Dit boek hoort bij de Collectie Van Buchell
Huybert van Buchell (1513-1599)
Meer informatie over de collectie is beschikbaar op:
http://repertorium.librarv.uu.nl/node/2732
Wegens onderzoek aan deze collectie is bij deze boeken ook de volledige buitenkant gescand. De hierna volgende scans zijn in volgorde waarop ze getoond worden:
• nbsp;nbsp;nbsp;de rug van het boek
• nbsp;nbsp;nbsp;de kopsnede
• nbsp;nbsp;nbsp;de frontsnede
• nbsp;nbsp;nbsp;de staartsnede
• nbsp;nbsp;nbsp;het achterplat
This book is part of the Van Buchell Collection
Huybert van Buchell (1513-1599)
More information on this collection is available at:
http://repertorium.librarv.uu.nl/node/2732
Due to research concerning this collection the outside of these books has been scanned in full. The following scans are. In order of appearance:
• nbsp;nbsp;nbsp;the spine
• nbsp;nbsp;nbsp;the head edge
• nbsp;nbsp;nbsp;the fore edge
• nbsp;nbsp;nbsp;the bottom edge
• nbsp;nbsp;nbsp;the back board
-mUlICtutti Cß't iftuöttutmteia’ $t«0.quot;ï«(J.«gt;Ï^ «iCfWtmp’TitcH itn^irioaiihit^l uliytiwquot; Hul» itceft^eün.fati cftwWoitfO.^^', ^ttiatmitmtna aùrtttWûrâtvt^i AfuHfewMsH «fœanattift'î^ «ttttfttiiWttiaj« ftttqrf“-’iun tACUÙUit^Uîi.'X fiü4?tSimtt^ fttafxqjtnffeltf apttö^futtt^t^ leafnttjiuU? Äff udrafvinCf^^ ûiu'itwaü^^*'
-ocr page 11- -ocr page 12-X 4^y- c
Ceograpbi et IcineratoreJ
Octavo n°. 122,
-ocr page 13-5^ Ioannis Leonis ‘
AF RIC A N I, D E t^TI VS
Africar defcriptione, LIB R I. IX.
i^ibui non folùm^î/rica regionnin,inftilaruni, t^ sp pidoruM ßtnftlocorum^ interttalla accurdtè complexia e{f,fed Regnm famtliits,beUor/tm canfas amp;nbsp;euentM, res^ in ea memordbiieSjtam à feipfo dtligenu obfenid tione inddgitas,^ in yerisMitHrorumy4nndUb.memo
ria trddttai,cepiofe defcrip/it, recens in Latin/uu linguttm connerß Joan. Florians Interprets. ^^^ h^^
-ocr page 14-Priuilcgtj fcntciitia.
N E quis in Brabannac Ducatu prêter loanncm Larium,Defcriptionein Africse Ioannis Leonis Africani, recensa toanne Floriano Latina lingua donatam imprimât:,vel alibi impreflam inter pro-mercalçs habcat,Screnilhmi Philippi Re gis Pnuilegio cautum eil.Velut fulius pa tec in Diplomate illi conceflb Bruxellac yiij.Calend.April. M. n. LV 1. Signatis
P. Lens,
-ocr page 15-MJGKIFICO ^OMl^O
(D.Melchtori Scheto Coruino,The'
Jaurario prcfclariC Vrbk ^n' tueri). optime merito^ ioau. Florianus
D. P.
Etuflißima conßietutbi-ne à multfi retro feculii ohferuata, receptum efl, omatißime yir, yt ^ui y el proprio 'Marte, in-geniiquefalicitate librot. conjerip/ißent, yel alio“
rum fcripta in aliam linguam tranßulißent, ßuas yi^Uias aut amict^, aut Magnatibus conjecra-rent, inferiberent at^ae nuncaparent . Hunt morem mih etiam at^ue etiam imitatu dignif -ßmum ludicanti, tu mibi omniumprimta occurs rebas, ^ui ^uidem egregiii parentibits,amp;bone^ ßa amplißimaquefamtUa ortits,propter inßgnes ytrttiees tuas animique dotes ßngulares nuper ad J^mpub, admetits,at^He ^trario publico non ßnejumma laude at^ue gloria prafeBus, digniß
-ocr page 16-ßstfif eje iDMare, cut ceu Tatrono ajuißim». Igt;anc noßram ^ualemcun^ue ofellam ptti yott^ tlcdicttrem^idque cumproprer tnnatum tuum er-^a lireratos canriorem, rum ^nod e^rerarum amp;nbsp;tnaxima ex parte nobt^ mcognttarum regtonum elefcriptiones, ei portßtmum canuenire putaue-^ rim, cuiin nomen tn extern etiarn regtonibui, yepote in Orbe nauo^notißimum eßet. Cum an-i te menfes aliquot in loannn Leonn lAfrice tie-fcriprionum, return^ue in ea memoraililium li-hros, non le^u modo, yenim amp;nbsp;maxima lande ^ dignißimos incidißini, non potui nonferio homi^ nn fummam bac tn re mirari diligentiam , Imo mi hi in^entem thefaurum inueniße perjuadeha, ^ui fngulorum T^egnorum, 3^gionum, Oppi-elorum, Topulorum, quot;Ivlentium, amp;nbsp;Fluminum t-xaHißtmam hallerem delineationem . Flam ß Fythagoram aH^uando propter ynam à Je in^ uentamßguram Geometricam^eentum boues dits facrißcaße confiât, t^uanto magn ego gaudere rlebeo, ^ui de locn amplim Jexcentn yeteetbuf incognito,na^inßminregrarn cognitiouem^ “ße peritur ^uidem ^Âfrica^Ttolemtet tabulés Geographien depiHaßedßtfuû cum hac conjerre ye~ ^, maximam atipue adeo potißimam partem,y e
-ocr page 17-jugferiJ tempui adhic incognha eßet ,a'Pti^ lemxo Cteteniq^filenno pratermßam inteUiged ^^‘^ f/i ^uod^ttij^nam/^utborti noßriyigtliat ceafomnia yelßgmenra crimtKeturtikß^tiident natione Gran^itenßs ,pA(ria per FerdinandHm amp;Elßabsth Hißaniarum T^eges expugnata in 'Barbariam profagiens, Feßx lirerE ^rabicts operam dédit, ^uihn amp;nbsp;libni àfe editts clarM euaßt. “Deinde yariM iaHatn^ profe^ionibitt prater lAßam amp;nbsp;E urepapartent àfeperlnßra-^ tarn,Africa 7{egionet,acFrouincias,partim animi caufa, partim legationem Frincipurn gerent peragrauit, locorum dißantiät, nomina, fi-t!»s,naturam,incolarum mores,amp;qua in its memoranda occurrebant,fedulo annotant. Foßre-mo à piratas ad infalam Z^bi captifs, quot;F^mam^ perduc{M,Eeoni Fontißet eim nomintsDecimo dono datuf e^ : qui hominem Geographia peri-r tumßümanißime exeepit,amp;eelebre optts de ^-fricaTopograpbia conferipßße atque circumfer-^ re intelligent, amplißima penßone ditouit, tan-demjtte adChrißißdempertraBum,impoßto Uli in fonte Faptifmaeii nomine, loannem Leonern appellauit . Fof^ bac ^oma aliquot annit re-manßt, fit ItaUcam linguam edo^uf, conferi-üj ptum
-ocr page 18-pum ^rabtco i^iomate opM,y er th: ^«oJ tiunt Latinè yerfum fuh tui notnints au^iao in lucem emitto,2^on guident eaperjuaßone fubia^’yit ex hac yerßtne yel dignitath, y el ornamenti ^uic~ ^uam 4(1 cumulum yirtutum tuarum aeeeßuntm Putem .• aut ^uod hic ^uippiam ßs reperiurttt, ^uod non per te ex auto^rapho halico faeilUme int eiligere poßes ,fed potiui yt huic yerfioni ex nomind tuipatrocinio ali^ttidgratia concilietur. Quodguident de tua humanitateplurimum ton-fidens^attentareprafump/îjaeilè me yeniam con fecuturum ßgt;erans,Jt nonnuüa tui nominn digni-tati rnintn rej^onderint. Qjtare ßc habeas ye» lim, yt non munuf ex re ipja aßimesj fed potigs eßerentti affeBum amp;nbsp;yoluntatem, Sene yale integerrime ’Meccenas, tui Ordinh decus, amp;nbsp;or-
namentum.
»^intuerpia ex ^ufao noßro Jdib. quot;Martiti ^nno refituta faluth, J^.D.Lri,
-ocr page 19-Z^TDEX IN lOAUNt^
Lsomi ^fricani defcriplionemjn ^uo Africa ‘J^gna^ Troumcix^CiHUares, Infula, DeJerta^ T6j^uli^Seifx,Familite,ari^ueaileo ^»iequid in ea memorahile ei^,/Alphabetic» ordinepereraHarur.
’^ prioremfolijpa^inamjhpoßeriorem defi^nail
ï^Afe*5 Regina» caßrum |
2J8 6 |
?^A\^ quot;^’quot;^’'^/^'”-P°/’‘ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;II P. 15 4 | |
205.4 | |
^ccha caßrunt |
254.4 |
^cct^ntrti hifloria |
299 4 |
;^ddeid radix Ifirulenta |
501,ft |
j^dendunum opp. |
96.4 |
iddimain autnial donteßieutn |
295-4 |
^dimniei mom |
éS.4 |
zldiuratores Vrlm FeßantC |
Iï7-4 |
Æg yptm regio |
258.4 |
^gyptidiuifio 2S8-^ Temperies |
260.4 |
Æ'/^ypnorumgentu er origo |
2594 |
■^r» cognominati Soaua,eorilt;mque ritui |
22 4 |
■^fri Stcitlortim mancipia qui |
21. b |
•^fri agriculture: deditt |
iob |
■^Africa vride dt^fa |
1.4 |
Africa ntuibm obnoxia |
25.b |
■^fricanorum encomia |
35-fr |
»Africa: termini er diuiflo |
i,b |
Habitationes lt;^.b Situe |
i$.a |
aiffli |
INDEX. ^fr ont ni Origo nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;_^J ^fromm qui Libya deferta inhabitant ineres | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
J N Ô E X. | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
I N b E Xi | |
^yfxgara PeffA’ regio |
iS0.b |
^ç^oadt de/ertum |
i'b |
mineer um FeffiC deferiptio ^ Banibaßlum FeJd: oppidum |
1114 |
lO5.b | |
Bani Teude ciuitas |
ISfb |
Barham radere caltbaim indicium |
39-b |
Barbanda Ægypti duttas |
z^z.b |
Barbar ßgnificatto |
^b |
Barbaria XfriciC pars |
li |
B ar ban a: dtui/io Barca: defer turn |
2.b |
i^2.b | |
Bardeoa regio |
246.b |
Bamabal Ægyptî duitaS |
264.b |
Baron mans |
180. b |
Bafra ciuitas |
155:1b |
Batfiuuim Africa: |
28$.4 |
BathaTelenjini oppidum |
197-lt;* |
Beb Eiloch Àlcain fuburbium |
268.4 |
Beb Zuaila /ilcam fuburbium |
Zdj.b |
Bedtf oppidum |
165,4 |
Be^ia oppidum |
2i^.b |
Bent Nehmet Feffe mons |
170 b |
Beni Bachlul oppidum |
184.4 |
Beni Bejferi regio |
239 m |
Beni Bu^eibeth mons |
168.4 |
Beni Chelit mons |
166.4 |
Bent Cheffen mons |
161.4 |
B eni Penfecare mons |
160.4 |
Beni Garirmons 7 |
lès-b |
Beni |
} N D E Xi | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
I N b E Xi | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Cif |
INDEX.
Cair Heflin cafirum '' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;' 231.4
Cairoam oppidi defiriptio
Cameleontif hißana nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;2^quot;!.b
Carnell hisioria 290,4 Cummer oppidum
Cannis Metgura FeJßc oppidum nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i o^.a
Canos je^num Nigntarum nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;4.4. 255.4
Capes ciuitas nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;2'25.4
Carafa Âlcairi fuburlium nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;26()-b
Carthago
Cafair oppidum Numidiie nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;2 3 lt;).ii
CafarElcabir, hoce^i,R^egiumpalatium
Cafar Ezeiaghir, hoc e^t,palatium minus
Cafena regnum Nigritarum nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^s^.a. 2Sj b
Cafr cafirum nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;J nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;2} I gt;4
Caffiam ferentis arborif defcriptio nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;joo.t
Centiputeus mons nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;18Ç.lt;*
Centum putet oppidum nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;izF
Coruorum mons nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;iS6.a
Chalbisoppidum ^.b Chana ^gypttcsuit4S z^z.b Chancha Ægypti duitas nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;2 80.4
Charadtres uifrorum nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;2jF
Chafafa oppidum Gareti nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;l^zF
Chaulan Fefu: canrum • nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;146. i
Chaus Feff^ regia nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;17S-^
Che*
-ocr page 26-INDEX.
Vhinana oppidum nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;11.6 |j ^
Qbum capiendi apud Fef/anos modut
Ciuitai\gt;etu{,^ult;c Mifrulhetich ^Icairi fuburbium
Columbaria vrbis Fe/fana
ConJiantin^ montes nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'
Corpus Iuris ^.y^frorum idiomate cox-
fcriptum
Crocodtlt hi^oria
Culeihat Flfmuridin, arx Helt;e
Cuntcuh Jfriet nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;294.fr
Dadjlorum mator qudm frumentipro^
• uentus nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^ib Dadylorum e/us dentibtis noxuis nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;5 2.lt;* Vant fera fine Lant nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i^z a Varaprcuincia nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;23A-a Darafluums Numidite nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Z^J.b l)areoppidum nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;j.fr Dau
-ocr page 27-
INDEX. | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
INDEX.
EkainuiCalifas ^.a Ekaonrei^lo Î-« Elcbairoe oppidum chfe/futH
Elchtrithapop. nbsp;nbsp;nbsp;il.b Situt
Elbafis populut /
Elmuntefigi Arabes
Efîtoaihila caßrum
Ethegi popiiii Arabum nobiJi/Jimi
Euphorbij experientia medicû incognita iQQ.a Excantatores FeßaHiC yrbù
E^i^ :
-ocr page 29-
INDEX. | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
J N D 1 X.
Carrion infuîa jj
Carfdiiin ofgt;(gt;. j^.4.iS8.4
Car/iscaflriiin l-jG.li
Gauarawons iSc.d
Gebha op^. iGt^ b
Ct4tfieua mans (i-j,ti
Ctgd Hugia caßrunt zcj.a
Gohoarata: brakes I $.0
Gebaar Elcaint Cahßc fritfe^uf Æ^ptum
Cf Syiiamfubifft ^.a.^b
Guluiunt inßila qua Lotophagitis izG.a
Gemeh quot;Tadon Jlcairi faburbium zG^.a
Geiatha Elchmen Eejßa: opp. 10^.4
Geoanii^rabes n.b
Georgia C'hrijiianorum in Æ^ypto mona»
ßerium 2? 2.4
Gerbe infiila y. b
Cefeir,qua jllgeria 20l.fr
Gefeiri montes zo^.b
Gefira in/uU l S4.fr
Ge^ii Æ^ypü ciuitas 2.~^-b
Centrât Eddeheb hoc esl infida aurea zG^-*
Gineaii^gnum Nigritarum 4-^
Cinctc a^gnidefiriptit 248.fr
Gir Nun/idia fluuua 288.4
Ciraßa hißaria Zi^b
G min a j1x£‘t'^lt;f ^t^* IS l .4 Gogidona wam 84.4 Coranta 4.4 Garanfru^ut 29-lt;*
-ocr page 31-
INDE |
Xi | |
Go^ fiortus Taculelenfiuin |
41. | |
Qu^ebde l{lt;\gio |
2ï9-* | |
HuMelbdbitfluuius |
284.^. | |
(aud ien 'vicm |
25 3 | |
QuadeniaH Nuwidbe opp. |
5-^ | |
Ciuudilbarbar jdfrtexfixuius |
287.4 | |
^udgiJa Qpp.l^len/mi |
ï^ei.b | |
^^Udldta ii^cgHuin Nigritarutn |
t.a. 4.4 | |
Quaiatu: l{pgni dejiriptto |
248.4 r | |
Viualhafa nions |
Z04.0 | |
Guaiiiti t'elfte Opp. |
148.4 | |
^Nangara Üegnuni Nigntarunt |
4.4. 2$4.4 | |
yjuan/irif nions |
2O$.9 | |
(iuarul animal |
Z^lb | |
Guardan nions |
llS-t | |
GuargaU NumidtiC duitas |
141-4 | |
Guarghela opp. |
ï-fc | |
Guber l{egnugt;n |
2 $2.4 | |
Guebleu mans |
181-4 | |
Gumeri populus |
Ç-4 | |
Guraigura Peffee mons |
IÇO.4 | |
Gu-^ula Ke^io. |
z.b. G^.b | |
Tl ■^b‘St Pejfd: regio ï?gt;•'’ Habrum populus H.b |
Etui montes 160.4 | |
Situs |
12.» | |
Hacca oppidum |
?-^ | |
Haddaggta oppidum |
lT7-fr | |
Hadeechts Hea: ciuitas |
41.4 | |
Hagufum mons |
169.4 | |
plain P^challu FejfiS opp. |
96 | |
Hain Lifiian opp. |
*9 |
184.4 |
Hdi» |
index. | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
Hornar Seyefafofiata,primâ condonator^de- | ||
|
INDEX.
Huipeîedegi caßrum nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;2 ^7,b
Huroa populus
Ichmtn yEgypti duitas nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;28l.fr
Îdeuacal Heo: populus nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;■
lentaculum Afrorum nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;v
Ifrancafirum nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;-r
Ignempro deo Afri colunt t -v. , nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. zz.b
bnizmixt ctuitas nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,
Infila aurea, gux Gezirat Eddeheb- loannes Leo Africanus Granata ortundus
E^gi Fe]fano meruit nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;' - lofephus leffin Maroccenorum primus l^x 10.4 Itah Goihorum furorem exhorrentes tn Africa
ludai morbum GaUicum ex Hifpania in Africain translulere ludai haretici didi Carraum
-ocr page 34-
INDEX. Ixß caßruia nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i^o.h | ||
|
^idchdia oppidum
Mahuineticti fe^te principtuni
Manf Loth Æ^ypti duitat nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;2amp;i .4
Marocci ïiegnunt
Marocci 'Vrbè exacla defcriptio
Marfa oppidum
Maf art Arabes 11.6 garant ftttt
Mat^ara irions nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;l^o.a. zo^.b
Matgara NumidicCproatneia H.b. zj^.a Matrunentorum apud Fefanos ritus
Meehellat Cbais Ægypti eiuitas
Medna oppidum
Megeradafluuius Afriex nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;zSquot;! *
-ocr page 36-INDEX.
MeUa regnum Nigritarum nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;4.4 249'»
Meramerif oppidum
Mercatores arena ac fitißt^ocati
Memiza tuons nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;l68.fr
Merfalcabir oppidum Telenßni nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i9S.fr
Mefabia oppidum nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;5. fr
Mefdaga oppidum nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;l S} .fr
MefeUata proutncia nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;2} 2.4
MeffeUata infula nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;J - b
Mefila oppidum
Mefrata prouineia
Meffa oppidum nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;‘
Meß rata infula ,
Mina fluuius jifrica
Monaßer oppidum
Mons ferreuf, qui yulgo SebeleJhadicb
Mor-
-ocr page 37-INDEX.
Morbus Galhcus Africa parti ignotus nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;55,4 Morborü genera quibus Afncani affiduntur j i.b | ||
|
Multeres tnanus acpedm fuco perlinunt 20.6 | ||
|
A^i
-ocr page 38-
INDEX» | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
K'’
-ocr page 39-Î N o E X.
J^etelhe Numiditi prouvai listel regio
H^fhi Arabes 11 .b, Situe eorum Kjfa fluuiits
^^»r^tutii qua: H^fid Ægypti duitas l^cheerHiu in teilo agihtas lynchen oppidum
e Acbbel Marga plant Sahidi t_Arabet
Sal Africum
Sanhagij popultu
Sarman WiM
Sarra Jfris t^ua: Latinii Liby4
Sefiaia Africa:fluiiim
Segebneffd proutncia
SegehnejJa Numidia: loan
Segelmejj'tc territorium
Segelme/fa oppidum ^e^fmo mons
Seu defertum
Sela Felfc oppidum
Selef Africa jiuuiiu
Selelgm mons
Selim oppidum
Sella Fejj'a: oppidum
Semede mons
Sepulture Feffanorum
Sepultura: i^egta
Septa maxima ciuitas
Striphus Hea: regionif l^rinceps
t4.b
Z'j6.a
t6i.b
«i^ ti.b
I84.fr li.fr 2^lt;).b
Set 2}Z.b z.a 2i6.b 2}^.A i-ei 2}(gt;.b m-et
90.4
2.4 IO0 4 2^6.b lh'2.4 H.b 98.4 6s.a
*59 4 *59 4 lS8.fr 45.fr Ser-
INDEX.
oeujaua mons
Sol pro Deo habetur apuiii^ßos
Struthiocaweli kijloria
StuJiaab^frorumpnneipibu} è mediofubïata j i.b Suaidiaopp. n.b Situs
Subairi trabes nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;I j ’j
Subeica caftrum
Suburbiorum tel/ante ygt;rbis dejcriptio nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;l^J.b
Sucaicada partus nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;2og b
SufieniJrabes nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^ßy
Sufmare fluuius nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;z^y.a
Sultanum creandi ritus,de que eius ma^ißra, tuum ratione nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Zjs l’
Sultanimihtia. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;zy^.a
Sumaita: f^rabes. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;l j j,
S urnag radix Dirginitati noxia
Sus fluuius nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Î0.4. 2873
Sufla l^e^to nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;2.b. ^o-a
-ocr page 41-
INDEX. | ||
|
I N D |
E x. | |
Tegorarin regio |
ii9-^ | |
Tegorarii oppidum ^.b. |
^ defertum |
n,^ |
'l'egort oppidum |
240.'* | |
Tetjeutum Hea: oppidum |
44''* | |
'retteutum Sufa oppidum |
$1.4 | |
Telebt jdrabes nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ll.t. |
Situs | |
Telenfi» regio nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^.a. |
Eusi defcriptio i^ii^ | |
Telenfini maxima opulenti/jiinaqiie yrbK dejiri~ | ||
ptto nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i9i-^‘ |
Eflus |
l^S-a |
Temendfufl oppidum |
20^.4 | |
quot;remeracojium Duccalx oppidum |
a-^ | |
Temefne regio |
J’« | |
T^emnella mens |
67.4 | |
Teipiporis apud Jfricitnos partitio |
30.4 | |
Temzfgz^ff*gt;^i cajlrum TelenJini |
190-4 | |
Tene/Jamons |
50 | |
Tenez oppidum Telenßni |
zoo b | |
T enß]t flumen |
248.4 | |
T enfila mans |
85*4 | |
'Tenuamia oppidum |
4-4 | |
'J enueues mans |
81.4 | |
T eoirraga Info la |
i-b | |
Teolaca oppidum |
2424 | |
l'eofara oppidum |
3-^ | |
Teorregu regiuncuU |
243.^ | |
'T er fez radix |
^oo.b | |
Terga Ernfe oppid. |
162 b | |
'Terga oppidum |
Hb | |
*rergates Numide |
5-^ | |
TeJibß regio |
239-amp; | |
Ts- |
INDEX.
^rtferin regio
Tejiubin duo tiußem nominis fluwina z^^.b l'cfrajium Marocci oppidum
Teßetum Numiditt oppidum nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;25 S '*
1 eurertum oppidum nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;17(7.4
quot;l^eufur oppidum nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i^z.b
'Te^a ciuitoS nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;l‘Jlt;i.b
'Te^^amn mons nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ki^.b
Teziotu oppidum nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lyz.b
'Tez^ergha oppidum nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;I86.fr
'Tobulla oppidum nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;22,Z-4
^''odgatanitm oppiduia
T'ombutum regnum nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;249.fr
Tumeglaßwn Mar octi oppidum nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;il
Tu*
-ocr page 44-
INDEX. Tunetenfis ^git aula, deque Partis in ea ritibut | |||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|
5^ Ioannis Leonis Africani defcriptionum Afvicx rerumL^ in ca mcmorabiiium,
LIBER PRIM vs.
ICA VNDE DICTA.
Ifta eft Africa lingua Arabica Iph ri-chia,à verbo faraca, quod eorum hn gua idem fonat,quod Latinisdiuido: cur autem lie dicacur,duæ funt opi-niones,quaruin prior hxc eft: quod ea terræ pars lit ab Europa mari Alediterraneo,ab Aha vero flumine Nilo leparata. Alrera,quôd hoc nomen ab Ifrico Arabiæ teheis Rege deduftum ar bitrentur,qui omnium primus hanc terrain inco luifle fertur. Hic quum aduerfus AiTyriæ Regem bellum gereret, ab eodem tandem regno puUus, cum toto exercitu Nilum cranfmi(it,amp; Occiden-tem verfus fuas copias traducens,non prius quie-uit, quam in cam partem Carthagini vicinâ per-uentumeft. Hine eft quod Arabes folùm Cardu ginis regionem, A earn partem quæ Occidentem refpicit, Africain cite opinentur.
If Africa termini.
Abet Africa fuum initium (fi modo illius geatis fcriptorib. fit fides habenda, qui amp;nbsp;literati,amp;Cofinographiæ peritilfimi funt)
à fluminibus qui cxlacu Gaogæ deferti effluunt, idq; ex Meridie. Ad Orientem terminatur Nilo fluminerextendit fc autem Septentrionem verfus ad Ægypti fines, vbi Nilus feptem oftiis in mare Mcditerrancum prolabitur: inde ad Occidentem, Herculeis columnis, deinde Nuno cxtiemo ma-A riti-
-ocr page 46-DESCRIP, APR. RERVMq; ritimoque Libya: oppido ckudicur. Ex Meridie verà, pomgic fefe lupra mare Occanum, quod vfque ad deierta Goagæ, totam cingit atque com ple6htur Africain.
^ Africa diitißo.
TRadunt nortri fcriptores Africa in quatuor diuidi partes, Barbariain, Numidiam, Li-byain,amp; Nigritanun terram. Barbaria ini-tium fuinit a monte Meiete, qui extremus pun-éhis Atlantis ert, dirtatqi ab Alexandria trecentis feré milianb.Ex Aquilone,finitad mare Mediter-jancum, aflumendo montis Meietis initium, dif-funditque fefe ad fretum vfque Herculeuin. Ad ISolis occafum,terminatur iam difto freto, atque tranfiens mare Mediterraneuin, finitur portre-mis Atlantis punefisJioc ert,ad id caput occidentale,! Hi oppido vicinum quod Melia appellatur. Ad Meridiem finitur ea Atlantis facie,quæ Medi-terraneum mare refpicit. Hæc eft nobiliffimato-tius Africæ regio, banc homines fubtufei colons inhabitant, qui amp;nbsp;rationc,amp; præfetiptis quibuf-dam vtuntur legibus.
Secüda Africæ pars Latinis Numidia,Arabibus veto Biledulgerid nuncupatur: hæc ea regio eft quæ daftylos producit. Habet fuuin ex Oriente principium ab Eloacato vrbe,quæ abÆgypto cen turn diftat miliaribus,extenditurq; Occidentem verfus ad Nunum vfq; maris Mediterranei oppidum. In Septétrionc Atlante clauditur,ea nempe métis parte,quæ Auftro expofita eft. Ad Auftruin verô, terminatur Lihyæ defcrto arenofo. Arabes cam vno nomine omnes terrain appcllitant . . nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;da-
-ocr page 47-INEAMEMORAB. LIB. I. B däftylifcram: eo quod hæc fola Africac regio da-éiylos habet.
Tertia pars quæ Libya Latinis, Arabica lingua non aliter quàm Sarra appellatur, quæ vox idem quod defertum hgnificat, exorditurad orientem Solem à Nilo, hoc ell ab co loco qui Eloacato op-pido confiais eft, extendicq; fefe in Occidencem ad mare Oceanum.Septentrio earn Numidia clau dit, in Mendie Nigritarum region! iungitur, ex Oriente Gaogæ regno inchoatur, diffunuitq; lefe Occidentem verfus ad regnum vfque Gualatæ, quod mari Oceano adiacet.
Quarta Africæ pars, quam Nigritarum terrain vocant,cx Oriente inicium habetad regnum Gao gæ,inde Occidentem verfus ad Gualatam vfque extenditunSeptentrioeam Libyy dcferto ciaudit, terminaturq; ad Meridiem mari Oceano,locis no bis incognitis: verum mercatores q inde ad Tom-butti regnu indies proficifcuntur,latis nobis illius regionis litum defcribunt. Habet hye Nigritarum terrafluuium,quià regione fibi nomen aflumens, N iger appcllatur:fumit fuum ex quodam deferto inicium,quod Seu apud illos dicitur,acquc hçc ex Oriente. Alij volunt hunc fluuium fuam habere ex quodam lacu fcaturiem, fefeque Occidentem verlus voluerc,doncc in mare Oceanü delabitur. Affirmant n o ft ri Cofmographi,Nigrum fluuium è Nilo dcriuari,qué fub terra fefe condere volunt, vnde tandem huiufmodi lacusnafCi videtur.Sunt præterea qui dicant iam diclum fluuium inOeti-dente ex quodam monte fcaturirc,atq; Orientem verfus fluendo maximum tandem lacum illic effi
À ij cere
-ocr page 48-DES CRIP. APR. RERVMq;
cere: quod quidem veridmile non eft,nam ex 0-ricnte nauigatur aTombutto Oecidentem veilus tiq; ad regnum Gincæ,aut etiam ad regnum vlq; Meili: quæ duo fi Tombutum reipicias,in Occi-dente lune: neq; habet hæc Nigritarum terra vlla regna, quae cû his loci amœnitatc certare polhnt, 3uæ ad lam diftum Huuiuin (ita lunt. Aduerten-uin autern eft, quod (vt volunt noftri Cofmo-graphi) ca Nigritaru regio,per quam Nilus fluerc dicitur,hoc eft pars Occidentahs ilia,quae ad Ori-encem vergit ad mare vfque Indicum, amp;nbsp;quæ in Septentrione aliqua fuaex parte mari rubro con-finis eft, id eft, ea regio quæ extra fretum Arabise fœlicis eft,non fit Atricæ pars dicenda,idq; multis rationibus, quæ in ion go hoc opere latius expli-catae repchentur: Lacini earn paitemÆrhippiam vocant. Indc veniunt religiofi quidam Fratres,qui faciem habet igne fignatam,videnturq; per totam ferè Europam, amp;nbsp;Roms potiffimùm. Habentilli Imperatorem quendam, quem Pretum loannem dicunt, atque maiorem illiusregionis portienem Chriftiani mcolunt. Eft tarnen amp;nbsp;quidam Mahu meticus apud illos, qui multum etiam ditionis poffidere dicitur.
^ Qf^atHor tam diffarum Africa partium dittifio.
I ? Arbariain quatuor diftinguitur regna,quo-jr^rum pnmum eft regnum Marocci,quod rur fum in feptem druiditur regiones,Hcam,Su fam,Gu2ulam,Marocci terrâ,Duccalam,Hafcorâ, amp;nbsp;Tedletem. Secundum regnum Fefl'a nuncupa-tur,quod fub fe totidçm regiones comprehendit,
-ocr page 49-ÏN EA REMORAS. Lia. t J Tcmefne,Fefl'aiTiregionem,Azgaram,Elabatbam, Errifitim,Garetum,Ekaon. Tertmni regnum Te leufinii dicitur,quod amp;nbsp;tres habet regiones,mon-teis nempè,Tcncté,óc Elgefairam. Quartum Barbaris regnum Tunetü appellatur,cui amp;nbsp;aliæ quatuor fuppofit« funtregioncSjBugiajConflantina, Tripolis Barbarij,amp; Ezzaba,quæ bona Numidiæ pars eft. Bugia affiduo femper vcxata eft hello,co quod aliquando fuerit fub rege Tuned,nonnun-quam etiam amp;nbsp;fub rege Teicufmi. Hoe certum, ad noftra vfq; tempora regnum per fe fuifle, idq; donee à quodam Petro Nauarrienfi, regis Hifpa-niarum Ferdinandi iulfujprscipua illius region is Erbs capta fuit.
lt;ç ^^f (mi dit ^artitio.
TT Æ C rotius Africa: ignobiliffima pars eft, bine eft quod noftri Cofmographi illi regln nomen denegàrunt,cô quôd huius ha-bitationes longé admodum ab inuicem diftent; quod ex eo facilê colliges . Tclictum, Numidiæ vrbs domos habet circa quadringen tas, eftque ab omni habitatione (propter Libya: defeitum) tre-centis fere miliaribus fanota, quaré non regnum efledicendum ccpluresluntopinati.Narrabimus quædam tame de locis habitatis, funt enim quidam quæ reliquis cum rcgionib.confcrri poffunt, quemadmodum eft Scgelme(ra,qui locus in ea Nu midiae parte eft,qua: Mauritania: refpondet: ficus item Zebi qui Bugiæ regnum rcfpicit,amp; Biledul-gerida regio, quæ ad Tuneti regnum extenditur. S'eruatis igitur multis in fecundam huius operi» parte,fumemus exordium ab iis qui in Orientali
A üj pla
-ocr page 50-DESCRIP. APR. RERVMq;
plaça reperiuntur locis, quoru nomina lixc funt: TelTecum,Guadcnuin,Ifrenum, Hacca, Dare, Te-belbeItum,Todgatanum, Percale, SegcUomeflXBc nigomis,Fcgigum,Teguatuin,Tfabita,Tegoraris, jMefabia,Teggortum,amp; Guarghcla. Zcbumregio quinque cótinet oppida,Pclcarâ,Elborgium,Nc-ftam,Taolaceain,amp; Deufin; totidem habet amp;nbsp;Bi-ledulgcrida ciuitates, nempe Teozara,Caphefam, Nefreoam,Elchamiden, amp;nbsp;Chalbin: atqucab hac Orientem verfus reperiuntur Inlulæ Gerbe, Ga-rion,MeflelIata,Meltrata,Tcoirraga,Gademis,Fiz za,Augela,Birdcua,amp; Eloachetum. Hæefuntno-mina locorum famoforum totius Libyx, amari Occano,»t antca diftum cd,ex Üccidente,amp; ter-minanturNilo fluminc.
^ Defertorum qux inter Numidiant funt !Vigritarum folum defcriftio.
HÆ C defcrta nullum adhuc apud nos ha-beijt nomen,quanuis in quinque diuidan tur partes, habeantq; omnes ab incolis lui denominationem, hoc eil à Numidis, qui etiam in quinque partes dilHnguuntur, Zanegates,Gan zigates. Tergates, Leutatas, amp;nbsp;Berdeitas. Sunt amp;nbsp;quædam loea quç ex fob bonitate aut malignitatc particulate aliquod funt nomen fortita, vt ell A-zoadi defertum, fie di6him propter illius loci fte-rilitatcm atque ariditatem: fic amp;nbsp;Haira,etfi defertum fit, tarnen fic dicitur propter aeris tempe-riem atque bonitatem.
H Term Nigritarum in fuif regntl dijklbiltid.
Dmi
-ocr page 51-IN EA MEMORAB. LIB.E 4 Dluiditur amp;nbsp;Nigritarü terra in multa regna, quie quauis bona ex parte nobis incognita longeque à nollro commercio remota fint, narrabiinus de iis locis tarnen,quç inbabitauimus ipli, amp;nbsp;qua; longa rcruin experientia nobis funt admodum nota: de illis præterea vnde mercatores ad eas ciuitates venerunt, quas turn temporis ego inCoIebam, vnde etiam illorum ritus optime edoftusfum. Vidi ego quindecim Nigritarum regna,funt tamé amp;nbsp;multó plura,qux abillisfatis perlulhata atque nota funt, quæ ego non inuifi: corü igiturnomina,fumendo ab Occidente prin-cipium atq; Orientem verfus amp;nbsp;Meridiem per-gendo, funt hare: Gualata, Ginea,Mclli,Tombu-tuin,Gagos,Guberis,Agades,Cano.5,Cafena,Zeg-zega,Zanfara,Guangara, Burnum, Gaoga, Nube. Hæc funt quindecim illa regna, quæ maxima ex parte ad Nigru fita funt,amp; per quæ mercatoribus ex Gualata ad Chairam proficilcentib. iter patet. Longa eft admodum via,fecura tarnen atque tuta. Sunt oiahæc regna fibi inuieem adtaccntia,decetn autem ex bis funt aut aliquo deferto arenofo, aut Nigro Humine feparata: habuitq; olim quodlibet fuum regem,verum nunc temporis omnia tribus fere regibus fubiiciuntur: Regi Tombuti qui ma» ximam parte obtinet, Regi Bornenfi qui minima occupât,reliquum RegiGoagç paretrquiverô Du calæ regnum poffidet/xiguum admodum habet fateUitium . Habent amp;nbsp;hæc regna alia multa ad Meridiem confinia,vt funt Bitos,Tenuamia,Dau ma, Medera, amp;nbsp;Gorania, quorum reges atquein-colæ dkiflimi amp;nbsp;induftrij, iufticiæ Si æquitati#
A iiij aman
-ocr page 52-DES CRI P. A F R. RERVMqj amantiflïmi,quidam tamé bcluino more viuétet.
«Ü yifrica habitatio»es,iteKJ huitis 'vocis Barbar /ignificaiio,
AFfirmant Cofmograpiu amp;nbsp;HiHohci,Africain olim prorfus inhabiratam,prçrercam quæ nunc Nigrifarum terra dicîtur,plagà: illudq; vcl cercifiimum habetur,Barbanam atque Nunndiammultisfæcuüs incolis nudas exliitilie, Hums fubfufci colons incolæ, appellati finit nomine Barbar,à verbo Barbara,quod corû idiomate idem fonat quod Latinis murmuro: co quód A-fricanus fermo Arabibus non aliter fonct, quàin beluarum vox,quæ nullo accentu fuasedunt vo-ciferationes. Alii voluut Barbar nomen replicatü elle,co quód Bar lingua Arabica defertû denotet. Et dicunt quód cùin rex Iphricus abAlfyniSjliuc ab Ætliiopis regno pulfus/Egyptum peteretjicq» ab holtibus fe prcfluin videret, vt quid de fe deq; fuis ageretur incertus efl’et,fuos rogalië quo modo quave via I'alus quyrendacflet,atq; illirefponfum nulle Barbar,quod erat ad defertum ad dcfertuin; liac voce indicate volentes, nullum tutius illi patere refugium, quam tranlmifló Nilo, ad Africx defertum confugere . Videturque bæc ratio illis quadrate, qui Africanosab Araoiæ felicis populo ortos at ril mant.
q y^frorufn origo.
Circa Afrorum origine reperias nofltos hi-rtoricos inultum admodum inter fe dillen ticntes.Volunt enim quidam cos à Palæ-Hinis deriuatos,eo quód ciim ab Allyriis fugaren-tur, in Africain tandem venilfe, atque ibi propter foil
-ocr page 53-l N E A M E M O R A B. L Î B. Ï. $ foü fœcunditatem, fedem fixifle aiferunt. Sunt amp;nbsp;alu qui Bios à Sabæis Arabia: felicis populo ortos putent (vti iam dictû ell)antcaquàm ab Adyriis aut .tchiopis m fugam redigereutur. Alu,Africa-nos à quibufdam Alia: incelis defccndilic ferunt, vnde beilo à quibuidam illis moto, in Græciain aufugifle fcribûqqua: turn temporis nullos adhuc babebat incolas, Vcrùm infequenîibuslioftibus, coaéti funt mare Peloponeliacum traiicere,atque vbi iam in Africain appuliirentpilic ledern fixere: holtes verb in Grætia remanferunt. Quæ omnia de eorum duntaxat qui lùbfufci funt coloris, hoc ell de Numidarum amp;nbsp;Barbarorum origine intd-hgidebent.Nam Nigritæomnesaborigine Chufi depcndent,q pattern habuic Charnu filium Noç. Attamen qualecunq; habeant fubfufei amp;nbsp;Nigrite inter fe dilcnmé,certum eft idem omnes habuifle principium. Nam hi ex PaIæltinis,Palæftini ante ex Mefraimo Chufi hlio: lUi verb ex Sabcis luum traxiftc ortum volunt,Saba autem ex Kama Chufi filio progenitum ebpertum habetur. Sunt amp;nbsp;alix circa h^c opimones mult;t',qux quoniam no vlqj adcb nccdlaria; vidcbantur,confukb omifimus.
Ci Subfiijctruf» w plarespolgt;ulos diaißa.
V I fubfufei funt coloris in quinque po-pulos partiti funt, Sanh agios, Mulmudas, Zenetos,Hâoatos,amp;lt;junicros.Mufmudç occidentalcm Achlancis parte occupant, ab Heha ad Humen vlque Scrui.Inhabitant amp;nbsp;earn mentis partem,quæ Meridiem itipicir, atque totam inte noté illius regionis plaincicm. Hi lub fe quatuor ha-
-ocr page 54-DESCRIP. APR. RERVMq;
babent prouincias,Heham,Sufam,Guzulä, amp;nbsp;Ma rocci regnum. Cîumeri in moncibus Mauritaniæ habitant, in caparte quæ mari Medicerraneo op-pofica eft, totumq; fluutum occupât qui illis Rifa appellatur. Habet hic Huuius fuum ex freto Her-culeo pnncipium,at(]ue Orientcm verfus fluit ad regnum vfquc Tcleniin, quod à Latinis Catfarea nuncupatur.
Hi duo populi haberit feorGm fuas manfioncs, rcliqui promifcue per tota dilpcrfi funt Africain: iis tamé dinofcütur indiciis quibus cxtranei, atq; femper inter fe beUigerantur, præfertim illi qui Numidiam incolunt. Hi, inquarn, funt populi illi (vtà multis proditü eft) qui non aliam habebant manGonem, quim tentoria amp;nbsp;rura: dicuntq; eos ante aliquot læcula inter fe acriter pugnafle, vi-ftosq; au oppida miflbs, viéfores autem Gbi rura camposq; Icruaffe, atque illic fuas manGones ex-ftruxifle \’idctur eV illud fatis ex co probabile, quód illi qui ciuitates incolunt, liabent cum reU-quis vnum idemq; prorfus idioma: Zeneti enim hue ciuitates, Guc rura habeant, eodem omnino-loquuntur modo: quod amp;nbsp;de reliquis item intel-hgendumeft. Zeneti,Haoari,amp; Sanhagij rura Te-mefnes incolunt; hi aliquädo in pace agunt,non-nunquam amp;nbsp;prædiftaru rixarum memorer, acri-tcr admodum inter fe bcHigerâtur. Siint amp;nbsp;ex his quidam, qui per totam Africa regnum pofGdent, vcluti Zeneti, qui olim earn familiam profligârût qua: Idris dicebatur, vnde deriuatos volunt veri Duces Pelfæ, atq; illius ciuitatis conditores ;horü progenies didaell Meenafa. Venitpoftea amp;nbsp;alia
Zene
-ocr page 55-INEAMEMORAB. LIB. I. 6
Zenctorû familia ex Nuinidia,c]^uç Magraoa difta eftjiçc Mecnalam cum oinnib.ducibus regno pul fit.Non inukuni pollea tempons expulli lunt amp;nbsp;hi à quibufdam qui ex Numidiæ defertovencrûc, ex progenie Sananorû quæ Luncuna dicebatur.
Ab bac tandem vaitata atque prorfuseuerfa eft Tcmefna,omncsq; trucidati, præterq qui ex Lun tunis repcrti iunc, quibus Duccala tradita eft in-habitanda,cftqi ab lus ea ciuitas coudita quod Ma roccum vu!gô dicitur. Euenit pollea foicunæ mu tatione,quod quidam Elmadus fummus apud il-los côcionator, inito cum Hargijs confortio (erâc illi ex Mufiuudisoriundi)omnes Luntinos eiecit, fihiqi id regni vfurpauit. Poll huius mortem fuc-celïit in eius locû quidam ex illius difcipulis nomine Habdul Mumen à Banigueriaghel ex Sana-giorum origine, Remanlic regnum liuic familix circa centum amp;nbsp;viginti annis,fuitque illi totaferd Africa lubieéla: tandem regno priuata à Banima-rinis in fugam redacla fuit,qui ex Zenetorum o-rigine prognati, pollea circa centum amp;nbsp;feptua-ginta annis rexille dicuntur.
Geflerunt Banimarini afliduum bellum cum Bamzeano Tcleufmi rege, qui ex Sanagiis amp;nbsp;eX Magroa llirpe orti funt; belligerantur amp;nbsp;cum Tu neti regibus, qui ex origine Hantata amp;nbsp;ex Muf-mudis venerunt. Videtis igitur quantü quinque illis populis femper fuenc negocij atque laboris in bis regionibus.
Certum ell neque Gumeros neque Haoaros nihil iam ditionis pofiidere, quanuis antca (vt in corum Chronicis legitur) aliquam babucrint do-minij
-ocr page 56-DE s CRIP. A F R. RERVMq;
minij portioncm, idq; ante fufeeptâ Mahomed-earn legem. Ex quitus iam ccttiliimó ccliigitut, pr^diétos omnes populos in campis fuas habuiflc manfioncsatque tentonarfauebat autemquilque fuse parti,habebantque omnes ad hominis vitam labores inter (e communes.Agrorum piffefti ar-menta curabant: qui ciuitates mcolebanqaliquo opcremanualiaut agriculture intenti erant. Bi-uifi funtpopuli lili in lexcctas ftirpes,Fti in Afro rum genealogiis vidcre licet,cuius autor elf quid* Ibnu Rachiqqué amp;nbsp;fepiffimé me Icgiflc memini. Habent multi hiftorici regé Tombuti,regé Melli, dc regé Agndefl^/uam habere ex populo Zanaga, hoe elf ex ijs qui defertum incolunt,onginem.
^ Lmgua ^fricanx confer mit as atijHc diuerftas.
QVinque illi populi,qui plufquam in centenas lunt progenies diuifi, quique innu-meras habent nabitationes,in vna omnes cóueniunt lingua,c|uæ ab illis Atme! Amarig,hoc eftdingua nobilis nominatur: Araoes qui Atricam incolunt earn Earbaram linguam vocant, clique hæc vera atq; genuina Afrorum lingua, à reliquis tarnen prorlus aliéna, quanquâ multa habeat vo-cabula cum Arabibus commun ia, vnde aliqui col ligere voIuerunt,Africanos ex Sabeorum Arabiæ fœiieis populi,vc antca diélum ell,origine procef fifle. AIü verb dicunt huiufmodi vocabula turn demum inuenta,cùm Arabes in Africam venei üc camep poliidere cœperunt, vcium illi admodum rudes hebetioriep fueruntingenio,adeó quód nihil fcripti icliquerüt,quod in hanc aut ilkm partem
-ocr page 57-IN EA MEMORAB. LIB. I. Z tem adduci poffit. Eft amp;nbsp;inter illos aha quxdam non prolatiynis modo, vernin amp;nbsp;hgniiivatoruin diueriiras ; vri ilh qui Arabibus viemiores lunt, quique cum illis plus habent cominerciijillorum magis veuntur idiomate . Quin amp;nbsp;Gumcri ferè omnes de maxima Haoarorumpars, Arabicè lo-quuntur quanuis corrupte,id quod ex eo vendre puto, quod longa admoduin tuent dhs cum A-rabibus confuetudo.
Nigritæ dmerfa inter fc habent idiomata, inter hive quod Jam Sungai ab illis dicitur, leun ré]; muleis regionibus,veluti GuaIatæ,Tombuto,Gi-neæ, Melhdi amp;nbsp;Gagonti. Eft de aha lingua qua: Guber ab illis appeilatur,hæc apud Guberos,Ca-nontes,Chcfcnas,Pei-zegregos de Gangrates in vfu eft. Habet amp;nbsp;regnum Bomi fuum loquendi mo-dtim,ilh omnino hmilem, qui apud Gaogam eft. Seruatur de Nubx regno fermo quidam,qui cum Arabica lingua, cum ChaUaica de Ægyptia ma-gnam habet affinitatem.Omnes autem Africa- ci uitates maritim®, à mari meditenanco ad Aclan-tem vfq; montem,Arabico vtuntur fermone corrupte. Exceptp tarnen Marrocci regno,de Maroc co oppido quod Barbara admodû vtitur lingua, etiam Numidæ mediterranei,hoc eftii qui Mau-ritani® de CæCare® viciniores funt.Qiiare qui Tu neti regno de Tripolitano confines lunt, Arabicè loquuntur,fed cormptiftimc.
^ Arabes ‘vrkem Africam ificotenies.
EX illo exercitu qui à Califa Otmeno tertio midus erat,anno hegir® .400. vencrunt in Afrjeam tam nobiles quàm alii,circa oèl u a-gin-
-ocr page 58-DESCRIP. APR. RERVMcj;
ginta millia, qui poft multas fibi deuiftas prouin cias,in Atricani tandem appulerunt: remanfttque ibi totius cxcrcitus dux,qui HuchaHibnu Nafach dicebatur. Hic iam magnam illam ciuitatem con didcrat,quæ amp;nbsp;apud nos Alcaira appeUatur. Me-tuerat cnim à Tuncti Huminis populis fibi infi-dias parari, verebaturq; nc accito ex Sicilia infula prxlidio, bellum fibi ab illis mouerctur . Quare cum omm queni fibi naétus fuerac thefauro, de-fertum terramq; folidam adiit, quæ à Carthaginc circa centum amp;nbsp;viginti miliaribusdiftat, illicque Alcairam tandem exftruxide fertur. IHos autem qui illi adliuc fupcrcrat milites, iuffit loca tutiora atque defenfioni aptiora feniare,amp; vbi nulla eilet rupcs,nullumci; munimentum,illic eos ædificare volebat. Quod vbi fic faftum cft,eftefti Arabes Africæ incoke, atq; inter Afros mifeeri cœperunf, qui quoniam iam aliquot annis fub Italis egerât, itlorum adhuc idioma feruaucran^hinc eft quod fic paulatim corrupta eft genuina ilia Arabum lin gua,quç cum Africana magnam admodum habet affinitatem ; ficque duo illi populi in vnum tandem coaluifle dicuntur. Soient tarnen Arabes vel caution ibus quotidianis fuum femper referre gc-nus,quod amp;nbsp;nobis amp;nbsp;Barbaris ctiamnù in vfu eft. Nullus enim quanuis vel infimæ fit conditionis, qui non fuo nomini adiungat luæ generis nomé: veluti Arabs aut Barbarus aut aliud iimile.
qf yirabes qui tentoria mcolunt.
O Emper vetarunt Maliumetani Pontifices, ne Arabes cum exercitu amp;nbsp;tentoriis Nilü tranf-mitterent, Sed anno Hcgiræ. 400, id illis à quo*
-ocr page 59-IN EA MEMORAB, LIB.I. 8 quodam Califa fcifmatico permiflum legitur: co quod quidam ex iHius magnacibus le illi oppo-fuerat,atquc iam Alcairam cum tota tere Baibaria occupauerat. Poft iiuius mortem remanfit ad aliquot annos fuæ familiæ id regnum, atque, vt vo-lunt Africanorum hiftoriographi,in tantum illo-rum creuit ditio tempore Elcaini illius gentis amp;nbsp;Califæ amp;nbsp;Pontificis,quód cum maximo exercitu ad illos minus tuerie quidam Gehoar,quem Califa EIcainus ex feruo fmi à cóliliis fecerat.Hic fuas copias occidentem verfus traducens, totam recu-perauit Numidiam,Baibariam, perrexitq; ad re-gionem vfque Sufam,vbi cenfus libi atq; tributa largiffima reddi luffic. Quibus omnibus abfolu-tis,ad fuum Califam redit,atq; quicquid hoftibus ademptu erat, id illi totum fumma cum fide reddit. Califa vbi foelices huius fuccedus vidit,iam de maioribus exequendis cogitare cœpit. Gehoar autem quemadmodum iam occidentale illud re-gnum domino recuperauerat,ita fe mox armis to tam orientalem plagam,hoc eft Ægyptü,Soriam, amp;nbsp;Arabiam recuperaturum firmiflime pollicetur, nihilque intentatum fe reliéfurum promittit vel fummo vitæ periculo,vt iniuriam illam vindicet 3uæ huius prædccedbribus à familia quæ Lhabus icebatur, illata crat,vtque illum in fuorum il-luftrilliinorum auorum,proauorum,atque proge nitorum fedem reftituat. Califa vt huius animo-fam pollicitatiorié intelligit,mox exercitu oétua-ginta millium colle6fo,ingenté illi auri vim,cum omnibus iis quç bello neceflaria videbantur,tradi iubet. Sic tandem bello pai'atus ftrennuus illc.dc cor-.
-ocr page 60-DESCRIP. ATR. RERVM(|;
cordatus cxcrcitus dux, fuos per deferta Ægypri amp;nbsp;Barbahædiicit,atque prins Fugato Ægypti VU cecalifa (hic iamin Bagadedamad Calitam Eluir côfugit)paucjs di^bus minimoq; negocio omnes ^^Syp^’ ‘^ Soriæ regiones fibi lubegicNon camé pocuit fecuro prorluseße animo,verebatur enim ne Califa à Bagadeda cû Aliatico exercitu fibi nc-gocium facefleret, neve quoa ille ad Barbanam tuendam reliquerat,cogcrétur lam deuiftas pro-nincias relinquere. Quarc munimen aliquodex-ftruere decreuit,adquod, fi eo opus eßet, le milites recipere,atq; hoftium lurtinere impetus pof-fent. Condiditigiturciuitatcm,murisqi earn ein gere iuffit. Hic continuo vnu ex i'uis,cui maxime ndebat,cum bona fui exercitus parte reliquit: ci-iiitati autem nomen indidit Alchaira,quæ poßea apud quofdam Chair difta eft. Hæc adeo indies creuiße fertur, cùm ædiHciis turn incolis, vt vel toto orbe nó reperiatur qu« cü hac fit vllo modo conferenda.Ciim lamCïenoar videret Califam Ba gadedæ nihil belli apparatus habere, inox In o do« mino refenbit, omnes quas vicerat vrbes,fibi de-bitos honores exhibcre,omniaq; in tuto eße atq; tranquilla: quare fividercturcoinmodum,amp; iple ^-gypfmn inuifcret,plus fua præfentia eftefturu ad ca quç adhuc recuperanda rellabant,quam vel quouisexpeditiflimo exercitu: fperabat cm fere, vt cùm Califa Bagadeda: huius aduentus certior fieret,ipfe relicfo amp;nbsp;regno amp;nbsp;pontificatu in fuga ageretur Id vbi cgregium lætumque nuncium ad Califam Elcainum peruenit,mox huius felicioris fortuna.' euécu,inuUó q antea fuperbior redditus, neque
-ocr page 61-LIBER PRIMVS. 9 ncquc prius quid mali inde cuenire poflet præ-cogitans,numcrofum fibi exercicum collegic,tolt; tiusq; Bafbariæ gubematore reliquit quendam ex ea Hirpe quæ Sanhagia antea difta eft, hunc iUi no ex ammo amicum pofteaintelliges. Mox vbi iam Califa Alchairani appulißet, hononfice admodum à fuo Gehoar exceptas, cœpit magni aliquid animo voluere, acque maximo vndique colleöo exercitu,Califam Bagadedæ ad arma vo-care parat. Interea qui Barbariæ dux fummus re liftus erat,inito cum CalitaBagadedæ federe, fe totamq; fibi commiftam Barbanam huicin ma-num dedit. Califa autem alacriori illum excepit animo,atq; tocius Africæ Rege conftituit. Quod vbi Califæ qui Alchairæ agebat nunciatum eft, incredibile didu quam turn id fibi trifticiæ attu lent, partim quod fe regno expulfum videret, partim etiam quod omne aurû quod fecum alla-tum erat,confumpferat; adcô vtquid tandem ag grederctur,prorfus infcius efl'et,fçpiflimeque iln mali quicqua ominabatur, cuius cófilio regnum reliquerat. Erat illi à fecretis vir quidâ apprimè doftus,promptillimiq; ingenij, qui cùm herum adcô mœftum videret,volens repécino cafui,qui iam moximmincre videbatur,aliquacófilij dex* tentate oçcurrcre,inhunc ilium folaturmodum: Seit tua celfitudo,Califa inuiftinîmc,fortunæ va rias efle mutationes,neq; ob iam prçteritos euen tus,vilain virtutis tuorum diffidentiam elfe ha-bendam. Ego fi fidum vnquam metibi præftiti amicum, nunc quoq; bona fidc confilium dabo, quot;quo paucos intra dies omnia récupérés quæ tibi
B per-
-ocr page 62-DESCKIPTIONIS AFRICÆ perfidia adempta funt, quoque (niihi crede) ad optaca facillnue venias. Îd autem vel nullo po-teris efficerc latellitio, quin multam ab co czer-citu auri vim poiliccor,quem ego mox tibi con-gefleioji modo quod dicam exequi vclis. Califa Jus verbis aliquantulüm alacrior faftus, rogat quónain id poffit tandem fieri modo: illc vero fic pergit : Certum eft, mi domine, Arabes iam ita creuifle, illorumq; tantum elle numcrum, vc Arabia iHos omnes capere non facile pollit, vix rcdditus illorum armentis futficere poll unt,maxima afficiuntur inedia,magna elf lilis non babi tationis modo,verum amp;nbsp;annonæ caritas atq; pe-nuria. Qiiamcbrem li id iliisabs te conveflum fuillet, iam dudum Africam intrafient. Qiiare li id illisnunclicirum fueriqingentem auri vim ab his te accepturum non elf quod dubitem . Non potuit hoc conlilium Calilie animum vfq; adeo exhilarare:videbatenim fare,vt Arabes totam va Harent Africa, fieqi nee fibi id, nee hoftibus pro-futurum fciebat.Tamé quoniam omnino de fuo regno aéfum ede videbatur,iudicauitpra;ftare fe illos numos recipcre,quos lile poilicebatur,ficq; de bofte fupplicium fumcre,q limul amp;nbsp;regnum amp;nbsp;aurum perderc. Quare lingulis Arabibus, qui ducatum illi pendere volebant, permiflum eft, libcrè Arabiarn ingredi, ca tarnen lege atque fa-cramento, quod perfido fefe Barbarix Regi bo-Hes prxberent atrocillimos. Quod vbi id illis permiftum eft, mox decem Arabum ftirpes in Africam venifle dicuntur,qux dimidia totius A-rabix defertx pars fuit,his iele adhye quidam ad*
iWi*
-ocr page 63-LIBERFRIMVS. »0
iungunt Arabis fœlicis incolæ, fieque inter hos reperd lune circa quinquaginta nuUia,qui lani armis apti erant; niulieruin, puerorum,amp; pecu-dum tanta fuit multitudo, vt pene horum numerus jnfinitus lit habitus: quorü omnium mc-minic diligcntiflimus ille rerum Afncanarum In ftohographus Ibnu Rachu, cuius amp;nbsp;antea feci-mu^mentionem. Mox igitur vbi Arabes id de-fertum tranlifl’cnt,quod lam inter Ægyptum amp;nbsp;Barbariam elle diximus, primo Tripolim Barba riæ oppidum oblidionc cinxcrunt,qua tandem deuida,bona ciuium pars trucidara,rcliqui fuga übi laluté qusfierunc. Poll lise Cabino oppido arma parâtur,quod ab iifdem captum atq, euer fumelt. Tandem amp;nbsp;ElchairoêobJîdetur,vcrùin quia illis optimè prouifum crat, oéto menlibus hoftium impetus lullinuifle dicûtur:quibus iam tranfadis,oppidum obfidentib. patère coaétum elt: hic miferanda drages,crudelis vbique çxfpi-rantium vox,atq-, horrendavndique mortis ima go. Hanc Arabes terram inter fc diuiferût,illicqgt; habitare cœperunt,magnos interim prouentusà fibi fubditis oppidisacque’prouinciisexigcntes. Sic totius Africæ circuitum libi feruarunt,donee fucceflerit in Marocci regnum quidam lofçphus leffin filius, hic primus Marocci Rex fuit, atque omnibus viribus conatusell iam defunfti Atri-cæ regis amicos ad regnum proueiiere,nec prius, quieuit, quàm Arabes Ekhairoen deferere coe-git. Arabes tarnen loca viciniora occuparût,atq; quod potuerût,fe raping» amp;nbsp;furtis dedidcrnt: dc-hmèri verb amici diuerhs tantum locis imperarc
B ij po-
-ocr page 64-DESCKIPTIONISAFRICX
potuerünt. Succcffit poftea Marocci regno quidam Manfor, bic quartus fuit Rex amp;nbsp;Pontifex eius fe6læ,quæM.uoachcdim diéfacft.Ille quem adinodum aui atque proaui femper iam dicfi de funfti amicis faut rant, illosq; priltino ftatui red diderant, fic huie prorfus in animo fuit fe illis hoftem præbere, lihiq; illorum ditionem vfur-pare. Fallo igitur cum illis pace fancita,Arabes in hos mouille,atque vel minimo negocio illum fuperiorem cuafjlle legitur.Manfor pofthæc ma» ximam Arabum partem fecum in Occidentale regnum adduxit, horum nobiliorib. Duccalam amp;nbsp;Azgaramhabitandamdedit,iisveró qui inférions erant conditionis,Numidia donauit.Suc-ceflu autem temporis,qui Numidarû ferui erät, libeitati reddi iuffit, lic inuitis illis,eos in ea Nu midiæ parte quam illis dederat,habitarc voluit; hi verb indies fuam magis atque magis locuple taruntditiorié. Qui vció Azgaræ amp;nbsp;in aliis qui-bufdam Mauritania; locis habitabant,ad vnum omnes m feruituté redegit.Qyia Arabes fi extra deferta habitent,non aliter fele habent acpifces fine aqua: fæpilfimè iam deferta adire tentaue-rant,fed obérât illis mons Atlas, qui turn tempo ris à Barbaris tcnebatur. Neque per planiciem patebat illis tranfitus,quia rcliqua illorum pars, illic fuas habebant colonias: quare poli ta luper bia,reagriculturaededcrunt,neque quicq præter eafas,tuguria, atque tentoria habebant. Accedit amp;nbsp;horum miferiæ, quàd inluper amp;nbsp;régi Mauri-taniæ fingulis quoque annis largiffimos cenfus folucrc cogantur.Qui Ducculam mcolcbat,quia mul
-ocr page 65-LIBER P R I M V S.
Il
multitudinc poilebanf,fe facile ab omni tributo liberarunt.Bona Arabia parsTuneti remanferat, co qubd Manfor bos feed adducere rccufaucrat: hi mortuo Man fore Tunetum fibi occupa runCj rcmanfitqucillis id doininij,donee tandem qui-bufdam ex populo q Abu Haf diébus eft, ea lege regnii relegarunt,vt illi dimidium cenfuum atq; prouentuumtociusrcgni ferrent: quod amp;nbsp;in no» ftrum adhuc remanfit æuum. Verùm quia Ara-bum tantus tamq; copiofus eft numerus,vt an-nuus totius rcgni non illis fufficiat prouétus,Tu neti rex quibufdam ex lus optime debitum red dit, vt iUi mercatoribus tranlitum tutum atque fccurum reddant, quod amp;nbsp;præftant, non cniin cuiquam nocent, Alij verô quibuiufmodi emo-lumcntispriuantur,rapinæ,cædibus,furtis,amp; bu iufmodi le nequiflimis deduntfacinorib.Hi fere femper in nemoribus latét,atq; vbi mercatorem aliquem libi aduentare fciunt, continuo ei'um-punt,illumq; bonis omnib.exutuminterbciunt: adeo vtiam mercatores illac ad Tuneti regnum tranfire non audeant,nib adhibito conduftitio aliquo fatellitio. Sic tandem ti anbtur, non fine maximo interim mercatorum incommodo. Coguntur enim iam diftis Arabibus, à Tuneti rege prouifis, ingentem pccuniæ vim cxfoluere;tum illis pcriculum eft,nc (quod fæpenumero fit) viribus fuperati,à prædonibus amp;nbsp;bonis amp;nbsp;vita fpo lientur.
^ tArabum qui ^fricam ûicolunt, quique Burbari appeUantur, m plurei partes dtuiße.
-,- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;B iij Qui
-ocr page 66-J, DESCKIPTIONIS AFRICÆ
QVi Africain inhabitant Arabes,tribüs di ftribuuntur populis. Horum cnim quidam Cachim,alij Hilelb,reliqui veró Ma chili nuncupantur. Cachini in tres diuiduntur populos,Ethegos,Sumaitas,amp; Sahidos. Ethegi rurfum tribus diuifi funt parribus, Dellegis,El-muntefigis amp;nbsp;Subairis: occupantq; hi innume-ras tere regiones. Hilelh quatuor item fub fe po pulos habent, Benihemiros, Richos, Suficnos,amp; Chufainos.Benihcmir parti tur m Huroam,Huc bcn,Elabrum, Mullimum. Rieh veto in Deuua-diam, Suaidiam, Afgegia, Ekherith^Enedrian^ amp;nbsp;Garfam,qu»; qüidé partes infinitas occupant ditiones.Machill tres fub fe habent populos,Ma ftaros,Hutmenos,amp; Hadanos. Matian partiri vo lunt in Ruchen amp;nbsp;SeIim,Hutmcn in totidem El halin amp;nbsp;Chinanam. Hallen autcm diuidunt,De-nihe(ren,Deuimanfor,amp; Deuihubaidulla. Deui-liedem diRinguunt in Dulein, Berbunum,Vo-dcin,Racmcn,amp; Hamram. Deuimanfor in Hem run,Mcnebben,Hufeinjamp; Abulhufein.Deuihu* beidulla denique in Garagos, Hedegos, Teïehos, amp;nbsp;Geoanos . Quæ omnes innumeras poffident »•egiones,quarumcnumeratio non difhcihs modo, verum amp;nbsp;impoflibilis plané videtur.
lt; PratUdorum ylrabum manfiones amp;nbsp;numerus. ARabum omnium nobiliffimi fuerunt E-thegi,quibusquc Almanfor Duccalæ re-gionem atque TedIcs folum inhabitant dum dcdit.Hi in nollrum vfque diem cùm à Lu fitaniç Rege, turn à Rege Feflæ,miris vndiq; affi-ciuntur modis. Si quando bcUigerandum cft,ini 1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lites
-ocr page 67-LIBER PRIM vs. n lites habent armis aptos centum millia,horumq; bonam parte équités. Suinaitæ Libyæ defertum occupant, refpondentqüe Thpolitano deferto. Sæpcnuincro ab bis incurfiones patitur Barbaria: nullus enim illis in ea locus datur,(ed perpétua vnà cum camelis deferta tenét loca. Horum numerus oélogmta millia militiæ accómodi,pc-dites fere omnes. Sahidi quoq; Libyæ defertum inhabitant, illisq; maxima femper luitcum Gu-argala: Rege confuctudo.
Adeo huic genti copiofum pecus, vt ad omnes ilÜus regionis ciuitates abunde inde carniü dc-uehaLur,idqueæ(huo prçcipuè tempore,liycme enim nunquam deferta excunt. Accreuit horum numerus ad millia plus minus centum amp;nbsp;quin-quaginta acqui non admodum multos inter hos reperias équités. Dcllegi diuerfas habent man-hones,horum maximam partem Cæfaria habet. Nonnulli amp;nbsp;fines Bugiæ regni occupant, qui amp;nbsp;annuum llipendium ab eorum vicinis accipere dicûtur. minima veró pars Acdefeni campos in-colunt, vnà cum Mauntaniæ fines ac monté At-lantem,hi Régi Fellæ fubijciuntur. Elmuntefigi Afgari folum inhabitant,funtque à neotericis El chaluth appellati. Enumérant amp;nbsp;hi Regi EelLe annuum quendam cenfum, pollentq; equitibus apparatui bellico aptiffimis ad numerum fere oéiomillium. Sobairi propemodum regno Gezeit confines funt,fub Rege Iclenhni ftipendia merent, ac bonam Numidiæ parte occupare di-cuntur. Equités habéc rei militarisperitiffimos numéro plus minus trium milium. Maxima eft B üij illis
-ocr page 68-DESCRIPTIONIS AFRICÆ jllis camelorû copia, quare hyeme defeituni lia-bent.Reliqua horü pars planiciem occupât quæ inter Salam ac Meenefen fita cil. Copiolum lia-bcnt annentorû numerum,aoricultura lefe exer cent, cogunturque iingulis quoque annis Regi Feflæ aliquid cenfus exfoluere. Horuin équités quos bello plané natos dicas,nuineruin reddunt quatuor nnllium.
^ Flilel popular,eorumque fittts.
Hllclli qui amp;nbsp;Benihamin appellantur,Regno Telenfino amp;nbsp;Oranico vicini haben-tur. Illiqier Tegorarin defertum difcur-runt,fub Telcnlini Rege Ripendiantur,maxime amp;nbsp;viribus amp;nbsp;diuitiis pollent, amp;nbsp;b m quenquam mouéda funt arma,inox illis fex millia cquitum in promptu eft. Hurua fines tantùm MuRuga-nim fibi occupant. Hi fylueRres funt,furtis atq; rapinis felc dedunt,nec admodum illis ad arma animus cR. Nunquâàdeferto difcedunt,nullus enim illis locus,nullæ prorfus manliones,nec Ri pendium vllum à Barbaris datur ; équités habet plus minus duo millia. Hucbani Melianae regio-ni confines funt, hi nonnihil Ripendij merent à Regc Tcnetis,rudes funt,agrcRes,atque vt feinel dicam,omnis humanitatis alienilfimi: équités il lis numéro circiter mille amp;nbsp;quingentos elfe vo-luut.Habru eam regioné occupant quæ eR inter Orania amp;nbsp;MuRuganim,ln agnculturâ exercent, Regi Telenfini annuum centum exoluunt,vixqi centefimus illis eques reperiri poteR.
Mullimi ea Maifiliæ deferta incolunt, quæ ad Bugiæ regnum extenduntur. Sunt amp;nbsp;lu furtis tan-
-ocr page 69-LIBER P R I M V S. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;jj
tantum amp;nbsp;rapims apti, tributa accipiunt turn à Mullimis,tum ctiam ab aliis bbi regionibus vi-cims. Rielu ea Libya; delcrta mbabitât quç Con llantinis tonfinia lünt,Âmpliflimam habent in N unudia ditioncm, funtq; lex iam in partes di-uili. Gens ea amp;nbsp;nobiiillima amp;nbsp;rci militari aptif-4iina,llipendia meret lu b Tuneti Rcgc,cquitum iUis numerus quinque milhum.Suaidt id defer-tum habent quod ad Tenetis regnü extenditur, Latum admodum his patet imperium, à Telen-hm Rege Hipendia accipiunt,miraque illis cùm in hello turn in omni vita genere animi dexte-ritas. Afgegi non vno loco habitantJioiu enim pars qu«dam Garitum inhabitat,inter eum po-pulum cut Hemram nome clbreliqui verb,cam Duccalæ partem habent,quae Azafi vicina eft.El cheritæ id Helini folum habét,quod in Saidimx ' planicie htum eft,hbiquc Heha populum tribut tarium habent. Rude admodum atq; incultum hominum genus. Enedri in Hear planicie fede# occupant; perficit autem Hea numeru fere quatuor millium cquitu : atqui cxigua illis in arm is prællantia . Garfæ diuerlas habent manhones, nullus illis neq; Rex neq; Dux ell. Cæteris po-pulis amp;nbsp;præfertim Mannebba; amp;nbsp;Hemram com mifeentur. Deuehunt illi e Segelmefa daftylos ad regnum Eellæ, indeq; rurfum ca conuehunt, quæ Scgclmefæ necedaria videntur.
MahchU popuhis.
RVche populus qui à Malt aro origine du-xiHe creditur, id defertü hbi habet quod Dcdeti atq; Farcalæ proximum adiacet.
-ocr page 70-DESCRIPTIONIS A F R lC JB
Exiguas admodum habent ditiones, quare nee dilutes habcntur.lunt tamé bellis gerendis aptii fiini,curfuquc velocillinn, adeo vt tuipillïnium illis habeatur, fi quis pedes à duobus equitibus fuperetur. Neque inter hos vix quenquam repe rias,qui non curlu quemlibet etiam cquù quan-tuinuis velocem antcuciTat,lit quanuis longuin peragendum itcr. Equités habent circitcrquin-gentos, pedites veró iniliti* aptifhinos oóo nul lia. Selinu ad Darse fluuiuni libi manfiones dc-Iegcrunt,dileiirrunt amp;nbsp;hi per dclcrra,multas habent diuitias, fmgulis quoque annis merces ad Tombuti regnum deuehunt,atq; illis Tombuti Rex maxime fauere creditur. Eli his in Derha multum fanè ditionis, copiofusque camclorum numerus;tum fi quis belli tumultus exoriri vi-dcatur,mox illis tria millia equitü in premptu reperiuntur. Elhahmi id Oceani littus incoliic, quod Meflx adiaect.Equites armatos numcranC plus minus quingentos. gens dl bello plane ru-disatque ignara. Eorum pars quidam Afgaram inhabitat:quos MelFahabet,liberi habentur,fed qui in Algar morantur,Regi Feflæ fubijciuntur. Chinanitæ inter cos inoram trahunt,quos an tea ElchaluCas diximus,luntq; amp;nbsp;hi Regi Eelhv fub-diti. Bello plurimum valent, numerantque circa bis mille equitum.Dcuiheflemi in Duleimos, Burbuiios,Vodeos,Dcuimanl'ores,amp; Deuihubei dullasdiuidütur. Duleini moras gerót in Liby« deferto, có populo illo Africano,cui Zanaga nomen dl. Neque imperium,neq; llipendnnn vl-lum obtinent, quart nee diuitüs poUent, furtis
-ocr page 71-LIBER PRIMV Si »4 adinodu valent, Daras frequenter inuifunt,cuin' quibus annentis dadyloruni conunutationcm ineunt-Oninis illis negligitur ornatus atque decor : clique horum numerus decies mille homi-num, équités circiter quatuor milita, reliqui pe-dites. Burbuni populus cam Libyæ defertæ pla gain obtinet, quæ region! Sufæ concigua eft, Horum magnus admodum numerus, neq; vllas liabent diuitias præter camclos. Illis fubicfta eft Tcireta,qiKt Iola non illis fufficit equis alendis, ctfi cxiguo illis tame lint numero. Vod«i id dc-fertum habent quod inter Guadenum ac Gua-latam litum ell. Hi Guadenitis imperant, cer-* tumque cenfum annuum a Gualatæ Duce acci-Eiunc,ac in infinitum ferenumcruaccreucrunt.
•ieuntur cnim producerc fexaginta fere millia bommum bcllo pcriciffimorum,vcrvim illis magna ell equorum inopia. Racmeni id delcrtum tenent quod Hacchæ proximum adiicitur. Co-piofas liabent podefliones, folcntq; Vernis qui-oufque temporibus in Tefl'etumproficifeirnam co tempore cum huius regionis incolisnónihil illis negocij incedit. Milites armisque adult! nu nierû fefeuuodecim millium perficiunt, at per-paucos profcriit cquites. Hamrus populus,Taga noti delerta inhabitant,à Taganoti incolis nónihil tributi accipiur,ac crebris indies per id deferti incurlionibus Nuno populo molellias inferunt. Milites fupputantad numcrùfcrèoélo milium.
^ Deuimanfor.
DEhemruni quia Deuimanforc genus tra-xillc d!cuncur,id delcrtum occupant qtf
-ocr page 72-DESCRIPTIONIS AERICÆ
Segelmeflæ opponitur,ac quotidie p Libyæ de-quot; ferca ad Igidam vfque difcurrunt.Horuin tribu-tarij l'une SegeImen'cni,Todgicæ,Tebclbetti,atq; Daræ: tanta illis daftylorû topi^vt annuus pro* uentus vitæ ncceflitati facilè-lufficcret, edi nihil lucri accederet: hi apud reliquas nationes maxi mi funt nominis,numerantque équités circiter tria inillia.Habitat amp;nbsp;inter hos abieédores quidam Arabes, equorû tarnen ac omnium generû pecudum maxima illis copia cil, qui eorum lin gua Garfa Efgeh funt appellati. Eit amp;nbsp;huius po puli Hemrun pars quædam, quæ multum apùd Numidas ditionis obtinet,vnde amp;nbsp;vberrimus illis annuus prouentus reportatur: ab his freques fit ad defertum vfque Fighig difeurfus. Ælhuo tempore pertotam Garitæ prouinciam difper-guntur,eainq; Mauritaniæ pattern occupât,quæ ad orienté Solem vergit.Nobiles funt,viri probi, atque oinnis humanitatis amantiflimi, adeô Vt reges Feflæ folcnt ferè ocs ex his fibi vxores deli-gere, quare amp;nbsp;maxima cos ainicitiaatq; confue-tudo côiungat oportet. Menebbe populus idem feré defertü inhabitant,duasq; fub fe haben t Nu# midiæ prouincias,Matgaram amp;nbsp;Retebben. Sunt amp;nbsp;lii validinimi,llipendiamerentfub Segelinef* fenis, annumerantque équités duo ferè millia. Hufeini qui amp;nbsp;à Dcuimanfore ortum habere cre duntur,Arlanti fubiiciuntur.Spaciofam habent in montibus illis ditionem,multa paffim caftra, multas deniquc vrbes opulentiffimas, quas fibi. olim à Manui Viceregibus datas opinantur;quù enim id regni primiim adepti fuiflent, maxima illis'
-ocr page 73-LIBERPRIMVS. IJ
» îllis Hufeinitæ opem tulerunt, Eft amp;nbsp;horum re-gnum regibus Felfe aCq; Scgelmelfe fubieftum. Dueem habent qui fcie femper earn vrbem inhabitat,quam Garfeluinum vulgô appellitant. Per id deferti ferè femper vagätur, quod corum
• linguaEddaranuncupatur.Opulentilhmi atque probiffimi habcntur,equitum adnumerant plus minus fex millia,fepenumero inter hos amp;nbsp;quof* dam Arabes rcpcrias,verùm illos tantum pro fer uis habent. Abulhufein populus,partim lam di-ftum Eddara delercumincolunt,acqui mimmû illic ditionis polfident;maximavcrô horum pars ad tantam miferiam redacfevt nec viôlus dhs m tentoriis fylueftribus fuppetat. /erum quidem eft cos in Libyæ deferto quafdamlibi mantiones exftruxifle, fed tarnen amp;nbsp;fame amp;nbsp;fumma rerum ,• omnium inopia premuntur: quin amp;nbsp;(ne nó fint omni ex parte miferrimi) affinibus amp;nbsp;parétibus annuos exfoluere cenfus coguntur.
^\DeuihnbaidHli4.
ESt hui’ populi Dcuiliuhaidulla pars quæ-dam,quæ Gharragi nominatur: hi Bene-gomi atque Fighig deferta occupant, la» tamque in Numidia pofleffionem obtinent.Sti-pendia mcrent fub Telenfini rege, qui amp;nbsp;fedulô in hoc incumbit, vt eos in pacem vitæque tran-quillitatem redigat ; funt enim amp;nbsp;latrociniis amp;nbsp;turtis addiftiffimi. Æftatc folent fe Telenlinum c0fcrrc,vbi amp;nbsp;par id tempus fedes figere credun tur: équités illis quater millefimû comptent nu merum,quos omnes amp;nbsp;Marte dignifljinos dicas. Hedegi quoddam defertum Telenfini vicinu ha x nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;bent
-ocr page 74-D’ESCRIPTIOKIS AFRICA bent, quod illis Han gad nuncupatur . Nullum prorius llipendium merenc, nihil omnino ditio nis poflident, rapina tantùin illis atque præda cordi fedc^his duntaxat amp;nbsp;iibi amp;nbsp;fainihæ proui detur, nuinerantquc équités fere quin^entos, Tehlcbi Elgezairse planicicin incqlunt,htquc ab his frequens admodum per deferta ad Tegdeatij difcurius, Illis Elgezair atq; Teddclles vibes ma-ximè infignes fubijeiebantur: verùni nolho hoc temporc à Barbaroßa illis ademptse funt, quod amp;nbsp;cord regem pclfime habere facile quis conij-cere potent. Quin amp;nbsp;turn temporis eum deleti populum perhibét qui apud illos Tehleb diéfus erat:hos quid;in neque virium neque rei milita ns prællantia cuiquam populo cedere dixifles, équités numerabant plus minus tria millia. Gc hoanita; non vno loco habitant,horû enim pars lt;iuædam vnà cum Guaragis, reliqua veto inter Hedegos reperias, funtque illis non aliter quàm feruorum vice,quod amp;nbsp;animo tarnen æquifhmo tolerant perfcruntque. Illud autcin hoc loco no tandum, priores illos duos populos, quos Scha-chinos atque Hilellos appeUauimus, Arabes ede Arabiæ dcdertæ,qui amp;nbsp;origine ab Ifmaéle Abra-hami hlio fe traxiHc opinantur. Quos autem no mine Machii antea notauimus, hos Arabiain fœ licem haberc,ortumque ducere à Saba. Hos Ma-humetici iis pofthabitos volunt,qui ab Hmaélfl Ifmaelitse fynt appellati. Et quia maxima fem-r per inter eos fuit difceptatio,vtra pars nobilita-tis primas partes obtincret, hinc faéfü eft quod vtrinqi multa fucrint confcripta colloquia atq;
«pi-
-ocr page 75-LIBER PRIM VS. l6 epigrammata,quibus quifque fuæ gcntis enco-mia,mores atque ritus decantare folitus eil.Vc« teres illi Arabes,qui ante Ifmaelitas fucre, ab hi-ftoriographis Atricanis Arabi Araba,hoc eft Ara bes Arabici (vt liedicatur) vocitari folent. qui ab Il'maçle genus duxifle dicutur, Arabi Mudalr« raba,id elt,Arabes(vt ita loquar) inarabati,vcl A-rabes per accident nominatur, có quod non fint Arabes natiui. Quæ ex co tempore in Africain deinigrarunt,eoruin idiomate Arabi Muftchge-me (quod latine Araber barban fonat) funt appellat!,quod extraneis Iele adiunxcrunt,adeó vt non folura habeant lernionem, vertun amp;nbsp;mores corruptii'iimos, fmtq; moribus prorfus barbari. Bæç lunt, amice Ic6for,qux potuit memoria de Africanorum atq; Arabum origine ac diuifione, hoe toto decennio feruarc,quo neque me legiflc neq; vidifle vllam de ea gente hiltoriam memi-ni. Si qnis plura yidere veilt,eum Hibnu confu-Ut oportet,quem antea nominauimus.
^ Äfftemtorum qui Libya deferta ittha-bitant morts atqut rilus.
aVinque illi iam antea enumerati populi Zenagaces,Guanfigates,Tergates,Lcuta-tac,amp; Bardeit«,a LatinisNumida: diemr tur, eftq; omnibus vnus idemq; viuendi modus, abfque vllis legibus aut rationis vfu. Horü veHis panniculus eit admodum anguftus atque rudis, quo vix e-orum pars dimidia tegi potcif. Quo-rundam caput tela quædam nigra ad fafeiæ mo-dum reuoluta cingit, cuiufmodi fermé 1 urea# Vti yidemus, Dulipanum Itali vocant. Qin ce« ma-
-ocr page 76-DESCRIPTION IS AFRICÆ magnates inter exteros dinofcivolunt,fubuculi ex goflipio cæruleo confeélam^latis manicis cir-cunterunt. Goflipium autem illis à quibufdam mercatofibuse Nigritarum folo aduehitur.NuI-lum habent equitationi aptum animal, prêter camelum, cui natura inter eum gibbum quem in poftenori dorli parte gerit amp;nbsp;colIum, ephip-pium dedit. Res lane rilu digna li quis hosequi-tantes alpieiat. Nonnunquaenim tibiam tibiae innixam in iplb cameli collo habent: interdum veto Hapedis vice, redis ell camelo ex humcris dependens, nulla ilalfæ habita cognitione. Pro çalcaribus,bacillo vnius cubiti longitudinevtim tur,qui cuipide altero ferreum habet pugionem', quo humeros tantum camelorum pungere fo-lent. Qui equitatu parantur cameli, nares ferè omnes perforatas habent,annulusquc coreaceus illis apratur,quo ceu freno quodam amp;nbsp;domari amp;nbsp;duci tacilius polïint, quemadmodü amp;nbsp;apud Ita-los bubalos videre licet. Letti vice, Ibbadus feu ftoreisex iunco confitis vtuntur. Tentoria ferè ex vndulato,aut ex afpera quadam lana confici-untur, qua; intra daélylorù racemos repcriri fokt . Q^iod ad vióduni attinet, non diftu facile,q liPéa gens famis inediæq; patientiffima. Neque pane vcfcuntur,ncque cibo aliquo velquocunq? modo coöo, folo camelorum laéte contenti, ml præterea deliciarum ambiunt.Pro ientaculo in-gentem laéHs tepentis cyathum epotant,in cœ-» nam nonnullæ carnes fiecæ lade ac butyro con-din folent,ex bis fuam quifque portionem arri-pit,ac fic è manu votât. Et ne quid in ftomacho fitus
-ocr page 77-LIBER PRIMVS. »7 fituî contraint cibus, id iuris quoquc forbcnt, quod carnes antea condiderat: qua in re caua ma nu cochlcaris vice vtuntur, canquain naturae in-ftrumento ad id peragendum aptiflimo.Exinde rurfum laftis patera exhauricur,cftq; bic totius cœnæ coloplmo. Dum illis adhuc kéris aliqua datur copia,aquam prorfus negligunt,quod tere in Vere accidit, quo toto terapore quofdam inter hos repcrias,quincc manus nec taciem Icmcl abluerunt. Quod hac de caufa cuenire credibile eft, nam vt antea diximus, dum illis lac durât,ca loca non adcunt, quibus aqua inucniri pollet; adde,quod illorum camœli,dum herbis pafcun-tur,aquam non bibunt. Omniscorum vita ve-nationibus ac rapinis tranfigitur,in hoe enim to tis brachiis incumbunt,vt hoftium camœlos abi gant,ncc vitra triduum eundem locü occupant, nó enim diutius portent pafcua corum futheere camoelis. Etquanuis,vti iam diftum eft,nullam habeant ciuilitatis rationcm,nullumquc vitæ in ftitutum pnefcriptum, illis tarnen dux quidam fiue princeps pr*fidet,cui ceu regi amp;nbsp;obcdiunC amp;nbsp;deoitos honores tribuunt. Non litcrarü modo ac difciplinarü rudiffimi pcrlubentur,verùm etiam amp;nbsp;virtutum apud illos fummus eft ncglc-Aus:aded vt vnum vix in toto illo populo repe nas,qui aut conhlio polleataut iudicio. Quiadt ft quifquam iniuria affeétus velit aduerfanum in ius vocarc,huic totos quinque aut fcxdies cqui-tandum,priufquä iudicis cuiufquam tentorium pertingcre qucat.Tantahuic genti artium atquc bonarum difciplinarum dcfpeélus, vt ne deferta
C Uk
-ocr page 78-'^* DESCiïP lONlS ÀPRICÆ fludij ergo cxirC dignentur : neque fi quisem-ditusfuent, corum amare commercium poteft, propter mores turn incultes,tam omnibus mo-disdeteftandos.At fi quis tamé index repcriatur, qui illorum möres vtcunque ferefts,cum illis ma ncrcvclit,largiffima huic m annum ftipcndia nu merantur. Sunt enim qui mille dneatos annuè, funt qui plus, funt qui minus fuo ludici exfoU uant,idq; proeorii iudicio atq; arbitrio. Qui no bilioresvidcriV61ant,pannum,vtdixi,nigrumin capite gerunt, ciïïus pars quædam totam faciem oedis tantum exeeptis tegu;,cïlq; bic eorum ba bitlis quotidiamis. Quoties autem cibum in os ingerunt,pannom àuferût,ac mox fingulis mor-fibus retegunt:huiusq; talem afferunt rationem: Quemadinodum,inquiüt,indecGrum cft,fi quis cibum cuomat,’aut ex ore in terram dei}ciat,ita nee boneftum videri poterit,apcrro ©re cibum fumere . Huius populi feminaf craffiores funt atque carnofx, cæterùm non vfqueadeo albæ. Maxima illis pinguedmis portie circa peftus ac mamiUas, fed ca parte quam cingulum premit, graciliores funt.Ciuilitatem fümmè colunt,cùm intcrloqucndüm,tum amp;nbsp;in potrigédis manibus: patiuntur amp;nbsp;interdumfe öfculo cxcipi,veràm fi quis propius accederc conetur,vitf pcriculo fcfo exponit.Ea naq;ob caufammultosfe mutuo Indies interficcre videas,idq;bcluino prorfus more, nulla adbibitabac in re mifericordia.Videnturqj hac in parte plus fapcre, quam noftratium ple-riquc,cum nee caprarü mariti fc effici vllo modo rennt. Malus femper illis fuit liberalitaris ftu-
dium,
-ocr page 79-’ LIBER PRIMVS. »8 dium,quam quis facile exprimcre qucat.Quado vtcunquc licet per eius loci liccitatem aliam in-cederc viam, nemo ell qui per eorura caftra vel tentoria tranlitum libi quærat,ncquc illi etiam communem illam adiré viam volunt. Et li qua populi frequentia illorum deferta tranfirc velit, tenentur huius populi principi quiddamperfot acre cenfus,ncmpc pro cuiullibctcamelilarcina pannicelluin, (vt vocat) quod noftra moncta du cato æquiualere dicitur. Memini me quodam die cum quibufdam mercatorib. in camplanicicm defcédiflc,quæ Araoan illis nûcupari lolct,nosq; illic Zanagæ principe inueniße obuium, qui debittim fibi tribucû exegit, poft:,vniuerfamillani mercatorum multitudincm rogauit, vt fua fecû adiré caitra velic, illicq; conquicfccndi gratia in triduum aut quadriduum manere. At quia illius caftra nimium erät à via noftra femota, fuifletq; diutius nobis ac voluidemus errandum,conlul-tius ducentes reftam femper feruare femitam, gratias egimus illius humanitati maximas. Vc-nim ille cum ncc precibus fine imponeret,iuffic camelos refta przeedere,mercatores autem fecû manere voluic,ac tandem in fuo hofpitio magni fice excepit. Quo vbi deuentum cft,mox bonus ille vir multos iubct maftarc omnium generum camelos ac ftrucioncs,quos in itincre illo venat* fuerat. Nos veto,ne cameli maftarentur affidue rogabamus,illud amp;nbsp;præterea affirmances,nos no przfenfibus aliis huiufmodi animantium car* nibus vefci folitos. Hie ille refponfum dedit,no ciuiliccr fe faóburum,fi cam magnificis ac nunq
antea
C ij
-ocr page 80-DES CRIPTIONIS AFRICA
tntca vifis hofpitib. paiua tantum animaliaprç? ponat. Quare nobis qua: in promptu erär,cacn» da fuerunt. Maximam hîc vidifles carnium affa-rum ac elixarum copiarn: ftrutioncs afb vans vi» mineis variis herbis multoq; conditi aromate ap jjonebatur, Panis ex miUio ac panico confeólus, iubtiliffimi ac gratiffimi erat lapons; tandem amp;nbsp;daftylorum luxuricm,vafaqi latte referta alicre bant.Quin amp;nbsp;mfignis ille princeps,quó nos (ibi gratiffimos hofpites re ipla comprobaret,noilro conuiuiOjVnacum omnibus fux regiæ aulicis,in terefle voluit;nos tamé feparatim prandebamus. Turn amp;nbsp;rcligiofos quofdam dottiflimosq; viros noftro conuiuio accerfi iuffit,neque panem toto eo tempore quo apud illum cpulabamur illorum quifquam tangebatjed fobs carnibus ac latte ve» feebantur.Quamobré nobis plus fatis attonitis, humanipribus occurrit princeps ille verbis,feq; omnes iis locis natos affarmat,vbi nulla fruméti fpecies nafceretur: ede tarnen femper magna pe» nes fc ffumentorum vim, vt eflet quo exteri ex-cipiantur. Proinde nos bono ede animo ac fecu ro hortatus ert,fe autem iis duntaxat vefeiturü quae id folum ferebat: illud infuper addens,die-bus pafcae atque aliis quibufdam quibus facrifi-cabatur,pané apud illos in vfu remanfidc.' Hunc in modum apud illum totü biduum moras tra-ximus, quo diftu incrcdibile quàm opulcntis ac miris nos exceperint modis,Tertio auc die nobis difcederc volentibus, princeps ad eum vfque locum comitatur,vbi præcedentem illam turbam confequuti fumus. Illud autem vel fanttiffimè ■ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;alhr
-ocr page 81-LIBBRPRIMVS. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;{(gt;
âffirmâre aufim,nos deciesplusapud principcm confumpfifle,quam antea tribuciexfolucranius. lUud hoe loco fubneftere libuit, vt quam fit ca gens Humana atque Iibcralis,y teunque doccrem. Neque princeps illc noftruin,neque nos princii-pis poteramus intclligcrc idioma, fed quicquid dicebatur aut refpódebatur,interprète id fiebat. Oiiod iam de vno hoe populo dixiinus,de rcli-«luis quatuor intclligcndum eft, qui per estera Wuniidiæ defcrta dilperguntur.
IQ ^rabum ^m ^fricam incolunt mores atque ritus.
aVemadmodü Arabum varix funt man-fiones atq; fitus,fic Sc aliam habent atqj aliam viuendi normam. Qui inter Nu-midiam atq; Libyam habitant,vitam agunt mi-ferrimam atq; calamitofam,multuniq; nac in re ab fis différant Africanis, quos Libyam habere iamiam diximus.Sunt tarnen illis longé animo-fiores;mcrcaturâ camelorum apud Nigritas exer cent,eftq; illis copiofus admodum equoru grcx, quos in Europa vulgo Barbaros appellitant.Illis * venatio admodum placet, ceruos, onagros, llru-tiones,atq; id generis animaliainfeftantur.Neqj id interim omittendum,maiorcm Arabum partem qui Numidiam inhabitant,maxima habere in delcribcndis verfibus lepôrem atque clegan-tiam,(juibus funs quifque amorcs,vcnatus,prlt;e-lia,resque prxclarc geftas dccantare folct, idq; fie rithmis aa Italorum fere morem compofitis.Li-beralitatis cum fint amantiffimi, nullum per fa-cultates eius fpeciiné xdere licet,quocidic enim
C iij fu-
-ocr page 82-OtSCRlPTIONIS AFMCJÏ fiipra modum innumeris vexantur incóniodii. Hl omnino ad Numidaiü velliuntur vfum,nifi ^uód eorum mulicrcs nonnihil à Numidii fœ-mmis varient. Qua: iani lUi habent delerta,QlHn ab Africanis occupari funt folita:fcd cùm eorum exercitus cam Afneç regionem inuafic,Numidis bcllo pulfis, fibi Arabes hi ea deferta feruarunt qua: daftyloru lolo adiacct : Numidx verb,turn id deferti inhabitare ca;pcrüt,quod Nigritanu» regioni vicinum eft. Qui intra Africa fines inf-habitant Arabes, inter Atlantem ac mare medi-terraneum,iam antea nominatis ditiores atque copiofiores habetur, cùm veftibus fumptuolio-fibus, turn amp;nbsp;equorum pahulo, ac tentoriorum amplitudinc atque magnificentia. Horum equi inultó habitiores funt,at non vfq; adcó veloces, ac illi quos iam diftum delertum alit. Agricul-turam exercent, prouenitque illis copiofus ad-inodum grani cumulus. Pecorum atque armen-torum innumerus illis fere grex eft, quare non vno loco habitare poflunt, non enim omnibus irafcua fufficcrent.Aliquantulo barbariores ac vi iores iis funt,qui in defertis degunt,quanuis ali quam habcantliberalitatis portionem:eftque il-lorum quçdam pars(ncmpe qui Fedie habitant) Fedæ Regi fubieda. Qui in Marocco atq; Duca-la morâtiir,longo temporis intcruallo liberi fuc-runt ab omni grauedine ac trihutohed cùm pri-mùm Lufitaniç Rex Azafitis atque Azemoribus imperare cœpit, inter eos fuborta: lites bcllaquc ciuilia. Quamobrem cùm à Fcfia;,tum à Lulica-ni« rege, maximaq; iUius anni rerum omnium ino-
-ocr page 83-t I B JE R P R I M V 54 nbsp;nbsp;.1.4«
inopia ac cantate domiti, ad id miferiae redafti funtjVt etiam vitro fe Lufitanis mancipiaobtu-lerunt,amp; fe cuilibet allrinxerunt,qui Saguntin» illorum famein fedare volebatihoc pafto eofum tix quifquam in Ducala remaniit. Porro illiqui in defertis Telenlino atque Tuneto confimbus morantur,oinnes terè iiobiles atque magnates dici portent. Horum enim principes maximum quotannis à Rege pröueiituin recipiunt, quem, pollca inter fuos quifquc eines diltribüunt, ne. quid difeordiarû obrepat:hac arte omnis piocul diflentio pcllitur,feruaturque pax inter ciueS integra . Mira iUis venuftas cùm in componendis tentoriis turn in equis educandis. Solent ælliuo. Sue tempore I’uneti quçdam loea viciniora ;re,vt fibi quifq; abunde prouideat,hic panes,arma,ac quicquid vfui futurum arbitrantur, auferiint;atq;,iioc modo deferta repctenres,tota illic latitant hyeme. Veris temponbus fe venation! dedunti, nullaque reperin potell fera, qua: non ab his infidietur. Alias me eorum tentoria inuifirte memini,nec id meo quidem ineórnodo, vbi amp;nbsp;maiorcra panni, aerisi, terri atq; aurichalci copiam inucni,quàm quis apud ditiffimos qua-rundam vrbium ciues 1c inuenturu credat.^ Non tarnen illis fidendum eft,fünf •enim vbi locus da tur,fures admodum peritiffimi:etfi nonnihibei» uilitatispræ fe ferre vidcantur.Poëfis fuiAmè ab his ampfe6fitur,Verfus defenbüe elegantiffimos, quum eorum lingua nunc fit caftigatilfnna atqt omatiflima. Si quis alicüiùi ihomenti poe^a inter eos reperiatur, hie ab.dims regionis magoa*
C iiij tibus
-ocr page 84-DE s CRIPTIONIS AFRICA cîbus fuaimo excipitur honore atq; munificen-tia,ncc queng facile credere puto,quantus infic illoruin carminibus Icpor atq; venuftas.Horum muliercs ad illius loci modum ornaciOimo vtun tur veftitu, linea circunfcrunt indufia nigra ma-nicis latiffimis, infupcr amp;nbsp;ciufdé coloris,aut cæ-ruleum aliquando geftant lintcamc,fic vt argen-reum quoddam fpincer affabré admodum con-feéfum,hntcaminis angulos in humeris conne-éùt. Annulos ex auribus fufpcnfos habent, qui ferè ex argento fabricâtur;quin amp;nbsp;digitos quoq; multis foicnt oncrarc annuîis. folcnt ité amp;nbsp;crura atq; calcanea fafciolis amp;nbsp;annulis Afrorum more circundare . Facies illis panniculis quibuidam cooperitur, qui ad oculi locum foramen habent quo ccu peripicillo quodam vtuntur. Quôd fi quifquam illis occurrit obuiam,côtinuô faciem anfeondunt, ac mutæ prætereunt, nifi forfan is ex cognationc fit aut confanguincus,nam inter hos habet femper faciem apcrtam,nullusq; tune eft iam difti panniculi vfus. Si quando cft illis aliquo migrandum (quod fæpenumero fit) fœ-minas camclis vimineis quibufdam feilis ad id apprimè compofitis (ciftulas elfe dicas) impo-nunt,neq; latiores funt,quàm quæ foli fœininæ fufficcrc poffint. Quum ad bellum proficifeun-tur, fuam quifque vxorem comitem ducit, quæ maritù confolctur atque timorem cxcutiat. Soient innuptæ omnes fere pucllæ, fuco quodam faciem,pedus,brachia,manus ac digitos depin-gererquæ res apud illas honeftiffima videtur.Ma nauit autem ia moris ab Arabibus illis quos Afri
canot
-ocr page 85-LÎBERPRlMVS. nbsp;nbsp;nbsp;M
canos antea nominauimus, cùm primum cam inliabitare rcgioncm cœperuntuiunquam cnim antea fuco vlx fuerât aut colore aliquo afcititio. Quæ Barbariain incolunt mulieres, nullum haben t fuci fiélive coloris vfuin,naciuo tantùm co lore content«, nihil præterea afcifcunt. Confi* ciuiit tarnen aliquanuo ex gaUç fuino atq; croco quendâ colorem quo diinidia illis genard pars, orbiculari figura ad vnius aurei magnitudinem depingitur. Inter fupercilia quendain tnanguld defenbunt, finnhter inento ncfcio quid appin* gitur, quod oliux folium non diffimile videtur. quædam ctiain tota depingunt fupercilia : eftq; hic mos à poétis Arabicis,atq; ab illius regionis nobilibus lumino loco habitus. At non vitra bi-duum auc triduuinitaornatçincedunt;quandiu enim adhuc iam diófi videntur colores, nulli ami corumjpnvterquam filiis aut marito videri pof-funt,quód ea res ad libidiné plus fatis allicere vi deatur,dum hoc modo multó formofiores atquc elcgantiores fc effeftas arbitrentur.
^ tArabtim ^ui tater ßarbariam e^ Ægyptum de fer ta terrent,'viuendi modus.
HOrum vita miferiis atquc ealamitatibut abundat ; funt enim ea qua: inhabitant loca Iteriha atque afpera. Eft illis camc-lomm atquc pccudum lie fatis copiofus numc-rus;verùm quoniam tanta eft pabuli inopia,non admodum rclicitcr fuccedere queunt. Neque ft totam illam regione peragraucris, vix vllum fe-rendis frugibus aptum locum inuenias.Quod ft quae repenantur in co deferto rugurióla,aut qui »gri-
-ocr page 86-DESCRIPTIONIS AFRICA
«griculturam excrcerc concntur,id tam cum cR* iguo fit frugum fœnorc,vt nihil lupra,nifi quod dactyli aliuuantó illis vherius proueniant * Ca-melos ac reiiquas pccudes fnigibui acq; daftylij commutant;ncq$ mifcris illis agricolisvtcuhque labores pcnfantur;fed quid hoc famclicç illi mul titudini fatiffacere pofletlt; Earn ergo ob caufam multos indies inueniat horum filios apud Sicu-los, qui pignore illic relinquuntur. Si quando enim nihil ad manus eft, quod frumento cornu tctur,filiis obfidibus de pecunia cauendum eft. Turn fi non ftatim ad præferiptum numeretur diem,pucros fibi mancipiorum loco fcruat.Quo die clapfo, fi quis parens fuum redimcre filiuin velic, ter aut ouater debitam fummam exfoluaC oportet:quô nt vt nulli repcriantur neque furtis neque rapinis intentiores. Si quifquâ extraneus in illorum manus incidat,rebus omnibus exutus mox ab his in Siciliam dcuehicur,atque illiC aut venditur aut frugibus commutatur. Neque pu-tem ab hinc centum annis aliquam mercatoru in focietatem ea maritima loea introgredi aufam, Siuibus iam diftorum defertum cingitur. Qiium orté ob mcrcaturam,aut aliud quiduis ferij,eft prætereundum,illorum regio ad quingenta aut eo plus miliaria deuitatur. Memini me quon» dam,quó tutior effet tranfitus,minusque ab lus pcriculi immincrct,quibufdam mercatorib. ad-lunftum fuifle, tribus!]; nauibus iUos praftemä-uigafle. Cumq; ab his videremur, mox ad littiis accurrunt, ac indièio nefcio quo fignificant fc telle nobifewm mire mercaturam, quain nobis maxi
-ocr page 87-J L I B E R P R 1 M V 8. Î4 maxime profuturampoUicebantur. Sedquianô adeo fidem illis habebamus, nullus naueni cxirc audebat, quin prius quofdam nobis obfides rra-didiflent. Qiiod vbi prællitident, ab lus aliquot eunuch os bonamque butyn copiam emimus. Ac inox lolutis anchoris mdc tugâ occepimus, metuentes ne à Siculis ac Rhodicnlîb.piratisob-ruti, UQU bonis modà, fed amp;nbsp;libertate Ipoliare-niur.Sunt ergo lu rudes adinodum,lquaiidi,pail nofmnaedenti, fame fradi, deos omnes perpe-tuà illis infenfos dicas,à quibus tôt quotidie pla gis afficiuntur.
ig Soidta^joc eil,^ui pecudum atque armentorum
, curam gerunt, guit^ue mm vifricani/int, mores tarnen Jdrabum imitantur.
A Â Vltos admodum inter Afros reperias, I Y \ qui nihil aliud quam paftores agunt, habitantque ad montis Atlantis ini-tium, atque varie in illo monte difperguntur. Semper aut Regi iliius regionis,aut Ambibus tri buta exfoluere coguntur,iis tantummodo dem-ptis, qui Temefnam incolunc, funt enim liberi atqtie potentiflimi. Idioma habe.it cum cætens Anicç populis commune,nifi quod illi qui cum Vrbis (næc ciuitas Tuneto vicinaeft) incolisvcr fantur, Arabicè loquuntur. Efr amp;nbsp;quidam præ-terea populus,qui id foluin occupât,quod regio* nein dattylifcram à Tuneto dirimit. Soient hi læpenumero in regem niouereaiiua,vtannishis iam proximé claplis videre licuit,quibus diéli re gis hlius cum à ConHanrina ad hos proficifce-retur,quó debitum libi cenium cxigeret,infœli-citcr
-ocr page 88-DESCRIPTIONIS APRICÆ
titer admodum pugnauit. Mox enim vbi de rc-gij Hlij aduentu ccrtiores fafti funt,cum duobus cquitum miliibus obuiam eunt, ac tandem nihil tale cogitantem bcllo fupcrant atque intcr-ficiunt, omnemque quam fecum adduxerat fu-pclleftilem fecum abducunt . ld autem accidie anno Hegiræ,9i5. Ab co tempore maximi fucrût apud omnes nominis. Multi etiam qui fub Tu-neti rege erant,à rege ad hos defciucrunt,adeo vt horum princeps tantus eualit,vt non habeat in tota Africa,qui cü eo vllo conferri modo poffic.
^ Prtfeomm y^frorum fidet at^ue religto.
FVerunt African! illi antiqui idololatrix dediti,quemadmodum amp;nbsp;in hunc diem adhuc lunt Pcrfæ,qui alij folem alij igné ceu Deos colunt.Habucrunt iam difti African! magnifica atque ampliffima templa,ciim in Solis,turn in ignis honoré exftrufta. In his noftes atque dies accenfus fouebatur ignis, accurateque cauebatur,ne quid extingueretur , vti amp;nbsp;apud Veftales Romanas faftitatum legimus: quæ om nia fulius atq; copiofius videre licebit apud Per farum ac Afneanorum Chronographos.Qiii Nu midiam amp;nbsp;qui Libyam incolebant Africain, pla netam quendam quifque adorabat, cui amp;nbsp;facri-ficia atq; vota fiebant. Quidam ex illis quos an-tea Nigri vocabulo notauimus,Guighimo, hoc eft Cœli Dominum vcnerabancur,fuitqi illis fa-nior hæc mens,non a propheta quodam aut do-0ore,fed quad diuinitus introdufta.Indc ludai-cam tandem fibi alTumpfcrunt legem, in qua amp;nbsp;multis annis ftetifle dicuntur.Poftca amp;nbsp;Chrifti*
tue
-ocr page 89-tlBKRPRIMVS. 1} næ fidei aflertores,in ea tempora CJuiftiani re* manfcrunt,quibus fuborta Mahumetanorii fu-perftkio eft, quod cuenit anno Hegiræ.208. Eo tempore quidam ex Maliumetis diicipulis apud hos tanta facundia,cantaque Imguæ tallacia lia-buere conciones, vt infirmes adhuc animos in fuam pertraxerunt fententiam, adeo quód omnia dia Nigritarum régna quae Libyæ adiacent, Maliumetis fibi fidem aflumpfcrint; vixquc vlla illic reperiri potent regio, quæ Chriftianos in hune vfq; diem habcat. Qui turn auc ludægaut Cliriftiani,aut Afri inueniebantur,ftatim inter-fedi funt atq; omnino deleti, Illi vero qui mari Oceano viemiores funt,idololatriae cumprimis incumbunt omnes.Maxima his fuit clique ik in liunc vfqj diem cum Lufitanis confueçudo. Barban« inçolæ in permultis annis idolorum cultorcs remanferunt,verum annis ante natum Ma humetem plus minus ducentisamp; quinquaginta, fidem Clinllianam aflumpfifie dicuntur: id earn ob cauflam faftum putant,quód ea pars quç 1 u netuin atq; Tripolitanum continet regnü,oliin duces liabuitApulienfes ac Siculos.Cælanæ verb amp;nbsp;Mauritanie traftus, Gotliis parui lie credi-tur. Quo etia tempore pcrmulti Chnlliani Go-thorum furorem atque rabiem fugientes, duleia liquerunt Italie arua,amp; ad ea loca tandem vene-runC,quç Carthagini viciniora funt: vbipollqui aliquandiu fedes fixiffent,eius regionis oominiu fibi vfurpaucre. Qui tarnen Barbariam inhabi-tabant Chrilliani, nihil Roman« ccclefie ritus curantes,illorum viuendi formam atque religio-nein
-ocr page 90-DESCRIPTIO'NÎS AFRÎCÆ ,, nem fequchantur,qui Arriani diéli erahtrin ho-rum numéro fuit eximiæ iUe pictahs atque eru-ditionis vir Diuus Augullmus. tkim ergo Arabes ad fibi fubigendâ Barbariam venillènt,Chri-ftianos iam adiacétis regionis principes effeefos inuenerût,quarc amp;nbsp;aenter vtrinque pugnatum, visoria tarnen tandem penes Arabes remanfide dicunt. Arriani ergo rebus omnibus atque domi Bio dertituti,partim Italiam,pàrtim Hifpaniam adierunt. Poll Mahumetem mortuilm annis cir citer ducentis, tota ferè Barbaria Mähumetis fi-dem atque normam aflumpfit. Poftea vero fre-quentioribus inter hos dilhdiis obortis, Mahu-hietis fide neglcéla,omnes cius facerdotes atque regionis duces nccauere.Qyæ res mox vbi ad Pó tihees deuenifletjCopiofo admodum exercitu in rebellâtes Barbaios,id eft in cos qui à Bagadedse Pontifice defecerât,atrociter animaduerfum elf. Exeo tempore iaftü eft Xîahumeticæ legis per-niciofiflimum fundamentü,remanferünt tarnen amp;nbsp;in hunc vfque diem multae inter eos hierefes. De Âlahumeticæ fidci aireitoribus,def]uc religio nis inter Afros atque Afiaricos dil'cnminc,latius dco fauente alio volumine fcribemus,hçc Iioc lo co annotate leftori modó fatiffaciat.
qj Litera at^tie Chara^eres ^Ifrorufn, a VI Arabum res gcftas atq; hiftoriasdc-fcribunt, in ea omnes ftant fententia. vC Africanos literis tantùm Latinis vfos fu Îffe credant. Idque quoque firmiffimè fenbunt, Arabes cùm Afrieam, ac pociflimum Barbariam (qu j Africanorum fedes crat) inuaderent,nullas ibi
-ocr page 91-LIBEXPRÏMVS. 2d itgt;i lîteras prêter Larinas inuenifle.Neq; negant Afros peculiarcm quendam atquc proprium fermonem, led cafdem prorfus nabere literas, quas in EuropaTufei, conftanter affirmant. Nullam habent Arabes de rebus Afneanis hifto-riam,quæ non prius fucricLarinè defcripta.Au-^ ^ores habent antiquos quofdam,qui partim Ar-rianorum temponbus Icripferunt,parrim eriam qui ante ca tempora fuerunt, quorum omnium uoinina memoris exciderunt. lllorum auté volumina permultos conrincre libros credibile eft: cùm cnim horum interprétés nobis quid periua fiere vellent,id feptuagefimo haben libro ex illis me audiflc mcmini.Neq; in vertendis iam diftis voluminibus,autoris ordiné per omnia funt fe-ciiti,fed fumpta cuiufda Principis hiftoria,tcm-pora illa cum Perfarum Regum aut Affiriorum, aut Chaldeorum, aut Ifraélitarum tcmporibui connexa malucrunt. Eo autem tempore quo ( vt iam diélum eft ) à Bagadeda Pontifice déficientes rerum in Africa porirentur,omne$ A-frorum libros igni committi iufferunt. Sic c-nim perfuafum habebant,quandiu penes Afri-cæ incolas effet aliqua naturalis feienriæ aut bo-narum difciplinarum tognitio, fore vt fuper-bia cos indies ad tumultü atq; ad Mahumeriese legis contemptum magis ac magis prouocaret. Contr3,non uefunt apud nos hiftoriographi,qui Africanos proprias habuiffe litVas dicat, verum ab eo tempore quo Itali primùm Barbariam in-habitare,quoquc Chriftiani ex Italia Gothoruin fugientes impctum,has fibi prouincias fubigerc
-ocr page 92-DES CRIPTIONIS AFRICJE
cœperüCjfublatasclTe atquc delctas. Vidos enim victorum ritum atquc enaracteres aflumere dc-bcre quis negert Nónne idem amp;nbsp;Perlis dum ad-hue Arabum ftaret imperium accidilïe legitur^ Certiftimü conlbat hos quoquc literas quas tuin fibi pcculiarcs habuêrCjamihllc; omnesque illo-rum libres Pontificum,Mahumetanorum iuflu igne confumptos,nc quid return phificarum cognitie auc idolorum leges, Mahumeticæ detra-hereut dignitati.Idcm amp;nbsp;Barbaris cueniflè antea indicauimus,cùm Romanos atque Gothos cam libi terrain vfurpalTe fcripfimus: quod hoe loco leébori fufficere videtur, Certiflimum ert atque compertum, omnes Barbarie tam maritimas q non maritimas ciuitates,Latinis tantum vti cha rafteribuSjCÙm aut epitaphia,aut aliud quippii polleritati committerc volunt. Oust omnia tam jnihi perfuafcrunt argumenta, vt Africanos fuas habuiire literarum notas proprias crcdiderim, quibus amp;nbsp;fuas defcripliflc res geftas non dubita-ucrim. Verifimile enim cft, Romanos cùm cam occupalfcnc ^uinciam,omnes eorum literas (vC feinper fieri lolet) atquc memoriam abftulifle, fuïs(?[ue literas intulilfe, vt fola Romani populi illic Karet memoria atque dignitas : quod amp;nbsp;conatos fuilTc Gothos in Romanaædificia,ifcni amp;nbsp;Arabes in Perfarum monuméta,omnibus abun-de notum cft. ld quorn à Turcis quotidie fadi-tatum videmus, qui vei Chriftianis locum aü-quern a:bmerv'ic,inoxdiuorum omnium ima-gir s i. Je eiiciét Et vt h.tc omnia omittamus, Rrm obfecro nollris hifce tempcribus Rom« quo
-ocr page 93-LIBER P R I M V S. X$ quotidie accidere videmus, vt ædificia quâtum-uis magniHca atque fumptuofa, ob præmatu-ram mortem vnius Pontincis imperfefta, à fuc-cedente fonditus extirpari, atque propter noui-tatem nefeio quam dcllrui^ num llatim nouus illc Pontifex præcedentis deleri arma, amp;nbsp;fua m-fculpi iubet^ aut certè li minus arrogans videri velit,reli6fis prioris monumétis,lua multô fum-ptuolîora atque eminentiora ereela curate Non igitur miruin,(î Africanis longus ille rerum fuc-celfus literas ademit. De .900. illis annis,quibus Afri Arabum vb funt literis,Ibnu Rachich Afri-canarü rerum feriptor diligcntiflimus,fuo Chro nicorû libro copiobffimè diflerit, fuciitne Afris pcculiaris feribendi modus nec ne. Côcluditaùt tandem partem affirmatiuâmam fi quis,inquit, id lieget,amp; eos proprium habuifle idioma neget neceife eft. Nam fieri nequit,vtaliquis populus liabeat proprium loquédi modum,literis autem vtatur ab aliis mutuatis, atque à fuo idiomate prorfus alienis.
f ^friae fitm. aVemadmodû Afiicæ quatuor funt partes, ita non vnus eft eins fitus. Ea pars qua: mare Mediterraneum fpeétat, hoc eft,à ftriCto Zibeltar ad confinia vfque Ægypto loca, montibusoccupataeft. Ad Meridiem qui-bufdam locis ad centum circiter miliaria diften-ditur,quibufdam locis latior ac quibufdam ftri-ftior. Ab his montibus vfque ad Atlantem pla-niciem habent fpaciofam,amp; quofdam item colli c ulo s. Maxi ma eft liuic rcgioiii fontium copia, D qui
-ocr page 94-DESCRIPTIONIS AFRIC.«
2ui in vnuin tandem confluentes, riuulos red-unt perfpicuos,viluq; amœmflimos.Inter iam dittos montes amp;nbsp;pianiciem fitus eil mous Atlas,qui à mari Oceano ex Occidente oritur, ex-tenditq; fefe Orienté verfus ad confinia Ægypti loca. Ab Atlante ea videtur Numidiæ regio,quæ daélylos producit,omni ex parte propemodum arenofa. Inter Numidiam amp;nbsp;regionem Nigrita-rumjLiby# defercû elt arcnofum,quod amp;nbsp;multos continet montes,verùm no illac mercatores iter faciunt,cùm facilius arque multo tutius per alias jpficifei licet. ALibyædcfertoinitiumna-bet Nigntarum regio,cuius emnia loca fuut are nofa,pra:ter ea qua: flumini Nigro cófinia fuut, item amp;nbsp;agri omnes qui fluuio aliquo aut flu-mine aUuuntur.
^ Africa loca fera attjue ttino/a. O Mms Barbanæ tra6lus,atque qui in ea reperiuntur montes, frigiuitatis maio-' rem habent portionem quam caloris, vix enim vlla illis pertranfit aura,quæ non ni-ucm fecum adferat. His omnibus montibus fru
ges prouemunt atque fruftus, at non frumenti vfq; magna copia. Horum incolæ maxima anni parte pane vefeûtur hordcaceo.Qiii ex illis mon tibusfcaturiunt fontes,natiui foli faporem proc fe ferunt, turbidiores funt,iisq; pnefertim loeis, qui Mauritania confines funt.Sunt amp;nbsp;iam difti montes nemorofi atque cxcelfis admodum arbo ribusconfiti,omnium generum animalibus fera cillimi. At colles atque planicies qua: inter iam di^QS montes amp;Arlanta reperiuntur,multo pr?
-ocr page 95-LIBERPRIMVS. 26 ftantiores frugumque vbertatc fœliciores funt, Vndique fluuiis irrigantur ab Atlante mananti-bus,qui life tandem in marc Mediterraneu prola-buntur.Rariora Inc reperiuntur nemora, clique hæc multô fœcundior planicies, quàm ea qu« inter Atlantem amp;nbsp;Oceanum inuenirur. vt funt regiones Marocci,DuccaIæ,Tedles,Teinei'nes,Af gara;,amp; id folum quod ad Zibeltaram vfque di-Renditur. Mons Atlas amp;nbsp;frigidiflimus en amp;nbsp;Ite rilis,minimam fert frugum portioncm,omniqj ex parte nemorofus,omnia ferè totius Africa Hu minaprocrcat.Fontes liuius mótis lummo altu frigididimi, adcó vt fi quis manum aliquandiu huicaquæimmerfam tencret,nulli dubiu quin earn prorfus perderet. Non tarnen vbique xquè magna eft frigiditas;quædâ enim loca adeô tem perata,vt commodiflimè inhabitare liceat;quin amp;nbsp;bona horum pars incolas habet, vti fecunda huius libri parte copiofiusdicetur.Qux habita-toribus deftituuntur loca,aut admodum frigida, vt funt ea qua; Mauritaniam fpeéUt: aut al pera, Ï[ualia funt quæ Temefnæ regioni ex aduerfo re pondent. Ællate quidem licet greges pecusque cogere,cæterùm hyeme nullo modo. Mox enim fimul cum-niue tam incrudefcit Boreas, vt om-ncs pccudes quæ in pafcuis inucniuntur,nec nó amp;nbsp;bonam hominum partem intcrficiat : quarc temporibus illis quifque fibi aliquo proficifces, iter inter Mauritaniam atq; Numidiam dcligit. Qiii daftylos è Numidia ad alias nationes deue-hunt mercatores, folent fe circa finem menfis Oélobris itineri committcre,amp; tarnen fjepenu-
D ij mero
-ocr page 96-DESCRIPTIONIS AFRTCÆ merô cam fubita niue opprimuntur,vt vix eorû quifquam ex tempeftatû penculis aufugere pof ht. Quû enim noélu ningere incipit,mox ante exortum diem non currus modo ac homines,ve rùm etiam amp;nbsp;arbores mue adeo obrutæ,vt ne ha rum quidem vd vllum velligium videre licet. Alortuorum turn demum corpora inueniuntur, ciimSoIisacceflu nix eil hquefacla.Ego quoque bis Dei Opt.Hax. beneficio maximû autugi pe-riculum niuofuin,idq; quopaélo euenerit,li non molellum efl,paucis accipite. Quodam die iam diélo menfe cum magna mercatorum frequétia admontem Atlantem veneramus,vbi circa Solis occafum frigidifiimaquadam niuolaq;grandine falutabamur. Hic ego vndecim aut duodecim equitum copiam (Arabes putabam efle) inueni, qui currus deferere atque lecum ire hortati, bo-num fecurumque holpicium polliciti funt. Ego ne inciuihs viderer, non audebarn commode re-culare,amp; tarnen ab his metuebam mihi,ne quid mali inferrent. Quamobré de relinquenda qua-dam aureorum fumma,quac turn penes me erat, cogitate cœpi. At quoniam lam omnes ad equi-tatum accinéli nihil ocij condendi nummos ab his mihi dabatur, finxi me debere exonerate al-uum. Inde me paululum ab illis fubduco,ac lub arbore quadam, quam fcdulo quodam noto in-dicio,pecunias inter faxa atq; arborem recondo. Poftea in mediam vfque noblem taciti equita-uimus. Turn horum vni fatis diu expeblatü for taiTe videbarur,id demum prodere incipit,quod in animo erat.Rogat num quid numtnorum pe
nes
-ocr page 97-. LIB E R P R I M V S, 27 ncs me habeam. Hîc ego,me meas pecunias cui-dam ex illis commUifle dico,qui cuiTus comica-bantur,nibilque prorfus ad manus elle. Id vero quoniam nô fatis illis pcrfuaferat, velles omnes exuerc iubenc, nulla intérim habita trigoris ra-tione.Cùm nec tum quidem quicq pccuniaium reperire potuerunt, ndei^do arque locando fin-gunt id earn ob cauflam faélum,vt viderét, nuin Fortis eflcm,amp; num poflem frigus atque tempe-ftatum fæuitiam ferre. Deinde quantum potui-mus m ca cùm oblcurç noélis turn temporis in* iuria atq; incommoditate viam equitando con-fequuti fumus,ac tandem multarum ouium ba-latu percepto,no3 non proeul ab hominum con uentu ahclfe intelleximus. Qiiarc e veftigio illac nobis equitatio dirigebatur;equas cùm per den-fum nemus tum per altiffimas rupes diducere maximo iterii cum vitæ periculo cœpimus. Ac tandem poll multos labores in quodâ antro pa-Hores inuenimus;qui pollquam ones omnes nó fine magno negocio introduxiHent,lucuIentum fibi conltruXerat focum,quem amp;nbsp;alliduè ob frir gus ambiebant. Qui vbi nos Arabes elfe intellc* xifl'ent,primo exterriti ac veriti ne quid fibi mali â nobis inferretur,pollrcmo aurç fçuitia perfuafi ac paulo fecurioresrcdditijiolpicalitaté produnt crga nos maxiniam. Panem,carnes atq; cafeum nobis apponunt,quibus llatim ac cœnam abfol-uiflemus,quifque fe ad ignem Ibmno dedic. Ingens adliuc omnes frigus habebat,mequc prçler-tim,qui maximo cum tremore paulo antea ve-ftibus omnibus fuerä exutus.Sic totum biduura
D iij apud
-ocr page 98-DES CRIPTIONIS A F Rt CÆ
spud hos remanfimus: nam non antea propter cotinuas nines exitus patebat. Tertio autem dic vbi iam niuem nô amplius caderc vident,fum-mo labore cas quas pro antri ollio nines habe-bant, amouere occipiunt. Quo perafto, nos eo diducüc vbi equos notlros optime de foeno pro-uifos rcperimus,idq; in alio quodam erat antro. Port-quam iam equis infedimus, partores nobis ad aliquot partus comitantur, viam monllrant, qua non vlque adcó altam eflquot;e niuem fciebant, equorum tarnen adhuc pérora contingebat.Eo die vfi fumus cœlo fcreno,fol fere totam praecc-dentisdiei frigiditatem abftuIit.Tandem quod-dam rus ingreffi quod Fertæ vicinum erat,mtel-Icximus praetcrcuntcs currus niuium ruina op-prelFos. Tum Arabcs,cùmviderent nihil fpei fu pereire,qu« aftorum laborum penfationem ali-quam polliccrivideretur (currus enim à latronü atque prædonum infultu fecuros feruarant) lu-dæum qucndam,qui in nortro erat numero (bic magnam propter nines daftylorû copiam ami-ferat) captiuum in eorum tentoria abducunt,eo animo,vt tam din dctincretur,quoad pro omnibus fatiffeciiret.Mihi verb equum adcmerunt,ac ventis atque fortunæ cómcndarunt. Inde mulo quoda vectus, tertio die Fertam appuli,quo iam trifte nuncium allatum inueni de amiffis inter nines mercibus atq; mercatoribus. Quin amp;nbsp;me quoque cum cactcris opprertum opinati fuerât, vernm aliter fati vifum eft benigmtati.Nunc finita return mearù prolixa enumeratione, ad id redcamus vnde digredi fumus. Vitra Adantcm
repc-
-ocr page 99-LIBERPRIMVS. 28 teperiuntur quædam loca calida fimul atq; ari-da,quç paucis admodum, iifdcmquc ex Atlante manantibus Huuüs irngantur, quorum nónulli ad Libyæ deferta deriuantcs,in arena difpergun-, tur,quidam lacum tandem efficiunt. Neq; multos Ine reperias frugibus ferendis aptos agios,amp; fi daitylorum maxmiam habeant copiam. Inuc niuntur amp;nbsp;hïc alix quædam arbores fruélifcræ, verùin adeà raræ,vt mini fere inde detrahere li-ccat. Habes amp;nbsp;in iis Numidiæ locis quæ Libyx confinia funt,afpcros quofdam arbonbusq; nu-dos montes, ad cuius radices l'pinofæ quædam atq; infrugiferæ proueniunt arbufculæ. Nullos inter hos montes riuos aut fontes inuenias,nul-lamque prorfus aquam, nifi puteis quibuldam illius regionis incolis fere incognitis . Habet amp;nbsp;Numidia infinitam feorpionum atq; ferpentû copiam, quorù morfibus venenofis multi quo-tannis interfedi inueniütur. Eft amp;nbsp;Libya regio deferta plane, arida atque arcnofa,quæ nec fon-tes,ncc riuos,nec vilain habet aquâ,præter cam quæ falfa vt plurimû rarionbus quibufdam coii tinctur puteis. Addc quôd fex interdum aut fe-ptem diemm itinere ne gutta quidem aquæ in-ueniatur, nifi à mercatorib.vtnbus camelis im-pofitis frient illis aduefta. quodiis præfertim locis cucnit,quâ é regno Felfç Tombutum,item quâ à Telcnfino Agadim itur. EU amp;nbsp;periculofa latis profeéfio, quæ à recentioribus per Libvx deferta Fell a Chairam iter facientibus,nuper cil inuenta,nili quôd maximus illic reperiatur la-cus,cuius accolæ funt Sinitæ amp;nbsp;Gorranitæ. Ea
D iiij autem
-ocr page 100-D E S CRIPTI O N I S AFRICA autem via quæ è Fella Tombutum ducit,quof-dam habet putcos aut camclorum pellibus aut offibus circunfeptos. Neq; paruo mercaCorum vita; periculo illac ællate tranlitur;tum enim fa: piffime’euenire aiunt,vt AuRro incrudefcente, putei omnes arena fuliocentur.Mercatores veró dim necputeos ipfos,nec indicium aliquod pu tcorum reperire queant, extrema intereant hti oportet: horumq; corpora pollea hic atque illic Sole ac æftu tolla oftenduntur.Vnumhac in re idque inauditum prorfus illis remedium ; ciim cnim tam mgenti difcruciantur fiti,vnum è ca melis maéUt,è cuius inteftinis aquam premüt, liane po tant, hanc circunferunt,doncc aut pu-teum quendam inueniunt, aut certe nimia hti animam exfpirent. In co deferto quod Azaoad illis nuncupatur, duo adliuc extant monumeta marmore nefcio quo exftru^a, eftq; epitaphiü marmori infculptü,quod alterum ditiffimuin fuiflc mercatoré,alterum veró mercium veéloré fignificat. Ditiflimum autem ab alio aquæ cia-thum dcccm millibusducatorum cmifle,ncc tarnen potuifle aquam neque huic,neque illi fuf-ficere,quin vtrunque fitis ingens funocaucrit. Continet amp;nbsp;iam diftum defertü multa omnium generü animalia,de quibus in quarta huius libri parte,vbi de Libya,deque Africa: animalibus co piofior fict enumcratio,fumus diduri.Plura fcri pturus cram de iis rebus quæ nobis obuenerunt, dim per Libyæ defcrta üualatâ nobis iter erat. Intci dû cnim nobis impenfe fitientib’,ne gutta quidem aquj repenri potcrat,partim quoniam dux
-ocr page 101-LIBERPRIMVS. nbsp;nbsp;nbsp;î?
3ux nodcr iam à refta aberrarat via, parte qui» hoftes putcorum aquæduftus atq; venas obnru xerant. Adeó vt paululum illud quod inuencra-mus aquy,parce adniodd feruandum fuiqquçq; vix ad quintii Tufficcre potuidet diein,totis dc-cem diebus fufficerc neceflum crat. Verùm lï o-mnia fcriptis perfcqui vellcin, quç memoratu di giiiffiina funt,vix totus bic annus fans elfe pof-fet .Nigritarum regio calidiffiniacft,liabctquc humiditatis quoq; aliquam portionem, idque propter Nigri duuij continuam irrigationem. Üinnes auté qui Nigro vicini funt agri,foelicif-fnni funt,pecorum frugumq; fcracilliini. Nullas bic arbores prçterqua magnas quafdam vidi, qua; fruéiuin taftaneæ fimilem eundemq; non-nibil amarum producunt,Goron eorum lingua appellicät.Prouenit amp;nbsp;in bifce regionibus cocci, cucumeris,cœpæ,atq; id genus boleru maxima copia.Nullos ncque Niger,neque Libya montes concinent;crcbry vbique paludes amp;nbsp;lacus inue-niuntur,qui ex Nign inundationib.remanfilfc dicuntur. Neque défunt buius regionis nemo-ribus clepbantcs,atquc id genus animalium,dc quibus amp;nbsp;fuo dicetur loco.
S Qa?! habeat Africa air motus naturales, quid^ indeproditcatur.
E R totam tere Barbariam medio Oftobri tranfafto occipiunt imbres atq; frigus in-crudefcere. Dccembri autem atq; lanuario
(quod vbique fere accidit) frigus intentius ali-quantulü percipitur,verùm boe mane duntaxat, idq; adeo remiflé vt nemo ignem magnoperè cu ree.
-ocr page 102-DESCRIPTION is AFRtCÆ
ret. Februarius byemi bonam frigoris parte atU* mit,fed inconftans adeô,vt quinquies interdum aut fexies vno die incidat auræ niutatio, Martio menie fuinmo impetu flant Boreas atq; Zephiri, cfficiuntq; vt to ta; arbores floribus veftiantur. Aprilis omnibus propemodum fruftib. dat for*-mam,ita vt Maij imtium ac Aprilis exitus ma-tura folent date ccrala. Medio Alaio ficus ex arbore eolligunt: medioq; lunio vuas quibufdam locis maturas inuenire licet. Pira quoque chry-fomelae atquepruna lunio atquelulio menfibus ad macuritatem percingunt. Autumni ficus Alt gufto maturi decerpuntur, nulla tarnen maiot ncuum atque malorum perficorUlti copia,quam in Septembri. Dimidio iam Augufto perafto, vuas Sole dcficcari curant. Quod fi id in Septem bri per cœli ferenitatem perfici non poffit,è re-liéfis adliuc in palmite vuis, vinü fibi conficiunt atque muftum,idquepræfertim in Rifa prouin-cia,vti amp;nbsp;fuo dicetur loco. Medio Oftobris mei coliigunt,icem mala punica atqüe cotonea.No-uembri autem oliuas,non fcalis,quemadmodum fit in Europa,ac manibus detrahüt,eó quod tam cxcelfae funt Mauritania; atq; Cæfariæ arbores, vt ad fruólum fcala quanturnuis longa pertin-gere non poflet. Quas autem Tuncti regnum o# Ïiuas cótinct,eiufdem cum Europe oliuis dicas elle altitudinis.Cùm ergo oliuas maturitaté per-tigifle vident, arbores ipfas afcendunt, ac proce-rioribus quibufda perticis ramos pulfitant,qui$ autem id maximo arborum ineómodo fieri fci-anc. Eft interdum Afric« fatis copiofus oliux
-ocr page 103-LIBERPRIMVS. J» proucntus,interdutn verô harum fumma eft pe* nuria. Maiores lue quidam oliuæ inuentuntur, quæ oleo ciim non adeà condueât,mature illiuJ regionis incolis eduntur. Nuîla illis tanta anni intempéries, quin très illos V'eris menfes femper temperatos habeant. Veris autem initium ad de# cimumquintum Februarij diem conllituunt,fi-nem verô decimo oétauo Maq annumerât: quo toto tempore aura illis ppetuô gratiflima.Quod b à vigehmoquinto Aprilis vfque ad quintum Maij nulla illis obtingatpluuia, finirtn quippia ominis exinde colligere volunt. lam difti verô temporis pluuialem aquam,aquam Naifan, hoc eft,à Deo benediftam vocant. Pleriquehanc vr ccolis quibufdam inclufam,ccu rem facram,re-ligiofilfune feruant. Æftatemcomputantad de-cimumfextum vfqi Augufti, quo tempore cœlo vtuntur calidiflunoatque fereniffimo.Nifi forte lulij atque Augufti temporibus pluuia incidat, quac totum aérem velut infeftum rcddat, hinc ftatim pcftilentiffima illis febris oboritur, qua quifquis inficitur,ægrè aut nullo modo inde cô-ualclcerc datur. Autumniià decimafeptima Au-gufti, vfque in dccimumfextû Nouembris diem collocant: habentq; duobus illis menfibus, Au-gufto videlicet atque Septembri,æftum nô tam ingentem. Id tarnen tempus quod inter decimû quintum Augufti ac deennumquintù Septem-bris includitur, ab antiquis totius anni furnum appeUitari cófucuit,có quod ficus,malacotonea, atque id generis fruébus ad maturitatem perdu-cere folet. A decimoquinto Nouembris die prin ci-
-ocr page 104-DESCRIPTIONIS AFRICA cipiuin hyemis nuincrant,quam in decimüquar turn February diem protraJu volunt. Ad huius initium cam arare terram incipiunt,quæ in pla-nicie eft: in montibus veió,Oóbobri menfe agri culturä exercent. Certiffimùm iibi Africaniper# fuafum habent,annum quadraginta dies habere çalidiffimos,quos à duodecimo lunii initium fu mere volunt: contraq; totidem amp;nbsp;frigidiffimos, quos à duodecimo Decembris die inchoare di-cunt.Æquinoôtia ad decimumfextum Martij, fi* militer amp;nbsp;ad decimumfextum Septemb. Sollli-tia verô ad decimumlextum lunij atque ad decimumfextum Decembris diem conitituunc. Hanc regulam accuratiffime feruât,cùm in agri-cultura atq; nauigatione, turn amp;nbsp;in planetai'um domos atq; fitus inuc(ligando:hæcq; atque lirai lia ad ipfara rem códucentia,mox pueris ab ipfis «ui rudimentis edoéfa curant atque mfiillata. Multi funt Africani rullici,qui cùm nunquä ne literas quidem norunt,difertiffimè tarnen de rebus Afirologicis difputant,rationibusq; validif-fimis argumenta comprobant. Quicquid hac in re cognitionis habent,id ad illos è Latinis mana uitfontibus: menfes quoq; ad cum, quo Latini, appellant modum. Exilât amp;nbsp;penes nos ingens quoddam in tres diuifum partes volumen,The-Ïauruin agriculture; vocant. Hic iis céraporibus ç Latino in eorum linguam verfus cft,cùm Man for apud Granatas rerum potiretur. In hoc the-fauro omnia reperiuntur,quæ ad agrorum cul-turam pertinere videntur: veluti tempofum va-rietas,ferendi modus, multaq; id genus fimilia,
HUW
-ocr page 105-LIBERPRIMVS. Jt qux nee hodie Latmus fermo,ex quo defumpta lunt haec,continere puto.Quicquid vel Africain vel Mahumetani hauent,quod ad illoruin vel le« gern vel fidem pertinerc videtur,id omnino ad Lunæ curfum computatur.IIIis annus in trecen tis amp;nbsp;quinquaginta quatuor diuiditur dies:fex enim menfes triginta,reliqui viginti tantum amp;nbsp;nouem dies continent: quos li in vnam college-ris fummâ,iam diéfus inde exerefeet numerus: quare illorum annus à Latinorum vndecim dif-fert diebus. Horum dies feftus atque iemnia di-uerfis accidunt temporibus. Autumni finis,tota fiyés,bonaq; V'^eris pars,impetuofis plena ventis, 3uin amp;nbsp;graduub. fulgunb. fulminib.q; horridis ifcruciantur: neq; deelt multis Barbarie locis nix copiofa. Qui cx Oriente aut ex Auftro,aut ex Euroaullro fiant venti, Maio atq; lunio men fibus maxime noccnt:tum emm amp;nbsp;fegetes pcr-dunt,amp; arborum ftudus ad maturitatem perue nire non fmunt. Maxime quoque infellantur fegetes à niue,idq; nr^fertim fi nix interdiu ca-dere incipiat,cùm feges floribus ornaturJn Atlante diuidunt annum tantùm in duas partes: nâ abOftobri vfq; adAprilem continua illis hyems eft:amp; ab Aprili rurfus in Oétobrem,Æftatem id tempus nominant: nullus vero datur dies, quo non montium fummitates mulcamue niteant. In Numidia vclociffime fluut anni partes.Maio enim menfe frumentum colligunt,Oélobri da-étylos:a medio autem Septembri frigus ingens in lanuarium vfque durât. Quod fi September pluuiam fecum adducat,aétum eft de maxima da-
-ocr page 106-' PESCKIPTIONIS AF RI C Æ
daftylorum parte. OmnesNumidiæ agri irriga-tioncm propter lemina cxigûe, at li Atlas nullas liabucritpluuias,amp; Numidiçferc Huuij aqua de-Ïtituuntur,quô fit vt ncc agn irrigcntur.Oftobri à pluuiis ablhnente,oninis agncolç ferendi Ipes aaimitur; idc cuenit,li Aprilis pluuialcm lecuin nô adfcrat aquam. Contrà veto daélyli liccitate gaudct,eltqj mulco potior apud Numidas dafty forum,g fruincnti coIleftio.Qiianuis enim vber riinü haocanc fruinéti proucntû,vix illis ad medium poteft fufficcrc annû. Atqui fi fœlix fuerit daftylorû rcdditus, fieri nô poteft quin habcanc amp;nbsp;fatis copiofam fruméti afnuentiâ,quæ iHis ab Arabibus frumento cômutatur. Si in Libyæ de-ferto incidat circa mediü Oélobris aura: immu-tatio,amp; fi pluma per totuniDccetnbrcJanuariû, ac aliquâ Februari) parte durer,diftu incredibile quantam adferât pafcuis atq; laéli fœcunditaté: mufti turn paffim Iacus,frcqucntcsqi inuenias in Libya paludcs,quare bis temporib. per Nigrita-rum regioné mercatonbus Barbaris proficiken-dum eft. Hîc oia inultô maturius pioucniunt,fi pluuia circa lulij exitum inclioatur, at non vlq; adeó copiofa. Poiró ea eft pluuiæ apudNigritas natura,vt ncc profit quicquam,nec damnum ad* ferat.Tanta à Ni gr o numine fertilitas ad illorum agros (quibufdam tantü montibusexceptis) rc-portatur, vt nihil illis fruftuofius excogitari po-teftmam quod Nilus Ægypto, id Niger eft Nigri tarum folo.-crcfcit enim ad Nili inftar à decimo
••o 'unij dgt;r p totos quadragintadies,ac per t- t!: ' dccrdcit. bitTciueutii aut funicnce Nigro»
-ocr page 107-LIBER P R I M V S. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;JX
grOjCymbâ per totam Nigritarum regioné dedu cere licet,cùm oîa inundatione Nign lint plena, quan^ id nó line maxiino nauium Hat penculo, vt in quarta hums hbri parte copiolius dicetur.
