3

DE MEMO--RIA ARTIFICIAL! QVAM MEMORATIVAM ARTEM VO-cant.OpufcuIum rarumac j'nfigne,tocix useiusnegotrj rationcm,mira in* duftriaÓ^ breuitatecom* y pletens.

ITEM.

^B NATVRALI MEMORIA, ^uotnodo medicinæ bcneficio cxciianda, au* g«nda,8lt;: confirmanda, Capitis amp;nbsp;cere* bribonacontemperatione robo* rationeep,libellus ftudiofis omnibus longeuti* liffimus»

^•Gualthero.H.RyffMedicoAutore,

Cum pn'iiilcgio Regiae MaieAatis, Anno M. D. XLI.

Hv’MaNISSIMO VIRO DOz minoßemhardo BcndcroCiui Roftoz chienfi.Giiaitlieriis. H. Ryff.

S. D. P.

DIVTIVS AC LONz t J ginquius aleer ab akero Iclungimur, ^^.^^3ernhai de Inimaniiïfmar, tu in jnferiz orifaxonia Damç uidnus, ego Aifatif, co magisarœmagis tüiteneor delideno. Nec ulla mihi aies,imo nullum momentum prêtez rir,quinnófingularembeneuolentiam,amp;c3z dorem a nimi rui crga me, memona mecuin repetam , Nee uolo tibi perfuadeas, quenz quâ ex omnibus amiciste mihichariorem,id enim cum modeftiffimi tui mores, cumpiuriz ma Ä maxima beneficia,cicro ukrocjmiitua pietate collata, iampridem facile prçftiterûr. Quod autem rariuspoft abitionciftinemez am ad te fcriplêrim, i ftud feil icet fuit in caufa, quodcrebriusicribenti iamdiu nihil refponz de ris, quant tul pam uel m tempora infalidz tatê,uelin!iterai?zinrcrccptorcs refcio.adco de amicis femper optima conrjeio. Quapropz tercum nunc certo compertum habfaro,ffl€Z asfi non ocylTime fakem breui ad re literaspz uenrura3,nokii prorfushnemunufculoadie ire. Quonam inquïes i gémmeo nc uel auz reoï

feo^ imo charfaceo,quod tam? nee gern mi» »ecaurofuacedat nobilitate. Voiumus enim 'fJonare arte,Sc ca non uulgari, non triuialf, l'on Circa vnum aliquod obiedum occupa/ '’Jed arte artiumomniü rcgina,quç no mo/ JoPhilcfophiam, fed omnis vite vlum,om/ lefcpartes vna maxime continet, qua du/ ''’d reliquas omnesfeientias Spartes facile 'onfcendes,ica,uc non modo in illis medioerS ^ifaplinarHjfed Sóinfignem dodrinam,rati/ onabiliter ualeas proficcri. Ea aucemeftar» '’’'moratiua, auc mcmorijarcificiiim, cuius '’dignitas eft ac prçcellentia ,ea certitudo,vc ‘'folafufficiente infallibilitercumomnifecu/ quot;'îte ac certitiidine,errori omni amoto,de ®igt;jnire uericatem ac feientiam, fine difficulta '^Älaboreinuenire nosfaciat, infupomnes ^iasfeientias fub fe compledcns.QuS tu uc/ '’JtiThefeifilum fecutus,5i m auchorülaby/ 'bthiscicra errorcm verfariqueas,Si aderu '‘itionis fummam cclcnuscmergerc. Infuper l’uiusfcienciçeapromptitudoeâ:, Si. facilitas ''t multi qui in extrema feneélutc fead lire/ '”tontulerc, hac arre freti paucis raenfibus ”’ uiros dodiiïimos cuaferc,ica hxc ars omné *'mporis indigentiam vincit Sf inopUj quan* ''quot;■ethefaurum eloquentie, Siomniscrudigt; •oflis pcricior«3 vocant , quod citra hanc

A ij eloquent

cloquêtiam nefciamusuUo modoaflequ). PS cnimiaiiquam lumenaliq?,«ftpotentiæ mix rand3e,fubitoenimuctu(ta cxlongiorc inters u311o,hacartcrcuocata,ingerunt (efe,at'q;cx^ hibentfponte,utiure rhefaurü dixeris in quo omnesdifdplinæcontinentur. Hanc utiliffi* mamartemeumiamdiu apudmedetinerem, cogitabundus/ui earn digne dedicare deberé, tu mihi protinusocciiriftijiacipfa dignifT. Acci ne igitur fronte exponeda, animumpo-tius^uam munusrefpiciens,exileillud,utn’lt; isquidemuotis itaamp;mentis tuisimparrnu^ nufculum,uelun arrabonem, donee Icgitiw« perfoluere concedatur,uale amp;nbsp;hanc noftrain qualemcuncß opcllam boni confule, niecp *”“ tuo femper amore completere.Ex ædibusno ftris Argentin«,Anno M. D. XLI.Mcn* Martio, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;,

Am*

ARTIS MEMORATA

VAE PRAECEPTA.

|AM VERO TELAM NOBIS Kutaiunt) exordientibus ,pnus de iplius ’’^fmoriæ definitione, Et qua parte corporis ^■usftdescollocatajdccfeius artis inuentori^ ®uspaucisdiflerendumefle cenfemusquo cir ' '5^uantumadrcmattin«fucin(3:imóC breui I 'ffomniaenucleabimus.Traditaeft Indlenus

''on tam a noftri æui Pliilofophis,quam uetu I'isiilis,memoriæ definitio aftiol};, perpub f^irc tarnen in primis ( u t mihi uidetur ) a Lu^ 'louicoilIoViue,€xAriftotclis factie Philofo phorumprincipis fententia,qui memoriam 'Ofjuit eircfacultatcmanimi,quaquisea,quac Wu aliquo cxterno,aut interno cognouit, ■nmctccontinet.Itac^adiohuius tota eftm» 'forfumconuerfa,eftenim memoria iiclut |gt;M ftï tabula,quac ut afpedu oculorum eHicit ’ftumnontiæ,ficillaintuitu animi intefigen ti8,autcognofcenti8,qu3e notitia non cft firn* plex,namconfideratiocft, quuminquirit S^ ftrutatur : recordatiO uero, quum ad id per-ucntumeft,quoduolumus .Eft 5lt;in record dation« recultus,quuin animusinfiflit inre* cordatione rei alicuius jinuhum earn rctra^

A iq dat»

MBMORIAB

Aans cogitatione , Só reuoluens, quod ft/ colcre nominatur. Quærecordanolimplici gignitur intuitu animi in memoria,ea cornu/ nSseft nobis cum bekiis:quæ autcmfic per gradus quofdä amp;nbsp;diicurfum a rebus,qux ante animum obieruantur adca quæiubicrfuge/ rant, hominis eft propria, qui folus difcuriU Vtitur,rcminifci aPhilo!ophis nuncupatur.

Memoriae fedem in occipitioeffea narura col!ocaramnon eft leuis conieeftura cf pofte/ riori parte lefa amirtitur memoriafine offen lionc aliarfi aóionum Compertumeftenim amitti aliumfenfum intcrioremfinealio in ce lebratiflïmaillapeftüctia Aitica,quaegratae ta eft initio belli Peloponefiaci in quibufdai” qui rcualuerunt tanta extitit obliuio vc ne*-fiiös nee feipfos agnofcerent m bis manit/ runt apprehenfio aftimatio,fcd aminaf^*‘’ memoria.

Memorif pretereaduo funt officia a ut vgt;* resficut amp;nbsp;manus,apprchêdcrefciilcetamp;i'tti/ nere, apprehendunt quidem facile qui huw’^ do funt cerebro, fed non diu beret, ica biliOquot; ad recinédum funt aptioresvbi femel appt^^ henderfit: Verft de hac recopiofiusag«*”*;* cum de medicinalibusauxilrjsmeniioriéf’'^' mus. Nunc arcificioprins mersociaminfti''' 01 tee. Quae cum in plerifcj fiuxa Äinfi’’?

PRAECEPTA*

'''«arte quidera admuari cam porte rede pu 'îi’untpentiorcs.ConftatôC Ciceroni'placuif ' memoriam habere quiddam artifieij amp;nbsp;nô ®'’inem a natura proficifci,quihancbifariam ‘'^^^nbuit in naturalem amp;nbsp;artifitiofam. Naru '’Iiseftea,quænoftris animisinfica eft ,amp;fi Jul cum cogitatione nacafedern Habens vt quot;U'iniusin pofteriorc cerebri parte, Artifi/ Uofaefteadem ipfanaturalis , præceptioniz ^usquibufdam formata. SimonidesChius ^uius rei præccptainucnirtcperhibecur Poz ’'’idemt^ Philofophusdicuncenim cumeoez J’f« Grannone in ThefTalia Simonides apeP ''opam fortunatum hominum, 5é nobilem, ''«nifleteï! id carmem, quod in eurn fcripfifz quot;i'nquo muira ornandicaurta Poetai ü moz ''inCaftorem feriptaßd Pollucèfuirteni,mz

ilium fordidc Simonididixirte , fedimiz ’'Um eius ei quod padus effet pro illo catmi -'’')darurum,rç!iquuma fuis Tyndaridis, qs l')uelaudaffetjpeteret,fiei videretur. Paulo polierte ferunt nunciatü Simonidi vr prodiz iuuencs ftare ad ianuam duos quofJam, ^uieum magnopere cuocarenc, furrexirte dz U'Uipfumjprodilre.uidirte neminem. Hoc in

Ipatio conclaue illud , ubi epularetur ^opas concidifTe, ca ruina ipfiim opprertum ''iiiiluiiinKrirte, quoscum humarc vellent

A hij fuij

MEMORIAE

fui^nccp poflent obtritos intemofccrcullo mo do,Simonides dicitur ex eo quod meminiffet quo corn loco quifcp cubuilTet, Demoftrator uniufcuiufcpfepeliendi fuit.Hactureadmoni tusinuenilïefertur,ordinemene maxime, qui memoriae kirne afferret» Iraq? ijs qui liane par té ingenrj exercèrent,locos effe capicndüs,amp; ca qnæ memoria tenere uellêt ,effingêda animo, arepin hislociscollocäda :ficforeutordinêre ru,!ocorüordo conferuaret ;resaütipfas,rcriï effigies notaret,atcp ut locis pro cera,fimula/ chris pro liceris uteremiir ,neq: tâ acri memo/ riaferequifq?cft,ut non difpofitis notatifcf re bus,ordinê uerborum aut fententiarü compic flat; ncq;uerotamhebiri,utnihilhac confue tudine et cxercitatióe adiuuetur .Nuc ucroan lequâ de memoriae artificioloquamur prius quæoporteatdefepreftarc uolentem memo/ rari præferibemus. Memoria enim lametfilo cis Si imaginibusadiiiuari certillïmumcft,tri bus rebus tn poriffimü conitar,iritelledu,oidi nc^et ciira.Si igit frugé aliep coniequi uelis,ncC temcre' quocücp impetus rapit uagaricraniiio Coftituas oportet,qiioufcpprogredi,inliceris cupias,quiduedefideres adipifci,deinde qux^ cücp fequucurus es ftudia/a preft3tiffima,pul cherrima^ diiudiccs,in hoeep tefoelicccxiftk »nabis,fi eâ difciplinä abunde fueris cóRcutus in cc

PRAECEPTA- gt;

“gt; tt Cm bona ex parce fi tu eft ,ut magnâ tedio fûpartem amputes, primûut animum indugt; «samare ftudia,deinde ut ea mireris,neq; om icaudicspræceptorcm, fed excellente duntax ’'at,quale non modo laudarc, fed etiâ cogcris ^tiniirarijilliiattentusaudbucrbaeiusjformu I’sdictdi,fcnteniias,annota,et imjtatioe tefi^ '’'ilc ipfius quoad facerepoteris,effinge.In hac ’tprufundiHime fapictix confiliu fuit Philip piMaccdonislqui prima etiâ literarûelcmêta 'toluït Alexandru ab Ariftotele doceri ; fie ein f*n lokt,ut cü preceptorem difcupulus quaü ’timi atq,’ ingenij patré ueneratur.'dü dus gra “«niiraf l'cntctias,Erjgatur in aio appetitus, f'tgt;sq;difccndi,qui plurimüadproficicndum l''’bctiiiuamcti.Caucant igif parentes, ne illis filiosdcdantftudijs:quacingraiaillis efte co-bt'oi!crinc,Prsetcrcafiucaudias,fiuclcgas alix S^idjiotaid fac attentióc,omnesef animi ui^ f'®t^g^gajoec uagetur mens tua,fed coge illâ 'bi(ire,amp; agerc q? adcft,non alia.Si incipit dix Sttdi,paruo murmure earn reuoca,cogitation ftsoësab fiudii s aliénas,) n aliud tepus differ, Soio le Optra Sc oleü,omnecp tempus perdcx lyi quç legisucl audis nó attendas. Attentio till mente ad doclrinadifponir, nee memoria töleruari queunt,nifi qua: prjintelkda funt. ^iquidebongmemorisc pars eft^rempenitus*

A v intelle

MEMORIAE

Ïntelkxinejtaf^ quæmeminiflcueh's,fafunt (ittcntus 5C crebrius rclegêdajdeinde fepiusa tcipfo exigêda vtfi quidtorcefufluger)t,idrc ftituatur.Qiii cnim voces cdifcit nôintelleda fentêiia,moxobliuifcitur, nâ verba utinquit Homerus alacafuntJacileqjauolâtnifi lente «'arufgt;oiiderelibrent,prima igkurcura fitvt rem penitus inrelligas,dein fubinde reçu lier/ fet ac repetas,5lt; in hoc cicurâdus eft animus, Vt quoties opus eft cogitatiöi pollit infiftere, nâ eût mens eft adeo hlueftris, vt in hoccieu/ rari nó poffit,haiidqua($ cidoncaliteris,mul to min^ huic arti.Quisquis enim habet atu® adeo volubiic,vt nulli cogitationipofficimo rari.neediupoteftaudire loqucnrem,nccinfi geremcmorijquoddidicic.PJübopoteftali^ quidimprimi, qdraaneatin Ioco,aquataut argéto vi'uo , quonilafTlduefluitac nihil pór imprimi. Adiuuabit nö mediocriter, fi qu°'' rünecéflariaquidé/edfubdifficiliseritniemo ria veluti locorüjqiios tradüt Cofmographi» pedummerricorumjfigurarum grammatica rum ,gcnealogiarum, omniü artium denicp rudimenta , aucfi quafunt fimilia ea qn»*” fieri poteftbrcuiftimcfimul 5i luculcntilnm* ïntaiïulas depida,in Cubiculipafietibusiu^ rpcndâriir quo pa (Tim amp;nbsp;aliud agentibusfinr obuia. Item ft quidam breuiter, fed inßgquot;^

