Dit boek hoort bij de Collectie Van Buchell Huybert van Buchell (1513-1599)

Meer informatie over de collectie is beschikbaar op: http://repertorium.librarv.uu.nl/node/2732

Wegens onderzoek aan deze collectie is bij deze boeken ook de volledige buitenkant gescand. De hierna volgende scans zijn in volgorde waarop ze getoond worden:

• • nbsp;nbsp;nbsp;de rug van het boek

• • nbsp;nbsp;nbsp;de kopsnede

• • nbsp;nbsp;nbsp;de frontsnede

• • nbsp;nbsp;nbsp;de staartsnede

• • nbsp;nbsp;nbsp;het achterplat

This book is part of the Van Buchell Collection Huybert van Buchell (1513-1599)

More information on this collection is available at: http://repertorium.librarv.uu.nl/node/2732

Due to research concerning this collection the outside of these books has been scanned in full. The following scans are, in order of appearance:

• • nbsp;nbsp;nbsp;the spine

• • nbsp;nbsp;nbsp;the head edge

• • nbsp;nbsp;nbsp;the fore edge

• • nbsp;nbsp;nbsp;the bottom edge

• • nbsp;nbsp;nbsp;the back board

Rariora

MEDICO-

RVM AC PHILOSÓ*

PHORVJW FACILE PRINCIPlS 'I'heophrafti Paracdfi Eremitae libn v, de Vita longa, incognitaruin re* rum, Sé hucufque à nemine tracflatarum refertiß

li mi, i nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•

VNA CVM COMMENDATORIA Valtntij de Miis,çr Adami d3odenfkin, dedied» toria Epiüola, cjuibitiTheophraJÜ ßn^tlarii fT txceUenscruditio commendatur^

Apud Petrum Pernanv

GENERE, DOCTRÎ^ NA AC PRVDENTIA AMPLIS* fimo uiro, lUuSrißmi Principes Caroli^Murchionis in ^aden 0‘liochperg,ctc,àconfilijs:P,t Prx^éio in Bd denuueyler Ludoutco Vuolpbungo ab Uapßter^ Domino er Pratri obferuando, uitam pro-ßieram er longam precatur Theo-phraflidcditißimia Adam

i Boden/hmi

ATVRA PRAÈSTAN-' tior, praeftantifsimc uir, euidentemosdocet, fern* per publica bona anteponenda cf (epriuatis: nani i E h o v A omnp bus creaturis ßmul benefacit : So*

km communicat bonis amp;: malis,iu bet^ nos aliorum falutem æquè quærere quam no ftram : Ac reda ratio commodalatè patentia, pluribus utiliaôdmaiora,anguftiori* bus, proprijs ac minoribus fuadet prækrenda,qu6duniuerfi potius

E P r s T OLA

fit habenda cura, quam unius pargt; tis* Vnde præclarcfcnptumcità Platone(ait Cicero)Non nobis fo liun nan fumus, fedortus noftri partem patria uendicat, partem a-mici,atcp (ut placet Stoicis ) Quac interns gignuntur adufumhomi nuomniacrcari, homines AV TEM HOMINVM CAVSA ESSE GENERAT OS, Ut îpfîinter le air) alps prodede pofsint» In hoc naturamducem debemus fequi,amp; communes utilitates in medium adferremutatione officiorum,dan do accipi êdocp,T urn artibus, tum opera,tum facultatibus deuincire ho minum i nter ho mines 10 cietatê: Diffoluuntur enim ac intereunt ci to,infirma amp;nbsp;male cohærêtia :Co n cordiæuerô, amp;nbsp;conftantifîrmæ^ partium cohærêtiæ Habilitas Seim niortalitas coniundæ funt, quod præquot;

COMMENDAT.

pr^ftantifs.dodor l’heophraftus Paracelfus lumine diuino miris modis prælucente,fcnipcn'n ani^ mo uoluit,ac obfcruauit, qui talen

• tum fibi à Domino traditurn, non tànquâ inutilis minifter terra fub^ humauit, uerum lumma diligent tia,utfrugihominemdecet,adufii * ramelocauit, ac Domino lucratus eftinnumeroshomines,quosnon folum confêruauit, ne læuo trader renturorco, fedetiamoccultiori quadam medicina diuinitus ipfiin hunc ufum data, tum corpora, tuni animos,firmiora,agiliora amp;nbsp;purio ra effecit, caq; in diuinam quafi na^ turam trans formauit. Artemfuam omnibus obtulit, quam paucircee perunt,quód tempus nondumfo-ret, quemadmodumpropriaeius fcripta teftantur» Nuncueró muleis amp;r uarrjs libris manifeftilsimc a 3

EPISTOLA

explicatainluccniprodit, Quan-uis nonnulli qui in ftercoribusoquot; perantur, amp;nbsp;in ipfis tanquam galli fuescp gaudentes conabuntur eam impedire ac fupprimere, tarnenp • ftoruni conatus erunt fruRranei, amp;nbsp;uani, præterquam apud cos, in nbsp;nbsp;i

quibus peccatum Gucconfußonp mis prædominatur, quæ lucem olt; dit: nam æterna luxuult medici-

nam animæ Ôd corporis cundis ho minibus ofFerri^uo uniucrfis fuc-

curratur, ne peccatum præualeat

gratiæ» Hoc ut perficiatur,amp; ego

cxcitatusfum qui hoc tempore nul Ïamrem uideo,qua melius publica commoda pofsim promoucre, quam fi libros Theophrafti,ingen tes thefauros omnibus communi- nbsp;nbsp;nbsp;'

cem: arteniractisexprimem,quam nbsp;nbsp;nbsp;v

certifsimam amp;nbsp;uerifsimamefleab ipfoeß Deo traditam in ulus homi

num

COMMENDAT.' nuniquotidjeexpcrior» Spero e-* tiam paulahm magis, ac magis ani mos mortalium expurgatum in’, acilluminate, utobuijsulnishoc » bonü ampleé}:antur,fuis^ rebus bene confulant, ac peccati effecflus l imminuant, cuius rei arp’umenquot; * tumcertumeft,quódpafsimmuld dodi amp;nbsp;fyncerioris iudicrj homp. ; nes ualde flagrent cognitione e-ius mcdicinæ, quamThepbraftus do eet, eâqu e maxima admirationc utantur felicifsimé» Suntinfuper alq complures,quilibentiflimcno drum Paracelfum fequerentur, fl non difficultates Elabores obfta rent, quafi ignaui Sgt;C otiofl trophp debeant erigere, Sc non amplius j. dij fuauendantbonafudorc,fedo^ tio,uerbis,geftibus,ornatu ueftiu, applaufü populi, amp;: cognitione ex terna accidentium. Si quid laboris

a 4

EPISTOLA fufcipiendumeft, co nfu num tadln tumadcoquum quo teftantur la-bores ad le non pertinere, medici* nam effe fpeculationem abfq? expe rientia,fcientiam operatione caren tem no artem, contra fuorum præ ceptorum iententias » Hinc fït,ut fimpliciaadulterinaincompofitio nes medicamentorum transferan* tur: imó fepiuiculè cofilium ægro to auxiliû imploranti datur: amp;nbsp;ne* feit medicus fimplicia, quanuis ca oculis uideat, ac manibus tangat, quænamfint. Quomodo igiturcr rores corrigent, aut alios ignota quod officium dodloris exiftit, do cebunt C’ Naturam noftes atcp dies ubiqueieduló laborantcm,quæin hac arte præftantifsima magiftra cft,ncg!igüt,acminime ipfamimi tantur,ciim fintipfiusignari.Phy* fica, mathematica, amp;nbsp;ipagyrica, in quibus

COMMENDAT»

quibus hgc ars tota confiftit,au t pc nitus ignorant, uel tanquam canes Njilum deguftarunt. Quæ non in' teUiguntjeauituperät quafî omnia fcirent, no confiderantes artes nul los habere aduerfarios,prætcrquâ négligentes, amp;nbsp;ignorantes. Allé' runt The ophr. noua principia, iz pia^ falià,lîatuere, feuer b Ariflo telis, totius^ naturæ uerifsima ha bere, per aliquot millia annorum, comprobata. Quantum ad prima naturæ principia attinet,uerifsimü eft,ipfum hominibus noua non na turæ tradere, quæ eu nctis diligent tins earn confiderantibus demon-ftrat. principia Theophrafti elle certifsima, Ariftotelis hominu arbitrio conftituta, amp;nbsp;leui iudicio probata confiât, Ariftotelesqui-dem tria conflituit, totidemamp; Pa' racelfus. Ariftoteles tres ipfis aferi » 5

EPISTOLA

pfît propnetates, feili'cet, ante o^ ni ma effe^omnia ex ip(îs oriri,ac ex (èinuieem non nafct,quasTheolt; phraftus ucras efle comprobat» Quid ergo eftdiferirninis':' Dicam, 8d'quanibreuifsimis potero. Ari* ftotelcs ait principia efTe materia, formam amp;S priuationem : Theo-phraftus uer0,fuIphur,Mercuri5 Sófalem* Ariftoteleseniminquit, NecefTarib unum aliquod eite 0/ mnium rerum niateriam,fubicd:ix amp;nbsp;fulcrum, ex quo cunôtæ res orb antur primo, amp;nbsp;inquodrefoluan* turultimo, fiant^in ipfo iimpli-ciumcorporum tranlhiutationes. Deinde duo oportere contraria in baerere materiæ: nullam enim rem fui ip fins appetere interitum,nec fc ipfani lædere,quatcnus una exi* ftit,actranfmutationes fieri ex con trarijsin contraria, manifcitifsime confia-

coMMENDAT» cónftare: erço duo cotrana ßlteni infunt materiæ, hoc eft, forma, amp;S priuado, quare ilia informât rude amp;nbsp;omni qualitate carentem mate nam:hæc ueró eft nouæ forms ab (èntia,defeó:us amp;nbsp;defîderiunuquæ tria(utfæpius aflerit Ariftotdes) nuUo fenfu deprehendi polfunt, fèdproportione corporum propo fitorum inueniutur, amp;nbsp;diftinguun tur» Theophraftus autem longe manifeftius principia inueftigauit ac plurimis docct libris,qug ftnfus deprehendüt,amp;ratio comonftrat, Deuscp creauit : namin quæcunqj omnia corpora diftbluuntur ulti mó, ex ij Idem quoque componun tur,amp; in fulp hur, Mecurium amp;nbsp;fa fern omnia corpora ultimo refold uuntur,quod experientia manife ftifsimèdemonftrat* Quiconque enim corpus aliquod copofitum

BPISTOLA

diligentifsimè in partes fpagy ricia arte diflblu it, uel oblèruetdüTolu tionemabfqj hominum opera fieri, (cmper inuenit ifta triapaula-' tini tenderead fua prima, nee plu ra,nec pauciora» Sulphurautêeft omncid,quodineêditur, necquie quam concipit flammam, nifi ratio ne fulphuris, quod exiccatamp; com fiimit humidum in corporibus co pofitis. Mercurius fiue liquor, eft omne fumolumamp;humiduinquo uis corpore, nee ulla res in fumum conucrtitur,nifi ratione Mercurrj : necinaltum tendit abfqueeo, qui fulphur 00 fâlem fæperapit fecum, Quicquid in cinerem fiue calcem redigitur eft ftl, nee ullus fit cinis, nifi ratione falis qui purgat, abfter git, acputrefaccioncs arcet,ut in li gnofulphurardet. Mercuriusex' halat, acfugit cuni parte fulphu' ris:

COM MENDAT.

ris:unde facile fugiens etiam ineen ditur: cinis eftipfumfal, ex quo præftantiisiniû, ac bene purgatu extrahitur alkali, noftris corporis bus apeiisimum» Hæc tria in quo uis corpore inueniuntur, licet plu rimumteoantur: Diflblutioenim docct conltructioms methoduni» Ad materiamprimam adeo infor-mem, ut omni careat qualitate, ac quantitate, formam occultilsime informantem materiam,ac priua* tionem imaginatione conftitutam nemo uiiquamperueniet,neccom pofitione, necdilTolutioneymuItb minus aliquis ufus in miftis often dipoteft, quod fidæ res non fint rerum inaturalium partes,, ncc i* pfiusnatnræ: nullaetiâmethodo itvecKvaiUS^ neCt^vv^ia-iUS , unum quX poiTunt ipforS progreiTus demon ftrart Noftraautcra magno homi

- ÈPISTOLA

num commodo lempennquouii corpore oftendi poffunt, amp;nbsp;quod/ nam præualeat. Ac quanto magis componuntur,tantómagis tegun tur, Öd à prima fimplicitate difce/ dunt: Etuicdsimquo magiscoii creta dilFoluuntur, eo fimpliciora apparentjquodintelligendum eft geomctrica proporrione, non arïgt; thmccica in corporibusmiftis, ut caior ignis congregans homoge-nca , amp;nbsp;difgregans heterogenea puichcmniè probat.C^terum for ma, materia amp;nbsp;priuatio, ut princi pia reru, nufpiam ne fubtilifsimo philofbpho apparent,8c nihilomi nus uolunt quidamea ede princi/ pianaturæ, quæfuaagit,ac facit re uera, Sd corporibus non imagina-tioneautmenris operatione,alio/ quin Piatonisamp;^Pythagorac prin cipia longe forent melioraArift, Gi*

Commend AT.

Gignit enim natura corpora EX CORPORIBVS, quocirca necalia agnoicit principia ^ cor-* pora. Secundo, omnia principia, ex quib. difciplinædemôltrantur ac res prodeunt, priora, notiora, (implicioraamp; certiora eife debent ipfo effedu, quod amp;nbsp;ipTe Ariftote les,multic^ Philofbphiunofaten tur ore. at ilia tria imaginatione co Hituta, non fun t compoßtis notio ra,neccertiora,qu0dnec ratio, nec femus ea apprebendat, Nam res genicæfentiuntur, ac ratio colligit per fenfus eas elfe in certo ftatu,ut Socratemutdeo, tango,olfacio,8^ audio. Deinde ratio colligitipfum nonaliumefTe hominem qripfum rertu m, 6c indicat non effe brutu, multo minus plantam,metallum, aut aliud quoduiscorpu.s. Mate-’ i iam uerb, tormam, ac priuatione

EPIS TOLA principia, nee ratio, nee iênfus ca-* perepoteft,fi etiani Socrate in mil lediuideresparteSjCas^ compone res diuidereiep pro animi arbitrio» Analogia, Hue proportio, inquit Arift» docet ifta principia.Cerni-mus enimin omnibus compofitis eilèquandam materiam', quæexi* dit fubiedlum côtrariorum in mUquot; tatione,ac tandem refolutione ulti ma unum duntaxat effe fubiedum omnibus rebus commune eolligi mus, in quo nihil contrary perle eft, fed côtraria ip fi inherent. Hæc quidem dicunturàquàmplurimis qui fummamnaturæ Icientiamlî' bi aferibunt, probatio autemnub laadeft,quôdcaptum humanum amp;Snaturæordinem excédant» Si proportio fola nos ducat in cognp tionem principiorû, cogimur cer* tè nolentes Hue uolentes fateri,acci

dentia

COMMENDAT.

dentia omnia quænaturalibus cor poribus inhærent,fènfibuscp obic da funt,^ fua habere propria prin cipia: Curenimpotfus fubftantia haberet fua prindpia atqgt; colores, Ïonus, fapores, odores, lumina,a^ Iiscq? res huius generis innumeræC’ Ex materia fine informi amp;nbsp;inani non prodeunt,quód omni acciden te careat, alioquin certi aliquid de^ notaree: nee ex forma, quae neceifa rib aut eft fubftantia,aut accidens: Sieftêntia(utplæri(^ affirmant) non hunt ex ipfa accidentia, quod fit fimplieifsima amp;r incorporca, quemadmodum nee ex accidents bus ulla fit fiibftantia : Si autem di xeris accidens c He,nil certi poteft d gnificari quod fit tranfeendens, amp;nbsp;nullius certæ categoriæ: nam quali tas folùm eße nequit, quod ex qua Iitate ÔC fubftantia omnis corporis b

EPîSTOLA

experte non pofsjtgigni quantitas Oc nec ex quantitate,achuiufnioâi fûbftanna quabtas oritur. Eadem etiam eft ratio quoquedereliquis categorijs. Ex priuanonequæni-hii ( tefte Ariftoteie) per fe exiftit multo minus alla res naturalisfiè ri poteft: Quomodo itaqj ratio no ftra huiufmodi principia cogno^ fcetCproportio quidemfalûpræ^ fenbitur, que earn folicitè inquire do iedudt, indicate^ fundamentS ultra limites naturæ,quod nunqua inueftigaripoteft. Quanto enim finguiadiligentius examinât, prin dpiacp inquirit, canto magis ratio cinando aberrat, cernitq^ totius pbilofbphitcf(indamentum,fragi le,inconftansgt;5c fieftumefle. Quia ordine fingüla inquirens, hoc moquot; domiftrè laUitur , nec tarnen com modiorem ratio nem Ariftoteley

cum

COMMENDAT.

cumtotafua fcóca præfcnbic,nec ratio inuenin po reft : prima mate ria, aureftfubftanria, aut cftacci-' dens . Refpondent fèóiatores Ari ftoteîîsjfnbftann'ani effe qug necef farib uel eft corporea,uel corporis expers, Si corporea dixeris ipfara eße, continuo fcquitur contra Ari ftoteheos elementa non efie fimpli cifsima corpora,niß cum E mpedo de aßerere uolueris, omnium ma* teriamprimü eße quatuor elemen ta, quam opinionem Arifloteles, acplcricp Philoibphi, utfalamp;mco futaruntjamp;proprqsqualitatibus quæ fub Rnfum cadunc eße prædi tam: Siquidem corpus naturale eft fubflantia, quæ prædita qualitativ busfentiri poteft» Sin uerb affîr* maueris expertem corporis,longe magis animus admiratur, qu i cor pus nafcaturexfubftatiaincorpo* b z

EPISTOLA

rea,quæ omni qualitate, magnitu dine ac po ndere caret, amp;nbsp;u nde tarn ineens mundi fit machina orta» Quod fi reipondeas, concurfu ma teriæ,ac forniæ, interrogat iterum ilia forma, eft ne fubftantia, uel ac cidensC’ Subftantiaellenequit,q) necexpers fit corporis,nee eins par ticeps: fienim corpus foret,eadem äbfurda iêquerêtur,que fopra dixi mus materiam confequi,amp; corpo ra mifta fièrent ex forma,non fold materia: ex quo nis enim corpore aliud fieri poteft. incorporea netje efie: cum duse fubftantiæ omnis corporis expertes nullo modo effî ciantcorpus,quodô(fipfi fatentur duminquiunt:Compofitafuntegt;' iufoem naturæ cd ipfis exquibus co mpo nuntur,ex lignis,lignea,ex metallis, metallica,ex eIcmentis,C' lementata,amp;c»dicemus ne hue mu dum

COMMENDAT, dum efle incorporeum C’ nequa-^ :'Cedó ergo,unde tam amplum corpus totus bic mundus origine duxitC Refpondes denuó,ex mate ria, ex forma : A t ex fubdantia in-corporea, amp;nbsp;informi, nihil eft niß incorporeum: da contradidione^ amp;: oftende quando, ubi, Sc quolt; modo natura incorporea tantum opusgenucrit,acgignat: Explica fimul,qui poterit incorporea fub^ flantia alteriuseiTe iubiedum, uel alteram informare, Sc quomodo fit finita,qui fi'nt termini, fiuc limu tes eius : 00 materia cum fit omnis qualitatis expers, demonftra qui* bus rationibus corpora prima, fiuc elementa fint primo ex materia amp;nbsp;forma diftinclc nata, Prefect6 nolens nolens contra omnesPhi* lofophicas rationes cogeris fateri hunc mundum tcmerc,ac fortuity

EPISTOLA mtumefle, Curobfecro in corp o - i rca fubftantia po dus corpus effi' , citJciiißiniuni, tenuiisimum, cali' difsimuniSóficcum, quod elemen turn ignis uocatis, quam humidü* trigidumSc grauegt;quod aquamap pcllatisCNaturalitcr talisdiftinódo fi faÆî fiqaut adhuc fiaqnccefiario caula exiftit aliqua . Si uolueris hoc fierifadoncformæ, oportet igt; pfam formamhuiufmodialiquid antea fuiflcjamp;quatuor fîmplidum corporumdiftindas naturascon-tinmire,atcp adhuc continere,fic^ no erit fubftantia incorporea, nee accidens/ed corpus. Deindecum natura rudis ( quam Plato inane, aut uacuam appellat) alias ac alias appctat,amp; lufcipiat formas, quarts abientia eft priuatio,8^ priores negt; ceflarib intereant, quomodo rur^ fumnafcuntur^autquarationefi-'

unt

COM ME ND AT»

unt nouæC Só nihilominus priores non præcedant pofteriohbus eu fit unum amp;nbsp;idem principium: for^ mafucceditpn'uatïoni,amp;rpriuatio' formx:fed unde iterum prodeunc^ amp;nbsp;quo abcunt quæritur. Hæc for^ ma fî fubftanda eft,oportet, utin^ tereat iubftatia, ni(î tranftat in ma tenam, quod tarnen noîunt,quia nee ex alqs nee ex fe inuicem Hunt, Sc luftipit aecidentia: quód omnis fubftanda fufeipiat aceidentia prae ter Deum ♦ Pduationem mten're, amp;ipfe Ariftoteles aftent,fobma-teriæ immortal itacem uidetur a' feriberednquit enim in fine lib.pri mfprimo Phyfieorumde matena quam fæpe priuadonem 8c poten tiamuoeatj^öaftYew/fc^yin-rtaj^ï» ^lt;Wgt; üfj^c^’wf K,{i)j/Jïi» j^TO lp M^KX’r «vri tpSamp;^i-nUf 70 }^ CjiSa^óiS^ lp rsrM^^ ® stf * o’KjôJÇs'î; xiïTCt ƒ wapup^ou x«T àw* lt;£^ ä* 9^ttf[oyt^ itywvi[off inpyK» «vvny w.

