bE DIVINATIONE, QVAE FiT P£K ASTRA, DIVERS VM AC DISCREPANS DV-ORVM CATHOLICORVM facrz Theologiat Do dor uni judicium:

SCILICET FRANGISCI ÏVNCTIÏlt;rï F L Ö-’ ,rentint, ac loannü Len/âi Belholam Pro-feffaris Louantenßs.

ITEM DIVI tHOMAE AQVlNATlSj LucijBeDantij Senenfis Phyfici,ac Marfïlij fi-cini Philofophi, de eademdiuma-rinne, fentenna.

Va EX COMPENDIO ALTE-MVS PARTIS, SECVNDAE PARÏIS S VM-mz Theologies Sane, Thomæ Epifeo-piCamenm BemardiBonio-ms. cap. Pf-

IVl^ AT}0 enpeccitvmi^^'‘»•'^•ù»fi quia tune quu diumare dicitur, t’***“*quot;*” truanda indebitomcdo prenun^ ftarionem v/urpat futurorum eueniuum.Es] enim hot prupri-um Det^qttifolusin/uaatrrni^ taie vtdtt ,eaf)tte futara /unt fuaß pr^fentia : fi gau er^o pr^nuniiare hic pr^» Junipfenr, mfi Deu reuelante , mamfene v/urpat, ^uod het elt. At fi quu pranunciet ea,ejua ventant ex tmi/uate,vtlvt uiplHribm ,ejult;t humana raligne prêt cgno/i t po/untino n du irur proprie dwinare, amp;nbsp;fin non eft peccaium.Enautem diuinatio CuperHiti. PiuMMu^ •nu (pecus^ttimprouentat ex operatione damonuni, fitpigt;nlt;tuim Veh/uia exprej/e inuecanturad manififianda futa-Jt*““' taftelijuta tpfi demones ingérant fevantsinija'fitter Miu^vt l’ttninum mentes tmplicent vamtaie.Vnde f'^antt aaa modum operattonu ad/uptriiitionem . p trquot;‘.t,e'' ftfi’iuifitgnttufit,ad(urioftiatem.Trt- ^^ J-^,^ i^a^»., „J^.t.u;d,tut,4tum» .^oruinpilmum eU tuors.

• fix man'ifeslam damomtm inuocationem.gttadptf tintt ad necromanticos,^fitb hoc genere i entinen-/ tnrpra{figia, niortutrttm apparitiones, arreptiti). getmantsajtjdromantia, aromantia, pj/romantia, amp;nbsp;arU/fiicium, Secundum gemu esi perfolam cen~ fiderattone d!jlgt;ofitionU,vel snotw aberius rei, quod augunum dicitur,amp;perttnet ad augures propter a-uutingatritum.Tertiumgenus cfi,dumfit altqutd,vt nobis occulta snanifellentur quod perttnet ad fortes: 1 amp;nbsp;quamuis tn omnibuspradiclis fit eadem generalit Smptr Uli'ratiopeccandimon tarnen efieadem /pecialis.Multo Maeit thus enii»grautuseH'tnuocaredamones,quamaliquafamenum,nHof^^^’^’*'^'*^ dignum fit, vt fie in illisdamonesingerat. tauoatm, £tfemper lUtcita eft diuinatio per damonum inuoca-tionem,tam ex paäis expt efts cum ipfis damonibutf amp;nbsp;maxime fi interuemtfacrtficium, vel reuernitisgt;i quam ex parte futuri euentus,cum damon intendat homntuperditionem exfuisrejfonfis. etiâfialtquâdo veradtcat,vt ei credaturmefos enim eft, cüdiuinant fcriptura habeamus,vta diabolo infiruamur. Et ditii tinJiuinaiie ”atio quafit per aUra, illictta eft ,fipracognoftere ftr aßraßt volumus medijs ipfis, qua pracognofct nö po fuut per tiiicua. ea:ingerit entm feinhis operatiodamonis ,vndeeSl diutnatio fuperftttiofa ,dr illicit a. Ham caufahtati cœleUtum corporumfubtrahStur omneseffeSus per accidens contingentes, fiue in rebus humants, fiue tn naturaltbiu.fubtrahuntur etiam adus libert arbittq, quod eft facultas voluntatis amp;rationis.lntelleclusatt femftue ratio non eli cerous nee allus organi cor-poreit

f frei,amp;per confiquens nee volant at,qua ell in ratt-e»e,vtpatetper Phil.in ^.de Ani.l^ullum auti cet^ piu potf/l imprinfere in rem incorporeAm, vnde iinpofibileeßcorpora caleßia direiie imprimerein inteMum,amp; veluntatem^quamuü dißoßtiuepoß ßm inclinare, inquantum imprimant in corpm barna num,amp;pereonfequensinviresßenßtiuai:nultatami neceßitM per hoc imponitur libero arbitrio. Sivero aliquis vtatur conßderationeaßrorum adpracogno-fiendHmfutura,qux ex caleltibiu caufantur corpo-tibuSjVtfieeitaf,plutua,amp;fimiba, non erit lUictta diainatio.Si qua veto fomnijsvtatur ad pracognof- An Jium^ii» (endafMtHra,proutfomma procédant ex reuelatio perjomntafa tiediuina,velex caufanaturaU intrut/eca,quantum ^“““^ poteß fe virtustalieextendere : non erit lUtctta diui-Vatio, St autem tails diumatio caufetur ex reuela-bone damonum, cam quibas habentur pada ta-ettapielexpreßa, quia tabs diuinatio extenditur ad quod fe ntnpotell extendere, tunc erittlhcita, fr faperbittofamam dtuinatio, qua innitttur falfa opt-ntom^eHilhcita,Vildeconfiderare oportet caufam fimniorum.amp;an poStteffe caufa futurorum euen-tuum.Sic ettam dteendum ell de aunHrijs,0' omni Diuinatio bustahbus obfernatienibus exterior urn rerum-, nam P‘rau^»ria fiextendâtur vitra id adquodpoffuntpertingerefe- ^’ cundii ordtnem natura,veldiutna prouidetiafemper ^„f funtilhcitaamp;fuperßtttofa.l.tfortiüdtutnattocßil- A»finium itcitaiaêlui .n. homtnü,qut requirütur ad fortes non diHmatiofit fubditur diffoßtsontßeÜaTÜ,nec etiâ euentus ip[oru ddc“a.

Vndefitjuit vtatur boe moiio, v.inti, ^faffi efl opinio, amp;ptrconfequens non carens d^monum fu^ge-fiione:quod ß non 4 diabolo expedetur iadictutn, fed n Deo,quamuif ilfafon non fitfecundumfemdia, poteUtamenin hocquadrupheiter in peet at um tnei dere. Primo ßab/que vUa neceßitateadßTtes reeut^ ratnr:nain hoc ad Dei tentattonem pertmere vidt-tur. Vilde Ambrosia dicitjuper Luca:n:(^i forte e-b'Jiiur,humano tudeto non compredenditur.Secüda fquuetiam necefitateabf^reuerentia Deifortibiu Vtatur Vndefitperaatu ApoHolorüdin, Seda,Seit fi qui neceßitate atiqua compulß Drum put ant font-bus exemplo Apolloforum eße coniHlendum,videant hocipfos Apollolos non nißcolleliofratruni laïUtà“ precibus ad Deumfußlt;,egiße.Tertio,ßd mna oracu-la adterrena negotta co iuertantur. Quarto,ßinf“ kihontbui eccle.qua SpintußanHi tnjßtratione fieri debentaltquifonibusvtantur, namquando fun per fortem ordnatu bl.ttthiai,nondum erat metel.pie-tnrado spirit ufancit data.Si vere tmmineat neeeßt-tat Vf temporepeSlit, quo omnes fugiunt^uM

(Hin débita reuerentia lice’ fortibut vti, Vtdicit aug.in tpiß.Ad Honoratum,

TIVM ET MEDICINAE DOCTORS Rts PONSION VM IN ÜISPVTATIO-Mes Ioannis Pici MiranJuIæ comi-tis ,aduerfus aârolo-' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;' gos.

HOME RPS dttjue Cxalius. peßimat ^ ^^^^^; ^^ intmictseßepredicant, qiti/uh amico- ao exordi-rum/pecie nos cmumueniunt ; qua fen- tur, vt fen^ tentta nuUa falubrior prscipi poteft./quot;quot; tmpat, i^uanquamteHimoniopottarum noneSi opus^quum dsuinaveritas, vitamorumj^ niagisira,fiiboaium pelleliiposeuitars,lt;irnedefacte iudicaremutadmo-siuentt tos prafertim intelbgenda qm/ub rtH^tonü •btentuindoHu t!ludentes(.quum ipßtunHas fetenti-Mprißieantur quofacilituab tmperitis dt^u eerum tnaior^des adh/beatur^qua anim acocepertnt perni~ (tofa heet reh^iont adaerfantiaprimum ordsri, deinde texere peßtnt.Ssquidem hoc genus msnicorum «fl,quod nee auernnec euert i factie pof te ^quando-quidem ignara plebs nanhos juperare ,fedvltro oc~ c «rrere.exofiulartfmbrtas tangere ciwt endtt ,arbi-tratur emm vefanum vulgw^quum hos non intta (^ Wcutecognofcat qua ore proferuntur, vrm ex tmo

^uidem eerde proféra effe,guugt;n urnen firnper per^ finati lo(iuantHr.inulierculai,cerdones, eupedmari-es,quofdametiam diuttes gues nobiles appellant,al* Uciant, illaijueent,acfirmiter tentant.

A fitrituli nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Hoe fanepraßigium quia magno confiât, imo nil, magmiuili- religuifactt,amp;alttustntrojficiendum amp;nbsp;dtutius ex-

*• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;aminandum,nec temereadmitti,/edfatimin pré-mordus profitgari debet,nee expeUandum,donee fal-. lacia per fe detegatun agttur enim cü hts quam pri-mUdepenatibns npfirü,de omm repub. ^guod ma-mtnH efi,de ipfa,e}Uit nobis omntü return carißima efi lt;ir ejfe debet,antma.Sed venienttmorbo occurrendo tante acrius explodendü (^ animaduertendii,quanto reüius ad pernitiem nofiräfub pratextu beneßei-tia iUabebatur.^üec minus mala quadam funt, qu^ * nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ideo nö videntur effepeßima,qu(a bonis interdûfunt admixta, imo ipfius bonipra fe imaginem ferunt, quum tante exttialtus noceant, quanto per fiée tem, boni cum facilius adinittunturtum admiffa quad femelinuaferetenacius occupant, retinêtquepeten-tius,vt fine peticulo euelli nequeant.

Airempau- nbsp;nbsp;ç^gj cumfape prifcu taportbus dtuerfts in reft-y.y ontbus,tum atate noSttam Hetrurta videre efi,cum. ntero nanq^ dulcißimo venentunproptnari vtdemus, quoadeotemulëti caciquidamfaätfunt,vtntfi Deus optimus manum perrigat,adperniciefißimutn ex-itium tendent.Sicut entm nil fanëliusin terris ver a religioiie,ita ml deteliabihusficlaac fimulata, qua t^tfetipopHliin permciem fuam feducuntur. Qutd:

Mtem exttialius,gufJ expugnalUius, ^aam (um tb Jute faptentu acfanäitatü ip/éfe noiü error tnftnu-^t?vt mente captieperam denius,vt animam cum oerpere ad vltimum int^erttum deducamus, non alb Ud hoc quam conftltum amp;nbsp;mentent -, cuius folavii abigendafalfitatt nobu mnata e{l,miffamfacere amp;nbsp;Perditum dare.

Hoc euentt maxime per fut difimulationem, qua ^quot;”«tatiigt; e^ fub/ftecie bomtatii,populofe ctrcumfert. tflautem ‘‘’fi'quot;“*^“^'^ hacpropria labesomnium malorum,cuiuj non aha^'^^^^quot;** profeßto eßquam pracepta amp;nbsp;artes celere fimulan-diatq^ dtfimulandt/edtnprimu vtvulf^o reltgiofi ap pareantaSlrelogtalacerandam, amp;nbsp;(fiper tos fieri f~„,. ^„jii^„ pofiet)perdendü aggrediuntur, duplict inqua caufa tantra aßrt-meti,cum quia ht plurtmü têperü muita minerua in hgiamfenfe ea impendentes nthilü quidë proficere petuerüt, Pa-fbm. turn efietenim leges edifcerefati;tuquta(quod pluris faciunt,eorü animos varqs affelitbus aHuantes) ab aUrologü detegi agerrimeferüt.Oculos lippiêies amant, hneeos oderunt. Htne affrologia apndindo-Üospueriltbus ac rtdtculii argumentis infedantur, hinc œ^ro tah tnfurorem aät, Aiirologiä legibus in^ terdidamciuilibus (^ pontifie ij s garrinnt ,hnmana curtofitaie retentä volut,trrt/am a phitofophü men-tiuntur,a circulatortbuscultäfomntät,pruditißimu cuique non fujfieää dicere debebät,fed honori maxi~ mofemper habitajaudant aftrenoniitäßänant afir» logiam,quaßparstlla medicina laudanda fit, quam jheoricam vecant,illa dänanda qua praHtca dicitur:

^tt}U4frulÎM}f»norumfl»ramtfue legaatur, ç«lt; f4-iiitatemhominiki»prit{titr:fi{ut iU/t poUicetur, h^e finistUa tüio.hécportas, ilUnaui^aito ypstriterbiC omnm Je ^tHronomia amp;nbsp;A^rolo^a dm debettt. èf'^toM nbsp;nbsp;nbsp;AÏÏrologia num per fe^medo quis reüe vtamr) lt;,f,! i„t ttf r4tt0mbHsniX4,ó‘pretiidu^shominHfdpie»tifiimt’ t^adius. j,-^ ^^fj^iJubitaaeritaftrmare,noneffeinterfeientitU ^U4 ma^ü prafiigisi detegitt,4at qut minus fadat de-aulget^jmagu quiimpentosfallerecenenturjonto

ntfeiiifiiimuluceclerisufiet,nullam ej/e in aßrolo^ta fallauam , nullam pttmeiem. oHendat hac calunt ^planeras vbitupeßa nonntljtl(modo non afinta ad ljrrani)verifiimeprauidere, vbstunon flelloiin ani-tnaba transformai as, non plenum fabulis celum, non pro vero calo cemmentitium aJJgt;icies,qua tarnen doHifiimieiiimantiquifapientifiimi more Platonû taterorumque admirabiüum virorum quandogue dixerunt,vt talibus tegumentuprofanum vulgiua re tamfacra merttoarcerent. Sedarcanadei qua non homini nifi humamtate exato^mjißicifque caleßibui bisfacruinitiato cognofiereliceat. Hactibi celesta tuncla.alira aUrorumque aßeätenes oHendet aper te,qua omma per rationes expérimenta, tam diu. turnie obfituattonibus,tam dUigentibus annotamen-tis corroborata,totficulorum ,totque atatum appro-bat tone receptafidem aUruere po ffunt.

irMnihi[tt0n[ibraftim amp;nbsp;av^oritM m^xtnt/tfuityt 0b/^ue dubio (re//M.quifripfêtu»t,t}ot! modo fidem »dhtbuifff hi- aux /inhibant, Vftumrtiam pro rt tetrißima habutj/r, nuUM quolt;jue aures popularti Vulgarefuecaptabant^nullainaniglana vtxabantur dtuittoidlaptdaj/enon delcbani ^^uoiVar^s aucu-p^iregmrerent, cfuun, eoiommno prondnlo habest didtcij/ent,ponr!fitatuni optarenonlibcn bonunii eß fe duiebant,ment tri nunquam didiierani, ijuo alte-rumanttno/entire, alteruni oreJotfUi cogerenrur. Sed/tacidopeclore peflhabitüaffeiltbtucunâù ,hu^ mantftjue rebtu fua vittute(e}uod fatu eH'} comenti, Vulgtti,latranies fciolos,faphJta(on)nes(vtaquum tfljrridebant Felices anunit tjuibutbac cognojcere Otui fi/i.u

vemu ^ vmuttifabltmia pellorafregit ,offictumue fort,milttiaue labor: Admouere oc alu dißantta /Ide~ ra nolirts,, Aetheraque ingento(iippo/uerefuo lS!ul~ la in aßrotogu/canitas^modo vit fit qua e/fe debet.F^ô tnirn negateauderem plures ej/e,qut boc nemifal/i froßteantur vnde maleuatuanfadetrabendiaatur. Sedvtde notifieplttrimtgrammaticen tenêt, ideone grâmaticen dinabiniu^^quato mintudänatidaaßro logiaß quietus profeffbres(quttamen tut er tUosquos aullores habemus aut nullt aut pauciadmodu funt') offendennt leßtlautrintue tantißer. Jtes ardua a-1„ malos ki ßrologi4 ell,Jublimit,adiniranda, no traäanda nm- ßraU^a-nibus/ed bis tantum quosipfaßbi eie gerit, Current u-......,'/’ vniti hr autant aie tpit, fttaUmn

ttutum,He honeßißtmum quidem lucrum appétit,nk ßqua prafentia, e^futura cognefcat. Dices, vendût tilam turpiter arioli,(^quidam paßtm mendteantes. Erras profeâo amice dr tota erras via, introßiee ^uafo inuemes tilam aUroltgtam nen effet fed que (alltd: argutefibi nummes parent,illam tnentiuntur pro certo habestes nullum genus hominum effequni audito allrelogia nomme moueatur,att ollatar,iaii~ ta cali vis eß, tanta aßraruin, adee diuina mens no-ßra vißbi inßtafqua inanis effe non poteß) caledia appetit,vtetiam quostußolidis,quos brutos videos, adbaceademengantur-.vnde dr circulatonbusßi-pes acqutTHntur,dr aHrologis apud b^nos laus, veritas,vis maxima celebratur. ^ed nonne hoc,in re malto minori, qua tarnen cum maxi in o hominum périr (uloft vbique terrarnmfieri videmus?

sbett. qui nunquam medicinam nominate audierM. Er at bic nuper,credo,ille tonfor.fadiu eß inedtcuf,purpu-rattu ^ anulaiiu inceditihunc vulgus fua vit a nectf que arbitrum facit, Ine per expérimenta mortes a-git,hutc hominem occtdiffe impunit as eß, cuius erro~ res terra tegit, ob id veram medicinam delendam putabis?

^fi'slag!^ Sed quanto minus aUrologiam, qua non modo Uw maxi- (Qjrpi^ ßgj animum fanat,diuinumque reddit,quan-doquidem hac fctentiascunliMabfoluil,quibus ad, aStrologiam indigemus.Hanc qui damnant veldeU-t,i v/lperfidi, mat hernatte as dr naturales damnare

irelnon vtJeM,vel viJert tüfimulanf,quitus fgt;tèè pr» »iniiHrü Vbique amp;nbsp;femperviitur. Hac (mHü vilt vfil/Hscomnioäa poUicetiir c^praffat, prudentiam «uget.guuni prudentes facial intuitandu nialü, ca-peffendücon/èraartdifque bonis, quafatura co^nof-cit.Rehgioni niiniine aduerfatur, fiquü aslrologia «on fuperliitionevana,quaper indofios ah illa eiaa-ttat,redevtatur.

Quod quum ego exploratum haberem, putaut pi- . aculum mefaüurum vel morte proptta non expian- Jamfrfubt. dum,fi ta(erem,fi dißimularem, vt perfonati qui- rit. dam,amp;pro viriltdiutnum hoe munushominibus ca-Ittus miffum^eperf darum manibiu extorquere, amp;nbsp;ia Mertatem ajferere non tentarem hac prafertim a-ta:e,qua.fi quando alias,adhanc lacerandam omtiü atasfir ordofexufque modo debacihantur ,fedu£ii teligienu prat extu hj/pocritarumfalßs ßuggeliioni-bus, quos diuina ventos cauendos perds ndoßque montât.

Ed autem tant o magû pro veritate pugnandum, ^'’'^ ’''’*** quantoplureshaberecognofittur oppugnattres :ß~^ quidemvtprodeffe omnibus,itaplacere tantunsmo-do bonis defideramus.Kec tudiciuni multitudmu fi-dem habet, vbicontra fat ratio atque experiMeniii aßtdiium,confenfu/que vere dodorum- i^ee nos auri populärem,quod tllorum praßerfim eß,qtti fimulata bonitatefamelicteßamßccisfaucibusexpfilaKf.Sed lucemvfrttatuor publicam vttUtatem ,poftkabiiü tmmbiu more nostro, Jpeélamtu.

oA tH^iû Pr0retlendun; e^eß^tuimm eoifem «rJint.et^ t^tsnu, ^empartiontètu çuibitf amp;nbsp;Picta.vtfatiliut reßon^ fuü obuclionibta appli(entar,quM fi tteruni m medt-, ttmaddurtrfiKttutyfJofîrtcÇ/juamdiltgimM^breuitatf tocut tuneßctj inreßonftontbuf doelt tiißiaumobie-adß(jut hoc attingert tien vakant, obteâioties 1‘ici anteotulos habcant.

■Attmtt/fa- Magna quidein volatnrna paueä ctmpkUt fil’ti «talntM- ju^u^ j j,„^^ mukiloquium alh^rremw tquare nifi *^' ditrahendtoccaftorelinqnfretuï.qua obqi erefiußent aduerfatij, altqutdtn/elutum fuperfu ffè^breM

t2-7-lio.6.PTiftilli4it:7tt 8 £a.8 mimnilnlii }t U» ifp (oatmiliilianti j^f JiH.'^ mam ^i^.liit ji mtdiMinbi» j^^.lio.S.fêtTt.j^y.lir ii.dtff^ha ioim.tHitp ^Jpnhtini.ff. l‘n.to.-ntutitmijin.iQi.li» i^ indnltm iiC bn.l^.JoOrinaro t^O.lm-l-freuitjiiilatmltgtiHi^itiflnn.l^^ hn.i- ivwht^ /ïi l^^,tui.lo prtai‘lnntf.ihilt;irmh }^ ce»'l^f.lin,li^rgp.

D E FENSIO BONORVM ASTRO-LOGORVM DE ASTROLO-gia iudiciaria, aduerfus calumniacores : in qua fimul dcclaratiir, qui fit iftadi-uinatio, d: quomodo ab ilJj-citis diuinationibus différât.

^^ Strologoïum opiniones fucre vUeS.nii^ tres,dux extremæ nimium,alia^‘^-4‘^‘«*». in illo medio, quxex vtraq: par-

==®»ticipat. Fnma Stoicorum iw^bb.Jtetthel. quicçlum operari in nobis opinabantur,amp; '•frit.cap.^j. quicquiddcfupervcnirct,cuitari non pof- 2s ƒ”**’* le: bæc cæleflisvirtus aputl cos dicitur fa- ‘‘H-*'

tum : amp;nbsp;in hue opinione cóuenere ( vt fcri-tit Cicero in libro Fatorum) Democritus, Eraclitus, Empedocles, Ariftides, amp;nbsp;alij multi ;amp;ex Aftrologis Scntirio,Frenetius amp;Pofsidonius,quiopcrationcs noflras o-mnes cxlo tribucrunt : vnde cum Frenetius declararct quid fit Fatum,caufarumconne-xionem efle dicebat, quæ à fteUaium motu A vim

vim luam accipcret. Et adeo creuit bic cr-^^*inbb’7t æ*'^P'^*^ gentiles,amp;maximcapud Babiloquot; mi^rtt.Abrt riios amp;nbsp;Cnald.ws,vt derelinquentes facrifi-hami,fag. cium verum,quodDeo fob conuenit, ofte-*59’ rcbantthura,bumanum lan-guincminimo 4 Abrtba- ^^oflt;^s intclUgentijs corpora cxlcftia mo-•quot;«tMi'i'i- uentibus,amp; in omnibus fuis operationibus

ftellarum curfuin obferuabanr,non fccusaC fiab illis falutcm amp;vitam elTent habituri, amp;omnc aliud bonum, non aliudDeum ef-fe,quam cælum opinantes;pro quo Mo-nareba æternus iuftè ad iracundiam prouo-catus in pluribus facræ feripturæ locis per prophetas fuos,vt maxime in Efaia legitur cap.47.minatur Babylonia: fuosincantato-reSjfteHarufn confultores,honoris fuicon-temptores,fui cultus Apoftata«, corum illis infaniamamp;vanitatem oftendens. Qua: igitur opinio cum ponat à cælo procedere in nobis omnes cHeótus, amp;nbsp;priuet nos à li-bertate,amp;ftatuat Deum non voluntarium, fed naturalem agentem , non adeo impia eft, amp;nbsp;hærc tica in catholica ventate,fed et-iain apud pbilofophos falfa eft ; quinetiain contra Aftrologos hunc errorem fequen-tes funt omnes diujnæ leges canonica:, amp;nbsp;Lumanx,

Alia,qux extrema eft, opinio eft, quod H« iflnU ficllxnihil pofsintin nobiy,fed quod Deus per le iplumrcgatomnia: neiden tes diui-//„«„ ^,« nam Dei promdcntiam,vt ie magis mani- ritatu,ytdi^ feftetiregimen fuum in aliquapartecaufis kcundis communicalle. Et quis nelcit, j^.y.j.*^ quód qui rebus proprictatem amp;nbsp;virtutem tollitjtollit etiam efle corum? vt habetur ab Auerroc.

Sed,quam dico mediam in bis duabus,o* pinio ponit corpora cæleftiaoperah in noms contra viam fecundam,nonautem ex necefsitate contra primam.

Pro quarum opinionum enudcatione i#|«ï.A«5{* intcHigenduin eft,quódft Deus quo ad or-dinationem per 1e ipfum difpomt omnia,,„j’,/,T„„, »ibilominus quó adcxecutionem régit in- £« D»»».«/. hriora corpora per (upenora; ficut often-duntD. rhomasiib.5.cap.96.contra gen- Leges.TÂ#; tes,Et Scotus i.Sent.diftaq. q.j.ponentes dtcatlK.-ytr, quódftellæ. cum per naturamoperenturin ‘-S«- ©•j». corporibus noftris,inclinant anima noitra, p^,_^^ non quód dbru cogant, quia quo ad inteb *r».j. E*’» ledum apparer,cùm Içfum fit organum (en S*»»-«^/.»^ fitiuû (quodpotefteuenirc exmalafideru Jo*^7lt;j.«r-pofitione inhoranafeétis) quo d male dd- nc.8czi»»: ponutur fenfus noftri,igitur nô proportio-f »A’'ö«

Ue“ tißrin^i njjj virtute phantaftica, inqrdinari intel-t-^^ifl Jc^sæ ftds operatiombus,vt in phrcneti-idédicitEtc, cis apparetjamp;peroppolïtum multum con-feruntadbonitatcinintclleóius,cómbene ‘ttad^Jhnâquot; **' gcnitura ponuntur,quia licet Deus fit i^int.diß.is da tor fcicntiç,tarnen bona fenfuum difpo-^igt;^‘i3- „ fitiomultumproficitadcapacitatem,vto-yltr4»tdiu. {|cnditS.Thoin.inpr«allcgato lib.cap.84. * quiliM £){□□ Auguftino in ciuitate i ei aliénante, SA hom.ter- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;5. . , , nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;0 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;’

bit,ci‘M4liii cap.5.quiaicit: Non vlqucquaque abiur-locism»ltigt;di dè dici potcfl, ad folas corporum difleren-^ '‘^. quot;“^V tlasafflatus quoldam valere fidcreos; amp;al-funt. frimu, IcgatetiamDamafcenum i.lib.ca.y.vbiipfe quodctli in dicit, Ali) amp;ali) planctædiucrfascomplcxi-ßnantinomt onc5,amp; habitus,amp; difpofitiones in nobis ^fi-Z^a confutuunt. Vnde pro vero afleri poteft id lediiferae- quod Ptolemæus m ccntiloquioAphorif. cidens.pun- , {^.Jjeit, Cùm Mercurius fuerit in natiuita-te alicuius in aliquadomorum Saturni,amp; iudiearepof- iplcfortis in cfleluo,datbonicatemintclli-furnuf. Po- gcnrixmedullirus in rebus:amp;bæcfuntver-^aüoverb^ ^® D.Thomæ. *Sicctiam flellxpofluntel-O' canonum fecaula noftræ vel bonævelmalævolunta-

Plolemti, tis; quem allegando ratiomliM comproLat.fici^itur quiealtruminfluxeit m^at, erroresfolü multoruiure redarguere frincif aliter intendunt: non tnim S.Th». Aquin.l^ ^eotü i.Sent. diß,i^- fy Äriß,t. de^ener. crahoi reprehedere au-deTent,quihec onmin confirmant; igiiurnonerubefcimm Ptolemnumrirum KceUentißimmum velulidueem aUe^artfCrfrintifem imitan.

DEPENS! o. y tis: nam cum fen fus bene ordinatus fit, voluntas fleftitur ad benèeligcdum : fedfiin-ordinatur,male procedit propter talem in-clinationem inoperatione fua:amp;ideoab Aftrologis fiunt coniefturx amp;nbsp;bonorum, öemalorum morum,fortuniorum acinfor-tuniorum. Vnde S.Thomas in prima parte lt;Juæft.ii5.artic.4.dicit,P]erumque Aftrolo-gi verum dicunt in iudicandis bominum nionbus,pauci enim funt quirefftunt fen-fiji.Etlib.5.contragentes,cap.92.dicit, Licet Deus voluntatem noftram moueat,amp; Angelus illuminet,amp; cçlum ad bene vel male cligendum incliner: tarnen cùm aliquis felix eft quod adDeum dicitur beneredus, quo ad Angelum bene cuftoditus,quo ad cælumbene natus:amp; fimilibus rationibus Aftrologi polluntamp;dc longitudine,amp;dc breuitate vitæ iudicarc. Vbi S.Thomas di-citin 2.degenerationc quafi prope finem, Ciim planetæin period.! li cire ulo erutfor-tiores,plures dabunt annos,amp; cùm dcbilio-rcs,pauciores. Vnde fifignorumamp;ftcllarü in illis pofitarum virtutem aliquis pofTet fcire,quantacfletcaeli influentia,certè co-gnofceret, amp;nbsp;de to ta nafcétis vita progno-fticari poftet : quamuis nulla illarum return

à ASTROLOGORVM necefsitatem imponat; C|uandoquidéplu* Po27iM( à ritus modis impcdiii ponunt.

r/°^ab a- Etquando aliqukdiceret,quodca:liin-Hft.Namfit- fluentia nó cognolcitur: RefpondeOjquód fitni^ «Zwn»-cùm intclledus nofteromnium rem fit ca-nri/Lf^ paxCvtinquitArift4.dcantma9potcritetii ftol. ApInr. omniacorpora intclligere, necnó amp;nbsp;eorum J. O’ 8. nbsp;nbsp;virtutes: Quia medium,vt vnius rei propne-

tatem intelligamus,eft propria eius eflentia. Et vana cft ilïa po tentia,quç non reducitur vnquam ad aüquod opus,fi non in tota fpe-cie,(altem in aliquo indiuiduoi-um. Sed (vt S,T/w».i.% penitus haberi pofsit notitia) Sanftus Tho j8.lt;«r(.$. ex mas in j. contra gen tes inqutt,Malignifpi-' in^. Je ma. j-jj^j niapis.quàm homines ventatem dicûu j;^’^ turn propter inteilectus eorum argutiam; Sr»t.mSen- tum propter maiorem quam habent expe-#«». AH,14. rientiam ; ergo etiam homines verû dicunt* ^^‘ Vtautem obferuationcs do «äifsimi Mathematici luliani Riftori aPrato mei præce-ptons,quæinanno ijzS.obftupcfecitnon adeo Senarum ciuitatem, (ed amp;nbsp;Romam,amp; vniuerfamquafi Ita]iam,amp;vtrunq;amp;Gal-lorum, amp;nbsp;Hifpanorum exercitum. Vnde tranflata fuit eius prognofticatio didi anni fub nomine Ioannis Stoflerini Aftrologi Germani.