PRAECEPTA

'lt;fdida,vckitapophtegmaraprouerbia,fen/ ''ntiasln froncibus accji'n cakibtis fingulo-' f’'in codicurn inkribes, quad nufq: non oc/ '(‘frjtoculis,quod eruditioncm adiuuct.Hec i’^etlifingulapér fepufilla videäntur tarne quot;’vnumcollaia aceruuin,memoriamdodiû j’nhefaurum lucro mirum in modum angêr, quot;iiiccum muit a amp;llongioratradereautcon/ MEre volumus ea membratimicctmus vc Junianus inquit ne confufa mukitudinc hex 7gt;«ur, de r|s rebus quastenatius volumus ‘'’herere,debet ekefrequens amp;diutui na co/ b't3iio,atcj difputatio, nam li differendo auc ^^piasaduerfariü aut capiaris, iia vt aut iaux “fnialïequansautvituperium,inkribeturid 'plum demumita in animo: ut nequeasecia quot;nbsp;volueris obliterate, que preci pue eu o pro/ quot;Oo aut erubefcentia dilcuntur magis herent “faiora funt, quiamenstenacilïimaeftinz ‘''n'ariim.f^irajgiiuviausCacfarisquinulla/ ’“m rcrû nifi iniuriarum iniemor fuit, prodc '^■''gitur affidue verfari inter eruditos maxi/ conlimilium fiudioriim, quorü confabu/ itionesdd differtationcs quotidie tam mul/ '3proferuntdigna cognitu, vtminimolabo kdifcamusquam plurima. Prætereafi fieri Pottftea non foin audiamusfed amp;nbsp;videamus

cicenin

MEMORIAE

dt fnîmAriûotelfs fummiis Philofophus« ' maxime animisaffigi noftris,quæfunt^fcn^ ' fu traditaatep impreira,acernmumantexüin I mbus noßris fenfibuseßefenfum uidëdi,qua re fadlime animo tenen poiïe,eaquæpercipi- ' unturauribus,autcogitatione fi etiamoculo ' rumcomendatióeanimistradcrentur prop« ' rca confulüt medici ut fimplicia,herbas amp;nia xime exotica pharmaca quæ ligcdo difcimus etiam oculis, fi fieri poteit afpiciamus, fic fiel ut non facile eßluant.Cum denief memoriaW nöhabcmusomncsparitcradomniajunteni qui uerba/unt qui res meminerütfaciliusiut ThemifioclcsrcrüjHortenfius uerborötecoP d3tionedicunturuakiifre,quodtxetnplûpofi «û fit,pro toto et hominû et rcrum gentre.Nâ ait) curiofa,alr) reeSa amp;nbsp;fimplicia ait) publié, aüj priuata,ali) uetera,alij noua,alij fua,alija/ j Iicna,ali) uicia ,aii) uirtutes, recordant ciiius amp;nbsp;melius,ut eßeuiusep ingeni) pronita»,amp;at tcntio,adhæcautillalibctius. Attennotnini j memoria confirmât ut diximus* Metiaturigi tur unufquifep uires fuas,amp; probet feiphim lî lumcp ingérât memoriae fuæ,quantum ea ta/ percamp;tenercpoteß,ueluti ßomacliü inutikt ftipra dus uires onerarc,fcd tantum côuenit ac cipcre,quantüpoteßconcoquerc propter liât caulTam noninpinguanturgulofi amp;nbsp;uoraces, quia

PRAECEPTA. s

W3quod comeditur non nutrit nifi digc.» ’luritaquoddifdtur nifi retineatur parum 'i'odeft na muka legere ftudiofis facile :multa ^oq;intelligerebonoatq5 exercitato ïgenio quot;ontftdifficile. Verum ca congerere amp;nbsp;in fcri quot;Wincmoriae ficutin thefauro conferuare ut quot;oneffluant ncceffarium,ac prxcipuum eft in quot;ninidodrinægencrc.

Nüc que li t hora inchoandis ftudrjs oporgt; 'quot;’Jgt;or,qiufiiccötinuandi modus paucis dc^ quot;’oltrabimus.Óportunèquidc noftra ftudia '’'ordiemur ,ucl ftatim oriente Sok uel hora quot;psfaite uel duabusad fummû ante folis exor 'quot;■Cum de ledo furrexeris noli fubicx lectiói Mitationiq; prorfus incüberefed faitehoræ quot;quot;nidiû cuilibctexpurg3tiôiconccdito,mox quot;quot;'ditationi accingere diligêccr,nec panaris te POfürationemfortunxinotusinfringerequo 'quot;'nus:quasdecreuifti ftudiohorasincb non ^foluas.Nâ fi Cæfar Auguftus in bcllo Mu-pntnfi legert quotidie 8Ç feribere folebat.Si lit quot;•sCffar quæ diegefferat cûoibem pacauit, '’noftu furtiuis lucubracionibus feribebat et P'^^cipuçcûtantaekgâtiautàQuintilianoet '‘niibuscruditis mire laudecur.Quid obfccio l’ouritequid ir,^ poterit urbano otio interue quot;'quot;'»^ nosà ftudioliterarû abducat. Semper

autem

MEMORIAE

autem raemi'niffc debemus inrerdum paulP fpcr fakem remitrendameffe mentis intentk ónem. Quum enim obintenMonemhuiuf/ modi, fpiricus refoluantur merito fi nunquä cedes tendcre, kneus cris. Laxandus igitur animus eft quo poftca incegrior, fortiori, confurgat,fed hoemutato fiat ftudiononin rebus ludicris, remittere enim animum melk useft quam amittereautergoadliberalioi'a ftudiacranfeundum eftaut ad muficaliacxcr citia , literis enim proditum eft tantum vetez res tnbinfle Muficæ, vt non folum animiack fedus ea moueri arbitrarenturfed amp;nbsp;corpora morbis eripicrederenr. Pueri ludere mahmt quodillis concedédum putofi honeftusfid“ fus,fi fine fraude fi breuis,fi premia aut nolb, aut exigua proponantur, nee taxilli interue^ niant aut alias huiiikemodi illibcralisinluj amp;illicinisin quo plus iuris fortuna habet if ingeniiim. Exercent enim 3i ludi memoriam-Sceuola aliquandokidoxqfcruporura iufir, cumejj prior calculum promouilkt, efletif vi Äu$,dum rus tendit, repeticototiuscertamk ntsordine, quóloco erraftet recordatusamp;ad cum redrjt qui eolluferar Jft^itafaftunKlTe «onfedus eft, faciantidem amp;nbsp;noftri adolefcen «esinterdum,vcram nec^diutuma, neef fre/ quens ficcaexercitatio neef cahoraqnxftiu dijsdw

. PRACCÉPTÀ, é I’a^benirmoxcj! confirmatoingenîo.amp;aU jpïntuiuin re ml do reuohtentad ftiidia. ' ;

®ftr«mo illud nö metnorij thefauro tantOm ''oMedadomnem eruditioncmfimulplu? f''gt;'5conducct fi frequenrer alios quoc^ doce ^Nufquamenimmeliusdeprchtderis quid '’quot;lligas quid non, Atq; interim noua qua:/ r^occurrunt commentanrijdiflerennep, ni ‘“l'on altiusinfigetur animo Proprercafo/ ''’da ledio, qua omnes pene domi tabefcüc JJ'nimepia^-ef ga fiquidem vt maximum fax i'^'uni, itanüllum propefruäum adfert SC '''litmenter obtunditingenij vires. Porro fi !l’gt;ändoc^ legere authorem Übeat, id cum az '“iiehvelimmirabile enim ex akeriusprez quot;‘iaoritur luditiö Adeo vt fi adfitquiffrfam ’’''9nam apertis oculis resipfasintrofpicerc ’'it'nemo/omniarcduncaxatexiftime#. Ad J'^q'^^inpi oferendafunt ftudia, caligant in J'^''amp;omnia noua offendunr, vt qui toli diz Jj^tfunc, quodinter multos faciendum eft. *c [line Quid cm prarcepta dilcendi quae fi di filter uDferuabuntur prodeffe pkirimum P^trwt hisgfrugêaliqiiêcôfequi uelint.Nec ’'Utam infoelitem meinoriâ vnep contigKTe ^oquieam non fideliflimampoffttredderc wenterobferuatisquaetradidimus. Nunc ’Unikdofa agamui memoria, cC prius prae

cepta

MEMORIAE

repta reminifcennx,ab Ariftotelç difputatî conferipferimus. Qui feribit fadlia effe ad r« errJationem quæ ordmj notanturamp;præ(cri buntur:in quogenereprædpuæ funt Mathe maticæ tradi tioncs. Verfus quoep ad memo/ riæfidditatem conducunt propter ordinem compofitioniSjamp;ftruduram non temereua/ gantem:fparfamï|!,fed certislimitibus conclu fani,utanimam nô patianturabcrrareuia,c£U repagulis quibufdam utruncp munira amp;nbsp;ob/ fepta,uidfsim réméré effufa,ucl diffolute con/ gefta,diffiicileeft amp;nbsp;capere amp;nbsp;continere. Facilis cft amp;nbsp;ufitatus modus,non memoriae foiû,fed cogitatiôis quoepjUtàfimili tranfeamusadlî mile,utfi Herodoti obliuifcamur,deT.Liuio recordati LatinæHiftoriæ pâtre,in GræqW ftoriaepatremHerodot(îproducemur,utXe/ nocratem pro AriftoteJj in PhilofoplnaA dtf ciplina Platonis, Sdpionem proQ.Fabio in bellisPunicis.Irum pro Codro in paupena/ te.Demofthenem pro Cicerone in elqquêtia» NarcifTum pro Adonide i pukhritudine.Eo/ dem modo de loco, tempore,aftionibusaut qualitatibus,quorum exempla patent latilTi/ mc.Verum cum de figuriseritoratio iplura qux ad hanc rem pertinent afferemus, iam de «nemoriainchoemus.

PRAECEPTA. r ÄRTIFICIOSA MEMORIA eftdifpofitioirnaginana in menre,ro rumfenfibilium fuper qiias memoria ’”turaljs reflexa per eas admonerur, amp;nbsp;admi pi’iusmemoratorum facilius diftin/ ?*ƒgt;*»amp;diutius denno valcac recordari.Hæc '§''ur ars confiât Locis 3i Imaginibus. Loz J°5ïppellat Cicero cos, qui breuiter, perfe/ pinf)gnicc,aut nacura,autmanu funtabfo* y''gt;uteas facile nacurali memoria comprehc pfSCampIedi queamus ,utaedes,intcrcoz ?'ninum,3nguIum,fornicem,3C alia, quçhis quot;”gt;11» funt.Imagincs funt form? quçdam,i3C quot;”t* ,5^fimulacra cius rei, quam meminifle quot;olumus, quod genus ,cqui, leones, aqui'Iæ, ^”0fum memoriam fi vo!cmus habere,ima/ Sineseoriiccrtisinlociscollocarc nos oporz •'oit.Niinc cuiufmodi locos inuenirc,Slt; quo P3doreperire,amp; in locis imagines confticuez f'oporïcac,oftendcmus. Qiiemadmodü igiz '^fquiliteras ftiunt ,po(runt idquod didum quot;‘)fcribere,3i rccitarcquodicripferür,iraqui quot;^'ifartem didicerunr,polTuntquod audiez dunlin locis co'locarc,,^ ex hqs memorirer^ •ïUnciare.Locienim, cerçSC charrefimillimi .iinihmagincsliceris ;difpof»tio amp;co!locatio 'j?^§'^»iTijfirjpcure;pronunciario ledioni.

portee igi£ur,fi uolumus multa rneminifTc, lt;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ß multos

MEMORIAE miilfos nobis locos copararc,vtiniWiliisJo/ cis mukas imagines coilocatepoHimus. Item putam^exordine hodocos habere, ne qua/ dogturbationc ordinis impcdi3mur,quo fez cius quoep locolibebit,vela fiipiore,v£lab inferiore, vela media pane imagines kg,ea quae mädata loci's erunt edere^^pferrepoffiz mus. Nam vt fi in ordine ftances noroscoplu res vidcrimns,nihil noftra interfit vtrSaluifl nioanabimo,an a medionomina eoruindi/ cere incipiamus,iteni in loeis ex ordine wHo catiseiienict,iitinquamlihcc partcquotoqgi loco libebit imagimbus comoniti dicerepok

fum^ferimus ,egregie comoditcrep notareoz portebir,vtppctuo nobis herercpoilinr. Na imaginesficur litere delent,vbi nihil illis vtk mur,10citani^ cera vel chartaremanerede/ benr.Itcm comodiuscii in derelidla quam in eelebri regiöe locos comparare, propterea 4 frequentia 6^ obambulacio honiinum cOntur bat, ^ infirmât imaginumnotas.SoIitïidoco feruac intégras fimulaciornm figuras.Prêtez rea diliimiles forma atep natura ,Iocicompa/ randifiintjVtdiiftjnde intcilucere poffiiit,nï fi quis miilta intercokimniafuropfcrir,cöturz bibiturfirailitudinclocorit, vt ignoret quid

PRAECEPTA. s ’'’Suoc^lococollocarir. Et magnttudine mo mediocres locos haberi ofwrecc.Nam Pi'^tcrmodn am plinagas i inagine s redd unr, ^nimisangufti fæpçnon vidétur pofTecape/ Ï^’n^agimnn collocationcm. Turn nee nitnis jl'iiftreSjnec vehementer obfcuros locos lia/ «fi oportec,ne aut obceccntur tenebris ima/ ^nes^aut tplendore prxfulgcant. IntcruaUa locorummediocriaeiïe placet fere pauloplua 3Ucminus pedum.vi.Ciccro cricenum ponit, '’sm vt afpcAus,ica cogitano,minus val tt,fi/ ^«nimisprocul remoneris jGue vehementer iPpe admoiicris ld quad oportet videri. Nnc lt;le numéro locorum difleramus. Cicero een/ turn eosfatiscHeiudicauit, nos pluresóó infi/ nitoshabere confulimus,hos multi variés ar/ *gt;bus quefiere.Metiodorus in fignis duode/ timp quæ fol meat tricentos amp;nbsp;fexagenos in^ Uenit locos,4d totgradibusapef Aftrologos obliquusillecirciilus fecari foleat Cicero fa/ iniliarédomS eftinxitlocisdifcretammiikis, plat uit cj viro lüuftri veinter locoru fingnla quinaria.vel man urn aurcam,vcl aliud qd dt fcnmenfingeremus,qiio alter ab alcero fecer natur,in ciicg immobilem ordinem haberi, vtfcoiper dextraamp;ingrediamur SCegrediaz «ur/ingi enira figura pocerunt,ncque erit

B ij, didi

MEMORIAE diffidlcjVt fuis Iods ffgätur. Ego olim«gt;' niinalibusmeos locos carpi amp;nbsp;corum ordinJ ex alphabeto Latino deduxi ,vi a fingulalitc ra vnius animalis nomen inchoaretur.ptrin/ de ac fi nomina bæc fint Afjnus,Bafilifcus,C* niSjDracOjElcphas, Faunus ,Griphus,Hir/ cus,Iuuenca,Camelus,Lco,Mulus,Nofliia» Ouis, Panthera ,QuaIea, Rinoceros,Simu» Taurus, Vrlus,Xiftus, Yena, Zadiens,lixc (ingula in guinea locos diuidebam in Capur, in anteriores pedes, in uentrem ,in podcrio/ res pcdes,amp; in caudam. Nam huncordinem jpfa natura porrexir,neœ eófundi incis enu/ merädis ingenium poten, fie iiaq;ccncum5i quindeeim locos natSus,in cis return memo/ rabilium imagines fculpcbam. PolTunt etiarn in facie loqucntis multa inferibi incapiUis,''’ fronte,in oculis,5ó fiedtorfum ad pedes defd di,mihi vero facilimum videtur, non modo ccntum,fedpropemodü infinites locos eHiiu gcre,cum neminem latcat fitus ciuiratis orb ginalis.Igitur cumpcr portam mens ingredi turdum viasaddiuerfas regiones déclinâtes conliderat dumc^amicorum domos,edes die uorum,pr3etoria publica repetir,miramloco rumquantitatêaflequetur. Accedet adhoc poteftas atria clTïgendi inquibusciuantumli beatjuumcrum Iocorüfatiet,vtinfcribique/ cun^

PRAECEPTA. ?

