Wegens onderzoek aan deze collectie is bij deze boeken ook de volledige buitenkant gescand. De hierna volgende scans zijn in volgorde waarop ze getoond worden:

Due to research concerning this collection the outside of these books has been scanned in full. The following scans are, in order of appearance:

GENSIS MEDICORVM PROFESSO-ns publici libri 111 i^difficilium aliquot quæüio num,0ó hodie paHim controuerfarurn expli cationes continentes, magno ftu* dio audi Sd recogniti ♦

Quae in finguhs librispcculiaritcrcxplicanturquae-ftiones,proxtma inpagellarepcries :reliquas index, quern copiofiffimum in ftudioforum gratiam adiecimus, mondrabit

IN P R l M 0 ,««m aloëyUt magna pars medicorum Meikes fente» tiarn felt;^uentium ^utat.,uenarum ora aperut^difertè ex^onitur.

IN ALTER Oymultæ(lUieliiones,tjuainParadoxisobiter traSiantur, copia fus enuckantur, quas omnes nominatim perfrin^ gere fuperuacaneumeHearbitramurt

1 N T E R T1 O,num in internis infammationibus, pleuritis de prafertim, è direRo affeSia partis fanguis mittendus fit uberri-tnè difcutiur.

1 N QV A R T o\ quibufdam in Paradoxis obfcurius diStis lux additur, ne fubinde hinc maleuoli calumniandi, aut non admo^ dum periti errandi occafionem fumere pof int.

REVERENDO IN CHRISTO PATRI AC DOMINO VTELRICHO ABBATI Alperfpachenfi, Domino fuo plurimum colendo, leonha rtvs FVCH^ sivs Medicus

V V M multa admodum lint quæ hoc tempore à uiris eda dodtifsri mis,amp; foeliciter in re medica ucr-fatis in utramep partem diiputen^ tur, atcp adeo controuertantur,

facile accidit, ut parum doóijfincero^iudicio deftituti,propter crebras iftas diffenfiones in er rores rapiantur,nifiin promptuhabcant^qui difficilibus ijs quæftionibus ex optimis ac pro^ batiflimis autoribus lucem aliquam afférant, atque adco rjs quæ recte, obfeurè tarnen, dp da funqcommodam,adhibeant interpretation nem « Quapropter ego hac in re medicinæ ftu^ diofis gradficari nolens, quatuor hos librosjn quibus multæ difficiles fane quæftiones breuin ter admodum expediuntur, exaraui, quo fcilf cet illis, ubi caiu in aliquam illarum in cider en t, adiumento eflèpoffent. Id quodeô edam liben tins a me factum eff,quoniam complura eiîèlo ca in noftris Paradoxis,in quib.eiufmodi quæ ftionum complûtes funt, animaduerterim, qufà maleuolis ac inuidis, addeedam non adn « 2 modum

modum p«ïas,niiï cSmoda atq? adeo ca quam ipfe intellexi accedat intcrprctatio,in perucr-fum,atlt;^ adeôeumquineperfomniû quidem mihi in mentcmueniebat,{énfum detorqueri Rcprelnt' poffint.Sdoenim quam calumniandi ftudio ditur quo flagret hoe (èculum, ita ut fint qui etiam qs qui rundum tin Je re medica optime funtmeritüqui'que barba . nwdicu car .

pendtdo- *‘^^”^exeaproriusprorligareconatilint, paree* élosuiros re non dignentur, Etferendum lanèforet,fi in* rubia. ter dam ab psiuftis de eaufis diffentirent. fue* runt enim femper eiufmodi in artib. diflênfio* nes liberæmifi eo impudentieprogrederentur, utomnemiUis ÓClinguarumamp;rerumetiameo gnidonem adimerent. Imprudentes fanèhomi nes, non cogitantes hac fefe ratione non lau* dem, quam tarnen in perftringendis ac calum* niandis doctis etoptimis uiris unicè uenari ui* dentur,{ed uituperium mereri. Cc miru admo* dum ,lt;2zA«vT!)Vf iUos non animaduertereineo* rum {cripds,fi ad uiuumexcudantur,plusefle errorum, quamin monumends iUorum, quos ipfi tanto ftudio paftim reprehendere conan* tur. Vellern itaqj definerent, tandem obtreda* donibus bonorum uirorum,8ó de ftudfjs fince rioribus bene meritorum fibicaptare laudem: atep pro uirili parte, quod qdcm fecere, medici nam aliasep difciplinas iuuare potius ftudeant* Sed ad inftitutum ut tandem reuertamur, nos ob com*

ob communem inprimis utilitatem^ Sfutca^ . lumniatoribus detredandi occafiohem præd* deremusjios quatuor kbros magna diligentia emendatoSjamp;^multis in locis audios ederecura uimus, quos etiam priuatim nomini tuo di gt;nbsp;care uolui : id'que nullam aliam ob caufam, quam quod de fermonibus multorum bono^ rum Sd eruditorum uirorum intellexerim, te quocp inter paucos hodiedignitatealiqua emi nentes,unuin etiam eflè, qui in hoc rerum o^ rnnium ftatu longé turbulentiffimo cogitât, ac animo intentoprolpicit,quaratione literæ ac difciplinæ omnes in celfiffimo nuncfaftigio po hte,in hoc uigore conièruari perpetuó queant. Profummaenim tua prudentiahoc inhudps literarum futurum eflemetuis,quodin morbis quotidie accidere medici animaduertut. Nam Ut illi ipfi fimulatlt;^ in fummo uigore fuerint, atqj conftiterint, progredi ultra non poffunt, fed au: ftatim acfubitó abeunt,fecum^non ra ró quos inuaferunrrapiunpaut fenfim foluun^ tur : ita haud dubie literæ ac difciplinæ omnes, quæ fichodieflorent,ut ferèanteanunquam, aut paulo poft penimscumfuis cultoribus cx^ tinguentur,autfaltem{ènlïm deficient atep de-finent. Quare dum adhuc aliqua harum con-feruandarum (pes eft,h uic cladi profpiccre me-ditaris,quód confilio poftfada locùm minime * 5 efte

efrefdas.Cumuerodupnei potifsimum ration ne ftudia ab interitu conferuari queant,optimo rum fciliccrlibrorum copiajamp; liberalitatCjUtrax quefanèrationehæc ipfaconferuare Óóaugerc ftudes.Primum enim incredibili quadam cupi di'tate fdedifsimoru librorum conquirendox rum teneris^quod finerjs durare ftudiano poft fe ullo tempore perfpectum habeas. Quantum enim bibÜothecæ bonis libris inftrudæad con (ananda ftudia conducant, fuperioris ætaris ftatus abundeteftatur:inquo he omnia ftudia opprefsit ac deformauitbarbaries,utpropemo lt;nbsp;dumiamder)sadum efle nemo non putaret: tarnen cum interea non deeftent bibliothecæ, ê quibus quotidie optimi depromebantur auto^ res^fadtum eft ut præter fpem ferè omniumê denfifsimis tenebris rurfus emer{èrmt,atque a-* deó abinteritu uindicatæ fint. Proinde ardens tuum in conquirendis optimis libris ftudium meritó ab omnibus prædicatur, amp;nbsp;in cœlum ufqpextollitur,quodfcilicethoc laudabili infti-tutoefficereconcris,ne fubitó irruentedenuo, quod Deus auertatjbarbarie, ftudia corruant. Dein cum bibliothecas ipfas per fe parum con^ ducere intcUigas,nifi fimul etiam fint qui bonas artes excolant,illis^ plane animum adiungant, ftudiofosomnesamp;aliqua eruditionis opinio-ne daros pro uirili tuaparte iuuas,foues,et nulle non

lo non benefid'orum genere profequens : ut fubinde immenla hac tua in eoïHem liberalitate efficias, quo ftudiorum curfum ftrenuè urge* antj alijq; ut idem faciant,hac tua in eruditos o* mnesliberalitateexcitentur. Multa aliahic fcb ens practereo^quae à me uerè de laudibus tuis re ferri pollente ne aflèntationibus aucuparigra* tiarn tuain uidear : iUud^ à te tantum peto, ut hos noftros labores, qui fingularis beneuolen* tiæae fummæerga teobferuantiæmeæperpe* tui teftes funt futurijhilarifronteamp;æquoani* mo accipias. Quod fi feceris,dabimus faneope* ram, ut fubinde fjs maiora fub nominis tui in* feriptioneedamus, Benèuale,TubingæxVii Calend. Augufti, Anno partus uirginei,

V i A inter excudendfl tnmultuan'a ope rarum, ut folet, tncuria exemplG quam uis autographfl aflequi ubic^ no potuit, factum eft,ut errata hinc inde nonnulla, fed quibus tarnen æquus Lector ignofeefe facile poC fi^jrrepferint : quae tarnen libro iam abfoluto ab ipfo quidem autorerecognofei atq; emendari in tempore curauimus,ad eum qui fequitur modum^

Paginai.uerfu 10.lege,crergacofdemaffe^of. pag.i.uer.zi.bc letzici. y.i^.fubiie, y.z^.ifif^fai. io-4.«i^iV70i«t«JTZKw^\ ix.io .nommantur. Ead.pag.uer.ult. Et cogitet ifecumqi c^c. tî.10. into etiam acrid, nbsp;nbsp;is.8.Puteanm définit. nbsp;nbsp;i6.i^.aperitiuas.

CT 14.. «Äivfi/z. it. ^. à^râm/f. Ead.i4..ubiltbet, i$.z6.alocn uafaerc. 3z.ii.alo£. Ead.t^.aloæ. ibtdcm.i^.(funtemmh.efa eultates amaritudinii)menfes ducere poße,idipftim z^c. ?yzi.dcle)po/l didionemfluxilem. 33.i}.acfanguinem. e^zo.poffct.Et'mmargme quiaacrii. 36.i.habeat. 37•3o.igiturcadein. 39.z3.J^icdmiHngant. 41.28. SefeU. 44.4. impenfenocct. st. 19. exiflimationem ac landein. nbsp;nbsp;33.19-debuijfet. ibidemi.:i..intenfdm, $8.ucr.ult.po[lha:cuer

ba,aloe conducit,qu£ fcquuntur funt rnferendd. Sedpraflat uerbd Pauli grded dttexere,qu^ fichabent.wdi'Ttaf/ .Aï z^p Hev^^f'TiHMp mKHa^e^x-y^ji.ij û-sra^yj ZTUfj, (iz.tiiftirt//iv7if“gt;‘x«s' !^. !$). z.medicamentum pur^ ganr.Expungendum enim mterpofitti coma, 66.17 .ftomdcho,dbfter git,iigeritedrc. 66.^z8.poftuerbûexcernithæcfuntinferenda. Grdcd enimitd habent.ig-i t/tiiguiv^iftxx'’^ Vf^^^'^h^itsdi^i«ftfvTixit,K/7x-reitt.Hiiinrft7iiii. 67.10. refiitui poffent.’R.ehqua expungendaueni-untufq^addidionemAtqui. nbsp;ibidem.a.impenfè, 68.i.fictflnii. 70.

i. mediocriter cariwfo non benè,legendum. Ibidcm,z8. fagacem return omnium. 7^-ià.impe/jfe,

L Pdg.8^.i.dlox. ibidem,s.fimilefit'.ueritdtcmhabet.crc. Ibidem,i4, * fofl hie Hierbd,aluumfubducunt:adijce,C7 fecundis qualitatibm dgunt.

MfdicorûpMq- Arabib.dddiilii.3 PliniuiÀcÖtumcliddefenditur jt.i* VicUii dcrimonia hdmorrhoidum Plmiui dnudidi no rdjciëd.jo.i^. ordapertri nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;j6.t PlittdloësqmeUif,proucrb. 14.jo

KenÇesduccre,cr aperireordnend Polliceri,quodprdftdrenequcdf,ri-rum^nomdetn nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;31.iï diculum nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;z.t

Menfesnwuentiit 3i.ii,i^.zs PrdpdrdtioGS'compoßtio nullum Menßmus ßuxm impropnè diÜus ußum adnofeendas ßmpUcium

Mejuemedieorueudngelifld 6i.-;^ prebeni nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fé.t

KCjiie onmideincepspatroemio de Preepdrdtionts c^compoßtionis U' flitutm nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;z.jp pK nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;(6.1^

MeßtcRbdbdrbdro,Khdponticifd- Prdßttm nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;jj.j

cultdteî quare tnbucrit 48.17 Purgatth mediedmetis duplici ratio Me^ue dddidiplertque medicorum

dcttitur nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;4i.i9.cr4z.8 Purgdittidomniduentriculoobeße

Odoré dd nudiedmenti cognitions, nbsp;nbsp;41 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;19

OrobiulsßdnguinemperurinMe- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;dumperitut nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;17.»

Hocandi nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;34.2? Puteanus Tbcßdlut. 4?.»J

ißixqu^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;33.33 PutednidTgumentd ab exemple dU'

Oxydcdthißudllt;{s,quiBerberis,dd nbsp;nbsp;nbsp;äd nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;js^t

didrrlxdßßidd an utiUs. 33.14. Putcdniexpermentddealoe 3S.i$ Puteani in Galcnü,de Simpl.med.f4 cult.ComnKntarij 5.13.^11.14

Philautia nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;47.13 OyaUtatum unamqudnq3 unûin

recipiat nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;41.3 l^HabdrbaruwàRhaponticadif'

gare nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;45-ïï ScordiurnmultisaittcPuteai Uinco

rium nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;4^.ï SedaruminuididO'lt;tnult;l((tio,m(t-

randa nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;4Î.Î7 Stomachu/miVK(xrt//omnïbui me^

41 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;50 Thui,eniplafliciM 72.15

Rhaponticum à Rhabdrbaro quid 9. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;CZ74.2 différât nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;44.10.2Ï Tradionum duo generd 3.1,6

prouenire nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;30.7 VEnarum ora aperientia qua:

ditum nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;4$.i 5 Yentrii os maximè neruoßm er

id nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;48.19 Vrinam fanguinolciudmmouere,et

Rjibue radteis uis. 7.19.51.0“ 8.27 nbsp;nbsp;nbsp;cr ora uenarum aperire,non i~

Scenitlt;eArdbcs nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;44.27 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;F 1 N f S.

Amdrumzy dmdrutfapor,noni- nbsp;Aperientid mediedmentd dem nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^9-19 Aperientiwmndturd lo.t , Amdrum e^ dmdritudmem dtfferre Aperientibuiqu£ contrdrid 12.17

^•3^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Cr6.6 AperireO'expurgdrenonidemGd

rid nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;iS.^ Apenre quid apud Medicos 9.17.

poßint nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;66.1^ ApcrireuerboquomodoufusMefue

Amdrdduplicid nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;61.13 Ardbesan legendi nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;j.t^

AmdrdwnCdliddfolum,federßc' Auicenn£ teßmonium contrd Pw-cd nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;zs.16 nbsp;nbsp;tednumproduUwm 36.if

Amurd quibus ddßriilio coniunHd Btlem h^morrhoidds, quid dcris eßf eß,exd£ledmdrorumfdcultdtes aperire nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;33.21.31.

'Dyflntcridcorreptis dduerflßimü nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;N

Rhdbdrbdridilutum nbsp;nbsp;nbsp;43-30 nAemorrhoidum cruptionos per

G'47 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;8 dloênflfti s^-if (3^.2

E nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;litemorrhoidum ord »teile dperiri.

IC^KKxfa.’fi/, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,y,i îî^morrhoidds bill,quid der is efl,d-

i/tM^xfriiiit 10.12.20.29 periri nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;33.21.jt

inxonr/tiTtàà KOU differre db qi, tSerhariumFuchflj nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;st-n

qu£ proprièpi^atoru dicun- Hippoerdtesdntiqutebreuitdtisflu^

Hiffi(i{7rlt» 10.12 (tur 202. r diofus 70.7 I iuffaKTiU io.29.ettz.2.et7z lAnusCorndrius Aetijinterptef,

i/tsrAariH» tOaS-Gquot; 72.26.(z6

Empldflicd Gcmphrddtcd deter' gentibus G obftruüioneltbcrdtt tibus contrdrid 12.12

Eupdtoriü,dgrmonidhodie $2.32 Eupdtorium iwn hdbere uehemeti' tem dmdritudmem,multo minus dcredinem nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;32.11

ExpurgdreGdperirednidem Gd-leno nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;9.20

F Acultdtes plurcs,GContrdridS

i«Tfav,'Hv,monum(nti Thefldii m-flriptio

infliflo quidmedicis,

lodnnes Lipdreus

M IfÄAnordusdPutednotdxdtus s.

10. immento nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;73-23 IAdflichequdrepicrlt;e cempond'

tur nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;42.5

liAedicdntenti unius conlrdria fdcul

tdtes nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Z7.i3

f j nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Kedt~-

Ütif.tl’idmut c^uod lam cliche, ço.w.ct^ tdtHencre, ibidemirt EgoenimqMnquä'mteüigercm.etc. ^i.uer.uli.dilartiuntur. ÿyj.rip pcüatdfunt, ^ó.s^.ridendum. nbsp;nbsp;ibidem iS/cucrißinie fit animaduer

furut. 99.i7-poßhacucrbd,perjjgt;eä:umhabent:iUitßmt inferendd. Kic dutem error de duplici cicutd hdud dubiè hme ortiK eß, quod mdgnd rccentiorum medicorumpdrs herbdm,qu£ p.ißim 'm hortin e:^ prutii fe^ rè omnibus proueiüt, z^ cicutd: ßmittimd eß, ueram eße cicut am putaue-rintiquum tarnen myirhii ßc,atq; adeo facultatibm ßuK dcicuta dtuerßß ßma,ut 'm noßris de Pldntdrum hißoria commentarijs abimde moußraui mus. ibidem zs.letißcrd. ^^.n.'mpenfè. nbsp;101.10. adßmilatio.

tot.zd.conßitueramus. 10j.19.neqi enim rotundacrc. et expungendd: longa neq; etiam. 10$. ^ .poß hds uoccs,Galcnißcntentid,ddde:acre ßt, dtqj adeo. nbsp;ibidem 10 .poß uerbum exiccetfmßre haciquando conßetf

eodem lib.i^.3impl.cap.3.teßc,amara etiam ipßa, qua: acribus mmus ßunt Cdlidd,eßurmeptdeß'e. nbsp;nbsp;106.i. 'mßcdcrit. ibidem. 7,dele comma poß

fchola. ibidem 3.poßdngt;wtduit,cbmaßubijciendtvm. 111.9.poßi^ixtOt fitbijcecbmd,.uj.zj.duplexeßtunum,etc. ii6.3j.plenitudinem,qucm-admodwm Gneci nrxi^i^, de dbunddntid,z^c. 117,18 .Atqui de dißcren tqsquie funtmcacochymiß. tit.ii.impcnß. nj.zS.cuidentißi' mumfit. 116. jj. praternaturaminec^. nbsp;nbsp;ijo. 11. improbauimus.

eji.^.numence. ijj.ii.communemtnultorivm. tjy.ij.fecfftantJaj/, ERRATA TERTII LIBRE

A nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;de numero cxtcrgmtium to.xj

HBßntbiumflorM' f^loêmmodiceßecit nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;t!.ia cbogratum.6}.i Aloë mixta ßeuUdtis nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;if.4, Abfurdouno admif Aloë»eqiderifneqi morddx to.30 fo mukddlid fub Aloëneq^noxid^neq^utiUi fiomd' fcqui 49.it ebofimpUdter óo.u.etój.i-^ Acerbd qudtenui dmdriscoMrdrid. Aloë non ddftrmgendi tdittam fdcid

13 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;11 nbsp;nbsp;tdtepraditd nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;14.16 Acerbäßecdre nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;iS.i3 Aloë non exdüè dmardtnc^lßiingM' Acidum nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;$4.6 nbsp;nbsp;nemexpuenttbuinoxid 30.3» Aciddomnidßigidd eddem.n Aloë nonßmplickfubßdntia s.t. Acidui z^ Acetofm ßporditdijfe- Aloë proprièpurgdtorid 20.21 runt nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;yj.31 Aloëthuriddditd 7^-9gt; Acrid omnid/ummècdlidd sz.if ç^'inde nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cr74-*' Acridtuemrumorddperire 30.9 Aloës ddftridio qudtenus umdritU' çm d^ersi-if.çyîS.i eëmeuinedtur Aißringetidflomdebogrdtd 63.12 Alois dmuritudinem ddßridioni p4

Comdrms nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;21.1$ Aloen à fdcultdtcdpericndi abhor'

Agrimonid,dlidseupdtorium 52.32 nbsp;nbsp;nbsp;rire nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;10.2%

O'3^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;15 nbsp;nbsp;ßonetdntüßHemtrdhere . 22.3

V quomodo nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;3^,^ nbsp;nbsp;nusfatetur nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;161» Aloë degenere purgdtoriorum medi Aloén lotam plus quam non lotam camentorum nbsp;tSs-st.^i^.é. nbsp;nbsp;roborarc nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;65.3.16

Cdcochymid purgitorij; medicamen Contrariji nos alheluomodo inteUi -HifM^ndd nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tu. tl gendum '’■ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;toz.t

Cincs timidi.uchemmtiui Utrant » prouerb. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;79-^6 r^EfinitionutnUbruntnonc/feGd“-

Cdulddntecedcn3,morbiii 116,19. crti7-'i'

Cdufidconianildquid nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;131.31

Cdufd interndGr dnteccd€ni,und ex eddem nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;117.6

Cdu^£coniunil£ definitio 130.10

CdufitmconiunddmGdleno'm morbis nuddin effe. ns. 17. er 117.

ii.i6.e7tiS.i

Cdufdm interndm non diuidi mdn-tccedcntemexcomunUd. 113.13

Cduldmmorbi dbejfie interdit pofje, prdfentenihilominus morbo.

ii’7-i^

Cdufdm nuUdin morbifiedm effe con-lt; iunüdm^ ~gt; «ji-iy ^i'flß locw tdxdtus 98,13

'Diofcoridis Idiu nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;96.-33

Alt nfà/tSt tatXTQr nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;136.3t

|^(i«i!«fTiit« nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;103.15

‘tb.iffxh.TiiM nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;103.17

pro Endiuid medicos hodie IdHucct fylueftriuti nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;103.31.

^rdfini Kotcroddmi Idiis 99-s^ ürrdtd recentiorum medicorü cur i Cicutd dn duplex nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;98.13 Fuchfio diuulgdtd 81.4

Cicutdrofionisexpers . 98.24 Errdtdquot dnnis ndttu firipfint Cicutaufmno fine difcrimine.9S.9 Euchfius nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;81.13

Cicutd inlerdum me diedmentis qu£ proEupdtorio medicos hodie dqudti deuordnturmi fieri 97-19 cdherbdqudddinuti 103.3*;

Clyfieriüuliu tdntum immediem m EuritimCordus nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;113.20

* dm nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^6.i6 iif.i;.c^ii6.iz.ji

Kofescompilator S4-9 Plenitudmi'S nominecdcochymudid Kumid Arabumduplex nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;iij.j. nonpojje 117, iz.cr 118.8 myrrhdrofîonis expen 9S.21 Ti^ncmi'ix n^.zo.jo.cr iip.9.z7 de tAyxorum temperdmento diner' n^mufttct f^ecics nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tzj.i fafententiie nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;107,16 ri^Henoi/n 116,7.1^.28.^3'117.1,

.«nj ApcÜunÖdeleredlbdrdS.109.9 iidpettwm non effe dconitum.

tSt^m^x 126.2$ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;(108,18

~^ytl^phddum roßonK expert,.

Oribaßj liber de Simplicib, dd Pdter-nidnum nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;90.30

p Ampbilimedicilichenum medied mentum nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;no.30

Pdrddoxd lt;ÿ3dre d Puchßo conferi-- ptd nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;*07-^7

Paradoxorum Puchßj locm emendd tnt nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ii6.to

PdrddoxorumPuebßf liber dMori-noTheologocrcmatut 96.17 Pdthosciuid nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;331.21

Philûfophiquomo mteîligendi, dum contrarijsnosdlidicunt loi.i Philofophilt;e moralis expert Kon' tuut nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;»00.21

^l9JKlt;r'çâ\lCp nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;11J.6

Pi[ldciduentrëfubducere,qudrenuf-lt;ludmGdlenttttrddidertt.io4..24.

Pituite cdufd continent,cur jpumoß fidt nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;330.^

Platearij error nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ioî.24

tlenitudoi^uid,338,31.^ 11^,10.26

N. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lt;3'11^.27.^3'123,1. r7‘îii@‘ 316.22.2^.33. (^ 11^_iQ.

Plinium fud firme omnid è Gnecif trdnfiripfiffe nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;107.3d Porphyrij definitio dccidétit. 5,4.18

Prundddmdfcend frigida. 90.12. in melicrdto décoda, mugit mollire dluum nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;89.18

Prund qud rdtione uentrem fubdu~ ednt nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;104.18 de Purguntium mediedmentoru ai* trddione nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;99-'^o Purgdtiodnteuen£ fichonè. 134.16 Purgatorid mediedmëtd omnid qudte nus fimilid nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;83.it Putredinemnon effe cdufam medid' tdmfibrit,fid(mmedidtdm. 128. 6. neccdufdmconiunHd fibrit pu tridiC nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;»30.24

p pois Gattiee ergd ftudiofos huma nitat nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;96.26

’ dione ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;toj.ij Simdefimili ddditum lt;tn mdgise^i-

Rigorfymptomd, non morbut nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tï^ tï

150.5 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Symptome interdum fymptomdtvs Rodolphe Agricola 99.11 CM^d nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;*ï*'i4 Rofarum ßcultdt uentrem fubdu- Symptomdti9C4u[dconiun(ld,mor-cendi nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;*04.15 nbsp;nbsp;bies nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;*^9.^7 Ruta fernen roßonii expers. 93.19 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;T.

Senciduidpud Chriftidnos CTPthni io9.i3.nontiimcnomnid.i3 cos uenerandd nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;85.14 Venenorum urgente neceßitdtc ufut,

Serdpionis mumid »iJ.J VitUnoudmu nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;*55.14

106.8 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i^ iziphd, lt;pi£ er Sericd er ïuia' Sericorum pomd,bdcclt;e potim appel be nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;10 ö. 8 _ landtc nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;*07.5 Zizipbdthoracis decoUiimagnoer' Sericorumufusquis 106.50 roreaddi nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;107.if Hderitidis berbafuccum non eße fan

184,16

Eudcudtionis er trdâionis uelocis dc plurimtenoneddè in omnibus d^feihbui neeeßitd^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;177,21

Expulfioer trailm per qudfuendS expedite fiant nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;m6,i6

pLwow potißmü cotrarietM per-pendendd nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;168,3

Eluxio ex fupemii'nedn infimis fiat,noanxie mquirendü.163.2J^.

^Gefinitione aufpiedndS omnë qua d ratione fufeipitur de aliqud re , inflitutionem nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;144. X2

rgt;eorfummoueri qutd nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;147.8

quindoDeriumdußt nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i4ï.xï

heriudtio quid nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;14$. 20

Deriuatioeoru. tantü hunioru,qu£ membrum idm obfederunt medcU.

Deriudtio ïn prmcipio phleÿnonis nonadhtbendi. 170.20 .er 174.

çi Rlenut natur £ ßmmum miracu~ lum nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;180,17

comunesuenas fieridebere.irrif Gaknuminlib.deCurand.rat.pcr-rgt;eriuationë er reuulfionë fimul in- uen.feël.nonderiuationis tantum cidere in una eademq^uen£fi{lio nbsp;nbsp;nbsp;loca inquifiuiffe 202,12 wenonpoffe.z;^. z4.eri!9.13. Galenüinphlegmonereuulfioeinop err6’jr.3o.er 19f.11.er 207,2 pofitüldtufnoneffe ufum.z03.14. Tieriuationëperuenof cumlocoaffe Cuaynerim 15)6.13,0-15)7.15 fiofocietatëhabentei£què acre nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;H.

uulfionem, fieridebere 160.10 ^ippocratesin ïnternk infiamma Hcriuattone,quüdinparticula labo- tionibtetnonfolumreueüit,fed rante fixum efi:, uacuart non pofie. nbsp;nbsp;nbsp;er euacuat nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;zoo.7

190.Z4.neeetiareuulfioe. 19t.iz Uippocratk loeuf explicatur. 173. Jyijfutationis initio fiatimpr£fidn- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i8.er 199.1s

du, ne qua uox ambigua négocia Humoru defiuxu in inflamatiomb. et ßcidt.144.29 E. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;pleuritidednreëîü fieri.17z.zo.3z ^^^dicdtionà uacabulum tyranni- in Humorum euacuatoru locum non ^^*^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;183.26 nbsp;nbsp;nbsp;femper fuccedcre alias 171.19 Errarecum multk,non fata iufiaad Uumorum traëlus er expulfio per dcl’.nqucndumca'ifa nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;*44.1 nbsp;nbsp;nbsp;quasuenas expedite fiant.136.16

Euacuatio.uideVacuatio. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;I. (178.21.

gni^lt;:fi nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i$ï.^ nbsp;nbsp;nbsp;riyiwn timen fiwpcrdtïmixi'nit Ikfuulpo èdim^o partie afftfhefd- Ionginciud.146.ti.ji.crio4.j1 éld,et cju£ ex opjpoßtoßt pne- ^euulfioncmomnë ad maxime lo^ _ ßrenda nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ijó.j nbsp;nbsp;clt;uaßeri,Moßcnßuucrum.i64.4 Remifio cr uacuatio non pm^tant Reualfionc omnem perueniC feUio' muicem nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;152.1 nbsp;nbsp;nbsp;nemjtacuationemefje. ij^.iS Reuulßo in internis infiamationibui Rcuulftoncm priecedere debere deri femperè direëïofacienda.i6o.i nbsp;nbsp;nbsp;uationem nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;185.24 Reutdjionunquäintdcmßedmcon- Reitußoncm promorbi diuerptaie trariu perpétua molienda. 188.5 nbsp;nbsp;nbsp;uariari nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;182.8 tarn Remlßa quam deriuatio per Reuulßonemßmplicemwflämatio-.cÖes uenas fieri debet i7S.JS nbsp;nbsp;nbsp;mbits non ßi^icere nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ioo.i6 Reuulßonis plura quàm tria genera Reuulßone ex oppoßtolaterenun-^ d Galena comemorari isi.zy nbsp;nbsp;nbsp;quamufiumeffeGalena in inflam 'Reuulfironis qua: ad contrariuM fit nbsp;nbsp;nbsp;mat.internis. i76.n.cr loj.ij '. ß’^t^ies nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;146.17 Reuulforia remédia qu£ loj.ij ad Reaulfionê certa quadam diflan- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;S.

■, tiarequiritur »47.21 c Anguie optimus naturx corpo‘ Reiutlfiionêcum deriuationenunquÜ ^ risthcfaurus.isS.ii.pctifiimus coinciderc. tj^.ij.crtS4.i4 humor nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;z^S-i Cri67.jo.cr io7.i. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Sanguinis color phlegmone laborM Rcuulfionëcrderiuationëdici can- tis particule qtialis 192.14.30 dein uence feëlionem eiufidem rc' Sanguinis colons mutatioßuffi.cietis j (ßeilunonpoße t^sti exphlegmonelaboranteparticu-Rcuulfioncmè direëlo fiiilam,cequè latranslationisfignum. 192.21 atq;eamqu£ exoppofito,adlon Sanguinis dextra uelfmifira nare , ginquafieri nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i;y.28 nbsp;nbsp;nbsp;eruptiequomodofiiftenda.i^8.j, Reuulfiionem èdireëloquare omife- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;er 0.06,11

■. rit Galenits ' i;i.io Sanguinis eduëlionem efjecopiofam iReuulfionem ex oppofito, ei quee è debere. t^t.jj.eri^i.t.cr cur,' dircëlo fit, in uifceru inflamatio- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;200.30

ad Rciutlfionë,natura potius quam plexreuulfiioGaleno 146.16 ~ pofitionisdiflantiarcquiri.is6.4 Sanguinis mittendiprimi feopi duo, Rruulfijonëomncin ad contraria fie- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;iS2 ,lt;7

Tubin^enßi profeffaris ^ aduerßus Guliclmum PMeanum blan^iacum medicumyfilßmloannis Mißues ßen~ tentum^ Aloen aj^erire ora. uenornm^ tuentem, Apologia,

1 VAN CLV AM fi par pari referre uel- Argumetii henijcerteconuitijs ac maledicflispo-- ^^ '^*^^^* ! tins quam argumentfs rariombusep ' firmimmis mihi cum Puteano agen ^g! dum effet: quod fcihcet ille baud pau ^ ^ ca,cacp falfa admodum,m me iccen't, atque ad co prior Ixfcrit. tarnen pro uirili ita mihi tem^ perabo, nc in ijs dilucndis in idem crimem recidam» Quanquam autem nemo fere ita æquo amp;nbsp;placido ani moadillatasfibiiniurias efle poffît,quin aliquando commotus referiat, ac malcdióum maledit^o com^ penfecego tamen,ut paua’s dicam,fic me in hac difee ptatione geramjne quifpiam in me modeftiam defide rare queat» V eniam tarnen dabût,fat fcio,boni çquiep iudicesjfi interdû mihijindignitate rei commotOjprç^ ter animi inftitutû uerbum aliquod paulo amarulengt; tius cxciderit,Quod fi tarnen contigcrit, turn diligent ’ tercauebimus5ne in feurrilitatem abeat iftanoftra ani mi commotio» Principio igiturjantequa ad rem ip-fam acccdamusjtcfellendum crit,quod Puteanus nos falfo infimulat audacite, quafiprimo ftatimlibclli de Medicorum erratis inferipti limine, audacius multo quamfodictus errata Medicomm emendare poIÜciti fimus : cum tarnen quod ille nobis impingit, ne per fomnium quidem in mentem uenerit» tantum abeft, Ut temerc promittere uoluen'mus»Quidenim magis a ridiculum.

ridiculumjqutdftultiusjquiddenicgabfurdius, quarrt id pollicen, quod præftare non integrum fit tquot; Omnes enim omnium Medicorum errores emendare ac corri

gere qui pofsit,nemo unquam futurus eft» Prorfus 1^ quidem ihdelebilemalS eft, eluiep non potens, ac fca,. bie quauis ad fanandum rebcllius (Galeno noftro tefte) circa feeftas contêtiofàliuidaœ tcmuIatio^Qiiare cum non ignorarem,magnam noftrg ætatis Medico-rum partem ita Arabibus, Mefug potißimum SC Aui cennae, addieftos amp;nbsp;affedlos efte, ut mori potius eligc-rent,quamuel latum unguem abiJIorS placitis difee-derent : fieri no potuit, ut tale aliquid5quod Puteanus obqcit,dum errata p arturirem, cogitaucrim. Certe ut inerrore iam obfirmatum cmendes,non fcripto,fed fufte potius efficies» Phryx enim non nifi plagis emen datur^ In nuncupatoria quidem noftri libelli cpifto la,me prçcipuos,non tarnen omnes, recentioruMedi corum errores collegiiTe, ac uno faice complexum eftc polliceor: non emendare,ut ille prêter omnem cando rem aflerere non eft ueritus* adeoep non a at, cur me hocloco temereaudaciæ infimuIaret»Sedhacctanqu5 leuions momenti miffa faciamus,« ad alia qu g reft ant diluenda propere mus» Primam libelli noftri præce ptionem, primum ciufdem effe errorem turn demum concedemus3quum grauioribus aefirmioribus quam hactenus argumentis, bono illipatri fuoMefuç patro cinatus fucrit. Tarnen interim id nos confecutos efte

fperamus,utdemccpsex infœJiciac minus aulpicata Mffitfowm iUapatrisfuidefenfioneintelligatomnes,quImomni deincepspa prorfuspatrociniodeftitutus fitMefuetquemnullos trociniode' nonneruosintendens,atqueadeofilius,aberroreuirt fi^tus. dicareminimepotuit.Cæterum non eft cur tantopere criftas erigat, nififerte fibi GaUoid licerc exrftimet.: quafi

CONTRA PVVI^ANVM APOLOGIA» । quafi tmuSjatc^ adeo primus omnium fucrit, qui hoc tempore ueiam amp;^ ccrtam agnofcendarS fimplicium inodicamentorü facultatum methodum perfpedlam habeat.multi fiquidê amp;nbsp;in Italia, amp;nbsp;in Germania, ad-de inGaUia etiam,uiri doÆfstmi funt,qui iilara,antc-quam is orbi noms effet, ex Galcno edoôi, probe Ô^ exquifitifsime calluerint, Proinde mirari fan's nô poC fum, cur hoc dodhisimo læculo tam imprudenter de omnibus, promifeue Medicis pronunciare aufus fit» Sedeaderepaulo póft plura, Nunenobis admo-nendus erit,quod toto coelo(urdicitur)erret, eô quod Arabes muftis numeris Grçcorum inuenta ampliaifc dicat. quum foie meridiano clarius fit, Arabes quicqd habent,àGfatcorumfontibushaufifle» Atquiinfta Arabes [m bit,mufta elle in Arabum monumenus, quorum nul- ÀGr£àsmtt la neque apud Diofeoridem, neep Galenum raentio tKlt;ü». fiat, fatcor fane non pauca effe, quorum meminerint infuisferiptis Avabcs,quae uetuftioribus Græcis pe-nitus incognita fuerunt. fi tarnen ad pofteriores illos Græcos, Oribafium,Aëtiuj-n,PauIum,A(ftuariumcp refpicias/ingulahæc ab qfdê, atqj mufto maiori cum diligentia,quàm Arabibus deferipra elle comperies» Exemple effepoflunt Cafiafiftularis, Caphura,San-tali,Mofchus,Âmbarum,MyrobaIani,Iutci,cærulei, cepuli,empelitici,et bebetzici,atqî id genus aliauctu-ftioribus Græcis incognita, exquifîtiftima tarnen ra-done à pofteriorib, Grecis, Aëuo potifsimS amp;nbsp;Adua 1 io,literis mandata, Proinde etfi Arabum paritcr ac Mauritanorû de medicina commentarios, non prof- Arabes an fus negligendos abijciendosep efle putemuamen non Ugcndii wfqueeôadabfolutam artis cogninonemneceffarios iudico, quinfiprioribus G rte ci s pofteriores coniun-gasjfacile Ôd cittaiaduram Arabibus carerepofsis.Et

4 L EONARDI FVCtîSri meaquidem (ententiamulto confuliiuscnt, prorfus non atongcre Arabes» quam diutius in ijs haerere 6d commoraritquodpericulü fit »ließ imparatus in hos jncidatjueraprofalfis (quibus nonpaucis,ut Putea^ nus etiam fatetur,medicinam referferüt)imbibat: atcp compendiofa eorundem tracflatione dele Status, Gale num foßus omnia, amp;nbsp;nunquam non adhibita demon ftratione expÏicantem,deferat atque contemnat» Quç hauddubieres,prioriquoquefeculo, ut àGalenoad Auicennadeficeret,occafionem dediu Hoe perieu lum non animaduertere intelhgo pkrofep aetatis nolt; firarmedicosdanècruditos;qui, utegoquidê iudsco, non maloautperucrfo animo, Mauntanos cum Grae cis copulandos eflè fuadent: putantes, hoc pacto omnia ad artis abiblutam cognitionem neceßaria,ßnd!O fos foelicius confequi pofle. Interim enim non uident, paudisimos eflèfuturos,quiidipfijm, quod cupiunt, rede praeftare pofsint,quum propè omnes hodie me-dicinam fedantes,nuIlisneCpartibus, neep difciplinis infirudijomni^iudicio deflituti, folos Arabes, utpo ' te quos fuccindè amp;nbsp;ordine arte pofieris tradidiffe cre-dunt,Galeno alijscp Græcis uix à limineialutatis, aut prorfiisneglediSjampJedantub quandoquidem illis hoc unica in uotis efl, ut compendiaria uia ad medici næ finem peruenire qucant.Hoiu itaqj ibeordiæ pul-chrè confulunt, qui illos ad Arabum ledionem fuis crebris illis admonitionibus imutant»Minime nero opus efl,iponte hue currentibus adderecalcaria. imo potius id conandü efi, ut prima artis præcepta à Græ-Gis,quihæcipiadode,copioiè, amp;nbsp;accurateperfcripie runt,hauriant : ut fijbinde parati, Arabum fcripta ac-cedereualeant» SediamadargumentorumPutea-ni, quibus Mefuen ab erroreuindicaremtituriconfa-tationes

contra PVTEANVM APOLOGIA» jr Utioncs feuertamur» Non certcnecefïèfuit hic præ^ ferijatep adeo planum faccre, Aloen non eflefimphds Aloenaßm! iubftantiæ,fcd compofitæ,cxmodtca adftridionCjamp;f P^^ [i*^' ni ui ta amantudme ; quum hoc nunquam negauert- ß‘^^^' mus, fed lampridcmcx Galeno didiccn'rnus. qui non eo tantum loco,quem Puteanus citaCuemmetiam ali o bijibro nimiriï 3.de Simp,mad,facu!.Cap34,in uno eodem^ medicamento plui'es,eascp contrarias facuL tates reperiri pofle, bralsicæ,betæ,aloës,amp;fimilium excmplo doccat» Quare dcbuilTct deManardOjuiro dociif)tmo,£C de re medica optime merito, atque me, paulo modeftius pronunciare : quàm ut nobis totam methodi,quæfîmplicium medicamentorum faculta^ tesnoffedocet, notitiam adimeret» Quid Manardus in ea potticriqdodti omnes nouere» Quod autê ad me nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;; '

attinet,ita mein hac uerfatum elfe Puteanus methodo fciat,ut certe non dubitcm,utcunq; parturire fein hos Galcni libros commentarios fcribat, me fingula in ea à Galeno tradita redîius,quàm ilium affequi» Id quod in progrefîu diiceptationïs,re ipià docebimus» lam nuncaudiamus, quibusrationibusMeiîics fententiâ tueri conetur.quarum prima hæc eft: Aloc udiemcn- primi Vu^ ter amara eft, igitur iecur amp;nbsp;lienem obftruCtione libe- tew ratio. rat,thoracem pulmoncmcp expurgat, amp;nbsp;monies pro-mouet.Scquelam Galcni tefinnonio ex Libro oda-uo de Simpli.medica» facult Cap. de Pralsio, probate conatur.Quanquam uero citra ullam caufenoftrçia^ dniram totum Puteani argumentum concedipollet: nihilominus tarnen,ut hoc loco female coîligere intd Iigat,rationem hancprorfîis elTeinualidam deelarabi mus. Qtiod ut commodius fiat, animaduertendum Arndrum^ erit,amarum amp;nbsp;amaritudinem plurimum inter fc diL amantudo ferre. Amaritudo fiquidem,Galeno lib. 3. de Simpl. digirunt..

medica .facul »Cap34, SC ly^teftcjunum id foïum per-petuo eft.quod eft: uri 6^ adftnäao, falfitas, dulcor,0^ aiiarum qualttatum unaquadibct» Vniimdeniquc irt omnibus efficere pro fua natura, non amaritudinem modojGdÖtf aiiarum qualttatum unamquanep,ratios ^mdrutn. niconfentaneum eft, Amarum autem non unum eft: fed quodamarum eft,non amarummodo, fed praeter amaritudinem adftringenseft, aut acre, aut pingue, autfalfumftdeo^nó unaquoc^perennitereius aCtio eft. Quod cum ita fit, non reefte eolligitur in hunemo^ dum: hoe amarfi eft,igitur abftergit,expurgat,ó; quac „ in uenis eft crafsitie incïdit,mcnfescp mouct. Hi enim effetftus non amari,quod alijs etiam qualitatibus par^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;*

*'«^« porem uero amarum,inrelligo eum in præfentia, qui in natura fua abfolutus eftrhoc eft, qui quoad fieri pct. teft,minimealienis qualitatibus permiftus eft.Quum itaque Aloe amara fit,hoc eft alia etiam fenfu notabili qualitate participet,nempcadftrilt;ftione: non redcilli omncsamaritudiniseffecftus,id quod nufquamnon infuohbeiloPutcanus facit, tribui poiTunt. Inuahdä igitur primam hanc eins ratiocinationem effe, ex iam duftis abunde confiât. Hoc autem argumente, cui ro liquç omnes inniruntur rationes, euerfo: corruere om nes alias machinas,quibus nos oppugnareftudet Pu teanus, necefie eft. Minime tarnen refi agamur, quin Aîoën,quç non folum amara cfijtierumetiam ad fir in git,intrà in corpus fumptam, meatus magnos, cuiuC modi in uafis fimt, purgarcamp; extergerepofieconce-damus,Idenimamara, etiamfi adiunda fit quidam adftridio, eßiccrc pofte, Gaknus copiefe lib, 5. de Simpl,medfiacuit,Ca.ii,demonftrat. Vei-um hoc concefto.

MONTRA PVTBANVM APOLOGIA, % conceflo,Puteanus in cum modum inftatïAlöë forti* teramarameatus corporis expurgat, idc^ primo, 0^ per fougitur uafoium ofculis aperns, (anguinem cita* re poteft, Hanccertefequelanonagnofcimus,utqui minimefequi concedamus: Aloc expurgatuafa, igi* tur cadem apeiit,quemadmodum paulo poft euiden^ tifsimis rationib, oftendemus, Inpræfenria enim Ga km locum, quem dtat exlib,6.de Simpl.med, focut Cap.deRubia,excuncmus, qui fic habet ï Quando-cunq; amaritudo 0lt;^ adfliiflio in uno medicamento

fimphei concurrunt,poflunt hat qualitates limiiitcr « cocuntesjiecur dC lienem expurgare,menfes et urinas “ fanguinolentas euccare, Hadtenus Galcni uerba, ut àPuteano funtproduóa, rccenfuimlis, quæfané du* plicinomincnobis obijcercuoluit.primumut mon* ftraretjadftrióioncm minime obftare,quin Aloë mea tus corporis expurgar«, id quod tarne nunquam ne* gauimus: utex ijs,quae pauloante diximus, fatis li* quet, dan, ut exemple Rubeæ doceret, Aloën etiarn fanguinc citare pofte. Sieniminaamantudineamp;ad* ftridione prædita urinas fanguinolentas cuocare po* teft.eurnoncadem rationcidipfuinpraTtarct Aloë? Porro foutentiæ noftrg prorfus nihil refragari Galcni uerba àPuteano citatadiferte docebimus, ubi primS qua illa fide produxerit monftrauerimus.Galeni uerba hge fuut: K Twp Jia^lay bf(igt;S§«ji^et s^v(fvH ^ •tsni^cc -ilùt ywcrii)^ó3ii/olt;rK7^iï§H'nxt xaiX'ró 7[fo^-nv-n y§tt(J^iX7r«i^ Sy is rav’n^i «^^htjhKis e'.i 7üiciV'icti smuihdavarcci ^unal^Gj, ccTTccvl» (recefSis ^''s^J'‘i ’m^i^H 3i«crH.‘i{^ yi' i^car^7tvx, usa «waf JllK(llxdiCt§Ci.,i^ 0V§X ''!fflt;X}(i« HÇ^ 'S!0?iJ‘i«-) i(^ iro’ïi Kj «1-{ixsoitAfi xivot^Ëainterpresreefteficreddidit:Rubiatin doram radiXjguftu acerba amp;nbsp;amara cft. Itaque quæ* cuntjagere didae funtfupcriore libro,ubi eiufmodi cofucrint

comcfintqualitatesj eaomniain hacradice luculctcf confpidesrquippe quum 2C henem et iecur expurger, amp;nbsp;urinas craffas multas£]^,acnonnunquam enam fan f guinolentasmoueat» Puteanus autêjquodui'deban tur fuæfcntcntiæ officere, uerbahaec omnia î urinas craflas multas, ac nonnunquam etiam fanguînolenx tas: aftute admodum omïfit» Verum quid min' eft, fi Rubia interdum ufque adeo urinam moucat, ut non duntaxatquodinfanguine aqueum tenuecpac ferox fum eft, uerumetiam fangui'ncm i'pfum à iccore amp;nbsp;re-nibus expurger, atque adeo ad uefieam deducat: cum nonnungcitra medicamenta uiinamcientia, adcotp nulla prorfus exiftente «vctsofiiaa-et, ob fola renum im-becillitatem,aliquando etïam propter amplitudincm ofculorum ex uena caua urinam ad renes excoIanti'G, Aëtiolib»ii*Cap,a tefte,fanguinis tenue ferum,feu urinafangui'nolenta mingaturCQuoditaqueRubia, £C ali'a amara atque adftn'ngentia,interdum fanguinê per urinam ducant : id non per fe, hoc eft acrimoniaî gratia,fed ex accidente effîciût, quia icilicetofculacx uenacauaurinaexcolantia,uehementius expurgant, amph'oraqj faciût: ita ut per hæc ipfa non iblum ierofi aqueicp humores, fed etiam crafsi, imd fanguis ipie, adrenes primS,dein etiam uefieam cxcoIctur^Quum enfmampliores iam meatus facti fucrint, quidda eua fanguinis emittent, aliaqj itidê crafla* Hine cum Dio-fcoridcs etiam id ex accidente pofleRubiam infinua-re uolui(ret,non iemper,fed interdu,haud aliter quam Galenus, fanguinemducere dixit. Verba enim eius hæc iunt: ayamp; ov^a T^ohAoc ty 'sya^ix, tirS? 3t£ J^ ly «ipcc ^ Ïduerotumpotiisimum efficit, quando ab tjsfumi-tur,qui natura uenas amphores laxiorescp obtinent» Quum itaqj non per iè Sc^ «vasonutntas ratione, fed ex accidente

CONTRA PVTEANVM APOLOGIA^ ^ Accidente po tins Rubia fanguinolentam urinam du-catjocum Galeni à Puteano produdlum, nobifcum nihil pugnare, omnibus euidcntifsimûcft. Qyodue AniMper to amarapluiimaurinam per fèmouere non ualeant, fe plunmi fan'steftaturGalenuslib,y»deMed.fimp.facubCap» f*^^gt;f^gt;^°ne li.ubi in hune modum fcribit: Quum plurimam mo- ’'^ ^ f°IP' uere urinam annitimur, non omnino amaris utcndû ^ mcdicamenns,ied quæ acriora funt,ÔCmagis excalfa- „ dunt* Quibus urique uerbisGalenus aperte innuit, quod urinam cientia per fe, omnia ex aérium fint généré, cuius nec^ Ruhiam,nccp Aloên generis efTema-nifeftiuseft,quàm ut à medoceri debeat. Quæ dein-cepsPutcanusaffert, nobis nihil aduerfantur. ut qui minimeinficias camus,amaraintrô in corpus aflum-pta,ctiamfi adiundafit adftrióio quidam, magnos meatus purgare Ôâ extergcrepoiTe. Quare ijs præteri-ris,hocpotius quod paulo ante poUiciti fumus, amp;nbsp;in quo Puteanus nunquam nonturpiter hallucinatur, cxpIicemus.SoIet enim iUepafstmitaratiocinari,qua- Expurgdre fi expurgareße apenre idem fignificct G aicno.idcocp er apcrire fic non raro colligit ï Aloë expurgat per amaritudine edeno non uafa,igitur eadem aperij Et quia ferè tota difcepta- *‘^fW’ tionis uis in harum duaru uocum genuina intelligen-riafita eft,óf nufquam nonin ijs ufurpandis impingit Puteanus,quo infignificato ijs ufusfoerit Galenus, nefubindeleëloriconfufionempariant, planu facie-mus» Apcrire itacp Larinis medicis idem,quod Gale- Aperire. no öe alijs Graecis Kvxsop^otw, fignificat » Aperientia Aperientia, etiam medicamenta non funt alia, praeter ea quae Ga-Icno «vasofuoJtKK dicuntur» Quae autem fincciufmodi medicamenta,ipiemet Galenus Iib.^.de Simpl.Med» facuh.Cap.i^.ijsexplicat uerbis:oxx (jó^ ricsou^xrup uy^^^lf woïyvv(rijXvxsvp.(êliKX TÇôffaj^ofiVôv«//» Hoceft:

Quæcunq; uaforum o feula référant, aperientfa rtOmi Afenentiu liant.Br paulo póft, que fit eorundem natura, fn hune Mtura, fetibens modum demondrat:« Â cpva-n '?ÿ’ iJ^xvxsvi^u-

Q-iKu^ Tsct)^v^if9s, c^iiiiixj^^ (/IwàT/’cÿôQiiodeftt Aperic tium natura, turn craflarû partium,turn acris ac mor-daxeft,Vnde fam omnibus perfpicuumeft, PuteanS errare,quod aliter ac Galenus (quem tarne unus ipfe, fi Dijs placet,probè intclÜgit) Apeiire uerbo utatur, pro eo fcilicetquod eft,ampliores efficere meatus, aut ab obfrruótionib, liberate. Nam hac ratione aperien-tia medicamenta nihil diftabunt ab ijs, quæ Græcis u^fakÜK«. iwp^ttftftKK n^ iKKxSx§l!.Kx : Latinis autem infardbu ob^ MuitK/Zuw. ftrucftione'v.eliberantia,ÓC meatus purgantia dicun-tur.quod afferere quam abiurdum fit, nemo non, mo doGalcnumlib.j.de Simpl,med.facult,Cap.il,dilp genter legerit,intenigit, Siquidem quæ corporis meagt;-tusrcpurgant,obftru(ftioncscp auferiït, ea omnia turn nitrofa,tum amara tenuiacp ; aperiêtia uero3Ut iam ex Galeno monftrauimus, craftarum partium, acria 06 mordacia funt,Exquoitcrum omnibus planum fit, Aloen nullam habere aperiendi faeukatem, quod nB minim eins natura ab aperientiü natura prorfus ab-horreat, Primum enim quumex numero fit exter-gentium, tefte Galeno lib.d.dc Simpl.med.faeuh (id quod neque Puteanus inficias ibit) cralfarS partium elfe non poteft.funt etenim omnia extergentia SCmea rus expurgantia medicamenta partium tenuium,po^ tiisimumfi cum fuis contrarijsconferatur,quæ IhttTiX ■SiKX 06 l(ttfigt;xx[tKa nominaturtutabunde doen Galc Aloc neque nuslibj^Cap.u.deSimpl.med.facuL Deniepnee^ tws,neque acris,nequemordaxeft.nam,utaperteGalenus Ifid* mordux. deSimp.med.facul.Cap.dealoëteftatur,In^xivixtA^.^ xlus : ideft, ficdtatêniordicauonis expertem obrineu

CONTRA PVTÊANV7S APOLOGIE» » Etquo pado acns die poflêt AIoë,quum (ut idem co dem in loco foibit) tJUw» Kxßcefo'is «Atma//thoceft,ub ccribus puriSjÖC à ibrdibus alienis,, non molcftum fit* CætcrumacriaelTedcbcrconiniajpropterquæ wx^ ApmentU sii^uxis amp;nbsp;apertio uaibrum accidit, abunde ettam do- herein qa^dt eet Galenus lib.y.The.nictho.Cap.i.ubi ex profellb ^^^^''^ °^^‘ dus caufas commémorât, ut fam foie meridiano ela- ^^' rius fit, Aloën aperiendi facultair non eife præditam : ut quæ ncque cralfarum fit parti'um,-ncq,’ acris, atque adeo mordax,Et hæc unica ratio, fingula Puteani argumenta non rcfellere tantum, imo etiarn expugnare potis cft.Mirum autem, quoddiuerfa in fignificatio-ne uerbo Apenïe uius fit Puteanus: cum tarnen Gale nus (in quem iam parturft Commentarios) Iib.5*Ca* 13.deSimplicium medicamentoiaim facultatib.Dio- Diofeon-feoridem etiarn notet, ut qui nonnunquam medica- d« à Gde-mentumquod relaxat (x«Aa:sîKèp uocantGrçci) ar«- no notitta^ soiM^uùi/j ÔC apci iendi facultatc praeditum nomina-uerit. Hic ego iurequidem earum rerum,quæ Gale nus in Simplicium medicamentorû methodo tradit, ignoralîoncrn Puteano exprobrarepoITem : id quod fpfum no uno in loco nobis fecifle conftat.Sed à con-uieijs,ut recepimus,diligenter caucbimus,rem totam Ledtoris iudicio relinquentes:qui,nifi Audio iniquus fueritjfacileacAimabitjUtcrrecAius Galeniinhoclibro præceptiones didicen't. Porto uerbo Aperire, Me-fucqueq,’ (quern tarnen defendendum AifcepitPutca nils) in eaqua Galenus ufus eA fignihcantia. inquit enim: Aperrione fanguinem fpargente,ita ut minime laxarc, aut ob Aiuóione liberate defignarc pofsit. Sed hæepro prima: rationis conâitatione fuffi'eiant.

Secunda Puteani ratio,qua Mefuen tueri conatur, secvnd* Iia:c eß.EmplaAica medicamenta,quæ confiflentia ratio.

funt craffajtenrea aut uifcofa,amp;^infarcientia,qug Grae ci ip.eigt;ÿXK[iK« uocant,corporis meatus fuolentoreop-pleut, Ô^infarciutugitur detcrgenua,amp; meatus expur gantia,quæemplafticïs amp;nbsp;infarcientibus qu ali täte Ölt; effetflu contraria funt,meatus expurgant, recludunt, aperiunt'ue. Ex quibus uerbis iterum abSde confiât, Puteanum uerbo Aperire in aliéna fignificatione uti, atque adeo errare^eadem enim facit ^vióliKx n^ £x^^ƒagt; KTiHX medicamenta,ijs quæ Graecis peculiariter «Wsv^ p.^l'iKx, id efi aperientianominant^Quodquarn abfur dum fit,ex paulo ante didis perfpicuum elle arbitror» P.mplAnici Emplafiica amp;nbsp;cmphraótica aduerfari detergentib» QC. er emphm meatus obfirult;fiione libcrantib» minime inficiamur«

ita enim doccre GalenS lib. 5. Capji.de Simpl.mcd. facult.fcimus.Hocuero conftanternegamus, aperie-tia cad cm effe cum dc:crucntibus, ac infarCru liberan.-nbus, Sv aduerfa emplafiicis 5S emphraeticis. Aperieu tium enim comranajion emplafiica dC emphradiica J fed potius ea,quægeneialiori nominc(proprio nancj deftituuntur) lt;ruiuxyov[xjiy^Äamp;tiv7Xyi^o-tÖlryov7x,i^ sir„ vouZrx, tefte Galenolib.5'.Cap.i3,deSimpl.mcd. ft-cult.id efi contrahentia, ocdudentia, conftringentia, firingcntiacp nominantur. Qtiaretemere SduerbaSd tempus,cum docet quæ fint emplafiica,emphralt;fiica, detergentia, ÔC meatus obfirudione liberantia, perdit Puteanus.quum illi potius docendum erat,qug effent aperientia exquifite fid proprie loquendo medicamen ta,quæq5 illis cotraria.Atqui pueriliter hic,ut alias Cx^ pe,in hoc uerbo Aperire labitur: quo idem quod amphores aut laxiores fieri meatus,fignificari putat.quö tarnen nihil aliud, nifirecludere uaforum orafignifi-eet. Adeo ut diuinare mihi pene iam Iiceat,quales nobis fn Galenu parturiat commcntarios.Ec cogitet hic, fecum^

CONTRA PVTEANVM APOLOG IA, 1gt;' fecumcp diligenter expendat Putcanus,quid bic pro-ducerepoirem3fideco uerequidemjUt illc deManar-do, lam uita funóto, amp;nbsp;me,fal(b ac tem ere admodum, amp;; non citra impudentiæ lulpicionêjpronundare ueL lem, Quarememores eorum quærecepimusnos fa-dïuros,ad alia,quæprofert Puteanus, diluenda, pro-grediamur^ Vt oftendat fubinde, obftructione libe- Talent h-rare,SCuaforum ora apenre idem effe, locum quenda cut explM ex ïib.8♦The,merh,Ga!eui producit. ubi i's, Puteano tur. citante, ita fcriptum reliquit: Soluunt obftrudiones « quæ ui'm habent deterforiam,meatus uaforû aperien- « do,HgcGalenus,. Hicdcnuó,utanteaquoqj,fidem “ in Puteano requiro ï ut qui locum hune G aient de in-duftria deprauarit* neque enim uerba hæc: meatus ua forum aperiendo: GalenuSjnifi fibqpfi pugnantiado cereinftituiflet(quoddetanto uiro fufpicari quidem piaculum effe du co) adijeere potuit,ut qui alias ama-ra fatetur efle fane detergentia amp;nbsp;expurgantia, at ne-quaquâ aperienua.ea enim ut non folum amara, imô etiäutacriafintnecefle eft, Vtautemomnes aperte agnofcant,hicquocp Galeni autoritäre abufum effe Puteanum,ne dicam falfarium fuifledocum ex arche-typo Græco adfenbam, ubi in eum legitur modum : iKtf^cd-jfoVirl pSljV OlW Kt ^VTsflH^ lt;/lujUK{iamp;S }i^(üSiV7i TlfO^ caj'fal6V(r«i tS /igiiKTt, Kj äKU nv (ru[i(t[amp;‘ h«(ASKvó(iSb/«i. Linacrus appofitefic interpretatus eft: Soluunt quidc „ obftrudiones,quæ deterforiam obtinent facultatem, « feuforis cuti fint admota,feu intra corpus accepta, « Vnde abundeliquet, aperientium nullam prorius hic fieri mentionem à Galeno, qug tarnen Puteanus cum caufæfuæ itaconducere uidiflet, adïjcereuoluitïfed qua fide amp;nbsp;integritate, iudicent doefti, Pergit Putea nus,ficcolligensï Venariï meatus fanguiné craflum

kicidendo Si abftergêdo fua amantudine apcrit aïo?, fgitur er fanguiné dieoe poteft. Quibus in uerbis ite rum bispeccatPuteanus.Primum, quod aperireidem quod extergcre fignificare autumat. Secundo, quod perperam fic colligit: Aloë expurgat,igitur fanguin? eliciuidcnim minime poffe Aloën, nifi ex accidenté, fuprà Rubiæ exemplo monftrauimus» At cum de fa-cultatibusmedicamcntorüdignofcendisagitur, non quid ex accidente, fed potius quid per fe amp;nbsp;primario, ac nullo intenjeniente, medicaments efficere ualcat, Galeno libj, Cap,x,amp; 3. de Simptmed, facult.tefte, quaeri foIet.Huius prarcepti Puteanus, qui tarnen ne-feio quos in hune librum Commentarios parturir,im memor,pcrpctuo quid ex accidente poisit A!oë,procul à diiputationis feopo aberrans, demonftrare fru-Aloênodcl- ftranitituf* Cæterum falfonos accufatPuteanus, ftringendi quafi Aloën femper adftringere,ncc aliam præter art-tantüßcul- ftriÆoncmfacultatemobtinere cenfuerimus: cumta taie Prä' mciiidipfumnufquam in noftris feriptis nos dixifle oftcnderepofsit,ut qui præter adftriëlionemâfamari tudinem,etiâpurgandi facultatcm, adftridioni pror-fus aduerfam,eam habere feiamusjd autê dixiße me, fan's ex qs quæ turn feripfi confiât, Aloen non aperire orauenarum,neque cicreûnguinemtfed eadem apcr ta,fanguincmqgt; promanantë, fua adfiriëlione amp;nbsp;ficci täte potius oedudere ac confiringere. Quibus tarnen uerbis gt;nbsp;eidem inefie amaritudinem minime negaui-mus,utpotequam guftu non fêmel,icd iterum atqj ite rum deprehêdimus: Ôd quam uulgatû hoc omniumep in oreaitum prouerbium,PIus aloës quàmmellis, ut fmaritudi' ignoraremushaudpermifit. Qiiod itac^ amaritudi^ nù quare nisnulla à nobis mentio fadia efi,non ideo fadlS,quafi nulla mm - AJoën amaritudine carere crederemus: fed quod infti ito frôla.