Hac diflindione manifcHum cfl,quantü errarint neoterici calumniatores,nelcien-tesdiftinguerchoc nomen Aftrologia. O-mnesenim facræ fcriptuiæauthoritateS5amp; omnes ferè leges aduerfanturprimæ opinion! Stoicæ amp;nbsp;Prifeianiftæ, amp;nbsp;nô huic Aftro-logiæ a Sandis Theologis deelaratæ,«amp; qua Sandi Canonesconceflere,vtin cauGs 16. quæft.î.fuperGapitulo, Non licet Chrifti- le^e krMf anis. Glofla dicitin fententia, Non repro- ^‘^«i»quot;quot;*-baturilla Aftrologia,quxà corporibus fu-perioribus necefsitatem non imponit. Pro-i'terea dicimus cum glofla ibidem, quad ta-iareprobantur in quantum creduntur necefsitatem inducere, aliter non : vtpotc G quilpiam crediderit, quod aftra inclinant duntaxat; non autem nccefsitant,qucmad-modum tenent omnes boni atquc eruditi Aftrorum 1 pcculatores : amp;nbsp;maxime Ptolo-mxus in iJib.quadripart.cap.i.

Dicimusfecundo,quod reprobatur A-ftrologia iudiciaria quo ad fuperftuaamp;fu-pcrftitiofam inueftigationem. Vnde S. Au-guftinus ( veluti habetur 26. q. 2. cap. Sors ) aiq Aftronomia apud catholicos in defuc-tudincmabijt,quia,dum propria curioGta-te ei nimis erant inten ti, min us vacabât his,

quæ faluti animarum erant accommodata^ Et quoniam omnibus rationibus contra AftroloßosaddudisaPicoMirandolsco-mitejamp; a F.Hieronymo à Fcrraria,bene rc-FponfumcftaLucioEelIante Sencnfi,amp; à F.Michaele à Petra fandaTbcologo ordi-nis prædicatorum obfcruantino, aliter illis nonres pondero: fed folumaliquibus ca-lumnijsamp; repræhenfionibus fadtisa nouis calumniatoribusfophiftis. Et primo, quo ad authoritatem Efaiæ cap.47.dico quod cftcotra Stoicorum,BabyIoniorû amp;nbsp;Chal-dæorum falfam opinioncm.Et bæcrefpon ßo non folum habetur à F.Bartholomæo PJacentino Prædicatorum ordinis ,hærcti-cçqueprauitatisfnquibtorcin fualumma, qu,ï dicitur Armilla.parag.Aftrologia ; fed ctiam à S.Thomaina.Senten.diftindl. iJ. quæft. a. ad authoritatem Damafeeni. Ex qua refponßonefoluunturomnes autoritäres,ctiam patrum contra Ahrologos. Et confirmatur: NamD.Auguftinus in hb.$. de ciuit.Dei,cap.7.dicit, Soient hommes ad tentandamperitram Mathematicorum af-ferreadeos conftellationesbrutorum ani-malium, quorum ortus propter liane cxplo rationcm domi fuæ diligenter obferuant,

D E F E N S I O. s eosquc Mathcmaticos prxfenint cstcris, lt;]ui conftellationibus inl pedis (licunt,non elle hominem natum,fed pecus. Audent et-iamdiccrequalcpecus,vtrum aptum lani-cio,an vedationij an aiatrO',an cuftodiæ domus. Nam amp;ad canina fata tentantur, amp;nbsp;cum magnis admirantium clamoribuS iftarefpondent. Sic dehpiunt homines,vt cxiftiment,ciim homo nafcitur ,cætcros re-rum ortus ita inhiberi,vt cum illo fub eadé cxli plaga nec mufea nafcatur.Etin fine ca-pituli hc air, His omnibus confidcratis,non immerito creditur,cùm Aftiologi mirabi-liter multa vera reipondcnt,occulto inftin-du fieri fpirituum non bonorum, quorum curaefthasfalfasamp;noxias opinioncsde a-ftrahbus fatis inlcrere humanis mentibus, atquefïrmare,non horofcopi notati amp;nbsp;in-fpedi aliqua avte,quxnullacft. Quare ex iftis verbis poflumus cócludcre,quod S. Au-guftin.fcribcre intcllcxit contra malos amp;nbsp;non bonos Aftrologos, qui hac fcientia nó abutuntur.

Et quo ad argumentum,quo probatur Aftrologos non pofte habere cxpericnti-arn cæleftis influxus, quia nondum finita cft cæli reuolutio, quæ fit in 3600 an-A 5 nis.

Primo àTneologis aHerentibus, quod per infufam feien tiam primo paréti,amp;mox per fuccefsionem pofteris relidam poteft paberinotiria.

Aliterdici poteft cum Ariflotele,amp;cum Ricciardo de Monte Policiano clarifsimo Mathematico,negare hunc motum nonx fphcra?,amp;trcpidarionis,ficutoflenditurai* guto in quodam tradatuadhoc fafto,amp; refpondet rationibus in contrarium fa* dis.

Poffemus etiam diccre hunc motum con cedentcs,quódgencr3tioamp;altcratio return inferiorum fit per motum planetarum tantum, amp;nbsp;luminarium frib Zodiaco ,dc quitus mo tibus multoties ex perien tia fa da cib amp;nbsp;quod motus nonx fpheræ ad hoc parum confert propter fuam tarditatem, quicon i-gitur propter continuam Aftrologorum juocefsiortem.

Quo ad miracula,qua: adducuntur amp;nbsp;veteris amp;nbsp;noui teftamenti, quia iunt opera, quae Deus per fe ipfum facit, amp;nbsp;non dependent ifecundi$caufis,Aftrologi prædiccre honpoflunt.

DEPENSlO, n fc diuerfos horofeopos. amp;nbsp;non valet iftare-f)licatio,quódfivnus,amp; idem horofeopus iahet vanos influxus,quod in nafeente ad lueem veniente fuccelsiuè alium influxum Caput, alium brachia,amp; alium alia membra habent proutprius,vel poflerius nalcuntur. Etquamuis boe pofsit conccdijnihilomi-nus dico,quód bi tales parum intelligût phi-lofophiam: quia imprelsio cæieftis prima infpiratione nafcentis,cùmin lucemvenc-nt,fit in corpore bumano,amp; ideo in breui temporis fpatioamp;momen to inter duos na-feentes varianturillorum inclinationes: verum eft quod Iacob amp;nbsp;Efaudiuerfas magis fcccrceorumpropnasvoluntates,quasacae-lolibcræiunt.

In morte fandorum Innocentiumdica fuiflediuinam difpofitioncm,qux per fei-plam operatur abfq; lècundis caufis, quam-uis dici poteft, quód perparticulareni con-fteUationera incurrerint m mortem vielen* tam,quœdiuerfis modis àcælo caufari poteft. Ideo non cótendit,fi illi habuere diuer-lt; foshorofcopos,quod nóvna morerentur morte. Et etiam elle poterat generalis con-ftellatio,quç fuper inhntes dominarctur,vc etiâà peftibus amp;bellis apparct, quæ à gene-

ralibus conftellationibus proccHcntij,con-fumunteos,quimaiorem affinitatcm cum ipfis habent: Cum maior cöftcUatio/ecun-aum AftrologoSjfecum trabat minorem.

Etdatur etiam hæc rcfponfio ad argumentum Caluini in admonitionc,quam fc-cit aduerfus Afirologos : in qua iplc quæ-nt, Cum fspenumero vno pradio cecidc-rinthominum fexaginta’milia; num ijso-mnibuSjquos ita mors eadcm copulauit,v« num horofcopum, vnum idemque afirum afsignarc debcamus ?

ht cùmdicunt plurcs naki fubvna ca-demq; habitudine cxli, nihilominus diucr-fashabentnaturas,variafortuniaamp; infor-tunia ? Primo dico ad hoe nunquam ob(cr-uatum fuiflc, quod duo aut plurcs nafcan-tur in vno amp;nbsp;eodem tempore amp;nbsp;pundo, quia fi hoe accidit in diuerfis rcgionibus,ha bebuntcçlum varie pofitum propter diucr-fitat»m Orizontium amp;Meridianorumdcd concéda turefïefic,voluntates faciunt diner fosamp;parentes,prout eft efle eorummagis fortunatos amp;nbsp;minus: ficutapparet in Regis filio,amp; Villici : quorum lege amp;nbsp;natura vnus habet vt fit Rex : alter vt terram fodiat. Nó tenent quidem Aftrologi cxlum penitus

P E F E N S I O. ,j «flecaufam fortuniorum nolhorum amp;nbsp;in-fortuniorum: fedfecundum materiam fub-ieéiam , quæ fecunduni Juam difpofitio-nem magis amp;nbsp;minus recipit cæleftem affla-tum.

Hancrefponfionem fimiliterdamusCal-uino,quoniam cum derifione Aftrologo-rum ipîcquærit,quôdfieo ipfo die,coque tempons momento,quo Iulius Cæfar na-tus cft,alius præterea aut Romæ,autin to ta Italia natus fit: nam verifimile eft, fuific multos,qui eademcæli affectioncpnmuin fpiiitum duxiflent,ac fimulin vitam ingref-fifuiOent : qui omnes vno dic,eodemque mortis generc non funt extindi ? Ex qui-bus caufis certè ipfc concludit,nullam rati-onis,neq; veritatis Ipccicm Aftrologoium prædiéUonibus contineri. Vndenosdici-mus ex noftrarefponfioneargumetum fu-um fine fundamento rcmanerc,amp; vaticiniû (quod ipfc negat ex aftris) Spurinævemm fuille: qui cùm Cæfarcm immolantcm mo-nuiHet, vt caucret periculum , quod vitra idus Martias profenetur. Sed cùm aduc-niflent idus fine vlla noxa,ob camq; caufatn à Cælaredendeictur. Atqui,inquit,vene-runt illiquidem; led tarnen non præterie-runt.

Nonne vera fuit prognofticatioilia Af-detanonis Mathematici,qui Domitianum aliquanto ante interfedum in nunciauit ex hderum pohtionc? Cum enim Domiti-anus vehementer in ilium offen f us,cum ad fè accerfitura intcrrogarct,quis ipium ma-neret exitus: rcfpondit,vtbrcuipofttern« pore difcerperctura canihus.’Domitianus, vtGenethlaicumvatem vanum facerct,c-ueftigio interfici iufsit,amp; cadiiuer accura-tifsimè fepcliri. Sed tempeftate de improui-füortajdiheólo funere,corpusvftulatücanes difderpferunt. Aliquanto poft Domi-tianusinterficitur.

Valerius Maximus prouidus rerumferi-ptor refert Aefchylum,cum a Mathemati-cis refponfum elfet ex iétu moriturum ,qui c fuperiori loco fieret, tediu euitaffe,amp;fuh diocapitenudato manfiflerin quod,cum ah aquiladeicâa teftudo effet,eo cafu mor-tuum cfle,amp; verum extitifte, quod prædi-âumfuerat.

Chaldæi AgiippinæNeronis refponde-runt,filium imperatorem fore, fed patrici-^ dam nece materna: iUa quidem jOccidat, mo-

! nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;D E F E N S I O. if

( aufus fuerit in afsiduis contra fc confpira-tionibusconfirmare,autfilios fibi fuccef-, fores in imperio fore,aut neminem.

Hadnanus Im perator, quia pcritifsimu$ huius artis amp;nbsp;doétrinx fuit,fibi fingulis an-nis prxfcnplit,quod quotidie effet eucntu-nim. Cui Aelius imperium prædixerat ex hacfcientia.

Quis Imperatorum Romanorum feli-cior habitus Augufto^ qui cùm audiffetex Theogene, fidere lbo natalitio hbi Roma-num imperium portcndi, tantam mox fati fiduciam babuit,vt thema fuum vulgaue-rit, nummum^ue argcnteum nota iideris Capricorni,quo natus effet, pcrcuflerit.

Poflum xtatis noftrx exempla adferre multa: poflum etiam quxego principibus viris prxdixi,fi vtrunqueodiofum non effet.

Cùm ergo futuri cuentus ccrto mon-i ftientur multo antc,quam eucniant, certif-fimè docetur ^ conumcitur^effe Deum ali« qu^mj

quem,non modo fapientifsimumjamp;quae veilt decernere potenterft, fedetiam proui-dum,omniaccrnentem,conferuantcm,gu-bernantcm,bonum,præmonentemnosdc futuris malis, amp;nbsp;ad finem ordinatum dedu-centem omnia : nec plures elle Dcos. Multi lunt ergo fcrupulofi homines, qui oh (uam infeitiam amp;nbsp;nop religioncm ferre non pof-funt,amp; indignum Chriftianis indicant, ƒ quis Aftrologorum pronunciet lunam fa-cere tardos,fcgnes amp;phlegmaticos,ciim nil aliudperlunam intelligat,quant iilas ipfas frigidi amp;nbsp;humidi qualitatcs, quas m dementis amp;materia excitarit ipfa luna: cùm fteHæ cælefles homines inclincntadrccipi-endum fuasqualitates,amp; non cogant. Sciant ergo illi nimis religiofi, quando dici-mus Saturnum facere homines inuidos amp;nbsp;melancholicos,'Martern bellatorcs amp;nbsp;ira-cundos, Vencrem amatores amp;nbsp;libidinous, Mercunum dodos amp;nbsp;fapietes, Lunam tar-dos,fegnes,’amp;phlegmaticos, ml veile aliud Aftrologos, quam qualitates primas ab iftis ftellis in materiam propagatas, talcs efficcre inclinationes,autvoluntatem perle bonis ftellarum radijs amp;nbsp;viribus ad has vel illasa-dionesobeundasabuti: quamuis interim oceul-

D E F E N s 1 o. i, occultas vires Aftrorum non negem,cùm iu hisinferioribus maxima', amp;nbsp;admirandæ vîtes,amp; pro prietates occulta: bnrrecondicæ : quæaliundè prouenire non pofitint, nifi'à eæleftibus.

Etquum dicunt Dcumfolum feire fu-tura,veruni eft in ijs rebus quæ humanunt arbitrium refpiciunt,amp; in ali]setiain,cuin ipfe habet feipfum intcUigens certam amp;nbsp;determinatam notitiam omnium rcrum, Scdcùmvniucrfalis eft amp;nonbenêdiftin-lt;ftam,poftuntetiamamp;homines habere: G-eut Sanétus Thomasoftendit lib.j. contra genres.

Et quia muiti concédant Aftrologiam efte veram in co modo quo dixi : icddicunt periculofum elle ad falurem vulgarium,qui aliter rem accipiunt,quàm illis datur: Rc-fpondeo ,quód feriptura facra ,amp; maxime eùmde prædcftinationc loquitur,non bené à vulgaiibus intelligitur. Et (acrofanétx imagines eùm non benè intelligatur,quo-modo debcant adorari,caufarunt multos errores, amp;nbsp;pcricula hæreftæamp;idololatriæ: fed no proptereadamnan debet facra Icri-ptura,amp; à remplis tolli imagines. Et fi mE-WangelioplureserrauenantjUonideoEuan-

18 ASTROLOGORVM gelium falfum eft,amp; damnari dcbent illi qui bené intellexerunt. Et idem die o de no-ftra Aftiologia,quæ magis profuit,quam nocuit.

Et quia dicunt, quo eorum infeitiam te-gant,nullum fuifledignum hominem,qui nlioperam dederit,oltendunt malèlegiffe hiftorias, amp;nbsp;Hebræorum, amp;nbsp;Gen tilium, amp;nbsp;Ghriftianorura,nifi iam de illis diccre^ve-lint,quiex Stoicorum feéiafucre,qui àdia-boloquot;perfuafi, anicularum finxere iabulas, node quæ prope ignem fcdentibus enar-rantur. Et ideo quómanifcfliushocappa-reat,videantnô(inquam)lofcphiludçini” noriam,feu illa Philonis, quæde illa clarius loquuntur: fcd,apud Ariftotclcm librum Poli tics, vbi oftendit in proœmio, quam V-tilis fit philofophia ; in mediû adducit Ta-letem Milcfium,quicùm rcprchcndcrctur quód pauper effet, oftendit philofbphus, quodvoluntariè diuitias fperneretin pro-gnofticationc penuriç futurç oliuanam fer-uato multo oleo ; ci'im penuns tempus ad-ucnit,illo vcdito,diues fadus eft. Eftigitur Aftrologia pars Philofophis naturalis amp;nbsp;nobilioris: cüm per earn Ärifto teles conuin cattotiusfcicntixvtilitatem. Vidcant etia in

KPEFENSIO. I, »n fuis problématibus, vbi coniiulfionein infantium reducit in aóbionibus lunæ. Nee defunt huic nonræ comprobationi multi alij pbilofophi amp;nöbi]iorc$,inter quos A-Uerroes vnus elle exiftimatur, qui primas quatuor qualitatcs attnbuit aétióibus cor-porum fuperiorum,vt de lubüantia oibis c. i.vbivaldc commendat antiquos,qui di-Xerunt vcir de corporibus cdcdibus aliqua corpora dare cabdum amp;ficcum ; aliqua ca-bdum amp;nbsp;humidum ; aliqua frigidum amp;nbsp;ficcum ; aliqua alia frigidum amp;nbsp;humidum. Et fic quatuor primas qualitatcs elle communes corporibus cxlelhbus amp;elcmcntis,licet nonincllcntia,lcdin voce,ideftjnobiliores amp;nbsp;ignobiliores. Qiiinctiam videant cius commentum 68.fecundi libri dccælojvbi iple confirmât,quód adiones ftellarum ha-bent proprias aCtioucs m omni re in luo ge ncrc,Scctiamcommuncm:.propriam,quöd Saturnus habet adionem in plantisamp; mi-ncralibus,amp; fic de alijs ilellis: lient Iciiptum eftin corum libris,quorum pars maior non iam inuenitur. Et allegat Arift. librum de bis rebus feripfiffe,qui dicitur de cxleftibus regiminibus. In Neotericis habemus Suef-fanum , qui plures tradatus compofuit, ß 1 VÇ

vt libres cruditionum,amp;caufas noftraruri! calamitatum:Et Percttus Mantuanus non parus authoritatis noftris temporibus lo-quensde prodigi)$,amp; de cHe6hbus,qui e* ucniunt ex illis,in lib.fuo de immortalitate animæ,dicit,totum hoccontingereex di-uerfa pofitione ftellarum.allegans exemplü iniusinfant)s,qui in fpatio vigintiquatuor horarum locutus eft, pronuncians luapro-priam mortem, amp;nbsp;ad quem finem natus e-rat,qui fuit vt manifcftet patri fui flatus rui-nam, vt apud Abenragclcm Icgitur cap.y» quints partis. Et idcirco bi calum nia tores parumlegere quæ philolopbis funt,amp;hi-ftoriarum.

Verum poftquam à me in Italico fermo-nc editum fuit hoc opus,furrexit quidam fycophanta,amp; fecitcontra banedefenfio-nem Aftrologorum hæc, qua: fequuntur, argumenta. Qua: ego quum viderem,non potui non refpondere,amp; bis telis meis, licet nebetibus amp;nbsp;obtulïs,incertamenprodire.

Et pnmum adduxit contra Aftrologos authoritatcmilaiç prophet^ cap^i.dicen* tis : Annunciate quæ ventura funt in futu-rum,amp; fciemus quia Dij eftis. Ad quam au-thoritatem dicimus,quod folus Deus po-teft

D E T E N s I o. «t ■eft feire futura libertärem hominisconcer-nentia. Vnde Scotus in prologo pnmi.q.ï. dicit, quod Antichriftus non poteritfcire, ^uid homo debeat cogitarc,vel appeterc tali hora. Zahel autem in lib.fuo de intcr-togationibus,fequens fuperftitioné Aftro-Jogorum tempore Ifaiæ,vult per feientiam interrogationum cognofccrcjaninuitatus ad conuiuium comederit vnum pulmentû, vcl plura. Ego enim fine Aftrologia dicc-tem,quôd inuitatus ad domum diuitisjplu-rahabebit pulmentain cœna diuitis,quàm pauperis : amp;nbsp;hoc reprobatur.

Deindearguitfecundo pcrlfaiam diccn litem cap.44. Ego primus, amp;nbsp;ego nouifsi-wuSjamp;abfquemenoneftDeus.Quisfimi-lis mei ? vocct,amp;annunciet,amp;ordincm ex-ponat mihi, ex quo conftitui mihi populü an tiquum ; ventura, amp;nbsp;qux futura lunt an-nuncient cis. Adhæcdicimus,quôdDeuj per Ifiiam ibi prohiber Aftrologiamdiui-naroriam fuperftitiofam.

Prxterca arguit tertio per Ifaiam Cap.97. 11 dicentem : Sapientia tua, amp;fciétia tua,hçc decepitte. Et infra: Venictfupertc malü, amp;nefciesortumeius. Adhocarg.dicimus, quad ibi noneft fermode Aftrologia,fed

jl ASTROLOGORVM de fupcrftitione incantantium amp;nbsp;malefic corum,vt patet infpicienti verba fequentia; | Et quando Deus prohibet ne accipiantur . confilia à diuinatoribus, vt patet Deut. 18. confirmât fupradiólam meam refponfio-nem ,quia ibi non eft ferino de Aftrologis, led de incantatoribus,vt patet Icgcnti.

Rurfusarguitadidem: quiain4.l1b.Rcgt; 1 gum 17. habetur, filiosüracUuiflepunitos, quia diuinationiinferuiebant.Ad hoe dici-mus,quódibi folum prohibetur diuinatio perincantationesamp;auguria. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;'

Iterum arguit per Deum dicentem in le-remia propheta cap. 10. luxta vias gentium nolite difccre ; à fignis cæli nolitc metuere, quæ timen tgentes. Ad hoc argum.diciirmS quodibidem prohibetur timor a fignis cagt; liinhis,qua: concernunt hominis volunta-tem ; vt dicit S.Thom. J.lib. contragentes, cap.8). AtMaflahalach in fuolibrodc in-terrogationibus volcbat per Aftrologiam fcirepro ccrto,an aliquis debeat efie rcXj^el non.

Sexto arguit ad idem,quiaEcclcfiaftes cap. 8. dicit : Multa hominis afflidio ; quia ignorât præterita, lt;Sc futura nullo po- j tefi:fcirenuncio.Exq‘t^^lt;^ntentiadicimus, quód

D E F E N S I O, t{ ^uodibidem dicitur,primo ignorât præte-ritajVtcognolcatur lupcrftitio quorudam dicen tium fe efle Aftrologos, amp;nbsp;volentium fcire,an mulicrfitvirgo,vel ne: amp;nbsp;vtium ha-beatfilium,veine. quosfequiturZahel in libro fuo deinterrogationibus. Dicitur et-iam quod ignorât futura ad fugandum er-rorem ; Zahel ibidem, qui vult per feientiâ interrogationum cognolceie, an virgeni-turus fit filium ex tali vxorc,vel ne.

Septimoarguitpercap.io.vbi habetur, VIL Ignorât homo quid ante fe fuerit : amp;nbsp;quid futurû fit quis ei poterit indicate ^ Adhanc authoritatem dicimus, quod Aftrologi illi, qui volunt omnia cognofcere particularia, luntfatui: de quonam numero fuitZahel in libro fuode interrogationibus,qui per fcientiam intcrrogationis vult cognofcere, an latrofit domefticus,vcl peregrinus: amp;nbsp;an mulier habet filium ex fornicatione,vcl ne : quoniam Ptolomæus Centiloquij ver-boprimodocet,Aflrologum deberc ab e-nunciandis fingularibus abftincrc:quando fcientia(vt naturales affirmant)dc fingularibus nó eft, nee de his,quæ indiuidua 1 unt : feddevniuetfalibus tantummodo. Inquit enim,A teamp; aftelliscftfcicntia:fieri enim

,4 ASTROLOGORVM nequit vt feiens particulates return formas pronuncict, ficuti nec fenfus particularem, fed generalem.quandam fufeipit fenfibilis reiformam,oportctQucifta traftantem re-rum conieftura vti: folinumineafflati prç-dicuntparticularia,

Odauo arguit perPaulum ad Galatas cap.4.dicentcm; Dies obferuatis,menfes, tempora amp;nbsp;annos : timco ne forte fine eau-fa laborauerim invobis. Ad authoritatem fandi Pauli dicimus, quód Apofcolus reprobar ob fcruation cm temporum circa fa-cramenta fufciprenda,amp; circa orationes fa-ciendas,quam habebant forte ipfiGalstx. NamHaÏyAbenragel etiam voluit, quod circuncifioamp;baptifmus darenturLuna e-leuata fupet Venercm,vt patet in parte 7. fuæ fummæ, cap, 5 j. Dicimus fecundo,quod Apoftolus reprobat ibi obferuationcs (u-perftitiofas cuiufmodmon iuntmultxA-ftrologicxobferuationes,

IX. Nono arguit ad idem, quia in lob ca.j 8, dicitur,Nunquid nofti ordincmcæli?aut rationem eius pones in terr^? Ad hoc dicimus quod authoritas concludit,quod A-ftrologiftm iudiciariam perfede habere no ponumus,quod nos dicimus efle verum.

Dccîmolocoarguit ex concilio Anchi- Xi ritano jvt habetur cap. 26. q.i.vbidicitur: Qui diuinationes expctunt,amp;morem gcn-tilium fubfequuntur, fub régula quin-j quennijiaccant. Adhocdiciinus,quodibi non reprobatur Aftrologiaprædiétiua feu judiciaria: led diuinatio perartem necro-mantixjgcomantiæ, acromantix, hydro-man tiæ,pyromantiæ,amp;confimilium,

Vndccimoarguitex concilio Tolctano XI. ca.Siquis: vbi clerici fufpendunturconlu-lentes mcantatores, augures, anolos,vel eos, qui profitentui-artem magicam,vel aliquid Huiulmodi, Hæc ille. Ad hoc dicimus,quod incap.illo non damnatur Aftrologia diui-natona: fed arsnecromanticajarsariolan-di,amp;huiufmodivtdiximus inrefponlionc addccimum argumentum. Et fi dicatur^ quod Alexander III, c.ex tuorum, de Sor-tilegijs dicitjquod presbyters,qui caula cu-iufdam furtieeelefiæ recuperandi, Aftrola-biurnex fimplicitatc infpexerat, impona-turpeenitentia per annum, dicimus,quod jfte presbyter damnatur ibidem,quia crede-l^atdoôlnnæ, quam delcnditZahel in li-^ro fuo de interrogationibus- fcilicct pofle pertakm Icicntiam fciri,an latro fit dome-

Duodecimo arguit per leges ciuiles. Vn-delib.9. C.dcmaleficisJ. x.dicitur: Artem Geometriæ difeere, atque exercere publice intereft. Ars autem Mathematica damna-bilisamp; interdira eft, amp;nbsp;intelligit imperator per Mathematicam Aftrologiam diui-natoriam,vtiflc dicit. quarcamp;c.

Item arguit per l.Nemo : ibidem, vbi di-citiir: Nemo arufpicem confulat,aut ma-thematicum fub poena capitis.

Rurfus arguit per l.Et h: vbi fupra : Si quis magus,vel magicis certaminibus afiue-tus,qui maleficus vulgiconfuetudinc nun-cupatur,3ut arufpcx,aut anolus,autcertè augur, vel etiamathematicusjautenarradis fomnijs occultans artem aliqua diumandi : aut certè aliquid horum fimile exercens in comitatu meo vel Cçfaris deprehenfus fuc-rit,præfidîo dignitatis exutus,cruciatus, amp;nbsp;tormenta non fugiat. Hæc ibi.

Ad hæc arguméta dicimus primo,quód per Mathematicam non debet intelligi Aflrologia diuinatoria,fcu prædidiua : fed ars necromantica quam multi magicam vo* cant. Ad fecundum dicimus codem modo:

D E F E N S I O. 17 ham ibidem damnantur diuinanteSjquos malcficos ob fceleris magnitudinem vulgus appellat,vt in cadem l.Et fi,habetur. Ad tertium dicimuseomodovt adfecun-dum.

Decimotertio arguitadidem perdoöo-' ^^ ^^’ tes eedefiæ: amp;nbsp;primo per Hicronymum3amp; habetur 25. q.z.cap.fcd amp;nbsp;illud : vbi reprobat opprobrium Aegypti.5.obferuare augu ria, rcquircre ftellarum curfus,amp; euen tus ex hisfuturorum rimari. Refpondemusamp;di-cimus,quód Kicronymusreprobat ibi A-ftrologiam diuinatoriam excedentem limites fcientiæ,quam do cet Abraham Auen-nare m (uo libro de interrogationibus ,qui vultpofic fciriper fcientiani interrogatio-uum,an rcs futurarecuperabitur,amp;an fer-Uüs fugitiuusreuertatur,

Decimoquarto arguit ^er Bafilium di- XJ^V' cente/n fuperGeneb m,quod ars ifta eft ocquot; cupatifsima vanitas.Dicimusadhoc,quód didum RabÜj eftde Aftrologia nimis curi-ofa,amp;fatuitategcomantica.

Decimoquinto arguit adidem perdiuu yy. Auguftinum libro yde ciuit.Dei,cap. y. vbi contra Aftrologos loquens ait,Elcd:o ad feminandum agrum die multa grana fimul in

jn terrain veniunt,fimul germinantjfimul iherbefcunt,flaucfcuntjamp;tamcn fpicas inde coxuas, amp;nbsp;(vt ita dixcrim )congermin3“ les,alias rubigo interimit,alias auesdepopu-lantur,alias bomines eucllunt : ergo indicia Aftrologorum fecudum Auguftmum funt falfa.

Item arguit per fanólum Auguftinum m Iibro 83. quæn;ionum.q.55. vbi contra A-ftrolosos facit argumentum dc Gemdlis, inquibus inuenitur tanta diuerfitas adio-nuin,euentuum amp;nbsp;voluntatum.

Rurfus arguit per Auguftinum, qui in ^. dc Trin.c.7. inuchitur contra illum qui ck’-githoram,quacommi(ccrcturvxori.

Iterum arguit per Auguftinu lib. 2. qux-ftionum veteris amp;noui teftamcnti,C3p. 18. vbiait,Nihil tam côtraChnftianos,quàin ft arti mathefeos adhibcatcuram: hec enim inimicadinofciturlcgiDei. gt;

Item arguit per Auguftinum dc verbis Domini in monte,Homclia 59. fuper illis verbis,Ego fum vitis,vbidicit,Quani multos 6 bone Deus mathematici fcfellcrunt, 3uia fibi plenanquc lucrapromilerunt,amp; amnainuencrunt.

D E F E N s I o. tÿ ftinus in nulle eft contra conclufiones no-ftraSjCum in codem lib.jxapZ.dicat he, Vi-demus iphus anni tempora variaii,amp;luna-nbus incrementis atque dethmentisauge-ri,amp; minui quidam genera rerum ficut c-chinos, amp;nbsp;conchas, amp;nbsp;mirabiles æftus ocea-ni ; non autem animi voluntates pofitioni-bus fiderum fubdi: nunc ifti adus etiam no-ftros inde reguläre conantur. Vnde dici-mus, quod verba Auguftini Juntcótraeos, qui ponebantres omnes,ctiam aäus huma nos caufariex neccfsitateàcælo: cuius con-trarium declarauimus füprà. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;*

item dicimus,quod Auguftinus loqui-tur (vt patet legenti) contra illos,quivo-lun t aftus noftros cælo fubdi.

Ad aliuddicimus,quodAuguftinus lo-quiturcontra illos,qui eligebant hora, qua Commifcerentur vxori, credentes moi ibus nafcendi nccclsitatcm à cælo imponi: cuius contrarium fentitPtolomæus in primo li-broquad. cap.^.

Ad aliud argumentum dicimus, quod Auguftinus loquitur de il!i4,quiproptcrlu-crum intromittunt fedchis,quænon lunt ab homine fcibiha contra praecepta Ptolc-m«iin prune libre quadripartitii.cap.