b 4

EPI^TOLA

Hæc certe (cntentia de principfj« ïeïpamp;m cófundit,amp;^ cuertit ex Ari ftotdis uerbis, quem tarnen uide^ mus docere,formam primam non ede fubftanriam,u t co mplurcs i n • terpretes, led qualitates primas: nam libro primo Phyficorumait, matcriam ede quodammodo dib' dan nam, formam (peedare ad p ri' mamfapientiam,8c duo prindpia côtrariainhæreremateriæ. podea cap* primo libri fecundi, de Ortu acintcritu fuam (èntenria plamus explicans dicit : Nos autemdici' mus corporum quæ fenfu perdpi-untur matcriam quanda ede, earn-que nôleparabdem, ledrepugnan ciæ lêmper coniunedam, ex qua de menta oriuntur. Et paulópód con dudit, Itaque primo quidem fend le corpus pnncipium eft: Deinde contraria caloramp;^ frigus:Tertió d' mul

COMMENDAT»

mul aqua Sc ignis alia'que ciuidcm generis » Materiam uocat corpus potentia iênfile: quiaquódiïtucra eflentia Sc exipfa corpus uoluerit gigni.Formam, contraria quæ ma teriæinfunt, ex quibus tertio Hunt corpora fimplicia. Hanc ièntenria Galenus libro primo ElementO/ rum, his fèrè explicat ucrbis:Fatcn turomnes Philoiophi, materiam quandam omnibus dementisfub-iedam efle,qug omni caret qualita te,acineafummumcalorcm ignis efleprincipium: prætercaeandem materiam, necunquam oriri,nec interire: Qualitatcs ueró in ca interire ac gigni. Deinde in eodem lib» fequitur: Cùmenimmateriæfum mus acccditcalor,tunc uniuerfum illudcftclcmcntum* Eodem modo etiam,quoties fummumfrigu», humor,aut fiedtas materise coniun

b 5

K P r s T o L A

gitur, elementutn cxiftit, nee ex ut fes alijs qualitatibus iudicaturekr inentuni,quanihilce quatuor:Sogt; Iænan^]phæ quatuor ^materia fub îeélam conimu tando jCaufæ funt e*' lemen toruni.Haccnonquódea fi^ tuti uera Sc unlia probemus, afcri pfimus, fcdutpartimftudiofïiudi cent, quantum plehq? interprètes ab Aridotclis fentennadifcedant, quæ magis ad ucritatem accedit, quam ipforum figmenta omni ue/ ritatecarentia.Cgterumquomodo forma mera qualitas, matenæ iub^ ftantiæ incorporeæ mifceatur,niv Ipiam ab Ariftotelc nee interpreti bus docetur,nec poteftueramiftu ræ ratio tradi quód non fiat tabs eo fjofitio in rerum natura, qualem P' pfî'præfcribunt. Qua enim ratio n^e'fiibftantia incorporea 8c quad liâtes conturrant, ac tam immenü

cor-

COMMÉNDÂT.

Corpora côftituant cûomni quan titate, accorpore carcant, omnem cxceditrationêacfidcni» Quonio do hic tantus mundus co nfiftit, ac fuffulcitur fubftantiaoninis corpo ris experte â^qualitatibus. Fruftra hîc laborat quæcp anima,inquiren do talia uana fundamenta. Eft amp;nbsp;fubftantia prior accidentibus, er^ go principium altcrum fcquitur al terum ♦ Si ucró ab æterno dixeris fuiffe, Quis intcUiget, quomodo resmutabdes fint ex æternis amp;ini mutabilibus ortæC cum qualitas nó minutum temporis exiftatabf que fubiedo, quod tarnen uolunt cum eacorpus conftituere. Quis obtcftor fanæ mentis contra fanlt; difsimam, ac firmiftimam uerita-tem credet, materiam ÔC formam ab omni ætermtate fui fie C Deus cgt; nim lEHO VA in principio créa

EPISTOLA

Ult codum amp;nbsp;terrain aha^ prima lt;:orpora,ex quibus cûôtaiuxia for' mas fuas fcx dieb. produxit: nô igi turfolûtaliafalfaacabfurda, qualt; ha uera ratio nunlt;^ perciperepo^ tcft,ièd de inipia,quibus bona ado kfeentum ingénia obruuntur,8e corrumputur in fcholis, ac pafsim à Deo ad uarias ha^refes abducun' turgt; Maxima eftDeilausomnia poffe, ac ex nihilo omniacreafTe, quæ ifti turpifsimè nituntur nega' re, autperperamobfeurarehuiuP modi principfjs, de quibus tôt fe-rèextant opiniones,quot feripto res» Valeantitacphuiufmodiopi' nioncs que Dei gloriam tollere ftu dent» SicGalenuslibroxi. capite xiü) » de Vfu partium iniquifsime reprehenditMofen fànftiisimum Prophetam, quodaflerat Deum omniapofle, amp;nbsp;mundumex nihigt; lo

COMMENDAT.

lo creaflcjUndedkit: Ccrtt Moy-fes quidem itadc natura ratiocina batur, cuius ratio quant Epicuri ui detur mihi probabilior: optimum tamêeft neutrius rationem icqui, fed potius generationis principiu quod à creatore ducitur. Et pauló póft: Ncqtenimfilapidemrepcn* te(Dcus) uclitefficere hominem, id potent. Atc^ in hoc ratio noftra öc Platonis, tü aliorum, qui apud Græcos de return natura rede con lcripferunt, à Mofe differt : latis c^ nimipftin rebus efficiendis uoïun tatem Dei ehe : fiquidem omnia peum facere pofte arbitratur : ft cgt; tiam ex cineribus equum aut bouc facere uelit. Nos ueró non fic fenti museed confirmamus quaedam na turam efficere non pofte,eaq^ Deu ^^^ ^gg^'^^^* quidem omnino , fed ex ipfis quæ facere poteft, id quod

EPISTOLA

melius eft, elf gère. Ladatitius lib. fj^capit.xi.multisagitargunienns contra eos,qui putabant niateriam primam fern per fuiflc,ac Deum ex ipG feeiße uniucrlà.Ideni amp;nbsp;alß pa tres fradant,qin' iinpium eße cum ûndo ipiricu indicant,faHâ in (cho lisChriftianorumdocere. Quade canCi bene loquitur Tertulianus in nbro con era Henuogenem, Phi lofophos eife Hærcticorum patriquot; archas, uarrjs cû probet argument tis in quinto contra Marcionem, tutu hoe toto libro: quoniam Her mogencs autumauit, matcriam ab æterno fu ide, amp;nbsp;(emper future, totumep niundumcxeafaótumef (e:quia Deus,ait,autex nihilo, aut feipfo, autaliquo, fecitoninia,ex nihilo non potuit, quó Deus fum mum bonumamp;perfedifsimufua upluntatcnil nifibonumfibifimP k

COMMEND AT,

k crcaflet, fed pluriina cu fnt ma-* la, n o n p o Hu nt ex fummo bo no originem habere, fed ex materia prima. Deinde femper Deus fuie Dominus alicinus fubic(Hi,quod eft materia prima, Ex kipfo non fe çit: alioquin omnia forent diuina, ^ partes mundi imper fe(ft^,amp;S ipk Deus mutilus, quód partesipfiu? eflènt diiperiæ. Aut omnesres u-nusdeus,necres amplius fieret, ftd eflent, Ergoconcludithuncmuq dum ex materia prima,que femper fuit,genitum efle, quæ Tcrtul.c/ ruditè iib. toto contra Hermog, confutat,Slt; multis narijs que argu mentis probat hunemundumno efle produdfum ex ulla materia, fed creatum ex nihilo. Quum itaep principia rern naturaliumneque^ anteiTefubftantiæcorporis exper tes, multó minus accidentia, quæ

EPISTOLA

non per fe exiftunt, fed fubftanti'æ utpuriori, folidiori, amp;nbsp;conftando ri inhærcnt,nec ex utrifep compoff ta, quod inter le conuenire no pof fint,ncccflàriô corp ora crût, quæ, aut funt fimplic/a Sc prima, aut ex fimplicibus amp;nbsp;primis compofita» Atexpr/ncipqs omnia(ïunt,amp;’p pik ex nullis alqs.nec ullum corpus ipfis prius, uel fimplicius ex i' £l:it,ncc per aha funt, aut conftant, fed alia per ipla» Practerea Deus omnia creauit diuina eius uolunta te per lefum Chriftum omnis bo niueram cau(am,fine qua nihil fa dlumeft: principia etiam funtplc ne in principio mundi creata, cu m fint perfecta corpora omnium mi ff or urn, fulcra, materia ôf fund» menta, quæ primo in plærifep fuc renudioraSc fimpliciora, utamp; ho die, fed paulatim magis,ac magi»

COMMENÇAT?

ipfo concurfu tedaamp;rccondita,fic aqua mcrcunalis prodnxit lufl'u Domini ömniafuain quibus longeplus falis amp;nbsp;fulphuris reperitur,« quam puraaqua. Contra in anima libus plus mercury eft, quam terra quæ cagenuit. Tertio , priheipia bon intereunt, nee oriuntur,a con dito énim mudo ad finem cius pergt; manenf,ündc perpétua effeopor tet, quanuis geometrica propor-tionc miftean tur, adeo, ut nullum' fitomhinofimplcx, Quartb,natu raneceftario in tranfmutationib, ex ipfis foil's omnia compohit cor/ pora,amp;in ea ultimo refoluit, none imaginatione, ftdreuera, amp;nbsp;quanto diffolutio accredit à compofito^ canto magis oftendit natura amp;ars^ fimplicia » Quæ ultrahæc fingum tur,nec ratio, nee natura agnofcitï ^^gó pnneipia funt corpora pfimi

i nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;C o M M E N D A T.

i nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;8^ fimplicifsima, creata, perpétua

per le confiftenda, ex quorum mi /done omnia Hunt, 5d in quae ultP morefoluuntur* Vanafalia^cft borum imaginatio,quiafleruntin omnib.trarifmutationib.corporu diflbludonê fieri 'inmaceriam pri^ mamAriRotdis, quseefliubftan da incorporca: ac terminum difso-ludonis, in quo incipit copofitio, finguntminuto fieri temporis, qcF ' nullo modo radoni eft conftnta-neum: fiquidem granum aqua dif (bïutumin pauimento^ud allere, interit,acproducitprimó candida autfiauam herbam, deinde ui reu-, tem, qua? nafcitur ex corpore gra^ ni non fubftantia incorporea, ut quiuis cemerepoteft. Itacxgrano finapcos nafcitur frutex , ex hor-deo,hordeuni,exouo generatur pullus non cam's, id eft fignum eut dens

EPISTOLA

4cns ifta non tranfire in materiattï primam: Quiafi fieret materia pri ma,nulla fóret cauG per quam po-' tiusnafcereturex ouo pullus, qua planta,aut metallum,lapis, horna culus,aut quiduis aliud: quód ma teria prima omnibus caret quaiita tibuSjS^nullam habet inclinationc ad hançuel illam rem,6c forma pc rit,euane(ceretc^ oui aliorumcp na cura,ut nihil corporis appareret, quod contra cuidentißimam expc rientiam dicitur, fine qua ratio ni/ hilconftitucredebet, Inlpiciamus hune amplifsimû mundum,eiusc^ uarias partes, amp;uidebimusablcp longa inutili 'que dilputatione tria principia àTheophr. delcriptaeC-fe ucrifsima ( Vulcan i opera id ogt; prime fit). Quód uerb elemêta na fint corpora fimplicia,fed matrices ortæ ex primis tribus, necrequirai

C Z

EPISTOLA

matenani primani in fuoru tranf-mutationibus, ahacp nónnulla, in cpiftola quadam qua ptæfigimus libris Thcophrafti, præceproris nóftri fidelißimi,öd monarchæ to^ tius mcdicg relfgionis anid, breuif fimis uerbis comfnonftiabinius» Hæc etenina omnia fi Jiïcfradiare^ niüSjCpiftola nimis crefccret, lecto n^molefta Foren Necquifpiamfi bi periuadeat, nos bæc doccre pro pterea quód autTbeophraftuni ar bitremur quiequam omifide, aut nos melius ipfo pofle id negotiu m cxplicare, fed eu pirnus bonarü di' fciplinarum ftiidiods uiani fterne^ rcadeius Paracelfi prcdarifsima, ac utihisima ieripta inteUigenda, in qui bus hæcahaepmuitaeopio^ fiGirac manifeiliis ime^ exponun tur : amp;nbsp;ealumni^tores ede proban tur, qui affirmant Theopbraft û ef

co MMEND AT, fed un taxât Empincum,ac onim'a confuse docere: ubiepenim caufas propinquiores, ueriorcsSimterio res inquint,ac docet, ex quibus po ftea totam mechodu pukherrime deducit, fed hoc no eft mirum nec nouum: folent nanc^ furore rapti circunftpti quemendacijs ca haud difficile reprehendere qux non in^ tdligunt. Lcguntnonnulli alique librum Theophrafti, quem fi non capiunt,arbitrantur id non fua,fed authoris culpa fieri, quafi omnia confundat, amp;nbsp;methodi fit imperil tus, Sc ifti omniumrerum fintgna ri,nihil^ eos latcat, Quibus ego fi refpödere conarer, integrum, id^ maximum uolumcn foret confers bendum,in quo fingulorum libro rum Theophrafti dodrinaamp; me-thodum',qu£ meas in manus peruc ncruiitunquanijoftendcrem. Le* c 3

COMMENDAT»

gant,ac rekgan t ipGmet libres Pa-' racelfi,depofitis animi perturbatio nibus,falfisép contumelrjs quæho mines nimiüaueritatein tenebras abducuntamp; dubio proeul cement TheophraftS methodice doccre, præcipuç fi adhibuerint diligenter manum aratro, hoe eftjaborarint, cac^ confecerint quæ iplèpraefcrk bit. Nee opus eft ut longe exempla petamusmam ueræ methodi cum ubiep exempla proponat, turn in ho'clibro propofitu nobis omniu eft commodifsimum. Hocautem quo melius appareat, paulo altius totius negotq cardinem repetam, quod co Ret multos damitareme-thodum deefle, qui ignorant quæ ßt uera hiftoria niethodi, quam na tura 00 reÄa ratio præferibût. Me thodus eft breuis ratio,aç uia rede docendn docemus au tem rede per aotiora

EPIS TOL A notiora, aut nobis,aut naturae* Nó bis funt notiotes effedus, fines, res fingularcs,totæ amp;: cÔftifæ,per quae argumentâtur ratiocinationib. amp;nbsp;enthymematis. Abhuiufmothno tioribus dodrina quoties fit, diep tur methodus diffolutioms, Grèce «(«Avr/s uel f*fcW©' itvtthvfiKH ^ Alitera huic prorfus contraria fit per eau-fas,gcneralia,amp;: partes, argumenta murueró indudionibusé^exertv plis, fitep progrefsio àfenfîbusad intelligentianijillic contra.Laontó appcllaturcóftrudio,autcompö* fitio,Glacis lt;rvt'ótlt;rjejUelM*öe^lt;^»’W»*3s TiXK. Has duas quouis cemporenalt;' tura nos docetfua corpora compo j nendo, acdifibluendo, Sf ratio hu ; mananon difficultcr easobferuat^ ac ufurpat in diuerfis negotijSjHect pauci animaduertant ♦ Tertia ü tri* ufque particeps non incommode -

lt;^ 4

^PISTOLA

/pfis annumeratur, qua to turn par pbus ccrtis proponftur,quæfingu Janin ordmeexplicantur,idfit,aut diuifione,autdefinüione, propte-' ICuy^ lp fa metho dus di'qtur diuifio HisS^ definihonis, cum tarnen re uera to turn fî fpe^tçs negotiû pror lus una amp;nbsp;eadem fit: quod totu fêm perproponafur fd^partibusexgt;-pheetur, definitio fittdçm quod res deftmta, amp;nbsp;partes omnes fimuj j u nctæ idê quod res definita : prio très duæ funt naturæ ac rationis, hr c folius rationis, qua utitur fuis in negotfjs, quotics neutra priorû ^omniodè uti poteft. Ex fine inue fbgatur methodustnam is fi totu fn^rit aliquod,docêdus eft per eau f^S conftruôtione uel partes defini hone, hucdiuifione: fin au té pars, lt;(i/Tolutione: In libris uerb coiifcri pris optime difeimus methodum ex

■ COMHENDAT*

ex ordinc progrefsionis. Harum rationcm docendi femperunaeft prædpua in quouis opère, cui Sc rdiquæ mifeentur amp;nbsp;inferuiunt» Quo autem methodus huius libri inanifeftior fiat, ordinem ac fum* mam tonus opens primo referez mus,ex quib. poftea eliciemus me thodum»Tptum opus quinque ab foluitlibris, quorum in primo doz eet, quotuplicem efie pitam, quid uita longa, quibus medrjs compas retur, bomineni conffare duobus corporibus, quorum alterum na* turale efteonflatum ex uarqs parti bus, fimilaribus amp;nbsp;difumilaribus: alterum eft codefte; præter natu* ram, phyfico miftum corpori : un de uita duplex exiftit, naturalisé calcftis,in partium concentulon gam uitam confiftere afierit.Hæc quo manifeRè é uera doceat me*

« f

COMMEND AT.

thodo caufas diligenter explicit, primo,duo cufint corpora mifta Suæunum corpus coftituunt, mo urn indicat cos-noicendi amp;nbsp;iudt candi partes naturalis corporis, ui tarn, ualetudinemamp;S mortem atcp quibusex caufis prodeant. Poftea inquiritfontes uitæ longç per fuas caulks, certacpprincipia more ma thematico ,acinueniteamnon eiR ci hoc mortali corpore Sd uitacius fluxa, fedcoelefti uita amp;nbsp;corpore quod non uidetur, quæ duo côiun Âaamp;T mifta co rporinaturali, perfc amp;X cauioc funt uitæ longæ: ficho mo quatuor caufis Hue parentibus fin nam duo corpora ueluti matres diuerf^jhoc eft,naturale SC cceleftc c0Gurrunt,amp;duæ uitæ, hoc cft,for mac quail patres, naturalis amp;^ calc ftis una gignunc filiu unicum, qui cftmas, ideft, uita, Sc foemina, id

EPISTOLA

eft corpus. Duplex mediana ipn adhibeda,akcra,utcon(cruet, alte ra,ut reftituant amiffâ. Praxis Gmt Iitcrduplex,altera phy fica,altera ut tælongæ, utraqjex finciudicanda cft: uita aût lo nga duob. qa in cor* poribus exikit tanquâ materia, amp;nbsp;duab, formis caufe efficientes funt inqrendæ amp;nbsp;côfiderâdæ, quas præ cipuasfèxefle docet. prima eft ma gia diuilia per reuelationes Dei ho minibus tradita, quæexdiuinisæ' ternisep corporibus influit in hoe miftum corpus,amp; conlêruat illud, qua primi parentes edodi, nonin-gentosannos uiuendo tranigreisi funt. Secunda effeaufa naturahs, quaexmincris fubtiliisima fepara tur eflenna uirtute ignis, quæ corpus fenedute confedum, priftin» iuuentæ accurate reftituit,ac abo-mm tegritudine liberü reddit« Ter

EPISTOLA

da eft niagia,n on à Deo immédiat tc,ftdampercodeftibus corpora bus influens inhociniftu corpus quod enam regit. Hac ufus eft Ma hometus, ac ßbi nomen compara^ uitquafiimmortale: huius periti fueruntSCmagitresChriftû quæ^ rentes» Quarta imitaturfalsbpræ' cedentem propter nature ignoran dam:quia tranfmutat corpus natu rak nimium in phantafticû, quod din oberrat,imb etiam ad extremu iudicfj diem, non uere uiuens, qua re uita longa ibi falsb cxiftit.Quin ta, imprefsio deltica, flue imagina tio,quaalteraltcrius uires accipit: hucfpedat figna, charaderes, figu ræÔ^orationes » Sexta,aftrorum influentia, quae aut certis medrjs corpus humanum donatlongaui ta, in terdum accedente quoqi ima* ginatione,corpora mortalia efticic im-

COMMEMDAT.

immortalia, qualh in tern's amp;nbsp;à* quis uerfantun Infêcundobb. ex-ponit primo rarioncm m«hodi,ct quæcunq; m primo lib^generanm ftmttradita, eademparriculatimü bi interpretatur, præfeftim cor^ pus morbis afflicium, quomodo curari amp;■ coferuari debeat per area naæbalfamum » Ordo morboru hic eft, podagra,gutta,Iepra,epik* p fia, febres, apolLcmaia^hydropP fis, diflbluta, ucrmes,cancer,fyro-' nes,puftuîæ,ulcéra amp;nbsp;uulnera. In tertio perkquitur radonem mc-dendi,uitami^ producendi certis medrjs, fed alia ratione quam in fe^ cundo , ubitradatur corpus infir mum, hkuerbadconferuandum amp;nbsp;tuendumillud, parantur arcana ex auro, gemmis, herbis, anthimo nio,fulphurc,mcrcurio,uino,mü* miajatyrionc amp;nbsp;primo métallo»

