten tuiTchen hooghftgedachte fyne Majefteyt en defen StaettotNymegengheiloten, eyndehjck met de felve foo verre zijn over-een-gekomen, dat vande Goederen ende Koopmanfchappen, gaende uyt defe Landen naer Stockholm en Gottenburgh, den Tholdieandcrfints aldaer foude moeten worden betaelt* alhier fal moeten worden voldaen ten be- hoeve van de Geintereflèerdens, ter concurrentie van dit jegenwoordigh jaer, van een fomme van vijf en twintigh duyfent Rijcxdaelders. SOOIST, Dat Wy alle ende een yeder by defen wel hebben willen waerichouwen, ten ey nde fy van de Goede- ren en Koopmanfchappen, gaende uyt defe Landen na Stockholm en Gottenburgh voornoemt, lullen hebben te betalen aen de Collegicn ter Admirali- tevt onder wekkers bedrijf de voorfz Schepen lui- en komen uyt te varen, de Thollen die aen hoogh- ohedachte fyn Koninghlijcke Majefteyt van Swe- lentot Stockholm ende Gottenburgh voornoemt foude moeten werden betaelt. ende dat de Schip- pers die fouden mogen komen te vertrecken, fon- Ser de voorfz Goederen te hebben vertholt, tot

Bd

-ocr page 1470-

3'yj

lE-y

'Α' F E L

Endeaeiiwyfinge van alle de Placatën , (^&nnaii- tien, Edi&en ende Refölutien "y :"&c. in het derde Deel van

Π!ν/ 35ί

Hi Groot ilacaet-Böeck begrepen.

ΊΚϋΠήΙ >)

NOTA. Alle 't gene metdeLetter R. werdtaengewefen^ is in dit derde Deel ~ ■ dleen&emïffive gebracht. ~

io'J ΐγ3ΐιί:

'l'l>; fti

36

Tape.L-recht van Dordrecht , i^Jtiïy 1 y lo.Órdonnantie op 'tituckvandejuitl·

I2pp.

tieinHoliar.de, ; .;.            ? ;.. ■ pagV&JT" 3 funy 1515-. HuldingevanKeyfejr^arel, :t2o Tegeps de ongerfgeltheden y.an;cleHuyr-luydea

Pag 552

*344·. J5T Jan: 134,8 23 Mey 135· i;

Privilegie, Recht van der Maze,               j, , . 553 Succe-iïïe van hetGraeffchap Holland en Zeeland, 1 '"Verbondc Hoeckfche ende Cabel- jaeuwfche,                    , ,: 2

&1

m ϋβ$7 M% 443 717 737

• y4-i_

ójuly 1515. Schitd-talèn Renten R: 2ó,December 1517 Hqu^veftQr-yeR;: · ·, yjanuary 15-18. Tegens iweeren R; 1, „t3;Mey 1518. T^olleij R: , ,->ï . 1-518. Lijften Thollen binnen Gouda,

[Alliantie tuflchen verfcheyden Ste- den van Hollandt,                   3 7 Decemb: 13 54. Pais tuflchenHertogh. Willem en li j η Moeder >Vt                                j :\ l . ,} j ., 4 1 f Mey 13 55. Privilegie Maze en Wael, &c. 554 <SMaerti3f8. ConditienRuartichap,,.;            5. 1358 Succcflie Holl: op Hertogh Aelbrecht, 6 6 Augufti 14,15-. Huwclijckiè Voorwaerde tuflchen Jan van Vranckrijck en VrouwJacoba ,           6 2, February 141 <S. Belofte Vrouw Jacoba te huldi- . gen,. ,-■;                                                \r β 13 Febr: 1418. Soen tuflchen Jan van Brabant en Jan van Beyeren,.                                               9 1422. Ongel den van Dijckagie R.                 . 713 27  February 1424. Geen Ampten als aen Hollan- ders,                                                          13 3 july 142 8« Soen Hertogh Philips ende Vrouw Ja- coba,                                                         14 31 February i434.Tra£het Hertogh van Rourgon- dien en Biflchop van Utrecht,                    391 28 Oftob: 1446, Geeftelijcke Goederen R; 396 njuny 1452. Nahuyr van Landen,                fS6 (Handtveftontlaftinge Beden. tS Handtveft Hooge Heerlijckheden Vry van Beden                     18

13 Augufti, Impetranten van Remiflie Brieven te verthonenR:                                         6jo 8 September, Renten R: ·                      T087 2öMaert 1519; Léèri-hofFR^"* tösÖ :^\ >pM 3 4February 15-20. Munte R?3^31 *- -~i "<i 784, rpO&ober, Edid Keyfer Karel Leen-Goede- ren,            ';'; '                                   Λ39& Ï^Ocióber, Mandement Statuten Leen- Goe- deren aen Geeftelijcke te trarifporteren. 12 09 ι April iyii.Niet re procederen by \vegevan féy- ten bnder deckfel van Privilegie R.           6 50 9 Mey 15-22. Inftruclie Keyfer Karel adminiftra- tie van Juftitië ih Vlaenderen R: ~            70 ï 20 Maert 15-24. Geeftelijcke Goederen &c. R:399 27Maert, Houtvefterye R;                       do8 23January 15-2j.NaderTraclaet tuflchen Bour- gondien en den Biflchop van Utrecht. 395 26 Mey 15-27. AiteWaflenaerfcn Tholl binnen Gouda.                                                  75* Dito. Lijfte Waflènaerfen Tholl. Λ ο             7 ff ι o Mey 1529. Verbintenifle van Goederen R:48 5 18 November 1530. Verbodt Jacht jurilcüélie Woerden R:                                          610 /1 January i53i.Houtvefterye R; . # 608 20 Augufti 1 luftruftie Hove van Hollandt, Zee-

iijunyi+j2.

Privilegie Hertogh Philips gheen

Ί Mandementen, &c. R: 65o I Privilegie Hertogh Philips , nie- mandt te recht ge evoceert buy- ( ten de Palen van Holland R, 6 50 1 December 1458. Ordonnance les appellations en Hollande.&laFrife,                                  643 4 September 1462. Inftru&ie Stadthouder enLuy- den van den Rade,                                    631 26 September 1462. Renovatie Tra&aet Bourgon- dien en Biflchop van Utrecht,                    393 26 Maert 1466. Naerder Inftru&ie van de Raedt- Kamer, en onthoudt vanden Stadthouder, 644 14 Maerc"i476. Privilegie van Vrouw MariaR: 19 Dito. Privilegie Vrouw Maria aen Hollandt, 650 1 Maert 1477. Difpofitie op de Weddens van den Hove van Hollandt, Zeelandt en Vrieflandt, 646 8 Mey. Stapel-Recht ,                                   554 ijuny 1488. Confirmatie Privilegie Maze, 55-3 20 November 1496. Executie op de fes Groote Ste- . den, ...         .......            (, ,..            ,,,-,:.,' . 19 14 Maert 1510. Helm-plantinge R:                 610

lande en Vrieflandt, 22 Augufti, Ampliatie Inftrudie Raedt Vlaenderen R: 7 Odtober, wegens fweeren, 1 Dito. Bedelaryen R: ióOaober3ClüoftersR:

6fo van 701 443 600 $99 6o3

11 Jan uary 15} 2. Houtvefterye R: 27/anuary, Oftroyvoor die vanZselandt, dat ajle Vonniflèn pecunieel boven de x. ponden executabel zijn,                                      6b6 16 July 1533. Verklaringe op de Ampliatie vande InftruiHe in V'aenderen ,                        701 17 April 1534. Concordaten tuflchen Hollandt en U trecht onder eenen Stadthouder,           21 16 April 1539. Surcheantiein Dijckagie R: 629 Dito. Surcheantie in Dijckagie R:                 713 4 Oftober τ 540. Placaet Bancqueroeten, Huwe- lijcken &c. R:                                         48^ 18 dito. Stapel der Stede Dordrecht R:         fff 3 Jan: 1541. Sententie Stapel-Recht,             fï7 (A)                         Ver-

-ocr page 1471-

AenvvyringevanailcdePlacaten,Ordofinaricien,fEdia:en; &c.

f July 1 f70. Edi£t Koningh Philips op't Stuck van de Criminele juftitiéR:                          pag: 703 9Ïuly 1 f70. Stijl van procederen in Criminele fa- ken R:                                                           7o5 2 f Augufti 1 f72. Inftru&ie Prince van O'range voor die van Hollandt,                                   3 2 6 Ianuary 1 f74. O&roy en Inftrudlie Univerfiteyt totLeydcn. ; /) .i                                ^38 1 f Mey 1 f74.Zee-driften R:                          73^ 2lunyif7f. Statuyten Univerfiteyt tot Ley- den,                                                               53t> 1 f 1 April i f76. Unie tuflehen Holland en Zeeland &'.-.                        JÊ             37 2 f April 1 f76. Unie tuflehen Hollandt ende Zee-

.. .                         _                        . _ WTf 2^Augufti 1541. Stapel-Goederen,                f60 2i November 1 f41. Compofitie Gorcum Sapel- recht,                                                    , - 558 19 Mey 1 f44 Remiffi en dootflagen R:          4^0 15) Dito. Remiflien dootflagen R:                     595) 30 Jan: 1 ƒ45. Remiflien dootflagen &c. R: 599 3oJuriy, Kort recht inde Wildermfle R: 713 1f 4 f .Haringh-vaert en Viflcheryé R:            1361 3 Decemb: 1547. Sententie Stapel-recht,          563 22 Juny 154,8 .Cpnditien van Key fer Karel met het Duytfche Rijck,                                        23 2 6 Dito. Verbond Key fer Karel, wegens de Ne- derlanden^ &cT                                        23 ï 8 January 1 f49. Ojp 't brouwen der Bieren R: 938 ïpNovemb:ij49. Uytfpraeck fententie Stapel- ""^röcht, ι '"■';' '■'■?" :\: 7^3 f Mey iffi.HpütvefteryeR: 608 Ï5>|uly ïffi.Zee-rechtenR: 1221 ïij.anuary iffz. Jacht inde Landen vanVoor- ene R: ! " 610 ;■., ·:οτλ Λ. ηί\ϊιή-)Άύιν: ' ):.e.u'.¥.\n ' ■ ujiUi^j 1 2 6 pftober 15- f 3. Thollen R: ? - 748 11 Maert 1 fff. Houtveftery R: j 608 4 Mey 1 fff. Geen Helm, &c.te roven,          61 ρ 7 Mey 1 f f f. Uytheemiche geen Officier* in-Hol- ;. landt,. 1 yfëjl :i% jijii                   ■ <*£ 2 fOftober 1 f f f. Overdracht van Key fer Karel der Nederlanden aen fijn Soon,                     27 % 7 December, 15 ff. O&roy Koningh Philips, ope- . ninge van gegeven getuygeniflèn R:             6 f o 23  Maert 1 f f6. Interpretatie op'tvoorizOftroy, Sfej ". I." 1 fe                           6fi f Maertiff7- Van informatien op executie van r Complain&en geen openinge te doen R: 651 26 Augufti if f 9. Propofitie van Koningh Philips ■" Φρ fijn ver treek na Spaigne,                        28 i f February 1 f 60. Houtvefterye, 608 <>Meyif6o. Seciretarifen Regifters te houden *4ti                                                          48 f <> dito.Placaet op't impetreren van Rcqueften civijl R:                                                         6fi 21 July 1 f 61. Houtvefterye R;                      608 1 o Oftober 1 f 61. Slachturven R:                  629 3 Maert* f62. HoutvefteryeR.                     6"o8 27 Augufti 1 f 62. Oftroy Requeften  civijl t'expe-

4

landtR: 1 f luny 1 f 76: Pantfchap aen te brengen R: 8 November 1 f76. Pacificatie van Gent R: Dito. Pacificatie van Gent R: 10 December 1577. Pantfchappen R: 23 Ianuary 1 f 79. Unie tot Utrecht R: 29 dito. Unie van Utrecht R:               T 7 Iuly 1 f 79. Houtvefterye R:

312 734 37 312 734 3" 37 608

21 December 1 f79. Ampliatie Inftruftie Hof van Hollandt R:                                            6ji Dito. Inftruftiebevorderinge Iuftitie &c. R: 6f t 1 f80. 9 Maert. Haringh-vaert en Viflcheryé R 1301 Dito. Haringh-vaert en Viffcherye R:           1361 Dito. Verhuyren ten Haringh R:                  13 61 Dito. Geen vremden Haringh t e packen Rf 13 61 1 April· Politijcque Ordonnantie»                  $02 Dito. Vernieuwinge Articulen PoHcie in Hollandt R:                                                          f8tf Dito. Succeiïïen ab inteftato R:                      f89 Dito. ()rdonnantie op't.ftuck van de Iuftitie in Hollandt R:                                            7°4 2oIuly.Convoy-gelden R:                        i2f3 6 September. Misbruycken van Brouwers Tonnen R:                                                         919 20 Odober. Leenen te verheffen R:               602 26 November. Ordre voor de Thollenaers R: 748 if8i. 4 Febr: Convoy-gelden R:                          12 f 3 2 6 Iuly. Affweeringe des Koninghs R:             37 2 o December. Paufelijckc Conventiculen R'. 399 Dito. Aenftellen van School-meefters R: 4^4· If82. 2 7 April. Verhuyren ten Haringh R:             > 3Öl Dito. Ad idem R:                                            i3ÓE 32 Mey. Inftruftie Hoogen Rade R:               677 1 % Iuly. Ampliatie op 't fel ve fubje£b R:           677 8 Sept: Overtreders van de Ordonnantie gemene

dieren R: 24january 1 f 63. Houtvefterye R: 11 Febr: 1 f63. Ampliatie Slachturven R: 7 Mey 1 f63. Slachturven R: 31 Oflrober 1 f63. Zee-vaert R: Dito. Bevrachten van Schepen R: 21 Febr: 1564. Borgen niet executabel voor de ex

Middelen R:

787 608 13οι 31 éo8 608

cu file, % Maert 1 f64. Houtvefterye R: Haringh-vaert en Viflcheryé R: November 1 f<Sf. Vebondt der Edelen, f ditg. Interpretatie 10 Art: Stapel-recht, 6 Maert 1 f66. Houtvefterye R:

1783. 24 Ian: Houtvefterye R: 8 Feb: Scbool-ordeningei?: Dito. Ordonnantie Huwelijcken Zeelandt Dito. Policie binnen Zeelandt R: Dito. lacht, Vogelerye, Vee, Helm, Scc.K:

<5oS 484 508 7^7 628 808

Gemene Middelen R: Contributien over de onroerende Goederea R:                                                   Io87 τι Iuly. Genoemde Heydens R:                  öo° if84- 21 February. In reauditie geen reguard te nemen op middelen, &c. R:                              . „6f\ r                                                          1 Maert

27 Maert 1 f67. Houvefterye R: 11 July" 1 f 67. Inftru&ie Colle&eurs Convoyen < R:                                                               1224 19  April 1 f69. Geen Helm te roven van den Zee- DijckR:                                                        610 2 Augufti 1 f 69. Houtvefterye R:                     608 20 fanuary 1 f70. Statuyt aiïcurantien R: 1221

-ocr page 1472-

Op de Jaren endeordre destijdts;

ι Maert, Op 't betalen van de gemene Middelen R:          "                                         pag:8oj Contributien over onroerende Goederen R:                                          1087 ζφΜεν. Haringh-vaertR.                          1361 16Juny. Geen verfoecken in judieio fonder voor- gaende admiflie R.                                   651 24july. Inftruftie Commifên Convoyen R: 1224 Dito. Convoyen R:                                    1253 4 Oftober. Verklaringe Hollandt tot welftant, 3 8 21 November. Paufclijcke Conventiculen,R: 399 Dito. Aenftellen van Schoolmeefters R:         4,84 if8f. 19 Feb: Ordre op de befoignes in Hollandt, 8 7 8 Mey. VerpondingeR:                             1087 1 Nov: Commiflie Graef Maurits ,                 105· ■ . iy86. 6 Feb: Gouvernement op Lycefter R:             j 06 14 dito. Krijghs-ordon nan rie R:                       139 10 Maert. Generale Middelen R: 803 19 dito. Houtvefterye R:                                 608 Dito. Gyfelinge Houtvefterye, R:                   713 28 dito. Ordre op het innen van de gemene Midde- len R:                                                          803 30 April. Convoyen R:                                  125-3 20 Juny. Convocatie Synode by Lycefter, 445* Dito. Kercken-ordeninge by fijn Éxcell:          446 4 Augufti. Munte R:                                       784 13 O&ober. Bedelen der Laproièn R: * êoö 15 Nov: Wildernifle R:                         . , 610

28 dito. Op't houden van Duy ven in Rhijnlaridc "■·                                                        pag. 61Ö t Feb: Kercken-ordeninge voor Zeelandt R. 459 8 Maert. Kercken-ordeninge.                       45 ζ 12 dito. Eedt aen de Roomfche religie R. 399 28 Juny. Vagebonden Landtlööpers R.           600 f Sept. Antwoordt Hollandt Kerckelijcke faec- ken»                                                      4? 2 BedevaertR.                                       390 Ïf92. ifJuly.Leen-goedereni?.                            602 7 Sept: Statuten Univerfiteyt,                      542 9january. OdTrroy voor de Edelen Confifqua- tie R.                                                      f j2 15· Maert. Inftruftie Griffier vanden Hove R. 6fi 17 dito. Haringh-vanghft /?.                           1361 18 dito. Slaghturven R.                                    629 27 dito. Inftruitie voordeHeeren vandeReecke- ningevan Hollandt,                                   719 7 April. Qualificatie Veldt enWey-fpel R. 608 14 September. Op 't fel ve fubjeft R.                 629 if Nov: BrouwersTonnen Α                         939 18 December. Oftroy voor de Anatomie tot Ley- denR.                                                     Aj !f94- 24 Maert. facht, Vogelery Vee, Helm, &cc.R. 62$ 13 Mey. Verklaringe duyfterheden van de fucceifie abinteftatoii.                                          <8? 28Juny. GeenHelm terovenin dcTcxel-duynert *«               r , '-';                               tfio 1 July. Conventieulen herdoopen R.             399 if9f. 9 Maert. Bandten brandt van Haringh R. 1^61 12 dito. Aen de roomfche religie verbonden heb-

lojan: Ordre op het monfteren R 17 July. Thollen R: 23 Juny. Beievaert verboden R:

139 748 399

30 Augufti. Remonftrantie van Hollandt aenLy cefter, raeckende de fouverainiteyt,              35· 28 Sept: Ordre op 't monfteren R:                  139 ióO£tober. Verchonmgevan't recht derRidder- fchap R:                                                   41 1588. 3 1 Maert, Executorie tot vorderinge van alle des

bende te advoccren R 17 dito. ongeregeltheden in 't jagen R. itf December. Vagabonden Bedelaers R, 20 dito. Slachturven R. 1596. 4 April. Jefuiten Schooien R. 14 Mey. Haringh-vanghft R.

199 <5oo 629 3PP 1361

Landts Impoften R:                                 711 Dito. Executorie noopende d'Impoften R:      803 12  April. Gouvernement van Lycefter R:          41 Dito; Ver huyren ten Haringh R:                   1361 20 dito. Placaet gerafineert Zout,                   11 f 6 4 Mey. Vagabonden en Landtlopers R:, .        600 lojuny. BedevaertR:                                      399 7 September. Gemene Middelen R.                 711 22 Dec: Veertighften penningh R:                 1005 1589. ioFebruary. Menighvuldigheyt van Dopdtfla- . genR: ej 7        599 8 Maert. Mpnfteringe R: ",■                            139 9 diro. Cönvëriticulen R:'                               399 ij qUto. Ordre aenftellen School-meefters R: 484 6 Mes* Lorrendraeyers R:                            12 53 io Augufti. Jacrit inde Caplttel-duynenR:      717 19 December. Munte R:                               784 va'              , ,. ·. . If90.                  - · .'.;,■ ,.. IIMaér?. 'Gémeni Middelen R:                ,   711 il Juny. Vagebonden Landtlööpers R: -     óoo 30 dito. School'Ordeninge in Zeelandt R: \   484 13  Augufti.' Articul-briet voor dé Militie R:    139 20 Jahuary. Geen Kley of Slijck uyt de Meeren R:                                                               629

24 July. Uytvoer Gewaden, Granen, &c. en frau- datien Convoyen/?;                                  12 fj 70£tob. Inftru£tieCommiiènGon^oyen7?. 1224 8 dito. Inftrucüe particuliere Commiiên R. 1224 9 dito. ïnftruftie Cherchers Rt                       1224 MP7· 19 April. Haringh-vaertende Viflcherye R. 13Ö1 3 July. Accord tüflchen de Provinciën over'sLanda inkomende en uytgaende rechten,             12 53; 1 i dito. inftruffie Gömmifen Gbnvoycn R. 1224 Dito. Inftruftie Cherchers R.                         12 24« 23dito1. Uytvoer Gewaflèn» enfraudaden Con- voyen, &c. R. ·'-' - χ                                12 5-5 3 Augufti. Inftruftie voor d'Admiralkeyt, 712 Dito. Inftruftie Adnliraliteyt, adminiftratie Jufti- tie,&c. J?. ! ; '                                     I22I 2 ó Septemb. Afflopten van de Conynen R. 610 2 April. Condemnalcie van de Houtvefterye

717, ΐη traudatien 12 f5 48r i39 18 Dec,

7 November. Uf tvoér Gewaflèn» Convpyen R. 2 2 Deci xt penningh 2S>V"- · · · ^ ' «ncvaj ι iavSdi^j^pj&Jiiaj 4 Febr: Monftcringe R. CA 2)

.

-ocr page 1473-

Aenwyfmge van alle de Placaten, Ordonnantien, Edi&en, &c,

i€ December. Succeffieabinteftato, pag:589 óJuly.MunteR

pag=784 3l* Ï99 602

24 Sept: Tra&aet met Majorcos R. « Placaet duellen R. 23 Dec: Verheffen Leenen R.

Dito. Veertighften penningh R. 1600. 16 Mey. Contributie op Goederen R. ^8 Sept. Gemene Landtsreeckeningen jR. 30 dito. Affeurantie-kamer R. iöoi. 1,7 Maert. Verpachtinge der Landen R. 29 Mey. Ofigeregeltheden in't jagen R. i6oz. 20 Maert. Oftroy Ooft-Indifche Comp: R, 16 Mey. Ongeregeltheden in't jagen R:

100 5 1087 1087 1221 586 608 1306 608

ion. 20 Feb: Poin&en van befchry vinge op 't arreftcren van deKercken-ordeninge,                       *_n 20 Maert, Haringh-vaert en Viflcherye R. 125 Σ 20 Mey. Houden van Duyven in Delflandt, óio

l6! 2.              ; -

2 J Feb:Hollandt Kercken-ordeninge s 6 Maert. Veertighften penningh R. 22 dito. Packen van Haringh R.

460 1005- 1361

17 dito. Geen Helm te roven in de Duynen R: 61 o 18 Dec: Veertighften penningh R:                100 5; 1603. 9 April. Op de manninge van Schepen»         12 21 19 Sept: Opwiflelen van geit,                        7 $4 ipDec.MunteR. ^84 1604.'-. 30 Jan: Stellen van Vogel-Koyen R.               612 12 Maert. Aflèurantie-kamerR.                   1221 13 April. Styl van procederen Raedt van Brabant ' &. ~                                      : : 69% 22 Mey. Packen van Haringh R.                · 1 361 ,2 f Nov: Salaris voor Suppooften van de Wilder- "nisR.                                                     71Ó 18Dec: Veertighften penningh R.             - noey 1605 2 Maert. Tegens het fchieten van Hoenderen &c. R.                                                    . iifïo Dito. Gemene Middelen R.                        .711 2 April. Verhuyren ten Haringh R. , 'j 13 61 i6q6. 20 Jan: Ordre op de expeditie van de Roll R. 6j 1 9 Maert, 7 Sept: Gemene Middelen R.           711 ,21.Maert. MunteR.                                    784 J9 April. Ongeregeltheden in't jagen R. ,.. 608 22 Mey. Packen van den Haringh R. Ï36' 1 July. Ooft-ïndifchen Handel R.                1306 i9<iito. Haringh-tonnen uytvoer R.             1361 9 Sept: Negotie op Öoft-Indien R.          ' 1306 4M0V: Zee- vonden R. r     ; 73 5 12 Jan: Packen van Haringh R., ;               1361 2 3 Febr: Manninge van Schepen R.              -1221 . r Keuren van Haringh-Tonnen R. 11361 7 Maert. Provifioneel Accord tuflehen Hollandt en Zeelandt R.                                         687 |^4ito. Haringti^Tonnen uytvoer R. y 1361 19 July. Zeelandt tegen de Vagabpnden R.. , 600 1608, m ρ Laejften Febj-iBofch vanSevenhuyfenR. <jio 9 Mey. Boich van den Hage R.                     610 ι ρ Sept: Tegen"t ichieten van Hoenderen R. 610 9^April. Artieulen van bemant R.                   312 16 Juny. Jacht,ryogelery, Vee,Helm, &c. R. 628 f 2 July. Zeelandt verheffen HeerlijckhedenR.óo2 22 pee: Verheffen Leenen R.                        602 Lijfte Convoyen en Licenten R. 1253 „....„ η H T-{ |g . IÓI0..»~<                                 ! 7 Jan: Nader verdragh op den Trefues R. 312 ga Feb: Verkoppen Ooft-Indifche Aftien R. 1307 4:Mey. Ongeregeltheden in't jagen R.          608 13 dito. Houden van Duyven in Delflandc R. 610 24. juny. Poin&en totnaerder bèvcftiginge van den φ,ΐαεβιεδ R,                      % $aRn [.(,-.-/■ 3J2

27 dito. Inkomen Roomfe Geeftelijckheyt R. 390 29 Mey. Verklarin ge van beftant R.               212 July. Capitulatien en Privilegiën van fijn Ma- jefteytvanTurckyen,                   ^3, 17 July. Kamer van afïèurantie tot Amfterdam

R. 10 Aug: Gemene Middelen R. 3 O&ob: Brouwers Tonnen R. 26 Nov: Vangen van Edele Vogels R.

I22£ 7" 939 6io

1613.             ..,„,. Reiblutie, ru^eder Kerckeen Gemeente,     460 12 Maert. Gemene Middelen R.                   711 23 April. Bofch van den Hage R.                   610 24 Mey. Zee-vonden R.                              737 1614. 27jan:Noordtfe Compagnie R.                  135-9 19 Maert. Dieven aenhouwers, &c. R.           600 Dito- Bedelaryen, Sec. R.                              600 24. April. Geen Ventjagers de Schepen te volgen, R· , *                                                 1351 Dito. Ventja|:Haringh-Buyfen te volgen R. 1369 6 Mey. Betalinge van Convoy-gelden R. 1253 27 Septi Ordre op 't ftuck van dejuftitie het Hoff _ ende den Hage R.                                    704 1 r Nov: Interditlie andermael preiènteren van re- queftenR.                                              651 22 Maert. Packen van Haringh R.                1361 2 April Noordtfe Compagnie R.                 13 f 9 ^9Dec:PilotagieR. .               1286 20 dito. Kercken-ordeninge,                        461 i6\6. 8 Maert. Veertighften penningh.R              1 oof 2 f Aug: Op het verkoopen van Boter R. 82Ö 3 Dec: Vremde dienften na Ooft-Indien R. 130^ 24Jan; Speceryen verboden R.                   i$09 7 Maert. Veertighften penningh R.               I00f 2 Mey. Ordonn: menighvuldigh continueren van Decreten R. ■                                      ψΧΚ 2iJuly.PilotagieR.                                   I28^ 14 December. Vreemde dienften ter Zee verboden R.                                                         i3°ö 16 Feb: Zeelandt verpachten der Landen R. f °<? 7 Mey. Viflchersvan SchotlandtR.              }M\ 5-Juny.ViiTchefsvanSchotlandtR. '^1 9 Nov:. Rangh van Hollandt ende die van den Ho- ve,                                                                           jr* 17 November. Refolutic op hec vooren-ftaende

jubjeit,;

"w "            7}

Belydènis

-ocr page 1474-

Op de Jaren ende ordre des tijdts.          .";■„ 13 dito. Ampliatie Ö^royOoil-Indiiche Com- pagnie R.                                        pag:i30£> 6 Mey. Binnelandtlche Pafpoorten R.           125-3 6 Mey. Viflchers vanSchodandt R. ïj]|l> 21 dito. Jacht in de Klingen R.                      808 3juny.Tegens het verkoopen van Ooft-Indifche, A&ien, 1307 21 dito, Accord Wcft-Indifche Compagnie mee deHooft-participantenR. 1329 Dito. Op de vaert na Wcften, &c. R. f3 f 6" 17 Aug: Monfteringe R.                               1 39 Dito. Ordre op 't erre&ueren van de Monfter: 139 Dito. Inftruttte Commiil: vande Monfteringe, 140 Dito. Poinften totdireftie van de Monftering,i4i

6μ ;:. ψβ, .·."■, . lot ρ. Belydenis des Geloofs d 15 Feb. Verhuyren ten Hari 20 April. Pilotagie R.                                      Dito. Loots- boots op Vlielan 6  Mey. Synode van Dordre A£te Synodi Nationali r , Kerejcen-ordeninge bydrecht                                                  26 Juny. Keuren en brandennen R.                                                        19 Dec: Vernieuwinge der OtomieR.

Ordre monfteringe by 't HofF,               144 4 Sept. Loots boots op V lielandt R.             1286 4 Oftob: Pilotagie R.                                  1286 f Dec: Jacht, Vogelery, Vee, Helm,&c.  R. 62 8 I624. 28 Jan: Haringh-Tonnen uytvoerR.            13fI 19 Maert. Veerrighften penningh R.            100 f 19 April. Begrootinge Gagies Raden, Ficaels, &e. ter Admiraliteyt,                                       1235 20 Mey. Verkoopen Weft-Indiiche Aftien r.. 13 29 24dito. Weft-Indiichevaert R,                   1329 19 July. Refolutie Kerckelijcke iaecken.         470 30 dito. Goederen hyT.eftament, 8cc. ghemaeckc reftitutie fubjc£t R.                                   49 r 1 Aug:Pilotagie R.                                     2286 Dito. Loots-boots op Vlielandt R.               1280 13 dito. Kleyn Zegel R.                             1019 2 6 dito. Op 't ftuck van de Revifien voor d'Admi- raliteyt, R.                                                  1238 IÓ2JI. ' 10 Mey. Viflchers van Schotlandt, R.            23Ó1 24 dito. Commiflie Frederick Hendrick^ ioö 19 Juny. Verpachtinge vierde-part der Convoyen

28 Jan: Brouwers Tonnen R.                       935) 20 Maert. Gemene Middelen R.                      711 Dito Veerrighften penningh R. 100 f 13  April. Recherches in't Vlie R.                 125-3 2 jr dito. Zee-vonden R.                                   Ji 5 12 Mey. Haringh-vaert en ViiTcheryR.         1301 Dito. Keuren van Haringh-Tonnen R.         1361 Dito. Packen van Haringh R.                         1361 1 f Sept: Veralieneren van Graeffelijckheyts Do- meynen,                                               . 734 17 dito. Smockel-tapperyenR.                         5)38 24 O&ob: Lootfluyden op Vlielandt R.         1286 25» dito. Pilotagie R. ,\        12 8ó l6ii. 2 2 Jan: Brouwers Tonnen R.                        939 1 Mey. Ventjagers geen Schepen te volgenR, 136 1 Dito, Ventjagers Haringh-buyfen niet te volgen R. J                                       1369 12 dito. Packen van Haringh R.                      1361 3 Juny. O&roy Weft-Indife Compagnie R.   1329 9 dito/Verbodt Handel op Weft-lndien R.   1329 Dito. Haringh-vanghft R.                              1361 15"July. Verkoopen Weft-Indiiè A&ien R.   1329 14 Aug: Neutrale Goederen naer den VyandtLi-

R.

24 dito. Op devaertnaWeften,&c. R. vi2 July. Ordre mannirigé ran Schepen R» 16 Aug: Convoyen R. Ljjfte Convoyen en LycentenR. 1 O&ob: Latijns School-ordre R.

130 12 21 I2f? ιζ3ί 484

cencfubje&R.. 13 Sept: Gemene Middelen R. 27 Oftob: Straet-vaerders R.