Ad alias rationes refponlum fuit,Et di-cimus vt fupra. Vnde Augurtinus ibidé ait: Si cnim nafcantur qui mali funt, amp;nbsp;econtra qui boni,fruftra data eft lex.

X VL Decimofexto arguit pcidiuum Hicrony mum fuperSopboniam cap.i.vbidc Aftro-logis ait : Hi funt, qui eleuâtur aduerfus fci-entiam Dei : amp;omnc quodgeriturin læcu-lo,fi(ftam fibi Icientiam polliccntes, refe-runt adortus fte!larum,amp; occubitus3amp; ma-tbematicorum fequuntur errores.

Item arguit perHieronymum ffaiæ 47. viïiait: Hilunt qui vulgo appellantur mathematici, amp;nbsp;ex aftrorurn curfu lapluquc lydcrumrcshumanas regi arbitrantur: amp;, cum falutem alijs pi'omittantjfua ignorant fupplicia.

Ad autboritates fupradilt;ftas dicimus, quodHieronymus loquitur contra Aftro-logos libertatem arbitrij infringentcs,vtpa tetcap.47.1uper Ifaiam,in cap.autemprimo loper Sophoniam impugnat Mathe-maticos,humanam voluntatem cælo fub-iugantes.

XVII. Decimofeptimo arguit perDiuum Ambro flum in Exameron. Jib.4. cap.4. vbi ait : Nonnulli ten tarant natiuitatum exprime-

D E F E N s I o. j, re qualitateSj^ualis fit vnulquifque,qui na-tus fit : dim hoc non folum vanumjed inutile fit quærentibus. Et poft pauca: Re-dempti/unt Apoftoli amp;congregati ex pec-Catonbus non vtique natiuitatisfus hora; fed C hrifti cos fandificauit aduentus.Hçc ille. Vnde nos dicimusjquód Ambrofius ibidem loquiturcontra illos, qui volebant omnes aftus humanos produci à cælo ex ueccfsitatc ctiaintroitusin paradilum : vnde fubdit idem jLatro in crucc damnatus ille cum Domino crucifixus nó beneficio fuç natiuitatis,fedfidei confefsione ad paradifi tranfiuit gaudia.Ionam non vis natimtatis, fed diuinæ præceptionis oftenfa præcipita-uit in marc : amp;nbsp;Petrum de carcere imminente morte perimendum angelus Chrifti,non ftellarum feries libcrauit. HæcAmbrofius: cuius fententiæ eft conformis Ptolomæus in Ccntiloquio,propofitioneH. amp;nbsp;in i.üb. QuadripartitijCap.j.vbi ait: Non cogitc-mus ea,quç accidunt ex cçlo,efie neceflaria, vtquæluntàDeo.Hæcille.

Decimoodauo arguiturad idem: quia lecundum Albumafarem in lib.a.de con-iunâionibus magnis,dificrétia 8. Coniun-âio duarum mfonunarum fignificauit na-tiui-

)k ASTROLOGORVM tiuitatcm Mahumeth: amp;nbsp;aliapoftea figm-ficaujt eius mortem : hoc viaetur limites Aftronomicos excedere.

Item Albumafar ibidem vltima differentia dicir, quod aliaconiundio fignificauit lefum filium Mariæ : quod videtur effe hx-reticum.

Ad bæcdicimus,quod Albumafar cxcc-dit limites contra doófrinamPtolomari in Centiloquio,propofitione prima. Et in primo libro q nadnpartiti cap. j.

Dicimusfecundo,quódforte non cflet hxreticum tenere quódfêda Mahumeth, amp;nbsp;fèda Arabum fuerint in cçlo,vt in figno: quiavt dicit Albertus Magnus in fuo fpc-culo Aftronomico cap.ij. Nihil proiiibet inhis,quæab hominis pendentvoluntatc, cælum efle fignum,amp; non caufam • diucrfa-mm enim partium cótradiélionis, quarum alteram potefthomo cligere,fciebatDeus ab sterao quam illarum eligeret. Vnde in libro vniuerfitatis, qui eft cæli pcllis,poiuit fignificare fi voluit : nee tarnen perhocin-fringitur liberum arbitrium ; ficut non in-fringitur- diuina prouidentia pofita. HæC exillo.

D E F E N s I o. 31 noftri lefuChnfti fecundum Altertum in fpcculo aftronomico cap. 11. potuil eflc in C3clo,vt in iïgno,nonquia Cæli figura effet caufa,quare fie nafeeretur: feopotius fignificatio : immo ctiam crat caufa,quare modus fuæ admirandæ natiuitatis per cæ« lütn fignificarctur.Hæc zMbertus.

Dictmus quarto icquendo viain S.ThoJ fccunda fccuodx,quxK.9 j.art.j.quod cxlu non potuit cHe fignum incarnationis filij Dci;quiavtdicit S.Tliom.ibidem,caElum non pote/Ieife fignum nifi eorum,quorum cft caufa : non fint autem caufa incarnatio-nts fupernaturalis natiuitatis filij Dei : vt Albertus Magnus ctiam dicit, vbi lupra, cap. 11.

Dicimusquinto,quod effet bærcticum tencrequôd incarnatio filij Dei, vel modus fupernaturalis natiuitatiseius fucrit incæ-lo,vtinfignohominibus noto:quia tune talemyflenum non fuiflet angelisabfcon-ditumantcincamationemrcuiuscontranu habeturad Epbef.cap.^.à forte quod S. Thom.in fccunda fccundsc, quæft. 95. artic. 5. vult quad c«lum nô fit fignum, nifi quorum cft caufa, loquendo de figno homini. busnoto.

Et fi dicatur, Petrus Alliacenfis vir in o» mni feien tiarum genere magnus,in fuo elu-cidario ponit figuram natiuitatis Chrifti, amp;dixitj quod eins afeendens fuit in oftauo gradu Virginis, Marsautem fuitin doino oâaua quæeft domus mords. Et dominus Hieronimus Cardanus vir fapientifsimus in expofitione quadripartiti facit eius iudi-cium.Hocautem videtur hæreticum jcrgo amp;nbsp;cetera.

Ad hoc dicimus primo quod talis figura videtur fiâ:a,amp; nulla ratione formata ,cum Chriftus humilitatis gratia nafei voluerit in ftahulo , vbi non fuit Aftrologus vtens Aftrologicis inftrumentis,fcilicct Aftrola-bio , vel inftrumento vmbræ, vel infiru-mentoaquxin fcicndohoram,qualepara-baturamatre,de quibusinftrumentis habeï abHaly Rodoamin j.lib.Apotelcfmatum, cap. 2.

Dicimus fecundo,quód non effethære-ticum conccdcre,quód natiuitasDomini nofiri lef u Chrifti,in quantum homo fue-ntincælo,vtin figno,amp;vt in caufa: quia Chriftusin quantum liomoconccditurcf-fe creatura,vt patet per S.Thom.2.par.q.ï^. art.i0. non tarnen propriè Cbuftus fecun-dun}

D B F E N s I o. tt dum quad hichomo aflentur cfle crcaturat quia hic homo notât fuppoßtüj vt S.Tho. ioidem dicit.

Dicimus tcrtio,quôd forte non eflet Ex-' ’'eticuna tencre talem fi gu ram elfe vera. Vn-de Magnus Albertus in fuo fpeculo Afiro-nomicOjdeUbris licitisamp;illicitis,cap.ii.aif, lam Icimus, quod figno V irginis alcendéte natus cft Dominus lefusChriftuSjUon quia fubiacerct fteUarum motibus,qui creauerat ' omnes Hellas : fed quia cùm extenderet ex-lum feut pcllem formans librum vniuerfi-tatis; amp;nbsp;dedignaretur opus facere incom-pletungnoluit Iltens eius deciïc,amp;cis,qux fecundum prouidentiam in libro xternita-tis funt : illudclcgantifsimum antequam de Virgine nalcerctur,vt per hoe innucretur homo natuialis,amp; verus, qui nó naturalirer nafeebatur: non quódcxli figura efiet cau-fa,lt;]uod fie nafeeretur, fed potius fignifica-tio: immoipfe erat eaula, quare modus fux admirandaenatiuitatis fighificarcrur pereç-lum.Hxcille. Et «otajquódliquisteneat omnia in diuina prouidentia feripta.cfie in cxlo fignata; debet dieere, quod feeretum magifterij ahroium Deus voluit oceultare à nobis,vt dicit Albertus ibidem cap.13.

XIX. Decimonono arguitur,Quia Aftrologl ' iudicant perimagincs cxli,cjuxab imagina-tione Humana finguntur: vt confitetur Albumafar in fuo introduûorio cap.i.trafta-tus fccundi,amp;in6.1ib.cap.i.

, Ad hoc dicimus, quod licet iinagincs cç-li voluntateHumana lint fiftæ: vt elicit Albumafar in fexto libro introdudorij fui,ca. p. amp;nbsp;S.Thom.y.Metaph,co. 14.tarnen ef-feftus ftcllarum tali in figura imaginata-rum experimento funt cogniti: amp;nbsp;fecun-dum Huiufmodi expérimenta iudicat A- ! ftrologus.

.X X. Vigefimo arguitun quia fecundumHer-metem incétiloquiofuopropofitione6lt;î. fi quis Habuerit in fexto loco natiuitatiî fuæ Mercurium,conuerteturafide fua in a-liam: fed hoc non poteftlciri ex cælo,ergo amp;c.

Dicimus ad Hoc argumentum, quod in concernentibus hominis voluntatcm nihil certi potcftdiccre Aftrologus qveluti patet per S«Thom.in prima parte quæft.n^.art.^. maxime in particulari: cum quo concordat Ptolomxus in prima propofitione Centi-loquij.

DEPENS! o. jr ^eruorumamp;ægritudinuin: neque inclinât ad religio nein,veluti nona domus, tcfte AU chabitio.

Vigefiinopiinio arguitur: Coniundio-num verarum tempora raro funt æquaha: «tgo nó poteftcertum dariiudicium. Con-Aquentia nota, amp;antecedens eft Alliacen-fis1ncap.15.fui clucidarij: amp;nbsp;incap.25.di-cir,quód raro concordant coniunäioncs mediæ,amp;vcræ: nifi quando plancta eft in auge,vel oppofito augis fui c.picyc!i. Re-fpondemus ad hoc,amp; cticimus quód Aftro-logus nó debet facerc indicium afiertiuum: quia iudiciaeius funt media internecefla-tium,amp; pofsibile: vt dixic Ptolomxus in Centiloquio,propofitione prima.

Vltimo arguit ad idem argumento Ioannis PiciMiranduIenfis,qui in fuo libro primo contra Aftrologos arguit per Arifto telem in problcmatibusdcputantem Aftro-logum cum mimo amp;nbsp;prxlbgiatorc,quarc amp;cæt.

Ad hoc argumentum, quod eftloannis Pici dicimus,qu0d Arifloteles folum cul-parc poteft Aftrologiam exccdentcm limites feientix. Vnde Ptolomxus in quadri-partito libro primo,cap.2.dicit : Error,quo

jS ASTROLOGORVM errant aliqui in hac feien tia, non eft ex aitß debilitate, fed eius, qui fc in tromittit de ear amp;nbsp;paruin poft inuchit contra illos, qui tranfeunt ad loquendum de rebus, qua: non iuntde natura,quod homo pofsit il-lasfcirc.

Dicimus fecundo, quod miramur de tan toviro adducentcAnft. ibidem ^contra A-ftrologos,cum ibidem inpaiticula fcilicet li.laudet Aftrologos,dicés,Cur aliqui pra-uis interdum libentius,quam in honeftiori-bus ftudi js verfan tur ; verbi gi'atia,præftigi-atorem,autmimumfe aliquispotius veut, quim Aftronomuni,aut Oratorem ?

Vibrac etiam Galuinus aduerfus Aftro-]ogiam,quam iudiciariam vocant,alia qua:-dam,(cdobtufa tela,qua: nec feriunt,amp; terrent non multum. Nam ipfehuic feientia: contradicit cum exemplis veteris teftamen-ti,cùm tantafames fuiffetin Syria,amp;inlu-dæaEliæ tcmponbus,amp; tarn longa prxter-ea hccitas : Adducit deinde alia exempla de Moyfc,de Abrahamo,de pefte tempore Da uidis,de Solis defedione, qua: fut morte Domini noRii lefu Chrifti contigitióc mul ta alia dixit,qua: fada fuerût ex diuina pro-uidentia. Quare ftultilsimum eflet quæie-re,

D E F E N s I o. j» rCjUum fint ad earn rem aflecta fydera,quip-pe ciim hoe fingulare quoddam ,atque ex-traordinarium prodigiü fuerit. Nam aftro-rum fignificationes nó funt prætorum edi-éèa ; vtpote quæimperio Dei fubicóla funt. Hæc igitur fupra naturam efle necefie eft5ac nbsp;nbsp;nbsp;’-*’*

proinde fupra vniuerfam Aflrologix fei-cntiam.Iam vero, quideftabfurdius,quàrn fingulare priuilegium ad legem generalem extendere? Quis iftam eius impudentiam , W nonvidcat,atqucetiamderïdeat,cu meins . argumenta non concludant aduerfus bo- vW nosAftrologos?Noncft opusvlloacumi-neingenijadbanctantam rcfellendam in-fipientiam : poftquam eius fundamenta nó funtfirma5fed tanquam venenum in ferpen tis cauda delitefcit,amp;fimulat non cogno-fcere,quód corpora humanaftellarüac fy-derum imperio fubijciuntur. Dubium ne-mini eil, quin cognitio illius certi ,amp;con-ftantis curfus orbium cæleflium, præterea vis eorum, amp;nbsp;facultas ,ac fi quid eft eiufmo-di, non (olum magnam aflerat hominibui vtilitatem, verumetiam exfufeitet animas ad auguflè,magnificeque deDcofentien-dum, cumque propter admirabilem fapi-entiam3quæ in eogenere apparet,honore

Omni profequendum. Vndc Dauid dixit: Cadienarrantgloriam Dcijamp; opera manu-um eius annunciat firmamentum,Et Moy-fes dixit; Fecit Deus luminaria, amp;nbsp;ftellas, vt fint in figna,nodes, dies,mcnles,amp;anno$: (cilicetvtdemonftientnobis tempus Ieren-di,fanguincm detrahendi,medicinam ad-hibenäi, abfcindendi ligna ,amp; fimilia, qua:, ne fini longus,fi omnia perlcquar exempla, quxeommemoraripofsintex dodrinaPhi lonis ludæi ,fihem imponam : quoniam ex eorum euentis veritas apparet : amp;nbsp;iniquum eft pronunciare priuiquam caufacogno-fcatur. At illivitupérant hancdodiinam, quifimplicitereamignorat. Quare eorum kriptaamp;didameritoderidentur. Non e-nim quærimus,fiharioli,amp;augures cafu a-liquoamp;fortunavera interdû prædixerint: verum nos id vnum contendimus,fcilicet an hæefeientia fit légitima, ac probanda,amp; fi damnant bas præSidiones facias literx? Quis ergo negate poteft, fi certi funt cæli motus,amp;adionesdefinit3e,nontciam cffi-cialiquidab ijs certi? Vt etiamfi homini-bus accidere videantur, tarnen fapiens eue-nire illa, amp;nbsp;quafi feientet fieri, intelligct. Quis non videt ad Lunæ confiitutionem

D E F E N S I O. 41 rcplen,exinaniri,ægrotarej confirmari a* nimantium corpora Nam quam honefta, quainqucdignafitbono viro lydcralis fci-entiæ cognicio,abundè teftatur Ouidius, dumait:

Felices 4»itnit, quitus hac cognefierepritnum, ^^■/^ *' Injj domesfuperiufcamiere car 4 fuit.

Quod ctiam fentit Virgilius lib.i.Georg» Félix, ^uipetuit rerum cognefere confits, Ât^ue metus emneit, amp;nbsp;inexerabilc Fatum Subtecit pedibiu.

Sanélus itaque Hieronymus adPaulinû feribens,affirmât Medicorum,Aftronomo. rum,Aft;rologorumque feientiam mortali-bus vcl vtilifsimam efle. Nonne etiam D. Dionyfius Arcopagita pbilofophus, ma-gnus Aftronomiæ cul tor fuiffc perbibeturî qui Athenis percipiens in die pafsionis Dominics fobs dcliquium in plcnilunio con» tigifle)nec buius caufarn inuenicns,illuc£ non elle naturale, fed miraculolum naturx contrarium fanè di)udicauit,ac vifo por^ tento territus continuo exclamauit: Aut Deus naturspatitur,aut tota mundi machina difloluitur. Sed vt de exteris tacea-

mus,Chriftus Virginis filius pientifsimus,â quo falusamp;vi ta rcfurgitjCandéartem coni' , nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;probauit,amp;: ex elementorum ordine,atque

conftantia pofTe amp;nbsp;ferenos,amp; pluuix dies prxnofci ; amp;nbsp;quodammodo augurari futu-ra pofte, videturteftari Luc. 12. Incxlo aliud hyemis,aliud fereni temporis fignum eft. AdidemMatth.cap.i6. Cum accefsiftent ad Chnftum Pharifxi,amp; Saduexi tentantes rogaucrunt cum ,vt fignum de cxlo o-ftenderet eis. At illerefpondensait: Fadu vefperc dicitis,Screnum crit, rubicund um eft enim caelum. Et mane,Hodic tempeftas, rutilât cnim trifte cælum. Etiam amp;nbsp;ipfe Dominus crim dixit Apoftolis, Eamus in loan. n. Iudçaraiterum,amp;ipfidixcrunt,Nuncquç-rebant te ludxi lapidare,amp; iterum vadis il-luc? Qui refpondens dixit : Nonne duode-cim horx funt diei? demonftrat Aftrolo-giam non efte vanam,nec fuperftitiofam. Quod fanCtus Thomas in opui'culis'CUfH authoritateChryfoftomiitadicit, Nonne duodecim horx funt diei : quafi dicat Dominus, Vos dubitatis afeendere in ludçam, quia nuper ludxi volebant me lapidare; fed dies habet duodecim boras, amp;nbsp;quod cotin-git in ma hora,non contingit in alia?Vnde licet

D E F E N S I O. 4, licet tune voluiflent me lapidare,in alia hora hoe noient. Ecclcfj.Omnia tempus ha-hent. Ecce igitur quomodo vna hora eft bona, licet alia fit mala ; quoniam in hora mala ludæi habebant malam voluntatcm contra eum: illa enim hora tranfieratjamp; bona fuperuencrat. Vnde ip(eDominus feiens hoc, fciuit quod mala voluntas abierat à cordibus eoi‘um,amp; voluit eligere fibi illam boram,in qua ipfi nonlædercnt eum. Et propter hoc patet, quod ip fe vfus eft elefti-one, nec blafphemauit Aftronomiam, fi-ue Aftrologiam, ficut quidam inuidentes detradoreshodie faciunt. Quo fit, vtto-ta via,toto(^ue cxlomihi aberrate quidam infolenter philolophantes videantur, qui fuaminfeitiam prodentes,audeant teme-re in Aftronomiam illam fublimcm philo-fophiæ familiarifsimam infurgcre,quiquc, nelcio quo ore,quaue fronte huic diuinæ arti nigrum pra:figere ^ÏTOConantur,amp;ah bominum confortio perperam, amp;nbsp;inique fequeftrare contendût. Hos enim puto Ic-uiter damnare,qua: penitus ignorât amp;de ea fentire, quod cæci de colorum difterentijs ; nam vnulquifque bene iudicat de his, qua: bene nouir,horumq; bonus eft iudex:Qua-propter

44 ASTROLOGORVM rtraßmili. propter fcliccs eficntartes,fi de iHisfoIiar-ww^“^^^*” ^’^‘^c5*^‘^’carent.EftigiturAftrologiavna ex feptem artibusliberalibus,amp;eft feientia vera,non prohibita,vt fenbit Abbas Panor-gt; nbsp;mitan.incap.ex timore.deforti, Etdiccie

i nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;quod corpora cælefti3,amp;ftellç(fublata nc-

' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cefsitate) noncogunthomincm,fed incli

nant interdum ad vitia, amp;nbsp;interdum ad vir-tutem,noncfl;malcdiâ:um. Etfiedeinfir-nntatibuSjamp;valetudinibus, amp;nbsp;morte,amp;a-lijs indicium facere, non eft pcccatum,amp; ^^, 115.4«. permittitur bonis Aftrologis : vt Caieta-^.éJ-i- nus affent in fua fumma ,amp; fandusTbo-mas in pluribus locis : qui etiam dicit in lib. 5. co.ntra gen tes, cap. 91. Qua: verô ad cor-poralia pertinent fiue exteriora, Gue interi-' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;orafint invnum hominis venienti3,àDeo

niedttantibusangelis,lt;5ccorporibus cçlefli-bus difpenfantur.Etc.82.concIudit,qut)d corpora cçleftia caufa funt omnis altcratio-nis, amp;nbsp;omnis motus in hoc infimo mundo. Et Scotus in 2.Sent.dift.i4.q.3 .dicit, Stellas aóEonem atque dominium habere in démentis,in mixtis,in animaris,amp;inanimatis, amp;in fèn(ïtiuis,amp;c.

turquod in homine liberum arbitriüpof-fet perire : quia genium mini aliud eilet nifi Oquot;lt;*lt;■•'«ƒ genitura: quoa fibonam babent genitu-^“ j^fa» rarn homines,bonos babentgenios : li veto malam,malos ; quodeft cótra Anftotclem: quoniamquod Brutus infelicem babuerit exitum,fuit ex fua genitura mala : quod veto Auguftus felicem babuerit exitum, fuit ex ortu fuo bono. Quare ncque Brutus vi-tuperandus, neq; Auguftus laudandus eft, amp;nbsp;genus demonftratiuum apud Rbetores penret: quodeftmanifefta fatuitas.

Ampbus non eftexiftimandum abipfts optimis intelligenties, amp;optimis corpori-bus cxleftibus pofte makneia prouenire: quandoquidem à bono,nifi bona procc- * ^»quot;«6»»* dant : amp;nbsp;Auerroés lO. MetaphyliceSjCom-^*^“^quot;quot; nient.19, manilefte damnat Aftrologos ta-lia afterentes: eftetqueduosdeosintrodu-cere, quorum vnuseftet caufa boni,amp; alter caufa mali, qui luit eiTor Faufti de-

1 ftrudus per Üiuum Auguftinum,in libro peculiari, amp;nbsp;etiam damnatus aCommen-

Ad iftam dubitationem ,in qua diceba- ^'J^quot;'Jk‘ tur,quod ft genios non ponunus alios elle quam

(]uam genituraSjtunc perijt liberum arbi-tnum,amp;reliqua quxibiadduda funt: di-ccnduiTiefl:,lt;juodinaIum (vtpatetetia per Dionyfium in libro de diuinis nomimbus) nihil aliud eft.quam defedus : Defettusau-tem vel prouenit ex noftra volütate,amp; hoe malumeulpæ folet appeUari : vel prouenit non ex noftra voluntate,fed natura : quod fortafsis malum pœnæ, vel malum naturae dici poteft. Loqucndo de fecundo niodo, amp;hoeduplicitcr contingit. Quoniam vel cn;dcfc01:usinlatitudincentis,amp;no in propria, amp;nbsp;determinata natura: veleft in propria amp;detcrminata natura.Exemplum pri-mi,Quodlibet,citraprimum eft,quod eft Deusgt;eftdefcâ:uofum in latitudine entis: quando nihil eft quod fit to ta amp;nbsp;compléta entis latitudo,nihDcus ipfe,amp;fic vnum-quodque ens,citra Dcum, dici poteft quq-qucmodomalum in natura,quoniamde-feäuofum in natura entis. Exemplum 1e-cundi, Sicut homo claudus, vel cæcus ,non folum dicitur defeftuofus ; quia non habet completam entis latitudincm ; verumetiam quia non habet re quid ta ad perfeäionem humanæ fpeciei : Et tunc dico, quodncgae je Deum,intelligentias,amp; corpora cæleftia,

D E F E N s I o. 47 effe caufam malorum iuxtahuncmodum, Q««quot;»««^ Secundum accipiendi malum,eftdeftruere ?'quot;^‘quot;** pulchritudinem amp;ordinemto«usvniuei- ”* fi:vniuerfienim pulchritudoconfiftitin di vmHtrfif^t üerlitate,nequc eßet vniucrlum ,nifi ex tot (l/ntiid». diuerfis eßet compofitum ; vcluti homo nó eflet perfedushomo, nifiomnia membra, fjuatlunt tam diueifa,haberet: fi enimin ho nune tantum eßet cor,vel oculus,non eflet homo,veluti notum eß. vndc appâter, con-cedereDcum cflc caufam omnium entium

fic à Deo deficientium, hue fint talia en-tiavifibilia fiueinuifibilia,amp;horum vifibi-hum fublunarium pro tanta diuerfitate concurrere corporacxlcftia,vndecorpora VnJt i!i»er^ cæleftu fccundum diucrfas partes fuas, ^^‘^'^ diucrfos afpedus caufant diucrfitatem in mundo inkriori ;vnde aliquibus annis n-demusanimalia magispronecre, inaliqui-bus econtra : videmus etiarn diucrfas pla-gas celi facere pro diuerfis animalibus,plan-tis,mincris,amp;ficdc reliquis,quod kaperte conccdituradiuo Auguflino in quinto libro dcciuitate Dci,amp;in multisalijslocis. hoc etiarn canit Eccicfia,cùm omma ifta fint opera Domini. Sic itaque loquendo dcwalQ amp;nbsp;defedu. niliil conuenk Deum elle

eße authorem tiefe ét us amp;nbsp;mali modo fu-pradiélo.Vndc Deus eü caufa feipentiSjqui leipens,quantum eft infe,eft bonus, licet ciusvenenum,amp;morfusftnt noxia homi-nibus,amp; alijs animalibus: imó non eftet bonus fcrpens,nifialijseftet noxius. vndeRe-gulum bue Bafilifcum fibilonon interfici-entem animalia, non diccremus efle de bo* nis Regulis, quiaeflct delcótuolus in fua fpecie : cum auté nihil citra Deum ft t,quod non aliqualiter participetde naturaperfe-lt;fti,amp;ctiam à tali natin adeficiat; cumque detur plus amp;nbsp;minus,in bis confucuimus di-ccre, minus deficientiaefle bon3:plus au-tem deficientia efte mala. Veruntamendi-cimusDeum omnium eftecau(am,quarein hymno canitur, quod omnia benedicunt Dominum,amp; omnia laudantDominum, incipiendo à prima creatura vfque ad vlti-mam creaturam. Nihilominus quanquain omnes conueniantDominumeße caulam omnium iftoium,amp;defeâuum in latitudi-ncentis,videlicct hominis,leonis,Iupi,amp;fic de reliquis: tarnen non omnes videnturefte cócordesdedefeórisin fpecie : vtpotc quod bomonafcaturcæcus,velclaudus.Philolô- j phi videnturdjeere hseenOnefleintenta à natura)

à natura^fed eße pcccata nature,amp; quod non habcautcaufam perfe.Auguftinus au-tcn!,cui amp;multiconfcntiunr,videturdice-tcoppofitumcap.^.i^.Iibrijamp;ctiam 8.cap. ii.libri, deciuitate Dei. Vcriim pro nunc non fjtdilputatio (amp; fortafsis inter lias 0-pinioncs poflct poni concordia)nunc au-tem fat fit Deum, amp;nbsp;corpora cælcûia effe caufas iftorum dekótuum amp;nbsp;malorum : ne-Ceßariumque eft hoc confiteri, nullumque lequitur incommodum:imodiccrcoppo-fitum eft manifeftus error,faltem dcmalo feu defectu in natura ends. Videtur tarnen, ^uodetfam corpora cxleftia fintcaufade-feftusm fpccic,\tpotc cxcitaris,amp;claudi- c^ufa Jeft. Catioms argumento, qudtl Mathematici ^*‘quot;’.Zf'' niultoticns ex mfpcótionc fyderum prædi-Cant annos monftrofos,amp; etiam ifta mon-ftra prxnunciant Ventura, quare à mon-ftrandomonftraappellata iunt,vcluti8.ca. wnßra -m. i.Iih.dcciuitateDeidicit Auguftinus; qua- ^'‘^‘^•*' re ifta pars tutior videtur. Caufa etiam nna-lis talium monftrorum ponitur ah codem Auguftino 8.cap.i6.eiujdcm libri: quarecx iftorum fententia, amp;nbsp;mea '.gt;cum,amp;corpo-racxleftiacfle caufas afhrmandum eft. Lo-quendo autem de malo cu!pæ,quôdproue- K^lumculf

Ï® ASTROLOGORVM niatavoluntatibus nofi:ns,adhucduplici“ tcrhocintclligi potefl:,veldifponendo amp;nbsp;inclinando tantum,vel cogendo ipfam vo-luntatem : amp;nbsp;hoc fccundo modo eftdupli- , citer.Quoniam vel rémanente intelleftu,amp; difcurfunonligatisjfedlolutisjvelligatis: h fecundo modo,dico corpora cxleftia horü elle per fc caufam ; venim tune non propriè amp;nbsp;vere dicitur elle malum eulpæ : non enim elle poteft culpa,vbi ratio non poteft habc-rcimpenum,amp;miniflrarc: amp;nc opérantes operantur veluti bcftiæ,ncq; funt domini 1 fuorum aftuum. Si veró ratio cid loluta,hc dico neq; Deum, ncq; corpora cæleftia pet fe elle caulam taliurn dcfelt;Suum,quado vo- • luntas, liante libéra ratione, dl libéra, amp;nbsp;à nullo poteft cogi. Quod li Deus volun-tatesmoucrct,adbonummoueret,amp;non admalum : nulla autem creatura cogendo , poteft mouere voluntatcm,fi ratio eftfolu- i ta:Quare vt fic neq; Deus,neq; corpora ce* Icftia lunt,neque cflepofluntcaulamali.St Di/fxiftM adautem loquamur quo ad di(poGtionem,liC ^lumm- fine dubio corpora cæleftia funtcaulæma-lorum : verum tale malum non eft malum cu1pæ,fcdmalumnaturæ,quod eftDei,amp;: ■ intclligcntiarum,ac corporum edeftium. j

Quod fi dicatur,Dcus igitur amp;nbsp;corpora O^'if^t cælelha difponuntad malum culpæ ; quare Videtur alliccre hommes adpeccandû : nam fi ifteeft difpofitus ad venerea ex corpori-hus cæleftihus,vel ad furta,licet corpora cæ-leftia non côgant,tamen videtur efle pec-catum jpforum in ficaHiciendo: veluti eft in hominibus, fi vnus homo alteri periua-deat ad furtum , vcl aliquod aliud pec-catum.

Amplius,quoniam videmus idos ita dif-pofitos,(emperagere Iccûdum iftam difpo-fitionem ; imô fi à Mathematicis fiabuerint aliquid de fuis cuentibus,videmus,dum cu-piunt 111a fugerCjin ilia incidunt, vt Icgenti-bus multas hiftonaspatet: quare non tantum vidcturdilponi,verum etiam cogi.

PrætereadiLtum cftin habentibusratio-nem ligatam voluntatcs cogi ,iamp;homincs efle veluti beftias: Modo quæed caufa fina-lis,quód corpora cæleftia fie ligant mentes hominum,vcpatetin fatuis? hoc cnimvi-detur multum irrationabile, cùm omnes finræqualitcr homines.