COMMEND AT,

' In (Quarto itcrum adgeneraïioraré dit, primo tradans de quadam uirgt; tute inuifibili quæ ualde rnultum præftat corpon/ uocat earn balfa mum, omncni corporis naturam cxccdentem,quiduo corpora con iundione conferuat,6Cccelefte cor pus unacuquatuor dementis fu^ itentat: inert autemduob, modis, ueIcafu,Slt; clam agit, uelartib.cer tis cp med rj seo niparatur, ut herbis, metalhXquintis ertentijs, alrjscp re bus uitæ longæ certos prælcribic terminos : non quod omnis uita poisit extendi, led ut homo cofide ret ipfum terminum qui promouc ripoteft: duplex enim eft termi' nus, alter naturalis uitæ fixus, que homo Microcofmus fuperare ne quit, Alterumcertismedfis tranf £»redi poteft, Iliaftrum triplicê di änguit, ac medico diligenter con fidcrandum

EPISTOLA fiderandum admonct nepugnan^ c'a co mungat, quom m primus ex ' dementis originem, fecundus ex - inagnalibus,tertiusexpropriis(pc cificisducit. Primus aliquando ad dit decern annos, intcrdum uigin* ti,n0nunquam plures,morbos tarnen non tol lin Formas ipfius tot

• cxiftunqquot (ùnt hommes. Sec5 i dotraditfeparationematc^purga tioncm noliri corporis, qua paula c m afcendit ad codeftem naturam, j nontamcnrclidocorporephyfi-co, fed omnes partes purgantur,ac i nbsp;nbsp;figuntur lucidiisimo reHexionis ca ‘ ■ lore,quofrigida immûdaamp;'obfcu ra à calidis amp;nbsp;fplcndidifsimisdiC' lunguntur. Sic primus lliaF er no ‘ uaktperfe, nifiquódarceat interi turn per arcana, fed omnia agun-turauxilioreliquor5:Ergo Mum mia uitam longam effiaens, ex tri^

1 ■

1

EPïSTOLA busanatorniis c5poni debet, qüd fitres arcanajn qua latitant res CŒ/ leftes» Diligenter itaqj conßderari dacfuntexaltationes rerum,acgra-datimad immorcalia fixage pergeri dum: Gngulananqjhabentiuaac' terna,ac firma in codem ordine, ut nofter Maius fluxos, têporanco« amp;nbsp;fugaces flores producie, al lus uc ró perpetuoS amp;nbsp;immortalcs. Jn 5'.: lib. rurfus indicat fua methodü,^ aflerit ca fe abfolu turn quae in primo ccepit docére: oftendit difas cf fe uircs / fine formas in homi nù po teftate,naturalemamp;raereani. De il la didumefljhanc uero qufomni« corporis cd exp ers hoc lib. rraclau Vitæ longæ cermi nus eft mill e an iii,amp; minimus foxcetefimus, foquS turpoftea Canones amp;S conditioncs uitælongae, quscinaerea confiftit iiirtute,qu£,auteft ianitas fixa,aut acgritu

EPISTOLA

ægritudo conftans amp;nbsp;firma qua æ* ger dm uiuiu Poftremo conclude nos uitamlongam cœkfti uirtute, ac arte confequi. Ex his omnibus manifeftum eft methodu efte con ftrudione, quiapropofuit uitani longam, quam p u 1 cherrime caufis ncceflarfjs ac proximis demoftrat«. Imo in ftcundo amp;nbsp;tertio libro ex-ponuntur generalia per partes 80 exempla, ne fint obfcura, caufiecp melius appareant, ac finemlcdori oftendant,quod in huiufmodi me thodo requiritur:hincultimo con clufionem ex caufis amp;nbsp;partibus ur get. Hæcomnia uirgencrofiftimc multis amp;nbsp;uarijs de caufis tibi dedi care,ac fub tuo nomine in luce pro dire uolui, noftræ ut amicitiæ reb, honeftis ante complures annosk nitæ, quam cupio fandam amp;nbsp;firgt;-mam permanere, dum tuismeisep d

COMMENDAT.

corporibusuita duplex cohæreat, ac mcæ gratitüdinis erga te béne nieritü, extet perpétua memoria. DcinderaratuaeruditioJinguaru præclara cógnitio, amp;eximiaprù' dentia iamnô folurn apudilluftrif firnum principem Marchionem ' Badenfem ^ Phorcenlêm frpiisi mecóprobatam, fèdetiam multis Ïmperq facræ Gomitijs, ludicium præclarumamp;acutum inhuiufmo ' dlfebus,amp;:arduisnegotijs iudican dïs,bellicæfingularis peritia,horte ‘ ftarumddeiphnarum uéritatifque Euangelicæ promotio amp;nbsp;amor fla grans,qucccum gencre clarifsimo plurimum te omnibus bonis com niendant,acilluftrant, merentur^ uitam longam, quam hilce quinq? libris tato ingeriio acinduftriauir nobilis Theophraft. docet, utnul lihisfint coparandi, qubd caufas

’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;primas

EPfSTOLÄ

primas, ums ac proprias tradat,c5 alij remotas èC minime fufficientes docuerint , ac pro ucris obtrufe* rint, quorum ex numero docflifsi--,mus Marfilius Ficinus præclarifsi ma utilifsimacp uidetur in lucem edidifle, praximuero exiguam, ie-uemSi!^ ieiunam addidit,quanuis fc mina producêdæ uitæ obiter fpar-ferit, cuius radices uerâque fundamenta hîc adeo manifeflc ac me* thodicèoculis fubf)ciûtur,utnun* quam à eSdito mundo hoc tam lu eulenter in lucem prodrjt.Nos qui demanno 1560» quatuor libros de uita longa typis mandauimus, fed ad hue imperfècflos: quia liber quartus totus defuit, ac multa capi ta primi Só tertq lib. utililsima:n5c autem perfedos,ac ex ore Paracel* fi diligenter exceptos amp;nbsp;recogni-tospublicamus, quos fpero tibi d 1

gratifsimos, ac utilifsimos fore in uita longa producencla,quæ pro æ tatq forcitus es à domino Deo cor pus bonuSc comodum, quodarte uera in débita harmoniaconfèrua ripoceft» Si aliqua tibiuideantur obfcura, libentifsimè ac manifeitè cxplicabo ♦ Vale feliciter cum tui» duobus corporibus,duabus uitis, amp;rlpiritu uno.Ex Muiaco no Êro 15 ó Z.die uifîtatio'

nis Mariæ,

VALENTIVS DE RE-tijspioLcdiori S.

THEOPHRASTVS PA-racelftis ex Nobili Profa-pia Suedigena, apudErc-mitas Heluetiæ natus,a Stoicis Pa-racdfus niagnus uocatus,2oo amp;: 30, in philofophia conlcripßt hb-amp; 46, inmcdicafolênitatcedidit, iZ. deRepublicaemendauit, amp;nbsp;7. in mathematica conferuxit arte, 80tria opera fimul in unum compo luitlib* qui Theophraftia nuncu-patur, ^ 66* lib. de Occultiorib, 8c abftrußs côdidit,primumopus de Archidoxis didum, in quo déclarât extra Aioncs amp;nbsp;ieparationcs uirtutumab inualido,fecundü Pa-rafarchum didum,in quo de fùm-mo bo no tradat in ætcrnitate,Ter tium Carboantes dictum, in quo tranfmutationes dedaratin forma

lt;1 J

COMMEND AT.'

SiT elle. Scripfit GelhusZemeus de ifto Theophrafto Germano php i lofophoad Paflephalkm Ceueu, Apud Germanos nuncuiradole-' kens exiftit,cui par orbis non fert, qui adebexceUeterin philofophia, niedica, amp;nbsp;mathematica in arte,at^ que de Republica amp;nbsp;iuftitia ferp pfit,qubd credo aut mira influent tiäin eo fîtnatalis, aut maior fpiri-tus iandli gratia in eo,aut immenia dæmonu m exiftentia : nam inhu* manum hoceft perfcrutari,quod ip(è uilipendit fa Item, dodiorem lïiclegiliè memor nofum: Quarc ■ tu Ledlor fynccro animo cius

Theophrafti fcipta fauftè accipeJegeScrelege

» Ikpe, Vak» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;j

T H É o P H R A S T I E X’

HOHENHEIM VTRIVSQVE MÇ dicinæ Dodons, de Vita longa,Liberprp

? nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;mus.

C A p V T I.

-P'^^EDE VITA LON-“7-M^i gï^Theopbraftum phi* ^^^^y lofophari fas cft,Necef

. ^^ „J^ . .SMrgt;,«^.Jj VAXAUltlW^ltKaJKimk. WVAVr immortalis:quemlocum Prifci prorRis integrum reliqucrunt, credo,iiicognR tum,aut non fatis intelledum. Hinc eft cur alteri folum,mortali fcilicct, conful-tum voluerint hadenus.Vcrum vt tan

dem quid vita fit,definiam : Nihilme* herd é vita eft aliud,nifi Mummia quae-dam ßalfamita,confcruans mortale cor pus àmortalibus vermibus Ôd æftpha-ra, cùm imprefla liquoris faUium com miftura. Præterca vita noftra,vita nem-pc longa eft, quam nec fpiritus, ncclu* . d 4

i THEOPHK. DE VITA

trien nature breuem eße a tunt. Igno^ rantium veró breuis,cû arte longa.ßregt; uius arte quid f vita veró quid longius, inter mortales faite non (up crftitiofos ƒ Porro diutius,fanius, viuaciufque quid BalfamofVelocius,debilius,inortalius corporephyfico quid f Tempcramen-' turn quippe eft breue à longo, fiC à brc* ui rurfus longum.Cur longa igitur vita fie cur brems fVeruntam en ea vita quae fupercoeleftis phyfica, apudnos cano* nes non habet,noftrg authoritatis pom pa, mortale fbh'im corpus indicat, acre gulatur (vt fic dix crim) ab arte in tertiû vfep terminum, imó quartum etiam SC quintum. Hæe deviuo. Quid inde de mortefMors nanep quid eftf Nihil eer* tè aliud,qua Balfami dominium. Mum miae interitus, fallium vltima matcria» Quibus ex immortalibus feparatis à tnortalibus, mortalium membrorum tranfiturum inducitregreflum.Haec ita que eft vita loga ab exordio diefta.Hæc etiam eft vita breuis,de morte videlicet diefta. Mors apud nos mors cft,non vi' ta.Longior veró hacmorte ars.Hacres vitae diflblutiones, digefta: quoep fep a* rationes

LONGA LIB. L nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;5

rationes puri,longæ amp;nbsp;fanæ,cùm mor.' talisjtum immortalis,quam dies natalis coniungit, ac copulat, id^ ab vtrifque corporibus. Nam omnis coniundio return mortalium,maxime diuerfarum, adfert fecum diflblutionem. Quemada modum omnem coiundtionem rerum naturalium, Ó!^ earum quæ pratter natu ram funt, fequitur diflblutio. Sic vitac que coiunCta eft, comes eft diftolutio. Mortis enim caufaibeHum empiricum eft,non aliudferè,nifiduellum quod* dam,dult;ftum à mortalibus amp;nbsp;immorta libus. Atque hoe eft plane quod diep tur, Pugnat quifep pro patria. Morbus veroquafnaculum, amp;nbsp;AnthosbeUilo nea,praeter lites in his,quid aliudf Hint eft huius mali fons amp;nbsp;origo, generatio morbi,quam cotinuo infequitur mors. Ex quibus facile eolligere licet, quid vita fit tummortalis, turn immortalis, Qiiaratione vtraque conferuari de-beat, id quod infra etiam in fine phyfici corporis latius patebit.

THEOPKRcDE Vf TA

CAP. II.

Vpradïó^a omnia vt clarius m* notefcant, principio dePhyfico corpore dicendumefleextftimo». Omnium quippe quæ rraótantur per, noftra argumenta fuftentatio phyficij corporis caufa eft. Atqui generalis qui dem praxis in phyfico corpore in hunPe fieri modiim oportet. Principio confia, derantur par tes eius, amp;nbsp;h æ ex lo cali ana tomia per locum totiusphyfici corpO' ris cum inteUedu medullarum, condi* tionum, vlus ligamêtorum, formarum ofsium amp;nbsp;car tilaginis,ner uo rurn, carnis, proprietatum, feptemep prtncipalïum membrorum virtutû,idœ vniuerfum,^ vt quid, adturus fis in phyfico, teipfum intelligas ad hancregulam. Principio, oportet probe cognitam habeamus ygt;' muerfam rationem atq; naturam, cum phyficicorporis,turn phyfieg vite.Cor pus liquidem vitaep phyfici mortaics. Exmortali vero nihil poteft elici,quód pariat vilâ longam, fed ea quæ poflunt haben gc his/anum red dunt corpus, amp;Î ficrieque corpus, ncque vitamortalis, in

L0,NGA LIB. T* f inhacnoftra monarrhia debent confi-derari pro fentenna Arcani, vel Elixu, Extra nanep corpus eft vita longa, amp;nbsp;à corpore conferuatur,corpuscp inferius ab exPractereainteruenicnte corpore,' exontur diftbluno vitx vtrius (^. Vbi-cuncp emm mortalitas non eft coniun* Óa immortalitan,illic diflblutio effe nc quit. Hoc loco plurimum laborauit em pericamufa, amp;nbsp;fophifta: Medici, fpagy rorumque,quafcilicet rattonecorpus tanquam balfamum conferuarent, ne caufarent mortem, cum baHamü fit vïgt; tæ Mummia,no corporis, haud memo res interim in vita mortem non efle. Nf hilcnimaliud vitae mors eft,nifi diHolu tio quædam ab immortali,qug vbi acci dit,turn demumoritur corpus. Atqui hue omniafua excerpta rctulitHippogt; crates, corpufculum^ illud praemani* bus fiimerc,tanquam lübicóum longg vitæ,ô(f mortale mortali conferuare de-« creuit : Cum in eo nulla vnquam fucrit vita,quae exillius fonte manant. Cór* pus enim creatura eft,at non vita,nihil* que minus mortis filia. Igitur ex Areha ca dcfcendit,quae eft immottaiis. Non

6 THE0PHR.de VITA prorfosreferenda eft, inquies, Hippo* cratica mufa,ad mortalitatem. Efto,at multo faciliorem viam ad fanitatem in* uenias, quandoqiridem e Ripens de* feendit magnale iftud. Nihil enim prac* ter ea,quae creatureftinf, Hippocrati tribuit Deus, imo nee ei ea plenè, qux creaturac Rint, infignia myfteria d edit: (èdadrem. HuiccorporiDeusadiun* xit aliud quodda,puta cœlefte,id quod in corpore vitae exiftit : de quo Theo* pbraftus ego: Hoc opus hic labor eft, nein diiTolutionem qugmortahum eft, amp;; huic foli adiuncta,erumpat. Et fi in corporeifto caducoaccidere poteft dif fblutio, atep adeo colligi ex ea amifsio cœlici corporis, tarnen vitae longæ o* befte nequit, propter reftaurationem, quac Ribinde fieri debet, vtprorfuso* mni defeCtu caréat corpus. Sicut enim ignis tantifper,dum ligna adftint,viuit: Sic vita longa dum adeft corpus ex ar* cha, quod corpus vt corpus conferuan dum eft, interueniente corpore, quod extrinfecus conualefcit. Inde enim con feruari poteft. Nihil enim aliud eft cor* pus, nifi Ribiectum, in quo longa vita corporis actemi glifcit.

tONGA LIB. I, 7

CAP. IIL

H Avenus dephyfico corporc:nSc qua rationematcriam huius ab o* mni corruptione cofemari oporteat di cendum.Principio, quicqmd in fop io corpus corrumpiqidemalieno corpo* re eft recuperandum, ita,vt monarchia ^P^gy’^orum non admittat peruulga* rem balfami naturam, qua corpus con-fouare laborat. Sicut enim fieri ncquit quin lignu abfumatur igni,ita fieri non poteft quin corpus aliquando corrum paturvita. Qjiarc minus admittendi funt effcntialium rerum p criti, qui Ion-gamvitam baliamo coparari autumat. Cum potius hæc fit natura balfami, ut corpus à corruptione eiufdem confer-ucqnein corporcvacuSinfit. Nam o* mnevacuum eiuslocimorbus eft,fine •cgritudoin corpore, amp;nbsp;quafi atrophia quxdam vitælongç. Inperfedoenim corporelocum habetvitalonga:Inim-perfedo in continuum defedum ad mortem vfcp diffoluitur. Scimuscnim phyficu corpus fuftentaripoffeamor-te,ailludipium exviiuaemummixin-

na-

è TÉEÖPHR. DE VITA natae.Hæc ad vitam fan am, no longam, quia terminus pro phyfico eft corpo-re.ôperçpretium autem eft antequam vitam longam declaramus, fanâ vitam cxhibeamus aeprçftemus. Sunt autem ilia qua: à morbis defendunt. Vrin per fico igneperit membrum non citra di-fpendiSvita:,quandoqutdemiftemor* bus membri eft mors, deinceps caufa vita: cordis, amp;nbsp;hoc ab accidente,poteft tarnen amp;nbsp;per phyficum baliamum tob li.In mola amp;nbsp;Hermia cuelatur vita Ion* ^atantiiperdum definit idem humor* biinilitcrin carbuculo,.0diapphiro plus »•quo glifeit. Obferuandum igitur cor ruptionem à corpore auferendam SC quod in vita longa exarfit, in reftigeriu denuo redigendnm. Quare hoc loco fpecifica naturæ, quginhoefuntador nata,corpus vndecunquemorbocon* feeftum, niuniant necefle eft, id quod medicorum efle dicit.In vita autem Ion ganihil eiufmodi requiritur. Leonina enim ad vitam longam ex æquo cû co, qui à morbis alienus eft, poteft reduci. pimiliter Lithyafis 5f Tympanites: fed bate de vita longa.Nunc ad breuemvi*

tam

quot;'LONGA LIB. I. * 9 Tam,tcftalcm fcilicet. Qjiicquid inHy-pofarcha luftinet corpus mteruenien-te pcrcipiolo admimftrandum.Ruften naEnea in Epilcpfia. Perla grandis in gutta. Sardinianain matrice QC in id ge nus alijs. ThefranainThyra.Thuttiain cphthalmia. Perftitclla in Erifipyla exgt; terna. Hypericon in alijs ofrenfioni* bus.Hæcatq? alia, quanuis probe can fcdaSCabfoluta, nihil tarnen prorfus ad longam vitam faciunt,fed in Ho c fogt; lùm adhibentur, vt conualeat corpus. Parui enim refert, quo^d longam vigt; tarn attinet. Confulaturfebribus nec-nc,Epbimerx, Caufoni, Phthifi, Ethi* cæ, à id genus alijs. Tantiiper enim dum fpiritus naturæ manet, corpus cœ Icfte feruat,manétque vita longavna cum cruciatu morborum.Hic non prae fto eft:mors. Quatenus enim corpus in tutelam medico committitur,mors eft, at non cœleftc corpus. Ex corpore aût diffluit venenû in vitam,quam adeo ac cendit,vtprorfusin ’æftpharâ crupat, quandoquidêa corroftuis mors ducit origine, a arfenicaleinvniücrsuquod dam realgar eft, ideó nee defmitana'

to THEOPHR. DE VITA turaveneni, quoufq? fatisfaciatfuæna^ turç,donee Ôi^reddat confumptum. cor pus, id^ tandiu,vfq3 in æfepharam mei neratum conuertat,nee poft finem eeß fabitafuamalitia inca. Qiiarcduplex praxis aggrediunda eft. Hæc, vt vitam conferues, alfavtreprimas corpus, ac places, ÔC idipium in dies propter cor* ruptionem, quæ quotidie accidit,

“ Mo« originem iucit i corrodentibuj.

** Duplex praxiimedicitne.

C A P. IIII.