"i3 711 m6

,/1 il.        " a, .1 '.;' Un& .· v ■ ;. , 1612. .-,:;-:é

3 Feb: Levant-vaerders ordre R. r;:J 1 April. Aflèurantie R. 18 Mey. Noordtfc Compagnie Ri. 4 Juny Νoordt-vaerders R. c)dito, Haringh-vanghft R. io dito. Zout-vaert R.              . 4

I35Ó 1221 13 m 11Ï9 Ϊ30Ί W9. 608

iÖ2d. 2 3 Feb: Ördre voor de Capiteyns te Water R.' %p6 26 dito. RoomicheGeeftelijckheyt R.             395» 13 July. Kleyn Zegel R. : 1 o 19 lO.O/ftober. Mifle in AmbafladeursHuyfenR..399:

Dito. Ad idem R. 3 td^to. Zee-vonc|en Rr-

307. 1 nQ

7 JulyrOngeregeltheden in 'r jagen R. 13 dito. Salaris voor de Supppften van de Wildêr- to dito. Rechtdagen Houtvefterye R. ,.,r.. s 71Ó 12 Sept: Gemene MiddelenFL.                    .7.1.1 26 Nor. Verbodt vanden Handel,opWett-Indien ft                   -^ya ^/fli nsisiÓ ίΙοςιϊίϊίΟΚΙ ,2 o, Dec: Brouwers Tonnen R.                      ^939 22 dito. Reglement Ooft-Indifche Compagnie £-.,                              1623/. 1 ';'■■ φ .. ijan: Continuatie Oftroy Qoft-Indiiche; Com- pagnie R.                 ;..          .,          - ; , 1,30$ J 3 Feb: Ampliatie Oilroy^Weft^IndiicheCom- ' pagnieR.                     npnsa^ ? iïoW&SIEP ï I .Maert. Veertighftenpenningh R, j ; j looy

I627. 16 fan: Ordre manningeyan Schepen IC 17 Maert. Ordre op 't felve fiil?|eétR„

I22,t 22,80 fP9

19 Mey. PilotügieR.               :'',,.λ

ftV"V

Dito. Loots-bootsop Vlielandt R. 3 July. Duellen R.

3 Aug: Redres Verpondinge R..r!                      # 18 dito. Ampliatie verpachtinge dër^Cponyoyea pbfeWi j ·' ^lÈv^ivJfiW si clip^Z ' : 'J^? 1 o Q&ob: Mónf üre v^iqe Spraet-vacrders R.i 356 iödko.KleynZegéTKi ; r{ ^ „< ; 1019 2 7 Nov: Manninge van.Schepen Ë»,             13 f<S

£ "fJP»

I I ί,.1

-ocr page 1475-

,Ordofinantien,Ediaen, &c. Dito. Ordre Convoyen langhs de Maze R.   125"» i^July. Vaert op Weft-Indien R.                  ,,^ο 2 f Augufti. Jacht in de Klingen R.                  608 8 September. Laft-gelt R.                              τ\*$ 12 November. Contributie-Landen Licent fubjeft: R.                                              I253 1^34. 1 January .Pilof agie R.                                    3 2 8 β Dito. Lootflüyden op Vlielandt R.                 1286 9 dito Vrye Negotie op Fernambuco R.        1229 10 February. Contributie-Landen Lycent fubjeel: **"                                                        I2f3 31 Maert. Pantfchappen in Overmaze R. 7 3 ^- 29 Α pril. Ingezetenen van Brazil R.             1329 13 Mey. Aen Boordt van Ooft-Indiiche Schepen met geen Vaertuygen te komen R.             1306 31 July. Kleyn Zegel R.                                  1019 2 December. Succeffie der gener die na Ooft-Indie varen R.                                          - 589 Dito. Verklaringe op de fucceflie in Ooft-Indien

Aenwyfinge van alle de Pkcaten 1628. ί 7 January. Ongeregeltheden in 't jagen R. 608 Dito. Jacht in de Klingen R.                            6o§ zo dito, Ordreongeregeltheden vandeRol R. 651 i Augufti. Pilotagie R.                                  1286 Dito. Loots-boots op Vlielandt R.                 1286 23 dito. Verpacbtinge van een vierde-part der 'ConvoyenR.                                        I2f3 20 Qftob. Manninge van Schepen R.          1221 1629. 18 January. Lyfte van de rechten van den Secreta- ris ter Admiraliteyt,                                   1230 28 dito.Interpretatie Placaet Wildernis R. 608 19 Maert. Manninge van Schepen R.             1221 27 Α pril. Artkul-brief van d'Oorlog ter Zee R. 2 06 10 Mey. Duellen van de Studenten R.              5*43 12 dito. Haringh-vaert en Viiïcherye R. 1361 8 September. Roomfche Geeftelijckheyt R. 399 27 Nov. Ordre betalen Laft-gelden op de vaert na WeftenR. '                      I3f6 1630. 4 Maert. Bedelaers Vagabonden R.                600 10 April. Commifen Recherches R.             125-3 6 Mey. Ad idem R.                                         12^3 2iJuny.Domeynen in Vlaenderen R. ; 735 Kleyn Zegel R.                                   1019 1 Augufti. Pilotage R.                                     1286 Dito. Lootflüyden op Vlielandt R.               1286 4 September. Op het betalen der Laft-gelden op de vaert na Weften R.                                    Ί3ΐ6 ίο September, 't Verheffen van Leenen in Vlacn- dcrenR.                                                       606 16 O&ober. Ingezetenen van Brazil R.           1329 24 Dec; Manninge van Schepen R.                  12 21 163 τ. ia Jan. Ordre óp het furneren van Sacken R. <Sfi 25  April. Acte van furvivanceop Prins Willem de t) tweede. ■ -·.,                              ■ '*f -V-;ï°7 28 Jtfly. Verpachten van een vierde-part van de ConvoyenR.                                             12 f3 i& Augufti. Ampliatie op't felvefubj£fc R. 1253 ifQ&ober. Statuten Univerfïteyt R                543 Dito.Ordonnantie Collegium Theologie R. 543 11  Maert. Manninge van Schepen R.             1221 7 April. Verheffen van Leenen van den Huyfe van ^ISgmontlt. ■"■■■'■■'-'"                baöoys                -602 f$&xa. Packeii van Haringh R. ®q 13 61 ^Mtey. Levant-vaerders ordre R. i| f6 Dito. Laiï-gelt na de Zondt R. ' ,: i 3 59 4\Mey. renovatie vremde dienften ter Zee. 1306 iq£3ito. Vaert op Weft-Indien R. i 329 Dito. Aen de WeiMndifche retour-Schepen niet te komen. R.             ·;'!'»                  . j^2p ήΠτΙηγ. Wéff-Ihdifche vaert J62 . ""« J ïI29 f/fu!y.xl.perinirighR. -: -;j°.on™an3üri ^tt Kleyn Zegel R.: .,.. "g 2i? 2 * Xi?Sf f$dito. redres van de Verp^n8ingeR. ' Ï087 &feit Ορ,*£ betalen der Laft-gelden op dë vaërr naé

R.                                             589.

1310

i^3f. 6 January. Traffiijcq binnen ièeckere limiten in Weft-Indien geopent R.                            1329 17 Maert. Recherches R.                               1 % 53 18 Mey. Ordonnantie Kleyn Zegel, R. 118 f 2öjuny. Aen Boort van Ooft-Indifche Schepen met geen Vaertuygen te komen R.            1306 4july. Formulier Eedt Raden ter Admirali- teyt,                                                     1134 17 dito. Veertigjhften penningh R. loof 2 f dito. Pilotagie É..                                   1286 Dito. Lootflüyden op Vlielandt R. 1286 1636. 2 Mey. Op het betalen der Laft-gelden op de vaert na WeftenR.                                       135^6 1 tfjuly. Jacht op Hacs R.                              608 24 dito.. Articul-brief van den Oorlogh ter Zee R.                                                          206 12 November. Ordre groote der Brandewijn-ftuc- ken,                                                     1264 1637. 27 April. Tulpen R.                                    48f 7 Mey. Ooft-Indiiche Compagnie en andere in en uy tgaende Rechten te betalen ,                   12 64, 1 July. Duellen R. .                                        599 16 O&ober. Traéljcq binnen feeckere limiten iri Weft-Indien geopent R.                             1329 17 dito. Brouwers Tonnen R.                      93 9 23 September. Generale Ordonnantie op de gemene Middelen Zeëlandt.                     ψ9$ Dito Ordonnantie op de Brandewyneni,       1118 Dito. Ordon: Pachters van de Wynen»         *ΊΙ9 Dito. ïmpoft Wyh ipt verval van renten,      ψ 2J Dito. Qrdqn: Bieren, ,                              ί12J Dito .ïmpoft verhooging^ Bieren 9 ° '"v        i'} 29 Dito. ïmpoft Bieren te Water,                       I*19 Dito. ïmpoft Bieren tot betalinge van renten»! tty DitaOrdon. Gemaël^ : · j '         'J!ff* Dïtó.Ord.Beftiael,                                   *i33 Dito. Ordon: Zout/ li}! .                         . Jl 11 Dito.Ordon:Azijn { « ! ?                  ii$8 Dito, Ordon: Ζςερ.=                                  $ψ Dito/ Ordon: Zeep^an1 fiiltóyVCra* ;,;';       1 *f■ Dkó. WolleL,aeckenen, .;         ^'f4. Dito. GoudeLaeckenen, ·                   *'«lf Dito.Wage,                                             y# Dito

Haf β

^'Wëftënil'

fi Maert. Verbodt Walvis-vanjghft friyten de ^Woord^cn^feoimpagrrf^                  ; 1361 £7] 'April. Op A$ejagen R.                    f ;, 608 É Mey. Laft-gêlden nadeZWtR. r s; ??^ Sodito. Tegens tranfpo& van Waren err Beïtiaël »rfi&veïde Maze,                                            12 ƒ3

-ocr page 1476-

Op de Jaren ende ordre des itijdts, 1148 [J19 Mey. Tot jagen gequalificeert R.             608

Dito. ronde Maet,

Dito. Veertighften penningh, Dito. Hoorn-Beeften en Bezayde Landen» Dito. Paerden, Dito. Paerden, 17 No v: rangh tuflchen Holland en 'c Hoff, / ; ■"            163 8. 22 Maert. Geen Goederen van den Koningh Spaigne te kopen die contributie geven R. 29  April. Handel op Brazil R. 12 July.Haringh-Tonnenuytvoer, 30 dito. Jacht ©p Haes R. ioSepr.Pilotagiei?. Dito. Lootfluyden op Vlieland R. Kleyn Zegel R. 1639. 20 Aug: Ampliatie Ordonn: Kleyn Zegel R 1640. 26 Juny.-Brouwers Tonnen Z?.

Ι Ι jO 11 f3 11 f4 il SS 7ι van 73? IgÓI óo8 1286 1286 ΙΟίρ 1185- 939

21 Juny, Geen vrydom van Amunitie van Oorlogh ten behoeve van Koningen uytgevoert, j 2 6? 5 Dec: Dorrieynen in koop nul verklaert R. 735" 1645-. 8 Febr: Inftru&ie Laft en Veyl-gelt R.            12 s% 8 Mey. Articul-brief van den Oorlogh ter Zee R.                                                                    206 Dito. Ordre op 't bevaren van Archangel R. 13 f 7 9 dito. Lijfte Veyl-gelt R.                           1253 1 o dito. Inkomende Schepen laft-breeckende, daer te betalen,                                             126 j 1 July. Fifcaels niet te mogen compoferen, 1241 27 dito. Laft-gek op de Vaert na Weften R. 13 f 6 13 Augufti Verdragh over de DeenfcheTholleni R.                                                          31 % Dito. Lijfte Thollen in den Orizont R.         13 S9 18 December. Raden niet bevoeght geconfifqueer- de Goederen te redimeren ,                     1241

1 s Nov: Doraeynen in de Meyerye vanden Bofch aen te brengen R.                                     7 3 f 22 Dec: Onghequalificeerde geen Honden te hou- denR.                                                    608 164,1, 3 Juny. Schepen, &c. van den Vyand hernomen, fchuldigh inkomende rechten                 1264 12 dito. Beftand met Port ugaelR.                      312 30 Aug: Tegens de Paus-gefindeR. 395? 21 Sept: Aen de Weft-Indife retour-Schepen niet te komen R.                                                  *329 14 Ottob: Monture vande Straet-vaerders R. 13 5-6 1642. 28 Jan: OpwnTelen van geld,                             784 17 Feb: Recherches R.                               iï?3 6 Mey. Op 't ftuck van de Revifien voor d'Admi- raliteyt,                                                         1^39 7 Maert. Jacht in de Clingen R.                       Ó08 Dito. Vergrotinge Clingen R.                           608 Dito. Ordre gebruyek Tuymelaers,                  608 21 Dito. Ampliatie Generale Ordon:Z.           1101 13 Mey. Aen Boord van Ooft-Indiiche Schepen met geen Vaertuygen te komen R:              130ό I7july. Gemene Middelen R.                          711 28 dito. Aen de Weft-Indiiè re tour-Schepen niet te komen R.                                                   1329 1 Aug: Contributie-Landen Licent fubjecl: R 12 53 18 Dec: Op 't onderhouden van de Placaten tegens de Paus-gefinde R.                                          39S> 24 dito. Geen Goederen van den Koningh van Spaigne te kopen R.                                      735" 1643. 29 April. Ordre bevaren op Archangel R. 1377 26Mey. Geen Goederen vanden Koningh van Spaigne in Over-Maze te kopen R.            735 17 July. Veertighften penningh R.              1005- 6 Aug: Accord HoUandenZeeland nomineren van een'.Praïiïdent R.                                      687 8 dito. Brouwers-Tonnen R.                         939 1 Sept: Manninge van Schepen R.                    1221 2 3 dito. Binnelandfche Pafporten R. . 12 73 22 Oftob: Lijfte Veyl-geltR.                      1253 1644. 24 Maert. Ampliatie Inftru&ie Hogen Rade, 5-1 o Dito Nader ampliatie Inftru&ie HoffenHoogen RadeR.                                                 651 Dito Nacrder Inftrufrie HoogenRade ende het vHortR.                                           οηη

21 dito. Eedt Raden ter Admiraliteyt fonder refer- vatife,                                                    1237 1646. ■lx Mey. Thollen in den Orizont R.             135-9 24 dito. Domeynen in Hulfter-Ambacht R. 735: 28 Juny. Jagen op A£te R.                            608 Dito. Ordre op 't Schieten R.                         610 2 2 Sept: Monture van de Straet-vaerders R. 13 jr6 6 Dec: Ordre op 't Geweer dragen R.                  ji/ Dito. Straet-ichenderyen R. fij

1647. 17 January. Bedevaerden verboden R.            399 12 February. Thollen, meten van Schepen inde ZontR.                                                  312 10 April. Infolentien tegens AmbafladeursR. 307 22 Juny.ContinuatieOftroy Ooft-XndifcheCom- pagnie R.                                              1306 4july. Continuatie Oftroy Weft-Indifche Com- pagnie R.                                              1329 12 Sept: Goederen over Zee uy tgevoert, te betalen, daeriè eerft afladen,                                126 f 17 dito. Goederen uy t Zee komende, te betalen ter gedeftineerde plaetiè,                             1266 19 dito. Dito Goederen te betalen ter plaetfehaer- derafladinge, 126a 24Novemb. Articul-brieff Weft-Indifche Com- pagnie R. 1323 1Ó48. 30 Jan: Vrede-Tra&aet met Spaigne R.          312 4 Feb: Zee- vonden R. 735" i3Maertop'tftuckvan'tviflchen R. 628 21 dito. Provooft van de Wilderniiïè R,          716 7 Mey. Ongeregeltheden in 't jagen R.            608 Dito. Jacht op Haes R. 608 Dito. Jacht in de Clingen R. <So8 Dito. Vergrootinge Clingen R. 608 Dito. Jagen op AfteR. 608 Dito. Ongcqualificcerde gheen Honden te houden R.                                                         <ro8 Dito. Ordre gebruyek Tuymelaers R.             608 Dito. Ordreop'tfchieten R. 610 11 July. Tegens de compofitien ende fluyekeryen R.                                                         799 6 Aug: Kleyn Zegel R.                               118 f 1 o dito.Handel op Brazil R.                       13 29 24 Nov: Lorrendrayers vetboden door 'tjuffrouws GatR.                                                  125-3 14 April.

-ocr page 1477-

Aenwy finge van alle de Ptacateni Ordonnahtten) Edi&eh, &c.

22 dito/Niemand fonder Commiflie ter Generali- st' T.         i · '         '                       ■ 51 23 dito. Niemaht rapport doende op Stoelen te

1649.                  ■-•T .·;.■■ ·;'■■' 14 April. Tegens de Paus-gcfinde R.                399 12 Mey.Bedelaers Vagebonden &                600 31 dito.Inftr,u£tie Licent-meefters ten platten Lan- de/?.                                                     1224 Dito. Provifionele Inftru£Hë, Laft ende Veyl- i: gelti?!; "" 3 fcSY                        I2P il Dec: Uytvoer van Eet-waren na Brazil R, 13 25? r , - - jl ι ■■■'■■ -.·.: lóyo, " ■■' < osiijrO ,01 ijfuny. Craenoogh in de Wildernis verboden &                                                                    610 lp dito. Titulen van Thienden inVIaendercn over te brengen R, ;; i 1 73 5- 29 dito. Debiteuren der Domeynen in Vroonhovc, ... &c. R. ·'.' i ;.'; . . ; i!'.\.7735- 5 Dec: Thienden in Vlaenderen R. 735· 17 dito. Tra£taet van Marine met Spaignéi?.' 31a ióyi. 27 Jan: Hanthavingé van de Gereformeerde jRcli- -  giei?. »1                                         « 3ί>ί> 9 Febr. Tra&aet met Salé R. " < *-/ 312 j o dito. Miiïè in Ambailadeurs Huyfen i?. 399 i?7 Maert. Gemene Middelen R:               "'; 711 ι·, ApriLQrdre Schippers in 't palieren van de Zont &                                                        H19 17 Mey. Zee-vonden R.                        ,111 16 dito. WitNay-garen uytgaende dertigh ftuyv.· de 100 ponden,                                     12 66 12 Juny. Kleyn Zegel R,                             118 f 1 July. Corrupcien/£.                                        5"<2 ïo Aug- AmbailadeursgeenGifte,                   309 Dito. Ambailadeurs geen Vereeringe R.           ji 2 12 dito. Krijgbs-Officieren geen Vereernge i?. 5-14 2 f dito. Gapiteynen geen Koopmanfehap te voe- renR.                           .--.·.                   1371 Zlilluril ■ l6$2. 15-Feb. Inftru&ie Comrmfen terRecherche tot - Amftcrdam»                                          1231 15-Feb. Loilèn en laden der Goederen foo binnen als buyten Arafterdam, ■                          1262 1 Maert. Wegens 't heffen van onbehoorlijckc ■ThollenR.                                              748 8 dito.Capiteynen geen Koopmanfchappen te mo- gen voerenR.                                        1371 13 dito. Lijfte Veyl-gelt R.                           .125-3 16 dito. Brouwers TonnenT?. l·.                       935» 29 dito. Inkomende Camericx doeck acht ftuy- vers,                                                            1267 26 April. Monture van de Straet-vaerdèrsR. 135-6 16 Mey. A&e van jacht ingetróekehi?.           éo8 17 dito. Ordre Schippers in 't palieren van de Zont R. .:                       . ;                       1319 25· dito. Groenlandts-vacrders eerft hier teLan- ; do in te komen R.                                        1361 31 Aug. Silver-mynen in Weft-Indien open geftelt

fetten»                                      " f: 27 Sept. Collaterale fucceffien R. / 28Odob. Introductie Dedel ais PrsEfident, 30 dito. Ampliatie Collaterale fucceflien R. 6 Nov. Reduéhe termy nen Erf-pachten R.

Ti iooy' > 17 looy ioo^

10 Dec. Die van den Hage bloots-Hooft inde Ver- gaderinge t e ftaen,                                          y £ Dito. Rangh tuÖchen haer Hoogh Mog. ende. de ChambreMy parthye, :                          :/.jz ;                         165-4, 14 Maert. Gemene Middelen R.                   φ^ 11  April. Formulier Brieven óm yemand in den Raed van State te prefenteren ,                    82 26 April. Kleyn Zegel R.                           liSf 2 8 dito. Vrede met Engeland R.                   312 10 Mey. TracTraet Marine tuflehen Vranckrijck en deHanze-rStedettR*                        ί ; oi^iz ï8 Juny. Predicanten de Gemeente te vermanen tot réfpecV tnx                                    ^jt 29 July. Paepfche Officieren af te fetten, en andere νan de Religie te furrogeren,                    400 29 Sept: Inftru&ie Commiiïariflèn quotiiatie Ver- pon dinge,                                             1087 2 Ö£tob: Secretariiên in Brabant R.                489 2 7 Nov: Zeeland jegens Vechten, R.           <5oo 1655. 2 6 Feb: Brouwers geen Tappers Neeringe te doen R.                  ~                                      938 ï 2 Maert. Ordre op't pleyten R.                   651 19 dito. Verhalen van Verpondingen,          787 3  Mey. School-reglement R.                            434 4 dito. Tegens het telleren wegens de Geeftelijcke R,                                                                 400 f dito. Staten Generael rangh voor Branden- burgh,                                                             72 8 dito. Forme van eleftie van een Praefident, 60 13 dito. Preientatie Zeeland eledie van een Prseli- dent,                                                     6t 14 dito. Staets-wyfe Vergaderinge met Zeeland eleftie Prcfident,                                      ét Dito. Holland en Zeeland eleftie Praefident, ende Afte van non-prejuditie,                            61 29ditó.ProjecT: van conciliatie tuiTchen d'Admi- raliteyten,               .                             uil 15* July. Veertighften penningh R.               iQof 2 7 dito. Introductie Pauw als Praefident,          6 j 15-Aug: MiiTe in Ambailadeurs Huyfen R. 307 14 October.Tefteren ten behoeve van Geeftelijcke verboden R.                                           3 99 19dito. Compofitie der Pachters verboden R.96? 8 Dec: Op het Brood backen ten platten Lande R.                                                                  89X 16 dito. Rangh van Holland voor die uyt den Ha- ve,                                                    ' 7'Λ Lijfte Convoyen en Lycenten R.         *813 i6$6, 10 Jan: Ordre expeditie van dcRolR.           61l 17 dito. Reglement Griffie van den Hove R- 6fi 17 Maèrt.Vremde Dienften verboden R. £ *36i 18 dito. Echt-reglement R.                          τ *λ° 2i dito. Op het Brood backen ten platten Lande R.                                                          89Z 18 April. Jacht in den Lande van VoorneR. 610 i^Juny.

R.

1329

. . 1653.. '■■ ■'■'/>'■ ,. 7Feb'Ceremonieel Eer-titulen,                    78 6 Maert. Vremde Dienften verboden,          1361 1July. Beefteoen Roer-Tol R.                     748 29 dito. Ordonn. Kleyn ZegelZeeland, 1164 4 Aug. Hooge Perfonagien fonder confent niet in te komen,                                                85 9· Aug Inftru&ievoorCommiflarifen duyfentften penninghR.                                          1038 i<5 dito^ Mifle in Ambailadeurs Huyfen, 399

-ocr page 1478-

Op de Jaren ende ördre des rijdts.' 'lóTuny. Reglement Jacht indeMeyerye vanden I 28dko. Salaris van d'Advocaten, Procur: &e, 6ff gofch!                                            P&g: 628 29 dito. Veertighften penningh. R.               100 ƒ

9 Maert. Complotteryen der Pachters, 799 4 Sept: Drucken van Paiquillen -,                  526 22 Odober. Vrede met Salé naerder ge-elucideert

ï7|uly. Gecomm; Raden ende Reeckenmeefters watTitul,                                                83 21 Aug: Capiteynen geen Koopmanichappen te voeren R.                                              1371 1 Sept: Tra&aet met S weden R.                     312 16 dito. Rèfolutie, door de Steden de Vroetfctiap- pen, en niet de Gedepu teerden te ver ft aen, 41 30 dito. Vermenginge van de Theologie met de Philofophie,                                       - 44,3 Dito. Joodiche Natie difpenfatïe Politijcque Or- donnantie ,                                             504 3 Oftob: Ingezetenen geen ander als eygen Rech- terfubjecf >R.                                         6fi Dito. Ingezetenen van Holland geen ander als ey- gen Rechter mbjeéfc,                                703 6*dato. Revïfien van fententien Univerfiteyt» f44 12 dito. Stooren van Exters R.                      613 30 NoV: Sub en inferiptien in de Brieven aen haer Edele Gr. Mog.                                         83 Ordonn:Fruytengeamplieert, 826 1657. 20 Maert. Geen Eer-Titulen in Requeften, 84 3 2 dito. Nader Tractaet met Salé R. 31a 3 Mey. Rangh tufichen Gecomitteerden van Hol- landt en die van de Adniiraliteyt,                73 rf dito. Eed van fuy veringe voor de Penfionarifen

R.

31!

pDecemb: Elucidatie vanhetTra&aet met Swed-

den R. 11 dito. Infolentien Studenten, 20 dito. Uytftampen Profeflörenj Ordon: Steuren Salm verandert, Ordon: Warmoes-Landen verandert>

3!3 54-7 548 993 1003

\66ö.

2 2 Jan: Ordre op 't pleyten voor de Gecom: Raden R.                                                         711 3 Mey. Gecom: Raden in Weft-Vriefland op wat Titul recht te doen,                                   8 $ 20 July, Alle Commifiïen van Ampten maer by provifie,                                                 100 3 o dito. Executie Placaten Paus-gefinden s 40 5- 9 Sept: Accord Gollegie tot Amfterdam en Noor- quartier Goederen over Swol paflêrende, 12 f5 16 dito. Ordon; Impoft ongefondeerde Proceilèn R,                                                         704 26 dito. Impoft Ongefondeerde proceiïèn R. 662 29 dito. Seditieuiè Gefchriften R.                  5-17 29 Nov: Collaterale fucceflien R.                 ï00f 4 Dec: SpliiïïngeLeenen,                             6oz ndito.Twinrighiren en Veertighften penningh Achter-Leenen R.                                  100 f 1661. 10 Jan: Oftroy Ooft-Indifche Compagnie op de. wcceffie R.                                             589 Dito. Oftroy recht van fucceflïe in Ooft-Indien R.                                                        1310 22 Maert. Drucken van Pafquillen,                5*20 30 dito. Collecteren Impoft onghefondeerdePro-

en Secretarifen. i4july. Complotteryen der Pachters R. 20 dito. Mael-loon in Rhijnland R. 3 Aug: Ventjagers R. 16 Aug: Gemael R. α o Sepr.Leden van Holland Dienft willige te iêhry ven,                           ·                             84 28 dito. Extenfie collaterale fucceflien R. 1005· 12 Dec: Difpofuien van d'Admiraliteyten naer te

komen,                                                1267 13 dito. raeckende 't felve fubjecT: ,               1268 1658. 2 April. Emeriti haer plaetswaer te nemen tot be- veftinge van een ander,                            473 i7july. Schieten om t rent Vogel-koyen R. 610 24 dito. Ceremonieel ontfangen en recipieren, 53 Dito. Reglement voor de Confuls R.             310 25· dito. Stellen van Curateurs in de Univerfi- tey t,                                                       546 30 dito. ende 17 Sept: Tappen der Wijn-koopers verboden, 963 ι Aug: VerpondingeR. 1087 9 dito. Vroetfchappen haer mede Leden niet af te fetten,                                                    41 ip dito. Geen Audiëntie aen Ambafladeurs voor haerCredentialen, &c.                             5-3 2 6 Sept: Nahuyr Pachters R. 586 Dito. Tappen der Bierfteeckers verboden R. 940 19 O&ob: Als de ftemmen fteecken nader omvrage te doen,                                                   pp 1 Nov: Verpondinge R. 1087 22 dito. Ontfangers binnen twee jaren dechargie van defperate reftanten te vorderen>            pp Dito. Ontfangers in 2 jaren haer reftanten te vorde- ren R, 788 i6fp. i6january. Ordonnantie Salaris van Advocaten &c. 6fi

ceflen R. 7 April. Inftru£tieLeen-HofF R. 6 Aug:Tra£taet met Portugael R. 17 Sept: Inftruitie Alblaflèrwaert R. 3 Dec: Munte R. 1662. 12 Jan: Duyfentften penningh R.