•5 De huiuspopuli quot;Vitx breuitate at^ longitudine. VNmerfus ille de quo locutiiunius Barha-næ populus ad annü.65.aut.7o.pertingit, pauci vero hunc numerû cxcedunt.N ili quod m lUis montibus quofdam vidi qui .100, attigerant aniiü,nonnullosetiain qui amp;nbsp;eum fe egrclluin di cebat,illis lenedus erat vegetatilT. atq; HorentiU fiina. Quin amp;nbsp;quofdâhîcinueniasodogenarios qui agris arandis,vineis amputandis,ac bellis ge-rendis validillimi funt,ita vt etiâ fçpilïune iumo res illis dare palmä coguntur.In Numidia,hoc ell in regione illa daftilit'era,longiflimç funt ætacis, fed maturius illis dentes cxcidunt,ac mini in mo dum oculorû açies rumpitur.Qyod earn ob cauf fam euenire credibile elt,quia afliduo dadylis ve fcütur,quoru dulcedo atqi vis natiua dentes fen (im eueUit : tü quod puluis atq; arena fubfolano vento in aërem redada, oculos intret,ac tandem vifum miferè deprauet.Qui Libyam incolüt ali quantulo breuioris funt vitæ,robulliores tarnen ac validillimi ad annum perucniunt.6o.quanuis corpore fint gracilioresatq; macilétiorcs.Nigrirç Iusomnib.brcuiorédeguntviti,atmaximusillis femper vigor, maximaq; dentium omniü Hrmi-tas ad extremü vfq; vitæ diemUed nulla gens bis ad luxuriam procliuior,quo vicio amp;nbsp;Libya; atq; Numidia: incolæ maxime inficiuntur. Barbari veto bis omnibus imbcciUioics fuut.
^3/cr-
-ocr page 108-DESCRIPTIONIS AFRICÆ
^ ^^orborum,^u^bM af/iciuntur jifri^ cani, genera.
H Vins regio ms pueni,nonnunt|ua amp;nbsp;pro-ueétioris ætatis mulieres,alopecias pati^ uirtur, qui morbus ægrè admodum ab bis diuelli potelEFrcqués illis dolor capitis,qui nullo eriam febris acceflu cir accidere iolct. Nô paucos dentium quoque dolor offendit, quein inde contraftum opinantur, quod immediate fumpto lure calido,aquâ bibant tirigidam. Cru-ciantur amp;nbsp;interdum maxima Homachi ægritu-dine, quam ob imperitiam, cordis dolorem vacant. Vexantur item indies totius corporiî interno quodam cruciatu,idq; propter côtinuum aquæ potum. Neque défunt bis frequentes ar-ticulares morbi atque podagra:,quæ ex eo nafci creduntur,quôd plus çquo humi fedeat,quodq; nunquam pedibus calceos adiungant. Qiiidain magnates Abi podagram exnimio vino, cibisq; delicatioribus contraxerunt. Nonnulli exoli-uis, nucibus, amp;nbsp;huiufmodi cibis craffioribus ac vilioribus fcabiem fibi cóciliauêre. Qiii natura funt fanguinci,ex eo fibi magnam tuffimparat, quód Vernis temponb. plus fatis liumi ledeät. Nee me mediocriter obleftauit,quód diebus Ve neris non femel ab illis faSitatum vidi.Hoc die concionis caufa copiofus folet in corü templis confluere hominum numerus. lam li cuiquam dum concio habetur incidat rternutatio, id oés mo ore vnoq; impetu fequütur,fitq; tantus in^ ter illos obftrepitus,qui non nili vni cum condone finitur, vt vix quifquain fruclü aiiquem
CX
-ocr page 109-LIBER PRIMVS. 35
«x concione illadomum reportare poffit.Si quis apud Barbaros co morbo inficiatur, qui gallicus vulgo dici folct,raro ant nunquam priHinæ red-, ditur fanitati,quin mors tandem inde confeqiu tur. Üolet autem hic morbus quodam dolore ac tumore primùm prorepere, ac tandem in vlcera verti.Paucis admodum toto Atlante,totaNumi dia,totaq; Libya hoc notû eft contagium. Quód h quifquä fuerit qui fe eo infeftum ientiat,mox in Numidiam aut in Nigritarumregionem pro-ficifeitur,cuius tanta eft aëris temperies,vt opci-mç fanitati reftitutus inde in patna redeaf. quod quidem muleis accidifle ipfe meis vidi oculis,qui nullo adhibito neque pharmaco neque medico, fgt;ræter faluberrimum iam diftum aërem, reua-uerant. Huius mali ne nomen quidem ipfis A-fricanis antea ea tempora notum fuit,quam Hi-fpaniarum Rex Ferdinandus ludxos omnes ex Hifpania profliga(lët,qui vbi iam in patriam re-diilTentjCœperûcmileri quidam ac fceleratiffimi Æt dopes cum illorum mulieribus habere com* mercium, ac fic tandem velut per manus peftis hæc per totam fe fparfit regionem: ita vt vix fit familia, quæ ab hoc malo remanfit libera. Id ai’it fibi firmiflimè atq; indubitatè perfuaferunt, ex Hifpania ad illos tranfmigra(fe,quäobreiri amp;nbsp;illi morbo ab Hifpania,malum Hifpanicum (ne no mine dcftitucretur)indiderüt. Tuncti verô,qué-admodum amp;nbsp;per toti Italiam, morbus Gallicus dicitur.Idcm nomen illi in Ægypto atque Syria a(ïcribitur,vndc male imprecantis prouerbium: Te morbus male perdat Gallicus. Apud Barba-
E ros
-ocr page 110-DES CRIPTIONIS AFRICÆ
ros rarum id malum eft,quod Latinis Hernia ap pell^tqrjÆgyptiis vero aliquantó notius. Non-nqllis interdum adeo turgent tclhcuh,vC no facile quis exprimere poflit ; morbum aute ex eo natum coniiciunr,quód plus aquo gummi, fal-foq; vefcantur Caleo. Morbus caducuspucris pie rilq; obtingit,vcrùm vbi paulo grandiufculi eua dunt,à morboifto liberätur. Hoc malum ad mul fas fœminas Barbaras atq; N irritas dcuenit,atqui vt pauló honeftius iHis lohet, friritofæ dici maltint. Peftis apud Barbaros,ad aeçiihùm,decimû quintum,aut vigefimumquintum femper recur nt annum, maximamép bominu turbam c medio tollit ; liquidem nullum nouerunt liuic andere remedium,nifi quód fortè glandem vnguen to quodam ex Armeniaca terra confefto,vngat. In Numidia peftis vix anno pèreipi poteft cen-tefimo. IÇigrttîE autem quid libi bic morbus ve-lit prorfus ignorant; quandoquidem nunquanj experti fuut.
q ^fricanorum encomia.
aV I in Barbaria ac in mans Mediterranei trai5tu habitant Arabes,maxime tra-buntur ad fcientia; ftudium atque cupi-ditat^m: babentque apud illos locum primum, ca qua: ad illorum fidem atque religionem fpe-ftant. Fuerunt olim amp;nbsp;Matnematicarum dilci-plinarum, Philofophis, atq; Aftrologiæ ftudio-liffimi ; fed ab Eine annis ferè quadrmgentis, ea ftudia (vt iam diétum eft) ab illorum principib. atque fidei profenbribus é medio fuerunt fuhla-ta. Ciuitatum incol3e,ea quæ ad religionem fpe-
-ocr page 111-LIBERPRIMVS. 34 ftant, rcligiofiflhnè femant atq; reuerctunquin amp;nbsp;doélores atque facerdotcs,vnde legis notitiain accipiunt, een femideos qiiofdam vencrantur. Continuo templa adeunt,vt præferiptas quafdâ illic ahfokiant precationes; mirai]; fuperftitione fibiperfuaferunt,non debere eo quo orant die, quidam corporis membra ablui,cùm alias amp;nbsp;to turn corpus lauent.De his,Deo fauente,fecundo Jibro copiofius dicetur, vbi de Mahumetis fide atque lege incidet mentio. Sunt amp;nbsp;hi qui Barba riæ ciuitates incoliint in Architecdura atque in-uentionc mathematica miré dextcri,quod facile cxeoium llrufturis artificiofis eolligere quispo terit. Probiffuni funtviri,nullus illis fucus: lim S’icitatem omnem atque veritatem non ample entes modo, verùm amp;nbsp;re ipfa comprobautes; quanquâ longé aliter Latini quidam feriptores, qui de iis regionibus fcripfcrunt,fentire videan-tur.Validimmi funt atque robulHffimi,amp; inter hos præcipué illi, qui montes incolunt. Fidei omnis obferuantiffimi,citiusq; illis vitâ adimas, quam non quicquid poUiciti fint, præftent. Nulla gens magis vexatur zelotypia,adeó vt vel mori malint,quàm ex vxoris parte aliquâ ferre contumeliam. Diuitiarum atque honoris adeo auidi,vt nqUis quidem cedere fibi videantur.Per vniuerfum feré orbem mercatû proficifeuntur. Perpetuô enim videntur apud Ægyptios,Ætlii-opes, Arabes,Perfas, Indos, atq; Turcas: quoquô autem fefe conférant,!ummo nonore excipiun-tur: nemo enim inter illos eft,qui non earn cui operam impendit artem, exaéfiùime fciat. Illis
Ë ij feux
-ocr page 112-DESCRIPTION IS AFRICÆ temper ciuilitas omnis atque pudor maxime ar-hferunt: idq; inter eos religio ell maxi ma, G quts in publicum fcurnle quoddam proterat verbu. Vbiq; illud in animo ell, quod fcriplic quidam: Maiori cede. Si quis filius cora patrc,patruo,aut quoda confanguineo de amorib. aut canat aut lo quatur,id illis I'ummo habetur tupplicio dignu. Quod fi fortè quis puer aut luuenis eô incidat, vbi de amorib. fit mentio,mox Ie inde fubducit, vbi qd dicatur intcUexent. Hæc lunt quæ de Bar baroru ciuilitate,humanitate,atq; moru integri-tate relatu digniffima arbitrati lumus:nunc ad alia. Qui tentoria inhabitant Arabes, hoc ell,qui pecorum curam gérant,libcraliori lunt ingenio pnediti;pij,animofi,patientiffimi, comes, œco-nomi,vitæq; integritatis amäriHimi,fi quiquam alij. Fidei atq; promiffi feruatores accuratil limi: fuorum morü ecu æmulos habent,quos in mon-tibus illis desere antea indicauimus. Hos tarnen cum erüditionc,tum virtutis atq; religionis llu-dio antecedere videntur Numidæ,quanq phificç philofophiæ nullam aut paraam habeant cogni tionem. Rei militaris peritiffimi,animofi,atque humanitatis omnis ardentiffimi perhibentur. Libyæ incolç Afri atq; Arabes Iibcralioris quoq» funt ingenij, fynceri, non fucati, exteris fauen-tiflimi,ïlmplicitatis quoque amantiffimi. Quos fubnigros aut fufeos antea nominauimus,fidem in amicitia quam aréliffimam feruant; external rum quoque nationü æftimatores candidiflimi: in hoe totis incumbunt vinbus, vt vitam quam Ixtiffimam atque hilariffimam tranfigant. Bo-naruin
-ocr page 113-LIBERPRIMVS. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;3^
rtarum artiû fautores,cruditifßnios quoq; alunt viros,rcligioniq; addiólifhmos. Ncque vllos habet vel tota Africa populos, qui fclitiorcin aut fplcndidiorem degant vitain.
^ fam ditiomm Afrorum quot;vicia.
Vila vnquä gens tam virtutibus prædita fuit, quin lua habucrit amp;nbsp;cótraria vicia, fed vidcamus nûc,num horum vicia vir tutibus lint maiora nee nc, Quos iamiam Barba riæ ciuitatum incolas appcllauimus, egeni funt, fuperbia multa tumidi, iracundi vt nmil fupra, adeó vt vel minima iniuriam duriflimo(vc amt) infculpant marmore, nc aliquo temporis inter-uallo excidat. Tam iUis rulticitas omnis atque morum ruditas animo lcdet,vt vix externs quif piam illorum libi conciliate amicitiam poteft. Simplicioris funt ingenij,plus fatis crcduli,etii fi quis impoffibilia apud ulos refcrat. Philicae philofophix tam funt ignari, vt omnes naturae aftus atq; operationcs pro diuinis halient.Nulla illis neq; vit» neq; legis aliqua methodus ferua-tur. Cholerica bile plus fatis infe6h,ounquâ nid iracundè, dentoreaq; voce (quod aiunt) loquun-tur. Neq; multas interdiu inuenias platcas,qui-bus non bini aut temi fint qui fc mutuis pugnis lacclTant.Natura viliores funt,neqi apud luos du ces multó maion in prçcio,q fi canes eiTcnt.neqi oratores habent neq; caufidicos,quorü aut con-filio,aut prudentia regantur. Nee minus merca-turæ ignari,ncq; trapezitas habent,ncquc pccu-niarum campfores : quamobre mercator abfens nihil quiequam efficcre poteft, at cogitur quo-£ iij cunqi
-ocr page 114-DESCRIPTIONIS AFRICA
cunq; fequi,quô merces deuchuntur. Nihil cx* cogitan potelt auarius hoc populo: nee multos lue repcriri pofTe puto,qui aut ciuihtatis,aut hu manicatis, aut etia rehgionis ergó,exterü quen-dam ignotum luo dignentur hol'pitio.Iniunaiü mcmores,beneficioiü autem plane immelnores femperfucrunt. Animus ilhs perpetnó turbani atque difhdiorum plenus,hc vt nunqua aut raro admodum aures cuiquam benignas prçbere ve-lint,idque mde faftum voluut,quod nnpenfe lu cro mtenti vilifhmo,nunquam aut humanitaté, aut ciuilitatem aliquam dilccrc potucrunt. Pa-ftores illius rcgionis, miferam,làl)oriofam,cal3* mitofam atque inopcm viuunt vitam,rudi0res funt, furtis, perfidie atque brutis moribus plané natos dicas.Adolefccntibus omnibus licet amp;nbsp;arnica amp;nbsp;amore frui vario,donee ex omnibus v-namhbi in matrimoniü dclcgerinc.Quin amp;nbsp;pa ter filif procum benignilïimè excipit, vt vix cre dam quenquam quanuis magnatem,ex his fibi virginem in vxorem duccre:quanqua hanc viro coniunélam nemo præterea ambiat aut inuifet, fed nouos fibi quiiq; aliunde parat amores.
Horum maxima pai s neq; Mahumetani,neq; ludæi lunt,neq; Chriftiani,vixq; in his vel fidei aheuius fcintillula quis muenire potent, Nulla babent templa, nullas omnino orationes,fed ab omni plane pictatc alieniffimi,vitam agunt bc-luinam: amp;nbsp;fi cui fortadé melior mens atflauerit, cCim neq; legillatorem habcat, neq; fyncerioris fidei inftitutorcm,aliorum vitam atq; mores Ic-quatur nceeïTum elt. Numidx omnes rerum o-
01^'
-ocr page 115-LlBEKPRIMVS. jd milium cùm naturaliüm turn domedicarum ae politicarum impcritiflimi, proditionibus, inii-dnsjcædibus,furtis atq; rapinis adJiftifiimi. Ea gens cùm fit vilinima,nuliü apud Barbaros tam vile aut abieélum reperiri munus poteft, quod non vcl lubenciffime obire velit. Inter lUos ple rique latrinas cuacuant,alij culinariâ curant,alij dabiilarios agunt,alij id genus (hnilia exercent. Qui Libyan! mcolunt,beluino etiä viuunt more,literarum bonarumq; artium negligentiffimi acque ignari, furtis ie prorfus at que rapinis dc-dunt.Nulla lUis religio,nunç leges,nulla demqi vitæ regula,fed fuit ac erit femper vita illis mi-ferrima atq; infœliciflima. Nullatam horrenda excogitari proditio poteft,quain illi lucri caulïa perpetrare nó aufint.Totam vitam aut nequif-nmis negociis,aut venationib’,aut bellis ttanfi-gunt,neque calceos geftant,neque velles. Nigri tarii regionis incolç oeluino etiam viuunt 1110 rc,a rationis vfu, ab ingenij dexteritate atq; ab omni arte alieniffimi, nihil omnino meliorem vitam ducunt,quam ft nunqua inter feras aliud quiequä prçter fyluas vidiftcnt. His numerofus fatis merecricum grex eft, vnde amp;nbsp;quam vitam degant,facilè quis colligcre poterit, nift fortade aliquanto fe melius liabeant,qui famofiores vr-bes inhabitant:hos enim pauló propius ad hu-manitatem accedere,crcdibile videtur. Nee me latet quam meipfum dehoneftem, quum taUa de Africa fcribam,cüi amp;nbsp;vitæ initium amp;nbsp;educa-tionis mcæ bonam partem debeo;vcriun bac in re nullam omnino purgationem quæro, præter £ iiij vnum
-ocr page 116-DE s C RIPTl o NIs AFRICA vnum illud hiftoriographi officium, l'eriam v-bique in ichbendo ventatem, quæ li cuiquam adulari videatur,in vicium vertitur. Ea me rel omnes vti funt enarrare co2it,nullo prorius fu co adhibito : quare hoc in loco Icétorcm roga-tum velim,hunc noftrum laborem ne lato qui-dem digito à vero difccdcntcin, (quanuis nullus reneriatur ornatus verborum,nullaque arci-ficij elegantia) ceu noua quaedam benigno èx-cipiat animo,ac quam fuerit illis xquitatis itu dium animusque prorfus infraftus, ex iis facile edifcere poteris,quæ tribus verbis narraturus fum Ferunt noftratem quendam iuuenem fce-leftum ac moribus corruptiflimü propter quod dam facinus fulluaiio adiudicatum . Poftndie veró,vbi fe negocio parauit carnifex,eognouit nebulo fe ante aliquot annos carnifici amicuin fuiife atque familiare: qua; res non mediocrem fpem addidïtjfoie,vt aliquanto mirius feenm agcretur,quàm cum aliis non notis . Sed egre-gie fua fpe frurtratus, nihilo melius à earnihce acceptus, quam fi nunquä nouiflet. Qiiarc initio mifer ille de carnihee conquerens^ Au mi germane,exclainat,qua; te iam crudelis agit fu-ria,vt non veterem agnofcas fodalitatcm lt;nbsp;Hie carnifex multo quàm antea atrocius fultigans: Amice, inquit,ego femper offieij memor,nullu hac in re foleo mifericordiae dare locum : ac fie continuo fultigans, non prius ab officio quic-uit,quàm iudicis fcntentix fatiffaftii fuit. Magnum æquitatis argumentum,cùm in punien-do nullus omniuo fucric pr«cedcnris ^ücitiae
-ocr page 117-LIBER P R 1 M V S. 37 rcfpeôlus. Hæc ego cam ob caulTam hoc loco in-ferere volui, ne iliorum tantùm vitia deferibes, his aduliri videar, quibus cum mine mihi ne-gocium eft, aut præftantiam Afrorum folum-modo enumerans, illorum in futurü mihi gra-tiam venari dicar,viidc iam meapte fponte de-fciui, vt aliqiiando tutior ad cos paterct rccur-fus. Huius etiam argumenti amp;nbsp;hanc quoq; ac-cipite apologiam: Auicula elegantiffima arqué naturæ tam infigni dote prædita,vt tarn in mari inter pifces,quàni in acre inter aucs degerct, o,u tpijSiop diccre potuifles ,cùm quodam die apud auium regem in ius vocarctur, vt annuum fol-ueret cenfum, mox de mutando clcmento,dcq; Rege illiidcndo cogitate cœpit, ac vnico volatu fe ex aeris regione demitten3,Occano immerfit. C^iod vbi pifccs miraculû aniraaducrrunc,con tinuo gregatim omnes accurrunt,aduenam fa-Iutant,ac quid caufç hue venerit,fcdulô inqui-runt. Mox auicula: An no fcitis,inquit,pifccs bo ni,fic prorfum inuerfum return ordinem,vt vix quis in aeris parte amplius degcre fecure poffit^ Nofter h diis placet imperator iniquiflimus,ra-bic nefeio qua impullus, membratim me lace-rare iaircrat,cùm tarnen nullam vnquä habuc-rit fua aula auem, qua: adcó atq; ego regiis per omnia fauerit commoditatib.Qiiam poftquam iniquilfimam intcllcxi confpirationcm,huc ad vos tranl'migraui. Quare vel anguftus vfpiam mihi hïc apud vos concedatur angulus,quo me plus fidei atque bencuolentix apud exteros, q apud conclues mueiuHc affirmare qucam. Hac «ra-
-ocr page 118-DESCRIPTIONIS AFRICA oratione pifcibus pcrfuafit,ac apud eos totum annum tranlegit,nemini vel obuluni numerarc coaélus cll. Qjio pcra6to,Rcx pifcium fua quo-que tributa exigera cœpit, ac tandem ad auicu-lam peruentum ert. Auis porio æquitatis earn efle regulam affirmât, vt vnicuiqüe quod fuum eft reddatur, feque omnia fa6luram,quæ fidifli-mo conueniunt fubdito.Hæc dumloquitur,ex-panfis alis fubitó fe in altum tollit,atque ad fu-peros redit. Sicque quotannis auicula vbi fe re-giis exaftiombus grauatum iri videt,elementum mutat. Nihil ex hoc Apologo inferre nunc ve-Iim,qnàm homines omnes earn maxime regio-nem appetcre,qu3c minimum adfert damni arque incommoditatis.Quod fi Afros apud quof-dam malè audire fenfero,ego me ex Granata or-tumaffirmabo:fin autc Granatenfes aliquo vicio notatos percepero, Afrum me pro-fitebor. In noc autem aliquantó A-fricanis magis adblandiar, quod illorum tantum vicia magis nota atq; prxcipua enu merabo,iis omnino negleftisquarle-üiavidebun-
tur atque minu-tio-
r*.
-ocr page 119-5^ toannis Leonis African!
deferiptionum Africæ rcruinq; in eamemorabiliumgt;
LIEES. SECVNDVS.
Nuüicratis prima huius operis par* » nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^^ Africa: ciuitatibus, terminis, di-*
uifiorgt;ibus,iisc|i maximé rebus quæ memoria dignæ videbâtur: fecunda bac parte multà vberius,propius,copiofius atq; diftinftius varias deferibemus prouincias,oppi-da,montes,ii tus,leges,ritus atque mores. Adeoq; nihil non taftum relinquemus, quod ad huius indituti intelhgétiam vteunq-, facere videbitur. Sumpto igitur ab occidcntali parte exordio,cnar rationem eo vfqüe cxtendemus,dum adÆgypti terminos peruentum fuerit. Partiemur autem hunc noftrum laborem in feptem libros,quibus diis fauentibus amp;oclauum jnncéfemu3,qni flu mina,animalium genera,arbores,platas, fruftus^ ftirpes,aliaque id genusIcftu iucundifümacom pleftetur.
lt;tien regio occidentxlis.
Tl Ea Marocci regio ex Occident! atq; Septen-■*■ ■* trione man Oceano alluitur,ex meridie Atlante terminatur,atque ex oriente flumine quod illi Effiualo appellat, clauditur. Nafcitur autem is fluuius ex iam difto monte, tandemque dela-bitur inTenfiftim fluuium, atque Heam à pro* Xime fibi adiacente regione diuidit.
«^Heaßtus atque defcriptio»
Eft
-ocr page 120-D E s C R I P T I o N I s A F RI C Æ
ESt lise terra admodum afpera,faxo(is mô tibus, vnibrolis nemoribus amp;riuulisvn-dique fcaturientibus plena, inhafeitatori-bu3 tain copiofa atque opulenta,vt vix crederc quis poflet. Maximus illis caprarum atque aü-norum numerus,verùm non adeô magna ouiü, boum aut equorum copia eft. Ingens nis ell fru ftuum inopia, non quod l'olum Ht infrugifcrû, fed bac in parte tam funt rudes atque ignari,vc perpauci iflic reperiantur, qui arborum culturâ nouerunt. Quod cxeo facile mibi perfuaferim: memini enim me apud quofdam reihortéHs péri tiores latis bonam inuenifle Huéfuû copiam. Frumentum non tam illis copiofum elt, quàin funt liordeum,millium,amp; panicü. Magna apud hos mcllis affluentia cil,quo ceu vulgatiori cibo vefcuntur,amp; quoniam quid cera valcat prorfus ignorant,earn eiiciunt ac negligüt. Reperiuntur amp;nbsp;hîc fpinof« quædam arbores,quæ fruftû craf* fiorem producut,iis oliuis Hmilem,qui nobis ex Hifpania afferuntur: hune illi eorum idiomatc Argan appellitât. Oleum inde conficiunt quod grauiori» ell odoris,tamcn co ciboscondire,lych noque penfili infundere l'oient.
^ HHiM popuU abus at^ue yidus'.
HI fere femperpanevefcunturhordeaceo non fermetato,quem libum dicas citius quàin panem: coquiturautem in huiuH modi fartagine tellacea, qualis cil apud Italos cà quæ placentas tegere folet:ncq; adeô multos in-uenias, qui pane vefeantur furnaceo. Reperitur amp;nbsp;apud hos infipidus quidam vilisq cibus, qui eorum
-ocr page 121-LI B E R , s E C V. N D V S. J? corum idiomate Elliafid dici folet, atq; in hunc fere modum coponitur: Farinam hordei in bul hentem aquam iniiciunt,quam aliiduo quodam baciHo circunuoluunC milcentq;, idq; tancifper dura iam abunde coftam vident. Deinde huic pulci menfæ appofiræ oicura quod apud illos nafcitur infunount,omncs illius famihæ ipfura catinura circunftando,non cochicaribus ied ma nibus ac digitis exedunt. Veris autem atq; ælta-tis femponbus iam diftam farinam laéle com-milcent, Je olci vice,butyrum iniiciunt: fumi-turq; apud illos hic cibus non nili inter cœnan-dum. Nam ientaculo hyemali, panis ac mel fa-tiffaciunt: æftiuo autem tempore lac atque bu-tyrum pani addunt. Soient præterea amp;nbsp;carne e-lixa vel'ci,cui quidam cœpc,quidam fabas, non nulli etiam codimentum quoddam quod apud illos Cufcufu dicitur,addere folent.Nullus inter hosert menfarum aut mapparum vfus,fed mat-tam quandam rotundam numi fternunt, quæ amp;nbsp;menfae amp;nbsp;mappæ vicem apud rudem hâc gen tem obtinere confueuit.
« Iam diÜorttm yeßitus at^ ntt/s.
r_T Orum maxima pars panno veftitur, qui ƒ ex lana ad ftraguli modum confici folet, eorum idiomate EIchife nuncupatur,Id-dices efle dicas, quibus Itali Icftos fuperfternere confucuerunt. His inquâ pannis fefe inuoIuunO, deinde nô medium,fed nates laneo quodam cin-gulo circundant. Eft amp;nbsp;apud hos panniccUum quoddam palmorum longitudinc decem, latttn dine vero duorum in vfu, quo folent caput or
nate:
-ocr page 122-DE S CRIFTIONI S AERICÆ nare: hoc ferè ex iuglandium radicii fucco tingi turjaptaturq; capiti m hunc modum, vt fuperior j parslempernucfarcmaneat.PiIeum nemogellac ’ nili fit fenex aut vir doftusji q tamé rtpenacur doéli: eltq; bic pileus duplicatus attp rotundus, eius propemodu figurç,qualis efi quorundam in Italia Medicoru.Raro admodum m bis regiomb. fubuculas inuenias,quod ea ob ré facile euenire credidcrim,quód aut linü nó illis jpucniat,aut fi prouenit,nó eft qui texendi telam aitein callear, illorü fcdilia nihil aliud q llorcx quædâ pilis iun «isq; intertextae. Lcéfi vice culcitrâ quandam ha bent pilofam,quarü quædam dccé vlnas longitu dinc,quacdam etia plus,quidam minus occupât, quin amp;nbsp;quædam viginti vlnarum repcria5,nunq rerô longiores:harum pars vna left us e(l,rcliqua rcro linteaminis atq; ftraguli loco vtûtui. Verno femper tempore parte quæ pilofa cil corpus te-gunt, aliquanto enim plus caloris adfert: ællate Fcrè villolailla parte reiefta,atq; culcitra inuerfa, altéra malunt.Puluinaria fere ex huiufmodi tela vili atq; afpera côficiunt:qualis ea cil quæ nobis exAlbania aut Turcia equis tegédis adterri folct. Ïlloru mulicres vt plurimu facie deiiudata inde-dunt,hævafculis ligncis tornatilib,vtütur:catini rcró cçteraq; culinçvafa,vt plunmù fiftiba funt. Hoc indicio facile interno feas quis vxoré duxe-XCrit,amp;qui non;quód qui nöduxit,barbam rädere folet, qua poli matrimonium initum pro-Iixiorcpi gcrunt.Habet hæc regio non multos ad modum equos,verùm eos adeó agiles,vt nó felis j bis vçlocms mores illos tranfuolarc poffit. NulU '
llllS
-ocr page 123-LIBEKSECVNDV9. 4®
Illis adhibentur calces,folentq; huius regiones co loniequis tantiim atip afmis ararc. Magnam hïc inuenias ceruorü,capreolorurn,atq; leporumco-piarn: af nulla illisvenatio placet, quæ res,credo, tacit, vt inulto copioliori numero reperiantnr.Id autem omnino mirunivideripoteft,qupdquuni multi hïc vhiq; reperiantur riuuli, rariori tatpen numero funt molæ: verü id ex eo fcqui credibile cft,quod quselibec fere domus lua habeat molam ligneam,quâ eorum mulieres manibus agere con fueuerût.Hîe neq; artes neq; literæ locum aliquê habent: nih forte aliquot reperiantur qui aliquâ tibi legis notitiam polliceantur,cùm prçterea vir tutis ne vmbra quidem inter hos reperiri pollet. Nullus apud illos medicus,null*omnino chirur-gus alicuius eruditionis autgratiç.Quôd fi quado flut morbus aliqs,aut aliqua vrget neceffitas,mox jUj hominib.perinde atq; Italicquis cauteria ad-dunt.Chiruroi tamé aliquot apud illos inueniun tur,qui circuncidendoru puerorum cura tantum gerût.Non eóficiturapuu illos fapo,fad eiusloco cineres vfui funt lotricib.Perpetuü apud illos ert beJlum,fed iqteftinü,adeo vt nullos præterea po pulos bello lacedant.tii^ód fi cuiq peregre profi-cifcédumeft,bic alterius partis vel fcortü,velvxo rem,vcl religiofum abquem fox viç comité aflu-mere cogitur.luftitiç null’planè inter cos cultus, idq; pferrim ijs in mQtibus,qui principe ac duce omnino del^ituti funt:quin amp;nbsp;huius regionisno biliores, o intra ciuitatis alicuius muros habitât, vix populo aliquod ius,aut regulam aliquâ prar-feriberç audcnt,täta eft horuqi vbiq; infolentia.
Horum
-ocr page 124-, DES C RIP TIONIS AFRICA
Horum ciuitates exiguo funt numero, at mulquot; tos habentpagos,vicos,atq; caftra munitiffima, de quibus poltea fuo loco copiofius atque vbc-nus, Deo tauente, dicemus,
^ De Tednefla Dea ciuitate. TEdneftam ciuitatem antiquifiimam con diderunt Africani in planicie amœnif-fima atque ampltfüma, quam altiffimo muro ex lateribus atque creta circundederunt. Eft amp;nbsp;riuulus qui ex rrbe defluens huius tbiræ a-quam prebet. Aliquot bic reperias mercatores, qui pannum venalem habent, ex quo huius in-colæ velles fibi conficere confueuerunt. Venit amp;nbsp;apud hos quoddam telæ genus,quod illue ex Lulitania aduchitur: extern artifices nullos ad-mittunt,prxter futores,lartores, fabros, atq; au-rificcs quofdam ludæos. Nullum habet hoc op- , pidum diuerforiuin, nullumque hypocaullum, aut œnopolium: quôd fi quis mercator hue appuient,ad notum aliquem fe cóferat necelîe ell: fi verô huiufmodi nó occurrat, fortiuntur inter fe nobiles, quifnam ignotum hunc mercatorem hofpitioexcipiat: adeó vtnemim qnamuis Barbaro hofpitiumdefitauthumanitas,quinamp; ex-teros Iplendidc atq; honorificé femper accipcre folent. Qui autem hofpitip exceptusfuit,in di-greflu fuo hofpiti munusaliquodin gratitudi-nis fignum dare cófueuit,quó gratior illi in po-ftcrum pateat reditui. Si verô huiufmodi ad-uena non fueritmercator,huic faselt quam veilt ipfe cligcre magnatis domum, nulli altriftus dono aut hofpitij penfitationi.Qiiod li denique
men-
-ocr page 125-LIBER SECVNDVS. 41 snendicus aliquis iliac tranfeat pcrcgrinusjiuic mox apparatur cœna in quodam Xenodochio, quod paupcfibus tantùin exlhuélutn, publico rouetur ærc.Vrbis medio vctullum templum vi fiturfumptuofum amp;nbsp;inulitatx magnitudinis,iis temponbus ereftum putant, quo Marocci Rex apud eos rerü potitus dl.Habet porró templum medio fui loco ingenté quandamcifternam,mul tos prsctcrea facerdoces,atque id genus hommes, qui eius curam habent, ac rebus necellanis pro-uident. Reperiuntur bic pallim amp;nbsp;aliapennulta templa,quç ecli angulla,mtidiffimatamen lunt, atque optimé exculta. ludæi in hac vrbe ædeis plus minus centenas poffident,qua: nullum pror lus annuum exfoluunt tributum,nifi quod no-bilibus quibufdam,quos fibi quifq; maxime fa-uere intelligit,munufculum fubinde mitrit,quQ amicitiam foueat, augearq; ; eftq; maxima vrbis pars ludæis referta. Horii funt monetariæ «des, nummumq-, cudunt argeteum, cuius Alperi (lie enim illi vocant) centum ac fcptuagmta,vnciain vnam pendent, ei monet« perfimiles,quæ apud Hungaros in vfu eft,nifi quód h«c quadrata cu-ditur, Hungarorum autem non ita. Illorum in-colæ ab omni tributo annuoq; cenfu liberi funt; fi quibus tarnen in publicum aliquod «dificium aut alium quemuis fumptum pecuniis opus fue rit, mox conuocatur populus, ac quod cuiufque vires ferût,id illis in promptu numerandum elf. Ruinam parti hæçciuitas anno Mahumetes.t9i8. Quo tempore illorum eines oés ad montes con* fugêre, indeq; Maroccum fecontulerunt. Huius
F autem
-ocr page 126-DESCRIPTIONIS AFRÏCÆ
autcmreihaiic rationem énumérant: Audierant incoix vicinos Arabes cum Lulitanix Ducibu? (qui turn tempons Azafain occuparant) fœduS imüiç, poUicitosqi lé oppidum m Çhriliianoru ditionem tradicuros,qua; rçs inhabitatores adeo deterruille dicitur, vt lUi protinus fuga falutein quæliennt. Memini quoqùe me banc ciuitarem omnino euerfam vidilîé,murüs lolo a;quatos,æ-dificia deierta, nilnlque in iis prêter comicum aiianimve auium mdoî turn temporis videri po tuit. Fuit hoc anno.920,
^ Teadetum Hex oppidum, HAbctTednelfa vicinum libi ex Oriente oppidum, quod oCtodecini ab eamilia-riuin fpacio,ad cuiufdam montis radices fitum eft, Teculetü iHis appcüari confucuit, do-jnosque circa mille obtinçt. Huie contigu us elf quidam riuulus,qui ex vtraq; parte hortos amu; nilfimos, omnisq; generis arbores habet. Multi intra huiusvrbiamp;muros putei reperiuncur,e qui-busaquam limpidiffima m atq; dulciffimani hau nunt. Egregiunihiccminentiffimüq; templum confpicitur;quatuoritem pauperü Xenodochia, atque vnum religioforum monaftenum. Incola: multo ditiores habentur, q qui Tedneftam inha bitant: quod facile ex eo quis eolligere potent, nam portuin eeleberrimum habent ad mare O-çeanuin,incrcatoribus Goz vulgo appeUatum. Magna reperiturapud illos frugum atque legu-minum copia,qu3e ex fcrtiliffimis illis circuunalt; Centibustp agris proueniunt. Solent amp;nbsp;hi ceram nuttere in Lußtaniä: magnaq; illis dl in veftitu
-ocr page 127-LIBERSECVNDVS. 4s
amp; equorum apparatu cura. Quo tempore apud » illos agebam, repperi nobilem quendam qui in eoiiim conciliis primum obtinebatlocü:huiu» officium erat,ciim de tributo,quod fingulis an-nis Arabibus cxfoluebatur, tuin etiam de pace inter Arabes atque fuos ciues curare, fi qua cirée inter eos orta dilTentio.Inventes fibibic college-rat diuitias,quas amicis paradis pocius q fcriniis augendis collocari maluic : in pauperes inunifilt; centiffunus,in omnes fuos eines Iargiffimu3,atqi fautor cadidiffimuB,adeó vt nó immentó dliun omnes ceu patrem atque tutorem optimum ve-nerarentur. Cuius etiam rei ipfe ego perlculum feci; qui non vulgariter, fed iiiiris admodum ab illo exceptus modis,aliquandiu apud eum com* movatus. fum,variasq; in illius sedibusde Afiorn rebus geftis liilforias legi. Cecidit vir ille probus vna cum filio in quodam prxlio, quod cum Lu-fitanis geffit : idq; anno feciindum nodram coin putationé.paj. Chrifti verb anno. 1514,Poft bxc^ ciuitatem euerfam. populi partem in fugam re-daftam,partem captiuam,ac reliquaab boftibus interfeétam intcllcximus,quae omnia multo co-piofius enumerauimus in co libcllo, qui de A-tricanis rebus, nunc recenter excufus, in lucent editus eft, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;‘
^ De Hadecchite Hea op^ido» HAdecchis eiuitas in plaincic fi ta,oft o mi-liaribus ad Meridiem à Teculctlio diftat; focos numcrat feptingetos: huius munis;' ex viuo lapide,accxeodë conlhufta totius vrbi4 Vcmpla atque domus.Vrbis medio ampUffunu^
F ij «ft
-ocr page 128-DES CRIPTIONIS AERJCÆ
eft fliiuius,qui vtrinque multas vîtes atque per* ^ulas habet. Multos reperias artifices ludæos. veftitus iUis fie fatisdçcorus: cqui habiles: mer-çaturam vt plurimum exercent; pummum cu-dunt, funtque apud illos fingulis quoque annis nundinæ,ad quas vicinæ nationes conuenire fo-lent. Magnam apud hos inuenias armentorum, Janæ,butyri,olei,ferii,amp; panni copiauudurantq; jllis nundinæ dies quindecim. Mulieres forma prïecellcntes,candidæ,obelulæ,vcnyllæ,atq; imprimis elegâtcs. At vin beluino prorfus font ani mo, adeoq; zelotypia laborant,vt fi quem cum vxore confabulantem repenant, cöfeltim inter-ficiant. Nullus apud hos qui lus dicat,nullus eru ditus qui inter crues Magiftratus pro dignitate diftribuat: folus is fuo arbitratu regit,qui diui-tüs cætercs antecellit. In his quæ ad religionem pertinét, facerdotes habent adminiftros. Neque tributum aliquod,neq; annuum exfoluunt cen-fum,quemadmodum nee illi,de quibus iamiain diximus. Hie à quodam facerdote,ingenio miic liberali,hofpitio exceptus fu,n,qui amp;nbsp;eaiminib, Arabicis admodum fefe obleébabat. Quaobrem fplcndidè ab co exceptus, prælegi illi de eadem re opufculum: quæ res fecit,vt non nifi amplif-fimis onuftum munerib. à fe difcedere fit palfus. Maroccum hine me contuli. Poft hæc audiui amp;nbsp;hoe oppidum fimilitcr à Lufitanis excilum,o-mnest]ue incolas ad proximos montes confu-gifle, Anno .$gt;32. hoe cft,eodcm quo patriam^ vifendi ftudio, reliqui, Anno qui erat à Chrifto
-ocr page 129-Lt B ER SE C VN D V Si '' 4J ^ Ileufugagben Hea op/jidutitWi
AB Hadccchite Meridiem verfus ofto di-ftat milianbüs,in iugo excelfi cumldam montis titum:focos numerat circa qua-* dringentos: infimü collem alluit paruus amnis» N u Iquain hortus reperitUr,nuIla omnino arbor à qua fruftum aliquem expeftent:cuius hçc,ni fallor, ratio ert, quod horum incolæ adeó fune ignaui atque inertes,vt nihil prêter hordeum amp;nbsp;oleum eurent. Omnibus anni temporib’nudis inceduntpedibus,ditiores calceos ex camelino aut bubulo corio geftare folent. Continuü cum vicinis bellum gerunt,idque tanta cüm langui-* his efFulione ac hominum rtrage,vt canes magis quàm homines appeilädos dicas. Nullum apud hos iudiciunl,nullus faccrdos,nullusq; Icgis pe-ritus,qüi aliquem vit* modum,quive rempub* inter eos cóltituat: quare ncc iuftitiæ neCprobi-tatis vllus eis eft cultus.N ihil omnino frueluum producunt montes illi ; magnam habent mellis «opiam,quo omnes incolæ velci,finitimisq; na-tionibus diuendere folent. Et quia ceræ nullum noueruntvfum,eam cum reliquis mellis excre-mentis cijciunt.Habet hoc oppidulum angufta facellum,centum vix hominu capax,quo tarnen ita infrequentes cóueniunt vt ampliorc illic nó fit opus, tantus elf his rcligionis atque pietatis negleélus. Quocunq; foris fe conférant,pugio-nem,quidam etiam naltam geftant:nequc taro audias apud illos einem aliqüem intcrfeéhim. Nihil his exeogitari poteft fceleratius,nihil pro-ditionis atque omnis nequitiæ amantius.
• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;E üj Mc.*
-ocr page 130-'\ DESCRIPTIONIS AFRI CÆ
Memini me quondam cum Serifo iter illuc fs cifl'c,qui amp;nbsp;Heæ fibi velidicat imperium, idque quo diiiidium inter cos componeremus: dielu emm ihcredibile,quàm acre iliic enm ob bomi cidas turn ob latrocmia atq; furta,bellum exof-turn erat. At quia Serifus nullos fecum adduxe-ratLegispericos,nulIos item qui diffidia compo nerent indices , voluit me pro vinli id munus fufeipere. Mox gregacim accurtunt oppiduli ci-ues;hic vicinum octo ex lua cognatione intcrfs dire docet,ille cotra ex luis decern necatos quc-ritur,atquc ob id factum aliquot pro veteri con fuetudine aureos fibi numcrari cupit. Hie fibi aureos exolui debcre ancuerat,quôd decern fine ex fua famdia interfc6ti,ciim iUc ex alceriusoéto tantum cædc affecerit. Ad quod,iure id Faktum rcfpondetur,eo quöd fundum quendâ patrium, fibiq; ex hæreditario iure debitum, vi atq; iniu-ria eripere ltuducrât,verùm fuos inuitis legibus amp;nbsp;scquitate Iblùm vindiétæ cupiditate obtruft* catos. Eiufmodi nugis träfigitur totus dies,neq} vllus dabatur interim diffidia finiendi modus. Circa medium noétis vidimus magnam in foro turbam concurrente, tantaq; fanguiniscffufione atq; (trage dimicanté,vt neminem tam atrocem putem,qui non lènó exborrcfcat. Quamebrem fibi metuens Serifus,ne quid proditionis aut có fpirationis latcrct inter fceleltilfimos ncbulo-jics,mox fatius illinc migrare exidimans quàm huius aétus finem cxfpe6tare,hinc Aghilinghi* glulum profcóti fumus.
ig le^entnm.
-ocr page 131-' L 1 B £ R s E C V N D V s. 4 TEijcutuin item oppidulû in planicie ab Ileulugagheiiü Ütcidetem vcrlus decent diftat miliaribus: rannkas numerac pins, minus trecentas. Murum habet ac domus late-ritiasùncolæ agiorum curam gérant: folum hor deo tœcundilhmum, vix aliud fernen recipic. Hortos amœnos de Ipaciofos habent,vicibus,fi-cubus,amp; perheis cofitos: Capras innumeras pof fident. Multi bic paflim leones, à quibus non ' medioeri afhciunturincommodo;fçuiuntennn indies cùm in capras,turn de in citeras eius regiems pecudes. Nos cùm in harte terram inci-diflemaSjOb hofpitij inopiam ad quandam do-munculam diuertimas,quæ vetuftate ruina nw nabatanequis de pabulo abude profpeélis,fores lignis «Se fpinis quam fieri potuit cunofilfimè, occlufimusiQu^dum à nobis geruntur,nicnlis erat Apriks, quo tempore ingens ilks elt œil us. Quare nos m lummu domuncalæ afeendimus locum, quo magis aéri inter dormiendum ex-pofiri eUemus. Circa medium notbs,fenfimur duos infignis magnitudiais leones,q hue equo-rum odore aUeCii,lcnticofum lUud munimentû ab oftio fubmoucre conabanrar. Equi veto ter-rote commoci,talcm hinnitum arque llrepicum edebanc, vt omnino vereremur ne inuakda ea-fula corruente,nos leonibus ientaculo futari ef-femus.Polt hçc vbi iam autoram fenfimus,mox equos rternimus,arque inde ad eum locum nos contulimus,vhi principem cum exercitu adeflé feiebamus. Non longo poft hæc tempore fub-fequutum eft oppiduli excidium. Bona ciuium
F ikj pars
-ocr page 132-^' DESCRÎPTIONÎS AFRICA
pars occifa,reliqui à Lufitanis capti,in Pottu-galliam abdufti funt. Hxc autem Anno.pie. gefta, à Chrifto nato .1513.
^ T^efegileltum Hex oppittum.
TEfegdelrum lie fatis amplum familias ha bet pluies oétingentaspn fuinmitate ex-celn euiufdain inótis licuin,akillima ru-pc ceu natiuo inuro cingitur:diftat aûc à TeijeU to meridiem verlus,miliarib.duodecim,habetqgt; fub fe fluuium,cuius nomen memoriae excidit. Horti apud illos amœniffimi, omnisque generis arboribus feraciffimi,iuglandibus confiti. Inco-læ ditiffimi,equorum magna illis affluentia,nuU lumq; Arabibus tributum exoluere coguntur. Continuum his cum Arabibus bellum,nó fine maxima vtrinque fanguinis effufione atque ho minum firage. Solent viciniorcs pagi amp;nbsp;vici co quicquid grani habent deferre, ne ab hoftibus quotidie incurfiones facientibus,fpolientur. Cities humanitatis atque ciuilitatis amantitfimi,à nullis fe neq; liheralitatc,neq; erga exteros mu-nificentia fuperari finunt.Habet quælibct vrbis Jiorta fuos cufiodes,qui ingredientes humanif-imè cxcipiunt, atque num quem habent illic amicum aut notum fcifcitantur. Qiiód fi nemo fit,in egregiu aliquod hofpitium deducunt,atq; pro dignitate acceptü dimittunt:quicquid füm ptus fucrit, non ex hofpitis fed ex publica pcn-iatur pecunia.Laborant amp;nbsp;hi quidem zelotypia, fed fidei atque promiffi obferuantiffimi, Eft in ciuitatis medio tcmplum clegantiffimum amp;nbsp;or natiffimum, quod fuos habet facerdotes atque mi-
-ocr page 133-LIBER SECVNÖVS. 4J miniftros. Et quo apud illos ius fumma sequi-tate adminiftreturjudicem habent apprimc do-élum,qui omnium totius Rcipub.rsrum (crimi nalibus tantumodo exceptis) curam gerit. Cam pi in quos fementem iacere foleht,per montera funt difpofiti. Ad hos quoque vna cum Serifo profeftus fum Anno. 919. qui Chrifti fuit mil-lefimus quingentefimus decimus.
^ Tagteffa ciuitatis defcriptio, TAgtefla antiquiffima ciuitas figura rotun da, in fummitate montis fita : cuius cH-uus flexuofos gradus habet, ipfi montis faxo incifos.Diftat à Tefegdelto miliaribus plus minus quatuordecim. Ad huius montis radices praeterfluit fluuius,ex quo Tagteflartr fœminæ aquam hauriunt,neq; alium habent incolæ no-tum: tametfi à Tagteffa fex ferè miliarib. diftat, tarnen fi quis c ciuiCate profpiciat, fcfquimilia-re vix abeffe videtur. Eftporró via angufta quai ab vrbe gradibus rupi incifis ad eum ducit fiu-tiium. Huius eines direptionibus,furtis,rapinis, amp;perpetuo cuvicinis beUo gaudent. Nullus illis ager, nullum pecus, præterquam in hoc monte; aprorum maxima illis copia: equorû verô tanta inopia, vt vix vnum in hac ciuitate quis repe-tire pofTet. Adeô difficile per eorum regionera patetiter, vt neminemtranfire finant, nifi fide publica exhibita. Ego cùm apud eos agerem,ma gna regionem illam inuaferatlocuftarum copia, quas in tantum creuifle affirmare aufim, vt fpi-cas, quæ turn temporis maturitatem attigerant, multis partibus excederent: adcó vt ipfa foli fu-pcr»
-ocr page 134-ÖESCRIPTIONÏS AFRICA
' perfieics locu)tis plane tegeretur. Wque Anno «pip. tjui Chrilh fuit .1510.
«f Eitdeuetum.
ATagtefla Meridiem veiTus miliaribus cir citer quindcciin diftat amp;nbsp;aliud oppidu, gt;nbsp;Eitdeueturn vocant, loco eniincntiori, in planicie tamé cxikuftum. Familias numeraC plus minus feptingentas: habetq; fui medio fon tes limpidilfimos atque frigidilïimos. Cingitur oppidum rupibus vndiquaq;, amp;nbsp;nemoribus va« ! ftimmis. Omnis generis artifices Induces hîc re« perias: neque delunt qui primes liüius incolas ex Dauide prognatos afierant : veiùm vbi eanl regionem Mahometes occupaflet, etiain populi j fidem üfdem temporibus immutatam dicunt. • Multos bic videre licet Iuris peritilîimos,qui le« gum ac decretorum fummam ad vnguem tenet: niemini enim me quendam apud illos proue« ôiffimæ ætatis hominem vidine, qui magnuOt eorum idiomate conferiptum volumen proln-ptiffimc recitabat, Elmudcuuana vocAbant,hoc eft,totius lUris corpus. Diuiditur id volumen in tres tomos,in quibusquçdifficiliores funt quæ-ftiones explicätur: turn etiam cuiufdam autoris (Melic appellant) in cafdem confilia. Ford dicas iudiciale,in quo quicqiiid inter eines atque vici-nas ciuitates diflidij exoriri poteft,continuo de-ciditur ac fedatur. Neq; folùm ea attingunf,quÆ ad Remp. attinent,vertun etiam quæ ad religio-nern amp;nbsp;fidem Ipeftant: quanquam in crimina- ' libus non admodum illis à populo fides habea« tut,neque etiain lue in re magni fit eorum eru-. • nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ditio,
-ocr page 135-LIBER SECVNDVS 4Ä Jitio. Cùm apud hos agerem, diuerfabar apud quendam cauiidicum,virum cruditinimuni,quï vc fuum holpicem lautius exciperet, multos le-cum ad cœnam fiix farinx doctores conuocari iuflerat. A coma veró,multas (vt fit) in medium aUatæ Tunc quæftioncs : ac inter esteras roga-turn cd, Num vendere quis cum poflet, qui à quoquam populi cômodo nutritur. Erat inter cos fenex quidam barba vultuque verendus, cui omnes multum tnbuebât honoris,hurîc eorüin lingua Hegazzarc vocitabant. Quod nomen vbi iamter quatérve audiuiirem,ex côuiuis illius no minis veram etymologiam mihi dari cupio.Illî Lanioncm fignihcare affirmant: nam,inqüiunt, quemadmodum lanio fingularum partium ana tomiam probe nouit,fic fenex ilte nodos omnes diffieüesq; Iuris qu^elliones optime foluit expli catq), Horum vitamiferiis atque ealamitatibus obuoluta,cibus illis panis hcraeaceus,olcum argt; ganieü amp;nbsp;carnes caprinæ. Nullum nouerUnt fru menti vfüm:fœminas habet forma précellence^, coloris non afpernanJizviri validi atq; robudioj res, peftus fere omnes pilofum habent, infighit liberalitatis,at zelotypia: morbo addiétiffimi^
' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^ CHleihat Elmuridin, quod Latmit
___ rupern difcipulormn fonat.
I ƒ ST arx in iugo excelfi cuiufdam tnorttis ' exftrufta,habctq; vtiinq; amp;nbsp;alios eiufdem fere altitudinis montes,qui rupibus ac vagt; ftiffimis fyluiscingütur. Nullus adarcem accef-fus, prêter angullam quandam femitam ex al-tero mentis latere, Ab altera parte rupes altera ' ’ ~ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;vero
-ocr page 136-t)ESGRtPTI0îlt;ÎIS AFftiCÄ
Vcrô Tefcgdelti pronlótorium ad lefquimiliarei ricinum habet,diftacq; ab Eitdeueto miliaribus ferme oäo amp;nbsp;decé.Noftris temporib. à quodam Apoftata.(Homarigt;eijefvocabanr)exdruftaefti qui primùm populo à concionibusjiiefcio quid nouæ legis innunieris,quos in fuani feiltenciam traxeratjdifcipulisjpponere conatus eft. Hic vbi fe tantum apud fuos profeeifle vidiffeqvt ab hiS pro femideo propemodum liaberetur,ex cócio-natore verfus ell m atrociflimumtyrannö, ftc-titq; cius imperium annis duodccim. Hic qdem ruinç totius cius puinciæ caufam dcdinTandcm ab vxore interfettus, quod cum filia,quâ ex alio marito l'ul'cepcrat,rem habere conuiuus ed'et. Turn demum apud omnes illius deteéla eft per-uerfitasamp;nequitiarnullàm enim neclegum,ncc probitatis cogriitionem habuifle perhibetur. Quare non multis ab huius obitudiebus,omnes regionis incolæ collc6lo indique fatellitio,cun-ftos ipfius difcipülos,falfæq; hdei feftatorcs in-* terfecerunt.Reliéhis tarnen eft Apoftatae nepos, qui poftea in hac arce confpiratorû vim totum annum pertulit atque repulfit, adeó vt illis ab incepto defiftendum fuerit.ldem amp;nbsp;in hunevfq* diem Heam amp;nbsp;vicinioresincolas perpetuo vexat bello,ex rapto furtoq; viuit,quare amp;nbsp;aliquot fecü habet équités,qui viatores obleruét,amp; infeftent^ quiqj nuncarmenta,nunc homines capçiuos ab* Jucanc, Nee illi fdopettarij defunt,qui viatoreS quamuis longinquos (dirtat eniin ab eo loco via publica integro ferè miliari)non paruin timoriS incutiant. Verum tam acri cum pcrfcquuntui'
. omneï
-ocr page 137-LIBERSECVNDVS. ' 47 omncs odio, yt ne latum quidem pedem extra montem leminarc aut domman pollit. Hic am lui corpus m eadem arce honorihee icpeliri cu-rauit,euniq; ceu Diuum quendam à fuis adorari p atitur. Parü abfuit cùm quodam die illuc prç-teriiem,quin fclopi léiu intcrfeélus fucrim. Hu jus auunculi vitam,fidcm,atque mores,ex quodam illius difcipulo probé didici, ac in quodam de rebus Mahuincticis compendio copiohlïï-mè depinxi.
*Ii IgUmgi^ilftm Hea oppidum.
ES T pnetcrca amp;nbsp;oppidulum in móte ante aliquot fecula ab Africanis exftruélüjgi-‘i^g’g*^ incol« nominant ; diltat ab Eit-deueto Meridiem verfus circiter fçx miliaribus, familias habet ferè quadringentas. Multos hiç inuenias artifices,rebus tantum ncceflariis vacan tes,vt fumptû fibi inde comparent. Horum ager hordeo fertiliffimus,mcllis atq; olci arganici ma gna apud hos copia. Angulliiiïma ad hanc vibé ducic via,idqi ex vna tantummodo mótis parte. Eft porrö adeô ardua atque difficilis,vt non nilî maximo labore illac afcendere cqui poflint. In-colæ omncs validiffimi, armisqi exercitatiffimi, perpetuum cum Arabibus bellum gerüt, verùm tauftiffimo vt plurimu Marte,idque propter lOf cum natura fituque munitiffimum. Hac gente liberallores inucniri vix vlli poflent.Vahs riftili bus conficiendis panter fe omnes exercent, qux nufquam finicimis in locis forman exilhmo.
Ig Tef(thne Hex bonus atque emporium ntpUißimumt
Ad-
-ocr page 138-DESCRÏPTIONIS APR.ÏCÆ
A Diacet mari Oceano vrbs,c|uæ A: fitu amp;' opere munitidima eft/fetethne vulgo nominant ; diltat ab Igilingigilo milia-ribus circiter auadraginca Occidentem verfus. Hanc À quibuldam Atricanis exllrufta volunt, aur, focos numerare fcx centos aut co amphus. Hic naues mediocres iatis tu tas habet Ibatione», folent autem illue Lulitani cófluere mercatores, iqui ceram pellesque caprinas inde auebunt. Nihil illi agrorum prêter quofdam hordeo feracil-hmos montes obtinent. Habet hoc oppidum vi cinum quendam riuulum, in quem le naues ad-ucrfa temperate tutô recipiunt. Huius murus ex candido elaboratoque lapide amp;nbsp;lateribus con ftruélus eft, annumeratur amp;nbsp;apud hos annuus ccnlus:vcrùm quicquid redditus elt aut emolu-menti,id in folidum ciuibus ex aequo dißribu-unt,nempe qui armis apti muemuntur. Neque lue facerdotes neq; iudices dcfiderabis,atqui ad illos nihil de homicidiis aut huiulmodi crimi-nibus inquirere quicquam pertinet.Quôd fi in-terfeédi aut vulnere afiefti affinis quilpiam illi occuirat qui vel interfecit vel vulnus inculir, ili-co ad talionis penam,nullis adhibitis iudicibus vocaturJquoofiidnô fiat,ab illorum confortio per feptem continuos annos fegregatur: quibus tranfaClis, reus defunéli affinibus aureis exolu-tiSjin gratiam rccipitur amp;nbsp;inter eines annumeratur. Huius loci omnes incolæ candidiffimi,a-micitiçatq; adeô humanitatisfludiofil’fimi,plut exrerislt;|uàm conciuibus fanent, Ampljffimum atqj ditiflîmum habent xenodochium, tarnet fi
-ocr page 139-LIBER SEC VN D vs. ' 48 «|ui ifthic agunt,vc plurimum in ciuium ædibut diueiientur. Viximus amp;nbsp;nos spud earn gentetn cum Seripho principe tribus diebus,qui quidcin totidem mihi annis conHare vifi funt,cùm propter pulicuni mcredibilem inultitudincni,tum propter vrinç arque caprorum ftcrcoris fetorem nulli ferendum. Habet enini quihbet ferè ciuu copiolum caprarü gregem, quas interdiu ad paft ua adigunt,noftu aüt per totam domura,imó amp;nbsp;ad cubiculi oftium ferunt.
^Ideftacalpo[gt;ulus ^ui Atlantis montit prièrem occupât partent.
ENumeratis haftenus omnibus Heæ ciuU tatibus quæ memoratu dignae videbâtur, vifum elf amp;nbsp;hoc loco montes omnes an-neélere,ne quid huic noftro labori deefle videa-tur,quod leclorem obleftare poffet. Maxima igi tur huius populi portio montes occupat,atque inter hos nonnulli Idcuacal (fic enim nominan-tur) earn Atlantis partem inhabitant,quç ab O-ceano Qiientem verfus ad Igilingigilum vfque extendi tur,hçç Heam à Sufadirimit.Huius mó-tis latitudo trium dicru itinere conlHt.Tefetnç enim, inde bic mons in Septentrione initium habet,tantum à Mena(quod oppidum montem in Mendiç terminât) dillat,quantum ego equi-. tando tribus potui çonficere diebus.
Qiii regionem hanc æqué atque ego nouerit,'. mihi facile teftis ent,quam nó lit incolis deftig tuta,amp; quam multa paffim reperiantur rura. yefcuntiy camibus caprimsjiordeo atq; melle.' n i nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;quot;nbsp;N^
-ocr page 140-DESCRIPTION IS AFRICA
Ncq; fubuculas gerunc,ncq; alias veftes futiles, co quod nemo inter cos fit,qui aut acum,aut c-xusafique nouent vfum;qüicquid veró veitium babcnt,id nodo quodam ex humeris dependet. Horum mulieres annulos argenteos aunbus ad-dunt,quxdam tres,nonnulla; plures. Fibulas ha bent argentcas tantæ magnitudinis, vt vnciam vnam quçlibet pcndcac,his veftes in humeris có iungunt,nc décidant. Geftant amp;nbsp;digitis atque tibiis annulos argenteos nobilcs atque dilutes, qm veró tcnuioris funt fortunæ, ferreos dunta-xat aut ex aurichalco cófeólos. Habet amp;nbsp;hsc regio equos aliquot,eosque tam pufillos tantçque vclocitatis,vt nó immerito quis cos miretur.In-numcros hic reperias caprcolos,lepores atq; eer uos,nec tarnen illorum quifquam eft, qui venation! ftudeat. Innumen luc fontes, innumeræ vbiq; arbores,ac inter cas iuglandcs numero ex-cedunt. Maxima illorü pars Arabum viuit more locumq; fubinde mutant. Pugionibus vtuntur latisde incuruis;enfes vero cramtudinis falcium, quibus fœnum demetimus. Si quando illis eft beliigcrandum.j.aut. ^.geftant venabula.NuUus toto hoc montc,neq; index, neq; facerdos : nul-lumque tcmplum repcritur. Eruditio tam illis incognita, vt nemine habeant qui cam colat aut ampleftatur. Omnes nequinimi,fceleratiffimi, atque omnibus flagitioró genenbus deditiffimi. Scripho me præfente nunçiatû eft,hanc mentis plagam viginti millia armatorum, fi quando res poitulatjannumerare pofle.
15 J^ons Dtmeftfir/t»
-ocr page 141-LIBER SECVNDVS. 4p ES T amp;nbsp;hic mons Atlantis pars quædam à pnvdiéto monte exordium lumens,dillen ditq; Icle ad onentem Solem per miliaria plus minus quinqiiaginta,ad montem vfq; Niti-r tam, m Maroccenorum regionc. Diuidit autem bonam Hex partem ab ea regione quam antea nomme Sus appellauimus. Non procul lune ad Sulam itur. Incolis abundat, verum barbaris, moribusque plane beluinis. Equorum magna hîc ell copia; trequens gerunt cum vtcinis cxte-risq; Arabibus bellum, e quibus neminem mtra Cui regni fines ingredi patiuntur. Nulla hîc neq; oppida,neq; arces: multos habent pagos amp;nbsp;tugu na,quo le ditioresreciperefolent.Nobilium ma» gnus vbique numcrus,quibus amp;nbsp;reliqui optimè parent. Ager hordeo atq; milio fœcundiHimus. Eontium magna hîc palîim reperitur copia, qui gertorâcam prouinciam fparii,in eum tandem uuium prolabütur,qui eorû lingua SùFaia nun-cupatur. Vellitus,fic latis cultus: fern item maxima copia,quod inde in esteras exportatur na-tiones, elKtue gens ea ad rem plus latis attenta. Innumcri hîc reperiuntur ludxi, qui fub Principe aliquo llipendia mcrcnt,funtquc continuo in armis ; hi à exteris ludxis Africains hæretici reputantur.di^iqj funt eorum lingua Carraum. Exedfas habent buxos atque lentiïcos, prxterea amp;nbsp;iuglandes proccras.Nuces argano(iic fruêlum vocant)addcre folent,atque ex hac commiftione oleum plus fans amarum exprimunt, quod illi ?iuibuldamedu’iis,lychnocjue penfili infundere olent. Ex muleis hums regionis magnatibus in-
G tdlcxi
-ocr page 142-DESCRIPTIONIS AFRICÆ
tellexi, pofTe ipud hos aptiffimoru militum re-periri ad vigintiqdinque niillia, Mihi è Sufa re-dcunti, propter quafdam à Seripho principe tra-dicashteras, maximos exhibuerut honores: nee me (quó luum erga Seriphuni animum declara-rent)nónifi amptifßmudonis atq; muneribus dimiferunt. ld accidie Anno.9x0. qui àChrido nato fuit M. o. x i.
iJ Mons f!rreM,/iui ^ CebcUlhadth quot;pulgo appeUstur.
O N ed hic irions Atlantis pars dicen-dus, initiü enim habet ex Septentrione abOceano;didendit fefe Mendieni ver-
fus ad fluuium vlque Tenfitcum: Heani autem à Duccaia atq; Marocco diuidit. Incoke Regraga dicuntur. Vada hïc vbique folitudo,fontes lim-pidiffimi, mellis atque olei arganici vbertas magna, humenti leguminumq; penuna,nifi id fibi ex Duccaia adferri curarent. Ravi hic di ui tes, fed omnes religionis obfernätilfimijveratq; pietatis cultores dudiofiffnni.In hums montis iiigo mul tosreperiasheremitas;quifrucbib.tantummodo quarundam arborum « aqua vefcontur. Eltea gens fidiffima pacisq; amanctflima.Si quis in fur to,aut alio quonis maïeficio deprchenlus faerit, per aliquot eófeftim annos in exilium mittitur. Mira inter cos (implicitas, adeo vt quiequid ab heremitis faéfitatü vidcrinC,ceumiraculü quod-dam admirentur. A vicinis Arabibus crebris in-fedantur incurfionibus,quai‘e gens pacis fludiogt; fiflima,annuum numerate cenfum,q bellum ge-fcre mauuIrJn hos Fçflk Rex Mahumetes cadra mouic
-ocr page 143-■ LIBER S E C V N n V S. , $» mouit,adeó vt hi relißa patria ad montes fugere coaédi lint. Monncolæ vero, Mahumetis adiuti copiis, Arabes fuderunt,adeó vt interfeftorü tria nnllia amp;nbsp;oéhiaginta equi ad Mahumeté dedufti lint. Monticolæ ex eo tempore propter bellum féliciter gcllum, ab omni tributo liberi remanie re . Hæc cùm rta gererentur, régi ftipendium merebam. ld autem Anno .9x1. hoc elt à Chnllo nato,M. D. Xi I. Solent vbi bellum aliquot! fulci-piendum eft,duodecim millium armatorumex-ercitum educere.
T Vnc fe mihi regio Sufa offert Meridiem I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;vertus, vitra Atlante regniHcæè diuerfo
pofiti, hoc elt in extrema totius Africæ parte. Ex Occidente initium habet à mari Mc-direrianeo,in Mendie deferco arenofo dauditur, cxSeptentrione Atlante atque extiemo Hcæ op pido terminatur. Occidens veto earn rcgioncm magno lUo fluuio,qui à regione nomen accepit, côcludit atq; finit. Sumptoigitur ab Occidente exordio/as omnes ciuitate5,caq; loca enumera-bimus, quæ memoratu digna videbuntur,
I Ria nô procul à mari Oceano ab antiquis 1 Africanis condita funt oppidula,ad mille paftusab inuicé diltancia,eodemiplb loco quo Atlas initium habet: his omnibus idem nomen Melfa indiderüt,ellq; illis ex lapide candido murus. Fluit inter eas lat 11 s quidam Huutus, que Sus illorum lingua appellauere: hieseftate tam aquis dellituitur,vt nuHo periculo facile quis eu G ij pe-
-ocr page 144-DESCRIPTIONIS AFRTCÆ
pettes penneare kccat,Vcmo tempore non item. Habent turn quiJem nauicu!as qualdaiu,veruin non liuic riunnni aptas. Situs autem harurn vr-b uni locus ell palnns facundiffimus, neq; alias teré habent diuitias, quanquam daélyh ilk noil insgm admodum lint valons, non eniin man-num vnuin leiuari poflunt. Incolx oinnes agri-culturam exercent,idq; menkbus prælcrtim Sc-ptembri atquc Apnli: illis augecurfiuuius.Maio verb menie lata maturitaiem pertingunt. Qiiod fl duobus illis mcnfibus Humen Ibhco morenon excreucrit,aéhim ell de iatione iilius anni. Fecu dum his fumnia ell penuna-Non procul amaris littore templum haben t,cui rehgiolillime fauet. Ex quo euni Frophetam venturum fchbunt hi-Honographi, de quo vaticinatus ell magnus die Mahunicccs. N eque delunt qui A'atcni ilium lo-nam a pilce in Mell* folum eieélum affirment, dim ad Nimuitas pdicationiscaula milfus eilet. Huius rempli tigni ex baignaiü collis I'unt: nee raro illis vlu venir,vtmaie balænasvilendæma-gnitudinis in littus mortuas eiiciat,quç proprer niolem atq; miram deformitatem,terrorein alpi cientib. incutiant.Vulgusomnes baignas morti addiélas putat,quæ illud templum pnetematât, idq; propter arcanam quandam vim huic tem-plo à Deo cœlitusinfufam:qua; res mihi aliquo modo perfuafiiret,amp; tu prçfcrtim,cùm quodani die illuc iter faciens,ipfe maximam quandam in ripa eieélam vidilTein: mfi pollea quidam mihi ludçus non id miruin elfe dixillèt,cùm vrrinque magni ad duo nuliariareperianturlcop uli,ac co-moto
-ocr page 145-LIBER SECVNDVS. ^ moto mari l'oient fc quoquc balænx cômoucre: quàd lî illis forte contingaqvt fcopulo aliquo il-Iidantur, facile ex vulnere intercanc, adeo vt in proxiinuinlittusciiciantur. Hæcinihi ratio ma gis quàm vulgi opinio perfualit, Memini amp;nbsp;me m lus regionibus iis cemporibus fuifle, quibus Scriphus reru 111 potitus cll,atque à quodam no bill inuicatuin, amp;nbsp;in hortuin deduftuin liibur-banum : vbi balænz coftam quandam tam ad-mirandæ magnitudinis ollendic,vt in arcum re-flexa,portam rcfeixbat,cuius fummitatem neq; ille neq; ego camelis inlîdcntes vel capite con-tingerc potuiinus : hanc ille plufquam centum annis eo loco pofitam fuilfe aflirmabat,eamquc ceu miraculum quoddam afferuari. Repenas in maris littorc magna elcélri copiam, quod inde à quibufdam Luhtanis atq; Fenæ mercatoribus auehi folet,idquc vel vilifümo precio;vix emm illi aureum vnum pro eleftri fcleftiffimi vncia exfoluunt. Nonnulli eleftrum e balænæ fter-core, alij verô e fpennate derjuari volunt, quod tandem à mari induratum in proximum proij-citur folum,
^ Teijeutum Su/a anti^Hum oppidum.
TEijcutuiTiàpri(cis,vtilli diciint,Africanis amœniffnno cxllruftutn loco,in très par-titur partes,quarum vnaquæque per intc grum ferè miliare ab aliadiftat, redduntq; inter le figuram trianguläre : familias numerant quatuor millia,neque procul à Sufa abfunt flumine, SoIumfrumétOjliordco, omnibusq; Icguminib. feraciffimü.Proucnit amp;nbsp;apud hos laccarum fatis
G üj co-
-ocr page 146-DEJCRIPTIONÏS AfRrÇÆ copiofé: vcrùm quoniam illùd nequc coquerc» neque parafe nouerunt,nô aliter quàm mgriim acq; inlipidum habentrquare inercatoribus h ef-fæ,Marocci,amp; Nigntis diuendunt, quicquid lac cari illis fupereflc poteft. LJaclyioru item bona illis prouenit copia,neque aliqua illis in vfu ell pecunia,prçterquâ aurum l'uo natiuo foloeuul-lum.Muneresvnius aurei panniculum in capitc gerunt. Nihil illis eft argent! præterquam quod fœminæ pro omamento habent. Minima apud hos moncta ferrea eft vnius ferè vnciæ.Nihil tru âuum apud hosluxuriat,prêter ficus,vuas,pcr-fica molli, atque daélylos. Non oiiuas lue inue-nias,neque oleum, mli ex quibufdam Marocci montib.lit aducédum. Olei cantaïusSufæ quin-decim venic aureis: Cantarus autem centum amp;nbsp;quinquaginta libris Italicis æquiualet. Horum aurei,quia nullam habet monetam,eius femper funt pondens, vt feptem cum parte tertia vnius aurci vnciam vnam pendant. Vncia illis eadem eft,qualiscft ItaJis;verùmhbraoôlo amp;nbsp;decern ca pit vncias, vocaturq; eorum lingua Rethl, centü vero Rethl Cantaium vnum efheiunt. In deue-hendis hue atque illuc mercibus, illud fere ob-reruar,vtpro cainclifarcina,id eft,pro.700.libris Italicis,tres aureos adnumerct,Verno prarfertim tempore: nam Æftiuo nunc quinque,nunc fex aureos pro temporis exigcntia perfoluunt. Hïc corium paratur,quod vulgo Ma# roccenum dicunt,horü duodecim (ex corcnatis diuenduntur, qnü totidem coria, Feflæ oóbo vç-néant coronatis.Ea parte qua Atlantcm fpeélat, multa
-ocr page 147-LIBER SECVNDVS. ^i miilta habet hæc regio rura, multos item vicos atq; pagos: teJ ea qux Meridié refpicit,omnino dl mcolis nu Ja,vicinis enim Arabibus lubiacct. Huius vrbis medio egregium ell vifcndæq; am-plitaJinis templum,quod illi maximum fum-murnlp appellant,ac per iUius medium iamdiefi fluminis pattern aliquam deducunt.lncolx hor-ridi, inteitinis peïpetuó bellis vexati, vix vllum viiquividerunt pacis diem. Habet qlixlibet vrbis pars fuum ducein atque rcftorem,qui fimul totrus Keipub. curam geruntJed nimquam nili tribus imperanc mcnhbus,quibus tranla£lis,fuc cedunt amp;nbsp;alij tres. Veflltu eos fere referunt qui Hearn incolunt; nili quod quidi inter eos vxfles, l'ubuculam,omniaq; corporis ornaiftenta ex tela Candida conficiunt. Huius regionis canna (quae vlnas duas facit) panni vilioris felquiaureo ven-ditur,tela qux vel ex Luficania,veI è Germania inferior! illuc deuebitUr, mediocris gracilitatis, fi vlnas cótineat vigintiquatuor,quatuor aid minimum aureis vendi folet.Sunt amp;nbsp;hic indices ac facerdotescóplures,fed rcligionistantnm curam gerunt: in rebus ciuilibus,qni plures habet ami-cos,huic maxime femper fauent. Si quando con tingat,vt quis ab alio quopia mterficiatur, mox interfecfi cognati in eiufuem oes mortem con-fpirant, qui amicum interfecit. Quod fi id pcr-ficere nequeat,rcus toto feptennio ciuitatis exul jpdamatuqnifi malit inuitis omnibus,femperqi ad armaparatus,rcmancre.Qui ab exilio redeunt ante tempus fibipræfixum, talisindicitur poena,qualis poft fuo loco defcribetur. Poft totum
G iilj fep
-ocr page 148-D E s C RIPTI o N I s AFRICÆ
feptcnnium abexilio rediens,ciuitatisniagiutes arq; procercs ad conuiuiiim vocar,ac lie pnltniç relticuitur libcrtati. Multi hic habitant ludæi, inhgnesq; artifices, qui neque cenfuin annuum neque tnbutum aliquod exfoluere coguncur : mfi quod vrbis priinoribus vei vitro munufeu-lum aliquod ofterant,
m Taredantum Sufts oppidum.
^quot;T Arodantü oppidum fatisaniplum ab an-i tiquis Africains côditum,dümorû iiumc rat circiter triamillia. Ab Atlante Meridiem verfus dillat iniliarib. quatuor,à Teijeuto veto Onentem verfus triginta quinque. Huic eadem ell foli vbertas,ijdein prori us mores,qua-Ics funt qui Teijeutum incolunt,nifi quod næc ahquantô minor, moribusq; vtcunq; ciuiliorib. prædita fit. Cùm enim Marinorû tamilia Fefla: ageret,huius quoque pars quædain Sufam inha-bitabat,eratq; Sufa turn tempons illius fedes,qui Régis vicem gerebat.Vifitur amp;nbsp;in hue vfq; diem rupes qujrdam humt prollraca,quie à iam diéfo Rege exilrufta fuit. Déficiente vero ea famtha, incolic ad priftinum rediere llatum. Horum velles partim tcla,partim panno conficiuntur,ha-bentq; omnis generis artifices quamplurimos. Omnium rerum poteibs penes nobiles ell, qui femper quaterm iex tantum menfibus imperat. Ibcis admodum amantifhmi: nemini vnqiiam vicinorum nocuilfe leguntur . Ab hoc oppido Arlantem verfus multi luntpagi, mulraq; vhiq; rura: ea aiit pars quæ Meridiem fpedat, ager ell Arabiens. Oppidani magnü quotannis cenlum enu
-ocr page 149-LIBER SECVNDVS. $Ç énumérant,vt icer mertatoribus hue atque illuc profieileentib. tutumatq; feeurû leinper férue* tur. Hoc oppidum no lin s cemporib. Arabibus bellum indixic : quod vt fehems lUis gererctur, Stripho principi iefe dcdiderunt,Anno.92o.hoC cR Chritti M. u. x I.
^ Guarguef/èm.
Argueflem arx ell m ipfo Atlantis iugo loco municilfimo exfliufta,camquc Ö-ccani plagam refpicic,quæ Suf« flumini
initium præbet : agrum habet teliciffimum atq; vbernmum.Hunc Lulitam locum abhinc annis viginti occupauerunt, quæ res ilico Heæ atque Sufa; incolas ad arma vocauit,vt areem vi capta, vi quoque reciperent. Innumero igitur excrcitu tam exterorum q incolarum colle6to,ducem fibi elegerunt Seriphum quendam,hominem ex Ma# h u metis famiîia oriundum: ac areem obfidione circundcderunt. Verùm rcs infaufto Marte tentara ell,nam quioblidium tenucrant,vbi viderct fe mini proficerc,multa fuorû Rrage, reliéla arce in patriam redierunt. Nifi quod nonnulli apud Seriphum remanferunt, eo animo vt bellum in Chriftianos ad extremum vfque vitæ diem con-tinuarent. Qi.11 Sufæ habitabant,cùm non eflent vfqueadeo beUandi auidi,Seripho pecuniaienu-merarunt quibus quingentos aleret équités.Qiii pollquam innumeros fibi nummis adiunxilfct milites, omnibusque illiusregionisincolisinno-tuiflet, ipfe fibi id ditionis vfurpauit. lllud mihi certiflimum confiât, Seriphum co tempore quo nie ab ilUus aula fubduxi, équités habuilfc plus 3000.
-ocr page 150-DESCRTPTIONIS AFRICA 3000. Peditum veró at que pecuntarum tantait» viin,vt iion tacüe quis enumerare qucar q Tedfi Stipt oppidum.
TEdiï magnum admodum dl oppidum ab Africanis ante aliquot læcula loco amœ-nilfimo atquefcrtdiffimo exftruftum^a* milias habet aliquantô pluies q quatuor millia: dillatà Tarodanto Orientem veilus, milianhus triginta,à maft Oceano fcxaginta,ab AtIâte verb v’iginti.Magnahicprouenittrugum,faccari,atqî glafti lyluellris copia. Multos in bac vrbe repe» rias mercatores, qui bue è Nigritarû regioneàd mercatum veniunt. Ciuesomnes pacisatq; ciui litatis omnis amatiflimi: egregiaapud hos Refo» totius ciuitans moderatio femper penes fex en, qui ad id muncris forte creanturaUorum autein regimen fedeenn tantum ell menfium.Sufa Hü-uius tribushincabeft pafluum millib. Multi lire habitât ludçi aurifabn,fabri,amp; id genus artifices peritilîimi. Templum habent egregium, facet-dotes Icgisque dodorcs quamplanmos,qut publico aluutur ftipédio. Singulis quibufqi diebus Lunæ, folenthuc ad mercatum innumeri conflucre Arabes,ruftici atq; monticolç. Anno.9gt;o, fê vitro in Seriphi deditionem coniccerût: eftq; hue totius regionis collatü publicum côcilium.
^ Tagauo/ium.
N\'llam habet Sufa vrbetn quæ cum ta pugnare poffit, quam Tagauoftum vul gari nomine wpcllare folét; domos ein numerat plufquam oftics milleJwius munis çx crudo lapide: ab Oceano mihanbus plus minus ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fexa-
-ocr page 151-LIBER SECVNDVS $4. fexagiuc», ab Atlante veto Meridiem verfus cir-çitcrquinquagintadiftat: vrbis ante conditorcs Afros tuide voluut, Hine ad miliaria fere dcecin illis ell fluuius Sufa: ingent Iric artificum atque offiemarum multitudo:populus in trcsdiuifus eft partes. Bellum illis perpetuo inteftinum ge-ritur,habetquc femper pars altera Arabes feenm, qui pro ftipendij prxftantia nunc huic nunc illi fanent parti. Magna hie frugum pecudumq; co pia,magna item lame vilitas.Conheiuntur apud nos vcftium qusedam genera, qua: poftea Tom-butum atq; Gualata apud Nigritas deferri con-fucuerunt, idey, feme! in anno.Mercatus illis bis qualibetcelebratur feptimana: veftitu vtuntur nc fatis culto atque honefto : horum mulieres forma pneccllentes : viroru bona pars fubfufea, ex nigro nempe atq; candida prognata. Summa illic rcrum poteftas penes eos eft,qui amp;nbsp;ditifiimi amp;nbsp;pocentiftimi habentur. Nos quoque per trc-decim apud bos cum Seriphi canccllario priina-rio egimus dies, qui in hoc venerat, vt fuo prin-cipi aliquot feruos emerct:id autem anno ,912. hoc eft,à nato Chrifto M. D. X.
Hafichißt mans.
SVmit hie mons fuum ab Atlante ex Occi-dentc initium, extenditque felc Orientem verfusad miliaria ferè quadraginta. Ad huius radices, fita eft Meda cum reliqua totius Suf.e parte . Huius incolx pedites valentiffimi, adco vt vnus no dubitet duebus fefe opponere equi-tibus. Nihil frumenti hie neq; frugum nafettur prêter hordewm,iuellis quoque maxima illis eft
-ocr page 152-»ESCRIPTIONIS AFRICÆ
affluentia. Nullum ferè datur tempus, quo non niulta niue vexentur: verùm quam lint higcri« patientillîmi,cx co facile quis coUigere potent, quod quatuor anni temporibus vnicis tantum veftibus vti confueuerunc. Hos farpe conatus cil Scriphus princeps in fuam redigerc ditione, fed rem Uli nondum féliciter ccflille inteUeximus.
- If Mons Jlalemus. HAbet hie mós ex Occidente fimm à iam
ditto monte exordium,ex Oriente Gu-zula regione terminatur,atq; ex Meridic ipfaSufx planicie elauditur. Incolxvalidi atque nobiles, magnam habent equorum copiam.Per-petuum illi inter fc propter quafdä in hoc móte Fodinas,bellum gerunt: qui luperiorcs cuadunt, argenti quantum poflunt effodiunt, ac inter fc diuidunt, donee ab aliis rurfum illis adimatur eflodiendi poteltas.
^ Marocci regionisfitus at^ue habitus. HAbet h^c regio fuum Occidente verfus à
monte Nifita principiû,tendit in Orien-tem ad montem vfque Hadimeum,didu-citur ad Septentrionem in eum vfque locum, vbi Tenfiftum amp;nbsp;Afifinual,notiflimi nuuij coniungt; guncur, hoc eft, vbi ad Orientale latus Hea inchoat . Figur* propemodum triangularis hæc regio cft,omnino amœniffima,multiiugis armé# torum,pccudum, atq; ferarum geiieribus abun-dans: vbiq; herbida, rcrum omnium quæ ad vi-étum conueniunt, quæ naribus adblandiuntur, quæ oculos pafeunt, feraciffima. Perpétua penè planicies,Longobardi^ no admodum d ffnmlis.
Mon-
-ocr page 153-LIBER SECVNDVS. IJ Montes fi quos habet, frigidiffimi atque fteri-liifinii lune, adeo vc nihil ahud quàm hordeum producanc. Sumpto igitur à parte Occidental! initio, reliqua omnia, eo vt haftenus cœpiinus orUinc,pcirinngemus.
^ ElgiiJümuha A/arocci oppidum.
ES T in planicic eaquæ ab Atlante milia-ribus fere leptem difiat, nec procul a fiu-nnne Seflcuaoppidulum quoddani, Elgi-humuha appellant incolæ,ab Atricanis vt illi ar-bittantur conltruùiû. Poltea in quorunJam A-rabum redadum ditioné dt, iis ipfis teinporib. quibus ea tamiha quæ Muachidm diéta elt,à regno defioere cœpit.Nunc perexigua raraq; huius oppiduli tantùm velhgiaccmere licet.Qui nunc eo îoeo habitant Arabes,tantum duntaxat femi-nis terræ ingerüt, quantum vitæ neceffitati latis elle putant, reliquum agrorum incultum atque ociofum relinquentes. Eo autem tempore quo adhuc incolumis illorum Rabat Refpub.annuus inde prouencus aureorû centum muliû adprin-cipem redibat; familias fupputabant fex millia, aut eo plus. Ego cum iliac iter facerem, huma-niffime à quodam Arabc exccptus,huius populi liberalitatem maxime perfenfi ; nifi quad per-fidos, proditoresque IceleRiffimos à quibufdam eos elle mteUeximus.
^Imegiagen.
T Megiagen propugnaculü eft in vertice quo-\ dam Atlantis exttruftum , loei natura adeo muni turn, vt nullum prorfus murum nec ha beat,nec adeo indigere videatur. Diffidet ab Ek gihu-
-ocr page 154-DESCRIPTION IS AFRICÆ
gihumuha Meridiem verfus miliaribus ni fallor, viginti quinque. Imperium quondam penes il-lius regionis nobiles fuir, atq; poliea à quodam Hornar EfluefApollataoccupatu ell, vti peftea dicemus: hie maximam eo loco cxercuit tyran-nidem,ita vt neq; pueri, neq; muheres quamuis grauidæ,huius enugere crudelitatcm poruerint, quin aperto matris vtcro, infantulos nondu natos (bcrribile diftu) interficere iuHerit. id faelu ell anno .9 0 0. reinanfitquc locus ille habitatogt; ribus vacuus. Anno .910. incœpic aliqua buius regionis pare nouos rcciperc incolas; led poteft nunc montis tantummodo doiluin altcrum ex-coli,planicies cnim huic loco fubie6fa, tarn non dt tuta,vt nec iliac quifquam iter facere audeat, cum propter Arabes turn propter Lu fitanos cam regionem quotidianis incurlionib.diuexantes.
t^Tenejp.
I ' S T amp;nbsp;Atlantis mons quidam Ghedmina di6f us,in hoc fitum eft ab antiquis (vt vo lunt) Africanisexflruéfii oppidum,quod Tenefla appellauere,forti ffimum atq; munitiffi-inum,a numine AlifinualOrientem verfus civ-citer o6fo dillidet miliaribus.Huic fubiacet egre giaquxda planicics,quç niii à perditiftimis qui-bufdam impedirctur Arabibus, nullum haberet folum,quoa cum hoc frugû vbertate certarc pof fet. Et quoniam buius vrbis colon! infigm noc priuantur bono,cam duntaxat terrain exercent, quz in montis dorfo,quæq; inter ipfum flumen atq; duitatem eft.Neq; id gratis illis conceflum eft, tertiam cnim frugum portioiiem Arabibus
-ocr page 155-LIBER SECVNDVS. ^i veftigalis loco quotannis pendunc.
c Del^umulia noj/a.
Aximum munitil firn unique in vertice excelli cuiuidam mentis exltruérn dl nolbo xuo propugnacuhinijfrequeni-
tihus vndiq; cinélum niontibus,Dciguniuhani no ui incolç vacant: ad huius mótis radices priii cipium fuinit Afifinual, quod Africé Ruinons fluuius interpretatur, quod nimirum per mon-tem maximo llrepitu perrinnpens,gurgité red-dat profundiflimum, illi perGmtlein,quem Romani infernum Tyburcinü appellaucre. Habet bic locus familias fere nulle . Aliquandiu fub quodain tyranno egit, qui ex fanulia Marocci Regis hue venerat. Numcrofum bic reperias e-quitatum atq; pcditatuui,colligunt llngulis an-nis à confinib. Atlantis partibus vecligal ad minimum decem millium aureoru.Aréliffima illis cum Arabibus femper fuit lamiliaritas, mutuii illi inter fe donis inuieem falutare ac refaturare confueuerunt:qno nomine etiam Marocci prin cipes maxime hbi infenfos non femel redJide-nmt.Ciuilicatis apud hos furnmum femper fuit ftudium, veftitus nitidus atque decorus, nullus in tota vrbe dl angulus,qui non frequentiffima fit hominum turba oppletus:artificum bic nullum genus defideres, cum à Marocco quinqua--ginta tantum milianbusdiftet. Spaciofi in hoc monte repcriuntur horti, vndeamp; magna ad il-los fruftuum copia qùotannis redire lolet. Hor-dcum,linum,atq; cannabim cóferunr,dlq; apud hos infinitus propemodum caprarum numéros-
-ocr page 156-DES CRIP T ION IS AFRICÆ
Et facerdotes habent amp;nbsp;indices complures, car* terùm quod ad ingcniu atrinet,rudes lunt,agrc-ftes atque zelotypiç addiêhflimi. In hac vi be a-pud quendam mihi affinem per aliquot dies co nioratus fum, qui dum adhuc Fella; habitaret, iminodico akhimirticç lludio exbaultus, coaft* fuit in hunc locum nugrare, vbi luccefiu tempo ris loci primario â fecretis faefus elk
^ iMlT^tT^.
S T amp;nbsp;in quadam Atlantis parte ciuitas fie fatis ampla, quam Imizmizi dixerc. Occidenté verfus a lamdifta milianb. cir citer quatuordecim diftat ; buius condicores fe-runtur Arabes fuille.' Huie fubiacet via ilia publica qua; in tranfuerfum Atlantis ad Gululano rum regionem ducit, appcllaturq; vulgo Burris, hoc eft via plumis ftrata; eo quod frequetes illic admodum cadât nines,quas plumas quis potius quam niuem ludicaret. Subie6la eft amp;nbsp;huic op-pido'egregia amplaq; planicies,quæ per triginta continua miliaria an Marocci vfque regnum extendi tur. Solum fcliciffimum tam infigne pro-ducit frumentum, vtnon putem me vnqua talc viditTe.Nifi quod Arabes amp;nbsp;Marocci milites mul tis cos agros femper vexent incommodis, ita vfc potior pars incolis nudafit,quin amp;quaplurimos dues ciuitatem deferere audiui: fatius efle exifti mantes migrate, quam tot indies incommodis diucxari. Exigua his pecuniar fumma,vcriim id maxima dim agrorum turn frugum abundantia penlatur.Ego cùm ad bos venillem,ad quendam Beremitam mecôtuli,quern illi Sidicanon appel
UbanC:
-ocr page 157-LIBER SECVNDVS. $7 labant,non facile dixeriro,quam me vir illc iUu-ftris magniq; nominis,humane exceperit.
• ^Tume^lafium.
| Ria fun in plamcie oppidula hoc nomi-I ne appellata,à Marocco tngintadiftancia miliaribu$,ab Atlante verà Septentrioné verfus quatuordecim, palmis, vineis, omnisque generis fruéliferis arboribus circuncinéla. Cam pos habét fpaciofos atq; fationi aptiffimos, nifi multa Arabum indies vaftarentur iniuria. Inco-larum tanca hïc elf paucitas,vt non putem vitra quindecim familias in iis rcperiri poire,quæ om nes iain diélo heremitç affinitate côiunéiç funt; quæ res facit vt aliquam illius planiciei partem exercere detur, nullo interim numerato Arabi-bus tributo. Nili quód Arabes illac aliquó iter facientes,hofpitio excipere tenentur. Cafulas lilas humiles minimeque commodas, porcilia po tins dicas,quam hominum rcceptacula:hinc fit quód pulicibus,cimicibus,aliisque id genus in-kólis perpetuó vexentur. Horü aqua miré faUa. Nos hanc quoq; vifimus cum Sidi lehie amico nó vulgari prouinciam,qui hue venerac,quó régis Portugallix nomine tributa illius regionis recipcret, nic totius traftus qui Azafi apud illos appeUatur præfeftus conftitutus fuie.
^ Tefraßum oppidulum, SItum eft in ripa fluminis Afifelmel. à Marocco Occidenté verfus quatuordecim di-ftat miliaribus,ab Atlante veró circiter vi-ginti.Multos paffim habent hortos daétylifcros frugibusque maxime commodos,maxima inco H larum
-ocr page 158-DESCRIPTIONIS AFRICA
larum pars Audio hortenfi fibi viduin parat. IJ interim interdum illis euenit, vt flumen in eum excreftat liiodum, quod hortos omnes frugesq; fubmergat, Accedit amp;nbsp;horum calamitati, quój Arabes ælliuis quibuftp temponbus totam earn regionem occupent,ornniaq; voient,qux iniferi hbi co!oni maximo Audio atq; laborecollcgérc. Tantum ego temporis apud hos cómoratus lum, quantum cquo lymêdi pabuli fufficcre pocerat: paru tarnen abfuît quin ab Arabibus quibufdam prçdonib.amp; vita amp;nbsp;bonis omnib.exutus l'uerim.
lt;1 AJagna Hütts mß^nüt^ yrbis-tjiiain Aïaroccunt yccant, éxath/iima (lefirilgt;tio.
INTER maximas totius mundi vrbes, ea adnumerari folet, quit in Africa nö oblcu-ro nomine Maroccum appeUari coniueuit.
In fpaciofn’fimo eil exitru6la campe,ab Atlante miiiaribus circitcr quatuordecim diltat. Con-ditorem ferunt quendam Iolephum,qui patrem habuit Tclfinum,populi Lontuneniis rege, nsq; ipfis temponbus conditam, quibus die luas in hanc regionem copias adduxit, fedemq; fixit no proeul à via illa publica, quae ab Agmeto vitra Atlantem ad ea defertaducit,qux à lamdiélo po pulo occupari coniueuerûc. Miram hîc repenas Urchiteéluram.’tantaomniaartc ingeniiq; dexte-ritate lunt exflrufta, vt nó facile quis depingere pollet. Amplifhmum hoe atq; inaudita; magni-tudinis oppidum, eo tempore quo adhueprin- . cipem habuit Hali lofephi regis filium, domos pumerabit plulqua centics mdic. Portas in am- ■ bitu
-ocr page 159-LIBRR SECVNDVS. fS bitu .2 4. lubebat: murus maximæ craffitudinis ex candido lapide atq; calce viua exllruélus clt. Diftac ab hac vrbe Tenfiftum flumen fex ferè Ï)anuum miUibus. Non bic templorum,nó col-egioium, hypocaullorum, neque holpitiorum copiam deliderabis: omniaque iecundumillius regionis normam acq; confuctudinem. Quçdam templaà Lontunorû rege,quçdam item ab huius fucceUbre Eimuachidino exltruéla funt: fed nul lum artificiolius neque magnificcntius, q quod medio vrbis,ab Hali lofephi lUius filio,primo Ma rocci rcge,a;dificatum eft, vulgo tempfum Hali-hen lolephi nommant. In huius tarnen locum lucceffit quidam Abdul Mumen,q vt prius illud nomen Jcleret, fuumque apud pollcros notum jedderet,maximü hoe totius Marocci templuin exemguere, atque aliquantó quam antea magni ficcntius reformare curauit. verum non oleuin modó, fed fumptum omnem atq; opcram per-didic: vulgus emm amp;nbsp;in hunt rfquediem tern-plum antiquo illo nomine appellant. Eft amp;nbsp;in nac ciuitate non proeul à rupe tcmplü ab eodein cxftruétum,qui fecundus iu libi regnum vi occu pauit: ac poft huius mortem illius nepos Man-lot,temptum hoc quinquaginta cubitorum am-plitudine ex qualibet parte auCtó reliquit, mul« tisq; columnis, quas ex Hifpania hue conuebere iuflit,opulcntius reddidit. Cifterna fub hoe tem plo eius magnitudmis confecit, cuius totum eft tcmplum :te6tü templo addidit plumbeum: fin gulis angulis canales dedit, qui pluuialcm aqua in eifternam fubiedâ mittant. Turris ex lapide
H ij du-
-ocr page 160-DBS CRIPTIONIS AFRICX
duriflimo atquc elaborato, quale Romanü illud eft Vefpafiani amphitcatrum, vlnas in ambitu plus centum continet, altitudine turrim ipfam Bononienfem iuperat. Gradus quihus ad hanc turrim afcenditur, habét finguli noucm palmos latitudinis: extcrius verà muri latus decern, turns auté craffitudo quinque. Septem habet h*c turris manfiones,ad quasgradibus viaq; fatis lu-cida afcenditur: innumeræ enim fere lunt fene-ftrz,quæ quo plus luminis adferant,interius 1a-tiores funt quam exterius. Huic turn fuperllru* ftaeft amp;nbsp;aliaturricula, quz in acus modum af-furgit,capitq; in ambitu. 15. vlnas,altitudinc veró pauló plus q duas hallas fuperans, tres alteram altcrç luperpofitas habet manliones,fitq; ab vna ad ah am lignca quadam fcala afcenfus. Habet amp;nbsp;hæc turricula in-furntna parte ferrum quoddam luna ornatû aurca, tres item fphæras aureas,qu« ferro fie funt infcrtæ,vt maximainferiorcm,mi-nimafuperioremlocû occuper. Si quisà fummo turris loco oculos in terrain defigat, non potell quin multa laborer vertigine, adeo vt illi homi nes, quamuis procenoris ftaturar, non aliter ac pueri apparcant vnius tantùm anni. Hinc com-modiflimè Azafi promontoriü, quod tamé inde centum amp;nbsp;trigin ta diftat miliarib. videri poteft. Quod fi montes vel proeul diftantcs propter ma gnitudiné facile pcrlpici polTe dicas, iam amp;nbsp;illud addam, quod inde etiam ad quinquaginta miliaria in planicic facillimc fcreno coelo vidcatur. Interior nuius rempli pars nó vfqueadeo ornata eft. Teftum habet fununa degantia laqueatum,
-ocr page 161-LIBER S È C V N D V S. 55) tiTeribus affabrè admodum cópoütis, ita vt pk-raque Italix tcmpla non elegantiora vidide me-minerim. Sed quâuis maius vix reperiatur tem-fdum, eCiam fi vniucrfum orbein pererraucris, ocus tarnen feré oninino defertus clt,nunquam enim præterq diebus Veneris hue populus con-fl uere confueuit. Quin amp;nbsp;bona vrbis pars habi-tationibus ell deftituta, idque vel maximè circa ' iam didum templum, adeó vt maximo labors illud adiré licea^propterruinam multarum do-morum acceflum impedientem. Sub huius tem pli porticu centum kre librorum officinas,to-tidemque è regione quondam fuifle dicunt: ve-nim non puto vel vnum modo reperiri pofle in tota hac vrbe bibliopolam . Vix tertia oppidi portio incolas habet. Hîc intra muros vine», palmi,horti fpaciofi, âgrique frumentis fœcun-diffîmirnam extra muros terrain exercere, fre-quens Arabum illos vetat incurfio. Hoc vnum certiffimum habetote,häc vrbem intempelliuc fibi fenium c0traxiire:vix enim quingenti amp;nbsp;fex funt anni,quod ilia primu aedificari cœpit,quan doquidem temporibus Iofephi,qui Tel fin nlius fuit, anno .424., Hegiræ, prima illius funt iafta fundamenta. Verùm ego non aliam ob caufam id euenifle exiftimo,quàm belli quotidic ingru-entis iniuria,ac frequétes Magiftratus atq; Reip. mutariones. lofepho patri fucceffit filius Hati, poll quem illius filius princeps creatus,Reipub. praefoit-Huius tempore exortaeft cuiufdam co* cionatoris Elmaheli, hominis in hoc monte amp;nbsp;hati amp;nbsp;educatijfadio; hie multa vridiq; coUefta
H iij mili-
-ocr page 162-DES CRIPTIONIS A F RI CJE milituin copia, bellum in fuum principe Abfâ-hamû mouit.Rex vero eduéto in hune cxcrciiu, infelici pugnauit Marte: interruptû illi tuit iter quo ad vrbem rediret,quarc Orientem versus cii aliquot inihtibus, qui à pugnaadhuc fupererât, ad Âtlantem vlqj confugiendum fuit, EÎmaheU vero,cui fuum principem regno expulfum ncc dum fufficerc potcrat,cuidangt; è fuis ( Abd uî Mu » men vocabant) cum fui exercitus parte dimidia negotium iniungit, vt regem profugurn quantû polfe^infequeretur: ae quod tcliquum fuit mi-litum Elmahcli remanfit, quo Maroccum obii-dionc cingeret. Rex vero cum iis qui ilium comi tabantur tandem Oraniam peruenit, fperâs fore vt ibi nouas fibi reciperet copias. Sed fubitô ac-cedente Abdul Mumen cum ingenti cxercitu, eines régi denûciant,fe nihil periculi illius caufa fubire vellc.Quare mifer ille rexomnino fibi dc-fpcrâs,noélu equo infedit, fumpta fecum quam habebac vxore, atque in equo fini à tergo locata, vrbem rcliquit. Alt vbi fe ab holle notum ani-maducititjinox ad rupem quandam,quæ Ocea-num refpiciebat,confugit: bic equo cum in mo-dum calcar addit,vt fe cum coniuge chariffima, cumq; equo précipité dedcrit: ac paulo poft inter rupes acq; faxa interfe6lus,ab incolis vicinis repertus fic.Abdul Mumcnviftoriaexultans,Ma roccum repetit,vbi iam diólus ille Elmaheli vita finicrat,in cuius locum rex clcélus eft atm pontifex quadraginta difcipulorû, habuitq; decem-uiros libi à fecretis, quod nouum quiddam fuit in lege Mahuiuetis, Hie igitur poftquam totum
annum
-ocr page 163-Liber secvndvs. tfd annum id oppidum obfidione vcxaflet, fupera-uic tandem: ac Ifaaco qui Abrahami leliélus erat filius vnicus,propria manu interamp;éto,oés quoq; qui ld loei feruaranc milites, liec non amp;nbsp;bonam ciuiumpartem interficere iulïit.Regnauit huius pollericas ab Anno quingentefimo decimofexto Hegiræ, vfque ad annum fexcentefimum lexa-gelnnum oClauum, fuitq; tandem regno pullus à quodain Marinorum rege t Nunc varias mihi lue fottunæ vices atque mutationes quæfo ani-maduerte. Marini huic regno poll huius morté præfuerunc ad annum vfq;Hegine.yS^.Tandern indies decrefcente magis ac magis Marocci impe rio,reges habuit qui hue ex monte proximo vénérant. Verùm nullos habuit Maroccum duces, à quibus tanta fuerit côtumelia affeélum,quàm à Marinorü familia. Hæc Felhe fuam habuit curiam præcipuâ, Marocci veto quendam qui im-peratons vice fuppleret: adeô vtFefla perpetuô totius Mauritania; atque totius Oiientahs regni eaput fuent : vti copiofms anobis,L)eo tauente, eo copendio dicetur,quoMahumeticas leges de-feribemus.Sed plus latis haftenus à nobis céflatu ell,nunc ad id quod cœptum eratredeamus. Eli in hac vrbe arx quædam munitil limà,qUÂ fi am plitudinem,li muros,ii curres, fi denique portas exTyburtino marmore exllruclas videris,oppidum iurc cenleas.Tcmplum habet altiflima tur* riornatilfimum,in cuius falligio luna,atque fub bac tres inæqualis magnitudinisfphçrasaureas, 3uæ omnes.i jo . milleaureos pendent. Non efuerunt reges huit ciuitati, qui precio auri al-
HÎiij kéli,
-ocr page 164-DESCRIPTIONIS AFRICÆ leftijfphæras loco amouere conati fine: fed mirû illis feinperobtigitinfo«uniuin,quod conatum impediuit;adeà vtomen maxime finilhû vulgo opinentur,fi quiseas manucôtrcftarciluducnt. Quidam tali pianetarù infiuentia ibi poliras affirmant, vt nuilo artificio inde diftiahi queant. Alij dæmonem quendam arte magica ad id co-aélum alTeruntjVt contra omnes omnium impe tus fphæras loco leruet. Noftro hoc æuo faéiuin cll,quôd Marocci princeps vulgi opinionem ne-gligens,fphæras auferre voluit,quô fe contra Lu fitanorum vim, qui tum in ilium arma parabat, tutum redderet: verùm non id penniferût ipfius aulæ purpurati,totius Marocci præcipuamonu» mentacxillimâtes. Memini me apud quendam hilloriographumlegiflc, Manforis vxorem con-dito à mari to templo,quo «St fuum nomé apud polleros notiffimum redderet, fphæras illas ex mûdo muliebri,quem à marito lumptuofiffimû acceperat conflatas,dedifl'e. Habet amp;hæc arx no-biliffimum quoddam collegium,cui triginta in-funt aulæ. Huius medio vifendæ amphtudinis quædam cft,jn qua publice maximoq; apparatu prælcgcrc folebant,dum adhuc apud lilos literaria florerct Rclpub. Qui in hoc collcgio rccipie-bantur, lus vidus dabatur atq; velhtus. Profcf-forum alius centum, alius ducentos quotannis pro ledionis qualitatc aureos accipiebat: neque quenquam præleôioni admittebant,qui nó cx-aftiffimè calleret,quæ ad eam artem quam pro-fitcbatur,pertinereputabat.Locusornatiffimus, parieteshabetopere vermiculato elegantiffimos, eaq;
-ocr page 165-LÎBEÏl SEC VNDVS. A eaqi pracfcrtim aula,in qua publicè femper præ-Icgcrc lolcnt. Omnes porticus, omnesque adeo conucxitatcs ex lapide depiélo vitreoque com-pofiti funt,apud illos Ezzulleia dici folet,cuiuf-modi adhuc apud Hifpanos in vfueft.Huius ftm fturz medio egregius limpidusq; admodum eft fons,cuius murus ex marmore candido atq; ela-borato,quamuis humilis,quales ferè func qui in Africa inueniuntur. Audiui frequentem quondam liîc fuilfe difcipulorum numerum, verùin meo temporc non plures quinque inueni: præ-leftorem nunc habent ftupidillimum,atque ab omni humanicate alicniffimum.
Ego cùm Marocci agerê,magna mihi erat cum quodam ludæo,komme ditillimo atq; hiftorio-grapko peritifiimo,licctiurifperito frigidiffimo, familiaritas atquc notitia. Hic propter cgregia quædam in fuum principe collata officia, lenkt in fe quoque regis liberautatem atq; munificen tiam. Reliquiomnes,qui publico nie fungütur munerc,ingcnio quantu conijccrc poirum,infc-liciori funt atque obtufo, Habet praeterea amp;nbsp;ea arx vndecim,ni fallor,aut duodecim atria,maxi-ma induftria fummaq; artis acuitatc à quodain Manfore «dificata. Primum quofdam Chnftia-nos baliftarios,numero ferc quingetos habebat, qui femper Regem quocunq; iret praccedebant. Huie illud proximum eft,in quo le totidem fa-gittarij rcgij continere folent. Non proeul kinc Cancellari) «des funt, illorumque qui principi funt a fccretis,qu* domus apud illos negociorü locus appellari confucuit. Tcitium viétorix a-trium
-ocr page 166-DESCRIPTIONS A F R I C Æ trium nuncupatur.-in hoc totius vrbis arma atlt;|i munimenta recondi folent;Quartum is occupa bat,qui equorum omnium curam gerebat. huic contigua tria funt equorum ftabula,quDrüm v-numquodque ducentis lutficere poterat equis. Sunt amp;nbsp;pt-æterca cquilia duo, quorum hoc mulos, illud vero regios duntaxat centum ad minimum caperet equos . Stabulis adiunéia craht horrea duo,duobus à fe inuicem dillinélis löcis. in inferiori ftramen,in fuperiori hordeum repo nebatur. Eft præterea amp;nbsp;alius recondendis fru-métis locus fpaciofilfimus,adeô vt illorum qui-’ libct modia rrecenta capiat,aut eo plus, Huihs teâum toramen habet,ad quod certiS quibufda afcenditur gradibus lapideis. Vbi iam lumenta frumentisonerata ad diftum peruencrunt foramen, dimenfum illud per id foramen inijciunt. Qiiod fi rurfum ab eo loco quid auferre vclint, nihil aliud quam inferioraquxdam apenunt fo ramina,pcr quæ quantum fat is eil frumcnci,ef-fluere fmunr,idqj nulloprorfus negocio aüt la-bore. EH prætereaamp; aliaquædâaulâ,in qua régis filio cæcerisque omnibus purpuratis prælegi jolitû cil. Reperias deinde egregium quoddam côclaue quadrangulare,quibufdam circa ambu-lacris vitreis circundußü fenellris,in quibus varia: fummo artificio iunt hiltoriæ depiélæ.'arma rià hîc Vifuntur multo auro micantia. Poft hoc atrium dl ftipatorü quorundam,deinde amp;nbsp;illud in quo de regni negociis,deq; Reipub.ftatu age-batur: cui adiundum eft amp;nbsp;aliud, in quo legati confihum tonfcrebant cuiis qui pnneipieranc
-ocr page 167-LIBER. SICVNDVS 6t
à fecreris. Habent amp;nbsp;régis amîcæjCæteræq; prin-. ci pes fœminæ, fuum quoq^ue locum non afper-nanditm : h nie contigue; lunt amp;nbsp;ædes , in quas regis blij feie recipere folent. Ea auté arcis parte quæ campos refpicit, non procul à muro, fpa-ciolïilimum reperias hortumpn quo vllum vix arboris genus defiderare portes . Eli præterca amp;nbsp;porticus fumptuofa atque fuperba,cx marmore pIufquamTyburtino atque quadrato exUruda: cuius medio columna elt qua: leoncm marmo-reum fummo artificio cxfculptum habet,è cuius orc aqua Huit limpidifiîma, quam ipfa porticus quodam receptaculo excipit ; habet amp;nbsp;quilibet huius porticus angulus ex marmore candido cô fcéluni leopardum,maculis à natura diftinélüm rocundis: huius marmoris genus nufquâ prêter in quodâ Atlantis loco repcriri potcft,qui à Ma-rocco miliaribus circiter centü amp;nbsp;quinoUaginta fitus ell. Non proeul ab horto fylua eit, muris vndiquaque circunfepta :in hac nullum anima-lium aut ferarum genus deelfc puto ; Inc enim clephates,leones,ceruos,capreolosj atq; id genus aha reperias; leones autem interflitio quodam à exteris fens funt difcrcti,vocaturïy, is locus amp;nbsp;in hune vfq; diem,ieonum manüones. Qua: igitur Rlarocco reliéla funt antiquitatis monumenta, ctfi numero exigua fmt,fiuétarnen facient,qua« lis ea Manforis tempore ciuitas fuerit. Omnia hoc fæculo vacua funt atria illa,iam antca à nobis depiéla ; nifi quod fortarte principis mulio-nes,quiq; equorum curam gerunt, atrium illud occupent,quod iaimam baliftarios atque fagitta rios
-ocr page 168-DESCRIPTION! s AFRICA
rios habuiflc dixiinus: rcliqua omnia auibus tan tummodo relifta funt. Hortus ille,quem antea paradifum dixides, nunc locus ell in quo totius vrbis fordes colliguntur. Vbi quondam copiofa ilia fuit bibliotheca, nunc tantum gallinæ, co-lumbæ, cæterxque id genus aucs habitant, ibiq» nidos condruunt. Certum e(l,illum de quo iam fæpe locuti fumus Manforem, fuifle potentiifi-mum principem; nam conllat eum à MclTa vfq; ad Tripolitanum Barbanæ regnü imperafie,quç nobiliflima amp;nbsp;prxHantiffima dl totius Afric» regio,adeó lata atque ampla, vt quis huius longi tudinem nonaginta vix diebus itinere conheere poflitdatitudo autem itineris quindecim admi-nimum dl dierum. Imperauit olim ille Manfor huic Hifpaniae regioni quæ Granata dicitur. ite habuit quæ à TarifFa ad Arragoniam extendun-tur,cü bona Cadellæ atq; Portugalliæ portinne. Neque foliim bic, fed amp;nbsp;iphus auus Abdul Mu-men,pater lofephus,hic lacobus q Manfor fuit, turn amp;nbsp;huius filius Mahumetes Enafir,qui viélus in ea regione quä Vcnalza appellant,milites ami fit tam équités quàm pedites ad fexaginta millia hominum: ipfc tarnen faluus euafit,ac Maroccu reuerfus eft. Chriftiani hac viéloria fuperbi,non prius à bello deftiterunt,q trigintaannorum fpa ciohæcomniaoppida fuis regnisadiecerint,Va-lentiä, Deniam,Alicantû,Murciam,Carthagenâ, Cordubâ,Hifpalim,Iaen,amp; Vbedâ. Infaullu hoc illis gdlum bellum,mox fubfecuta eft Marocci regni ruma. Reliquit Mahumetes ab obitu decê iamjpueélæ setatis filios,inter quos varié de regni im
-ocr page 169-LIBER S EC VNDV S. ój impcrio certatum. Hinc faftum eft, duin nihil inter fratres conuenire potuit,duinc|; illi fenm-tuis infertarent bellis, cuepit Marinorù populus Feiræ, cæcerarumq; regionum adiacentium fibi id imperium vfurpare.Populus qui illis Habdul «ad appellatur return Telenlinarum potitus dl, Tuneti vero principe ab hoc populo expulfo,illi pro arbitrio alium inftituerunt. IJabes ram illo-rum cxi turn, qui Manfori reliés lunt fucceffores. Dcuolutum igicur elt regnum ad queudam laco bum Habdulach filium, qui primus fuit Marinorum rex.Tandem auté inhgne illud oppidum ad fummam deuenit calami tatem,perpecuis Ara bum iniuriis obnoxiû: tanta eft rerum omnium viciffitudo. Qyæ hic de Marocco fcnpfimus,par dm vidimus ipfi,partim cùm ex hiftoria cuiuf-dam Ibnu Abdul Malich,rciû Maroccenarum hi-ftoriographi accuratiffimi, turn ex eo quod de rebus Mahumeticis compendio confcnplimus, defumpta funt.
Hf ^gmettum oppidum. DIftat à Marocco Agmettum miliaribus plus minus vigintiquatuor,ante aliquot Isccula ab Afris ædihcatum oppidum in ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;çuiufdam montis dorfo,qui ab Atlante fcrè prin
i cipium habet.Familias quonda plus fexies mille rmmerabat, dum principe habuit Muachidinû: populus erat fic fatis ciuilis,tantaq‘, hiserat omnium return affluentia atq; magnificctia,vt earn Marocco æqualcm dicerc quamplurimi non du bitauerint. Amœniflimos vtrinque habuit hortos,nee nó amp;nbsp;vitium magnam copiam, quarum i nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nó-
-ocr page 170-DESCRIPTION IS AFRICÆ nônullæ in ipfo monte,reüquæ in planicie erât. Huie fubcerHuit flumen fans amplum,quod ex Atlante nafees,tandem in Tenliftum ddabitur. Qui flumini adiacet ager,cantæ eft fertilitatis vt fatorum quinquagecuplum quotanis proferre dicatur. hums aqua perpetuo alba,quanquam ft quis flume afpiciat,Narnia; lolum,aut etiam Ni grum Vmbriæ fluuium colore non male referre vidcatur. Nec défunt qui id flumen Maroccum vfque fluere affirment, idq; fubterraneis quibuf-dam duéfibus,vt nufquä léfe prodat nil! m loco quodam Marocco proximo, vbi tandé erumpere uicitur.Complures olim principes fiicrc,qui ab-fcóditi fluminisviam cognofcere ftudctes,quof-dam per eos duftus intromifere, qui vt facilms viam reperirent, faces atque lucernas circunfe-rebant. Hi vbi aliquato proceffiflent,ventorum tantam fenfere proccllam, qua; lumen excinxit, quaeque illos non fine maximo vitçpericulo re-pulfit, vt nunquam fe talc quid fcnlifle affirma-rent. Turn amp;nbsp;hoc addunt,quód flumen crebris fçopulis interruptum, quos aqua nunc bac nue iliac pulfat,item quod amp;nbsp;fcrobes arque gurgites non mfrequentes tranfitû impediant. Reman fit igiturin hunc vfq; diem res ilia incognita, neq; iam quifquam reperiri poteft, qui tantum dif-enmen amplius aggredi audeac. Illud me apud quófdam hiftoriographos Icgiflc memini, quèd is qui Maroccum condidit,cuiufdam Aftrologi raticinio edoftus,forc vt ea regio perpetuo vc-xaretur bcllo, arte magica cHecifle, vt id flumen omnibus femper remaneret incognitum: ne li
-ocr page 171-LIBER SECVNDVS.
tjuis in poflerum hollis lædere vellet,non pofl’ct huius curium adimerc ciuitati.Huic flumini vis cinaell via illa publica,qu.e vitra Atlante ad Gu zulam Marocci regionem ducit. Venim hæc ciui tas cuius uni defcnptionçin habuillis,nullos o-mnino prêter lupos, vulpes, ceruos, amp;nbsp;id genus aniinatia,incoïas habet.Nili quod cüin iliac for« tè iter facerein,heremitam quendam inueni,qui centum fecum ducebat fuæ vit* feélatores : hi omnes equos habebant maxime habiles, lludc-bantq; iinperiü cxercere,verürn non illis fuppe-tebat facultas, 3pud hüc dccem,ni fallor,dicbus cómoratus fum/nueniq-, inter huius difcipulos qucndam,uuo cum ab ipfa adolefcétia maxima fuerat fammaritas: nos enim aliquot annos FeÜç mà lludueramus, amp;nbsp;cùm ciufdem fere cflemus eruditionis,eum Theologie librum audiuimus, qui Epillola Nenfefi illis nuncupari folet.
^; Hatinimea oppidum.
EST in co Atlantis dorfo quod planiclein refpicit,oppidulum quoddam,quod Han nimea iUis appcllatur, à Marocco circitcr quadraginta dillat paHuum milhb’Oricntc ver fus: hac ex ea Atlantis paitc Feflam proficifccn-tibus iter patet.Hoc oppidum Agmet fluuius ad niiliaria ferè quindecirn præterfluic: ager autem inter cum fluuium amp;nbsp;•pfum oppidmum fera-ciffimus, quemadmodem amp;nbsp;iUe quern Agmeto adiacere modo fcripGmus.Earcgio qu* inter Ma roecû amp;nbsp;fluuium hunc continctur,Marocci prin cipi paret: à fluuio autem ad Hannimeam, fub ditione Hanmmeoiü eft. Habuit hoc oppidum egre-
-ocr page 172-DES CRÏPTIONIS AFRICÆ fgrfgiuin quendam Ducem xtatc iuucnili, qui continuum gcrcbat cum Marocci principe, in-terdumetiam amp;nbsp;cum Arabibus bellum.Amplif-fimam habuit amp;nbsp;in-Atlante ditionem,ingenium illi liberale atque ftiennuum:vix decimum fex-tum cgreflus annû,auunculum interfecit, libiq; illius imperium vfurpauit. Mox vbi id Arabes refciuerunt, numcrolo fuo exercitui trecentos équités Cliriftianos,qui è Lufitania vénérât,ad-iungunt: ac ex improuifo ad portam vfque ciui tatisexercitum cducunt.Princcps verô cum fuo exercitu,cui vix centum intererant équités, pe« dites perpauci,hoftib. occurric,ac eo animo pu-gnauit, vt Arabum bonam partem interfecerit: Chriftianos item in hune modum fudit, vt nô putem ex iis quenquâ in Portuealliam rediiflc, quad earn ob caufam illis euenine volunt, quod Chriftiani ncque re2ionem,neque illorum bel-landi noucrant modum. hæc gefta funt Anno 020. Chrifti vero .1511. Pofthæc amp;nbsp;à Feflæ rege oelto fatigatus (bic fibi ab Hannimeis tributum exfolui volebat ) bombardæ iftu cecidit: quare amp;nbsp;oppidulum regi Fefl’æ tributarium remanfit. Quin amp;nbsp;defunfti principis vxor regi aliquot no biles captiuos in manum dédit. Rex verô porta ducem quédam inrtituilTct, qui fuas vices apud Hannimeos gcreret, vrbem reliquit Aimo.p 21. à Chrirto autem nato M. D. xn.
Mons f^lififa.
ENumeratishaélenus omnibus Marocci ci-uitatibus, fupereft nunc, vt amp;nbsp;montiurn , fununo quod fieri potent compendio,fitû atq;
-ocr page 173-LIBER SEC VNDV s. tfy atq; naturam cxplicemus. Exordium igitur fu-memus à monte Nirita,vndc ex Occidentc prin cipium funnr Maroccorum regio,quiq; Maroc-cum ab Hea diuiJit. IncoJarum bic maxima elt copia:huius inótis lugum eefi perpétuas habeat nines, hordei tarnen maxima producitquotan-nis afriuenciam. ÄgrediÜimuin hoe hominum genus tam ab omni humamtate atque morum ciuihtate ell alienum, vt non externs modó, verum de exterorum velhtum maxime mirentur. Ego biduo tantum apud hos manli, quo omnes totius oppidi eines ad me confluxere,ncque po-terant latis vcllem mirari, quæ candida erat, vti iblcnt fere noilrates inccderc,qui litcras pro-fitentur,eam quifq; manibus contrcélare geltic-bat,adeo vt quç antea cadida erat, intra biduum' atra fit fafta atq; fordidiflima. Hic einem quen-dam inueni,qui rei nouitate allcélus,non prius à rogado quicuit,quam illi enfera meum,quem Feifje fefqüiaureo emeram, illins equo commu-talTem, quem plufqua decem emptum affirma-bat. ld ex co facile enenire exilhmarim, quoJ nunquam neque Fell'am,nequc alias adeant ciui tates. Neque li maxime ve!int,non auderent tarnen fe publica; cómitterc via;,propter prçdonû atq; iatronum frequentes impetus. Maxima ülis mcllis,capraFum,atq; olei arganici copia efirnam, ab hac regione illud oleum m vfu eße incipit.
if Semfai in-:,:ii. ANififie ternfinis initium habet amp;nbsp;alius quidam mós,qui illis Semede appellari (oletldios duos diuidit Öuuius Seffau r-:
-ocr page 174-DESCRIPTIONIS AFRICÆ extendit fcfc Scmedc ad oricntem Solcm per vi^ ginti fcrè miliaria hums incolæ vilions lunt có» ditonis,ingenijque hebetiihmi. Magna lue fon-tium vbiq; copia dt,perpétua nix,nulla lex,nul-iusq; prorfus ciuilitacis aut nrobitatis cultus,nifi fortalle aduenæ cuiufdam lequantur confilium, fi viderint aliquam præieferre modertiam . Hïc ego à quodain illius gentis religiofo (is plunmi inter füos habebatur) exceptus,iifdem ei bis ve-feendum fuit,quibuslblentilli,hoceft,hordei fa, rina calida commixta aqua,turn amp;nbsp;additæ erant caprins cames,quæ duricic ipfa magnam prxfe» fercbant ætatem. A cœna,nullus omnino. datus, eft leftus,pijeter nudam teirâ. Poftridie vbi iam equitation! lummo marie me paraueram , me ifthinc difeedere voient! circuncingunt plufquâ quinquaginta incolæ : horum mox quiUbet luas caufasenumerare cœp!t,non aliter ac l'oient corâ indicé noltratcs. Qiubus ego me illius régi oms mores nunq neq; fenufle neq; audmifl'e,rclpódi. Mox fe nobilis quidam magnique nommis vir obculit,qu! apud eos id elfe moris affirmauit,vt nullum à fe exterum difeedere patiantur, quin prius omnes incolarû lites amp;nbsp;audierit dt optime diffinierit. vix ille hçc dixerat,cùm mih! equum ademptû vidi: quare per neuem dies totidcmq; noéfes,illius rcgionis penunam, ne dicam mife-riam, mih! ferendum fuit. Acccffit hoc dt meap moleftisc,quôd in tanta tamq; varia negociorum turba, nullus fuit qui vcl verbum fcribere,aut adnotare noucrat; quaic mihi de iudicis de fenbç fuit obeundum munus. Vbi iam oftauus dies nobis
-ocr page 175-LIBER SECVNDVS. Äd nobis fuit tranfaftus, egregium oés impofterum uiunus polliciti funt.Ea nox totus vifus eit mihi annusjperabam me portridie ingentem aurcorü fummam à montanis recepturum. Poftqua iam dies fequés iUucefcerc cœpifletdub quadam tem pli porticu me cóHicuunt: liïc finita quadam de more oratiuncula,quilibet fuum munusfumma cum reuerentia attulit, Hicgallum dono adfere-bat, ille nuces aut cœpas, nonnulli amp;nbsp;allij ma-nipulum offerebant. Qui nobiliores videri cupi cbant,hircum adducebant: atqui cum nullas ha beat lue mons pccumas,ncmo tuit qui pro mu-neribus vel obulum numcrare po(rct;quarc hxc omnia meo hofpiti pro egregio reliqui nofpitio. Hæc infignis illa fuit tantorum laborum remu-neratio;quibus omnibus pcraftis,quinquaginta mihi inde proficifcenti adiungunt milites, qui viam alioqui pcriculofam,recuram reddidcrunt, atque à latronum infidiis tutam.
ij Mons Senfants. SVmit hic mons à Semede initium, produ-citq; de fe riuulum,qui à monte ceu à pro-gcrtitorc fibi nomen accepifle creditur.
Nunquam huic niues deefie quifquam vidit. Incolæ beluino prorfus viuüt more: perpetuum illis cum vicinis geritur bellum: qua in re neque gladiis, neque hallis,neque aliii omnino iiiftru-inentis, prxterquam funda vtuntur, qua lapides mirum in modum emittere folent. Horü viftus bordcum amp;nbsp;mei, qiiibus infupcr cames addunt caprinas . Innumcri in hoe monte reperiuntur ludxi, qui artem exercent fabrilem, confident
I ij A'
-ocr page 176-DESCKIPTIONIS AFRICA
ic hi lapam,fakes,amp; cakes equinos. Multi item lüc inueniuntur cementanj. Non ex alia nute-f--ha,quam ex crudo lapide arque creta muri apud hos condrui folent, quibus tandem culmen ex palea addi confucuit: ncque aliud habent cakis autlaterum genus. Ex huiufmodi materia ardi-ficatæ fuut domus omnes,quas iam diéri mótes habent. Magna liïc doéliflimorum amp;nbsp;Icgifpen-torum copia, quorum femper vtuntur coniüio. Inter hos nonnullos reppen, qui inihi m dudiis literariis Feflçcommiiironcsaiiquandofuerant; quique propter veterem illam inter nos amici-ttam, magniHcè me exceperunt : amp;nbsp;quó tutior clTem à latronum iniuria,bonam itinenspartem comitati funt.
Secoua mens.
Nihil fere in hoc monte altiffimo arque frigidiflimo, prærer fyluas niuesq; perpétuas repenti poted.Incolæ pikos can didos gelure folent; elKp maxima ilhs fontium copia. Ab hoc fearuriginé habet fiuuius ilk, qui Ahfinual à nobis antea diélus elf. Altiflima hic pafiim inueniuntur antra, quibus illi per totos très méfes, Nouembré,Décembre,amp; lanuarium pecus introcludere folent, pabulumq; quantum lufficere putant,fœnum,ac frondes quarundam arborum apponût. Vkfus illis ex proximis ad-uehitur montibus, cùm nihil frugurn id foluin gignat: nifi forte Veris amp;nbsp;Æftatis temponbus, uftis, cafei retentis, amp;nbsp;butyri bonam habeant affluentiam. Seneélus illis in annû nonagefimû, tut etiam ccntefimum,nonnunquâ vegetiffima atquc
-ocr page 177-LIBER SECVNDVS. 67 «tque robuftiflima agitur. Pecus ad extremum vfque vicæ diem cogunt, neq; vnquam aut raro exteros vident. Nullos omnino calceos, prêter foleas quafdam,quó pedis planta tueatur,gerût; turn de cruribus pannum quendam feu falciani crurulem addunt, vt à niuis iniuria aliquantó lint tutiores. Hf TemntHa.
A Ltiflimus fimul amp;nbsp;frigidiflimus bic mós, incolas vndique pcrmultos habet: huius vertex oppidum nabet,quod à monte no men accepit. ciuium item maxima Inc copia: egregium quoque atque ampliltimu templum vilitur . Riuulum habent amœniffnmim atque limpidiffîniu. Eft illud oppidum Elmahdi con-cionatoris quondam difertiftimi,nec non amp;nbsp;huius difeipuli Abdul Mumen monumctis nobile. Incolæ ctli ab omnib. pro hæreticis habeantur, nulla tarnen eruditio,quam fibi no arrogate au-deant : idque eô fortalie, quôd Elmahdi fcripta (qui tarne amp;nbsp;hxreticorum dux fuit) ad vngucin tencant : adeà vt fi quem ad fe exterum venifle fciant,mox hunc ad literarium certamen prouo cent. Pannofi admodum incedunt, idq; earn ob caufam,quôd nullos apud fe habeant vcftiarios. Refpublica beluino illis regitur modo,q^uanqui facerdotem habent, qui hanc reftituere luo con-filio maxime ftudet. Horum viélus panis hor-deaccus amp;nbsp;oleum oliuarû : magna item illis nuew atque pinorum copia eft.
Gabons Gedmeua.
Edmeuaà monte Semineda ad Occidentale latus principium habet, jptrahiturq; — - nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1 iij On-
-ocr page 178-' o F. s C RIP TI ON I s A F RI C .«
Orienté verfus per miliaria ferè viginti amp;nbsp;quinque, adeó vt regioni Mizmizi contiguus fit, In-colæ omnes ruïrici,miferi,incdia vexati,Arabib. fubditi, có quód lis campis vicini fmt,q ex Mendie móti Tenmell* opponitur. In huius dorfo innumerse proueniunc oliuæ, ager liordco ferti-liffimuSjfpaciofa in montis iugo ncmora,fonte» item producunt quamplurimos.
ig Hanteu mons» N Vfquam me,quód fciam, excelfiorê vi-dille puto monté, quàm cum qui Hantera mis appeUari confueuit. Ex Occi-dente principium lumit à Gcdir.cua,extcnditq; lefe Orienté verfus per quadragin ta quinq; ferè miliaria, ad cum vfq; montem,qucni Adimmei antca diximus. Huius accolæ validi,ditiffimi,amp; equorum numéro copiofiffimi. Eft amp;nbsp;hic arx quædam munitiflima,quæ à quodam nunc no-bili poffidecur,quem Marocci principi affinita-te lunftum volunt:pcrpctuum tarnen inter hos gcritur bellum, idqjpropter quofdam agros inter horum ditiones litos. Multi hïc Iud«i habitant, quorum quilibct fuam exercet artem. nu-merantq; huius montis principi ingentem quo-tannis auri vim . Quod ad fidem attinet,eoruin potiffimum fententiam fcquuntur,qui jCarrain funt nuncupati. Perpetua in huius lummitatc nix eft. ego cum primu hunc montem vidi, nu-bes propter incrcdibilem altitudincm arbitratu» fum. huius coftx herbis atque arbonbus plane aeftitute,loca habet complurima vndc marmot ^gr^^S^c caudidum clFodcrc poflént, hifi illorum ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cum
-ocr page 179-LIBER SECVNDVS. lt;»8 cùm ignauia,tuin amp;poliendi ac effodiendi infei tia in caufa cdec. Innumeræ hic coluinnæ atque epiftylia,qux* luinmo artificio confeéia curaue-runt præpotentes illi principes, quorum ante* non vno loco nomina lcripfnnus;decreuerât au-tem iis in conilruendis fontibus rti, ni belli injuria inlhcutum intcrrupifleC, Vidi amp;nbsp;apud hos reruni memorabiliüm maximam copiam, quorum nulla hoc loco fiet repetitio, partim quoi memoria cxciderint,partim etiani quod ab hu-iufmodi minutulis ad feriora progredi llatueri-mus,ne quid lectori limus plus latis molefti.
If ^dtmmei mons.
AB Hanteta ex Occidente initium habet amp;nbsp;alius quidam mirandæ magnicudims atq; alcitudinis mons,qué ilh Adimmei vocirare folent, porrigitq; fefe Orientem vertus ad fluuium vfq; Tefeutum. In hoe fita ell caci-uitas,ciiius principem m prælio cum Fctlç Rege initOjCecidilTc diximus. Maximus huic monti incolarum numerus,lylux ficquentiffimæ,quæ iuglandes,oliuas acq; mala cotonea producunt. hïc homines inhabitant validiflïmi,auimalia o-mnium generum poffident,eft enim mira illius aêris tcmperies,maximaq; agri foecunditas. In-numeri ferè fontes, 'tem amp;nbsp;duo Üumina ex hoe monte featuriuiit,quorû copiofior fiet fuo loco defcriptio. Enumcratis igitur omnib. Marocci ciuitatibus ac montibus,noc eft iis locis que At lanti ex Mendie adiacent, nunc montem craij-ciamus, camque regionem defcribamus oportet, qua: vitra Atlanta Marocco è regione fita eft, lüij üuz-
-ocr page 180-DESCRÏPTIONIS AFRICÆ
Guzzulam vulgô dicunt.
tjCuT^tla Regio.
ES T regio hæc incolis ditiffima^cx Occi-dente Ildæ Sufæ monti confinis ; ex Sep-tentrione Atianti coiitigua, ad onentem vcrô Solern Heæ vicina elt rcgioni, Incolæ teri* pecuniarû egcntiflinii, pecudum vcrô atq; hordei copiolilhmi.Maxima hic êiFoditur æns stq; ferri copia, conficiunturq; apud illos znea valà, qux ad alias folenc deuehi nationes;hæc panno, telæ,cquis ahisq; id genus inercimonus illoruni rcgioni neccdanis,comutant. Nullum hîc neqî oppidum, neq; caitrum inucnitur, quod aliquo fit muro cinftum.'pages habent latiffimos atq; ditiffimos,quorû multi familias plus mille enu# merant. Nullus illis rex eft neque dux,qui leges præferibatjibi hic quifque duxeft atquc imperator,hinc ht quod perpetuum inter illos fit bel lum,neque vnquam diutius illis funt induciæ, quàm tribus qualibet feptimana diebus,quibus libéré ac tutô illis licet vel cum horte mercaturi exerccre,atque quocurtq; vclint locorum profi-cifci. Verùm his tranfaébs,ingenté quotidic lira gern inter feeleftiffimos huius rcgionis nebulo-nes reperias. Inducias illis quidam heremitain-ftituit, quem illi ceu numen quoddam venera-bantur.hunc ego monoculum vidi,fidum tamé, fynccrum,humanum,atq; modis omnibus liberalem . Vertitus illis fubucula eft ex lana confe-fta,ftri6liffima amp;nbsp;fine manicis. Pugioncs circun fcruntincuruos,latos atq; ancipites;gladij vero iis perfimilcs,quales illi qui in Hea inueniuntur.
SC'
-ocr page 181-- t I B E R s E C V N D V s. Ä? Seniel in anno apud hos funt nü Jinx,q duobus dur uit menfibus : hoe tempere omnib’ viftuin gratis prxbenr,qui apud illos aut merces attulc-runt, aut illuc merces cuchcndi caufa vencrunt, quantuniuis etiam magnum habeant mercato-rum numcrum educandum. Vbi illis nundinani appétit tempus, mox inducias ineunt,ac l'ubito quxhbetpais fuum créât duccm,qui cum centu peditibus nundinarû fidem ab omni ncbulonu incurfionc atq; iniuna fantam tucatur. Si quid peccatur,mox in reum à ducibus animaduerfi-tur;quód fi quifquam fucrit furto deprehenfus, ille continuo non aliter ac fi brutum eflet inter-ficitur:interfcéli verb furis cadauer canibus ac fe risdilaniandum relinquunt. Cclebrantur nun-dmæ in quadam planiere,quæ inter montes fita eft: merces omnes intra tentoria continentur,amp; in tuguriolis ex frondibus cópolitis, fic vt quod libet mercaturæ genus fuum habeat ab aliis fc-cretum locum.qui armenta habent vcnalia,pro-eul à tentoriis lunt femoti. Habet amp;nbsp;quodlibet tentorium fuum ex frondibus compolitutn tu-guriólum,in quo fe magnates atque nobilcs rcci pere folent. Hic exteris mercatoribus menfa Her iiitur, vidus vt iam diximus gratis mimllratur. Suilt amp;nbsp;quidam inter cos,qui eduliorum curam gerunt,quiq'» aduenis optimé de cibis prouidere folent. Ecquauis ingens hac in caufa infumatur' pecunia,id tarnen multo cum fœnorc ad illos redit: illuc enim omnes illius regionis mercatores ad mercatu confluere folent, turn amp;nbsp;c Nigritarû regione hue proficifcuntur nó pauci,qui copio-
-ocr page 182-DESCRIPTION IS AFRICA
fiffimos fccum adferunt omnium mercium cu-mulos.Et quanuis cralliflimu lUis fit ingenium, mira tarnen in conferuandis nundinis induftna efi: quaru initium eft,eodcm ipfo die quo natus fuit magnus file Mahumetes,hocell. 12.die men fis Rabin,qui tertius elt anni Haraba,vt illi nu-merat.Intcrfuimus amp;nbsp;nos vna cum Scripho bis nundinis p.i^.dies anno.92o.hoc ell Chrifti.iju.
ly DhccaIo: regionis fkccifiila defcriptw.
SVmit h^c regio fuum ex Occidcnte à Ten-fifto pnncipium,terminatur ad Septentrio« nem mari Oceano,ex Mendie fluraine Ha» bid clauditur, atq; ad Occidentem folem fluiiio Hammirabih finitur. Huius longitudo iter ell trium dicnim,latitude verô plus minus duorû. Incolis hxc eft frequentiffima: populum habet admodum rudern,ciuilitatis atque humanitatis plus fatis ignarum. Paucas habet ciuitates muris cinlt;5tas,dc quibus omnibus fuo dicetur loco, ne-que quicquam quod memoria dignum videbi-tur,diis faucntibus,omittemus.
^v^ï_afi oppidum.