Verum hæc non obdant : diciturque ad KtJ^onfii. primum,quód dijs amp;corponbus cælcftibus difponéubus aliquem hominem ad adum

u ASTROLOGORVM venereum,rationc tarnen exiilcntefoluta, fine peccet ifte fic difpofi tus, fiue non pee-cet,cft bonum: amp;nbsp;nihil cft,quód tli]S,amp; cor-Q»oJ-»’n; poribuscxlcftibusfucccnjeamus. Si nanq; malum tîi homo tabs pcccat,ccrtè eftmalum fibi, fed »Itertbonum pQ^^^ß gßg ßonum alreri : vt interfcöores Socrjnspcccaueiunt,amp; fuitmalum culpx Socr-jti Aonjipbs intcrfcdoiibus ; luit autem bonfi vir-fuijSi mori, tutis ipfi Socrati,quoniam maior fuit cius conffantia, inagisquc damit Socratis vir-tus. Vndclegiturdc AiifbppOjCtimintciro gareturquahtennortuus eilet Socrafcs,rc-ipondifle,V tinarn mihi tah ter mori contin gerct: quarc culpa interfedorum Socratis refultauitinmaiorcm Socratis virtutcm,amp; fievniuerfumperfedius fadumeft. Vndc NrflHMerJo.natura defpiciens partem,rclpicit totum:

amp; relin qucns minus bonum, de maiori bo-no procurât. Si verb fie difpofitus ad venerea, non peccat,efl in poteftate fua abfti-nere: fic longcdarius eft virtus ipfius fic dif-ViV«« »» «k po fi ti i n óbfÜ nendo, quam fi nó fui 11 et dl 1-ßn^Mtbt- poßtus : ficut etiam elicit Ariftotclcs in 2.

Occonomix de reneJope ex Alcclèc, qux quoniam multapallx lunt,idcomagiscla-ruerunt,amp;nifi talia padie fuiHenr,fuiflent inglonx. Non/èntienti dimuIurn venereum,

Uni, quænam laus eft ab ipGs vcncrcis abfti-»cre ? virtus eniin (vtinquit Apoftolus) m infirmitate perficitur. Et bæc diftusè à Seneca tradanturin libro de prouidentia,amp; gubcrnationcmundiaDeo,amp;irultisEpi-ftolis ad Lucilium ; quæ omnia referre ni-misprolixum efter. Etc|Uodadduccbatur,R.fj?’9»A lt;rf lt;juoniam ficut homo inducens hominem ®^'“^“'”' ad peccandum, peccat ; Ge oc corpora çælc-ftia difponendo homines ad peccandum, peccarent: negaturillatum.Piimo quidem, quoniarn corpora cxlcftia pióuidcnt de v-niuerlo; homo vero de parte: quare corpora cælcftia pro maiori bono faciunt minus tonum aliquando co modo,quo lupra dc-darauimus.

Secundo amp;nbsp;mclius, quoniarn non pa re ft Jn vtrifqucintentio,corpora enim cælcftia J fic difponunt,non vt homofequaturdiC-; pofitioncm,fcdvtfupcrctcam,amp;cftïciatur clarior: aft homo illud facit malaintentio-nc,vtad peccandum inducat.Quod li ten* tandofacerct,amp;vtvirtus efficcretur claris or,noncflctpeccatuin,iinó virtus. Vndc diuus Auguftinus ja.cap. ifï.dcCiuit.Dci

| hc dicit : Neque omnis cft culpanda rcnMi/oj«« ' tentatio : quare amp;nbsp;gratulandaeft, quæ fii.^‘’«.lt;-

Î4 ASTROLOGORVM probatio, Etplxrunquc humanus animus fibi ipb innotelccrc nó potcfl,nifi vires fuas fibi non veibo, ied experimeto, tentationc quodammodointcrrogante,relpondcat.v-bi h Dei munusagnouent,tunc pius eft/üc folidatur firmitatc gratis,non infiatur in nouitateiadantis. Hxcille.

^è^ecefita-^^'^^'^ ficdifpofitusvideatur de necefsitate tl malum o, operari, 11 uic dicitur,liante ratione foluta, ftratur, /«‘/ihudellcimpofsibilc : vt in pluribus tarnen yNnflan- jjjjcontingit : quoniam ficut vna virtus ad alias virtutes difponitjCÜm fint connexs; ita vnum peccatum difponit ad aliud, amp;nbsp;fit habitus, qui eft de difficile remouibilibus. Quare ifti non euitantes fuas difpofitioncs ^ahitM «/habitas à corporibus cslePubus ex multis mailun wde pcccatis,qus fcccrunt,incurrcrunt in fatum fibi prsnunciatum ex fyderum cognitione. Vilde amp;SaIuftius in Catilinario dicit,Ca-tilinam incidiffe in defiderium euertendi pa triani,quoniamfilium luuin interemeratve ncno,captus amorcOreftylîæ,quæ filium C4/» dijpoft- timebat.Quódautem cxlidifpomionesno iiomi num- necclsitent, patet ex relatis ab Alberto in teßaent. p,q„i0 de Aiumalibus ,in tradatu de Phyfi-ognomia, amp;nbsp;jbilegc. Plutarchus quoque in vita

vitaNiciæamp; CrafsiJn capite,vbieos inui-cem com parat, fic in quit: Cùm nullum di-uinationis fignum Nicias aliquando ne-glexeritjliicautem omnia penitusdeorum portenta contcmpferit,vtriulq; idem ferme exitus fiüt.Difficilis lanè rcs ad iudican-dum,amp;c. Ex quo patet, Aftra inclinare,amp; non cogcre. Auguftus quo q; multa pericu-la cuafit prxuidcns fatum: idcmó; refert Va lerius Maximus in i.libro. Id voluit Ptolo-mæuscùm dixit: Sapiens dominabitur a-fins.Imo vana client vaticiniaamp;iudicia,ni-fiobftarc polfemus.

Qiiod etiam tertio adducebatur, quo-niamcçlipeccarevidentur in gencrâdo hominem fatuum,amp;c, ccrtcfecunduni ponen ramieitr^t^ tcsintellcéium humanum mortalcm,pauca fuftinct dilficultatcm : quoniam hoc ex perfedhone vniuerfi; ficut camera pida ex diuerfis animalibus eft pulchrior,amp; deleéla» biliorea,in qua tantum elfetvna figura,vt in libro de mundo dicitur. Pofiunt amp;nbsp;fatui babere alias vtilitates : funtenim pro fapi-entibus,vt eos oblcâando,vel feruiendo, vel quoniam ex hoe fpcculantur de varicta-te naturæ,vel aliquo huiufmodi.Secundum verô tenentes intelledum elfe immorta-

JS ASTROLOGORVM lern amp;multiplicatum,difficilius cftrefpón-dcrc: TamenD, Auguftinusin i6.deCiui. Dei abundc ad hæc fatisfacit, vbi ponit eau las diuerfilatis figurarum huraanarum, amp;nbsp;monftrorum : quare ibilegas.

His habitis, patct refpon-fio ad omnia, quæibi induéta funt. Nam ftantibus illis difpofitionibus ftdis à cælisjamp; Hante folu-taratione,nöperitliberum arbitrium,imó magis pcrfici poteft: Vnde Brutus pertuit. cuadcre tam infdieem exitum;amp; Auguftus potuit effe infelix. Caufaautcm,quod in pluribus boe contingat,prætcrafsignata fu Curigt;lures pcrius,fcilicet propterpeceata prçcedentia, ftccein. eft,quoniam homo parum habet de intcl-Icdu, amp;nbsp;multum de ienfu : quare guberna-tur à fcnfu,amp;relinquitintclledum : modo fenfusperfe fubijcitur corporibus cælcfti-bus : amp;nbsp;liane caufam afsignat S.Tliomas in Iibcl.de forcib.Paucienim fcquüturintcllequot; Óum,fed plurimi fenfum: quare vt in pluri-bus lcquunturclifpoGtioncscælcftcs,vcluti beftiæfaciunt. Neque fequitur,apudRbc-tbores genus demonftratiuum perire: nam laudamuramp; vituperamur fccundum attus prouenien tes à libero arbitrio,qui per pofi-tionem non auferuntur. Quomoao etiarn ma-

DEFENSIO î7 jinala ab intclligcntijsjamp;corponbus cçlcfti-bus v'cnianr,iam diétum cft: quoniam non inconuenirc inalanatura,imoeflencccfia-num : mala autcm culpæcft impofsibilcab cis proccdcre. Cumquc vitcrius adduccba-.

* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;.. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;n 1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Auerrotscoif tur Aucrrocsai^ucns Altrologos,clicitur,Si tra Aflnlo-Aiicrrocs damnat Aftrologos Iccundum^onrfxdwr. ' intcllcdum datum,ipfc damnandus cft,ne-qucca apudmecft viri authontas,vtrenui, non polsit.imoipb Aftrologi rediadicunt, amp;confona lenfuiae rationi: amp;iplcAucr-roes pefsimè dicit ,contradicitque fenfui amp;nbsp;rationi. Si verb credidit Aftrologos fentire corpora cælcftiacogere homines ad pecca-tum culpx,eos nôintcîlcxit. Quarc amp;nbsp;quidam récentes multis verbis ornatis infedan tes Aftrologos eodem peccato laborant, quo amp;nbsp;Auerroes. aut enim Aftrologos non Coxir“ P»-intcllieunt,aut fi intclligunt,grauiter errât: ‘“quot;' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;* amp;ccrtc in illis luis libris non video nih arro gantiam, amp;pctulâtiam, amp;nbsp;præter ornatum nihil boni contincri. quanquam aliqui référant fententiam non elle fuam, fed tantum ornatum appofuifle. Vltcriusque dici-turnonoportcrcduoscfteDcos,vnum bo- Non »ptnirt ni,amp;alterum mali,vtinfcrcbatur. Nam o- ‘^'“” ‘Jfi tnncbonumamp;malünaturx eftaDeo : ma- “’‘’

Jum autem culpæeft ex noftns voluntari-bus. Quod malum,vt Augufl:inusamp; Dio-nyfiusdemonfträt,non habet efficientem, fed deficientem caufam.

Dico igiturquod cælorum eßeftus ini' pediripoflunt. Namexperientiacemimus, agiiculturæ arte nonnulla naturaliter pro-ducendaadeo variari,vt e3,quæcælorûca-fuilliseucnirent.minimècontineantdn fe-rendo, {èminando,plantando,abfcinden-do: circa clementaquoque hnulcm akera-tionem patet euenire: circa pecoraetia in-terheiendo, matrem cum faminaiungédo, tckiculum dextrum ,vel finiftrum aufein-dendo,vt malcuüvcl fœminægenerentur: quæomnia h lolo cælorum influxui relin-quantur, profedo exitus diuerfos confe-quuntur: mutanturautem abcacaufa,qux cælisnon fubditur,à qua amp;nbsp;Fortuna ,amp; ars, it confilium (cquuniur,duoquc résultant principia,natura fcilicet,amp;propofitum.

Authoritatesinnumerçadduci pofiunt, non modo Thcologorum,ac Pilolopho-rum,ncceflanum amp;contingens ponenriu, moralium quoque virtutes amp;nbsp;vitia, amp;nbsp;estera prædiôta; verum etiam Aßrologorum. Ptolomæus enim bæc inferiora cælis non

DEFENSIO. 0 ineuitabiliter affirmât euenirc,ficut quçdi-uina voluntate:in libro Centiloauij Aph: 5.ait,Potefthuius fcientiæ profclior multos efiedus ftellarum cuertere amp;c.Idem A-phor,8. Animus fapiens cælefti poteftati cooperatur, ficut optimus agricola mun-dandojamp;c.

Ratio etiam idem oftendit: nulli enim dubium elle poreft,cælos à libera caufa fibi non fubicéfaimpediripofie: ficut iam fu-pradiótum eft. Vndeex bis diétis concludi-mus eos vei e elle Chriftianos,qui tak z\ftro logiæopcram nauant. Quod ego verifsimu efle,amp;animo, amp;nbsp;rationibus non ambigo: pium profedo arbitrans Aftrologiam , amp;nbsp;eius penetralia noflc: modó quis vtCbrifti-anus, quædat,accipiat ; non peruertat,non abutatur ; vt in opere hoe oftendifie pro voluminis breuitate crediderim. Si ergo non adduximus fingula,quæadpræfcns negotium fuerant neccfïaria,veniamalegen-tibus humillimèpetimus: rogantes vt pro fuabenignitate nos incunûis habeantex-eufatos. Quia verè fcimus,amp; itafore fine dubio fatemur,difficile eße hominem exi^ ftentem non peccare in multis ; ita quidem yt ignorantem; aliaautem vt male judican-tem:

tein:alia vcro vt ncgligcntcr {cribentem.^ t ideo ex to ta mente,to tali corde, ac ex omnibus antmæ yinbus rogamuSjCxoiamus, amp;nbsp;deprecamurAHro logos omnes, amp;nbsp;maiores præcipuè,vt fî quid hoc in opcre male inteh ledum, vel luide à nobis intcrprctatum ad aliquod impcrtincns de diftis authorum addud:uminucnciint,idpro fua corrigant humanitatc.Mulróqucmagisomni mentis afiedu precamur Reucrendilsimos catho-licx fidei noftrxproleßores; Archiepifeo-poSjFLpifeopos, herctiexque prauitatis In-quihtorcs,amp;cxtcrosomnesad quorumanus, vt Ipero,licet indignus fit,nofterhic tradatus peruenict, vt fi in eo minimum quid Deijvcleius filij Redemptoris noflri mandatis contrarium,vcldillonum repcre-rint,quod inaduertentia noftra,aut infeien tialcripfcrimus,cmcndcnt,corrigant,q;iin-imo eradicent,amp;abradant,vt omninu non remaneat,amp; vt pro nihilo rcputctur,amp; tan-quam non diétum habcatur. Si vcro all-quid boni amp;nbsp;vtilis hoc in operc inucne-iint,volumus,amp;(fidiccre licet) mandamus, vt id nobis minime afenbant, fed to th crca-tori omnium attribuant : quoniam, vt fandus lacobus inauit in fua epiHola cap. i.

'Omne datum optimum,amp; omne donum pcrfcûum dcfurfum cft,dclccndcns a pâtre luminum. Qiiodctiam voluit Auiccnna in libro de viribus cordis,cap.a.diccns : Qiiæ-cunquepcrfcótio,(3comncbonum nonnifi aprima veritatc funt,quæ omnium bonorum prima cft vniformis manatio. Et A-uenzoarin fui Thcifirlib.amp;trad.j.inquir, Omnis resproccdit ab illo,qui dl: 1 urn mar, amp;vltimæfcicntiæ, fcilicctàDeo viuo,

amp; vcro,amp;bcncdiólo : cui fit honor, amp;nbsp;gloria per infini-ta Tæcula, A-men.

0 N fum nefcius , Chritiiane Lctlor, quant propeviderifoleatcuiufpiamitr' tü i»imuiu,qut ew abufum, prafertim inueteratuin,reprehendat : Sedego hof ip/itm,quod cuiptam videft poßit parutpendens, cut»

Afironemtant amp;nbsp;Atlrologiam inter eas artes ,q«a mortaUbus vtilißmiit funt, cum diuo Hieronyme re^ ponere me profit ear, abufum tarnen quondam huit tumtum atatt familiärem, arttsq^falfo fub nomine receptißtmumpalam etiamreprehendtre non dubi-faut. Nam, quantum ex veterum Itbrù iudtiaripo-tefl, video fuperßttionis hoc genus, vti apudinfidèles maxime quondam valuit,ita languentefidei Chrifli-ana vigore fènfimirrepfijfe, tandemque imperito-rum animosvebememeroccupautfe.certp, Gracia labaf

ADMON. AD LECT. «j Mafiente, maxtmam Aïïrologoramfuiffè tfirbam, ^uifuturapradicerefeprofiterentur^extUorttm tem-ptrum Annaltbm accepimus.'Negue vero metunuM, «e quifcjuam miretur tantum abs re noUrafuiffe otif nobu,altena vt curaremus jC^ea, gua ad nos nihil attine)ent,ßuenefalcem (guodaiunt) mit tere di-teremurin mejfirn alienam.Habet emm bic gitegue Theolegus,cuius ad fe cognitionem pertinere dicere iure poptt. Cum enim dus proprie ßt de virtutum, vitiorunique caußs, amp;nbsp;originibus dtfferere, ßcuti iiledicorum eß caufas videre morborum, quid alte-num a profeßtonefuafaettß id quant, PoßtntneJji-dera virtutum tn nobis, aut vitierum caufas Jubmi~ mflrareïRurfum,cumßt eiusßudiofe dtßteerejöquot; caaerefidulo, ne quit noxiarum fuper^itionum taquets irretiaturjdeoquein Theolegiade fuperllitio-num^eneribus ,quibiu vel occulta , velfuturacog-nofet putentur, varia ex profeßb quaHiones moue-antur : profère ne latum quidem viiguem ab inßi-tutofuodifcedit Theolo^us,ß Ashologia diuinatri-ci, nullamßiperHitio mifieaturinfuturts pranun-ciandußbt tnue^lt^andum i)Utet?Deiiique,ß non hie ipfos Theologorum principes, duces haberemus, fecuriusfortaße nos tanquam tn aliéna cenßHentef amulusaltquts tmpeteret:/cd tantorum ducum mu-niti praßdqsnihU metuimus, cum idfactmusfaculo «oUro iuHtßimis de caußs, quod Uli ßbt ßso faciendum eße ßmili addubli ratione putauerunt. Et tlli quidem aduerßis Gentiles AHrologos pracipuediße-rebant,quorum intolerabth errorefatalüquadâ ne-eeßitas,

ceßit ai,re sagens humanas,pcmebatur.fedea tarnen reli(jaere nonpaaca, tjitibu! adiuti pofieri, Gentilis posent errors rehgiHM conue^cre. Ad quoi profeclo reltquiiu pertinere putamus, iinpriinis quad de pro~ penßontbiis ipßsaJferitur,eM in nos a cœloßderibuß tjue manai'e :i^onqnodfcholallicis hac in parte do-ttortbnsaduerfeinur,quißfderaper accident inclina-D.rbitmits re dicunt adbonmn atu malnni, non direcde c^ pet' in i. P‘‘rteß^^,[lif(lipßifjpgy^(l^iiqf,,jjl[^gff,fyjliffjgßß(fre *■ ” 5' nbsp;nbsp;circa genres dnntaxat ac nationes, vt ex contempla'

^dtertiuin tione/jderum de ßngulorum hominum p art unia-tim affechontbus amp;nbsp;propenßonibits pranunciart, ne probabtltqnidem comeclura poßit. His igitur adiur-fari,c^ eoruittßuggillarc doclnnam, quortim tn hat tp(a caufa literis admuamur, propoßtam nequa-quamfaitSam qitis neß it ex re bus bonis ea,qua nm' j lafunt per accident(vt ipß loqitiinttir) non raro pro- i uemrei ytcnimacœlo nonrecedam^conUat mun' ( dum vntnerßuin vnius ignorâtlone Dei laberantetn [ in grauioret idololatria tenebras abtpßa calipraßan tißecie ejße demerßum. Sedproculßt a nobii,vt tanti malt perfecaufam, tarn bonum (jf vtileomnipotett' tu conditoris opusfuißearbitremur.Contratllotagi' tur,qui vel obßgnificationet quafdam fydcrum,fot' matq^ßgnorum ,vel obnoxias,amp; maleficas, aut be' «euolas(yt aiant) influentias hocdirecie, deperß conjequi,qttofuam artemßabiUant, aßirunt, vt hii

vel iUe ab ipfo ortu ad virtutet vitiaue certa propeti' deat,fdeoqj qualü in vita quifquefutttrus ßr, etß tioit (ertopropterhberum arbitrium,tarnen verißmihtef quod

^Hod naturit felt;juatur fimina quifgue fut, circ4 Viiumguenique fgiUattm paffe prtdid. Habent lüi autharei,tjuosfequuntur,veteres jifrologos, Ptoio-tntum,Iulium Ftrmuum Siculum, Almanfarem n fuit Apbarifmisad Saracenorum regem, Zahelem deeledtontbuSjMeffahaUach de rat tone circuit óquot;fiel larum,amp;tjualtter opèrentur tn hoc feculo, Omar de tiatiuttabus,Marcum Mantltum,qui adCafarem AU guilum Alironomtcon heroic o carmine confcripfit, tnagnificotllorfusexordiot

iZarmine Jiuium artti e^ confciafali iyJera,diuerfos honmium vanantia cafm, CaleFiarationii cpni,didiittre nitmd» ^gg''‘dior.

AbhutgtturftiperRttionis AHrologict magifirit Veram tradtfetentiam rati. hanc non patici miran-tur.Eiu/ijue opimonefcientia tjuidam tnflati, audent cwijuefuam (vt rocant) nattuitatem conßcere,hoc *11, defcribere per ßngula, tfuid faciuras, ^uidve paffurus guifque videaiur, exeo (jderum affeiJu, fub guo na/ct deprehendebatur. Ojtoilfi velahguan-ta probubditate taiiguam artu adminiculo pof. ' feut , turn eos adtreatgue confulere beeret de fu-turis euentü. Atg/ti D. tharnas Agitinat, guem ta~ men gutdam profeßtonis huiiis propugnatores fibi patroenan putant , tn optifculu fuis dteere non dubitatut , peccare grautter eum , gut iudiciit Aflroruntvteretut circa easres , gut ab hominum Voluut atedependeant ,fempergue Eccleftt paUoret, Ü' veieres^c^ recentiores/uos (unt audttores a con-

fulendü tninfmodt profejJonbiu dehortati. Eadem «ƒ ^ Aftbgntd ß(j^ dependant, induit Tertulltanae, qui amp;nbsp;Alirelf *^^’*^’ got, amp;nbsp;AraJjgt;icei, dr Augures, dr Magas de Cafi] rum capiie confiltant, quas artes vt ah Angelis dt-fertaribw proditas, dr a Deo interdtilas, nefuis quf^ dem caußs adhibent Chridtiani. Multos quoque nt/^ los Chridtianos in(Jgt;eblores ephemeridarum,^ifiqi^ fitores,atque ob/éruatores temporum obiurgariß tere afe,dr aquibufdam bonis , mehortbußjueChf*, ßianis Diaus AuguUinusait , enarrans pfalmid*-quadragefimum. Quid?quod nonnuUidr hacati ■ te,dr fuperioribus,Adtrologia peritißimitotum hit '■, pradiiendi gentu repudiandam eße putauerunl In quibus Eudoxus quidam Platonis auditor,!* Aflrologia iudieto dodißimoram hominum fait‘! prrnceps,ßc opina!ur,td,quodfiriptum reliquitChii daisin pradiUione, dr in notationecttiuJqueviltH! natali dte, minime eße credendam.^HominatetiäU. Panatius, quivntu ex Stoicü Allrologorumptsd^ äa reiesit , Anchialum, dr Caßandrum fumi»!gt;ï Aürologos illius atatis,qua er at ipfe, quum in (^^^ ris Aitrologia partibus exceUerent, hoc pradiclionl genere non vfos. Bardefanem Eufibius fcribit, ^«^ tn Adlrologtaßadioclarus eßet hab!tiu,poitea Chr* ßtanum effelium,non modo nonßum AliralogUi pradiUione , verumetiarn Itbris edttis improbaßt', , Libro s.de Quedatitem ad beUa pertinet, ac dtuerforumci^'' ^Mn'^ehea* ^'ß'^”^^ P^pulorum (qu.u Martis dr Saturni ci’gt;' tap 9. nbsp;nbsp;’ iundlieneßgnificaripronunciant,) nonnevidere pef^i

I ADLECTOREM. 47 )ƒ’ foJ/f' Syderis enim cuiafqae fimplex operatio.vnam i( quamptam [ubteclis carporibus tmprimens qualtta~ /t t^tfi,(oncnrfum illuin diaerfißtmarum voluntatum !('• atquecaufàrum naturabterefficere nullo modo po-/ teh. Signa quoquejicet abafint tgneafeu cabda, a-,/i ba aquaitca^aut terrea ,fiuefrigtda , quocunquein Kf bu modo Planera fehabeant,^^ quacunque tandem ff Vanetate lumina quabtatefque mifieantur , nun-

quant efßcere naturabter pofiunt, vtgernaduerfut gentem bello confurgat ; Significare Vero hoe ipfum -f qtit poterit quacunque comuncTio^Namfigna aut ti Naturabterfignficant,aut explacito:finaturabter, nl ♦ autquiafiintcaufa, aut qutafunt e^eüa: quorum (1 vtrumque inhoequidemgenere concurrentium re-til rum a jjderibui remouimtutSin ex placito, aut ergo fi diuino^aut humano. Pt cum de humano confier dtei

fi nibil pojfie,fupereli vt prophétie ofiuritu praditt iHi tlh, videantHr,qHi reuelanteper aHra Deo,futurapra-{(^ no(cunt. At prophet aeefie,tam pulehre exprognobi-t« apparetjhoc quidem tempore,vt prater erratafre ter quenttflimaaltenum interdumanimum a vera Pe-fi bgtone deprehendas, magifqueomnino quid optent (A aut metuant,loquttntur, quant quid vel fomniarint iK e fderum afiebibus : neque nobu metum faci-tlt unt, ne artu tgnari efii dtcamur, quarn in praß’, nunciandufuturis tam male ipfi didicijfe videan-fi' tur. Nee quit earn bene didicerit ,profedo dicere ftf - poj]unt,quofecunquecouerterint,Dequacum mihi •(^ frequent di/putat 10 eumdoclißtmis Abrologis fuif W fit,nequeJolidiquicquam afferretur,vbipofietani-0 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;£ i mm

tnuscotufuiefiere,defgt;rehenf4 profeßtenü vanitäti' refeUenäam magû ^uam fiquenäam iudicauhfic /^ tie, vtaliosquoque, quespoßem ,tnnruere, tibiqU^ leüer Chriliiane, hac etiam in parteprodeßi ce^f ^ rer.Hoc enim boni vt élaboré noHro tantiUe prouO^ ret,in anime certefuit:Siproneniat, iUms erit m'^'X^ nus, cuiemnis falatarü cognitio accepta fertn^i tH.^ale: ?

VONIAM buiusloci,atqü(j huius cxercitationis fapientif^ mèàmaioribus noftris inftitut^ ^iixc ratio eft , Auditores,‘vt qualibet propofita quæftione diffewtut vti alias de rebus alijs hoe ipfo anni remptw

re, amp;nbsp;loco diximus ; ita nunc de fyderuni vijjj atque in res humanas efficientia differemusj^ Quodargumentum eo (ufcipiolubennuS||| quia tantæ ingeniorum varietati, quant\^| hucconfluerc (01et,congrucrc fadsaliquii^^i xftiufmodi iudicabam,amp;ad vtilitatemre',f portandam , amp;nbsp;ad percipiendam fojtafl«|^ non mediocrem animo voluptatem. Etc'^ nim inueteratæ cuiufdam opinionis labeSj^j quafyderibus plusæquo tribuitur, ficad'^ hue multorum animis inha:ßt,vt in homi'

^iHUmvitam plurimumeapolïe, non verbis j/liWodo bbrisquéeditispræfeferant, vcriim tf/etiam faótis ad pcrfuaiionis errorcm com-/pofitis,apertcadmodumclarcquetcftentur. ilt;j'^uæfiopiniofanctifsimisvirtutnm ftudijs ninimicanoncfletjamp;ficiusperniciesnon ad Fpfam quotjuc virtutum pnncipcm Religi-Pnem perueniretjtoleran pofle,atquc fufU-(»wi inter bumani ingenij inuenta videre-pr. Atquum mortales multos vanitashæc Î^otâ via ft u ci loque virtutis abduxcric,aut ^prauatis m moribus iam errâtes obfirma-j^*‘î'^eobligarit^utlongifsiœèccrtc va-errorum nexibus à vcritate feduxerit;

’ '’’On intclligo, cur non elaborandum in eo quo omnium ex animis radicitus cuella-'^r.Sî quifpiamjCum deliquerimus jCulpam ^’'os confiteri noftram oportcre negaref, j ’'”’C omnibus modis profligandum efle, pqueferendum exiftimaretis: quifyderum * ^peébbusvitiofoshominum mores atque I^ficftiones afrcribunr,banc vtilifsimam mm ^^eque neceflariam confefsionem eripiunt, ^nô bos omni ratione refcllcndos putabi-I '’• Siquifquam eacftet ingratitudine, vt .^\hrifto redemptori amp;nbsp;medico animarum ^|’'oftrarum qb initia progreflusque virtu-E ï turn

turn gratias agi non debere,palam profite- , rctur-a J huius facrilegas voces aures veftras claudendaseflc fineomnidubitationecre-deretis : Atqui hoc ipfum callidc fufturart molitur pijlsimum officium gratiarum a-éiionis,qui,quodab hominibus rede fan- i deque geritur,quód prudenter, quódfor-» titer,quod tempcranter, iufteque viuitur, fydcribus acceptum ferendum cenfct ; non ; huncigiturnoftraoratione perfcquêduin, dclendumque iudicatis?Quidenique liberum arbitrium naturæ humanæ detraxerut, baud æquis animis audiuntur ab ijs, qui Ca tholici,bonaque méte præditi funt.Quam-obremomni ftudio improbanda,atquee-uertenda ea fen tentia eft, qua rebus huma-nis lyderum vi neceffitas afterri putetur. Sic enirn aliquando veteres Aftrologi,fic eos fècuti Pnlcilüanirtæ hærctici, liberum arbitrium,quo nihil habet mortalium natu ra præftantiuSjfuffulcrut: Afierebant enim \ inlAJe he- hifinquit Auguftinus) fatalibusftellis ho-rtfibiu, her. mines eolligatos elle, ipjfumque corpus no-ftrum fecundum duodecim ligna cocli elle compofitum;ficut ij,qui Mathematici vulgo appellantur,conftituentcsin capite A-netem, Taurum in ccniicc,Gcminos in hu-ras-

meriSjGancruni in pedorc5amp;cætcra nomi J^^T-toififl» ' natimfifrnapercurrentcs,ad plantas vfque ^if^ÿ*-i peruemunt, quas rilcibus tnbuunt; Hæc MiMhitma-

(inquit) atque huiufmodi vana,(abulofa, ni cor^oT» iacnlega,quæpcrfcqui longumcn,hx’refis^quot; ‘(*‘’‘^quot;‘”

1 illacontexuit.Vt autem Gentilium philo-i fophi quidam fyderum pulcliritudinem,amp; »«w. j magnitudinem atque inter ipfa concur-' fioncsamp; quafi ^o^w quafdam (vt Plato loquitur) eorundem etiam in tam varijs curfibus fuis incredibilemconftantiam ad- PUtom mirati,in earn fententiam adduéti funt,vt^quot;quot;**' ilia non dubitare fc dicerent in deorum nu-tnero reponerc:Ita ifli(opinor)fpecie firni-li,conftantiaque decepti 5amp; aliquant» hif-ce in terris experientia coelcftis virtutis ad-luti, progrclsi co funt, vt animos quoque noftros multo nobiliores,cœlo fydcribulq; fubijcerent.Quem errorem fc confutabi-j nius,vtprimumfydcra nihil valere ad vit ia, virtutelque gignendas in hominum ani-mis demonftremus; Deinde,ex ijs prædici nbsp;nbsp;' nihil pofie de return humanarum cuentis:

DRincipio igitui',quivitiofas hominum * inclinationes ab aftris cffici conftituunt, parumidcauere vidcntur,neDeum faciant vitiorum authorem : Cum enim fydera ille om nia condiden t, vimquc omnem ,qua in res fubicdasinfluunt,indiderit; quicquid infitafibifacilitate efficiuntjidomne Dc-um authorem atque cftedorem habeat ne-cefie eft. Ncc|uc enim illa hominum more préfixas fibi aconditore leges, opcrando prætereunt; fed aliudnihilper fingul3,qua fui moderatoris nutum,excquuntur.Quo-circafi quosefficiunt homines abipfo flati m ortu in détériora procliues ; quid erit con rcquens,nifi vt hoe ip fum Deus cHecif-fe videaturHvedifsimèproindeD.Bafilius D.Kmlnfi- eumquefecuti Ambroflus,atque Augufti-uilib.^.he, nus,cumaduerfusGcncthliaco$ verba faci-xameron nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

c.4. H'irnllia c, in litxamf fan diuini •fß^i»

untjhoc codera vtuntur argumento. Ma-leficæflellæjinquit Bafilius,prauitatis fuæ caufas in eum, qui casfecit,transfcrunt: Si qua enim exiftit prauitas ex illarum natura, opifex ipfe malicreator erit. An forte pra-ui ras eft^furta amp;nbsp;cædes faccrc;ad ea verö pro* cliuemefte , prauitas nulla eft- amp;infcclcra impuliftc, malcficium exiftimabitur ; inea vero

, Vero pronum reddidifle , malchoum nullum putabitur? Quis non protinus perfpi-ciat iure propenfioncs ipfas deteftandas haben,cum faftadamnantur^Et/iis, quiver-bojfaüóvequempiam follicitat ad flagiti-üm,ob idipfum eius particeps,quod cius fu-* die caula videatur- quæ res inclinationem inferueritabipfo ortu vitiolam,nullane tibi fcelerum corum,adquæ ilia pertraxent, extitifie caula videbitur^Quod fi boe male-ficium iure lydcnbus impingitur , Deum, vtanteadixi, fatcri cogimur vitiomm au-thorem.