704 718 31* 713 7*9 1038

13 dito. Originele Rente-brieven daer op gehypo- thequeert te exhiberen R.                        1038 21 dito.Inftruftie Ontfanger-Generael vande Con·' voyen,                                                 1224 3 Maert. Afftand van Ampten tot den derden dagh yan de volgende Vergaderinge open te bly- ven,                                                      ιοσ 2 4 dito. Ampliatie Statuyten Univerfiteyt» 5-46 Dito. Vrydom Impoft Univerfiteyt,              f f χ 27 April. Articulen van hetTra&aet metVranck- rijckR.                                                  312 19 Mey. Turff Impoft door de Wavervecnlche SluyfenR.                                               837 1 f July. xx. en xl. penningh R:                    100 f 14 Sept:Traftaet met Engeland R.               312 21 dito, Verdragh Holland en Zeeland, raeckende 't feyt van Juftitie R.                                687 2 8 dito. In de Ridderfchap of Vroetfchappen geen Audiëntie te verleenen op faeeken van Staer, 41 8 dec: Inveftituren Leenen R.                      603ï 13 dito. Veranderen Curateurs*                    ff 0 m                  *7jan

-ocr page 1479-

			Aenwyfinge van alle déPlicateii, Ordonnantien, E diden, &e.
					liómx. Eed Raden en Suppooften terAdmni^ ï^ditra. Verbod VuTcherye op Groenland, &91 Dito. ViiTcherye omtrent Groenland R. tfteég. 17 dito. foulagement verminden, ,li           2.1 β 3D dito. Nader Placaet Groenlandfche Vaert, 292 Dito. Ad idem R.                                       1361 Dito. Ampliatie Eed Raden ende Suppooften ter ^Admiralitey t,h                                     I2^ % April. Vebod exerceren Grooteen Kleyne Vif- fcherye, inbrengen Haringh,                    2f,j f dito. Alle Contracten Groenland raéckende voor nul verklaert R. r: *                      b« . | . 1 $6& 10 dito. Weeringe foefelen aen de Schepen van Oorloge,                                              ^oó 16dito. Ordonn: BinnelandfchePafporten, 1260 17 dito. Verbodemen van Goederen, j 1377 2 5- dito. Verbonden met Schippers, &c. op Groen- land voor nul verklaert,                           '.294 9 Mey. Ordonnantie Roeyers in de Vloot voor Lillo,                                                  . 1245 Dito. Ordonnantie op't loiTen en laden van Goe- deren, &. ,                                              1246 Dito. Ad idem,                                            1249 21 Mey. Waerichouwinge Kleyn Zegel, 118 $■ Dito. Ordonnantie Kleyn Zegel,                  1186 6 Juny. Ordonn: Paiïagie-gelt Zeeland , i 158 10 dito. Nader verbod Gioote en Kleyne ViiTche- rye,                                                          1 295 20 dito. Verbod gheen Volck te mogen aennemen op Koopvaerders jegens de Engelfche, · 230 17 July. Op 't ftuck van de Revifien voor Admira- liteyt,                                                       1239 30July. Goederen uyt Ooft-Indien komende , 's Lands Recht te betalen,                         1268 27Augufti. Plac: Uytheemfche Wervingen, 146 24 Sep: Omflagh halve Verpondinge,            1204 29 dito. Capitulatie om te werven 2 Compagnien Paerden,                                                    147 1 October. Item om te werven drie Regimenten Voet-knechten,                                         148 Capitulatie met Wirts aengegaen,           149 14 Oftober. Verbod toevoer van Eet-waren, &c. naMunfter,                                               2?<i 29 dito. Ordres Notarifen in Brabant,            488 30 dito. Uytvoer van Lonten,                         2 56 7 Nov: Predicanten geen correfpondentie te hou- den,                                                          473 2 ? dito. Vechteryen en Doodflagen, &c. 599 28 dito. Vinden van onkoften op 't formeren van 'tHarftede-gelt,                                       1093 15 Dec: Verbod Groenlandfche Vaert R. 1362 16 dito. Verbod Groenlandfche Vaert,           296 19 dito. Verbod vremde dienften te Water ende te Lande,                                                       242 24 Decemb: Verbod uytvoer van Pannen, Deelen, Tras, &c.                                                      2f7 Kleyn Zegel R.                                     ioitf 1666. 13 January. Haertftedc-gelt,                        * °94 16 dito. Alle Sauvegardesingetrocken,           }5τ ι Feb: Verbod exerceren Groote en Kleyne Viflè- rye, inbrengen Haringh, &c.                  293 iFeb. Goederen uyt de Levant aen de Dire&eurs eenpercento,                                       12®° Dito. Verbod uy tloopen van Schepen,          297 10 Feb: Betalen 200 penningh,                    103^ 27 Feb: Verbod Groenlandfche Vaert,          29S
		27Jan:VanHuwelijckengeenappel, ,., fof 8 Maert. Monture van de Straet^vaerders R; 13 56 13 en 21 dito, Ordre op hët bidden voor de Hooge Overigheyt,                 :.« --b-^V .*tal <i-;-474 15 dito. Ventjagers R.                               1361 Dito. Ventjagers Haring-buyfen te volgen R. 13 69 24 dito. Renovatie verbod Walvis-vanghft, 1363 21  April. Geen refignatie toe te ftaen,              100 27 dito. Naerder verklaringhe Formulier Gebe- den, 476 8juny. Geen Eer-Titulen in Requeften R. 65Ί i9|uly. A£le van indemniteyt voor de Edelen en Steden,                                                        98 30 dito. Recht van Collaterale iiicceiïïe,         603 18 Aug: Monture van de Straet-vaerders R. 13 ?6 18 Sep: Jacht in den Lande van Voorne R. 610 5 Oftob: Op den prijs van Gout en Silver R. 769 12 dito. Naerder ordre op de proceduren voor de Gecomm: Raden R.                                711 2 Dec; Strand-roverye R.                              735" Dito, Zee-vonden R.                               - 73? 1Ó64. 15· February Op 't houden van Duy ven in Delfland R.                                                          610 23Feb: Alle Licenten van den Lande van Over- Maze afgedaen R.                                   1284 13 Maert. Op Synode geen propofitien jegens het Gebed,                                                      477 ifdito. Afïchaffinge Kop-Boter R. · 826 24 dito. Fraude gemene Middelen Ζ.            1103 22  April. Verboden verander in ge in inveftiture van Leenen R.                                            603 7 Mey. Settinge van Brood ten platten Lande R.                                                               S92 21 dito. ElucidatiePolitijcqueOrdonnantie, 50ό 2 3 July. xl. en xx. penningh R.                       1 oof 2 Aug: Officien ftaende Vergaderinge vacant val- lende , den derden dagh van de volgende te ver- geven ,                                                         100 20 Dec: xx. penningh Ooft-Indifche A&ien, 1005 1665. 17 Jan. Publicatierecht van vindicatie,            229 23 dito. Telleren der Leen-goederen vanPaus- gefinde,                                                     405" 26 dito. Verbod uytvoer Vis-cuygh tot Walvifch- vanghftR.                                                 1361 Dito. Placaet inbrengen der Engelfche Manufactu- ren,                                                            263 Dito. Ampliatie verbod Engelfche Manufactu- ren,                                                            264 Dito. Alle Vaert uyt Nederlandt verboden, 291 2 Feb: Betalen 200 penningh ,                       1038 5  Feb: Eenighe preferentie te fullen hebben van Verbanden, &c. voor den Veertighften penn: betaeltis , R.                                             485 6 dito. Haerftede-gelt,                                  1090 19 dito. Infrruftie voor Gecomm: in 't opmaecken van Quohieren van een capitale fchattinge , &c.                                                                       1201 28dito.Veertigftenpenningh op de generale ver- banden,                                                     IOOÓ 10 Maert. Proemie veroveren van Schepen,&c.2 2 3 11  Maert. Verftercking credit voor de Capiteynen ter Zee,                                                 206 Dito. Publicatie verbod gheen Commiffien van vremde Potentaten aen te nemen,             229

-ocr page 1480-

Op de Jaren ende ordre des tijdts;

i" "*■Hi«^

18 February. Ordonnances pour les mineraux, &c Houilliesde pais,                                       1377 24 Maert. Nader verklaringe op het beroepen van Proponenten 5                                                47 S 11  April. Capitulatie met Capiteynen óver 't wer- ven van een Compagnie te Voet ·■,                 152 12  April. Nieuwen Camperftuyver,                771 Dito. Brabantfe Ducatons en gouden Cruiaet van Portugael»                                                     772 18 April. Obièrvantie in 't Leger"»                     153 21 April. Ordre Provooft-Generael,                154 Dito. Ordre Vivandiersen Soctelaers, &c. ï j β 26  April. Refolutieop'tflaen van Marichen» 156 21 July. Repartitietuflchen 'tZuyderen Noorder- qnartier, in het dragen van Laften,             78 $ 21 Sep: Ordonnantie op 't ftuck van Pilotagie op Vlieland, &c.                                       1294 Dito. Ordon: en Inftrudtie op 't ftuck van Pilotagie opHuyfduynen, &c.                              1286 27 dito. In Sententie niet teghebruyeken Hooge Overighey t, &c.                                              85* Dito. In de Sententien te ftellen, doende recht uyd de naem, Sec. en niet te doen influeren preferen- tie en gratie voor recht R                              662 20 O&ober. Compagnien tePaerd en te Voet, hec beloop van hare befoldinge,                          200 5- December. Geen Predicanten Ceflie in de Ver* gaderinge, &c.                                               479 13 dito. Op het bevaren van de Middelandfche Zee.                                                     13 f 6 19 dito. Ordonnantie nopende het vüyrcn. 1305 Ordon: Koorn-Brandewynen,              974 Ordon: Tabacq,                                 1184 1669, 23 Jan: "Waerfchouwinge Leerten in Vakkenburgh ècc.                           L                                       6of 9 Feb. Ordon; xl. penningh ,                          1198 14 Feb. Brieven van legitimatie , , .                490

Dito. Verbod Groenlandfche vaert R.            1362 Viffèherye omtrent Groenland R. 1361 15 Maert. Compagnien tePaerd ende te Voet, be- loop van hare Soldye.                                   1 pp 16 dito. Eed 's Lands Officieren,                      219 17 dito.Politijcque Ordonnantie,grouwelijcke fon- den, Sec,                                                        5p2 19 dito. Paftagie-gelt,                                       ppp 20 dito. Betalen 200 penningh                        103S 29 dito. ElucidatieTradt: met Denemarcken, 3 ió Dito. Metinge Schepen ,                                13 5:9 18 April.TracWrede met den Biflchop van Mun* fter,                                                              320 8 Mey. Compoiêren Officieren met de Paus-gefin- den,                                                                4°ó 7 Sep: Ruyters Landzaten niet te befchadigen, 151 1 f dito. Brouwers Tonnen verandert»             940 30 dito. Hoe te verftaen Swagerfchap in deRege- ringe,                                                              42 4 Oftober. Prompte expeditie van Juftitie gemene Middelen Zeeland,                                    1107 7 dito, Prasdicanten het Formulier prompteUjck te volgen ,                                                         477 28 dito. Plac: Poolfthe Groflèn, Bentemer ftuyvers en Rijcxdaelders van Mentz,                        jóp 2 Nov: Reys-geld der Soldaten en Matroièn, 207 Qualificatie van Ridderfchap vanUytheem- Iche, &c.                                                608 11Ό ze Waerfchouwinge op 't félve fubjecl:, 609 1Ó67. 20 Jan: Ordre voor 't Regiment de Marine, 208 1 ƒ Feb: Handel van Cal mijn,                         13Ó9 22 Feb: Raden praeciiè na te komen de ordres van haer Edele Gr, Mog.,                                 1237 21  Maert. Fifcaels Advertentie te geven vancon- traventien by Admiraliteyten gepleeght; 124 ƒ 28 dito.Plac: preemie voor de gene die eenige Sche

η komen af te weren

225

pe

Dito. Plac: Dubbelde preemie voor het in de grond boren van Branders,en ftraffe over het ontydigh wcgh-loopen uyt de Vloot,                          227 2 8 dito. Confer vatie Bleyck-neeringe,           1370 7 April. Verbod vremde Dienften te Water en te Lande,                                                          242 12 April. Difcrepantie Zee ende Land Officie- ren,                                                               221 ïójuny. Ordre op het marcheren van de Mili- aie.                                                                 ifi 7 July. TegensdeBrabantfche enLuyckfche Dü- catons, 770 31 dico. Articulen van Vrede met Engeland, 3 χ ƒ 16 Augufti. Accord Collcgie Admiraliteyt Am- fterdam ende Noorder-quartier, over Goederen in't Vlie inkomende, I2fó 16 Sep: Verbod inbrengen verbrande Peper. 1309 40cT:ober. Op't ftuck van Re vifien voor d'Admi- raliteyt, · 1240 26 November. Proponeren 2 f jaren eer berocpe- lijck,                                                             477 i Decemb: Monture manninge van Schepen, ι ζ21 2 Dec: Reglement Monture Straet-vaerders. 13 f 6 1 o Dec: Geen Schepen te mogen verhuyren omme Geallieerden moleftie aen te doen ,              231 ;.üo                  O - 1668. ' >ύΰ! ι$ Jan: Geen Stands Perfonen in haerHuys vifite tegeven, .                                                    73 2 7 Jan.· Ordre omtrent de Mónfteringe,           144

23 Feb. Betalen 200 penningh, 1040 2 5 Feb. Metinge Schepen, 13 60 9 Maert. Drucken ende divulgeren van Pafquil- len,                                                               520 Dito. Valfchen Ducaet s                                   774 23 dito. Geen rapporteur in&ecken waerinhaer Soonals Advocaet dienen,                        66z 2fdito.OrdreKleynZegelbycoUe£te, 1194, f April. Walvifch-gereedfchap buyten 's Lands te voeren,                                                1362 Dito. Vremde Dienften,                             13 6 ζ Dito. Renovatie Plac: Walvis-vanghft, 136$ 8 dito. Nieuwe Leenen by refuys vaneerftenSuc- ceiTeur, &c.                                            604 1 o dito. Ordon: Kleyn Zegel,                      ï 18<S 7 Mey. Accord Limijtricheydinge in Vlaende- ren,                                                       313 Dito. Valfche Loüy fen of Oitaven,              774 10 Mey. Ordon: Zee-wereken,                    1214 Dito,Zee-wercken in Vlaenderen,               1382 2 8 Μ ey. Verbod Boeck der Heylfame Politijcque gronden,                                                 f22 Dito. Bier- ftallen ten platten Lande,              941 1 Juny. Setten van Gelagen in Wyn-kopers Huy- fen,                                                       965 7 dito. Nader accord Holland en Zeelandi rakende 't fai£fc van Juftitief,                                   688 123 July. Inftiuftie voor Holland ter Generali- ceyt,                                                        89 (B j) ·              *Aug:

-ocr page 1481-

Aenwyfinge van alle de Placaten, Ordonnantien, Edi&eri> 6cc.

4 dito. Inftru&ie voor de Gecommitteerde Ra·* den,                                                        9% Dito. Inftru&ie Gecomm: Raden R. ν !,f 8f 12dito.Cape, Vuyr-boet, enTonne-geltop de Maze,                                                  I304 23 dito. Tegens 't maecken van Cribben &c. 629 1  Nov: Raeckende't felve fubjeft Zeeland, n10 6 dito. Mandement pcenael tot maintenue van het recht van procederen van den Houtvefter, 712 14 dito. Capiteynen gheen Koopmanfchap te voe- ren,                                                     ï37i 2 2 dito. Nopende de judicature van de Jacht ,716 20 Decemb; Ampten op den derden dagh te verge- ven,                                                       10£ 1671. 2  January. Debiteren der Franiche ManufacTru- ren,                                                       264 Dito. Verbod Franfche Manufacturen tot Klee- dinge,                                                    *68 Dito. Verbod inbrengen Brandewynen &g. 269 Dito. Halen van Sout tot Setubal,                 1372 3 dito. Refolutie faluyt ende contra faluyt met de Vlagge,                                                   52 8 dito. Debiteren en verhandelen Franfche Manu- facturen,                                           ,269 22 dito. Uytheemfe Boter &c. 2fpercento, 1374 7 Feb: BoeckweyteMeelin de Steden temoghen halen,                                                    893 Ordon: quotifatie Wynen verandert, 955 12 dito. Ad Idem,                                     13 74 19 dito. Verpachten Tienden in de Meyerye van denBoich.                                            1206 21 dito. Refolutie raeckende de Commiftien van Gouverneursen Commandeurs &c.           110 Dito. Schippers ende Matrofen voeringh afghe- fchaft,                                                  1270 2 f dito. Ampliatie Collaterale fucceffien Zee- land,                                                    II f2 3 Maert. Ordon: Boter Zeeland ,                  116 5 Ordon: Wynen verandert,                   118 i 18 dito. Notaris jten~Gomparant wel te ken- nen,              /                                      487 2 3 dito. Rangh f iiflchen de Officieren van de Mili- tie,           .                                               73 Dito. /Rangh Officieren van de nieuwe wervïn- ge»                                                          7S Dito. Rangh Officieren R.                            i6z 1 April. Verklaringe op den rangh van d'Officie- ren,                                                         76 Dito. Rangh Officieren R.                          162 16 dito. Ordon. op 't ftuck van den xl. en xx. pen- ningh,                                                  1008 % f dito. Hammen yederfchippond met elf guldens belaft,                                                  1270 29 dito. Admiraliteyt niet tedifpeniêrenvanhaec Hoogh Mog. Placaten,                           1242 19 Mey. Raeekende 't ièlve fubje£t,              I243 ijuny. Rangh Militairen te Paerd,                 7^ Dito. Rangh Officieren R. τ6ζ Verfcheyde Lijften vandebetalinge der Mi- , /litie,                                               *01 Μ dito. Goederen in Veer-fchepen Pafpoorten, &C       ' ,                                       ; "71 14 July. Quotifatie voor gegoede Capitaliften,962 2 y dito. Ad idem Zeeland,                         '? f* 29 dito. Ontfangers de Lijften van Lijf-renten alle i4dagenovertefênden,                    Λ 7 Ordon*

2 Augufti. Hout-laften 's Lands Recht, 1269 9 Sep: Schepen met de Peil befmetfes Weecken, &c.                                               W7 25 diro. Capitulatie met die gene dieeenigh Volck van buyren defe Landen prcfenteren in te bren- gen,                                                        157 fOftober. Ordre eligeren Officiers, en 't capitu- leren metdefelve, ,15-8 21 dito. Reglement op de Rolle, 663 2 2 November. Tegens 't inbrengen van Hechte Pe- per, _ 1309 27 dito. Ordre op het werven van nieuwe Mili- tie, 117 2ρ dito Tegens inbrengen van valfch geld, 775" 4 Dec: Veniam aïtatis, &c. 491 14 dito. Verlbecken Veniam iecatis ouderdom te doceren, 491 19 dito. Nemen van gefchencken, 512 21  dito. Hogen Raed watTitul tegebruycken daer Zeeland gefecludeert is,                             86 24 dito. Halen van Zout tot Setubal,           1372 27 dito. Reglement Rade van Brabant, aengaende ', de Procureurs, &c.                                   69 8 1070. 17 Jan: CriminelelaeckenvandenHove in appel ter judicature van de Hollandfche Raden, 681 Dito. Dat alle Criminele iaecken by appel aen den Hoogen Rade alleen fal ftaen ter judicature van de Hollandfche Raden,                         . 691 22 dito. Ampliatie Reglement op de Juftitie, 668 Dito. Reglement 165 8 op het ftuck van de Juftitie

681

gerenoveerc,

12 Feb: Geen Alienatien of Tranfporten» 48 5· 13 dito. Renovatie Walvifch-vanghft,         1363 19 dito. Fraudatie xx. en xl. pen.                 1007 20 Maert. Ordre admiflie Pachters,               797 Generale Ordonnantie gemene Middelen verandert,                                   Si 6 27 dito. Officieren gelaft na haer Guarniiöenen te gaen,                                                      162 2 8 dito. Kleyn Zegel,                                 1 o 19 1 April. Ordonnantie Paerden verandert, 1183 22dito.Prothocollen van Notarifen, &c. 486 3 Mey. Reglement interventien fugativen, 601 16dito. Relblutie Saluyt voor Cronenburgh, fi 31 dito. Prins van Orange Ceffie in den Raed van , State, ; π^ -uü                                        54· Dito. Introductie Prins van Orange in denRaed van State,                                                54 ipjuly. Intrödu&ie Bennebroeck als Prafident, 60 23 dito. Fidei-commaTaire Goederen,           491 Dito. Geen Commiflake Goederen ontflagen als door de Staten»                                       668 24 Dito. pijf-rente xx. pen. fubje£fc,           .1006 Dito. Waerichoüwinge op't felve fubjeft, 1007 26 dito. Vafte Goederen vanLuydén buyten de Provincie mede den xx. pen.                    1008 1 Augufti. Ampliatie Ordon. Bieren,           1182 4 dito. Ordre Gonfiils,                                 310 22 Sep. Beneficie Lands Middelen Zeeland, 1108 2 5 dito. Synode of andere, &c. haer ter eerfter in- . ftantie niet te addreffèren aen de Staten Gene- • rael»                                                        46 26 dito. Geen Gedeputeerden in Herbergen te lo- geren,                                                     χ 04 3 O&ober. Afgeïofté Obligatien en Rente-brieven » tecaflèren»                                             789

-ocr page 1482-

			Op de Jaren ënde ordre des tijdts.,
		Ordon: Zeep verandert,                   V 867 Ordon. Gemael verandert,                   880 31 July, Ingangh vrydom bedijckinge Mee- ren,                                                      1383 31 dito. Interpretatie 3 Articul PolitijcqueOrdon- nantie.                                                  '5oó 1 y Augufti. Dood-malen ten platten Lan de. 526 3 o dito, Ördre op het fuyveren en fuppleren vande Monfter-rollen,                                       205· 24 Sep. Aen Boord van Ooft-Indifche Schepen met geen Vaertuygen te komen.               1306 3 Oitober. Vooghden Lijf-rente koopen iönder reproche.                                                4,92 2 November. Verbod inbrengen Franfche Wynen, Canefaflên Sec.                                        272 26 dito. Oftroy Ooft-Indifche Compagnie ftellen van Curateurs over Boedels.                    131 o 24,Dec: Prolongatie O&roy Weft-Indifche Com- pagnie,                                                 1325) 1672. i/February. Verbod Walvifch*vanghft voor het jaenó72.                                                302 20 dito. Leènen te komen verheffen,             605 24 dito. Commiffien voor den Capiteyn-Gene- racl,                                                       112 2 f dito. Verbod vaert na Ooften,                  298 26 dito. Sententie van 't Hoff tuiTchen den Hout- vefter ende Bailliuw van Mqnfter,              715- Dito. Ofdonn. ophef van eenTwee-hondertften penningh,                                             1041 19 Maert. Verbod vremde dienften te Water en te Lande,                                                   242 Dito. Verbod Schip-vaert,                           298 8 April. Jacht op Vlieland,                           613 13 dito. Rangh Officieren van nieuwe wervin- ge >         ;                                                77 Dito. Rangh Officieren,                               162 Gerequireerde qualificatie der Officieren, 162 Capitulatie om releveren een Compagnie te Voet en te Paerd,                             103 1,4 dito. Placaet proemie voor die gene die eenige Vyands Schepen veroveren,                      226 Dito. Diierepantie Zee en Land-Offïcieren, 221 Dito. Proemie veroveren van Schepen,           %z 3 15- dito. Ordon. voorden Wage-meefter , i6? 16 dito. Rangh tuiTchen de Militie en Burgers, 7 8 Dito. Regenten gebreeckigh in den Twee-honder- ften penningh , &c.                                 1041 30 dito. Geen Commiffie vanretorfie te fullen ver- lêenen,                                                   231 11 Mey. Geen Commiffie van retorfie,           232 ijuny. Een jaervryheyt vanden xl. pen: in het tranfporteren van Obligatien,                    492 Dito. Exemptie xl. penningh R.                  1019 28 dito. Verbod van Franfche Wynen en Manu- facturen buy ten executie geftelt,                27 6 i July. Verbod toevoer Levens-middelen aen de Vyanden,                                              258 3 dito. Difpenfatie van den Eed van het EeUwigh Édi&,                                                    120 Dito. Prins Willem de III. ge-eligeert totStadt- houder&c.                                              120 4 dito. Naerder verbod toevper Levens-midde- lèn,                                                       258 8 dito. dagh te prefigeren tot het doen van den Eed " als Stadhouder,                                         5f
						8 dito. Prins Wilhem de III. aengeftelt tot Capiti Generael, &c.                                        \%i 9dito. Eed alsStadthouder, introduftie in hef Hoff,                                                       Sf Dito. CommifTie voor fijn Hoogheyt als.Capiteyn en Admirael-Generael,                             i2z 14 dito. Twee-maelden Twee-hondertften penn; tot betalinge van de Capitale leeninge, 1043 29 dito. Raeckende die meerder fullen willen beta- len als haer quote,                                   1044« f Augufti. Waerfchouwinge teghens overlaft van Krijghs- Volck aen de Huyiluyden,            16f 17 dito. Doleanrien Twee-hondertften pen: 1044 17 dito. Open-ftellinge Vaert na Ooften, 299 26 dito. Verbod van alle Waren naden Vyand, 2 5-9 27 dito. Waerfchouwinge portie van de Admirali- tey t in alle veroverde Prinfen,                   23» Dito. Opbrengen van twee Capitale Leenin- gen,                                                     1045- Dito. Prolongatie O&roy Weft-Indifehe Com- pagnie,                      "                          13?o Verbod Walvifch-vanghft R.              1364, 3 September. Articul-Brief Ooft-Indifche Com- pagnie,                                                 1311 6" dito. Verbod van verdingen over Contributien met Vyanden,                                         169 Dito. Uytvoeren van Hoy, &c. buyten defen Staet,                                                    ffp 17 dito. OpenftelHnge vaert om de Weft, 299 16 dito. Commiffie voor een Veldt - Maer- fchalck,                                                  128 Dito. Articul-Brief roerende den Oorlogh ter Zee»                                                      209 Dito. Uy tvoer van Hoy en Ruygh-voer,         2 óo 18 dito. Soldaten met geen Pafport ontflagen Zijn-1 de, haer wederom onder haer Compagnien te begeven,                                                i<j8 Dito. Completeringe van Compagnien, ende ver- bod va/i 't geven van pafporten,                  168 27 dito. Inroepinge Inghezetenen die haer in Vranckrijck geoccupeert houden, en hier Goe-- deren befitten, 247 Dito. Diflentien, &c. amneftie, 517 6 October. Pafquillen, 5-23 22 November, Waerfchouwinge betalinge Rrand- fchattingen, 169 2 f jdito. Waerfchouwinge aengeven van gevluchte en verfteecken Goederen, 248 1 f December. Schepen by Neutrale Princen ia Vranckrijck ingekocht, voor goeden prinfe ver- klaert,                                                    233 2 6 December. Geen Hyotheecquen te mogen op-· eyffchen,&c.                                           493
					9january.Confulsniet gequalificèert eenige Prin-» fen in weerwil van de Commiffie-vaerders aen teflaen,                                                  234 10 dito. Betalen Twee-hondertften penningh by forme van capirale leeninge,                    ï 046 24 dito. AmpliatiePlacaet Policie,                 f94* 7Feb. Ordre regens het debaucheren der Solda- ten,                              ί                        i7Q» 19 dkb. InftrucTiè Geweldige-Generaél» i 70 9 Maert. /VnderenTwee-hondertften penningh by forme van Capitale Leeninge.                  ï o 50 Dito, Uy tvoer Paerde η,                          cWi 10 Dita

-ocr page 1483-

Aenwyfinge yan alle de Placaten, Ordonnamiefl, Edi&en; &c

Dito, Vry ftellinge Commercie over Zee, 201 1 δ dito. BinnelandfcheOmmeflagen,          χο$>ο 2 2 dito. Nader vry ftelling Commercie, 302 2 3 dito. Nader Ordonn: gemene Middelen 1110 3 Oftober. Provifie van den Ontfanger-Generael, &C.                                                      1329 10 dito. Verbod plunderen van veroverde Prin- fen,                                                       236 14 dito. Plac: jegens't ge weid aen de Huylluyden door'tKrijghs-Volck,                              181 26 dito. Een jaer vryheyd van den xl. penn: in het tranfporteren van Obhgatien,                    4.93 Dito. Betalinge Impoft Sand-kluyten,           830 Dito. Exemptie xl. penn:                             1019 Dito. Revocatie Verbod uy tvoer Paerden, 1373 11 Dec: Ordre voorkommge van fieckten onder 't Krijghs-volck,                                     182 20 December. Geen Commiiïïe-vaerders langer in Zee,                                                      237 2 3 Dec: Verbod Walvifch-vanghft, ]              302 1674. 2 3 January. Ordonn: Turff Zeeland              116z 2$Jan: Lootfluyden geen Koopvaerdy-fchepen in Zee te brengen,                                      1305

Ίο dito. Geen Commiffie-vaerders ten Oorlogh te m ogen uytvaren ,                                     235- Dito. Verbod vremde dienften te Water ende te Lande.                                                   H2 Dito. Verbod Qofter en Noorder vaert 1         300 Dito en 2 8 Juny. Verbod Walvifch-vanghft, 302 11 Dito. Precife executie van 't verbod der Uyt- heemfeheBrandewynen,                          27<? ij Dito. Inftru&ie Directeurs, betalinge's Lands Militie,                                                  171 29 dito. Leen te komen verheffen,                 603 30 dito. Hoe te doceren de betalinge van de quoti- fatie,                                                    10 f2 Dito. Prolongatie ()clroy Weil-Indifche Com- pagnie,                                                 1330 Verbod Walvifch-vanghft R. 13Ó4. 1 April. Retorfie jegens Vrancktijck wegens ghe- vluchte Perfonen,                                   248 14 dito. Odre tot obfervantie van goede difcipline in de Vloot,                                            215 Dito. Verbod Navigatie en Commercie van Neu- tralen op de Havenen van Vranckrijck ben Enge- land, &c.                                               272 Dito. Gouverneurs &c. niet bevoeghtdejudicatu-

1278 2 Feb'.Het Capiteyn en Admiraelfchap werdgede-

re van Goederen, &c.

fereert aen fijn Hoogheydts wettige Deicenden- ten,                                                        123 2 Feb. Het Capiteyn en Admiraelfchap ende Erf- Edelen over de Provincie van Zeeland, gedefe- reert aen fijn Hoogheyd ende desfelfs Defcen- 1 denten,                                                  125 12 dito. Plac: invoer Franfche, Ceulfche en Mun- fterfche Manufa&uren,                             277 Dito. Verbod Franfche Brandewynen, Canefaf- fen, &c.                                                 283 1y dito: Refol: Holl: noopende de delatie van Erf- Stadhouder over de Stad van den Briel, &c. 126 Dito. Regenten van de overheerde Provinciën over faecken van arreft te appelleren aenden Ho- gen Rade,                                              682 16 dito. Plac: jegens het deferteren van Ruyters en Soldaten,                                               184 19 Feb: Articulen van Vrede met Engeland, 342 20 Feb: Nieuwen Impoft op den Tabacq, 976 Ordon: Tabacq,                                  976 Ordon: Tabacqs-pyen»                         986 Ordon: Papieren,                                988 27 Feb. Wat Huyfen onder de naem van Gods- huylèn gereeckent>                                  1064 31 Feb: Schenden van Boomen &c.                 530 1 o Maert. Preemie veroveren van Schepen» 225 12 dito. Qualificatie Jacht,                           613 Dito. Ordonn: ongeregeltheyd in *t jagen» 614 Dito. Plac: Hout vcfterye vernieuwt R. 713 21 dito. De Pachters van 't Recreatie-geld de Con- traventeurs te betrecken voor de Gecomm: Ra- den ,                                                      94*6 27 dito. Ordre vier-mael denTwee-hondertften penningh,                                            1064, 31 dito. Renovatie verbod alle vaert ter Koopvaer- dye,Viflcherye.&c.                                 3°4 Dito. Renovatie Walvifch-vanghft R.         ^6? 2 April. Strand-roveryen,                             628 Dito. Strand·roveryen, 73f 14 dito. Court-waren's Lands gerechtigheyt 1272 2 o dito. Herftellinge drie Provinciën,              47 Dito. Approbatie vorige Refolutie >                 'S9 k Dito*

14 dito. Reglement by deCollonel en Gapiteynen des Regiments van Vlaerdingen,               174 Dito. Aert de Steden een Obligatie voor denTwee- honderften pen»                                     1053 19 dito. Waerfchouwinge aennemingeder Morte» payen,                                                   173 Dito. Het afdoen der proceflèn voorGecommitt: Raden by Commifiarifen van haer Edele Groot Mog.                                                      711 24dito.Placaetpreemievoor diegene dieeenighe Schepen komen af te weren in de Vloot, 226 Dito. PJac.-dubbelde preemien voor het in de grond booren van veroverde Schepen, en ftrafïè tegen het ontydighuyt de Vloot loopen,             227 Dito. Goede seconemie in 's Lands Vloot, 2. 19 Dito. Difcrepantie Zee en Land Officieren, 221 Diro. Soulagement Vermin&cn,                   226 29 Dito. Redres Policie, &c. 's Hertogen- Bofch,                                                   496 6 Mey. Α pprobatie van fijn Hoogheyt op *t felve fubjecT:,                                                  174 ï ^ dito. Ordre voor de Opghezetenen ten platten Lande,                                                   175" ι ρ dito. Diiïêntien &c. amneiKe,                   f 18 14 Juny, Huyfluyden t'ontroven van haer Beeften 3 &c. te beletten,                                       177 15- dito. Betalen van een Honderften pen: 1054 ójttly: Retorfie jegens Vranckrijck, Biflèhop, &c. pretenfien van geit,                                 249 14 dito. LiquidatieCapitaleLeeninge &c. ioj8 19 dito. Ordre Monfteringe,                         177 21 dito. Ordre jegens de foules en geweld van het Krijghs-volck,                                        *79 24 dito. Ordre jegens hetvloecken, &c. in het Leger,                                                   179 8 Augufti. Schade aen de Ingezetenen gedaen, uy t . de Tra&ementen te korten,                      180 |8 dito. Deputatie buy ten *s Lands,               2,07 iSep: Gouverneurs, &e. niet bevoeght tot verle- nen van Pas<edels,                                 1278 13 dito. Huyiluydeh Patenten nietgherefpe&eert, bydenFifcaeltecalangeren»                     180

-ocr page 1484-

Op de Jaren ende ordre destijdts,

Pitö. Commiflïe.Prins Wilhem alsErf-Capiteyn

Dito. Alle Placaten verbiedende den invoer vait Wynen &c. werden ingetrocken,             1272 10Oftob.Tegens den EmbderpenninghSec. 776 20dito.De Rivièrede Mazeopengeftelc, 1280 29 dito. Gouverneurs &c. het werek vandeCon- voyen,            : n6i?                           I27p i8 November. In de Sententien te ftellen, doende recht uyt de naem &c.                               66% 28 dito. In de Sententie tegebruyckendeclauiule doende recht uyt de naem &c.                    704 1 December. Onkoften over de Legèr-wagens toe lafte van de Dorpen,:               ' T.           %%S Dito. Tra&aet Marine met Engeland,            3 5-2 2 2 dito. Ordre't fatfoen en getal van de Bagagie- Wagens &c,                                   ,         186 Dito. Ordre waer naer.dat alle Officiers haer fullen reguleren,                                              187 Dito. Op het betalen van eenen re-eelen Twee- hondertften penningh, f .,. ;i,-. 1;l,^ , 10Ó0 24 dito. Het cefleren van exemptie van den xl. pen: in het tranfporteren van Obligatiepy          493 Dito, Schout en Gerechte gheordonneert voor de Leger-wagens niet meer te betalen als het Land goetdoet,                                          , 187 Dito. Ceflatiexl. penningh R,                     10ip Dito. Confenttwee-mael denTwee-hondertften penningh, ; 1 ;,                             1070 Dito. Belaftinge Suyckeren vermindert, 1274 2p dito. Plac: jegens deferteren van Sonaten 1 § 8

•&c.                      ■ i»>A (oei : i ii             127 Dito. Verbod inbrengen verraenghde Wynen,288 22 dito. Vrede met den BiiTchop van Munfter, 348 8 Mey. Openftellingejvan alle Stromen &c. 304 Dito. Plac: nopende de Juftitie,              i . 669 Dito. Vonnifle van de Groote Steden executabel ' by arreft tot fes hondert guldens, andere beilote Steden tot drie, en Bailliuw en Mannen tot hon- "dert, en Gerechten tot 80 guld:               704 Dito. Ópenftellinge van alle Rivieren, uytghefon- dertdeMaze &c.                               · 1280 ρ dito. Onderhoudinge van de Placaten invoer van Wynen,                                                 285? ip dito. Ordre in 't Leger by yder Regiment te ob- ierveren,                                                 184 aodito. VryeZee-vaertna't Weden &c. 306 28 dito. Verbod Eet-waren &c. na de Stad Grave te voeren,                                               260 11 Juny. Nader provifioneel Accord Holland ehde Zeeland, adminiftratie van Juftitie,          692 ip dito. Goederen de Riviere in en uyt ghevoert , belaft met een derde verhooginge,             1272 f July. Ordre ingekropen abuyfe op de Rolle van Brabant,                                                $99 8 dito. Ordre onderhoudinge van den Articul- Brief,                                                     J$$ 18 dito. Trouwen van Perfoonen in overfpel ghe- lcefe,                                                      507 ï9 dito. Sociniaenfche Boecken ,                    f 23 23 dito. Plac: jegens de Kapers op Franfche Beftel-

3γ:,ϊ.

i<>7f.

lingen,                              /                    238 28 dito. Furneren van een Capitale-leeninge van twee-mael den Twee-hondertften penningh, &c.                                                       1067 Dito. Notificatie betalinge van de Capitale-leenin- ge,                                                       1070 ρ en 12 Augufti. Boecken te mogen drucken jegens d'Engelichen,                                          f24 13 Augufti. Verbod jegens het begeven in vremde dienften buyten de Ooft-Indifche Compa- gnie. 244 Dito. Vremde dienften na Ooft-Indien R. 1306 17 dito. VerdubbelingelmpoftopdenTurff, 830 Odon: Kolen verandert, 833 Ordoiv.OntgróndingeTu rif verandert, 83 y Dito. Waerfchouwinge verdubbelinge Impoft Branthout, 841 Ordon: Gedruckte Papieren, 847 Ordon: Schoenen verandert, P4x Ordon: Recreatie-geit, Ρ44 13  September. Goederen Buy ten*ghezetenen toe- ghekomen, ende naderhand aeu Ingezetenen gekomen, van den duyfentften penningh onthe- ven,                                                     Ï070 14 dito. Ordre in de befoigne van 't Hoff, 670 20 dito. Publicatie Oftroy Weft-Indifche Com- pagnie,                                                I331 Dito Oftroy voor denieuweWeft-Indifche Com- pagnie,                                                 1333 Dito. O&roy Weft-Indifche Compagnie bevaren Curacaoiche Eylanden,                          1343 22 dito. Ordon: Tabacq Zeeland,                iifp óOftober. Ordre Hogen Rade grootheyt der Ad- vertiflementen,                                       683 pdito. Intreckinge van de Placaten jegens het in- brenden van Wynen &c.                          2 po

pjanuary. Mariïliaenfe'Zeep met een derde ver- hooght &c.                                            127^ 18 dito. Syne Hooghey t toegheftaen de Jacht over de Vecht,                                               623 20 dito. Maniere van Doleantien Tweehonderd iten penningh,                                       1071 2p dito. Verbod jegens het begeven in vremden dienften buyten de Weft-Indifche Compa- gnie,                                                     245f Dito. Vremde dienften naer Weft-Indien R. 13 46 2February. Voor degeprefte Leger-wagens niec meer te betalen als het Land geeft,              3 88 1 Maert. Houtvefterye van Goyland ,            62 3 26 Dito. Eed van fuy veringe die Militaire Ampten bekomen,                                               188 Formulier van Eed van fuy veringe.         18p 26 dito. Eedc van fuy veringe der Politijcquen R.                                                         514 Dito. Item Militairen R.                               5-14 27 dito. Schouten en Gerechten een percento te mogen korten.                                       1072 28 dito. Op'cftuck van de Revifien voor d'Ami- raliteyt,                                                1240 1 April. Ordonnantie twee ftuyvers opdeTonne Bier by de Brouwers te betalen,                P3 ^ f dito. Revifievoord'Admiraliteyt,            1241 Dito. Odtroy Weft-Indifche Compagie geam- plieert,                                                1343 p April. Confervatie ruft der Kcrcken, approbatie Boecken &c.                                           47P Dito. Walvifch-fpeck by Ingezetenen ghevangen, vry &c.                                                 1175- 12 dito. Articul-brief Weft-Indifche Comp: 1346· Dito. Alteratie Articul-brief,                      13 ?4 15- dito. GeenTraftementen goed te doen als die den Eed hebben gedaen. (                         190 Dito

-ocr page 1485-

Aenwyfinge van alle de Placaten, Ordonnantie^ Edi&en, &c.