IN codem Occani littore ab Afris exftruftum, familias numerat quater mille: incolaiu maxima frequcntia:ciuilitatis autem atque humanitatis mira illis raritas eft » Quamplurimos olim habuit Iudæos,qui amp;nbsp;varias exercebant artes. Ager illis fupra modum fcrtilis,fcd tanta cft ingenij ruditas atque ignauia, vt neque eolendi, neque ferendi, neque vîtes plantandi artem cal-leant:nifi forfan qui ingeniofiores vidcri volunt, hortulis nefcio quid olcrum infcrant.Poftquain
Ma-
-ocr page 183-LIBER êECVNÖVS 70 Marocci reges huius reliquerût imperium,cœpiC ea ci tu tas à quibufdam occupari,qui ex Farchon originem traxille dicebantur.Nolrris aut tempo ribus hæc imperio cuiufdain principis paruit» qui Hebdurrahmâ diebus fuit. Hic regnandi aui* ditate adaébus,auûculum interfeccrat;poftcuius mortem aliquot annisoppido impcrauit.Filiatn habuit forma præccllentc,qua; amore cuiufdani aulici capta (Hali vocabât,cratq; cuiufdam G ne-finie ru niius ) opéra matris ac ancillæ fæpenu-merô cuin amatorc rein habuit. Pacer vbi rem refciuit, vxorcin obiurgauit, ac mortem ni filiac mores corrigeret, minatus elt: poftea verô furo-rem diffimulauic. At quoniam mater probe ma rici aniinum noucrat,nliæ amatori nunciauic,q non elfer régi fidendumproinde fibi cauenduin elfe. Hali verô inetuens ne quid fibi mali inferri polfetjipfe de incerficiendo rege cogitare cœpit, ac fuæ coniurationis fibi fociuin adiungit,quem à pueris amp;nbsp;fidum amp;nbsp;maxime familiare nabuerat, cratq; amp;nbsp;i!lc quorundam peditum dux. Vbi iam Vtnq; idem eifet erga fuuin regem animus,niliil iUi aliud quàm fu« confpirationis locum atque Sortunitatem cxfpcéfabant. Rex contra, fui iruti quantum poteratanfam querens, Hali quodam reRo die renunciari iufïit,fe finita condone cum co deambularc veile: ac locum mdi-cat in quo colledo fatcllitio cum interficerc fta-tucratzpoftlixc templum adiic. Hali porró non nihil mali fufpican5,confodali indicat iain tempus adcfrc,quo,quicquid illis in animo erat,pcr-xgendum eilet.Id mox de aliis decent familianb.
ex-
-ocr page 184-i n E S C K I P T I o N r s A F RI C lt;nbsp;exponunt,quod animo conceperantiac vt res o-mnino leeuraatque rata eu äderet) ingenté mox coikguntpcditum copiam,quam poltndie le in Afaiiiuruni miHuros ßngebant,vt li tugiendum eilet, inox haberentin promptu,vndc auxilium peterent. Poltquam iam quilq; probe annis m-Itruétus eilet,ea ipla hora tcmplum adeunt.qua rex vix incrauerat turn luis,ac le eoncionaton q proxime iunxeiat. Teinplum auditoribus plenum,rex circû le lùam habebat cullodiam, quæ quomam Iciebant lios luucncs principi admo-dum notos atque familiäres, noluerût aceellum illis impedirc, nilnl cnim mali fulpicabantur. luucnuin igitur alter quali falutaturus regem,à fronte l'efe obtulit; Hali vero, à tergo fe mgerit, ac pugione tranffodit: alter eodem mométo glalt; dio quoque regem tranffixit,adcô mifcrillc ani-mam cum inulto fanguine exfpirauit. Regij milites coniuratos apprehendere conati funt,led ab aliis viribus fuperati,tum etiam earn elle populi coniurationein fufpicati,taïga falutem fibi quae-ficrunt. Id quoque amp;nbsp;ali) oinnes fequuti, itavt foli remanferunt,qui huius coniurationis fuerat aurores. Hi etiam mox in publicum prodicrût, ac populo multis verbis perfuaferunt, earn ob caufain regem interfeftuin, quód amp;nbsp;libi,amp; vni-uerfo populo exitium fuerat machinatus. Ciues plus fatis crcduti,hos dues m regnu admiferunt: veriïm non diu inter illos de regni imperio con-uenire potuit,quin mox varié hue atq; illuc,nuc ab hoc,nunc ab illo coafta fuit illoruin Reipub. Qu^re mercatores Lufitani,quorü maxima fem-per
-ocr page 185-LIBER S E C V N D V S. 71 per in ta ci mute erat côpia,fuo regi releripferût, vt exercitum inox ad earn vrbem inittcret; nam' iUi fore fperabant, vt faciilimc minimoq; nego-cio earn m fuam rcdigerecdeditioncin.Rex verô nihil hoc nuncio cominotus,nullas omnino col-Iigere copias voluit, quam prins à inercatoiihus audiuiflet,intcrfeóo ciuitatisrege,multaelle inter coniuratos dillidia. Turn etiani quod huiuf-modi pactum cum quodam akerius partis duce inicrant, vt nihil fere in deuincendo oppido 1a-boris infumendum eilet. Illis emm arx quidam munitiflima in iplo maris httore erat sxlhucta, qua m tuto illoruin feruarentur mercimoma. 1 Perfuaferant nanq; Lulitani,quód dum magnus illc tumultus propter rege interfeétum irrepfe-rat inter eines,non procul abfucrat,quin amp;nbsp;vita amp;nbsp;bonis omnibus deftituerentur.In liane arcein bom bardas,ac oium generum bellica inltruméta intra olei vafaatq;mercibusobuolutadeuehi eu rauerunt: ciues autem reruin ignari, nihil prêter debitum pro mercibus tributum exegerunt. Poftquam iam abunde hbi de machinis bclliCis atque armis prouifum viderunt Luficani,omnibus modis anfam çum ciuibus pugnadi quærerc cœperunt. Tandem eó res rcdiic,Seruus quidam Lufitanus cùm carnes emeretjanionem ad tan^ tam concitauit iram,vt poft multas lites, Lufitanus pugno Ixfus, lanioné gladio tranffoderit, cumep humo ftrauit,ac mox areem petiit quain mercatores occupare feiebat. Mox populus ad arma confugit:arcem eo omnes animo adeunt, Vt hanc euertant,omncsquc quotquot erant iu-. . nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;gulenc,
-ocr page 186-DESCRIPTIONIS AFRICÆ
gulcnt. At quæ turn crât paratæ bombarda atq; bahftæ, in ciucs mirum in moduni Ixuire cœpe runt;quç res multum terroris atfulilTe,neino eft qui dubitet. Ceciderüt primo hoc inllanti pluf-quam centum de quinquaginta ciues, nô tamen propterca à bello dcftiteiùt rcliqui, quin areem crebris indies oppugnationibus vexarent. Tandem à Portugallia; rege auxiliäres milT« funt co piæ, bombardaril magna copia, pediturn. 5000. equitum vcrô.200. Quos vbi aduentarc ciues vi derunt,mox fe in pedes coniecerunt,ac ad mon-tem Benimegher confugerunt : neque illorum quifquam manerc aufus fuit, præterquam qui cxlfrucndæ arcis autor fuerat. Ita factum eft,vC Lufitanorû cxercitus minime négocie cam fibi vrbé occupauerit. Pofthæc totius cxercitus dux arcis conditorem ad fe acceili iufïit, illumq; ad Portugallix Regé mifit.Rex verô hunccum ali-quo fatellitum numéro Azafin rcmifit, atque to tius circumiacentis regiems gubernatorem in-Aituit. Lufitanus cnim non illorum ritum no-uerat,neq; quopafto adminidranda effet illorû Rcfp.didicerat. Subito fubfecuta eft non ciui-tatis modô,verum amp;nbsp;totius regionis miferanda ruina. Nos aliquantô prolixiores bac in rc ac çquum fuit,vt quid poflet millier,quidque mali fccû adferrent diffidia,doceremus.Ego cùm hzc tgerentur, annû agcbam,ni fallor,decimû: anno verô gratis decimoquarto iam difto duci me lo quorum fuiffe memini. Hic cùm excrcitu quin gentorum equitum Lufitanorum,Arabuin vero equitum plus.»2000. Marocci Regem aggreffus.
-ocr page 187-LIBER SECVN DVS, 72 PortugaHiç Regi totam earn recupenuic prouin ciam anno .910. rti in nollro conipcndio fulius atquc copioiius dicetur.
lt;f Cowta Duccala oppidulum.
AB Azafi miliaiibus plus minus viginti fi* turn dl,à Gotchis iis temporibuï,quib’ earn regioncm occupabaiit,exflructuin voluut: niinc autcni deletmu dl prorfus;huius tarnen ager impcrio quorundam Arabum paict, qui Duccalam inhabitant.
^ 7 it etufdem regioMÛ eiuitat.
ANtiquiflhna hçc ciuitas ab Azemuro mi liarihus ferè viginti quatuor hta dl, ab Afris quondam m ripa Oceani condita. Spaciofos habet agros,qui frugum fcrtilitate nó inimcritó kudaii debet. Hums incolse craffiori fuut ingenio atquc infelici,neqi hortorum,neq; ciuilitatis vlla illis cura dl. Vdlitus aliquo mot do ferendus: folent enim illi maximum femper habere cum Lufitanis cómercium. Eo tempore quo fubadum fuit Azemurum, hæc quoque ci-uitas fe in deditioné Regij ducis coniecit,exfol-uitq; Regi per aliquot annos tributum. Nollro tempore conatus ell Feflae Rex regioni Duccalj fubucnirc,vcrüm ea re non fœliciter illi cedente, Chrillianum qucndam,qui regi fuerat à thefau ris,cum ludæo fufpcndi luffit. Quos fecum ha bebat focios.FdTam adduxit, illisquc regmueu-lam quandam inhabitandam dedit,quar incolis nuda erat,h»c à Fefla .12, dillabat miliaribus,
11 Elmeditia Ducttla yrbs eelebemifta.
EI-
-ocr page 188-DESCRIPTION IS AFRICA
ELmedina ^pemodu illius rcgionis caput, •. viliorib. quibufdani ad rcgionis modun) cinfta muris. Incolæ quemadmoduni in-gcnio,ita amp;nbsp;velbtu plane funt inculto;pannuin gerunt qui apud illos confici confucuit. Horum inulieres argentea babent ornamenta: viri vali-dilhmi, equorum magnam habentafHuentiam. Hi à Feliæ rege regno pulli lunt, eo quod non-nullani hie de Luhtanis opinionem animo con-ceperat. Audierat emm quendam iHius rcgionis ducem fuis fubditis conhlium dedifle, vt Por-tugallix regi tributa exioluerent. Hunc ego mi-ferumnudis pedibus captiuum abduccre vidi: neque potui fane lachrimas tenere,cum coadus non perfidia hæc fecerat. Duxerat cnim vir bonus,multo fatius elfe Luhtano nonnihil cenfus exfoluere,quàm fimul cum omnibus facultatib. vitam amittcre. Hums liberandi eaufa permulti proceres fumma adhibuerunt diligentiam: tan-' dem ingeiiti nummorum fiimma adnumerata, in pnftinam rediie libertatem.Poft verb reman-fit eavrbs habitatoribus orba,idq; Anno, pat.
^ Centum putei Duccala oppidum. EST in collequodamqui exTyburtinoeft marmore oppidulum cQnditum,quod in fuburbano multa habet antra, in quibus fuum rccondcre frumentum folent ; quod illic adeo integrum atque fanum feruabatur, vt vel centum annis perdurarc poflet,nullo prorfus có-trafto fœtorc aut co iTup tionc. A mul titudine aut antrorum,puteorum formam refcrentium,is locus Centum putei appeUari cœpit, IlliusincoI« nul
-ocr page 189-LIBERSECVNDVS. 75 nullius aut exigui admodum funt nominis,nullos praeter ludæos quofdä habent artificcs.Cùin Feflæ Rex Elmadinç inhabitatores in fuam coé-gillet regionem, cpnatus eft amp;nbsp;hos quoque illuc ducere; verum illi loei mutationem reculantes, maluerunc ad Azafi ditionem confugere, quam patriam deferere exoptatiffimam. ld vbi ad Regem pcruenit, mox id pppidulum depopulari iuffit,in quo nihil praeter trumenturn,mei,amp; res quafdam minimi potuit inuenire momenti.
^Stibeitaeiufdem regionis oppidum. SVbcita anguftum eftoppidulum in ripa flu minis Ommirabih exftruftum à Mendie. Diftat ab Elmadina miliaribus plus minus quadraginta,atq; imperio Arabum quorundam qui in Duccala habitant,parère dicunt. Frugum atq; mcllis maxima illis eft affluentia : fed ea cft illorü cùm ignorantia turn ignauia, vt neq; hor-tum,neq; vmeam vilain hîc quis reperire poflit. Eo tempore quo deuifta fuit Bulahuan,Rex Fef fae hos omnes in fuam coegit prouinciam,illisq; plagam quandi antea nunquam habitatâ dédit, quæ Feflæ cô finis erat;Subeita veró,deferta atq} incolis vacua in hune vfq; diem remanfit.
^ Temeracoflum.
TT Abet amp;nbsp;Duccala anguftiffimù quoddam oppidulum ad flumen ferè Ommirabih, ab eodem exftruftum qui Maroccû con diderat,vnde amp;nbsp;nomen fibi vfurpafle creditur. Incolis ditiffimum familias numerat plufquam quadringcntas.Illud quondâ fub Azemuris fuit, lcd delcto à Lufitanis Azemuro,peruc amp;nbsp;hoc op K pidu-
-ocr page 190-DESCRIPTIONIS AFRICA-pidulum,populus veto fc Elmadinam contulit. f Tergd.
SItum eft Sc ad ripatn fluminis Ommirabih oppidulum, quod Terga illis appeUan fo-let,abAzcmuro miliahb.plus minus trigin ta diftat: maxima hïc populi conflucntia, focos numerat circiter trecentos. Hze quondam Duc cal« incolis paruit, fed excifo Azafitc, Hali qui in Lußtanosexercitum duxerat,per aliquot dies hoc oppidulum cum fuo excrcitu tenuic.Polka vero à Feß« rege eieéfus eft, remanlitque oppidulum defertum : adeo vt nihil ab eo tempore pr«cer noéhias,ac huiufmodi auiculas in carepe rirc potuilfcs.
if Bulach Uit».
ESt Sc hoc oppidulum in ripa fluminis Om mirabih exlhuéfum, faimlias fupputat circiter quingentas ; habuit olim incolas nobilcs atq; pi«claros, amp;nbsp;pr«fertim eo vico qui flumini adiacct,quiq; ad Marocci regnum ducit. Ïn hac vrbe egregium condidcrunt hofpitium, quod amp;nbsp;multas habuit mafiones ; hïc quotquot jllac pr«tereunt peregnni,magnifice excipi lo-Icnt,atque cómuni totius oppidi fumptu afym-boh dimitti. Ditiffimi hïc lunt incolx, frugum atque pecudumopulentilhmi.Nullus fere ciuis, qui non centum poifidcat boum iuga:horum pr«tcrca funt qui duo milia,lunt amp;nbsp;qui tria mi-fiafrugum menfurarii quotannis colhgatrindeq» nbsp;nbsp;|
Arabes tantum frumenti euehunt, quantum to- i tins anni neceffitatib.fatis eße putant. Anno.919. mifit Feil'« rcx fraticin,qui Duccal« regioné amp;nbsp;re-
-ocr page 191-LIBER S E C V N D V S. 7^. rcgeret amp;nbsp;tueretur, qui cùm ad hoc oppidû per-neniiTcCjà quibufdam illi nunciatum elt,princi-peni Azemuri cum exercitu copiofo eo animo nuc aduentare,vt vrbc excifa,ciues omncs capti-uos abducerct. Quare mox duos ad id oppidulû duces cum .2000. equitibus,ac .800. fagittariis miße. Eadem au tem hora qua hi ad vrbem vene runc,Lußtanos quoque militescum.20 o o.Ara-bibus illue appulifle Îenfcruut:à quibus,eô quôd militum numero elïent multo inferiores,miferè fucrunt trucidati,adeo vE fagictariorü qui à Fefl'a vénérant vix duodecim ad montes proximos cü equitibus confugere potuerint.Pouea tarnen A-rabes adprælium redicrunt,ac interfeftis ex Lu fitanis plufquam centum amp;nbsp;quinquaginta equi tibus, holles in fugam redegcrunt. Deinde régis fi-ater Duccalam perucnit,ac tnbuta fibi à popu lo exfolui iuffit, pollicitus fe ad extremum vit« diem holles repulfurum. Pollhæc viribus fupe-ratus,coaélus ruit Feflam redire ad fratrem. Po-pulus verb vbi vidit régis fratrem trihuta recc-pifle, neq; quiequam ipfius aduentum illis pro-rui(re,mox oppido reliélo ad Tedlctis promon-torium confugcrunt; timebant enim, ne 11 Lu-fitani quoque cum exercitu aduentarent,multo maiorem exigèrent argenti fummam,quam qui non ilico exfoluerent,captiui abducerentur. His omnibus ipfc interfui, atque vidi ftragem illam ?[uam dixi fagittariorü : ah his nanq; ad integru erè miliare aberam, eratq; mihi equus vclocif-fimus.Tum temporis mihi Maroccum itererat, niiffus à FelTx principe, vt Marocci regi atq; Sc-
K ij ripho
-ocr page 192-DE S CRIPTIONIS AFRTCÆ fipho indicjirem,iam Duccalam mox venturum régis fratrem; proinde iUi milites parafent, quo facilius Lufiranorum refillerent cxercitui. f ^-i^ainurHm.
AZaamurû Duccal« oppidum Afris con-ditoribus ad Oceani littus eo ipfo loco, quo flumen Ommirabih initium habet, exftruftum: ab Elmadina miliaribus ex Meridie plus minus triginta diftat. Spatiofumelt atque amplilfnnum,habitatorib.copiofiifimum,famu lias numerat circitcr quinquies mille. Hanc per-petuó Lufitani mercatores inhabitant. Incolas habet ciuiles,habituquc admodum ornatos. Po-pulus in duas diuifus eft partes,amp; tarnen perpétua illis pax elt.Frugum atque leguminum maxima ilhs prouenit copia, etfi nihil quicq horti gratter ficus producant. Pifciuin lus tanta eft af-uentia, vtinde fingulis annis aureoru aliquado fexics mille, nonnunquam amp;nbsp;fepties mille pro-wentus redeat. Pifeandi autem tempus ab Öfto bri menfe,ad finem vfq; Aprilis eft.Solent pifces in fartagine cu aliqua olei portione frigere, atq; inde tantum pinguedinis eolligunt, vt nó facile Suis credere poffit : hanc lychno penfili infun-unt,nó enim aliud habent huic rei aptü oleum. Hue femel in anno eófluunt Lufitani, ac tan tam pifcium copiam inde auehunt,vt illi iam dift am enumerent aureorum fummâ.Hinc faftum eft, quód Portugallix Rex, fpe praedat alleéfus, non Icmel ad eos clafles miferit exftruftiffimas:qua-rum prior,propterducis imperitiam,in ipfo gur , gltc dihtéf'ij aç japemodum omni ex parte fub-meifa
-ocr page 193-LïBEk SÈCVND VS. 7^ merfa fuit. Poftliscc rcx ducentarum nauium claflcm expeditin', mifit, qua confpefta tantum intulit ciuibus terrorem,vt omnes in fugam fint redafti, tanta cuin portas ingrcdiëtium ilrepitu atque turba,vt in ea ciuium pkifqui oftuaginta fuerint interfcéli. Venerat lus in auxilium prin-ceps quidam,qui,vt fuæ faluti confulerct, fc ex alia vrbis parte fune detnifit. Mox varie hue atque illuc difperfi funt incolæ:luc nudis pedi-bus,ine eques tugit. Nee potuinës,fcio,à lachry-mis continere, ii fœminas, fi fenes atque pueros capillis pafhs,nudisque pedibus fugere vidilTcs. At priulqua ChrilHani cum ludxis aliquod fint prælium aufpicati, qui reliéh eranta fuga eines, eo paéfo funt in gratiam reeepti, vt Lulitanus nullis inuitis portisq; vndiquc patentib.illarum reru potiretur,quæ ciuitatis cranf:proinde nulla præterea inferretur eiuibus iniuria.Hunc in mo duin cœperût Lulitani cam ineolcre regionem. ludxi veto partim Salæ amp;nbsp;partim Felîæ adierûc regnû. Nec puto aliam ob caufam id illis à Deo Opt.Max. fuifle illatum,quàm propter horren-dum illud Sodomitarû erimen, eui ciuium pars maxima tam fuit addiéia, vt iuuenem vix non conuptum à fc dimitterent.
• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Meramerit.
Oppidum eft à Gothis in ipfa ptanîcie cxftru6i:û,ab Azafi miliaribus fere qua-tuordecim diftat, focos habet circiter quadringetos: ager olei atq; frumenti mire fcrax eft. Paruit olim imperio Azafitis principis,ve-rùm polka à Lulitanis occupatû, incolis omni' K üj bus
-ocr page 194-DESCRIPTION! s APRIGÆ bus in fugam rcdaftis, remanfit per intcgrû fere annum habitatorib. vacuum. Sed inito tandem cum Lufitanis federe,ad folitum quifquc rediit locum . Nunc de montibus quoque nonnulla annumerare lubec , que memoria non indigna ridebuntur.
ij Afons Benime^her.
BEnimegher mons eft ab Azafite circiter.tï. dUtans miliaribus,multos habet omnis ge neris artifices,quorum quilibet fuas quoq; habet Azafiti ædes. Loei tanta eft fertilitas, idq; olei præcipue atque frumcnti,vt non facile quis fibi perfuadere poffit. Paruit hic mons aliquan-diu impcrio principis Azafitis,verùm incolæ in fugam redafti, nullum habuerunt alium quo fe rcciperent locum,quàm ad monte Benimegher. Poftmodii per aliquot annos Lufitanis tributa exfoluit, fed cùm illue Feft« Rex cum fuo exer-citu appuliflet,quofdam fecum Feflam códuxit, reliqui Azafitem redierunt: quafuis enim iniu-rias perferre parati crant, quàm fub Chriftiano-rum degere imperio.
Aions /^mdisgt;
Vlfendx altitudinis hic monseft,initium habet ex Oriente ad flume Ommirabih, extendit fefc Occidentem verfus ad colles vfque Hafara illorum lingua di6los,feparatqgt; Duccalam ab aliquaTedeletis parte. Eft autem hic mons nemorofus atque afper,magnam pro-ducit glandium amp;nbsp;pinuum copiam, nee non amp;nbsp;eius fruftus quem itah vulgó Africanum appcl-11 tant, Innumch mhoc monte heremitae,non
-ocr page 195-LIBER SECVNDVS. 7lt;5 41iis vefcuntur cibis,præcerquain quos illis fup-peditat locus fylueilns .• ablunt cnim ab omni hominum cómercio plufquam.25r.miIianb.Ma-ximus hic fonî:ium,maximus item ararum numerus,quæ omnes ad Mahumetanorum exftru-élae funt modum: reperias amp;nbsp;paffim multaædi-ficia ab Afris exfrrufta antiquiflima. Ad huius montis balim infi^nis vihtur lacus, illi pcrfimi-lis,qui à Romanis lacus VoUinienfis appeUari có fueuit. Infiniti in hoc reperiunturpifces,anguil læjupi pifces,atq; id genus alij,quos nunquam in Italia vidilÏe memini;fed nemo efr qui in hoc lacu pifcib.inlidietur,quare nó miruiu,fi tantus fit illorum numerus. Cùm quodam die Mahu-metes FelI.e Rex iliac ad Marocci regnü iter fa-ceret, ad hunc lacum per totos ofto dies fuuin exercitü liftere voluit. Hic quibufdam pifcandi fecit copia,inter quos nonnullos vidi,qui fubu-cularum manicas atq; collaria fareicbant,ac cir-culis quibufdam diftendcbat,vt quoniam nihil aliud in promptu crat,rctis loco illis cflec,amp; tarnen hoc modo multas captabant pifeium my riadesàllos tacco,qui retia nabebät,quos inulto plurci cepifl'c,nemo efr qui dubitet.Acqui pifces vti mox dicemus,plane perturbât! ad retia quafi coafti fuerunt. Nam Mahumetes.14000.equi-tum ex Arabia habebat,qui amp;nbsp;multo maiori nu mero camelos fecum adduxerit;erant amp;nbsp;équités huius fratris numero plufquam.5000.cum infi-nito propemodum peditü exercitü: hos omnes lacum introire iuffic, adeo vt vix tantum aquae ïupereflet, quantum camelorum fiti fatis efle po . . _ j^.... ^^.^
-ocr page 196-DESCRIPTION!« APRICÆ
tuit : quare non vfqueadeo iniruin vidcbiturji tanta intra cades reperta ell pifcium multitudo. In huius lacus ora multæ rcpcriuntur arbores, quæ folia habent pinus foliis no admodum dif-nmilia,intra quorum ramos infiniti funt turtu-fum nidi,fie vt mira lue fit huiufmodi aum vibras. Pollquam ad bûc lacum iam per oftiduum Uti taflet Maliumetes,voluit montem vifere,que viridem iamiam diximus;nos cum maxima do-élorum arque aulicorum copia ilium fequuti fu mus.Quotiefcunquc aram aliquam videret,exer citum illic paululum manere iuffit,ac pofitis ge nibus Tupplcx bis orabat verbis ; Tu fcis Domine Deus meus,me non aliam ob caufam hue ve-niflc,quàm vt Duccalæ populû à tyrannide Ara bum atque ab immanifs, Cbriftiamsliberarem; quôd fi inftitutum non reélum efle cognoueris, in me foluni cadat neccati vindiéla quæfo: nihil enim mali qui me fequuntur mcrucrût.Eo modo per totum illic remanfimus diem: appetente veto noéle ad tentoria reuerfi fumus. Poftridie Rex venationem parari iunit, mox canes atque falconcs (erat horum magna femper penes Ma-humetc copia) in promptu cranC,ea venatio non aliud quàm anferes anatesq; fylueftres,tortures atq; alias id genus aues dédit. Sequenti verb die ilia inllruéla eft régis iuflu venatio,cui canes ve-naticos,Falcones atq; aquilas interefle voluit;prj da fuerunc lepores,ccrui,byfl:rices,capreob,lupi, do turnices atq; ariones: adeo non fuit infelix ex vcnatio,cùm centum vix ante id tempus anni* quifquam venatus fuerat. Pofiquam autem per
-ocr page 197-LI6ER. SEC VNDV S. 7^ aliquot dies hic cômorati Iumus,Rex cum exer citu Elmadinam DuccaIx oppidum profeélu« eft, doélorcs omnes atq; faccrdotes quos fccum adduxcrat,Fcflam redire voluit. Mc autemlcga-turn cum aliquo militum numero, Maroccum mifit : id anno cuenic.921. Hegirx, qui Chrifti fuit.ijii.
t^Hafcora re^ionis Ji!ncida deUneatio.
REgio hxc ao iis collibus ex Septentrione originem habet,qui Duccalx regioni con fines funt, ad Occidentem folem co flu-mine terminatur,quod ad Hadimmei montis ra dices prçtcrfluitjTcnfiftum antea appcllauimus. In Occidéte finitur flumine Qiiadehabid in Ser-ui regionc,quod flumé interftitium ponit inter Hafcoram de Tcdelctem.Duccalx autem colles, Hafcoram à man Occano diuidunt. Huius inco lx illis multis partib’ciuiliores funt,qui in Duc cala habitant. Magna hic olei eft afflucncia,nuf-quain maior Maroccenorü copia,caprarum item greges complûtes,è quarum pilis pannum con-nciunt atq; ephippia. Hue omnes ricinx regiones caprinas eóferunt pelles, é quibus iam diftö conficitur corium. Plurimum nis eft cum Lu-fitanis commercij, tclam enim huiufmodi coriis atq; ephippiis commutant. Moncta illis cadem eft qux Duccalx. folcnt ex hac regione Arabes olcum,aliaq; illorü viélui neceffaria conucherci Nunc ciuitates omnes fuo ordinc enumeremus. Ec Elm^dma Ha/corx oppidum,
S T Hafcorx oppidum quoddi quod Eb madina ab incolis vocari folet in Atlantis dor
-ocr page 198-DESCRIPTIONIS AFRICA
dorfo fabricata,focos habet aliquâtô pluresiooO. diftat à Marocco Orienté verfus nonaginta ferè paffuum milibus,a Duccala vcró circiter fexagin ta. HÎC multos repenas coriarios,aliosq; omnis generis artifices,mercatores ludzos innumcros. cingiturid oppidum fylua,oliuis atq; iuglandi-bus altilfimis confira. Incolz perpetuó ferè hello inteftino vexantur, nee non amp;nbsp;cum quodam oppidulo,quod quatuor hinc diffidet miliarib. continuas alunt mimicitias. Neque quifquam planicié inter duas bas vrbeS intrare audet (man cipils tantum amp;nbsp;fœminis demptis) nifi cgregio' fatellitio fecurus: quare fibi quifque fagittarium habet,cui fingulis mcnfib’deccm aut duodecim exfoluere aurcos tcnctur,qui apud Italos fede-cim æquiualcnt aurcis. Rcperiuntur amp;nbsp;inter ci-ucs doCTiffimi quidam mfignisq; eruditionis vi-ri,ex quibus iudices creantur atq; notarij.Qinc-quid exteri cenfus exfoluunt, id quibufda ad id deftinatis quxftoribus ærariis énumérant,qui amp;nbsp;eandem poftea pecuniam in commune vertunt vtilitatem. Arabibus pro iis pofleffionibus quas in ca planicié habcnt,nonnihil tributi exfoluere coguntur,verùm ca pecunia illis ab Arabibus ad dccuplum aut eo plus redit. Ego cùm Marocco redirem,hac iter faccre libuit,vbi à quodam Gra natenfi nico conclue homine ditiffimo fplendi-dilfimè cxceptus fui,hicperoftodecimannos fa cittarium in his cgerat regionib.Et quanuis ha-oeret ca ciuitas infigne quoddam hofpitium, in quo mercatores omnes illac iter facientes çre aie bantur publico,hic tarne nunquam id permifit, quin
-ocr page 199-LIBER SECVNDVS 78 quin me cum noué aulicis,praeter feruos omnes quos nobifcum adduxeramus, humaniffime per totos tres dies cxcepcrit, quibus alij ciucs nunc vitulos,uunc agnos,nonnunqua amp;: gallinas offe-rebât. Ego verb cum quodam die innumcras in ea ciuitate vidiflem capellas,rogaui ex meo con-ciue,quarc non nobis capellam aliquam apponi iuffiflctjiic ilk,id omnium abieftilfimum atq; vililHmum animal apud cos efle,refpondit. Horum mulicres formofx atque candidae, adeo externs non fartidiunt adokfeentes, vt fi quando id fecreto fieri datur, herum concubitum non inuito animo admitCant.
^lemdinunt.
Amdifto oppido vicinum eft illud quod A-kmdin vulgo appellant,diftat hinc Occiden tern verfus miliaribus quatuor,in valle,ac inter quatuor altiffimos eft exftruftum montes, quarc amp;nbsp;loci mira eft frigiditas. Incolas habet mercatores, arcifices,atquc nobiles,familia$ nu-mcrat plus minus.iooo. Perpetuum huic cum iam ante difto oppido bellum eerebatur,vcrùm noftro tempore redaftx funt dux dix ciuitates in Regis FclTx deditionem, idque cuiufdam mer catoris opera,vti mox dicemus. Mercator quidi Feflanus in hac ciuitate amicam habuit, quam propedicm fibi in vxorc ducerc decrcucrat, verum vbi iam nuptiarum vcnilTcc dies, rcpperit amicam fibi à quodam vrbis reélore prçreptam, quç res mirû in modum huius cxcruciauit ani-mum, etfi quantùm poterat çgntudinem eda-ret, Vbi iam ilk ad Eefix regê rediflet,rara qux-dain
-ocr page 200-•X
r DESCRIPT! OMIS AFRICA dam arque pretiofiffima illi obtulit inunera,fo-gans vt libi centum exhiberet fagictarios^trecen tos équités ac pedites quadringentosdlos omnes fe propriis (lipendiis aliturum,nec non amp;nbsp;iam di«um oppidum régis nomine occupaturum, é cuius prouentibus feptics mille aureos fingu-lis annis milFurum pollicitus cft.Hxc Regi conditio placuit,amp; ne illibcralis videretur,noluit có mitterc,vt mercator cuiquam prçterquam fagit tariis ftipcndium numeraret.MoxTedlctisprç-fefto mandauit,vt mercatori équités atque pedi tes fuppcditarct,tum vt adderentur amp;nbsp;duo exer citus duces. Sic tandem Alcmdinü ventum eft, quam fexdiebusobfidionccinxit.quibus trartf-aftis ciues prçfefto indicarunt,nolle fe Feflst regem fibi hoftem,nedum quicqua fua caüfa mali rerre, Quare ille mendici habitu fugam tentaré cœpit,fed agnitus ad mercatorem duftus,ab co-dem in carcere alTcruatus fuit.Mox ciuitatis por tx apertç, merCatorem cum exercitu intromife-runt,ac 1c illi regique Feflx dcdiderunt. Puellæ {)arentes apud mercatorem prxfefti vim in eau à fuifle afhrmaucrût,quô minus illc optata po titus erat arnica. lila veró ex præfefto renélacrae grauida,fcd poftquam hanc enixam intellcxiflet mercator,rurfus ad illam animum adiccit,ac tan dem in vxorem duxit. Captiuus autem præfe-ftus fornicationis reus à iudicib.pronunciatur, ac codem ipfo die lapidibus obruitur.Remanfit autem mercator duarum ciuitatum dux atque dominus, pacem inter eas firmiffimam ftabilü uic,Rcgiqi Feflsc bona cum fidcpromilTamquo-
tan
-ocr page 201-LIBER SECVNDVS.
7?
tannisnumerauit pecuniam.Ego po(leaamp;oppj dum illud ingreffus, inercatoréprincipem probe noui. Eo ipfo anno Fclïa relira itineri me co mifi,vt Conftantinopolim venirem.
^Tagodafinm Hafcora oftfiidum, EXftrnétuni cft id oppidum in vertice cx-celfi cuiufdam montis, h*abctq; circum fo «Sc quatuor alios montes cximix altitudi-nis: inter nos amp;nbsp;iam diftu oppidum multi lune horti fpaciofiflimi acque amœniffimi,in quibus nullum delidcraie fruclum pofles: lue mala au-rea ita luxuriant, vc non facile horum magni« tudinem quis credere poflet. Vinex omnes in arborum ramos reieétx, pergulas efficiunt clc-gantiffimas: horum vux fubrubrx, apud illos à magnitudinc,ni fallor,oua gallmacea vocantur. Oler atque mellis optuni maximaapud hos cft copia: mei auté quoddam candidum, quoddam flauum repcritur. Habet hoc oppidum multos fontes,qm in fluuium tandem conucrli,quibuf-dam molis vrbi vicinis aquam prxbent. Innu-meri hïc reperjuntur artihces,qm rebus tantùm neceflariis lumptum exercent fuum. Incolx fic faris ciuiles, foeminx formoliflimx,multoq; ar-gento ornatiflimx. Oleum ad vicinas vrbes con rerunt,qux infra Atlante funt Meridiem verfus: corium vero Feffam atque Meenafam mittunt, llloru planicies patet in longü fex fere paifuum millibus :agerfrugibusferendis fœcundiflimus, cogitur Arabibus nónihil quotannis cenfus nu merare. Habet id oppidum amp;nbsp;fuos indices atque facerdotes, neenon amp;nbsp;nobilium copiofam multitu
-ocr page 202-DE SCRIPTIONIS AFRICÆ titudiné. Ego,cùm hac quodam die fortafle iter eflct,illius loci reftoré quendam inueni extremç fcneftutis,qui iam fenio vifu captus erat. Hic vt àquibufdam intellexi,fortiffimus atque validif-fimus in adolefcétia vir fuerat,atque poft multa alla præclarè ab eo gcfta facinora, propria manu quatuor duces mterfecerat ipli populo infeftif-umos. Deinde tantum fua induftria cftecit, vt qui antea perpetuô inter fe bellum ge(rerât,ami citiareddideritconiunftiffimos. Nihil hic quic-quam ab vrbis reftoribus fit,quod ad Rempub. attinct,nifi huius id fiat conhlio atq; autoritäre. Apud hune fenem cum oftuaginta equitib. di-uerti, atque magnificè ab eo exceptus, quotidic è recenti v«natione,recentes nobis apponi cibos iuffit. Familiarifiimè nobis omn'es luos labores expofuit,quos in pace farcienda fumpferat: neq; puto rem illi tam arcanam fuifl'e,quam nobis vir conus ccu germanis,nó explicauerit. In digreflu fymbolum pro me ac foeiis numerate volui: verum homo illc liberalis id nullo modo permifit, quin fe regi FelTac addiftiffimum pronunciauit, non tarnen illius caufa hos fumptus fecifle affir-mauit: verüm quicquid bonorü habebat,id fibi à parentib. ca lege Iegatum,vt in amicos omnes, notos,atque exteros illac iter facicntcs,munifieü fefe præberet atque liberalem : turn etfi non ca lex aftringeret, tarne fuum erga Deum amorem, fibiquc à Deo infitam überalltaté id exigere dice bat.Quin «Sc Dei opt.Max.bcneficio omnia opti me prouidentis,hoc ipfo anno feptem milia fru menti atq; hordei modia collcgiflc fe affirmabat: adeo
-ocr page 203-LIBERSECVNDYSlt; So adcô vt plus fatis amp;nbsp;fibi amp;nbsp;omnib.tricolis pro-uentuum eHet.Tum amp;nbsp;numerum tain ouium q caprarum centum millia excedere dicebat, vndc fibi lana tarttum referuari iubebat, cafeinn cnim amp;nbsp;lac paftoribus rclinquebac,nifi fortafle fibi ali qua indebutyri adenxtur portio. Nemo hie eft qui cafeum, butyrum, lac,aut huiufmodi quicq habeat vçnale,cùin omnes maximu habeantpe-cudum gregem. Coria verb,oleum, atque lanam ab caciuitatcin circumiaccntes deuchût natio-ncs. Præterea amp;nbsp;hoc addidit, fi forte,iuquit,con tingat Feffse regem Duccala redeuntem noftram ingredi regionein,non permittam quin mox illi obuius eam,ac me totum illi ceu pnncipi obfer-uantiffimo dedam.Eo tandem modo ab hoc fene dimilTus, no potui fatis ignoti erga ignotum lau dare humanitatem atque beneficentiam.
Elgiumuha.
IAmdifto oppido vicinaeft Elgiumuha, quod quinque circiter pafluu millibus ab co diftat. Nollro æuo in iugo excclfi montis cxfiru6ta, familias numcrat plus minus quingcntas, toti-dernq; domos pagi habet, qui in co monte inue-niuntur. Innumeii hie fontes:horti vbiq; amœ-niffimi, omnisque generis fruftibus feraciffimi. luglandes Inc maxima atq; altitudinis non vulgaris.Colics qui monté cingunt^ampos habent nordeo vberrimos,neque hic oliuarum defidera bis copiam. Innumeri in hac vrbe inucniuntur artifices,fabri,coriarij,amp; id genus alij. Etquo-niam maxima apud hos ferri eft fodina, caiccs conficiuntequinos. Quiequid autem ex eorum pro-
-ocr page 204-DES CKIPTIONIS AFRICA
proucnitlaborCjid id extemas deuchunt natio-nes, in quibus ea deßderari putant: vnde maoci pia,gla(tum l'ylucllrc,amp; quorundam animaliuin conum fibi conferuot, ex quo fcuta conftruunt dunffima belloq; validilfima: hæc tandé Feffam ad mercatum deferut,quorum vice tela,pannus, aliaq; illprum vfui neceffaria,mutu0 fuccedunt. Eft illud oppidum public? viç adeo propinquu, VC pueri quotidie praetcreuntes iliac mercatores fummc admircntur,idque prscfertim,fi inufitato incedant veftitu. Omnes huius montis incolx illius oppidi imp?rio atque confilio reguntur. Huius conditores cos fuiflc volunt, quos Tago-daftum inhabitarc in tea diximus: idque hunc in modum id factum narrant; Cùm enim inter Ta godaftenfes nobiles orta effet diffenfio, populus neque huic neque illi faucre parti cupiens, Elgi# umuha condidcrunt, ac nobilibus Tagodaftum reliquerunt inhabitandum; quó fit vt in noftra vfque tempora bic tantum ignobiles, illic vero folum nobilcs inueniantur.
lt;j Bt^ Hafcora oppidum.
BZ O oppidum antiquiflimum in monte altiflimo exftruétum, à iam diéto Occi-dentem verfusviginti diftatmiliarib. hoc *d tria feré paffuum mjUia præterfluit fluuius, quem Scrui nuncupauimus.Ciucs habet probos mercaturam exercentes, atque circa veftitum fa tis curiofos ; ad cos qui deferta incolunt,pannü, oleum,atque corium tranfmittunt. Horu montes, oliuis/rugibuSjitq; omnis generis fruftib.Iu xyri^mt; folentq; quotannis vuas deficcare, quae
. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;eolo-
-ocr page 205-LIBER SECVNDVS.
8«
colorem habent atquc faporem non vulgärem. Ficus hîc v bique copiofa: iuglandes vcro tant» altitudinis rcperiuntur,vt in lilarum fummitate Müuus fibi fccurè nidum conftruat: nemo enim elt,qui eovfquc afeenfu pertingere queat. Habet ea via, qu» ab lue vrbe ad Serui Huuium ducit, hortos vtrinq; clegâtiHimos atq; amœniffimo». In lue i egione me tuifle meniini,eo ipfo tempore quo chryl'omela,ficus, atquc ali) huiufmodi tru-«us maturi legcbantur: vbi ab illius vrbis lacer dote cxceptus fuiJiic non procul à templo quo-dam magnifico habitabat,quod fiuuiolus ille prç tcrfluit,qui per forti quoq; luum habet curium.
If Jï^ons lenutHcs.
Situs eft hic nions c regionc Hafcorîc,ea Atlantis facie, qu« Alendicm refpicit: incolas habet perniulto$,validiflimos,armis geren-dis tara équités quam pedites aptiffimos; ingens illic equorum exigu» magnitudinis numerus. Plurimum in hoc monte glaili lylucftris atquc hordei prouenit: fed frumenti nc fpica quidein, adeà vt non nifi hordcaceo vclcantur pane.Nul-lum datur anni tem pus, quo non niues hîc repc-rias copiofas. Magnus item hîc nobilium atquc magnatum numerus,qui imperio cuiufdam parent principis.Huic fatis largum numcrant quo« tanins tributum, quo ille fuos alat milites; continuum enim iUi geritur bellumcû montisTen fit» inhabitatorib. Princeps mille ferme équités bello aptiffimoshabet.ac tocidem femper nuius inontis nobilcs propriis alunt Hipendus. Sunt prxterea amp;nbsp;principi Centura, partira fagittarij, , par
-ocr page 206-DES CRIPTÏON I s AFRICA partim fclopettarij, qui regem quouiseuntéco-initantur. Ego cumhunc montem inuih.prin-cipcm oftcndi,qui fupra modum laudari ab om* nibusgc(ticbat:cietciùm,quod ad kberalitatem, humanitärem,atque ciuibtatem Ipeftabat, non puto facile repenti porte, qui cum hoc fit vllo modo conferendus. Linguain Arabicam eth no intelligebat, tarnen arnabat vnice: plunmumq; inde voluptatis capiebat, fi quis fententiam illi explicabai.qux in illiuslaudem compofita ertet. Eo ipfo tempore,quo mens auunculus à Fertie rege ad Tombuti regem legatus mifluserat, in cuius fodalitio ego quoque eram , cum Daram regionem ingreUi cflemus(diltat ca regio ab hoc principe centum fere pafluum milib.)protinus ille auunculi nomine audito,qui inligms crat o-ratoratque poeta elegantiffimus, Dar» principi literas mifit,quibus orauit,vtillc auunculo per-fuadcrer, illumq; vr per ï enueuë montem 1 oin butumproficifceretur,oraict; cupiebatenim ho minem viderc amp;nbsp;alloqui. Auunculus autem id non decere affirmauit, vt qui à Rege legatus all-quo miflus crat, principes longé à via disantes inuiferet, ac he fui phneipis fetiora négocia in longum differret. Vetum ne vidcretur omnino non morigerus huius principis animo,ie neporé jliucmirtürum pollicituscf},quihomincfa!utct, ac füo nomine debifos exhibeat honores. Poll bate infignia quidam dédit ad principem defc-rcndamunerajlapedes inauratasartificiofiflimc fabricatas,vigintiquinq;,ni fallor,aureis emptas: calcJU'wdüo elegantiffimaquindecnn aureorum.
Duos
-ocr page 207-LIBER SECVNDVS. Si Duos præterca funiculos holofericos, miro arti-ficio filis aureis inteitextos, quorum alter puni» cei crac coloris,alter cerulci. Infuper amp;nbsp;librum elegantiflimum,qui illuftriumatq; eximiae fan-ihmoniæ Afvieanorum vitam enarrabat, cum quibufJam carminibus in laudcm huiusprinci-pis compoficis. His tandem rebus onuftus, ego me i tineri cómili: fumpliq; mecum duos équités,qui me ad hunc montem proficifeentem co-mitarentur:atqgt; inter equicaudum canné quod-dam in eiufdem encomium compofui. Vbriam co peruentum eflet, princeps regiam egreflus ve nationi fefeparaueratcum lummo nobilium ap paratu. Qui poftq me adueniffe inteUexit, ad fe acceriiri iunic,acpo(l falutationé cxhibitam,ro-gauit,qui fe auunculus haberet ; ego ilium pcr-bellè valere,ac principi ad omnia addiâifûmutn refpondi. Poftea hoipitium egregium parare, ac tantifper ab itineris moleftiacóquiefcere iubet, donee à venatione redeat. Vbi veró multa iam nofte à venatu rediiffet, continue nos in regiam vocari iuffit: vbi poftquam hominem honorifi-cc quoad potui falutairem,muncra ab auunculo miflaobtuli : quae,quantum coniicerc potui,ac-ceptifiima fucrunt. Tandem amp;nbsp;carmen ab auun cuio Gopofitum dedi: quod mox à quodam fibi legi iuffit, quern à fecretis habebat. Interca veto dum ille principi fingulas explicaret voces atqi fcntentias,diólu mirum quantum ipfa facie ala* eritatis atque gaudij præfeferebat. Abfoluto car-mine continuo menfa; accumbit,ac me fibi non modo conuiuam,verùm amp;nbsp;proximû elle voluiç.
T ij Dif-
-ocr page 208-DIS CRIPTIONIJ APRTCJE
Difcumbentib.appofiti funt caftorcs,ac tandem carnes vitulinæ afl«,atqucclixz,fed pane in pla-cenCx feré modmn fartx. Allati funt præterca de alij permuki cibi, quorum non fuit facile meini nine. Exafta autem cœna, cœpi principem his tandem ailoqui verbis; Habes modo,mi domine, ea munufcula, qux auunculus tibi ad omnia pa-ratiilimus per me mifir,quó animi erga tc prom ptitudinis hdem facerct, vtque in tua memoria vel aliquis illi rclinquercturlocus.'cgo vcio,idem amp;nbsp;fororis filius amp;nbsp;difcipulus, nihil nabeo prêter verba,quod tibi ceu principi obfcruaiitiffimo of feram: accipe igitur amp;nbsp;à me quod noft rd in iti-ncre potuitparere ingenium.Hisdiéfiscœpi illi amp;nbsp;meum rccitarc carmen; hie princeps fumma animi alacricate me(qui lam anjios fere fedccim natus eram)legentem aufeuitauit, ac quicqurd non probe inreilexerat,id fibi per interprété cx-poni iuffit Pofthsec à venatu fatigatus,cùm iam multam effe noftem intellexiflet,nos oes fomno operam dare voluit. Poftridie fummo mane ad ientaeuîü vocari iuffit,quo iautiffimo tradudio, centum aureos numeran curauit, quos auûculo deferendos dedit, infuper de tria aadidit manci-pia,quç auunculum in itinerc comitarétur.Mihi vero, qumquagmta aureos de equum egregium dan iuffit; vtriq$ illorum qui mecum vénérant, decern aureos dono dedit ; auunculo autem re-nunciarc mißt, illud quicquid crat cxigui mu-nens, propter elegas in illius laudem compofitû carmen exhibitü fui/lc,non propter infignia ilia quÄ accepcrat donaria main horum gratix rcla-tionem
-ocr page 209-LIBER. SECVNDVS. 8j tioncm,in rcdituln à Tombüto differre fe affir-mauit,quó fui in illû animi ügnificationcm ali-* quam daiet. Deinde per quendam qui illi à fe-cretis crat, nobis viam coinmonftrari iuffit: atq} humanißime falutatos,valere iuflit: fc code die in hoftes incurfionem fatturum affirmans. Ab co itaq; digrefl*us,ad auunculum fum profeftus. Hæc ea de caüfa hoe loco fubneftere liouit, quo amp;nbsp;Africain etiam homines liberales amp;nbsp;humanos habere doceremus.
15 A^ont Tenßta.
TEnfita Atlantis pars cft,initiuüi haben« ex Occidente à iam difto monte, vergitqj Onentem verfus ad montem vfq; Dedes, ad latus vero meridionale co deferto clauditur, quod apud illos Dara appeUari confucuit. Eft autem nic mons multitudinc hominum abun-dans,habetói cattella plus minus quinquaginta, amp;nbsp;creta crUdis lapidibüs cxftruftis muris circuti fepta : amp;nbsp;quia ad Meridiem vergit, feré femper imbriuin expers. Omnia auté ea cafteUa ad Daran fluuium exftruéla, hæc per tria,illa vero per quatuor miliaria ab iiiuicem diftant. Potentif-fimus huius regionis princeps équités numerac ferè mille amp;nbsp;quingentos,pedites autem numero haud multo minori,quam princeps illc,de quo modo fumus loquuti. Et cùm inter hos maxima fit confanguinitas, nunquam tarnen non po teft alter quin in alterû bellum moucat atrocif-fimum. Incredibile diftu,quim fit ille mons da-ftylis fclix,incolac partim agriculturam,partim mercaturi exercent Hordeum illis fumma proa
L iij ueniC
-ocr page 210-DESCKIPTIONISAFRICÆ
uehit affluentia,verùin frumenti arque carniutn tanta apud hos penuria cll,vt nulquam feiè ma ionnon enim pecudes neque armenta ea alit regio , Ex hoc monte annuus prouentus viginti millium aureorum ad principem redire ferunt: fed illonim aureus duas tantum tercias icahei aequiualet aurei. Maxima femper incelht inter hune principem amp;nbsp;Feflç regem familiaritas atq; confuctudo, adeo vt frequentiflimè alter altcri inhgnia miffitet donaria. Memini me cum pri-mis inlignc ah hoc principe ad regé milium vi-dilfc munus,quinquaginta nempe macipia ma-fcula amp;nbsp;totidem fœminea ex Nigrita'ü regione colleéda,decern cunuchos,duodecim cainelos,v-num camelopardalum,ftrutiones deeë, fedccim fcles ex iis qux excrementum odonferum emit tunt, turn amp;nbsp;eius excrementi libram vnam,elc-étri hhram vnam,ac fere fexcenta coria animalis cuiufdam quod apud illos Elamt appeUatur, ex quibus clipeos libi conficere folent, valctque quodlibet corium EcHie aureisoélo, Mancipio-rum malculoru lingula viginti aureis eranr em-pta,fucminac vero quindecim.Eunuchus aurcos quadraginta 3equiualebat,camelus quinquagm-ta,felis ducctos;inufci iam diöi excrementi atq} cleéiri libra vna, fexaginta apud hos emitur au-rcis. Mittebantur vna cum his quæ iam enumc-rauimus amp;nbsp;aha permulta,qux breuitatis eau da conlultó hicomilimus. Ego,cum hxc ad regcin deferrentur donaria,vna pixlëns adcrain:orator nacionc Nigrica fuit, corpore humili atq; ohefo, caetcrum idiomatc atq; moribusplufquam fatis bar
-ocr page 211-LIBER SECVND VS. H bai'baris ; hic Regi litcrasobculit incptiß'atque impentilfimè dcpiétas, fed niulto rudior atquc ineptior ea fuit oratio,qua pro fuo principe co-ram rege pronunciauit,aJeo vc rex ipfc cum o-mmbus qui turn aderàt,vix rifum temperave va krent, quin cogebanturomnes os aut veile auC manu tegere, ne plus fatis viderentur inciuilcs. Finita tarnen oratione,Rex oratoré Iplendidif-fime excipi iuffit apud fummi templi facerdo-tem,apud quem per aliquot dies cum quatuor-decim fociis,quos fecum adduxerat, commora-tus,tandé regis liberalitatc afymbolus ad fuum principem rcuerlus ell.
A/o/n Gogidemi.
ES T prxdiélo monti amp;nbsp;alius quidam con» finis,quem Gogidema nommant, bic ad .Septentrionalcm tantum faciem incolas habet;ea veró pars quæ Meridiem refpicit,habi-tatoribus omnino vacuaell:cuius rei bic ratio-nem elfe afhrmât,quôd cùm Marocci Rex Abra bannis ab Elmadi difcipulo prollratus regnoq; pulfus eilet,ad bunc montem eófugerit. Incolac R-egis excidio commoti,omnibus modis (fini-ftro tarnen Marte) illi auxilio venire ihiduerüt: Quod vbi rcfciuit Elmadi difcipulus,in bos ma-ximO cxcrcitu,maximaq; animi furiacomotus, omnes illorum manfiones atq; pagos incendio deleuit,babitatores partim in rugam egit, partim interfecit. Ea veró facie qu.« incolas habet, viliffimos tantum, pannoibs atque abieéliffi-inos homines reperias: bi olei atque hordei exercent mercaturam: ncque bïc aliud prêter bor-
L fiij deum
-ocr page 212-D E S CRIPTI ON I S AFRICA deum protéique oliuas prouenit. Satis magna apud hos capraru amp;nbsp;mularum copia ctt, verùin mulic amp;nbsp;cqui exiguae admodum funt magnitu-dinis. Huius montis ciim ficus tu qualitas prohi bet, quo minus habitatores Iibeitacc obtineant.
« Tefetion.
* I Efeuon duo funt montes contigui, ha-\ bcntqi à fupradiéto ex Occidente initiü, quot;*“ finem vero m monte Tagodailo . Incotx paupertate fumma premuntur;nihil enim illo-rum agiis pratter hordcum amp;nbsp;millium prouenit. Ex hoc monte fcaturit flumen quoddam, quoJ inde per campos fluit amœnilfimos. Sed quia hi moncani nunquam in campos illosdefccndunt, hinc fit,quod illud flumen ab Arabibus tantum» modo occupetur.De his hoc loco fatis diftù eft, nunc ad Tcdlecis dcfcriptionem veniamus.
q TedletM Kegtonn defcriptie, T Edles regio non vfqucadeo ampla,princi» pium habet à flumine Sciui,idquc ex Oc cidentc,finitur autem ad fluuium Ommi rabih,hoc eft ad caput iam difti fluuij;cx Mendie Atlante terminatur, ex Septentrione autem co loco fine habet, vbi Scrui in fluuium Ommi-rabih prolabitur. Eft ferè hxc regio figura trian gulari : nafcuntur enim duo hze Huraina ex Atlante, fluuntqueSeptentrionemverfus,paulatiin fefc aftringentia,donee in mum confluant.
^Tefia Tedletü oppidum, TEfita totins Tcdletis celeberrimum oppidum,ab Africanis in Atlantis cofta condi turn, ab ipfa planicie quingetis circa paf-fuum
-ocr page 213-LIBER SBCVNDVS. 85 fuum milibus fitum eft.Huius murus ex Tybur tino niarmore cxftruftus, qui illorutn idioinate Tefea appcllan folet,hinc amp;nbsp;oppidum fibi nomen fumpfiflc aßerunt. Hanc ditiffimonim om nis generis mcrcatorû turba maxima inhabitat: ducent« ferè hic repcriuntur fud«eorum,merca-turam variaque vitæ muncra exercentium fami lix. neque hic defidcrabis exterorum copiofam affluentiam, qui inde chlamydes cum cucullis auferunt inconfucas amp;nbsp;nigrasjlbernus vulgo no minant; harum non tam in Italia, quàm in Hif-pama copiofus eft numerus . Nulla feré FefTx mercatura cft,qux nó in hoe oppido repcriatur: quód li quis mercator velit fuas merces in alias cómutare,facilius extrudit: indigenis enim mul tx funt merces, veluti mancipia, equi, glaftum, Cergora,atq; id genus mercimonia;qux quidem fi non nifi própta pecunia diftralicre velint,tum vero xquum valorem non adipifeuntur. Num-mum habent tantum aureum, neque imagine, neque vlla inferiptioneinfignitum:reftitusfatii cultus atq; ornatus ;mulieres forma moribusq; præccllentcs. Multa hoc in oppido repenuntur templa,multi facerdotes atque indicés, fuitque optima femper inter illos Refp. fed in peius fern per degenerantib. rebus, varia poftmodum fub-orta diffidia atq; bella,adeó quód quidam hinc expulfi ad Feflx regem vencrunt, fupplicesq; ro gauerunt vt illos alicuius fatellitij auxilio in pa triam reftitueret, ca lege vt illi féliciter pacatis omnibus, regi id oppidum in man us tradcrent. Conditio plaçait,Rex mille équités expeditiffi-mos
-ocr page 214-DESCRIPT! o N IS 'AT R IC JÉ
mos mox ad hanc rem peragendam in promptu l)abuic,his infuper amp;nbsp;ejumgentos lagitcarios anp ducencos Iclopctanos etjuites addidit, Praterea quibufda Arabibus (Zuair vulgo diéhs, hi tqui-turn quatuor fere milia lub le habent) relcnplir, vt fi tortafle eorum aiixiiio opus eilet, mox iIÜ cü luis copiis luppetias ferrent. Huic cxercitui rexquendam dueem præfeeit l’rennuiffimum, qué Ezzerangbi dicebant. illc mox vbi iam lua tentoria oppido vicina fixin'et,cœpit oppugna-tionem eum oppidanis conferre.Verùm vbi res fummis viribus attentata eilet, ciuium animi ar mis belloép paratilfimi exterorum conatum facile reddiderunt irritum. buic quoque acceffit, quöd vieilli Arabes Benigebir appellaci,oppido cum.$ooo.cquitum exerciru fubfidio vemebat. Qiiodvbi Fells dux animaduertiflet, continuo obfidione foluta in aduentantes fubitö irruit A-rabcs:quibus poll triduum fulis,i!le tutó fc rur-fus ad obfidione rcccpit. ciues vbi omnem fibi ab Arabibus fpem ademptam vidèrent, legatis cum bofte pacem attentaie ferio cœpcrunt,quâ vt facilius impetrarent,oés fe fumptus reftitu-turos,quos Rex in hanc expeditioné infumple-rat,deinde amp;nbsp;fingulis annis piufqua decies mille aurcos mifluros polliciti lunt, ea tarnen lege, vt illi in quorum gratiam Rex milites milerat, oppidum ingreffi,ab omni Reip. regimine fceludc rentur. Illi veró,poftquam coditioncs intellexc-runr,duccm bis verbis fuut aggreffi; Si tuo prse-fidio contingat nos in priftinam redire dignitaté arque ftatum, aurcos nuiuerabimus plufquaiu
-ocr page 215-LIBER SECY ND VS 86 tooooo.ncque eft quod quifquain iniuriam fibi aut vim yUam iHatam in formidet, neminem c-nim ne minimum quidem dechmenti à nobis paflurum certiffiinùm pollicemur.-quin ab ad-uerfahis tanrum reddicus bonorum noftrorum exigemus, quae per très annos continuos inuitis legibus fibi vfurpauerunt.excrefect autem pecu nia ad fummam vfq;.30000. aureorum,quGS tibi in folidum pro omnibus nollro nomine in-fumptis laborious, vel lubctilfime perloluemus. dehinc amp;nbsp;redditus hums regionis ad te quoque redibunt, qui aureos circiter. z 0 0 0 0. produ-cunt.praeterea corradentur tibi ex ludeorum tri buto aurcorum decent millia. His itaque præ-fatis, totius excrcitus dux ciuibus renunciari iu betjEeflae regem his qui fecum vénérant ian^HG finie promifide,le illis nunquam defeéluró,donee ad optata peruenerint: quare illos regere ma lebat, quant qui iam adltuc oppidum illud occu pabant,idqj multas ob cauflas : quocirca,inquit, 11 in Regis deditionem vos concedere Ratuillis, nihil quiequam mali vobis euentui u habetote: finautem ad extremum lubet vefira ilthac per-fiftere pertinacia,extremum à vobis teruncium exafturum regent ccrtillimùm l'citote.Hxc vbi populus intellcxiflct,lubitó in varias fcindi cue-pit partes; erant enint qui Regi per omnia fauc-bat,alij perpetuum gerere helium,quant regent admittere malebantiadeo vt iurgiis,rixis,atquc diffidiis tota vrbs mirum m modunt adimplerc* tur. quod tandé per exploratores ad obfi Jionis ducem peruentü eft, qm mox dintidium fui ex
crcitus
-ocr page 216-DESCRIPTIONIS AFRICA ereitus ad arma vocari iuffit ; ac illorum opera trium horarum fpatio vrbe potitus eft,idqüe vel abfque minima luorum ftrage. nam qui ex op-pidanis rcgi fauebant, intus portas luis muni-mentis nudabant, idem agebant foris amp;nbsp;illi,qui Obfidionem iam per aliquot dies tenucrât, neq; quilquam illorum refiftebat conatui,idque for talie propter inteftina iUa quse iam dixilnus bel la.Tandem Fedani exercitus dux,vrbem ingref-fus, régis figna in foro atque in moenibus attol-lere iuffit,équités totam circumagcre vrbem voluit,ne quis ciuium liinc aufugcrcpofl'ct:deinde militibusper preconem nunciari pra;cepit,vt li quis vel minima ciuibus infciTcr iniuriam,continuo capite pleftcretur. Mox omnes altcrius fa ébonis Juces ad fe captiuos adduci impcrauit, quibus tantifpcr career« minatus cft,donec Re gi abunde,quicquid in lUo cxcrcitu confumptu erat,fatilïaCTÜ eilet:fumma autem ad duodecim aurcorü milliaaccreuerat,quam ilico captiuorü vxores atq; cognati annumcraucrunt. Needum tarnen illis libertas eft conecHa; nam illi in quorum gratiam Rex milites miferat,omnia fibi rc-ftituta volcbant, qua: per aliquot annos fibi in-uitis legibus adempta affirmabant.Afleruati igi-tur eaptiui in proximü diem,quo fummo mane vtrinq; produéli funt orator« atque caufidici, qui coram indicé atque duce diffidia finirent. Verùm poftprolixam admodum inter cos difcc Stationem, nihil omnino cóuenire potuit,quin ux txdio affeélus fe ad cœnam côtulit.Pofthçc eaptiuos fibi adduci iubet,ac debitutn vt cxfol-, . nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;uaiit
-ocr page 217-LIBER SECVNDVS. 87 liant argentum hortatur,ni malint ad Fedk regem deduci,i]ui duplum (inquit iUe)aut có plu» (ibi cxaHurus eR. His iraq; verbis atconiti,vxo-ribus refcribunt,vt alicunde eas corradere pecu jiias velint,alioqui de fe aébü efle. Odo polthæc diebus,mulicres cum aliquot aurcis annulis, ar-millas,aliaq; id genus omamenta attulerüt, qu« 18000. aureis xquiualebant: hzc enim dare pro mantorum Iiberationc,quàm quib.pollcrent di* uitiis oltcntare,malebant: quali cxhauftis pecu-niis coaôæ fuiflent,mundum adferrc muliebrc. Vbi igitur amp;nbsp;Régi amp;nbsp;alns ciuibus abundè fatif-faftum ciret,adcô vt nihil obeffe videbatur quô minus iUi liberarcntur captiui,illos in huncDux alloquutus cd modum: Ego, Domini mei. Régi omnia ljgnificaui,qu3C hîc afta funt,quod tamé me male habet: nam ego vos nullo modo dimit-tcre auderem,ni prius id mihi regiis fuerit con-ccflum literis. Atqui vos bono elle animo veliin, quia quandoquidemcuiq; quod fuum erat,bona nde reddidiftis,ncminidubium,quin vos prope-diem in priitinä leftituat libertatem.Hac cadem nofte dux quendam ad fe vocauit,cuiu$ fxpenu meroconfilio féliciter vfus fuerat, ac quqpaCfo plurcs pecunias ex lifdem cxtorquere poflct,ro-gat: adcö vt culpa tamon atq; perfidia carcre vi-oeretur. Ad quod ille: Finge te à Rege literis ad hoc coa6lum,vt illos ad vnü omnes capite trun ces: verùm mifericordia commotum, non porte tantum facinus perpetrare in innoxios:cçterùin te illos Fertam mirt’urü,quo Rex pro arbitrio aut puniat aut çôdonct. Fictx igitur funt tanquain
-ocr page 218-DESC RI PTION IS AF R ICÆ
à Rege miflæ litcræ, quas duxpoftridie quadra-ginta duobus il!is(tot enim erant captiui) ficbili voce oRendit. Sinirtrum de vobis nuncium (in-quic) ad Regem pcruenic, amici mei, vos nelcio quid confpirationis in aïo habuiffe: quapropter lus literis qaréliffimè iniungit,vt vobis omnib. eufe caput auferam: id auté etlî animo maxime inuito, tarnen principi mos gerendus eR mihi, mil mcipfum quoq; pcrditü iri malim. Quibus intellfeftis cœperûc miieri multislachrymisdu-cis implorare nufencordiam. Ille etiamlachry-mas iimulans: Qiiandoquidem,inquit,nihil iam melius occurrit,quod cligamus,cgo vos cum all-quo equitum numéro ad Regem mittam, cuius fortaflis aliquo modo iram mitigate poreritis. Hîc captiui illi multô q antea tnihores effeéli, fc dijs atque ducis benignitati cómendare,mul-toqi cuir kiétu illius implorare dementiam cœ-perunt. Continué interucnit abus quidam, qui vtaliquam inter Ce auri fummam inuenirét,hor tatus cR,qua; forte Régis animum flefteret: du-ccmq; captiuorü nomine orarc videbatur, vt amp;nbsp;jllc apud Regeni literis quantum poifet efficere vellet. Idem omnes vna voce captiui agebant,ad Regem fe bonam auri vim milluros, nee non amp;nbsp;ducé ampliffnnis donis falutaturos polliceban-tur, Hîc iile,quafi conditio non vfqueadeó pla-cuilt;ret, tandem quantum auri ad Regem mitte-re Ratuident, rogat ; bic aureos. looo. ille. $00. alias verô .800. numeraturû promittit.At quad hoeparum fui(let,finxit dux nolle fe Regi tan-tillum renuciare : fed pra:Rabit,inquit,vos iplos
-ocr page 219-LIBER SECVNDVS. ' S8
Regem adiré, futurum forfitan vt melius quàm Iperatis cum illo agatis.IIli autem metuences ns (i Regem adirent,malè fecum ageretur,multó q antea feruentius inftare atq; rogne,vt ipfe qüan turn pollet,illoiuin côlulerct laluti. Quare dux tandem tanquam precibus viftus, in hune illos alloquitur modum ; Vos hic quadragmta duo nobiles atque ditiflimi,lî mihi linguli duo au-reorum millia pol!icemini,veftro omnium no-mine id Rcgi indicabo, fperoque me hoc pa6fo perfuafurum: quôd 11 ca conditio non arriferit, ego vos ilieo m Régis aulam relegabo . Condi-tîonem omnes accipiunt,eatamè lege,vt quilq; • pro faculeatum ratione numeraret, acquevt nu-merâdi tempus in quindecim ^duccretur dies. Duodecimo die,finxit à Rege miflas literas,qui-bus fignificabatur,regem ducis gratia erga capti uos mitiorem redditum. Decimoquinto die nu merata fuut duci o6f uaginta quatuor aureorum miUia: neq; potuit ille l'atis mirari tantam auri vim in tam angurto oppidulo,inter .41. tam fu-bitó reperiri potuiflePóft fuo Regi quid aftum cflet relcripfit, atque quid de auro agendum fit rogauit. Rex ftatim cum duobus qui ei erant à fecretis, centum équités mifit,qui aurum adfe-rant.Qui libertati erat reftituti,duci equos,mau cipia,mufcum,aliaqi id genus munera miferunt aureis plufquam .2000. empta: gratiasq; egerût pro recuperata falute maximas: illud rognâtes,vt quicquid erat muneris, æqui bonlq; coniulerct: nam niG exhauftae omnino pecuniæ fuiflent, multo fumptuoGora fe daturos affirmaucrunt,'
Pa
-ocr page 220-DES CRIPTIONIS AFRICÆ
Paruit igittir ab co tempore ca regio Feflx Red, nee non amp;nbsp;imperio iamdiftiducu (Ezzcrangln vocabant) donee à quibufdam Arabibus prodi-toribus interfeéius eft.Reeipit «3c in hune vlque dicm Rex ab ca ciuitate aurcorü.20000. fingulis annis prouentü. In hac narrationc aliquantuló q par eratjplixior fui,id co fortaflc,quód his ego omnib’intcrfucrim,boniq) nauauenm opera vt ciues libcrarentur: neq; me vnqua memim ma-iorem vidifle auri cumulü, q qui bis aftutia ad-emptus fuit. Imo ne ipfe Rex quidem vnquam tantü vno tempore auri penes fe habuit: quams enim quotannis.30000.aurcos recipiat, nunqui tarnen tantü potuit vno memento colligere eu» mulum: id quod amp;nbsp;de Indus pâtre affirmant nó pauci. Gefta funt fixe Anno .915. Chrifti vero M. D. VI. Nunc mihi hoe loco perpende, quid Humana poffit in extorquédis pecuniis effieere induftria. Miratus eft Rexhanc auri fumma,fed multo magis poftea cuiufdä ludæi miratus opes, qui folus plu»exoluit,q omnes an tea enumerati ciues. fuitque huius opulcntiain caufa,vtRexà ludzis coUationem .50000. aureorum exegerit, co quod eius hoftibus nonnihil fauific diceban tur. Ego ipfe illum fum comiutus, qui Regis nomine aureos à ludxis recepic.
q Efi^ TtMetM oppidum. ATefzaauobuspafluum millibus fitü cR, familias habet ferè fexcentas in colliculo ad Atlantis radices fito,eonftruHü. Mul tos liïc Mauros atq; ludjos rcpcrias,qui bernuffi «onfieiunt. lucolx aut alicui artificio,aut agri-cuU
-ocr page 221-LIBERSECVNDVS. 8?
cultui jc flint addiéb, parenté]; Tefzanitarnm im pcrio. Horum fœmmæ Janiticio funt præccllen-tcs,adeà vt cas plus lucrari dicât, quàm ciuldem oppidi vires. Inter id oppidum amp;nbsp;Fefzam præ-tcrHuit Huuiolus quidam, Deine incolæ vocant, nafcitur autem ex Atlante, ac per illius regiom# campos Huens, tandé in Ommirabih delabitur. Habcs ex vtiaque riuuii parte hortos amœniHi-nios atq; fpaciühflt;imos,in quibus nihil iruéiuû delidcrarc poteris.Ciucs habet libcraliffimosat-que humanilnmos,mercatorib. illac iter facicn-tibus libéré hortos ingredi,arque inde quantum vclmt fruéfuum hbi deccrperc licet. Nulla gens in pcrfoluendo debito tardior: nam etfi mercatores prxfentes annumeranc pccunias,ea lege vt ab oppidanis barnuffum intra trime lire recipiât, in integrû tarnen interdum illis elb exfpeftandü annum. Ego in hoc fui oppido eo tempere quo Regis cxcrcitusTedlecem occupabat,atq; turn fc Regis dediderunt i m peri o. Regi j exercitus duel, cùm ad hos fccundó um vcnillctquindccim e-qiios totidemép mancipia dono dederunt. Deinde amp;.i5.vaccas obtulcrüt,quo fox erga Regem ßdei atque animi fidem faccrent.
Ctthitebji. AB Africanis in monte excelfo exftrufta, à prxdicbo oppido Occidenté vtrfus decern ferè dilbat palfuum milibus.Incoli« ditiflimis acq; nobilibui ditinima:amp; quoniam «lid hos quoque barnulfum confici folet,hine nt quód magna femper hic reperias mercatcru mulutudinem . Perpetua hic niucs m monti» M. iugo,
-ocr page 222-DESCRIPTIGNIS AFRICÆ iugo:qui ciuitati circumiaccnt canipi, vineis ae hortis fpaciolis funt amœnilfimi^pioueni!c|iiç jilis tanca fiutluum copia,vt in fbio nullos cm-nino frubtus repenas. Horii muliercs albiffimæ, amp;nbsp;quiapinguicrcs accepciiriinse,niultotj; argeto ornatæ incedunt: oculi atquc capiili fubnigri. Incolæ inoroli plus fatis,nunqua iegis(qui 1 cd-letis fibi deuiccrac reliquas ciuitates)imperio pa rere voluerunt;quin ducc quodam mille équités collegére, qbus ita regio fclc oppofucrunt cxer-citm, vt non femel ilii periculum fuciit,ne non quod partum erat, rurfus amitteret . Pofilntc Kex vnà cum fratre auxiliäres fuo Duci copias milit,verum ille quoq; infaullo pugnauit Marte. Tandé vbi bellum in totum triennium pro-traxiflent, huius ciuitatis dux à quodam lu-dæo régis luU'u veneno nccacus dl ; lic tandem liane fibi quoq; Rex prouinciam naélus dl,an-no Hegme . 9 z 1.
Ij Eithiad. OPpidulum lioc in quodam Atlantis col-liculo ab Africanis exllruélum,familias numerat plus minus trccentas. Ex mon tis tantum parte muros habet,nam ea facies quç planicicm rcfpicit,tam dl rupibus munita, vt muro nequaquam egere vidcatur. A Citlhtcba miliaribus circitcr. 12. diilat. Tcmplum bic an-gullum tamé ornatiflimum dl,quod circum fe riuulum habet ad fluminis ferè modum. Incolæ ditiffimi atquc nobilcs,frcquentiffima illis mer catorum tam incolarum quam exterorum fem-pcr dl copia.Qyi hic habitant ludzi,partim ar-tçm^
-ocr page 223-'LIBER s EC VNDV s. po tem,partim mercaturi exercent. Innumeri hic fontes,qui per montis rupes erumpentes in flu-uioium oppido fuppofitum delabuntur. Ex v-traq; Buuij parte horti repenuntur vuis,ficubus arque iuglandibus fœliciUimi.Collç item huius colliculi oliuis funt feracifhmæ. Wulieres nó mi norem habent formç quàm ciuilicatisportionc, mul to ornata: funt argcnto,annulostum digitis turn brachiis addunt elegantifhmos. Campus il lis omnis generis frugibus,collis autem hordeo atq; capellis aptilfimus eft.Nollro xuo fibi Rao man Benguihazzan id oppidulum vlurpauit, ac ad extremum vfque vitsc diem eo potitus cft. Ego quoq; ab huius regionis facerdote hofpitio exceptus fui, anno. 92t.
, erne Tedletis mans. ETfi Meridiem refpicit bic mons, tarnen intcrTedletis mótes adnumerari volunt. Initium habet ex Occidente à monte Te-fauonio, extenditur autem Orientem verfus ad montem Magranum, vnde amp;nbsp;Ommirabih flu-uius notiffimus fuum habere exordium dici-tur. Meridies illum Dedete monte terminât.Hu ius accolas à Zanagatibus genus craxifle volunt: habiles funt,alacres,animofi,belloque valcntiffi-mi. Illorum arma funt iacula,gladij incurui atq; pugiones. Mira illis quoquc in mittendis faxis dexteritas atq; vis cft.Continuum illis cum Tcd Ictis incolis bellum geritur,adeô vt mercatorib’ iliac tranlire non liceat,nifi fide publica interpo fita,maximociue pecuniarum difpendio. Adeo non voluptan« illoru funt manfioncs, vt tem«
M ij in-
-ocr page 224-DESCRIPTIONIS AFRICX jnterdum aut quatcmæ in vnam fint confirift^ domus. Çaprarum hic maxima cft copia,nec no amp;nbsp;muloruni afini ftaturam vix cxcedcntium,hi pabulum fibi fis in nemoribus quaerunt, fitquc Îsepenumero vç à leonib’dilanientur. Nulli vn-quam voluerunt parère principi,adcô enim Ica-brofus atque difncilis inons dt, vt mexpugna-bilis feré vidcatur. Nofiro tempore conatus cil dux illc qui Tcdletis fibi oppidadeuicerat, amp;nbsp;in bos quoq; moucre arma. Ciuod vbi montani ani inaduertût,collefto copiofiffimo excrcitu, le ip quodam montis loco condunt, qui mox tranfi-turos holles feiebant. Pollquani verô vidiflent equos omnes montem afcendill'e,fubitô ex infi-dus irrumpentes fe in hoftes conijcivnr,Bellum nó admodum prolixum fuit, verùm plufquam. fatis cruentum ; duçis nanque excrcitus monta«-norum vim ferre né potuit,ncq; afccnderc,neq; dcfcenderc dabatur : quarc cum hofte cominus ad extremum vitx fpiritum dimicandum crat, Multi vnà cum equiS à rupibus dificéli,animam cadendo cxfpirauerunt:reliqui aut capti,aut in-terfeéli funt, adeo vt quenqui vix faluum inde aufugilTe crediderim . Captiui autem omnium miferrimi fucrunt:nam cùm viri captiuos inter-ficcre nollent,eos vxoribusdilaniandos dederüt, quæ miferos non aliter ac fi beluac fuiflent, cru-adiffimo affeccrût mortis fupplicio. Ab co tem porc nullum omnino habuerunt cum Tedlcta-nis commercium, neq; etiam iliorum opera ma enopcrè egere videntur: magnâ enim habet ille Ipcus hordei,pccudü,atqi fontium copiam: ni ft
-ocr page 225-liber SÉCVNDVS. ^I i^uod fortafle ab omni mercatura cxcludantur.
If Migranus mont.
ALiquantó vitra iamdiftum montert! fi-tus eft Migran*, qui ex Mendie Farclam regionem deferto confinem refpicit: ex Occidente initium ferc fumit à Seggeme, in O-riente verô ad radices Dedetis finem habet. Perpetuis cooperi tur nimbus, incolx pecudib. atqj armentisopulcntiflimi,adeô vt non vno poffint manere loco. Domos fibi ex quarundam arborû cortice conftruunt,quibus teftum ex peitici* gracilioribus compontum addunt.-trabes huiuf-imodi funt circuli,c quibus cirtarum coopercu-luin,quam fecum mulieres Italæ in muli dorfo £erunc,cum aliquo proficifcuntur, Integra illis nunc in modutn domus quibufdä circunfertur tnulis,doncc locum aptum inuenerint: que vbi nadi funt, in co domos figunt,ac cum tota fami lia tantum temporis remanent,quantu gramen illis fufneere poteft. Vernis tarnen temporibu* fixas fibi feruant manfioncs,ftabula componut admodum humilia, quibüs teftum ex fiondi-bus confertum addunt, atq; in iis armenta no^ étu fcruantur ; amp;nbsp;ne frigus illis impenfe noceat, ignem ftabulo propinquum conftruunt maxi^ mum: fit auté latpcnumcro,vt ignis ventis agitatos ftabulum inuadat,adeó vt nifi pecus fuga faluti Gonfulerec,in maximo eflet vitæ periculo: qüemadmodü igitur nullos habent domus pa-rictes,fic neque ftabula. Maximo Indies à Iconi-bus atque lupis afficiuntur ineórnodo. Veftitu# atq; ritus illis omnino iidem funt cum iis, quo«
M iij prx-
-ocr page 226-DESCRIPTIONISAFRICÆ
pradiftum monté occuparc antca diximuï,ni(Ï quod hi domos ligncas,illi veró lapideas fibi ha bcant. Fuimus amp;nbsp;nos in hac regionc anno.917. cuni Dara Fcflam rediremus.
^ Dedetis montn defcriptio.
EXcelfus atque frigidilïimus hic mons fon tes habet quâplunmos, totus nemorofus. à Magrano initium fumit ex Occident«, finiturq; non proeul à monte Adefano: in Mendie Todgae campis confinis eft, patetauté in Ion gum oftuaginta ferè pafTuum millibus.ln huius montis fummitate antiquiffima fuit fabricata ei uitas, cuius propter ruinam rara tantum hodie vifuntur monumenta : muri nempè ex candidis lapidibus, in quibus quafdam inlcriptiones vi-dere licet, quas nee incolx intelligerc pofTunt. Permulti adhuc in ea perftant fentctia,vt illain à Romanis condica arbitrentur: venim ego nullum vnq rerum Africanarum hiftoriographum inucni,qui illud affirmet, aut qui de ca ciuitate fcribat. Nifi quód Serif Eflacalu in quodam fua-rum hiftoriarum libro Tedfi mentionem faciat, quam Segelmelfæatq; Daretse confinem fcribit: kd non indicat,fit nc in Dedete monte fabricata nec nc. Nos tarnen candem efl'e iudicamusmam in ea regionc non alia quam hxc reperiri ciuitas potert. incolx,vt verum farcar,vililfimi funt;ho rum pars maxima antra inhabitant: illoru cibus hordcum eft atque Elhafid,hoc eft hordei farina aquacum fate efixa, vti anteadiximus,cvim Hex regiopes defcriberemus ; nam nihil hic omnino prêter hordcum reperiri poteft. Maxima iHis capra-
-ocr page 227-.•gt; L t B E R. SECVNDVS ^i taprarû atq; aiïnorû copia; antra aucinquibus pecudesfernare folent, nitro minimin modum funt refcrta: adeà vt nó dubitem fi hic mons Ita lix ricinus cifet, quin lingulis annis inde plus q lyooo.aureonim prouentus coUigcretur. Vcrimi tanca ed illorum cùm ignauia turn infcitia, vE ad quid nitrum conducat prorfus ignorent, Tantain illi in rclhbus præfeferût ignauiam,rê plufqui dimidia corporis pars nuda remancat. Aïannones habet admodum deformes, mulcoq} capfarü numero fœtidas. Toto hoc monte neq; cadcllum,nequc oppidum inuenias muris cin-ftum;li quando domunculam exilmere vclinClt; lapides tantum lapidibus fine ah qua cake fuper imponuntjtcélum autem ex rudere conficiunt* qUod amp;nbsp;in quibufdam locis Sifx atque Fabriani videre licet: reliqui vt iam diximus,antra inhabitant, ncqtie vnquam me maiorem vidilTe pülia eum copiam mcmini,qüam apud hos.Sunt prx tercaamp; proditorcs,furtis,rapinis nee hó amp;nbsp;rixis addi6tifhmi,ita vt vel minimo çômoti verbuloj non rixentür modó, verùm amp;nbsp;fe inutuo interfi-ciant. Neque Iudicem,neqüe facerdotcm,nequé alicuius probitatis reftorem habent. Nullus Ine mercator repenti potclknam cùm incolx perpe Euum agant ociutn,nec opera: quicquâ inter illos fit,nihil mercatoribus eft ncgotij • Quod fi quis merces per illorum regionem deuelierc ftu duerit, nifi ab illorum ducc fide publica fit mu-iiitus,ci pcriculum cft,ik bonis omnibus fpolie-tur. Si vero merces illorum non videantur con-üenirc neceflitatib. harum partem quartam pro
M iüj tri-*
-ocr page 228-DES CRIPTIONTS AFRICA tributo fibicxigunt. Horum mulieres fordidif-fïmx,mukoque quam vin pannotiores. Illaruni condicioncm afmorum poRlubendam dixcns, adeo pcrpctuis funt laboribus impeditx ; arque vc lemel dicam, nullus fuit in rota Africa locus qui magis me tædio alîccit:tamé iliac milii itcr uecelTarió fuit,duin cuiufdam lulîu Maioceo Se gelmefiam profieifccrcr, anno. pi8.
y^ Îoannis Leonis Africani deferiptionum Africa: ren mc^ in ca memorabiÜum
LIBER TERTIVSà
qi Ff/pt exadißima delhteatio.
E S S Æ regnum in Occidente à flô ^;â^^^ mine Ommirabih initium ducit,fi« niturautem m Oriente Miluio Hu-minerSeptetrioFedam partim mari —^ ^- ' Oceano,partim Mcditerranco clau-dit. DiuiJitur autem Fcfla in feptem regiones: Tcmcrncn,Fcir traftuin,Afgarain,Elhabctum, Errifam,(iaretum,amp; Elchaulum:habuitqj quon dam harum qn.elibct fuum ducemmeq; lemper Fcllaregiam nabuit fedem, fed à quodam Apo-ftata exllruftum, remanfit ibi Iniius poftentas annis ferè centum amp;nbsp;quinquaginta. Huic fuc-ccflitMannonim familia, qusc omnium prima fertàc regni dédit nomen, fnasq; lue fixit fedes, idq; rationib. quibufdam,quas in eo Iibello, que de rébus Mabumetanis feripfimus, copiofius c-narrabimus, oûc lingulas paires luo ordinc,fum m»
-ocr page 229-LIBtR TERTIVS. Jj Wo quoad fieri potent eópendio,pcrftringamus, ^ JemeCna ieffa regio.
IN Occidente innitun nabet à flumine Om-mirabih, finiturque Orientem verfus Bura* grago fluuio: Mendies hanc regione Atlante^ Septeneno auté mari Oceano claudic. Perpetua efl planieies, patetque in longum ex Occidente Orienté verfus oftuaginta fere pafluum millib* ab Atlante autem ad Oceanum vfque fexaginta circicer numerantur miliaria. Fuit fere fenipci“ bæc regio totius Africa: caput:habuit namq;op pida plus minus quadraginta, caflella verô tre-céra,quç inedas omnis generis Barbaros habuiu Anno Hegira: trccentclimo vigcfiino tertio,à tri buto libcrata fuitiquodam concionatore hære* tico,Chemim Mennal filium vocabant. Hiepo.* pulo Feflano nullum principi neq; tributu neq; bonore exhibendum perfuafit,quód homo efleC plus fatis iniquus: turn etiam fe prophetam ƒgt; teflus efl:quare mox no religionis modô,vcrùm etiam amp;nbsp;totius Reipub. negotia fibi vfurpauit. Tandem bello cotra Fedie regem moto (hic cum Zenetis bellum gerebat) eô res rediit,vt pacis le* ges hæ fuerint inter illos fancitæ, quod hic Te* melnam, ille verô Félix fibi ditionem feruaret, neque pofl hæc alter alteri quicquam noceret. Tenuithic impenû annis circiter trigintaquin-que : pofl hune verô eius fuccelforcs annis ferc centum regno potiti funt. Afl vbi lofephus Ma roccum condidiirct,conatusefl amp;nbsp;hune in fuam redigere ditionem. mille ergo dolores atq; con* «lonatores quamplurimos,qui hominem ab hx«
-ocr page 230-DES-CRTPTIONIS AFRICA
tcfi auocarent: atquc,fi modo fieri pofleqfine af* mis illius lé dederct imperio . quod vbi incolx aiiimaduertunt,vna cum prædiéh concionatoris cognato in quadam vrbc (Anfa vocabant) con-fihum imerunt, vt legates Marocci regis interfï-cerét: quod tandem tecerunt. poft htec exercitu quinquaginta millium collcóOjMaroccum eo a» nimo fuas traduxerc copias,vt Luntinos cü prin cipe regno cxpellerét.HoG vbi nuncium ad lole-phum allatum clbcqdiftu mirum,quan turn inde conceperit animimoerorem. ExpeditUfimo igi-tur atque numcrofiflimo exercitu non boftium expeftauit aduentum : quin agmen ex infperato Temefnam tertio duXit die, atque iam Oinmi-rabih cü fuis tranfnnferar,cùmTemefnitç huius perterriti copiis, Buragragum fluuium trahfmi-Icrant, Eeflamq; omnes confugicbat. Rex autem adeó totam dcpopulatus eft Temefnam, vt ne puellis qdem peperccrit,quin omnes gladio fub-licere iuirerit.Remanfit huius cxcrcitus perofto menfes in ca regione, atque ciuitates omnes fic dclcuit,vt exigua tantum hodie illarum videre heet monuméta. Feflx veró rex vbi Temefnitas iam aduentare intcllexiiret,induciis cum Zenetis paftis, fc cum ingenti exercitu in horum copias conuertit. Hos tandem ad Butagragü multa iam fame atque irtediafraftos reppcrit,illisq; vlterius progrcgiendi omnem facultatem ademit, quarc pixruptos montes atq; fyluas adire coafti funn Poftremó regiis copiis circumaébi,nonnulli flu-minis aquis lubmerfi, alij ab excclfis rupibus prxcipitati, reliqui ab hoftibus miferè trucidati funt
-ocr page 231-LIBER TERTIVS. P4 font. Decern igitur menfium intcruallo,adeô o-mnes Temefnita dcleti funt,vt perpauesc adrno dum rcliôç fine ab co hello eins popnH reliquiae. Luntunorum pono Rex lofepbus portharc Ma-roccuin redijt fuas copias reparaturus,quo FclTj Regem hello petcret. Tcmclnam autem habita-toribus vacuam, feris tantùm inhabitandamre-liquit. neque prius nouos ca regio fibi incolas re ccpit,quàm centum amp;nbsp;quinquaginta póft annis ManforaTuncto rediens quofdam fecum Arabes adduxit, quibus Temefnam inhahicandam reliquit. Hi tantifper fibi id regni occupauci'e, donee quinquaginta ab eo tempore annis Man-for regno pulfus eft: atque turn demum à Lun-tunis eiefti,ac in extremam ealamitatem rectadi funt. Quibus tranfaftis Marinorum RexZenctis atque Haoaritis earn regionem donodedit.HinC fa^um eft quod Zeneti atque Haoaritx Luntu-nis vt plurimû femper fauifle,ac à Marocci prin* cipis impctu fecuros reddidide creduntur . Ab eo ergo tempore Temefnam tranquillè occupa-runt,ac in tantum nunc creuilfe dicuntur(centiquot;i annis ni fallor illorum vix ftetit imperium ) vt regé Feflæ nihil formident, équités enim. 60000. aut co plus numcrant, caftra veto ducenta. Ego inaximam cum illis habui confuetudinem arqj notitiam, quare amp;nbsp;fingula qua: hie mcmoratu digna reperiuntur, enumerabo.
«^.Anfa Tonffnes oppidum. AMpliffimû hoc oppidum à Romanis in Occani littorc exftruftu,ab Atlante Sc-ptentriooem verfus fexaginta, ab Azc-
muro
DESCRlPTIONIS AFRICA
muro Orienté vcrfus totiJem, à Rabato auterrl ' Occidenté verfus,quadraginta diftabat pafluum milib. Ciueshabuit humaniffimos atque opu-lcntiflnTios;ager illis omnibus frugum generib’ fœcundi(finnis:neq; eft vlla in tota Africa ciui-tas,quf cum hac li tu locique amuenicate certare queat.Planicies illi (præterqüâ in Septentrione, nam ca parte mare refpicit) patet in longum o-ftuagintaferèpalTuum mihb.Tcmpla quondam Iiabuitmagnihcèexftruéla,officinas compluresj palatia inlignia;cuius rei facile fide facienc,quje m liunc vfqi diem relifta funt monumenta. Spa J ciofi illis fucre liorci,è quib’ amp;nbsp;hodie magna n u i ftuum copia dccci’pitur,melonum prsefcrtim ac ' citrioli.'qusc omnia maturitaté medio Aprili at-tingüt. quare incol æ fuos fruftus FelTam deferre folcnt, quod inulto citius matura colligantur, q Fefl*;. Veftitus illis cultus eft acq; ofnatus,fuitq; fumma eis femper cum Lufitanis ac cum Anglis confuetudo.Eruditorum hïc copiofus numerus eft. V'criimduasobcaufashuiuslociruinam eue nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;4
nilfe volunt,primö quód fiipra modum libcrta- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;(
tem ambiebant, fecundo quod myoparoncs m portu habcbät,quibus Gaues atq; Lufitanos mi ris indies vexabant incómodis. Quare tandem PortugaUiæ Rcx claflem expeditiflimam quin-quaginta nauium ad cos milic, quæ incolis tantum terroris intulit,vt illi arreptis lecu quæ po-« Cerant bonis,Rabatum nonnulli,ali) Selam con- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,
fugilfe dicantur, hoftibus eam vrbcm depopu-landam relinquentes. Qui autem à Rcge totius claliis dux nullus crat,fugç omnino ignarus,fuai
co-
-ocr page 233-liber TERTIVS. 9| copias accurate inftruit. Poftea verô qux gcfta erant à quibufda intelleélis,milites in vrbem m-troduxit, quam vnius dici fpacio üc vaftarunt, domos incendio deleuerunt,atq; muros multis locis folo æquarunt, vt in hunc vfqi diem habi-tatonbus vacua remanferit. Ego cùm hue venif-fern, vix iachrymas tenere potui, vbi quorCidam sedidciorum atque templorum (quorum adhuc quædam cxllabant monumenta ) nuferandam ruinam fcrió contemplatus fuiflem . Horti eeii nonnihil adhuc fruétuu producant,lyiuas tamé dicas magis quam hortos. Nunc autem Felfa-norum iniuria ad tantam redatta eit ca vrbs ca lamitatem,vt nulla prorfus Ipes fit, nouos in po rterum eolonos recipiendi.
Aif^nfera.
Alinforc Marocci rege ac pontifice in a-mœniffimo campo cxllruétum eft op-pidulum, ab Oceano duobus, à Rabato
quinque amp;nbsp;viginti, ab Anfa verb totidem difiat milianbus.’familias olim numcrauit ferine qua-dringentas.Hoc oppidum alluit fluuius quidam quern Guir incoly appellant,fclicilfimos habuit vtrinque hortos, veriim nunc nihil hic omnino frubluum repenre licet. Excifa cnim Anfa,hu- . ius incolz rehefo oppido Rabatum confugerut, metuentes nc à Lufitanis fimili vexarentur in-commodo . Huius tarnen murus vbiq; integer remanfit,nifi quibufdam in locis Temefnitç lo-lo sequarunt. Hoc ego etiam oppidum non fine maximo animi mœrorc inuifere potui: facilli-mè reftauran, nouisque incohs reparari pollet.
-ocr page 234-DES CRIPTIONIS AFRICÆ
fi quis domos aliquot à ruina rcuocct: fed tanta Temefnitarum nequitia tft, vt neminem hic fi-bi aedeis exitruere paterentur.
^ l^Hchttla.
MEdio ferè Temefnæ exftruftû fuit op-pidulum quoddam non vlqueadeo am pium,NuchaiIaincolæ vocaucre. Inha-bitatoresolimliabuitquamplurimos^iieruntq; illis iis temporibus quibus hçretici id imperium tenuerût,nundinæ annuæ,ad quas omnes totius Tcmefnæ folent accurrere mercatores. Ciues ha huit ditilfimos, planicics emm illis omni ex latere quadraginta ferè in longû patebat palTuum milib.Egome apud quendam hilloriographum Icgiflc memini, tantam illis führe frugum vber-tatem,vt quantum camelus frumcnti ferre po-tcrat,pro calccorum pari commutaucrint. Cùm autem lofcphus Tcmefnæ Rex earn regioné va-ftaret, dclctum eft amp;nbsp;hoc oppidulum cum omnibus cæteris, quæ turn ca regio capiebat ciuita-tibus ; hodie tarnen aliquot huius monumenta viderc licet, partes nempe qualdam muri, item turrim quandain templi eminentiffima. videas amp;lnc hortos quofdä fpaciofiflimos, vitibus atq; arboribu.s côficos,quæ propter «täte nihil quic-quam fruéluum producunt. Vbi agncolæ illius regionis penfum dici abfolucrunt, raftros, aliaqi id genus ruJlica indruméta in hanc turrim repo nunt: arbitrantur namq; eximix fanftitatis vi^ rum bic fepultum,cuius vi effeftum credunt, vC nemo huius terrorealienaloco amouere inftru-menta audcat.Sfpiffimè hoe ego oppidulü vidi, emn
-ocr page 235-’ LIBERTERTIVS. ?lt;ä cum mihi Rabato Maroccum itcr effet.
__ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;IJ cAdetidunum.
| Nfra quofdam coUicuIos exftmflü fuit hoe j oppidulum, ah Atlante quindecun fere mi-lianbus,a prxdiöo autem oppido vi^inti amp;nbsp;quinque fituin crat. Agerilhs frugibus lercndis feliciflimus. Nó proeul ab huius muris nafcitur inlignis quidam riuus. Innumeras hïc repenas palm as, veriim humiles admodum atque inh u’ giferas. Riuus per valles atque rupes prçterHuit, vbi fernfodinas ohm fuiffe aftirmat, quod partim ex terra ferri colorem referente, partim ex aqua guftu ferrum arguente, facile deprehendi potclt. Nihil hic prêter perexigua quædam vi-iuntur monumenta,domorum ruinas,colum-nasquc humi proftratas;deletum enim id oppt dulum fuit co tempore quo totam cam regione vartatam antea docuimus.
f Tegeget»nf.
AB Africanisin hrtorc Ommirabih exftrua étum cll,ea via,quæ à Tcdlete FelTam du cit. Incolas aliquando habuit ciuilcs atq; ditiflimos,non enim procul diftat à quadam via. publica,quæ ab Atlante ad defertum tendit: hue oinnes vicini conflucre, atque frumentum inde auchere folent.Excifum etiam fuit amp;nbsp;hoc oppidulum co tempore quo aliæ oes ciuirates,quanq longo poll tempore nouosrcccperitincolas.Huc omnes Temefnicae frumentum couehunc, quod aciuibus feruatur. nullam lueomnino officini, nullumq; adco artificem,prçter quofdam fabros fçrrarios repenas, qui agricolajum inltrumcnta.
-ocr page 236-DESCRIPTIONIS AFRICÄ
föleasq; ferrcas cudant. Ciuibus autcin ab Ara-bibus,quorum impcrio parent, leno imunélum cft,ift exteros oinnes iliac iter tacietcs,honoriHcc excipiant. Mercatores pro panni aut teke farcina Regalis vnius portorium cxfoluunt;ab cquis aût ac camclis nihil fibi tributi cxigunc. Mihi fæpif-fimc iliac iter facienti oppidum non admodura placuit, ctli illorum ager frugibus atque armen-tis lit fcliciliunus,
^ Ham Elch/tUu.
EXiguum admodum oppidulum eft, non procul à Manfora conditum in quadam planicie. Hie frequentiflimat conii,aha;q} arbores reperiuntur fpinofae,frudnm ferunt ro-tundum, cerafis non admodum difiimilcm, mil qnàd crocci fint coloris;magnitudine oliuas cx-ccdunt,ertq; exterior pars faporis no adco grati. Frequés hie palus maximam habet tcftudinum atque rubetarum copiam;rubetas autem non vc nenatas ab illius loci incolis intellcximus.Nemo inter hiftoricos Afros eft,qui huius aliquam dc-dcrit defcriptionem,proprcrcafortafle,quod vix oppidi nomine digna putaucrunt,vel quod ohm euerfum fuerit atque deliruéfum. Neque ab A-fricanis,quantum vidcre licuit,conditum eft; vc rum à Romanis,aut ab alia quauis gente no nota exftruétum exiftimahm.
^ Rabatt dtferiptio dtlncttia. MAximum hoc atque ampliffimum oppidum, non multis abhinc annis à Man lore Marocci rege atque pontifice con-ftrudum mOccani littorc.Hoc ex Oriente aliuic flu
-ocr page 237-LIBERTERTIVS. ^y fliiuius, quem Buragra^ü ancea nominauimus, v bi amp;nbsp;le m Oceanum fundit. In Buragragi gur-gitc rupes eft,quïe ab vna parte fluuium, ab alia veto mare habet Oceanum.Quod ad rtrufturam pertinet, aut ædificia, Marocco non dilhmilem dixeris, cum Alanfor id fcduló imitan luflerit: nih quod multis partib. anguftius fit Marocco. Quod au tem eo loco conditum fucrit, hanc illi adferun t rationem,quód Manfor G ranaten le re-gnum amp;nbsp;bonam Hilpaniæ partem occupans,vi-dit Maroccum adeó longé hinc abe(l'e,vt li quod bellum ingrueret, non poflet aduerfus Chnftia-nos auxiliares copias mittere: quare oppidum in maris littore condere ftatuit, vbi tota xftate cum fuo exercitu remanerct. Suaferant nónulli vt in Setta (quç ciuitas ad fretum Calpes fita eft) cum luis remanerct.' verùm Manfor cum ea ci-uitate propter foli penuriam non poflet regios milites tribus vel quatuor menfibus alere, brcui admodum temporis fpacio hoe fibi conftruxit oppidum, quod mirü in modum templis,collc-ghs,palatiis,officinis,hypocauftis,xenodQchiis, aliisque id genus ftrufturis ornandum curauit. Turn extra vrbismœniaeaparte qux Meridiem refpicit, turrim quandam Maroccenx turri per-fimilem compofuit,fed ainpliori multó cochlea, adeó vt terni equi turrim afcendere commode poflcnt;afummitatc autem turns naues m mari quamlongifiime diffidentes viden poflunt.Eius lane meo ludicio altitudinis cft,vt nó facile xdi-fcium reperiri poflé putem, quod hanc altitq-duie fuperet. Atque quo maior hue vndiq; con-
N riue«t
-ocr page 238-DE s CRIP TI o N I s AFRICÆ
flueret artificum arque mercatorum copia, fta* tuit vt cuilibec pro officij aut extrcitij rationc annuaeciam prçcereanumeraretur pecunia,quô taélum e{t,vt intra paucos mentes ea ciuitas o-mnis generis am fi ci b. arque mercatonb. refer-tilfima fere rotins Africa tuaient, eà quôd du-pluin ciuibus contingebatluçrum. Hic Manfor cum luis ab Aprilis mitio in mentem vlque Se-ptembrem remanebat. Et quoniam ei loco non crataqua potui accomoda (marc enim ad milia ria ferc dècem in Huuiû irrumpit,putei item tal fam tantum habent aqua) Mantor per quoldam aquçduéfus à quodam fonte milianb.duodecim inde diltâte aquain liuc denuai i curauit. Aquæ-duftus autem per arcus compofuit, quales permulti reperiuntur in Italia,amp; Romæ potilfimu, Vbi in ipfum oppidum protraéfus eilet aquæ-duftus, illic in pluies partes dilkibui voluit, quarum quædam aquam in templa, abac in collegia, aliæ in Principis aqlam, cæteræ autem ad fontes GÔmunes peromnes ciuitatis vicos mit-terent.Poft mortem verb Manloris,id oppidum itacollapfum eft,vtdécima vix liodie parsvideri queat.Egregius ille aquæduélus eo bello deletus eft,quod Marini cum Manforis fuccefiorib. gef-ferunt,dccrefcitq; indies magis ac magis nobilis illius vrbis imperium; adeó vt quadnugéras vix liodie domos in tota vrbe reperias quæ habita-tores habeant, reliquæ in campos arque vineta mutatæ funt. Circa rupem dux adhuc finit aut très plateæ in quibus officinas aliquot reperias, neque tarnen periculo carent, nam quotidie à
Lult;
-ocr page 239-LIBER TERTIVS. 98 Lufitanorum exercitu fibi cxcidium inferri ciment: cum Portugalliæ Rex no feme! in animo habuerithosanms adoriri,fperâs tore vteavrbe fibi deuifta,facile ad reliqua Eeflæ régna percin-geret.Summis tarnen vinous banc iemper Feil’« rexfcruauit, atque quancumq; potuit in aduen tantes holles muniram reddidit.Ego huius pr«-Centam felicitate cum præfenti return omnium mutatione conferens, non polfum fané quin la-chrimis miferandam iHorum vicem profequar.
^ Sella.
OPpiduIum hoc no procul à flumine Bu-*'i‘amp;’'^amp;o ^ Romanis ex{tru0lum,ab Ocea no duobus miliaribus,à Rabato aut vno tantum milj^ari htu ell: per quod fi quis Ocea-num adire vclit,iter fit peragcdum.Iifdem quo-que temporib.dcletum ell,quibus vt ante dixi-mus,hçrctici inferiores euafcre.Pollea verb Man for nouis illud eingi mœnibus curauit, ac in eo xenodochium egregium cum palatio magnifico cxllruxit,in quo fe eius milites vbivideretur re-cipcre pofl'ent. Amplillimü item hie templum locauit, in quo aulam opere vermiculato fene-ftrisip vndiq; elegantiffimis fuperbam conftrui voluit,atque vbi le morti proximumvidit, fuis iniunxit vt corpus in caaula fepelirent. Quod vbi lie faélum eflét, marmoream tabulam ilk ad caput,vnam item ad pedes pofuerüt, in quibus varia funt delcripta epitaphia . Hoc fequuti 0-mnes eiufdem fainiliæ magnates,in eadem aula fepulturam fibi delegerunt. Idem à Marinis fa-ftitatum legimus, cum illorum adhuc floreret N ij Ref-
-ocr page 240-PESCRIPTIONIS AFRICÆ
Refpub. Ego candem aiilam aliquando ingreC-fus, triginta ibi procerum Icpiilcnra numcraui, pinniaque leduïp epitaplua excerpt: id autem Anno euenit Hegiræ .DCCCC.XV.
lt;11 Mader Mmian.
NOftris temporibus à quodam conditam ert pontiHcis Habdulinumétliefaurario, in npaHuuijBuragragi.Neq;defuntqui propter quaidam ferrifodmas tantum exlhu-clum affirment. Ab Athlante decern diRat pal-fou m milibus, repenunturq; inter Atblantein ^ hoc oppidum nemora vmbrola ingentibus leonibus arque leopardis plena. Tantilperdum penes conditoris polleros liuius dominium reinanfit, fuitincolis,xdificii5, tempos,bolpitiis, atque xenodochiis refertiffimum:veriim quoci-dic magis ac magis ingruente Marinorum im-petu,tandem ab illis delctum efijncolae partim trucidati,partim capti, amp;nbsp;partim in fugä redadfi ßellam confugerunt.Âliflæ crant à Marocci rege auxiliäres copiæ,at eines viribus viéfi,oppidum ^çfçrueiant,atque in deditionem Mannorû con Îeçerât. Verùm aduentante à Matocco dux qui-qani cum exercitu numerofiffimo,Marinum du çem oppidopellit, atq; ipfe fibi eins imperium aflumit.Tandem verô iple Marinorum rexcum fuis çopiis, cùm fortafle Maroccum peteret,hac fibi iter inftituit .• qua re perterritus qui prædi-éfum tenebat oppidum, antequam Rex adefièt fuga falutem fibi quæfierat. Rex verô ciuibus çmnibus interfcôVsjOppidumadeô 4efiru6ium i-eliquit, vt ab co tempore nullos habuiffe inco-
-ocr page 241-LIBERTERTÎVS. ^^ iàs dicant.Viluntur lt;amp;nbsp;in hune vfq; diem huius Inuii arque teniplorum quorundam tunes. Ego hanc eo tempore vili,quo Feflæ Rex paccm cum fuo cognato compofuit, cumq; Thagiam profi-cifceretur, quo fcpulchrum eximise famSitatis Viri inuiferet (Seudi Buhala vocabanc) id Anno euenit. DC('CC.XX. qui (.'Jirifti fuit.M.D.Xk
^ Thagia Temefna duitoi.
ANguftum admodum eft oppidum ante aliquot fçculaab Africanis inter quofdi Atlantis montes exftruétû. Cœlo vtitur frigidiffimo, agrum habet plus fatis andum ac Itenlé. Vaftilhmas habet lyluas leonibusaliisq» feris refertas. Exigua hic frutuenti prouénit copia,fed id abunde mellis atque caprarû penfatur affluentia. Nullam apud hos reperias ciuilitatéj domos habentrudi admodum inodo fabricatas, ftullum enim habet calcis vlum. Vifitur hic egrc gium quoddä fummç fanétitatis viri fcpulchrü, 3ui répore Habdulmumen pontificis multa edi ifie cótra Iconum fxuitiam miracula creditur, quare ceu vates fummus à multis eft habitus. Memini mè huius miraculorum enumeratione, apud quendam illius gentis Icriptorcm legilfe, quem Etdcdle vulgo nominabant : verùm ea ne arte inagica,an miro aliquo nature fecreto cftc-cerit,incertü ed. Huius interim fama,fummaép reucrétia in caufa eft, quód id oppidum incolas habeat frequentiffimos. FclÏani quotannis mox tranfaéto pafchatis fefto, hue fepulchri vifendi caufla confluere folent, idq; tanta cum hominû «aterua,vt excreitum iure cenfeas, quifque eni m
N iij fuum
-ocr page 242-DESCRIPTIONIS A F R I C Æ fuum tentorium,amp; qux vitæ neceffitati conue-mie videntur Iccum dcuelu curat, ficgregatim centena tentoria aut numero interdü pluraince dunt. Totis quindecim diebus in eo lunt itine-re,dillat enim id oppidii à P’efla C. XX. ferè paf-fuum milia.Ego aliquoties cum patre iHuc pucr profeélus fum,amp; in virili .etate me propter cre-ora vota in leonum periculis nuncupata, fæpif-fune admodum recurrendum fuit.
T N fpaciofa atq; amœna Temefnes planicie 1 condifum fuit ab Africains hoc oppidum,Hu iiiolos atq; fontes habet limpidillimos. Cir-cum an tiqua vrbis veftigia, frutices permultos, ficus,cornos atque ceralos inucnias, qux huiuf-modi cerafa proJucüt, qualiaRomam vltrama-rina appellate confueuerunt. Spinofx pneterea bic arbores fuut, cuius fruftum Arabes Rabich nommant. Aliquanto minor eil cerafo,faporc autem Zizipho non adeo elf difliinilis.Reperias amp;nbsp;bic paffim palmas quafdam fylucifres, Vnde fruftum quendam oliux hifpanicx non multo diflimilem decerpunt,nili quód nucleus maior, faporis veró non tam grati Iitjorbi propemodü faporem habere dixcris,anteq ad inaturitaré per uenerint.Oppidü vnà cuin hçrcticisdeletû fuit, nuncilloruin poflcffionesTemcfnicaru fementé fufcipiunt,idq; fummo fit cum frugü fœnore.
lt; ffff'‘« traüm.
EX Occidente à Buragrago flumine initiû habet, diltenditq; fe Onentcin verfus ad fluuium dq^quem Inauem vulgo dicüt: di-
-ocr page 243-LIBER TERTIVS, »00 Giflant au ce ill ab inuiceni hi fiuuij centum fere mihanbus. In Septentrione Huuio Suba,in Mendie verb Atlantis radicibus finitur . Ager illis tarn fiugibus,fru61ibus atq; amientis abundans, vt nulh plane ccdere videatur. Pagos hie vbique niaximos repcrias, quos oppida non immento appellaueris. Planicies pneteritorum bclloium imuria adeô vaftata,vc paucos admodi'i iam ha-beat incolas,11111 quod niiferos hie quoldam in-uenias Arabes,quorum nonnulli proprium ha-benc agrum,nónulli cum Fellanis,alij cum Rege aut cum quodam aulico cómunem pollident. Porrô Salæ atq; Meenafæ ager à quibuldam Ara bibus nobilionbus colitur,l'ubijcituié); vt pluri-mum Régi Fella;. Nûc quæ hic memoriae digna reperiuntur,fuo quoq; loco enumerare decreui-mus. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;HfJe/rf.
VRbs antiquiffnna à Romanis côdita,poll à Gothis vi occupata. Deinde cum Ma-humetanorum exercitus earn regionem ingreflus fuilTec, Gothi earn Mahumetico duci Tarico in manum dederunt. Verùm ab eo tempore quo exllruéfa fuit Fella,cœpit hçc vrbs Fef l'anis parère ducibus.Sita autem eft in littore O-ceam loco ainœniflimo à Rabato lefquiiniliari vix diftante, lie vt Buragragus tiuuius duas bas vrbes ab inuicem dirimat. Hic ædilicia antiqui-tatem pix fe ferunt, domus opere vermieufato marmorcisq; columnis admodü fuperbæ.Tem-pla omatiflima, officine fub porticib. latifhmis compofitæ. Polt verô multas officinas arcus eft qui (vt lUi volunt} artem ab arte diuidit. ac (vt
' N iüi vno
-ocr page 244-DES CRIPTIONIS AFRICÆ vno dicam verbo )omnia hic reperias,quæ ad vf bem ornatiflimam atq; Reip. itatuin elegantil-fimum perrinere videntur. Adde quod vous hic FeiDe portus frequétiffimos omnis generis mer catorcs tam Chriitianos q alios recipit.Huc Ge-nuenfes,Veneti,Angli,arq; inférions Germaniac populi fe recipiebant. Anno Hegir«. ÜCLXX. à Cartellano quodam duce occupata fuit,incoh* fugacis,Chriftiani fibi vrbé referuarunt. At port quam earn per decern tan turn dies occupaient, à quodam lacob primo Marinorum rege adofti, (idque ex improuifomon enim putabant ilium ab eo inrtituto polie defirtere quod iam m Telen finos cœperat) oppidani inferiores reman ferót. Maxima horum pars interfeéla, reliqui fuga fa-lutem fibi quælierunt. Ab eo tempore Rex illc ceu princeps omnib.exoptatiffimus illarum re-rum potitus,atq; port hunc regno fucceflerunt qui ex eadem Itirpe ortü ducebant. Et quamuis intra pauciffimos dies hæc vrbs hortibus fuent rurfum adempta, non tarnen facile quis credat, quata intcrea incident cum domorü turn Reip* ftat’ immutatio.Vbiqi hie inuenire licet domos vacuas,idq; circa mœniapotilfimûrquæ quäuiS multo opère vermiculato marmorcq; clegantif-fimo fint ornatiffim3c,nemo tamé ert,qui eas in-habitarc velit.Quçciuitati circumiacét loca,are-nofa funt: quorii permulta fruméto non admo-dû funt apta,fed hortos habent atq; campos lino xilino feraciffimos. Incolx vt plunmu goffipiw texunt fubtililfimù.Conficiuntur ité amp;nbsp;hiepe-ftincs clcganciffimi, qui per totum Feflae regnâ
-ocr page 245-L 1 B E R T E R T Î V S. tôt diftrahûtur, habet enim ea regio buxi alteriosq; ligni ad id peragendû aptilfnm bonain copiam* Compolita admodum ell in hune vfq; diem il* lorum Refp. dothOimi hic iudices,redores atq} legis adminiflratores funt. Innumeri illic GenU enfes,mercatoresditilhini à rege m fummo fern per habiti funt precio : nam ex illorü induftria baud paruû quotannis fibi colligit emolumen* turn. Mercatores partim lue,partim Feflz fuas habent menfas:atq; quod ad mereaturç tradum attinct,muruam illi inter fe opera prçbent. Hos ego in negotiis atq; mcrcaturis pcragendis infi-gmter liberales intellexi: nihil non attentare au-dcnt,quó aulicis grati cuadant,ncq; id lucri gra-tia,fed vt apud exteros etiam candidi vocari me ritó polTcnt.Meo tempore in Regis aula quendä vidi Genuenfem, quem Thomam Marinum vo cabant, hominem fane doéhim atq; fapientem, hic à Regc fummo profedo honore femper exct piebatilr. Poftquam iam triginta fere annis in regis aula vixiflët, vita defundus à rege Genua* vti morti proximus peticrat, cadaüer mitti iuf-fum cft. Rcliquit mercator ab obitu multos in Regis aula filios, qui amp;nbsp;ditiffimi, amp;nbsp;Regi per o-mnia amantiffum perhibentuf.
Ppiduin eit nó admodum arriplum,fed in amœniflimo quodam campo à Rege Machidin conftrudü.a Sela decern fere pafluum milia diftat. Eftq; illis ager frumento exterisque frugibus mire abundans. Extra vrbis mutnia nó proeul à muro frequentes admodum lim*
-ocr page 246-DESCRIPTIONIS AFRICA limpidosque inuenias fontes, quos hoc loco ah Abulchefeno Felix Rege exftruCTOS ferunt.Tein porihus AbufahieU qui vltiinus Mannorum rex fuic,eius cognatus (Sahid vocabant) à Granaten fium Regc Habdilla captus fuit,qui luum cogna turn Felfæ Regem per .’itéras orauit,vt (uininä quandam argenti, à GranatenGü Rege exaétam mitteret. QÏiod vbi Rex facerc denegaHet.mox Habdilla fuum captiuü libertati rellituit,ac cum maximo exercitu Feflam milit, quó oppidum ipfumq; regem perderet. Sahid pouhæc monta-norum quorundam Arabum auxilhs adiutus fe-ptem annis Felfam obfidione cinxit,quo tempore dclcta fuut omnia oppida vicina, oës pagi atq; vici ferê totius Regni. Poilea autem pcftis inter milites fuborta, ipfum ducem cum bona fui exercitus parte abftulic: Anno Hcgiræ. 9(8. Deleta vero illa oppida nunquam nouos ab eo tempore incolas receperunt, præcipuè Fanzara qua; principibus quibufdi Arabibus, qui fahid in auxilium vénérant, inhabitanda traaita cft.
if Afahmord. MAhmora anguftilT. oppidulum à quo-da Muachidinoru rege eo loco conditü vbi Subo fluuius in mare labitur,dirtac tarnen à mari ferè fefquimiliarc,a Sela auté mi« liaribus plus minusduodecim.Qua; circumiacéc locajOmnia font arenofa.In hoe porró cxftruéfii fuifle ferótjVt holles à fluminis ingrelTu afcerct. Haud procul ab oppido fylua eft arbonbus cx-celfis referta, quarum glandes magni atque oblong*, ptunis Uainafccuis non admodum diffi-
......miles
r
-ocr page 247-LIBER T E R T I V S. 108
miles, guitu vero atque fuauicate caftan cas vin-cunt. Vicini bonam horum partem FcHam con uehunt,maximamtj; inde pecuniæ vim colligût, mfi quod niaximû fcnipcr illis inftet à leonib. periculum,qui quum fine totius Atrieç maximi, neenon amp;nbsp;hominibus atque pecudibusinfeftif-fimi,folcnt non raid in eos læiure qui hune fru-éhim eolligunt, nifi fibi hoies prouiJerc feiant. Ab bine Annis centum amp;nbsp;viginti id oppidum co belio deletum eft,quod Sahid cum Feftæ rege geffillè diximus, neq; mde quicquam remanfir, prêter cxigua quaedam raraq; admodum vefti-gia, quæ angulhlfimum fuifle oppidulum deela rant maxime. Anno Hegirae. D G C C C. XXI. Porcugalliæ Rexnumerofum huc mifit cxerci-tum, vt propugnaculum in amnis oftiis exftrue rent, id inox vbi eô appulilfent cœptû elt. lain iadaerant fundaméta, iam muros in a! tu ni ex-tollere cœperât,cùm à Fcflæ régis fratre illis in-ftitutum eft interruptum : quin vna notte tria fere Lufitanorü milia à Fellanis funt interféra, ♦ idq; in hunceuenic modum ; Lufitam quadam noéte ante Solis exortum trium milium excr-citu colleólo, eo animo Fellanos inuifere ftatuc runt,vr bombardas omnes fecum in nouam ar-cem abducerent. id autem incogitanter ab illis Faktum eft, cùm numero tantum . jooo. client, Fcilani autë peditum. 50000,cquitü verb.4.000. numerabât. Vcrùin Lufitani milites tam aftutè fc luum negocium perabiuros fperabär,vt prins quàm Fcftani ad arina profilirét, illi bombardas in aiccm, qua: mde duobus diftabat miUai-ibus, 1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ad-
-ocr page 248-DESCRIPTIONtS ÀFRTCÆ äjueherent. Qui bombardas obfcruabant milites, numéro fere.7000. cùm Lufitani in eoruni cadra veniHcntjfomno oés fcfe dederant, fuitq} tes tam faufto Marte accentata, vt ad integrum ferme miliarc bombardas auexerint, priufquam id boites animaduertiflènt. Verùm rumore tandem nefcio quo oborto,mox fe Feflani ad arma parauerunt, lummoque impetu Lufitanos finit infequüti, qui mox agmine in vnum côtraéto^ prælio omises fe côpolüerunt. Etqüamüis vn-dique fe bollibus inclufos vidèrent,tam non ti-muerunt, vt etiam fummo impetu fe in boites coniecetunt, tantoque animo pugnauerimt, vt facile failli ad fuos reduflent, hiii fceleitiffimi quidam nebulones Feilani LufitanOrum lingua clamitaflènt: Ponite arma focij,iam paxcit cum Regis fratre fancita.Quod poitquam Lufitani fe ciilent, Mauri,vt funt admodum inbumani,bos omnes interfecerut, tribus tantum aut qUatuor demptis,qui ducis miferatione falui eiiaferunt. Hac ilrage fraétus Luficanorü dux (in eo iiamqj prxlio omnes amiferat,quotum virib. maximè fifus fuerat)auxilium ab alio qüodam pctiit,quï cum claifc exitruétiffima, cumq; nobilium fnaa gna multitudine buc venerat. Atqui ille à Fef-lanis impeditus (bi illü quotidie maximis vexa fcant incommodis, adeo vt midtae eil'ent naues fubmerfæ) non potuit quod in animo erat per-ficere. Interea rumor de Hifpaniarü tegis inorte inter Lufitanos fparfus eit, ita vt permultæ naties adornarentur, qux in Hifpaniam innume-tos propemodum Lufitanos vcberct. Ille etiam
-ocr page 249-UBER T E R T I V S. lOJ qui rcliftus erat nouæ arçis dux, vbi fe ab omni auxilio deftitutû vidit, relifta arcc naues intrare voluit, quæ turn in ipfo flumine erant. Vertun faélo in receiru totius fere claflis naufragio,lclo pettariorum nnpecum euitare ftudentes, arena: lefe infigebant, ciini non adeo alt urn eo Ipco flu men eflec,acque a Mauris mifere interficiebätur. Quamplumnæ hic naues igné confumptç funt, machina: autem bellies in mare funt dilapls. Adeó magna fuit illa Chrilîianorü llrages (decern milium feribunt nonnulli) vt Cptis tribus diebus maris vndæ eo loco multo fuerint fan-guine cinéis. Pofthsc Fedanus in fundo mans quadringentarepperit tormenca ænea. Duabus igitur ex caufis maxima lise Lufitanis obuenit calamitas: primo quôd temere vel minimo mi-litum numéro Feflanos aggredi fine auh, quos tamé adeo potentes fciebant.Deinde quôd cùin Lufitanus propriis fumptibus ad liane expcdi-tionem claires mittere potuerat,nó confultó vi-debatur fuas cum Cadellanis coniunxiflc.Qiian doquidem cùm propter militum, turn propter confiliorum diuerfitatem,nihil perniciofius,q fi quis duos fimul pppulosin candem genté ducat: quin Feflani mox future viftoriam ex co fpcrat, quado exercitum ex duobus populis colleéfum vident.Nos fingula huius regionis loca perluflra uimus,cùm hine Conftantinopohm proficifce-remur. lt;nbsp;Tefelfeltum.
IN campo arenofo conditü hoe oppidulum à MahmoraOrientem verfus quindecim,ab Occano autem duodeeim ferè dallât milia-tibus.
-ocr page 250-LIBER TERTIVS.
ribus. Non procul bine riuulus præterfluit, qui vtrinq; nemora habet niulvo itnnianiorib. leo-nibus reterta,quani antca kripfinius,maximoq; jllos afficiunc inconimodo,qui in hisregionibus pernoftarc coguntur. In eo luburbano qua Fel-lam prohcilci lolitum eft,doinuneuii inuemas tlelcrtani,qux conclauc concameratu habct;huc fe muliones atq; mercium veótoies no6iu reci-pere duiituv, oltium vero ramis atq; Ipmis mu-niunt quantum poflunc. Ncq; defunt qui liane domunculam (dum adhuc id oppidum incolas habebat) cgiegium führe diuerlonum affirmét. Deletum autem elf eo belio Sahidico,cxuus lam ante defcriptionem dedimus.
Meenafa dcfcriptio.
ACondironbus Mecnalitis nomé accepit hoe oppidum,à Fe (fa triginta fex, à Sela plus minus quinquaginta,ab Atlante ve ró quindecim fere diftat miIiaribus.Familias ha bet lexies mille,incolis ditiflima . Quibus tem-ponbusln in canipis degebat.tranquiUam inter fc merchant vitam : verùm diUidio inter eos ob-orto, qui interiores remanlere, cum pecore illis adempto, nihil amplius in campis eilet quod a-gerent,confortio inter illos inito hanc fibi ciui-taté exllruxerunt in planicic amœniffima.Huic ricinus elf anguftus quidam fluuius :horti qui hinc tribus circiter abfunt miliaribus, omnium generó arboribus funt felicillimi. Mala hic toto nea infignis fane magnitudmis atq; odoris colli gt re heet: mala ité punica hic reperias,qux maxima atq; dui grauflima cü fint,nullos omnino ha-
-ocr page 251-LIBER TERTIVS. 104 habent nuclcos, tarnen vili admodum emuntur. Magna hie etiam eft prunorum damaicenorum, candidorum atq; ziziphoruin copia, qua: verni» quibulq; teinporib.lole exiicca edunt,bonamq; partem Fefl'am deuehunt. Reperias de apud lios bonam ficuum ac vuarum affluentiam, fed quæ non nift recentes edi poflunt; nam ft Feus delic-» care conentur, non fecus ac farina in pulueré re-ducuntur,neq; vnæ ft exficcatæ lint,palaeo graeç elfe pofl'unC.l anta eft illis malorum perftcorum atq; chryfomclorum abundantia,vcea plane ne-eliganr: fed perfica mala aquofa, immatura pa-Îato minime funt grata.Oliuarû apud illos can-tarns (qui centum libras Italicas continet) fef-quiaureo emi folet. Eft quoq; ea regio lini ditif-lima,quod Fefl'am ac Selam ad mercatum déferré lolent.Templa hic ornatiflima ftruSurç mi-rificæ vifuntur;tria item collegia ac decern Ther mæ ampliffimæ . Singulis Lunæ diebus forum bic frequentiffimü extra vrbis mœnia reperias, ad quod Arabes vicini conflucre folent. Hic boues, caftores,aliaq; id genus animalia emuntur; neque butiri, neque lanæ,hic defiderabis afflu-entiam,qua: omnia paruo admodum emuntur. Koftro hoc «uo Rex id oppidum principi cui-dam dono dedit, vnde tantum quotannis fru-ftuum colligitur,quantum è tertia totius Felix regni parte. Multa quondam palfa eft eaciuitas bellorum incommoda, adeó vt huius redditus
nunc triginta,iiuncquadraginta, nonnunquam amp;nbsp;plurium etiam aureorum milibus fint t imi-nuU; totis emm fcxaut feptem annis obftdione ein
-ocr page 252-DESCRIPTIONÏS AFRICA
cinSam legimus. Noftro tempore liuius prin-Ccps,qui Rcgi Feflic germanus erat,populi tauo-re hetus,cœpit bellum aduerlùs fuum principe arque germanum gerere. Quare Feilanus cum numerufo exercitu liane vrbem duorum men-fium oblidione vexauit,quse cum ei parère nul-lo modo vellet, viema circum loca vallauit atq» dellruxit ; adeo vt eo bello redditui annuo vi-ginti amp;nbsp;quinque aureorum milia adempta fue-runt. Quid de oblidione cenfendum, qua: ci-ues fex aut feptem annis continuis fatigade le-gitur^ Tandem qui Feflano fauebant eines,portam quandam aperuerunt,atq; fortillimé aduer fanorum fulhnentes impecum,Regem cum fuis introimferunt. Sic illorum ope vibe potitus ell Rex : perduellis autem Feflam captiuus duólus, poll aliquot dies effugit. Munitiliima igiturat-que amœnÜfima hæc ciuitas vicos habet admo-dum latos, aqua his limpidiffima ex quodam a-quxduélu, qui per tria tere extenditur miliaria, profluit, atque varié fe hue atque illue inter clues diffundit. Molæ ab vrbe duobus fermé ab-funt miliarib . Incolæ validiffimi armisq; exer-citatilbmi^nullis liberalitate neq; ciuilicate cef-ferint, ingenio tarnen funt aliquanto hebetiori atq; rudiufculo prarditi; illorum quidam merca turam exeicent, alij artificium aliquod, reliqui pro nobihbus habctur.Dedecori habetur li qiiis lumentü fruinento onultum ad agricolam mit-tat. Perpétuas fere femper aluuc cü Felfanis ini* inicitias, veiùm vnde id natum fit,vix feiri po-teft. Nobilium fœminx nunquam nili iwftu douium
-ocr page 253-LIBER T E R T I V S. Wjr domum exeimt, ncc turn non nifi coopertar, vt à nemine vi Jeancur, tanta hic viros vexât zelo-typia. Vernis temponbus adeo lutofa hæc vrbs elt,vt mihi fæpülimè non minus molella q^uàm tædiofa fuerit.
^ Gemiba Elchme».
ANtiquum hoc oppidum in planicie non procul a Thermis quibufdamconditum, a Meenafa Meridiem verfus quindecim, à Felïa Occidentem verfus triginta, ab Athlantc verb deeem circiter diftat paffiium milibus. Hàc Fedà Tedletem proficilcencibus iter patet, Illorum ager ab Arambus occupatus, oppidum autem beflo Sahidico deletum tuit. Quibufdam tarnen in loeis mœnia adhuc integra, turres autem atque templa teftis nudata videre licet.
^ Caimii Aiet^ara.
OPpidulum hoc ab Atris in Zuagç campo exftrudum, à Fefla Occidentem vertus quindecim ferme diftat miliaribus;ager illis fertinfl'. hortos habuit ad duo miliaria fru-ttibus fclicifiimos: verùm iniuria belli Sahidici vadatum. remanlit ea regio centum amp;nbsp;viginti annis habitatoribus orba. Poftqua autem Gra-natenlium pars quædam Mauritaniam traiecit, cœpit hæc regio nouos recipere colonos.Etquo niam Granatç vtplurimum ferico fefe exercent, faétum ed quod innumeras hucaduehi arbores curauerint,qu3emoraferebant Candida. Sacchari praeterca cannas quamplurimas hue attulerunt, e quibus non tantum collcgcrunt,quantum fo-lentin Bstica. Habuit hic locus ahquando in-
Q colas
-ocr page 254-701 DESCRIPTIONIS AFRICÆ
colas admodum çiuiles,fed id nolhis temporib. vidcrc non contigit,quandoqiiidem laui omucs agriculturam exercent.
,lt;(j BatttbdJîlum.
OPpiduIum hoc ah Africanis in ripa cw-iufdam riuuli co loco cxftruftum eft, f- qui Meenafen à Fella acquis inter l'e fpa çüsdirimic. AFeHa Occidentem verfus circa decern amp;nbsp;odo diftat pafluum nnlibus. Planiciem habet m quariuult permulti fuani defumût fea turigincm, quaeq; omninoab Arabibushordeo arque lino excülta fit; neq; lue aliud quicquam feri commode poteft, cùm propter lienlitatem, turn propter perpetuam fere aquaruin inunda-tionem. Qiucquid Wc vtilitatis eoliigitur, id in vni^^erlum ad fellse lummi tcmpli Sacerdoces redit, colligût autem lingulis fere annis, XX.M. aureorum. Fucrunt amp;nbsp;ohm bic fpacioli atq; hu éfibus fœcundiflimi horti,quod ex monumétis quis facile videre potent,fed vnà cum extens ci-uiratibus exeib funt tempore Sahidici belli. Vrbs circiter C. X. annis incolis nuda remanlit, fed redeunte à Duccala Fcflæ Rege, aliquam fui populi partem hune locum inhabitare iuflit, quamuis id populus agrelhllimus inuito ammo perficiat.
^feJP,totiM Maiiritaniie Afetropolis, eiu/Que conditores.
FESSA temponbus Aronis Anno Hegirz C LX X X V. hoc eft à Chrifto nato.786. ab hzretico quodam condita eft. Cur autem be dicf a fit, nonimlh ex co efle opinantur.