CVm pro natura creationis corpus Ódeius phyficavitatanquam vna pars in compofitionê formæ tranfit, Ô^ quia phyßeum corpusdimidium eft,eu cceleftetotû:plusigitur medico cófide randum,vnde amp;exquibus maiorho* mo conferuandus fit. In maiore fiqui* dem vita confiftit vita longa. At in mi* nore,mor talitatis iubieeftum,^ hoc in* feritur iuxta pracdeftinationem,c3 cor* pus,turn vita cœleftis phyfico corpori, quae velut indiuiduus comes fcquitur hanc coniundionem. Ex qua quidem

LONGA LfB. h it (Îepracdeftinanone fcicndû,quod quæ inninn era font, alnïd confonÂo, aliüd op öfter,alfod rerû efle,aliud vita, aliud mors, omnia tarnen illa abfqj praedefogt; hato termino,vel pûclo deputato,qüâgt; doquidem fob manu hune priuilegiata tenere coditor décreuit, vt ftatutum agt; pud fe hab car, polsifcp abfep reuocato fodicïo liberè,quod vult,quodcp vifoni eft difponére.Porrô redaeda côiundiô heilla harum duarum fortnarum, natu* rail’s videlicet SC éfos qüæ prêter natu-farn efoin formam nature,! dep omninó in cella matrids elidtuf,genitöresduos filfom vnum, génitrices ctiam duas, fi-liarn,has quätuör perfonas gigncre.Pa rithoefemen: ccelefte cummortaliid a-himal,quod genitum apparet,elemengt; tale fernen SC foperccelefte fimul. Nam hóe loco verè óperatur corporale fernen, id quod in præferuatiône duCdus naturalis corifcruari oportet. Ea autem qüæ prae ter naturam eft forma, in pri-mis confiderafi debet,ira vt pd illa etiâ quæ prærcr naturam font, feruetuf. Sic duplicium bonorum hærcs inferibitur fmer, naturae’amp; eflentiæ quae à natur»

n THEPH.quot; DE VITA cxiftif^uxta præfcriptu creanonis quae fimul obont, Kiq3 ab eo, qui prêter na* furam eft parente, qui corpus régit ac gubernat. Ex duobus quippchispa* rentibusfuperius fequitur matrimonii côiUnaio diuinitus.Nam Adamus ne* que ex creationc eft aliquid adfcquu* tus,neqs afeendentibus fignis,nequc a* Üjs rébus obnoxïus fac^us : nihil igituï exaftris quatuor cum homme partiez pes.Indiuifa funt.n.aftra amp;nbsp;homuncula fed ex eo,quod præter naturam eft, vi* tam longam accepit. Verùm vt habcat medicus quod vRirpct, neep pafsim fc* quatur imperitorum nugamenta, qui frigidifsimè hac de re fcripferunt, prin* cipio admonendus medicus,vt pius ad ca quæ præter naturam funt, quam ad ca que fecundum naturam ftunt,animn adiugat: Deinde vt prædeftinationem pulchre calleat. Ex hac enim tanquain ex fonte potius fcaturiteamonarchia, quæ præter naturam eft, quam fpecifi* cum amp;quah'ficarum. Atep lune eft per* uulgatus ille error,quo non pauci indu ^h,lic ftatuunt coftilcrc corpori,vt mul to pinta corpori, $ quae corporis funt.

LONGA Lib. r. 1^ tribuant-Hsec vt clarius innorcfcant^P miUtudinem hanc cape. Videmus in co quern fomnus opprefsit, vitam naturae duntaxat inelfe, farumep fpm mû cum co colludere vna. Vbicurtqj igitur pracgt; fens vita cxiftit,non plcnc,atq? adeo ci-tra vim exiftit. Ea quanuismortuafit, quia non operatur, tarnen corpori infi* ta eft. Item in eo qui iugulu gladio prac* bet,idtus vitam longam aufert. Qinc-quid porro in corpore fubfultat viuum adhuc, ingenita vita naturae eft. Hacc prorfus non eft obferuanda, fed ea qua corpus reuiuifcit.Prçtcreavitaloga tan qua homo exiftit nobis, vt ignis lignoj infitus,quo redintegrafeithomo*

1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;C A P. v.

SEd vt magis dilucide app arcant ea quae de parente diximus, qui prêter natura cft,amp; naturali iuxta prac finitum infitus. Quac caufa eft duplicis vitac,ac corporis, naturalis, amp;^ eius, qui pfacternaturameft,patentis.ExqUibus facile liquet hominem duplici leminc nafci.De his omnibus fiebreuiter habe to ♦ lam inde ab Adamo immutata eft:

*4 THEOPH. DE VITA complexio vnà cum natura generation num in came,propter importunas^ in tempeftiuas opcrationes peilbnarftin carum natura cotraria. Palam cnim eft, neqj melanchoham prindpio nobis in^ genitam,neqt fanguineum,necp choice hcum,neque phlegm aticum fuifle. Ex melancholia enim SC cholera, fimilitef ex alqs,nulla vnquam orta eft plena co plcxio.Nam femine cotrario femel con rufo perijt vnà natiua com plexio: adeo vtnemo cholericus plene ac perfect? dief pofsit.Qtiod ii Iola 2C in gradufuo permanfifleqporro ctia apud nos præ^ celieret cholera. Quarc medicus prorgt; fus de quatuor complexionibus nihil fentire debet. In Adam enim nonfue* runt,multó autem minus in eius proie, 6lt;nec fimul confiftere poffuntifta quatuor inter fe diuerfa. Prætcrea ficutin-terueniente partu intempeftiuo fingu^ læcomplexiones corrumpunt, amp;idp pfum non fine iaeftura lib erorum (quid ' cnim eft coplexiof parentis natura eft, -idep fine cahdo vel frigido,nigro, vel al bo 9 ficetiam in eo, quod prater natu* ram eft,corpore, fernen quoddâ hare -ditaiiui

LONGA LIB. r. V dirahum exiftit.Et fi duo eiufdcm com plexionis homines copulantur, tarnen fupernaturalc feme, (ub quo,cûfapicn tia, turn vita dehtefcit, nun^ vere con-lungitur. Duplex ergo eftmatrimoniu, aliud quod Humana ratio perfuafit, a-hud quod Deus coniunxit. Illud pro-prié matrimoniS non eft, nift quatenus oculi ÔC captus natural finunt. Infllo, quanuis vndecuncç diTpiciathomo ^d fibi ac pueris practexat, fpintu Dei qui cos copularjt,requirat, honeftum præ-tendat, nihil tamennifi hypocrifis eft, Argumento eft fubindenouamutatio locorum. Hoc autem quod Deus con iunxit,propriematrimoniumcxiftit,SC advitam longam refcrtur ,propterdi-uortiû,quodhoclocoacciderenequir, id quod nemo nifi interuenientibusli-beris,intelligit. Proptercamulti,velin vtcro matris (unt fandißeati. Hifunt, quos Deus copulauit, vt earn quae fuit Vriae, amp;Dauid, quanuis ex diametro, (ficenim fibi Humana mens perfiiadc-bat) cum iufto Sd legitimo matrimonio pugnarethoc. Qiiiatarnenvterepprx ter id,quod naturae erat,quafi haeredita

« 5

gt;6 THEOPH. DE VITA ho vitamlongam adeptus eft, propter Salomonern, qui aliundenafd nonpo tuit, nifi ex Bethfabea, coniundo Da* uidfemine, quanuismeretrice, coniun xitDeus. Adeo quiequid eft prêter na turam, velut nature thefaurus eft Deo commiflus,id quod apud Spagyricç ar tis peritos palam cft, vir^q; iongç mirS inmodum confentancum.Hgcpracfcri buntur inhoc, vt quæ praeter naturam font pbyfico plenè adpareant,

CAP. VI.

Dluifa igitur duplicf praxi, alfa in phyficam, aliainlongamvitam, quatenus vtriuftp incident vfus ex fine ïudicabit phyficus, Dchacautcmvita, qua: prêter naturam cft,qua dein præ* fentialoquimur, videndum num fieri pofsit, vtaliquarationc adfequamuril lam inphyfica vita,quando extra vires, quæ feeundum naturam funt,exiftit,ÓC fobiUalongæ viræ arcana delitefcunt. Namhocloco palam fiunt imprefsio* nes,que præter naturam funt, vt vtfcill cetinfupernaturalêvitafimul concur* runt, vt vt etiarn firm.;mcntü in corpus quod

LONGA LIB. T: tgt; «[«od fecundumnaturam eft, co cur rtf. Et ft imprefsiones Superna rurales appa reant,tarnen obfeura eft illarum cognf* tio. Hine eft cur imprefsiones ab alijs did cap crût,ab alijs incanrationes, ab altjsfupcrftitiones , ab alijs aliteriuxta prreferip turn magicæ art! s. Nam ex his fluit ca,quæ Græcis magyria eft,ea præ ter imprefsiones,quas incantationes SC fuperftitiones appellant,aliud nihil tra» c'tat,amp;iidipfum in corpus fupemarura» le. Qtiareoperæpreciû eft decorpore fupernaturtdi in impreftionib. luis lo» qui.Cum totamagia ab Aftronomis c» tiam in alienum vfum torquerivideant, 5CperperSab omnibus appellarifuper ftitiones , amp;nbsp;pharmaceutriam quan* dam.QiiemadmodünecromantiamÓC nigromantiam, hucomnino retulcrSt vt vtracp idololatriaquedam efte creda tur. Qrire, nifi interueniat influentia, prorfus filefcunt. Quanuis enim qua* qua verfum refp o deant, aut loquantur manes, tarnen non nifi caquæ præter naturam eft,influentia uirerucmagacci dit;id^dperperam impoftura Satanac credit, quia impofsibile hoc fit h o mini

IS THEOPHR DE VITA

çû facile affequi liceat, vt in exorciünis phantafticorum fpirityû lieri vidonus» Nam tota Cabaliftica magia hoc in (ç çlaudit, vtpalàm faciat corpus, quod fecundum naturam cft,acorpore quod præter naturam exiftit, S^nobis velut i* mago infiturn/uftmeri ^ admmiftrari, vt diuerfos amp;nbsp;longe difsitos fenius, pu* ta Orientalem amp;nbsp;Occidcntalem tçqua* les, cogitationes^ incognitas, cognp tas ab fens reddat. Quanquam difficile admodum fit cognitu his,qui huius ar* tis Cabahfticæ prorfus rudes ac imperi ti funt. Cum ab his etiarn qui hanc arte apud omnes iaCtaucrunt,lógc erratum fit,id quodtranslatio eorö ex Hebraco amp;nbsp;Spagyrorum canones indicant.Qua re de praxi longa: vitae concludimus in fiunc modum-Ex influentia fupernatu rali nonmodo incantationes, verum e* tiam imagines, amp;nbsp;gamohaeas fluxiffe. Hanc quidem phiiofophaftri in aftra firmamentiretulcrunt, amp;nbsp;ex carbonib. cœli Martern 0(^ louem finxerunt, qui corpus illud quodpraeternaturam dl, regerent Ô(5adminiftrarent:cùm tarnen non fit ijs porrô, nifiin res mortales, quae

LONSA LIB. T. 19 qua* pr or fus nihil adlongam vitamfa* punt, Quarc ex fupematuralibus cor* poribus, no naturahbus diciendafunr, quibus ad longâ vita vtaris. Tota enim vis ilia fupernaturalis magicacft, amp;o* mnis magus influentia quae prêter na* turam eft,vnà cum corpore lub quo vi' ta delitefcit,deprehendit. Corpus,in* quam,quod in fc gerit h omo,inuifibile homini, quemadmodum degcneratio nchabetur,0^c,

CAPVT VII.

VT autem exacte intelligas ex qui* bus rationibus incantationes,fiuç manes fuperftitionum cofiderataefint, àC quo paCto hadenus in abufum ven? tint, vt ncc manes dici, nec fuperftitio* nes debeant: hæc eft ratio,quia à proto plafto primum fe ducit exordium, qui corpus fupcrcoelcfte 0^ mortale, fimul in vitam fuam longam coniunxit : reli* qui verô,qui mcmorâtur,item:id quod ab al ij s deinceps aliquatenus fubintel* kdum eft,iuxra veram tamenreinatu* ram nondumfatis,vto portebat, cogni tum.Eandem enim quoep artemaggref lt;nbsp;ƒ

1

XO THBOPHR. DE VITA

fi funt, fed qiria longe late^ crrabant,fi nifiro fane aufpicio, hac cis via penftus non fuccefsit. Vniuerfananque phan-* tafuSc imaginatio,principale eft ac prg cipuum in corporibus fupercceleftib. Qncniadniodirmfecoi pus mortale in fjaconferuatfubftantia, fiefupernum tUud, in imaginariua.Nam quicquid ad phätanfiaatrinet^, ex eo dûtaxat eft cot pore,quin amp;nbsp;corpus ipfum eft. Vbiferi endum,qu0d quicunep eiufeernodi cor pus fupcrccclefte aliquo co adturus eft, probecognitumhabeatoportet, vti* maginationi quidemrefiftat. Qiiantd cnim frequentie r eft ei corpori cumor tahbus cofuetudo, tanto vertiginofius (vtfic dixerim ) pernitiusep ea corpus comitantur. Hoc flip cram nt plane pro toplafti illi. Cæterùm poften'illorum, cum eins nullam habuerint folidam, ac perfeeftam cognitionem,fcmetipfos in fatuarunt SC feduxerût, proep deliris ac ftultis, neep id immento, funt æftimati. Prxterea etiam corpus illudfupercœle fi:e, aftrisquodammodo exignenon ' ■ vfepquatp difsimile eft : ex quibus equi dein inuifibilibus,nebula exurgit vifibl

Hs. Sic criam proprictas ac natura cor* porum cft iupercceleftium,vt ex nihiïö plane imaginationem couftituant cor* poraleni,quod corpus effe folidum exi . ftimetur. Eiufmo di eft enim Arcs,vt fi lupum fpeculatio referat,lupus appa^ rear. Qiiod quidem vniuerium umile eftgenerationibus ex quatuor démentis, ex quibus aliquid nafcitur,quod pri mo tarnen (uo nequaquam æquale eft, nihilo tarnen ob id minus ipfum ’ Ares infc geftat. Huiulmodi quidem natip ram afrei ingentum,rudes illi atep impe riti ex peruerfa artis perfuafione toto errantes (quodaiunt) ccelo,cum peni-tus ignoraient,ôf fundamenti, amp;nbsp;ortus eiusnefcq,manes quafdam eflefinxe-runt, quas altj quidem fatum appella-runt,poftcriores veró incantat/oncs óf fuperftitiones. Ex hifce nant^ fup ercœ kftibus corp oribus, tam nigromantia, quam necromantia, fuam ducit origin nemifimiliterÔL geomantia quccn,6^ pyromantia,hydrom2ntia,St ipü deni* que fpeculia. Âdhunc itaepmodum Si virgulta cftkiuntur:5i ex hac eadem vir tute fe darius que que vertit, aibruw^

XX THEOPHR. DE VITA queamp;eius generis, quæ defuperftitio' nibus continentur, innumera aha,

* Areteilniituirdprimeirerim,

CAP. VIII.

SEd vt phyficus omnia hab eat plc' ne,acperfecflevideamus exempla feniorum/qui in hoc in magia plurimum laborauerunt,vt adfequerentur vitamlongam,amp;^idipfum citraomnetn admiftionem Hermeticæ repucrafeen tiæ,citracp arte ’ fpagyricæ experientiç qug folius eft corporis. Videamus er* go ætatem Adg 8^ Mathufalem,qui bo, na pars funt principiorum magicæar* tis. Quanquam hoe vulgo periuaium eft, maximam actatem habuiflè proto* plaftum, minimam habiturum homi* nem Poftremumadquodefficaxargu* mentum eft in feholis eorum, nullo ta* menpaefto approbaridebet, quemad* modum de etate virorum habetur.Tan tac ætatis Adarni caufa fuit magia,ex eu lus influentiafemper vixit. Miferam er ^ Qi. pofteris femper deplorandâmor tem Adæ ,non tam propter lap fum, ^ '* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;pro*

LONGA LIB. L 15 propter fcicntiam, quae vna eu il Io intc rqt,qui fptritum fuming vitae præter id quod naturae crat,folus rennuit.Indern deMathufale, qui proximus Ade fuit, iudicandum. Quanuis alq non igno* biles viri maiorij actatis fuerint, vt Mo* fcs,qui centum amp;vigintiannos copie-uit,atnon pro rationemagias,fed pori-us phyficæ vitae, cui natura quædarn va lida ita fuit coiunótajVt iftuc ætatis nulle negotio attingereLltcrum alq copia res, quorum nomina boe loco referre longum eft,id quöd eriamapudnos,vc ad noftra temporaveniam, fieri vide-mus, amp;nbsp;porto etiam videbimus vfqj ih finem mundi. Alq, quii5o. annos tranf miferunt, fecundum magiam vcrona-turam vixerunt. Sunt etiam qui plu-ra tranfegerint fccula, quarn pro ratio-nenanirç^ credi par fit: idœ adiunda vi naturæ,quæ plcnè in metallis,cacteriscp rebus, quasmineraliavocant, exiftir, quæ corpus fupra complexionem SC qualitatcingenitam erigit, ac co fern at. Cuiulmodi eft tinctura,Glapis philofo phorum, quod ex Antimonio elicitur. Similiter quinta eflenna, quemadmo-

14 THE0PHR.de VITA dum in eorum præparationibus habégt; tur. Hæcatcp alia compluraipagyricx artis àrcana repenuntur, quæ corpus fe neCtute confedtum priÂinæ iuuentuti quaquauerium reftituunt, Ô^ ab omni aegritudine liberum redd une, id quod huius monarchias peritis confiât,

* Spjgyricorum cognitio utra/n experientid amp;nbsp;Utct,cr uerificaturt

' CAR IX.

ES t infup er alia ratio longæ vitae c3 feruandæ, quaMahumet fecungt; ' dum magiam populo fuo confers p fi t, St muleis annis d onauif,ncque idi-pfum ex Deo, fed ex ea quæ præter na^ turam efl,influentia.Hancpraxin quia Mahumet tanquam magus imperito vulgo no fibi, aliquandiu exercuit, no* men immortalitatis meruit. Athens ali quotannosfupra centum feipfum con féruauit, id quod fibivitio verfum eft, Winter idololatriam relatum.Ex aequo enim cum tribus magis illis Sabæis,qui magica non naturali, vi equorum ad Bedikemitas venetunt, Cabalifticæ ar*

^LONGA LîB. b . lÿ tis pen tus fuit:non folùm m co quod vi tæ longe eragfcd ou s enamjqui prêter naturam cftmtdlcëtus, Hæc omnia ex fupernaturali influenria quar corpus rc gitatep gubernat, fluunt. Uosmagos poftea lunt fccuti,qui fe falso hoc nomi ne penè dtuino vcnditarunt,inter quos futtHippocrates, quifiliam fuâ, quam maluilîct m praefenn forma perpetuo permanere, extra naturalem mfluentia tu corpusab omni natura alienum tranf formauit, id quod cuidcns arguments incantationiseflcpotefl. Eodemmo* do lerellus longam vira retinuit, 6C megt; tamorphofinaturæ animum adiunxit. Iftorum origo amp;nbsp;fcientia fuis locis indi-cabuntur. Porro in conferuatione eius quod pratter naturam eft, corporis,ple riepfuerunt atqualcs Mathufalcm, fed in transformationib. longé errauerunt. Nam operatie corum in phantafticuni corpus abrjt, propter infeitiam rerum phyficalium. Quare multi fungquorn vitalongainnouifsimum vfep diem exi ftieftunt tarne eiuimodi meramorpho-fes citralongam vitam. Qiicmadmogt; dum in lupis mar uns accidere videmus

i^ THEOPH. DÉ VITA eiufdcm vitæ cum reliquis lupis. Id gé-* nusammanria, ßpriftinac formærcitp tuuntur, mor tail tat! rurfus obnoxiafi* unt. Similiter be de corporephantafti* co iudicandum,interueniente cibo,auc hominis ofculo.Hæc omnia delticæim prefsioni obnoxia fiunt. Priufquam tagt; men in imprefsionem delticam abcunt non adeft mors, nifi quatertus phanragt; fticum corpus admiftum admittitur, id quod narcoticam formarn gignif,perfe uerantem in annum ignis. Præterea vigt; xerunt multi vitam alienam, idep iuxta præferiptum delticænaturç,inter quos fuitS yrus,quicûdevitalaboraretrógt; bufti cuiufdam adolefccntis, qui cû for tè äfsiftebat, vim atcp naturam attraxiP fe dicitur, idep p er imaginationê fic eft confecutus,vt fenfus,cogitationes, dc-ni(p animus ipfc in alium transferretur. Per hanc imaginationem Archafus vni ufeuiufep eruditi atep prudentis hominis feientiam atep prudentiam attraxif fe dicitur.Tanta eft vis animi in quo fo-pernaturalis ille vigor exiftit,vt aliquo* ties ardenti afcp adeó glifcenti concupi feentiae fatisfiat, Hinc eft contemptus ille

LONGA LIB I. 27 file imaginu amp;nbsp;gamahacarum apud eos qui adinternicionem vfc^ haej imagine Hint abufi. Hine funt verba ilia, chara^ t^ercs, figna,formç ac figure manuum, imprecationes atq; orationes, quae po* tifsima funt caufa incantationis, at^ a-deoverborum, quæ vulgo ad vulnera exterosep morbos adhib eri folent.De* niœ quicquidinhaneformam ficripo* tefl^vi cius,quod praeter natura eft, cor poris nobis infiti fit. Porro ex his quae præternaturam funt, imprefsionibus, erumpunt etiam aftra firmamenti, Vcgt;-nusamp;SatumuSjCæteri^ planere,itavt ea quæ prêter naturam eft, influentia, aftra inferiora regat,ac gubemet.Quie quid ergo in gamahæa Ôi. imaginadoni bus fit, accidentibus planctis ac fignis, totum hoc quicquid eft,adiupcriorafi gna referri débet. Quare quae caduca funt corpora,atcp adeo mord obnoxia, fupernaturaliilla vi, à morte lib c tarifa» eile poflunt.Donauerunt præterea Ve nus amp;nbsp;Saturnus, Mars atep Mercurius, in fuperiori firmamento curfum fuuin exercentes, pi er 0 sep mortales immor» tahtatc, Ô^idipfum citravUam operam

'is TtlEÖPHR. DE VITA humanam, accedenribus imag/natiorii bus. Ex quibus no paud cum m aquis, tum enam m tern's exiltunt Vifibdes dC inuïfibües. Quorum aliqui per dckicas ‘ enam nnprddoncs eo pcruenerunt,ne que prorius nymphpcquemadmodum de gcnerationibusanimalium habetur, haêtenus de his.Rcliqua quæ hoe loco requiruntur, alibi in Archidoxis indica binius. Nuncad duplkem praxinlon* gæ vitæ, in qua, quæ ad fpagyn-cum attinebunt plc-

ne dicetur.