CONTRA PVTEANVM APOLOGIA» 1$ tuto noftro tllam nihil obeffe potTe feiremus» Amara fiquidem non nifi meatus expurgatjobfbuóhones^ tonunt,aperiie autê nifi acria fint haud poirunttquod - loia acria,ut diximus,apericndi facultate prçditafint»

Porrd iam tandem ex Galeni fentêtia,quæ fint proprie rarefacientia,detergentia,apcrientia, obftruóio-nem foluentia,denfantia, et obftruentia medicameta, Montuus définit ï quod certc illi inter initia faciendS erat,potißimum quum intelligerct^his dictionih.con fufe omnes pene,ut ipfemetfcribit, noftræ ætatis medicos uti. Sed mirurn eft,Puteanum non uidere fe effe ex illomm numéro, quos hic accufat» Nam utcunc^ alqsiamnominatis uocibus reóieutatur, Aperireta-men uerbo ilium abuti, atque adeo genuinam eius fi-gnificationem confunderc, turn ex ijs quæ paulo ante diximus,tum exqs quæipfedeinceps fcribit, euiden-tifsimum eft» Nam inter reliquaquæ producit Puteanus,in eumloquiturmodum»Amara pene cæteris pa « ribus non folum meatus externes, fed etiam internos «« purgare SC aperire poffimt» Exquibus uerbis bifaria « haUucinari Puteanum liquet» Primo, quia in uniuer-fum uerum non eft, quod alferit amara meatus exter- Non omnU nos SC internos expurgat e poffe» Si enimadiunda fit lt;tmcird ex-amaritudini adftrióiio, tS extemos meatus amara ex- t^noimed-purgarenó ualêt» Nam,Galcnoli»5»Ca.ii»deSimp» *“^ «pw-med.fae.autore.extemorû meatuG exiguitas prius ab ^’^^ adftnctióe occlufa,quàm probe queat expurgari,non cria inde in altum abftergente fubftantia recipit, nee expurgatur.SecGdo,qd’ Aperire, oblitus definitionis antea produefie, nihil aliud effe q meatus à craff is hu-monb» expurgate, atqj adeó amplioresefficere, mani

‘ fefte infinuctfidep no dutaxatinhocloco,fed in qs etiS qugpoftea fubiügitdcciffe cóuincitjnqt ent: Ex præ-mill»

mfHis patet, detergentia SCfardu Iiberantia mcdica.lt; menta,quæ funt amara, fubftantiam, qua: in pons 8i meatibus continctur,dctcrgedo uel expurgando fub-mouere, idep primo amp;nbsp;per fe, 5^ propter id poros Ô( meatus aperire» Quomodo enimporis aut meatibus impadta leu infarcta educi uel extergendo uel expurgando poffunt, nifi prædiôisâutporis aut meatibus rarefadlis aut apertis C Quid enim apertius, quam bic Puteanum Aperire cum Rarefacere uerbo confonde ree* Accedit quod manifefte hic fatetur, amara primo amp;per fedetergcre amp;expurgare, ex accidenté autem aperire: ita ut illum plane à caufafoacecidide« nemo nonuideat,quando hoc folum à nobis controuerfom fit, Aloen per feora uenarum haud polie aperireu'ta perpetuo a difceptationis fcopo temere aberrat Putei nus.Sedindat ille,ct locum Galeniexlibro quinto de ocularibuspafsionibus produefo ubi afferfoamaraet nitrofa,ueluti font lupinus, orobus, amygdala, uires habere apertiuas, ÔC craßi humoris incifiuas : incenfi uas perpcram fcriptu cft. Liber qu cm citat,mihi non-dum uifos eft, puto autem locu iftum typographi in-curiae(reuitiatum,quumlocusillehabeatur Iib, 5,de Simptmed/acuhCapaimbi ita Galenus fcriptu reli quit : Ÿ’ cA' täii o^ójiüip n t^ St^peiüp Khiofop^ '^ fiK2dlt;r^ 2-•zaïj uari Tffm§ot,7rgog -rö ^V'^amp;pyHjlH vi x^'^^Tsrcgoni IkkxSx^ Zjeopbjffi.'^ct'srKHa-iop t^ x^ rpïs «pvy/x^stg a-vptSbSt/KHi.K^ ^ K^ ipvraiy 2a-x (ïty Isly thik^k-, k^ gv'^a x^ J^ixKX^«i§ct i!róf»f.quodeft:Eruorumamp; lupinorum potifsimum amarorum farina,fopra quam quod extergit, nonihil quo^ meatus expurgare ualet. Simile quiddaamyg-dalis aeddit^nam harum ipfarum quæcuncç amaræ funt,amp;dctergunt, amp;nbsp;meatus expurgant ♦ Ex quibus nimirum uerbis fan's perfpicuum fit,Puteanum Aperire

CONTRA PVTEANVM APOLOGIA, tr tire dtxifle,id quod Galeno eft iKliKSxlgii/t^deô ut bine conijciamjPuteanum Græcæ h'nguæ non admodum peritum efle, Quæ fi liera eft conidfiura, de fuis com-men ta rijs quid diuinandû fit, facile doefti ludicabunt, Auicennam,quem citât,nihil motor,ut cui per me li-cetloqui ut lubet. nihil uero certius, quant ilium, aut eins Interpretern, Aperire uerbo pro iKlix§«i§lt;ligt; impro prie ufum ede, lam puto abunde nos möftrafTe, ape rire dieftione in aliénafignificatione ufurpaffe Putca-numueliqiru eft,ut planum faciamus, Mefiien,quem die tarnen defendendum fijfccpit, Aperire quoque in cafignibcationc, qua Galenus utitur, hoc in loco, ubidealoe agit,ufurpafle, SiAperire(utPuteanus ar veriodpe' bitratur) effet, amaritudinefijaextergere, purgare, ÔC me quomo faróuliberate, Mefuenunquam earn apertionem in- doufunäe-terinfigncs Aloes noxas commemoraflet: fed potius P^^' hancfacultatem, utpotecorpori humano admodum utilem,amp;f qug obftruciioncs eins foluere poffer, miris laudibuscxtuliffet, Internoxas autemrecenfere earn facuhatem Mcfucn,ucrba eius fatis declarant, quæ fie habent: Ncq; ad aliud nifi ad unS uidetur noxia, ape- « ritenimorificiauenarum, apertionc fanguinem ma- « narefaciente, Videatigitur Puteanus, quàmpræpo-ftcre,imô quant infantiliter, Me Cues fentenriç, illo in-uito admodum, patrocinati conetur,quandoquidem is,dequaperpetuogarrit Puteanus apertione,mitti-me locutus fit:fed de ea potius,quç fanguinem (ut ille ait) manare facit. Quare quû eandê fæpius cantilena occinat Puteanus, 6C Aloèn amaraep omnia fua ama-ritudine corporis meatus, iccur 6C licnem expurgate poffe,uarîjs rationib.oftcndcrcftudeat:no eft ut dein-ceps ad cas rationes uerbû dieturusfim.quandoquidê SCnos fatemur, ut ex predict is innotuit, amarapoffe

expurgate,obfirudioncsep tolieretatnon apcrirc,nifi Aloen effc acria fint. Hic potius immenfum Puteani errorem de gemre detcgemus,qui contra omnium ueterum SG recentio-mediexmen njm,addc Mefues ettam,cuius tarnen patronum agit, iéntentiâ aflerere audet,aloën non efie de gen etc pur

gatoriorum per fe medicamentoruJdipfum uero hoc pado planum facere conatur. Médicamenta proprie purgatoria dida,omnia familiaritate quadam, fi Ga-Ienocredatur,ôôàtota fubftanriahumorcs purgados trahunt» Atquæ fua amaritudine purgando^SG fardu liberando purgant, ea trahedi facultateuacuationem non perficiuntjutdocet Galenus lib.5»Simptmedicgt; Capap.fed potins fardu liberando, ÔCmeatus expur gando pro qualiratum uarictate, aliquando cum ur^ narum promo none, aliquando fine illa aluum citant«, quæ ob id ab excernendo her core eccoprodea, non proprie medicamenta purgatoria Graecis funtdida« huiufinodi funt fumaria,icylla3abfinthium,rhabarba rum,amp; ipfa aloc.Hæc Puteanus. Mirari ante fatis ho-« minis temeritatemjUe dicam impudentiam, non poC fum,quod hunc,etfi apertum admodu,GaIeni locum deprauare non fit ueritus. Quod ut redius intelhgant ftudiofi,animaduettendum. Galenum in hoc locos Putcano citato, dupheia facerc purgatoria medicame ta. Vno enim modo purgatoria dicuntur, communi multis ratione, quæ quouis modo animalis excremen ta expurgant, Mio modo per exceUentiam purgatoria uocantur,quae eadem aut per uomitu, aut per uen--tris deiedionem purgant. Et ea omnia trahendi facul tatem pofsidet, alia unumquempiam humorem,alia duos, aut edam plures. Vnde fatis confiât, locShunc euidentcrdocerc, Aloen efièdegenereeorû,quç proprie, aut per exediennä purgatoria dicuntur« Si enim

CONTRA PVTEANVM APOLOGIA» T^ éa, qüæ t/liwwayfiörSf 7«sp0f purgät^^pnepurgatoria nominantur, aloë proprie purgatoria fit oportet» ca enim,eodem Galeno Iib»d,de Simpl.mcd.faculr.Ca» dealoë,teftc,v7r«l^o yastfajhoccftuentrem fubdu^ cit»Et ut rem planius teneant ftudiofi,alocn effe e numero purgatorioriï proprie medicamentorum, ertzA^ Aört5^xwf in hunemodum colligcmus.Qtixcunqj corporis excremen ta per uentris deiectionem purgät,per excellcntiâ purgatoria funt; Aloë corporis excremen-ta per uentris deieëlionem purgat : igitur per excellcn tiam purgatorium medicaments exiftit»Maior amp;nbsp;minor Galeni autoritäre firmg manent. Errat itaep Putea nus,eo quod medicamenta ea quæ fardîu libérant, 8C meatus expurgant, cum ijs qua* aluum citant confiin-dit.nam hoc nufqua Galenus docet: fed ea potius ita differreinnuit, uthxetrahendi facultate uacuatione perficiat,illa uero non.Sed præftat uerba Galeni fub-fcribere,utomnes fole meridiano clarius uideant,ut locum hunc detorierit Puteanus.Sicitaque aittQuæ- „ cunqt craffos Ïentosep humores extenuando, aut uri- „ namcierepofrunt,autexthoraceamp;pulmoneexcrea- ^^ tionibus auxiliari,ea purgant fane quidem,ucrum an „ tedictis non fimiliter nuncupantur. fedaliauocantur « urinammouentia,aliabechica,aliamenfesducentia : « hacreafuperioribusdiuerfa,quodnonhabeant uim « familiarium humorum attraërrieem, utilla.Et paulo pofttQua in hocbibuntur,ut fanguinem extenuent, « 6ó meatus obftruóhone libèrent apeiiantcp, ea traben “ di facultate uacuationem nonperficiunt..Ex quibus faneGaleni uerbis nemini non eftpcrfpicuum,alia rationepurgare ea,quæincidendoamp; meatus obftiu-(Hioneliberando expurgant,6C aliaquæpropricpurgatoria nominantur» Haudminus errat Puteanus, c z quod

quod ea médicamenta,quæ ab excernendo ftercore Græci iK^öTT^urtK.« uocautjab qs que per excellentiam purgaton'a nuncupantur,differre exiftimat*Eadem enim eflè itaoftendemus. Qiiicquid excrementü an^ mail's per aluum purgatjeftproprie purgatonü: Aloë ftercus,quod eft animalis excrementum, per uentrem purgattigitur eftproprie purgaton'a, Maior Galenj eft: Minor quoqj eiuldê autoritäre firma ualidacp exp ftit, quo pachto enim illam inter eccoprotica reccnfe-. ret,nifi ftercora excerneret,Sed Së Galenus lib,6,Sim pIic,Cap,de aloë,manifefte innuit, eccoproticanon difterie à proprie purgatorïjs,fic feribens: vW}'« cf^ »^ ^eïstf« ’?ÿ/tK^i7t^(ü7îLa)iilixÂv(Ji5iMagt;i/ over« eJiagiiKliaiiitQyid^ fi diceret, quia ex numero medicamentorum quæ fter co ra excernunt, aloë exiftit, ideo uentrê fubducit, Vt inde colligere liceaf, uentris excremëta amp;nbsp;ftercora ex-cernentia medicamenta, Galeno etiam dici proprie purgaton'a, ut fit plane fenfus : quia aloe ftercora ÖÓ uentris excremëta educere poteft, igitur uentrem etia fubducet,Sed hgc,utpote non magni momcnti,milTa faciamus: atq? aloën proprie purgatoriam efte, uete-rum Së recentiorum teftimonqs demonftremus, Gale nus fiquidem Iib,i3,Thcra,metho,Ca,i4,manifeftif-fime aloën facultatem uere purgaton'a habere innuit, fic de ea feribens : täut« fiifju^Txi Tis J^M/xpis ((«SxfTJK^^ Facultatem autem proprie purgatoriam hic, ut alibi ««s«4ii» fcrèlemper,Zt«^ÂfTiK4ü appdiat. Nam quæ per urina ßeuUds. ahaep euacuationis Ioca,citra uomitum Af uentris de-«M«e«/i*^ iedtionem purgant,hæc fc^«a^«fTiZc«Græcis,amp;expur gantiaLatinis proprie nominantur, Præterea Galenus lib,7,The,metho,Ca,n, iterfi aloën inter ea quæ per excellentiam purgatoria dicuntur medicamenta, qua:fthedam 4(«^«if«r7«uocantui', recenfet : dum eius facultatem

CONTRA P VTEANVM APOLOGIA^ 2t facultatem purgandi amp;nbsp;attrahendibilem,uentnculi Ô^inteftinorum loca non tranfcendere;aut fi ultra hgc peruenerit,uafa tantum in melenterio contingereicrt bit, Sed uerba eius adferibemus: vasroAoiTrop o(w à^ J^nK-SSii,o7ri»s avris ix70 tki ^’'Toïs}(iwlt;rt '^yxs^'m (iK(iO}(yi/.'i«st tsi efi iiffir^t/lei« -^OS TX! 'Toi«v7«S tAiaSto-us ep^fp-xlix-,’ra yïva jM tK rZll KxScU^Cvlai) p-ZT^lCm, US p.H TP^oiiVXl 7^ J^V^ vxi^Hi xAraiJ xv.iüti^Cü T i^ yxst§x Tt Kpa tk ^7i§x x®f‘®P» « aç^ x§x TT^s 7S76is xTi^'c^ T KX7X 'fgt; (iixiv'ni’ioii xvracny^ ^/ itJil TO At« 7H! X^ÓflS (fit HSCÄÄlS«y Ö «VT« Kx6' XV 7^1) H xAÓtj (jt.H'orxfóvrdDi/ iKamp;vaii, Qutnettam Iib.ö,deTueiv da ualetudinCjidem Galenus aloc biliofi humoris tra-hendi facultatem ineffe, ijs verbis euidêtifsime docet ï cv (/»P 0vJ^'«hÓV7V70l!av'tVHXiy^if\.K7lKiujJ^(UJXl7.iy\j(0VXXf ^hw^ss x^S^ov ♦ Actius etiam, quem nuper Veronêfis üleJanumCornariumantequam integrum latmita^ te donaffet,infcvliciter prgueniens (ut qui hauddubie hunc maiori fide amp;nbsp;diligentia,quam Italus illefecerit, abfoluiflèt) conuertit,Lib,3, Ca,x4,aloën purgare bi lem ijs ueibis indicat : Aloë totum quidem corpus nó « purgat,bilem tarnen,quæin ftomachoamp; uentre amp;nbsp;« intdlinis fuerit,una cum duris excrementis, quiete Slt; quot;nbsp;fuauiter educit, His omnib, acceditMefues,cui pa-trocinatur Puteanus ubilibet , atque omnium hodie medicantiG confenfus: qui unoomnes ore fatentur, alocn proprie purgatoria effe3quod fcilicet bilem tra-hendi facultatem obtineat. Nee id tem ere fane, quan-do Galenus lib.j,de Simpl. med.facult, Cap,i9.uere proprie'ue purgatoria ab alijsinhoc potifsimum dif-ferretradat,quod illa habeant uim familiarium humo rum attraôricem,hæc uero non/Rco c itaq; lic colligi tur: Aloë trahit humoremfibi familiärem, igitur eff proprie Sëpcr exceUentiam purgatoria. Antecedens c 3 iam.

iam Galeni amp;nbsp;aliorüteftjmonïjs probaufmus» Ätqui K7oc J totd hic clabi cupicns,fic refpondet Puteanus:Fateor qui--fubßantM, denn aloën trahere bilcm,at non à tota fubftantia, fed ctionfuc' fuceeßione, quia fdlicet reliquis humorib» leuior cft» ^tumhilcm ^^^‘^^_ ^^ Galeni locum in lib. 3. de Natural, facult* ^^1^^ confugit, ubi Aie duo tradtionum efle genera docet* unü,quodfucceßione adidquoduacuaturjeffîcitur: alterum qualitatis familiaritate. Quod uero nulla elagt; bendi uia hacrarione Puteano pateat, primû hinc in-telîigi poteft: quod Galenum in Jocis an rca citatis, in qui bus aloc trahendi humoris biliofi facilitatem ineffe feribit,nullam prorfus eius tractionis,quç fuceeßionc firunentionem facere,euidentifsimum fit. Nam fi de ea loqueretur,tum etiam illam bilem, qua’ in ijs uenis efijquæ funt ultra mefenterium amp;nbsp;iccur, aloën attrahe rediceret. Quiaucro trahendifacultatemaloës,non nifi ad eauafa quæ in mefenterio funt,pertingere pof-fe afleritteerto certius eft, eum de traëlione,quæ quali tatis familiaritate,et minime de ea que fuceeßione effi citur, loqui. Quinetiam Aëtius aperte innuit, aloën atotafubftantia nähere bilem, dum inquit,hanc to-turn corpus no purgare;hoc eft, bilem non à toto corpore educere, fed duntäxat à ftomacho,uentriculo,ÔC inteftinis.Si enirn aloè'fua amaritudine meatus elpur gandojd iueeeßione eius quod uacuatur, quemad-modumpuerilitcr admodum imaginaturPuteanus, traheret bïlem: tune illam non tanin ex locis iam com-memoratis,fedexuniuerfo étiam corpore educeret. Et quid multis moror f ff aloën fuceeßione traheret, turn non duntaxatbiliofos,uei'umetiam crafibs Óëpi-tuitofos purgaret humores: quodhæc,ut omnia alia amara,Galeno lib.4.deSimpl.med.facult.Ca.i7.tc-ftC;C raß kiem omnem fiue pituita, fiue pus, fine aliud quippiam

CONTRA PVTEANVH APOLOGIA* 2? quippiam contineatur in uenis St thoraccancideie 6^ expurgate ualeat* lam dictis accedit, quod Paulus Aegineta lib.y, Cap.q.aperte „doen bilem à tota fub^ ftanttajuelcflenn^fimilitudinetraherc, qs docctuer-bisîQuumomnia purgantia medicamenta ftomacho h aduerientur, foia aloe conducit * Sciendum uero eft, « medicamenta ea non fimplici quodam tempcrainca- * to,uerbi gratia,caliditate purgare:alioqui omnia cab- “ da,ueluti piper,uacuandifacilitate obtincrenttuerum quot;nbsp;totius eftenriÄ proprietate, quomodo lapis Magnes ® ferrum attraheredemonftratus eft*Quid quæfo qsuer bis apertius dici potuiftet C adeo utnifimentem pror-fus,dum hæc côminifccrcfur,amifdfctPutcanus, con tra omnium 6^ uetcrum Sd recentiorum medicoru fen tentiam atcp confenftim, aloën à qualitatis familiartia te trahere bilem flau am nunquam inficiari aufus fuif-fet* Aloe itaq; non amaritudinis ratione, utfalfo fibt perfuafit Puteanus, bilem per aluS purgat (alias cnim omnia amara idem præftarêt,quod à ueritatc effe alie-nifsimum nemo non intcHigit:) fed potius qualitatis familiaritate* Illud quidem nemo inficias ibit, ama ra artraÆonc,qua’ fuccefsioe ad id quod uacuatur fit, bilem perurinam uacuarepoffe: at per aluumnonifi ca,quæ elfentiæ effîcitur fimilitudine* Cæterum Ga leni locus,quem ex 14/fhe.meth, profert Puteanus, non duntaxat de purgatione, quæ fucceftione eius quod uacuatur fit,intelligendus uenittuerumeaam de calqua* familiaritate qualitatis efficitur* Nam Hippo crate in libro de Natura humana, SC Galeno in com-mentarr)s,amp; lib.^.deElementis, teftibus : quum quis medicamentum purgans aflumit,primü id quod omnium maxime fibi fecundum naturam cognatS atque funileeft trahit,exinde quod leuius, donee ad id quoJ grauifsimuta

fl4 LEONARD! FVCHSII grauifsimCinhumonbus eft, pcruen turn fLicnuVcr^ bi caufa : Si quis medicamentum hauriat,quod pitup tammoueatyprimS pituita, ftatimbilemflauam,poft hancatraattrahit, Itaut euidentifsimu fit, leuius non tantS in attraflione, qugfitfuccefsioneadidquodua cuaturamo etia in ea,quæ qualitatis familiaritate effi. citur,primn,poftquam fcilicet familiaris humor eft ua cuatus, trahie Quæ fubinde producit Putcanus, iterS claremonftrant,hunceaquæ meatus expurgant me-tigrfrertd- dicamenta,abaperientibusnonièparare. Præterea flrtäioms, miraturPuteanus, curfolius qualitatis adftringentis, qu^inAlo'c præteritapenitus amara, quæ tarnen in aloë copiofa ëft,tantum eftj ^teg adeo uincit adftrieftionê, meminerimusXupra mmtioß- diximus,non ea ratione nos omififte amaram qualita tem,quafi can de in aloë efte negaremus, aut ociofam Sc inefficacem omnino putaremus : fedideó,quod ib lam fententiænoftræ nihil officcre feiremus.quando-quidem ratione amaritudinis abftergere tantum,non apcrire,ut abunde demonftratu eft, aloen, nobis pro^ bè conftarett Quum itaque Mefue contender et, aloën ora uaforumita aperire pofte, ut fanguinem effamde-rent: placuit turn iili,contrariam quæ in aloë eft quali tatcm,adftri(ftioncm nimirum obtrudere, qua fcilicet ulcéra contrahere, cicatricern obducere, atep adeo u a^ forum ofculaapertane fanguinem fundant occlude^ te polfe intelligeremus, Quare quum amaritudinis gratia duntaxat abftergere, adftrióione uero fua con^ trahere ulccra,amp;' cicatricern inducere aloën nobis con ftaret : facdum eft, ut altera confulto prçtermiierimus,. Nee alias,plures'ue facultates ratione prædieftarû dua turn qualitatû, nempe amaritudinis amp;nbsp;adftriëïionis, ïn aloë agnofcit Galcnus li, 4, de Compo.medieam, ««7« 7Pza-»j, Cap, de oculorum ulccribus, ubi in hunc modum

CONTRÄ’P V-T.E AN VM AP o LO GIA, ijr ttiodum fcribitt^àTSf æt waif è^ t/ltwiiiitfiS n xhin, kxSx-^if 10^olt;Ao^lJi^e^ (Ap y«f 'll }(^ isiKfóir^ TO gv-^eni TsitjiVKos, t}lt;^KTl t(^ suTS'TtKoyyftis truuxya^ Tt J(^ triwov^avi/ tk tA-*«»Quodeft: Aloëmixtæ quodamodo eftfacuitatis, ueludrofa. Habctenimquiddameriamaniarum,ab ftergerepotens. Habet SC adftn(5loriumquiddam,ut contrahat,amp; ad cicatricern ulcera perducat.Qiiæ urique Galeniuerbaeolibenrius pioduxïmus,quóduni uerfas aloes facultates,quas manifeftæ qualicaris ergo obrinet,quàmbreuiflîmè ob oculos ponere uidean-tur, lamitaque caufam,curamantudims non memi nerimus, fuccintfieadmodumdiximus. Atqui utue-rum ingenue fatcar,nô parum pœnituit me earn qua-litatem omififfejquod non parum adconbimandam noftramdeAIoefentenriaconducat, Namquum im modice amara non folumcalida, uerumeriam ficca fint,Galenohb.4,de Simpli.med.facubCaaS.etlib, 7,Thera.meth,Ca.7.teftc:farisconftat,aloenjUtpote non folum uehementer amaram, uerumeriam adftrin gentem, immodice eriam ficcam efle.Siccaautem for titer quum fit citra mordicarionem, ut idem Galenus lib,6,SimpbCa. de Aloe teftatur: uulnerajporiflimû autem uenarum amp;nbsp;arteriarum, utpote quæ camofis partibus longe ficciores funt,glutinare ualct. Itaut utriufque qualitatis ratione, amaritudinis fcilicct 6C adftri(Aionis,aloeuafapcrruptaj 6C uehementer aper tareclufa'ue,conftringereatque cccludere nemo non intelligat, Atquehinc eft, quod Galenus lib.ƒ .The, meth. Ca.5^. ubi ex profeflo de fiftendis fanguinis pro fluuijsjquæ è profundo crumpunt, agit, aloën ad ua-faruptaSCredufa utile efle medicament« doceat uer ba eiiïsfubtcxemus'.aV^inquit, inui uurjei; ki ri fe/fa-^oj «)yuü(', » amp;vt(sciiX)TKt niT^iu!, üso^ïyoii üv^t 'lo ^i'^^,~lt;-'-

vcf/ ixiu.ix^‘,(^ «^OH K^ (i«vvet Jli o'ivov (itAavoQ Kvs^giv }^HS« efetfpLXKX, Hicprofedo unicus locus, adPuteaniïen-tentiam prorfus explodendam fufiiccrct» Pono ridi culum eft,quod deinceps Puteanus temere afTcritjGa lenumnonah'aranoncfufius eas,quasAloë abaftri-ólioncfacilitates, quàmquas ab amaritudine habet, quæ tame funt plûtes amp;nbsp;præftanuores3retuhire:quàni quod eius amaritudo ut omnibus notiffîma eft, ita quoque eins qualitatis facuItates*Contra enim omnes cenferent, Galenum copiofms amaritudinis faculta^ tes, utpote multas,quam adftriciionis debere rctulif-fe. Sed quid opus efl ijsnugis immoran, cum euiden tiflimum fit, Galenum fiepe qualitates herbarum tan^ turn indicaflè,undequiuisparticulares effeedusnuUo labore colligere poflet: in Capite uero de aloë non duntaxatqualitates,uerumetiam earundemfaculta^ tes diligentiffîme expofuit, ut puerileillud Puteani efi fugium hic locum non habeat* Deinde iniuria affi-cit, dC falfo nos accufat Puteanus, quafi empiricorum more, fimplicium medicamentorumfacultatesuena remur, non à natura aut qualitatibus eorundem, iu^ xta Galeni doctiinamlfcd potius à (blius autoris tefti moniOjCitra rationcm, Pam fiqmdem Galeni de co^ gnofcendis fimplicium medicamentorum facultatif bus methodum non domi tantum amp;nbsp;defundtohe, aut(ut Græci loquuntur) Tsx^i{gt;yagt;s legimus : fed ean-demctiampubliceinScholis noftris medicis accurat ta diligentia magno auditorum noftrorum,ut non dif fidimusjcommodo enarrauimus.Cuius rei, fiitfcio,fi delis teftis eft Gallicæ gentis uir multæ eruditionis loinLipd lo^nnes Lipareus Brantiliacenfis,quinoshbroshos j.(,^^_ Galeni explicantes affiduo amp;nbsp;diligenter audiuit.Qua re pratter neceffitatem, amp;nbsp;temere admodum tot uer-bis

CONTRA PVTEANVM APOLOGIA^ 27 fels mculcat Puteanus, fpedalcs medicamentorum fa cultates non raro ex generalibus difcendas effe^quan dot'd optime fdamus: nec^ illo poft Galen« dodoie adhancremtne ftbi impenfius placeat,nobisopus erat. Verum quid mirum, Puteanum tam arroganter ftbi omniauendicare,atque tam impudêter iudicare, cuius iudicium prorfus excæcarunt cpiÄauTix, ambi-no, audacia* Satis autem noftrahxcApologiadoce-bit,quàmfœlicircrinGaleni methodo uerfati fimus. Infupernoneftuthgcuerbaexprefte,ALOE CIT SAN G VIN EM,in Galeno fcripta efte exigamus i Puteanus tantum doceat, Galenum talem aliquam tribuiffe A-- nbsp;nbsp;lt;

Iocqualitatcm,ob quam aperire ora uaforum poffit: nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;-

amp; nos uicftos fttebimur. Hoc tarnen n unquam ilium præftare pofte, certo fcimus ♦ neque enimrationead-ftri(ftionis,ut fole clarius eft: neque etiam amaritudi-nis ergo aperire ualetalo'é, ut abunde monftratS eft, Reliquum eft igitur,ut aliam qualitatem, quam illi tri buat Galenus, in medium proférât» Nullam autê po-- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;‘flt;^^ *

terit,nifiacrimoniam:aquacertetantumabeft aloë, ^‘’^‘‘^^x-Galeni fententia, ut earn omnis mordicationis effe ex ^^^ ^I^‘ .pcrtem,id quod etiam experientia confirmât, amp;nbsp;puris atep afordibus purgatis ulceribus minime moleftam cftedicerenon fit ueritus, quod tarnen afiérere nun-quam potuiftet, fi acre efte cognouiftet. lam arbitror omnibus perfpicuum eft, quam friuole amp;nbsp;nullius mo menti argumenta produxerit Puteanus: adeô ut puer etiam inteUigerepoirit,quàmubique Galeni locos in fuam fententiam callidè torferit » Tertia ratio, qua Tertid rlt;i -Aloën aperire orauenarum oftendere conatur Putea tioPutelt;tni. nus,hæceft: Acerba amp;nbsp;refrigerantia medicamenta, Galeno lib»5.The.meth. tefte,fanguinis eruptionem ab internis partibus corporis exilientem curant: quia . nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;dz fcilicet

fcilicctcoguntjdenünt, 6Crefrigerant* Vt autemiHa hac rarione fanguinis fluxum liftere, na amara expur gantia, prædiÆs quahtate amp;nbsp;facilitate contraria, laxa re, aperire, calefacere poflunt. Aloë igitur3qug foruter amaraeft,6ëcxpurgans,laxabit,calefaciet, ÔC oraue^ narum aperiet.Hæc eft putida quidem Puteani ratio, quaamaraomniaaperire, euinccrefe pofteconfidit* Sed non uidet homo lippis oculis præditus,hoc quod ipfe pro confeffo habet: nempe amara acerbis proprie amp;nbsp;ucre contraria efte, nos minime concetfuros* Sunt equidem accrbafrigiditatisrarioneamaris,qugcalefa ciunt,contraria:atnonquiacogunt,amp;denfant»ama^ ra fiquidem, ut reële ex Galcno colligit, expurgant, detergunt, A quæ in uenis eft craftîciem incîdunt,no autemlaxantamp;aperiunt.Hæc cnim non fvwTixcè »^ tKKxâx^TtKxGvxcis, fed longé alio nomme appellant tur.quippe^^îtAasix«, id eft laxantia qfdem dicutur* Et ut hæc humeëlant,GaIeno lib.^. Simpfmed. facul.tc ftc:ita amaraficcant. Qiiæ uero aperiunt, ea araso/z«*. T/xcï,utdiximus,appdlantur* Quod autem amara a-cerbis non fint qualitatein uniuerfum contraria,indc abundcliquet,quodeadcmutriiqueinfitquaIitas.Sic cantenimaccrba,utdocethbn.Ca.jy, et Iib.4* Ca* 6, de SimpI, medi.facuI*Galenus* ficcant etiam ama-ra,utidemhb.7*Thera*mctho*Ca.7,etlib*4*Simpl* Ca*i8 .teftatur.Qiium itaque acerba amp;nbsp;amara in una qualitate conueniant,uteius qualitatis quoque ration neeafdem h ab ca nt facilitates necefTeerit. Habere au^ tem eafdem facilitates, hinc euidentifiimum fit* Vt e-nim accrba contrahere, atqueuulneraglutinarepof-funt:fic quoquealoë,quæamaraeft,utdocetGale^ nuslibro 6*de Simpl.medi.facul.eadcmglutinare, 6ë ad cicatricem ducere ualct* Videatnunc,quomodo amara

CONTRA PVTEANVAÎ APOLOGIA. lp amara accrbi's qualitate Óé facukate contraria fint, Pu teanus, Verumftat hoc loei rurfiim,amp;Galeiu locum Galcni lo' ex 110.4, dc Simpl. medica. facul. Ca, 17. produdt, f«lt; expend iibi in hunc modum fcribit: Quod extra corpus in lt;^‘^'^^' ulceribus nati funt praeftare amari faporesjidipfum in corpus affumpti efficere ualent ♦ abdergunt enim,exgt;-purgantep, Öd qua in uenis eft crafficiem ineïdunt. quamobrem menfes mouent, amp;nbsp;ijs qui fanguinem fpuüt,noxij funt. Qrigfiuera funt,inquit Puteanus, aloë qua? fortem habet amaritudinem, li non fitlota, menfes,fputum quoque fanguinolentum prouocagt; bit. Hoc certe argumente, ueluti muro quodam a-heneo confifus Puteanus, plane nos expugnaffearbi tratur,non animaduertens fe pueriliter admodum fic eolligere: Amarus faporqs, qui Tanguinem fpuunt, noxius eftugitur aloé,quæ amara eft, qfdem noxia e-rit.Ne(^enim,utinitio huius difputationis diximus, unum idemep eft amarum SC amarus fapor, feu ama-ritudo.Nam quod amarum eft, non amarum modo eft,fed præter amaritudinem alias etiam qualitates re-cipit non paucas, Galeno lib. 3. de Simpli. medf. fx-cul.Ca.T4.tefte: quibus quidem omnibus aget, adeo ut una quoque perpetuo adio eius non fit,amarus ue ro fapor in natura lua ab lolutus, feu amaritudo ipfa, ^'”‘0Wp unum id folum perpetuo eft quod eft, ideoiep una quo ^’ que perenniter eius adio eft, Quumitatpaloeamar^ fit, non autem amaritudo : hoceft, permiftamilliha-beat adftridionem, qualitatem abamaritudine alie-nam,fierinon poteftutomnes amari faporis, qui mi-nimefibi aliénas qualitates permiftas obtinet,faculta-tes ei rede óf rationabiliter tribui qucant. Hinc eft quod fanguinem fpuenfibus,ut ca quïc exadè amara funt,noxia non fit,extergendi enim ÔC incidendi eius , nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;d 3 facultas

facultas, per adftridfonem amaritudim' comunóaiw, fraóla amp;nbsp;debilitata cft. Si enfin terminus feu finis fapo Fjmjs exd- j-j-g amarfiquf fcilicet in fua natura abfolutus eft, Gale ^ ‘^''m^ nolib.?»deSimptmedi»facufiCa37»fcribentc,eftab ftergere : cur non adftrictio, quo minus finem hunc Amdrd etui confequereturjamanimimpedirctt’Qyiïigituratna.-bm ddßn- ^^5 quibus adftridio permifta eft, am ari faporis finem dio coniun atque adeo facultatcs omnes confequi non poftint: di eft, ex- non eft quod ora uenarum, quod acria tantum pof-tde anidro funt, apcriant,frangi uero,feu imminui in amaris ex-rumficultd tergendi facultatem, ob iunctam illi adftri(ftionem,alt; tesnonob- lourde qua nobis potilfimum cumPutcano difcepta-tment. ^j-^ cft)abundemonftraLHaec enim etfi uehementer amara fit,tarnen quia fimul etiam aftringit, fit ut pau-lulum extergat.id quod in primis teftanturea, quae fib^d» SimpIi.Ca.de Aloc,fcriptarc!iquit Galenus,df cens: üAaf «TsoKgiv zlt;Qw « »(^ (fttetepofiij/ xnlt;t TSi(pvKii/,(di-7« KS^T» pU’^etyKTO oAiyop ^gotro^iiAKio-t KxSxfOiS xhv-j. TO0F'Qpodcumitafit,euidcntiflïmumeft,IocumGa.-

Ieni,ubi ait Amaros fapores his qui fanguinem fpu3t noxiosefle,noftræ fententiae nihil aduerfari ♦ quum non de ijs amaris,quibus alia permifta qualitas eft,Io-' quaturifed de ijs, quæ exaAc amara funt» Sic autem *' „ uocat Galenus Iib, 4» de Simpt medi. facut Ca^ip» ExdUtd- quænullà fenfu notabili alia participantqualitate» «rfw 5«#. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;uero fe itahabere,fatis teftantur ca,quæ mox

uerbis per eum cïtatis fubiungit Galenus, dicens: ” Quippe quum ifti adftringentia 5C uifcofa, non inci-” dentiadiuidentiacpexpofcunt» His enim uerbis fole clariusfit,non de omnibus amaris locutumeffè Gale i num:fed de ijs tantum, quae exacte amara funt» Aloë igitur cum adftringat,ó^ non exacte amara fitjfanguf ,nem excreantibusnoxianonerit» Nifienimhoccon i nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lt;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;celferitj

'Ccflerft,nccefl[c ent ut Gaienum enoris fnfimulet,qui lib,8«Simph Rhabarbarum, quod(utpaulo poftetiâ fatetur Puteanus) amantudine Ria extergit,meatus ex purgat, craflaincidn:adde quod fubacre quoque exi ihr, iangm'nem fpuentibus, Sxldyfcntencis conferre fcnbir. Cogitet itaque Puteanus, in quas anguftias iam detrufus fit, et quo eum ambit 10 deduxerit.Quod fiueroamarum ab amantudine difceinere nouiffet, (id quod certe eum,utpote parturientem in hos Iibros Commentarios maxime decuiflet)nunquam tarn co tumeliofa, falfo tarnen amp;nbsp;impudenter excogitata, in PliniumatquemedicereuoluifTetVtuero uniuerfi .. . , ^ intelligantjquàm iniurius Plinio,atque adeo mihi fue rit,age praeter iam didta autorum etiamgrauiffimorS finditw quot;nbsp;teftimonqs doceamus3quàm rede Aloen,quae no ex^ ade amara eft, fed etiam adftringit, fanguinis excrea-tiones curare tradiderit Plinius» Habet enim huic fuæ fêntentiæ in primis fubferibentem Diofeoridem, qui Iib,3,alocnftsÔ’ vJ'^xros^v^v -taivainv^y, «tfiKTog à^a^a* y«S^^^(e/;feribit» dein Aêtium,quihb.S.ca^^j.reie^ dationis fanguinis curationem ex profelTo docens, aloen cum aceto permiftam, qs qui fanguinem fpuût exhibendam efle docct» TemperandumigiturPutea no à feurrilibus illis maIedidis,ÔCaculcis contumelia plenis erat:ut qui Plinium hoc loco non erratem, fed ueraferibentem nullo candorereprehenderit» Nec^ opus erat,ut me moneret,ut cum Plinio dedifeerê im-puneoccidere homines: cum nihil unquam magisin uotis fuerit,quàm ut finceram illam, amp;nbsp;ab omni erro re alienilfimam medicinam difcerem, et cxcrccrcm,ut hac ratione ægrotis priftina fanitas recuperaretur» Quin potius ipfedifcat bonis, Strem medicampro uirili iuuare conantibus uiriSjUon tam impudenter óC mendaciter

mendadterdettahere, Gerte grandæuam ætatcm/frt qua fam elle Puteanum audio, ifta fcumlitas baud de cetdenonem autem SC hiftrionem, non parum exor^ Gilcni to- narct. De Plinio quid fentiam, póft dicam »Locus' eus expen- quern exlibro de Curandi ratione per fanguinis mit ^^‘^^^ fionem citat Puteanus, nihil nobis aduerfatur:ut qui hoc,quodputat,probare non poflic. Nam tcfte Gale-no lib.2»de Simpl.med»facul»Ca» 9» medicamentum quod in indicium uocatur, non mixtum, fed fimplex amp;nbsp;impermiftum,atque ab omni extranea qualitate a-lienum efte debet. In præfentia uero, quum aloe muL ta quae menfes mouent, ut cinamomum, xylobalfa. mum,afarum,0f crocus,commixta fint;non eft quo« aloe tribuatur tantum, quod altjs potius debetur» Quare lequelam hanc baud agnofeimustHiera picra ex aloe compofita menfes ducit, igitur aloe idem po-teft.Seddemus,aloenquia craflos incidat humorcs,’ SC meatus abfteigeat atcp expurgat: (funt enim hæ fa-cultatcs amaritudinis, menfes ducere pofte) idipfum tarnen non earatione,quod ora uenarum aperiat:fed quod fluxilem)ac qualitate contemperatum fangui-nem reddat,GaIeno lib,5. de Simpl. med, facul. Ca, 2T.tefte,efficiet,Adeoœaliudeft,duceremenfes, ab-feho^apc' ^^ quod ell aperircorauenarum.Uucunt emm mengt; rirc oraue fesproprie,quaeincïduntfanguinêcraftum,atcpadeó ttarunoide. fluxilem ,amp; qualitate contemperatum rcddunt, lie Menfesdu- cnimmenfibus abundantem,Galenolocoiamcita-centiiqur. totefte,copiamfuppeditabunt3utfuntmulta enume ora uem- roam ar or um, Oraautem uenarum aperiuntacria, rum ape- quæfcfh'ceterodun^uteriqîacetabulahac ratione in-terdum aperiunt,amp; euuluafanguincm proflucre chi ciunttquicerteprofluxusimpropric menftruus dici-turjUtabundepatetlegeti Galenum lib,5.Thc,merh» Ca.5lt;

CONTRA PVTEANVM APOLOGIA» ^ Ca, 5^, Neque emm certo menfium circuitu fit, fed durât,quoaduafareclufa glutmata fuerint, lampu-to omnes cognofccre, quambeUus futurus fit Galeni cnairator Puteanus, quum nullum adhuc locum ex Galeno,quemredïeintellexerit, in medium protulc-rit. Denique cum rationes iUæ tres, tanquam funda^ mentaqu£edam,quibus omnes aliæinnitantur, ab eo produce,tam leues ac frigide fint, ut quod maxime conantureuincerehaud ualcant: facile æftimabit æ--quus Lector,quales hæ, que tjs fuperfiruêtur, futurs fint. Pofthabiris autem rationibus, deinceps exem^ PuMni ttr plisexGaleno, fiDijs placet,fumpcis,nobifcumago gtunentdab re Putcanus , pergit. Primumep à bilis flauæ exem exemple» plo fic colligit.Bilis amara efi, ut multis in locis Gale- ^^lt;^^ nusdocet:hæc autemhæmorrhoides aperit,atfangui ^* nem prouocat: igitur aloe, quæ itidem amara eft,hæ-morrhoides quoque aperire,et fanguinis profluuium irritareualcbit. Egregium fane argumentum,quod uel puer,quiprimisfaltem labris medicina deguftaf-fet, diluerepoffi't.Concedimus certe,bilcm flauarn a-maramefre,amp;hæmorrhoidasaperirepoire:atnega- ^ms hormis hanc ideo aperire,quia amara eft.bilis enim ratio morrhoi -nefuæamaritudinis,nifi accederct acrimonia,num da,^uiiiii-quamhæmorrhoidasaperirct.Aeriaautem, ^mini- ‘^^^ décrit. me amara,aperirepoffe fatisteftatur Galenus lib.^. de Simpt med. facul. Ca. 13, in eum modum fcri-bens:ccv«sofx(idT«KHï t/ltu/(tfX4!«)?,3ir« J}3iu.ix Ti isïy, M^ yii^ i/l^ Tffxvree, fUK^àidivoQ, a-KO^od^a^ K^ap-yXyTwii rxv^o}^ al ^o^ Zcu.QuodefttAperientisfacultatisfunt, quæcunque acria,óiSterrena.utciclaminus, allia, cepe, fel taurinû. Et quod bilis non amaritudinis, fed acrimoniæ ratio-lie hæmorrhoidasaperiat,euidenti{rimum eft ex qs, quæ de bile fcriptareliquit Galenus lib, to, de Simpt

med^facuï^ficinquiens» iv/«Ao^gt; p^ auLÏvisi kkk t5 vis cel(io^^di(/lag KVttsofjiOuü, owwff tf^^i lt;Q^i{Ji.vs ó j(yp.as a7aig, aÄ^ AaÖ -nis j^üiiAvoigccvTeis (podv'ereu J^xwcn^i^ hoc eft:Liquet itaqueexeo,quodhaemorrhofdas apen't, quam acris fit hie humoreed dC i js qui utuntur mordicans ef fe apparct. Non eft igitur mirum, fi bill's,quae non fo-lum amara, uerumetiam acris eft, uenarum ora ape-riat Jdem uero aloé,quæ amara quidem eft, at non a-cris, fed poti'us adftringens, efficere minime poteft. Quam itaqueprorfus diflimilefit hocprimumPutea ni exemplum, nemo non, nifi talpa cæcior fit, uidet» Qiiod certe turpiffimum eft,tantum methodi fimplt-cium medicamentorum facultates nofeendi magiftru non animaduerrifte: qui tarn audatfier reliquis omnibus , Manardo potiflimum St mihi, huius ignoratio-ji, nem exprobrare non ueretur» Secundum exem

plum, quo Puteanus aperiendi facultatcm in Aloe probare contendit,priori fimile eft»neque enim fcqui tur:Elatcrium, quod amarum eft, menfes cit : igitur orauenarum aperit. Nam aliud eft mo uere menfes, amp;nbsp;aliud eft fanguinem ex utero promanare, ut paulo JU anteexGalenodemonftrauimus» Idem ad tertiuna nil. exemplum de Iride reipondendum uem'u DeOro-

bo, quod fanguine per urinas euocetjUomirandum» quia id non efficit hoc nomine,quod uenarum ora a^ periat:iêd potius quiafua amaritudinemeatusofcula' ue ex uena caua urinam excolantia,plus æquo exter-git atque expurgat,amplioracp facit» ita ut non folum ferofi aqueiep humores, uerumetiam fanguis per ea cxcoletur, ueluti fupra abunde de Rubia diximus* i Cum igitur aliud fit,urinam fanguinolcntam moue-re,aliud^ fit ora uenarum aperire, ut ibidem à nobis oftenfum eft(primum enim amara omniacopiofein-geft»

géfta po(runt:altcrum,quæ acria exiftunCncmo non ïntelhgftjhoc quarto cxemplo nihil prorfus poffead^ uerfus nos probarc Putcanum» Praffîum Galenus V. non fcribit fanguinem euocare, fed menfes ptomoue re» Differre autem inter fe hæc duo, aperire SC menfes ducerCjfupraetiamfatisfuper^oftenfumeft» Exem VI. plum capparum corticis, nihil fententiae noftræ ad-uerfatur»Capparis enimradids cortex,uttraditlib» 7»de Simpl,med»facul»GaIenus,non duntaxat ama-rus,{èdamp; acris eft»Proinde nullaillius cum aloë fimi-litudo,quae omnis acrimonie expers exiftit» Ita per petuo amara omnia confundit Puteanus,non ani-maducrtens,nuin alia amaritudini copulata fit quali-tastatque adeo non raro eas facultates amaritudini tri buit,quæ debentur acrimoniæ,utin cortice capparis feciflemanifefte deprehenditur» Quarc nobis mo-nendus uenit,ut paulo quam hic fuerit dreumfpe-fliorinfuis fubinde,quosparturitCommentartjs fit, Galenic^locos redius expendat,intimiuscp introfpi-dat» quodni fecerit, nonlucem, fed meras tcnebras tanto autori adferet» Hadenus exempla à Puteano prolata, qualia fintmonfl:rauimus»Reliquum eft, ut qualemnobisobtrudatdealoëcxperientiam,expen- ^^ p„tfd«lt; damus.Primam autem ijs uerbis producit. Experiun dcdloë^ tur medici,qui affiduo circa ægros curandos ueifan- « tur,glandem alui deqeiendægratia fuppofitam, fi ex « picra, uelexfolaaloë cum melle conficiatur, ut pluri- “ mumàucnishçmorrhoicisfanguinêprouocare. Ele- “ gans fane experimentum, à glande ex alo'éconfeda fumptum»Quis eft nero, qui nefciateiufmodiglandi, utferèreliquisomnibus,melatquefalemadijcic* Videat itaque Puteanus,quàm hic experientiam ladarc ualeat,cum aloë fe fola fupponi non poffit,nifi fibi ad e 2 iundum

iundum me! hab ent. Md autem, cut manifefta theft acrimonia, Galeno lib,7.de Simpl. med, facul.tefte, curnonhæmonhoïdum ora apertret t'Quid rnukaï' quum omnibus glandibus mei adtjetatur, nulla po-teft plane ab t js in pradentta fumt expenenna. Et mi rart certe fan's non poftum,quod banc medicorum ex perientiam proferre uoluerit,cum tarnen id non per.-petuo,fed ut plurimum aloen fuppofitam pofte met ipfe afterat, Chirurgorum amp;nbsp;Guidonis experien-tia baud alia eftjquamaliorummedicorujde quaiam abunde fan's dicium eft. Neque enim folam, fed melli niixtam,fali etiam interdum, aloen fupponut. Nos rurfus Puteano obijeiemus autoritatem amp;nbsp;experien tiam ueterum imprimis autem Diofcoridis, qui lib.3, tradit, aloen fanguinis eruptionesex hæmorrhoidi-bus fiCtas fiftere. Dein Galeni, qui lib, 6,de Simple med,facul,ulcera quæ in ano funt, glutinare amp;fana-re pofte icribit. Si ulcéra anijcrgo uenaru etiam,quæ illicfuntreclufiones. Nonautem uafa tantum,quæ in ano funt rupta etrecluia,imó etiam rcliqua omnia, modo nonadmodum magna fint, aperta occludere, eodein tefte,aloé potcft, Aërius etiam,grauis autor, Iib,t4, Ca,5quot;, fanguinem ex hæmorrhoidibus proflu-entern, aloë cum pofca appofita fiftendum efte dccet, C^iineriam Auicenna,cuius teftimonio cotraPutca-num Arabibus addidumuti libuit, Canone fecun-do,Ca,67,aloën cumuino hæmorrhoidibus impofi tam,fanguinem ex eis promanantem compefcere te-ftatur:amp;' fortaflis eriam experienria didicit. Ego quo-queinfinitiscatapotia dealoëdeuoranda prahui, Öë ^go ipfeijfdem non raro ufus fum, nunquam autem ora uenarum aperire comperi, lam igitur liquet,fen tentiamfuam Puteanumneque ranonibus,nequeex perientia

pchentia comprobaffe : ita ut plané in codem quo an tea into Me(ue,quem defendendum fufccpit, hæfitct».

Qiiæ {cquuntur,ad Manardum peculiariteruidcn^ tur pertinerc ; quæ refellerenolo, ut qui baud dubie meo patrodnio non indigeat, amp;nbsp;qui forte aliquando habiturus fit fuæ fententie propugnatorem medextc n'orcmmelioremcp. Nos noftras potius partes tucbi-mur,amp; ea quibus rationes amp;nbsp;argumenta noftra con-futare conatur Puteanus, diluemus» Primum omnium falfo me inferreeumin modum inquit: Aloé ue narumora claudit, igitur eademnonapcrit.Sicutno fequitur:aloë fanguinis fluxum fiftit,ergo ipfum non prouocat. Similiter nee ft aloë aluum liltit, propterea ipfum non mouct. N am unum idem'que fimplex me dicamentump'uxta Galeni dodrinam, non folum ua rias,fed amp;nbsp;pugnantes fepius in fe continet facultates» ^ j Hæc Puteanus, Non certeignoramus,interdum in uno eodemep medicamento contrarias elfe faculta-tes, quod idipfum Galenus lib.3, de Simpl, med, fa-cul, Ca,i?,ÔC 14, aperteinnuat,amp;: experientia confir-met : ficut in aloë fatemur elTe facultatem adftriëto-riam 6ë purgatonam, adeo ut non neceffe fuent, hoc Puteanumtotuerbis docere. Hoc autem conftanter

inficiamur,aloënponeorauenarum aperire,fangui-niscp fluxum irritare, quapropter etfi hac forma aut ration e argument!, quod feiam, nufquam in meis li-bris ufus fim’,tamen iam ut bonam,contra Puteanum defendam, Neque enim præpofterè ficaliquiscolli-getîAloëadftridionis rationeora uenarum ciaudit, igitureandemnonaperit, Confequentia probatur, quod non habeat aliam in fe qualitatë, propter quam hacfacultatepraeditafit, Obtinet quidem aliam praeter adftridionem in fe qualitatem, nempe amaritudf e 3 nem:

nem: atquihuius nomme,ut fufiffime, i'mó adnaufêï ufque iam demonftratum eft,non apent» Reliquum igitur eft, ut Püteanus aliam inelTc aloëqualitatem, propter quamoraaperiatuenarum, doceat: acrimo^ mam nimirum,huius emm ciïcctus eftapertto» Ve^ rum fupra en am oftenfum eft abunde, aloen non efie acrem.Quxcumitafehabeantjamp;aloënuIh'usmani^ feftæquah'tansrationcora uenarum aperiat, necefte ent ut Puteanus cum Montuo, quem tarnen hoc nomine uehemeter reprehendit, ad caeca illam, utloquS tur noftri, propnetate confugian V ideat itacp Puteanus, in quastricas cum peruerfa rariocinandi libido deduxeritiin eas nimirum, unde ie, nifi fatcatur erro-rem,expedire non quean Ageautem doceatPutea nus,aloe inefle acrimoniam, dd confeftimiHitrium-phum decernemus.Sed id neque clafticorum fcripto rum teftimonqs, neque experientia uHa oftendere ua lebittut hoc nomine potius nobis uidloria debeatur, ut qui planum fecerimus, aloen amaritudinis ergo per fe ora uenarum aperire non pofte» Porro non diximus,aloen ideo non aperire,quia cl änderet, nam perinde fuifTet, ac fi dixiftem, braflica purgat, igitur non adftringit:fed potius quia adftringeret,nullam^ in fe obtineret acrimoniam. Amaritudinis nulla fa da eftmentio,utquaminftitutonoftro nihil offïcere fcie bamus» Qitare modeftius hic Puteano deManardo 60 me pronunciandum erat, Atqui ambitio, amp;ftulta illa philautia,hominem impellunt,ac prgcipitem qua fi agunt,ut paftim liuorem Óë temeritatem fuam pro-dat»Quam probe autemexercitifimus in arte faculta turn medicamentorum nofcendorum, æquus potius Lector,qnam ego impudenter, ut folet Puteanus, indicée» Pergit pofthaec Puteanus, ac uerbofiffime do-cet,

CONTRA PVTEANVM APOLOGIA, 3? Cd,lien eflemùum, unimcdicamento uahas 6C con^ trariasmeflequaiitatcs. quafîuero idipfum negaro mus,cuin potius id docendum eflet, alocn poffe apenre ora uenarum ♦ Quare nifi minficc fibi placuiC fetjamp;neminem præter ipfum inGaleni fcriptis ner-fatum fuiffe fibi conftanterperRiafiflet, potuiffet hic chartis parcere;quod iam pridem hæc omnia in feho-lis noftris medicis aÜos docuerimus, tantum abeft ut doceri à Puteano neceffe habuerimus,

PofthæcabinftitutopaululumprogrefïuSjdeRha DeRbaSiaf barbaro multapræter neceffitatem immifcct. Quod igt;^o. enim très quabtates, amaritudinem nimirum, acrû moniam,amp;;adftnctioneminfe habeat, Galenus lib, 8, de Simpt medi, fa eut fatis innuinnec opus erat, tot uerbis oftendere Putcanum, Deinceps quatuor errores in ufu Rhabarbari, ut ipfe arbitratur corn-mitti confuctos colligit: qui cum nihil ad nos add-néant,non neceffe erit,ut in ijs confutandis diu immo remur, Primumerrorem,quodlciIicctRhabarbarû j noftrum uftum in fluxu inteftinorum excoriatiuo fi- * Pendigratia exhibent,iam pridem mdicauimus,dam nauimuscp,quare non eft, quod hoc in loco Puteano refragemur,Vnum hoemirari fatis non poffum, qua re erroris huius caufam in Diofeoridem tranfferre uo lucrit: cum tarnen non ignoret,quam omnes ferme ij medici, quos notât, Diofeoridem contempferint, y^c^tCynon autrariffimefaltem attigcrint : cum certe in Mefuen -Diofcori' potius,quem tarnen feienter,utpote cuius patrociniS des.prmi fufceperat,tranfferendaerat,utineum quem noties mom uw diescp in manibus habuerut, SC que unü hac in re tan ^°^' qua du cc optimü fediari uolucrunt.Is enim toftum af fum'uerhabarbarûplus,quàmnô toftum adftringc-re,apertifftmis uerbisdocet,ita feribenstPius quod pu

» rum eft,infiifiocompcriuquando Iblum qu^riturab-gt; « fterfioamp;foIurio,amp;oppilauonSapertiogt;Ecipfius co ” triricxhibirio quando quæritur, utpoftillam in uifce^ ” ribus ucfrigia contradiionis remaneanuVerum ex eo quod affum eft,uehementius fit illud, amp;nbsp;adhuc uehe^ mentius ex adufto.Hadienus Mefues uerba, qutbus medicis nonnullis errandi occafionem præbuit,bona fideretufimus,quæ tarnen peruerfe,ut alia minta/Pu--n» teanushic diffimulat» Secundum quem uocat er-rorem (quum tarnen error minime fit) quod nimi-rum omnes hodie medici fpicam cum rhabarbaro ex-bibeantfiterum eodcm quo antea afin, in Galenira-tionem perperam intellectam tranfiert: quum tarnen probe illiconfiaret, quamraro aut propè nunquam ciusfcriptalegerintjUt hoe nomine non facile illis errandi occafionem præbere potuerit.Igitur ilium Me-fuç,haud aliter quàm prioiêjacceptu referre oportuit, qui inter reliquafie de Rhabarbaro icribit: Non præ 35 termittatur,quin cadat in focietate fua Ipica * efi enim 55 proprq muamenri euiplb,Hæc Mefuc.Que fané uerba effecerütjUt hodie omnes ferè medici, potiffîmum autem fi qui in medicamentis propinandis Mefues præceptafequuntur, cum Rhabarbaro fpicam con-iunganqldquodnon eo commemoro, quafî mare hocinloco Mefuen exiftimemifed ideo potiuSjUtom nés indePuteanicandorem dilcant,qui eum quem defendendum fufeepit, manifefte errons infimulare non audet:aut,quod credibilius eft,dolo quodam errate dilfimulat, cuius tamê fententiam confutare,imô ut ipfi uidetur, prorfus explodere no ueretur, Porto errarepræfatos medicos non aliarationeoftendit Pu tcanus,quàmquod dicat,eos perperam adficere Rha barbaro fpicam, quia putêt dus acrimonia,Rhabarbaro

CONTRA PVTEÄNVM APOLOGIA, 41 ban muari amarittidinem, quam folamcum adftri-lt;Sione credant die in Rhabarbaro, ut nedum fcrofa amp;biliofa, ut caetera amara, uerumetiamcraflaamp;ut-fcofa,acrimonia fpicæ incifa amp;nbsp;expulfioni praeparata cducere queat, Atque adeo decipi cofdem arbitratur, quod acria Rhabarbaro addant, quod tarnennatiua acrimoniam,SCmultomaiorem quam fpicahabet, Hae funt Puteani machine, quibus boni fui patris Mc fues5amp; medicorum hune fequentium fententiam op-pugnare nititunQuam uero firmæ fint,5d quo cando re produdæ,iam oftendemusjhoc præmonentes,nos hic de fpicanoftra,feu ofßeinarö, num ueraaut adultérin a fit, non uellc contendere : fed duntaxat, quod ‘perfide amp;nbsp;citra omnem rationem à fuo Mefue,quern •tarnen numinis inftar colit 6C ucneratur,defecerit Puteanus, demonftrare. Quod utredius fiat, animad- purgitiTiM uertendum quod purgantibus medicamentis duplici mediedmen de caufa medici alia quacdam,uerbi gratia maftichen, th dujplici cinamomum,zingiber,fpicam,fie id genus fimilia,ad rdtione dUt mifeeant.Primum quod apta ftomacho,gratie^ 'odo- ’^‘Ç'^^^ gt;tte' ris fint,5lt; medicamentofam uimpharmacorum ff au- ^‘^^^'^gt;^‘i-gerepoffint, luxta quam rationem Hippocrates lib, x,de Viót.morb»acut ji.pleuriticis purgatorium exhi bens mcdicamentum,mrfceri aliquid ex odoratis præ cepit,in cum modum feribens: Si uero fub fepto tranf uerfo fit dolor, amp;nbsp;ad iugulum non afcendat, ucratro nigro, aut peplio aluum ducere oportet: ad ueratrum “ quidem dauco,aut fefclide,aut cumino,aut anifo,aut “ alio quopiam odorato addito, Apparctitaque, quod “ in ijs mifcendis maxime ad odore, ut ait Galenuslib, ‘' 8.de Compo.medüiiFJ róvrvi, Ca,3,refpexerit,quo medicamentofam uim, quçhominis naturæ contraria eft,mitigaret amp;nbsp;obtunderet, Quemadmodû enim f graueo

-42 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;LEONARDI F VC HS rî graueolenda omnia ftomachum fobucrtere folent,fît odorataroborare*Hacratione in picræ compofitio-ne maftichen mifcuerCjUt inq uit C a-. 2* i am citati libti Galenusttanquam earn, quæ ftomacho commoda æ odorafitjamp;quæ medicamentofam aloes uimfrange-re queac In comentarrjs etiam fuper Hippocratis lp cumpaulo anted nobis citatum, Galenus perfpicuc caufam, cut odoratapurgantibusmcdicametis addd ’ ’ tut, ijs uerbis indicatlQuum omnia purgantia med^ ” camenta uentrem, potiffimum os ipfius, quod maxi-” me turn neruofumjtum fenfile exiftiqlædant: ob id co ” rum,quæbonifuntodoriSjmixt(o excogitataeft, ne ” folafyncerac^ purgantium medicamentorum facul-” tas os uentris tangat* Deinde mifcuci untaliqua put gantibus medicamentis, ut extergendi,attenuandicp fua facilitate craiTos uifcidosép humores incidant, SC meatus per quos humores deducendi funt recludant,. Sic Galenus lib, 8.deCompo.med. »j?-7 tÓ-w»? , Ca, 2^ cinamomum, quod tenuiflimam partium eft, hieræ adiedum elle teftatur, ut uentris meatus aperire pof-fit;extergerccp ac attenuate,fi quid uifcofum autcraf-fum humoribusinhanefcat. Galenus etiam libro De qsquospurgareoporteat, Ca.8,hacratione interdS addi nonnulia purgantibus medicamentis,qs teftatur ” uerbis : Quum omnia medicamenta purgantia ucn-” triculo obfint,prtcfèrtim huius ori, eo quod neruis Si ” fènfu præditum fiupropteiea corum mixtio,quae pLu ” cido iucudo'uefunt odore,accómodata eft, nefcilicet Mftlzci iu^ ^°^^^P^^^medicamentorumuisosuentrisattingau nioresrede QF'^’^ igitur duplici nominemedicifpicam Rhagt; fjgt;iclt;tm Rhti ^aï'baro mifceanr,nempe ut odoratam, amp;nbsp;ut inciden-y^jjaro ^i facultatepræditam,nullo candore Putcanus unius nu[antgt; duntaxat mentionem faciens, alterum omifit* Ytrolt;g