-ocr page 255-L I B E R T E R T I V S. io6 quôd quum prima eius iaccrentur fundamenca, eo loco inuentus fuent auri cumulus,quod Ara bibus Fez appellatur. Quae quidem ratio non mihi bniilre quadrate vidctur,quanquam non-nullia flumine lie dido nommatam putent. Quoquo aucem modo fe res habeat,alii$ dilcu-tiendum relinquimus, illud ccrtilfimum habetur, conditorcm habuifle Idridem,qui pontifici maxima confanguinitate coniundus tuit.Hui« eo magis pontincia dignitas dehobatur, quod Hali Mahumetis germani nepos fbenC, qui fibi Falemam Alahumetis filiam in vxorc duxerat, adco vt ex vtroquc parente cognatioiicm ducc-rct: Aron verb ex altera tantum parte,nepos videlicet cuiufdam Habbus,qui MaliumeCis auun culus fuit. Vterque tarnen à Pontificatu cas ob caufas quæ in Cnronicis reneriuntur, exclu fus fuit,quamuis Aron fraude fibi pontificatu vfur-paueriC.Namhuiusauunculus cùm eflethomo callidiffimus, fingcns fc Halifamilix maxime faucrc,maximcq; optare vt hæcpontificatu adit-pifceretur,fuos legatos in vniuerfum ferè orbein mißt. Hic in caula fuit,vteadignitasab Vmeuo ad Habdullam Seffeeprimum pontificem tranf» iata fuerit. Qiiod vbi Vmcuus animaduertiflet, Hali familiæ mox bcllum indixit, tantumqj ar-mis erfecit,vt nonnullos in Afiam,rcliquos verb in Indiam confugere cocgerit. Remanht tarnen ex ea familia religiofus quidam in Elmadina, 3ui quum grandacuusadmodum eflet,dfgnicatc lam non curauit. Rclidi tarnen funthuic duo fihj, qui vbi confirmata setatemattigiflent, cue-O ij pere
-ocr page 256-■ DES Gkl P T J O NIS A FRIC X
pCie Etmadinorum familiæ mirum in moduli» lauere, adeó vt ab hofhbus in Fuga redadi, vnus in fuga captus, ac poltea fulpen!us Fucrit: alter, eui nomen Idri5,in Mauritaniam auFugent. Hie cum in monte Zaron, qui à Felia trigmtadiliac nnlianbuSjhabitaret, non Reip.tantum, verum Ä religionis quoque curam Fuicepit: atque Imic annuum cenlum nnmerauit cbtios Mauritania traftus. Tandem Fine proie légitima mortuus I-dris,ancillamjtielu|«it graóidam, quæ ex Gothis in illorum fidimiUeéfaerat. Filium patris nomine Idndem appellauerunt. Hunc hbi incolae Principcm çùm delegifiént, curioFiFfime edu-candum curarunt:poli vero armis edoétum vo-luerünt, illique ftrennuum quendam atque rei militaris pentiffunum ducem (Kafid vocabant) adiunxcrant, qui puerum inltraeret. Vixqiuer óecimumquintum excelierat annum,çùm præ-clahs facinoribus atque llratagematis omnibus innotefcere, minsq; modis regnum amplificare ccepiflet. Quare crefcente indics exercitu atque familia, de exftruendo oppido,deq; habitatione ■inutanda cogitari cœptumelE Qpamobrem in-•iiumeros ex omni nations architeHos accerfiri jnflit; qui omnibus regionis locis fedulo perlu-lb'atis,eum-tandem locum delcgerunt,vbi iam 'FiciTa elf FitaTiicenim reperti fuut Frequétiffimi ibntcs,item amp;nbsp;ainplum quoddam flumen,quod ^xplanicie quadam nó procut hinc naFcens,pla cidè admodom inter colliculos peroéfo fere mi» Maria duicin planicicm.Ex Meridie vero nernut inneneruntjquod maxime ad oppidi couwdum fore
-ocr page 257-LIB E-R T H R T I V 3. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;»07
•fore prouiderunt. Hic igicur pppidulum in fla-nnnis npa ad Orientale latus condiderüf, quod ter mille famiharum capaxeratmeq; quicquam quod ad egregiam R-emp. pert mere videbatur, ômiifum ert.-Uefuntto Idnde, huius filius alee* rum e regione ab altera dumints parte oppidma conltruxit.Succeflu verb temporis in tantum v-trumq; creuic oppidum, vt minima tanttim in* terea eilet didantia: nam qui in hoc; vel illo imperium habebâtiUi hocquifqueïummis viribus incumbebat, vt luam amphticaret dicionem. Pofthaec verb;circiter centum à oftuagincaan-nis,maxima interdits ciuitates lernt orta dilüdia atque beUa, quit totos centum annos duraiTedcr guntur. Tandem Luntunorum Rsx lofephus exercitu maximo in hos principes educloj Caf fitiuos in fuam patriam adJuxit,. atque crude-lUuno mortis lupplicio affecit. Incolasyeró lic fudic, veinterfedtorum trigintamiliia lintenu-merata.Deinde itacinc Iofephus,duo illaoppid^ •in Rimmam rtrum omnium concordlain redg* eere: quare longp-in fralüferlum lluuij ponte cK--ftri*cio, muroqif vtriufque ea parte foli xquato, ift.vnum tandem.redegit, quod poftea in doof de.cim diuilic regiones. Nunc Unguiaqux h^ hodie memoratu, digna viluntur., fuo quoq^e loco enumerabimus. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. H
itua. nbsp;nbsp;nbsp;^ Ëxtdifitniit Feffa d(fmpti9, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^jj
^^^^ inçredibile,quàmampla,quàm {rej» y quens^quiunquemûrisegregiecinftaamp; *’ - bate cimtas. Maxima eins partt^mmonr tes atq; colics occupant, ßc vt vrbis tantum mg* ZS nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;0 üj 'di»
-ocr page 258-DESCRIPTIONIS AFRICA
dio planicies repcriatur. Duabus vüs flunius op pidum intrat,in duas namq; e(l diuifus partes, quaiü altera beflam nouam alkitt hoe eit latu» meridionale,altera autem co loco ingrcditur,lt;j^ui Occidentem refpicit. Moxque vrbein collaplui «ï infinitas ferè,pcr quofdam aqua-duftus Iele fpargit, ac per fingnlas fere domos, per templa, per collegia,per hofpitia,amp; Xenodoenia Iele dit-nindit.Tcmplis viciiix funt quædam foricæ ad quadrat« domus figuram aedihcatar,quibu5 cir-tum adiunétæ funt cellulæ quidam cum fuis porticibus: horum lingula: fontein babent, qui per parictem perrumpés,in quodam marmoreo recipitur vafculo- Deinde per foricas percurrés, totius ciuicatis fordes fccuin trahit atq; foras in fluuiü educit. Huius domus medio fons eftad-modum humilis,cuius profonditas thum elf co bitorü,latitude quatuor, longitude autem duo-décim , aquaporró per quofdam canales in iam diftas foricas mittitur,qusc numero fere centum funt «Scquinquaginta. Maxima domorum pars latcribus depiftoque lapide funt elegantilfimac. Aperta item loca atq; porticus ex latere verfico-lori exftrufta funt,qualia font vafa illa cretacea quac Itali maiorica appellant. Domorum laque-aria multo auro aliisq; eoloribus clegantiflimis depingüt,qu« quidem lignea amp;nbsp;plana fabrican-tur, quo xlliuo tempore pannus fopermfterni commedé poffit,nam hic proprer «numno^u 3uiefcerc folene. Habet autem qu«Iibctdomfc# uas,nonnuUjr veie tres contignationes:deinde Clegantiffuni' bis addunt dcainbulacra, quibi*
-ocr page 259-LIBER TERTIVS. ’ Io8 ex vno in aliud tranitunt lub codein tcfto cubi culuin, nam mediû fcniper domus tefto circt, cubicula auté quiedam ab hac, aha ab illa parte funtædrncata. Olha cubiculorum infignis funt altitudinis arque latitudinis;qui ditiores funt,ea ex quodam li^nnelcgantiflimo atque artificio-fe incifo conheiunt. Cubile quodlibet armarium ornatilfimèdepiélum habet eius latitudi-nis qualis eft cubiculum, quidam illud altuin, quidam fex tantum palmorum altitudinis vo-lunt,vt fupra leélum locari polïit.Omniaeubi-culorum deambulaora coluinnis latcritiis maio-rica obduftis,qHaedam etia marmoreis innitun-tur . Columnas auté in fuperiori loco arcu quodam Conneftunt,qué muko mufeaco exornanc. Quaetabulatu fulbnent trabes,fummo artificio incife funt atq; depiftæ.Reperias 5c apud quaf-dam domos cillernas figura propemodum qua-dratas, quarum latitudo lex,aliquando fepeem, fongitudo verb nonnullis decern, nonnulhs au-tem duodecim eft cubirorum,altitudo quorun-dam fcx,quorundamTepcem dlpalmorum,om hes autem apert« Iateribusamp; maioricaobduéla varié pift«. In longitudine cifternæ fonticulos clegantifïimos conftruunt, qui aquam in vafa qu«dam marmorea difFundunt, vti in Europa multis in locis videre licet. Vbi fontes aqua per-«quantur, quod fuperdl in cillernas cooperti« quibufdam aqUædüélibus effluitrquodq; ci fier-ms fupereffluit,id rurfus aliis meatibus in latrU nas fertur, ac fic tandem in fluuium dilabitur. Cillern« porró mund« atq; nitidxfemper fer-0 hij uantur,
-ocr page 260-descrtptionisafric;æ
nantufj ncq; cas vnquain præterquâ ællate coo* gt;«riunc,quo tempore in us le vin, mulieres atqj lueri abkiere IbleEt.Turrim miiipcr ædibus ta-jricarc folcnt mukis ornata cubieulis, ad quain fefe mulieres,vbi laboris lune pcrtælæ,recipeie, animumq; remittere folcnt,à qua ad omnia ferê vrbis loca profpeéius patet. Templa atq; oratoria hic fcptingentclimum fere complcncnumc-rum, Reperiasinter hæc quinquagmtamagnifi-ca atque fumptuoGAime exUruda templa fuis inftruéla fonticulis, inligniter mannoré atq; lapide Italisignoto compüfitis,columnæ in ium-mitate opere mufeaco, tabulisq; miruni m mo-dum incifis funt clegantillunæ . Culinen période atque in Europa ex aflenbus compofitum eft ; area verb Itorcis ad inuicem conlutis tam artificiolè tegitur,vt ne latum quidem digitum nudaemn videre liceat. Parietes quoque meus ad hominis altitudinem ftoreis velliuntur cle-gantiflimis/rumm item quodlibet habet cem-1gt;luni,è qua nónulli qui huic negocio creantur, lorasorationum indicate folent. Vnicum habet quodque tcmplum facerdotcm,cui orandi com mitcitur ratio: hic etiam omnes qui ad templü pertinent redditus,pro neceffitate difpergit;ex iis namq; fouentur lampades notiuriuc, lanito-res,amp; qui noftu horas oratroni Aatutas claman-do indicant: nam qui interdiu iturri vociferan-tur,nihil inde lucri habent,quam quod ab omni tributo atq; exaftione liberantur. Summuin in hoc oppido tcmpIü,Carrauuen appellatur,cllq; tâtæ magnitudinis, vt in circuitu Icxquimiharç
-ocr page 261-L I B E K T E R T I y S, 109 fere contineat. tri gin ta amp;nbsp;vnam habet vifendæ nuguitudinis atque altitudims portas. Tectum in longitudme centü amp;nbsp;quinquaginta cap it cu-bita Hetrufca,in latitudine veto plus nunus 0-. ôuaginta.Hiuus turns,vnde plulqua Hentorea voce ad concioné vocatur populus,altiftîma eft. in latitudinc viguiti, in longitud. verb trigintx innititur colunuiis. Ex Oriente,Mendie atq; Oc cidentc deambulacra habet, quorum longitudo quadraginta,latitudo auté triginta capit cubita. His fubieda cil cella quædâ,in qua oleum,lych-m penfiles,ftorex,ahaq; id genus templonecef-faria reconderc folent . In hoc templo lingulis noftibus. DCCCC.accenduntur lucernæ,habet cnimquilibct arcus luam lampada,acq; ij præ-Certim,qui per.medium chori extenduntur. Re-perias amp;nbsp;quofdam arcus,qui linguli centum amp;nbsp;quinquaginta habent lucernas: item tummaria qu-edam maxima ex «rc confläta,qu« mille amp;nbsp;quulgentas capjunt lucernasi, quæ ex campanis confia fertnic ChrilhaHis ohm à Feflano.rege jdemptis.JSuggeftus in hbc templo iuxcamurû vepenas frequttes,vndc'rloótilïimi quidam viri populoca pnelcgcre Iblentjquæ ad ndem atque leligionemperLincrevidençur * Lediontm ha-tim poft mrqram aufpicäcur, atque m prnnam diei horâ prpducunt.ÆftiuaiV.erô kélio tantum à vigefimaïquarta hora,in-noôtis lelquihorâ du-rata. Ncque hic minorem habent moralts philo ('ophia:,quàm earum rerum rattonéiquar ad Ma hutneticam fidem conducunt. Leêtio æftiua à priuatis quibuldam honunib.pnelcgi foletjhye-1 . nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nic
-ocr page 262-DE SCRIPTION IS AFRICÆ hie autem ij tantum præleélioni admittuntur, qui legis furnmam habere notitiani creduntur. numeratur autem profclForib. ampIilTimum in annum ftipendium.Huius templifacerdos ora-tionü tantùm eufam gerit, amp;nbsp;quitquid in pau-perum vfum offertur, fumma ndé adminiitrare cogitur. Singulis quoque feibsab eo omnibM □lehbus pro cuiufq; egeftate cregatur, quic-pecuniarü autgrani aHatum «11. Qineftori veró reddituum fingulis diebus aurcum vnuni pendunt. Hicofto lub fenotanos habet,quorü quilibet fingulis menfibus fcx aureos lucratUr: item amp;nbsp;alios fex,quiiocationes domorum,offi-ficinarum,atque aliarum rerum recipiunt,qua: ad templum pertinent,hi pro mercede vigefimi fumunt omnium prouentuum pörtionem. habet practerea amp;nbsp;viginti procuratores qui extra vrbis mœnia ad operarios,ad agrieölas ad vini-tores atq; hortulanos eanr,atq’, de omnibus pro-oideant: horum lucrum eft fingülis menfib. très aurei, Diftant ab vrbe fomaces^äfe minus vi^ gintiyqüi calcem, rotidemque qui lateres confi-ciunt,qóx ad tenlpli aüt ad aliquam témpli do-* mum neceflaria funt. templum autem fingulis diebus ducentorurn aureorum prouentum féeU pit, quorum pluCquam dimidia parsih res prat* diftas expenoitur.Tum fi quÿ fuhttempla,qu^ nihil omnino próuentus habent- óbboe omnia foueantur neceflum eft,fi quid omnib. fumpti-bus fupereft,id in communem erogatur vtilita-tcin: populus enim nullum plane prbuentû re* cipit. Rex ooftro tempore ab huius templi facer
-ocr page 263-L I B E R T E R T I V S. JJO cerdote maximas fibi pecunias inutuo dari iuf-fit, quas nunquam pulleareddidit. Siintin hac j vrbe duo celcberrima collegia, multis ædificiis ! multoque opere mufeaco clegantiflima, horum , omnes trabes incilæ, parietcs tü marmorei,tum cretacei. Sunt quæ centû habent mufeolos,funt qux plures,lunt quæ pauciores, omnia auté di-uerßs regibus,qui ex Âlannis oriundicrant,con dita funt. Atque horum quoddam cft amplitu-dine amp;nbsp;clegantia admirandum vifuque digniffi-mum, quodque à quodam Rege conditum cft, qucm illi Habu Henon vocabant. Hic egregium ^ quendam fontem reperias marmoreû, cuius vas duas cupas continet. praeterfluitquoquein hoc collcgio riuulus intra canalem nitidum arq; ele-gantiffimum,cuius margincs marmore amp;maio-rica funt elegantilfime côftruétæ.Tria item hic vifunturdeambulacra refta,miro artificioatque laborcornatiffima, qux columnis quihuldâ m-nitunturoélogonalious variis Coloribus diftin-6bs. Ab vna auté columna ad aham arcus videas iaborc mufeaco auro arq; ceruleo colore confpi* cuos, cedum auté ligncum eft miro artificio in-cifum, Porticus càncetlis elegantifhmis funt fe-creti,adeo vt qui forisfunt illos viderc nequeant qui intus déambulant. Munis vndiq; quantum manu contingere liceCfOpere cretaceo,quod ma» iorica vocant,depiébrs eft . Reperias muleis in locis carmina quædâ quæ annum indicant, quo V nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;exftruôtum fuit collegium, item amp;nbsp;permulta in
conditoris laudem conferipta epigramata/Sunt amp;nbsp;charaóteres magm admodu nigro colore oigt;-. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;duft
-ocr page 264-DESCRIPTIONIS AFKICÆ
du6læ quæ à longe optime legantur, Poi tæ col» legij iHiusafreæ mulco artificio ornatillimæ,cu-biculorum verô ianuæ ligneæ miro item artifi-cio mciGe. Aula quæ orationibus cft dicata,fug-gellum habet, ad quem nouem gradib. ebore amp;nbsp;hebenoconftruétis alcenditur. Ablbluto colle-gio dicunt nonnulli, Regem quantum pecunia-rum m eo exttniendo confumplillet fcire volu-ide, moxq; folio vno aut altero perlullrato,qua-draginta milium aureoium fummâ reppenliè, quare omnino lacerü librum in eum tîuuiolum coniecit,hoc addens ex cuiufdam Arabis fcripcis diélum: Qincqmd charum quamuis carû,fi pul chrum,carum non elbneq; nimio confliride di-cendum,quod animo arridet. Fuit tarnen Régi quidam à thefauris qui fumptum accuratiffime annotauic,atque in egregium hoc opus quadrin gcntaamp;oétuagintaaurcorümilia infumptacol-legit. Reliqua Felfæ collegia cum hoc aliqua ha» bent ßnnlitudinem,habecq; quodlibet fuospro feflbres,quorum quidiante meridiem,alij lions pometidianis prælegunt. his auté optime à con diconbus prouilum dl.Olim qui hic litcns in« cumbebant,toto feptennio vdlitus acque vióhis dabatur,ac nunc illis nihil præcer cubiculum ob tingit gratis. Bellum emm Sahidicu multas de» kuit podcfliones,quarüemolumentisalcbantur ftudia: nunc auté dueeuti huic collegio,illi vero centum vixaurei in annum rodeunt,qui profd« fprib.enumeranrur. Hæc fortade inter alias per« multas vna ratio efl, cur tam minutumfit non Feflimum imperium modo, verum amp;nbsp;tocius A------------------------^^^^
-ocr page 265-LIBER T E R T I V S. ‘ IH fricx ciuitatum. lam nullos habent hæc collegia prêter extcros quotUa IcholalUcos, qui ciuium viclitanc elcemolyms; amp;nbsp;ß quis e ciuibus inha-bitet,nuincruin duoruin vel tnum nó tranicen-dunt. Protcilorc teétioni parato,ex auditonbus quifquam textum pnïlegi^cui poltea pr^ledor commentum additatque lotoium obkunoruin interpietationcin aliquam. folent amp;nbsp;mterdinn pr*lcnte pratlcftore difcipuk inter lede leého-mbus certare.
^Xeitodochiomm att^us halneorumitjHX in hac yrbe repenuntur,defcripiio.
MVlta Feil* repenas xenodochia, prx-diélis collegiis neque llruftura, neque elegantia inferiora.Sokbat in iis quot-quotaduemebantexteri pcrtriduuin coinmuni fuinptu excipi. Sunt amp;nbsp;in fuburbano quædain, quç non minori funt neque ainplitudine neque artis prxcellentia exilructa. Nihil his olim opu-lencius excooitari potuillet, vcnim co tempore quo Saliidicu adhuc gerebatur bellum, cùm in-genti pecuniarum fumma egeret Rex, non de-fucrunc,qui vt xenodochiorumdiuendeicc bona, hortaci funt. Qiiod vbi populus permittere nollet,orator regius ea omnia bona ab hums régis auis atq; proauis data populo perfuafit,pro-inde multö præftantius eflc,liis périclitant! régi occunere, qui hello finite omnia breui recupe-rare poflet, quam omnes regis fortùnas in uif-criinen adducere. Venditisigituromnibus,llt;ex prius immatura morte interiit,quàm quod eraC in animo abfoluere potuerit: quare bonis omni bus
-ocr page 266-DESCRIPTIONIS AFRICA
bus deftituta remanfemnt xenodochia . Reci-puiutur quidem amp;nbsp;hodie Iiuius ciuitafis paupc res, veriiin nullo modo exteri, niGdoftoresfint aut nobiles. Eli hic amp;nbsp;aliud quoddam,quod ex-teros recipit morbo correptos,his loins datur vw élus, nullus autem illis adhibetur Medicus, aut medicamentum : led funt qu« ægrotos curant, donee aut prillinæ funtreltituti lanitati,auEa-ninramexpirauerint. Habet in hoc xenodochio amp;nbsp;fanatici fuum locum,qui ftriéfiflimc catenati feruantur: huius autem loci pars quæ dcambu» herum refpieit, ligneis atque ferrets trabibus elf munitiflîma. qui illorum-curam habet,quoties cibumillis adfert,bacillo ad id compolico mor-dentes acq; percutiences cohibet. Euenitetiam interdum,vt illac prætereuntes fanatici ad fe ac» cerfant, ac quam iniqué hic detineantur,quaH-taque Indies contumelia à minilfris afficiantur exponnht,cùm tarnen ad mentem fe redifle affirment. Quod cùm ica elle peifuaferunt,tandem aliquâtô propius accedentes verte vna manu at-trahimt,atque alceraveftem atque faciem multo rtercore defedant. Et licet omnes habeant fuas latrinas, mfi à ferms locus aqua fubinde purga-retur, luo rtercore périrent: adeô vt ingens per-iietuusq; fœtor in caufa lit, quo minime à ciui-)usinuil’entur.Habetamp; hoc xenodochium mul tas manfiones,quæ à Procurator! bu s, Notanis, coquis,aliisq; ægrotorum minirtris occupantur, numerarurq; fmgulis in annum mediocre rtipen dium. Ego cùm adhuc luuenis eifern,duobus an ms lue notanum egi,quod officium qui exercét, fin-
-ocr page 267-liber T E R T I V s. ItX fingulis menfibus très aureoslucreantur.
Kepenas pr^terea m hac vrbe plusq centüin balnea, inulto artificio atque ftruétuia elegan-tilliina; amp;nbsp;quàuis ir^equalis fine magnicudinis, onuna Camcadeundem modum luntfabricata. Habet quodlibet balneum quatuor aulas ; fons vero fünf quidam ambulacra loco enunentiori fabneata, ad qua; quinque aut lex alcenditur gradibus: lue le hommes cxuimt, nudique inde ad balneum eunc.In medio aquâ ceu m cilterna quadam conlemant. Primo igicur balneum in-trare volentcs, aulam quandam tranfeunt tngi-dam, in qua frigida feruatur aqua, qua ealidam cominifeere l'oient,deinde ad alium.locum all-quanto calidiorem itur, vbi à leruis mundan-tur acque abluuntur: poltea ad tertium vaporarium, vbi quantum lubet fudatur, in hoc aqua ealefit, qua; ligneis quibufdam vafis adfertur, ae in caldarium cfFunditur.Cuiq; homini eiusaquç duo dantur vala,qui plura,aut qui largius lauari volunc, minillro ad minimum liardum exlol-uunt, vaporanj autem domino duo tantiim te-nincij numerantur, Ignis quo aqua ealefit non nifi llercore quorunda animalium deficcato ex-ftruitur ; quamobrem permulti ad hoc aluntur pueri, qui hue atque illuc per (tabula difcurren-tes, ftcrcus omne extra oppidum in cumulum congerut, quo per duos aut très menfes fole in-durato, ignem exltruere folent. Habent amp;nbsp;fœ-mmæ fuum vaporarium à vins fecretum.Quae-dam tamé amp;nbsp;vins fi mul amp;nbsp;mulicribus feruiunt, diuerfn tarnen temporibus, viris nempe à tertia
-ocr page 268-LIBER TERTIVS.
rfq; in decimamouartam diei horam, reliqunm teinpons mulicribus patent. Interea dum fe fœ niinç abluunt,funeni in primumingreflum ex-tehdunt,qui viros turn temporis nó vlterius in-Crocundum ede indicat. Neq; viris hic cum vxo ribus vel colloquiii mifcerc non datur,tanta illis eft honellatis ratio.Solent hic tam viri quam toe minæ genio admodum indulgere poll lotionen» atq; cantiunculis vocaliBimis animi lætitiâ indicate. luuenes nudi line aliquo pudore balneü intrant,viri autempudenda Imtcolo tegunt.Qui ditiores haberi volant, non commune, led or-natum atq; nitidum ingrediuntur,quod magna tibus fempcrferuatiir.Quando aliquem ablucre volunt,hùchumi fternuntroollea nuc vnguento quodam illinunt, nunc inltrumentis fordes oés auferunt.Ditioiibus pannum feretrum lubller-nere folent,caput veto in ligncum puluinar pan no feretro teftu reclinarc iubët.Reperias quoq; hic tonfores atque chirurgos complûtes, qui amp;nbsp;hic officium exercent fnum. Maxima balneoró pats ad templa atque collegia pettinent,illisque maximam quotannis pecunia; vim exfoluunt^ nonnullx enim centum, alix centü amp;nbsp;quinqua-ginta énumérant aurcos. Neque hoc loco tacen-dum, quod balnearum feruuli fingulis annis fe-ftumhabent diem,idque hunc in modum.Con-uocaris amicis tubis atq; tibiis vrbem egrediun-tur, atque ibi cæpam agreftem colligiunt,quam lintco lixiuio madido in xneo quodam vale tc-gunt : poflharc multo tubarum atque tibiarum lonitu cæpam,ad vaporarij vlq» olhum afferunt
-ocr page 269-LIBER T E R T I V S. «J ▼bi cæpam canillello inclufam fulpcndunt, di-tentes hanc fore vaporanj omen felidnimum, Milli tarnen magis huiufmodi facrificium vide-tur, quale folekantolim Africani peragere.cùni nullam adhuc haberét legem, remanfitq; is mo« illis in hodiernuni vfque diem. Quod amp;nbsp;inter Chnlfianos videre licet, qui cùni feitahabcant pcnnulta,multorum tarnen rationem ignorant. Habuit praeterea amp;nbsp;quodlibet oppidum fuuni feftum, quæ nunc à Chriftianis, cum illi return Africanarum potirentur,aboleta runt,atque ob-liuiom tradita.
Ho/Jiitiay
IN hoc oppido ducenta ferc funt hofpitia, atq; inter hæc maxima, quæ in eminentiori vrbis parte fummo templo funt viclniora.
Horum quodlibet tripliccm habetcontignatio-nem:cubicula auté centum amp;nbsp;viginti,aut etiam plura. Eft amp;nbsp;cuique fuus fons cum lecclTu amp;nbsp;a-quæduéfibus elegantiffimis, qui fordes omnes eflerunuNeque vnquam maiorameædificia vi-dillè niemini,nifi fortafle Hifpanorü collegium SuodBononix eif,autpalatium Cardinalisban* :i Georwij quod Romæ vifitur, cum bis fit ali-quo modo conferendum: omnes autemcubicu-dorum ianux,deambu!acro ex aduerfafunt po-fitap. Etquamuis magna admodum atq;.ampla Ïinthuic vrbi diuerforia,lürdidlfliinè tamé hof--pites excipiunt: nullus emm bic neque leftus neque leética reperiri poteft ; bofpeslaltcm lo-. dicem quandam cü ftorea exhibet. Quód fi cœ-u Ham tibi parari velis, neceflum eft vt macellum
P ipfe
-ocr page 270-DESCRIPTIONIS AFRICÆ
ïpfe adeas,atq; ruo bofpiti coqiiendum desquod inde tibi contulcns.Füiientur amp;nbsp;m his hotpitiu viduæ Fedanæ, quæ nequc bona habent,neqult; itHnesà quibus alantur: harum lingubs aut m* terdum binis cubiculuin afiignatur, proq; egrei gto hoc holpitio muliercs kétorum amp;nbsp;coquinx curam genint.Pandocliei bic omnes ex quadam ftirpe originem haliene, quæ Eltheua diCta e(b, fœnùneo autem mört incedunt veftiti, bafbam radunt, atque adeó tœmtnas iinitancur, vt non ■fermene tantum eas référant,veriini amp;nbsp;neue m-terdum. Habet Inam quifque meretricetn, cum qua confuetudinë feruat periode ac li vxor eilet, dim illîè tarnen non vtiltu folùrn,vertun amp;: mo-ribns atque totius corporis babi tu line infames. Vinum adeó bberérendunt acrcuendunt,vt nemo lit qui molelliami aliquant inferac Nulli bic prçterquam nebuloinesigineones,alij qi id genus noinincs fce'lelliffuni verlantur, idq; vt hbetius atquejinpunras peecare polfint. Habent pah-dochei inter le cönftikm,tributumque vrbis re-ftori enumerariti Qpod fi vlu veniatvt Rex ex-creitum aliqutrii confcnbftt,inoxïlli largum mi litibus éommeatum nuttere cogutur, vtpote ad hoemüncris aptillimf Nili me htftoncalex eo eoegiffet, vt rem ita prorlus vt fe habet enart^ rem, maluificm fahe hæc filentio prætermiHa, quibus Fe da miferè dehoneftatur, quibusquek medio fublaçis, nullam haberet tota Africa fö-gionem,quat eum hac ciuium probitate elTct vl-lo modo conferenda . A panclocheorum igifur çonmiétcio adeó viri probi, literati, atque mcr-
catoies
-ocr page 271-LIS ER T E R T I V Slt; t^ «atores abhorrent, vt ne colloquiû quidem cum bis inilccrc velint. Eft prætereailhs ledulô iniun étum, ne quis aut templü, aut mercatorû cœtü, aut balneum intret. Nechis quoq; pennittitur* vt m nia dmeriona commigrent, quæ fummo tcmplo funt vicina, qmbnsque mercatores ex-cipi lolenc, Nemo en qui non nequillimis his nebulonibus male precetur; at quoniam regius exercicushis opus habet,vt iam uiximus,eamob caufam inuitis etiam ciuibus admittuntur.
4 AJolte.
Ç\ Vadringcntis circiter. locis hîc molas re-perias. habet autcm quilibet locus molas quinque aut l'ex,adeo vt molarum aliquo# milia hîc muenias. quolibet veto mola in am-pliflima quadam aula columnæ elt fuperimpo-nta, folcntq; multi ruflici ciuitatis adiré molas. Sunt amp;nbsp;hic mercatores quidam,qui quum molas atque officinas habent conductitias, frumen tumemunt,ac molitum ciuibus vcndunt,vnde etiam maximum emolumcntum colligût: nam potiffima ciuium pars, cùm per facultatum tc-nuitatem frumentü penes fe cumulate nequeat, fahnam ab his emuiit. fed qui aliquâtô ditiores funt,frumentum ipfi emunt,ac ad quafdam mo las publicas delatû curant,vbi pro qualibet men fura folidum cxfoluunt.Pcrtincnt autem molæ omnes aut ad templa, aut ad collegia: nam ciuc ditiffimû elfe oportet,qui molam libi proprian» habet,quælibet enimduorumaurcorum ad minimum redditum domino perfoluit.
^rtifienm, off!ctnarn»s,at^ue fori defmptio.
P ij Ha-
-ocr page 272-DtSCRIPTlONlS AFRICA
Abent hie quolibet artes locum pcculia-rem, quarum nobdiores fummo tcmpla funt proximæmam notauciu ottiemas. hie circiter ociuaginta reperias, quarum quædi templo lunt contigujc,reliquç ex oppoliro lune pofitaethabet auté quxuis ufhema duos femper notarios. Inde Occidentem verlus bibliopolas inuenias plus minus triginta . Caleearij mercatores Mcridionalem occupant plagam,hi à luto ribus calceos amp;nbsp;cofburnos cumuiatim emunt, arque inter dues ddlnbuunt. Deinde qui pue-rorum tantum calceos fuunt, quorum officina: lunt plus minus quinquaginta. In Oriétali tem pli latere locum habent qui xnea valu aliaq; per multa ex ære confeda venalia habent. Ex oppo fito portæ maioris prædidi rempli forti eft ft u-ftuartû, in quo nullum fruftus genus dehderare poflis,offictnisconil3ns quinquaginta. Hotum ordinem fequunturcerearij mercatores artihcio adeó ingeniofi,vc non immerito quis eos admi-retur. Inlticores delude reperias,led numero ad-modum paucos.Forum bine fe offert olitovium^ in quo mala citrea varijque generis frutices perpétua fronde virétes vernum tempus repreien-tant, quorum funt viginti circiter cabeme: nam qui vmavti folent,inter arborum ramos recum bunt. His confines lunt amp;nbsp;ij ladarij inllitores, penes quos maxima femper eft vaforum creta-ceorum,qur Itali maiorica vocant,copia: lac au tem à quibufdam afferri curant ligneis quibuf-dam vafis,fcrrcis condridis circufis, quæ angu-Aumos^fundum aliquanco latiojem habent. ah
-ocr page 273-L I B E K T E R T I V S. ÏIJ Ïiis folent nonnulli iingulis diebus magnâ cinc»-TC lattis copiam,arque m Je butyrum conficere: reliquum Ja^is aut congelatum, auc aae inter-duin ciuibus diuendunt, adeo vt vix dicm præ-tente credidcTiin,quoanipliusq vigmciq unique venduntùr laélisdolia. Hos fequuntur,qui goût pium ve«dunc,horum autem n iginca funt ofli-lt;in* : nioX eos repoias qui cannabum,tunes,ca-f)iftra,*liaq; id genus ex cannabc confetta vena-ia Iiabét. Deinde qui coreacea cingula,crepidas, ■capillra coriacea uiulto l'ciico inteitexta confi-cere lolenr : inox lUorû fequuntur otftcinx,qui vaginas gladiorum amp;nbsp;equoruin pcôloralia con-fu unt. liorum vicini J une qui fal veadunt arque giptuin. Poli: hos circiter centumoftieinic lunC tig«lorum,qui omnium geoerum vafa varusdi-Jhnéta colonbus fingunuDehinc qui ephippia, hak-ea,habenas,aliaque huiufmodi conheere fo-Icnt. Deinde locus eil baiulorum,quos numei û •trecentelimum excedere puco;habent hi inter Ce conlulcm,aut potius,pr«feftum,qui nngulisle-feptimanis quantum perficiendum lit inter ope ras diilribuit.Quod porrô inde luciû venir qua--dara feruatur in arca,quod inter eos diuidût,qui ta feptunana operart lunt.Dici no poteft quâto amore quantaque bencuolcntia le mutuo (xofe-quantur,adeo vt fi quenquant lUorum è vira mi-grarc cantingat, viduani amp;nbsp;proies communibus alant fumptilnrs,donee aut moiiarur amp;nbsp;ipfa,auc nouum fibi delegat maricû.puetos veto lumina cum diligentia cJucanJos curant, donee alicui art! adoleuennc. Quod H quenquam contingat
P iq vxo
-ocr page 274-D E s C R I P T I o N I s A F R I C Æ vxorein ducere.piolcinq; ex ea fufcipere.bnmeli ferc focios inuitare:vocati aût ad fellum,lpogt;dQ aut patri niunufcula finguli oderunt. Nemo ad illorum admictitur conforcium,niß prius pueci puos illius arcis ad cœnâ vocauenc duces ; alio-qui dimidiam fakein lucri porrionem ferre po-tert. Ab omnibus hberi l'une tributis amp;nbsp;exacfio-nibus: quin amp;nbsp;gratis illorû pinliCur panis.Quod li quilquam in dagitio aliquo deprachenfus fue-nc,is priuato tantum,non publico afficitur fup tilicio. Omnesdumopcrantur,vcrtib.vnius co-oris breuiufculis vtuntur:ocioii autem^pro arbi trio velliunturJwnelHfliini aût funt omnisque probitatis cultorcs curioliflimi. Horum ordiné lequitur is locus, quem obfonioium acque cdu-Iiorum præfeéli occupant.Hic quoq; KuiHcium quoddam elt arundine côtextum atq; quadratû, in quo ciceres atq; napi vendi foknt, qnæ tanto apud illos in precio habencur,vc à rullicis emere tantum liceat iis, qui ad id muneris funt creati, qui quidé tclonarns quoddam exioluere tributû tenentur;neque vllus vixell di«s,quo non pluf-quàm quingentas cicerum atque naporum larci nas inuenies.Et quanuis maxinioj(vt iam dixi-mus)habeanturinprccio,vilirtimo tarnen con-rtant;triginta enim aut viginti ad minimum li-hræ liarJo emuntur. fabæ récentes fuo quoque tempore paruo admodum conUant. No procul Irinc officinas reperias,in quibus pilæ quidam camispilhUo contufæ oleoq; fiixa;amp; multo aro mate co nd ita; venduntur,qiiarü quælibet vnias kre ficus magnitudüiem zquatpicq) aho camis
-ocr page 275-LIBER TERTIVS. nd jtnerc quam bubula andilfima confici folcnt. Deinde lèpccntnonem vcrlus loens cltjjd quem omnium generum okra adreruntur, qua: turn carnibus tondin confueuerunc June aucem-rei quadragin ta otbeink func dedinaeæ. Polthac lo eus ell,quern illi à fumo,fuinofum appellicant:, luc panem oleo tnAu repenes illi per binikm, qui apud Romanos melkus dici fokt. hums ma. xima quocidie vendeur copia:fmgulis enim die-bus ientaculi vice lumüc,præfertnn te/huis. cm obfonij loco carnes alias addunt aut me! ; inter-dum inre quodam macérât fordido ex carmbns concuhs copoll to,quas feme! elixas rurfum con tundunt,atque inde ius conficiunt, quod poftea teira quada rubra tingunt. Carnes non luc vein, led furno aflantur. loient enim duos furnos com ponerc,lic vt vnus alteri fuperponatur: in in tenon ignem exllruunt, atque in fuperiorem vbi calor fufbecre videcur, carnes inijeiunt. Neq; fa,-cile credas quam eleganter luc allentur.noeniin ill is fumus neq; calor luperfluus nocere poteft, totaem nofte lento ignecoquuntur,acfummo mane exprompt« publice venduntur..Singulis autem diebus carnes ill« amp;nbsp;pains (de quo antea diximus) tam copiofe inter dues diuenditur,vt duccntoiu aureorum fummam in fmgidosdies excedat: boru enim quindecim reperiuntur offi cin«,qu« aliud nihil vende Iiabcnc.\kndunrur amp;nbsp;luc pi fees quidam frixi,dc carnes, prarterea amp;; panisfapidiflimiisqucbganum fercdicas. Hue autem cum butyro piH:um,nó nifi enm butyro, out incUe obfonij vice addito vorant. Repeins
P nij ^
-ocr page 276-DESC RT P T IO N IS AFRICÆ
amp; hic quorundam animalium pedes elixos,qui' bus rulbci matutina hora m iphs popinis lenta culum fumuntdeinde rurfuin le ad laborem rc-cipiunt. Hos infcquuntur,qui oleum,butyrum falfum,mel,caleuiM,oliuas,maIa citiea amp;nbsp;cappa-ro3 vendunt: horum officine valis teftaceis ele-gantioribusiefertæ lunt,quæ multo pieciollora q quæ in iis continentur. Butyrum amp;nbsp;met per præcones diuédi folet,qui certi lunt baiuh huic otheio dclHnati. Neq; quëuis ad vafaimplenda admittunt, id enim ofheij baiulis tantum qui-buldâ ref cruatur,qui ad hoc muneris leêli funt, quique amp;nbsp;olei menfuras implent, quotics illud mercatores emerunt. Vas apud illos centum amp;nbsp;quinquaginca libras capit, tantum enim butyri fingulis valis iniieere l'oient rullici.Scquitur ma eellum conftans officinis circiterquadraginta,in quibus carnes incidunt ftateraque diftrahunt. Nulla m maccllo animalia maftant,cfl em huic rei locus quidam non procul à Humine dicatus, vbi poftquam carnes adornarunt,per quofdam feruos huic tantùm negocio deftinatos in ma-cellum mittunc. Vcrùin priufquam inter popu lum quis tuas carnes vendere audeat,eas macelli præfefto deferendas curât, qui limulaîq-, carnes vidit, chartula quadam earum prcciii infenbit, quam populo vnà cum carnibus oftendunt, nec Iicec prectum illud excedere.Sequitur forum in quo panni viliorcs vendûtur. horum centum ad niinimû repenuntur officine : pannos quibuf- , dam prçconib.tradunt (horum plus minus lexy ginta reperias) qui per lingulas officinas panna ba
-ocr page 277-LIBER T E R T 1 V S. «7 baiuliintes,preciuin cinq; indicant:quôd fi ven-dere continuât, pro fingulis aureis Iiardos duos rtcipiunt. durât aût ülud exercitium à meridic ad finem vfque dici, nec lane iinc maximo mer-catorum commodo. Rcperias deinde qui arma, gladios,haftas,aliaquc id ^enus infirumenta cx-poliunt ac vendunt. Pollea pifcatorû fiatio eit, qui minimô optimosmaximosque vendunt pikes,cùin in hums vrbft riumine,tum amp;nbsp;alibi captos , fibram enim duobus tantum hic emas tc-runciis. Maxima illius'hic eft pifeiscopia,qui a-pud Romanos Laccia appefiari corifueuit,idque prsecipue à pnneipio Octobris ad mfcnkm vlq; Aprilem, vti poflca fufiusdicemus,vbi de flumi nibus inentio incident. Hos fequuntur qui ca-ueas vaUmaceas conficiunt,idq; ex aruudine du-horÉdioru quadraginta funt olricinædolet enim quifq; ciuium bonam alere gallinatum copiam. amp;nbsp;nc domum habeant muiro gaUinaceo fiercore immundam,illas fic perpetuó caueis lUdulas fer uant.Pofthxc illorum ell locus,qui laponem liquidum venalem habent,verùm non multçad-modum illorum funt officinx,quin amp;nbsp;pluies in ahis rcperias vrbis loeis. Neque etiam Fefiiv,verum in montibus vrbi proximis fapo confici fo let, vnde per quofdam muliones eum fibi adue-ftum curant. Deinde aliquot repcrias officinas corum qui farinam vendunt, quanquam amp;nbsp;illt quoque varie per vrbem hue atque illuc dilpcr-guntur ; horum ordinem fequuntur,qui fruges atq; legumina fationi quidem magis quam efui accommoda,ven aha habentmeqi ha;c ab aliquo due
-ocr page 278-DESCRI PTIONIS AFRTCÆ
tiue emere poceris, quandoquidem quifq; fuos fibi frùges Icriure mauult; reperds amp;nbsp;eodcin lo co multos, qui niulis aut equis fruges aut legu-inina quocunq; vclis dcuehunt. foict autem mu lus très terre in dorfo Icgummû menfuras (quas mulioncs emetiri debent) nique tribus altero al teri fqperimppfitis faccis . I^’oltea funt qui lira-men vendunt, quorum decern reperiuntur otfi-cinse. Deinde forum vbi filum ac linum vamir, turn amp;nbsp;vbi linum pcólitur:quod quidé adinilar magnatum.ædi.um exUruélum in circuitu quatuor h^et ambylâcra: pi imum occupât qui tc-lam vendunt,tàlpmq; ponderantun aliis duobus innumeræ fedent mulicres,quæ magna copia fi-lum venait habent,quod quidem illhic per prç-cones vcnditur,qui a meridie in vefperam vlque cirçunlerût. In hums loci medio frequentes rc-ficriunçur mon,qui mercatoribus vmbram preien t; tanta vero bue confluerc lolet mulierum mulritudo, vt non facile fit fe ex hoc mercatu fubducere: fuboriturq; non rarô tanta inter fœ-minas rixa, vt rifum illas audiendo vix tenere polfis : quin amp;nbsp;pugnis fe mutuo afficientes fz-pilfimè videas. Nunc ad earn parte tandem dc-fcendamus,quæ occidentem folcm refpicit, hoc ell,à tcmplo ad earn vfquc portant qui Meciia-fen itur.Polleum locum,quern antea fumofum appcllauimus, via reéla fuas habent manfiones, qui litulas coriaceas conficiunt,quibus vtuntur aqua e puteis baurienda: huius artis quatuorde-cim funt officinz. Deinde illorum locus e(l,qui. vniimea aut ah a quxuis vala frumento ac faring i^^P®“
-ocr page 279-LIBER T E R T I V S. «8
reponenJæ apta conficiuntjii triginta oççiipât othcinas.Inde luîorum locus cil,qui plusquàm centum Ä quinquagintaofficinas inipléc. Poll illorû ordo eft qui clypeos confimunt cohaceos, quaks fivpcnuinero in Europa adueélos vidc-mus. Deinde viginti fere ofiîcinas lotores quidâ occupant,vilions condicionis homines, ad quos eines qui domi ancillam non habent,fubuculas, Imteamina aliaq; id genus fordida deferre folent, atque ab iifdem poà aliquot dies adeô nitida amp;nbsp;Candida recipiunt,vt incredibile fere narratu vi-deatur. hi contiguas in hoc loco habent officinas: reperias tarnen per totam vrbem hinc inde dilperlos plus quam ducentos eins generis homines . Deinde fequuntur qui lignea ephippia corio tegenda connciunt, hord maximus in co loco reperitur numerus,quàOrientein verfus ad rcgis Abuhinan collegiü itur. Hos fequunturqui ftapedes, calcaria, frcna,aliaque huiulmodi adeó artificiofe ornant, vt non facile tales in Europa reperiri pofte arbitrer, horü plus minus quadra-ginta funt officin«. Tandem illorum vicus eft, qui rudi modó ftapedes, frena,atque calcaria fabricant. hinc in plateam defcenditur eorum qui ephippia de quibus iam locuti fumus triplici co rio,coque fele6linimo,veftiunt; quod optimum cft,fupremum locum liabet,vilius infimum,quç miro artificio perficiunt, vt vidcre eft in plerifq; locis Italue. horum centum aut cà plus refertæ funt officinæ. Deinde longas admoumn habent officinas,qui haftas lanceasq; cóficiunt.Ab hoe loco rupem inuenias, qux dcambulacra duo ha
-ocr page 280-DESCRII’TIONIS AFRICÆ
feet,quorum alterum ad Occidentalem portam, alterum ad regium quoddam palahum ducir,in quo fc Rcgis lóror, aut alius quifpiam ex régis affinibuscontinere folentJioc autem notandu, quod forum iflud à lummo templo ininum ca pit: ego vcró ne orduiem inueit?cré,ea tantum delcnplï fora, quæ circumcirca fuut, tI hm o de mercatorum ftacione difturus.
qj Aïcrcatoru»j flatie-.
VRbem non nnmeritó cum appcllabis lo cuin, qui mercatorib. dicatus ed,vndiqs muris emftuSjduodeeim habet in ambi-tu portas,quarû quælibet ferrea catena in trant-uerl um duéù,equis amp;nbsp;veil iculi $ trän (itû adi mit. Locus in quindecim dim fus elf partes, duas futures occupant,qui nobiliû tantum calccos con fuunf.duas item fericarij mercatores,quonim a-Iij,faniculos atq; id genus ornamenta venalia ha bent,funtq; hord oracinç circiter quinquaginta; alij fericum tantum ornandis fubbuculis, pului-naribus,A: huiulmodi rebus ex tela cófeéiis aptu vénale habet,quorum totidem ferè repehuntur officinal.Deinde profiant qui mulicbria cingula exlanarudioricomponunt,quæ nonnulli ex fe-rico quoq; cóficiunt,vcrum non admoduin ele-gantiora,illorum enim craffitudiné duos digitos excedere putem, quibus vel nauem contra ven-torum iniuriam recinere pollènc. Hos infequun tur qui pannum ac telam vendunt, quæ ex Europa hue mitti fokt: apud quos amp;nbsp;pannum eX ferico conlcftum,pikos, abaque huiufmodi venalia reperirc potens, Vbi hos pnetenens, non-nul-
-ocr page 281-LIBER t E R T I V S. «? nullos reperies qui ftorcas, ftibadia, puluinaria^ aliaque permuka ex cono compofita vendunc. Dcin illoruin locus cil qui vcéhgal recipiunt,lü lent enirn panni per quoidam præcones vendis quos pnufquaui in foi uni adferantur,neceflc dt vt ab lilis lignentur, quos lam vcéhgal reciperc dixinms.Praicones plus minus lexagintabie in-ucnics,qui pro lingulis pannis liardumrecipiut. Pollmodum fartorum quoque locum inuemas, qui très kbi vicos occupant. Mox in forum de-Icendis, in quo telx mercatores fout, qui de mu liebres fobuculas vénales, habciit: habentur au-tem hi pro ditiffimis tonus Fefla: mercatorib. nullaenim ell mercatura,quç maius adicrat emo lumentum. Vitra hune locum velles quafdam venales reperias,eo panno confeélas,qui ex Europa ifthuc deferri lolet. Singulis lions pomeri» dianis pannum per præcones in hoc loco vendi-tur, idq; cm libet licitum ell, quotics necefotas aut alius quiconque cafos cogit. Poftremuso-mnium is locus ell,in quo fubucuLe, mappulx, aliaque permuka mterpolata veudi folent: nec procul bine tapetes,lediiq; llragulæ venduntur.
« C^afc hxc yrhn pars Cafarea ßt appellat a. EO eus ills muro circonfeptus Cxfarea an-5 tiquo nomine a Monardii illo folio Cx-(are deduelo, appcllatur: cuius hanc fen-ptores adferunt rationem ; qudd omnes Mauritanie ciuitatcs hs temporibus,pri«ià Romano-rum, deinde Gothorum parucrunt imperio. ha bebatq; quolibet femper ciiiitas,aut Romanos, aut Gochos,qui tnbutarcejperent ac feruarent.
-ocr page 282-DFSCRIPTIO XIS A FRICÆ
Verùin quoniam frequenter in hos populus in-, teftina mouerat Bella atque dircptioncs,vifun» eft vt in qualibctciuitatc locus aliquis murisvn dique muniretur, vbi vna cum tnbüto merces amp;nbsp;precioüóra ciuium bona in tuto client : fpe-* rantes hoc modo foré,vt dues æquè anxié pi m-cipis ac fua feruarent bona. Qiiod confihum li imitati fuiflent Itali, non tam crebras paffi fu-iflent direptioncs.Sacpenumero enim contingit vt inteUino bello commoto,militesvbi holbum bona li Bi non fufficere vident, mox quoque ad amicorum bona recurrant.
^ tArorndtartj atfjiie Pharmacopeia. HVic loco vicihi fuut Aromatarij, idm ea parte qd« Sepfentrionem refpicit, no-rum centfi Ac quinquaguita in via qua-dam refta funt ofticinae, quæ vtrinque mumtif fimisóccluduntur porcis, noéfu vigiles quidam condué^itij atq; armati vna cum lucernis Ac ca-; nibus excubias agunt. Hi nee fyrupos, nee vn-guenta, nee eleduaria conficere norunt: nam à Medicis domi perHciuntur,à quibus Ac petenda funt. Maxima officinarum pars aromatariis coii tiguaelf,quanquam maxima populi pars neque Medicum norit,neque medicamentorum vluiri. Adeo Ornat« fuminoq; artificio fabricate funt hicofficinlt;«;,vt nó crediderim porte vfpiam tales reperiri.Memini me in Tauris Pcrliæ ciuitate e-gregias aliquot offidnas vidille, fub quibufdam deambulacris clcgâtiflimc exilruftas,verum ob* fcuras, adeo vt muleis partibus eas Fcrtic offid-nis portpofitas exilümarim. Vbi has offidnas pr«-
-ocr page 283-liber T E R T I V S. «O præterieris,aliquot inueme? qui peignes ex bu-xo,auc aho quouis Iigno parant. Onentem vérins non procul à Pliai nucopolis, funt qui acus conficiunt, horum circiter quinquaginta funt otHcinæ . Deinde illorum locus elt, qui torno «bur aluquè huiufmodi polire lolent, quorum cùm inter esteras artes milceantur, non vfque adeo magnus cil numerus. Tandem aliquot re» penàs, qm farinanqfaponem, atquefeopas ven-dunt: qui Cinn foro vbi filum vendi anteadixi-mus,lintpi'oximi,vix numerum vigebmumim pleut: reliqoi enim alibi reperiuntur,vti pollea diçemus;Inter iHos qüi goflypium vendunt,re» perias dt iionnuilos qui leétorum atque tento-ïiorum omamenta venalia habenti Worum or-Elftem aucupes fequuntur, apud quos, eeli numero perpauci fint, reperias tarnen omnium ge «erum tam efm quain oblechtiom aptasaues: •vnde dcUudupum locus appellari confueuit. Polteadlörflm funt officine qui lunes eannabi nos vénales liabent.Mox fequunturejui fuberes fine magnatum crepidas conficiunt, quihus per Ritolas plateas iter laéturi nobiles vri folenc,v®-'nim fùmptüofè admodHm,niuIto ferico conoq; eXceUentilfimo parantur;quæ viliffimæ funt,au reo ad minimum conlfant,nonnullse decem, re-périunt’lt;ir-amp; quæ vigintiquinque emuntuf ais-■Rfis/cooßeiunturautem ex moro alba amp;nbsp;nigra, dûglande’atro amp;nbsp;ryziplio, quæ pro elegaAtiorib. atqüelbmptuofio'rib, Iiabentur,tametfi priores faliqUaW(ÿfortiores1rnt,diutiusq; quamuis ferât :iniünam.Deindc decern officinas Maun aliquot if-U nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Hif-
-ocr page 284-LIBER TERT IVS.
Hifpani occupant, qui baliftas conficiunt: turn qui Icopas ex palma quadani fyluelbi compo-nunt,quales Konix c Üiciha adueéias indies vi-dcinus. icopas auté magna quadani (porta per Trbis plateas ferunt,casque aut venduntjaut fur turc,cinenbus,detritisuc calceis commutare fo-lent; furfurem paftonbus, cineres rilorum deal-batoiibu8,dctntos aijtciii caJceos futonbus qui-bufdam reuendunt.AiiquatovIteriusfabri funt, qui clauos fabhfaciunt : tandem •vierores repc-nas,qui vala quidam prægrandia m (itulæ mo-durn componunt: apud bos amp;nbsp;frumenti quoq» menfuras repenre licet. Qiias vbi buius lei quidam piicfeéiusexanunarit, pro quabbet terun-cium (uo iure accipit. Mox lanæ Icquuntur ven ditorcs,quipo(tquani lanum àlaniombus erne-runt, per quofdam buic rei conduftos purgan-dam atquc abluendani curant. Conumijdera adornare folent,fed non nib ouillum: bubulum enini, quoniam alia prorfus arte paratUr, aliuin etiam habet locum. Deinde quoidam reperias qui fportas certosq; funiculos paranqquos Afri-cani equorum pedibus addere folcnt.Qiios fulv fequuntur send opifices: hos,qui non procul ab bis pondera amp;nbsp;menfuras: turn qui inrerumenu £arant, quibus linum atque lana carminari font. 1 andern in longum quendam defcenditur vicum, vbi promifcue multarum artium repe-.nas artifices,quorum nonnullt ftapedes,calcaria, ^abaque hutufmodi (quit fabri rudia de nnpolita •reddunt) lijnarc folent. Pofteafabros quofdam liguaiiosbabes,quitemonibus,aratris,molaruni
roti»
-ocr page 285-LIBER T E R T I V S. gt;2» rôtis,aliisijue huiufmodi conficicndis fefe exercent. Tinttoribus fuu eft in Hiiuij npamanfio, quarum qiiæhbec fontem habet limpidifiimü, in quo qmcquid ex ferico eonfeftû e(t,abluunt. Ex oppolito latum admodum amp;nbsp;fpaciofum ha-bent locum vaHorum fabneatores, qui cùm lit vmbriferis moris conGtuSjæftiuo tempore amœ nitatc lui valde récréât. Sequitur taororü ordo, qui mulas amp;nbsp;equos calceaiit: turn amp;nbsp;qui baliHis arcus ex chalybe accommodant. Viterius qui e-quorû calceos cuduiit. hos, quitclam deal baut: vbi amp;nbsp;vrbispars quç ad Occidenté vergit,finitur; qua: olim ciuitas per fc fuit (vt antea dixnnus) ac poft altera ædificata,quæ Orientem refpicic. f ^tenus feßa partis de/criptio.
A Lia quoque vrbis pars ad Orientem fica, pulcnerrimispalatiis,templis,ædibus,amp; collegiis abundat:quanqua bic non tam copiofe neq; frequentes lint diuerlæ artes, atq; in ea qua modó defcriplimus.Hïc enimnee l'une mercatores,nee fartorcs,nee calcearij, præterquâ ex panno grofliori. Aromatariorum eft forum exiguum.cngintaofficinanimcapax.Admœnia vrbis agunt latcrarij amp;nbsp;figuli: paulo infenus forum eft amplum, in quo vafa candida figulina, catini,fcutellx,pacin« venundantur. Viterius aJ forum itur granarium,in quo cell« fuut frumen tariæ. E regione lummi templi forum eft late-ribus ftratum, in quo diucrlæ exercentur artes atque opificia. Sunc amp;nbsp;alia: artes mechanica:,varie pertoeam vrbem difperfaermcrcacores autem pannarij vna cum aromatariis,loca fibi deftmata 0^ oc»
-ocr page 286-rt s C KI PTI o N Is AFRICÆ
occupant Numerantur in hacvrbc quingent« èi. viginti textorum ædes.pluribus contignatio-nibus aulisq; (paciofis magnitice admodum con flruétx; in quarum lingulis multa; l’une textri-næ, quæ locatonbus magno feme emolumento: huiusopiHcij aßeiuntm vrbeelîc ad viginti milia, quemadmodum m molendinorü exercitio. Sunt quoq; in hac vrbe ceiicum othcinæ blo can didando exlhuétæ, quarum pociores ad riumi-nis ripam Iieæ,caldai'ii5,dlt;: vahs muratis lune m-ttnictillimæ: de in alios vrbis vlus lunt ingentia ædiHcia, in quibus varij generis ligna ferrantur, quod quidem otticium a Chrilhanis mancipus cxercecur,lt;!k quicquid inde lucri conlequuncur, ad il{os redit à quibirs aluntur. HisnuUaomni-no qui es datur, præcerqua diebus Veneris à mendie in velpcram ; amp;nbsp;oéto diebus diuerlis tempo nbus per annum dilpcrlis,in quibus Maurorum eekbrantur teita. Habent de merctnees liium lo cum, quæ fautores habent maximos, interdum potentillimosq; vibisreétores.Repenas quoque nonnullos œnopolas, quibus vel impune mere-trices alcre, de cuihbet tradere licet. Simt de bic amplius quam lexcenti fontes limpidiffimi mu ris cinéti, curiofißimeque feruati, quorum qui-libet fubterraneis quibufdam duftibus,varie le hue atque illue per domos, templa, collegia, de holpitia diffundit: clltjue illis liæc aqua mul-to charior: nam quæ è Humine peti idler, frequenter æftiuis temporibus defideratunhuc ac» ceditj quótl quoties aquæduéfus funtpurgandi, 6«men extra vrbem ducatur neceflum eli.Solet
-ocr page 287-L I B F, R T B R T I V s. «i igitur quælibet ftmilia ex fontibus fibi petere aquam ; Je quanqnam nobiles tempore zltiuo fluuiaii vtantur, lubent mhilominusCt tontanâ adfern, quod frigidior lit,gul{uqj giatior. Vere autem Contranum accidit, Funtium porro maxima pars ex Üccidentc amp;nbsp;Mendie duitmâ quç Septencrionem retpicit,môtibus,marmoribusq; Tiourtims ert referca, vbi antra quxdam repe-rias,m quibns frumentum ad multos annos Icr-uari folct; quæda verô adeo ampla vt plus quàm ducentacapiant frumenci modia. Qui in ca vici nia habitant ciues,quiq; antra ea pol(ident,fatis inde pro vitæneceUitatc colligunt,centefimam namque fingulis annis frumenti menfuram pro locacione rcterunt.Pars quac ad Meridiem elt,di-midia fermé incolis elf vacua, hortos habet fru-éliferos,in quibus nullum fruttuum florumque genus defideran potelb Cuilibet horto lu« lunt aedes,fonstjue limpidilfimus, rods, aliisq; herbis cinóius odoriferis,adeó vt fi quis Verno tempo re hanc inuifat vrbis partem,habet vnde amp;nbsp;ani-mum amp;nbsp;oculos pafcat: qiiare paradifum nó im-meritó dixcris, cùm in iis nobiles r.b Aprili ad Septembris vfque finem fe continere folcant. Ab Occidente, hoc elf ea parte quæ regiæ vicina eft, arx vilitur,quae à Rege Luntunæ exftruôa, magnitudine oppido æquaturnn qua Feflæ prin cipes pnufquam hic regiam ftatuiHent, fe con-tincre folebant. Veriim poftquam noua FeU'a à Marinorum regibus xdiheari cœpit,arx tantum vrbis prxfeéfo reliCba eft. Vilitur in ea egregium fanè templum, üs temponbus jedificatum,qui-
Q^ij bus^
-ocr page 288-prSCRIPTIONIS AFRICJE tgt;us,vtdiximus,a principib. amp;nbsp;magnatib. pccu-p^batur, police inuiw locatiiruca,atc|i ip horto» çonuçria Iunc;piateêtó quidam tantum rclifta funt «dUiciïupartim habitatipni,partim imbus deriniepdis apta: clt lt;amp;nbsp;luc cocameratus quidam locys, in quo captiui detinen folent, adeö ipa-pofus multisque columnis fupennftruólus, vc ttium millium hommum capacem multi athr-piarçvçlint. neque m boe carcere Ipcus aliqui? fegregatus repçntur, quandoquidem refl» omnibus vnus idemque career affignatur. Prater-flmt hanc arcem nuulus quidam praefcéti nego-fiis accommodus.
ig jMagißratfis, Ïarâ adnttnißrMdi, af/jue 'veßiendi apud leffanos modi^i-
HAbet FcUaparticularcs quofdam magi-Itratus atque indices : ell prafeclus qui çaufas ciudes definit, amp;nbsp;in malos ani? fnadurreit.habet A: im canonicum fuum quoqi jndicem,ad quem omnia qme in lege Alabume-tana continentur,pertinent, eft prarterea index quidam qui Matnmonia atque répudia curat, quiép telles omnes amp;nbsp;audire,amp; audita probe di-iudiçare conlueuit. Deinde caularum patronus, ad quem ab iudicum fententia prouocant, edm vel lalluntur,vcl authoritati intcrioris nota- do-ßeris innixi ûntermamfçrunt. Præfeélus ma-gnamvim nummonim fibicorraditexcondem jiationibus,quæ diuerßs temponbus Hunt. Hoc autem fere modo reus peragitur: poftquam cen turn aut ducétis coram præicclo plagis aftephu ^^caindcx catena^n collo mijcitjatqi hoc pablQ
-ocr page 289-L Î R E R T R R T r V s. fâ| huclum (pudendis tantum exceptis) peromneS einitatis partes deducitjcrjnificê comitarur quiquot; dam facellcs,quodque perpenatum e(l à reo (aci nus omnibus nunciatur,donee miferunl fuis ve RibusindutumJn earccrem reducànt.fit criant fæpenumero,vt multi fimul concatCnati pervr-bem ducantur: pràefeôus pro quolibet reo lup-pheio atfeélo aureum vnum cum quara habet* nec non A: à quolibet iam primùm carcetcm in-grefTo nonhibil lîbi tributi dari iubet,quod per quofdam mercatores aliosque arti fiets ci rei de-ttinatos particulatim nUmerari folet. atq; inter estera emolumenta,ex quodam monte annuunt prouentum feptem milium aUreorum colligit: idem quando res exigit,FcflçRegi trecentos abc équités,ftipendiumque perfoluit. Qui ibS cano-nicü dicunt,nullum nec falarmm, nee premium inde percipiunttvedtum enirn elf lege Mahumé tica,ne iudtei quiequam pei ioluaturjed viéium fibi parent vel ex prçlc6bionibus,vel facerdotiisi habetamp;liæc facultas luos caufidicos Sdiotas lité rarum prorfus ignaroS. Elf in hac vrbe loens,in quem indices jppfer debitum aliquodjaur leut quoddam crimen ciucs conijcere folcht Repc-fias in tota hac vrbe qUatuor tantunl fatellites* qui noefu ab hora vigefimaquarta in feeundant vfque oinnes ciuitatis partes circun'icunt,neque abud falarium quam certû cenfummuem ab iis 3uos in vincula deducunt,pto déliai magnint inc exigunC,illisqUe libère permilliini elt,vi: amp;nbsp;Vinum publicè vendant, amp;nbsp;feorta domi alant. Nullos habet præfeôlus neque fcfibas,neque nô 0^1 ij taiics
-ocr page 290-DESCRIPTION IS A F R I CM tarios, fed fententiam quam lubet ore profert. Vnus cantinn eft in tota vibe qui cenlus ac vc-ftigalia recipit,nuineratq; fingulis diebus in Regis vlum criginta aurcos ; iubltitmt nonnullos qui fingulas vrbis portas obicruent,ncq; vlla res elt,quamuisexigui precij.quar non aliqindccn-fus exfoluere cogatur. Solent amp;nbsp;intcrdii in cam posvfq; extra vrbem mulionibus ubuiain pro-currere,ncquaforta(re inercaturaceletur,auctc-fta in vrbem deuehatur. quod ii traudem cope-riant, duplex cxigunt veérigal. Is autem hac m re feruari ordo confueuit, vt duos aureos in fingulis centum vecrigaiis loco pendant.-pro ony-chinis gemmis quorum magna hue aftertur co-pia,quartapcrroluitur;ligna,frumentum,boues, gaUinæ,nihil cenfus enumerant. neq; ad ingref-lum vrbis arietes tributum exfoluere coguntur, fed in maccllo duos liardos ; amp;nbsp;eius prztefto v-num penlîtâc.Qui autem macelli præfcélus eft, duodecim femper fccuin fatcllites habet,ac tota frequenter adequitat vrbem,panem vrbisq; pon dera cxaininaturus.Quod ft panem infra iuftum pondus diftrahat, piftorem publicé fuftigarc ac co modo per vrbem dcducere iubet. Solet iftud officij inlignis tantum probitatisdari vins.-nue aute cuiuis,quantumuis ignaro aut fceleito con ccditur. Huius vrbis ciucs ciuili vtuntur habitu, vernis temporibus veftes gerunt extern panno conféras: fagum fubuculæaddunt dimidiis tan tùm ftriftisq; manicis,cui veftem quanda latain atq; ante pectus occlufam fupcrinduunt. Pileos habet ftmpliccs,quales apud noftrates noétu ge-ftan
-ocr page 291-LIBER T E R T I V S. 12^ ftari videmus,rerùm qui aurcs illis non conte-gant: pileutn faicia quidam tcgit, qui binis glo-merationibus capiti amp;nbsp;circuin barbam obduéliS nodo haercre faciunt. Caligas nec fœinoralia ge-runr,verno tempore equitatun ocreas fumunt, at qui tenuioris fuut fortunx,fagum tantum ha bent amp;nbsp;barnudum quem votant,c^ viliflimum piieum. Doeforcs atque nobiles grandami veile quadam latis mameis meedunt quemadmodum riobiles Vencti. Plebei velles fere ex pâno grof-fiori atque albo conficere foIcnt.Muheres ne fa-cis ornaeæ intcdunr,ælliuo tarnen tépore folain fubuculam gellanc.Hyeine palla velliuntur latis ' manicis ante pcelus occlufa,qualis ea ell,quam viros geftare modo diximus. h quando in publi cum prodire volunt,fœmora!ia cruribus addut, quibus totx tibiæ coopcriuntur,prærerca pan-nus illis €X capite pendet, qui ad Synæ formam totum corpus vclat. faciès quoque tela quadam in cum velatur modum, vt oculis tantum fene-ÄeUas quafdam rclinquant. Aurcs anulis aureis gemmisq; ornant precioliffimis: qui inrimioris hint conditionis ,argenceos tantùm anulus auri-bus addunt, neque alias inaures habent. Bra-chiis armillas adiungunt aureas quç nobiliorcs funt,reliquat argentcas, nec non amp;nbsp;tibias circu-lis aureis argenteisue ornarc lolenc,idquc pro fa eultatum ratione,
^ Cibum capiendi modut. NVnc quoq; de viftus ratione nonnihil dicendum cil. vulgus bis qualibet fe-ptimana cames récentes coquerc lolet, Q^iiij no-
-ocr page 292-DESCRIPTION IS AFRICÆ
nobilcs verb amp;nbsp;diriorcs,quctidic amp;nbsp;quotics lu-* bet .Ter in die fumut cibum: ientacuium ex fut ttib'' quibufda amp;nbsp;pjne,vcl liquido pultis genere farina frunientóve conilatihyeme far liquidum carnibus Callis conditum forbent.In prandio car nibus,acetariis,caleo,atq; oliuis vcicuntiirixlla* tc autem aliquanto lantius prandcnt.Cœnacon cobfu facilliina,pane,mclonibus,vuis,ant labia-his paratur: at hyeme carnes elixas comedunt, quam Cufeufu appellant, quæ ex farina in maf-fam redabfa conheitur, amp;nbsp;in vafis quibufdâ per-foratis primo igni admouetur, deinde butyro fubabfa iurc quodam confpergitur. Eft amp;nbsp;qui,-buldam carnium aflarum latis frequens vfus. Habes bic tarn nobilium q plebeiomm viuendi formam: quanquam magnates nonnihil lautius cœnent ; verum fi nobilium vibtuin qui in Europa funt,relpicias,miferos atq; fordidcij. Afric« nobilcs dixeris, non ab ciborum rantate^, fed quod nulla prorfus inter hos mundiciei feruetur régula, menfa nanque illis humilis,nuda,atquc iórdida apparatunnullas prietcr terrain fedes ha bent, nulla omnino præter digitos vnguesq; in-ftrumenta. Culcufu omnibus vna tantum tefta apponitur, ex qua tam nobiles quam alij mani-bus nó cochleanbus exhauriunt. lus fimul cum carnibus cadem quoquc lance apponitur, vnde fibi quifq; quam vult partem digitis aduncis ex-eerpere folet: nullos prorfus in menfa cultros vt deas, quin canino more carnes lacérant, atque fumma cum fedinatione vorant. neque pocum fibi quis expetic, nifi prius cibis cxpleto ftoma-cho,
-ocr page 293-LIBER T È R T I V S. «51 clio,tum demum quifq; ingentem epotat aqux cyathum Doélores quidem aliquantô melius habenefed vt vetum fatear,vix tam miferum ha bet kalia nobilem,qui non viélu,dcliciis arque apparatus magnificentia vcl fummos quofque iuperee Africa; magnates,
lt;5 ^ ia matrimoniii coitfeerandii fèrttantur rituf.
C' Irea matrunonium hæc ferè feruatur re-
; gula. Vbi pater Hham cuidam defpon-* dit proeo, mox in templum itur, fpon fum ac fponfam comitantur parentes amp;nbsp;confan gumei, duo item accerfuntur notarij, qui prx* lentibus omnibus paéla dotemqj conferibunt. Qui mediocris funt fortunç,filisc triginta aureos in dotem enumerit, cui ancillam quindecim ad minimum aurcis emptam adiungunt: practerca amp;nbsp;tclam verücolorcm ferico intertextam, cum ahis quibufdam pannicuiis ex ferico confeftis, quos m capite pepuli loco gelfarc folent. deinde amp;nbsp;par calceorumartificiofe atque eleganter con futorum: duo item foccorû paria elegantiffima: multas quoque clenodias argentcas, aut ex alia quauis matena fabrcfaétas,vt funt pc6lincs,fuf-fimenta, ventilabra,aliaque iftiufmodi,qu3e mu-lieres maximo habent in precio. Quibus ita per-aftis, quotquot vtrinq; interfuerunt,ad cœnam vocantur,qux vt fit fuis dcliciisoptimè referta, panis adfertur ftixus, quem antea meUe tempe-ratum diximus: huic carnes adduntur aflx,idq} primo fponfi fumptib. : poftea amp;nbsp;fponfx pater luum appatare iubet Cüuiuiü,Qyod fi filix prx-ter
-ocr page 294-DESCRI PTIONIS AFRICÆ
ter ianidiélam dotem aliquas dedcrit velles, hoc iUi pro liberahcate quadam aflenbunt/iyanquâ pater dotciu triginca cantiim aureorum pollici-tus lit,l'üleC tarnen interdutn ducentos,nonnun-qua etiain amp;nbsp;trecentos infuper in velhbus con-nciendis, neenon amp;nbsp;aliis quibufdain ael mun-dum muliebrem pertinétib. confumcre aurcos. raró autcin pro dotedoinuni,vineam,autagruin aliquein donant. Sponfæ tres conficiunt pal las, cafdeinq; expano lumptnofilfimo: tres item ex ferico vndulato,autalioquouis pannopreciolo. Subuculas item arcificioiiliimc elaboratas, neenon amp;nbsp;pcpla elegantiflima,amp; linteamina aitifi-ciofis cmblematis vndiquaque exornata. ccrui-calia item amp;nbsp;pulninaria clegantiflima . Solent quoque oélo anaclintcria fponlæ dari, quorum quatuor ornatus tantum gratia armaria contc-gunt: duobus lana viliori refertis leéh vice vtiin tur: ac duobus coriaceis cubiculi ftratum fter-nunt. Dantur infuper tapetes quidam villofi,cir citer vlnarum viginti: tria item (Iragula, altera parte panno ac eda fufFiilta, altera veto tométo referta,quibus noftu fic vtuntur. Parte quadam leftum Hernunt, aliam reflexam corpori fubii-ciunt; quod illis perfacilè ell,cùm vtrinque decern circiter vlnas in longitudinem pateat. His totidem ferica multo artificio à fuperiori parte exornata addunt, quæ ab inferiori parte tela amp;nbsp;eoflypio duplicata funt. Dant amp;nbsp;candida ftragu æltiuo tantùm tempori accommoda; tum amp;nbsp;findonem laneam in plures partes diuifam,atq» elcgâter elaboratam, cum certis quibufdam ceu pin-
-ocr page 295-LIBER TERTIVS.
126
pinnulis coriaceis deauratis, quibus afluunt floc cos tericos veriicolorcs, de lîngulo docco Iphx-rulam fericam,qua (indon ornatus gratia paneti affigi polTcc. Habes hic lunnnacini quid doti ad di (bleat, qua quideni m ic nonnulli ita cætcios cxcellerc (tudcnt,vt iaepenumero nobiles quo(-dam ad paupcrtateni redigi contingat, Sunt ex Ïtalis qui putenc viros dotcni pracbere mulienb. vcrùin 1) harû rerum oinnino (unt ignan.Spon-fus fuam duHuius doniuin (ponfain,primo ta-bernaculuiu ligncuin octogonale (enco tectum intrare lubet, m quo à baiulisdeferturcomitan tibus parentibus de affimbus, niulto cum tuba-fum ac nbiarum fonitu, tympanorumque Ilre-pitu, neenon maximo facium numéro: prxcc-dunt (ponti affines cum facibus,(pon('æ verb fegt; quuntur: fie maximum itur ad forum,templom f)ræterito,fponfus focerum dereliquos omnes (a utat,domumé]ue quantum potefi pioperat,ac-que m cubiculo fponfx aduentum przfiolatur. Pater,frater,de patruus,(pon(am ad cubiculun-greHum deducunt,paritertp omnes matri fponfî tradunt: quamprimum verb fponlacubiculum ingreditur, mantus pede luo vxoris pedem tan» git, rtatimq; ambo recluduntur. Intérim appa-ratur conuiuium, amp;nbsp;fœmina quidam pro fori-bus expeCtat, donee deuirginata fponfa hic hn-teolum fanguine tinftum illi porrigat,quod ma f ' nu gedans hofpitibus oftendit,alta voce clamas virgmem habtenus incorrupta fui(re. Hanc cum ahis quibufdam fueminis, primo (ponfi, deinde fponfx quoque parentes,excipiunt Iplcndidè.
QuoJ
-ocr page 296-Df,8 CRiPtiONIS AFRIC?fe
Quod fi foi tafic non virginem fuiflc reperiatufgt; mox maximo omnium dedecore, nuptnsq; in-feéti$,ad parentes rclcgatur. Triaferé pat an Id-lent côuiuia: primum eodem celcbraîur die CjU0 inarito eoniunéta cllpuella,lecundum poltridiè mulienbus tantum paratur, tertium leptimo à cclebratis nuptiis die, huicomnes fponlæ amici atque parentes interfunt, quo etiam die fponiaé pater pro facultatum rationc magnifica ad gene ruin deferri curat cdulia: atquamprimum ma-ritus domum egreditur (quod leptimo lire be die) bonam emit pifcium copiain, quos aut per matrem aut alum quamlibct mulieré fuper pedes vxoris proiieere iubet, id cnim ex antiqua confuctudine pro bono habentaufpicio. Soient amp;nbsp;aha infuper duo in foceri «dibus apparari có-uiuia,alterum pridie quam elocetur hlia;hlcto-tam noélem faitando att^üe iocando tranfigunti Poftridie mulieres ad fponfam exornandam ve-niunt, capillos comunt,genas minio tingunt: manus veró ac pedes nigros tcddunt,fedmox ea pent tinélura amp;nbsp;elegantia, alterü codem die ex-nibetur conuiuium. Sponlam autem loco quo-dam eminentiori fiatuunt, vt ab omnibus facile vidcatur,tum quæ fponfam adornarót, lauté ex-cipiuntur. Vbi ad viri domum dedufta, folent mariti parentes grandia quædam vala pane oleö frixo mulfoq; referta ad fponfam mittete, cum ahis quibufdam eduliis, quorum enumeration^ breuitatis gratia hoc loco omihmus,quæ omnia inter amiculos per fponfum vocatos confumurt tur. Ea nutte quam faitando tranfigi diximus^ Hup'*
-ocr page 297-L I B E K T E R T 1 V S. «7 nuptiis inter elle folcnt tibicines amp;nbsp;fuccentores, qui alcernatiiu nune obus, nunc voce fatis elegante cçluiic haiæoniain; lemper lob tripudiarc toitlueuerunc, (^ hnita cantiuncula, ftipein ab-quain cantonbus adiiciunr,Qtip(,^ b quilquâ lal tatoretu honore atheere vcbt, lubet eundem genu riexuni ante le liitere, nlique tocam facient pecunns tcgit,quas tibicines inox çxcipiunt.Fœ nnnz lolæ leoriim à vins ad propriorum tybici* num çonçentû laltare folent.Hæc (vti diximus) ica geruncur cùm fponfa viigo eH. Viduarü nuptias minor! cû reputatione peraguc. Coquunc DubnUm, arietinain,gallinas elixas,quitus varia inteiponunt edulia.Conuiuisapponût vice qua dr se magnas duodecim fcutellas ligncas,rotûdas, adhibitis in eonuiuium faitem deeem aut duo-decim. cftq; hic inter nobilcs lt;St mercatores mos receptus , Qui cenuiotis funt fortuné, offuias qualdam ex pane lagani pcrfimib vprant, quem çamiuin iurc madidum digitis tantùm non co-cleanbus ex maiufeulo vale ligununt, quprum fingubs non plures quàm duodecim circunHa-rc folcnt. Confucucrût amp;nbsp;folenne parare conui uium,cùm circumciditur mafcula proies, quod fepcimo fit natiuitatisdie,huic incilbrvnà cum afrimbus ÿc conlanguineis intereffe foict : quo tranfa6to,quifquc pro façultatuni ratione inci-foremmunulcubs lalutat,idqi ferc in hune mo-duin. Suas quilque pecumas in façie cuiufdam pueri afhgiqqnein circücifor hucadduxit. puer pronunciato cuiulque nomme gratias agit: delude puerp çirdunci(o,diem non nwon læcicia trani-
-ocr page 298-DESCRIPTIONIS AFRICA
tranfigunt, qua in nuptias. V’erinn fi filia nafca-tur,minus alacntatis demonllranc.
Kjttff diebus feßiuu obferuati, (^ quo mo do mortuos lugeant.
REmanferunt amp;nbsp;apud teflanos certa vefti-gia felhuitatum à ClihHianisolini inlti-tutarum,ceremoniis vtcnt€s,quas nec ipfi met mtelHgunt. Phdie natiuitatisdonnnicac ter eulo quodam vefeuntur,ex variis herbis compo fito; coquuntur amp;nbsp;apud hos omnia fere Icgunu-num genera,quibus eadem nofte ceu détiens vefeuntur, Pnino anni die pueri nobilium amp;nbsp;mer-catorii donioslaruata facie adeunt,amp; cantiuncu-lis quibufdam fruéfus venari folént. Cum apud Chrittianos Baptillænata'iciacelebrantur,maxi mos vbique videas ignes mul to flraimne com-poGtos.Vbi puero dentes aduentare vident,con uiuiuin à parentib. parator, indem pueris,quod Latino aocabulo Dentillare voeät. Habent amp;nbsp;a-lias cóluetudines amp;nbsp;inodos auguria tumedi,qua-lej Roma: atque in aliis Italiç ci uitat: b.obferuart vidi.Quod adfefta atcinet,quçin lege Malm me-tica pr.ecipiiitur,ea futius in eo libello defcripta reperie;, quern de lege Mahumcticaconfcripfi-mus. MulieresG quado autmarito,autpatre,aut alio quoins urban Cur amicomox fitnumerofus mulierum cócurfus,velfibus dépoli ns, facets in-duuntur vilillimis,faciem multo colpnrcant Into : delude quofdain ad fe accerfunt;qui mulie-bribus induti veftibus, quadrata fecum adfemt tympana, ad quorum (trepicum cantiunculam de morclunebrem canunc,idque quantum pof-funt
-ocr page 299-LIBER T E R T I V S. «8 funt in defunfti landein : ad cuiulque carininis fineni,inulieres inœlUllîmè vocem extollunt,ca piilos eueiiunt,multisque cum lachrimis pectus ac gênas ica pcrcutiût,vt languine tacicni coope riant, duranrque huiulmodi luperllitiones per lempté continuosdies. Deinde quadraginta in-terpofitis dicbiis, iuétù eundcin ( verùin per triduüm duntaxat ) repetunt,clique lue inter plc-beios rantû modus obleiuacus,nubiles aliqnan-to modcltius le gerunt ; omnes quocquot funt ainici accedunt, incertain Iblantur viduatn, va-nosque eo mittunt cibosmon enim in domo tu nebri culinam curare, nili poft cucétum cadauer licet. Mulieres nunquam tunus comitantur,tain ctli maritus, aut pater, vel tracer, in Jepulchruin deferantur . Quibus aucem tnodis cadauer ab-luantl'epeliancq;,quibusin lepeliendo luperiti-tionibus vti confueuerunc,eodein libello Icripca repenes quem lupra nominauimus.
m Columbaria. MVlci reperiuntur m hac vrbe qui colum bis alendis tnaxiinam fuinunc volupta tein,quaium bic omnium eolorum ma xima repentur copia. Eas m doinuum fuintni-tate caueis quibuidam inclufas habent,quas bis in fingulos dies apcriûc,mane amp;nbsp;circa i elperain, magnam ex volatu obleCtacionë capientes,nain quæ volando alias l'uperant,pro optunis haben-tur. Euenit non raro,vc coluinb* vicinorum inter fc mifceantur,quam ob caufam qui eas alunt fc inutuis pugnis atficere videas. Habent amp;nbsp;non-nuUi reticulum quoddam lunnnitati cannarum ob-
-ocr page 300-LIBER TERTIVS.
oblongarû affixum,quo in doniu» tecio latitan-te$, præteruolantes vicini cokunbas capcare l'oient. Inter carbonanos fepceip aut oclo tantum officinas inuenias,qua; columbas vénales habet.
^ Ludendi apud Fejfanos modus.
INter eines beflanos latrunculorum indus cil vfitatiflimus,amp; anti qui! fini us. Repenuntur amp;nbsp;alla quædarn ludorû genera, verùm rudia vulgocjuc tantummodo nota. Quibufdam anni temponbus pucri vnius viei in altcrius regionis pueros fuftibus agere l'oient,idq; interdum canto cum animi feruore, vt ad arma recurrences e-tiam aduerfahos incernciant,idque diebus præ-fertim fclbuiSjquib* niutuo extra vrbis mœnia fe prouocare confueuerunc. Poltquâ totum ferè diem acriter pugnando tranlegerunt,circa vefpe rum faxis volatilib. res agitur; tandem acceden-tibus vrbis facellitibus, nonnuIU captiui addu-çuntur,ac pubîice per to tarn vrbem tulligantur. Accidie interdum vt luuencs armis inllruéli no ftu ciuitatéexeant,ac per agros amp;nbsp;hortos difcur rant;quod li alterius faftioms iuucnes obuios re perianc,dici non porelt quam cruentum inter fe ineant præhum : etfi fæpenumero atrociter in il los animaduertatur.
Poet a y^fri.
NOn defunt Feflæ poétç famofîflimi,qui lingua vulgar! diuerfa pangunt carmina. Horû nonnulli amores fuos erga amici, nonnulli erga puellos, omni pudore pollpofito carmine exponunt. Singulis annis quædam fo-kne conderc in Mah ume tes laudé carmina,prç-cipuè
-ocr page 301-LIBER T E R T I V 8. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;J2lt;gt;
^ipuè autçm ipfo Maliumetis natali: turn enim iumino manc m eum conHuunt locum vbi coa fulum prxfeélus fuain habet aianlïoiiem,cuius fcdile conlccnduntj atque inde ügilUtim luam quifquc magna vulgi frequentia récitât cantio-nem ; quam qui elegant! us de accommodai us didauerit,eo anno poétarum princeps acclama- ’ tur. Verùm quo tempore incolumis adhuc Marinorum regum crac tamilia, qui turn regno po-tiebatur, in regiain fuain vocabat quotquoc m vrbe crâc,doètûs amp;nbsp;liceratos;quos magnilicè ex-cipicns iubebat vt Ie prffente c loco eminétiori fuuin quifq; ordine in Mahumctislaudem reci-taret carmen: qui verb omnium fuffragiis optime dixerat,à rege equo prçftantiflîmo,ferua,cen turn aureis.necnon velles,qua tumRex indutus eratjdonabatur: ceteris omnibus quinquaginu enumerabantur aurei, adeà vt nullus lufi regis expertos munificentiam inde dilcederet.verùm centum amp;nbsp;triginta elapli funt anm, ex quo hæç omnia paulatim decrefcente Feiranorum iinpe» rio,in ailTuetudincm abierc.
S Ludorxm literariornm defiriptio.
1 7 Verorum apud Fedanos litéras addifcere volentium,duccntæ fere munerantur fcho 13f,quarum quolibet formam aulx habet amplilGnwe. Circumcirca vifuntur certi gradus, qum’ pueri ccu fedilibus vtütur. Ludi magifter legere ac feribere docet non exlibro verùm e ta buk quadam maxima . Quotidie fententia vna aut altera Alcörani exponitur: quo abfoluto,rur fum ab initio aufpicantuqidqi toties rexceratur,
-ocr page 302-’ ' n E Î C R IP TI o N I s A F RI C Æ
doncc meinonç tenaciffime inkulptum li^reae^ quoJ ad pluriinum Ht leptcnnio. Ueinde gym-naliarcha puens orthographia.’ partem aliquam prxicgit,verùm ea licut amp;nbsp;rehquæ grammaticac partes, multo exathusm coüegiis, quant in hu-îufmodi l'cholis rriuialibus traétantiir.Exiguum admodum prççeptonb.nuincratur fhpendiuin„ verùm quando pueri Alcorani partem aliquam attigerunt, folent ludi magUlro munufcula aliquot pro facultatum ranohe adterre. podquam vero puerorum quifquam integrum ad vnguem habet Alcorar.û,pater condilcipulos omnes ma-gnificio excipit apparatu: in quo hhiis Iplédidè velhcuspulchcmmo vehitur equo,quc vnà cum velbbus Çluitatis regiæ Præfeftus mutuo darc tenetur. Rcliqui IcholaUici cum ccmitantur pa ri ter équités adufq; holpitium quod ingrediun-tur,varias cantilenas m Dei lande ac Machume» tis canentes . Deinde conuiuium pueris paratur fplendidilfimû,cui quocquot l'une pati i affines, intercire folent; turn quilq; ludi magiltrum ali-quo munufeulo falutac, pater vero nouis ilium veltibus ornât. Soient amp;nbsp;pueri cclebrare feltum info natali Machumetis,quo parétes mittere in fcholam facem tenentur. deferunt linguli pueri fingnUs faces,quarum nonnullæ trigmta h bras pendent. Sunt aût faces elegantiffirne confedtae, variisque circumcirca cercis exornatç fruéfibus, ipfoq;diluculo incenfç ad Içlis exortum ardent, interea hiccentores aliquot Mahumetes referût laudes,moxq; exorto foie finitur illius diei fefti-uitas; foletque hic dies maximam ludimagiftns
-ocr page 303-LIBERTERTIVS. «JO adferre vtilitateni, vendût cnim quod rcliquum illis relinquitur cerx centum aut co plus inter-dum aurcis . Pro Icholæ locatione, nemo quic-quam exoluic: nam ante aliquot lultra in liudio lorum gratiam cxilru^os intclleximus ludos li teranos. Qtiicquid cereis ornatus gratia additur, ludimagilter inter pucros amp;nbsp;fuccençores diltri-buit. l am in pubheis quam tnuialibus fcholis duobus qualibet Icptimana diebus fenatur,qui-bus net docent,nec dudenr.
lt;1 fatilo^uorum ^ui in hic yrbe refe-nnntnr enumeratto.
TK T Iliil adhuc de coriariis dixirtius,qui per« j multas habent in ripa fluminis manflo-nes,lt;Scjgt;ro quolibet corio vnius affis vc-ftigal cnumcrat,vnde fingulis annis ducenti fere colliguntur aurei. Repenas hie chirurgos atque tonfores aliquot, quorum quoniam exiguus elt numerus,vix hoc loco anneftere potui. Venio ad fatidicos amp;nbsp;diuinatorcs,quoru ingens eft numerus,triaq; genera; herum enim nonnulli geo-manricis vti lolent figuris. Alij aquam catino vi tree infufam olei guttula admixta, lueidam amp;nbsp;Cranfpareptem reddunt,in qua tanquam in fpe-culo demones confertim fc videre affirmât, qui cxercitum numerofum repraefentant,quorum nonnulli in itinere funt, ahj riuum tranimittut, alij terreftre prxlium gerüt,quos vbi quietos vi-det,de rebus quas fcire cupit interrogat;dæmo-nespprró nutibus refpódent, vel aliquo manuü vel dculorum indicio;adeó temeraria atq; dam-njnda horum çft hac in re credulitas. Vitreum
Rij d»
-ocr page 304-DESCRIPTIONIS AFRICA
jllud vas pueris incerdum vix oéUuuin egrefTs annum in manum dant,a quibus num hiinc vel ilium dxmonem viderint mcerreg^anc.Pcimidci jn hac ciuirate repenunrur eó dcmennç rcdaéli vt maximas protundant in his nugis petunias. Tertium genus diuinatorum conHac mulienbus vcneficis,quæ cum drmomhus fanuliantattiu habere afdimät: demones autem aut rubrps.aut albus,aut nigros appellivant; arque vbi alituius fatum eloqui voluut, terris odoribus lemetiplas fuf5unt,eum quemaccerferunt dxmonem le turn recipere affirmantes ; deinde mutata voçç dæmonem in ipfis loqui fingunecum qui rei,a-licuius perdifccndæ gratia venerunt, quicquid ■voluntex'VÇneficis ilLs fceleHiliimisque mulie-ribus fcifcitantur,idquc maximo cum tremore ac reuerentia, deinde numerato dæinoni precio difeedunt. Verwin qui fanions funt iuditij,iTiu^ livres lias Saliacar,quod Latinis fricatrices fonat, appellant, quàd ulis damnanda lit confuetudo, Tænerein inter feipfas exercere,quod honeifiori •vocabulo exprimere no poflum. Si quando con tingat Tt formofe quædam mulicrcs illas adeat, •venefiese harum amore non fétus arq; adoiefeen tes pueHarû açcenduntur, amp;nbsp;in dæmonis fpecie rogant,'Vt concubitum pro mercede patiantur: hoc modo fæpenumero fit,Tgt;t dum fe dçmonio-rum di^fis paruifle putât, rem cum ■reneficisha buerunt. Neque défunt quæ eius rei Toluptatc alleélæj'veneficarü confortium ambiant,amp; mor bum fingentes vnâ earuni ad fe weent, Tel ini-fçrum ep putt^nt maritummu» Tbi rem intek hxç^
-ocr page 305-t i B E R T E R T I V Si i^t lexennt,inulierem à dæmone quodamvexatam atrirmant, camque ob eau Cam nullo modo libe* ran porte, ndî le illaium adiunxerir numéro. His verbis mifer iile tandem quot;vittuSjUon id per-* mittit modô,quin amp;nbsp;fumptuofuitiTcncficarunl ordmi parat conuiuium: quo abfoluto ad firepit turn tympanorum mitum in modum faltarc fo lent: demde'vxorein chariffimam diis quot;ventisque eommittit. Reperiuntur tamé nonnulli qui quot;pcl minimo negotio fuftibusTxores pulfando dx-monem eijciunt: alij diemonium le liaberc fina genres,non alio modo Teneficas illas decipiunt* acque illorum deeepræ funt ■vxores.
«f Pra/ii^iatoresgt;
REpentur amp;nbsp;FefCe prædigiatorum genus quoddam,Muhazzimin vocanu hi om-* nium promptiffimé dæmonia eiieere di tuntur. amp;nbsp;quia iilorum vaticinio nonnunquaiii fuccedatefFeébus,dici nó poteft quantum eareä exiftimationem augcat: quôd fi eiieere noh pol* fint,aércum elle fpiritum aflerûn Modus auteirt adiurandi dæmones hic ferc eft: primo charaêld rcs circu!o;q', nonnnUos in foculo,auc alio quo* uis loco dcpingût, deinde ligna quidam in d«* nioniaci manibus aur fronte defcribunt,illumq» miris modisfumigant.Polteacarmêconficiunt: ex dæmone feifeitâtur quà amp;nbsp;quomodo hue in-* traueric,quis fit,quodq, illi fit nomen edifeuntj tandem inde exirepræcipiunt. Sunt amp;nbsp;alterius generis, qui régula quadam Caballiftica (Zaira-* gia appellant) operanturrhæc autem multis con tinctur feriptis, naturalis fiquidem feientia p«^ R üj tat ut
-ocr page 306-DESCRIPTION IS AFRICA
tatur. neq; alios Fe/Tæ repcrias, qui maiori curt fide magisq; indubitantcr ad inrerrogata refpon deant, verum hæc arsdifficiiiiinaelh' qui enim liuic opcrâni dare (ludet, non minorem Aflro-logiat, quam Cabalifticx cognitioné babeat, ne'* cefie eft. Memini me aliquando huius artts péri turn in vnius figure düchptionem integrum confumplilTe diem: figure autem in bunc fere defcribunturinodum.Primo circulos multos in maiori circulo ducunt:in primo crucem formât, in cuius extremitatibus quatuor mundi plagas *pprtgunt,Orientem, Occidentem.amp;c. in centre vbi lineae concuiTunt, vtrunque notant po-lum: extra primum circulum quatuor depingut elementa: deinde circulum in quatuor fecât par* tes,amp; fequentem circulum in cotidem: poftnæc quamlibet partem in alias feptem fecant, quarû quxlibet cnaraftcribus maiufeulis Arabicis in-ngniunt,adcà vt quodlibet elementum viginti-o6lo habeat ebaraéferes. In fequenti circulo fe-frtem planetas notant,in alio duodecim Zodiaci igna,in fequenti duodecim menbum Latina no mina,in abo vigintiofto Lun» domicilia,in alio trecentos fexagintaquinque anni dies depingûc, extra bunc verb quatuor ventos cardinales adno tant. Deinde vnam tantùm rei propobt» liter* furnunt, atquc per omnia antè enumeratamul tiplicant, produftumque ebarafteris numerum qpodam modo diuidunt, atque pro ebarafteri* ratione loco aliquo colloquant,vtq; elementum illudexigere videtur in quo reperitur ebaraftef fine figura, his omnibus ica peaadis, figurant a^ * nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ni-
-ocr page 307-L Ï R E R T ft K T f V J. • nbsp;nbsp;»^ï
nimadnertunt,quæ cum numero iam produfta conuenire viJctur, cum quo eodem modo pro-cedunt, vcluri cum priore fit progreffio, donee Vigintiofto ebarafteres babeanr, ex quibus vnâ diftionem colligut, ex diftione veró oratio con fiatur, quæ ad rem ipfam in qufftioné vocatain refpondet.'ea porto oratio femper in carmé pri-mx fpcciei cadit, quod Arabes Etbauil appellant, componiturque exoéto ftipitibus amp;: chor* dis duodecim, iuxta Arabics linguae metricam, de qua tradauimus in vltimaparte grammaticç noftræ Arabics. Carmen igiturex iisebarafte-ribus compofitum,verum atq; indubitatum rei propofitæ praebetrefponfum,primo quid qux-ratur, deinde rei inten-ogatx fehtentia. Mi veró hi^nquam errant,quodCabalifticam fummead-mirandam reddit: amp;nbsp;quanqua naturalis babea* tur, nunquam tarnen quiequam vidi,quod Cum fcientia fupernaturali atque diuina maiorem ha beat affinitatem. Memini me quondam in loco aperte collegij Regis Abulunan (quod FefTæ vi-lïtnr) in arelleuigato marmore ftratainfignem •vidiffe figure defcriptionem. atex quodlibet la tus euinqUaginta erat quot;rinarum, bunts dux ter-tiæ iisoccunabantür qux ad figuri pertinebant: tres Tere defcriptionem faciebant,quorum qui-libet fuum tantum curabât locum, dürauicq; eà defcrintio per integrum diem. Huiufmodi que-que aliam Tuneti à quodam eius artis peritiffi-tno defcriptarti fidi, cuius pater duo 'volumina tommentationum in eins artis canones confert pferat, quos qui exaftc feiunt, fummo habetur R iiij ah
-ocr page 308-nESCRTPTTONlS AFMCÆ
«ib omnibus precio. Ego fokun ties,Tuneti Tou, Felix*verb duosvidere porui: duas quotpin eiui artis régulas explicationcs, amp;nbsp;CommentariUrn Margiani cuiuldam,cius parentis quem Tuneti olim vidi,amp; aliud ah IbnU Caldim Hilloriogra-plio conferiptum. Qiiod li quifquam defidcrio tencretur eius artis régulas enm luis commen-tariis videndijpofret quinquaginta aurcorü dif-pendio lioc perficcre:nam Tunetumadnauigart do Italiar vicinum oppidum, prædiôa opera in-uenirer. Mihi oblata eft occano tain temporis q prxccptoris, qui me gratis fe doé^uró recepcrat: led nnhi no placuit,eo quod Icge Machumetiex vetita,liabcretur velut haietica.Huius enim fert Jitura omne diuinarionum genusvanum elle af-crit, Deumque folum arcana (Îc futura nolfe: quare amp;nbsp;à Machumetanorum inquifitorib.non nunquam in vincula coniiciuntur, neq; cclîane perfequi eius difcipÜnæ fequaces.
q Régula tjuadam amp;nbsp;fuper/iitiones in lege Mahumetica obferMta.
Eperias amp;nbsp;hic dodos quofdam,qui fe fa pientcs philolophosq; morales appcllari volunc. Régulas nonnulias obleruanr, quarum ncciplevnquam meminit Mahumetet. Hi à nonnuUis catholici,ab aliis bæretici haben-tur,maxima tarnen vuigi pars illos ccu dittos ve-nerantur, tametii multa illicita vel int, quar lege Machumctica funt interdiéla, cuiuimodi eft il-kid: Machumetica lege vetitum,nc quis a more» fuos cantiunculis Mulicis exprimât,quod illi ta# men Sen polie affirmant, Innuinerae in bac kg« repe-
-ocr page 309-LIBER TERTlVî. tJJ teperiuntur regular, quarum quaclibec fuos ha-bec fautorcs atq} protcélores dodillîmos. Scét* hxc ineœpif pullulaicerc Anno port Wahume-tem oéluagcnmo,amp; qui primus earn uitroJuxiC Blhefenibnu Abilhalcn noininabatui,Balra op# pido oriundi»,hic difcipulos quoi in luam fcn-tentiam dlexerat, régulas aliquot cdocuit, cætc. rum nihilomnino fcriptum icliquit. Poll hunc «irciter annis centum tuit alius quidam ilifignis à Bagadedo (Elharit Ibnu Efed appcllabant)qui cgregium difcipulis fm» fcriptureliquit. Poltea quotquot illius repcrti funt fautores,àpontifi-cibus amp;legifpentisdamnAti funt.Oftuagcfimo deinde anno cœpiteadem har re fis rcpullulafcere fub infigni quodam viro, qui pcrmultos ad fe f»ertraxit,quibus publice doétrinam fuam prx-egebat. Tandem cum omnibus fuis à pontifice ac lurifpentis morti damnätuseft.quod vbi h« refurcha intcllcxit,fubito literis ad Poneiheetn datis,pctiitvt cum Legifperitis dc'fua doftrina liceret difputate, à quibus li vinceretur, tequif-fimo animo femortéfubire veile,fin minus,nort deccre vt pro iniufta calumnia tam multi penréc innocui. Pontifex iuftamarbitratuspctitiortem, quiequid fcriptum erat approbaUit.Vbi ergo ad concertationcm ventum fuit,iurilpcritos omnea faciUime deuicit.Quod vht pontifex animaduef tiflet, fententiam ceu inique laCam feuocauit,dC collegia amp;nbsp;monaftena pcrmulta in eins afleclarû vfum cxllrui iuffit. RemanGt poft huncea hïre fis annis circiter centum, donee Imperator Ma-Uciachojftirpis amp;nbsp;originis rurciea:,ex Afiama-iore
-ocr page 310-D E s C R. I P T I o N I s A F R t C Æ iore hue venicns,oninesciusledæ aflertores dc-leuiflct.Horum nonnulli ad Chairum/diqui irt Arabiam confugerunt,pei- viginti an nos hue ac-que illuc difperli,donee régnante Cafelo nepote Malifaehi, Nidamus Elniulus eins confiÜanuSj vir magni ingenij, fcéiæ huie addiôus, cam re-ft ituit,erexit,arque itaconfirniauit,vt opéra do-ttiffimi cuiufdam Ebgazzuli,qui de ca rc inligné opus in leptem diuifuin partes eôlchplir,Lcgif-peritos euin huiusdogmatis allcrtonnus recon-ciliaueri t, ea tarnen conditionc, vt luri feon fulti prophet« Legis eonferuatoresjii veto eins do-ftrinae reformatores appellarétur.Rcmanfit hçe inter eos eócordia,donce Bagaded à Tartans eX* cifafuit,quod anno Hegirx lexeentcfimo quin* quagefimofexto aeeidit;quo teinpOre adeó illo-rumereucrat numerus,vt totam tere A ham atq} Afrieam occuparent, Ncq; quenquam in corunl admittebant ordinem, mh htcratilhmus atque in omni difeiplinarum genere exercitatiffimus eßet, quo amp;nbsp;mam legem defcnderc,amp; aduerfa-* riorum opiniones rcrcllere poflet : nune autent quitumuis rudern ae litcrarum ignarum admit« tunt, affirmantes nulla hie opus elfe eruditione, ftam fpiritus fanftus (inquiunt) illis qUi mundo funt corde,veritatis aperit cognitionem,mul tasque in habe lententiam rationes adducunt, quainuis nori admodum validas, Spretis igitur patrum ritibus, legisquc obferuatiombus, nihil aliud quam dclicias voluptatesq; ambiunt, ere-bro conuiuant»r, lafciuas profcrunt cannones^ Intcrdum velles pro verfuum quo» eantiHanC ratiö
-ocr page 311-LIBER TERTIVS. 1^4 iratione, aut pro ingenij corruptiffimi deprauä-tione dilacerant,lc tumamorediuino correptos mentientes: ego verb ciborum affluentia amp;nbsp;cra-püla correptospotiusdixerim. finguli cnim tan turn cibanoni abliguriunt, quantii tribus facile fufficcre porte dicas. aut, quodverifimilius appa ret,hos clamorcs planélib. comitatos cxtollunt, quôd imberbium iuuenum amorc correpti fint. Nonnunqnam cnim contingit,vt ad nobilis eu iufdâ viri nuptias accerfatur vnui ex prarcipuis cum vniuerlo difcipulorû cœtu,qui conuiuium iufpicaturi, orationcs amp;nbsp;cantionesdiuinas récitant: abfolutarerô cœna,qui maiores natu funt vertes faltaturi dilaccrant: quod fi inter choreas quenquam propter copiofioré potarionem ca-«cre contingat,mox abi^no difcipulorum crigi-tur,atq^ue lafciuius plus fatis deofculatur. Vnde prouerbium apud Fertanos ortum: Heremitarû côuiuium. quo tunevti folent,cùm difcipulutn aliquem fui domini fponfum erte intelliguut.
q Difterfie résulté dc felix, amp;nbsp;fitperfittiifd multontm credHlitM.
habent,quarc à nonnullis hçretict habentur. Sunt amp;nbsp;nonnulU qui hominem per bona opera, per ieiunia, de abftinentiam,angclicam naturam adipifei opinantur,quic ita mentem expiate »amp; *b omni criminc liberate volunt,vt peccarc tarn «th vcllct,nullo modo polTet: Venim lianc felicitate attingcrc non porte crcdunt,ni(i priu$ per ^uinquaginta diicipimarum »radusafeenderint: 3c
-ocr page 312-ÖESCRIPTIONIS AFRlCjlï
amp; licct in peccatum incidennc^pnufquatn qüirt quagefimù actingant graduni,id fihi à Deo pec-catum non impuCari dicunt. Hi prineipio qui-dem ftriftiffimam agunt vitani,ieiunio mirurrt in modum fefc macérant: deinde oinnideliciarû ac voluptatum gentri vacant. Haberit quoque arftiflimanijviucndi nortnama doélillimo quO dam Eflehiauardo, à SebraUard Corafanix ciui-täte onundo quatuor libris defchptam. Fuit amp;nbsp;alius autor,diCTüs Ibnul Farid,bic omnem illorü fidem feftiilis vcrfibus defcripfit,qui ailegotiis referti nihil quàm amores traedare Vidtntur;qui ob rem Elfarganus quidam,opus commentario explicauit,atquc ex verb bus feft« canones per-ftrmxit, amp;nbsp;gradus per quos cranfeundum eft,ö-ftendit. Carminum porró tanra til ven uil as amp;nbsp;elegantia,vt huius dogmatis alTcrtorcs nuUaalià fuis in conuiuiis cantillent ac récitent: nam ait nisabhinctrcccntis, nemo pratter hunceam iin guam magis excoluit . Hi firmamenrum, de-menta,planeras ac Relias Vnutli elfe Deum arbi-trantur,nullamq5 nee lcgem,nec fidem énonça: CUique enim (inquiunt)adorarelicet,quodfuo animo maxime idorandum occurrit. Credunt omnem Dei fcientiam in vnum hominé tranf-fufam,quécorum lingua Elcoth appellant,huiie à Deo eleftum, Deoque in fcientia: portionc x-qualem efie dicunt. Reperias inter cos quadra-ginta homines,qui vno omnes nomine Elauted nuncupantuf, quod nobi# idem quod truncus fignificat: ex his mortuo Elcotha, alias rurfum lt;reatur,idque fufFragio feptuaginta, penes quos hu»
-ocr page 313-HBlIl TERTIVS. »35, buius eligcndi pote das eft. Stmt amp;nbsp;alij quidam numero Icptingcnti fexagintaquinque, quorum nomen n^emonje cxcidit,ex his dericiente vno ex feptuaginta Elcothç eleftonbus,alius digi fo l x. Hi régula quadam aftncii coguntur feinpcr jnvogiuti inçedere, folentque totum tere tranf-currere mundü viliflinio quodam habitu,ainen-tes die as atque ab omni fen tu atque bumamtate aliènes, atq; fub buiufmodi vmbra fcdeftiHimi homines nudr atq; eftfenati totam repenuntur Africain difturrentes,quitus adeo exigua vei ho neftatis vel pudoris ratio elt,vt fœminas interdû publice beluino more ineant,vulgus tarnen illoa ecu eximi* fanâimoniæ homines veneratur. Horum maxintam repenas Tuneci copiant,ac multó plures in digypto,amp; Alcairo puecipuè; vbi in toro quod Bain Elcafram vocant,quenda illornm pulcherrimam muliercm qu« balneum cgrediebatur m oïum confpeftu dcriortre mcis oculis vidi: quod vbi pcregiHct,mox omnes ac» currebant,vcftcsque mulieris ccu rem maxime facram manibus contingebant. Adulterum vero fanéhmoniæ fuminç virum afhrmabant,eumq; peccatu finxiffe fairem, nuUo autem modo per-petraflc;quod vbi ftupratse maritus intellexidet, Ucuin bcncdicens,folenni conuiuio amp;nbsp;elccmo-fynarum largitipribustam fingularc beneficium profequebatur. Voluerunt vrbis indices in feele ftunt aiiiinaduertere,verùm periculum fuit,ne à populo interficcFétur,qui hos vt antca diximus, ccu diuos fummieque fanétimoniæ viros colit. Vidi ^ alia quidam federatius perpetrata,quo-.
rum
-ocr page 314-ÖMSCKIPTIONIS APKICM rum rd meminifle piidct.
1)1 Ctbalißiei.
E St amp;nbsp;aliud hominum genus,quos Caba-lifticos nominare pofl’unius.Hi ardilfimè ieiunanc, nequc vllius animalis camibus vefcuntur,veriim certos habent cibos amp;nbsp;vertes, cuilibec hor»diei ordinacos ac dcputatos,amp; no-élu certas preccs pro rationc dierü ac menfium récitant,amp; tabellas quadratas chara^eribus de-Êidas certisque numerii incifas circumferre font. Angelos quotidie collocutores fe habere fia gunt,à quibus omnium rerum notitiam edocen tur. horum infignis quidafuitdoftor, quem El Boni appellarüt,qui illorum rcgulam,orationes, amp;nbsp;quadratas tabellas compofuit. Quod quidem opuscum vidiircm,iudicaui earn artem plus affi nitatis baberecum Magica, q Cabala. Eius oéto prxcipuc erant partes,quarii prima Ellumha E-norannta,hoceft:luminisdemórtratio;quac ora-tiones ac ieiunia cóplcóebatur. Secunda,quam Semful Meharif, hoe eft feientiarû folem appel* lant tabellas concinebat,quas antea illos circun-ferre diximus,nec non amp;nbsp;earum vtilitatetn. Ter tiam patternSirru Lafmei Elchiifnc vocant,hçc virtutesenumerabat quas nonagintanouem oei nominibus inerte dicunt,quam Romse penes Ve netum quenJam Hebrxum vidide memini. Eft amp;nbsp;alia quidam inter cos régula, quç Suuach,hoc ert heremitarü vocatur, cuius feftatores nemora folicariosque locos inhabitant,nee aliis vnquam S'efcü:ur cibis, quàm qiios locus ille agreftis fup peditare folet ; Horum vitam exatte defcribere »e-
-ocr page 315-LIBER TER TI VS, «3lt;S nemo potelt, quod omncm fugiant humanaun couluerudincm. Vcrùm ii ligiliatim ddenben-dæ iinhi eflent van« Machumetanotum két«, longe à propoftto digrcdcrer: tarnen qui anipli-pra deliderat,opus confulat Eiaefanqqui tubus tradat de diuerlis fedis ex Machumecana rdi-gione manandbus, quaru poriores lunt kptua-gmta du«,qiiarum quilibec luam tuetur tanqui boiiam de veram, in qua homo lalyan poikt. Hodic duas tantùm prçcipuas inuenics,quaiuin altera Leichan per totam Africain, Ægyptum, Syriam,Arabiaiu,arque Turciam extenditunaU teralmamia, totam occupât Perfarum regioné, peenon amp;nbsp;Corafani quædam oppida, quam amp;nbsp;^ophi Perfarum Rex tuetur; propter hanc feda toca fere Alia deleta eil. nam cùm antea Leshai i dogma haberent, Rex vi atque armis (hum in-troducere voluit; tarnen vna duntaxat kda vm uerfuin cópleéhturMaliumeranorü dominium.
^ Thefaurortim inueßhatores. REpcrias amp;nbsp;Feil'« nonnullos quo$ EIcanc-, lin appellant,qui thefauros in «dificiovü antiquorum fundamentis reconditos pu tant,dc perpetuo quærunt.Solent Hupidi illi no mines extra vrbis mœnia fpccus amp;nbsp;ancra qu«di intrarCjCertifiimo fibi perfuadentes quod adem-pta Romanis Africa,dum ad Hifpani« B«ticam cofugerct,thefauros multos in terr« vifcera,quos confene non potuerantjabdidiffCjÄc magica arte ita excancaflc,vt non nifi ijfdem quoque artibus euelli poffinC,quare amp;nbsp;incantatores qu«runc qui çHodiendi chelaurosarccm doceanc.Ncc défunt» qui
-ocr page 316-LIBER TERTIVS.
qui in certa caiicma aurum vidilFc arterunt: alij vero argentum,verum nó potuifle cucHere,quod fumigacionibusamp; incancacionib.accomodis deft itutielFcnCjJic vanahac opmione feduéli tcrrx penetralia todientes,xdificiorum amp;nbsp;fepuichrorû fundameta deftruunt,3: nonnunquaaditcrdie-rum decern aut duodccim à Fcfla produeüt: coq; vxlamx redachiunt,vt libres quicflodiendi au» ri rationcm pollicentur, ceu oraculaSibyllinaq; tenent folia. Priulqua Fcfla difeederemdux mfa-nix creauerant conluiem,amp; fadaa locorum pof leflonbus fodiendi facultate, vbi quod fans erat fod|fl'ent,iaóiuram omnem illis rcfaiciebant.
q ^IchymUix.
EST quoque magna m lue vrbe Alchymi» ftarum frequenna,qui vanifflmçhuicarti inlignem nauantopcramifunt verb ftupi diffimi hoipines,quiq; fulfure amp;nbsp;aliis fœtidiso» doribus fcfe contaminant. Scrotina hora vfttato more folent in fummum tcmplum conuenire, vbi falfas fuas opinionesdifputant.Habcnt auté eiusartis multa opufcula adoftis vins conferi-pta, inter quos potioré locum habet Geber, qui centum annis poft Mahumeeem vixit,qucm na tionc Grzeu amnt fidem abiurafle.Huiusopus, vniucrOq» prxceptiones allegoriis refertæ lunt. Habent amp;nbsp;ah urn quendam autorem qui de lue arte ingens edidit volumen,inferiptu Attogrehi: bic Bagadedx pnncipi à fecretis fuit, de quo in vins philofopnorû Arabum fcripfimus. Scripfit quoque cius artis cantica feu aiticulos Muga-ribüs quidam Granaten lis, quem commentatu»
-ocr page 317-LFBEÏl TE RYTI VS. 137 eft Hammaluccus doftifliiwus patria Damafec-nus, fie tarnen vt inulcó tacihus textum qnàm coinnrentana intelligas. Alchimifiarum autem duo hie lunt gehera,quoruin alij Eliffir,hoe eft, matenam quarunt quç «s amp;nbsp;nietaUû tingit,alij metaUorum quanticatum wultiplicationé, quo cacómodc.oidceant. Scopus tarnen fere elle fo-lct,adukerinani cudcrc nionetam; quare horutn maxima partem Fefik manu truncatä repenas.
^/Ùiumtens er anguium tneanttttons.
MAgna dcniq; m lue vçbe eft vihflîmo^ rum hominum copia, quos Itali adm-ratorcs vocant: Hi per omnes vrbis vices ineptas canciones amp;nbsp;rhytmos cantitant,tym pano,Iyra,cytliara,alnsque inftrumencis nieras edentes ineptias,amulctavel an tidota,vt vocant, indoftç plein diuendunt,His accedit amp;nbsp;aliud vi-liiÜmum hominum genus eiuldem omnino fa-niili3e,qui vicatiin fimias laltantcs dcducunt,amp; collum braduaque crebrisanguibuscircuindata habét.Profitentiir amp;nbsp;hi geomanticam,fortemq; ft muherib.priedicere pertuadenc. Soient quoqj admüfarios quofdam equos ducere, quos fœtus gratia certo precio equabus adiungunt. Poflem aiia enumerare hominii genera, verùm hoc loco monuifle fufficiat maximam illorum partem vi liffimx cHe condicionis,quique exteris paruin fa ueant,quanquani exiguus in hac vrbe fit pere-grinorum uumerus, quad à mari diftet centum aut amphus miliaribus,ac via quç ad mare ducit afpera^incommoda. Nobiles multa fuperbia tumidqexiguam admodum aut nullam cum ci-’ gt;nbsp;' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;$ uibus
-ocr page 318-DE SCRIPT! ON IS AFRICA
uihus babenc confuetudinem, quemadmodum nequcdodoicSjnequt indices,qui vt maiori tint in precio, paucorum adnuttuc colloquium: op-pidum canien ell pulcherninû,tSc commodo loco scdilicacuni, in quo quum hycmaii tempore lurolæ admodum lint plateæ, adeo vt non mri peronibus quibuldam per cas incedere polluit, peraqusrduthis can Cam aquaru vimetfundunt, vt facile omiics abluancur fordcs. Vbi aqiiædu-é'îus delùnt, vehicuh» omne lucuin inproxiinu deferunt Huuimn.
Suhutbtorum extra haneyrbem defcriptio.
Extra hums oppidi mœma Occidcnté ver lus fuburbanum elt,quod quingetas fere humerat fannlias,domus abieftar incolas liabenc vitiflimüS,caniclorum aétores, aquae ba-iulos,ligiioruniq; præparatores,quç in regia con Tumi folent. Crtbras tarnen officinas,oninisqiic generis artifices inuenias.Hic omnesadiuratorcs nulliusque preeij tibicines habitant, de quibu* iamiam locuti lumus:meretricum adlige ineens numerus tametli lordidilfimx acq; abieébiÙimç fint. In fuburbij huius prçcipuo vico antra qiiç-dam artificiofifiime in marmoreTriburtino ex-cifa repcrifs,in quibusmagnares recondcre fole-bant friiinciitû:verùm poltquam bellorum iniu ria fypiflinie auferretur,in FeH'ani nouam fuum quilque fnimentuni adueéfuin ibidcnique fer-uatum curauit:Tiburtina ante antra ab co tempore deferra remanferunt. Diftum incrcdibilc quàm fine lise fpeluncx lataeatq; fpatioix, nam qu^ hard eft niiniaia,plus quàm nulle frumenti men
-ocr page 319-L I B E R T E R T I V 5. «JÎ menfuras capit,ancra autcm ccntclîmû Je quin» quagelimum lupcràt nuinctum,i}ux modo de-Icrfa amp;nbsp;aperta rémanent,adeô vt nonulios cxim proiufo in ea caderc contmgat,quamobrcm tau tel mûris lune circunicinétæ.Cuiiibçchic œno-polam amp;nbsp;lenonem agerc lieer,quare non imme-nro hoc fuburbiumïertæ fentmam dixens. Ab hora vigehma, neminé in omnibus lus tabernis repenas; cum cnini quifqj chürcis,iocis,lux*ui amp;nbsp;cbrictan vacac. Elt amp;nbsp;aliud eiuklcm oppidi lub-Urbium leprolis dicatum,quorum familiæ lunt circiter ducérse: Habent praetedum qui annuos redditus à nobibbus legatos coliigit,quique tam exaétam corum curam gent, vt nulla re egeant. Ex officio tenetur vrbemà contagiofis homini» bus liberam cueri,amp; quos inCellexcric eo morbo infcftos,protinus in hoc fuburbium fe recipere cogat. Si quem leprolprum ex bac vira migrarc concingac,nulla proie nullône liæredc reli6to,liu iui bonoium pars altéra in commune omnium cedic vtilicaté,altéra accuratoris elt: quod fi proies (uperfit,bonaprolibus cedunt. In horum nu merum rediguntur amp;nbsp;illi qui candidis labeculis aut aho quouis morbo incurabili laborant. VI-terius eft aliud fubiirbium,quod mulioncs tan-tùm ccmcntari),amp; lignacores inhabitant :quod licetangullum,famiiiastarne circitcr centum amp;nbsp;quinquaginta numerac. Ea quoqiie via aux iii Occidentem vergit,maximum elt fubuiDnim, ^omorum amplius quadringentarû capax:iune Mutern domui humileiamp; viîi(fimx,incolxpau-pernnu,qui inter alios habitare nee poflunt,rec
S ij va-
-ocr page 320-DES CRIPTION IS AFRICJC volunt. Ab hoc luburbio planicies quidam eft Iata,quæ ad fiuuium duobus imlianbus diliantê ducic,extcndittp fcfcOccidentem verfus ad tria feré miliaria. In hac plamcie hngulis hebdotna» dibus frcqucntilfimus ht mercatus,conuenit ingens hominum multitudo cum armentis A: pe-cudibus.Inlhtores merces fuas fub centonis vac-num exponunt. Confuecudo mualuic,vt cxigua nobilium turmapariter cocant,qui arietem ma-ftatum inter leiplos parciuntur, lanioni caput pro mercede relinquentes,pedes verb at que vellus lanahis vendunt mcrcatoribus.Pro iis autcm quae hic venduntur mercibus,tam exiguü prin-cipi exfoluunt cributum,vt eins declaratie hoc loco fupcruacua videatur. Hoc poiró filentio nó eft prietereundum,me nee in Aha,nee in Africa, neque etiam m Italia frequenciorem vidifle nier catum,nequc mercium maiorem copiam. Non procul à Feffa rupes vifuntur altilf;mac,quç fof-la quadam cinguntur, cuius longitude duorum eft miliarium,ex rupibusfaxa exciduntur,vndc calx conficitur. Ad Foilæ ripam multi funt cli-bani,quorü nonnulli tantae lunt magnitudinis, vc calcis amplius quàin fex mille menfurasex-pleanc, calcemverè ditifhmi Fe/îæ ciues confi-cere lubent.Ea parte quæ in Occidentem ducit extra Feh^ mœnia in fluminis ripa circa centum ’inueniunturtuguriola,qua; tantum ab lis occu-pantur, qui telis albicandis operam infumunt. Hue verno æftiuoque tempore telain ciues ad-ferre folent, quam in pratis exphtatam queries' -à foie dehcean vidcqiicuhs quibuldam conacqs
-ocr page 321-LIBER T E R T I V S. ip ad id paratis aquain aut ex flumine aut ex cana li Iiauriunt,quacelamafpcrgunt; vefperiautem quifquefibi credicam ceîam m difta retrahic tu-giiriola. Prata autem quæ eo leruancur,nunquâ reperias herbis nudata.Non facile creJas quant;* fit oculorum o bleef atio, fi quis pro cul albican^ tes in vindi prato celas,amp;; dumints aquam liinpi, difiimi afpiciat, quæ coloris glauci efle videtur,. quaruin rcrum amœnitatempoètae fuis célébra« ucrunt cannimbus;
Commuitnextrdciuitdtem fefiiiltura deferiptio.
MVltos vbique non procul ab vrbe cainlt; pos repcria3,qui in publicaïudcfun^o* rmn fcpulcuram à nobilib. quibuldaan, funt reliéfi.Sepulchro ferè oblonguin atque fu gura triangulari faxû fuperimponunt.Siquando nobilis,autalicuius nonnnis ciuismoritur,huic faxum vnum ad caput, vnum item ad pedes po nunt,quibus epicaphium infeuipi côfucuit,vnà cum die amp;nbsp;anno quo ex hac vita migrauit.Ego multuni infumpfi laboris eolligendisepitaphiis quæ cùm Felix tum in aliis Barban« loeis ridj,^ quç omnia in libellum collegia Regisfratri dedi: varia autem ell apud illos epitaphiorû materia,-aha enim confolationis,alia plena funt trilliti«.:
• ■ lt;nbsp;JepidtHrx Kegix.
P Xtra vrbem in colie quodam altiffimo Sc-ptentrionemverfus palacium vifitur,in quo' monumeta quorundam Regum Marinorum re-perias, multo artificio epitaphiisq; in marmore excifis omatiflima, quorum elegantiam non faule Uteris exprimerc queam.
S iij ^Hor-
-ocr page 322-DESCRÏPTTONIS AFRICA
^ Horterum defcriptio.
Eptentrionem , Orientem, atque Me-riuiem ■yerfuSjfrequêntiffimos inuenia» hortos omnis generis frudibus arbori-biisq; altiflimis refcrtiffimos . Per hortorü medium flumiriis aliquam dheunt venulam,ertquc rtonnullis tantus arborum numerus, vt nemora ciriusquàm hortos appelles. Nullo modo hortos cxcolunt, nifi quód Maio menfe affidue irri gant, quarc amp;nbsp;magna illis prouenit fruduum co pia. Fruélusautem,inalis tantum Perheisdem-6tis,optimi funt faporis,quorum poßquam ma tufitatem attigeiunt,plufqtram quingenta quo-tidic plauftrain forum adférüntur,vui$exccptis quas noc loco non annumcro.Fruftusautem in quendam Fenk vehuntur locum,in quo perfolu tocenfu, per præcones prjefentibus frucluanis renduntur.In eodem loco nümerato quoque tri buto mancipia fufei coloris venduntur. Deinde Occidentem vertus plamcies eft, quz in latum quindecim, in longu veró triginta patet paiTuü milibus: hzcfontibusatquenuulis abunuannf-/imacrt,atquc in vfum fummi feruatur templi. Hanc clocant hortulanis, qui magnam Iini,me-Ionuin,napon.im,raphanorum,aliarumq; id gems herbarum atq; olerum femnt copiam, auto vt fingulaxftate plufquâ quindccim totidemiiï hyeme plauftrorum nnllia eolligi dicantiir. A ér tarnen illis non admodirm ferenus ed, nam qui earn partem ihcolunr crebns laborant febnbus fantqj colorisrufi auclutei.
{iwas noM,
TeSt.
-ocr page 323-» L I R E K TERTI VS. 14» FEAa nouadiipkci muro alriffimo aCqîfor Ciiüiuo £in^acll,iii planicie ainœnilknu nó procul à Hununc fita eft,i veten vniuï fcrc miharii Cpacio dillat, idque ad Occidental« ft tique prupcn}odü Meridionale latus. Inter duos vebus muros ea parte qu« Septentnöné rcfpiciC iiibeat parsquædâ fluininis,vbi mol as cire antei dixiinus, rctiqua Hunuius pars in duas rurium feçatur partes,quarum h« inter Ftüam nouant atque antiqbam non procul à ripa fluit,ilia verb perquofdamvallesamp;nortosdcUbitu^tandcnHii feamp;in regionc Meriduxulein effundit cRdiqua fiuiwinis pars per rupem,ac,candcm per collegia RegiS/Abutiraan denuit.Buius ciuicacis coditor fine facobus Abdultacb RHus, pribius ex ftirpc Marinomm Rck,qui exaftis Marocctnorum re-gibuseocnin,régna fibivl^rpauitrcui contra Ma roccenosbdknij geienti impedimenro erat Rex TcleinfinoiiHiB,vt Maroceenos fibi deuinciTet,amp; I«ciorc Manstorum fortuni lubuertcret ; finito ftutem Mirocceno hello, lacobo in animu venit vtiniurii fibii Thelemlinis-illatain fuminis vl-cifcerttuniifibus.Propugnaculaillius regm iTe Jemfino longe abefle animaducrtit,qnarc mul to tutius elfe ftatuit, nouant hanc fibi exilruere vr-bcm, in quam regia to,tins Marocci tranlfcrrc» tur:quant jcdificatam,Albarn vrbem appellauit, Eoftea veroabincolisFeffanoua eft nuncupata. fine coditortacobus in tees' diuifit partes,qua-rum primaTegiam habcbat,variasquc nobilium manliones, ftatuiebue “Vt harum quxlil’gt;ct amic UiHimum kabcret IwrtumA'on procul à Regia quot;j nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;5 iiy tern-
-ocr page 324-D E s G RT P T1 o N I s A Î^R^I C ZÉ lemplum ædificauic elegancifiimum, fuminoq} artihciô-füipptuofiffinuim. In akera 'Erbis parte præfepe art?pliffii«om conlliuxitjn quo Rc-gij eqin ieruarentur.DeindeÄ: palatiaquamplü rima fuse aulæ nobilibus exftriii juffie. A porta verô Occidental! vfquead Orientalem ciuitatis forû efle voluit,cuins trartus amp;nbsp;longitude mille propemodum amp;nbsp;quinquaginta paflus expier,ar tificum amp;nbsp;mercatorum otticmis interius difpo fitis. Ad portam Occidcntalem cullodibus am-pliffimam porticum xdificauit, in qua le per-petuô ciuiratis continettt cullodia.îlt;on procul nine duo conlbtuic equilia,quæ trecentos faeilè capere polieilt equicc3,-quos in tegix fuæ pro-teCtionem alcbat.ln tidria vrbis pin te fc régij fa tellicesatquc ftipatores continebant, qui exO-rinttaii plaga terc omnes vénérant, neep practer arcus aha liabebanrmjlitana inibruipenta, nam turn temporis nullus erat in ea regione balifta-turn vfus, quibusa Rege fans amplum enunuU rabatur Hipendium: modó aurem bic locus tem plis amp;nbsp;hypócaulHs clegantiffimis,magnoq; fum ptu cxllmftis refertus elf. luxta Pautium Re-gium funt Monetanoru «des, qux interius ha-bent aream quadrangularc,fabncacM vndiquaqî porticulis,in quibus deguhtmonetx fignatores. £R amp;nbsp;alia porticus in medio areac , in qua fedet monetariorum præfeftus, cui perpetuo adfunt Scribac amp;nbsp;Norarij. Hicenimquemadmodum amp;nbsp;tliismultis in locis,quicquid cmol urnen ti colli-gitur,in vniuerfum ad,Regcm redit . Huic loco confiacs funt Aurifabrorü officinat,quorü Cone
-ocr page 325-L T B R R. T E RT I VS. »4» fui figillum amp;nbsp;types monctarû confcruat.Fcflx nec annulus, nec âliud quidpiam cxauro vel argenté fabneari poteft, igt;ifi métallo prius figilla-to: grauiffimé eniin ih pTæuaricatores animad-üertunt. Verùm ligillato métallo,quicquid inde cûficitur,ac b moneta effet,expenditur. Maxima autem Auntabrorû pars lt;|ui Feffam nouam in-habitant,Iudziscon{lat,vafaq; adrea amp;nbsp;argentea ad Feffam antiquàm loco quodam né procul ab aromatariis bto detèrût ac vendût.In Fefla nanq; antiqua, nec aurum,nec argentum cüditur, nec Mahumetaniseamexeretteartem licet, quod fœ neratores'habeant,qui'0püs àliquod argen teutn vel aurum carias reueft^üÀ, quàm pro ratione ponderis,quanquam id fùd«is ab vrbis redori-eus conceditur.Rcperias’hto qneque nonnullos qui ciuium tantum Vafacon(iciunr,qdibus tan-tùm pro laboris ratione mercesnumertttUf.EaTn-vrbis partem quam Re^ èftim Stipatorès inha-bitabant,hodieludarir^cupanc: hifceenim tem poribus Regtseo fatellitio hen vtuntur. ludati deniq; prius Feflam veterqfn incolebaUt,vertint poft Resisab coins fatum,! Mauris èxpilabatur: quare Abufabid Rcx illos in nouam Reflam migrate iuftiqiUisq; triborum annuum duplicanit. Hi igitur in prüfen tem vfqüediem innac ciui-tatc loitgumadmodum occupant victim,in quo fuasbabentofficinas amp;nbsp;fynagogas.aetVeUitej; in infinitii illorum numerus ab co potiffimû tempore,quo ab Hifpjuiiisciefti funt.Hi ab omnib.; tummo habentur contemptui, neque cuiquam calccis vti licet,fed foccos ubi iuncis mannis con s nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fici-
-ocr page 326-» DES CIIPTIONTS AFR’ICA
Äciunt. In capitç dull pan um gefläntnigrutn,!«; quis pilcum gerere vebt/nuie panniculum quen dam rubeum anncftaç oportet. F numerât Fed* Regi aurcos quadringencos m lingulos menfes. Tandem fpacio annorü centum amp;nbsp;quadraainta-fuit hice ciuitas manibus cinda munidißmis^ exornata tcinplis,collegiis4^alacij!i;aln8que id ge pus ad ornadam vrbem accómodis,adéo vt plus in cxpolienda vrbe q in mœnibus enige Ada con fiimptu ede ercdidenm, Extra vrbis mama ex-, ftrudx füJUrotje aliquot.admiranda! magnirudi nis, qua? aqua « ^pmjpeTfupra mama ciuitacis inquoldam canal» a)itjtunr,vndc per certos ca* naliculosin templa,boiicos, palatia,aqua effun^ ditur. Rotz autem oioftrö züojioc cft an nis abt hme ferécentó exflruube funt,anteà emm aqua perquendam canakirgcui fuam habebat à fonte decern inde milianb.diftanti featuriginepn vrbe fluebat. Hums aqu» dué^artifldoiiffimi auto-rem fuiilc dicunt quenda Genuenfem. Regi per id tempos maxime familiärem: rotarû verb in-uenroremdi^unt Hifpanum: eftqueinrotis lUis tantum artidcij,vt incredibtle fere rideaturmam m tantoiaquarum impetuquater tantum amp;nbsp;vi-gefics die at nofte quolibet voluituf rota.Super-eft dicendu,paucos hie efle nobiles exceptis aliquot aul*ci$,reliqui enim funt ignobdes amp;nbsp;mechanici: nam qui probitatis amp;nbsp;bonitatis exifti-mationenl fuftincnt,adeó auiicosiac Régis no-biles fpcrDunt,vt lUiS filiasdcfpondcre nullo mo do dignentur. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•»di.
4 nbsp;nbsp;marei at^ue riM in Rtgit feruentur curi^. • In*
-ocr page 327-LIBER T EUT I VS. 1 148
INter Africa totius principes nullus legi tuf populi lurtragus ad regnum vel principatû acciCu5,nequc aliunde vocacus. In legequoq;
Machumecana,nullus dominium feculate quod legtcimum diet queac,exccptis Pontifici bus ob« tinct ; verùin dccrciccntibus indies viribus Pon» tiÄciis populorû duces defcrtaincolcntuitn, habit ata loca hello petere cœperunt,amp; vi héilica di uerlos pnneipes contra legem Machumetanam, inuitis Pontificib.conlliroere. Vclut in Oriente accidit,vbi Turcic,CordiÿTartari,aliique populi Orientales, dominium in eoi vfurpaummt qui rui bus illis imparcs liiere. Sic in Oedidente re» Înarunt Zenen, fic Lontuni, amp;nbsp;Concionioores, einde Marinorum quoqi familia.Lontunos taa men dicunt Occidental 10, regionibus auxihum tulifle, vt miferos ab Increticorum afTererent in» iuria,qua in re fc aiTiicos,non hoftes deckaranc-l runt: poflea cxorta dl tjyrannis. Habes-igitur r» tionein,quare non harreditario iurc^ndprepo» puli aut maiorum eleóltone,nunc afluimnitfim» pen um. Solet aiitcm pnnceps,vbi fcasicrti ad» dicliim vidct,ad fc omnes magnates Ä nObiles conuocarc,atqnc iuramento altTingete,wcvd fia hum, vel fr#trein, aut almm quemuis-curimagsi faueC,in regnu fuccedcrc finant. Vedon ïHi pott principis mortem nihil iufiurandumicatgt;#nte^‘ alium quernuis pro arbitno eligunc.E4li^c erd FeïTa: Regis cléi5lio,qui fimntatque’Rpxieit^fó* h clamatus, moxexmaioribus fuisqucndatn’fibr confiliariurn primarium digits awpurïv-Kiq tera turn totius rtgni proUcutuü paruin legpcla Béa inde
-ocr page 328-DESCRIPTION!? AFRÏCÆ
inde amp;nbsp;alium dfuinityqui fimul Regi fit à fecré-tis,à thefauns,atq) ab œconomia. Po (le a quoq; magifter equitum creatur,qui in principis cu(to diam funt ad midi, hi fere lemper cum cqiiis iri campis degunt. Poftremo cuilibec ciuitxti no^ •uum ercat reftopem,ad quem ciufdem loci pro-uentus omnes redcunt, ea tarnen Iege,vt quoriej beliü âliquod ingruere videcur,l'uo Regi aliquot prüftet équités, tandem amp;nbsp;illis quoqi qui montes inhabitant fuos côllituit duccs,quemadmo-» dum amp;~Arabibus luo imperio fubieftis. Varie vbiqnepro loci confuetudine iultitiam admini ftrant rejftores vrbium. Repcrias.amp; nonnullo» .qui à:Rege ad id muncris creati lunt, vt oinnés totiusregionis prouentus recipiant,fummaque cum fide-adhibitis calculis,ad Regem perferanta Eliguntur amp;nbsp;quidam quos illi euftodes appel-: lânt,axa|liorum cuilibet caReUum aliquod auC paguni lcgat,vndc tantum fibi prouentuum col Iigar,vjC amp;nbsp;fc aiat,amp; regem,vbi opus eft,in.caftiis comitetur. Alit amp;nbsp;pdlx Rex armaturæ leuions lt;quitcs,)«|«ibus tantifper dum regem in excrcitu comitantur nftus ex aula adportatur: pacis au-temtcraporcqfrumentum, butyrpm,carncsquc falfaj.pio.anno intcgroadminiftrat,raró autemi peepnias i Rege percipiunt. Semcl in anno Vamp;-ftiunnuvneque equorum domi aait foris curawt habent,ReXcnimquicquid opus habentperfdt uit. Qui eqUos curant Chriftiani fuut,-omncs ex! captiuii?mancipia faSi,qui cathenisgroffisque compedibusrinóliincedunt.Quod fi cum exer-» cRu allied profkifcendu fit,camchï vehunturu
-ocr page 329-LIBER TERTIVS. 145 Eft amp;nbsp;allUS qui camelorum tantum curam gent, hie paftonbus pafcua adlignat,camposque mter iUos diuidit,amp; quantum camelorum Regi lads efle nouit, promdet. Sunt autem cuiqueeame-Jano duo cameli, quos farcmis Regns defcren-dis iuxta prxicdii infticutum onerant . Habet qiioque Rex Occonomum,qui ex officio anno-nam turn Rcgi, turn caftns fuppediut, confer-uat, amp;nbsp;diftribuit. Huie funt decern aut duodc-cim tcntoria,in quibus annonam reponit,amp; ca-melos mutans alfiduè recentem conuchnubet, ne exereitui alimonia vnquam défit: huie lub-funtminiftri culinarij.Eft prætcreaftabulorum prxfeólus,qui cquorum,mulorum, amp;nbsp;camelorü regis cura habet,cui de rebus neceffariis ab Oeco nomo prouidetur.Eft amp;nbsp;ahus qui fruméto præ-ficitur, cuius partes funt, ordeum, amp;nbsp;beftiarum pabulum curare: hie fuos fcribas atque notaries habet,qui expenfum feduló notant,de omnibus enim ad lummum Occonomum ratio deferen-da eft. Habet infuper amp;nbsp;ducem quendam, cui auinquaginCa parent équités,quos omnes vcre-Jariosdixeris,-qui nomine Rcgis negotia illisà Secretario comilfa excquuntur. Habet amp;nbsp;ahum quendam magni nominisducem,tanquaregix cuftodiæ prælcétum, qui Regis nomine luftitiæ adminiftros vrgere poteft vt lus dicant, fenten-tiasque latas excquantur. Huius tantaeft auto-ritas, vt vel maximi nominis nobiles interdum in carcerem connecte,ac feuenus aniuiaduertere in eos ex Regis praecepto Iiccat, Eft amp;nbsp;Regi fi Jif funus CancelUnus, penes quem regiura eft fi-
-ocr page 330-D». SCRIPTÏONIS AFRICA
jilluin, hic regias literas amp;nbsp;fenbit amp;nbsp;figillo mü» mc.lnnumerüs habet à pedibus,quorum pixte« ttus pro arbitrio quos iubet acceptât vel dimit-tit, Ulan unique inter luospro cuiuluisdextcri-tatc didnbuit. QiioJ fi Regem tribunal! mter-efle concingat,hic perpétua Regi adelt,ac lupre-ini cuoicuUrij officium fere exequitur.Elt Óe a-lius qui farcmis amp;nbsp;impedimentis prxelt, qmq; tenturia hue arque illuc deferenda curat,in qm* bus arniaturx lemons regij équités hofpitantur, quorum tentoria mulis dcferütur,militum veió camclis. Eit quoq, ligniferorum turma,qui iter faciendo figna inilicaria complicata gellant: verum qui exercitum præccdit, vexillum tert ex-pheatum maximxqi altitudinis.Signileri porto quocquot funt, exaêliflimé vias omnes, fiuuio-rum vada, ac lyiuarum tranfitus norunt, quare amp;nbsp;exercitum fere dueunt.Tympaniftx,quorum magna in regns câlins vilifur frequentia, tympana xnea ad magnitudiné ingentis cacabi com polita pulfant, quorum pars inferior llrifta,fu-penoriata pclleque coopertaclt. Hi porro equo inlident,habentque ex altero equi latere femper ah quod perpcndiculum eiuslerè cum tympana gramOuno pondens. Illis veiocifiimi parantur equi, quod maxiino habcant dedecore, tympanum aliquod amittere. Fitautem tantus tamq; hombihs tympanorum ftrepitus, vt no à longé audiantur tantum, verùm tir hominib. amp;nbsp;equii maximum incutiant rcrrorem,quæ nô mfi rau-hno membro pulfare folent.Tibicincsrcgiisnô «luntur Ripeudiis, quod duitacesprophis im-peo-
-ocr page 331-L I I K K T Ï R T I V S. 1 4 penfis ccrcuin numeru ad prxliuni mitterc co* gaiicur: qui qupinadiuoduin le in przlio gelle-rune,ica lt;k m menfai Kege excipiuntur. Habet amp;nbsp;Kex quendam cereinomarû prxleclû,qui Re gi -ad pede* m Senaeu aUldet, ouincsq; pro digni tarir racione amp;nbsp;federe ér ligillanm loqui lubet. Quf mRégis tanuliam adinittuncur ancillz,oc$ lune fula colons, queadmodum amp;nbsp;pedillequ«, quanq vxorcin fempercolore candiuam habeat. Kepenas de m hums aula captmas Chriftianas qua; vel Hifpanæ ,vel Lufitan« funt,oinncsquc per quoldam accuratiffime obferuantur eunu-chos,qui amp;nbsp;ipfi niancipia funt.Habet fane Fdlf Rex latain admodum dicionê,ca;cerum exiguus prouentus vix trcccncoruni milium aureorum lummam attingit, quorum ne quinta quidem pars Régi cedit; nam reliquü in varias fccari par tes an tea diximus.His adde quod reddituum ma Xima pars,frumento,pccudibus,oleo,atque butyro pcrloluitur, atque hoc minus pecuniarum adfcrc.Qiiibufdam loeis pro iugcro quolibet au reum cum quaita parte numerant,alibi tantun-dem quaelibetperloluitfamilia. Alise quoq; re-penuntur regiones, in quibut qui annum dcci-mumquintum excellcrit,tantum quoq; auri ad-ferre cogitur. Neque alia in re grauatur populu* in maximo hoe oppido, quàm in cenfu perfol-uendo. lllud quoque hoe loco notandum, quóJ Mahumetanis (lacerdotibus exceptis) non neet maiores habere prouentus, quàm quos illis Ma-humetem cÓcelfille legirur,hoc clt,vt qui cencù aureos pr«fcnti poffickt pecunia,duorum cura dunt-
-ocr page 332-LIBER fERTlVâ.
dimidio centum annuum perfoluat.Qui ex agro decern frumenti menfuras colligit,dcciinani ad-feitc pro tributo rcnetur. Statuit autem liste tri buta ad PontiHeem deFcrri,qui quod Principi abundare nouit,inpublicam confert vtilitatcm; ex eo nanque cgeni,a?grori,viduacque fouentur, bcilaqueaduerlus holles fullinentur ; verurn ex quo Pontifices defccere,principes(vt ante dixi* mus) tyrannidem exercuerunt. non enim illis abunde fuit hosprouentus omnino vfuTpaflc,ac pro eorum libidine cxpcndifle, venini niaiora c* tiam à populo exegerunt rributa,adeó vromnes fere Africa: eoloni tam fint exaftiombus quoti-dianis grauati, vt vix illis fuperfit, quo velles a-liaque vitae neccHana fibi comparent ; cuius rei caufa nullus fere ell inter doftos ac probos homines,qui CÛ aulicis aliquam quçratcôfuetudi-në,nec eadé menfa dignetur,neq; muncra quan-tumuis pretiofa ab illis recipere velit ; quiequid illis diuitiarum eft,ex furto atque rapinis colle-ftum ædimâtes. FclTanus Rexperpetuo fexalit equitu millia, quin^entos balillanos,totidemq» fclopctarios bello lempcr paratos atque inftru-ftos,quos pacis tempore à fe per integrû miliare femotos habet,idque quando Rex vfquam profi cifcitur: nam fi FcHse fit,nó admodum cultodia eget. Siquando bellum cum hodibus Arabibus gerendum fit, quoniam illi pratdiftum non fuf-ficit fateUitium, ex Arabibus fibi fubditis auxiliäres petit copias, qui propriis dipendiis nume rofum praeftant cxcrcitum,ad anna multô exet tkatiorc,quàm quos regem modo diximus alere œi-
-ocr page 333-LIBER T E R T I V S. 145 jnilitcs. Pompa: ac ccrimoniat huius Régis fuiiC fans exiguf,ncc Iibenter ab illo celebratç,verùni diebus teihuis,vel neceffîcace rcquircnte bis fc-rc vti lolet. Sicubi equitandum lt;it,magirter ccri momarum id curfonbus denunciat, deinde lili ndem régisparencibus,magnacibus,purpuratis, ducibus, cuftodibus, equitibusque indicat, qui mox ante regiâ conHuunt. Egredicncc palatium Rege curiores Iingulis ordinein ac locum equita« turæ delignant.Pnmô inccdunt figniferi,deinde tympanilt«,tum llabulariorum præfeélus cum fuis minülns amp;nbsp;familia, hos fequiturtotius re-gni penlionarius,cullodia, cerimoniarum prxfc CTus,lecretarij, thefaurarius,poftremo omnium index vna cum totius exercitus ducc,tandé Rcx quem aut conliliarius primarius, aut alius quif-piam Princeps comitatur. Regem nonnullt pre cedunt qui diuerfas habent funftiones,quorum hic rcgium cnfem,ille feu turn,ille veto bah (lam portât. vtrinque ftipatores incedunt, quorum alius ftapedcs,alius régis iaculum,alius cphippij ftragulum,alius equi fert capiftrum.vbt Regem ex equo defcedifle vident,mox ephippium llra-gulo contegunt, amp;nbsp;capillru quo teneatur cquus lupri habenas ponunt. Kit amp;nbsp;alius ftipator,qut foccos regios amficiofiffime compofitos defert. Regem fcquitur ftipatorü præfeétus, deinde eu-nuclii,tum Regis familia,portea équités lemons armaturæ,tandc balillanj amp;nbsp;fdopetarij. Veftitu rtitur Rex cum temporis honelto ac mediocri: Ine qui non agnofcerct, adelic non exiftimaret: matores enim multo lumptuofius incedunt.
-ocr page 334-DESCRIPT! ON 1-8 AF RIC Æ
Nullus autcin Rex aut princeps Mahumetanu« coron?,m,Diadema,ncquc aliud fimile in capitc gerit,id emm lege vetitum ell. Vbi Rex cum luis copus in campis degit, primo maximum illius figitur tentorium,quadrangular! forma ad caltri limilitudinem compo(itum,quadraturæ autem quodlibet latus qumquaginta vlnarum ell Ion» gitudinis. Habet angulus quibbet curricula pin-natam ex tela compolitam, cum elegante Ipbx» tula in fummicate cuiufque curricula, quam an-ream efle opineris. Habet regium hoc auguftalc quatuor portas, quarum quælibet ab eunuchis lcruatur. In imis veto partibus alia infuper func fixa tentoria,inter quae Regis ell cubiculum ita compolitum vt facile poffic loco amoueri. Huie proxima funt magnatum atque nobilium tentoria, qui apud Regem maxime funt familiäres: deinde amp;nbsp;cullodiarum tabernacula caprinis fere pellibus Arabien more coinpofita; in medio Régis ed culina amp;nbsp;pœnarium. Non procul hinc e-quitcs leuioris armaturac fuas habent Rationes, qui omnes in poenario regio cibum capiunc,fed habitu fordidiffimo. Nou longe hinc abfuntse-quilia,in quibus optimo ordine feruanturequi. Extra hunc circum tabernaculorü degunt mu-Iiones,qui Regis fuppclleélilem hue atque illue ^euchunt ; reperias amp;nbsp;hic laniones,tabernanos, aliosque id genus cauponas. Qui hue confluere folenc mercatores aut artifices, ad mulionum lo cum lefe adiungunt, fic vt Regis caRra velue ad-inRar ciuitatis munitilfimç fint pofita, nam cu-ftodi« tabernaculis aliistKcontiguiiitacingua-wr»
-ocr page 335-1.1 B ER T B R T I V S. «46 eur,vt certis tantum locis ad Regé patcat adituà. Circa Augullale cota vigdatur no6ie, verùm qui huic otficio dcflinati lune, vilifliini funt homines arque incrmes. Eodem modo amp;nbsp;circa equi-Iia aguntur excubi«, verùm tanta interdum negligentia, vt turto non lolum abdufti fint equi, vei umeciam côiuratorcsm Régis tentono reper ti.Rcx maximam anni partem m campis tranh-gic,tùm propter regni cu(lodiam,tum vt iubdi-tos libi Arabes m otheio contineat,roletq; nunc venationibus,nuncfcacorumludo Icfeexercerc. No me laret quam fiaenm in hums vrbis deferi ptione prohxus, verùm quoniam totius Barba-næjtütiusquc Atneae caput ell,hbuit partes cm nés accuratiÜime depingere.