DEVITA LONGA LI* ber Secundus.

CAP. I.

N fupcrion volumine,qug de vitalonnatrac^auimus mge* nere , hic in fpede tradabi* mus, puia, fingularem quan*

dam medendi “rauoncm id quodinrer uenientibus arcam's (pecificis, ÔC id gc* nus alqs fieri confueuit, amp;nbsp;extra vitam longam,vt in apopîexia,vuln eribus, Sé id genus alijs.Intcgi am emm,arq; adeo fanam vitam longæ préféras neceffe eft, vtinnotefcat fundamentum, cui o* mnis valetudo vita que longa innititur, Eftigitur huius fecundilibriflatus,ac lumma,vt integra vita conferuetur, ne* que vnquam in corruption? crumpat, Hine eft cur primo loco virtusarcani, deinde natura balfami requiratur. Nam vniufeuiufque arcani comes eft fanitas. In hanc fententiam fubieeftum vitae Ion gæaecipias,oportet. Bifariam ergo di* uinximus librum fccundum, aut enim firmum eft,aut infirmum corpus. Si fir* mum, in cadem valetudine conferuan*

50 THEOPH. DE VITA dum eft. Sinmfirmum,aut all qua ratio ægritudinis inillo delitefcit,fingula ge^ nera vnà cum fpc ci ebus adinfignem agt; liquem canonem medicum,quern Ma* gmerium votant, reducas oportet. Ea eft fingularis medendi ratio, quanuis multó iuftiore nomenclatura,fed alia ra tione vniuerfalisdici poflit,propter ipe des,quæ fi fnb vnum genus congerun-tur,iam no fingularem,fed vniuerfalem curam conficiunt. Tarnen communius quiddam eft id quod incalce huiuslp' belli dicetur, quodomnia genera inV' num complecftitur,quemadmodupar-^ ticularia,fpecics. Cuiufmodi eftratio medendg febris,qug in fe includit (yno cham,ephimerâ,ctthicam, caufona,cac terascpfpecies. Similiterhydropifeos, quacafclyten continet, tympanitenód. hypofarchandtem guttæ,lethargicum, torturam,paralyfin, apoplexiam. Margis vniuerfale autem in fe claudit gut* tam,febrim,hydropifin,cæteros^mor bos vniuerfos. Eftep illud arcanum, ^d in archidoxis parrhifrjs dedicauimus. Et tmclurar quxlcprofum humorême. taliorum peUiqhaud difsimilitcr opera, tut:

LONÖA LIB. IE 5t mr,Fulger^ad elementum redadum quaquau crfum,velut Ignis,qui quicgd corripitjConfumiL Nelt;ç cnim fpedes vllg funt,neq; genera vlla,quin igni cor npiantur. Hue refpexerunrfpa^ieg arris profeflbres,qui turn demummedi camina corpori accommodanda dixe runt,in ignem redaóla. ** Per hoe cnim elementum omnis ægntudo confumi debet à quolibet medico. Quanquam alias de auro potabili, fimiliter de 5. ef-fenriamentiofiat, tarnen hîcfingula ad cheyri,amp; ad fapphiricum anthos référé mus, id quod non paucos fefeUit: inter quos eft Arnoldusvnà cû aemulis fuis, qui fublunaria hoc produxerunt.Nos inhocfccundo lib. fingularcm meden di rarionem in vtracp medicina, adftin-Óis rafionibus, quib. inuenias illud cit camorborum originem defcrijjiurifii mus. Ad finem funt adiedfa cheyri, bal lam urn, quæ peritilsimum huius rei 1c eftoremrequirunt.

* l^edenii ratio finguUris per qu^ßet.

Ignis utomnelignum,ßc uniucrßiliimedicin4 morbos confumit cunHos.

f 3

Jl THEOPH. DE VITA

De Podagra- Ca^. l-

TRiafuntquaeadpeifecflam poda-giæ curam requiruntunPmgatio, apehüo,deinde C(jra,in hanc fentenna. Phndpio purgetur omms podagricus plena,ac perfeda purgatione, ÔLidû pium arcano ® corallino, quointemeni ente elfciuntur fluxus podagrç,adeô v£ ne locus porto relinquatur podagrgjn hoecorallino quodexeffentia aurieft, tanta vis, ac virtus ineft, vt eam,nifi hac purgationea medico deprebendi impofsibilefit. Fiatiftapurgandiratio fexies,autfeptics pro vetuftate fine du-» ritiajiuc natura podagrae. Port o fi fu* peduntreliquiae,autpodagricus aho^ qui infirmior eft, quant qui purgatione hanc ferre poisit, aperiaturin hune mo dunt : Illic vbi centrum podagra: delite {cir,apcri,amp;idipium intcrucniète ^alca li ipiriruum. Sub hanc aperitionem co tinuo c-ritur tumor, fubtus quem quic-quid centro inferuit, conduit, Ôd in abie t^ione ' æfchpharæ crum pit. Porto vbi fluxus podagræ de fijt, turn demum in* tegtam cutain, ateg adeó confolidatio* nem

ION G A LTB. rr? |^ nein aggredere,fciltcet cataphfmatis, qugfuntexmuiTimia.Hæc font que po dagram medtcantur.Qiianqua liquor ex mumm l'a tem peratus, fi morbus recens eft, neep induramt, citfa apcritio-nçm etiam curet,vi tarnen nanua port-us hocfit,vtperfpectncam natura. Ter tia ratio medendæ podagrac eft per mu miam, mummiamreduCtâ invlttmain materiam al câblât am amp;nbsp;liquorem de mummiajinhan c fententtainJndies pp dagricos artusinunge, idépadvij. auc vuj.hebdomadas pro rationeac natura podagræ. Triplexiftamedendi ratio, quicquid iputilurn, quiequid deniquc mancum eft, priftinæ fanitati reftituit, Nouahæc eft, certofcio peUendimor-bi ratio, maxime apud infolfos amp;nbsp;medi cosindodlos, 6^ contra canonescorû, vt ifti cauiUantur qui de medica prolef fione prêter inanem titulum, caeterum nihil prorfos rep or tauerunt.

’ Arcanum coraUmum, cR color coraUoru àfub ftantia fc^aratus or abftrailut per jpintum uini.

“ Alcali,falefi.excoilumalixiuia.

‘ Aefchphara, jff CW VAJlft ßctfcb 3C# f 4

54 THEOPH. DE VITA

^ Liquor rx mummia eft dqiid,qua: poft digeftio-ncm diJbUando erumpit ex carnehomiMS.

DeGutta Cap. II.

AD propcUêdasægritudinesqux orfuntur ex Gutta 0^ fpcctebus guttæ,cuiufmodi funtmorbus lethargi cuSjparalyfis lingug,membrorum:SCc. apoplexia, oris tortura, amp;nbsp;ahaefpedes, tequint cura generalis.Na in his omnp bus nihil aliud præter vim naturg confi derari oportet.Neep purgatio,nelt;^ firn plex confortatiua, neqj vndlio,nequc aliud quicquam,in quo tantoperelabo rauerunt, cum Valefcus deTaranta, tu ctiam ij qui ante Valefcu fuerunt. Prin* cipio igitur obferuandum, in qua valegt; tudine natura: vis ilia qua guttæ conful turn volumus,reperiatur.Priufquam ta men ad ilia perueniamus, feiendüjguP tam, quod ad quantitatem attinet, non plus fcrupulum vnum in fe contineri,a* poplcxiam ad fcrupulum i. nó prorfus afcendere. Nihil igitur eft quod obfergt; uemus tam prolixos Auicenna: cano* nes, cum pauca admodum de fubftan* da

LONGA LIB. t 3$ ria in fehabeatmorbus.Neqj fieri potis cftjVtiUisIocaatc^ dolores comprehen dantur. Qjiareadhuncmodumador* nari debet Gonfortatiua,quæfcilicetna turam exp ellat, amp;nbsp;ex fui natura vincat» Qiioties enim gutta cannas in pulmo* nepraefocat, tones apoplexiavnà cum prxfocatione continuo fequitur,quam non nifi arcana tollunt. Hine fan's lique re puto, vel tantiUum in re medica my* fierq pluris fieri quam vniuerfas Auic, formas, quamvniucriummyropolium quam vtraeß lumina amp;nbsp;praepofitum, v* na cum infigni cxpcrientia,quamThe* faurus praeicribit, quibus hadienus pc* nevniuerfo orbi flluium eft. Sedvtre* deamus ad arcana : Duplex eft arcanu, aliud vitriolatum,aliud mercurius auri, que vulgus Salemenfium medic orum Aurumpotabile false appellat, addu* 0i opinione Hermctis,quam fuæ igno rantiac practexunt,adeô vt horizontem pro auro potabili acciperêt,cgregq fei* licet homines, qui Hermetem exeoriJ fnfeitia iudicant. Caetera arcana extrin* fecus vfurpanda,cuiufmodi iunt,balia* mum,aloes,myrobalanorum,Ghebulo»

5lt;Î THEOPH. DE VITA rum,bcllincorum,indorum3amp;c. id niP çha font adminiftranda. Hæc font quae Amoldini amp;nbsp;RupifcifTani nunqua font afTecudjqui in addidone cxtraOlionis clementorum,quaenuUa font, fruftra fæpius laborauerunt. Qui ergo in hac yc medicus infignis effe ftudeat, anv mumadfeparationem fpagyrorumad jungat,idcp propter extradionem my-ftenorum. Alioqui fieri nequic, vt con-fuiatur CÛ paralyfi, turn fpeciebus qua: fontdegutta.In hanc feucenna propelle contraÆonem.Nam vteunque mor bumvi quadam fanari neceffeeil. dofis yitnolati, grana tria, dofis Horizoncis, grana quatuor.

De Lepra Cap. in.

Singula: fpecies ’ lepræ,Lconina vi delicet,Elephanria,Alopicia,Tfiy. ra, Morphaea, amp;nbsp;Vndimiaad can-, dem medendi rationem, qua: eft per regenerationem, referuntur. Omnis cnim lepra frigidior exiftit natura, atqt præpinguior : neque fieri poteft,vt un-quarn cumjmedicaminibus cocilietur. Qiiod eniin,eft oleum ad aquam, hoc idem

LONGA LIB. ir2 35: idem eft mediana ad lepram:quare pie namatepperfeeftam curaaggrediamur oportet proprer præparationem rege* nerationiSjamp;^idipfum iuxta praeferiptS ipagyrieç tin(fturæ,in hune modû;Pn'n cipio mundanda funt metallalcprofo-rum interueniente tinclura, in qua du* plextindurajamp;duplex lepra delitefcit, rubea fcilicet amp;nbsp;alba,hanc lunarê, illam folarem appellant fpagyrici : prior ex tindtura fob's, pofterior ex tindiura lu* nx accipitur.Hîcnon puto operæpre* ciumelîe obferuari ea quæveteresde origine lepræ feripferunt, cùmeadem praxis adferat.Qiiare hoc loco *’ Ipagy* ricèagendû eft, neep prorfus oblcruan dum quæ de origine lepræàveteribus feriptafunt. Porto qui vclitfpagyricac cÔfulcre Icprg, videat ne eu his qui mer curium folis^uê plcriq; fpagyricoru m prim a materiâ ap p cllan^u rû p 0 tab ile falfô ci'edidcrût,aberret. Qiiibus impo fuit euentus, quemadmodû Archelaus habct:nos aût hoc loco a (Terim us ruh ca lepra s mercurio fob's,albâ à merc.lunae fanari.Hoc opus,hic labor cft,vt meren nû exââè conficias.Poftremo Ôdfimet,

58 THEOPHR.de VITA curias ad ringenda metalla non prop fus fufficeretrvalcrct tarnen in corpore, vt illud famtari reftitueret. Sunt prîtes rea alia quædam arcana, ^quorum alibi de vita longa fit mcntio,qua: lepram ex aequo tollunt.

* Lepmeurdturperreßenerätionem.

** Spagyruf efl: qui eflèilut inquiritfComonSraft crexhisrationem’

' Libro}.cap.s.

DeEpUeppa Cap. IUI.

P Lena atep adeo perfcdla medendae epilepfiæ ratio, bifariam fit, neque ipfum fine peritifsimo huius rei vi' ro propter arcana amp;nbsp;praxin chirurgie cam, quae epilepfiæ inferuiunt. Prince pió deprehenduntur arduæ quædam, atep adeo iupernaturales efientiæ, idep per præparationcm,ut in vitriolo,cam^ phora,fpodio,monocerote,8Cid genus alijs, quæ citra hunc captum fubtilirer nullo pa cl o eó redigi poflunt: Maxime vero bona parsinnarcoticis, 6CquædS alia, quæ extra naturam amp;nbsp;effentiam fu pranaturalcm influentiam in paroxygt; lino

LONGA LIB. r. 3? fino cpileptico vim iuam ex erect,acha bent: cuiufmodi cffepoteftpeoniXfan gins vnà cum membris in quibusoritur morbus. Hxc omnia, vt vt funt, curan* nir ad hunc modum,partim luxta phy* ficam rationem, partim luxta chirurgie» cam,necp idipium fine fubtili cap tu fpa gyrorum.Qjiod ad chirurgiam attinct, duplex oratio eft,prior ad præparandô, emuncfloriû caducum,pofterior ad ell-ci endum humorem epilepticum perti-netinhanc fententiam:Aperi cranium idoneis ad id inftrumennfm:Deinde at gentea canna fuo lo co imp ofiturn con-foil da, vitæeppriftinæreftitue. lam o-mnis morbus caducus eiuimodi emuit Óorio adornatus in paroxyfmum abire nequit.Hæc de priore via. Nunc ad po fteriorem. Refoluemembruepilepfia corruptum,autfuperiorem parte mem bri,puta,ligamenta,arterias in circuitu, id^ corrouuo narcotico,fale corroden te citra dolorem vfquead offa. Deinde rurfus confolida: naicuntur continuo li gamenta narcotica, arterix,deniquc ca ro ipfà,quæ porro non finunt morbunt in paroxyfmum erumpi, Haóenus de

4© THEOPH. DE VITA ratione chirurgica.Nunc ad phyficamî Recipe oleû vitrioli correétum amp;nbsp;aur^ ficatum,vel per phlegma forma circula ri temperatum, vel per oleum rubeuffl, fine viride,quod fub * colcothar délires feit: vtrunqueliberatàmorbo caduco, fdep praeter earn ætatem,quam Hippo» crates præferibit. Atephine colligirur Hippocrat. vna cum interpretibus fuis nou fatis intellcxifle ea quae epilepfiam pellunt, Porto inumfèa pars mercuria» ’Iisbaliamo,quodeftdehederibus,idqï poft paroxylmum,fimilitermorbö pel lit. Praetereainuneftum occiputbalfa» mo eleni, ÓÓidipfum in vehementifsi» ino paroxyfmo, morbum ex aequo fa» nat. Sunt in Cup er alia qug huic morbo non paruin conferunt, vt arcanum fan» guinis,cæteracp membra. Sed illa,quia quædam funt que defidcrantur, prêter! bimus, S^ in his folum qux prima ac o» ptimafunt, immorabimur.

* Colcotharuitriolwmeü calcindtumrubcum.

Defebribut Cap. V.

DE febribus breuiter fic habeto: Principid fiat purgatio febrilis, dein»

LONGA LIB. TL ÿt deinde curafpccihca,ô^miniitio caufa^ lis, ttavt diaceltateffon præcedatfecun dummedicarnen. Nam hac purgatió-* ne peUirur omnis febns in materia peccante. Porró fi non dilatat morbus,lam neep cura,neep minurio requin'tur. Ple-runep enim diacclrarellonpntcgram cu tam compleóiitur.Sinin membra fpar-citur, fequitur conrinuo opopyröti Laudani,id quodfebrim vna cum dila-tanone propellit. Minurio autem fiue faluateUæ, fiue cephaUc», fiue eaquæ perfpinam dorfifieri coniueuit,mate-nam peccantem in fanguine, id^ intra eurem 5v carnemtollit: quarehocloco tria funt,quæ fub vnam medendi ratio* nem claudutur, fingula per fc perfecta. Poftremo neplusminufue, quam par efi:,adhibeatmedicus,diligenter obier* tiet quid dilatatum, quid non fit dilata» turn. Nolim quenquam hoc loco deter teant canoncs medicorum qui à nobis difientium, neep enim id permagnireferte arbitror. Et quotumquenep repe* tias cruditum medicum,qui his canoni busimmoriturr

41 THEOPHR. DE VITA

quot; De Apoßtmatibut Cap. VI.

PRincipio de Apofternatibus obrer uabis dupUda effe apparata^Qiix^ dam finit quacvnaciïparoxyfmo mortem inducunt. In his plurimum lab or a-runt medio,dum imponerenthomini-bus. Miferam ac credulam nattonem mortalium, tam apcrtis nugamentis, quæ de epidemrjsôdid genus ahjs appa ratibusannotata iunt,palîà eft fe eircun ueniri. Alia funt quæ paroxyfinum ci-tra mortem adferunt,eamedicing fubtj cimus. Vtrac^in Anthrace cocurrunt» fimiliter in fapphiro, in carbunculo, in pleurefi,in pefte,inbubone, SCalijs co-pluribus . In quibufdam nulla mors in-eft: Vt in cancere Ôd id genus aiijs apo-ftematis,quæ in mammis mulierS funt. In his omnibus fequitur cura in hac fen tentiâ: Praeter Sonath,cui virtus expul-fiuaineft,cxtcrumnihifrecipc. Huius enim virtute ac vi,fingula apcrta pellu* tur. Hocrefoluir,mitigat,denicp expci-lit aperta ex corde. Vna ergo adfit opor tec chirurgica praxis, interncnicntibuS maturaftuis, quibus in* emunctorium redi*

LONGA LîB. II. 4^ rcdigasapoftcma. Maturatiua ante eu attradiuis ita fint conjunda, vt expul* fiuum attradiuum fequatur. Diredo t* gitur Sonath in virtutem fuam expulfi-tum (èquitur thyriaca,fub quadelite* feit arcanum in omniveneno propter virtutem viurpandum. Rcliqua experi m enta vndecunque corrofa relegamus ad eos, qui fefe paffim apud omnes hommes venditant, 0^ in hoe folu incum-bunt, vtgloriolamaliquamperfas3i nefas fibi aucupentur.

’ EmunSiorium appelait locum,i» quo centrum morbidelitefcit, '

DeUyiropifî Cap. VIIL

DVo funt quae ad curandam hy-dropifim requiruntur: Specifica purgationis,ó^ fpecifica tumoris. Elicc principio eiTentiam ex Alandahal, vnd cum compofito: Deinde confonde cu ’aquila praecipitata,pofró adminiftra purgationem pro ratione morbi,6C idi-pfum tantifper dum abitmorbiorigo. Interim adminiftra etiam indies elfon-dam tartan,viuioli,ód diacubebe. Sub

§

44 tHEOPHR, DR VITA hgcadoma cataplafina ex rebis coltinf banim in aceto roiaceo.Deinde impo* ne, dura prorfus confumatar morbus» Poll il ce infequitur fiimmum fpeefheu, (pintus viîx ex auro cxtraëtus,quo aii* quandiu etiâvti heebie. Energia enim atep adcovinature fanari vult hydrops, quae turn demum inquiritur,ciimiam caufa m orbi defij t. Varia ac multa hint Iimusmorbiipecinea, quorSmaxima pars hoc loco a nobis eft anno tara, qug (uper hac re empirici in medium adfe* runt, credo nemini non effemanifeftu«

* Aquila j^rtecipitdlitfit ex Mro.

DeDij/olutis Cap. VIIL

N diflblutis verd fummum atc^ adeo exccllentifsimum medicamen in auro eft, amp;nbsp;in 1 audano p crlato. Primura verd ac fummum notabile apudmedi-cos veros puto,de cofortatiuis efte debet. His enim indiget natura in hoc morbo,auibus porrd fequatur conftri-lt;ftiuum.Namperhuncmodum efufee modi morbus, fine hypofarcha, itfteri-tia, feu afeftte, cxpcilaur.Ddcn'ptione aucero

töNG A LIB, II. 4f intern in cofortatiuis talem habe to.Ex auro non planato Hr,nee permifto re a* haincongruaHt^ per athanar amp;nbsp;rube! km emn adminiftradone rubeæ effen-tie.Dofis ex tribus guttis componitur, vcl fecundum dtfpofidonem fubicdi. Ex hoc auro omnes difenteriacipecics, idcricig,â^ diarrhœç,atqj air; fluxus vê tris,velmincralium iuxta ritum med»c3 optnnécurantur. Sedcuraexconftri* CtHiis tail's cft:Recipe olei martisex cró co drachmam vnam, laudant fcrupulS femis,thyrtacf drachmam vnam femis, inummff fcrupulus i. s. fiat bolus, dra* chma fonis eft dofis. Hatte obferua re* gulam in omnibus difiolutis confortât! uum effe adminiftrandS: Qjria in prin-cipfjs amp;nbsp;cacetia fumma dcliberatio, a* lias per confthctiua in feeundarn gene tationem alterius morbi abit.