CONTRA P VTE A N VM AP 010 GIA^ 4|-autCm nomme reefje mifcentjudutt iam docuïmus,ut uidelicetucntriculum SC os eius roboret, ac craflos in cidere h'jmores,atque meatus recludere queat, adeo ut immerito hoc loco medicos recentiores ob hoc fa-dtnm errons infimulet Puteanus, cum grauilTimonï autorum teftimonijs j atqueadeórationibus firmilTu mis fefe tuen poffint» Catterum poflern bic multa contra erroneam Puteani fententiam produccre : fed in re manifeba nolo uerba temerefundere» De fcor^ Scordiant dio non eftquod tantopere glorietur Puteanus, cum muîtis ont: multi antequam hic fuus prodiret in publicum libels VuteMiüno lus,idem de fcordio feripferint. Qiiare ob infigncm il turn^it. lam,quaeipfumtranfuerfumagitfupcrbiam,Theira-lum ill um impudentiflîmum amp;nbsp;perfn/te frontis homi nem imitari uidetur:qui rabie quadamjUt ait Plinius, in omnisæui medicos perorauit: tantaep arrogantia praeditus fuit,ut monumêto fuo Ixr^ oviKHp,hoe eft mequot; dicorum uitftorem fefe inferipferit, Sed ad tertium m» erratu ueniamus, quod certeincurrere putat cos, qui dilutum, feu(utilliloquuntur)infufionê folumRhagt; barbariexhibent Sicautemuocant,ubiinpuluerê mß^o» redadumjaut in partes minutiflimas concifum Rha-barbarum, certo quodam tempore in liquorealiquo macérant. Etfi autem cum purgandi tantum amp;nbsp;abgt; ftergendiilliseftintentio, fefe ab errore tueri poffint, qui folo utuntur diluto: tamenmihi quoep confultius efte uidctur,ut integra Rhabarbari deuoretur fubfta-tia,ur uidelicet à purgatione eius adftnetoria uis inter nis uifceribus robur addere queat. In hoc autem ne- pp^^-j^j^^ mo fit qui hæfitet, quod q toto cœlo errent, qui dyfen- j,^^j,^^, ^y, teria correptis Rhabarbari dilutü bibendü exhibent. Çfit^cy,^ tor Nam ut redleMefue dixit,dilutSfeuinfufiofubftan j-eptis ad-tias Rhabarbarifegregat, adeotp utomni adftritftioe ucrßßimü, f z uacet,

uacetjefficité hæc enim in fubftantia relinquituf pargt; tium maceratarum, qualitatem uero eiufdem acrem amp;amaramrennet,hoccp nomme inteftimsexulecra-ns impendio nocet» Verum ea de re alibi muka dixn Hilf mus* Quartumex Puteani fententia erratS ad nos potiffîmum attinet, ideo^ in eo diluendo paulo Ion-Rhaburbii' gioreserimusgt;Contendit autemis jRliabarbarum à rurndiffirt Rhaponticonequefpecie5nequefacultatibus diner-à Rfc4o«' fum elfe. Nos contra differre genere inter fe exiftima-f'^' mus:amp; Rhaponticum, uetuftiores tantum Græcos,

Diofeoridem potiffîmum Si GalenumîRhabarba-rum uero pofteriorcs Græcos,amp;' Arabes, cognouiffe dicimus, Etficinteneximus,dum ea in erratis per om nia diuerfa effe affirmaremus.Diuerfa itaque per om-niaRliaponticum amp;nbsp;Rhabarbarû funt,hoceftgcne-remon autem,ut Puteanus interpretatur perpei â,om nibus qualitatibus fiCfacultatibus differunt. in utrocç enim adCtrietio eft» Hinc ne quis finiftrè hæc uerba noftra interpretaretur,inParadoxis ea mutauimus, ac in pleri/que diuerfa efle diximus. Admonendum autem hoc locoeffecommodum uifum eft, quodpcr Rhaponticû noninteUigamus earn, quam hodiehoc nomineappellantradiccmîicdquamueteresficnomi narunt.Porró cur diuerfas effe plantas cenfeam, non parum me natalium diuerfitas mo uet : quod Rh apon iicum,ut nomen ipfum innuit, in Ponto ï Rhabarba rum autem,apud Scenitas Arabas proueniat, adeoi^ pofterioribus Græcis hac ratione Sceniticum die^um fit.Quodfanènifi diueifumeffeaPontico ueterum-ueintellexilTent, nunquanouo ac antea inaudito nomine appellareuoluiffent. Accedit3quod Rhapoo-ticum fit plane ««(rftoj/ïRhabarbarum autem uehemê-ter odoratum.Denique Rhaponticum habet Centau rio

rio maton finulem radiccm,hoc eft longam;Rhabar^ barum autenijtapæ inftar rotund am. Rhaponttcum ctiam nigram obunet radiccm, Rhabarbarum fub-croceampotiushabercdeprehenditiir, ita ut ctiam ijs notis perfuafus Antonius Mufa, uir non ineruditus, in fuo Examine herbarum, Rhaponticum ueterum Græcorumprorfusefferem aliama Rhabarharo rc-centiorumamp;Arabumconftantcraftcrat. Scd ijsiam pofthabitisjexuti'iufque magis facultatibus diuerfas cfte plantas oftendemus. Ncque enim certior diuerli^ tatis generis conicdiuracHc poteft,quam ea quæ ex di uerfis facultatibus fumitur» Diuerfas autem à Rha-ponticofacultateshabereRhabarbarum, uelindeab Rb^ponfi-unde colligere licebit,quod hoc purgandi facultate ewn nuUi præditum fitallud uero, ut ex ueterum monumentis purgtOidiwi conftare poteft, nullam purgandi facultatem habeat» fw***^’ Ncque enim Galenus, neque Diofcorides illiufqua purgandi uim tribuiffe leguntur » quod tarne minime fecifrent,fi uel femel tantum cam uim Rhapontico in cfte exper ti fuiiTent.Et ut de Diofcoride taceam, G aie nus certe,qui non rarô Rhapontico,quemadmodum in eins librisuiderelicet,ufus eft, earn facultate baud dubieobferuaftet, Ôd inter alias eius facultates, ut in Aloë fecit,commemoralTet. Neep fieri potuit, ut fem-per quoties Galenus eo ufus fuerit, purgandi uis eius impedita autfraóa fit.quapropter uel femel faltem fa cultas iUaRhabarbari in tam frequenti eiusufu fefe cxcruidct, Verum quumidipfum nunquam facttim fit,cuidentifttmumcft,illinullam fuiftepurgandi fa,^ cultatcm.QiiumitaqueRhabarbarum purgct,Rha^ póticum uero minime, quid manifeftius,quant quod ^^y^^^ hoe ab illo diuerfum genercetiam fit; Rhabarbarum ,,„^ ^ ^^y autem à tota fubftantia purgat: ita ut uehementer etia [ubftAmn f j atque purgixL

arquectiamerret Puteanus, qui illud ut Agancuma totafubftantianonefTe purgatorium medicametum aflcrcre audet. Efle uero proprie purgatorium, eagt; dem qua fupra Aloen à tota fubftanria efle purgato-riam oftendimus ratione, planum faciemus» Q.uic-quid enim animalis excrementa aut per uomitum, aut per deiecflionem uentris purgat,Galeno Üb.^.Cajp^ de Simptmedi/acuI» autore, per exeeHentiam, feu à tota fubflantia purgatorium elÈRhabarbarum excre menta animalis per uentrem purgat: igitur per exceb lentiam feu uerc purgatorium efl. Minor experien-na fan's clara exiftit,ita ut tergiuerfari Puteanus, quin à tota fubftanria purgare Rhabarbarum fateatur, nonpolTit* Accedit, quod exhibitum Rhabarbarum femper, nifi ex accidente impediatur , uel ut pluri-mum faltem purget: quod fanèminime, fi nonpur^ garet à tota fubftanria , euenire poflet* Nam quæ qualitatis alicuius manifeftæ fenfui ratione uentrem fubducuur, üla non femper uel ut plurimumperin-^ ferna deqciunt, fed interdum porius aluum fiftunu Sic BraflÏca,ut ait Gaknus lib. 3» Simpl. med. ca 34, horum interim citarealuum,illo!irm ucro fifterecer^ nitur.Rationem autem eius rei idem Galenus eodem in loco hanc afferriCumjinquit, prêter uentrem fub-ducendi uim, adftridtionem etiam recipiat, femper quidem omnibus illis agct, fed euidentius alias per aliam, nempe uincentem: idep ut adcorporis,cui ad-motumeft, affetflionem » Diuerfum autem accidit in medicamenris, quæ torius eflentiæ ratione pur-gant.inijs enim facultas trahendi nunquam non re-liquas facukates, quæillià manifefris qualitatibus in-funt,nifi ex accidente impediatur, præuenitrita ut pri mum kk facultas ilia, quæ à totafubftanria, deinde

C0NT?RA FVTBANVM APOLOGIA» -^^ nero quæ à quahtadbus infunt, exerant. Sie expe-rienda difcimus, Rhabarbarum exhibitum,ut alia criam co uchemendora medicamenta, nempè Scamo niam,colocynthida, ucratrum,amp; fimiha femper, nt fi ex accidentéimpediaturjpurgandiuim exerere pri-mumtea autem aêlione fuadefunefia, adftnctionem. Hinc eft, quód omnes ferehodieexercctes medicina, dyfentcriaaffeódsndndilutum,fed potius integtam Rhabaibari fubftandam fumendam præbeanttnon alia fiquidem caufa,quam quod primö humorcsinte^ ftmorum noxios uacuet: amp;nbsp;deincepSjUt Mefue ait, ad ftriefdonisueftigiain inteftinis relinquat. Quumig^ tur nunquam non tn agendo Rhabarbari purgatoria facultas prima fefeoftendat,hac uero adftridio fequa tur, euidentiffirnum eft, alteram,puta purgatoria,no à qualitatc,fed à tota ilÜ incHe fubftanda» Prat ter ca, quod dióu minim eft, Mefue(quem tarnen Puteanus inftar numinis colit amp;nbsp;ueneratur, et quem in aper tißimis ctiam erratis reprehendere non uult, aut du-Óus rcligione quadam non audet)manifefteRhabar banim purgare à tota fubftantia innuit, quum bilein ff pituitam purgai e feribit» Et quid mulds mororj’ quotquot hodie uiuunt medici, Puteano dempto, omnes uno crefateniur,Rhabarbarum à tota fub-ftarftiapurgarc» A quo fané confenfu, Puteano ni-fi lîrmionbusraticnibusfrcto, nontam temer er cce-dendumfuit» Sedadquid nonimpellit hommes per-* dita il!a Philauda f Porro non eft, quod Puteanus meo teftimonio eandem effe rem Rlrapondcum óf Rhabarbarum,planum faeerepoffît» Quod enimu-triuf(^quantitatem,quaexhibenturcótuli, non ideo fadum eft, qu od Dio fcoridis et Mefue Rhab arb ar urn «na efferem,u£pcrpecam Puteanusinterpretatur,pu tauerim:.

tauenm: fed tdeo potins, ut inde diuerfas’eßefeso^ ftenderem. Nifi enim diuerfefuiflentres, certe una quantitate utrunque exhibendum effe fratniffent.

alia item Meines Rhabarbarum quantitate lumens dum effe ccnfuerit,uel.hincetiam colhgi licebit, diuer fastes efTejamp;interfedifFerrequàmmaximé, Ego cer^ tecumuercrer, nequislocum àPuteano produeffum aliter quant à me feriptus effet intdligerctjiunc in Pa^ radoxis immutare uoluûquod tarnen i!!e,ut alia muL ta i affûte diffîmulat* Qiiod autem Mefue pleraquc Rhabarbaro tribuat, uerbi gratia terream adffrieffio^ ncm,aëriam raritatem amp;nbsp;acrimoniam, quæà GaJeno Rhapontico etiam afcribuntur,abundenobis con^ ftat.uerum inde idem ciTeRhaponticum amp;nbsp;Rhabar-^Rfed^r nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;baud licebit. Qiiod enim caP

Üro MoU- ^®®^^° Rhabarbaro qualitates aflignat Mefue, erro tates Rhd' repotiusquamiudiciofadlu eff.falfus enim effhaud fonticitri- fecus,atc|ueexpofferioribus Græcis Paulus Aegine buerit. ta:eo quod arbitrati fint idem effe Galcni ac Diofcori dis Rhaponticum,cum eo quod fub hoc nomine fuis temporibus (ut hodie) in frequenti medicorum ufu fuit, Atque adeo fadlum eft,ut multa,imó fere omnia, quæ Diofcorides amp;' Galenus in Rhapontici defcri-ptionccommémorant,Rhabarbaro tribuerint.RP diculum denique eft, quod Puteanus arbitratur,nos ideo purgandi facultatem adimere Rhapontico,quia adffringat,quafi uero fic ratiocinaremur : RhapontP cumadftringit,igiturnonpurgat, Non hæceff ratio, cur Rhaponticupurgarenegemustfed ea, quam an-tea retulimus, quod feiheet nufquä earatione ufifint 'Rhapontico ueteres, neque etiam ufpiam purgandi facultatem illitribuiffeofrendantur, Vbi igitur Rha-ponticum

CONTRA PVTEANVM APOLOGIA, 4? tîcum non purgare,fed potius adftringere diximus, non radonem cur non purgaretjfed potius quam nos in co facultatem agnofeeremus infinuare uoJuimus* Scd inftat Putcanus,dicens:EtG Diofcon'des,eda Ga tenus, non dicant fpeciadm poffe ucntremfobduce^ je re Rhapondcum, generadm tarnen ex eiufdem facuL tadbus illud oftendunt. Quomodo,per Apoll in? pre cor,Rhapondcum purgare ex fuis qualitadbus depre hendemus,quum à tota fubftantia,0i^ no ratione qua-litadspurgetc'utfatis fuper^fuprà demonftrauimus. Sic uno abfurdo admiflb, ut eft tritum in fcholis Phi-lofophorumuerbum,multaalia fubfequi neceffeeft, Quare puerile eft,quod Puteanus obrjcit,Galenum ideo artem nofeendarum fimplicium medicamento-rumfcripfifle,quodipfeetDiofcoridcs fingulas turn qualitates,tum facultatcs non enarrauerint, Galenus Q^i^^j^^ quidemomnes fimplicium medicamentorum,quor3 ^^ rtuttUtd apud ilium mentio fit,qualitates,quæ guftu deprehen t„ ßmpU-duntur recenfuit: neque ullam prçtermifit,ut falfo pu du medial' tat Puteanus, At non omnes facultatcs fpeciadmex- metorti^jua pofuit,quas enim à manifeftis qualitadbus habent, rumapudU has non raro penitus filentio praeterijt : quod fciretil- bimmentia las,methodi artis tic nofeendarum medicamentorum fi^gt;^^gt;fi^lt;^. facultatum peritos, ex ipfis qualitatibus facile noffe ’’‘‘**'^’ poffe, Eas uero facultatcs, quæ à tota infunt medica-mends fubftantia,femper nominadm recenfuit, ut quæ ex qualitadbus dignofei non poffunt. Quapro pter, fi Rhapondcum facultatem purgandi obtinuif-fet, illam utpote à qualitate nulla profeeftam, Gale-nus nunquam obticuiffet, Quia uero redcuit,mani feftum fit, illud purgandi facultatem non habuilfc, Præterca,quia Diofcoridcs dicit,inRhapontico «rw-•rit^lf Jltuiix(ity sv'^iKH(f «y«,ut purgatorium no fit, nc-~ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;g celfe

^O ■ LEONARDI FVCHSII ’ ceffe eft,alias eiiim purgatoria facultas, utpotequata tota fubftantia Ïncflet,hanc fuperaret, Hæ funt,ratio nes,quç me mouent, cur Rhaponticum diuerfum eft feà Rhabarbaro eredam, ncque magnifacio,quæ Pu-teanusdcinccpsdeCartufianis Rhaponticum planlt; tanribus profcruquandoquidem amp;in Germameiam p’enfquelocis ca proueniat herba. atqui utuerum fit Rhaponticum, aut Rhabarbarum, nondum uideo» Quapropter ijs ahjs^ uohnulhs nulhus moment! atx D.o}coi t - nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;omifiis,Diofcoridem à calumnia potius uim

naitindi' dicabimusjcumcp m Khapontici dclcriptionepugna catur. ^^^ ’A®”^referre,utfaJfó ilh adfenbitPuteanus,planum, façicmus, Neque enim uerum eft,quodmodo leuem adftnctionein, modo maximam ipfum habere feri-, bit: adeo^, fi reifte uerba eiusexpendiflèt, longe dû uerfum docere fenfiftet, nee ïlli tam temere ÔC impru^ denter errons notam inulfifièt. Verba enim Diofc-ori dis fic habcnt.fe)ÿAlt;5£^jôp rt ^^ 'iluj ywa-i^ p-irx «vetpivue-.. s-vVtfti?,Hoceft; Glutinofiim guftu cum adfirietione, remifla^Remiflam autem hic uocat, quæ non eft fum, Summip- ma,id eft fola. Summos enim fapores elfteeos,qui foli for«, funt3necaliosfibicommixtos habent,Galenusabun e.. de docet,quilib,j.Simpl.mcdüCa.i4, de aufterofaz-35 poreficfcriptumreliquitiSi folus fit aufterus fapor, ” fummus indem fiierit. Atfi non fummus, fèquitur 35 quod neepfblus,Mixturac fiquidem fummitates fran-

gunt, Remilfa itaq? in Rhapotico eft adftrieftio: hoc eft non fola, Rd iuneftas fibi alias qualitates obtinct, , quæ quidem,ut fumma fit,haud permittunt. Nihilo-minus tarnen hæceadem xvwtx'thj id eftfupremafum ma'ueenacollationeexiftit, quod fcilicet ad reliquas fibi coniuntftas qualitates collata, cas omnes uincat, Ctenim adiones adfiridionis in Riiapóucojfuntonu,-mum

ÇONTR'A PVTE'ANVM ÄP'ÖtOGlA, $t ftnïfnali'armnquahtatum adhonibus ualcntiorcs Id quad Galenus etiam aperte innuit, dumsv'/.taf fcƒy« yvjvxla effe in Rhapenneo fcnbit. Et mirum certe eft, curmaximam diccre uoIuen'tPiiteanus,quumtaine nullus interpretum Diolcoridis ita conuerterit:fcd u-nus fummaiTi,alteruero prædpuam didlionem Kvaix tK/zintcrpretatusfit. Refipifcerct igitur, 8é illam non dicendam arroganttam animo fuo expueret optare* ita enim fieret,ne tam facile omnium dodlorum uiro-rum confcnfii probatiffimis autoribus contradiccreu Non mirum certe,unum aIiqucm(uthumanS eft erra re)in prolixe opcreinter fcpugnatia feribereihoe au--tem cæcitatis aut negligentia: fummac argumentum eft, in uno codemepbreui capitefibi ex diametro pu gnantia referre, id quod deDiofcoride dicere audet, non tarnen fine maxima temeritatis fufpicione,Putea nus: ut qui forte non alia uia, quamlacefiendisfugib landistp optimorSdodfiflimorumcp uirorummonu^ metis,cxiftimation ace laudem aliqua aucupari uoluc rit, Atqui caueat hortor, ne proiperata gloria Zoili ft bipræconiacontingant. Caeterumfatis præpoftere contra nos Galenilocum ex lib, 4, Simpt medi, Ca, 2.i,producit Puteanus, Nam co loci, ex odore amp;nbsp;colo rede medicamentorum tempcratura Sd facultatibus non pofte iudicarc medicum,Galenus docet:id quod nos etiam fatemur, neep enim fequitur, Calx alba eft, igiturffigida. Non prohibet autem,quin quifpiain ex colore amp;nbsp;odore, ut ex reliquis etiam accidentibus, demedicamentieflèntia, fitfcilicetaut non fit tale,de quo queftio eft, pronunciarc poftit, Nam nifi hec duo ad cognofcendas ipfas plantas conduceret, tern ere tones in defcribendis ijs Diofcorides illorum mentione feciflet, Qiiapropter non contcndimus,ex odoris di g 2 uerfitate

uerfitatc, medicamentorum facultates uanari : fed id potins didmusj herbam quae natura odorata eft,per^ petuodebereeflè odoratam:maximefi in co loco,in quo femper odore praedita effe dcprchenfa eft, natam effe compertum fit. Redte itaque fic quifpiam colli-gettOmnesrofein Gcmianianatae font odorata: bic flos rofac fpeciem Habens non eft odoratus:igitur non eft rofit. Sed de odore non anxiè difputabimus, Etfedtorw w^^quimuko firmioribus arguments Rhaponticum nÓ^nibetM 1*0*1 eße Rhabarbarumantcaoftendcrinius» DeEu lamentin' patorio herba nequeo fan'smirari,curPuteanusdu mmtnàini, eatiHamnon haberehanc amaritudinem amp;acrimo^

tantum ab niam,quæ Aft ab antiquis adferibitur, aut faltcm quae tfi,ut acre fan'seuepoffîtfacultatibuseiattriburis.Doceatquae-^^po^it- fo , quam illi amaritudinem aut acrimoniam ueteres afcripferintrDiofcorides certenuUam tribuit, neque Galenus, qui ilium feentus eft, amp;nbsp;qui perper am ab il-Io feripta correxit,Eupatorio ullam acrimoniam afer» bit: led incidendi extergendiep facultatem, citra mant feftam caliditate,cu quads adftridione habere tradit. Si itaque nullam in fe manifeftam caliditatem obtinct EupatQrium,ut uehementer amarum fit, tantum ab-eft ut acrimonia habeat, fieri baud poteft. Sunt enim omnia amara. Gal eno Iib,4 Ca, S.Simpl. med.tefte, immodice calida:acriauero,fijmmècalida, ut idem Galenus code in Iibro,Ca.i7* manifefte docet. Quid itaque ut hæc fcriberet, Puteanum mouerit,aut impu Icrit,diuinarenonpoirum: nififibi pulchrum uidea-.^ tur,ita paifim citra omnem rationem a ueteribus,qscp I.upatortu probatiflimis diirentirc,atque nufquam non Thefta-A^onia ^i^**« ^* ®i**** u®i**w Eupatorium,quod hodie offi'ei-b^e dida næ Agrimoniam Barbaro nomine uocant,guftes:cer berba, te fingulas,quas illi tribuit Galenus amp;nbsp;Diofcorides quafitates

CONTRA PVTEANVM APOLOGIA* 5:5 qualitatesi'nencmanifcftiffime deprehendes» Quare fuperbc,utfolctjhocinlocouctcnbus omnibus, atcß adeó ipfiflîmæ uentati obfirepit Puteanus: amp;nbsp;in Eu-patorio requirit,quod illi nemo unquam uel ueterum ud recentiorum Graccorum tribuit. Et poflethic pro meritis fuis à nobis tradtari Puteanus, ut qui audet te-mere affeuerare, quod nufquam apud ucteres fcriptS extat, fed paóis ftabimus, Sd affedribus noftris baud indulgebimus. De Lupulo, amp;nbsp;Berberis, Barbaris uocaos alio loco,Deo annuentedicemuSjubi non fa-cultates tantum heibarum exponemus: imo uiuas etiam earundem imagines atquepidturas dabimus* Vehementer autemmiror, quur Puteanus ufque eo dementia: progrelTus fit, ut contra manifeftam expe- Oxy^M#.-rientiam, communemep omnium hodie medicorum fl?' /r«^ï«igt; confenfum, frudtum Berberis uocatum Barbaris, ad ^^ Berbe-diarrhœam fiftendam inutilem effe afferere aufus fit* ’^^ ®*‘’^ * Primum enim Diofcoridis amp;Ga!cni autoritas ilium terrere debuiUent, quorum uterque diarrhoeam, imo ^^ li^cndi omnes fluxionum affedtus Oxyacanthi frult;fhim(fic i^jUf, enim Berb erim nominant) fiftere manifebe tradit» Seduideamus,quam prorfus puerilibus rationibus fententiam fuam firm are conctur* Primum, inquit, cc frudus prædidtus acidam qualitatê incenfam habet: tc adfiridtione ucro uel minimam, uel nullam* propter- lt;c ca inteftinorumdeiedfioni immoderatænonparum « officit. In quibus fanè uerbis primum errat, quod Berberim unamduntaxat qualitatem habere putat, acidam fcilicet. id enim ipfiim per intenfam. qualitatem acidaminnuere, exuerbis fcquentibus colligere ^f/j^jff^-Iicebit,ubidifferre inter feacidum amp;acetofum fapo- ctto[u! flt;i' rem contra Galeni fententiam dicit* Is eniminlib* pernondtf 4* Simpt med* Ca,6.0^4» uno nomine omnia,quæ ßrunt.

y4 ' LEOTTARDl FVCHSII acida fimt uocat,fed difcernit ea per adicdioncmïilla nempe «urAw? o^tx, aut (tivoli o^txthge uero quarmixtas fibi alias qualitates habent,non fimpliciter,uel no ex-atflcjud non tantum acida appellat, ut in altjs etiamfa eiefaporibus» Intenfumitaqueacidumuocat Putca^ nus,quodGaIenus fimpliciter acidu nominat. Non. effe autem frudum hunc exquifite acidum, Galenus lib.S^Simpbmed.fatisdocet,qui ridmiKot^ohiya/i)(ap feribit» Si enim exacte acidus erit, frigidus quoquc fitpportet.Galeno enim lib.4.Ca,ó'.Simpl.tefte,acida omnia frigida funt. Frigidus itaque cum fît,nee uF las calorisinfeporriones habeat,u£ omni meidend» facilitate deftitutus fît,neeefle erit. Deinde errat, quod nullam adftringendifacultatcm Berberim frugt; dum. habere feribitteum experientiaipfaabundemo ftret, quandoquidem acerbitatem etiarn nonnullam inguftupræfefoat, adftridionem aliquam infeha-bere,Quod etiarn Galenuslib, 8. Simpt confirmât, qui frudum hunc facultatibus pirofylueftri fimilem elÏe tradit.Pira autem fyIueftria,utidemlib,5,SimpL med,docct,magis quam rcliquapiraadftringuntó^ deficcant:amp; proinde fanè maiora uulnera glutinant, fluxusep auertunt. Tertio errat, quod tantam inci-dendifacultatem obtinere hunc frudum arbitratur, ut etiarn mordicationem(ficut alia amara)non inftre-nuam efiieere, atep adeo ob eandem mordicationem inteftina iam denudata à fluxu,amp;prius abrafa,ad ma ioremexcretionemincitare poffit. Nam (ut anteaex Galeno oftenfum eft) exiguam duntaxat incidendi uim habet,tantum abeft ut mordicationem efficere

ftonomrud queat. Ncqueetiarn omnia amaraftrenuemordicat, dmitri nutr utprofedoinfantilitergarritPuteanus.namfuntmuI ‘^“^* ta amara, uchementer edam, quæ mordicadonis plane

CONTRA PVTEANVM ÄPO'L OGIA, ^y né cxpertia funt, ut fupra de aloë abunde monfti-a-tum cft. Quare cum frudus hic non fit amai us,nequc vehementer ineïdat^fed potius adfirmgat atqueinfrL gidet,optimum non fblum dian hœæjuerum edam re hquarum fluxionum omnium, ueterum amp;recentio^ rum medicorum confènfu, remedium erit* Quod autem folius oxymelitis ufus inteftina abradat, non efi quod mireturPutcanus. hoc enim non tantum a^ cidum,fedacreetiam exiftit udep non aceti tantum, imó edam mellis ratione* Qiiare rtdiculum admo.-dum eft,quod dequalitatibus medicamentorum tam pueriliter difterat Puteanus : qui tarnen parturitne-feio quos,in hune Galeni librum commentarios* Haóenus ab inftituto noftro fumus digreflî, Putca-no ita urgente: qui ciufmodi multa, nihil ad prüfen-tem noftram de aloë düputadonem attinentia, pro-duxit. Quorum quia nonnulla ad nos potiflimSfpe-tftare uidebantur,idcó defunCtonè obiter^ illa dilue-re non abiurdum elle duximus» Ad inftitutum ita-quereuerfus tandem PuteanuSjduplicemefTefimplf-. nummedicamentorum peridam aflerit» Vnamde eorum facukadbus, alteram uero de eorundem com-pofitionc,prgpararione uc: quanifi quis, utidem ait, probe call eat, non eft cur Galenum de Simpliciû me-dicamentoinfacultatibusdiflerentem inteUigere pof fit» Fateor quidem utranq? cognitu elfe neceflariam, quemadmodum etiam Galenuslib»3»The.meth»da cet : at non ad Simplicium medicamentorum facilitates reiftedignofcendas.namad eas cognofeen-das altera duntaxat neceftariaeftteafiquidem , quae de fingulis qualitatibus,quæ medicamends fimpli-cibus infunt, inquirit , atque ex ijs fubinde eo-

frlt;epmtio rundem facultates colligit* Alterâ uero, quae de er copofî- rundem compofitione agit, adnahuas facultates no-« ho nuünm feendas nihil prorfus conducit,imó potius obeft* ufumadno Qviippe^utGaknus ait,lib.2.Simpf Ca,9,cxperirifo

I^jj^ oportet ea,qug impcrmifta funt, amp;2 ab omni extra p lu medt ^^^ qualitate aliéna*Verbi gratiatfi de Chlacitidis fa-eultatibus refte iudicandum erit, tab's fit neceffeeft Chaldtis, quail's natura eft : hoc eft impcrmifta, amp;nbsp;à præparatione ommaliena* Conftat autem hanc, ut ciusqualitatesindicant, adftritftionem amp;nbsp;acrimonia obtinere. Quodfi uero præparatio accefterit, nempe Iotura,acrimoniatncerteminorem habebit,autproigt; fusamittct. Sicinterdum aliamedicamenta,quæ illi admifcentur,nattuas eins facultates uel frangent, uel penitus obfeurabunt. Nullum itaqueufum cum præ paratiOjtum compofitio in difeernendis nahuis medi camentorum Simplicium facultatibusprxbent* atep

, adeo errat Puteanus, quiutranque ad earundem co-^eSpop gi'ffionem neceflariamefledicereaudet* Praepara-tio tidmud ^® quidem, amp;1 compofitio ad commodum medica-(onduunt. mentorum ufum conducunt : atque adeo priorem, quæ facultates medicamentorum difcernit,ordinc fe-qui folent,ut nemo non,nifi mente plane captus fit,in telligit* Minimeigituropuserat,utGalcnu totuer-bis a contradiGione uindicaret Puteanus : quum nemo fit qui nefciat,medicamentum fimplex fyncerum' ue aliud pofte in corpore humano efficere, quam fi a-Iqspermiftum fueritSC compofitum, certacp ratione præparatum* Nequeetiarn Galenus,lib*5,The,me tho.Ca*5r*Chalcitin fc'srflvAiaTi»t»i/uim,fed ualentcr fic-

” candi habere tra dit. Et mox fubijeit : Qiiod fi etiarn la ” uabis,utique minus mordens medicamentum habe-bis * Atqui cur pr^parationis in præ fentia mentionem fecerit.

CONTRA PVTEANVM APOtOGIA, ygt;, feccnt,nulla alia ratio eft,quam quod putat fe hoc pa-Ôo inueniftè uiam, qua Galeni locum ex ^» 7he»^ meth, libio productum,pro fuo arbitratu interpréta-ri poflit» Nunquam autem euincet, Galenum eoloci de aloë lota loquutum efte. Neque enim ratio eius ua- * kt,qua: fic habet: Si no lotam exhibuiiret,tum ea ama ritudinis ratione uenas expurgando 6ë extergendo, maiorem fanguinis fluxum concitaflet. Satis enimfti prâ monftratum eft, quæ fint amaritudinis facuhates, amp;nbsp;quæ amari, amp;nbsp;quod nulla prorfus in aloë fit acrimo nia,quæquidemadprofluuia fanguinis irritandane-ceffaria exiftit» Quare non inficiamur, quin aloë pro- Afoepr/p^ pteruarictatempræparationisfacultates fuasnatiuas ritionis ra remittat,autprorfusperdat:fedhochaudcóccdimus, tione tuti-GalenumhocinlocodelotaaloëIocutumfuiflc»Ne- uimfaculty que enim ille tam confufa ratione de rebus diflere- tem nut re-re fokt,ut non paffiin indicetjubi de fynceris natiuis -ue,6ë ubi de præparatis loquatur.Hinc eft quod paf-firn lotam diëlionem adijciat, ubi de prænarata aloë uerbafacit,utpatct omnibus Galeni feripta diligeter perluftrantibus» Eodem crrore conatur oftendere Puteanus, GalenumIib.6.Simpfimedi»fcribentem, A»4loegr4 aloën gratam efteftomacho, de lota loquutum efte» Nam quo pa(fto,inquit,non lota quæ amara eft, grata ftomacho effet : quum manifeftiffunum fit, amara omnia infefta effc ftomacho ^ Atqui non animaducr-tit,h{c Galenum de fynecra feu natiua aloë loqui: ubi tarnen ex profeffb, quæ fint eius natiuæ facuhates ex-ponitluculentiflime, Qiromodo enimdelota hoe in loco aloë ageret Gaknus, cum tarnen hic mifturam eius lt;x' naturam expuect/ficens hanenon effefimpli-cem,fed adftringentem Öë amaram : ^ deinceps illius «liam miftur^ parucuUria opera ordine recenkt. Ga

ienirm ucro nonloquutnm eße deJoelota, praeter c» quae tam dixfmusjuerbaetî'am/pfa Gafcni quæpro^ duxit PuteanuSjaperte docentjquae fic habenex^ ^«j lvsé(ju^óii êih 70 tpiçftzKoit i itiin^ 'n sy k^^s . Quod efti » Nam amp;nbsp;gratum ftomacho medicamentum eft, ut ft quod aliud* Ex quibus fane uerbis liquide conftat. Galenum de aloe Io qui, ut eft medicamentum purgt; gans* ut fît plane is fenfus: Inter omnia medicamenta purganria, foia aloe grata eftftomacho.Hunc autem-efle uerborum lenfum,ex dictione quam ufurpat Ga 0.gt;jtöi5p. lenus fan's conftat.lt;?x^;xaxo^ enim hoc in loco non pro mifeuequoduis, fedpurgans duntaxat medicament turn fîgnificat* In qua fignificatione non raro enam ufus eft Hippocrates,potiflimum autem lib* 4. Aph* l^^ubia.it,ógt;^ó(ronjv THirt epfxpfMKM'tffCa-triert pu J^i^Sun kk-Sct§0iiwoi i'Brxvov'iou,'Brjgt;tii»J^i-4-9lt;railt;rni.ln qua diÆone cuidennfttmum eiijCpxgfmKOTstirixs Hippocratem no cuiufuis medicamenti potioncs,Ièd purganris dunta-xat dixifte* Quinctiam Galenus in explicationeeius fentetig, c^i§(j.xgt;iop ftepiftim c pro purgante medicame toaccepit* Idemetiam Hippo,eodcminioco,Aph* 21 ,ubi inquit,f«i ^xfp-KKM efîx(^ç^vo^gt;, pro medicament ^•finniiuj.'. to purgatorio ufus eft. Sic etiam efxfp-xKwa^ ,hoc eft medicari,ut teftatur Galenus lib*4. commen,T.pro co quod eft medicamento purganti urf, Hippocrates, ufurpare paffim confueuit. Et ne muftis morer, de at loein præfcnüa,utmedicamêto purgatorio, locutum eftè Galenum,abunde liquet ex Aeno, amp;nbsp;Paulo, hæc Galcniuerbaexplananribus. Aetius ènimlib, 3, Ca* „ zy.fîcdeaîoëferibif: Omnia purganna medicament ta, prêter aloën,infeftafuntftomacho. Et Paulus lift*

„ 7.Ca,4,Quum omnia,inquit,purgant)a medicamet „ taftomachüaduerfentur,folaalüc conducit* Oriba fus

fiüs e«am in Compendio,ift cum fenbit modum ï Agt;. « loê uchemens quidem medteamentum, purgans non “ eftjftomacho autem apriflimum» Si igitur de aloë ut “ medicamento purgante Galcnus loeutus eft, utiam planedemonftrauimus,quomodo delota löqui poltert, quae plane paruin,aut prorfusnihil, Puteano cria non répugnante,purgatc’Sic prorfus non afTequitur GaIenifcriptaPuteanus,uttnirari fans non poffim, quid ilium impellatjUt commentarrjs cundeilluftrare eogitet* Qu are cum uetercs aloen ftomacho gratam q^^ r^ç^ ede fcribunt,dc aloë non fimpliciter, fed ut eft mediea unteres 4-mentum purgans loquuntur« Simpliciter enim loque loHn jlomd-do,aloe nequeutilis, nequenoxiaftomacho dici po- cho gmti teft. Stomachum autem hicintelligimus intempera;- ^xerint. tummam tempcratum,feu ivKfxro^,i[t omnia alia qui busmedicamentofa uis,utaloëineft,lædere manife-ftiuseft,quàmut dici debeat» Neque is etiam robore alteriusindiget, cum fuapte natura fans roborisha-beat.Atquehinc adcononcratopus,Putcanum to^ ties nobis occinere,aloen WK^irci ftomacho infeftam efle, quandoquidem pucrum etiam illud uix latere ua Icat» Non pofTe autem aloenuentriculointempera^ to fimpliciter neque utilem neque noxiam dici, hinc colligi poteft,quia uentriculo,qui ex intëperie,quç in qualitate tantu cófiftit,affligitur,nocerc foleat.cum egt; nim omnes hæ intemperies citra humorc in uetriculo côriftant,nô poteftaloë,utpote purgadi ui,utoftefum eft,pracdita,illfs conferre» Vni tamen,quàm alteri, ue-hementius nocet, Hinc eft,quod Galcnus lib, 8.de Compo.med, fecundum locos, Ca,x, inhunc modS fcribit:Infeftiflima eft aloë,ctiamlota,his qui citra pra « uos humores ca! id a amp;nbsp;ficca intemperie afficiuntur, ‘‘ proximum ab qs noxam percipiunt, qui ficca in tem' «

„ paie cum frigiditate affligiintur.amp;in uniuerfum,qui „ ex fola qualitate parnculam aliquam aftectam habet, „ Etenim in humoribus intempcries, medicamentis iU „ los uacuantibus indigent, Qtiæ uero fine his conk-„ fl:unt,penitusintabemperucniunt, ob medicament „ turn ex aIoe,Haec Galenas, Sic aloe omni uentricu

Io laboranu ex intemperie cum humoribus, util is dici poteft : quod fcilicet humores, quiintemperiem prot créant, exuentrieuîo educerequeat: utfufè loco iam citato,amp;:'lib.8,The, meth, docet Galenus, Quaprot pter aloë,fimpliciter Ioquendo,neque noxia nec^ ud-lis ehe fromacho dicipotefttquoduidelicet illi profit, huicuero noc€at,Quumitaque Graeciftomacho gra tam elfe fcribunt, de ea ut medicamento purgante lo^ quuntur,qua certerationefemperftomachum robot rarerctkcdicitur.AIoëenimut medicamentum purt gans,nondaturnifiuentriculo affeeko ex intemperie cum humoribus, quem quidem euacuatis iam moÏet ftantibus ilium humoribus, nunquamnon adftriótio ne fua roborar, Atque hinc eft, quod alibi,amp; in Pat radoxis nofl:ris,Mefuen, qui aloên ut purgans medit camentum ftomachonocerelcribit, reprehenderim: cum hac ratione,utiamdemonftrauimus, potiusilli robur addat,Mefuen autem hoe in Ioco,ubi aloën no cere ftomacho fcribit,de ea ut purgatorio medicamen to loqui, uerba eius euidentiffime monftrant,quae fic „ habent: Aloë eft aliarum medicinarum recftificatrix bona, Etpaulo poft oblitus eorum,quæ anteafcripfe 33 ratjinter cetera fic inquit: Aloë déclinât à proprietatit 33 bus bonis.eft cnimconturbatiua,faciensuentrisdo!o gt;3 rem, Anocct ftomacho amp;nbsp;hepati, Óë foluendo imprit « mitlaborem in ftomacho amp;uifceribus, amp;nbsp;aliquando » uirtus eius remanetin eis, amp;nbsp;facit in folutione exire fanguinem.

CONTRA PVTEANVM APOLOGIA» ^I fanguinem.Hæc Mefue^Quis uero, nifi talpa cæcior fit5non uidctjillum de aloë ut medicamento purgantc loqiuc'namomnesnoxasquasült non fine deteftan-do mendacio tiibuitjfolutionis ratione ineffe manife-fte innuit,Et quo pact o uerum effe polfet, aloën nocë re ftoniacho,cum reliqua etiam omnia quæ in iam ci^ tatis uerbis docetjMefue ipfiffima efle mendada con-ftete'Nequeenim conturbanua efle poteftjquando ib lius etiam teftimonio aloë aliorum medicamêtorum maliciam corngat : amp;: minime noceat, amp;nbsp;ut illius uer^ bisutar,adconrortationem debiliummembrorü ad-dereuideatur» Siitaeßnonnocet, amp;uirtutes partium corporis robuftiores reddit,quomodo ingrata fit fto-macho non uideo, Qiiod uero nonpoflitturbare, a-liacp à Mefue commemorata efficere,ex ijs quæ fupra diximus,cum quale effet medicamentum purgatoriû demouftraremuSjabunde conftare poteft» Non enim fortem purgandi uim habere aloën, nee earn fupra ue tris amp;nbsp;inteftinorum loea afcenderctautfi ultra, uafa tantum in mefentcrio contingere diximus» Id quod prêter ca quæ produximus, Galenus etiamlib,8» de Compo.mcd.fecundumlocos, Ca.2»ijs uerbistefta-turn rcliquiuEuacuatio igitur affligentis humoris per lt;c folam aloën contingit,quæ purgatoriam uim non for cc tem habet,fed ut ea quç circa uentrem funt,quç etiam tc tangit,purgare poffit.Etfi aliquando amplioriponde cc reexhibeatur ,ufque ad loca circa iecur confeendit» lt;c Non tarnen totius corporis purgatoria exiftit aloë» «« t^uæ utique uerba Galeni fi uera funt,ut certe ueriffî-ma funr,quisnô omnia, que refcrt Mefue de aloe, ef-femera fomnia,ii-nô deteftandamendaciauidetf Quî enim fieri poffet,utfoluendo imprimeret laboremin ftomacho, cum fortem purgandi uim non obtincatC

Quî iecinori noccret, cum facultas dus ad lUud floft perueniat/Qiio pado denique fangufnem purgation ne füa nimia educcret, cum nó purget totum corpus, imo uis dus raro ultra uenmculum fe efferat i Hare fi paulo alrius expendiflet Puteanus, me per calumma rcprdiendereMefuen,illum(fi dqs placet) mcdicorS Euangchftam,cum uix editin' nomen mereatur,haud dixi{ret:tantumabfuiflet,nififtudio aededita opera, id quod pene cöntjciOjmalus eHeuoluiflct, utduspa^ trocinium rufciperedli placuiffet.Qy^recum ratione amp;nbsp;ueterum teftimonqs aloên,utmedicamentum pur-gans,ftomacho non nocere,cótra Mefuen docuerim: praeter omnem candorem,ÓCnon fine fumma maliciç fufpicionejPuteanus nugas nihil ad rem facientes, ea quæproduximuscx probanflimis autoribus teftimo nia appcüauit. Cæterum non uideo, quid etiarn fit incommodi, fiquifpiam fimpÜcitcr aJoën ftomacho gratameifedixerit. Qiium enimperpetuo habeat in iê adftringendi facultatem,non poteft non hoe nomine ftomacho eflc grata» Nequeenim alicuius ponde-riseftjquod obtruditPuteanus,dicês:AIoeamaraeft, igitur ftomacho nocet » Sequel am Galeni autoritäre probatjquihb.d.SimpI.amara omniainfenfaeifefto Du^icu4- macho tradit. Nam ignorat,duplicia effe Gal eno et a-miu. hjs medicis amara.quardam enim exacte amara dicun tur,quæ nulla fenfu notabili alia qua!itäte participât. Hæc certe,ut teftatur Galenits lib.4. SimpI.med.Ca» 19.omnibus propè animatibus, nedum hominibus, efuiinepta funt, arque adeô uctriculo etiam fupra mo Nojiomnia dum infefta»Quedam non exaefte amara fiant, fed prg tmaraflo' ter amaritudinem alias etiam qualitates obtinenttad-nucho m- ftri(ftionemfcilicet,autaliamquandam,uclutialoê,et grifft. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;abfmthium.

CONTRA PVTEANVM APOLOGIA, ^J abfînthium.Hæc fané ut priera,infenfa ftomacho no funt. Hinccft quod Galènuslib, 6, SimpU, Ca, de Abrotono,gratumôC amicum ftomacho AbfinthiS cfte fenbït.Qua itaquc rationc Âfinthium,quod ama rumcft,aGalenofîmpliatcr ftomacho gratum dici-tur, eadem eriam rationc aloë ddem arnica dicipo^ teft,Quo autem fenfu dixerit, uerbadusmanifefte de « clarant,quæ fie habentî Supra oftenfum eft, quod a- « marum ipfum per fe omnifariam infenfum fît ftoma- « chotaufterum uero, aut acerbum, aut in fumma ad- « ftringcnsjftomacho amicum.Hocefti Amarum,qua tenus amarum,ftomacho infenfum eft : quatenus uc-ro adftringens,gratum. Sed inftat Puteanus: Aloes a-maritudo vindt dus adftridionem, igiturfimplicitcr ftom acho inimica eft, Sequdam celle hanc non agno fcimus, neq: enim inhunemodum ratiocinari Gale-nus eum docuit, Nam tametfi',Ioco paulo ante citato, fie fcribat;ubi qualitates ha: dux,nempe amaritudo et adftridio,inuicem permiftac furu:, qua* uehementior hicrit, ea utique uicei it : non tarnen ob id uilt;ftç pror-fus nullam eße facultatem docet.Sic nos quidem fate-mur,amaritudinem in aloë uincere adftriäionem, at nihilominus eandem adftrictioms rarione uentricu-lo gratam efte dicimus.Atque hinc eft quod Galcnus inhbro,quiinfcribinjr3quod animi mores corporis tëperaturam fequatur, fubftantiæ aloës facultates om nes exfuntftionibus cius eolligens, adftriëïionemmi nime, ut inefficacë prætermiierit, Sed prçftat uerbaiL lius fubijcerc. cioprlw Khe^y kuSx^tiksu 'n t/lvvxfuy y(«f, Ö rovuTUtlut sap-ijfv-,^ 'ip(iUJ(tK'Tigt;)ii ivedyMy KcK^vriKtiy^itro-’B!ilt;A'tiyïKKZy fa}vÂani(ùiy,vj^ô'Tftros^^~lt;f«^^y ^vfcu/riKtty^ «h/ÿ ss w^ n^yp-iviiiy tÿyuy‘ÎKlt;Xsni ^h^v Ttvos TaotouSree

vraÿ« ruif «hó»^, .avry yxp ^li « 7cón'x lt;Af«a-x, 10« lAiK quot;^ t^iuiXiSKt TSOtUf) «.InKj-neravrxs i^ijfSn /uJux(J^st}(^lgt;i0a-K TK tgyx.htyanniyoujj'rti^ ÙÂQ^li KxSaifeii(Ami«^, i^ guvvwüca ro/za^aj/, nÿXKaK7i.xtifXv(iX7X-, i^i^KV crujuc/^uM^n^cifiüxA^ pi: vy^se I»^«tveni. Id cft : Verbi gratia* aloc uim purquot; » gandijSCroborandiftomachum, Ó^uulnera cruenta » glutinandi,ód cicatricem inducendi planis ulceribus, ” ac palpebrarum humiditatescxiccandiobtinet: dum « nuUum prorfus fit præteraloën, quod fingula modo ’gt; relata opera faciat. Ipfa enim cft, quæ ilia efficit * ac ” quiapotefteaefficereddeotothabcrefacultates, quot « opera,diefiacft. Aflèrimus itaque,aloën poftepurga^ »’ reamp;roborareftomachum,uulneragluanare, cicatrL ” cem ulceribus obduccre, Sëoculos humidos exicca^ 33 re. Quibus uuqueuerbis Galenus,aperte Sëfimpli-citcr, aloë roborandi ftomachum facultatem inefte, idep adftridtionisratione, traditmeque ülam propter uincétem amaritudinemineftïcacemefteaftrrit. Qua re hine adeo abude liquet, quç exaefte am ara funt,hçc ftomacho ingrata prorfus fore.Qug uero no exacte a-marafunt,fedadftricquot;toriam coniuneftam amaritudL ni qualitatcm habent, ut abfinthium amp;nbsp;aloe, ea grata dici ftomacho nihil prohiber. Hec ab inuicem difeer upc Puteanum amara oportuit, dum tot uerbis inuti liter 2ë confufe amara efie ingrata ftomacho docet* Neque enim de omnibus amaris, fed de qs quæ exa^ the amara funt,eó loci Galenum loqui cuidennftimS cft.Etmirumcerte,Putcanummox abiftafua fenten tiarecedere,et palam dicere,amarinidincm aloes non impedire, curminusroborarepoffituentricuIS: imd piagis prodeffe, quod fcilicet adftrióortam facuhate non fol urn ad fuperficiales, fed etiam internas partes ventriculi

CONTRA PVTEANVM APOLOGIA, «^f ucntricuU ducat, Haccprationcmouctur, ut nonuo’ teatur contra Gaknumj atqucadcó cxpericntiam ip- f fam afleucrarCjaloën non lotam aman'tudinis fuxbe- Aloe lotd neficio plus uentremiquàm lotam roborarc, Quod fi W4gK^K4M hocprimumgt;qüodinprxlentiajconfefrus RutrctPu- «ow^^wro-teanus, potuiuct me magna kuarc moleftia, nequc ”’'*‘ ’ cnim opus crat tot tem ere ab amantudine dutSa dilue re argumenta. Nam fi alocs amaritudo non impedit, ob earn quam producitcaufamj quo minus roborare queatuentriculum:cadcm fanè ratione non prohibe-bit5quo minus uulncra glutinare,et reclufa uafa Occlu dere poffit.Luce itaque cl a rins cft, una ifta confeffîogt; * ncPuteanijOtnniacaqucCfupra conftater,nc dicam imprudentcr,afièucrareaufus cftjcorruere. Minime ucroprobandum j quod Putcanusafferit} Aloenlotam minus quant non lotam ftoinachum roborarct quum plane contrariumdoceat multisinlocis Galc-nuSjpotiffimum autcmlib,7,Thc,mCtIi,ca.ii, ubi fic fcriptumrcliquiti Aloënonclotaualcntius cuacuat, « elotauacuat quidem minus^edroborat uentrem ma- £« gis, Neque etiam concedendunt eft, ut aloe's amari- Amirituh tudo eius adftrióioni uiam efficiatjatquc eandem per alocs adftn totamucntriculifubftantiamdeducat.NamutGale- dioni uiam nuslib,4,Simpl.nied,Ca,i8.2Cxo,docct, amarorum nonfiarat. neque aêriaeftjnêquetenuisjnequeaquea confiften- c£ tiaifed terrena, exacte a calore elaborata, ac uelut fu- « « perairataipforuntcfte{rentia,Vt hoe nomine cuiden lt;« tiflimum fit,illa,utpotc qua: crafla amp;nbsp;terrena fint,reli-qua ad profundadeducere non pofic.Qiiapropter cü aloes amaritudo minime fit tenuis, fed terrena, fieri haudpoteftjUtadfiridionempertota uentriculi fub-ftantiarn perreptareeffidat. Et quid opus eft,utadftri lt;fiio aloes elotæin uentriculi partes deducatur: cum

deuorata mox ad eas omnes,internas maxime, peruc niat,ac undequaep lilas contingat» Pro inde firma adgt; hue manet Galeni fententia,quod aloë lota ratione fo !iusadftriëlionis,quæpcrloturam non aufertur,plus * quam non elota, cui baud modica portio amaritudi- ' nis 0^ purgatoriæ facultatis ineft, uentriculum robo-ret. Sed obtrudit hie nobis RhaponticuPuteanus, cuius etiam adfiridio per aliam fubftantiam in altum perducitur^Sed cogitet banc fubftantiam, quæ id ip-film effiicit,ut ait Galen us, 6C metipfe fatetur Putea-nus,e(re aeriamiSt^ tenuemtqualis certeno efteorum, quæ amara funt, ut iam ex Gal eno monftrauimus, Quare ea folum adftringentia,ut etiam teftatur G.ile-^/t«« De ^^5 lib.^.Simpl.med.Cajdjquæ plurimum in fe con . nttrdre nbsp;nbsp;nbsp;tb^^nt eflentiæ cum tenuis, tu tepidæ,altius penetrate

ß„f^ poflunt.Poftbæc iniquus eft Paulo Aeginetæ Putea-?mImRegi nus,eumcp per calumniam notat,ac immerito erroris netd ab iniu infimulattquafi fcilicet aloen boe nomine gratam efte rw dçfindi- ftomaebo dixiflet,quod digereret, abftergeret, ac fter ^•‘’■' coraeduceret,cumbocneperfomniumquidem Pau lo in mentem uencrit»Hunc enim conftat Galeni uer ba,utferèfemper,fic boe loco quoque tranferipfifte» quilib.6.tradit, aloen gratam ftomaebo efte, amp;nbsp;ab-ftergerepaululum, digereren, 5ëftercora excernere pofteJtautcuidentiftimumfit, Puteanumfuo more eiusuerba,malafidecitaire,quæapudPaulum ficle-„ guntur : Aloë grata eft ftomaebo, digerit,^ ftercora „ excernir. QuibusnimirumuerbisGalenum,utdixi mus, imita tus, breuiter fummas, quæ in aloe funt fa-cultates,adftriëïionem fcilicet, abftergendi, difcutien di,amp; ftercQ^excernendiuim,complexus eft. Nee ali ter,quodfciam,ullusinterprctumlocumbunc reddidit» quia non caufam, cur grata effet ftomaebo aloë in abfterfionem.

CONTR'ArPVTEANVW APOLOGIÄ» '1^7 abfteffioncmjdigcftionêjet ftercoris excrctioncPau-lusjutfalfö putat Puteanus, leqcereuoluttifeddunta-xat indicate,liane non tantum effegratamftomacho, uetumetiam abftergere, digerere, amp;nbsp;ftercora excer-nerepoffe» Ncque uerum eft,quod adiecitPutca-nus,Paulum in plerifq; locis peruertere Galcnu : cum conftetillum diligenter omniaferè aduetbum ex Ga lenotranfctipfiffe.ôënififuprà modum deprauatum eilet exemplar, multaexillo baud fecus quam Actio Galcni locareftituipoffe, manifeftius eft quamut à me muleis monftrari debeat» Atqui impendio pla^ eet Puteano,bonos autoresdetjcere,pelïimos autem contra ad aftraufque eueherc» Prætereahuic tradia^ tioni eolophonem imponens Puteanus, fic ait : Pro-pterea lo annes Mefue bene dicit, aloën fimpliciter ef-feuentriculonoxiarn, His autem uerbis quid abfur „ dius,quid incogitantius dici potuifletnonuideo» Ne nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^^

que enim noxia uentriculo intemper ie ex humori-bus,potiflïmübiltofis,afFelt;51:o eft,ut fupraGalenitefti ^oj.y. monioeuicimus. Eccerte ipfemet Puteanus fatetur, al oën uentriculo nimia humiditaterelaxato, gratam amp;nbsp;amicam elTe.Quod fi uerum eft,qua impudentia af feuerare audet,Mefuen rede dicere,aloën effe fimplu citer noxiam uentriculo Æt fi aloë eft medicamêtum, idquodmultis rationibus oftendere conatur temere Puteanus, cû nemo fit quiidipfumnefciat,autneget, (eft enim non firn pl ici ter medicamentum,fed medica mentum purgans^criteerte hoc nomine fano amp;nbsp;tem-perato uentriculo noxia. Cum uero relaxato,Pute^ no etiam tefte,uentriculo utilis fit aloë, non rede dice repotuit Mefue, aloën fimpliciter ftomacho noxiam che.fed adijciendum eratfano. lam itaquenemo no uidctjquibus machinis Mefuê fuum tueri nitatur Pu-i z teanusj

teanus,nullius fané moment!,et ficulneis: quibus etia puer, qui uel primis labris medica guftaflet, refiftere poffer. Multo igitur confulnus eft, cû Galeno cæte^ -nsq? Græci'sdicerejaloënutmedicamentumpuigas, effeamicamftomacho.hac enimlegeSC temperatus, ^mtemperiecitrahumores affcëlus uêtnculus mox excluditur,utpote quibus medicamentum purgans minimegratum effe poffit. Cæterum non polie ro 01e fie colligit Aloëprouocat menfes,igitur aperit ora uenarum: abunde confiât, quod aliud fit ciere mefes, fiC aliud aperire ora uenarum, ut fupràfufius à nobis demonfiratum eft. Tandem cum animaduertit,fe prorfus à caufa cecidiffe Puteanus,fua fponte fatetur, aloën non per fe,fed ex accidente ora uenarum aperit repoffe. C^od fi inter initia dicereuoluiffet, turn ifia difeeptatione nihil opus erat, quandoquidemnos, ut ex Paradoxisfatis illi conftarepotuit, nihil aliud con-tenderimus,quam quod aloë per ff, Óëprimo, non ua kat ora uenarum aperire. Qyum itaque palam mo^ nuerimus,nos non uelle quid peraccidens, fed quid per fe hoc in loco effîcere queat aloe, inquirere : haud prudenter fecit Puteanus, quod à feopo illo temere aberrauerit.Dih'gentereniminlib. tertio de Temper ramentis, Ôëlib. i. Ca.a.amp;l}. Simpl.medi. multiscp alqs locis hortatur Galenus, ut demedicamentorum facultatibusiudicaturi,ftudiofedifpiciamus,quid ex accidente, aut primo ÔC ex fua natura efficere medica-mêtumualeat.Nificnimhocipfum accurata diligen tia difereuerimus, fieri non poteft, ut de propria nati-uaTefacultatemedicamenti reifte iudicemus. Qya reutinutilesdiiputationesPutcani, aliorumqj cuira-remus, hanc particulam, Per ie,adijcere uoluimus. Deniquefruftra hoc loco Puteanusfuo Mefiie expli-cation cm

CONTRA PVTE AN VM APOLOGIA» 6'$gt; Cadonem adiecit,qua ilium ab errore fe poffe uindica re arbitTatur,dicens:Simili modo etiarn dicit Mefue, aloën uim expurgatoriam uel abfterfiuam aliquando “ imprimereinuifceribus,propter quamfanguis exire “ poteft. Non quidem utMefueafTeratjaloën trahendo ‘lt; fanguinem educere,fed potius fua abfterlione amp;nbsp;dige « ftione ora uenarum aperire poffe, adeó ut fanguis ex- ‘ ‘ cat. Hæc illc» Quis uero unquam apertionem uenarum per traëtioncm fieri dixit;'Quis denique abfter-fione SC digeftione, ora uenarum recludi aftirmauitc' Certepudor eft,proue(fiæ ætatis medicûtampuerili-ter de rebus media's dilTerere» Galenus fiquidem lib» 5.The,meth,ubiexprofeffb caufas Kvascp-da-iios tra- p^pcriionk ditjtresduntaxateffefaibitiunam uafis imbedllita- uu^x, tem,obquain fanguinem retinerediutius nonualet: alteram,fanguinis qui ados dusimpeturuit,copia: tertiam uero,acrem qualitatemmcrumne uerbo quidem iftarum caufarum, quas Puteanus commentus eft,nieminit.Proinde errat uehementer, quod apertio nem opus effe abfterfionis putat» Errat etiarn, quod tantamabftergendifacultatemin aloëelTe exiftimat, ut ex accidente aperire ora uenarum ualeatlquod fcili eet non exacte am ara fit, Ôë ut fuprà fiepe ex Galeno monuimus,paululum tantum extergeat, adeo utetia puris ulceribus non fit molefta. Quare ubi Mefuen ab errore uindicare conatur, hic eum grauioribus impli-cat» Neque illum Hippocratis aut Galeni autoritäre tu cri poteft, quando cuidennifimum fit utrunque, quandoperfe,quandoex accidentealiquid efficere dicerent,diligenterexplica{re»DeGaIeno notiuseft, quant ut oftendidebeat,Hippocratem uero accurata diligentia dificreuiffe ca quæ per fe, ab ijs quæ ex accidenté fiant, uel una hæc fententia,quæ habetur ^t.

. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i 3 Aph»

„ Äph.M.doccicpoteft: EftautemubimdiftcnnoficÖ 55 neulccrationejtuuenebcnecarnofojxftatemediajfri-„ gidæ aqugmulta perfufio calorem rcuecat.Calor au^ ,, tem hxc Ibluit. Quibus ucrbis mantfcftiffimc m^ nuit,morbum hunc per fe curari à calido,cx accidenté autem à frigido»Quanquam fi demus etiam Hippo cratem interdum, qui antique breuitatis ftudiofifli-mus fuit,fic loquutum fuiffe : non tarne ideo fic efte lo quutum Mefuen concedemus, ut quem conftatab hac loquendi breuitate longe abfuiffe^ Non eft igi-tur quod facultates eas, quæ ex accidente fiunt, ut falfófibiperfuadetPuteanus, autnegemus,autigno^ remusïquum etiam antequam medicinæ nomen dare mus^muitos efte quæ ex accidente fierent effectus, in philofophorû Scholis didicerimus, Sed id potius con tendimus. Vbi de medicamencor um facultatibus agi-tur,utconfufioomniseuitctur, diligenter efledifeer-nendumjamp; diferte explicandum, quid per fe, quidep ex accidente fiat» ut palam omnes intclligantjillam nanuanijhancuero aliquo interueniente produflam cftèfacultatem, Cæterum quod Puteanus Plinium ne dignum quidem exiftimat,qui medico nominctur: - omnes doefti amp;boni uiri quàmimprudenter,nc di-Plinim À cam infeienterditftum fitjiudicabunt» Ego uero coh medicis M tradiccre aufim, mePuteanum in nullo prorfus mé-rcijcièdus. dicorum numero hoe uno nomine habere, quod réméré ÔC nullo iudicio Plinium à medicorum numéro reqeiat: quem tarnen conftatfagacemeorum omnium fuifte inquifitorem, Sémulta haud fecusatque GalenS ex prioribus medicis tranferipfifie » Fateor quidem, nullam medendilmechodum Plinium nobis tradidifletatminimehoc nomine repudiandus uenit, quum alias Diofcorides pari ratione reijciendus eflet, ut qui

KONTRA PVTEANVM APOLOGIA» ^ btquipromifcuc herbarum alïarum^ rcrum faculty tes docuerït. Quam uero plun'ma fint apud Plinium, quç ijs qui probe medidnam exercent adminiculo et ^èqueantgt;notius certe eftquamut ame in præfentia dici debeat» Hoc monuifle fat fit, multas elfe fane herbas5noftro ctiamtempore maximeufitatas, quaea nulloquihodieextctautore alto quàmPlinio defers ptæ funnut hoc faltem uno nomine ægre iUo uere me dici carereuelint,autpoffînt, bed de re notilfima te^ merepluranô dicam» Quare ad poftremum, quern nobis obqcit locum Puteanus, fermo nofter feftinet» Q^ni j^. IshabcturIib»5»Thc.meth.ubiGalenusconficeredo ^^ cx^f„ cet emplaftrum, ad omnem fanguinis fluxum fiften- ^Huf. dum apnffimum:quod fit ex thuris parte una, et aloes dimidiata» Primum autem ex hoc loco no polfe nos v oftendere ait, quod aloe ora uenarum aperiat : quod haecipfanonfola, fed thuri admixtaaGaleno adhL beatur, qui certclib» i.Simpkmed, Ca.9. earn edict menta, quæ ad experienuam uocantur, fimplicia impermixta elfe debet c aperte docet. Ad quod refpo-deo:uerum elfe quod ea inedicamenta,quorum facul tares explorantur,fimplicia Ód impermixta effe opor^ teat. Pr einde ubi quis in uniuerfum de aloes facultati busexquifitè iudicareuoluerit, necelTeeftutidfaciat 'infolaaloê,qux nulli alteri medicamento permifta fit» Hoc autem in loco Galcni,non quaerimus quid in uniuerfum poflit aloë:fed hoc potius inueftiga^ mus, quapropter aloë hoc in cmplafiro, quod adrc^ primendum fanguincm confedum efi, thuri adie.« da fit» Quarenunquam in men tem uenit, quod pu-tatPuteanus,utitacolligerem:Thusamp;: aloë fangut nem fiftuntjigitur aloë fanguineu 1 fiftere ualer.Pei in-i 4 deenim

deem'meffet, acfi quisinhunc modum ratiocmare^ tur: Oleum,cera Sd aerugo fimul mixta carné produce re poffunt:igitur oleum fe folo carné producinQiiàm cnim abfurdum effet ita colligere, ex ijs quæ Galemis Iib.3.The.meth.tradit3planüfit. Falfo ita«^ nobis ad^ fcribit Puteanus,qug ne per fomnium unqua in men^ tem uenerunt,tantum abeft ut fcriptis mandare uolué rimus» Quum itaq? neceffarium effe dixerimus, ut qua rarione thuri adieda fit aloéexcutiatur : audia-mus primum, quam eius rei rationem adferat Putca-nus : dein quam hæc uera fir,difpiciamus» Non alia caufa aloen thuri adieóa inquit, qua m quod illud ma gis emplafticumefficiat»Thus enimquiacmp'afticü, cxlentacraffacp confiâteffentia, quæ obideficontu* max penetrationitaloë uero quatenus cfi amara,eate^ nus lubfiantiæefitenuioris atquethus, amp;nbsp;facilius fub intrantisJgitur in parua quatitate thuri admixta,^!^ tor cm th uns amp;' crafiîciemfua qualicunque fubtïlita^ te in paruos cutis meatus deducit,amp; quafi in farcit: un detotumaggregatumexthure amp;nbsp;aloë magisempla-fticum efficitur. HæePuteani egregia efi ratio, qua conaturofiendere,aloënnonearatione ut fanguinis profluuium fiftat, fed potins ut totum emplaftrü ma^ gis emplafiicum efficiat, adiectam effe, Atqui fi aloë magis emplafiicum thus efficit, igitur etiam obturant di facultatem auget.necç enim differfft inter ie ip-Tsha' s^K« ÓCti^cpfXKTiKX, Galcnolib.y.Simpli.rnedi.CJa.ii, tefie: fed quæcunque corporis meatibus illita tenaeP terhçrentjhæc etiam obturant,obfiruntue. Si obtu randi facultatem thuris auget aloé, igitur hac rationc ut profluuium fanguinis fifiat adieôa efl. Vident fuo gladio iugulatus fit Puteanus, Vt auteminge^ Bue «eritatéfateamur, nihil magis ridiculum aut pue-

CONTRA PVTEANVW APOLOGIA* ^^ nie did potuiflec, quam quodaloemagis emplaftfcû thus ipfumideoeffidat, quod ad profunda deducat* Si enim Galeni locum lam citatum à Puteano expen-dasjUullumprorfus locum habere pofle dus rations animaduertes, Galenus enim,utex contextu uerbo-rum manifeftiffîme liquet, eo lod de hoc fangui'm's profluuio fiftendo agit,quod fit ex qs partihus,quc ad manu, amp;^ in fuperfide corporis,minime^ in alto dus funt fitæ, Si itaque uenæ hæ,unde fanguis profluit, ad manum funtmullacerterationealTerere poteftPutea nus,alo0n idco à Galeno additam efïe,ut in profunda deducat obturandi facultatem thun's, cum partes,unde fanguis manat, in aperto,amp; ad manum fint» Sed Alo'^ fiel pro dato,quodnecefl'efitaloen thuiis facultatem ad pro- jundaduce-funda dcducere: tarnen idipfum baud potent, utpote re thusnon non aéria fubftantiaut Rhaponticum,fedterrenapo pot^ft^ tius,utpauloanteaoftendimus, praedita* Sicm'mex-aéïe amara confiftentia fua terrena funt, quanto ma-gis ea, quibus lundla adfinélio eftt’uelut aloe* Verum inftat Puteanus,hoc in loco thun's facultatem empla-fticam ad profunda pelli ab aloes adftriéîioneîficuta-Iqsmulti'smcdicamentis contingit,quonim facultas per aditrictioncm ad profunda corporis impellitur, Galeno lib.^.SimpIi.mcd, Ca* id*tefte. Hie primum refpondeo,nonopuseireinpræfentia ad interna de-duéfione,cum aff ectus tab's fit,qui manu cotingi poffit, adeoep ad quem mox manus admotione medicamenta ipfa peruenire ualent» Sed demus, ficut fupra, quod opus fit,ut ad al ta corporis ducatur thun's facul tas:certehoc ipfuin aloés adftriétio præftarehaud po tcn'r,ut cui non multü tennis elfcntiæ infit. Sola enim

' adftringêtia,ut teftatur Galenus loco iam citato, quae plurimum continent in feeflèntiæ tenuis Ô^ calidæ, corpora.