^ Macarmeda oppidum. Dlftat à Fefla Orienté verfus viginti ferc pafluum milibus,àSenetisad cuiufdam Hummisripam loco amœnifhmo cxllru fta Hçc quondam latiffimam habuit ditionem, nec non amp;nbsp;ciuium maximam affluentiam.In hu lus fluminis npa,multos vtrinq; reperias hortos crebris vineis confitos.Feflç reges hoc oppidum camelorù praefeétis alhgnare folebant, verùm Sa hidico bello lie deliruétû fuit ac deletum,vt ho-die mœnium vix fuperfint reliquiae, Ager veto nobilium quorundam eft Fedanorum amp;nbsp;rufti-corum. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;n Hubbed caftrum.
IN montis emufda dorfo, qui à Fefla fex mi-lianbus diftat exftruéfum cft,ex quo Fefla-na ciuitas omnesque circumiacentes agri,fa-«de coufpici poßiat.Conditorem habuit quen-
T ij dam
-ocr page 336-DESCRIPTIONIS AFRICA
dam cremitam Feffanum, infignis fanftimoni« virum.Non latum admoâù iUi circumiacet territorium, eó quod domibus ruina collapßs,inco lis vacuum,mœnibus filtern ac tano relidis per-manferit, Qiiod fupereft agrorum,fumnio FclTa norum templo eellit. In boe caftro allâtes quatuor peregi, quod ei loco ab hominum Itrepim femoto ac iludiis accommodo acr fit ialuberri-mus: præterquam quód pater hunc agrum plu-rimis aunis à Templi cultode conduxerit.
ZA«ia exiguum oppidum, à lofcpho fe-cundo Mannorü regc exllruélum,a Fef-• fa plus minus quatuordecim diilat mi-liaribus. In hoc lofephus infignc condidit Xeno dochium,ftatuitq; vt in hoe oppido fepeliretur. veru non permittente fortuna,in obfidioneTho lenfina interfeftus cit. Zauia ab hoc tepore col-lapfa amp;nbsp;habitatoribus nuda remanfit, in qua Iio die tantùm videtur Xenodochium . Huius loei reddicus maximo apud Feflanos templo donari funt, ager autem à quibufdä Arabibus Fedz re-gionem incolcntibus excultus eft.
CboMlanum tafirunt.
CHaulan antiquum caftrum,oélo milia-num diftantia à Feda Meridiem verfus, in ripa fluminis Sebu exftruftum eft.
Non proeul ab hoe fcaturiginé aquç calidiffimf reperias,cui Abulhcfcn quartus Marinorum reX tgregium addidit çdifictum. Ad hoe balneum fc Feflse nobiles femel in Anno Aprih fere menfe çonferré folent, perlai dies quatuor aut quinque ma-
-ocr page 337-LIBER TERTIVS. 1 7 manerc. Nullam in hoccaftro rcpcriasciuilita-tcm:incola; viliHimj funtcoHditionis,mirumlt;j; in mod urn auai'i.
lt; nbsp;nbsp;nbsp;Afogt;ts ^eld^, SVmit Ilic mons ex Oriente inirium à flu-
mine Scbu,excendicur Occidentem verfus ad quatuordeci m fere pafluu inilia,ciusq; fummitas, qua: Sepeentrioné rcfpicit,à Fefla ie-ptem abeft milianous.Omnis ea facies qux Me ridiem refpicit,incolis eft nuda: verùm ea pars quae Septentrioni expofita clt^feraciÜima, infi-mtis propemodum pagis atque caftrisexornata. Ager fere omnis vitibus èxcultus cit,quaiü ruis fuauiores me guftafle non memini, quod amp;nbsp;de oliuis,reliquisque fruftibus did potelé qui hic proueniunt. Hums incolç cùm. fint ditifiimi, tére omnes in ciuitate feflana aliquam poffident domum. FelTanivero nobiles maiori ex^arte vi tes iftliic poffident. Ad huius radices qua in Septen trionuin itur,agros reperias omnibus frugü genenbus atque fruHibirsfcTicifliinos.Irrigatur enim omnis eaplamcics Meridjem verfus t}umi nc Sebu : turn amp;nbsp;hortorumcultures rotis verfa-tilibus fummo artificio tabncacis,aquam c flu-mine exhauriunt qua hortos irrigit. Numerantur aüc in hac plamcise ducenta ferè iugcra,quo-rum rcdditus ilh conceili lunt,quiFcffç Regi eft à ceremomis,verùm non vitra quingentos inde colligit aureos, quorum decimse ad Regem fpe-ftant, qux circiter tria milia frumenti modio-rum producunt.
lt; nbsp;nbsp;nbsp;^onw mant.
T iij Ha-
-ocr page 338-^ »E s CRTl’TTOXIS AFR TC «
H Abet hic mosâ pl.inicie Efais quae à Fcf li decern didac inilijmb inicium,extent duur Occidentem verlusad criginta,p* tetquc in latuin ad decefn ferc paltud nulia.Per-petua in hoe monte lylua, valhüimumq; deler* cum,oiiuisalioqui4èracinimii.Quinquagtntam hoc monte cùm mapalia turn cadra reperias,in-coiie ditilfimi,ell enirfr médius inter du as vilxs opulentiHimas,n-.H« ex Öriente Eelïâm,èx Occi. dente veró Mecnalem habetJdviuamp;toci tœminç telamad re^ionikmodliin texunt,imwltis te ornant anntihsjarmihisép acgéters.'V'Wi validit'timi peipctuó IcóUibüsiniidiantur,quorum amp;nbsp;boni ad Felbe Kegern cO}gt;Ti mittunC. «exiteró vena* tionem hüncmïiiödüm inllfuitpln campo Ipa cioli flimo cap lui* qu*5am furit exilnréfae tan* W altitudinis,vt in eisereélo■corpore quis tiare poffit : harü quaehbeê'Ollioloxdaudicurpnterius veró armatusnotnö leone m arei nmtTum aper-tis foribus prçllolatutjturn ko qui patere vides fores,magno impetucarrit, qulbut identide re-dulis conCitatur: täurum deinde adducunt con tra leonem ditnicaturum,ineunt pognam cruen tem,in quali tatirlis leonem occident,tranfafta etleiusaiéi celebrttas,lin aut» teo foperior eua-ftric,mox egrediiintur ahoah 0f«ne*,qui numero ferè fünf diKJ(deGim,leóné Opyiugnaturi. Ha-betautem quilibec venabulum cutpidis fefqui-Cubitalis. Qjiod fi armati konem fiiperatun vi-dentur;Rex numertr/n dnTHOuviobet ; fin córri armatos inferiores vident, protinus Rex cû tui»* è loco quodam eminentiOH,y.nde venationé con
-ocr page 339-' LIBER TERTIVS. ' I^I Ïfriciunt,baliftis leonem interficiunt. Fitautcirt fæpcnumeio vt priufquain ko interficiatur,illo-rum quifquam perçât, rcliquis vulncnbus afle-ftis.Dimicantium aduerfus leone premium eH, VC (inguiis denturaurei decé vnà cum verte noua: neq; ad pugnam banc adnuttuntur vlli, nirt viribus fint prærtantiffiini,arque ex monte Za-lag onundi: qui verô leonibus infidiâtur,ex Za-' ronio monte origincm ducunt.
^ Gttaltlù oppidum.
A Romanis in fummitate przdiêii mon-tis iis temponbus exftruetü ert, quibus illi Granatam Bzticæ regebant. Vndn[; ïmiris ex la|)ide elaborato,maximæq; ciaffitudi-nis cinttum ert.Portas habet amplas admodüm amp;,altas, agriq; exculti in circuitu kre fex milia-« ria,olim tarnen ab Africanis dektum futt.Poftea vero cum Idris Schilmaticus lianeingreflus fuif regioncm,Cœpit dertruftum hoe oppidum rena uare,nouisque incolis ficrcpararc,vtbreui temporis fpacio ciuihus fucrit rcfcrtiffimum,vcrüm poft illius mortem à fiiio Fedx fabricationi (vt diximusyintcnto,negkéfumcft.Idris tarnen in hocoppido fepultus, vifiturque eius fepulcrum maxima cum veneratione à totius fere Maurita-niat populis, non enim multo minori in precio apud omnes habitus eft, quam fi Pontifex fuif-fet,quod eX Machumetis Itirpe ortum traxiflet. Hodie dux tantum aut tres in hoe oppido repe tiuntur domus,qux in fepukri curam ac venera tionem exftruéise funt.Qui porró circumiacent «gri, optime cxculti funt: hortosVerô amœnif-
T iiij fimos
-ocr page 340-Ofs CRIP TI OK T S A FRI CM
Ämos reddunt du.« fontium fcaturigines, qu« varie per eolheulos ac valles dilcurrendo totum huncagruni irrigantamp; pratrerfluunt.
«i; Pharaonu palacium.
EXigulciuitasaRonianisin lummitatecu iuldam inoncisexlh’uéla,àüualidi circi-teroóto dilUt niilianbus. Huius montis populus vnà cuin aliquot fenpeoribus finmffi-me libi perluafum habent,liane cniitatein à Plia raone Ægyptiorum Rege,temponbus Moles æ-dificatam tuide,atqueà conditore nome traxi Ile, quod tarnen mihi non admodum fit vcnfimile; nufquain enim legitur Pharaone aut Ægyptiorum quenquam has regiones incoluiflc. Venim ex libro quern de verbis Machumetis Eleal bas quidam edidit,hanc defumptam ndicuiam opi-nionem facile crcdiderim. Habet enim hoc volumen ex Mahametis autoritate, quatuor dun-taxat fuiflc Reges, qui vniuerfam nanc Mundi machinam gubemauerunt, quorum duos fideles, duos item ethnicos fuiflc perhibet ; fideles vocat Alexandrum Magnum amp;nbsp;Salomonern Da uidis filium: ethnicos, Nembrotum »Sc Pharao-nem. Mihi potiusperfuafum efl ex Latinis litc-risciuitatismurisinfculptis,condicoreshabuiflc Romanos.In huius circui tu duo præterfluunt v-trinq; fluuioli. Vicini dblles amp;nbsp;valles oliuis funC feraciffimi Non proculhinc vaftilïimarepenun tur deferta, leonibus ac leopardis refertiffima. P^ Petra ruera.
Etra rubra ciuitas angurta cR, in dorfo prxdióU montis i Romanis xdificaca,fyl-— nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;useque
-ocr page 341-LIBER T E R T I V 3. f4J ttscî^uc adeo vicina,vt quotidie leones ciuitatem ingreHijOfla vicatim colligant,tam cicurati ac do mcltici,vt boni alpeâam nec fœminæ nec pucri abhorrcant. Mun akiiïimi ex vallilfuno lapide conftruéÜ, plurimis in locis folo æquati funt: ciuitas vero in vicum redafta eft. Ager oliuis o-mnisque generis legumine feracilbnius cft,quôd Afgaræ planicici coniundus fit.
MagiU^.
MAgilla oppidulum eft pamum ac vetu-ftum in lugo prædifti montis à Rom a# nis politum ea parte qux FefTam refpi «it. Egrcgios habet in eo monte agros oliuis fœ-Udflîmos: eft amp;nbsp;planicies quidam, fontium a-mœnitatCjCanabi item ac Iini copia fertiliffima. ^ f^erecundtit cafirum.
ANtiquiffimù hoc caftrum ad huiusmon tis radices ea via exftruftum eft qux à Fefla Mecnafcn ducit: habuitq; nomen ex eo quôd intolç auariffimi fucrunt,qualcs ferc omnes illi funt popnli.Hàcolim quendam præ-teriifle regem dicunt,quem intolx ad prandium inuitarunt,rogantes vt inuidiofam loci appclla-tionem immutaret: quod vbi conccflifletjiufTe-runt aliquot arietes maftare,ac pro loci confue-tudine multos vtres vafaque lade implerc, quo poftndie Rex icntaculum fumeret.Verùm quo-main vafa plusfatis capacia videbantur,inito inter fe conhlio, tantundem aqux lafti Commif-cucre,fperantes à Rege nequaquam animaduet-fum iri. Poftndie Rex eth non admodum àm-birct icntaculum, vrgentib. tarnen miniftris fen
-ocr page 342-, . DES Ç RIBT! o NI S: A-F'RTCÆ
fit aquatn lacie çoinmixtam, 4c ndens, Amicijf quou natura,inquit,dédit, nemo auferre potcft. hoc diéto profeCtus clLNune caUruin illud folo æquatnni atque omnino deletuip cdjCuius agri per milerrinios quohlam çoluntur Arabes.
^ Beni GntO^ken traeîtts.
BF.ni Guariten traftus dillat Orientem vef fusaFeflacirciterdeceni amp;nbsp;ofto milianb.. Perpetuus colds dt optime cxcult* omni leguminum genere, pafcuis ac piatis amœnifli. mus,ducentosfere cowinet pagos. Vdlifluna v-bique dpmoru.n).?ft,lj4-u6hica, mcolse quoq; vi-liffimi, neque vîtes, neque hortos colunt, quare» nee arborem frudUftrai» hie reperias. Hanc re-gioqem Feflæ Rex foJet inter fuos fiatres dillri--. buere atque inter forpresjii quos natu minimos lubct-MagnaincplW'amp;ugum atque lanx copia: amp;nbsp;quapqua,ni ditiÇfjuni,tarnen vihffimo vtuntur habitii: afinis tantuin pro equis«’tueur, adeo vt etiam vicinis niaxipip {u'dibrio finU
lt;44/?««;^»
Ift^t amp;nbsp;à peda Occidente verfus viginti fere nuliarib^ regio,quam Afcin incolç j ,vocan(^ pet'vjetvia conlbcplanicic, vnde eónqüpjtwultosoUin hic fuifle pagos amp;ca(lella, • quorum ne vertigium quidem, nee fignum ali-cuius ædificq vidcri potert, tantum locorum no mina penes illos remanferunt. Extendit lefe hic tmäus-Occidentem verlos per decern amp;nbsp;ofto,alt;l Merjdiem autem viginti fere pafluum milia. A-gcr fertihifimus grana producit higraamp; exigua. Ran hic putei auefoutes repenuncur.Paruit fem ■
-ocr page 343-L I B E R T E R T I V. s. fjo per certis quibufdam Arabibus rufticis,nunc vc rô à Rege Feß'« vrbis præfcdo allignacus dt.
__Togata mans.
1 \ Iftat à Fcflà Occidcntem verfus feptem J y fere paßbum milibus,qui quidein valdc excel fus,latJtudinis 'veiô exigu*. Onen tem verfus ad Bunafram vfque Huuiolutn quinque circiccrmiliaribus dirtantem, protenditur. Ûmnis ea faciès quç Fellain refpicit,huius quo-quc fumimtas amp;nbsp;pars quæ Elficb* exporta cil, •Vitibus ditiffima: funt, ouinisq; generis fruguin copia abundannlfimæ.In liuius mentis iugo an tra reperias, multasque fpecus fubterraneas, in quibus thefaurorü inueftigatorcs Romanes fuas abfcondilïc dmitias arbitrâtur, quemadmodum amp;nbsp;alio didum ell loco.Soient peraélavindemia ciinofi ac miferi homines maximes in excauan de faxe perferre labores, amp;nbsp;auamuis mini rcpe-riant,non taméà laborc defincre'Volunt.Omnes huius mentis fruftus oculis arque palate ingra-tifliim, matuntate reliques illarû regionum tm ftus antcuerrunt,tamctli ingrati lint lapons,de TPifui ofliciant.
q Gurdigura mans.
GVraigura Athlanti 'vicinus à Fefla qua-draginra fere diltat miliaribus. Ab hoc Humen quoddam producitur,quod Oc eidentem verfus Huendo in Bath Huuium dda-bitur.Ell hic mens médius inter duas fpatiofif-fimasplanicies,quarum altéra Felfain refpiciens EfÀis,T’r ante diximus, appellatur: altéra in Mendie pofita Adeefeu ell nuncupata. £11 autem hxc
-ocr page 344-©ESCRIPTIONIS AFRICA hæc frugibuspratisque fœliciffima. poffidentuf auteni a quibufdam Arabibus Zuhair appellatis Feflæ Regis clientibus: rcrum Rex liane ditionc aUr fratri, aur aliis quibufdam affinibus quot;Vt plu-rimum afllgnat,ex qua decern millia aureorum in lingulos annos colligüt.Maxinns indies difti Arabes afficiuntur incommodis, ab Elbufainis itideni Arabibus qui deferta incolunt: nam aefti uo tempore in planiciem incuvfiones faciunt : quamobrem relVç rex in huius regionis tutelam nonnullos équités ac baliftarios alit. Hanc pla-niciem irrigant amœniffimi fontes, amnesque limpidiffimi:frequentes adiacent faltus,m qui-bus degût leones mites ac domefrici,quos'vnufr quifque bacillo abigere potefr, neque aliud in-commodum prxftant.Nuncad Azgarse regionis defcriptionem properemus.
_ _ ^i^gara Fej^a regionit defmpti».
| I Abet hçc regio ÀSeptentrionc Oceanum, J[ 1 finitur ab Oriente Buragrago fluminc: ab Oriente inótib.partim Gumarc,partim Zaronij, radicibusq; mótis Zalagse terminatur,Meridiem verfris fluminc Bunazaro clauditur.Perpétua hic eft planicies, ager fertiliffimus, numerofa olim plebe rcferca,oppidis arcibusq;qplurimisexcul-ta.quz bellorüiniuriaadeó collapfafunt,vt cxi-gua duntaxat, habitatoribush» vacua reliéta fint oppidula . Patet in longum nxe Regio circiter oftuaginta, in latum veró fexaginta ferepafTuü milia. Huius medium prxtcrfluit fluuius Subu, iricol« Arabes Elculutn appcllati,acq; ex Mun-tafu ftirpe ortijPefla: Regis imperio parent,ma-
-ocr page 345-LIBER TERTIVS. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ijl
ximosq; cxfoluunt ccnfus: veiùm funt diuitci, amp;nbsp;circa veftitû curiofi,amp; hello adeó viribus præf ftant,vtcx lus cantùm exercitü con ten bac beflæ Rex,fiquando magni moincnti bellum illi aufpi candutn fit. Hæc Regio cómcatu,equis,pecore, nonFefl’am modo,verum criam omnesGumarç mótes abunde prouidet,in qua Rex Felïanus to-tam tran(igerenyemcm,vernumqi tempus,pro-ter aéns tempenem confueuit. Magna lue ell ca prcolorum atque leporum copia, amp;nbsp;fi rara re-periantur nemora.
(^ Cmma ^i^gartt ofijfMitm.
T\ 1 Ollro tempore ab Atheanis ad fluuioló
1 in ea planicie conditum eft, qua à Fefla Haraidin proficifcicur, difcat à Fefla tri-ginta plus minus miliaribus. Incolis olim fre-quentiffimü fuit,vcrùm cum in modü Sahidico bcllo deletü eft,vt hodie antra tantûm reperian-tur,in quibus Arabes fuum recondunt frumen» tum,cui alTcruando aliquot crigunt tentoria.
^ Hardts oppidum. MAritimum hoc Oceani.oppidum ab an-tiquis Africanis ad Lucci numinisoftiù cxltru^û,altero latere prçdiôlo fluminc altero vero Oceano alluitur. Qinbustemporib. Algeria ac Tingis à Mauris incolebätur, fuit hoc incolis quoq; copiofilfimû;vcrû duobus illis op pidis à Chriltianis occupatis,rcmanfit amp;nbsp;Larait . nabitatonbus per viginti ferme annos vacuum, polt quos Feflç Regis filius optime munitü prç-bdio ac munitione perpétua maxime fibi à Lu-ütiUiis metuens firmamc.Llc huic oppido difrt-edU-
-ocr page 346-DIS CRIPTIONIS A FRI CÆ
lt;illitnus in fluininis oftio ingreffui.Cafcrû t^uo-que Regis filiuscxftruere iul(it,in quo præhdiû ducencorum balifcarioruni,centum fclopctano-ruin,ac treccntorum cquitum leuiorum alere folet. Circum oppidii frequentia func prata,frc-quentesque paluJes,c quibus cities boiuiii colli gunranguillaruni,anatuniquc copiam.Ad Humi ms ripant habet opacaneinora,leonibus alnsque id genus feris maxime horrenda . iolent hums Rcgionis incola: carbones Algenam ac Tingim mirtere, vnde Mauritanis vulgatum proucrbiû, Nams Haraidis,quo vti lblenr,vbi quis poft ma-gnificam poUicicationc viltrtimum quiddam mi nimique pretij adfert, eo quod naues bar carbonari? vclis ex goibypio confettis magnû quiddi polliceri videntur: eft autem huic Regioni maxima groflypii affluentia.
^ C^far Elcabir,hoc eiijRegiumptldtium.
SPatiofiffimum hoc oppidum Manforis Ma rocci Regis atque Pontificis temporib.con ditu fuit,de quo memorabilis fertur hifeo-ria,quód interfenandum ingcnti pluuiarum amp;nbsp;ventorum impetu adaéf us,à fuis aberrans ad locum quendam incognitum perucnerit, in quo cùm fub dio fibi pernoftandum effet,metués nc inter paludes extingueretur,huc atq; illuc relpi-ciens,lumen vidit,amp;pifcatorem confpiciens qui inter paludesanguillis infidiabaturiPolfesnc (m 3uir)mc in Regiam deduceren Refpódit pifcator eeë miliaria iltinc diftare Regiam.Inftante verb Regi Dt eo deduceretur,Etfi,inquitpifcator,Rex ipleMaufor adeflct,modo tarnen eum non dedu «cré,
-ocr page 347-tl B F. R TERTIV«. IJÏ cerc,vcreixr cnim ne inter palndes luffocaretur, QiuJ tibi,inquit Alanlbr,cuni Regis vita auCin-coiumitate^ Quod regem,ait piicator,velut me-ipluin diligere tenear.Tum Rex,Igitnr lingulare quoddam bencticium abeo cofecutus es. Quod maïus beneficium,refpondit pifearorjà Kege ex-pettari potclt,iultitia,amore ac heneuolentia, qui populo fuo admini(trat,cuius fauorc ac pru dentu inilerrintus ego pifcator cum vxoreac 11-beris tranquillillimam dego vitam, adeà vt vcl media notie meuin liceat egredi tugunum, ac În o arbitno reucrti,neque inter lias valles amp;nbsp;in-lofpita tcfqua quenquam rcperio,qui mihi no-ceat. Tu veto generofe domine,li lubet,gratilfi-mus milu hodie eris liolpe$,cras veto lummo mane quocunque velis te comitabor. Turn Rex in cafutam pilcatoris fe recepit, vbi poRquam equo prouilum eilet, nouo hofpiti anguillas al-lari iuffit, Regiq; apponi, qui interim,vt potuit, madidas ad focum velles deliccauerac ; verum boe cibo nó recreatus,petiit num quid carnium haberet: cui rullicus fe capellam laltem ac hœ-dum babere dixit, atque hanc fuarum opum fummam elle affirmauit : verum quoniam ex vultu nobilem elTe cclligebat,mox boedum ma-élauit atque vxori aflandum dedit. Apud Iiunc igitur bolpitio Rex exceptus fuit:pollndie ad Solis exortum cü bafpire libcrali vix eugurium egreirus, nobilium ac venatorii turbam magnU ciamonbus Regem inter paludes quxrétium in-**enit,quo vi*'o oës exhilarati funt.TumManfor *^ pdcacorein eonucri'us, leipfum dh prodidi^ ac
-ocr page 348-LIBER TERTIVS.
ac non inanem illiusfore liberalitaté affirmauic. Erant autem circumiaccntibus in locis infigncs aliquot arecs amp;nbsp;palatia, quç ifthinc difeedens gra titudinis ergo pifcatori dono dédit,à quo roga-tus vt in amphore beneuolentiæ fuçdcmonllra-tionc hxc a^ificia mœmb. cingerentur, impetra uit.Remannt itaq; pifeator nouç huius ciuitatis dominus ac Princeps,qua: temporis fuccclTu fie accreuit, quot;Vt intra paucos annos quadringentas numerauerit famihas.Quod ager fircundilfimus e(lct,Rex Manforçftiuisquibufque temporibus circumiacentia exftrucre cœpit loca, quod huie ciuitatinon parum adtulit •ytilitatis.Huius mu rospræterfluit Luccus fluuius,interdum ita ex-crelcés'vtipfas ciuitatis portas irngct.Variæ per earn exercétur mechanic» artes amp;nbsp;mercimonia, templis abundat, imum habet ftudioforum col legium, xcnodochiumque lumptuofilfimum. Aiulli fontes,nec putei,léd eorum loco ciftcrnis •»tuntur. Incolæ funt liberales ac probi, fimpli' ciori tarnen ingenio. Veftitus mediocris,ex tcla goflypina crebro per corpus fafciis obuoluta. Frequétes in fuburbano reperias hortos, omnis generis fruftibus confitos. Vu» ingrati funt fa-poris, fortaflis ob folum pafcuis magis aceom-modum. Singulis Lunxaiebus mercaturam in proximo campo exercent, quó cócurrcre folent vicini Arabes.Maio menfe aucupaturi ciuitatem egredi folent, magnamq; capiunt turturum co-piam.Ager vt eft tertiliflimus,tiigecup!ó fernen inieftum multiplicat: verüm cxcoli non potelt ad lex ferè miharia, quod à Lufitanis Arzillx in
pr*«
-ocr page 349-LIBER T E R T I V S. »Jj prxfidio conihtutis,maxiniisafficiantur incoin modis,quód illjunc faite oélodecim diltet paf-luum inilibus;quos viciÜim hums ciuitatis prie tedus emn trccentis cquicibus perpétua dme-xar.atque interdum ad Arzillx portas incurho-nes m cos facit.
Habat flegio.
HAbct I1ÇC Regio à Suarga flumine ex Aïe ridic initium,Septentrione Oceano ter-minatur, Occidcnte Algary paludibus. Oriente vero montib.Hcrculeo freto vicinis h-nitiir. Patet in latuin o6hi»ginta,in longuin vero,centum fere paiïuum miha. Hums tœcundi-tatern fruguinque omnium affluentiam non facile deiciibere poflem ; perpétua fere planicies multis riuminibus irrigata: quonda tarnen mul» tó nobilior ac celebrior,propter antiquillitnas ci uitatcs,partim à Romanis,partim à Oothis çdifi catas: liane ipfam regionem elfe puto quarn Pto lemçus Mauritania appcllauit, veriim ab eo tem pore quo primiim Fella «difican cœpit,miruin in inoduin dcclinata elf. Acceffit quoq; ad illius incommodum,quód Idris Fe iff conditor,decern à luo obicu hlios reliquerit fuperllites,cuius pri mogenito Iiæc Regio cefllt: deinde fubfecuta elf mulcorum hsereticorum ac principuth rebcllio, quorum nónulli dum principem Granatenfein in Bœtica, nonnulli Carruani dominos in auxi-lium vocant,à quodam Carruani Pontihee fum mo hçrecico cælï amp;nbsp;fugati funt:qui occupata re gione,reliéfoq; in ea præfidio ad luos rediit. Po-Ihea fftmmus Cordub» cancellarius, ingenti ex-V creita
-ocr page 350-PESCRIPTJONIS AFBICÆ çrcitu collefto.breiii totum hiic traftum ad ter-« juinos vfqi.Zabx regioiiis occypauic. Hanc de* inde poll annos plus minus qmnquagjnta lolé* phus primus Lontunorum Kex,Granatenübus Fugatis vi obtinuit: po drein o ad Regis Fellje un penuin peruenit.
«^Btftgenittm IJabatii oppidum.
EZagenium oppidum à pnlcis Africanis in moucis doi lo äQuargariumme eu citer de cempafluum mUibus dilla^ite.,exUruéhim eft : qua loei intereapedine perpétua planieies eampis amp;nbsp;hprtis lovujn præbet ; boruui tarnen fœcunditatem excultvcpHes multis partibus fu-perant.Jüillarlioc oppidum à Fefla fepcuaginta rere miliaribus, numevafép tamilias plus minus quingécas,cx cuius rure citeitçr decern millium gureorum vethgal colbgitur,quibus oppidi pr« • feélus Fed« Rcgi quddnngentos tenetur alcieer quitei,quiRcgioncm;ab boltiuminiinia tytain leruentr.frcquentioubusenini Lulitanorum in* çuriionibus quotidie aificiuntu^qm ad quadrat gefimum vel interdum qumquagelimu miliare nbsp;nbsp;|
prçdaçuridifcurrunt.Exigualiuiç Ipco ciuilitas, nbsp;nbsp;nbsp;)
yellitus ad rufticitatem eompolitus,quamuis di uitiis maxime polleant. Priuilegium cuique à prifeis Bed* ^tegibus vinum bibendi çonccHum rft,vini vfu Machumetica lege alioqui interdi* ^OjUmetfi nullus lit qui eo abdineat.
^ Bani Tende. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;;
Ntiquiffima eft ciuicas,ab Afris in fpatio fifiima planicie ad Guargi fluuium,qua* çirageümoqumtç à fçflauubariotAdica,
-ocr page 351-LIBEK T E RT I V S. »$4 Numerauit aliquando familiaruni plus minus octo niilia,poftea verô Carruancnlium PontiH-cmn bellis lic delcta ell,vc nüc ciuitatis tantüm niurus reperiatur. Ego cùm in ea enem,frequen tia vidi nobilium fepulchra,fontes quoique non-nullos muns ex viuo lapide 111110 artihcio cir-cumcinctos. Ab hac vrbemós Gumera quatuor decim fere diltat niiliaribus,agcr frugibus feren-dis aptilliniuSjidenique fœcundifliinus clh
^ Aferga oppidum.
MErgo in lugo montis exftruftuni à Bani Tcude dccein circiter abeft iniliaribus. Gondicores nonnulli Romanos fuille ar bitritur,quod in vetuftis rudenbus Latinas repe riant literas. Eft auteni incolis nunc prorfus vacuum, verdtii in eiufdeni montis dorio aliud op pidulum vifitur, à textoribus vt plurimum tel? groffioris habitatü, ex quo profpeétus eft in flu-miiia Subu ad Meridiem amp;; Guargæ ad Septen-trionem,à.quibus diftat quinque pafluum mÜi-bus.Incolae nobiles vocan eaudent,tametfi auari nnc,ignan,ab omniq; probitate aliemUinn.
. ^Taufor.
I Aufor ciuitas in colliculo fita,decern ferè j diltat à Mergone pafluum milibus,in qua trecentae numerâtur familiæ,artifices verô pauciffimi, Incolx rudes amp;nbsp;agreltes.nec rites, nec hortos habenr,fed agriculturam tantum exercent, funtque pecoris ditiffimi. Ciuitas porrô in medio itineris lira elt, quà Feflaad Gumeræ montes itur,qua rations auariffimos amp;nbsp;vulhcif-üiiios altiino.
V q t^gf^
-ocr page 352-DtSCKIPTlONTS AFRIC.«
ANtiquiflnniun hoc oppidum ab Africa ms m Guargæ Bmmnis ripa poßtu eft, Ager tœlicilümus, ab Arabibus colitur; oppidum autem beUorum iniuria fic dcletü eit, venune quibuldam tantum locis,mœnium,ædi ficiorum reliquias,putcosque laltem reperireli-ceat. In luburhano qualibet feptimana merca* tus elt frequentilfimus, cui Arabes vicim inter-ede lolent: ad quem nonnuUi quoq; Feflani mer catoreseommeant,bubula cona,lanam,amp; ceram auehùt,liifce enim cumprimis rebus abundant. Innumen tere bic funt leones, verü natura adeo timidi, vt ad puerorum damorem in fugam re-digatur: inde apud Feflanos natumprouerbium eft: Agi« leones, quod in eum quadrare voluut, qui verbis magnâ quidem præ le fert audaciam, ingçnio veto timidulo prxditus eft.
W Narangia.
N'Arangiacaftellum,ab Africanis in colli-? culo non proeul à Lucco Humine con-ftruftum, ab Ezageno decern fere diftaC miliaribus.Agrum habet tœliciflimum,fed nullas pUniçies: in Huminis ripa vaftac funt folitu-dines, frudibus agreftibus,pr«cipuc cerafis mannis refertiffiinx. Fuit hoc caftrum à Lufitanis çxcifum ac depredatum .anno Hegirae.8 9 y. qui Chrifti fuit miHehmus quadringetefimusoôlua gefunus fextus. f Geßra-
GEfira Infula no procul à Lucci fluminis oftio fita, diftat à mari milianbus plus minus dcceiPi à Fella ençuer centum.
full
-ocr page 353-tiBER TER TI VS* Ijf^ tuit quondam in bac Infula oppidulum anti* quum Lufiranici belli inicio defercü. Circa pr*-aittuin Humen multæ lime lolitudines: agri qui excoiantUr, paucillimi.Anno Hegira: oéhngen-telimo nonagclîmoquarro,LulicaniæRexnume rolilfimü hue milic cxercitum, quo in Infulam perlato,exei‘citus imperator munitiHimum ex-ftruxit propugnaculum , quo le amp;nbsp;ab hoftium incurfionibui conferuaturum, amp;nbsp;circumiacen-tes campos occUpaturum fperabat. AtFeHanus Rex,eius pater qui modo inter vinos agit, ladu ram præuidens, qua: Uli infern police, h propu-gnaCuli ædificicationem permiteeret, ingentem €onlcripfiecxevcitum,quô Lufitams fabricatio-nein impeJirec. Verùm tantus fuit impetus boin bardarum,vt rcflanis ad duo palfuum milia Lu-fitanorum cadra accedere non licuerit. Quam-obrem Régi ad vltimam ferc defperationem rc-daéfo perfuafum eft,vt palis folo infixis medium fluminis duobus ab Inlula pafluum milibus op« piereer qua munitione FeUanis eeéiis, amp;nbsp;proximo nemore excifo, confpexerc Lufieani flumi-nis acceflum exiguo temporis intcruallo maxi-nus arboribusoccupatum, ac difcedendi facul-tatem ornnino ademptâ. Turn Rex le facile Lu-litanos viéiuruin fpcrâs,de oppugnanda arec co-gitans, cùm fine militis fui urage earn Confequi non poli et, cum Lufitani exercitus duce pepi-git, vt pratter ingens tributum illi praeftitum, a-pud Regem Luntaniat cfficeret,vt filias aliquot FclTæ Régis prxfefti (quas in vincnlis habebat) «ftitueret, atq; turn cxercitum illxfum dimic-
Y üj teret:
-ocr page 354-• DES CKIPTIONIS AFRICÆ
•eretrquofaflOjclafßi in Lußtaniam rediie.
lt;11 Bâfra.
B Afra ciuitas mediocns familiaiu duo ferè numcrat milia, à Mahtuuete Idndis fik» Fed« conditorc,in quadam planicie inter duos montes exflruéla. diltat à Feifaplusminu» oétuaeinta, à Cafare verô Meridiem verfus vi-ginti fere paflbum milibus. Bafra autem m Arabia? fclicisoppidi memoriam appellata elt, vb» Hali quartus port Malmmcté Pontifex,qui Idri dis proanusfuitjintcrfcélus ert.Mûris atiquando altilfiinis arque munitinimis cinfta:quam dm redorcshabuitcx rtirpe ldrtdis,fuic vibanitati» plena, vfpote in qua Idridis fuccellbres perpétuas tranhgerent ærtates, propter loei amœmta-tem, cuius tam colles quàm plan te tes celeberri-mis olim hortisexculti, lèrendis fru^ibus valde funtaccomtnodi:cùtn propter oppiduli vicini-tatem, turn Lucci flnminisirrigationem. Ohm benc habitata templisép exculta fait,fumma vr-banitate præditis incolis: verùin rarefeente Idri-dis familia, ab hortibus excifa ert. Hodic vifun-tur laltcm mœnium velbgia, incultiq; aliquot borti,fyluertrcs fruétus,quôd corumagri nô ex-colaiitur, producentes.
«^ Homaf.
H Omar ciuitas à quodam Hali prædifti Machninctis difeipulo exftrufta in col-liculo ad ripam' Humims à Cafare circi-ter quaruordecim palTiium milibus Septentrio-nem verfus dirtantis fita,ab ArZillaautcmad Me ndicm fedeenn, tameth cxigua fuenc, muni»’ ta*
-ocr page 355-LlBEk TERTIVS. t^d tarnen 5lt; pulchra exftitit, amp;nbsp;fertiliffmiis agrisj horcis ac vicibus omni lruéhiuni wrietatc refer tis, exornara. Incolæ lini plurimum colli gen tes cextrinam exercebât, vertun Arzillaà Luhtanig oecupata, hæc quoque deferta remanlit.
^ cAntiltetie/criptio.
ARzilla feu Africanis AzeHaJpaciofa ciüi-tas ad Oceani lictus à Romams ædificata^ à fleto Herculeo dirtat feptuaginta plus tninus pafluum milibus,à Pella verô circiter een turn «Sc quadraginta. Paruit quonda Septac Prin tipi Romanis tributario,aGothis oecupata,qui amp;nbsp;Irunc in principatu confirmarunt,i Mahüme tams veto anno Hegir« nonagelimo quarto capta fuit, qui per ducentos viginti anlws vrbem feruaruht,donecAngliingenti exefcitu Gotlio-rum perfnafu obfidione ciuitaré cinXerunt,Go-thi autem cUm Anglisinimicitias alebaht,quód Gotlu Chriliiani,Angli verb idoloruMi cültores èllént, vertun boe illis à Gotbis perfuafntn fuiq Mabumeranos Europa cxcefl'uros fperantibiis. Anglus foelici Marte pugnauit,capta vrbemferro amp;nbsp;igne ita deleuit,vt vniis vix faluus effuge-rit,actriginta fcre anniS incolis vacua remahft-rit.Polfea verb temponbus Pontificis CorJoüae ( qui Mauritania; iinperabat ) rurfum repatari, inodisip omnibus augen,di tan,ac munitior rcd-di ccepif.Incolae fuerót Iocüpletes,doófi,armisq; exefcitatilïimi.Ager amp;nbsp;frugib.ferendis amp;nbsp;omnis generis leguminibus producendiseftperebmo-dus fed quüm à montibus decent fere dilfet mi Uaribus,magna ferunt lignorü penunam,vcrùin.
V liij «t'
-ocr page 356-OESCRIPTTONIS AFRICA
tfarbonibus Haraide (vc diximus) aduedhs, vtmî tur. Anno Hegira: othngenteiimo otinageiuno fecundo,cximprouifoa Ludtanis amp;nbsp;oppwgnata amp;nbsp;capta ell, incolis omnibus in Lulitania abdu-ftis,inter quosamp; Mahumetes fuit hodiemusFef fanorum Rex,qui tuin feptem annorù puer vnà cum lororcula eiufdein gratis panter captus ex-llitit.Huiusenim pater cùm ab co per bæc tenv-pora defeciflet Habat pronincia, Aizill* habita* bat, quû Seriphus trucidaco Habdulaco vltimo Älarinorü ftirpis Rege,ex ciue FeOanoin Regnû populi lauorc cucéluîcft. Deinde Saïc Abrare-gnandi cupiditate alleélu»,teneauit Feflam occa pare,feque Regem create:.verùm Scriphus fuafu cuiufdam fui cofiliarij qui Saiccognabonc per* tinge bat, magno foo Tkiiperio eum in fuga ade-git.Porró cùm Seriphus conlilianum huncTc-mefnam inifilfct, quó eius Prouincue popnlum de rebus nouis cogkantem pacificaret, reuerfu» Saic, oélo Hiilmni Arabnin exercitu Feflanoua integro anno obfe(la,ciaiü proditione facile pontos eft, ac Seriphum eum vniucrfa familia ad Regnum Tunetenle profitgere coegit.Quo tem poreitaque Saic Feffamobfidebat^Rex LuGta-nia: cla(ïe,vr diximus,in Africain nMfl'a,Arzilbm occupauit,Rexque modernus cum fororcula in LuGtaniam capriuusabduélus€ft,vÉH lepte coii tinuos tranfegit annos, intra quos exaôiilîme LuGtanum idfiomadidieit.Tandem ingcnti nu-merata peetmia,pater filnime LuGtama reuoca-uit, qui ad Regnum afcitus, propter conluetudt nem quam cum LuGtanis contraxcrat,RexMa hu*
-ocr page 357-t 1 B K R T E R T I V S. »57 ' feumetes Lufitanus appcllatus fuit. Sæpenuinc-ro pölhnoJum vindiéfam de Lufitanis fumerez necnon Arzillani iibi ademptam recuperate co-natus eft.Primo ciuitatcm eximprouifo cum o-mnibus copiis adortus bonam muri partem fo-lo aequauit, eamhuc ingreffus,Mauros omues in feruicucem redaétos iiberauic. Chriftiani fe in ar cem receperunt, Regt poll biduum deditionem poUiciti. Interim fuperueniente Petro Nauarro cum expcdita clade multaru nauium, perpétua bombardarum ciaculatione, Regem non foluni ciuitaté dimittere,vertun cüm toto cxercitu ab-fcedere eoegeruntrpoft hare ita per Lufitanos o-mnibuslocis communitafuit,vt prxdittus Rex earn recuperare tent ans, fimitro temper pugna-uerit Marte. Cùm in hac obfidione apud Regem dipendium merercm,c noftris vitra quingentoa interfcéfosnumeraui.Durauitautcm id bellum ab Hegirç anno noningentefimo deemroquarto, in annum nongentcfimü vigefimom primum.
q Tingis cittitas.
T Ingis qnç Lufitanis Tangiara,amplaamp; an tiqua ciuitas,ridtculaquorundam Hi Hori corum opinione conditorc habtiic Scd-dcd Hat! filinm.qui vt aiunt rotius mundi impe lium gerebat. Huie in mentem venifte dicunt, vt vrbem exHnieret qux pulchritndinc corn Pa radifo cerrellri certare polTec.Muris igitur ameis rrbem cinxit, domibns tefta addidit aurca amp;nbsp;af gentea,in quorum ftrufturam maxima à totius orbis ciuitatibus tributa excgit.CIaffici verb Hi-ftoriographi à Romani# in Oceani littore n#tem po-
-ocr page 358-DESCRIPTION IS AFRICA
poribus conditam affirmant,quibus amp;nbsp;Granatf Regio fubadta fuit.DiiUc à freto Herculeo tngin ta fere miliaribus,a Fella autem centum amp;nbsp;quin quaginta. Ab co autem tempore quo Gotbi Gra natenlibus imperabant,cœpit bate ciuitas Sept^ parère domimo,donee in Maebumetanorum po tcllatem cum Arzillaperuenit. Vrbanafemper^ nobilis,beneque excuka fill t,llru6bu risque lum-ptuofilbmis varij generis admiranda. Ager non admodum fœlix,ncc frugibus ferendis valde ac-commodus:ea;terum valles babet proximas,quç fontibus affiduis irrigatae omnium generum fru étibus fœcundiffimam reddunt.Reperias quoq} extra vrbem vites aliquot,verùm in lolo areno-fo.Incolis frcquentilfima permanfit ad ca vfque tempora,quibus à Lulitanisexpugnata fuit Ar* zilla: turn enim eines rumore bellico perterriti^ colleftis rebus omnibus,Feflam profugcrunt. Turn Lufitamæ Regis priefcftus,quendä ex du-* cibus fuis eo mifit,q tantifper in nde Régis cam côtinuit, donee Rex Feflânusconfanguineo bue iniflb, maximi momenti Kegionem montibus Gumerç Cbriltianis inteftis vicinam feruauetit. Verùm annis viginti quinq; priufquâ ciuitas irt poteftatem Lufitanorum veniret,Rexcô clalTem miferat,fpcrâsforè,vt auxilio delbcuta dum Fef-fanus contra Meenafios rebellantcs præliafetury facile deditionem faceret.Aft prêter opinioneirt paébis cum Meenafe induciis, Rex conGliafium Inllruélo excrcitu bue mifit,qui Lufitanos adot tus maxima ftrage atrecit,eorumque dueem in-» terfe6luin,Fcflam nouam in capfa defern,atone
-ocr page 359-L I B I K T F. R T I V S. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;f jl
loco emincntiori ftatui, quo omnibus confpi-cuus effet,iwiïit.Pofl bæc Lufitanus nouas colle git copias,quibus ex improuifo tempere noÜur no vreem aggreflus,omnibus fere mterfeftis vi-ftusamp;: in fugamcompulfusclt.Verùm quod Lu fitanus duobus illis exercitibus efficerc non po-tmt,tandem vei minimis copns, paruaque l'uo-rum tirage,vti fupra diximus,peregit. Noltris temponbus Felîz Rex Machumetes nullam non tentauit aleam,quo hancrecuperaret, verùm né admodum fœliciter illi iucccltiffc inteHeximus, tanta femper fuit Lufitanorû in armis præftan-tia.Hsic omnia afta funt Hegiræ anno nongen-tefimo decimo feptimo,a Chnllo autem mille-timo quingentefimo oétauo.
^ Captr ET^ghtr,hec eft,palatium minuf.
EXigua bæc ciuitas à Manfore Marocci Re gc ac Pontifice in Oceani litcorccxltrufta tuiqdiftat à Tinei circa duodecim,a Septa tere deeem amp;nbsp;ofte panuum milibus. A Manlore porro conditam ferunt,quód enm lingulisannis in Granatefem prouinciam traijciendum effet, difficilis per afperos Sept« montes effet cû exef «tcutranlitus,priufquam ad mare defeenderen Sita elf antem loco aperto amp;nbsp;amœno,coi Grana tenfis regrti ora ex aduerfo refpondet. Populis olim rcfertiffima,textrinam amp;nbsp;mercatura exer-cuit, reliqui fere omnes naut« funt,qui merces Barbaricas in Europa deuebere folent.Hanc Por tugälli« Rex infperata oppugnatióe occupâmes Feffanus aucé modis omnibus earn recipere co ftitus dl, verùm infaullo femper Marte. Incidc-runt
-ocr page 360-DESCRIPTIONIS AFRICA runt hçc in Hcgirç annum oftingentefimü fcxi gefimuin tertium, Chrifti aucem.14.64.
4( Sefitd maxima auitas.
SEpta, quæ Latinis ciuitas,Lulit.-iniS autem Scupta appellatajecundum dafficos autho res à Romanis in faucibus frcti Hcrculei æ-dificata,olim totius Mauhtaniç metropolis fuir, quare Romani earn nobilitarûtjfuittj; in ea fum ma vrbanitas amp;nbsp;ciuium frequëtia. Deinde à Go this occupata,principem in ea conifitueruntje-manlitq; apud eos principatus,donee Mahumc-tani Mauritanix fines ingreffi,hanc quoq; vfur-pauerunt. Cui rei occafionem probens lulianus Septæ comes, iniuria a Roderico Gothórum amp;nbsp;Hifpaniic Rege affeftus,cum infidelibus conuc-nit,cosque in Granatam introduxit,atquc vt Ro dericus amp;nbsp;vita amp;nbsp;regno fpoliaretur efFecit.Mahu metani igitiiroccupatam Septam Pontifici cui-dam fuo Elgualid Habdulmalic filio,qui tü tem pons Damafcum incolebatrefcruaucrunt,anno nonagefimo fecundo Hegiræ. Ciuitas ab eo tem fiorc in proximos vfque annos, mirè cum inco-is turn omnis generis nobilitate accreuit, adeo vt Mauritania.’ totius pulcherrima,meliusq; ex-culta euaferit. Frequentia habuit tcmpla amp;nbsp;ftu-dioforum collegia,ciues litcrati(Timos,amp; qui æ-neis opcribus fingulari artificio fabricatis exte-ros excellèrent,cuiufmodi funt candelabra,pel-ucs,calamaria,aliaque id genus ex «ere conféra, quæ perinde elegantia habebant, ac fi argen tea vel aurea fuiflent. Habent Icali amp;nbsp;in huiuiinodi rebus conficiendis non parum gratig, vcrùin ni-
-ocr page 361-LIBER TERTIVS. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;IJJ
hil omnino fi hçc refpicias. Extra ciuitatis moe-ma ampliffima iiint rura,co præfcrtiin loco,qui vitium frcquentia conlituï,vinetum dicitur;vc-rùin ager ftenlis amp;nbsp;alper eft, quare magna fem-per ilhs frugum caritas,Extra amp;nbsp;intra ciuitarein patet amoenus in Granafç oram ad fretum Her-culeum proipettus, atque hinc dmolcuntur ani malia,quód cius interualli latitudo duodecim 14 tem lir miliarium. Verü calamitofa ciuitas pau-cis abhinc annis,ab Habdulmumene Rege ac Pó tifice multis incommodis adeéta elt; quam con fecucus,fcre ad intemjeionem redegit, nobile»^; perpetuo multauit exilio. Nee mu'ltó port à Re ge Granatcnle meliora (uftinuic,qui ciuitate oc-cupata prçter memoratam cladem nobiliores de potentioies eines Granatam migrare iuilit: deinde anno D.C C C. X V111. Hegira: a Lufitana clade capta,quotquoc inerant eines anfugemne, Abu S4iid per ea tempora Fedanorum Rex,nul lius precij homo,liane recuperate neglcxic ; verum 41ato inter faltationes amp;nbsp;conuiuia nuntio, vetuit ob eum rumore diei celebritatcin inter-rumpi ; quare pcrmifit Dens,vt noéte qnadam enm fex bins a Secretario cui multnm fidebat, interficeretur, quód fe illins vxori commilcere voluidet.Hæcinciderunt in Annum. 8îi|..Hegi-yx. Fedano imperio per oßennium Rege derti-tuto,fuccclfit trucidati Regis ex matre Chrillia-na Hlius,qui eadé nofte qua Rex confodus fuit, Tunetuin profugerat: hune Abdulacum vltimu Marinæ fannhæ Regem appellarunt,qui,vt fu-
periys di^,a populo panter occifus eH.
T(h
DESCRIPTION IS AFRICA
TetteguM duitM.
EXigua hæc ciuitas a prifcis Africanrs dece lt;!fe oilo pafluum millbus a frecoHcrculco fexque ab Oceano condita, a Muchume-tanis quo tempore Septam Gothis fuliulerunt, occupaca elt.Fcrunc Gothos cius ciuitatis domi mum m prmcipcm mulicré altero oculo carcn-cent tranltQlille,quz fmgulis hebdomadis veCti-gal receptura hue veniens, ciuitacem mcolæ ver naculo idiomate Teteguin, hoc elt oculum, voet tarunt.Exmde aLulitanis hello fatigata amp;nbsp;ex-puguata,ciuibus aufugientibus, annisplus minus nonaginta quinque inculta remanlit: po(t quos a tiranatente quodam præfeâo, qui Granata a Ferdinando CathohcoHifpaniæ Rege re-ceptajFelTam cum exafto Rege peruencrat,rellau ran, rurfusque habitari coepta elh Virum hunc militia darum,amp; virtute bellica in Granatenfi beUomfignem, Lufitani Almandalum appclla-banc Hic ciuitatis huius dominium conlecutus, facultacem reædificandi obtinuit,nouisq; cinxit mœnibus, munitiffimaquearcc exfiruéla, altif-fimafofiaeoinmuniuit.Perpetuum deinde cum Lufitanis bellum gérés,Scptam,Calaram,amp; Tin« gm grauißimis damnis afficiebatmam trecentis Granatenfib. leéliffimis equitibus, creberrimas in Chriftianos incurfiones faciens,quos capti-nare potuit, contmuis labonbus in propugna-culorum 1'uorum inunitionc macerabat. Qiion-dim hac tter faciens tria vidi captiuorum Chri-ftianorom mtllia,qui laneo facco veftiri,noftein in folhs lubterrands concatenati peragebant.
fuif
-ocr page 363-LIBER T E R T I V 8. t^O
Fuit hic princeps ingenio erga exteros cumpri-mis Überall, paucisque abhinc anms altero ocu-Jopugionis içlu,altero leneôiutc priuatus,obuc, Ciuitacem neppti, fprtilliino hotnini tuendam polt mortem reliquit.
ig tiabati montes.
INterHabati montes odo funt cxteris celc* briores,(^ui a Guineræ populis habitati,ean« dem ferc vitæ confuetudinein referunt ; o* nines liquidem Maclmmetanü dogma tuentur, tametii vinum contra eius præceptionc bibant. Corpons habgt;ti( fuut elegantes, laborû amp;nbsp;ærum paruin patientüfimi, verum armis ferendis m-COmmodi,Fefl’ano Regi paient,a quo fupra mo-duin tributo grauantur,adeó vt prêter nonnuU los (veluti fuo loco dicemus) paucilfnni medio* writer veftiri poflinr.
i| Rahona mons.
VIcinushic mons Efageno patet in longi-tudinein triginta pall uuin inilib in lati tudinem duodeenn. Abundat oleo,rnelle ac vitib.Incolx potiffunum (aponi conficiendo çeraeq; expurgandæ vacant. Vini tam atri quain albi maximam copiain referunt. Pendunt Fcfla no Regi tria aureorum milia, quibus Efageno prxfcclo allïgnatis,qu?,driHgenti in vlum Regis »duntyr équités.
^ Beni Fenfecare mons.
SVperiori contiguus, cjirciter vigintiquinq; palTuin milUbus in longitudincm, oélo in . Utitudinem patet. Supradido monte cul* doijumUos habetçoriar ios,ac tel» groffioris te* • nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;xto*
-ocr page 364-LIBER TERTIVS.
Stores,plurimum item ceræ prouencum, Singu lis labbati dicbus celebrem habenc mercacum, ad que omnis generis negotiatorcs,dc mercimo-nia tanta frequenriaconueniunt,vtdc Genucn-fesceræ de bourn tergoribus eóparandis eo que-que conueniant, qua: in Luiitaniam de Italiain curant xfportanda. Colligitur ex hoc monte fex ir.illiura aureoru cenfus,quorum tria milia Efa-geno prsefeélo,reliqua Fifeo Regio cedunc.
If Beni Haros mons, CAfare vicious in Septentrionc ofto mil-Hum paffibus,in Occidentem viginci ex« tenditur. Laritudo fex palluum milibui confiât. A nobilibusohm habitatus populo re-fertusextitit : verùm lis tyrannidem exercenti-bus,Arzillaque à Lufitarns occupata,a plebe de-fertuseft. In montis faftigio nónulla hodie funt rura: reliquum incultu eft. Qiio tempore fecun-dam fortunam expei tus eft,Cafare præfeélo tcr-na aureoru millia in fingiilos annoa numerabat.
^ Chebib.
REperias in hoc monte fex aut feptem ar-ccs,vrbana ac honefla gente habitatas: nam Tingi à Lufitanis occupata,ciues eo fe receperunt,quod viginti quinque fakem paP fuum mUibusaTingi dilfituscfl’et. Incok fre-quentibus Lufitanoru excurfionibus molcllan-tur: montis veto cenfus à Tingitana clade dimi-dia parte imminuti,detcrius indies habcnt,quod f)ræfidium triginta pafluum milibus ab eo eol-ocatum,opportune fuccurrere non queat,quo-ties Lufitam omnia variantes ac depr^dantes.in cum
-ocr page 365-LIBER T E R T I VS. lÂ
cum excurfiones faciunt.
^ Bent Cheßen.
Vifendæ aititudinis nions eftjioftibusque acceifu difficiUimusuuni prçterloci mu nitiOnni naruram,incolas habet validif-fimos. Hi ciim ægrè admodum principum mores ferre portent, arnus tandem illomm expug-nata elf luperbia, Quique antca magnates erant, ad abicéfiOimam nunc redafti funt côditionem. Adokfcés quidam apud hos ex nobilillîma Ihr-pe ortus,cùm rulficorû fæuitiam ferre non pollet, ad Regem Granatæ militatum abiit, apud quem ftipendium aliquandiu inter Chriftianos meruit : tandem rei bellicæ exercitatiffimus ad fiatrios rediit mótes,vbiequitum certo fibi col-cdo numéro,earn regionem à Lufitanorum in-curfionibus tutam leruauit:quod vbi Feflæ Rex animaduertiflet, huic quinquaginta balilfanos addidit, quorum auxilio modis omnibus fecuri eflent omnes vicini montes. Verùin podquam iuuenis ille Régis fibi vfurpare tributum cœpif-fet quod ex eo .note Iegcbatur,Rex indignatus, maximum in hune mouit exercitum. fed inox ad pœmtentiam adduélum iuuenem,Rex Seu-fanonis ac totius illius regionis conftituit prin-cipem. Huic quidam fucceflit qui ex Mahume-tis atque Idridis Eertæ conditoris progenie erat ohundus. hic apud Lufitanos notiffimus, atque propter generis nobilitatèm (fuit enim ex ea familia quæ Helibenres dicebatur) maximi fem per fuit nominis.
Ahns ^gerit.
X DiftaC
-ocr page 366-DESCRIPTIONIS AFRICA
DllUt à Cafare niinori Meridiem verfus oéto ferè paifuum inilia, pateùy, in Ion-gum decern, m latum veto tria miliaria, ager illi tœcundiirimus,arboribus quondam co-pioliliimus, quas incola: in nauium itrutturam demeflas Caiarem milcrunt;erat enim turn tem pons Calan nauale celeberrimum.Deinde etiam amp;nbsp;lino fœcundiHimus tuit, habitatorcs partim textores, partim nautæ fuerunt. V'crùm eodem tempore quo à Lufitanis occupatum fuit oppidum Cafar,ln quoque montem dcferuerunt:bo-die tarnen domos omnes arque icdihcia integra reperias,perinde ac li luos adbuc haberét incolas, m Mons Quadra.
EXcelfiffimushic nions médius inter Sep ta de Tetteguin,habitatores habet validiHi-mos armisque exercitatilïimos,quàd fane abunde videre licuit in eo prælio,quod Granatç geflerunt côtra Hifpanos: vbi huius mpntis milices foli plus effeccrunt,q reliqua omnis Grana torum armatura. Ex hoc monte originem traxit quidam, quem illi Hellul vocauerunt: hicaduer lus Hifpanos præclara edidit rtracagemaca,tuius ret hilloriapartim profapartim carmine deicri-pta, tam apud Afros quàm Granatas feruatur. Hic tandem bello Hifpanico (quo vidus fuit lo-fephusEnelir Marocci Rex atque Pontifex) in quoda caftcllo Cataloniæ interfedus fuit,quod Xlauri Aquilæ caftellum vocant. Eodem prælio Maurorum interfeda font fexaginta millia,neqi quifquam ab ea pugna fuperf uit,praeter Regem cum aliquot nobiliU Hæc autem anno Hcgiix lex-
-ocr page 367-L I B E R T E R T I V s. 1^2
fexcentefnr-ünono a6lafuit,àChrifto aucé nato milkfimo centefimo fexagefinio. Abeo tempore Hifpani fœlici femper pugnauerunt Marte,ica vt omnesciuttatesà Mauns an tea libi ademptas recuperaucrunt. Ab eo vero tempore m eum vl* que annum, quo Rex Ferdinandus Granata oc-cupauit,interic6li funtanni ducenti oéiuaginta quinque fecundum Arabum calculandi rationc.
^ Bem Guedarfeth mons.
NOn proeul à Tetteguin litiis eft,incolarü numero ditiflimus,quanquam non vfq; adeo fit latus. armis omnes fefe exercée, apud Tetteguin principe ftipendia merent,hunc maximé obferuant,atque quocunque velitprx-datü inter Chriftianoscomitantur:ninc fitquód nullum Feflç Régi enumerent tributû,nili forte pro agris, vel minimum foluant cenfum. Pluri-muln fibi fùmunt ex illis montibus vtilitatis, prouenit enim illic maxima buxi copia, vnde FeiTani peftines conHeere folent.
f Emfa FeJpe Re^wnts defcriptio.
Abet hæc Regio in Occidente initium non proeul à treto-Herculeo, extendi tur Orientem verlos ad Humen vlq; Nocor,
qui traftus circiter centü amp;nbsp;quadraginta eft mi-hariorum. Ad Septentrioné prima lui parte ter-niinatur Mediterranen mari, vergitq; Meridiem verfus per quadraginta miliaria,ad eos vfq; mon teis,qui Humen Guargam,lioc eft,Feflat territo-rium,refpiciunc. Hæc Regio prorfus dt afnera, frigidiffimii montibus plena,in quibusvaltifli-mas reperies folitudines, arboribusqi elegantif-X ij limit
-ocr page 368-DKSCRIPTIONIS AFRICA
(îmis atq; retliffiinis refertiffimas: nihil hic frù menti proucnic,quanquâ lie latis copiolam ha-beant vinearum,hcuum,ohuarum,atqj amigda-lorum copiam. incolas habet hæcRegio vahdif-fimoSjVerùm potatiomb. plus latis deditos,adeô vt tantum vix libi lenient, vnde veftes emant. Rara hîc arméta, bona autem caprarum,afinorû atque limiarum multitudo in iis montibus re-peritur:oppida ranllinia: caifraatque pagi cum plura,donios exllruunt vililfimas ablque vlio ta bulato, equibbus Europa; non adeo difiimiles, quibus tectum ftramincum luperadditur,aut ex arboriimcorticibusconfeéluin.Omnes huiusre gioms Incolæ nodum Gurgulionis eminentif-iimum habent,monbus autem ineulti l'une atque rudiffimi.
«Il Terga.
T^ Xiguum hoc oppidulü à Gothis (vt non-nulli voluut) in httore Mediterranei cx-Itruétû diftat à freto Herculeo miliaribus plus minus oétuaginta ; tamilias numerat circa quingentas.qui vi bem tingit murus nullius ftre momenti elt.Incolx propemodum omnespifca tores lunt,incredibilem pifcantur pifcium copiam,falfosq; per centum fere miliaria euebunt Meridiem verms. Frequentiflimü ol.im-fuit oppidum, fed ab eo tempore quo Lulitani regioné illam ingrefli funt,cœpit mirum in modum de-crefcere.non proeul ab hoc oppido rigida atque frigidiffima repenuntur nemora . Habitatores etn valentiflinii, agreftiflimi ramen lunt,rudif-finii atq; ab omni humanitate alieniffimi.
-ocr page 369-LIBER T E R T I V S. , jdj ^ Bedis,
ANtiquinnnum elt oppidum in littore mans Mediterranei exlhuftuni,ab Hi-fpanis Velles de Gumera appcllatü fuit, familias numerat plus minus lexcentas. Nô défunt Hiftoriographi qui ab Africanis, alij à Go-tins ædificatum fui lie fcnbant,quomodocunq; fe res liabeat,adhuc incertum elt. Inter duos vi-fendæ altitudinis montes litum elf ; non procul vallis elt amplillima,in qua aqua pluuialis amné format. EU autem huius oppidi medio forum quoddamjin quo frequentilbmæ funt officinæ. vilitur amp;nbsp;hic templum auguif um;magna hic elt aquæ potabilis caritas, omnibus enim ad vnum «undemque puteum confugiendum elt, qui m luburbio iuxta lepulcrû tuiufdam eft,qui quon damapud illos maximi fuit nominis.verùm no vfqueadeo tutum elf nodu illinc aquam petere: elf enim in ea magna fanguifugarum copia. Crues in duas diuifi funt partes; liorum emm non ^nuUi pifcacores, alij piratæ funt,qui tUiriftianis non paraam quotidie adferunt molelfiam: maxima repentur in montib.illis arborû abundan-tia,quç nauibns afq; trircmib.fabricandisaptif-lim.a; funt; amp;nbsp;qui montes incolunt,nihil aliud ferè operis exercent,quàm quad ligna hue atq; illuc conuebunt;minimum apud illos ffumenti prouenit,quare panem ferè hordeaceum confi-ciunt; vefeuntur autem obfonij loco pifciculis quibufdam (fardeUi itali votant) alhsque id generis pifcibus;cll enim tanta illis pifeium copia, vt vnus reba extrahendo né fufficiat j quart qui
X nj piC
-ocr page 370-DESCRIPTION IS AFRICÆ pifcatores ea in re inuare voluut,pro officio pi-fcatunbusexhibito bonam pilcium copiam re-£ipiunt,quin amp;nbsp;obuiis quoqi multum pilcium dono dare folent. pilces autem (alios ad vicinas mittere folent regiones. Eft longa in hoc oppido ludæis platea,in qua amp;nbsp;œnopolas nonnuHos re-peries;vinum ante ceu neélarquoddam bibunC. Solent amp;nbsp;vefperi vinum in fcaplus lecuni con-feiTe,atque fic bibendo atque cantando per fiu-men fpatiari.Eft in hoc oppido elegantilfimum quodJam caftnun, vei um non admodum mu-nitum,in quo fe oppidi præfeétus contincre fo-let;non procul hinc paUcium eft regium,cui ad iunélus eft hortus amœnilfimus ; ad maris ripä nauale quoddam eft,vbi triremes aliæque naucs præfefli fumptibus faibricâcur,quibiis illi Chri-ftianosmaximislolent afficere mcómodis;pro-pterca quód Hifpaniarum Rex Ferdinandus in-fulam quandam armis fibi occupauit,quac huic ciuitati ad vnum miliarc ex oppofito nta eft,in q^ua propuenaculü quoddam m fcopulo exftio «urn bombardis atq; militibus muniuit, ita vt ■nee tcmpla lam diéti oppidi tuta erant, nee etii bomines,qui perplatcas incedebant,quin maxi ma illorum pars quotidie bombardarum ièfib* interficeretur; hinc faftum eft quód vrbis præ-feftus auxilium à Rege Felîç petiuit, qui ingen-tem contra Chriftianos milit exercitum, veriim Feflani infœlici omine dimicauerunt,partim e-nim capti,partim interfefti funt:perpauci qui fuga fuç confulucrant faluti,faucij Fenam redie» runt, ieruarunt igitur Chriftiani hanc infulam duos
-ocr page 371-LIBER TERTIVS. 1^4 duos fere annos: deinde cuiufdam Hifpani per-fidia, qui inlulie præteftum propter lioi adem-ptam vxorein interfecerat, in Maurorû redafta fuit deditionem,Chrilhani omnes crucidati; il-’ lorum nemo à cede exceptus,prçter proditorem Hilpanü,qui propter egregium hoc faemus magna accepit à Bcdis præfecto atque à Rege Feflj præmia. Huius rci hidoriâ cum Neapoli effem, forte à quodam audiui, qui lus omnibus inter-fuerat,dicebatque hçc afta fuifle anno à ChriRo nato millefimo quingentefimo vigefimo.Nunc autem infula hæc accuratiflimé à inilicibus Fef-fanis feruatur: nullum enim propinquioré portuin in Mediterraneo Fella habet,quanqui centum amp;nbsp;viginti dillet miliaria. Solent Vene torn triremes häc iufulam quotannis aut alternis an-nis inuifere,atq; cum ulius loei incolismercium permutationem facere,aut interdum quoq; prae fenti venderc pecunia;deinde merces ex hac infula colleftas Tunetü, Vcnetias,ad Alexandnam aut etiamad Barutum deuehunt.
^ leUes-
ANguftum ed oppidü in littore Mediter ranei exftruélü,diltat à Bede fex tere paf fuü millia;portusell frequentiffimus,in quo naues fe recipere atq; à maris fçuitia tutâs feruare folent;nó proeul ab hoc oppido frequen tesfunt montes, vaftæqne folitudiues pirns co-piofiffimae ; noftro hoc fæculo reman fit incolis vacuum, idque propter piratas quofdam Hifpa-fios,nifi fortalTè aliquotadhucreperianturpifea lorum cal ul«,qui perpetuà hbi ab Hifpanotum X iiij la-
-ocr page 372-DE SCRIPTION IS AIRICÆ latrociniis tiinétcs fedulo fcmper obferuât,nntt» naues alignas aduentare videant,quibus conf pe-cHs,inox ad vicinos montes contugientes, ma-gnam inde annatorum feciim adducut copiam, qui aduentanci Hilpanoruin aut Lußtanorum claffi facile re filtere poffint,
T Rcquentiffimumhoc quamuisangufluin 1 oppiduliim,in npa fluminis cuiuldam ex ltniétum,di(tac à niari Mediterraneo duo ferè pafluum uiilia.Fanailiasnunierat propemo dum quingentas/jedificiahic ludillimo modo fa bricatadncolç omnes auc pifcatores funt aut nau tæ,qui inde viftum in alias tranlïerüt ciuitates. cùm enim liïcperpetui fint montes atque nemo ra,nihil omnino frugum prouenire potclt.Repe rias tarnen aliquot virieas atque arbores maxime fruétifcras, alioqui omnibus modis mifera ccnfeturliæc Regio.Incolic pani iiordeaceo nihil habet quod addant,præter pifciculos atq; cæpe. Ego huius Regionis fetoré ex pifeium multitu-dine contraétû,per vnû diem tolerare vix potui, qui fetor miferc totâ cam mfeétat ptooinciam.
«Il Gebba.
GEbha oppidulum mûris vndiq; cinftum minutiHimis,ab Africanis ad littus maris Mediterranei exllruétum cil. Dillat à Bede miliaribus plus viginti lt;St quatuor.Nune incolas habet nunc verb non,idq; pro illius Regionis ratione: omnis qui huic vicinus elt ager, rudis ell,fontibus atque nemoribus plenus. Re-perias amp;nbsp;lue aliquot vincas, alioscp fruélus, vix au-
-ocr page 373-LIBER TERTIVS.
autem ædificium quod alicuius lit momenti; ■ ^ Aftfemme.
MEfemme fpatiofum oppidum Mariti-mum,in móte qui Saret« Regioni con finis eft exftru6tum,fub hoc oppido la tiffima eft planicies, cuius longitudo Meridiem verfus viginti ofto, latitudo aute decern ferè eft miliariorum, per cuius medium præterHuit flu-men Noccore, qui Ern fam Regionem à Gareta dirinnt.Hanc terra incolunt quidam Arabes,qui agrieukura feie exercent, fatis bonam inde colli gentes frugum copiam,quare Bedis Pnneipi cir-eiter quinque millia frumenti menfuras lolue-rc coguntur . Ha^uit olim hæc ciuitas incolas quamplurimos,fuitque illius Regionis fedes Regia, frequentiffimis tarnen femper vexata ineó-modis. Primo enim omnino propemodum de-letaàpontificc Cairaoanzqui quoniam folitum cenfum recufauerant,incendio haneprorfus de-leuit, loei pr«feéfus capite cruncatus eft: caput autem Cairaoan hafte fuperimpofitum delatum eft.Hxcaéta lunt Hegira: annotrecentefimo de-cimo o6iauo. Ab eo tempore per totos quinde-cim annos remanlit incolis nuaa: deinde fub eo-dem Pontifice à quibufdam magnatibus rurfds inhabitari cœpit. Poftremo autem cœpit etiam amp;nbsp;à Cordouæ principe oppugnari. Hic cùm vt-diflet hanc ciuitatc luo regno adiacere in ottua-gelimo miliario (tanta eft enim maris latitudo inter Malagam amp;nbsp;iam diâam regionem) cœpiC primùm tributum fibi inde exigcre:quod s-bi re-curalVenqvel minimo militû numéro occupauit: non
-ocr page 374-DES CRIPTIONIS AFRICA
non enim potuit pontifex tatii brcui auxiliäres initteie copias:diHat enimCairaoan à iamdifto oppido imliaribus plus minus bis mille atque trecentis. Recepta igitur atque omnino deleta, flui prçicftus filtrat ad Cordouam captious miß-us eft, vbi reliquum vit* in catlicnis tranfegit. Nunc autem tantum muri huius ciuitatisvideri polTunt: hare autem aéla funt Hegirac anno oébi-centelimo nonagefimo lecundo.
«' Ben/^dhr mons.
NVnc amp;nbsp;de morttib. Errifæ nonnihil di* camus, primo loco offert fe mihi mons Benigarir,cuius incolæ ex ftirpe Guinc forum orti funt. Eff autem bic mons Tergæ vi cinus,patetque in longum decern,in latum veró quatuor fere paffuum mitlibus . Frequentia in boe monte funtnemora,frequentes vineae atque obuæ.^neolæ omnçs mifernmi atq; pauperrimi. Mira illis pecudum caritas eff: amp;nbsp;quia vini fic fatis bonam babentcopiam,vinum coftum con ficere folent;prouenit in bac regione nó magna aJmodum hordei copia.
lt; Benimanfor mons.
HVius montis longitudo circiter quinde-cim,latitu. autem quinq; eft iniliariorü/ Innumera bic ferme nemora,atque fontes funt: incolæ omnes ^lidiffimi, quanquain miferrimi, cum toto co monte nihil præter vi-num proueniat;cft quidem illis nonnihil capra rum. Eft quoque fingulis feptimanis mercatus, ad quem nihil aliud præter allia, cæpe,vuas paf-fas, pifciculos falfos,nonnihil quoque ftumenti atque
-ocr page 375-B I B E R T E R T 1 V s. j^i acque panid venait adfertur, vnde panem fibi pinleie lolent. Paret autem hæc regio imperio principis Bedis.
ç Bucchuia mont.
PAtet hic irions in longuin qnatuordecim, in latum verô oébo ferc miliaria: hums ha bitacores aliquacö ditiores runqquàm qui reliquos occupant montes: aliquató melius ve-Ihuntur: equorum quoque bonam habent co-piam. Eli enim is irions trugibus feraciffimus: neque adeo magnum hi exfoluunt tributum, idque propter virum quendam inbgnis lanfti-nioniæ apud Beden l'epultum,qui in hoc monte natus erat.
q Benichelit mont.
HAc iter eit Bede Fcllain proficifcentibus: ert ante irions FrigidiHimus,cui frequen-tiffunæ funt fykiæ, fontesq; innumeri.
In hoc nihil omnino frugum prouenit,necaliud quicquam prêter vinum.Hi Bedis quoque prin cipis imperio parent, atque propter crebras ex-aétiones ad fummam inopiam rcdai^i, latroci-niis 1e atque furtis dedunt.
^ Benimanfor.
EXtendit fefe bic irions ad mare per oólo ferè miliaria, vti amp;nbsp;illi montes de quibus lam diftiim ell. Incolx validiffinii funt atque corpons viribus præ1taiitiffimi,c«eterùm ebrietatib. plus fatis addié^i. Satis quidem vini, frugum vero paruam colligunt copiain Illorum fœminæ captas cogunt,ac interea colum circuiw ferentes, nendo tempus tcruiic:harum maxima pars
-ocr page 376-D E s C R I P T 1 o S’ I s A F R I C Æ
pars vel cuiullibct interdum viri admittunt con cubitum, .
_ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^^Benilofephus.
T I Vins montis lacitudo duodecim eft mijl J Hariorum, latitudo autem circicer oéto.
Hiiiusincolæ pauperes funt, viliflimis vtuntur veltibus: nihil omnino apud illos præterquatn paulukim panici prôuenit,vnde tibi panem atrû pinfunt, arque infipidiilimum, Velcûturamp; cæ-pis atq; alliis: fontes m hoc monte turbidiores funt: magna ilhs elf caprarum copia, quarum lac ceu rem pretiodfiirtiam fibi feruant.
f Beni pantel.
FRequentesreperiuntur in hoc monte vi-neæ,fatis copiofa quoq; apud illos eft oli-uarum atq; aliorum fruéluum affluentia. Incolæ miferi (unt,Seufæ principisimperio patent, qui maximosab illis cenfus exigere folet, adeô vt mileris vix fufficere pocefl qüicquid il-hs mons ille gignere poted.Singulis feptimanis ■mercatum habent, in quo nihil aliud-quàm ficus Sole exficcati, vuæ pall*, atque oleum inuc niuntur.Solent hircos atq; captas maftare,quorum carnes adeo fuut inhpidæ, vt non nik far-tagine ftiXæ edi po flint.
1^ Beni Raßn mons.
E St hic mons mari Mediterranco non pro eul à Terga confinis : huius accola* fecuri agunt vitam, eft enim mons omnino in-expugnabilis,omnibusque frugum generibus fc raciflimus,neque vllum exfoluerecogunturtri-butum ; prouenit apud hos fatis bona obliuarû atq;
-ocr page 377-LIBER T E R T I V S. K^Z atq; vini abundantiarnon facile dixerim,quantû montis coftarerum omnium lit fœliciUima; ilgt; lorü mulieres aut cap ras agunt,aut agros colunt.
lt; Seufton mous. NVllum habet vel tota Africa monté,qui cum hoc loci amœnitate lit vllo modo conferendus: ni hoc oppidulum elf om nis generis artificum arque mercatom frequen-tiliimum. hic fe multorum montmm princeps (Sidiheü Berrafed appeUabant) fuain loict habere regiam, hic aliquam in eo monte ciuihtaté introducere cœpit,à Rege Felïç defciuerat arque perpetuum gerebat cum Luhcanis bellum. Hu-ius atq; omnium diftorum montium pagorum incola; ab omni cenfu atque tributo liben funt, femper enim fuum duccm tam pedites quant e-quites fequuntur : exigua hic prouenit frugum copia,cæterùm plurimû lini: vallæ in hoc monte lunt folitudines,fontes pene innumeri. acco-læ omnes vejiitum habent lie fatis ad decorem compofitum.
t^Beni Gebard. MAxime arduus hie mons eft vifendçque altitudinis,è cuius radicibus fluuioh ali qiiot icaturiunt.. Magna hic eft vinearum atque ficuum copia: nihil frumenti tarnen in eo prouenit : inhabitatores viliflimo vtuntur veftitu. maxima illis eft caprarum copia,tum amp;nbsp;bones hic reperias adeó paraos, vt femeftres vix elTe indices. Eft illis lingulis feptimanis mcrca-tus, verùm huiulmodi vt vix vllæ hic videantur tnerces:huc folent conflucre aliquot Fclîæ mer-cato-
-ocr page 378-DESCRIPTIONIS A FRIC.« catores,tû amp;nbsp;niulioncs,qui fruftus ex hoc monte FelFam conuehunt. olim paruit imperio cu-iufdam pnncipis, qui Régi Fefl« cognatione cô iunftus erat : colligebatur autem ex hoc monte duorum fere imlhum aureorum redditus an-nuus.
t^BenHerfo.
HAbuit hic irions innnitos olim incolas. egregium in hoc exflruftum fuit collegium, in quo quae ad legem pertinebanc publice prælegcbantur,quam ob caulam accolæ omnes a tnbutis atq; cxaêlionibus liberi erant: pollca tyrannis quidam Feflæ Regis copiis adiu tus, montem libi tributarium reddidit, fugatis primo incolis, deinde etiam collegium delcuit, m quo reperti fuut volumina plus quam quatuor iniUibus aureorum æquiualentia, viros eru ditiffimos maximique nominis gladio fubiecit: Hæc autem ada funt Hegirae anno noningente-fimo oftauodecimo,hoc elf poft natum Chriftu mïllefimo quingentefimonono.
^ Tet^mn mom.
IAm difto monti vicinus cft amp;nbsp;hic qui Te-zarin ob incolis appellatur ; frequentilfimi hïc fontes,folitudinesatque vincæ:in huius fummitate multa vifuntur ædihcia antiquilfi-ma,à Romanis,quantü ego conijcere potui,cx-ftrufta, hic in fubterraneis foffis, vt antea dixi-mus,Romanorü thefauros adhuc quotidie quç-runt; incolx omnes ignorantifomi funt,atq; ere hris exadionibus miferrimi.
^BeniB/ifeibet.
-ocr page 379-LIBER TERTIVS. »6?
FRigidiffimus hie mons ell, quare nihil o-mnino frugum producit,neque etiam pe eus alere porell, cùm propter ingenté fn-giditatem,tiini quoq; propter nimiam ilhus loci ilenhtatem: huic accedit quod lUarumarbo rum folia eius funt nature vt capras alere non pofiint. prouemt hie maxima nucû copia,adco vt Fefl’am viemasq; ciuitates abunde de his pro-uideant: viix omnes nigræ hic proueniunt,qui-buscibus qnidam(Cibibbo vocant)ab illisconfie! I'olet: vinum co ft urn quoq; conficiunc,ma-lt; Ximamq; vini copiain quotannis coUigunt. La-neisquioufdamveltiuntur penulisjodicesdicas quales kalis in vfu Iunt:habent aute huiufmodi penulae capucia, quibus caput tegunt, adeo vt vix homines efle intelligas; penult autem can-didis nigrisq; maculis funt veificolorcs. hyeme mercatores qui nuces arque vuas palîas ex hoc monte Feflam deferunt,vixcibû fibi repenunt, neq; enim frumentum illis ell neq; carnes, cœ-pis tantum vefeuntur atq; pifeuhs quihufdam falfis,qu:e tarnen maximo apud illos habentur precio: vefeuntur quoque vino cofto atque fa-pis illorum more paratis,ellque hic cibus in ca monte delicatrlfimus: vinum aut coftuin mul-to cum pane vorant.
lt; Beni Guiliel mons.
ALtiffimus eft maximeque arduus, acco-læ omnes ditilfimi, vuas enim colligunt mgras,quibusCibibbum coquunt. Pro-uenit illis apiygdalorum, ficuum, atque oliua-turn maxima abundantia.Practerea nullum Res'
-ocr page 380-LIBER TERT 1 VS.
gi FefTæ tributum perfoluunt, nifi quod qux-hbet familia quartam vnius aurei partem enu-merat, quo liceat libcrè ad FefTx mercatum ad-cedere. Quod fi quifquam Feflanus aliquo illos afficiat incommodo, huncilli aut eius conCan-guineum cùm primiun in eo monte nafti funt, detinent, nee prius Feflam redire finunt, quam probé de iniuria fatiffaéium e1l. Huius montis populi iie fatis elcganti vtüntur vellitu, eltquc illisealibertas concéda,vt quotquot Fedani ex-ulan t, bic libcrè remanere liceat, quin amp;nbsp;exuli-bus quoquc tantifper dum apud illos commo-rantur,vittum prxbent gratis. Quod fi hie mós FefTæ régis pareret imperio,nemini dubiu quin fex millium aureorum numerarent fingulis an-nis prouentü:numerat enim plus quain fexcen-tas eafdemque ditiffimas familias.
«j Aïernit^ mom, ESt bic mons iam difto ferè cótiguus,eiuf-dem omnino generis funt incoiæ,eadem bis eft nobilitis,bbertas,atque diuitiarum prxftantia. Huius mulicres vel propter minima a mantis illatam iniuriam, cótinuó reliélis libc-ris atq; marito inde ad alium migrant montem, nouumq; pro arbitrio fibi quxrunt amatorem. Quam ob caufam perpetuum inter illos bellutn geritur : neq; prius pax inter eos ede poteft,nifi qui poftremo fibi vxorem feru.it, priori marito omne3reftituatpecunias,quasin primis nuptiis eelebrandis impendiebuius rei indices habent, qui miferosminim in modum facultatibusom» Hibus propemodum cxforbent.
Ha-
-ocr page 381-LIBER T E R T I V S. id^ ^ Hagußmt mous.
ÂLtilïimus atq; idem frigidiffimus mous eft, frequentifiimi hic fontes, maximaq* vinearum copia,c quibus vuas mgrasde-cerpunt, magna quoque hic Hcuum,meilis,ma-lorum cotoncorum cit abundantiannala autem coconea maximé odorifera atque elegantilfima in ca tantum planicie prouemunt, quæ montj fubieéta elt:funcamp; lu oleo optimo ditillîmi, m-colæ ab omm tributo lunt iiberi,tarnen illorum nemo ell, qui non in animi gratiflimi lignum Regi Eeflz ampliHima miflitcc muncra:hinc fit quod fccure atq; libéré illis liccat inter Feflanos negociaii,à quibus magnam emunt frumentija næ atque rclæ copiam.Ürnatiffimo vtunturve-Ihtu,qq; prærertim qui in nobiliori huius mon tis parte habitant, lu cnim omnes feré aut mer-caturâ,aut artem aliquam exercent: bona quoq; illorum pars nobilcs lunt.
f Beni fe/itr morts.
Aximus hic mons eft atque incolarum numéro ditinimus,hic nihil ramé prêter vuas jpuenitjvnde fibi Cibibbo cou ficere folent atq; vinum. Accolæ olim ab omni tributo liberi fuerunt,red tandé propter crebras indies illorum pnedationes,atque in exterasna-tiones iniurias,BcdisprincepsFefl'aniimilitibus adiutus,hos omnes fubegit,libertatemq; ademit: numerantur in hoc môte circiter quinquaginta rura, tarnen vix quadringentorum aureorum an numerant cenfum annuum.
LitCitnuf mens.
Mi.
-ocr page 382-DESCRIP TI o N IS A F R I C*^-
Irandae altitudipis inaximcquc arduu» bic mons dl, incolæ ditiffuni, magna iUis enim vuarum patrarum,ficuum,af mygdalprum,olçi,ma!oium cotoneorum atquç citrtorum prouemt atHuentia : amp;nbsp;quoniam dir gintaquinque cancuni miliaribus à Fdla dillant, omnes emuin tipélus eó deuebunt: funt fcré o-mnes nobilcs, incredibili lupcrbia tumidi,adeó Ft nullum vnquam cuiquam perfoluere tributü volucrunt; fciuntenim ülorü montem propter loei mpnitiflimi naturam nó facile a quoqiiam çxpugnari polTcJuc queq; Feflani exults bberi func,lpknüideq; oniiies,adulceris tantum dem-ptis,excipiuntur:nam cùm buius mótis accol:ç maxime Zclotypia laborent, adultères omnino ïidmittcre nolunc. Multa bis à Feflæ rege conce-duntur, propter amplas, quas ex eo monte col* bgit,vtilitatcs.
Bent Cuat^Mul.
ESt bic mons triginta ferè longitudine mi liariumjacitudinc vero circa quindecim; dmiditur autem in tres partes,inter bune atque duos iam didos montes nounuili præterr duunt riuuli. Accoke omnes rtrenuiUinu arque ad arma cxercicatilfimi,fed vitra modum à Fdlç duce cxa6iionibusgranati,qui bngulis annis ab boe monte decem amp;nbsp;ofte milium aureorum bbi tiibutum poft'ulatrmons quiJem vuis,oiiui5,fir cubus atque bnp fœcundiUimus elf, vndc amp;nbsp;bo-ram bbi cuHigunc pecuniarum copiam, verum guiequid iliis celligitur,id in vniuerfum ad Fd-j^iyui red^ dupem. üU epnóp W fyos habet m , nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;boe
-ocr page 383-LIBER TERTIVS. 170 hoc móte receptores, qui miferos miferrimé ex forbcrc foient: inhniti propeniodu in hoc mon te funt pagi atquc vici,quorum nonnulii cencu, nonnuUi ducentas aut plurcs etiam numerct ia milias: militum belle exercitatiflimorû circiter vigintiquinque numerant miliia: perpetuum il Iis geritur cum vicinis bellum. Fell^ autem Rex propter vtnnque intcrfcßos,ingcntem bbi nu-merari iubet pecuniae fummam,adeó vt non pa ruhi vtilitatis ex eorum dilbdiis capiat. Eft rn hoc móte oppidulum he fatis frequens, m quo nahum vix artificium defiderare portes,huius a-ger vineis, mahs cotoneis atqüc citreis teheifh-mus elt,quae omma apud Felfanos diuendûtur; magna quoq; lue ell telz textorum copia,multi hic indices atque caufidici. Eli amp;nbsp;iHis merca-tus fic fatis frequens, ad quem cóHuere foient vi cinórü montium accolz. Xhhtur in fummitatt huius montis ceu antrum quoddam,quod petv Eetuos eiacülatur ignes . Pcrmulti rei miraculo uc alleélqligna iniecere,qirç mox igni confum prafuerunt: neque vnquam huiufmodi tam mi rabilc quiequam in rerum natura vidi, adeó vt plenq; etiam inferorum hiatum efle opinentur.
Beni Gneriagelmons.
IAm difto monti vicinus'ell, incolz tarnen duorum illorum mótium perpétuas inter fe alunt inimicitias. Eli ad huius radices fpa-tiofiflima quædam planicies, quz ad FclTz vfq» territorium cxtenditur, per earn przterHuit Hu« men, quod Guarga incolx vocant. Colligitur ex hoc monte maximaolei, frumenti, atqj Imi co-Y ij pi*-
-ocr page 384-»KSCRIPTIONIS ATRICJE
pia,*Vnde fit vt innumcri hic repcriantur tel« texcores. Aïaxinia tere eoruni pars quxhiccól-liguntur ad Kegem redit,adeo vt qui aiioqui o-mnium dititlimi foret,irdlcrrimi oinniinn ferè funt, idque ob aulicoruin ciebras moleihas. Ingenium illis liberale atque Rrenuum: militum numerant duodecim tere tniiiia,pagos auté plus minus fexaginta.
« Bent ^Achmet Kons.
PAtetin longuin o ét o amp;nbsp;deccm, in latum vero feptem pafluum milia. Arduus ad-moduinell,vaft^ineo lolitudines,magna npud illos proueilit vuaruin,oiiuarum, atque h-cuum copia: ager vero frumento non vfq; adeo foclix elt. Incola; omnes crcbris exaêlionibus à Rege FelTæ indies vexantur. Ad huius radices innumcri reperiuncurfontesatq; Huuioli,quotum aqua turbida, palato minus grata, vtpote qua: piopter aren« naturam calcis giiftum referat. rcrmulti bic repenuntur, qui gurgulionis no-dum cminentiorem habenqquoJ amp;nbsp;dealiis qui-bufdam antca diéfurn eft. Omnes vinum bibüt non dilntum, quod fuAeruefaélum illis durare dicitur in annum decimumquintum,non quód omne vinum illis feruefiatjeruanc emm tV cru-dum,conficiuncq; maxima quotannisvini co6ti quantitarc,quam rads fundo llnéborib.ore verb lationb.feruarc folent. Elt lUislingulis fepti-manisfrequcnri(r,mercatus,in quo vinü,oleum, atque vuas paflas venaliarcpcries.Suntamp;lii mi-fcrrimi,fummaq; paupertaCe infœliciHimi,quod façilè ex eorum veftitu eolligere licet. Perpetu«
Atqi
-ocr page 385-EIBER T E R T I V S. 17» a tq; antiquilfùnæ inter hos aluntur mimici cia:, quarc amp;; rrcquentitlimè ad arma vocantur,
«U zîegt;» leginefen mans.
Ï Am ditto monti confiais cd,extenditurquo in iongum ad decern tere patiuum inilia. In-“■ ter Iwnc atquc lam dittum niontcmriuulus quidam pnctci nuit. Ac coke omnes cbnctatibus plus fans dediti funt, adeo vt vinum ccu ncttar quoddam habeant.Nihil bic omnino fruttuum, fed incredibiüs vini proucnit copia. Capras alunc aliquot,quæ perpetuô in nemonbus illisdcgût, nee aliam prêter caprinain camem aut hircinam. habent.Fuitmilu magna cum hums montis in-colis cöluctudn,craccnim patri meo in hoc mon te nónihil ditionis: fed ægre admodum aut red-ditus aut pecunias inde rccipiebat : non enim dittu facile,quam fint illi homines in fóluendo debito difficiles.
E^ S^ni Alef^aUa mans.
St hic mens iam ditto nee non amp;nbsp;Guargx ftumini confinis. Magna in co conficitur fapouis liquid! quantitas, durum enim cóficere nelciunt. Ad hums radices fpatioliffima dl pla-nicics, quæ ab Arabibus occupatur, quare amp;nbsp;af-fiduum inter illos bellum gen fatisverifimileell. Maximam illi Fdfy Regi énumérant quotannis pecunia: fummam,nec facile dixerim quàm mi ferè nouis indies exattionibus vexentur. Innu-meri in hoc monte funt legis do6lores,atqueliterarum lludiofi: à quibus amp;nbsp;maxiino quotidie afficiuntur incommodo. Hi vinum quidem bi-bunt, populo aucé interdittum die perfuaderc
Y iij #0-
-ocr page 386-DRSCRIPTIONIS AFRICA
tonantur, quanquam il’is parum admoduin à nonnullis habetur fidei. Ab huius tnontis mco-lis non magnum admodum cxigitur tributum, tdque co fortafle quod legis doctores aliosq; in-fignis cruditionis viros atunt.
__ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^ Beni Gnamtit mans.
L Schic mohs Fefla: territorio itaconfinis,vG I y ah eo folq.flumine (itdirtinétos.lncolæo-mnes faponem conficiunt, vndc libi Feir« Rex fex milium aureoiû colligit preuentum annuü. Numeratautem mós ille ruraplus minus vigirr-tiquinque;omnes móciscofta:frugibu3,armen-tis, atque peeuJibus funt téliciffimæ, luh quod magna illis locis lit aqux caritas. Incolae omnes ditifliini, ma^nam omnis generis nwrcium co-piam Feflam coiiuehunt, idque now nih maxi-mo omniü lucro. Nihil in hoc monte pronemt^ quod non ad hominumi fum maxime céducat. Dillatautem à Fefla decern fere miliaria.
^ G/treti feßx regtonis de/ertptia.
Numeratis omnibus cùm ciuiCatibus tunt JL, ,gt; montibus En ificis Regionis,fct]Bitur nunc vt amp;nbsp;de Gareto(hoc dl de Fell« parte fexta)nó-luhil dicamus. Habet igitur hze regio fuum à Melulo dumme initium ex Occidente, in Oriente veró flumine Muluia terminatur,ad Meridiem montibus quibufdam dauditur, qui à de-ferto Numidix vicino nó admodum proeul di-llant: in Septentrionem veró extenditurvfq^ad mare Mediterraneum. Eius latitudo ad mare à flumine Nocorad Muluiam vfq; extenditur: in Meridie vero fluuio Melulopn Occidente mon-tibu»
-ocr page 387-L I É E K T E R TI V S. 17*
Itibui Chaus terminatur. Huiusregionislongi-cudo quinquaginta, latitudo verà quadragin ta td miliarionim. Ager illis fragofus,incultus,at-que andus, Numidiat deferto non adinodumna tura difdmilis. Maxima fere fui parte incolis ed nuda,:ibeo prçfertim tempore quoHifpaniduas huius regionisciuitates prxcipiias übi occupa» uerunt, vti amp;nbsp;fuo dicetur loco.
A/elela Gareti oppidaW.
SPaciofiflimum hoc atquc antiquiffimû 0p» piduin,ab Afris in (inu quodam maris Mediterranei conditum, familiarum numerat duo ferè milia. Fuit olim incolarû multitudinc copioliffimum, vtpote totius regionis caput. Multum fane illi fuit ditionis,maximamq; col» ligebant ferri atque mellis copiam, vnde o nomen loco Îhditum fcnbunt,Melela enim eorum idiomate perinde arque nobis niel fonat. In huius portu bonam nilcabantur muricum multi-tudinem.Paruit ohm hoc oppidum Gothomm impeno: vertun poltcain Mahumetanorum rc' dût deditioné.Gothi inde fugati Granatam con fugerunt,quæ ciuitas inde centum fere miliari-bus, hoc ell quâta ell Inaris interpofiri latitudo, lira eft. Nouris vein temporibus Hifpanianim ReXingente hue mifit exercitum: vertun priuf-quam Hifpani huC appulerunt, ciuitatis incola* auXiliaaFelTano Regepetierat,qui quoniam per id tempos contra Temefintas helium gerebat, exiguum admodum mittere licuit exercitum. Qiiod vbi Melelitæ animaduertiflent. timen te» Me tantill us exercitus Hifpanorum vim ferre nô Y iiij pof-
-ocr page 388-DESCRIPTIONIS AFRICÆ
pG/rct,aflùinptis fecum quifq; quantum potuit iiipeUcililis, ad montes Êuthoiæ confugerunt. Feiranorum autem militum dus, cùm vt minis tiinidulos dues iniuria afficcret, turn etiam ne quid Hifpamsintcgri relinqacretur,domos oés, tetnpla,zdificia,inccndio deieuit. Id fadam eft Hegira: anno oéhngëtefimo nonagclimo fexto: hoc eit, à Cbi ilto nato millelimo quadringente» fiino oduagelimo feptiino. Qu am duitaté vbi Hifpani fie excifam inueneran^nödeferuernnt tame, quin primó arecquadam mumtiUima iß ea exitruéta, tandem eciam paulatim ciuitati» murum arque mœnia reparauerunt, amp;nbsp;m hune vfque diem fihi feruauct unt,
lt;5 Chafafa offpiMtm.
CHafata à iam diéto oppido circiter vigin ti diltac paifuum millia ; egregium tuit oppidum munitiffimis muris cinétum, portuin habet celeberrimü.in quo frequentilfi-mx quotannis videbantur venetorü naucs.Plu-rimum huic populo cum FelTanis temper fuit commercii,nee line magno vtntifq; gentis coin modo ttandem FeUano Rege bello maxime oc-cupato , Ferdinandus Hifpaniarum Rex maxi-mis vndiq; collcdis copiis inltrudifliini cl aile hue venir,oppidunk]i vel minimo negotio fibi occupauit,incolf enim de Hitpanorum aduentu ccrtioresredditi,fuga fibi falutem qaxfierant.
lt; Tezipta oppidum.
DIlTat à Chafafa quindecim tere palTuam millibus in móte quodam altiffimo atq;
, tophaceu exftrudmn,ad quod angufix
H^
-ocr page 389-L 1 B F R T E R T I V S. »73 «juadam via afccnditur : nullam habent aquam, prxteiquâ earn qua: e cilkma quidam hauriri fokc; huius conditores Bcnimarmos fuiUè affir inant,priufquani rcgnum aliquod polfiderétqn hocoppido fua frumcnta rchquiquc omnia bo na feruabant. Turn temporis lecura trant omnia cius rcgionis deferca,nondum enim Garetü incolas reccpcrat : poftquam veró Benimanni tegnare cœperûc,totam liane regionem vna cum Gareto oppido vicinis reliquerunt,ipfi vero ad prouincias aliquante nobiliores fc contulerunc, Inrerea autem lofepbus lacobi Marinorum Regis filius,ratione nefcio qua adduftus,Tezzotam tunditus propemodum dele uit : at poftq Chri-ftiani Chalafan occupauerunt,vir quidam nobi lis nationeGranata,qui in aula Fedani Regis diu vixeiat,is à principe impetrauit,vt Tezzotam à ruina reuocaret. Huius igicur reparati oppidi nunc incolar funt Maurimerpetuu gerunt cum Chritlianis bellum,qui Cnafalan inhabitant.
lt; ^^fggeftffi obptdum. MEggeum oppidulum quoddam in vcr-tice altiflimi cuiufdam montis exftru-ftum,dirtat à Tezzota Occidentem ver fus decern, à mari Mediterraneo Meridiem ver-fus lexferc pafliium milia : códitores habuit A-fr^s, incolx omnes animo funt nobili atque li-bcrali.Sub hoe monte ager quidam eft frugibus feracifTimus. E montibus circumiacentibus ma gna effodicur ferri copia ; huius oppidi imperiü cuidam coceflum eft,qui ex Rcgia rtirpe,hoc eft Muachidm, originem traxit,veiùra pattern habuit
-ocr page 390-DESCRI^TTOKIS AFRICA buitnó vfqueadeo diuitem,qui cum ipfe textöf' eiret,filuni ctiani eandem artem edocint: poftea animofus iuuenis poftqua fnoriuTi aiiorutn genlis atque nobilitatem intellexifl'et, re liét a tela Bedin ad Regem militarum profeétus el{,vbi ali quädiu eques Hipendia meruit: fed quoniâ infi-gnis erat ndicen,Rex ob mulicæ peritiam iHupt Vnice adamauit. Poft hrc cùm Tezzora; prin-ceps ab liQC Rege cótra Chrilhanos aUxilium ro gairer,nobilisille iuiieniscum necentisequiseo iniflus e(l,amp; quemadmodum an tea mtiltis inlo cis,jtaamp; nnnc (trenuinimfi felepræbuitduccm, hondum tamé illius animofitas principein moa uit,cui folumlnodó propter mufices pefitiä gra tiis ede potuit: quare tandé indignatus ad qnofgt; dam quos adhuc habebatattiicos iiobilcs Gare-tum fe cótulit,qüi adiunétis linie qüihquaginta equitibus,in Meggei arcis tuttlam mifernnt:po Rea ab omnibus illorn montium incolis Gc fuif adaifiatuSjVt illum quifqoe pro faeultatum por-tione iuueric. Tandem Bedis princeps coIleCto trecentorum equitum atque mille peditum ex-ercitu,conatus elf iuuenem expcllere, qui mox exiguo illo quem fecum habebat exercitu,ita di micauitjVt boftes in fuga vertit,ac fic paulatim crebris tandem viéloriis liuius nomen omnibus innotuit, vt Fedæ Rex fat is opimum illi adiiin-Xerit prouentumgt;qnem antea Bedis reftoribos dedcrat,vt hoftem Hifpanü furnmis viribus ab ea regione pellerent,atq; ab boe principe Mauri primùm bellandi didicerunt peritium: nnnc an nuum prouentum felbv Rcxduplicauit,adeè vc du-
-ocr page 391-- r I B E R T E R T Î V J. 1^4 ducchtos nunc alat équités,qui armomm præ-ftantia plus valent, quain vicinorum nnlituin duo nullia.
^ Echebdeuon mont.
EXtenditur à Chafafa Orientem verfus ad Humen vfq; Muluiam,deinde à mari Me» diterraneo ad Alendicm in deiertum vfq} Gareti vergit. Incolas habuit dttif(imos,arq; va» lidiffimos : cd autem mons melle,bordeo atque omnis generis pecudib. copioliHimus, frequen» tia hic prata atq; amœniflîma, verùm ab eo tçm Eore quo Cafafa ab Hifpanis fuit occupata,cùm i propter militum inopiam,fe hoftium impc-tum ferre non poflevidcieut,relifto monte attn propriis domibus incendio deletis, ad vicinos fe montes conculerunt.
Hf Benit^id mont.
I G mons extenditur Occidentem ver-fiis ad loca vfqne Nocor flumini vicina, idque per vigintiquatuor miliaria,accô-las habet ditifliinoSjValidiffimos,atque animo li beralilfimos, fie vt omnes hàc iter facientes lau-tiffime excipiant atq; immunes dimittant ; magna illis colligitur ferri ac hordei copia,lætiffima in hoc monte pafeuaqngentem quoq; hic repe-rias pecudum atq; armentorû nUmerum,quam» plurimæ ferri fodinæ in ea planifie font, neque illis nonquâ deed aqua;nihil cenfus perfoluunt. illoruin autem domus qui ferrum edbdiunt,nô procul à ferri fodinis fit je funt: ferrum meicato res globulis Fedam venale deferunt, quando in rirgas reducendi neque vfum habent, neque ar» tem:
-ocr page 392-• r D ES C RI PTI ON I S A FRI C Æ tem:deinde amp;nbsp;vomeres,ligones,aliaquc id genus rullicotum mftrumenca conficiunc,neq; enaiy-bis quicquara ex eo terro haben potell.
ij ^'^^anga» mom, TErminarur hic mós in Mendie cum Chi lala,incolis diciflimis aCque valcntiUmiis copiofus cft:nam prxterquam quod ma-gha bic rerum omniü prouenit afHuenda, iliud quoque habet, quód Cïaicti defertum ad huius radices lit firum,cuius incolæ cum huius mótu populo magnam habent conCuetudinc: reman-fit tarnen amp;nbsp;lue inons incolis vacuus, ab codem tempore quo capta fuit Chafafa.
^ Beni Tettfin mons, IN Mendie iam dido monti coniunôlus eH arque excenditur in longum à Garcci defer-to ad flumen vfq; Nocor per decern ferè miliaria,ex altera parte Ixtifümas atque amœmllî-mas habet planifies, incolæ oinnes liberi, nihil omnino tribun exfoluunt,idq; eó fort albe quód Tezzotan, Meggeuin,atque Bedin militum mul titudine longe antecellant. Huic accedit quód Meggei principe armis aliquando ita luuilTe ere duntur,vt illorü ope id regnuin fibi fit adeptus: magnahiscum Feflanis fempercllamicitia,idq; propter antiquiffimä illam confuecudinem,quç inter eos fuit, priufquam Felîani aliquod fibi re gnum habebant. Pollea Felix quidam caufidi-cus habicauit,qui ex hoe monte natus erac,ille fic priftina illam àmicitiam Regi ob oculos po-fuit, vt libertatem fuis conterraneis acquifierit: fuit tandem de maxima illis cum Mannis amict na.
-ocr page 393-LïBER. TEKTIVS. 17? tia, Uq; co fortafl« quod marer Abufahidi ilUus geutis Regis tcrtij ex hoe monte pacte nobiiil-liiuo fucrat orta.
^ Gudrda» mofis.
E^ St hic mós iam diéio in Septentrione con tiguus,parec in tongum ad mare vlq; Me-* diterraiieumduodecim,in lacum veióvf-que ad Humé Nicor otto fere miliana.Huius ac-coke vaiidi funt,atque ditiffimi. Diebus fabbati kequentifl.iUiscil mercatusad ripam cuiuldam Huuioh ; hue concunere lotet maxima Garetæ mentis meolarum pars, neenon amp;nbsp;Felia: mercatores quamplunmi, qui ferrum hic atque frena oleo commutant,magna enim in lilis montibus proucnitoliuarum copia. Nihil autparum ad-modum vini habent, quanquain Arifica: monti vicini funt, in quo Iele vino plus fatis ingurgitate lólent. Per aliquod tempus tributanj iuc-runt fub Bedis principe, poltea veto opera cu-iufdam doéliffimivin arque concionatorisid eis à Fell* Rege cóceirum fuit, vt tributum tantum pro fuo quifque arbitrio exfoluercnt.lta faéium ell,vt milla fmgulis annis ad Regem aliqua pe-cuniarum luinma,deinde amp;: equis atque manci-piis aliquot,nihil prartereaab illis exigatur, ip PoHrema Gareti deferti pars.
GAretum in tres diuiditur partes,quarum prima ciuitates,fecunda iam diftos mon tes, (huius incolac vulgó Bottoia appel-lantur) tercia deferta cópleélitur,qu« in Septen trione à mari Mediterranco initium habent,atq; iele Meridiem verfus ad id vfque deferui exten-dunc
-ocr page 394-; DESCRIPTION IS AFRICA dunt quod illi Chaus appeHitant: in Occidente cum iam diétis montib. tcrminatur,in Oriente verô elauduntur fluminc Muluia. Harum iongi tudo fexagintaeft miliariorum,latitudo veto tri ginta. Afperi funt atque aridi,adeo vt hic nihil fere aquae praeterquam in Humine Muluia repe-rias. Muka in hocdeferto reperiunturanimaliu genera, qu^lia idetiam deiertum Lyhiæ gignir, quod Numidia: adiacet.Æftatisteniporib.multi Arabes in Muluia: fluminis ripa feie continere folent, pr*tercaetiam amp;nbsp;populus quidam fero-Giffimus,Batalilavocat,qui cquorum,pecudum, atq; camelorum numero ditiflimi funt, hi^er-petuumcum Arabibus vicinisgerunt bellum.
^ Chaus, hoc eftyfcptim^c Feßa re-gionit defcriptio.
Icitur hacc regio continere tertiam FeiTae partem,extenditurenim à flumine Zha in Oriente atque Occidentem verfus flu
mine Guruigara clauditur; fic vt longitudo fit centum amp;nbsp;nonaginta, latitudo veró centum amp;nbsp;feptuaginta miliarium: oinnis enim ea Athlan-tis pars quæ Mauntaniam refpicit, hums regio-nis latitudinem probet, compleftiturdc bonam planiciei atq; montium partem,qui Ly bilt;e con* hnes funt.Eodem tempore quo Habdulach primus xMarinorum princeps Mauritaniæ atque rc-liquarum regionum illarum hbi imperium vfur paret,cœpit illius genus hanc regionem inhabi-tare. Quatuor ab obitu filios reliquit, quorum primus Abubder,fecundus Abuiechia,tertiuJ A-tufaidjquarcus veró lacobus fuit appeUatusJiic po-
-ocr page 395-LIBER T E R T I V S. »76 poftea propter deuiélum Muachidin Marocco-ruin Regem, atq; propter expugnatum à fe Ma-roccum,in Regeln eleétus fuit; reliqui trespræ-niatura morte peiierunt: priufquâ lacobus Ma-roccuin cxpugnaflet,horum tingnlis pater regio» nein quandam legauerat.Reliquæ tres partes in alias leptem diuilæ fuerunt, hoc ell in quatuor Marinorum ftirpes atq; duos populos, qui cum hac progcnie maxima contraxerant anncitiam; adeo vt hare regio pro tribus regionibus fit habita. Qui regnum hoc poffiderent, numéro decern fiicre,regiones tan trim fepteni. Huius parti tioiiis antortint Abdulach,qui Chaus regioncm talem ab obitu reliquit,qualçm inoxfuo defcri-bemus ordine.
^ Teurertum oppidum.
ANtiquiffimum hoc oppidum ab Afris in monte non procul à flumine Zha exftru ébiin fuit. Ager illis etfi non late admo-duin fe extendat,fœcundiffiinus eft, adiacet dc-ferto çuidam arido atq; fragofo. In Septentrio-ne tenninacurüareto deferto,in Meridie defer-to Adduhra con finis eft; ad Orientein habet An ghad, hoc eft, defertum quoddam quod in fini-pus regni Telenfini eft:in Occidente auteinde-ferto Tafrata çlauditur, quod amp;nbsp;oppido Tczzw adiacet. Frequentiflima atque opulcntiffimao-lim fyit ciuitas,fainilias nuinerauic circiter tria inilia;infigiiiahicvifiintur palacia,tctnpla,aliaqj id genus «dificia. Huius tnurus ex lapide tibur-fino eft. Ab co tempore quo Marinorum genus Qççidçnçale regnum ocçupauitjijcc ciuitas mul torum
-ocr page 396-LIS TR TRRTIVS.
foruin bellorum eaufam dedit: Marini cnim fub Fellano Regc efle fitam voletant,Tclenlîni verô Rcx libi id imperium aderibere conabacur.
^ Hdiitiagia eftpidum.
HAddagia oppidulum ab Afris ad infui» modum exltruéhim, cingitur cnim flu-mine Mululo,quod m Muluiâ non procul ab hoc oppido delatur ; oppidum olim fuit frequentinimum atq; opulennifimum ; verum Arabibus Occidentale regnû poflidentibus,cœ-pit paulatim minui:elt enim deferto Dahra cô-fine,quod nequiffimis quibufdam Arabibus rc-fertum elEEodem tempore quo Teurertum ex-eilum fuit,hoc quoque oppidum omnino dele-turn eft, neq; aliud quicquam præterquâ muros rthquerunt,qui amp;nbsp;in hunc vfq; vifuntur diem, ij Garßs caßrum.
IN fcopulo quodam ad flumen Muluiam ex* ftruélum fuit,diftat à Teurerto quindecim miliaria : in hoc tanquam in loco munitif-fimo, Beni Marini fua fi-umeta feruare foieban t, eo tempore quo deferca inhabicabanc. Poftea at Abuhenan quinto Marinorurn Rege occupatuin fuit: non admodum multuin habet agrorum in Jocis vicinis : hortum vuarum,maloium pcrli-corum atq; ficuum copia amœniflimum habet, qui quoniam opacilümis vndiq; nemoribus ein aus eft, paradifus videtur ad aliaillalocacolla-tus. huius incolse rudiori ingenio atq; ab omni ciuilitatc a!icniffimi,ncq; aliud quiequa quàin ffumentum feruant,quod his ab Arabibus cre-lt;btum clhfi quis caftrum à longe afpiciat,tugu-nuin
-ocr page 397-LIBER T E R T I V S.
»77
rium magis quàm caftrû effe puretrmurusenim vndiq; piæruptus,magnam indicatantiquitaté, teôlum aût atris quibul'dam lapidib.ftratum cft.
^ Duhdti, DVbdii oppidum antiquum ab Afris in monte quodam altilfimo, tociq; natura munitiflimo exilruftum eft, hoc Sene-torii quçdam inhabitat familia. Ab huiusmótiï vertiee frequentes defluunt fontes, atq; tandem per oppidum delabuntur. Ab hoç oppido diilat planicies Cuppofita quinq; ferè miliaria, cum tarnen fefquimihare vix euiquam abefle videatur, adeq prolixius eil iter varie in girum fefevoluës, Qtucquid habetditionis hoc oppidum,in huius mentis vertiee fitum eft,fubiecia enim planicies fragofacftatque ineukamifi quodin vtraq; ripa tluuioh huic oppido fuppofiti hortulos nónul-los repcriasmec tantum in hoc monte frumenti prouenit^vt fatis cluium neceffitati effepoflet, hifi maxima frumenti copia illis à Tezza conue heretur: tantum enim in hoc exibruélum fuiti Marinis, vt præfidium eflet,idq; eo tempore quo illis Occidentale regnum ademptum fint. Pol tea hune locü inhabitare cœpit familia quçdam,quç Bern Guertaggen appeUata eft,hïcc amp;nbsp;in hüc vb que diem id regrii hbi feruamt. Cùm autem Ma rmi à Feftæ regno exclufi fuerunt, Arabes vicini huius oppidi imperium fibi occupare Ruducrûtî verum auxilio cuiufdam Mufe Ibnu Charnu,qm exeadem erat familia, lic contra Iwftes dimica-tum elf, vt induciæ inter illos fintpaéfæ: Mùfc Ibnu huius oppidi Gbi imperium feruauit, poft
Zi cuins
-ocr page 398-DESCRIPTIONIS AFRICA
cuius mortem filiusAcmed patri fucceffit,arque pacrium am mum per omnia referens,tranquU16 Imperium ad mortem vfque adininiRrauit.Foit huncfucccffit quidam Mahumetes,homp arm is atquerei miUtans peritia omnibys fane laudg-tiÙimus. Bic antea multasiibiciuitatçs,muiral]; ealtra ad radices AthlanUs fibi deuicerat,qosc hi Meridie Numidia: confines crät, Ppfiquam verô Julius oppidi fibi imperium adeptusejlet, non |Iidu facile quantislocupJetarit ædihçns arque ftru^iuris: il}orum Rempub.mirum in moduni fefoimauic:l)b6ralinimc exteros omnes illac iter fecientes excipiebat,adep -v'teius nomen muleis popylis innotuerit. Hgt;c vt Tezza heflanp Regi admieretyr confilium dedit, maltaque bona ad banc rem peragenc^lTiobtulit: arque vf tatibus omnia peragereufeur, decreuerat iple,Tçzzst met çatum adiré habitu fimpheion,arque fie tandem oppidi ducem aggredi : dperabat cnim fore, vt maxima ciuiympars, qups fibi fautores feiebat, ConatiiinfaGilè iuuarenclt;Verùm res tandem délesta ad Fefl'æ Regem peruenit (Saicli nomma-Imit, hic primus ex familia Quatcas fuit, atque patepems qui nunc Regé agit) qui moxingenti çolle)S;fo excrcitu,eo animo hue venir vt Üubdu funditus eue-rteret: atque vbi iam ad inontis ta? iJiçes venilTet, illiç aciem infiruxit. Montis ao-coljE qui fex.milimn exercitum collegcrant,cal-Ïidè fe in rupi(gt;uscondunt, bonam Ftflanoruni piirtcm præterirefinunt, idque difficilliinis atqi ftriôjiffimis quibufdam viis,vnde non facile et-fUgiÇUrus fçimi^atque fie Un4em eximpnwdh çium*
-ocr page 399-L I B E R T E R T 1 V s. 17! erumpunt,viarû difficultate fatigatos aggredinn tur,ik quonu arduus atq; Itriélus crat callis,nQn potuit Kex diutius illoiuin fene impetungauii dum hofti cedere conâtur,plus q mille Fellani le précipites dederunt.animatnq; inilerc cadendô exlpirarût.ln co pnclio cæla funt tria FeHanot» nuljia;nec. tarnen potuit Rex tanto intortunio Ü belle auocari,quin llaciin reparato.CCCOC.ba-lUtariorum atqi.CCC.fclopeCariorum exercitu, Racuit rurfum ipfam vrbein fummis viribus op pugnare. Verùni cùm iam Mahumetes fe am-plms Régi rdiRere non polie viderct, decicutc »pie Regem adiré,atq; ita pace fi tien police com -pofica, patriam ab hollibus liberare. Quarc ad-lumpto legati habitu, literas propria manu Icri-ptas ad Regcm pertulit. qui poftq lias perlegif-Ict.interrogauit legatum quidnam fibi de Dub-du principe videreturlt; Manumetes refpódit in» fanirc prorfus,qui regi Feflæ refiftere conaretur. Cui Rex,fi iam hominem deuicilTcm(fpero au-tem dfcuifturüpropedicm) membratim,inquit, iUumUeerandumdarem, Adquod turn Mahumetes, Qpid fi illc fupplex hue veniret, inquit, atque peccatum agnolceret, an ne turn deinuin ilium Rex in gratiam admittereK’Refpódit Rex: Per hoc tihi caput into,quod fi co vt lam dixifti modo peccatum agnofeere velit, non folùm in gratiam accipiam,verùin le filiisillius filias meas defpondebo:dotem præterea maxi mam adiun-gam,virisque principibus digniffimam. Veimn fi is infanire cœpit,vti tu dicis, certiffimum ha-beo illum fupplicem non venturum.Cui Mahu
Z ij nietes
-ocr page 400-DESCKIPTXONÏS ATRICJR
metes, Facile,in quit, veniret, fi modo hoc quod iaui dixie Rex prælèntib. luæ aulæ magnatibtis certinimum fore affirmet. Turn Rex, Satis id iani,inquit,atfirmarum puto,qiiod prçfentibus bis quatuor iuramento afinétum foit,habes liiç iecretariummeum primarium,exercitijsdiicem fümmum^oieum item focerum, maximum de* nique lirdtcem atque facerdotem Feifie,quatuor borü telhmouium tibi hac in re modó lufotiav. Mox Mahumetes ad Regis pedes procidens;Ec-cuni, inquit, hominem, qui fupplicè peccatum agnofcens, Regis implorât benignitatem atque clemetiam. Turn Rex ilium humo fuftulic,olcu Joexcepit,amicisq; verbis allocutus efi. Deinde vtramque hliam accerfi itilfit, qiias Mahiimetis üliis m vxores deditequibus omnibus tranlaélis reflanus exercitü ab eo monte amouit,Fefljmqi vittor re dut. Hare autem Hcgiræ anno nonin-gentefimo quartora Clnifto nato millefimo qua dringentefimo nonagefimo quinto a^ïa fuut. Ego anno Hegiræ nomngentefimo vicefimo pó mo hanc vrbem inuifi,vbi humanilfimè à dicfo Mahumete, propter literas quafdam commen-datitias,quas à Feffie Rege atque eius fratre afte-rebam,exceptus fui. neque definebat ille rogare quidnam,amp;: quomodo omnia apud Feâæ Regem gerebantur.
^ Te-i^ duitas.
TEza ciuitas maxima, nobilis atque opu-lentiffima eft,ab Africanis in quinto ab Atlante miliario exfiruda, diftat à Fefla q[uinquaginta,ab Üeeano triginta,à mediterrane«
-ocr page 401-LIBER TE R TI vs. t^^ neo au té tantùm feptem miliaria, ea via qua Ga reto Ghafafan iturnum:erat autem familiarum plus minus quiiiq; milia,domos habet Ihuélurx non admodum elegantes, niß quod fortafle nobilium palacia, collegia, atq; templa, aliquantulà tint omatiora : déduit ab Atlante riuulus quidâ, qui per huius ciuitatis fummum templum de-cuint : fit autem interdum vt à vicinis propter certum inter eos dididium duinen liuic ciuitati adimatur,atq; aiió ducatu^ita vt ciuibus maximum inférant incommodum:tum enim neque çdificare podunt,ncc aquam habent potabilem, ni li turbidam e quibufJam cirternis fibi petant: quf res Içpenumerà facit,vt pacem cum vicims inire cogantur. Hxc autem ciuitas ciïm opulen-tia,tum amp;nbsp;ciuium frequéria tertium in tota hac regione fibi occupât locü: templum habet,quod Feflanû templum magnitudine Iuperat;tria bic reperies collegia,hypocaulfa frequétiflima,hof-picia fere innumera.Habéc hic artes fuura qux-3ue locum,non aliter atque quod an tea de Fefli iximus: incolæ animofi atque ingenîo liberah, qua in re Feflanos etiam fuperant ; magnam hïc literatorum atque doéliffimorum virorum repe riaS copiam,diuitiis afduunt: ager emm illis tc-licjlfimus elf atque fuecundillimus. Extra huius vrbis mœnia campos reperies fpatiofiflimos,flu-uiolos cumplures, quibus horti omnis generis fruft thus copiofiffimi irriganturinuenias amp;nbsp;hic vinearum maxima copiam, hx vuas palato gra-tiffimas pioducüt,vilde amp;nbsp;ludxi (horum quin-^entx numerantur familix) optimum fibi vinü
Z lij con
-ocr page 402-DESCRIPTIONIS AERIUM conficiunt, adeo vt nulquam generofu» in tot* Afnca vix reperin poffit. Eft amp;nbsp;in hoe oppido infigne quoddam caltrü,in quo fe totius oppidi princepscócinerc folet.Huius oppidi imperium Rex FcHæ fecundo fuo filio legauefat,cü merrd Regia ipfa hiceife deberetjdque propter aerem tam ç(tate quàm hyeme falubemmû: lue le Ma fini nobilesper totain xftatem côtinere folent# idque cùin propter loci Ialubritatetn,tiim vt regiones illas ab Ârabibus tutas feruarent qui de-ferta inhabitabant: lu Tçfam quotannis acceele-bant,atque omnia qux viélui illûrum neceflaria erâf,inde auebebant;da6hlos Segelmeiîenos fm mentis commutabant ; plurimum pecuniarum huius ciuitatis dues ab Ârabibus pro trumentis recipiebant,cjuare hic ditiflimi ferme oés funt, neque aliud ciues incommodum habent, quàm quad hyeme plateæ plus fatis fint lutofz. Fuit mihi in hac ciuitate cum fene quodam notitia, quem vulgus non aliter atque diuum quendam vencrabâtur;hicditiltimuserat,fruftuum,agrorum,aliarumque rerum quas à populo receperaC maxima habeoataffluentiam. Fetfanr huiusvi-fêndi ftudio per quinquaginta miliaria (tantum enim hinc FelTa diHat) confluere folebant. Ego quoq; de Icne nunq vifo nefeio qu'd opinioni» animo conceperamzpollq autem vidiflem,nulls omnino præ ceteris excellentiam in illo renerirff potui,nin quôd portentis quibofdâ indoaâ pie bem miré ifludebat. Laté igitur huius oppidi p3 tet imperiû,montes cumplures fe habet,quem-admodum amp;nbsp;iamiatu fuo dicetur loto.
-ocr page 403-LI B E R T E R T t V s. I?»
1(1 Matgara mans.
INfignis altitüdinis hic nions accefluq; dif* ficillimus,cùm jppter vaftas folirudines rum talles rtnéhffimos, diftat à Teza quinq; ferè biiliaria: in huius lummicate ager e(t fœcundif-fiinus limpidillimis fontib.itriguus; acCoIæ nül lis exaétionibus grauantur, colligunt quotannis fatis copiofam trugum,lini,atque olei copiami pecudibus atqué capns prælertim abundant: ni nil dninino principes curant. Cùm quodani die Felîæ Regeln pra;lio vicifrent,captiuum quendâ Cx ducibus Feflalns àd mentis lummitateln du-Xehint, vbi infinitis fuppliciis vel Rege etiam afpiciente miferü inifemmèextinxerunt.’quatn obrem huic populo perpetiitim fuit ab eo tempore cum Feflanis dilïdium: feprem ferè nume-t«nt militüm millia, reperiunturq; ih eo monte circirer quinquaginta vici atque pagii
' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^ Gattara mofts.
ESt bic mons eiufdem ferè cutri iam diCTÔ arduitaris,diiiat à Fella Occidentem verfris quindecim ferè miliaria : hinus tam toRæ quam fummitatis ager liordeo atque linö fœcundiflîmus elf :extenditur bic mons ab O-riente Occidenté vei fus in longum ofto, in 1a-ftim vero citciter quinque miliaria : frequente» bic inueniuntur folitudines, fimiis atq; leopar-dis refertiffimæ: maxima accolarum pars telam texunt, ingenium illis liberale,agros nuic móti fubieélos excolere non polTunt,propter perpétuas quas gern nt cum Felîano Rege inimicitias^ cui nequc cenfum annuum, neq; tributum ah-
Z mj quo4
-ocr page 404-DES CRTPTI ONIS AFRICÆ
quod perfoluere volunt, idque forufle propter lûci munitinuni, rebusque omnibus ad viétum pertincnnbus copiofiffnni natiiram;non enim cefi per integrum decennium oblideretur, vllo tarnen modo expugnari pofle videtur , nee bis vnquam aqua deeflé potent, tùm duæ in illo monte lint aquæ featungines maxima;, quæ in iuppoßtam planiciem delapfæ,duorum nuuio-rum initia præbenc.
Iff Aïegefa mans.
E St amp;nbsp;Inc mons acceflu quoque non adeo facilis,fragofus eft frequentiffimis nemo-ribas refertus,nafcicur in eo fiumenti mi nima,olei autem copia maxima:accola: textores fere omnes (prouenit enim apud illos lini lie fa tis bona copia) tam équités quam pedites bello plurimum valent : facies his omnibus candida, idque for tafle propter mentis frigiditatem . hi quoque nullum enumerant tributumjuc etiam teflç atque Tezç exules in tuto funt,5c cùm illi maximam habeant hortorum atque vinearum copiam, abftemij tarnen funt ; militem nume-rant fepties millefimum:pagi numero fere funC quadraginta.
Amotts Baron.
I A Iftat à Teza Septentrionem verfus in de j y cimoquintomiliario;accolçditiflimi,po centiftjmi,maximoq; equorum numero copiofilfimi.nullum cuiquam tributum perfol uunc. maximain hoc monte prouenit frumeti, fruftuum atq; vuarum affluencia,non tarnen vi-uum conftciunt. Horum muheres candida: atq; pin-
-ocr page 405-LIBER T E R T I V S. tSi pingu5ores,inulto fefe-nrgento exornant: in hoc monte exules qiioque recipiuntur,verùm fi quis alicuius vxorem côtreftare velit, de eo maximû fumût fuppliciuni, niliil enim elt quod illi tam aegrè atque hoc ferant.
fl Beni Gnertenage mont.
ÄLtiffirtius maximeque arduus hic mons eft, cùm propter mpes præfraftas, turn propter vaftifiimas in co folitudmes, di ftat à Tezacirciter tn gm ta pafluum milia ; magna in hoc frumeti,lini,oliuaruni,citreorum ma lor unique cotoncorum odoriferorum prouenic copia; maxiino pecudum atq; armentorum numéro ditiffinius hie mons elt, nifi quod equoru ac bourn miraillisraritasuncolae ftrenuifhmi at que liberalifilnu, velhtu ornatiffimo ciues etii opulentiffimos vincunt ; pagi atque viri in hoc monte numéro ferè tri®intaquinque,armatorû verô numerant tria fere millia.
fl Ahns Gueblen.
ALtiffimus hic mons,frigidi{fimus atque fpatiofilfimus,continet in longum plus minus fexaginta, in latum veto, circiter quindecim miliaria. In Oriente monte Dubdu confinis eft,in Occidente verb monti Beni lafga iungitur,diftatque à Teza Meridiem verfus quin quaginta fere pafluum milia : nullû dari poteft anni tempus quo non multa niue huius fummi tas tegatur:incolas olim habuit validiffimos atq; ditiir.qui libera admodum viuebant vit am: po-ftearcro cùm tyrânidem exercere cœpiffentjtc-liquorum omnium montium accola: maximis col-
-ocr page 406-DE sCRI PTIONIs AFKICA toJleftiscopiis montein inuaferunCjOinnibüsqj quotquot erant interfcftis,omnes pages atqui Vicos huric ill inoduin incendio deleuerunt, vC In lulnc vfque diem incolis prorfus vacuus re-manferitmih quod nonnulli,qui parentum fae-uiriæatq; tyiaiinidisitnpatientiniini cum omnibus bonis in ftipremum metis inguni fefe re-ceperant,vbi fanfte acque pie viuebant,bis qui-dem patcifum ell,remanfitque illorum poRcri-tas in luinc vfque diem in eo monte: ilH omne^ literati vitæque integhtate funt præditi, bine fit quod plurimi femper à Rege Felfe babeäntüt: meo tempore bic fen ex quidam dodiffimus ma ximique apud omnes nominis fuit,cuius confia fibo Rex ipfe in pace cum aliqno populo ine-tinda,aut re alioqui feria peragenda vti folet : irt bunc,inquam,ceu in femideum quempiam,onl nem fidem collocabat:quare fenex iile à reliquilt; omnibus aulicis fummo odio elf habitus.
^ Beni le/feten. PAret bic moris imperio priricipis Öubdu, accolas babet vililfimos atque circa vefii-tum fordidiffimos. domus omnes ex iuri-cis marinis funt compofite,calceisquoque iun-ceis vtuntur,qui per banc regionem peregrinarf tur, ex quo facile huius populi miferrirriam vi-tam quis colligere poterit. Nihil in hoe monte prêter panreum prouenit,vnde illi panem aliaqf edulia cönficiunt : ad huiuS tarnen radices non-nuHosreperies horfos,vuis, daftilis,malisq; per-ficis fert’Iiflimos. Mala auté perfica in quatuor' partes feda nucleoque reieélo,folc deficcare,atqï
-ocr page 407-LIBERTERTIVS. «h
in totum annum feruare folent,hoc illi pro fum mis delitiis habenc.Sunt in lioc monte fréquentes fcrrifodinç: ferrum ante ad calcis equini mo-dum cudunt,quod amp;nbsp;illis interdum pro pecunia habetur, cuius maxima in hoc monte eit penu-ria,niß forte fabri ferrani lua arte ßbi aliquâ col Iigant pecunia; fummä: nam praeter calces equi-nos,pugiones etiam obtulis cufpidibus conhei-unt. Horum mulicres ferreos annulos in digitis atque aunbus ornatus gratia gellare folent, vefti busqué multo fordidioribus quam viri vtuntur: perpetuó cùm propter lignorum colleftionem, turn quod capras agût,in nemoribus latent Nemo hic qui ciuilitatem aliquam aut literarum habeac cognitionem,quin Beluino more viuen-tes, nullum iudicium, nullamque habent hu-manitatem.
_ _ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lt;nbsp;Selelguf.
TV Emorofus admodum hic mons frequen 1 X tiflimis pinis refertus eft, fontesque in eo innumcri fere repefiuntur.Domusno lapidibus,fed luncis marinis conflruuntur,adcoi vt vel minimo negotio loco amoueri poflint,nec id quidem inconiultc,nam vernis quibufq; tern poribus relido monte in planiciem fubieftam inigrare folent, vnde ftatim poft exituni menfis Maij ab Arabibus,qui deferta inhabitant,expel-luntur: illi emm propter pecudum atq; capraru maximam copiam deferta relinquentcs, fontes, loeatp humidiora quærunt: hyeme autem,quo-mam cameli frigorisfuntimpatientiffimi,aa fyl Has tanquam ad loea ealidiora redeut. Innumcri in
-ocr page 408-DESCRIPÏIONIS AFRICA
in hoc monte funt leones,leopardi,atque Innije. Erumpit ex hoc mote aqua quidam tanta cum violentia, vt laxum centum Iibrarum aquæ im» petu in Iittuseieólum ipfe viderim: hic princi-pium fumit Subu, qui maximus elt totius Mau ritanix Humus.
^ J^ons Beni lafga.
HV’'ius montis accolæ ditiflimi atque ciui litacis amantUfimi funt,iam ditto móti fic adiacent,vt eo tantum de quo iam lo cuti Turnus Humo feiungantur ab inuicem:atq} quó facilius ab vno monte ad alium tranfeant, mirü quendam exftiuxeiüt medium inter duos montes pontem. idque ea fere induftna: Ad v-trunque latus infixi funt pali, in quorum fum* mitate quibufdam rotulis iniettus e(l funis, ex boe pendet ingens quædam fporta, quæ decern bominum capax ede polfet, idq; ea arte,vt quo-ties m oppoiitü migrate montem voluut, (portam confeendunt, atq; attratto fune ex quo de-pendet fporta, facillimè rotularum auxilio pet aèrem trans fluuium ilium vehûtur,verùm illud interdum non fit fine maximo vit* difcrimine, idque præfertim fi aut fporta,aut funis aliqua in parte lult attritaudde quód maximü interdum ea loei didantia adferat hommibus terrorem. Copiofiffimus his eil armentorû numerus,rara enim in hoemóte ncmora.Lanaabundant fub-tiliffima,ex quaillorum mulierespannü texunt quem fericum ede pûtes,bic apud Fedanos maximo ed in precio.Eft amp;nbsp;huic móti magna quo-que olei copia.Regi Fedk impetio parce,annuu# au-
-ocr page 409-LIBER TERTIVS. l8j autem prouentus qui ex hoc monte ad octo fti-e aureorum millia colli«itur, antique f dhe pra:^ teiio numeratur.
lt; ^':^gantis motit. EX Oriente Sclelgp,exOccidenteverô mó* ti Sofroi conhnis ell: m Meredie moncib. ad Humen Maluiam fins, in ^ieptentnone autem hdlit territorio adiacet, patet m longum quadraginta,in latum circiter quindecim milia;» na. Vitendç eil altitudinis,tantæque Irigiditatis, Vtea tantum facie fit habicabilis,quæ Feflam re^ fpicit, In hac maxima ell oliuarumalicruinque trutluum copia: frequentiffimi ex boe monte fontes in fubiedam deHuunt planiciem, vbi i-gros repehas hordeo, lino, atque canabe feracif-bmos. Nodro x-uo infinicae propemodum mori in bis campis lunt inlitæ,vnde Ïibi mora cadida decerpunt, bis vermiculos alunt qui fericû con« ficiunt. Hyeme folenttuguriola quædam vilif-fima inhabitare. Aqua illis uitolerabilis eb frigi» ditatis : nouimus nos quendam qui quoniâ hu* ius aquæ eiathum vnum exhaulerat, per integrum trimellre incredibUi laborauerat intefti* norum cruciatu.
r. Sofroi of^pidum.
SOfroi oppidulum ad Athlantis radices di» ftat à Fella Meridiem verfus plus minus quindecim miliaria, ea ferè via qua ad Nu» midiam proficilcitur,ab Afris inter duos fluuios exftruélum, qui vtrinq; vuis atque omnis gene ris fruélib. funtcopioliflimi: oppidum veroad qvlintum vfqj miliare obuis cinilü,ager illis lino
tan»
-ocr page 410-DESCRIPTIONS AFRICA
tantum,canabe,arque hordeo accommodus eft, Incolse ditinimi,etli velbtu vtantur vilion.niul toque oleo maculato, quad earn forcaftis ob eau £am dits euenit, quia oleum f eflam venale con-ferunt. Nihil in hoc oppidoegregtj vihtur,præ-terquam templum quoddam,per cuius medium flumen præterHuit latifiimum,amp; ad cuius fores fonsaquæ eft hmpidifltmæ.Maxima autem hu-ius oppidi parscuiufdam huius Regis fratris negligentia perut,atquc ruina plunmis in locis eft ddeta,
^^^tplaga.
X^X Ppidulum hoe ad radices Atlantis à iam 1 nbsp;nbsp;, didodiftatOccidentemverfusplusmi
nus o6lo palTuum milia, elegantiflimo cinftumeft muro, domos habet llruftura non admodum elegantes, hngulis tarnen fuus font cit limpididimus. Incolx fere omnes hgulinam exercent, qaód optimi generis creta porcelanis valis accommoda abundent, ex qua ingentem teftaceorum vaforum copiam conficiunt, Fef* famque vendcnda mittant: nam inde in duodecimo tantùm Meridiem vcrfus abfunt miliano. Ager hordeo,lino, acque canabe fœcundilïîmus eft: maximam quottannis eolligunt ficuum at-quealiorum fruéfuum abundantiam. In huius quemadmodum amp;nbsp;in pnedifti oppidi nemori-bus vieillis,maximam reperies leonum copiam, non tarnen vfqueadeo nocent, namque vel ba-cillo aliquo faciUimea quouisetiam titnido abi-gi poffunt.
c Beni BttehM,
An-
-ocr page 411-LIBER T E II T I V S. »84 ANguilum hpcquoip eft oppidulum,ea Atlantis facie qua: vclfam refpicit,ex-ftiuéfumià f’elia circiter duoUecim di-ftat miliaria,nd procul ab hoc viaeft,qiif in Nu pndiain ducjt.^er huius medium à monte vici-no pcrmulti deHuunc iiuuli,neque fitq à iam di élu oppido magnopere diftçrç,nili quódad Me-fidiónaie latus niliil prêter ntmora habet,è qui-bus incolæ ligna hbi colligunc,atque peflam ve-üalia deuchunt. Pcrpetuis vexantur auheorum ^hoiumque?xaélionibu3,neq; vllum tere inter .Jios repenri poteft ciuihtatis yeftigium.
i^ Uain Lifuan.
Aß Afri§ in plamciequadarn montibus cir cumcinéia exrtruóum oppidum, ea via, qua Sofroi ad Numidiam proficifcitur; nomen a fonte idoli forti turn eft, quod banc ob çaufam faólum elle arbitrâtur. Eo tempore quo Afn adhue idolplatriç dediti ellint,templum ha bebic huic oppido vicinum,ad quod certis qui-buldam anni temporibus maxima vtriufquc fe» XUS homines fub node conHuere çonfucuerunt: bic faenfitiis abfolucis acque lumimbus omnibus extin01is,eaquifq; foemina potiebatur,qu^ primo contadu tefe ofterebat. Alulieribus auté quæ huic ludo interfueratit,per intçgrû annum aîicuius viri contadus inrerdicebatur ; qui verb inde procreabâtur pueri,peu faerse rei addidi ah huius tempil, facerdote alebantur. In ^ templo fons erac,qui amp;nbsp;in liunc vfque vifitur diem: cae-terum nee templum,nee ciuitatis vllum iam re* peties iponumentu, vtpote à Mahmpetanis delete
-ocr page 412-LIBER TERTIVS.
Icta omnia.Fons aût primo lacû cfikit,3cportea frequéciffimis fefe riuulis in planiciem eßundit, 4^ J^athdia.
H Oc oppidum in planicie medium inter Athlantem,fyluas, arque flumina fitum elt.diftaC à iam difto milianb. plus minus decem. Conditorem habuit quendam apud gentem earn conciônatorçm,quim hoc monte natus erat:eo tempore exftrui cœpit,quo Zeneti FeiTanum regerent imperium. Poliquam verô Luntunenfium Rex lolephus ad id regni fuccef-fiflcC, hoc oppidum dellruâumeft.atq; fie pror« fus deletum, vt elegantiffimum templum cum aliqua tantùm mun parte remanlit, incolæ au-tem Régi Feflano tvibutarij funt eUcCh, idque anno Hegiræ .$19.
^ Sachbel A/arga, hoc eÏÏ, ’Vm 'Vdlidißtmi plankies.
PAtet hæc planicies in longum quadragin-ta, in latum autem triginta fere miliaria’, huic confines funt montes quidam, qui cum A th l ante contigUi funt : in lus vaftiflim« funt fohtudines, arborib. aitillimis refertiffimar. Frequentilfimahicatqj cateruatim reperiespo fita tuguriola,qu^ à carbonariis ferè occupâtur: incredibilis emm ex his montibusf edam deue-hitur carbonum copiaiQui hic rej^riuntur ko» nes,adeà miferos incommodant carbonarios,vt amp;nbsp;deuorent interdum. Ekgantihimæ atq; crak fiffimæ hinc Feflam coauehuntur trabes. Planicies totainculta eHatque arida, ita vt viX quic-quam boni in ea prouenire queat.
-ocr page 413-LIBER T E R T I V S. iSj ^ u4':^gari CawaKH.