* LdKdatum Thropbraßt curans ii(Jblutot amp;• dcjjttiratos ,feqactur in UbrifPiira^ra^hoi n/m.

46 THBOPHR.DE VITA fo,vel alt eno, flue fpcrmatis refplud^fi' wc putrefadt/eu tranfuerfi in fin's regio nibus,aut ex re minerait putrefada,vel chimo,aut eiufmodi, etiam qui vermes de matricis natura fiint. Omnium horS cur a, res débet efle ipecifica, nequa* qu5naturalis,idcpinbuncmodum:R.c cipe ’ porofi madennæ ana manipUquot; lum, liqucfacito in bituminc, Ôt^fiipcr fundum cmûdorij huius generationis applica: peUitenim vermes tarn dcor* fum, quant fiirfum, nempe iuxta orifi* cium cmuncionj illius. Qiiodfi autem emundorium pro egrefsione non fo^ rctaptum J autlocus copreflus vermes neca cum fpongqs fyluanis, amp;nbsp;putrefa^ dum peUe per centauream, vcl per pef ûrium propter matricem, vcl dyfieriu propterinteftina inferiora, velperos propter ftomachum Si mtefiina fiipc-iiora.Optima veto eft centaurea cû po rofa commifta,cum additionibus iu xtaproceffummcdicum ex col lodio, vcl eUenio ad* iundo.

’ £x^ulßo uermiam.

LONGA LIB. If* 4gt;

DeCtflicro Cap. X

POno cacrimedelaficfehabcttPrix mum eft rei renouado, id eft vena* rum feparatio ab impuns.Hius fepara-tionismcdicame eft tale.Accipe expur gad al th of à minera plumbi vnc. i. par-theniom's fucci vncias fcx, plantaginis vneias decern,commifeeantur cum mo dico * alcoh ol vini, adminiftra de fexta in fextam. Madefacito pcriculum pan-no, velfpongia ex aqua parthenionis fuperpofita : his peractis poft tiiduum. applica oppodeltoch ex prçparadsfini. plicibus confeeftis incerotummeUinu abfqj alumine rocho,donee in manfue-tum dolorem abit, amp;nbsp;dedinet à rubedi ne. Tandem commune noftrum oppo dcltochfuper locum applica à duode-cim Boris infequentcs vfq;. Porro fihß huum æftiomenum occurreret, cumli-quoribus afsignatis expelle,réitéra pro ceffum à centro invlccris perdidonem. Hæc curæ defcripdo,fiftularum, cance ’ ris ex hæmorrhoidibus,ex mammiUis, prauac tentiginis,æftiomcnte prauitatis vera medicina cft.

g 3

49 TMEPH. DE VITA

* Alco^dut alcäcat, rd uinum orient reHificOl^

De Syronibus Cap. XI.

SYronts cura ex hac fit fentenda. ^Spermiolacliqucfatfiac cape cum mucilagtne lumbncora de mtns, amp;nbsp;olco fquamino, factto ex his viff urn in loco frigido, vtcre ficJnunge locum Si cataplauna cius dcfiiper impone ad 1 • triduum, dehinc abfterge locum, cata* plafma cute, amp;nbsp;Tyrones dcponc,acop* podeltoch mcloum admimfiraab occa fo in auroram, quo fac^o, aduoca mor* burn in balnea albugineum, tones,do* tree album iUud membrum fixumepap Î) ar eat Hate cura in fyronibus, ci catrici lUSjipcciebus morph ear, cutis leproff, fumma ac perfedtifsima eft, quin 0^ to* tarn vngulam, prurirum,fcabics,3^ prf* mac fpccies alopecia: tolJiqpelliiqp rofa ceam guttam.

* Spe^-miolotflßxrmoronartim.

j* iArlots funt [f^artic kiftrltimfummer'rfett nunnt terirt,funt fuauis doru.

I*

LONGA LIB. 11.' nbsp;nbsp;nbsp;4jgt;

DePuPuUl Cap. XII.

ÎN fpedebus GaUici tnorbi,trfa obfer uabis,purgationem, curam,amp;con* frruanoncm. Deqmbus haecpaucula notato.Purga principio puftulofiim ce ntotemio, quo peUitur caufamorbi, v-na cum materia peccante. Cauendum autem ne interim à dofi amp;nbsp;quantitate buius purgarionis longfus,qua par cQ, ab errres. Porro fi pintul æ adhacfennc cun cxtn'nfecus,aut alioqum dolonun Ôurarum aldus infederit corpori, »nun ge olco quod eft ex realgare, âf conua* îefeet çgrotus. De vlcenbus autem,no dis,tuberibus,fiue extra corpus, fiucin corpore, quae mdc cxorfQtur,tuxta prae feriptum praxços,qu£ de vlcenbus cil, âgito.

DeVkerünM Cap. XllL

PRj'ncipio quicquid eftfluxuu,aut huOT0rum,fi ad emundonum crû* pit, ad candem medendi fonnam redigt; gitur in banc fcntcntiam: Morrifica pri m ùm, deinde mundifica,poftrcmô com folidü^emort^cationeftchabetRecI

yo THEOPH. DE VITA

pc alcali quod eft ex realgare.Hoc quic quid in corpore corruptum eft ac man cum, mortiiica. Mortiftcatum ab ’ æft-pharalibera gummi,lib eratum prifting fanitati reftituc,^^ idipfüm interuenien te *’ mummia,quanqua funt vlccra quac dam quae prorius non indigent mortifi catfouc. Alia, vt æftiomena mortifia cationem vehementius etiarn defide* rant. Tamen hæc omnia, vt vt funt, clip rurgico exiftimanda rebnquimus.Sunt jnfuper aha innumera medicorum rece pta,quibus,quia non femel hominibus impofnerunt, fuiscp inuentis perierunt ij, qui iixc commenti funt, non video cur vtaris.Hæc de vlceribus. Purgation nem quit propter conferuationem cor pons iure prima elle debet, prudent« medico cÓmittóin earn fententiâ qua (upra de puftuUs præferipfimus*

* y'xa^'i^Jd eRigneiut^nndatum.

^ üummiA cil if fit caro himana-

Devuincribut Cif. XHIL

TRiplexeftratio fanandorum vuP nerumiNaturahs.vt baliami: Spe* cifica,

LONGA LIB. II. jl cifica^vthrafsidelha, charaderifUca, vt magorreo. Pnufquam tame ad ilia per* ueniamus: principio,quae miracuU vice crunt his qui harû rerum imperiti funt, indicabimus,nccp gcnus,neque locum vllumin vulncribus effe obferuandum, idquodveteres difputarione admodS prolixa diffcrucrunt: Num videlicet ea fintfanandanecne, quaefunt cerebri,in tcftinorum,item veficae,SC idipfum hac ratione,quia videmus cû contofla, turn alio modo confelt;flavulnera, illicvbi vi tæ locus €flenequit,nihilominus tame confequfmortem.Qiiare demortiferis vulncribus, nihil prorfus dicemus in præfentia,cùm fua fpontefefe ofFcrunt ilia. Porro haec prima cautio cft,nc chi* rurgicus ex co, quod mcdicabile vul* nus eft, immedicabile atcp adeo morti* ferum faciat.Hoc igitur opus,hic labor eft,vt probe agnofcas triplicem banc fanandorum vulnerumrationem,lon* ge falubcrrimam,neque interim audias cos,qui alicundc rogant, nefcio quç va nifsima commenta,ïmó precibusetiam abarbitonforibusmediaftynis,caeterif’ que id genus hominibus leuifsimis, co g ?

yt THEOPH. DE VITA tcndimt,inter quos funt,Landfrancus^ Pet.de Argflato, qui multa ac varia, vd nuce non aefrimanda, de Vulncribus in vn3 congefTerunt O verèpiîeatosdo* cl or cul os, qui pester pileolû fubrubru, amp;nbsp;ritulum, esterû niiul infigne gênas, qui ex pumiceNüum exundantepetP tts.Cof eus fequitur cæcum, amp;nbsp;caicus ca feam. Hinc eft,cur q,q'ii m onte Peiîuîa num funt fecuti,triplice banc medidnä quæ eft de Vulncribus, inàîicnuvüjm verrennt,Naniralê fcüiceqquç balfami lt;ft,in putrefadionem præpoftere. Spe eificum ad caloca,quibus minime com petit,non fine pertculo torferunt. Cba* radlcribus ita funt abufi ciminforanei, vt in contempts prorfus abierint. Nos autem quç dehis vcrèhabentur,apcrtè trademus in hanefententiâ. Balfamum naturale potionis vice adminiftratum, aut alioqui vulncribus infufum,nihil a* Jiud cil, mil hypcriçQ,centaurea, Ô^ pru nella,qug nô modo ca quç extriniccus, fed etiâ quç intrinfecus funt,vulnera eu rat, amp;:hoc propter virtutê,quæ in balfa-mo exiftit. Qiïicqtjid aSt eu de fpecifgt; co,muîtis partib. lupcrat balfami natugt; ram.NameolIutennafub potioncadmi

LONGA LTB* IE n niHrata, cû externa, tn intcrnavulncr» fanat,propter virtutem quç adeó firma atcp adeó fixa incfle folct,ÖCtannfpcr o* pcratur,dum vulnus cft apertü. Brafla-t^a,fi modó attigerit vulnus, neep por ro opus habet afi^medicamine. Sunc præterea alia eóplura ipectfiea, qux ad cunde modö operant: neep idipium adi sttj.autxxüij.horas.Horum tanta vis cft vt fixS,ati^ adeó p erpetuö medieamm turn fubminiftrêf,velfcmcl viurpata,6^ idipium in fin ê vfi^ vulncris. Hocloco expérimenta fpccificarecenfenda crat, de quib.quia in Archid. mentionê feci* mus,prater ends cenfeo.Dc charaederi bus,q terria forma cft,fichabcto.Chara Óercs, benedidiones, caetera^ id ge* nusjvulnerib.prxfens, abiens, adiS^a, fingulavulncrafanant. Si idipium citra omnê ^noniam.Sunt ctii quæ fynoui3 albâ fiftunt, cuiufinodi cft ftaraphaxat: alia fanguincm,vtfift5i' âi$,S(^ id genus alia innumera,qua: alibi in Archid. recê fentur.Hæc funt vel fola,qug medicum nobiUtat.Q:iare in hac tnpliei fanando ru vulncrS ratione generale cara, iuxea pfeiptS adhib eri o porter, n dp interim cos qviuuerfo orb; ûnpofiiaôqaudùç^

CAP. I.

^; O S T Qjr A M D E particulanb. arcanis, ^^ quæ corpus morbis confeëïum pnftinç^i j nitadreftituurifjdixi* j mus, inde vbifiipcrio raddierinT,aufpi'cabimin-.Vt ca quæin fupen'oribus libn's tradita funr,tand cm à nobis abfoluantur, amp;nbsp;corpus phyficu tanquambaliamumconfeructur, 0^0

parricularia arcana, ÓC huius 3. libri m a teries ad idem corpus referuntur : Por* ro ctiam vna, cademep præparatio exi' Hit: tamc praxis in hoc tertio elixiro a* 113 ensfingulari illa medendi ratiohe. Qiiare in hoc tertio libro primas obti* ncnt,flos cheyri,ÓC anthos.In hoc enint abioluitur elixiridum arcanum, amp;nbsp;idi* p ium vi,atcp adeo virtute torius quintf eflèntiæ. Principiô igitur,vt fingula da dus innotefc5t,quid quinta effentia fit, paucis indicabo inhanefententiâzQua

5« tHEOpM. DE VITA tuor clcmenta pro créât natura, ex qui» bus tem per ata quae dam etTenria configt; citura Ipagyro, quemadmodum flos cheyn exprimit,Hoc loco parui referré arbritror, quç fuper hac re ars Lullrj ha beatjCum plus fedeeim pedibus,vt dici (biet, ab vniuerfa monarchia. quam af* chidoxa praeferibunt, aberret.Aliud.n» eft extraCtio, aliud confortatio j aliud melioratïOjVtiftorumhominSvocabil lis vtar,quorum Raimundus in co libel lo’qut mferibitur, Ars Lullrj, meminit, 01 ex his false quintam efTentiam æfti* mautu. Hxc quiamagis fuut argutie, quam vcra,filentio praeteribimus. Ros auri autem,dos amethyflj, deniep quic* quid eft diaphincae naturae, margazy* tiiarum, fulphurcarum, cachymiarum# poftreniô etiam quiequid eft alumiho* ierum zerebothinorum, amp;nbsp;id genus a* liorum,quç aqua gignit,carab arum, co raUorum. Hite, inquam,omnia quintac cHcntiac funt obnoxia, pro ratione tem pcrationis,quïc intcrueniête corruptio he elcmcntonï à ipagyro fieri côfueuit.

? Spagynu efl qui non lt;auSoritate,fcd proprio , nepenentM nrim wmra/i Suètb

TON G A LIB, 11,' ÿ^

CAP. n.

POrro toti'us rd fumma in hoc eft,’ (quando ea qua: boclib.dc cbxi* to dicuntur, fingula ad viram longam font referenda) vi vmuerfa natwa red/* gaturinlpagyricam tTnfturaiT»,fcutcm* peratjoncm, qua: nihil aliud eft,pratter naturæbonitatem,cui nihil quod cor* ruptibiieeft, nihil denitpaduerfiineft* Et ft alia ratione,ac varia eadem naturg bonitas deprehcnditur in tindura iugt; Xta prxfcriptum naturg, quae in lapide phyficonrrn cxiftininantirnonio kcö* dum corin'naturam, infoiphurciuxta Lunariæ eftedum, amp;nbsp;in id genus aids* Tarnen in hts omnib. eft vna eademep temperatio, qu» inter mctaUaftib Met curio delitefcit: (Mcrcurium dico, qui omnib. metallis ineft) inter gem as, fob cryftallo'.intcr lapides fob zeloto: inter liquores,fub cara be: inter herba3,fob va. lerianannter radices,fob peucedanorirt ter amara, fob vitriol o: inter filices, fob ant/moiuo. PorroficutMere.metaUia ineft fingulis,fic antimoniS filicib. vini •10 iali,uiciifia herbis. Mace s St nomina

ƒ0 trtEÖPHR DB VITA cîixî'n tempérât!. Obferumdum igitur inebxtrts infequennbus fulphureorS, qaac ifti mmeraha vö cant, quinta eflen* dam eflc,mercuriS mctallorum,ex qui* feus elicitur natura corpon's.Nam they ri Venen' præfhpantbos Marti: quora VIS ac natura cft,nö tam vt morbos peb lant, quarn vt corpus illud vïtælongac guæ inferior! ïnfluennaïobnoxia cUjtc feruent. Inhancfententiam elixiralon* gæ vitæ,multis acvarijs nóminibus co* prehendivolumus, cum vna cadem^ vis G'tconnnrNübis autem(fi for fan mi rans hac tractandi rationcm ) vifum eft interim ludere in vo cabulis.

CAP. III.

EXvnnterfis elixiris fummSaepo* tentifsimumeftaurum. De boei* gitur principio traóabimusiNam huius rationem fi noucn's,aliorum qug ia corpore feparantur nouens.Reliqua qux à corpore non feparantur,infrà, v* bi de vino mentionem facicmus,indica buntur. De elixiro igitur auri quod^d praxinattinet,fichabeto : Refolucau* rum

LONGA LIB rr. fp rum vnà cum omni fubftantia auri cor-rofiuo amp;idipfum tantifper,dumfiati* dem cum corrofiuo. Ncq? interim at-horreat animus ab ifta traflandi ratio* ne;Aufo enim quatenus aurum eft,cor rofiuum pra:ftat,amp; citra corrofiuumor tuum eft.Qiiare quintam eflentiam atr* ri,citra corrofiuum inutilem efte aiTeri* mus.Sequitur ergo, refolutionem de* nuo per putrefaflionem efte remouen dam, Sd fi corrofiuu tenacius etiam ad* hacreat : nam ft tanta vis auri eft, vt cor* pus feruct, ac liberum reddat ab omni ægritudine, neque id corrumpi finar,’ quantô magis feipium, id^ citra o* mnem infeôioncm f Corrigit enim, ac emendat quicquid non cft Ïyncerum. Corrofiuum igitur in auro nullo paifto corrofiuum appellaridebet: Vis enim arcaniluperatomnevenenû: Namo* mne realgar morit in elixiro auri, amp;nbsp;in tin du ram abitmedicinæ præftantem. Atqui in hune mo dumgignirur,ain'um potabilepoftputrcfacfioncm. Hanc dofim, feu mauis harm onia quandam præferibit peruulgata fpagyrorum pra sis, Poftremô obferuabis de elixiro.

h

dû THEOPH. DE VITA Cuicum cp confertur elixir, idé ita tranf mu rat, vt baud difsimiliter fibi lixu ppp tómaneat.

liePerlK Cap. IIII.

SEd vt ea quæ de quinta eHentia di ximus,clarius elucefcâtjObfèruan* dum, nihil magis elfe auro propin quum perlis.Qjiatuor igitur elem enta, quæ perils inflint eadêratione cûauro in temperatiOnêredigas oportet id qd* Vere exiftit quinta eflentia citra amifsio nem fubftantiarum. Porro fiiuxtaprazgt; feriptum perlas in quintam effentiam tranfmutare veils,pro ratione quinte ef fentiæ age,neep quicquam immuta pre ter prindpiUjin quo vltimam materiam quae in coHeienda quinta eflentia foils, primamateriaexiftit, adiunginecefle eft, Ea ex ciufmodi recepto elidtur» Prindpio redlge limoncm inliquorc, denuo rcdinatutn,ln quo perl g calcina tfonem arriplunt, exiccatærefoIuStur, quærefolutio inelementum, culpror* fus nulla complexlo ineft, erumpit. Eft enim huius vis vnluerlà, fimilis quintæ tfrentiæ, Nolim hodoco admittasra-

' tioncni

tONGA LIB. IL ’^Si üoneiri cxtraAoms, quam Archelaus pracfaibifjnecf id genus alias feparario nes fpagyricas: Nam fuperior tranfmugt; tatio non modo camembra quacdebi* ha funt prihinse valctudini rmituif,fcdl ea etiam quæ valida funt, äc r obufta,in codemvigoreconièruat. Hiricefteut perlæpIuris,^rcliqua (pennata fiant: inter quas longé prgftantifsimas öftrer rum ene affirmo. Qiianquam hoc loco nonminimas partes feraqquemadmo* dum Archidoxa habent.Homuhculua quem necromanti ci Älrconam, philo* fophi naturales mandragorä vulgo ap* peUant : tarn en non nifi in communem errorem abijt, propter chaos illud,quo ifti obfufeaueruntverum homunculi v* fum. Origo quidem fpermatis eftipec maximam enim digeftione quæ in ven tre equino fit, generatur homunculus, fimilis eiper omnia,corporeSdfangui* ncjprincipalibusjamp;minus principaiib. mébrisaquoprodqt, Qjure hoe loco prateribimus huius virtutes, quan* doquidemnonvtpcrlar,apud huius rei peritos, in*

notuit, h »

ét ' THEOPH. DE VITA

De ^xtraâionc quinte efjintit ex herbit. Ca^ut. V.

SVpràmcntionem fedmus quinte é{îèntiæ,quæ dtra vllam extradio nem fieri debeat, idquodinhanc fententiam acdpias oportet;. In Efixfi ro, quo deïnpræfentîamentionem fa* dmus, quinta eflentianuUo pado elid poteft ex herbis dtra extradionê, pro* pter diuerfîtatem effen tiarum, quæ vni îubftantiæ infurit. Hæc ita funt fegre* ganda,vthcrbamaneatherba, 8C quin* ta efientia maneat quinta efl entia. Etfi in quafibet herbafunt quatuor cimenta duplata:quinta tarnen eflentia no adeft duplata,fed altera pars folùm. Alteram quæ eft fubftantiæ rcligamus ad cas ar* tes quæ particulates funt, ÔC quod elixi ri eft tradabimus ; id quod exêplo me* bftæ elarius innotefcet. Digcremelif* (amphilofophicomêfein“ athanar, de inde ita fepara, vt duplata clemêta ftor lt;um appareantjCotinuo eluceftet quin taeffèntia, quæ elixir eft vitæ.Similiter vino gener ofo,6lt;idipfum varie,in nept ta acerba, in lollio,lutea : in 1 mcio, ni* gricans:

LOMGA LIB. Il» ^5 gncansunlupulo,tenuis ac alba: in cu-kuta, auftera: in altjs fimiliteriudican* dum,iuxta experientiaepraefcriptum. Pond extrade fpiritu ifto, ÔC ab altere feparato, Ecce vinS falutis, in quo php lofopht aliquot fecula obnixc laborauc runt,nihil tarnen vnquam funt aflecutf. Etbona pars eorum quiRaimunduni funt fecuti,aliquot dolia releuarunt, du clicerent quintam effentiamvini, nihil prorius deprehenderuntprætervinum aduftum, quo perperam pro fpiritu vi-nivfiiunt. Quaehocloco rcquiruntur, alibi in philofophia de generationibus reperiuntur. Sufficitenim admonuiffe fpagyruin quaratione herbis quinta ef fentia infit, denies quæ in his funt inue* ftiganda.

“ Athanar eit fümeUuf.

DeAntimonio Cdp. VI.