^ncj) volueric pofsinc. Fiet hic locus darior '’templo.Donnumelige diftinAam codauqs ’Ut cubiculis.xx.pro centum, vel.xxiiq. pro J'ntum uiginti locis formandis,diucifis amp;nbsp;dif “uiilibus non excefTiue magnis aut paruis fed ^tdioenterin magnitudine fc habentibus SC 'u quolibet conclaui facias quinqj loca feciin 'iuindiflantiam prins datam fcilicet quinep ''dftxpedum.Et incipctalicer locos oidinaz f'iVtfemper a dextra ingrcdiaris,3i egrediaz f'’ nuncp retrocedédo. Pone igitur prope hoz ^»m primecamere ab intra priniumlocum, ^indiftantia quinej; vcllex pedumponefez ^undum.Etinalia diftantia cêfimili tertium “tprocedendo donee in primo cöclaui quinz 'Jlocahabuerispofteaintrabis aliud concla **' quodimediate fubfequitur,amp; eodem moz do loca ordinabis de loco in locum proceden dodontcadeandem porta loca fabricans rez uertaris qua primo ingreffus. Loca auté fic conftituta ter aut quater, in menfe memoria *’tp«an!,crcbra enim repetitione in mentecó firmantur. Et fiquis locorum copiam habere '■‘piat,hocordinc monafterium auccaenobi Uinalicp intree ,amp;illudtotumlocisimplear, ’Ut in parieribus extra Tcmplum vel in mfo Templo, quod femel vacuum uidide fumeiit uefrequétia obambulatio hominummen

B iq tem

MEMORIAE

«m côturber. Accipe ergo Temp!» tibinow et familiare eins partes diligeter c ofidera in«o ter quaterq; déambulas recede demûq,’tedi.' SCibi p te vifa diligeter mente reuolue.ÊtboC padoprincipium !ocisdatoÏpartedextrac:c qua recto tramitetturadfummumaltare,pri mum locü coftitue deinde in parietc poftgn/ q,'aucfexpedesfecundtim,dlt;fi ibi aligd reale Ijtpofitum vtêcolumnaicneftra authisfinU ieibilocumpoïicbaute talis nota defictat^ libito imaginariS (unie vt memorfisteibi b cum eóftituifie fic ocedas de locoad Io:ü do/ itecadea porta redicris vbi igrciruscs/tiUs fiât in parietibus primistépli omiffis omibus quoi medioipfiusfunthocordine potcrisali qcFrnflia locormn eóftitvere nâgniultame/ niiniflevoluerit milita(ibi loca eóparare de/ bcr.ColequrtcrncceiTariuerit vtfeias quor/ rusfit vnusqfcplocjruni ex ordine gsgntus, dccimu?,uigcfiinus.4S'.amp;c.Gognitisitacpg/ narijsloca intermedia facile cognofcuiit.Po/ nas€rgoipfas.x4.1itcrasalphjbctiin. 24.I0/ catnemorif lupradidaamp;l taaltcinfigcanimo ill.ajoca,vtapareac tibi iftalitcra femperantc oculos cü numero quotus ille fucrit in alpha/ bcti ordine amp;,quod talé numcrureprcfentec exepii gratia A.çft prima litera ergo reprefen tat .vnum. B.fecuda ergo cxprjfentat duo. C, tettia

PRABCEPTÄ. r® «vria.j.D quara.4.amp;:c. Quo fdtoçjaqucli-' bctliicracôtinetquincÿloca fubitocôfequcn terfeiturin quotto quinano fiicricvnofqfeß lücus.Nam. A,reprclcntacquiiiariûpiiinum B.lccundum C.tertium D.quartum H. oda/ uüàfunt 4o.M.duodecimûSifuntfexaginz taamp;c, De loris faris didum cft,nunc ad imagi niiin rationeintrâfea mus. Qjioniam ergo rez mm fimiles imagi lies ede oporcet 5^ ex oibu» Verbis notas nobisfimilitudiues eligerc debe niusvrCkero teftatur duplices fimilitudiz les e(redcbccjvnæ rerum altcræ verborum» Rerumfifnilitudinesexpriraunturcumiumz matimipforum negotiorum imagines topa Umus. Verborum hra il itudinés coftit uunt ur tnvniufcuiufqînominis amp;nbsp;vocabuH merooz fia imagine notât. lier um feu fentendarû ima gincs coliocaturus nô eü neeeffe fingulasdiz ^Siôesniêtetencreexgbusillafenrcnafeu res ilia eSponitur,fed torâ fencentiam in iummS C|iiâdâ redigerc Si fccûdum hâc formate imaz ginê,5ihæc imago iâ ficexvna^poficione iâcx pluribus^ipofuionibus tnfub vna con/ clufiôc tôprçhêlis.Et fie qiiâto materia tradä daeftprolixiortantoneccfleeft pluraioca oc' fi?pare Si implere,3i fie poteris Orationes Hj fiotias argumeta Serrnoes ad popuSum mQ btatimfccare,5t in près majores velminore s

B nq difiri

MEMORIAE diftribuere, vt iain plura nunc pauciora fin/ gulaepartes comprchendanc,5d iftpmagmcs rcruniBCfenrcntiarüfunr cômodiorcs amp;nbsp;un/ tadores ^ di(Sionû,poteftctiaminifrdürei totiiis memoria fçpc vna no ta, et «maginefim plici comprehcdi,vtf» aeufatordixerit abreo hominem veneno necatû,amp; hæreditatis cauf fa fadum argucrit, amp;nbsp;eius rei mukasdixeric teftcs,amp; côfciosefle-Si hoc primiim,vt ad de fendendû expeditû nobisfjt,mfminiße voie mus,in primo loco rei tonus imagincmcon/ formabimus,çgiotum in ledo cubantein fez ciemus iprumlt;iluin,de quo agiturliformani eius detinebimus, fi eum non agnouerimus, aliquemçgrotum non de mmimo loto fume muSjVtciioinmétem venire polTu ,amp; reum ad ledum eins adlTiruemus,dcxf ra pofulum, finiftra tabulas.medicotcfticulosariennosce nente. Hoc modo 34 teftiunijamp;haereditaiis lt;34 veneno neeari memoriam habere portri/ mus.Idcm deinceps ceteracrimina exordine in locis ponemusjamp;quotiefcunep remmemi nirte volemus/i formaru difpo(iriöe,amp; iraa-' giniidiligenti noratioc vtemur,facileeaqu{ vokmus,memoriaconleqiiemur.Hiftoriani igitur vtfiiprafcriptumeft in ConclufiSesfeu partes diuide,54 cuilibcc parti in breuemfum mam comprehendendo. vnam imaginétamé ex

PRAECEPTA;

** pluribüsaggrcgatam in fuum locum po* '’fidonccomnes propofitioncsfccundom lox ^Ofum ordinem difpofirç fuerint Hiftori ä lox eft res facilis amp;nbsp;pro e xemplo poniiur hix •roiia vitæ 5c paffionis domini noftri Ihcfu ^hrifti ^ quadraginta oflo imaginibus feu '’Oris fecundum quadraginta odo adus coin pfehendere amp;nbsp;locarc poceris.

’ Deus nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;il Transfigurari«

* Créas nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;ii Honoraria

memoriae

4J - Reucrtuntur nbsp;nbsp;nbsp;4$- Appares

4X Collocuntur nbsp;nbsp;nbsp;46Afcendis

43 Defcendis nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;47Mirtis

44Refurgis nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;48 Affumis.

Nuncdcvcrboriimfignnsdifleramus.CS igjt ut verborü fimil it udi nes tinaginibus ex/ primcre volumiis 5plus negorij Rikipiemusfi Ciceroni credimus,et magis ingeniunrma/ creebimus. Sunt eni duplkes résout notf,aC£ ignoff. Notars aut func aïatf put inanimatî, Su täanirnacaiü ep inanirnatarS aut func fini' plices aut cópofitf aur compofitarS ia ex dus biis is ex tribus amp;c,5lt; de omnibus diceturp ordiné. Primo fi tibi datur ad locandSfiue«/ cordandS nomen norfi rei animaeæ, exempt

gratia, AIbertus,pone amicum alique tibi no iS,iIkid nomen babenté in primo loco jagend te illud guod comuniter ab co fieri fokt ,Äßf ^ccdasfingulatim fingula fimilia noia nota/ re aïatarum rcrum.Res veronoteinanimat* ga per fe agere nó polTunt memoriam nóex' citabünt,caue ergo ncdecipiarisgaßinpf*^ niolocoponere£urliber,infecüdoveftis,p0‘ fesdumrccitaresdeficcrcjcxcitarccmmcni'’ l is naturalem eft artis huius officium,fed blt; res comouere nó poffunt, gageftus imagmi* poftt c excitât,qui in talibus natnraliier no ptrit,imago igit in loeo tails poni debet quçk / . nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;r moacat

i ftioiieaf,fi nonpotcft,aballoue moneaf.rêtà liin manu ali cuius motoris ponas, vt ex mo/ ■uillo memoria naturalis comoneat jobijciec forte aliquishæcpræcepcanô ex Omni parte perfefla clTe,ga formica in loco polira fe mo/ igt;ft,tiótn propter fui paruitatem comouebir, granum piperis in manu motoris poficü cti5 oonexcitabitjfaccor hoc fi formica fo la collo fttur,fcd multirudmcformicaru alcendenriS ft delcedentium arboré in loco ponam, cÿ erz go formica fola facere nö pór, faciet mulutuz 00)3; amicus etia in loco multa grana piperis '’'oueb)r,ir.fiabiciamp;: contcdccpuliccm fakare '’ftconioucrc,miiltitudincafitbcnecoiloca/ f'nöpoiïejcollocabimusigitamicumpuiiccs ^^pientépro puliccamp;c. Prancreaproignoiis ftftianedsért notandum quod omnia nota ^Oïfuntvifibilia,amp;idctalibus fupradifiü eft, ’^'dnuifibilia,quacfpiritualia vocanc,fciliccc ®fus,angeli,dcmon«s,virtutes,vitia,obicfta '’olutatisjamp;incellcflusaï^jamp;ecia incorpore# ^flicetobieda aliorü fcnfiium.Oïa talia inuiz '™ia,licctnota,tnquo3dmodu ca figuradi .'®ilê,cóucniunt cüignods.Oia etn illa nccef ‘''»Vt ad vifibiles imagines reducanï ,Só hoe Sporter te facere per uiafimilitudinis. Nota ; 'quot;^SO quod ad foriïundum imagines emnis fi 1 '’’quot;fkidocapitduplkiier,fcilicc£cxpai'teret, aut

MEMORIAB aöt et parte vodsjtemfimilitudoexp”^^ rcj,capitur dupliciter,vno mado ex parte rei proprie infe, alto modo ex parte rei rnttagt; phorice,feuab effeAu, Primo modofimilitU^ do ex parte rei propric infe,capinirrcfpedu rei,(pfam confiderando in propria forma na' turaii,amp; hancetus formam fcuimaginéinlo/ fis collocando,amp; hçc fit de rébus notis,tâan» matis,^ inanimatis.vt fupra,vt fi veHtmre^ cordari nominis Alberti,ponam propriâ 11/ milirudincm perimaginationcro aliculusal/ berri mihi noti,amp;familiaris,incerto loto.^i bpidem.ponam imaginern lapidis. Si bon bonis, fi Leonern Leonis. Et hæ imagine* tancp naturaleSjcfFicacIffimf funt,Si prindP* liores. Alq modi formandi imagines fubier attentes ad hune reducancur, quiafccundum ilium modum res videtur feuapprehenditut imaginatione in fua fpceie feu propria difpol* lionc naturali.Secundo modo fimilitudoçar pitur metaphorice fcilicet aut fecundam eiuî effedumquem operarur, aut etiam eiuitm firumentum cum quo operatur, amp;nbsp;bocmo/ docomuniter formâtur imagines returnno/ tarum,fcdinuifibih'um,virtutesvitia,anim3e pocéciæ,â^ his rimilia,quæ quomodoformî/ tyr ex muleis ,pauca hæc exempla fubiun/ «»nntur.

PRAECEDTÄ. H ”gt;ftu»Jcac|t fie. Virgo viridiinduta v«ftc,or J’tJvarijsflofcuIis, “ftitia, Virgo in dcxcra gladium, in finiftra ’°fam tenens. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;(

önitiido,virgo armaca, leonem cakans ,!i p’dusdilaccrans.

Mentia.ad pr{fen3,prçceritum,5lt; futurum ^ouidendum,lucernam manu tenet.

fmperantia macilenca,frenum in orc tcnSs, ’onalumbos cingit.

'^«Jidibus amida, coronS.lx.ftelIarum in '’Pite gerat.

“P«,anchoram tenet,qua nauim in aduerfi/ ^Jum fludibus firmat.

quot;•’iritaSjCircumamiifia folc,tota ê flammea. ^iimilitaSjVefte nigra,inclinans caput, amp;nbsp;ge jjj^’ihyropole aipergir.

Mitas lilium tenet,iuper quo tuttur gemés. quot;quot;iiplicitas,uefi:em fine plica, ctcolumbäin Ptftore gerit.

'nnocentia,Candida femper iucunda,amp; impa '''da,agiiumalbum baiuiat.

Ms,laurifertum geftat.

Gloria,globus albus aurea corona corona/ lUS.

Kvrfus aut Leo rugiens.