74 LEON ARÖÏ FVCH SÏI corpora admota,ut altius ingrèdiantuisi'mpenuflt» Quärc Ga AliaigimrfubfitratiOjpropter quamGaknus aloën Unui aloen admifcuerit thurijnecefTe cft. Alia autêjfi Galeni uergt;-thunadmi' jboj-ym contextum intimius introfpidas, nulla eftjU^ Icuent. ß j^æ^ ipfagt;Thus etfi emplafticum fit, tarnen ut fangui nemèuenispromanantém prorfus inhibeat^ufficcre non poteft, ob cxiguam fcilicet dus aciftridbonem ÓC licdtatêm,Ga!eno fiquidem Itb.y^Simpbmed» auto^ re, deficcat fn j^imo ordine, ÔC pufiUam adftn'óbonc obtinet. Quapropter utilh' adiungaturaloë,quæ in tertio ordine, eodein Galenoteste,exiccanrium cft, magiscp thureglutinat,ncceBc cft, Haneautem uc-' ram ede ration? mixturæ aloes cum thure, fatis often-dunt Galeni uerba, quaelib. 5,The. meth. habentur, 33 ubi inter alia fie air: \ t carne munietur uas ncceffe cft, 33 Hoc autem non nifi medicamentis impendio ficcis, uteft aloë,fieri poteft. Siedtatis uero augendæ ratio-né adieeftam cifc à Galeno aloen,eiufdein fatis teftan-33 tur uerba, quæ fie habent: Porro conftatin duris cor-33 poribus plus aloes elfe immifcendum: in mollibus, 33 plus thuds. Dura enim corpora quum ficciora fint, médicamenta etiam quæ carnem producant fimilem ficciorarequirunt. Et quod carnis generandæ caufa addita fit aloë,abunde etia hæc Galeni uerba demon-,, ftrant:Sunt porro,ait, Së alia non paucamedicamen-' „ tajquæ citraomnem dolorem emplafticam uimobti-„ nent:uerumnullumitacarneimplet.Carneauteim-plerc thuris rationenon poflet,utpotc quod ficcis cor poribus,utfuntucnæ,Galeno lib.?,The.meth.auto-rCjpaulohumidiuseft: atqueadeo in ijs carnem pro-ducere haud ualet. Quid multafAloe non aliam ob caufam,nifi propter fuam ficcitatem Së adftriëfione, quibus uulnera glutinare poteft, adieda cft. Atque hinc

CONTRA PVTEANVM APOLO GIA» 75? bine adeô ucrifTimum eft, ai oen occludendi,non ape-riendi ora uenarum facultatem, contra McCues fen ten tiairijobtincre» Vndeetiam omnibus iam notum effe arbitrorjPuteanum turpiter hallucinarijamp; præfiadto animo falfam Mefues tueri opinioncm:ut quæ no tan turn ueterutn tedimonijs jimó etiam rationibus firmif Omis iam penitus per nos explofa fit» InteUigüt quo que ex ijs quæ produximus in hoclibcllojomncs quot quotueritatis ftudiofi funt, quant peruerfein alienS fcnfumcomplura Galeni loca torferitPuteanus i 5C quod in^tunc difceptandi campurn non alia nifi famg autnominisJacefTendis fugillandiscp bonorS acdo-óilfi'morum uirorumjManardipotiffimum iam mor tuf, amp;nbsp;de re medica non malemcriti monumentiSjau-cupandi gratia defcenderit» Sed faxit deus optimus maximus,ut agnito tandem errore, quem iam præfaefio animo défendit, in uiam redeatt

amp; uciitatcm,quam iam hoftili animo infc(ftatnr,ambabus utdicitur, manibus ampledlatur»

PALAM 1 NS A N A S ET C 0 N V ITI IS plenas Sebaftiani Montuidialcxeis,non^ nulla Paradoxorum capita temere pcrftriii-

:.jjgt;'0i jirn 'Hif. 'i nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.

r ■ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;y?

♦^ APOLOGIA ADVERSVS ALICLVOT PALAM INSANAS ET CONVI.« t^î p/e««s Sehaßtani MontHi DuiJexeiSjHOKMMÜd P lt;ir«d9~ ^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;xornm capita temere pcrfiringentcs^Lconardit tuchfia medico autore.

PER cum aduerfus Puteani libeUfi, ^'’^ Mefue fuo patrodnatur, apologia ^c^^i’^Pperato prodeSt Se^ dialexcismultoanocif ^^^^^^ê^lfimæ,amp; omnt conuiciorum gene e cumulate. Diceres non fenile,fed hiftriorieü plane feri-ptum,nifiMontuum auto rem elTc conftaret. Proin-deretfliusilli lt;/lj«foASlt;/,quam æjfltAtfisnp titulumindi-dilfct: quodfciÜcet in hoc toto fcripto nulla prorfus (cita amp;nbsp;emendata fit fennocinatio, led omnia inelabo ratajóC fenis hominis ingenio indigna exiftunt.Deü niep prêter conuicia,que nec^ Ieuia,fed plane feurriha funt,nullam eruditionem aut modeftiam, homine fal tem ciuili dignam,fpirant.Et ut rem in pauca contr a-ham,qualis uir, talis oratio. Has ubi primum perlu ftraui,fic planè ftatueram Slt; deliberaueram, ut ad eas ne uerbum quidem ullum refpondere uellem:non eer te hoc nomine, quodcaninaillius maledicentia deter ritus,cum eo cógredi pertimefcerê, (probe enim con ftabat,canes timidos,ut eft inprouerbio, uehemêtius latrareOfed quod ea ferè omnia quæ producit,in Para doxis noftris abunde confutata effent : Ä^ quod minime mihi arrififfet,maledidlamaledió!:is,couicia conui eqs compenfare. Verum cum ita mihi deliberatum Ó^ conftitutum effet,fubito aliud confilium coepi,et in k i diuerfam

diuerfam partem diftradus animus cfi tin earn nenu pCjUt Montuo non tarn refponderenTjquam Parado-GecaflaA- xis per ilium notatis explicationem adderem^Quod ^oloÿ.e.. co etiam libentius confilium amplexus fum,quia cum deinceps nemini me uelle relpondere in animS pror^ fus induxerim, putaui hac ratio ne comode ac oppor^ tune fieri poffe,ut reliquisena Paradoxisin tribus qs Apologqs no travans, explicationes fuas adrjeerem, amp;nbsp;hac lege plcrifqj alijs temerc nos calumniandi info ôandiep occafionem praefeinderem* Proindeetfi ea apud nos uiccrit lententia, fie tarnen ftylum tempera-bimus,ut nemo in nobis modeftiamdefiderare, tantum abeft utconuictfs potius quam rationib.nos egif femerito dicerequeat^Quareutcuncp eain re animl fuiafFetflibusindulierit Montuus, acmalcdici conui-ciatoris nomen meruerit, tamennos adconuidaeius nihil refpicientes,rem ipiam potius,de qua nobis con trouerfia eft, diferte ac breuiter expheabimus, atep ut toto cœlo erret Montuus planû faciemus. Nolo enim Ltefiori inutilibus aut uerbis aut difceptationibus moleftus efte, id quod nufquâ non fecifle Montuum uideo. Sed iam ad confu-tationem eorum quæ contra nos profert Montuus, oratio noftra

D i c 0 R V Al, inuulgauerim, abunde in nuncupatoriacpiftola, quam Paradoxo rum operi praefixi, tedatus dim. Neque 2‘’**‘’

enim utiftainferiptione recentiorum medicorum dû gnitatemlabefadarem j quemadmodü finiftrè inter-pretaturMontuus, in publicum prodire feriptûhoc uolui : fed ut potius eofdemadueritans inquifitionê, amp;C reediotis folidioriscp medicina ftudiainuitarem.Po tifsimum autem Germanite noftrç.medicosjquos uni AuicennacjS: paucis alijs non admodum eruditis autoribus, contemptis Galeno ac reliquis optimis fcri-ptoribus, idep magno fupercilio , addijdos cfle uide-bamjhoc feripti genere cxcitare uolui : ut feilicet tandem refipifceTent,óónegIe(flis turbidis illis laeunis,ex ipfis potius fontibus hauriientrnedicinam.Quod eer tedummagnoanimiardoreefficereconorjmotusin-dignitatereijSt iuucnili etiam caÏore,quo tumflagra-bamjdudlus (annum enim cum Errata fcriberem, ui-cefimumnonum agebam)feruentior ac uehementior fum forte,quam expediattut qui turn per çtatem hune ànimi impetumreprimere ac reftinguere haud potue-rim.Nunc ucro ubi is animf ardor refedit, ut ingenue fatcar quod res eft,fi ad hæc refpicio , nonnihil difpli-Cent.C^amuis non défit,quo metueri pofsim : faccu-lum nimirum,quo hçc exarabam,corruptifsimum,ut quod uehementem amp;nbsp;pugnacem orationem requirc-fc 5 bau

b it. qua lido alias uix ficripotuifletjUta cocepto feme! enore inuiam reduccretur, Huie accedit, quod hoc tempore nilul minus fperauerim , quam quod hoc meum fcriptum ad Italos aut GaUOs (apud quos mul tosefle,quifohdiorismcdicinæ ftudio dclccdarcntur, nonignorabam) effet peruenturum, utpotc ad quos nihil pertinere putabam: quandoquidem Germano^ rumduntaxatgratia, apudquos prorfus labefaóata effefolidioris Medicing dignitatem perfpeôum habe bam,hoc ipfum edidifiem* Atep adeo faóum etiam, utinterdum acerbius Auicennam alios^ciusfarinaê autoresinfcdlatusum, ut nimirumacrihac obiurga^ tione animos illorum ad meliores rei mediene fcripto^ rcs pertraherem» Non eft itaque cur, ueluti Montuus fomniat, me animo calumniandi medicos hanc pro-uinciamfufeepiffequis fufpicetur;fedut eofdempo-tius ab erroribus ad ueritatis inquihtioncm,patriæ fa-lutis amore dult;ff us, renocarem,

Cæterum quod me ne à ueftibulo quidem falutaffe medicinam ait Montuus,id fuo ipfius tcftimonio fab fum effedocebimus. In cpiftola enim ad Symphoria-num Campegiû,annotatiunculis fuis praefixa, fie feri bit:Leonardus Fuchfius,uir,quantum opinoputraep peritus lingua,ôif medicinalium rerum f ictia non in-dodlus, Proindequaeôftantia ia diuerfum dixerit, facile dóód æftimabunt, Sed huons ftimulis agitatus, priorum uerborum meminiffe non potuit.

Porr6 quod obrjcit,me omnia ex recentifsirnis feri ptoribus medicis fuffuratum effe, non eft cur diluamt quando ingenue fcmpcrteftatusfim ,iTie erroreseos magna ex parte è Leoniceni,Manardi, amp;nbsp;Briffoti mo numentiscollegiffe,paucos tarnen anteaànullo indicates adieciffe, Accedit,quod paftim edam honorifb cam

DlAt^XEIS RESPOKSIO^ 85 tam iftorum doóffsimorS hominum mentionem fe^ cerim, amp;nbsp;me multa ex ijs in meum ufum tranftuliffe nunquam negauerim ï quemadmodum fans fupcrcp in Paradoxis diximus. ut mirari fatis non queam, cur hicrepetere nol vient MontuuSjeum abunde antea rc-fcllcn'm. Qiiodafpenoribusuerbis Montuum per-ftrinxcrim,id ftbi imputet,ut qui prior melacedcre uo kient. Q.uare fi modum aliquem conuiciorum ftatuif fet, atque moderkç fpecimen de fe pr^buiffet, baud du tie meplacidum ateß möllern rcddidifl'et.Inprçfentia Turn ramen, utcunqi iUe feurrili dicacitate, graui uiro indigna,uf«s fitjUtillumodeftiauincamus, ftrenuam eperam nauabimus. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;/

Denial? feneftutem apud omnes turn Chriftianos, turn Ethnicos uenerandam me uituperaffe, tanquam aMontuotemereexcogitatum,conftanternegamusgt;. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;‘

Abfitcnim,ut in cam prolabamur dcmentiam,ut fe-nelt;Sutetn,qaam-Salomon coronam dignitatis appel- SencHuscà lat, deformem. Sedplacuit Montuo fingere omnia, ronAâdÿii-modo in odium multorum rapiat Fuchfium. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ütir.

QVod aloc per fenon pofsit ora uenarum apen-re,manifeftæcuiufdâqualitatis ratione abunde in Apologia contra PuteanS demonftram eft. Quare hie nihil eorû qu ac ilhc diximus repetemus, fed breui-ter ad Montuitantum obieftiones refpondebimus.

Primumquidem fatcor ingenue, mein Auicennæ monumentis non diligenter effe uerfatumtquod fern-per cauerim,ncbonas boras male colloearem. Quare nihil mirum,fi Montuum in Auicenna citando repre benderim. Ego fiquide eum uniuerfum caput de aloe in fccundo Canoneftudiole pcrluftraflem,nec quici^

•de dus apertione inuenifTem, arb/tratus firm ÜIû alq| ctiain lods fui ßmflem forc» Sed plane falfus lum » na Tracfla.capj^^Canonis feeSdi, plane haud fecus atlt;^ Mefue, aloénorauenaru aperiretradit* Quaproptcr rum non hoe foluminloco, uerumalijsctiam mulris fibi pugnantia doceat Auicenna,per me iam tuto Iicc bit Montuo,ut i'n Mefues errorem, utcunqj antca re-pugnauerimjAuicennam pertrahat» Quod ad Mofis teftimom'ü attinet, non magnifacio quid compilator illcdixent,aut nondixerit» Nihil enimmirum,fülle cumfadionefua Arabica in rccenfendis aloes faeuî-tatibus errauerît»

Argumentum quo colligoaloën dTentiaefuae pro-* prietate non poffe ora uenarû aperire, Montuus contra confuetum ac communem loquendi medicorum morem intcüexit* Neep enim id contendo, quod nihil pofsitefleimpedimento, quinfemper aloë ora uena-rum aperiat^quid enim abfurdiust’quando nee fc5mo nia,quæ itidem clfentix familiaritate bilem trahit,fern per candem per inferna ducere uideatur:quod fcilicet fint, qua* actionem hanc dus mterdum remorentur» Sed id potius uolo, quod aloë fi eflentiae pro priera te, fèu(utloquiturMótuus) abdita caeca'ue proprietate, ora uenarum aperiret, tum idem quatenus ex ipfa eft femper efficeret: haud aliter quam purgatoria medica menta,qug nunquam non intro corpus fumpta,quod utiep exipfis eft, humores fibi familiäres trahunt» nifi aliquid accedat,quod adionem illorum impediat. Sic non raro propter corporis affeeftionem, cui adhibita funt,fuis aâ:ionibusfixiftrantur,quæà totaiubftantia aliquid agunt.Quarenon eft quod fimpliciter dixeri-mus,aloën perpetuo aperire ora uenarû, fi mfita proprietate aperiret: ut Mon tuum perperam interpretari liuor

DIALEXEIS RESPONSIO» Sj ,fluor docuit, fed hoc ipfurn quouis modo deuoratara poffc efFicerc,nifi fit quod naturam eins ex accidente, ut fatpe eriam purgatoiijs accidit medicamcntiSjimpe diat.Proinde quum necefTe fit, quod utiq; ex ipfa eft, ut perpétue,ud faltcm ut plurimum, fi impedimenta fpeóies,aloc ora uenarum aperiat, fi eflêntiæ familial ritate idipfumefFicit,diuerÏumiamcn cuenire hodie cxpcrientia(quae fola, Galeno tefte, effedtus eos qui à totafubftantiafiunt, cognofcit) abundedoceat:(mul tos enim,imo ferè omnes,aloë fumpta purgaupauciC fimis autê,idcp non per fe,fed ex accidente, ora uena^ rumaperit:)euidentifsimüeft, ipfam à to ra fubftätia, feu ab occulta ^prietate idipfum efficere haud poffe^

Caeterum admodum ridiculum eft,quod Montuus djiorZ me ad tertiam obiedionem refpondet. Nam Galcnu per- HcMieato^ multas fimplicium medicamentonï noxas fibi cognL *■“'quot; tas reticuiffe, amp;nbsp;literis non madafletuere dicitur de tjs, ^^‘ ^^ unde fi prodantur,aliquid uitg mortalium periculi im minet:ut funt omnium uenenorü, SC eorum mcd ie a-mentorum quæ grauidis abortum afferunt, atqj ut nc unquam deinceps concipiant,cfFiciunt, SC quæcunq; eius funt generis,atque à Galeno ipfo in præfanonc li bridecimide Simpl.med.facult,comemoiantur»Mi-nimeuero deijsnoxis, quas fcire medicis alijsép omni bus utile eft» Hinc eft, quod nonnulli has noxas pecu liaribus in hoc editis libellis prodiderint» Quapropter cum nihil fit periculi, fcire alom facultatem aperiendi ora uenarum habere, imo indecommodum non leue medici confequatur,quod fcilicethaclegc eius ufutn inhæmorrhoidum profluuio cauenduefle omnibus innotefcat t certe minime credibile eft, Galenum earn rcticereuoluilfe»

Non omnia cognouiffe fimplicia medicamenta, GaknutaS quot;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1 quorum omniußm'

pUcid medi quorum hodicfrequês ufus eftjCalenumJubcns coft edmentd co cedo.ateorum, quæ cognouit, quibuscp frequenter gn td hd' jjfyg ^,q, m ^q aloc, facultates omnes non agnouiHc, hoc conftanter negamus» Qin enim per Deu immor-talcmfieripotuiffequthanc apenendi orauenatufa^ cultatemi'n aloë,qua millies ufus eft, non ahquando, uel femel faltemjdeprehendiffetc'ponïsimum cum om nibusconftet,iïlum fimpltcium medicamentorum fa cultates omnium diligenrißimerimatumeffe»

Quod uero earn aloes facultatem Galenum igno-ralTcjApij exemplo probate nintur Montuus,nó aha facit ratione,quàm quód Arabia décret js prorfus addi ëluSjquicquid il!i finxerunt,tanqua Apollints oracu^ lum fufpicit amp;nbsp;ampleëtitur. Nam fommiï elle, quod de Apio prodiderunt Auicenna Sëhune per omnia fèquutus Mefixe,utpleraque aliaeiufinodi, norius eft quam ut à me demonftrari debeat. Nam nemo recen^ riorum medicorum id tuto de Apio fe expertum effe, Vo-K dpiu quod tradunt Arabes, affirmareaudet, utquihus uo bdrbdrdfe' rum 6C genumum Apium prorfus incognitS fit. Hue accedir,quodfietiTi üs notum fofffet, authodic etiam. icindjnco agnofceretur,tarnen deterrinnummis fm Auicennee gnitum. fiQj^-enda autoritäre, morbo comitiah' corrcptisexhi» bere nunquam aufi fuïfient,neque etiam hodic audc-rent, Qiiare nihil te moueant frigidifsime lue Mon-tui ration es, ut credas Galenum perperampuerocogt; miriali morbo affeóo apq ufum p refer: pfilfe; qui n po tius hoe Arabum præceptum,utipfifiim3 nugamen-tum,audaëlercontemnito, HaCrenusquæMontuus contra nos produxit,irrita æ parum firma efïe demo-ftrammus, Quaefequuntur,adPuteanum attinentï cuiusintereft, ut illa diluât, id quod nullo prorfus la-bore, quandoquidem nullius momenti funt quibus Montuus

DIALEXEIS RESPONSIO, 67 Montuus utitur aigumcntis,efBciet» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Porro ar^

gumcnta ca quibus dcmonftrare conatur,aloen mani feftaqualitateucnaium ofcula referare poflc, omnia ex Putcani libello defumpta funt , atque adeo in Apologia noftra adueifushuncfcripta abunde con,-futata» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Aloeaimi-

SecundS noftrS de aloe Paradoxa,quod fcilicethgc xta nteUi meUiadmixtapIuspurget, Hippoeratis, Diofcoridis etGaleni teftimonijs,nihil ad id qd* propofitû eft facie 8*’ tibus nos probafle Montuus inquit,quod tantum id, quod md aluum ad excretionem proritct,dcmonftra-re uidcantur;id quod nee Auicêna,ncc Mefue inficia tur»Sed quo candore h.vc dixerit Montuus,facile æfti mabût,qui Paradoxa noftra legerinr, manifefte enim deprehendent,primum nos piænominatorum auto^ rum teftimontjs,quod mei fe folo alu5 fubducerc pof-fit,docuifîe. Dein etiam, quod additum alijs, quibus proritandi aluum facultas ineftjidem pofsit, Diofcori dis,Plinij,Galeni, Pièlltjcp autoritate planS fecimus ï id quod tarnen callide admodû difsimulat Montuus,.

Pi gto ca pergit,ÔLUcrbahæc noftra: Si mei fc folo « uentrem fubducerc poteft,quur non idem plus effice- « ret additum alteri,quod fimilemobtinctuim:fuomo- « re,hoceftfallo,óë contra animi noftri fententiam in-tcrpretatur,atcß adeo ex ijs bis nos errafte colligit. Pri-mum, quianon fimilis omnino, fed maior eft aloés quam mellis purgandi uirtus.quafi uero omnino mei lialoénfimilêdixerimus,Etfanèuerbahgc,quodfimi quopxéht lem uim obtinet,fatis indicât,nos tale nihil quod com mtclUgcn-inêtus eft Montuus, nêpe qd æqualis eftet utrifep pur dïifitAloin gandi facultas, uoluiffe, Quis enim eft tä iners, tamep ^*^^^‘ ‘^If^ß une mentc,ut nefciat maiorem purgâdi uim efte aloes 'quot;'^f'”' quàm mellis f Et nos fanè anteq; hicDialexeon bber

ad nos pcnieniflèt,aduerfus Puteani erroncam (ent?-' tiarn alocn cffeuereamp;per excellcnttam purgans mc--dicamentumjhoc eft hnuliaritatequah'tatis feu eflen^ næ bilibfum humorem trahere,planü fecimus»Quum MdtMiufe itzc^ mei talenon fit,imö manifefta quahtate, acrimo^ fid ^udUM' nfa nimirunïjuentrem fubducatjOmnino fimilc aloë, *f w”^^^*” ‘T'æ^‘^P’-'’‘S'^’'^difactiItatemje{re hand poteft, Quare *” ‘*’'‘ * ah'aran'onefimilêobttnereuimdmmusïhacfcilicet, quod uentrem baud fecus quam aloë fubduceret,Iicet diuerfa ratione amp;nbsp;efficacia. Sic omnia medicamenta uere purgatoria fimilia funt,quia familiäres fuccos at-trahunt,nó obftantequodhoc bilem, illud pituitam, autatrabilemjhoc ualcntiusjlludimbecillius trahat» Satis igitur liquetjnos non omninofimilem alocn fe-eine melliihoc enim ne per fomnium quidem in men-tem uenerat : fed fimilem uim obtinere potius dixiife, hoccft,um'q; facultatemfubducendi uentrem inedè, nihil laborantes, num æquali efficacia id poffent»

A» fîmik Secundo me erraffe colligit,eo quod dixerim, idem ddditu finn additum alteri, quodfimilem uim obtinet, magis effi-£ mdgiïeffi cere.neep enim hocuerumeffe,nifiillain forma ÓCgra cacius^ lt;t - du fimilia fuerinn nbsp;nbsp;Hic iterum Montuus,ut calum-

è‘^- niandi habeat occafione, ex parhculari uniuerfalem facit, amp;nbsp;didionem noftram prorfus peruertit:id quod exipfis uerbis facile deprehendi poteft. Nullo enim fenfu effèrtur idem additum alteri, aut fimili m agis ef-fieuffed dicêdum potius erat,fimile additum fimili ip-fum m aius feu efficacius efficit. Quare alio à me fenfij didfifit, neceffeerit:eo nepe, quodmel,quod fubdu-cereuentrempoteft,additum aloë, quæetiam fubdu- ' cendi uentrem facultatem obtinet, magis fubducere uentrem queat* Hocautem fenfij nos protuliffe, uer-3, ha noftra pulchredocent,quæ fie habent : Si mei fe fo lo

lo liefttrem lubducere poteft, quur non idem plus, id ‘ « cft efficac{us,cfELceret additum altcri, aloé nimirum, lt;« quodfimilemuimobrinctc’ VemmiaminftatMon lt;« tuusdicens,fimile additum fimili non fempereffica-cius reddit,nifi utraeçin forma et gradu,ut philofophi loquuntur, fimilia fuerint» Refpondeo î fimile addi-tum fimili nonefficacius fieri, nifi in gradué forma fimile fit, Veritatcm habet de ijs, quæ primis qua^ litatibus , caliditate,frigiditate,ficdtate amp;nbsp;humidû täte agunt. Sic enim Galenuslib* 3* Cap,6, Simplic, rjsuerbis docuit î Quippedatis duabus aquis calidis, «« quarum altéra plus , altéra minus caleat,mifceas mi- te nus calentem magis calenti,huius certeferuoreextin- te xeris. Verum deijsquæaluum fubducût, minim eue-rum eft.nam fi duo aluum citatia, effïcacia etiamipfa imparia,côiunxeris, ut plus aluum citent haud dubic cfficies,T eftis in primis eft Galenus,qui lib.l^de Ali-mentorum facuItatibus,prunaDamafcena in melicra iomcllitiore décoda, magismollirealuum afferit» Pfellius denicp, prunis Damafeenis, ut aluum magis deijciant,mel elTeadijciendum feribit» Præterea nifi hoc concefTerit Môtuus, omnes quotquothodie medicina exercent, erroris infimulet necefle erit» hi enim leuia cathartica fortioribus, ÔC contra fortiora leuibu s adiungunt:non alia fanèrattone,quàm quod fan's eft purgarepoftint. Sic no raro medullæ cafiae fiftulaceæ edigma dià phcenican adtjcitur:nullo alio certe nomi ne,quam ut fortius purgen quod equidem nunquam fieretjfimagis purgans minus pui^antis uimobtun-derct^Quumitac^unum alterius efficaciam promo» ueat, 06 adiuuet, non in uniuerfum uerum effe poteft quod Montuus ait, non femper fimile additum fimili niagis ageregt;nifiutralt;$ informa 06gradufuerintfimi

lia» ' Sed quid attînet nos îjs minuttjs fernere perde-» feehartasfnequeenim Arnoldi aut Gentilis autoritas tantacft,utmanifeftam experientiam Ribucrtercpof-fint» Porrô pucnlecftquod Montaus inquippicrarn non tnellis,fed aliorum potins quç in fe habet ratione ■magispurgarc,quorum acrimoniafiC calorcmel te» nuius arque acrius elFicitur. Nam fi hæc ratio locum haberet,tum mel frigidis medicamentis aluum citant! bus adiedum, efficacius reddere eorundê uim lùbdu cendi haud poffer.cutins tarnen contrariumexperien - tia,£ClocapauIóanteex GalenodC Pfellio citata dox 'cent.Damafcena fiquidem frigida funt : nihilominus - tarnen mel illis additum efficit, ut magis molliant al-uum.idqj nó ideo^quia acrius et tenuius reddant meh frigidaenimfunt,utdiximns,6Clentorealiquo parti' cipapatqt aded ab ea adtione remotiisima. Qiiàm igi^ tur friuola atqueimbellis prgdidta Montui fit ratio,ex ijs quædiximus abundeomnibus conftarc puto»

Alo« ftoma Ad tertij Paradox! confutations, quod fcilicet aloë tho grata, ftomacho grata fit, nihil in præfentia refpondemus î quod illi in Apologia contra Puteanum pleniisime fa tiffecerimus.In ea itacp requirat Lelt;flor,quae ad Mon/-tui cailillationes diluendas neceffaria funt.

l-iTxr de Quod librum de Simplicibus medicamentis ad Pax StrnpUdb. ternianum,ad Galenum autorem retulerim, non alio adPatenn fadîumeftnomine,quàm quod commune mulos len ^'^^ tentiam fecutus fuerim. Ego enim cum intelligcrem hunc librum non effe Galeni, tarne cum nefcirem cui adfcriberem,fubueteritituloexeo libro deprompta citareuolui. An autem Oribafij fit, utputatMótuus, certo fcire, quod milii Oribafins integer nunquam ui fus fit, non poffum.

DI ALEXEI s RESPÖNSIO* ja DIALEXEOS SECVNDAE CONFVTATIO* aVæhucfpecflantjin Apologia contra Puteanfi ^à quo fingula qua’ aducifus nos producit, fup-preffo tarnen aftutènominc,rranfcn'pfit Montuusjfu fifsime perfcripta o Rendes. Nos enim 5^ chartis 8d tempori parcentcs,dcuna beadem re fæpius diHè-rere noluimus,.

M Annam nouifTeGalenumjniliilrefragarnuriat lAdnnSAr^ • nequaquam lub Manna, ièdmellis aerq nomi bum Gdlé' ne.id quod multis argumcus in Paradoxis noftris de- nutco^ * monftrauimus» Quare cum ueteres Graeci fub mana **^' uoce rem diuerfam ab ea, quam Arabes eodem nomi ne appellant,intelligant,ftudiofe cauendum,ne utro-rumepautorum mannam,unarn SCeandem rem effe putemus»

Caterum Mefuen,imó reliques etiam. Arabes, mul. ^«r Ar^Sfî ta citaffe ex Græcis autoribus,quæ in ijs nufquamin- ’’’“^‘lt; ^^ ucniatur,notius eft q nam ut à me demonftrari debeat. ^^'^‘^^^ ^' Neepeiusreicaufaaliaeft, quamquod mültaper in- ^°^‘^‘'^ç^^* terpretes Arabes sdieóa funt,quorum nulla in k^o^ y^xij)M cxemplari mentio fit, Scd inftatMontuus, nuntur^ ifthucnó eflèuerifimile, quod cómentarqs quidpiam addere ad faÏfanj potius, quam fidi interpretis officium pertineat, Recte fanè.nam nullo alio nomine accufamus Arabes interprétés, quam quod Græcis, quorum tarnen monumenta minus quam nos dc-prauata habuiffe credibile eft , fua fomnia pafsim affuere non ueriti fint, Adieciffe autem mul ta, at-queadeo faliaiiorum crimine redte notâtes effeArabes, muIta Galcnifcripta ab ijs uerfa palam dedarat:

potiGimS ucro libri ad Glauconem infcn’pti ,ïn qui-» bus quam multa ex tllorum fentena acceffèrintjnemo non,qui ud cornierfionem illam Arabicam cum Grg ' co,aut fi id baud lieu ent,cumLatina Leomceni inters pretatione conferreuoluerit, deprehendet*Hme eft quod multi boni Si dodli uiri, ante me ctiam, hoc ui* tium in Arabibus reprehenderint»

Fatetur tandem Montuus,plui'ima inuenin’ in Ara bum monumêtis,qug oJii^ia-KoiQ SCminiatub's cæris di gnafinttqugpromulgarefatius eflètjquàmmoremeo adum agere, id eft ab alqs docte tradiata rranfenbe^ Qu^ uir Yç^ gx quitus fand uerbis, qualis uir fit Montuus, - Morauut, omnium euidcntifsimülit, AgnofcitpIurimaefTeAra bum errata, quætamen ipfe magna impudentia tueri conatur. QuumitaqtagriitæSCmanifcftæ ucritatiro pugnare non uerecundetur Montuus,quid de illo ien tiendum ßt, quifep facile æftimare poterit» Denique ft ego ca, quç abj dodte tradlarunt, duntaxat tranferipfi, ut ipfe ait : quare ut mea reprehendit, quum ut aliorS lunt,dodlaeflefateaturc'Liuor ut id faciat hunc impel lit: cuius ftimulis per totum ilium libellum mirifice agi tatus,nihil ueretur ïjs,qug antea fenpfit, manifefte co^ tradicere» Quapropternemo dcinccpsmagnifacict, fiuc laudewr, fiue uituperetur à Montuo, fummæ in-conftantiæ homme.

Pond mirari fubit,cur tertiâ banc dialexin non præ tenniferitMontuustquando affatim omnia,quæ con tra nos profert,in Paradoxis antea confutata fint. Ad hæcitatç utrecurrat,qui pluradefiderat,hortamur»

Væ in hac Dialcxi profert Montuus, tam fijti-\^!ia,imo palamemenutafunt,utpudeat ad illa uerbum

DIALEXEIS RESTONSIO» 9^ ucrbutn refpondere. Nam nihil ahudconatm doco Hframp;4gt;ïÏlt;tB re,quam quod herbarSdefcriptiones fallaces fint, atep P^* ‘^^ ' adeo Galenü hoc nomine earundem figuras non de- ^”P^“’quot;“ pinxifle.Retjeiendus itaque uenit Diofcorides,Theo *”^^“* phraftus, Plinius, amp;nbsp;quotquot herbarum deicriptio^ nes poft ie reliquerunt,quod præter faUacias pofterita ti nihil tradiderint* Quod tarnen nemo unquam men tis compos dixiflè deprehêditur,ut uel hoc uno argu--mento planum fiat, Montuum uel infanire, uel quod magis credibile eft, defipere feneeftute^Quam uero réméré Galeno adfcribat,quodilli nunquainmentem ucnit,nottus eft quàm ut refelli à mcdebeat,potilsimü cum in Paradoxis idipfum abunde feccrim» nbsp;nbsp;Non

inficiamur tamen,plerafcp plantarü defcriptiones efte tales,ut facile qucant fallere: id^ nullo alio nomine, quàm quod non omnia accidentia ad plena complet ôantur» Qug uero fingulas earundem notas accurate cxprimunt,hæ tutte 8C ab omnifaUacia alienæfunt,ut fanè omnibus piefturis præferri merito debeant^

Sed inftat Montuus, argumêta ab herbarum defcri ptionibus duda, non femper uel hoc nomine uali-daefle,quod in plantisetiamconfimilisfigurae plura fint, fpecie nihilominus difcrepatia:quod cum in mul tis palam eft,tum in Iberide herba patefcit,quam Na-ftureq folia habere fcribit Diofcondes. Hœc i!lc. E-gregia certe ratio* quis unquam ignorauit, mul ta efte inplantisgencreetiam diuerfis accidentia, quac inter fè nihil dilcrepent tquot; AtCp hinc adeo fit, ut Diofcorides non raro dicatjhanc herbam illius haberefolia,uthoc in loco Iberida folia Nafturcq obtinere ait* Atqui no fequitur,Iberis habet Naftureij folia,igitur eft Naftur cium.funt enim aliae quædâ prêter hanc notæ,quibus dux hæ plantae difcernantur*Nunqua enim inuenies m herbas

herbas duas,ctufdem ctfani gen cris, tam fîmilcs, qùiiî aliquo modo inter fedifférante Argumento funt duæ Anagallidestquæ fi foliajcaulenijfruô um,radicem^ fjiedeSjunâ ab altéra difcernere haud poteris» Vtcûcç autem in ijs communicent aeddentibusj eff tamê præ ter bæc unum quod eas ita abfolute fegregatjUt nemo non niff cæcus fit,illas diffèrre uideat» nempe florum color,qui in mafcula puniccus,in fœmina autem cçi u leuseftu'dquodex herbarum illarum pidturis, quas Deo dantein ftudiolbrumgratiam aliquando inuuL gabimus,palàm cognofeetur»

forrndi m- mutaii pofle,fed id ex accidente fit, Qiiod fi uerofatæ^ terdu rxac fimpliciter, Ô^nulloimpedicntefua fponteprouenc^ ddenie m- rini,natiuam forma feruarenemo non uidet.Sed iftas tnutari. j^fnutias ac nullius momenti obiedfones, miffas fa» ciamus, amp;nbsp;ad accidentis definitioném accedamus»

teddentit. dens eff, quod adeff: 5C abeft citra fubiefti corruption nemtuel accidens eff,quod accidit eidem ineffe aut no ineffe: omnia accidentia tam ieparabilia quam infepa rabilia com plexus eft, Infèparabilia enim etfiita has-rcant in fubftätijs, ut natura feparari inde no qucant, intcllecftu tam en Sc cogitatione ipfa feparantur, Hinc cft,quod alq dicant,has finitiones de accidentibus fa» effasefle poteftate, non atftu:intelligentia,nó ueritate» In fumma, quod dicitur adeffe 8^ abeffejnó re,fed an t mo intelligendum eft.ratio enim ipia fcparat,amp;' perui detno effe fubftantiacpartes accidentia. Proindeue» riisimeà nobis dieftum eft.qua-dS effe accidentia, quae fiepe ita hærent in fubftantqs, ut re ipfa nunqua fepa-rcntur:uteftcalorin igne,duricies inlapide.Recffeigi mrj Sinon indode, ut Montu us nugatur, dialcÆci eiufmodi

dufmodi accidentia Nariua nommant, quod fcilicct Accidents ita fubiedo infint,ut natura feparari non pofsint. Sic ^»**gt; nacf appdlata, quod mutari nulla ui autarte queant» qs unq^ nature legibus,non ut Montuus délirât,quod natura infint,ut dl albor in cygno,amp; nigricies in Ao thiope.hæc enim etfi perpétua fint,tarnen mutari poC funt.Sic albi corui nafci poffuntjmedicatis ouis.Qua re cum infeparabilia accidenriabifaria itanuncupen-tur,aut quod difficul ter, aut nullis nature legibus fepa rentur à fuis fubftantqs, poftrema tantum nariua dixi inus,qux Rodolphus Agricola,Germaniac noftrac decus et ornamcntum,adiacentia nariua appellate uo AduemtU luit, Vt hinc euidentifsimum fit, Montui totam hanc »Mt«M» Dialexin ex apertifsimis mcndactjs confutam ÔC coru textam elfe: quac quifep ex ijs quç in Paradoxis noftris produximus,fua fponte diluere potcrit.Et nifi immo fis inu idix ftimulis agitatus fuiffet Montuus, puduif-fethauddubieillum, tam abfurda SC incogitanter dv öa protulilfe,

QVàm friuola fînt,quamcç prorfus nihil ad inftv tutum faciat,quac hoc in loco profert Montuus, facile animaduertent,qui ea quæ in Paradoxis fcripfi-mus,expendcre uoluerint. Na quidabfurdius,quàm dicere Diofcondis teftimonia ideoelfein uniuerfum irrita,quod plurib. in locis à Galcno notatus fitc’quafi nero neceffe fit, eS qui uno aut altcro loco aberrauit, perpetuo mendacern forc. Abfui difsimS nero ac pror fus puerile,quod Diofcoridem hunc,qui nobis de ma pi„,.ej D;« teria medicalibres fexreliquit,Hippocratis libres de^ fcorida, praualfe afferit Montuus: quü tarnen conftetjDioico m z ridem

n'dem ilium Artcmidori cognatSab hocnoftro alium, Ö!^ tempore priorem fuilfe^Quare ueterê hanc, 0^ omnium in ore tritam parœmiam ,lt;/'«? 7r«iJi! ai yigovrn, nonclïèuanam Montuus confirmât. Carterum quae laus poflet effe maior,quam ubi Galenus inquit, tra-Ctatum de materia medicamentorum omnium perfe-Ctifsime Diofcoridem confecifTe f Si enim perfeCtifsi-mi funt eiufdë libri,nihil eft quod illis reifte adq ci,necp quod in illis defiderari poffit, Sed pudet ineptijs Mon tui prolixius refpondere, utpote quas etiam puer pe-nitus explodere poflèt*

Sideritidis autem herbæ fuccum non cfTe fanguinê Draconis, in Paradoxis noftris argumentis cuidenrif fimismonftrauimusiquxucteratorilledifsimulatqii-dendumfefepotius theologum quam medicum exhi-morinuhre ^^^ uolens, nbsp;nbsp;Porro quod pAgt;§ó^ (uë[lt;xtó/^y®' hacreti-

{Husi^^orus eus,ah dicereuoluiMorinus theologus, hgreticorum ^{tpclbbi' ccnibr,Paradoxorum librum Vulcano cófecrauerit, tur. nihil morortut qui lamas illas Sorbonicas, ftolidifsi-Sorbonic£ mos Sophiflas, mulos amp;nbsp;doCtis etiam in Gallia uiris Un^^ temereobftrepentes,nihil pertimefcam, fulminacp ib lorum nihil ferientia anima, (Veioues enim non tlle, perfpcdiifsimum eft.)tanquabrutaimpcrterritus con temnam, Neeg diffïdo,quin Chriftianifsimus rex Gal Iiæ,cuius nunc abutunturpoteftate, pro fuaimmenfa qua ftudiolbs profequitur humanitate, Öó in literas no uulgari amore, aliquando in iftos nebulones feuerifit meanimaduertet: quando illorüpeftilentifsimis con-£ïhjsfiat,utcóplures amp;nbsp;uitæ integritate, Sc erudmone confpicuiuiri,prxteromnemculpam miferrimè tru-cidentur,

Denicg non ueretur Montuus queftionem,que fere fotumorbem concuüt, fi dijs placet, poft tot tantoscp uiros

,DIALE'‘xEIS RE SPONS! o» ^7 u/ros uerè theologes diffolucre, Quod dum facit, ri^ dendum fe non Germams tantum, fed fuis etiam Gal hspulchrecxpom'c, Lutheranos operibus nee quiccfj tribuereimpudenafsime blaterans. Qtiam enim iniu fte hoe nomine illos acculer, libri corum palam teftan tur. Quapropter omiffis ijs Montui nugis,ufpote à profefsionenoftraalienis, ad reliquaseiufdemfarin« Dialexeis diluendas feftinemus»

H Armel non eflè cicuta,ut Conciliator alijep dus far inæ au tores tradunt, abunde fatis in Paradox xis demonfirauimus* Et in noftra defcendiflè fenten-tiamMontuum, uerbadus palam ferédeclarant, ait enim:Forfan uerum eft,uel faltem no ociofum. V ndc nonparumde Conciliatoris interpretatione iamdu-bitareMontuum,nemo noninteHigit..

Non ignoramus, Cicutaminterdummifcerimed^ Ci(uta m' camentis, quçdeuorantur.Galenusenim lib.7.Cap. terdumme-Z. de C óm po. medi. x«t« rÓTtovs, catapotia cum C icu tæ deeoóo formate ex AntonijMufæ fentêtiadocet. ^“* AlexanderTrallianus lib.3. Cap.34.amp;Ca.36.exfe- ‘*^^^ '’ mineCicutacpaftillosconficit.Aëtiusquoq^li.ii.Ca.

29, Afdepiade paftillum profert,cuius compofitionê fernen cicutac ingreditur.Verum id nonfit,nifi ubi ue hemens dolor urget,quem dufmodi medicametis fri-gidis fedare cogimur. Sic etiamandragoræ lernen cx^ hibemust fed quanto interdum cum uitat dilenmine, nemo non nouit. Quare adhuc uerS eft, neminem ex ueceribus folam Cicutam intra corpus exhibuiffethac fcilicetrarione,utnihilmalidataadferret. Quoduero interdum deuorandam ueteres praebuerût, id fumma m } cogente

cogence necersiutc,utdiximu5,fccerûr,m qua rcliqua criam uenena exhibere folcnt. His accedit, quod non fohm ,fcd ahjs quac maheiâ tilius frangèrent adiedhs, propinandam efle duxerint, Nemo autem unquatn medicamcntis purgatorrjsillam, quod feiam, permit feere uoIui't.Galenus fib.io»dc Comp,mcd, fecundû locoSjCap.j.fenïinecfcutaequidemutitur, fed nonifi in epithematis amp;nbsp;malagmatis*Quid multaf Cicutae ufum nô carerc maximo difcrimine,afleueratnus:atc| hoenomiaeinam uctercsintracorpus deuorandam, lufîin maxima necefsitate Ô^ ultimo uitat diferimine, non pexbuifTe»

. Commentude duplici cicuta non accipimus,utpp^ te quod à ratione ueterumep feriptis alienifsimum fit» Nee idoncum aliqucm autorem,qui id tradat,profer-■ repoteritMontuus» Eos emm quos citât, qualesfint, omnes uerè dorti perfpedfum habent»

Porro Celfum lib, y, Cap, ^. fernen Rutx inter ea quxrodunt,commcmorare non inficiamur. Verum cum alia etiam complur3,uteft galla(nifi exuftam in^ telligat)lentifcus,myrrha,amp;omphacium,quxrofiogt;-nis expertia funt,inter ea qux rodant connumerct,pa rum autoritati illius hoc in loco tribuendum erit.Et datu ro - me Hercule,qui fieri poflct,ut Cicuta, que fummè fob fonitex- gidaeft,atqueadeo lgtifera,ullam rodendi facultatem ^quot;‘ nbsp;obtineretfSed in re manifefta plurib, uerbis cü Moigt;

tuo contendere,neceflë non efoPer meitaqueilli lice-bit,ut pro fua dolidi täte barb ar os ac nullius momen-ti aurores eleucr,atq; adeo ucredodtis firenue fe riden dumprxbeat. Nos contra fiudiofosmonebimus, ut ijs córemptis,optimos probatifomos^ feriptores fibi potius legendos proponant»

ETfi fingula quç in hac Dialcxi profert Montuus, ut reliqua ferè omnia, fint prorfus Sophiftica, 8^ • indigna ad quæ refpondeas: tarnen quia femel nos ü-liusirieptijsuellercfpondcrcrcccpimus,pcrfunctorie ciufdem obieÆoncs diluemus. Fufius enim ut id aga nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;quot;nbsp;mus minime opus eft, quod hoc ipfum in Paradoxis feccrimus»

Neop etiam aliquis expedtet à nobiSjUt in Montuum uicifttm prouerbiaregeramus,in quibus fanè citadis impendio Graecus uideri cupit, utpote cui eadé Eraf- Ewf»«/ mus,Germaniac noftrae perpetuum emametum, affa Rotw«U. tim fuppeditet: alias in producendis Graeds lods ex GalenoSC Hippocrate, ut quos forte non legit, autß legit no intelligit,parcifsimus. Volo cnimrixofi illius conuiciatoris iniurias aequo ferre animo: quodper-fpedû habeam, quam iniquç fint, omnes uere dodos cognofcere. Ad primaitacp obiedionem ueniamus»

Nufquam Galenus,aut qui ilium fmitantur,airere reuolunt, fimilitudinê caufam efle attradionis, nam hac ratione ferrum traheret ferrum:abfinthium,abfirt thium.eft enim ferrum non tantum fimilc, uerumeüä f«rg«iw idem ferro,ficut etiam abfinthium abfinthio: fed tantum hoc contêdunt, quod inter trabens amp;nbsp;tradum fit Gmilitudo quaedä. Ideotç utaliquid fibi fimilc trail at, necefleeftjUtprimum trahendi illi inft facultas: qua certe deftimta, nunquam quiequam fimillimu etiam attrahet, Hac ratione ferrum, quia nullam infitam habet trahendi facultatem, fcrrum,quod fibi tarnen fiml leeft,trahcre non poteft. Part modo abrotanumnon trahit abrotanum,quod fimilc eft,quod nimirum trahendi facultatecareat, Gnicus autemcartamus'uetra

hitquidem humoresjat non omnes:uerum cos danta xatjquicumdus fubftanda fimilitudinem quandam obn'ncnt,nempe pituitofos» Trahi itaq; non mfi fimp Icjnonautem fimilitudinê caufam traffioms, utMon tuus nos putarecóminifcitur,dicimusgt;Suntitacp fimi SimilUlt;iu£ Kamulta,qux eadem non funt.Secundum enim qua^ ^icHntw. Iitate aligna fimilia aut difsimilia,ut in Prgdicamends

tradit Ariftoteles,nonfubftantiam,dicuntur»o^oi« J^ i^ {iivai 7«! •tsoior^xs fityzrxitOiiotoif yxf Zn^oii Irtf« aw« ^jinquit, Kitr «K^ wJ^^yH Ktt3o 7roti^isi^t Noeftitac^ ut me Dialedices rudc putet Montuus, in qua perdit fcenda ferè totum iuuentutis tempus triui. Atqj utma in qs difcedis non tantum temporis,quod mclionbus edam rebus impartiendu erat, abfumpfiffem » Sed ad mftitutumreuertamur» Vtcuncßigitur alterum alteri fimilefit,nifi trahendi illis infitfacultas,atcç uni quam alteri effîcacior ac uehemendor, tune nunquatn alterum nahet alterum»

Quod mihi moralis philofophig,utpotc iuueni, im-peritiam adferibit, nihil mirum» ea enim philofophiae partenemo magis Montuo,iam od^ogenario etia,de-ftitutus eft» Qiiis enim unqua hiftrionem æque, ut ilium,cauillis tam fcurrilibus ludere uidit d Quare cum dus philofophiae cognitionênullam prorfus habeat, non mirum,demetam inhumaniter pronunciare» , Cæterum adionem a contrario fieri, fimpliciter ad Montuimodumloquendo, adhuc confianter nega-museed dicimus, ea quæ agunt S^ patiütur quodam-modo fimilia, amp;nbsp;quodammodo difsimilia efle. Nee enim aliter Ariftoteles fentit: cuius uerba ex primo de Generatione 6^ corruptione adferibemus, quæ fie ha bent : xvarx) ly ÿ^ Tsaisvif vs^ 'n Tri'^iz tS yïm pAp ofiotop w^KS^ravh jT^Jè amp;lt;Pu amp;vón9to^© wxvno^,Et itcrumt

DI ALEXEI s RE S PO N SI O* loi ff Ti Kvir/iH Träs p^ ^ TKvlx, ’fórt -waiovif K9« * TffX^if gt;nbsp;namp;! t/i iri^X KSX KVCfiOlX X^^i^Ht iTTS J^ K^ T* ’^«‘^(Oy «^ T» TBHovp ra pHjf ytv^ rxvfx K^ op,aix, ra tPätAet xvófiOtXt Quid multa^ut ab omnino fitnili no fit adio, ita nec^ ab omnino contrario : adeo ut Montuum non fideli-ter 5C appofite citaffe Ariftotelem euidcrius fit, quàm utpluribus oftendi debeat. Ad Anftotclis itaque locum ftudiofos remittOj utipfi certo cognofcat, quàm furore Ô^Muidiainfaniat Montuus ♦ Partim itaque à contrario,parumtp fitnili atflionem fieri non inficia-mur.Etfiautem nobifcSiarn fentiatMontuus, ut ex verbis eius palam colligitur, tarnen fateri errorem iam otflogenarius uerecundatur.

Quod attinet ad id quod diximus,attra(flionem ali- Attrdflio mentorumàfimili,non contrariofieri:fciantftudiofi, lt;*^‘gt;»^lt;^gt;ito^^ nos ex Galeni,imó omniu medicorum fententia fic lo ^ ^ ^^'^^* qui uolui(ïe,qui pafsim toti nutrientis fubftantiç cum totanutriti natura comunionem aliquam, fimilitudi-nemep effe tradunt. Quum enim nutricis facultatis a-(frio adfimulatio fit,tefte Galeno lia» de Natur» facul» ut afsimilentur,mutenturcp inter fe aliqua,nifi focieta temnonnullam cognationemep in qualitatib»habeat, fieri non potcft»De alimento autem hic loquitur Galc Alimentum nus,quod proprie fic nominatur»talc autem eft,quod proprie famnutrit,utidemIib.3»deTemp»teftatur: Ó^corpori 5““^’ adiungitur,ncc amplius futurum eft» Trifariam enim alimentumex Hippocratisinlibro Trtff r^oipn! (enten tia,ut ibidem,et Iib»i»de Natur»facul.docet Galenus, diciturtquod nutrit,quod ueluti nutrimentu, 06 quod nutriturum eft.De primo itaqj Ioquimur,quod plane fimile, ÔC non contrarium nutrito exiftit» Alia autem duo,de quibus neep Galenus neep ego loquutus fum, côtrariadici nutrito non aduerfamur» Etdcillo certe

f^hHofophi philofophi intdligcndi ueniunt, duin confranjs nos quomo in- a'i fcribunt t ufteftanturea, quælib.i, de Anima, cap» tdligcdidu n^^Themiftius i'n hunc fcribic modum: Suæ iitn'qj fen ^quot;t^^ä' *^“æ c0fcndenter,nobjs ratio media placet» utrun(^ ^^^ dici alimentum po{reccnfemus,itatameft,uthoc cru--duin incofedïumep, hoe concoeîû dicatur. Ita cuenif, ut parte aliqua utrique redte uiderint» Quatenus enim rude crudumep eft, uerifsimedici poteft,a cotrarps ali contraria.Contrà, quatenus pro confecQo5C uerib ac^ cipiturjfateri nccelïeeftjimiliacneefui amp;nbsp;cibo iitnil^ bus, Hæc Themiftius, Quare toto ccelo aberrauft Montuus,quod fcholam medieam rclinquensjphilo-fophicam potius,nccp tarnen genuine, fed barbaram iedtari uoluit: adeó ut ipfi quam rectiCsime obtrudi pofsit,quodmihiniêdaciterobiecit, nempeillum Ari ftotdem ne pióu quidem uidiiïè,quod fcilicet ex bar^ * nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;barorum tantum cómcntarijs fuam philofophia hau^

ferit,Ego lingua fuamihi loquentem/SCuidcoó^ au,-dio quotidie. Montuus huius potius interpretesjamp;ia fulfos commentarios euoluit, id quod feripta eius palam teftantur, Sedad Sophifticasobiedliones plura, qudm conftituerimus,reipondimus,

MVlta effe à recentioribus Gratis prodita, qu« ueteres latuerunt, nunqua ignorauimus : eacp de re in Apologia aduerfus Puteanum com plura retu limus.Quare non erat cur pluribus id uerbis monftta ret Montuus,cum potius illi docendum erat, quod lichen heiba,quam barbari Hepaticam nommât,ieco-riconfcrrct,atque adeó redte fic à Platcario appellat! dfeuSed folctp afsim, qua: ad rem nihil at tin ent, after re Montuus»

DIA L E X El S KE ST 0 N SI O* tO^ , Cæterumlichencn hcrbamnonprodelTeiecinon, feine fatis confiât,quod frigidä effe in confeffo fit,atep adeo facile obCtrudfioncs in eo cfficere pofsit. Sed in- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^^

fiat Montuus,idipfum minime, eo quad abftefgendi ^,^j^,, quoeç facultatcm obaneit,cótingere polTc.Cui ita rc-fponfum uolo» Galenus quidem lichenen inter earns aicamentareccnfet,quæ ^vTrttux Græcis, extergentia autemLadnis uocantur.Hge uero eodemlib,^. Cap, n.Simpl.tcrtc, in fuperheie tantum fordes auferunt» Hinceft,quodDiofcorides extrinfecus illitam behex nen,regio morbo meden dixerit,Qua nimirö rations palam dedarare uoluit, lichenen non ideo huic confer remorbo, quod iecoris obftruóionem, ex qua pluri-mum is nafcitur,folueret:fed porius quod cutis foedita tem,ab eo genere morbi contradam, fua ui extergen-di abigeret.Ea enim médicamenta, c|uac far Au amp;nbsp;ob-ftruAionelibérant,non ju-^iK«, fed iKtjtgx^iKX ÔC t«-KxSxsTi^M Grxcis, ut loco iam citato Galenus docet, dieütur.ex quorum fanè numero lichenen ede, nemo ueterum autprobatifsimorum autorumunquam affe uerauitjtautperfpicuumfit, Montuuminpriore lu-to hacrereihoc eft, contra omniü turn ueterum,turn re centiorumjCorumep doAifsimorS medicorum fenten tiam,magno errore Piatearij nugas tuerie

• Nihil equidem mirum,Platearium bic deceptu effet quando in confelfo fît .noflræ ætatis medicos in longs grauioribus,obnonfatiscognitas herbas,ac earun-dem facilitates,uerfiri erroribus. Sic accidit, ut hodie adulterinis utantur Ariftolochtjs.nequecnimlongaj nequeetiamrotunda,quautuntur,eaeftquam aurores pingunt. Eodem errore du Ai, laAuca fylueftrem pro Endiuia,ód aquaticam herbam quandam pro ge-nuino Eupatorio ufurpant,ueluti fuo loco perfpicué docebimus, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;n x Quum

Quum itaque de facultatibus lichenes herbar, cx eiufdem quabtanbus pronunciandum erat Mon tuo, tcmcre ÔC praeter rationem quas facubates ro* fa SC alia^quac commémorât, obrincant, hoc m loco in quæftionem uocat*Proinde quamuis parum in prç lenaareferat,quas uires apium, rhaponticum, amp;nbsp;reb^ qua quac à Montuo recenfentur habeant, breufter ta^ men de ijs etiam dificrcmus»

De Aprj amp;:Rhaponnci facuItatib.fuprà,ÔCin Apo logia aduerfus Puteanum abunde didiumeft, nihil itaque opus eft tlla denuo referre*

Galenum cognouilTeinRofisjrecentibus potifsi-mum,fubducendi uentrem facultatem, ex ijs quæ feri bit Iib.8,Simp,paIàm apparet. Ibidem enim ex aquea fubftantiacalida,adftriô:oriac 6d amaracmifta,compo fitam ede feribit» Si igiturex aquea fubftantia calida compofita exiftit Rofa,nihil mirum ft uentrem fubdu cauneep enim alia rationePruna,utidem teftaturlib» z,de Alimen*facult*aluum fubducunt, quam humidi tatis fuae gratia* Non fokt itaqj Galenus paisim,ut te^ mere fomniat Montuus, particulares facultates herba rum nominatim percenfere, fedutplurimum qualita turn commemoratione tantum contentus eft.Piftacia uentrem fubducerenufquam fcribit Galenus, uerum quia experientia nondum cognouerat, num idipfum poffent nee ne,nihil certi dehac re teftari uoluit:utqui antea pollicitus fit, fcfe nihil quod non ipfe exper--tus fit,defimplicium medicamentorum facultatibus docereuelle*

De Hydrargyri facultatibus, idem dicendum ue-nit:à cuius ufu lubens femper abftinuit, utpote fupra modum noxio, Galenus, Atqj utinam illius pernicio^ fiftimi uenenihodie ufus non tam fi equens eflèt* , nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Galenus

Galenus denicp non fimplfciter, ut falfô illi adfcri- A/Zi«« ut bitMontuuSjalliumnonexcitarcfitim: fedeffeexeo-rum ciborum gencre,qui minimefitiminferant, feri-tit.Quibus fane uerbis palàm innuit, fe nô de crudo, fed in aqua dccodio allio loqui. Quod enim crudS eft, (utidem tcftaturlib» 2, Cap.ult.de alimentis) nullam prorfus alendi corporis facultatem obtinet, atcp adeó in ciborum genere connumerari haud poteft. Quo enim padio aleret, quum ex eiufdem Galeni fententfa in excefiu quarto calefaciat amp;nbsp;exiccet; Cur autem de^ codlum allium in ciborû genere cenfeatur, nulla alia càufa eft,quam quodper decodiionê acrimonia eius, eodem Galeno tefte,auferatur, Sed preftat eius uerba exlib.de Alimd.afcribere. a-KÓjioi/liyi'^H^tyijJijiroi cZlif, » »y 'rfis-,lt;xnor'i3irxt ftW räu J'‘§i(j^V7H{xyhi‘^uuamp; tP ó(iu! ^^^,t^ Tƒü^«p JigKjfyTar^ /i/uin ra trlt;i(ilt;»Ti, ’nus JÏ oüefC cAus 'tJ^iJ^u, -^tp i-4'gt;i3Hvxi. Hoc eft: Alliü bis aut ter in aqua deco(ftum,acrimoniam deponit : extenuattamen ad-huc,ód paucifsimum corpori alimentum prçbet» An-tea uero quam decoqueretur, nullum prorfus dabat* Si igiturpoft fecundamaut tertiam decodtionênon. poteft nifi modice alcre corpus allium, euidentifsimu omnibus eftê puto, crudum prorfus nutrite nó pofte* De eoitaeg in i2* The*meth* Galenus non loquutuS eft,fed potius de codio:quod quia in alimentorum nu mero habetur, neceftè eft ut corpus humedict, atque adeó fitim nó faciat.Diofcorides uero,Plinius, amp;nbsp;alq, cum fitim efFicere tradunt, de crudo, amp;nbsp;non codto lo-quuntur: quod ób fuam acrimonia excitare fitim, ex-periêtia etiam ipfa docet* Quare Montuo, non mihi, ueratroopuseflet,ut mentis oculorumaciem expur-garet,quo intimiusdiuina Galeni fcripta intueri 8d expenderepolfet» Seduanum hoemeumuotum efte

lO^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'AD LIB KI ’P R T MI ’ ' ' f

intclligo,cum ignorandç immenficp huons mueuS fta animo dus infederint,ut ad hunc eximendumne duf aut tres quidem Anticyrae fufficere ualcant»