Sedreperiashoc temporc,quiidnon ad-inodum réfugiant: Quid cnimeftà ra-tionetam abborrens, quodnon hodie vt rationi confentaneum defendatur? Quid autem diuinis facrislt;^ue omnibus tam ad-Uerfum,vt non id cum ingenti facrilc^io af-lcraturanonnullis?Itaqueamp; bæc blafphe-ma prorfus allertio,atque impietatis plcnif-fim vox,qua Deusopt. max.peccatorum prædicatur author noftram hanc ætatem fade maculauit.Miramur, 11 aftra ijdem fa-cere dicant, quæ Deum verè propricq- ope-tari nee fenbere erubefeunt: Et quanquam E $ hoc

hoc eiufmodi eft, vt lua fe abfurditate con-demnet,quia tarnen amp;nbsp;caufam fufceptam adiuuat,amp; non défunt,qui ferpentinos hx-reticorum fibilos credulis nimium auribus excipiunt, hoc à me paucilsimisrefclli pati-amini. Qi^fquamnc i^iturea cft facnlcgx mentis audacia,DeuiTi vt affitmare nondu-bitetpeccatorum authorem ? Primum ,iu-ftus fcelerum vltor cfte non poteft, qui ad eaipfe homines incitant ; quodenim in a* ho quifquam fcccnt,ob id eum fupplicio afficere fi poftulet, fe quoq; eodem fuppli^ cio dignum eftedemoftrat. Quanam icitur çquitatis ratione iudicabit Deus hunc mun dum,finon modo mala fieri permittit, fed eaetia ipfecommittit ? nee perpétra ri dun-taxatin mundo cernit; verumetiam vt per-pctrentur,dcccrnit? Deinde,nó patitur hoc reru ratio,vt fumma amp;nbsp;i nfinita bonitas ma-htiam gignat,vt fons ipfc veri luminis, ve-racQ; fapientix tenebras vitiorû effundat, vt abfolutifsima deniq- mundicies peccatoru fordibusinquinctur: Non patitur(inquâ) non finit hoc natura return vel in humanä cogitationem incidcrc,vtqui fitoptimus, pefsima operetur. Porto,fivercdiaura in Euaeeho eft : Nemo bonus nifi fol us Deus;

* nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;pro-

bisidquoq;vciedicerclicebit: Nemoma-lus nifi folus Deus ; li ex eo,ceu primo prin-

j cipio,malum omne profluxerit.Tolerabi-lius proinde, abfurdifsimè lieer Manichan fecerunt, qui quonia amp;bona efie videbant, amp;nbsp;mala, atque vtiumque genus è proprio dud principio ftatuebant, fimulq- animad-üertebant quam id eilet ab omni ratione a-Uci(um,fi corum, que efTent mala, Deum bo numautborcmaOererenqbuicbonoalium quempiam Deum malum ex aduerfo fin-xerunt,cuiquicquidelfetir«rebusprauum, atquevitiofum,alsignarent. At iftireruin natunsipfis vim improbifsimè ac dcmétil-

, fune tacientes,ab eo,quem ede fandifsimu ipfi fateantur,impurilsima fieri ; omninoq; ex eodem fonte duice amp;nbsp;amarum, iuftum

I re,diccre amp;nbsp;docere non verentur. Repre-henfos à Prophets nouimus, qui dicebant; Patres noffri comederunt vuam acerbam, Werfw.jr;

Deum infimulare, qui triftifsimarum fup-plicia calamitatum infontibus irrogaret: At quanto iniquius ,iuftum deiuRitiægra-du deijcere,atque deturbare^agere, confti-tucrc,arbitnoquefuo,vtpeccet,difpenfare? amp;cum homines fccleratoseftecenr,eoruni-

que vitam in fiagitiorum eoenOjtanquam fatali necefsitate,ad mortem vfque tenuerit poft hæc omnia tarnenæterniseo s gehen-næcruciatibus manciparc?Pharifæi,cùm in Beelzebub principe dæmoniorum Chri-ftum dæmones eijeere criminanturj pecca-tum in Spiritum lanâum admittunt,quod viqueadeo graue efte veritas in Euangelio pronunciat,vtnequeinhocfeculo,ncquc jn futuro remittatur. Quia nimirum illi di-uini fpiritus opera immundo amp;nbsp;tartarco fpi ritui tribuebant, Qiialc igitur quantaque prauitatediftortum lit oportet,propria im-mundilsimi fpiritus opéra fanâ:isimo,mun-difsimoque fpiritui afsignare ? Quid? quod feriptum apercifsime cft,OdifieDcum orn-nes, qui operanturiniquitatem? Non facit igituriniquitatem, quam odcrit,præfertim cum alio quoqueinîoeo feriptum fît, nihil odifîcillum corum,quæ feccrit.Idcirco Ec-defiafticus hanc ter excerandam blafp^e-

GENETH. SVPERSTITIO. 77 miamab hoininum cordibusprocularcerc conatus,his admonuitverbis: Nedixeris, per Deumabeft,quodenim oderilnefece-ris,Non dicas,ille me implanauit ; non enim ei necefïarijfunt homines im pij: Omne exe-cramentumerroris odit Dominus, amp;nbsp;non entamabde timentibus eum. Quidbac in caufa illuftrius Apoftolica dodrina? Nemo (ait D.Iacobus)cum tétatur,dicatquoniac«/.i,t, àOeotentatur: Deus enim in tentatór ma-

lorum cft,ipfe autem neminem tentât,v-nufquifqueveró tentaturaconcupifcentia fua abftradus amp;nbsp;ilIedus.Quid D. loannes? Omne(ait)quodenin mundo,concupit-centia carnis eftjConcupilcentia oculorum amp;fupcrbiavitx, quæ non eft ex pâtre,fed ex mundo. Atque vt hic etiam , quantum valcatnaturælumen,a(picias, Quid Plate? Bonorum quidem (ait) lolus Deus caufa DM/r^.K eftdicendus;malorum autem quamlibetah- “' ‘^'M^» am,prætcrDeum,caufam querere dccet.Po ^.^^^ ftremo (ne plura congeram) quod dixitin-ftpiens in coude luo,non eft Deus,hoe re ip-iaifticonanturaftrucre;Sienim peccata facit, aut adea lollicitat,bonus non eft. Si bonus non eft,omnino nee Deus eft.Reftat igi-^^b'^’^pus lUi tandem animo cogitationes

de Deo fuo fufcipiant ; ilium in bonis vt largitorem collaudent ; iele in malis vti au-tliorcsacculent. Quoi! G eftectum eft ab-furdilsimè dici, inclinare in vitia fyderum conditorem, quin boe ipfum à fydenbus, quoru fernper naturalis operatio eft,quàm longilsimè remouendum fit, minime dubi-temus. Scd alio deinceps vtendum eft ar-gumento.

NEminem arbitrornegnturuni eftc, ft nulla generis noftri ruina per vnius hominis inobedientiam contimftet, fed in eO)in quo fuerat conditurn,honore perfti-tißer,eoldemcurfus,afpc01:us,dignitatesaC^ virtutes,quas modo habeât naturales,fyde-rafuifle habitura, Ncq; enim naturareru, ingrelTo peccato,ab authore mutata eft: nee illum, quod in cælorum tam præftanti machinacódidcrat, deprauare decuit, quia fe in terris homines corrupiflent: Ergoamp; illa cœli domicilia duodccim extitiflent, fi-gniftcationesq; cafdé, amp;nbsp;facultates,quibus modo prçdita funt,habuiflent,In bis autem leptimadomus,fiueoccaftis,rci vxorix,amp; nuptiarum,contentionum, amp;ftmultatum, damnorumqjtxhisprouenientiuincaufam ” nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;præ-.

præftat, Oftaua, mortis c|ualitas,amp;mortu-O)-uni hæreditates,facultatcs occultæ,mag-niq; timorés,amp; venena læthalia indicantur. Duodecima (quæ amp;malus dæmon appella-tur)trill:itiæ,çrumnarum,mocroris,inimici-tiarum, careens, fcruorum,dcceptorum, amp;nbsp;feortationum fignificationem prælert.Rur fum. Mars ii m Ariete fucrit inuentus, qui-cunque fic eum habuerint,hominescrunt furcs,clamofi,fraiidulenti,amp;: qui fupra alios fc/empercontendant extollere. Sin fuerit inTauro, temeranos efheiet atque impotenter auidos,quibus fasamp; nefas iuxtafit, dum fuam voluntatem expkant ; hi quoq; mulierumlenocinijs implicati,rixasixpius Iitcsqueciebunt,atqueintcrdum non fine homicidio. Hæc atq; huiufmodicomplura ^f^^ ^«^lt;^ eorum exprefïaamp; confignata verbis etiam^*'^'quot; hodielegédaproponütur.Nunquidigitur placet, vt ante omne peccatum fanäifsimis a^ f„a„„^ atqueintegernnus homimbus contentio- TaifnierUan num,amp;fïmultatum cauias lydera allaturao* fuifledicamus?;Num mortem quifquâ ex^-^'^;,4y* odauæ domus inlpeâione,aut venena læ- ta^.e.

talia timuiflet : Immicitias aut exercerc,aut perpeti, aut contra feruorum callidas cir-cumuentiones vigilarc ex decreto duodc-cimas

' in TaurOjVelin Arieteconfpicienduserat,ne fraudulentos,auc fures,aut tcmerarios, ho-micidai'quclugcre illius temporis innoccn-. ùacogcretur^fnhæcfitumfydera impulii-fènr,Ô£ malos Reißent ex optimis ,amp;quantumin ipfis fitum eflet, miferos ex beatis. Sin ea tantummodo futura prçnunciaflent, , autrudesühluißentadmodum,quica ne- j /c!uifient,quæmodonôignorantur:autni-mium amp;iniquènnferi,fi,quæpræuidinenr, ante omnemoftenfam iure meritoqueme-tuificnt.Cumigitur ftatui non polsit,has eafdem cœleAium corporum fignificatio-nes virtuiefquc à principio extitille,fatean-turnecefle ell hominum vitio', mox vtin-grefïum cft,cœ!i ßatum,curfumque fyde- i rum eßecommuratum,quod ablurdilsiinè leuilsimcque diccretur. Atqueid tarnen ab vno quopiam amicifsimo niihi,doöifsimo-que homine nuper diótum commemini: quoquefirmiusdiceretur, ab diuims litcris auxiliarepetebar,quodèPbilofopbia (ere-Striigt;ium ;j'lo) nul lu luppcterct.Scriptum emm aiebat Capi-ï. eße in libro lob, nee Hellas mundaseße m ^mma''n- cörpeäuopificis f ui. lunc igitutcucnirc, vC 1 b^mt hin» iam cçIcHîs regio homines alHeeret labe tur f

CENETH, SVPERSTITIO, «i pißima à prima perfedione dégénérés' pf»quot;*^^»quot;^ lt;nbsp;Quod enim in cxlum ipfum noftri vitio amp;nbsp;chtt^ihrtf. contagionediftufuinelTctjidomneadnos tnù^cap.ô. contan^inandos vicifsim ab illo refundi.

Non equidem arbitrabar de feripturiî pro-ferriquicquam poflcjquo tarn nouameis auribuSjadeoque (vt mihi quidem videba-tur)impiobabilis tam côniodè probari vi-derctur opinio.Quid enim alienius à veto, quàm Relias noftri vitio amp;nbsp;contagione ice-lerumefte pollutas? Qmd illis diabolo fi-milius, fi proprerca dicuntur immundæ* qUod hommes afftatu quodam luo reddat immundos? Nam ipfum quidem diabolum propterca dici fpiritû immundum côftat, quod ad immunditiam, libidinumque cor-ruptelas homines prauis fuggeftionibus follicitet. Sed cùm paulo ante dicatur in eadem prophetia^nec lunam lucere in con-Ipeétu Dei,num id propterea etiam diétum efle intelligcndum eft)quod noftrorum fee lcrum debilitatus cotagio lucendi vim Lu-næglobus amiferit? SicutigiturLunam in confpeftuDei lucere negauit ilîe,qui turn interloquitur,Baldad Subites,quod omnii i corpórea lux cum diuina luce comparata, j ftullafit : ita neque quicquam vcl in ipfo

cœlo ttiunduin ficefle dcdanui ,vtcomp«i rat? riviKius infinitæmunditicipurum elle videatur.Et fortafienon Solis meminif, lcd Lunæduntaxat, arque ftel’anim,vtF.C' cleGanijfanôoîq'jc in cavirtutum ftudijs t^C doârina fana colluccntcs, myflico fer-m(ine,vel potius aliegorico defignaret. In quiSus neque tanta iulîitiæluxcft,ncque aÜi tlionuin morumque tamabfoluta mun dirics,vt non tenebras allouas amp;nbsp;impurita* tem diuinaaôimaducrfio deprehendat.Sed quid bis in l:oc loco dintius immoramur? I’uerit id fatis immutatas elle poft pecca-turn j Continuoque corruptas ac fœdatas fydemm vires, diuinæ lcripturæ teftimo-nijs probari non pofte.Quid autem de Phi-lofophda loquav; Quid h probabiÜorPen-pateticorum lèntttiaeft,quintam illamcœ-leftis corporis naturam neque ^encratio-nem rceiperejneq; comiptionem pati,cun-demque perpetuofuiftatum,amp;incoinmu-tabilem retincre? Ar,inquis,cœli viseadem rebus,in quas agit,aliter arque aliter allé-éhs noncofdem producit eftedus: Ideoq; vitiatis(vtmodo lunjhoniinibus, nihil elle mirandum, G hæc lydera primain etiain retinentia puntatem efGciant,quæ ijfdem

GENEM. SVPERSTITIO. 8j intcgris atque incorruptis cHcóhira non fuifient. Hic iamnobiseft negotium cum Philippo Melancbtbonc : qui cinn Io.in-nis cutufdam Ciro'ftadq Sciaoueri de arte exaftrisdiuinandi (cnpta,totis viribus lau-danda fufccpidet.epiftolamque longo il-Iiusopcri prxfigerct,lianeclabcudi fecutus eflviam,vtt’ametG regioni.s ca:ïeftlsvis ca-dem ftatusque remaneat, propter nature tarnen (ordes amp;nbsp;corruptionem,quam pri-mi ruina parentis inuexit,in(œhciores habere diceret operationcs: ideoq- iain miniquot; me mirum videri deScre,fi hominum genuS agente ideœlo ad vitia propenderet.A quo Ülud requiro, quid natura: aumanæ corru-ptio fitjOiuciuldépropenfio vitiofa,quant liaftrorum vis prxrequirit, profedo non. clhcit; Sed corruptos prima inobjö^ften-tia homines cfiidunt fortafie da^ï-Viores? Augent ipituroriginale vitium,amp;diabolo lungcnda (unt,qui naturam hominum pe-ftitera fuabonc vitiauit. Non fat (credo) negotijerat regencratiSjGcontraitis èprimo parente vitijs,autprauaconluetudine B^fotft accerlitis reluidarentur • niG óé fydera ,quæ tamenadhominum vri i.até,nonad perni-ciem Deus condiditjfuum quo que virus in-f i fun-

«4 ORATIO CONTRA funderent,ob id ipfum fané odio digna ma jore,quodiniprooitu vnumqucmquc occupent, nequc euitariquauispeftegrauiof atquenocentiorinfluentiapofsit. At refi-fti poftea poteft,neque fuccumbere necefle eft ? An veto nihil nocuir, qui hoflem con-ciliauit? qui belladomcfticaatqueintcfti-na vel excitauit, vel fouit ,vel auxit ? Refifti poftea poteft,lcd intus hoftis inclufus,atq; inipftshærcnsmedullisjnon fine pcriculo debellatur: fuccumbere necefle non eft,fed , cùm plærofque ipfi fuccumbere fateantur, f quo fuas diuinationes verifimiliores effi-ciant,magnüs elfe metus fapienti debet,ne qua ille tandem fradus debilitate fuccum-bat. At gloiiofum fuerit vidoriam è cer-tamine reportafle? Primum,non ea folet Chriftianorum efte gloriatio, quod fydera , ludando vicerint,fed quod diabolum vigi- j lando fuperarint : neqwe ob id Dei filius, । cuius eft in Iola crucegloriandum,noftrain came mortem voluit oppctcre,vt nos codi lyderumlt;^ue tyrannidehberaret;fedvtprin cipem tenebrarum noftris c coidibus eijee- ' ret : neque optât Gentium Apoftolus, vt ■ virtute fua Deus omnipotens fydera, led Vt Sathanam conterat fub pedibus creden-tium

«ENETH. SVPERSTITIO. 4, tium velociter. Deinde,gloriofus eft de ho-ftetriumphus; fed melius hoftcni non habere: Stet in acie, qui volet jaduerfario ar-matus obfiftat, vt,poftquam vicerit,coro-netur: fatius eft imbecillitatem fuam fub-mifsccofiteri.NoIo (inquit Hieronymus) ^P^ pugnarc vi(ftoriæ,ne perdam aliquando viftonam. nulla fecuritas eft vicino ferpen-te do;'m ire. Fieri poteft,vt me ille non mor-deat; fed poteft etiam fieri,vt me aliquando mordeat,Dicant igitur ifti,vtlubet,incli-nare aftra, fed necelsitatem non afterre, ne-que décréta fyderum effe prætoria,vt quen-quam cogant. Satis nocuit,qui infirmoamp; «uoqui diaboli infidijs circumuallato no-uumnoftem,amp;eum quidem è Cælo deuo-Catum excitarit.Traducimus fortafte lydc-ruin vires nomine hoftilitatis?Taceo,quôd Hialcficasamp;maleuolas ipfifteHasfæpèm 0-re,femper autem in libris editis habeant : amp;nbsp;adeo quidem maleficas,vtin mœrorescon-ijciantjætaüa venena procurent,inimicitijs atque difsidijs autfamilias perturbent,aut prouincias inter fe,regnaque collidant^quç hommesfifaciunt,quiscos non eftemale-uolcntifsimos Reipubl. hoftes arbitretur? Nonhæc igitur, qua: apud eos pafsim repc-

rire IiccfjCommcraorOjtantum quçro,quiJ iibi ca fententta vclir,quani Iibris fuis præfi-gunt: Sapiens eîommabnur allris ? Nunquid non hoc prx le ferre videtur: Aftrain« • ciinahunr,lediapicnsinclinaticnisvim at qucimpcium virtutc propulfabit ? lllaop-pugnabunt,led lapiens viólorcuadet? ll'i in kruiiutcm vitioruminimicoinfiuxutra-hent, fed fapiens in earn non le abduci pa-tietur? Cur(incjuam) aftris dominabitur fapiens; nili quia cupiditates, quas illavd ingencraucrint,vel inftammauerintad lee-Iera,omni contentionc amp;auiditatc rapien-tcs,lapicns virtutis prxlidijsarmist^- fræna-bit ^ Si aurcin cupiditatibusncftrisjtanqua fxuifsimis hoftibuSjbelIuni indicimus,mentoque vrbium expugnatore fordor à la-piente pronunciatur,qui easin leinetipfo vicerit atquedomuent, quidcaulx Gr,cur non,vtholles,(imftros fydei ü afpeduspcr-horrefcere debcamus? Scd magni fapientis-lt;jue vir illa lententia dl ; Sapiens domina-bituraftiis^ NempcPto!omxi,qui interva nitatis iiuius principes magno fuiftudij mc-rito numcratur,qui non ex ijs lapientibus Suf.s. fuir,dequibus Icnptunicll:Multitudo fa-pientum ,lanitas eftorbis terrarum ; led ex eo-

GENETJl SVPERSTITTO. «7 ’ eomm potins numero h^c quidem in parte, dc quitus lUud eft: Perdura fapicndam'^'* ^P-lapjentium,amp;prudcntiam prudentium re-EroBabo.Et rurfum ; Vbi fapiens? vbi fcri- yfaU jj, a? vbi inquifitor huius (eculi ? Nónne ftuïtam fecitOeus fapiendam huius mun-di ? Ex hac igitur fapitntiajamp;illa ab eodem Ptoloraxo Jcripta man3runr,vitamnonrar»Ww J* prxcipue Solern, Lunamque m oder a ri,co n/''’•■'«lt;«'“• Uerlationem tarnen noßramamp;proventus aétuum tam ad ipfaduolumina, quant ad quinque vagas Reliasreferri. Quo quidera inloco,vidcmus c^m amp;aSencca luilTe de-rifum : (.Quinque ftellarum po te Rates ( in- Lik 1. nam-quit) Chaldæorum obferuatio cxcepit?’'‘’^quot;*2‘quot;A quid ^ tu tot millia lyderum exiRimas luce-re fine caufa? Qind cRporro aliud,quod errorem incutit peritis natalium’, quant quodpaucisnos ^'deribus afsignant ; eum omnia,quxfupra nos funt,partem fibino-ftri vendicent ? Uic igitur Seneca ,pbilofo-pbusalioqui grauifsimus,Chaldxorü, Ac-gj'ptiorumque errorem dura infèâatur,äuget; duniq; irrifir,feip!um non mediocriter propinauit irridendum. Fuit quidem Moy fes,queniadmodumin Aûis ApoRolorum ^^ 7gt; kgimuSjOrani ßpientia Aegyptioiû probe

amp; præclarècxcultus',atque is tarnen,fi vel ex illorum placitis haufifiet,vcl omnino rc-tmendum efle putauifiet, tantum infcrrc fyderanocumcntimortalibus,vteos in vu tiapronosefficcrent,aut omnino fic valere, vt non extra ius dominiumque noftri effent; nunquam profedo fcriberet in Deu-teronomio; SoIcm,amp;Lunam,amp;aftraom-niacoeli in miniftehumcreata efle cundis gcntibus. His etenim verbis teftatuni reli-quit planifsimc,non vtdominarcntur,{ed vt^feruirent; non vt obeiTent,fcd vt prodcf-fcnt hominibus fydera vniaerfa creata fuif-fe.Atfæpè (inquis)magna inreshumanas dctrimentainueda funt,ca:lefl:isoperatio-nc virtutis : Vcriim id non co fit, quod ilia à principio Deus ad nocendum creauerit, aut vires eonam curfusque naturales com-mutauerit; fed quod bis interdum, vfita-to licet motu fluentibus, variarum,pr0ut voluerit, adhibita concurfione caufarum, fcueritatc iuflifsima vtatur ad poenas mfe-rendas. Quo fi amp;nbsp;hoc pertinere putandum efl:,quod propenfi in vitia fumus, adillud reditur, quod initio, quam fit execraftdum, oftendimus: vt ficuti lupplicia peccantibus irrogare , ita etiam peccatores efficerc

Deus optimus videa tur.Sl autem iam rcuul- / fa hæc fatis opinio eft,qua fydera in vitia in-clinarc putétur, nemo potcftvllum ex aftri* flagitium aut fcclus metuere,nullius vnqua poteft vita è fydcrum concuifu fieri deteri-or.Ardens fit licet acviolentum,vtaiuntjpla ncque cruentum Martis fydus, fit hoe ipgt; fum feptimo ah horolcopo loco pariliter conflitutunijid efijn occafu,quemadmo-dum rirmicuslibro tertio fcribit,nulla ramen,qua: ille timuir,hoiTiicidia,nullos fcc-Icratorum impetus perborrefco. Siquifqua autem fcelus defignarit,non Deum,non fydera poteft, fed ie folum aceufare debet.Vt enim apud D, Profperum , in carmine de prouidentia,verifsimè fcriptum reperitur:

____si quidobe^ viTtuti,anime/^ retardât, N»«fupert pariunt tgnes,nec ab athere manat: Sed noSirisoritut de cordibus,ipfaj^ helium Libertin mouet,amp;quattmur ciutiibus armü,

Atfi neminem (inquis) efficiuntljdera improbum,ne bonum quidcm,viitutifquc amantem efficient? Prorfus hocquoquefi-eriilli quidem vehementer aftruunt, bene-uolis quibufdam afpeftibus.Etenim fi pars Libræ vicefima nona in Horofcopo fuerit inuentapeligiofos(aitFirmicus)fallet,iu-Lü .t.t,tf.

Xjl.8.cif. ftoSjbeneuoJos, amp;nbsp;omni bonitatc ornatos. Tcrua quotjue pars,firepcrtafuentin Ho-rolcopo,faciet iaccrdotcSjiuftoSjlandos, amp;nbsp;fœÜcitate longæuos. AliusJquoqucnó incclcbns Aftrologus: Silupitcr(inquit) node domum tertiam tcnucntjcgis lux natus ngiduscuftoscnt(bcneidquidcm,n lex fuent bona.) Sin intcrdiu,apparcnsamp; amp;nbsp;nonexiftensenf Pars abfcondita,qua: node amp;nbsp;die lumitur, addendo diftantiam Lunæad Solern orienti ,fccundumplaneras relpicientes earn,de arcanis confeientix nati. erga Deum amp;nbsp;erga homines indicat. Quod Ii lupiter fortis in natiuitace partem illam quoquo modo relpcxcrit,amp;di!i-get Deum ,amp;à Dco diligetur. Qiiam non (oblecro)Gentilium Aftrologorum vani-tatem hxc fuperat ineptia ?Quid in Chrifti redemptoris mortem magis iniurium ,fine cuiusmentoamp; gratia fingulari Deum nemo poteft,Gcutoporter,diIigere^Q_uidau-tem adris minus obnoxium,quarn Dei,qui aftra nutu condidi glibemma ad diligendd volutasrQiiiddeniquemagis ed libéra: voluntatis, minulque cum human i corporis terapcramento coniundum, quamvella-cerdotium ampledi,vel diligcre Deum?

A M folcnthucp’crumquenonnul-'i con füge rc,v c cas a ßedio neS óican t à lydcribus in nos Autre oportcre,quæcor-porum bumanorum temperamenta fequâ-tur,proptcrca quod hçclÿdcrum concurfu afpeótuque fieri non dubitenr.Neque verô pr;lt;tercundumideft, aut leue ducenduin: bicniir, exipfacorporis conllitutione^aüj mclanclio!i:i,alij cholcnci,fanguincialij,• alij denique pblcgmatici ab iplo ortu cx-^ ^ ifiunt, quxcunque res corpus humanum ’ConAituerit arque tempérant,ilfarum corporis afledionum cad^m caufa fit oportet. Cbolcräautem iraeûdia fequituf- langui-neamconfiitutionem benignitas comita-turMclancboba liuidos, pïilcgma pigros reddit,Q.uarc amp;hasaftcdioncs animoruc cœloduccrcorigincm confici nonimpro 1 nbsp;nbsp;babilccfle videtur. Et medicis quidem rcs

fixe nu!la dubitationc incerta clfqui quod. alij fatui,alij tradifsimiingenij amp;nbsp;ad in teilt-gendum quodammodo plumbei;alij obli-uiüfi,alij acuti memorclve nafeuntur ,alij vtroq; muncre prçditi,amp; acute inteHigétes amp;nbsp;tcnacifsimc memoria: thclauro cognita recondentcs,alij natura Icucs,ali] Icuilfiiniî

caufis ira facillimè ardentes, alij ad vindidx cupiditateminter vtrofque mediocres,alij fpadones,alij in concubitu ita frigidi, vt vix omnino moueantur,alijlibidinofifsimi,vt vix omnino teneantur,alij inter vtiofcjue amp;nbsp;mouerifaciles amp;tencri,alij hilares, alij tri-ftes,ali) ad nihil horum procliues,nec eorum quæ commemoraui, aliquid mftituto aC propofito, fed natura: Hæc (inquam)illi omnia tribuere audent temperationibus corporum. Vcrumvti hoe olim (tefte Au” guftino ) fic probari non potuit, vt vel ea de re quæftio nulla moueretur,vel mota facile finiretur,itanc nunc quidem fatis certaid video ratione comprobatum cfle.Qualc e-nim eft,vt animum txifUmemus ex iele nullas habere aft'eftiones,fcd eas omnes ex corpore contrahere? amp;nbsp;ipfa quidem corpora tam multiplici varinque dilcriminc inter fc ’4iflingui per ea ipfa,quæ ex animis non col-legerint,animos,nifi corporum beneficio amp;nbsp;locietate,non difcemi? At quanto id veto vicinius efl,magis animorum vi corpora im-mutari,quam animos acorporibusaffici^Et henim verè id fcriptum fit: Corpus quod corrumpitur,3ggrauat animam,amp; deprimit terrena inhabitatio fenlum mul ta cogitan-tem,

GINETH. SVPERSTITIO. 9t tcm,eueniatque quod D.Hilarius ait,vt nos hie interim naturæcorporuin aut per infir-mitatemjaut per incentiua vitiorum imper-fetSos efle compellant;tamen nonita fuum animus pcrdiditprincipatum,vtipfum po-tiusadfefe caro,quamipfe carnem accom-niodet.Ac fæpe licet organiex conftitutio-nis vitio animi vis prxpedita torpefcat, non idcirco tarnen ingeniorum animorumque tanta varieras,quantamanimaduertimus,ad corporum dilcrimina referenda eftmifi forte quia penicilli ineptitudine pidores infœ-licius, quod velint exprimere crebro con-Grt^ nyffi-^ hngit^dcircoomnem etiam illamin pidu- »quot;f f-i»-^ ns admirabilcm variera tern pcnicillis aded-bendamarbitremur.Nequevero hie Gale-/«»,lt;ƒ«»»«»* no tantum efle tribuendum,quantum Me- lif^nt»“-

diciforfitanexiftimenr,velcx eo poteft

telligi,quod animam iple non fatis à corpo- ,„ mentbi^ redilcreuerit.-terapericm efleae vcluti bar- ’(.qminfcri moniam quandam humani corporis exifti- p^^'^^ nians,nonprxftantiusaliquid,quodipfi (vt Plato amp;nbsp;Nyflenus aiunt) temperiei domi-netur.Sedvt primas quafdam amp;nbsp;naturales aflediones animomm, quæ neque vitiofse perfefunt,neque laudabiles ex corporum temp eramen ns orjri fatcam urjBullo tarnen modo

»I ORATW CONTRA modofatendumeft,cas, qurvinofæ fünf, atqu: arationc aujr(æ,cci tj corporutem-pcrationeKeri. Quxcó omnishona fit, amp;nbsp;Oei opus,iii'rl perfe poteft vitiofum pro-d'-’ccrc:lde?queD.A'ji7iiftinus,?uadiicilus ZuHanuai Pc' igianum dincreLct,reótifhrnè doenit malum eii quoqiiirq;nalcitur,non ciTc (ruftü corporum,(exuuin,coniunélio-iiinn(quorum bonorum, inquit, author eft Deus) fed pri nx præuaricarionis,cuius 3 f B- aushor cd di ibo'us. Iure etiam luhanum

idem iile doft ar Iicclefi.ercprehcdit;quod Ii5 4 fon- concupdcen Jroiiginem,quxcontrarati-tr-...hx.:^. onisarbitrium inordinatismonbusexcita-H«. tur,definirctin quodam igne vita!i. Senti-cndi quoqu: viuacitalé fic difcreuita fen-ticndi libidine,vt i'lam quidem àOeoeôdi tam ede die.ret,cu.u hum mum corpus tc-pcr.-.retjheue . er j à diabolo feminatam cü peccatum perfu aderet. Q_uin amp;nbsp;'zenerabihs Vf-.ï!» Beda aduerfus lu’ianum Pelagianum de Caut. dut, Chridigrati i difputans, cum iüe dixidct, amorem nodrum de corpore tra here, quodeflet perturbatusamp;rapidus;deani-movero, quod fubhmis edet atque con-tinuus, aperte idpronunciauitvtraqueex parte veritati ede contraomn. Et Ver-