‘nuidiajliuida dentibus Imguam comandu/ 'insamp;L .

Intel!«

MEMORIAE JntellctHuSjCridal lus lucidus,tcfulg?s, ®Uf ^h argen rea.

Volütas,a!a aurca,quibus duobus animaiio latperomnia.

Memoria peluis aurea in qua onuntur 3tc3/ tinencur fcilicet intdletSusSC voluntas, Confeienda facies bominisjboni,pulchra Ä fnundagt;mali,obfufcata.

Sapientia falera portans vel guftans. Sciendaopdme veftita, palla inauratafpetu Jum gerit.

Gramatica cabulam alpbabetariam ofttdit. Dialedicain vrralt;f manu tenet fei pentes. Rethorica,florida iam feliain melfpirat. A rithmetica in tabula ajba charaeleres numc rorum fenbit,

Muficaciiliara ludit velorganis.

Geometria Circino SC régula codi amp;nbsp;terra: quandtatem metitur.

Ailrologia aflroJabio 5cfpheracalcfttsnio tusdocer.

Medicina vrinam confpicit.

Phifica herbarum florumSóomnium reruin vires femtatur.

Vifus figuratur fi quis auide rem aliquani afpiciar.

Audicits,aun*culis aGninis.

Sonna per tubam quam quis buccis inflat. , nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;Odot

PRÆCEPTA, ,4.

Odor per pomirm citrinum herbist floriz ®usodoriferis.

^iporperJinguam. uftusjmanu.

Purities figuratur offe, ^^ollicieskrico. ' ^ranedoplumbo. ^lt;uitaspennæ.

^alidiras igne vel pipere. j'■'giditas glacie. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;■ *

i-ubricicas anguilla.

^«nacitas vifco.

Oulcedo melle vel Sacharo. ■ ^waritudo felle vel ablintliio.

^nnusferpente piduraco xij.colorumcaudS

Pjopviarn deiiorantc.

Jiunduspomo aurco vclgïobo coelefti.

Oicsdunalucencc media.

J^oxreliqua parte obfcura. pmorfiguramrlepore.

^udaxleoneminuadencc. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;. nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;-

*dyota afinos nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;;

^oqoax ranam in ore gerat, ^anitasarundine vacua.

Ociofus fedet manusinfinu complicataste? '’'5118.

''fm per mocus corporis 5C adds imagines Jonnantur.

Indkatio

MEMORIAE

IndicatioJndicis digiri excenfione. Vocario attradionc manus

klimmer verua ii^urantur pci ^mw»*»—« fui aâus,S£ infirumento quo tail's aAu» p^'' citur,verbi gratia, verbum legit figuraturg aliquem qui habeatlibrum apertum corä It, amp;nbsp;fecundum principium amp;nbsp;finem Hierafun’, caput ferens, moueac labia, amp;nbsp;fic de alijs v« bis,fcilicet orat,déplorât,confolat ,docetSc* Simi! itudo quoeß ex parte vocis capitur tn-* plicitcr,rcfpe(Su Icilicec didionis ,fillabc, aut Iitcrar,amp; hoe modo comuniter formâturima ginesdidionum,rerumignorarum/tiama'^ dioncs partium indeclinabilium,fcili«i ad uerbiorum,prçpofitionum,côiundionuni,et interiedionum,q5uisctiam nobis notj fünf» tarnen neej repræfentant nobis fubftânâ,nt^ lt;ÿadiimvifibilcm,nc£^qualnatem,neef all'' quod accidês,pcr q uæ polTi nt figurarijergo ß voces rerum vifibiIium,5C nobis notarii, nt' ceffe eitipfas figura ri, Scd hæc didioniiinmf moria en nobis minusneceflariaeft,3t maio re imaginum variefate diftinguicur,amp; mulif Tintdidiones quae nulla fimilitudine formari poffunr ,vt diximus, eorum fingenda? nobis funt imaginêSjquibus femper viamur.

Nunc quoniam acciderefolet,ycimagints ^ nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;partim

partim firmæ, Só admouendum idoneç funtj partim imbecilles, quæ vix memoriampof/ fint excitare,qua de cauffa vtrumq; fiat ,con/ fiderandum eft, vt cognita cau(ra,quas vite/ mus Signas fequamur imagines, fcircpoffï/ nius.Docet nos jgitur,ut.Cicero Icripfit, ipfa natura,quid oporteat fieri,nam fi quas res in Vitavidemusparuas, vfitatas ,quotidianas, «as meminiffe non foleinus,propterea q? nul/ länifinouajautadmirabili recomohetur ani mus: at fi quid videmus,aUt audimusegre/ ®gt;{turpe,aut honeftura ,inufitatum, magnü, ■ncrcdibile, ndiculumdiumeminine confue/ nunus.At quodrecens audiuimus obliuifci/ murpleruncp,quæacciderunt in pucritiame/ minimus optime fepe, nee ho calia de caufla poteft accidere nifi lt;q,vfitate res facile e me/ moriaelabuntur,infignes Si nouafidiutiusin änimo manent. Soliscxorcus,curfus occafus n£moadmiratur,proptcfeaqui3 quotidie fi/ nnt,ac cclipfesfolis mirantur, quia raroacci/ dunttSf folis eclipfes magis mirantur (^ Lung proptereaquodhacecrebriores funr. Docec quot;■gofc natura vulgat i Si vfitatarc nóexufei 'ari,nouitate veto Si infigni quodam nego/ quot;Ocommqucri,imitetur tgiturars naturam, ^quodcadiliderat inueniat ,qiiod oftendie 'quot;j'^atur. Imagines igitur in eogencre confti

C tucté

MEMORIAE

euere oporrebk,qd genus in memoria diuiiP firne manerepoeek/d acciditfiep maxime no tas flmilitudinesconftitiiemus,fi non multas, nee nagas,fed aliquid notCagentesimagine» ponemus lïegrcgiam pukhrirudinem, a ut iinicam riirpitudinêeisartribuemusjfiaiiqua re exornabimus quo nobis noriorfit {milité do,aut fi qua re deformabimus,autficrucnra aut cœno obJitam,aut rubrico deliburam k^ ducamus,quo magis infignitafitforma,ut aucrifummoueat,aurmifericordjam,aufaf/'' mirationern, IiA’c enim facinnt eriam pueros rc corda ri. Facile enim inuenitur quefira figi'/ ra,qufaffcctnmcmouerjc , exemplûhoceft in ore afini rabidijcapur Anronijconftirut« morfibusfere offacofringi cruorem efBvere illâüUxjUs perereexpanfis palmisvodferi^ re, Fieri non pot cru, ureum uoiuero,nonui/ deam ociiiis mentis mee Si reddereAntoniS ncFciam repetenti. AherumeRinaucFitnile per Fimile,autper contrarium figiiremui,aW perpro prietarem ,primi exemplumeli, ved nomen Galeni mediccrum prindpisümloci turns. AkeriusUhiüris media nome feribâ, cuiusautparCir,aurpaulo inferiorautbork tas, fecundijfiidem per indodimedicinomé cum irrifione conferipfero, Ci Therfitem per AtI]iIIem,bogt;iuropermalum,turpê 3C defor/

nKta

PR'AECEPTA; 1« Wfmpformofum annotauero. Excmpln ter tijeftjli Ouidium per magnS nafum,Plato«2 | P«r humerS amplitudinc,Crifpum per annuz •stos capillos, Cicerone per Gelafinü fcul pfe fo.quia ipfa nominis origo ipfa declinatio fa 'we ad tenendum aliquis poteft. Tertium 'ft ut a tenellis vnguiculis afuefcamiis iocare ^cumquotidiana exercitationecrefcamus, ^uinquam etiam adukis prodefTe folet ifta Qodrinajefficatior quocß fict habitus,fi qu«/ ''*nc^ aut diduri autfaduri fiint,fic locenc 9'’'-'lt;u nc^ etiam inter cöfabulandum audi une p pensant moreSjgeftuSjtêporaCpfcuIpanr,

^Jnctrcjqui plitra clarius, ordinatius,uclociz ''j^tetulerir. Quartumeft ,uromni quina/ f’orerüfignandariimrepetamus a principio ‘’qüinej fignata,folet enimrepetitioad me i?’0fiatn ualdccoriferre.Quintü eft,ut quj n5 ''ntfimpliciaea pereóponentium limilitudi '’'sftatrtamus exempli cau(ra,qui meraorari ^oluerit huius enonciationis. Cicero cum ^^ftenfio difputatjCicer kgumen in horto quot;?o5 quod de horti fterilicate conqueraf/ic ''’iamp;Cicer Cicerone, 5i hortus Hortenfiü,iSC WreU difputationê reprçfentat. Verft hçc fa *gt;««8 fient,ft humanarü return experientiam

C ij amp;nbsp;natuz

MEMORIAE

amp; naturas nouen'mus. Sic enim facile nobis comparationes occurrcrcpo(runr,quæpcon trarium iumendæfunt. Oportet cm non tan? turn firma verum ctiam céleri compræhélio/ ne res naturafq; percipere amp;nbsp;vt corum qiiæa nobis inuenta funt,amp; quæ ab aducriario in a? gendo eötredatafunt reminifei poffimus, ne/ cf défit confumpta Si inuccerata exerciratio nam amp;nbsp;medicus medicinalibus Si iurifeonful tus plebifcitis facilius recordabirur. Sextuni eft vtSyllogifmos reddituri medium termi/ num proecipue côpræhendamus, eocogniio modus figuraq? Syllogifmi ipfum ordintm propriorum verborum apportabit, neqge/ t^ faciliuscapiruraut tenetur,quiaquotcni/ pore aduerfarius propofitionem , affumptio/ nem,Slt; conclufionem facit jdumqicasappro batjdaturum ad figurandü ydeam medii ter/ mini longiusfpatiiHn, quo noto fi materiam non ignores fi quo ferratur argumentum ine tcllexeris,fiDiaIcflicoscanoncsnon nefeias, crrarenullomodoin reddendo potes, Septi/ mum eft uc cü ignora barbaraep nominafi' musferuaturi: caauc per quidfimile,autper jpfas fillabas fcribamus, vndc nota quod 11/ tcrealphabeti pofliintdupüdter figurari,amp; aut fuis proprijs figuris pulchre depidis, vel fculptisautmodo fiiprafcriptofcilicctcapicn do pro

do pro eis fimiksin voce filb.bas didionnm fignificantium res notas vifibiks. Hxcfunc 9uidem non inutilia memorandi praecepta. Verüego^fedofubdubito, t^modo S^ Qiiin plianus kripfit,fcilicet hjc omnia idipfum co ‘trant(i nomina eodem ordine quo funt accc pta,rcddcnda funt,hocfecit Simonides in con Willis quos cadens atrium actriucrac,conferrc «iamin reddendisfylogifmis.Nam SC nosid *«inius,amp; ahos vidimusfaditantes. Verum nætminus prodeffc poterunt in eis edifcedis S’**funt perpétué orationis. Nam amp;nbsp;fenfus *'ontandem imaginem cp res habent Si difti/ '«tverborumordoferLiariqucat,quisprxte ftïtotlocos, tot imagines nedicam habere, tdiiefpcrarequidem poteft, ut vnamCicez fonts Orationem notare Si reddere confidar, tarnen quidam hoc facianequi reddere J' 1 ’lt;®f cp audita ipG etiam ordine fillabarum ® tnt,mibi certe nondum id exercitium con/ f'g‘tmuitüq;egoiaradubito,paucoseiïeho/ ™inej,qui emergere in id culmen vakant, 'Umn omnibus viribusenitantur. Alijfecä ämeHeorationemin particulas cêluere eas ^^pratiigijvcrumautfingulalocädafunc corum ordinercddendo,erran/ ‘ •^'■lapropcer fi iuditiobene vakoopor *’^'ogitare aliam rations memorandi qua

C iq poilu

1

i

MEMORIAE pofTumusprodene pluribus/acJj tn ffudioio/ rum gratiam fcribere, amp;nbsp;publiéedocere,qU'’' philolophi antiqui eelarc maluerunc,Si nos in genuefaciemus, medicamina eonfcribcniest neqp tarnen negabimus quæfunthaAenus feripta plurimum ad memoriam confen'f* Soient cnimnonnullieis artibus multisno/ tarijs fimul didare, notare in qua claufulal ftantjCum ad alterum itur,ut reuertifciant,* fine poftiilationefcqui. Fuit lubusCærar in hoc genere oftentationis, didare Ä audireW lebat epiftolas rcrûtâtarum, quaternas pa» ter litcrar ijs didare, ctfi nihil ipfe feriberet ie ptenas^quam rem non figurisjed natural! m genij bonitate faciebat, hanc igiturartequegt;' neemus ,nam ftukum eft non optima quetj fibi ad imitandum proponere,ut fi co perim/ gere non ualcamus,arproptus, $ fieri pO' teft accedamus. Ad tam perfedam memorie am^i3C difpolionc naturali optima, amp;nbsp;arte ex/ quifitiffima opus eft,ncq; poteft ars illamptf ficerc, quam natura valdc mancamge/ nuifret,proderit il li tarnen,red' detqjmeliorcm. lam

igitur rem in

Dens/

RÀLI MEMORIA, QVOMODO Bifdicinæ benefido excitanda, aiigenda óC lt;onfirroanda.Capitisacclt;rcbnbona contemperatione roborati

oncc^ Libellus.