Dito. GeenTrafteraente aen Militairen fonder den ,EedafgeleghtR.                                      5*1+ 9 17 dito: AmpliatiePlacaten op de Convoyen,i 2 58 29 dito. AmbafTadeurs deordinaris Prcefenten te mogen ontfangen.                                    2,09 Dito. Ordinaris Praïfenten te mogen ontfan- gen.                                                        f 12 ió Mey. Ordre omtrent het logeren der Militie

749 749 13 dito. Ordre jegens de exceflèn van de Sollici- teurs.                                                   . l97 Dito.Tra&aet Commercie met Sweden. 35-7 19 dito. Reglement Policie voor die van Finafd- heyningen.                                              y00 26 dito. Geen Regeerders leverancie te mogen

doen.

fiö

ten platten Lande.                                    19° 23 dito. Ampliatie Reglement Juftirie Hoogcn Rade.                                                     684 24 dito. Ophef twee-mael den Twee-hondertften penningh.                                             1072 30 dito. Geen Tra&ementen goed te doen dan van den tijd af dat den(Eed gedaen is.                190 Dito. Refolutie op 't'felve fubjecT: R.              5Ί4 8 Juny. WaerfchouwingeVry-Leger, en vryheyt van Impofitie &c.                                     195 1 o dito. Geconter fey te VrieiTche Ryders. 777 2 2 dito. Plac: Viflcherye Zeeland.                117 8 27 dito. Verbod toevoer van Levens-middelen na Luyck,                                                   261 9 July, Verbod Hand-Molens.                       894 18 dito. Complotteryen van de gemene Midde- len.                                                        799 19 dito. Geen Revifien Pro Deo.                   684 Dito. O&roy Weft-Indifche Compagnie Convoy- gelt te ontfangen.                                   1282 Dito. Ampliatie O&roy Weft-Indifë Compagnie bevaren vandeCaribifcheEylanden.         1345 22e ito. Toevoer Eet-waren naer Luyck ende Gu- lick.                                                        261 2 7 dito. Plac: jegens Officiers die na de Monfterin- ge Pafpoorten verleent hebben.                  196 9 Augufti. Weft-Indifche Compagnie Convoy- geit te ontfangen.                                    1282 12 dito. Ad idem.                                          1282 20 dito. Nieuwe Camper Schellingh.             778 23 dito. Tegens exercitie van Jacht inde Meyerye vanden Bofch.                                         628 3 Sep: Vrye Haringh-viflcherye.                    30 f Duo. Vrye Haringh-viflcherye R. 1365- 18 dito. Ampliatie Ordonnantie gemene Middelen Zeeland.                             '                  1112 2 6 dito. Pafquillen.                                      5-24 7 OcTrober. Reglement Conful totConftantinopo- len&c.                                                   311 11 dito. Stellen van Aerd-ftrieken.                 624 14 dito. Thollen tot Maes-fluys.                   748 24dito. Revifievoord'Admiraliteyten. 1238 16 November. Vacante Predick-Ampten den plat- ten Lande.                                              481 20 dito. Weft-Indifche Compagnie Comvoy-gelt te ontfangen.                                         1x83 21 dito. Gafthuyfen vry van den Twee-honderften penningh.                                             1074 2 3 dito. Doorfteecken van Dijeken, &c.          601 3 December. Quickfilver inkomende vry &C.1276

4 April. Revocatie Krijghs-volck in dienft vanden Vyand.                                                   i9$ Dito. Ingezetenen met vremde Commiffien varen- de, t'huys ontboden.                                 239 Dito.Conqueften vanVyitnden voor goeden prinie verklaerr.                                                250 30 dito. Trad: van Vrede en Commercie tuflehen. haer Hoogh Mog. en die van Algiers. 1406 12 Juny, Ordre en Lijfte van Salarifen voor Deur- waerders van gemene Middelen.                701 15· July. Confent twee-mael den Twee-hondert- ften penningh R.                                    1076 17 dito. Gebruyck van Quarens op Schepen. 896 Dito. Tegens het vermengen van Scheynen. 942 18 dito. Ouderdom der Predicanten.              48 e 1 Augufti. Prothocollen te brengen ter Secretarye daer overleden.                                     .487 Dito. Tegens het fchutten van Bruydegoms ende Bruyts &e.                                             5-27 10 September. Vifch-want.                         1366 12 dito. Schieten omtrent Vogel-koyen. 61 o 17 dito. Beneöcieren Impoft Wynen.            964 19 dito. TuriFby nacht te halen.                · 830 ζ f dito. Settinge van Brood.                          193 26 dito. Weft-Indifche Compagnie authorifatie Convoy-gelt te ontfangen.                       1282 !4 November. Naerder ordre bevordetinge van de Juftitie voor den Hage.                            704 2 f dito. Declaration Ie Trai£ré Marine Ie Roy d'Efpaigne & les Seigneurs Eftats Generaux. 390 1 December. Proemie die den Drucker Rothé weet aentewyfen.                                           f25 19 Dec: Gequefte Soldaten goed te doen fes ftuy- vers.                   1Ó77.                            19S 13 fanuary. Verbod halen van Brood ten platten Lande:                                                   896 2 2 dito. Ampliatie Viich-wand.                   1367 8 February. Plac: Conlèrvatie van Commercie met Sweden &c.                                            240 19 dito. Geen Pafporten van Vyanden aen te ne- men.                                                      2fö 27 dito. Reglement Chirurgijns te Velde. 1383 1 Maert. Bedieninge van den Superintendent over de Leenen in Vlaenderen.                         ó°8 Dito. Aenbrengen van Lecnen.                      6°7 ζ dito. Het onderkruypen der Paepfche Notari- fen.                        '                               489 19 dito. Bedieninge vanden Superintendent over de Leenen in Vlaenderen.                         607

7 dito. Ordre rot weeringe van Paflè volanten. 196 j Dito. Confent twee-mael den Twee-hondertften

20 dito. Confent twee-mael den Twee-honderften penningh.                  1676.                   107? 28 January. Ordre betalingq van's Lands Militie by de Officieren te doen.                          196 1 February. Krijghs-Officieren gheen vereerin- gen. " ""                                       J14 Dito Verbod aen alle Gouverneurs &c. Foyen te vorderen.                                             1281

penningh.                                             1076 2 o dito. Huyfluyden acngevinge bezaeyde Lan- den.                                                       844 3 April. Bleyckers recht van retentie.             5%9 Dito. Tegens den Zecufchen Daelder, 2 8 ftuy vers penningh.              ;                                7Ί9 Dito. Tegens den Camper Schellingh.            779 Dito. Geen Huyr- cedullen fonder Zegel. x^ 3 7 Duo

-ocr page 1486-

Op de Jaren etide ordre des tijdts.

2 f diro. Verfeeckeringe dat de Soldyen in géd ert niet in Obligaiien fullen werden betaelt. 789 7 April. Beeftcn - Tholl in verfcheyden Ste-· den.                                                           7 5'O 13 Mey. Vooghden penningen te mogen beleg* gen op Militaire Ordonnantien.                   492 2 fjuny. Verbod tegens 't Roeck genaemt Spinofa Opera ^Pofihuma.                                         fzf 28 dito. Jacht op't EylandGoereé                  62 f 8 July. Verbod Ingezetenen geen Paiporten van Vranckrijck te vorderen.                           2 ft 17 dito. Sauvegardc Pachters.                        8o2 2 7 dito. Waerfchouvvinge.gewelt van Franfè Sche- pen met gelijck geweld te mogen weren. 24! 12 Aug. Ontfangers geen Renten te betalen voor dat den 200 pen: betaelt is.                       1078 5 dito. Krijghs-Officieren geen Vereeringen. 5-1 $■ Dito. Verbod Gouverneurs, &c. geen Pafporten te verlenen.                                              1281 10 dito. Traftaet Vrede met Vranckrijck. 360 Diro. Trad; Commercie met Vranckrijck. 3 6 § Dito. Yckingh Turff-Tonnen.                      831 ——Ordonn: Ontgrondinge vanden Turff veran- dert.                  "                           83 f — Ordonn: Tabacq by forme van quotiiatie 982 .-----Nader Ordonn.'Tabacq.                       984 20 dito. Confent 2 00 penningh.                    107 8 2 j September. Jacht op Haes in de Klingen. 626 1 f November. Onwilligheyt der Landzaten. 5-86 26 November.'t Hoff, Sec. te mogen difpenieren vanHuwelijckfeproclamatien.                    5-08 7 December. Prastendenten van de ghediflblveerde Weft-Indifche Compagnie haer te voegen aerj de felve.                                                     13 54, 1679. iöjanuary. Ordre op 't frauderen van't Veer tuf- ichen Amiterdam en Sardam.                      75*0 24Febr: Steden mede legael Hypoteecq·         f92 *4 dito. Parate executie jegens de pachters en hare Borgen.                                                       793 2 5 dito. Geen difpenfatie van ouderdom. 481 16 Maert. Verklaringe exemptie Impofuien TJ ni- verfiteyf.                                                     571 Dito. Huys-vrouwen van Pachters, &c. met geen Hu welijckfche Voorwaerden te behelpen. 799 Dito. Tegen't maken van Turff buyten Dijcks. 83a 17 dito. Obfervantie Ordonnantie Middelen van Holland.                                                     803 —»— Generale Ordonnantie ghemene Middelen verandert.                                         808 -—«Generale Ordonn: ghemene Middelengeam- plieerr.                                                816 Ordon: lm poft op de Wage verandert. 81J

pito.Perfoonen buyten deiqProvincie vertrocken den 2oo penningh te betalen,                       1078 13 dito. Bergh-loon van Schepen by CommiiÏÏe- vaerders van den Vyand hernomen.             240 i6dko. Verbod toevoer Waren van Contrebande naSwcden.                                                  262 I ζ Juny. Addreflè Brieven van en na S weden, 1385· rjojuny. Ele£tie Fagel tot Prefident.                   67 ijuly. Ceremonieel introdu&ieFagel.               67 10 dito. Queftie over infol ven te Boedels te venti* leren daerfe vallen.                                       67 2 21 dito. iluyckeryen Gemael.                           85)7 22 dito. Hout, de Rivieren af-komende, aen te ge- ven.                                                             625) 27 dito. Geen Kramers, &c. Zeep in te flaen. 872 .------Ordonnantie Gemael verandert.              880 28  cfito. Verbod brouwen van Bieren binnen de Huyfen.                                                      5)38 30 dito. Confent een-mael den 200 penningh. 1078 31  dito. Rapport introductie Praïlident ia den Ho- gen Rade.                                                      68 if AuguftLOrdorinantievanhetKleyn Zegel ver- nieuwt.                                                      1020 II September. TegenhetOverfpel.                f07 i f dico. Brengen van Broodt van't Landt in de Steden.                                                    85)7 Dito. ingezetenen te recht voorhaercompetenten Rechter.                                                 1385- iódito. Raeckende het vefkopen van Ooft-Indiiè Acüen.                                                  1307 17 dito. Tegen dengheconterfeytenLeeuwendael- der.                                                              780 18 dito. De Pachtera te mainftineren in haer recht.                                                           711 Dito. Obfervdntie Ordonnantie Middelen. 790 Dito. Aflöfiatien van Compagnien van Pach- ters.                                                 /           800 Dito. Fraudatien gemene Middelen 801 24 dito. Verheffen en hulden doen van Leenen.604 27 Oftober. Reglement Holl: en Zeel: beleggen van befoignes voor den Hove.                             673 Dito. Reglement belöignes Griffiers vanden Ho- ve. '"                                                         675 9 November. Brabantfen fwygenden Tholl. 1114 1 y December· Misbruycken Brouwers Tonnen ver- boden.                                                         939 —— Ordonn: Brandewynen verandert.            966 -——Ordonn: Tabacq.                                     s>79 —-Ordonn:Grove waren.                            5)91 ■------Ordonn: Karoiïen, &c.                             995 22 dito. Confent een-mael den Twee-hondertften penningh.                                                   1078 %7 dito. Dood- ftraffe voor die gene die op Vyanden Schepen werden genomen.                           241 29 dito. Ordre op 't loiïen van Slaven.            13 86 1678. 13 January: Geen Pachters te admitterén voor dat Admiiïie hebben verkregen.               \," 798 23 Febr: Secretaris-AmptvandeUniverfieeyt. 55a 2 ? dito.'tGemene Landt niet meer recht op iniol- vente Boedels als andere.                          f91 3 Maert. Conventie betalinghe "sLandts Rech- ten.                                                           1277 i8dito,Turf-Tonnei\opeenegroóte.               831 «dito. Efgale praclijcque van de gemene Midde- len.                                                              791

• Ordon: Granen geamplieert. ■ Ordon: Impoft Boter verandert. > Ordon: Fruyten verandert. Ordon: op oen Turff.

823

826 827

2 5 dito. Claflèn hunteghedragen na deReibluife

van Anno 16j5. 29 dito. Confent 200 penningh. 30 dito. Tegens de Ventjagers.

482 1080 802

18 April. Ordre op het Tonnen van Turff. 832 ■——Ordon: Kolen Holl: verandert.                833 ——Ordon: van de Ontgrondinge Turff veran- dert. ' :                                     836 *—«*Ordoja: Hoern-heeften verandert, £41 i (C)                  Or:

-ocr page 1487-

			•Hf^S^1*
					Aenwyfmge van alle de Placaten, Ordonaaotien, Edi&en, &c Ordon:BezaeydeLaiidenverandert. 8437Maert. Regenten vanWees-Iiuyfen, Diaconyen, en Aelmoeflèiiiers» Erffeniflèn te mogen aen- vaerden.                                                    I421 16 Maert. Viflèn langhs de Stranden.             τ ,ö8 19 dito. Prophanatie 's Beeren Ruft-dagh. 484, 20 dito. Backers met Sageles te mogen ftoken, 822 28 dito. Reglement Deiirwaerders van't Hoff. 65-5· 29dito. Waerfchouwinge Souten Zeep,          877 Dko.InilruftieCoHe&eurs Gemael.               888 Dito. Sluyckeryen Gemael ten platten Lande. 898 Dito. Backers geen Semelen te mogen inflaen. 899 1 April. Ordon: Soutt'Scheep.                         863 6dito. Ventjagers.                                           802 Dito. Ontfangers van de Verpondinge geen vorder recht van preferentie als 3 Jaren.                1204, 12 dito. Proceduren over verhuyringe binnen den Bofch.                                                       IZO£ Dito. Ge-evinceerde Goederen inden Bofch 14,1 o 1 Mey. Ta£taet Vrede ende Commercie met Al- giers.                                                           37s> Dito. Belaftinge Waren die door de Zijp, &e. wor- den gebracht.                                            1177 3 dito. Ordon: op 't Sout vernieuwt.                8 59 — Nieuwe Ordon: op de Zeep.                  S73 Dito. Ordon: Heere-gelt vernieuwt.                 878 11 dito. Renovatie ichieten omtrent Vogel- Koyen.                                                       611 15 dito. Ongequahficeertjagen> &c.                627 24 dito. Ordre betalen Boeten van Appellen. 703 31 dito. Het betalen van een jaer Traftemenc van Ampten.                                                  , 104, Dito. Ophef van een re-eelen 2 00 penn: 1081 Dito. Ordon: en Inftruitie op 't ftuck van de Pilo- tage op Huysduynen.                                 12 8 6 Dito. Ad idem op Vlielandt, &c.                    1294 16 July. Stijffel-maeckers in den Import van 't Ge- mael te betalen 15- ftu: &c.                            900 17 dito. Prcemie vijf ten hondert over het betalen van een halve Verpondinge.                       1083 19 dito. Quotifatie ten platten Lande op 't Ge- mael.                                                           899 20 dito. Pachters te main&ineren.                    795* 2 Augufti. Colleft-loon by de gaerders vande Ver- Jsondinge.                                             1089 ito. Verbod invoer van Brood, &c. uyt andere Provinciën.                                             900 Dito. Sanderyen in Goy landt.                      141 o 6 Septemb: Α m pliatie Ordon: Kleyn Zegel. 117 f 10 dito. Ordre Kledyc, ende compareren fonder Zijd-geweer opdeRolle.                         685- 18 dito. Nader vcrklaringe 9 Articul Gemael. 89Z 2 6 dito. Capiteynen den Impofl t'Scheep te beta- len.                                                             86(> «------Nader Ordon: quotifatie Wynen.           póo 3 Oftober. Inflaen van Glafen.                        53 r 8 dito. Aen d'Ingezetenen verboden het aennemetï vanvremdedienften,                                   243 Dito. Renovatie Verbod tegens vremde Dicn- tten.                                                            24<> Dito. Verbod vremde Dienden.                     1+1? 23 Novemb. Prajdicanten binnen't jaer vertrecken- de,,d'onkoften van't voorgaende beroep te beta- len! .810                                                      483 29 dito. Reeekeninge Verpondinge.             1089 18 Decemb: Ordon: en Inftrftruftie op't ftuck van dePilotage opHuyfduynen.                      JJ°6
		.......Α —— O —■— τ—* —— .----- «1---- *—— '------ .----- —— —— ------ ———— ——20 A2 a dive2 7 di 30 diA 20 Mva 31  M&cop 9 Sepha 11  di 16 di19diDito de20 di va 6 Oft O 12 diha Dito H 18 O 2 N in 29 d <· De D 8 dit ; So Ditp , le 22 d „'-a 2ojah Dito 17 dp 9.F-eH 16 d
				Sec,          · ■·-.·:. ...                                       nl

-ocr page 1488-

Op de Jaren en de ordre des tijdts.

2 8 November. Tegens het drücken van Paiquillen ende fameufe Libellen.                            141 f 11 December. Opheft^ 00 penningh.           1084 1682. 2january. Van den 400 penningh gheen dolean- tien.                                                      1085· 17 dito. Tegens eenige gheconterfeyte iïlvereDu- catons.                                                  141 f 20 dito. Reglement op't marcheren en logeren van 'tKrijghs-Volck.                                    1417 22 dito, Ordre op het betalen van de Verpondin- gen.                                                      1418" 1 April. Ordon: Koets en Paerde-gelt.           1115- Dito. Veer-gelt.                                          1218 1 Mey. Heere-gel f. 1220 15· dito. Verbod Camper Leeuwcn-Daelders, als mede de Camper en S wblfche Florynen. 1418 f)July. Jacht in de Klingen. 1419 1 o dito. Officieren van Hooge* Middele ende Lage Jurifdiciie haer te mogen voegen in faecken van fraude.                                                  1421 15 dito. Hooft-Offtcieren en Pachters niet te mo- gen accorderen in iaecken van frauden in geme- ne Middelen.                                         1422 24 dito. Tegens de prophanatie van des Heercn Ruft-dagh. 1423 8 Auguiti. Reglement op't aenflaen en onderhou- den van verarmde Perfonen en Kinderen. 1420 23 September. Qorlogh-fchepen gheen Koopman- fchappen te voeren.                                 1423 Dito. O&roy Suriname voor de Weft-Indifche Compagnie. 1424 Ampliatie 17 Articul in de Ordonnantie op de Brandewynen.                                       1429 Idem» in 't cerfte Articul van de Ordonnantie op de Karaffen, KaleiTen, &c.                       142 9 3 Oftober. Tholl van Stockholm ende Gotte- burgh. 3 43°

Dito. Ad idem op Vlielandt. % ι dito. Prsedicanten Jaren van beroep.

1294 483 1080

pico Alteratie van'c Placaet 3 April 1Ó77,

1681.

löJanuary.Kamer-bewaerders, &c. ge-eximeeft van den 200 pen; van hare Tradementen. 1084» 14 Febr. Veyl-geldt in den Lande van Over-Maze vernietight.                                           1*84 Dito.Twee-hondertiren penningh mede te becalen van Adtien in de Ooft-Indifche Comp: 1411 2 Maert. 't Bevaren van Havens mee de Peft be- fmet.                                                     l37i 20dito. Difpenfatie Eed voor Neeringli-doende Luyden.                                                 796 Dito. Reglement voor den Yck-meefter van de Meyerye van 's Hertogen-Bofch.              1412 22 dito. Liquidatie 200 pen:                         1084 21 dito. Schependen 1 Sept: van Archangelte ver- trecken.                                                 I3f8 ------Ordon:van de Boter verandert.               825· ——Ordon: op den Turffverandert.              8x7 16 April. Schepen aen Vremdete verhuyren. 1365· ï Mey. Procureurs van den Hoogen Rade ρπεάίε te dienen van Stuckcn.                             68 f 18 |uly. Steden af te fchaffen alle belaftingen. 796 Dito. Boeten by de Officiers en Pachters te profite- ren.                                                        796 24. Augüfti. Prompt betalen Verpondinge. 1089 25 Sep": Notificatie flaen van nieuwe Munt. 784 2 5 dito. Schouten op te geven wat Perioonen tot Algiers gevangen zijn. 1414 Dito. 12 Jaren vrydom voor die van de Gerefor- meerde Religie uyt andere Geweften. 1414 Dko. Ingangh Slachtijdr. 14H .___ Ordon: Wynen en Mee verandert.         947 ióOftober, Waerfchouwinge pretendenten van S weden.                                                M°5

-ocr page 1489-

		REGIS Τ E R Van alle de Placaten 5 Ordonnantien * Refoiutien, &c in het derde deel van 't Groot Plaeaet-Boeck begrepen, foo van de ftucken die uytgedruckt ilaen als die Remiifive zijn ghebracht, volgens de Letter van het A, B, C. NOTA. Dder 'i ivoor dt Remijjïve of de Letter R. achter flaet, Xjjnfluc^en die in het Derde Deel niet uytghedruckt flaen, maer alleen worden aenghewefen waer defehe in de voorgaènde Deelen te 'vinden T^n.
				Acl:e voor de Ooft-Indifche Compagnie, verbod! buyten de felve niet te handelen op Ooft-Indien RemiJT.                                            Pag. 1306 AjStien in de Ooft-Indifche Compagnie niet te ver- koopen noch tranfpor teren.                      1307 «-----Item tegens't verkopen van de Actiën in de Weft-Indifche Compagnie Rem/ff.           13 25» Aftien in de Ooft-Indifche Compagnie mede den xx. penningh fubje£fc.                               100 f Adminiftratie Juftitie 's Hertogen-Bofch. 495 —- Item in Vlaenderen by Keyfer Karel R: 701 Adrniraliteyt Inftructie adminiftr: Juftitie R: 71 % —-Item R:                                               1221 Admiraliteyten Revifien.                            1238 Admiralitey ten niet te difpenferen van haer Hoogh Mog. Placaten.                                       124* ■----- Item 't felve fubjeft.                             1245 Adrniraliteyt tot Amfterdam en Vrieilandt Conci- liatie                                                     12 f$ Admirael-Generael in alle Beuyten en veroverde Schepen fijn gerechtigheyt.                        232^ Admiilie van Pachters.                       797 en 79$, Adverrifiknenten en Schriftuyren niet te groot te maecken.                                                685 Aenhouwers van Dieveryen R.                     600 Aenbrengen van Leenen in Vlaenderen.         607" Aerd-ftricken in 't Weft-Iandc te ftellen verbo- den.                                                        6241 Afgelofte Obligatien of Rente-Brieven by de Luy- den felfs te caflèren en trakteren, 7 8 <> Af te leggen Kuftingen hoe te verftaen. 494, Affchaffrngh der Schippers ende Matroièn Voe- ringh. 1270 AlblalTèr-waert Inftrutlie, &c. R.                  715 Α lliantie tuiTchen Dort, Delff, Haerlem, Leyden * St. Geertruydejnbergh, Amfterdam, Alckmaer, Oudewater, Schiedam, Rotterdam, Medenblicq en Vlaerdingen.,                                          5 Alienatien niet te doen van onroerende Goederen» I als voor den Rechter daer gelegen zijn 48 f ' Ampten byafftant vacanr wordende, opentebly- ven tot de volgende Vergaderinge. jlqq Ampten niet te vergeven als aen Hollanders,· 13· Ampten vacant wordende, eerft in de volgende Vergaderinge te vergeven. 100 Ampten precife op den derden dagh. van yder Ver- gaderinge te vergeven. \ 100 en iot,\ Ampt van Secretaris van deUrtfyeriïteyt, hoe te vergeven, ficc. .· , f|,o ~i&                                  :J&nV<
			A. j Bolide Contraden Tulpen Remiffi- ve.                                 Pag. 48 5· Abuyfen op de Rolle van den Rade van Brabant.                           699 'Accord tuiTchen Spaigne ende haer Hoogh Mog.overdcLimijtfchey- dinge.                                     313 Accord met die vander Goude over het Stapel- recht,                                                            f5"4 Accord tuiTchen Gorcura en Dordrecht, beroeren- de de Stapel.                                                 7 ƒ 8 Accord tuüchen Holland en Zeelandt op 'tfaid vandeJuftiritieR:                                        687 U— Item op 't nomineren van een Prefident inden HoogenRade R.                                         687 Accord Hollandt en Zeelandt adminiftratie van [uftitie van beyde de Hoven.                        692 Accord tuiTchen Zuyder en Noorder-quartier ghe- menelaften.                                                  78 f Accord tuflcheo de Provinciën over 's Landrs Rechten.                                                    12^3 Accord tuiTchen de Adrniraliteyt tot Amfterdam cn't Noorder-quartier, ten reguarde van Goede- ren over S wol paflcrende.                            12 f 6 ■ * jtem over Goederen 't Vlie en Texel inko- mende.                                                       12 f 6 Accord Bewindthebberen van de Weft-Indifche Compagnie en Hooft-participanten R. 1329 Acta Sinodi nationalis, of nae-handelïngh tot Dor- drecht d'Anno ιό 18 en 1619,                       416 Afte van Edelen en Steden om na Hertog Willems doodt Vrouw Jacoba tot Land- Vrouw te huldi- gen.                                                                   8 A£te van non-prejuditie voor die van Zeelandt, electie Preiiden t in den Hoogen Rade.            63 Afte van indemniteyt v,oor de Edelen ende Ste- den.                                                                        $>8 A£te van furvivance op fijne Excell: Prins Willem de II.                                     .               107 Aften van Staet niet te drucken of verkoopen. f ia Aften van cautie van't vol appel by de Deutwaer- ders releveren binnen 14Dagen.               668 A&e over't heffen van den WaiTenaerfchen Thol binnen Gouda.                                        7 Ρ iAfte voor de Noordtfche Compagnie van Zeeland om op Mauritius de Walvis-vanghft temóghen

-ocr page 1490-

ïteglfter tot het derde Deet der Pkcaten, 6cc

AmbSiïüdeurs gheen audiëntie te verlenen voor dat haer Credentialen hebben bekent ghe- maeckt.                                          Pa&*53 Ambaiïadeurs Huyièn niet te frequenteren om Mis te horen R:                                           307 Ambaiïadeurs niet te offenferen R:                307 Ambaiïadeurs Logementen niet te violeren R: '307 Ambaiïadeurs en Deputatien Reglement. 307 Ambaiïadeurs vereeringen en gefchencken. 309 Ambaiïadeurs ofhareDomeftijcquen niet tearrc- fteren.                                                 310 AmbaiïadeursgeenMiflèinhaerHuyfen .te doen als in haer eygen Tale.                             400 Ambaiïadeurs geen Vereeringen te mogen nemen R:                                                     " 512 Ammunitie van Oorlogh niet te vervoeren noch ontfangen van eenigc Vyandts Plaetfen. 2 59 Α munitie van Oorlog, Sec. uytvoerende aen eenige Koningen 's Landts recht feberalen.        1265· Amneftieenabolitie jegens alle diffidentien ende murmuratien.                           517 en fï 8 Α mpliatie Inftruftie Hogen Rade en Hove van Hollandt.                                                    510 Ampliatie Statuten Ό niverfiteyt tot Leyden, ftel- len van Curateurs over Roedels.                54,6 •-—Nader ampliatie op't felve.                  54.6 Antwoordt by die van Hollandt op de Remon- ftrantie van de Zuydt Hollandtfche Synode,45"2 Anathomie tot Leyden R:                         543 Arreft by de Steden en Dorpen te doen tot wat iömmen.                                             669 Arrefteren Kercken-ordeninge by Holland, 459 —-— Refolutie van Holl: op 't felve fubjeft. 4Ó0 .<-----Item op't felve fubjeft.              460 en 461 Artïcul-brieffftri£r. te onderhouden.              18 f Articul-brieff Ooft-Indifche Compagnie. 1311 Α rticul-brief Weft -Indiiche Compagnie R: 13 29 ·«—~- Idem.                                           1346 Articul-brief en Inftru&ie raeckendeden Oorlogh ter Zee R:                                            206 •-----Idem 't felve fubjeft raeckende.             209 Articulen en Conditien wegens't wiflêlen van Ge- vangenen tuiïchcn Vranckrijck en haer Hoogh Mog.                                                  ipi Articulen gemaeckt tuflehen de Staten Generael en den Prins van Orange R:                    312 4-ü— Idem beveftigingh van den Treves R: 312 Articulen van Vrede tuflehen den Protector van Engelandt en defen Staet R:                     313 --—■-Idem tuflehen Portugael ende haer Hoogh Mog, R:                                     313 ·——Uyt het Tradlraet van Navigatie &c. tuflehen Vranckrijck en defen Staet R:                  313 $&.—Idem tuflehen den Koningh vanEngelandt en haer Ho. Mog.                3 ζ 5 en 342 Articulen ende Poin&en adminiftratie Juftitie 's Hertogert-Bofch. Articulen Hollandt en Zeelandt raeckende 't fai& van Juftitie R:                                      687 *-—Idem't felve fubjeel: raeckende,             538 Archangelfche Vaert R:                           13 57 —— Precifen tijde van Archangel te vertrec- ken.                                      13 5-7 en 135-8 Arme Kinder-buyfen onder Godts-huyfen te re- kenen. ·                                           1064 Affeurantien by Statuyt van Koningh Philips R: 1221

Afféurantie Kamer tot Amfterd: Oftroy R -----Idem Rotterdam R: t -----Idem Middelburgh R: Aflöciatien en compagnien van Pachters.