ESt amp;nbsp;hæc quoquc planicies nemorofisvn-dique moiitib. cinôta, pratum ferè efle di-cas, proprer perpétuas in hoc loco herbas amœnirtimas; quare hue per totain æltatem pc eus agere, intraque lepes altiffums arque muni tiflimas à leonum impetu fecura lemare folent.
«Il CenttpHtetu moni,
IN hoc int'fedibilis akitudinis monte anti-qudlimarepcnuntur«dificia,quibusetiain vicinus eft puteus tantae profunditatis, vt fundum nuüo modo videri pofht. In hune extrem« demétiæ homines quidam funibus fe in-tromitti iubent, atq; manibus lucernam quan-dam aut faleem circumferunt: infemè in multas Rationes atque ceu folaria diftindum affirmant, atque polkemó fpacioliffimum quedam repei'iri locum fcalpellis cauatum, vndique ceu muris cindum, in quibus quatuor velutioftia funt, quæ ad aha loca aliquantó anguftiora du-cunt, in his aqu« vin« puteos ede dicunt. Fit quoque interdum,vt nonnulli hic vitam mifere nniant: nam li fortè fubitó ventorum impetu lucernas extingui contingat, nullo modo egref-funn,vbi funisdependet, inuemrcponunt,adeó vt multafarne interire ilIosoporteat.Aquodain nobili Feirano mihi relacum eR,fuifle quofdain numero deccm,qui huius putei miracula vifen-di cupiditate anedi,negoeioquc parati, tres pri-mum ingrelfi fmac, qui vbi iam ad quatuor Ula peruenilïent oftia, duo finiul hanc, tertius vero folus ihamfibi delegit viam. Poftquamveió fic
, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Aa in
-ocr page 414-©ESCRIPTIONIS AFRICÆ
in varias partes diuifi, ad quaitam ferc miliaris partem procelliflent, innumeri propemodum vcfpertiliones circum lucernas duorum voli tate cœperunt, adeö vt altera volatu extmfta fit: vhi tandem ad putcosviuosperuenifient,aliquot ibi hominum olla albicantia inuenerunt, item amp;nbsp;quinq; aut-fex lucernas , quarum nonnullx retentes,aliæ multa ætate corrupt,« erât: fed polt-quam nihil in iis puteis præterquam aquam repen (fen t, mox eadem qua vénérant via reuerfi lunt: vixque lain medium abfolucrant itineris, turn fubito venrorum impetu altera quoque lu cerna fuit extintta.Poftea varie hue atque illue quafrendo,atque frequentilfimis in tenebris illis fier rupes lapfibus farigati,nihil tandem Ipei re-iquuin elle inuenerunt: quare defperatis rebus multis cü lachrimis fe diis cómilerunt, ac minq eó redituros vouerunt, fi femel eyaderc hoe pe-riculum contingeact. Illi veró qui ante an tri in-greflum harum rerum ignari fociorumredituni exfpe6tabant,poftqua plus fatis morari vident, mox amp;nbsp;illi fe tune intromittunt, atque accenfis iucernis focios multo cum clamore quarrere toe perunt,atque tandem mœlliffimos inuenerunt: tertium autem qui fimili modo perioca illaob-feura errabat, repcrire non potuerunt,quare re-liéto co rurfuin antrum egreffi funt. Qni porió reliélus fuerac, poftqua diu exitum quarhuilfet, tandem audiuit veluti latratum quorundam ca-niculorum, ad quorum latratum poltqna viain parafler,mox quatuor incognita recensque nata (vt videbaturjinuenit animalia,his tandem fub-fetuta
-ocr page 415-LIBERTERTIVS. iJi
fecuta eft mater, qua: lupæ non vfqueaJco erat djftimdis, mil quod lupam magnicudine fupe-rabat: quare miruin in modum timere capit, venim nihil erat penculi,animal emm paratem fugere accef(it,atque caudæ motu adblanditum eft.Sic tandem poftquàmultum temporisqux-fiuidct, ad exicum tandem latus peruenit,peri-culumquecfFugit. Poftremó namque nonnihil fe lumims adeptum aftirmabat,vt lolent hi qui diu in tencbris verfati funt. Tandem vero hoc antrum multa aqua ad fummum vlque rcplc* turn eft.
m Coruorum wont, ^ui lt;iy Cunaigel Gherben appeUatur. E St hie monsiam difto fere contiguus,frc-quétiffimæ in hoc fyluç,leones innumeri. Nullam hic ciuitacem,nullamque prorfus habitarioncm reperies, idq; fortafle propter nir miam ciusloci frigiditatem. Ab hoc monte rit uulus quidam déduit: rupes mirandæ eft altitUf dinis,in qua infinitaeft comicum atque coruo» rum copia,vnde amp;nbsp;nomen loco inditum putat. Interdum cruentiffimus Boreas tan tarn affert ni uium copiam, vt è Numidia Feflam proficifeen tes miferé extinguat, vti amp;nbsp;primo iam diftum eft libro . Æftiuis quibufque temponbus Arabes vicini, qui Bern Eden appeUantur, ad hunc montem propter aquam frigidiflima vmbram-quc gratilfimam conduere lolent, tametfi ma-gnam leonum atque leopardorum copiam m-ellc fciant.
Ti’j^rgha oppidum. ,
Aa ij Te-
-ocr page 416-P Ï s C R IPT I o N I $ AFRICA
Ezergha oppidum anguftiffimum inftay propugnaculi ab A fr is in ripa fluuioh eu-luldain exftruttum,qui ad ïamdiéii mon (is radices præterfluit: viliffima hie elf cü ineoia rum turn xdificiorum conditio,ab onmi namqj humanitate arque ciuilitate alienillimi funt. Qiii inter montes vicinos continetur ager, non adeo magnam producit hordei atque malei urn perficorum topiam. Oinnes quorundam Ara-bum, quos Deuil Chufein appellant, imperio parent, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'l nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'
^ l'amen Giunalk.
N^tiquum fuit oppidum,abAräWb.nuno deletum, à iam ditto in duodecimo ferè diftabat miliario, ea AthIantis facie qux Meridiem refpicit.Crebris quorundam Arabum incurlionibus adeè periculolum eif,vt vix iilao quifquam iter facere audcat.Eft huicoppido vi* cina quaedam via, quam non nifi laltando præ-terire liceC,niG quis febribus fe correpfum velit; cuius rei periculum fe fecille pcrmultos affir-plantes audiui.
«I BeniAterafenmons.
INfignis altitudinis atq; frigiditatis hic mons, incolas habet equorum atque aiinorum mul-titudine ditilhmosmeque frequentiUimi hic defunt niuli,qui abfq; freno atq; ephipphs mer-tes hue atque illucdeuchere folcnt.Domus illis pon Iapideis,fcd iunceis conïtruclæ funt mûris, Ditiffimi omnesferè accoi^,nullumFeüino per ibluunttributum,idq;fortaiïe propter montem patura ipumtiffimum.
-ocr page 417-t i B E R T E R T Î V S.
^ Mefetta^ mous. EXtenditur hic mons ab Oriente Occidcà» tcni verfus triginta ferè in longum miliaria,in latum aucé duodecim.In Occidents Edeefeni planiciei donfinis eR,qiia: amp;nbsp;Tcmefnj adiacet. iam dicto monti incolarum qualitate, equorum atque mulornm copia perhnnlis elk Reperies Feflæ doéülfimorum hominum maxi-main cûpiam,qui ex hoc monte origincm traxe tunt; nihil tributi annumerâc,nifi forte Régi mu. nufcula pro arbitrio mifficenu
1(1 ^\ montes.
AOiiodam tiumine qui ex iifdem defluiC nome accepifle creditur,in Oriente Me-fettaza terminatur, in Oçcidente Tedlae atque Dédis montibusconfines fiant,in Meridie Nuinidi» parte illam refpiciunt quæSegelmef-fa appellator j Septentrio autem Edecfen atque Guregne planicie hos montes elaudit,patent in longum centum teré,in latum verà circiter qua-draginta paflimm milia: numéro autem quinde-Cim finit, frigidiffimi maximeque ardui,vndc amp;nbsp;frequentiffimi defluût riuuliiincolas habet quos Sanagasvocant,hoininescuiuluis auræ fæuitiæ* atque frigiditatis patientiffimos: tunica tantunt vnam quatuoranni temponb.gellant,huic quidam chb mis fupeririduituritibiaacqi pedes pan niculisceufafciis inuoluunt,nullo anni tempo* re caput tegunc.Maxima reperitur in hoe mon* te pecudum,muioruin atque afinoruni copia, ra fiores veto folitudines . Nihil hoc populo fcelc* ftius,aut ad fuita atquê direptiones magis nacir A a iij fepe
-ocr page 418-DESCRIPTIONIS AFRICA!
repenh poteft. Perpétuas alunt cum Arabib.int-micitias,quos mins quotidie aftidunt incoino-dis,acque vt magis ad furorem excitent,camelos interdum hisademptos ex mentis alicuius ver-ticepraecipitant. Eli in hoe monte res quiedam feré incredibilis, ferpentes enim adeo hominib. non nocent,vt prandendi tempore nó aliter atq; feles aut caniculi micas è menfa cadentes colligt; gant, neq; aliquam cuiquam inferunt iniuriain mfi abeodem prius lacefliti.Domorû muricre-tacci,culmen veto arque tedum dramineum ha bcnt.Ell amp;nbsp;aliud horum montium incolarû genus,qui pecudum arque armentorû numéro ali-quanto funt ditiores,quique tuguriolaex iuncii ferè compofita incolunt.Hi SegelmeHan lanam atq; butyrum venalia âdfcrunt,idque iis tantum temponbus,quibut Arabes deferta incolunr, fit eniin fæpenumero,vt ab his adorti bonis omni bus fpoIientur.Maxima huic populo in bello eft præltantia,ad extremû enim pugnarc fpiritum, quàm ab hollibus fe capi malunt: iacula ferè ter-na aut quaterna çonferût, quibus fefe ab hoftiû impetu optimé defendere nouerût.Pedites fem-per prxiiantur, neque vnquam nifi maximo e-quitum numéro luperari poflunt, folent quo-que genres atque pugiones circumferre.Nodris temporibus fidem publicam à vieillis Arabibus, atque illi viciffim ab his peterecœperunt,qux res fecit vt aliquantô tutiores vtrinque eflent mercatores. Fidem publicam etiam mercatores grandi emunt pecunia,qui alioqui no adeo tuti proficifeerentur.
-ocr page 419-LIBER T E R T I V S. »88
«Il Garfeluin oppidum.
ANtilt;[uiffimum hoc oppidum ad radices cuiufdam diftorum montium ab Arabi bus exftruftum eit,nó procul à flumine Ziz. Mûris munitiffimis atq; elegantdfimiscin-Ôum ell, qui conditorein habuerunt quendam Männoru Regcm.Ornatiffima ciuicas elt fi quis muros arque mœnia refpiciac,verùin ciuitatcm ingreflus viliflimas domos maximcq; deformes, incolarum au rem miram raritaté inuenias, idqî Arabum quorundam iniuria, qui i Marinorum familia cùm defciuilTent, hoc oppidum occu-paucrunt, arque dues fummis affecerunc miu-riis . Ager illis fragofus arque incultus, Sepren-trioni cxpofirus. Ad fluminis ripam frequenre# reperics molas arque horros vuarum,malorum-que perficomm affluenriaditiffimos,quç omnia foie exficcare arque per inregrum annum ferua-re folenr.Mira illis dl pecudum inopia,quare amp;nbsp;miferrimam agunt viram,à Zencris ad propug-naculi formai« exftruólü fuir,co tanrum animo, vtin Numidiam proficifcenribus fecuruin preberet irer, pofteà à Lunrunis amp;nbsp;oc-cupata amp;nbsp;fundirus propemoduin euerfa eft. Eft amp;nbsp;hïc magna iftiufmodi ferpentum copia,qualès in iam diftis montibus dfe modo di ximus.
A a 111)
-ocr page 420-S^ Ioannis Leonis Africani deferiptionuin Afncæ rrrumqj în eamcmorabilium
Liber qvartvs.
^ TelenJîni regm exadißima deferiptit. Abet hoc regnum fuum in Occi* dente à flutninibus Za at que Mut' uia initium,in Oriéte flumine Ma* iori, in Meridie Numidiæ deferto, in Septenthone autem man Medi-
terraneo clauditur. Hæc regio Cæfanaà Latinis fuit appeUaca, atque ab nfdemoccupata: podea verb expulfisRomanis,rediic C.elaria ad pridi' nos duces,hoc eft,ad quendam Beni HabduI G ua di,qui ex llirpe Magraua originem traxerat.RC' manlit huius fuceeHonbus per trecentos an nos, hoc ell,ad eavfque tempora,dum potentiffimus quidam Ghamiaré Zeiieni filius illarurn reruin petiretur. Huius poften antiquo tandem nomine immutato, Beni Zeiieni, hoc eft, Zeiieni nepotes, funt appellati: fuit penes hos illius re-gm imperium trecentisamp;oCTuaginta ferè annis. Tandem à Fefli Regibus qui ex Marinis origine duxerant,variapertulcruntincommoda,adeó vC decern illi Reges qui Zeiieno foccefleraTit,infœ-lici femper Marte pugnauerinc,nunc hocinter-feélo,nuc illo eaptiuo,tertio regno expulfo,atq} ad proximos montesfugato . Neque defuit his à Tuneci Regibus maxima femper moleftia: re-roanfit tamé peneshanc familiam Telen fini im-PC-
-ocr page 421-LIBER QV A R T V 9. nbsp;nbsp;nbsp;1?ÿ
periain,atq; tandem per centum fere amp;nbsp;viginti annoî nullum omnino contra quenquam bellum gelfit, nifi quod a quodam Abu Feris Tu-neti Rege, atque ab eius filio Hutmeno per aliquot annos Tuneto tributarium ßt factum,idcp ad obitum vfque Hutmeni. Facet hoc regnum ex Oriente Occidentem verfus in longum tre-centis amp;nbsp;oftuaginta miliaribus, in latum autem à Mendie in Septentrionem, hoc eft,à mari Me-diterraneo ad deferta vfque Numidiæ non ampli us vigintiquinque: quæ res facit vt frequen-tilftmis Arabum,qui Numidiç deferta incolunt, vexentuf incommodis.Conati funt femper Tc-lenGni Reges maximis indies muncribus atque tnbutis cum Nuinidisamicitias alerc,fed nun-quam potucrunt infatiabilem illorum eupidi-tatem explcre» Raio admodum fecurc per hanc regioné peregrinari licet:maxima tarnen hic eft mercatorum frequentia, idque eo fortalîè quoi Numidiæ vicina eft, turn etiamquod hacad Ni-gritarum regionem proficifcentibus iter patet. Duos nobilifiimos eofdemque frequentiffimo» habet portus, alterum Horami, alterum Marfæ Elcabiri, ad quos maxima foict conduere Genu enfium atque Venetorum copia. Verùm poftea vterque portus à Sereniffimo Rege Ferdinand» occupatus fuit, idque torius huius regionis ma-ximo incommodo: quare qui turn erat Rex(A-buchemmu appellabant) regno cxpulfus, atque à fuis in fugam verfus eft:deinde in regnû refti-tutus A^uzeiienus, qui per aliquot annos à Rege Abuchemmu proprio nepotc in vinculis fer uatus
-ocr page 422-DESCRIPTiONIS AFRICA nacus fuerat; verùm hic minimum temporis po ritus e(t regno. tandem enim à Barbaroffa nufere interfettus fuit, qui (ibi armis belli Telen-fini imperium vfurpauit. Qiiod vbi animaduer rillet Abucbemmu,qui à proprio populo fuerat eieftus, à Carolo fill in to Imperatore auxiliare* copias petere coepit, quibus lefe in regnum relti tutum iri fperabat.Quod vbi impetraflet,maxi-nio colledo exercitu bellum Barbaroflæ intulit, quo tandem expulfo, rurfus regnum fibi occu-pauit,arque de ns maximû fumplit fupplicium qui antea in eius exiliumconfpirauerât.Deindc milicib, Hifpanis ftipendia numeraiüt, belli du ces maximis oneratos muncribus dimifit,arque Impcratori Carolo fatisamplû quotannisquoad vixit milit cributum. Poll huius mortem fuc-ceflit eius frater Habdulla,qui fœdus antea inter fratrem atqueImperatorepaftum paruifaciens, Solimanni Turcarum Regis auxilio fretus,nihil ab eo tempore Carolo tributi numerate voluit: feruauitq; fibi in hune vfque diem Habdulla Te lenfini imperium. Huius regionis pars maxima inculta eft, arida, atque alpera, eaque præfertim parte quæ Meridiem refpicit. Maritimi autem agri aliquantuló ferriliorcs atque fœcundiores funt.Qin oppido Telenfino circumiacet traéfus, nemorofus eft,nifi quod in ea parte quæ ad Oc-cidentem mare refpicit, montibus eft refertiffi-mus. Tenez quoque atque Alger regioncs,mon tes habent omnium rerum affluentia fœcun-diffimos. Raræ in hac parte vrbes, raraq; caftel-la, foeliciffima tarnen atque maxime frugifera, vei
-ocr page 423-LIBER QJ^^ A R T V S.
vH amp;nbsp;fuo poftea dicetur loco.
^ ^ngadtdefertUM.
IN huius regni initio ad Occidétalc latus de-fertum reperitur afpcruin, jncultum, atqiic ariduiTi,in quo neoue aqua nelt;^uc arbor vlla inueniri potelkcxtenditurin longuoftuaginta, in latum veró quinquaginta ferc pafluum milia. Maxima hic en capreolorum, ceruorum, atque ftrutionum copia. Periculofiffimuin per idde-ferti mercatonbusFelTaTclenfinum proficifcen tibus iter patet,idque propter Arabes quofdam, qui latrociniis tantum fibi viftum quæiût,idq; priefertim hyeme, cùm milites qui defertUm à nebulonû fcruare l'oient iniuriis, in Numidiam fefcrecipere cófueuerunC.Innumeri in hoc mon te paftores funt,verùm infinitis quotidic vexan turleonum incômodis,qui non in greges modo, verum amp;nbsp;in hommes interdum fæuirc folent.
^ Temiegtetum cii/ieUutn.
EO loco fitum e(t hoc Caftellum,vbi diflû defertû Telenhni territorio coniungitur, ab Afris in fcopulo quodam exlfructum, munitiffimum quondam fuit, nec non amp;nbsp;Fella-norum frequentiffimis femner iniuriis expoli-tum; eft enim in via ilia publica fitum qux Fef-fam ducit. In vicinis campis Humen quoddam reperitur, quod Tefure illorum lingua appella-tur.Qui huic Caftello circumiacentagri omnib. rebus viftiii neceflariis, quantum huius incolis fufficere poteft,fœcundinimi funt. Paruit olim Telcnlinorum imperio,quo tempore ciuitatem «ÜxiHeSjnunc autem ad Arabes dcuolutum,nihil aliud
-ocr page 424-DESCRIPTION IS AT RICA aliud fere quam ftabuluii) efle iudices; nihil hie aliud q frumenta refetuant, ah incolis propter Arabum iniurias plane dellitutu nunc inuenias.
^^^»caßrum.
IZli call rum antiquiflimumab Afris in pla-nicie quadam exitruélum , qua; cum ditto confims eft deferto, huic nonnihil agrorum adiacet qui hordeo tintiiin atque panico accom modi funuHabuit ohm ineolaiu lads magnam frequcntiajn,niunsquc cinftum fuit elegantiUi mis: poltca verb belli iniuriafoloxquati fuerutj incolæ cxpulh.Deinde poll aliquot annos à qui-bufdam religiolis virisrurfum inl^bitari curpiq qui apud Telenfmi Keges^ Arabesque omnes ma-ximo in honore habencur.Hi iliac prætereunte» liberaliffimè atque magnifiée per totum triduii excipiunc,ac afymbolosdimittût.Huius omnes domus humiles funt viliores,muris erctacciste-éluni additur llramineum.Huic vicious eft quidam fluuius, vnde quicquid habent agrorû opti-‘ me inigatur,idquc infigni fit naturæ prouiden-tia: nam tantus huic Regioni eft »ftus,tantahue ficcitas, vt nili agri affiduo irrigarentur,nihil o* mnino lue frugum prouenire poflet.
lt; Guitgida oppidutn.
ANtiquiffimum hoc Oppidum ab Afris in planicie fpaciofiffima exitruélum, à mari Mediterraneo Meridié verfus qua* draginta, à Telenlino autem totidem ferè diftat niiharia,in Occidente atqüe Meridic Angadi deferto elauditur,agios habet fœcundiffîmos, hortos cùm amœnilfnnos, turn ficubus amp;nbsp;vuis co-piogt;
-ocr page 425-LIBER QJVARTVS. I^I piofiffimos. Per hnius vrbium medium,flinnén quoddam pratiterfluit, vnJe übi potui,cibisque coquendis aptiffima exhaununt aqüam.Murös reïiquaipeomnia ædibeia l’umpEuofiflhpa,mi* ro artificio fupirba fueruntnnColas habuicolim ditiniinos,huitianiffimos atqiie rei bellier exer citatiffimos, ^b^éa verb eins belli iniuria quod à Fertano côtrarTêlenlini Regem geltum elf,de-leto hoc oppido’ hicol« omnes fugerunt : bruto tarnen hello, noui incolæ noua libi ædificiaex-ftruere,atque nirfunl ihhabitare cœperunr; non potuic tarnen ad priRinum reduci Ratum, ncqi iam plures quam mille «St qqfftgentas dOmos ha bct.Ciues nunc milerrimi,quj Regi Telenfmi li-mu! amp;nbsp;Angadi Arabibus tnbuta exfoluere co-Î;untur,vçltitu vtuntur viliflitnoimaxima penes los magnorum aGnorum atquemulorum copia eft, vndeamp; fansbonamfibi colliguntpecunix çopiam.Vetuftillimo loquüntur Arabom more, neque lingua iliis eft comipta', quahs vicinis q-mnibus illis eft regionibus:.
^ IVed Ronm.
ANtiquiffunum hoc oppidum à Romanis iis temporibus qUifhus illi /dboe«AfPea-nis imperabant,in fpatiofidimO'campo exftruéfum füit,diftat à monte duobusi'frre mi-liaFib.,àman autem Mediterraneo cipCitbrduo-decim, eftfjue huic vicinum quoddamfliimen non admodum latum. Scriptum reliquernbc il-lius temporis Hiftöfiographt,’ad vUu eundomép quo Roma ædifibatà fuit modurn, vnlt;W amp;nbsp;nomen deductum arbinanCHivNed enim apud /tra
-ocr page 426-DESCRÏPTIONIS AFRÏCJÎ
bes idem prorfus atque fiinilis nobis fignificat: vifitur in nunc diem huius oppidi murus: anti-quiora autem aha omina Romanorum ædiHcia delcta funr,adeo vt rara illorum nunc repenan-tur ve/tigia. NonnuUis in locis reparan nouisq; æditiens reformari çœpit,v^crùm nruélura mul-to inferiora atque an tea focrunc. Huius ager fou-gum vbertate tœhciifimus efti^equctiflnni bîc lunt iiorti,buiufmodi arbonb. refortinimi,quae Cliquas produeunt,quo ilh tam in hocoppido, quàm in luburbio velci folent.Mel item habent quo illi cibis condiendis vti folent. £ft bîc lie fa tis bona Ciuium,atque textorum prçfertim mul titudoi, conficiturq} apud illos maximagoHypij copia,ab omni tributo liberi funtPrincipes atque Reipu b. adnwiftratpres tantum pro arbi-trio ab lus creantur:.^ vt libei ius cum Telenfc-nis negociari poHint, munufeula interdumad Regent nuffi tare folent.
Enir- lt;11 Tebetritum oppidum.
Xiguum hoc oppidum ab A fris in quodam feopulo ad mare Mediterraneum exftru-élumclt, diHaCaiaindiÊloduodecim fere paf-fuum rinba. Vicini omnes montes altiffuni atq; ineulti font,ineolis tarnen frequentiffimi. Innu meri in Jioe oppido inuemuntur tel« textoies: liliquarum atque mellis maximailbs regioinbus eft afrluencia; Perpetuà ClmUianorum metuen tes impetum^diligentifome lingulis iioébbus a-gunt vigiliasmon enim tanta iliis fuppetit freul tas, vt mdites aduerfus infantes boites alere pot tint. Agri fois non minus Henles font,quàm in-. . nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cult^
-ocr page 427-LIBER Q^V A R T V S. ips culti,atqne fragofi; vel minimum duntaxat hic hordei arque panici prouenic, Ciues omnes vi-lifhmo vtuntur veihtu, luntqueab omni prór-lus ciuihcace ahcmilimi.
Hf Hungin.
OPpidulum hoc ab Atris conditum dru-éluræ elcgantia, morumque inregritate mento ab ommbuslaudandum,portuin habet turricuiis vtrinque munitillimum.-huius 1 murus quoq; altiflîmus ed atq; elegantiHimus, caque præfertim parte,quæ mari alluitur. Hue 1 Veneti maximam quotannis folent conuehere mercium cppium,arquecuin Telenlinis huius | Çppidi incolis negociari, diltat autem hinc Te-1 lenlinuin in decimoquarto tantum miliario. Ab ço tempore quo Oran ciuitas à Chriftianis fuit occupata,non amplius aufi funtOran proficifci timentes nequid libi mali ab Hifpanis,quiOran occupauerant,inferri pollet;quare ad hunc portuin tune primum Vcneti venire cœperunt.Ci-1 ucs quondam nobiles atque humamflimi fue-e nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;runt,goflypij atque telæ textores propemoduiu
■ omnes Elegantiifima Ine dl domorü druélura, quarum quæhbet fuum habet fontein; innuine ras hicrepencs vineas,in pergulas elegantiffimè reflexas. Pauimcntum illis variis ell dUtinófum coloribus ; tabulata autem atque connexitates ‘ multo mufeaco funt omatiffima. At pollqua hi de Orani excidio certiores facli funt, rel iét a vr-j be alio fe contulcrunt,Hunain habitatoribus va cuum reliquentcs: nifi quod fortallè Rex Telen fini certum hicalatpeditum numenï,qui mer-
catormn
-ocr page 428-DES CRTPTIONIS A AI CÆ catorum naues aduenientes obferuent. Ager illi» fruébbus,cerafis,mails perficis, ficubus, atq; oli-Uis tœcundiÜimus eft: lUi tarnen vel minimum inde fibi coliigunt prouentum . Ego cùm iftàc pricteriien),non potui quin fummà deplorarem Calamitatcm, ad quain nuius oppidi ciues reda-éti eraiit; eodem tempore hue naui* quædam Ve neta adpulerat,qua; tantum prouentum l’ecura aduexerat,quantum ad quinquennium huic région! fatis erat: vnde fibi Tclenlini Rex quindc-cun milium aureorû tributum numeran iuflic.
j__j Arefgol maximum atque antiquiflîmû r j in feopulo quodam mari MediterrancO vndiq; cindum fuit,pr«rcrquam in Me ridie, vbi via erat quæ in oppidum ducebat. A Telcnlîno Scptentrionèm verfus in .Xiiij. litum fuitmiliario.Ciuium frequentianobilillimum. finie imperauirquidam ldris,eiufdem auuncu-lus qui Fclfam condidic: atque huius pofteri id fibi Imperium ieruarunt in annum vlque cen-tefimum vigelimû. Venit tandem Rex quidam atque Pontifex Cairaon,qui oppidum hoc fon-ditus delemt, remanfitq; poRea incolis vacuum per centum fere A: viginti annos; deinde à qui-pufdam Granatis iterum incoli cœpit, qui cum Manfore hue venerantnlle oppidum aliquantu-iuin reparauir,vt femper eflet quo fe milites tu-to rcciperc pofTent. Poft huius atque eins filij mortem,rurfum omnes expulfi fiintà Zanagus atm Magraoe populis.fuitq; h«c altera illius op pidi ruina,liegi’'^ quadsingenufimo decimo.
3/4-
-ocr page 429-L IBER Qjr A R T V S. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;J^J
ç Maxima opulenüßimaque Telenßni yrbs défcriptio.
AMplininu hæc atque Regia ciuitas, non certo conltat quolnam lubuerit condi-cores ; certiflimû quidemeft miniinam ab exoïJio.veriiin incrementis iifdeni tempori-bus maxiineauftain, quibus Harefgol dclernm fuit. turn enim régnante familia quadam quæ Abdulguad dicebarur, eum in modum accrenit, vt fub Rege Abu TelHno familiarû numeraueric fedecinr inilia.Egregia tum tempons fuit Refpu blica, varus tamé indies à lofepno FeiTano Rege incômodis agitata, à quo per leptein continues annos ingenti exercitu fuit oblefla. hic poRqua arcein quandam ad Orientale latus fibi conftru-xifletjobfcffi ad tantam calamitaté funt redadi, vt annonæ caritarem diutius ferre non posent: quare vno omnes impetu ad Regem vencrunt, atq; vt miferis ciuibus fame perielitantibus fuc-currere vellet,vno oés ore rogauerunt. lUe inox quænam elient eius cœnx deliciæ indicauit,car-nesque equinas hordeo coftas protulit. tum de-muin cognouerunt, quant nihilo melius Rex ha beret,quant priuatorum miferrimus. Poft hiec concione cóuocata Rex apud populum perfua-dere conatus elf, multó honeftius elle in armis muri pro patri a, quàm calamitofaat illam dege-re vitam. Regis verba omniü animos fic ad prx-lium committendum excitauit, vt die fequenti hoftem aggredi,atque ad extremum vfque fum-mis viribus pugnare conftitucrùt.vertint multo feelicior ilus contigit fortuna atque fperauerät,
Db ca-
-ocr page 430-r» E S C R I P TI o N 1 S A F R I C Æ eadem enim noße lofephus à quodam ex fuis interfeftus eft:quod vbi nuncium ad dues per-ucniflet, alacriori animo omnes vrbé egreffi, vel minimo negotio confufam muldtudincm inter fecerunt,atque port iniperatam viétoriam tantum (ibi prouentuum ex hortium caftris colle-gerunt, vt abundc omnibus cflet,quo diutinant illain quam parti fuerant famem,explerent. Po-ftea verb circiter quadraginta annis quartus Fef-fæ Rex Abiilhefen,qui ex Marinis originem tra-xerac,in fecundo nuliario Occidenté versus oppidum conrtruxit Telenfino vicinum . Deinde Telenfinum oblidione tngintamenfium dnxit; crudelirtimæ indies oppugnationes fitbant,atq; fingulis noélibus nouum lemper exftruélü erat prcpugnaculum,adeó vt tandem Fedani Tden-nno proximi minimo negotio vrbem funt in-grerti,qua deui6ia,Rex Fedam captiuus abduci* tur,vbi à Fedæ Rege capite trûcatus,cadauer inte*- vrbis fordes eiedum etd Habes hic fecüdum Telendni cxcidium.Poft deletam omnem Marl noruin familiam,Telenfinum multisin locisre-{■»ararijnouistjue incolis reformari cœpit,adeô vt amiliarum numerus ad duededm imüa accre-uerit. Hic finguüsrrtib’-- -uns ert defignatus lo cus, quod amp;nbsp;antea de Feda diximus, nifi quod Fedç multo fumptuefiora int çdiücia. Frequen tia hic templa atque c’eganti:Tma,quibus amp;nbsp;fui funt facerdotes atq; concionatcret. ouinq; item collepi:. opere rvdeaco funiptuofi(fima, quorü nonnulla à Telenfini,a ia Fedæ Rege tuerunt có dita; neeme hic balnea, neque hypocaurta defide rabis
-ocr page 431-LIBER Oy A R T V S. tp4 rabis ampliffima, quamuis non ea fit illis aquæ copia,qualis Fcdanis elthnnumcra Ferè hofpitia ad Afrorû morem exlliuéla:inter hæc duo Funt, ad quæ Genuenfes atque Veneti mercatores có-meare lolent. ludæi lue latiFlimâquandam ma-ximamque vrbis partem occupant, hi omnes di ' tiffimi quondam Fucrunt:dulipanum in capite gerunr,vc à reliquis ciuibus dinofceréturiverùin Hegirç anno noningétefimo trigcfimotercio tan turn incômodi à Rege Abuhabdulla paffi lunt, vt mcndicos ferè omnes effecerit: innumeri hîc fontes, qui omnes featuriginem non procul ab vrbis mœnia habent, adeo vt faciUimc ab hofti-bus adimipoflent aquædu6lus.Huius murus al-tiflimus elt atque munitiflimu8,quinquc in am bitu funt porte fpatiofiffimç,quarum quælibet luam habet culfodiam,fuosque cenfus Regij re-ceptores. In Meridic palatium reperies Regium altiffimis cinéfum mûris,quod in fe alia quoq; permultacomplcditur palacia,quibus nec fontes nec fui défunt hortuli amœnilfimi : duabus ad hoc palatium portis aditus patet,quarum altéra m planiciem,altéra in ciuitatem educit, ha-betque hæc cuRodiam fatis numerofam . habet Telenfini territorium elegantiffima fané rura,in quibus fe ciues per æltatc continere folentmam præterquam quod omnia hic prata ndeant,fon-tes limpidiffimi, omnium fruftuum affluentia oculos hune in modum pafcunt,vt nunquam in vita quiequä amœnius me vidiflé meminerim: ficus foie exficari atque in hyemern afiérüari fo-Unenó hîc amigdala,mala perfica,melones neq;
Bb ij ci-
-ocr page 432-BESCRIPTIONIS AFRICA cîtriolos delidcrabis.hi tertio ab bac vrbe milia-no Oriencem vcrliis frequentiUînix lune mol je ad Sefiitum Humen litæ,iepenes ek alias nô tain protul ab vibe m monte Eicaiha poli tas. Hui us ©ppidi partem Meridionale occupant kidçi,Cau fidtei acq; Notarij;dl amp;nbsp;hic magnaliteratorum frequentia, ucc non lîc variarum diiciplmarum protèiroies,qui à quinque antea nommatis col-Îegiis aluntur. Ciues m quatuor funt diuifi par-tes,horum enim abj ar;mces,alij mercatores,alij literati atq;dpótores,reiiqiii omnes milices funt. Mercatores æquillimi,fidiHimi,Iibeialilfimi,at-que Reip.vtilitatis (autoies candidiflimi; merca turam tere lempercuin Nigntisexercent. Artifices fecuram,tranquiilam,atquejuauem viuunt vitain. Qui fub liege Itipendia merenc,corpore omnes atq; v'inbus prïdtantilfimi,fatis largum recipiunt ltipendium,horum namque cuilibet fingulis menlibus très enumerantur aurei illius regionis,qui tribus aureis Itaiicis cum vnius au-rei dimidio æquiualenc.Studentes omnes priuf-quam ad douons gradum peruenerint, miferri-mè quidem viuunt, at poltquam gradum eum attigenit, aut præleétores, aut notarij, aut deniq; facerdotes effiduntur, Huius vi bis tam dues q mercatores, adeô circa vellitum lunt cuiiofi,vt Feflanos etiam interdum fuperét. Artificum vertes breuiufculæ funt, rarô dulipanum in capite gerunt, folo pileo non incuruo contenti ; calcei atl medium cruris pertingût. Omnium peflimè vertiuntur milices,indulium enim latillimis ma nicis geftaot,çui hnteamen laûŒmum ex golly pio
-ocr page 433-liber Qjr A R T V S. JÿJ pio confeéhim fuperaddunt, hoc le ram æftatis quàm hyetnis temporibus inuo(auric:nili quôd hyeme peUicea habeant inJulia,quibus caputiû quoddam inijciunr,quale apud Italos lus m vfu elt qui aliquo peregnnantur, hoc illis à pluuia arque nine caput tegitur. qui literis meumbune, vario quifque veifur velhtu, idq; cùm pro facul-tatum, tutu quoq; natiui foltratione; doélorcs, iudices atq; lacerdotes aliquâtô fuperbius vclti-untur arque fplendidius.
apud Tclcn/iniRegem ritus fementHr. N On diélu tacilè quàm fe magnifies Te-lenfmi Rex gerat, à nemine namq; con fpicitur, neminem ad colloquium ad-mittit,prçter fummos fuy auly principes,à qui-bus poltea omnia fuo ordine peraguntur : varia funt hic otheia arque dignitates,elt enim prima nus quidam qui Régis vicem fupplet, is reliqua omnia ofheia pro fuo quifq; honore diltribuit: exercitum inltruit,atq; contra hoftes interdum copias educit. Deinde elt amp;nbsp;quidam qui Régi primarius eil à fecretis. hic omnia feribit atque annotât quç ad Regen« j i rrinét.Efl amp;nbsp;aliusquidam Régi à thefauns, huius officium eil tributa atq; cenfus recipere. Habet prxcerea Rex fuum penfionarium, qui omnia Rege imperante elar-gitur, Eli amp;nbsp;euftodia; pra;fcélus,hic quoties no-bilcs ad Regem inrromiccücur,cullodiam ad pa-lacij portas admouere folet. Reperias deinde «Sc alia qua-da officia viliora, hic enim llabulis prlt;c-ficitur,!lle itapeJes atque ephippia curat: eil de-niq; quidam qui Régi eft à cubiculis.iisq; tâtum-
Bb hj modo
-ocr page 434-I) ESCRI PTION IS AFKICÆ modo Boris,Cjuibus ad Rege admittunturaulici. Aliisenim cemporibus Regis vxoies,Chrilhani quidam,deinde amp;nbsp;Eunuchi luum præitanc oth-cium. Kegem fplendidiHime veititum luperbe adornatus vehit equus.Inter equitandum rario-res adhiberi lolenc cérémonie,neqgt; adeà nuine-rofa ilium comitatur pompa, vix enim miUcfi-mum numerabis equicem,niß belli fortalTè tern pore,quo indique Arabes alixque nationes con-fluimt. Qiioties Rex ipl'ecopiaseducit,non vfqj exigua illum fequitur tentoriorum lupellex,ne-que turn Regem ab alio quoüis duce veftitu dt-nofcas:amp; quamuis innumeram fere habet cudo diam,non tarnen facile credas quam lit pecunia-rum parciffimus. Aureos cudtt auro aliquanto viliori, quales funt ij qui apud lulos Bitlacchi appellantur, maiores tarnen funt, fic vt illorum quilibet Icalicum aureum cum quarta viiius au-rei parte pendeat. Argentcam quoque atque æ-neam cudit monetam. Huius territorium incolis nó admodum ell copiolum,veriim quoniam iliac ex Europa in Æthiopiam proficifcentibus iterpatet, maximum fibi colligit Telenlini Rex ex mercibus prçtereuntibus emolumenti;idque ab eo pracfertim tempore,quo Oran à Cbridia-nis fuit occupata. Huius Regis tempore Telen-finum faftum eft tributarium,quæ ciuitas antex femper fuerat libéra ; quo faftum elf vt ad vlti-mum vfq; vitx diem à luis fubditis funimo fue-rit odio habitus.Poftea huius Hlius qui patri fuc ceflèrat, cenfus quoque atque tributa exigere co nabatur:quare à populo Regno expulfHs,ad im-pera-
-ocr page 435-LIBER QATARTVS. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;!ƒ)(?
peratorem Carolum fupplex venit, cuius opera, vt an tea diéhim eft,in regnuni eft reftitutus. Eo tempore quo Oran Telenfmi Regis imperio pa-rebat,numerabat ea regio annuorùprouentuuni tria interdum, nonnunquam etiam amp;nbsp;quatuor millia aureorum,quorum maxima pars in regni cuftodiam atquc milites Arabes impendebatur. Ego per aliquot mêles in huius Regis aula ages, maximam expertus fum eius liberalitaté. MuI-ta fateor prætermifla in huius Regiæ defcriptio-ne, verum quonia maxima in parte cum iis con ueniunt qua: antea de Fefl'a diximus,ne quid 1e é^ori plus fatis naufex ellcmus, data opera ne-gleximus.
lt; Hubbed oppidum.
HVbbed oppiJulum ad caftri modum ex-ftru6tû,à felenlino Meridiem vei l us in fefquimiliario pofituin,Satis copiofa eft hic incolarum frequetia,ciues fere omnes panni tinftores. Inlignis fanélimonia.' quidam apud il los fepulcus,quem quali diuum quendamvene-rantur, afcenditurq; ad huius monumentu qui-buldam gradibus, Sidi Bu Médian appcllabant. Egregium in hoc oppido collegium, nee non amp;nbsp;peregrinantib. opulentiffimum xenodochium, hæc à quodam Eeffano qui ex Marinis originem duxevat,exftruéta funt,vti in marmore quodam infculptum reperies.
lt; Defefrd.
1. ST hoc oppidulum in planicie quadam in decimo quinto à Telenfino politu mi liario. Maxima hic eft fabrorum frequen Eb iiij tia,
-ocr page 436-DE SCRIPTION IS AFRICÆ tia,idq; for tafle propter qrandam ferrifodinam: ager illis frumento feraciUimus; onmes fere ta-bnlem exercent arcé,ab onini piorius ciuilitate , atque humanitate alieniflimi.
f TefeU. ;
ANciquifßmuin hoc fuit oppidum ab A-fricanis in quadamplanicie conduû.qu^ viginti fere ini'iariorum crat longitudi-ne.tanta hic-peruenit fruméti ptitllantiHinu co pia,vt vniuerfo ferè Telenhni Regn o fatis fit;in-colz onmes tentona inhabitat,omnia enim hu ius vrbis xdificia deltruéfa lunt,nomé tarnen lo co remanht. Numerauerót amp;nbsp;hi aliquando Regi Telenlini maximum quotannis tributum.
Beni fia/ttl Regio.
EXtendit lefe h^c Regio Orientem verfus m longum quinquaginta, in latum vero vigtntiquinq; fere paliuum milia;ea parte qua Meridiem relpicit,planicies elf,altera vero Septétrioni expolita,montibus maxime fru-ftitens elf plena: incolæ in duas diuifi fuut partes,horum eniin nonuulli in montibus illis domos habet lie fatis ornatas: hi agricultura,ainsi]; ad viéfum pertmencibus negotns fefe exercent. Alij ahquantó nobiliores in campis tantum ten tona habent, illi pecus cogunqcamelos aliaque armentaalunt. Variis indies vexantur ineórno-dis, Telenlini Regi cenfiim numerant annuum. Repenasin montibus illis aliquot pagos,atque inter hos duo funt praccipui,quorum alter Chal hat Haoara elf appellatus, in montis eniofdam eolta ad arcis modum tabricatus, inercatoniin atque
-ocr page 437-LIBER Q_V A R T V S. t^y atque artificuni domos circiter quadraginta nu-meiat : alter veio Elino Hafear nuncupatur,in hoc le contmere fokt,qui in bis regiombus Régis vicem kipplet;m hoc diebus louis mercatus elt frequentiUimus, vbi armentorum, fruguin, vuarum paflarum,ficuuin,atque ineliis maxima cmitur copia: reperias quoq; amp;nbsp;pannarios mercatores, aliosq; cumplurcs quorum enumeratio nô minus tædiofa quàm prolixa eilet. Ego apud hos aliquoties verlatus,iueo incommodo mtel-Icxi quàm fmt furtis miré dexteri ; colligit Te-Icnfini Rex ex bac prouincia vigintiquinq; mil lium aureorum annuum prouencum,totidcmq; milites exercitatiffimos numerant.
ç Batha oppidum.
BAtha maximum, opulentiffimum, atque Afrorum multi tudine copiolillimum,no ftris temporibus in amœniffima atque la tiffima planicie exftruftum oppidum, vbi maxima frumenti prouenit copia. Telenfino Régi vigintiquinque millium aureorù tributum per-foluit. Verùm pollea eo bello dcletù fuit, quoi inter Regem atque eiufdem aliquot affines ge-ftum ell. Hi Feflani Regis auxilio potcntiffimi» quampluhma fibi occupauerant Telenfini op-pida: quicquid veto fc armis belli feruare non polFc videbant,incendio prorfus deleuerût,adeô vt huius oppidi perexigua nunc reperire licet monumenta. Non procul bine anguftiffimus pneterHuit fluuiolus,qui vtrinque hoitos habet agrosq; omnis generis frugibus fiaecundifiimos. Plaiiicies item ad ea vfque tempora incolis fuit de-
-ocr page 438-n K s C R I P T I o N I s A F R l C Æ defhtuta, donee quidam Eremita cum fuis hue appulit, quem illi tanquam inlignis knftimo-niæ virum eolebant: hie intra paucos dies adeö boum, equorum,arque peeudum numéro dita-tus eft,vt neminem tere habuerit in liae regionc feeundum. Nullum neque hie neque huius fub-diti tributum perfoluunt,eùm tarnen (vti ex il-liusdifeipulis intellexi)hngulis annis o6io mil-liaeolligat frumehti modia, equos hune habere quingentos dieunt,peeudum deee millia,bourn duo millia: amp;nbsp;fmgulis annis exdiuerfis orbisre-gionibus afFeruntur illi quatuor aut quinque au reorum miUiaradeo pervniuerfam Afrieamatq; Afiam huius innotuit fanétimonia . DifeipU-los habet eireiter quingétos, quos propriis alerc fumptibus folet: his nihil aliud iniungitur q vt fingulis diebus certas legant Deorum inuoca-tiones: quó fit vt permulti vndique affluant,qui inter huius difcipulos numerari eupiunt, à quo tandem quibufdam eeremoniis edofti domum redeunt. Tentoria habet plus minus oen turn, quorum aliaperegrinantibus,aliapalloribus,re-liqua eins familiae funt fabrioata. Habet vir fan-ftiffimus quatuor vxores,mâeipia autem quàm plurima,quæ veftibusvtunturfumptuofimmis. Habentamp; filij fuasquoque vxoresatq; familias: itavttam Eremitæ quàm eins filiorum familia numerum quingentefimum exereuerit. Abo-mnibus Arabibus, atque ab ipfo adeö Telenfini Rege fummè veneratur. Ego tandem quid viri effet foire oonatus fum: per tres dies ab eo exce-ptus vna cùm eo in feoretioribus xdibus oœna-tus
-ocr page 439-LIBER QV A R T V S. 198 tus fum, vbi inter alia libios quofdam cômon-ftrauic,qui Magicam artem arque Alcumilhcam docebant : ac omnibus modis perfuadere ftude-bat,Magiam veram arque indunitatam edè difci plinam, adeà vt Magus mihi vifus cft, quanquâ ea nunquam vfum fuiire mtellexi, nequc quic-quam curauifle,quàm Dei quibuldam nomini-bus inuocationes.
Orania.
MAximum hoc arque frequentiffimum oppidum familiasplus minus fex mil-lia numerat. Ante aliquot fæculaab A-fris ad mare Mediterraneum exllruôbum, à Te-lenlino centum amp;nbsp;quadraginta diftat miliaria. Inlignem hic videas ædiheiorum, templorum, collegiorum,xenodochiorum,balneorum,atque hofpiciorum rtruCturam: mûris vndiqucaltilli-mis atque munitiffimis cmgitur, ab vna parte planicicm, ab altéra veio montes habet altiffi-mos. Maxima ciuium pars telam texebant, re-liqui ferè annuis prouentibus viuebant. Non magna hic proueniebat frugum copia, adeô vt nulïo præterquam hordeaceo vefeebanturpane: incolæ omnes humaniffimi atque exteris omnibus amiciffimi. Fuit hoc oppidum Cataloniæ atque Genua: mercatorum frequentia copiofif-fimum: in eo vicus quidam fuit qui in hune vf-que diem Genuenhum appellatur. Perpetuum gerebant cum Telenfini Rege bellum, neque a-hum vnquam Principem admittere voluerunt, præterquam quendam qui tributum Regium à populo exigeret.Populus veró quendam è Con-fuü-
-ocr page 440-DESCRIPTIONIS AFRICÆ fulibusvirum primarium elegerant,penes qtiem totius vrbis eratadminiltratio. Mercacorcs pro-priis fumpribus milites alebant, qui ctebris m-curfiombus Cataloniam, Gcuilaju, Maioricam, atque Minoricam maximé vexabant,adcô vt O-ranitaChrilhanorum mancipiorum propemo-dum erat plena . Pollea Hifpaniarum Rcx Fer-dinandus mgenti dalle Oramam aggreflus de li-berandis Cluiftiants agere cœpit : fed infdici plané pugnauit Marte. Verùin port aliquot deinde menfes \’afconum atque Cardinalis Hifpa niæ copiis adiutus, Oraniam occiipauit. Mauri enim milites niaximo impetu crumpentes in Chriftianorum exercitum, ciuitatem miliribus plané nudam reliqueranc,quodvbi Hifpani ani-niaduertiflént,ex alia lUtim parte vrbem oppu-gnare cœperunt: quarn (quoniam nemo pratter fœminas refirtebat)minimo negotio occupauc-lunt.Moxvbi Mauri Chrillianoruin ligna inili-taria in mœnibus fita viderunt,continuo ad vrbem redeunt : atque fic maxima vtnnquecatde hüc in modum occifi fuut, vt pauciffimi ex hoc pradio effugcre potuerunt. Hunc in modum re-cepta fuit Örania Hegirae anno noningentefimo decimolexto, qui Chrirti fuitM. D. v 11.
Hl AïerJalc.tbir. MErfalcabir oppiduluni nodris tempo-ribus àTclenlîni Rege ad mare Medi-terraneum condituni, ab Orania mi-nimo diftatmiliariorum inte/uallo.Merfalcabir autem idem illis atque nobis latiffimus portus fonat : non eniin puto calem portuin reperiri pofle
-ocr page 441-LIBER Q^V ARTYS. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;iPÿ
porte, quails hic eft: inn limeras enim nauesatq; triremes ab omni ventorum iniuria tutifüm^s lernare poteiE Hue frequennHimæ Venecorum naues le recipere l'oient,vbi cempeftatem aliquâ imminere videbantcatque merces omnes per a-lias quaidam naues Oraniam deuchi curabant, Ab Hilpanis eodem modo quo Crania tandem fuicoccupata.
j ƒ St amp;nbsp;hoc quoque oppidulum ah Afris ad mareMediterraneum exftruôlum,co pro-pemodum loco quo Seleffluuiusin mare delabitur.Incolis iatis eit copiol’a,.atqueArabuin frequentiflimis iniuriis expolîta. Hums Præ-feéius exiguum habet in eo oppido ditioms, in luburbio verb multô minus.
^ MuÜuganût.
MVftuganin ab Afris ad mare Mediter-raneum exftrufta, diftat in altera Hu-minis parte à iam ditto oppido Orien tem verlus tribus fere iniliaribus. Öhm mcolis fuit frequentin’, at poftea paulatim decrelccnte Telenlinorum imperio,innuineris Arabum iniuriis vexata fuit, ita vt hodie tertiam vix eius partem intégrant rtperias. Familias numerat cir citer mille amp;nbsp;quingentas: templum habet orna tillimuin,miroque artiHcio fumptuoliflnnum. Frequentiflima iiic eft telæ textorum turba: domus elegantilfimas;,quibus nec lui defunt fontes limpidillimi. Per huius vrbismedium flunius quidam præterfluit,ad cuius vtrunq; latus moke Hint frequentifiimæ.Non procul ab oppido elc-gan
-ocr page 442-DESC RI PTION IS AFRICÆ gantiffimi reperiuntur horti, veruni incukt atq; infrugiferi. Ager illis Fœcundiflnnus. Portuin item liabent, ad quern ex Europa quamplunmi folent conHuere mercatores,quauquam no mul turn fit quod negocientur, propter maximam hums oppidi pecunia; inopiam.
If Brefeh.
ANtiquum hoc oppidum à Romanis ad mare Mediterrancum fuit exflruétum, diilat à dido oppido longo admodum miliariorum interuallo: incolis acque adeö tela; textoribus refertiffimum:cnicem quandam ni-gram in maxillam depingere foléc,alteram item in vtriufque manus palma, eftq; hic mos ab his omnibus obferuatus qui in montibus Algeri,at-aue Bugix habitant, atque ex eo remanlille cre-itur,qu0d cum Gothi has regiones occuparéc, quotquot Chnlli fidem alTumere voluerunt, ab omni tributo liberos fuiflè hiftoriographi affirmant. Verùm quoniam quoties tributum exige batur,nullus erat qui non fe Chriftianû eile pro fitebatur,vt à tributo liberaretur.quare tum de-cretum cif,vt Chriftiani his crucibus ab aliis di-nofcerentur.Tandem cxpulfis Gothis,omnes ad Mahumeticam redierunt fidem,remanfit tarnen depingendi cruces confuctudo, cuius rei vix iHi nouerunt rationem. Soient A; Âîauritaniæ inférions fortunx homines huiufmodi depidam crucem in facie gerere,qualem nonnullos in Eu ropa habere videmus.Elt hoc oppidum ficubus opulenti(rimum,ager maxima lini atque hordei copia fuecundiflimus. Maximam illi cum vicinis na-
-ocr page 443-liber Q^V A R T V S. ÎOO nationibus akmc coiiluetudinein,quorum con-filio per centum concinuos armos ab omni tri-buto üben remaulerunt:verùm poftquam Bar-baroflà id libi imperium vfurpauit,maximis ab co affeéli lunt incommodis. Multi ficus atque linum ad tranfmarinas ciuitates Algiram,Tune-turn,atque Bugiam deueliunt,vnde fatis bonam libi coUigunt pecuniarum copiam; reperias amp;nbsp;hodie Iiïc aliquot Romanorum ædirteiorum mo numenta.
lU Serfel oppidum. MAximum atque amplillimum eft oppi dum à Romanis ad mare Mediterraneü «dificatum ; poltea à Gothis, tandem veto à Mahumetanis occupatum. Huius murus altiflimus,munitiflimus,atq; miro artificio in-fignis continet m circuitu miliaria plus minus odo. In ea parte quæ Mediterraneum refpicit, amplißimuin atque altißimum à Romanis con ditum vifitur templû, cuius pars interior mar-morea eft. Egregium ohm in Icopulo quodam ad mare Mediterraneum exUruftum fuit muni mentum: Ager illis fœcundidinuis ell,amp; qüan-quamerebris Gothorum iniuriis vexatum fuit, Maluimetani tarnen bonam Gbi vrbis parte oc-cupauerunt, idque per quingentos fere annos. Poll Telenfinorû deinde bellum annis ferè tre-centis incolis vacua remanfit. Tandem Granata à Chriftianis occupata, permuiti Granats hue confugerunt, qui ædiGcia atq; bonam caftri par tem reparauerunt;poftea naues quoq; exüruere çœperunt, quibus fuas merces in aliénas deue-herent
-ocr page 444-DESCRÏPTIONIS AFRICA herent regiones: adeo paulatim accreuerunt, vt nunc mille amp;nbsp;ducentas numerent familias. Bar haroflae impeno lamdudum paruerunt, cui tre-centorum tantummodo aureoiu quotannis tri-buCum perfoluunt.
^ MeUatiit.
MEliana vrbs amplilfima atqne antiqua, condicores habuit Romanos, nunc vulgo Magnana conupto vocabulo appellant. In lummitate cumfdam montis exftruóla, dillâtà Mediterranen mari in quadragelimo fere miliano. Frequentilfimi in eo mote funt fon tes atque lyluæ luglandibus refertiOiin^.-Muris antiquißimis atq; altiUimis cinéla ert. Ab altera parte rupes habet munitiflimas,altera veio codé terè modo ex monte dependet quo Narnia,quf vrbs Romse vicina eft : domos habet elegantiifi-mas,quarum quælibet fuum habet fontein. In-colæ fere omnes textores funt: nonnullos ité hic reperias qui elegantiiiima vafa conficiunt torna tilia. permuiti quoque agriculturam exercent, remanferunt autem per multos annos ab omni tributo atque exaftione liberi,donee tandem à Barbaiolfa tributarij funtede^i.
^ Tenet oppidum.
ANtiquiffimum hoc oppidum ab Afris in coda cuiufdani montis non procul à Ma ri Mediterraneo exdruéfum, elegantiffi-mis eft cinduni nmiis, incolanim numéro fre-quentilfimü.Mira huic genei eft rufticitas: perpétua Regis Telenfinoruin imperio paruit. Tan dein Mahumetes eius .tuus qui nüc Regem .agît, très
-ocr page 445-LIBER QJV A R T V S. toi trcsab obitu filiosreliquit,quorû natu maximus Abnabdilla,fccûdusAbuzeuen,rcrtius verb labia fuit appellatus. Abnabdilla parti fucceffit,queiTi fratrcs quorundamciuiumauxiliisadiuti inter-ficere conati func. Polka autem re intelleéia A-buzeuen captiuus in cachenis atiquandiu aller-uatus fuit. Poltrcinô Rege Abuchemmen regno à populo expulfo, Abuzeueu nô prillinæ modo lioertati rellitutus, verùin amp;nbsp;in Regem eleélus elf, regnoque tantifper potitus eit, donec à Bar-barofla (vt antea dittum eft) interfeßus eft. labia ad FelLe Regem fugit,atque tandem à Tenez populo Rex proclamatus, regnauit per aliquot annos. Qui ab huius obitu fuit relidus filiolus, À Barbarolfa quoque vexari cœpit, atque ad Ca-rolum Hifpaniarum Regem fugit. Verum cum iam plus fatis morarentur promilla à Carolo au-Xilia, cumq; Tenez Princeps diutius abelfet, inter omnes Iparfus eft rumor,cum vnà cum fratre Chriftianam fidem fufcepifle : quare Tenez re-gnum mox ad Barbaroflie fratrem eft dcuolutü. Ager quidem fatis eft fœcundus,verum aliarum terum bic maxima eft penuria.
^ MaT:ima offpiditf»-NOnnulli à Romanis conditum voluut, diftat à mari Mediterraneo miliaribus ferè quadraginta. Agros habet fœlicif-fimos,muros munitiflimos, domos autem vilif-finias,ftrufturaq; maxime deformes. Tcmplum vtcunque elegans: fuit namque quondam id op pidum modis omnibus ornatiflimum, fed crews cum Telenfinoruxn tumaliorum incurGo-C c uibufi
-ocr page 446-DESCRIPT. AFRICÆ
nibus diminucû : ciim tandem Arabum pareret imperio, ad vkimum peruenit excidiuni: lic vC hodie rariores bic inuenias inliabitatoreSjOcsq» aut tdæ texcores, aut agricole, Arabum frequen titïimis molelliis milérrimi. Ager illis omnibus frugum genenbus feraciiïîmus.In buius oppidi vicinis locis quamplurnna inueniuntur Roma-norum ædificia,pagi,atque oppidula, quod ex cbaraélcrum in marmonbus depiélorum deli^ neahonefaciledeprebendere licet. Horum nomma nulquam apud HiRoriograpbos aut Cbro nographos repenuntur.
^[ Gefeir,hoe eÏÏ,^lgir/t, GEfeir Afris idem atque nobis Infula fo-nat ; inde defumptum nomen putant, quod Infulis Maioricæ, Minoriez-, atque Geuifæ adiaceat:banc vrbem nos Algiram voca-inus ; conditores babuit Afros, qui ex famiba Älefganaoriginem traxerant, quarc amp;nbsp;apud an-tiquos Meigana fuit appeUata. SpatiobUima eit ciuitas,numcratq; familiarum quatuorfere nul-lia: mûris elegantitïimis atque municiflimis ein éla. Ædificia bic vifuntur artificiola atq; fum-ptuobflima. Habet quælibet ars fuum ad boc defignatum locum . Hofpitiorum, balneoruni, atque templorum mira bic elt elegantia, atque inter cetera Cemplum vifitur omatiffimum atq; ampliffimum in maris littore pofitum. Habet •autem ea parte qua mare refpicit,amœniffimuin deambulacrum,e)us ciuitatis muro fuperinltru-•éfum,qui maris Huéiibus alluitur. Innumeri in fuburbio repenuntur borti,omnibus fruftuuin jene
-ocr page 447-LIBER QVARTVS. 201 generibus amœnilfiini. In parte Orientali præ-tcrriuit Humen quoddam,quod molas frequen-tifiimasagit; ex hoc etiain aquam potatiom atq; rei culinan« aptillimam exhaununt. Elegan-tiflimas habet planicies, quarü prarcipuam Me-tegia vocant,patet in longuin quadragintaquin-que, m latum veto tnginta tere miliaria, clique hæc omnis generis frugibus feracillima.Per mul tos annosTelenfinorum imperio paruit: verùm quum iam Bugiat fuum quoque Regem efle in-tellexerunt,quoniam huic viciniores erant, in huius deditionem fefe comecerunt. Videbant enim Telen fini Regem non polie magnopere ab hollium iniuria feruare, Bugiæ autem Regem maximas poire inferre molel'tias, quare cenluin annuum huic vel vltrà obtulerunt,remanferunt tarnen ab omni tere exactione liberi. Poft aliquot deinde annos huius vrbis incolse, compo-ntis fibi triremib.piratas agentes,cœperunt lam diftas Infulas mirü in modum infeltare. Quare Rex Fcrdinandus ingentem clallem adoinauit, qua 1e facile hanevrbem occupaturum putauit. In fcopulo quodam altiffimo huic oppido ex aduerfo pofico arcem quandam mumciffimam conitruxit, neq; longius ab vrbe diftabat quàm vt bombardarum iftu có facile pertingipoifet, etfi nulla tarnen in parte ciuitatis muris nocere polTenc. quare ftatini legati m Hifpaiam miffi funt, qui decern annorum indutias petcrent, ea lege vt fingulisannisccrtumnumerarenttribu-tum , quod eis à Ferdinando conceflum fuit. Kemanferunt igitur per aliquot menfes à belli
Cc ij nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ff ui
-ocr page 448-BESCRIPTIONIS AFRICA
fæ uitiafecuri: tandem veró Barbaro fia ad Bugi« oblidionem properans.pofleaquam arcemquan dam ab Hifpams «dificatam occupaflet, mpx c-Wam de altera recuperada cogitauitjperans foiS vt hac deuiêla mimmp negotio totius Bugiæ rc-gnum occupaiec. Veriim npn ommaei celïerüi; ex animi lentétia; qups enim fecum adduxeraC jmlices, maxima par’s agrorum erant cultores. Hi iimulatque ierendi tempus inllare viderunt, pullis ctiam exhibitis libellis pnncipem dcleru-erijnt, atquead agviculturam redierunt. Idem etiain Turcprum permulti feccrunt, adeo vtBar baroiraremfeélaublidionem Ibluere cpaélus ht. Priulquam tarnen inde difcedere voluit,prppri^ manu duodecim myoparones incendit, qui in flumine à Bugia m tertio tantum aberät miliari. Deinde cum quadraginta m caltrum Gegcl fe re cepit, quod à Bugia iexaginta feré dillabat miliaria,vbi per aliquot rem an fit dies. Interea Re* ge Ferdinando vita defunélo ,Algiræ income le à tributo hberarunt ; viderunt enim BarbaroIlain belio plurimum valere, atq; Chriftianis liollcm jnfelliflimu elle; liunc igitur accerfitum, tonus exercitus ducem conllituerunt: qui moxarcem oppugnare cœpit, fed parum aut nihil profecit. Poll hxc Barbarofla vrbis prçfeftum in quodain hypocaullo dam interfecit. Hic Arabibus impe rabat, qui in Mettegiæ planiciebus habitabant, Selim Etteumi appellabant, ex Hirpe Tehaliba originem traxerat,atque eodem tempore Argirç præfcélus creatus,cùm Bugia ab Hilpanis occu-parctur; atq; iam per multos annos regnauerat, ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;turn
-ocr page 449-11 B E R lt;\y A R T V S. lÓj tiimaBarbaro/lainterficeretur. Deinde Barbaquot; toffa huius ciuitans ßbi imperium vfurpauit» monecam cudit, fuitqi hoe primum Barbaroflae tegnandi principium. lam diéris omnib. rebus ipfe turn temporis aJfui, quo mihi FeffaTune* turn iter erat,arque apud quendam hofpitio ex-ceptus,qui Legatus ab Algiræ populo ad Hifpa^ nias miirüs füerat,vnde triamillia librorum A-* rabica lingua defcriptorum contulerat. Deinde Bugiam profeéhis fum,vbiBarbaro(ram alteram illam arcem oblidentem reperi: polka Conlta-tinam veni, atque inde Tunetum . IntereaBar-baroflam Telenlini interfedum audiui, ac eius fratrem,qui Cairadm disused, in Argiriregnum fucceUiire.Tum quoque Imperatorem Carolum daas mitilfe dalles ad Argiram expugnadam in-telleXimus, primam in Argiræ planicie penilfe, alteram poftquam per tres dies continues oppidum oppugnalTeC, partim interfeftam, partim à Barbaroffa in deditioné redaftam, adeó vt pauci admodum in Hifpaniam rcdierint. Hæc Hegi-ræ noningentefimo vigefimo fecundo, hocelti Chrilto nato millelimo quingentellmo decimo tertio AnUo aéia funt.
if Tegdemt of)f)idu»t. ANtiquiffimum hoc oppidum à Romanis,vt nonnulli volunt,conditum:Teg-demt autem Arabibus idem atque nobis antiquum fignificat. Hums murus, quâtum txfundamétiscolligere licuit,in circuicu deCem watmiUariotum . Reperiuntur infuper amp;nbsp;duo infignis altitudmis templa, deleta tarnen, atque Cc uj maxi
-ocr page 450-DES CRfPTIONIS AFRICA maxima ex parte folo icquata, eo tempore quo à Mahumetanis occupahatur, opulcntilfimum fuit, litericorum atque poetarum numero fre-quentillnini. Huie oppido praetuide legitureius Idridis patruus, qui Fedam condiderat, reman-fitq; Imperium liuius pofteritati in centclimum fere amp;nbsp;qumquagelnnum annum. Podeaeo belle deletum fuit, quod inter Cairaoan Pontifices geifum elt, Hegira Anno trecentcfimo fexage-umoquintomunc tantum huiusoppidi vettigia aliquot videre licet.
Medna oppidum. NOn procul à Numidix terminis exftru-ftum,didat à mari Mediterranen milia» ria fere centum amp;nbsp;oduaginta : in pla-niciequadam amœniffima maximeq; frugifera pofita ed, fluminibus bortisq; fpatioliffimis ein gitur. Incolas habet ditifiimos,qui inter Numi-das vt plurimum negociantur: cam circa veditu quàm circa rem familiarem funt curioli. Maxi-mis indies Arabum incurfionibus vexantur, amp;nbsp;quoniamàTelenfino perducenta fere miliaria ao(unt, hinc fit quod nihil præfidij à Rege habere poffint. Huic oppido præfuerunt quidam Tenez principes,deinde Barbarofl'a,atq; tandem eius frater. Nufquam tam magnifiée atque hïc exceptus fui;gens enim literarum cognitione ru diflima, quoties doéfum aliouem virum nadi funt, maximo illum excipiunt honore,atque ab eodem lites omnes définiras volunt. Ego duo-bus illis menfib. quibus apud hos egi,plufquam ducentos lucratus fum aureos,adeoqj arrifit loei
amut«
-ocr page 451-LIBER Qjr A R T V S. 104 amœnitas, vtniG aliô vocatus fuiflem, dccreue-ram apud illos reliquuin vitæ tranligere.
q TemendfitU. H Oc quoq; oppidum à Romanis ad mare Meditcrrancumexftruôiumeftjdidat ab Algiraduodecim ferè paflùum milia. Satis frequens hic elt portas, in quo Gefeir na-ues in tuto lunt, lus enim vix alius eft portus. Hoc oppidum tandem à Gothis deletum,clique maxima Geféiri mûri pars iifdem lapidibusex-ttru6la,qui huius oppidi muro decradi fuerant. fl Teddeles opltidtim.
AB Afris ad marc Mediterraneum condi-tum, à Gefeiro in trigefimo dillat mili-ari, mûris antiquinimis atquc munitiC-fimis cindum eft: bona ciuium pars panni tin-dorés funt, idque propter Huuiorum atque fon tium frequentiam, qui per huips medium præ-teifluunt. Ingenium illis liberale, cythara ferè omnes atquc teftudine cancre noucrunt. Ager illis feracillimus,frugibusq; feliciflimus eft. Ve-ftitusornatiffimus : pifcandi ferè cupiditate te-nentur omnes, pifciuin autem tantam captant copiam, vt quibullibet ferè impartiantur, quo fit vt nullum in hoc oppido fit forû pifcariuin.
fl Adontium qui in h^c regione re-pennntur enumeratio.
fl Beni k/neten Teknßni mont, Iftat à Telcnfino Occidentê verfus quin-quaginta ferè paflùum milia, ex altéra parte deferto Gareci adiacet, altéra verô Angadi deferto iungitur.Extenditurin longuin Ce iùj vi-
-ocr page 452-DE S CRIPTIONIS AFRICA rigtntiquinque,in latnm autem quindecim fcrè miliaria, altiflimus elf,arduus,a(ctnl'uq5 difficil-limus. Frequentiflimain eo reperias nemora,in quibus maxima prouenit filiquarum copia,qui-bus huius montis accolæ tanquam cibo vulga-tiori vefci folent: mira enim lus eft hordei ino-pia. frequentiffîma hic repenuntur mapalia. In fummitate arx quidam eft munitiffima, quant totius montis principes inhabitant, inter quos crebra mouentur dillidia,nemo enim eft qui no fibi foli totius montisimperium ambiat. Cunt bis nonnibil mihi fuit conluetudinis, quos in FcITæ Régis aula noueram, quare amp;nbsp;magnified ab illis excep tus fui: reperiuntur milites in hoc monte ad numerum ferè decem millium.
A/atf^ant mous.
ADmirandae altitudinis atque frigidifatis monseft, accolarum multitudine copio fiffimus,diftatà Ned Roma fex ferè paf* fuum millia. Accolæ validi, fed non admodum opulenti : nihil enim in hoc monte prêter hor-deum prouenit,atque filiquarum maximam co piam: idem his cû NedRomaeft idioma,adeoq} illi inter fe font amici, vt mutuo auxilio Telen-fini Régi fefe opponere audeant.
10 Gnalhafa mons. ALtiffimus hic mons oppido Hunain vi-cinus eft. Incolis ingenium eft ferocif-fimum,rufticum,atq; ab omni humani-tatc alienillimü: perpetuô cum Hunain populo belligerantur, adeo vt faepenumero nô multum abfucrit, quin oppidum prorfus delcuerint.
Pro-
-ocr page 453-L ! B It R ^f^ A R T V S. 1©J Proucnit in eo môtc filiquarum maxima copia, frugum au te ni mira illis caritas elt. aq yigbal mons.
Vi hune monté incoIunt,viJinim« funC conditionis,Oranitarû imperio parenti agriculturâ exercent,ligna Oraniam venalia de-uchunt. lis temporib. quibus adhuc Mauri O-raniç imperarunt,aliquantô tolcrabilior horum fuit conditio: poftquam veto Orania à Chriftia* nis fuit occupata, huius montis accolæ ad fum» mam return inopiam funt redadi.
Beni Gnerened. ATelenfino tribus dirtat miliaribus, incolis, omniumgenerum fruftibus, ficubus præfertim atqj cerafis eft copiofiffimus. Incolac aut carbonarij funt, aut ligna colligunt, nonnulli etiam agricultura fe exercét: amp;nbsp;quantum ex Regis Telenhni Secretario primario in-tellieere potui,colligitur in eo môte fingulis an-nis duodecim millium aureorum prouentus.
__iHf Mons Magraitit.
I ? Xtendit fe ad mare Mediterraneû in lon-gum quadraginta ferè palfuum milhbus, vicinus Mulfuganim oppido, cuius ante defcriptionédedimus.Incolas habet nobilesatqi in belfo cxercitatiflîmos,ager feraci(fimus,inge-nio aut funt überall ac humaniffimo prsediti.
^ Beni ^bufaid.
T On muitum diftat à Tencz,inco!arum ƒ \j multitudine frequentiflimus,vitam de« gunt propemodum beluinam, funt ta» men viri in armis pr«ftanciflimi. Maxima üüs
-ocr page 454-DESC RI PT IGNIS AFRICA
eft melli=,hordei,atque caprarum affluenria.Cc-rain amp;nbsp;coria Tenez conférât, ac ibi Europae mer catonbus vendunt.Quandiu Regis Telenlini affines huic nionti iinperauerüc,cnbutuni nume-rauerunt aliquot aureoruin millium.
lt; Guanferis.
VIfendæ altitudinis hie inons accolas habet nobiliflt;nnos,hi FeHç Régis adiuti co piis bellum aliquando cum Telenfini Kc ge gelTerunt, quod plufquam fexaginta durauit annis. Agrum habent feraciffimum,fontium au tem copiam maximam. Militum numerant vi-ginti ferè millia, quorü duo millia amp;nbsp;quingenti équités funt. Horum auxilio lahia Tenez regnü eft adeptus:deficicnte verö Tenez imperio,hi ra pillis atq; prxdationibus fe exercuerunt.
^ Gefeiri montes.
AD Orienrem atque Occidentem folem in Gefeiri locis vicinioribus frequen-tiffimi funt mótes, maxima accolaruin multitudine copiofiffimi.Ab omni cributo atq; exaélione liberi, ditiffimi, amp;nbsp;bello præ cæteris præftantiffimi. Ager illis frugibus ferendis feli-ciffimus,pecudum atq; armentorum copia opu lentiffimi. Sxpenumcro inter fe belhgerantur acriter,adeó vc nó admodum tutum fuerit iliac iter facere,nifi Religiofum quendam virum co-mitem habueris. Eft amp;nbsp;illis mercatus fatis fre-qucns,verùm nihil hic praeter pecudes, frumen-tum,aut lanam inuenies,nifi forté aliquis ex vicinis ciuitatibus aliud quip-piam mercium aduexeric.
-ocr page 455-S^ Ioannis Leonis zÄfricani deferiptionum Africa: rerumqj in ea memorabilium,
LIBER f^y I N T V S. f Bugie amp;nbsp;Tuneti regnorum defcriptio.
V M antea Barbariæ regnû in fuag partes diuidercm,decrciierâ de Bu-gia tanquain de regno quodam per le fcribere;deinde animaduerti pau cis tantum ab hinc annis regnum
fuilie. paruit namq; BugiaTuneti Regi,etfi per aliquot annos â Telen fino fuerit occupata, tan» dem tarnen à Tuneti Rege recepta fuit, qui filio fuo huius oppidi imperium in manû dédit, idq; cùm pro Bugia: tranquillitate feruanda,tum vt difßdium nullum polt mortem inter filios exo-riri pollet. Reliquit autem ab obitu tres filios, quorum maximus natu Habdulliaziz elf appel-latus,liuic,vt iam diximus,Bugiæ regnum lega-uit:fecundo Hutmeno Tuneti imperiü reliquit, teitium autë,cui nomen erat Hammare, Dady-lifera: regioni præfecit, hic ftatim bellum fratri Hutmeno mouere cœpit,à quo tandem in oppi-do Alfacos captus ac vtroque oculo orbus Tune tuin dudus fuit,vbi cæcus per multos annos vi-xit, Hutmenus verà Tuneti regnum per quadra gintaadminiftrauit annos. Bugiae princeps fratri per omnia fuit obfequentilnmus, quare per multosannos tranquililnmé imperiû geflit,do-nec tandem à Rcge Ferdinando cuiufuam Petri Nauarienfis opera regno priuarecur.
-ocr page 456-DESCRIVTIONiS AFRICA
B«B«g/Æ antplißima cinitatis defcriptio.
Vgio ciuitas anti qui I'iiina à Romanis, vt nonnulli volunt,in cofta excelfiflum cu-iufdam montis ad mare Mediterraneunl tedificata. Muris altifiiiiiis atque Itrufturac an-tiquitate elegantiffimis cingitur . Ea pars qux mine incolas habet,tamiliarû numerat plufquâ otto millia:quód fi omni ex parte æditiens effet plena, pluiquani vigintiquatuor millium do morum foret capax, ell enim incredibilis fere longitudinis.Mira hie æditicioruin,temploruiTi, amp;collegiorum Itru6lura Innumeri artium pro-feflores,quorum nonnulli ea quæ ad legem pertinent docent, alij difciplmas profitentur naturales. Non hie défunt monaftcria ad illorum ri-turn compofita, non hofpitia neque xenodochia fumptuofilfima:foruin quoque latiffimum hie vifituratque elegantiffimum;plateæ autem fere autdefcendunt,aut afcendunt,quae res non par-uam negotiatoribus adfert moleftiam. In parte eaqux montem refpicit,arx quxdam munitif* fima, muris multoq; mufeaco fumptuofiffima. Tam infignes in gypfo atq; lignis font fcriptu-ræ fumma elegantia fummaque arte depiéfçjvC multè pluris quàm ipfius muri ftruftura con-ftitcrunt. Ciues habet ditiffimo3,qui HifpaniX fines crebris indies moleftiis vexare folent, idq) triremibus ad hoe in(lruftiffimis,quar r.'S oppidum ad excidium traxit. Eö namq; mi (fus fuit Petrus Nauarienfis cum quatuordeeim tantum nauium clafTe. Ciues adeó delitiis dediti atquC belli rumore externti, vt qui nunquâ in quen-quain
-ocr page 457-LIBER OBTINT VS. 807 qüam bellum mouerant ; max vbi de Petri ad-uentu certiores funt faéli,Rex continuo fe cum omnibus ciuibus in fugam comecit, vrbemque rebus omnibus acque diuitiis refertUlimam Hi fpanis fpoliandam reliquit,adeo vt vel minimo ncgotio capta fueritpdq; anno Hegirç nomngen telimo decimoleptimo,hoc elf,poli nacum Chri ftum,millefimo quingételiniouétauo.MoxNa-uanenris expilata vrbe, arcem quandam in maris littore munitiflimam exllruxit,alteram item qu* negleétam eum vlque tempus remanlerat, reparauit.ftruéluraatq; iniliruin numero muni tilfimam reddidit. Deinde poll lex annos Bar-baroHa cupiens ciuitatem Chrillianis adimere, colleélo mille tantùm hominum latellitio,anti-quam arcem expugnauit,fauerant enim Barba-rortæ om nes vicinorum mótium incolæ.Quaiu vbi præhdio munitum effeciflet, de altera quo-que recipienda cogitare cœpic: fed prima oppn gnatione è nobihbus, quos fecum adduxerat, centum amifit : ex iis autem qui in lubfidium vénérant,quadringentos, quare Barbaroflà inde fugatus, nunquam ab eo tempore hue redire voluit.
Ge^el caßrum.
G Egel antiquifümumeft caftrum in altif-fima rupe,ad mare Mediterraneum ab A-fris conditum, à Bugia diftat miliaribus plusminus fexaginta. Familias numerat ferè quingentas: ædiheia bic funt vihffima. Incoi» liberali ingenio atque fidiftimo funcpræditi, a-gneukuram ferè omnes exercent: ager illis rigi-dus,
-ocr page 458-DESGRIPTIONIS AFRICA.
dus, hordeo tantum, lino, atqiie canabc accom» modus. Âîagnahic ficuum atquenucum copia, quasTunetumcymbis quibufdam deueheic 16 ient. Remanferunt inuitisBugi* atque Tuneti Regibus ab omni tributo lemper iibcn: nulio e- , nim modo nullave obfidione ab boihbus occu-pan potelt mons ille loei natura muninthmus. Tandem tarnen in Barbaroiræ dcditioneni ie vitro conieccrunt, qui nullum proilus ab eis tri-butum exigit pratter truduum atque trugum quarundam décimas.
^ Meßla oppidum, A Romanis non procul à Numidiæ defer* to códitum,diitata Bugiain centefimo fere miliario: muros habet ftruftura ele gantiffimosjdomos autem vililbmas.Incolæ aut artifices aut agrorum cultores,vililfimo vtuntur vellitu: crebns Arabum exaóhonibus Regisque Bugiæquotidianis iniuriis miienimi. Ego cum hac quodam die iter facerem, non tantum pa* buli reperire potui, quantum duodecim equis fatiserat,
1 } O manos hæc quoqjædificatores habuit, diltatà BugiaMeridiem verfus fexagin-tapalfuum inilia, in planicie quadam a-mœniffima dl fita, niuns cicgantilfimis atque luunitüßmis cinéla. Incolarum numtro olim fuit copiofifiima: fed ab eo tempore,quo à Ma* humetams fuît occupata,deinde etiain Arabum nbsp;nbsp;nbsp;| nequitia mirum in modum decreuit,qui bonam mûri partem folo aequarunt, adeo vt m niagno lUo ,
-ocr page 459-LIBER QVI N T V S. 2oJ illo'antiquæ ciuitatis circuitu centum tantum-modo reliClæ funt domus.
^ Necam oppidum.
IN loco Numidiæ confini à Romanis ædifi-catum, diltac à mari Mediterraneo centum, àdiéto vero oppido oftuaginta fere milia-ribus;muro fortiùimo atque anciquifiimo cin-gitur. Flumine quodam alluitur,quod vtnnque mglandes ac Hcus producit,qui totius regni Tu-nen præitantilïimi habentur,folentq} Conftanlt;. tinam vénales deuehi, quæ ciuitasincentefimo amp;nbsp;oéluagefimo mde diftatmiliario. Ager illis tru gibus feraciflimus. Inhabitatores ditillimi,liberales, ac circa vefticum latis curiofi. Communi-bus fumptibus xenodochium quoddam exteris ilUc iter facientib. fouetur.Elt amp;nbsp;hic collegium in quo literas addifcere volentibus viébus datur atque amidus,Nèque templum deeft eleganciC-(imum,optimeq; de omnibus rebus nrouifum. Illorum tœminç candid æ,nigro capilio,cute de-licatilhma,frequëtiffimé enim balnea accedunt. Domus ferèomnesvnicam habentcontignatio-nem,elegantes tarnen funt,habet enim quælibct fuum hortum rofis damafcenis, myrtis, camo-millo,aliisquc omnis generis flonbus,necnon amp;nbsp;fontium irrigatione amœniffimû. Hic pergul* rcperiuntur elegantiflimæ,qux æftiuis tempo-ribus vmbram praebent gratiffimam: amp;nbsp;vt femel dicarn, tam bic omnia rident,oculos pafcüt,mi-raque amœnitate alliciunt, vt ægrè aliquis inde diuelli poffit.
^ ChoUo oppidum.
ChoIIo
-ocr page 460-des CRTPTTONIS AFRICA
C Hollo oppidum ampliffimum ad mare Mediterraneum, amp;nbsp;ad radices altilfimi cuiufdam montis à Romanis exftrudu, nullis omnino cingitur muris, fuerunt namque à Godusfolo xquati: deinde poltquam Maliu-metani recepifl'entindeditioncm.nihilo melio-rem murimunitionem reddiderüt. Egregii tarnen hic eft Refp. incolarum maxima frequen-tia, hi Überall omnes funt ingenio,atquc huma-nirïiim. Maxime femper cum Genuenfibus nc-gociantur,colliguntq; maximam ceræ atquc coriorum copiam.Ager illis in monte fcracillimus ell: adeoque Tuneti atquc ConRantinæ princi-pibus refUlunt, vt in hunc vfque diem at omni tributo Iiberi remanferunt. A Conltantinêcium iniuriafacillimè liberancur,cùm propter arduos -montes intene6los,tum propter maximum iti-neris interuallum;dillatenim à ConlHtmacen-tum amp;nbsp;viginti feré miliaria. Neque vlla ciuitas eft in vniuerfo Tuneti Regno,quæ cum haco-mnium rerum opulencia,lociq; munitiffimi natura vllo modo ut conferènda.
A^ Sucaiclt;tda.
Ntiquiffima hiec ciuitas ad mare Mediterraneum à Romanis exftruéla, diftat À Cofiftantinatrigintaquinque ferè pafluum mil' lia, à Gothis valuta fuit atq; propemodum de-kta; verum propter portuin frequentiflimum, amp;nbsp;Genuenfib. mercatoribus notiffimum, Con-ftantinxphneeps ædificia quidam ampliflima Genuenfibus in hisregionibus negociantib.cx-ftruxif,iu quibus fe fuaqi bona recipiant;deinde
-ocr page 461-LIBER QV I N T V S. Î09 in monte vjciniori arcein quandam munitiffuna »diheauitjVt mercatonb. ab omiu holhuin im-petu Iccurus paterer acceflus. Inter portuin amp;nbsp;ConfUntmam mteneda elt via quidam nigris lapidibus lirata, quales nonnuUa: m kalia rcpe-iiuntur, qu« Roinanæ appeUantur,vnde certif-11 mu ni coliigi puteft, Sucaicadam à Romains tml!e condicain.
CçnflaHtma deferiptio.
’1' T Vius vrbis codicores tuille Romanos,ne-mo negate potent,qui niuros munitiilî'» **■ mos,altitlinios,antiquiffiino$,nigris atq; elaboratilHnns lapidib.coinpolitos ammaduer-tenc. In monte quodam altillimo ea facie pofica elt, quæ Meridiem relpicit. Rupibus alcUilnus cingitur:huic Humus Sufegmare lubterfluit,qui amp;nbsp;rupibus etiam clauditur, adeô vt Humus pro-fundiflimus, vna cum rupibus vtrinque policis, Conllantinæ ceu foiTain quandam præbent. A4 Septctrionale latiis muruin habet craKifliinuin, Suntque duæ tantùin viæ aréhffnnje,quæ iii vr-. bem ducunt: quaruin hæe ex Oriente, ilia veto ex Occidente pacet.Portas quoque,habet maxi-mas, ampliflimas, atque elegantes. Fannltaium hic plusquàm ofto millia nmnçrancunÆdificia paflun fumptuüfifHma videre licet: quale fuint muni eft templum, duo collegia, tria aut qua-r tuor monafteria, aliaque id genus cuinplura. Hic quodlibet exercitium fuum Italie locum ab ahis lecretû : incohv honeRatis ainantiflimi, aigt; misq; belliexercitatifliini.Mercatorum quoqua maxunabic dt afduentia,quorum alij paimuiu
Dd atque
-ocr page 462-descript. AERICÆ
itquc lanamvcnalia habent,alij oleum atque fe* ricum ad Nunudas mictunr,ttlain ahaq; quam-plunma daéhlis amp;nbsp;mancipiis cómucant. Neque vlla dl in tota Barbaha regio,v bi tam paruo da-étih cmütur.Solet Tuneti Kex Conllantin» imperium filiorum natu maximo dare:at qui nunc Regem Tunen agit,primogenito Conilantmam in manum dederat.qui cùm bellum contra Arabes mouere cœpilîct,primo prælio penir. Deinde regnum ad lecundum filium dl deuolutum, qui propter nimiam vitæ intemperiem praematura morte periit. Huie fucediie tertius atque minimus natu,illc propter nimiam inlblentiam atq; impudentiam ab omnibus fummo odio dl habitus,adeó vt nonnuili Regem inrerficere de-creueranf.quod pollquâ pater incellexir,hlium Per aliquot annos captiuum Tuneti feruamt.
oft hjec amp;nbsp;alio cuidam,qui à fide Chriftiana ad Malmmeticam legem defciuerat, Conftantinx imperium tradidit: Iiuic enim non aliter ac proprio fratri fidebat, cuius etiam fidei læpiùimc periculiim fecerat : liicper aliquot annos Rem-pub. fummacum cranquillicace admmiftrauic. tft in hac vrbe in Septétrione arx quaedam mu-nitiffima, eodem fere tempore iedifacata,quo ci-uitas ipia exftruéla fuit : bate multó quam antea «nexpugnabilior eft faéla, per quendam Elcaid Nabil, qui turn Régis viçé gerebat ; maxime au-tem femper ca arx ciuitatem vicinosque omnes Arabes coarélauit, quorum ducem potentiflîmâ captiuum feruabat, neque prins dimifit quain tteisftiiosobftdesreliquiiret. Tandem vero eó
-ocr page 463-L I B E R QJ I N T V S. llo fnperbiæ peruenic,vt inonetam propriam code» rit,inaximo intérim Régis at Pnncipiscontcm-ptu, quein crebris tarnen donis atquc munenb. Îibi tonciliare Rudebat. Poltquam igiturregni fuccelTusà primo principio maxime difFerre vi-derunt, qui anteaamauerant, lummoqj honore habuerant,côtinuô animum omnem exuerunt, atqueprintipemdeferuerunt.Etcùm in Numidia ciuitacem quandam oblt;iderct,quâ Felcaram appcHabantdenht à nônullis hbi infidias parari: quare mox Conftantinam redire cùm vellet,rep périt occlufas portas;vnde Ratim ad Tuneti Regem profeélus, ab codem m vintulis aJlèruatus-fuit, neq; prius in prilhnam reftitutus ell hber-tatem, quam centum millium aureorum fum* mam Régi numeradet. Polka Regus adiutus co piis in regnum fuit reditutus:deiiide cùm in vr-pis quoldam primarios fæuire cœpiiret,rurlus ci ues ad arma vocauit, qui mox arcem earn ad qui confugerat obfidionc cinxerût, quæ res tantam principi adtulit mœlhtiam,vt intra paucosdies animi dolore mterierit. Populus autem vbi in gratiam cum Rege rediilïet, nullum ab eo tempore extraneum principem recipere voluerunt.* quare iterum Tuncti Rex filios fuos milit, quc-admodum antea diftum elf. Ager illis til fru-gibus omnibus feraciffimus. Habet Huuius qui in ea planicie præterfluit hortos vtrinque fera-cillïmos, fi reftè colerentur. Extra hanc ciuita-tcin egregia vifuntur iedificia,atq; antiquilfima. Diftac ab vrbe in fefquimihario arcus quidam triumplialis,qualesRomiKUÓnullosvideie liceti Dd ij vul-
-ocr page 464-PESCRIPTIONISAFRICJR vulgus arcein fui/repucat,in qua infiniti le cona pnebanc dæmones, vnde aMahumetan js eieèlos tienne, cùm illi Conflantinain inhabitarent. Ad riuinéquibuldam gradibusdefccndituri upi jncilis: m iplo auteni Humine domus quxdam lt;:lt rupi quoque fic incita, vt ttctum,coiuinnæ, ^ inun v na tantum erhciant pattern, lue Con-Itantinse muiieres panniculos abiucre loleiit. Efl quoq; luiic oppido vicinü quoddam bal neu aquæ çaiidæ, quæ inter rupes tiuendo diß'undi-|ur;hic maxima tic teltudinum copia,quas eius duitatis mulieres datmones dicunc: o quotité çontingic aliquem corripi febre,aut alio quouis morbo, illud moxa teftudinibus profedum pu tant. Huic autem rei huiulmodi tepertü elt te* medium : (îaHmam quandam albammaéiant, iSc adlmc plumis veltitam in lance quadam te-ponunt,quant cereis circumcmétam ardentibus ad foneem defenint:qua re à nonnuliis animad* tierfa, mox ad fontem taciti lequuntur, ac galli* nas indemTuam culmam eonferunt. Diftatali* quanta longius ab erbe, Onentem vertus, tons quidam aquæ frigidiffimæ, cui ædiücium mar-pioreum vicinum eft, figum quibufdam liiero-ghficis infignitum, quales Romæ alrisque per* jnultis Europæ loas vidi. llli veró putant ali* quando luduin fuide literarium,cuius quoniam tam profedores quim difcipuli vitiolillimi eräty in marmot mutatos dicunt. Incolæ bis m anno piaxima in Numidiam folent mittete mercium popiam: amp;nbsp;quoniam itéra latronibus Arabibus pó ^inodum fecurum fciunc, Turcasquofdam
-ocr page 465-LI ft Eft QJINTVS.' 1’* fciopetariosgrandi pecunia códuftos fecuirS dua ciint. Conitantinx autem mercatores Tunecunt proHciltentes nullum omnino tnbutum perlcl uunt,ni(i quod forullë ad Corilticin* egrcllum pro centum aureorum mercatura, duorum au-reoruni eum vnius aurei dimidio tributumpera loluaric.
lt; A^eld óppittufH. A Romanis in duodecimo à Conftantini mihario exlîfuédû, munitifiimisq; mûris cinctum, familiarum numerauit tria férê niillia : rara autcin hodie bic funt ædiHciaj idque propter belli iniuriam. Eft bic artiticum fic fads cupiofus numerus: borum maxima pars iunnumtexunt, vnde lodicesconficiuntur. Eli uc in foro fons quidam limpidinïinus,Ciuesva bdidimi, verum rudiori ingenioprxditi. Maxima bic ellnon fruétuuin modó,vnde deduéluirt nomen putant, veriim amp;nbsp;earnium frugumque copia. Ad bancciuitatem ConHantinæpi iuceps indicé quendam lingulis annis mittere Iolct,qui apud boS lires defimat, vrbisq; redditus annuos recipiat: beqi fæpenumero vt huiufinodi index n populo interbeiatur.
lt; Bona eppiilunt antigMißimufft. A Mari Meuiterraneo in centefimo ferè amp;nbsp;vigefimo miliario à Romanis fuit con-ditum,Hypponem antiquivocauerunt, vbi Diuus ille Augufttnus Epifsopum egit. Paruit primo Gotborii imperio,deinde à quodam Hutmeno tertio poft Mahumeté Pontifice oc-cupacum atq, incendia deletnm fuit. Poft mul- .
Üd lij tuil*
-ocr page 466-DESCRIPTIONIS AFRICÆ tos deinde annos nouani quandam vrbem in fc-cundo ab hac nnliaho iildein tere lanidibus ex-ftruxerunt, qui Bon* ciuitati detratu fuerant ; noua aurein Beid EIhuncb,hoc eit, Zizipliorinn ciuitas cd appellaca,proprer magna eius fruétus copiain: hunc autcin fruètum Sole cxfiecatuin, in hyemem feruant. Trecencelima fere numc-ratur familia,domus omnes atq; alia ædificia vi-liflima funt, nili quod ad mare templum quod-dam clegantiflimum vilitur. Incolac omnes inge nio funt liberali, horum nonnulli mercaturam, alij artem aliquam exercét. Bona apud hos telx conficitur copia,quæ apud Numidas vtplurimü deferri fokt. Huiusoppidi ciues interfeftis ali-quando rettoribus, auli funt amp;nbsp;Tuneti Regcin minitari: arque ipfam vrlxm proculdubio Chri Ibanis tradidißent, nili à Tuneti Rege optime cautum fuilletdnucnias in hac ciuitate fcclcltif-fimos quofdam hoinines,qui cùm vcditu vtan-tur abieftifhmo, ab huiusciuitatis incolis fum-mo habentur in honore. Nulli hic fontes;nulla aqua illis elf præterquam pluuialis , quam illi «ilfernis quibufdam aßeruare folcnt. Ad Orientale latus arx quardam eft munitiflima à Tuneti Kege 3cdificata,hic fe vrbis prxfeftus à Rege có-ftitutus contincre fokt. Huic oppido fpatiofif-fima quardam eft planicies,cuiuslongitudo qua* draginta, latitudo autem vigintiquinque continet miliaria: hæc frugibus krendis eft feeliciffi-ina, ab Arabibus quibufdam colitur, qiios Mer-dez appellant: maxima his eft armen torum atq; pecudutu affluentia, pecum* veró luinma pa» nuria
-ocr page 467-LIBER 0^ I N T V S. Ϋ nuria.* hi boni butyri copiam Bonam quotidie detérunt. Soient in liane ciuitatem quotannis Tunetani, Gerbenles,atq; üenuenlcs conHuere, maxi maint]; frugum acq; biityri copiatn eineic. Singulis diebus Veneris extra vrbem no proeul à muns mercatum habent,qui in velperam vfqj frcquentilfiinuseft.Non proeul hinc loeus quidam eft in man, in quo eft maxima corallij eo-pia:amp; quoniam illud expifeandi artem non no-uerunt,Tuncti Rex Gcnuenfib.quibufdam mer catoribus eins rei copiam licit: qui quum propter pyrataiü crebras iniurias nihil etheere pof-l'ent,rurluin à Regc impetrarunt vt areem in vi-cino loco exftrucrct: verinn iiuius vrbis incolae id nullo modo permittcre voluerunt, alïinnates tali aftutia oppidü aliquido à Genuenlib. luillc occupacum,ac pofteaà Tuneti Rege recuperatû.
^ Te fat.
1 Efas oppidum ab Airis in coda cuiufJain 1 montis cüdicum,diftat à Bona Meridiem verfus centum leié amp;nbsp;quinguaginta mi-haiia. Incohs olim fuitfrequentiflinium,xdifi-ciorum Ihuélura ornatiflimü, verum poftea ab Arabibus dcletum. Tandem nouis receptis in-colis,remanfit per aliquot menfes à bello fecuru deinde rurfum ab Arabibus fuit deftiuélum. Po ftremó omnium (quoniam fruméti erat copio-fifümum) à quibuldam Afris,qui Haoaroa diéli func,receptum fuit,idq; auxilio euiufdam prin-cipis cius fracris qui ConftanCiny principem E-uaftri Tuneti Regis filium interfecerat: nune au tem à Tuneti Rege funditui dellruélü eft quid-1 Dd iiij quid
-ocr page 468-DESCRIPTÏONIS AFRICA quid m oppido integri remanferat.
i^ Tetgt;^1fii ciiatoi.
MAximahaKC atque inumtiffnna ciuitaï a Romains m Numidif loco cofini ex-itruéta, dillat à man Medifci raneo meridiem verfusducencatérè mdianajiutusmurus altiffimus atque huiufmodi ferè lapidibus con-rtiuótus,qüales in Colilco Romano videre heet: ntque vfpiam in tota Africa aat F uropa tales vi dille nwrosmemini. Domus tarnen,reliquaqu® xdificia viliHima funtjatihimus per huius emi-tatis partem præterHuit tliiuius : repenuntur in foro aliisq; cumpluribus in locis column^ quæ-dam marmoreæ, quibus epigranimata atque left tentiæ quædam Latinis tunt charaélerib. infclu ptæ ; lunî amp;nbsp;aliæ quaedam marmerese columns quadrats teéio quodam coopères. Huius plant cics etfi aridiufcula,friigibus tarnen elt copiolil-rima. Elt in loco quodam in quinto ab hinc mi liario' dco, tan ta iuglandiü copia, vt lyluam den-fiftimam ede dieas. Eft huic oppido mons quidam vicinus, antris profumliHimis refertus,irt quibus gigantcs aliquado inhabttalTe putantur; venim multis argumentis conuincitur à Romanis iis temporib.mcifa fuifle,ciim illi vrbem ædi ficarét;delumpta enim faxa ex irfdem rupibus, rnde compoliti finit muri,quis non certiffimû videret Incols auaritis,inhumanitati, mori-bustjiie agreftibus funt addiótiilimi,perpetirurft gerunt cum Timcti Rege, nec non amp;nbsp;cum vrbis reftonbus bellum: quare ciim quodam die Rex iliac in Numidiam iter facerec, legatos in ribera mi-
-ocr page 469-L I B E R Q_V IN T V Si !lt;ƒ toifit, vt quis cHec ciuium erga principe animus fciJcitarentur : his refponfum elt,Viuant huius tiintatis in un. qua re Rex indignatus,mox expu gnata vrbe capite nonnullos truncauiqadeoque inultis atfecit incóinodis,vt ab to tempore inco bs nuda renunfent ; hæc auté anno Hegiræ afta funt noningentefimo decimoquinto, hoc eft,à Chnlto naco nnUefimo quinecntelimo fexto.
^ Pris.
LOci nomé fatis indicat à Romanis exftni-ttuni fuidè oppidü,in amœniffima totius Afnex planicisc po(itum,quac afiidua fon-tium irngationc tam eft frugibus omnibus co-piolillima, vt inde fatis frumenti Tunetü (quod centum amp;nbsp;nonaginta Meridiem verfus diltat mi lianbus) atquc ad alias circumiacentes regiones deuehatur. Reperias m eo oppido infinita pro-pemodum monumenta Romanoni, vt funt Ra-tu« marmore*,Latinis htens fententise muris vbique infçulptæ: muri fumma elegantia lum-moque artificio fumptuoliffimi/ Fuit autem A-frorum auxilio à Gothis oecupatum, cum in eo adhuc eilet quicqd Romani lumptuofillimi auC diuitiaruin in Atriea habebant. Poft hzeperaU quot annos incultum remalit,deinde nouos re-cepit incolasjic tarne vt pagus potius quam op pidum haberi pofler. Huic vicmiis quidam prç-terfluit fluuius, cuius aqua hmpidiffima molas aliquot agit, fumitque fuumferé initium à col-liculo quodam in dimidio miliari ab vrbe pofi-to. Incol* omnes aut telam tcxunt,ant agros co lunt, maximisq; indies à Tuaeti Rege amciuit-tur
-ocr page 470-DESCRI PT TONIS AFRICA
tur incommodis. Verùm li ram illi quain mihi nota elfer huius regionis fununa fertilitas, loei aina*nitas,aërisque falubhras,non dubito quin llatim rebéto Tuneto ad liane migrarer regio-ncm. Optime Arabes illam nouerunt,qui maximam quotannis frumenti copiam hine in lua conuehunc deferta.
lt; Beggia.
BEggia oppidum in monte quodam à Ro manis eonditum diltat à mari Mediterra neo viginti fere pafluum milibus,à Tuneto autem Oeeidcntem verfus plus minus oétua-ginta,ea vu d»æ ConHancina Tunctum dueit. Venim quandoquidem vox ea non fit Arabiea, fatis verilimilc elf primum nomen variis ab eo tempore mutationibus eorruptum fuilfe. Scrua uit in hune vfq; diem primos muros,oppidum mumtillimum, atque de omnibus optime pro-uifum. Frequcntiliima bic eft textorum atque agrieolarii turba, ager illis ampliflimus omnisqi generis frugibus adeo feeundus,vt non illius regiones eoloni fuffiecre poflent, nili vicinos Arabes ad id opens libi adiungcrent comités: rema-nct tarnen fatis ampla agro rum pars inculta: ita vtplurimum quotannis frumenti Tunecu mit-tant:maximis indies Regis Tuneti vexantur ex-aétionibus,quf res facit vt paulatim indies illo-rum refpub.ininuatur.
lt;5 Hai» Samit.
F Vit Iioc oppidum noltro aciio à Tuneti Kege eonditum : diltat à Beggia triginta fere miliaria:earn autem ob caufam ex-Itru-
-ocr page 471-L1 B B R QV I N T V S. 11 ftruftum fuiflc dicunr,nc quad adhuc agrorum incultum remanferat,vacuum foret. Deinde ab ArabibuSjiubcnte interim Tuneti Rege,dclctuin fuit : nunc tantum turns aliaque quædam repc-riuntur xdiHcia, quorû nonnulla Ccôtum adliue habent,reliqua veto non.
1(1 Cafba.
A Romanis in ampliflima quadam planî» cic,quac in circuitu duodecim continet miliaria,exitruda fuit, dillat à Tuneto an vigefimoquarco miliario.Murus illi adhuc elf munitiffimus, cæterum oppidum ab Arabibus ■deletum,ager vbiq; incultus negligitur,idq; Tuneti Kegis atq; illius regionis incolaiù incuria.
^ Chores caßeUum.
/\ B Afris non multis ab hinc annis ad flu-JtA men Magridan conditum, à Tuncto oöo ferè diftat miliaria : agns feraciffimis cft cinéfu. Efrque huic fylua quidam vicina oliuis refertif-fima;tandcm ab ArabiUusquibufdam dellruftü fuit,qui Beni Heli appellat! funt: hi perpetuum cum Tuneti Rege gerunt bellum,neque aliunde libi victum q furtis atq; direptiomb.quscrunt.
^Biferta.
BIferta ciuitas antiquiffima ad mare Medi-terraneum in tngeluno quinto à Tuncto fita miliario,conditores habuit Afros,exi-gua: cft magnitudinis : incolx miferrimi funt. Elf huic quidi fluuiolus vicinus, qui principio arttiffimus deinde paulatim fluendo mirum in modum augetur.Vtrinque magna habitat pifca toruin atq; agricolarum frequcncia.In Occiden-. . nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tali
-ocr page 472-DE SCRIP TlOXrS AFRICA' tali autcin Huminis parte fpaciofinima quardarft planicies,Mater votant,frugibus ferendis kracd hina,vnuni Tuneti Regis atque Arabum mole-Hiis plus fatis vexata. Aîaxima in hoc Humine capteur pifcium copia: port nienfem Oólobiem genus quoJdiin pileis capitur quod apud Art os Giarapha appellatur.fundé pifeem elle credide-rim,(^ui Romanis Laccia appcllatur: tuni.n.plii-uialis aqu.u acceffióe,huius Hununis aqua duleis cthcitur.qualem maxime huiulmodi pifees ama rcdicur.Altirt.crt riùtné,captuncurtp in eo pilccs ad fine vlq;men(iiMaij:led ab eo tempore pifets nnnuuntur inultoq; aridiorcs efficiuntur,qucad modû qui in flumine Fclïæ vicino inueniunturlt;
H;r4rr4go oppidum maximum.
TK 7 Otiffirriü Hoc atque antiquiffimû op-j pidum à quodam populo exftruéhitn fuit,qui ex Syria hue vénérant. Alij veto à Regina quadam condttum malunc. Ibnu Rachich birtoriographus à quodam populo ex-ftruéium putat, qui Barea hue venerat,ab Æ-gypti Rege regno expnll'us : Qiiare nihil ert in præfentia quod de huius conditorib. atfirmem: nam præterquam qUod varie A fri atq; Hiftono graphi inter fe diflentiunt,ncino ert illorum qui inde aliquid fcriptü reliquertc,nifi port Romani imperij decrementum : quo tempore quotquot Romanorum in Africa reperti funt.à Gothis regno fuerunt eieôi.Poftrcmô aiitem Tripoli Bar bariæ atq; Capis à Mahumetanis occupatis,dua-rum illarum vrbium incolæ Cartaginem vene-runt,quó Ie nobdes Romanorum atque Gotho-
rum
-ocr page 473-LIBER Q^V I N T V S^ 2i? rum receperant, qui Mahumetanis refiftere co» nati iunr;verùm poil nmlca prælia,Romani Bo-nam proteél^Gothi vcro Cartagihcm Mal.umc tams ipoliandam arque delendam rtiiquerunt, quæ poltea per aliquot annos incu'.ta remanlit, donee Hôtitex quidam Elmahdi nouas colomas introduxi(iec:vige(ima tarnen vix lui parce habi tatores habuit. Vifuntur in hune diem aliquot tantùm muri reliquiae idque vlque ad quandam cifternam lacillimam acq; alcilhmam. remanlit quoq; quidam aquæduéhis,qui aquam e moqto quodam triginta inde diftante miliaribus m vr-bem ducebac,illi propemodü aquæduèlui limi-lis qm amp;nbsp;mine Roma; vifitur. Reperies quoque non proeul a Cartagine antiquilhma quædâ æ-dificia,quorum delcriptio memoriç proilus ex-cidit. Habet autem Cartago tam m Öccidente q Meridie hortosomni fruétuum genere copiohl-fimos,adeo vc inde ad Timeti Regnum lacis fru-éhium reportetur/duæ huic loco vieinaelc pia-nicies feraciUima ert, verum non admodum Ipa. tiofa. Habet enim jn Sepcentnone monté,mare, atqueiam diédum riumen;in Oriente atque Ma' ndiö Benfart planiciei adiungitur, nunc autem Ciuitas ad extremum miferiarum atq; calamita-tum eit redafta; viginti tantü aut vigmtiquinq; iu ea repenuntur mercatorum ofliemae,domus autem viliflimæ numerum vix attingunt quin-gentelimum Nolenstemporibusornatiriïmum bic tuit exltruchim templuiu,n6cnon amp;nbsp;colle-giupi aiiiplil'limum,quanquam nemo adhuceft qui m «o Uteris det opera.Ciues omnes etU mi-«' — nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fel*
-ocr page 474-DESCRIPTIONIS AFRICA?;
ferriim fint,limita tarnen fuperbia inflantur. Vi denturque magnam præ fe terre religionein. Ho rum maxima pars aut hortos aut agros colit,verum Kegiis exaóhonibus miferrime quotidie ve xantur.
^ Maxima Tuneti eiuitatii ex-aHißima defcriinio,
Vnetum ab Arabibus Tunus appellatur, quanqua illi corruptum être vocabuluin putent, eo quód nihil ea vox apud illo»
fignificec: apud antiquos Tharfis cft appellata, qualis ea quæ in Afia elt. Principio anguftiffi-mum fuitoppidulum ab Afris ad lacum quen-dain exllrunum, quod à mari Mediterraneo cir citer duodecim diftabat miliaria. Deletavcró Car tagine,cœpit Tunetum ciim çdificiis turn amp;nbsp;in-colis mirum in modum augeri. Nam qui turn temporis Cartaginem incoiebant, nullo modo illic reinanerevoluerüt, timebant enim ne quid auxilij ex Europa mitteretur: quare Tunetum iirofedi runt,qui vrbem ædificiis maxime turn ocupletarunt.Venit poUea quidam Hucba Vt-inenus Pontifex quartus, bic pcrfuafit nullum exercitum deberc m maritimis ciuitatibus mo-rari,quare aliam quandam ciuitatem ædificauit, Cairaoan appellauerunt, diftabat autem à mari Mediterraneo triginta, à Tuneto centii fere miliaria: hue fe exercitus relido Tuneto contulit, atque cius loco alius quidam populus Tunetum cft introduélu.s. Pofthacc annis circitcr centum amp;nbsp;quinquaginta Cairaoan oppidum ab Arabibus occupatu fuit,hums princeps inde expuKus
Bu
-ocr page 475-LIBER lt;\y I N T V S. ÎKÎ Bugiçregno imperauic;Tuneti ante affines quof dam habuit, penes quos totius ciuicatis erat im perium. Decern deinde annis Bugiaà lolepho Teffini filio occupata fuit, qui poltquam hums principis humamtatem intellexit, regno ilium expcllere noluit: fed quandiu penes luos poke-ros imperium remaneret,Bugilt;e regnü ab omni iniuria liberum elle voluit.Deinde pofequâ Abdul Mumen Alarocci Rex Mahdiam Chriftianii ademidet, Tuneto iter faciens id libi imperium vJurpauit.TranquiHifljmèigiturTunetum Ma-rocci Regis imperio paruit,tanrifperdum penes Abdul,eius filium Ioiepbum,acdeinceps eorum fucceifores lacobutn amp;nbsp;Manforem fcetit imperium. Poft morté vero Manforis eius films Ma-humetes Emalir cótra Hifpaniæ Regem bellum niouere cœpit, vnde luperatus Maroccum fugit, vixitq; deinde non multis annis. Fratri mortuo fucceflic Iofephus,qui à quibuldam Regis Telen fini miliribus interfeélus fuit.Statim poftMaha metis excidmm, Arabes Tuneti territorium rur-fus inhabitare, vrbemque crebris obfidionibus vexare cœperunt ; quare Tuneti prineeps Ma-rocci Regi per Legatos nunciauit,nifi ftatim auxiliäres mitteret copias,ipfe TunetumArabibi» relinquere cogeretur: quare Rex ducé quendam (Habduluaidi nominabat,c Sicilia natum) cum viginti naumm clade Tunetum mifit,quam iam abArabibus occupati inuenit:verùm tanta huic fuiteloquentia, vt omnia fuo confilioin prifci-num ftatum reftituerit, atqueprouctusanimos recepent. Patri fuceffit Abu Zacharias,qui patré
cru
-ocr page 476-DES CRTPTIONIS AFRICÆ
enidihone ingenijquedexteiitatcfuperauit.Ar-' ccm quandam tn I uncti partent Oexidcntakni loco cininention condidic,quant maxinus ædi-fitns templùqi fumptuofiKinto ontautt. Deinde ad I ripolitanum Regnunt profeftus atque per regiones Mendiones rediens,annuos ontnes ub-runt regionuni prouétus libi recepit: adeo vt ab obitu titaxiniaiit reliquent pecuniaiii copiant. J-luic I'ucccllit Hlius, qui cùnt ntukaeflet luper-. bia cutnidus,Marocci regi parère noluit,eô quod iam id regnutn decrefeere cœperat;tuni quo que libi Marinoni genus,regnunt t efli,Bcm Zeycni TeJeniini atque Granatf occupauerant. Delude varus inter regiones illas ortis dilfidns, Tuned impenunt maxnné angeri cœpit. Rex cum exer dtu I elenfinuni profecius,tribucuni libi nunte ran voluit. Qitarc Marinoru Rex,qui per id tein pus Maroccuin obfidionc vexabat,Tuneti Regts anticidant per legatos petiuit,quant amp;nbsp;impetra uit, antplillimis interim tniHis tnunerib.Rcdut igitur Rex Tunetutn vi6ior, vbi inaxuno cum tnuntpho exceptus totius Afrieç Regent appel-lauerunt,quaiidoquidciti no crat eo cewipore in tota Africa princeps qui cum co crat confcrenlt; dus. Regiam igitur indituere cœpit,duces,con-fulesjaliasq; ontnes dignitates elegit,quæ ad Regiam pertinere videbäturuifdcnup prorfus vins eit ritibus, quæ in Marocci Regis aula obferuari confucuerant. Ab hoc igitur principe ad it o li ra vfque tempora aden Tuneti accieuit Rclpub. vt totius Afnc« opulentiflinta fit appcllata. Huius ilius quant pok obitum pacri3 ad Regnunt per-uenif-
-ocr page 477-LIBER QVINTVS. 11/ uenilTct, ainplißunis ædificiis fiiburbium locu-pJewuic. Vicuni quendam ad porta Bcb Suuaica ædihcauir,qui trecécas fere numerabat familias: Alterù ad portam Beb el Mariera exllruxic, qui plus minus mille familiarü fuit capax. Frequen tiUima in vtroqj eft artificum multitudo,in po-fteriori omnes Tuneti Clinihani habitant,qui in Régis cuitodiam eleéli funt; adiunélus ell ab co tempore amp;nbsp;tedius quidam viens ad Manti-mam portam Beb el Bahar didam,quç à linu in dimiuio tantum abell miliario.Huc fe Cîenuen-fes,Veneti,reliquique oés mercatores Chnltiani conferunt, habentque fua extra Maurorum tu-multum holpitia fecretiora: eft aurem hie viens tantç amplicudinis, vt tam Chriftianorü quaiu Maurorum faun lias trecentas numcret, domus antem hmmles font atq; aliquantulum anti lores. Hums emitatis domus, cura hs quæ in lub-iirbiis tune additie,numeru attingunt deeies ferè millefimum. Ornatiftimum hoe oppidum atqj incolis frequentiflimum, tinguhs habet artibus lunm aftignatii locum. Inhnicus propemodum hic eft telæ textorum numerus, tela autem fub-tililhmaper totäAfricam diftrahitnr,maximoéj} renditur. Eft huins oppidi foeminis minis quidam nendi modus : eminentiori enim quodam loco fcdentes,aut in (uperion domus parte, fu-fum auc per feneftra,aut per foramen quoddam tabulati,in fubiedam demictuntcontignatione, adeó vt fufi pondus filum maxime zquale atq; polituni reddat, Habent autem telæ mercatores , complûtes hic ofheinas,atque pro ditiflïmis to-. . nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ee tii/s
-ocr page 478-' DESCRIPT. AFRICA
tiusTuneti habentur ciuibus:non bic aromata-« riorum,non lartoium,omniumquc deniq; exer-ciciorum maxima deiiderabiscopiamannumeri hie laniones in macelio frequcnnllimo,qui ouil las carnes vtpluriinum venales babenr,idquc Ve ris atque æltatis prælertim tempore : leperilur amp;nbsp;hic omnis generis infimeus propemodum ai-tificum numerus,quorum enumcratio non tarn prolixaquam tædiofaeUct. Ingenium omnibus tit liberale: veltitus mercatonbus, facerdotibus ac do6toribus,latis elt decorus. Diilipanum in capite gerùt,quod prolixo admodum iuueo te-gitimdubpanum quoq; auliei omnes atque milites gerunt, verum non eodem modo linteo te-Hum.Diuitum non admodum copiolus ell numerus,idq; foixaHe propter frumenti omnium^ adeo frugum fummam caritatemmon enim illis licet agrum vel minimo interuallo ab vrbe li rum colere,propter crebras Arabum incurliones. Fru mentum illis exaliis aduehitur regiombus atq; ciuitatibus, quales funt Vrbs, Beggia,amp; Bona. Huius oppidi ciues nonnulli agios in fuburbiö muris cinètos habent,vbi nonnibil hordei atqUe frumenti feront, folum tarnen adeo elt aridum, vt frequentiflima egeat irrigatione: quare amp;nbsp;fin gulis luns elt puteus,vnde aquam rota quadam, quam mulus aut camelus agit exhaununt,atque duétibus quibufdam ad id paratis totam irrigat «gri fuperncié:nunc mi In quçfo fiippu ta, quantum frumenti ex tantillo campo muris inelulo fummoq; artificio irrigato coliigi polfitrpanem pinfunt optimiijfurfure tarnen ieruato vna cum
-ocr page 479-L ! B E R QV i N T V s. 218 frumcto,nufl'am piiliUis quibufdam pinfitantgt; quibusin concundendo linoÆgyptij vu folent. Mercatores amp;nbsp;reliqui fere ciues piike quadam vi lifhina ex hordei farina m inaKam propeinodu reduda vefcuncurjmic aut oleu in,aur maloruiu citrcornni ius infundunc,pukein vulgo Belis ap pellitant. Eli hic locus quidam, vbi nihil ahud qiiàiii hordeum huic puki paratum renale repe rias ; vefcunturamp; alio quodam non admoduni honeftiori cibo: faring inalTam aqua optime co élam alio quodam vale piltillo quodani agunt atq; oleo aut carnium iure madidam vorant po tius quam edunt: cibum Iiunc Befin vocant:ve. fcunturquidemditiores cibis aliquanculo deii-cacioribus. Nulia illis elf mola (nik fortafle ad riuum quendam non procul ab vrbe fitü) quæ non aut mulo,aut alino agatur:nullus hic tons, nullum flume,nuilùsue putens ell: aqua bmnes pluuialcm è cillemis quibuldâ petunt,nik quod in fuburbio putens ell, vnde aqua faUam exhau rinne,acq; baiulisquibufdam in vrbem renalem conuehunt, falubnorem enim potuiq; commo-diore putant quam pluuialem. Ell qutdem pu-teus qui aliquanculo tolerabilioré præbet aqua,' rerùm ea prmeipi einsque aulicis feruatur. Eli in hoc oppido ampliffimü quoddam tcmplum, facerdotum numero atque annuls prouencibus opulentiflimum. Reperiüntur amp;nbsp;alia vbiq; tem pia,led quæ non adeó amplam habent prouen-tuum copiain ; non bic collegia défunt,neq; ad illorumritum exllruéla monafterià,quç omnia communi ciuium louentur eleemofyna, Repe.
Ec ij nun
-ocr page 480-D E s C KIP TI o N I s A F RI C Æ nuntur in lue vrbe nonnuni,quo3 infanire plane dixens,lii lapides femper circuniferût,«udi» pedibusapcrtoque capire inceduut,arque à populo cell eximiç fanftitatis viri venerantur.Adile quod Tuneti Rex cuidain ex Ins monaderiu exdruxitjcique cum omnibus afhnibus amplif-(imam Icgauit prouentuû copiam, SiUi el Ùahi vocabant. Domus omnes lie lads ornatæ,lapidi-bus elegantiflimis multoque mufeaco elegantif-iiinx.Miro quodam artiheio gyplum incidunt, colonbusqucelegantiffimisdepinguntzelt emm hie lignorum maxima inopia,in quibus egregij quiddam mlculpi pollet . Cubiculurum lolum lapidibus quibufdam pellutidis atque elegantif-fmus dermeur: luntqs omnes fere domus vnius dumtaxat contignatioms: bis autem Hngulis fere dux lune ports,quarum prior plateam rcfpi-cir,polterior in cuhnain reliquamq; domus partem ducit. Soient autem atrium inter vtramque portam elegantifliinum exoinare,vbi cum ami-cis confabulari poflint. Balnea hie multo com-modiora quam be fly reperias,quanquâ non tain ampla atq; lumptuofa. In fuburbiis frequentif-hmi atque amoemllimi lunt horti,qui fruélum, etfi non magna copia, prsdanciffimum tarnen producunt; fatis bona nie malorum eitreorum, rofarum,omnisquegeneris florum prouenitco-pia,eo pryfertim loco qui Bardo illis appeHatur, vbi regium vifitur palacium bortis vndique a-mœmUimis cinftum . Habet quoq; bsceiuitaS ab omni parte in quarto aut quinto miliario capos oliuis copioliUimos.vndc tantum olci eon-lid un t
-ocr page 481-LIBER q^V I N T V S. X^ ficiunt, vt nô ciuitati folùni Gris fit, veriim amp;nbsp;ad Ægvprum quoque bonam inde mirtant quanti taceni;li«na autem ex oliuis decifa ism coininiC tere loknr,indcq; carbones conneere; neq; puto rlpiam maiorem elfe lignoruni inopiam. Non-nullaimn fœniinarum inopia frequentiffimé in caufa eft quô minus integram feruent caftitaté: omatè qui dem vcrtiuntur,domumquc egredç ad FeiPanarû morem faciem tegunt: pannus enina latus frontem tegit,cui amp;nbsp;alter quidam fubiun« gitur,quem Setfan appellant : caput autem tant multis obuoluunt panniculis, vt ea parte gigan-tem référant. Omné feré fubltantiam omnemq; adeo curam perfumis arque huiufmodi delicns infumût. En apud hos cibus quidam fumptuo-fi(fimus,qui tllis vulgo Lhafisvocatur,cuius qui vnciam vnam fumplcrit,perinde atque fi ebriuï edet ridere,iocari atque ineptire incipit : maxi» meque ad libidinem prouocatur.
IJ De Tuneti Régis aula, de^ quot;Vitriit in ea rittbus atgue ceremoniis.
TVneti Régi hçreditario iure regnum adepte, nobiiesomncs,do6fores, facerdotes, atque indicés iuramento fe afiringunt.
Patri morcuo fiatim in regnum fuccedit filius: mox qui fummam habet inter aulicos dignitatem (Munafid dicunt, eô quô J Régis vicem fup pleat) fe continuo nouo Régi offert, omniumqî carum renam rationem exhibet,qujc ab co dum adliuc pater vineret, gefta funt: deinde lubente Regc nobilcs pro fiia quifque autoritäre dignita-tes atq; officia à Munafid accipiunc. ER amp;nbsp;alius Ee iij qui-
-ocr page 482-OESCRIPTIONISAFKICÆ quidam,quem Mefnare votant,hoc elt;l,iniiituf» præfcétus primarius: il!e militum numentm an gendi, diminuendi, dipendia numcrandi,exer-citum mouendi, atq; quocunque vclit ducendi pocedatem habet. Cadellanus tertiam habet dignitatem, hic cum fuis miliribus tantum cadri Regisquecudodiæ curam gerit: h ie quoq; in ca-ptiuos ammaduercere lolet qui in cadrum ad-duéh funt,non aliter ac fi Rex ipfeedèt. Quartii locum obcinet vrbis prlt;efcótus,liuius ed Remp. adminidrare, atque in malos animaduertere. Qinntum ordmé occupât qui Regi ed à fecretis, huic fenbendi atque refpondendi Regis nomine potedas data ed: nuic etia literas omnes,iis tantum exceptisqui ad Cadeilanumatq; vrbis prie-feétum milfæ funt,aperire amp;nbsp;legere licet. Sextus in ordine ed,qui auditorio Regio præficitur:hic muros tapetis ornare,omnib’q; luum aflignarc locum folet,per Legatum quendam Senatü con-uocat, edq; illi maxima cum Rege faimhantas, quo cum quoties lubitum ed confabulari Iicet. Septimus in honore ed, qui Régi ed à thefauris: bic redditus omnes,tributa,annuosq; cenfus re-cipit,atq; Munafido,Regis tarnen lubfcriprionc, enumerat. Oétauus earum mercium tributum recipitquæ terredri itinerc hucaduehuntur,nec non amp;nbsp;exterorum mercatorü tributum, qui pro centum aureis, duos cum vnius dimidio perfol-uere coguntur : huic aliquot funtcxploratores, qui quoties aliquem mercatoré aduenilTe fciunt, continuo ad herum adducunt, quoabfente ca-
-ocr page 483-LIBER 0^ I N T V S. 220 feßo omnium illorum tributum numeraueriC quæ fccû adduxic,ac fie tandem multis afinélus iuramentis dimittitur. Nonusautéearum tantum mercium tnbutarecipit,quæ per mare hue aduchuntur, continetéli fe in domo quadam ad maris finum exfirufta. Decimum locum habet Archmidinus, qui panes,carnes,aliaé]; iuppedi-tare folet, quæ ad viélum neceflaria func,fœmi-nas omnes regiasq; vxores, neenon amp;eunuchos veftit,atq; mancipiaexNigritarû folo aducéta, quæ Régi minillrât. Hic quoque Kegis filiorum eorumlp nutricum curam gerit, officia quoque inter Chrifiianorum mancipia difponic. Habes hic prçcipua huius Regiæ officia,reliquaquoniâ kétorem tædio afficerent, confultà omilimus. Habet Tuneti Rex mille amp;nbsp;quingentos milites expeditiffimos, quorum pars maxima à Chrilti kge defeiuerunt .• his fatis amplum numeratur ftipendium. habentautem amp;nbsp;t'uum ducem,qui numerum cum augendi ac diminuendi potefta-tem habet.Suncéc alij numéro centum amp;nbsp;quin-quaginta milites Mauri,penes hos cadra mouédi atque remouendi poteftaseft. Habet prætcreaamp; balidarios aliquot, qui quocunque equitantem Regem fempercomitantur: Régi taméomnium proximaillorum Chridianorûcdcudodia,quos in fuburbio habitare antea diximus. Regem cu-dodiaquædam peditum præcedit,hi oés Turcæ balidarij atq; ferentarij.Regem immediate præ-cedunt præcurforcs, vulgô à pedibus appellati: præfedusà latere altero equo inlidetqui Regis xaculum, ab altero vero qui eiufdem fert feutû,
, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ee iiij à ter-
/
-ocr page 484-n FS C R rP TI o N I s ATKICÆ
à tcrgo fequitur qui Regiam vehitbalillain.Snnt amp;nbsp;abj quidam qui Regem comitancur, quorum enumcrationé ne probxi effemus, hoc loco an-neélere non Iibuic. Habes hic ritus prarcipuos priicorum Tuneti Rcgum, maxime ab ns différentes,quibusvtitur qui nüc Regem agit.Multa hoc loco occuïrunr,quæ de hui us Régis viciis rc» cenfere poflem, à quo amplifhma me rccepillc bénéficia fateor, verùm id huius lam non dt m-ftituti ; hoc faltim affirmarepotlîm, «un in exi-gendis à fubditis maximis pecunus,mirum effe artificein. Ipfe verb inter mulieres, cantores, hi-ftriones, aliasq; id genus delicias,nüc in palacio,. nunc in hortis fefe continet. Quoties auté Mu-ficurn aliquem ad Ie accerfi iubet,isnon nifi ob-duftis oculis ad talconum morem introducitur. Tuneti aureum vigintiquatuor carata,vt vocant monetanj, continet, hoc eft,aureum vnum Europe CÛ vnius aurei parte tertia: cudit amp;nbsp;argen-team quandam monctam figura quadratä, qii« fexcaratispendet, huius .xxx. aut .xxxij. aureo arquiualent, Nafari appellant: Itali Tuneti aureum Doble vocant. Hçc autem de Tuneti Rege^ de ciusq; ritibus annotaHe fiifficiaC.
^ IVctipdlu.
ANtJquifiimü oppidutum à Romanis ad mare Mediterraneum exftru6lum,dirtaC Orienté verfus à Tuneto in duodecimo ferè miliario,in quo Mauri quidam Nabel appel lati inhabitant. Incolis quondam fuit copions, nunc autem ruftici quidam inhabitant,qui agrû Uno tantum accommodum colunt.
-ocr page 485-LIBER Q,V I N T V S. 221
^ Cammer.
Eluldem ferè antiquitatis oppidum Carta» gini vicinum, àTuneto autem in oftauû miliario pofitum Septenenonem verfus. Incolarum numéro frequériffîmum eil, olitores funt omnes,qui olera frudusq; Tunetum vena-lia conferüc.Hic maxima faccareorum calamorû prouenit copia, quæ amp;• Tunetum deuchi folet: rerùm quandoquidem faccarumexftrahendi ar-tem non nouerunt, in fccundis tantùm menfis fuccum fugendo eliciunc.
Marfa.
Ntiquidimum quoque eft oppidulum ad mare Mediterraneum eodem loco po ficum,vbi Cartaginenfium portus fuit, per aliquot annos defertum remanfit, nunc autem quibufdam pifcatoribus agrorumq; culto-ribus tantùm incolitur: folent hic telam quoque candicare . Reperias non procul hinc caltra aliquot, in quibus fe Tuneti Rex æltate continere lolec.
Ç K/iriana.
ARiana oppidulum vetulhim à Gothis in oclauo fere miliario à Tuneto Septen-trionem verfus conditum.Hortis amœ-niffimis maximeq; fruétifcris cingitur, murum habet munitiffimum,agricolarû maximam fre-quentiam.Repcriuntut pr«tereaamp; alia quædam non procul à Cartagine oppidula,quorum non-nulla incolas habenr,reliqua habitatoribus lunC deftituta,nomina prorfus memoriat cxciderunt.
Hammamet,
Ham
-ocr page 486-DESCRI PTION IS AFRICA •
HAmmamet oppidum antepaucosanno* à Mahumetanis exRruélum, mûris cin-gitur municillimis,di(tatàTuneto quin quaginta fere pafluû milibus.Huius incolæ mi-lcmmi,crcbrisq; exaölionib.infehcifnmi,pifca-tores ferè omnes aut carbonacij.
^ Eradiit.
('J Ppidulum vetuftiflimüà Romanis in mon te quodam exltruéluin, ab Arabibus poll ea deletum fuit.
^ Sufa oppidum.
MAximum quoque atq; vetuftiffimum ert oppidum, à Romanis ad mare Me-diterraneum conditû,à Tuneto in een tefimo ferè diflat miliario.Campos habet oliuis arque Heubus copiofiffimos:agerillis hordeo elf fœcundil(imus,li modo coli pollet, verùm Ara* bum frcquctesincurfiones in caufa funt quo mi nus exerceantur.lncol* Iiberaliflïmi,humanifli-mi,atq; ergaexteros fautores candidiOnni, maxi ma illoi um pars nauigioad regiones Orientales arque Turciam proficifcuntur :nonnulli etiam oppida Sicilix atque Italie vicimora inuifunt. Rcliqua cinium pars aut telæ funt texteres, aut armentarij, aut torno vafacóficiuntlignea,qui-bustotam Tuneti implent regionem. Cum libi Mahumetani earn deuicillènt prouincia, in hac ciuitate fe continebat, qui Regis vicem gerebat, cuius amp;nbsp;in hunc vfque diem vifitur palacium. Elegantiffimum oppidum munitillîmis mûris cinftum in planiciequadam amœniflhna lîtiiin elf. Incolas olim habuit infinitot, ædificiorum de-
-ocr page 487-L 1 B E R QJ I N T V S. 222 elcgantia celcberriinû, quorum hodie nonnulla cù templo quodam ampUnîmo viluntur.Nunc aurem vix inhabitatores vllos habet:quinque tantum aut lex in eo lunt officiiiæ,idq; propter frequétil fanas Regis exaftiones. Ego in roc op-pido propter temporis Ikuitiam quatriduum la titare coacbus fum.
15 Aïona/ler. MOnafter antiqua ciuitas à Romanis ad Mediterraneum cxl}ru6ta,ddlat à Sufa duodecim fere palfuum milia: fortilfi-mis atque elegantiffimis dl cinóla muris, domos habet clegantil limas,incolas veto miferrimosac mendicilf. calceos gerunt iuncis marinis oom-politos : bona illoru pars telx textores,aut pilca tores:pane vefeuntur hordeaceo,alioq; quodam oleo codo, qué Bezzin alias appellauimus, quo etiam pane vicinz omnes velcuntur ciuitates: nihil enim hic aliud quam hordeum prouenit. Huius ager chrifomelis, ficubus,pyris,malisau-reis, atque oliuis dl copiofilf. niü quod crebris inlertetur hollium incurfionibus.
lt; TobuUa.
TObulla oppidum à Romanis ad mare Mé diterraneum códitum, dillat à Monafter Orientem verfus circiter duodecim mi-lianbus: per aliquot annos incolis copiofilïimü amp;nbsp;ficubus ditillimum remanlit: poflea vero A-rabum iniuria dïe6lura,vt ranores hic reperian 1 tur domus, in quibus rcligiofi quidam viri inhabitant: hi amplinimum quoddam illac iter fa tucndbus foueut xcnodochium,Arabes quoque hu.
-ocr page 488-DESCRIPTIONIS AFRICJB
humaniffîmé excipiunt.
% El Miihdta oppidum.
N[ Oftris feré temponbus à Mahdi primo | Cairaoan pontificc conditum,ad mare Medicerraneum exftruduni,muris, turnbus atque pcrtis munitillimis ornatum, portuin habet hequentiffinmm . Aïahdi cùm pri-mum hanc ingreflus fuiHet regionem,incognito habiru fe à Mahumete originem duxifle hiixic, quart adeo populi fibi conciliauit beneuoleutia, vt illorum auxilio Cairaoan pnnceps efl’i£ius,el Mahdi Califa fuicappellatus : polka cùm Occi-dentem verfus per quadraginta miliaria Numi-diam ingreflus eilet, vt débita fibi reciperet tri-buta,à Segeltnefle principe captus, atque in car-cere afleruatus fuit;niox tamé Segdmeflenus mi fericordia duftus in priftinam illum relhtuit Ii-bertatem,ate]ue mox ab codem interfeftus fuit. Deinde cùm in populum tyrannidé exercere cœ ()iflet,atq; nonnullos fe cóiuratores habere intel exiflet,hoc oppidum conllruere coepit,ad quod quoties opus effet,tutó 1e recipere poflet.Tandé quidam Beiezid cócionator,quem afininü équité appellabant,eó quod afino perpetuo inlidens quadraginta milium axercitum fecum ducebat, Cairaoan venit: Mahdi vero ad nouum à fe con-ditum oppidó fiigir, vbi triginta nauium clalfe quç à principe Cordouç Mahumetano milfç fue runt, ita contra holles dimicauit, vt Beiezid atqj eius filius in eo prælio fint interfeéli ; poll hæc Cairaoan rediens cum ciuibus pacé fecit, reman fieque imperium penes huius lucceflbres in an-nos
-ocr page 489-L I 8 E R lt;V I N T V S. ' îîj nos pennukos. Ab bine verô annis centû amp;nbsp;tri* guita a Chnlhanis recepeû fuit oppidum,drin* de rurfutu à quodam Marocci pontifice Àbdul Mumeno recuperatum fuit,nunc autcni Tuneti Regu imperio parce,à quo grauiliîmisindies ve-xaturexaéfiombus. Incolæad regiones tranfma rinasnegociancuranaximasaluntcuinArabibus inimicicias,adeo vt vix agrû illis exercere liceat: non muitis ab bine annis Petrus Nauarieniis no Uem tantum nauiuin elafle oppidum aggiedi co natus eft,verum ingenti fuorum iadura re inte-fta redire coaßus fuit, idq; anno à Cbriito nato miHelimo quingentebmo decimonono.
9^ Effaças duitas.
AB Afrisad mare Mediterrancum iistem poribus cxlh uéfa fuit, quibuscum Romanis gerebât bellum. Mûris altiflimis atque munitiliimis cingitur,incolis olim fuit di riliima,nunc autem trecentas tantum autqua* dringentas numerat familias,ofHcinas numéro pcrpaucas;tam Arabum quam Tuneti Regis vc xatur moleltiis ;omnes bic aut textores,naut^ aut pifeatores funt. Maxima bic eoriim pifcium eolligitur copia,qui Spares iliis appeUan confue uit,qujc vox neq; Arabibus ncq; Barbaris,multo minus latmis quicq fonat.Vefeuntur amp;nbsp;bi pane bordeaceo atq; Beim : veil itus bis elf viliffimus, nönulli apud Ægyptios ac Turcas negociantur.' Cairaoan eltm oppidum amplißmum.
CAiraoan lt;iuc alio nomine Caroen nobi-liffimum oppidum conditorem babuit Hucba,qui vniuerfi exercitus dux ex A* rabia
-ocr page 490-DESCRIPTION IS AFRICA
rabia deferta ah Hutmeno Pontificc tertio mif» fus fuerat;à Mediterraneo niari.xxxvi. à Tun« to veto centum fere abefi miliahbus, neque a-liam ob caufam conditum fuilJe dicunt, quant vt m eo exercitus cü onini præda Barbans atq; Nutnidis adempta, fecure fe continere poflent. Muris illud cinxit munitiflimis, elegânüimùqi in eo cóllruxit templum artiAcioüflimis colunt nislumptuofiflimü.Hic poft mortem Hutmeni Muchauiseprincepseft conlhtutus,rexitq; imperium ad tempora vfque Qualidi Calitæ,Hab-dulmalic fillj,qui turn Damaicum inhabirabat: bic ducem qucndi(Mule Noair vocabant)cum exercitu ingenti Cairaoan miln:qui poftquam per aliquot dies cum exercitu nó procul à Cairaoan confediiret,Occidentem verfus pergendo multas cepit atque depopulatus eft ciuitatcs,do nee tandem ad Oceam littora peruenidet, ac po ftea Cairaoan redit. Deinde ducem quendi cum aliquot militibus in Mauntaniam milit, vbi amp;nbsp;multas fibi quoque deuicit regiones atque ciui-tates. Huius inuidia motus Mufe cantifper ex-Ipeéfare iullit,donee ipte quoq; aducniret.Taric igitur iió longè ab Andclogiaconfedit,quó intra quatuor méfes maximo exercitu Mufe peruenit. deinde vterq; exercitus tranfmiHb man Granati venitatqjterreftn itinereadGothoSjpfeéfi funt. His fe Theodoricus Gothorum princeps oppo-fuit,atque cómifio prælio miferèfuperatus fuit: deinde duo illi Duces fœlici rerû omniü euentu ei4ti,in Caftiliam vfque venerunt, Tolctum oc-«upauerunc,vbi inter esteras opes,infinitas in-ue-
-ocr page 491-L I B K R QJV I N T V S. '’ 22 uenemnc Diuoruni reliquias,arque inter cas ci* dein reperta elt menia, ad quain Chriltus cum Apollohs chanlhnns accubuit, hæc punlhnio trat auro cooperca arque infinitis propeinoduin gennnis ornatUhina,hanc Mule cum omni teie Hifpamae opibus fecuin reportauit.lnterca auté litens Pontihcis Qiialid reuocarus,in Agyptum nauigauic: arque pollquam in Alexandriam ver nufet, per Helcian Ponrificis fratré ei renuncia* turn elt,Püntihcein grauitlimo laborare morbo; proinde non itatim Datnafeum veniret,pencu» ium cnim erat, ne inorruo Pontifice iumptuo« hlluna illapræda facile hue arque iUucdilpeige r-jrur.Hæe omnia Mule paruifaciens,Damalcun» vcnic,omniaq; à ferecuperataPontiHci obtuht, qui quinto poll inortuus ell die . Ueinde polt-quainfrater fratri in Pontificatum luccelhllet, Mufe dignitate adempta in eins locum quidam lelul conllitutus fuit,cuius films,frater arq; fuc ceffiue omneseius cognati oppidum rexcrunu Tandem ea lamilia expulfafuit, cique fuccellit Elagleb,hic non vt Pontifex oppido præfuit;ab eo cnim tempore Pontifices Mahumetani reli-élo Damafco Bagadedam migrarût,vti amp;nbsp;quodâ Chronicorum feriptum reperies libro. Huie vita defunólo fucceffit filius, remanlitque er familiac Regnum annis centü óc feptuaginta,donee tandem à quodâ Mahdi Califa Regno fuit deftituta. Eo igitur tempore quo Elagleb Regno potitus eft, Cairaoan tâ incolis qnam ædificiis auéla eft, adeö vt vicinum quoddam conditum fueritop» pidum,cui Recheda nomen impofitum eft; hic
-ocr page 492-DESCklPTIONIS AFRTCÆ feprinceps cum nobilibus continere tonlueuic; Huius tempore deuiùù fuit Sicilia,Elagleb tmm Ducem quendi Hakama eo mißt, qui m ea In-fula oppidulum quoddam ceu munimentû con didit,acq; fuo nomine Hakama appellauit,quod tinmen m hune vfq; diem apiid Siculos reman-ût. Deinde nouiim hoc oppidum à qmbufdain obfidionc cinélum eft, qui Siculis m auxiliuni venerant.Poft h«c miflus etiam côtra eos Akd, arque ita leparatisAfroium copiis,quod rcliquû fuit Siciliæ occiipaucrunt, cœpitquc hoc modo niirismodisCairaoanorû augeri imperium. Elt ante Cairaoan in planicie quadam arenofa acq; defertaexltniélum oppidum, in qua neq; arbor vlia,ncque vllum prouenit frugum genus. Fru-mentum illuc à Sufa, à Monalter,atque etiam à Màgdia deportatur,quæ omnes ciuitates circiter in quadragefimo dilîant miliario. A belt ab hoc oppido moils quidam Guellet, in quo nónuUa ad h uc vi fun cur Ko man o r u m ædi ficia: e It autem mons ilk fontibus atq, filiquis frequentiffimus, fontes auté inde ad Cairaoan defluunt,vbi nulla alioquin elfer aqua,niliquç Cillermsquibufdam feruatur. Extra Iniius vrbismœmapluuialisaqua in cilternis folùni ante initium mentis lunij re-penn potetl.Ædiuo tempore Arabes ad campos nuic oppido vicinos conBuere Iolcnt,qui maxi-mam lêcum frumeti atque aquæ caritatem ad-ferunr, datf ilor.um autem amp;nbsp;camium ingenrem copiam idq; e Numidia, quæ regio centum fere amp;nbsp;ieptuaginta idhinc dillat miliaria. Hic per ali quot annos maxime floruit Iuris prudétia,adeó
-ocr page 493-LIBER QVI N T V S. 2îJ Vthie totiusAtncç celebcrritnifuerinc Legû pro«’ fcllores. Ucletun» cindem nouos rccepit incolas, leJ nunquam potuit ad pnlhnuni redire Itatü. N une mini lue prêter conanos quofdam repe* nas,qui coriaad Numidiæ ciuitaces niictût,atqi turopeis panniscominutant.Tuneti Régis ma-Xnnis indics nioleibis alfectqad fummam nunc inopiam l’une icdaéti.