MEMO RI AE ACTIONEM definidonemcß in priori libcllo pau/ cistradimus exfententia pldlofopho/ ^nijinterquosnon pauca conrrouerfia fuir, Mua parce cerebri locaretur.Nam Ariftorc '^luncmus phiiofophus confurgere bonam '’''[noriam cenfuicex bona tocius conccinpe ^“one. Verum Avicenna fid omnes Arabes ’•iteriori cerebri venrriculofenfum corn/ in media, memoratiuani ^Poftrema cellula pofuere,fic cóuenic,uc plu •i^ö inter medicos neotericos, Verum Gale/ YttondoTegni cum Cigna complexionis f- f'■* ponit p operationcs fenfuum interio/ I^ gt;nbsp;icilitas inquit difeendi ,fignu eft fluentis: °^«fthumidi cerebri, bona aucem et Fidelis iDU?°^’’’^’S’’“”’ cftßniancntisjhoceft ficci, figna pofiturus no ancerioris tinaut 'quot;'Çgt;aucpofteriorisccllç cerebri,fed tocius te^ '^'quot;^^P^*^’^^^‘ memoratiua in toto cc U f°/^“' ^*c Ariftotclcsfacilticr difcentes, °“0ni memoriamhabere cenfet,^dfiin

C hij poftrenu

4

MEMORIAE poßrema cclIa memoriam,in anterîoricôrau Iicmfenfumftacuiflct, id quidem farpc pollet c5tingcre,vt anterior humidus fit,poftremus Veroficcus,cum inter vtrumep vnus ventri/ culu-sintercipiatur. Trufianus óCipfe cornu/ nemfenfuin non in priori rantumcclla,frdin toto pofuit cerebro.Igit dcalrjs potentijscon fimilirer fenferat. Carpus atßioes illas omncs tribuit duabus a mplioribus cauitatibus,qua: vocantur prior ventriculus aut cellæ,etiamfi alia parte,aliæ filmt aâiones. Deinde mediu ventriculum arbitratur conditumefleadtraf iiedionemfpirituum in tertium, vbifpiriius fuppeditant virturem motiuam.Arbitratut amp;nbsp;hoc officium eiTc medij ventriculi, vt inde ininfuforium deriuentur fupcrfluitatesJion ergo conuenic in qua parte lit cerebri,fed in poftrema exiffere ,comuncs Philolophitat* func,non leui coniedura quod poftcrioripar tclefa,amittiiur memoria lincoffenfionc ali/ arum adionnm. Compertumefteninianiitu aliurn fenfum interiorem fine alio.In ilia ecle/ bratißima Peffilcnria attica, quæ graflata eft initio belli Peloponnefiaci.in quibufdamqui rcualuerunt, tanta extitit obliuio, vt nec luos neefeipfos agnofeerent.Tnhis manferantap/ prehcnfio,amp; æffimario,fcd amifla fuit memo lt;ia,Quidam lapide idus,prorfus oblitus eft li feras,

PRAECEPTÄ. «? feras,vtfcribic Plinius. BoetiusquocJiinprx dicamentorum comentariiscap-clequalifate, fertur inquit quidâ fuauiffimus Orator,cgri/ tudinefebrili decoAus,omnium licerarû ami fidcdodrinamjinaltjs verorebusfanus ÄH/ biconftans.Scribic autem Plinius üb.'^.capi. 14,hæc verba,nee aliud eft equj fragile in ho mine morborü et calus imurias at q? etiS moz tusfentiens,aliquando particulatim,interd2 vniuerfa. Nâ exprçalto tcdolaplusmatris, amp;affinium propinquorume^ coepit obUuioz, flem. Aliusegrotus,feruorum,Sui etiam noz ininis Meffala coruinus orator oblirusé, Itaz lt;$fçpedeficit,têtat,meditatur, vel quicto cor i pore,amp; validofomnoquoqjferpentc ampuz tatur,vt inanis mens querat vbi fit ioci.Conz Habit igitur memoriam polTe medicinali arti ficioferuari ,augeri 51 cxcitari,eum conftac tam morbo amp;nbsp;minui, defieere, amp;nbsp;deprauari. Sic quod cogitatiuæ adus 5C difeurfus, ratioz dnatiotj non commode fieri polTunc. Sicut «iam non tâ bcne fit in infantibus,in quibus imagines præ humiditate nimia obolentur, Dupliciter em cogitatiua virtus ledi pocift, aut enim médius ventriculus in quo cogitati uaexiftit,frigiditate,humiditatect!confundiz fur,aut ei defunt phantafmata quæin memoz latiuafcruaridebcanc. Contra hæc tarne elfe ,

G v videtur.

MEMORIAE

vid€tur,qood Auicenna vi. naturali'um,par ticulaquinta,fcnritdices,memoritiuaeftma/ gis immatcrialisjfed imgis ecorra huk dicif, virtutem memoraciuam diu eónnere. Nam quas a cogitaciua imagines redpit conferuar, amp;nbsp;hoc fat materiale eft cum materialiiuuetur inftromcnto,'fcilicet ficco proportionaco,5i recognofeit feruaca, nifi enim fecognofeertt, non magis ea redderet,quç ab ca repetuntur, ie hæc vis eft immaterialis. Verum Gtntilis hanc vim idem effe voluit, quod cogitaima recognofeensjicet memoria nuncupctur'Eft igicur, ut rem breui abfoluamus partim mî'' gis materialis ^ cogitatiua, partim mimi» materialise Acciditautem memorixm abo liator , accidie ucdeficiat, accidit ut depri-' uetur,5£ alterum pro akero reporter. Ve/ rum corruptio Melancholiç fpecies eft ca pro ptcr Trufianus duo tantum nocumentame/ moranit, iminutionem fcilicec, SC ablation nem. Jgiturquia corruptio acalidoamp; fgt;“® fk, non eritde ea hoe loco difputatio ablatione tantum,5d iminutione. Duelgk“/ funt cau{ræpr3edpuæ,quæ memoriaeotÜ^-' unt. Altera frigiditas. Altera humiditas eft, üerum Galenus S(. Auicenna voluere plusm gWiratem quam humiditatem officcrc.quia oïs naturalis opcratio calore natUfsd’\®T’

PRAECEPTA

frigiditas autem cotundit naturam, nefj dus opus ingreditur, nifi tanquam fubdominans inftrumentum,ideo fecundo canticorum uo/ fit eum conciliator calorem eleinentorum, Zweeft, qui eft fecundiim calorcm elemenro/' funi naturç. E ius igitur contrarium quod eft fdgiditas obeft plurimum, verum obeft mez lt;ä'«ius,humiditas vero immcdiatius,quia ^“m memoria coforteturficco proporciona ■OjUiius eft retinere, ut tertio de anima Ari^ Itotelesieftar,ergocófunditurhumido,rantp 'lifproportionato, Frigiditas quoc^ omnibus °prrationibus vniucrfaliterobeftjhumiditas ïutêniagis ^prie uidetur obeffe retêtiuc.Hçc ‘“m ita lïnc,poteft tarne ficcitas lugflua impe Sirene forme infigilentur. Ske^ obeffe videt '’«tntioni,cGcantü^pric obfitcaptioni,fcd 'ófequeneur retcntioni,ga quodcaptü nó eft, «neri non potuit. VerS frigiditas quia motu 'pintuum impedit, cum cius fit quictare ficue fïlidiniouerc,igittuncmotü neceffariumad ^rmorandu impedit frigiditas,fed retetione 'rapedit fiumiditas,fic(jccffare po(ïüt,ambi guitares utr2 frigiditas plus obfit,c5 cius filia fitobliui'o qd apiid multos dubitatO eft.Quia »utè calor naturalis nó eft purus calor,fed có pofitus in q eft proportio ois equalitatis,ideo nóoinnis caliditasbonam memoriamfacit,

aut

MEMORIAE

aut non omni« fient as,fed certaSi proportu

frigiditas immoderate iungacur ficcitati conr furgere oportet peflimam memoriä gt;nbsp;Só in ca/ piendo indifpofitam,amp; in recogirando hebe/ tem. Si aurem coniungatur caliditas ficcirati, velox quidem eric fpiricuiim motus, fcodirti/ cilis fiet inferiptio.É rit igitu r ca ptio difficile» fed rememoratio fat facilis. Verum bwome nia varia caliditatis,ficcitatifc};proportio,ua riabit grad ualicer,fic Sd in alijs difcrafiarSlap fibus fenciédum cft. Signa igiturbreuibuseX plicemus.Sificcitas dominctur, vigihxsde/ runr capitis Ieuitas,5^ nonabundabunt iHp^ pcr.fluitaces,qnænafo,palato,at(ÿ oculi»eX/ pcIJnntur,fed multum eritauriumccruin^» quod ad memoriam pcrtinet.Præfcntiaaini/ eile infcribuntiir. Inferipra difficile amouen/ tur,hincfit vtquæ dudum geftafuntea meli us teneant,meliufcp rcddant quam quæ ex ^’z ximogerütur. Videmus hoc in fenibusgeas res pulchrc memorant, quasin adolefcennî gefferunt,eas quas eodem gefferint anno non retÏnent.Vbi vero dominât humiditas,adctt fomnus grauis,^ profundus, hebetes funt Ä obtufi in omnibus motibus, præfentiura be/ ne Eccordantur,dudum'vero geftarum rf”» aut

Wnequa^ ,autdifficile,hiimiditas enim SC facile admitric, amp;nbsp;amittit facile impreffionê, fngiditas ftupidam mentcmefficic,infert ver tigincm,rardam rememorationem, caliditas vdocitatê importât motnum,ói recordatio/ gt;iis,5ócapiitraducalidumfiiractt duæ qualiz tatescombinêcijr,complicari conuenit Stfi/ giiaearum,tan£aproportione,quanta varias buntur qualirates auc intendentur, quæ neq? difficile erit cxprædiâisinrelligf re,poflbnt SU0f^ hxc diferafiæ aüt effe qualirates tanrü, ^nonhabere coniundam materiamquanti tarisnocabilis,3ut coniungi humoribus mul fsqualitatumconfimilium. Ineflëautcmma teriâtxfignis facile cognofccs,quæa dodo/ tibus fuis locis ponuntur amp;nbsp;a me iatis copiofe wlltdafunt in eo libelloquemdcafteduum fingularum corporis parciücurarionc,Slt; La/ bnæjamp;Germanicæconfcr/pfimus.Eftctiam ^onignorandum bas cauffas loco interdum difterre,aiit enim cauffanocens eft infubftan tra cerebri pofteriore,in qua parte eft memo Jia,iuxta opinionem A uicennæ, aut eft in fen bJipfOjquiin venrriculo côtinctiir,aurin va/ Icjlioccftinfiipcrficic ventriculi pofterioris, bcenim exponit gentilis verba Auicennæ, 9“an$poteftctiamintelligi,autinpannicu/ “’»’ut commiffuris fubftanrie cerebri,in quiz bus

MEMORIAE

bus (pfrJtus connnctür,autin vafc,hoceßin franco. Nam ^uisdicat Galenits incranco non pofle effe pafGoncm quæ tollat mfrnori/ am,fi tame hæc paflio fit magna valde,poieft »mimnuere,fl non tollere,vtgérili placet into materia amp;nbsp;omne nocumecum in temporibui comunicaripoteft memoriç, amp;obeffe,ffi(J ibi locu:i materiæ capax, eft amp;nbsp;varius muz fciilus fenfibilis, amp;nbsp;cranenjibi eftcenue, vc me minit Half ablas nono thcorice cap. de caul fisobliulonis.Sic poffentamp;afia mulcainalijs mebn's nocumcnta ,amp; cömunicareamp; Iedere, quæ breuibos enumerari non polTunt.Præc« rea materiæ ipfæ aut apoftemafaciunt, vei in Lcthargia contingit aut non faciurCi Quod au tem attiner ad pronofticum, obliuioa na/ tnra reportata difficile tollitur, Cauffa calida 5ó ficca fi xa,nó facile quoep remouetur ,fi cor pusfanüin ceteris rebus appareat,nifi Q.pgt;’f'' ter confuctudinem fitdiminutamemoria,el nifi fuccararür male egricudines timêdjlunt. LechargiafciIicef,Epilepria,apoplexa,paralt; lifis, exlpcdandeqj reliquæ huiuimodi, qu« ex materia flegmatica,in cerebro mnltiplica ta,poffuntin ccrebroconfilari.Quæexhunil ditateaut ex frigidicare facilius aboief, quod pleru nepftudiofis folet euenire, nam facilius cftexficcarciS^ cutius, lic 5^ calefacere $ecó/ tra»

PRAECEPTA. trajpræfertimincerebroquod eft principale mcmbrumj^ eft frigjdiim Si humidum, fimi lis igitur lapfus non eft fprmidanduj,vt diftiz milisaudennufcj; procedimus cakfaciédo, ^ infrigidando,membra enim principaliadmc mus magis infrigidicare, ^ calefacerr.

Jj^urationem poftremo inchoaturi fic exorz mamurjSi cauffa habet mareriam apoftemSz f'nijcura apoftcaiatisciadhibeatur,velutifa pitntes medici luis locis, Si nos in noftra max 'odChirurgia vberius amp;nbsp;fufus tradidimus.

autem mareriam habeat, fed non a pofte?

I '’’antem,eadigcracurfoluaturcpjinte^ appli '’ffremédia quisaudeat,nifi enimcxpellaz '^fmateriadKeobefte fepe poflunt, prodeiTc ’“'emnun^, medicamina vero ad hçc eligé ’frunt quibuspeccantes humore» purgenz '“fiquaenon fimulmultam faciant vacuatio '''m,qnibusfemper aliquidmifcendum quo quot;rebrum roboretOr crebrif(5potiu8f|maz ^“’s vrendnm purgationibus. Quod Si in ca 1 “eiplo vacuando,fiuc percaput purgia voz ’'’»iine per apophiegmatifmos obferuandS

. nbsp;^ l *•*■*-«111 ^1 JilltiKI e.jiklt;Kjwc*ealt;*^« j ^UAUw

“Ha hadenns hunc laborem fiibiuimus, piz “am primo ex toto corpore euacuabimui ' tarnen vt diximus purgarorio,Si quod robur

MEMORIAE

rorbur porius in membris relinquar, quSaii-' ferai, id eric huiufmodi. Aloes c5fucco Thu mi Staecadcauc famfuci bene lotx .5.1. agarv ci trochifcati j.q.Mafticis ,Cinamomi ,Cube barum ncicis mirifticæan.gra.vi.Cum vino aromatico odorato fiant pillule xi.quarSfex primo in aurora deglutianturcum finipodc fticados vocato, quiniç alias,tercia poft prù mas vefperr,per ho ram ante coenam,relique terciaa fecundis vefperi fed duabiis de tana horis. At fi force vel præfenci medicovclipfi ægroco leuiores hæ pillulae videbuntur, qua vc cogruam poffinc faccrceuacuacioncm,no uemplus minufue diagridij grana adijeiant maflae, vefpcriillius diei quoprimiimpiUti' las accipiet,per horam ante coenam femnnciS huius mifcellaedegluciac Chebiilarnmcondi tarum vnc.ij.corticum cicri cond. vnc.i.pul-' ircris nucis mirifticse,mafticis,thuiis,an.fcru. i. cum firupo de fticad. vnc. i, 36 fem. Alps atitS diebus ante prandium perhoram eiufdem mi fccilæ velhuiusfequentis tanrundem aedpu et.Sume zacbari rofacei vnc.iitj Sachan vna cum floribus huglolTæ cocodi vnc.ii.corti/ cis pomi cicri facharoconditi vnc.i.chebulz conditævnc.ti.cinamomieletfli vnc.i.fanda/ li,coralli,(cilicet veriufq; croci margaritarir, fingulorum drachmam dimidiam auri argen ci fin/

tißngiilorum terciam drachm« partem,am/ br{,mufci, vtrmf^ grana duo,f unde omnia fi mulfucco cirri vcilimois Sacharo codis.Sin minus ilia fuffeccrint,ad pilulas Indas S^coz thias Hieralogodioncpconfugiendiim præz Krea ad hieram diacoloquintidos vel Archiz genis vel Andromachi,vel Theodotiois aut adpilulas ludæiquas Mefues de capitis doz lore defcribit. Quod fi natura jtafue frigidior ßt,ncc æftas obftiterit,poft purgationem vte fseonfedione ilia Anacardina, tp Mefues faz Pientum confedionem nominat, in Antidoz lo.Rurfus Anacardina ilia qüâin capitulo dcobliuioneexfcntcntiafili) Zachariae recéz ''fjOafummo mane drachmam vnam,fcd g ^ämlumit ab ira,coitu, ebrietate, laborc,rcz Jurej calidis co die prorfus abftincat. Hæc qz ofm aduerfushebetudiné obliuionemq? vaz 'mtiffitna funr. At vero fi familiariai magis °pt«da gingiber conditumfedmodico thuz f'mixtum q? fenfibus memoriæ magnopere P''odeft,praefertim hts adiedis fcilicet melle ’oacardi,melle chebularum acoro,cipcro, nu ^fmufcarajcubcbis,piperc,mafticc,ambra,ec “Ito,in omnibus enimcligendafunt quçamp; jittntioni conférant,amp; a proprierate conforz ƒot.Vniuerfo corpore per hæc euacuato ad ’Pgt;dsïuacuationemacccdendnm,mane ie/ D iuno