1221 Ι2*Γ 12*1 80O.

Authorifatie aen 't Hoff ende Magiftraten executie Placaten Paus-gefinden.                           40 j B. BAckers haer Ovens niet te ftoocken met Riet, Sageles, &c.                             pag:§35 Backen ende prijs vanBroodt ten platten Lande R:                                                               8P2 Bagagie-WagensenSoetelaers, &c.             186 Beèften-Thol tot Amfterdam en verfeheyden an-

dere Steden. Beden, ontlaftinge by Oorlogh of inbraeck. Beden, Hoogé Heerlijckheden vryhey t. Bedelen der Leprofen R: Bedevaert-gaen verboden R:                       ?-f< Bedrogh inde betalinge van Convoy ende Veylgel denR:                              ft „            l2K ,___Idem ordre op 't felve fubjeft R:           1253 Bellen, flaen en kloppen aen de Deuren verboden Belydenifle desGeloofs der Gereformeerde Kerc- ken in Nederlandt.                                 4°f Belaftinge Suycker-firopen op een halve ftuy ver vermindert.                               .         I274* Bennebroeck introduftie als Prefldent in den Hoo- gen Raedr.                                            ξ* Beneficieringelmpoft Wynen.          964.01566 Beneficie van ghemene Landts Middelen m Zee- lancjtt                             1108,1 noen 1116 Bentemer dubbelde ft uy vers verboden.          76° Berghloon van hernomen Schepen by Commiuie- vaerders. Beroovers vanThuynen te mogen fchietcn ende quetfen, &c.                                       *3° Beibignes voor de Hoven hoe te beleggen. 673 Befoldinge Compagnien te Paerdt en te V oct. 199 Betalinge 2 00 penningh gevens geit.            1060 Bevaren Middelandtfe Zee publicatie.         ï 1 5» Bevrachten van Schepen R:                      *3g Bevorderinge van Juftitie in den Hoogca Rade Bewinthebberen van d'Ooft-Indifche Compagnie Eed van fuy veringe te doen.                     5τ° Bidden voor d'Overigheyr.                         474· Bierfteeckers in geen Kelders te laten drincken, &c

5,40 S>4* Ï2?3 1253 1260 105)0

R:

Bierfteeckers ten platten Lande. BinnelandfcheGewaiTenuytvoer R: Binnelandtfche Pafporten R: ___Idem Ordonnantie op't felve fubjett. Binnelandtfche Ommeflageningaringe.

Blafphameren van deNameJefu Chriih>en fweren verboden R:                     .           „τ««?ίίη Bleyckers recht van retentie op Garen en Lywaten indien den Debiteur infolvent is,         . ƒ °y Boots-volck in vremden dienft te begeven verba den                                                   } Boden noch hare Magen eenige leverantie tcdoen aenWerckenhunaenbevolen.                  > Boedels infolvent, te ventÜeren daerfe vallen. £z Boeckendiefeditieuszijn, niet re diucken noen verkoopenR:                                    Boeck

-ocr page 1491-

.Volgens de letter van het A, B, G Boeck ghenaemt Aenwyfinge der Heylfame Poli- Capiteynen op Oorlogh-fchepen geen Koopman

ichap te mogen voeren R:                  pah: 13 71 ~-—Nader PlacaetR:                                1371 «—— Renovatie van 't felve.                        142 3 Capiteynen, Reders of Schippers, 8cc. Impoftvan Zout te betalen.                                       866 Capitulatie om me te werven twee Regimenten te Éaerd.                                     ,»              147 -*τ— Idem drie Regimenten te Voet              148 Capitulatie aengegaen met den Heere Wirts,om te werven een Regiment Voetknechten.         149 ."Idem met eenige Capiteynen, over 't werven van een Compagnie Voetknechten. 15-2 Capitulatie met die gene die eenigh Krïjghs-volck van buyten preiènteren in te brengen,           1 57 Capitulatie aen te gaen met Collonels &c. om van buyten Volck in tebrengen. .                 .160 Capitulatie met Hooge en Lage Officiers teVoec entePaerd.                                             163 Capitulatien en Privilegiën, gegeven by de Key- ferlijcke Majeftey t van Turckyen aen haer Ho: Mog: in fijn Majefteyts Landen.                 383: Ceremonieel in't ontfangen en recipieren van Am- bafladeurs.                                                 53 Ceremonieel introductie Fagel als Prseiident inden Hoogen Rade.                                           6j Ceremonieel, Eer-Titulen, in en fubferiptien. 78 Ceflatie van exemptie van den xl. penningh. 493 Ceffie Prince van Orange in den Rade van State.                                                               $4« Cherchers van de Convoyen Inftru&ie R: 1224 Claflenen Kercken haer te reguleren nadeRefo- lutievani6Nov:i 67 f. ,H                     482 Claufule doende Recht uyt de naem, Sec. weder in Sententien te gebruyeken R.                  704 Colonie van Suriname O&roy.                    1424 Coopmanichap niet te voeren door'tjuffrouwe- GatjHoutskerck, &c. R:                        1255 Coopmanichap in Zeeland gebracht door het Zypc hetSlaeck, &c. belaft.                             1177 CoJJarerale fucceflie te betalen van Leen, ftaende Huwelijckaengekocht, aen eenvanbeyde by

tijeque gronden, &c. verboden. pag:522 Boecken van Socinus verboden.                     573 Boecken niet te mogen druckentegensdeEngelfe ' Natie. *                                                   ?24 Boeck geintifuleert Spinofa Opera Pofthuma, ver- boden.                                                    f25 Boeckweyte Meel ten platten Lande in de Steden niet te halen. ,;, s , , ;                    893 —— Idem Broodt. 89 6 en 897 Boeten en Breucken het ghemene Landt compete- rende, by den Officier ende Pachter halff ende halff, &c.                                              7PÖ Boetens van appellep voor den Rade in Vlaende- ren.                                                        703 Bomen en Plantagién niet te fchenden.           530 Borgen niet executabel, voor dat den Debiteur overwonnen is.                                       587 BrabantfchenfwygendenTholl. 1214 Brabantfe en Luyckfe Ducatons verboden, 770 Brandewijnen niet in te brengen noch teconfume- ren.                                                        269 Brandewijn-ftuckenhaergroote. 1264 Brandtichattingen en Contributien niet te betalen aenVyanden.                                           169 Brief des Grave v5n Lycefter uytfchryvinge Natio- nale Synodein den Hage 1 ƒ 86. 445· Brieven van Legitimatie. , 490 Bruydegoms en Bruydrs niet te fchutten.         527 Brood en Meel uyt geen andere Provincie in Hol- land te brengen. 900 Brood-ièttinge tsn platten Lande R:               892 Brouwers gheen Bierfteeckers Neeringe te mogen doen R: 938 ------Idem brouwen van Bieren R:                938 Brouwen van Bieren binnen de Huyiên verbo- den.                                                       93 8 Brouwers Tonnen niet te misbruyeken. 939

c.

/^Abeljaeufeparthye verbond jegens deHoeck- S^ fche.                                              pag: 2 Cal mijn-handel.                                        1369 Camer-bewaerdersexempt van den 200 penningh, idem Boden van Steden, Admiraliteyten,Klock- itelders, Trompetters, Franfche en Duytfche School-meefters, Voorlefers, Kofters, Binne- Vaders en Binne-Moeders, Siecke-Troofteri en Knechts van Diaconyen.                         1084 Camericxdoeck inkomende acht ftuy vers van yder . ftuck te betalen.                                      1267 Camper Schellingh verboden.             778 en 77? Camper Stuy ver verboden.                           7 71 Canefaflèn,&c. uyt Vranckrijcknietin tebrengen nochconfumeren.                                     272 Capitaleleeninge in Geld of ghemaeckt Gout of Silver.         '                                         i°43 Capitale leeninghe van viermael den 200 pen- ningh.                                                   10Ö4 Capitaleleeninge 100 en 200 penningh. 1070 Capitaliften tequotiferen in denlmpoft van de Wynen. , $6z Capiteynen geen Pafpor ten te geven na de generale Moniteringe.                                           196

Teftamentgemaeckt.                               605 Collaterale iucceilie van Obligatien van afgiften van de Α dien in de Ooft-Indifche Compagnie fo wel te betalen als van andere Obligatien. 141 r CollecÏ-loon gaerders van Verpondinge. 1089 Collecteren van Zout en Zeep.                      877 CollccTreurs verhooginge Gemael Inftru&ie. 888 Collegien terAdmiraliceyt adminiftratie van Jufti- tie ende Zee-laccken R:                           712 Collegium Theologie tot Leyden R:              545 Commandeurs geen foyen van Schippers s &c. te mogen nemen.                                       1281 —Idem geen Pafporten te verlenen.           128 l- Commandeurs haer niet te bemoeyen over hec werek der Convoyen, &c.           1179 en 12 80 Commercie, Navigatie en Marine Trad; tuflehen Vranckrijck en haer Ho: Mog:                   368 Commercie over Zee vrygeftelt. t              301 —Idem op 't felve fubjecl:.                            30a Commiflariflèn op de quotiiatie vin nieuwe Ge- timmerten.                                          E%fe Commiflariflèn van haerEd:Gr:Mog:deProcef- fen af te doen voor de Gecommitt: Raden. 711 Coramiflie Graef Maurits van Naflau,            ι o f

Α ζ                         Corm

-ocr page 1492-

Resiftef tot liet derde Deel der Pkcaten, &c.

Conditien,'tRuwaertfehapop Hertog Aelbrecht. § Conditien en Articulen op 't wiffelen der Gevange- nen tuflehen Vranckrijck en haer Ho, Mog, 19 χ Conditien waer na de Solliciteurs haerfuüen regu- leren,                                                      ipj

Commiffie voor den Prince vanOrange alsCapi- teynen Admirael-Generael.               pag; 122 Gommiffie Prince van Orange als Erf-Capjtéyn en Admirael-Generael.                          * 1x7 Gommiffie Prins van Orange als Stadhouder. 5-6 j—Idem op Prins Frederick Henderickale Gou- verneur van Holl: en Zeel:             ioó •N-^Idem Voor den Veld-Maerfchalck van'tLe- ; ■<' ger.                                               128 Commiffie voor een Generael van de Cavalle- rye. Λ29 •i——Idem voof een Generael van de Infante- rie. 130 ——Idem voor de Generael vandc Artillerye. 130 •r^-Idem vbór den JLieutenant-Generael van de Infariterye. Ï31 j-5— Idem voor den Lieutenant-Generael van de ;i'.u ,■_,-. Gavailerye. ; 132 4-i*-Idem voor den Commiflaris of Wacht-mee- , ti lier-Generael. i^i —--Idem voor den Majoor of Wachtmeeftfer- Generaèl over de Infariterye. 133 -——-Idem voor de Gouverneurs van Steden en Forten. 133 *öi—Idem voorde Commandeurs van Steden én "·>■ Forten. 134. Gömmiffiert van Ampten>&c.maer by provifie. 100 Commiffien tot het roven by Engeland uytgegeven door geen Koningen, &c. nietgeintereflèert te willen aennemen. 229 Commiffie ofCaepvaerdersbyretorfie jegens de Engelfche geen Volck aen te nemen. 230 —— Idem van retorfie niet te verleenen. 231 Commiffie- vacrders tenOorlogh uytgeruft, niet üytte varen. ■ 234 Commiffievaerders niet langer in Zee te continue- ren als tot February 1674. 237 Commiièn te; Recherche tót Amfterdam Inftru- ittei 1231 Commiièn van de Convoyen Inftru£He R: 1224 Commis van de ièttinge van 't Brood in placts van een, twee ftuyVers, 6cc. 893 € ommitteren of veranderen van de Curateurs van de Univerfitcyt tot Leyden. f fo Comparant en Getuygen moeten by den Notaris 1 wel bekent zijn. 487 Gompagnien en afïbciatien van Pachters. 800 Gömpoferen der Officieren met Paus-ghefinden verboden. 406 Gompofiticn bydeFifcaels ter Admiraliteyt ver- " -boden. !; 1241 Cömpofuien der Pachters R: 799 —^-—Idem op't feive fubjeét. 799 Gornpofitien en uytkoop Impoft Wynen R: 963 Gomptoircn lier Convoyen langhs de Maes R: I2f3 Concordaten Hollandi Utrecht ended'Yflêl onder een Stadhouder;                                         21, Corieiliarie Collegien ter Admiraliteyt tot Amfter- cdam en Vrieilandt. Sfimf Condemnatie pecunieel by Zeeland executabel be- ■ heden de thienponden. ' 6%6 Cöhdideo daer op Key fcr Carel de V. mee de Sta- ten en Steden des Duy tfchen R ijeks wegens den ; byftarid Tyner onderhoorige Nederlanden is ver- '■ draden tot Augsburgh. ij

Confent t wee-mael den 200 pennirigh. :-—-Idem. — Idem. Confent 200 penningh gevens-gek.· Conièrvatie Bleyck· Neeringe. Confervatie ruft der Kercken.

io7jr 1076 1078 108© ijffi Μ 9

Confideratien vanden Hove, tot weeringe van de ftoutbeytderPaus-gefinden.                      401 Configneren van de Boetens van Appellen voor den Radevan Vlaenderen.                        703 Confuls Reglement.                                     310 Confuls en Refïdenten niet ghequalificeert eemghe Prinièn in de Haven der Geallieerden inkomen- de, aen teilaen.                                         234 Confumptie Brandewynen, Manufacturen, Franft Wynen, &c. buyten executie.                   276 Confumptie ende invoer Franiè, Chur en Furften van Geulen en Munfterfe ManufadTruren verbo- den.                                                        277 Contracten met Schippers op Groenland aenghe- gaen, voor nul verklaert.                         294 Contrebande W aren niette vervoeren na Vranck- rijck ende Engeland»                                25-* Contrebande waren na Sweden verhoden· 262 Contraventeurs van'tRecreatie-gclt tebetrecken voor de Gecomm: Raden.                         946 Conterfeyten van Stempels, &c. op het Twijn- garen verboden.                                      13 7 f —-—Idem Mereken op Thee-potten.          137a Contributienen Brandtfchattingen niet te betalen aenVyanden.                                           169 Conventiculen Schooien, Colleften, Cloppen,&c. en eompofitien der Officieren R:                399 Conventie betalinge's Land ts rechten by d'Ooft- Indifche Compagnie.                              1277 Convocatie des Nationalen Synode by den Grave vanLycefter, Hage if86.                         44? Convoyen en Lycenten verpachtinge R. 1253 —« Idem Ampliatie.                   1153 en 1258 Convoy en Veylgelt te mogen heffen by de Weft- Indifche Compagnie.                              1282 Convoyen niet te fluyeken.                          1261 Correfpondentie na Sweden buy ten Koopman- fchap verboden.                                     ijSf Cours en valuatie van eenigefilverepenn: 7%l Court- waren 's Lands rechten te betalen. 127* Credit verfterekinge voor de Gap: ter Zee. 206 Crimineel appel van 't Hoffaen den Hoogen Rade terjudicature van Hollandfe Raden.           68* —— Idem'tfelvefubjecTrraeckendc.             69* Criminele Juftitie in Nederland by Edift van Ko- ningh Philips R:                                      795 Crufaet van Portugael verboden.                    77% Curateurs by de Univerfitcyt tot Leyden te (lellen over Boedels van Profefibren. ■'--'          $Φ Curateurs bydOoft-Indife Compagnie te mogen ftellenover Boedels in Indien.                  131*? Cuftingen of Hypothecatien te moghen opeyi- fchen, &c.                                               493 C uitingen af te leggen, hoe te verftaen.           494» Decla-

-ocr page 1493-

Volsens de letter van het Α", Β, C

Drucken van Pafquillen en A&eaVan Stiet verbod den.                                            ' pagrf2o —-Idem.                                                14,17 Drucken Franfche Couranten verboden. yaté Druckèh en verkoopen vanPlacaten eri Ordonnan- tien van Zeeland.                                     531 Drucken «hde verkoopen van feditieulc Boecken

i"\Eclaration fur Ie Trai&é de Marine entre fa JUr Majefté Ie Roy d'Efpaigne & les Seigneurs Eftats Generaux.                         pag: 390 Dedel introdutüe in 't Hoff als Prefident. miffl\ Delatie van 't Gouvernement der Nederlanden aen den Grave van Lycefter Ry                        106 Delatie van 't Erf-Stadhöuder, Capiteyn en Admi- raelfchap-Generael over de Stad vanden Brie! en Lande van Voorne, il£ t 3 ,                126 Depütatien en Ambafladen Reglement.          307 peièrteren en debaucheren van Soldaten. 184 Defèrterende Soldaten haer van d'eene Compa- . gnie in d'andere begevende, met de doodt te ftraiFen.                '                                 1 188 Deuren aen te kloppen verboden R:               517 Deyrvaert en Ontgrondinge van den TurfF. 83.^ Deur waerders d'A&ens van cautie binnen 14 dagen te leveren aen de Rentemeefters.                6<S8 Deurwaerders van den Hove condemnatien van Houtvcfterye ter executie te moghen leg- gen i?: .                                           " ?*7 Deurwaerders en haer exploï&en.                     6 $£ Diaconien ErfFeniflèn te mógen aenvaerden. 1421 pijck of Water-recht geen appel fubjeft by Oftroy van Keyfer Karel R:                                     713 Dijcken, Kaden en Dammen niet door te fteec- ken,. , < /0Ό1 Dijck-recht O£troy R: 6*9 Dijckgraven noch haer Vaders, Moeders, Soonen, Dochters, Broeders, &e. geen leverantie te doen aen Wercken haer aen bevolen. 516 Difcourfenen Pafquillen, raeckendede fouveraini- teyt, verboden. 524 Difcipline in 's Lands Vloot. 21 f Diffentien en murmuratien, &c, amneftie en aboli- rie. 517 Difpenfatiejoodfche Natie van de Politijcque Or- donnantie, in reguard van Huwelijcken. 504 Difpenfatie van den Eed van't Eeuwigh Edift. 120 Difpenfatie van ouderdom niet meer te verlee- nen. 482 Difpenfatie Eed Neeringh-doende Luyden. 796 Difpenfatie op 'tftuck vandeWeddens van den Hove. 646 Difpofitien vand'Admiraliteyten punftuelijck nae te komen. I2ó7eni2ó8 Dood-malen ten platten Lande. 526 Doodflagen in Herbergen 6cc. gefchiet, geen remif- iie te verleenen R: 599 Doodftraffe voor die met eenige Vyandlijcke Sche- pen op de ftroomen van den S taet worden geno- men, ' 241 Doleantien 200 pent 1044 Doleantienop een egalen voet, föo van 400 als 200 penningh 1085 Domeyoen Inftruftie, &c. 7ip Dpmeynen van de Graerrelijckheytniet te verpan- den of vcraliencren. 734 Domeyoen van de Generaliteyt verfcheyde Placa- cenR: # 73? Dorpen voor de Leger-wagens niet meer te beta- len, als 't Landidaer voor goet doet. ï 87 »--*- Idem 't fel ν e fubjeft by deGeneralit: 188

R:

517 769 779 599 54?

Dubbelde ftuy vers van Benthemer verboden. Ducatons van Brabant en Luyck verboden. Duellen van Militairen R*. Duellen van Studenten tot LeydenR:

Duyck-dammenniettemaecken in déRivierè de Merck. &c.                                             dip Dunne-bieren en Scheyrien, &c. niet te vermen- en- !                 '                  'r2!' 94* Dorpen en Steden gheen belaftingen te doen. op Waren, &c, van andere Steden. ,            79$

■Λ? ■

E.

... ...

) bh 1

Ρ Ed Commiiïïe en introdu&ie in 't Hoff, vanden ■M Prince van Orange als Stadhouder.          5-5 Eed vanden Prince van Orange» als Capiteyn-Ge- nerael.                                                 < 12& Eed Praefident Hoogen Rade.                          6 f Eed van iuy veringhp, voor die eenighe Politijcque Ampcen bekomen, ende nader Refolutie op 't felve fubjeft.                                         102 Eed van fuy veringe by die gene die eenige Militaire Ampten bekomen.               ,                    188 Eed yan 't Volck vanOorlogh te Lande. »r 20£ Eed Officieren ter Zee.                                  219 Eed tot voorftandvan de Paus-ghefinde verbo- den R:                                                   399 Eed aen de Roomfche Religie ghedaen, te avoce- renR: gpp Eed van iuy veringe te doen bydietotBewintheb- beren worden verkoren. ji6 Eed voor de Raden ter AdmiraUteyt. 1234,1236» Eed by de Raden ter Admiraliteyt te doen fonder eenige refervatie. 12 3 7 Eed Sqbftituren ende Dienaers van den Houtve- fter. 718 Eet- waren na 't Leger vry van Impoft. ι ρ f Eet-waren, Amunitie> &c. niet te vervoeren na 't Sticht Munfter. 20 Eet-waren en Ververfinge na de Stad Grave te ver- voeren verboden. 260 ------Idem na Luyck, Aken en GuÜck.            261 Eet-waren vry uy t te voeren op Brazil R: 13 29 Eer fte Deurwaerders vandenHoogen Rade haec Salaris.                                                    68 l Eer-Titulen in Requefte niet te ftellen R; 84, -—IdemR:                                              6fi Eer-Titulen,Ceremonieel,In enSübfcripticn' 78 Echt-reglement. ,,.,                 > |H ,5O2.en fio ^Economie in 's Lands Vloot ter Zee.             219 Edelen in Holland, verbond jeghens de Inquifi- tie-                                          '                At Edia van Koningh Philips op de Criminele Jufti- tic in Nederland R:                                  705 Edi£t Keyfer Carel 't verkoopen yifn Geeftelijcke Goederen aen Gods-huyièn of geeftelijcke Per- foonen verboden.                                      396" Etuit

ll

-ocr page 1494-

			Regifter tot het derde Deel der Pkcaten; &c.
				——Idem Attaché voorde Collonels, Lt:-colI en Sergeant-Majors te Paerd en te Voet. 127 —— Idem Commiifie voor de Sergeant-Majors te Voet. —— Idem voorde Capiteyns en Ritm: ·—— Item van Attaché voor de Capit:
		Edift van Koningh Philipsop het faicT; van de Zee- VaertR: ■                                        1221 Egmonts Leenen te verheffen R.         v, ξ , 6o2 Egualifarie van de Turf-Tonnen.                 831 Eleftie Prins Willem de III. tot Stadhouder, Capiteyn en Admirael.                           120 Electie Fagel tot Prasfident van den Hoogen Ra- de.                                                       67 .Elucidatie Tra&aet met Denemarcken, raeckende deTholjenvanHoutlaiten.                     316 )EmbderTwee-guldert-penningh verboden. 776 Emeriti haer Plaets waer te nemen tct beveftiginge van een ander.                                      473 Engelfche Manufafturen niet in te brengen. 263 Equipagie Schepen na de MiddelandfcheZee, *■—-Idem monture, manningeen Admiraelfchap- ^ , penR;,               .l(t9.n. ,2 · '*tf6 Erf-pacht vandeGraeffelijckheyt te moeten aen- brengen R:                                           734 Evangelifche Gereformeerde Religie te befcher- men, en seen andere toe te laten R:          39P Exceflën in de Capictel-duynen R:             ( 717 Exercitie Jacht in de Meyerye van'sHertogen- Boich. - \                  ' *                     628 Exerceren van de Gröoie en Kleyne ViiTchery.&c, verboden.                                     :m 298 Executie op de iès groote Steden vanHollandt. 19 Executie Placaten Paus'gefinde.                   405 Executie by de Steden foo wel op de Pachters als hare Borgen.                                         793 Executie gemene Middelen.                         803 Executorie gemene Lands Impoften R*          711 Exempcie xl. pen: komt te ceilèren.            ;; 493 Exters te ftooren R:                                  613 Extract uyt de Inftru&ie voor de Gollegien ter Ad- ■^Simiraliteyt.                                          1235· F. *Γ7Αmeuiê Libellen niet tedrucken of divulge- Jj ren.                                         pag: f20 Fidei-commiilaire Goederen konnen niet worden n ontflaghen als door haer Ed. Gr. Mog. 491 ^—Idem R.                                          668 Fifcaels ter Admiraliteyt niet te mogen compofe- ren.                                                   1241 Fifcaels kenniflè te geven van contraventien by de Admiraliteyten begaen.,                         1245 Foyen en Vereeringen niet af te vorderen by de J Gou verneurs ,&c. van Schippers. 5-14 én 5· 1 f Formulier Brieven om yemand in den Raed van State te prefenteren.                                 82 Formulier van Commiifie voor den Capiteyn- Generael.                                             112 iM- Idem van authorifatie op den Capiteyn- - Generael om een Leger te commanderen. 113 —P* Idem van Inftru£tie voor den Capiteyn- Generael.                                            113 Fofmuiier van Commiifie voor den Admirael- ' Generael.                                            114 «i-^Idem Inftru&ie voor den Admirael-Gene- rael. .                                              n? Formulier vartCommiiïie voor de Collonels te Voet. n                     γ               ■ *3f i— Idem voor den Collonel te Pacrd.           13 <> r—*ldem voorden Ltscóllonel te Voet. 136 ——· Idem voor de Sergeant-Majors tePaerd. 136
							m we
						Formulieren van 't Gebed in de Kercken. ———Nader verklaringh daerop.
					Formulier van't Gebed by de Praedicanten pun- cTruclijck te volgen.                                 ^77 Formulier van Eed van iuy veringe.               189 Forme en manier van doleantien inden 200 pen- ningh.                                               Ï971' Forme van electie van een Prsefidentin den Hogen Rade.                                                  60 Foules en gewelf van Krijghs-VoJck te weren. 179 Franfche Schepen by Neutralen inghekocht, van goeden priniè te verklaren.                       233 Franfe Schepen geweld met gelijck gheweld te mo- gen weren,                                           αφί Franfe Manufacturen niet teverkoopén of debite- ren.                                           2^4en268 Franfe Wynen,Azynen,Canefaflèn, &c. niet in te brengen noch te confumeren.                272 ——Idem Brandewynen , ghediftileerde Wate- ren, &c.                                             283 Franfe Couran ten verboden.                       5 2 6 Fraudatie Gemene Middelen.                 ■-ί 801 Fraudatie xx. en xl. pen:               - 4         1007 Fraudateursvande Gemene Middelen mede ver- vallen in de boete van 't Generael Placaet. 71 % Frauderen van 't Veer tufïchen Amfterdam en Sar- dam.                                                   75-0 FrieflchegeconterfeyteDucatons verboden. 7jj Furneren van CapitaleLeeninge van twee-mae! den20openningh.                               1067 ■'■·»'■■■■'-■■■■■- G. · '■ * /""^Aarders van de Binnelandtfche Omrneilagen ^' wanneer Huyrders en Eygeriaers te execu- teren,                                      pag. 494 Gaerders van de Verpondinge geen collea-loonen te vorderen.                                       1089 Gagies van de Raden , Fifcaels ende Secretariflèn vaxideAdmiraltieyt.                            I23? Gafthuyièn over fiecice Soldaten goedt te doen fes ftuy vers, 4 by de Soldaten en 2 ftuy vers by het Landt.                                                198 Ge-evinceerde Goederen in de Meyerye van den Bofch niet langer te mogen verhuyren als voor eenjaer.                                            12.0? Gebeds Formulier by dePrcdicanten punctueHjck na te volgen.                                         477 Gecommitteerde Raden en Reeckenmeefters, wat Tituleirfubfcriptien tegebruyeken.             85 Gecom: Raden in Weft-Vriefland, op watTituI Recht te doen.                                        of Gecom: van den rfage hoe in de Vergaderinge van haerEd:Gr:Mog:teitaen.                         fï Gecom: Raden Inftruftie,                            87 GeconterfeyteRydersofDucatonsverboden.777 Gedeputeerden van haer Ed:Gr: Mo: in commiflte rangh voor die uyt de Hoven.                     7* Gedeputeerden in Col legien, ofRaeds-heeren in geen Herbergen te logeren.                       * °4 Gedc·;

-ocr page 1495-

Volgens de letter van het Α, Β, C.

Graeffchap van Hollandt fucceffie op Hertogh Willem. \                                       pag. 1 ------Idem op Hertogh Aelbrecht.                     6 GraefFelijckheyts Domeynen niet te verpanden of veralieneren.                                            734 Gratie vctor rigeurvanjuftitie niet meer in Senten- tien te gebruy eken.                               t 8 f Gravamina der Kercke tydclijck aen de Corr miiT Politijcq te behandigen.                            473; Griffiers van den Hove Ordre en Reglement op hare befoignes, &c.                                   675 GroenlandtfcheVaert. 29$ Gronlandtfche Vaere verbod vernieuwen 296 -----Idem.                                                 304 Groenlandtfche Vaert en Viflclierye verfcheyde Placaten R:                                           1361 Groenlandtfche Vaert en Walvis-vanghft R: 1364 i                                                                 ft H.