GENÎETH. SVPERSTlTIO. sy g’îi’’s quidcm luculentis vcrfibus Plato-iHcam vidctur cxplicafic fcntcntum,cuin Icribcrct:

Seminilnif.quantum non noxia corpora tardant^ Terreni^hel/etant artm, mordmidaqj membrai lltnc meiuunt,cupiutitqueMent,gaudetttqj nte aurof

Nimirumquatuor ülasnotifsimas pcr-turbationcsanimi,cupiditatcm,timorcm, Iætitiam,triftitiani, quafiorigines ac fontes omnium vitiorunS volcns intelÜgi ex corpore featurire.Verùm aliter, inquit Au- i,;j,.r^.ii, guftinus,fe habet fides noffra-Nam corru-«»»lt;.» }. ptiocorporis,quæaggrauat animant,non pcccatiprintieKCaula,fcdpœna:ncc caro corruptibilisanimant pcccatricem,(eJanima peccatrix fecit ePe corruptibilem car-nent: Ex qua corruptione carnis, licet cxi-ftant quædamincit intenta vitioi um, non tarnen omnia vitæiniqux vitia tnbuenda funt carni ,ncab bis omnibus purgemus diabolum,quinon habet carnem. At (m-quis)Beatus Apoftolus foutent concupif-centiæ,cuiusaffiduis confliftationibusipi-Utus m nohis redus impetitur, in carne

AiOtl.^ conftituit, cum ait ; Cai ncm concupifcei'« aduerfus fpiritum. Ac quo minus dubitarcs, ' 'eodem inlocoopcra carnis enumeraasnec eaprætermifir,quænon putant facile qui-fpiam è carne originem duccre : fiquidem jnimicitias,contcntioncs,æmulationes,ani-moGtates, inuidias, opera carnis efie pro-nunciat : quorum quidem omnium malo-rum caput amp;nbsp;origo fuperbia eft, quæ Gne carne in diabolo maxime dominatur, Sed magno in errore verfantur, qui bic nomine carnis temperamentum corpons humani, feunaturam Geniheatam accipiunt. Quos D.Ciiryfoftomus copiosè Gmulac dode refellit, feribens inbunciplumad Galatas locum : Neque enim bic carnem appellat corpus (inquit)alioqui G hoc fentiret,quo-modo conlentancum Gt,quodmox dicitur; Concupifcit caro aducrius fpintum? At-qui corpus non eft de numero corum,qux mouent,fed quæmouentur,non de numero eorum5quæagunt, fed quæagûtur Quo-modo igitur concupifcit, quandoquidein concupifcentia non carnis eft, fed animi? Sed folet Paulus appellate carncm , non Vw.l. corporis naturam,verum prauam volunta-tem,veluticum djeit: Vos noneftis in came.

fed in fpiritu.amp;ruiTum: Q^ui in carne funu^«’»V Dcoplacerc non polïunt. Sic amp;D.Augu-ftinus non corporis naturam nomine car-niscft interpretatus, fedhominéjqua parte adhuc fccundum feipfum ,non fecun-dum Deum viuit : viuit autem fccundum feipfum ,acproindecarnaliterjetiam turn quidcm,cùm fccundum mentem fuam vi-A?«lt;fC»»«-uit, naturamque optimam ducem ( vt iHe^^'quot;flau* ait) tanquamDeumlequitur,iinon mens ipfanaturaqucfpirituscuadat,hoc eft,find cœlefti gratia renouata fpiritualis efficia-tur.Quod enim natum eft ex carne/quem- iMnn« j, admodum diuinus fermo dedarat ) caro eft;quod natum eftex IpiritUjfpirituseft, Hoc veró turn demum confequuta mens eft.cùm non feipfam vt Deum fcquitur,fed dim Deo fuo fubieda,fynceraque illi cha- ' ntate adherens ca fapit,quæ furfum funt, fonquæfuperterram. Turn igiturfecun-dum Deum viuens anima,iamque fpintus efleda, aduerfus carnem concupifcit, ei-que hello quotidiano reludatur,hoc eft, (vt D. Auguftini verbis vtar ) motibus fuis tiJ.«.««w anima, quos habet fccundum fpiritum,ad-'*^'*quot;‘*'f'’'

nem vitioGtatisexuitvetuftitcmtfcdinfan ûitarcproficicns,Imagis magilqucminUquot; ensedS,quibusnoncofilvnrit)Carfialcs cu-piditatcs inftauratur, renoua turque de die in diem.llla igitur vitiofitas innatç vctufta-tis,qu^antelauacrumicgencrationisjpfam quoquemetemincuiuatac depriniit,póft veroregnanteiufticia (ubigituratquerepri i mitur,carnis nomine Ggnificata eft;’non j natura corporis,non tempcramentum fub-Hantixeamis: quodcumbonum fitneque I bono fpintui poteft elTe côtrarium, neque | vitiorum caula cxiftere.Nam amp;nbsp;ante lap-fuin generis nortri,quadriparnta ilia fuirtet corporuni tenîpcratio,nequeindequifquâ autiracundusfuirtet,authuorc laborartet,

ttckÇ^i). AttgliilS, taatrg tW, t^tf-

aut defidia torpuÜîet: Sert corruptus iain ex ipla origine animus,«Scaftedionesnatu- i rænon malas, vt fucrint vebementes,itafaci Icaddctenorcm partem infleótir,amp; temperamen to corporis ,'vt vino ebriol us,abuti-tur.Non igitur calida cordis,Gccaque eófti-tutio rcdoit ad cholcram,ac bbidinem pro-nioresdd quod memini quofdam ex Gale-no folitosanipere,dum Eunuchorumfeu fpadonum libidinofisdefiderijs,(edpropter corporis natiuanj conftitutionem irritis

GENETH. SVPERSTITIO. 9, prcmcivntui. Quid enim, fiqutm Ütusê nihilo,uit èluto(quodei pcrfacileeft) tali cóftitu'ionccordis effin^ai?numcum ipfe operefuoacinanibusadabidincm,autcho Icram inclinant ? Quis non videt hoc quo-lt;.|UG tempcramentum,cum fuapte natura bonum ht,opificcmque optimum habeat, admalum atque ad bonum per iefe indif-fcrens advtrumque» prout fuerit animus, pofleçonuerti-Ipfa namqueanima (ficun '’^•^ venllime D. Chiylolcomus lenptum reh-quit)in medio bta, inter virtutem amp;nbsp;viti-urn, b ad ld, quod oportet, vti tur corpore, reddit ülud fpiritualetfin rcccditafpiritu, kque iplam præbet malis cupiditatibus, -reddit illudmaejis terrenumjtaque Sapiens præflitum bbi à conditore Deo benebei- *^ üm stratus agnofcens, primum forritum fe illius pr indentia dicit animam bonam: deinde,cum magisefletbonus,id tft,cuni na'uræ dotibus bonis bene vteretur, eo Vcnille, vt corpus baberet purum amp;nbsp;co-inquinatum. Virtus enim corporis (ait D. itm ^.m Cbryfoftomus) in hoe eft , rt animar ♦*F-»-*lt; morem gerat, alioqui in fe nec mak, nee bon,.. Qmd enim ex feipfo facict corpus’ConcupifcitjEud quidem: at neque

fo micationem,Deque adulrcnum, fed fim-plicjtercommixtioncm iCoipusconcupi-icir,vci ùm nondelicias,fcdcibum:non c-brietatcm,fcd potum.Cxtcrum has corporis (vri antca didû eft) fuaptc natura bona« aftcéhoncs animus concupifeentiæ vitio deprauatus ad ncquiora detorquet. Ita quoq; fit, vtamp; natura bilans,facile incpta futiïiq;lxamp;itiagcftiar,amp;is,in quo plufculu cholera cxæftuet, iracundiæ facibus inar-delcat. Qm)d fi afteétioncs ills, quæ nominibus exprimuntur vitium fonantibus, vt cftinuiderc,amp;iracundumefic,nobiscftenf, vt funt brutis animantibus,naturales, tuni neque vitia eflent, amp;nbsp;ex bono corporis teni peramento proflucre nihil fortafleprohi-berct. Nuneveró (qucmadmodiiprxclarc Auguftinusdixit) tantæ cxccllcntiæcft in comparatione pecoris honio,vt vitium hominis natura fit pccoris. Quarc fi in homi-nemanfuctudp virtutis nomine cominen-detur, vituperatur iracundia,cuius impetus o«/f-^ ^ continentiæ virtus iure Je pffMzoo-laudatur, non poteft libido nonturpis amp;nbsp;Ti^mah. vitiofavideri,cuicontincdocaftus animus reluÖatur. Quxcunque autem animorum funt vitia ex prima origine contracta,ad o-

CENETH. SVPERSTITIO. lei riginalepertinent peccatum,propter quod feriptum eft: Nemo mundus à forde,ncc in- b^tf.t«*»# fans quidem,cuius eft vnius dici vita fuper Y*quot;*^'*?*^ terrain. Q^od peccatum per quasrimas in taturJefei-animuminEintisiiTcpferir,fi cumhærctico ilt;itoorigiMli luliano requins, Apoftolus tibi ,non rimas anguftas,(ed apertifsimam demonftrat ia- ^„^4»^^.' nuanijCÙm ait: Per vnum hominem peccatum intrauit in iwundum,amp;per pecatum iinors.Perhacigiturianuam fupcrbia,igno râtia,malitia,libido,inuidia,dcndia,amp; quæ-

, cunque alia lunt vitiorum monftra ,velut agmine faéto,in bominum genus inuaferc. Nam quod aiunt quidam,dumhinc feex-tricarc conantur,communeduntaxatpro-penfionem ab Adæpeccato profe(ftam,fcd peculiarem ac propriam ab cocleftibuscor-poribus promoueri • id ne que veto confen-taneum cft,amp; fydcribus nocentiores pro-feóto partes afleribit. Qiaid enim obefict communis propenGo, niG propria amp;nbsp;pecu-liarisaccederet^An fortafsisetiam communis quædâ tantummodo bonitas aevirtus ex Chrifto erit, fed pcculiaris amp;nbsp;propria cuiq; è eoelo profluxerit ? Prorfus vt ex ho-mine fee un do Chrifto omnis renati iuftitia

pecultana vi tia promanarût. E quitus om* mbus,fi primariorum tnum,fupcrbiæ,igno rantiæ,maJitia:caufasinepursimèin corporis temperamcnto qua^rimus (cum ea tint nobiscum dæmonibus communia) ncquc tarnen ingrefTa oubitamus, cur obfccro cæ-tcra per eandem apertiffimä ianuarn jiTuc» rc minime potuerunt, nifi temperamenti ratio,hoc cft,Deibonum opus adiuuaret? Porro bis vitijs homines,etiam ex quo concept! atqueinlucem cditi funt,magis mgt; nufve laborant,prout fc iudicium habet vel milericordia conditons. Qui nonnullis, quitus voluenr,qu3ntumlt;^ue voluerit, par-cens idolcm ijs melioirm indu!get,cætcro$ détériorés nafci fumma æquitate (init. Sed tempus cfl,vt ad alteram nos orationis partem confçramus.

t^lb^6 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;''*^æ^‘^ ^I'^’^^bium arteflioncs,mores,

J^l^tplt;^r4ti, V-X^’^9^^ cuenta,hue profpera,fiue ad-•nt Enan^i uerla pertinent,quidam lyderers afflatibus efhei, fuumque in nos regnum exCrccre «”'ï/«/^2rs'^^”^^^'^ inodum aftra putaucrunt. Alij ve« figgt;Hi lt;bcttq;rb nonefiîcihæcabillis,(edfanrummodo ntntjft^u- hgnificari dixerut. Nam Plotinus quidem ^M ^£’P^S *“ Üb2o,qui inferibiturtSi faciunt aftra, pro-

GENET». SVPERSTTTIJO. icj pronunciet nihil vive! poteftateeorum ho minibus euenire; féd ca ^quxdecreti necef- ß^’^^f^^^f. fitas in hngulosfancit, per fyderum feptê fedhtc»gt;t tranfitum llatione rccefïùvc monftrari: »»selußgquot;^ Nimirum vt quafi quidam fit locutio,po-fitio ipla Aellarum, præi untia futurorum, non caufa. Quin amp;nbsp;aliorum quorundam baudmediocriterdoólcrum hominumifta Icntcniia fuit, tametfi non ita !oqui Mathematici lohti fint, vt verbi gratia dicant: Mars ita pofitus homicidam figni-ficar,fedhomicidam non facir.Quamob-tem iuAius bic eis fortaflcPhilofophifcr-monis regulam præfenbant,quam Chal-dïosChryfippusdocere folcbat,qucmad-modüm i n bac arte iua loq ucren i ur. V cru-tamen fine fidera caufasefie opinantes,ex eorum infpedionc ceu cognirione caufa-rum futura prænuncient, fiuc ccclo , vt libro quodam vtantur, in quo fyderum fignificationibus , veluti defenptum ac depidum Icgant, qualis quifque futu-rus fit ; vniuerfum hoe diuinandi ftudi-um , plenum eft ndicu!æ amp;nbsp;nugaciffimæ Vankatis.

A Tepe vtprimùm de bumanicorpo-ris temperie ac valetudinc loquar, quarnam illis m cœlo ratio fatis firma at-quc explorata fit, ad luturas argritudmes, vitæque longæuitatcm ac brcuitatem præ-nofcendam,qui non proprias amp;nbsp;proximas, fed communes remotasque caulascontem-plentur? Vt enim abfurdifsimè is facial,qui éSoIis contcmplationedifccre veilt,peciif-ne,an homo futurus fit,qui boe partuede-turin lucem,cüm id potius fpeéfaridebeat, peciifne,an homO futurus fif,qui hunc fœ-tumprocrearit.Ita omnino ablurdè is vide' tur iaperc,quidc valetudinccuiufque na-feentium ex contemplationc lydcrum iudi cari pofie arbitretur. Lepra enim (vt vnum quiadam exempli gratia proferam)infeéta proles nafcitur, non quod cam fydus lepra infçcerit, led quod leprofus efiet,qui geruit. Etenim parentum malæ valetudincs quamuis non fempcr,plærunquctamcnin-gencranturquodammodo,amp; apparent in corporibus filiorum. Itaque in ludicio de iftiufmodi rebus medico proprias amp;nbsp;pro-. ximas intucnti caufas multo plus erit.quàm Aftrologo tribuendum. Cicero dicit,Hip-pocra'

GENETH. SVPERSTITIO. loj pocratcm nobi^Ginium mcdicum fcriptu ' rcliquiOe quofdam fra tres/: um fimul çgro-tare cœpiifent, eorumque morbus eodcm tempore ingrauclcercf,codem lcuaretur,gc minos (ufpicatü Ie eflc: quos Pofsidonius Stoicus multum Aftrologiædeditus eadem conftiturione lydeium natos lolcbatafle-rerc.ltaq; qiiod Medicus ad fimillimam va-letudtnis temperiem pertinere credebat, hoe Philofopb.us Aftrologus ad vim con-ftitutionemque fyderum , quæ iuerat co tempore,quo nati (unt,referebat.Qu3 pro-icéto in caulamultoplaufibiliorcllc vide“ turconieduramedicinalis. Nam ipfaqui* yilt;l«Tt»l.li. dem Aftrologica vaticinatio in natiuitatis A^’^^^J’’;^ pundum intenta,conceptionisfolctinitia';^„^,^^,^ (quod non facile notentur)ipfamque ani-mationem negligere. A quibus tarnen rebus edendæ prolis plus multo valetudo ma resque dependent. Quæproinde cùm Medicina confiderct,nihil earn mirandumeft ad veri cóieduram propius accedere. Q.uo’ niamreuera parétes vtfuntaffedidum co-cunt,ita primordia cóceptorum affici pof-funt,vt confecutis ex materno corpore prioribus incrcmcntisparivalctudineinlu- * cem proies edantur. Deinde in vna domo

ijfdem alimentis enutnti, vbi amp;nbsp;acrem amp;nbsp;loci(irum,amp;afjuaium vim plurimum valere ad corpus bene aut male afficiendum Medicina teftaturdifdem etiamexercitati-onibusafluefadi tam Hmilia gerere corpora poflunt,vt etiam adægrotandum coaun tempore,ijfdemquecauïis fimibter mouc-antur.Conftitutionem vciócccliac fyde-rum trahere veile adiftam ægrotandi pari-litatem, cum tam multadiuerfifsimi generis animantia diuerfifbmorum afleduum, atqueeuentuum codem temporein vnius regionis terra,eidem coelofubdita concipi, amp;nbsp;nafci poflint,ncfcio cuius inlolentizeflc videatur.

EOdem^ue modo iudico de afiediori-bus 1)5,31 que temperamcntis,vndca!ij Melancbolici,ali) Cbolerici,quidam Phle-gmatici,ali) Sanguinei nominätunEtenim ad temperandum cuiufq; corpus,licet aftra nonnihil conférant, id tarnen amp;nbsp;tenuius, quam ifü velinr,faciunt,amp; carum caufarunr more, quas Pbybei vniuerlales appellant: quarum quidem caufarum hæc notiffima * conditio eft,vtcurres efleda etufmodi fit, Konabijspeti ratio debcatjedacaufsrei ~ effe-

efiettæ proximis,quç particularcSjpropriae? lt;^ue vocantur.Quare nequeex aftris diui-naripotent,qms iracundus, quis Huidus, quis benign us amp;nbsp;corais, quis defidiofus ig-nauufqu?^uturus fit, propterea (|uod afte-Clones hæ animorum, vt 111$ corporurt non in ccclo,lt;ed in terra, amp;nbsp;(vt hoc modo niedicisconcedamus)non inlydenbus,fed inparcntibus,vilt;^ue leminum propnas amp;nbsp;ptoxirnascaulas habere nofeantur. None* niminfcitèiHud quidam ait:

Quiviret infolds vemt ^bradtatus humor, Eipatrum i» natos abeKnnum famine mores.

Sequitur fanc, vtde mgcnijs ac formis rebnfquefiinihbusidem omnino putemus efie lentiendum,tcnendumlt;^ucin hoc genere rerum,qua: ex parentibus vni cum ipfa natura trahuntur, propiorcscaufaS,idcft, parentumalïeótiones,tempcramenta,loco-rumlt;^uenaturas fpeétari oportere. Q_uise- ^J^** nim non videt amp;nbsp;formas ; amp;nbsp;mores, amp;nbsp;ple- ^^^ rolqucftatusac motus elfingere à parentibus liberos? quod non contingcret,fi hæc non vis amp;nbsp;natura gignentiumcfficerct,fed temperatio Lun.r,coelique moderatio. At- “7 que inter ipfas quidem regiones,quantum interfit, videmus; alias elle falubrcs, alias

pcftilentes.Inalijs elle.pituitofos amp;nbsp;quafi redundantes ; in alijs exficcatos amp;nbsp;aridos, multaquc funt alia ,pei' quæinteidefë loca plurimumdift'erunt.Athenis (ait Cicero) tenue cœlum,exquo acutiores etiam pu-tantur Attici:craflum Thebis,itaque pin-gucs Thebaniamp;valcntcs.Quidctiam inter Indos amp;nbsp;Peifasjamp; Aetbiopas amp;nbsp;Syros diffc ratcorponbus,animis vtincrcdibilis varic-taSjdifbmilitudoque fit,non obfcuium cd. Ex quo intclligitur plus terrarum fitus, quam Luna: traûus adnafeendum valere.

Am verô cuiulque nakentium dud ia amp;nbsp;indituta vitæ,qui pofsint ex fyderü con-Ipcftu amp;nbsp;confideratione pixuidcri ? Nó c-nimbæcè naturalibus eau fis onunturjed ab animi propofito pendent atque volun-tate:vbi plurimum amp;nbsp;educatio,amp; leges, dil-ciplinaque valent, amp;nbsp;eoium, quibufeum viuitur,confuetudoatq;focietas. Ad artes quoque certas ftudiaq; vitç capcücndaloci ac regionis qualitas permultu fçpe confert: vtexemplicaufa,mcrcatura: nauigationiq; fe dedat aliquis ,ciuitate in littoribus eófti-• tuta^fapientia: incumbat, prouincia Gym-aafijs proxima,militia: vacet,fi mfcdis fini-timis

GENETH. SVPERSTITIO. I09 timisdiuexetur,autciuilibus intus faftio-nibusagitetur. Sunt quosagri fertilitas amp;nbsp;copia deßdes reddit ac voluptanos;alios fte nlitas,atque tenuitas laboriofosamp; indu-ftnos ellecogit.Quam multi præterea in flu dijsartibufquedeligendis quæflum? quam multi honores,atq; dignitates^quàm multi æternæ lalutis lux rationem ? quam multi parentum aut mccœnatum luorum vota, luflavefequuntur?Denique hamp;capilli capitis noftn ad vnum omnes numerati funt, nee folium de arbore defluit vllum firte có-fenluPatriscoeleftis,dubium elle nó debet fingulari Dei prouidentia,altifsimifque có-filijs hominü vitasamp;adminifl:rari,amp; variari. Cum igiturreturn humanarû duo fint genera,alterum carum,quæ in noûta funt po-teftare; vt Deum vel mundum eolere,' mili tem autreligiolum fieri,fludijs honeftis 0-pcradarc,autin otioamp;ignauia vitam age-re: Alterum carum rcrum, qua: in nobis fit» non (unt,velut inwniolum aut taidum.fa-lubriaut infalubri corpore,in hoc aut illud vitiü præcipitem nafci, amp;nbsp;alia generis eiuf-dé:etiamfi dehifee pofterioiibus iudicariex aftriscognofciq, poflct,dcprioribus tamé propterhumanævolûtatisfummam liber-tatem,

Ci«« ill I‘kjitim C^-fJudt 9*^0.

taterrijVariofq; 'inimi motos ex rcium diuef filfimarum confiderationeamp;occafione ve-nieotesiudicari nuUo pa£to pollet: Qood ipfiimamp;Gentilis orator, ac plidolophuS confirmauit;N0cnim(inquitjlial!)ad31i3 propenljores lunt propter cauiasnaturalcJ amp;nbsp;antécédentes, idcireo etiam noftrarum vo!untatum,atq; appetitionum caufaefunt naturales,amp;antecedent€S.Nihilcnim eflet, in nodra potedatc,d res ita haberet. Nunc vero fatemnr,acuti hebetefne, va!ente$an imbeciHi limus, non efieidm nobis. Qui autem ex co cogi putat, ne vt fedeamui quidcm autambulemus,voluntatis efle,« non videt, qua? quamque res Confequatun paueilqucintcrpoljtjs,quoddixerat,exem-plisilluftrans,adiungit:Sti!phoneni Miga-ricum Pbilofophum,acutû fane hominem, amp;nbsp;probatum temponbus illis accepimus: hunc Icribiitipfius familiäres amp;nbsp;ebnofuni amp;mulierofum fuiß*e,neq; hoc fenbunt vitupérantes,fed potiusad laudem: viuefun cnim naturam ab eo fie edomitam,lt;Sccofn-preffam efledodrina,vtnemo vnquam vi-nolcntum ilium,nemo in eohbidinjs vedi-gium vidcrit.Quid ? Socratem nonnc Itgi-nius,queadmodum notant Zopyrus Phy-fiogno-

GENETH. SVPERSTITIO, m fiognomon5qui fe profitebatur hominum mores naturalque ex corpore,oculis, vultu fronte pcrnofccre?Stupidum Socratem ef-fe dixit amp;nbsp;bardum,quod iugula concaua nó baberetrobftruéitaseas partes amp;nbsp;obturatas eficdicebatcaddidit amp;mulierofum,in quo Alcibiades cachinnum dicitur fuHuIiße. Si autem gloria:amp; Jaudis amorc, autaliarum cupiditatum fbmulis commoti Gentiles, excitatique funr,nc i'la,in quæ propenfi elfen t,vitia Icquerenturj quanto maioré vim babere paV eft in Cbriflianis boininibus Cbrifti gratiam ad ingcnita vitia caftigati-ore viuendi ratione reucllenda^ Efteriara permagna vis educationis in omnern partem,adquam fi conluetudo longioracceP feiit,vitia Ixpe maxima roborantur,cumu-lantur,pro nibilo putantunCoque interdi pernicies morumcorruptiflimorumcrum-pit,vt publicis firmata legibus,inoculis om mum flagitia frequententur. Eaque ipfl poftea,vbi aut lecum rerroribus,aut melio-re fufeepto vitæ inflituto femel fublaU lunr,anuetudine fimili fuccedente, fenfim amp;fugiuntur,amp;inodiü atq; execrationem adducuntur. Quonia igitur morum vitæq; varietas à cuiul que iudtcio pendel ac libéra

ni ORATIO CONTRA voluntatCjmodifque propt innumcris fir, neca(equiituranimus,inqux propenderc alioqui vidcbatur,non video quid de hifee rebus,vel probabiliconiedura ex aftris af-lequi Mathematicus poflït,etiamfi ea,qui-bufeum nalcimur,neq;inpotcn;jte (unt,a certa fyderum conRitutionc prouenirent. Verum neiftam quidcm,quæin hoc genere repentur,vanctatcfndc lydcrum coniun-, éhonibus rcligatam efiearbitramunfed par tim occultilsimis diuinx prouidentis fieri Ijki.diyt. iudicijs(qucmadmodumcftàD. Profpero Mhene^e«- crudirèexplidatum^aD.autemChryfofto-#i»gt;».f.»p.i4 ,^,(, amp;nbsp;crebro, amp;nbsp;vehementer inculcatum i,4dTim9ib. aduenus pcrnicioiajVtait^dogmat^,gene-fimjamp;fatum)partim,quod amp;nbsp;ante docui-mus,deparcntum varijs conditionibus,af-feói:ionibus,tempcramentis,vt proprijs ma-ndeftilquc caufis exiliere. Quod nifi itaeft, cum fub ijs conftellationibus,qux aut reges autopulèntosfaciunt ,autingenij natura Philofophos,innumeri quotidie homines oriantur,curnon amp;nbsp;reges quotidie innu-mcrabilcsctiamcplebcijsj’amp;affluentilsime opulétos c pauperrimis;amp; acutifsimos Phi • lofophosè tardi(fimis,ftupidi(fimifq;parc tibus haberemus; Nuc veió plçrunque nó

Vtaftra po fi ta funt,fed vt fehabet côditio, conftitutiovc gcnitoi-û jdiuesquifqueaut pauper, valent! corpore aut imbecillo,acutus aut liebes nafcitur. Nequeprorlus vint fyderû corona» principaiufve fequitur: fed Vel hæreditario iure,vel reetu eleCtione luf-cipitur,aut prolperoCcrtc belli cuétu com-paratur.Quam igitumdiculum bas,quæin oculos noftros incurrunt,diftinótionü cau-fas prxtcrire,eas in cxlo quxrere,qux il’ic o-tnnino reperiri non pollunt? amp;quæ ante pedes funt,atquein conlpei9u non videre, ijs incocloqiixrendis,qux in eo Deus non pofuit,vano leamp;noxio laborc confumerc? ht tarnen quxrebat hæc in cxlo FirmicuS, quoquerepiriret facilius,hæc,quæfcripta reliquit,de cçlo fyderibusq; fingebat,Con- tii.j. rj. ftat,inquit,generisquideiU noftri lubftan-tiam,amp;iplamnudi,ac foliuscorponsfot-mam ex quatuor elementorum commixti-one proutdi numinis artificio efle formata: Colores verô nobis ac formas, mores etiam amp;nbsp;inftitutade nulla alia re» nifi flellaiu per-cnni curfus agitatione diftnbui : Habent e-nim fteUae proprium fenfum, diuinamque prudentia. Nam puro diuinitatis aniraatx • Conceptu fummoilli reótoriDeo,quiom-

hia perpctuxlcgis difpofinonc compofu-ic ad perennis procreauonis cuftodien-dum oidiiiem , infatigabiiibus confenfi-onibus obfcquuntur. Nee enim dl ali-quis homo, quem tarn facnlega dd pcratio temeiitatiscxagitct,vtin terra, vbiomnia videtdfcmortalia,dic3t die prudentiam: ili*cveró,vbiomniaperpetuitatcimmorca-litatisornantur,non prudentiam die, non rationem aut prouinonis ordinem obfti-nata mentis animofitate definiat.Quis du-bitat,quod per bas fteilas terrenis corpori-bus diuinus illc animus nccefsitate cuiuf-dam legis infundatur; cuiddeenfus peror-bem Solis tribuitur,perorbem verb Lunst, pr^paratur afcenfus ^ Et üle quidem ad eum modum lux vanitatis fundamenta lo* cabat.

VAlde autem irridendam oflendit ho' rum (apientiam fummaetiaminterge minos dillimilitudo return ferme omnium, 3uod nee Cicero prxtermifit,cum fecundo c Diuinatjone libro fenbit, co dedaran nihil ad agendam vitam nafcendi tempus • pertinere, quod vno eodemque temporis pundo nati ddfimdes amp;nbsp;naimaSjd vitas,amp; ca-

6ENETH. SVPÏRSTITIO. ny tafus habcanr. Nati certe funt (vt cæteros taceamjduo gemini antiqua patrum memo lia^acob amp;nbsp;Efau, fic alter continuo poft altcruni,vtpoftcriorplantam prions manü tenerct. Tam mul ta autem in eorum vita fucrunt moribufquc diuerfa, tanta in rebus geftis difparilitas,tanta in parentum amorc ailfimilitudo,vt inimicos etiam cos inter fe facerctipfadifcrepantia.Nunquid bocdi-citur,quia vno fedetc alius ambulabat?vno tacente alius loquebatur? vno dormiente alius vigilabatfquxadillas pcrtincntminu-tias,quænonpoffuntabijs comprehcndi, qui conftitutionem fydcrum, qua quifque nafcitur,lcribunt,vndc Mathematici con-fulantur.Sed vnus mercenanam duxit ferui-tutem,alius non feruiuit-vnusimatre dili-gebatur,alius non ddigebatur^vnus honorem,qui apud cos magnüs habebatur, ami-fit,alter adeptus eft; vnus venandi gnarus amp;nbsp;homoagncola fuit,altervir fimplcx in ta-bernaculis habitauit. Quid iamde vxori-bus^quid dcliberis? quiddc rebus? quanta vbiqucdiuerfitas?Ethi tarnen gemini con* iundiffime cùm eflenteadem eóftitutione fydcrum concepti, eadem^-in lucemediti luifle videntur.Num hic,quæi'o te,multum

fallimurl Num illud nobile commentuni de figuli rota pa rum attendimus ? hoc enim inuenilTe ac refpódifleNigidium femtjfunr nio,vt accepimus gt;nbsp;ingenio viru, hac ipfa de geminis duobus quxftione turbatu. Nam CLim is rotam figuli,vi quanta potuit,intor-fifict, currente lila bis numero dc atraméto tanquam vno eius loco fumma celcritatc pcrculsit. Deinde figna qua: fixerat,defi-flenternotu,repertaïuntnon paruo intcr-ualloinrotæillius extremitatediftantia.Sic (inquiry infummacocli rapacitate,etiamfi al ter poft altcrum tanta celeritate na Icatur, quanta bis rotam ipfcperculsi,in cçlifpatio {)Iurimum eft: hinC funt,quæcunq- dilsimi-imaperhibcntur in monbus cafibusq^ge-niinorum. Veriim hoc fanè figmentum ira giliuseft,quam vafaipfaquaeiila rotatione finguntur. Si enim tanta reuolutionis eft cclcritas,petorefpondeant, curfum illum tem poris tran 1 uolan tis,qui animi cogita ti-oncComprehendinon poteft, quonampa* do aut cófulto eftcalïcqui pofsintgt;aütipfi perfpicere ac dcprehédere,cùm in tam prx-cipitidicrum nodiumq; vercigine minima • mométaingentesfacetedicat mutationcs?