Capes duhas.
G Apes amplillhna ciuitas à Romanis ad maie Mediterraneum côdita, altiUunis, vcculhHinusque mûris, neenon amp;nbsp;arce quadam elt munitiiTuna. Huic fluuius quidam aquæ ealidae atqi fallæ prarterHuit. Crebris fem-per Arabum iniuriis adeô fuit vexata,vt incola: rdiéta vrbe in campos quofdam fecontulerunt, in quibus maxima prouenit daéhlorum copia, qui arte quadam per to turn feruantur annum. EffoJitur amp;nbsp;hic frudus quidam fabz magnitu-dinis,qui fapore amigdalum refert;hunc per v-muerfum Tuneti regnum notifiimum Arabes Habhafis appellant. Incolx nign funt, pifcaco-res,atque agrorum cu!tores.
^ El Hamina oppidum.
VEtuftiffimum hoe oppidum à Romanis conditum,diltatà Capes quindecim ferè miliaria, mûris clegantilhmis atque mu fiitiffimis cingitur:rcperias amp;nbsp;hodie in marmoi ribus quibufdam infculpta quidam antiquita-, tis monumenta. Huius oppidi placeac atq; a;tli-.ficia funt viliffima: incola; mi(eri,furcisq; addi-ftilfiini. Ager ilps aai Jus atque ineultus: nihil Ff hic
-ocr page 494-DESCRIPT. AFRICA
hie praeter daéiilos fapOre minime grates repente poteris. In lelquimiliano Meridiem vertus ab hoc oppido onginem habet Humus quidam «quæ calidifhmae,qui per ciuitads medium præ-terduit, idque per duCius quofdam hue canales latifhmos, eiusque profunditatis, vt ingrtilis ad vmbiheü peitingat:quanqiiam propter nimiam aquae cahditatem ranores tint qui le huic corn-nuttere audeant. potabdem tamé ciues reddunt per integrum Etre dicm refngeraeâ.Tandem hæc aqua non procul ab co oppido lacum cificit,qui leproforum appellari conlueuit:haber enim la-nandi huiufmodi morbu atq; vulnera lolidandi miram naturam: quare frequencifhmas hic leproforum reperies cafulas,quorum perniulti rc-ilituuntur fanitati. Aqua autem eins eft naturae, vcfulphurpropemodum odore referar, adeo vt fitim nullo modo fedare poflit,quod quidem fat penumero ipfc expertos fum.
^ Alachret caßeHuw, M Achte» caftellum noftris temporib. ab Afris earn ob eau fam ad fretum Cabes condituin, vt regione illam ab boftiuin incurfionibus tutam feruaret. Diftata Lotopha gitis Infula quinquaginta ferè pafluum millia. intolç omnes aut textores,nauium fabricarores, aut etiam pifcatores funt,qui per totam earn In« fulam negociantur. Ad eundem moduin Africè Ioquuntur,vt illi qui praediétam inhabitant In-fulam: amp;nbsp;quoniain agros omnino nullos habet, textoribus tantum exceptis,reliqiii omnes ciue» prédisatque direptionibus viuunt.
-ocr page 495-LIBER QJ^INTVS.
225
f Lotophagites hfula.
DI flatà continent! non niultis pafTuum nnlibus: perpétua eft planicics,atq; arc-noia,in qua copioliftima prouenit dafti lorum, vuarum, oliuarum,alioruniq;fru0tuum copia: côtinec in ambitu circitcr oèto amp;nbsp;decern miliaria. Kura aliquot habet, leparatim tamen pohta omnia, adeo vt ranus duo aut tria in ea-dem reperias vicinia: agerillis andus, fragofus, atque dihgencinima vix opera atque irrigatione vel paululum proferre poteft hordei. Maxima hic temper etc hordei atque carnium caritas. Reperias ad mans Iittus arcem quandam muni-tiflimam, in qua cotius Infulæ princeps cû tun fc cótinere lolet.Non proeul hinc viens quidam abcft,ad quem mercatores Chriftiani,Mauri,atq; Turex hofpicio excipiuntur,eftq; in eodem hoc loco lingulis quibufq; feptimanis mercatus fre-quentiflimus,nundinas efte diças,ad quas totius Infulae mercatores multiq; Arabes à continente magnam pecudum atque lan«e copiai« adfcnit. Intulx autem inhabitatores, pannum qui apud illos confiçitur,venalem habet, qui amp;nbsp;Tunetum atque ad Alcxandriam vna cum magna vuarum patfarum copia deferri (olet. Vix quinquaginta lam præteriere Anni, à quo Infula à Chrittianis fuit oppugnata,atque ab iifdem recepta: verùm ftatim àTuncti Rege recuperata. Deinde (tatun poft nouas hue introduftas colonias,hæc arxde qua iam locuti fumus,aedificari cœpit: qua fern perTunetani principes occupaueriint.Regc aÜ6 Hutmeno vitadefunfto, inlulares ad pnltinam
Ff ij KR*
-ocr page 496-De s CRI P TI o N I s APRICÆ redierunt hbertatem: moxpontein illuin frege-runt,qui à cótinentc ad Inlulam ducebat,timen tcs ne terrcltri aliquo exerdtu vexafentur. Deinde panels polt hæc diebus infulares inrei fcétis omnibus a!tenus partis ducibus, in hune vique diem totius eius regni imperium peneslè lèiua-Werunt. Colligitur ex hac Infula fmgulis annis prouentus oduagmta lilius regiems auieorum iniUia, idq; propter maxima in ea meicatoruin Alexandnnorum,Turearum,atqi Tunetancrum frequétiam. Nuncautem quornam ciebris inter fe vexantur diflidus atque cótencionibus.capit iUorumRefp. inultis partibusdiminui, NoHro tertipore Ferdinandus Hifpaniarum Rex ingen-tem exercitum eó milit, tui Albenlem pratecif DucemJiic quoniam Infulæ naturam non fans nouerat, milites cùm adhuc procul ab Infula effent,naues exire voluit: Mauris autem tam lire-nue Infulam defendentibus,Hifpani loco cedere coadi funt: acceflit amp;nbsp;ad illorum infortunium, quod tantum aquae repei ire non potuerüt,vnde ingentem quâ libi contraxerant licim fedare po-tuilTent: huc adde quód cùm primiim Cbhliiani liuc aducnerac,mare lam multó accreuerat, eiina auté ad naues redire voluerunt,propter nimiuin mans decremétum,nauesne in arena Iiærere co-gerentur, aliquantó longius à littore fefe recepe rant: remanferat autem arena per quatuorferè miliaria aquis nuda,adeo vt maximis laboribus atque fatigatiomb. milites tô peruenire vix po-tuerunt. Infequentibus veto a tergo Mauris,tan tuur Chriltianorum fuit infortunium, vtillorü
P^”
-ocr page 497-LIBER QJV I N T V 5. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;«7
part maxi nu aut interfeéla fuit,aut à Mautiä ca-pta, i jliqui nauigio in Siciliain perucnerunC. Poflea intericéhs aliquot annis, Carolus Quin-' tus initruéblllifiam co claflem milic, cui Rho-dienfein quédam duccin prçfecit,ordinisSanfti Ioannis Mefcine: hic tan tain co præliovfus eft prüden fia,quôd Alaun proinifTo trihuto quinq; nnUiinn ilîiusregionisaureoruin inducias inipe trauerunt,quic amp;nbsp;m hunt vfq; diem durant.
^ Soara ep(gt;idut».
O Oara oppiduluin ah Afris ad mare Medi -terraneuin condituui, diftat à Lotophagiti inlulaquinquaginta ferè Orientem verlus pafluum milia. Huius iiiurus vihflnnus cft,inha bitatores miferrimi,nihil aliud quam calcem auf gypfum conhciunt,quæ ad Regnum Tnpolita-num venalia conferuntur. Ager his infeliciffi-nnis elhincoUe perpetuis Chriftianorum incur-fionibus infcftantur, ah eopnefertim tempore, quo ab eis expugnata fuit Tripolis.
«f Le^ida.
VEtuftiffima ciuitas à Romanis «dificata, muris altiffimis munitiflimisque cinéma, bis à Mahumcranis occupata fuic,è cuius lapidibus poUea extiruéla fuit Tripolis.
lt;$ Tripsiu antigua.
| ' Ripolis à Romanis exftruöa,deinde à Go | tlns,poftremó à Mahumetanis co tempo re fuit occupata,quo Hornar Califa fecun dus imperamt. Hi poftquam Tripolitanuin du-ccni per fcx menfes obfeditlent,tandem Carta-jinem fugete eoegerunt, Incolæ partim inter-
Ef nj tefti,
-ocr page 498-DESCRIPTIONIS AFKICÆ
fcfti, partim in Ægvptinn arque Arabiam capti fuerunt abdutli, celte Ibnu Radiich apud Atro« hittoriographo celebemmo.
- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^ Tripoli Sarbariit.
P Oft excidium antiquæ Tripolis, condit* elt altéra codé nomme appellata:hçc mûris altifiimis atq; degantilßmis quanqua non admodum muuitis cingitur,in campo quo-dam arcnofo fi ta eft, in quo daétilorû fatis bona proucnit copia.Huius domus ad Tuneti domos collaCfclegätiffima: lunt,deinde «Sc hic artes fuis omnes font locis diftiiift«. Magna hic reperitur telç textorum copia,Nullus hicputeus nullusq; omnino fons eft : aquam omnes e cilternis qui-buldam petunt.Magna bic femper frumenti caritas,omnes enim Tripolis agri période atq; Nu midiac arenoft funt atq; aridi. Huius rei ratio eft quod qui pinguiores huius regionis client agri, frequentiffimis maris vndis tcguntur. Huius re-gionis mcolç maximam hodic agrorum partem in Septentrionc à Mari occupatam dicunt,quod de facile m regionib* Monafter,Magdia,Alfacos, Capes, aCque m Lotophagiti infula cognolei po fcft,necnon in aliis quoque partibus Órientali-bus,vbi ad miliare vnum aut alterü mare ingref-fis vix aqua ad vmbilicum pertingit. Neque dc-fuTit qui earn ciuitacé magis in Septentrione pO fttam fuifle opinentur,verùm crebris indies mans mundationibus, paulatim Meridiem vertus j sedificatam fuifle, cums rei teftimosHUin pnebét intégra adliuc quibufdam locis ««iificioTum m» iiunieuca,qua: marcs ftudebus fucrutu demerf^
-ocr page 499-LIBER Q^V I N T V S. ni Frequentiflima lue exlhuéta fuerût tcmplaatq» collegia; xenodochiû liabuit quod pauperes acq; exceros recipiebar:parcifiimè viéhtant.Beüs tan tùm Iwrdeaceo velcuntur : in hac enim regione vel miniinû prouenic hordei,adeo vcditillimu* hic cenleatur, qui vnum aut alterû poUidec fru-menti modiuui,mcrcâturain camé tère exercent oiune5:ciè enim ea ciuitas Numidi« arque Tu-neto vicina,neque inde Alexandria^ vfq; vllum aliud reperitur oppidum : non etiam procul à Si cdia aUj; Aïaltha abelt ; folentque quotannis ad •oruin portum Venetorum naues conliucre,nu Xiinanique eô aduchere inercium copiam.Sem-per Tuned Regis impeno paruerunt. Eo autem tempore/quo Abulhafen Feflæ RexTunetû ob-fedre, Regem cum Arabibus ad defertum fugere eoegit. Deinde vifto Abulhafeno Tuneti Rex in regnum rediit : tuin lè ciues Regi opponere cœ-pcruntiamp;itq; illorum Rdpub.maximis femper diflidiis bellisq; inteitHU8 vexata.Quodvbib'cl-fie Rex intcHcxidet,quinto belli ciuilisanno rur fum cum exercitu Tunetü profeétus cft, ipfuu» Regem praelio fuperatum arque ConRantmam fugatnin tam acritcr oblèdit, vt GonRicinieufti enm ie Fdl^ Rcgis vim non poiTe Serre vidèrent, cum omm cxercicuintromilerint. Tuneti Rex Feflam capduus primo adduatur,deinde in Sc-Çtæ arce aliquidiu afleruatuscR. Jnterea autem ripolis viginti nauium Genuenfium clartéex-pugnata acque dcnopulata fuit,habitatores vero capciui.Quod poftquam Fertje Rex mtcllcxirteC, «a conditio ne cumGcnuenGbus egic,vc iple nu yu nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;F f iiij mc
-ocr page 500-DF.SCRIPTIONTS AFRICÆ inèratis quinquaginta aureorü millibus, ipfe irt pace oppidii pofliderec. Genuenies poftta inde proferti, maximam aureorum partem adultéra-* nam intellexcrunt. Poilhscc '1 imcti Rtx à Fdfae Regc Abulelimo libertati reihtutus tuit, quo tandem ad regnum rcuerlo,remaiilit penes lue-cclForcs impenü, donee Abubar Hutmem films in Tripolitana arce viu cum filiolo à nepote in-terfeétus fuit,qui amp;nbsp;ooHea libi id Regni vlurpa-HÏtndem poftea prælio quodam penit,quod eó-tia Hubdul Mumenum gebit,qui ftatim I npo-litanum regnum aflumpnt. Huie fucceffit film» Zacharias, qui poft mêles aliquot pelte in temt. Poft hune in Regem elcCfus fuit Mucamen He-fem films Zachan ae cognatus,qui poftquam ty-rannidem inter eines exercere cœpillct,à populo regno cxpullüs eft; ad regnum pol tea quidam à cmibus luccelfit, qui modefciUimé imperauit. Qni veró antea expulfus fuerat,aliquot milituin excreitum unfit qui Tripolicanum vexarent nn fwrium, hi ftatim annflb praelio fugerunt. Poft 1ÇC qui humanilfime regnare cœperat,in tyran-num verfus eft,quo à cognato interfeèto,populus nobilein quendam viium,qui tuin temporis Kremitam agebat, coaélo fere animo regere vo-li'erunt,rcmanfitque penes i lum hums vrbis im penum,donee Ferdmandus Petrum quendâ Na liarienfem eó miliiret;qui cùm improuifo adué-tu fuo vrbem occnpairet, captiuos plurimos leen m diixit. Tripolis præfeéfus vna cum genero Weffinam captiui miifi func.Vbi per aliquot an HOS decent!,tandem à Carole Imperatore prifti-
-ocr page 501-L 1 B K R lt;tV I N T V S. 41^ »æ libertati reftituri, Tripolim redierunc,quoJ ôppidum pofeea à Chnftianis fuit deletum. Hu ius oppidi arx munitülinns nmns cinfta eft, amp;nbsp;quantû intclligere potui, nouos cœpit recipere incolas: habes igitur hic quç deTuneti ciuitacu bus memoratu digna oeçurrere potuerunt.
^ De Bugiit montt^M.
BVgia montibiis afperis,altifîimis,atq; ne-niorolîilîniis eft refertifhmaûncolç ditif-Iimi,nobilcsamp;-liberalirtimi,maxinjam ha bent caprarum, boum ac equorum copiam, ferè femper libéré vixeTunt,ab co prscfertim tëpore* q«o Bugia à Chriftianis fuit occupata. Hi fem-per in altéra maxilla nigram criicem gerunt,dej fuinpto abantiqùis more, quemadmodu amp;nbsp;ante diximus. Fane vefeuntur hordeaceo, his maxima cil nucùm arque ficuum copia, in iis piiç-fertim montibus/^ui Zoaof viciniores funtihic quibufdam in locis nonnullæ reperiuntur fèrrt fodinæ,exquo fibi femiHem quidam monecam tudunt. Reperitur amp;nbsp;alia quoque apud ho^ ruo-ncta argcntca,quæ grana quatuor pender: proue nit in his monbbus magna adnmdum vini arq? eanabisabundan€ia,telafn vihllimam texût.Ze-lotipia maximé crUtiantur^ velUtu vihflimö v-^ tuntur. Patentante Bugia* montes ad mare Mtf dtferraneum in longum cehtô’feré amp;nbsp;quinqua-; tintamihanbusjn latum verè quadraginta: ha-betautem qnilibct mons tuOS ab ahis nationib* . diuerlosinà4as,qari quoniam vnotodemqùe vi-Bunt rrtu,fikntgt;ö pnetermifimuf.
un. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;AU
-ocr page 502-f.f- DES ÇRIPTIONIS AFRTGÆ
A Ltiffimusatq; frequentiffimushietwn» incoUs habet rudiliïmos,prædis arque ra pinis addiéhllîmos. Diftat à Bugia m o-ôuagenmOjà Çôltantina veto in fexageiimo fere «nliano. Abaliis montibus feparatus,cxten-ditur in longû per Itxagintapropemo^uin mi-hana. In Mendie Nuimdi« deferco iungitur,in Sepeentrione rcgiombus Mehnæ,Stefæ,b.’icâu5, acq; Conllantinif tenninatur. Ex huius vernee fuiuino frequentiffimi deHuunt riuuli^qui per kibieôios campos fluentes,tandé lacum çtHeiüc, aquaautem ædiuo tempore, falia e(i . Arabmw quorundam iniuria facit, vt difficiUimus ad hüc niontempateataccedus. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,• i
•iDeC’Oftflantma montibut. : ' y'TTX Mais baÇpnifancinx pars quæ Septen ^ y trioiiem arque Occidentem relpicit,al-5; nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;liffinfifteR montibus plena,qui à Bugiç
fnibus iuicium haben t,fttqj extendunt le ad ma K Mediteiraneuoi Bonam vlque^ hoc eft per cen tuiw fore amp;nbsp;wginta miliaria. Horum ager in pla »icie eft oliuis,(icubus,aliisqj omnis generis fru-éhbus feiacilfimuss adeo vt corüm maxima co* * pia ad^pxtmasdeferatur ciujeates; accolæ omnes Bugiç ciues iwrum çiuilitace anteeellunt,varia» inter feeptercent artes,texiturque apud hos ma* gnaadmodui» cel sneppia .jFrequenfiflSma inter ees n^tfcuncuridrihdia idq; propteriiUorum mu-her-ea ad altos fubiwdie maritos tranlmigrantes. Oitißinn fuiKyacquc ab omni cributo liberi: vix agios cùm propteriAmbes emn propter nobile# colerc audent. EftJuts hnguhsxjuibufquc fepti-,'A nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;mani»
-ocr page 503-LI B E K QJ I N T V S. 230 ïnanis,diuerfis urnen dicbus,mercatus Conftan (inoruni aliorunique locoruni mercatoribus fre quentißimus : Quodnifi anùcû quendam ineo monte habeas,penculum eft ne iniferhine ab eis decipians. Nullus in nioncibus illis iudex,facers dos,auc literatus reperiri potelhü quis auté epi-Uolani ad amicü fcnptani cupiat,huic perduOf deenn aut ctiam interduin quindeciin miliaria fciibacftquaerendus . Peditum quadraginta fe-ré numerant miliia,necnon amp;nbsp;quatuor equituin millia. Incolx viribus adeo prxllantillimi,vt ii inter eos reftè conuenirec,toçani facillimc Afri» cam fibi fubigere poifent. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i
f Bona montes, HAbct Bona ad latus Septentrionale Me^ ditcrrancuin mare, ad Meridiem de Oc-cidentem montes nonnullos gt;nbsp;qui Con-ftantinae fere mótibus connexi funt,in Oriente agros habet feliciirimos,camposéjue fpatiofiffi-inos , in quibus ohm permulta^uerunt oppida atq; camelia à Romanis cxlhuéla; nunc tancûm corum veftigia quædam remanferunf,-quorum nenominaquidem lunt nota Omnes hæ Regio» nes propter Arabum iniurias adeo l'untincultx, vt ranoribus tantümodo locis incolas habcant* qui armis belli inuitiique Arabibus regnuin fibi occupant.Extenduntfefemontes ab Occident« Orientem verfus in longum peroJluaginta fere niiliaria,in latumautë plus minus tnguira.Frc- , qucntiüimi bic funt fontes,vnde riuuli aliquot oriuntur, qui per planicies illas præterflueiitesi tandem in mare Medicerrancutu Ubuntur. gt;
-ocr page 504-DESCKIPTIONIS AFRICÆ
«ç Montes ^uiTuneto funfviciniores.
Vnetum m phnicie quadâ conditünuli los omnino montes habet vicinos, prie-* terquam in Occidente ad mare Mediter-raneum, vbi montem habet illi perhmilem qui Carthaginem ampIeftitur.Adiacet quoqueTu* neto amp;nbsp;abus quidam nions aitißimus ac frigidif fnnuS, quem Sagoan dicunt ; lue incolas nullos reperies,pratter quofdam qui alueariorfi curain gérant,lu aliquantulû'hordei colligant.In huius inôtis fummitate Romani aliquot (ibi arecs ex-Ûruxerunt,quorum hodie tantum vifuntur rui-nç,epitaphia marmonb.Latinis literi; infculpta. Ab hoc monte Carthaginé vfque duélibus qui-■bufdam aquadedueré lolct.
Hj Betu Tefreni atque Muftifit montes.
Vnt hi mores à deferto lemoti,à Locopha-giti atq; Sfacos triginta fere abfunt milia-ria,altilfimi ac frigidiffimi,hordei vel mini mam producunt copia.Incolæ valentiflimi atq} à Mahumetica lege maxime abhorrétes,opinio* nem vtplurimum Pontificis Cairaoan fequün* tur, neque alia eß Gens inter Arabes, quæ earn Jegem libi fenianmt.'Apud Tunetum aliasq; ci-Uitates vilißimis quibufdäm artibus libi viétum quærunt: neqj vfquam eorii fidem publicé pro* fiteri audent. ^ G^triani mons.
Ltiflimiis hic atque frigidiffimuS morts,' longitudincquadräginta,latitudiftevero quindecim eft miharium, deferto areno*
fo à reliquis montibusfcpafacur,dißatä Tripoli quinquagmta tere iniliaria.Maximara producit \ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;hor*
-ocr page 505-LIBER OBTINT VS, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;2Jt
hordei atque daétilorum copiam,qui nifi recettes edaptur, facile viciantur. üliuaiü lue quoq; inagnaprouenit affluentia, quare ab hoc mente ad Àlexandhain viemasque cnn tares plunmum dei conuehitur. Nufquam in toto orbe prælfan tioiem crocum repenas,quare amp;nbsp;canfliino apud cinnes diuendi iblet. Coingitur ex hoc monte iexaginta millium aurcorum prouentus, croci autem quantum quindecim muli ferre polfent. Perpetuis femper Arabum RegisqueTuneti tx-aéhonibus vexantur, Pages lue atqi vices non-r Pullos reperias vilillimos.
^ Beni Gnarid. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;t
J^ Illat.bic mous à Tripoli in centefimo ferc miltario:huius accoke validiflimiatque po tentiffimi in hbertate conilituti, perpétuas ba-benteum montibus vieinioribusatq; cuiuNu-ipidi« deferto inimicitias.
Ca/r caSîeüunt.
2^ Duce quodam a;dificatû,qui cum exercita * in Africam ad marc Mediterraneum vénération procul à Tripoli diÜat, tandem vero ab Arabibus deletum fuit.
H Subeie^.
J^ Vbeica cafirum iis ferc tempenbus conditû, ■ quibus Mahumeçani in Africam venerunt. Ïncolisolim fuitfrequentifl. poHea ab Arabi bus deletum, nunc pifeatores aliquot inhabitant.
^ Cair Heßin caiimm. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;»
2^D mare Mediterraneum à Mahumetanis con ditum,pQllea ab Arabibus dclctum fuit.
UNIS LlBKl.Y.
-ocr page 506-%gt; Ioannis Leonis Africani
defcriptionum Africa:,rcrumq} in ea memorabilium,
LIBER SEXTVS.
Gar.
Numeratis haftenusmontibus, fu-perert nunc vtde pagis acque vicis nonnihil dicamus, turn amp;nbsp;de regi-
oRea Numidi« o ordine delcri-
unculis aliquot : p quoq; ciuitates leéi bemus. Qua in re nunc fc niihi Gar prinió offert, pagus ad mare Mediterraneum daéhlorum copia opulentiflimus; ager aridiufculus,paulu-lum tanrinn profert hordei copiam, quo huius inhabil;gtores vefci folent.
^ Gar zir Gare.
'T' Errenu eR in quo antra Rupendæ funtpro-funditatis, vnde lapides extraélos dicunt, quibus conditafoit Tripolis antiqua, quando-quidcm non proeul inde diRac.
Hj Sarma».
D V S eft ampliffimum, non longo à Tripoli antiqua inccruallo fitum,daéfylis copiolitf. cum præterea nihil omnino frugum producat.
Iff ^uiat Ben larbuh, p Agus eft non longè à inari Mediterraneo fif tus, daófylis affluentillimus, cæteruin frugi-bus omnibus infeheiffimus: hunc religioli quia dam viri inhabitant, ^i^aw^or. ESt amp;nbsp;hic quoq; pagus Mediterraneo mari vicinus,diltatàTripoli duodecim tere mi _ Iianbus: artificii luc maxima elf frequen-tia,
-ocr page 507-LIBER SEX TV S. ip tia,daftylorum,malorum punicorum atque co* toneoi urn fumma profluentia. Incolae miferri-mi,ab co pr*ferciin tempore, quo à Chriftiani# occupata tuit Tripolis, amp;nbsp;tarnen apud Tripoli-tanos negociantur,dattylosque hue venales ad* ferunt. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;qj Hamrotfa.
VIcus eft in fexto à Tripoli miliario,^uorum horn daftylis atq; omnis generis fruftibus
funt teracifiimi. «j^ Tagwra.
PLanicies eft in fecundo à Tripoli miliario Orienté verfris li tus, in quanonnuUalunt rura, daétylis aliisque fruttibus mire car piofa • H me feliciffitna Tripolitana expeditio fuit,turn cram pennulti hue confugerunt. in* eolse ignari, rudes, furns atque rapinis addiètif* fimi, tuguria libi ex palmorum ramis compo-nunt. Pane vefeuntur hordeaceo atque Bezin: omnes Regis Tuneti atq; Arabum iinpeno par rent,prateerquâ qui in hac morantur plauicie.
q; A/efelf^ta firoumcia, AD mare Mediterraneu à Tripoli trigiota quinqrlc diftat miliaria,pagis,caftris atq; inhabitatorib. ditiffimiselt refertiflima» proucnitamp; hic fumma oliuarüm ac daftylorut» copia. Incolx liberi,ducem quendam inter fo ha bent, qui Rempub.adminiftrat,quique belli pro fuis contra Arabes gerit ; militum quinque tere tnumerät millia. «itMefna^preuiftatt.
AD mare Mediterraneu in centefimo fere i Tripoli miliario fita, pagos compture# cùm m planicie turn in montibus habeçgt; Inhabitatores ditifßmi, nullum omnino ttibu-
tum
-ocr page 508-DESCRIPTIONIS AFRICA
turn perloluunt, cum Veneris qui tiireînibu«' hue veiiiunc negociantur,cafdeniquc mettes a-pud Numidas mancipiis,mufeo arque cluero (vt vocant) cummutant, quod iUuf ex .'Ethiopia aduehitur.
qf Barca dc/ertum.
A Minibus Ale Iratæ inirium habet, exten-ditq; fe Orienté ver(us ad conhnia viq; Alexâdriïc loca.lic vt longitudine null« amp;nbsp;trecenta, laticudine vero ducenta fere capiat miliaria. Defertum eft afperuin,aqua atque tru J’lbus infclicilfimu. Anteq Arabes Africain in» labicare cœpiftent,nullos adliuc m hot delérto rcppenlTes inhabitatores ; Veium nunc niifer-rimam quidam hïc degunt vitam,maxiineq;fi» inehcam;dirtat enim ab omni habitatione Ion»
gillimaadmodum intercapedine.ncqueapud d» los quiequam fiumenti prouenic. Frumentum autem abaque ad vitam neteflaria liuc nauigio é Sicilia aduchuntur,tum ftarim quifque vt inde fibi ahquid defumat, fihos dat pignori, intcrea hue atq; illuc furantur ac m viatoresgradantur vt filios repignerare poffint. Nufquam atrocio-res reperias prfdatores,poftquam enim merca» tores bonis omnibus ac veihbus exuerunt, lac tepidum vi infundunt, ac pedibus in arbortni fufpendunt, adeo vt omnia euomere cogantiiq I turn fedulö in fordibus quxrut, num quid ami \ inuenire poffint, fufpicantur unique icelelbf' fïmi homines mercatores aureos omnes ingnr» gitare, priufquam defertum ingrediantur.
IK Je^etum /Vufufdiie ojipfduf»
Disi
:1
-ocr page 509-TIBER SEXTVS. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;2^J
DIximus primo huius operislibroNumi diam à Cofmographis Africanis infimo loco elle babitam,rationes quoq; eo loco adiecimus: huius ciuitaces aliquot Athianti vi-ciniores funt,quemadmodum libro fecûdo,cùin de Heha lcribereinus,abunde diôtû ell.Sus veto, Gufula, Hclchemma,atq; Capes in Tuneti funt Regno, amp;nbsp;tarnen in Numidia litas effe has ciui-tates nonnulli dicunt. Ego veto Ptolemæi fen-tentiam lecutus, Tuneti regnum Barbarix ciTc partem exilbmaueriin. Numidix igiturciuita-tes omnes atque oppida depuSurus, initium à Tedeto fumam: quod oppidulum vetuftiflimu à Numidis non procul a Lybix dcferto conditu, mûris ex crudis iapidibns compolitis cingitur, amp;nbsp;tarnen vix oppidum elfe dicas: familias nu-merat quadringentas. Campis tantum arenofis cindum dl, nili quad locis quibufdam oppido vicinioribus daélylorum, milhj, atq; hordei ali-quaprouenic copia, qui bus miferrimi viélitare (oient. Ampliflimum ccguntur cribucum enu-merare Arabibus,qui in vicino habitant deferto. Apud Nigritas atque Gufulanos negociantur, adeó vt maxima temporis partem domo ablint. Colore fubnigri funt, atque ab omni litcrarum cognitione alieniflimi. Mulieres m ludis litcra-riis prima? setatis pueüosnonnihilhteraruin docent, qui deguftatis vix primis dementis ad 1a-borem atque agrorum culturam compelluntur. Huiufmodi aüt mulieres reliquis funt candidio-res: ahæ aut ncndo,aut lanificio viftu quæiût,ve-liqux ociofx prorfus defidét.Qui in hac regions '.....G g di-lt;
-ocr page 510-DESCRIPT. AFRIC JE ditiffimiliabentur,vel minimam polïîdenfpe-çudum copiam. Terram cquo limul amp;nbsp;camelq exercent, qui arandi mos per totam Numidiant obleruari lolet.
Ç Guadenum, GVadenum vicus ijuidam in Numidia- de-ferto,nó procul à Lybia ütus.lncolæ mi-ferrimi, viliïfimoque ingenio prajditi.
Nihil bic prêter daélylos prouemt: tanta lus elè cum vicinis inimicKia,vtdomü vix exire hccat. Venationib. fefe exercent, atq; fyluaticas quaf-dam tèras,Elamthatq; Strutiones captant, neq; abis vixcarnibus vefcuntur. Si quid capraruin habent, propter lac aflcruare folent. Sunt amp;nbsp;Iq colore omnes lubfulci.
Q^/fran.
Vatuor co nomine appellata funt camelia, a Numidis in tertio ab inuicem mi-bario adduuiolpm quendam exftruóla,qui fem-per æftatis ælhi aquis dedituitur. Repenas inter hçc cadra agros quofdam daétylis copioïil/imos, Huius incolæ aliquanto ditiores funt,negoeian-tur enim cum Luheanis ad portumGarerGuef-fem, quorum merces Gualitam atque Tumbu-tum conferunt. Habet hæc cadra fatis magnam incolarum frequentiam, qui vafa quædam ænea apud Nigritas vendenda condeiunt: æs enim in locis quibufdain vicinis effoditur. Habetquod-libetcadrum fuum fingulis feptimanis merca-çum, maxima femper illis eil frumenri caritas. V^editu vtuntur honediffimo .'tcmplum habenC nbsp;nbsp;I
Çrnatildmura; iudicem quoque qui res tantum i
^iui J
-ocr page 511-LIBER SEXTVS. ' XJf «uiles curat ; in rebus autem capitalibus, exi-lio tantum punire folent.
Ria item caltella funt in Numidiae defer-\ to non procul à Lybia ædificata: incolis quondam fuerunt frequetiffimartandcm verb belli ciuilis iniuria,incolis remanleruntde-ttituta.Tandem copofitis rebus omnib.religioli, cuiuldam viri opera,qui pollea buic populo im Ïgt;erauit,nouæ hue funt introduda: colonix.Mi-errimi homûtiones,nihil quod colligit habent^ praeter daélylorum certain copiam.
Dara. AB Atlante initium fumcns extendit ft
Meridiem verfus per Lybif defertum ad ducenta amp;nbsp;quinquaginta fere miliaria; eft autem ftrifBffimahæc prouincia. fncolse o-mnesad fluuium quendi habitant,qui à regions nomen habet. Excrefeit interdum nunc in mo-dum, vt mare videacur, æftate autem tarn eft di-ininutû, vt pedes faciUimè tranfire poffis. quod fi excreuerit circa Aprilis initium,fecundil lima fua irrigatione maxima huic regioni adfert vbet tatem;lin minus,aftum eft de ilnus anni fruguin prouentibus. Infinitos reperias ad huius fluminis ripam vicos atque pagos,caftFa quoq5 quam-pluriina muris ex lapide crudo atque creta com pofitis cinéma.Trabes omnes atque contignatio-nescxpalmisconficiuntur,quanquam huic rei non admodum quadrent, nó enim illud lignum folidum eft fed flbrolum admodum. Viluntur prxterea ad vtrumque fluminis latus in quinto,
Gg ij aut
-ocr page 512-DE s CRI PT I o N I s APRICÆ jiutfextp miliano agri daftylis copiofilfinii,qui jn multos fi probe Icruarçtur.durarc poßenc an-nos: amp;nbsp;qucmadmodiim varia hic funt daélylorû genera^itsi d^^apum ccrû elt preciym: quorun-^ainenim rnodius aureo vçnditur,alioru quitta yixauri parte,vtpore quibusçqui vefcuntur at-que capieli. Dadyloruni aiij iunt nisfculi, aba; fœminaf, mafeuli flores tantùm producunt,fœ-j minæ fruélqm : Vcnim fœminarum flores non aperiuntur,nifi quis mafcplj ramû cum Horibus adiungat, alioqui daciyli vililfimi maximishue nucleis prouenjunt, Hordco ahisque obis vilify fimis vefcuntur : panem autem non nifi fefiiuis gulbant diebus. Cafira aurifabris ahisque artifi-cibys Qccupantur,vri amp;nbsp;omnes lile regiones,quç à Tumbuto Feffam dutunt : repenuntyr in bac regione tria aut quatuor oppida lacis anipla,nier çatoribqs,exteris,officinis,atq; templis hequeigt; tiffima.Oppidorum auteincelcberriniuin Beni 5abih appeUatur,incoiis vahdiffimis atqj fibera-libus occupatur,in du as diuifum elt partes,quarum quælibet fuum habet principé:ni frequen-dffime inter fe belhgcrantur,eo pr^fertijy tempore,quo folum irrigant,idque propter maxima ?quæ penuriam, Mercatorem per integrum an-pum auc criam plus humaniffimé exceptum ita dimittunt,vt nihil omnino ahep exigant.quani quod illö pro fua hberahtate perfoluere velit. Hi quoties inter fe bellum gerunt, vicinos Arabes • in auxilium yoçant, atque cuihhet ftipcndiiiin ynius femiaurei iingulis diebus perfoluunt, in-tcrdiim etiain pluspiumerantq; Iingulis diebus,
-ocr page 513-L Î B E R s É X T V â. 1?$ Pacis temporibus fclopcta aliaque bellica inftru tiienta adornant, neque me vnqiiam peritiore» feiopetahoS vidilîe memini. Prorenit in bac ré-gione herba quædâ GuaHo lyliicftri non admo-dum difîiinilis, banc inter FeHanôs atque Telen fînos allis comutant inercibus. Mira bis frumeti caritas, quod bue à FeiTa abisque regibniburad-ueliicur, caprarum arque equorum non magna hic reperitur Copia, bis frumenti loco dactylos apponunt,atqj huiufinodi pabulum quod apud Neapolitanos farfarappellari confueuit, Capris daftylorum nucleos antea contritos porrigunt, qui cibus maximè pingües atque laéie^rauiffi-mas reddit : camibus vefeüntür caprinis atque Camelinis,quæ ingraciffimi funt fapóris, turn amp;nbsp;ftrutioncs quoqueàfe educates madant atque cdunt,horum carnes galli gallmacei camibus gu ftu non admodü funt diffimiles, nifi qUod mul-to dunor eft atque fœcida,eaque præfertim.quaC iuxtacoxam eft,hxc plus fatis eft vifcofa. Horü mulierés elegantiffimç funr.pinguiufcule atque huinaniflimxhnancipia è Nigritarum foÏo adue da alunt. qj Srgebne/Tf-SEgelmelTa à præcipuo buius régionis oppt dó fic appellata mitium dlabét non promut ab oppido Garfeluitjo,àc Meridiem v*cïfuS id flumen Ziz per eehtu amp;nbsp;Viginti milidria vfqj ad Lybi^ferè defertum ektenditur. Hanc tegib’^ nem Barbari nöHnulli inbabitit,blim Cuiufdam ' principis impetio paruit qui per fe illud libi fe-gnum occupabat. Deinde À lofepbö LuntUnen-ßum Rege,poftea à quodam Mnbaidin, tanderrt
G lij (^
-ocr page 514-DES GRIP TI O NÏS AFRICA
amp; à Marinorum Regis filio fuit recuperata.Poft hiçc comota erga Principem diflentione Regcq} mtcrfeélo,oppidum Segelmeda dedruftum, re-nunfirquc in Iiunc vfquediem incolis vacuum. Incolat poftea fibi caftra quædam condiderunr, quorum nonnulla in Iibercate remanlerunt,alia Arabum imperio parent.
^Cheneg.
7^ Xtendit fe ea Regio ad flumen Ziz,atqiie Atlante monte terminatur, caftris atque daftyliferis regionibus eft copiofiffima^ quanquam daélyli minimi fint valons, liorum agri aridiores fuut atque anguftiffimi, nifi quód in quibufdam, qui à numine ad montes radices extcnduntur,nonnihil hordei proueniat. Inco-larum alij aut Arabibus parent,aut Garfetuinis: alij omnino liberi funt. Histotaea via fubiefta elt,quf à Segelmefl’a Feflam ducit,atq; tributum ampliffimü à mercatoribus illac iter facientibus exigunt.In hoc itinere tria praecipua reperies ca ftra, quorum primum in rupe quadam akilfimx nubes attingere videtur. Huic lubiefta quædam domus elt,in qua perpetuo milices quoldam in-uenias, qui pro cameli fareina quarta aurei par-tan poftulant:fecündum inde in decimoquinto diftat miliarioy nó in monte fed in ipfa planicie fïofitum, multis partibus copiofius atque opu-entius eft. Teftium Tamracoftum appellant,di , itac à fecundo viginti fere m iliariorü fpatio Meridiem verfus^n publica códitum via. Reperhin tur præterea amp;nbsp;pagi nonnulli, aliaque quædam caftdla minus frequentia. Mira illiscft frumeti ino-
-ocr page 515-tîBER SEXTVS. j^S
ihopiarcaprarüm auté copia maxima,quas hye-hie in antris quibufda fpaciolifhmis ceü in fuis inunimétis feiuant,ad quæ llriélilfima quadam via ingreditur. Eft quoq; ad liane regionem in-grelTus per quadraginta tere miliaria adeo angu-itus, vt duo vel tres armati maximos liic fulli-here poflent hollium impetus.
Hf A/atgara Regio.
INitiUm habet iri Mendie à prædiéla regio-ne;frequentilfima bic funt calleUa ad flumé Ziz «dificata, horum pr«cipuum eft Hclcl, in quo totius regionis princeps natione Arabs fe continere folet. Huius milites tentohis quibuf-dam campös occupant:liabet amp;nbsp;alios quoq; mi lites fecum, adeo vt neminem niti fide publica exhibita præterire finant,quem non continuo bonis omnibus exilant. Sunt amp;nbsp;alia hic pallim mapalia atque caftella,quç quoniam memoratU vix digna erant,confulto omifimus.
if Ketel.
IAmdiétæ Region! contigüa eft Retel,quæ amp;nbsp;ad flume Ziz Meridiem verfus per quinqua-ginta miliaria ad Segelmeflse territorium fc èxtendit. Regio caftellis agrisque daébyliferis co piofiffima. Incolæ Aräbibus parent, vitra modû auari atque pufillanimes fünf,adeo vt illorû cen turn vix fe decern Arabibus opponcre auderent: agrum fere Arabibus colunt, perinde ac fi illorû éflent mancipia: in Oriente móte quodam incô lis vacuo,in Occidéte verb planicic qUadam dc-ferta atque arenofa elauditur, ad quam Arabes i fleferto redeuntes fc recipere folent.
‘ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Gg inj ^'r*
-ocr page 516-OESCRIPTIONIS AFRIC?E «J i'egelweff'e territorium.
EXtendir Ie Segelmeflæ territorium adflü-men Ziz à Septen trione Meridiem verfus per viginti terè miliaria:funt in eo trecéta ferè óf quinquaginta caftra, prêter pagos amp;nbsp;vices, quorum tres omnium lunt eeleberrimi. Primum Tenegent vocant,numcratéj; mille,aut etiam plus familias; eft ante oppido Segelmelîæ vicinus,quare in eo artificum magnareperitur copia. Secundum Thebuhafantappellant,diftat à priori Meridiem verfus in oftauo (ere miliario: aliquantó maior eft incolarum numero, atque adeó mercatorum frequentia copio(ior,vt in re-liquis huius regioms parti bus vix plures reperiri pofte crediderim . Tertium Mamun dicunt, in 3uo magna quoque reperitur mercatorum, lu-æorum, atque Maurorum affluentia. HabenC autem finguli fuum principem,maximaq; inter fe aluntdiffidia. Sæpenumero aquæduélus illos vaftant,quibus illorum agri adaquantur,qui po-ftea non nifi maximis fumptibusreftauraripof-funt. Palmos quoque ad truncum decidunt:atq; vndique Arabes quidam fceleftiflimi fe intermi-fcent. Argenteam atque auream cuduntmoneta: nifi quad aurû babent non vfqueadeo præftans. Argétei numuli finguli quatuor pendent grana, illorum auté oéluaginta vni aureo æquiualent. Maximum hic ludsi atq; Arabes tributum per-foluüt. Reperias liic aliquot nobilesditiffimos, qui maxime apud Nigritas negociantur : quo, merces Barbaricas deuebunc, auroq; atque man, cipiis commutant. Daéfylis ferè velcuntur oés, nifi
-ocr page 517-LIBER S E X T V S. iJ/ hifi quod quibufdam lacis nonnihil frumenti liabeant. Inhniti bic repériuntur fcorpiones,pu lices auté nuUi. Maximus huic rcgioni per selta-tem ed xllus, quo tempore flumina aueó aquis dertituuntur,vc falfam é puteis quibufdam nau rire cogantur.Habet hoc territorium in circuitu oéhiaginta ferè miliaria, quod incolæ poft Segel melTæ excidium minimis fumptibus inuris cin-xerunt, ne quid equitum quotidianis vexaren-turincurfiomb. Hi quandiu pacem inter fe fer-uauerunt,liberi remanferunt; verùmpoftquam diffidiis inter fe diftrabi cœpemr, deftruftis mu ris quolibet pars Arabum implorauitauxilium, quibus paulatim parère coach funt.
1(1 Segelmefa oj)l)idnm.
TSk T Onnulli à quodam Romanorum DucC 1 conditum volunt, qui poftquam fuos milites é Mauritania duxiftet, totä fibt recuperauit Numidiam,atque tandem in Occi-dentem veniens,vbi oppidum códidit,quod Si-gillummefla appellauit, eó quod elfet in finibus MefTae pofitum, atq; omnium viéloriarum ceu figillum, deinde corrupto vocabulo Segelmella appeUaricœpit. Vulgus vn* cum quodam Becro Cofmographo ab Alexandre Magno exftruftam elle ciuitatem arbitrati funt, vt in ca ægros fau.«. ciosq; milites (cruarentur. quæ quidem opinio nullo modo mibi arridcre poteft : nufquä enim legitur Alexandrum Magnum vnq in nisfuifle regionibus. Situm autem eft oppidum in plani-cie quadam ad flume Ziz,murisq; elegantiffimii «que altilfimis cimäum fuit,vti amp;nbsp;multis in lóós
-ocr page 518-DÈS tRIPTIONIS AFRICA
cis adhuc videre licet. Pollquam Mahuinctam Afncæ fines ingrel li fuerunt, cœperût huiusop-pidi einesZenetordparère impeno:qui tandem à quodam lofcpho Teffini Luntunorum Regis filio regno expulli lunt. Domorum atque xdi-ficiorum elegaha ornatillimum fuit oppidum: ineolæ ditiffimi, maxime apud Nigritas negO-ciati funt, Oriiatillima hictempla atque collegia fuerunt, neenon 6: fontium quoq; maxima copia, quorum aqua rotis quibufdam è fluminc vicino exhauriebatur. Feliciffimahicaèris tern-penes, nifi quód hyeme nimia laborauerunthu miditate,quæ morbos nónullos inter eines pró-creabat. Nunc autem deleto oppido, incoiæ,vt iam diximus, calira pagosq; vicinos inhabitaré cueperunt.Ego in hisregionibus feptemferè egi menfibus,in quodam callelio quod apud eos Meinun appellabatur.
f!, E/fioaihild cafleUum.
IN duodecimo ab vrbe miliario Meridiem ref fus, loco quodam de Ier to ab Atabibus con-ditum fuit. Hic merces atque frumenta ab hoftium iniuriatuta referuarunt.Nullumin vi-cinia neque liortum,neque agrnm,neque deniqï quiequam boni reperics,præter petras quafdam nigras atque arenam.
gt; nbsp;nbsp;nbsp;: fli Humdedegi.
CAftrum in decimo oétauo à Segelmefla miliario ab Arabibus loco quodam de-ferto exRruéhi,eadem ratione qua iam-diélum caftrum ædifioatum diximus. Huic vi-cina eft afpcra quxdam planicics,frudibus qui-
-ocr page 519-LIBER SERT V Si nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Î?i
bufSam adeô copiofa, vt fi quis à longé videat, mails citreis fparfam clTe putet.
«Q f^mmelhefen.
y T Iliffimum eft cafteUum in vigefimoquin y to à Segelniefla miliario, loco quodam deferto, caque ipfa via quæ à Segelmcfla Daram ducit, ab Arabibus exllruftum. Mûris tiigrilfimiscingituqatq; côtinuo Arabum præ-fidio munitur. Quotquot bâc prætereunt mercatores, pro cameli farcina,quartam viiius aurei partem perfoluunt. Ego cùm quodam die illac practerircm,comitati funt quatuordecim Budei-ta;,atque numcrum rogati,tredecimtantùm eße diximus: quarc poftquam numerate cœpiflemj decimumquartum ac decimumquintum capti-Uos retinere voluerunt, nifi Mahumetanos ede dixiflemus : verum, quoniam non fatis verbis hoftris fidebant,Mahümcticam legem protule-aiint, quam poftquam hos intelligere videront^ liberos abire fiuerunt.
ç Tebdbekitm.
PAgus eft in Numidiæ deferto,ab AthIante diftat miliaribus plus minus ducentis, à Segelmeflavcró centum Meridiem verfus. Tria habet caftra vicina,incölarum numero atqj daftylorum profluentia copiofiffima. Ingens bic eftaquæ atque cafnium penuria. Strutionibus infidiantur, quorum carnibus vtplurimum vcf-cutttur:amp; quamuis apud Nigricas negoefentur, miferrimi tarnen lunt fummaque inopiacoafti, Arabum imperio parent.
5 To^da-
Regi-
-ocr page 520-DESCK'IPT■ÎÖ^^IS AFÉÏCÆ
REgiuncnIaeft ad fluinen eiufdem nomû nis ßta: daélyÜs,mails perficis, vuis,atq» ficubus copiolïffima.Qiiatdor in ea repe riuntur caftra, pagi vero decern,quorum in co lx aut agruni co!unt,aut coriüm parant.Dillac à Se gelincHaOccidenré verfus quadraginta ferè miliaria, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^ Farcala,
REgiuncuIa quoque ad flituiolum fita,da-Óylis etiam aliisque fruédibus abundat.
Frumenti veró maxima bic eft penuria; Tria bic caftra, pagi veró quinque reperiuntur. Diftat ab Atblante Meridiem verfus cencü/ Se-gclmeil'a fcxaginta ferè miliaribus. Incolz inenj diciflimi Arabum imperio parent.
^1 Teferkt.
MoeniOima b«c Regio ad fluuiolü quebJ dam diftata Farcala triginta,ab Atlante veró fcxaginta ferè miliaria. Dadylis eft copiofiffimaj compleéfitur pagos qujndccim,ca fteua veró fex, vnà cum duorum oppidorum ve Rigiis, quorum nomina nufquâ reperire potui. Teferin autem Afris perinde fonac atque lati-nis oppidum/
lt; Beni Gumt.
HÆ C Regio Humini Ghiradiacef,dafly.. lis quoque abundat. Huius incolæ migt; ferrimi, equos Feüx emunt quos podei niercatoribus reucndunt,qui ad Nigritas profi-, cifcuntur: numerantur in bac oéfo caHelIa, viel veró quindecim ;difrata Segelmeßa Euroauftnï verfus in eëtefimo ferè amp;nbsp;quinquagefimo miliar fio. tiiMaJalis ^ v^bu^inan (^ra.
-ocr page 521-LIBER SEXTVS,
»3gt;
IN Numidise deferto à Segel mena in quin-quagelimo fere iniliario ad Hume Ghir fits, Horum incolæ Arabes mendiciflimi, nihil enim hie frugum proueniq daéiylorum autem ?xigua proucnic copia. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'
^ Cafair.
Ppidulum in Numidix deferto, diilaÇ ab Atlante viginti mihanbusjüc plum bum atque antimonium ertodiunt, ende huius incohe vi6lum fibi parant, neque aliud quicquam hie boni prouenit.
Beni BeJJeri.
T 7 Egiuncula ad Atlantis radices omni ge-nere fruédunm copiohnima,nih:l autem neque frugum, neque daélylorum pro» feyt.Tria fub fe cadra habet,deinde amp;nbsp;quandam ferrifo4inam,qux omnibus Segelmeflf regioni-bus fatis facit. Pagi hie rariores,principi Dubdu atque Arabibus parent,incolç omnes térfum ef« fodiendi artem exercent. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,
Gitackde.
Egio ed in Meridie feptuaginta miliari- , r’k bus à SegelmeHa fita:Tres lub fe cadra, pagosquamplurimosad Humen Ghir ha bet:magna hie prouenit daftylorum,frugum au tem minima copia. Inhabitatpres apud Nigri-tas negociantur: parentque ompes Arabum im» perio,quibus ik tributum perfoluunt.
| Ria funt in deferto quodam pofita cadra, \ daélylorum copiafeliciflima. Huius loei
L ■ muheres pannum ad culcitr.e inoduin ten Xunt
-ocr page 522-DESCRIPTIONIS AFRICÆ
jtunt,adeo fubtilem tarnen,vt fericum efle dicas, qui maximo apud Barbaros,Feflanos,atque Te-Icnfmos vendi folet. Incolæ maximo funt inge-nio præditi ; partim apud Nigritas négociai!tur, Eartiin Feflæ litcris incumbunt: vbi limu'atque •ottoristitulum luntadepti,ad Numidiam re-deüt,vbi aut Sacerdoces,aut Senatores efficiûtur, adeà vt omnes ferc fint opulentiffimi. Difiant auté à Segelmefla in centefimo ferc amp;nbsp;quinqua-gefimo miliario Orientem verfus.
^ lefehit.
' i Efebit Regio in deferto Numidix à Segel ' 1 méfia in ducentefimo de quinquagefimo
Orientem verfus, ab Atlante auté in centefimo pofita miliario; quatuor fub fe habet ca-ftella, vicos complures injLy biæ cofinibus ea via fitos, qua Fefla aut Telenfino ad Agades Nigri-tarum Regionem icur;incolæ non athnodum di» uices, nihil enim apud hos prouenit,præter da* àiylos,præterque frumenti exiguam quantita-tem ; viri fubnigri, fœminae fonnofiores,colore tamen fubfufeæ funt.
^ Tegorartn.
TEgorarin Regio ampliffima Numidiæ de* ferti difiat à Tefebit Orientem verfus cen turn ferè amp;nbsp;viginti miliaria,caftella circi-ter quinquaginta,pagos autem plufquâ centum numerat:efique daftylorü copia opulcntiffima. Incolas habet ditiflîmos,qui inter Nigritas nego ciantur. Illorum ager frugibus ferendis aptifii-mus, affiduatamen propter nimiam ariditatem eget ifrigatione,atque ftereoratione. Exteris domos
-ocr page 523-LIBER SEXTVS, X4Q »nos inlubitandas praebent,nulla interim nume rata pecunia, tantum vt Itercus inde recipianc, quod illi curiofiflimè afleruare folent ; quin de ægre admodum ferunt, li quis hofpes extra dp-mum aluum exonercc.Ingens hic carmum caritas eftrtanta enim fok eit ariditas,vt neq; armen ta,neque pecudes vix akte poflic; capras aliquot propter lac alunti carmbus camelmis vefcuntur quam ab Arabibus emût qui iHuc ad mercacum vcniunt ; Icuum lalfum ciois admiieent, quod à Feflanis atq; Telenlinis hue epnuebi fokt. Fue-runt quondam hic permulci Iudçi,ditillimi,qui tandem propter coneionatoré quendam expulli fuerunt,bonaquc eorum pars mterfeéla fuit pp puli fedicione: idquç eodem ipfo anno,quo bu-deitæ Hifpaniaatq; Sicilia expulli funt. Princi-pem quenda proprium habent, frequentiflimè »neer 1e belligerantur,pullis tank exteris nocent» vicinisquoq; Arabibus nonnihil tributiperfol-uimt. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^Meft^i.
REgio in Numidiæ deferto Orienten! ver fus, in trecentelimo à Tegorarin milia-rio pofita,a mari Mediterraneo totidem diftat miliarrbus. Sex in hac regionelunt cadra, pagi complûtes: incolac ditiffimi, maxime apud Nigritas negociantur. Nigritx quoque vna cuin Bugixatque Gliicr mercatonbus hue confluerc folent. Arabum imperio parent, quibus amp;nbsp;tri-butum cnumcrant. Tegort.
VEtultiir. oppidum à Numidis in monte quodam conditü, ad cuius radices fluuius pr«ternuic,hic pons quidam qui eleuatur atque démit-
-ocr page 524-DES CRIPTIONÏS AFRICA
Remittitur. Hiiius oppidi murus ex lapide vino atq; creta eil exlh uótus,ea tamé parte qua mon tem refpicitjmuri vice rupem habet inunitiHi' mam; dillata mari Medircrraneo Meridiem ver fus quingentis,à Tegorarin trecenfis fere milia-ribus. Familiarum duo millia amp;nbsp;quingenta nu' merat: domus autem ex lapide crudo funt tabri catfqiræterquam rempluni,quod aliquanto elegant! us dl. Maxima bic incolai u tam ai tificum quam nobilium multitudo:amp; quomam lumma ell his daélylorum copia,frumenti verb ingens penuria,Conllantinæ mercatores apud hos tru-mentum daélylis commutant;exteris omnibus maxime fauent, quos humanilhme exceptos a-fymbolos dimittunt. Exteris Alias defpondere malunt quam propnis ciuibus : pro dote autem agrum quendam dant,quemadmodü amp;nbsp;in pluri mis Europe partibus. Àduenas muleis onerant muneribus,etlï tarnen nunqua redituros fcianti tanta his ell liberalitas. Primo Maroccorü Regi paruerunt, deinde Telcnlino,nunc tandem Tunetano fubieéli funt Regno,cui lingulis annis quinquaginta millium aureorum énumérât tri-bucum,ea tarnen conditione,vtRex ipfe tributa receptum veniat.Qui nunc Tuneti Regem agit, fecundum tributum ab hisexegit. Multa habet callra atque pagos, nonnullas item regiunculas, qua: omnes hums ciuitatis principi parent ; die fingulis annis centum amp;nbsp;triginta millia aureorü prouentü colligit;numeroliflimo femperell fa-tellitio munitus, numeratq; flipendium amplif-fimum.Qyi nunç Regé agit,iuijçnili ztateprin» cep#
-ocr page 525-LIBER S E X T V S. 241 seps eft, HabJuila vulgo nominant, exterisque oninib.humaniir.cft,idquodego ceitilGmû per aliquot dies expcrtus fum,qnib. apud cum egi.
lt;j Gnargaia.
ESt hæc quoque ciuitas antiquiffima,àNu midis in Numidi« deferto munitilfimis muris cinda. Ædificiorum ftruókira hie fummaeft elegantiardadylorum autem vbertas maxima. Caftella aliquot fub fe habet, pagos propemodum innumeros. Huius incolæ, quo-niam Agades regno adiacent, ditifiimi iunt. Ingens hie eft Conftantinetium ac Tuneranorum mercatorum affluentia, qui merees ex Barbaria adueftas apud Nigritas vendunt. Etquoniam niagna his eft frugum atq; carnium inopia,ftru-tionumcarnibus vefeuntuqatq; camehnis.Sunt autem omnes colore nigri,habentque mancipia nigra: ingenium eis hutnanilftmum, liberale, ac in exteros amicifliinum eft, maximeque muni-ficum. Principem habent,quem ceu Regem ve-nerantur: hie perpetuoduo fere equitum miilia fecum ducit,colligitq; quotannis centum fere amp;nbsp;quinquaginta millium aureorum prouentqm.
^,^éb regio.
St h æc regio in Nuinidiæ quoque deferto pofita : principium Occidentale à Mehla fumit, terminaturque in Septentrione ad montem Bugiæ: in Oriente daefyhfera ilia re-gione quæTunetum refpicit, in Meridie deniq; deferto quodam clauditur, per quod à GnargaU Tcchortü proficifcitur. Ingens hie femperaeftus atque arena eft,aqu£e vero atq; frumenti iummii H h ino-
-ocr page 526-DESCRIPT. AFRICA înopia: verùm id daélylorü abundantia optime penfatur. Habet Iw'C regio lub le quinque oppi-da,pagos vero quaniplumnos; qme omnia à nobis lbo quoque ordine defcribentur.
^ Pefcara.
ANtiquiffimum eit oppidum à Romanis eodem tempore conditum quo iUi Barbari am occupaucrunt, deinde excifum À Mahumetanis Afncam ingreÜis relïauratum fuit; nunc incolarû numero lie latis copiofum, mûris elegantillimis cinCium ; ineolæ edi non diuites, ciuilitatis tarnen lunt amatores. Nihil hic prêter daftylo» prouenir. Varios habuerunç Principes, per aliquot enirn annos Tunetani im-perio paruerunt, idque in obitum vlque Regis Hutmeni,cui ciufdem çiuitatis facerdos fuecef-hdiicque vnquam ab co tempore Tuneti Reges id fibi Imperium recuperate potuerut. Maxima hie fcorpionum eft copia, à quibus icii connno moriuntur; quamobrem ciucs fere omnes æfta* tis tempore rehófa vrbe rus commigrant, vbi in menfem vfqueNouembrem remanent.
^ Bargi.
A bind quoddam oppidum eft quod Bor-gi vulgo appellatur: diftat Orienté ver-fus à Pefcaraquatuordecim fere pafluum milHa. Magna hic eft omnium generum artifi-cum, maxima vero agricolarum frequentia. Rt • quoniam ingens hic eft aquae penuria, cum tarnen agri aifidua egeant irrigatione, quodain a-3uædudu cuiquem fuum agrum aquam intro-Uterc licet,idque per vnam aut alteram horam, fee un
-ocr page 527-LIBER SEXTVS. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;X4.X
fecundum agri latitudinem auc longitudinein ♦ deinde vicinus quoq; agcr ad clepfidras adaqiia-tur, ita tarnen vc frequentifiniiè inter fe rixetur, atque pro aquæduftu digladientur.
lt; Nefm.
NEfra oppidum,ac eodem nomine appel lata regio, qua: triafub fe caftra habet, quorum maximum à Romanis, quantum ex ftruftura colligcre pofl'um,fuita;dificlt;i-tum . Ciuium bic maxima eft frequentia, quoi rufticitati natos dicas: ohm ditiffimi fuerüt,non enim proeul à Libya aberit, eadem ipfa via qua ad Nigritas itur: verum propter cótinuuin cum Tuncti Rege geftum bellum, qui nunc Regem agit,oppidurn deleuit: incolas partim interkeic, partim fugauic. Muros reliquaq; opnia ædificia itadeftruxit,vt lampagum ede çredideris.Non proeul hincriuuius quidam aquae calidæ prater» fluit,cuius aqua cùm eorum potui,turn amp;nbsp;agvo-rum quoque irrigation! feruit.
Teolaea.
OPpidum eft à Numidis ædificatum,mu risque viliffimis cinétum, cuietiam vicinus eft fluuius quidam aquæ calidæ.
Horû ager daclylis copioliffimus, frugibus veró infelicilfimus eft. Milerrimi huius oppidi ciues maximis Indies cùm ab Arabibus,tumà Tuneti Rege exaélionib.difcruciantur: auari tarne funt, atq; vitra modum fuperbi,ac exteris inuidiffimi.
I A Eufen vetuftilfimü oppidum à Romanis 1 y codera loco códrtura,quo Bugiæ regnum . nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Hh ij cum
-ocr page 528--T-î P E s C RIP TI ONIs ATRI CÆ
cum Numidia iungitur: à Mahumetanis f.mul-acquein Africain vcnemnc deleCüm fuit, idquo propter quendam dilcem Romanû, qui per m* tcgruni annum Saracenorum obüdionem iulli-jiueratihic tandem capto oppido cum omnibus fuis mterfeCius eif, mulieres omnes cum pueris çaptiüa: abduél* fuerunt. Poil excifum tarnen ©ppldum remanût munis integer, quandoqiu-dem duriffimo lapide mgentiq; cralfitudine mu piriflimus erat, etb quibüfdam in locis præru* ptus videatur, id taeüe aliquo terræmotu aeen .diifc crediderim.KeperiunturaJiiucnon procul ab hoceppido nonnulla anciquitarum monu» menta^quæ fepulcra elle dicas, m quibus argen-tea qùædam numd'inata reperiuntur,Iiteris quigt; buidam atq» bieroghphicis inlignica figuris,qua rum interpretationé nunq à quoquâ percipere potui. t^^Biik^ulgeriaa regio,
EXtendit fe a-Pefeane territorio ad Infu-lamvfq; Lotophagi teip,altéra eius parte, hoc ert,in quafita lunt Caphla atq; Teu-far,Jiftat à man Medicerraneo treeentorum ferè miliariû interuailo. Calidiffima atq; aridiffima regio,nihil prorfus frumenti,da6fy!onmi autein maxima producitcopiam,qui quoniamoptiml funt,ad l uneti regnum côuehi l'oient. Frequen tiflimæ hic font ciuirates, quæ omnes à nobis fuo quæque explicabuntur loco.
Eufar antiquiffimum quoque oppidum ! J à Romanism Numidiædefertoadfluiné ■ *'■;'’■ quQddam,quod exmontibus Mendiona , nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;hbu|
-ocr page 529-’ L T B E R s s X'T 7 S.*^ ' T r’ 14^ libus cfflait,seüfie»tiim. Mitros habtritelegant tifluuos arque munitill5nîcs;tïn-icorium quoq^ ainplillimumj yerùin adeo'a Alahiiniecanisde-Ietuni,vc aune pro fumpnioïîfümis palaeus tu-gunuia quædain vihlfinia'repmas^ hicolæfùm mercibus tum amp;nbsp;pecunna opuîêtiiïinii funt,fre queutes enim quotannis nundmas habenr/ad’ quas infiniti propcmoduin Nuniidç arque Bar* ban confluere l'oient ; riuinen;oppidum uiduas diuidir partes, quant ni alteram nobiles inhabit tant,hanc Fatnafa appellanten altéra,qui Mer*' des dicunt,Arabes quidam morantur,qui excifo à Mahumetanis.oppido luperfuerunt. Varie inter le femper belbgerantur, itgreque admodum Tuneti Regis impefio parêt: quare amp;nbsp;ab codent-indigniflimislnnper traftanturmodis*
9^, Cdfjd 0^^td!lgt;^4lt;- .) CAffa oppidum antiquilGmuà Romanis ■ edificatumper aldpct annos proprium • r habnic dùcem, poitea à quodam Hucha Hutmeno Caliù occupatunvrtiuri veto lolofue runt æquaii! arx incenm rémanG^quac lanè mu niîifGmaelRhuius enitn mures longitudinç vi* gintiquinquc eil: cubito,ium,in craflitudin« aU-tem quinquc habet cubitus,dapidibus élabora* tis,atôj einttlem-fere artifiEij,cinus funt lapides AmphiteacrvVefpaliani. Foftbæc cinitatis mu-rus reltitûçès-fiak',atqùe tandem rurluin à Mad-fore-d«il:ruâius,amtatis principecum omnibus fuis intérfediQ,MaJbr ahum quendam ci Regno præfecit.Nünc oppidum ineolis refertiflimumi domus omnes templo tant» excepto cum afiis -s . i nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;H h iij qui-
-ocr page 530-DESCH IP TlOKIS AFRICA quibufdam xdificiis viliffim« funt, plate* fpa-cioßfßms nigrisä; lapidibus ftratar,quales Neapolitan* arque Florentin* Tunt plate*. Incol* non admodu diuites frequentifiimis Tuneti Rc gis exaétionib. vexantur. Huius oppidi media quadrati quidam profundi atque latifliini funt tontes,mûris vndique circumcinfti. Aqua cali-daeftpotuiq; minus apta, niii priusper horam raam aut alteram refrigerata; lumrna bic aéri# eft intempéries, bona iemper i ncolarum pars fc-bribusdetinetur. Ingenium illis eft rude,inibe-itale,ac exteris omnibus minimé fauent ; quam-obrem amp;nbsp;ab omnibus Afris mire cótemnuntur, Nó proeul ab hoc oppido agri funt daéfylis,oJi-uis, malisq; citreisfœcundiilimi: daéfyli autem atq; oliu*, totius Kegionis pr*ftantifnma funt: oleum quoq; optimum coHiguntrinhabitarores ex ceruino corio fibi calceos eófuunt maximos. __ . f Neffaoa.
Riafuntcaftra eo nomineappellata,in-J colis referta, flruóhirisque vilil/ima, cre-bri$ exaéiionibus à Tuneti Rege vexan-eur, disant à mari Mediterraneo circiter quin-«ieenn miliaribus.
f Teorreg/t.
£giuncula eft Regni Tripoli tani, Barer dcierto adiacens,iuntque tria caftra hoc nomine diôa daftylis copiofiiîjma,cùm
• nihil bic omnino frumentiproueniat. Incol* , quia maximo diftat à reliquis vrbibui interual- i io,mifefriniam agunt vitam.
ff Za^Uen.
Re- ,
-ocr page 531-LIBER SEXTVS.
RÈgio ell ad mare Mediterraneu frequen* tiliimis pagis, daftylisquc copiolilfmia. Incohv quoniam man adiacenc,maximé turn Siculis atque Ægyptiis negociantur.
Gademet.
T^ Egio eft ampliffima frequentiffimis ca-ftris pagisque copiofiffimis plena » dillaC à inari Mediterraneo Meridiem verl os in trecentefimo ferè miliario. Incolæ cùm daftylis turn amp;nbsp;onmis generis mercaturis ditiffimi l'une, flpud Nigritas negociantur atq;Arabibustribu-lt;ùin peiloluüt, quanquam per aliquod tempus! Tuneci Regi atque Tripolitano pnneipi parue-rint. Maxima bic dl frumenti atq; cafnium pe-buria. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i^Fei^^ent
F’' Ezzen Regio ampliflima miinitiflimiscS ftris pagisque freqüentilïimis copiofiffi-mâ,inhabitatores ditiflimos habet,regno Agades, Liby« deferto neenon amp;nbsp;Ægypto adia-Cet: Jiftat à Cairo fekaginta ferè itiheré dierum, nequé in toto eo deferto aims pagus reperitur, pnrterquam Angela,quæ in Libyæ deferto fita eft.Habet Fezzen proprium quendam principe, qui omnes regionis prouétus in fingulos pro ar-bitrio diuidit,atque Arabibus vicinioribus non-ftihil tributiénumérât. Maxima hic eft frugum eariiiuiTique penuriaicamelïnis enim duntaxat carnibus vefeuntuf.
'De Libya deferto,ac firimum ^nhaga deferiptio. ENumefatis haélenus Numidix regionib?
fequitur mine vt amp;nbsp;de Libya nonnihîl di camus, qux in quinque diuidicur partes,*-“ ’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Hh liij vû
-ocr page 532-DESCRIPTïONIS AFRICÆ
vti in principiohuiusopens diéiü eft . Initiutn igitur iumeinus à Zanhagæ deferto arido atque Érj»gofo,quod initiü habet in Occidéte ad mare Medicerraneu, deinde Orienten) verfos Iele ex^ rendit ad Salinas vlque Tegal'cJn Septentrione 5«g,JIaCcha atq; Dare Numidiæ regionibos ad-iacer. Deinde Meridiem verfns ad Njgrifarü vfq; regjonem protcnditur,vbi Gnalata atque Tum* buto Regnis tenninatur. Aqua bic in centefimo tantum reperitur miliario, eaq; lalfa, maximeq; inhpida à puteis quibufdam profundiffimispe-titur, idque ea praelertim via quæ à Segeïmt(amp; Tumbutum ducit : maxima bic ferarum repti-tiliumép copia elt,vti amp;nbsp;fuo dicetur.Ioco: in bac regionc defertum eft afperum, quod eis Afanad appellarur,in quo neque aquam,ncq; babiratio-nes in centefimo vixreperias miliario ; initium fumendo à puteo A(anad,ad puteum vfq; Ara-oan, qui à Tumbuto circiter centti amp;nbsp;quinqua-ginta miliaribus abc(l;bïc cü propter aquç penu riam turn amp;calorisnimiamvebementiam,multi quotidie homines multaqj armenta intereunt. ,
^De ^uodaiit deferto quod ^enßgttpo- ...i pttluf Mdbitat, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. , .,
ES T amp;nbsp;in bac Regione defertü quoddai», quod in Occidente à Tegafa initium fa* ^ ^ bet,extenditurq; Orientem verfus ad de^ lertum vlque Hair,quod Targa populus incolit^ in Septentrione Segelmeflîe, Tçbelbclti,arq; Be-* nigorai defertis adningitur, in Mendie aut Gbir deferto clauditur, quod Guberp regno adiacet: aridiffimum,maximcé]ue hoiten^uin eft defer-. - ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;’ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;' tuin
-ocr page 533-LIB.«:» rSEXTiV^. ■ »4J tum: iliac tame mercatores à Telen fi no ad Tunt butum proficifcuntur : reperiuntur autem fre-quentirtimi in eo jtinere extrema ßti oxllinéti. Includitur in hoc deferto amp;nbsp;almd quodda,quód Goeten appellat ,vbi nouem dierum itinere nc guttulaquidem aquae lepcntur, mfi fortaße plu uia nonnihil aquae præbeaî: quamobrem merca cores camelis aquam circumferre folenc. • • - nor ^j Eins de/èrti ^efirij^üo (fuod à Targa .»oi fopK-e occapattir. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;! nbsp;nbsp;nbsp;,
Y y Abet hoc defertum fuunf in Occidents 1 Î principium ad con finia Hairi loca, vcr-gitq; Ónentem vertus ad defertum vfqt Ighidi,in Septentriowe dcfertis Ïfiath,Tegorann atque Mefabe terminatur : in Meridie veio dclerfo quodam-Agadez clauditurj Multis par^ tibus clementius minusque aipdrum quàm dub iam ante à nobis defcjfpta : aquaeduciatis hond reperitur copia,^vicijii? praefertim Hairi locis/Mf. rahic ell aéns tcmperiesjuullumdicrbaeigeniis hic defiderari potelt. Non proeufab Agadesreperitur manna copiofiffimum, hoe incolæ ma* ne femper quibufdam valeulis coliigunt, ac recens Agades ad4nefea,ciim feiünt t loktautem aqua commixtum pro deliciis^cpocari. Deinde ^ iuri addunt,quo'modo fumptummaxrmaai habet refrigerandi facultatem, quaoaobrem hi«' ranores eße morbos credibile.6Jb,qUfanqua Turn buti atque AgadCs ltf aer conuptilShrus tpateï l«c foUtudo à Septéteione Mendient vertus per trecenta fere paffuum millia..-i.Tjb!''- ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;*
i- ti Ik eodeferi^^ti9dLffntap9pniui.ißhabitat. ^
Quar
-ocr page 534-DES CRI^TIONTS APRICÆ
a Vartu ni defertum à territorio Igidi irti-dum habet,cxtëditii’iq; ad aliud quod-dam defertum, quod à ßerdoa populo colitur, in Septencrione defertis TccI)ort,Gnar-galæ arque Gademid adiungitur ; in Mendie eo deferto clauditur quod ad Caho A^igritarum regnum ducit.Arididimum e/t,ne,cnon amp;nbsp;merca-toribus ConlUntinam probei/cendbus pericu-loliffimü. Huius enim incofæ bbi Gnargalx imperium a/Tcribunt, quare dum contra Gnargalx Frincipem beiïum gerunt, mercatores vtpkiri-mum bonis exuunt:Gnargalita9vcró,quotquoC in eoruni manus incidunf,confeftim iugulant,
^ De alie ^uoJam Je/èrto ^ued 4 Ber-Qdoiipopulo ténetur.
Vintum defertum in Occideteinidum habet à iam diéèo deferto, extenditque fcfc Orientem verfus ad AugeI^ vfque defertum. Tn Septentrione Petten atque Barcar folirudinib. adiaect, vergitque MeridiemVerfus ad defertum vfque Bornon. Maxima hic quóque ariditas eii, neque cuiquam tutus il/àc tranlicus patet, præ-tenpiam Gademitis,qui ßerdoa populo fuut a-micif/imi,'Fc22enitisveró,quotiesin manus Iiogt; Äium incidunt, merces omnes adimuntur. Re' tquuni Libvardeferd, hoc e/hab Angela ad Ni-hnn vfque ab Arabibus quibufdam atque Afri- , cam's occupatur, quos vulgö Leuata voeât:ertq» i hic Libyardeferd finis. ^/Vunn^io. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;/
NVn regio maritima, pagos atque vicos compfures habet, incolas vero mendi- nbsp;nbsp;1
ciffimos.-.inter Numidiam atq; L/biarn nbsp;nbsp;nbsp;ƒ
po-
-ocr page 535-LIBER SEXTVS. J^Ä bofitacft, fie tarnen vt Libyæ fit vicînior. Nihil nie neque frumenti neque hordei prouenic.Hic daftyli rtperiuntur fapore nó admodum grati. Incola: frequentiffiinis Arabuni grauantur in-curfionibus: horum veró nonnutli apud Gna* lacas negociantur.
Egaza regio, vnde maxima effoditur fali» I copia, quod marmor candore fuperat.
Extrahitur autem c quibufdam antris,ad quoru ingreflum fuguriola aliquot reperias eo-ruin qui in eo excrcitio fuam infumut opcram. Hi autem exteri omnes funt, atque effoflum fd mercatonbus quibufdam vendunt, à quibus ca-melis adTumbuti regnum dcuehitur, vbi fum-ma eft alioqui falis inopia. Neque quiequam ci-borum falis effollóres habcnt,prçterquam quod à mercatonbus illue adportatur: funt enim ab Omni hominum commercio viginti fere itinerC dierum femoti, adeo vt fsepenumero multa fa^ me inortui rcpcriàntur,quotics nó fatis temport venire potuerût mercatores; accedit ad illorum calamitatem, quèd ventus interdum ex Euro-auftro mifcros exezeat, ita vt non fine maximä periculo hic habitarc qucant.Ego totü triduum apud hos viétitaui,quo aquam falfinimam c pü teis quibufdam non longe ab antris pofitis de-fumptam potandum fuit. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;‘
^ Angela» ■'
AVgela regio Libyæ deferci, diftat à Nilö in quadringétefimo quingequafimo mi ■ liario ; Cria hic cadra cum aliquot pagis
re-
-ocr page 536-^» D E S C R I P-T l O N I S A F R I C Æ fcpei'iasc^^tisiböiv; lucdgftylorum copia, fhKj Plppciautem lununa eftinopia, mh buc aqun bwldam mercatorik exÆgypto adterafur. Sta eit bæc Regio ea via publica,.quæ à Mauritania pci\Liby,«„jeArAuin ad 4igypcutn ducit. „r*-quot; ■
«; Serie, . t nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;■ ■
OPpidum anciipulliiuuni abÆgyptiis vt Bohiudb,v0luut,ä Rpmanis vt ahis ^h* j cßtjrediÄüatiun: neque défunt qui ab A-fris coudicuni ede inalunt. tandetn à Mabuthe-t^iis eRcifuni fuiC, quanquain Ibnu Racih Hi» ftpriographusaRomanis deftruéhini afrinnet; IS’unc nihil omnino rehófmn reperias, pratter exigua aduipdutn muri monumenta. ; ( B/iuJi.. t^fßtirdeoa repioi
Ardeoa medio Libyç deferto po/ita,dida6 à Nilo quingenris fere inilianbusitriabic ^B . funt«{^ftM,7quint]iieaut fe^{ pagi daflybs 9ptimiscO;pjpfiflmii,Triaverè cadra oélodecim aftbinc annie d^quoda Haihar reperça funt,.idq; frupc in^iqpdhjn: Mercatores .quidam à reda ab* fiances yr^C^iiJiabebant qui regiones omnes ppueratrbiccamelo inbdenis prR'çedebaqatqqô fingubs miljarilnistarertain fibi dan. mbebat, ad çpius odorsjn regtonis litum dicebat: qutim au* tem in quadriige.bmo tancüpi, ab bac regioheak eflent iniliaiÿq,fpi.ilt;p!pta ajfw^öptocul eosede à regione quadam pron'ynçiaiâtiquod tarnenaa biscredibile non videbatur, fciebantenim feab ^S/pf® ad quadringenta lt;gt;•. oftuaginfa raiba-ria procefb/fe, adeó vt fe Augelic yiciniores'Xr' bitrati fint. Tertio'tarnen die tria cafira inuene-
iT
runf,
-ocr page 537-■•' LIBER SEX-ŸV^.' lt;' 247 runt,quorum incolæ exteromm aduentum ad-mirantes,maximeque hbi metuentes,niox portas omnes occluterunt, néque mertacoribus extremum fiticncibus aquaih dare voluerufit. Illi tarnen vi lüata intrô tandem fete cçniecèrunr, atq; vbi iam facts aquæ fumpfitfcuc, rurfum ici-ntn fe conimilcrunc.
lt; ^Ignnchet.
1 ) Egio elf Libvæ quoque defefti,in center fimo amp;nbsp;vigelimo abÆgypto tintiand pô
(ita. Tria hic eallra^ rurarrequentillima; daftylis copiofiflima. Incolæ Itibmgïi, vilioies} atq; auarill:mi, diciftîmitamen: funteniiU me-dij inter Ægyptum amp;nbsp;Gabgam fiti. Principeiù babcnt proprium, amp;nbsp;tarnen Arabtbus viciniä tributum perlohiunt. ' q ; . - r .ii yamp;* Ioannis Leonis Africans defcriptionum Àfricæ.rfrumrp in ea memorabiliurn, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;?
•.lit LIBER SEPTI MVS. J, . ,
Hi Nigritarum regiottis in fuiU partes dinißi). ' ' Etultißimi rerum Africanarû feri* ptorcs, quales fuernnt Bieri atque Âleshudi, nihil in Nigritarum re-; gione pratter Gueget atque Cano nouerunt: nam antea adhuc inco
gnita erant reliqua omnia loca . Hegiræ autem Anno trecétefimo oéfuagelimo,opera cuiufdam Malmmetani, qui ad Barbanam venerar,reliqua hu-
-ocr page 538-DESCRIPTIONIS A F R IC JE
huiiK regionis par* inuéta eft, cum maxima in-colarum copia,qui beluinam prorfusducuntvi tam, nullum neque Regem, nequePrincipem, nullamq; adeo Remp. habent, rix agriculturam nouerunt, pellibus quibufdam veftiuntur, proprias verb mulicrcsnon habent: interdiu pecus cogunt:fub noéte in tuguriolis quibufdam déni auc duodeni tam viri quàm fœininæ couemunt, pellibus lefti vice vtuntur, fibiqueeam fumit quifq; mulierem, qux magis arridet. Nulli bellum inferunt,nec extra limites aliud regnû quæ# runt. Horum nonnuUi Solem fimulatque exor-tus eft, fummé venerantur: ali) ignem adorant, cuiufmodi funt Gnalitx populi ; reliqui Ægy-pciorum more ad Chriftianâ fidem propius ac-cedunt, quales funt qui Gaogam incolunt. Pa-ruerunt Nigritx primà lofcphi Regis imperio, qui Maroccum çdificaucrat,deinde quinque Li-byx populis fubiefti fuerunt, a quibus Mahu-metanam legem aliasqj ad vicium neceUarias artes edofti funt:po(lea cum Barbaria; mercatores fuas mercesin has regiones conueherecœperût, turn etiam linguam Barbaram introduxerunt. Quinque autem populi Libyx hanc inter fe re-gionem partiti funt,adeó vt eorü quachbetpars tertia regionem vnam pofhdercc. Qui nunc Regem agit Tumbuti (Abubacr Izehia vocant) na tione Nigritaeftrhic poll Regis prxcedétis obi-tum, qui. ex Libya ortus erat, interfeftis Regiis filiis in regnum fucceflerat,clique turn ad Nigri easdeuolutum imperium. Hiepoftqua per quin (beim annos beUumgerens ampliütma ßbi regn*
-ocr page 539-LIBER SEPTIMVS. 24^ gna deuiciflet,compofita cum omnibus pace ad Mecca proficiici voluic,quo in itinere omnia fua bona ica confumpfic,vt amp;nbsp;ab aliis quibufda prin cipibus aliquot aureorum millia lit mutuatus. Q^indecim igitur bate Régna nobis cognita ad ^’igrum aliosq; fluuiolos qui in Nigrum Auunt Hint polira. Elt ante media inter duo valhliima 4ua:dam dcfcrta,ex altera enim parte defertu ha bet quod à Numidia ad hanc vlque fe extendit tegionem : ex Mendie verb ei deferto adijeitur, quod inde ad mare Oceanu protrahitur: in qua Jolitudinc infinity propemodum funt regiones nobis incognita;, idq; edm propter nimiam locorum dilUntiam,tum propter linguarum Re-hgionisq; diuerfitatem. Nihil omnino co merci j nobifcum habent,verùm eos cum mans Occani accolis negociari liepenumero inteUeximus.
^ Gualatee Regni deßriptio. ES T fane hoc rcgnumji aliarefpicias, an-gudiliimurpagos énim tantum tres cum aliquot vicis campisque daftyliferis com pleftitur; dillat à Nun Meridiem verfris trecen-tis fere, à Tumbuto Septentrionem verfris quia gentis,à man Oceano circitei; centum milianb. In hac Libye populi, dum adhuc eo Regno poçi rentur,regiam conftituerrit,quo tempore ingcns niercatorum Barbarorum hue conHuebat copia: pollea verb régnante Heli principe opulentifli-ino mercatores relira Gnalaça ad Tumbu^um atqueGago proficifci cœperunt.quç resfummi ’ attulit in regione return omniû penurram. Ho-tum lingua Sungai appellat ut, nigerrimi finit atq»
-ocr page 540-’ DES’CRÏPTIONI-S AFRICÄ
atq; ergaexteros anifciffimi. Nofins temporib. fuie hxc Regio a Tumburi Rege deuithJugatuJ inde princens deferta petiie, quad vbi Tumbuti Rexanitnaducrtiflêt,inetuens ne cum omnibus deferti incohsrediret,iis eonditionib.pacem de^ dit, vt Ïingulis annis ingens quoddam numero* ret tribuciim,remanfirque igitur in hunt vfqué diem hieprinceps Tuinbun Kegi tributanus.^ Hi moribü? ritibusq; cum adiatentis deferti in* colis cóueniünt. Prodenit bic minima rantum-inodo millij,necnon amp;nbsp;cumfdam leguminis ro* tundi copia,cüiufmodi nuhquam in Europa vi* diflè memini,çarnium verb lummahiceiipenu na. Tam viri quam fitminsecaputhuncin mo-dum obuoluunt, vt totam tere tegant faciem. Nulla hic e/t Reipub.admih-if{:rafio,nulli nobi-les aut indicesquot;,quin miferrhnain omnes hic vi* uuntvitam. • 'ï
Ç Ginea regni ilefm/Xio.
Oc Regnum eft à nolh f gentis mercato-ribus üheneoa,a propnis incolis üenni, à Lu/itanis verd aliisq; Europa populis Ginea ^ppeUatum; eft aüt medium inter óna* latam ad Septentrioné ac inter Tumbutum ad 'Orienten], habetq; Meriditm verfus coniundu AïeHi Regnum. Longirudine quingentorum fere eft miharium;extendit fcad fluuiiimNigrun» per quingenta ferè pafluum miiia, mari Oceano adqcicuqeodem loco quo Niger in mare dilabi-tur. Regio eft hordei,orizæ, pecudum,pifciuni, atq'ue goflypij copia opuIerftiffima;go/Jypium RUtem Bubanx mercatoribus vcndunt,aut pan
-ocr page 541-LIBER SKPTIMVS. t^p nis ex Europa adueftis, æneis vafis,arniis,aliisq} huiulmodi rebus commutant. Horum moneta aureadi, nulla inferiptione infignita: eft amp;nbsp;alia quidam moneta ferrea, qua in rebus minutio-nbus vti folent, hums quædam libram vna, aha fcmidem, aliaetiam quadrantem pendet. Nihil in hac regionc fruftuum, putter dactylos repe-nas, qui hue aut ex Gualata aut Numidia adte-runtur. Nullum omnino neque oppidum eft, neque caftrunupagus tantùm quidam reperitur ainplilfimus,in quo Gineç princeps,lacerdotes, doctores,mercatores,omnesq; adeo regiems no-biles inhabität.Huius domus cretacea: tefto ftra mineo eoopertæ,incolæ goflypio nigro aut cxrii leo veltiuntur,quo amp;nbsp;caput tegere folent; facer-dotes legisq; dodores candidum geftanr gofly-pium , Remanet autem hæc regio tribus Anni menfibus,lulio, Augufto, atq; Septembri,Nigri inundationibus ad Infula: modumemda: quo tempore Tumbuti mercatores lignis quibuidam ad feaphæ inftar cauatishuc fuas merces conuc-here lolcnt,interdiunauigates,fpb noélem verb lintrem litcori alligant,ac m terram pernodant. Paruit quondam hoc regnum cuiuldam populi Libyx imperio, poftea Regi Sono Heli tributa perfoluit, cui Som Heli Izchia fucceffit, qui hums regionisprincipemcaptiuumapud Gagum feniauit, vbi mirejTimus vna cum alio quodam Suonobiluuiierrimcvitamfiniuit. -, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^ fiïelii regio.
quot;FT Xtendit fe ad Humen quoddam, quod ex Nigro effluit per trceenta fere paduü milia, li ‘ia
-ocr page 542-DESCRIPT. AFRICA
in Septen trione iamdiéto aJiacct Regno a J We-^ rrdiem deferta montesque andiiinnos habet, in Occidente vallilhmis quibuldam Jyluis lungi*-tur,quae ad mare vfq; Oteanum extenduntumn Oriente verb Gago territorio conhins ell. Repc ritur in hoc regno amplilhmus quidam pagtis, qui lex millia, aut etiam plus fannhas continer, MeUi appellant,vnde amp;nbsp;regnum nomen habet. Hic le Rex cum omnibus fuis continere folet. Regnum eft IrunientOjCarnibus, atquegoHypio opulcntiffimum. Maximahic vbique artificum ac mercatorii copia: extcri tarnen maximo fem perapud Regem funtin honore. Inhabitatores chtillimi.mcrcibusque copiohfRihi. Frequenfia hie rernpla,facerdores,atque pncleilores, qui in templis rantiim prarlegunr,quandoquidem collegia non habent. Nigntas omnes ingeniOjCiui’ Iitate, atq; indudria antecedunt; pnmi omnium Mahumeticam aflumpferunt legem,eo tempore quo Principe habuerunt lofephi Regis Maroc« auunculum, remanfith) penes huius fuccelfores impcrium:tandem Izenia deuiébum huius regni Principem fibi tributarium reddidit, adeoq;m-gentibus vexauit exacbonibus, vt vix tantum fit vnde familiam alere poflit.
^ TumbHtum regnum.
Vius Regni nomen noRris ferc tempd-ribus ab eiufdem nominis oppido dé-fumptum volunt, cuius conditore fuilfe
dicunt quendam Älcnfe Suleiman,Hegiræ anno fexcentefimo decimorin duodecimo miliarioa ' q^uodam Huuiolo fitu fuit,quod c Nigro Quinine
-ocr page 543-L I B E R S E P T I M V S. 2to »fiflucbat, cuius domus omnes in tuguriola cre» ticea Itrammeis ccctis lunt mutât*. Vifitur tarnen elegantiffimum quoddam templum,cuius murus ex lapidibus arque cake viuo eft fabrica-tus: deinde amp;nbsp;palaciû quoddam Regiura à quo-dam Granata viro artincilfimo conditum. Ere-quentilfimse hic funt artificû.mcrcatorûæræci-puc autem tel* atq; golTypij textorum pfheinx. Hue mercatores Barbari pannum ex Europaad-ferunt. Huius quoque regionis muliercs taciem tegunt, ancillis tarnen exceptis,iisq; qu* omnia ad viélum necedaria vendunt. Incol*, ac inter bos exteri pi*fertim funt ditrifimi, adeó vt qui iam Regem agit, vtramque filiam duobus mer-catoribus ditilfimis in vxores dederit. Frequen-tilfimi bic putei,qui aquam prybent dukibimâ, ac quoties Niger Humen excrefcit, eius aquam dudibus quibufdam in vrbem traJmnt. Regio ed frumentis,pccudibus,lafte,atque butyro co-piofiffima: falis vero fumma eft penuria. hue e-nim à Tegafa,quod oppidum in qumgentefuno abeft miliario,adtern lolet. Ego cumnic eflem, vidi falis farciuamvnam,quantum camelus ferre .potuit,oftuaginta eini aureis. Tumbuti Rex opulentiflimus brafteas aliquot atqi fceptra habet,quorum nonnulla mille amp;nbsp;treccntaruin funt librarum: magnificam optimeq; inftruétam alic aulain. quoties aliquó proficifcitur, camelo in-fidet,qui à nobilib.duci folet: idem euenit quoties ad bellum proficifcitur, milites verb omnes équités funt. Hunc fi quis Regem alloqui velit, »a pedes priuiùm procidit,deinde terrain fûmes 1. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;[i ij in
-ocr page 544-D’ESCRIP T IGNIS AFRICÆ « în caput atque humeros fternit: foletq; hic ferè mos ab illis lcruari,qiii nunqua antea Regi funt locuti, aut qui ab alio Principe hue Legan lunt wifli.Equituni femper tria tnilliahabet,pedites propemóduin innumeros, qui arcubus lagiitas emittunt veneno infeétas. Frequentiflime cum his beiligerantur,qui tnbutuni perfoluerereeu-fant, amp;nbsp;quotquot pr»lio capere poffimt, Tum-buti mercatonb. vendunt. Magna bic elt equo» rum paucitas, mercatores atque auiici puiillos quoldam alunt, quibus in itincre peragendo vti fülent.'prarrtantillimi autem equi è Barbaria ad-ducutur. Rexvero hmulatquc audit mercatores cum equis appui life, mox numerum hbiadferri iubetjdeindeemnium praeRantinimum fibidc-Jigit, preciumq; liberalifhmè perlbiuit. ludæis omnibus adeo fc hollem atroeem pr«bet,vt nul Jos omnino in ea ciuitate admittat; fi quos Barbaros aliquid cum ludxis commercij habere ih-telhgit, ftatim illorum bona profenbere iubet. Magna hic ell iudicum,doélorum, facerdotum, «tque virorum doéliffimorum copia,qui hbera-lil'iiinisRegiisaluntur ftipendiis. Infiniti hicli-bri manuferipti ex Barbaria adleriitur, è quibus muhó plures pecuniar,quam ex reJiquisomnib. mercibuscolliguntur. Horum monetaaureaefi, pullis figuris infignitann rebus autem minutio-ribus cochleis quibufdam vtuntur, quæhueeX ^ Perfarü regione conuehi folent, harum quadrin gentst aureo æquiualcnt: aureorum autem fex cum duabus vnius aurei tertiis vnciam vnâ pen * nbsp;nbsp;dfut. Homines natura funt mites atque placidi,
an-
-ocr page 545-L T B E R S E P TI M V S. 20 à vigefima quarta in primam vfq; noftis horam cantândo atq; la! tan do omnes ferc ciuitatis par- , tesambiuncuntneipia vtriufq; fcxus quamplu-rima alunt,ertq; oppidum ignis iniunç maximè obnoxiumrvbi iam fecundùm ad hos veniflem, dimidia ferè oppidi pars quinque horarum Ipa-tio igni ddeta fuit.NuIIum in luburbio hortum àut truélibus confitum locum reperies.
^ Cdbr^ Oppidum.
CAbra fie fatis amplum ablque mûris ad pagi modum compofituin oppidum,di Itat à Tumbuto ad riume Nigrû in duodecimo feré miliario ; hic mercatores ad Ginex aut Melli regnum nauigare cupienteâ,naues cou feendunt. Huius tam dues quàm sedificia Turn but! aldificiis arque eiuibus nô admodum fune inferiora: hue Nigritæ nauigio vndiq; confluerc folent : in bac ciuitatc Tumbuti Rex iudiceiH quendam conftituit, qui htes inter eos compo-Meret : moleftum enim erat toties in anno earn ob caufarn cd proficifei. Ego hic Régis fratrem Abu Bacr cognomine Pargama noui hominem colore quidem nigrum,exterùm animo atq; in-genio candidiffimum.Frequentiffimi hieexori-üncur motbi,qui Remp. mirum in modum mi-huunt. Idq; propter ciborum ineptiflimâ com-mixtiortem ; pilccs enim lafte,butyro,atque car rtibUs commifeent. Ëftque hic præcipuus ferè Tumbuti cibus.
^ De G^p^o oppido at/fue re^no, G Ago oppidum amplilfimü nullis qUO-quc cingitur mûris : dirtat à Tumbuto li üj Mê-
-ocr page 546-M D E S C RI P TI O N IS AF RI C Æ
Meridiem vcrlus quadringéris fere palTuum tni-libuj, inclmaturque fere ad Euroaulfrum. Vi-11 Ulinas habet domos, praeter eas quas Rex cum fuis nobilibus occupât. Mercatores inc ditiflimi repenuntur; magna quoque fern per affluere lokt Maurorum copia, qui hic pannum emunt e Barbaria arque Europa adueétum . Maxima in vrbe opulencilhma reperitur frumenti atq; car nium abundantia: vini vero,arborum,atque fru Öuum fumma inopia.Non bic meloncs,citreo-Ios,neque orizam deliderabis;frequentiHiini hic quoq; putei,é quibus aqua hauritur duiedfima. Eli dé Iric locus quidam ad quem mancipia ve-nalia adducuntur, idq; iis praelertim diebus,qiu-bus mercatores conuenire folent:quindecim an norum iuuenis fexaurcis vendi fokt,tantidem etiam amp;nbsp;pueri emunrur. Habet Rex quoddam - ab aids femotum palatium , in quo maximam aüt fœininarum atque mancipiorü copiatn,quç amp;nbsp;à quibufdam feruantur EunuGhis;amp; quo om nia fint tutiora,equituin atq; peditum fatis bo-nam alitcullodiam. Inter portam priorem atq; intcrioré palacij partem, locus ell mûris cinclui in quo Rex omniû fites diffinire fokt : amp;nbsp;quart-uis ipfe difigentiffimus oinnia propemodü per-ficiat quç ad banc rem pertinere videntur, habet tarnende fuosconcifiarios,ahosquequos babeti fecretis,a tbefauris,a negoeiis atque rationibus. Nó diélu facile quantum bic inercium quotidié * adferatur,quamque preciofa atq; fumptuofa fint emnia. Equi in Europa decem aureis empri,hic lt;juadraginta, interdum etiam de quinquaginta
emun-
-ocr page 547-LIBER SEI* Ti MV S. 4|« thlûtiir aureis.NuîIus eft tam vilis Europa: pan nus,cuius vina quatuor non lue euiatur aureisj qui veto aliquantulum fubtilior eft,q^uindecim; Venetus autem pannus, oftrinus,aut e Turcia ad uechis,ciiginta rere apud illos einitur aureis:cn-fis hic tnb^ aut quatuor valet coronatis,quod dê de calearibus/renis, aliisén omnibus rebus, item amp;nbsp;de aromatibus dici poftent;omnium deniquc cariffimUm fal cft. Reliqua huius regni pars nihil aliud quàm pagos atque vicos continet : hæû ab Agri colis amp;nbsp;paftonbus occupatur,qui hyeme pellibus quibuldam membra cegunc, a'ftaCis veto tempore adeô nudi incedunt,vc minimo tan-tùm pannicu{o pudenda tegâtigeftant amp;nbsp;inter-dum ad pedis plantam foleas quafdam ex came-11 corio confutas.Ignari funt atq; rudes,neq; vix in centefimo miliario quenqua reperias,qui lite ras nouit. Maximis indies grauantur exaclioni-bu,s,ita vt vix tantum bis relinquaCur,quo fibi Vichiin parent.
^Gftherrfggt;tntn.
1 \ tftat à Gago Orientem verfus trecenfis J / ferè milianbus, eftque inter duas bas regiones defertum quoddam, quod maxima laborat aquæ penUria, diftat enim à Nigro circiter quadraginta miliaribus:cingitur hoe al-tiflimis mótibus,pagos cumplures habet,in qui-bus paftores atq; bubulci qUampkirimi. Maxima bic eft peCudum afque afmentorum copia: verùm muko humiliori ftatura,quam aliis locis* Infinit! propemodü bic artifices atq; telç texto-res reperiuntut;«alcei bis inueniütur,quales Rd
I liij ma-
-ocr page 548-DR s CRIPTIONIS AFRICÆ mani prifcis illis temporibus geftare fclent: ho-rum maxima pars ad Tumbutum atqiie Gagum confcrtur. Eft amp;nbsp;hic magna quoque oiy2ç,Jio-ruinque quorundam leguminum copia, qualia nunquam in kalia vidifle meniini.V'erùm qui-bufdam locis apud Hifpanos reperiri puto, Ex-crefeente Nigjo flumine fua inundarione agio» oinncs huius regionis tcgit,quo tempore fernen tantummodo in aquatn proijeiunt. Eft in hac regione copiofiffimus quidam pagus,qui fex fere millia familiarum numerac,hic omnis generis mercatores inhabitant,fuitque quondam hie Regis cuiufdam aula,qui noftris temporibus ab IfehiaTumbuti Rege interfeftus fuit, filioli ca-ptiui atque caftrati inter Regios Eunuchos fue-runt conftituti. Deinde reélorcs hue niifit,qui cities an tea ditiffimos frcqucntiffimis vexarenC exaftionibus.'incolarum aût bona pars ab Ilchia captiua atque mancipiorum loco feruata fuit.
lt;1 ^gadfS duitas atque regnuut. Ä Gades oppidum in Libya; loco viciniori paucis ab hinc annis à quodam Rege mu ris cinftum.Huius incolae inter omnes f« re Nigricas font candidiftimi; domus omnes ele gantiHimar ad Barbarorum modum ædificatæ. Maxima incolarû pars exteri fünf mercaturam exercentes, reliqui omnes aut artifices funt,auc apud Regem ftipendia merent. Mercatorum fin guli complûtes akint feruos atq; mancipia,qui à Cano Bornum proficifeentes comitcarunin eo enim irinere à prardatonb. quibufdam Zinganis admoduiu inconunodancur, adco vt non aufinc fe
-ocr page 549-LIBER SEPTI MV S. Îj| fe itineri conimitrere,nili optime ad iter inftru-fti:noftro tempore balilHs vti cepcrüt;mox vbi mercatores in Oppidum aliquot appuierunt, fer Vos omnes varus exercent modis, ne quid ociofi defideant: decern aute aut duodecim fecum fer-uant,qui infcruiant,quique merces obferuent. Habet huius oppidi Rex egregium fatellitium, eftque feré lemper in quodam palacio medio ci-uitatis pofito. Illc vtplurimü corum curam geht,qui in campis atque defertis iiabitant:credi-turenim à Libyz populo traxifle originem. Illi veró nonnunquam poft expulfum regem alium quendam fibi aflumunt: adeo vt qui deferti incolis magis arridet, totius Agades princeps con-ftituatur. Reliqua huius regni pars qux Mendié fpeftat,paftores atque bubulcos habet, hi in tu-guriolis quibufdam exfrondibus compofitis ha oitant, quæ ferè bobus circumferuntur, quotics eft aliquó migrandum . Cafulas femper codem campo ftatuunt, in quo peens pafcere decreue-runt: quod «Sc Arabibus quoq; in vfu eft. Ingeni quotannis Regi enumeranttributum, qui merces ex alieno orbe hue conuehurit: fumit autem Tumbuti Rex ex hoc regno tributi nomine cea turn ferè «Sc quinquaginta aureorum millia.
lt; Can«.
Ano prouincia ampliffima diftat à flu-mine Nigro Oriente verfus in quingen-tefimo ferè miliario. Maxima incolarum
pars pages inhabitant, alij pecus cogunt,alij agri cultura fefe exercér. Nafcitur hic fatis bona fru-wenti.oryzç atqj godypij copia.Frequentiffima bic
-ocr page 550-p. DE S«C R J P T IO N I B A F R l C Æ h!c funt deferta nionteslt;jue maxime nemofofîgt; multisî]i fontibus irrigui. prouenit in iis nemo-nbus fans bona malorum dtreorum atq; limo-num iylueikium copia,qui Tapote non multurn à fanuis difTerunc. Medio autem regionis oppidum eft codem nomine appeUatum, huius mu-rus atque domus ex creca ferè funt fabricataJn-habitatores funt mercatores ditiffimi,ciuilicatis amantiffimi. lilorum Rex fuit quondam poten tilßmus, maximoquecquitum numéro muni-tißimus,tandem Regi Zegzcgç Regique Caßenj tributum numerare cœpit.Deinde neb ia Turn-bun Rex amicitiam cum duobus bis Regibus li-mulans,pcr infidias vtrunque intetfecit. Deinde Regi Cano bellum mouete cœpir,quem tandem longa obfidione vidum filiam quandam quam habebat,in vxorem duccre coegit, iisque condi-tionibus in regnum reHituit,vt tertiam fempet reciperet prouentuum parte : bic perpétua au-licos quofdam babet, qui debitam fibi partent fedpiant.
f Cafent regnum.
Amdifto Regno in Oriente coniiméhim c/îj frequentiffimis repictur monribus, agri’i babet afperum,bordco tarnen atque mifiio fœ-cundiriîmum.CoIorcomnes funtnigerriini,ma ximè naluci, labra autem prominentiora babét: vililfimis quibufdam fuguriolis atque cafolis fe conrinentmeq; vix pagum reperias,qui plufquâ trecentas numeret tamibas. Hofum animi vib-^ tari inedia quidam feie adinngit:Regeln quondam babuerunt,qm ab Uebia quoq; interfeduÿ fuit.
-ocr page 551-LIBER SEPTIMVS. «f^ fuit, ex quo tempore tiibutarij ctufdem IfeluX funtefFedi. ^ ^^t^g Regnum. .
AD EuroauUrum regione Cano eft con-tiguum,diftat à Galena centum fere amp;nbsp;qumquaginta miliaria . Huius inhabi-tatores dicilfuni, maxime apud alias nacionce negociantur:quxdam huius Regni pars in pla-nicie,reliqua in montibus eft fira,quarum nxe frigidiflima,illa veto calidiffima eft. Et quonii hyemis feuitiam egrè admodum ferre poflunc, in mediis ædibus focum exftruunt luculcntif-fimum,prunas deinde fub ledicis eminentiori-buslocant, atquchoc modo fc fomno compo-nunt. Horum ager maximè irriguus,frugibus omnibus eft feliciffimus : domorum hie cadem eft ftruftura qualis in ante defcripto regno.Pro-prium aliquido habucrunt Regem,quern ab If-chiainterfedum antes diximu3,cœpitque ab ce tempore hoc Regnum Ifehi« parere impcrio.
^ ^anfarti. ZAnfara Regio Zegzeg in Oriente coniun gitur,huius populus vihffimus,acqgt; rufti citati addidiftunus. Ager frumento,ory-2a,millio,atq; goflypio copiolifiimus.Incolae fta tura proceriores, colore nigerrimi funt, faciem habent lanffimam, eftq; ingenium ilhs prorfu# beluinû. Eorum Rege ab Hehio veneno necato, illi iam tributarij fucrunt effedi.
^ Gnangarä. COniungitur hçc Regio ad Euroauftrum cum Zanfara;incolarum multitudinc di tiffima,proprium habet regem,qui lepte
mi-
-ocr page 552-DESCRIPT! o NIS AFRICÆ ühiliüm peditum fagittariorum, quingentorum veró cquitum fatellïtiuin alitjamplinimos fibi quotannis: recipitprouentus. Nihil bic prêter vieqs qiiol'dain vihffimos reperias, vno tantum exccpto,qui magnitudine atque eiegantia exte ros antccellir. Huius inhabitatores mtiffimi tegt; réTémper cum vicinis negociancut. In Metidie regioni cuidam coniungicur,in qua maxima re peritur auri copia . Nunc autem meicaturain nullo modo cum exteris exercere po(lunt,vtrin que enim bodem babent infeftiflimum. In Oc cidentc Ifcbia EcuitJn Oriente veto Rex Bomi miferrimè excruciat. Ego cum quodam die in Borno eifern , Rex Abraham copiofiffimo col-leétó exercitu Gnangaræ principem regno ex--pelfere decrcuerat, nifi ab Hornar Gaogæ principe impeditus fuiflèt, qui iam Borni regnum ®PP“S'^^’'^ cœperatQjiare Borni Rex in pama reuocatus,coaftus eft Gnangaræ regno ccaere. “ Qjioties Gnangare mercatores ad auriferam il-hm regionem proficifcuntur, quoniam vis fa-lebrofiores fint, quam vt cameli introduci pof-fint, merces mancipiis imponere folent. confi-ciunt autem grauiffima tarnen farcina onerati, iter decem aut duodecim miliarium. Qinn amp;nbsp;qnofdam vidi,qui mö die idem bis conficerent iter; incredibilè diftu qua to miferrimi fint pon dere preffi, nam practer merces cibum quoqu8 pro dominis, deinde amp;nbsp;pro militibus quoque, qui mercatores armati coraitantur, circumfer-rc folent.
f Bfirntf/ft regnuin,
Bop
LIBER SEPTIMVS. t^^ BOmum ainpliflima prouinciiGnangane regioni in Occidenre ell contigua, cxcen-dicq; ie Oricnrcin wrlusad qumgeta fere miliaria; dillat ab eo loco vbi Niger Huuius ori-ginem habet,centum fere amp;nbsp;quinquaginta milia ribus: in Meridie deferto Setadiacet, in Septen-» ttione verb iili ferè deferto coniungitur, quod Barca refpicit. Inæqualis eft huius regni ficus,a-liquaenim pars in montibus',reliquain planicio eft.Planicies autem pagos complures habet,mer catonbus,incolis diciflimis,atqui frumeti copia felicillimos.Totius huius regionis Rex maximu quendam cum tins occupât pagum. Jn montib. bubulci habitant,pecudumq; paftores frequen» tiffimi ; hie millium, aliaq; quædam frugum ge» nera nobis incognita proueniunt.Accolçperto» tam æftatem nudi incedüt,ni(î quod coho quo-dam pudenda tegant: hyeme verb peUibus vefti untur, pclliceosque fibi fternunt leblos.Nullam omnino neque Mahumeticam neque ludaicam neq; aliam denique fidem habent, quin beluino prorfus more viuentes, mulieres atq; proles có-munes habent; amp;nbsp;quitum k quodam mercatore inteHigere potui, qui iongam cum his habuerat confuetudinem, nullum hic proprium nomen audias,fed omnes vel à longitudine,vel pingue-dine,aut alio quouis accidente nomen nabent. Horum Princeps potétiflimus originem à quodam Libya populo traxit, Bardoa nuncupato, alitequitum plus minus tria miilia,peditü verb numcrum reperit infinitum, quandoquide^p o-mnes fibi aJeo fubditos habet,vc qüouei impe-rat
-ocr page 554-• DESCRIPTIONÏS AFRICA
fit, mox ad arma profiliant, ducemq; quocunq» veilt fequuntur. Nullum omnino ciibutü pratter dccimas frugum perfoluunt; ncq; alium habet hicRexprouentum,q quodfrequentiÙîims incurlionihus atquc przdacionib.vicinis adimit bolhbus . Perpétuas alit cum populo quodam inimicitias, qui ultra defertum Scu habitant. Hi aliquando expeditiffimo peditum exercitu per defertum ad Bornum vénérant, bonamq; regni partem dcpopulati fuerant, Quare Borm Prin-ceps Barbanx mercatores ad fe cuocauic,manda uitq;vt maximam adducerct equorum copiam: ' iolent enim illi cquos mancipiis cómutare,atq» pro quouis equo quindecim aut viginti intcrdu nuncipia recipere. Hac via inucnta elf infinita propemodum equorum multi tudo,mercatorib. veró tantifperexpeftandum fuit, donee e bcllo Princeps viétor rediens captiuos fecum adduce-ret, ac crcditoribus de equis fatilFaccret. Euenit autem fxpenumerà vt mercatores totum expe-ftcnttrimeltrem, priufquä Princeps redeat, in-terea Regiis viüunt fumptibus. Nonnunquam non fatis mancipiorum fecum adducitPrinceps vt mercatonb.latiffiat; aliquando etiam in pro-ximum illis eft expeftandum annü, femel enim duntaxat in anno incurfiones faccre lieer, idque ftatuto quodam anni tempore.Quin amp;nbsp;complu res hic reppen mercatores, qui de Rege omnino defperantes, eo quod in annum integrum cre-diderant, apud fc conftituerant nunquam cum «quis redire. Rex tarne opulentilfimus vidctur, fiapedes enim, ealcana, frcna,lances,patinx,po-cula,
-ocr page 555-LIBER S E P T I M V S. r ^ îjd Cüla,aHacj; quibus cibus aut potus ad eins men-fam adfei untur,aurea funtomnia: huiuimodi c-tiam funt catenç omnes qmbus venatici alligua tur canes. Rex tarnen lupra modum auarus elR adeo vt mnlco malit mancipns quam auro de-bicum folucrc. Infinita propemodtun m hoc re-eno mucniuntur Nigritarumahorumque inco-tarum genera,quorum nomina(quandoquidem vmi tantum hit egi menfem)adnotaie nó potui,
^ Gaogtaregntdefmptio. ., Aoga in Occidente Borno regno confi-nis eft, extenditur Onentem verfus ad confinia vfq; Nubiæ regm loca: in Me
ndie deferto cuidam adiacet, quod ad Nili gyru quendam litü e(t: in Scptentrionc deferto Serta acque Ægypti terminis clanditur. Patet m lon-Ï;um ex Occidente in Orientem quingentis, in atum verb totidem feré mihanb. NuUahic hu-manitas, hteraruraque cognitio, habitatores a-greiHf(imi,i)q; prifertim qui in montibus babi tant, hi nudi ineedunt,nili quod pellicula qua-dam pudenda teganchorûdomias ramulis atqj frondibus funt compofitx, qux facilhmè igne confumuntur, copiolilfimum habent gregem, ciuu» etiam maxi mam gerunt curam. Per mul tos au nos in h ber täte vixcrunt, qua: fibi à quo-dam Nigrita eiufdem regiems adcmptafuit.hic cùm quodam die domino mcrcatori ditiffimb ceneuberet,videretque fe nó proeul abelle à pa*. tru,hcrum iugulauit, onmiaillius bona libi 00 cupauit,atque ad fuos rediit.Vbi poftqui equos: aliquot fibi cinidencrcbris iacuiiionib. vicmos
ÇO-
-ocr page 556-DES GRIPTI o NIS AFRICA populos vexarccœpic,ac ferè femperviftoreua-lie: illc criim équités ad bellü inftruóHKimos fc-cum habebat, holles veto inermes ferè pugna» bant, Hunc in modum captiuos ferè innumeros babuit, hos equis coinniutauic, qui ex Ægypto hue adduéli/uerant ; ac fie tandem crefcente in dies inilitum numero,ab omnibus tanquâ RcX ac totius regni princeps habitus fuit. Huie films fucceflit,patri viribus anirnique audacia nequa» quam poftponendus : bic quadragin ta annis re-jnum adminidrauit.Poll hunc frater Mofes,po Ilremo omnium huius nepos Honiara regnum fufcepit,qui 4: in hunc vfque dicm imperat.hi« regnum multis partibus auxit, amicitiam cum Cairi Soldano iniit, à quo hepenumero amplif-fima recipit muncra, quæ maxima liberalitatc penfat ; permulti Ægyptij mercatores, alijque Cairi inhabitatores res quafdam preciofiflimas', ac rariores huic Principi dono afferunt, maxi-mamque illius liberalitatem laudant. Habet hic Princeps literatos omnes fummo honore, eosq; prsefercim qui à Mahumete originem traxerunt. Ego eodem tempore in huius aula fui, cum no-bihs quidam à Damiataelegatiffima ofFerretmu nera, equum elcgantiflimum,cnfcm,paludan)eii tum,aliaq; quïeaam,quïe Cairx centum amp;nbsp;quin quaginta ad plurimü aurcis luerant empta:pro his à Rege quinque recepit mahcipia,totidemci; camelos, cum quingentis illius regionis aurcis: / deinde 6* centum tere mirandie magnitudinis
•Icphantorum dentes.
t^N/tbiare^üMm» -.jh
-ocr page 557-LIBER SE PT IM VS. 1^7 NVbia iam ditto regno in Occidente co-iungit-ur,extendit^; fefeadNilum viq;, in Aleridic Goranix deferto,in Septea-tentrione vero Ægypti finibus tenninatunNon tarnen ex hoc regno ad Ægyptù nauigari potcih no eniin quibuldam hic locis Nilus protundior eit, quant vt quis pedes facile tranlire pol lit. Præcipuunt regln oppidum Dangala vocant,!n-colarum freqnentia elf copiolilümum, fanniia-rum numeratplus minus decent ntillia.Domus fere omîtes cretaccx,tettuitt habet Hramineum. dues ditiflinti,ciuihtatisq; amantiffimi,maxime cum Cairx ac Ægypti mercatoribus négociait tur. In reliquahuius regni parte.pagos tan-tùm ac vicos reperics ad Nilum Huuinm liros. Incolæ omnes agricuituramexercent.Eli autem Nubiæ regnum frumento, faecaro, quo tarnen vti itefciunt, opuIentiUinium. Reperitur amp;nbsp;in Dangala maxima ciueti (vt vacant) ac hgni fan-dalici copia. Regio elf multo ebore ditiUntia.eó quad multi hic capiuntur elephaittes. Reperitur amp;nbsp;hic venenum prælentifliniû, cuius li granum vnuiii inter deeé homines fuerit diuiluin, ante quartam horæ partem omnes necat: fi verè vni detur,confelf im eodentq; inlf ante intcrficit. Huius vncia centum aureis emitur, neq; cuiquâ præterquam exteris huiufmodi veitcnunt vendi tur,deinde emptotem iuramento aftringunt, fe eo in Nubiæ regno non elfe vfurum.Qui autem venenum hic entere velit, tantum Régi quaiitû niercatori perfoluere cogitur: quôd fi quts veite ■num Principe nefeiente vendiaerit,cótinuoca-■- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Kk pu»
-ocr page 558-DESCRIPT. AFRICÆ
pite plcélitur.Rcx perpetuum ferè gerit helium, nunc cum Gonantis (lu ex Sindanorum familia om deferta mhabitat, neque quiftjuam ilioruin pore/t intelligere idioma) nunc cum aliis qui-nufdam popuiis, qui in co deterto habitât,quod vItraNiluniOrientein verfus ad mare vlque rubrum extcnditur,non proculahnihusóuachin. Horum (quantü coniicere poflum) idioma miX turn c/t,maximamq; habet affinitatem cum lingua corum qui Suachin,aut cam Æthiopiæ partem inhabitant, vbi Fnctum loannem nahitare dicuntjiuncpopulum Bugiba vocant.-vihliimi funt homines,atq; miiérrimi,laéïe, carnibus ca-inclmis,atquc ferarum velcuntur,quæ in iisde-fertis capiuntur. Ahquando nómhil tributi aut aSuachin, aut à Dangalæ Principe rccipiunt. Oppidum quondam habuerunt opulentiffimu ad mare rubrum po/itum, Zibid vocabant, vbi portus crat frequétiUimus, qui ex oppo/ito por turn Zidern habuit,in quadragefimoà Mecca mi liario pohcû, âhhinc verb centum annis à Soldano delctum fuit, co quód huius incolæ quaf-dam Hbi merces recepcrant, quæ Meccam ad- j iieébæ fucrant,quo etiam tempore Zibid portus frequentiffimus dcletus fuit,vndc maximum ta men quotannis colligebatur tributum . bicolx inde fugati Dangalam atq; Suachin ipfeSlt funt, acque tandem à Suachin Principe ingentipræ-Jio vißi /unf,intcrfeóhs vno diepJusquam qua-tuor milhbus, mille captiuis Suachin introdu- 1 £bs, qui à ci ui ta tls mulieribus atq; paerisoccifi (uemat. Uxe Punt Amice Lc^or qu« de Ni-
#n* ;
-ocr page 559-LIBER S E P T I M V 9. t$l gritarum regionc dicenda habui: cuius quindc-cmi illaregna,iicibusatque moribus inter le li-millima, imperio quatuor-tantum Principum parent. Nunc ad Ægyptum pcrgamus.
5^ Ioannis Leonis Africani defcriptionum Africæ, verumep in ea memorabilium,
LIBER O C T A V V 9.
^Ægyptus.
BEgyptus clariffima Regio,ab Occi-dente defertis Barcæ,Libyæ,ac Numidia: clauditur;ab Oriente defertis quæ Ægypto amp;nbsp;mari rubro interia-cent : à Septentrione man Meditcr-raneoeà Meridie agro Bugienfi amp;nbsp;Nilo termina-tur. Patet in longitudinem à Mediterranco ad-ufq; Bugiç prouinciam,circiter femiquingentis pafluum milib.tam anguftæ latitudinis,vt praeter exiguum folum ad vtranque Nili ripam ftc-riles inter mótes prædiftis defertis conhnes flu-entem,nihil habeat interlbtij,eo faltem loco ex» cultalt;5c inhabitata,quo Nilus à fupradiélis mon tibus diftat: tamentn aliquatenus fe extédat ver fus mare Mediterraneu . Nilusenim oftuaginta ab Alcairo palfuum milibus in duas fecatur partes,alueumque cfficit,qui in Occidentem dtfle-ftens,rcdic vnde pries einanaucrat,amp; Alcairo cir citer fexaginta pafluum milib. pr«terlapfus,ite- \ rum in duos fecatur ramos : quarum alter Pelu-fiumqux Daniiatagt;alter Rofetum fertur. Exco
Kk ij pot
-ocr page 560-’ DESCRIPTIONIS AFRICÆ
porro quod Pclufium prçterfluit,aliusderiuatur alueus, qui in lacuin côuerlus anguibs faucibus mari coniungitur, ad cuius ripam Teneflè anti-quiflima ciuitas elt condita : quæ Nili in dîner-las partes Ie6lio,exiguam, vt diximus, Ægypto lantudmé præbet. Vniuerfa hæc prouincia plana eft, oinniq; granoruni,ac leguminum genere fernlis. LæVilhina vbique lunt pa(cua:pulli ôlt; anferes innurneri.Rulhci potion ex parte fufeû referunt colorem: ciuitatuin incoiæ candidum. Angufta verte ad peéius confuta,atq; bine in pe des diffluence vertiuntur, manicis pari ratione angurtis. Caput rotundo amp;nbsp;faftigiaro tegmine, Dulipanum Itali vocinr,operiunt. Calceamenti quodam genere veturtaté reference vtuntur, Æ-lUte golTypinâ tclam variis colonbus intereextâ gertantjiyeme veto pannuin goUypio fulFultû, que Chebre vocant: at eines opulentiores quem admodum amp;nbsp;mercatores Europæis pannis vefti lintur. IncoIæ probi funt,(ertiui ac liberales.Fre quentiflimè in cibariis cafeo recenti amp;nbsp;large fa-Jito, laéfe item acido amp;nbsp;certo artihcio induraro ^'elcuntur:qucm tametfi in delicüs liabeant,eXr teri gurtare non poflunt, fereque lingulis fercu-tis noninhil acidi laclis commifcenC.
' nbsp;nbsp;^ Ægypti diuifio.
aV O tempore Machumetani Regionis principatum occuparunt,Ægyptus tri fariam diuila elf.Ab Alcairo Rofetum,
^ oram voeät Errifiam: Ab Alcairo ad Bugiæ con finia Sahid,id ert,tcrreftrem. Solum vero Humi-' lus ajuco qui Pçlufmu acTencfcaiu fertur adia-1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cc«»
-ocr page 561-LIBER O C T A V V S. ÎJ?
tens,Bechriain feuMaremmâ nuncupant. Tota Ægyptus cû lie ferhlinima^Sahidica Camé pro-umeia reliquas partes, omnis generis legiiminû, animalium, pulloruni,linique copia antecellit. Emfia fruélibus amp;nbsp;oryza : Maremma goUypio, amp;nbsp;faccharo fœcundior. Ernfiæ amp;nbsp;Maremmæ ha bicatores, Sahidicos vrbanitace luperant: quod duæ hæ partes mari vieillie ab Europæis, Barbaries amp;nbsp;Aflyriis amplius frequententur ; verùm Silndici in Mediterraneis vitra Alcairum habitantes exteros nullos vident,præter raros quof-dam ÆthiopeS.
^ Ægyfitiorut» genui tir origO. ÆCyptij, vt fenbit Mofes, à Mefraint filio Chus,filij Cham,filij Noæ,ofigi-nem ducunC. Hebrei regionem ôc incolas pari vocabulo Mefraim appellant. Arabes Mefre;verü incolas Chibich nominant.Chibich verb aiunt primum Regionis dominium vfur-paire,ac domos cœpilïe côltruere. Incolç autent feipfos huiufmodi voCabulo compeUantmeque ah) remanferunt veri Ægypti),pr3etet‘ Chrlilia-nos pauculos, qui hodic illic vifuntur : reliqui Maenumetano dogmati adhævéces, Arabibus amp;nbsp;Africanis fe commifeuere . Manfit huius regnt prineipatus multis annis penes Ægypciosjiem-pe Pharaones,quos pocentiflimosextitiire,mira, bilium iedificiorum veiligia telbantur,præter lu eulenta Hilboricorum fcripta,in quibus celeber rima fit Ptolemæorum regum mentio. Exindp in Romanorum poteftatem redaéla,poll Chrifti natiuitaté ChtilÙanû dogma percepic Romapo
Kkiij fub-
-ocr page 562-DES CRIPTIONIS AFRICÆ
fubdica imperio : à cuius declinationc, ad Cort-liant) nopolitanos imperatores tranilata c(l,qui-bus magna cura hoc Regnum tueri lludentibus, à Machumetanis tandem occupatum ell, Ham-ro duce Hafij filio cxercitus Arabi ci Hornar eius nominis (ecundi PôtiHcis fummo præfeélo;qui in fua religione quenq; dimittens, ab iis prêter tributu nihil petiit. Is porrô ad Nili ripam exi-guum oppidulum Arabibus Fullato dicluin cô-didit, ^uod eorum lingua tabernaculum figni-ficat;cum cnim huicfe expédition! parareqloca inuenit omnino inculta amp;nbsp;habitatoribus vacua, adeo vt illi fub pellibusexercituin continere ne-ceiTum fucrit. Vulgus Mefre Hatichi hoc eft vêtus oppidum appellate conlueuit,quod adAlcai rum collatum,nouum dici poteft. Plurimi no-ftra tempeftate viri prfcellentes,tam Chrilliani quàm ludæi amp;nbsp;Machumetani fua opinione fal-luntur. Mefre cnim putât eo loco licumpn quo Mofes amp;nbsp;lofephi Pharaones habitarunt: quod Pharaonis oppidû ea in Africæ parte exiftimet, qua Nilus ad Occidenrem in Africain Heßitur, vbi quoqiie vifuntur Pyramides ; quod amp;nbsp;facra fcripturainnuerc viderurin libro C3cnefeos,vbi Ïudæos Fabricationi Apthun oppidi à Pharone conditi, occupâtes Mo fis tempore fui fie memi-nitrea nempe Africç parte qua Nilus in Africain curfum fleérit,ab Alcairo in Älcridiem ci reitet. L. palT.inilib., ad Nili alueum quem in Occidents vergere fuprà diximus. Aliud quoque profenit indicium,Pharaonis oppidum eo loco fuifle co-itruftum,quod ad confluentiana Nili alueorum,
Ifru-
-ocr page 563-LIBEROCTAWS. iÄ» ftruftura antiquiffima fit, qua: lofephi fcpul« thrum nominatur, in quo repo ficus fucritlo-fcph priufquam ab Hebrçis ad Patrum fep ult u-ram tranft'erretur.Deiiique,nec Alcairum,ncc vi cuialocababent,quód fePharaonum regionem inhabitare contendant: hoc tarnen loco fciendû eft, nobilitatem prifeorû Ægyptiorum,olim in Sahidica Regione fupra Alcairum conftitifle in oppidis Fium,Manhchmin,atque id genus cx-teris celebnoribus. Verùm occupata à Romanis Ægypto,prxftantiorcs in Erriham fc reduxere^ nempe ad oram maritimam,vbi Alexandria, Ro fetum,alixq; célébrés vrbes Latinam appcllatio-nem hadenus retincntes,vifuntur. Qum amp;nbsp;Romano impcrio in Grxciam triflato,nobilitas in maritima loca fc reccpit,Cxfaris oratorc Alexan dnx rcfidente:cxrerum Machumetanis in Æ“y pcum perrumpentibus, in Mediterranea fc redu Xere,duplicem frucfuin eodein tempore paricu-ros exiftimantes, Akerum regni vtrinque paciri-candi : akerum fc tuendi à Chriftianorum incur fionibus,a quibus meruendum illis fuifl'et,fi in maritimis diutius eonfticiflent,
lt; -^èyp^^ tfffgt;p(T^f!’
Gypti aér calidus eft ac nociuus: ne-q; in ca regione vnquam vel raro ad-modum pluir, Pluuix autem caufam
frequentib. morbis pnebent: alij nanq; catharro ac febnbus obnexij funt : aliis mirum in modii tumenttefticuli:cuius tumoris occafionem me* dici cafco falito amp;nbsp;bubuly,qua vefei confucuere, afcribunt. Æftate immenfo feruore foluro cxu-Kk üij rieur
-ocr page 564-DE SCRIPTIONIS AFRICA rirur,in cuius remedium per fingulaoppida excellas turres conllruunc, quæ in lupenori ac infi ma parce ollium ex aduerfo atdium habenc, per quarum faftigiadimilTus ad infima partem veneus, incolis nonnihil auræ exhibet ; alioquin ob intolerabilem Solis çHuin no liceret iftic vitara agerc.Sæuientenonnunquam pelle,ingentiho nimum clade,prçcipuè circa Alcairum atficiun-cur,qua inualefcente fingulis diebus plerunque duodecim hominum minaoccunibunt. Morbi verà Galiici nullam exillimo regionc tanto affe élam incommodo,amp; nufquam tot homines ea infeélos lue datur cólpicere.Sub Aprilis initium fegetes fuccidunt, fuceilas confeilim triturant; neque fpicam ad vigefimum Maij fecandam re-linquunc. Nili inundatie Idibuslunij incipit, diebus excrefcit quadraginta, totideinque decre fcitiquo temporis interuallo,omnesÆgypti ci-uitates amp;nbsp;vici inlulas rcprefentat,quas accedere non licet,prærcrquâ nauigio.Cæterum nauibus onerariis ferendis Nilus tü temporis ell percora modus, quarum nonnullæ fex modiorum fru-menti millia limul ac centum pecora capiunt; 3uibus ad hunc modum onuflç,fecundo lal tem umine nauigant: aduerl'o liquidem vix redirct vacuæ. Ægyptii iuxta Nili incrementum præ-uident eins anni caritaté: veliit latius diéluri fu-mus, cùm de Nili infula é regione Ciuitatis vete ris in qua Nili méfura cernitur, fermo incident. X Tametfi nollri non fit inllituti omnes Ægypti^ ciuitates defcribere,quod nollri fcriptores inter feipfos difcrepenc,alij liquidera Ægyptura Afn-
~ 3 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;CX
-ocr page 565-LIBER O C T A VV S. 2^( cæ r)egancannumerandain,alij contrariam tuen , fur lententiam. Plurimt earn Ægypti parte,qux ad Barbarif,Nuinidiç,ac Libyçoefertum tendit, Africa; eile contendunt. Nonnulli quicquid ai præcipuû Niii alueuin cxcultuni cil,Africa: tri-biiunt : quod verb ad aliuni,relut Manf, Fium, Semmenud, Damanhore,BcreIles,Tenefle,ac Da nuata,minime: quam quidem opinionem mul-tis rationibus fuitus fulbneo. quarc præter ciui-tates ad præcipuum Nili alueuin fitas,nullas dc-fcribam.
f Bo/îri ciuitas.
BOfiri antiquiffimaciuitasabÆgyptiisad mare Medirerraneum condira,di(tat ab A-lexandria Occidentem verfus viginti cir-citerpaduum milibus. Fortifhmis olim cinéma mœnibus,pulchenimisb|; ædificiis exornata ex-ftitit. Plurimis hodie cingitur dacfylorum pof-feflionibus: cæterum nullus eorum curam gerit: nam Alexandria à Cliriftianis occupata,dereliéta ciuitate,incolæ ad lacum Buchaira profugerunt.
lt;1 Alexandria magna Æg ypti ciuitai.
ALexandria ampla Ægypti ciuitas, ab A-lexandro Magno non abfq; confilio nobilium amp;nbsp;peritorum Arcbitcftorû,pul-cherrimo loco ac fitu in extrernitate maris Mediterranei códita,diftat à Nilo Occidenté verfus quadragintapalFuum milibus .-quam ædificiorû ftruftura amp;nbsp;munitione nobilem exftitilTe,donee in Machumetanorum poteftatem venit, pluri-morum Authorum tertimonio confiât: exinde multorum annorum Ipacio collapfa,vetufta ce-le-
-ocr page 566-DESCRIPTION IS AFRICA
lebritas intercidif, quod nullus fere velGixci« vel Europæ niercatorü in ea merciinonium cx-creeret, velut inculta remanlic. Vcrùni aftutus quidam Machumetanorum Pontifex ex Machu metis vaticinio ampliflimas mdulgcntias concédas rudi populo cófinxir,iis qui ciuitatemin-co!erét,vel certisdiebus prxlidio firmarét,quiq» eleemofynam in puWicü vfum conferrent: quo ftratagemate brem tempore ciuitaté exteris bo-minibus vndiquaque conuenientibusoppleuit: aquibus plurime domus ad ciuitatis mœnia ex« ftruéfæ funt,mulcaque ftudioforum col!egia,amp; monafteria,ingratiam peregrinorum iHbicreli-gionis ergo confluentium. Sita elf forma qua-arangulari. Porta; funt quatuor; prima qux O-rientem fpeftat ad Nilum cóHeufta, altera qua: Meridiem ad lacum Buchiara, tcrtia verfus Bar-cæ folirudinein ad Occidentem, quarta ad mare Mediterraneum, vbi eif portus: cui ad/fantex-ploratores, lt;ƒ miniftri telonij, qui exadilfimc viatores ad ipfas vfq; vertes perferutätur: quan-doquidem non pro mercibus faltem,verunipro nummis quoque quippiam in fingulum cente-narium veébgalis loco perfoluirur. Sunt amp;nbsp;abac duæ iuxta mœnia portæ,ab inuicem ambulacro munitiflimaq;arcedirtinéfx,quæadripam por-tus Marfa el Borgi vulgà nuncupati,boc ert tur ris portus, fita ert. In bunc ie nobiliores ac cele-brioresnaues recipiunt, cuiufmodi funt Vene-torum,Genuenfium,Epidauren(ium,cfter.equc Europæorum naues. Eó namque Belgæ, Ângli, Cantabri, Lufitani, oinniséjue generis Europas ho-
-ocr page 567-Ll BKR o er A VVS. jtfl homines mercaturæ gratia nauigare folent: ve-rùm maiori frequetia vifuntur ÂppuIiæ,Siciliæ, amp;nbsp;Græcijc,hoc eft Turcica nauigia,qu3c in hunc ferecipiunt portuin,à piratarum incurfionibus amp;nbsp;auric intemperictutiorem.Eft amp;nbsp;alius portus quern MarfaEftii Sela vocat,hoc eft,catena por-tum,in quo Barbarix naues,veluti Tunetanoru ^ Geluienfium, ftationem habent. Cliriftiani circiter décima pro mercibus quas vd inuehunt vel euehunt perfoluere coguntur,Machumctani vicefunam: tarnen quicquid terreftri itinere Al* cairum defertur,nullum pendit veébgal.Hxc eft noftra tempeftate ciuicatis pars cclebrior, vtpote Alcairo vicina,ad quam omnisgeneris mercibus fcfcrtiffimam,negociatorcs ex toto orbe conuc-niunt: reliquis partibus ciuilitatis expers,inco-lisque deftituta : namexcepto vico longiflimo, quo ab Oricntali porta ad Occidentalem itur, eaque ciuitatisportione,iuxta maritimam portam mercatorum tabernis referta, atq; Chriftia-nis inhabitata,reliquum vacuum eft de cuaftatû. Quod per ca tempora accidit, cùm Ludouico e-ius nominis quarto Gallorum Regeà Sultano in libertatem reftituto,Cypri Rex clalTe partim Ve neta partim Gallica inftruftus,cximprouifo A-lexandriam adortns,magna hominum édita ftra ge, cepiflet ac dcpopulatus eflet. Veriim Sultano adueniente, qui magnü exercitum recuperandx Alexandrix gratia conferipferat, Cyprij de tui-tione defpcrances,domibu8 incendio abfumptis difcelTerc. Sultanus moenia, vt potuit, reftaura-Bit: arceq; ad portuin çdiAcata,paulatini in cum
quem
-ocr page 568-D E s C RI P T I o N I s A FR T C Æ ^uc videmus (latum reduxit. Alexandriæ nionlt;, (peftatur altiffiinus.ad (îmilitudiné re(lac€i,qui 2lt;omæ vifiturjn quo,tametlî non habeat fitum naturalem, antiquillîma vala teitacea repen until r. In montis fadigio tumcula exrtruéta e(l,in qu.aperpetuô agit nauium aduentantium exp!o rator,cui de fingulis nauibus quarum tclonij' mi niftros admonuerit, cn-tû præmium affignatur: iSr fi fortefortunadum veldormit,vel vlqua in-ambulat,nauis appuient,cuius publicanos prius certiorcs non fecerit,duplum iuit;quæ multa ad Sultani fifcum refertur. Cuiq; fere ciuitatis domui,ingens ciderna concamerata,craf(isquc in-nitens columnis amp;nbsp;fornicibus fubftruftacft; in quas exundans Nilus per aquæduftum in plani cie magno artificio extra Alexandriam conflru-élum deduftus, lub eius mœnibus demittitur. Cidernç porrô fucceflu tempons turbidæ ac cœ* nofæ redditæ, plurimis ædiuo tempore languo-ribus occabonem præbent. Quod ad agri (erti-btatem (peélac,ciuitasin medio arenacei deferti condicajiortis caretac vitibus,folum Habens fe-niini capiendo incómodum.Frumentum à qua-dragintapaHuum milib.inuehitur. luxtaaquæ-duéliim tarnen per quem Nilus in ciuitatteni tranfmittitur,exigui vifuntur borti,(ed quorum fruélus ad maturitatem peruenti,aecoïas noxiis febribus, aliisq; morbis afficiunt. Sexto ferèab Alexandria miliari ad Occidenrem,inter vetufta Kdificia columna vifirur (peélandf altitudinis amp;nbsp;jcranîtudinis,quâ Arabes HemadullaoarJioc eil» Arborum çolumnain,vocitant.De bac fabuJare-
een
7 LIEBER OCTAWS. 2lt;J; cénfetur,quendan, ex Ptolemacis Alexâdriæ Re-gibus, coluinnain in poreus extremitate cóltrui iufhire,qua ciuicatem ab hollium incurfionibus tutain,ac promde inexpugnabilem redderetyat-quc in tdus faftigio ingens ex chalybe Ipeculum appoluilie, cuius abdiu virtuce quotquot rete-fto fpeculo iuxta colunmam præteruelierentur naues, eueltigio inirabiliter conHagraret : fed à Machumetanis vaRato fpeculo,eins quoque vir tucenl euanuilfe, atqueillinc aiportatani exfti* tide, Ridiculaprofectó narratio,amp; quæ infantibus periuadeh debeat. Sunt de hodie inter antiques Alexandria habitatores, plurimi ChriRia-ni quos lacobitas vocant, mœchanici oinncSf amp;nbsp;mercatores : qui propriam habenc eedefiam, in qua D.Marci EuangeliRe corpus olim requi-euic, à Venetis dam (ubiatum, amp;nbsp;Venetias im-portatum. (acobita; porró Alcairi Principi tri-butum pendunt, Neque pnetermittendum vi-detur,in medio Alexandrix ruderum, xdiculam inftarfacelli condruódam adhuc fupereife, infi-gni fcpulchro, magno à Machumetanis honors alfedo memorabilem, quo Alexädri Magni corpus fummi Prophetx ac Regis, relut in Alcara-no legunt, alferuari contendunt. Concurritauf tem ingens eó peregrinorum vulgus à longin-quis etiam regionibus, colcndi ac reucrendi fc-[mlchri gratia, cui quoque magnas frequenter argiuntur eleemofynas. A!i,-i prætermicto notatu digna, ne in immenfum excrefeat volume käurutn faftidio.