SIcut antimonium finit aurum, fic eadem ratione, ac forma finit cor* pus,in illo enim eft eflentia,qug ni hil impuri cum puro confundi finit.Nc que quifquam fpagyricat artis pc ritus, deprehendere potis eft, vim atep aded

(tf4 THEOPHR.de VI TA virtutem antimonij. Nam inprindp/o rerum eó dcuenit annmontum,SC inter metalla, quçaquæ finit,fic eft relatum, vt porto etuun dfluuio exacftovis huius genuina, aicp adeó virtus permanferit, itavt fefccx influentia femperdirigat, neep aliquid de vi, ac virtutenatiuavn* quam deceflerit. Merito igitur omnia quacmi neralium funt,quorûfummum, aepotifnmum arcanuin fe claudit anti moniö,buic vni tribuimus.Mundat fep plum vna cum rcliquis, quæ immunda funt. Porto fi nihil omnino ianiadeft, immun dum corpus inmundu transfor mat. Qiiemadmoduincxpofitioriele-’ præ habet : quae omnia palam dedarat, ac indicat ipagyrica praxis. Scd ne Ion* gius quam par eft digrediamur, 5C tan* dem ad prxparandam antimonij virtu* tem (cuius vel apex vnus,aut iota omni bus codicib. qui in noftra profefsione f int, præftat) perueniamus, fie habe: Principio vide ne corrum patur an tim o nium,fed tetû hoc,quantum eft,acinte gran; mancat,citra vUam amiisione for mae. Sub hat crim dditefeit antimony arcanS, id quo d p er retorts impeUi de* bet

LONGA LIB. rri tf^ b et fine omni capitc mortuo, ac denuo intertia cohop terdam natura reduce Turn demum crumpit dofis cius^.iuf« quintae eflendae mcliflae adminifttata, Huie prxterea nihil tribuit* Archeus terrae,

* Areheut eüdi^oßtionauYte.

DeSulphure Cap. Vit

PRindpid arduares eft,ó(fmulds no minibus celebranda,tantam ineffe virh at^ naturam terrx,quae balfamum procrcet,cuius eft hæc natura, vtporro nihil putrefcere finat. At fi cofideres rc^ finas, quaru potifsima pars eft fulphur, nihil eft quad iuperioralaudes. In ful* phure balfamu eft,quo de nemo no va-riarû ardu ftudiolus'meminifle débet, nam in eo funt liquores balfami, g nelt;p vinû,nccp mortuû quicquam putrefcere finunt, fed corpus ira confçruant, vt nullancc^ influenda, neep naturalis cor ruptio,uclimpreflâin corporedeprc-hendi poisit. Nemo miret hoc loco tan tam inefte vim in refinis terræ,ne(ÿ ma-forem prædicadonêhuius,^ quacbalia mi fit mperterram crefeentis, Ôf huius

h 4

^6 THEOPHR. ÙE VITA vim atop virtutem declarantis. Nam in bis que occulta funt,multô plura depte henduntutjquam in his quacmanifefta fünf. Sic in fulphurc multô plura depte henduntur, quam in exteris refinarum partibus. De fulphurc autem, vt ad tra^ élandi rationem perueniamus, ficha* be: Eleuafulphur à colcathar, ipagyri* co more, idep tantifper dum nonfupe* rat ignis, id quod natura colcathar lui* iphuri tribuit, idem fpiri tus fixus eft bal Îâmus terrae. De quo hocloco paucula admodum feribimus. Huius enim vit* tus experientia patet: SCfi aliqua de gu* mi,quidam etiam ex refinis, cæteraœ id genus eiufdem naturae fuùt cum bal* famo,tamen inter ilia primum, ac opti* mum efleputo fulphur,amp;c»

De Mercurio Cap. VIP?

ELixir ex Mercurio eadem ratione qua ad tranfinutanda metalla ador natur, confedum plurimum valet ad peUendam mortem. Nam ciusrubi* go,quam Lullq feeftatores falsóflorem appellant,nilnifi mors eft. Sicut enim morsconfumit acconterit corpus, fic rubigo

LONGA LTE.quot; IT: nbsp;nbsp;’ 67

rubjgometallum. Qiiiequid ergo tin' ôura ilia tingit,longae vitæ plurim H in* feruitjS^idipfum tanto efFicacius,acfor tins,quanto altius (abfitinuidia dicto ) gradui Veneris attigerit, quanto acrius etiam,ac fubtilius in preparatione reite ratumfuerit. Neminem deterreantRu pifeiffe fabulamcta, qui iuo more terne re,ac frigide frip er hac re fcripfit: videli* cet intinftura corporis aurum amp;nbsp;id gc nus alia quxMercurrj funt, denies quic quid ex fpiritu falis, aut arfenici confe* num eft,prorfris efle fugienda. Ad tin* duraMercurq (cuius virtus eft ex lublt;J tili acrimonia,quam à natura Ar ch ci ha bet) propius accefTerunt Albertus, ac Thomas:in coagulationeautcm nimia amp;nbsp;gradureiterationis,quibus totum nc gotiumobn.ierunt,falfifunu Qiianuis in adomanda tinctura eorS quiddam eft, quodverætintfturæ finitimumeft, in hanc fententiam:Sicut metaUa tranf* mutantur, ac plene figuntur, fie etiam corpus,a dhuncmodum: RedueMer* curium in eleuatione tantifpcr, dum in fixum cryftaUum abeat, deinde in refo* lutionem, accoagulationem digere, 86 ft 5

«ÎS THE o PH. D E VITA dim auro coniungc, itavtfermenttnn eiuB hoc ipfum fiat Promdeiuxtapra^ fcriptum Hermens age vftp in finem la pidis,cuius dofis eft granum i. Huius vis, ac virtus corpus referuat integrS*

DeSpirituuini Cap. IX.

SVpra vbi effentig herbarum memi ni,nihil aliud nifivinum effe often di,id qd*fic accipias oportetSpiri tus vini à fubftantia eiufdem pro din nä huius fubicAo exiftit vinum,ficut mar rubium proprij,acnatiui vini.Qtiarc vt Ipiritumvinitanquam eftentiam, quae vere elixir eft, habeas,fic accipc: Sicut perftcarix libram rfcrup.q.vini emittit: wevini libra i. plus icrupuloi. non cagt; pit. ReliquQ cftphlegmavini,id quod ad prüfens elixir parum confert. Porto inquifitio huius eflentiae, fiat ad hune modum : Digerc vinum pcllicani infu* fum fimo equino, id^ bimeftre fpatiu cotinuo videbis ad co tenue, at purum, vt pinguedinê quandam, quae ipiritus vim ei^in fuperficie vitro eliciat. Porro quicquid lub ea eft, phlegma citra om* nem vini naturam exiftit. Pinguedo an tern

TONGA LIB. ni ^lt;gt; femfola phialæ mdufa, Ä^pcrfcdige* fla,fummæ cncrgiæ eft ad vitam longâ. Non modo autem ad vitâ longam, fed ctiam ad alia praxis iUa torquen poteft, Su idipfum intememcntibus cînnamo-mOjXylobalûmo,myrobalanis,amp;idgc nus alqs in huncmodmn,Confundc,ac interuenicntc digeftione ita comunge* vtdixiro, quo dehocleco mcntioncm facimus, aurocp adiunôèo mediana a^ dometur, quæ omnan contradionem toUigac membra refoluit.

ExfntâioMumwàe Qp. X.

VIrtutum vero ex mumm ia extra» dio, magiftraliter, vt eo verbo v» tar J fit per commiftionem dus cum eß ftntia vini, ex chelidonia quidem fum* pu, nempe, fi ad deeem vi^ dies fie di» gères,in quinqj autem dilhJIcs. Porno verô digerarur ex integro rurfus, eô vfque quo fc mummia inUquorem vor laïque faClo tâfoperco, q: ûifemo, fe paratis nempe f£orfimàniedio,addaî huie fededma pars baifami de fignis, terrçqj figxUatf paubdad^pondus duo dcdmu,ac tantundé honzentis liquo»

7© THE0PHR.de VITA ris : digerantur fimul ad lui menfis Ipa* cium,quo conclufum itafefereuerbe* ret.Hoccnim padotnfiimmumvfque gradumafccndit. Qjiodquidcm cor3 omnium quac venenis dominantur, po lentifsimum atq^ efticadßimum eft,

Sutyrioniscxträäio Cap. XL a Vicquid autem ex fatyn'one eft* ci debet, perfeparationem fiat jm eft. Vis nancp infatyrione de* litefcit Saturnina, quæ quide clam vir* tutem, qua de gloriari fatyrio debebat, fuffuraturacdébilitât,fit^ ficeius exal tatio triginta granis minor. Quo fit,vt nonraro opem vfurpatus deneget faty non. Quare in eius feparatione confi* derari operæprecium eft, vt non forma quidem, fed virtus duntaxatfeparetur, id quod in hanc fit fententiam : Indigc ratur in pane filiginis fatyrion, î dque i' plum in ventre equino ad fuum nempe meftm, quo peractoqpfum quide è pa* nc excipe, abiedis quippefecib.Dein* ceps fanguinem iatyrionis probe dige* ri,dcfpumariq5 finito,quo fedato, tu de mum medicinamnadus es, quac carte*

LONGA LIB. 11. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;71 A

ras omnes quae ad conceptionem atti* nent,facile poft tergum relinquat.

ExtrA^ioprimirnctM Cap. XII.

ErprimumetaUum fummg atq^a* deo praecipuac fiunt coferuationes corporis,neop tarnen ex natura pro prix fox confortationis tarn eft efficax, fedpotius cxvirtute mineralium, quae in fe continet. Nam vt vitam longam coferues, ex principe mineraliumhoc proficifeatur neceflum eft,quandoqui-demmineralia phyficu corpus exiftut. Atquehoc temperamentum illud eft, quod folum atep vnicum corrofiuis reft ftitjOperatur^ tarn per chimlcum, qua archeicum ares,’quin etiam robuftiisi* mum quodcp corpus cum debiliisimo temp erat in vno gradu. Robur liquidé praterroboris ares perinde eft,at(p de biliras infra gradum ares roboris exi* ftens: firmiori quidem adimit,quod im becilliori prüftet,acvtrunc^ inmediS tandem redigit diametrum, id quod in huncmodumfit;Liquorem coraliinum accipito,cum nempe qui probe diaphi nus cxiftat,cui adiunge eius quidem vi

71 THEOPHR.de VITA trioli,quod eft exVen ere, quin tarn par tem;digcrantur in balneo marisad men fem funm.Hoc cnim pado feparat fc vi num mctaUi pn'mi in fummitatem,eæte rum quicquid de fecibus vini eft, vitric lum Veneris occupât. Sic^ fit primus tUemctailus, perfpicuum, diaphinum, acrubinum plane vinum, cuius prx cipua virtus, ac potcftas in o* nuubus eft minner allbus toriusphyficicor« poris.

73 Î)E VITA LONGA Lp berQuartus.

CARL

Ed ne in vita longa ^c J quam füêtio præterea 'tur,in hoc libelloobfer uari conuenit,quôd in trateftam, vitra eriaffl quintum illud efle,co«

clufum'ëftaliquid, ex quo comundio . quaedam cu corp o rail's, turn eins quod pratter corpus eft, extra quintum illud, mlongamvitam corpus producit. De quo fic habe: Nihil plane efle, ac inuifi* bile:in ipfo tarnen corpore eximium, quodnonmicrocofmico folumcorpo ri longa vitam præftat, fed etiam ipfum Dardo intrigefimum annum vfqj intc-grum conferuat,ipfum c^ An thos acin* Ïignem illum cheyri vfq? in tertiam cu* ƒ ftoditactatem. Hocnanep cum Anthe* ras,ac folia fiiftentet, quanto magis cor pus foftentabit microcoimicum, quod per vnincriàm quatuor elementorû a* natomiam per dur are in fus conférua*

74 THEOPH. DE VITÄ done debet. Qjiocircamhac quidem pofitione notandum medido cft, quod vniuerfa quatuor elementa, ana^ tomia in vnicam micro co fini anatonua contrahi debcaqnon aute ex corporali, fed potins exeo quod corporale con* feruat, quod quidem iupra quintum ü^ lud, cum hoc, turn reliqua quatuorlu* ftentat. Et fi nomenclaturam cüuftam, ac veram dare oportcaqbalfamûiplum vocare,ex quo vita cóferuatur iure pof fum,qui fe a corporis balfamo iure fepa rat,amp;: talis eft balfamus, qui ipfam quo^ que naturam antecellat, idép ipfum tarnen per corp oralem op erationem» .

CAP. II.

POrrô eius quidem balfami,quo de iam dieflum, qui longam exhibere vitam debet, declaratio duobus modis finVno qui eiufeemodivirtus dam, 8^ à cafu accidês ex eo fequitur, quod ple rifep longa quidem vita tribuitur,qui ta men ipfam qualis in fe eft,agnofcüt minime . Alter autem modus per artes fit, eis nempe quiillam adipifci cóiunCtio-nem polfunqncq,’ tarnen idipfumfieri dira

LONGA LIB. Ilir. 7^ citramedium aliquod poteft. fnhoce* nim plane fita eft rei fumma,quod in co ’ Iliaftro, cum longa, turn breuis etiam vita rep eritur. Nam quacherbis adiudia eft,terminumluum habet. Similiter c* tiam fuum habet terminum,quae mine* ralimn eft aquae, eodem modo ** There niabin quoep, nee difsimiliter ÔC'No* ftoch.Præter tarnen hæc omnia,talis ac gt;nbsp;tanta ipfius eft coniunflionis vis atque poteftaSjVt omne id quodcunqj ex qua tuor elementis produdtumfucriqfupra primum illum terminum fuum confer* ucturyamp;is eft terminus iliaftri.Quo qui dem etiam fop era turn volumus,fobti* lem illum virum, qui terminu tranfgre* di no pofte ait, quod quidem fin minus foerit, ac tranfgrediatur, fieret hoc vel in altero faltem.Eorum nanc^funt duo, quorü alter quidem tianfgredi nequit, Eft enim terminus in microcofini nam ram pofitus: alius aüt etiâ in natura ele* mentorum, alius veto in quintam effen tiam quoc^jpraeterea 8d alius ex vltimo fliaftro.Ii quippe termini inmedici po* teftate confiftunt,qui in his mutate pro fuo poteft arbitrio quod vult,praeter io

1

5*6 THEOPH. DE VITA him fixumjvbifincm vnà cum fui]pßuS quocp mutationc expedare ipfum o* porter.

* Uu^es eü prima materia^ex^ua omnia ortam ^^ habent.

^ Thertniabin ex acre procedit.

' Holhch eftJjiedes ignis. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;P

•^ Omnia m termnum creata,cr Heiicut^ft lie diana.

CAP. III.

HVnciraq5 ihaftium ad eummodu mteUige, quandoquidem hïc tri-pikes prêter quinta elTentiam virtu tes nbsp;nbsp;(

rcpcnutur.Elt cnim liiaftcr fanditus,al ter veroiliafter paratetusiterrius aSt liïa fterillemagnus. De pnoreficacciper Qiiôd fanditus illelongam vitam prae ftar,id^ fecundû eius qui ipfo vtitur,in duAriam : alter vero idipfumdiïpenût juxra fauorcm.Sed tertius illæfus,cirrâ-quenoxam invitalongaconfiftit.Hinc ' ïgituriliaftrum hocinloco comprehen fum expende, quod primus, fecundus, Ô^ tertius fimul omnes microcofino fubditi font,ira vt in vnum eos gamony num rcdigcrepofsit. Alter vero cogi-tuinequaquam,fed- quemadmodum fa

UO-

LONGA LIB. mt. ^ nori c0uenit,acqutritur.In tertio perm* de habet,vt in Enochdiam's ac Hebeza tisnonfecus,atcp deaquaftro patet.Pri mum itaqj ex elementis fua dudt origi* nem,veluti tefta condudit,ipfis^ area* nis fupra quintu elle attribuitur. Seeun daveromagnabbus afenbit. Et tertiu» ex proprijs Ipecificis fuis.Ex quo fequi tur tcrrelatos nymphidicas, aerdados* Ibladinos lon ga vita fuS acciperc fingit los mailena elk'ntia.llli'us.n.rcrtq ibaftri mors eft,00 tempus,amp; arbitnu: isep eft* qui fpicat vitra, quam ipfa queep per fc natura ferat, tribuit, quin amp;nbsp;myrrh a: fra ^anriam roburep in lens Atqui vtvtic lehxchabeant, confidcrandu medico eft, vt eiufeemodi eoniundio non difsi milimodo conringat in corpore, nem* pc quemadmodum arbor mans, feme! fixa, atcp adeo fui iuris ab illo fada eft, fil fu sep eheyri probatus ac conftans:fic pereandem coniundionem in micros cofino idem quoep p o teft fieri*

öp. UIL CActerum de prim o iÜ o üliaftro, ^ pado febabeat in hunemodutrt i 2

7S THEOPHR.de VITA accipc,quôd dus vltramiUe fontfpecv es, non tarnen quod aliud præcdlat a* Iio,verum potius iuxta hoc, vt quilibet microcofinus peculiarem luam, atc^ a* deoperfedam coniunótionem habeat, quilibet, inquam,vtrinc^ perfedtam fua ac propriam virtutem.Tanta fi quidem cftilialhivirtus acpotentia,vtper eum corpus quidem mortuum conferuetur viuö, in eo nempe, quo primus illc ter^ minus tranlmutatur. Quæ quidem vi' tx longæ conferuatio fupra vires no* ftras cxiftit, non autem præter vires fu* periorumzht^ fiiftentatio eius ad hunt modum,quod vitamlongam tribuit, d tra tarnen expulfionem morbi: vita qui dem praeftat, non autem bonam valetu dinem: nonnûquam vero amp;vtranque. Sed eiufeemodi quippevitalonga,qug ab iUo proficifcituriliaftro, annuatim quidemdurat,ac propagatur:vt alij qui dem in decimum vfque annum porrigi tur, qui in quinto obijffe debuerat, alq in vigcfimum,quiin decimo. Similiter in quinquagefimum, qui in trigefimo; nonuUisin ocruagefimum,qui in quin* quagefimo: alijsincentefimum,quos in

in ofluagefimo, vel feptuagefimo vita oportucrat effe fundos. Maximum au tem in centefimum,ac vigefimum. Alif veto in tertium,quartum, vel quintum, amp;fcxtum (ficcp deinceps indifferen* ter)vf(^ diem, vitra fuu terminum pro * longatur:id quo d vniuerfüm turn ex fit pcriore,tum inferiore coiundionibus, perinde atque hx dux conueniunt, ac* cidit.

CAP. V.

SEd de vero illo iliaftro fic fe res ha bet, quod eiuimodiquid eitra, vel fignincationem, vel necefsitateni quandam erga maiorem illü iliaftrum fierinullo pado poteft. Quod quident m hanc fententiam inteUigc,iliaftrum il lum eiufcemodi vitam longam iam iam pro dudurum, prxftare id minime gen tium p ofte illic, vbi eius vitx longx locus nullus cft.Qiiarc obferua,tale quid nonnifi cum tranfmutatione tam loei, clementorum fieri,fic nemp e:Qiicm admodum quatuor elemcnta in tefta mortaliafunt, omni momento nouant confidentes generationem,morti earn

^ 5

fó THEOPH.DE VITA

exhibent. Sic è regione alia quöque eft in luo firmamento fixa atq? adeo in* conculfa perdurans, quae nee morbum caufatur,nec mortem, Qiia de re fic phi lofophari licet: Qiiod ipiritus illi fixi ni bil planeintcrircfinuntjquorumlonga vita immobilis eft ac firma vfep in trant mutationem eorundem, rurfusep in pfi mam. Similitudoliquidem exteftafo* mitur,qu0d fecundum fixationem (vt fic dixerim)firmamenti,longa vita in v* no quidem confirmamento prolixior eft,quam in alio:tametfi ad primum fo* kimmodo terminum fingula attinent. Veruntame ciufeemodi tranlmutatio* nemnonnulli quoep comitantur in co* læ(fic enim vocare libet) in décima,vd duodecimamvfip. Quoru mors in de* finrclione quidem fcquetur magni il* bus firmamenti, quando vtracp corpo* ra tarn cceleftia, quam terreftria c5mo* nebimtur,quin àC fupercodeftia quoep. Quanquam hoc citra naturg diferimen fir. In prima nanqj minufa,quando ciuf n odi mutationes accidunt, naturae or* d tur putrefarftio, fitep fuperftite, acvi* yeiiic adhuc corpore proprio,

.J XON G A LIB. IIII.' ci CAP. Vl.

VTautem porroid quod maxime necenarm eft in hoe proceflucr-ga iliaftrum,dcfcnbamiis: Principió vt impurumanimatum depuretur eitrafe pararionem clemcntorum,quod fit per tuam ipfius imaginationem, cum ca in animi tui confirmamento confiftit,prac ter omnem corporalêacmechanicüla* hor cm. Qiiæ quidemdifpofitio ex co contingit, quod fefe homo gradatur in animo, vtaequalis reddatur cnochdia-nis. Non quod enochdianam agere vi-tam cupiat animo tarnen ab éa per dia-metrum diftet. Qjiare microcofrnuni in fua interiore anatomia reuerberari ©porter in fupremam vfquc reuerbera-tionem. Perhancenim reuerberatio* nemfeie impurum confumit: fixum au tem , quod ab impuro deftruitur, fine ferrugine permanet. Nee tarnen i-gnis eftcui falamandrina adefle pofsit eflentia Melofinictimuc Arcs,fed po* tiusretorta quaedam diftiliatio exme* dioeentri, fupra omnes carbonumi-gnes. Fadaaucem eiufrno4i reuerbe« » 4

Si THEOPBR/DE. VJTA rationemvltimo quidem tcrmmofu^ menexhibet phyficum,nonfccus atqj fe parant fcfc ab inuicem Saturmfulmê, amp;nbsp;Solis. Itacp quicquid per hoe fulmen jnccdit vitæ longæ eft, magni nimirum ilhus iliaftri. Atep hæc quidem fulmina^ do, ÔC præcedens eius reuerb eratio mV hil quidem ponderiadimit,fedmagis turbulentie corporis, idqj ex colorum diaphinorum ratione »

C4p. VII.