DE Ziziphis,quae à Galeno Sedeajab Arabuni uero fchola, luiube nominan tur,nihil prater ea qua ohm annotauit Montuus afFert.quare cum illa in Paradoxis abunde confutata fint,non eft quare nunc adtum agamus» De hoe tarnen mirari fads non poC fum,curad eaquaex Auicenna contra fuamiènteru tiam produximus,neucibum quide refpondent, Sed placuitueteratori filere podus, quam erroris infimuU re Auicennam:uthinc palam fe Montui,ct fui fimiliû hominum obftinata malida prodat, qui certe nihil ue tenturGaleno optimisep alqs autoribus aperte,non ta men fine magna impudenda, contradiccre : pefsimis uero,hoceftArabibus,eum certe honorem habcnt,ut ab illis ne quidem cum prafadone honoris diflentire uelint, putantes hac radone au toritatem eorum fe con feruare illabefadatam pofle. Verum quod tanto ftu--dio conantur efficerc,nunqua,utcuncp fefemacerent, affèquentur. Qiiarecum ex Auicenna docuerimus, iuiubasnoncasquasilli Rhazes, alrjcp nonnulh tri^ binintfacu’tatcs habere: Montui certe partes crant,ca Auicenna opinionem argumends conucllere, Cum ïtaque nihil ta!c praftiterit, fentenda noftra conftans ftabiliscp permanet : nempe Scrica nullS prorfus neep adtuendam ualetudinê,nequemorbos profligandos ufum habere. Quum uero non Arabesmodo, uo rumedam poftcriores aliquotGraci,nonnunum ijs ufum

- ufiim cfTein mediana tradant,id certe non de pomis, que tarnen reérius bacce dicuntur:fed potins defolqs, radicibiis,amp; cortidbusarboris baccashas profeten-tis^ut ex Plmio V aletïano,autoremini'me côtemnen-dojoftendimusJntenigendnm nenit,

lt; Ageuerojdemuspomisetiamaliquêefleufum.enm hdule nal, tarnen quem tlIiMefue, et hune pertinacius fedantes U attmuM hodiemediciadfchbûtjminimehabebunt:ncq; cnim dium oM atténuant humores, ut illi tradunt, fed eofdem potius «fW» incraflant» Id quod ex Aëtio fan's liquet, qui zizi'pha in calore amp;nbsp;humorc temperata effe, atep aded fangut-nisacrimoniaedomatetradit. Ideomagno errore te-ceptum eft ab ignaris media's, ut in Rio etfam examine fimplicium Antonius Mu fa feribit, quod omnib» thoracis decoóis Zizipha addant »

Demyxorum,quæ Arabibus Sebeflen appellatur, ne SÆf-temperamento inter fenon conueniunt autoram fen flat autorit tentiæ. Auerroes enim calida, Auicenna tem perata, fentetice M baud dubie ex porterioru Græcorum Aertuarq ÔC Pfel riMt» ■ li fententia,erte rtatuit.PauIus confimiles Pruno facul ' tates habetetraditjUt fané hoc nomine Galeno lib, 2,

' de Alimêtis terte, frigida et humida elle necefle fit,Idc infacultatibus accidit, Arabes enim uentrem fubdu-cere,Plinius Valerian us cohiberetr adit. Ego itaque cum uiderem diferepantes praedidorum autoram fen tentias, rem difputandam eruditis proponere uoIuR

■ neqj enim in alium ufum à nobis conferipta funt Pa- p^y^tloxi radoxa,quàmut ueritasipfa haedifeeptandi rattone ^uare con-. cruatur. Et placuit certe tum mihiPlinq, ut quemfe [cri^iit ré omnia iua é Græcis tranfcripfifTeintelligerê, magis quàmArabum, quorum mihi nunquânonfufpeda fuitdoertrinajfequifententiam, Hodieuero nihil pu-detin Montui concedereièntenaani,amp;PIintum de

non matuns,autcertc (quod uchfimiliusen:) de antiV quis fupramodum 0^ ficcis locutumfuiflefatcri» Idcp non ideo,quod Montuus fuis nos hue pertraxiflet ar^ gumendsdeuiora enfin funt, quam ut hoc potuen'nt î fed quia uideo pofteriores Græcos, dequorSferiptis cum Paradoxa côferiberem nihil prorfus conftabat, indem docere,quod uentré febricitatib.ciere queant, Quod autem hos frudlus non guftauerim,non alio fadiumeft nomine, quam quodraro in Germaniam uirides,imô fqualidi iä ac prorfus aridi deportati fint, 6C quod in diuerfitate tâta autorum uti illis noluerim* Proinde'cumiHorüufus fempcrdifp!icuerit,fidiü eft ut ex guftu etiam eorundem temperamentum inue^ Uigare neglexerim»

KdpeUum T^TApcllum nonene Aconitum,in Paradoxis pagt; wo e([e Aco \| Um confefsi fumusmeeß hoc intellexiflet Mon^-nimm. nbsp;nbsp;tuus,nifiidipfum ex noftra confefsione didiciflet. In

fuis enim ad Symphorianum Campegium annotatio nibus,Napellumhaud iecus atep nos Aconitum ede credidit. Cur autem Aconitum efle putaucrim, non Pandecflarum autor,ut felfódiuinauitMontuus, fed Leonicenusin caufafuit,quêtum fequi placuinQuax re hoc in loco,Ut alias ferè femper,in Montuo cando-rem requiro,ut qui probe nouerit, nunc me no crede re Napellum ede Aconitum»

1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Quod ad Plinq locum de Aconito attinct,non fan's mirari poffum deimmefa Montui malina» Nam cum illi refpondendum erat ad interpretationem meam, quam huicloco adhibueramtipfenefcio quæftulta,ct ad inftitutum nihil faciêtia producit» nimirS, bonum uirum

DIAL,EXE.IS RESPOKSIO^ 109 'Uirum praeftaredeberenementiatur, 0^ huic fimdia; , quafi nero ipfe Plinq uerba mihi aduerfari confefKis, infententia tarnen pcrftitciiin. FateorfanèPIiniu fcri bere,Aconitum potum inuino Scorpionum idibus aduerfari: at minime ad leucen delendam idem pot3 ualere cocedo.Quç quoefo hæc eft malicia,fateri quod uerum eft,fie tarnen ut nobis confelfa ueritas nihil ad-üerfeture'Controuerfiaeenim fcopus is fuit,quod Na-péllus potus no deleretalbaras : Montuus Aconitum potum Scorpionum iÆbus aduerfari, ex Plinio obq-ciuquid uero hoc ipfum fententiæ noftræ offîcere pof fitnonuideo:cum contendamus,ad leuces amolitio-nem nemine unquam Napellum, qui tarnen Aconitum non eft,in potu dediffe» V t merito ornnia quæ in nos torquere conatus eft Montuus, in ilium potius di ci SC polsint,amp;merito etiam debeant^

Caetera quæ Montuus ^ducit, talia funt, que quif^ ridere iuftè queat. Nemo enim eft qui nefciat,uenena interdum modica in quantitate, 0^ cum qs quæ mali-ciam eorum corrigunt fumpta nihil nocere,’ fed ufum potius aliquem corporibusnoftris præberc pofte, Sed tame necefte eftjilla fuis nominibus appellari, uthinc intelligant omnes efte uenena : idep potifsimum,fi toto genere, amp;nbsp;no qu alitate delcteria feu uenena fuerint* qualc certe Aconitum eft, quod Galeno lib,6,de Sim plic,mcd.facult.tefte, o-k'^ik»! gt;y lt;/iHA{iT«fjov,hoc eftpu trefaciêtis amp;: uenenofæfacultatiseft, Neq; tarnen in uniuerfum uerum eft,ornnia uenena in modica quan

rededicitur,Galenolib,3.Simpl,cap37,ó' 18/tefte, i^2”o quæ qualitate deleteria funt,Qtiæ enim toto genere ta „„f. lia funt, eaetiâ, eodem Galeno cap,2i, eiufdem libri autore, fi quatitäte minima fumantur, omnino tarnen 0 corrumpunt.

corrumpunt^Praïftftiflet itacp hare fpfa Montuum dift genter difcreuine,nc miferis mottalibus aim fuo nu-mine Auicenna inlperau inten tus caufa eßet^

Paradoxa mea nunquam uchemen ter, ut mihi ob-trudit Montuus, admiratus fum : quid tarnen profoe-rint,noloMontuus,ut qui inurdia mei plane flagrat, decernaniudicent potitis ea de re boni amp;nbsp;candidt niri, quibusueritatisftudiS magis quamMórnocordieft. Porro quam ueium fit, quod totics mihi obqcit, me uiros doflos,ex quibus nonnulla tranfcripfen'm,amp;in ufum meum tranftulenm,fïialaudedcfraudafle: faut quotquot feripta noftra legerunt, ut quos baud dubie non Iatet,quam lèmper honorifieam Leoniceni, Magt; nardi, Briflbu, amp;nbsp;aliorum mentionem admilcuerim» • Quod ucro in fingulisfocisParadoxoru, nomina 11-lorum non adhibuerim,nulla alia caufa accidit,quam quodinErratis diligenter hoe à me faiflum elfet. Sed p uerilia ïfta mifla faciamus^

ütttfuCän l^T^’^ lt;gnoramus,nonnuflosucntr»busCanthaa tbaridum. i N duin, abfedfs prorfus all's amp;nbsp;pedibus, ufo» elfc Sic au tor libri quarti de Vidl, acut.morborS, (quem Hippocratem non clTc,palam Galenus innuit, Apho rifino 14.)Cantharides tres, abieóis pedibus amp;nbsp;capf te 0^ dis, in tribus aquç cyathis tritos potui dados elfe tradit» Galenus etiamlib^y.Cap^y. x«t« TÔ-^ivs medi camentum excoriatorium lichenum, quo Pamphilus medicus Romæ ulus eft,in quod CantharidSuentres ingrediuntur, commémorât» Arabes quo^ inuniuer foniferè omnes,inCantliaridum ufu caput atque das proqdendas

DIALEXtIS RESPONSIO» lit proîjcicndas eîTe docent, Gontrà alq, Diofeorides ut-dehcctjGalenuSjâ: Plinnis,quorum uerba in Par ado xis ea de rc produximus,alas minime abqeiendas effe, fed intégras potius Cantharidas in medicamenta inij-ciendas effe contendunt, Quibus certe Aetius quoep lib. ij. Cap. 49. fubfcribit,ns uerbis : Cantharidibus hauftis contrariât affedionis ratione, quantum nihil aliud auxiliantur Canthandum alæ ÔC pedes,cumpaf fopotata. Huic pratter ijludquod antea protulimus, hoc etiam Plinq ex h'b.n. Cap. 55. teftimonium accc-dit.ibi cnim fie ait: Venenum hoc remédia fecum habet,alç medenturjquibus demptis letale eft.Quis itat^ in tanta diuerfitate fententiarum,hanccantharidum exhibitionern non merito inter Paradoxa relatam effe dieet t' Nemo profedo, nifiqui Montuumimitatus, ueritaris inquifitioni,eiufmodi uelitationibus hone-ftisamp;^ntihbus non effe ftudedum exiftimabit. Nobis Q^i^^Çc^^ tarnen plaçait Galeni ampleôi fententiam, utpote tu tetUtutior, tiorcm,amp;^ minus periculi atgrotantibus intentantem, quam amp;: hodiefequimur.

Nunc ad Montai obiedioncs breuiter refpondebi-mus.Locum quem ex libro quarto de ratione uiâus acutorum citât,prorfus nobis repudiarcliceretî quan doquidem is liber ad Hippocrate, ut antea diximus, referrihauddebeat. Verumcuminlib.Ti^ï yujuxiKHH: cpüai^, ^ alijs etiam in locis,pedes,alas, S^ caput ah ij ciendaeffedoceat, diligeti animaduerfioneopuserit, ut nimirum inteUigamus quando prçdidîa abqccre,et quando minus expediat. Quum extrinfecus adhiben dc CMthn tur Cantharides,ad fcabrosnimirum ungues,pforas, ridum uf» lepras,atqueimpetigines auferendas, turn corpora fo extenore, la accipere in médicamenta oportet. Qiium enim hcc *pfa, ut erodant anp adurant admifceantur,ncceffe eft

Ut fing Lila haecquac crofioncm acuftioncm impedirà poffuntjUt font pedes amp;nbsp;potifótnum alac,prorfos abq cfantur* Hac rattone Aëtfos amp;nbsp;Galenuslocis paulo-ante citan S3 al as Së pedes abijcere docent, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;' nbsp;nbsp;*

Df interior Castern to totertore ufo non conuentont inter fo ato ■ reufu CM' tores,Complûtes enim font, qui 8^ alas amp;nbsp;pedes am^ th-indum. putandos elfe tradantmeqi id quantum opino tafia ra ttone,qùàm quodnmcbätncfimul cum corpore toix ta iiliusuenenum périmèrent,atcç adeô minus effîcax ÔC toualidum redderent, Atqui certe multo confiib tins efoutparum erodantcorpora,atque adeôuis illd rüm uenenofa nonnihil obtundatur, quàm ut ex tote grc facultatemfoam magno cum perïculo, imô non rare prefenti ægrotantis interitu exerât, Hinceuiden nfsimû eft, mixtura totorum cantharidum, in interior re potifsimû üfojiuxta Gakni ièntentiam cfic mtoogt; ris periculi. Si emm integrg exhibeatur, turn non indi gent ifs que uim illarum corrigant,cum fecû habeant, quæ ueneno mederi pofsint, Qiiare fi etiam ea ab inv peritis,minimcq: curiofismedicisnegligâtur,quç cor rigerenoxam corporum poffunt, tarnen integræ hau^ ftæ minoris periculi erunt, lam itacp uideat, quàm præ ter omnemeritum me cauillatorem Montuus, ipfeca uillatorum omniû maximus,appenet;cum nihil aliud hoc Para doxo,quàm ut parumeruditis, autnon ad^ modum curiofismedicis, temereep omnia adhibentn bus confolerem,quæfiuerim, Deus enim nouit, quod uànægloriæaucupandæ,aut popularis auræemeren dæftudtoiftanon diuulgauerim, ut fiepe mihi men^ daciterimpingit Montuus, fedftudiofos iuuanditan turn gratia» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'

DVplicemeiïc Mumi'am ÄrabibuSjin Parado- Duplex mu xis a Bunde manfti auimus. Alia enim eft Sera- mUArAbu, promis Qi. Auicennæ,alia autem Rhazis^priorem naturalem Si liera efte, Grgciscp Tno^io-epaÂfap uocari: alteram quæ fa^itia eft, atep adeô non u er a, ex aloëjmyr rha, ÔC id genus alqs, fi res reële cedat, cum pinguedi-ne humana compofitam ede diximus. Quare iniuria nosafficitfummaMontuus,coquod aiïèrit nos fta-tuereOrtirïcrri mumiammifi de uera loquatur,efle PiC ßfphaltum.Non ueranpatq? adeo Rhazismumiam, utuerum ingenue fatear, nômagnifacio, quod timor fît,raro genuinä ad nos peruenire: amp;nbsp;citra etiammagnum difpendium carefe illa poflumus. Quid uero pro prie fit mumiaRhazis, amp;nbsp;quod duplex fit, affa-tim in fuo Examine fimplicium tradit eruditione infi-gnis’uirA'ntonius Mufa, adeó ut nihil opus fit hge de-nuo hic referte»

- QuodEuritiusCordus,homoobfingularemeru- ^uritius ditionem 5ëmirificarn in difquirêdis fimplicibus me- Coidwr» dicamentis diligentiam longiore uita dignus,nobifcü fentit, honorificum elle pu to » Neque etiam uitio nobis uertere poftet Montuus, fi nonnulla ex illius Bo-tanologico inufum meütranftuliiTemtcum idipfum, ut alibi indicaui, multorum bonorum amp;nbsp;doóiftimo-rum uirorum exemplo faccre licuiftèt» Sed difpeream, fi non de Mumia conftiterint hæc nobis, antequam is Cordi libellus in publicum prodiret, atgue adeo à nobis uifus eftet.Gauifus autem ium mirince,poftquam inuulgatus eft, quod haberem illum fententiæ mea: fubfcribentem» Cacterum fi furta funt fingula ca,qug

«4 A D LI B, I, D I A L; R E S P O N Îv anreaabalqsdicfîafuntjfateor cme omnia mca fcrû pta efTefurtarcum nihil prorfus dixerim, quod an tea à probaufsimisautoribus non fit dictum. Etmiror fanp uchetnêterjcur Monmo hoc Comiei dit^um non olt;gt; eurrat : NuIIum eft iam dictum, quod non didtum fit prias, proinde quanto plura furta indicauerit Montaus, tanto magis noftra roborabit. Hac eniin ratio-ne omnibus innotefcet, me non fernere amp;nbsp;ex mea, ut dicitar,officina lare quæ feribo deprompfilTe: fed ha-iusmeæfententiæ non ueteres tantum, fed etiam lt;nbsp;recentiores non pœnitedæ erudition is medu, ^ ;

cos autores habere. Sedhçc obiter 'if i ad fatuas Montai libri prim» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;j

i’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;DIALEXEON

X VNA hacDialexciabundcomnib» ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Giæcç

' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;bngiucnon admodumeffe pernö,ud

falt®*”’“8*^enterautnunquamGalc ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;numfua loquentem lingua legere. Si ' enim uel obiter tantS ad hunc refpexiffèt, facile quam puerilia amp;nbsp;erronea cflenthæc,quædeplenitudinebla teratjintcllexiflet.Necjj enim uthic putatL^^tinorum forte interpretum innixus autoritati, rcplctio cum pk nimdine confundenda erft: cum illa generis, hçcuero fpeciei rationem babeat, Qtiibus accedit,quod una quaeuis harum dióionum graccam habeat uoeem po culiarem,quac illi refpondeat: id quod ex locis à Mon tuo contra nos citatis, nec tarnen intcHcóris, palam

Primus itaeç locus, quo idem fignificarc rcpktione amp;nbsp;plcnitudinem oftendere contendit Montuus,ex fe-cundo Aphorifmorum iibro, Com en tar io 17,profer turfjsuerbistReplctio fine plenitude eft,plus humo- lt;« ris uel eibi, quàm modo naturae conueniat. Atque id lt;c quod plus eft,femper ad aliquid dicitur. Vcrû in cor- lt;« poribus noftns duplex eft unum,quanta ad uaforum lt;« capacitateml alterum,quantum adillamquænosgu- lt;«-bernat natura. Haec Montuus. In quibus certe citan-dis uerbis,prim5interpretem fequutus pec cat, quod eibi abundantiamrepletionem amp;nbsp;plenitudine uocat, cum tarnen eanon fuGr^cis 7iAa^amp;3 fed potiusTrAatrU a^v\

pot'«, ut exGaleni uerbisfatis conÄabit^qu^liuinfiöO difunt. K}^’^ TrAaiwf/ Tfac^H ^ rev lt;}-itgt;p.xitS^'i^^a-iais, cv^ix ^xi TTÄKo-p-ovH » Qiiörüm fané uerborum Galeni is fett fus eft: Plus enfin cibi,quàm modo nature conuenfat, fatietas nommatur/fc enfm uertendum eft,amp;non regt;-pletfo,utfnteipres côuertit, Quem mfror hoc loco fie uoluffte uertere TsÂHcrficvHiiy çum tarnen fn eodem Hfp pocratfsfib»Âphor.4, ubffic habet Hippocrates, «w 7rÂfilt;rp.tvH, w Âiuos^amp;^c^ reefteftainterpretatus fit, N5 fa LocufinPit tfetas,nô fames. Quod ideo comemorare uolui, utftu radoxtj e - jfofl locü fn Paradoxfs noftrfs per typographu depra mndidus. uatum,emêdarepofsfnt,Incapfteenfm xdfb,2,ficfcrf ptum eft: quam Galenus 7rAfiSamp;’ i(£^ -n-AvSaigxii nomf-nat,utfitpotfus fdem cum eo quod 7rA«ff-/zoy« Hfppogt; cratf, filt; Galeno Tr^iovi^ix dfeftur* Expungendæ au-tem tres dftftfones, quæ in margine notatæ, temere ftt contextumraptæfunt : TrAso-feay« Hfppocrati SC : atq» legendum erft huefn modum, Cum eo quod Galeno «^»»•Moi,». TThioviSix dfeftur. Neeg enfm TrAuxp-ov» tam generale uo cabulum,quam-arAtor^ix eft: fed duntaxat cfborumfa tfetatem,ut ex Galenf uerbfs fam eftatfs planum feep mus,fignfficat:quemadmodum 's^And®' t(gu TrÂÿSd^x, nxJfQr. humorum, Erratftaqj toto cœloMontuus, quodre pletfoncm fiue abundantfâ cum plenftudfne temere confundft:quod hæc fpeefef, flla uero generfs, ut fn fe-quentibus palam oftendemus,ratfonem habeat,Hfnc eft quod etfam Grgcf peculfarfb, uoefbus utranq; effè rant, hanc fn efbfs qufdem •^hKa-poigt;Hy,m humorfbus 7r2MSamp; }(^ 7r!^fiSagt;f«ii, ut fam dfxfmus,fllam uero ïtA«-nfixii nomfnates. Vndefterum alfus fe Montuf error prodft,fs nfmfrum,quod efbf abundantiam plcnftudi nem nomfnat: cum tarnen Latfnf fnterpretes dfAone plenftudfncmjóC TrA^a-pw»^^ de abundantfahumorü:

DIALEXEIS RESPONSÎO* n^ pcrinde atcç faticcatem amp;^ Tr^ÿrnivûjù dc ciborum copia enuncient»

HtscognittSjfacilequaeexGaleno producit intcUi-gi poffunt» Concedimus enim, fatietatcm efle dupU-ceni,unam ad uafa,altera ad uirtutem» Fatemur etia, duplicem effe plcnitudinê, unam ad uafa, alteram ad uires. At negamus, id cm fignificare rcpictionc SC plc-nitudincm,leu ut Græcè dicamj7rA9irftoy«^,'!TA?4^®',i(p« ïrAMVifj«j?:cumhocgenus,ilIauerofpecicsfint,utiam oftendimusj amp;in progreffu confutationisfufius do-ccbimus.

Porro plenitudmcm ad uires non prædicari de caco thymiajUt non finemanifefto errore docet Montuus, ^^‘*quot;^* unus certe Gaknus palam oftendit,cjui in libro de Ple nitudineficicriptumreliquitifiót'» azroTi TrAiovaa^ij/ « «^« /«tr^B 7tpo!rayo§ivo(jsiji^ X^^'^i kx^xt^ ÿv iK^i^moÏ! , iux fcT» •jAnSO'^ovefè TrXfida^iKH J^Mdixig,ct2ti« KX^xv^-ix 'n» •niivrapifèi ttk^hhx, r^ t«vt« Jè Ö t7rlt; ^ p-iAccivug XoÄng^ H^rov tfhlypx'Tamp;'Sd eftt Si quando fola pallida 6Cfla-uanominatabilisfupcraueritjutinijsqui regio mor^ bo laborant,neep plenitudo, neep plethorica difpofi-do, fed Cacochymia huiufmodipathemaeft» Hoc pado etiam in atrabile amp;^ pituita. Et paulo poft,in co dem libro Galenus ita (cribit : «^’ 07 faS Ksdsog vmg '^ ^’rxig nscnoxypicaglt;Aicfijgt;)(ilt;r^^ (Aixifafxg^ari p^Ji t^hS^ ^TToii oifopx^iäi «VT«?»Verum corum uerborum kn-tentiâ Latine etiam, in gratia eorum qui Græca non anequûtur,adlcribemus: Atqui de Cacochymias differentes, quod nee plenitudinê eas uocare liceat, difte rerenune tempus noeft» Etrurfuscodem inloco,ubi fic tradit: «ï» p^ o-jiL xtpx Taxp7riJ^^ VTnpox^^ /mjx[cu ^x ^ilji r^rxig 7rX9^te§tK.iüg lt;flixSïlt;nxi^ '^ ) iXKangt;xvpZii ovJkig, HSmox'^ptxyi'nJl^’nyi 'f9ttv70^^ovKi'rt 7rAn3amp;jwJ^'c7t^’j-

Ûôiçt Kcc^ihou, quod eft :Igitur fanguis in plethorfdl difpolitionibus uehemêtei' poteft præceHere, alionitn uero hiimoru nullus» Etenim Cacochymia nunc hu-iufmodi,nequcplcnitudo,ncq? plethora uocatur» Ex quibus uerbis fole clarius fit, Cacochymiam ex Gale^ ni fententia plenitudinem appellari non pofte» Qiiarc autem plenitudinis nomine Cacochymia uocari non queat, Galenus etia in eo libre quem de Plenitudinc infcn'pfitjjsucrbisindicat: fzé'/ïi^i^A« iSy «j^uftsu^ 7lt;gt;ii •jAySoVS lt;rVp.Tslcip.«'Tamp;‘ OvJ^tVi^Oll ’igyKO'xäi (/lauXICUj CV'I OMi -nil oyKOf/^wTi^ jScif©-. id cft:SoIabilis nullum pk nitudinis infeparabilc fymptoma efficere ualet,ncque certe tumorem,nec^ grauitatem»Quid multarPlcnim do omnium humor« eft abundantia:Cacochymia au tem unius duntaxat» hinc eft quod unum de altero enunciari haud pofsit. Qjium itaeg plenitudinis tan^ generis appellatio Cacochymia non competat, mul' to minus plenitudinis ad uirtutemtan^ fpeciei conv petere ualet» Ita ut puer ctfam iam intelligat, quàm tut piter hichallucineturMontuus»

Poft hccmulta inutiliter cómemoransMontuuSjCX ijs tandem infert,me primo errare,quod repletionem à plenitudinCjtanqua hac ipecies fit, iHa uero genus, differrefaciamt quum cadem, amp;nbsp;non diuerfa G al en o res,repletio ö^plenitudo fit» Sed uideamus^quam iniquus non mihitantum,uerumetiarn Galeno fit.Si enim eadem res eft rcplctio feu abundantia amp;nbsp;plenifU do, turn neceflc eft fateatur, GalenS idem per (cipfum definifte : quod certe de eo qui DialeÆces pciitifsP musfuit,fulpicaripiaculumeft» Sic enim in libroiam flmituda fepius citato plenitudinem définit. Plenitudo eft hu' quJ. morum in animantis corpore abundantia» Quod eer - te luxui fententia Montui idem effet, ac fidiceret: plénitude

DLALEX-ßlS BLÊSPONSIO^ «^ nitudo eft humorem in animantis corpore plcnitu-do. Sedfi reefte expendiffet Montuus,mquafignifi^ catione ego hac didione Repletio ufus fuiftem, nun-quatamabfurdaprofene uoluiffct» Scripfimus ennn aperte in Paradoxis,repletionem hoc in loco magis ge neratim inaudiendam effè, quamut cum plenitudine coincidere pofsit,ut nimirum idem fignificet cum eo, quod Galcno ToKimlict, Latinis autem abundantia di citur^Vel utpaucis expédia,ut repletio feu abundaiv. ’*»«i4'* amp;nbsp;tia fit genus, plenitudp autê fpecies. Quoduero abun «i«,’^**®' dantia feu «A»««^»« fit genus, plénitude autem fiuc ’‘f® I^' TrASa©quot; fpecies,ex ijs Galeniuerbis quibus plenitudi- ‘^‘quot;‘ nem définit, euidentifsimü fit. ïiA«?©- j TiAtovtf«« àh, tï7 Kttffof^l/'na-cSlitt’rov^iiovj^vp.Siithoc efti Plenitudo eft humorum in uniuerfo animalis corpore abundantia* Vbinemo non nifi talpa cæcior fit,uidet abundantiï feu repletionemeife genus,plcnitudinê uero fpcciem* Qiiare cum repletionis uocabulo pro TiKiWi^ix ufus fimfidep ut faccrem recentiores quidam medici eoege runt,quosCacochymiam unanimi confenfu inter re pletionis fpecies connumcrareuidebam,falfóa{rerit Montuusidem cumplenitudinefignificarc. Quod fi uero repletio idem fibi fignificat quod Gratcis ts^^hS^^, turn certe de nomine nobis tantum contentioeft* Vt itacp omnis ambiguitas euitari pofsit, fciant ftudiofi, nos deinceps 7{KhSamp;- latine plenitudinem, multitudi-nem'ucuelleinterpretari, TrAxerwovHpfuictatem, TiAwrê ^Ixj/ autem abundantia. Per me autê Iiccbit,ut quifpia enam 7rA«3®'repletionê appellcr,modo Cacochymia hac ratione rcplctioncm non cffe,incp Paradoxis nos hoc uocabulo aliter magiscp generatim ufos efie fci at» Catterumin erratisdum nullus nobis effet Giæcus

chymiam diflecuimus:fed ubi paulo poft cum Galeni placitis pugnare animaduerteremus, locum in Para^ doxis emendauimus. Quare decuit Montuum,ut po^ dus ea quæ in Paradoxis,quàm quæ in Erratis fcripfn mus proferret: quod conftaret illi,nos quædamillic, utpote pofterioribus,immutafle: fed calumniandi an^ fam ubicunq? potuit,arripuit.

Tertio nosreprehenditMontuus, quod abundant dam repletionem'ue quantitatis in plethoram amp;nbsp;caco chymiam fecuimustquado utracg cum quatitatis turn qualitatis repletio ad plenitudinê,quæ ad uala compa ratur,referenda fit. Qua autem eruditione id fecerit,fa Uonomnis eileexijsqua?antea didafunt, colhgipoteft.Neque alunddntu enfm omnis repleno feu abundantia in quantitate eft inquätitate plenitudo,tantumabeftutaduafadiciqueat.Namca eft pknitu- cochymia eft abundantiain quantitate,non tarnen eft

^®* plenitudo* Plenitudinemuero non ede, iam abunde mideftabu ’^o^^fti'^uimus» Ede autem abundantiam in quantita dantia in ^^’ ^^^ definitie cacochymia? palam docet, quæ tab's

eft,quemadmodum 13/rhe. method. tradirGalenus; OTXp iJ^v^xv^HQ }(0\H! »laihxvHy « lt;pAtyiJUt'r@',tt’j'Ç/ o^^cii^ tA»ij vy^Sp (jiis'opyivtf'TXt^ cru[ix-,HStKoyyp.(xi/ KxKoven ità TotxvTlM Jïx^o-tp. Quibus fanc uerbis Galenus aper te innuit, in Cacochymia copiam feu quantitatem humorisaugeri, ut non pofsit non dici hoc nomine abundantia in quantitate. At in re omnib, perfpicua nolo uerbofior elfe. Cum itaque tarn in plenitudine quam in Cacochymia humorum quantitas augeatur, redteutraq? abundantia in quatitate à nobis didla eft.

injualitate täte dicere plenitudinem cum adiectionec'cum pleni-«5 eftpleni t^do ad humores, abundantia autêin qualitate ad nu ^”^ab ƒ* ^^^ quafitates referatur. Nam cum dice, qualitas bilis

DIALEXEIS RESPONSIO» UI au (ft a eft: non ahud dico,nifi bills plus aequo calidior, , ateß adeo tenuior etiam faefta eft, Nifi enim ita ftatue-ïuuSjnuUi prorfuserunt niorbi,qui in fola qualitatum intemperie confiftunt:quod eft plane cotra Galeni in lib. deDifEmorb, alrjscp complurib. locis, adde om^ nium etiam medicoru fententiam. Quod uero Gale-nus eum qualitatum exceftum inter TrAiovtfWjhoc eft abundantiæ feu repletionis Ipecies ednumer et, palam declarant ea^quæ Iib,8,The,meth,Cap,i.inhuncmo dumferibit, nbsp;nbsp;nbsp;«A’ « «tni^ix ’^^fTsv^t-jfoirtuii /va-x^x^

a-ix! ÇV TfKiovi^iif di§ii-ÓT97®‘, quod eft : Exceflus intern--periei febricitantium in caloris abundantia confiftit, In quibus fiquidem uerbis intemperiei exceflum ma,-nifeftifsime TrAwriftai/jhoceft abundantiam uel replc-tionem nominauit, Quare prorfus infanire hoe loco Montuum efteuidentifsimS, qui adhumores referte audet magna ignorantiæ fuæproditione, quod ad nu das duntaxatqualitates referri debet,

Exqs iampatet,re(flenostaxaflciuniores medicos, qui cacochymiâ,quæ cette in quantitate eft abundantia, ut monftratum eft, ad repletionem in qualitate rc-ferunt: haHucinariep impendio Montuum, quod Ga-Icnum per qualitatis repletions cacochymiam indica refcribat:quandohæc humoris,illa uero qualitatis fo-lius fit abundantia, Quoduero Galenuslib,z,de Co-po,medi, j^ tottovî dixit: it cfè (ixT^^oy 7rai07HÇjKxSxf7iK'^ )^f)lt;ró(iiSx ^x§[iXKu, quod eft: Si qualitas magis inualuc rit, purgatorio phannaco utemur, qualitatisuoce in aliaufuseftfignificatione, ineanimirii, in quaetiam lib.i, Aph,Côm,x,utitur, ubinimirS de qualitate hu-morum euacuandoru agit, Ibi enim qualitas idem ua let,quod humor qualis euacuadus eft, id quod ex Ga-Icni uerbis fatis liquet, dum ait : Sermo quidem nunc

ïpfe eft de qualitate eorum quæ cuacuantuf,hoc eftJc' • h'uinonbus quales uacuandi funt»Vbiitaquedc qua^ Iitite eorum qua: uacuantur agitur, turn maxime con fiderandum qualis humor uacuandus fit,nc fciliceC prounoomnes, aut unus pro altcro uacuetur. uerbi gratia,nebiie flaua abundante amp;molcftante, pitui-tam uacuemus3amp; contra»

Aïgt;«»lt;llt;tM Vndc iterum rede nos docuifle confequitur, abun^ qidilit^tis dantiam in qualitate per fola alterantia curanda eflè , per foUil- cum in ca folius qualitatis exceffus fit, quæ non eget terantUeu nlfi q's quæ ilium fupprimût» De Cacochymia autem ’quot;‘‘^“’'’ nunquaignorauimusj quod purgatorqs medicamen tis fananda effet: idep manifeftis etiamuerbis inErra--tis medicorum docuimus»Quare amp;nbsp;hoc loco parcerc chartis potuifTet Montuus» ncquc enim opus erat ut pluribus uerbis probaret,Cacochymiam curandam elfeeuacuatione, quum idipfum nunquam negaue-rimus »

Reliqua quæ producit Montuus, non meren tut refponfionem»fi enim fatuanoftra funt Paradoxa, maximus fitfatuus Montuus, qui in ijs conuellendis tantum operælocate uoluit, neceife crit» Nos potius hiem ftudioforum gratiam fpecies abundantiæ (libet énim hoc nunc uti nomine pro repletione, qua côfufe interprétés utuntur,iam 7iÂ«^®', iamuero Ti^iovi^ice^ Jp.çr earn interpretätes:)quafi in tabulam quandam dp geftas recenfebimus,in hunc plane qui fequitur modum :

fdtietdsnom!gt;iAtdr.CurdtiirHippo.z.Aph.i2-te-pc, Kuanifid eP,Uiicudtione. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fAd Udl'â\

IQmniu ex equo^zy' dicitur ’ï^ ï- J

iDQit^sKiiiüfx,ideP,pIeititudo/

uel mukitudo. Ep^ duplex |

MOrbum Gallïcuinjquem alij Hifpanicum no- j^j^rtuf minant5nouü cffe morbumjomnicp æuo prio- G^uieuj^no' re incegnitum, multi crudmfsimi uiri, quibus ne ma- uwj mor-tulam quidem pomgere Montuus dignus effet, nobi nbsp;t«j.

feumfentiunt.Si enim nouus non eft,rogo nobis ah-quern ex ueteribus proférât, qui ilium deferipferit, amp;

- fuis nous pefteritatiindicauent, Neque enim fieri po tuit,fi unquam antea homines is morbus utpotefxuif 'fimusïnfcftauif,quin diligentifsimeillumuel hiftorip fcriptores, uel medicifaltemliterismandauerint. Sed producit hie Montuus Hippocratis ex hb.5.Epide.te *ftimoniS,qui ferè fimilem morbo Gallico affeflum ijs uerbis defcribit:Plerifcß itaeç horum in fuppurationes “^ abfceffus ccnciderunt,carniumcp amp;nbsp;offiumneruo' ‘' rumep multam decidit.Erat autem illa fluxio,qupillic “ confitterat, non adfimilis puri: fed quidam alia putre “ . , do,ipfacp fluxio multa amp;nbsp;uaria. Quibus ergo in capi- “ te quid 11 lorum fieri contigit, bis caput totu glabrefce- “ bapmentumep ac offa denudabantur, deddebantep, ‘^ multas “

„ multæfucruntfluxiones.Hacc quidem ram febribus, j, aliquandoraamfinefebribus* Erant autêhæcformi-„ dabiliora amp;nbsp;détériora» Hadlenus Hippocratis verba recenfuimusri'n quibus quidem fimilem, ut meripfe fa teturMontuus,atnoneundemde{cribit morbü. Etfi cnim aliqua hic connumcrentur, quæ itidem tn Gab lïeo morbo appareantUamen ea quem hoe præcipua funtjOmittuntur» Ex multis autem unum aut alterum faltem recenfebo, immêfum fcilicet artuum dolorem, qui certe etfi interdum minor fit,tarnen ut plurimS ka fxuk,utmors quaecunc^prgferenda fit, quam hac lue diutius torqueri. Puftul g deniq? etfi in pube et alijspar tib»pilo cóteóis erumpant, tamê eas partes no ftarim pilis dénudant. Quid multa f expendatur tota morbi Gallid forma ateß foeditas,quä elegätifsime atep exqui Hwtlf/wr. firifsimedeicripfitVIncusHuttcnuSjgermanus nobi Iitate amp;nbsp;eruditioneinfignis,tum certo conftabitnouS efie morbü, Quod utplurib. oftendam,mim'meopus crit,quandoidipfum antenosabundein fuis Epiftogt;-lis fecerit Manardus,6C parum certe refert, nouS quis anuetcrem morbum dicanmodo qualis, undeep progt; genitus fit, non ignoret,

Reliqua ad eorü quæ in Paradoxis diximus cófuta^ tionem nihil faciunt,quare non efi cur quic^ ad ea re fpondeamus, Neque enim confiliü cft,in qs omnibus Montui nugis diluendismultumoperæ amp;nbsp;temporis perdere,

QVæin hac DialexiprofertMontuus, ut ferè in pmnib, alïjs,funt plane xTe^oa-J^iéwa-K Ö Kp-oylt;rclt;t. Quüenim nos aperte in Paradoxis dixerimus, lepra aliter apud Arabes medicos, aliter apud Græcos aeeb P^»

DIALEXEIS RESPONSIO* '12^ pb atqucadeo diuerfam effeGræcorum mcdtcorum iepram ab Arabum lepra :ipfe quid Hebræi, alijcp non ex profeHb medici hoc nomine fignificauerint oftendere conatur,cum tameidipfum nemaab eo rc^ quireret:fed potiusutdocerctjGræcos code,quo Ara bcsmedicos modojepræuoceufos effc.Etfi autêhoc ipfum in prioris annotationis fuæ confutationc obic-cerimusj tarnen impoftor illc,uthabeat anfam perden di bonas Chartas,hoe ipfum pulchrè difsimulat» Pro^ - inde cum ab eo produdla nihil nobis aduerfentur, aut fi etiam aliqua exparte nobifeu pugnant, tarnen cum ita fint in Paradoxis explofa,ut nc unum uerbü quod fententia noftram cuerteret,contra proferre potuerit, nó eft cur diutius in tjs diluendis temere immoremur»

ETfi Galenum nullam in morbis caufam ftatuere Gileno niA coniundlammanifefttlsimumfitjïjspotifsimum Urn mot' qui feriptaithus diligentereuoluunt, itauteadcre ucr bisefi cM-1 ba facer equaßfuperuacaneum fit: tarne ncMontuus P f^oniun-‘ friuolis fuis amp;nbsp;nullius momenti argumêtis nos uiciffe ^‘’’ fibi perfuadeat,paucis adea refpondebimus»

Primum itaq! omniu conftanter negamus, caufam Cdu[d inter intemam à Galeno diuidi in Antecedentem amp;nbsp;Con- «d no Hui' iunôam^Necç enim illa caufa, inter quam amp;nbsp;morbû lt;1^ '” ‘lt;'** nulletinteriaeêtcaufæ,utMótuus garrit,côiundtaGa tf^f^lfft«” lenojfedpræcedens fiueantecedês appellat, ueluti ex ^^ »?««»-enisuerbisquacca» 88.artismcdicinalishabent,euidê ^' tifsimu fit.ubi inter alia fie inquiUT/a» ySt^ yÿ hJ^h yinvu^ yHHitJ n M Isray voir«fl iS^ Jg«. tIui lt;/i vTru ftSHi «yrafi, ia-o^ fAifji tfk’iij^ ^ erSifix if^sxS'imiS K6«\vircu.^iviâ^. *? yivOfà^ tyj j ,70 pW n/ÿ yiyovos la^, 70 ym^irofjAiioy JÎ kuKvo-m

' yivîâ^^KüÂvSùirîfixt 'Q'tn(JliKSio^S)ilt;^ ? yjvwamp;ot Trt^vx^ q lt;CJ'CMf4amp;tO-i»P4

KVCUpi3tlt;n(ä!,0V0li«^VTM J ivOtftVT» /l«Ói(rK^Kl7i« '^09^** ySlvH.yiycvïlx'j vôlt;rlt;^Hlt;ÂH öi^KTTwó^tm^ ’/ tAixbttrtug yVtp «f -^(ü^Ht n i^ (fiült;rtu i.vï§yaK ^Ax’^i^cu AvSélt;r9S, C7i^ ^* »(9« epafJlj^ wriuj nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;vótrov tIuj outriay^ Qpg uerba leóe

in eum modü interpretatus eft LeonicenusJam enim fatflum atc^ exiftentc mor bum curare oportet: fed qui nondum quidern eft,at futurus eft, eum ne Hat, ab iUo qui in corpore eft afteóu prohibere conueni't,Eius an tem qui adhucfit,quod quidern faóu eft curare:quod autem futurum eft, ne fiat prohibere oportet, ProhH bebi'rur autem fublato afte«u,a quo fieri conlueuit, Talisueroaffetftus caufa præccdens,fiue antecedens nominatur,Falt;ftus uero iam morbus curabitur folu^ to eo affe(ftu,a quo primum ea qua* fecundum natura eft ac^io Iæditur,quem quidern amp;nbsp;ipfum morbi eflen-tiam dicimus effe, In quibus utiep uerbis Galenus dF ferte quid caufam antecedentem,quidcp morbum ap^ Cdujadntc' pellenexponit. Eum enim affebtü, à quo fit morbus, cedéfpMor- qui nihil aliud eft nifi aftectus à quo primum læditur txt’ acftio,Galenolib,r,amp;2,The.meth.ctIib.dc Dilf.fym pto.teftcjcaufam uocat antécédente, Igitur inter mor bum et eau lam precedente antccedentcm’ ue nihil eft, quodinterueniat,quemadmodumabundehæc Gale ni uerba exhb,deDiffe,Symp,deprompta declarant; t:7reilt;fl»‘fgt;V9!Tÿp.xJ^ilt;x3i7tS7IS iuJ SjdflX l^CrtPyTllJJ iVi^yCiglf S^Kiifova-x,'^ vólt;rov J^' ci/JT/is lt;^’J''t}(,i7«'i itv« Tr^oHyii^M J^iX Silt;rnii7igKi),'^a ifucrut /\ ly 7XV7LuJ,ov(iiu/ tutrdyz 'n^i Ïxvlt;gt; VHS ^^yop Ji^K'^ova-ac t^ iVi§yl«ii,xhÄ« Jhx {ivrov 7av vog-i fJiXT@'y Thil VHXVtÙu cfllxhTty cv vÓa-KlM.K«AÏlt;rO(Jl5lj^,«^^ «nixy Ttj^any^sfJ^lui v9lt;rÿ(iX7amp;‘t quod eft ; Quû morbus affedus quidam fit prêter natura uitians aÆonc, fie^ riep poisitjUt morbum ipfum alter præcedat afteeftus, quiamp;ipfe quidemfit prêter nattua,neep tarnen per fc p nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fuapteuc

DIALEXEIS RESPONSÏO» 1^7 ffjapte*ucratione,{êdinterueniente morbo adlioncm ledaqhunc affeeffS non morbum, fed caufam antece-dentem uocabimus*Ex quo Galeni loco iterS perfpi-cüum eft,inter caufam antecedentem ÖC morbum nuï las aliasinteriacerecaufas, ueluti Montuus putat» Et quid multis morore'Gatenü caufam intemamSC ante^ cedentem perpetuo faccre una amp;nbsp;eandem, fatis liquet ex ijs quæ fcribit Ii»i»Thc»mcth.in hunc modu : «muii

•m p^ 7* «UTO raw ^dev to trailp.x7t {ruutstéfjiij/ce Tr^o^yè^K C«AaT«,ideft:Caufar0 quæ quidem inipfo animalis corpore cofiftunt, antécédentes nominet. Et apertius lib.de Caufis morborü,ubi fic fcribit ; ^à? f/W y!« x«/ KV^= *’ ^amp;0ii Ktrixsovoinit^ava-t Tr^oyyvf/StMxs voa-uu.xTMi), hoc cft:Eas quæ in animali ipfo confiftunt, caufas nomb nantmorbum præcedentes» lam puto fole clarius monftrauimus, GalenS per caufam intemam nullam aliam,nifi quam alio nomine præcedentem uocat in^ tellexifle. Quid philofophi appeUauennt caufam præ cedentemjnonlaboro.nobis certe,qutex Galeni fen^ tenna fatcmur,morbum effe affedtn, qui primo atflio^ ncmlædit, non licet caufam intemam uocareconiun eftam» Contra Mcthodici, quiamorbum elle aflionê ^^thoUd lacfam,quant nos inter fymptomata connumeramus, ’quot;^‘^‘^fï^^“^ ftatuunt,neceirario caufam comundam in morbis

^uod uero Galcnus nullam m morbis caufam con tf(^^^ ‘ iundam pofuerit,unus is locus qui habetur ii» tff he. meth.palam oftendit,ubi fic fcriptu reliquit: Eius alle te Óus qui adfionêimpedit, caufæ poffunt quidem non lt;« ctiam effe, poffunt autem SC adhuc manere » Quibus « uerbis innuit,caufam morbi inteidu abeffe poffe, præ fente nihilominus morbo.quod certecotra caufæ con lundis naturam eff,utpotcquæ cum abeft/abeft etiam q a morbus»

Galcnus morbus.Cur uero tollat eau fam coniunóam tn mor-^'^^^^j^^*' bisGalenus^nuliaahacaufaeft,quam quodalias fate j^mcoiun- ncogereturjatflionemuitiataeflemorbunitquodma ^fc/^tolh? ’^'*”®^^^^*^®^®^*’^®^^'I'®’^®-*®^» CçterSquidacquè Putredo nS i''‘'bculum,aïq5 à Galeni placitis iemotu, acdicerepii-r/ïcaufdme trefcentemhumorê edb caufam mediatamfebris, qun iidtd^edim tarnen inter putredinem ÓC febrem nihil interueniatC’ mcdidtdfc- quxcunc^enimin animantis corpore putrefcunt,ut-hrit. teftatur Galenus hb.de Cau.morb.cap.i.calorêquen dam immodicü in qs partibus, in quibus putrent,efFi-ciunt.Hiequia per totum corpus difpergitur, ideo fe-bris appdlatur. Proindefumus, qui à putrihumorc fpirar,utinfantih'ter nugatur Montuus, non eft caufa continensfebris putridæ.nam materia in fèbreputrf-da,in qua accenditur calor,eft humor,non fumus ua-porep. isenim ephemerae febris materiaeft,ut docet Galenus lib.i.cap.i.deDifF.feb.amp;Ii.S.The.p.amp;xo* ubi diferte fumosjfuhginesep acres et mordacesjob cu tem ftipata reten tas,febrem diariamaccendere tradit* Quod fi uero huic obftrueftioni in temporeno profpc óum fuerit,in alias febres diariam hanc tranfire idem docet Galenus.Et quid opus eft prolixa difputatione, GumconftetlongealiaTationeGalenü de febnucau-. Cs, q uam Montuum, eius^ farinæ medicos loqui.

SedinftatMontuus,amp;locum ex lib.t. de Symptom caufis profert,ubi Galenus uidet ftatuere caufam con „ iun(ftam,qs uerbis:MoIefta quidem eft pupiila,prêter „ naturam exigua. Quæ uero fuapte natura talis eft,uti „ fis efte cenfetur.Rurfus amplitudo natiua quidem ui-„ tiofa eft,neque uitio caret non naturalis, fed anguftiæ „ malum minus eft, Quippe counens caufa,ut ita dixe-3, rim,quæ ipfam inducit, uueg tunicæ tentio eft. Ha die nusGalenus, Ex quibusccrteuerhisnonintdletftis, Montuus

DIALEXEIS RESPONSIO. n^ Montuus caufam coruunda ftatuiflc GalenS fic prox Iwreconatur. Pupillæ amplitudo anguftia^ morbus cft,nam oculi adionem feu uifionem primo lædit» Pfætereo,inquit Montuus,quod ftupons euä caux Moiw«; «3 fam centmentem déclarat Galcnus loconuper addu ^quot;^f«f»iM4 do.Pro pudopquis unquacredidiflet odogenarium ’'”P”‘'^'^ iriedicötamimperitedcrebusmcdi'cisloqui potuiffe, Amplitudo nepupillæ amp;nbsp;anguftia,ftupor etia,morbi a^i^iH^^ funt,an fymptomataMontue i Symptomatafanc.na amplitude extenfionê, anguftia uero laxitatem uuex fequitur.Eft itacp extenfio uuex morbus, quialçdu pu pillae adionê:amplitudo uero, quæfequitur adio lx-fa.Sk ftuporfytnptoma eft,amp; minimemorbus : quia adio hefa cft.fequirur autem utpIurimS obflnidionê amp;' refrigerationê: qua: u traque,quia adionem uitiare poHunqinorbi funt. Et certe potuifTet uel libri titulus nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;_,

MontuS dus rei comonefacere, qui apertefignificar « Galenumeoin librodeCaufis fymptomatü, quæ in adionis offend t cul o confiftunt, qualia amplitudo ÔC anguftia pupillg,ftupor^ exiftütjagere.Proinde cum hxc ipfa if^ptomata,amp;r adiones laffe fint,minime au temmorbi, nihil rcludamur quin caufas coniundas habeant.Nam Galeno lib.t.The.meth.tcftCjaffedus cum adione unà confiftipncc poteft iffquä autproba adio effe fine corporis naturalt affedutaut uitiofa,nifi corpus fttijitioaffedum. Qiiarefatcmurmoibnm Viorbur eins fymptomatiSjquodin adionis offendiculo confi fymptomd.^ ftit,effecaufam coniund2,utde amplitudine pupillæ ^'^ ^ß‘^‘^'^^ ctftuporeiamdocutmus.atqutmorbieffecaufamcox iundam,id eP.qTicdncgamustquianon adionem læ fam,led affedü Îædentem adione, morbura effe affir-mamus. Quod certe idem nifi cS Galeno afferereuo^ luiffet Aancenna, nihil in ftatuenda eaufa comunda,

quam omnes adioncsixfg obunêt^ddiquïflrt Jdco^ uchemeter mirorjMontuum hic difputationis datum non tencre. Nos enirn morbi nullam efle caufam con fundla didmusnlle fymptomata haberc,id quod nungt; quam negauimuSjContendit oftendere.Sic rigor noti • cd morbus, fed lymptoma,Galeno ena lib^x.de Symgt; pto.caufis au tore, non itaque mirum, fi caufam con--lunctamhabcat.

Pituitadenicp habet caufam continente cur fpumogt; fa fiat/quis enim infidarcturf’)fed hoe quid ad proba tioncincaufe coiundaï in morbisc'Pituitam enim ede morbum,qufs unquam præter Montuum dixitt Cau fæ quidem morborS funt humores, at minime morbi: id quod ne iiïe quidem,qui primoribus labris medici nam deguftauit,ignorare poteft aut debet. V nde omgt; Kontuut nibus perfpicuum fit,Montuum,utcunqj iamcapula principe rem fenem,principia medicinæ ignorare: id quod illi, medidiM fenctdutem in illo ueneratus,no Dbicciffem,nifi prior ignorât. jiQ^js eg principiorü ignoratione falfo exprobradet.

Caufac coniundte definitionê nunquam improbagt; bimus,utnobisfgpèimpingitMontuus:fedtjsrebus, quarü Auicenna Sf Introduóorq autor exempla affe runt,minime conuenne affirmaufmus. NccÇ enim pu tredo caufa coiunda cd febris putride, quod ilia amo ta fæpe febris adhuc maneat. Pari ratione tel urn ÓC ipi nanon funtcaufacconiundguulneris, quodijs euuL fis maneat uulnus. Sic neque lapis in uefica caufa ed, (êdmorbus,quodfcilicetalt;dionê uitiet. Sedindathic Montuus, dicens, putredine quidem amota manere etiamnum febrê fadam, at minime ea ,quæ adhuc fit. dia enim una cum putredinefinitur, Non difsimditer euulfo telo manet quidem uulnus fadt um, at définit ta men quod fit. Hine coniedare licet,cius qui fiqae iam fadi

DIALEXEIS RESPONSIO, ^t fatSi morbf difenmen, quod uel medicu tyronem tur--piterIateret,Fnchfiumignoralïe» HçcMontuusma gnacum fummæfuæ ignorâtiæ proditione effunuir» His enim uerhis palàm declarauitjin eum effe regeren dumjquodmihiuitiumexprobrauit: nempeca iHum ignorare,qiiæ tyrone medicina* latere turpe cü, Neqj enimdifcrimen inter morbumfientemamp; faélum,ut

idemputat,ignoroj fed Galenoctiä Iib3«de AtdeJo, manente j multü difcriminis inter hos eflë probe fcio» Morbus enim qui adhuc fit^non eftmorbus,iuxta Ga leni tradinonciquod fcilicet morbus eodem hA/f he, mcth.autore5ex permanentiu conftantiumrp numero fiuQuodfufius etiamlib.de DifFerenrijs fympto.de-monftratjin hune modum: Morbus eft aftedtus, affe-dtusuero in fubiedo corpore SC permanet amp;^ ferua-tur: igitur morbus eft res permanens. Si itaep morbus eft res permanesjconfequitur morbum, qui adhuc fit, cum eflentia fuam in fieri habeat, amp;nbsp;minime ex nume ro pcrmanentiüfit,noneflemorbumj fed pathos. Sic enim Galenuslib.a.The.metho.óf lib.deDiffe. fym-pto. ftatuit, ubi pathos nihil aliud efte fcribit, quam motum circa materia ab efficiente procedentemtuel motu rei,qu2e affi'citur.Pioinde quemadmodû aóio, quæ mini aliud eft nifi motus efficientis,cft ex eoriï nu mero quæ adhuc fiunt,SCno permanent:fic ena morbus fiens,qui pathos reefte loquentibus appellatür. Et ut adio habet caufam coniundtam, affecid uidelicet.

qui una cum illa confiftit perpetuo : fic etiam morbus fiens,qui pathos eft. Atqui cum nos morbum,qui ad- tnorluj hucfit,quandoquidemexpermanentiünumero non fiens habet fit,minime morbum appellemus : fed eum folum, qui edMp»» cott iamfadtus fit, utpote cuius eflentia iam non excaufa w^ditm. aliqua dependeat,fed fe folo pofsit conftare óf perma nere:

ncrc : cufdentifsiinü omnibus eft, morburn ex Gaïeni fententia non habere caufam coniunó:am. Atc^ adeo hine etiam perfpicuum eft, MontuS nihil eorum qua: tradit Galenus intelh'gereiquod nimirS ignorât, mor bum fientem non dici morburn à Galeno,fed pathos» Qiiapropter ubi de morbo incidit difputatio, de eo lo quitur,qui fadus eftjamp;^ucremorbus diciturino de eo, quiadhuc fit»

Pofthæc pergit Montuusfic (cribendoiFuchfius lt;adco rudis eft in ipfis medienæpn'nciptjs, utrerS pra: ter naturam diuifionê non capiat » quod ex tertio cius argumento claretjin quo id quod morbus eft, in caugt; farum numéro collocari non pofte contendit» Atqui fæpc contingit,ut eadem res, diuerfis tarnen rationib» morbus,caufa,fymptomac^ fit, Hactenus Montuus» quiiterumàdifputationisnoftræfeopo aberrat. No^ Nulla cas - bis enim de morbificis caufis contentio eft, quariî nul p morbifi' lam caufam efteconiundam dicimusdlle fymp torna-M ejl con- tumcaufasprofert, quasconiundtaseffe, amp;nbsp;morbos ^^ etiam dici nihil refragamur. Hoc autem cóftanter nc^ gamus, idem pofte efte caufam mqrbificam ÓC mor-bumtquod fcilicctmorbusipfeprimumamp;^pcr felæ-dat adïioncm,caufa uero minime. Sic interdum fym-ptomafymptomafiscaufaêft, quod ïæpenumero ita inter fcfe in ordinem quendam digcrantur fymptoma ta,utprimüfymptomamorbumfèquatur,dein à primo dependeat fecundum, rurfum ab hoc tertium, ut «idere licet apudGalcnS librode Sympt.diftc.ubifu fifimchanc rem tradiat.Perpetuo igitur propric Si rc. lt;fte loquendo calculus, quia adtionem primo lardit, morbus erft»

Porró caufam coniumftam efleaffedum primo lat-tientem actionê,fatis in Paradoxis demonftrauimus» ideo

Ïdeo cur tcpetamus nihil opus cffeuideo» nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;?

Defumoautcm à putrefeente humorcorto, quem caufarn coniunc^am febris facit Montuus,antea dixi^ mus.Neç^enim uUumoftenderelocû potent, in quo fumû effe febrium putridarum caufarn docuerit Gale nus^Diariarum quidem febrium materiam effe, cum Galeno noftro fumum feu uaporem fatemur, at mini me putridarum»Quare cum inter febrem putridamSd ipfam putredinê nihil interuenire inteUigeremus, per fumum in Patadoxis calorem ipfum interpretati iu^ mus»Neqjhodiealiter interpretari poffumus, uteue^ , ringatur aclatret canis ille Montuus,qui hoe uno nomine nebulonem me appellarc aufus eft, ipfe nebulo-num omnium pcfsimus,quod apertæ ueritati,ac mul-forum eruditifsimorunoftræætatis medkoriï confen fui reclamarc non uerecundetur»

. Librum Definitionumatcglntroduólorijnosnon. Litn-Df/i ,agnofcercproGalenicomentartjs,fatisteftanturlibri nitionü er à nobis çditi» Quodautem aliquando lub Galcni no- in^oduUo^ ininecitauerimus,idnullaaliarationefa(ffüeft,quam ^^ 1'°*^ ^1^ quod turn communemmultis fententiam fequi pla-cuit,prçfertim cum nondum nobis Grgcus uifus effet Galenus»

Vod adhanc partem deuenæ fedione in pleufi attinetjcomentitium eft quod Montuus ait, me fola autoritatum congeric fretum, Arabum fenten tiçrepugnare:c2 omnibus qui noftra legerunt perfpi cuumfit,nosmulto melioribusacfirmioribus ratio ni bus,quam Montu3,illumcp fedantes medicos,uti»

Dein quod inquit me uanum effe exiftimarc, quod SfcwI« Hip prifeiinuidusrationenó ficut hodiefit deliquerint, focrutii w r aper- “idw ratio

he wo« fie apertifsimum eft mendacnim. Neep enfin fimpHdtéf ielilt;^t,ut falftimeflejfedfiad Hippocratfs temporaretulerfs ue Gdkni dut rißjfmum effe dfxf» Qiiaic non erat quur nobis Soera vol non. j^ j g^ alïos quofdam philofophos antiquifsimos Si abftemfoSjobtruderet, Sin ad Galeni feculum refpe^ xeriSjfalfilsimü : ut qui multi's in loo’s fuorum mono* mentonim,fn compotarfonfs ftudfofos accrnmcimie hatur. Sic non ueretur alios falfo infimqlare mendacq MontuuSjipfe nugaciisimus^

Quod ueroattfnet ad locum ex lib, Hippo.de Nagt; tura humana Sf oftium produóü/rogo çquus Lettor ca quæ in Paradoxis à nobis feripta funt camp;fulatj,amp; ui debit nos nihil conniuentibus prætertjfTeoculis,

Quç fequuntur,adPuteanum pertinent,uno taiv turn exceptotquodnimirum putatmecofi'nxifle,om^ nés qui hodic medicinam exercent,purgarc ante uenç feeftionem. Sedego ad Germania:noftræ confuctudi^ nem prouocoînam quid in Gallia fiat no laboro; hæc mihi,certo feio,hoc in loco patrocinabitur.

Alia quae adhuius Dialexeos confutationem fpe^ tftant,ex Apologia, quam aduerfus Brachdium ierb pfimus,petant ftudiofi*

QVum non in uniuerfum omnem,fed immodicu ac internpeftiuum clyfterium in renum calcuio ufum in Paradoxis damnauerim, non erat cur Mon-tuus ex autorib, locos, quibusdoceret illosinterdum conferre,produceret, Proinde c2 ea quæ profert nihil nobis aduerfentur,utadea refpodeamus necefle non eft, Qiiarequipenitusfententia noftram cognofeere uoluerit,is Paradoxa petat,^ quod Montno reipon-deatinpromptuliabdgt;iu nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;- 1.

Ut in tmmenfum ParadoxorS opus cxcrcfccrct,quem admodum maUdofe Montuus interpretatur, fadum «ftlfed ut ex aequo omnibus confuleretur, tam rjs fcili cet qui Grid’s magis quàm Latinis delet^arentjquàm ns quibus ea lingua prorfus incognita effet. Nâ quem fruêlum cxlcGioneParadoxorum caperent,qui Græ canonaffequerentur,non uideo.Etquia femperex Graecis certius $ ex Latinis Galeni mens emi poteft, ideo ilia ut noftris maiorê fidc faceremus, omittere co^ fultum non crat.Quam fideliter enim omnia ab inter-precibus ucrfa fint, faut qui Græca cum Latinis cofer re poffunt. Quare non magnoperelaboro,uthoc no-ftrum confiliu placeat Motuo amp;nbsp;Villanouanotmodo hoc conftet,me hac ratione omnib. prodeffe uoluiffe»

DIALEXEOS SEPTIMAE CONFVTATIO» HIc itetS ncglccQo difputationis fcopo, Montuus plura de alui profluuio garrit,cum tarnen nobis cûiUo de dyfenteriaduntaxatcontentio fit. Quare rjs in prefentia negleôis,ad rem ipfam de qua nobis ton trouerfia eft ueniamus’.uno hoc tantu adiedo, callide feciffeMontuû,dumZ\.ntyliueibaexIib.3.ca.X3.Ac-tq producit,quod eos etiam qui inepti ad purgations funt,inter quos eos quoque qui dyfenteria facile corri piuntur recenfet,non commemorauerit.

Pliniû, Diofcoridem,Galenumcp,Rhapontic3 in Vetn-Hw dyfenteriapropinaflènonmiretur Montuus,quâdo Rb^ponti-hoc ipfum à noftro Rhabarbaro amp;nbsp;forma amp;facultatt ™’» lt;nbsp;”o* busdiuerfumfuerit.Idqd'fupràjôCadplenûin Apo-(ogia aduerfus Puteanu monftrauimus. Quare praedi nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;“I

di autorcs,fuæ fententiæ nihil patrocinari poffunt* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;' ^ ’

r« dUum dy tcret acrimoniamjquae eft inmedicamentis, imó pui* f nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;gandi etia facultatem,non pofte uftione, fed potius lo

‘^d^dum fi°’^^^’jf^*’^b’utMefues rucrerurfcntcntia, inquituc* rum efte quod RhabarbarS uehementer airum,atque adeó uftum,inteftinis ulccratione aficGis obfittalfum

tamêmodicej2C(util.leait)torrefa(flum, nihil nocere, imó quia igneç eius partes aflatione refoluunt, impen dio conferre.Sed nó animaduertitueterator ille, crra^ turn fuu hoe pa et o excuiari non poffe : quadoquidem euidentifsimu fit, ut Galenus hb, 2. de Compo. med, ^ yiVH fenbitjOmne medicaments i« quot;^ TovOTVfof c(u~ zia? J'iKaœ^iij it c/iixKvSiJks^Cum igit Galenus dicat com mercioigniseuenire, utmordacia feu erodentiafiant omnia medicameta,atcp ip fa aflatio fine ignis corner^ do fieri non pofiit,fole elarius eft hac, utpote motum ad uftionem,mordicationê ac erofionê augere, tantS abeftutigneaseorunde partes refolucrcqueat. Qua* re errare in uniuerfum omnes qui Montui ampledun tur fententia medicos recentiores necefleeft: cum afla tioni adfcribunt, quod Galeno amp;nbsp;experientiaipfa te* ftantelotionidcbetun H^c enimeft, quaeetia eaquae ufta funtmoderatiora,minus^ mordacia reddit*

In citatione nominis Marei Gatinarie erratum efle, fed nelcio quo pacte,ingenuefateor* Studio certe no fa ÓS efle,probeconftat Neeg enim multS honoris ex' eius uirireprehenfione iperandum nobis erat, ut qui in eorum numero fuerit, qui Arabum décréta fedati funt* Vtenim Græcorumfequeretur, temporis iniu* riaiUinonlicuit*

DIALEXEOS OCTAVAE CONFVTATIO* j HOc in loco, ut alias ferè femper, immemor illius uulgatifsimi lt;f ze K^if^^n ^«vci7!^ Montuus, anno-* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tationem

DIALÉXEIS^' ÄESPON'SIO» 1^7. fationcm fuam in Paradoxis abunde confutatam, ad uefbû rcpcnï: fie tarnen,ut ad argumêta noftra, quib» iHius fententiâ oppugnauimus, nihil prorfus refpon^ deat, Quapropter ram,quod ad prioremannotationê aïti'net,fingulæ eius copïæ fan's fiipcrcpà nobis antea cxpugnatgfint,noneftrarinprçfentiaa(flû agamus.