Gediftileerde Wateren noch Brandewynen niet in te brengen noch confumeren.            pag: 269 Geloofs-belydeniflè der Gereformeerde Kercken in Nederland.            .                             407 Gemeente door dePredicanten te vermanen tot refpedi aen haer Overhey t.                        471 .-----Êlucidatieop'tfelveiübje£L                  472 Gemene Land niet meerrecht op infolventeBoe- dels als andere.                                         591 Gemene Middelen in Zeeland iluyckeryen. 1103 Generale Ordonnantie op't ftuck vandenopheve van de gemene Middelen.                          804 Generaltreyrs Thollen, verfcheydePlacatenende Ordon: R:                                              751 GeneraltteytsOmmeilagh halve Verpond: 1204 Gcneraliteyts Domeynen verfcheyden Placaten R:                                                         73 f Gerechte van's Graven-Hage Reglement tot be- vorderinge van dejuftitie.                         704 Gerechten van de Dorpen de Perfoonen op te ge- ven die tot Algiers gevangen zijn uyt haer Di- ftrift.           ~                                       14» 4 Gereformeerde Religie te beichermen, ende geen andere toe re laten R;                               399 Gefchriften of Boecken niet te mogen drucken te- gensd'Engelfche en Schotiche Natie.          524 Gewas van Contributie-Landen in Vyandlijcke 'Steden niet te voeren fonder Licent te betalen R:                                                        125-3 Geweer te dragen by Lackeyen en Knechts verbo- den R:                                                    jij Glafen in te lïaen verboden R:                       517 Goederen van Neutralen mede Licent te betalen R:                                                        1253 Goederen van buy ten-gezetenen den Twintigften penningh fubje£t.                                    1008 Goederen by Teftament , Sec, gemaeckt, reftitutie fubjecÏR:                                               491 Goederen Buyten-gezetenen toegekomen hebben- des ende nu Ingezetenen toekomende, te onthe- ven vanden 1000 penningh                      1070 Goederen over Zee uy tgevoertjte betalen t'haerder eer fter afladinge.                                    1265- *—— Item uyt Zee komende, te betalen t'haerder los-plaets.                                          , i%66 *—- Item ter Zee uy tgaende, te betalen ter plaetiè haerder afladinge.                                   12 66 Goederen met Retour-fchepert uyt Indien komen- de1, 's Lands recht te betalen.                   1268 Goederen uyt de Levan t komende, een per cent te betalen..                                                1268 Goederen de Rivieren uytgevoert werdende, met een derde verhooginge belaft.                   1272 Gout en Siiver R:                                        J69 —— Idem prijs van 't ièlve R:                      769 Gouden Crufaet van Portugael verboden, 772 GoutfeSluyfeTholl binnen Gouda,             75-5 Gouverneurs haer niet te bemoyen met hetwerek vanConvoyen, &c.                   **79en 1280 Gouverneurs en Commandeurs geen foyen van de Schippers, Sec. té mogen nemen.               12 81 g Idem geen Pafporten te verlenen.         1281 Gouverneurs en Commandeurs niet bevoeght de jüdicature over Goederen by de Militie te Water aengehaelr.                                            1278 £·*■—*Idem oock niet over hctvetleencrivanPas- <3édels,                                                  1278

TT Aiê-jacht in de Clingen.

jpag:6z6

Haerdftede-gelt Ordon: en Inftr:         1090 ------Idem Refolutie nopende 't vinden vand'on- koften van'c maecken van de Quohieren. 1093 *——Idem Refolutie op 'c invorderen van 'c Haert- ftede-gelr.                                              1094 Hallen in Steden en Dorpen op te rechten.1 906* Halve Verpondinge.                                  i©8o Hammen van buy ten inkom ende,yder ichip-pond met elf guldens belaft.                             12 jd Handhavenis van de ChriftelijckeReligie R. 399 Handveft, ontlaftinge van Beden byOorlogh» in- braeck,&c.                                                18 ——Idem Hoogc Heerlijckheden vry van Be- den.                                                         i& Handveft van Vrouw Maria vergunt aen de Steden, van Holland R:                                         19 Handveft van Jan van Beyeren, van geen Amptea te begeven aen Vremden.                            13; Handveften enO&royen aen verfcheyde Steden in Hollandt, over hare Magiftraets-beftellinge, op wat tijd verkregen.                              f33; Handveften van verfcheyde Steden, over vrydorrt. vanThollen. ..'...■.{-jj-i                          7ft Handel op Weft-Indien verbod R:             1329 Handel op Farnambuco ende Brazil Reglemenc R:                                                        1329 ·——Idem op Brazil R:                               1329» Handel van Calmijn.                                  13Ó9 Hand- molens en Quarens niet te gebruyeken. 894 —- Idem op 't felve fubjecl: te Scheep          89«$ Haringh of gheibute Vifch in te brengen, verbo-

den

295 niet te

Haringh-Vifleherye vry geftek. Haringh-Viflcherye vry R: Havens, Bayen, &c.metdePeftbcimet>

bevaren. Heemraden, noch eenige van haer Magen 1

*17$ leve-

rantie te mogen doen van Wercken Kaeraenbe-· volen.               ;                                    fiö Heffen ende betalen van de ghemene Middelen^ R:                                                         805' Heffen van den 1000 jr 400» 200 ende 100 pen:^ ioo Capitale Leeninge, Geveris-gelt % &c, met de Relblutien. deswegen genomen. van f01:1038 tot 108 f Hey.

-ocr page 1496-

Regifter tot het derde Deel der Placaten," &c. I.

Heydens en Egtpten

dogenR.                                               pag:<Soo Herftellinge van de Provinciën Utreehti Gelder- landt en O ver- Υflel in de Unie.                     47 «r·— Approbatie van Utrecht defwegens,           50 Hypotfrecatien ende Cuftingen niet te mogen op- eyflchen. 493 FliOpge Perfonagien niet fonder confent in Holland te komen.                                                       8 f Hoogen RaedwatTitultegebruycken daerZeeu- fche Raden gefecludeert zijn. 86 Hoogen Radelnftruftie R: 677 4ap- Idem Hoogen Raed en 't Hoff R. 677 Hoogen Rade bevorderingejuftitie R. 677 Hoogen Rade ordre op de grootheyt der Schrif- tuyren. 683 jfiooge Overigheyt en Graerrelijckeyt, &c. niet meer in Sententien te gebruyeken.                 8 f —— Idem'tfelve weder inde Sententien te ftel- len. 662 Hoffen Regeerders van Steden van Huwelijckfche Proclamatien te mogen diipenfèren. 508 Hoffen den Hage Reglement Juftitie R: 704 Hoflfobièrvatie op de befoignes. 670 Hoy en Stroy niet uy t te voeren. 259 —— O ock geen ruy gh Voer. 2 60 Holland en Zeeland eleftie Prcefident indenHogen Rade.                                                             62 Holland en Utrecht, &c. onder eenen Stadhou- dei·.                                                                     2l Hondertften penningh gevens geit. IOH Hout-laften uy t Noorwegen 's Landts reeht te be- talen. J2Ö9 Houtvefterye en Jacht-faecken verfcheyde en me- • riighvuldige Placaten R: ■·' '·■■ Ó08 ·*-—- Idem verfcheyde Placaten weghens het fthie- tenR: 610 t-t— Naerder Placaet wegens het ichieten omtrent ■ de Vogel'Koyen. <Sio Houtvefterye van Goyland. 623 Hout de Rivieren komende af-dryven, aen te ge- ven. 629 Hoven van Juftitie geen faecken van Policie aen tp matigen, o s 495· en 669 Huklingc, Vrouw Jacoba te huldigen nae Hertogh Wïllemsdood.                                                 8 Huldinge van-Key fèr Karel; 20 Huyr-cedullen niet fonder behoorlijck Zegel re ν continueren. 1037 Huyrders van Landen geen recht van nahuyr. f86 Huys-huyr voor de Raden, Fifcaeis en Secretarifen <. ter Adrairaliteyt 1233 Huyfen van Ambaftadeurs niet ie frequenteren om • MiflètehoorenR: 307 Huyfluyden Patenten niet gerefpe&eert hebbende, door den Fifcael voor den Krijghs-Raed te pro- cederen. 181 Huyfluyden aengeyinge te doen van de bezaeyde - Landen. 84l4 Huyfluyden 't geweld enoverlaft der Soldaten· met : tegengeftelt gewei t te mogen beletten. ï 8 r. ■Ha welijckfche Vöorwaerdèn tuffchen ƒohan van ^("Vranckrijck en Vrouw Jacoba. * 6. ■■ifo^el^c:lKftg€ëJrt;öjppel>Frefórmatie,- foy

JAcht-faecken en Houtvefterye verfcheyden ende meenighvuldige Placaten R:               pag:6o8 ——Idem verfcheyde Placaten wegens het ichie- ten R:                                                         6lo Jacht op Vlieland.                                            <jj, —- Idem Texel.                                              <$ t, Jagen en fchieccn van Wild.                          6ia Jacht aen de Ooft-zyde van de Vecht aen de Prins van Orange alleen toegeftaen.                    <j2 3 Jacht in Goyland verboden. £2, ------Idem op 't Ey landt Goercé.               · ^2 - Jacht op Haes in de Clingem                           626 Idem ongequalificeert jagen verboden.             627 Jacht in de M-yerie vanden Bofch:                   <s2 8 f acht in Zeeland R;                                             628 Yckinge en egalifatie van de Turff-Tonnen. 831 Yck-meefter in de Meyerye vanden Bofch. 1411 Jcfuiten ende der'fel ver Schooiert, ftaende onder Spaignaerden, en tegen de promotien aldaer genomen R:                                                   3 pp Impetreren vanRequeften-civil R:               6$i Impoft ongefundeerde proceflên R. 662 en 704 lmpoft van Commiflbrialeiaecken, en verfoecken pcenael.                                                       67% Impoften en gemene Middelen in Holland, op de naervolgende Speciën, —— Op de Wage.                                          % 17 —~ Ronde Maet.                                          82 r —— Inkomende Granen.                               825 «-—Boter.                                                      82 f — Fruyten.                                                  826 — Conlumptie Turff.                                  827 — Idem op de Kolen.                                     833 — Idem op den Turff van Sant-kluyten ghe- maeckt.            .-                                     830 —Ontgrondïnge en deurvaert vanden Turff. 835^836 —-Brandt-hout.                                       841 —~ Paerden.                                            S41 —Hoorn-Beeftcn.                                   841 —Bezaeyde Landen.                               843 ■—Warmoes-Landen.                              847 Ampliatie Kleyn Zegel op de Impoft-

Briefjcs. —- Gedruckte Papieren. —Véertighften pen: van de Schepen. —Zout. —U Nader Ordonnantie Zout. -—Zout te Scheep, ende Koe-houders. —— Denne-zoutR: ——Zeep. • Idem op de Zeep,

gff 847 849 8ii 859 8Ö3 $66 26γ 875

877 878 879 879 880 889 5>oi ροζ S°6 ?i3en929 pto Ver-

—— Heere-gelt. ——-Idem Heere-gelt. ■·."' Goude-Laeckehen. ——-Kaerflèn en Smeer, *--a-'Gemaei. —- Gemael ten platten Lande, ——^Befriael R: «—— Beftiael. *-—r Bieren,- ·——Uytheemfche Bieren. ^-^•Binne-gebrouwe Bieren»

-ocr page 1497-

Volgens de letter van het Α l B> G;

Impoiiden van de Gemene Middelen» geheven werdendel in het Diftrift van de Generaliteyt „

ta——Verdubbelinge twee ftuyvers op deTonne Biers.                                            " m'93S m— Gemene-lands Renten R:                       938 * ■ 2 4 ftuy vers op de Ton nc Biers R:            938 ■------27 ftuy vers op deTonne Biers R:            938 Impoft van opdoen vanKoorn in plaets van de dubbelde ftuyvers tot lafte van de Brouwers R:                                                               93 8 - . Item Azijn-rriaeckers en Brandewijn-bran- ders R:                                                         S>38 ——Schoenen.                                                942 —-—Recreatie-geit.                                         944. -------Wynen.                                                   947 —— Brandewynen.                              $66 en 969 —— Koorn· Brandewynen.                              974 —— Azynen R:                                              97 6 ■.........Inkomen van den Tabacq.                     976 ——«Tabacqs-pypen.                                   98ο ——Papieren.                                            988 ——Zeep van 12 ftuyvers op yder Ton R. 989 -Grove Waren.                          990 en 991 ——Steuren Salm.                           992 en 993 •-----■ Gefouten Haringh en Vifch. 993 en 994 —— OpSchepen, SchuytenR:                     99 f ·— Op de Karoilèn, KaleiTen, Koetfen,Wagens, Chaifen, Paerden; Speel-ichuyten, &c. 99 S «&·>. Paflagie-gelt.                                       999 —Veer-gclt.                                          1000 ——Oly en Traen R:                                 1004 *—Boeten R:                                          1004 —— Peck en Teer.                                     1004

vervolgens.

pag:

ii8i

—^- Wynen R:                       ; ------Bieren R: —Idem Αmpliatie Bieren. -----Paerden: , —Tabacq. —Kleyn Zegel. ——* Veertighften penningh. ■-----Twintighften penningh. ■------Verpondinge, —— Koets en Paerde-gclt. ——Veer-gelr. —--—Heere-gelt. Ingaringe binnelandifche Ommcflagc Ingezetenen recht van Vindicatie.

ι ifS r 1182 1182 m3 1184 118-en nSó 1198 120t I'Mf 1218 I220 I09Q 229

Ingezetenen verboden op eenige Schepen met En geliche Commiflle te dienen.                     229 — Idem hare Perionen en Schepen niet te laten gebruyeken om Neutralen of Geallieerden te befchadigen.                                                 23 e Ingezetenen met Gapers op Franfche Beftellingen varende,met de dood teftraften.                  238 —τ- Idem die opCommiflie varen tegen dcièn Staet t'huys ontboden.                                           239 — Idem haer riet re mogen verhuyren by Vrem- den tot de Walvis-vanghft.         1362 en 1363 Ingezetenen van Holland in faecken van deliden voor de Generaliteyt, alleen ftrafbaer voor haer. eygen competenten Rechter ter plaetfedaer iy woonen R.                                  óyi 611703 —— Idem niet fugitijf nochte in flagranti delifto gheattrappeert zynde, anders te mogen betree* ken als voor haren ordinaris competenten Offi- cier en Rechter.                                      1385 Inghezetenen buyten dienft van de Ooft-Indiiche Compagnie niet te varen voor-by de Caep R:                                                        1306 Ingezetenen door de Milide fchade ghedaen wer- dende, 'tfelve vandeTra&ementen derRitmec- fteren en) Capiteynen te korten. '              180 Inflaen van Glafen verboden R.           5"i7en 531 Infolentie Studeiiten , uytkloppen der Profeflö- ren.                                                         547 Infolvente Boedels te ventileren daerfe vallen. 6yz Inftru&ie ende Ordonnantie van den Prinee van, Orange, voor die van Holland iomby provifie het Landt daer ha te reguleren.                      3a —·* Idem voorde Gedeputeerden van Holland ter Generaliteyt. 1 '" >m                                 189 — Idem voor de Heeren Gecommitteerde Ra- den.                                             i*rti              9% Inftruftie van Prins Maurits.                       j loi —Idem voor Prins Wilhem Henrick, alsCapi- teyn-Generael % geduyrende d'acnftaende expe- ditie;.         Iioi                                      117 — Idem Formulier van Commiflle                119 InftruftieenOrdresvoor de Bedienden van deri \ Train in 't Leger R.                                      139 — Idem voor Commiflariflen van de Monfterin- ge. :J              :.                  \\m rl            .140 — Idem voor den Geweldigen Generael van hec Leger.,                                                          170 —Idem voor de Düre&eurs tot betalinge van de Militie te Lan,de.: ,                               1,71 Β                    Inftrvs*

Impofiticn geheven werdende inde Provincie van . Zeeland, vervolgens                              1095 ·—r- Brandewynen.                                   1118 *-— Wynen.                                            n 19 *—^Item Wynen tot betalinge vande Renten. 1123 ***■—-Binnen-gebrouwen ende uytheemfche Bie- :ren.                                                       ι τ 23 eis-i— Verhooginge Bieren tot lafte van de Tap- :pers.                                                      1129 .»*■— Bieren te W ater gaende.                      112 9 ■m Item Bieren tot betalinge van's Landts Ren-

ten. 1— Gemael." b::.)^·.)^,?! vc .·::· i->*«~ Beftiael. 'h1.-· ,;.. λ i"!:/ sa-Zout. il ν—-Azijn. —-Zeep;1:               .1 —Zeep van^i 2 ftuyvers. 11 -jï j:,'. -—Wolle Laeckenen. W-* Goude Laeckenen. ^—Wage. τ—Ronde Maet C : L· —Veertighften penningh. -— 15· pen: van deCollaterale fucceflien. -~Hoorn4beéften en bezaeyde Landen. ■—- Paerden. ■*-*-Idem. , Mr '. \ i ni irxr.J.: ■*—Wit gerafineert en klêyn Zout. -r— Paflagie-gelt.

1129 1131 "33 11}? 3138 1140 1141 1142 ii4f 1146 1148 II f O II f2 1153 ;IIf4 II 56 1158

Tabacq. Op den Turff. Boter. Kleyn Zegel.

il 59 1X62 1163 H75

iié4,ïi<j<Sen

"

-èi^p'X

-ocr page 1498-

Regifter tot het derde Deel der Placaten, 8cc.

Judicaturecxceflèn in de Cavittel-Duynen R: Juftitie in de Steden ende ten platten Lande Holland R: K.

Inftructie voor deCapiteyncn ende Bootfgefellen R:                                                        pag:206 Inftructie voor Peribonen tot het debiteren en ver- handelen van Franiè Manufacturen.              2 65? Inftructie voor den Stadhouder ende Kamer van , den Rade. 631 ——Idem van den Hovè van Holland R: 6<jo —U Ampliatie van de fel ve Inftructie R: 6 f ι Inftructie Hoogen Rade R: 6ηη ^— Idem Hoogen Rade en 't HoffR: 6jj — Idem tot bevorderinge der Juftitie R: 6fi _—Voor den Griffier van den Hove R: ,. 6fi ——Idem ordre op de Griffie R:                    ófi —Extract uyt d'Α mpliatie van de Inftructie. <j 1 o Inftructie voor den Leen-Hove R:                 718 Inftructievoor deHeeren van"de Reeckeninge der Domeynen.                                             719 Inftructie voor DijckgraefFende Heemraden, &c. van den Alblaflêr-waert R.             63001713 — Idem voorde Subftituy ten van de Wildernii- fen.                                                         717 Inftructie voor deCommiflariflen tot dequotiia- tie van den Duyfentften penningh R: 103 8 ι—- Idem Waerfchouwinge R:                     1038 —- Idem voor den Commis-Generael tot recher- che der gemene Middelen in het Zuyder-quar- tier.                                                        75>i Inftmctien en Placaten raeckende de Verpondin- gen R.                                               ■*'. 1087 Inftructie Commiflariflèn quotifatie nieuwe Ge- timmerten.                                            1087 InftructieCollegien ter Admiraliteyt ende admi- . niftratie ν ι η Juftitie R: >                      12 21 ——-VoordeOntfangers-Generael van de Con- voyen.                                                  1224, rr-f—Voor de Commifen-Generael van de.Con- . voyenenLicentenR.                              1221 *-—— Voor de Comtnifèn ter Recherche onder het '\. Collegie ter Admiralireyttoc Amfterdam. 123 r ——-VoordeColledeurs, Pachters> Contrerol- kurs, Sec. R: a :■': -1224, ^-—-Voor de Cherchers van Convoyen R: 1224 Inftitutie van de Raed-kamer, onthout van den . Stadhouder, Sec.                                       644 w-r— Idem van de Univerfitey t tot Leyden.. 53 8 In en iiibfcriptien; Ceremonieel Eer-titulen. 78 In en fubfcripmen aen haer Edele Gr. Mog.. 83 Interventien voor fugitiven. r                    doi Introdu£tie Ordonnantie op 'tKleyn Zegel on- der de GeneraUteyt. 1185 Introductie Prince vanOrange in denRaed van : State, · bl<J 54 ««—Idem in't Hoffals Stadhouder. '* 'iJT Introductie van de Heer Johan Dedel als Prasfident in'tHoffProvinciael.                                 57 --——Idem Van den Heer van Bennebroeck. 60] *^-T-Idem van de Heer Reynier Paauw alsPraefi- dent in den Hoogen Rade. a 6$ ■^-««iderri Van de Heer Francpys Fagel.           6j Inveftiture van Leenen j geen veranderinge téïina- JcenR: ' -'!; lAxttooJ ■ ι 6ο$ invitatie op het cultiveren van Landen R; .1325) Iwvoer €fl confumptie Franfche Manufacturen en ; Chur en Furften van Ceulen,verboden. 277 Joodfche Natie difpenfarie van'dè Politijcqüe Or- ï donnantie in 't reguard van Hüwelijckeji, 504 jpttdicature van de Jachs, 716

717 van 7H

KI ken. Kaydray acn de Schepen van

niet te doorfteec- pag: 601 Oorlogh te wee

ten.                                                             20(5 Keyfer Karels overdracht der Nederlanden aen fijn Soon Philips.                                             27 Keyfer Karel Edict aengaende Tranfporten, Hy- pothecatien j Sec. van onroerende Goederen R:                                                          485 «-----Idem Placaet op de Bancqueroeten, Huwe- lijcken, Woecker, Teftamenten, Prothocol- len van Notarifen R:                                 486 <■—— Edict tot confervatie derBoiTchen, Wilder- niflèn , Sec. R:                                         608 —— Nopende de remiflien van doodflagen R:?s>S> —— Tegens de Bedelaryen R:                      600 Kerckehjck gravamina tydelijck aen den Politijc- quen Commiflans te behandigen.               473 Kercken en Claflen haer te reguleren na de Refolu- tievanden 16 November 1675".                 482 Kercken-ordeninge der Gereformeerde Kercken in Nederland d'Anno 1586.                       446 —— Idem d'Anno ifpi. by die van Holland op- geftelt.                                                    4J2 —— Tdemeenige Art: tot provifionele Kercken- ordeninge.                                               4^2 «——Idem Extract uyt de Poinctcn vanbefchry- vinge in February ióii.» nopende het arrefteren van de Kercken-ordeninge.                       4^ —■— Idem Refolutie noopende den ftand der Kercke.                                        460 en 461 ——Refolutie enOrdre op de beftellinge van de Kerckelijcke faeckenj beroepen van Predican- ten i Ouderlingen cnde Diaconen; als mede ven den Kercken-Raed ende ClailicaleVergade- ringh d'Anno 161 f.                        4Ó1 en 462 Kercken-ordeningh geftelt by de Synode tot Dor- drecht d'Anno 1618 en 16 lp.                     4<?4 Kerckelijcke faken by Refolutie d'An:i(i24. 470 Kerken-ordeningh in Zeeland R: j             45$ Kleyn Zegel verfcheyde Placaten ende Ördonnan- nantien.                                                1019 .—- Idem nader Placaten.              ioip en 1020 Kley of Slijck niet te trecken uyt Graeffeüjckheyrs Wateren R:                             . I             629 Kledye in 't compareren op de Rolle van den Ho- gen Rade.                                                ^5 Kloofters eenige erffelijcke Goederen te maeckert verboden R:          ;,                                 399 Kloppen aen Deuren verboden Ri ,                fJ f Knechts ende Lackeyen moctwilligheden verbed R:                                    ^           f*f Koopvaerdy-fchepen in 't pafieren van den On- izónt en Bek , narichtinge R: Ë              f&9. Kramer of Winckelier geen Zeep met de pond te vêrkoopen.                                       . , "*7£ Kribben, &c. niet te maecken in de Riviere oe Merck &c.                                           -6*9 Krijghs-Officiereo gelaft na haïeGuarnifcenen €e £aen*                                                Krijghsf

-ocr page 1499-

Volgens de letter van het Α, Β, C.

KrijghsOrdonnantienby'.yde vandenGrave van Licefteri?:                                              139 Krijghs gereedtfchap, Eet-waren, Sec. niet te ver- voeren na Munfter.                                   2fó Kuftingh-brieven , Los en Lijf-renten den Veer- tightëen penningh fubjeft.                        100 8 L. : Τ .Ackeyen en Knechts moetwilligheden verbo- -·*^ den R                                             V*&517 Landloopers, Dieven, Quaetdoenders R: 600 Landtzaten inZeelandt on wi High dienft te doen aen hare Ambachts· Heeren, &c.                 586 Landtzaten opontboden.                                  175 Laft-gelt Schepen naer de Zont R:                 13 f 9 Leen-goederen, &c. niet te verkoopen aen Geefte- lijcke Perfoonen of Godts-Huyfen by Edidl: van KeyferKarel.                                               396 Leen-goederen, Landen, &c. nietgeamortifeert by gheen Geeftelijcke Gemeenten te ontfangen R·                                                                399 Leengoederen van de Graven te leen gehouden, aen te brengen R:                                         602 Leen in Zeeland gelegen te verheffen R.          602 Leenen te ipliflen toegelaten.                           602 Leen-mannen Leen bcfittende, hulde te komen doen.                                                           603 —— Idem 't fel ve iubjed raeckende.                 604 Leen by refuys van den eerften Succefléur aen den volgenden te verlyen.                                  604 Leen-mannen der Srad Grave, &c. Leenen te ver- heffen ende Eed te doen.                              60 5 Leenen in Vlaenderen R: 606 of 608 ·—— Idem liiftru&ie voor den Superintendent al- daer. 6q6 of 608 —— Idem 't voorfz iiibjecl· raeckende.              607 Leenen in Vlacnderen atn te brengen.              607 Lecnhovelnft uftiei?: 718 Leden van haer Ed: Gr: Mog: Dienftwillige te on- derfchryven.                                                   84 Legitimatie-brieven. 490 Levens-middden aen Vyanden te ièynden verbo- den. 258 Levens-middelen na de Stad Grave te voeren ver- boden. 260 «------Idem na de Landt η van Luyck, Aken, en Gulick.                                                        261 Leverantie van Wercken niet te doen by eenighe Dijckgraven , Heemraden , Waersmannen , &c.                                                               516 Leeuw en-daelder verboden.                             780 Lichten, loiTen en laden der Goederen, foo binnen als buyten Amfterdam.                              116% Licenten, 6cc. in 't reguard van Over-Maze afghe- daenR.                                                      1284 ·—— Idem Placact op 't felve fubjeft.               1284 Licenrieus drucken, verkoopen en divulgeren van fameulê Libellen, &c.                                   520 Lijf- renten xx. penningh fubjecT:. 1006 en 1007 Lijf-renten door Vooghden te mogen worden aen- gekocht ten behoeve van Minderjarige. 492 Liquidatie Capitale Leeningc.                        1058 *■—-Idem 200 penningh.                              1084 Lijfte van befoldinge van Compagnien te Paerd en te Voet.                                            199 en ίσο

Lijfte van betalinge der Militie op de repartitie van Holland.                                          ' pag, 201 —Vande befoldinge vande Regimenten de Ma- rine.                                                             308 Lijfte Franfe Manufacturen. 266 Lijfte GraeftelijckheytsTholl binnen Gouda. 737 ------Idem van den Waflenaerfchen Thol aen de Goudrfe fluyfe.                                            75^ Lijfte van Salaris voor de Suppooften in Vlaende- ren, &c.                                                       70 % Lijfte Convoyen en Lycenteni?: 1253 ------Idem Veylgelt R:                                   11 f $ Lijfte van't recht van den Secretaris van de Ad- miraliteyt in 't Noorder-quarrier.               1230 Lootfluyden gheen Schepen in Zee te brengen, of eerftbydeCherchersge-expedieert.          130? Logeren en refraiicheren van de Militie.           190 Logementen van Ambafladeurs niet te violeren Lon ten η iet uy t te voeren.                             2 f6 Lorrendraeyeryen en Sluycken in 't recht der Con- voyen verboden.                                    1261 Loflèn van Slaven, tot Algiers ghevangen fitten- de.                               * J " 1386 LouyfenofO&aveninhetTurckiè Rijck verbo- den.                                                             774 Luycklê en Brabantfche Ducatons verboden. 770 M. Vf Ael-looninRhijnlandt/?:                pag: 892 -^-"-Malen by nacht verboden.                        897 Magiftraten haer niet te bemoeyen met het werek van de Convoyen                          12 79 en 12 80 Mandament van ICeyièr Karel, waer by geen Leen- goederen, Erf-goederenj&c. mogen worden ver- kocht of getraniporteert aen Geeftelijcke Periö- nen, &c.                                                   IZ09 Mandament pcenael tot maintenue van 't recht van den Howvefter, &c. jegensJohan vanden Kerk- hove, Bailliu van Monfter.                        713 -----Idem Sententie van den Hove daer op ghe** volght.                                                         ji$ Maintenue Pachters in'tftuck van de ghemene

Μ iddelen. Maniere van Huwelijcken in Zeeland. Manningeen wapeninge van Schepen R: Manufacturen van Engheland niet in te £en' —— Ampliatieop 't felve fubject:

711 f08 1221 bren- 263 264

Manufacturen van Vranckrijck niet te verkoopen, of debiteren.                                            264 —— Idem 't fdve fubjecT: raeckende.               268 Marflen te flaen na ouder gewoonte.               156 Marine Tra&aettuflêhen Engeland en haer Hoog Mog.                                                      35-2 Marfiliaenfe Zeep met een derde verhooght. 1275· Meel en Broodt uy t geen andre Provinciën in Hol- landt te brengen. ·                                 900 Meefters Chirurgijns te Velde Reglement. 1383 Metinge Schepen na Noorwegen. 13 59 ■■'"■ Idem betalinge Thollen. 13 f9 en 1360 Mentze Rijcxdaeldcr verboden.                    769 ------Idem van Luyck. .                              769 Militie aen Ingezetenen fchade doende, van het Traftement der Ritmeefteren te korten. 180 Β 2                      Mili-

-ocr page 1500-

Regüier tot het derde Deel der Placaten, &e.

o. O BI igatien afgheloftwordende, by deLuyderi lëlfs te caflèren en traceren,                  *%& Obligatie te geven vopr den 200 penning by forme van Capitale Leeninge.                            I0*.j Öbièrvantie van verfcheydene iaecken in het Le- ger.                                                         Ifj •-----Van goede difcipline in 's Lands Vloot 21 f «— Van de Placaten tegens Paus-gefinden R: 400 Obfervantie omtrent de Jachr.                       <j27 Öbièrvantie en Reglement op't ftuck van de [ufti- tie van den Hoogen Rade.                         5 g t ——Idem Ampliatie.                                  eg^ Obfervantie van de Ordonnantie der gemene Mid- delen.                                    790,794 en 803 Ocrroyen en Privilegiën, foaen de Edelen als meelt alle de Steden van Holland, tot redemptie ende afkoop van Confifcatien der Sententien van ver- beurte van Lijf en Goedt.                          532 ——Handveften aen verfcheyde Steden in Hoii: wegens hare Magiftraets-beftellinge.           53 3 ——Voor de Univerfiteyt tot Leyden. 5-38 ——Voor de Anatomie tot Leyden R. 5-43 Oftroy aen vericheyde Steden verleent tot verkie^ finge van hare Magiftraten.                         43 -----Magiftraets-beftellinge tot Dordrecht. 43 Oftroy Koningh Philips openinge van informatien van gegeven getuygenifïe R:             <5?o en 65Ί Octroy raeckende eenighe iaecken vandenHove Requefte Civil, &c. R:                             651 O&roy Dijek-recht R.                                 629 Octroy Weft-Indifche Compagnie R:          1329 —— Idem Ampliatie, Continuatie ende Prolonga-* tievan'tOftroy.                        13296η 1330 ——Publicatie van het nieuwe Octroy voor dito compagnie.                                            1331 Octroy nieuwe Weft-Indifche Compagnie. 1333 —-—Idem op't bevaren van deCaribiiche Eylan- den.                                                      1343 ——— Wegens't recht van Convoy op de Caribi- fcheEylanden.                                       1345' Oftroy voor dito Compagnie weghens Surina- me.                                                       1424 Octroy Ooft-Indifche Compagnie R:            130Ó — Continuatie en prolongatie.                1306 Octroy Ooft-Indifche Compagnie om Curateurs over Boedels te ftellen.                            1310 '-■■ " Idem op't recht van de Succcfiienabintefta- to R:                                                     f89 Oftroy Α flèurantie-kamer fot Amfterdam R:i 221 OcrroyNoordtfche Compagnie op Nova Sembla R:                                                        ni9 ——* Idem om by nood de Havenen van de Ooft- Indifche Compagnie aen te doen R.          * 3 S9 Officieren van Hooge, Middele ende Lage Jurifdi- ctien, haer te mogen voegen in faken van fraude over de gemene Μ iddelen gevallen.          14** <■—~ Idem Hoof c-officieren in Steden en Dorpen noch de Pachters niet tecompoferen en accor- deren oyer fraude in de gemene Middelen ghe- pleeght.                                                 1422 Officieren geen Tra&ement goedt te doen dan van den tijd dat den Eed hebben gedaen.           19° Officiers hare nieuwe Soldaten aen te teeckenen tot weringe van Paflèvolanten.                        τ9& Officiers precijs alle Heerc-Maenden met hare Sol- daten af te rceckenen. .                           196 Of-

Militaire Ordres en Inftru&ien voor de Bedienden in't Leger R:                                     pag-i35> Militaire Officieren verboden foyen te ontfangen. van Schippers, Scc.R:                                514 Mifïïve aen den Prince van Orange, over het doen van den Eed als Stadthouder.                       55 Miflèin AmbafladeursHuyfen niet te frequente- ren R:                                                 Λ 4°° *-—Naderordreop'ffelvefubjec"t               400 Miflè niet tegaen hooren in AmbafTadeurs Huy- fenR:                                                     307 Miniftersen AmbafTadeurs Huyfèn R. 307 Minifters en Ambafïad: niet te offenferen R. 307 Minifters bevoeght ordinaris pra:fenten te mogen ontfangen.                                               309 ■Minifters of hare Domeftijcquen niet te arrefte- ren,                                                         310 Miniffers het ordinaris prefent te mogen ontfan- gen R: 512 Molens ten platten Lande te amoveren. 898 Molenacrsen Knechts ftraffein cas van fraude.898 Moetwilligheden der Lackeyen en Knechts R:f 17 Moetwilligheden der Schipperen teghens de Com- miiên ter Recherche R: 1253 Monfter-rollen te fuyveren ende fuppleren. 20 j Monif eringe, Ordre ende Inftruftie. 141 ·«—Idem voor deCommifiarifTen die byt'Hoff blyven. 144 Monfteringe Militie. 177 Mortepayenby de Officieren niet aen te nemen, ftraffe daertegens. 173 Munt, MuntflaghR: 769 Munte nieuwe keur R: 769 Munte niet te verleenen als metgoedtduncken van den Raedt en Steden.                                 13 Munten van vier Hollandtfche Capitale Pennin- gen. 784 MuntWifïèlaers R: 784

Murmuratien endiffidentien, &c. amneftie.