MEMORIAE

îuno ftomacho femldrachma fcquentispw'i’lt; ris per pennam vel canalcm naribus irfuner* Nucis mufeatç fcrup.iiij.pipcris longt fcrup. ij.clcborialbifcrup.i.grana quincf. Omnia intenuiffimuinpuluilculum redigenturfÇte/ rum poft totius corporis purgacionem apo^ phlegmatifmispicuitS e capiredetraherepre-' ftac,quae in huncanodum conficiuntur. Rf^J.' pe piperis Jongi,nucis mufearæ drachmaf” ƒ miSjftaphifagriæ,radicnm pirctrbanadraen/ raam vnam ,famfuci Thimi ana krup /“”** finapifcrup.i.trita intenuiftimum puluiku^ lum,mafticc amp;nbsp;mei Je, formentur trochifd, W formam Lupinorum quarum vna ad horf » re vnius medietatem comm3ducetur,pugt;'g®'* tur eciam caput per ca medicamenca quæ^^^ pilt purgia vocant quæ boe modo confidun'' tur.Rccipe fucci maioranæ,Brafficaeana vn. tnucis mufeatçdrach.i.amp; femis,mufti grana duo, inde per nafum fummo mane tep«“^ attrahaturaptecibum ,orc pJeno aquafngk da,quæpoftea exfpuatiir. Gargarifmi ctiani hoe nomine adhiberipoftunt,in hSemoauW confedi. Recipe Calami aromaticGpukg’l» bifopi,Thimi,ana pug.i.decoquâtur inaqua idoneç quantiratis, amp;nbsp;vnc.quinep adijceoxi/ cnelJis fcylJitici vnc.i.femis,roface» vnc.fewis

mifee Si tepidum gargarizetur,maneieiiino ftomacho.Errhinaetiam(Nafalia vocant)na tibus indicacommodant, vc Recipe feminis ftaphifagriç,pyrcthri,piperisalbi,anadrach* ferais,nigelledrachmam vnam, cleborialbi, ferup.fcmis,redigantur fingula inpuluerem amp;aini Refinatherebinihina,Si Laudano fiât ’'afaliaiNafiis quo^^fepiffime eràungacur Si erebrius exfpoédum, vtiliuseft enim fuper? nuitatesexfpuerc,quam inglutircSi deuora/ ^eineaucinitomachum,aiit in pedusdeken/ ''ant.Poft banc capitis ter quaterne, vel quo/ ''es opportunum vifum fncri: reiteratam pur S‘’t)onem,ccrebruin per fequentia auxilia ro oeandnm.Nareshoc vnguento illinendç.

5^gt;peoleidefpica odorati,vnci, vnam,Gaz pophilorum ferup.i.ambræ, ferup. femis,mu , '§eanaqijincj!,cere albifT.quod fan's eft,eu/ '“Setiana gutta auribus inftillara ad idem cô/ fj^'’5^^0'quot;afniunc Si embrocha?,facculi,Si 'quot;quot;«a medicamcnta,quibus difeutiendi inefi: ^u'tas,totum corpus fricandü primo, dcingt; ƒ eaput ,hocenimplurimum confertcapiti, - ' Cornelius Celfus ex Hippocratis fencetia jj''Piit,debctautcmatibijs incipifridio, po/ , ^ Paulatim fuperiora femper fricentur, vc Onunjvertat materia,propterea cautndü

D ij ne

MEMORIAÊ

ne ld fiat in pleno cacochimoçpcorpore,eiugt;* dé generis eft 5ó capitis pedinauo. cnitEau™ prætcrea fuminoperc, vt excrementa omnia quotidie expurgentur,tam ea quæmaniKlK per certos meatus exeunt quam quæ occulte, vt fuperius didum cft,da nda opera vt quotv die aluus bis eat. Quodfi fponte non fiat, uanda velprunis in aqua mulfa decodis, yd Capi iurecum SacharOjVeliufcuIisex attripl* cc beta amp;nbsp;maluis mul to oiiuo dulci conditus, vel quod omnibus his efficatius eft, vinift^ cotrita^autfene folrjs cum iure decodis. Vny uerfa autem hæc funtanre alium cibum ac«/ pienda,longcc^ melius enetjfi qua monilai*’'' ter ea amp;nbsp;prandium interceder«. Cauenduni aHtem,nequoticsdefidcdi inceflit cupiditas, vel meiendi ob negotia differatur, fumme em hoecapici nocet,adeo vt quofdam vel ob fo/ lam hanecaufTam pefTimosincurriffeaclcta^ les morbos cognouerimus.Caputigiturfecu dum c5fuetudincm femel vt minimum in fez ptimana abluendum, Lixiuio æftate mition amp;nbsp;in quo chamjmelon 5C rofae bulierint,liiez me fortiori cxchamçmcloamp;fampfucoamp;Ûgt; athçclocio mane ftomacho vacuo,inacreca lido amp;nbsp;ficco non ventofo. Cum lixiuio fieprç parato.Q2Calami aromatici M.i.s.foliorum lauri M,ihifopi,origanianaM,s.haeccoquïz tut

PRAECEPTA, w furlnaquaidoneæquantiraciscxqua fiat li/ ^■uiu cum cineribus luniperi Lauri Vf 1 quer '%amp; cum hoc Saponc caput confrice tip Sa Ponis GaUicifeu V enetiani folidi lib. rj.Gala/ ”’gt; aroma.drachmas.iij. Maioranc Thimi fti fad.arab.nigelle Gariophilorum Cardamom •ni anadrach.q.Radicisircos vnc.i.mifcc fiat pluis poftea malaxa cum faponeS^fiSt maf ''velptlæad formamnucis maioris in fine pofteabeneexficcetur caput lintheis confricä 'lo nee propc ignem, quia trahit vaporcsad 'aputjamp; cerebrum replet, Naribus etiam ad hibere odoramenta ealida conuenit, aut pox niutn aliq, odoriferurti conficiedum,quod ta 'penex ealidioribus fiet hyeme, ex tempera/ tioribnsamp; minus ealidisin æftate,in hue ma pip ftiraciscalamitisdrachij. Benzol drac.'quot; •tl.Gariophilorum MaciSjIignialoesan. dra» s.tauendulae famfucci thimi an.drach.i.Co/ handri nigellæ an.fcrup.i.mofchi ambrae an. gfana.iiq.Laudani puri vnc.ij.TerSturotn niafubtiliffimc amp;nbsp;cum aqua Laucndulç rofa/ ^a vel maioranæ quod fatis eft fiat Pomum. Optimum erit in frigido affedu oleum quod uquinir, Rhefinx tercbinthinæ,fi haberi pox tuerit,vel eius loco Lariceæ lib,i.Latcrum an tiqnoram,poft ignitionem inoleooliuarum «tinäorum,xnaftich£s an.vne .i. Terantut

D iq lac£x

MEMORIAE

lateres,Si cum rhefinabene commixti',modo chymicis noto in vale vitreo optime incruz ftaro,igni clibani admoucantur, liquoreftj qui manabunt feorfum coHigantur* Tres cm vario calore defluct, quorum primus bonus feciindus melior,tcrtiusoptimus ent ad calez faciendum SC robur præterèa rchnquendum» Soient etiam fieri vnguenta ad illinicnduni malta’Verum hoceft præcipnum.i^'.olcipli* lofophorum mefucIib.iq.oleianciquilTiniioz liuarum,auc finon habetur fit fublima(ü,olei de alchanna ana lib.ij.pingucdinis talpæmuz ftelIætSi vrfi an.vnc.ij.Caftortj vnc.femis/uc ci Bethonicælib.iiij. fuccus rorifmarini Ma/ ioranæ an.lib.fcmis,Siicci Gallitrici àcype/ nana vnc.iiq.vinimaluaritilib. Ü.aquæ viz tafre(3ificatelib.mcdiam,buliantomnialcnz to igne vfe^ ad aliqua m confumptioncm,poz fteaimponeb.rc. lÿ Laudani dracb.ii .nuds mofchai æ vnc.i. Macis ganofi lorü, Eupliorz bij, omnium piperum ana dracb.ij.fingulis tritis amp;nbsp;commixtis, repone omnia fimul in vafe vitreo optime incruftatoamp;claulb per di es xxx. poftca autem adapia alcmbicum 5(1 igni clibani admoucantur 8i diftillentur liz quorefc^qui manabunt feorfum eolligantur quia vitimus melior eft 3C calidior. Hoe vnz guentum profedo eft cfticax,quo tempora et pofterior

PRAECEPTA. 1« poftfrior pars cerebri perungantür, Si bona «uacuatio3ó vidus ratio præcederic in hyez We fieri poteft femel in hebdoraada, in æftate fuificit femel in menfe.Poteft etiam Si hiiius olciede vfus,q,recipit,RadicS bugloife Si fuz witerræana vnc.iiij.radicum ruthç vnc.q.in ymbra prius ficcatafubti!iir!meterantur,fi.ic ^•gallitrici/ucci cufragiæ,fucci berbenæana ''ne. iif|, medullæ anacardi vnc,i. tefticulorS anccisbiennalis vnc.i.linguxanis vnc.ippin guedinis vrfi mifce omnia infartagincSifiac yngentum,quo pofterior pars,Si capici^ pub fuseer in anno inungatur verc fcilicct hyeme * autummOjaHud præcipuum .Recipe gum/ Wihederæ vnc.i.tcrbcntinæloræin vino de/ foftioniscalami aromaticilib.ij. florum ro/ pfmarini. Saluiæ Si Bechonicæana vnc.q.Si '5inis3florumhederçvnc.i.falis gemmç vnc. «mis.pinguedinis vrfi antiquatælibramfe/ wis,maioran»,camomillf ana vnc. ij.omnia wixta diftillentur Si quod diftiUatû eft i n va/ vitreo bene obcurccur Si cü mufeo aroma/ ozetur Si vfui referuetur vt de priore linimês •odidumeft.

Incra corpus poft capitis pnrgationlt;m in/ ^udioncs facculos Si fimilia medicaméta flip ^'‘“^äjcxhibenturcubebe facharo obdudï, / nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;D iiij Con

MEMORIAE ....

ConfcffionesfolidedïaanibracdufliOlC ? romat ici rofaceijdiacuminijdia anthos,ui3 libani,dia pliris cheriaca vcra,mithMdaf‘®‘’/ tidocuSjdia acon,confcriiæ maioranæ gt;nbsp;rof tnarinijBethonicæjfaluiæ, primniæ venspy^ oniæ,Laucdulæ amp;nbsp;ciufmodi Potiffimuni ve^ roconfedio Anacardina,quia confère obbul oniS; caniciem retardât. HuiusantidotijK^^ fis libro diuifionum diias ponic defcriptiones verum Mefuecap. de iminutione menioriæ ciusconfedionem fic defer ibir.ipcorricöM''' rabolanorum Lureonimfcitrinos hodieno/ minant)cçruleorum(,lndosappellant)cepulo rumfchebulos iiocanc) cmpelitiorum (emWi cosnunclt;ipant)beletzicorum (bclliricos cor rupta voce ditunt ana vnedippiperis,macro pipcriSjolibanijZingiberiSjhifopificcf ,3corj fpicæ.cyperijjïiellis anacardini an. drach.v. i«el!js apumqiiod fatiseft,ei'us vfuseftpeft fexmenfess^quanritate iuiiibc, fedcaueatfu/ mcnsalaboredraóé ebrietate/imilem deierb ptionern phonic Auicenna. Serapio aliam träf Jatam ut dicira Salomone.PonitaÜam iSéRa fis nono Almanforis,Verum fenbamré ma/ gis riitain,SC ad memoriam inaioris efficatip Recipe nucis inofcharæ,GarioBforum, Zin/ giberiSjOmnium piperum an.drach.irj. Sédiz niidiam.Granorum luniped vnc.femis. Hi/ penconis

periconisjcortkum citri,florumanthos,Ba/ fiIiconis,niaioranæ,mcnihae,pukgii,Bacca/ fum lauri,calamenti,fpice,xiloaloes, cubeba fum,cardamorai,calami aromatici,fticados, ( anadrach.i.thuris mafculi vnc.i.Chamedryz os,Camcpithios,macis an-drachJ.hifopi fiez «,radicis pyoniç, cubtbarum, fehoenanti, fc. ’nïratri,anifi,nafiurtii, an. ferup.i.Theriaeæ tonæ vnc.i.aquç vit? redificate fecûdum arz •cm quam capite deaqua vnaedefenpfimus ■nlibronoftrodcartediftillandi. ijz. eiuslib. ''■‘1 .et impone prçdida bene pirata amp;nbsp;cry bra 'ain vafevitreobencobturatOjamp;fine g dies ^j.fermentaripoftea vero alébico vitreo adz wtoamp; optime claufo luto fapientiç neodor ''Ipiret,quater diftilletur earn femper remitz 'tndo fuper feces fuas nifi quod in quarta diz quot;'Hatione addatur^Corticum omnium Mira wlanorum anacardorum ana drach. ij.SC fez quot;’is ,comifce bene amp;: fine vt per dies fex quiez ■tant,poftea difti lief pr imo lento igne poftea paulatim fortiore,videbis autem ter colorera tomutare,primo cm erit vt aqua,poftea fubz f’trina poftremo audo valde igne fiet citrina quot;«etpofteave ambra amp;nbsp;mufeo aromatizef, ’9”’ prima erit remiftior fecunda,amp; confez '^““^^‘Pftntibus amp;nbsp;æftate,fecunda etiam rcz quot;uffior ^ tertia quj femper fortior eft reliqs,