Locus exh.^.ca.i^.Actij productus,nobis nihil ad- De «40/4-uerfaturtut qui etiâ fateamufjin acutis morbis,quado tione,ut «0 mafenç exuberauerint,in principio elfepurgandum, Et eft hec fententia ad uerbû ex Galeno deferipta, qui lfii.Âph,Cômen.24‘i*^hûc modum feriptûrehquitî ÿù fz£i ygt;’ TöK y^CViOlQ àè J^H t 7ii7i:alt;r(ioy KvKiiAMH^, Ÿ' °^ Toif o^ttruif C7x^i o§yx^^ Kccr «§yliu clovn tftt^ptttiîv^y^ 1(555 Kv^o Kip pi'TViTTC^iï.KgyvÂKjieiâ.s »y ‘n^gierKi^-icoit Hæc pri-mum uerba Antylus ex Galeno trâfciipfit, deinde ex illo in fua tranftulù Aetius, ficut ex interprète (Græ-eus enirn Aetius nobis nôdum uifus eft)manifefte col Iigimus,qui cam Galcni fententiâfie conuertitîln om « mbus diuturnis morbis, ante maturationem minime « cuacuandum Jn acutis uero,quado materiæ exubera « verint,in principio purgandu, quod tame cautifsime “ faciendum» Exquibus fane uerbis cuidentifsimS eft, interpretem pro eo quod habet Galenus, A«f/ cf)/S;,di xifle,quado materiç exuberauerint. Quum ita^ nihil refragemur,quin turgentibus humoribus inter initia purgationeutiliceat, omnibus perfpicuum eft, hanc Antyli fententiam nobifcum nihil pugnare»

cetera quæ profertMontuus,ex Manardi epiftolis fuffuratus eft,ad quae obiter amp;nbsp;ordine refpódcbimus» Quod Galcnus inter initia Alopceiænullaprçceden- Galcni to^-te!cortcolt;ftioneautprçparationepurgauerit,lib»i» de eus expli-■ Cêpo^med» s^’riTnst, ca.i.fententianoftränon euer- ‘^^“’'‘ titiutquieos humores,iuxta eiufdem fententia, qui in ’ '. - nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;r 5 parte

parte ah’qua corporis fixi atc^ firmati funt, antecoAo nem minime purgados efle dicamus, Galenus autem non cos qui iam in capite firmati fuerüt,purgationib* ijs tribus eduxit : fed alios potius,qui fanguinem uitia runt. Id quad eiufdê uerba palam docent, cum paulo. ,, poft dicit: Quum igit poft has tres purgationes homU ƒ „ ni pituitam è capitededucere per apophlcgmatifmos ucllem.Quid multa^Quado humores crafsi admodCÉ fucrint,6C tenaces,atque adeo crudi, inq; aliqua parte corporis fixi, turn nifi codti fuerinteuaeuädi non funt» Quare cuminlateralimorbojSi^oculoru inflâmâtio^. nibus,utcuncp in unä partem corporis decumbât,hu' mores crafsi et tenaces minime fint,ncc ita infixi ut no nifi fumma difficultate educi queant, nihil prohibée. Hamofff quin ah initio uacuare eofdem Jiceat. Quib. accedit, r^iacs in quodhumores illi qui inflamatione efficiunt, quado^ flSimaionê quidem homine moleftant et dolore afFiemtjturbate^» tttretur- necquiefcerepermittunt, uerè turgere, iuxtaGaleni ^^”^' interpretationê,quam hb. i. Aph.Com.22.affcrt, dp cunt. Quû igit turgêt,ut inter initia morbi uacuentur nihil impedit, Qiiare ömnib. iam perfpieuG elfe arbU tror,loca per MontuG ex Manardi epiftolis fuffurata, noftrçdmô Hipp. Ód Gakni fentetiç nihil aduerfari»

Porto quod ridiculG efle uidetur Montuo, qcP dixP mus medicamentü materia diminuens efle tam imbe-^ cille,ut crudos humores tantG moueat,neceducat,nP hil mii'G.facüe enim ftulto homini ea etia quç prüden« tifsime ditfta funt,ridicula efle apparent. Sciat autem, idem etia dixiffe magnu ilium Hippocratem,Iib.4.de Vitft.ranoe acut.morb.ibidem enim inter aha fic ieri« ' ^ktji. bit:QuicG(^eaqu2einflammationê paauntur,ftatini „ inter morborG initia medicaméto purgatorio iblucre ,, conantur,q à diftenta inflâmata^ parte nihil auferGt» neque

DIALEXEIS RESPONSIO* 139 ftc^^ cnim afFcdus,utpotc crudus,cedit obfequiturcp* Hæc illc*Non ne idem quod nos dicitc’nempe cmdos humorcs reludari atcp refiftere medicamentis, ne edu ciqueant*

Denicp non Jatet,Barbaros medicos hac uti toqués di formula,ut dicat medicaments fortCjdebile: intelligentes tale,quod aÆonc fua uehemes, quadrate au to modicS lit. Ver urn hocquid ad fnfiitutum ndftr3,qui plane côtendamus humorcs crudos medicamentis ne mouendos quidem efTe : tantü abcft,utuehemcnriori aliquo educendos efleputemus, quädo idipfum propter rationes G aient in Paradoxis addudas fieri non poffe, fan's nobis conftet*

NEque hie alia,nifi ea quae olim,profert Motuust adeo ut non opus fitquic^ adhace refponderc, quandofan'sfupcrepderjs omnib.in Paradoxisquid fentiamus expofuerimus, Eafgiturpetat,quipraefen-tisDialexeos confutationem defiderat.HaGenusobi ter acdefuncroricad MontuiDialexcis refpodimus* neeg enim necefle erat, ut multum operæ feriae in tjs di luendis,quando frigid« admodura fint, poneremust quo nomine ut ridcanturporius, quam anxieconfu-tentur,merentur. Nosbonashoras potius in qs rebus, quae ftudiofis profuturae funt,fubirv-de confumemus, ftrenuc quicquid critiftarum nugarum

»S APOLOGIA ADVERSVS HIEREMIAM THRIVERVM BRACHELIVM, MEDICVM. Louanienfem : qua docetur,in internis inflam-mationibus,pleuritide prefertim,c diredo affedæ partis fanguinem mittendum effe ; locis compluribus einen.' datasse auda.

«' APOLOGIA A,DVERSVS HIEREMI AM THRIVERVM BRACHELIVM, medicum Louanienler)i:lt;^uadocetur, in internis inßimma--tionibus, pleuntide pnefertim, è dwe^ü partis affe^a fangumem mittendum e^e^ Leonardo Yuchßo medico autore.

ON SATIS mkaripofTumquifiatjUt dum alios pertinaciæ accu fat Hiere-mias, quod nimim animaduerfo erro-rcnondum refipifcat, nee rectamonen tes audiant, feipfum aceufari non intd ligat,ut qui fané baud fecus atqi illi cognitæ iam uen^

tatirepugnare petgat. Nifienimhuic obftinatè relu-Óaretutjiftac fuadifceptatione facile abftinuiiTetjquü uel ex uno Galeno diuerfum cognofcere potuiflet, modo eius fcripta intimius introfpiccre, amp;nbsp;paulo ma-gis expendere,necp perdite in fuam fententiam detor-quere uoluiffet. Proinde non tam acriter aceufandi erunt illi, quibus prions feculi infelicitas, autpræce-ptorumignorantia, quo minus hödie ueritatem affe-qui pofsint,obftitit,atcpBracbelius ipfe.Hi enim cum ab ineunte ætate fie inftituti atq; imbuti fint, ut elegan tiores ac meliores medicina: feriptores ne deguftare quidem,atcç adeó ueritatem ipfam, quam illi pofteris tradide rut, baud cognofcere potuerint, cur non fecus docentibus atep ipfi didicerintreffagarenture'Braebe-liouero, qui elegan tiores liter as non in tranfeurfu atti git,ueterescp medicinat feriptores nonibil degubanit, quid patrocinari queatnon uideo. Si multorum con-fenfum,ac longo tempore receptam in medicorü febo lis confuetudinê fibi patrocinari putat, fciat non fatis s % iuftam

tuftam effe caufam ad ddinquendum, cum multi's er^ rare : nect,’ prauam ac non fine magno multorum maz-Io introduóam confuetudine diurius ferendam, mut tominusimitandam effe. Atqui inftatBrachdius, di-ccnstConfuetudinem nihil motor« cur enirn à tuafen tentia difeedam, me non parum mouct rations quas babes tcnuitas:quæ mea quidem fententia irritg funt, amp;nbsp;nihilo fecius meam quamtuam adftraunt opinion nem,te fæpius quam me conficiunqHæcille: Audio quidem huneftrenuenoftras cotemnererationes, fed quam falfo iftud ut faceret fibi perfuaferit, quamcp multorum de fe expedtationem clufcrit,pulchre in di-fputationisprogrcfluoftendemus«TantO enirn abeft ut elauum clauo truferiqautorumep à nobis conti a ilium eiusœ fcquaces citatateftimoniain nos retorfcrit, ut nemo deinceps futurus fit,qui non uantfsima ilium pollicitum efle palam dieet» Quare non erat, cur terne re criftas erigcretBracheliuSjattß ante uidtoriam cane ret encomi3»Sed omifsis ijs omnibus, ad obieda eius diluenda potius accedamus* Cumuero Cicero non finemagno confilio monuerit, utomnis quæ à ratio-nefufeipitur dealiquareinßitutio, à defînitioneprofi cifei debeat, utintelhgatur quid fît id, de quo dilputa tur:operæ prèciû nos fadturos arbitramur,ne ab igno ris, (quod Brachelio cotigilfe manifeftis couincemus argumêtis)noftra procédât oratio, fi primum quid fît auerfio,quæeius fpecies, quid deniq; per longinqua, quidep per contraria intelligendû ueniat explicemus* Nifi enim initio dilputationis preftaueris,nequa uox ambigua negotium faciat, fepenumcro de uerbis tota cotenuo erit»Quod certe confihu fi Brachelius feq uo luiflcqnunq,’ tam infantiliter in reuulfionis acderiua-tionis uocibus,eas mirifice confundendojapfus efiet» Auerfio

Auerfîo itaqi nihil aliud eft,quam humorum ad alia Auerpo loca conuerfioutep adeo genus eft ad fcuulfionem amp;nbsp;i^^' deriuationem,quarum illam Græci cd’7taff«lt;riii,h^c ue ro 7rceçlt;i)(învlt;riii nommant. Cuius rei teftis eft Galenus lib.5.The.mctho,ubi de fangumis potifsimi humoris auerfioneinhunemodumferibit: Sanguis auertitur, “ ateg ad alias partes conuertitur turn deriuatione, turn “ reuulfione.nam hçc quoeç Hippocratis inuentafunt, “ omnisimmodicacuacuationis c6muniaiemedia.De^ “ riuaturquidem aduicinaloca, reuellitur autê ad con- « traria.Has uero auerfionis fpeefes turn alias fèpe,tum “ potifsimu Aph,3. par,2» li. 6. Epide.Hippocrates ex-prefsitjubific fcriptum reliquit: ’^o^irtviii, vTramp;^avfcc (^7icüraigt; «v'Ttufiycdinevxvlct V7rc-slxt^. quod eft:Denuagt; re oportet,obfecundantia quidem cöfeftim reuellere, refiftentia autem umcere. Vnde iam perfpicuum fit^ 'R.cuulßo reuulfionem retradtionenVue, feu tdrrïajxaa-ip Græeis l**^» nihil aliud efte quam humorum in contrariam,quam antea fluebant partem traóius.ucl breuifsimet uacua^ tio,quæ ad contraria fit. Deriuatio autem feu t^uj^L DfriWib. ’liva-is cft,uacuatio, quae fit ex proxima partis affedæ particula. Quando uero fit reueUendum, amp;nbsp;quan- Qw^’ido re doderiuandum,breuiterdocet Galenus hb» 4. The. «(^Üendü^ meth.fic fcribens:Quum maxime influit, turn ad eon traria reuellerc oportet.At fi iam fluxio ccn'aucrit,atc^ ^^ in membro inhæferit,deriuarepcruicina magis expe- „ dit. Pratter tarnen reuulfionê 6C deriuationem alia quæda uacuationis fpeefes eft, dum fcilicetper ipfam y^^^^^g, affedlamparticulam,eafciticetfedlaautfcarificata,ua perpdrtieu cuamus.Hçccertehumori,quiinaffedfaparticulafic Uma^äS,. fixus eft,ut neep reuulfionê ad contraria,neque deriua tione aduicina,latusüequeatuacuari,debetur» .Cæ- Coiüraritu. terum contraria funt omnia,qug z contrario fluxionis . nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;s 5 fita

^’'2^5«, fita funtXonginqua autem non tantum ca quae mâxi me ab afflidla parte diftant,uerumetiam quç e contrat no defluxionis pofita funt, dicuntur« Atque adeo Ion gmqua à contrarqs nihil differunndcqs diftantia natu ræ potius, qua album s nigro diftat» quam pofitionis intelligcndû erit,cum longinquauocamus» Hine Ga . tenus reuulfionem iam ad longinqua, iam ad contrat' ria fieri debcrc indiferiminatim ait, DifFerunt tarnen ^ nonnihil etiam proprie loquendo contraria à longitv Cotjtrdrw q^jj, quod fcificetcotrariaquafigenus ad longinqua g^y aJ IS g^ longifsima feu maxime longinqua fint, longinqua *sliimd ^^æ fpecies. Hine omnis quidem reuulfio ad contraria fit, non tarnen ad maxime longinqua, ut paulo poftdocebimus, Id quod Galenuslib, y. The, meth, palam oftendit, qui duplicem in fanguinis ex naribus profufionectvT{azralt;r/f/feu reuulfionem facit,Vnam, qua’ fit ad totius corporis inferna:alterä, quæ ad capitis pofteriora,Si enim reuulfio femper ad eas quæ ma-ximediftantpartesfierideberet,puero etiam perfpicu urn effet, earn quæ ad capitis fit pofteriora tractatio-nem no eflereuulfionem, Qtrapropter ut longinqua funt non quæ maxime ab affecta parte diftant, fed quæaliqualitcr diftant, atq? adeô è contrario fluxio-nis funt fitaffta contraria non tantum quæ longiffimc ab affheffa parte abfunt,uerumetiam quç utcunqj è co P.ri(itlßo(s ^®^^® fluxionis fita funt dicuntur, Contrarium au-^MÆddeo« *^‘^'”’^æ^ omniaß^ificarcGalenus inlibello deRe-trarium fit üulfione edito fans teftatur: ubi reuulfi'onis fpecies ^edet. nbsp;nbsp;enarrans,contrarium inquit effe furfum, deorfumtin

tro, foras:dextrtim,fi'niftrum : antrorfum,retrorfum» Ex quibus omnibus fatis liquet, errareeostotoeoelo, Reuulfioné qui fofpicantur reuulfionem non fieri nifi ubihumor ttonfitrt{ier influens retradione ab affecta parte perueniat in op-pofitamj

ADVERSVS RRACHELIVM APOLOGIA^ 147 po{itam,aut1ongiiTimediftantcrn, Sicnimfanguinis admaxime aut altcriushumonsrcuulfionunquam fieret ad con:- longings tranajnifi ad diftannflimas partes perueni'ret:tum ea-dem rarione nccg lapis diceretur defcendere, aut ad in-feriora moueri, utprolixius etia Bri(rotas(uireximiac eruditionis)colligitjnifi ad infima, amp;nbsp;ad mundi medium pertingeret,quod tarnen dieflu abfurdiflimu effet» Dicitur enim aliquid moueri dcorfum,quoniam uer-fus inferiora ac mundi medium tettdat, non quod ilgt; luc pcrueniat ♦ Proinde in reuulfione non necefle eft, lit humor ad maxime diftantes partes perueniat,fed fatis erit fi hue tendat » Qiiod nifi concédât Bracheli-us,fatendumcerteerit, in-pleuritideuacuationem ex oppofito brachio non eflereuulfionem: quando ca pars corporis nonmaximedifteta parteaffeefta, cum crus oppofitum multomagis diftet» Accedit quod Ga lenum erroris infimulari oporteret, eo quodin libro de Curatione per fangumis miflionem,euulfionem ê dircclo facftam,utearn quae utifitatemeffieacem amp;nbsp;ce-leremoftendaqiHfqug-ex oppofito fit anteponat» Por RjdreuulJut to etfi reuulfio no perpetuo ad maxime diftantes par- tvm certa tes fiaqnihilominus tamcn ad hanc certa quaedam di- ^‘^^i» ^ ftantia requiritur, quod ex nimia uicinitate toUatur retradionis commoditas : atep adeo non relinquatur “ nbsp;nbsp;nbsp;*

fpacium,ut in contrarium uertatur excretoriae faculta tis impetus » Quamuis quorfum attinet ifta moneret’ cum euacuatio quar ex proxima fit laborantt parti -cula,non reuulfio, ut diximus, fed derfuatio;ficut ea quae ex affeefta parte fit, neque reuulfio, neque deri-uatio dicitur » His ueluti ad totum difeeptationis fco-pumredeintelligendumfummenecelTarijs, in hunc modum prælibatis , reliquum eft ut ad ea quæ nobis à B»achelio funtobiecla, ordincrefpondeamus,

\ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Incipie-

' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Indpfemus autem à loco Galeni,qucm ex dccimotcP

‘ tio Therapeutices Iibro producir, ubi illc fic fenptum Cakni rcliquit: Siquidcm fi lam febridtetæger, nee exercita^ locus, none uaenareplenitudinêlicet,nee imtfUonequae ex* „ calfaciat:fednccmukafncu'one,necbalnco, imó fan* „ girinis miTsionc unacum media, uel purganone ali» „ qua» At fi nondum febneitat,omnibus tam dîÆs uta „ re,optimum quodep ad idquod inftat deligens» Illud „ enim patere, uel me tacente arbitror,eum cut crura „ phlegmonelaborät, non effe ucl ambulationc,uel cur „ Ètexercitandum,fednecflare illi meliusefle, imohue „ fedentem plutimu fricarioportet,mox manuum mo^ ,, tu exercitari illi eft fatius» At ft cuiin fupernis coeperit „ pars aliqua phlegmone tentart, hutc motus ex mam-’ „ bulatione,aut curfu, eft falutaris* Similiter amp;nbsp;frieftio, „ .bisquidemeapottoreft,quæcruribusâdhibetur:illis „ quibuscrura inflammatione laborant, quae in fuper^ „ nis partibus adminiftratur»Quippe præceptû in con^ „ trarium reuulfionis, in omnibus talibus comune eft» „ Nequeigiturquura uel circa federn,uel aliquam huic „ uicinam parteminitiS phlegmonis incidit,aluumdcij „ ciestneep quum in uefica, uel cole, uel renibus coepta, „ pharmaca quae urinas prouocet, bibenda dabis»NeC „ fi mulieri in utero uel pudendo infedit, menfes huic „ prouocabis : fed ad partes quae maxime longinqux „ fint,femper reuulfionem facies, æftimata fcilicet turn „ phlegmonesmagnitudinc,turn corporis totius ftatu» Gdleni to- Hatflenus Galeni ucrba optima fide recitauimus, ut tus txpU- fedteetaequus Leeftorex qs plane genuinum fenfum fitur. dffj^re pofsit. Si autem exatfle eoTundem contextuni expcndas,liquido eóftat Galenum qs uerbis aliud ni^ hil uoluifte, quam quod monuerit,ut diligenter admet dum medicus caueat, ne in phlcgmonû iniuo exerci-tifs

ADVERSVS BRACHELIVM APOLOGIA» 14^ tn^,fridnoni'bus,aut medicamêtis ad laborante phicg-moné particulam humorum pratter naturam fluxum atq; impetum trahat, quod fcihcet fingula hæc phleggt; monêipfamjatc^ adeo calorem,dolorem, tenfionê, ac defluxionem augere nata fint» ld quod euidennfsimc ettam exuerbis paulo poft fcquennbus colfigere lice^ bit,ubi in eum modum feribit : Non ratio folutn, uc- “ rumetiarn experientia ipfa indicat, aliam alij parti ua^ ‘ ' cuarionem congruere» Siquidem ex ijs quibus oculi “ phlcgmone tentari cœperant, nonnullos fola purga- “ tione per aluum uno die fanatos uidifti» Quam rem fi “ quisiniecinorequu phlegmonelaborareincipit,ten- ‘^ tet,maximam efficiet phlegmonem : æquè ut fi quum “ inrenibus aut uefica incipit, quæurinas dent exhb ‘' beat: aiitfi quum uterus phlegmone iaborat, menfes “ deuocet.Siquidemlongifsimeab ijsparribus,quæflu '’' xionetentariincipiunt,reuenerefuperuacua,nequa^ ** quam ad eas trahere conuenit» Quibus utiq? uerbis baud fecus atep prioribus accurata diligentia monet, ne medicamentis ad partem phlegmone ac fluxion« tentatamfuperuacua trahamus» Atc^adeo mirari fan's non queo,cur iam dtatis Galei li uerbis noftra fen-ten tiam oppugnari poffe Bracheliusexiftimet:cum ta men ÔC nos ingenue fateamur, à tentata phlegmone Ab^ffhäa partequàmIongifsimèreuellendum,ÔCnequaquâ ad phlegmone earn trahendam elfe» Quare cum nobifeum hæc Gale nbsp;nbsp;nbsp;^^‘^^

ni uerba nihil pugnet,minime opus erit,ut uarias eua “” ^' dendi uias quæramus, aut ad nefcio quas diftindio-nes confugiamus : quando aperte dicamus omnia ea quæ affedam phlcgmone partem uel calcfaciêdo, uel irritado lædere polfunt,longifsime abelTe debere» Cg-terum no necefle eft,ut in prçfentia,num uena oppo-fita fit ea qug è diredo lateris affedi eft femotior,digla

diemuft nam eandem effediftanttâ ab affe^o Ïoco ad fetrutBrif utrafcpuenas,reconditaceruditioin's uir Petrus Bnflb foins, tus abunde ram monftramt. Hiud igitur porius excu--tiendum ent,fi preceptum hoc Galeni de auerfione in maxime longinqua ad fanguinis mifsioiiem trâfferri polTc demus^num ideo noftram fententiam cxplofum iri contingat» Nos çerte firmifsimis rationibus nihil nobis indeincommodi accedere poffe demonftrabi--mus:idcpubifccerimus,fentict BracheliuSjquàm pro-beprgceptorum Galenifenium aflequamur,quamcp totoipfeaberretcodojhculnocpclauo nos ten tau oit, Qtiod ut commode ac ordincHat, primum omniû uC næ fcctioncm,qtje è diredo partis aficetc iît-cllc reuul Ven^^i' fionerndocebimushuncin modum tOmnis euacuaz (Ho,è dire' tio quae ad contraria iir,cft reuulfioîuenæ fedio quæ è diredo partis affedçadhibetur,adcontrariafittigitur eHreuMo ’‘’^“^^‘^ exiiÜt, Maior Galeni autoritäre firma eft, ' utquireuulfidnem dicat efieuacuationê, qua’ad con traria fit, Minor,nimirû Venae fedionem quæ è dire-do partis affedæ fit in contrarium traherc, notior fere eft quant ut demonftrari debeat, Nemoenim eft qui nefciat,quodhumores plane in contrarium quant an^ teafluebant trahat. Namfanguinêin uenam cauant exminorib, reuelliqôdab internisad externa euocat, Rcuulfionem uerc effe,dum ca que intro tendunt foras trahunturjGalenus palam inlibro de Rcuulfionc « ijs uerbis declaranln fumma reuulfio molienda efthu ” moribus furfum fluentibus, deorfum : deorfum uero, ” in contrariumtintro autent uergentibus, foras, Erlib, ” 5,Thc,nteth,ubi fic ait:ReuuIfio in ijs quæ fuprà funt ” omnibus 5 deorfum femper agitur, furfum in ijs quæ « funtinfrà,Prçterea à dextris adfiniftra/icut ab his rur 35 fus ad ilia. Similiter ex ijs quæ intus habeneur, ad ea quæ

ADVERSVS BRÄCHELIVM APOLOGIA» 151 quç fön's funt,cöntracp ab his ad flla» Denies retrahi tur per prardiCtam uenae feftionem humor ab ea par^ te,ad quam praeter natura fluit, ad eum îoeû ad quem quandoquidem per ilium uacuetur, cömodifsime ten dit» nbsp;Atquiobtrudet forte nobis Galenum Brache- QiielUo.

lius, qui in expofitione 68» Aphorifmi, libri quinti, earn quae è diredto fit rcuulfione cum caeteris eiufdem fpeciebus non exprefsit,ateg adeo inreuulfionu nume rononhabuit» Adquamquidemobietftioneficre jsiefpon^e^ fpondemus:Quamuis Galenus earn hoc in loco omi-ferit,nec nominatim expreflo-it, non tame propterea fequitur,quodcandem in rcuulfionû numéro non ha buerit,cum nihil fermoni fuo quod illSexduderet ad-iecerit,fed potius fub generali reuulfionis defcriptio-ne complexus fit : reuulfionem efle dicens, uacuatio-ncm5quæ ad contraria fit. Quod fi tarnen contendat, id quod minime poterit,omnem reuulfionem fub tri-plici ilia diuifione Galenum comprehedifle, dicemus hanc de qua loquimur, uel ad earn quae à dextro ad fi-niftrS,fi in finiftra parte fuerit phlegmone •. pars enim finiftrabrachio eiufdem latcris comparata, ad dextra partem uergit: uel ad earn quae à finiftro ad dextru fit, atcp adeo ad fecundum genus inibi recitatum, hoc eft ad reuulfionem,quae fecundum latitudinem fit,efle re ducendam.Quamuis quorfum attinet fic refp5derc, cum idem Galenus inlibro de R-euulfionc, 00 quinto The.meth.longè pluraquàm tria reuulfionis genera comemoret,inter quæ etiam ilia quæ ab intro uergen-tibus foräs fit,nominatim refertur.Sed infiabititerum aiieHio lt;4 quifpiam: Venæ fectio quæ è dircOto partis afieefiefit, nbsp;nbsp;tem,

* mis contentum euacuattigitur rcuulfio dici nó poteft» Sequelam certchancnon agncfco, nequeenim inui- ^ef^onfw, t x cem

'Rcuuîfioct cempugnantreuulfioô^uacuatfoîidquodiiel reuut; uacuationo ßonis definitio abunde docere poteft,quç hâceflèua-cuationemquæ ad contraria fit innuiu Verururfus inftabit afius dicens,fateor quidem reuulfionê effe ua^ cuationcm,quis enim nifi plané mente captus fit idip-fum negarcpolTetCatqui non earn quæ ex phlegmon^ patienteparn'cula, fed potins ex maxime diftante uâ^ Kfl'pojfw, cuat, Huiefanè prome Galcnus rcfpôdebipquima nifeftiisimis nerbis earn quæ ex affedta particula ua-enat uenæ fcctioncm,nomi'natrcuu!fionem multis in locis,potifsimum autem lib, 13. The. ubi in eum mo^ « dumfcribit:Qnoniâuero,utfcmperdicimus,non fa» 35 tiseftipfa tantum uniuerfalianouifle,nifiquisetiâ in 35 particularibusfe exerceat,itautiep ÔC nosnuncfacie» 3 3 mus;non tarnen omnia particularia percurrentes,fed 33 ea tantum quænobis neccifariaLediori uidebuntur, 33 Ponaturita(p,iecuriamphlegmonem contrahere cœ 33 piflejSdquæ'nammalieiuscommodiisimafît curatio 33 quæratur. Omnium ergo primS ab ijs qua: retuli inci» 35 piens,an totum corpusuacuatione indigeatconfide» 33 rato* Qyod fi indigereinueneris, dein ægriuirtutem 33 æftimato,poisit'ne confertim fadîam uacuationem to 33 ! er are. Prim fi ergo ualida uirtus efto. Ab hac contem» 33 plare ætatem:nam fi puer fit,quæ per uenæ fedtionem 33 fituacuationem non ferct. Verum quum pubertatis 33 tempus attigerint,pueri iam per mifsionem fanguinis 33 uacuationem tolerant. Ergo pariter amp;nbsp;reuellendus Si 33 uacuandus qui ad iecur fluit fanguis eft, interna in 33 dextro cubito fedta uena:proptereaquod et é diredto, 33 amp;per latam uiam cum uena que caua dicitur ibeietaté habet. Hic certe unus locus fuffleeret, ex quo aper» te oftendere liceret inter initia inflammations, ftatim ■amp; reuellendum amp;nbsp;uacuandum efie per fedtionduenæ quæ

ÄDVERSVS BRACHELIVM APOLOGIA. tj^ quæ édirecte eft. Loqui enim Galenum hic de prinei pio inflammationis litre uerba, Quænâ eins mali co-modifsima fit curauojplanumfaciüt. In Graeco enim fichabet, fHT0o-amp;« tij «fis« digct.7r^xyiV9lt;mM'r7rcc8ss^ Quis uero eft qui nefciat Galeno pathos effc,dum ali-quid conuertitur5mutatur5alteratur,moueturcLoqui tur itaque deinflammatione ea que adhuc fit,nam illa pathos dicitur: SC minime deeaquæiamfaéla eft. Id quod ctiampiçccdentia uerba,xOToxQo-^w 'roiviuj nisx§ K^^ouS^cy lt;jiAirfx«vlt;i(/, abundeeuincunt.Accedit quod dicit,fanguinem ^tjigS^op tTri v «Traf,hoc eft fanguine qui Huit,no qui fluxit ad iccur, efte panter amp;: reu ellen dum amp;nbsp;uacuandum. Videant iam aduerfartj ,an non euidentifsime demonftrauerimus,Galenum inprinci pio inflammationum uenarn quæ è dircedo eft fecaiv dam eftedocuilTe. Atqobqcietforte Brachelius,di oUtHio^ uerfum accidere in alijs inflammationibus,praefertim autempleuritide. Ego tarnen diuerfitatê hanc non KejponliQ^ agnofeo, neep inteUigo. Nullam autem prorfus effedi uerfitatê,idem Galenus alio in loco oftendittubi earn uenæ feffionem quæ in pleuritide è diredo fecatur, Ôd reuellere 2C euacuare fimul euidentifsime aflerit. Locus eft in li.z.deRationeuidus in morbis acutis,com mentario decimo, ubi fie feriptum reliquit: Pro eo- «« mm qui inflammation? effïciunt humorum inclina^ te donc,Hippocratesuacuationes facit, hocenimiQuô lt;c natura tendit,per locaconferentiaducereoportecue- et rifsimum exiftit.Contingit autem interdum id pro ua t c rietatepartiummembranç,quçcoftas cingit.Superio et ribus enimeius partibus inflammationeaffedis,adiu lt;« gulum,brachium 8Cmâmillam cofenfum extendunt. cc Inferiorib.uero,adfeptum tranfuerfum 0^ hypochon cc drium.Quumigiturfuperiora confenfumfignificaue cc t 5 rint.

„ rmtjuenamin cubttofecareeamoportet, qua: Fangul „ nem ab affecta parte Sf magis amp;nbsp;uelodus turn reudJe „ re,turn uacuarcpofsit» Hec Galcnus^No uerode aka quàrn caquæèdiredîo eftuena loquutumeffe Galc^ num,manifeftius eft quam ut à me doceri debeat.Op^ pofite nanqj uenæ feÂo reucHir qui dem, at à loco affe ôo nihil uacuatjid quod Brachdius etiam non inficia bitur.EtquidmuItisopuscftuerhiscGalcnu noningt; temam oppofiti brachq uenam jntelïexiire,exlib* 4» Vica.acut.morh, Apb^d/Xatts conftabit: ubi SC Hip pocrates,5Cibidem in commentartjs Galenus interna uenam bracht) eins lateris, quod dolore fucrit afteóu, GiieHio. fecandam effe aperte fatent. Sed dieet aliquis:Siuna

amp; eadem uenæ fedrio uacuat fimul ÔC reucnit,ièquitur quod idem refpedtu eiufdem fit propinqu3 amp;diftans, ^tfponpo. idquodimpofsibdeexiftit. Refp0ndeo,minime.nä' uenæ fedtio quæ è diredto fit cum ad contraria, atque* adeó ad iongtnqua trahapreuulfio eft, Ôf minime deri uatiojideoeppropinquadici non poteft. non minus enim à loco affedio diftat cubitus bracht) è diredto po-ftti,quam illius qui ex oppofito eft,ut fupra etiam retu limus.Proindecumhæcuenç fedrio, dequanuncagi mus, reuulfio duntaxat fit, Sé non deriuatio ï neque enim fieri poteft ut eadem uenæ fediio fimul reuulfio amp;: deriuatio fit, ut non finepudendó errore Brache-lius putatteonfequi baud poteft, ut ea propinqua amp;nbsp;di ftans remotaue fimul dici qucatjam itaqueeuidentii-fimis argumentis oftenium eft, uenæ fedhonem quæ inbrachio è diredlopofitofit,in reuulfionis numero meritohabendamefle.adeout nifi plane ftupidusaut faxens fit Brachelius,in fententiam noftram deicen-datnecefieeft. Verumut prorfus rem hanc demon-ftremus,agecx ipfius Hieremiæuerbis tfle reuulfio-nem

ÂDVERSVS BRACHELIVM APOLOGIA* 155 ftcm euincemus Iwe modo, V enæ feóio è ditedio-par tis affecAæ falt;fta adcontraria fit, igitur ad maxime Ion ginqua, Antecedens in præcedentib, ab unde demon ’ ftrauimus,Con(equens Brachelq uerbis/juimaxime longinqua Galenum libro quintoTher, meth. Ion-ginqua amp;nbsp;contraria nominate fatetur, fan's firmum erit. Sed eiiifdcm uerba,quæ huiufmodi funtjfubqcie mus.Atqueitaconfiderantibushoc facile in mentcm illis ucninct,quod ea hie maxime longinqua uocanit, quæ in quinto The.m etho, furfum deorfum,dextror-fum finiftrorfum dixit: quae ibidem etiam longinqua appeUauit, eifdem exemplis expheauit, SC contraria nominauit. Hæc Brachelius. Ex qnibus equidem uerbis foleclarius fit, reuulfionem, quae per uenæ fe-Óionem fatham è direbto fit, atque ab interioribus ad exteriora trahit, inter maxime longinqua, Hieremiac •etiam fententia,connumetandam effe. Si enim Gale-nus furfum deorfum, dextrorfum finiftrorfum, longinqua dixit : negate non poterit,quin amp;nbsp;ea uenæ fe-ôio,quæ ab interioribus ad exteriora trahit, inter-Ion ginqua fit numeranda. quando omnibus conftet,Ga lenum,utcx uerbis eiufdem quæ fupra ex 5: .The. me-tlio.produximus, fatis liquet, earn etiam reuulfionem quæ fit ab qs quæ intus habentur,ad ea que forts funt, iam di dis coiungere.Et ne multis morer,quidme her clelonginquius diet poteft, quàm id qd* extra corpus trahit,nô uideo. Manifeftifsimû igitur eft, reuulfionc quæ é directo fit,æquè atq; illâ quç ex oppofito,ad Ion ginqua fieri. Atq,dicetBrachelius,£ateorutranq}ad QhieHiov longinqua fieritattamê ea quçà dextris adfiniftra,uel côtrà à finifiris ad dextrafit,eiquç è direCto præponê-dacrit. Idcerteilleoftêdere debebacnecç fruftrain te Rf/pou/ia,'. côfeffa,uerba et tepus pdere, Non effe aût in interior« uifeetum

uifcerum mfiammationïbus earn quae ex oppofito fit reuulfionem,illi quæ è diicdto agitiir prgferendam,fic 'Rcuulpo è monftrabi'mus ♦ Supra oftènfum eft, naturae porius dircüo par diftanttam quam pofitioms ad rcuulfionem rcquiri » tis affiéla: qiiamuts enam hanc non omnino neghgendam eflè ''* nbsp;nbsp;“ dixerimus» Non oportet nacp omnê reuulfionem ad

^’^pojho^fit nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;maximediftantcs peruentre, fed fatis eft eande

pnrlerëda. eón ario quàm fiat defluxio fieri modo» Hine accidit, quod ctfi no (emper ad ea quæ maxime diftant, fed ad media quæ illis funt propinquiora, fiatreuulfio, nihn lominus tarnen femper uerfus côtrarium fieri dicitur : quodnimirum adeas, quæè contrario fluxionisfitæ funt,partes trahat Sic fanein fanguinis ex narib.pro^ fluuioincifacubitiqui è diredoeftuena, adhibitis® hypochódrqs èregione fitis cucurbitulis,retra(ftio fit TraHuscr uerfus inferiora,non tarnen ad infima uique* Cætex cxpulfm, j-^j^ (.^rn tradtus êd expulfio humorum à natura opri* ^^^“^ me amp;nbsp;expedite fiant per cas ucnas,qug cum loco affe« tefut (ffo fi’cæt^tem comunitatem'ueobtinent, ut expert en ‘ tiaæGalcnns muftis in locis paulo poft producendis doccnt:fequitur,ut hoc nomine rcuulfio quç è diredto fit,ei quæ ex oppofito agitur, in internis inflammatio nibusfit modis omnibus præponenda, quandoqui^ dem in qs retratfiio, quæ ex oppofito aut diftatifsimis tf^‘ r fifP^™fi'^®’fi^«^^^^^°’'PofsiL Namquæexdiftan^ ms ‘fada fi^fi^sfi’^’^^^^’^S^’^^’Tiuitiofum necp uacuat, neq? quid effi- ^^^^ ®^oco affedo, nifi imbecilliter Si tardifsime, inep dat. nbsp;nbsp;partes fanas trahit.uicinus enim tantum fedioni fan^

guisuacuatur,humorum prauitate, calore, dolorecp, quæpofteaiterumaddefluxionem mouendam iniur Vetteelèdio gunt,rcmanentibus. Venæ autem fedio quæ ex op « oppoft- pofito fit latere,proximum,atcpadeö optimum folum *° ^‘^^'^ fanguinem,haud fecus atep prior,uacuat; in cuius lo-

ÄDVERSVS BRACHELIVM APOLOGIA* t^y turn paulatim fuccedit uiaofus,ôc'uïrcs dofciuntur, ægercp à morbo nihil kuatur, ac ita periculum tranfu . bonis morbi in al ter um latus imminet Et quod omnium maximum eft,fi altéra fanguinis m ifsio que è di redtofitfubfequatur, tumiterû pars fanguinis uitiofi aliô translati ad inflammationis locum partemép affe-Ôam retrahitur,nec tarnen euacuatur ; quemadmodu fufius etiam antemeBriflbtus, (uir, ne multa dicam, BriHatK^. longiora uita dignus)dcmôftrauir. Hinc eft quod Ga tenus in Comentario decimo fecundi libri de Vidus ratione in morbis acutis, ficicriptumreliquerit: Va-cuationesquidem undecuncp fiant,ab uniuerfo animalis corporeuacuarenofti, quanc^neque ccleritcr, nequefimiliterex omnibus uenis* Nos uero pattern cam quæ phlcgmonelaborat, turn eeleriter, turn plus quam cameras partes, praefettim in morbis acutis, ua-cuare ftudemus.quod fane interna cubiti uenaeffi-cit, Qiiibus uerbis palam déclarât, in internis inflä-mationibus earn quæ è diredlo fit uenæ ietftionem, ci quæ ex oppofito agitur præferendam eire,utpote quç àphlegmonelaboranteloco celeriter, ô^ magis quam àretiquispartibus reuellatac uacuet Idquodclarius in libro de Curandi ratione per fanguinis mifsionem, inhunc modum feribens docuit: Qiiibufcunq? fecun dum relt;ftum eruptio fanguinis accidit, hæc fummum çgrotantibus commodum affert^Quoducro x«t ilutj

pro eo quod eft fecundum redèum dicat, omnibus in “ confelTo eft,cum aperte hacuocc ^xv ilt^ in hoc figni “ ficatu fæpenumcro utatur* Quibus autem contra fan “ guiserumpit,nihiliuuat, autetiam ïnterdum nocet, “ quod uires fcilicet citra mali leuame deqeiat atqj exol- “ uat* Ncc^ enim inliene tumido ex dextra nare crum- “ pens fanguis,nec in iecore ex finiftra aliquâ affert uti- “ v litatem,

jj Ijtatem: fed reuulfîo in direóum adhibita, euidentcnt « utilitatcm cc!enter oftendinquæ autem contra,nequa 95 quam* Dextra igitur nare fanguinê erumpentem, ad 95 dextrumhypochodriumfixa cucurbitula clarè celen.' 9, terep fiftit : ficut ad finiftrum, ex finiftra erumpentem. 99 Porro reuulfionis caufa fi uenam feces in î)s,quæè du 39 redtofiiintfanginniseruptionibus, uelociterconfpü 3, ciiain uidebis utilitatê. At fi contra feces,nullam prof 33 fus. Sic igitur amp;nbsp;fiene aficcio, eius quæ circa medium 33 digi turn liniftræ m anus uenæ fcciio, æquè atque fi iiu 3, ternam cubitiuenam fecueris prodeft. Multum enim „ iuuatmalcaffedtum liencm,fanguiniscxliniftrobrax 3, chio detradfio. Haflenus Galcnus. His autem ucr^ bis palam docet atquemonet,ut medicus in fuis reuul fionibus ac euacuationibus natura imitetiir,quç fenigt; per motum ac impetum fuu, fi bonus eft, in diredtunr facit. Atep adeo hoepotifsimum nomine ueng fcdtio^ nem ,qute e direcfio loei afledii fit commendat, quia fci licet eeleriter amp;nbsp;reuellat amp;nbsp;uacuet.Eam autem,quæ cX oppofito fit damnat,quod nimirum uires, quadoquü dem fanguinem optimum(qui ueluti thefaurus iiatm ræ corporis cß)uacuet, citra morbi leuamcn dcijciat, ld aut uelle Galenum,uei ba quæftatim fuhiungit ma: 99 nifefie confirmantjdum fic aft; Quin amp;nbsp;in plcuriucis, 99 quæ e direcio laborantis la ten’s fangriinis mifsio, eftn 99 caciisimam fepenumcro utilitatcm oftendit.Exoppn 99 fitaautem manu9aut omninoobfcuram, aut poft tem 99 pons interuallum. Adhæcoculornperfæpe uehemen 99 tißimos dolores é diredo uenæ amp;nbsp;humerais nomina.-99 tæfecuo intra horæunius fpacium compefeuit. Et 99 deinceps : Sic efticacem celercm^ interdum utilitatê, 99 quæèdiredîoafteÆs partibus uenæfecantur affeiTÏt, 93 ut fV quipatiuntur,amp; familiäres ipforum fæpe obftu.-

V ADVERSVS BRACÏÏELIVM APOLOGIA* i;^ pefcant. Ex ijs omnibus nemo non fole danus mtd Iigit,Galenum ftatim eriam intei' morbi iniriajuenam quæ ê directe eft,ei qu» fit ex oppofito prarfene. Neep Qiieilüh nobis obftat,quod Brachelius Galenum in piiore loco à nobis produdo, dicat de fanguinis eruptione no tanquarcuulforio, fed iudicatorio auxilio loquutum fuifte: tmo fententiam noftrapotius confirmât* Cum ^^Iponft9. enim naturaminmorborum iudicationib* fanguinis excretiones utiles femper è direefto fieri uidcamus, cur nos eiufdê miniftri inuitioforeucKendo atq? uacuan- ' do fanguinehancnon imitaremurf Hoe iterö in lo- Reuulfio comiruminmodum hallucinatur Hieremias, quod njcoincid.it reuulfionem aliquando cum denuationeinciderepu- cam ienM tet * ut enim idem eiufdem rcfpcCti: remotü amp;nbsp;propin ^‘°^ quum dfe non poteft,ita nee cadem uenç fcOtio,reuul fio 8C deriuatio dici poteft : quod hæc (ut diximus)ad uicina,inaucro adlonginquafiat. Sieperpetuo Bra-chelius 5^ alij quoq? eins Galeni fententiæ aduerfarij, in reuulfionis Si deriuationis uocibus mifcre cæcu-nunt* Iterum inftat Brachelius, dicens Galenü eua- QUeUlo^ cuantem à liene potius uenam quamreuellentcm in-quifiuiffè* Atquifciat,nouacuantêfolum,imóeam Ke[ponßo, potius quac utrunep, hoc eft à loco affedeo SC reuellere amp;uacuare pofsit, inquifiuiffe* Quarcridiculum eft, quod Hieremias uacuationem earn folam uocat,quac ex feda partelaborante fit* Ridiculum etia,quod uacuationem cum reuulfione pugnarearbitratur:cum tarnen omnis rcuulfio,quac fit per uenæ feeftionem, ut pueris etiam perfpicuum eft,uacuatio fit* Et quam-uis antea abunde nobis monftratum fit, uenæ fedfio-nem,qux ex latere è direefto pofito fit, effe reuulfione, tamê ut rcs fiat omnium maxime perfpicua, ad priora uniim locuGaleiu adijciemusjin quo ipfafane exem-

ph, quae ille affert, palam teftantur reuulfionem /rt internis inflammationibusfemperefle è diretfïofad^ endam^lshabeturmiib,24.ad Glauconem,ubi ficfcri 55 ptum reliqutt: Influentium adhuc humorS reuulfio 5 55 fic enim Hippocrates nominate earum autem fluxion 55 num quæ iam parte obfederuntjderiuati'o medcla eft» 55 Vtrunq; autem euacuatiom's genus per corn unes ue* nas fieri præcipit» Ex quibus equidem verbis palam fit, tam reuulfionem quam deriuationê per uenas cas quæ focietatem cum loco affecto habent, fieri debere» Id quod fequentibus etiam uerbis amp;nbsp;exemplis deda^ rat, dicens ; Etfi quidem dextra uteri pars a fled a fue^ ritjCX dextramanu, autcrurefanguinem detrahes. Si ^, uero fîniftra,à membris quæ illi in reefium finit. Qiiod enim ab ipfo Hippocrate xa/ ilti/ dicitur, hoc ipfum eft fecundumredfitudinem, Intel lores ante uenas inlt; ’’ ddereoportet* hæ enim uidhiores, amp;nbsp;magis é directo funt afiectis partibus. Nam fi liene inflammationem patientefanguinem uisuacuare, interioresin manu finiftra uenas fecato : amp;nbsp;fi ioemore, eadem ratione in dextra* Si quiducro ex fuperioribus inflammatione aflcctumfiicrit, uduti in anginis amp;nbsp;ophthalmijs,^ quæcuncp circa caputiunt,eas quæ extriniècus funt ” atque é diiccto.Membris autem patientibus à coniun ’ tftiseuacuatiofienda, fiue reuellere, fiue deriuare ue^ lis* Ex ijs Galeni uerbis omnibus innotefcit,eum re-uulfionêillam quç fit ex coniun{ftis,focietatcmcp cum locoaffedohabentibusuenis, quænonfunt aliænifi quæ è directo funt pofitæjniic quç ex oppofitis aut di ftantiisimis fit,modis omnib*anteponcre:idcp ob nul Ïàs alias caufas, quàm cas quas antea commemoraufi mus*quod nimirum ea quæ ex oppofitis fit,uires citra «Uumleuamen mali deqeiat 6CexoIuat,fitnguinc bo-

ADVERSVS BRACHELIVM APOLOGIA,. té't num £C muo carentem eiiacuâdo,Qiiare cum hoc no mine nihil çgrotantibus conférât,fed potifsimu fi poft cam ex affedto latere fanguis detraeftus fuerit,quod fei Jicetitauitiofus fanguis, (ut fupra diximus,)iterum in affedtam partem trahatur, omniu maxime obfit î mert to ea quæ è dir eft o fit reuulfio,magis deligenda crit, Sed hie iterum inftat Bra eh cl ins, earn uene feefionem Otiedw. quæ è direeno fit,eße affedtæ parti uicinam: igitur non elle præferendam, Neque enim e uicino purgatio tan tum,fcd £d incifio aliunde materia ad locum affeflum rapit,quo nullum eft præfentius, neque aliud malum exitiofius, Refpondeofiiancobiedhonê locum effe l^fponpo. habituram,fi conftaret nos fateri, uenæ fectionem cu-biti édirecto pofiti efieincifionem queè uicino fit,Ve Ven-efedio rumidneutiquamconcedemus,quandoinhac inef ^^L^^^l' fionetantumdiftantiæ efleomnibus perfpicuum fit, ji^^p^Qj^i, ut in contrarium plane quam antea fluebant humo- ^p, res trahi queant.Qtium itaqj nos neq? in ipfa parte do Iente,neq; in eaquæ illi contigua aut proxima eft, fed in cubito qui è diredo eft incifionem moliamur,nó eft cur hæc ratio Hiercmiælocûhichaberepofsit, Quod fi tarnen iterum maiorem diftantia requirat, atqj adeo longius à loco affetfioeffe retrahendum clamet,nos contra dicemushanc uenæ fedtionem ad longinquiC fima auerfionem moliri, cum foras amp;nbsp;extra corpus ui tiofum fanguine trahatt qua certe tradtionc nihil elfe poteftmagis longinquum, Porrô quod haud fatis comely fideliter à Briflbto Cornel ij Celfi locum citatum elfe edft locus Bracheliusalferit, idpræteræquum facit, Neejenim cx^ëditur,. uerum eft quod fcribit,Celfum antiquorum de reuuL fionein maximelonginquum præceptiones à phlebo tomia minime feparaife,fed tantum non recepifle» Nam quornodo non feparat, qui non folum non reci

pit, imo etiam falfum eße idipfum palam affnmatC' Errat denique,quod antiquorum pracceprionesuogt; cat,qütefiintpotius chirurgonim,ö^corum medico^ rum qui ufum potius quam rationem fequuntur. Cd fumenim nonantiquos,ut perpcram affirmât Bragt; chelius, fed indoc^os potius, amp;nbsp;eos qui femper in di-* ftantifsimis à loco affedo partibus fanguinern mitten dumeffecontendebant perftringere,cxillius uerbis, que ob id fubqcicmus,manifeftifsimum crit. Sic cnim »» inter cattcra inquit : Neque ignoro quofUam dicerc, 55 quàmlongifsimefanguinê inde ubi ledit elfe mitten^ 5î dum. Sic enim auertimaterix curfum,at illo modo in ïj idipfum quodgrauat euocari.Sed idipfum falfumeft» si proximum enim locum primo exhaurit : ex ulteriort* 55 bus autem eatenus fanguis fequitur,quatenus emittP » tur,Vbi is (uppreiTus eft, quia non trahitur, ne uenit JJ quidem,Videturtarnen ulus ipfe docuiffc,fi caput fia JJ rtumeftjCX brachio potius fanguincm mittendum» jj Si quodin humero uitium eft, ex altcro brachio: cre^ »gt; do quia fi quid parum cefferit, opportuniores hæ par tes iniuriæ funt, quac iam malehabent, Hadienus Celfi locum ex cap. 9. libri fecundi integrum retuli* mus: utfcilicctomncs uideant, non antiquos omnes dCelfo notatos efl‘e,iedlt;juofdam tantum medicos, ufum fedîantes potius quam rationem:5c ut inteHigc* rentftudiofi,Bracheltj,nonnoftram dcreuulfione ab codem damnari fentenriam, ut qui nihil habeat,quod V[uf fire illi fuffragari pofsit, pratter ufum : quem hoc potifsP »«- nium fæculo à ratione atqj adeô ucritate ipfa plurimS ?^^‘' deuiare,uei tcftimonioipfius Bracheln euincemus, tóe dcuiit'- ï^^’^^r^i’s ufus apud omnesfere medicos obtinuit, ut ^f [ôift, P^’^3gra affedlis quauis hebdomada,imó altemis pro pédiebus caupotia purgandi uentrê gratia deuorâda exhibeanu

ADVERSVS BRACHELIVAl APOLOGIA, K^J lt;xhibeant.Hunc tarnen ufum,utcuncp multi (equatie tutjUtperniciofum damnat Hieremias. Pariratione hucufq; omniSbarbarorü medicorum lib ri nobis tan quam infallibilê decretû prçfcripferunt,utcœna pran dio minor eflet:hoc tarnen in uniuerfiim minime uerS enèjnobifeû rcólecontcndit Brachelius.Proindenon fan'smiraripoflum,curhocloco ad ufum tan^ad fa-cram ancoram cóftigere uoluerit Brachelius : cum tarnen alias hunctan^ perniciofum damnare nihil me-tuerit. Atqui ad quacuis potius inuiadcflecHerefolenc, quirec^airenolunt, Caccerünecpfibipatrocinaripu tet Celfum HieremiaSjCoquodex altero brachio,fi quod in humero uitium eft, fanguine mittendum effe dicat. Nam ut omittamusgt;nobis in prefcnrianulladc externis inflammationib.elTe cum Brachelio difcepta tionem,tarnen maxime illius fententiam, quodftatim poft hæc Celfi uerba fequirur, impugnare uidetur ; id feiheet ideo tentaffe quefdam, quod ft quid paru ce(fe rit, has partes quæ iam male habentiniuriæ opportu-niores efleduxerinpNamfihancrationem adinterio rum edamuifcerum inflammaaonemdctorferis,quid queefo abfurdius dief aut fieripoffetC cum hæc quam- mteriKepi» primum ab iniuriavindicareoporteat ,quod fcilicct tes ß^nn iniuriae inopportunifsima fintjdiuerfa certe ratione abimuria ^ externa,qugillas ferre citra uitg humane pcriculum tundiMiU^ queant. Non eft itaeç ut eandem efledifferentia inter hepar amp;nbsp;latus,feu ut aperdusdica, coftas fubcingen-temmembrana exiftimet Hieremias : qd* utraq; pars interna fit, neque altera illarum,ut humerus externa, Qiiapropter fi infiamma done tententur, ambç quant primûmedico ab iniuriaper fedionê uenæ intemæ, quæèdii cflo eft^uindicandæueniunt, Atquehæc fané rado eft, quaix dextra cofta podus quàm humérus dexter.