GENEH. iSVPERSTITIO. 117 funtjCüminfpexeruntcorucóftenationcs, taliapronunciare,quæadil]udpcrtinétfc-crctum, quad nemo queat animo côpleâi, amp;momennsannotare nafcentium? Quid omnino eft, quod fe ex punfto natiuitatis de vnoquoque diduros profitentur,G momenta, in quibus afirorum pofttus neceft« eftcollocari,depvchendi certo non pofsinr, amp;nbsp;fydeiü incitatifsimus curfus tarditatem noftrç conGdcrationis an teuertat^Hoc Iulius Firmicus, homo nugatonæloquacita-tis,cùm Gbi obiecifler,feq; refponfuvü eflet pollicitus,poftquam latisin locisfefecom-munibusiaftauiflet,folo Glentio Gbi viGis eftdiftoluifte,ratus (opinor) fuftufum ob eculos mcntemque levions tornata fua di-Üionc puluerem, induélamque aduerlanj argumenti obliuionem.Sed perg am diuina-tneis huius fummam leuitatem patcfaccic. Vti enim fub eadem ortos conftellatione, codemque partu cditos,contingtt moribus atq; exitu difFerre maxime, quos efte Gmil-hmos, propter vim eorundem fyderüopor-tebatjita cuenit fæpenumero,vt Fub diftan-tifsimiscœli partibus,diuerGfsimisq; fyde-lum poGtionibus orti,in vnum deuefti locum,ijfdem ftudijs dediti, ijfdem curis ,ne-

gotijfqueimplicati,cadem poftremó cala-„ initatcinuolutijfimillimo genere mortisin’ *»/• Illium tereant.Quod Fauorinus philofophus ,cü ^‘'•■^■»oa. aduerfuseos, qui Cbaldæi appellabantur, *lt;*f«rS. (. j. Koms didercre t, tanto produxit orations

Ïuætriumpho j vt nihil aduerfum hoe ah il-hs diei podeputarct. Requirehatenim vn-dehoccueniiet,quod hommes vtriufque fexus,omnium ætatum,diuerfi$ftcllarum modbus in vitam cditi,rcgionibus ,in qui-bus geniti edent, longe diftantibus ; omnes ifh tarnen aut hiantibus terris,aut labend-bus teétis,auroppidom expugnationibus, aut cadem in nauiductuobruti,eodcm genere mortis, eodemqueiÛu temporis inte-rirét;quodnunquaeucnirct(inqui9fi momenta nafcentibus Hngulis attributa fuas vnuquodque leges haberent. Ego quoque (ait Cicero) hoc requiro; Omnèfne qui Cannend pugna ceciderint, vno adro fuc-émm^nutt, dnt^exitus quidem omnium vnusamp;idem fuit,Qui(l?qui ingenio atque animo fingu-Iarcs?num adro quoque vno?Quodenim tempus,quo noninnumerabiles nafcantur^ At certe nmilis nemo Homcri.

• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;CAP. X.

GENETH. SVPERSTITIO. r? nullas coinm prxdiéliones amp;nbsp;piophcu -.5 excureie,Aiuntenim:Siquis lub Arictefit ortus,huncducem amp;opulétum amp;nbsp;liberale futurum.Quid aurcni incptius,quam vt ex vfupecudisæfbineturprjftantiÙimus cofilin, quod in grege eiufmodi cmincat pecuss aut locuplctior, quod veftitum habeat na-tuialc?autlibcralis,quodlanam fuam Aries liaudinuitusdcponat?Laboriofosvero af-finnant futuros, quos nafcentes Taurus a-fpexerir,quia videlicet Tauruslaboriofuni animal amp;alluctum iugo,fpontanca fcrui-tuticolla lubmittit.Pifcatores autem,Qui fub Pilcium orti figno vidcatur.AtpercuP lorem forc illü,cuius natiuitaté Scorpius in fila parte complex us fit, cundernque main iç Venena reuon'ienrcm,quod animal fit vcne-Mdtum.Sed quidhæcad lydera pertinent» (juxneq; laboriofa lunt ,ncque venenata? Uecoelo caufastc redditurum pollictris,amp; ad terrena viliaq; animantia continuo re-üolucris? Cibus ergo noder viuendi nobis décréta confliruit,amp;alimctanoftra : Arics, raurus,Pircis,morü nobis praclcnbuntdil-■ tiplinam.Non cnim diccrc pofiun t idcirco nomina hxcattributalyderibus, quod co-tum vires idiuluiudi cognitx prius cxplo-

fatxquehabercntur, quas fyderibus inefic non pofle fupia docuimus,icd cum ea iam attributa,infirm)S fxpè quorundam opini-onibus,rcpennenr,atq; (vt Macrobiusait) humanis perfuafiombus amp;nbsp;comments indi ta,non ex ipfa rci um natura petita,anjman« tium vfitatifsimorum vel bominum quo-rundj, fignificatione vocis admoniti, quid cuiufque horum efiet proprium, animad-uerterunt promptifsimè atq; obleruarunt, animaduerfa autematqueobkruataadbo mines tranftulcrunr,quos fub hoc autillo lydere natos eile hnxenant.Cur enim Mars fublecditos bcllicofos reddit, cætensque ternbilcs, nifi quia talis iHc in terris fuir, cuius nomefyderi,quod rutilare vehemen-tiusccrncbatur,vetercsindidere? Quam-

obrem Veneris lydus, mulicres.conuiuia, ludos, porationesque ab illis appetcre dici-tur,nin quod bis rebus illa obleâata kub Zit am til ^® nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ï*’omcn fyderi honoris

, l^u^fiiari caula vidcturattributum^Siccnimilliqui *» Ma part'- primi erraucrunr,crrorcmque pofterispro-fc«» admodH pjnauerunt,vcI beftiarum propter homi-htnufmoat 4- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1 lt;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;1 nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;z

^maiwm ncm^vci hommum propter honorem jiy-jnfMXM«* dciibus indidere vocabula. Vnde amp;nbsp;^satrabo. Gnohadi, cum cambacchus raperct ad

Muniu habe t(tlum,cœloJpeilahere fjdut, , Safe reget äubiam Creßa pueUa ratent.

Gnefia^^ardintis detedat ßellac trôna. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;VerglA-t»

7'am limita quoquealia vel hominum,'^“'* * vclbeftiarurrijVel manimatarum etiam re-rum vocabula,vanilliir)is quorundam fig-mentis repcriunturattnbuta lydtnhusjvc* lut Cygnus,Lepus, Delphinus,Lyra:qua quondam cœptrat Orpheus,

1« (celuni fubduéta mari guodprima cucurrit nbsp;nbsp;nbsp;t^amhiMt Seruando Deafabla deot. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^^^ ‘ *‘ Vcdeillisauthoribusnon infacetc Ma- e^p^, nilius dixerit:

Ncqucidjquod de honoris caula dixi-mus,mirum vielen debet,cum etiam propioribus reccntioribufquc temponbus (in-quit Augufhnus)lydus,quoa appcllamus Luciferum,honoiiamp;nominiCæiaris,Ro- ' mani dicare conati fint. Et faôum id eflet fortage,ifletque in vetufl:atem,niauia eius Venus præoccupaflethoc nominis prædi- • torn, neque iure vlload hærede» traijeeref,

quod nunquam viua poflcdcra t/ed neque poffidcndunipetierat.Nam vbivacabatlo cus,neq; aJicuiuspiiorum mortuorum boquot; nore tencbatur,hiódum cft,quod in rebus e-iufmodi fieri folet: ProQuinrili enim amp;nbsp;Scxtilimenfibusjlulium arque Auguftum accepimus, de honoribus lulij Cæ/aris amp;nbsp;Augufti Cæ/aris nuncupatos,vc facile, qui volucrit,intclligat, etiam illa (ydera prius fine bis nominibus cœlo vagata ede. Mor-tuisautem ijs,quonj illuftrare memoriarn yel co a éti funt hommes regia potcftate,vcl libuitbumanavanitatCjiHorum nomina fy deribus imponentcs,cofipfos fibi mortuos in coelum leuarc videbantur. Hinc igitur,fi juperisplacet, amp;nbsp;Mercurium inter lydcra numeramus.Qiiodfydus fub fefe naris cut fapientiam, fubtilitatemq; ( quemadmodu Pcoloma;ovifumeft)conctiat,nifi quia ib le inter bommes Mercurij nomine appella-tuSjfapicntixamp;prudentiaïlaudecxcclluit? Ateritin Sole fortafle,quamobrem fub co gcnitus,bonoriscupidus fitatque potefta-tis^Scilicct quia Sol tanquam (yderum dux quidam amp;nbsp;princeps, ac moderator lumi-• num exterorum ,præcipuo gaudetbonore, idcirco homines fuifimilcSjidefljambicio-los

;GENF.TH. SVPERSTITIO. UJ fosamp; dominationis appetentcs efficit.Sic prorfusPlanetarum ktitudo magna,obc-fos ; exigua vero amp;nbsp;Auftralis macilentos reddit.Sic Mercurius, fi in bicorporeofue-^^^^ nt, natum debgnat lore duplicein, aliud j-^,^,,,,^ ore promptum , aliud corde claulum ha-bentem. SiciiPlanetarum aliquis,quipo-teftatem habuerit in locum Solis, iplum a-Ipexerit Solern, ille Pianetacrit Alcocbo-flcn.Significat autcrti Alcochoden (vt ait ^^^^jj^j^^ Omar de natiuitatibus) annos vit® nati,,„ar«#(» l^ amp;cius pcricula: Hilech vero bgnificatvi-*i»lt;:Hlt;/«fZ«» tam nati,fi Deus volucrit. Quid funtbæc tcnuilfimarum quarundam fimilitudinum ludibria , nifi tek aranearum? in quas fi mufea autculex inciderit, pionperc fe inde non poteft : fin validiorum ammanti-um vllum incurrent,continuo euafit,amp; caf-ksrupitinfirmos,in3nefquelaqueosdifli-pauit.Sic folos bæc mente amp;nbsp;lenlu pueros capiunt;cxteri contempta atque in da præ-tereunt.

VFrùm Aftrologiæ diuinatneis afler-torcs,dum vndccunque fuxprofeffio nis munimenta conquirunt,etiam boe au- • Jent afÏumcre,facrarum authoritatcUtcra-

rum artis fuæfundamenta fuîciri.Scriptum enim repen in hbro GenefcoSjdixiHe Do’ minum:Fiant luminaria in firmamento cœ Iijamp;diuidantdiemamp;:no£tcm,amp;fintinfig-na,amp; tempora,amp;menfcs,amp;annos.Nec vi-dent,quam hoccuiuisin promptuefle poP fitjfydera figna elle, at non quorumlibct futurorum.Proinde nulla efficitur necefla-riacoileâione,vt quæad hominum vitam mortemque pertinen t,inter eas res debeant numerari,quarum elle bgna,!uminariacœ-Jidicuntur.Signaergo fatemur eHc fydera, fed figna imprimis vtilia,ad vl ulqu? buma-nosnccefl'aria,non!!la,quæobfcriiarcvani-tatis eft. Deinde , figna funt cceli fydera, quis negat? fed non,quæ pauci quida m, di-uini fcilicet homines,tanquam latentia de-prehendunt, aut potius deprehendere fc fingunt: verüm eiufmodi plane, qux amp;nbsp;a-gricolæobferuantadrem rufticaniobeun-dam,amp; nautæ ad gubernandum ,amp;omncs hommes ad praeuidendas acris qualitates peræflatemamp; hycmem,perAutMmnalçm vernamque'tempcriem. Et nimirum hæc Moyfes tempora vocat, quæ per fydera fi-• unt,non fpatia morarum,led viciffitudincs afiedionum eoeli huius,Multa autemcœ-leftium

GENETH. SVPERSTITIO. »f leftiumfignorum obferuatione difeere licet de pluuijsjtmultadeficcitatibus , multa deventorum motu generalium aut parti-cularium , violentorum aut remiflorum. Vnum enim ex bis,qua:à Sole oftendun-tur,etiam Dominus m Euangelio protulit, cumeos diceret, quibus turn loquebatur, redèiudicare lolitos : Tempeftas cnt,ruti-latenim trifte cœlum.Nam cum radius Solaris denfiorenube excipitur atquc obuo-luftur,oblcuraturillenonnib]l, amp;nbsp;colore lubcrucntusSoliplc confpicitur: denfato videlicet coinpadoque acre,qui dftfipari ægrè poffir,ob bumoiisredundantiani,té-peftatem induduro.Similitcr amp;nbsp;quum Luna circumftagnatur,amp; Arcæ Solern circum-fcnbunt,autaquarum vim, aut violentos Ventorum motus ßgnificant : alit cum Soles aduerft,gemini aut plurcs vnà cum Solis latione circumcurrunt, quarundam aeris aiTcâionum fignafiunt. Complures quo-que fignificationcs circa Lunam augdcen-tematquedecrefccntem,animaduertcrunt hi,qui rebus iftiulmodi conGderandis in-tendunt.Etenim tenuis fi fit citca tertiam diem amp;pura,ftabilem prænunciare fereni-tatem : fin craffis apicibus,óc fubrubea ap-pareat,

lt;ir^ tgt;igt;-i- parcat,autcopio(um ànubibus imbre aut ^âquot;fo»tm vebementem auftn fiatum minari.Dehii amp;Poetafciiptumrcliquit:

I«M4 reuertentacumprunitm colligit ignei, St nigrum obfiuro comprennent aéra cornu, Maximui agrtcolù pelage^ parabttur imber, Jtfivirgineum fuffuderit oreruborem, Vent us erit,vento femper rubet aurea Phoebe. Sin ortutn quartoÇnamque û certißtmus author) Pura,nec obtußs per cœlum cornibus ibit: Tot tu amp;nbsp;nie dies, amp;nbsp;ipui naße entur ab ilto Exadum ad menfem,pluuta renttf^j carebunt. Sol guo^ öquot; exoriens,amp; cumfe condet in vndat, Signa dabit-. Solern certißimaßgnafeguentur, Et gua mane refert, amp;nbsp;guafür gern thus A ußrif. Ide vbt nafeentem maculù variauertt ertum Conditm in nubem,mediogjrefugerit orbem, Su^edt tibt fint tmbres,^c.

Quantam autem hominum vitæ pra’bc-at vtilitatem cœleflium hæc fignorum præ-nunciatio , quis ignorât ? Expedit enim nauelero intra portum nauem continere, cum impendcre pcriculutn ex ventorum tempeftate profpexerit. Expcdititcr faci-enti3procul dcclinare detrimentum , cum triftior cœli facies mutationem præfig-oant Agricole autem, (^uimawdandis ter-r»

GEN ET H. SVPE'RSTITIO. T2$ ræfeminibus-amp; plantationum curis defti-nantur,cx iftiufmodi cælefbum Juminum figniSjOperarum fuarum eolligunt oppor-tunitatcs.Quin amp;nbsp;diflolutionis vniueifo-lum fignam SoIe,amp;Lun3 jamp;fteilis confti-tuendaefle, Dominus Euangelij fui voce præmonuit : Erunt (induit) tenæmotus magni per loca,amp;pcftilcntiæ,amp; fames,tcr-rorefquede cœlo,amp; figna magna erunt. amp;nbsp;rurfum: Erunt figna in Sole , amp;nbsp;Luna , amp;nbsp;ftellisjamp;in terris preflura gentium. In quo genere fignorum atque portentorum præ-fagiendi quidamartem conftituunt,quafi plus liinc ,quam iram Dei, (quod nullius cft artis) cogitare poffimus , quam terns impendentem , modique nulla ante præ-eognitis exerendam quarum voluerit return fignificationc præmonftiat. Denique feriptum eft apud Ecclefiafticum : Luna oftenfio temporis amp;nbsp;fignumatui. /\Luna c^«^ fignum diei fefti luminare, quod minuitur in conlummatione. Vides igitur, quain necefie non fit, fyderca fixe figna ad vitx i cuiulque fortem referre,quæiu aeris huius ' affeétionibus varijs,amp; quadripartitis tem-porum commutationibus, vt extera tace- «

' an],abundèintelligümr^Tamctfilt;Sc bic car | nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;wen»

n« ORATIO CONTRA ueiidum,nefióiquifquani nimium indu!* gear,meta-que tranliIiatlcgitimæobfei'Ua-nonis ; quodq faccre videntur, qui amp;nbsp;in ]onginquum tempus prxditliones fuaS p9rngunr,amp;fingulorum qualitates diem multo an'^è præuidere profitentur: quos lioc quidemloco Gnamusquiefcerc,quan* do fatismoleftacfiepoteft veradicédi tant rara fœlicitas.Interea tarnen parum vtile ef* feRcipub.Chriflianæ,vteius profefGomä homines vel bac in parte audiantur, fatis claribimus ille duondam MediolanenGum Epifcopus AmbroGusdemonftrauit.Nairt ^^^«Tt*' cumantepaucos dies (inquit) fermo eGet 7’ dep!uui,i,quxforcvtilisdiceretur, aieqtn* dam:Eccc,Neomenia dabit eam.Et quam' uis cupidi cGemus imbrium,tarnen eiuGno* modi a Ikrtioncs veras elle nolebam. Deni-qucdelcftatus fum,inquir,quod nullusim-bereRufus eft, donee precibus PcclcGæda-tus,manifeftjretnon de initijs Liinæ cum Ipcrundum, led prouidentia amp;mirericor-1 dia conditoris. Quod G has die ex aftiis . prxdidioncs Gerendas elle non putauit, quonâmodocas tuIiOet, quibus fydtnun

• GgniGcationesadbcllorum motus, adre* gtonuin euerGones,ad perpetrationes Icc' krumj

ÖENEH. SVPERSTITIO. n, Îeruni,adfuncftos hominum exitut pernic ciofa vanitate referuntur?

ntia quatuorrcgnoruni maximorum amp;of turn amp;nbsp;ruinam prædixifle , eademque do-étrina inftrudum Nemroth fegi, confilio Viamad regnumparandum apvruifle,'qua fidefufcepifTet? qua parientia audiuiflct? Huncenim,fabellis quibufdam amp;nbsp;apocry-pliisjcrcdvJ'e audent Allyrijs principem 'ex-titifleadhanc di/ciplinam feu venus impc» ritorummufcipulam lufciptendam.Quam fi Prophete probauinent,non Ifaiam audi, Jent,diuinisfci!icet illis vatibus amp;nbsp;eorurp cultoribusexprobantem : Stent, amp;faiuent c^.^^j^ te augures Cæii (hue, vt Grace eft apudyo. interprctcs,Arf0A0'y3lt;)quicontcplabantur fyderajamp;fupputabantmenfes,vtexijs an-nunciarent ventura tibi.Nihil profetto lu-culcntius ex hac irnfione proplie tica,qu)m non potuifte Chaldços Mathematicos,qui horarum momenta hbrantes, futurotuin fcientiam pollicebanrur,impendcntem Ba-by!oni;s prænunciare calamitatcm. Neque • Vero ld dicitur,quud certa comprehenno-

Be minime tenerent, quid diet euenrurum« Nam neque Medicorum certaeftde morbisaut morte prænunciatio,neque quiflo-resirt arboribus vident,copiofam polliceri Certô poteft fruâuum lequuturam vberta-tcm.Et nemo tarnen,qui fanumfapiat,aUt illas Medicorum, aut ha fee vulgares conie-Ôuras ex légitima caufarum obferuatione depromptas, irriferit. Quamobrem igitur illi rideantur,nifi quod inde hbi futurorum prasnotionem anogarent,vnde reuera præ-uidere nihil pofi'ent?Stenr,inquit,amp;faluü te faciant Aftrologi cæli, qui con templan-türftella$,annuncient tibi quid venturum htfuper te^ülifquc propter ignorationem tacentibus,quid venturum fir,Propheta re' fpondetiEcce fadifunt qua fi flip ula, ignis deuorauit eos.Salutem ergo alijs pollice-ban tur,qui fuaipfi fupplicia non videbant: meritoque inuoluit eos irruens calamitas, qui,nemetuipoflet, profperorum Ixtis amp;nbsp;popularibus prænunciationibus efficiebât. Quidautem aliud amp;nbsp;per Hieremiarn Pro-phetam Dominus quam hanc ex aftrorui# fignificationibus vaticinadi profeffionem irrifit atque damnauit?Audite(inquit) verbum, quodbeutus eß Dominus fuper vos domus

. CENETH. SVPERSTITIO. Jjt domus Ifraeljhçc dicit DominusJuxta via» gentium nolitedifcere, amp;afignis cæli noli te metuere, quæ timent gen tes, quia leges populorum vanæfunt.Hanc cur timere nó dencant,caulam reddit,quod Gentilium Ic ges amp;nbsp;feita de aftrorum malefica vi amp;nbsp;figni-ncauonibus infortunatis futilia fint omnia,nedolida rationum veritate nitantur, fed vaniffimis leuifsimisque hominum opi-nionibus fulciantur.Non enim(quéadmo-dum Philippus Melanchthon falfo exifti- Leetfufri mat)hoc inloco Prophetanos bonoani- quot;'’‘‘*‘* mo eflèiubct,vt quanquaillanocendi vim f*^'^^’, habeant,meritoque à Gentilibus formidé-tur,tarnen veri Dei cultores non debcant nietuconfternari,tanquameftugereimpcn dentes plagas non potfint,ac (uccumbere virulentis inftigationibus necefle fit: prop-terca quod diuinaproteólionc,ceuclypeo quodam aduerfus hofhlem-aftrorum vim triibffimafque fignificationes muniantur; Nimirum vt ita diäumfit; nolitea fignis cæhmetuere : quornodo Chnftus Domi-nusfuosdifcipulosconfirmans,amp;conobo- • rans aduerfus imminentes müdi huius tem-peftatcs,ait : Confidite,ego vicimundum.^'^quot;^’ Et quornodo Cyprianus docet Chriftianis miaiilt;i.

îji ÓXATIO CONTRA cliabolum timendumnon c(lc,(cd omne;« metumnoftrum ac deuotionem adDeura ipfum debere conuerti.Non eft (inquam) bic,Philippe,commenranus locihuius aw-dicndus:ScntcntixpropheticxeueifiohxC eftjnon explicatio.Ex illa hoc oritur fuper-fhtione,cuimés tuaiminodicè turpiffiinc-que femiebat.Quid enim efl,G id Propheta rpluit,quodpro rationelubiungit; quo-niam,leges populoruni vanç funt? An oixit, Quia illc potentioreftjCuiusfydera nutu reguntur?quia plus illc poffit adtucndum, quam ftellarum coniunétiones ad nocu-mentum inferendum^ Nihil horum dixif, fed omnem metuendi caufam,quæex parte fyderum efie poffit, proeul abiccit ; quonia, (inquit)leges populorum vanæfunt.Pro-inde quemadmodum Propheta Baruch feu Hieremiasipleludxos inChaldæa confti-tutos admonGt,nc illorum fimulacra aurea, argentea,amp; lignea metuant, quodreuera Dij nó fint,ncquc benefaccrecuiquarn aut malçfacerepoffint: tametfiincredibili ho- , tninum cxcitate diuina poliere virtute amp;nbsp;maieftate credatur- fic omnino eofdem hifi Propheta hortatur, ne vanos de Gen tili amp;nbsp;infideli perfuafione metus concipiant ,fed con-

«ENETH. SVPERSTITIO, 133 fontemnant potins acpronihilo ducant, amp;nbsp;quod illi prxclarè amp;nbsp;falutaris feien tiæ no mine venditant, hoc ipfum noeentilfimi errons ra done condemnent,

AT mouctnonnullos, quod fæpenUquot; mcro Gencthliaci vera prænunciare dicuntur,quod nifi artealiqua facerent,fa-Cere nullo modo poflent. Vervim artcin ego ede aliquam turn fortafie arbiträrer, fi plæ-runque vera diccrcnt ; quienim tarn fæpe prauèquàinrcétèquippiam faciat,bunc,it)--eo quod facit,aliqua prasditurn efle arte,ne-modidumseft. Sed artemfequês aliquam errat crebro, quod earn male didiccrit? Hâc igiturartcmnulli vnquam redèdidicerut, lt;]uodnórnodo fæpeballucinentur omnes, verùm etiam,ficuin veris fallaconféras,nó reperiesnifi rara m parte veritatem.Cuiu$ quoque rei fuaxtate Fauorinus diligenter admonuit,nequa ilIi irreperent ad facien-dam fidem. Non enim comprehenfa (in-quit)neque definita,nequc percepta dicut, ied lubricaatque ambagiofa conieâatio-ne nitentes inter vera atque falla, pedeten-dm quafi per tenebras ingredientes eunt^ amp;autmulta tentando,incidüt repen te im-

1)4 ORATIO CONTRA prudentes in veritatem,aut ipforuni, qui cos confulent, multa credulitate dicente, perueniunt callide ad ea quæ vera funt. Et idcirco videnturin præteritis rebus,quam • futuris veritatem facilius imitari.Ifta tarnen omnia, quæ aut temerè aut aftutè vera di-I nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;cunt,prx cæteris, quæ mentiuntur, pars ea

non fit millcfima,Hæc illcde fuæætatis Ge-nethliacis aliquando dixit. Cumenim fic cfie,crebra cxpericntia multaque obferuati-one deprehendiflet,turn igncxarc non po-örtr«lit. terat,quemadmodum ohm Pompeio,Craf-étJiiu^aiu- (b, amp;Gæfarià Clialdæis prædiétum eflef, *“* neminem eorum,nifi domi ,nifi fenedute, nifi cum claritate eile moriturum ,amp; nihil-ominus ille in Aegypto obtruncatus,hic in Senatu multis vulneribus confonds,aims apudParthosvnàcum exercitu oppreflus, occubuit.Vcrane ergoifti aliquando præ-nunciant? Sed quod fuperftitionis genus non interdum veri aliquid effutiat? Aru-fpicesipfi,dum pecudum fibris latentium rerum explorant euentus,fubinde inigno-ratam incidunt veritatem. Spurina certè Arufpcx, paucis ante diebus quàm Cæfar , occideretur,cùm,boue in eufia ex more ma datoÿcorin extis nonrcperiflet,pronunçi-

«uit ad vitx periculum pertinere. Quod ills quidem conftantia mcmor, hacoratione contempfitjMiransjfibosnonhabeatcoi? fedmoxci tarnen vita? finis fuit. Quid au- - J?^. -. y gures? nunqiiamnc im relia vatidnantur euentu? porté prætcruolans coruus gleba quam vnguibus fcrebat/ùbito amifit, quae cum Alexandricapitiincidifletjrefolutade-fiuxit,iplà autcm auis inproxima turrc eonfeditJllita erat turris bitumineac ful-phure, in qua , alis hærentibus, fruftrafe coruus alleuaic conatuSjacircumftantibus capitur, digna rcs vifa eft , de qua vates confulerentur.Ergo Ariftander,cui maxima habebatur fides , vrbis quidem excidi-Um auguri© illo portendi refponditjCxte-lum periculum ede nc rex vulnus acciperet, monuitque ne quid eo die inciperet. Nee Verb rciexpedationefrufiratus cft.Nam amp;nbsp;capta vrbseft,amp;Rex, dum inter primorcs promptius dimicat,fagitta iétus graue vulgus acccpit.Placètne igitur vt bas artes effe iudicemus, amp;non potius vaniffimi cuiuf-quc ludibiia? Curenim Aquilæ bic bonos öatuseft,vtmagnarum return faceretaufpi- * cia?aut coruo^iut pauciffimis auibus: exte-rarumfinepraefagio vox eft? lam amp;nbsp;Cbi-

romantaijcx ohferuationc linearum,qua; in manu varié ducuntur,amp; Phydognomos ex facie filoque totius corporis,amp;aJios alijs fupcrftitionum prams ambus dcditos,quis nekit vera fubinde prxdiccref Quis enim eft,qui totumdiem laculans non abquan-docollineet?Totasnoóiesfomniamus(ait Cicero) neque vlla eft (erc,qua non dormi-amus,amp; miramur aliquando id,quod lom-niauei imus,euddcrc? Quid cft ta incertum quam talorum iaétushamcn nemo eft quin iæpe iaftans Venereum iaciat aliquando, ronnunquam etiam iterum ac tertium. Numigitur,vtincpti, Veneiisid impuliu fien malumus,quàm cafu dicere^Multa Cicero ex perfona Quinti fra tris c fomnijs ve-re prænunciata collcgitamp; tarnen fcriptum eft abEcdefiaftico; Diuinatio erroris, amp;nbsp;auguria,mcndacia amp;nbsp;fomnia malefacien-tium, vanitaseft. Et Peut parturientis cor tuum phantalias patitur, nifi ab altiffimo fucrit emifta vifitatio.Nç dederis in illis cot tuum.Mul tos enim errare fccciuntlomni;gt;, amp;excidcrunt Ipcrantc? in illis.

POrróin ftudijs ciurmodi,callidifftmis Ipiritibus locus eft ad delitefcendum at.