' ~ D v Mo

MEMORIAE

Modus vtcndi eft vt bis in fepdmana accipi/ atur,coclear vnum in fero fine cocoa, auc fum mo inane ftomacho vacuo,Sifexhorisad/ bo abftinendum.Si eciam cum ca iliinias tcra {joradi cellam memoriae faciec mirabilia,amp;/' i Galenus dixeric non effe fnpra illampar/ tern ponenda epithimata propter priuatio/ nemcomifiurarumfed fupra £oronalcffl,ta/ men de frigidis loquebatur quæ non penez crane amp;obfunc meduJlae fpinaii,cuiusifthic principium exiftic, calidaautemamp;tamfubz cilia penecranc nec jedunc medullamfpinalé, quan^ non fit negandum quinetiamcoro/ nali imponi debeanc. Caucacq; qui his viituf ab ira,labore,rcplctione,amp; coitu,at eciam niz fi prius fada euacuatione fufficienci. Hac aqua habet SC alias virtutes, confortât miraz bilicercaloremnaturalem capropter vicam prolongat, bonum efficit colorcm, frigidol morbos oppugnac di oranesmorbos ex huz morum putredinc caußacos fanat, Sipræciz pue febrem quartan! paralifim fpafmii Ä om nibus neruorum ægritudimbus frigidis con ferc,ranacnephricicos,Cum hijstameniuua/ mentis habet 56 nocumenta quia inflamma/ turn amp;nbsp;excalfadum cerebrum habentibus, exhibericaute debet.SoIeo Äresvarpsmeni bris appropriatas imponerc,5lt; ad eprü mor/

. PRAECEPTA *3 os propinarc amp;nbsp;fœlicicer quidcm , verum in tnioria augenda St cerebro roborando, mi * f« eft.Sed Colericis,exerdtaris St in æftaz J*gt;ot regione calida,cauce exhibeacur. Ita ve Ofpar epichimate contemperctur, quod tarne Corpore replcto Stcacochymico epithimari quot;On debet,

Laudauit Auicennadya ambram alij ve/ fo Vt diximus vtrurnq; dya muicum,dulceni ^’ddicet St amarum.Ego autemfoleoficorz oi'iare.Recipefpecierum dya ambræ, dia mu ''' duleis ana fcrup.i. St dimidiam, aromatic» ''ofati pliris cum mufeo an.fcrup. rj.dya an/ 'bsjdegemmisan.fcrup. i. CinamomiMa/ ''fis Cardamomicubebarum ana fcrup.i« “sndali citrini ligni aloes gariophilorum an, i'riip.ij.T'himiftichad.arab.an.drach.femis Rïdicispyonic femp Jemis.Sachari Candi/ diflimi lib.femisin aqua florum liltj conual/ lijLauendulæ rorifmarini vel Maioranæ dif folutifiat confedioinrotulis. Licebit St hac fonfedionevti. Recipe radicumacoriinci/ farum lib.ij.omnium piperum zingiberis an. drachmam.iirj, Thuris mafculi,drachmam vi.Nucis mofehatæ Gariofiloruman. dracli niamvnam,piftaomniaStmellc apum con/ fice. Si tarnen adqcias lpedesdyaan)brae,ß

MEMORIAE :

Si mtifcum apponas non eruntinutiHa. Hæf haAcnusfuffidant de cura eins, qnæa fiigidi täte Si hum/ditate procedunr. IlJa aufem qua effidc Ciccitis,dige{iione,euacu3tione humez Äationc confortatfonecçperficfrur quæom/ maqujdem copiofius ab exercîtatis medicis in fuis Iibris,Ä a nobis in co Jibro quern decu randis morbis tolcripG'muSjtradita funt. Nez Chegem vr hoc loco fcribantur præfertim fû fine rariffima, Si vixnifiin fenibus comperz ta.Scruenturigkurmodi quos diximus,niß quod cum rebus fiant proportionatis.

Omnes nunc ni faUor intentiones vedigi uimus,quæincurandoamp;præcaucdofunrnez jceffarif, reftat igitur vc debiram ,amp; congrua u/dus rationem mftituamus, plerum^ enim i'n hoc a medicis peccatur qui turbanté maz teriä Si pcccantem euacuât quidem,quomoz doaurem altera firnihs generetur négligent prouidere. Nos igitur nö id negligamus, imo ailigenciffimeprouideamus. Quod ingenue fiet n canones.xq. feruabuntur circa cibum Si pocum.

Primus c(i,vc fagiatur rerum (juarumlibet nimia repletio.

Secundus Can5 efi,vt cibus noncapiaturni/ fi CQ temport quo fames vrgeah ..

Tertiut

PRAECEPTA.. 19 Tertius eft,vc omnia cuaporantia repïentia/ ï^capucfugiancur.

Quartuseft,vtbrodialiaiufculaomniac|! niz mishumida effugiantirr quia humiditaté au/ gfnt cuiusexficcationemintendimus.

Quintus eft:vtquac a proprietate nocent me Woriae dimittantur ,nam cjpi boe facit cü ha ^tac humiditatem craffam, habet 8C coniunz •ïtam caliditatcm,quæ humiditatem fert fur/ fum,amp; facit penetrate in loca,in quæ non pez ''«raret,omnia quoc^ acrumina fugienda vc alleum porrum raphanus finapi, SC his fimi/ lia.

Sextus eft, vt cruda relinquantnr etiarn fi c3 ’cetocomedantur.

Septimus eft,vt leuis femper fit cana,Omnis mala quocj mafticatio prana eft.

Odauus eft,vt omnis cibus in Coriandris fiz gt;'iatur autlunipcrisautcrufta pants fupra ^ nonbibaturconcedi quoqtpoft cibum folee piracoda aut ciconiatofta quæftomachum elaudant,

Nonuseft:vtyïnum vinofum efFugiatur nS minis vaporofum eft,fertcç ad caput indigez Ram materiam ,Si ad aha membra, amp;nbsp;Iic,ct fit calidum, frigidos tarnen gencrat morbos,liz ‘« fit cauffa bonc digeftionis magis fitim gez

cans

MEMORIAE

«ns ^ aqna,lt;uffocat tarnen vircutem præcP pujfi imoderate bibatur.

JDecimus:acecum acuti(ïïmum 8C calidum fif invfu cxiguocum cinamomo Äponaturin vafculo Calamus aromaticusSópulcgium.

Vndecimus omnia cibaria,quædiu in ftoma cho morantureffugiantur, vc cafeusSó om/ niapinguia prçcipuç pifeiumpinguedoquia fuccum flegmaticum générant.

Duodedmus,omnes nudcofi frudus folent plurimumobeffe vc nuces,auenanj,Cafta/ neç amp;nbsp;amigdalç.

A E R habet canones quincÿ. Primus vt clarusfit,amp; luminofus,alter vc ficcus qtiatv turn fieri poteft. Tertius vt non fit ventofus, fed propric fugiac aufirnm amp;nbsp;borcam.Quar/ tus vc aer habitarionis depurctur ne vHo mo do feridus fic aut cOrruptus, aperfantur fene/ ftrae Si fuauc olentium rerum fafciculi corn/ burantur vc lunipcri,Lauri,Saluiç,Origani Sifimilia.Quincus vefufFumigeturthure mir rha mofeho Si ambra Si ex his confedis odo/ ramenas.

S O M N V S habet Canones fex.Primus vefie æqualis vigiliæ non in tempore fed in effetSu , vt feiheet tantum vigilia refoluat, quantum fomnus bumeâat Siparum plus.

PRAECEPTA* ,• Alter vt mendie non fiat .Tertius vt non R^ Mcito poft cocnam,fed fairem intercédant bo tcdiiæ.Quartus vt capitcbene eleuato amp;nbsp;co/ openo fiat ,n on tarnen luperflue, quia ni mix »copertura caput débilitât refoluendo. Quintus vt non fubradijs Lunæ, nee in loco Ventofo. Sextus vt prius fupra latus dextrü fftt, poftea fupra finiftrum poftremoiterum fuperdextrurnIatus,Só prodcrit inoretenerc ftuftrum nucis mufeate.

M 0 T VS habet Canones fex. Primus ut ’nte cibum fiat. Secundus vt fit longus 3C pocorporis robore laboriofus, vt bene re/ •oluat. Tertius vt per loca amena amp;ficca. Q.uartas vt poft cibum non laborer. Quin/ ‘us vtomnes corporis particulæ fimol exer/ Wantur/imul ergo difputandum amp;nbsp;inambu/ landum manufe^ mouendæ.Sextus vt motua wlongus amp;nbsp;quotidie fiat.

REPLETlO habet Canones duos.Pri fnusvtnunej repleatur. Secüdus vtomnem ■uperfluitatem fuis expellat temporibus, aut ptrfeipfumjautcum auxilio. Ita quodabom ni|)arte corporis vnde fuperfluttates mitti fo «ntemittantur.

C 01T V S habet Canones noué .Primus Vtfitrarus, 5lt;nonnifi id natura fua fponte jiofcit.

5r

MEMORIAE

pofdt, Secondos vt non fiat ftomacho répit/ to amp;nbsp;diftento.Tcrtius vt non fiat tempore fa tnis.Quartus vt fiat in fine digeftióis.Quin/ tus ut iam expulfæ fint foperfluitates, Sextus vtfiat cum propria vxore.Septiraiisvtpoft ipfarn dormias paululiim. Odauus vt fi tibi coitugrauior fadus videari$,abeo abftine/ as.Nonus vt non fit in vltimia diebus Lunst prope coniondionem»

Accidentia animi tres canones continét. Primus vt triftitia omnino effirgiatur,alter y t cura rei familiaris,quantum fieri polt; rcftamoueatur»Tertius vtcogi/ tatione amp;nbsp;medicatione feiz entiarü obledetur.Nâ

apud Arißocelem

, nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;nbsp;dekdatio perz

ficitopus.

AD OMNES SCOPOS SVz penus didos complcndos, prædida quidem fufficcre vident. Vnus tarnen idhucfupereftquemfupra omiferam capitis fcilicet amp;nbsp;cerebri tempe rament i,figna ac de/ prjhenfiones. Sunt autem genera quinq; ipfi Dscogniti5iagnata,vnum quidem rotins ci puisaffedio. Secundum autem fenfiliù adi/ Onurn,virtus 8C vicium.Tertium vero agengt; dorum.Quartum porto principalium,amp; qn/ tuinnaturalium. At in bis omnibus aliud ge/ nusextrinfecus aduenicnt ium alteratio, Vni* Uetfi ergo capitis aftediocx magnitnd!ne,5^ figuraipfius capitis 5ócapillis. Exiguum igiz turcaput improbi cerebri conftrudionis fiz gnum eft,magnum autem non neceffe eft boz næc5ftrudionis fignum,nam fi per robiir fle lociambientis poceftatis materiam multam amp;vtilem producentis cgregium fignumeft, finautem ob materiæ folam multitudiné non boniim.Qijarcdiffiniendafigura eft eis, quae inipfocognata funt. Figura igitur fit cocinz na,femotrcnimhoc fignumbonum eft,Slt;fï alia offa bene difpofica fint , amp;nbsp;fi nernofum ipfiomne bene coaluit,5i validüeft. Sua vez ro capitis figura circum inuergens humcris ante,3C ponc jqtie ac oblöga quafi ipfam pruz dentem ante amp;nbsp;pone dicas amp;c.

£ Dc

Deprîncîpalibus aâionibufc

Principalium adionum virtus,amp;vftiuoB vt deprahendatur ab eodem fit principio» funt aucern principales aAiones a principio fadæ lolo. Aftntia igiturtenuiuinpaniunJ eiTentiæ cerebri dcpræhêlioeft, Intclligend« vcrorarditascraiTariim partium,facilitas in/ genîj facilcmimprefRonemS^ memoria per/ manfionemfignificat, contra, difficulcas cap« endi amp;nbsp;ruditas difficilemiropreffionem,ficut cbliuio,diffluxum,amp; mutabilitasquidcoic» lorem permanentia frigiditatem.

Temperati cerebri temperanaentl dcpraehenfionc».

Cerebrum igitur tempcratiim mediocrirtr habet in adionibu« animalibûs,amp;redundâ/ tijs quæcuncj per palatum.vel aures, vel liai res purgantur,non offendunturabextrorfus aduenientibus quæ calfaciunt,SC refrigerant, SC arefaciuntamp; humedant,taHbus capitis^ li infantibus fubrufi pueris autem fubflaui, viris flauiindc crifpcfciint ,necfaris facile cal üefcnnt.atcj hxcin locistemperati«intelli/ genda.

- CalidZortsccrebringM»

Si cali’dius fuerît cerebrum,oïnAa cfrea ca ^«trubra,3^calid^oracrunt,amp;in oculis per/ «ipluntur.Capilli hisgeniris repenteincapi/ te«oriuntur, quod ft rnulto cahdiores tem/ ptratisfint nigri,Só multi. Si crifpiiS^ dun',SC multnmquidcm primo rutili indcnigrclcGt, procedente autem tempore caluefcunr,fuper/ fluitates autem in palato , Si naribus,oculis aunbus,paucç,Si molles, flaccidjep funt c3. finemendabene liaient« Implent autem præ/ tipuecaput,cumfinc obfcruatione vitamdu 'untjgrauanturejad vidum ingcrentibUs e/ ftis,K potionibus calidis, odoribuk^ omni/ fjus incidenttbus,Si adhuc magis,nifi fola fuc -fitnaturacaliditas. Cjterum etiam humidu lt;«ebrü,huiufmodi cemperaméta breui fom/ HO,nee profundo funt contenta.

Frigidi cerebri deprshenfiones.

Radundantias plureshi in fuis habentefld *ibus,capilli ipfi funt rcdi,8i rufi. Si ftantes, ^diupoft^ geniti euadunt tenues,Si fine nu ‘nniento primum facileq: a refrigerantibus tau(ïisoffenduntui',Si per idem tempus offen duntur a diftillationibus, Si obftipationibus narin £apiuntur,quorïi a calore nó ledicur ca P%necç vf^ruborapparet,in oculis ven» non videnturjmagifa lomniculofi funt.

K q Aridi

A ridions ferebri fîgna.

SinefuperfluitaiibusinaffluxibuSjerinftn ftbus magna conictSura huius remperamen/ ti.Sunc aurcm vigilaciflimi, amp;nbsp;tapiUos habet validos,amp; cito cuadunt genin erifpijpotius'^ rcdijcccleritcrtj calucfcunr.

Humidi cerebri figna.

Quod fi capiti affucrit humiditaSjCapiH» fimpliccs neep prorfus caluefcunt, 5i (enfiisca liginofi funtjSi fuperfluitatü mukitudo/oin/ 111« multi,amp; profundijipfj quidem fimph«* diftempcraniiar,

Calidi amp;nbsp;humidi cerebri figna.