^ Bfchj/rit,
FniC
-ocr page 570-DESCRIPTIONIS AFRICA
FV^it vêtu ft a hate amp;nbsp;exigua cîuitas quondam ad mans Mediterranci oram çdifica-ta, otlo ab Alexandria in Orientem pal-fimm milibus: veru noftro feculo deftru6la,mœ mum ialtc veftigia referuat. Hodie daftylis tere conlitac(t,quibusinopes coloni nutriuntur,exi guadelertaquetuguriola inhabitantes. Ciuitati imminet turris in periculofo fcopulo ædificata in que pluninx Syriaeæ naues no6lu impingen tes, naufragium faciunt,quöd hue noftu appel-lentes, dum Alexandrinum portum capere nullus airequitur,prxdifto fcopulo illidât. Circum ciuitatem nihil agrorum videas, praeter campol arenaceos ad iNilum vfque fluuium.
^ Rafid qua Rofetum LatMts, ROfetum ciuitas ad Nili ripam à parte A-ftæ tribus à Mediterraneo palTuuni mill-bus, vbi Nilus in Oceania efFunditur fita, çdificata eft à mancipio cuiufdam PontificisÆ-eypti praefecti. Pulcherrimas «des habet,amp; pa-Ïatia ad Nilum exitruda/brumque amphffimu mœchanicis opens amp;nbsp;mercatoribus vndiquaquc refertum ; deinde amp;nbsp;templum perelegas amp;nbsp;amœ num, portis aliquot ad rorü amp;nbsp;Nilum, in qucin pulchcrrimis gradibus defcenditur, ædificatis. Sub templo portus vilitur in quem nauesonera riae merces Alcairum deuehentes fe recipiunt:ci uitas enim nullis cinfta mœnibus, viel potius quam ciuitatis formam reprefentat. Ciuitatein X cingunt plurimç cafular,in quibus oryzatn certis ex ligno inftrumétis triturare.confucuerunt;cu-ius in fingulus menfes apparantur tria amphui
uio-
-ocr page 571-LIBER OCTAVVS. X^* modiorû millia. Paulo vltcrius eft locus pagum referens,in quo frequens alitur mulorum alino-rumq; copia in eorum vium qui Alexandria ire cupiunc : viatoribus autcni hosconducentibus, nihil reliquum eft laboris, qua beftias iter iuuin prolequi delinere,quod ad earn vlq; dotnum ve-hantur in qua rehnqui debent : perpetuoq; tain veloci ferantur grcflu,vt a inatutino tempore ad velperain quadraginta paftuum niillia emecian-tur: femper oram obferuantes niaritimam.adeo vt inaris vndç nonnunquani animalis pedes ferlant. Plurimæ funt circuin ciuitatem daftylo-rum poflcffiones. Solum oryzæ producédæ per-commodum. Incolæ teftiui Juut amp;nbsp;cornes erga exteros, cos præfertim qui genio libentcr indul-gent.Vifitur ifthic fplendidi opens hypocaufeu, diucrlis fontibus tam calidis q frigidis irriguum: quod fui elegantia amp;nbsp;cómoditacc,reliqua tocius Aigy^ti facile antecellit : velur ego obfcruaui, quum Selymus Turcarü Imperator, Alexandria rediensiliac itcr faccret:qui fpeftato cum priuis amp;nbsp;familiarib. aliquot fuis hypocaufto, fui com-moditatc plurimum obleéfari vifus efc.
^nthita ciuitas.
HAnc Romanos ad Nili ripam ab Afiæ par te condidifl'e,arguméto luntplurim« La tinæ inferiptiones, quæ tabulis marmo-reis infculptæ in hodiernum vfque dicm vifun-tur, Çiuitas eft pulchra amp;nbsp;vrbana,mœchanicisq} opificibus refcrta.SoIum habet oryzx amp;nbsp;frume- \ toferendo percommodum,multasq; daftylorû polTcffioncs . Incolx mirum in modum feftiui fune
-ocr page 572-DES CRIPTIO NIS AFRICÆ
flint amp;nbsp;comes, atquc ex oryza quam Alcairum «lcuehunt,opimum quseftum faciunc,
^ Barnalral.
CVm primum Ægyptus Cliriftianom do gma Iufcepif,xclihcari cœpta eft Iiçc ci-uitas, ad Nili oram quae Afiam fpedat, pulchenimo amp;nbsp;fecunJiffimo loco Ika. Oryza Inc tanta prouenit abundantia, vt quadringentj ampliusin caciuitate fine domus, in qmbus cn-turetur. Qiii banc vero opera incolis locant,ex-teri funt homines,potiflnnû Barbaria oriundi, mollitici amp;nbsp;lafciuiæ adeó dediri, vt omnes tere
^S/P*-* gt;Peretrices eó conueniant, qiuc abfque forhcibus amp;nbsp;nouaculis crines ilhs mcidunt, ra-duntque ad olla.
m Thebx Æg y/xix.
QVis Thebas vetuftam ciuitaté ad Nilü qua Barbariam IpeClat condiderit,di-fcrepat noftrares Chronographi.Aliqui *b Ægyptiis, nonnulli à Romanis,reliqui à Or^ eis ædificatâ contendunt, quód permulta in ho-diernu etiam diem vifentur antiquitatis monu-méta,partim Latinis,partim Grfcis,Ægyptiisq; incifa charaftenbus. Noftro tarnen faeciilo,non, amplius quain trecentas familias numerat,pul chcrrimisalioqui ornatajdifieüs. Frumento,o-ryza amp;nbsp;faccharo abundat,tum amp;nbsp;fruftibusquos Mufas vocanc,abfolutilfimi laporis. Pluriini in ea dcgunt mercatores ac mœchaniciicçterû pars porimmaciuium folum exco!it:amp; qui interdiu ciuitatem inambulat,nil ferè pratter mulieres vi det, non minos feftiaas quam forma venuftas.
“ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;tiat
-ocr page 573-LIBER O CTA VVS. SÄJ EiuJ territorium daßylis ahundat, quorum fre--quentia adeo confita e(l,vt eminus donee props uiœnia quifpiam (it,cól’pici nequeat. Vuas pro-ducit, ficus,amp; perfica, qu* magna copia iiilunc Alcairum deferuntur, Klulta apparent extra ci-uicatem antiquicatis veftigia, column«, inferi-prioneSjdi muri cralfiliinns atqueelaboratis ia-pidibus conftruéti,tamque frequentia rudera,vt Waximam olim vrbem exftitifie appareat.
Fttoa duitas.
Iftat à Rolero quadragintaquinque plus J / minus pafluum milibus, à prifcis Ægy-ptiis ad Nilum qua parte Afiam fpettat Meridiem verfus condica. Anguftos habet calles, vrbanaalioquin, de populo frequens, rerumque Omnium copia referta. Pulcherrimae mercatorü lt;gt;artificum officinse, tametfi incol« quietis ac roluptatis fint (ludiobores. Mulienbus tantali-Urtas pcrmittitur,vt quo velint fe interdiu có-foant,vefperi domum reuertetes abfq; v!la ma-ritorum contentionc.SoIum ferè daftylis vndiqj txcultum, cui planieies adiacet faccharo amp;nbsp;fru-mentoaccominoda;calami tarnen pr«ftansnon exhibent faccharum,cuius loco mellis genus ceu fapam producüt,quo per vniuerfam Ægyptû vti «onl'ueucrunt,quód paru mellis in ea reperiatur.
^ Gezirpt Eddeotbfhoe eSf^Inpila aureif^ EX aduerfo prædiùlç ciuitatisjnfulam Ni» lus efficic,qusc eminctiori loco fita,omnit generis fruiliferas arbores praeter oliuas, profert. Frequentia funt in ea palatia, ædesqüe pulcherrimae, in quas tarnen ob arborum denfi» - i nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Ll utcia
-ocr page 574-DESCRIPT. APRICÆ
tarem nullus patet profpeélus. Agerfaccharo amp;nbsp;oryzæ accóniodu$,cui excolendo incolf ferè oés vacant,reliqui luis merobus Älcairüdeterendis.
- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^ MecheUd.
MAcInunetani noltro fæculo banc ciui-tatem ad Nilum ab Aliæ partebumili muro cinttam códiderync. Ciuiuin in ea inagnus numerus,led quorum pars potior rel texrrinam,velagriculturamexercear,bumanitalt; fis amp;nbsp;nbanitatis expers.Anferum ingenté alunc copiam, quos apud Alcairuin diuendunt. Ager frumentum ac bnum producit.
Ç Derottts eiuttar.
R Omanis Ægypto impcrantibus, condita eftbaecad Nilum ab Alix latere ciuitas; qux vt bene exculta,ita pulcbns quoque scdificiis,latis plateis, vtrinqj mercatorii officinis refcrtis, exornataclL Templum babetelegantia confpicuum, ciucs ditiffimos: nam facebarum ager magna copia producit, cui apparando Rei-publica centum milia aureorum (Sarafbos vo-eant)Sultano in lingulos annos enumerae. Ma-Xiinx vifunrur ædes ad arcis limilitudinem, in qui bus torcularia repon û tur lt;amp;nbsp;caldaria, facebaro turn excoquendo, turn prxparando accómoda. Nulquam porto tan tam eius artis opibeum vidi copiam,in quorum ftipcndium intellexi excó-munitaris niiniRro,per lingulos diesducétósSa-rafbosnumcrari. ^ Jl/ecMat Chaü. MAchumetani occupata Ægypto bancci uitatem in fublimi colle ad Nili lipam qua parte Africain alluic, condiaere.
Hu
-ocr page 575-LIBEROCTAVVS. 2Ói
Huius agri cùm fintcminentiorcs, viribus con-' ferendis leruiunc, quas Nibs exundans nequit percingcre, Alcairo recentes vuas fere dinudio anni tépore fuppeditat: vrbanitaris expei$,cüni incolæ poriflima ex parte nauicularij lint.
^ lAlcain maxima amp;nbsp;atitamnda quot;Vrbis defmptio.
ALcairum é maximis ac memorandis to-rius orbisciuitaribus,cóllanri famaom-nes aflerunt.’veruin ego poitpolirisnien daciis quæ diuerlis in locis fparguntur,minuriin formam quam nodro tempore habet,exakte de-fcribam: arq; vt à nominis etymo exordiar, Al-cairum voceni Arabicam vulgari Europ*oruitt idiomate corruptam dico: quod reélè el Chahi-i^qua: vox coaftricem (ignificat, nuncupetur. Fuit hæc porrô ciuitas retroaftis feculisàGeho-aro Chetioo Dalmata códitione feruo exllméla, prout in huius operis inirio me dixifle exilhmo, affirmans Alcain ciuitatem mœnibus cindain familiarum ofto millia nó excedere,in qua turn nobiles, turn mercatores, merces vndique con-ueélas diuendenres,refident. Celeberrimum AI» cairi templum vulgo Gemih Hashare,hoc eft,il-luftre templum patria voce nuncupâtum, idem feruus à quo ciuitatem conditam drill, ædificari iuffit, cui cognomen erat Hashare, hoc eft, illu-ftris, nomine à Pórifice luo Principe illi inditq. Ciuitas in pulchcrrimam planiciem Muccarim monris expofita,duobus à Nilo paduum milib^ dilliri,pcrpetua mœhium ferie,portisque ferreit cunftaeft: quaru quæ cclebnores habentur/un# gt;• * ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;14 ij Babe
-ocr page 576-DESCRIPTIONIS AFRICÆ
Cabe NanlreJioc cfc,porta viftoriisquæ Orienten! inarisqfRubri deCertum Ipcôlat; alreiâ,qiiÇ in veterem ciuitatem amp;nbsp;Nilum vergitßcb Zuai-lam: tertiam, quæ in lacum amp;nbsp;campÔs excurnC Bebel Futuli, hoceft.triumphorinn portam œ-gnominant. Qpamuis Alcairum omnis generis alat turn mercatores, turn artifices, is præcipué tarnen viens qui à porta Nanfre ad Zuailæ portam ducir, caeteris omnibus præftat, quôd per eum ftruéla fint admirandi opens palatia amp;nbsp;col-iegia,templaque maxima amp;nbsp;elegantüfima,inter quæ templum eft Gemith Eihccim Scifmatici tertij Alcairi Pontificis.Sunt amp;nbsp;aJia infignis ma-gnitudinis delubra, quæ figiUatim recenierefu-perflun duco. Plyrima infunthypocaufta,funî-mo arebireélur« ftudio elaborata. Deinde viens Beinel cafrain,in quo cibariorum tabernf circi-ter lexaginta, vafis infcmcif ftanneis: turn ali* in quibus omnis generis fruéhinm, aquf vénales,nobilium ob infignem earn prçftantiampo-tus,quas elegantiffimis vafis, par tim vitreis,partim Iranneis affabré çompofiris,reconditas afiër-uant; bas abç infequuntur, vbi varij ex nielle amp;nbsp;/acebaro confedipnes, diuerf^*ab iis quf in Europa diltrabunrur,profrant.’ deinde fruftuarioru tabernf, qui exoticos è Syria fruflus adnebunt, cuinfmodi cydoiiia,mala Punica,atque id genus lt;:ftera,quf in Ægypto non proueniunt. His abj Caberp* cómixtx funt, eorum qui olco friéitnn panem, oua, cgt; cafeum vfnum exponunt. Has veto tabernas fubfequitur viens nobiborum ar-ti^vum offiemis refertw. V^Iterius collegium,re-
-ocr page 577-•» LIBER OC TAWS, zS'f cens à Sultano Gauno exfcruftuin vififur, qui iii bello contra Selymuni Turcaruni Imperato* rem àfe gelio periit.Huic fuccedunt pannanorû mercatorû diuerfæ perguhe, quarum fingula caber nas exliibet innumeras . Primo ordine prx-ftantiffima exoticarum telarum genera venun-dantur, cuiufmodi funt exquifkillîmæ golfypi-næ ex Balabach adueftæ, turn quas Mo lai voeâc ÉxNinonia,admirandxvaftitacisac tenuicatis,è ({uibus nubiles indulia amp;nbsp;fudaria,qux dulipapu »nneftunt,bbi conficiunt.Sunt prêter lias amp;nbsp;fe-ricariorum pergulæ,in quibusprçftanciores Italie panni,fcricei,damafcenum,gaufapinum,Iio-Iocnrvfuin,atquc id genus rcliquos, diuendunf^ quibus nec in Italia, vbi conficiuntur,me squaws viJilTe memini. Hos fubfequitur perguia 1a-neorum pannorum qui ex Europa, cuiufmodi füllt Florentini, Veneti, Belgici, atque id genus «ceri, adueliuntur. Vltenus venundantur vn-dulata: hinc ad Zuailx portam defleftitur, apuJ quani permagnus artiheü degit numerus. Circa liiinc vicum elt infignis Canet Halili perguia,qua Perfs mercatores inliabicât. Eft bate quidem ad fimilitudinem regalispalatij conftruCt^ternisq; in fublime euefta cótignationibus rinterius eer# tæ font manßones, ad quas mercatores magnit de rebus permutationes inituri,conueniunt: co fiquidem,qui opibus ac mercibus præpollentjfc recipcre confueuerunt: quorum merces funt a-roiTiiC3,gemnix,relac Indicx, resque condmiles. X Eft huic proximus omnis generis luffumentont vicus, cuiufmodi. funt Indica: felis excrementa,
. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Lliij Zi-
-ocr page 578-rDESCRiPTIONIS AFRICA
Zibecrum vocant, mufchus, ambara: quae tant» liic rcperiuntur copia,vt fi mufebi libras vigin-tiquinque petieris,centum tibi protinus exntbj tun fine. Subfequitur chartaceorum vicus,charta pulchcrrima egregieque Izuigata refertus: in quo ran valons gemmae venduntur, quas ex of-ncina in aliam Proxenetae auéhonanao deferût. Hine ad aurifabrorum itur vicum, maxima cX parte ludaeiscon/lantem, qui maximarû opum negotiationcs ineunt. Vkerius Interpolatorum. vici fpcóbantur,qui nobilium ac ciuium pannes prcciofamq; fupelleftilem reuendun t, non qui-dem penulas,tunicas, aut Jintea, led res ingentis valons ac precij; inter quas me olim vidine mc-niiniinfignc tabernaculutn acu piéluni, perpe-tuaque margaritarum ferie ad pondus librarum quadraginta quinque intextum, abfque marga-ritis aureorum ( Saraffios vocant ) decern mili-bus difirahi. E/t quoque in ciuitate amplum xcnodochium,a Piftore primo Mamaluchorum Sultanoconfiiruéium.'quorum redditusducen ra fupputant Saraffiorum milia. Hue liberum eft valetudinario cuiq; fefe recipere, fumma amp;nbsp;Medicorum,amp; rerum omnium ægris conducétium *ffluentia, quorum,fi bic mon contingat,facul-tatesadxenodoebium redeunt.
^ Bei ^aüttfuiuriium. PErmagnum hoc fuburbium Alcairo adia-cet,domuum habet circiterduodeefm milia: initium capit à Zuailæporta,amp; in Oct eidenté fevè ad fe/quimibare protendituna Me hdieSuItani areem contingic:àSeptcncrionead . nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lub-
-ocr page 579-LIBER o CTA VVS. idj foburbium vfque Bebe ElJocb vnius ferè miliaris (pacium patet. Taiica ferè bic proecrü ac no-biliuni iiiukicudo,atqi in vrbe agic;eius autcin eines amp;nbsp;bic amp;nbsp;in vrbe officinas in(truunc,qucm-admodum amp;nbsp;plurimi boe fuburbium incolëces, Fatniliam in vrbe alunc. Inter varias eins il rué! u ras,praecipuum. obtinec locû célébré Hefen Sul-tam collegium,concaincrationü altitudine,mœ-nimuque valUtate adeô mémorandum,vt rebcl-lionem Sultano intentantes, fe in eo contra vr-bem communire audeant, Sultaniq; areem tor-tnentis impetere, à qua faltcm dimidio babils« ûélti diftat.
1)1 Gemeh Tailonfuburtium.
A MplifUmum boc hiburbium, fuperiori ab Oriente confine, verfus Occidentem ad certas iuxta veterem ciuitaté ruinas protenditur.Ante côditam Alcairum à quodam Tailonc Pontificis Bagadcdæ feruoÆgypti Præ-fide,viro clariffimo acprudétifluno,ex(truftutn terunt; qui ciuitaté veterc dereliéla, hoc fuburbium incoluit,admirâdiq; opens palatio ac tem-plo ampliffimo exornauic. Innumen quoq; hic degunt mercatores amp;nbsp;opifices,præcipue qui Bar baria oriundi in eo pedem fixere.
11; Beb ÈUoch fuburbium.
SPaciofum ^ hoc fuburbium ab Alcairi mœ nibus vno circiter miliari diftas,ferè tria do muum millia conficit,varij generis vt esete fa,tuin mcrcatoribus,tum opificibus refertum. Ainplo ifthic loco maximum palatium,operisqï ' memorandi collegium vifitur, Mamaluchi laz-
Ll mj bach,
-ocr page 580-’ PESCRIPTIONIS AFRICA
bach, cuiufdam Sultani confilianj, à quo locum lazbachiam vocât,ædificium. Hucablolutacon Clone amp;nbsp;precibusconuenirefoletin finguIosVc nens dies Alcairi vulgus, vcluti caupones amp;nbsp;mc-retriculæ. -Multi præterea inftriones, præcipuê qui catnelos,alinos,amp; canes, lal tare docent :quse quidcin lakatio res cumpritnis vila iucundacft. Plerunquc enimhiftrionuni quifpiam,vbi non nihil præfulrauerit,ad alinû conuerfus alu voce Sultanutn magni operis ædificium meditari ait, proinde opus illi fore omnibus Alcairi afinis,cal ce, Iapidibus,cjeterisq; id genus necellàriis rebus defcrendis. Turn afinus repente in foluin pro-lapfus,pedes in aéra attoliit,ventrem turgefacitgt; atque oculos non fecus claudit quàm fi cxani-mis clTct. Interim aftantibus hiftrio afini cafum Conqueritur,obnixeé]ue rogat alio recuperando ipfum adiuuent. Coafta viritimqua poteftpe-cunia,Ne exiftimetis,inquit,afinum mortuum: hclluo enim paupertatis domini fui cófcius,ho6 dedita opera confingit, vt munufculis illi eolla-tis,pabulum fibi emcrcqueat.Dcinde ad afin um conuerfus,vt confeftim exurgat monet;cçceruin non fe loco dimouens afinus,frequentib.fuftua-riis vapulat: quibus nee dum excitatus,fabulam repetit hifirio, iterumque plebem adortus,Sci-tote,inquit, Sultanü cdiélum tulilTc, vt luce era» ftina populus ornnis triumphi fpeétandi caufa êiuitatem exeat:fœminæqueomnes venuftç ac nobiles pukherrimos afinos inequitent, atq; üs auenam amp;nbsp;præltanté Nili aquam potandam ex-hibeant. Vix liste verba abfoluit hiftrio,quando afinus
-ocr page 581-LIBER 0 C T A VV S. 2^^ afinus in pedes erebus profilit freinés amp;nbsp;lætitia exukans:tum fabulam profequens hiftrio,Vict, inquit,noftri præfeôus,à me commodato petiiC elegantem hune meum aiinum, deformi ac ve-tulæ vxori fuæ vtendum . Ad liæc verba afinus, tanquâ humanç mentis compos,auriculas corn plicat,amp; altero pede claudicans luxatum ie fin* git.Tum Iiiftrio:tibi itaque anident iuuenculçï Afinus caput inclinans annuere videtur. Age,igi tur,hic pkirimx funt iuuenculse,indica quç tibi magis placeat^ Afinus fpeftatorum coronam cir cundat,amp; fœminam honeftioré feligens,eó con tendit,capiteque contingit;fpeélatorcs veró aka vocc ridentes,excïamat,Heus,inquiunt,afini fœ-niina.Poftha:c afino infiliens hiltrio,ad alium fc locum confère. Aliud porró genus eit h i lin on ó, qui exiguas auiculascapfulæ in abaci forma cou ftruftæ annexas oftenrant,quæ roftro forcium chartulas tam dextri quàm finiftri ominis extra hunt. Qui fortem fuain optât lcire,obulum aui culæ obijcit: qiucm rofiro excipiés,in capfulam defert,deinde foras exiens eodem rofiro relpôfi chartulam profert. Mihi veró quondam finifiri ominis cbartula obtigit,quam tametfi neglexe* rim,peius quàm inibi feriptum crar,euenit. Sus amp;nbsp;gladiatores,atliletæ,amp; bellorum fucccHus inteer Arabes amp;nbsp;Ægypeios gefiorum incentorre, quique id genus confimûes fabulas amp;nbsp;meptias vulgo præcinanc.
lt; Bulacam fithurbitim.
T3 Vlacum fpaciotum ac vetufiiffimum Al j j cain fuburbium, à ciuitate murata uuvgt;-
-ocr page 582-DES CRIPTIONIS AFRICÆ
bus pafluum milibuî,ad ripam Nili Iîtum,qua tuor familial uni niillia fupputat. Iter quod lub urbio ac ciuitaci intehacet, frequencibus ædifi-cii$,ac molis quas befciarum ope agunqconftra-tum etc. Varia in boe fubuibio exercentur tuin artificia, turn mercimonia, pi;ccipuc,grani,olei, amp;nbsp;facebari. Quin amp;nbsp;pulcbcrriniis templis,ædi-bus,amp; ftudioforum collegiis refertum eft; qux vero ad Nilum conftruélæ funt domus,cacteras elegantia antecellunt,quód per cas latifbmuspa teat in flumen profpeefus, nauesque fe có reti-piant quac Nilo ad Alcaiii Itationem vcliuntur noc in fuburbio fitam;in qua plcrunque naues amplius mille,meffis præfertim tempore,eófpi cias. Hue publieani mereibus Alexandria amp;nbsp;Da miata ad lieft is conftituti, fe reeipiuntrquanqua exiguum pro iifdem foluatur, veébgali prius in maritimo tclonio exfoluto;tamen quæexy£gy-f to vcniunt merees, integrü pendune veftigal.
^ Carafa fuiurbiHm.
CArafa fuburbium ad oppiduli fiinilitu-dinem exftniftü à Mueeatim monte la-pidis iaftu diftat,a murata vero ei ui ra te cireiter duobus palTuuni milibus, fereque bina domuum millia cótinet. Hodie potiori ex parce deftrufta eft. Vifuntur plurimæ bominû lepul turar,quas elegantiffimis altiffimisq; fornieibus exftruftas, interiusque variis turn emblematis, turn coloribus exornatas,plebs ftolida eeu fan^ ftorum monumenta colit, inuris ac pauimento fumptiiofis tapetibus obdufto.Huc plurimi dn juli$ Veneris diebus ex Alcairo,reliquisquc fub-ur»
-ocr page 583-tl B E R O C TA VVS. 170 Urbiis matutina hora reliofiis ergö conueniunc, multasque eleeinofynas largiuntur.
^ Ciuitof 'vetui ^ua Adifrulhetich.
HAnc ciuitatu oninium in Ægypto Ma-chumetanorû tempore conditarum,pri-mam afTeruntrquæ ab Hornar prxfeéto, fecundo Pontifice ad Nili ripam exftruóH,nuI lis cinfta mœnibus fuburbij forma exhibée,at-q; familiarum quinq; milia conficit. Celebrem teddunt frequentia palatia,nobiliumq; ftruélu-r«,prçcipuè quç ad Nilum lunt expoiitx: deinde nobile Hamri tcmplum municiflimü, admi-tandae tuin amplitudinis,turn clegantix . Varij generis opificibus mediocriter inltrufta cft. Hic eeleberrimum vifitur Nafiflx ( hanc Machumc-tani colunt) fepulchrum,quç Zenulhebidtn filia Machumetem tertio affinitatis gradu contingc-bat. Hçc familiam fuam Pontificatu defcitutam percipiens,Cufa Arabiç fœlicis ciuitate excelfit, atque in hac ciuitate moram traxit,cui partina quód ad Machumetc referrct originem, partiin quad moribus eilet inculpatis, poft mortem po pulusdiuinos honores exhibuic. Quamobrem rerum potientib.apud Æeyptios hçreticis Pon-tificibus,qui cognatione hanc mulierem pertin gebant,coeptum cft Nafilhe fabricari pulchcrri-mum lcpulchrum,quod etiamnum lampadibu« argenteis,tapctibus l’enceis/ ebusq; id genus pre ciolis adornatû vilicur.Tanta vero eft huius Na-fiflç celebriras,vt nullus Machumetanus mariti- ^ mo vel terreltn itinerc Alcairum venturus huie fepulchro diuinos cultus non cxlubeat, libatio-
• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nemqï
-ocr page 584-DESCRIPTÏONIS AFRICÆ pcmcj; offene, queinadmodum amp;nbsp;circumuicini omnes accolx: adeó vt clceinolynas centum Sa-raffiorum millia fupputare afiènnc,quæ rum in pauperum vfus Machumetic;familiar,tuin in fa-cerdotes fcpulcbn curam gerentes diftribuun-tur.qiii ementitis défisque miraculis indies fini pliaiim animos ad mamrem cultum, amp;nbsp;libéra-iiorcm in coruin cómodiim Iargitionem,accen-dunt, Deméta à Selymo Turcarum impcratore Alcairo,(anizari quos vocant, hoc lepulchrû de-(•gt;rardati,aureorum Saraffiorum quingcnta mil-ia fignata; pecuniae reppererunt,abique lampa-dibus argëceis,carlicnis,amp; tapetibus: tametfi Se-lymus magnam illis partem abfiuIcht.Qui Ma-chumetanarum vic^ landimonia illufirium vitas cófcripfere,raram huius NafiUie mentionem facicntcs,dicunt ex Heli familia nobili loco or-tain,virae honeftate amp;nbsp;caftimonia illufirem exti ti/Te ; veiiim fimplcx popellus,amp; qui execrandi illius fepulchri curam gerunt, tot miracula corn menti funt. In Iioc fuburbio iuxta Nilum tclo-nium vifitur merciuin quçexprouincia Saindi-ca conuchuntur.Extra muratam ciuitatem nia-„ gnificaSultanoruni fepulchra ingentibus forni-cibus exllrudla fpeftantur. Nodra veró memoria Suitanus quidam deambulacrum inter duos muros excelfos à ciuitatis porta adufque fepul-ehri locum confirui iulfit : inque mûri vtriufq, ' terminis, geminas immenfæ proceritatis ipecu-Ias,in mercatorum gratiam qui exportu montis Synai eo côueniunt. Hinc fefqui plus minus mi Iiano diftat Amalthrij folum,in quo vnicj arbo
J
-ocr page 585-LIBER O C T;A V V S. ^ 2%» risbalfamum ferentis hortus (in vniuerfo fitjui-Jeni orbc prêter hanc lokm nulla aha eius arbo ra planta exUiitJquç in medio lad fonds infita, huinilcm du neu in gerit, foins vitein référés fed. breuionbus: quam protinus exari turam térunt,-li fonds aqui diminui contingeret. Hortus perpétua inuro lepcus,ncmnu aditum probet,abfqj. prsefeéh heentia . Eregione ciuitatis veteris in medio Nili Alichias hoe eft menfurf videtur in-fiila,cx qua pro ratione inundationis Nili,eius anni prouceum pertotam Ægypeum certifiinu ratione à prifeisÆgyptiis adinuenta coUigunt. Infula vtcunque habitata,mille circiter lt;k quin-gentas domus continet; ad cuius finem,pulcher riinioperis Palatium à Sultano quodam noltra memoria ardiScatum cernitur,vna cuin remplo fpaciofo atq; ob Nili irrigacionem ciim primis ainœno. Alteram inlulç partem domus ab aliis feiuntba occupât,in cuius medio folia quadtan gularis dece amp;nbsp;ofto cubitos profunda per aquae-dudum fubcerraneum aquam ex Nilo porngic. In foUç medituUio columna totidem cubitis li-gnata amp;nbsp;diuifa fpeftatun cumq; Nilus ad. xvi l. lunij exundare incipic, fubito per aquæduéfurn aqua in foflam cftunditur,plerunqi vno die duo busdigitis,plerunque tnbus,autdimidiocubito excrelccns. Hue fingulis dicbus concedunt eerti homines Nili incremetis à Senatu eonllituti, amp;1 fiuminis accretioncm obieruantes nónullis pue-ris indicant, qui capite Inteis mantilibus obuo-luto,vicatim idipfum tarn in Alcairo quam eius vniuerhs fuburbns promulgäc,ac donaria à mœ* cha
-ocr page 586-DESCRIPTIONIS AFRICA dunicis hominibus,mercatorib.amp;: feministan tilper duin Nilus crefcicjingulis diebus rcferût. Nili porró cxpcriincntum ita habet. Ad quintü dccimum column^ cubitum vbi pcruenerit,annum colligûc fertiliffimum : fi inter duodecimü amp;dccimuinquintü conftitent, mediocrem indi canc eius anni prouentum ; fi inter deciinum ac duodecimü,frumentuin portendit aureis decern diuenditum iri in lingula modia.Verùm fi flu-iricn in decimû oftauum euadere contingat,cla dem ex inundatione denunciat: fi fuperare, peri culum eft nc tota abforbeatur Ægyptus. Prxfe-fti igiturhuiufmodi indicium declarant ,• pueri autem (vt dixi) vicatim populo Dei timoré in-culcant,aquam aggerum lummitatem tranfeen derc diuulgantes. Populus prodigiolaNili accre donc expauefadus orationi infinit amp;nbsp;elecmoly nis. Hac rationeNdus dieb.quadragintacrefcit, totidemque dccrefcit, quo temporis intéruallo ob aquarum copiam nonnuUa lentitur annonae caritas, quod inter Huniinis augmentationein amp;nbsp;diminutionem cam pro cuiufque arbitrio ven-dere liccat: veriim oftuagefimo die tranfaéio ci-bariorii praefeéius annonæ precium indicit,prç-cipuè frumento,quod varies regionis tracius iu-Xta Huminis incrcmcntü,pro diuerficate alrioril humiliorisq; foli parce, niediocriter,amp; nimium irrigatos apprime dinofcaCquibusrite peraßis, maxima per totam Alcairu tanto tympanorö ac rubarü clangorc eelebrifas initur,vtciuitafêin-uerfam dixcris. Quæq; familia naucm exquifiris pannis ac Capetibus exornat,qualaatiir.cibariis,
ton-
-ocr page 587-LIBER OCT A VVS. 272 confcftionib.amp; facibus inftruéla,populus oble Öatur,Quinamp; ipfc Suitanus cû vniuerfo purpu ratoru amp;nbsp;fatraparum cœtu ad aquædudû cogno mento Maiorem cótinuo inuro feptum conten-dit, tgt;arrepta in uianus fecuri murum perfrin-gir,purpuratis idipfum quoqj facientibusradea vt difieda ea muri parte quæ aquam impedie-^at,fubito Nilus inagno impetu per aquæduétû fcratur,amp; per alios aquæduélus tam ciuitatis q fuburbiorum effulus, Alcairum eo die Venetia-tum ciuitati perlimilé reddat,quod per lingula Ægypti loca eo die nauigio iter pateat.Septein verodierum fpacio totidemque iioftium durât bæc Ægyptiorum felliuitas,qua hebdomada fa cilc mercatores vel opifices quicquid integro an no lucrifecerunc,facibus,fufninentis,conteólio-nibus, muficisl]; concentibus atque id genus c» tens deliciisjpnfcoruni Ægyptiorum ntu deco-quuntac profundunt. ExtraAlcairum in con«-bmo fuburbij Beb Zuailx, Sultani caftrum in montis dorfo conllruéfum vifitur,quod eminen tibus amp;nbsp;vallis mœnibus cin6lii,elcgantiffimisq; palatiis exornatum, vix perfeélè defcribi potell. Pauimentatio marmorea tellellata,laquearia auro intexta, puieberrimis variegata eoloribus, fc-neftrae vitreæ verficolores, cuiufmodi plcrifque locis in Europa vidimus: portæ ligno præftan-tiffimo incifæ, variis emblcmatii,t«m aurcis,tû eeruleis exornatae. Huiüfmodi palatiorumnon-nulla Sultani, nonnulla vxoris tamiliae deftinata erant.-reliqua coucubinis,eunuchis,lt;S£ fuæq; cu-ftodi«. Publicis conuiuüi aUam habebat Suka
nus
-ocr page 588-‘ DES CRTPTIO NIS AFRICÆ
nus Rcgiam,aliain in qua exterarum gentium le gans amp;nbsp;relponfa dabat,amp; luas opes magna pom pa teremoniisque oRentabat; afiam luifus aula: Kegiæ latraparum domicilio conilitutâ : verûni bæc omnia noftro tempore Selymus Ægypto deuiôb ad nihilum redegit.
^ ^icairi duium ritut, m meret. QV I Alcairû incolunt ciues,felliui cùm primis funt homines,iucûdi,genialem agentes vira, ni ul ta pro mitten ces, tam-ftG pauca admodum prællcnt . Mercaturæ ac mœchanicis artibus dant operam,non tarnen fo lo natali excedunt. Plurimi Itudio legn incum-bunt,atrium pauciflimi. Quamuis collegia per-petuo Audions referta finc,exigui tarnen ad fru gern perueniut. Clues hyeme laneis pannis gof-^pio fuffulris veftiuntur : æftate interulis tels nibtilioris,cui pleriq; lineam veAcm fericcis co-loribus variegatam, pleriq; vnduJatam fopcrin-duurit,magno caput fndici veÜ tegmine operien tes. Fœminæ preciofas induunt veiles,frontem amp;nbsp;collum ferris gemmeis ornantes luperb« pro deunt, caput magni preeij calanrica angufta amp;nbsp;longa ceu tubo vntus palmi alritudme cótegen tes. Hallas gedant laneas regmentaras,pcrangu-Aismanicis,arrificiofeacu in/ignitas,quibusob-ducunt lintcola exquilitiflimæ tel* goflypin« Indicie. Caput vêlant panniculo nigro ac fub-tili,arque nonnihil hirfuto, fub quo viros con-/jitcienceSjà viris ipfæ videri nequeanf. Pedes o-creis vrbanis,pulcnerrimisque crepidis Turdeo worecalceant. Taotü vero ambitionis cgt;pom-
-ocr page 589-'LIB ER o CTA VVS. 27? px hæ mulicres præ fe fcrunt,vt nulla vel nere, vel coquinari dignecur; quare maritumab obfo pxis cibaria coûta emere conuenic : pauciflimi enim prêter eos qui numerofani alüt famiham, culinanam domi exercent. Plurimum quoque vxöribus facultatis permittunt ac iicentix; ma-ritoenim in tabernain cóeeho, vxor lumptuofo veftium apparatu exornaca, preciolisque iuftita odoribus,ciuiratem animi gratia obanibulat, cü parentibus vel amicis conhibulatura. Afinis li-bentius quam equis vtuntur, qui molliter ince-dere edodi, gradarios equos inceflu facile antc-cedunt, Hos pannis eleganriffimis conuelhunt, ac mulienbus in veduram locant,vnà cum pue-ro du clore amp;nbsp;plenfque curforibus. Hanc ciui-tateuijVelut alias plerafq;, magna hominum vi-catim res efculentas vacuum poytantium turba obambuIat.Plurimi item aquam vænalcm came lorum dorfisvtribus fuperimpofitam circumfe-runt: ciuitas enim (vt dixi) duobuspaffuum mi libus à Nilo diffidet. Alij vtrem perelegantem cumxreo ad foramen calamo geftant, amp;nbsp;manu pateram murrhinam ferentes, aquam vænalcm proclamant, quam potorcs in fingulos hanftus terucio exfoluunt. Alij pullos gaUinaceos vénales ceitis menluvis vicatim emeciuntur, quos admirando enafei procurât in hunc modum ar-tificio. Ingentem ouorum numerum cercis im-ponunt furnis per diuerfa folaria exftru6lis,qui-bus modico igne calefaCfis,poll diem feprimum magna copia pulli enafcuncur. Menfuræ porrà lundis carent, quas in emptoris fporta poficas,
Mm pub
-ocr page 590-DESCRIPT. AFRICÆ
pullisq; gallinaceis refertas, fubleuant, pullis intra fportain remanentibus.Cæteruin qui pullost €inunt,vbi plufculis diebus aluerunt,pari modo vacnales circumferunt. Üplopjeoruin tabernæ in multam vlque nodem apertæ iunt: leliqui veró artifices olficmasante horam vigeümam-tertiam oecludunt, atque ex fuburbio in ahud animi gratia deambulant.Ciucs vt plurimum in familiari colloquio verbis obicœnisaclœdis gau dent: atq;, vtcætera filentio præteream, nó rard euenic vxorem coram ludicc de raris mariti con greffibusexpoflulare, vnde perlkpe amp;nbsp;nafci di-uorria,amp; alns iungi mahtis (quod Machuniefa-no licet dogmate) vidimus. Inter manuarios artifices, fi quis in fuo opiticio noui quidpiam cgt; ïngenioli primus adinuenerit,calacco holoçbry* feo vefhtur, ac diuerlb per lingulas officinas ti-bicinum genere comicatusceu triumpbans de-ducitur, ab omnibus nónibil pecunia: gratis aç-cipiens.Huiufmodi olim vidi magno infhumét torum mulicorum apparatu ceu triumpbantem deduci, quód pulicem quem in charta deinon-lirabat, catena vinxiflet. Cæteris in rebus dues; ignauiiriunt:nullum enim armorii genus domi ]iabent,imó nee vixcultellum quo cafeum dille care queant. Qiiód fi plerunq; nxari eontingat, mutuó fepugnis adonuntiir,numerofabominü turba có accurrente confliétus videndi gratia,nó difceflura priufquam recóciliati fuerint. Bubali eaine, magnaq; leguminum copia vtplurimum velcuntur ; conuiuium apparaturi li familia fit exigua,raantiJe breue ac rotunduxndiflcnduntï
-ocr page 591-LIBER OCTAVVS. 174 fi copiofa, longum, veluti in Piincipum aulis. Inter varia quç ilHiic profitentur dogmata^Mau rorum icôia vigcc,Chenefiain vocant: hi equina vel'cuntur,quorum lanij vbi equum claudican-tem aut luxatum refciiierint, confefhm emunt, amp;nbsp;iaginatuni maélant, inagnoq; vulgi concurfu carnes diltrahunc . Huiulmodi feéiam Turc», Manialuchi,maiorq; Alix pars fu(Hnét,amp; quani uis earn ip(am rem Turcis impunè facere licea\ non tarnen confueuerunt. Quatuor Ægyptus amp;nbsp;Alcairum fedas ab inuicem tam m canonieis q politicis legibus différentes, fouet, tametfi ex Xlachumecano dogmate trahant principium. Quatuor enim quondam fuere eruditione ac do ätina præltantes viri,qui ingenij acumine mo-duminuenerunt particularia determinandi fub vniuerfalibus à Machumetodeicripçjs. Horum fingulo pro arbitrio licuit Machumetanum dogma interpretari, atque ad propria fenfa pertra-nere, quare opiniomb. inter fc merito dilfident; qui propter eorum canones plurimû apud pie-bem exiifunarionisnaéfi,initium quatuor præ-diéfis leéfis dedere: quarum vnam qui (que Ma-chumetanorum tuetur,quam poflea delerere,a» lijq; infiffere nequit,nifi vir fuerit doéfrina cùm pmnis prxcellens,quiq; rationes amp;nbsp;caufasdino-fcat. Qiiatuor funt item apud Alcairû ludicum præfeéfi,qui de grauioribus fai tem caidîs fenten tiam ferunt : his innumeri fubfunt per onme» % vrbis vicos indices, qui de leuiufculis conten-tionibusdifcennint.Qu0d.fi litigatores dinerf» religioms elle côcingat,qui primus aduerfaum»
M m ij co-
-ocr page 592-DESCRIPTIONIS AFRICÆ
lt;orain fui vici ludice in ius pocauerit,eô coten» dunt: cæterum alteri dé illius fententia ad quen-dam fupra quatuoruiros côlbtucuin, prouocare licet,Elfafichi« (vt vocant) fettle Prælidem: cui quatuoruirorum amp;nbsp;inferiorum ludicum placita pro lua in eos autoritäre abolere permiflum elf. Veruin li quilpiain contra lux religionispræce-ptiones quidpiam intentarc audeat, à lux reli^ gionisludice grauiterpleóiitur.Similitcr amp;nbsp;prj-* diófarunr feéfaru facerdotes, ciini in orandi norma velut amp;nbsp;in ains ab inuicem différant,ob cam rituum difcrcpantiani,mutuo fe odio nonpro-fequuntur, nee fouet inimicitias incódita vuigi mulritudo: alt homines Icientia amp;nbsp;ratione prar-diti,quique Itudiis incubucrc,perlæpe lennones inter leconferunt, amp;nbsp;priuans in rebus quilque quani fouet feftam vt praeftantiorein alïerit, ita folidis quoq; argumentis confirmare audet, ne-mine quatuor præfatos doéfores conuiciis lacc-rare,grauiflima mulda conllituta,pracluniente; tamecli eandem omnesfidem fultineant,nempe HashariAlaclnimeticoruin Theologoruincano-res,qui vniuerfa Africa,potionq; Aliæ parte ob-feruâtur, præterquam in Sophi Perlarum Regis do minio,quern hos canones cótemnentem hae-reticum fcifmaticumque reputant. Vnde porro tanta opinionum diß’erentia inter quatuor prç-fatos doétores dimanarit,ticdiofum ac prohxuin recenfere elfet: verùni qui bis aflicitur,mea légat de Machumetis lege ac fide commentaria, iuxta Mahchi difciplinam,magnæ eruditionis virum, ^çdinaTalnabijvbiAïachmnecis corpus vidtur, - nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;on-
-ocr page 593-LIBER OGTAWS. Î^f ûriundum: quam quidem difciplinam vniuerfa Syria, Ægyptus, amp;nbsp;Arabia fuftinet ; qua fi quis obleélabitur, abundé fibi fatiftaélum in iis com periet. Sceleratis hominib.grauia amp;nbsp;crudelia in-fligût,præcipuè in curia Regis,fupp!icia. Furern damnât fufpendio.Homicidiumproditoriè per-pctratü,huhc m modum pleélunt:Tortoris mi* nirtri reum aker pedibus,alter capite eóprehen-dunt, tortot vibrato enfe corpus in duas parte« di(recac,amp; partem capiti annexam cófellim foco cake viua referto lupcrimponit; res vero admi-ratione digna ac relatu cumprimis horrenda cit, huiufinodi truncum ad quartum horæ fpacium 1 ’ fingulis tu loquens,tum refpódens fuperuiuere. GrafTatores veró ac fediciofos viilos excoriant,ac pellem furfure oppUtam donee hominis formai retirât confuunt, quam camelo impofitam pet lingulüs vrbis vicos flagitium ab eo commilham promulgantes circumducunt: quo fuppheij gc-^ nerenufqiiâ gentium vllum vidi crudelius,quoJ diffieuker fpiritum effundere poffit reus: verum i fi ferro carntfex vmbiheum tangit,eófekim ex* lulat animam: quod tamé abfque præfeéli iuflu facere non poteik Qui in carcere ob xs alien um feruantur, fr minus fint foluendo, carceris pne* feélus creditoribus pro iUis didoluit, ac milerot crgafiiilo reclufos,fingulis dieb* catenis vinftos, nonnullisq; pueris comitatos,cleemofyiiæ cor-rogadx gratia vicatim deduci iube^quæ adprae* fechim redit,tantum iis relinquéns quantü vitx admodum tenuiter tranfigendae vix fufficiat. Vrbem quoq; cncumeunt nonnullæ vetulæ da-
Mmiij mi-
-ocr page 594-DESCRIPTIONIS AFRtCÆ mitantes, quibus/amedi intelligi non poffint, cura incuinbic,niulieresiüxta Macliumetisprx-fcriptum inciderc: queni ritum m Ægypto laite m amp;nbsp;Syria obicruanc.
15 S/iltanum creandi rit/a,deque eim mtt-gißratuum ratione.
Vltani digmtas amp;nbsp;potériainirabileni olim in modum cxcelluit,verinn à Selymo Tur-caruin Iniperatore anno, ni fallor. M. D. X V r l. cuerfa cit, immutatis Sultani vniuerfis inftitutis ac legibus: at quoniam flati ni ab ta re rum amp;nbsp;fortunæ vicifficudine ter milii Ægypfû peragrare contigit,non abs re faélurus videor,« de Sultani aula quæ compertiffima liabui,non-nihil dixero. Ad bunc dignitatis gradum digi fb lebatnobilioruin Mamaluchorum mus.Mama luchi porró bés ex Chriflianis conflabat, in pue ritiaapud Circaffiam PontiEuxini prouinewa Tartans furto l'ublatis,A: Capliæ Tauricae Cher-fonnefi oppido diuéditis,vnde Alcairum à mergt; Catonbus abduéli,a Sultano emebatur,quos ba-ptifnio confellim abiurato,in Arabien acTurci-co idiomate inilitanque difciplma inflituipro-curabat, mde paulatim per (ingulos Iionoru gra dus cuebebantur, donee ad Sultani dignitatem pertingerent. Huiufniodi verb confuetudo,quà Sultanum amp;nbsp;Mamaluchû amp;nbsp;conditione leruum elle cauetur,femitreccntis ab bine annis initium cepit, nempc ciim potentiffimi illius Saladini familia,cuius nomen Cbriflianis adeb formido-lofum extitit, ad paucos iam redada intermore rctui'.Cüm vltimus Hierofolymorum Rex de AI cairo
-ocr page 595-LIBEROCTAWS. 176
Cairo occupanda cogitaret^ quæ propter Califæ aut PontiHeis qui folus præ erat ignauiam, ei le tributariam facere meditaretur,Legilperiti ac lu dices Pontificis confenfu Azcdudin phneipem Afiaticum ex Cordis gentibus, qui vt Arabes in tentoriis habitabant,cuni Saladino filio amp;nbsp;.L.e-quituin milibus euocarunt. Salàdinum veto ta-nietfi state inferiorem ob infignem eius forci tu dinem, atque in re militari prsftantiam,exei ci-tiis imperatorem crearunt ; facilitate permifla, vecunéfaÆgypti veftigalia amp;nbsp;reciperet, amp;nbsp;pro fuo arbitrio expenderet. Fafta tandem in Chri-ibanos expedirione, incruéram de iis viéforiam adeptiis,Hierofolyma,tocaque Syria exegit. Saladino autem Alcairum reuerfo in menté fubiitj eius dominium vfurpare ; quamobrem trucida-tis Pontificis euftodiç prsfeftis,penes quos re-rum fumma apud Ægy ptios verfabatur, Califam feu Pontificë é medio fuftulit, quod is prsfidio deltitutus, venenum illi propinandum curaflet, lebue confeftim in Califç Bagaded legitimi Pon tificis clientelam dedit: quo tempore Alcairi Ca lifæ principatus,qui Pontificatü annis.ccxxx. perpétua fucceflorum feric protraxerat,intei ci-dit, ac penes Bagadeds Califam legitimum Pon tificem remanfit. Sublato hoe Califarü aut Pon tificum fchifmate,exorta cd inter Bagadedy Sul tanum amp;nbsp;Saladinum difcordia,qui Alcairi prin-cipitii inuaferat, quod Bagadeds Sultanus olim Mazandranis amp;nbsp;Euarizinis prouinciarum ad Gangem princeps, Afiatica quadam gente ortü trahens ius in Alcairi dominium referret, qui Sa
Mm iiij la-
-ocr page 596-DESGRïPTIONTS AFRICÆ
laJino bellum inferre cogitans,à Tartans in Co-rafana Regione excurfiones facientibus detine-batur. Saladinus viciffiin ventus ne ChriHiani acceptam à fe iniuriam vlturi,expeditioncni in Syriam pararét,copias perpendens fupenori bel lo magna parte turn occilas,tû peftifera lue prêter nonnuilos qui Regni gubernationi prxerant fublatas, mancipiis in Circaffia coemendis,quos airmeniæ Reges turn tempons rapiebant amp;nbsp;Al» cairü vendendos mitrebant,intentus effe cœpir: quos abiurata fide, militari difciplina,Turcicoq; idiomare, nempe Saladini proprio,imbui ftcie» bat ; quK quidé amp;nbsp;fortitndine amp;nbsp;numero in tantum excrcuerunt,vt amp;nbsp;firennui militis,amp; periti militiæ duélores,rcgnique adminifiri euaferint. Saladino in fata cóce(ro,principatus penes fuam Familiam annis.CL.remanfit,niccefioribus ean-dem emendorum mancipiorum cófuetudinein obferuantibus;at collapu Saladini familia,ferui Piperem magnse fortitudinis Mamalucliü con-lentientib.fufFragiis in luum principem acSul-tanum cooptarunt;quam exinde confuetudiné adeó inuiolatè obferuarunt, vt nee Sultani filius nedum Mamaluchus eum dignitatis gradum có fequi potueric,nifi olim Chrilhanus amp;nbsp;fidein ab iuraflec,amp; linguas Circaffiam ac Turcicam exa» éic loqui didici/Tet. Aïulti autem Sultani fuos in pueriria films in Circafliam morum rufiicoruin ac linguf perdilcendç gratia ablegarunt, vt prin-cipatui aliquado forent accommodi,/pe femper tamé lua Mamaluchis difientienribus elufi.Hæc obiter de Mamaluchorum Regno,eoruinq; prin cipe
-ocr page 597-L T B F. R O CT A VVS. 1?/ cipe Sultano patria voce ad hæc vfque tempora nuncupato,difta fufficiant;de bonorum ordini bus pauca compendiofe diéiuri.
^ Edda^uare.
U Vius erat fecunda poft Sultanum dignitas, ■* cuius partes crant Sultani vices gerere , amp;nbsp;quenique in Magiftratu vel intrudere,vel amo-liere . Familiam alebat ferc adeô numerofam, atque ipfe Suleanus.
^ tAmif Cabir.
'^ Ertium à Sultano bonoris locum obtinens, fummi exercitus imperatoris officio funge» batur, Copias in boftes «Je vicinos Arabes confer! bebat,arces ac ciuitates præfidio firmans,cui liberum erat Regios tbefauros neceftariis in rebus pro arbitrio expendcre.
lt; Nai Beffdn.
J^ Yriam quartus nomine Sultani adminiftra-bac,amp; Aflyriae veftigaüa pro libito turn cxi-gebat, turn neceflariis in rebus impendebat, tametfi arcibus amp;nbsp;propugnaculis ipfe Sultanu» pradidia imponeret.Hic Sultano fingulis annis aureorum,quos Saraffios vocant,aliquot millix exoluere tenebatur.
qi Oftadar.
^ Vintus erat Palatij magifter,cui turn Sul-tano veftes curare, turn familiae vniaerfae annonarn resq; necelTarias fuppeditare incum-bebat. Solebant porró Sultani buic officio pro-ueéiæ ætatis bominé ex magnificentiorib. fuis virtuteq; exceUentionbus præponere,fub cuius tutela ipfe olim educatus fuiflet.
-ocr page 598-DESCRIPTION IS AERICÆ
lt; ,Amiri Æhor.
,^ Exrus curiæ turn equos amp;nbsp;camelos,tum eo-rum phalerasamp;cómeatum prouidvbat;quos inter aulæ familias pro cuiulque dignitatis gra-du partiebatur.
^ tAmiralf.
^ Eptimus e certis cóitabat fatrapis.cniufmo-di in EuropaTribunos, vulgo Colonellos vo camus.Qinfq; mille Mamaluchis præficiebatur, quibus turn acies cum holbbus confiicluras di-rigere,tum Sultam armis præelFe incumbebat.
^Amirmia.
Ctauo honoris gradu cóHituebantur non-n nulli Mamahichorum CenturionCs, qui Sul tanum turn equitante, turn aliquo armorum ge nerc fe exercentem,perpétué comitarentur. q; Chai^ndaret.
gt;^ Vaeftor nonum tenebat locum,qui veftiga VsJium rationes ad calculi! reuocabat,ac Sul-tano confignabat,amp; nummos in quotidianoi fumptus necefl'arios,apud menfarios collocans, rehquum in Sultan i arce reponebat.
t^^mirßleh.
p Racficicbaturdecimus armoru Sultani cufto diæ,qusc magno inclufa atrio turn expolien-da,cum renouandacurabat,cui multi ob id officium fuberant Mamaluchi.
- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^Teltecaua.
T T Vic Sultani veftibus à magifiro palatij 1 j confignatis præefie iubebatur, quas pro voluntate principis diftribuebat, quod que Suitanus dignitatis ornaret gradu, cum panter
-ocr page 599-L I B E R O C T A V V S. 27? riter vefliret. Vclliméta porro ex auro intextis gaufapims vel fcriceis conlbbanc: amp;nbsp;quocunq} pedem ferret,magna Mamaluchorum turba conn tatus incedebac. Ampliorerat magillratuum numerus: veluti qué Serbedare noininabanr,eui Sultani potus cura deferebatur, perpétué aquas , præftantiflîmas turn faccharo dilutas,tum ex a-romatibus comportas,apud fe babes. Praeterea Farralini,hoc elt,diuerfi cubicuiarii,qui Sultani Regiam non minus pannis fericis ac tapetibus, quam necdrariis facibus ac cereis exornati con-tinebac,qui ambra commixei tarn odoriferis fuf fitibus q lumini edendo defcruiebant. Adbxc quos Sebebathias,boceft,præcurfores,amp;Tabur-chanias,ncmpe rtipatores vocant,qui Sultano e-3uitanti amp;nbsp;in foro caufas dicenti adiitebant. Ad-auiæ,quos dicunt, impedimentis ficubi profi-cifeeretur Suitanus,pracerant: e quibus tortorc-ligebatur, amp;nbsp;quoties dç flagitiofis fupplicium fu mendum eilet,oes tortorem artifieij condifeen-di gratia conneabâtur,parti in homines viuosexi conandi, partim torturam vt delifium faterétur admoucndi gratia. Efuhæ,literis Alcairo in Syria defercndis vacabant,ac pedes in fingulos dies fexaginta palTun milita conficiebât, quôd inter Ægyptum amp;nbsp;Syriam,nec montuofum, nee vli-ginofum iter pateat,fed fabulo referta planicies: at qui feriis de rebus literas deferebant,cainclos inequitabant. ^^Sultani militia. SVltani porro militum quatuor erant ordi nes. Primus ex equitibus vins bellica vir-tute prsellantibus conftabat: è quibus ciui
tatum
-ocr page 600-DESCRI PTION IS AFRICÆ
tatum arciumque præfcéli à Suitano creabatut* Stipendium plerifip ex Sulrani ærario in prom-pea pecunia,plerifque in vicorum amp;nbsp;arcium ve-Öigalibus attignabatur. Secundus erat pedeftris jniliciæ ordo, nulla pratter enfeni gerens armaj quibus panter è Sultani Hl co ftipendium perfol uebarur. Tercius ordo gratis mihrabat,nihil pr» ter vittum referés;vcrùm concedente in fata Ma malueho quöpiam,ex eorü munero quibus ne-ceflariis de rebus ad vitara prouifum eßet,hi in eius locum fuccedebant. Vlcimo ordini Mama-luchi tyrones mferibebantur, Turcici aut vef-naculi idioraatis adhuc ignari, amp;nbsp;qui nullij fu« dexteritatis adhuc fpecimen ediderant.
, S^ A^agißralits preecipaii Regni curü conßitath IVadheaße.
HVius crat ceu acrarij prxfe^i dignitas: nara totius Regni veéligalibus ac telo-niis redimendis præerat,amp; cenfus qux-ftori conlignabat. Qiiin amp;nbsp;ipfe apud Alcairum Publicani officio fungebatur,ex quo ingentem fibi vim pecuniarura conflabat : tametfi hanc nemini funélioné adminiltrare liceret, niG Sul-tano Centura prins aurcorura Saraffiorum quos vocant radia pcrfoluiiret,quç poltea intra feme-lire recuperabat. ^Chetebee/ßre, PRæterquâ quod Suitano hic à fecretis fo ret,cuius partes eranc Regis nomine lite-ras di dare ac refpondere, incumbebat e-tiam cenfuum rationes omnium Ægypti agrorum fubduccre,camq; pecuniam à fuis prçfedis eolligere. ^AJnafhib.
Erat
-ocr page 601-■ L I B E R o C T A V V s. 27lt;, ERät hic pariter'Regi à fecrecis,fed ihferiol ris conditionis, tameth Sultane fidelior. Huic onus nnponebatur alterius ftiipta, turn recügnoicere,tum li iuxta Sufeani métein client animaduertere,quib.Sultani nomine tan dem lublcribebac. Veniin alter tot amanuenfes fcnbendi vlu pentoshabebat, vt rato MuaChih qiudpiam cancellandum contingerec.
«j A/uhte/ib, HVic turn fruméto,rinn annonæprecium delignare coinmittebatur ; quod partira pro Nili incremento,parti ra pro ratione tiauigiorura ex Errifia amp;nbsp;Sahidica prouincia ad-Uenratium aut deprimebat,aut extollebat,prae-uaricatores multis à Sultano conilicutis anciens . Cura Alcairi agerein, intellexi per fin-gulos dies hune exigere circiter mille Sarattios: non loium ex Alcairo venira ab omnibus Ægy-pti ciuitatibus amp;nbsp;lotis, quibus fuos præHeit ad-miuiltros libi tributanos.
t^^y^ifitr cl Cheg^. H y ne nô minons onens quàm fummç di gnitatis gradû,Suleanus in Mamaludio-rum tum dexterrimum, turn potentiffi-mura collocabat: cui pracfeftura dabatur proie-éiionis,quæ fingulis annis Alcairo Mecam fichât,quara is abfq; magno Rei familiaris difpen-dio peragere nequibat,quod Mamaluchorum co hörte ftipatus, lolenni pompa incedés genio in-dulgeret, amp;nbsp;trimefths fpacio grauiffimos fum-ptus, abfq; vlla Jultani amp;nbsp;viatorum repéfatione toleraret. Aliis alij ornabitur dignitatibusgt;quas
-ocr page 602-DESCRIPTION IS AFRICM
figillatini recenfere kipcruacaneum duxi, Ge\a duitoi.
GEza ciuicas ad Nili ripam è regionc Ci-uitatis veteris cxltrucla, à qua per Nili Inlulam feparatur,populo tuni frequeti turn vrbano exculta elbFulcherriniain reddunt crcbra à Mamalucbis Alcairi turbam acilrepitu vitantibus fabricatapalatia,artificuni quoque lt;amp;nbsp;inercatoru copia,maximè pecoris ex Barcæ mó-tibus aób, cuius duélores Arabes,ne duinen lin-tribus traiiciant,inercatorib.amp;Alcairi laniis eain ob caufain hue aceurentibus,diuendunt. Ciuita tis delubruin amp;nbsp;elegâtioraædificia ad Nilinpain conlbufta funt. Circuin horti patét daélyliferi. Qui ex Alcairo inœchanici quædus faciendi gra tia inatutino tempore adueniunc, fub vefperam ' doinum reuertuntur. Hàc per delertuin arena-ceuin iturad Piramides,nempeac prifcorum Æ-gypti Regum lepulchra, quo in loco Memphin olim exltitilfe alferunt. Iter licet Wagnis ac fre-quentibus puteis Nili increinento confcóiis fit permolellum, paruo tarnen negocio experti ac nJi comitisauxilio funerari potelE
AJunaUaca.
MVhallaca exigua ad Nilum ciuitas, prifcorum Ægyptiorû fæculo confiru6fa, tribus difiat à Ciuitate veteri pairm in milibus. Vifitur in ea prope Nili ripa templum ftruftm ae magnificæ,amp; varia pulchri operis ædi ficia . Daéiylis abuudatamp; ficubus quas vocanC Ægyptiis. In coke verb eoldein ferè feruant ritus, quos Alcairi dues.
Chit“
-ocr page 603-L I B E R o C T A VV s. , î8o f Chantha.
CHancha ciuitas ampla in deferti initio, quà ad Synai nionteni icur,fexco ab Al-Cairo inilian con(hu6la,piilcherrimisæ-dificiis,delubiis,(Sc collegiis reterra elEQjjicquid agn inter banc amp;nbsp;Alcairuni interiacet,crebern* mis Jaéiylorum podefiionibus exculcû elh cæ-terum à Chanchaad inontem Synai, centum dç quadraginta iniliarium intercapedine, nulla re-!ieriturbabitatio. Incolæ niediocriteropib.pol-ent;cùinenim profeébo in Syriam paratur,huç populi caterua ex Alcairo conuenit, res ad iter necelFarias coeinptura.quôd in eiusagro prêter daéiylos nil proueniar. Duæ hic vise patent publica;, quarum altéra in Arabiâ,alceraiiiSyriain ducit. Aquain nô habet bæc ciuitas,pl acer earn quæ intra canales exundante Nilo remanet: qui n difruinpantur,aqua excurrés in planiciein ex-iguos Iacuset'ficir,qu3; per certos aquæduélus in ciuitateni duens m ciliernas effunditur.
f A'/uhai/ira.
EXigua bye ad Orientem fupra Nilum tri-gebmo circiter ab Alcairo miiiari exllru-«a ciuitas,inagnain fefamæ producit co^ piain plurimis referta inolis,quib.è lefanue gra-nis oleuin exprimunt. Incolæ potiffimum agri-r culturam exercent, prêter nonnullos qui mtrea turs dant operam.
. nbsp;nbsp;nbsp;lt;nbsp;Benifuaif.
12 Enifuaif angufta ciuitas, altera Nili parte IJ quse Africain fpeftat xdificata, centum v» ginti diitac ab Alcairo palTuum milhbus.
Pla-
-ocr page 604-l DES CRÏPTIONÏS AFRICÆ
Planicieni habet lino amp;nbsp;cannabi coferendo cùm primis accominodaiu,qnod ilthic adeô prçltans colligicur, vt Tunetum vlqj Barbariæ oppidum exportctur,Hçc ciuitas vniuerfæÆgvpto linum fuppcditat;ex quo telam exilem ac iclidam cori ficiunt. Huius agnim Nilus exundationis tempore continuo arrodit amp;nbsp;imminuit,nolha præ-cipué tempertate,qua agros daftyliferos dimidia fui amplius parte auullit. Incoîæ vt plurimum variis fini operibus feipfos occupant. Vltcrius crocodili inueniunturhuinanam carnem deuo-rantei , velut in noftra animalium hidoria tra-éfabimus. i|fJ/«z»lt;r.
IN eadem Nili ripa fpeétarurMunia elegan-tiffima ciuitas, Machumetanorum fafculo,à Chafib prçfeéto pontificis Bagadedædome-ftico edito loco coflruéba. Vnis optimis omniq; fruftuum generc abundat,qui tameth Akairum deferantur,récentes tarnen propter loci didannâ peruenircnequeunt,quodhæc ciuitas. CLXXX. pa/Iuuni millibus ab Akairo fitdiiïita.Puklicr-rimis abundat ædificioi û druôuris ac delubris ; Vifuntur in ea crebræ prifeorum Ægyptiorum ruinât. Incolæ opibus valent,nam quæïtusgracia Goagarn, vfque Nigritarum Regnum profi-eifeuntur. lt;nbsp;Bl FiJum.
H Ane vetudam ciuitatem Pharaonum v-nus ad exiguum Nili alueum fublimi lo co condidit iis temporib. quibus Hebræi ^Syp^® ®xceflère,q uos Japidi bus expobendis a-lüsque feruitutibus mifere affligebat, In baefe-pultum ferunt loJeph Ifraelis dlium,atq; à Mok
-ocr page 605-LIBER OCTAVVS. 281 gicntib, deinde Hebrxis cfFo/Tum. Magnain frü-«uum amp;: oliuarum producit abundantiam,qu.« efui accommodæ, oieo exprimendo prorfus lu-bentur inucdcs.Ciuitas vrbanaeft amp;nbsp;populo fe-ferta: plunmi m ea artifices,pr*cipuè vero texto rcs agunt. ^ A^aflfLcth.
AMpliffimam hanc ö* vetuftiffimam ci-uitatem,Ægyptij condidere, aRonunii veró deftruöta Machumetanorum tem-peftaceredaiiraricüepcaeftjverümeaneutiquam quaprius magnificentia. Vilunturin eanofiro ixculo crafia; amp;nbsp;eminétes coluninx ac porticus, infculpris Ægyptia lingua verfib. luxta Nilum rudera fuut infignis cuiufdam «dificij, q.uod 0-liindelubrum fuifie conftat,é quibuscpies noii-Huiiqua aurea,argentea,^ plumbea nunulmaü cffodiunt,altera parte hieroglypliicis nocisjakpx ra prifeorum Regum effigigbus infignita. Agci; dim fit ferciliSjVehementi Splis leièu aduricur,Äi à croeodilis plurimum infellatur,cuiu8 rei oecA^ fionexiuitatc à Romanis dereliSam coniiciunt.: Incolæ porro mediocris funt foctunæ, mercacu-ram cnim in regione Nigritarum exereçnte
A / Etudam hanc ciuitaté, Ægyptij ad Nili '' y ripamducëtis.(^quiiiq.u.’.guitapifiuuip mtlibus al? Alcairo conltryxere. Admis-randam reddit eius valtitas.dc iyiciquorum ardii ficiorum amp;epitapbiorum notistfgyptiisiqfcrirt ptorum varieras, licet poeiorieX parte epafiata^ Qjio tempore Miehumetapiciuitatis do in mui vlurparuttt,plurùni4am heroes iacolebant, 00-N a bdi-
-ocr page 606-DESCRIPT. AFRIۮ
bilitate amp;nbsp;diuitiis ad nodra vfque tempora iHa-ftris. Centum fere in ea fuperlunt Chnftianoiu-y^gyptiorum familiar, tempk tria aut quatuor: extra ciuitatem vdó vnü vilitur nionaiterium,a centum amplius monachis inhabitatu, qui carne aut pifcibusnequaquam veicuntur, ledole-ribus,pane,amp; oIims.Adipe quamuis nó vtantur, cibana tarnen fatis lauta conficiunt.Âîonafleriû verb opibus pollet, exterisq; iliacker facientib. cibam amp;holpitilim triduo luppcditar,magnain alens pro holpitibus columbaium,pullorum, a-nimahumque eopiani.
^ khmift.
JChminvetuftilliiriam totius Ægypti ciuitatem, Ichmin fifius Mifraim, qui à Chus ülio Hen örtü duxic, ad Nilum qua parte Adam irrigat, trccentisad Orienté ab A kano palFuum mihbuS condidit. Hanc Machumeranicum pri-«nüm Ægypti dominium vfurpailènt, propter caufas in Jultoria relatas adeó deuartarut,vtprêter fundamenta ac rudera nihil in ca reliquerint: nam columnis’amp; præftantiorib.lapidibus ad alteram Nihpaite^fporraris, Munham/vcftatim diccmus,cx eius relrquüs ædificarunt,
■ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;“t( Afun/la. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.
MVnüam itaquéäb altera NiH parte con didic euiufdani Pomiheis Prxfcéias, return nulla nee venuftacé nee elegant tia, hamvici omriés angulti funt. Æ/fate verb tan turn pulueris excitar folum, vt per earn aitt* bulare non liceat, Frumento abundat^fpecorc. Huius dQaüntàài-pofüdebiLt PïHiçéps qüidam r K nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;' Afri
-ocr page 607-LIBER OCTAVVS. 281
Africanus ex Barbaris gentibus, cui nomen fuie Haoara, cuius anteccHores Haoaræ principatum obtinuemne. Quam ciuitatemconl'ecutü ferunc ratione üngulans beneficij/juO feruum Dalina-tam Aleairi eonJitorem aftecilTeCUion polfum tamé adduci vc principarum eredam penes earn familiam tam longo temporis fpacio remanfilfe. Solimanus vero nonus Turcarü Imperator, no-Hra memoria ei hunc principatum eripuic.
Georgu.
f Eorgia ampliftimum olim fuit ac opu-V T lentiflimum Chriftianorum monalte-rium, D. Georgij appeUatione celebre, fexto à Munlia miliario diflitum.Monachi inha bitabant amplius ducenti, qui innumeros agros amp;nbsp;pafcua pol lt;identes,extcris panter cibum prç-bebant, amp;nbsp;quod è redditibus illis fupererat, ad Aleairi Patriarebä tranfmitcebant,qui inter pau peres Chriftianos hæc dillnbui procurabat; verum anno abhine circicer centefimo, peftifera quidam lues Ægyptû inuafit, ciusq; monafterij monachos omnes extinxit. Quamobrem Mum fia: Princeps monaftcrium perpetuo muro cin-xitjdomosq; fabricari inllituit,quas diuerfi gene ris tuin artifices,turn mercatores inhabitarunt,. Ipfe quoque pulcherrimorum hortorum colli-culisquibufdam adiacétium amœnitate tracfu3gt; eó habitaturus pcrrexitrverümPatriarchalaco-bitarum apudSultanum quenmomam faciente, Sultanus aliud monaftcrium èo loco conftrui iuf fit, quo olim Ciuitas vetus ædificata fuerat,tan-tuinque peufioms illiaflignauit, qua facillimè
N n ij tri
-ocr page 608-description IS AFRICA triginta poflet alere monachos.
ç Chian.
Hian exiguam ad Nilum ciuitatcm Ma-» cbumetani ohm condidere, quam rama nulius corum inhabitat, fed Chriftiani lacobitx, qui vel agricuhuram exercent,vel pul-lorum, anlcrum, amp;nbsp;columbarum nuthtioni in-tenti funt. Superfunt in ea pleraque monahcria Chriilianorum,qui exteris panter mini (bât ali-moniam. ExMachumetams vet o pratter præfe-étum,eiusqj famiham,nullum in ea repente e/h Hf Barbanda.
B Arbandam prii'ei Ægyptij fupra Nilum quadringenciscirciterab Alcairo pafi'uuin milibus exftruxerunt.H«c à Romanis va-Hata pratter ruinas nihil exhibet,quæ potiffimû Afnaperlat^efuntjde quanobis fermo entpau-Jà inferius. Inter ruinas plurima repente licet auri argentique numifmata, multa item Sma-ragdt fragmina,
Hf Chana, GHana vctufta ciuitas ad Nili ripam ex aduerfo Barbandæ ab Ægyptiis condita, mœnibus quidem cinéla elf, fed e crudo lapide conftruétis. Incolx vilis conditionis hommes agriculcurac vacat; ciuitas autem frunien-to abundat. Huc merces conuehuntur, quæ Alcairo Mecam aduerfo Nilo ferütur ;à mari enim Rubro per defertum centum amp;nbsp;viginti laltem pafluum milibus diftat,qualocorum intercape-«ine nihil prorfus aquæ reperire heet. In maris autem Rubri hetote ad ChoKirportum/requen na
-ocr page 609-LIBER OCTAVVS. 18^ tia flint tugiina in quibus exonerantur merces: portus vero domunculæ ftoreis Gonteéï« fünf. E regione Chollirab Afi« parte finis ell lambuli mans Rubri portiis,ad quern viaton bus Medina fepukhro Machumetis hobilem iterfacictibus, conucnire oportet. Chana porrô frumentû fup-peditat Medina ac Mec«,quibus in locis maxi-mam perpetuô patiuntur inopiam.
ASnam antiquitus Senam vôcitarût: quae nominis immutatio ab Arabibus dima-nauit, quorû idiomate Sena rem fœdam ac turpem fignifieat. Afnam igitur appeHarunt, hoc ell, pul th ram amp;nbsp;elegantem,quod fitu pera-niœno iuRta Nilum ab Africæ parte condruóU fit; qua: tametfi à Romanis propemodû vartata exftiterit, Machumetanorum tarnen fæculo ica reftaurata e(l,vt eius incola: tam frumenti amp;nbsp;pe coris, quàm nummorum ditiffimi euaferint. In Regno fiquidc Nubiæ partira aduerfo Nilo,partira perdeferta raercaturara exercent. In huius ciuitatis ambitu,maxima vifuntur ædific!a,ope-risque admirandi fepulturæ,cum epitaphiis tara Ægyptiisnotisq Latinischarafterib.infculptis.
«g Äßan, A Suan amplam,vetuftam, populoque re-* fertam ciuitatem,Ægyptij ad Nilum o-étuagefimo circiter ab Afna miliario 0-rientem verfus condidcre.SoIum habet fruméto cumprimis aCcommodum. Ciues mercimoniis exercendis deditilfimos facit Nubiæ Regni pro-pinquitaS, in cuius confinio hæc fita eli ciuitas, i nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;N n üj vitra
-ocr page 610-DESCRI PTION IS AFRICA
vitra quam Nilus in exiguos lacus per fubie^as planicics diffufus innauigabilis fertur.Eft qiioq; deferto cofinis,quo ad Suachin Rubri mans pór-tum itur, amp;nbsp;in Itmicibus Æthiopia: lira: in qua tempore xftiuo immenfo Solis æRu torrent in-colæ,fufci potiffimum colons,Nubiis hominib. amp;nbsp;Æthiopibus commixti. Pinrimas bic fpefta-v re liceat prifeorum Ægyptiorum Hruduras, al-tinimasitem turres, quas patrio nomine Barba vocitant. Vltcrius nulla nec ciuitas, nee memo-ratu digna repcritur habitatio,praeter exiguos a-liquotKominum fufeorum vicos,quorum idio-maArabico,Ægyptio,acÆtbiopicopermixtuni elb Hi Bugis gentibus fubditi,in campis ætatem degunt more Arabum, Sultani iugo liberi, apud quos cius finitur dominiu. Hæ luntpræcipuat vrbes ad magnum Nili alueum fitæ, quaru non-nullas vidi,nónullas ingreflus fum,retiquas prj-terij ; de quibus mihi femper ab incolis,amp; à nau tis qui me Alcairo adufq; Afuan cóuexêre,fada exftitit certa narratio, quibufeum Chanam re-nerfus, per defertum ad mare Rubrum perueni, quod ad lambuh amp;nbsp;Ziddem Arabiae defertac por# tus traieci, de quibus cùm ad Aliam fpedenr,ne extra Africain noftram digrediar,Ioqui fuperfe-deo: fi Numine tamé afpirante vita milii largior obtigerit, Afiæ regiones à me perluftratas defcri pturus fum, velut Arabiam Defertam,Fœlicem, ac Petream, Ægyptum Afiaticam, Babyloniam, Perfix,Armeniæ,ac Tartariæ partc,quas in «täte iuuenili'amp; vidi amp;nbsp;percurri.Tum vitimam quoq» Bieam àFelTa Conllaatinopolimprofedionein,
-ocr page 611-LIBERGCTAWS. 284. hinc in Ægyptuin,arque inde in Itaîiam, in qua plurimas confpexi Inlulas: quas omnes measpe regrinationes ab Europa fauente Domino in pa triam reuerfus particularité!- defcribam: operis initio piseftantiorcs Europæ amp;nbsp;Afiae à me luiha tas regiones collocans,quas Africa hæc mea fub-fequetur,vt ftudiofos qui rerum cognitionc ob* k6lantur,meis peregrinatiombus adiuuem.
5^ Ioannis Leonis Africani
defcriptionum Africa*,rerum^ in ca inemorabilium,
LIBER NONVS.
E^ In ^uo de brgeipu^ Africa fluminibM, anitnaUbus^ac frnticibus agitur.
lt;5 Tenfifl flumen.
Enfill Huuius, vt à Barbaria occi-*^“^ Africa Regione fumamus exor dium,ex Atlantis montibus qua Ha i»^’'*'inimeç ciuitati funt proximo,hoc eft in Marocci territorio verfus O-rientem exoritur, amp;nbsp;in Septentrionem perpla-nicies diffufus in Azafi Duccalæ Regionis vico plurimis fluminibus auftiorfein Oceanum ef-Fundit. In liunc Sifelmel amp;nbsp;Niffis magna flumi-na confluunc,quoru alterum è Hanteta Marocci colle fcaturit:altcrum Atlante propeMaroccum exortum,per planicicm circum Maroccum fer-tur. Tenfift autem licet profundum fit flumen, plerifque tarnen in locis vado tranfmeari poteft, Nn iiq quan-
-ocr page 612-DE SCRIPTIONIS AFRICA quanuis aqua Itapedes luperet ; at qui pedes eft, nudus oportet traijeiat. luXta Maroccum pons cernitur à Rege Manfore coftrudus, amp;nbsp;quinde-cim fomicibus diltinódus ; qui inter elegantiora totius Afriex xdificia recenfetur.Tres porro arcus ab Abu Dubus vltimo Marocci Rege ac Pon r ficeiquo tranfitum (acobo primo Marinæ Virpis Regi impediret,difrupti lunt; cuius tarne co natus manes fmfl'e temporû (uccelTus oRendit.
ij Jefitthin.
Efeulun duo eiufdem nominis flumina, 9 ex monte G ugigidemo featuriunt ternis • quot;nbsp;ab inuicem palfuum mi!ibus,amp; Hafeoræ trapus planiciem irrigantes,in Lebich amnem le exonérant. Hæc fluminaexeodem monte,vt dixi^originern ducunt: quorum altcrum fingu-Jari numéro Tefeut, vrrumque veto plurali Te-ieuhin appellitant.
Guadel/}abit,hoc eß feruerum fluuiui. NAfcitur ex Atlante,inter excelfos ac ge-lidos montes,amp; per anguftas ac feabro-fas valles dclabens Hafeoræ ac Tedletis confinia præterfluit, deinde in planiciem verfus Septentrionem extenfus, in Ommirabih flume collabitur . Mediocris eft magnitudinis verno præfertim tempore,eum nines liquefieri folent.
^ Ommirabih. OMmirabih fluuius maximus,ex Atlante inter altiflimos montes quaTedles pro-uincia FeRano Regno confinis eR,fcatu-riens, per certas planicies Adachfun dictas Huit, dimde in anguftas valles coartatus, pontem ele-gan
-ocr page 613-L I B E R N o N V s, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;j8|
gantiffimae ftrufturç ab Ibulhafen quarto Mari-nornin ftirpis Regc tabricatum alluit: hinc Meridiem vcrlus planicics irrigaqquæ Regionibuà Duccalic ac Tcmefnæ interiacenc,donee ad Azamuri mœnia in Oceanum fe exoneret.Hyberno ac verno tempore tranfuadari non potefl,verùm adiaccntium locorum incolç,merccs ac viatore» quibufdam ceu raftris,vtribus ad vtranq; ripam luperimpofitis traijciunc. SiibMaij finern, ma-gnam copiam pifcium quos itab lafcbas voeât, in eo pilcantur, quibus Azamuro fatiata,naues p urimas fahtis pifcibus onuftas in Lufitaniain abducunt. ^Buragragui. N~ Afcitur Buragragus ex vno montinm ab Atlante procedentiû. Pluriinas turn valles, turn fyluas præterfluit, exinde certis è collibus prodics, in quandam planiciem extenditur, atque ad oppida Salam amp;nbsp;Rabatum. Feflani Regni terminos fe in Oceanum exonérât. Hæ porrô ciuitates alium portuin non ha-bent,praeccrqua in cius fluminis faucibus,eumq; ingrelfu adeo difficilem,, vt ndi loei qualitatcm optime fitedoftus nauta,facile in arena naufra-gium paflurus fit ; quod vtriufq; oppidi eft valium amp;nbsp;munitio aduerfus clafles Chriftianorum.
I) At fluuius ex Atlante fcaturiés, in Septen |j trionem per fyluas amp;nbsp;montes extenditur, turn certis collibus egrediés,in planiciem Azgaris prouinciæ fe difpergit,atque nine in pa ludes, lacus amp;nbsp;valles aquaticas définit, in quibus anguillas innumeras,amp; maximas quas voeât laf-clias
-ocr page 614-DE S CRIPTIONI S AERTCÆ
chas pifcantur. Accolç pccuariam excrcehtes ex nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;' pecore amp;nbsp;pifeatione viétum quærunt,atque ex magna lattis, piieis, ac butyri,quibus vefeuntur copia, inorphæae morbo plurimû funt obnoxij. Peipctuo hic fliiuius vadari poteft,pr«terquain dum imbrium frequentia amp;nbsp;liquefaéù niue tut gidior grandeicit.
Hi Subu.
SVbu fluuius in Selilgo monte Chenz pro-uinciæ Regni Feflani exoritur. Scaturic ex maximo fonce in horrida fylua,plurin)osqj montes amp;nbsp;colles præcerHuit:hinc in planum ex-tedfus,fexà Feda miliaribus planiciem irrigans Habat amp;nbsp;Azgar Regiones dilberminat, tandem iuxta Mahinoram locum Salæ propinquum in Oceanum prouoluitur. In hnne plurimi Hunij fe exonérant, inter quos Guarga amp;nbsp;Ador ex Gu meræ montibus origine ducunt,reliqui ex mon tibus qui in Tezæ funt principatu,proucniunt. Licet aquofus fit,multis tarnen in locis vadari fe permittit,verùm Hyeme ac Vere tranfmitti nô poteft nid periculolis quibufdam lintribus.Qui nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i
porto Fedanam vtbem fluuius præterfluit,hunc ’ pariter ingreditur, patrio vocabul© Margaritarû flumen appcllatum. Subu autem pifeium inaxi mam præbet copiam,præfertim Iafcharum,quæ ifthic viliffimæ funt. Quâ in Oceanii fefe exonérât lato fimul ac profundo oftio diflfufus, ma gnas etiam naues admittit, vt à Lufitanis amp;nbsp;Hi-^anis comprobatum elf: podet quoq; nauigari j fi accolarum infeitia id perciperet,quin fi Feda-ni mercatores grana quæ per Azgaram Regioné
VC-
-ocr page 615-LIBER N O N V S.
2S(S
vchunt,nauigio deferenda curarent, Feflse dimi-dio minons vænirenc.
Luccus.
LVecus ex Giiineræ montibus origine dû-cens ad Occidentem per planicics Habatç amp;nbsp;Azgaræ Regionum diffunditur, deinde Cafarum El cabirum præterfluenspuxta Harai-dem Azgarcæ ciuitatem ad Habatæ confinia in Occanû labitur: in cuius oftio cil ciuitatis por-tus ingreflu difficillimus.
i^Mulullus, MVlullus flumen ex Atlante inter limites Tezæ ac Dubdu featuriens, per plani-cies Terreftam amp;nbsp;Tafrarâ afperas ac fte riles fluit, deinde in Muluam fluuium fc exone-rat. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;t/,MHlua.
MVlua infignis fluuius , fontes habet in Atlante,in Regione Chcuz,vigintiquin que plus minus à Gerfcluin oppido paf fuum millbus,amp; afperas fterilesque planicies ir-rigans, per medium deferti Angad amp;nbsp;Gated 1a-bitur,dein Beni leznatem mótis radices alluens, in marc Mediterraneum non procul ab oppido Chafafa fefe effundit. Hie fluuius aeftiuo tempore femper tranfuadatur, in cuius ollio felc-âifâmi capiuntur pifees.
' X A fluuius in Atlante exortui, per cer-tarn planicicm in deferto Angad ad Fef-fae amp;nbsp;Telenfm Regnorum limites difFun ditur;que licet niaxime profundum, nunquam tarnen turgidum vidi. Pifcibus abundat, verùin
ac-
-ocr page 616-. DESCRI PTION IS AFRICÆ
«ccolæ pifcandi apparatu deftituti,iis infidian non podunt, aquis lucidis exillcntibus usque pilcationi incomniodis.
lt; Tcfiie.
r Efne ainnicu!us m montihus ad limites i Numidise cxortus per defertum Angud Septentrionem verlus perpetuo curfu in Occanum quindeciin à Telenlino pafluum mi* libus fertur, neque in eo quicquam prater exi* guos pifciculos inuenitur.
^ Mmii.
Mina fluuius medtocris, ex vicinis Teg* dent montibus labens, Bath« ciuitatiS campos irngat,inde ad Sepcentrionem in Oceanum prouoluitur.
iO Elef magnus fluuius ex Guanferis monti-bus origmem ducens,perincultasplanicies ad conhnia Regnortim Tenez ac Telen fin labitur, atque liinc Mezagranum à Aluftugani difterminans,mare Mediterraneum ingreditur, in cuius faucibus felefti omnis generis pifces capiuutur.
^Seffaia.
O Effaia amniculus ex Atlante proueniensac Metegia planieiem Algeriç vicinam alluens iuxta vetuftum oppidum Temendefuft in mare Mediterraneum fluit,.
^Flamen quod Adagnum dicitur.
Afcitur ex montinus prouinciam Zab attingentibus, amp;nbsp;per montium pr«ci-picia defcendens, tertio à Bugia miliari in
f
-ocr page 617-LIBER N O N V S.
287
in Oceanum fertar. Non cxiindat præterquam imbrium ac niuium tempore ; neq; folcnt m eo pifcari Bugienfes,mari licet proximi.
If Sufmare.
NAfcitur in montibus Auras monté con tingentibus,amp; per Henles capos labens in territorio ConHantmæ ciuitatis egre ditur, cuius ripam alluens, fluuiolum exiguum^ in Ie recipit, deinde Septentrionem verfus, per colles de mótes fertur in Oceanum,vbi rus ClioI lo oppidi à rure Gegel caHri déterminât. ^ladog.
IAdog fluuiolus,ex montibus Conftantinas proximis lcacorit,amp; per eoldem montes O-. rientem verfus prolabens,iuxta Hipponam in Oceanum cHunditur.
ef GnadilbarSmr.
IN montibus oritur,agrum Vrbs ciuitatis at-tingentibus, amp;nbsp;per colles!amp; montes labens* adeo flexuofe fertur,vt üs qui Hippona Tn netum icer faciunt, amplius vigebes traijcien-dus bt, abfque vllo pontium aut lintrium ad* miniculo. Tandem in Oceania Icfe luxtadeler* turn Tabrac« portuin, quindccim circiter à Be-ge ciuitate pafluum milibus exonérât, iK Megerada.
Mf-gerada fluuius maximusin montibus Tebefl'æ ciuitati vicinis,ad eófinia pro-uinciæ Zeb oritur, ac Septentri one verfus perpetuo fertur curfu,donec ad Garil Meleh locum à Tuneto quadraginta palfuum milibus diftantem in Oceania fe exoneret.Imbrium tem porc
-ocr page 618-DESCRIPTION! s AFRICA
pore adeo excrefcit, vt viatoribus nonnunquam biduo aut triduo ad eius ripam donee deereuent exfpeftandum fit, quod nee eynibaiu,nee pon-tium vfum habcant, præcipuè fexto à Tuneto miliari. Perfpice quantum amp;nbsp;animi amp;nbsp;ingcnij vigorc ab antiquis Afris degenerarinr noftn,qui toties populo Romano tremoreni amp;nbsp;pauorein incuflerunt., t^Capis.
IN Meridionali quodam deferto exoritur,ae per eertas planieies arenaeeas ourrens, luxta eiufdem nominis oppidum in Oceanum 1a-bitur. Aquam habet fallamadeoque ealidam,vt qui ex ea potare voluerit, hone Ipacio donee te-pefeat fit abftinendu. Hæefunt infignioraBar-bariae flumina, quare hine,ad Numidiæ defcri-ptioncm properandum eft/ ~
(CF FLVMINA NVMIDIÆ.
«i Sw.
SVs magnum'flumen ex Atlantis montibus qui Hehaa Sus terminant,featurit: amp;nbsp;Meridiem verfus inter cofdem montes labitur in prædiftæ Regionis eampos prodiens, deinde in Oceidencem efFulus,ad Gurtueflen locum O-ceano proximum feexonerat.Hyeme exundans plurimum agri cuertit, æftate alioquin cxiguus, lt;nbsp;Dara.
DAra ad confinia Hafcorç in Atlante exor tus, in Meridiem flues Dara prouinciam aliuit;hinc per defertum labens in certos campos amp;nbsp;prata difpergitur, in qui bus propter licrbx copiam Arabes mos camclos pabulantur. Æftate adeo exiccatur, vt neque caiceos in eius
tran-
-ocr page 619-L IB ER N O N V S.
288
tranfitu madefacias: hyeme autcm ita excrefcit, vC nee lintribus traijci poilic ; feruente vero Solls jelbujCius aqua guttu amaia ett.
2 Is in Atlantis n/ontibus à Zanaga populo habicatis na(cicur,ac per montes pluri mos in Meridiem labens,Gerfeluin ciui-tatem prxterfluit, deinde rura Cheneg» Metga-ræ amp;nbsp;Rctel)« irngans,territorium Segelmellæ ci uitatis ingreditur,cuius quoque polielüones al-luit : hinc in defertum iuxta Su^ahila call rum profluit,atq; exinde lacum in medio arena: for mat omni habiratione vacuum,que tarnen ob-ire l'oient Arabes venatores , quod hoc in loco maximam prædam agant.
Gir.
GIR flumen in Athlante pariter exortum perdeferta aliquot Meridiem vei l us la-. bitur, amp;nbsp;Benigumi populos irrigans, in medio deferti lacum panter efficit.
In principio nottri opens, cum de Nigro flu-mine in Africae diuifione mentionem habueri-mus,fuperfluum erit hie repetere: quare ad NiU defcriptionem tranfeamus.
^Nilus.
Mirabilis eft profeft 0 N ili curfus,ftupen . dis animalinus ac monftris refertus,cu-;. iufmodi hunt equi amp;nbsp;boucs marini, cro codili,atque id genus alia: crudeles feræ, vt infe-rius recenfebimus,quæ nec Romanofu nee Aigy pitiorum fæculo tam noxiæ crant vt hac tempe-Rate; verùin détériorés effeft« funt,ex quo Ma-chu-
-ocr page 620-DES CRTPTIONIS AFRICA
chumetani Ægvptuin occuparunc.ScribitMef-hudius m opufculo reruin inemorabiiium fui temporis,inuétam elle Humethi Tbanlonis fiiij fæculo, quiGifaris Mutanichil Bagadcdæ Pon-tificis in Ægypto Suppræfeélus Anno Hegira CCLXX. exltitit, plumbeam (latuam magnitu diniscrocodili,in ruderibus delubri Ægyptiaeî, notis hieroglyphicis in(ïgnitam,certisque con-ftellatiombus aduerfus crocodilum obnoxiam, quam cum Suppræfeftus difrumpi iuffiflèt,cro codilos hominib, infidian cœpiflc. Verùm qua ratione crocodiles ab Alcairo ad mare vfq; Medi terraneum non eße perinde noxios eueniat,pe-nitus ignoro: cum ij qui aduerlb flumine tèiun tur, plurimos homines occidant ac deuorent. Sed vt ad Nilum reuercamur, quadraginta dieb. vt diximus,crefcic, hoceft,addccimumfcptimü menfis lunij ; ac tocidem decrefcit. Nam in fu-periori Æthiopia cum in Alaij initio dcnf flime pluat,aquç curfus perintegrum Maium amp;nbsp;lunij Sartem priufquam Ægyptum perueniat, retar-atur. De origine vero huius nuuij varia: finie Opiniones, omnesq; incertse. Nonnulii in Lunæ montibus ortum ducere affirmant,alij ex incul-tis planicieb.ad radices pra-diétorum montium, ex plurimis fontibus magno interuallo ab inui-cem diffiris fcaturire. Cæteruni priores affirmât Nilum maximo impetu ex montibus præcipî^ tem in fubterrancos meatus ferri,eosque fontes efficere, Vtraqueharuopinionum falfaeft;neq; enim quifquam vidit vnde Nilus traliat origine. Mercatores Æthiopes, qui in Dancala oppida n«-
-ocr page 621-LI B E R N 0 N V S. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;289
negotiantur,a/îerunt Nilum Meridiem verfus in maximum lacum itaditiendi,vcquàeurfum fe-rat,dinofci nequeat:arque lune in plunmos ramos lecari, qui per diuerlos alueos uifcurrentes, ad Occidenré amp;nbsp;Orientem extenJuntur, amp;nbsp;via-tores ne varies flexus pol'fmt circumire, impe-diunc. Affirmant quoque multi Æthiopes pla-nicies pariter vt Arabes incoientes, eorum pic-rofque nonnunquam camelos quo tempore in Venerem feruntur anuflos,Meridiem verfus cir-eiter mille pafTuum milib. quæliiirc,perpcruoq; eodemmodo Nilum vidi(re,hocell,mfrequétcs lacus ramosq; difperium, atq; plurimos montes defertos ac Iteriles inueniiïe, in quibus Mesbu-dius reperiri fmaragdos ait: quod mihi verih-milius habetur,quam de fylueltrib. hominibus, eodem telle, vclutcapreolis oberrantibus,atquc in deferto herbis more ferarum vefcentib.Qiiod fi omnia rcfcrrem,quæ noftri Hillorici fabulolè de Nilo diclarunt, Leêlori tædium incuterem.
a^DE ANIMALIBVS.
DE animalibus traftatu rus,lingularum hit lloriam quç in Africa habetur me recent fiturum non polliceor,fed eorum fakein quæ vel non fert Europa, vel ab iifdem vlla ra-tione differunt: ex ordine dofcripturus tarn ter-reftria quam aquatica amp;nbsp;vo!acilia,multa à Plinio raræ doélrinæ viro tradita prætermill'urus,tam-etfi in minutulis Africæ rcbus,Authorû qui ante eum fcriplere vitio, nonnihil errauerit: verùta exiguus næuus omnem pulchritudiné elegantis ac venulh corporis tollere non potell.
0 o
-ocr page 622-descript. AFRICÆ ^ Elefhai.
ELeplias animal docile ac fyluaticum, magna copia in fyluis Nigntaium regionis inuenitur. Soient magno numero confer-tim incedere,amp;fi quenquain obuium habuciint, vel deuitant, vel illi cedunt: at li quenquam injuria afficere velitjprobofcide fublatum in terra deiicit, pedibus deculcans donee mortuum reli-quent. Tarnet li animal lit ingés ac ferox,inagno tarnen numero à venaronbusÆthiopis m hunc feré modu capiuntur.Hi in denlis lyluis vbi ani-malia quielccre norüt,inter multas arbores Icptü frequentium ac robuftaru frondium conficiiint, paruin incerualli ab altera parte vacuum relin-quentes, cui portam qua; tune leuari potell in piano inftarrallri diftenfam affigunt, paruoque negotiopaflum occludunt. Elephas itaque lub frondib. quietem capturus, feptum ingreditur, quem attraélo fune condriftum,venatores ex ar boribus defcendentes lagittis confodiunt, den-tesé]ue extrahunt ac vendunt. Cæterum li ele-phantem feptum cuadere contingat, quotquot jeperit homines,interficit. Alio modo in Athio pia fuperiori amp;nbsp;India elephantibus inlidiantur, quem,ne leélori tædium ingeranijprætermitto.
^ Girtiffa.
ANimal ed adeó fyluaticum,vtraró videri polïit,nam inter fyluas ac defcrta,vbi a-ha non funt animalia,fe recondit, atque homines videns in fugani fertur,tarnetd non fit multæ velocitatis. Capite camel urn refert, auri-bus bouem,pedibus ;neq; à venatoribds vil a
-ocr page 623-L I B E R N O N V S. 290 Tlla-capiuntur,præcerg parua ac recens nata.
Camelus. -
C' Amelus animal blandum ac domefticum j maxima copia in Africa inuenitur, præ, ’ lertim m defertis Libyæ, Numidiæ, lt;gt;nbsp;Barbariæ, ex quibus Arabes luas dmitias ac pol-felfiones ælhmant: amp;nbsp;iiquando dediuitiis Pria cipisautnobilis cuiufquam fermo fiat,poffiderc aiunt totcainelorum,non aureorum milia. Qui porrô camelos poffident Arabes,heriliter viuunc ac libéré, vtpote cû quibus in defertis agere pof-fint, ad quæ propter ariditatem nec Reges ncc Principes pernenire valent. Huius generis ani-malia in omnib. orbis partibus vifuntur,nempc in Afia,Africa,amp; Europa. lis in Afia vtuntur Tartar!, Cordl, Dalemij, amp;nbsp;Turcoman!. In Europa Turcici Principcs,clitellis ac farcinis deferendis, quemadmodum amp;nbsp;in Africa vniuerli Arabesjtü qui deferta Libyç inhabitant, Regesq; omnés ca-melis annona amp;nbsp;impedimenta vehenda curant: verùm Africi cameli Afiaticos excellât,inædiam enim quadraginta vel quinquaginta diebus per-ferentes, pabulum fcrotino tempore non attin-gunt,venim exonerati in proximis campis hernam, veprctes,vel arborum frondes pabulantur, quod Ahatici praeftare non valent, quos profe-étionem quandam aufpicaturos,obefos amp;nbsp;fagi-natos effe conuemt. Experientia comprobatum eft, camelos onuftos iter quinquaginta dierum abfqiie pabulo confecirte, quibus primo gibbi^ deinde abdominis, poftremo coxæ obefitate at» ttita, vix centum hbiis geftandis funt aecórnodi, Oo q Alia»
-ocr page 624-DESCRIPTIONIS AERICÆ
Afiaticis vero camelis mercatores pabulum por-nguiit,amp; fingulis fingulum pabulo onultum cir cuinducunt, turmatim onulti cuntes amp;nbsp;redeun-tes: qua ratione amp;nbsp;pingues conleruant, amp;nbsp;qux-ftum conduphcant.Verùm Africani mercatores inÆthiopiam nundmarum gratiaproficifcêtes, de reditu,quod vacuireuercantur,neque res ma-gni pondens irthinc reportent,parum lbliciti,vC camelos macilentosdorliéjue vulneribus faucios in Æthiopiam perduxerunt,vili precio deferto-rum incolis fagmados diuendunc. At qui in Bar bariam velNumidiamrcuertuntur, pauciflimis egent camelis: vtpote quibusad equitationem, annonam, aurum, resque ialtein leuiores perfe-rendas vtantur. Camclorum tres funt Ipecies, quarumprimi Hugiun nuncupati,cralfi (unr,ac proceræ Iraturæ, clitellis^ne gerendis aptißimi, verurn ante quadrienniuin inutiles: quo exaélo, jncdiocris quifq; camelus mille libras Icalici pon derisgeftat. Cùm farcinis oneratur, genibus amp;nbsp;collo virgulaiélus in folum recubans,dum pondus fufficiens agnofcit, feipfum erigit. Soient porrô Africani caftrare quos oneribus geiUndis feruare cupiunt, decern rœminis mafculum vni-cum mifcentes. Alterum camelorumgenus(Be-chetos vocant) duos habet gibbos, oneribus ge-ftandis amp;nbsp;equitation! panter accommodos: cu-iufmodi Afialaltem producit. Tertium genus, patria lingua Ragnahil diftum, gracilibus, exi-guxque fraturx camelis confiât, qui farcinis ge-gt; rendis inferiores, reliquos tanta fui pernicitate ▼ fuperan^ vt diei vmus Ipacio amplius centum paf-
-ocr page 625-LIBERNONVS. nbsp;nbsp;nbsp;2{M
paflïium inihaconficiantjiter-modiGO vistico ad dies ofto vel decé per deferca perpétuantes, qui-bus nobiliores Numidise Arabes amp;nbsp;Afri Libyci vti loient. CùniRexTonibuti magna ceieritate alicuius momenti negotium Nurntdis mercato* ribus indicare cupit, nuntius camelo iiliufmodi inlïdens,'rombuto Daram vel Segelmcflam nó-gentis pafluum milib. diHitam,OCTi’dui ad fum-mum Ipacio procurrit; verum ea negotia obe-untes, viros itinens perdeferta expertos elfe có-uenit,qui infra quingetos aureos in lingulas pro feéliones non exigent.Sub Ve«s initium in Ve-nerem propend, nó modo fe mutuo offendunt, verum homines à quibus iniuria ohm aftefti fu-«rejeuiorum etiam léiuum reminifccntes,capi-taliter infeftantur: amp;nbsp;li quenquam dentibus ar-tipere poflint,in aërem erigunt,ac humi deiefta pedibus proculcant, atque in hoc furore diebus ouadraginta permanent. Famis patientes, adeo litim tolerant, vt potu abfque incommodo die-ƒ bus quindecim abftmere poffint: nociturus alio» ƒ quin li camelarius triduo abfoluto aqua illis pot rigat, quód lingulis quinis aut nouenis diebuS conlueto more potentur,vel vrgente neçeflitatc quindenis. Sunt amp;nbsp;cameli natura benigni,amp; hu mano fenfui aliquatenus participant: na dquau do inter Æthiopiam lt;lt;r Barbariam diei iter fo-lito diutius protrahatur,camelos defatigatos fla-j gris incedere non vrgeant, verùm certas cantile-„ nbsp;nbsp;nbsp;nas occinunt,quarü luauitate demulli,irer tanta
vclocitate profequütur,vt nee illoscurfu infequi valeant. Yidi ego in Alcairo camelum ad fonum
Oo üj tyiu
-ocr page 626-D E s CRIPTI o NTS AFRICÆ pani fakare, qua artem à magiftro edoclus panels referre liber. Camelus feligitur iuiienculus, quem per horæ dimidium in loco inftar hypo-caufti præparato, cuius pauimentum igne cale-fattum fit, conllituunc: turn pulfance'quodam foris tympano,camelus nó foni,fed ignis gracia, quo pcdibus offenditur, tuin crus vnum, tuin alcerum modo (altatorum erigit, cui exercitio per annum vel menfes decem affuetus, in publicum deduiSfus, audito tympano, temporis quo calorein fub pedibus fentiit reminifcens,confe-ftim faltat, ac fupra idem pauimentüconfiftcre exiftimans fe in pedes erigit, amp;nbsp;fakare videtur: atque ex vfu natura formans, perpetuó hoc ob-feruat. Alia pleraq; de hoe animale narrare pof-fem, qux breuitatis gratia omitto.
Hf Etjuu^s Barbaricut. EQuis Barbaricis hæc appellatio per Ita-liam totamque Europam indita ek,quód / ex Barbaria proueniant, fintq; cuiufdain equorum generis,qui in iis regionibus generan-tur: vcriim qui earn opinionem fuftinent,fallun tur; equi enim Barbarici ab aliis nullatenus dif-femnt ; fed equi tam pernices amp;nbsp;agiles,Arabico idiomate per Ægyptû,Syriam, Afiam, Arabiam « Defcrtam,ac Felicem,dicuntur equi Arabici: ai-untq; Hikorici hoe genus equorü fylueftrium, per Arabiç deferta oberrantium,ab Ifmaelis tem porc ab Arabibus perdomitû, tanto numero ac-crcuific,vt Africam ferè totam oppleuerint:quac , opinio vera dinofcitur,quum amp;nbsp;noftro fæculo perplurimi fylueftres equi in Afriese, amp;nbsp;Arabia:
dc-
-ocr page 627-LIBER NONVS.
lÿl
defertis reperiantur. Quin amp;nbsp;iplè pulliim equi-numin defertoNumidiç pili albi,cri.('pisque fu-pra colium crinibus vidi.Potinimum de eorum bonitate expeiimentu capiunc,duin curfu LanC feram vel Stfutbium conlequi valent;qiio fi fu-fgt;criores eualerint,mille aureis vel centum came is seftimant. Pauciflimos vero Barbana produ-cit,fed qui deferta incolunt Arabes, populiq; Li-byci cùin plurimosenutriant,non tarnen ad iter vel militiam led venation ibus airuefaciunt,nec alium prætercamelorum lac, noâu amp;nbsp;interdiu binis vicibus cibum pra;bét,lt;.juo agiles amp;nbsp;elegaii tes,amp; potiffimè macilentos conferuanr,amp;grami nis tempore berbam pafcerc lïnunt: verum non inequitant. At quos alunt Barbariæ principes, non l'une eiufdem vclocitatis, fed quod pabulo cibentur, elegantiores amp;nbsp;corpulentiores,quibus vrgéte pcriciilo, cùm hoftium furorem euadcre coquot;nuenit,vtuntur. vEijnns Syluaticuf. HAbetur inter feras equus fyluaticus, qui
raro fe confpiciendum præbet. Ab Ara-bibus defertum incolentibus capitur amp;nbsp;coiTicdicur,aficrentes iftiufmodi carnem co prç-ftantioris ede faporis,quó magis iuuencula elt: verum rarà equis vel canibus cóprebendi po te ft. In aquis vbi animal verfatur,ccrtos neftunt 1a-queos, quibus arena obduétis pede fuper impo-fito innexus capituramp; occiditur. i '
lt; Laut fine Dant.
| Ant Gmilitudine bouem refert, minor ta-| j men cruribus amp;nbsp;cornibus elegantius ..Cö-lorem albü gerit, vnguibus nigerrimis, tan Oo iiij «q»
-ocr page 628-nESCRIPTIONIS AFRICÆ
tœq; velocitatis, l't à reliquis animalibus prætef quam ab equo (vt Jiximus) Barbarico fuperari queac. Facilius dilate capitur,quód arciix ædu cnrlus veiocitate vngues dimoucantur, quo dolore affeclus curfum remictic, qùemadmodum cerui iSc capreoli. Huius tergore clypci forciffi-mi cünfic!untur,quosnulla racione pr^terquam Iphsrulæ idu traijccre licet,vcrùm caio admo-dum diltrahuntur.
. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^i Bos /yluaticut.
BOuem refert domefticum tametfi ftatura minor,leucopbæi coloris,ipfeque velocif-fimus . In defcrtis faltem,vel defertorum confiniis reperitur. Carnem aiunt abfoluri fapo ris ede. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^ylßm/sfylaatictfï.
REpcriuntur in defcrtis vel defertorum có finds maxima frequentia leucopluvi pari ter coloris. Veiocitate equis tantum Bar baricis cçdunt,atque hominem videntes,magnis clamoribus violantes recalcitrant, firmique donee illis adeo proximus fit,vt manibus attingi poffint,perfiftunt,tum in fugam fe conijciunt. Ab Arabibus deferta incolentibus, decipulis,a-liisquc huiufmodi machinationibus capiuntur. Confertim incedunt cùm vel pabulantur vel po tant. Carnes calidæ fœtcnt,fapiuntque fyluati-cum : verùm refrigeratæ ac biduo elixic,abfo-luti funt faporis.
t^Boues Africa montiuf».
B Ones domeftici quotquot in Africç mon tibui nafeuntur, adeô funt exigui, vt aliis collati, vituli bicnnes appareant ; monti-colx
-ocr page 629-L I B E R N ON V s. i 2^5 colæ tarnen illos aratro exercentes/um robuftos tuin laboris patientes aflerunt.
lt;1 Âdimaiti.
ÄDiinain animal doniefticum,arietcm for ma ieferc,ftatuia alinû. Aures habet ob-longas amp;nbsp;pendulas. Libyci bis animali-bus pecoris vice vtuntiir,quorum lafte maxima cafei amp;nbsp;butyri copiam cöheiunt.Lanam tametfi curtain gerant,habent inediocrein. Fœminæ lal tem cornua gellant.Ego quondam iuuenili fer-uore duóliis, horum animaliuin dorib inlidens ad quartam miliarij partem delatus fui.In defer tis Libyæ frequenter reperiuntur, alioquin rari: licet plerunq; in agris Ninnidiç videantur,quod prodigij loco habent.
«^ taries.
7\ y Eque his arietibus vlluin ab aliis difcri-I Xl inen,præterquam in cauda,quam latifli-mam circumferunt; qua; cuiq; quo opinhor eft,eo crafhor obtigit,adecgt; vt nonnullis libras decein aut viginti pendeat,cùm fua fponte impinguantur : verum in Ægypto plurimi far-ciendis veruecibus intenti, furfure ordeoq; fagi-nant: quibus adeo crafl'efcit cauda,vt feipfos di-mouerc nó poffint;verum qui eoruin curam gerót, caudam cxiguis vehiculis al li gantes gradum, ^mouere faciunt. Vidi in Ahota Ægypti ad Ni-lum ciuitate, centum amp;nbsp;quinquaginta païTimm mihb.ab Alcairo fita,huiufmodi caudam libras oéluaginta ponderare, aliis fe vidille affirmanti-bus quæ femiducentas libras expendiflent. Om nis itaque horum animaliuin pinguedo in cauda con-
-ocr page 630-DESCRIPTIONIS AFRTCÆ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;i
côfiftit,ncc vfqu5 nifi Tuneti amp;nbsp;in Ægypto repe nuntur. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Leo.
LEp animal fyluaticam,cæteriîcjue anima-libus nox!um,robore,animo,amp; crudelitate omnibus anceccilir, nec feras tantum, fed homines etiam deuorat. Nonnulü auté plerifq; in locis ducentos équités inuadere audent: Ar-mentorum greges intrepide aggreditur, amp;nbsp;quos capit in proximum nemus fuis catulis defert: e-quitcs verb, vt dixi,eft qui quinos aut fenos in-terficiat. At qui mótes frigidos incolunt leohes, j minus habent atrocitatis amp;nbsp;ferociæ:côtrà quanto plus æltui participant, tanto funt rabidiores ' amp;nbsp;audaciorcs,vclut in Temefnç amp;nbsp;Feflàe Regno- l rum confiniis,Angad deferto iuxtaTclenfinum, ; quiquc inter Hipponam amp;nbsp;Tunetum degunt, quos inter celcbriores, ac truculentiores totius * Africae Leones referunt. Vere dum in venerem propefi funt, cruentam inter fe exercent pugna, o6to aut duodecim vnà leçnam infequentes. Ex multis intellexi turn viris turn mulieribus,fi fœ mina in leonem incidat,ciq; verenda monftret, magno clamore edito demiiiïs oculis difcedere. Credat qui volet.quicquid leo tarnen prendit e-tiam fi camdus foret,roftro aufert. Paru abfuit quin binis vicibus à leonibus deuoratus fuerim, Dei tarnen bonitate ambabuseuafi.
DEgunt in fyluis Barbarie,neque bomini cùm robufti fint amp;nbsp;crudeles,nocent,nifi (quod raro contingit) in angurto calle obuij,illi aut cedere non poffint, aut redarguan-
?
-ocr page 631-EIBER N’O N V 8. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;294
tur,faftidioq-, afficiantur: in quem inuentes vn-guibus vul tuin comprehendune, tantumq; Garnis auferunt, quantum prendunt, amp;nbsp;plerunque cerebrum homini perfringut. Gregem inuaderc non lblent,canibus alioqui infellillimi quosoc-cidunt ac deuorant.MonticoIæ Conftantinse re-gionis equeftrem venationem aduerfus illos in-rtruunt exitus viaruln occludentes , Leopardus autem hac iliac fugiés dum via equitibus obfefla fe nequaquam euafurum perfpicit,in crebros He xus gyros confodiendum fe pixbet. At li leopar dum efFugere contingat, qui incautius earn partem obferuauit,conuiuium exteris venatoribu» recepta confuctudine praeparare tenetur.
Hf Dabub.
DAbuh Arabica appellationc Africanis Ie# fefdicitur : Animal amp;nbsp;magnitudine,amp; forma lupum refert, pedes amp;nbsp;crura homini fiinilis, Reliquo beftiarum generi non eft noxius, fed Humana corpora fepulchris eucllic ac deuorac,abieftum alioqui ac umplex animal. Vcnatores antrum in quo degit cdofti,tympanum Gantantes pulfant,cuius narmonia technas non animaduertens demulfus,folido fune crura conftriftus extrahitur ac interficitur.
^Felù txerementum emittens. SVnC hi felcs natura fyluatici,atq; in Ætliio piæ fykiis repenuntur. Mercatores catulos faltcm comparant,quos Ia6tc,furfurc amp;nbsp;car ne nutrientes in caucis alunt. Excrementü verb éis vel ter fingulis diebus cxcipiunt, quod qui-dem animalculi fudor dl ; nam virgula crebris r nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ióii-
-ocr page 632-DESCPvIPTIONISATRrCÆ
îHibns peicuflum frequenter per caueam agita tur donee erumpat fudor, quern fub coxis, bra-diiis,collo amp;nbsp;cauda excipiunt;quod quidem ex-crementum vulgo zibettum dicitur.
tt Simia.
SImiarum varia; funt fpecies, quarum qux caudam gerunt,Monat dicuncur: alise verb Babuini. Reperiuntur in Mauritania: fyl-iiis,Bugiit amp;nbsp;Conltâtjnæ moncibua. Humanam faciem non pedibus modo d: manibus,fed vultii etiam refcrunt, admirando ingenio aftutiaque à natura dotatç.Herbis amp;nbsp;grano nutnuntur,amp; fpi cas palturæ magno comitatu meedunt,quarum Vila ad limites campi excubansji percepto agri-cola clamorem edident/eliquç in fugam maxi-nus lakubusin proximis arbonbus mfilientes, aguntur. Fanning catulos humeris gertantjeum quibus pariter ex arbore in aliam deliliunt.Quç ex iis edodæ funt,res paträt incredibiles, verùm iraeûdæ funt amp;nbsp;crudeles,tametfi facile placétur.
^ ChnieulM.
GVnicuIorum fyluertrium maxima e2 in Mauritania amp;nbsp;Gumerç montibus abun-dantia, qui licet fyluelîres habeâtur,mea tarnen fententiadomelficorû fpeciem retinent; quod caro indicat,quæ neque Iapore,ncqucco. lore differt à domellicis.
C^DE PISCIBVS.
^ Ânibard Pt^is.
Mbara pifcis prodigiofar forniæ amp;nbsp;ma-gnitudinis, videri non potcft,nifi cùm emoritur è mari in littus ciedus ; quorum
-ocr page 633-LIBER N O N V S. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;2lt;gt;J
mm funt qui cubitos viginti quinque in longi-tudinetn expleant.Capitis duricie iaxuni refert. Qui Occam ripam inhabitanc,hunc pifcein Am bram quam vocant efiunJere aiunt;cæterum an fpenna vel excrementum fit, inter le diffident, Vtvt fefe res habeat,pifcis portentofa fui magni tudinc Balænæ appeUationem meretur,
H1 Hippopotamus.
Niger ac Nilus Humma hifce beluis refer ta funt. QiiiC formaequum, magnitu-dine afinum,depiles tarnen reprçlentât. In aquis perinde ac in terra degit, noéturno (altem tempore in terra enatans . Cymbis infidia-tur quç mercibonuRç fecundo Nigro feruntur, quas dorfi frequentib.gyris agitaras demergit.
lt;f Bos marines.
DVriffima pelle cireüdatur Bos marinus, terrelfi omnino fimilis: cçterum flatura inferior, vitulum femefirem refert. Repen tur in vtroq; fulmine Nilo ac Nigro, amp;nbsp;à pi-Icatoribus captus diu extra aquam viiius penna net. Vidi in Alcairo catena publice collo dedu-ébum,quem ad Afnam Nili ciuitatem quadrin-gentis paffuum milibus ab zilcairo diffitam ca-ptum aflerebant.
1^ Tartdruta teßudo.
POterat referri inter animalia terreftria, quad in defertis vitam degat. Piurimç in deferti» Libyæ reperiuntur, quæ ad ma-gnitudinemdolij accédant. Tradit Bicris geogra phus in defcriptionum Regionum amp;nbsp;itinerem Afrieç,hominem itineris cjdio defatigatum, ii'b
VC-
-ocr page 634-DESCRIPTIONISAfRICJl
refperam cniincns in deferto faxum,ne à rene-^ nolis animalibus infeltaretur confcendilfe, qui ad lucem grauiter dormiens,tribus fere palluum milibus à quo redinauerat loco traduétus,intel lexit quod fubiiHet faxum tclludine fuifl’e, quae intcrdiu firma,noftu rependo pabularetnr,vcrû adeo lente, vC vix præcipi poflet. Huiufmodi te-ftudines vidi quae mediocris vafculi ainplitudi-nem attingcrent, nullas autem tarn prodigiofx magnitudinis . Carnes aiunt lepram curare, li feptennium non excédant, quibus feptem die-bus continuo vefeendum fit.
iK Crocodiles.
CRocodilus animal malignum pariter ac noxium,abunde in Nigro ac Nilo prse-cipuè offenditur,longitudine duodecim cubitos amp;nbsp;amplius cxcedit, cauda verb corporis refiduum proll xitäte adéquat, tameefi ran fint eins magnitudinis. Qiiatuor pedibus fertur la-certæperfimilis, neq; altitudine fefquicubitum excedit. Cauda multis ceu nodulis implicata, pelle verb adeó dura circundatur, vt nee balifta mediocri traiici poffit. Pleriquc pifcibusfaltem, nonnulli animalibus lt;amp;nbsp;hominibus vefcuntur. Circum littora reconditi, magno allu homines vel propinqua animalia obferuant,quos fubitb cauda muolutos in aquâ pertrahunt ac deuorat. Nonnulli tarnen natura funtmitiores:alioquin ad Nili velNigri ripam habitari non poflft. E-dentesmaxillam tantummodo fuperiorem mo-uent, inferiori cum pedoris ofleconiuiifto. Su-penonbus annis ab Alcairo Ægypti fupenoris
-ocr page 635-L I B E R N O N V S. 1^6 Canam quadringentis pafluum milibus di(lantern,adueiio Nilo vcélus, noète quadam in medio itineris curlù, Luna nubibus obdufta, nantis de viatoribus aUum dormientibus, expands velis nauigâs,atq; in fecretiori cubiculo ad lycli-num findens, à probo fene vigihis amp;nbsp;oracionib. incumbente vocatus, Excita, inquit, ex noilris aliquem,qui lignum annatans me in nanern cra here adinuet, quod eras coqninæ parandæ defer-uiet. Libet ne, inquâ, potins ipfe veniam,quàm ex noftris aliqué noéle intempella expergifcami Ad quæ fenex: Tentabo,inquit, num foins poC. fim extrahere. Naui ligno vt exiftimabat pro-pinqua, manu d|flenca funiculum in aquam ia-ciendum explicâns,fubitô longa canda prolilijt, quacinéhis moméco tempons lub Nilum per-traélus fuit. Repente ad meos damores omnes qui nauigio ferebantur fubfilierunt, amp;nbsp;demifiis velisgradum fi(lentes,circiter horæ fpacium eô-fticimus, multis interim hominem inuedigatu-ris in aquam fruflra defihentibus; omnes hune affirmabant crocodilum exflitifle.Vlterius naui gantes, quâplurimos ad Infularum ripas in me-' dio Nili ad Solem aperto riélu apricantes con-fpeximus,quos aniculç turdi ferè magnitudmis inuolantes,poll breue temporis fpacium euola-bant.Mihi porro eins rei occahonem inquirenti refponfum fuit, faucib. acdentibuscrocodih ex continua animahum ac pifcium voratione per-pctuó remanere defixæ carnis reliquias,quæ pu-trefaéla vermiculos creat, à quibus magno cru-ciatn afficitur. Auicul« autë vt inter volandum
ver-
-ocr page 636-DESCRIPTIONIS AFRIC*“ vermes confpiciunt,iis ventrem expleturx riélu inuolitant. Atcrocodilus vt vennes exefos per-cipit,contraélo riftu volucres abforbere mtitur, fed acuta quam fupra caput gerunt fpina pun-ftus, rictum diducit, funul ac dimittit. Creco-düus oua in ripam mittit, arenaq; coopent: ca-tuU contèllim in Humen infiIiiint.NonnuIli,fed venenati,a Humine aberrantes in defertis agunt: at Nilum habitantes veneno carent. Plurimi in Ægypto Crocodili carne vefcunrur,bonique fa-pons alferunt.Adeps magno apud Alcairum ven ditur, quem aiunt vetultis vuinenbus amp;nbsp;carci-nomateinfeétis códucere.Oocodilum hoc modo capiunt: Pifcatores cralfum amp;nbsp;prolixum fu-nem altera parte validæ arbon vei columns ad Nili ripam ca de cau(a Hruétæ, finnireraliigant: altera hamum ferreum cubiralis longitudinis,ac digitalis crafiitudinis,cui vel arietem,velcapram neftunt, cuius balatu crocodilus incicatus,in ripam pruGlicns, Iiamü cum ariete abforbet, quo interne tranfixus miris fe modis agitat,folumq; diuerberat,pi(catoribus interim funem turn rc-mittentibuSjtum cótrahentibus, donee tandem vié^us ceu exanimis concidat; turn certis hallis gula,lacertis,coxisque,qua pellem habet tenerri mam perforatis,cófodnint, Dorfum habet adeó durum -^ crailum, vt minoris tormenti globo vis traiici poüït.IIarum beluarum amplius trc-centa capita Car.c mœnibus diduâo riclu affixa vidi, adeó magnat ac ftupendæ amplitudini$,vt vaceam integram capere potuiifentjdentibusa-CUti» amp;nbsp;prxgrandibus, Soient autem Ægyptij pdea-
-ocr page 637-L I B E R N O N V S. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ÎJ/
pifeatores Crocodilo caput præfcindcrc,oppi-dorumque mœnibus, quemadmodum venato» res ferarum capita,affigere.
IJ Draco.
IN Atlantis fpecubus craffiffimi plurimique diacones rcperiuntur,qui corpore graues dif beuker mouétur,quód media fui parte fint dcnfiffimi,cauda verb amp;; collo gracili. Sunt vi-rulenti admodum,amp; fi cafu quenquam vel con tingant, vel mordeant, carnem emolliuntac débilitant,neque eft qui mortem poffit euadere. f Hydra.
Hydra ferpens curtus,cauda tenui, amp;nbsp;circa colluin gracili,in Libyæ dcfertis agit. Virus habet perniciofiffimum,neque a-liud morfui remedium ferunt, quam cam mem bri partem excindere, priufquam virus in reli-qua membra penetret.
i^Dub.
DVb animal in defertis agens,forma ftek lionein rcfert,aliquanto tarnen denfior, longitudine brachium, latitudine quatuor digitos cxplet. Aquam non potaC,amp; fi quis aquam in os infundat, eueftigio moritur, Öua excludit ad modum teftudinis,atq; veneno caret . Ab Arabibus in defertis capiuntur : Qjiin amp;nbsp;ego à me comprehenfum iugulaui,parum ta men emittit fanguinis . AiTatus pelle detraßa comeditur, faporem ac gufium ranunculac ex-primens, Lacertam velocitatc reprefentat,amp; fi inter venandum,in fpecum fubterraneum cau-da foris remanente pellatur, nullis viribus ex-Pp tra-
-ocr page 638-DESCRIPT. AFRICA trahi poteft, verùm ligonibus dilatato foramine à venatonbus capitur . Triduo madatus dum ’gni apponitur, non lecus mouetur ac fi recens necatus foret.
i|f Guaral.
Nimal prædido funile , verùm paido grandius,in capite pariter amp;nbsp;cauda ve-nenum gent, quibus partibus cxcifis Arabes eo velci lolenr, alioquin deforme ac tetri coloris, cuius carneni earn ob ƒ aufam gofta-re femper inhorrui.
^ Chamäleon.
Hamæleon animal figura amp;nbsp;magnitudi-ne lacercae, deforme,gibbofum ac maci-lentum, cauda pradonga amp;nbsp;infiar mûris tenui,Ientè progreditur. Aêris alimente acSolis radiis nucntur,ad quorum exortum ridu didu-éto fe voluit, corpusq; ad Solem girac ac ficéfit. Coloré pro loci quem videt varietate facile com mutât, modo viridis, modo niger, quod amp;nbsp;iple vidi,effeéfus. Venenatis ferpentibus admodum infidiatur, amp;nbsp;fi quem fub arbore dormientem confpiciat, cam lu bi to confcendit,amp; locum ca-piti lerpentis aduerfum difpiciens,ex oris riétu mucoris filum cuius extremitati gutcula marga-ritæ limilis appendet, vibrat, quem fi oblique ca dere animaduertat,locq pedes amouec,donec mu coris extremitas ferpentis caput contingat, cuius virtute penetratus cueftigio moritur. Noftri fcriptores plurima de huius animalis proprieta-te occultisque virtutibus in fcripta retulere, qug^ tnemona nobis exciderunt,
Stnt
-ocr page 639-LIBER NONVS.
■ 298
ç Strathiocamelus. DE auibus quoip pauca di6luri,Struthio-canielus anieré forma refert, verùni collo amp;nbsp;cruribus adeo longis, vt nonnulli bicubitalem akicudinem excedant. Corpus lia bet denfum, amp;nbsp;in ahs pennas grandes albi amp;nbsp;ni-gn coloris,quibus volatu inutilis, ad curfuin cre bra alarum amp;nbsp;caudae agitatione iuuatur. Habitat in defertis inaquofis, atque oua numéro decern autduodecim in arena emittit,quarnm fin* gula tormentarij globi magnitudine plusminus quindecim libras pendent, ac breuilfnnæ cùm lit niemoriæ,Ioei confedim obliuifcitur. Quare fœmina in hæc oua meidens, due propria, fine aliena,excubat amp;nbsp;calefacit : puHi vero quampri-mum nati funt, per campurn efeam quæfitiuri vagantur : amp;nbsp;priufquam illis naicantur pennae, curlu adeo valent vt confequi vix poffint. gt;trii tluocamelus animal eft fimplex amp;nbsp;furduin, de quidquid inuenit,abfque vllo deleftu ad ferrum vfque deuorat. Carnes habet præcipuè circa co-Xam vifeofas ac fœtidas ; quibus vefeuntur Nu-midæ, nam iuuenculos capiunt amp;nbsp;faginant. In aciem compofiti defcrta obambulanr,quos qui eminus confpicit, totidem fe équités videre exi ftimat,quod perfçpe fremitum ac timcrem via-torum turbis incutit. Cùm in Numidia dege-rem,eius carnibus vefcebar, neque mihi harum guitusomnino difplicuit.
H^ j^qidla.
Arum diuerfæ circa proprietatem,magni tudincm,amp; colorein,funt fpecies : maio-r nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;PP ii ret
-ocr page 640-DESCRIPTIONIS AFRICX
res Arabico idioinatc Nefir vocantur. Aquilas docent Afri vulpibus ac lupis infidian, quibus cujTi præliuni ineunt:vcrùin cdoélæ aquilx vn-guibus dorfum,amp; caput roftro coinpixhcmlüt, vtdentibus morden nequcant. Cæterum fi a-ni mal dorfum in terrain voluat,aquila non de-fiftit,donee vel interiinat,vcl oculos illi edbdiat. Aflerutplurimi ex nollris Hiftoricis mafculum aquilam plcrunquc cum lupa coire, amp;nbsp;grauida-re, quo cpicu mirum in modum tumefaéla crêpât, prodcunte hinc dracone,qui rofirum amp;nbsp;alas voliicris,caudam ferpentis amp;nbsp;pedes lupi, pclleni vero ferpentis verficolorem gefiat. Non poted fupercilia engere,atque in fpekincis degit. Hoc inonftrum tametfi non viderim, publica tamep farna certum eft in Africa inuenin.
UI Neßf.
NEfir maxima Africae volucrum,corpore gruem excedit,roftro tarnen,colIo,lt;Sc cruribus breuior. Inter volandum adeó çxcelfê in aèrein feattollitjVt confpici nequeat, amp;nbsp;fi quod animal mortuum videat, fubito fe demittit . Longiffimam ducit vitam , pluri-inosque vidimus propter fenium implumes ; quare pennis deciaentibus,ad nidum tanquam recens nati redeunt, amp;nbsp;à iunioribus aluntur. Itali vulturis appellatione nuncupandum ccn-fent, cuius tarnen diuerfum fentio . Habitant in altiffimis rupibus amp;nbsp;fummitatibus inculto-rum montium,pnccipuc in Atlante: capiuntur tarnen ab fis qui locorum notitiam habent.
f E^ffiu Jeewiter,
Besi
-ocr page 641-LIBER NONVS,
ij)^
BEzi qui Latinis Accipiter, in Africa magno numero reperitur. Cæterum prxitan tiores fuut candiJi, quos in certis mon-tibus deierti Numidici capiunc,quibus gruibus infidiantur. Horum diuerfæ funt fpecies ; nanl aliis perdices cgt; coturniees , aliis lepores præ-hendunt.
I ƒ OEdas bas volucres,Iucisquc oforcs per totum orbcm inucnire licet : in certis tarnen Atlantis fpecubus plurimos reperias ad columbx amp;nbsp;amplius magnicudinem accederl tes,prçcipuc in alis;quas licet ipfe non vidcrim, audiui tarnen ab innumeris iflhie haben.
If PßttdCM.
IN Æthiopiç lyluis frequentes funt Pfittaci varij coloris : cæterum præftantiores amp;nbsp;qui perfedius humanos accetus cxprimut, funt virides. Qui columbæ magnitudinem referunt* diuerfis coloribus veftiuntur : nempe rubro,ni-gro ac cinericio, fed ineptiores verbis exprimera dis,lieet voccm habeant fuauein ac dulcem.
Locttflxi
T Ocuftarüm plcrunque tanta confpicituf 1 . in Africa frequentia,vt volantes initar nc-ƒ bulac Solis radios operiant. Arbores ipfas panter cum frondibus ac huélu efitant. Difcef* für« oua relinquunt, quibus ah« ( tametfi nora volent) pullulant, amp;nbsp;quibus in locis offendun-tur,omnia ad cortices ärborum exedunt,ma-gnamque annon« caritatein pr«cipuc in Mauritania relinquunt. Verùm Arabi« defert« ^c Pp iij Li-
-ocr page 642-DES CRIPTIONIS AFRICÆ
Libyæ populi, locudarum aduentum pro fœHcî lubenc online; nam vel elixas, vel ad Solern de-iiccatas,in farinam tundunt atque comedunt.
Hæc habui quæ de auibus amp;nbsp;animalibus in Eu lopa non exUtentibus, aut ab iis aliquatenus dif ferentibus, iii fcripta refcirem : quarc vbi non-nihil de mineralibus, nonnuUisq, Africæ arbo-ribus amp;nbsp;fruftibus attigero , operi colophonem iniponam.
Ê^DE MINERALIBVS.
lt; Sal.
AFrica potiori ex parte aliud fal nô babet, prçter id quod exlpecuum lalinis,vcluC marmor aut geirum,candidi,rubci,amp; ci-nericij coloris,ettoditur. Barbaria fale abundat: Numidia niediocriter;Nigritaruni autem regio, præcipuè Æthiopiainterior, vbi dimidio aureb libra vcnditur, fale caret. Harum autem regio-num populi, fal fupra meniam imponerc non confueuerunt: fed trudulum falls pianu continentes, in fingulas panis buccelias, ne multû ab-lumanc,lingunt. In aliquot Barbariaelacubusamp; paludibus ærtiuo tempore fal congelatur, planum ^ candidum, velut in locis Feflanæ ciui-tati vieillis.
«K ^ntinonium.
NÄfeitur plerifq; in Africæ locis,in plum bi fodinis, amp;fulfure à plumbo fepara-tur. Maxima porró copia ad radices Atlilantis eftbditur, iis prsecipué vbi Nümidra regno Felfano confinis elf. Sulfur quoque aliis in locis magna prouenit abundantia.
-ocr page 643-LIBER NONVS. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;JOO
^ Eiiphorhiutn.
EVphorbium e(t cuiufJam herbæ liquor, qua: in modum capituli lylueftris cardui nalcitur, inter cuius ramos fruftus quida prodeunt, crafficudine vindis cucumcris: ad cuius etiam Gmilicudineiv grana quxdam perpar-uaemittunt,loiigitudine quidemalij vlnam ex-cedunt,alij paulo etiam amplius. Arque hi qui-dem tïuéhis non oriuntur ex plantx ramis, led ■ velut dipites eX humo procedunt,amp; ex vno cel-pite fxpe viginti, nonnunquam etiam triginra nalcuntur. Agreltes eius regioms homines, vbi j maturuerunt frudus cultello pungut,vnde exit • liquor lacbs perlimilis, qui fcnfim crafleffit amp;nbsp;vilcolus efficitur. Hine cultello ita craflum li-quorem tollunc, amp;nbsp;in vtres mittunt, atqj lie cx-ficcatur. Planta eft vndiquc fpinofa.
■ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;If Pix.
DVo funt picis genera, alterum naturale, ex fontium aliquot lapidibus colligitur, , nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;quorum aqua plurimu fœtet, eundemé];
x guftum retinet. Alterum artificiale,ex iunipero vel pino eruitur, quam in Athlantis montibus vidi confici. Fornacem conftruunt profundam ac rotundam, qux foramen ab inferiori parte in fofl'am ceu valculum rtillantem habet:in hac vi.-I rides arboru ramos minutim concifos iniiciunr, ' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;amp;nbsp;fornace occlufa tepidum ignem fubftruunt,
, cuius calore diftillans lignum in fodam per foramen manat: atque in hunc modum colligitur amp;nbsp;vtribus imponitur.,
f Mufa frunus.
Pp iiij Naf-
-ocr page 644-DESCRIPTIONIS AFRICÆ
NAfcitur ex planta exigua, foliis magnis, latis,amp; cubitalis longitudims, zlmœni-tate cgt; luauitatc præter inoduni excel-Iir,ad magnitudineni paruorum cucumeroruni aflurgens. Fenint Macnumetani dociores huius fiuéhis coincftionem Dcuin primis parentibus interdixifle , tniod vbi coinedillent, retefta verenda eius fruCTHS foliis, ei rei inter plantas reli-quas aptiffimis,opcruere. Magna copia Sclç Fef-lani regni oppido proueniunt; verùm in Ægy-pto, inaiori: præcipuè Damiatæ.
^ Caßia. ARbores Cafiiain producentes funt craf-lifliinç,habcntq; folia Moro nerfiniilia. Florein gertantlatum amp;nbsp;candidum,tan-tunique fruéhium producunt, vt plurimos ante maturitateni,ne difrumpantuf,tollere oporteat. In Ægypto faltem proueniunt.
. lt;nbsp;Wea;.
Erfcz,radicis potius quàm fruélus appel-1 latione dicenda venit, tuber fimilituaine refert,cçteniin aliquantô crafiior. Album geftat corticeni,calidis arenofisque in locis pro.-ucniens. Qiio m loco iaceac,ex tumore foli ali-quantum difrupti cognofcitur. Nonnulli ma-gnitudine iuglandem,nonnulli malum citreum referunc.Medici,quibu5 camha nuncuparur,fru-ftum refrigeratinum affirmant. Prouenit abun-dè in defertis Numidix,quo Arabes æquè libcn-ter vcfcuncur atque faccharo. Prunis afiatam, deinde emundatam,pinguiq; iufculo decoélam, in dcliciis ponunt. Arabes aqua aut laéle dixâm ce-
-ocr page 645-LIBER N O N V S,
«omedunt.' Nafcitur quoque vbertim in arena iuxtaSelam oppidum. De daêtylo cùm affatim in Segelmefla Numidiæ di xerimus,nihil impræ-fenciarum traftaturi funius.
Ficus Ægyptia^qua Ægyptiis Giumeii.
CÆteras refert ficulneas turn arbore,turn foliis, verùm funt procerae amp;nbsp;altiffimac: fruttus veró ramis inter folia non inna-feuntur, hoc eft,in gemmaruin extremitatibus, fed ipfius arboris trunco, vbi folia non nafcun-tur. Aliarum ficuum faporem reCinent, multo craffiori cortice, amp;nbsp;colons punicei.
^ Ettalches arbof.
Rbor eft excelfa amp;nbsp;fpinofa, foliis iuni-perum référés, liquorem emittit mafti-chæ pcrlimilem, quo African! pharma-
copolæ maftiché adulterate folcnt,nam colorein cundem habet, amp;nbsp;nonnihil odoris. Reperitur quoque fimilis in defertis Libya:, 3c Numidia.^ amp;nbsp;Nigritarum regione: vcnim Numidix arbores cum fecantur in medio,ligni eundem cando-rem quern cæteræarbores reterunt Libya:,punicei: Nigritaium veto regioil^s arbores intus ni* gerrimç func.Ea porto nigra medulla ItalisSan* gu appcllatur,ex qua hunt inftrumenta Mufica. Punicea Medici African! in morbi Gallic! cura-tionibus vtuntur,vndc amp;nbsp;Gallic! tnorbi lignum vulgaritcr appellitant.
ni. Odorcm emittit odoriferum . Earn Mauritani mercatores in regionem Ni-S^ta
-ocr page 646-? DESCRIPTION IS AERICÆ
•ritarum exportant,qua ceu præftantiffimo fuf-nniento vtuntur, quod nec deriagrare, nec igni admouere eonuemc; nam in ædibus afleruata, Sontanemn ex fc ipfa reddit odorem • Ems ra-cts iarcina apud Mauntanos lefquiaureo ven-dunt, qua: in regionem Nigritarum exportata, oôtoginca aut centum aureis, amp;nbsp;pluris nonnun-quam venundacur,
^ Addad radix.
HErbaell amara,eiusque radix adeo vene-nata,vc vnica eins aqua: diHilIaræ diach-ma hominem intra hor^ fpacium nccare poflit,qaod foeminis iplis in Africa notilK elt.
lt;■ Sumag radix.
E St quoque amp;nbsp;hæc radicis genus in Athlan tis Occidentalib. loeis proueniens, cui vires inelfe aiunt earum regionum iiicolæ, membrum virile turn confortandi, turn qui ea in eleéluario veatur, coitum augendi. Affirmant quoque li cafu radici immeierequenquam con-tingat,fubitó membrum erigi. Non praetermif-furus fum hoc loco,quæ communi fententia o-mnes Athlantis incoke afi'erunt, plurimas piiel-las ex earum numéro,qua: animalia pereos motes pafeunt, virginitatem alia occahone non a-mififie, quam quod vrinam fupra hanc radicem emifident : quibus ego ioco refpondebam, me probare quicquid de eius radicis occulta virtute euentus comprobadet. Aiebant quoq; inueniri nonnullas, quaeadeo infeéfæ edent.vt no modo virginitatis florem amictere facerent, fed corpus vniuerfum quoque turgere.
-ocr page 647-LIBER N ON vs. 30»
H Æ C S V N T Q^V Æ MEMO-randa «gt;■ cognirione cligna, ego loannes Leo in vniuerfa Africa turn vioi, turn obferuaui, quam penitus omni ex parte circundedi : amp;nbsp;quicqui J in ea memoratu dignum obtigit, vt vidi,ita diligenter continuo m feripta rctuli : amp;nbsp;quæ non vidi,à vins fide digniffimis, qui ea con-fpexcrant, mibi ad plenum dedaran-da procuraui, ac deinde occafio-nem naéf us,has meas vigi-lias in vnum volumen redcgi.
Romx, Anno reftitutæ falutis M. D. xxvi. V.Idus Mart.
DESCRIPTIONIS AFRICjE Ioannis Leonit Granata onundif tr m Barbaria éducatif
FINIS.
-ocr page 648- -ocr page 649- -ocr page 650- -ocr page 651- -ocr page 652-