Qwo A'^“ dexter,ad dextram reuulfionem reqmrat» Prætefêâ Herum fit jjQ^ gß quod impenfius glonecur Brachelius, fe non ^'mïd^ ^®^^^^ autorttate, fed amp;nbsp;rationeomnem in maxime ximelS in ^o’^g’^^quum fieri deberc reuulfionem’ monftraffe. Si qua fieri *^*'**” P^ maxime longinqua, non quæ maxime à lo^ debere. ^0 afiedto diftant, fed contraria intelligit, turn idem quod nos fentit»Quum itaque hoc fenfu illi donemus, omnem reuulfionem fieri debere ad maxime longingt; Cotwrw et qua, non habet de quo merito gloriari pofsitautdez miximela- beat» Sciât tarnen, reóeloquenti contraria non idem ^iniutt^ute fignificare,quodmaximelonginqua: quod ilia gene^ risjiæc uero fpeciei ration?, ut fupra etiam diximus, habeat*Hinc eft quod omnia maxime longinqua fint contraria3non tame contra omnia contraria funt max xime longinqua» Aliqua enim contrariorS funt, quae Galcni ïo' longinquafimpliciterdicuntur» Denicçridiculum eus cMf' eft,quod non æquam eflecoftæ hepatiqj cum fupcrio rMr, ribus contrarietafem,ex Iib.^.Galeni deTuend»uale» oftendereconatur:cum tame Galenus ibidem ne tier bo quidem mifsionis fanguinis meminerit, fed tantS quodimbecillioribus corporis partibus exercitianon fint iniungenda docuerit»Et ut paucis dicamgt;cum om ‘ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nimoda quies corpori non parum incomodi afferat,

quae partes, altjs lam afFeÆs, exercitandæ fint, atep ad quas carundem fuperuacua reu ellenda fint,eo loei in^ dicauit. Quare fi is Galeni locus reefte expendatur, Brachelio unice aduerfabitur.Si enim partes quæ cir^ ca thoracem funt, magis inferiorum exercitatione iU' uantur,quodilliscontrariaefint: igitureriam uenaru, quae in partibus inferioribus funt fcdtio,ubi ea qugcir ca thoracem exiftunt phiegmone laborant,proderit». Atquc adeó in pleuritide cruspotius quam brachium oppofitumincidendum dit» Videat itaque Brache kus,

Iiusjin quas anguftias fcipfum côieccrit.Quapropter confulti us mul to Rnfier^i ex qu aparte fanguis mitten dus effet,inflammatione affens partib. corporis, de monftrarcuoluiffet, utidipfumnoncxlibro deTuen daualetudineexemplo exercitationum,fedpotius ex libro de Curandi ratione per fanguinis mifsione, ubi Galenus hac rem ex profeffo tradauit,docuiflet. Hie cnimubiomnem uenæ fectionem è dircOlo laborant-tium partium fieri deb ere planS feciffet, mox quæ ue^ nacaffetfiis partibus thorace fuperioribus incidendæ fint,ijsueibis apertifsime monftrauit, nbsp;nbsp;Dolentibus 0»^ «0«

Gculishumeralisuocata,autquaccxeadcriuatacft in lt;iff^^^^'ir cubitumucnaincifa,luculentumceleriter comodum ^‘ï^*^lt; adfert.Latere uero affccto,autpulmone,autfeptotraf uerlo,aut liene, autiecore, aut ucntnculo, ea quæ per j^ alas ad cubitiiundturampertingit.Hoc ante cafu inte cc * riorem maxime fecare oportet : quod fi non, certé ca te quae ab ipfadiduôain iundtuixe apparetflexura,No^ et uiftis fanè paulo ante ab humerali uena prædidlam di tt ducijConnecientem ip fam. Nam hi très funt loci mit- c« tendi ex cubito fanguinis, interior, exterior, médius, ce Ïgitur interior utilis eft in ijs, quibus partes inferiores ce collo patiuntur, Exterior uero in ijs, quibus quæ his ce funtfuperiores,ut facies,autcaput,Mediuslocus in- ce -terdum utrafe^ habetdiduóas uenas, inulteriorc ma- cc nus parte tenden tes, ac deinde hic coeuntes : intérim cc uero celeriter inunum mutuo inipfo iunôuræ flexu ce congredientes,acnonnunquam elaramearum alte- ce ram,obfcuram uero alteram.Iraq; ubi uenaquæ parti ce affeflae propria eft obfcurior fuerit, ad mediarum ali- ce quamaccédas, eamquæ à propriadiducitur inciderc ce magis conator,Eftuero ubi amp;nbsp;quæinferioresfunteu- ce biti iun(ftura,eas quæ in ulna fcilicct exiftunt, nihil fe- ce x cars

39 care prob 11?cat 5 ubi nimiïum quæ in cubito fimt non 3gt; apparcant, fed eas certe quæin rectum funt aficc^tis» j, Porro tam perfpicuam ederemép utiiiratcm aliquaiv 39 do quæé direcquot;to afFeA's partibus uenæ fecantur affe-39 runput amp;nbsp;qui patiantur, amp;nbsp;familiäres ipforum fepe^ QM^Hoj« numero obftupefcant» nbsp;nbsp;Paulo deinde poft, quæ in

pdrtiktbo- inferionbus thorace partibus uenæincidendæ fint,ijs raceinferio uerbisdocet: Hæcitaq; narratio utriufp indication ribuifccM' j^gjj^ habet,turn quodin eiufmodi afîedib, uenam fen ** care oporteat, turn quod èdireCto laborantiû par tint ” præterea humerales uenas feeädas, ubi fuperiores tho ’ nbsp;nbsp;nbsp;” raceparteslaborant.Porrôqucmadmodumprædiôg

” incubitofedauenaiuuantur,ficqugcuncphisinferio ” res,ilIisquæinpopIiteautmaileolisfunt.Prædiôhsau ” tem inferiores coxendix,uefica, amp;nbsp;uterus» At renes in ” utranep partem uergunt, ambiguntue, Siquidem infc ” riores funtijs quasprius recêfuimusîfuperiorcs,quâm ’ ’ eæ quas fecundo loco » Itaep miffo ex cubito fanguint ” interdum aufeuhant 9 ubi uidelicet reces fuerit phlcgn ” mone,amp;fanguinis multitudo affuerit»Quibusucro ” affeCtio ineftquam proprienephritin nominanpeam ” quæ in poplité eft fecare expedit, aut omnino eas quæ ” in malleolis funt» Vteri autem inflammationes magis ” etiam quam renum à uenis in cruribus fediis inuâtur» ” Nam ijs qug ex cubito fiunt uacuationibus, aliud etiS ” accedit malum. menftruas enim purgationes retinêt, ” fanguinemtp ad fuperiores corporis partes reueUunu ” Quæuero ex cruribus fiunt,non folumrcuellere, uen ” rumetiam menfes mouere fol ent» Hos certe Galen» locos producere Brachelium decebat» Atqui cum fug fententiæ ex diametro pugnareuideret, uoluitpotius aliö adferre,quoparumeruditis fucumfaceret» Nam ex animo omnia protuliiTe in hac difeeptatione Hicre

ADVERSES BRACMÈLI^M APOLOGIA^ iS^ miam.non facile mihi perfuadeo î quum audiam ho^ minem in primis ob fingularem humanitatem^deinde edam fludium quo in legendis Galeni monumetis fer net,à mukis prædicari.adeôjUthoc nomine eredam à nonnullis,quo in hune difceptandinobifeS campum defcenderet,impulfumï autpotius maleuolorS Sopbi ftarum eius humanitateabutentiumjimportunis pre^ cibus uidlum aut expugnatum efle» Porróexiam addudis Galeni uerbis3quæ uena in cuiufep parriculg corporis phlcgmone inter initiaineidenda effet, doce repotuiffet Brachelius:nequcutalió diuertcrepatque adeoquodadinftitutum non facit produceret, opus erat»Quodfifeciffet,baud tam imprudenter aberraf-fet,præcipiendo in recenti uteri nó fecus quant renum phlegmone,ad fuperiora effereuenendum:cum diuer fum plane in iam citataGaleni fentetia doceatur.nem I« utm in-pe,uteriinflammationesmagis etiam quam renum à flSmaiom-uenis in crure fedtis inuari, Infupcr mirari fubit,quS ^‘^^ uciMin iecinoris amp;nbsp;lienis incipientes affedlus reële ad fuum brachium reuelli dicat, cur eandem reuulfionem in co ftx inflammationibus non poffe fuffleere inficias eat, quum tarne eadem in utrifc^ fit diftantia, potifsimum fi in inferioribus coftis fuerit phlcgmone. Deniep fi in angina fan's eft, contrarium morbo motum moliri, ut tpfefatetur, non multum naturali requifita locorum contrarietate: quapropter idem moliri in pleuriude non fatis erit,in qua fcilicet per uenæ quæ e directo eft fectionem, non folum ab affeefta parte euacuare, uc-rumetiam humorum fluxionisue impetum in contrarium uertereftudemust' Erratprærerea.quodrcuub ^euulßocu fionem in quibufdam capitis affedtib. fæpifsime cum dcriuatione denuatione coin ciderc aflerit: quum, ut iam fepe dixi non coinci' mus, venuIfio ad contraria atque adeo Ionginqua,deri dit.

uatio autem ad pioxima fiat, nequit uero idem eiufde rluorispo- refpeóu amp;nbsp;remotum S^propinquü clTc^ Recte au-tifsimü con tem fenttt, quod non tam loef, quam fluon's fit per--tmrictds pendenda cótrarietas,amp; hoe ipfum eit, quod nos etia fer^ededd. Jocemus ï ncque (utillearbitraïur)nimis delocorum contraria oppofinone certamus, quod alias fecum ex aduerfo potius brachiOjautcum nonuUis magi's Bra-cheh'oaberrantibus,exoppofiïocrure fanguinê mitquot; GiieHio. tendum effecontenderemus* nbsp;nbsp;Atqui aitjinftansiu-

guli dolor, incumbens brachij grauitas, materiam ab infen'on'b ad luperiora rapi,amp; non è contrario mon-ftrant : ideoep per uenæ cubin' interioris qui è direcîo eft ieÆoncm,humorum motus in contrariû fieri non tü^^pa, poteft^ Refpondeothocargumentofeipfumiugula re Hieremiam^Si enim humoribus furfum fluentibus femper rcuulfioncm deorfum debere fieri cotendit, in pleuritide certe,in qua iuguli dolor eft, brachijep gra' uitasjcxcrurc potius in redum pofito, quambrachio aduerfo reuellendum erit:quoditain contrariû,deorfum fcilicct,humorum impetus uertcnn\ Videat itarp utrhetoricetur Hieremias Jam enim flli potius quant: nobis reddenda eft ratio, cur contrario poftulato flu-xu,crus quod èdiredo eft incidi haud debeat^ Qua-^xie in - re no anxie inquirendum, num ab infernis uel ftiper-t^uirendutn xiis in affedam partem humores contra naturam pro-mefl, dn è cumbanttfedhoepotius conandS erit, ut quam ocyC

fif^'^'^^osa parte phiegmone affedaSC reuelIamusSi xiofidt uacuemus» Proinderedius in huncmodum Hiere-mias inftitiflèt;dolor iugulfgrauitasqj brachq fangui nem furfum tendere, amp;i!]ic eiufdem copia coUigi dc-monftrantïigiturcolleda fanguinis copia à particula laborante in contrariû trahenda, amp;celeriter uacuan-4a £iit,Inhanc enim fen tennam ratiocinatur ex Hip-

ÄDVERSVS BRACHELIVM APOLOGIA, id^ -pocratis ucrbis Galenus,Com3o,lib.z,deRationeui élus in morbis acutis,mquiens: Vacuationcs quidem. ‘‘ undccunc^fian.t,abuniuerfo animalis corporeuacua “ renofti, Nosuero partem earn quæphlegmone labo- ‘‘ rat,turn cdcriter,tnm plus quamreliquas partes, præ- “ fertim in acutis morbis, uacuareftudemus, Qriodfa- ‘* ne interna cubiti uena efFicit,multocp magis quado re “ dundansfanguis adfuperiorauergat,aut fuperiores “ thoracis partes aftecQæ fint, turn enim inbrachio ÔC “ mamma grauitas magis fentitur. Ex ijs fatis innote- Cure dire' feitcaufa,cur è diredto pofitum crus fecandum eife re *^° ^^^*^''* nuamus: quod fcilicet unicum hoc nobis ftudium fit, ‘^’^“7quot; ut iuxta Galeni confiliü,celeriter amp;nbsp;plus à parte phle- ]^^ j^'/ gmone affedla quam ceteris reuellamus amp;nbsp;uacuemus: j,^,^, ' quod tantu abeft ut ex cruris quod è dircclo eft feCtio-ne affequamur,ut potius bonü fanguinem qui in cru-re eft,utfuprafufius retulimus, euacuemus, atqueut * paulatim inhuius locü Riccedatuitiofus efficiamus, Proinde cum ob nimiam diftantiam uena in crure fe-da,fanguinem à phlegmo ne lab orante particula neep celeriter,neque plus quam à reliquis partibus cuacua-re amp;: retrahere pofsit, fit ut illa abhorreamus, nbsp;Inftat o^^ji^^

iterum Hiei emias,dicens:Diftantiam caufari non po teftis,nam dumGalenusper cubitum podagram retrahit,remotior eft : dum etiam in uertigine amp;nbsp;morbo comitiali ex maUcolo aut poplitereuulfionê molitur, multo protradior, Refpondeo ; me mirari fatis non Rf^pon/io, poffe, qui fiatuttotiesàpraeferipto fibi difputationis fcopo aberretHieremias,quumnobisiecum, utiterü atque iterum dicam,de internorum uifcerum inflam-mationibus difceptatio efttin quibus fanè ab initio fia tim,cum nobis non reueUendi tantu, fed ÔC euacuan-di intentio fit, uenam quae e direôo eft fecandam efle

contendimus, Et hoc etiam Galenus loco paulo afltc citato per bate uerbajPraelertim tn acutis morb is,i'nfb nuareuoluit,ln morbis fiquidem comittali amp;nbsp;uertigigt; Meun-ten ne,Galenusreuulfioncmmoliturjuthos anteuertat, do morboa ^^^^ ^jg^ j^g g^jj^j fubinde proiptciat: quae profedo re ^etUre- uulfio à refflotifsimts edam fieri poteft. Longe itaque udlere U- aharationein intemorum uifeerum inflammation^ c(t, ' bus,quàm in ditfiis capitis afFe(flib,reucnimus, Nani in tilts no reuulfionc tantum,imo etiam euacuatione, eacp non fimplid,fed celcrflâi quæ plus ab affeda par te quam aitjs uacuet,opus erit,inhis folareuulfio, que impetum humoru qui aliquando ad caput deferri pof fent auertat,fufRciet, nbsp;nbsp;Idem ad id quod de podagra

obijeit, refpondendumuenit, hæc enim inflammatio inpodagra internadicihaud potent. Et Galenocertehoc in loco ueniiit cru nonnifi percubitumhumorumdefluxumreuellereli refccareno cnit,In pede enim,utpote afleóto membro,ucnam fc^ expedit, g^j-gj^qj^ potuit : amp;^ fi potuiflet, tarnen quia in uicina partefuiflet,deriuatio,amp;lminimereuulfio erat,Nullü autêefïèderiuattonisin inflammationü initqsufum, Galenus inlib,de Curandi rationeper fanguinis mifi fionem docet, dum incipientibus phlegmonibus medico non tantum uacuandum, ucrumetiam reuelleiv dum eße fertbit, Sccra enim uena, quæ in parte afFe-dia,ant illi proxima eft,non folum nó relinquitur ipa^ ciü utauertiqueat facultatis excretricis impetus, imd etia plus ratióe cxcitati per feCiionê doloris ad affedS

locû trahinir.Hinc prudenter admodumCalcnus ca, 25, Artis medïcæ,m eum modum fcnptû rehquit: St uniuerfum corpus plus çquo plenû fuent, per aftcc'îû locum uacuarenon oportet,Nam fi fcarificationibus et feô:ionib,fenfiBiIiter dolore affect os cuacuabimus, plusiaüone doloris attrahemus, Stuero calcfacicno-bus

ADVERSES BRACHELIVW APOLOGIA? t^ï bus difcutere tentabimus/plus ad partem ui caloris tra hemuSjquam difcutiemus» Quod fi daborabimus ut ‘' id quod influxit rétrocédât, corpus quod plenum eft ‘‘ non admittet. Ad hæc igitur ambo totum corpus eua ‘ ‘ cuarcoportetjautomninoadahaiocareuellcrc.quod ‘‘ patienti particular influit, Hæc Galenus : à quo fanè “ nonabrepræceptum effeiam puto inteUiget Hiere-mias,curin podagra cubiti, amp;nbsp;non cruris uenainei^ dendafit, nbsp;nbsp;Sedrurfus obijcitBrachdius pleura feu oJifdio.

cofta,utrm(^ maximis patetconfluxusiniuri]s,eor3 fciltcct qui in caua uena furfunijdeorfum mouetur hu morestquare fiuc deorfum, fiue furfum retrahere uub tis ex confufa in caua uena humorS mole, aliud indu-cens fi aliud reuellatis,Optimeigit ac fagacifsime natura oppofitam uenam reliquam fecit5Utquod undic^ in alterülatusprocumberetjipfafat retrahere poffet,

Atquifciatratiocinationemhanc fuamprorfus in- Rcfpon/ioZ firmam,ac nullius momenti effe,nam non necefle eft, No femper Ut femper in euacuatorum locum ali)humores fucee- in eiMcuato dant 06 inducantur. Si enim exceflus duntaxat aufer- ^^J^ humo-tur,tum in euacuati fanguinis locû alius minime fuc- p* *^ ‘‘^^ cedit,quod fcilicet analogia quidam ÔC proporno hu morum fit iam in uenis,ita ut neutra pars ab alia trabe re pofsitaut infligeât, Sanæ enim partes,ut fortiores, bonumfanguinem retinebunt, Aegra autem alimen to uberiori non infligetmee^ etiam fi infligeret, trahe-rehocincafu poflet, qui enim fieret, ut imbecillior à fortioribus,ifl quo ipfæ afl fui alimoniâ infligèrent,tra here poflete'Dato autem,quod plus quàm excedat fan guinis detrah aturttamê tune partes uacuatac tantS fo-iummodo e:lt;igeni,quantuafltenuemrefelt;ftionê fatis erit,Proinflc quanis in euacuatorS locû alq inducatur humores, hi taraê,quâfloquiflëifl qfl‘ deficit fuppleat, minime

m inline prêter natura erunt. Et certe multo preflatius eftjnparribusmorbo afFeôlis,autilliuia'nis, tainn'O dicû cire alimêtijUt alïunde trahant: quàm effe ta mut' tuinjUt uel in alias pellant,ucl trahenribus concédant Quare nô obfiftendum eft, ne in partem affecta fluat Qppofitd fanguisjfednecopiofiorquàmhæcipfacxigat» Cx^-««4 id terumoppofitamuenam id quod unditçin latus afre--^odinalte (f^f^ procuinbitjfatretraherepoffe conftanternega-' ^“^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;mus:quod fcilicet, ut antea oftenlüm eff, nullam ctim

«M mw- ^® focictatem habeatjatqj adeó ex affeeffa parteuel om Ijj(, nbsp;nbsp;nmo nihil,uel nonmfipoft temporis mteruaHumtra-

hercpofsit.Galcnus autem ut non folum eeleriter àlo coaffedoretrahamus, ucrumetia uacuemusmoned

ira ut retra(ftionem,quæ ab oppofita fit uena,cxpcóa rcjpericulo maximo baud carear» Dieet Bracheliusl fatcorquidem oppofttamuenäab affetfta parte nihil trahere aut euacuare poflethumorum tarnen fluxumgt; qui in earn decumbere poteft anticipando, intercipit» Sed ncquehocilli donamus,nam cumin inHamma tionibus,pleuritidc potiisimum, humorum impetus? defluxio'ue fecundu rec^ü fiat, necefte eft ut per eande uiam,perquain partem affetfiadecumbut, rurfusab eareuellant, atep in contrariS plané trahant: quod eer te per uenæ, quæ in cubito oppofito eft, fcCtione fieri no poteft» Sanguis enim,ut exiamdieftis conftat,pcf caua uena ad partem aff ec^tâ defïuens,eandê different tiä pofitionis,dextri fcilicct amp;nbsp;finiftri,ftruat:ideocp uc nadextri brachqincifa,dextri{blülateris fanguisin^ tercipitur,ód expedite in contrariû trahitur atqj uaeua tur,non autem ïiniftri,6C contra. Sic omnes elabendi uixBrachelio oeduiae funt» Quod uero humorum defluxus in plcuritide fiat fecundum redum, fan's tc^ ftantur caqurelib. é, Epidem» par,2,-Aph. 7^ fcribit Hippo^'

ADVERSYS BRACHELIVM APOLOGIA* 475 Hippocrates: In redumjdicensjfit laterû dolor,hypo ‘' chondriorum diftcntioncsdiems tumorcs, fanguinis “ exnaribuseruptiones* Atquiinftabit hie Brache- obicäio, Iïus,ucl alius quifpiam Arabics ucfanic patronus,citato loco Hippocratemdemorbiiudicationeautper-mutationeloquiafferensj non dehumoribus à parti-bus, uel uniuei fo corpore ad partem aliqua protrufis* Atqj hac elufione in libro fuo inagis certe uafto quam doÂo,quêde Curationepleuriadis edidit,peruerfam Anefrf-eT« Arabumfententiam tuen conaturAndreasTurmus. ^i»iliigt;irde De quo fanequid fentiam, uel ex iam didis quiflt;$ çfti ^“’■‘*“^ mare poterit. Videtur fane tarn ipfe quàm aduerfarius fuus, quifquisille fuerit, claufis (quoddicitur) oculis Andabatarum morepugnare: ateg adeo fitut difputa tionisfeopo negledo,uocumq3 raiulfionis amp;nbsp;denua-tionis genuine fignificato no intellcdo, mifereimpin gant» Sedadobiedionemrefpondeamus.Fatemur ^ffponpo, quidem Hippocratem in præfata fentenria de morbi Hippocra-iudicatione loqui : at no fola, uerumetiam de ciufdem *‘^^°^‘^^ ^^ generatioe. id quod ex eius uerbis planu fit» ait enim : P“‘^‘*^’*’‘' Anginærubores, amp;nbsp;laterum dolores fiunt fecundum “ reditudinem» Quibus equidem uerbis non de iudi- ‘ ‘ catione, fed de generatione pleuritidis loqui Hippocratem,nemo non uidet» Quid multacHippocratcsin çroduda à nobis fententia duplici ratione fanguinem e diredo elle mittendum infinuat»Primû quia humo-rumdefluxus in partem affedam fecundum redum fiat, atq; adeo per eandem uiam in contrarium trahi fa cillime queant» Dein quod natura, cuius minifter eft medicus, in fuis etiam expulfionibus reditudine ob-feruet. Quemadmodum igiturhuius expulfiones,qug non in redum fiunt, malæ, autnon admodum utiles funt:ita etia medici uacuariones, hue reueUat fiue deri

uct,nullius momêti utilitatem, nifi è dircoto fiant, affé rent, Porro ndiculum cft, quod Brachelius itcrimi ad cubiti in podagra fedtioncm reuerntur:cum,utfiilt; pra retulimus,nobis de internis, amp;nbsp;non externi's inlLgt; mationibus in prgfentia difceptatio fi^Et certe incifio poplitis in podagra denuatio eft,SC non reuulfio t id-DtriMtio eo^ inter initia morbi adhiberinon debet, neep enfin mprmcipio tum in uicinam partem, fed potius contraria reueilen phkÿno - Jjnr ent. Errat itaq; uehementer Hieremias,quod pil tat idem effe latere afFedo per coniundam ilÜucnani fanguinemdetrahere,amp; utero laborante aluumduce re^podagracp cruciantepoplitemiècare. Nadum ute ro affedio aluu ducirnus, amp;nbsp;in podagra poplitem inci dimus, nihil aliud agimus quam quod per maxime ui cinum aftedtg parti locum uacuamus.quçfanè uacua tio,ut iam diximus,non eft reuulfio,fed dcriuatio,qu2 in principio phlegmonülocum non habet,quum Ga leno lib,a,ad Glauconem tefl:e,eorum tantum humo* rum quæ membrû iam obfederunt medela fit, In pleit ritide autem dum fanguinê ex uena cubiti, qui è dire-dio eft mittimus, neep per partem afFelt;ftam,necp proxi mam uacuamus, id quod plane faceremus,fi uenam quaccoftas alitincidcrcmus:aut coftae afFe(ftæ,autpar o illi proximae adiacentiue fcarificationes aut cucurbi tulas adhiberemus, Sedtio igitur eius uenç quae è di-redlo eft, reuulfio, nequaquä deriuatio exiftit,ut pucx riliter admodam Hieremias,et cum eo maxima hodie medicorupars contendit. Neep enim turn per partem affedlam, neepproximam loco laboranti uacuamus: quis enim eft qui cubitum no fatis magno amp;nbsp;iufto in-terualloa cofta diftareuideatt'Proinde iam omnibus perfpicuum eft,aliudeflecxcubito qui e diredïolato ris cft aftedti fanguinê detraherciet aliud, affedo utero aluum

ADVIERSVS RRACHRLIVM APOLOGIA^ t^jr aluum ducere,aut in podagra poplitem incidcrc, hoc cnim deriuatio, illud ueroreuulfio exiftitjdquodeo diligentius monendum effeduxi, quod uideam non Hieremiam tantum, uerumetiam alios props omnes, qui de uenæ fcótione in pleuritide fcripferunt, omniS autem maxime Andream Turin6(qui Principem fuû Andrelt;ts iam editionefuadeturbatu, magnismultisq^,fedim- THrmw-beciUib.acficulnis prorfuspræfidqs ac coptis,00 quas uno hoc milite profligate queas, uindicare ac reftitue re fuis honoribus conatur)in deriuationis ÔC reuulfio-nis nominibus turpiter impingere, Praeterea non ob-0:at,quo minus pr^fatauenxfedio è numéro reuulfio num fit,quia affedæ parti coniunflam efle conftet: quando Galeno lib»x^ ad Glauccnem autore, utracç r^w rami euacuatio,tam ea fcilicet quae reuulfio, quam ea quæ po lt;ÿMm de deriuatio eft,per coiunôas uenas fieri debeat.Scd pr^ riuntio^fer ftateiufdemfubfcribereucrbaîlnfluentium humorû comunesue reuulfio, fie enim Hippocrates nominat, earû autem ”‘‘^ ^mde quæpartem iam occuparunt defluxionum, deriuatio ^^^’ medela eft»Vtrunq; autê euacuationis genus per com ' ‘ munes uenas præcipit»Hçcille» Communes autem commun« uenasuocaréGalenum eas,quçloco affedo coiunôç “f«« IM«^ funt,focietatemüe cum illo habent,eumcp è diredo re fpiciunt,notius eft quam ut oftendi à me debeat. Ite- QUeUio. ïuminftatHieremias,uenæè direlt;fto feeftio reuulfio efle non poteft, quianec incontrariumlocum,necin contrariummotumfit» Adquamfanèobiedlionem RefponJio. ut multis refpondeam, minime opus eft : quod antea abunde fatis oftenfum fit,hanc uene feeftionem efle re uulfioncm,quia nimirum ad contrarium trahat.San-guine enim qui ad locum pleuritide affedtu procum-bit,inuenam cauamremeare facit, contrarioep quam antea defluxerat motu,per eandem uenam extra cor-

pus in partem, baud dubie maxime longinquam attp contrariam educit Jnfœlixitatç Hieremias,quibocip turn animaduerterenon potuit,amp; denuatione potius quamreuulfione effe arbitratus eft* Cogitet itac^,atcp feenm expendat,quanta temeritate dixerit fe lucc da^ rius monftrafle,eandem uenaab iodnoreinfluxum reuocare,ad latusuero magis prouocare, Maioris cer temomentiac multoefticadonb. ilium uti oportuif-fetargumctttis,fiiddequoimpenfius gloriatur, ciarc oftendcreuoluiflcu Præterea Galenum in interiors uilcerum inflammationibus fanguinera à dextro late rein finiftrum reuulfifle, adbuc conftan ter negamus* neepenim unum ïâltemiocumyctiamû ad extremum uiquefe excruciet Hiercmias,in quo diuerfum docue rit,^duGcre potent* Loci enim duo quos citât, noftrae fen ten tirait fuprà abundemonftrauimus,nihil aduer fantin* In externis quideminflammationib* reuulfio-nem quæ a dextro latere ad finiftrum fit,non in uniuer fum damnamus*Atqui cum in pleuritide afijsep infla mationibus intemorum uifcerum unicum hoe medi^ ci ftudium, Galeno fuadente, efle debeat, ut eeleriter acplusàlocoaffetftoiquàmabalqs partib^rcueUat 0^ euacuet,fit ut inter eius initia oppofitæ ucnç fecrionis nullus efle ufusqueat*nifi indifcriminatim reuulfio» nis ipeciebus utendum efle cotendatHieremiasï quo tamê nihil abfurdiuSjnec Galeni prgceptis magis con trarium dicipofset* QuodadAuerroèn,hominêilium impium amp;nbsp;bonis omnibus execrandum attinct, nonmagnopere laboramus quid ille dixerit, autnon dixerit:utquem confiât Galenum. nullo iudicio , fed tantum maledicendi ac Sophifiieo rixandi fiudio re-prehêdifle, Qin enim fieri potuiflêt, ut nebulo ille Ga kni fcripta rede expêderet,qui graecitatis omnis igna ru»

ADVERSVS BRACHELIVM APOLOGIA« 177 tus fuit« Val eat igitur perditifsima ilia beftia, utpote quam inipudentermendacêfuifle, amp;Sophifticis fuis cauülis multis impofuiffe dodti omnes uno ore faten-fut; Cætenï iniuriam nobis facit Brachelius, quod aflerit nos non uereri quæuis indifcriminatim mêbra Icanficare.ncq; enim ullum locum in quo iddocueri-mus proferre poterie. Nam probe nobis conftat, pro aiFetflacum partium uarictate/liucrfimode etiam fca-rificationes amp;nbsp;cucurbitulas adhibendas elle: nee eain reBrachelio monitorcopus erat« Vrgetiterum,ac no bis tanquam.nodum,fua fententia infolubilem obtru candie. ditHieremias,Galenilocûex 13«Thera« meth.libro: Galeni io-ubi illc oppofiti cruris feariheationem, alterolaboran eus expli^ te,tanquampraefidium quod oppofitam phlegmonê catur.. reuellere queat,atcç adeooppofitæ etiam uenæ fedtio-nem,ut qug nonfolum fufticiêter exonérer, imo tanto

efficacius^quätoiplafcahficationepotenuor, probat«. Quapropter qui difputationis noftrg feopum redle te netjis facile animaduertit,hune Hieremiæ fentêtia no dum infolubilem non femel, fed iterum at(Ç iterSano bis elfe diffolutum« Non efle enim eandem uelocis ac ^on eddem' plun'mætradionisamp; euacuationis neeefsitatê mex- in omnibus

ternorum membrorü 5C intemorum uifcerum inflam affedtb.ue' mationibus dem5ftrauimus,quod in illis fatis fit quo- iocisac plu uismodohumorumin partem affectam dccumben- ^^'^‘^ tiumimpetüacdefluxumfiftere,incp alias partes gquè ignobiles traducere« Reprimentia deniq^ medicamen

ta,quæhumorum defluxumauertunt,atcp digcrentia etiam, quæ fuppurationê prohibêt,adhiberi polTunt: quäuis exfuppurationeip(â,etiamfi fûperueneritnul Ium periculum quodrationedignum fit immineat«In his uero contra,non quouismodo humorSdefluxum; attg impetumfifterejner^ affedæ particule reprimetia Y ^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^’^^

ant difeutienda medicamenta adhibere licettquod ilU humores in partes nobiliores detrudat, hæc uero plus ratione caloris ad affecram partem attrahant5quàm di feutiant.fed oeyfsime humorS in partem laborantem prgtei- natura defluxum non folum retraherejuerum-etiam euacuare neceffe eft» Atep bate, ut iterum atque iterum dicamus,ratio eft,quare in internis inflamatio nibus netp uenac fedionem, necç fcarificationem op^ pofitilateris prodeflecontendamus» neutra enimillax rum ex ipfa laborante particula ccleriter Sf plus quam ab alijs reuellere amp;nbsp;uacuare, fed humorS duntaxat in cor]^ore exundantem molem minuere queat» Hane, fane curandi diuerfamrationem nobis fuggei it indu catiOjqnæ partim ex fitu partium,partim etiä ex mor-bi magnitudine fumitur.neqt enim eadem ratione in-teriores SC exteriores corporis partes, neqt etiä eodem modomagniöd parui morbi à medico tradandi uegt; niunt.Eam autem quam diximus effe Galeni mente, fatis ex uerborum ferie,ÖC iecoris exempio, quod pau Io poft fubiungit, euinci poteft. Nam phlegmone la-borareincipienteiecore,tum reuenendü,tum uacuan dum effe qui ad illud fluit fanguinem, interna in cubi to feda uena,aperte feribit: propterea quod e diredo £C ampla uia cum uena, qua? caua dicitLir,fo eie tare ha beat» Et ne quis eum de iecoris folum inflammatione locutum effe cauillari poffer, mox continuo quodam dicendi ordine aliorü etiam interiorum uifcerü excmgt;

pla fubnedit, atqj in ijs omnibus inter initia uenæ fe* „ dionem c diredo fieri præcipit,dicens:Perpetuo quû „ dem in omnib» eas quae è diredo funt» nbsp;nbsp;Sed hic rur^

Obiedio. fus inftat Hieremias,dicens, nos praeter Galeni mciv tem rcuulfionem in earn quæ in longinquû, amp;nbsp;in earn fkefiponfw. quæinuicinumfit,diuihffe» Quam uero rede hge di cat,

ADVERSES BRACHELÎVM APOLOGIA^. 179 cat, fads ex qr, qua^ Capra retuUmus, omnibus confta-reputo : ubi contrar û in id quod eft maximelongin« quum J amp;nbsp;longinquum fimplicitcr digeftimus. Hac enimrationeuenam, quæ è diredo Ht,reuu!fionem eße demonftrauimus: no fané quia ad maxime diftan tiajfedquia adionginqua, atqueadeo contraria reu cl Iat.Trahereenimfanguinem,qui percauam ucnam ad earn quæ coftas alit, atque ab ea ad locum affecium fluit,contraria plane ratione quam anteafluebat per locum fatis à parte affeóla diftantem,nempe à uena co ftas alente in cauam,atque ab ea extra corpus,quo nü hil longinquius,antea fatis fuperep docuimus.Brach el qitaque partes erant oftendere, prædiclam uena: fedionem inter reuulfionis genera non efle connume randam; nilific temerefutilibusargutïjs SCchartasac tempus perdere maluiftèt» Cæterum dicat nobis , Hieremias, quo in loco Galenus utero inflammato cubitumpotiusquam poplitemincidere præceperitf ^^i^uenaït-Nos fanè diuerfum üli ex libro de Curandi ratione q^f^jj^, per fanguinis mißionem demonftrauimus .Diner- ‘ fum etiam à Hieremiæ fententia Galenus Iib.x3.Thc,. meth.docet,ubi de curationc inflammations interno rum uifeerû agens,fie fcriptumreliquit:Renib.uero, « amp;nbsp;uefica,pudendo 6C utero inflämatione affeeftis, eas « quç in cruribus funt,ac potifsimS quæ circa poplitem «lt; funt. Sin minus, eas quæ iuxta malleolum. «a T tvri TO-WT®;? 7«? KXT iv^V. TOV ^tÄ* «TTCCT©' «pX,0(^°^ cphiy-ftuvaii, TKj 77 T? J^i^ix }(amp;^i, 70V «Æ asThluio! y iiiTax^Hf ♦ Quod eft : Perpetuo autem in omnibus cas quæ è dire lt;« flo funt.ubiiecurphlegmonelaboraremcipit,qugin ‘« dextra funt manu: ubi lien,contra, nbsp;nbsp;Qiiæ poftrema inprindpio

uerba adijcere nobis placuit, ne aduerfanj obtrudere mfiSmauo-» polfent, Galen« non de principio inflammationum nufec^dii

èdircito hicloquijfeddeijsinquib» humorespartemafFeóam ^fi' nbsp;nbsp;nbsp;iam obfederunt. Et bic quoque locus eiufmodi eft, ut

pofsit funditus Brachelij amp;nbsp;aduerfan'orû fentenriam Obicdio. exploderen Verum dieet locum Galeni,in quo docet utero inflammato cubitum effe incidendum, haberi ,, in IibnX,ad Glauco.ubi in eum fcribit modum: Siqu^ „ dcm dextra Uteri pars affecta fuer it, à dextramanuôd „ crure fanguinem detrahes» Siniftra uero laborante, à Culeni lo - membris quæ illi è dirceffo funtn Refpondeo : Gale^ au endtra num hoc in loco non tantum de uteri inflammationi-^‘*^’ bus, fed indiferiminatim etia alqs ciufdem affeeffibus loqui.Cum itacp in uteri affeeffibus interdum è manu, interdum etiam à crure fanguis detrahendus ueniat, inquirendum diligenter admodum crit, quando hoc uel 111 ud faciendum, id quod tarnen hoc in loco G al ex nus non explicuit» Quapi opter ne fibi pugnantem fa ciamus Galenum3naturæfummumiraculum3ex alio potius eiufdem loco, ubi uteri affeeffus exquifita quaz dam ratione dilcernit, quando e manu 3 amp;nbsp;quando à cruribus detrahendus fit fanguis,nobis difeendû enu Is autem eftin libro de Curandi ratione per fanguinis miisionem, ubi in menfium immodico profluuio fan guinem ab utero ad brachium cômode retrahi docet î in eiuldem autem inflâmationibus3ad crura.Sed uer^ ’gt; ba eiufdemfubijciemus :Porrô,inquit3Uteri inflanv 5, mationes magis etia quàm renum à uenis in cruribus » fedtis iuuantur. Nam qs quæ excubito fiunt uacuatio gt;gt;nbsp;nibus3 aliud etia acceditmalum. menftruas enim purx » gationesretinent3 fanguinem^ adfuperiores corpox » ris partes reuellunt. Qiiæ uero ex cruribus fiunt, non »ï folum reuellere3fedamp; menfes mouere folent* Etite-55 rum code in libro : Plénitudines3 ait, quæ à fupptefsis », menfibusortæfunt,omninopercrurauacuabis, fiue

ALVERSVS BRACHELIVM APOLOGIA, tgl ucnam fccare oportet, fiue fcanficarc. Sects? enim in “ cubito uenæ,mulierum reuellcre purgations folent, “

Exijs certe loeis difeendum Brachdio fuit, quæ in quouis uteri aficctu uena incidenda elTct.hacenim ra none efFeciffet,ut no ita pafsim in fuam fententia Ga^ leni fcripta torquers coactus fuiffet, Præterea non An in cxter penitusprobamus,in externisinflammationibusue- niii»fl‘'’^* næoppofitæfe(flionem,utfalfo putat Hieremias: fed id potius dicimus, fi quis exlongifsimis amp;nbsp;fitu diftan- ^^^ r ftifsimis ac oppofitis etiam paitibus,in his ipfis per fe^ p^m^ p^^, Ôionem uenæ rcuelleretentet,non tantS noxæ, quan i,^^ turn ft idem in internis tentet afieret.quod, quemad-modum etiam Brachelius fatetur, nó tam molefta aut noxia fit earum partium affedtio^nectam gram's exft tus inftet, Adijcit deniq;, quod propter atrociorem ferè atq; intimiorem partm intetnarum dolorem, hu^ morufluxusin eas magisquamexternas fuperfluat, atque adeo ab interna quam externa partieuîa, nobili quàmignobili potius effe reueUendum, Reóle fanè, nam amp;nbsp;hæc caufa eft, cur per eam quæ è dircefto eft ue næ feóionem reuellamus magis quam oppofitam, quod fcilicet iHa plus quam à ceteris partibus, 00 ocyC fime à parte affeefta non tantum reueliat, uerumetiam cuacuet. Sic çerpetuo fuo Brachelius iugulatur gla-dio, Porro uenæ fectione, quæ ab eodem latere fit, non effe reuulfionem ,nunqua perfuadebit nobis Hie remiasqs rationibus, Ôd nos etia diuerfum fupra mul-tis ac firmis argumetis demonftrauimus, Vidcatde^ Jniabone inceps,utdeliret BracheliuSjCum inquit:Altera caufa pc/ï‘pro quare in bubonepeftifero nonmultum ftudemusre- ®’‘‘‘'Wó« ucllere,quodhucquafiin fentinam quandam natura totumcontagiumccepitdeponcre^Namhocnomine ^^ jj^„jj^ illi magis reueUendum eriq £lt; nó reudlendum folum, nbsp;nbsp;j^^.

imô eriam euacua ndum ex corpore contagiunijid eer te quod facit per uenæ quæ e directe bubonis peftiferi eft (êdionem» quamms tanta lilum cæcitas compuo ritjUtidipfum uidere autintenigerchaudpofsir. Hinc quarationcin intenorum mfeerum inflammationib» non folum reuelliinus,fed amp;nbsp;uacuamus,eadem etiarn in bubone peßifero:nec aliqua fubeftjUt nugatur Hie Kcuulfw rcmiasjdiucrlitas» nbsp;nbsp;Cæterum impendio errat,quod

pro morbi rcuulboncm non pro inflammationis diuerfitate, fed diucrfititte influxionis potius modo uariari arbitratur» Nam cut MritüHr. alioqui Galenus phiegmonis magnitudinem xftimagt; dam eflepræcepifletf’ Quare denies Commentao, lp bri fecundi deVidus rajn morb.acutis docuifTetjà lo co phiegmone laborante eeleriter 0^ plus quam relp quis partibusjpraefertim in morbis acutiSjcffe uacuan dumc'Non'neidem Galenus in lib, de Curandi ratios ne per fangu inis mifsionem, primos mittendi fanguP nis fcopos morbi magnitudinem, SCuirium robur effe fcribitï'Atqui demus, reuulfionempro diuerfitate in--flammationis minime uariarijnam hac lege Brachclq prorfus expugnabitur fententia.SiquidemGalcno in Iibro iam citato autore,in uniuerfum omnesphlegmo nas incipientes cum reuulfione uacuare oportet,, uer* ba eius hæc funt : mujiAivn ys (ÂÛù i^m'i^^ tks p^ «fxPP^'' vas(p^iyF^^v^i ct^'r^f^tfSJKü)! }^HKivcuüi^^tibidemt'Tix!(J^ avruxff^o'amp;t «[iX tJ Kivwlt;rlt;i Trauth }^» jj-xTiKop Itti '^ «SXii^i»^ ^ivf^xruift Quod eft: Reuulfiones cum eua-cuatione adhibere oportet fluxionibus iam incipient tibus.Si itaque omnes inflammationes inter initia regt; quirunttalem uenæfeeftionem, quxftmulreuellat Ó^ euacu€t,fole meridiano clarius eft, oppofitæ uenæ ie-Tonern turn locum minime habere, utquæ utruneg præftare no pofsig Vider iam puto Hieremiasj nullas

ÄbV£RSVS BRACHELIVM APOLOGIA? tg^ fibi dabendi ui'as patere. nbsp;nbsp;Miraii autê fan's non pof ïnfluxionis-

fum, cur influxjonis modum ab inflammanonis mo- er inflamti do fcparauen't,cuin di'uerfitas in his ipfis quo ad ludt- tiomsmodH canonem,ut ipfe cria fatctur,nulla fit, Qiu'd enfin ua- iuoad iudi lensinflammario alfud efßccretjn/fimagnamfnHam- catimenon marionemc’atc^ adeo ab utrif^una eademep nidfcario fumenda erft. Quarequemadmedum fn uehementt inflammatfone amp;nbsp;reuellendum Öf euacuandum cele^

rftereflèdfcfmustftacriam ubf ualenteihumoresfnali quam partem fnfluS^ut ex Galenofam oftendimus, facfendumefTecótendfmus. Falfó fgfturnobfsfmpfn gft Hferemias,quafi fn mollforf fnfluxu reuulffone,fn uebemenriorf autem derfuarione utendum elfe docea mus. Nam ut ex ijs quæ fam dfóa funt, omnibus pcr^ fpfcuum cft,nos omnem fnfluxum amp;nbsp;fnflammatfonê incfpfentêreuulfionejCa tarnen quæ ffmul à parte affe óacuacuet,curandam elfe aperte affirmamus. De-riuarionfs autem nullum elfe ufum,nffi poftquam hu-mores fam parti affedæ fmpadif atque fnfixf fuerint di cimus. Sed cur hæc falfó nobfs adferfpferft Hierc-mias.nullo alio nomine fact urn eft, quam c|uod reuul fiomsamp;deriuarionisdifcrimcn atque adeo fignifica-riones non faris tenucrit. Ea quæ de contrary cruris fcarificarione,incifionepopliris, Ôc malleoli fn capfris affedibus,amp; cubfti fn podagra producft,fatis fuperep fupra à nobfs confutata funt. Eradfeatfonfs uocabu tudicdtiol lumtanquam tyrannicum,ac probariisfmfs medfeis incognftum,2t: à barbaris duntaxat præter omnem ra tionem amp;nbsp;necefsftatem excogftatum retjefmus. Re-Ifqua quæ fn Hferemiç difeeptarione fequuntur,nfhil alfud demonftrare eötendunt, nifi quod in inflamma tionib,inter fnftiareuulffone,et non deriuarione uten dum fund quod amp;nbsp;nos docemus,. Neq; enim uenæ fe-z i öionemj

Æonenijqiig è diredo fit,eße deduarionemjCX qs quç antea di da funt fatis confiât: id quod puer etiä qui de^ finitioneni illius uel ferne! au diu it, dep reh endete po-' tefi.Eaquæfubinde inoppofitæuenæ fedionis pro--bationem adducit Hieremias, pueriÜa amp;nbsp;nullius mO' menti funt,atq;lupra fatis confijtata.fuperuacaneuni itaepputo,quodiamabundeexplofumefi,iterum refill ere. Falfó præterea nos aceufat, quafi internas mflamationes præcoci edudione egere magis quant -reuulfionedoceremus : cum tamc non edudione feu uacuationetantum,imó etiam rcuulfione à loco affe^ do egerepalam doceamus» Ni enim idipfumaddat, deriuationem,quæitidem à parte aftedacuacuatatqj educit, fuffïcere dixerit: quo nihil certe abfurdius did pofleU Ridiculum denic^, quod euacuationê can-dem cum deriuationefacit,perinde ac fi reuulfio qux fitperuenæ fedionem, euacuatio noneflêt: cum tarnen omnis uenæ fedio,ut pueris etiam perfpicuü efi, fituacuatio» Hinccfi quod nobis Galeni locu ex lib* CaknUo' 13 /Thcnnctlntanquam fententiæ nofiræ reludantem otsexpen obtrudat:in quo in inflammationib* quæ adbucin ge ^^^^' nerationefunt, priorem euacuatione confluentis ad affedum locum fanguinis inhibitionem efie tradiu Audio quidembæcprofene Hieremia, fidnonpraï-cifè ex Galenifententia dida funt quæ producit.fi enim loco iam citato triplicê facit phlegmonc, ac iux-ta illius diuerfitatë curationis quocj indicationê uaria ri fcribit.Phlcgmoncs enim quæ iam fada efi,una eu-' ratiónis indicatio efi,uacuatio redundantis in partie« Ïa phlegmonc obfifla fanguinis» Eius autem quæ ad-hue in generatione efi, duplex indicatio cfi.Vna quæ fumiturab eo quod iam generatum efi: altera,quæab lt;0 quod adhuc in generatione efi » Atc^ adeo gemina

ÄDVERSVS BRACHELIVM APOLOGIA* i8j ^ compofita eft turn medentis fblicitudo, ex ea fcilf-eet quæprouidet,amp; ea quæ curat* Quando nero om-mno phiegmonelaborareadhucpars no ceeperit, fed tarnen apparetiam fubeflem corpore genus aliquod corum quæ phlegmonem excitare pofTunt, in talibus omnib* una prouifio indicatur.Paulo autem poft Ga lenus fic inquit : His igitur omnibus æftimatis, quæ « phlegmonæ adliuc in generatione funt,earum caufas “ prius abfcindes* Quç uero iam faôæ funt,has utiep cu «' rabis folas * Quæ fingula ia citata Galeni uerba, quo- « modo iêntentiæ noftræ aduerfentur non uideo* Nam amp;: nos fatemur, earum inflammationum quæ adhuc in generatione funt,primû caufas eife abfeindendas, arq; adeô fanguinis ad locum a fie ci ft confluxuminhi bendumefle* td autem in internis inflammationibus comodiori ratione fieri non poteft^quàm per uenæ fe-ófionem, quæ è direefto eft* Hæcenim confluxum ad locum aff ecturn in contrarium aucrtit,ct extra corpus ducitjUt fupra fepius retulimus* Quamuis quorfum attinet Galeni mentem tam exquifite rimari, cum etia iuxtaHieremig uerba noftra eóftet fentétia* Ait enim, priorem euacuationeefte debere confluentis ad afte-dum locum fanguinis inhibirionem: hoc eft,reuulfio nem debere prçcederederiuationê.nec^ énim euacua tionem à deriuationcfeparat,utexpaulo ante diCtis li quet: id quod 8i. nos in phlegmone, quæ adhuc in generatione eft,fieri debere affirmamus* Noneftueio ^^ff^ç^^ig quod arbitretur Hieremias, uenæ feefione que ex op- f^. oppofi, pofito fit latere, caufam phlegmones abIcindere poC tolatere ie * Retrahit enim,at non ex latere affeefto, nifi longo uuß phis' temporis interuallo.Accedit quod ex egra parte,utpo gwonaah'^ te cum qua focietatem nullam habet, nihil euacuare fci»den no poGit* Si itaque a latere affecio nihil retrahit aut eua- ^°^’^P^’^

cuatjigitur nee phiegmoncs caufam abicindit: qua Jo humorum defluxum,utfupra Hippocratis autoritate dcmonftrauimus.in plcunndc potifsimum, luxtare^ (flitudmem fieri conftet. Memo itacçHieremiæhoc jgt; Hippocratis didtum obtruditurîQuæ ducerc oportet 35 quo m aximcnaturauergi't, per confercntia loca ducc jj re» Si enim in p!euritide dextra humores noxtj per dextrumlatusinpartan affedtam decumbunt, erant etiam per idem latus retrahendi amp;euacuandi» Med^ cum enim naturae motum ac impetum, tam m depo^-ncndis in particulas, quam in expellendis ex ijs humo ribus,utanteafufius docuimus,obferuare taminrcx Ciieüio. uellendo quam uacuando oportet» At dicit Hierc mias,nos reuulfioni tantum, amp;' non uacuationi inten dimus,Hippocrates autem de euacuationeduntaxat tiefj^onpo, loquutuseft» Refpondeomonpotcftisunireuulfio^ ni intendere» Galenus enim celeriter SC reueUendum amp;uacuandumeffe in internis inflammation!bus pre cipit.Quamuishiciterum euacuationem pro deriua-tione perperam ac infantiliter admodum ufurpauerit Hieremias»Præterea Hippocratem hic non dederiua none, fedreuulfione potius, quæfimul etiam à parte afleflauacuar, locutum efle, teftarur in pn'misGale^ nusIib»z»deVidiumorborü acutorum, Cóm.io»ubi „ in eum fenbit modum : Pro eorum qui inflammano-„ nemefficiunthumominclinatione, Hippocrates ua» „ cuationes facit» Hoc enim:Quo natura uergit,per !o^ 3, ca conferentia ducere oportet:ucrifsimü exiftit» Con^ „ tingit autem id interdum pro uarietate partium mein^ 33 branie, qua* co lias fuccingit»Superioribusenim eius □3 partib» inflammationeaftedtis, ad iugulum, brachiu, „ Sdmammilïam condoleniiaconlenfumueextendunt» „ Inferiorib»ucro,ad feptum tranfuerfum amp;nbsp;hypochon drium»

ADVERSES BRACHELIVM APOLOGIA; 1Ö7 dnum» C^um igùur fuperioraconfenfum fignifîca-uerint, uenam m cubito fecare earn oportet, quae fan^ gutheinab affeóèa parte amp;nbsp;magis 5^ uelocnis turn reuenere, turn uacuare pofsir. Ex ijs fiquidê Galeni uer-bislblecianusht, Hsppocratem inpraefata fententia dereuulfione,quæèdirelt;5îofit,locutumene»atcç adeó arbitror nobis tam permittet Brachdius, quod Galenas fecit, ut earn de reuulfione ufurpemus* Nunc nemo no n uidet, quam initus fit omnis Hicrennæ co-narusudép pooßtmum, quodneqj reuulfionis neque I dertuationisrationem probe teneat*nautipfèpotius 1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;quam nos Ändabatarum moredaufis, utaiunt, ocu-

cens,quod ft de reuulfione hic datus fit Aphorifmus, non tantum inferre debebant contra Neotericos amp;nbsp;Galenit, quod dextrorfum uergit dextrorfum eflere-uellendumtled quod furfum,furfum: quod deorfum, deorfum; ac uniuerfalfteromnê reuulfioneminidem moliendam cilè, non autcm in contranum, quod ha-tfienus omnes medicorum fcholæ tenuerunt, amp;nbsp;alio-qui nomendatura earn contrarium reuulfio danfsi-me,nifi qui's furdusfuerit, loquitur, Atquei'ta All's eue

1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nit, quod diximus, nedum ab internis, fed ÔC exter-ni omnem ubique auferre rcuulfionem, Haec Hiere-mias,. Qiud uero magis hac obicdionefit ridicu- R^potj^o, lum, non uideo quomodo enim fequcretur ex hac conceisione, id quod dextrorfum uergit dextrorfum elfe reueliendum î aut quod furfum, furfum ï quod deorfum , deorium J cum nos etiam per eain reuuifionem quæ è diredo fit , hoe quod dextrorfum uergit contraria plane nia finifirorfum : aut ut apertius dicam, quod intro tendit, foras retrahamus* Habentautcmfenucnoraadcxtcriora,idquodantea intmord etiam adexuriç^

t8S nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;LEONARDI FVCHSII wp hiiêt, ctiam retulimusjficutdextra ad fimftra,amp; contra. No eft itaqueut dicamus, reuulfionêinidemmolicndain efletimo cum Galeno in cotranum perpetuo mollen^ dam contendimus,furfum feiheetrepentibus humori bus deorfum:deorfum,furfum: intro, foras. Qii are ne que ab internis,neqj ab externis,utfalfô nobis impiiv git Brachelius, illam auferimus. Porto falfum eft, quoddicitperuengqugexoppofito fitbrachio fedio nem,non benignumjimo fopetfluum fanguinem qui ad affedam partem inclinabateduci. Nam fuperflui fanguinis dC calidi in pleuritide decubitus amp;nbsp;inclina/ tio in rectum fit, utiamfa’pius diximusiadeó utin op^ pofito latere fuperfluus amp;nbsp;calidus nó fit fanguis : alias non focus quam in altero latere phlegmons efficeret. neq; enim phiegmonis alia eft generatio, Galeno lib. .io.amp;i3.The.mcth.tefte,quam ubi fanguis calidus SC copiofus in aliquam animalis partem procumbit. Ex quo cuidentifsimS fit, fanguinem uitiofum peruenx feeftionê oppofiti lateris paulatim à dextris in finiftra, amp;nbsp;contra rapi.Cum enim in oppofito latere nullus fit fuperfluus SC calidus fanguis,ut iam demóftrauimus, neceifeeftutuacuatobono amp;utilifanguine, alius in illius locum fuccedat. Succedere ucro alius non potCx rit,quamis qui eft in affeefto latere lutpote qui amp;nbsp;fin perfluus cft,SC proximus,quem etiam partes fa ne iam manitæ trahentmffeeftæ autem libenter cocedent,imb fua fponte tanquam grauantem à fe trudent.

Sedinquit Hieremias,quid fi fuperfluus duntaxat Cbiedio. fit fanguis,qui eft in oppofito latere,amp; non calidus,ut in plethora acciderepoteftC nonne tune primü is ua^ cuandus aut retrahendus critC nbsp;Refpondeo, minn

Pe^ponp.o. me. Nam cum medici munus fit, utfemperhuicaffe-àffèilui qw etui qui magis urgetprimum occurratjeuidentifsim« * nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;eflè

ÄDVERSVS BRACHELIVM APOLOGIA^. tg^ eneputo, quod inter initia fanguis in affedo latere, gt;«lt;lt;2« .W' qui non folum copiofus amp;nbsp;calidus,uerumetiaiam uü 2^^ P’quot;''”“ tiari atque adeo phlegmon emefficere incipit, fit SC re iiellendus amp;nbsp;educendus» Id quod Galenus etia innue nbsp;nbsp;^'

re uoluitjdum fcripfitja laborate loco celerius,amp; plus quam ab alqspartib, ÔC reueUendum ÔC uacuandum elfe. Acccdit quod iam in latus aff edum tanquam par ticulam imbecillam, Galenolib»3.de Natur^facufte-fte, partes aliæuelutifortioresquicqd in his eftfuper--uacuum reponant,fortiorcs enim ad uiciniores, harS autem unaquæcp ad alias detrudit, donee ad imbccih liorem eacterisep plus dolentem peruentum fit»Cum itaq? in affectam partem tanquam infenunam quan-dam omnia fuperuacua confluant,tentandum omnibus modis medico erit, ut ilIaSC aucrtat amp;uacuet:id guod alia ratione non poterit,præterquam uenæ quæ e diredto eft fedtione» Quod fi uero earn quæ in oppo-fito eftuenam fecueris,reu elles quidem,at paulatim et non celeriter, retrahes^ iam fuperuacuum atep adeo uitiofum fanguinem ex affedlolaterein oppofitum,.

Veruminftat Bracheliusdicens,fiquid fortefortu- GbiefHo. naód prateropinionem à dexroauellatur,nondum fortalfis omnino uitiatum erit,quod reces ualde phle-gmone,uixcp concepta,nec admodum diu decubuit^ Quomodo autem non fit uitiatum id quod iam fupra i^efponßo. modum calidum eft,ód uéluti fuperuacuum Öd inutile ab alijs partib. expulfum,nonuideo,Calidum autem fupra modum ut fit, ex pradidtis fatis conftat, ubi ex Galenifententiaphlegmonem ex calido Ód fuperua-euo fanguine generari indicauimus» Iterum inftatlpo ne,inquiens,uitiatum fit, nontamenin multumlon-ginquS, aut etiam oppofitum latus ftatim reuclletur, in proximum fortcadducetur,quare uel rurfum à na-

tara in eundem locum expelietur » Hæc ilk: Ergo op' pofîtæ neue kcho certo quidem noreuelh't à loco aHe (fiotcungïtur hac incidit, amp;nbsp;non poüus cauet ne phk gmone,quæ lam cœpit,magi's atq? magis augeatur {* Certe hac unica obieAone Hieremias errorcm fuum omnibus dcrcgcrcuoluit, uerifsimum em'm eft, quod id quod in proximum locum abdudlum eft, rurfum a natura partium in affecflum locum expellatur. fortiO' res enimhæcumfintjneceiïario fuperuacuaamp; inuti' lia uiriofaq5 à fein affectas partes reponent, ateg adeo eadem quantitasfuperuacuorü quæ anteafuit, in affe dlo latere permanebit,augebiturcp interea tenfio, do' lor amp;nbsp;phlegmone, Hæc fane poteft egregia illa Hiere nnæ amp;nbsp;aliorüaducrfariorü,que peroppofitæuençfex fffonemfit,curatio. Sedhic erroricómuni patroxP nari cupiens Hieremias, mquiefi quid iterum reponi tur 5 ld per proxima deriuationem non difficile expe^ dietur» In quibus uerbiSjUt alias ikpe, hallucinatur* Primum,quod uenæ fedhonem quæ exbrachio late' ris affedlintjderiuationënominat.hancenim cumex proxima particula non fiat, amp;nbsp;in contrariü humorum impetum ucrterequeat,reuulfionem,ÓC minimederi' uationemeffedemonftrauimus.Secundo,quod deri' uatione fe id quod iam in parte laborante fixian eft,ac fermé immotum perfiftit,uacuare poffe putet : quum idnonderiuatione, fed ut fupra retuUmus, uacuatiO' ne quæ per patientemfit particulam expediatur» Fi' xumautem utfitiam atqueimmotum, hinc conijcere licebit,quod(utipfeetiâfatetur) tonus corporisadfit pknitudo.hacemm nonexiftente,Rha2:is fequutus confilium,ex eodem etiam latere mittendum elle fall' guinem conceditJn hac autêplenitudineuehemens, ut ex Brachelq nerbjs liquet,qui Fluxus impetum pro corporis

ADTERSVS BRACHELIVM APOLOGIA, tpt corporis plcnitudinefieri ait, fit humorum ad locum affedum decumbentium defluxio, Ea uero uehemen tiore cxiftcntc,Temper aliquid ad aff edtam partem exit dat, quod in ilia figitur, et fubinde per ueng feeffionem fetrahi ex eadem non poteft, Quando enim fanguis à propria cauitateexcidens,in aliam peruenerit, neceC fario corrumpitur,atcß adeo ut fanguis permaneateft lmpofsibiIe,iuxtahocHippocratis 6,Aph,2o.diótü: Si in cauitatem aliquam fanguis prêter natura effun- « ditur,necefte eft ut corrumpatur.Quapropter cum ft- «c lud quod iam in particula affeefta fixum eft, neep deri-uatione neep reuulfione moueri aut educi poftit, terne re hoe per ueng fectionem quæ c diredto eft efficere co nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;*

nabitur Hieremias, Quanto igitur confultius eft, fta-tim inter initia phlegmones caucre, nequid fubinde in parte affeeftafigatur per uenælateris affeefti feeftio-nem, quæ eeleriter £C plus ab affeefta parte quam ab alrjs Ôé retrahit amp;nbsp;euacuat,atep adeô impetum humorum in contrarium oeyfsime auertit, Quod hoc etiam nomine magis faciendum erit,fiillaquæ antea retuli-mus nihil eum mouent,quod magna ægrotantiû pars crebrasuenæ fectiones ægre admit tat, Proindeopri- optinmell mum eft,initio ftatim inflâmmationis,ucnæ quæ è dû ftatiminter reefto eftfeCtionc utitquæuitiofum fanguinem non fo iintidinflà-lum à loco aficedo reueUerc, uerumetiâ euacuare, atep mitionifue adeô ne quid figatur illic prohibere poteft, Scd in- ”^'” quitHieremias,nosfruftraputare tam fyncereunica ^^^^^^ euacuatione quicquid eft uitiofum educi pofte, ut ni- Q^^ç^i^ hfl maneat putridarum rcliquiarum. Atqui pofte Tp^fjpofißQ^ nos,grauifsimis teftibusmonftrabimus,Non'ne Hip pocratJib.x.deVieft.rat.in morbis acutis,Aph.io.de pleuriticorum curatione itaferiptû reliquit C Ne cun- ce Ctcris copiofe auferrefanguine, donee utieprubieun- cc

t^i nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;LEONARDI FVCHSII nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'

„ dior multo, aut pro puro rubidocp Kuidus fluxcrit?• ,j utruncgenimacctdit» Quibusutiq?uetbismam'fefta indicia^ per qiiæd)gno{eerelicer,nuin lutiofus in unP iierfum fanguis extradas fit, tradiefanguinis nempe ó^incoIorejetinconfiftentiamutationem^Huicitacp intendens medicus, confeftim ubi fanguinem immu-tatumefleconfpexerit,uitioftim quiequideft extra* dum effe perfpedum habet» ncque enim immutatio ulla fieret, fi no uitiofb penitus edudo bonus fequere tur,HmceftquodGalenuspræfatam fententiaHip^ „ pocratis enarrans,in hunemodum fcribat:Quiequid „ fimguinis in phlegm one eft, ld calons multitudinc in j^ colorepermutatur» Reliquus uero fanguis inomnib» „ partibus firn ill's manet» Proinde fanguine in toto cor^ jj porépituitofiore exiftente,rubicundiorfanèerit qui jj in eo quod phlegmone obfidetur latere continctur» sgt;. Quod fi uero rubicundus fuerit, baud dubie is qui ad „ phiegmonem eft affatus erit, 06 in nigrum permutabi ^, tur» Liuidus autem in ea quæ fit à rubicundo ad nft „ grumtrafmutatione,medium obtinet» Coloris igitur 3, mutatio,fanguinis ex phlegmonelaborante particula „ tranflationis fufficiens fignu exiftit» Idem etia quod aflerimus in lib,dc Curandi rat» per fanguinis mifsio^ „ nempjs confirmâtuerbis: In quibus iuxtafedam ue^ „ nam phiegmonealiquaeftingensjoptimueftfangum „ nis amp;nbsp;in colore amp;nbsp;in confiftentia mutationê expedax „ re,ficutindicauit Hippocrates in lib»de Acut.morb» „ uidu,ubideplcuritideuerbafacit» Aliusenim eftqui 3, in phlegmoneeftianguis, quam quifecundum natu-^, rara,utpoteplusexcalfadus»Nafianteacrudior erat, 3„ rubicudior etflauior effïcit;fin eiuimodi prius fuerat, QütSia. innigruaflatusconuertitur»HgcGalenus» Verum toftat Hieremiasjijs uerbis; Ponamus nihil reliqui fa^ ciatisj

ADVERSVS BRACHELIVM APOLOGIA^ 195 ciatisjpeiiculumtarnen eftjUtis qui quantitate,quali-tate, fæpe utrotp moleftus eft hue decidens humor,loci uitiofa qualitate adhuc fumida, needu omnino ex-tindra corrumpatur, atque ita uno euiflo malo, alterS paratum eft non minus rebelle» Refpondco : non licffon/iot pofte turn remanereloci uitiofam qualitate adhuc fu-midam, needum omnino extinct am, quod fcilicet ui-tiofihumores,àquibus eaqualitaspropagataeftjOm-nes fint uacuati» Vacuatos autem effe,non fol0 ex fan guinis mutatione,uerumetiaiTi ex eo eolligi poteft, quoduitiofihumoresphlegmone adhuc recente exi-ftente,atcp needum compléta,in particula affecta non dum fixi autimpaÆ fuerint,ideocp nulla prorfus difti cultatc per uenæ feeffionem qug ê direflo eft amp;nbsp;reuulfi amp;nbsp;edueff finttquod fcilicet cum uena quæaffecta partent alit coniunda fît, amp;nbsp;focietatem lub eau Sed fac qualitatemfumidamin parte afFetSaremanere,ta- Confultius men confultius eft qualitatem folam remanere, quam Vflt;tlitlt;itêfo ftmul etiamhumorcs calidos SCuitiofos, hanc fouen- ^‘‘^ ^^»t^' tes auffêtes. Nep! puto tam immodica erit,quin alte Ï^dlJiSnKxkiamp;ib(lt;feportt«)rr%eQ^Üaegt;'^ ro tam copiofa fuerit,ut itéra phlegmonis anfam præ-bere queat, altera uenæ fectione id totum quod denuo uitiatum eft tollere licebit» Verüquorfum attinet iftis Brachelq obiedlionib» tam exquftïterefpondere, quu imaginariaplanèfint, neeg unquam reuera quæ tan-tifper metuit eueniatCNcq; enim fola qualitas,nifi copia accefterit,phlegmoncm procreare poteft» Cetc-rum falfó nobis impingit Brachelius,quafi contende-remus affeeftum latus non admittere fuperuacua,quç in alijs funt partibus,quod altero imbecillius» nufqua enim hocipfum diximustfed fecum,imó cum Galeno Êitemur,in affelt;ftampartemgt; tanquam omnib» imbe-

cilh'orcm.rcponi quicquideftin alqs fupeifluu* Sfta^ men in qs non fit quod fua fponte deponant fuperuax cuum,fieri non poffe ut ab ilhs trahant contendimus, quod imbecilfius à fortiori trahere alimentum baud queat. Neq^ enim ut Galeni uerbis utar, duobus çqua liter efurientib.fubtrahct manu panem alter alteri,niß ualentior* Porro non ignoramus,inulto minus difsi-mulamus,inflammatam partem quamuis alqs fit debt iior,tamen tantum alia cxcedcre attrahendi facultate, quantum flammeocaloie»Excedit autem attrahendi facultate,no quidemutilis, iedfuperuacui fanguinisgt; Cur mmU Arq; hinc cft,cur primum earn ucnam,quç c dircAo tens ajfcHt lateriseftaffeófiincidamus, Hac enim rationefit,ut in injUma' flammeus ille calor,qut ut ex omnibus corporis partie locum fupcruacua,fi qua in illisfunt, trahantur in caufa eft, mitigetur, atq? prorius fanguP nccalidoamp; uitiofo reuulfo ÔC uacuato jextinguatur» Id certe quod oppofitæ uenæ feeftio præftare non po^ tefr. Nam uteunep inter initia fuccum eumquiin op-pofito latere male confiât, uel etiam in caua uena ua-cillat, extrahat:tarnen nihilominus in affeCro latere flammeus calor ac tenfio adhuc rcmanent,quæ ut ua-lenter trahanturfuperuacuacfficnint, Proinde cum calor,dolor et tenfio in affecto latere ut ederiter tollan tur nos urgcant,fit ut illis etiam primum ex Galeni no firidodrina occurramus.Deinfi nccefsitasipfa exi-gat in plenitudine corporis, utpofiunam aut alteram horamex oppofita etiam uena fanguis mittatur,non repugnamus,modomaiori maloprimu occurratur, prgftat enim redundansquid in oppofito latere,quam in affcAo relinquerc. Hiciterum non fine magno errore Hieremias uenæ fedionem, quæ è diredo efi, deriuatione appellat: quum fit reuulfio, ut iam fæpius diximus*

ADVERSVS BRÄCHELIVM APOLOGIA» 195^ diximus» QucdadG.ilemex lib,4. deTdend.ua^ le.locum attinet,ni'niliefert, etiamfide phlegmonofa lafsitudineloquatur.Satis emm eft quod tatet hie efle leuulftone Hieremias, quæ ab interioribus adexterio raßt:quam fopraobticendo negaffeuidetur. Et muit profedo cft,quomodo in haclafsitudinenon furfum, non deorftim, non dextrorfum, non ftniftrorfumre-uellendumcfleuidcnttSC non in pleuritide ctiamqn qua tarnen qua idipfum requirat maior necefsitas eft»

Hoe in loco non fine pudendo errore iterum afferit Eadè ikm Hieremias, eandem uenæ feeftionem eiufdê refpeeftu pdio emf-effe reuulfionem amp;nbsp;deriuationê : quod non modo ab- ‘^-' ^^[pc^n furdui'n,ueiumetiam impofsibilc eftjutabundefupra demonftrauimus,Non minus erratjdumexeodemla terefteri potrcrcuuüioncnegat, idquod antea etiarn monuimus.Ncc^igiturratione uincit, neq? au tor it a-turn numerOjUttemere gloriatur,fuperat Brachcliust quando nee unam rationé quæ ad conuincendos nos fuffieiens fuiffèt,nullum denied euidens alicuius recept! autoris teftimoniu, quo noftram improbaretfen-tentiam^produceiepotuent, Sed iteiuinftat,non otie^o; effedubiuminquiens^quin anteadis temporibusSC modeftifsimi et doétifsimi complûtes fuerint,qui eius pblebotomix incomodum animaduertiflent. Re-fpondeo,haclegeprioris feeuK medicos ab omnibus Refpon/ïo, erroribus uindicarelicebittid quod nequeBrachelius ipfe admittet,cum illos etiarn non rato impegiffe in libelle fuæ difceptationi annexe tatcatur,crrorisqgt;ma-nifefto infimulet, Atqui dicitEccretiores aliquot er-rores hos latuiffe negare non poftum, fed tam manife ftum,tamnoxium omnes potuiflefubterfugerejnon puto, Nontantumfecretioresaliquoterroteshosla Non MntS tueruntjfed etmanifeftifsimi,Nam quotinfimplicib» [tcretiorei» med^ ff«!©''«««*

lelüfsimi er medi'camenti's errata manifefta illos Iatuerint3non ne^ roresprio- ceffehabeo in præfenua refcrrc,c]iium nemo no fciat» ris jcculi Quot denies in medendi methodo, quot in anatom^ quot;^'tuerunt ' ^^^ nianifefta errata commiferint, notius eft quant ut a me demonftrari debeat» Praetcrea nemo eft qui ongt; nes ex oppofita reuulfione perqftèdicanplures tarnen perijfle ex eadem euidentiisimS eft. Si qui tarnen coiv iialucrunt,in his certehumorum impetus neqjmulws neq? uehemens fuit, amp;nbsp;non nifilongiore temporis in^ Ex fulie - teruallo fanitati reftituti funt. Quod tandem repro do crure,^ hendit eos Hieremias, qui uel ex fubieóo crure aut toin pleuri oppofito reucUunt, uel ex oppofito brachio ufque ad tide non re^ Sanguinis mutationem uacuandum efle ftatuunt i ro Mllcndum die quidem facits eo quod capitalis uterque fit error.