Sicabdicaci accedat humjdicas,ex«dcnn/ busambobus brçuisquçdâfi fueritiemptf/ csjcolor bonus adefi-,amp; cahdiras, amp;nbsp;in onibs venæ magnæamp; fuperfluiraies plurcs medio/ criter flaccidæ,amp; capilJi reefti, amp;nbsp;fiibflain',ntc facile calucfcunr,impleniur autem 5f gf^na^ tur capita calcfccntium cum plurima humid* tas iSó calfditasaccedit. Morbofumhis caput amp;nbsp;fuperfluis replctum,facileq; ab humedian^ ribusjamp;calcfacicnribusoffênditur. Auftc *^ pfis femper infeihUimus pulclierrime autem degunt fub boreis vcnris,ar mukum vigdari non queunt/omno fefe verfant,vndofipa''*''

ter fir nt Sd vigilacfs,imaginn tn fomnîjs func •nultarum, Vifiones habent caliginofas,Sé fen fus non habent fans inregros,quodfi akeruni fuperarit temperamentum,turn magis tfta de pr^hendentur.

Calidi 5^ aridi cerebri figna,

Sunt minime redundantes,3C fenfibuïfn/ ’lt;gri,5i minime fomniculofijCitocjcaluefcSr. Primus itac^ ortiis capillorum celerrimus eft bene coalciccs,nigri capilli, crifpit^ func Si 'ïlidi lambunt caput rufi enam ad tempora vfcfpubertatis.

Frigidi Sc aridi cerebri figna.

Frigidum 5^ aridum efficit ipfum capat tê/ Pffamentum quantum impfo cft,a!teratur 'nimaüquando per fefe ex in torocorpore hu Worum temperamento. Confeftim aucénon buiufraodi temperamenta citraJoefionem, in oculis prominences venas non habet,at a friz g'discauffishaudquaä difficulccr Ijduncur, idto etiam infqualiter fani funt tales quSdocß mim capita habent inanidima, affluxibufep font minime redundante» aliquandoautêdi/ follationibu8,amp; narium obftipationibus pat «is de cauffis capiuntur at fenfus quidë ipfis fo fouentute quidena imegri func,5ó illjfi pror

B iq fut» .

fos,at progredientes cito deflorefcuntCvtpiU ciscolligam)confcftimfenclcunr,(deo euani cito canelcunt capiHtparumcg procedunt Iiz nenutrimento,Slt; flaui procedente xcateft^ giditate in ipfis plus dominante,quam aridiz täte,hi pamm calueicum»finauteroaddiM* domincciir,paulat)m caluefcunc.

Frigidi 86 hnmidi cerebri figna»

Humida amp;nbsp;frigida temperamenta cerebri fopitis efficiunt fomnulcntos, amp;nbsp;malos fenfiz biis,amp; fuperfl fientes frigore effcdos,plenü Ij* pcrfluitat)buscapur,diftillationibusamp;obftiz pationibus nariumobnoxias,hi neutiquam caluefcunr.

Problcmata feuphificar qiiçftioneîquf adcaputamp; cerebrum pertinent.

Cur multadormirio,5d vigilia.multaplu/ ma ac frequens grauiratem capitiinuthiti Nec dicendum quodquiaexcedusvitiofura corpus reddat,nccjï id eft,quod queriinus,gtl fit quod ex contrarijs capur vicictur, fed cur idemcafus ad vnguem aducniat,cxvigilia amp;nbsp;mulra dormitione propemodum cotrarijs qualiratibus offendatur f Dicendum igühoe ex muica euentre dormitióc, qtf ad cerebrum inutta emi ttatnr materia,quæ diffla rc nö pof

fit ob den(Ïtatlt;tn,qu3f ex fomno mulra fn vv S'lia vero muka,iugicp id quoqj cfficitur, hac nempe decauHa^quod attcnuatis materijs ex sdióibu*,quf in vigiüa fucre vt vaporcs, qz ^aminfublime attollunttir,ira in caput, eue/ ‘’kc^frequenter,vt attenuata materia ex vcz innend vigilianutrimentaiuxta proportio •'em fuam nö digeranf in fua membra, fed rez i'crtanturïnid,quodcorruptum fit. Proinde lt;5capöt vaporcs peciuerint ,nó ob multituz dinem modograuitatem, Sé pondus capiti in Uthuntjied etiam in deterius conucrtutur nuz *rimentum,inde enim funt plerumcj? tertiang ^bres,prafcipue iuuenibus.

Cur vigilantes in lumine Lunæ vtennfp in ♦oplurimum verfantur non tarnen offendun Jurat in co dormientes capite aggrauant ac *^nft faciut ,hoc namt^ experientia dinofeif, ^ant^Iunarc lumen ealidiratem mixta huz Jp’dirari habet, ex foie nameß nobis licet intel ”grre,lutn5ipf(us vim habere calidam,e5fol call dus,cuq; etiä lumc omne calefcar, qua/ Jrr,us[ume,qua parte em foléfpelt;fiat,ca femz ßlucet,humiditate porro habere ipfam natuz wie manifeftn eft. Ar quid? eft qd calor cG hit JU'ditategrauet captit eoru, g fub ipfo dormi ®ntjn5poterat c5tra etiJ fieri,cG vtrCq?dimic *® «put ï vel certe hoc accidie dormietibus,

E hij plag«

pla wc Formam FubcfmribffSjïncidf «te K qu^ fi percutiente lumine implicatur grauirati, qua ex huraiditace quemadmodum qui duz dili aqua afperguntur.His nama ob afpergi nem plagiofi Runt fliixus,vt denfe faciant ma giSjVelarefaciant admutuntur. ItaigiturÄ in Lunæfit lamine,cum grauitate decidenti« iam didacauOa, capucdenfcfcitamp;aggraua? t ur coadiuuante ex fomno denfitate.

Cur cerebrum a d frigidiratem vergerefu/ perne pofirum ,cor calidum amp;nbsp;fuccenlum fub rcrlOeus Optimus Maximus conftituit voz luitq; C Nempcquod capot codeftibnsgiobis £cccitconlimiie,in furoma corporis arce collo cauic, vt præcipui font in cocio motusduo, vous femper idem Ä fibiRmilis a primo moz bili. Alter varius,acmultiplex quiplanetaz rum,ita in capite rationis motus quifibifemz perconftat,alterfcnfuum,qui varias,qniin diiierfam trahitur, vt feptem in coelo erratiz cæ ftel!æ,ita feptem in capsite meatus, vt aqu? fldeinoftraetefiimonio in coelo funt vltimo, vt in fupremo Saturnofrigiditas,quofolist? peretur caliditasirain capttecerebrum frigiz dum natura fadum pariterej bumidum,ne animal cordiscalidicateabfumatur. Aliter ca loris natura afcenderc.Frigorisautem defeez dere^corfubtercoIlocatum.Superne vero cez rebrûR)

tebrum quomam omnis excelfuStamp;oninfa inopia morbum gignit. Mediocritas veto moderamenfanitatemepaduehitjOb hoc De nsrerum opifex optimusfolus, frigus fuper/ ne co|locauir,quod in corpus reliquum natu/ farnhabeat defeendendi. Calorê vero in me/ diocorpore pofuit ad concoquendum cibu, ^uiinomnes partes difinbuendusfuerac , jP « potifTimum parte,quæ fuit ociofa,cü res “qu» partes fua mobilitate calorem fibi inue •’'ant, ifqjcalor furfum ex cordeferatur,ica

*x vtriuft^frigidirate amp;nbsp;caliditatefuit tempe ^amentum corporis,quod fi in capite calörfo *^ftjferiior ille fuerat inutilisamp;c.

f'^vircsamittunrSc vires amittcncesprocljz ''''isconfopiunturlt;fit fantfomnushumedo ^'ffbro, amp;nbsp;humidioribus vaporibus amp;nbsp;fen/ '“s de fcnfuimplcnc humorum. Exfomno vi f'samirtimus quodeerebru humedum ner/ ^Osdiffolmtjnafnillincdimutuntur. Ex debl '“K vero dormiraus quod humiditas in cor F?'^'§'gnatur,et vires amittaraus eacerebro ‘'’‘^’■giCjSedormimus.

1 Ciirexprunis,carbôibuflt;:j?ardentibnsca/' °''gt;fapiris ferc exufeitat doloré, exlignis au/ j quot;w non ita lt;nbsp;quod a carbonibus ob redundâ “w valorem fumus quadam denfefeat calidiz E v tare.

jâte.Li'gnorum autem humefeaf jq«od vel ex (umo licet in tuer j,fumus fiquide inlignisitv lt;Jex hutnoris eft. Expedit ergo carbones alk quantulo vino extingucre,ne ex cis tôfequa/ suraliqua pernicies.

Gur vinum magis quam alia calidaebri/ urn facit t Quod ealidum eft iC. tenue, Si præ/ ^etea humidum,cçlcrirerqj modificationeni digeftionemej! inuenir per membra incoâam vaporiim,amp; cerebri cauitaces impkndo/bri urn redditgt;alia verofemper calidaflint ,con/ currentem ncutiquam habenthumiditatem, ac tcnuicatem,fed craffa amp;nbsp;grauanria tarde re feruntur.Concoda ideo feram modification nem inconcodam vaporum habent,acnon ebrietarem pariunr.

Cur ebriorum lingua balbutie d Nempt quodexplurima vini cxhalatione cerebrum jmpleatur,amp;l arefaciat continuos ,amp; complez xos linguam mufculos,amp; fere facial vacuos, adblutos, deinde ex plurima folutiôe,amp; tela Xatione deartuat3,loquit ur trunca, 3C mutila ob laxitatem male reuoluta.

Curebrijfiobmutefçanc aduenrante fpak «o moriuntur nili febris aduentaritCNemn pec{,crapula cerebrum bumoribus complex affuperfluiscundiseft manifeßum. SiergO obmutefcant ebrjj/ignifi ca tur cerebrum inv

plcri.

pkn'/um fpafmo corripi nffefff eft. A t fpalz mus inquit Hippocrates aplenttudine exo-' ritur,q,nfebris aduenerit bonum Gt ,quan/ doquidem fuperfluos diftrahit humores,eKi/ iianitc^ cerebrum totumqi corpus a gravitai «libérât.

Cur inquit Hippocrates diacope cerebru fifubieritfcbrimaduenire,5lt; bills vomitum •’fceffeeftjdiacopem obfti iióionemopilatiz onemq: hie vocat Hippocrates. Cerebrum •iamlt;^ fumida amp;nbsp;crafia obftipante materia, •ion habet vnde moderatum infirum ealorS 'fiuoluat. Redefite namq; in cerebrum cogna ‘ptalorejamp;occuriante rurfusei frigorc moz ’)«ataconftituiturcaliditas,8C reliquus por/ 'ocalor occurric,amp; duplicatur,dupheatift^ ’ahucinipletur,amp; plenitudincm ad bills vo/ J^'!“^’g« ita nimirumftbrium quo^fufei/ Cur qui balbi funt profluuio, quoddiarz æam vocant grjei frequenter capluntur lt;nbsp;^5™?« quod balbutienres ex cerebri hu/ '’’’ditate acfrigiditateidfubeant. Illincnan/ ^uueüturneruijqui ex humidiratcexoluun/ “f»quot;Ec bene funt accomodati vocisinftri» . quot;?'° » «odem de caufta etiam proflaulo jP'^?‘'’^« Nam cum frigidum amp;nbsp;hiimigt; ‘^‘'^tritccrtbrumjlccur^lpfocamfuniit prop#

proprietatem, ac refrigeratur reddita calidf? tatcadminendoq? frigiditatem/Wgefit» Infir ma visakcrandi diconcoquendi fieri incipit, rcliquum efijve profluuium alui fiat ,cum nó bonafuerit concodio cfceriginfirmitate.Qcf aOtemex redditione caliditatis franffumene lecurccrebri frigiditatem fiat infirma exenv plo licet nobisincuerf.Nam quemadmodum fi quis candelam,funalene excinxericjtumida iplis eiiaporatio in candelam,funa!eue ineen? fum,5ó flagransconfeendendo vim habet fefe fuccendendi amp;nbsp;ignem admittendijita in frigi? ditace cxhalacio iecorisfitda cranfumit frigid diratejcxcipitcf in fefe.

Curfebricantibus tam aqua qua vinufuo icmpore non data delirium lulcitantlt; Ntm? pc cp vino multipliceturcalorjimpleaturace rejarumjaqua veto meatuSjdenfefcant obmu antur,amp; torpefcant,ncc cxhalare finît, diftra hiep vapores ,amp; rurius cerebrum implctur, vndc caufia delirij eft, vel ficut in ignem in? fijfa aqua paueä ipfum fuccendit ,ita morbi caußamfufeitat aqua pota ,euolantefq5 in cc rebrum vapores morbos intendunt.

gt;Gur dclirio correpti phreneticic^exigaos habent puifus Lethargici vero uehementis fqnt puifus lt;Quoniam phrenecici vtplurimS a me

i.

97 a melanchob’co humore argrotanr.acqui Me/ iancholicushumorfrigidus SCariduseft,jti/ demetiam Cerebrum frigidumeft. Succend«/ teaucem cerebro co humorc ,frigidifas mnl/ tiplicaturjCorf^impletfrigidinimofpiritii cc rebrum,amp; période a frigiditatcoccupatum, cxiguum tenuema pulfus motum facit. Ve/ mm Lethargici a naua potius bile aegroranr« Jmpleturnamcf ipforumbilc cerebrum cor/ qifpiritumcalore fuccendit,amp; ob hoc multi/ plicata caiiditas vehementem pulfut motum belt àc.

Cur millier pudibundis perturbata G diffi/ ruiter pariat ftemuramento aduentante fuc/ rit bonum i Neruofa certe vulua, atqui ner/ uola omnis natura e cerebro dimitrituriCerc brum igicur redudantrjs implctur gbufdam , ■upartelc^pudibudasfuadimittir mala.Stcr/ uutamento igitur aduentante diftrahüiurcc/ rcbriredundanciæ,fimulc^caputIiberatur,8C pudibunda doloribus kuanrur,quoddifficul *rr parienti bonum eft,quod int us dilater fter *'utamentum muiculofas copulas, meatufe^ pros efFiciat,id proptcrea bonum,quod figni rpplacidam remiffioncmanguftarum co/ Pp »rum per fternutametum lacitudinem ex/ “Pentium,

Vnde

Vnfle friftandbui lachrîma genwatur^i «urlatii fleurie '' Contencus humidusfpiriru# ftcalidus collcAionem meatuum minrefti^ nis.ôC corde in cerebrum confeendit iHicq: « foluir humorei,acexocu!is effluere compels' lit^exlaencia vero plunma diffiifióe cerebri qi meatuum IatitudinelaehrimaeftiUanr,ap/ tis ipfis mearibus.Sunt qui triflaci non fleât, quod fuperfluiim calorem cum humore non habeanc,feuquod anguftos cerebri meatus habeanc,velucquidem, quonum fpirkuseü nifror^morbus decurricin cerebri tuni/ cam meninga nominatam ,5^ ftalt; (im comprimicibiinherenz tem humorem,tdem

kris fit t3lt;c.

' Finis,