5*7

N.

NAhuyr van Pachters en Bruyckers van Lan- den.                                          pag:f80 Naerichtinge Schepen in 't pafleren van den Ori- zont. &c. R:                                           1359 Nay-garen wit uytgaende 30 ft: van yder 100 pond te betalen.                                              1266 Nationale Synode tot Dordrecht d'Anno 1619. -------Idem Poft Afta Sinodid'Anno 1618 ende 1619.                                                      416 Navigatie en Commercie-Tra&aet tuflchen haer Hoogh Mog. en S weden.                          3 57 Ned erlanden verklaert en afgefworen van de Heer- fchappy van Spaignen R.                            35 Neeringh-doende Luyden van den Eedt gedifpen- feert.                                                       796 NeftenvanExtersreftooren R.'                  613 Niemandt fonder Commiiïïe ter Generaliceyt te verfchynen.                                               fi Niemandt, rapport doende, op Stoelen te fetten. f 1 Notarifen haer Prothocollen moeten nahaerover- lyden gebracht worden ter Secretarye harer refi- dentie.                           ,.                       48 6 *-—«Idem nader ReibJutie.                           487 Notaris moet den ComDarant ende Getuygen wel kennen.                                                  487

HB

-ocr page 1501-

Volgens de letter van bet Α, Β, C.

Officien in Hollandt by gheen vremde te bedie-1 nen.                 \                                 pag: 2ó| Ommeflagh halve Verpondinge over'treflort van deGeneraliteyt. '              ,                1204, Onbehoorlijck Geweer niet te dragen in Brabant' enOver-MazeR:                                    f5>9 Onkoften der Leger-wagens tot lafte van de Dor- pen ,■ en niet over de Margentalen.              186 Onkoften in 't formeren van de Quohieren van het Haerdftede-gelt.                                     1093 Onderkruypender Secretariiïèn in Brabant verbo- boden R:                                                 4851 Ongeregeltheden derdienftboden.                 527 Ongeregcltheden van Huyrluyden R.             586 Ongefondeerde proceflen Impoft R:              662 Onroerende Goederen den Veertighften penningh iiibjecl:.                                                  1008 '·-----Ordonnantie op't felve fubjecl:.            1008 Onroerende Goederen niet te veralieneren dan voor den Rechter daer die gelegen zijn. 48 5 Ontfangers binnen 2 jaren decharge van defperate reftanten te vorderen.                                  99 Ontfangers gheen Intereilèn te betalen voor blijck dat den 200 penningh betaelt is.                1078 Ontfangers-Generacl van de Convoyen Inftru- £tie.                                                       1224 Ontfangers in 2 jaren harefeftanten te fuyveren R.                 "                                        788 Ontfangen Contributien R:                          803 Ontfangers alle 14 dagen hare Lijften van Lijfrente te exhiberen.                                            788 Ontgrondinge van Landen en Slachturven, &c t

Ordonnantie van den Keyièr remiilïe doodtfla* gen, Brieven van legitimatie, Placet, Refpijt, Ceilie ende Beneficie van Inventaris R: 49c» Ordonnantie voorden Wage-meefter en Voerluy- den in't Leger.                                         i<sy -----Op't ftuck van de monfteringe R: 139 Ordonnantie xl. en xx. penningh R.           . 'i 48 7 Ordonnantie ende Inftru&ie van den Prince van Orange, voor die van Holland, om by provifiè 't Landt daer na te reguleren.                         3 % Ordonnantie by die van Zeelandt, jegens ontuch* tigheyt, Hoererye, &c,                                  592 Ordonnantien van Soldyen in-gelt, en niet in Obli- gatien te betalen.                                          789 Ordonnantie op't ftuck van de Jüftitie vanden Hovevan Hollandt.                                 647 — Idem verfcheyde faecken de Jüftitie raeckende R·                                                          6$τ Ordonnantie van den Prince van Orange op het ftuck van de Houvefterye in Holland.         614 Ordonnantie verfeeckeringe Schepen opOofteni en Noorwegen R:                                 j 3 59 —OpdedeZee-werckeh in Vlaendcren. 133* — Noopendedegc-evinceerde Goederen in de Meyerye vanden Bofch.                           141 o Ordon: van de Raden ter Admiraliteyt in Zeeland, op'doften en laden van Goederen na de Vloot op 't Sas van Gent.                                 1246 —Idem door de Vloot voor Lillo.               1249 Ordon: Convoyen Veyl-gelden R:               12 f3 Ordon: Pilotagie en Lootfluyden opHuyfduynen» Helder. Petten, Calans-oogh, Texel, &c. 1286 —Idem op Vlielandt ende Ter Schellingh. 1305 —Idem op 't Vuyren langs de Zee-ftranden. 1294 —Idem Cape Vuyrboet en Tonne-gelt. 1304 Ordon: tegens exceftèn van de Jacht, Sec. in Ζέε-

R:

629 629 over 58Ó 1311

—~«—■ Ampliatien op 't felve fubjecTrt R: Onwilligheyt der Landtzaten in Zeelandt, dienft aen hare Ambachts-Heersn. Ooft-Indifche Compagnie Articul-hrief.

landt. Ordon: Roeyers in de Vloot voor Lillo.

ι 178

Ooft-Indifche Conpagnie, &c. van alle uytgaende Juwelen't recht te betalen.                       1264 Ooft-Indifche A&iendenTwintighften penningh mede fubjecl:.                                          100 f Oofter en Noorder Vaert verboden.               300 Oorlogh-fchepen verboden Koopmanfchappen te voeren.                                                  14x3 Openftellinge Vaert naer Ooften ende Noorwe- gen.                                                        299 Opbrenghen van een tweede Capitale Leenin- ge.                                                        1045 Openftellinge Vaert op de Weft ende Groote en Kleyne VifTcherye.                                   299 Openftellinge Stroomen ende Rivieren voor de Commercie.                                            304 Opghezetenen "ten platten Lande te quotiferen in 't Middel van het Gemael, ende ordre deswe- gens.                                                      898 OphefFvan twee-mael den 2,00 penningh by forme van de Capitale Leeninge. _                     1072 *—*—Idem van een 200 penningh..             1041 ·—— Idem van eenre-eelenaoopen:           1081 *-—— Idem van een perfonelen 400 pen: τ o8 $ ()pwiiTelen van penningen, ibnder Commiille ver- boden R..                                                784 Ordonnantien en Statuten voor d'Univerfiteyt tot Leyden.                                        5 39 en 54.2 ·—— Op'tftuyr ende beleyt van het Collegium Theologie' R.                                          ?43

1247

Ordonnantien van de Impofitien en gemene Mid- delen in Hollandt, breeder te fien op de Letter. I. onder Impoften, beginnende fok 8.17. Ordonnantien op'f ftuck van de generale ende ge- mene Middelen, bewillight by de Staten var» Zeelandt, mede hier vooren onder del. breeder te fien, beginnende fok 1095-. Ordonnantien van de ghemene Middelen onder 'treflbrtvande Generaliteyt.            pag: 1181 mede breder te fien onder de Letter I. Ordeninge der Kercke, opghefteldt in den Hage d'Anroij8(S                                          446 —— Idem by die van Holland opgeftelt in den jare i?9i.                                                     45-2 —— Idem opgheftelt by de Synode tot Dordrecht. d'Annoi6i8.                                         464 Ordre voor Commiflariiïen van de Monfteringe by 't Hof.                                                144 —- Op't marcheren en biljetteren van de Mih> tie.                                                         151 -— Op 't effectueren van de Monfteringe. 139 —; Voor den Provooft-Generael van 't Leger. 15-4 —Idem voor de Vivandiers en Soetelaers. 1 56 —Reglement op 't aengaex* yan de Capitulatie en nieuwe wecvinge.                                    157 Re-

-ocr page 1502-

ν,

Resifter tot het derde Deel der Placaten, 6cc.

Ordre en Reglement op de beibignes van haer Ed. Groot Mog:                                             87 Ordre op den rangh tuflchen de Hooft en Subal- terne Officieren.                                        73 —*.Op'tfatiöen en getal der Bagagie· Wagens en Soetelaers.                                              186 ·—- Waer na de Collonels en Officieren haer fullen reguleren.                                         »187 Obièrvantie in *t eligeren van Officieren, om mee de felve te capituleren.                               158 Ordre van Syn Hoogheyt tot completerïnge van Compagnien, en'tgevenvanPaflëporten. ï68 •«*r Tegens het debaucheren der Soldaten. 170 #***Omtrent den opontbod der Landzaten. 17 f »—Op de Monfteringe van de Militie.            177 •■—Voor yder Regiment in 't Leger,              184 -—Tot onderhoudinge van den Articul-brief- ; Militair.                                                 18 j •—Tot vermydinge van difcrepantie tuflchen de , Zee en Lané-Omcieren op de Vloot.          221 *~~ Tegens de exceiTen van de Solliciteurs, en ië- ker getal aengeftelt.                                  197 Ordre jegens de vermenginge van de Theologie uw met de Philofophie R:                             443 **■** Op 't bidden voor de O verighey t.             474 —ConfervatievanderuftderKercken. 479 **~Op hetaenftellen van SchoolmeeftersR: 484 — Op deinfolentie der Studenten.                J47 —- Op de Burfalen in 't Collegium Theologie tot Leyden R.                                              543 Ordre tegens corruptien R:                           fi 2 ——Tegens giften en gaven, 8cc. midrfgaders excei- fen van de Schry vers.                                512 — Op de Notarifen in Brabant.                    488 Ordre Staten van Zeelandt op het verpachten van LandenR:                                               586 OrdreopdefuccefllenabinteftatoR: ƒ89 ----Nader verklaringe dieswegen R: f 89 — Idem der gener die naer Ooft-Indien varen R.             '                                             S%9 Ördre van den Hove, tegens de ongeregeltheyt op deRolleR:               *"                              6fi *—■ Idem furneren van de Sacken, pleyten en fitten van de Advocaten, &c, expeditie en avance- ment van de Rolle R:                               6fi Ordre op de Rolle van den Hove. 66$ —Idem ampliatie reglement Juftitie. 66% —Formc pp de befoigncs van 'c Hof. 670 Ordre voorde Ontfangers van den xx. en xl. 1007 Ordre van de Generaliteyt, wegens 't recht van tKIeyn'Zegel. 1194 Ordre op't bevaren van Archangel R. 235-7 -—-Op de groote der Brandewijn-ftucken, 12 64 —— Op het tonnen van den Turf in Holland. 832 Oudemannen en Vrouwen Gafthuyiên vry vanden ïoopenningh. 1074 Ouderdom der Predicanten, foo queftie valt over 'tJusPatronatus, niettereeckenen van'tover- lyden van den voorigen , maer na den dagh van 't accord. 481 Ouderdoms difpenfatie niet meer te verlenen. 482 , Ouders, alleen te verftaen Vader en Moeder, ende niemand anders.                                       5Ό6 Overdracht van Key fèr Karel,vandc Nederlanden op fijn Soon Philips,                                   17

Overleden Huyfvrouwen Broeders Dochter verboden te trouwen. Overfpel. Overtreders Ordon: gemene Middelen R

of Suffers 506 Γ7 803

Ρ.

PAchters niet te Complotteren.          pag: 799 τ-Idem Compofitien R:                      3 g0o Pachters van Ooft en Weit Sardam fauvegarde.8oz Pachters by de Ordonnantien vande gemene Mid-

delen te maindtineren.

799

—— Idem pachters huysfoeckinge te mogen doen daer Bieren worden gebrouwen.                 7^ Pachters te main&ineren in 't ft uck van de gemene Middelen.                                               yllL Pacificatie van Gent R:                                   κ Pays tuflchen Hertogh Willem en fijn Moeder. 4 Paepfche Regenten af te fetten, en andere van de Gereformeerde Religie in haerplaetfe te ftel- len.                                                         400 Pannen, Deelen, Tras, &c. niet uyt te voeren. 2 f7 PandfchapvandeGraeffelijckheyt te moeten aen- brengen R:                                              734 Paepfche NotariiTen c'e Secretarifien niet te onder- kruypen.                                                 489 Papieren uyt VranckrJjck verboden.               272 Paerden uytvoer.                                        1373 Paflagie-gek.                                               999. Paflè volanten by de Officieren niet te houden,noch Burgerlijcke perfoonen aen te nemen.          196 Paus-gefinde Geeftelijckheyt Conventiculen, &c. en compofirien der Officieren R:                399 Paufelijcke Conventiculen,dragen vanGeeftelijcke Habiten, ftellen van Schoolmeefters, &c. R: 399 Pafporten niet aen te nemen als daer de qualitey ten funcTriein uytgedruckt ftaet.                       250 Pafquillen niet te verkoopen noch te drucken. 520 en 523 Pafquillen en diicourfen raeckende de fouveraini- teyt van den Lande verboden.                    524 Patenten doordeHuyiluyden nietgherefpe&eerr, voor den Krijghs-raed te procederen.          180 Pecuniele Condemnatien by Zeeland executabel beneden de thien ponden.                          6Z6 Poene voor die haer Leen-goederen niet aen en brengen R:                                             602 Poenen tegens de exceflèn van de Jacht.           613 Penninghmeefters, noch hare Magen eenige leve- rantiete doen aen Werckcn haer aenbcvolen. fi 6 Penningen by Vooghden te mogen bdeggen op OrdonnantienvanSoldyen.                       492 1 Penfionarifen en Secretarifen Eedt van fiiy veringe te doen.                                                  »03 Peper die verbrand is uyt andere Landen niet in te brengen.                                                1309 —-— Idem pernilj e,peverel ,flechte peper,&c. 13 op Perfoonen in overipel gheleeft hebbende, niet te mogen trouwen.                                       ƒ07 Perfonenexempt van den 200 penninghjTe weten Kamer-bewaerders, Stads en Dorpen Bodens, Bodens van de Admiraliteyt, Klocke-ftelders, Trompetters Franfche en Duyfiche Schoolmee- fters , foo in Steden als Dorpen, Voorlefers van Gereformeerde Kerckcn , Koffers, Binne- Vaders

-ocr page 1503-

Volgens de letter van het Α > Β, C. — Binnen 'tjaer vertreckende , d'onkoiten te betalen van 'c voorige beroep,                     48 3 — Binnen defe Provincie tor het Predick-ampc niet te admiteeren , dan die 27 jaren oudt

Vaders ende Binne-MSiecke-befoeckers end nyen.                                                    Perfonen haer onder het

bevindende, fich wederom in Holland te bege- ven.                         . .                    j 247 Perfonen buyten de provincie vertrocken den 200 ' penningh iübjeft.                                   i°7§ .____.Alteratie van 't bovenftaende Placaet. 1080 perfonele quotifatie.                                   1 o f 2 Pilotagie verfcheyde placaten R:                  1286 PilotagieOrdonnantien          1286, i294en 1303 Placaten en Inftruftien raeckende de Verpondm· genR:                                             ., Io87 Placaet Verpachtinge Thienden in de Meyerye vanden Bofch.                                        120Ó Placaten en Waerfchouwingen wegens den xl. xxx en xx. penningh R.                                 1 °°5 Placaten op 't ftuck van de Monfteringe R: 139 Placaet jegens het verkrygen van Geeftelijcke Goe-

zijn.                                                       483 Prcemie voor 't veroveren van 's Vyandts.Schepen, afhalen van Vlagen, verbranden, &c.           223 ——Voor die een ighe Branders van den Vyandc ruïneren en afkeren.                                  226 —— Idem op 't verbranden en in de grondt boren van veroverde Schepen.                            2 2 6 Prcemie voor die gene die Jan Rothé weet aen te wyfen', als mede den Druckcr van desfelfspaf- quillen.                                                   525 ——Voor die gene die weet aen te wyfen dat eeni- ge Officiers pafpoorten hebben verleent na de Monfteringe.                                           196 Prcemie in 't betalen van de halve Verpondinge en 200 penningh.                                        1083 Prefentatie aen Zeeland, op de eleftie vaneen Pra2- fident in den Hoogen Raed.                        61

96

derenR.

Placaten tegens Paus-gefinde puncÏuelijck te obier veren R.              *                                   400 Placaten van den opheve der generale ende gemene Middelen R:                                        .71» Poinften tot adminiftratie van Juftitie tot 'sHerto- gen-Bofch.                                              49 5 Poin&en tot goede obfervantie in 'f Leger. 1 j 3 ,____Tot goede ./Economie in 's Lands Vloot, 219 -——Tot dire&ie van de Monfteringe.           141 Poolfche Groflèn verboden.                          769 Policie reglement voor de Dorpen van den Ouden- Bofch, &c.                                              499 —- Idem voor die van Finart-Heyningen, Ap- Iaer,&c.                                                  f°° Policie binnen Zeeland R:                             S92 ------Jdem Ampliatie.                                  59+ Politijcque faecken by de Hoven van Juftitie niet aente matigen. Portie van den Admirael-Generael in allebeuyten en veroverde Schepen.                              232 ■ Portie in de boeten van frauden by den Officier en pachter half en half te profiteren.            .J. 796 PauwalsPrefidentinden Hoogen Raedgheintro- duceert. Prebenden Canonicael Officien, Beneficien, &c. ter collatie van de Graeffelijck tfaende R: 399 Precautie tot obfervantk van des ghemene Lands Middelen.,                                 τ · 79° «~ Idem tot beneficieringe van den Import op.de ''Wynen..' .,;          ·.-,,., ;w * .-'9.64 Precife executie verbod Uytheemfche Brandewy- nen: ) "                                            ' 2?6 Predicanten de Gemeente tejermanen tot refpe£t aen baerOverighyt. _ ;                  A-u$7\ ~ Geen faecken van Ροΐιςιε op den Predick-itoel 'te brengen.                   ■■!■. :·. . . 473 i^Geen Uytheemfche cotrefpc-ndentien ie hou- 4en.                              _ ,v i _ ... .τ/5 ^—Het formulier van 't Gebed punftuehjck te achtervolgen.                                          477 Predicanten in Groote Steden niette beroepen,dan «Jie 30 jaren oudt zijn. · =                         ,479 ^-Ouderdom niet na het overlyden van den yoorigen, maernadendagh van'taccord, foo ^ueftievalt over'tjuspatronatus,               481

Pretendenten van de Kroon S weden.           1405· Pretenfien op de gediflölveerde Weft-Indife Com- pagnie bekent te maecken.                        135-4 PrincevanOrange wert gedefereert het Stadhou- der, Capiteyn en Admiraelfchap-Generael, voor hem en fyne Mannelijcke Wettige Defcenden- ten.                                                         123 PrincevanOrange Cefïïe in den Raed van Sra* te.                                                            )4 Prins Wilhem de 111. aengeftelt tot Capiteyn en Admirael-Genetael. met de felve macht als fijn Voor-Oudery. 121 Prinièn by Commiffie-Vaerders verovert, niet te plunderen. 236 Prijs van 't Brood ten platten Lande R. 89a Privilegie en OcÏroy, lbo aen de Edelen alsmeeft alle de Steden van Holland, tot redemptie ende afkoop van confifcatien der Sententien van ver- beurte van Lijf en Goedr. 532 Privilegie Anatomie tot Ley den R. 5-43 Privilegiën gegeven bydeKeyferlijcke Majefteyt vanTurekyen, aen haer Hoogh Mog., in fijn Landen. 383 Privilegie van Vrouw Maria, voor de Steden van Holland R:                                               19 Privilegie Stapel-recht van Dordrecht byGraeff Jan. 572 -—— VanGraeffWillemdelV. aen die van Dor- drecht, roerende't recht van de Maze. 553 -—-Confirmatie van't felve van Maxmiliaen en Philips.                                                   f/3 ------ Idem van HertoghWillem van Beyeren. 554 Privilegie van Hertogh Philips, geen Mandamen- ten te verleenen, of by het Hort te obedieren R:                                                          6fO w—Van Vrouwe Maria, raeckende d'evocatien R.                      "■ ó'. ";         ■ t) ,s         650 -*—Van Hertogh Philips, dat niemand te rechte ge-evoceert fal wórden buyten Holland R: 6 f α Procederen by wegen vanfey ten onder deckfel van privilegie R:                                            ffo Proceflèn voor Gecommitteerde Raden by Com- mifTarilTen van haer Ed, Gr. Mbg. aftedoen.711 Procureurs de Number van 't Bladt van yder faecke Op de Sacken te fchry ven.                          676

Pro-

-ocr page 1504-

Regifter tot het derde Deel der Placaten, &c.

——Van ghelicentieerde Officieren foo te Faerdt als te Voer, weder aengenomen.                   76 -Hooge en mindere Officieren van de nieuwe

Procureurs voor den Hoogen Rade precife te die- nen van Stucken.                                      68 f Procureurs en andere Suppooftën van den Rade van Brabant Reglement R:              ,          Ó98 ProphanatievandenRuitdagh desHeeren verbo- den.                                                      Ητ3 Profeflbren by de Studenten niet uyt te ftampen, &c.                                                         f48 ------Studenren geen Sackpiftolen te dragen. 549 Prolongatie O&roy voor de Weft-Indifche Com- pagnie.                                                  1329 Propofitie van Koningh Philips voor fijn vertreck naSpaigne.                                                28 Prophanatie van des Heeren Ruft-dagh.          484 Proponenten rot geen Pra*dicanten te beroepen dan die 2 f jaren oud zijn. _                             477 ——— Nader verklaringe op 't felve fubject. 47 8 Prothocollen van Notariflen na haer overlyden op de Secretarye te brengen.                           486 "—Nader Refolutie.                                  487 Provifie -voor d' Ontfanger-Generael en Con voy- meefter van d'extraordinaris Middelen. 1229 Publicatie Tra&aet Marine, tuflchen Vranckrijck en de Hanze Steden gemaeckt R:                313 Publicatie Accord Spaigne en haer Hoogh Mog. over de Limijtfchcydingh in Vlaenderen .313 Publicatie Traétaet tuiïèhen Hertogh Philips van Bourgondien en den Biifchop van Utrecht, aen* gaende de Geeftelijcke jurifdi&ie. 393 en 395 QUalifieatie van Officieren ten dienfte van den r Lande.                                        pag. 162 Qualificatie Jacht.                                        613 Quarens en Hand-Molens niet te gebruycken. 894 Quickfil ver inkomende vry, en uytgaende drie gul- dens verhooght.                                       1276 Qijotifatie van de Capitaliften in den Impoft van deWynen.                                              962 Quotiiatie van de nieuwe Getimmerten. 1087 13 Aetsheeren en Gedeputeerden in Collegien, in *·*· geen Herbergen te logeren.             pag. 104 Rade van Brabant, ordre op de Notariflen in Bra- j bant.                                                 - 488' Raden ter Admiraliteyt haer Formulieren van « Eed.                                                      i*34 ■——preciiènaer te komen de Refolutien van haer Ed. Gr. Mog.                                         1237 "—'—Niet bevoeght om gcconfifqueerdeGoederen teredimeren.                                          1241 Rangh Gedeputeerden van Höllandt voor die van den Hoogen en Provincialen Rade.             - 71 Nader Refolutie op 't felve fubjeft.         * 7*1 Rangh Chambre My Parthy en haer Ho. Mog. 72 ------Tuflchen Gecommitteerden van haexEd.Gr. Mog. en d'Admiraliteyt.                             73 ^-—Tuflchen de Hooft en andere Subalterne Of- ' ficieren. „ '„.,                                            73 *—-Tuflèhen d'Officieren van de nieuwe wervin- ge.                                                            75 —Van d'Oificieren foo te Velde als ander?. 76

wervinge.                                                  77 - -Tuflchen de Militie, Burgers en Waerfgel-

ders.

78

—— Hooge en mindere Militaire Officieren, oude Militie R.                                              162 Rantsoeneren der Gevangenen tuflchen Vranck? rijck en haer Hoogh Mog.                        ipr Rapport introdu&ie Piajfident in den Hoogen Ra- de.                                                    ° 68 Ra-zeylen voerende Schepen ter Commercie haer uytloopen verboden.                                397 Reeckeninge heele en halve Verpondinge. 1089 Reeckenmeefters en Gecom: Raden wacTytulen9 en Subicriptien te gebruycken.                     83 Redtor enScnaet vandeUniverfiteyt totLeyden vrydom van Zout.                                    f$i Redres op de Policie, juftitie en Financie tot 's Hertogen-bofch.                                    49 <j Rechters gheen rapporteurs in faken daer hare Ma- gen als Advocaten, &c in dienen.                662 Recht van Stapel van de Maze aen Dordrecht by Graeff Willem de IV.                                  5 5-3 —— Confirmatie van 't felve, van Maximüiaen en Philips.                                                        55"5 -----* Idem van Hertogh Willem van Beyeren. 574 Recht van Collaterale iiicceflïe te betalen van Leen byTeftamentaenbeftorven.                        603 Recht-dagenvandenHoutvefter/?:                 71a Regeerders ren platren Lande reeckeninge in het openbaer te doen R.                                    494* Regenten ghebreeckigh in den aoopenningh een vierde-part meer te betalen.                       1042 Regenten der overheerde Provinciën over hare ge- arrefteerde Goederen te appelleren acn den Ho- gen Rade.                                                     682 Regenten van Weeshuyièn,Diaconen en Aelmoef· feniers hoe haer te gedragen omtrent deErffenis voor de Wefen en Armen.                         1421 Reglement en ordre op de befoignes van haer Ed. Groot Mog.                                                   87 -i-~- Op de Comparitien van Commiflariflen, 5e- cjrctaruTen, &c.                                               97 Reglement voor die van Dordrecht over de bcftel- linge van haer Magiftrature. '· ' ;T43. —:Όρ de Monfteringe.                           '3Ê* — Op't aengaen van Capitulatien tot nieuwe wervinge.                                               }5T — En inilruftie voor de Directeurs tot betaünge ' van de Militie. 'v                                   ,*Jf Reglement Militair, gheformeert by.denCollfaes Regimentsvan Vlaerdingen ' * inUir;?f4 — Idem van Aclfmeer. ' ' jj '' j^74> ——- Idem Schevelinge.              -·-* !it; !" J7T --- ?Op de fiecken onder de Militie i$J Le^r.i 82 -—-^Logeren ehtefraifcheren van ysLandtsMili- tie. .. .: . . '" :~"K J3jSj —- Idem nader Reglement;                      ,1?17 —~ Voor 't Regiment Marine, met de Li)%van befoloïnge.                         , itJ ' . '^8 Reglement op de Ambafladen en Deputatienr ^07 — Voor de Confüls aen, de Middelandtlcliii 'Zee,&c.                                              "Λ10 Corifuls

-ocr page 1505-

			Volgens de letter van het A > B, C.
		^—«ConfulstotConitantinopoleöjêcc.         311 —— Op de admiflle van de Pachters. 797 en 798 Reglement op de adminiftraïievandejuftitie töt 's Hertogen-Bofch                                    49 y .-----Op de Policie voor de Dorpen vandenOuden Bofch, &o,                                             499 -——Idem voor die van Finart Heyningen, Appe- lasr, &c.                                                  föó ——· Op de ongeregekheden der Dienstboden*? 27 «■— Op de Jacht in de Meyerye vanden Bofch R.                                                          628 «——Voor de Procureurs, Solliciteurs, &c. vanden Rade van Brabant                                     698 —* Op de interventien voor fugativen,&c. 601 .------Voor de Deurwaerders in't doen vanexploi- ilen.                                                       6$$ Reglement op de Rolle van den Hove.            1663 ——Idem ampliatie Reglement op de Juititie.tfö8 Regl ement op het beleyt vandebefoignes van den Hove.                                                     673 Reglement voor de Griffiers van den Hove. 675 Reglement,expeditie van Juftitiein Zeelandt,over contraventien in de Middelen.                1107 Reglement Deurwaerders, Exploi&eurs en andere Suppooften in Vlaenderen,                        701 Reglement forme van doleantien in den 200 pen- ningh.                                                      1071 Reglement van den Handel op Farnambuco ende Brazil R:                                              1329 Reglement op 't bevaren Van de Middelandtiche Zee, &c. R:                                           1356 Reglement & Ordonnances du Confeil d'Eftat des Provinces Unies touchant les Mineraux & Houilleriesdu paysde Daelhem,               *377 Reglement voorde Chirurgijns te Velde. 1383 Reglement voor den Yckrneeftcr in de Meyerye van den Bofch.                                       1412 Reglement op 't aenflaen en onderhouden van ver- armde Perfonen, Familien en Kinderen. 1420 Reys-gelt der Soldaten en Matrofen.              207 Rcmiflien van Doodtflagen R:                       5-99 Rcmiflien van Doodtflagen niet te verkenen die in Herbergen, Sec. gelchiet zijn R'.                  599 Remiflie aen Officiers te verthoonen eer vryelijck te mogen converferen R:                           650 Remonftrantie van Hoüandt aen den Grave van Lycefter, raeckende de Souvcrainiteyt defer Landen.                                                    35" —— Nader verklaringe deswegens.                 3 8 Renten niet te betalen voor blijekdat den 200pen- ningh betaeltis.                                     1078 Repartitie gemene laften tuflchenhetZuyder en Noorder-quar tier.                                    785- Requeften» gheenEer-Titulen indefelve teftel- len.                                                          84 Refidenten en Confuls nietghequalificeert eenige Prinfen, in de Haven der Geallieerde komende, aenteflaen.                                             234 Refignatien of furvivances van Ampten niet meer toeteftaen.                                              100 Refolutie over't betalen vaneenjaerTrafltement, van Ampten iöo Poliüjcq als Militair.         104 Retorfien ter Zee niet te verleenen. 2 3 ï en 2 32 Retour-fchepen uyt de Ooft-Indien haer ingeladen Goederen 's Landts recht te betalen. 1268
					Revifien van de Sententien ^an den Reitor ende Rechters van d'Univeriiceyt tot Leyden. 5-44 Revifien Pro Deo niet te verleenen.,              684 Revifien voor d'Admiraliteyten.                  1238 RevieredeMazeopen-geftelt.                     1280 Revocatie van 't krijghs-Volck 'm dienil vanden Vyand zijnde. "                                  ip8 Revocatie Commiflie-vaerders.                     304 Ridderfchap by Uytheemfche verkregen, niet te refpefteren.                                             608 <------\Vaerfchouwinge op *t felve fubje£t. 609 Ridderfchap, in haer Ordregeen Audiëntie te ver- leenen, of Befendinge te admitteren.            41 Ridtmeefters te betalen, de fchade door de Militie aen d'Ingezetenen gedaen. 180 Rijs-wercken niet temaecken in deReviere de Merck, &c. 629 Rijcxdaelder van Mentz verboden. j6$ ------Idem van Lityck.                                 7 69 Roomfche Geeftelijckheyt en dérfelver inkomen verboden, Sec. R:                                     399 Roer-Thol der Schepen 7?:                           748 Roeyerè in de Vloot voor Lillo Ordonnantie. 124? Ruyters en Soldaten geen overlaft aen Huyfluyden te doen.                                                  167 —Idem de Landtzaten niet te befchadigen 15τ Ruwaertfchap op Hertogh Aelbrècht.                y ;;,,: s. ' C Abbat-ichendinge verboden.              pag; 142} ^Salaris voor de Advocaten, Procureurs ende Deurwaerders van den Hove van Hol: 651 -— Reglement voor de Exploifteurs.           6ff ——Idem voor de Advocaten enProcureurs voor den Hoogen Rade.                                   677 —— Voor de twee eerfte Deurwaerders van den Hoogen Rade.                                         68 r -——Van de Procureur ende andere Dienaers van de WildernnTe R:                                     716 Saluyt,&c. voorKroonenburgh.                      5-1 Saluytencontra-faluytin'trefcontreren van Sche- pen.                                                                           5-2» Sanderyen in Goy landt.                              1410 Sauvegardes van Gouverneurs en Commandeurs ingetrocken.                                            151 Sauvegarde voor de Pachters van Ooft ende Weft-Sardam.                                         80 2. Schenden van Boomen en Plantagien.             530 Schenckagien van Bruydegoms en Bruyts niet af te vorderen.                                             527 . Schellingh van Campen verboden.                778 \-----Idem.                                                  779 Schepen varende door deStraet Gibralter, haer Monture,&c.                                         1221 Schepen en Goederen hernomenjinkomende rech- ten te betalen.                                        1264 Schepen inkomende Licent te betalen daer eerft laft gebroocken hebben.                          116 f Schepen terTrafijcq uytloopende verboden. 297 Schepen in Vranckrijck by Neutralen inghekocht, voor goeden prinfe te verklaren.                 2331 Schepen gemoriteert te mogen varen in ièecker ge- deelte van de Umiten van de Weft-Indife Com- pagnie R:                                             1329 C                        Sche-
						I