PRetcrea veto ab iliaftro primepo teftatis eiufeemo di vita longa non eft. Inferiorem. n. gradum prpb et. S ed is tarnen eft,qui eo inloco feparat,amp; per* inde vt res fixa no fixam feruarc poteft, à morte micro co fin urn defendit:Qiian doquidem eius operatio no eft vtfepa* ret, ver dm p onus, vt per arcana ilia per* fpicuaindigeftum vincat, quo minus fuccedat eius perditio : Similis ei, qui malabonis fuperat. Velutmûmia,que vnà cum corpore àpartuprocedit,iplà quidem per fe bona,corpus autem ma* Ium,ac p utridum. Qtiancunt^ igitur vi tam corpus viuif, exfola viuitmum* mia»

LONGA LIB.Tin; 85 mia 1 proprium entm eius ac natiuS eft, vt putrefcat, rurfus^ inftercus, cuius membrum eft,ab eat, id quod continua eius ftudium eft. Caeterum mummia non itemmequitiam enim illi foam fran giqaep foo ipfom proprio conferuat ar* bitrio, quo minus id quod conatur alw quando efficiat. Quamobremfiefonat eiusreceptum, quod mummia fuper* cœleftismicrocoimu plus, quam pro* pria eius mummiafoftentat. Quoties enim mummia, tories item alius termi* bus: tametfi neque tempus, neqj numc rus in huiulmodi terminis repertus eft: perdurât emm co vfque quo fecundam cuitare generarionem non poteftam* plius:nam in hoeperitus eflephyficus debet,qUod quolibet prima materia,vl timam quidem cxpellat.Qjiare genera tio vermium hk orditur, vbi vltima ma teriaphyfid corporis fefe oftendit: höc igitur ü^ftrum obferua,quódvermiß generarionem nonmodô non deftruif, verum criam cum earum adfit materia, generarionem ne impediat quidem, qua tarnen prxuenire mummia debet.

» 5

«4 tHE0PHR.DE VITA

Cap. VIII,

AD horum omnium codufioncm, prindpio nota g» naturahsmum* mû ex tribus illis anatomijs componi débet, quoperegrinusmicrocofmus, phyficum corpus gubernct,id quod ex trinfecus h en needium dtjuie per de* mentum aquat, vclutperciusmeralla, fallia,amp;l ici genus : feu per elements terquot; rae, vt percius herbas, fine bolctos,aut inthereniabin,vel*noftoch:namhæc I omnia manfiones funtrcrüfupercœlc ftiû.Qiiamobrênçmo miret, quodin* rentes paisim meliflæ virtutes deferi* buntur. Qjiando enim in hac fupcrcccquot; leftis côiunctio fefevnir, quis virtutçm ci quantumuis eximiam annegetr' Atgt; que hæc quidem funt magnalia,qua: in (eßamahemi quoep continent,atquc is plane iloçh eft,qui ex veto compofitus aniado, cidem elementato adiminullo pachto poteft, idquodlitperexaltatio-i nés vtriufqj mundi: perindeatqj vrticæ cxaltationcs adurunt, nitet^, acfplen* det flammule color.In huiuimodi tarne exaltationib.vùtus eorSuadudinaliud

po-

LONGA LTS. nir.' 8$ poteft. Adhunc igiturmodum digne-feere exaltationes difcite,quae vrtica 15 ge potioies exiftunt, idep ipfum,vt tn vero Maio, vbi Aniadoru exaltationes ordiuntur,eafdê coUigatis. Neep enim virtutu exaltationes in ** matncibus dû taxat fitae funt,verùm etiam in fupereoe Icftibus. Vulgansquippe ac velut nihili Ïdatus is’eflet, qui vnä folummodo rem vifui fubiedam , fabricate noflet,nee pratter ca quæ tangi poffunt, creaflet maio ra quaedam. Enimuero aliSqucn* dam Maium cor,nruxit,\ bi fc flores ex altantfupercoeleftcs,in quo exnahi A-nachmus debet,ac feruari, non fecus at que mufeus in pomambra, ÓC ficut auri virtus in Laudano debtefcit : cuiufmo-di quidem Anachmi virtutes quando «oUiguntur, turn dem urn de longa vita Ixtari meritd potes»

* Ko^och c^j^tcirt igna.

^ 0iAiii(ciftitnm,tiik

«6

DE VITA IzONGA LI^ ber Quintus.

C4^ . I.

Vprà m primo libro fundamêta ieci vitx longg,eahocloco ab foluemus. Non emm video, cur ca quæ ad ______integram vitam,at^ adeo fanam pertinent, hîcdenuo repe» tam. Cùm m fuperionbus hbn's/ccun--do amp;nbsp;tertio, de his à nobis fatis abundé didlum fit: Qjiare in hoc quinto lib. fit* premam manum imponam his quæ fit* prà in primo libro,de ca quæ præter na turam cft, vita, inccpimus : amp;idipfiim pro ratione theorica.Principiô propos nimus vniuerfisfpagyricis, cùm Adæ, turn Mathufalem ætatem, id quod in fe eundo capitc fequenti indicabitur.An* te qua tarnen ad illaperueniamus,prius de vita longa quæ in manu illiusmaxp mi iliaftis clr, exatfiè dicemus, id^ pro ratione magnalium. Vbi plurima de li* bero arbitrio accipiêda effe admoneo.

quarn

LONGA LIB. V. 87 quam quç nos ex elementis adminiftra re poffumus. Hæc, vt clarius acrudius Êatcant, prindpio oportet fingamus nochdanosj,quam influentiam',fiin mente noftra, perinde ac ignê inligno, non fine vulgari virtutc,geflerimus, fic ri poteft, vt ad hanc vitâ perueniamus, vel nulio negotio:id quod exemplo lo* hametis palam fit, cuius natura,nelt;p v* nam çtatem folum,necp feculum vnum duntaxat coprehendit. Sed inhismeis paramyridslibeUis praebeam calumnf* andi anfarn bis, qui feripturas varié tor-* quent, nihil certi hoc primo capite defi niemus De vitafiimmiiliaftis: numhic in corporalibus elementis fit,autporro ctiam in quinto viuat, vbi nuUü corpus ocGurrit,vbi nonmodo q,quib. demen tionem fecimus, viuunt,fcd etiS q quos fomno fepultos credimus. Hæc/nquâ, omnia fublimioribus (piritibus tanti* fper exiftimanda rclinquimus, dum in* fra ad iUa venerimus. Porto fi impdle* tur iliaft es ille fummus, aut aliquo faite haberet opus, facile eo, quicquid effet Enoch dianum pcrucniret,vbi vniuerfa vita nofira longa fuis lo ds in scthere,ac

:B6 THEOPH. DE VITA Dubibus coHocaretur: Sed femel faW* raüit fc iliaftes,vt porro non careat, ne* queahquo habeatopus. QiiaremhoC lib. vlhmo fingula pro rauonej^rimili* ba tradabimus.

Crfp. n.

SEd vt tandem ad finem deduca* mus ca, quædc vitalonga tradare mccpimus, prinefpio mdicabimuS ejuid vita longa lit. Terminus vitaelon* gçcomplednurinfciooo.àutpoo.aut ad minimum 600. annos. Deicaturigi* ne autê huius, quæ praeter naturam efï, vitx, fic accip e. Duæ funt in hominis poteftate vires,vna naturalis,qua de di* dum efivfq? ad natiuum finem. Alfa aé fia,in hac enim nihil eft corp orale. Qua re incorporalia hunenoftrum Übellum abfoluunt. Miferos hoe loco mortal es, quibus primum, ac optimum thefau* rum(quem nature monarchia in fe clan dit ) natura reeufauit, puta, naturæ lu* men. Ne porro in hadaboremus fru* lira, hl philofophia autem, quia définie ae ab it na tura aniadum, recordabimur, neeg porro menuonêUciemus philofo phiae*

LONGA LUB. V. 8^ phiae. Miflâs igirurfadarnus resnantra les, mi Ha enam facimus quaecuncp funt ex elcmêris, infuper etia gcfta hdifimi* dan:denies quæcunq; fuprà djximus, quae fub chao, id quod fummus iliafrea cxiftitjdclirefcunr. Etin manus ca, quitus demennonem in i.lib.facere coepf, tandem accipimus. Vt igirur ad anno Aniadin,aut et ia vitra pcrucntamu3,öb feruandæ funt rcgulæ (equenresNemi nem olfendant,quæ liocloco de Nym-phidida didiuri fumus,quo loco fimut indicabiturvis,acnatura guannorutr^ üJdinorü, deniq; falamandrinorum, CC quiequidelimelofynsc, Porrofiquem prüfens locus abalienarct, ncmincot-iendat,fcd potius finem huius opufcuU adeat,vbi fingula videbit,

op. III.

SEd vtßmul innorcfcât,cûrn locus, turn corpus in his rebus, quod cer taquadam concordantia ordmari debet,ac difponi. Principio obferuada eft fob natura, qd’ iliaftis eft: nam aliud ab 300. vique ad 600. annos confer-uatid quod adeos Codices relcgamus, qui tradant de natura viementürum.

^O • THEOPH. DE VITA ,1 Pono quicqutd ex foi natura fimul etiS I loci nacuram admittit,haud difsimfliter priorifcculo invnam conclufioncm co j gitur. Vbiciincp vero coeunt,cùm loei, i turn corporis natura fimul illic vel nul-lo negotio peruenitur ad 600. annum: Qjiorum aliquot,qui iftuc çtatis artige runt comemorare poffen*., niff alio pro peraret calamus. Sunt præterea qui ab-quandiu clàm, atep adeo furtim funt fer uati, idep per vitam longam. Quorum ratio,quianulla,nifi quatenus iliafti tri-buerunt, SC h 0 c lo co prætereundû cen-feo. Sic quiequid no eft aeriae vitx,hoc loco tollitur. SequStur ergo qui vitam aeream vixcrunt,quorum alq à 600. an nis ad 1000, 001100. annû peruenerut, id quod iuxta prefcriptum magnalium quae facile deprehcnduntur,ad hue mo dum accipe: Compara* aniadura, idep per folum aera,cuius vis tanta eft,vtni^ hil cumillo communehabeatterminus vitæ.Porrô fi abeftiarn didus aer,crum pit extrinfecus id,quod in capfula deli-tekit. lam fi idem ab illo,quod denuo renouatur inent refertum, ac denuo in medium p erlatum, fcilicet extra id fub quo

LONGA LTB. V. çt quo prius dclitefcebatjimo adhucdelt^ tcfcit, iam vt res tranquilla prorfus non audiatur à re corporali,amp; vt foliim ania dum adechjdeniqj amp;nbsp;edochinumrefo^ nep Porrd etia hæc tria,amp;quod in hæc tria vergit,non quatuor, fed vnum fint, habebis longifsimam vitam dclitcfcen^ tem. Hinc eil natiuitas magni illius a* quaflri, qui præter naturam natus efr, Hoe Sefiidquod extrinfecus erat,ne^ quaquam deprehendere pc ruit: tam en lue prebuit occafionem id quod extrin fecus iliaftes fuit,5lt;c.

Cap. iiii.

REfiat adhuc in hac monarebia, cu* ius nos magnus ille fenio maximo pere common elacit, videlicet longe a^ liam elfe vitam ab ea, quam nos plene præferipfimus: quæ tune alia nos per* firingeqeû fingula tranfibût,qui caleat, amp;qui calcat,nihilominus tarne vtraque manebunt, id qd'no fatis intcllcxerunt hedenusaliani.Tum demum crit quan do fimulomnia definent, quævname* cum indagaftis,iam inde à primo ad no uifsimum vfque, S ed p ar eft,vt fem el e*

92. THE0PHR.de VîTA tiarn probemus ca quæ tradlarc inxep* mus,idcp non philolophica ranonc/cd eflenria ïpfa,quæ vel fola hoe lod cuius meminimus plunmu valebit.Hoc loco quo de plenc loquimur, mfrabens fot* fan/ac quaeres, Num vita fana po fs ft el* feconiunda cum vitalonga.DehocP giturhæcpauculanotato.Duplicêeflc cfTcntiam,alten' fanitatcm Sc Exam : altC ri ægiitudmemâf fimiliter fixam ineffe. Qjiod autem ad locum amp;dmmutatio-' nes iftorum attmet nihil prorfus immu tamus. Porto quorfum attinet fruftra his immorf,quc nobis lumen naturae re eufaui t.^Prætcrca illc,qui ex animi libP dine nobifcum agit,indicat,ac rurfus hiantes nos defcrit. Qiiare hoe locopre teribimus, quæ viresnoftras Rtperant, 6f creaturas aliquot,vitemirabiliter lÓ^ gæ,amp; eas fine faro commemorare inep piemus. Inter quas funt Laureus,SicO' mus, Hildonius, amp;1 alp plericp, quarum natiuitatem,fiuemortem naturalem ne mo vnquam necpdcprehendit,nequc audiuit. Adde naturamamp; eflentiam illa rum, Ólt;f quotumqueep rep crias, qui vel apiculum dehisferipferit f quanquam

paramy*

LONGA LIB. V. 9^ jparamyrica fcripta nonnihil dehisha* beanrrtamen ficut feme! hoc fuit, ac rut fus dcCfj^ita etiam vna mtdledusabijt. His igitur concludimus, quicquid eft vnæ longacjidcp extra necrolicas,queni admodum in fequentibus patebit.

op. v.

NOn pili fecerim eum,qui fub Lub lianis artibus fe falso, vtnecro* liumvenditat,8Cimprobatid,quodin quatuor Scaiolis compreheuditur, amp;^ me vt fummum S caiolam praedicat, ita vtproratione cedurinorum pofsim a-doriri necrolias artes. At ego velhy* dros Scaiolis vna cum æmulisUnuidco. Quid dicam hoc loco dehis,qug Mufa fagax in canonibus fuis vna cum narcoi ticis quatuor Scaiolarum complecib tur,quæ vobifcum indormifcunt, tym^ poracp in vobis Anodynica reddunt. Et ego vos etiam atcp etiarri in tantum ftuporem adduco,y t in notitia papauc nsredigammi. Sedmilfafacio illa,amp;irt hoc folumlaboro, ^d in fuperiorib.lib» hadenus moui, in coimographicafcili Cet vita^vbi cu locus tu corpus!efahaeli

94 THEOPH. DE VITA apparent. Pono etiam quæpræfcribo, præter loci ac corporis vires,id^fpa' gyricæ præfcribo,hydromanticæ,ÔC py rotenchans.Sed quid attinethæc com^ memorare vobis omnibus, quorum ne nomina quidem nom? qui amp;nbsp;fi necrO' lios agitis, ÔC in cyphantononnihil ex^ perti, tarnen indormifcunt pulfatiles» Hæc omnia ego abfolui,ea quifquis im telligit,' optimo iure fcfpagyrici nom? nevenditet,actum demû quintûcap. edifcerelaborer, in quo me plurimum offendunt Scaiolg.Nam in his nulla in' eftmortalitas. Sub hæc igirur conclu^ do totius rei fummam, 0^ affirmo eum efle immortal em,quicunlt;^ pro ratione Scaiolarum vixerit, id quod per enoch dianos, amp;fiiifequaces probo. Ncquc hunc locum infringet aquafter.Porro fi pro rationeNecroliorum Scaiolis infc rerer, effet quod excipiendum ducere, id quod maximus illeAdech anteuer^ tit, Sf prop ofitum noftrum, at non mo* dum deducit : Quod vobis Theoricis difeutiendum relinquo. Atep ad hunc modû abqt enymphididica natura in* temcnientibus Scaiolis in aliam tranP muta*

LONGA LIB.V^ pjT inutationcm permanftira Mclofyne, fi difficilts iUe Adech annuiffet,qui vtrun que cxiftit,cum mors, turn vita Scaiola rum.Annuit præterea prima tempora, fed ad finem feipfum immutat. Ex qui^ bus colligo fupermonica figmenta in cyphantis aperirefeneftram. Sedvtea figatur, recufant gefta Meloiynes, qua: cuiufmodi funt,miffa facimus. Sed ad naturam nymphididicam. Ea vt in ani* mis noftris concipiatur, atque ita ad an num aniadin immortales perueniamus arripimus charaóeresVeneris,quos 0^ fivosvnacumaltjs cognofcitis, mini* i- mè tarnen vfurpatis. Idipium autem ab foluimus eo quodinprioribus capitib. indicauimus, vt hanc vitam fecurè tan* dem adfcquamur,in qua aniadus domi natur ac régnât, SC cum eo,cui fine fine afsiftimus,p ermanct .Hæc atq? alia area na, nulla re prorfus indigent,Et in hunc modumvitam longam conclufam relin quimus »

Theophrafti ex Hohenheim, li-brorum quinque de vita a finis» z

k 5

^7

PIO LECTORI SA*

LVTEM ADAM ABODENSTEiN

Philofoph/ae 8C MedieP nxdodor»

^^sAndide leóor, neminem Ia-tere arbitrer quammale diui-nus ille philofopus,amp;'medico ^^^rum eeleberrimus Aureolus

Theophraftus Paracclfus,nófoldma^ pud exteros, verutn cn’am fuos, nern-» pe Germanos hucufque audient, ob peruerfum imperitorum iudicium,qua fi talis effet, qui multa fenherer, mhil^ fani doccrer, multa que medicaminam medium proponeret', quæ hominibus plus damni quam incommodi infcrrêr. E quorum numero laudanü eius à mul tis hadenus quafi pcrniciofum amp;plagt; nè exitiale mcdicamêmmus dextredif famatum eft. Proinde ad liberandum ipfum Theophraftum 5C eius laudanü, fummalaude diVnifsimü abhaccalum nia, vt omnes fani iudierj vidcant,acin* telligant illud ex veris fontibus arcano rum naturae Öd medicuix produdum, k 4

Hl's Theopbrafti de vita longa libris an negiere formulam eins volui,’ quo bo* « nis medicis fit frugi,infipientibus veto, probro Ôi^ admonitioni,vtin pofterum quod non inteUigant, vituperate defb nant. AddidifTem fane certifsimû fum* mutnqj remedium contra omnia vene* norum genera, non folùm vegetabiliu, verum etiam animalium, mineralium, metallorum,amp;microcoimi,fed cam ob caufam diftuli, vt videam quam gratu te erga Theophraftum noftrum fis o* ftenlurus»

Defcri^tio 'Ldudäni,(juo ufiu eft in déplora-tu diljdlutiiqimorbn, ita habet.

Accipe orizeifoliativnciam, margaritarum non perforatafum vnciam femis, florum antimony, afphalti,fïngulorum drachmam, croci orientalis drachmas tres, myrrhæ Romanæ, aloes fuccotrini ana ad pondus o* mnium reduc äd formam.

Dofis à granis quatuor, vel feptem ad decern vfc^.

99

E/l er'^litd Laudanum contraßbret pric^antißimum quod, accipit,

Antimontj prxparatilibram, facchari candidi libram medicina* km.

Fiat puluis fubtilis, DeftiUetur in are* naautbalneoiuxtaartem. Huiusolei accip e vncias duas, aloe fuccotrini vnciam, ambræ vnciam femis, cro ci felectifsimi drachmas fex, Reducantur luccefsiuè in maflam,fiSt püulæ paruæjdentur tria cum confema boraginis ante acceisionem febris, in* ducaturep iudor,fi fieri poteft.

His laetarc,fruere in laudem lefu Chrifti, Sd Vale»

k ƒ

Polio. Linea.

39 nbsp;nbsp;nbsp;ij nbsp;nbsp;nbsp;inüru/mmtls to nbsp;nbsp;nbsp;14 nbsp;nbsp;importa canfoUid

41 nbsp;nbsp;nbsp;4 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;apoftematii

43 nbsp;nbsp;nbsp;ii nbsp;nbsp;nbsp;confonde

4f nbsp;nbsp;nbsp;i nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;athanar

^r nbsp;nbsp;t nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cancro

to nbsp;nbsp;nbsp;to nbsp;nbsp;nbsp;lafàuum

fa nbsp;nbsp;nbsp;f.t nbsp;nbsp;nbsp;igneauinuddtum

fi nbsp;nbsp;nbsp;11 nbsp;nbsp;nbsp;confond

ff nbsp;nbsp;nbsp;io nbsp;nbsp;fwoniam

to nbsp;nbsp;tt nbsp;nbsp;hi^ü-kiß

fs nbsp;nbsp;nbsp;1« nbsp;nbsp;nbsp;aintthißi

to nbsp;nbsp;nbsp;17 nbsp;nbsp;nbsp;nature,margiiritdriini

fs nbsp;nbsp;« nbsp;nbsp;nbsp;i corpore

94 nbsp;nbsp;* nbsp;nbsp;nbsp;medico

78 nbsp;nbsp;nbsp;10 nbsp;nbsp;nbsp;nie

‘i