GEbTETH. SVPERSTITIO. 1Î7 atque inlidiandum optiHimus:t]ui cunofa! hominum obicruationiartuiiHimè fcfcin-gerentcs, eucnta fiue qux timcntur, hue quæ fperanturiomm Audio, quoad finun-tur,procurant,quo aiâtus firmiulque homines vanos retmeant perniciobs erroribus irrctiros.HinccnimLuctlius Lupus,cum in cxtiscaputnoninucnincticcinoiis,airiiflo excrcitu in præJio fuifie putatur occifus. Hinc TibenumGracebum memoria pro- ^paJfiti*^ ditumeft,quo die pcniktriftia omina nes-lcxille,cum domi amp;in Capitolio lacnhca-tidira portenderen tur,domoqueexiens, fi-niftro ad limcn often (o pede deeufterit pol-licem,amp;coruifragmentumtcgulæante pedes eiusproteccnnt ex fttllicidio.Quod fi-militer ac fyderum oblcruationibus ne for-tafte dici non pofte putes,audiBeatum Au-guftinum clariffime grauil limcque docen-tein:Neque 1111 (inquit)ab hoc gencreper- lH.t.Jt riciofæluperftitionisfegrcgandi funt,qut^®^'- ‘^^'’»* Genethliaci,piopternatalium dierum con- '*quot;*•*•**« lyderationes, nunc autem Mathematici vulgo vocantur. Nam ô^ipU, quamuis vc- , ram fl:ellarum,cum quifqucnalcitur, pofi-tionem confeäentur, amp;nbsp;aliquando ctiam« pcrucftigcnt,tarnen quod inde conantur

tel adiones noftras, vel adionum euenW prædicere,niinis errant,amp;vendunt imperi-tis mifêrabilem feruitutcm.Nam liber quif que,cum ad huiufmodi Mathematicum in-grelïus fuerit,datpecuniam ,vt fcruus inde txeat aut martis , aut Veneris, vel potius omnium fydcrum.Acnómulto poft; HinC fit,inquit,occulto quodamiudiciodiuino, Vt cupidi malarum rem homines,tradantur illudêdiamp;dccipicdi pro mentis voluptatu luarum,illudentibus eos ac dccipientibus pracuaricatonbus Angelis,'quibuspars hæc mundiinfima,fecûdum pulcherrimum or-ilinem return diuinæprouidentix lege fub-iedaeft.Quibusillufionibus amp;nbsp;deceptio-nibuseuenit,vtiftis luperftitiofisac perni-cioGs diuinationum generibus,multa preterita amp;nbsp;futura dicantur,necalitcracciaant quam dicantur , multaque obleruantibus f«cundumobleruationera fuam eueniant» quibus implicati, curiofiores fiant, amp;nbsp;fefe magismagifque inférant multiplicibus 1a-queisperniciofi errons. Hoc autera genus fornicationisanimæ falubriterdiuina Scripturanon tacuit,ncqueabeafic deterruit , animam,vt propterea talia negaret eflc fe-danda, quia falfa dicuntur aprofenoribus co-

GENETH. SVP-ERSTITIO. ijgt; eorum; fed ctiamfi dixerint vobis (inquit) amp;itaeuenerit,ne credatiseis.Nóenim quia

' imago Samuelis mortui Sauli regivera præ-’'*^'**‘ nunciauit,proptcrea taliafacnlcgja,quibus imago üla præfentata eft, minus exccranda j^^di^ funt^aut quia in Adis Apoftolorü Pytho» mftafeu vcntriloquafœmina verum tefti-monium perbibuit Apoftolis Domini, id-circo Paulus Apoftolus pepercit fpiritui,ac non potius fœminam illam datmonum cor-reptione atque exclufione mundauit.Sed amp;nbsp;Origenem audiamus de lunatico difle-rcntcm:Primum quæramus(inquit} quare lunaticus appelletur,qui à fpintu immunio vexa tur,amp;quare pa fno ipfa nomen accepic àLuna,quxpoft Solem magnum luminare vocatur. Medici ergo loquantur fibi qux volunt,quinecimmundum fpintum arbi-traniur,fed corporis aliquam paffionem,

' aiuntquebumida moueriin »apite',fecun-dum aliquam compara tionem adlumen lu narc,quod humidam babet naturam. Nos autemqui Euangelio acquiefcimus, hanc' pafsionem dicimus immundum fpiritum in ^ nominibusopcrari. Obferuat enim quasda fchifmataLunç,amp;fic opera tur,vt indepati^ homines nsentiatur,iftoque modo çrçatu-

ram Dei aceufandam oftendit,vthomincs imcjuitatem in excelfo loquantur, qui exi-ftimant,efficientia ftellarum confiftcre omnium infirmitatum caulam, fiue gcnerali-um,fiuelpecialium,fic criminantes opera Dei, amp;nbsp;quafdam quidem ftcllas djcétes ma-leficas,quafdam autembeneficas,cùm nulla ftcilaàDeo fit fada,vt malefaciat.Forfi-tan autem ficut ifte immundus fpiritus ob-feruat quædam Luns fchilmata, vt operc-turin eo,qui propteraliquascaufas tradi-tus eftjfic amp;nbsp;alij dsmones, fecundum ali-quas ftellarum conftitutiones infidiantur ijs, qui non præbuerunt fe dignos cuftodia Angelorum fanftorumjVtnon Solamp;Luna modo, lid ftellsetiam esters blafpbemcn-turab hominibus,quiin excelfum iniquita-tcmloqui non dubitant,amp;ponere in cs-lum os fuumJdse Origines, quibus baud oblcurcinfinuatcuiusartificioamp;fingulart dexteritatefiat,vtboe quoque genere fu-perftitionis vera aliquando prsdicantur, Omnesautem iftiufmodi artes (inquit Au-guftinus) vel nugatoris,vel noxis mperfti-tionis,ex quadam peftifera focietatenomi-lt;numamp;dsmonum,quafipalt;fto infidelis amp;nbsp;^olofife amicitisconftituta,penitus funt rc-pudi»

SEdcum ita fe res habeat, plenaquc Ent ilia omnia noxis curiobtatis, reperiic eit tarnenctiam nunc, quiea in pretio ha-bcanr,vtdiuinaj quiadmirentur,vtfapien-tiæfublimisarcana;quifeéientur,tanciuam ad euitanda vitæ pericula morelque innitu-endospeiutiliajquideniqueamp;librosiftiuf-modi leâitent, amp;nbsp;profellores colant ac c5-fulantjdigni profetlo quibus illudatur ab ijs, quosbenc polie fibt confulere impru-dentiffimcarbjtrentur.Induftrij quippcar-tifices aut ad principum,aliorumque, quibus inferuiunt vota,aut præfentium rerum ftatum, verfutiffimè prædiûiones luas ac-commodant.Sicut olim Acgyp tij vatcs,qui cœli ac lyderum pciitiflimi credcbantur,amp; à quibus hæc omnisadnos difciplina ma-nauir,cum ob Lunæ defeâionem turbato exercitu iulfi ellent ab Alexandro, quid fcn titent,expromcre,nequeignoraient tem-porum orbes implcredeftinatas vices ,Lu-namque deficere,cum aut terram fubiretj autSolepremcretur,hancquidem fibi per-ceptamrationem nonedocent vulgus,cæ- • tcruni affirmant Solern Græcorum , Lu-

’m ORATIO CONTRA namefrePeifarum:c|uotiefqueilla deficiat, ruinam ftragemque illisgentibus portendi, yetcraque exempla percenfentPerfidis re-gum,quos aduerfis dijs pugnafle Lunx ofte diflet defedio.Neq; vlla res efficacius multi tudinem mouit quam fuperftitio.Sæua e-nim anteajimpotens ,mutabilis, poftquam rana religione capta eft, melius vatibus ejua ducibus fuis parui t.Et qui in vltimas terras anteale trahi delendos querebantur, hos metutorpentes édita in vulgus Aegyptio-rum refponla rurfus ad fpê amp;fiduciam ere-xere. Itaque vel ignari prælumentefque fe rcire,quod nefciunt,crcdulos fallunt,vel fci entes prüdentesque,qüod ad rem prxfenté pertinere putenr,perhi6ta impudentia con minifcutüncumque alijs prolpicere fe pof-fe profiteantur,fua fern per ignorant, neque ßbi confulere noruAt:velut is,qui ereüô in fydera vultu,de alienis cogitabal cuctis,nec (evidebatinpro^inq^uafoftam répété efte cafurum.Praïclarc vero is,cuius antea memi-ni,Fauorinus deterrere volens ac dcpellerc adolefcentes à Genethliacis iftis, amp;nbsp;quibuf-dam alijs id genus, qui prodigiofis artibus « futmaomma diduros pollicentur, nulle» pa do adeundys efte confulendulq^chu-

«ENETH. SVPERSTITIO. 14) iufcemodi argumente coclufit: Aut aducr-fajinquit,euentura dicunt,aut profpera. Si dicunt profpera amp;nbsp;fallunt^ifèr fies frufira expedando.Si aduerfa dicunt amp;nbsp;mentiun-tuiynifcr fies fruftra timcdo.Si vera refpon-dent,eaquefuntnonpr0fpera,iani inde ex animo mifer fies antequam e fato fias.Si Felicia promittuntjeaqueeuentura funt,tum plane duo erunt incommoda,amp;expc£tatio te fpei fufpéfum afflidabit,amp; futurum gau dij frudum fpes tibi iam deflorauerit. Po-ftremo,quod Beatus Apoftolus admonuit, fuoque tempore fandifsimus Leo Pontifex,propter nuius fuperflitionis contagiu, exApoftoIica commonitione fcruandum eflemonftrauit,id ad fe pertinere, fibiquc didumeffc,omnes Chriftiani cenlebunt: Videtcne quis vos deçipiat per pbilofo- ^quot;^^ pbiam amp;nbsp;inanem fallaciam feeun»

Orationis contra Genethliaco-rum fuperftitionem , mixta quibufdam annotati» unculis.

PRinctpiopropoßtume^l non artem ,fedabufutH reprehen/iere fub nomine amp;prefeßione artii in-troduflum. Confiât enim Salomonern diuinitm il-lultraiuiu muntre fapientia, difiofitionem /ÿderunt tnotiu, virtatefjj admirabdes nouiffe: Sicut de ft-amp;ap!igt;Ht. 7, mctipßo teHatnm e^t in Itbro Sapientia. l n quo tarnen lilud rebquit magnum humana arrogantie re-\biiltin.f.^ mediuw.Si qua in ferrafunt,ieperimus cum laboret qua in dxlo fuut, quit muenigabit ? Ac reueraßfal-laxefl Medicormn expertentia,errorumq^ plena pra-dichonelquidßbidiuinandopolliceri Alirologuspof fit, non video. Neque veropropterea/jdtrum magnat varntsq^in hac mferiora viret negamtui nequi . j nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;fumiu tam plnlafiphia rudes, vt nefcia mus ab Ariße

t^u^abi’ ^^^•^^^‘'* ) Slundiim huncfiii quatuor element ot um ° molem fupertmlationibiueffecontiguain,vt inde vit , eins vmuerfa regatur. Quit enim nefitat caluni m eaq:tafubtec}afunt,plurimum motu, plurmiumlu-• nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;njtne,c^ quum neuiro itlorum penetrarequeai,plu-

rimuni OiCultißimuquibufdam inßuentqspoJße'iSed o hasipßas tarn admirabiles cales!turn corporum virei nilong:M,qaain vel piet at u er^a Dcum, velvttltra-

tu erga homines rutioferaf, extentiamut, id ver» nagnopere videndüeü.QiM inre,ne Genttliü Aßr» logorum placit/tfequaturCbriiliaaiu ,magnamtn et habet admenttionem cen{titutam,gttod tlti,vt vi~ dereeü yin eoerroregrauißtmofaafundamenta lo- ' tarunt,quo (aio /jdenbuf^ diuinttatem,prudentie amp;nbsp;décréta putbus cunéia regerentur, ex inßdebtatit fuatenebru aJJcrtberët.Hos ergofi Chnßiantu feefua tor in ^s fonclußontbus quoi demceps eUciunt, none turpe erts?nonnefiChaldaerü möflra,Cicero tUa tn-^ »ita vo(autt,molto luUtiu eadèvt pernicio/a^ptr“ fiitionüplena Chrtßianus refugiet? Breutter ne^fa^ tra tirera damnant,netjuedamnamus nos earn Aßro logit partem,qua ex tonga temporum obferuatione tradit certas leges,enrfu at mefu /jderum,fed ne^ qtieearnqnam tudicianam vacant, omni ex parte, i^am quatemu feqtutur certas rattones pbj/ßcas,ha-

, betßiam vtthtaiem amp;nbsp;laudem: At quatenus tradit fuperßttioßu quaßtam notattones,aut abris eerum-\ que Configur atuntbiu vim tribuit conbituendi aut a-Vertettdtregna,authumanas aäioneseuentusß^ dh I rigendi,nequaquam audienda eß.

CApiu primum remouet a ßdenbiu vitiofa-rumpropenfionum caufas hoe argumito: Quad quum fecundarum caufarum efeba naturaha ad primant eaufarn omnium effechtcemreferenda fint, (onfequitur Deum eaufarn effe ibiufmodt vittoja-

I4lt; S V M M A RI À» rnin propenßonu)»-ideo/jns ^ peccatorum ^M en I ipjispropetifionilnu cofnmittuniur. Tametfienim ni | ita violenté fini fue impulfti sndmaiionei inaU, vt tu reflet non poßit, reuera faut tarnen tentationet wagnati^delidorum (Mja , adqua fua^ite naturel trahant: Steuti fuggefltendue luü diabolum, gu^ tui lamè refidtpoiefl.caufamiöfiat effe delmquêdi.

Apia fecundum varÿs déclarât ar^umenti quant opéré abhorrendumfit ab ea opwore qUA Î putetur Detu caufa e/fe vaiorum ; quod ^entratiM f quidem proptergraffentem htrefimfeetmut, tutu» ' breuner refedenda/efe offerebat et tafia, fed propre propter nlirolo^os bareticoj ac rudiores quofdam jiUrologia fiudiofos, quos aliquandt deprebendi-mtu ab errore hoc impiffiimo nonfaiû dfitdere, net ' fur tantopere ifet execrandus, fat intelhpert, j ham cP Gentiles planque,quotum ill)ingt;buit hte-rit,fimih dementia feruntur , non magni enminit ! hco dm ebaut,fi Deum inique fee um agere iamp;eiel mala tmpuljorem ejfe cau/arentur.

TErtium caput alio quedam arpumenro de pri* ' uenrentibut ab aUtu /celenbus acpropenfioni-bus opimonem pemtetofam ehdit.trempefi modofr» a derabtminumgenuspeccatorum fordibus conjpur»

SVMMAMAi 147 hminum primorumvitio vires haberent /uas(no» fntm fît canättum initie fuit cœlam, nec ea tUt tnfit4 Vuaè authore) Quad fi ^anc inficiendt vint fi elerunt primurum contagio contraxere, cur non pottus (jn4^ Vient erant,infeélafunt,terra,uijuu, aer, eficulenta ^ poculentd? Et qUenam mode erit vUius fyderu eperattofehxac benigna, cumnaUumfit non im-tnunduni?Smneutrui»lUorum efl,fideadem cœla qualttiu,fades eadem./latufique perfeuerut, folaque bominum natura per prima tnobeditntia eulpam in detenus immutata reperitur , non faett ergo ca~ lummalos,quostnuenitmales,nec deprauat auevi-tiatquos tnuenndeprauatos.Citmenim femelqmf^ que neßrum ex origincvitiasatiir coirupioatque ita tnuudefémitninVitio atqueiniqaitate teniipiatur, fipefitaquequeenmilyderum effidentia, nemopo-fieu mß propria roiunrate amp;nbsp;cenfenfu vitiefus effid*-tur.Neque entnivitium eH vUumnifi ongmale aut aHuale. Vtttofior autemnonfuavoluntate,quant (oocepius eft fieret ,fi qued peeultartl er vittum ab altro nattuitatu prouemret. Elon ergo inde vutunt «ecedit vUum eum m lucem proies editur: Qua“ tenec propenfio vitiola,qua fine dubio vttiumnatura, non poteil non efie. Qued fidixertt altquu, Vrtgmale vtiium partim exprima tnobedientta, farttm ex aUrorum afflatu lentrahi, tamvidere perfacite eH^quibus quanta peU tient ta Caufis allrrt lHtngantur,quoque loco habertdebeant. At ent qui dura nullum ammi vinum defignan,cumdicitur ab

iRrk eße ad malum propenfioßed corpora duntaxat male temper ati, quo fie anima ex prtmt peaato pa~ rent!t vitiate congmat Nonergo libido figntficatur, non ira(undia,non buor aut fuperbta nantenacttot aut rapacitaamhil ergo illorum ab aHrußedaliun-deßolaque tnfelictor corporü temperies imputari cof lepoteft quacumfiiepus Det,atque idcirce resba-najnäßtt tuier Je habet ad Loimm 0- malum, po-teiigue tam tn bonos vfu» guam tn malos perditofi que marts coiiuerti. Dixeru iterum per/equidem m-differenttr habetefeadbonumac m JumtSedammi Vitium in vna complexione magu quam in alia eßer- . uefiere At quornado efferue/ceret,ruß prim ^allude exilieret,materiamque de qua operaretur mue-uiretlFac tgitur animum car ere libidine,tarere tra-cundia ó' nihiloberit(ordiscahdaamp;ficca(onßieu-tioßi un nihilfobrio vmum, nihilluUo aurum altenu m abeße jelet.Stn autem hac inßunt tn animo vt-tia,eaiumfuerint tdoneam complexa mater tam, ex Zii 6 em /*’pß^(''‘^^^ ignistn lignu)itierefcuntatqueinardeß tra lul.tA, ^^^quot;^ magis.Hinc D.AuguFiinui dicit, Eunuihu mi-nut periculojumeßepro callttateeertamen, prop'e-fea quod vbimateriam, de qua operetur, nontnueiitt nbsp;nbsp;(

tib jMntra minus aduer/w (aUttatem libido con/urgit.Idemque lut (a/.îo. allein lore inonet, ereaturapanù amp;nbsp;vint.quamuit

^tem terruptii h corpore ex abundant tore maf erin muite magis aggravantt,aduerjus not vehementlut tnuicims toncneiur.

. nbsp;nbsp;nbsp;\ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;CAP,

s V M M A R I A.

CAP. V.

QVintt capitead tplt;as pracltä'onesprepitu ^ca-■'gt;ttur,eioceturii»egeneratimßuejyderaCdaf'ie, ßue ftgna (onnnuaniur futntaum ai morum, nihil tx tllu circa vnumrjuernijut nafientium velprebal»-bi er dtutnart paffe.

CJpite fexta dr feptimo oHenditur inpranunci-andt‘ fingutv efffltu propriof eoram eau/asffe.

HandMfffe, ex general but vero caufis, qua per me-diofduntaxaiop^rentur, prafcin partkularta nott f offi.Cuni igtiur pi oprit comptexianum eauja fint infem tnibm parem urn,(icuttijualitac arbora aefra-^’ti C^foliornininfèinine cau/dm habet parttcula-rem dr propnam,non magupradicipotcß,tpu4/ußt tiatia fuinriu ex contemplatione fyderam, qtiam ^quot;aU ßifuturm arbora frubîiu, aierbtuandnlcü, tiiagniuanexiguus, rotund'uan oblongiu.lnvttioßi ferle propenliembiu dr afftciibtu ongmahbia, ad ji. men,non adfjidera,refftciendam effe fcriptura do-(et, p^f, pote^Kimjntt inlibro Iob)mnndam facere cap ii' de imtnundo cbi ept urn ßmmdc^ in librofaptentia. Hemen erat mabdclum ab mit to. D. ijuaque Augu-ßmiu feminaex origine vu tat a agnoßit Ibro 6.con-traluhanumcapttequarto, gßplamßime hb. t-de nupt^i (^ cencupißentia^oap 3.

OCtauum caput edendit ea qua fafctp’umtur tt libera homtni volutate,propter increddiili caU farS :lt;f accaßonum partitularium vartetaiegt;n,otrt-^fo fub altquam exadtru pradiliftnem (odere no»

CApite nono oRendtttit ex ^eminu, qui fub ear- ■ i deta constellatione oriuntur, cgt; tarnen plurh mum per omnia differunt,quam inanu ße ex aHrù de moribus cu'ufque raticinatio. Et fi dicatur ßeri Kon pofe,quin vel minimum temporù tnterßi inter vmusatquealterius ertum,tarnen paruum tpfum tempora interuallum ,quagt;uumtibet vim tn naturk rerum babere contendant,colligt humana obferuati-ene nonpoteß, Itteri/'qus conßgnari, tnquit Augußi-nuslibro y.Confefionum,capttefexto,vbt etiam bi-fioriarn profert de duobus, exdiuerßs fœmminà eo-dem temporapunblo,eodem^ in loco nata, planet fabeadem cenfieUattone, quorum tamè mira fuit ex varia par ent um tondit ione amp;nbsp;educationediuerßiat. Kam Firmitiusßnquit)amplo apudfaos loco natut dealbat tores vias fecult cur fit abat, augebaturq^ dt' uiti)s.fubltmabatarhonoribus,ßeruuiaatem tÜe coda tenu iugo nullarenas relaxaio dommis feruiebat Fares co^nitamoua AuguUtnum, vtartemexe»

* temporepenitusabijceret.Htsfimilta reperiasapud P^Ambrofum libre quatte Hexametó^captte quar-K nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;toi

!»,• Cttnullum va^um (induit) (elerewtjvt tnotum mnqueuni comprfhenderefopt^t vt per lUam fiun~ Üi ö” momentt tnconiprehenfiuilu /nbttlilatëponant benefiet fi^m tifiecium , vbipraait at^tie nocitur4 imurfit üffenfio. Kurfum : Cum tmpfßibile fit (tngutt) tarn /nbtiles mtnutiat tempers tompre-kendere , exrgtta au(em mtnaita muehat vniuer-fit^tii (Trorem , teium Hrgetmmipknum efi v«-XltdlU. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;lt;

CApat decttnum eflendit quam inbee in') ant nul* la potiw fund^mento nitatur ip/'a diuingtiOy (um quandam in pradieende Jequnarßniihtudt-nem.Nam fundamentum hoe eil sinnit fiiperliitien-nu ob quand am ßmihtudinem analogic am ^ cam-que vel eeram, vel imag nariamfucara praencere velprafagire.Hecfequantur ^ Augures, (ie ob^ feruatores fommorum , t^ Chirumama , C^ qui vaticinantur e nubium tufieHione , pra/enim fi teddeme Soleßat tnjpeeiier, quorum condemnat ig~ «em reperies,Canone 6 t. in hu qui 6. Synode Coa* fianttnopohtana a/firibuntur.ltqueque qui ex prodiges inufitatifque rebmpranuni laru fuiura, relut quimulam paitentem, Lsho,Paula deiM. Mate,elle confulibiu , dt/cerdiam , ciuium bonorum m-tenfum , tnufationem legum , c? lurpes matro-naritm partus , ßgnßeare interpretabantur. rt Videre eü apud lulium 0lßequi,i\tem , tti Isbro'

de Prod'gijS. Apudguem amp;nbsp;tUud reperitur ; M CL Kartelle,L.Valeno riaao,Conff.TMrl/inü vtin taM pOfColvmnamanteifdemlouu deeußam cumfign» aurato'.CHmijue Aru/pices re/JtoHdißent Magdtra-tilt;um amp;nbsp;Sacerdotu»iinrerittimfore, omnes magi-firatu/èprotinuiabduaffè. Quodautem Daniel Join mumdeflatua Pharaons eit interpretatiu, non id arte quaptamfui ura praduendtjeddiuina renela-tionefecit:SicutiqU»dStuppifleUa con/feHu Regent Iuddiorum,hominumqueferuatorem natum didice-runt, non idartu bénéficiajunt con/èquatt^ficuti quidam ineptientesfertbere non dubitant)fed lUu-jirationegratiactsleiits, cuiusauxiho amp;nbsp;gemtunt adorarut. Cum emm primtugennum in ChriHia-nt/mo eademfideigratta i'.lutitatifuerunt,qua po-fieagentel omnes in Chrislum crediderunt Dedit ergo^tnqitit Leofinteüeclum quiprabinit fignum.

CApite vndecimo oHendttur quam multarum returnfignafint fédéra fecundum firipturat» GeneJeas ,non lecundum fuperüittonem Afirologi“ Cani i^atn velhocfu^gt;ectam reddit ,quodßHdtofi adeoioloretn altquem ßbi conciliet ex dtuinu literie prater morem artium Itberahum.

s V M M A R T A. nj m tttlinolite nttture. Quam iütfoltntaJfuum iti-fittutum trahfreyContextttm propheticum negligent tes.Jnquo fenfum Mtlanctbonis fêijuutiu ettam tüt tß, CUIUStn fpharam loannu a Sacrobofio praßxal legitur prafatto.Debent.mquit.bonit mentts aduet-^ fus mtmtcasactnhes/jdi'rumßgmßcationes verin Dei ac promtßnntbiu conßrmari, Idijue vulgat à fententia docet, qua citai uv ex Htetemia : helttt tunerea fignuaeli quatiment genres Seque emm tiegat(inquit) Prophetafigna eße fed cum figna no^ tntnet, fentit ea res magnas arque triHei minari. Confelaturauiemptosneea metuant, nonquia ni-^gt;^figutficent,fid vt conßdant fe diuinttiu inter lüa pertcula tegt ac conferuari. Sicut mertem timere Chridus prohiber,nonquia mors nan fit aßera, fed Vtßtremus ettam tn morte ipfum nobit a^ffe Chri. fiant,qui nos(eruet.Stcfcripturas interpretantur, qui ne ipfas quidem infittciunt ,vtfctre pofiint quid antecedat,quid/equatur. Aplatit er multo D Utero-nymiu:Proprte(inqutt)adtterltueosloquitur,quivt-neranturcaleSita, amp;nbsp;qua tn figna funt pofita anno-rum,tempOTum, menfiumô‘dierum,ab bu animant regt humanum genut, eß- ex caufis cceleSîtum terrena moderart. Quedque ait : Leges populorunt vana funt-,omnem humanamfaptenttamfuttlem ef fe demonUrat, dr nuüam tn fe habere Vtibtatem. lion ergo tllorum interpret at io multum diUat ait eo quod ait lulttu Firntt du eiufmodt verbui Inuocemut fi‘ppli(tterdtos,ç^reltgfofipromijfa numinilnu valu i ta

M reddamui, vt (onfirmati animi ntnriJiuitiitMtt, tx aliquA parti ßeUanim vitlenlü detrtloruiH pttf ßalthu rtßßannu.

CApite dei hnoiert ii ac decimo quart » ida^itur, titquaßtbtße puietur an diuinandiex aUrUt lii r-miftf^utdituerdum pradiäianes in ventâtem incurrant^ fmaiut,«^ lionenim ea qua vera tonßderatü (onUeOattouibut dicuntur(inquit AugaHtnut'jarte duuntur Jed forte-,qua au/emfalfa, non ar tit ifnperitia,/id forti tnendad«. Quippe heminum comeäura fape V!gt;» firtiihahent, multaj^ dteendeftpe Ventura duu»' tur, nefcimtibut ipßtqm dicunt,fedtn ea nen ta^ tende iniurrentibm ldem iedeßadtdor libre î. de Geneßadlueram, capite deamofeptime : Fatendi eß(inqHit) quando a Mat hernat ui vera dituntur, inllinduquedamotcultifimodid, qued ncfcientet humana mentespatiiuitur.quod tarnen addecipten-elos hommes ft ßintuum immiderum dr feduUtrS eperatione,qMquadam vera de temperalibu neffe fermittuntur.

Z^ Aput decimumqutntum a confulendü Geneth-• ^^Itadi.emnitieq^abillodiutnandi ßudie dehors tatur. Qj^eloco netandam quodßnbit D. AuguUi-^ vut libre quarto Confeßienum, Captie tertio : S^t • (inquiife tempert vtrfaiax,medicina ariu periff-

s V M M A R r A. 1,1 fi»ni/,iitqoeineanobil'^imus'Is vbicofinouit exeol^ itguiemeojibr,! Geneihh^orum effe me deätutt» itnigneac paterae me monuir,vt eosabgeerem, ne-fuecuram dr optram rebut vttltbut neerffartam illi Vamtatifrhffra impenderem.dicens tra fe tllam dt-^x iffeSI eiu( prefeßtonem prinit annifttatit fult;t df-ferre veluiffet,gua vitam de^eret, eifiHippocratrm mteilexiffct,df tliasvn^uehtertu potuiJfetinteUtge-te. Et tarnen non aliam ob cau/am fepeflea ibureli^ ' äü médit mam aßet/uu/um, mß tjued tat falfi/iimM tompenßet, dr noUei rirgrants decipiêdu hominibut

Vitium quartre,^c.ln(ontiho Antiranotapite vi-leftmoiertw detretumeß.Quiau^urtavelaufittia, fiiiefomnta,veldlt;uinatienesquaflibet fecundum me* tem Genubum ob/éruant, aut m domes futu huiuß modihommesiniiodutunt, d^c. tjumijuenntopans* tentiam agant/itundumannejuiiutten^iitutas rr-^ulas.lienttnaboconcibo-.ï^on bceat Chnßianis te ^’•eaplturit iiereiradiiione.':Gentihum dr tb/eiuared^ teldre e~ ^'quot;^^quot;”* Itmenta aut Itma^auißeharumiurßu^aut inanem nbsp;nbsp;nbsp;„mpo*-fignoturn faUatiam pro demo facienda,aut propter raHonerij fege,eSyVel arbores flantandat,vel(emuoiaJeti* Vapapmnh, undo.

H^d iuttjt etum parumper aUoguife-, ueram religionu anristirem. Dtc a^8 quidnam tn a^irorum vfu damnat an-ti^et? Qjttcqutdyinquies.arbitrto nofli » detrahit^qukquidvnms Deitultuide^'o^at. Eadem 8^9 tei urn non damna fólum ,fed et ia m valde dete^ far Exécrant qumettamfcio,atqtte ego infuperper-borrefco nonHuliot,qui turn Deum exoratum volant ad Otternm medio coelo vaUum illuddrac^nu ca-pur fuheuntem.tam mifertquam flulti confugtant, ab ipfo videlti et dracone,qtti quondam e coelo i orruit ternam ßellariim partem fecum trabens denique det'orandi. Verum comedefne contraiiibiu, matrix tnonqs,coUoquqs,ittneribus,fmilibuJqHeoperii’i» pe-rai^endit borat opportunas eligere? Non facile te hit ajfenfirum video, neßioquid arbitrio metuentem, ^go ig tiir^amp;fiiheolog'isilleMagnus AlbertusiHa d.ibit,^ rant qui da n forte dtâabit,per eleilionent ip,fam ad arbttrium fiertinentem ,cœleflia it a prit-detta nolira vjuijubi)Ci,quemadmodumberba medico fubmmiUrant, tibt tarnenpotiiu in prafentia f tjtdain.Et quam tu dij^cile nunc eapermittit, tarn

COMPARAND A ITB. TTT. nr le ipfe dimittam.ob/iruattones veto lanx ideaque »liarunifielLtrum ^dmerbet lurandus, amp;idntc» eidremediapntpitranda lamdiu vt arbnrgr^pemii-fiUi.ConieJfum quaqueab te,(if n/uprr t4pprtba’-tum,crefc£nte Luna,eademqut auda lumine, nee «liundetnfürtünatajeminibusa^to'fia-^ere, r tes dea/que Jerere Cur non tgdurad plantandtim yt Cj/nueloquaT)hominetn,Vta»iurbetiefiuo LunaJO’-uqqueamp;Phab ? t^arn Venetu quidê ad hai iffm» fempervtimur Sedreditu modo d xißim ,jen.pfr Viuntur Nam tpfa m.ht Venm eß Diana Quid tient de vidu dicemiu?Nonne imbu amp;nbsp;proderu fubfebd Jjderetumautumnovinum,turn indieipanent epu-bgt;fque lenßcete? At fi nequtannu tn hu papa-randu afiediu lydetum expedare , exptdiet fal^ tem afiendentes ai(ipere\ vel aliter angularee^ Soient, louent , Venerem atqueLunam- sieenim omnia qutbus Vtiniur feluiter effeda ealn m,feitei~ ter nes affilient. Hadenuite video ^ab/que contro-uerfia coneefiurum,nififorte dieeu. ita vitam noflri nihilfere ahud quam perpetuamfet uituiem. Ad hac e^ofuhqciamfrunra mortaleitumutandu peeunqt V honoribus ferutturo},qu!bus(unt perpetuo man-(ipatt,nifiinterim diligentia ihjfiia diet vita fibi VrUnoVlea pluresactumtilent. Am ig'iur/oii DeoferuiSr,quodperpuM/tr^ quidemeßponßmum:aui fi eui praterea feruiiuri »“uf. funt,vtta turn val da turn tonga pot tus. quam pecu- nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;•

nijthtnor.bufquevanu tndulgeant. Corn ordes ergo fiimus,SednHttqutit veidomosfumiabuni iemere,vel •

infant Of habitabunt? K bi c ont agio fa quadatu eaU» witM itdificif fermefic mfictt habitantem,vt veneno' fw pe^ilemu vapor ettam ad biennium in parieit firuatut. ÇUaHsettam ex eptdenna latent inveHe, diuptlieavienteminfiittincaurum at que perdit. At foUquam bu in veihum mcidimus mentionem, pro- ' hibebi/he, pie pat er,in veile confie ienda, vel prituum induendaßnraculuin Veneru ddgemer aucupari, quo quafi Venerea faila veil à, fimthter proffera quadamcorptu drffiritumaffieiatquabtattlNantît Ttlksvulpiü Medici vêtant vulpiampelles,agninoi probant? Non neJici f- atu er forte fidut in dies quaßnafeentes velles afficit ‘nu^^^or nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;^^ *quot;'quot;* natM. Velles quidem c^ catera

h»ni‘ *^ âttil operacertatnafj/derequalttatetnacetpereTh» tnat Aquinai in Itbro de Fat o confirmât. Tu igitut Vetlttinf,. affirniabu lnfeelas vertvelltsvtentem inficere, eth das vienttm am ttflu eß fcabtesatque tepra.Deniquefipopuli vi-f*Jftinfiitrt. taconfMlùytopinor)iltapermutes. Atque ego per-

mfitone tua confulam ebJeruanda.Sin autem duf-tuodi mortbunda vit a curam non improbiu quidem, fedneghgendam monestego quidem négligé,me-lioru vita fiducie fretw ,cattrifiiuefi-

' nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Mtltterconfulofactenduim