-ocr page 1506-

Üegifter tot liet derde Deel der Placatertζ &α*

Schepen Ces Weecken te blyven leggen in Plaedèn , SmetdePeftbefmet.                          pag:I357 S

1414 6zo Slaven tot Algiers te loflèn.                          {--%$ Slijck of Kley niet te trecken uyt Graeflijckheyts

Schepen niet teverhuyren aen Vremden, tot de Groenland ticheViflchery e.                    1365 Schieten omtrent de Vogel-Koyen op de.Gronden derDomeynen,                                       611 Schipvaert naer Wellen, Ooften ende Noorden verboden.                                     2 9 8 en 3 00 Schippers verboden dooruytwegen deThollente fchuwen R.                                             748 Schippers ende Matrofen haer Voeringh afghe- fchaft.1!                                                  1270 Schippers, Capiteynen, Reeders, &c. Impoft van 't Zout te Scheep te betalen;                8 66 Schoolmeefters aen te ftellcn R.                    484 School-ordre in Zeelandt R:                         484 %-f--Idemopplaetfen onderde Generaliteyt be- hoorendeR:                                           484 Schouten van de Dorpen op te geven de Perfoonen tot Algiers gevangen uyt haer Diftri£t. 1414 Secretariflèn moeten regifter houden van alle ver- koopingen, &c R: .,                         485· Secretariflèn in Brabant niet te onderkruypen R:                                               '<-> - 48P Secretariflèn noch hare Magen geen Leverantie te doen aen Wercken haer aenbevoolen,          f 16 Secretariflèn en Penfionariflèn Eed van fuy veringe te doen.                                                             103 Secretariflèn goet regifter te houden R:            6 f1 Secretaris-Ampt van d'Univerikeyt tot Leyden hoe te vergeven, Sec.              ■                         5-5-0 Seditieufe Peribonen en Oproermaeckers R.' f17 Seditieufe Boecken niet tedrucken nocaverkoo- Λ periR: ^;..': '          '.„ '               ν U7 Sententie van Key fer Karel op 't ftuck van't ftapel- recht R:                                                            5-5-5- »—— Verklaringeop't felve fubje&R:              ff f i ·—— Inrprpre/tatie 10 Art:op'tièlveiübje&. fff Μ—Wέgelί'sίt3pel·recht tuflehen Rotterdam en Dordrecht,                                                       55-7 —— Van de Goederen tuflehen Puttershoeck en 1 Swijndrecht.                                                    f60 ' Vw Idem tuflehen Schoonhoven ende Dor- drecht.                                                              f67, *■ " Idem nader uytfpraeck,                              5-83 Senten tien by Officieren daer in te ftellen de woor den, doende recht uytdenaem vanHollandt, &c,, en niet te doen influeren de claufule > pre- fererende gratie, &c                                        %f *~-— Het felve wederom verandert. 662 Sententien van d'Admiraliteyten punftuelijck nae te komen. 1267 en 1268 Settinge van 't Broodc ten platten Lande R: 892 's Graven - Hagc bevorderinge Juftitie Regle- ment. 704 Siecke Gaft-huyien onder Gods-huyfen te reecke- nen. 1004 SilverenGout, ende op den prijs van het felve R. 769 Silver-Mynen voor een yder open geftelt R: 1325? Synoden, haer ter eerfter inftantie nietteaddreflè- ren aen de Staten-Generael.                         46 Synode Nationael tot Dordrecht d'Anno 1619. R: 41Ó «*—-·Idem, Poft afta ofNae-handelingen. 416 Synoden gheen propofitien tegens het Formulier Van'tGebedttedoen. 477

Wateren R:

6xxf

Sluycken en lorrendrayeryender Convoyen verbo- den.                                                      126ï Srhockeltappers verbodt R.                           93 8 Sociniaeniche Boecken verboden:                  f2 i Soen tuflehen Hertogh Jan van Brabant en Vrouw Jacoba, met Hertogh Jan van Beyeren haer Oom.                                                         ρ Soen tuflehen Hertogh Philips Van Borgondien en Vrouw Jacoba van Beyeren. 14 Soetelen aen Schepen van Oorlogh te weren. 206 Soldaten met geen behoorlijck pafport ontflagen zyndej onder hare Vendelen wederom te ko- men. 168 Soldaten niet te debaucheren. - 170 Soldyen in geldt, ende niet in Obligatien te beta- len. 789 Solliciteurs haer te reguleren na d'ordre van de Ge- committeerde Raden. 197 Soulagement van de vermioften. 226 Sout-vaert op Punfto Del-Rey verboden R. 1329 Souverainiteyt van Holland, ende remonftrantie des wegens ghedaen aen den Grave van Lyce- j fter. 3 f -—- Nader verklaringe deswegen. 38' Spaigne verklaert vervallen van de Heerfchappy der Nederlanden R: x,f Spaehiche Realen van Peru verboden, η η 6 Spliflïnge van Leenen toegelaten. 602 Spliflinge van Leenen bekent te maecken. 605- Stadthouder, Capiteynen Admiraelichap-Gener. wortgedefereert aen den Prince van Orange, en fyne wettige Mannelijcke Deicendenteu. 123 Staetsgewyfe Vergaderinge met Zeelandt, ele&ie Praefident in den Hoogen Rade. 61 Standts-perfoonen door Gedeputeerden in haer Huys geen vifite te geven. 53 Stapel-recht, accord tuflehen die van Rotterdam en Dordrecht. 5-5-7 Stapel-recht vryheyt by Hertogh Aelbrecht van Beyeren gegeven aen verfcheyde Steden ende Dol *pen van Holland. 5-84 — Confirmatie van Hertogh Willem op 't voorfz fubjecl. ' jSf Staten Generael rangh voor den Churfurft van Brandenburgh. 72 Statuten van d'Umverfit: tot Leyden. 5-39 en 542 Statuyt van Koningh Philips op't ftuck van aflü- rantien, &c.R. 122,1 Steden, verfcheyde Steden verbont en Alliantie, met malkanderen.                                        3 Steden,door de fèlve te verftaen deVroetichappen, niet de Gedeputeerden. 4r Steden hebben legael hypotheecq iöo wel op Pach- ters als hare Borgen. f9% Steden feflie hebbende in de Staetfche Vergaderin- ge, geen geen Prsdicanten te beroepen dan die 3ojarenoudtzijn. 479 Steden ftem in Staet hebbende, niemandt tot het Predick-amptteadmitterendandie2 7jaren, en kleyne Steden die 2 5- Jaren oudt zijn. 483 Steden parate executie, fo wel jegens de Borgen als Pachters. 79$ Steden

-ocr page 1507-

Volgens de letter van het Α ] Β, C.

Thól-lijfte van de Graeffetijékheyts Thol binnen

Steden en Dorpen af te fchafren alle beladingen ge fteltop Waren, &c. van andere Piaetférii 796 Steden en Gerechten een per cento te mogen kor- ten van de penningen fiy haer ten comptoire ge- . bracht wordende.                                    1072 Stelen Hecken, Stoupen en Balien verboden. 530 ——-Idem Aerd-vruchten uytThuynen, 530 Stellen van Vogel-Koyen R,                         612 Stemmen in 't vergeven van Ampten blyvende fte- ken, weder omvrage te doen.                       99 Stempels op het Twijn-gaten niet te eönterfey- ten.                                                       !375 . idem Mereken op Thee-potten, ƒ > 1376

Gouda.

ΡΦ737

ö?— Idem van den Waffenaerfchen Thol. - 7 55 Thoilenaers van Gornichern f ordonnantie R: 748 Thollen onbehoorlijck te heffen R:                748 Thollen tot Maes fluys.                                748 Thollen binnen Muyden.                             749 Thollen binnen Weefp.                                jqy Thol der Beeften tot Amiterdam ende verfcheyde andere Steden.                                         75-0 Thollen van de Generaliteyt verfcheyde Placaten ten en Ordonnantien. &c. R:                      7 fi Thol vryheyt aen vericheyde Steden volgens hare Handtvelten.                                           5-5-1 Thol in den Orizönc R.                              13 5-9 —<— LijftevandefelveR:                          13 f9 Thol van Stockholm en Gottenburgh alhier t'ont- fangen.                                                 1430 Thollen geen vrydom te verkenen, als met goedt- vinden van den Raed en Steden.                  13 Toevoer van Levens-middelen aen Vyandcn ver- boden.                                                    2 58 Tonnen van de Brouwers niet te misbruyeken. 939 -----IdemR:                                             939 Tra£taet van Beftant tuffchen den Erts-Hertogh Aelbrecht en Ifabella, ende defen Stact R: 312 Alle de Travaten tuffchen defen Staet en verfchey- de UytheemfcheKoningen , Princenende Po- tentaten aenghegaen, tot denjare 1664, Te iïen R.                             v pag:3i2en3!3 ——Extra£t en Accord over de Limijtfcheydinge in Vlaenderen.                                         313 Trattaet van elucidatie met Denemarcken, raec- kende de Thollen van Hout-laften.             316 Traftaet van Vrede tuffchen haer Hoogh Mog. en Biffchop van Munfter.                              320 —- Idem nader Tra&aet.                            348 Tra&aet van Vrede tuffchen Engeland ende haet Hoogh Mog. d'Anno 1ÓÓ7 tot Breda. 325: ——Idem van denjare 1674.                       342 ——- Idem de Marine.                                 3 5-2 Tractaet van Navigatie ende Commercie tuffchen Sweden en haer Ho. Mog. d'Anno 1676. 3 f7 Tra&aet van Vrede tuffchen Vranckrijck en haer Hoogh Mog. d'Anno 1678.                       3<5o —— Idem van Commercie, Navigatie ende Ma- rine."                                                      $68 Tradaet van Vrede tuffchen haer Hoogh Mog. en 't Koninghrijck van Algiers d'Anno 1680, 379 Tra&aet tuffchen Hertogh Philips van Bourgon- dien, Biffchop van Utrecht.                       391 Tra&aet van Vrede tuffchen Spaignen en haer Ho. Mog R:                                                 Uf Tra£taet tuffchen Denemarcken en haer Ho. Mog. op't hermeten van Schepen R.                 313 -----Tuffchen Portugael en defen Staet R: 312 Tra&aec van Vrede tuffchen Sweden en haer Ho. Mog.                                                    i38<> ------Idem Commercie, &c.                       1394 Traftaet van Vrede tuffchen haer Hoogh Mog. en 't Koninghrijck van Algiers.                    140ό Traelaet tuffchen de Keyferlijoke Majefteyt van Turckyen en haer Hoogh Mog.                 383 -----Met den Koningh van Maroco R;           ai* C 2                       Tra- 1                                                                                                                                                                                                             ■

Stijl van procederen voor den Rade van Brabani R.                                                          69% Stijl van procederen in Criminele faken R.' 703 Stijffel-maeckers 15 guldens opyederLaft te beta- len.                                                        900 Stooren van Exters R.                                  613 Straffe des doods jegens deferterende Soldaten die haer van d'eene Compagnie in d'andete bege- ven.                                                        188 Straffe voor de Fraudateurs van des gemefle Lands Middelen.                                               Soi Straffe voor de Molenaers en haer Knechts. 898 Scrand-recht, Zee-vonden, ende Strand-roove- ryen R.                                                 735· Stroo en Hoy niet uyt te voeren.                    2 59 Stroomen en Revieren open-geftelt voorde Com- mercie,                                                   304 Studenten niet in Duellen tegaen R:               543 Studenten de Profeiforen niet uyt te kloppen,nOch Sack-piftolen te dragen.                            5-4,7 Stuyf-Meelenverbackenran Semelen. v 897 Stuy vers van Campen verboden.. 77 χ Subfcriptien en Infcriptien aen haer Edele Groot Mog.                                                        83 Subject van de Commiflien,vande Gouverneurs en Commandeurs en Chef, en fubakerne Com- mandeurs, &c. 110 Subftiruten van de Wilderniffen InftruStie. 717 Succeflie van 't Graeffchap van Holland op Her- togh Willem.                                              1 *-~— Idem Hertogh Aelbrecht. 6 Succeifien ad inteftato R, 589 Succeffien der gener die naer Ooft-Indien varen R. 1310 *----- Oftroy op 't iel ve fubject R,                1310 Suycker-fyroopen op een halve ftuyver vermin

1174

dèrt.

Survivances van Ampten niet meer toe te ftaen. 100 Swagerfchap in de Vroetfehap hoe te verftaen. 42 Sweedtfche fchepen niet te beledigen door Ingeze- tenen met vremdeCommiflien varende. 240 Sweren en blafphameren van de name JefüChnfti verboden R.                                           ++3 Swygenden Thol van Brabant.                    3214 T. T<Efteren ten behoeve van Geeftelijckegeorden- 4Λ de Perfoonen verboden R: 1           pag· 4°° Telleren van Leen-goederen der Paus-ghefinden verboden.                   .            , ' , W Thol-rolle in den Orizont voor de Onderdanen van haer Hoogh Mog. R:                           312 Thollen foo in 't foute ais in 't foete R:            717

-ocr page 1508-

Regiiler tot het derde Deel der Plaeatefi, Sec.

Verbodemen van Goederen paflèrendc voor-by de Vloot van Lillo.                              Pag'i377 Verbond van Hertog Willem met den fynen vande Cabeljauiè partye tegens de Hoeckiè.              z Verbond tuflehen Keyiër Karel de V. en de Sten- den des Rijcks, wegens den geinenen Ommé- flagh over fync Burgundife ende andere Neder- landen, &c.                                               2; Verbond der Edelen in Holland jegens de Inquifi- tie." ■.' . :, '■ .-, ;3I Verbonden met Schippers op Groenlandt aenge- gaen, voor nul verklaert. 294 Verbod invoer van Wynen, Brandewynen ende Vyandtlijcke Manufacturen praecife te onder- houden. 289

Tra&ementen aen Militairen niet goet te doen voor datden Eed van fuyveringe hebben ghe- daèn.                                               pag'-ipo Traen inkomende vry by Ingezetenen gevangen, ende by Uytheemfche , eens foo veel ver- hooght.                                                iz7f Train van de Rolle reglement voor de Gecommit: Raden R:             '                                  fM ~— Idem'tpleytenvoordefelveR:              711 TranfgreiTeurs van de Wilderniflên te apprehen- derenR.                                     r           7l6 Tranfport Goederen enBeftialen over de Veeren

langhs de Maze R

Treves beveftigingh R: Turf uy t de Veenen niet te halen by nacht

311 830

Turf-Tonnen op een egale maet of beugel. 8 3 Turf buyten Dijcks verboden te maecken. 832 Twee-gulde-penningh van Embden verboden.776 Τ wee-hondertften penning by forme van Capitale leeninge·                                               ΙΟΦ^ •-----Idem re-elen 200 penningh                  1060 Τ wee-hondertften penningh ibo wel te betalen van Aftien in de Ooft-Indifche Compagnie, als van andere Obligatien.                                  ΐφ1 J Τ wee-hondertften penningh te betalen van Goe- deren van Buycen-gezetenen.                .. 1008 ":\ . V.             ..· :U VAertuytde Vereenighde Nederlanden verbo- den.                                           pag:*9* Vaert en Viflcherye op Groenland verboden. 292 Vaere na Ooften en Noorwegen verboden. 298 Vaert na Ooften en Noorwegen open geftelr. 290 Vaert om de Weit en Groote en Kleyne Viflcherye opengeilelt.                                           %99 Vaert op Groenland ende Wal yis-vanghft verbo- den.                                                        30Z Vaert ter Koopvaerdy verboden, alsmede Groote en Kleyne Viflcherye. 304 Vaert iiaer 'tWeften en op de Levanten R: 135-6 1—■— Betalen vanLaft-gelden voor defelveR. 13 5-6 Vacaticn voor de Raden, Fifcaels en Secretariflèn van de Admiraliteyt. 1233 Vagabondenen LandtloopersR: 600 Vaifche Ducaten verboden. 774 en 775- Vals geit verboden te brengen in'tOttomannife Rijck.                                                     775 'fd— Idem geen vaifche Louyfên ende Oftaven in het Turckiè Rijck.                                   774 Valuatieen cours van eenigefilverepenningen.781 Vafallen Leen begerende, huid te komen doen. 603 Vaiallen en Leen-mannen van de Stad Grave, &:c. Eedt te komen doen en Leenen verheffen. 605· Veer-geltofPaiFagie-gelt.                             999 Veer-fchepen moeten Paflèporten by haer hebben van't eerde Comptoir.                            1271 Veertigflen penning te betalen van alleVerbanden, en Schepen-kenniflè, in cas van preferentie. 100? vM2 Nader verklaringe.                              1006 Vechteryen en doodtflagen in Brabant.           599 Vechten en Mes-trecken in Zeeland R:         óoo Veranderen van Curatcurs in de Univeriiteyt tot Leyden.                                                  f50 Verbael rakende de introductie van een Prafident inden Hoogen Rade.                                 68 Verbanden geen recht van preferentie , ten zy den xl. penningh betaelt is.

Verbod invoer van Brandewynen, Franfe Wynen &c. ingetrocken. 290 Verbod van die hun met Eede aen de Roomfe Re- ligie verbonden hebben, te avoceren R. 399 Verbod Geweer dragen by Lackeyen en Knechts, ende inflaen van Glafen R. ^ 17 Verbod jegens Smockel-Tappers R: 938 Vermengen van Scheynen, Kuyten en Dunnebie- bieren verboden. 942 Verbod van met eenigeVaertuygen aend'Ooft- Indiiè Retour-ichepen te varen. 1306 •-----Idem Weft-Indife Retour-fchepen R: 1329 en 1355· Verbod jegens 't inbrengen van Poederen, Peper, Noten, &c. R:                                , > 1309 Verbrande Peper uyt andere Landen niet in te brengen.                                                1309 —— Idem Pernilje, Peverel, Stof, ilechtePeper, &c.                         .-.*                                1309 Verbod Handel op Weft-Indien R:              1329 Verbod niet te verièeekeren op fubje&en van Spar nien R.                                                    1221 —— Koopmanichap niet te voeren door 'tjuifrous Gat R.                                                 1253 ——-Lorrendrayeryen in't recht vande Conv: 1261 —— Van den invqer van Franfe koele Wynen, Brandewynen, &c. ingetrocken.               1273 —- Idem Azynen,Canefaflèn,Papierenen Cafta- nien.                                                     1273 Verboden Koopmanfchappen niet te mogen inne- men in Turckfe Havens fonder coniènt R: 13 f6 Verklaringe van het Traftaet van beftand R. 312 Verkondiginge van de Vreede tuflehen Engeland en haer Hoogh Mog. d'Anno 1674·            348 .-----Tuflehen den Koningh van Engeland en haer Hoogh Mog. d'Anno 1667.                      341 ——Van de Vrede tuflehen Vranckrijck en haer Ho: Mog:                                               368 ——Van het Tra&: van Commercie met Vranck- rijck en haer Hoogh Mog.                         378 «-----Van de Vrede tuflehen haer Hoogh Mog. en den Biflchop van Munfter.                       3 ρ Verdragh tuflehen Herrogh Jan van Brabant ende Vrouw Jacoba, met haer Oom Hertogh Jan van Beyeren.                                                    9 —— Idem tuflehen Hertogh Philips van Bourgon- dien en Vrouw Jacoba van Beyeren.              14 Verdragh tuflehen Κeyfer Karel ende de Stenden des Duytfchen Rijcks.                                  2 3» Verdragh Holland en Zeeland raeckende 't feyt van Juititie R:                                               687 ——Idem raeckende 't felve fubjecTr.              688 Verdragh over eenige fwarigheden gereiulteert uyc

ι.; ■                                                       het

-ocr page 1509-

Voteens de letter van het A, B> C.

Uytheemfe Brandewynen verbod prsecilè te execU? teren.                                               pag:27<? Uytheemiè weryinge van Krijghs-volck.         146 Uytheemfche geen OfHcien in Holland te bedie- nen.                                                         26 Uytfchryvinge des Grave van Lycefter wegens een Nationale Synode in den Hage d'Anno i.fSó. ■■ pag:4+f Utrecht en Holland onder een Stadhouder. 21 Uytftampcn van Profefioren by de Studenten, &c. f48 Uytvoer van Pannen, Deelen,Tras, &c. verbo- den. . . zjf Uytvoer van Gcreedfchap, en Vis-Tuygh tot da Walvis-vanghft verboden. 291 Uytvoer van Haringh-Tonnen verboden. 13Ó4 ------Idem Buys-Hoepen en Kruys-want. 1364 ------RenovatieR..                                   !3<>y Uytvoer van Paerden na den Vyand R: 1369 Uytvoer Paerden ende revocatie deswegens. 137} Uytvoer van Eet-waren op Brazil vry R: 1329 Uytvoer van Binnenlandfe Gewaflcn Rt 125-3 Voóghden Lijf-renten te mogen aênkooperi. 492 Vooghden bevoeght penningen te beleggen op Or- donnantienvanSoldyen.                          492 Volck haer niet in dienft te begeven na Weft-Indie fonder confent van de Compagnie R: 1329 Vonniflen van groote Steden executabel byarreii tót 6o® guldens*                                       704 —BeilootëSteden300guldens, Bailliuwen 180 guldens, ende Gerechten van Dorpen 80 gul- dens.                   ,                                   704 Vonniflen onder cautie executabel.                ó 69 Voordeel voor de gene die meerder wilden betalen als hare quote inden 200 penningh. 1044 Voorwaerden tuflehen Jan van Vranckrijck ende. Vrouw Jacoba..                                               <> Vremde dienften na Wcft-Indien buyten de Com- pagnie verboden K. 134Ö Vremde dienften verboden. 242, 243 en 141 i —— Idem buyten de Weft-Indifche Comp: 245* —— Renovatie op 't voorgaende fubjeft. 246 Vremde dienften van Boots-yolck verboden, 304 Vredens Articulen tuflehen den Proteftor van Engeland en haer Ho. Mog. R: 313 ——Tuflehen haer Hoogh Mog. en den Biflchop van Munfter. 310 en 348 ——Tuflehen den Koningh van Engelandt ende haer Hoogh Mog. 3 % j en 342 ——Tuflehen haer Hoogh Mog. en'tKoningh- rijck van Algiers. 3 79 en 1406 — Tuflehen haer Hoogh Mog. en den Koningh van Vranckrijck. 360 «-----Tuflehen S weden en haer Ho. Mog. 1386 Vrydom van extraordinaris laften voor die van de Gereform: Religie uyt andere Geweften. 1414 Vrydom van bedijekinge van Meeren.         1385 Vrydommen ya^Thollen aen verfcheyde Steden, volgensTiaer Hahdtveften.                         751 Vrye Zeervaert ende Commercie na 'cWcften en Noorden.                                               30ό Vrye Haringh-Viflcherye.                305-en 1365 Vryen Handel om binnen (èeckere Limiten van de Weft-Indifche Compagnie Hout, Tabacq, &c. te mogen halen R:                                  13 2 9 Vryheyt voor een jaer Van den xl. pen: 493 en 495 Vry

hetNaerderVerdragh op het Traftaet d'Anno 1609 R:                                                    312 Verdroncken Goederen R:                    pag:73Τ Verdubbelinge Impoft op den Turff, midtigaders Ontgrondinge.                                   ; 830 Vereeringen en Foyen by de Gouverneurs niet af te vorderen van Schippers.               f 14 en 51 y Verhalen van Verpondingen niet te paflèren. 787 Verhandelinge van de Unie tuflehen alle de Pro- vinciën geflooten tot Utrecht R;                312 Verheffen van Leenen R: 602 Vermenginge Theologie met de Philoföphic. 44.3 Verminden foulagement. 226 Vermydinge difcrepantic tuflehen de Zee en Land Officieren op de Vloot. 221 Ventjagers ende Venjageryen. 802 Ventjagers geen Waren te mogen uytvoeren R. "                                                    13Ö5) ——Idem fraude der Ventjagers R: ■——■Idem geen Hannghbuyiën te volgen R: 1369 Verpachten der Landen ordre R:                   586 Verpachten der Thienden in de Meyerye van den Bofch, &c.                                    1206 Verpanden of veralieneren van Domeynen verbo- den.                                                    ' 734 Verpondinge prompt te betalen.                  1089 Verponding-beurders over de Meyerye van den Bofch recht van preferentie van drie jaren. 1204 Verpondinge reeckeninge. 1089 Verpondinge te betalen op fekere ter mynen. 1418 Verfterckinge van't credit van de Capiteynen ter Zee.                                                       206 Verfoeckers van Veniam JExatis den perfe&en ou- derdom uy t te d r ucken. 491 Verfoeckers van Oétroyen tot het drucken van Boecken, een Exemplaer in de Biblioteecq tot Leyden te brengen.                                  572 Vertollen der Beeften tot Hoorn R: 748 Vyandlijcke Perfoonen haer in Holland fonder pas onthoudende, van goeden prinfe, en rantioena- belverklaert-                                           25Ό Vi&ualie, Amunitie van Oorlogh, &c. niet te ver- voeren noch ontfangen van eenige vyandtHjcke plaetfën. 2 f9 Viiïcherye verbod vernieuwt.                        395 ViiTen op de Revieren, Meeren, &c. R. 62 8 Viflèn en Vis-want omtrent de Zee-ftranden. 1366 *—— Ampliatie en renovatie. 13 67 *—— Idem Refolutie op't felve fubjeft. 1368 Viflèn en Vis-wandt op de Rivieren, Meeren, &c. R. 1369 Vis-tuyghtot Walvis-vanghftuyt te voeren verbo- den.                                                        291 Vis-tuygh tot de Walvis-vanghft voor vremde Natiën niet te mogen opkooperi. 1362 Vlaenderen ordre opdeadminiftratie vanjuftitiel R: 701 ·—— Inftru&ie voor de ièlve R: 701 -—Idem Ampliatie op't felve fubjeftR: 701' Vloecken en fweren en Godts Naem te prophane

ren in 't Leger, verboden. Unie van Delff tuflehen Holland en Zeel: R: Unie van Utrecht R. Unie tuflehen Holland en Zeeland R: Univerfiteyt tot Leyden vry van Impoft. «— Nader verklaringe dien-aengaende.

179 3f 35 312 ffi 57«

Uythccmfe Boter, Kacs, &c. belalt met 25 per cento                                                    1374

-ocr page 1510-

Regifter tot het derde Deel der Placatèn, Ócc.

Wijn-koopersgeeri'Gelagen inhaerHuyfen tckt* ten.                                                         P55 Wyhéri vermenght niet in te brengen.            288 Wiflelaers van de Munt, Affinëurs, &c. R: 784. Wit Naey-Garen uytgaende 30 ftuy vers van 'thon-

Vry-Legerendeyryheyt vanlrapoficien van Eet- Waren na't Leger,                            pag: 195· Vryftellinge Commercie over Zee. 301 en 302 VroetichapperC haer mede-Leden niet af te ièt- ten.                                                          41 Vroetfchappen geen Audientien te verlëerien. 41 Vrouwen ende Mannen Gafthuyfèn vty van den 200 penningh. f ■ 1674

derc pondt wegens te betaleü.

1266

y.

YCkinge ende egallfatie van de TuriF-Ton- nen.                   ;                              8^1 Yck-metfter in dê Meyeirye vanden Bofch. j^tj.

ren en Koopmanichappen in Zeelandt ge-

Ψ

bracht door het Zype,6cc. belaft. pag: 1177 W'aerfchouwïngé voor de Pretendenten van S we- den. , .;UtW\, .!f                                 r 7405 Waerfchouwingen en Placatèn wegen? de xl. xxx. en xx. penningh R:                                 1005 Wacrfchouwfnge200penningh!. .·, 1038,1039. V en 1040 Waersmannen noch haer Magen geen leverantie te doen van Wercken haer aénbevoleen.         f 16 Walvis-vanghft ,' Groote en üleyne VüTcherye verfcheyde Placatèn R:                      , 13Ö1 Walvis-fpeck, Baerden, &c. Vry by Ingezetenen gevangen, endeby Uytheemfchceensfoo veel verhooghr.                                            127 f Walvis-vanghft én.Vaert op Groenlandt verbo- den R.                                                 13.6*4 Wapeninge en Manninge van Schepen R: 12ζ ι WaiTenaerflènThol vryheytaen verfcheyde Ste- den.                                                       753 Wees-meefters,Vooghden, Sec. binnen Zeelandt penningen van Weefen te mogen belleden in 't opkoopen van Öbligatien.                         598 Wcddens van de Raden van den Hove.          646 WefiVIndiiche Compagnie O&roy R:           13 29 ——Prolongatie ende publicatie van't nieuwe O&roy.                                                 1330 ■4-—Nieuw Odroy.                                  1333 Weft-Indifche Compagnie Articul-brieff. 1346 Weft-Indifche Compagnie Veyl ende Laft-gelt te mogen nemen van Goederen fiaer haerDiftnél gaende.                                                  1282 Wetten en Statuyten Univerfiteyt tot Leyden &:                                                          543 W ilderniflè verfcheyde Placatèn R:                713

ziu, Z.          '          ■ T'Eelandt defereert aen den Pririce van Orange £jj& hetStadchouder, Capiteyn ende Admirael- fchap-Generael en Erf-Edele van de Provin- cie van Zeeland, &c.                          u* Zeelandt Placatèn jegens de Paus-gefinde R: 406 ZeelandtKercken-ordeninged'Anno IJ9I K:fó$ -----School-Ordre R:                                  484 —— Maniere van Hu welijcken,                     yo8 ------Verbod jegens het drucken ende verkoopen van hare Placatèn, &c.                              5-31 —— Wees-meefters ên Vooghden aldaer pennin- gen te mogen hefteden in 't opkoopen van Öbli- gatien.                                                    598 —— Placatèn jegens Vagabonden,Bedelaers, &c, R".                                                          600 Zeelandt Leenen te verheffen R:                    602 -----Placaet jegens ontuchtighteyt, Hoererye, Overfpel, &c.                                          5-92 Zee-rechten van Keyièr Karel R:                 1221 Zee ftranden of andere omwegen» geen Goederen uyt te voeren om Licenten te frauderen R. 12 5-3 Zce-vaert, eeuwigh EdicÏ van Koninghs Philips R:                                                        1221 Zce-vonden, Strand-recht, &c. R:                 628 -----Nader Placaet.                                    735" Zeeufchen Daelder of2 8 ftuy vers penningh verbo- den.                                             779 en 781 Zee-wercken in Vlaenderen. I2i4cni382 Zijd· Geweer ofmetStocken op de Roll te komen verboden.                                               <58f Zout te halen tot Setubal in Portugael 13 71 .Zout-belaftingeingetrocken. 1273

Winckelier of Kramer geen Zeep met de pondt te 1 Zout vrydom aen den Redor cnSenaet van de verkoopen. 872 j Univerfiteyt tot Leyden.                          $St

®g#\H