Qu^re neo cijUenæ quæ è diredlo eft partis a Hebt a’ feôionem tan terid uen£ to tempore diftulerint, ratio alia nulla eft, nifi quod eä ediredoß' ye^æ fedftonem, id quod etiam Hieremias facit, derf fo°t7 ^o”é nation? elfe putauerint:cuius certe nullum elfe ufum, dißulerint ^xGalenodidicerunt,nifiubiiamparticulam affebta ' obfederunthumores. Sic enim ille lib.a.ad Glauconé

„ ex Hippocratis fentetia tradit: Humorum adhuc con „ fluentiumreuulfio,ficcnim Hippocrates nominat: „ earumautemfluxionumquæ iam partem obfederöt, „ deriuatio medela eft. Parcius tarnen illiboni uiri à Hieremiacoarguendi erant, ut qui ineodem cum ijs uerfetur errore. Nam haud fecus quam illi, uenæ ê df rccio fectionem deriuationem elfe cenfet : in hoe uno diuerfus,quod earn citius quam illi adhibeat. Quo no minenecclfeeftut fateatur, fècontra Hippocratis SC Galeni decrctum citius quam oporteat aut expédiât deriuationeuti:uel earn quæ è direbto eft uenæ feóho^ nem, non deriuatione, fed reuulfionem efle. Si enim deriuatio

ADVERSVS BRÄCHELIVM APOLOGIA» tp^ den'uario eftpræfata uenæ fedlio, ea ante terrium aut quartum diem, ud ut pauds dicam, antequam fluxio pattern affedam tam obfedit, uttrede haud potent» Quaproptcr fi hane dttus adhibet,uel fe errare,uel no efle denuationem dicat neceffe eft» Perpendant iam quantum conferatjin difceptationibus genuinam uo cumm'm ÔC fignificarionem perfpedamhabere,qui confufim quauis uoce nos uti poffe ineptiisime gar^ nunt. Si enim earn uenæ fedionem quæe diredo fit, non denuationem, fed reuulfionê potius eflèdemon^ ftrauerimus, turn omnes Hieremix copias profligari neceffe erit»Quum ucro idipfum abundc in prçceden ti fermone præftauerimus, iam udit nolit in fententia noftram manib, amp;nbsp;pedibus eat oportet» Cæterum confuhius erat Hieremiæ, non obiedfle Guaynerio , cxlib.3,Epide. Hippocratis Anaxionem pkuriticü, Rn^xiom qüS fic nobis data fit occafio etiS hac Hippocratis cu- ^furituu^t randt rationc noftram cofirmare iententiam. Si enim Anaxioniuena,quac è diredo fuit lateris affedi, in o-, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;-*

dauodiefectaeft,idquod Hippocratis uerba plane docent;euincemus,illi non deriuationis, fed reuulfiogt; nis potius gratia earn uenam fecuifle Hippocratem» In morbi fiquidem prindpio reuulfio, amp;^ minime deri f« fnorH uatio competit,id quod omnibus in confeflb cft.Prin ^quot;‘nctpiore cipium autem morbi effe totum illud tempus, in quo omnino crudus eft morbus,fatis teftantur ea quæferk ^^^^ -^ ^^^^, bitGalenuslib.t.deCrifib.cap.S.diccns :Proprium p^^n^ uniufeuiufqj morbi principium codionis fignis defilt; prindpian nitur.Turn autem ceffat, ubi codionis figna apparue morbi rint. Et cap.fequenti: Quod Hippocrates uoeetprin- 5«o4. dpium totum hoe tempus morbi, in quo omnino eft crudus,iam liquet. nbsp;nbsp;Cum itaep principiû morbi fit,

quam diu crudus fuerit, manifeftifsimu crit,in odauo . nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Bb die

die Anaxiom's morbu adhuc fuiffe in principio î hoc entm tempore nihil expuiL Crudiflimus em morbus eftjGaleno in Com. n. par, 2, Aphorifmorû tefte, in quo nihil omnino expuitur. Nihil autem expuiffe om nino ui^ ad undecimum diem, crudiffîmo^ morbo laborafleAnaxioncm, Galeni in cius aphorifmi expli catione uerba fan's declarant, dum in eum fcribit mo^ 95 dumîAnaxionhiedumfemper tufsiret,amp; nihil plane 95 expueret, crudiisimo conflictabatur lateris dolore» 99 Qui cum die undecimoexpuere ccepiflcc,morbum 99 fignificauitconcoqui, Quumitaepueng feôio Ana xioni in oAauo die fit adhibita, dum adhuc crudus morbus fuit 5 fèquitur turn morbi fuifTe principium, quod certeiuxta Hieremig amp;nbsp;eum fequentium fenten tiam non dcriuationem,fedreuulfionem requirit, tnncipium Neque eft cur aliquis miretur, pleuritidis principium flmntidis ad tot pofTe product dies, cum Galenus 1 ib, i, de Crix ad plurcs fibus,cap,iS.ubi hancHippocratisfententiam enargt; ài^produ i-at,eiufdem principium perdurare fcribat quoad pau ^^‘^^' ca amp;nbsp;concofla egrotans expuere coeperit.Quod quia

Anaxioni non in undecimo, fed tandem decimofepti mo contigit,fequitur ad hunc ufque diem morbi prin cipium fuifleprotenfum, Menttonem autem fecitfan guinis mifsionis Hippocratcs,alioqui alTuetus in co U bro tacere præfidia quibus ufus eft: quia turn media 5 ' utinexplicationehuius fententix ait Galenus, quafi certa lege fancitum obftruabannnc poft quarts diem uenam inciderent, Cenfendum uero, ut idem inquit, quod alios fanguinismifsione egentesfecudo, tertio, quartotiediehocauxiliocurauerit. Cur autem tan-to tempore uenae feeftionem in hoc Anaxionc diftule-ritjhauddubie nulla alia caufa faeftum eft, quam quia Hippocratesjantequam ddiraret, ôi^difSeuker fpiragt;

“ïnVERm BRACfltUVW APOLOGIA» tpij fet,materiæ motum non fan's perfpeóum habuittatcp adeó num fecanda uena effet, an aluus purgatorio aU quo mcdicamento fubducenda, haefitauit. Vbiucro focto die calorifica nihil prodeffe, amp;nbsp;qux pracdióa funt fymptomata uehemêriora fieri animaduertiffet, odauo die reuulfionis SC uacuationis gratia uena qug c direct o lateris affedti fuit, fecuit. Quare Hippocra^ fis exemplum fequentes,nihil uerebimur eius uenae fe (ffione inter initia uti,utpotc quæ ab affedto loco amp;nbsp;cc Icriter, amp;nbsp;plus quàm ab alqs partibus,id quod maxime inacunsmorbis requirifjreuellereSCuacuarequeat»

Reliquum eft ut demonftremus, quo pado ohtru-fos fibi Galeni locos Hieremias torferit, fiC in fuam fen tentiam falfa interpretatione pertraxerit ♦ Alia enim quatproducit, ad nos nihil attinent, nbsp;nbsp;Primum au-

tem omnium Hippocratem fibi æquiorem facere co-natur,quilib,2.deVilt;ftuacut,morborum, Aph.to» fic feriptum reliquit : Quum ad iugulum dolor exten Hippocrd -ditur3aut grauitas uel brachium,uel mammas,uel par tislocus ex tes quæ fupra tranfuerfum feptum funt infeftat,inter^ plitiUur. na cubiti uena fecanda eft, Neque cunóleris copio- cc fum detrahere fanguinem,donee uel rubicudiormul- lt;« to,uel pro puro rubido^ liuidus effluxerit. utrunque ce enim accidere folet.At fi eas partes quç fub fepto traC « uerfo funt dolor infeftat, nee ad iugulum afcendit, « tumuelnigrouerati'o,uelpcplio aluus ducendaeft» nbsp;nbsp;«

His enim uerbis,inquit,quiuis conqccre potcft,Hip-pocratem deriuaffe, 06 nonreuulfiffè.Sienimretrahc reuoluiffet,nequaquam materia deorftim declinate, atque ad ilia decedente, purgatione deorfum per ak uum, fed furfum potius per uomitionê reuellere ftu^ dmffet.Multo minus ubi nedum iugulum, fed 06 brachium fluxus impeteret, ad ipfum amplius brachium

adducere uoluiflet, HæcBrachelius» Sed eins conio cruras elle falfas atque mendaces, uel hoc uno argu-mento oftendi poteft^quod euidentifsimum fit, ut fu-pradiximus, hanemtemat uenæ in pleuhti'de fectio-nem non clTe deriuationem, fed reuulfionem: neque

criam talem quæ duntaxat in conf an'um trahere, ue^ Wippoerd - rumetiam à parte aftecta uacuare queat. Ncq; eni'm id minier' in internis inflammationibus Hippocrates rcueUerc uis inflâma foIunijfeddCeuacuaieaparteafFedlafoIet, Hine cum tionib. non fnfoioribus coftis laborantibus nihil fe pofle ab illis fou rcuel- perpræfàtamuenæ fedionem uacuare Hippocrates tuicuni puf^rctjpræiei timnaturæmotu lurlum minime ten-

* dente, feddeorfum potius inclinante, uenæ internæ fcÆoni purgationem prætulit, ut quæ ab affeCto loco nontantumreuellere,ièd amp;uacuare poflet, Superio ribus autem coftis affedïis, confenrit condolcrq, clauü cula,brachium, 6C mammiHatminime tarnen, ut Hic-remiasputat,eas partes fluxus impetit, ideoep cubiti mternamlateris affccti uenam fecat,utquæ copiofe ac ederiter à laborante particula 6lt;^ reueUere amp;nbsp;uacua requeaf Qiiinetiam Galenus in Commentarijs fuis hanc fententiam enarrans, diierte docet Hippocra-tem pro humorumquiinflammationem effiduntin-clinatione,uacuationê molirit cuius etiam uerba fub-tungcrem,ruiï pauto ante à nobis producta fuiffenf ImplexYo Vnde iterum omnibus peripicuum fit, fimplicem uulfwin in reuulfionem in internorumuifeeruminflammatioru-' fiSmationi- bus inter initianonfufficere tied requiritur plane ca, tus nonfuf quæfîmul etiam uacuare pofsit* Atquehinc eft quoi! ß(ii- Hippocrates educendum efte fanguinem copiofum gt;

amp; ad coloris uique mutationem præcipiat , ut fcilicet his uerbis eum reuulfioneeuacuationis etiam modum exprimerez Videat iam Hieremias, quàm pulchre 1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ftlSC

ADVERSVS BRACHELIVM APOLOGIA; loi (uæ coniefluræ ad Hippocratis amp;nbsp;Galeni mentem quadrent* Si enim celeriterhæc laborantis latcrisuc-na,quemadmodum utercç monetjincidendaerittper^ fpicuum eftjillaminterinitiamorbi J arque adeô ante omnes alias uenæ fectioncs adhibendamede. Si ante alias adhibctur,ncceffccft,utnulla præcedat,Q_uodfi uero nulla alia præccdit,ut ÔC contextus uerborum,et paulo anterecitata Anaxionishiftoriamanifefteeuin. cit,cuidentifsimum erit,hanc uenæ fedîionemreuul-fionis, amp;non deriuationis gratia ab Hippocrate fa-ôam efle.Falfo denied ex iuguli brachqcp dolore con- Dolor iugu qeit Bracheliusjnon folum materiç motum furfumfie IJ’I’raA'/lj ri, ucrumetiam phlegmonem confediam effe* Nam, utdiximus ,proximarum partium gravitas non fim- ”* pliciter motum furfum, ad caspræfertim partes quæ * nbsp;nbsp;* quot;

grauitate afficiuntur, fieri indicant: fed quia percon-fenfum afficiuntur,ideo motum feu impetum humo-rum ad fuperiores coftarum partes fieri monfirant» Phlegmonem autem effe iam confedlam, non fignifi-careprædidlarû partium grauitatcm,notius eft quam utoftendiàme debeat. Siquidem Hippocrates ut ex Galeni Comentartjs conftat,fanguinem inphlegmo-ne fi paucus fit,per calida fomenta, quæ cutim ipfam ad difficiles perfpirationesrariorêefficere,phlegmo-nisepfanguinem turn tenuare, turn per halitum digc-rere confueuerunt,diminuere conatur. Quum autem ijs ipfisdiminui fanguis nonpoteft,id quod accidit qu ando in toto corpore eft humorum redundantia, à calidis fomentis abftinet,ut que turn plus eins quod re dundat ex propinquistrahunt,quam digérant, amp;nbsp;po tius infigni aliqua uacuatione,nimirum uenç intemç fecftione,totum corpuspræuacuat* Quæiterum Ga leniuerbaHieremiam prorfuscanficiunt,ut quxin

7i€{gt;ijslt;rta, hoc eft humomm abundantia, infer initio etiam uena cam quae e diredo latcris eft affedti, fecan-dam efle perfpicue doceanu Quid multa c* quemad^ modumHippocrates pauco cxiftentcfanguine,fta^ tim amp;nbsp;eeleriter dolorem ealidis fomentis mitigare Sf fa nare ftudet: ita ubi copiofus fit,mox ÔC inter initia fta am inflammarionis per ueng fedionem quae è diredo eft reudiere amp;nbsp;ùaeuare conatur. Cur autem in pleurt tide id quod in dextro eft latere, ad finiftrum reudkre abhorrcamus,infuperiorib. abunde fads didumeft^ Caeterum falfifsimum eft quod Hieremias aflerit» Cdlenui in Galenum inlibdlode Curandi raticne per uenæfe^ ItbcUo de dionem,deriuaaonisduntaxat, amp;nbsp;minime reuulfiogt; C«râd. rlt;lt;t. nfsuniufeuiufip particulae loca inquifiuifie. Si enim ^nS^dun' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tantum loca inucnireeoin libroftuduit

taxât deri' Galcnus,qui fit utreuulfionem illic tarn crebro norni uationis lo' natim etiam exprimât^Inter cætera enim fic ait;Porró « inejutß' fummatim dicendo, incipientes phlegmonas reuulfu Uit. nbsp;nbsp;uacuare oportet: quæ uero inueteratae iam funt,ex ipgt;

„ fis,fifieripoteft, afFedis partibus:finminus,exijsufi „ emis. Etenim in incipientibus,auertere quod influit „ oportet:in inueteratis autem, ipfum folum quod affe--„ dæ parti infixum eft uacuare,Èt iterum:Reuulfioncs „ cum euacuatione adhibere magis conuenit fluxions „ busincipientibus*Qugueroexipfisaffedispartibus, „ autex ipfis uicinis fiunt, ubi phiegmones ueluti fcir^ „ rhinaturamcontraxerunt, QuæutiqueGaleniuer ba non folum eum de reuulfione fimpliciter, fed de ea enam quæ fimul à loco affedo cuacuat, locutum efle aperte docent. Sententiam denique noftram, nempe in phlegmonibus inter iniuanófolum reuellendum, uerumetiam uacuandum efle,mirifice confirmant: Hieremia: autem, qui reuellendum duntaxateflecon tendit.

ALVËRSVS BRACHELIVM APOLOGIA, io^ tendit,prorhis conueUunt atque cxplodunt.Quapro pterretQifsime Galenus in anelt;ftibus,qui fopracoL lum funt, humcralem fiue extemam: in ijs qui in infe-rioribus funt,poplitcm aut maUeolumïqui nero in me dijs funt,internam fecandam effe præcipit,quod quolibet earum ab affedo loco amp;nbsp;reueUere amp;nbsp;uacuare queat. Errat itaquc tota uia Hieremias, quod dictas iam uenas ea facultate non effe præditas putat, quan^ do ex ijs quæ fupra retulimus conftet, quamuis ca-rumincontrarium humorum motumateg impetum uerterepoffe* Cæterum nemo fame mentis eft, qui inficias eat Galenum à dextro in finiftrum, 00 contra à finiftro in dextrum reuulüonê docuifl'e. Hunc am Grfkn«x w tern in internis inflammationibus à dextro latere in la- phlegmim

tus finiftrum effe reuellendum præcepifle, id eft quod rcuulfwcin conftanter negamus, Quum enimis inter initia ilia- oppo^tiH«« turn non fimplieiter reuellendum, fed etiam uacuan- ^^^^^ ■

effe omnibus perfpicuum eft, quando neutra fimul re uellere QC uacuare ab affedo latere pofsit.Sed dessin fuperioribus muka diximus : quare ad alium Galeni locum, qui ex libelle deReuulfioneinfcripto citatur, explicandum accedamus, qui fie habet î Remédia re- « uulforiàfunt,incumbcnte inpedtusautuentremhu- « morc.admanus retradtio, Hunc locum fuæfenten- « tiæ nihil pugnare,ijsuerbis oftendere conatur Hiere obifÆf.' mias. Non, inquit,ftatim fequitur in dextrum brachium reuellendum effe,quod in dextrum latus decur rit,fi id quodin uentrem pe(ftuscpirruir,admanusrc-

t ahiuoluit, Recftefanetnamexhocquidemlocoid Refpou/ïo? euincereftatimnonlicebit, VerScumfituniucrfalis, VniuerjAlit neceffeeftutex alio loco,ubi particulatim quod hie lo«»^ Pquot;_ uniucifaliterdocetQalcnus,q«ops(Soinintanisin- f-«™!^

flammationibus inrclligcndus fit, difcamus. Is autem eft libre ij.Thc.mcth. ubi fie fcn'ptumreli quit: Site-' gt;5 cur,thorax,pulmo,aut cor phlegmonelaborareincoe » perint, internam uenam incidere oportet» Quibus uerbi's inter initia,ne dcriuationcm hic praccipere Hie remias cauillare pofsit,quæ turn (ut omnibus in con^ feflb eft) locum non habet, interna uenam fc can dam ftatimubihæparteslaborare cœperint, apertedoceti Sed dieet Hieremias : fateor ineidendam effe interna, atqui in oppofito brachio» Refpondeo : minime, nam Galenusftatim feipfum interpretans, hæefub^ iunxituerba : «« lt;P im rrivrup TàsKx^ iv9v. Id eft i M Perpetuo ucro in omnibus cas quæ è direcro funt» Obieiîio. Verum,inquit Hieremias, hoc padto incoftantiæ ao cufandus uenitGalenus:qui ftatim pofteain libella de Reuulfione, idquodin dextrumit, ad finiftiûciTe ^cf^on/îo. reucllendum monet» Refpondeo : Galcnum in eo quidem libeUo docuifle, ut id quod in dextrum inch' nat, adfiniftrumrcuellatur : at minime, quod in latus dextrum decumbit, in finiftrum brachium effe reuelgt; lendum. Sic nos quidem fatemur, in pleuritide humo rum impetum in dextrum latus decumbentem,in fini Arum elfe reuelîcndum : hoc eft intro inclinantes, fogt; ras, SC in contrarium, id^ per brachium è diredo pO' fit um. Nam idipfum,ut antea etiam diximus ,ad dexgt; trum latus dex tri, ad finiftrum autem finiftri ratfonem habebit» Atnon concedimus,ad finiftrum brachium eße reuellendu,quod in dextro eft latere, propter eaux fas quas fepius iam retulimus» Non eft itaque quod inconftantiæ infimulari pofsit Galcnus,ut qui perpo tuo reuulfionem in contrarium fieri doceat. Humogt; res fiquidem in dextrum inclinantes ad finiftrum, 0d contra:hoceftintro fluentes ad exteriora retrahic ;

' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Non

r Nonpoffeautem Galenum,potiflimumininter- ; nisinflamanonibusfic tntelligfjutputat Htercmias, . nempe quod à finiftro latérc per dextrum bfachiu fit reuellendû, ÔC contrà,exqsquæpauloantè diximus fans manifefium eft, Nam reuulfiones omnes,parn^ bus internis aficdtis, èdircdto fieri debere5præcepiftè Galenum oftendimus. Quare cum is ena Galeni Io^ cus ambiguus fit, neceffe erat ut ilium per alium ma^ gis particularem atque perfpicuum locum Hicremi as interpretarctur. fie enim plane mentem Galeni in tellexifletlongealiâ,quam ipfeexiftimauerit,fijifie* ' Poftremu locum quern aff’ert Hieremias, ex libro de curadirationeper iienac fedione producit, que fuo more tra(ftat:hoceftjhucetilluc torquet 06 flétrit«. Is uero fic habet: Quæcuncp fanguinis eruptiones fe-' «« cundum reGtumeuemunt, maximum æ^rotantibus commodum adferut. Quod autem ««t i^tytin reón^ « dicatHippocrates,omnibus in confeflb eft.Qiræue ro contra fanguinis eruptiones fiüt, nihil iuuant,aut te etiam interdum nocêt,quod uires citra malileuamen « excluant Non enim in lienemagno ex dextra nare « fanguis erumpens, neep in iecinoreexfiniftra, ullam lt;t utilitatem adfert.Hacftenus Galenus.Hisuerbisfibi nequaquä aduerfari GaJenum ait Hieremias, quod de fanguinis eruptionenon tanquam reuulforio, fed iudicatorio auxilio locutus fit. Demus igitur hæc fe ita habere, non'neueróhociudicatorio auxilio natu ranonfolum reaellit,imó etiam euacuatC’ Reuellit * enimalieneamp;iecoreadnares,atquepereafdem quo queuacuat. Si itaque hæc reuulfio,quæfimul etiam * uacuatj ubi per naturam èdireifto fit,optima exiftit;

cur in inflammationibus etiam internis,in quibus ea fj^fdicus in dem eftneceffitas reoellendi 06 uaeuädi, medicus na rcudlcdoet ' ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Cc turam, u^cnadonlt;i

iirràfuo mu turam,cuius miniftcr eft, non imitareturc'Necp enfin nere,probè temer€fict.Aphor«2i»monetHtppocrates:Quædu fungentem cere oportet, quo maximé natura tendit, per confer mitetur, yg^fj^j^g^ ducere confert, Quemadmdum fgitur na turanoxfaper reuulfionetn,ac euacuatione, quae in redlum fit, in bonis iudicationibus à loco affedo ex-pdlit: ficnaturam imitatus etiam medicus,ea quæin inflammationibusuitiofa funt, peruenæ fedlioncm quæ è dircdlo fit reuellere 6C uacuare conetur.Reuul-fionem au tem e dirent o facfiam ibidem etiam prçferre illi quæ fit ex oppofito Galenum,fatis uerba eiufdem quæiam citatis ftattm fubijcit teftantur ï k^k tÿ » kk^ ivßv KVTtcüfXcns , tIui ixftKwey Ivtfyïi iy redj^a dletKtfvif twl e/è fc^ «vcdvcchni, avK t7i^ A^iov ^ OW atfJic^^xyouJJ' ’ramp;‘ liVKTH^amp;yH Kxrx *» vzsoxóvtCon^ lt;ygt; Jkpby l^aJb-fzk»« a-VKtx, xt^^s ïsKlt;Tt iy TXjfa tIm aip-opoKyiap, uoquot;^ i(^K KX7X'nifK§isi§oi/j«i(i(if^xyovvTamp; x^isi^av^^^tfAi' ^Îfoitÿa-xs dèyoJ^ijj xvTlaxixcrtUQjiiaï (Jijt TxUs Ki7' w^ét' xfjxiiiof^xyixtt, tp Tfl^Q Sixxfi xxlt;fiH Thu ùspîhamp;xy ^ ld-eft:Sed de quæ in rectum adhibetur rcuülfio,euiden-sï tem utilitatem celeriter oftendittqux autem contra', 53 nequaquam * Dextra igitur è nare fanguinem erums’ pentem, ad dextrum hypochondrium fixa eucurbi-»3 tulaclarèceleritercpfiftit:ficutquæ ad finiftrum adhi »gt; betur,ex finiftra crumpentem, Quinetiam reuulfio-»3 nis gratia fi uen am feces,in ijs quæ è diredo fiunt fan 5’ guinis eruptionibus, uclociter confpicuam uidebis »’ utilitatem, Proindeutcunt^ hanc locummutilum 35 elfe Hieremias dicat, tarnen aperte reuulfionem quæ fn redum agitur, ei quæ ex oppofito fit præfert, ld quod exemplis plcuriticorü SCdolcntium oculorum ftatim poftea difertè docet, Quum ueró uerba hæc fupra à nobis produda fint, in præfentia referre non opus

Opus cflè arbitra mur» Praeter ca quod nullies ferè iam monuimus, non coinddit cum denuanone reuulfio, utpuenlitererrat Brachehus, quodidem non poffit effe proximum amp;nbsp;longinquum. Reliqua quæ à Hieremia proferuntur, nullius funt plane momenti', quod in ijs omnibus denuationis uoce in peruerfa fi gnificatione utat » Quapropter facile ex ijs quæ dicta funt confutabutur» Poftremó quafi feipfum iugula re uidetur Hieremias,dum ait,Galenü non reuulfio^ nis, fed euacuationis ab oppofita uena tulilTe fœlicita tem. Nam idipfum eft cur illam in inflammaiionibus internisnóincidamus.reuellit enim duntaxatjnecta menfimulaparte affedta euacuat, Hinc potius earn quæ e diredto lateris affedi eft fecamusgt;ut quæ celery ter amp;nbsp;copiofc,quod maxime exigitur,reuellere atque uacuare qucat» Proinde errat toto ccclo Hieremias, Sawiwd to'. quod unam eamep fimplictm reuulfionem in prædû ^‘^^^f'^^' tftisinflammationibusfufficere contendincum con- P^^^^^'^'^' tra Galenus atque Hippocrates etiam earn ùenæ fc-öionem, quæ utrunq; poffîc,nempe à loco affedo re uellereac uacuare,requirant» Nee minus hallucina tur, quodderiuationê cum uacuatioc perpetuo con-funditteum tarnen multæ fint euacuationes, quæ de- ^“^^“^ /««^ riuationcs nó fint» Quare etfi omnis denuatio fit eua cuatio, non tarnen contra omnis euacuario eritderi - ”^^ ^“* ® uatio» Venæemmfectioquæ e directofat, uacuatio tionfunt, quidem eft; at reuulfio, utabudemonftrauimus, non denuatio» Sic uacuatio aliqua eft,quæ per patientem fitparticulam : at ilU neque reuulfio, neep denuatio, propriè loquendo, dici poteft. Fallitur itaq? Hiere-mias, quod paflim Galenö deriuaiTe, ubi euacuauit, arbitretur » nam fachiceuacuationem etiam earn in-icHigatjquæ ex affeda particula euacuare poteft : ta-

iO8 LEONARD! F V C H S I I men minime uerum ent, omnemillam uacuationem deriuationê effe. Venae enim fediio quæ èdireóo eft, uaciiat quidem celen ter amp;nbsp;copiofè à parte afFeóa : at deriuatio non eft,neque enim ex proxima fit Partien' la,fed deriuatio. Inutihter in fine difceptationis lo^ cosomnesinfuperioribus produc^os repetit Hiere* miasjCum perpera fingulos ab illo intcHcdtos-ac pb' nè cotra Galeni mentem in fuam derortos efie fenten tiam demonftrauerimus. In qua quidem locorum re petitione hoc diflimulandum minime erit : nêpe ini-Cui it tuend 9“*” fijpra modum Galeno efie Hieremiam,quod fcäd mèfes Icribit, cubin' uenam feóa ex illius fententia menfes nöcitdt.fed citare pofie.quando omnibus perfpicuum fit, cotra^ cohibet. rium in libro quem de Curandi ratione per fanguinis miffionem mferipfitjab eo doceri.fic enim ibidèfcri^ „ ptumreliquit: Vteri inflammationçs magis etiam* , quamrenum,auenisincrurib.felt;3isiuuantur. Nam 5j ijs quç excubito fiunt euacuationibus aliudetiam ac 55 ceditmalum. menftruas enim purgationes retinent, 5» fanguinem^ad fuperiores corporis partes reuelluU 55 Quxueró excruribus fiunt, nonfolumreuellcre,ue-i 55 rumetiam menfes mouerefolent. Hæcille. Quid ijs uerbis apertiusefle poffit,non uidco,adcóut mirari fatis non queam,nifi memoriæ hic lapfus tribuendus fit, cur tam manifeftis uerbisabuti tam impudenter uoluerit Hieremias. Atqui utfinem tandem dicendi faciamus,cum honcftiflimam eflehanc contention nem fateatur, quæ ucritatis amore fufcipitur, non x-greferetputo Hicremias,fi quando acerbius aut con tentiofius cum ilIo difceptauerim.nam eo me uenta-tis, qua nihil bono uiro antiquius ac charius efie debet, amor pertraxit. Quamuis arbitrermemodeftif-finie cum illo egifle,qUDd Ipeicm eumhodieaueteri fententia

ADVERSVS BRACHELIVM APOLOGIA. iO9 fentcntia prorfus defeciffe,ac paulo dih'gêtius interea temporis in Galeni monumentis uerfatum fLiiirc,pla necpdididffequam aliéna à ueritate fitilla,quam Ox hm magno conatu defendere nitcbatur,fentcntia. Quid multat Cum bic nobifcü magna modeftia con greffus fit,fummo Audio.conatusfumjUt eademik lum modeftia,qua ipfenoSjreferirem.Vti.namautem omnes eadem qua Hieremias animi moderatione de controuerfis in arte medtea rebus difceptarein anu mum inducant. Sicenim fiet, ut conuicijs pofthabi-tis, ueritas ipfa certius eruatur. Deus optimus maxi-mus faxit,ut eum omnibus nobis animumlar-giatur,qui negleóis uniuerfis ad uni cam ueritatem afpirare uclit.

IJam ueflrum,ut,qunm prifeaferunt prouerbiajforeXt Proditur indtcio qui/que peritq; fuo.

Sic prorepentes iugulat defenßo Puchßj, Quem ueflra exagitant turgiu UM uirum.

Sed redè feciflis:ab hoc pulcherrimu Puchpj Tiiintur enm dodl^ tulia fcripta manos.

Pro ueterumfed z^ hac praliu luudegerit, Hunc quod mirenMr,cum ueflri iniuriafadi

’i EXPLICA-TIONES ALIQVOT PA' RADOXORVM, IN HOC E D I T AE, Ut maleuolis illa fubinde calum-niandi nullaoccafio reliqua cffe pofsit.

Q^vOT PARADOXORVM,IN HOC coiffe, utntaleuoUs iüaJubinde calumnuindi nulliocca^9 reli^Meffe fo^it.Modern Leowrdoluchfio mtdico itaore,

æ N c AP i T R quinto libri piimi noffra» rum Paradoxorâ diximus, Gafiam Ara-^^quot;^ ^ Græcorum Cafia diucrfam effe. accipiendum en't,quafi ^é^aeffâTiii CafiamMauritancrû,quam fiftularem nommant, in uniuerfum omnibus Graeds incognp tam fuilTeputemus,eosc^ illam tantSagnouifle, quas hodie officinis ligne a uocatur, Ncq’ enimlatet, exre-cendoribus Græcis fuiffe, qui utrafeg cognouerint ae ddcripfeiint,haudfecus atep Arabes, Aduanus enim grauis apud Græcos autor, amp;nbsp;alq quoque recentiores Græd,eam quæ PIini),Diofcoridis ÔÜ Galeni ætatib, prorfus ignota fuit,probe cognitam habucnint,illiscp luctKitx xv^iyj^ftid^fif-} id eft fiftuiacea didafuit, Qiiamuis Aduarius priuatim nigram Gafiam appeilaucrit.Ca hdam etiarn amp;nbsp;humidam primo abfcefiu ftatuunt* Atram eius meduliam,incandcfcentem torridamep bi km aluo citra mokftia educere tradunt. Kin c cum recentiores Græci Gafiam Eftularc haud aliter quam

Arabes cognouerint,neceifum erit ut de uererib, Græ cis,quod à nobis didum eft inteiligas.horû enimCaz. Capa uetc-fia à Mauritanorum Cafia prorfus alia eft,qu5do om- rum Gr^co nibus perfpicuum fit illos unam tantum, nempe earn rumaCaßit quam lignearn hodieuocant,agnouiffe, Id quod nos infinuare uolentes,fignificater in Paradoxisdiximus, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;*

Cafiam Arabum amp;nbsp;recentforum à ueterum Öd Grecû Wms me rum Cafia aham effe» Per neteres autem medicos ac^ didc^ig cipe,exLatinis Pliniumtex Grgcis HippocratemjGa lenum,Slt;^ Diofcoridem. Reliques Græcos,quotquot fuerunt, qui Galenum fecutifunt, recentiores nomG natos effe à nobis feias^ut alibi etiam diximus»

IN capitexvin libriprimiParadoxorü fcripfimus,, uolubilem m aio rem Diofcoridi effe Helxinen,ói Cilfampelon. id quod non fic intelligendum uenit, ' nbsp;quafieam herbam,quamhodie uulgus medico rü Vo volubilis lubiiemmaiorcnominat, ede Diofcoridis HeIxinen maior. Ö^Ciiïampelonexiftimaremus» Nam qua? ab herbas njsnoftræ actatis uolubilis maior appeUatur, eft certe Smildx ea quæDiofeoridi Smilaxlcuis uocatur^Ciflampelos ifftlt;f^~ autem eidem eft, quam hodie Volubilem mediam Ói. ^barij; uitealem nuncupanttut in Herbario noftfo,quê Deo foUicetur annuente no ita multo poft edemus,multts argument «ditiontm. tisdemonftrauimus. Q.uapropter adAuicennæ po-tius uolubilem maiorem uerba noftra referenda erut, quae lanè ab ea quam Diofcorides Ciflampelon, co quodin uincis hederae nafcatur Ipecie^nominatjnihil differre uidetur^

CApite xxxv primiParadoxerulibresaccha-rum ueterum à uulgari hoc, quod hodie uoce pa SAtchtrum fum deflexa Barbare uocabulo Zuccarum appel vettrum. lanqdiuerfum efte diximus,Siquidem ueternmelleus ros eft, fupra arundines fall's inftar concretus, Hinc à nonnulliamp;'

ßonnullis mei arundtneum,quodfcilicet fupra arüdt nesconcrefcat,6cSal lndusuocatur»Deniq5iiifœhci tantum Arabia ÖÓ India prouenit^ Vulgare, cuius Sacchcirum hodie frequentifsimus ufus eft, plantæ feu arundinis f^i^^g!^^^' fuccus cft.Proindc à quibufdam mei cannæ,quod m-mirS ex cannis exprimatur,dici cccpit. Ex Aegypto, Cypro,Crcta,Rhodo,Siciliacp defertur : ut inde eup dentifsimum fit,ueterum Saccharumab hoc noftro diuerfumfuifle,. Scd inftabit fortc qu{(piam,d£ klem oUedioetl effe Zuccarum noftrum cum eo quod Diofcorides 5lt;; Galenus depingunt demonftrare conabitur, quod fcilicet conftet ante Galeni tempora ê fucco ex cannis expreffo Saccharum confedum effe* Nam idipfum monftrare palam M »V arronis,qai turn ubi Catfar im periS occupauit uixit,uerficulos,qui fic hab ent:

Lucanus ctiam,quem C.Cæfarc amp;nbsp;L, Caeßano con-fulibus natum ene conftat, tertio Pharfaliæ fic fcri-ptumreliquit:

Qiiicp bibunt tenera dulces ab arundine fuccos, Qtiibus fanè uerbis fuoetiam tempore notumfuiffe Zuccarum noftræ ætatis monflrat, quod non aliud eftnißfuccus concretus, qui ex arundinibus expreß fus eft. Statius etiam Papinius,qui Ncruæ impera-toris temporibus darus fuit, lib* r. fuarum Syluarum fatis monftrat, Zuccarum noftrS turn cognitum fuiC fc,duminquit:

Strabo quoque, quifub OÓauiano Celebris fuit, lib* lï.utriufque Sacchari mentionem feciffe uidetur.no-firi quidem,dum ait : Eratofthenes arborumradices », Dd 5 præfertim.

MS PARADOXORVM ALIiVOT præfeftim magnarum anindinum5amp; natura 8é deco--Æonc dulces efletradit» uetcrum nero,dum ficdeeo-dem Eratofthenefcnbit : Dixieetiamjarundinem mei fine apibusgignere» nbsp;Solinus denicp, qui Pbnij con

temporaneus fuit, cap. dj, de India fcribens, inter cfte rafic inquit: Quac paluftria funt, arundinem créant iracrafîam.ut Hffis intemodtjs iembinice uedtiterna^ uigantes. E radicibus eius exprimitur humor duleis, ad melleam fuauiratem. Qiix certe omnia iam à no^ bisprodueda locamanifefte docent, Sacchanim no^ fu um uerenbus etiam fuille cognitum ï adeo ut ternes re quis dicat, iilud à ueterum Saccharo diuerfum ede. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^

^efponfio. Cui quidem obiediioni fic relpódemus.Fuifle quigt; Saccharum demSaccharumnoftrüamp; uulgarenotum multis am noflru ante te Diofcoridis, Galeni, ^ Plintj fecula annis : uerum Dzo^ candis ^-./^^ r^j-j-, nullus prorius in medicina ufus fuit. Primus er Galeni gj^^j^ j-j^^^j. Gr£cos,quod lciam,in fuis compofmonb d^n’'^tf ^^®mellisufumad Saccharumtranftulit,utnimirum fed medids uoluptati ægrotantiû hac in partefubfcriberet ac gra^ inußtatum tificaretur. Hincilla funt medicamentorü apudeun.-

fuit. dem nomina, lofacchar, Nymphæofacchar, amp;^ Oxo-^ facchar : quafi hodie dicas Saccharum uiolarum, nc-nupharis, amp;nbsp;acetofe. Quare Serapioni Maurita^ no,qui annos ferè iupra fexcentos Galenum fecutus nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;-r

folutio. ftat,qucd Diofcoridem amp;nbsp;Galenum de Zuccaro lo-quens producat.non enim denofti o, quodluccus eft ex plantisautarundinibus expreflus, led deuetcrum faccharo, quod mellis eft fpecies iupra arundines con cretiloquuntur, id quod utriufqueuerba planeeuim Veto« Sar cuMt. Quare fcicndum,nos in Paradoxisdumuete» dumqned j-ntn Saccharumnominauimus,dceo quod ueteribus nomine- inedicis ufitatum fuit, non de eo quod reliquis ueterf quot;ï«^' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;bus ,

buspoctiSjOratoiibuSjSCinfummaijsqut né ex pro-fefTo media fucrût, notum fuitjocutos efle. Sole cnim clariuseft,nul!um unquam uetenimmedicorum Sac-chare iHo cuius hodie amp;nbsp;in culinis amp;' orticuris frequen tifsimus ufus eft, in compofitionibus fuis ufum fuifle» Non puto autem, Galcno Saccharum noftri tem- Sdeebdrum pons penitus ignotum fuiffe» Qui enim fieri potuif- ncftrüGule iet,ut tam diligens rcrum indagator, rem Domitiani, imo Varronis aetate, ut ex prædiÆs confiât, notifsi- r‘^‘^^^‘^^' mam ignoraucrire Cognouifie autan,ex ijs que idem fcribitlibro 4gt;^c Simpfimed1camenr.facult.cap.14» facile colligi potefi. Ibidem enim radicum arundi-num, maxime earum quacin Aegypto prouenire fo-lentpncminit, qiias dulces elle tradit» Quem certe io - Cdcni locum interpres mirum in modum deprauauit. Pro eo f«^ mwe«-enimquodhabetGalenus,Jipu'^^'KaAafxwj/alftaiAaxsu ^^‘*^' . fi^ize, Ö (4xAts« '4v KccT Myvi^ai/, 111e fic conuertit : Et mollesmaluarum radices,maximequæ in Aegypto proiieniunt. Expungenda iraque maluarum didlio , aepro eateponcndumarundinum,legendum^ hSc in modum erit: Et molles arundinum radices,Cartera rede fe hab ent.

IN capite quadragefimo libri primi aflerufmuSjMu miam uocatam non elfe humanorum cadauerum tabidam faniem, fed id quod Piffafphalton Diofcori-des nominat. Hæc autem de uariua Mumia dida effe Jlt;^umi4 intelligas, quæ certe non efi alia quam Diofcoridis nMiua, Pilfafphaltos, ut ibidem firmifsimis argumentis Óc ra tionibus probauimus. Efi enim alia Mumia faditia, Mww/a f^-cuius aliquot ex Arabibus mcinincrûqquæ fa ne com ^^'^ politio

no P ARADOXORVM ALIQ^VOT pofîtîo quidam eft ex quibufdam medicamenris cum pinguedine Humana commixtis. Syrian cnim Ho bræorum morem fedantes, mortuos fuos re quæ ib los à putrefactione tutos feruare pofsit complet. Hæc autem luxta diucrfam mortuorum condituram tri-' plexeft.Prædiuïtcs enim aloë, myrrha, croco, amp;bal^ famo implentur, Mediocn'tcr diuitibus balfamus adi-mi'tur, E duabus qs mumijs nihil ad nos affertur. H^ fimac autem fords homines ac mopes folo Afphalto, hoceftbitumine,Iudatco porifsimum ÔC Babylonia co,impIentur.Ethæc eft Mumia, quæ ad nos defers tur: id quod odor,qui picis eft,abunde monftrat. WnmU no- Quam tarnen probare admodum non poflum, quod ftraruoffi' timor fit neadulterina ad nos deuehatur. Dein quod cinarum no pharmacopolæ noftri ofta amp;nbsp;cames exiccatas baud frobatur. abtjciant,nequeconcretumliquorem qui in concaui' tatibus eft fol um accipiant, fed prædiHa fimul eidein mifeeann nbsp;Quam u ero horrenda hæc fît anthropo^

phagia, maxime cum natiuam habere liceat,nemo eft qui non intclligat. Quod fî etiam natiuam pafsim ha^ here omnibus integrum non fît, expice amp;nbsp;bitumine commixtis fadtitium piflalphalton nullo prorfus lax bore conficerelicebit,uthocnomine factinam illam Syrorum Mumiam facile ex officinis omnibus prO' fcribere poffimus.

CApitefecundo libri fecundi Paradoxorum ro pletionis fpecies inueftigantes, rcplctionis uo^ ce, more Scholarum, generatim pro eo quod à Græ^ cis -Khiivilïx dicitur , ufurpauimus. Qua faite uoce deinceps.

deinccps,ut propriè de rebus ijs loquihccatj m hacfi gnificarionenon utemur:{èd pro ea, Abundanua di^ Aonepaflim utemur, fic^ ad Galeni prgfcr/ptü ttAs Rhüdanti^ m^j«jfeuabundantfe fpecies diiigenius. Abundan . tia mpiimis duplexefc ï uha qualitatis, in qua nuda ^ * ^‘^^^ qualitasjcitrahumorêjexcediu Sic Galc, lib.S^The» meth,caloris TrKioviftKy, id eft abudantiam nominate nbsp;nbsp;nbsp;„, . Altera eft qu5titatis,cibi fcilicet,authumorum » Cibi abundatia Græcis prmatim TThua-f^wH, Latinis autem ^^^^^^ Satietas.Hinc x^Aph.ix^ubiinterpresficuei titiQui ^lundM-cunc^morbicxrepletionefiuntjcurateuacuatio.re- tiacibi. ' dius fic conuerteretur : Quicunc$ morbi ex fatictâte fiût,in Græco enim fie legitur, V7rà Trhntriiovtis ókÓt« «{/ vaa-fj^i^^y'iVHTxt. Hæc autem Gaïeno Iib,2, Aphor, SatieM Corn jy.tefte,duplex eft.una enim eft fatietas ad ua- duplex. forum amplam capacitatem:altera ad illam quæ nos Aduafâ. gubernatnaturam. Humorûueroabundantiarur- AduirtU' fus diuiditur in earn quæ eft omnium humorum, uel t^w-unius. OmniS autem humorum redüdantia,7rAHÖ©- Abudantia Græcis, gt;g TTA«ö5)ƒ(^t,Latinis autem plenitudo amp;nbsp;multi o'”«'™^ tudo dicitur. Poteft etiâ huic fpecieiabundantiæ ada ^’^^ ptari repletionis nomen,ita tamê ut ad alias deinceps ^Ji{„^ *_ fpeciesnon transferatur. Hæc iterum bifariarn dige-ritur : in earn nimirum quæ ad uafa,amp; in earn quæ ad uirtutêcxiftit. Vniushumorisabundantia,gt;cfl:x(i;^vf4i« Cdcochy-Græcis,uitiûfucci, autuitiofusfuccus Latinis nomi ma. natur, Ex ijs fatis liquet, in Paradoxis deprauatu efte ^cutm locum,ubi ficlegitur:Galenus7rAHÖ©^gt;y7iAKÖ«^«{/no ^‘^^‘^'^°^^ minatjUtfitidemcumeoquodTiAKtr^xflrMHippocrati, **' amp;nbsp;Galeno T^iovifia dicitur. Expungendæenimhæ ’*^’ funt dieftiones tres, TiAw-rgov« Hippocrati0^, legen-dumep in hue modum: Vt fit idem cum co quod G a-leno Tthiovifix dicitur » Eius rei etiam fupra in Defen-

bri primi Paradoxorö tantopereinufu medico damnauenmjnulla alia ratione fadu eft, quam quod . crediderim eas à Galeno nominatas effe ferica, quae J^^j^^^. die neep ad tuendam fanitatem, ncq^ ad morbos pro- ^„„^^^ c, fligandosquicqua pofle,difertètradit»Quodautcm ferica putauerimefleiuiubas,Serapioni acceptumre ferendum,quiin capitede luiubis Galenum citât ex libro de AIimentorumfacultatibus,de fericis fcriben tem, atep adeó eadem a iuiubis nihil diiferre manife-ftè innuit» Hodie fum,ut ingenue uenim fatear, in a-lia fententia, neep ferica eadem iuiubis ede arbitror». Qui enim fieri poffet,utèrecentioribus Grxcis Ac-dus,non contemnendus fcriptor,tantopere iuiuba-rS, quas illezizipha uocat, ufum in nonullis morbis cómendaret, fi prorfus nihil ad curationis rationem, quod aperte Galenus teftatur, conferrent t* Si enim Galenus experientiacognouit, ad morborS profliga tionem inutilia effe ferica, fieri haud potuit,ut fubin-demutata priftina natura, pofteriorum Græcorura tempore diuerfum effcccrit » Q_uare plane fatendutn erit,ferica Galeni non cfle Arabum iuiubas. ld quod uerum effe,aliquot argumentis oftendemus » Namfi ferica à iuiubis nihil dilferre pofteriores Grçci fiatuif fent, hauddubièpriftinum eius nomen retinuifient, neep nouo ziziphorû appellaffent : aut faltem noua ilia nomenclatura non contend, ueteris etiam men-tionemfeciflent.Deniepfallipotuide Serapionem,in Serapione co quod ferica Galeni putauerit ede iuiubas,nihil mi f^'^ ^U''^ rum,quando etiäreliqua quæ eo loei ab illo citantur, ^'^‘’f^”' paru fibi confient, fi cum ijs eaquæ pofteriores Græ ^^^^^* ci deziziphis,lttcrismandarunt,contuleris,Primum

enirn falfiffîmum eft, quod ex fententia Ifaaci cuiuC damibidedicitur, iuiubas efle in prime ordine call-das amp;nbsp;humi'das,maiorem tame in qs ealoris quam hu miditatis eflepoftioncm.Falftim praeterea,quod call ditatifanguinis,5C calidactufli mederi iuiubas fcri-bit. Si cnim in primo ordine calidæ funt Sd humidæ, æquales fint ambæ qualitates oportet, nee una aliatn quatitate exuperat ^ Præterea fi calidæ eflent, morbis calidis mederi minimepolTentjquum contraria contrariorum fint remedia ♦ Quare recentiorum potigs Græcorom de ijs placita accipienda, quam Ara-« bum,qua: funt eiufmodi*Caloreamp;humorc tempe* gt;5 rata funt zizipha : ideo fanguinis acrimoniam edo-„ mant, probumfuccumcreant,ferofum fanguinis hu „ morem^liciunt.Decodium eorum tuflim amp;nbsp;difficul-„ tatem fpirandi Ienit:thoraci,renibus, ueficæ prodeft* gt;, Præftantiora funt maiora.Vomitionem acri concita „ tamhumore fedant, uerum ægré coquuntur,amp;lie-» nem lædunt* Eorum decotftum falubrius propina-tui\ E'quibus fané uerbis fole etiam meridiano cla-riusfit, fericanon efte zizipha. Hæc enim Aërio te-ftante, fuccum probum créant, illaueró inutilem pra uSepf Hisitaque rationibusimpullus,credo nunedi uerfas effe iuiubas à fericis ï nelt;p quiequam Serapio-nis autoritati hoe in loco, propter rationes paulo an tèproducftas,tribuo,.

IN capite ji» libriprimi Paradoxorum, ubide car-pefijs egimus in fine, locum quendam à Leonice-no citatum ex Galeno produximus, tanquam depra uatum, neep tarnen quo pado effet reftituendus indi cauimus ♦ Quapropter cum explicationes paffim ijs quæ turn obfeurius aut minus copiofe diximus adij-cerc

cete conftitucnmus, hunc quoque Galeni locum in præfentia paulo alrius repetere operaeprecium nobis Locut G^ ujfum eft. Locus itaq? quem de carpeftjs citaüit Leo^ nireßitU' nicenus, nó in libro de Theriaca ad Pifonê,fed in pri tui de c((r' mo de Antidotis habetur, ubificfcriptSreliquitGa^ P^ßß* knus * Porro carpefia tenues feftucx funt,pevfimiles furculis cinamomi » Sic enim Latinus habet inter- “ presset hanc etiam ledionetn fccutus eft Leonicenus. Ländern confirmant nonnuUa exemplaria græca,in quibus illa fententia his uerbis efFertur « Kct^issotx higt;-gt;^k Isï 7« KoJfcfv-, SiCt Verum cum interprètes uitioio cxemplari feduâi fint, non eftcur hæc Galeni uerba noftram de carpeftjs fententiam euertere queant» Ne que enim Galenus carpefiafeftucas, fed frudus po-tius tenues uocat*Eius igitur uerba ficemendanda funt'xKf ’syfjnctjhi'^oi IstrotKcJg^oi, isxftt7rhslt;n9i'T0'ïs K^ Kfigon tov Kivai£Óiii0Vt Hoc eft: Carpefia fiint frudus te nues, perfimiles cinamomi germimbus.Hüc locum ineum modum cflereftituendum,teftantur etiam ca quxhb, 1*^de Natura ftirpium cap, jo.fcnbit Ruelli-us,inquiens: Carpefia uero minuta confpiemtur gra « na,quç Galenus frudus tenues,odoratos,guftu non « abfimiles radicibus herbæ, quæ phu nominatur, effe ««-tradit,E'quib,fanè uerbis perfpicuèapparet,incxem plari,undehxcdeicripfit R.uelIius,««Jf'5r«,etnonx«f ÇH fcriptS fuifle,Vt adhuc omnibus conftet, carpefia Græcorû,e(re Arabum cubebas Jd quod etia confirmant Aduarius et Aëtius,qui in multis recentiorum côpofitionibus,àfetraditis, cubebas amp;nbsp;combebas à Graecis uetuftiorib,dici carpefion,difertè feribunt,

EXPLICATIO OCTAVA, CApite j4, libri primi Paradoxorum,PIinij locum citauimus, in quo manifeftè afferit, quoi-

Glt;M«wt iH gummi iunipen ad nihil fit utile ♦ Quod cette no hoc niperian nomine à nobis factum eft, quafiPlinianæfententiac ^^‘^^' fimpliciter fubfcriberemus, kd ut aliquid faltem ad^ uerfarijs quod eos perturbaret obijcercmus, atque a^ deo efFiceremus,ne facile incognitis ac parum perfpe flinij locM (flis fibi medicamentis uterentur»Plintj tarnen fenten explicA' tia fi redè intelligatur, nihil habet incomodi : qua nb ^^'^^ hil aliud innuit,nifi fuo tempore gummi iuniperi in nullofuifieapudmedicosufutEum autem efleuerlt;-borumPlinq fenfumjiinc confirmaripotefl:,quod neqj Diofcorides, necp etiam Galenus gummi illius meminerunt : quod fane, fi ullus eius in médicinaux fus fuiffet,nequaquam fecilTent ♦ Cæteium poilenot aetas tandem hoc gummi uti cccpit,6C regionis uoca^ Vernix, bulo uernicem appellauit.De uiribus autem, è recen tioribus Graecis aliqui fic fcriptum reliquerunt:CaIegt; Vernids facit, et ficcat ordine fecundo. Profluentem è naribus wf«. fanguinem fiftit, fi ex candido oui liquore trita tem-» poribus amp;nbsp;fronti illinatur. Eadem uomitum ex poUb »5 ne thuris amp;nbsp;oui albo excepta fiipprimit. Item proflu-55 entern firmat aluum,cum eifdemillita» Stomach/bi-55 liofas uomitiones, deuorata in ouo fbrbili, polenta 55 eius cohibet,cruentam^ alm proluuiem rctinet.De^ 55 ftillationcs fiftit fuffitæ nidor , arcet^ ne précipites 5 5 adima decumbant» Pituitam, quae in ftomacho aut j5 inteftinis coijt, digent* Humorem etiam coëreet, qui 55 pernix à cerebro defluit.Tineas amp;nbsp;cætera uentris ani 55 mantia necat « Vliginofos fiftularum finus indita re-55 ficcat» Menftruos retinet fluxus, Grauedini fuffi-55 tus eius auxiliatur » Hiantibus manuum amp;pedum 55 rimis illitu fuccurrit » Quare Plinius non fic uenit intelligcndus,quafi nullam prorfus in medicina u-tilitatem habeat uemix, feu gummi iuniperiïfed

IN libre noftrorum Paradoxorum primo, capite quadragdîmç fecundo, inter alia fcripfimus,ca-

’amum odoratum, quo hodie ofFicina utuntur^non CäUmutoj' ede iegitimum, fed potius ueri acori radieem gt;nbsp;Vt auteminhunemodum de eo ftatueremus. Manar-di nos coëgit autontas , quem hanc tuen* fententi-am multis in locis fuorum monumentorum anim-aduertimus ♦ Nam foleo libenter eruditorum ho-tninum , qualis certè bonorum omnium calculo Manardus fuit, iudieijs fubfcriberc,modó nihilfit quod in diuerfam me rapere fententiam po dît» Nuncuero ueritatis amore impulfus, qua nihil nobis debet ede antiquius, ab eius uiri, utcunque do-«dijOpinione prorfus recedere non uereor, quan-doquidem cutdentiflimis argumentis perluafus in-tdligam, calamum officinis aromaticum didum, non ede acori radieem . Siquidem calami radix in terram reda profundius defcendit, acori ucro in ob-liquumtendit, 6Cin fuperficie natat.Denique acori radix acrisadmodum exiftit, calamiucro fubacris tantum ♦ Caeterum qui utriuique locos natales con-ipexere,q reuera ita ede quod dicimus compertum habent ♦ Quod ueró ad Manardi argumenta at-tinet, rede ab eo didum eft, calamum olRcinarum nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^I

non ede calamum, fed radieem : neque ex India, a ut Arabia, quæ probatidïmi calami natalesfunt re- ^ gioncs,petitam,fed ex proximiore aliquo loco.Nam calamus, quo hodie utuntur odicinac, non eftca

Ofrfmuï lamus illeodoratus qui in India prouen it, quem D/o »jftemaru fep rid es tradit arundini fimillimu effe, rufum,genicu ’“‘‘•lata.Scin multas aflulas fradtum, fiftulis aranearum plenis, albicantem, in comanducando glutinofum, adftringentê, amp;nbsp;fubacrem : fed eft potius radix illius calami odorati qui in Mæotide na(çitur,ut mira non fit Manardum in Pofonio, fuperioris Pannoniæ dui tate,radices adhuc fuccofas,et plané recentes uidiflèî ciufdcfacultatis,guftutefte, cuius calamus odoratus IndicusJn comanducando enim glutinofa,adftrinx gês lingua, amara, et fubacris radix hgc calami Mæo tici eflèdeprehenditurî adeouttutoac citraomnem reprehenfionê ilia radice, in ueri 06 Indici calami ino pia medici uti poffint» Veri autem acori radicem earn efleputO,quæ hodie à nonnullis Galanga maiordici Commentd tur:quemadmodum fufiusin noftnsde Herb arum ‘^ hiftoria commentaries monftrauimus.Porrô quæ no rumhißo- Ara hodie de Scordio , Thlafpi, 06 ahjs nonnullis „((, herbis, quorum in hoc loco Paradoxorum fitmen^ tio,fitfententia,excommentanjs noftris, iam cita^ tis, difeent ftudiofi.

Llbro fecundo Paradoxorum3cap.iî.fcripfimus, nonnihil de rhabarbari purgandi facultate abla turn iri,dum aflatur : 56 tarnen lib. a» Dialexi feptima aducrfus Montuum, ex ignis cômercio medicamenz ta omnia fieri magis mordacia, ex Galeni fententia afferere nihil dubitauimus»quæ fané fibi prima facie Comlußio ®*‘ diametro pugnare uidetur. Quare ne aliquis hinc t^uUmme- calnmniandi anfam arriperequeat,fciendum,comz dicmintis buftione non omniS augeri caliditatem. Nam ut Ga client, lenusinproœmiolibrinonide Simplicium médical tnentorumfacul,ait: Quædamab uftione minus ap^ patent

parent calida. Acria enirn multum calons amittunt “ ufta.Quç uero eiufmodi non funt,aflùmut.Combu “ ßorum autem nullum plane eftfngidum.Relinqui- “ tur enim in illis uelut ipTsvfivfia^ hoc eft ignitio quæ- ‘ ‘ damtnam ita uocabat Anftoteles. atqj id eft quod “ ^rabluriones detergitur ex combuftorum iubftan- “ tia fubtiliftimu, quodubicum aqua abien't, quodu- “ fiireliquS eft, fubftantia terrena eft. Siquidem humi “ dum omne combuftio abfumit, reliquum autem ter^ “ renum eft una cum empyreumateab Anftoteleuoca « to»Hoccrgo ubi per lotion cm ablatumacftmotum “ fuerit, aqua in qua medicamentum ablutum cft,ca!u *« dam adfciuitfacultatcm, eam^ tenuium partiumî quod reliquum uero eft, terrenum eft, deficcare citra “ mordacitatem potens. Hacc Galen us. Ex qs quidcm uerbis liquido coftat, medicamenta ex aflationefeu uftioneualentes furasqualitates deponere: Sic Gale-nus lib, 8.Simpl.mcd,fcilIâ aflam iumendam efle tra dit,quod ita uirium eiusuehementia exoluatur.Pari rationeaccidit, utaflationerhabarbari purgatoriafa a„ ^jj^i^ cultasminuatur,quemadmodû in Paradoxisferipfi^ yarn alfum mus. hincep adeo fit ut dyfenteha laborâîibus magis aut uftu dy conueniat. Verum cum uftioneipfanon folum hu- fentma U-midum quod eft in medicamentis abfumatur,imô eti ^orantibut am aliquid tM'®vftv^a:T(^mordicantisacquiratur, ut y cuncpiamualidum purgandi qualitatem combuftio neamiferit rhabarbarum, tarnen quia commercio i-gnis mordicationem atq; erofionem acquifiuit, non poteft tuto dyfenteha correptis prOpinari. V t hoc no mine plurimum errent, quirhabarbarum aflumaut uftum illis exhibeant,quod feilicet fua mordicatione, quamuftioneacquifiurn'inteftinis exulceratis mirifi-cèinfeftumfit»Proindemirarifatisnon poftum qui

fiat, ut ferè omnes qui hodie mcdicinam faditattt, tories nunc moniti hunc errorem fcqui non definant» Quare, fi deincepsuoluerint ut medi'camentaufia, quakaeûcç hæc fuerint, citra mordacitatem exiccent, neceffe ent ut fubinde lotione Ifiiavfivii« ipfum aufo rant. Quod niGfecerintjquanquam multum ufferint atep affarint, tarnen citra noxam ad deficcanda uleez ranonadhibebunt.Hincnonpotcrit eriam rhabar-barum, uteunep fuerit anum,dyfcntcn'a affedis reâè propinari, nifi fimulatcp aflatum fuerit, fubinde ct^ am iaucturtquod fcilicetcxuftionemordicantem^ gnitionemintcftiniscxulceratis mirifice noxiam acquifiuerit, quam prorfus lotione toll» necefleeft.

^- IN LIBRVM Q,VARTVM, HOC EST r ’ ‘“ ' Paradoxorum aliquotExplicanones* INDEX.

iorhodit nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;228.14

Aüuariui,gravis autor nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nf.ió

Anthropophagiahorrenda 220.18

Arundmeummel nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;217.1

Arundinwm Aegyptiacarum radi'

diuer[amt(lc,qucnwdoisitetli' gendum nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;m.^.zS

Co mbuflio quid w medicament is ejficiat nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;228.J»

Cubebas Araliim,effe Grtecorum carpcßa nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;2iS-ï^

E nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Cmde f‘’Tvfivf4MquidAriftoteïi.2i^.s ¥ r Vchfij de Hcrbarü hifloria com' mentarij nbsp;nbsp;nbsp;216.17.er ns.iâ

Caßaßßularis 2tf.u.lignea 14 nigra nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;21 lofaebar' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;218,2t liit^tieifvfiyytt/ee nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;2is,2o iuiubte,Aëtiozizipba\ 123.16 CafiamArabum'aGrifcorvmCaßa luiubof Galtnonodidferica «j-s

’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;quot;nbsp;As Wperi

L 'p Plenituio lc -jbf «»^o.crn» IjVcdnusguo tempore uixtrit PlenitudmisJaecks ixi.xj 117 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;19 ^Meifi/i’a IXO.JO.C^XZX.f

srTmf'fUvi nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;m.Jf.ü' 1x1 217.16 ^rii^@r nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^ 22tgt;i^,e^222

217.1 PlinijcontempordneuiSolmiK 217.$ nbsp;nbsp;nbsp;218, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;4 ^ortuorumdpudüieireosconditu Plmijlocmexplicdtur nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;226,é: rd triplex nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;220.? nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;R

Muhitudo^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;iii.zo.CZni rvEp/ffiOjirMiii'i/i« 220.Î0

Mumidfddlittd nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;zi^.jo B.hubdrbdmmdjJum'mteflmis ex'

MumidtidtiudnonahudqiidmDiO' nbsp;nbsp;nbsp;ulcerdtisinfeji urn nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;229,2,9..

Mumiunoftrarumojficinurwmu' anredèpropmetur 2io.9 • dultcrmd nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;220.14. Ros nxüeui nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;' 216.29

Mumid^qudUiddnosdefertur,quid nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. S uibUquot;, .■rv.

2X0 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tl S Rcchdru/m.uide’Zutcórum

KimidSyrorumfdâitid 220,24. Sdcchdrivin ê fucco ex cannis ex-ex officmt profcribendd. eodem nbsp;nbsp;nbsp;prejjb etidm dnte Gdleni tempo'

HumidmuocdtdmeU'e piffdj^bdl- rdconfedum 117.12' ton nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;219.26 SdcchdrivminfaiicitdittlvmAmbidi

L^Enupbdrisfdcebdrum 218.22

Meru^e ïmp. tempore uixi/Je Sta-, tium nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;217.16

Ptymphieoldchdr 218,21 O

0 äduidno régnante uixiffe Stra-.bonem nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;217.51

Oxofdcebar nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;218.21

n - P ^^^

V^rddoxor« locusrcflitutut.221.

Sdcchdrwm twflrum dnte Giolcori' dis CT“ Gdleni tempora quidem notum,fed medteis inu/itutum futjje , nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;218.14 '

Sacchdrtvm noftrwm Galeno not«^ fuiffe nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;219.6

Sdcchdrtvmueteriimdbhodiertio Zuccaro diuerfu/meffe 216.26 er 218.27 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ji

Sdcchdrivm tiioldrum.nenuphdriSt Pi3dligt;hdltonfdüitiÏiqudle, 220.22,. accto[£ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;2i8,2i'-

Sallndta nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;217.2 Hi..Varronisuerj'usdeSaccharo

Smilaxleuis nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;r.16.1}

SoUnusVltnij eontemporaneits zipha,pro iuiubis Aëtio i‘8 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. ' \ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, J4 hij •*■ 'T i$

Statius papin, quo temporeuixerit Zuccarum.uide Saccharum i^? nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;’ 26 Zuccarumducterum Èaccharo di-

Strabo quo temporetfixerit. 217 tl uerfum 216.26.er218.27 Strabonisloens ____’^^i7.gt;i ’Zuccarumijoßjumctiam'Lucano Succiuitium,juccusuitiofus.e.. m.'.. ey‘^zlils.^fuißccoonitum,zc!' „ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;er 222 quale ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1^7.2^

^yrorumfaëHtiamumia 220.24 ^yrorumincondiendisdefunélo- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;finis.